Wydanie Specjalne Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego
Twórczość Ewy Lipskiej (Bez)sensowna śmierć Karolina Trawińska
Rozważania na marginesie wierszy Lipskiej Karol Fus
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
SPIS TREŚCI 05
Wstęp
06
Rozważania na marginesie wierszy Lipskiej Karol Fus
08
(Bez)sensowna śmierć
10
„Bez Przesady” Nawiązanie do wiersza „Takie Czasy”
Karolina Trawińska
Julia Ciołkosz
13
Nawiązanie do wiersza „Susza” Michał Mik
14
„Nie uratowała mnie powódź...” Przekład wiersza
Karolina Woźniak
17 18
„ Bajka ” Przekład wiersza „Recepta” Przekład wiersza
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Glib Bersutskyi
Mikołaj Fornal
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 3
Karolina Burda REDAKCJA Redaktor wydania dr Agnieszka Kusz, Akademickie Liceum Ogólnokształcące dr Iwona Leonowicz-Bukała Katedra Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej WSIiZ
Skład Edyta Musiał, Magdalena Radzimowska
Autorka okładki Wiktoria Golec
Autorzy wydania Karol Fus, Karolina Trawińska, Julia Ciołkosz, Wiktoria Golec, Dominika Bratuń, Michał Mik, Karolina Woźniak, Martyna Myśliwiec, Glib Bersutskyi, Mikołaj Fornal, Magdalena Chmiel, Luiza Żaczek, Marcelina Kolbusz, Kamila Jamroz, Julia Siorek, Amelia Klimoczko, Anna Stawarz, Agata Drozd, Wiktoria Ćwik, Daria Pilawska Wiktoria Niemczyk, Gabriela Piechuta, Klaudia Jedziniak
4
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Słowem wstępu Zdaniem Ewy Lipskiej przekształcanie rzeczywistości na tekst na papierze to metafizyka. W Państwa ręce oddajemy nieoczywiste odczytania utworów poetki i ich interpretacje autorstwa grupy zdolnych uczniów Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego. Jest to pokłosie projektu realizowanego w ramach zajęć języka polskiego. W związku z autorskim pomysłem odbyło się spotkanie z poetką, na którym powiedziała, że odczytywanie czyjejś twórczości to szukanie w niej siebie. Zobaczmy zatem, co o młodych ludziach mówią ich prace. Wśród nich znajdują się interpretacje plastyczne, teksty krytyczne i tłumaczenia wierszy na język angielski.
„Pragnę serdecznie podziękować młodym poetom, krytykom, malarzom - interpretatorom moich wierszy za wspaniałą niespodziankę. Ciekawe, twórcze, pomysłowe prace. To niezwykłe, że udało się zachęcić młodych ludzi do pochylenia się nad tymi, nie łatwymi przecież, wierszami.”
Ewa Lipska
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 5
Rozważania na marginesie wierszy Lipskiej Dlaczego interpretujemy utwory? Odpowiedź wydaje się i jest oczywista – chcemy dowiedzieć się, co autor chciał nam przekazać, co zauważył, co należałoby zmienić w naszym zachowaniu, środowisku, kulturze. Ogólnie ująłbym to: w sposobie naszego życia. Gdybyśmy spojrzeli na historię naszego narodu, ale też ogólnie historię całego świata, to artyści mówią cały czas o tych samych wartościach. Oczywiście, sposób przekazu zmienia się względem różnych epok i rzeczywistości, którą jako ludzie stworzyliśmy, aczkolwiek uważam, że wydarzenia historyczne cały czas się powtarzają. Mieliśmy wielu wybitnych pisarzy Polaków, których podziwiamy i o których pamiętamy np. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki – wspierali „duchowo” Polaków, którzy zostali bez państwa. Witold Gombrowicz, Henryk Sienkiewicz, Wisława Szymborska, Jan Kochanowski, Czesław Miłosz… długo można by wymieniać. Uczymy się o ich osiągnięciach w szkole, analizujemy ich twórczość, to o czym pisali i co stworzyli, niestety w tym wszystkim brakuje mi najważniejszej rzeczy– przełożenia na rzeczywistość. Dotyczy to wszystkich, tak samo mnie jak i ludzi u władzy, wierzących i niewierzących. Zauważmy, że tworzymy świat w systemie binarnym. Mamy w głowie to co przekazali nam nasi przodkowie, uczymy się w szkole wszystkich tych pięknych wartości, ale moje pytanie brzmi: Co dalej z nimi robimy?
6
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Spójrzmy jeszcze na jedną kwestię: Aktualnie, gdy to piszę odbywają się wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych. Co decyduje o tym, na kogo zostaną oddane głosy? Po pierwsze sympatia, kogo darzy się większym zaufaniem, kogo się bardziej lubi. Następnie pewnie program wyborczy, osiągnięcia, wykształcenie, poglądy, etc. Tak wygląda to w teorii, natomiast w rzeczywistości kierujemy się emocjami. Tym, czym zostaliśmy obdarzeni jako chyba jedyne istoty żyjące na Ziemi. Uczucia i emocje kierują tak naprawdę całym naszym życiem. Głównie pomagają nam one w całym funkcjonowaniu, ale czasem są nam przeszkodą, np. gdy nas coś lub ktoś zdenerwuje, możemy wyciągnąć pochopne wnioski i błędnie zareagować lub np. przez miłość (nie tylko taką partnerską, ogólnie miłość do drugiego człowieka, przyjaciela chociażby) do kogoś nie będziemy myśleć racjonalnie. W życiu nie dokonujemy tylko wyborów rządu, lecz wypełniają one nam cały dzień. Czasami chcemy wyrzucić z nas wszelkie emocję, a z uwagi na to, gdyż w nielicznych sytuacjach właśnie one nam przeszkadzają. Myśląc obrazowo wygląda to tak jakbyśmy wyciągnęli procesor z komputera i chcieli, żeby nadal działał. Może ktoś powiedzieć, że dobrze jest, kiedy nie kierujemy się emocjami, gdyż moglibyśmy komuś wyrządzić krzywdę. Z tym się oczywiście zgodzę, ale nie powinniśmy odcinać się od emocji, powinniśmy nad nami zapanować oraz kierować się empatią. Ktoś mógłby powiedzieć, że nie każdy ma taką umiejętność. Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Zapewne tak, tylko czym to jest spowodowane? Mamy tak od urodzenia? Moim zdaniem absolutnie nie, raczej spowodowane jest to środowiskiem, otoczeniem, w którym ta osoba przebywała i dorastała. Nasuwa się pytanie, kto stworzył takie warunki? Odczytanie świata przez Ewę Lipską w tomiku „Pomarańcza Newtona” jest skomplikowane i niejednoznaczne. Pozostawione bez odpowiedzi pytania tworzą chaos, który ciężko jest jakkolwiek połączyć i rozszyfrować. Autorka przedstawia świat, w którym żyje nam się dobrze, a jednocześnie jest w nim wiele do naprawy.
śnie proponuję zamienić to „tylko” na „aż”, gdyż możemy bardzo dużo i to od nas zależy, co się będzie działo z nami i z naszym światem. Ludzie. Kultura. Świat. Życie. Uczucia. 5 podmiotów, które zostały mi w pamięci po przeczytaniu „Pomarańczy”. Myślę, że od tych podstaw należy rozpocząć rozszyfrowywanie i próbę zrozumienia świata. Wiersze Ewy Lipskiej nigdy się nie kończą, zawsze pozostawiają wiele pytań bez odpowiedzi, dlatego nie pozostaje mi nic innego jak zakończyć ten tekst teraz i pozostawić go czytelnikowi.
Powtarzający się motyw: „Oni już byli. / My właśnie jesteśmy. / Wy dopiero będziecie.” pokazuje, że adresatem tego tomiku jest młodzież, nowe pokolenia, że wkrótce oni przejmą pałeczkę, oni będą tworzyć dalej świat. Każda generacja miała i ma swoje cele, aby żyło się lepiej. Część z nich zapewne udało się zrealizować, część nie, a dodatkowo w niektórych sprawach ktoś się pomylił i następne pokolenie będzie musiało to naprawić. Powtarza się jeszcze jeden motyw: „Teraz wszystko stało się bardziej wyraźne./ Bóg przyznał się/Że jest tylko człowiekiem.” O czym to może świadczyć? Że nie ma Boga? Że Bóg tak naprawdę nie jest wszechmocny? Możliwe, ale czy nie byłoby to za proste? Spójrzmy jeszcze raz: „Bóg przyznał się, że jest tylko człowiekiem.”. Po pierwsze, ktoś, kto nie istnieje, nie mógłby się przyznać. I jeszcze jedno pytanie: Dlaczego Bóg miałby przyznać się, że jest TYLKO człowiekiem? Może to „tylko” powinniśmy zamienić na „aż” człowiekiem. Chciałbym tylko nadmienić, że nie podważam nikogo wierzeń lub niewierzeń– odczytuję utwór, jeśli ktoś woli interpretację, że Boga nie ma. W jednej kwestii każdy powinien się zgodzić. Kto aktualnie panuje na świecie albo przynajmniej na naszej planecie? Człowiek. Dlatego właIntro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Karol Fus
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 7
(Bez)sensowna śmierć „Są rzeczy na niebie i na ziemi, o których się filozofom nie śniło” to parafraza znanych słów Williama Shakespear’a. Prawdą jest, że nie jesteśmy w stanie zrozumieć całego otaczającego nas świata. Jedną z największych i bliskich nam tajemnic jest z pewnością śmierć. Ten temat w bardzo ciekawy sposób porusza Ewa Lipska. Czym jest śmierć, jaki jest jej sens? Czy w tej nicości może jednak znajdować się „wszystko”? Na podstawie twórczości polskiej poetki chciałabym poruszyć te kwestie... Nie można uciec przed śmiercią. Ewa Lipska w wierszu „Pewność” przedstawia elementy życia osób-historie, które były dla nich bardzo ważne. Jednak nikt nie może być pewny, że rzeczywiście te zdarzenia miały miejsce. Życie jest dla nas bardzo cenne: uczymy się, idziemy do pracy, spełniamy marzenia, poznajemy ludzi, pierwszą miłość, niektórzy zakładają rodziny... Te wszystkie przygody jednak mają swój koniec i ich znaczenie traci wartość na przestrzeni lat. Ludzie zostają zapomniani, kolejne pokolenia nawet nie są w stanie wymienić imion tych zmarłych osób, ale jedno jest pewne, co podkreśla poetka, z pewnością nie żyją. Każda strofa wiersza jest zakończona wyrażeniem „został po nich uroczysty cmentarz”. W tak niewielu słowach została przekazana smutna prawda o przemijaniu oraz niewielkiej wartości tego, co nas spotyka w życiu, które samo w sobie jest przecież niezwykłe i jedyne w swoim rodzaju. Jeśli to, co robimy za życia, nie ma większego sensu w „nieistniejącej przyszłości”, to w jaki sposób śmierć, która wszystko zabiera, ma więcej dla nas znaczyć? Można pogodzić się z pewnością śmierci, ale jak wytłumaczyć jej cel? „I po co ci ta śmierć?” Często możemy usłyszeć to pytanie od bliskiej rodziny zmarłego. Zetknięcie się z nagłym brakiem ważnej osoby bardzo moc-
8
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
no wpływa na postrzeganie świata. Zadajemy sobie pytania: dlaczego i po co? Przecież mógł jeszcze żyć. Przecież jeszcze tyle było przed nim... Tę kwestię dalszego korzystania z życia, możliwości, które nam oferuje, ukazane są w wierszu zatytułowanym tym pytaniem: „I po co ci ta śmierć?”. Można bardzo długo nad nim rozważać. W zależności od naszych wierzeń są one optymistyczne lub nie. Wierząc w życie pozagrobowe, drugie wcielenie, mamy nadzieję i potrafimy znaleźć sens odejścia z tego świata. Jednak ateiści zderzają się z całkowitą nicością. Śmierć jedynie może być zakończeniem cierpień. Zostaje nic lub wieczność, lecz nawet w obliczu tej drugiej trudne jest pogodzenie się z utratą bliskiego człowieka. „Po co ci ta długowieczna śmierć gdy słońce w drodze i biała biedronka” pyta zmarłego podmiot liryczny. Związane z odejściem uroczystości i zachowane tajemnice są niczym w porównaniu z pięknem życia. Świat potrafi zaskakiwać każdego dnia, wiele jest jeszcze do odkrycia. Odejście, bez odnalezienia tego piękna wydaje się co najmniej bezsensowne. Jaka jest tego wartość? Śmierć związana jest z zapomnieniem. W utworze „Niechętnie” zapoznajemy się ze stanowiskiem osoby, która nie chce umierać, gdyż zauważa, jak małe znaczenie ma odejście jednej istoty. Żałoba nie obejmuje wielu osób, nie trwa wiecznie. Jest jedynie krótkim momentem pośród całego życia. Śmierć według podmiotu lirycznego nie jest czymś wielkim i znaczącym. Owszem, wpływa na parę osób, ale jest to proces krótkotrwały, nieważny w stosunku do ogółu. „Nikt nie przerwałby dzwonków spotkań telefonów” Jedno życie skończyło się, ale pozostałe trwają i na tym skupia się większość. Niechęć do śmierci związana jest z niewielką jej war-
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
tością. To negatywne przeświadczenie oddają trafnie wersy: „Może byś usiadł na chwilę otworzył na oścież ręce i patrzyłbyś patrzyłbyś patrzyłbyś. Przez chwilkę tylko. Nic więcej.” Odejście jednej osoby z upływem czasu staje się jeszcze mniej ważne, więc jak zrozumieć słowa z innego wiersza: „A w śmierci jest wszystko i nic nie ma w śmierci” skoro coraz częściej dochodzimy do wniosku, że śmierć jest bezsensowna? Ucz się rzeczy ważnych... Uczymy się całe życie, uczymy się o życiu, a czy ktokolwiek z nas myślał o „nauce o śmierci?”. Utwór pt. „Ucz się śmierci” intryguje swoją tajemniczością i początkowym niezrozumieniem, a po przeczytaniu okazuje się, że przekazuje bardzo ważne rady dotyczące zrozumienia przemijania. Śmierć jest niczym i wszystkim. Pochłania całe życie, wiele lat uśmiechów i łez. Można powiedzieć, że zawiera w sobie wszystko, ale jednocześnie jest niczym - zakończeniem, pustką. Ta trudna do pojęcia kwestia stanowi dylemat w określeniu wartości śmierci. Te ogromne przeciwstawności: możliwe nowe życie, rozpoczęcie wieczności oraz nicość, zapomnienie stanowią podstawę sensu przyjścia dnia ostatecznego. W takich określonych ramach niektórzy mogliby wręcz powiedzieć, że śmierć jest czymś niezwykłym, że w żadnym stopniu nie jest bezsensowna.
bardziej z życia „tu i teraz”. Postać z wiersza „Od tej chwili” zaprezentowana jest jako człowiek, który nie zdążył zrobić wszystkiego, co chciał, bo w swoim wielkim planie nie wziął pod uwagę śmierci. „(...) rozdwajał na piętrze swoje życie na jeszcze więcej na jeszcze więcej” Po przeczytaniu wcześniejszego wiersza możemy dojść do wniosku, że zabrakło mu istotnej, jak się okazało, „lekcji o śmierci”. „ale śmierć mu sprawiła przykrą niespodziankę” Bezsensowna czy nie... Opinia na ten temat nie zmieni biegu zdarzeń. Jednak zapoznanie się z tym, co czeka każdego, jest ważne. Utwory pani Ewy Lipskiej poprzez prostotę, a zarazem wyszukane metafory w bardzo ciekawy sposób prowadzą do refleksji i wysunięcia własnych wniosków. Pozostawiają nas z wieloma pytaniami, na które odpowiedzieć mogłyby tylko osoby zmarłe, ale jak pisze poetka: „Kiedy umrę napisz mi list (...) A jeśli będę umiała odpiszę ci i przez sen podam. Albo przyjadę. Tak bardzo bym chciała. Ale nie wiem jaka będzie pogoda.” Niestety, możemy nie doczekać się na nie odpowiedzi...
„Ucz się śmierci. Na pamięć” Aby pogodzić się ze śmiercią, trzeba ją zrozumieć. „Ucz się śmierci wcześnie” Śmierć jest często tematem tabu. Podmiot liryczny radzi, aby „oswoić się” ze śmiercią jak najszybciej, umieć odnaleźć ją w życiu, zrozumieć. Jest to nieodłączny, wszechobecny element, dotyczący każdego człowieka. Można go zauważyć w miłości, upływie czasu, obronie ojczyzny. Świadomi, że kiedyś przyjdzie koniec, jesteśmy w stanie korzystać Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Karolina Trawińska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 9
„Bez Przesady”
Nawiązanie do wiersza „Takie Czasy” Trochę jakby diabeł się wybudzał pod komodą Nie histeryzuj Spogląda na mnie drapieżnik jadowity Ale... nie aż tak bardzo Trochę jakbym tracił grunt pod nogami Jakby ktoś go młotem stalowym kruszył Fakty nad emocje Państwo polsko-polskie Wypływa ze mnie co i matka dała Ale tam zabijają a tu nie… Krwią moją kamienie polsko-polskie opływają Bardziej polskie niż ja Żeby aż tak? Całe życie pod strach urządzone fotele, ramki, lustra zasłonięte Oni wszystko widzą, ale żeby aż tak? Towarzysze protagonisty W którego historii na marginesie będą nasze ciała gnić Ale to jest kontrowersyjny temat… Niepokój i trwoga rozdzierająca już wolałbym kamieniem w okno Może dałoby oddychać Bez przesady
10
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Julia Ciołkosz
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Jesień”
Wiktoria Golec
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 11
„Rekiny”
Dominika Bratuń 12
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Nawiązanie do wiersza „Susza” Michał Mik
Ludzka pamięć jest jak susza, którą trzeba pielęgnować Człowiek pamiętający jest szczęśliwy z tym co ma Dbając o pamięć, dbamy o samych siebie Inaczej wzniecimy ogień Który zniszczy nas od środka Ludzka pamięć nie zna granic Ale jedna iskra zapomnienia Zapoczątkuje pożar nie do ugaszenia.
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 13
„Nie uratowała mnie powódź...” Przekład wiersza Karolina Woźniak Nie uratowała mnie powódź mimo że leżałam już na dnie. Nie uratował mnie pożar mimo że paliłam się przez wiele lat. Nie uratowały mnie katastrofy mimo że przejeżdżały mnie pociągi i samochody. Nie uratowały mnie samoloty które eksplodowały ze mną w powietrzu. Waliły się na mnie mury wielkich miast. Nie uratowały mnie grzyby trujące. Ani celne strzały plutonów egzekucyjnych.
I was not rescued by the flooding whereas I had been laying on the bottom.
Nie uratował mnie koniec świata ponieważ nie miał na to czasu.
I was not rescued by the conflagration Even though I had been burning for many years.
Nic mnie nie uratowało.
I was not rescued by the catastrophes even though I had been run over by trains and cars.
ŻYJĘ
I was not rescued by the airplanes which had exploded with me in the air. Big city walls collapsed over me. I was not rescued by the poisonous mushrooms nor by the direct shots launched by firing. I was not rescued by the end of the world as it did not have time for me. Nothing has rescued me I AM ALIVE
14
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Nie uratowała mnie powódź” Karolina Woźniak
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 15
„Tak samo”
Martyna Myśliwiec 16
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„ Bajka ”
Przekład wiersza Glib Bersutskyi
Jak bardzo wiele mamy lat pod tą leszczyną. Pod tą leszczyną. Ciągłością umęczony świat i czyją winą? Czyją winą? Tak w siebie zapatrzeni przekraczamy nas. Daleko za odległość. Za odległość. Oczom widocznie nadszedł już czas by dojrzeć świata część zaległą. Our life, many years we have to fill in. Under the hazelnut trees Zobaczył nam się nagle świat: The world is half bored of its lifeless routine ja ciebie widzę a ty mnie. And whose woeful fault is this? Och jak niewiele mamy lat: jak krótka bajka w długim śnie.
We dwell in ourselves, and ourselves we pass So far, far away we go And now it is time, to see - for us The world that we didn’t know And all of a sudden we saw our world When someone sees you - you see him The time, oh so fast. We’re all growing old Short tale in a longest dream
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 17
„Recepta”
Przekład wiersza Samobójstwo należy popełnić po śniadaniu. Na śniadanie najlepiej wypić szklankę mleka. Mleko posiada dużo witaminy A. Witamina A chroni przed chorobami oka. Oko służy do patrzenia. A patrzeć należy na świat. Samobójstwo należy popełnić jak najszybciej. Tak cicho jakby mucha przechodziła przez strunę skrzypiec wydając puszysty dźwięk albo może wzdychając tylko. A resztki chleba należy rzucić ptakom. Aby mogły dalej żyć. Aby mogły dalej żyć.
Mikołaj Fornal
Suicide Should be committed after breakfast For breakfast it is best to drink a glass of milk Milk contains considerable amounts of Vitamin A Vitamin A prevents eye diseases An eye’s purpose it to see And one should be looking Out on the world. Suicide Should be committed as quickly as possible As quietly As a fly passing through A string of the violin Making a fluffy sound Or perhaps merely sighing As for the leftover bread It should be thrown to birds So that they can keep on living So that they may Live on.
18
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Botschaft”
Magdalena Chmiel
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 19
„Wolny przekład z Szekspira” Luiza Żaczek
20
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Bajka”
Marcelina Kolbusz
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 21
„Takie czasy” Kamila Jamroz
22
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Julia Siorek
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 23
„Sen”
Amelia Klimoczko
24
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Rekiny”
Anna Stawarz
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 25
„Cisza”
Agata Drozd
26
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Rekiny”
Wiktoria Ćwik
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 27
„Ucz się śmierci” Daria Pilawska
28
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Dyktando”
Wiktoria Niemczyk
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 29
„Chodzi o to”
Gabriela Piechuta
30
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
„Sen”
Klaudia Jedziniak
Intro Magazyn | nr 1/2021 (82)
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 31
intromediawsiz
intro_media
intro.media
