ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
4М-р Павле ГАЦОВ
Даночен советник и управител на Агенцијата “Про Агенс“ p_gacov@proagens.com.mk
ГОДИШНА ДАНОЧНА ПРИЈАВА ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ПЕРСОНАЛНИОТ ДАНОК НА ДОХОД (ОБРАЗЕЦ „ПДД-ГДП“) - ОБВРСКА ЗА ГРАЃАНИТЕ
15
март 2017 година (среда) е последен рок до кога секој граѓанин (за исклучоците пишуваме подолу во текстот) - резидент на Р. Македонија треба да поднесе до УЈП - Годишна Даночна Пријава за остварените приходи во 2016 година. Пријавата се поднесува во хартиена форма, а граѓаните кои се регистрирани корисници на е-даноци, пријавата може да ја поднесат електронски преку https://etax-fl.ujp.gov.mk. Во Пријавата се декларираат сите оданочиви приходи остварени во земјата и во странство во текот на календарската 2016 година: - п лати, награди, бонуси и други надоместоци на плата, - о даночиви (дел од) надоместоци на трошоците од работен однос, - з акупнини (кирии) и други форми на приходи од имот и имотни права, - а вторски хонорари и надомести по основ на права од индустриска сопственост, - повремено вршење на услуги (договор на дело) - дивиденди, како и наплатени камати по заеми кои се дадени на физички и/или правни лица, - капитални добивки остварени од продажба на учество во капитал и недвижен имот...
02/ 3162-979 i 3298-763
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
Не е должен да поднесува Годишна даночна пријава, граѓанин кој во текот на годината остварувал САМО приход од: - плата, - пензија, - земјоделска дејност или - самостојна дејност. Напоменуваме дека добивките од посебните игри на среќа остварени во текот на 2016 година не се пријавуваат во Годишната даночна пријава. Но од друга страна, обврска да поднесат годишна даночна пријава имаат и граѓаните кои во текот на календарската 2016 година оствариле само: - приходи по други основи кои подлежат на оданочување со персонален данок на доход (пр. приходи од закупнина кирија; приходи од дивиденди; приходи од камати; капитална добивка од продажба на учество во капитал и недвижен имот; добивки од општи игри на среќа /лотарија-лото, електронски игри на среќа, наградни игри и интерактивни игри на среќа/ поголеми од 5.000 денари); авторски хонорари, - лични примања од странство, - лични примања од амбасада, мисија на меѓународна организација во РМ, дипломатски, односно конзуларни претставништва на странски држави во РМ, примања остварени од претставници
17
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
и службеници на претставништва кои уживаат дипломатски имунитет и - други приходи. Доколку работодавачот (исплатувачот на приходи), не доставил пресметка/потврда за приходот што го исплатил, пресметаниот и уплатен данок, примателот на приходот треба истата да ја побара. Работодавачот, односно исплатувачот на приходи имаше обврска најдоцна до 25 јануари 2017 година да достави на секој поединец - примател на приход, Збирна пресметка (Потврда) за исплатените приходи во текот на 2016 година, која треба да ги содржи следните податоци за износот на: - бруто-приходот, - одбитоците (придонеси), односно нормирани трошоци кои ја намалуваат даночната основа, - личното ослободување и - пресметаниот и платениот данок. Врз основа на овие податоци, Годишната даночна пријава може да се состави на едноставен начин.
Глоба за недоставување на ПДД-ГДП На граѓаните кои со задоцнување или воопшто нема да поднесат Годишна даночна пријава до 15 март 2017 година, може да им биде изречена глоба за сторен прекршок во износ од 100 до 200 евра во денарска противвредност (член 144-а.3 од ЗПДД). Напоменуваме дека старата глоба за истиот прекршок беше поголема и изнесуваше од 500 до 1.000 евра во денарска противвредност.
***
Согласно со членот 68 и 69 од Законот за персоналниот данок на доход 1 (во продолжение: ЗПДД) и Правилникот за формата, содржината и начинот на пополнување на
Годишната даночна пријава за утврдување на персоналниот данок на доход 2, обврзникот на данокот на доход (граѓанин) е должен да поднесе Годишна даночна пријава за доходот што го остварил по сите основи во текот на даночниот период - календарска година (2016).
Кои граѓани не се долЖни да поднесат Годишна Даночна Пријава („ПДД-ГДП“) ? Повторуваме дека не се должни да под несуваат Годишна даночна пријава граѓаните кои во текот на годината (2016) остварувале приходи само по еден од овие основи: - плата, - пензија, односно од, - вршење на самостојна / земјоделска дејност, за што составуваат Даночен биланс на образецот „ПДД-ДБ“. Добивките од посебните игри на среќа (казино, обложувалница и автомат клуб) остварени во текот на 2016 година исто така не се пријавуваат во Годишната даночна пријава. Се разбира, ако остварените приходи по некој од претходно споменатите основи не се единствени, туку во текот на годината се остварени приходи и по други основи, тогаш поднесувањето на Годишна даночна пријава претставува законска обврска. Ова е одговор на оние дилеми што се јавуваат кај некои колеги во врска со наводното немање на реална потреба од дополнително известување на годишно ниво во услови на примена на концептот на рамен данок и концептот „цела плата“. Законската норма понекогаш нема допирни точки со реалната потреба, имено, доколку согласно со ЗПДД е извршено аконтативно плаќање на обврските по основ на персонален данок на доход од страна на исплатувачи што водат деловни книги, како и од страна на самите граѓани кои имале обврска да поднесат аконтативни даночни пријави за што доби-
1
„Службен весник на РМ“, бр. 80/93, 3/94, 70/94, 71/96, 28/97, 8/01, 50/01, 52/01-испр., 2/02, 44/02, 96/04, 120/05, 52/06, 139/06, 160/07, 159/08, 20/09, 139/09, 171/10, 135/11, 166/12, 187/13, 13/14, 116/15, 129/15, 199/15 и 23/16 (У. суд-31/96, 40/96 и 2/99).
2
„Службен весник на РМ“, бр. 15/10 и 4/12.
18
www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
ле соодветни аконтативни даночни решенија од страна на УЈП и така утврдениот аконтативен даночен долг по решение го платиле, НЕ ПОСТОИ реална МОЖНОСТ да се јави доплата на данок на доход по основ на поднесената Годишна Даночна Пријава. Овде не мислиме на минорните заокружувачки износи за кои УЈП понекогаш непотребно прави трошоци за достава кои се несразмено повисоки во однос на едноцифрените задоложувања (sic!). Во ваков случај Годишните даночни пријави („ПДД-ГДП“) ќе служат главно како основа за проверка (вкрстување на податоците) за декларираните приходи од страна на граѓаните, во однос на оние декларирани во Годишните извештаи за персоналниот данок на доход (ПДД-ГИ, ПДД-ГИ/ОЦО и ПДД-ГИ/ ОЗП) поднесени од страна на Исплатувачите на приходи што водат деловни книги (правни и физички лица што вршат дејност) до 31 јануари 2017 година (за 2016 година). Годишните Даночни Пријави се добра основа и за проверка на имотната состојба на граѓаните, бидејќи тие, во принцип, имотот можат да го стекнуваат на законски начин само од оданочени (или ослободени од данок) приходи. 3
Обврски за работниците кои во 2016 година примиле оданочиви надомести на трошоци од работен однос Во 2016-та година, најголем дел од работниците по различни основи примија оданочиви (делумно или целосно) надомести на трошоците од работен однос. Примери на оданочиви надомести на трошоци од работен однос:
- Надомест на трошокот за користење на сопствено возило за службени цели над неоданочивиот износ од 3.500 де нари месечно по работник; - Јубилејни награди, - Новогодишен надомест и сл. Во ваков случај се исполнети условите за задолжително поднесување на Годишна Даночна Пријава, бидејќи примената плата не е единствениот основ по кој работникот остварувал приходи во 2016 година. Остварените приходи по основ на оданочивите надомести на трошоците од работен однос создаваат обврска за работникот покрај полето (1) - Плати, ... од образецот ПДД-ГДП да го пополни и полето (2) - Дополнителни примања и надоместоци од работен однос на кои не се платени придонеси.
Каде и во кој рок се поднесува Годишната Даночна Пријава ? Органот за јавни приходи најдоцна до 31 декември секоја година со јавна покана ги повикува обврзниците да поднесат Годишна даночна пријава. Годишната даночна пријава за утврдување на данокот на доход се поднесува до органот за јавни приходи (УЈП) на чија територија се наоѓа ЖивеалиШтето на обврзникот, односно во Контакт центарот на УЈП (ГТЦ 2-ри кат), без разлика на местото на живеење или преку е-даноци http://etax.ujp.gov.mk. Краен рок за поднесување на Годишната даночна пријава „ПДД-ГДП“ е 15 март 2017 година за 2016 година.
- Регрес за годишен одмор (законска об врска на работодавачите), 3
Извадок од Програмата за последните парламентарни избори (2016) на една политичка партија (стр. 26): „Преку воведување на е-Калкулатор за пресметка на ПДД за сите исплати на приходи на граѓаните ќе се укине обврската за поднесување на Годишен извештај на исплатувачот на приходи за остварените бруто-приходи, платениот данок и придонеси и вкупно исплатените нето-приходи (н.з.: ПДД-ГИ), Годишен извештај за исплатени приходи при откуп на користен цврст отпад од физички лица (н.з.: ПДД-ГИ/ОЦО) и Годишен извештај за исплатени приходи при откуп на земјоделски производи од физички лица (н.з.: ПДД-ГИ/ОЗП) до Управата за јавни приходи. Целта е намалување на времето и трошоците поврзани со административните постапки за пријавување на приходи на физичките лица од страна на исплатувачите, поефикасно следење на приходите на граѓаните од страна на Управата за јавни приходи и воспоставување на Регистар на исплатени приходи на граѓаните во реално време. Рок: декември 2017 година.
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
19
Пр фесионална
Едукација
Извори на информации (податоци) од кои ќе се состави Годишната Даночна Пријава Како извори на податоци за пополнување на Годишната даночна пријава се користат годишните Збирни податоци (Потврди) што Исплатувачите (правни и физички лица што водат деловни книги) имаат обврска да ги достават до секое лице на кое извршиле исплата на приходи, потоа разните потврди, пресметки и други документи добиени од Исплатувачот при аконтативните исплати, привремените решенија за приходите од имот и имотни права, приходите по основ на капитални добивки и другите приходи. На барање на УЈП, обврзникот треба документирано да ги докаже податоците за платените аконтации на данокот внесени во Образецот „ПДД-ГДП“. Потсетување на обврската за издавање потврди согласно со ЗРО и Законот за придонеси Во продолжение ве посетуваме на известувачки обврски надвор од Законот за персоналниот данок на доход, а кои се однесуваат на Годишни информации (Потврди) кои се доставуваат на вработените лица кај Исплатувачот-работодавач: - Согласно со членот 110 став 2 од Законот за работните односи работодавачот е должен да му издаде на работникот при секое исплаќање на платата како и до 25 јануари на новата календарска година Писмена пресметка на платата, придонесите од плата и надоместоците на платата за платниот период, односно за изминатата година од кои, исто така, се гледаат и пресметката и плаќањето на даноците и придонесите и - Согласно со членот 22 став 1 од Законот за придонеси од задолжително социјално осигурување, обврзникот за пресметка и уплата на придонесите работодавач за своите вработени и самовработено лице за своите вработени, согласно со прописите од областа на работните односи е должен да му
20
Агенција Про Агенс достави Заверена писмена пресметка за пресметаните и уплатените придонеси на обврзникот за плаќање на придонеси најдоцна 15 дена од денот на исплатата на плата или дел од плата, надоместок на плата, односно друг паричен надоместок, како и збирен годишен извештај по истекот на годината најдоцна до 15 февруари наредната година.
Обрнете внимание на ГЛОБАТА во врска со Годишната Даночна Пријава Врз основа на содржината на членот 144-а став 3 од ЗПДД за неподнесена Годишна даночна пријава во пропишаниот рок, на обврзникот на данокот на доход ќе му се изрече глоба во износ од 100 до 200 Евра во денарска противвредност, што е многу помал износ во однос на старата глоба што се применуваше до 30.07.2015 година и изнесуваше од 500 до 1.000 евра во денарска противвредност. Кога лице поседува имот или располага со средства поголеми од оданочените, кои потекнуваат од приходи на кои не е утврден данок или не е доволно утврден и чие потекло не може да се докаже, органот за јав ни приходи донесува решение за утврдување на данокот на тој приход (член 94-а од ЗПДД). Основа за пресметување на данокот во ваков случај претставува разликата меѓу вредноста на имотот и докажаната ви сина на средствата за нејзино стекну вање. Данокот на непријавените прихо ди се пресметува по стапка од 70% (член 94-д од ЗПДД).
1. ДАНОЧЕН ОБВРЗНИК Согласно со членовите 7 и 9 од ЗПДД, Годишна даночна пријава поднесуваат следните обврзници: - ф изичко лице-резидент на Република Македонија за доходот што го оства рува во земјата и во странство;
www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
Во ова категорија обврзници влегуваат и: - г раѓаните кои остваруваат лични примања од странство; - граѓаните кои остваруваат лични примања од дипломатски, односно конзуларни претставништва на странски држави и - граѓаните кои остваруваат лични примања кај претставници и службеници на такви претставништва кои уживаат дипломатски имунитет, како и - физичко лице кое непријавено врши деј ност и остварува приходи кои подлежат на оданочување.
Обврзник нерезидент огласно со членот 74 од ЗПДД, обврзниС кот-нерезидент поднесува даночна пријава за секој од аконтативните приходи што ги остварува, а за кои е предвидено плаќање данок на доход врз основа на решение на органот за јавни приходи. Даночната пријава се поднесува до органот за јавни приходи на чија територија обврзникот ги остварува приходите. Нерезидентите не поднесуваат Годиш на даночна пријава за персоналниот данок на доход.
Г одишниот доход е збир на аконтативно остварените приходи (примања) Годишна даночна пријава поднесува граѓанин кој остварил приходи по основ на: 1. Лични примања - плати и надоместоци на плата од работен однос, како и исплата по основ на деловна успешност на работодавачот утврдена согласно со Законот за придонеси од задолжително социјално осигурување (вклучувајќи ги и исплатите на: вработени инвалидни лица во правен субјект што не е заштитно друштво, вработени во заштитно друштво, вработени во корисник на ТИРЗ и лица вработени согласно со членот 98 од Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност);
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
- плата остварена со работа во странство врз основа на работен однос заснован во земјата; - надоместоци на трошоци од работен однос што се исплатени над износите утврдени во членот 6 од Законот за персоналниот данок на доход и сите други надоместоци утврдени со Законот за работни односи, ОКДПС, гранските колективни договори и прописите за државната управа, како дополнителни примања и надоместоци од работен однос на кои е платен персонален данок на доход, а не се плаќаат придонеси; - примања на професионални спортисти (премии, трансфери и слично); - надоместок за врвни спортисти; - надоместок за време на боледување; - надоместок за време на отсуство од работа; - примањата на членови на органите на управување и органите на надзор на трговските друштва; - примања на функционери, пратеници и советници и други носители на јавни функции; - примања за работа на судии поротници, вешти лица и стечајни управници, кои немаат својство на вработени лица во соодветните институции или друштва; - надоместоци на членови на Македонската академија на науките и уметностите; - примања по основ на договор за повремено или привремено вршење на услуги (на кои се или не се платени социјални придонеси - ППИО и ПЗО); - пензии; 2. Н ето приход од самостојна дејност (вклучувајќи и земјоделска дејност), ако граѓанинот остварува приходи и од други извори; - приходи од стопанска дејност, - приходи од давање на професионални и други интелектуални услуги, 21
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
- приходи од земјоделска дејност - други дејности чија трајна цел е остварување на приходи. Овие субјекти имаат обврска најдоцна до 15 март 2017 година до УЈП и Централниот регистар да достават образец „Б“ и „ПДД-ДБ“. Ако вршителот на дејност во 2016 година покрај приходи од самостојна дејност остварил и приходи по други основи има обврска да поднесе и Годишна даночна пријава. 3. Приходи од имот и имотни права (остварени од издавање под закуп или подзакуп на земјиште, станбени или деловни простории, гаражи, простории за одмор и рекреација, опрема, превозни средства и други видови недвижен и движен имот); За остварување на вакви приходи се поднесува и аконтативна даночна пријава (ПДДАДП/ПИ) во рок од 15 дена од денот на остварување на приходот. 4. Приходи од авторски права и права од индустриска сопственост; - вајарски дела, таписерии, керамопластика, уметничка керамика и витраж, уметничка фотографија, ѕидно сликарство и сликарство во простор во техника, фреска, графика, мозаик, интарзија, емајл, интарзирани и емајлирани предмети, костимографија, модно креаторство и уметничка обработка на текстил, сликарски дела, графички дела, индустриско обликување со изработување на модели и макети, ситна пластика, уметнички решенија за сценографија, научни, стручни и публицистички дела, преведување на дела од книжевноста, музички и кинематографски дела и реставраторски и конзерваторски дела во областа на културата и уметноста, изведување уметнички дела во областа на сериозната музика, балетот, операта и театарското и филмското актерство, за рецитирање, снимање филмови и идејни скици за таписерија и костимографија, преводи (освен преводи на книжевни дела), предавања и слични интелектуални творби, изведување
22
на естрадни програми на забавна и народна музика и други авторски дела и дела од индустриска сопственост, кои не се претходно наведени; 5. Приходи од капитал; - дивиденди и другите приходи остварени со учество во добивката кај правните и физичките лица, каматите по заеми дадени на физички и правни лица и камати по обврзници или други хартии од вредност; 6. Капитални добивки; - од продажба на учество во капиталот и недвижен имот; За остварување на вакви приходи се поднесува и аконтативна даночна пријава (ПДД-АДП/КД) во рок од 15 дена од денот на остварување на приходот. Капиталните добивка остварени од продажба на хартии од вредност не се оданочуваат од 1 јануари 2013 година до 31 декември 2018 година. 7. Добивки од игри на среќа и други наградни игри; За добивките од општите игри на среќа (ТВ квизови, наградни игри, лотарија и сл) во износ поголем од 5.000 денари (во пари, хартии од вредност, во натура, наградни патувања или во некој друг вид) приредувачот на игрите на среќа има обврска при исплатата да пресмета и плати ПДД и да издаде примерок за пресметаниот данок на доход. 8. Други приходи; - сите други приходи кои се исплатени, а не се набројани во точките 1 до 7, ниту се ослободени од обврската за оданочување согласно со членот 6 од ЗПДД, како и приходите остварени со стекнување на хартии од вредност и учество во капиталот без надоместок (подарок), доколку истите не се оданочени согласно со Законот за даноци на имот.
kontakt@proagens.com.mk
www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
Примените удели (акции) без надомест (како подарок), се оданочиви согласно со член 55-а став 3 од Законот за персоналниот данок на доход. Основа за оданочување претставува номиналната вредност на уделот и акциите што не котираат на берза, односно пазарната вредност на денот на стекнувањето, за акциите што котираат на берза. За остварените приходи со стекнување на хартии од вредност и учество во капиталот без надоместок се поднесува и аконтативна даночна пријава (ПДД-АДП/ДП) во рок од 15 дена од денот на остварување на приходот. Потсетуваме дека приходите остварени по основ на откуп на корисен цврст отпад во 2016 година се оданочува како други приходи (со користење на нормирани трошоци од 35%).
2. ФИЗИЧКИ ЛИЦА ШТО НЕ ПОДНЕСУВААТ ГОДИШНА ДАНОЧНА ПРИЈАВА - „ПДД-ГДП“ Годишна даночна пријава - „ПДД-ГДП“ не поднесува обврзникот кој во даночниот период остварил приходи само по еден од следните основи: - плати или пензии, - вршење на самостојна / земјоделска дејност (за што составува даночен биланс на образецот “ПДД-ДБ”). Добивките од посебните игри на среќа остварени во текот на 2016 година не се пријавуваат во Годишната даночна пријава.
3. ДАНОЧНА ОСНОВА И ДАНОЧНА СТАПКА Даночна основа Основа за данокот на доход претставува збир на сите приходи остварени во пари, хартии од вредност, во натура или во некој друг вид, во земјата и во странство, во текот на даночниот период намалена за:
2) личното ослободување во износ од 88.284 денари, при пресметување на данокот на доход за 2016 година и 3) нормираните или стварните трошоци предвидени со ЗПДД. Напомена:
Физичко лице кое донира финансиски средства на правно лице според одредбите од Законот за донации и спонзорства во јавните дејности има право на намалување на персоналниот данок на доход утврден врз основа на неговата годишна даночна пријава (образец „ПДД-ГДП“) во висина од 20% од годишниот даночен долг на давателот на донацијата, но не повеќе од 24.000 денари. Даночна стапка Данокот на доход се пресметува по стапка од 10% применета на годишната даночна основа за 2016-та година, без оглед на висината на остварениот доход. Заради одбегнување на двојно оданочување на обврзникотрезидент му се намалува пресметаниот данок на доход за износот на платениот данок на доход во друга држава, најмногу до износот што би се добил со примена на пропишаната даночна стапка. За остварување на ваквото право, даночниот обврзник треба да приложи релевантни докази. Заради примена на даночното ослободување или олеснување кое произлегува од меѓународен договор за одбегнување на двојното оданочување, Управата за јавни приходи по барање на даночниот обврзник - резидент издава потврда за даночен резидент на Република Македонија. Потврдата за даночен резиден, Управата за јавни приходи е должна да ја издаде во рок од 30 дена од денот на поднесувањето на барањето за нејзино издавање. (23/16, во примена од 31.7.2016 г., со гласно со член 141 од ЗОУП).
1) придонесите од задолжително социјално осигурување; ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
23
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
4. ПОДАТОЦИ ЗА ОСТВАРЕНИТЕ ПРИХОДИ о образецот „ПДД-ГДП“ задолжително се В внесуваат податоците за: единствениот даночен број (ЕМБГ) на обврзникот, неговото име и презиме, адреса на живеење, како и даночниот период за кој се поднесува пријавата, е-пошта и телефон за контакт. Во образецот постојат четири колони: Колона (1): Вид на остварен приход; Колона (2): Бруто износ на приход (денари); Колона (3): Вкупен износ на одбитоци (денари); Колона (4): Вкупен износ на платени аконтации (денари), вкупно 25 реда, од кои 24 реда за различните видови приходи, еден ред (20) за искористеното даночно ослободување при аконтативното оданочување (годишниот износ на даночно ослободување за 2016 година изнесува 88.284 денари) и еден ред (21) за збирни податоци на колоните: (2) Бруто износ на приходот (денари); (3) Вкупен износ на одби тоци (денари); и (4) Вкупен износ на плате ни аконтации (денари). Колона 1: Вид на остварен приход Во оваа колона на образецот се определени видовите на приход, кои треба да се пријават. 1) Плати и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност на работодавачот на кои се платени придонеси, 1-а) Плати и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност на работодавач - кој не е заштитно друштво, на вработени инвалидни лица, 1-б) Плати и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на делов-
24
на успешност на работодавач кај заштитни друштва, 1-в) Плати и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност кај корисници на технолошка индустриска развојна зона, 1-г) Плати и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност на работодавач кој има ослободување по член 98 од Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност, 2) Дополнителни примања и надоместоци на трошоци од работен однос на кои не се платени придонеси, 3) Пензии, 4) Примања на членови на органите на управување и на органите на надзор во трговските друштва, 5) Примања на функционери, пратеници, советници и други носители на јавни функции, 6) Надоместоци за работа на судии поротници, вешти лица и стечајни управници кои немаат својство на вработени лица во соодветните институции или друштва, 7) Надоместоци на членови на Македонска академија на науките и уметностите, 8) Примања по основ на договор за повремено или привремено вршење на услуги, 9) Приходи од имот и имотни права (закупнини), 10) Приходи од авторски права и права од индустриска сопственост, 11) Дивиденди и други приходи остварени со учество во добивката на правни и физички лица, 12) Приходи од камати за кои постои обврска за плаќање на данок, 13) Добивки од игри на среќа и други наградни игри, 14) Други приходи на кои аконтацијата на данокот се плаќа по одбивка, 15) Други приходи на кои аконтацијата на данокот не се плаќа по одбивка, www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
16) Нето приход остварен од вршење на самостојна дејност, 17) Вкупен приход од земјоделска дејност според паушално утврден приход, 18) Остварени капитални добивки, 19) Даночно ослободување по основ на донации во висина од 20% од годишниот даночен долг но не повеќе од 24.000 денари, како и последните два реда кои се во функција на утврдување на годишниот данок на доход, 20) Искористено даночно ослободување при аконтативно оданочување и 21) Вкупно. Колона 2: Податоци за бруто износот на примање то/приходот Се впишува бруто приходот за секој одделен вид или збирот на нето приходот што е примен, зголемен за износот на персоналниот данок и евентуално, придонесите што се платени за него. По исклучок, кај приходот од ред. бр. 16 (Нето приход остварен од вршење на самостојна дејност) се впишува износот на нето приходот утврден во Даночниот биланс (образец „ПДД-ДБ“), кај приходот од реден број 17 (Вкупен приход од земјоделска дејност според паушално утврден приход) се запишува износот од точката 5 од образецот „ПДД-ПЗ“, а на ред. бр. 12 (Камати за кои постои обврска за плаќање на данок) се впишува само износот на каматите што биле основа за оданочување, согласно со член 49 од ЗПДД. Потсетуваме дека, каматите остварени од орочени штедни и други депозити не беа предмет на оданочување и во 2016-та година. Колона 3: Податоци за вкупниот износ на одбитоците Се впишуваат износите на платените придонеси и други јавни давачки, како и трошоците што ја намалиле бруто основата при пресметување на аконтациите на данокот, а кои се утврдени во законот.
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
На ред. бр. 1 (1-а, 1-б, 1-в и 1-г) (Плати, надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност) и ред. бр. 3 (Пензии), покрај платените придонеси за пензиско и инвалидско осигурување, здравствено осигурување и вработување, се внесуваат како одбитоци и пресметаните придонеси за кои со посебни прописи е предвидено ос лободување од плаќање, но кои ја намалиле основата при пресметувањето на аконта циите на данокот. Не се внесуваат како од битоци износите на придонеси кои не влегуваат во категоријата бруто плата на обврзникот, туку претставуваат обврска на исплатувачите на плата. Кај приходите од ред. бр. 16 (Нето приход остварен од вршење на самостојна дејност) како одбивка на нето-приходот се впишува само ослободувањето кое се пресметува од нето-основата (член 30-к, став 1-5 од ЗПДД или утврдено со друг закон), додека платените придонеси не се искажуваат како одбивка, бидејќи се веќе вклучени како трошок при утврдувањето на нето-приходот. Кај приходите на ред. бр. 9, 10, 14, 17 и 18 (Приходи од имот и имотни права - закупнини, Приходи од авторски права и права од индустриска сопственост, Другите приходи на кои аконтацијата на данокот се плаќа по одбивка, Вкупниот приход од земјоделска дејност според паушално утврдениот приход, како и Остварените капитални добивки) како одбивки се наведуваат пресметаните износи на трошоци (нормирани трошоци) кои во законот се утврдени во определен процент од бруто основата. Колона 4: Податоци за вкупниот износ на плате ните аконтации на данокот Се впишуваат износите на платените аконтации на персонален данок на доход во текот на годината за секој остварен приход поодделно. За обврзниците кои во текот на годината користеле даночно ослободу вање утврдено како намалување на прес метаниот данок, се впишува само плате ниот износ, а во забелешките се нотира основот по кој биле ослободени од обврска та за плаќање. 25
Пр фесионална
Едукација
Агенција Про Агенс
5. СОСТАВУВАЊЕ НА ГОДИШНАТА ДАНОЧНА ПРИЈАВА - ОБРАЗЕЦ „ПДД-ГДП“ Образецот „ПДД-ГДП“ содржи: податоци за обврзникот и за приемот на образецот, податоци за остварените приходи, забелешка, податоци за подносителот на пријавата и упатство за пополнување.
те на самостојна дејност што водат деловни книги, даночните биланси, годишните решенија за паушалниот данок од вршење на самостојна дејност, како и врз основа на деловните книги и друга евиденција на обврзникот.
Во заглавниот дел на Пријавата се искажуваат следните податоци: ЕМБГ - единствен даночен број на обврзникот (единствен матичен број на граѓанинот), име и презиме на обврзникот и адреса на живеење за контакт (улица, број, населено место, општина), телефон и е-пошта).
Пополнување на полињата за бруто остварените приходи, одбитоците и платените аконтации на персона лен данок на доход
Во горниот десен агол на образецот се искажува датум и број на приемот и овој дел го пополнува органот за јавни приходи, како и даночен период (од 01.01.2016 до 31.12.2016) и рок за поднесување - 15.03.2017. Во делот 2 - остварени приходи, во колона (1) се искажани сите видови приходи кои го формираат годишниот доход што подлежи на оданочување, а кои обврзникот е должен да ги прикаже во годишната даночна пријава, согласно со ЗПДД. Во колона (2) се искажува бруто износот на секој остварен приход, во колона (3) вкупниот износ на одбитоци кои го намалиле бруто приходот при пресметувањето на аконтациите на данокот (придонеси, признаени трошоци и други намалувања утврдени со ЗПДД), а во колона (4) вкупниот износ на платените аконтации на персоналниот данок на доход. Податоците за остварените приходи се искажуваат врз основа на издадени потврди, пресметки и други документи за пресметаниот и платен данок добиени од исплатувачот на приходите при аконтативните плаќања на данокот, годишните пресметки на исплатувачот за сите остварени приходи за кои данокот се плаќа по одбивка, решенија на органот за јавни приходи, аконтативните решенија за приходите од имот и имотни права, аконтативните решенија за капиталните добивки, аконтативните решенија за вршители4
На редните броеви 1, 1-а, 1-б, 1-в и 1-г, се искажуваат остварените плати, надоместоци на плата и исплатите по основ на деловна успешност на работодавачот, за кои постои обврска за плаќање на данокот согласно со член 15 став 1, точки 1, 2, 5 и 6 од ЗПДД, без оглед дали се исплатени во пари или во некој друг облик. 4 Во делот - Остварени приходи, на реден број 1 - Плата и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на делов на успешност на работодавачот на кои се платени придонеси, се искажуваат остварените плати и надоместоци на плати и исплати по основ на деловна успешност на работодавачот исплатени во пари или во некој друг облик. а реден број 1-а - Плата и надоместоци Н на плата од работен однос и исплата по ос нов на деловна успешност на работодавач кој не е заштитно друштво, на вработени инвалидни лица, се искажуваат платите и надоместоците на платите од работен однос и исплатите по основ на деловна успешност на работодавачот остварени од страна на инвалидни лица. На реден број 1-б - Плата и надоместо ци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност кај заштитни друштва, се искажуваат остварените плати и надоместоци на плати од работен однос и исплати по основ на деловна успешност на работодавачот - заштитно друштво.
Оданочивите надомести на трошоците од работен однос што се исплатени над износите утврдени во членот 6 од ЗПДД (вклучувајќи ги и оние утврдени согласно со ЗРО) се декларираат во полето 2 од образецот ПДД-ГДП.
26
www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
а реден број 1-в - Плата и надоместо Н ци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност кај корисници на технолошка индустриска развојна зона, се искажуваат остварените плати и надоместоци на плати од работен однос и исплати по основ на деловна успешност на работодавачот - корисник на ТИРЗ. а реден број 1-г - Плата и надоместоци Н на плата од работен однос и исплата по ос нов на деловна успешност на работодавач кој има ослободување по член 98 од Законот за вработување и осигурување во случај на
невработеност, се искажуваат остварените плати и надоместоци на плати од работен однос и исплати по основ на деловна успешност на работодавачот - за лицата за кои е користена можност за тригодишно ослободување од персоналниот данок на доход по основ на плата. Во полињата 1-а, 1-б, 1-в и 1-г во колоната вкупен износ на одбитоци се внесува изнoсот на платените придонеси од задолжително социјално осигурување, додека во вкупен износ на платени аконтации се внесува 0 („нула“).
Пример (ред 1): Редовни плати Бруто износ на приходот / Бруто плата Колона (2) Ред 1 420.000
Вкупен износ на одбитоци / Придонеси
Износ на лично ослободување
Платен персо нален данок
Нето плата
Колона (3) Ред 1 113.400
Колона (3) / ред. 20 Ред 19 88.284
Колона (4) Ред 1 21.832
/ 284.768
Пример (ред 1-г): Плати за лице вработено согласно со член 98 од ЗВОСН Бруто износ на приходот / Бруто плата Колона (2) Ред 1 420.000
Вкупен износ на одбитоци / Придонеси
Износ на лично ослободување
Платен персо нален данок
Нето плата
Колона (3) Ред 1 113.400
Колона (3) / ред. 20 Ред 19 88.284
Колона (4) Ред 1 0
/ 306.600
На реден број 2 - Дополнителни примања и надоместоци на трошоци од работен од нос на кои не се платени придонеси, се искажуваат сите лични примања остварени во пари или во некој друг облик, за кои не постои обврска за плаќање на придонеси, како и надоместоците на трошоците од работен однос над износите утврдени во членот 6 од Законот за персоналниот данок на доход.
Бидејќи на ова поле не постои можност да се пополнува колоната за одбитоци, потребно е во колоната за бруто износот на приходите (2) да се внесе само оданочивиот дел на примањата, односно надоместоците на начин даден во продолжение. GODI[NA PRETPLATA 2017 - INFORMATOR - PRO EKONOMIJA - INFO REGISTAR - KONSULTACII - POPUSTI ...
02/ 3162-979 i 3298-763
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
14.900 denari
kontakt@proagens.com.mk
27
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
Претпоставка бр. 1: Работникот за 5 месеци од 2016-та година остварил надомест за користење на сопствено восило за службени цели во нето износ поголем од неоданочениот (3.500 денари месечно по работник) за 10.332 денари. Месеци од 2016 1 Март Април Септември Ноември Декември ВКУПНО:
Вкупен нето надомест 2 4.520 6.140 3.750 6.410 7.012 27.832
Неоданочен нето надомест 3 3.500 3.500 3.500 3.500 3.500 17.500
Оданочен нето надомест 4 (2 - 3) 1.020 2.640 250 2.910 3.512 10.332
Бруто основа за оданочување 5 (4 : 0,9) 1.133 2.933 278 3.233 3.902 11.479
Платен ПДД 6 (5 х 10%) 113 293 28 323 390 1.147
Напоменуваме дека евентуално исплатената хранарина во паричен износ, потоа регресот за годишен одмор, јубилејните награди и новогодишниот надомест се оданочуваат целосно.
Пример (ред 2): Дополнително примање ... (оданочив дел од надоместот за користење на сопствено возило за службени цели) Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 11.479
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (3) /
Колона (4) 1.147
/ 10.332+17.500=27.832
Претпоставка бр. 2: Работникот примил регрес за годишен одмор за 2016 година, нето износ од 11.888 денари. Аконтативно платениот персонален данок изнесува 1.321 денари, а бруто износот на регресот за годишен одмор изнесува 13.209 денари. Пример (ред 2): Дополнително примање ... (Регрес за годишен одмор) Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 13.209
Напомена:
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (3) /
Колона (4) 1.321
/ 11.888
Физичките лица (осигуреници на добро волен пензиски фонд), за кои се извршени исплати над законското ограничување од 4 месечни бруто плати исплатени во претходната година во РМ, по основ на доброволен придонес од членство во професионална пензиска шема од стра на на работодавачите за 2016 година, износот поголем од законското ограни чување ќе го пријават во полето 2 - До полнителни примања и надоместоци на трошоци од работен однос на кои не се
28
платени придонеси од образецот „ПДДГДП“. (Види: Известување на УЈП бр. 15765 од 02.02.2010 година.) Ослободен од данок на доход за 2016 година е износот од 128.692 денари по работник. (Просечната месечна бруто плата исплатена во 2015 година во РМ изнесу ва 32.173 денари; Соопштение на ДЗС бр. 4.1.16.14 од 25.02.2016 година.) Осигуреникот (физичко лице) што сам го плаќа доброволниот придонес на индиви дуална сметка, истиот НЕ го пријавува во Годишната даночна пријава. Правото
www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
на враќање на персоналниот данок на до ход за 2016 година ќе го оствари со под несување на посебно барање за враќање на персоналниот данок на доход кој се доставува до надлежните канцеларии на УЈП (образец БПП-ИС/ДПФ). На реден број 3 - Пензии, се искажуваат примањата остварени како пензии. Корисниците на пензии преку Фондот за пензиско и инвалидско осигурување пресметаниот данок од доход го евидентираат како да е платен (член 141-а од ЗПДД), бидејќи пресметаниот ПДД на примањата по основ на пензии и инвалиднини се отстапува на Фондот за пензиско и инвалидско осигурување (не се врши негова уплата во корист на соодветната уплатна сметка).
На реден број 4 - Примања на членови на органите на управување и на органите на надзор на трговските друштва, се искажуваат примањата утврдени согласно со член 14-а став 1 точка 3 од ЗПДД. Примањата остварени како плати и надоместоци на плати од работен однос и исплати по основ на деловна успешност на работодавачот се искажуваат на еден од редните броеви: 1, 1-а, 1-б, 1-в и 1-г. Претпоставка: Неизвршен член на одборот на директори на трговско друштво, примил вкупен надомест за одржани седници во 2016 година, бруто износ од 60.000 денари, на кој аконтативно е платен персонален данок на доход, износ од 6.000 денари. Вкупниот примен нето надомест изнесува 54.000 денари.
Пример (ред 4): Примање на член на Одбор на директори Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 60.000
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (3) /
Колона (4) 6.000
/ 54.000
На реден број 5 - Примања на функционери, пратеници, советници и други носители на јавни функции, се искажуваат примањата утврдени согласно со член 14-а став 1 точка 4 од ЗПДД. Примањата остварени како плати и надоместоци на плати од работен однос и исплати по основ на деловна успешност на работодавачот се искажуваат на еден од редните броеви: 1, 1-а, 1-б, 1-в и 1-г. На реден број 6 - Надоместоци за работа на судии поротници, вешти лица и стечај ни управници, кои немаат својство на вработени лица во соодветните институции или друштва, се искажуваат надоместоците на овие лица утврдени согласно со член 14-а став 1 точка 8 од ЗПДД. На реден број 7 - Надоместоци на членови на Македонската академија на науките и уметностите, се искажуваат надоместоците на овие лица утврдени согласно со член 14-а став 1 точка 9 од ЗПДД. На реден број 8 - Примања по основ на договор за повремено или привремено вршење на услуги, се искажуваат сите примања остварени врз основа на договор за повремено или привремено вршење на услуги (договор на дело) на правни и физички лица, утврдени согласно со член 14-а став 1 точка 11 од ЗПДД. Претпоставка 1: Лицето во 2016 година по основ на повремено вршени услуги остварило примање во бруто износ од 108.000 денари, на кој аконтативно е платен персонален данок на доход, износ од 10.800 денари. Вкупниот примен нето надомест изнесува 97.200 денари.
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
29
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
Пример (ред 8): Примање по основ на договор на дело Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 108.000
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (3) /
Колона (4) 10.800
/ 97.200
На реден број 9 - Приходи од имот и имотни права (закупнини), се искажуваат приходите остварени од издавање под закуп или подзакуп на земјиште, станбени и деловни простории, гаражи, простории за одмор и рекреација, опрема, превозни средства и други видови на имот за кои е утврдена обврска за плаќање на данокот согласно со член 32 од ЗПДД. Како вкупен износ на одбитоци, во колона (3) се искажува износот на трошоците пресметани во висина од 25%, односно 30% (опремен станбен и деловен простор) од бруто приходот (закупнината), согласно со членовите 34 и 34-а од ЗПДД или стварните трошоци кои обврзникот ги документирал при аконтативното плаќање на данокот. Претпоставка: Лицето во 2016 година од издавање на ненаместен делевен простор остварило примање во бруто износ од 81.760 денари, на кој аконтативно е платен персонален данок на доход, износ од 6.132 денари. Вкупниот примен нето надомест изнесува 75.628 денари. Пример (ред 9): Примање по основ на закупнини Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 81.760
Вкупен износ на одбитоци / Нормирани трошоци (25%) Колона (3) 20.440
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (4) 6.132
/ 75.628
На реден број 10 - Приходи од авторски права и права од индустриска сопственост, се искажуваат приходите остварени од авторски права и права од индустриска сопственост, утврдени согласно со член 38 од ЗПДД, а како трошоци во колона (3) се искажуваат износите на нормираните трошоци пресметани во висина од 25% до 60% од бруто приходот, согласно со член 41 од ЗПДД, или стварните трошоци кои обврзникот ги документирал при аконтативното плаќање на данокот. Претпоставка 1: Лицето во 2016 година за изведување на естрадни програми на забавна музика остварило примање во бруто износ од 40.400 денари, на кој аконтативно е платен персонален данок на доход, износ од 2.828 денари (нормираниот трошок е 30%). Вкупниот примен нето надомест изнесува 37.572 денари. Пример (ред 10): Примање по основ на авторско право со нормиран трошок од 25% Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 40.400
Вкупен износ на одбитоци / Нормирани трошоци (30%) Колона (3) 12.120
30
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (4) 2.828
/ 37.572
kontakt@proagens.com.mk www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
Претпоставка 2: Лицето во 2016 година по основ на авторски хонорар остварило примање во бруто износ од 241.016 денари, на кој аконтативно е платен персонален данок на доход, износ од 10.527 денари. Вкупниот примен нето надомест изнесува 200.000 денари. Персоналниот данок на доход се пресметува со нормиран трошок од 50%. Пример (ред 10): Примање по основ на авторско право со нормиран трошок од 50% Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 210.526
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (3) /
Колона (4) 10.526
/ 200.000
На реден број 11 - Дивиденди и други приходи остварени со учество во добивката кај прав ни и физички лица, се искажуваат бруто дивидендите и другите приходи остварени со учество во добивката распределени на обврзникот согласно со член 49 став 1 од ЗПДД. Претпоставка: Лицето во 2016 година добило дивиденда во бруто износ од 250.000 денари, на кој аконтативно е платен персонален данок на доход, износ од 25.000 денари. Вкупно е примен нето износ од 225.000 денари. Пример (ред 11): Примање по основ дивиденда Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 250.000
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (3) /
Колона (4) 25.000
/ 225.000
На реден број 12 - Камати за кои постои обврска за плаќање на данок, се искажуваат приходите остварени од: каматите по заеми дадени на физички и правни лица и каматите по обврзници (што не се ослободени од оданочување) или други хартии од вредност, во износи што биле основа при аконтативното оданочување согласно со член 49 став 2 од ЗПДД. Каматите остварени од орочени штедни и други депозити не се оданочуваат до денот на пристапувањето на Македонија во Европската унија. Претпоставка: Лицето во 2016 година остварило приходи по основ на камата од даден заем на друго физичко лице, износ од 210.000 денари. Аконтативно, данок на доход на остварениот приход од камата не е платен. Пример (ред 12): Примање по основ камати кои се оданочиви Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 210.000
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Колона (3) /
Колона (4) 0
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
Нето примање /
31
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
На реден број 13 - Добивки од игри на среќа и други наградни игри, се искажуваат само остварените оданочиви добивки и платениот персонален данок од општи игри на среќа: наградни игри, лотариски игри, елек тронски игри и интерактивни игри, за кои важи даночно ослободување во износ од 5.000 денари за пресметка на персонален данок по исплатена поединечна добивка (поединечната добивка до 5.000 денари не се пријавува, со оглед на тоа што данокот не е платен). Доколку поединечниот износ на добивката е повисок од 5.000 денари, данокот се пресметува врз целиот износ, така што целосниот износ на добивката и платениот персонален данок се внесуваат на реден број 13. Согласно со член 70 став 2 на ЗПДД, физич ките лица, кои во текот на годината оства риле добивки од посебните игри на среќа: - игри на среќа во обложувалница, - игри на среќа во казино и
На реден број 14 - Други приходи на кои аконтацијата на данокот се плаќа по одбив ка, се искажуваат остварените други приходи на кои аконтацијата на данокот се плаќа по одбивка. Се работи за приходи кои не се изземени од оданочување, но не се оданочени по друг основ. Основа за оданочување е остварениот бруто приход намален за 35%, освен за приходите остварени по основ на стекнување на хартии од вредност и учество во капиталот (удел) без надоместок (како подарок), доколку истите не се оданочени со Законот за даноците на имот. Основа за пресметување на данокот, во овој случај претставува пазарната вредност на денот на стекнувањето. Пазарна вредност е вредноста на хартиите од вредност и учеството во капиталот утврдена според податоците на Македонската Берза за хартии од вредност, доколку котираат на берзата, односно номиналната вредност на хартиите од вредност и учеството во капиталот, за оние кои не котираат на Берзата.
- игри на среќа во автомат клуб, немаат обврска да ги прикажат истите во Годишната даночна пријава (ПДД-ГДП). Претпоставка: Лицето во 2016 година примило на подарок удел со номинална вредност од 320.500 денари. На примениот удел не е платен данок согласно со Законот за даноците на имот, ниту пак аконтативно е платен персонален данок на доход. Пример (ред 14): Примен (преотстапен) удел без надомест (подарок) Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 320.500
Вкупен износ на одбитоци
Платен персонален данок
Колона (3) /
Колона (4) 0
Нето примање /
На реден број 15 - Други приходи на кои аконтацијата на данокот не се плаќа по одбив ка, се искажуваат остварените приходи за кои аконтацијата на данок на доход не се плаќа по одбивка, туку по донесено решение од страна на УЈП. И за овие приходи не постои можност за користење на колоната за одбитоци. На реден број 16 - Нето-приход остварен од вршење на самостојна дејност, во колона (2) се искажува остварениот нето-приход од вршење самостојна дејност утврден во даночниот биланс согласно со членовите 30-а, 30-б, 30-в, 30-г, 30-д, 30-ѓ, 30-е, 30-ж, 30-ѕ и 30-и од ЗПДД, а во колона (3) како одбивка се искажува износот на даночното ослободување утврдено со членот 30-к од ЗПДД, додека платените придонеси и другите јавни давачки кои влегле како тро-
32
www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
шок при утврдување на нето-приходот, не се искажуваат на овој реден број. На овој реден број, во колоната (4) обврзниците ги искажуваат сите платени аконтации на персонален данок утврден со аконтативно решение. На реден број 17 - Вкупен приход од земјо делска дејност според паушално утврден приход, во колона (2) се искажува остварениот приход од вршење самостојна дејност (освен субвенции), а во колоната (3) како одбивка се искажуваат износите на нормираните трошоци утврдени во член 31-а од ЗПДД (за доход до 300.000 денари нормираните тро шоци изнесуваат 100%, а за доход од 300.001 до 1.300.000 денари нормираните трошоци изнесуваат 80%; за лицата кои земјоделска та дејност ја вршат како дополнително за нимање, нормираните трошоци изнесуваат 80% од остварениот приход). Напоменуваме дека во колоната „Бруто износ на приходот“ се внесува приходот искажан во точката 5 од образецот „ПДД-ПЗ“. На реден број 18 - Остварени капитални добивки, се искажуваат капиталните добивки остварени во текот на годината од продажба на учество во капиталот и недвижен имот. Во колона (2) на овој реден број како бруто износ се искажува износот утврден како разлика на бруто капиталните добивки утврдени согласно со член 52 од ЗПДД и бруто капиталните загуби што обврзникот ги остварил од продажба на хартии од вредност. Во колона (3) како вкупни одбитоци се искажуваат олеснувањата во износи во кој се одобреПример:
ни при аконтативното пресметување на данокот на капиталните добивки, а во колона (4) сите платени аконтации на данокот утврден согласно со аконтативните решенија на органот за јавни приходи. Напомена:
Согласно со членот 9 од Законот за изда вање на обврзници на Република Македо нија за денационализација („Службен весник на РМ“, бр. 37/02, 89/08 и 161/09) и член 19 од Законот за начинот и постап ката на исплатување на депонираните девизни влогови на граѓаните по кои га рант е Република Македонија („Службен весник на РМ“, бр. 32/00, 108/00, 4/02, 42/03 и 98/08), приходите врз основа на обврзниците за денационализација и приходите врз основа на обврзници со кои се врши исплатување на депонираните девизни влогови на граѓаните не се оданочуваат. Тоа значи дека капиталните добивки што ги остваруваат физичките лица при продажба на овие два вида на обврзници, не подлежат на оданочување со персонален данок на доход. Согласно со членот 6 точка 19 од ЗПДД покрај приходите по основ на камати по обврзници издадени од Република Македонија не се оданочуваат ниту евентуалните приходи по основ на камати по обврзници издадени од единиците на локалната самоуправа (не ни е познато дека некоја од општините во РМ досега има издадено обврзници на локалната самоуправа).
ицето „МН“ во 2016 година продало удел во претпријатие за 152.200 денари. ДокументиЛ раната набавна цена на уделот изнесува 100.000 денари. За остварената капитална добивка, во законскиот рок од 15 дена по извршената трансакција, лицето поднело аконтативна даночна Пријава: ПДД-АДП/КД, добило аконтатвно решение од УЈП и платило данок врз основа на добиеното решение. Пресметка: 1) Продажна вредност (продажна цена)
152.000
2) Набавна вредност (куповна цена)
100.000
3) Капитална добивка (ред. бр. 1 - ред. бр. 2)
52.000
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
33
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
4) Намалување на даночната основа (ред. бр. 3 х 30%)
15.600
5) Даночна основа (ред. бр. 3 - ред. бр. 4)
36.400
6) Персонален данок (36.400 х 10%)
3.640
Пример (ред 18): Капитална добивка од продажба на акции Бруто износ на приходот / Бруто примање Колона (2) 52.000
Вкупен износ на одбитоци / Намалување 30% Колона (3) 15.600
Ако во 2016 година, покрај капиталната добивка се реализирала и капитална загуба остварена со продажба на хартии од вредност, овие два износи се нетираат и од разликата се утврдува 30% ослободување (одбивка) што се искажува во колоната 3 од Образецот „ПДД-ГДП“. 2016 беше година на умерен пад на берзанскиот индекс. На реден број 19 Даночно ослободување по основ на донации во висина од 20% од го дишниот даночен долг но не повеќе од 24.000 денари, се искажува износот на намалувањето на персоналниот данок на доход согласно со членот 87-а од ЗПДД. На реден број 20 искористено даночно ослободување при аконтативното одано чување, се искажува износот на лично ослободување согласно со член 10 став 1 точка 3 и член 11 од ЗПДД, во износи во кои обврзникот ги искористил во текот на годината при аконтативното плаќање на данокот. За 2016 година годишниот износ на личното ослободување изнесува 88.284 денари. На реден број 21 Вкупно, во колона (2) се искажува збирот на бруто износот на приходот, во колона (3) збирот на вкупниот износ на одбитоци, а во колона (4) збирот на вкупниот износ на платени аконтации на персоналниот данок н адоход во текот на 2016 година. Во делот за ЗаБеЛеШКа се нотира основот по кој обврзниците биле ослободени од обврската за плаќање на данок во текот на годината, за што користеле даночно ослободување, утврдено како намалување на пресметаниот данок, односно се даваат други појаснувања.
34
Платен персонален данок
Нето примање
Колона (4) 3.640
/
Во делот за ПОДатОЦи За ПОДНОситеЛОт На ПРиЈаВата задолжително се наведува името и презимето на потписникот, датумот на поднесување и потпис. Напомена:
Доколку обврзникот на општиот повик не поднесе Годишна даночна пријава или во неа не ги пријави сите остварени приходи што подлежат на оданочување, данокот ќе се утврди врз основа на службените податоци за остварениот приход, со споредување со обврзник со иста или слична дејност, врз основа на податоци утврдени по пат на извршено снимање за стварниот обем на работа односно промет, врз основа на споредување со просечните бруто плати на вработените кај правни лица за иста или слична дејност или врз основа на стручен наод и мислење на вештак.
ПРИРАЧНИК
ЗА ПЕРСОНАЛНИОТ ДАНОК НА ДОХОД (2017 ГОДИНА)
на 464 страни цена: 1.990 денари
НОВО!
www.proagens.mk
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
Збирна пресметка пред составување на Образецот „ПДД-ГДП“ Пресметка Бруто износ на прихо дот (колона 2) Ред. 1 420.000 Ред. 1-г 420.000 Ред. 2 13.209 Ред. 4 60.000 Ред. 8 108.000 Ред. 9 81.760 Ред. 10 40.400 Ред. 11 250.000 Ред. 12 210.000 Ред. 14 320.500 Ред. 18 52.000 Искористено даночно ослободување (ред. 20) ВКУПНО: Годишен данок на доход
Вкупен износ на одбитоци (колона 3) 113.400 113.400 / / / 20.440 12.120 / / / 15.600
1.555.869
Вкупен износ на платени аконтации (колона 4) 21.832 0 1.321 6.000 10.800 6.132 2.828 25.000 0 0 3.640
88.284
/
249.844
77.553 Годишна даночна обврска:
Вкупна даночна основа: 1.555.869 минус 249.844 = 1.306.025
Годишната обврска за персонален данок на доход изнесува 130.603, додека, аконтативно платениот данок на доход во текот на годината изнесува 77.553 денари. По поднесената годишна даночна пријава УЈП треба да донесе Решение, со кое ќе го задолжи обврзникот да изврши доплата на 53.050 денари (130.603 77.553). Разликата се појавува заради аконтативно неплатениот данок по основ на остварени оданочиви камати во износ од 21.000 денари (ред. 12) и примениот удел без надо-
1.306.025 х 10% = 130.603 130.603 - 77.553 = 53.050
мест за што аконтативно не е платен данок на доход во износ од 32.050 денари (ред. 14). Ако се појави и некој друг основ за доплата на данок на доход (грешки во пресметката и сл.), обврзникот е должен истиот да го плати во рок од 30 дена од денот на доставувањето на решението од УЈП за утврдената даночна обврска (член 102 од ЗПДД). Напоменуваме дека редот 1-г не е вклучен во пресметката (заради аналогниот третман со редот 1).
ПЛАЌАЊЕ НА ГОДИШЕН ДАНОК НА ДОХОД Во „Даночното решение за утврдување на годишен данок на доход“ кое се доставува на пријавената адреса на даночниот обврзник граѓанин се искажува износот на остварените приходи за 2016 година, износот на одбитоци (платени придонеси, признаени трошоци и други намалувања), износот на искористеното даночно ослободување, износот на аконтативно платениот данок, како и износот на данокот на доход што треба да се доплати.
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
Доколку износот на разликата за доплата на персоналниот данок на доход изнесува нула (0) даночниот обврзник - граѓанин нема обврска за плаќање. Ако во Даночното решение е искажан данок за доплата, истиот се плаќа во рок од 30 дена.
02/ 3162-979 i 3298-763
35
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
Информации за плаќање на данокот по добиено Даночното решение за утврдување на годишен данок на доход Назив на примачот: 100 - 0000000630 - 95 Банка на примачот: НБРМ Сметка: 100 - 0000000630 - 95 Уплатна сметка: 840 - шифра на општина на живеење - 14193 Приходна шифра: 711127
Извадок од Публикацијата на Управата за јавни приходи - ГОДИШНА ДАНОЧНА ПРИЈАВА ЗА УТВРДУВАЊЕ НА ПЕРСОНАЛНИОТ ДАНОК НА ДОХОД (издание 2017 г.) НАЈЧЕСТО ПОСТАВУВАНИ ПРАШАЊА (во врска со Годишната Даночна Пријава) 1. Јас сум ПЕНЗИОНЕР, а имам остварено и други приходи (дивиденда, приходи од кирија и др.). Дали имам обврска во Годишната даночна пријава да ја прикажам и пензијата, покрај другите приходи? Во Годишната даночна пријава покрај остварените други приходи, имате обврска да го прикажете и износот на пензијата. Податоците за исплатите, односно пресметката на годишната бруто пензија, социјални придонеси и персонален данок, потребно е да ги обезбедите од Фондот за пензиско и инвалидско осигурување (ФПИОМ). 2. Остварувам приходи преку ИНТЕРНЕТ. Дали треба во Годишната даночна пријава да ги пријавам овие приливи на пари? За приходите остварени преку интернет, имате обврска да поднесете Годишна даночна пријава. 3. Користам ПОРОДИЛНО БОЛЕДУВАЊЕ, а имам и други приходи. Дали треба во Годишната даночна пријава да го прикажам и боледувањето, покрај другите приходи? Во Годишната даночна пријава покрај остварените други приходи, имате обврска да го прикажете и износот на надоместокот на плата за породилно боледување. Податоците за исплатите, односно пресметката на годишнoтo породилното боледување, социјални придонеси и персонален данок, потребно е да ги обезбе-
36
дите од Фондот за здрaвствено осигурување на РМ. 4. Остварувам РОДИТЕЛСКИ ДОДАТОК ЗА ТРЕТО ДЕТЕ кој го исплатува Министерството за труд и социјална политика, а остварувам и други приходи. Дали надоместокот треба да го прикажам во Годишната даночна пријава? Примениот надоместок за трето дете кој го исплатува Министерството за труд и социјална политика, немате обврска да го пријавите во Годишната даночна пријава, бидејќи за примањата по основа на помошти за социјална заштита не се плаќа персонален данок на доход. 5. Дали треба да се пријави во Годишната даночна пријава НАДОМЕСТОК НА ШТЕТА од сообраќајна несреќа исплатен од осигурителна компанија? Добиениот надоместок на штета од собраќајна несреќа исплатен од страна на осигурителна компанија не подлежи на оданочување со персоналниот данок на доход, и истиот не треба да го пријавите во Годишната даночна пријава. 6. Дали добивката од 12.000 денари од НАГРАДНА ИГРА треба да ја пријавам во Годишната даночна пријава? Секоја добивка остварена од општите игри на среќа во износ поголем од 5.000 денари, имате обврска да ја пријавите во Годишната даночна пријава.
www.proagens.mk
7. Дали исплатениот надоместок за регрес за годишен одмор треба да го пријавам во Годишната даночна пријава? Граѓанинот кој во текот на годината остварува само приход од плата не е должен да поднесува Годишна даночна пријава. Доколку пак покрај приходот од плата сте оствариле и дополнителни примања од работен однос (на пример: регрес за годишен одмор), работодавачот има обврска да пресмета и плати персонален данок на доход, да ви издаде примерок од пресметката, а вие истиот имате обврска да го пријавите во Годишната даночна пријава. 8. Во текот на 2016 година, издавав СТАН ПОД КИРИЈА. Приходите ги пријавив во УЈП, поднесов аконтативна даночна пријава и го платив персоналниот данок. Дали треба да поднесам Годишна даночна пријава и дали тоа значи дека УЈП повторно ќе ми пресмета данок? Како лице кое остварува приходи од кирија, и за остварениот приход сте поднеле аконтативна пријава „ПДД-АДП/ПИ“ и сте го платиле персоналниот данок на доход, имате обврска да ги пријавите и во Годишната даночна пријава. За веќе платениот данок по поднесената аконтативна даночна пријава, УЈП нема повторно да ви утврди обврска за плаќање на персоналниот данок. Не заборавајте, доколку покрај приходот од кирија сте оствариле и други приходи и тие имате обврска да ги прикажете во Годишната даночна пријава.
граѓанин имате обврска да ги пријавите во Годишната даночна пријава. 10. Работам како ВОЛОНТЕР и дали исплатите на надоместоците за извршените волонтерски работи потребно е да се пријават во Годишната даночна пријава? Надоместоците на волонтерите исплатени најмногу во висина до 15% од просечната месечна плата во Републиката исплатена за претходната година, согласно со Законот за волонтерство, не подлежат на оданочување со персоналниот данок на доход, и истите немате обврска да ги пријавите во Годишната даночна пријава. 11. Во текот на 2016 година бев ангажиран во спроведувањето на изборите за што добив одреден надоместок. Дали треба да го пријавам надоместокот во Годишната даночна пријава? Примениот надоместок за учество во органите за спроведување на избори е ослободен од оданочување со персоналниот данок на доход, и истиот немате обврска да го пријавите во Годишната даночна пријава. Прилог: Пополнета Годишна даночна пријава (образец „ПДД-ГДП“) НА
9. Фирма во која не сум вработена, ми има платено АВИОНСКИ БИЛЕТ И СМЕСТУВАЊЕ ВО ХОТЕЛ, дали тоа ми се смета како приход и дали треба да поднесам Годишна даночна пријава? Средствата исплатени за авионски билети и сместувања во хотел за лица кои не се вработени во фирмата, подлежат на оданочување со персоналниот данок на доход, бидејќи истите се лично примање на физичкото лице. За исплатените приходи, фирмата има обврска да го пресмета и плати персоналниот данок на доход, да ви издаде примерок од пресметката, а вие како
ИНФОРМАТОР 2 I ФЕВРУАРИ 2017
'
ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК НА ДОХОД
ЈНО
ВО
!
1.950 денари
37
Пр фесионална
Агенција Про Агенс
Едукација
ГОДИШНА ДАНОЧНА ПРИЈАВА за утврдување на персонален данок на доход
ДДВ-11
Министерство за финансии
ПДД-ГДП *Пополнува Управа за јавни приходи
ЕМБГ
2 7 0 8 0 0 1 4 5 0 0 1 3 Ване Велков „Гоце Делчев“, бр. 3 Скопје
Име и презиме и адреса на живеење за контакт
Даночен период
Телефон
0 2 3 2 8 8 0 2 9
е-пошта
v.velkov@yahoo.com
од
0
1
0
1
2
0
1
6
до
3
1
1
2
2
0
1
6
Рок за поднесување
1
5
0
3
2
0
1
7
Исправка на “ПДД-ГДП”
ОСТВАРЕНИ ПРИХОДИ
“без дени” Бруто износ на приход
Вид на остварен приход Плата и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност на работодавачот на кои се платени придонеси
1
Плата и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност на работодавач-кој не е заштитно друштво, на вработени инвалидни лица Плата и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност кај заштитни друштва
1 1 3 4 0 0
Вкупен износ на платени аконтации
2 1 8 3 2
1-a
0
1-б
0
Плата и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност кај корисници на технолошка индустриска развојна зона
1-в
0
Плата и надоместоци на плата од работен однос и исплата по основ на деловна успешност на работодавач кој има ослободување по член 98 од Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност Дополнителни примања и надоместоци на трошоци од работен однос на кои не се платени придонеси
1-г
Пензии
3
Примања на членови на органите на управување и на органите на надзор во трговските друштва
4
Примања на функционери, пратеници, советници и други носители на јавни функции
5
Надоместоци за работа на судии поротници, вешти лица и стечајни управници кои немаат својство на вработени лица во соодветните институции или друштва
6
Надоместоци на членови на Македонска академија на науките и уметностите
7
Примања по основ на договор за повремено или привремено вршење на услуги
8
1 0 8 0 0 0
Имот и имотни права (закупнини)
9
8 1 7 6 0
2 0 4 4 0 1 2 1 2 0
2
1 3 2 0 9
1 3 2 1
6 0 0 0 0
6 0 0 0
1 0 8 0 0 6 1 3 2
Авторски права и права од индустриска сопственост
10
4 0 4 0 0
Дивиденди и други приходи остварени со учество во добивката кај правни и физички лица
11
2 5 0 0 0 0
2 5 0 0 0
Камати за кои постои обврска за плаќање на данок
12
2 1 0 0 0 0
0
3 2 0 5 0 0
0
Добивки од игри на среќа и други наградни игри
13
Други приходи на кои аконтацијата на данокот се плаќа по одбивка
14
Други приходи на кои аконтацијата на данокот не се плаќа по одбивка
15
Нето-приход остварен од вршење на самостојна дејност
16
Вкупен приход од земјоделска дејност според паушално утврден приход
17
Капитални добивки
18
Даночно ослободување по основ на донации во висина од 20% од годишниот даночен долг, но не повеќе од 24.000 денари
19
Искористено даночно ослободување при аконтативно оданочување
20
ВКУПНО:
21
ПОДАТОЦИ ЗА ПОДНОСИТЕЛОТ НА ПРИЈАВАТА Име и презиме и потпис Датум на поднесување
38
4 2 0 0 0 0
Вкупен износ на одбитоци
5 2 0 0 0
1 5 6 0 0
1 5 5 5 8 6 9
2 4 9 8 4 4
2 8 2 8
3 6 4 0
8 8 2 8 4 7 7 5 5 3
ЗАБЕЛЕШКА
Ване Велков
1
5
0
3
2
0
1
7
1/2
www.proagens.mk