Ticaret Hukuku

AMAÇLARI Dünya Ticaret Örgütü’nün Amaçları;

-Üyeler arasında ticari ilişkiler kurmak, ortak çalışma alanı oluşturmak. -Çok taraflı ticaret anlaşmasının uygulanmasını, yönetimini ve işletimini kolaylaştırmak. -Anlaşmazlıkları çözmek, kurallar ve prosedürler sunmak. -Ticaret politikası inceleme mekanizması oluşturmak.

Dünya Ticaret Örgütü

Dünya Ticaret Örgütü, 15 Nisan 1994 tarihinde Marakeş’te düzenlenen Uruguay Turu/ Çok Taraflı Ticaret Müzakereleri sonrası 01.01.1995’te kabul edildi.

HEDEFLERİ

-Yaşama standartlarını yükseltmek. -Tam istihdamı sağlamak. -Reel gelir ve efektif talebin giderek büyüyen hacmini garanti altına almak. -Dünya kaynaklarının en uygun şekilde kullanımı şartıyla, ürün ve servis üretimini ve ticaretini büyütmek (sürdürülebilir gelişme). -Hem çevreyi korumanın hem de tutarlı şekilde anlaşma taraflarının ihtiyaçlarını karşılamanın

yollarını aramak.

GATT&WTO Arasındaki Farklar GATT (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması) DTÖ (Dünya Ticaret Örgütü)

GATT geçici, bir defaya mahsus idi. DTÖ ve anlaşmaları kalıcıdır. GATT’ın katılımcı tarafları vardı. DTÖ üye devletleri vardır. GATT sistemi, Gatt anlaşmasını ihlal etse bile yerel mevzuata izin veriyordu. DTÖ izin vermiyor. GATT daha az yetkiliydi, uzlaştırma sistemi yavaştı ve yeteri kadar etkin değildi. Kolay bloke oluyordu. DTÖ daha yetkin, uzlaştırma sistemi hızlı ve etkindir. Kararları bloke etmek daha zordur.

DTÖ İLKELERİ

-Çevre Koruma -Bop rekabeti -Az gelişmiş ülkeler için uygulama -Kural Bazlı Ticaret Sistemi -Şeffaflık -Ticari engelleri kaldırma -En çok kayrılan ülke uygulamaları -Ulusal uygulamalar -Serbest Ticaret Prensibi

FONKSİYONLAR (1)

-DTÖ anlaşmalarının uygulanmasını, idaresini ve faaliyetini kolaylaştırmak, -DTÖ anlaşmalarının hedeflerini daha ileriye taşımak, -DTÖ anlaşmaları kapsamında ele alınacak konular üzerine müzakereler için forum düzenlemektir.

FONKSİYONLAR (2)

-Daha ileri düzeyde müzakereler için forum düzenlemek, (yeni kurallar, disiplinler) -Yeni anlaşmaların uygulanmasını, idaresini ve faaliyetini kolaylaştırmak için çalışma alanı yaratmaktır.

FONKSİYONLAR (3)

-Anlaşılmazlığın çözümlenmesi konularında kuralların ve prosedürlerin anlaşılmasına yönelik çözüm üretmek, (DSU) -Ticaret Politikası İnceleme Mekanizması yönetimi için çalışma alanı oluşturmaktır. (TPRM)

I. ve II. Dünya Savaşları arasındaki dönem. – 1920ler: Dünya ticaretini liberal bazda organize etme girişimi. – 1930ların başında, para sistemi çöktü. – Ticaret Anlaşmaları ve ticaret kısıtlamaları karşılıklı tanıtıldı. – Bir çok ülke otarşik üretime geçti.

Tablo: Üretilen ürünler üzerinde seçilen ülkelerde ortalama tarife oranları Fransa Almanya İspanya İtalya ABD 1913 %20 %13 %41 %18 %44 1925 %21 %20 %41 %22 %37 1931 %30 %21 %63 %46 %48

II. DÜNYA SAVAŞINI TAKİP EDEN SÜREÇ 1– Savaş öncesi dönemin hatıraları: -Ekonomik Neden • I. Dünya Savaşından alınan yüksek tazminat • Yüksek enflasyon oranı • Yüksek işsizlik oranı

2– Kazanan ülkelerin (ABD, İngiltere) elde ettikleri: • Ekonomik başarı • Güçlü Ticari İlişkiler • Ekonomik bağımlılık

Bretton Woods konferansı (1944) yeni düzen için başlangıç noktası olan kilometre taşları: Uluslararası Para Fonu (IMF) Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) Uluslararası Ticaret Örgütü (ITO)

• IMF kısa vadeli uluslararası likidite sorunlarına dikkat çekmek için tasarlandı.

• IBRD Dünya Bankası Grubunu içeren 5 enstitüden biridir.

• 1946 Uluslararası Ticaret Organizasyonu görüşmeleri süresince, acil gümrük indirimine ihiyaç duyulduğu gözlemlendi; ABD Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması hazırladı. Ardından Cenevrede, 23 ülke arasında yapılan müzakerelerde ortak gümrük indirimi kararı alındı GATT (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması)

1. GATT 23 kurucu ülkeyle 30 Ekim 1947 de imzalandı. 1 Ocak 1948 de yürürlüğe girdi.

23 kurucu ülke; ABD, Kanada, Küba, Brazilya, Şili, Avustralya, Yeni Zelanda, Çin, Hindistan, Myanmar, Sri Lanka, Pakistan, Suriye, Lübnan, Güney Afrika, Zimbabve, Birleşik Krallık, Fransa, Belçika, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Çekoslavakya

- Havana Konferansı (1947/48): ABD ve Birleşik Krallık arasındaki anlaşmazlık ABD’nin hazırladığı sözleşmenin onaylanmasını engelledi. Bu sebeple Uluslararası Ticaret Örgütü oluşturulamadı ve GATT ticari ilişkilerde taslak olarak kaldı. 2. Cenevre Turu (1947) Nisan 1947-Ekim 1947 tarihlerinde 7 ay sürdü. 23 ülke katıldı. Müzakereler çift taraflıydı. GATT’ın ayrılmaz bir parçası haline gelen tarife indirimlerini onayladılar. Anlaşma, 45.000 tarife imtiyazını ve 10 milyar doları kapsıyordu.

3. Annecy Turu (1949) Nisan 1949- Ağustos 1949 tarihleri arasında, 5ay sürdü. Katılımcı sayısı 10 ülkenin daha katılımyla23 ülkeden 33 ülkeye çıktı. Katılan Ülkeler; Danimarka, Finlandiya, İsveç, Yunanistan, Nikaragua, Uruguay, Haiti, Liberya, Dominik Cumhuriyeti, Italya.Bir önceki turda kabul edilenlere 13.000 tarife daha eklendi. Yeni üye kabulü için tüm üye ilkelerin onayı kabul edildi.

4. Torquay Turu (1950/51) Eylül 1950-Nisan 1951 tarihleri arasında, 8 ay sürdü. Üye sayısı 38’e çıktı. Katılan Ülkeler; Avusturya, Almanya, Türkiye, Filipinler, Peru 500 müzakere görüşüldü. ABD-Birleşik Krallık arasındaki “çift taraflı tarife” anlaşmazlık konusu asıl meseleydi; “

cenevre

turu • Ocak 1956 - Mayıs 1956 tarihleri arasında 5 ay sürdü. • Liberya çekildi yerine Japonya girdi. • Alt tarifeler ivme kaybetti. • Bu dönemdeki pasifliğin sebebi; ABD ‘de büyüyen korumacılık, (ABD’nin verdiği ödünlere karşın, Avrupa ülkelerinin kendi ticari bariyerlerini kaldırma konusunda gönülsüz olmaları kanısı) • Düşük tarifeli ülkelerin, yüksek tarifeli ülkelerle yetersizlikleri yüzünden etkin pazarlık yapamayışı.

6. Dillon Turu: (1960-62) Eylül 1960-Temmuz 1962 tarihleri arasında 11 ay sürdü. Ortalama tarife oranları Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) içinde, % 6 - % 19 arasında farklılık gösterdi. Tur 2 aşamada görüşüldü: Avrupa Ekonomik Topluluğu üyelerinin Ortak Gümrük Tarifesi (CET) imtiyazlarının, tek program üzerinde incelenmesi müzakerelerini içeriyordu. Tarife müzakerelerini daha genel perspektifte ele aldı.

7. Kennedy Turu: (1964-679) Mayıs 1964-Haziran 1967 tarihleri arasında 37 ay sürdü. 66 ülke katıldı. 4 önemli hedef görüşüldü: -Tarifeleri yarıya indirme. -Tarım ticareti sınırlamalarını kaldırmak. -Tarife dışı düzenlemeleri kaldırmak. -Gerilişen ülkelere yardım etmek. 74 ay sürdü. 102 ülke katıldı. Görüşülen konular: – Petrol Krizi (1973); dünya çapında stagflasyon (kriz) – 1970’lerin başlarında tarife dışı engellerin çoğalması. – ABD, AT ve Japonya arasındaki gergin ticari ilişkiler.

9. Uruguay Turu (1986-94) Eylül 1986-Aralık 1993 tarihleri arasında imzalandı. 87 ay sürdü ve 123 ülke katıldı.

Tokyo Turu’nun Ardından Yaşananlar

– Dünya çapında durgunluk, – ABD, AT ve Japonya arasında anlaşmazlıklar, – ABD-AT arasında tarımsal konularda ticari anlaşmazlıklar, (AT ihracaçı durumuna geldi) – ABD’nin Japonya’dan yerel pazarlarını kendisine açmasını istemesi, – AT büyüyen Japon ihracatını sınırlamak istemesi.

Uruguay Turu’nun Diğer Turlardan Farkı

•Muhalefet ruhu var. •Ajanda gelişmekte olan ülkeler için oldukça ağır ve baskıcı. •Müzakerelerin en önemli odak noktası tarife dışı engellerde indirim. •Önemli politik konuları içermekte. •Gelişen ülkelerin, müzakerelere aktif katılım gereksinimleri vardı. Fazladan ödün alabilmek için ödün vermeleri gerekiyordu, ki bu daha once yaptıkları bir şey değildi. •Son turda yeni üyelerin akın etmesi çok yönlü ticaret anlaşmasının önemini gösterdi. •İhtilafların Halli Modern Mekanizması ve Ticaret İnceleme Politikası Mekanizmasının varlığı. •Dünya Ticaret Örgütünün öngörülen kreasyonu. •Damping araştırmaları ve sektöre yapılan haksızlıkların belirlenmesi için daha şeffaf kurallar. •Kapsamı genişletilmiş devlet alımları. •Gelişen ülkelerin daha fazla ödün verebilecekleri görüldü.