ПРЕЗЕНТАЦИИ КПУ, НОЕМВРИ 2018 ГОДИНА

КПУ ДИСЦИПЛИНСКА ОДГОВОРНОСТ НА АДМИНИСТРАТИВНИТЕ СЛУЖБЕНИЦИ Данијела Јаќимовиќ правен советник

ПРАВНА РАМКА  Закон за административни службеници

„Сл. весник на РМ“ бр. 27/14, 199/14, 48/15, 154/15, 5/16, 142/16 и 11/18.

• Закон за вработените во јавниот сектор „Службен весник на РМ,“ бр. 27/14, 199/14, 27/16 и 35/18.

• Правилник за начинот на водење на дисциплинската постапка за дисциплински престап и образец за тајно гласање

„Службен весник на РМ,“ бр. 142/14.

ОПФАТ НА ТЕМАТА  ДИСЦИПЛИНСКА ОДГОВОРНОСТ НА АДМИНИСТРАТИВНИТЕ СЛУЖБЕНИЦИ

• Видови на дисциплинска одговорност,

• Видови на дисциплински мерки, • Постапка за утврдување на дисциплинска одговорност, • Изрекување на дисциплински мерки,

• Правна заштита на административниот службеник, • Суспензија и други аспекти од значење за утврдување на дисциплинската одговорност на административниот службеник.

АДМИНИСТРАТИВЕН СЛУЖБЕНИК Поим: Административен службеник - лице кое засновало работен однос заради вршење на административни работи во некоја од следниве институции: 

Органите на државната и локалната власт и другите државни органи. ДРЖАВЕН СЛУЖБЕНИК и



Агенции, фондови, јавни установи и јавни претпријатија (кои вршат дејност од областа на образованието, науката, здравството, културата, трудот, социјалната заштита и заштитата на детето, спортот, како и во други дејности од јавен интерес) ЈАВЕН СЛУЖБЕНИК.

АДМИНИСТРАТИВЕН СЛУЖБЕНИК  АДМИНИСТРАТИВНИ РАБОТИ се:

• Стручно-административни, нормативно-правни, извршни, статистички, административно-надзорни, плански, информатички, кадровски, материјални, финансиски, сметководствени, информативни и други работи од административна природа.

ОСТАНАТИ КАТЕГОРИИ НА ВРАБОТЕНИ ВО ЈАВНИОТ СЕКТОР Вработени во јавен сектор:

• Даватели на јавни услуги,

• Помошно-технички лица и • Службени лица со посебни овластувања од областа на безбедноста, одбраната и разузнавањето.  Не се сметаат за вработени во јавниот сектор: • Функционерите, односно лицата кои добиле мандат на претседателски, парламентарни или на локални избори, • Вршители на функции во извршната или во судската власт кои добиле мандат преку избор или именување од Собранието на РМ или од органите на локалната власт, како и • Други лица избрани или именувани на функција од носителите на законодавната, извршната или судската власт.

ВИДОВИ НА ОДГОВОРНОСТ НА АДМИНИСТРАИВЕН СЛУЖБЕНИК 1. Дисциплинска одоговорност

2. Кривична, односно Прекршочна одговорност 3. Материјална одговорност Дисциплински орган, кога одлучува за дисциплинската одговорност на административниот службеник не е врзан со одлуката на судот за одговорноста за кривично дело или прекршок.

ПОИМ НА ДИСЦИПЛИНСКА ОДГОВОРНОСТ  ОДГОВОРНОСТА ЗА ПОВРЕДА НА:

• СЛУЖБЕНАТА ДОЛЖНОСТ / РАБОТНИТЕ ЗАДАЧИ, • РАБОТНАТА ДИСЦИПЛИНА, • УГЛЕДОТ НА ИНСТИТУЦИЈАТА ВО КОЈА Е ВРАБОТЕН И • УГЛЕДОТ НА АДМИНИСТРАТИВНИОТ СЛУЖБЕНИК.

ВИДОВИ НА ДИСЦИПЛИНСКА ОДГОВОРНОСТ

ДИСЦИПЛИНСКА НЕУРЕДНОСТ • Непочитување на работното време,

• Неуредно чување на службените списи и податоци, • Неоправдано недоаѓање на работа два работни дена во текот на една календарска година, • Неносење на ознаките со личното име и звањето или називот, • Неизвршување, несовесно, ненавремено или небрежно вршење на работните задачи, • Непристојно однесување при вршење работни задачи, • Недомаќинско користење на доверените финансиски средства и средствата за работа, • Неоправдано неизвестување за спреченоста за недоаѓање на работа во рок од три часа и • Одбивање на стручно оспособување и усовршување на кое се упатува.

ДИСЦИПЛИНСКИ ПРЕСТАП • Вршење на партиски активности на работното место, носење или истакнување на партиски симболи во работната просторија; • Одбивање на давање или давање на неточни податоци на институциите, односно на граѓаните и правните лица;

• Незаконито располагање со материјалните и финансиските средства; • Одбивање на вршење на работни задачи на работното место на кои е распореден; • Непреземање на мерки за безбедноста на доверените предмети во работа;

ДИСЦИПЛИНСКИ ПРЕСТАП • Предизвикување на материјална штета со намера или од крајно невнимание;

• Повторување на дисциплинска неуредност повеќе од два пати во тековната година; • Примање на подароци или друг вид на корист; • Злоупотреба на статусот на административен службеник;

• Злоупотреба на доверените овластувањата; • Злоупотреба на боледување; • Злоупотреба на лични податоци;

• Злоупотреба на доверливи податоци; • Одавање на класифицирана информација;

ДИСЦИПЛИНСКИ ПРЕСТАП • Внесување и употреба на алкохол или наркотични средства, како и работење под дејство на истите; • Непридржување кон прописите за заштита на безбедност и здравје при работа, пожар, експлозијa....

• Навредливо или насилничко однесување на работното место; • Однесување спротивно на Кодексот; • Неоправдано одбивање на учество во органите во кои е избран за спроведување на изборна постапка, попис, како и во други постапки утврдени со закон;

ДИСЦИПЛИНСКИ ПРЕСТАП • Спречување на избори и гласање, поткуп при избори, повреда на тајноста на гласањето, уништување на изборни исправи, или изборна измама - што ги врши како член на изборен орган; • Непостапувањето по обврската за оценување на административен службеник;

• Во управна постапка не бара докази и податоци по службена должност во рокот утврден со закон; • Во управна постапка не доставува докази и податоци кои се побарани по службена должност во рокот утврден со закон и • Во управна постапка не ги решава предметите во рокот утврден со закон.

ВИДОВИ НА ДИСЦИПЛИНСКИ МЕРКИ • ЧЕТИРИ ВИДА НА ДИСЦИПЛИНСКИ МЕРКИ: Писмена опомена, Парична казна,

Распоредување на работно место во непосредно пониско ниво и Престанок на работниот однос.

КРИТЕРИУМИ ЗА ИЗБОР НА ДИСЦИПЛИНСКА МЕРКА • Тежината на повредата, • Последиците од повредата,

• Степенот на одговорноста на административниот службеник (со намера / од небрежност), • Околностите под кои е сторена повредата,

• Поранешното однесување и вршењето на работите, како и • Други олеснителни и отежителни околности.

 На административниот службеник може да му се изрече само една дисциплинска мерка. ЗАС не дозволува кумулација на мерки.

ПИСМЕНА ОПОМЕНА  Дисциплинска мерка • Може да се изрече само за дисциплинската неуредност како полесна повреда на работната дисциплина, работните задачи, односно угледот.

ПАРИЧНА КАЗНА Дисциплинска мерка за:

• Дисциплинска неуредност, во висина од 20% од НЕТО платата исплатена во последниот месец пред дисциплинска неуредност, во траење од 1 до 3 месеци.

• Дисциплински престап, во висина од 30% од НЕТО платата исплатена во последниот месец пред дисциплинскиот престап во траење од 1 до 6 месеци.

• Збирот на паричните казни изречени на административниот службеник во еден месец не може да надмине 30% од износот на неговата вкупна нето плата за тој месец.

• Парична казна се извршува по административен пат, од страна на институцијата во којашто е вработен а.с. како месечно задржување од нето платата на службеникот.

РАСПОРЕДУВАЊЕ НА РАБОТНО МЕСТО ВО НЕПОСРЕДНО ПОНИСКО НИВО  Дисциплинка мерка

Се изрекува за дисциплински престап како потешка повреда на службената должност.

• Последици:  Губење овластувањата и привилегиите од работното место од повисоко ниво.

 Пониска плата поради намалување на број на бодови за ниво.

ПРЕСТАНОК НА РАБОТНИОТ ОДНОС • Најтешка дисциплинска мерка која се изрекува за дисциплински престап кога настапиле штетни последици за институцијата, а притоа не се утврдени олеснителни околности за административниот службеник кој го сторил престапот.

• На административниот службеник работниот однос му престанува со денот кога ќе стане конечно решението со кое му е изречена најтешката мерка.

• Оваа мерка, без оглед што е најтешка се изрекува факултативно, што значи дека дисциплинскиот орган може, но и не мора да му ја изрече.

• Факултативно изрекување важи и за сите останати мерки.

ИЗРЕКУВАЊЕ НА ДИСЦИПЛИНСКА МЕРКА ЗА ДИСЦИПЛИНСКА НЕУРЕДНОСТ Оваа постапка е поедноставна во однос на постапката за изрекување на дисциплинска мерка за дициплински престап.  Дисциплински орган за изрекување на дисциплинските мерки е секретарот, односно раководното лице на институцијата во која не се назначува секретар.  ПИСМЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА НЕУРЕДНОСТ Писмен извештај за неуредност се поднесува од страна на претпоставениот административен службеник, а доколку нема претпоставен АС, извештајот го поднесува раководен службеник. Мерката се изрекува во рок од седум дена од денот на добиениот писмен извештај.

ИЗРЕКУВАЊЕ НА ДИСЦИПЛИНСКА МЕРКА ЗА ДИСЦИПЛИНСКА НЕУРЕДНОСТ  ПИСМЕН ОДГОВОР НА ИЗВЕШТАЈОТ • Пред изрекување на мерката административниот службеник се известува писмено за наводите што постојат против него и тој има можност во рок од три дена да даде писмен Одговор на извештајот.  ПРАВНА ЗАШТИТА • Против Одлуката со која се изрекува дисциплинска мерка за дисциплинска неуредност АС има право во рок од осум дена да поднесе Жалба до Агенцијата за администрација, односно до надлежен орган согласно со ЗАС.

• Жалбата го одлага извршувањето на актот донесен од страна на првостепениот орган.

• Против одлуката на Агенцијата за администрација административен службеник може да поднесе Тужба пред надлежен суд во рок од 15 дена од денот на нејзиниот прием.

ДИСЦИПЛИНСКА ПОСТАПКА ПО ДИСЦИПЛИНСКИ ПРЕСТАП  Иницијатива за покренување на дисциплинска постапка може да поднесе секој административен службеник и друго лице. Истата треба да биде образложена.  Предлог за покренување на дисциплинска постапка против АС поднесува непосредно претпоставениот административен службеник.

• Предлогот се доставува до: Секретарот, односно раководното лице на институцијата во која не се назначува секретар и Административниот службеник против кој е поведена дисциплинската постапка.

ФОРМИРАЊЕ НА ДИСЦИПЛИНСКА КОМИСИЈА  Дисциплински орган • Секретарот, односно раководното лице на институцијата формира Дисциплинска комисија во рок од осум дена од денот на поднесувањето на предлогот.

• Дисциплинската комисија е составена од претседател, шест члена и нивни заменици (сите АС, а ако нема такви од редот на другите вработени).

ТЕКОТ НА ДИСЦИПЛИНСКАТА ПОСТАПКА • Претседателот на ДК најдоцна во рок од 20 дена од денот на формирањето на комисијата свикува седница.

• Поканата за седница се доставува до АС, неговиот застапник доколку го има, сведоците, а по потреба и други лица 10 дена пред денот на одржувањето на седницата.

• На седницата се изведуваат доказите и АС лично се произнесува по наводите во предлогот за покренување на дисциплинска постапка, а доколку од оправдани причини не може да присуствува на седницата писмено се произнесува.

• Расправата, по правило завршува во истиот ден кога е и започната.

• Дисциплинската комисија со мнозинство гласови преку тајно гласање, се изјаснува за дисциплинската одговорност на административниот службеник.

РЕШЕНИЕ ВО ДИСЦИПЛИНСКА ПОСТАПКАТА Ако се утврди дека НЕ Е ОДГОВОРЕН: ДК му доставува на секретарот, односно раководното лице на институцијата, Предлог за отфрлање на предлогот за покренување на дисциплинска постапка, за што истиот во рок од три дена е должен да донесе Решение за отфрлање на предлогот.

 Доколку Е ОДГОВОРЕН: • Членови на ДК тајно гласаат за една од трите дисциплинските мерки за дисциплински престап, по што онаа дисциплинска мерка која има најмногу гласови се смета за усвоена.

• Усвоената мерка му се предлага на секретарот, односно раководното лице, кој во рок од три дена е должен да донесе Решение за изрекување на дисциплинска мерка.

РЕШЕНИЕ ВО ДИСЦИПЛИНСКА ПОСТАПКАТА • Секретарот, односно раководното лице на институцијата НЕ Е ОБВРЗАН со изрекување на дисциплинската мерка предложена од комисијата.

• Доколку изрече дисциплинска мерка РАЗЛИЧНА од онаа која му е предложена должен е истата особено да ја образложи.

• Решението за отфрлање на предлогот, односно решението за изрекување на дисциплинската мерка се врачува лично на АС, а ако не може да му се достави се објавува на огласната табла во институцијата.

• Против решението АС има право во рок од осум дена да поднесе Жалба до Агенцијата за администрација. Жалбата има суспензивно дејство.

• Против одлуката а Агенцијата, АС може да поднесе тужба пред надлежен суд во рок од 15 дена од денот на нејзиниот прием.

ЗАСТАРЕНОСТ НА ПОВЕДУВАЊЕ НА ДИСЦИПЛИНСКА ПОСТАПКА  Дисциплинската постапка не може да се поведе: • Ако поминал еден месец од денот кога непосредно раководниот АС, односно секретарот во институцијата, ДОЗНАЛ за повредата на службената должност (субјективен рок на застареност), односно • Ако поминале три месеци од денот кога е СТОРЕНА повредата на службената должност (објективен рок на застареност), односно • Кога дисциплинската постапка се поведува по Наод на внатрешна ревизија, рокот на застареност е една година.

• Ако повредата на службената должност повлекува и кривична одговорност, дисциплинската постапка застарува во рок од две години од денот на дознавањето за повредата.

ФАКУЛТАТИВНА ПРИРОДА НА СУСПЕНЗИЈАТА • Кога против АС е покрената дисциплинска постапка за дисциплински престап доколку неговото присуство штетно ќе се одрази врз институцијата, односно ќе го осуети или оневозможи утврдувањето на одговорноста за дисциплински престап.

• Против Решението за суспендирање административниот службеник има право на Приговор до Агенцијата за администрација во рок од осум дена.

• Суспензијата може да трае до донесувањето на правосилно решение.

• За времетраење на суспензијата АС има право на плата во износ од 60% од платата што ја примил за последниот месец пред донесување на решението за суспензија.

КПУ

ИЗМЕНИ НА ЗАКОНОТ ЗА РАБОТНИТЕ ОДНОСИ Данијела Јаќимовиќ правен советник

ПРАВНА ОСНОВА O Закон за изменување и дополнување на

Законот за работните односи (С.В. 120/18) O Во сила од 7.7.2018 година.

ОПФАТ НА ИЗМЕНАТА O Доуредување, усогласување и појаснување на постојните

одредби од ЗРО во однос на: - Отказот од деловни причини / лични причини, - Предупредување пред отказот, - Правата на ноќните работници, - Годишниот одмор, - Јавниот оглас, - Пробната работа,

- Испратнина, - Ангажирање на деца до 15 години возраст...

РАБОТНИЦИ НА ОПРЕДЕЛЕНО ВРЕМЕ  Се проширува опфатот на забраната на дискриминација во

однос на работниците вработени на определено време:  Во однос на условите на вработување И ВО ОСТАНАТИ

ПРАВА И ОБВРСКИ ОД РАБОТЕН ОДНОС, работниците на определено време не се третираат на понеповолен начин од работниците на неопределено време, освен ако различниот третман е оправдан од објективни причини.

ЗАШТИТА НА ДЕТЕ ПОД 15 ГОДИНИ ВОЗРАСТ O Се зајакнува заштита на дете под 15 години возраст при

учествување во активности со надомест дозволени со закон (културни, артистички, спортски и рекламни), преку:  Намалување на бројот на дозволени часови за учество

од 4 часа на најмногу 2 часа дневно, односно не подолго од 12 часа неделно, и  Прецизирање дека за време на училишен распуст

учество во активности не може да биде подолго од 6 часа дневно, односно не подолго од 30 часа неделно, при што задолжително треба да му се обезбедат две непрекинати недели на одмор.

ВРЕМЕТРАЕЊЕ НА ЈАВНИОТ ОГЛАС O Се намалува минималниот рок за пријавување

на кандидатите за вработување на јавниот оглас од 5 на 3 работни дена.

ДОГОВОР ЗА ВРАБОТУВАЊЕ  Се утврдува задолжителност на пропишаната содржина

на договорот за вработување преку напуштање на формулацијата дека:  „Договорот за вработување „ОСОБЕНО“ ги содржи

овие елементи:“ - 12 елементи (одредби) со кои се уредуваат 12 групи на прашања. Договорот за вработување може да содржи и други права и обврски определени со ЗРО и друг закон и колективен договор.

ПРОБНА РАБОТА O Се намалува времетраењето на пробната работа од

6 на 4 месеци.

O Пробната работа може да се продолжи во случај на

оправдано отсуство од работа (болест и слично). 

Правна основа за вршење на пробната работа претставува договорот за вработување, во кој со посебна клаузула се договара пробна работа.

ПРЕДУПРЕДУВАЊЕ ПРЕД ОТКАЗОТ ОД ЛИЧНИ ПРИЧИНИ O Се утврдува задолжителност на писменото

предупредување пред отказ од лични причини на страна на работникот. Лични причини на работникот - Случаи кога не е способен за извршување на работните обврски поради однесување, недостаток на знаења или можности или неисполнување на посебните услови за работа; Причина на вина на работникот - Случаи на кршење на договорните или други обврски од работниот однос и на работната дисциплина и Деловни причини на страна на работодавачот - Случаи на отказ заради економски, организациони, технолошки, структурни или слични промени кај работодавачот.

ПРЕДУПРЕДУВАЊЕ ПРЕД ОТКАЗОТ ОД ЛИЧНИ ПРИЧИНИ Работодавачот може да му го откаже договорот за вработување од лични причини, ако на работникот му се обезбедени условите за работа, му се дадени соодветни упатства, насоки и: 

O Писмено предупредување дека работодавачот не е

задоволен од начинот на извршување на работните обврски, O По даденото предупредување во РОКОТ утврден од

работодавачот кој не може да биде пократок од 15 дена, работникот не го подобри своето работење.

БЕЗ ПРЕДУПРЕДУВАЊЕ ЗРО, по измената, не предвидува обврска за предупредување пред отказ од причини на вина.

КРИТЕРИУМИ ПРИ ОТКАЗОТ ОД ДЕЛОВНИ ПРИЧИНИ  Начинот на определување на работниците на кои ќе им

престане работниот однос од деловни причини се врши врз основа: Критериуми утврдени со колективен договор при што се поаѓа од: - потребата за ефикасно функционирање на работодавачот, - стручната подготовка и квалификации на работникот, - работното искуство и успешноста на работењето, - видот и значењето на работното место, работниот стаж и - други критериуми утврдени со колективен договор.

Критериуми за заштита на инвалидни лица, самохрани родители и родители на деца со посебни потреби на кои им престанува работниот однос по истиот основ.

ОТКАЗ ОД ДЕЛОВНИ ПРИЧИНИ  Постојните општи колективни дговори (ОКДПС и ОКДЈС)

немаат утврдени критериуми.  Ова прашање се уредува со КД на ниво на гранка, оддел односно на ниво на работодавач.

 На пример: Колективниот договор за хемиска индустрија ги утврдува мерилата за приоритет во поглед на задржување на работното место кога работниците се наоѓаат во иста положба:  работничка за време на бременост или со дете до 2 год;  родители со потешко хендикепирано дете;

 самохран родител или посвоител на дете до 7 години; инвалид на трудот, ... работници помлади од 18 години.

ПРАВА ВО СЛУЧАЈ НА ОТКАЗ ОД ДЕЛОВНИ ПРИЧИНИ O Ако работодавачот го откаже договорот за вработување

поради ДП, не може на истите работи, со иста стручна подготовка и занимање да вработи друг работник, ВО РОК ОД ДВЕ ГОДИНИ од денот на престанокот на работниот однос.

O Ако пред истекот на рокот од две години настане потреба

за вршење на истите работи, ПРЕДНОСТ за склучување на договор за вработување има работникот на кој претходно му престанал работниот однос.

ТРАЕЊЕ НА ОТКАЗНИОТ РОК ВО ИСКЛУЧИТЕЛНИ СЛУЧАИ  Ако отказот го дава работникот, отказниот рок е 1

месец, односно 3 месеци (утврдено со договорот за вработување или со колективниот договор).  Исклучок: Отказниот рок е 3 дена во случаите на отказ

од член 100 од ЗРО предизвикани со кршењето на обврските од страна на работодавачот.  Рок од 3 дена тече по денот на дадено писмено

предупредување од страна на работникот до работодавачот за исполнувањето на обврските.

ТРАЕЊЕ НА ОТКАЗНИОТ РОК ВО ИСКЛУЧИТЕЛНИ СЛУЧАИ  Отказниот рок од 3 дена постои во следните случаи:  необезбедување на работа повеќе од 3 месеци;  исплаќање на намалена плата најмалку 3 месеци;  неисплаќање на плата во период на забрана на работа на

работодавачот од инспекциските органи подолго од 30 дена;  необезбедување на заштита при работа на работникот и

покрај барање на работникот;  навредување и насилничко однесување кон работникот и

 непреземање на мерки работникот да не стане жртва на

полово вознемирување.

ТРАЕЊЕ НА ОТКАЗНИОТ РОК ВО ИСКЛУЧИТЕЛНИ СЛУЧАИ O Во наведените случај работникот има право на:  Испратнина како кај отказот од деловни

причини и  Обештетување - најмалку во висина на

изгубената плата за време на отказниот рок.

РОКОВИ НА ЗАСТАРЕНОСТ НА ОТКАЗОТ  Се ИЗЕДНАЧУВААТ роковите на застареност на отказот

на договорот за вработување поради причини на вина и лични причини на страна на работникот: O во рок од 3 месеци (6) од денот на дознавањето за

фактите кои се основ за давање на отказот (субјективен рок на застареност), односно O најдоцна во рок од 6 месеци (12) од денот на

настапувањето на фактите кои се основ за давање на отказот (апсолутен рок на застареност).

ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА ИЗНОСОТ НА ИСПРАТНИНА Работен однос

Испратнина нова

Испратнина стара

до 5 години

една нето плата

една нето плата

од 5 до 10 години

две ипол нето плати

две нето плати

од 10 до 15 години

три ипол нето плати

три нето плати

од 15 до 20 години

четири ипол нето плати

четири нето плати

од 20 до 25 години

шест нето плати

пет нето плати

над 25 години

седум нето плати

шест нето плати

НЕПРОМЕНЕТА ОСНОВИЦА ЗА ПРЕСМЕТКА НА ИСПРАТНИНА O Просечната нето плата на работникот во

последните шест месеци пред отказот, но O Не помала од 50% од ПНП по работник во

Републиката исплатена во последниот месец пред отказот.

ПРОДОЛЖУВАЊЕ НА ДОГОВОРОТ ЗА ВРАБОТУВАЊЕ ПО 64 ГОДИНИ ВОЗРАСТ  Се прецизира РОКОТ за поднесување на писмена изјава

од страна на работникот за продолжување на договорот за вработување по 64 години возраст:  За прв пат: Најдоцна до 31 август во годината која што и

претходи на годината во која работникот ќе наполни 64 години возраст и  За секое натамошно продолжување најмногу до 67 години

возраст изјавата ја дава еднаш годишно, а најдоцна до 31 август во годината којашто и претходи на годината за која се бара продолжување на договорот за вработување.

Исплаќање на приправник  Се зголемува минималниот износ на платата на

приправникот од 40% на 70% од основната плата на работното место за кое се оспособува.  Колективни договори содржат поповолно право:

- ОКДПС најмалку 70% - ОКДЈС најмалку 80%.

ПРАВАТА НА РАБОТНИЦИТЕ КОИ РАБОТАТ НОЌНО ВРЕМЕ

ПРАВАТА НА РАБОТНИЦИТЕ КОИ РАБОТАТ НОЌНО ВРЕМЕ  Работодавачот на ноќните работници е должен на

негов трошок да им обезбеди:  Соодветна храна или надоместок на трошоци за исхрана во висина од 20% од ПНП исплатена во РМ во претходната година (22.928 ден.), сразмерно за деновите кога работникот работи ноќе и  Услови за превоз до и од работа, ако нема јавен превоз, во спротивно работодавачот не смее да го распореди работникот на ноќна работа.

ДАНОЧЕН ТРЕТМАН O На надоместокот на трошоци за исхрана на

ноќните работници: - НЕ СЕ ПЛАЌА ПЕРСОНАЛЕН ДОХОД и

- Е ДАНОЧНО ПРИЗНАТ РАСХОД.

ПРАВАТА НА РАБОТНИЦИТЕ КОИ РАБОТАТ НОЌНО ВРЕМЕ  Останати права: O Подолг одмор; O Стручно раководство на работниот, односно

производниот процес и O Лекарски прегледи, пред нивно ангажирање во

ноќна работа, така и во редовни временски периоди утврдени со закон.

ТРАЕЊЕ НА ГОДИШНИОТ ОДМОР  ИЗЕДНАЧУВАЊЕ НА УСЛОВИТЕ за утврдување на

траењето на годишниот одмор независно од распоредот на работното време на секој конкретен работник. Се брише одредбата според која како ден на годишен одмор се смета СЕКОЈ РАБОТЕН ДЕН НА КОНКРЕТНИОТ РАБОТНИК одреден според распоредот на работното време кај работодавачот.

ТРАЕЊЕ НА ГОДИШНИОТ ОДМОР  Истиот годишен одмор од 20 работни дена со

различно траење во календарска (временска) смисла.  Пример - Одмор од 20 работни дена:  Работникот А – 5 календарски недели (работна

недела: 4 работни дена и 3 слободни),  Работникот Б – 4 календарски недели (работна

недела: 5 работни дена и 2 слободни) и  Работникот В – 3 календарски недели плус 2 дена

(работна недела: 6 работни дена и 1 слободен).

ДЕНОВИ ШТО НЕ СЕ ПРЕСМЕТУВААТ ВО ГОДИШНИОТ ОДМОР  Универзални услови за утврдување на траењето на

ГО, без вклучување на: O ПРАЗНИЦИТЕ, O САБОТИТЕ И НЕДЕЛИТЕ И СЛОБОДНИТЕ ДЕНОВИ, O БОЛЕДУВАЊЕ И O ДРУГИТЕ СЛУЧАИ НА ОПРАВДАНО ОТСУСТВО ОД

РАБОТА: платено отсуство до 7 работни дена годишно.

ДВЕ НЕПРЕКИНАТИ НЕДЕЛИ ОДМОР  Се напушта обврската за искористување на 12 работни

дена годишен одмор до крајот на тековната година.  Несоодветна по воведување на можност годишниот

одмор да се користи во повеќе делови, со тоа што еден дел од годишниот одмор мора да трае најмалку две непрекинати работни недели (2015 г).  Дуализам во уредување на истата работа: во интерес

на работникот законски да се фиксира определен број на денови на одморот којшто треба да му се обезбеди во континуитет.

ДВЕ НЕПРЕКИНАТИ НЕДЕЛИ ОДМОР  Работодавачот е должен на работникот да му

обезбеди искористување на две непрекинати работни недели годишен одмор до крајот на тековната календарска година, а остатокот до 30 јуни идната година.

КПУ

СТАТУСНИ ПРОМЕНИ ПРАВНИ, СМЕТКОВОДСТВЕНИ И ДАНОЧНИ АСПЕКТИ Данијела Јаќимовиќ правен советник

ПРАВНА РАМКА  Закон за трговските друштва (членови од 517 до 537 од ЗТД)

 Даночните закони • Закон за даночна постапка • Закон за даноците на имот

• Закон за данокот на додадена вредност • Закон за данокот на добивка  Сметководство

• МСФИ 3

КОМПЛЕКСНОСТ НА СТАТУСНИ ПРОМЕНИ • Статусните промени доведуваат до сериозни последици во организациониот, структурниот и финансискиот статус на друштвата.

ВИДОВИ НА СТАТУСНИ ПРОМЕНИ 1. ПРИСОЕДИНУВАЊЕ,

2. СПОЈУВАЊЕ И 3. ПОДЕЛБА.

Не е статусна промена: Трансформација на трговското друштво од една во друга организациона форма (пр. АД во ДОО или обратно).

СУБЈЕКТИ НА СТАТУСНИ ПРОМЕНИ Субјекти на статусни промени се ТРГОВСКИТЕ ДРУШТВА од сите организациони форми уредени со ЗТД, а тоа се:

-

Друштвото со ограничена одговорност - ДОО/ДООЕЛ; Акционерското друштво - АД; Јавното трговско друштво - ЈТД; Командитното друштво - КД и Командитно друштво со акции - КДА.

СУШТИНА НА СТАТУСНИ ПРОМЕНИ • ПРЕНОС НА ИМОТОТ И НА ОБВРСКИТЕ од едно друштво (ДРУШТВОТО ПРЕНЕСУВАЧ) на друго друштво (ДРУШТВОТО СТЕКНУВАЧ), што се постигнува со универзална сукцесија.

• Доколку друштвото престанува, не се спроведува ликвидација.

• Се менува статусот на содружниците, односно акционерите.

КАРАКТЕРИСТИКИ НА ПРИСОЕДИНУВАЊЕТО • •

•

Просоединување: Едно или повеќе друштва (А) се присоединуваат кон друго друштво (Б) - друштво што презема. На друштвото што презема во целост се пренесуваат имотот и на обврските од друштвото што се присоединува. Последица: ПРЕСТАНУВА ДА ПОСТОИ друштвото што се присоединува, без спроведување на ликвидација.

А

Б

Б

КАРАКТЕРИСТИКИ НА ПРИСОЕДИНУВАЊЕТО СРАЗМЕРНА РАЗМЕНА НА УДЕЛИ И АКЦИИ Содружниците / акционерите од друштвото што се присоединува во замена за пренесениот имот стекнуваат удели / акции во друштвото што презема сразмерно на своите удели / акции во друштвото што презема, освен ако:



Не е согласен со статусна промена, при што го користи своето ПРАВО НА НАДОМЕСТ за неговиот удел, односно акции.



Друштвото што се присоединува Е ДОЖНО ДА МУ ГО ОТКУПИ УДЕЛОТ, ОДНОСНО АКЦИИ според цена утврдува во одлуката за статусна промена.

КАРАКТЕРИСТИКИ НА СПОЈУВАЊЕТО •

• •

Спојување: Две или повеќе друштва (А + Б) се спојуваат со основање на едно НОВО друштво корисник (В). На новото друштво преминува целокупниот имот и обврските на друштвата што се спојуваат. Последица: ПРЕСТАНУВААТ ДА ПОСТОЈАТ друштвата што се спојуваат, без спроведување на ликвидација.

А Б

В НОВО

КАРАКТЕРИСТИКИ НА СПОЈУВАЊЕТО СРАЗМЕРНА РАЗМЕНА НА УДЕЛИ И АКЦИИ Содружниците / акционерите од друштвата што се спојуваат во замена за пренесениот имот стекнуваат удели / акции во новооснованото друштво сразмерно на своите удели / акции во друштвата што се спојуваат, освен ако:



Не е согасен со статусна промена, при што го користи своето ПРАВО НА НАДОМЕСТ за неговиот удел, односно акции.



Друштвото што се спојува Е ДОЖНО ДА МУ ГО ОТКУПИ УДЕЛОТ, ОДНОСНО АКЦИИ според цена утврдува во одлуката за статусна промена.

МОДЕЛИ НА ПОДЕЛБА НА ДРУШТВОТО

ПОДЕЛБА СО РАЗДВОЈУВАЊЕ

А ПРЕСТАНУВА

Б В

•Ново друштво

• Постојно друштво

•Ново друштво

МОДЕЛИ НА ПОДЕЛБАТА НА ДРУШТВОТО

ПОДЕЛБА СО ИЗДВОЈУВАЊЕ Ново друштво

Постојно друштво

Постојно друштво

ДРУШТВОТО ШТО СЕ ДЕЛИ НЕ ПРЕСТАНУВА

ПОСТАПКИТЕ НА СТАТУСНИ ПРОМЕНИ  Прва фаза

/ Подготвителна:

 Еден месец пред одржување на седницата собирот на содружниците/ собранието на акционерите на која се донесува Одлука за статусна промена.

 Започнува со склучување на Спогодбата за статусна промена, односно со донесување на Планот за поделба, во форма на нотарски акт.

СПОГОДБА ЗА СТАТУСНАТА ПРОМЕНА 

СПОГОДБАТА СЕ СКЛУЧУВА ПРИ:

• Присоединувањето: Друштвото што се присоединува и Друштвото што презема.

• Спојувањето: Друштвата што се спојуваат.

• Поделбата: Друштвото што се дели и Постојни друштва на кои се пренесува имот и обврски.

 Ја склучуваат органите на управување на двете друштва учесници во статусната промена.

ПЛАН ЗА ПОДЕЛБА ПЛАНОТ ЗА ПОДЕЛБА СЕ ДОНЕСУВА ПРИ: • Поделбата на друштвото со пренос на имот на НОВООСНОВАНИ ДРУШТВА.

- Во оваа постапка нема услови за склучување спогодба која подразбира постоење на најмалку две заинтересирани страни.

- Единствен орган на управување на друштвото сто се дели го потпишува планот за поделба.

ТРАНСПАТРЕНТНОСТ НА ПОСТАПКАТА • Се обезбедува преку:  Објавување на ИЗВЕСТУВАЊЕТО за склучената спогодба, односно планот за поделба во „Службен весник на РМ“ и најмалку во еден дневен весник.

 Доверители чии побарувања надминуваат 10.000 евра, поединечно, писмено, се известуваат заради давање можност за обезбедување на побарување.  Доколку на доверителот не му биде дадено бараното обезбедување, тој може да поднесе Предлог до судот за запирање на постапката за спојување, присоединување, односно поделба.

ПРЕДБЕЛЕЖБА НА СТАТУСНАТА ПРОМЕНА ВО ЦРМ Во првата фаза:  Спогодбата/Планот за поделба се доставува до Централниот регистар на РМ заради вршење предбележба (нотирање) заедно со Прилозите: -

Список на вработени и Список на содружници/акционери кои преминуваат од друштво пренесувач на друштвото стекнувач,

-

Предлог на Договор за основање на ДОО / Статут за основање на АД за нови друштва, односно

-

Предлог на Одлуки за изменување на Договорите / Статутите на постојните друштва.

ПОДГОТОВКА ЗА СЕДНИЦАТА НА СОБИРОТ /СОБРАНИЕТО  Во првата фаза:  Се врши Ревизија на Спогодбата, односно на Планот за поделба од овластен ревизор.  Се изготвува Годишната сметка подготвени за цели на статусната промена, заклучно со рокот назначен Спогодбата, односно Планот.  Во седиштето на друштвата што учествуваат во статусна промена, се ставаат на УВИД на содружниците, односно акционерите:

Спогодбата, односно Планот за поделба, заедно со Ревизијата, Годишната сметка и Годишниот извештај за работењето на секое од друштвата кое учествува во статусна промена за последните три години, Годишната сметка подготвена за статусната промена.

СЕДНИЦАТА НА СОБИРОТ / СОБРАНИЕТО  ВТОРА ФАЗА (најмалку еден месец по уписот на Спогодбата / Планот во ЦРМ):  Се одржува Собирот на содружниците, односно Собранието на друштвата што учествуваат во статусната промена на кој се донесува Одлука за потврдување на Спогодбата, односно на Планот за поделба = ОДЛУКА ЗА СТАТУСНА ПРОМЕНА.  Спогодбата, односно на Планот за поделба дури тогаш стануваат ПОЛНОВАЖНИ.  Одлуката за статусна промена се донесува: • Во ДОО - со најмалку тричетвртинско мнозинство од вкупниот број на гласови односно

• Во АД - со двотретинско мнозинство од претставените акции со право на глас на собранието.

СЕДНИЦАТА НА СОБИРОТ / СОБРАНИЕТО  Покрај Одлуката за статусна промена, на седницата задолжително се усвојуваат:  Одлука за БРИШЕЊЕ на друштвото/друштвата кое престануваат, односно

 Одлука за ОСНОВАЊЕ на нови друштвата при поделбата.

 Записникот на собирот на содружниците, односно на собранието го води нотар.

УПИС ВО ЦРМ ЗАВРШЕН ДЕЛ:

• Секое друштво учесник во статусна промена поднесува Пријава за упис во трговскиот регистар на статусната промена, заедно сите останатите документи.

• За друштвата што престануваат се поднесува Пријава за упис на бришењето.

• За друштвата што се основаат се поднесува Пријава за упис на основањето.

СМЕТКОВОДСТВЕНИ АСПЕКТИ БИТНИ ЕЛЕМЕНТИ НА СПОГОДБАТА / ПЛАНОТ  Вредност на активата и пасивата којашто се пренесува на друштвото што презема, односно  Делбен биланс на друштвото што се дели со детален опис на распределбата на имотот и обврските кои се пренесуваат на нови или постојни друштва.

СМЕТКОВОДСТВЕНИ АСПЕКТИ  Датумот на којшто ќе бидат ЗАПРЕНИ деловните активности на ДРУШТВОТО ШТО ПРЕСТАНУВА поради присоединување, спојување или делба и  Датумот од кога зделките на ова друштвото ОД СМЕТКОВОДСТВЕНА ГЛЕДНА ТОЧКА ќе се сметаат како да се извршени за сметка на ДРУШТВОТО КОЕШТО ПРЕЗЕМА.

ДЕН НА СКЛУЧУВАЊЕ НА СПОГОДБА/ПЛАНОТ 15.09.18

ДАТУМ НА ПРЕКИН НА АКТИВНОСТИ 31.10.2018

ДАТУМ БИТЕН ЗА СМЕТКОВОДСТВО 01.11.2018

• Може да биде било кој датум, најчесто ДАТУМОТ НА БРИШЕЊЕТО на друштвото од трговскиот регистар.

СМЕТКОВОДСТВЕНИ АСПЕКТИ  ИЗГОТВУВАЊЕ НА ПОЧЕТЕН БИЛАНС НА СОСТОЈБА ОД СТРАНА НА ДРУШТВАТА ШТО ПРОДОЛЖУВААТ СО РАБОТА.

 Во билансот на состојба се пренесуваат и се искажуваат соодветно вредностите искажани во годишната сметка на друштвото што престанува (друштвото што се присоединува, друштвата коишто се спојуваат или друштвото што се дели).

ДАНОЧЕН АСПЕКТ  Закон за даночна постапка: 

ДАНОЧНА ГАРАНЦИЈА

• Даночниот долг на друштвото што престанува заради статусна промена се пренесува на правниот следбеник без оглед дали знаел за долгот.

• Рокот за исполнување на даночниот долг не се менува и кога исполнувањето преминало на правниот следбеник.

• Ако постојат повеќе правни следбеници, сите се неограничено солидарно одговорни за даночниот долг на правниот претходник.

ДАНОЧЕН АСПЕКТ  Закон за ДДВ • Според член 2 предмет на оданочување со данокот на додадена вредност е прометот на добра и услуги кој се врши со надоместок... .

 Мислење на УЈП од 2012 • „... во случајот на статусни промени кога се пренесува сиот имот и обврските на постоечкото друштво на новите друштва, не настанува промет на добра кој подлежи на оданочување со ДДВ согласно член 3 од ЗДДВ.“

ДАНОЧЕН АСПЕКТ  Закон за даноците на имот

• член 19 - На остварениот промет на недвижности се плаќа данок на промет на недвижности.

• Под промет на недвижности, во смисла на овој закон, се смета преносот со и без надоместок на правото на сопственост, како и друг начин на стекнување на недвижности со и без надоместок меѓу правни и физички лица.

ДАНОЧЕН АСПЕКТ 

Закон за данокот на добивка

• Даночните обврзници кај кои настанала статусна измена (поделба, спојување и присоединување) до УЈП доставуваат: • Годишна сметка и Даночна пријава за периодот од почетокот на годината до датумот на настанување на статусната промена во ЦРМ како и • Почетен биланс на состојба на новото друштво кое продолжува со вршење на дејност.

ДАНОЧЕН КОНТИНУИТЕТ ПОСТОИ САМО АКО • При преносот НЕ СЕ МЕНУВА вредноста на имотот и на обврските на друштвото што пренесува.

• НЕМА ОСНОВ ЗА ОДАНОЧУВАЊЕ

НЕ ПОСТОИ • Доколку со зголемувањето на проценетата вредност на имотот и обврските над сметководствената вредност, се зголеми основната главнина на друштвото што презема.

• ТАКВОТО ЗГОЛЕМУВАЊЕ СЕ ОДАНОЧУВА.

ИНСПЕКЦИСКА КОНТРОЛА НА ЗАКОНОТ ЗА ФИНАНСИСКА ДИСЦИПЛИНА Данијела ЈАЌИМОВИЌ правен советник ПРО АГЕНС, октомври/ноември 2018

Закон за финансиска дисциплина ЗФД  (Сл. Весник бр. 187/13, 201/14 и 215/15)  Отпочна со примена од 01.05.2014;  Првата измена во примена од 01.01.2015;  ВТОРАТА ИЗМЕНА ВО СИЛА ОД 15.12.2015.

ПРЕДМЕТ НА УРЕДУВАЊЕ НА ЗФД  НАВРЕМЕНОТО ИСПОЛНУВАЊЕ (ИСПОЛНУВАЊЕ ВО РОК) НА

ПАРИЧНИ ОБВРСКИ ВО ДЕЛОВНИ ТРАНСАКЦИИ МЕЃУ:  ЕКОНОМСКИТЕ ОПЕРАТОРИ ОД ПРИВАТНИОТ СЕКТОР:

ТРГОВСКО ДРУШТВО, ТРГОВЕЦ ПОЕДИНЕЦ, ФИЗИЧКИ И ПРАВНИ ЛИЦА КОИ ВРШАТ ПРОФИТНА ДЕЈНОСТ,  СУБЈЕКТИТЕ ОД ЈАВНИОТ СЕКТОР И ЕКОНОМСКИТЕ

ОПЕРАТОРИ ОД ПРИВАТНИОТ СЕКТОР (САМО КОГА СЈС СЕ ЈАВУВААТ КАКО ДОЛЖНИЦИ).

СУБЈЕКТИ ОД ЈАВЕН СЕКТОР  Органите на државната управа и единиците на локалната

самоуправа,  Фондови, агенции, дирекции, бироа и јавни установи основани од

Република Македонија,  Јавни претпријатија и трговски друштва основани од РМ и ЕЛС,

друштва врз кои државата или ЕЛС имаат мнозински удел, имаат мнозинство гласови на акционерите/содружниците и именуваат повеќе од половина од членовите на управниот или надзорниот одбор, односно органите на управување на друштвото,  Јавни установи основани од единиците на локална самоуправа и

 Други институции основани со закон.

СУБЈЕКТИ ИСКЛУЧЕНИ ОД ПРИМЕНАТА НА ЗФД o ЕКОНОМСКИТЕ ОПЕРАТОРИ НАД КОИ Е ОТВОРЕНА ПОСТАПКА ЗА СТЕЧАЈ;

o СЛУЧАИТЕ КОГА СО ПОСЕБЕН ЗАКОН СЕ УТВРДЕНИ РОКОВИ ЗА ИСПОЛНУВАЊЕ НА ПАРИЧНИ ОБВРСКИ;

СУБЈЕКТИ ИСКЛУЧЕНИ ОД ПРИМЕНАТА НА ЗФД  ДЕЛОВНИ ТРАНСАКЦИИ ВО КОИ СУБЈЕКТИТЕ ОД

ЈАВНИОТ СЕКТОР СЕ ЈАВУВААТ КАКО ДОВЕРИТЕЛИ А ЕКОНОМСКИТЕ ОПЕРАТОРИ КАКО ДОЛЖНИЦИ.  ДЕЛОВНИ ТРАНСАКЦИИ СО НЕПРОФИТНИТЕ СУБЈЕКТИ.  ДЕЛОВНИ ТРАНСАКЦИИ СО ГРАЃАНИ.

РОКОВИ ЗА ИСПОЛНУВАЊЕ МЕЃУ ЕКОНОМСКИТЕ ОПЕРАТОРИ  МАКСИМАЛЕН РОК ОД 60 ДЕНА,  ПО ИСКЛУЧОК 120 ДЕНА ДОКОЛКУ ПОСТОИ

ИЗРЕЧНА ПИСМЕНА СОГЛАСНОСТ НА ДОГОВОРНИТЕ СТРАНИ.

РОКОВИ ВО ТРАНСАКЦИИ МЕЃУ ЈАВНИТЕ СУБЈЕКТИ И ЕКОНОМСКИТЕ ОПЕРАТОРИ  МАКСИМАЛЕН РОК ОД 60 ДЕНА КОГА СУБЈЕКТОТ ОД

ЈАВНИОТ СЕКТОР СЕ ЈАВУВА КАКО ДОЛЖНИК, со два исклучока:  (1) ИСКЛУЧОК: 

МОЖЕ ДА СЕ УТВРДИ РОК НАД 60 ДЕНА АКО СЕ РАБОТИ ЗА

ДОГОВОР ЧИЈ ПРЕДМЕТ Е ПОВЕЌЕГОДИШНА ЈАВНА НАБАВКА.

ПОВЕЌЕГОДИШНИ ЈАВНИ НАБАВКИ ПОД РЕЖИМОТ НА ЗФД Неисполнување на парична обврска во

ДОГОВОРЕНИОТ РОК кај повеќегодишни јавни набавки претставува прекршок за кој е пропишана глоба од 10.000 евра.

РОК ЗА ПЛАЌАЊЕ НА ЗДРАВСТВЕНИТЕ ИНСТИТУЦИИ ОД ЈАВНИОТ СЕКТОР  (2) ИСКЛУЧОК: За субјектите од јавниот сектор од областа

на здравството максималниот РОК Е 90 ДЕНА, за плаќање на паричните обврски кон економските оператори.  ФЗО и корисниците на средства од ФЗО, јавните

здравствени установи и Јавната установа од областа на здравството за потребите на јавните здравствени установи, универзитетските клиники, завод и ургентен центар.

РОК ЗА ИСПОЛНУВАЊЕ КОГА СТРАНИТЕ НЕ ГО ДОВОРИЛЕ  Кога договорните страни НЕ ГО УТВРДИЛЕ или

 Кога договорите СОДРЖАТ НИШТОВНА ОДРЕДБА

во однос на рокот за плаќање:

РОКОТ ЗА ПЛАЌАЊЕ Е 30 ДЕНА

МОМЕНТ ОД КОГА ЗАПОЧНУВА ДА ТЕЧЕ РОКОТ  Две алтернативни ситуации:

а) Од НАРЕДНИОТ ДЕН од денот на прием на фактура или друго барање за плаќање од страна на должникот и б) Од НАРЕДНИОТ ДЕН од денот на прием на стока, услуга или работа (како исполнување на обврска од страна на доверителот) во случај:  кога не може со сигурност да се утврди денот на приемот на

фактурата или друго соодветно барање за плаќање или  кога должникот ја примил фактурата или друго соодветно

барање за плаќање пред доверителот да ја исполни својата договорна обврска.

Дефиниција на „Деловна трансакција“  ЗДФ СЕ ОДНЕСУВА НА ДЕЛОВНИ ТРАНСАКЦИИ ОД КОИ

ПРОИЗЛЕГУВААТ ПАРИЧНИ ОБВРСКИ.  ПОД „ДЕЛОВНА ТРАНСАКЦИЈА“, СЕ ПОДРАЗБИРА СЕКОЈ

ДОГОВОР, КАКО И СЕКОЈА ТРАНСАКЦИЈА КОЈА СЕ ОДНЕСУВА НА ИСПОРАКА НА СТОКИ, ДАВАЊЕ НА УСЛУГИ И ВРШЕЊЕ НА РАБОТИ ЗА ОДРЕДЕН ПАРИЧЕН НАДОМЕСТОК.

РОКОВИ ЗА ПЛАЌАЊЕ НА ПАРИЧНИ ОБВРСКИ НА РАТИ  ЗА СЕКОЈА ОДДЕЛНА РАТА СЕ ПРИМЕНУВААТ РОКОВИ

УТВРДЕНИ ВО ЗФД, попрецизно:  60, односно 120 дена сметано за секоја одделна рата во

ДТ помеѓу економски оператори од приватниот сектор.  60 дена сметано за секоја одделна рата во ДТ меѓу

субјектот од јавниот сектор како должник и економски оператор како доверител.  90 дена сметано за секоја одделна рата во ДТ меѓу

здравствената институција од јавниот сектор како должник и економскиот оператор од приватниот сектор.

НАЧИН НА ПЛАЌАЊЕ ОД СТРАНА НА ЈАВНИ ЗАДРАВСТВЕНИ ИНТИТУЦИИ  Субјектите од ЈС чии сметки се во рамки на трезорската смет-

ка на ФЗОМ доставуваат барање за плаќање на доспеаните фактури спрема ЕО до трезорот на ФЗОМ заклучно со 45-тиот ден од денот на приемот на фактура.  ФЗОМ е должен да ги исплати средствата на сметката на ЕО

во рок од 45 дена од денот на поднесување на барањето.

НАЧИН НА ПЛАЌАЊЕ ОД СТРАНА НА БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ И ЕДИНКИ КОРИСНИЦИ  Субјектите од ЈС чии сметки се дел од трезорската сметка на

Министерството за финансии доставуваат барање за плаќање на доспеаните фактури спрема ЕО до трезорот заклучно со 30-тиот ден од денот од денот на приемот на фактура.  Министерството за финансии е должно да ги исплати

средствата на сметката на ЕО во рок од 30 дена од денот на поднесување на барањето.

НАДЗОР НАД СПРОВЕДУВАЊЕТО НА ЗФД КАЈ СУБЈЕКТИТЕ ОД ЈАВНИОТ СЕКТОР:

МФ - ФИНАНСИСКАТА ИНСПЕКЦИЈА ВО ЈАВНИОТ СЕКТОР

КАЈ ЕКОНОМСКИТЕ ОПЕРАТОРИ:

МФ - УПРАВАТА ЗА ЈАВНИ ПРИХОДИ

НА ДЕЛОВНИТЕ ТРАНСАКЦИИ НАСТАНАТИ ОД 1 ЈАНУАРИ 2015 ГОДИНА.

КОНТРОЛА ПО ПРИЕМ НА ИЗВЕСТУВАЊЕ ОД СУДОТ, НОТАРОТ И ИЗВРШИТЕЛОТ  Финансиската инспекција во ЈС и УЈП вршат контрола на

деловната трансакција по прием на Известувањето од страна на судот, нотарот и извршителот.  Доверителот нема обврска за известување за

прекршување на роковите од ЗФД.

КОНТРОЛА ПО ПРИЕМ НА ИЗВЕСТУВАЊЕ ОД СУДОТ, НОТАРОТ И ИЗВРШИТЕЛОТ  Судот, нотарот, односно извршителот доставаат

Известување во рок од 10 дена:  Од донесувањето правосилна пресуда (суд)  Од донесувањето правосилно и извршно решение

за издавање на нотарски платен налог (нотар) или  Од приемот на Барање за извршување врз основа

на извршна нотарска исправа (извршител).

ФОРМАТА И СОДРЖИНАТА НА ИЗВЕСТУВАЊЕТО  Е пропишана со Правилникот за формата и

содржината на известувањето („Сл. Весник на РМ“ бр. 41/16, во сила од 09.03.2016).

РОК ЗА СПРОВЕДУВАЊЕ КОНТРОЛА ОД СТРАНА НА ФИ / УЈП  Во рок од 30 дена од приемот на известувањето,

Финансиската инспекција во јавниот сектор / УЈП е должна да изврши инспекциски надзор и  Во наредниот рок од 15 дена од извршениот надзор

одлучува дали: - ќе поднесе прекршочна пријава до надлежен суд или - ќе утврди дека нема повреди на ЗФД.

ЕДУКАЦИЈА ЗА СТОРЕН ПРЕКРШОК ОД СТРАНА НА СУБЈЕКТОТ НА НАДЗОРОТ  Едукација се применува само во однос на субјектот на надзорот за кој

ќе се утврди дека сторил прекршок ПО ПРВ ПАТ.  На субјектот му се врачува Решение за отстранување на прекршокот во

рок од 8 дена и Покана за едукација на одговорното лице на субјектот.  Едукацијата ја организира и спроведува ФИ во јавниот сектор / УЈП за

профитни субјекти.  Доколку во рок од 8 дена субјектот на надзорот достави доказ дека е

платена обврската, се донесува Заклучок за запирање на постапката на инспекциски надзор.  Во спротивно се предлага постапка за порамнување со издавање на

прекршочен платен налог.

ЗАПИРАЊЕ НА НАДЗОР ПОРАДИ ИСПОЛНУВАЊЕ НА ПАРИЧНА ОБВРСКА ПРЕД НАДЗОР  Доколку ФИ/УЈП при вршењето на надзорот утврдат дека:  ДО ДЕНОТ НА ВРШЕЊЕ НА НАДЗОРОТ паричната обврска која

произлегува од деловната трансакција која е предмет на контрола Е ИСПОЛНЕТА,  Донесува ЗАКЛУЧОК ЗА ЗАПИРАЊЕ НА ПОСТАПКАТА на

инспекциски надзор.

ЗАДОЛЖИТЕЛНО ПОРАМНУВАЊЕ ВО НАДЗОРНА ПОСТАПКА  Порамнување со издавање на прекршочен платен налог (ППН)

како задолжителен сегмет на постапката на надзор во рамки на која е утврден прекршок.  Избегнување на водење прекршочна постапка пред

надлежниот суд.  По приемот и потпишувањето на ППН сторителот е должен да ја

плати изречената глоба во РОК ОД ОСУМ ДЕНА.  Сторителот кој ќе ја плати глобата во наведениот рок ЌЕ ПЛАТИ

ПОЛОВИНА од изречената глоба.  Ако не ја плати, ФИ / УЈП поднесува БАРАЊЕ ЗА ПОВЕДУВАЊЕ

НА ПРЕКРШОЧНА ПОСТАПКА ПРЕД НАДЛЕЖНИОТ СУД.

ГЛОБИ ЗА НЕПЛАЌАЊЕ ВО РОК  Глоба во износ од 10.000 евра за ПРАВНО ЛИЦЕ од јавниот и

приватниот сектор и ТП.  Глоба во износ од 30% од одмерената глоба за правното лице за

ОДГОВОРНОТО ЛИЦЕ кај правното лице и трговецот поединец.  Глоба во износ од 1.000 до 1.500 евра за истиот прекршокот на

ФИЗИЧКО ЛИЦЕ вршител на дејност.  Глоба во износ од 1.500 евра за министерот за финансии,

односно на директорот на ФЗОМ ако МФ односно ФЗОМ не ги исплати во рокот паричните средства на кои гласи фактурата на ЕО.

НАЧИН НА ОДМЕРУВАЊЕ НА ГЛОБИТЕ  Висината на глобата се одредува како ПРОЦЕНТ од

пропишаниот износ на глобата.  Овој процент е ЗБИРЕН бидејќи кумулира ТРИ проценти со кои се вреднуваат три категории на критериуми: 1. ВКУПЕН ПРИХОД остварен во претходната фискална година (10%-70%), 2. ПРОСЕЧЕН БРОЈ НА ВРАБОТЕНИ на крајот на претходниот месец во однос на месецот во кој е сторен прекршокот (5%-20%) и 3. ПРЕТХОДНО ПОВЕДЕНИЕ НА СТОРИТЕЛОТ (0% и 10%).

Процентуално вреднување на вкупен приход 1) По основ на овој критериумот може да се изрече најмалку 10% а најмногу 70% од пропишаната глоба: - од 0 до 500.000 ден.

10%,

- од 500.001 до 1.000.000 ден.

20%,

- од 1.000.001 до 3.000.000 ден.

30%,

- од 3.000.001 до 6.000.000 ден.

40%,

- од 6.000.001 до 20.000.000 ден.

50%,

- од 20.000.001 до 100.000.000 ден.

60% и

- над 100.000.001 ден.

70%.

Замена со приходот на ниво на дејност  Доколку ПЛ односно ТП во Централниот регистар на РМ нема

поднесено годишна сметка за претходната фискална година од која може да се утврди вкупниот приход: При одмерување на висината на глобата ќе се земе

во предвид ПРОСЕЧНИОТ ВКУПЕН ПРИХОД НА НИВО НА ДЕЈНОСТ која ја врши сторителот на прекршокот.

Процентуално вреднување на бројот на вработени 2) По основ на овој критериумот може да се изрече најмалку 5% а најмногу 20% од пропишаната глоба.

- од 0 до 9 вработени

5%,

- од 10 до 49 вработени

10%,

- од 50 до 249 вработани

15% и

- над 250 вработен

20%.

Процентуално вреднување на претходно поведение 3) Претходно поведение на сторителот: - нема изречени правосилни прекршочни санкции = 0% и - изречени се правосилни прекршочни санкции = 10%.

НАЈНИСКИОТ И НАЈВИСОКИОТ ЗБИРЕН ПРОЦЕНТ

15%

100%

• Вкупен приход до 500.000 денари (10%)

• Вкупен приход над 100.000.001 ден. (70%)

• До 9 вработени

(5%)

• Над 250 враб.

(20%)

(0%)

• Со претходно казнување

(10%)

• Без претходно казнување

Член 17 од ЗФД Прекршок  15% - збирен процент

Неисполнување паричната обврска во рок од 60 / 120 дена во односите меќу економски оператори

Економски оператор Глоба во износ: 10.000 евра ТД, ТП и ПЛ Одмерена 1.500 евра (10.000x15%) Одговорно лице во правното лице

30% од одмерената глоба за ПЛ и ТП 450 евра (1.500x30%)

Физичко лице вршител на профитна дејност

Глоба од 1.000 до 1.500 евра.

Повторување на прекршокот  За секое наредно ПОВТОРУВАЊЕ на прекршокот

одмерената глоба за претходниот прекршок СЕ ЗГОЛЕМУВА ЗА ПО 10%, но не повеќе од висината на ДВОКРAТНИОТ ИЗНОС од пропишаната глоба за временски ПЕРИОД ОД ПЕТ ГОДИНИ.

Даночно поттикнување на субјектите од областа на спортот Павле Гацов

Најава на Владата: Ваучерски систем – Нов модел на финансирање на спортот преку данокот на добивка Со концептот се планира воведување на ваучерски систем на финансирање на спортот со кој дел од обврската за данок на добивка на правните лица, обврзници на данокот на добивка, би се ставил на располагање на спортските субјекти: -

спортски клубови,

-

спортисти и

-

федерации.

Со концептот се планира, правен субјект, обврзник на данокот на добивка, да добие можност до 50% од пресметаниот данок на добивка да го инвестира директно во спортот (спортските субјекти).

Најава: Ваучерски систем – Нов модел на финансирање на спортот преку данокот на добивка Спортски клубови, федерација или поединечен спортист ќе располагаат со ваучери којшто ќе значат платен данок на добивка за компанијата донатор. Ова им дава еднаква шанса на сите спортски субјекти да примат финансиски средства без нивно одделно фаворизирање. Принципот ќе овозможи секој спортски субјект да стане атрактивен и посакуван партнер за успешните компании, кои покрај сопствената промоција и општествено одговорна работа ќе добијат и конкретна финансиска мотивација за вложување во спортот. Процедурите ќе бидат едноставни, без комплицирани административни постапки и без дополнително оданочување за компаниите – финансиери на спортот.

Најава: Ваучерски систем – Нов модел на финансирање на спортот преку данокот на добивка Финансиските поволности ќе се добиваат преку пренасочување на дел од данокот на добивка од претпријатијата, во корист на спортски клуб и/или поединечен спортист, односно, обврзниците на данокот на добивка ќе можат: „дел од својата обврска за данокот на добивка наместо да ја платат на државата да ја вложат (пренесат) во спортски клуб или спортист.“ Целиот систем ќе биде спроведуван и контролиран од стручно тело кое ќе се формира во рамките на Агенцијата за млади и спорт.

Измена на Законот за данокот на добивка, Законот за спортот, потоа контролниот механизам на УЈП, усогласување на образецот ДБ, засега не се направени.

Актуелни решенија: Даночно поттикнување на субјектите од областа на спортот Дадената финансиска донација на субјекти во областа на спортот претставува одбитна ставка на пресметаниот данок на добивка. Пресметаното даночно олеснување се искажува на АОП 43 од ДБ како намалување на пресметаниот данок на добивка

Важно: За искажаниот износ на АОП 43, задолжително се приложува ПОТВРДА од Агенцијата за млади и спорт. Трошоците за донирани финансиски средства на субјектите од областа во спортот има третман на оданочив расход кај обврзниците на данокот на добивка – ДОНАТОРИ (кои се анулираат во ДБ = АОП 28) Заради избегнување на кумулирањето на ослободувањата за овој расход исклучено е правото на намалување на даночната основица согласно со Законот за донации и спонзорства во јавните дејности.

Спортски субјекти кои може даночно да се поттикнуваат - националните спортски федерации, - Македонски олимписки комитет (МОК), - спортските клубови и - активни спортисти кои се натпреваруваат во индивидуални спортови. Даночните поттикнувања во спортот можат да бидат остварени само по еден од наведените основи и истите НЕ може да се кумулираат. Со ваквото законско ограничување се анулира можноста еден даночен обврзник преку повеќе донации во различни категории спортски субјекти да дојде до целосно (100%) даночно ослободување.

Спортски субјекти кои може даночно да се поттикнуваат Споменатите основи се уредени со пооделните ставови на членовите 30-а и 30б од ЗДД. Еден даночен обврзник-ДОНАТОР за целите на остварување на правото на намаување на пресметаниот данок на добивка може да донира еднаш или повеќепати само на: - спортски федерации и МОК, или - фудбалски клубови, или - кошаркарски клубови, или - ракометни клубови, или - спортски клубови во другите спортови, или - спортски клубови кои не учествуваат во организирана национална лига, или - активни спортисти од олимписки спортови, или - активни спортисти од неолимписки спортови.

Максимален % на намалување на пресметаниот данок на добивка за донирани финансиски средства во: - Спортски федерации и МОК - намалување на данокот до 40% - Фудбалски клубови

- намалување на данокот до 50%

- Кошаркарски клубови

- намалување на данокот до 40%

- Ракометни клубови

- намалување на данокот до 40%

- Клубови од други спортови - намалување на данокот до 35%

- Еден спортски клуб кој не учествува во организрана национална лига

- намалување на данокот до 5%

- Активен спортист од олимписки спортови

- намалување на данокот до 10%

- Активен спортист од неолимписки спортови

- намалување на данокот до 5%

ПРИМЕР Финансиски резултат утврден во БУ

900.000

Дадени донации на спортски клуб

100.000

Даночна основа

1.000.000

Пресметан данок

100.000

Дадена е финансиска донација на фудбалски клуб кој ги исполнува сите законски услови во износ од 60.000 денари. Составувањето на Даночниот биланс го презентираме во продолжение. Средствата се исплатуваат на посебна наменска сметка на спортскиот субјект.

Почитување на процедурата Почеток – Барање до Агенцијата з амлади и спорт со прилог документи Потврда од АМС за исполнетост на условите

Правен пакет (Договор и Извештај) меѓу компанијата-донатор и корисникот на спортската донација

НАДОМЕСТОК НА ТРОШОЦИ ЗА ИСХРАНА ЗА НОЌНА РАБОТА

Ирена Николовска

ЗАКОН за работни односи – член 128 ОБВРСКА за работодавачот за работниците кои НОЌЕ РАБОТАТ барем 3 часа од својата дневна работна обврска, односно 1/3 од полно раб. време од својата годишна обврска, да им обезбеди: 

ХРАНА или НАДОМЕСТОК НА ТРОШОЦИ ЗА ИСХРАНА – 20% од прос. НЕТО плата во РМ од претходна година,

сразмерно за деновите кога работник работи ноќе 

Услови за превоз до и од работа, ако нема јавен превоз

Даночен третман – Мислења на УЈП 

ИСТ ДАНОЧЕН ТРЕТМАН КАКО ОРГАНИЗИРАНАТА ИСХРАНА НА ТОВАР НА ТРОШОЦИТЕ НА РАБОТОДАВАЧ ПАРИЧЕН НАДОМЕСТОК НА ТРОШОЦИ ЗА ИСХРАНА

ЗА НОЌНА РАБОТА:  Ослободен од ПЕРСОНАЛЕН ДАНОК (член 6 на ЗПДД)

 Даночно признат расход – ДАНОК НА ДОБИВКА (член 9 на ЗДД)

ПРИМЕР 1: Работник со ноќна работа над 3 часа од дневната обврска

ПРИМЕР 1: Работник со ноќна работа над 3 часа од дневната обврска

ПРИМЕР 1: Работник со ноќна работа над 3 часа од дневната обврска

 Се исплатува надвор од е-ППД пресметката, директно на трансакциска сметка на вработениот  Без плаќање на персонален данок  Даночно признат расход (сметка 44123)

ПРИМЕР 2: Работник со ноќна работа со 1 или 2 часа од дневната обврска

ПРИМЕР 3: Работник со ноќна работа 1/3 од ГОДИШНА работна обврска

 Годишен фонд на работни часови изнесува 2.088 часови (2018)  1/3 од 2.088 = 696 часови

 Работникот ноќе одработил 700 часови  Обезбедена храна до 01.01-07.07.2018 год.

3.500 денари на товар на работодавач  Паричен надомест за храна за септември и октомври 2018 г. = 3.732 денари

ПРИМЕР 3: Работник со ноќна работа 1/3 од ГОДИШНА работна обврска

МСФИ 15 - ПРИХОДИ ОД ДОГОВОРИ СО КУПУВАЧИ НОВ МЕЃУНАРОДЕН СТАНДАРД ЗА ФИНАНСИСКО ИЗВЕСТУВАЊЕ ВО ПРИМЕНА ОД 01.01.2018 ГОДИНА Ирена Николовска

МСФИ 15 ги замени од 01.01.2018:      

МСС 18 - Приходи; МСС 11 - Договори за изградба; Толкување ПКТ 31 - Приходи - разменски трансакции кои вклучуваат услуги за рекламирање; КТМФИ Толкување 13 - Програми за лојалност на потрошувачите; КТМФИ Толкување 15 - Договори за изградба на недвижен имот и КТМФИ Толкување 18 - Пренос на имот на купувачите (не е вклучен во Правилникот за водење сметководство).

МСФИ 15 НЕ СЕ ПРИМЕНУВА на договори со купувачи според следните стандарди: 

МСС 17 -

Наеми,



МСС 27 -

Консолидирани и посебни финансиски извештаи,



МСС 28 -

Вложувања во придружени ентитети,



МСФИ 4 -

Договори за осигурување,

Не се во Правилникот: 

МСФИ 9 -

Финансиски инструменти,



МСФИ 10 -

Консолидирани финансиски извештаи и



МСФИ 11 -

Заеднички работи.

ПОЧЕТНА ПРИМЕНА НА МСФИ 15: Друштвото треба да го примени МСФИ 15, користејќи една од следните две методи: 1) ретроактивно на секој претходен период на известување во согласност со МСС 8 ИЛИ 2) ретроактивно со признавање на кумулативниот ефект како усогласување на почетното салдо на акумулираната добивка (или друга компонента на главнината, по потреба) за оној годишен период кој го опфаќа датумот на почетна примена на МСФИ 15

МОДЕЛ ЗА ПРИЗНАВАЊЕ НА ПРИХОДИТЕ ВО ПЕТ ЧЕКОРИ 1. да се утврди договорот(ите) со купувачот/ите; 2. да се утврди обврската за извршување од договорот; 3. да се одреди цената на трансакцијата; 4. цената на трансакцијата да се алоцира на договорените обврски за извршување;

5. да се признаат приходите.

1. УТВРДУВАЊЕ НА ДОГОВОРОТ СО КУПУВАЧИТЕ Треба да се исполнети следните услови: 

страните на договорот треба да го одобрат договорот и да се обврзат дека ќе ги извршат своите договорени обврски,



правата и обврските на секоја договорна страна во врска со предметните стоки или услуги кои се пренесуваат треба да е возможно да се утврдат,



условите и роковите за плаќање за добрата и услугите кои се пренесуваат треба да е возможно да се утврдат,



договорот треба да е од комерцијална содржина и



веројатна е наплатата на надоместот, кој друштвото има право да го добие во замена за испораката на предметните добра или услуги на купувачот.

2. УТВРДУВАЊЕ НА ОБВРСКАТА ЗА ИЗВРШУВАЊЕ ОД ДОГОВОРОТ Друштвото треба да ги УТВРДИ СТОКИТЕ И УСЛУГИТЕ за чија испорака се обврзало и дали се работи за ОДВОЕНИ ОБВРСКИ за извршување. Стоките и услугите се признаваат како ОДВОЕНИ ако се исполнети следните два критериуми: 

купувачот може да има користи од стоката или услугите со самостојно користење или заедно со останатите ресурси кои му се директно достапни и



ветувањето на друштвото дека на купувачот ќе ги пренесе стоките или услугите може да се идентификува одвоено од останатите ветувања во рамките на договорот.

2. УТВРДУВАЊЕ НА ОБВРСКАТА ЗА ИЗВРШУВАЊЕ ОД ДОГОВОРОТ Пример 1: Одвоени стоки и услуги Друштво за развој на софтвер пренесува лиценца за софтвер, услуга за инсталација, неспецифичните ажурирања на софтверот и техничката поддршка. Пример 2: Стоки и услуги кои не се одвоени Друштво склучило договор за изградба на болница (комбиниран output од интеграција на добра и услуги - input): услуга на инженеринг, чистење на локација, изградба, вградување на цевки и жици, вградување на опрема, завршни работи итн.

3. ОДРЕДУВАЊЕ НА ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА

Цената на трансакцијата е износ на надомест кој друштвото очекува да го оствари како право во замена за преносот на ветените добра или услуги на купувачот, исклучувајќи ги износите наплатени во име на трети страни (на пример, ДДВ). Надоместот кој е ветен во договорот со купувачот може да вклучува фиксни износи, променливи износи или двете.

3. ОДРЕДУВАЊЕ НА ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА

Проценка на следните ставки:

а) варијабилен надомест (попуст, рабат, казна), б) ограничувачка проценка на променливите надомести, в) постоење на значителна компонента на финансирање во договорот, г) непарични надомести и д) надомести кои се плаќаат на купувачот.

3. ОДРЕДУВАЊЕ НА ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА – ПРОЦЕНКА НА ВАРИЈАБИЛЕН НАДОМЕСТ Услуги во рамки на едногодишен договор – фиксна цена на услуга 200.000 денари. Бонус до 300.000 денари, зависно од резултатите.

Веројатност на примање бонус: 1. износ на бонус = 0, веројатност на примање 20% 2. износ на бонус = 100.000, веројатност на примање 20%

3. износ на бонус = 200.000, веројатност на примање 25% 4. износ на бонус = 300.000, веројатност на примање 5% Друштвото го проценува варијабилниот надомест: 100.000 х 20% + 200.000 х 25% + 300.000 х 5% = 85.000 ВКУПНА ЦЕНА НА ТРАНСАКЦИЈА 200.000 + 85.000 = 285.000 денари

3. ОДРЕДУВАЊЕ НА ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА – НАДОМЕСТИ КОИ СЕ ПЛАЌААТ НА КУПУВАЧОТ Едногодишен договор за продажба на производи од 10 милиони денари на глобален малопродажен синџир. Продавачот има обврска на неповратно плаќање на износ од 1 милион денари веднаш по потпишување на договорот, со што на купувачот му се надоместуваат трошоците кои ги има поврзано со изложувањето на стоката на полиците.  Намалување на цената на трансакцијата, кое ќе се признае во моментот на признавање на приходот од продажба, за 10% (1 милион / 10 милиони)

4. РАСПРЕДЕЛБА НА ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА НА ОБВРСКИТЕ ЗА ИЗВРШУВАЊЕ

МЕТОДИ НА ПРОЦЕНКА:

а) пристап на прилагодена проценка на пазарот б) пристап на очекуван трошок зголемен за маржата в) резидуален пристап

4. РАСПРЕДЕЛБА НА ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА НА ОБВРСКИТЕ ЗА ИЗВРШУВАЊЕ

4. РАСПРЕДЕЛБА НА ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА НА ОБВРСКИТЕ ЗА ИЗВРШУВАЊЕ

5. ПРИЗНАВАЊЕ НА ПРИХОДИТЕ 



Друштвото треба да признае приход кога ќе ја исполни обврската за извршување на договорот, така што на купувачот ќе ја пренесе ветената стока или услуги. Како приход се признава износот на ЦЕНАТА НА ТРАНСАКЦИЈАТА (исклучувајќи го проценетиот варијабилен надомест), кој е распределен на таа обврска за извршување.

5. ПРИЗНАВАЊЕ НА ПРИХОДИТЕ 

Признавање на приход со ТЕКОТ НА ВРЕМЕТО (влезен или излезен метод)



Признавање на приход во ОДРЕДЕН МОМЕНТ Доколку друштвото ја изврши обврската по договорот во одреден момент, го признава приходот со преносот на контролата на имотот во тој одреден момент: пренос на правна сопственост над имот, физички пренос на имотот, купувачот го примил имотот, купувачот сноси ризици и награди од имотот.

МСФИ 16 - НАЕМИ НОВ МЕЃУНАРОДЕН СТАНДАРД ЗА ФИНАНСИСКО ИЗВЕСТУВАЊЕ ВО ПРИМЕНА ОД 01.01.2019 ГОДИНА

Ирена Николовска

ОПФАТ НА МСФИ 16 - НАЕМИ НЕ СЕ ПРИМЕНУВА ЗА: а) наеми со цел да се истражуваат или користат минерали, масло, природен гас или слични нерегенеративни ресурси (МСФИ 6 – Истражување и вреднување на минерални ресурси); б) наеми на биолошки средства во рамки на опфатот на МСС 41 – Земјоделство; в) договори за концесија на услуга во рамки на IFRIC 12 - Договори за концесија на услуга; г) лиценци на интелектуална сопственост во рамки на МСФИ 15 - Приходи од договори со купувачи; д) права држени од наемателот под лиценцен договор во рамки на МСС 38 Нематеријални средства (филмови, видео снимки, претстави, сценарија, патенти и авторски права).

ИДЕНТИФИКУВАЊЕ НА НАЕМ Наемот се дефинира како „договор, или дел од договор, кој го пренесува правото на користење на одредено средство за одреден временски период во размена на надоместок.“ Договорот е, или содржи, НАЕМ во случај кога:  се пренесува правото на контрола на употребата  на идентификувано средство за одреден временски период во размена за надоместок.

ПЕРИОД НА НАЕМ Неотповиклив период, во кој наемателот има право да го користи конкретното средство, заедно со:  Периодите покриени со можност да се продолжи наемот ако наемателот е разумно сигурен дека ќе ја употреби таа опција и

 Периодите покриени со можност да се прекине наемот ако наемателот е разумно сигурен дека нема да ја употреби таа опција.

ПЛАЌАЊЕ НА НАЕМ Плаќањата за наем се дефинирани како плаќања, кои се вршат од наемателот во врска со правото на користење на одредено средство за време на периодот на наем, кои го содржат следното:  Фиксни плаќања, кои не го вклучуваат надоместувањето на трошоци поврзани со наемот од страна на наемодавателот на наемателот;  Варијабилни плаќања на наем кои зависат од индекс или стапка;  Цената на опција за купување ако наемателот е разумно сигурен дека ќе ја употреби таа опција;  Плаќањето на казни за прекинување на наемот;  Гаранции за остаток на вредност.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМАТЕЛ На датумот на почеток на наемот, НАЕМАТЕЛОТ треба да го признае следното:  ПРАВОТО ЗА КОРИСТЕЊЕ НА СРЕДСТВОТО и  ОБВРСКАТА ЗА НАЕМ.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМАТЕЛ Наемателот може да одлучи да НЕ ГО ПРИМЕНУВА МСФИ 16 за:

 Краткотрајни наеми (период на наем од 12 месеци или помалку) и  Наеми чиј предмет е средство со ниска вредност (со вредност од 5.000 долари или помалку) Плаќањата за горенаведените наеми се признаваат како ТЕКОВЕН ТРОШОК за времетраењето на наемот.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМАТЕЛ ПОЧЕТНО МЕРЕЊЕ НА КОМПОНЕНТИ НА НАЕМ ПРАВОTO ЗА КОРИСТЕЊЕ НА СРЕДСТВОТО се мери според НАБАВНА ВРЕДНОСТ, која вклучува:  Износот на почетните мерења на обврската за наем;  Било кои плаќања за наем направени на или пред датумот на почетокот на наемот, намалени за надоместувањето на трошоци поврзани со наемот од страна на наемодавателот на наемателот;  Било кои почетни трошоци на наемателот (на пример, трошоците настанати при преговарање и обезбедување на договорот за наем);

 Проценка на трошоците на наемателот направени при преместување на одредено средство, при обнова на локацијата каде што е сместено или враќање на самото средство во одредена состојба според условите на наемот.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМАТЕЛ ПОЧЕТНО МЕРЕЊЕ НА КОМПОНЕНТИ НА НАЕМ ОБВРСКАТА ЗА НАЕМ почетно се мери според сегашната вредност на плаќањата за наем кои не се платени на тој датум.  Плаќањата за наем се ДИСКОНТИРААТ со користење на потенцијалната каматна стапка за наемот или со инкременталната стапка на позајмување, ако потенцијалната каматна стапка за наемот не може веднаш да биде утврдена.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМАТЕЛ ПОСЛЕДОВАТЕЛНО МЕРЕЊЕ НА КОМПОНЕНТИ НА НАЕМ Последователното мерење на ПРАВОТО ЗА КОРИСТЕЊЕ НА СРЕДСТВОТО треба да се врши според МОДЕЛОТ НА НАБАВНА ВРЕДНОСТ, освен ако се применува моделот на објективна вредност за наем на вложување во недвижност според МСС 40 или моделот на ревалоризација за наем на недвижност, постројка и опрема според МСС 16.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМАТЕЛ ПОСЛЕДОВАТЕЛНО МЕРЕЊЕ НА КОМПОНЕНТИ НА НАЕМ Последователното мерење на ОБВРСКАТА ЗА НАЕМ се врши на следниот начин:  Со зголемување на сегашната вредност за да се одрази каматата на обврската за наем;  Со намалување на сегашната вредност за да се одразат направените плаќања за наем;  Со повторно мерење на сегашната вредност за да се одрази било која повторна проценка или промена на наемот. МСФИ 16 не бара, ниту дозволува, наемателот да ги мери обврските за наем според објективна вредност по нивното почетно мерење.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМОДАВАТЕЛ Разграничување на договорите за наем:  ФИНАНСИСКИ НАЕМ

 ОПЕРАТИВЕН НАЕМ.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМОДАВАТЕЛ – ФИНАНСИСКИ НАЕМ ПОЧЕТНО МЕРЕЊЕ

Наемодавателот треба да ги признае СРЕДСТВАТА кои се издадени во својот извештај за финансиска позиција (биланс на состојба) и да ги презентира како ПОБАРУВАЊЕ на износ кој е еднаков на НЕТО ВЛОЖУВАЊАТА ВО НАЕМОТ.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМОДАВАТЕЛ – ФИНАНСИСКИ НАЕМ ПОЧЕТНО МЕРЕЊЕ НЕТО ВЛОЖУВАЊАТА ВО НАЕМОТ во наемот се бруто вложувањата во наемот дисконтирани според потенцијалната каматна стапка на наем. Бруто вложувањата во наемот е збирот на:

1. побарувањето за плаќањата за наем на наемодавателот врз основа на финансиски наем и 2. било кој негарантиран остаток на вредност кој припаѓа на наемодавателот.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМОДАВАТЕЛ – ФИНАНСИСКИ НАЕМ ПОСЛЕДОВАТЕЛНО МЕРЕЊЕ

Наемодавателот го признава ФИНАНСИСКИОТ ПРИХОД за време на периодот на наем за да се прикаже константна периодична стапка на добивка на неговите нето вложувања во финансискиот наем. Барањата за депризнавање и обезвреднување на МСФИ 9 - Финансиски инструменти (или МСС 39 - Финансиски интрументи: Признавање и Мерење) се применуваат за нето вложувањата во наем на наемодавателот.

СМЕТКОВОДСТВО НА НАЕМОДАВАТЕЛ – ОПЕРАТИВЕН НАЕМ  Наемодавателот ги презентира СРЕДСТВАТА, кои се предмет на оперативен наем, во своите извештаи за финансиска позиција (биланс на состојба)  Плаќањата за наем врз основа на оперативен наем се признаваат како ПРИХОДИ на праволиниска основа.

 Трошоците кои настануваат при заработувањето на приходот од наем, вклучувајќи ја АМОРТИЗАЦИЈАТА, се признаваат како ТЕКОВЕН ТРОШОК.  Обезвреднувањето и загубата на средствата на оперативен наем се утврдува согласно со МСС 36 - Обезвреднување на средствата.

НОВИНИ ВОВЕДЕНИ СО НОВИОТ ЗАКОН ЗА СПРЕЧУВАЊЕ НА ПЕРЕЊЕ ПАРИ од 7 ЈУЛИ 2018 година

Ирена Николовска

НОВИНИ со новодонесениот ЗАКОН за СППФТ ОД 7 ЈУЛИ 2018 година ПЕТТИ ПО РЕД - СВ 120/18

 НОВИ СУБЈЕКТИ-ОБВРЗНИЦИ  НАЦИОНАЛНА ПРОЦЕНКА НА РИЗИКОТ од СППФТ

 ЗАБРАНА ЗА ГОТОВИНСКО ПЛАЌАЊЕ  РЕГИСТАР НА ВИСТИНСКИ СОПСТВЕНИЦИ

 БЕЗБЕДНОСЕН СЕРТИФИКАТ НА ОВЛАСТ. ЛИЦЕ  НОВА ПРОГРАМА ЗА СППФТ

СУБЈЕКТИ-ОБВРЗНИЦИ за МЕРКИ и ДЕЈСТВИЈА за спречување перење пари

 Финансиски институции

 Правни и физички лица кои вршат УСЛУГИ: - ПОСРЕДУВАЊЕ со недвижности (ПРОМЕТ) - Ревизорски и сметководствени услуги - Даночен консалтинг - Инвестиционен консалтинг

- Нотарски, адвокатски и др. правни услуги - Организирање/спроведување АУКЦИИ (Ново)

СУБЈЕКТИ-ОБВРЗНИЦИ за МЕРКИ и ДЕЈСТВИЈА за спречување перење пари

 Приредувачи на игри на среќа (претходно само КАЗИНО и ИНТЕРНЕТ КАЗИНА) - ЛОТАРИЈА - ОБЛОЖУВАЛНИЦА - АВТОМАТ КЛУБ - ЕЛЕКТРОНСКИ ИГРИ НА СРЕЌА - ТОМБОЛА ОД ЗАТВОРЕН ТИП - ИНТЕРНЕТ ИГРИ НА СРЕЌА - КАЗИНО (ИНТЕРНЕТ КАЗИНО)

СУБЈЕКТИ-ОБВРЗНИЦИ за МЕРКИ и ДЕЈСТВИЈА за спречување перење пари

 Даватели на услуги на ТРУСТОВИ (ново) или на правни лица: - Основање на правни лица, - Обезбедување седиште / адреса, - Дејствуваат како или ангажираат друго лице да биде орган на управување / содружник / акционер  ТРУСТ - правен однос според прописите на странска држава меѓу лице-основач, за време живот или по смрт, кога имотот се доверува на управување на повереник, во корист на лице/група лица или за определена цел.

СУБЈЕКТИ-ОБВРЗНИЦИ за МЕРКИ и ДЕЈСТВИЈА за спречување перење пари

 Централен депозитар за хартии од вредност  Правни лица кои примаат во ЗАЛОГ ПОДВИЖНИ ПРЕДМЕТИ И НЕДВИЖНОСТИ ИЗБРИШАНИ: - Консалтинг услуги (менаџмент, маркетинг) - Градежни друштва

МЕРКИ И ДЕЈСТВИЈА за спречување ПЕРЕЊЕ ПАРИ  ПРОЦЕНКА НА РИЗИК ОД ППФТ-ажурирање

 ПРОГРАМА за ефикасно намалување и управување со идентификуваниот ризик од перење пари и финансирање на тероризам (НОВА ОД 7 ЈУЛИ 2018 г.!)  АНАЛИЗА на своите КЛИЕНТИ

МЕРКИ И ДЕЈСТВИЈА за спречување ПЕРЕЊЕ ПАРИ  ИЗВЕСТУВАЊЕ и доставување на ПОДАТОЦИ до Управата за финансиско разузнавање  ЧУВАЊЕ, заштита и евиденција на ПОДАТОЦИ  Именување ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ и заменик и/или основање на ОДДЕЛ за СППФТ  ВНАТРЕШНА КОНТРОЛА

1. АНАЛИЗА на своите КЛИЕНТИ  Кога се воспоставува деловен однос

 Кога се извршуваат една или неколку поврзани трансакции во износ од 15.000 ЕВРА или повеќе  При повремена трансакција - пренос на пари во вредност поголема од 1.000 евра  Кога постои сомневање за перење пари, без оглед на износ или исклучок  Кога постои сомневање за вистинитост на податоците и идентитетот на клиентот

1. МЕРКИ НА АНАЛИЗА на своите КЛИЕНТИ  Идентификација на клиент, ополномоштувач и вистински сопственик  Информации за целта и намерата на деловниот однос

 Постојано следење на деловниот однос и трансакциите (профил на ризик)

2. СЛЕДЕЊЕ НА ТРАНСАКЦИИ Субјектите се должни да ги следат трансакциите:  Дали се во согласност со целта и намерата на деловниот однос, или со

 Ризичниот профил на клиентот, или со  Финансиската состојба на клиентот, или со  Изворите на финансирање на клиентот,  Редовно да ажурираат докумeнти и податоци

3. ЧУВАЊЕ И ДОСТАВУВАЊЕ НА ПОДАТОЦИ  РОКОТ НА ЧУВАЊЕ на документите е 10 год. ВО ЕЛЕКТРОНСКА ИЛИ ХАРТИЕНА ФОРМА  ДОСТАВУВАЊЕ податоци до Управа за ФР: - во случај на СОМНЕВАЊЕ - При готовински трансакции од 15.000 ЕВРА или повеќе (ФИН. ИНСТИТУЦИИ)

- При очигледно поврзани готовински трансакции од 15.000 ЕВРА или повеќе

3. ЧУВАЊЕ И ДОСТАВУВАЊЕ НА ПОДАТОЦИ  ДОСТАВУВАЊЕ податоци до Управа за ФР при (основи за) СОМНЕВАЊЕ: - Обид или извршено перење пари (ФТ) без оглед на износот,

- Имотот е принос од казниво дело, - Имотот е поврзан со финансирање терористички акт, организација или терорист

4. ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ НА СУБЈЕКТОТ-ОБВРЗНИК  Именување ОВЛАСТЕНО ЛИЦЕ и ЗАМЕНИК

И/ИЛИ  ОДДЕЛ за спречување перење пари и ФТ (друштво со повеќе од 50 вработени, посебен оддел со min 4 вработени за друштво со 50-300 вработени, со зголемување за по 1 лице во одделот на секои наредни 100 вработени)

4. ОДДЕЛ ЗА СПРЕЧУВАЊЕ ПЕРЕЊЕ ПАРИ И ФТ  Независност на овластено лице/оддел

 Издвоеност на активностите од други деловни активности на друштвото  Директен пристап до елек. бази на податоци

 Директна комуникација со органи на управување

БЕЗБЕДНОСЕН СЕРТИФИКАТ – ВАЖИ ЗА СИТЕ СУБЈЕКТИ-ОБВРЗНИЦИ  ОВЛАСТЕНОТО ЛИЦЕ, ЗАМЕНИКОТ И ВРАБОТЕНИТЕ ВО ОДДЕЛОТ подлежат на безбедносни проверки според прописи за безбедност на класифицирани информации  БЕЗБЕДНОСЕН СЕРТИФИКАТ со степен „ДОВЕРЛИВО“ издаден од ДИРЕКЦИЈАТА за безбедност на класифицирани информации

5. ВНАТРЕШНА КОНТРОЛА  Min еднаш годишно ВНАТРЕШНА КОНТРОЛА над спроведување на мерки и дејствија за СППФТ  Документација за констатираните наоди

 ГЛОБА: 80.000 евра за правно лице / ТП (30% = 24.000 евра за одговорно лице)

6. ПРОЦЕНКА НА РИЗИК  Проценка на ризик со цел да се идентификуваат, проценат, разберат и намалат ризиците од ППФТ, имајќи ги предвид факторите на ризик на: o Клиентот o Државите или географските подрачја o Производите, услугите или трансакциите и o Каналите на дистрибуција

6. ПРОЦЕНКА НА РИЗИК  Органите на надзор треба да изготват УПАТСТВО за вршење на проценка на ризикот до 7 април 2019 година  Субјектите-обврзници треба да ја направат проценката до 7 јули 2019 година  НЕ СЕ ДОСТАВУВА - освен на барање на орган на надзор

 ГЛОБА: 30.000 евра за правно лице / ТП (30% = 9.000 евра за одговорно лице)

7. ПРОГРАМА за ефикасно намалување и управување со идентификуваниот ризик од ППФТ

 НОВА ПРОГРАМА ДО 7 ЈАНУАРИ 2019 год.  НЕ СЕ ДОСТАВУВА до Управата за финансиско разузнавање  НА БАРАЊЕ НА ОРГАНИ НА НАДЗОР се доставува во рок од седум дена

7. ПРОГРАМА за ефикасно намалување и управување со идентификуваниот ризик од ППФТ

- цели, обем и начин на работа на системот за СППФТ на субјектот,

- организациска структура на субјектот, позиција на овластеното лице и неговиот заменик, - податоци, овластувања и одговорности за овластеното лице, заменикот и сите вработени во ОДДЕЛОТ за СППФТ

7. ПРОГРАМА за ефикасно намалување и управување со идентификуваниот ризик од ППФТ - заклучоци од спроведената проценка на ризик, - мерки на анализа на клиентот и прифатливост на клиенти, - начин на препознавање на невообичаени и сомнителни трансакции,

- начин на воспоставување на внатрешен механизам за навремено и адекватно известување,

7. ПРОГРАМА за ефикасно намалување и управување со идентификуваниот ризик од ППФТ - начин на чување на податоците и документите, - начин на доставување на извештаи до УФР,

- план за постојана обука на вработените во субјектот од областа на СППФТ од мин две обуки во текот на годината и - процедура и план на вршење на внатрешна контрола на спроведување на мерките и дејствијата за СППФТ.

7. ПРОГРАМА за ефикасно намалување и управување со идентификуваниот ризик од ППФТ

Прекршочни ГЛОБИ АКО НЕ СЕ ИЗГОТВИ И НЕ СЕ ПРИМЕНУВА ПРОГРАМА

Високото раководство не ја донесе програмата, не ја следи и оценува

30.000 ЕВРА

за правно лице / ТП

30% (9.000 ЕВРА)

за одговорно лице

ЗАБРАНА НА ГОТОВИНСКО ПЛАЌАЊЕ

ОД 7 ЈУЛИ 2018 ГОДИНА  ЗАБРАНА НА ГОТОВИНСКО ПЛАЌАЊЕ ЗА СТОКИ И УСЛУГИ ОД 2.000 ЕВРА во една или повеќе очигледно поврзани трансакции

 ВАЖИ ЗА РЕЗИДЕНТИ И НЕРЕЗИДЕНТИ

ИСКЛУЧОК: ПРИРЕДУВАЧИ НА ИГРИ НА СРЕЌА ОД 1 ЈАНУАРИ 2019 ГОДИНА: ЗАБРАНА ОД 1.000 евра ОД 1 ЈУНИ 2019 ГОДИНА: ЗАБРАНА ОД 500 евра

ЗАБРАНА НА ГОТОВИНСКО ПЛАЌАЊЕ

Прекршочни глоби 30.000 евра за правно лице /ТП кое примило пари (30%) 9.000 евра за одговорното лице 12.000 - 15.000 евра и забрана за вршење на дејност до една година за лице со јавно овластување (нотар, адвокат) или физичко лице

РЕГИСТАР НА ВИСТИНСКИ СОПСТВЕНИЦИ

 ВИСТИНСКИ СОПСТВЕНИК е секое физичко лице (лица) кое е краен сопственик на клиентот или го контролира клиентот и/или физичко лице (лица) во чие име и за чија сметка се извршува трансакција.  Поимот вклучува и физичко лице (лица) кое врши крајна и ефективна контрола над правно лице или странски правен аранжман-труст.

РЕГИСТАР НА ВИСТИНСКИ СОПСТВЕНИЦИ

 Се воведува РЕГИСТАР НА ВИСТИНСКИ СОПСТВЕНИЦИ во рамки на ЦЕНТРАЛНИОТ РЕГИСТАР како администратор  НОВ ПРАВИЛНИК (СВ - 186/18) во сила од 16 октомври 2018 година  Регистар на вистински сопственици е информациски систем кој овозможува прием, евидентирање, обработка, чување и размена на податоци и/или документи за вистински сопственици во електронска форма

РЕГИСТАР НА ВИСТИНСКИ СОПСТВЕНИЦИ  Обврска за правните лица да поседуваат и чуваат податоци и документи за нивниот вистински сопственик, како и да го впишат во Регистарот на вистински сопственици во ЦРМ: 1. трговски друштва, ТП, самостојни вршители на дејност, подружници и филијали на странски ТД и ТП; 2. здруженија, сојузи, фондации, комори, синдикати, политички партии, задруги, верски заедници или други организации и 3. нотари, адвокати и други лица кои вршат јавни овластувања.

РЕГИСТАР НА ВИСТИНСКИ СОПСТВЕНИЦИ

Прекршочни глоби 10.000 евра за правниот субјект (30%) 3.000 евра за одговорното лице • Ако не поседува, чува и ажурира податоци за вистинскиот сопственик • Ако не ги внесе податоците и промените во Регистарот за вистински сопственици

ОРГАНИ НА НАДЗОР

      

Народната банка на РМ Агенцијата за супервизија на осигурување Комисијата за хартии од вредност Агенцијата за супервизија на кап. фин. ПО Агенцијата за пошти Комисија на нотарите во Нотарска комора Комисија на адвокатите во Адвокат. Комора

ОРГАНИ НА НАДЗОР

 УПРАВАТА ЗА ЈАВНИ ПРИХОДИ врз приредувачите на игри на среќа, посредување во промет со недвижности, давање совети од областа на даноците и залог на подвижни предмети и недвижности,  УПРАВАТА ЗА ФИНАНСИСКО РАЗУЗНАВАЊЕ врз сите останати субјекти (сметководителите и ревизори)

ВРШИТЕЛИ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ правилен начин на плаќање придонеси, данок и подигнување на добивка Ирена Николовска

САМООДАНОЧУВАЊЕ НА ВРШИТЕЛИТЕ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ ОД 1.1.2014 г. 

Без обврска за поднесување Аконтативна даночна пријава за самостојна дејност (ПДД-АДП/СД) до УЈП во рок од 15 дена од започнување на дејноста



Од 1.1.2014 год., аконтацијата на данокот на доход за приходите од вршење на самостојна дејност кои се оданочуваат според вистински доход во тековната година, ја пресметува самиот даночен обврзник врз основа на податоците од годишниот даночен биланс за претходната година

ОД 01.01.2018 год. - ИЗМЕНИ НА ЗПДД за ВРШИТЕЛИ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ ПРВАТА ГОДИНА НА ВРШЕЊЕ САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ: 

Месечните аконтации на ПДД ги плаќа на основица од 50% од просечна нето плата по работник во РМ објавена во јануари во тековната година 11.598 ден. = 23.196 х 50% за 2018 г.

11.598 ден. Х 10% = 1.160 ден. (ПДД)



Придонесите ги плаќа на основица од 50% од просечно исплатената месечна (БРУТО) плата по работник во РМ објавена во јануари 17.040 ден. = 34.079 х 50% за 2018 г.

17.040 х 25,8% = 4.396 ден. (Придонеси)

ПАУШАЛНО ОДАНОЧУВАЊЕ Паушално може да се оданочуваат граѓаните кои обавуваат самостојна дејност:  кои не се во состојба да водат деловни книги или на кои водењето на деловните книги значително им го отежнува вршењето на дејноста;  кои не вршат трговска, угостителска и комисиона дејност (освен обврзникот кој врши трговска дејност исклучиво преку продажни места на организирани зелени пазари);  кои не вработуваат други лица;  во чија дејност не вложуваат и други лица и  кои остваруваат нето годишен приход од вршење на дејност до две просечни годишни плати

ПАУШАЛНО ОДАНОЧУВАЊЕ 

Барање за паушално плаќање на ПДД (образец "ПДД-П“) - НОВ ОБРАЗЕЦ-01.01.2018 г.



Обврзникот секоја година поднесува барање до УЈП најдоцна до крајот на годината која и претходи на годината за која се врши утврдување на данокот (до 31.12.2018 година, за 2019 година) или во рок од 15 дена од денот на регистрација во соодветен регистар или пред отпочнување на вршење на дејноста



Не водат деловни книги и не се обврзани да состават и да достават Годишна сметка до УЈП и до ЦРМ

АВАНСНО ПОДИГНУВАЊЕ НА ДЕЛ ОД ДОБИВКАТА – СВД / ТП  Месечно подигнува 30.000 ден. од тековни приливи  360.000 денари (30.000 х 12) авансна дивиденда

 ПДД (30.000 х 11,111%) = 3.333; вк. 39.996 д. (12 мес.)  Тековна добивка за распределба 500.000 денари

СОЦИЈАЛНИ ПРИДОНЕСИ ЗА СВД / ТП НАЈНИСКА ОСНОВИЦА - 2018 год.  50% од ЈАНУАРСКА ПЛАТА (17.040) - занаетчии

 ЈАНУАРСКА ПЛАТА (34.079) - адвокати, нотари

НАЈВИСОКА ОСНОВИЦА - 2018 год.  12 ЈАНУАРСКИ ПЛАТИ (408.948)

РЕАЛНА ОСНОВИЦА  месечна аконтација на нето приход на кој се плаќа

данок (1/12 од даночната основа, АОП 25 од ПДД-ДБ од последната годишна сметка)

СОЦИЈАЛНИ ПРИДОНЕСИ ЗА СВД / ТП



ГЛОБА: 2.500 ЕВРА за неправилна и погрешна уплата на придонеси

ЗАДРЖУВАЊЕ ДАНОК ОД ПРИХОДИ НА СТРАНСКИ ПРАВНИ ЛИЦА ОД СТРАНА НА СУБЈЕКТИТЕ ВО ЈАВНИОТ СЕКТОР (БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ) Подготвено од: Ирена Николовска

ЗАДРЖАН ДАНОК (по одбивка) (ПРОПИСИ)

1. ЗАКОН за данокот на добивка (од 01.01.2006 г.)

2. Правилник за данок на добивка 3. ДОГОВОРИ за одбегнување на двојно оданочување на РМ

СПОРЕД ЗАКОНОТ ЗА ДАНОК НА ДОБИВКА:

ОБВРЗНИЦИ ЗА ЗАДРЖУВАЊЕ НА ДАНОК:  ДОМАШНО ПРАВНО ЛИЦЕ (БУЏЕТСКИ КОРИСНИК);  ДОМАШНО ФИЗИЧКО ЛИЦЕ - регистрирано за вршење на дејност и  странско правно лице или физичко лице НЕРЕЗИДЕНТ СО ПОСТОЈАНА ДЕЛОВНА ЕДИНИЦА во РМ

ВИДОВИ ПРИХОДИ ПО ЧИЈ ОСНОВ СЕ ЗАДРЖУВА ДАНОК:  Приход од ДИВИДЕНДИ,  Приход од КАМАТА,  Приход од АВТОРСКИ ХОНОРАРИ (ПРАВА) и др. права на ИНТЕЛЕКТУАЛНА СОПСТВЕН.

ВИДОВИ ПРИХОДИ ПО ЧИЈ ОСНОВ СЕ ЗАДРЖУВА ДАНОК:  Приход од ЗАБАВНИ ИЛИ СПОРТСКИ АКТИВНОСТИ кои се вршат во РМ,

 Приход од вршење на УСЛУГИ: МЕНАЏМЕНТ, КОНСАЛТИНГ, ФИНАНСИСКИ, ИСТРАЖУВ. И РАЗВОЈ (МАРКЕТИНГ), ТЕЛЕКОМУНИКАЦИСКИ

ВИДОВИ ПРИХОДИ ПО ЧИЈ ОСНОВ СЕ ЗАДРЖУВА ДАНОК:

 Приход остварен од ЗАКУП НА НЕДВИЖНОСТИ во Република Македонија,  Приход од ОСИГУРИТЕЛНИ ПРЕМИИ за осигурување или реосигурување од ризици во Република Македонија

ЗАКОНСКА ДАНОЧНА СТАПКА И ДАНОЧНА ОСНОВА

10% на БРУТО ПРИХОД (фактурна вредност)

Платен данок на товар на сопствени трошоци е НЕПРИЗНАТ ДАНОЧЕН РАСХОД

ПРИМЕР: КОНСАЛТИНГ УСЛУГА од ГРЦИЈА

ПРИМЕР: КОНСАЛТИНГ УСЛУГА од ГРЦИЈА

ПРОЦЕДУРА ЗА ДАНОЧНО ОЛЕСНУВАЊЕ / ОСЛОБОДУВАЊЕ според БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ  Задолжителна РЕГИСТРАЦИЈА на странско правно лице во УЈП (УЈП-РДО) - ДАНОЧЕН ИДЕНТИФИКАЦИСКИ БРОЈ  ПРОПИШАНИ ОБРАСЦИ ВО УЈП (даночно ослободување / олеснување) ПРЕД ИСПЛАТАТА на фактурата

ПРОЦЕДУРА ЗА ДАНОЧНО ОЛЕСНУВАЊЕ / ОСЛОБОДУВАЊЕ според БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ ОБРАСЦИ: ЗД-О/ДИ - ДИВИДЕНДИ ЗД-О/КА - КАМАТА ЗД-О/АП - АВТОРСКИ ПРАВА ЗД-О/ДП - ДРУГИ ПРИХОДИ

ПРОЦЕДУРА ЗА ДАНОЧНО ОЛЕСНУВАЊЕ / ОСЛОБОДУВАЊЕ според БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ  ЗД-ДО - БАРАЊЕ ЗА ДАНОЧНО ОСЛОБОДУВАЊЕ во прилог на: ПОТВРДА ЗА РЕЗИДЕНТЕН СТАТУС  УЈП издава ОДОБРЕНИЕ ЗА ДАНОЧНО ОСЛОБОДУВАЊЕ

Годишен ИЗВЕШТАЈ ЗА ЗАДРЖАН ДАНОК (образец ДД-И) СЕ ПОДНЕСУВА ЕДНАШ ГОДИШНО ДО УЈП, ДО 15 ФЕВРУАРИ НАРЕДНАТА ГОДИНА, ЗА ПРЕТХОДНАТА ГОДИНА ИНФОРМАЦИИ (за секое странско лице) за:



исплатувачот на приход, за странското лице примател на приход, за видот на приходот, за износот на задржаниот данок, датумот на уплата

Про агенс, 8 ноември 2018 година Куманово, КПУ 3/2018

4 нивоа на оданочување  Прво ниво:

НУЛА ДАНОК

o Примања на кои не се плаќа данок на доход

(член 12, наместо член 6)

o Даночно намалување (лично ослободување) = 8.000 денари

 Второ ниво:

10% данок

 Трето ниво:

15% данок и

 Четврто ниво:

18% данок

Доходи што се оданочуваат  доход од работа

 доход од самостојна дејност  доход од авторски и сродни права  доход од продажба на сопствени земјоделски производи  доход од права од индустриска сопственост  доход од закуп и подзакуп  доход од капитал  капитални добивки  добивки од игри на среќа како доход  доход од осигурување и  друг доход.

Доходи што НЕ се оданочуваат - ПРОМЕНИ

Решенијата доминантно НЕПРОМЕНЕТИ, НО ...  стипендии и КРЕДИТИ на ученици и студенти што ги доделуваат органите на државната управа во согласност со закон и стипендии што ги доделуваат фондации врз основа на веродостојна документација  надоместок на ученици и студенти за време

на задолжителна практична настава и обука во висина најмногу до 6.000 денари месечно по лице

 стипендии за спортисти што ги доделуваат органите

на државната управа согласно со закон

Доходи што НЕ се оданочуваат  надоместок на трошоци за службени патувања, за теренски

додаток (сместување, исхрана) или одвоен живот од семејството на вработени лица и на обврзникот кој остварува доход од самостојна дејност во висина на најнискиот износ утврден со општ колективен договор за приватниот сектор / прописите за јавниот сектор.  надоместоци на трошоците за користење на приватен автомобил за потребите на работодавачот во висина на 30% од цената на литар гориво што го користи автомобилот за секој изминат километар, а најмногу до 3.500 денари месечно – НЕПРОМЕНЕТО  трошоците за организиран превоз до и од работа, како и трошоците за исхрана за време на работа утврдени со закон, општ колективен договор за приватниот сектор / прописите за јавниот сектор

Доходи што НЕ се оданочуваат  отпремнина која се дава при заминување во

пензија на работник и обврзник кој остварува доход од самостојна дејност, во висина од две просечни месечни нето плати по работник / во висина утврдена со прописите за јавниот сектор

Доходи што НЕ се оданочуваат  надоместок во случај на смрт на вработеното лице и на член на

семејството на вработеното лице или на смрт на обврзникот кој остварува доход од самостојна дејност и на член на неговото семeјство, до пропишаниот износ

 субвенции доделени од државен орган за финансиска поддршка

во земјоделството и руралниот развој на физички лица, согласно со закон

 финансиска помош на физички лица - резиденти на Република

Македонија која се користи за лекување во земјата или во странство, во висина на направените трошоци за лекувањето, документирани со сметки на здравствените установи кои го извршиле лекувањето, а кои не се покриени од Фондот за здравствено осигурување, како и документирани трошоци за превоз и сместување неопходни за лекувањето на лицето, вклучувајќи ги и трошоците за превоз и сместување на неговиот пратител, согласно со закон

Доходи што НЕ се оданочуваат  надоместок на штета по основ на животно и неживотно

осигурување - НЕПРОМЕНЕТО  уплатени премии за колективно осигурување за вработените лица кои ги плаќа работодавачот за повреди на работа и за обврзникот кој остварува доход од самостојна дејност  уплатена премија за животно осигурување за вработени лица и за обврзникот кој остварува доход од самостојна дејност, во висина до две просечни месечни бруто плати, на ниво на една календарска година  уплатен придонес во доброволен пензиски фонд за вработени лица и за обврзникот кој остварува доход од самостојна дејност, во висина до две просечни месечни бруто плати, на ниво на една календарска година

Доходи што НЕ се оданочуваат

 надоместоци на трошоци за сместување, храна и превоз за лица кои се

учесници на настани со времетраење од најмногу 3 дена календарски (или работни) денови, организирани во рамки на активностите на организација основана согласно со Законот за здруженија и фондации, утврдени врз основа на документи за направените трошоци;

 надоместоци на трошоци за сместување, храна и превоз за членови на

синдикатот за активности во рамки на синдикатот, како и примања на членови на синдикатот од средствата на синдикатот согласно со Статут, програма и одлуки на органите на синдикатот, врз основа на документи за направените трошоци, освен исплатени надоместоци на членови на синдикатот по основ на повремено или привремено вршење услуги

 НЕДОСТАСУВА РЕШЕНИЕТО за сместување, храна и превоз ВО

„ОБИЧЕН“СЛУЧАЈ (кај профитни субјекти / буџетски корисници) !??

Лично ослободување

 Годишен износ = 96.000 денари  Месечен износ = 8.000 денари

 Секоја година усогласување и објава пред 31.12.  При пресметувањето на годишниот данок на доход се

признава СТВАРНО КОРИСТЕНИОТ ИЗНОС НА ЛО.

Даночни стапки На годишна даночна основа

Стапка

До 1.080.000

10%

Од 1.080.001

108.000 + 18% на делот од доходот над 1.080.000

доход од права од инд. сопственост, доход од закуп и подзакуп, доход од капитал, капитални добивки, добивки од игри на среќа, доход од осигурување и друг доход

Единствена стапка од 15% без оглед на износот на доходот

Доход од работа - прогресивно оданочување  Плата  Надоместоци на плата  Бонус, Деловна успешност  Надоместоци на трошоци од РО над пропишаните  Пензии  Примања на членови на УП / НО  Договор на дело  Авторски и сродни права

Доход од самостојна дејност - прогресивно оданочување Даночен биланс  Напуштање на набројувањето на признаените расходи  Набројување само на даночно непризнаените расходи  Пропишување на нов Даночен биланс Паушално оданочување

Доход од авторски и сродни права - прогресивно оданочување Намалување на % што се признава како НОРМИРАН ТРОШОК  50% за вајарски дела,...  40% за уметничка фотографија, графика, пишувани дела ...  30% за изведување на уметнички дела  20% за преводи, предавања, стручни и публицистички дела, ...

Доход од продажба на сопствени земјоделски производи - прогресивно оданочување Задржани решенијата кои влегоа во сила за 2018 година. Нормирани трошоци од 80% Вкупен приход до 1.000.000 денари Право на враќање на платениот данок

Доход од права од индустриска сопственост - оданочување само со 15%  Нормирани трошоци од 10%

Доход од закуп и подзакуп - оданочување само со 15%  Нормирани трошоци за наместен простор 15%  Нормирани трошоци за ненаместен простор 10%

Споредба на ефективните даночни стапки: 2018 2019 Пораст 7,5% 13,5% 80% 7% 12,75% 82,14%

Доход од капитал - оданочување само со 15%  дивидендите и друг доход остварен со учество во

добивката кај правните лица

 каматите по заеми дадени на физички и правни лица  каматите по обврзници или други хартии од вредност  камати на орочени депозити и орочени сметки и  каматите над 15.000 денари годишно (од 2020 год.)  доход од други финансиски инструменти

Капитални добивки - оданочување само со 15%  Задржани истите решенија (од ХВ, во примена од 2020 г.)

Доход од игри на среќа - оданочување само со 15% Доход од осигурување - оданочување само со 15% Друг доход  Нормирани трошоци од 50% за доход од продажба на корисен цврст отпад

Даночни стапки На месечна даночна основа

Стапка

До 90.000

10%

Од 90.001

9.000 + 18% на делот од доходот над 90.000

доход од права од инд. сопственост доход од закуп и подзакуп доход од капитал капитални добивки добивки од игри на среќа доход од осигурување и друг доход

Единствена стапка од 15% без оглед на износот на доходот

Аконтација на данокот на личен доход  Платениот данок за аконтативнио доход по стапка од 15% се смета за конечно намирена даночна обврска  Доходот остварен по оваа основа не се вклучува во годишната даночна основа

ГРАНИЧЕН ИЗНОС НА НЕТО ПЛАТА И ПРИДОНЕСИ  Граничен износ на НЕТО плата пред прогресија: 89.000 денари  Придонеси: 2019 раст за 0,5 ПП (27,5%) и во 2020 ПЛУС 0,5 ПП (28%)

Пресметки (Нето плата ДО 90.000 денари) ОПИС

%

НЕТО ПЛАТА

Износ 15,000

Месечно намалување

8,000

Разлика (15.000 - 8.000)

7,000

Персонален данок на доход

11.11%

Бруто 1

778 15,778

БРУТО ПЛАТА

0.725

21,763

Вкупни придонеси

27,5%

5,985

Пресметки (нето плата НАД 90.000 денари) ОПИС

%

Нето плата

Износ 100,000

Месечно намалување

8,000

Разлика (100.000 - 8.000)

92,000

Нето плата што се оданочува со 10% 11.11% 81,000

9,000

Нето плата што се оданочува со 18% 21.951% 11,000

2,415

Вкупно персонален данок на доход

11,415

Бруто 1

111,415

БРУТО ПЛАТА

0.725

153,676

Вкупни придонеси

27,5%

42.261

Пресметки (бруто плата под 90.000 денари) ОПИС % Износ БРУТО ПЛАТА 190,000 Придонеси 27,5% 52,250 Месечно намалување 8,000 Разлика (190.000 - 52.250 - 8.000) 129.750 Износ кој се оданочува со 10% 90,000 Персонален данок на доход 10% 9,000 Разлика која се оданочува со 18% 39,750 Персонален данок на доход 18% 7,155 Вкупно персонален данок на доход 16,155 НЕТО ПЛАТА (190.000 - 52.250 - 16.155) 121,595

Про агенс, КПУ-3/2018 ноември 2018 година

Вршење на сметководствени работи (предлог на НОВ Закон за ВСР)

Павле Гацов

Хронологија на Законот за вршење

на сметководствени работи (ЗВСР)  објавен:

95/12, во сила од 3 август 2012 г. („Илинденски закон“)

 7 измени:

188/13, 27/14, 154/15, 192/15, 23/16, 190/16 и 193/17 (последна измена) – со измените е заменет почетниот концепт за влезен испит, со проверка на знаењето на 3 г.

 една укинувачка одлука на Уст. суд (102/13): член 30, ст. 1 т. 5  Предлог 2018, НОВ ЗВСР, ener.gov.mk: 10.09.2018, Законот e поставен на ЕНЕР на 20.09.2018 (коментари не се можни од 10.10.2018)  Одржани „Стручни консултации“ за предлог ЗВСР во МФ на 5.10.’18 г. (голем интерес/полна сала во МФ, изнесени многу (главно) добри предлози)

 Наскоро: Нов текст на Предлог Законот (со вклучен сет на забелешки од „стручните консултации“) / Совет за надзор на С и Р на РМ

„Зреење“ на потребата од НОВ ЗВСР  Потреба за носење на ЗВСР (во 2012-та / денес, нов ЗВСР)  Дали актуелниот ЗВСР ги оправда очекувањата на сметководствената професија? Ако одговорот е ДА, нов Закон за ВСР не е потребен, НО, ...  Актуелната позиција на ИСОС - заштитник на сметководствената професија (!?) пред: клиентите, работодавачите, ЦРМ, УЈП, МФ, бизнис заедницата, Тарифникот,... органи и тела, комисии на ИСОС

 Однос на надлежните (МФ) кон состојбите во ИСОС (пасивност и исчекување, спорост на надзорот, ....)  Барање излез од статус кво состојбата...  Целосно нов Закон или измени на постојниот (правила): МФ, СК пр ССК  Забелешки на предлог текстот на ЗВСР и повторно за потребата од постоење на ЗВСР (на сметков. професија и е потребен закон)

Исти дефиниции (признавање на грешката со опфатот на работење на ТП)  Опфат на ЗВСР: вршење на сметководствени работи за/во: трговци (трговски друштва, банки, осигурителни друштва, финансиски друштва и ТП), приватни здравствени установи, непрофитни организации, заеници на сопственици на станови (буџетските корисници не се опфатени со овој закон)  „Сметководствени работи“ се прибирање и обработка на податоци врз основа на сметководствени документи, подготовка и водење на трговски/деловни книги и составување на годишна сметка и/или финансиски извештаи во согласност со закон (непроменета дефиниција)  Важно: Лицето со уверение за С/ОС може да потпишува ГС/ФИ само ако има искуство од ДВЕ години. (Во овој рок во Регистарот со забелешка дека нема право да потпишува ГС/ФИ.) „Загревање пред натпревар.“

Вршење на сметководствени работи (признавање на грешка со опфатот на ТП)  ТП-С може да врши сметководствени работи, вклучително и да составува и потпишува годишна сметка и/или финансиски извештаи за СВД, заедници на сопственици на станови, ТП, здруженија и фондации. (сега: ТП, здруженија и фондации) БЕЗ ПРОЕМЕНИ  ТП-ОС може да врши сметководствени работи, вклучително и да составува и потпишува годишна сметка и/или финансиски извештаи, за СВД, заедници на сопственици на станови, ТП, здруженија и фондации и други непрофитни организации и ПЗУ (недостасува ДОО, велат по грешка). (сега: ТП, здруженија и фондации, други НПО и ДОО) ГРЕШКА  Друштво за вршење на сметководствени работи може да врши сметководствени работи за сите обврзници за водење на сметководство.

БЕЗ ПРОЕМЕНИ

Нови категории во Предлог ЗВСР: НЕАКТИВНИ сметководители / ОС  Неактивен С/ОС е физичко лице кое има уверение за СМ /ОВЛ. СМ од ИСОС, кое во период до пет години вкупно во текот на работниот век не врши сметководст. работи и кое е регистрирано во Регистарот на неактивни СМ/ОВЛ.СМ.,  Плаќање на надоместок за барање за запишување во и бришење од Регистар на неактивни СМ. / ОВЛ. СМ.  Престанување со вршење на сметк. работи со барање на С/ОС до ИСОС за упис во регистарот на неактивни С/ОС (се наведува периодот на неактивност, кој се запишува во Регистарот). ИСОС врши упис во рок од 15 дена. Регистарот би тредало да се воспостави во рок од 9 месеци  Важно: Неактивниот С/ОС во периодот на неактивност: - не смее да врши сметков. работи, - нема обврска да плаќа членарина и - нема обврска да посетува КПУ (23.5). Кога ќе ја врати АВТИВНОСТА, дали неактивниот С/ОС има интелектуална сила за ВСР !?

а) Активирање на неактивните С / ОС б) Бришење од Регистарот на неактивни С/ОС  АКТИВИРАЊЕ на неактивните С/ОС  доколку неактивниот С/ОС во било кое време пред истекот на периодот на неактивност (наведен во барањето за неактивност) поднесе барање (15 дена пред истекот на рокот) ќе биде запишан во Регистарот на С/ОС и избришан од Регистарот на неактивни С/ОС

 БРИШЕЊЕ од Регистарот на (поништување на Уверението)  по истекот на периодот на неактивност наведен во барањето, доколку тој период е пократок од пет години, а лицето не поднесе барање да биде запишано во „обичниот“ Регистар на С/ОС и  по истекот на пет години вкупен период на неактивност, ако лицето не поднесе барање да биде запишано во Регистарот на С/ОС ќе биде избришано од Регистарот на неактивни С/ОС  Трајно ќе биде избришан од регистарот, неактивниот сметководители кој врши сметководствени работи ПЛУС ќе му се изрече глоба од 1.000 до 2.000 евра

Враќање во професијата на С/ОС избришани од регистрите

По престанувањето на статусот на неактивен С/ОС, поништувањето на уверенијата и бришењето од регистрите на ИСОС, лицето кое сака повторно да стекне звање сметководител, односно овластен сметководител е должно да поднесе барање и да полага стручен испит за стекнување на звање сметководител односно овластен сметководител ВАЖНО: Регистрите на ИСОС после донесувањето на НОВИОТ Закон за ВСР ќе бидат апдејтирани (за да се утврдат вистинските состојби). Се очекува намалување на бројот на С/ОС

Вршители на сметководствени работи без право на потпишување на годишни сметки/ФИ (нова категорија - Предлог ЗВСР)

Регистар на лица кои вршат сметководствени работи, без право за потпишување на годишни сметки и/или финансиски извештаи  Лице кое врши сметководствени работи, без право за потпишување на годишни сметки и/или финансиски извештаи е лице вработено кај обврзник за водење сметководство кое нема уверение за С/ОС и не е член на ИСОС, а е запишано во (НОВ) Регистар на лица кои вршат сметководствени работи, без право за потпишување на годишни сметки и/или финансиски извештаи.

 „Обврзник за водење сметководство“ е физичко или правно лице кое има обврска да води трговски/деловни книги и да составува и презентира годишна сметка и/или финансиски извештаи во согласност со закон (не се работи за ВРШИТЕЛ НА СМЕТКОВОДСТВЕНИ РАБОТИ)

Вршители на сметководствени работи без право на потпишување на годишни сметки/ФИ (нова категорија - Предлог ЗВСР)  И за овој Регистар, лицата ќе плаќаат надоместок утврден од Собранието на ИСОС (на предлог на Управниот одбор). Иако не се членови на ИСОС, овие лица би плаќале надоместок во износ од 20% од износот на годишната членарина !?  Регистарот треба да се воспостави во рок од 9 месеци од влегувањето во сила на Предлог ЗВСР

Состојба: „Професијата старее и не е атрактивна за младите“ Неконзистентност на предлог решенијата со констатираните состојби... Раздвојување на обврските за КПУ според професионалниот стаж.  За „СТАРИТЕ“ колеги – минимизирање на обврските за КПУ Сметководителот/Oвл. сметководител со најмалку 20 години работен стаж во вршење на сметководствени услуги е должен КПУ да посетува само од областа на законската регулатива релевантна за вршење на сметководствени работи и тоа најмалку 30 часа за период од три календарски години, при што најмалку 7 часа во текот на една календарска година  За „МЛАДИТЕ“, потенцијални колеги - Нов, потежок влез во професијата Со звање сметководител, односно овластен сметководител се стекнува лице кое положило ИСПИТ за стекнување звање сметководител / овл. сметководител. Првиот испит за стекнување на уверение за сметководител / овл. сметководител ќе се спроведе во рок од девет месеци од влегување во сила на овој закон.

„Проверка на знаење“ на секои 3 години

У К И Н А Т О!

За потенцијалните НОВИ (млади) колеги: Влез во професијата со полагање на СТРУЧЕН ИСПИТ

 Истата (стара, избришана) дефиниција во Предлог ЗВСР: „Стручен испит“ е испит кој се спроведува заради оценување на потребното стручно знаење за стекнување со статус сметководител, односно овластен сметководител.

 Стручниот испит го организира и спроведува ИСОС (како јавно овластување)  Лице со лиценца за овластен ревизор стекнува статус на ОС без полагање на стручен испит  Неактивниот сметководител / овл. сметководител кој после 5 години неактивност нема да побара упис во Регистарот на сметководители / овластени сметководители, ако побара упис ќе мора да полага Стручен испит.

СТРУЧЕН ИСПИТ  „Стручен испит“ е испит кој се спроведува заради оценување на потребното стручно знаење за стекнување со статус сметководител, односно овластен сметководител (член 2, точка 7) – ВЛЕЗЕН ИСПИТ  Со звање сметководител, односно овластен сметководител се стекнува лице кое положило испит за стекнување звање сметководител, односно овластен сметководител (член 16)  Полагањето на испитот за стекнување на звањето сметководител, односно овластен сметководител се спроведува според Програма за полагање на испит за добивање на уверение за сметководител, односно овластен сметководител која ја донесува Институтот (член 18, став 1)  ИСОС учествува во спроведување на стручниот испит за сметководител / овластен сметководител (член 22 став 5 точка 5)

ИСПИТ  Испитот за стекнување на звањето С/ОС го спроведува испитна комисија формирана од ИСОС. Испитната комисија брои пет члена: еден универзитетски професор, еден С и двајца ОС (ФАЛИ ЕДЕН). По потреба, ИСОС може да формира повеќе испитни комисии.  Начинот на спроведување на испитот за стекнување на звањето С/ОС поблиску ги пропишува ИСОС.  Лицето кое сака да добие уверение за С/ОС може да биде ослободено од полагање на одредени предмети кои ги положило во текот на претходното образование врз основа на доставена документација за положените испити и наставната програма, за што одлука носи испитната комисија.  Можност за посетување на претходна ОБУКА, според Програма и незадолжителна литература од ИСОС (или трети автори)

ИСОС  Правно лице со ЈАВНИ ОВЛАСТУВАЊА: - водење Регистри (9 Регистри) - контрола на квалитет на работењето на ТП и Друштва за вршење на сметководствени работи - организација и спроведување на стручен испит - издавање уверенија и лиценци - организира КПУ

- ја следи примената на Кодексот на етика - ги преведува и ажурира МСФИ и МСФИ за МСЕ

ИСОС – Органи и Тела    

Собрание Надзорен одбор Упрвен одбор и Претседател на ИСОС (без работен однос во ИСОС / СЕКРЕТАР на ИСОС)  Комисии - Дисциплинска комисија - Испитна комисија - Комисија за контрола на квалитетот Лимитирање на учеството воа органите и комисиите на ИСОС на 1 лице од ист ТП-С/ОС и Друштво за вршење на сметководствени работи (досега неуредено со Законот и очигледно злоупотребено) Претседателот, членовите на УО / НО и на комисиите се бираат на ЈАВЕН ОГЛАС (со позитивно мислење на Министерот за финансии).

ИСОС – Собрание  Собранието на ИСОС го сочинуваат сите членови  Собранието не може да одлучува и да ги избира и отповикува Претседателот на ИСОС и членовите на Надзорниот одбор и на Управниот одбор, доколку за истите не е добиено позитивно мислење од министерот за финансии  Собранието на Институтот се одржува најмалку еднаш годишно, и тоа најдоцна до 31 март.

 Седница на Собранието се свикува и одржува преку електронскиот систем на ИСОС. Гласањето на седница на Собранието се врши преку електронскиот систем на Институтот со користење на единствена корисничка сметка на членот на Собранието.

ИСОС – Надзорен одбор  Надзорниот одбор е составен од три члена, од кои еден е претседател. Мандатот на членовите на Надзорниот одбор е три години, без право на повторен избор.

 Зa член на Надзорниот одбор може да биде избран овластен сметководител кој има работно искуство во вршење на сметководствени работи како овластен сметководител од најмалку пет последователни години  Надзорниот одбор одржува најмалку четири седница во текот на годината (најмалку еднаш квартално). Седниците ги свикува и со нив претседава претседателот на Надзорниот одбор.

ИСОС – Управен одбор  Управниот одбор е составен од ДЕВЕТ члена, со мандат од четири години, без право на повторен избор: - претседател, - шест члена кои ги избира Собранието на Институтот, од кои два се сметководители и четири се овластени сметководители и - два члена номинирани од министерот за финансии. Номинирањето на членови во управниот одбор од МФ беше предмет на сериозна критика на „стручните консултации“ посебно имајќи предвид дека МФ дава „согласност“ за сите членови на органите и комисиите на ИСОС. Зa член на УО може да биде избран С/ОС кој има работно искуство во вршење на сметководствени работи како овластен сметководител од најмалку пет последователни години

ИСОС – Претседател  Претседателот на ИСОС е по функција Претседател на УО  Зa претседател на ИСОС може да биде изберан член на Институтот кој има работно искуство како сметководител односно овластен сметководител од најмалку пет последователни години

ИСОС  Со стручната служба на ИСОС раководи СЕКРЕТАР избран преку јавен оглас.  Сметководителите и/или овл. сметководители кои се вработени во ИСОС не можат да вршат сметководствени работи во друго правно лице и/или трговец - поединец и да бидат основачи на трговец поединец и/или друштво за вршење сметководствени работи додека се вработени во стручната служба и не можат да бидат избрани за членови на органите и комисиите на ИСОС, освен во комисијата за контрола на квалитет.  Во органите и комисиите на ИСОС, освен во Собранието, не може да биде избрано повеќе од едно лице вработено или основач на ист трговец поединец-сметководител, трговец поединец-овластен сметководител и друштво за вршење сметководствени работи. (решение предизвикано од постојните слоупотреби)

Стекнување статус на сметководител

 доказ (уверение) за завршено средно образование, или

 доказ (уверение) за завршено тригодишно високо образование, односно завршени студии според Болоњската декларација и има 180 кредити според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС)  доказ (уверение) за завршено четиригодишно високо образование (VII/1 степен), односно завршени студии според Болоњската декларација и има 240 кредити според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС)  доказ за уплата на надоместокот за полагање испит стекнување на звање за сметководител  Професионален стаж не се бара / Економско образование не се бара

Стекнување статус на овластен сметководител  доказ (уверение) за завршено тригодишно високо образование, односно завршени студии според Болоњската декларација и има 180 кредити според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС)  доказ (уверение) за завршено четиригодишно високо образование (VII/1 степен), односно завршени студии според Болоњската декларација и има 240 кредити според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС)  доказ за уплата на надоместокот за полагање испит стекнување на звање за сметководител  Професионален стаж не се бара / Економско образование не се бара

Стручен ИСПИТ за ВЛЕЗ во професијата – 14 Предмети по области Предмети од Програмата по области:

1) општа сметководствена теорија и основни сметководствени принципи, 2) законска рамка во врска со подготовката на годишни сметки и финансиски извештаи и на консолидирани годишни сметки и финансиски извештаи, 3) меѓународни стандарди за финансиско известување, 4) финансиска анализа, 5) сметководство на трошоци и управувачко сметководство, 6) управување со ризик и внатрешна контрола, 7) професионална етика и независност, 8) право на трговските друштва и корпоративно управување, 9) стечајни и слични правни постапки, 10) трудово право, 11) даночен систем, 12) граѓанско право и деловно право, 13) информатичка технологија и компјутерски системи и 14) основните принципи на финансиски менаџмент и управување на трговските друштва

КПУ - Бројки Потребен број часови за КПУ според актуелните одредби на ЗВСР 2017 година (минумум) - ИСКЛУЧОК Овластен сметководител

15 часа

Сметководител

10 часа

2018 година

Вкупно за ТРИ (3) години

Минимум годишно

Овластен сметководител

90 часа

20 часа

Сметководител

60 часа

10 часа

Предлог во ЗВСР – октомври 2018 година Опис

Вкупно за ТРИ (3) години

Минимум годишно

Овластен сметководител

90 часа

20 часа

Сметководител

60 часа

10 часа

Сметковод./Овл. Сметковод. со над 20 г. професионален стаж (законска регулатива)

30 часа

7 часа

КПУ

 „Континуирано професионално усовршување“ е ПОСТОЈАНО стручно усовршување со цел надградување на теоретските и практичните знаења и вештини заради професионално и ефикасно вршење на сметководствените работи. Предлог во новиот ЗВСР: По исклучок, С/ОС со најмалку 20 години работен стаж во вршење на сметководствени услуги е должен да посетува КПУ само од областа на законската регулатива во РМ релевантна за вршење на сметководствени работи и тоа најмалку 30 часа за период од три календарски години, при што најмалку 7 часа во текот на една календарска година

КПУ - Постојано доживотно професионално учење Сметководителите - „вечни студенти“

НАШ СТАВ: Предложената одредба за намалување на часовите за КПУ за стаж поголем од 20 години е во спротивност со насоките дадени во IFAC-овите стандарди за образование. Со предлог одредбата се дерогира основната обврска на С/ОС за КПУ кое е и дефинирано како постојано стручно усовршување со цел за надградување на теоретските и практичните знаења и вештини заради професионално и ефикасно вршење на сметководствените работи и се однесува на сите лица кои обавуваат сметководствени работи без оглед на работниот стаж. Исто така на овој начин наместо да се поттикнува едукацијата за МСФИ како рамка по која се изготвуваат годишните сметки / ФИ согласно ЗТД во овој став се предлага да се едуцираат лицата со стаж над 20 години само за законска регулатива. Се работи за колеги професионалци на кои во друштвата им е доделена најголема одговорност за изготвување на годишна сметка и финансиски извештаи со согласност со МСС и МСФИ. Најголемата одговорност бара и најголем степен на постојано професионално усовршување.

Начини на спроведување на КПУ 1) обуки од областа на законската регулатива во РМ релевантна за вршење на сметководствени работи кои се организирани од Институтот, (РЕГИСТАР) 2) присуство на меѓународни семинари, работилници, симпозиуми и други видови на организирана едукација, претходно одобрени од Институтот, 3) учество како предавач на настаните од точки 1) и 2), 4) објавување на статии во домашни и меѓународни стручни публикации, претходно одобрени од Институтот, 5) учество во спроведување на стручниот испит за сметководител, односно овластен сметководител, (!??)

6) менторство при практична обука од областа на сметководството на ученици од средни училишта и студенти и 7) менторство на магистранти и докторанти од обкласта на сметководството и ревизијата.

Правни субјекти - обврзници за водење сметководство  Правен субјект (кој не е Биро за сметководство), обврзникот за водење сметководство заради вршење на сметководствени работи за свои потреби може да вработи лице кое нема уверение за С/ОС.  ГС/ФИ на обврзник за водење на сметководство, кој е СВД, заедница на сопственици на станови, ТП, здружение и фондација мора да ги состави и потпише СМЕТКОВОДИТЕЛ кој има уверение,  ГС/ФИ на сите останати обврзници за водење на сметководство (ДОО, ДООЕЛ, АД, ТД) мора да ги состави и потпише ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ  Лицето кое нема уверение за С/ОС, не е член на Институтот, е должно да поднесе барање за упис во Регистарот на лица кои вршат сметководствени работи без право за потпишување на годишни сметки и/или финансиски извештаи.

ЛИЦЕНЦА за работа на ТП-С/ОС и Друштва за вршење С.Р. - Услови 1) решение за упис во Централниот регистар, 2) список на лица вработени како С/ОС со регистарски број од соодветниот регистар на ИСОС, 3) потврда од ЦРМ дека не е изречена санкција забрана за вршење на професија, дејност или должност и привремена забрана за вршење на одделна дејност, 4) потврда од ЦРМ дека не е сторилетл на споредни казни за сторени кривични дела на правни лица, 5) доказ за годишно осигурување од штета при вршење на професионална дејност (сметководствени работи), и тоа: - за ТП-С на износ од минимум 2.000 евра во денарска противвредност по штетен настан, - за ТП-ОС на износ од минимум 5.000 евра во денар. противвредност по штетен настан и - за друштво за вршење сметководствени работи на износ од минимум 20.000 евра во денарска противвредност по штетен настан и 6) доказ за уплатен надоместок за издавање лиценца за работа

ЛИЦЕНЦА за работа на ТП-С/ОС и Друштва за вршење С.Р. - Услови ТП-С, ТП-ОС и друштво за вршење СР најдоцна до 31 јануари му доставуваат на ИСОС список на лица вработени како С/ОС со регистарски број од соoдветниот регистар на ИСОС и доказ за годишно осигурување од штета при вршење на професионална дејност Причини за ОДЗЕМАЊЕ НА ЛИЦЕНЦА - на сопствено барање, - лиценцата е издадена врз основа на неточни податоци, - повеќе не се исполнети условите врз основа на кои е издадена лиценцата, - е поведена стечајна/ликвидациона постапка (ТП), - ако е изречена прекршочна санкција забрана за вршење дејност од областа на финансии, платниот промет и стопанството и - сметководителот, односно овластениот сметководител се избрише од соодветниот регистар. За друштво за вршење на сметководствени работи (ПЛУС): - ако со правосилна судска одлука му е изречена споредна казна привремена забрана за вршење на дејност сметководствени и книговодствени работи, - ако со правосилна судска одлука му е изречена споредна казна одземање на лиценца за вршење на сметководствени работи, - ако со правосилна судска одлука му е изречена споредна казна трајна забрана за вршење на сметководствени и книговодствени работи и - ако со правосилна судска одлука му е изречена споредна казна престанок на правното лице.

2% сопственост ... Сметководствени работи не може да врши: 1) сметководител односно овластен сметководител кој е со над 2% од акциите со право на глас односно влоговите кај обврзникот за водење сметководство, 2) трговец поединец-сметководител, трговец поединец-овластен сметководител односно друштво за вршење сметководствени работи кој е акционер или вложувач со над 2% од акциите со право на глас односно влоговите кај обврзникот за водење сметководство. НАШ СТАВ: С/ОС како вршители на сметководствени работи според етичкиот кодекс на IFAC се дефинирани како сметководители во деловното работење и за нив не се бара да бидат независни во своето работење. Независноста е барање кое се однесува на сметководителите во јавната пракса (за ревизорите) и затоа оваа одредба треба да се избрише целосно.

ДАНОЧЕН ТРЕТМАН НА ТЕКОВНИ И ИНВЕСТИЦИСКИ ВЛОЖУВАЊА ВО ЗАКУПЕН ПРОСТОР

ДОГОВОР ЗА ЗАКУП ( од ЗОО) 

Закупецот може да ги преземе вложувањата направени во изнајмениот имот ако истите

можат да се одвојат без негово оштетување, или 

Закуподавецот може да ги задржи ако му ја надомести нивната вредност во време на враќање на прeдметот на закуп

ТЕКОВНО ОДРЖУВАЊЕ – СИСТЕМСКИ ТРЕТМАН:

- Признат трошок - Со право на одбивка на ДДВ според член 34

ИНВЕСТИЦИСКО ВЛОЖУВАЊЕ од 11.11.2014 -

Користењето на инвестициското вложување за цели на дејност со право на одбивка на ДДВ, за закупецот претставува признат расход со право на одбивка на ДДВ,

- Отстапувањето на вложувањето кон закуподавецот претставува промет на добра/услуги

ПРОПИШАНИ ПРАВИЛА Даночна основа :





пазарната вредност (без ДДВ) на инвестициското вложување, определена од овластен проценувач во моментот на настанување на даночниот долг

МОМЕНТ НА НАСТАНУВАЊЕ НА ДАНОЧНИОТ ДОЛГ: 





денот на престанување на договорот за закуп (освен кога закупот се продолжува) или денот на раскинување или откажување на договор за закуп или денот кога е извршена уплатата на надоместокот од страна закуподавачот, кога за време на важноста на договорот за закуп е извршен прометот со надомест во смисла на продадени добра од вложувањето (член 3 став 2 точка 7) и пренесени права од вложувања во услуги (член 6 став 2 точка 5 од Законот за ДДВ)

ОДБИВКА НА ДДВ ОД ВЛОЖУВАЊА И ИЗДАТОЦИ ВО ТУЃ ОБЈЕКТ

Член 34-а  се уредува правото на одбивка на претходниот данок засметан при набавка / вршење на инвестициските вложувања во објектот на закуподавачот  Услов:  употреба на набавените или увезените добра, односно примените услуги за вршење на својата стопанската дејност 

ИНВЕСТИЦИСКИ ВЛОЖУВАЊА 

градење,



реконструкција,



адаптација,



надградба и



доградба ,

со кои се зголемува вредноста на закупениот објект

ЕВИДЕНЦИЈА НА ИНВЕСТИЦИСКИТЕ ВЛОЖУВАЊА КАЈ ЗАКУПЕЦОТ Во зависност од договореното:

а) да се врати просторот во првобитната состојба, б) да се задолжи закуподавачот или да се компензира со закупнина за одреден период в) направените вложувања само делумно (за она што по истекот на закупот ќе остане од нив), да се надоместат од закуподавачот и г) да се третираат целосно на товар на закупецот кога целата употребна вредност на вложувањето се очекува да биде искористена од него за времетраење на закупот. (Евентуалниот остаток од вредност се отстапува без надомест)

Вложување во предмети кои по истекот на закупот ги презема закупецот

Надоместување на остаток од вложувањата на крајот на закупот

Вложувања со кои се компензира исплатата на закупнина на физичко лице

... и понатаму

Компензирање со закупнина (закуподавачот е фирма ДДВ обврзник)

Компензирање со закупнина (закуподавачот не е ДДВ обврзник)

ОТСТАПЕНИ ИНВЕСТИЦИСКИ ВЛОЖУВАЊА БЕЗ НАДОМЕСТ

ВЛОЖУВАЊЕ ОД ЗАКУПЕЦ БЕЗ ПРАВО НА ОДБИВКА НА ПРЕТХОДЕН ДАНОК

Д-р Рефика Муриќ Агенција Про Агенс

ОСНОВНО СТАДО / ДОЛГОГОДИШНИ НАСАДИ Земјоделска активност е биолошката трансформација и берба на биолошки средства за продажба или нивна конверзија во земјоделски производ или во дополнителни биолошки средства (МСС 41 т. 5) Биолошки средства: жив добиток, насади, грмушки Земјоделски производи овошје, јајца, млеко,волна, во момент на бербата: месо, трупци, памук, лисја Производи добиени по земјоделските процеси:

сирење, колбаси, волна, вино...(МСС 2 /Oддел 13)

ПРИЗНАВАЊЕ НА БИОЛОШКИ СРЕДСТВА САМО АКО: Ентитетот го контролира средството како резултат на минати настани, Постои веројатност за приливи од економски користи поврзани со средството и Објективната вредност или набавната вредност може веродостојно да се измерат

КЛАСИФИКАЦИЈА НА БИОЛОШКИ СРЕДСТВА Критериум за класификација на средствата според сметководствените стандарди е:

-времето во кое средството дава користи односно во кое имотот ќе биде реализиран (продаден, потрошен и сл.).

Дали биолошките средства ќе се класифицираат како долгорочни или краткорочни и дали нивната фер вредност може да се измери за признавање на датумот на билансот, зависи од сметководствените политики кои се применуваат при нивното вреднување (мерење).

МЕРЕЊЕ – МОДЕЛ НА ОБЈЕКТИВНА ВРЕДНОСТ ПРИ почетно признавање и на датум на билансот - според објективната вредност (намалена за проценетите трошоци за продажба)

Цена на активен пазар А ако нема таква...

- најскорешна пазарна цена,

- пазарни цени за слични средства, - секторски стандардни мерила (овошје во кг.)

МЕРЕЊЕ – МОДЕЛ НА НАБАВНА ВРЕДНОСТ Ако неможе веродостојно да се утврди фер вредноста се применува трошочниот модел според трошокот на набавка намален за акумулираната амортизација и можните загуби од намалување на вредноста = МСС 16/Oддел 17

ДОЛГОРОЧНИ БИОЛОШКИ СРЕДСТВА = кои се држат со цел за економски користи преку:

• • •

прираст и создавање на дополнителни биолошки средства (дрва, животни), прираст од постоечките средства (животни во тов) и/или создавање на земјоделски производи (овошје, млеко) во период подолг од една година Ако времето во кое средствата се трошат или продаваат е подолго од една година, имотот се смета за долгорочен (с-ка 0141)

ВЛОЖУВАЊА ВО ПОВЕЌЕГОДИШНИ НАСАДИ Земјиштето под насад се евидентира според МСС 16/Оддел 17 на МСФИ/МСЕ ! Вреднување на Повеќегодишните насади (с-ка 0140) 1. Според ФЕР ВРЕДНОСТ намалена за трошоците на продажбата 2. Алтернативно: ТРОШОЧЕН МОДЕЛ (МСС 41 точка 30)

ВЛОЖУВАЊА ВО ПОВЕЌЕГОДИШНИ НАСАДИ Вложувањата за подигање на насадот по трошочен модел, преку сметка 0164 - Биолошко средство во подготовка Подигањето на насадот трае 3-5 години. На 0164 се внесуваат сите трошоци во врска со насадот како и капитализацијата на интерните трошоци вклучени во подигање на насадот: 0164 /7450

Пресметка на вложувањата во повеќегодишниот насад 1) Набавка на садници 2) Интерни трошоци на труд 3) Капитализирана амортизација Пресметка за на опрема користена за насад вложувањето во 4) Вештачко ѓубриво првата година (на сметка 1640): 5) Заштитни средства 6) Гориво 7) Употреба на ситен инвентар

Амортизација на насадот ќе започне по давањето на првиот комерцијален плод

Утврдување на вредност на земјоделските производи (стр. 87) Краткорочен имот (група 61 -> група 63) Земјоделскиот производ собран од биолошки средства се мери исклучиво според објективната (фер) вредност намалена за проценетите трошоци во моментот на бербата, до моментот на продажбата (МСС 41/ Оддел 34) Така извршеното мерење ја дава набавната вредност за цели на евиденција на залихите наменети за пазарот според МСС 2 /Оддел 13 Како при почетното утврдување, така и при дополнително вреднување се применува МСС2 /Оддел 13

КРАТКОРОЧНИ БИОЛОШКИ СРЕДСТВА

ЕДНОГОДИШНИ НАСАДИ

КРАТКОРОЧНИ БИОЛОШКИ СРЕДСТВА Биолошки средства кои се предмет на едногодишно производство од растенија (житни насади, зеленчук, едногодишни цвеќиња...) Вложувањата во производството се врзани за трансформации во тек на едногодишен период до добивање финален производ (зрно пченица, пиперки, цвеќе во цут...) Во евиденцијата се користат: 610 - Недовршено производство на биолошки средства 611 - Залиха на биолошки средства за продажба (во момент на собирање на готовиот плод)

Пресметка на производство (стр. 93) Сметководствено евидентирање според МСС 41, само до моментот на собирање на плодот: (на класа 4, по видови на трошоци, па преку 490 на класа 6)

1) Вложување во производство на расад 2) Вложување во подигање на насадот за добивање земјоделски производ (потрошок на труд, амортизација на механизацијата, заштитни сред. ѓубриво)

Земјиштето под насад се евидентира според МСС 16/Оддел 17 на МСФИ/МСЕ !

здруженија на граѓани и фондации странски и меѓународни НО хуманитарни организации и здруженија стопански интересни заедници други облици на здружување политички партии верски заедници религиозни групи и други Црвениот крст на РМ здруженија на странци синдикатите и други

ПРОПИСИ:   



Законот за сметководството за НО Правилникот за сметководството за НО Уредбата за контниот план и за билансите на други субјекти Правилникот за содржината на одделни конта во контниот план за други субјекти ДВОЈНО СМЕТКОВОДСТВО според сметките од сметковниот план за непрофитните организации

инвестирање (изградба, доградба и надградба), • стекнување со купување на недвижни и движни добра, • од примени дотации, донации и спонзорства, • со пренесено право на користење од други непрофитни организации •

Средствата почетно се искажуваат по набавна вредност Долгорочните средства со поединечна вредност од 300 евра во денарска противвредност--> ГРУПНО како ситен инвентар АМОРТИЗАЦИЈА Праволиниска метода со пропишани годишни стапки (без прекин или намалување) поединечно, за секое средство! Основица – набавна односно ревалоризирана вредност

Набавка од наменски средства (с-ка 730): 013 - Опрема 220 - Добавувачи 441 - Средства за опрема 900 - Деловен фонд

Амортизација: 900 - Деловен фонд 029 - Исправка на вредноста

1. Набавка од увоз платен со донирани средства (стр. 148) (Ослободена од плаќање на увозни давачки)

2.

Увезени бесплатно добиени средства (стр. 150) (Ослободување, за хуманитарни организации и цели)

Овде приходот од донацијата е упатно да се распореди во период во кој средството ќе се користи и отпишува преку пресметката на амортизацијата, од причина што нема прилив на пари, а и не се искажува трошок за исплата во моментот на набавката.

Непрофитен субјект врши доградба на градежeн објект. Фактурата се исплаќа од потсметка за членарини (стр. 150)

Во случајов, НО не е регистриран ДДВ обврзник, па изведувачот (кој е ДДВ обврзник) не може да го примени системот на reverse charge

Непрофитен субјект набавува софтвер од странство, за држење обуки (профитна цел) (стр. 151)

Во случајов, НО не е регистриран ДДВ обврзник, но плаќа дополнително пресметано ДДВ



Набавка на опрема од наменски средства (од придонеси на членови)



Набавка на група средства со разврстување на материјално средство и на ситен инвентар



Набавка на средства платени во рок од 30 дена по истекот на пресметковниот период



Набавка на средство со право на одбивка на ДДВ

Сметководствено НАЧЕЛО: Приходите се признаваат во пресметковниот период во кој што настанале, според критериумот на мерливост и расположивост 



мерливи - кога можат да се искажат вредносно, расположиви - кога се остварени (наплатени до 31.01) под услов да: - се однесуваат на пресметковниот период - служат за покривање на обврските од периодот

Според Правилникот за содржина на конта...    

приходи од продажба на производи и стоки (сметка 710) приходи од услуги (сметка 715) приходи од закупнини (сметки од група 74) сопствени приходи (сметки од група 75), по основ на издавачка дејност, приходи од влезници, билети, приходи од сервисни и други услуги За добивките остварени од наведените промети, Непрофитните организации се подложни на оданочување со данок на добивка



 

со претходно утврдување на сметководствената вредност, т.е. пресметка на амортизацијата и ревалоризација заклучно со крајот на месецот на продажбата Со или без капитална добивка (зависно од начинот и изворот при стекнувањето) Специфики за ДДВ Доколку НО е регистриран ДДВ обврзник, се пресметува и ДДВ, со некои исклучоци: - пример за возила (стр. 160) - набавени за дејност без право на одбивка на ДДВ Доколку НО не е регистриран ДДВ обврзник, не пресметува ДДВ.

ИСПРАВКА НА АВАНСИ И ПРОМЕТИ (промети според 32-а од ЗДДВ) Подготвено од Про Агенс д-р Рефика Муриќ

Агенција ПРО АГЕНС

Имаме систем на пренесување на даночна обврска (reverse charge) каде даночен должник за ДДВ е примателот на прометот (член 32-а од Законот за ДДВ) Покрај за извршените промети системот се применува и за примени аванси

Во фактурата наведува: ◦ „пренесување на даночна обврска“  не пресметува даночна обврска и не искажува износи во ДДВ Пријавата  Со ДДВ Пријавата поднесува ИЗВЕШТАЈ ◦ „ДДВ-ИПДО“(Извештај за извршените промети на 

добра и услуги од даночните обврзници кои вршат испорака на добра или услуги, за кои даночен должник за ДДВ е примателот на прометот) 

Кон субјекти кои не се регистрирани ДДВ обврзници, како и за други излезни промети пресметува ДДВ



reverse charge важи само за прометите од чл. 32-а



данокот се пренесува само во трансакции меѓу регистрирани ДДВ обврзници



даночниот обврзник кон кого се врши промет е даночен должник и во случај на плаќање кое го врши однапред (аванс)



Во трансакциите со reverse charge важат правилата за исправка на данокот, согласно со член 22 од Законот за ДДВ

Важи во промети фактурирани меѓу регистрирани ДДВ обврзници, за: 1. Градење и одржување, реконструкција и отстранување на градби и делови од градби, при трансакции по Закон за градење 2. Прометот со употребен материјал, индустриски и неиндустриски отпадни мате-ријали, отпад, отпад кој се рециклира, ...

3. Пренос на добра во извршна постапка или присилна наплата по пат на јавно наддавање.

АВАНСИРАНИ УПЛАТИ ЗА ПРОМЕТИ ВО СИСТЕМОТ „REVERSE CHARGE“

Пример: Подизведувачот „ИЗГРАДБА“ примил аванс на 13.03.2018, во износ од 100.000 денари, за монтажа на столарија. За примениот аванс е издадена авансна фактура на 17 март, а монтажата е планирана за наредниот месец.

ПОНИШТУВАЊЕ НА ДОГОВОРОТ И ПОВРАТ НА АВАНСОТ Книжење кај примателот на авансот:

ПОНИШТУВАЊЕ НА ДОГОВОРОТ И ПОВРАТ НА АВАНСОТ Со повратот на авансот, купувачот (давателот на авансот) евидентира сторно на побарувањето:

Прикажување на исправките во ДДВ Пријавите Кај подизведувачот: Во случај на вратен аванс и спроведена исправка на прометот поради поништување на договорот, ништо не се внесува ни во ДДВ пријавата за април

Прикажување на исправките во ДДВ Пријавите Кај изведувачот: Во случајот на вратениот аванс и спроведена исправка на прометот поради поништување на договорот, ништо не се внесува ни во ДДВ пријавата за април

Прикажување на исправките во ДДВ Пријавите Кај изведувачот:

Само во случај на исправка на промет за кој примателот на прометот, пресметал даночна обврска (пренесена даночна обврска) но немал право на одбивка на ДДВ, се јавува разлика за внесување во поле 27

СТАТУСНИ ПРОМЕНИ (ДАНОЧЕН ТРЕТМАН)

Д-р Рефика Муриќ Агенција Про Агенс

ПРЕНОС НА ДАНОЧЕН ДОЛГ НА ДРУШТВО ПРИ СПОЈУВАЊЕ И ПРИСОЕДИНУВАЊЕ Друштвото што се спојува/припојува престанува да постои Даночни импликации: ЗАКОН ЗА ДАНОЧНА ПОСТАПКА Даночниот долг на правно лице кое престанува да постои заради статусни промени го исполнува правниот следбеник, без оглед на тоа дали пред завршување на постапката на статусната промена знаел дека правниот претходник не го исполнил, делумно или во целост, својот даночен долг.

ПРЕНОС НА ДАНОЧЕН ДОЛГ НА ДРУШТВО ПРИ СПОЈУВАЊЕ И ПРИПОЈУВАЊЕ Правниот следбеник НА КОГО СЕ ПРЕНЕСУВА ДОЛГОТ е: во случај на спојување - правното лице кое настанало со спојување на две или повеќе правни лица, даночни обврзници;  во случај на припојување - правното лице на кое едно или повеќе правни лица, даночни обврзници се припоиле и  во случај на поделба - правните лица кои настанале со поделба на даночниот обврзник.  Ако постојат повеќе правни следбеници, сите се неограничено солидарно одговорни за даночниот долг на правниот претходник. 

ПРЕНОС НА ИМОТ НА ДРУШТВО ПРИ СПОЈУВАЊЕ И ПРИПОЈУВАЊЕ Даночни импликации: ДАНОК НА ПРОМЕТ НА НЕДВИЖНОСТИ Мислење на Мин. за финансии бр. 10-30643 од 19.10.2006 г. Присоединувањето на едно друштво кон друго друштво претставува пренос на правото на сопственост од еден субјект на друг, односно претставува промет на недвижности со надоместок, за кој постои обврска за плаќање на данок на промет на недвижности

ПРЕНОС НА ИМОТ НА ДРУШТВО ПРИ СПОЈУВАЊЕ И ПРИПОЈУВАЊЕ Даночни импликации: ДАНОК НА ДОБИВКА Друштвото што се спојува/припојува престанува да постои Кога пред истекот на тригодишен период, со спојувањето / припојувањето, фирмата престане да постои, се смета дека таа ги отстапила средствата во друга фирма, со што го губи правото на ослободување по основ на инвестиции во движен и недвижен имот (Мислење на Мин. за финансии бр. 10-26184 од 19.09.2006 г.)

СТАТУСНА ИЗМЕНА: ПОДЕЛБА, СПОЈУВАЊЕ И ПРИПОЈУВАЊЕ Даночни импликации: ДАНОК НА ДОБИВКА Ако кај даночниот обврзник настане статусна измена се смета дека постои даночен континуитет доколку при преносот на друштвото што превзема не дојде до промена во процената на вредноста на имотот и на обврските на друштвото што пренесува. Континуитет во оданочување не постои доколку со зголемувањето на проценетата вредност на имотот и обврските над сметководствената вредност, се зголеми основната главнина на друштвото што превзема, тогаш таквото зголемување се оданочува.

ПРЕНОС НА ИМОТ НА ДРУШТВО ПРИ СПОЈУВАЊЕ И ПРИПОЈУВАЊЕ Даночни импликации: ДАНОК НА ДОДАДЕНА ВРЕДНОСТ Друштвото што се спојува/припојува престанува да постои

Мислење на Мин. за финансии бр. 1591588/4од 09.05.2011г.: Во случај на статусни промени кога се пренесува сиот имот и обврските на постоечкото друштво, на новите друштва, не настанува промет на добра Со припојување на друштво ... не настанува ниту обврска за исправка на одбивката на претходен данок според член 37 од ЗДДВ. Ова важи доколку доброто продолжи да се користи со право на одбивка и во новото друштво.

ПОДЕЛБА НА ДРУШТВО и ДДВ Поделбата на друштвото во случај на престанок на друштвото што се дели е без обврска за ДДВ:  раздвојување со основање  раздвојување со преземање При поделбата на друштвото, при која друштвото што се дели не престанува, се генерира промет за кој следи обврска за ДДВ:  издвојување со основање (друштвото што се дели пренесува само дел од својот имот и од обврските на едно или на повеќе новоосновани друштва )  издвојување со преземање (друштвото што се дели пренесува само дел од својот имот и од обврските на едно или на повеќе постојни друштва

ПОДЕЛБА НА ДРУШТВО и Данок на промет на недижности 

Под промет на недвижности, се смета преносот со и без надоместок на правото на сопственост, како и друг начин на стекнување на недвижности со и без надоместок меѓу правни и физички лица (член 19 од Закон за даноците на имот).

Даночната обврска настанува со денот на склучувањето на договорот за пренос на сопственоста над недвижноста. Кај пренос на правото на сопственост по одлука на суд или друг државен орган, даночната обврска настанува на денот на правосилноста на таа одлука. При вложување на недвижности во капиталот на трговските друштва, не се плаќа данок на промет на недвижности

ПОДЕЛБА НА ДРУШТВО - ПЛАН ЗА ПОДЕЛБА 



Планот за поделба, се донесува само во постапката на поделба на друштвото со раздвојување со основање или со издвојување со основање на нови друштва Планот за поделба, го дефинира начинот на кој што, целосно или делумно се пренесува имот на НОВО ОСНОВАНИ ДРУШТВА, во замена за удели, односно акции во новите друштва. Оттука може да се цени дека пренесениот имот претставува основачки влог, ослободен од оданочување со данок на промет на недвижности.