ПРЕЗЕНТАЦИИ КПУ 1/2019 (СОВЕТУВАЊЕ, ЈАНУАРИ/ФЕВРУАРИ 2019) by АГЕНЦИЈА „ПРО АГЕНС“

Данијела Јаќимовиќ правен советник



ГО ИЗГОТВУВААТ:

СИТЕ ТРГОВЦИ (ГОЛЕМИ, СРЕДНИ, МАЛИ И МИКРО), ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ,



ГО СОСТАВУВА:



СЕ УСВОЈУВА ОД:



СЕ ДОСТАВУВА ОД: ГОЛЕМИТЕ И СРЕДНИТЕ ТРГОВЦИ ДО РЕГИСТАРОТ НА ГС, СО ОДОБРЕНИТЕ ФИ, 30 ДЕНА ОД ОДОБРУВАЊЕТО, НО НЕ ПОДОЦНА ОД 30 ЈУНИ



НЕ Е ОБРАЗЕЦ (БИЛАНС) - трговците самите ја креираат неговата содржина (?), форма и начин на презентација.

СОБИРОТ НА СОДРУЖНИЦИТЕ / СОБРАНИЕТО НА АКЦИОНЕРИТЕ ЗАЕДНО СО ГС И ФИ,



Примањата на секој извршен член на одборот на директори и на член на управниот одбор (плата, надоместоци на плата, бонус, осигурувања и други права), односно



Надоместокот на неизвршните членови на одборот на директори и на членовите на надзорниот одбор.

 ДОКОЛКУ

ЧЛЕНУВААТ ВО ДРУГИ ДРУШТВА:

 ДЕТАЛНИ

ПОДАТОЦИ ЗА ПРИМАЊАТА ВО ДРУГИ ДРУШТВА (плата, надоместоци на плата, надоместоци за членство, бонус, осигурувања и други права).

 Доколку

имаат засновано РАБОТЕН ОДНОС КАЈ ДРУГИ РАБОТОДАВАЧИ:

 ДЕТАЛНИ

ПОДАТОЦИ ЗА ВРАБОТУВАЊЕТО (назив на работодавач, дејност, висина на плата, надоместоци на плата, бонус, осигурувањa и други права).

 главните

фактори и околностите коишто влијаеле на работењето на друштвото,

 политиката

на вложувања,

 политиката

на дивиденди,

 изворите

на средствата на друштвото,

 политиката

на односот на долгорочниот долг спрема основната главнина,

 политиката

на управување со ризици,



големите зделки (стекнувања и отуѓувања со вредност над 20% од книговодствената вредност на имотот на друштвото врз основа на последните ФИ) и



зделките со заинтересирана страна - зделка во која е содржан судир на интереси, бидејќи со друштвото деловен однос стапува:  носител на управувачка или надзорна функција во

друштвото или самиот сопственик на капиталот со 20% или повеќе.



средствата на друштвото чија вредност не е одразена во билансот на состојбата според МСФИ,



изгледите за идниот развој на друштвото,



активностите во сферата на истражувањето и развојот,



информациите во врска со стекнувањето сопствени удели и акции.

 Со

член 602-б (88/15 во сила од 05.06.2015),

 Глоба

во износ од 1.500 до 2.000 евра за членовите на органот на управување, ако: • ГОДИШНИОТ ИЗВЕШТАЈ ЗА РАБОТА НА

ДРУШТВОТО НЕ ГИ СОДРЖИ ПРОПИШАНИТЕ ПОДАТОЦИ.

 Содржи

податоци за:

• Новостекнати удели, односно акции во друго

друштво од најмалку 10% и • Друштвата во кои има значајно (над 20% до

50%), мнозинско (над 50%) или заемно учество (заемно учество над 20%).



ВО ГИРД се наведува идентитетот на физичките и правните лица (содружници/акционери) кои имаат:  повеќе од 5% учество во основната главнина или  повеќе од 5% од гласовите во собирот на

содружниците, односно собранието.



Зависни се оние друштва над кои други друштва имаат превладувачко (мнозинско) влијание.



Составуваат и: Извештај за односите со друштвото со мнозинско учество за претходната деловна година, како составен дел на ГИРД.



Во Извештајот се наведуваат сите правни зделки што зависното друштво во минатата година ги презело во интерес на друштвото со мнозинско учество.



Ако претрпело штета, дали штетата е надоместена до крајот на годината.

Најчести елементи кои се вклучуваат во ГИРД: 1) Порака на Претседателот на управниот одбор, односно на одборот на директори / Управителот 2) Податоци за друштвото 3) Основни финансиски извештаи 4) Одлука за распределба на добивката 5) Извештај на надзорниот одбор 6) Мислење на ревизорот и друго.

 ГИРД

покрај во електронска форма, најчесто се печати на луксузна хартија во вид на каталог или брошура.

 Се

дели на клиентите и деловните партнери, поради што по правило добива промотивен карактер и многу често сосема се разликува од едно до друго друштво.

КПУ

ВАЖНИ РОКОВИ, ОДЛУКИ, ИЗВЕСТУВАЊА И ОСТАНАТИ ОБВРСКИ НА ТРГОВЕЦОТ Данијела Јаќимовиќ правен советник

Pro agens, 2019

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ДЕЈСТВИЈА СПОРЕД ХРОНОЛОГИЈАТА НА ЗТД 1) СОСТАВУВАЊЕ НА ГС, ФИ И ГИРД, 2) УСВОЈУВАЊЕ ГС, ФИ И ГИРД ОД ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ, 3) ДОСТАВУВАЊЕ НА ГС ДО ЦРРМ, 4) РЕВИЗИЈА НА ФИ ОД ОВЛАСТЕН РЕВИЗОР, 5) ПРОВЕРКА /УСВОЈУВАЊЕ НА ГС, ФИ И ИЗВЕШТАЈОТ ЗА РЕВИЗИЈА ОД НАДЗОРНИОТ ОРГАН НА ДРУШТВОТО,

ЗАДОЛЖИТЕЛНИ ДЕЈСТВИЈА СПОРЕД ХРОНОЛОГИЈАТА НА ЗТД 6) УСВОЈУВАЊЕ НА ГС,ФИ И ГИРД ОД СОБРАНИЕТО / СОБИРОТ НА СОДУЖНИЦИ, 7) ДОСТАВУВАЊЕ НА ОДОБРЕНИТЕ ФИ И ГИРД ДО ЦРРМ;

8) ОБЈАВУВАЊЕ НА БИЛАНСИТЕ ВО „СЛ. ВЕСНИК НА РМ“ И 9) ОСТАНАТИ ОБЈАВУВАЊА ЗАДОЛЖИТЕЛНИ СПОРЕД LEX SPECIALIS

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ И ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС / ФИ И ГИРД ФОРМА

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ

ПОТПИШУВА: ЗАКОНСКИ ЗАСТАПНИК

ДОО/ДООЕЛ

Управителот

АД со одборот на директори

Извршниот директор Извршните членови на (генерален директор одборот на директори /главен извршен дир.)

АД со управен и надзорен одбор

Управниот одбор

Членот на управниот одбор овластен за застапување

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ И ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС / ФИ И ГИРД ФОРМА

ОДГОВОРЕН ОРГАН ЗА СОСТАВУВАЊЕ

ПОТПИШУВА: ЗАКОНСКИ ЗАСТАПНИК

Подружница на странско лице

Застапник на подружницата

ТП - Трговецпоединец

Лицето регистрирано како ТП

ДОО / АД како Изготвувач на Консолидирана ГC/ФИ

Орган на управување на друштвото со превладувачко влијание

• Управител / ДОО • Извршен директор / АД • Член на управниот одбор / АД

ИЗГОТВУВАЧИ НА КОНСОЛИДИРАНИ ГС/ФИ КАПИТАЛНО ПОВРЗАНИ ДРУШТВА ДРУШТВО СО ПРЕВЛАДУВАЧКО ВЛИЈАНИЕ ПОСЕДУВА МНОЗИНСКИ УДЕЛ/АКЦИИ (НАД 50%)

РАСПОЛАГА СО МНОЗИНСТВО ГЛАСОВИ ВРЗ ОСНОВА НА ДОГОВОР склучен со други содружници / акционери.

РАСПОЛАГА СО НАД 40% ОД ВКУПНИОТ БРОЈ НА ГЛАСОВИТЕ а ниту еден друг содружник/акционер не поседува поголем број гласови.

 Известување: • Матичниот ентитет (н.з. кој има превладувачко влијание) не мора да составува консолидирани ФИ доколку и тој е зависен ентитет, кој во целост или делумно е во сопственост на друг ентитет во Република Македонија. • МСС 27 точка 10.

ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС/ФИ ОД СМЕТКОВОДИТЕЛ/ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ  Покрај законскиот застапник ГС/ФИ ги потпишува и сметководител / овластен сметководител, со наведување на: 

Регистарски број (ИСОС) и

 Датум на составување.

ПОТПИШУВАЊЕ НА ГС/ФИ СМЕТКОВОДИТЕЛ

ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ

Потпишува ГС за:

Потпишува ГС/ФИ за:

• Трговци поединци

• Сите обврзници за водење на сметководство.

• Здруженија и Фондации.

ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС  СРЕДНИ И ГОЛЕМИ ТД ГИ ДОСТАВУВААТ ДО ЦРМ:  ВО ЕЛЕКТРОНСКА ФОРМА – ДО 15 МАРТ  СО ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС НА СМЕТКОВОДИТЕЛОТ/ ОВЛАСТЕНИОТ СМЕТКОВОДИТЕЛ ИЛИ НА ЗАКОНСКИОТ ЗАСТАПНИК НА ТРГОВЕЦОТ.

ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС  МАЛИ И МИКРО ТРГОВЦИ ИЗБИРААТ ПОМЕЃУ:  ЕЛЕКТРОНСКА ДОСТАВА - СО ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС, ДО 15 МАРТ ИЛИ  ДОСТАВА ВО ХАРТИЕНА ФОРМА – КРАЈ НА ФЕВРУАРИ.

ИЗЈАВА КОН ГС/ФИ  Во прилог на секоја ГС и ФИ се поднесува:  ИЗЈАВА ЗА ТОЧНОСТА И ВИСТИНИТОСТА НА ПОДАТОЦИТЕ ИСКАЖАНИ ВО ГС И ФИ ДАДЕНА ПОД МОРАЛНА, МАТЕРИЈАЛНА И КРИВИЧНА ОДГОВОРНОСТ.  ИЗЈАВАТА ЈА ПОТПИШУВА ЗАСТАПНИКОТ ПО ЗАКОН:

• Управител (ДОО), • Главен извршен директор (АД), • Генерален директор - член на управен одбор (АД)  При електронска достава се потпишува со ЕЛЕКТРОНСКИ ПОТПИС.

ИЗЈАВА под морална, материјална и кривична одговорност за точноста и вистинитоста на податоците искажани во годишната сметка и финансискиот извештај Јас __________________ со ЕМБГ

_____

како овластен застапник на _____________________________ со матичен број (ЕМБС) _______________ изјавувам под морална, материјална и кривична одговорност дека податоците искажани во годишната сметка и финансискиот извештај за 20___ година, се точни и вистинити. Изјавил,

Разграничување на одговорноста во составувањето на ГС/ФИ  АД - За поднесување на невистинити ГС и ФИ, одговараат СИТЕ членовите на органот на управување како солидарни должници (лично и неограничено). • Тужба за надомест на штета причинета на друштвото може да поднесат акционерите и доверителите во рок од 5 години.

 ДОО - Содружниците може да бараат надомест на штетата против управителот во рок од 3 години. • Ако дејствието е квалификувано како кривично дело, тужбата застарува за 10 години. • Кривични дела против јавните финансии, платниот промет и стопанството (злоупотреба на овластувања; фалсификување на исправи; даночно затајување).

Разграничување на одговорноста во составувањето на ГС/ФИ  Одговорноста на сметководителот во вршењето на сметководствените работи, вклучително и составувањето на ГС и ФИ се сведува на оперативниот и стручниот дел на работењето во согласност со применетите МСС/МСФИ и МСФИ за МСЕ, законските и подзаконските прописи;  Почитување на обврските кои произлегуваат од деловните договори склучени со обврзниците за водење на сметководство, односно  Почитување на обврските од договорот за вработување (вработени сметководители/овластени сметководители).

ЕДИНСТВЕН КРАЕН РОК ЗА ИЗГОТВУВАЊЕ НА ГС / ФИ / КГИ / КГФ / ГИРД

УСВОЈУВАЊЕ ОД ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ ДО КРАЈОТ НА ФЕВРУАРИ • ЗАДОЛЖИТЕЛНО СЕ УСВОЈУВААТ СО ОДЛУКА ОД:  одборот на директорите (АД),  управниот одбор (АД),  управител (ДОО/ДООЕЛ).

• НИШТОВНА Е ОДЛУКАТА НА СОБРАНИЕТО ЗА ОДОБРУВАЊЕ НА ГС/ФИ И ГИРД БЕЗ ПРЕТХОДНАТА ОДЛУКА НА ОРГАНОТ НА УПРАВУВАЊЕ. • ДОНЕСУВА ПРЕДЛОГ - ОДЛУКИ: за распределба на добивка, плаќање на дивиденда, покривање на загуба....

РАЗЛИЧНИ РОКОВИ ЗА ДОСТАВУВАЊЕ ДО ЦРРМ

НЕАКТИВНИТЕ СУБЈЕКТИ Поднесуваат до ЦРРМ: 1) ПИСМЕНО ИЗВЕСТУВАЊЕ ДЕКА НЕ БИЛЕ АКТИВНИ ВО ПРЕТХОДНАТА ГОДИНА и

2) ГОДИШНА СМЕТКА.

•

ИЗВЕСТУВАЊЕ Јас __________________ со ЕМБГ _______________________ Ве известувам дека правниот субјект______________________ ______________________________________________________ Со ЕМБС __________ нема деловна активност во 20__ година. Тел.контакт Во На ден

М.П.

Овластено лице, ___________________

ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕВИЗИЈА НА ГС и ФИ ПОДНЕСЕНИ ПО ЗАКОНСКИОТ РОК • ОБВРСКА ЗА ТРГОВЦИТЕ ПОЕДИНЦИ И ТРГОВСКИТЕ ДРУШТВА КОИ НЕМА ДА ПОДНЕСАТ ГС И ФИ ВО ЗАКОНСКИ УТВРДЕНИОТ РОК:

НАДОМЕСТОК ЗА НЕПОДНЕСУВАЊЕ НА ГС И ФИ ВО РОК • ЗГОЛЕМЕН ИЗНОС НА НАДОМЕСТОК за трговците кои нема да ги достават ГС / ФИ во пропишаните рокови, утврден со Тарифата на ЦРМ. • НАПОМЕНА! ПЛАЌАЊЕТО НА НАДОМЕСТОКОТ ЗА ЗАДОЦНУВАЊЕ, НЕ ГИ ОСЛОБОДУВА ТРГОВЦИТЕ ОД ПРЕКРШОЧНАТА ОДГОВОРНОСТ ЗА НЕПОДНЕСУВАЊЕ ВО РОК.

ПРЕКРШОK ЗА НЕПОДНЕСУВАЊЕ НА ГС/ФИ ВО РОК • НА ТРГОВЕЦ - ПОЕДИНЕЦ ЌЕ МУ СЕ ИЗРЕЧЕ ГЛОБА ОД 1.000 ЕВРА И ЗАБРАНА НА ВРШЕЊЕ ДЕЈНОСТ ОД ЕДНА ДО ТРИ ГОДИНИ. • НА ТРГОВСКОТО ДРУШТВО ЌЕ МУ СЕ ИЗРЕЧЕ ГЛОБА ОД 3.000 ЕВРА И ЗАБРАНА ЗА ВРШЕЊЕ ДЕЈНОСТ ВО ТРАЕЊЕ ОД ЕДНА ДО ТРИ ГОДИНИ. • НА ОДГОВОРНОТО ЛИЦЕ ВО ДРУШТВОТО ЌЕ МУ СЕ ИЗРЕЧЕ ГЛОБА ВО ИЗНОС ОД 30% ОД ОДМЕРЕНАТА ГЛОБА НА ДРУШТВО И ЗАБРАНА ЗА ВРШЕЊЕ ДОЛЖНОСТ ВО ТРАЕЊЕ ДО ЕДНА ГОДИНИ.

БРИШЕЊЕ ОД ТРГОВСКИОТ РЕГИСТАР  Од 1 јануари 2015 година: • Трговците кои не доставиле ГС и ФИ за последната деловна година до последниот работен ден од тековната година СЕ БРИШАТ од трговскиот регистар. • Постапката за бришење ќе се ЗАПРЕ ако за времетраењето на објавата на списокот за бришење ја отстранат причината.

РЕВИЗИЈА НА ФИ И НА КОНСОЛИДИРАНИТЕ ГС И ФИ • ГОЛЕМИ И СРЕДНИ ТРГОВЦИ - АД, ДОО/ДООЕЛ • ДРУШТВА ШТО КОТИРААТ НА БЕРЗА • ДРУШТВА - СОСТАВУВАЧИ НА КОНСОЛИДИРАНИ ГС И КОНСОЛИДИРАНИ ФИ И • ФИНАНСИСКИ ИНСТИТУЦИИ - Банките, друштвата за осигурување, финансиските друштва кои според ЗТД се големи трговци. • ЈАВНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА (ФИ)

РОК ЗА ВРШЕЊЕ РЕВИЗИЈА И ИЗБОР НА РЕВИЗОРОТ • Најдоцна ЕДЕН МЕСЕЦ пред одржувањето на собирот на содружници / собранието на акционери:

 НАЈДОЦНА ДО 31 МАЈ  НАЈДОЦНА ДО 30 АПРИЛ (БАНКИ, ОСИГУРИТЕЛНИ ДРУШТВА, ФИНАНСИСКИ ДРУШТВА)

• Ревизорот го избира собирот на содружниците / собранието, пред истекот на годината за којашто се врши ревизијата. • Неревидирани ФИ не можат да бидат одобрени од собранието.

ОБВРСКА НА НАДЗОРНИОТ ОРГАН • Најдоцна ЕДЕН МЕСЕЦ ПРЕД годишното собрание (31 мај) неизвршните членови на ОД / надзорниот одбор одржува состанок на кој ги разгледува и усвојува:

 ГС, ФИ и ГИРД,

 Извештај за извршената ревизијата,  Предлог - Одлуки за распределба на добивката или покривање на загубата кои ќе бидат доставени на собранието, односно собирот на содружниците.

ОБВРСКА НА НАДЗОРНИОТ ОРГАН • Надзорниот орган составува ИЗВЕШТАЈ наменет за основачите со информации за:  НАЧИНОТ И ОБЕМОТ НА КОНТРОЛАТА НАД УПРАВУВАЊЕТО СО ДРУШТВОТО во претходната деловна година,  РЕЗУЛАТИТЕ ОД ИЗВРШЕНАТА РЕВИЗИЈА И ЗА ПРИГОВОРИТЕ НА РЕВИЗОРОТ НА ГС И НА ФИ и предлагаат дали тие да бидат усвоени или не.

СЕ ОДРЖУВА:

ТРИ МЕСЕЦИ ПО СОСТАВУВАЊЕТО НА ГС, НЕ ПОДОЦНА ОД 30. ЈУНИ /14 месеци од последното/ ДОНЕСУВАЊЕ СУШТЕСТВЕНИ ОДЛУКИ ЗА РАБОТЕЊЕ НА ДРУШТВОТО РАСПРЕДЕЛБА НА ДОБИВКА, ДИВИДЕНДА.

НОВА ЗАГУБА / ВОНРЕДЕН (АЛАРМАНТЕН) СЛУЧАЈ • АД - Доколку по годишната сметка друштвото покажува НОВА ЗАГУБА, ПОГОЛЕМА ОД 30% ОД ВРЕДНОСТА НА ИМОТОТ НА ДРУШТВОТО, ОДНОСНО 50% ОД ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА, органот на управување МОРА веднаш да подготви ИЗВЕШТАЈ за причините за загубата и да предложи МЕРКИ за покривање на истата.

ВО РОК ОД 48 ЧАСА од сознавањето, органот на управување СВИКУВА СОБРАНИЕ на кое ќе ги извести акционерите за состојбата и за преземените мерки.

ГОДИШНО СОБРАНИЕ/СОБИР • Задолжително се одучува за три клучни прашања: 1) Разгледување и усвојување на ГС, ФИ и ГИРД;

Употребата на чистата добивка или покривање на загубата и

Одобрување на работата на членовите на органот на управување и на надзорниот одбор.

НАПОМЕНА: Ако собранието одлучува за измена на податок што се запишува во трговскиот регистар записникот го води НОТАР.

ОДОБРУВАЊЕ НА РАБОТАТА НА ЧЛЕНОВИТЕ НА ОРГАНИТЕ НА ДРУШТВОТО • За одобрување на работата се гласа одделно за секој член на органот на управување и надзорен на друштвото. • Ако годишното собрание не ја одобри работата на органите на друштвото или на некои од членовите, на истата седница одлучува да пристапи кон избор на нови членови. • Изборот на полниот состав на органите на друштвото се врши на продолжена седница на годишното собрание.

• Денот на одржувањето на продолжената седница се објавува во дневен весник.

ОДЛУКА ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ДОБИВКАТА 1) износот од добивката за покривање на загубата од минати години (доколку таква има); 2) износите што се внесуваат во законските и во статутарните резерви на друштвото; 3) износот којшто се исплатува во вид на дивиденда; 4) дополнителните издатоци врз основа на одлуката (на пр. учество на менаџерите во добивката – деловна успешност); 5) евентуалниот пренос на добивката во наредната година (акумулираната добивка); 6) износот на добивката со којшто ќе се изврши зголемување на основната главнина на друштвото и 7) износот од добивката за инвестиции.

ОДЛУКА ЗА ПОКРИВАЊЕ НА ЗАГУБАТА • Покривањето на загубата се врши РЕДОСЛЕДНО од следните извори: 1) АКУМУЛИРАНА ДОБИВКА; 2) ЗАДОЛЖИТЕЛНАТА ОПШТА РЕЗЕРВА; 3) ПОСЕБНИТЕ РЕЗЕРВИ ЗА ПОКРИВАЊЕ ЗАГУБИ; 4) ПРЕМИИ и 5) ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА, СО НЕЈЗИНО НАМАЛУВАЊЕ. • Напомена: Покривање на загуба од акумулираните добивки НЕ МОРА да се врши последователно почнувајќи од најрано настанатата добивка.

ЗАКОНСКА / ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА  ОПШТИОТ РЕЗЕРВЕН ФОНД  ПРОЦЕНТОТ НА ИЗДВОЈУВАЊЕ ОД ГОДИШНАТА НЕТО ДОБИВКА ЗА ОПШТИОТ РЕЗЕРВЕН ФОНД ИЗНЕСУВА МИН. 5%  ИЗНОСОТ НА ОПШТИОТ РЕЗЕРВЕН ФОНД ЕДНАКОВ НА МИН. 1/10 ОД ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА.

СТАТУТАРНИ - СТРОГО НАМЕНСКИ РЕЗЕРВИ Осигурување од разни видови ризици

Стекнување на сопствени акции/удели

Добротворни цели на вработените

Исплата на дивиденда

СТАТУТАРНИ РЕЗЕРВИ • Овие резерви се издвоени од општиот имот на друштвото. • Сметките за нив се водат одвоено од другите сметки на друштвото.

ДИВИДЕНДА СРЕДСТВАТА НА ДРУШТВОТО ШТО МОЖАТ ДА СЕ КОРИСТАТ ЗА ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА I плус

1. Нето добивка после оданочување 2. Пренесена нераспределена нето добивка од минати год. 3. Резерви кои можат да се распределуваат (Дел од законските резерви над утврдениот лимит и посебни резерви определени со договорот/статутот)

минус 1. Непокриените загуби од претходни години III 2. Законски и посебни (статутани) резерви

РАСПОЛОЖИВА НЕТО ДОБИВКА ЗА РАСПРЕДЕЛБА НА ДИВИДЕНДА (I + II - III)

ДИВИДЕНДА • Напомена: Ниту ЗТД ниту пак Законот за данокот на добивка (248/18) не содржат одредби за задолжителен хронолошки редослед на користење на акумулираните добивки за исплата на дивидени.

КРИТЕРИУМИ И ФОРМИ НА ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДА • Во прв ред: Мериторни се критериуми на распределба уредени со Статутот/Договорот за друштво:  можна неусловеност меѓу големината на уделот/акции и големината на дивиденда. • Алтернативно: Учество во добивката сразмерно на акции / удели. • Форма на исплата на дивиденда, во:

 пари (готовинска/парична дивиденда) или  акции, односно удели (акциска дивиденда).

НЕИСПЛАТЕНА ОДОБРЕНА ДИВИДЕНДА СТАНУВА ОБВРСКА НА ДРУШТВОТО • Одобрената дивиденда може да се исплати најдоцна ДО 30-ТИ СЕПТЕМВРИ по завршувањето на деловната година за која е одобрена. Доколку дивидендата не се исплати во рок, на износот на дивидендата на акционерите се пресметува КАЗНЕНА КАМАТА до денот на исплатата на дивидендата.

• Прекршочна одговорност постои: а) За неисплата на дивиденда во рок и б) Доколку Одлуката за плаќање на дивиденда не ги содржи пропишаните податоци.

ПЛАЌАЊЕ НА АВАНС НА ДИВИДЕНДА  Aвансна дивиденда може да се плаќа во текот на деловната година врз основа на периодична сметка за трите (јануаримарт), шесте (јануари-јуни), односно деветте месеци (јануарисептември), ревидиранa од овластен ревизор. Правни услови: - Органот на управување да е овластен со статутот / договорот за друштво за исплата на авансна дивиденда и

- Надзорен орган да се согласи со едногласна одлука.

ПЛАЌАЊЕ НА АВАНС НА ДИВИДЕНДА Како аванс на дивиденда се исплатува п о н и с к и о т износ од: 1) НЕТО ДОБИВКАТА УТВРДЕНА ПО ПЕРИОДИЧНА СМЕТКА ИЛИ

2) ВКУПНАТА ДОБИВКА ОД ПРЕТХОДНАТА ГОДИНА: а) ЗГОЛЕМЕНА за: - пренесената нераспределена добивка од претходните години и - резервите кои можат да се распределуваат и б) НАМАЛЕНА за: - делот за покривањето на загубите од претходните години и - износите коишто се издвојуваат за законските и статутарните резерви, за период за кој се пресметува аванс на дивиденда.

ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА ОСНОВНАТА ГЛАВНИНА ОД ДОБИВКАТА И РЕЗЕРВИТЕ • Услови:

- НЕПОСТОЕЊЕ НА НЕПОКРИЕНИ ЗАГУБИ И - РЕВИДИРАНА ГС И ГИРД

• КАЈ АД: Зголемување на ОГ = НОВА ЕМИСИЈА НА АКЦИИ што се распределуваат на постојните акционери сразмерно на нивното учество во основната главнина. • Кај ДОО: Зголемување на ОГ = ЗГОЛЕМУВАЊЕ НА НОМИНАЛНИТЕ ИЗНОСИ НА ПОСТОЈНИТЕ УДЕЛИ на содружниците сразмерно на нивните удели.

ДОСТАВУВАЊЕ НА ОДОБРЕНИ ФИ И НИВНО СТАВАЊЕ НА УВИД  До ЦРМ се доставуваат најдоцна 30 дена од денот на нивното одобрување, но не подоцна од 30 јуни: ▫ ОДОБРЕНИТЕ ФИ ЗАЕДНО СО ГИРД,

▫ ОДОБРЕНИТЕ КОНСОЛИДИРАНИ ГС И ▫ ОДОБРЕНИТЕ КОНСОЛИДИРАНИ ФИ.  Се ставаат на увид во деловната или во друга просторија. Право на увид има секој содружник или акционер.

ДОСТАВУВАЊЕ ОД СТРАНА НА ПОДРУЖНИЦАТА НА СТРАНСКОТО ЛИЦЕ • Подружницата на странското лице е должна да ги достави ЦРМ годишните ФИ на странското трговско друштво, односно странскиот трговец-поединец што ја организирале и да ги објави најмалку во еден дневен весник. • член 587 став 6 од ЗТД.

ОБЈАВУВАЊЕ НА БИЛАНСИТЕ Задолжително објавување во рок од 15 дена од денот на одржувањето на собранието во „Сл. Весник на РМ“ на: 1. Билансот на состојбата и

2. Билансот на успехот.  Обврска за ГОЛЕМИТЕ ТРГОВЦИ и трговците кои вршат: - банкарски и други кредитни работи, - работи на осигурувањето, - друштвата кои котираат на берза и - составуваат консолидирани ГС и ФИ.

Друштвата кои составуваат КОНСОЛИДИРАНИ ГС / ФИ • Ги објавуваат во „Службен весник на РМ“ и: - ГОДИШНИОТ ИЗВЕШТАЈ ЗА РАБОТЕЊЕТО И - ИЗВЕШТАЈОТ ЗА РЕВИЗИЈАТА.

(член 506 став 6 од ЗТД)

ОБЈАВУВАЊЕ НА БИЛАНСИТЕ  Задолжително објавување ПЛУС ВО ЕДЕН ДНЕВЕН ВЕСНИК:  БАНКИТЕ: Билансите, Извештајот за промена на капиталот, Извештајот за парични текови и Извештајот на ревизорот.

 ДРУШТВАТА ЗА ОСИГУРУВАЊЕ: Ревизорскиот извештај со мислењето на ревизорот, во рок од 15 дена од усвојување на извештајот од страна на собранието на акционери, но не подоцна од 30. јуни.

ОБЈАВУВАЊЕ НА БИЛАНСИТЕ  Задолжително објавување ПЛУС ВО ЕДЕН ДНЕВЕН ВЕСНИК: 

ФИНАНСИСКИТЕ ДРУШТВА: ФИ заедно со Извештајот и мислењето на ревизорот во рок од 15 календарски дена од денот на доставувањето на извештаите до Министерството за финансии.



ДРУШТВА ЗА УПРАВУВАЊЕ СО ПЕНЗИСКИ ФОНДОВИ: Извадок од ревидираниот ФИ со мислењето на ревизорот, во рок од 15 дена од усвојување на извештајот од страна на собранието на акционери.

ОБЈАВУВАЊЕ СПОРЕД ЗАКОНОТ ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ  АД (СРЕДНИ И ГОЛЕМИ) КОИ НЕ КОТИРААТ И НЕ СЕ ВОДАТ ВО РЕГИСТАРОТ НА АД СО ПОСЕБНИ ОБВРСКИ ЗА ИЗВЕСТУВАЊЕ, ОБЈАВУВААТ:  НАЈМАЛКУ ВО ЕДЕН ДНЕВЕН ВЕСНИК:

Мислењето од овластен ревизор  НА ВЕБ СТР. НА БЕРЗАТА: Ревидираните ФИ и Мислењето на ревизорот, во рок од 15 дена од усвојувањето на ГИ и ФИ;

ОБЈАВУВАЊЕ ПО ЗАКОНОТ ЗА ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ • АД (МАЛИ, СРЕДНИ И ГОЛЕМИ) КОИ НЕ КОТИРААТ И НЕМААТ ПОСЕБНИ ОБВРСКИ ЗА ИЗВЕСТУВАЊЕ, ОБЈАВУВААТ:  НА ВЕБ СТР. НА БЕРЗАТА: Податоците за приходи (вкупно), добивка пред оданочување, добивка за финансиската година, нето готовински тек, добивка по акција и дивиденда по акција.

НЕПРОФИТНИ ОРГАНИЗАЦИИ СПОРЕД ЗЗФ • Објавуваат на својата веб страница или на друг соодветен начин (дневен весник) ФИ и Годишниот извештај за работењето, најдоцна до 30 април. • НПО со статус од јавен интерес чиј годишен буџет е над 20.000 евра вршат ревизија и Извештајот за ревизија го објавуваат на својата веб страница најдоцна до 30 април.

БУЏЕТИ И БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ  ОБВРСКА за буџетите и буџетските корисници:

• ЗАВРШНИТЕ СМЕТКИ да ги објавуваат на својата веб страница во рок од 15 дена од денот на доставувањето до Регистарот на годишните сметки при ЦРМ. • Необјавување е санкционирано како прекршок со глоба од 500 до 800 евра за одговорното лице. • Закон за изменување и дополнување на Законот за сметководството за буџетите и буџетските корисници објавен во „Службен весник на РМ“, бр. 170/17 во сила од 05.12.2017 година.

ЈАВНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ГС/ФИ И ГИРД НА ЈП • УПРАВНИОТ ОДБОР на ЈП ги УСВОЈУВА ГС/ФИ и ГИРД и одлучува и за употреба на добивката и покривање на загубите. • ОДБОРОТ ЗА КОНТРОЛА ГИ ПРЕГЛЕДУВА и му дава МИСЛЕЊЕ на Управниот одбор. Управниот одбор НЕ МОЖЕ ДА ГИ УСВОИ, БЕЗ ПОЗИТИВНО МИСЛЕЊЕ од одборот на контрола. • ОДБОРОТ ЗА КОНТРОЛА својот ИЗВЕШТАЈ ЗА ПРЕГЛЕДОТ НА ГС ЗАЕДНО СО МИСЛЕЊЕТО, му го ДОСТАВУВА на министерот за финансии, а копија од извештајот и до министерот надлежен за работите на соодветната дејност (ресорен министер). • ОСНОВАЧОТ на ЈП дава СОГЛАСНОСТ на ГС и Годишниот извештај за работењето на ЈП.

ЈАВНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ГС/ФИ И ГИРД НА ЈП  НОВА ОБВРСКА НА ЈП: • Јавното претпријатие се обврзува Годишните сметки и Финансиските извештаи да ги објави на својата веб страница во рок од 15 дена од денот на доставување на годишната сметка до Централниот регистар на РМ (ЗЈП „С.В.“ 64/18, во сила од 19.04.2018 година). • Оваа обврска е ставена во надлежност на Директорот на јавното претпријатие.

ПРЕКРШОЧНА КОМИСИЈА ВО ЦРМ • За водење прекршочна постапка и изрекување на прекршочни санкции за прекршок: I.

Ненавремено доставување на ГС, ФИ, КГС и КФИ до ЦРМ и II. Доставување на истите во несоодветна форма (електронска / хартиена). • Ново: Одмерувањето на висината на глобата на ТД и ТП, се врши согласно со Законот за прекршоците.

ОДМЕРУВАЊЕ НА ГЛОБИТЕ • Висината на глобата се одредува како ПРОЦЕНТ од пропишаниот износ на глобата.  Овој процент е ЗБИРЕН бидејќи кумулира ТРИ проценти со кои се вреднуваат три категории на критериуми: 1. ВКУПЕН ПРИХОД остварен во претходната фискална година (10%-70%), 2. ПРОСЕЧЕН БРОЈ НА ВРАБОТЕНИ на крајот на претходниот месец во однос на месецот во кој е сторен прекршокот (5%-20%) и 3. ПРЕТХОДНО ПОВЕДЕНИЕ НА СТОРИТЕЛОТ (0% и 10%).

ПРОЦЕНТУАЛНО ВРЕДНУВАЊЕ НА ВКУПЕН ПРИХОД 1) По основ на овој критериумот може да се изрече најмалку 10% а најмногу 70% од пропишаната глоба: - од 0 до 500.000 денари

10%,

- од 500.001 до 1.000.000 денари

20%,

- од 1.000.001 до 3.000.000 денари

30%,

- од 3.000.001 до 6.000.000 денари

40%,

- од 6.000.001 до 20.000.000 денари

50%,

- од 20.000.001 до 100.000.000 денари

60% и

- од 100.000.001 денари.

70%.

ПРОЦЕНТУАЛНО ВРЕДНУВАЊЕ НА БРОЈОТ НА ВРАБОТЕНИ 2) По основ на овој критериумот може да се изрече најмалку 5% а најмногу 20% од пропишаната глоба: - од 0 до 9 вработени

5%,

- од 10 до 49 вработени

10%,

- од 50 до 249 вработани

15% и

- од 250 вработен

20%.

ПРОЦЕНТУАЛНО ВРЕДНУВАЊЕ НА ПРЕТХОДНО ПОВЕДЕНИЕ 3) Претходно поведение на сторителот: - нема изречени правосилни прекршочни санкции - 0% и - изречени се правосилни прекршочни санкции - 10%.

НАЈНИЗОК И НАЈВИСОК ЗБИРЕН ПРОЦЕНТ

1. Вкупен приход до 500.000 1. Вкупен приход над денари (10%) 100.000.001 денари

(70%)

2. До 9 вработени

(20%)

(5%) 2. Над 250 вработени

3. Без претходно изречена 3. Со претходно изречена прекршочна санкција (0%) прекршочна санкција (10%)

Пример за одмерување на висината на глобата за ТРГОВСКОТО ДРУШТВО И ОДГОВОРНОТО ЛИЦЕ Прекршок

Член 509 став 1 точ. Несоставување, необјавување и недоставување на ГС, ФИ, консолидирани ГС и ФИ. 6 и став 2 од ЗТД: Трговско друштво (АД, ДОО/ДООЕЛ...) Актуелна глоба во фиксен износ: 3.000 евра Одговорно лице во ТД

Актуелна глоба: 30% од одмерената глоба за ТД

15% - збирен проц. за одмерување глоба

На ТД ќе му се изрече одмерена глоба од 450 евра (3.000 x 15%)

Глоба за одговорно На одговорното лице во ТД ќе му се изрече глоба од 135 евра (450 x 30%). лице

Известување на ЦРМ од 30 јануари 2019-та година ЦРМ објави список на трговци поединци и трговски друштва над кои ќе спроведува постапка за БРИШЕЊЕ, поради тоа што до 31.12.2018 година до ЦРМ: • не поднеле годишна сметка за деловната 2017 година и/или • не поднеле пријава за упис на адреса на електронско сандаче за прием на писмена и/или • по истекот на една година од објавувањето на уписот на веб страницата на ЦРМ за извршениот упис на основање, не го внеле/уплатиле основачкиот влог.

ЗАСТАРЕНОСТ НА ОБВРСКИТЕ (ОСНОВ ЗА ОТПИС) Данијела Јаќимовиќ правен советник

2019

Закон за облигационите односи (член 349 - член 382)  Функција на рокот на застареност,  Момент на настапување на застареноста и последици од истата,  Општ и посебни рокови на застареност,  Дејство на исполнување на застарена обврска,  Прекинување на застарувањето,  Застој на застарувањето и  Пресметување на казнена камата поради задоцнување на

должникот со исполнување на обврска.

РЕДОСЛЕД НА ДЕЈСТВИЈА РОК ЗА ПЛАЌАЊЕ Доброволно плаќање РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ Присилно плаќање ЗАСТАРЕНОСТ Престанок на обврска

РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ ЗАПОЧНУВА ДА ТЕЧЕ ОД ПРВИОТ ДЕН ПО ИСТЕКОТ НА ПОСЛЕНИОТ ДЕН ОД РОКОТ ЗА ПЛАЌАЊЕ. ОД ТОЈ МОМЕНТ ДОЛЖНИКОТ Е ВО ЗАДОЦНУВАЊЕ СО ИСПОЛНУВАЊЕ НА ОБВРСКАТА, А ДОВЕРИТЕЛОТ СТЕКНУВА ПРАВО ДА БАРА ПРИСИЛНО ИСПОЛНУВАЊЕ НА ДОСПЕАНАТА ОБВРСКА. РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ Е ВРЕМЕНСКИ ПЕРИОД ВО РАМКИ НА КОЈ ДОВЕРИТЕЛОТ МОЖЕ ДА БАРА ИСКЛУЧИВО ПРИСИЛНО ИСПОЛНУВАЊЕ НА ОБВРСКАТА.

Пример:  Кај фактурата во која рокот за плаќање е 8 (осум)

дена, рокот на застареност започнува да тече од деветтиот ден од приемот.  Со конкретен датум:  АКО ФАКТУРАТА Е ПРИМЕНА НА 15.02.2019, КРАЕН

РОК ЗА ПЛАЌАЊЕ Е 23.02.2019, А ПРВИОТ ДЕН ОД РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ Е 24.02.2019 ГОДИНА.

ДВА ВИДА НА РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ Генерално, постојат ДВА ВИДА на рокот на застареност:  Едниот, за присилно исполнување (УТУЖУВАЊЕ) на обврската која

произлегува од ДЕЛОВЕН ДОГОВОР, ФАКТУРА, ИЛИ ЗАКОН - ПРЕД СУД, НОТАР, ОРГАН НА ДРЖАВНА УПРАВА.

Правни инструменти:  ТУЖБА ПРЕД СУД,  ПРЕДЛОГ ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА РЕШЕНИЕ ЗА ИЗДАВАЊЕ НА НОТАРСКИ

ПЛАТЕН НАЛОГ ВРЗ ОСНОВА НА ВЕРОДОСТОЈНА ИСПРАВА (ФАКТУРА, ПРЕСМЕТКА НА КАМАТА, ЈАВНА ИСПРАВА, ПРИВАТНА ИСПРАВА ЗАВЕРЕНА ОД НОТАР) ПРЕД НОТАР,  ПРЕДЛОГ / БАРАЊЕ ЗА ДОНЕСУВАЊЕ РЕШЕНИЕ ПРЕД ОРГАН НА

УПРАВАТА (управна постапка).

ДВА ВИДА НА РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ  Другиот, за присилно исполнување (ИЗВРШУВАЊЕ) на обрската

утврдена со ИЗВРШНА ИСПРАВА (судска пресуда, решение за нотарски платен налог, извршна нотарска исправа, извршна одлука во управна постапка) - ПРЕД ИЗВРШИТЕЛ.  Правен инструмент:

 БАРАЊЕ за извршување врз основа на извршна исправа.

ЗАБРАНА НА ПРОМЕНА НА РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ Е ЗАКОНСКИ РОК. Со договор меѓу должникот и доверителот НЕ МОЖЕ: 

ДА СЕ МЕНУВА – продолжува или скратува.



ДА СЕ ОПРЕДЕЛИ ДЕКА ЗАСТАРЕНОСТА НЕМА ДА ТЕЧЕ (откажување од рокот на застареност) за некое време/воопшто.

НАСТАПУВАЊЕ НА ЗАСТАРЕНОСТА  Застареноста настапува кога ќе истече ПОСЛЕДЕН

ДЕН ОД РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ.  ПОСЛЕДИЦА - ПРЕСТАНУВА ПРАВОТО НА

ДОВЕРИТЕЛОТ ДА БАРА ПРИСИЛНО ИСПОЛНУВАЊЕ НА ОБВРСКАТА (ДА УТУЖИ).

ПРИГОВОР ЗА ЗАСТАРЕНОСТА НА ОБВРСКАТА Во судската постапка покрената од доверителот заради наплата на побарување кое е застарено: 

СУДОТ НЕ ВОДИ СМЕТКА ЗА ЗАСТАРЕНОСТА НА ПОБАРУВАЊЕТО ПО СЛУЖБЕНА ДОЛЖНОСТ.



ЌЕ ЈА ЗЕМЕ ПРЕДВИД САМО АКО ДОЛЖНИКОТ СЕ ПОВИКАЛ НА НЕА.



Приговорот може да се истакнува во текот на ПРВОСТЕПЕНАТА ПОСТАПКАТА (писмено или усно), НО НЕ И ВО ЖАЛБА.

ДЕЈСТВО НА ИСПОЛНУВАЊЕ НА ЗАСТАРЕНА ОБВРСКА • АКО ДОЛЖНИКОТ ИСПОЛНИ ЗАСТАРЕНА ОБВРСКА,

НЕМА ПРАВО ДА БАРА ДА МУ СЕ ВРАТИ ОНА ШТО ГО ДАЛ, ДУРИ И АКО НЕ ЗНАЕЛ ДЕКА ОБВРСКАТА Е ЗАСТАРЕНА.

ОТКАЖУВАЊЕ НА ДОЛЖНИКОТ ОД ЗАСТАРЕНОСТА  ДОЛЖНИКОТ МОЖЕ ДА СЕ ОТКАЖЕ ОД ЗАСТАРЕНОСТА

СО ПИСМЕНО ПРИЗНАНИЕ НА ЗАСТАРЕНАТА ОБВРСКА (пр. ИЗЈАВА НА ДОЛЖНИКОТ).  Доверителот кој поседува ПИСМЕНА ИЗЈАВА од должникот

има ПРАВО ДА БАРА ПРИСИЛНА НАПЛАТА како да не е настапена застареноста.  ИСТО ДЕЈСТВО ИМА И ИСПОЛНУВАЊЕ НА ЗАСТАРЕНА ОБВРСКА

ИЛИ ДАВАЊЕ НА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ ЗА ЗАСТАРЕНО ПОБАРУВАЊЕ (на пример: залог, хипотека, депозит, аванс, банкарска гаранција, капар, меница).

ПРАВО НА ДОВЕРИТЕЛ ЧИЕ ПОБАРУВАЊЕ Е ОБЕЗБЕДЕНО СО ЗАЛОГ  По настапување на застареноста дверителот чие побарување е

обезбедено со ЗАЛОГ (рачен залог или хипотека) може да се намири само од предметот на залог, доколку: 

Го држи во владение (владетелски залог) или



Залогот е запишан во јавната книга (заложен регистар, катастар или друг соодветен регистар).

 Застарените побарувања НА КАМАТИ И НА ДРУГИ ПОВРЕМЕНИ

ДАВАЊА не можат да се намират ниту од предметот на залог.

СПОРЕДНИ ПОБАРУВАЊА  СПОРЕДНИТЕ ПОБАРУВАЊА ЈА ДЕЛАТ СУДБИНАТА НА

ГЛАВНОТО ПОБАРУВАЊЕ:

Кога ќе застари главното побарување, тогаш застаруваат и споредните побарувања, како што се: камати, трошоци, договорна казна.

РОКОВИ НА ЗАСТАРЕНОСТ

ОПШТ РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ

 ОПШТИОТ РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ Е

ПЕТ ГОДИНИ.  ВАЖИ ЗА СИТЕ ВИДОВИ НА ОБВРСКИ ЗА КОИ

СО ЗОО ИЛИ ДРУГ ЗАКОН НЕ Е ОПРЕДЕЛЕН ПОСЕБЕН РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ.

ОПШТ РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ  Застаруваат во рок од 5 години:  Договор за КРЕДИТ,  Договор за ЗАЕМ,  Побарувања во прометот на стоки и услуги

помеѓу ПРАВНИ ЛИЦА И ФИЗИЧКИ ЛИЦА,

ПОСЕБЕН РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ ОД ПЕТ ГОДИНИ  УТВРДУВАЊЕ НА ДАНОК И НА СПОРЕДНИ ДАНОЧНИ

ДАВАЧКИ (парични казни, камати и трошоци на присилна наплата на данок) и ПРИДОНЕСИ,  ПОВРАТ НА ДАНОК,  УТВРДУВАЊЕ НА ЦАРИНСКИ ДОЛГ,  ПОБАРУВАЊА ОД ДОГОВОРИТЕ ЗА ОСИГУРУВАЊЕ НА

ЖИВОТ.

РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ ОД ТРИ ГОДИНИ  ПОБАРУВАЊА ОД ДОГОВОРИТЕ ВО ПРОМЕТОТ НА СТОКИ И

УСЛУГИ (купопродажба; складирање; комисион; трговско застапување; туристички услуги; угостителски дејности; посредување; шпедиција; контрола на стоките и услугите и други)  ПОБАРУВАЊА ОД ДОГОВОРИТЕ ЗА НЕЖИВОТНО

ОСИГУРУВАЊЕ (Осигурување на имот, Патничко осигурување, Задолжително осигурување во сообраќајот, Осигурување од одговорност, Здравствено осигурување ..)

РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ ОД ТРИ ГОДИНИ 





ПОВРЕМЕНИ ПОБАРУВАЊА кои стасуваат годишно или во пократки временски периоди, пр.: КАМАТИ, ПОБАРУВАЊА ПО ОСНОВ НА ИЗДРШКА и сл. сметано од стасаноста на секое одделно давање. ПОБАРУВАЊА НА ЗАКУПНИНА.

РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ ОД ТРИ ГОДИНИ  ПОБАРУВАЊА ОД РАБОТЕН ОДНОС, сметано од денот на

настанување на обврската: 

ПОБАРУВАЊА НА ПЛАТИ (основна плата и додатоци за прекувремена работа, за работа на празник, неделен одмор, ноќна работа и сл.);



НАДОМЕСТОЦИ НА ПЛАТИ (за годишен одмор, за боледување; за платено отсуство до 7 дена и сл.);



НАДОМЕСТОЦИ НА ТРОШОЦИ ПОВРЗАНИ СО РАБОТА (регрес за годишен одмор, дневници, прекувремена работа, одвоен живот, теренски додаток и др.).

РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ ОД 10 ГОДИНИ  ПОБАРУВАЊА УТВРДЕНИ СО ПРАВОСИЛНА СУДСКА

ОДЛУКА ИЛИ СО ОДЛУКА НА ДРУГ НАДЛЕЖЕН ОРГАН  ПРАВО НА НАПЛАТА НА ДАНОЦИ И СПОРЕДНИ

ДАНОЧНИ ДАВАЧКИ И ПРИДОНЕСИ,  ПРАВО НА НАПЛАТА НА ЦАРИНСКИ ДОЛГ.

ЗАСТАРУВАЊЕ НА ПОБАРУВАЊА СО МЕЃУНАРОДЕН ЕЛЕМЕНТ Закон за меѓународно приватно право За застареност е Меродавно:  правото на државата според меѓународен договор;  правото на државата што го избрале договорните

страни;  правото на државата во која се наоѓа седиштето

(живеалиштето) на странката, која е обврзана да ја исполни КАРАКТЕРИСТИЧНАТА ОБВРСКА за одреден вид на договор (испорака на стока, шпедиција, складирање...)

КОГА РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ НЕ ТЕЧЕ ЗАСТОЈ НА ЗАСТАРЕНОСТ

ПРЕКИН НА ЗАСТАРЕНОСТ

ПРЕКИНУВАЊЕ НА РОКОТ НА ЗАСТАРУВАЊЕ  ЗАСТАРУВАЊЕТО СЕ ПРЕКИНУВА СО:

1) ПРИЗНАВАЊЕ НА ДОЛГОТ ОД СТРАНА НА ДОЛЖНИКОТ, ВО ФОРМА НА:  Изјава на должникот до доверителот и  Посреден начин: со плаќање на обврската, плаќање камата, давање обезбедување .... 2) ПОДИГАЊЕ ТУЖБА И СО СЕКОЕ ДРУГО ДЕЈСТВИЕ ПРЕЗЕМЕНО ПРОТИВ ДОЛЖНИК ОД СТРАНА НА ДОВЕРИТЕЛОТ пред суд или пред друг надлежен орган заради утврдување, обезбедување или остварување на побарувањето.

ЗАСТАРУВАЊЕТО НЕ СЕ ПРЕКИНУВА  СО ПОВИКУВАЊЕ (ПИСМЕНО ИЛИ УСНО) НА

ДОЛЖНИКОТ ОД СТРАНА НА ДОВЕРИТЕЛОТ ДА ЈА ИСПОЛНИ ОБВРСКАТА.

НОВ РОК НА ЗАСТАРЕНОСТ ПО ПРЕКИНУВАЊЕТО  ПО ПРЕКИНУВАЊЕТО, ЗАСТАРУВАЊЕТО ПОЧНУВА ДА

ТЕЧЕ ОДНОВО.  ВРЕМЕТО ШТО ИЗМИНАЛО ПРЕД ПРЕКИНУВАЊЕТО

НЕ СЕ СМЕТА ВО РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТ ОПРЕДЕЛЕН СО ЗАКОН.

Моментот од кога тече нов рок на застареност по прекинувањето  Од денот на признанието: 

Кога застарувањето е прекинато со признание од страна на должникот.

 Од денот на правосилноста на судската пресуда,

нотарско решение:  Кога застарувањето е прекинато со подигање тужба, предлог пред нотар.

ЗАСТОЈ НА ЗАСТАРУВАЊЕТО 

ПРИЧИНИ ПОРАДИ КОИ ЗАСТАРУВАЊЕТО НЕ ТЕЧЕ 1) ОДНОС МЕЃУ ОДРЕДЕНИ ЛИЦА: - БРАЧНИ ДРУГАРИ, додека постои брачна заедница; - РОДИТЕЛИ И ДЕЦА, додека трае родителското право;

- СТАРАТЕЛ И ШТИТЕНИК, за време на траењетo на старателството и - ЛИЦА ШТО ЖИВЕАТ ВО ВОНБРАЧНА ЗАЕДНИЦА, додека постои таа заедница.

ЗАСТОЈ НА ЗАСТАРУВАЊЕТО 2) ОДРЕДЕНИ ПРАВНИ СОСТОЈБИ – ЗАСТАРУВАЊЕТО НЕ ТЕЧЕ: - во поглед на побарувањата на ЛИЦАТА НА ВОЕНА ДОЛЖНОСТ ЗА ВРЕМЕ НА МОБИЛИЗАЦИЈА ИЛИ ВОЈНА, - во поглед на побарувањата на ЛИЦАТА ВРАБОТЕНИ ВО ТУЃО ДОМАЌИНСТВО СПРЕМА РАБОТОДАВАЧОТ И ЧЛЕНОВИТЕ НА НЕГОВОТО СЕМЕЈСТВО, се додека трае тој работен однос и - за време на ВИША СИЛА, ЕЛЕМЕНТАРНИ НЕПОГОДИ и сл.

ДЕЈСТВО НА ЗАСТОЈОТ ВРЗ ТЕКОТ НА ЗАСТАРУВАЊЕТО 

РАЗЛИЧНО ОД ПРЕКИНУВАЊЕТО: 

АКО ЗАСТАРУВАЊЕТО ПОЧНАЛО ДА ТЕЧЕ ПРЕД ДА НАСТАНЕ ПРИЧИНАТА КОЈА ГО ЗАПРЕЛА НЕГОВИОТ ТЕК (на пр. СКЛУЧУВАЊЕ БРАК), ТОА ПРОДОЛЖУВА ДА ТЕЧЕ КОГА ЌЕ ПРЕСТАНЕ ТАА ПРИЧИНА (на пр: РАЗВОД)



ВРЕМЕТО ШТО ИЗМИНАЛО ПРЕД ЗАПИРАЊЕТО СЕ СМЕТА ВО РОКОТ НА ЗАСТАРЕНОСТА ОПРЕДЕЛЕН СО ЗАКОНОТ.

ПРЕСМЕТУВАЊЕ НА КАЗНЕНА КАМАТА ПОРАДИ ЗАДОЦНУВАЊЕ  ПРАВО НА ДОВЕРИТЕЛОТ ДА ПРЕСМЕТУВА: 

ЗАКОНСКА КАЗНЕНА КАМАТА ИЛИ



ДОГОВОРНА КАЗНАНА КАМАТА (до 50% повисока од законската).

 ОД ПРВИОТ ДЕН ПО ДЕНОТ КОГА ИСТЕКУВА РОКОТ

ЗА ДОБРОВОЛНО ПЛАЌАЊЕ НА ОБВРСКАТА (се поклопува со рокот на затареноста).

ВИСИНА НА СТАПКАТА НА ЗАКОНСКА КАЗНЕНА КАМАТА  Се определува како збир на референтната каматна стапка, односно

каматната стапка на едномесечен Еурибор (за договори со странска валута) и утврдените процентни поени на зголемување, кои се различни (10 или 8) за различни видови учесници во облигациониот односи.  НБРМ на секој 2 јануари и 1 јули ја објавува РКС и истата се

применува за тековните шест месеци (до крајот на првото полугодие, односно до крајот на второто полугодие).

Казнена камата меѓу Трговците и Трговците и Субјектите на јавното право Период: 1 јануари - 30 јуни 2019 Опис

Законска КК

за денари

12,50%

Договорна КК /повисока за 50% 18,75%

за странска валута

9,630%

14,445%

Казнена камата кога едно лице е ГРАЃАНИН Период: 1 јануари - 30 јуни 2019 Опис

Законска КК

за денари

10,50%

Договорна КК /повисока за 50% 15,75%

за странска валута

7,637%

11,455%

ДАНОЧНИ РЕПЕРКУСИИ НА ОТПИСОТ НА ПОБАРУВАЊЕ Според Законот за данокот на добивка КАКО НЕПРИЗНАЕН РАСХОД ЗА ДАНОЧНИ ЦЕЛИ СЕ СМЕТА:  ТРАЈНИОТ ОТПИС НА НЕНАПЛАТЕНИТЕ ПОБАРУВАЊА. ЗА 2018/ КАКО ПРИЗНАЕНИ РАСХОДИ ЗА ДАНОЧНИ ЦЕЛИ СЕ СМЕТААТ трошоците за исправка на вредноста на ненаплатените побарувања:  За кои е донесена ПРАВОСИЛНА СУДСКА ОДЛУКА и  Пријавени во СТЕЧАЈ и ЛИКВИДАЦИЈА и Потврдени од стечајниот управник.

ВО 2019/ НЕПРИЗНАЕН РАСХОД се трошоците за исправка на вредноста на ненаплатените побарувања по основ на СУДСКА ОДЛУКА.

Даночен третман во 2019 година

на АВТОРСКИТЕ ХОНОРАРИ ФИЗИЧКИ ЛИЦА и СТРАНСКИ ПРАВНИ ЛИЦА

М-р Ирена Николовска

ЗАКОН ЗА ДАНОК НА ЛИЧЕН ДОХОД СВ-241/18 од 01.01.2019 година

1) Доход од АВТОРСКИ ПРАВА и сродни права  ДАНОЧНА ПРОГРЕСИЈА (10% и 18%) 2) Доход од права на ИНДУСТРИСКА сопствен.  Единствена даночна стапка - 15% (одбивка-нормиран трошок 10%)

ОБВРЗНИК на данок на доход АВТОРСКИ ПРАВА

 Физичко лице кое остварува НАДОМЕСТОК  Физичко лице - НАСЛЕДНИК или НОСИТЕЛ  Даночен должник е ИСПЛАТУВАЧОТ, кој води ДЕЛОВНИ КНИГИ  Исплатувачот пресметува и плаќа данок по ОДБИВКА преку е-ППД

ДАНОЧНА ОСНОВА на данок на доход АВТОРСКИ ПРАВА

 НЕТО НАДОМЕСТ, кој се добива од БРУТО НАДОМЕСТОТ намален за НОРМИРАНИТЕ ТРОШОЦИ

 За обврзник, НАСЛЕДНИК или НОСИТЕЛ на авторски права, нормиран трошок се ПЛАТЕНИТЕ НАДОМЕСТОЦИ на АВТОРСКА АГЕНЦИЈА / ОВЛАСТЕНИ ЛИЦА ЗА П-БА

Намалување на НОРМИРАНИТЕ ТРОШОЦИ

ДАНОЧНА ПРОГРЕСИЈА - АВТОРСКИ ПРАВА Пресметка на данок од БРУТО авторски примања

Пресметка на данок од БРУТО авторски примања

ДАНОЧНА ПРОГРЕСИЈА - АВТОРСКИ ПРАВА Пресметка на данок од НЕТО авторски примања Четири прагови во НЕТО износ за разграничување на стапки (10% и 18%)

Пресметка на данок од НЕТО авторски примања

ЗАДРЖАН ДАНОК НА ПРИХОДИ ОД АВТОРСКИ ПРАВА НА СТРАНСКИ ПРАВНИ ЛИЦА  ЗАКОН и ПРАВИЛНИК ЗА ДАНОК НА ДОБИВКА ДОГОВОРИТЕ ЗА ОДБЕГНУВАЊЕ НА ДВОЈНО ОДАНОЧУВАЊЕ СЕ СО ПРЕДНОСТ ПРЕД НАЦИОНАЛНАТА РЕГУЛАТИВА:  ДАНОЧНИ ОЛЕСНУВАЊА (ПОНИСКА ДАНОЧНА СТАПКА < 10%)  ДАНОЧНИ ОСЛОБОДУВАЊА - 0%

ПРЕДМЕТ НА ЗАДРЖАН ДАНОК АВТОРСКИ ПРАВА / ИНТЕЛЕКТ. СОПСТВЕНОСТ: Плаќање за АВТОРСКО ПРАВО за: КНИЖЕВНО, УМЕТНИЧКО ИЛИ НАУЧНО ДЕЛО, вклучувајќи ги кинематографските ФИЛМОВИ, СОФТВЕР, ПАТЕНТИ, ТРГОВСКИ МАРКИ И ЗАШТИТНИ ЗНАЦИ, ДИЗАЈНИ или МОДЕЛИ, ПЛАНОВИ, ТАЈНИ ФОРМУЛИ или постапка, ИНфОРМАЦИЈА (KNOW-HOW) за индустриски, комерцијални или научни искуства

АВТОРСКО ПРАВО НА СОФТВЕР  Право (лиценца) за репродукција на софтвер  Право на дистрибуција на умножениот софтвер  Право на доработка на софтверот  Право на јавно објавување на софтверот

Се подразбира користење на овие права за јавноста/пазарот (НЕ интерно за корисникот)

НЕ СЕ ЗАДРЖУВА ДАНОК / НЕ Е АВТОРСКО ПРАВО НА СОФТВЕР  Пренос (продажба) на целосни потполни авторски права на софтвер (customised software)  Продажба на лиценциран софтвер за ограничен временски период БЕЗ пренос на авторски права  Посредување во продажба на софтвер на краен и однапред познат купувач (клучеви/лозинки)  Дистрибуција на увезен лиценциран софтвер

ОБВРЗНИЦИ НА ЗАДРЖАН ДАНОК  Домашни ПРАВНИ ЛИЦА  Домашни ФИЗИЧКИ лица – ВРШИТЕЛИ на дејност  ПОСТОЈАНА ДЕЛОВНА ЕДИНИЦА во РМ на НЕРЕЗИДЕНТ (ПОДРУЖНИЦА) задржуваат и уплатуваат данок ИСТОВРЕМЕНО со ИСПЛАТАТА кон странската компанија, ОСВЕН ако поинаку не е регулирано со билатералниот договор

ДАНОЧНА ОСНОВА ЗА ЗАДРЖАН ДАНОК

ЗАДРЖАН ДАНОК НА СОПСТВЕН ТОВАР

НЕПРИЗНАЕНИ РАСХОДИ ЗА ДАНОЧНИ ЦЕЛИ СЕ ДАНОЦИТЕ ПО ЗАДРШКА (ОДБИВКА) ИСПЛАТЕНИ ВО ИМЕ НА ТРЕТИ ЛИЦА КОИ СЕ НА ТОВАР НА ТРОШОЦИТЕ НА ДАНОЧНИОТ ОБВРЗНИК

ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕГИСТРАЦИЈА

ДАНОЧЕН ИДЕНТИФИКАЦИОНЕН БРОЈ (ДИБ) НА СТРАНСКАТА КОМПАНИЈА ОД УЈП:  Образец УЈП-РДО

 ПИСМЕНО БАРАЊЕ за издавање ДИБ  ОСНОВ (фактура, договор и сл.)  ПРИЛОГ (еден или повеќе): - извод од регистрација при надлежен регистарски орган - потврда за резидентен статус издадена од надлежниот даночен орган во странство - сертификат за странски даночен обврзник

ГЛОБА ЗА НЕЗАДРЖАН И НЕУПЛАТЕН ДАНОК Правно лице и трговец поединец - исплатувач = 2.500 евра Одговорно лице = 30% х 2.500 = 750 евра Физичко лице - исплатувач = 250 до 375 евра

КАМАТА ЗА ИЗНОСОТ НА ПОМАЛКУ ПЛАТЕН ЗАДРЖАН ДАНОК

ЗАКОН ЗА ДАНОЧНА ПОСТАПКА: 0,03% за секој ден задоцнување

ПОТВРДА ЗА ПЛАТЕН ДАНОК ВО РМ (ПД-МД)

УЈП, по барање на нерезидентот, е должна да издаде ПОТВРДА ЗА ПЛАТЕН ДАНОК ВО Р. МАКЕДОНИЈА (образец ПД-МД)

ПРОЦЕДУРА ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ ДАНОЧНИ ПОГОДНОСТИ ОД БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ 1) Задолжителна регистрација (ДИБ од УЈП) 2) Барање на даночно олеснување / ослободување со заверени обрасци:

 Барање за олеснување односно ослободување од данок на АВТОРСКИ ПРАВА (ЗД-О/АП)

ПРОЦЕДУРА ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ ДАНОЧНИ ПОГОДНОСТИ ОД БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ АЛТЕРНАТИВА (при 0% во договорите):  Барање за даночно ослободување (ЗД-ДО)  ПОТВРДА за резидентен статус на нерезидентот издадена од странски даночен орган УЈП издава ОДОБРЕНИЕ за даночно ослободување

ПРОЦЕДУРА ЗА ОБЕЗБЕДУВАЊЕ ДАНОЧНИ ПОГОДНОСТИ ОД БИЛАТЕРАЛНИТЕ ДОГОВОРИ Барањата се поднесуваат пред секоја исплата, но при ЗАЧЕСТЕНИ ИСПЛАТИ по ист основ кон исто странско лице, процедурата во УЈП може да се спроведе само еднаш пред првата исплата, за да се обезбеди даночна погодност на ниво на ЕДНА ГОДИНА

ПРОЦЕДУРА ЗА БАРАЊЕ ПОВРАТ НА ПОВЕЌЕ ПЛАТЕН ДАНОК ВО МАКЕДОНИЈА Во рок од 3 години од истекот на година во која е платен приходот:

 Барање за враќање на данок на АВТОРСКИ ПРАВА (ЗД-В/АП) Повратот го врши УЈП во денари на нерезидентна денарска сметка во домашна банка

ПРИМЕР - ПЛАЌАЊЕ ЗА АВТОРСКИ ПРАВА ЗА КНИЖЕВНО ДЕЛО НА ГЕРМАНСКА КОМПАНИЈА Барање за олеснување односно ослободување од данок на АВТОРСКИ ПРАВА (ЗД-О/АП) Пресметка на данокот: Бруто износ на приходот од авторски права (50.000 евра) 1 ЕВРО = 61,50 денари

3.075.000

Пониска даночна стапка според договорот

Пресметан задржан данок, кој треба да се задржи од бруто износот на приходот

153.750

Нето износ на приход за исплата

2.921.250

ДРУГ ДОХОД НА ФИЗИЧКИ ЛИЦА данок на доход во 2019 година

М-р Ирена Николовска

НОВА ДЕФИНИЦИЈА на ДРУГ ДОХОД:  НЕ СПАЃА ВО ДРУГА ОДАНОЧИВА КАТЕГОРИЈА НА ДОХОД ОД ЗАКОНОТ  НЕ Е ОСЛОБОДЕН ОД ОДАНОЧУВАЊЕ

Недостасува одредбата „не е оданочен по друг основ“ (данок на подарок/наследство)

ОПФАТ НА ДРУГ ДОХОД  Доход остварен од продажба на КОРИСЕН ЦВРСТ ОТПАД,  Доход остварен со ЕЛЕКТРОНСКА ТРГОВИЈА ПРЕКУ ИНТЕРНЕТ,

 Доход од МАРКЕТИНШКИ ИНТЕРНЕТ УСЛУГИ,

ОПФАТ НА ДРУГ ДОХОД  НЕИСКОРИСТЕНА ФИНАНСИСКА ПОМОШ на физичките лица (даночно ослободена исплата за ЛЕКУВАЊЕ),  НЕИСКОРИСТЕНИ ДОНИРАНИ финансиски средства (даночно ослободена исплата на донации преку специјални телефонски броеви),

ОПФАТ НА ДРУГ ДОХОД КУСОЦИ во трговијата

 кои НЕ се предизвикани од вонредни настани (кражба, пожар или други природни непогоди),  кои НЕ се на трошок на платата на одговорното лице

ОПФАТ НА ДРУГ ДОХОД  ПОДАРОЦИ

 СПОНЗОРСТВА  СТИПЕНДИИ / ШКОЛАРИНИ ДАНОЧНО ОСЛОБОДЕНО:

• стипендии на ученици и студенти што ги доделуваат органите на државната управа во согласност со закон и стипендии што ги доделуваат фондации врз основа на веродостојна документација, вклучувајќи ги трошоците за школарина/партиципација, превоз, сместување и исхрана

ЕДИНСТВЕНА ДАНОЧНА СТАПКА ЗА ДРУГ ДОХОД

 НЕМА ДАНОЧНА ПРОГРЕСИЈА  ДАНОЧНА СТАПКА ОД 15% (17,647%)  НОРМИРАН ТРОШОК (50%) само за п-ба на ЦВРСТ ОТПАД со пресметана нето стапка (8,108% на нето износ)  КОНЕЧНО НАМИРЕНА ОБВРСКА (НЕ ВЛЕГУВА ВО ГОДИШНА ДАНОЧНА ОСНОВА)

НАЧИН НА ОДАНОЧУВАЊЕ НА ДРУГ ДОХОД  ПО ОДБИВКА кога ИСПЛАТУВАЧОТ води деловни книги (преку е-ППД)  ПРЕСМЕТКА НА ОБВРЗНИКОТ-ФИЗИЧКО ЛИЦЕ кога исплатата се врши меѓу физички лица (е-ППД до 10-ти во месецот за доходот остварен претходниот месец, а го плаќа данокот до 15-ти во месецот)

ПРОМЕНИ ВО ФИСКАЛИЗАЦИЈАТА ПРЕДЛОГ-ЗАКОНСКИ ИЗМЕНИ

ФЕВРУАРИ 2019 година М-р Ирена Николовска

ПРЕДЛОГ ЗАКОНСКИ ИЗМЕНИ – ФЕВРУАРИ 2019 г.

 Податоци на ФИСКАЛНА СМЕТКА  Промени во врска со СТОРНАТА СМЕТКА  СТОРНА СМЕТКА кај УГОСТИТЕЛИ и ОБЛОЖУВАЛНИЦИ  Промени во КОНТРОЛАТА на УЈП  Нови ГЛОБИ и нивно доуредување (ТП/физички лица)

ПОДАТОЦИ НА ФИСКАЛНА СМЕТКА ФИСКАЛНАТА СМЕТКА мора ТОЧНО да ги содржи следните податоци:

 Опис и количина на прометот на добро, односно услуга  Задолжителен опис на плаќањата или делумните плаќања (во готово или со платежна картичка)

 ГЛОБА: 2.500 евра

ФИСКАЛНА СМЕТКА КАЈ УГОСТИТЕЛИ СЕ ОТСТАПИ ОД ОВА ПРЕДЛОГ РЕШЕНИЕ од Декември 2018 ! НЕ ВАЖИ

УГОСТИТЕЛОТ МОРА ДА ЈА ИЗДАДЕ ФИСКАЛНАТА СМЕТКА НА КОРИСНИКОТ:  во моментот на извршување на услугата, односно со СЕКОЕ ПРЕДАВАЊЕ НА ХРАНА И ПИЈАЛОЦИ

(не треба да чека до наплатата на услугата)

СТОРНА СМЕТКА Во случај на враќање на добро, при рекламација или при грешно преклопување се издава СТОРНА СМЕТКА кон која треба да се ПРИЛОЖИ ФИСКАЛНАТА СМЕТКА КОЈА СЕ СТОРНИРА ГЛОБА: 2.500 евра

СТОРНА СМЕТКА КАЈ УГОСТИТЕЛИ И СПОРТСКИ ОБЛОЖУВАЛНИЦИ НЕ Е ДОЗВОЛЕНО издавање СТОРНА СМЕТКА по истекот на 15 минути од издавањето на фискалната сметка во случај на:  вршење на промет на ХРАНА И ПИЈАЛОЦИ за конзумирање во рамки на објектот  приредување на игри на среќа во ОБЛОЖУВАЛНИЦИ уредени согласно закон ГЛОБА: 2.500 евра

Промени во КОНТРОЛАТА на УЈП Покрај издавањето на НАЛОГ ЗА КОНТРОЛА непосредно пред започнувањето на контролата, истиот може да се доставува и на ПОЧЕТОКОТ НА КОНТРОЛАТА или НАЈДОЦНА ДО ЗАВРШУВАЊЕТО НА КОНТРОЛАТА:  во случај кога е НЕПОЗНАТ ИДЕНТИТЕТОТ на даночниот обврзник и  кога со непосредно предавање на налогот за контрола би се СПРЕЧИЛА ИЛИ ПОПРЕЧИЛА КОНТРОЛАТА

Промени во КОНТРОЛАТА на УЈП ЗАБРАНА ЗА ВРШЕЊЕ НА ДЕЈНОСТ во деловна просторија ако при вршење на контрола се утврди ПОВТОРУВАЊЕ НА ПРЕКРШОК (не користи фискален систем/не издава фискална сметка)  15 дена за повторување прекршок по ВТОР ПАТ во ДВЕ ГОДИНИ  30 дена за повторување прекршок во ДВЕ ГОДИНИ од последен прекршок

ГОДИШНА СМЕТКА НА ВРШИТЕЛИТЕ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ - 2018 година М-р Ирена Николовска

САМООДАНОЧУВАЊЕ НА ВРШИТЕЛИТЕ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ ОД 1.1.2014 г. 

Без обврска за поднесување Аконтативна даночна пријава за самостојна дејност (ПДД-АДП/СД) до УЈП во рок од 15 дена од започнување на дејноста



Од 1.1.2014 год., аконтацијата на данокот на доход за приходите од вршење на самостојна дејност кои се оданочуваат според вистински доход во тековната година, ја пресметува самиот даночен обврзник врз основа на податоците од годишниот даночен биланс за претходната година

ОД 01.01.2018 год. - ИЗМЕНИ НА ЗПДД за ВРШИТЕЛИ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ ПРВАТА ГОДИНА НА ВРШЕЊЕ САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ:  Месечните аконтации на ПДД ги плаќа на основица од 50% од просечна нето плата по работник во РМ објавена во јануари во тековната година 11.598 ден. = 23.196 х 50% за 2018 г. 11.598 ден. Х 10% = 1.160 ден. (ПДД)  Придонесите ги плаќа на основица од 50% од просечно исплатената месечна (БРУТО) плата по работник во РМ објавена во јануари 17.040 ден. = 34.079 х 50% за 2018 г. 17.040 х 25,8% = 4.396 ден. (Придонеси)

ГОДИШНА СМЕТКА НА ВРШИТЕЛИТЕ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ До 15 март 2019 г. (2018) до УЈП и ЦРМ:  Биланс на приходи и расходи (Образец „Б“) финансискиот резултат од работењето  Годишен даночен биланс (Образец „ПДД-ДБ“) годишна даночна основица и ПДД За 2018 год. НЕМААТ ОБВРСКА ЗА:  Годишен извештај (Образец „ПДД-ГИ“)  Годишна даночна пријава („ПДД-ГДП“)

ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС - ПДД-ДБ 

ДАНОЧНА ОСНОВА: ФИНАНСИСКИ РЕЗУЛТАТ од Билансот на приходи и расходи (образец „Б“), КОРЕГИРАН во даночниот биланс (ПДД-ДБ) за РАСХОДИ што не се признаваат за даночни цели

ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС (ПДД-ДБ) - непризнати даночни расходи 1. Трошоци на материјалите и набавната вредност

на продадената трговска стока над износот пресметан по методот на просечни цени 2. Износ утврден како разлика помеѓу пазарната цена и трансферната цена кај поврзани лица 3. Амортизација над износот утврден со примена на амортизационите стапки пропишани со Номенклатурата на средствата 4. Преостаната сегашна вредност на основните средства кои не се користат, а се амортизираат во целост

ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС (ПДД-ДБ) - непризнати даночни расходи 5. Дел од амортизација по функционална метода

над 10% 6. Дел од камата по кредити земени од доверители со статус на поврзани лица над износот на важечките каматни стапки на комерцијалните банки 7. Премии за осигурувања кои не се признаваат 8. Трошоци по основ на организирана исхрана и превоз до и од работа и други надоместоци над пропишаните износи утврдени со Законот

НАДОМЕСТОЦИ ОД РАБОТЕН ОДНОС – ПРИЗНАТ ДАНОЧЕН РАСХОД        

организирана исхрана на вработените лица во висина утврдена со закон, организиран превоз до и од работа во висина утврдена со закон, еднократен надоместок во вид на испратнина, надоместок за смрт на работник или член на неговото семејство, дневници за служб. патувања во земјата и во странство, теренски додаток, одвоен живот од семејството, помош за претрпени штети од елементарни непогоди

НАДОМЕСТОЦИ ОД РАБОТЕН ОДНОС – НЕПРИЗНАТ ДАНОЧЕН РАСХОД



РЕГРЕС ЗА ГОДИШЕН ОДМОР



ЈУБИЛЕЈНИ НАГРАДИ



НОВОГОДИШНИ НАДОМЕСТИ

ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС (ПДД-ДБ) - непризнати даночни расходи 9. Трошоци по основ на камата по кредити за набавка

на патнички автомобили, 10. Трошоци за користење на сопствен автомобил за службени цели од лицата вработени кај обврзникот, во висина од 50% од исплатениот износ 11. Трошоци за економска пропаганда кои не се во функција на унапредување на дејноста 12. Парични казни, пенали и затезни камати за ненавремено платени јавни давачки 13. Трошоци за репрезентација (гоштевање, подароци, одмор, спорт, рекреација и разонода) и др. сл. трошоци

ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС (ПДД-ДБ) - непризнати даночни расходи 14. Трошоци за користење и одржување на автомобили

и други средства за превоз на обврзникот, трошоци за рент-а-кар возила, во висина од 50% од остварениот износ 15. Исплата по основ на стипендии 16. Други усогласувања на расходите

НАМАЛУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ОСНОВА  извршени вложувања во материјални средства

(недвижности, постројки и опрема) и во нематеријални средства (компјутерски софтвер и патенти), за проширување на својата дејност, во висина од 30% од извршените вложувања, со тоа што извршеното намалување не може да биде поголемо од 50% од утврдената даночна основа (на АОП 20) за истиот даночен период  ИСКЛУЧОК: патнички автомобили, мебел, теписи, аудиовизуелни средства, бела техника, уметнички дела од ликовната и применетата уметност и други украсни предмети за опремување на административните простории

НАМАЛУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ОСНОВА ВЛОЖУВАЊА ВО ПАТНИЧКИ АВТОМОБИЛИ ВО ПОСЕБНИ ДЕЈНОСТИ:  изнајмување на возила (рент-а-кар), автотакси

превозот, возила за обука на возачи и специјални возила (погребални, брза помош, возила за помош на пат и слично) намалување на даночната основа во висина на извршеното вложување, но не повеќе од висината на даночната основа за истиот даночен период

НАМАЛУВАЊЕ НА ПРЕСМЕТАН ДАНОК За набавени до ДЕСЕТ фискални апарати, во висина на нивната вредност Од 01.01.2018 година - измени на ЗПДД  НОВ образец - Барање на образецот "ПДД-02“

 Правото на даночното ослободување обврзникот

го остварува со ОДОБРЕНИЕ од УЈП по поднесено барање ДО 20 ЈАНУАРИ наредната година, по годината за која барањето се поднесува (на пр. до 20 јануари 2019 година, за 2018 година)

ПАУШАЛНО ОДАНОЧУВАЊЕ Паушално може да се оданочуваат граѓаните кои обавуваат самостојна дејност:  кои не се во состојба да водат деловни книги или на кои водењето на деловните книги значително им го отежнува вршењето на дејноста;  кои не вршат трговска, угостителска и комисиона дејност (освен обврзникот кој врши трговска дејност исклучиво преку продажни места на организирани зелени пазари);  кои не вработуваат други лица;  во чија дејност не вложуваат и други лица и  кои остваруваат нето годишен приход од вршење на дејност до две просечни годишни плати

ПАУШАЛНО ОДАНОЧУВАЊЕ 

Барање за паушално плаќање на ПДД (образец "ПДД-П“) - НОВ ОБРАЗЕЦ-01.01.2018 г.



Обврзникот секоја година поднесува барање до УЈП најдоцна до крајот на годината која и претходи на годината за која се врши утврдување на данокот (до 31.12.2018 година, за 2019 година)



01.01.2018 год. - ПДД-П се поднесува во рок од 15 дена од денот на регистрација во соодветен регистар или пред отпочнување на вршење на дејноста



Не водат деловни книги и не се обврзани да состават и да достават Годишна сметка до УЈП и до ЦРМ

АВАНСНО ПОДИГНУВАЊЕ НА ДЕЛ ОД ДОБИВКАТА – СВД / ТП  Месечно подигнува 30.000 ден. од тековни приливи  360.000 денари (30.000 х 12) авансна дивиденда

 ПДД (30.000 х 11,111%) = 3.333; вк. 39.996 д. (12 мес.)  Тековна добивка за распределба 500.000 денари

СОЦИЈАЛНИ ПРИДОНЕСИ ЗА СВД / ТП НАЈНИСКА ОСНОВИЦА - 2018 год.  50% од ЈАНУАРСКА ПЛАТА (17.040) - занаетчии

(18.009 - 2019 год.)  ЈАНУАРСКА ПЛАТА (34.079) - адвокати, нотари

(36.017 - 2019 год.) НАЈВИСОКА ОСНОВИЦА - 2018 год.  12 ЈАНУАРСКИ ПЛАТИ (408.948) (432.204 - 2019 год.)

РЕАЛНА ОСНОВИЦА  месечна аконтација на нето приход на кој се плаќа данок (1/12 од даночната основа, АОП 25 од ПДД-ДБ од последната годишна сметка)

СОЦИЈАЛНИ ПРИДОНЕСИ ЗА СВД / ТП



ГЛОБА: 2.500 ЕВРА за неправилна и погрешна уплата на придонеси



2019 година - 26,3% (ПИО-18,4% + Зд-во 7,4% + 0,5%)

ПРИЗНАВАЊЕ, ВРЕДНУВАЊЕ И ТРОШЕЊЕ НА (НЕ)ТЕКОВНИТЕ СРЕДСТВА СОГЛАСНО СО МСФИ

М-р Ирена Николовска

НЕДВИЖНОСТИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА (МСС 16 / Оддел 17 на МСФИ за МСЕ)

 Се чуваат за употреба во производство или набавка на стоки/услуги, за изнајмување на други или за административни цели  Се очекува да се користат во текот на повеќе од еден период

ПРИЗНАВАЊЕ НА НЕДВИЖНОСТИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА - НПО (група 01)  Веројатно е дека идните економски користи се прилив за друштвото  Набавната вредност може да се измери веродостојно

ПРИЗНАВАЊЕ НА НЕМАТЕРИЈАЛНИ СРЕДСТВА (група 00) - МСС 38 / Оддел 18

ВЛОЖУВАЊЕ ВО НЕДВИЖНОСТИ - МСС 40 и Оддел 16 (група 02):  За заработка на НАЕМНИНИ

 За зголемување на КАПИТАЛОТ

и /или

ОПРЕМА која се чува за ПРОДАЖБА - МСФИ 5 (група 67):

ПРИЗНАВАЊЕ НА СИТЕН ИНВЕНТАР:  Незначајни ставки (со мала вредност)  Ставки кои се користат помалку од 1 година  Ставки кои не се поврзани со ставка на НПО Пример: Резервни делови, опрема за сервисирање, алати, калапи (ако не се поврзани со НПО)

ПОСЛЕДОВАТЕЛНИ ТРОШОЦИ:

 ПОПРАВКИ И ОДРЖУВАЊЕ - РАСХОД: Трошоци за секојдневно сервисирање (трошоци за труд и потрошен материјал)  ВО СМЕТКОВОД. ВРЕДНОСТ НА НПО: ЗАМЕНА НА ДЕЛОВИ во редовни интервали и РЕДОВНИ ГЛАВНИ проверки на ДЕФЕКТИ – доколку се исполнети КРИТЕРИУМИТЕ ЗА ПРИЗНАВАЊЕ

МЕРЕЊЕ ПРИ ПОЧЕТНО ПРИЗНАВАЊЕ НА НЕДВИЖНОСТИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА:

 Недвижностите, постројките и опремата се мерат според нивна НАБАВНА ВРЕДНОСТ, според МСС 16 и Одделот 17 на МСФИ за МСЕ

НАБАВНА ВРЕДНОСТ на НПО:

 НАБАВНА ЦЕНА, вклучувајќи царина и неповратни даноци на набавка (со одземени трговски попусти и рабати)  ТРОШОЦИ кои директно се припишуваат на доведување на средствата до локација и состојба на оперативна способност  Првична процена на ТРОШОЦИТЕ за ДЕМОНТИРАЊЕ И ОТСТРАНУВАЊЕ НА СРЕДСТВОТО и обновување на просторот

ТРОШОЦИ кои директно се припишуваат:

 Трошоци за користи на вработените (МСС 19)  Трошоци за подготовка на локација  Првич. трошоци за испорака и манипулирање  Трошоци за монтажа и инсталирање  Трошоци за тестирање  Надоместоци за професионалци (правни и брокерски надоместоци)

ТРОШОЦИ за позајмување (МСС 23):

 МСС 16 упатува на МСС 23: трошоците за позајмување може да се КАПИТАЛИЗИРААТ во НАБАВНА ВРЕДНОСТ, доколку директно се припишуваат на стекнување, изградба или производство на средство кое се квалификува  Одделот 17 на МСФИ за МСЕ НЕ ДОЗВОЛУВА КАПИТАЛИЗИРАЊЕ на трошоци за позајмув. – тие се признаваат како РАСХОД

ДАНОЧЕН ТРЕТМAН НА АМОРТИЗАЦИЈА Од 16 април 2011 година, ПРЕСТАНАА ДА ВАЖАТ:  УРЕДБАТА ЗА АМОРТИЗАЦИЈА И НОМЕНКЛАТУРА СО ГОД. АМОРТ. СТАПКИ За цели на ФИНАНСИСКО ИЗВЕСТУВАЊЕ и за ДАНОЧНИ ЦЕЛИ, пресметката на амортизација се врши според:  ПРАВИЛНИК ЗА ВОДЕЊЕ СМЕТКОВОДСТВО МСС 16 / Оддел 17 на МСФИ за МСЕ - Мат. С-ва МСС 38 / Оддел 18 на МСФИ за МСЕ - Немат. С-ва

НЕ СЕ ПРЕСМЕТУВА АМОРТИЗАЦИЈА:

 Вложувања во недвижности, мерени по објективна вредност (МСС 40)  Средства за продажба (МСФИ 5), само за големи и средни субјекти  Нематеријални средства со неограничен корисен век (МСС 38), само за големи и средни субјекти, кај мали и микро субјекти (Оддел 18) 10 год. корисен век и пресметка на амортизација (10%)

ПРАВИЛА ЗА АМОРТИЗАЦИЈА СПОРЕД МСФИ  ДРУШТВАТА НЕ СЕ ОБВРЗАНИ ДА ГИ ПРИМЕНУВААТ ГОД. АМОРТ. СТАПКИ ОД НОМЕНКЛАТУРАТА  СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ (Вреднување)  ОДЛУКА ЗА СМЕТКОВОДСТВЕНА ПРОЦЕНКА: o КОРИСЕН ВЕК (АМОРТ. СТАПКИ) o МЕТОД НА АМОРТИЗАЦИЈА o ПРЕОСТАНАТА ВРЕДНОСТ

ЕФЕКТИ ОД ПРОМЕНА НА СМЕТКОВОД. ПРОЦЕНКА СОГЛАСНО МСС 8 / Оддел 10 Корекција на сметковод. вредност на поврзано средство, обврска или главнина во периодот на промена. Се признава перспективно со нејзино вклучување во утврдувањето на добивката или загубата во: а) периодот на промената, доколку промената влијае само врз тој период, б) периодот на промената и идните периоди, доколку промената влијае и врз двете.

АМОРТИЗАЦИЈА НА НПО  ИЗНОС НА АМОРТИЗАЦИЈА Е НАБАВНАТА ВРЕДНОСТ НА СРЕДСТВОТО, ИЛИ ДРУГ ИЗНОС КОЈ Е ЗАМЕНА ЗА НАБАВНАТА ВРЕДНОСТ (ВО ФИНАНСИСКИТЕ ИЗВЕШТАИ), НАМАЛЕНА ЗА ПРЕОСТАНАТАТА ВРЕДНОСТ НА СРЕДСТВОТО  ИЗНОСОТ НА АМОРТИЗАЦИЈА СЕ РАСПРЕДЕЛУВА ВО ТЕКОТ НА ПРОЦЕНЕТИОТ КОРИСЕН ВЕК НА СРЕДСТВО

ПОЧЕТОК И ПРЕСТАНОК СО ПРЕСМЕТКА НА АМОРТИЗАЦИЈА НА НПО  ПРЕСМЕТКАТА НА АМОРТИЗАЦИЈА ЗАПОЧНУВА КОГА СРЕДСТВОТО СЕ СТАВА ВО УПОТРЕБА  ПРЕСМЕТКАТА НА АМОРТИЗАЦИЈА ПРЕСТАНУВА КОГА СРЕДСТВОТО Е ОТПИШАНО (или кога се класифицира како средство што се чува за ПРОДАЖБА-МСФИ 5)

МЕТОДИ НА ПРЕСМЕТКА НА АМОРТИЗАЦИЈА НА НПО  ПРАВОЛИНИСКИ МЕТОД  МЕТОД НА ОПАЃАЧКО САЛДО (ДЕГРЕСИВЕН)  МЕТОД НА ЕДИНИЦИ НА ПРОИЗВОДСТВО (ФУНКЦИОНАЛЕН МЕТОД)

МЕРЕЊЕ ПОСЛЕ ПОЧЕТНО ПРИЗНАВАЊЕ НА НПО според ОДДЕЛОТ 17:  Недвижностите, постројките и опремата се мерат според нивна НАБАВНА ВРЕДНОСТ, намалена за АКУМУЛИР. АМОРТИЗАЦИЈА и АКУМУЛИРАНИ ЗАГУБИ од ОБЕЗВРЕДНУВ.  Одделот 17 не пропишува модел на ревалоризација како МСС 16

МЕРЕЊЕ ПОСЛЕ ПОЧЕТНО ПРИЗНАВАЊЕ НА НПО според МСС 16: Друштвото ИЗБИРА еден модел на вреднување како своја СМЕТКОВОДСТВЕНА ПОЛИТИКА:  МОДЕЛ НА НАБАВНА ВРЕДНОСТ (Набавна вредност – Акумул. Амортизација – Акумул. загуби поради обезвреднување)  МОДЕЛ НА РЕВАЛОРИЗАЦИЈА (Објективна вредност – Акум. Амортизација – Акумул. загуби поради обезвреднување)

ОБЕЗВРЕДНУВАЊЕ НА НПО – МСС 36 / Оддел 27 на МСФИ за МСЕ  Загуба поради обезвреднување е износ за кој сметков. вредност на средство го надминува надоместливиот износ (на 31.12)  МСС 36: се признава како РАСХОД (освен, кога според МСС 16 е утврден ревалор. вишок)

 Оддел 27: се признава како РАСХОД  Трошокот за АМОРТИЗАЦИЈА се КОРЕГИРА во идните периоди: ревидирана сметков. вредност на с-во се распределува на преостанат корисен век

МОДЕЛ НА НАБАВНА ВРЕДНОСТ

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16:  ОБЈЕКТИВНА (ПАЗАРНА) ВРЕДНОСТ – ПРОЦЕНКА од професионално квалификувани ПРОЦЕНИТЕЛИ  Зачестеност на ревалоризација зависи од менување на пазарна вредност (ГОДИШНО / 3 или 5 ГОДИНИ)  Ревалоризација на ЦЕЛА ГРУПА средства

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16:  СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ ЗГОЛЕМЕНА: се признава во ОСТАНАТА СЕОПФАТНА ДОБИВКА (главнина) – РЕВАЛОРИЗ. ВИШОК, освен кога претход. ревалор. намалување било РАСХОД – се признава ПРИХОД  СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ НАМАЛЕНА: се признава РАСХОД, освен ако постои претход. ревалор. вишок кој најпрво се исцрпува

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: РЕВАЛОРИЗ. ВИШОК се пренесува во АКУМУЛИРАНА ДОБИВКА при:  ОТПИШУВАЊЕ на средство ИЛИ  ПОСТЕПЕНО додека средството се користи (амортизира)

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: ДЕЛ од ревалоризациониот вишок може да биде реализиран (пренесен во АКУМУЛ. ДОБИВКА) со користење на средството од страна на друштвото

РАЗЛИКАТА во пресметана АМОРТИЗАЦИЈА

РЕВАЛОРИЗИРАНА сметководствена вредност

Првобитна НАБАВНА вредност

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: ПРЕНОС НА ДЕЛ ОД РЕВАЛОРИЗАЦИОНИОТ ВИШОК во АКУМУЛ. ДОБИВКА со користење на средството

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА според МСС 16: Акумулираната амортизација се третира на еден од следните начини:  ПОВТОРНО се искажува ПРОПОРЦИОНАЛНО на ПРОМЕНАTA на БРУТО сметков. вредност  СЕ ЕЛИМИНИРА на товар на БРУТО сметков. вредност

Пример 1 а) РЕВАЛОРИЗАЦИЈА преку БРУТО сметк. вредност (ЗГОЛЕМУВАЊЕ):

Пример 1 б) РЕВАЛОРИЗ. преку БРУТО сметк. вредност (НАМАЛУВАЊЕ):

Пример 2) РЕВАЛОРИЗ. преку НЕТО сметк. вредност

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ И НЕПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ  ГОДИШНО - ИНДЕКС НА КУМУЛ. ПОРАСТ НА ЦЕНИ НА ПРОИЗВОДИТЕЛИ НА ИНД. П-ДИ - РЕВ-1  РАСХОДУВАНИ, ПРОДАДЕНИ И ОТТУЃЕНИ С-ВА - РЕВ-2

ОСНОВИЦА ЗА РЕВАЛОРИЗАЦИЈА: НАБАВНА ВРЕДНОСТ И АКУМУЛ. АМОРТИЗАЦИЈА РЕЗУЛТАТОТ ВО КОРИСТ / ТОВАР НА ИЗВОРИ НА С-ВА

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ И НЕПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ РЕВАЛОРИЗАЦИЈА на ЗЕМЈИШТЕ И ШУМИ  РАЗЛИКА МЕЃУ СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ И ВРЕДНОСТ НА КРАЈ ОД ГОД. (ПРОС. ПАЗАРНИ ЦЕНИ ОПШТИНА)

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА на ОСНОВНО СТАДО  РАЗЛИКА МЕЃУ СМЕТКОВ. ВРЕДНОСТ И ВРЕДНОСТ НА КРАЈ ОД ГОД. (ПАЗАРНИ ЦЕНИ)

РЕВАЛОРИЗАЦИЈА КАЈ БУЏЕТСКИТЕ КОРИСНИЦИ И НЕПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ

Данок на добивка - 2019-та Павле Гацов, „Про Агенс“

Новини во Законот за данокот на добивка, Сл. весник-248/18, во примена од 1 јануари 2019-та • НОВИНИТЕ НЕ СЕ ОДНЕСУВААТ НА СОСТАВУВАЊЕТО НА ДАНОЧНИОТ БИЛАНС ЗА 2018-ТА ГОДИНА

• Даночната стапка на данокот на добивка останува непроменета и пропорционална: 10% 1) Нов даночен статус на НЕПРОФИТНИТЕ ОРГАНИЗАЦИИ, регистрирани согласно со Законот за ЗДРУЖЕНИЈА и ФОНДАЦИИ -

здруженија на граѓани, фондации, сојузи, секој организационен облик на странска организација и други форми на здружување

 Новиот даночен статус НЕ се однесува непрофитните субјекти основани со посебен закон (АСО, МАПАС, КХВ, Агенции, ИСОС, ...)

НЕПРОФИТНИ ОРГАНИЗАЦИИ по ЗЗФ • НОВ статус: Обврзници на ДАНОК НА ВКУПЕН ПРИХОД  Се оданочуваат САМО приходите од стопанска дејност. Потребна е аналитика за разграничување на приходите на: - НЕОДАНОЧИВИ ПРИХОДИ (членарини, доброволни прилози, донации, грантови, подароци, завештанија, легати, дивиденди, приходи од буџет) - ОДАНОЧИВИ ПРИХОДИ (од вршење на стопанска дејност: закупнини, обуки, комерцијална продажба, ...)

• За 2019-та: Нов Даночен Биланс за НЕПРОФИТНИ ОРГАНИЗАЦИИ - „ДБ-НП/ВП“

НЕПРОФИТНИ ОРГАНИЗАЦИИ по ЗЗФ • Даночна основа: Вкупни приходи остварени од вршење на стопански дејности во годината, намалени за фиксен износ 1.000.000 денари • Даночна стапка: 1% на даночната основа • Непрофитните организации по ЗЗФ не може да бидат обврзници на данокот на добивка. • Даночно непризнаените расходи не влијаат на формирањето на даночната основа • Месечни аконтации НЕМА да плаќаат. Со оглед дека даночниот период е календарската година, овие субјекти не треба да плаќаат ниту аконтација за ЈАНУАРИ 20019-та година.

НЕПРОФИТНИ ОРГАНИЗАЦИИ - Пример ПРИХОДИ

Износ

Членарини

620.000

Донации

500.000

Буџет на град Скопје

365.000

Закупнини Комерцијални обуки Вкупно приходи

2.200..000 440.000 4.125.000

ПРИХОДИ од СТОПАНСКА ДЕЈНОСТ Закупнини

Износ 2.200..000

Комерцијални обуки

440.000

Вкупно приходи од стопанска дејност

2.640.000

Даночно ослободување

1.000.000

Даночна основа

1.640.000

Данок на вкупен приход (1.640.000 х 1%)

16.400

ЕДИНКИ КОРИСНИЦИ НА БУЏЕТ • Пропуштена шанса за законско уредување на статусот на ЕДИНКИТЕ КОРИСНИЦИ НА БУЏЕТ

• ОСТАНУВААТ обврзници на ДАНОКОТ НА ДОБИВКА. • Основата за данок ќе ја формираат од оданочивите расходи и ЕВЕНТУАЛНО од резултатот од вршење на профитна дејност

2. ПРЕЦИЗИРАЊЕ НА НАЧИНОТ НА ФОРМИРАЊЕ НА ДАНОЧНАТА ОСНОВА • Даночната основа се зголемува за оданочивите расходи и за помалку искажаните приходи

• Важно заради трансфернте цени и трансферните камати

3. НАДОМЕСТОЦИ НА ТРОШОЦИ ОД РАБОТЕН ОДНОС • Користење на сопствено возило за службени цели - до 60.000 денари годишно (со вклучен ДЛД): оданочив дел: 70% (42.000 денари) - делот над 60.000 денари годишно (со вклучен ДЛД) е ЦЕЛОСНО (100%) оданочив.

3. НАДОМЕСТОЦИ НА ТРОШОЦИ ОД РАБОТЕН ОДНОС Ред. број

Надомест за користење на сопствено возило заслужбени цели по ВРАБОТЕН

Признаен расход за даночни цели

Оданочив расход

30% од искажаниот трошок

70% од искажаниот трошок

Надоместоци на трошоци за користење на сопствено (приватно) возило на вработениот за потребите на работодавачот во износ со евентуално пресметан данок на доход до 60.0000 денари на годишно ниво Делот на надоместоци на трошоци за користење на сопствено (приватно) возило на вработениот за потребите на работодавачот во износ со пресметан данок на доход над 60.0000 денари на годишно ниво

0% 100% од искажаниот од искажаниот трошок за трошок за делот над делот над 60.000 денари 60.000 денари

4. НАДОМЕСТОК ЗА РАБОТА НОЌЕ • Даночно признавање на надоместокот за работа ноќе до законски пропишаниот износ (ЗРО)

• Ноќна работа; од 22 часот до 6 часот наутро. • Обезбедена исхрана или надоместок за исхрана во висина на 20% од ПМНП во РМ за претходната година (за 2018-та: 4.586 денари)

5. ПРИДОНЕС ЗА ДОБРОВОЛЕН ПЕНЗИСКИ ФОНД (ТРЕТ СТОЛБ) • Намалено ослободување усогласено со новиот Закон за данокот на личен доход

• НАМАЛУВАЊЕ од ЧЕТИРИ на ДВЕ просечни месечни бруто плати во РМ исплатени во претходната година • Некоординираност: 1)

Во ЗДЛД, бруто платата објавена во јануари

Во ЗДД, бруто платата за претходната година, се објавува во февруари

6. ПРЕМИИ ЗА ОСИГУРУВАЊЕ НА ЖИВОТ • НОВО ДАНОЧНО ОСЛОБОДУВАЊЕ (се воведува прв пат) • Осободување до ДВЕ просечни месечни бруто плати во РМ исплатени во претходната година • Истата некоординираност меѓу ЗДЛД и ЗДД

7. КУСОЦИ • Прецизирање на даночниот третман на КУСОЦИТЕ кои не се предвидени од вонреден настан и не паѓаат на товар на одговорно лице • ДРУГ ДОХОД кој се оданочува со 17,647% (без нормирани трошоци)

8. ДОНАЦИИ ВО СПОРТОТ • Трошоците за донации во спортот се ОДАНОЧИВИ НО,... • За нив СЕ НАМАЛУВА ДАНОЧНАТА ОБВРСКА утврдена во ДБ

• Намалување до 50% од пресметаниот ДАНОК НА ДОБИВКА • Ваучер издава Агенцијата за млади и спорт • Даночниот обврзник доставува БАРАЊЕ до УЈП • УЈП за 15 дена го потврдува или одбива барањето • Даночниот обврзник за 15 дена до УЈП доставува ИЗВЕСТУВАЊЕ за извршена донација.

8. ДОНАЦИИ ВО СПОРТОТ • Намалување на ДАНОЧНАТА ОБВРСКА за најмногу 50% од пресметаниот данок • Право на намалување на месечните аконтации на данокот на добивка – до 50% од износот на месечната аконтација • Не е можно кумулирање на даночното ослободување по основ на: -

финансиска донација во спортот со ВАУЧЕР и

донација од јавен интерес согласно со Законот за донации и спонзорства во јавните дејности.

9. ДЕЛОВНА УСПЕШНОСТ • Разлики меѓу РАБОТНА и ДЕЛОВНА УСПЕШНОСТ • Расходите по основ на деловна успешност за кои не се платени социјални придонеси ќе бидат оданочиви

10. АМОРТИЗАЦИЈА • Нов даночен третман на АМОРТИЗАЦИЈАТА • Се враќа пресметувањето на амортизација според правила уредени од фисклните власти • Пропишани стапки со Уредна • Одбранииот метод не се менува • Целосно отпишано средство повторно не се амортизира • За да се отпише преостаната сегашна вредност на нефункционално средство се бара одобрување од УЈП • Две пресметки или една единствена (за финансис. и за даночн. известување)

11. ВРЕДНОСНО УСОГЛАСУВАЊЕ НА ПОБАРУВАЊЕ • Правосилна судска пресуда НЕ ВЛИЈАЕ на оданочивоста на расходите по основ на исправка на вредноста на ненаплатените побарувања

12. ЗАЕМИ ОДОБРЕНИ НА ДОМАШНИ ПРАВНИ ЛИЦА • Заемите одобрени на домашни правни лица после 1 јануари 2019 година, што нема да се вратат до крајот на годината НЕМА да се оданочуваат. • Предмет на оданочување и понатаму ќе бидат заемите одобрени на физички лица и на НЕРЕЗИДЕНТНИ правни лица. • Избришано е ослободувањето по овој основ за заемите одобрени од здруженија и фондации основани за таа цел.

13. ТРАНСФЕРНИ ЦЕНИ • Оданочиви се разлики меѓу трансферни и пазарни цени, кога се работи за однос меѓу ПОВРЗАНИ ЛИЦА • Пропишани 6 методи за утврдување на трансферните цени. Ќе бидат разработени со Првилник.

• Извештај за трансферни цени се поднесува како прилог на ДБ. Извештај во скратена ворма (исклучок) ако вкупната вредност на трансакциите со поврзаните лица во текот на годината не надминува 10 милиони денари, или ако има трансакции само со поврзани лица резиденти на РМ • Поврзани лица на кои не се однесува даночниот третман на трансферните цени: Ако вкупниот приход е до 60 милиони денари.

14. 25% УЧЕСТВО ВО КАПИТАЛОТ КАЈ ТЕНКАТА КАПИТАЛИЗАЦИЈА СЕ НАМАЛУВА НА 20% • Оданочиви расходи се каматите по заеми добиени од сопственицинерезиденти со најмалку 20% учество во капиталот на домашниот субјект. • Оданочивоста не се однесува на фирмите што не се постари од 3 години (вклучувајќи ја и годината на основање). • Услов, заемот да е поголем од ТРОЈНИОТ износ на уделот на сопственикот-нерезидент.

15. РЕИНВЕСТИРАЊЕ НА ДОБИВКАТА • Правото на реинвестирање се однеусва и на набавките преку ФИНАНСИСКИ ЛИЗИНГ

16. ПОКРИВАЊЕ НА ЗАГУБИ • Оданочување на покривањето на загуби од добивки за периодот 2009-2013 година • Хронолошкиот редослед не е задолжтелен

16. ИСПЛАТА НА ДИВИДЕНДИ • Хронолошкиот редослед не е задолжтелен

Даночен биланс за 2018 година

Павле Гацов

Даночен обврзник • ДО се станува со чинот на регистрацијата – упис во соодветен регистар • Подружница на странско лице • Подружница на домашно лице НЕ составува Даночен биланс • Претставништво НЕ е даночен обврзник • Обврзник корисник на ТИРЗ (10 годишно ослободување) За ослободувањето УЈП донесува Решение на Барање на компанијата поднесено преку Дирекцијата за ТИРЗ.

• Заштитно друштво не е ДО (но: можност за губење на статус на Заштитно друштво)

Даночен обврзник • Казнено поправна установа НЕ е обврзник на данокот на добивка • ДО настанати со преобразба, ликвидација и статусна промена со иста сметководствена состојба (без данок) со процена се зголеми објективната вредност на имотот и ако со ревалоризираниот износ се зголеми основната главина (зголемувањето се оданочува) • Ликвидација (на отворање и затворање, но ако трае процесот и секоја година) • Статусни промени (поделба, спојување и присоединување) ДБ од почетокот на годината до датум на статусн. промена Издвојување во текот на годината. Аконтациите се делат на ДО до изготвувњето на годишната сметка

Финансиски резултат од БУ • Образец ДБ • Единките корисници на буџетски средства не се обврзници на ДД за средствата кои ги добиваат од буџетот • За приходите од стопанска дејност се прави посебна пресметка заради утврдување на почетната позиција од ДБ Приходи од стопанска дејност --------------------------------------------- = % Вк. приходи МИНУС Пренесен вишок од 2017-та Расходи од стопанска дејност = Вк Расходи х % од Приходи од стопанска дејност Приходи од СД – Расходи од СД = Финанс. резултат од СД

Оданочиви расходи • Расходи кои не се во функција на дејноста на ДО приватни расходи расходи што ја намалуваат даночната основа но не генерираат приходи (патувања, приватни услуги и градење, опремување на стан/куќа во приватна сопственост...) кусок во благајната (подигнати пари кои не се вратени и не се оправдани со документи)

НЕоданочиви расходи – за вработени лица • Општо правило (Според КД) • Дневници за службени патувања -

8% домашна дневица (ЈС: нема пропишан износ)

странство: според Уредбата и Решението

• Теренски додаток -

според обезбедените услови за работа (сместување исхрана и сл.) на терен)

• Одвоен живот -

60% од ТНП (ЈС: 30% од ТНП)

НЕоданочиви расходи – за вработени лица • Помош за смрт на вработен - ТРИ ТНП - ЈС: 30.000 • Помош за смрт на член на семејно домаќинство - ДВЕ ТНП - ЈС: 15.000

НЕоданочиви расходи – за вработени лица • Помош при елементарни непогоди - ЕДНА ТНП • Отпремнина за пензионирање - ДВЕ ТНП ЈС: ДВЕ МНП • Испратнина заради технолошки вишок - според работниот стаж

Неоданочиви расходи – за вработени лица • Регрес за годишен одмор - ЕДНА ТНП (грански дговори) - ЈС (60% од ЕМНП) Услов за исплата Можност за намалување • Јубилејна награда - ЕТНП

Неоданочиви расходи – за вработени лица • Сопствено возило за службени цели 70% од вредноста со ПДД • Непрекинато боледување над 6 месеци - ЕДНА ТНП - ЈС (ЕДНА ПРОС. ПЛАТА во ОРГАНОТ) • Новогодишен надомест • Тим билдинг

(НЕ)Оданочиви расходи • Поле (АОП 06) Трошоци за сместување (ноќевање со појадок) и превоз на надвoрешно лице (документираност) • Сметководствен сет на документираност • Несметководствен сет на документираност Извештај, Работен налог, Записник,... • Временска поврзаност • Важи и за членови на УО и НО

Неоданочиви расходи • Организирана исхрана и превоз - 4.586, месечен износ на признат расход за организирана исхрана по работник - стварни трошоци во јавниот сообраќај • Членови на органи на управување/надзор 16.884 месечно по лице (паушал/по седница + патни и дневни трошоци)

НЕоданочиви расходи • Доброволно пензиско осигурување: 134.752 денари годишно по лице • Волонтери: 5.053 денари/месечно по лице • Скриени исплати од добивки (кусоци) • Репрезентација (90% од расходот) • Стипендии • Отпис на побарувања • Побарувања по заем • Финансиски донација во спортот Процедурални компликации

РЕИНВЕСТИРАНА ДОБИВКА 2018-та

2018 година: Правна основа за реинвестирање на добивката од 2017 година • Правната основа е утврдена со: - член 28 од Законот за данокот на добивка и - член 7 од Правилникот за данокот на добивка. Три главни позиции: - ДАНОЧНАТА ОСНОВА искажана во Даночниот биланс составен за 2017 година (АОП 30 од ДБ) - ИЗНОСОТ НА ИЗВРШЕНИТЕ ВЛОЖУВАЊА (ИНВЕСТИЦИОНИ НАБАВКИ) во 2018 година (АОП 36 од ДБ) - РАСПРЕДЕЛЕНИОТ ДЕЛ ОД НЕТО ДОБИВКАТА ОСТВАРЕНА ЗА 2017 ГОДИНА НАМЕНЕТ ЗА ИНВЕСТИЦИИ (РЕИНВЕСТИРАНА ДОБИВКА)

2018 г.: Реинвестирање на добивката од 2017 г. • Зошто е важна Реинвестираната добивка? 

МИНУСНА СТАВКА на тековната Даночна основа

• Важно: Ослободувањето се однесува само за распределениот дел од нето добивката остварена за МИНАТАТА година наменет за нови инвестиции

• Не постои можност за користење на ова ослободување за: - распределен дел од акумулираната добивка од 2016 година и претходно - пренесување на поголемиот износ на новите инвестиции во однос на реинвестираната добивка како неискористено право за наредниот даночен период

2018 г.: Реинвестирање на добивката од 2017 г.

• Внимавајте на главниот формален услов: Одлука за распределување на дел од нето добивката за 2017 година за нови инвестиции во 2018 година • После Одлуката, во сметководството треба да следи евиденција со која делот од нето добивката наменет за нови инвестиции се префрла на сметка на резервите: 9422 Следење и искнижување од евиденцијата

Третман на амортизацијата на средствата за кои се користи правото на „реинвестирање на добивката“ • Сметководствен аспект: Амортизацијата на реинвестираните средства е трошок во Билансот на успех • Амортизацијата е признаен расход и во Даночниот биланс • „ДВОЈНО“ намалување на даночната основа првото, преку ИНВЕСТИЦИОНИТЕ НАБАВКИ (еднократно) и второто, преку АМОРТИЗАЦИЈАТА (постепено). Шема Набавка на нетековни средства во 2018 Амортизација Добивка пред амортизација и Даночен биланс за 2018-та Даночна основа (300 – 10 = 290 – 100)

100 10 300 190

Инвестициони набавки НАБАВКИ ПРИФАТЛИВИ ЗА ДАНОЧНИ ЦЕЛИ - Материјални средства (НПО) Земјиште, земјиште и згради, машини, моторни возила, мебел и инвентар и канцелариска опрема.

- Нематеријални средства (компј. софтвер и патенти) - Инвестиции во тек ИСКЛУЧОЦИ патнички автомобили

бела техника

мебел

уметнички дела од ликовната и применетата уметност

теписи

други набавки кои служат за административни цели

аудиовизуелни средства

аванси за недвижности

Исклучоци од исклучоците Логичен пристап (без законска основа/но, постои преседан) • Патнички автомобили со специјална додатна опрема: - такси возила, возила за обука на возачите, специјални медицински возила, погребни возила и слично, кои што се директно поврзани со вршењето на основната дејност на претпријатието • Мебел, теписи, аудиовизуелни средства и бела техника: - опремување на хотели, мотели, ресторани - во угостителството и туризамот - кино сали, театри, спортски објекти и други објекти - во дејностите од културата и спортот-трговски дуќани и други продажни места - во трговијата - како и за уредување на шалтерските ентериери кај банките, осигурителните компании и други претпријатија кај кои основните услуги се даваат преку шалтери.

Услов • Исклучување на можноста даночниот обврзник да го пренесе правото на сопственост над средствата со кои се стекнал преку реинвестирање на добивката во рок од пет години од денот на нивното стекнување. • Доколку обврзникот ги отуѓи средствата на било кој начин (продаде, подари и сл.) има обврска да го плати данокот на добивка кој би го платил кога не би го користел ова даночно ослободување.

До кога се чува „реинвестираната добивка“ во евиденцијата ? 5 години или порано:

– До целосното амортизирање – Подарување – Уништување – Продажба Отуѓувањето пред 5 години создава обврска за плаќање на данокот на добивка што не бил платен заедно со припаѓачка камата. Со искнижувањето на средствата, реинвестираниот дел од добивката треба да се врати на акумулирана добивка: 9422 / 950

Одлука за распоредување на добивката (483 од ЗТД) 1. износот од добивката за покривање на загубата од минати години (доколку таква има); 2. износите коишто се внесуваат во законските и во статутарните резерви на друштвото;

3. износот којшто се исплатува во вид на дивиденда; 4. дополнителните издатоци врз основа на одлуката; 5. евентуалниот пренос на добивката во наредната година (акумулирана добивка); 6. износот на добивката со којшто ќе се изврши зголемување на основната главнина на друштвото и 7. износот од добивката за инвестиции.

Математички правила ОПИС

Опции 1

Распореден дел од нето добивката од 2017 -та за нови инвестиции

2.500

1.000

1.900

2.500

2.000

Даночна основа за 2018-та

1.200

1.500

1.600

2.500

3.000

Фактички инвестиции во 2018-та (инв. набавки)

1.500

1.200

1.100

1.600

9.000

Вкупен износ за кој може да се намалува даночната основа за 2018 година

1.200

1.000

1.100

Данок на вкупен приход - 2018-та Павле Гацов, „Про Агенс“

Број на обврзници на Годишниот данок на вкупен приход и наплатени приходи по овој основ (2017-та) • Број на обврзници на ГДВП (2017-та):

47.030 правни лица (споредба со 2016-та: 47.145) • Приходи од ДВП (2017-та):

60.433 илјади денари (споредба со 2016-та: раст од 6,12%) • Констатација: Многу обврзници, мали приходи за буџетот од ГДВП • Причини:

Нула данок до 3 милиони денари приход Ниска даночна стапка (1%) за приход од 3 до 6 мил. денари.

Обврзници на Годишниот данок на вкупен приход • Микро и мали трговци + ПЗУ (и други правни лица) • Кои водат сметководство и изготвуваат ГС според ЗТД и

• Извршуваат СТОПАНСКА дејност. / Оданочувањето зависи од ПРИХОДИТЕ. Проверка на големина на субјект на сајтот на ЦРМ: www.crm.com.mk

Износот на годишниот приход ја дефинира даночната позиција на обврзникот на Данокот на вкупен приход • ВКУПЕН ПРИХОД остварен по сите основи (од кој било извор) за 2018 г: - од нула до 3 мил. денари = ослободување од плаќање на ГДВП - од 3 мил. до 6 мил. денари = 1% ГДВП или избор на данок на добивка • НОВОФОРМИРАНО ТРГОВСКО ДРУШТВО

Критериум за влез во поедноставен даночен режим е Приходот на годишно ниво = Остварен приход : бр. на месеци на работење х 12. Пример: Друштво основано на 4 октомври 2018, остварило приход од 1.545.200. ВП на год. ниво: 1.545.200 : 3 х 12 = 6.180.800 > 6.000.000. Во која група на обврзници ќе припадне друштвото?

Годишен приход до 3 милиони денари • Субјектите со ВКУПЕН ПРИХОД за 2018-та година до 3.000.000 денари се ослободени од обврската за плаќање на ГДВП

Освен што не плаќаат ГДВП, НЕ се обврзници ниту на ДАН. на ДОБИВКА. Овие субјекти НЕ ги оданочуваат остварените приходи, ниту реализираните расходи, НЕ ја оданочуват искажаната добивка. Тие НЕ се засегнати од трошоците за репрезентација, кусокот, стипендирањето, ....итн. Иако не плаќаат ГДВП, поднесуваат ДБ-ВП (преку E-ДАНОЦИ).

Субјектите се обврзници на ДЛД кога се јавуваат во улога на ИСПЛАТУВАЧИ и на ДДВ (ако се регистрирани ДДВ обврзници).

Годишен приход меѓу 3 и 6 милиони денари • Субјектите кои за 2018-та г. оствариле вкупен приход меѓу 3 милиони и 6 милиони денари, ИЗБИРААТ меѓу: а) данокот на добивка (се плаќа на утврдената даночна основица, по стапка од 10%) или б) годишниот данок на вкупниот приход (се плаќа на евидентираниот вкупен приход на годишно ниво, по стапка од 1%).

Паметниот избор не треба да се темели само на актуелниот даночен расход, туку и на плановите за следните 2 години. Избраниот даночен статус на обврзник на ГДВП мора да се задржи најмалку 3 години. Изборот се врши со поднесување на ДАНОЧНИОТ БИЛАНС.

Друштва со посебен даночен статус • Заштитните трговски друштва, основани согласно со Законот за вработување на инвалидни лица и • Трговски друштва, корисници на технолошко-индустриска развојна зона, основани согласно со Законот за технолошки -индустриски и развојни зони имаат посебен даночен статус и можност за влез во режимот на годишен данок на вкупен приход, доколку ги исполнуваат условите.

Кој не може да го користи поедноставениот даночен режим • домашни правни лица кои не водат сметководство согласно со одредбите на Законот за трговски друштва (непрофитни субјекти, заедница на станари); • подружници на странски правни лица во Република Македонија; • трговец-поединец (ТП е обврзник на персонален данок на доход); • трговски друштва од областа на: банкарство, осигурување, финансиски услуги, како и дејност од областа на игри на среќа и забавни игри; • трговски друштва кои не го усогласиле своето работење со одредбите на Законот за трговски друштва од 1996 и 2004 година и не ја мигрирале својата жиро-сметка (трговски друштва во мирување); • субјекти над кои во година на работењето е отворена постапка на стечај и/или ликвидација (Брошура на УЈП).

Пресметување на ГДВП • Даночна основа: Вкупен приход остварен по сите основи • Даночна стапка: 1% • Пресметаниот данок на вкупниот приход до 3 милиони денари не се плаќа • Пресметаниот данок на вкупниот приход меѓу 3 и 6 милиони денари се плаќа во рок од 30 дена од рокот за поднесување на годишната сметка

Дивиденда кај обврзник на ГДВП • За дивиденда по потекло од добивката остварена за периодот 2009-2013 година, обврзник на ГДВП не поднесува ДД-ИД и не плаќа данок на добивка на исплатената двиденда • Ако во овој период актуелниот обврзник на ГДВП бил обврзник на данок на добивка, тогаш пресметува данок на добивка за исплатената дивиденда од добивката по потекло од 2009-2013 година и поднесува образец ДД-ИД до УЈП • Останува обврската за данок на доход ако дивидендата се исплаќа на физичко лице или задржан данок ако дивидендата се исплаќа на странско правно лице

Реинвестирана добивка кај обврзник на Данок на ВП: Ментална гимнастика • За 2017-та друштвото искажало приходи под 3 милиони денари и било во режимот на ДБ-ВП

• За 2018-та друштвото искажува приходи поголеми од 6 милиони денари и е обврзник на данокот на добивка. • Дали ако ги исполни законските услови (распределен дел од нето добивката од 2017 г., фактички направени инвестиции во 2018-та година и утврдена даночна основа за 2018 година) друштвото може да користи реинвестирана добивка за 2018 година?

• Дискусија....?

Избор и менување на даночен статус - Примери • 2016-та: ГВП = 1.980.000, друштвото е обврзник на ГДВП • 2017-та: ГВП = 5.640.000, друштвото избрало данок на добивка

• 2018-та: ГВП = 4.780.000, ????????? Дали Друштвото во 2018 г. може да одбере да биде обврзник на ГДВП? Дискусија за алтернативи...

КПУ 1/2019 февруари 2019 година

Статусот на сметководителите во 2018-та - „МОМЕНТИ“ Павле Гацов, „Про Агенс“

…. и во 2018-та продолжи .... • Лошиот статус на сметководителите пред надлежните институции и пред клиентите

• Трендот на високи трошоци, ниски приходи и голем обем на работа • Легислативниот стрес на крајот на годината голем број на прописи кои влегуваат во сила на крајот на годината, односно веднаш на почетокот на годината, во време кога се изготвува обемен и сложен сет на годишни финансиски и даночни извештаи

… продолжува ... • Губењето скапоцено време за потпишување и достава на ДДВ пријавите. Наместо трајни, ... ад хок решенија (продолжување на рокови за ден, два,...

• Истото ќе се повтори и при поднесување на Даночните биланси за 2018-та. ДА или НЕ !?

…. продолжува .... • Агонијата на Асоцијацијата на сметководителите (ИСОС) • Недонесувањето на најавениот НОВ Закон за вршење на сметководствени работи во 2018-та година ...

• ПРОТЕСТ на сметководители, НО без вистинска институционлна организација од страна на избрани претставници на професијата? • Објави на најавениот протест на сметководителите и средба со Премиерот (на презентациите што следат)

СЛУЧАЈНОСТИ или почеток на подобрувања ... намалени известувања ... објавен нацрт текст на ЗВСР • Престанување на обврската за издавање на секое физичко лице Збирен податок за 2018-та г. за остварениот приход по било кој основ (плата, надоместоци, договор на дело, закупнини, дивиденди и сл.), платените аконтации, одбитоци, олеснување и нето исплатен приход • Престанување на обврската за достава до УЈП на Годишен извештај за персоналниот данок на доход - ПДД-ГИ - ПДД-ГИ/ОЗП - ПДД/ГИ/ОЦО • Престанување на обврската за достава до УЈП на Год. даночна пријава (ПДД-ГДП)

сепак, ... остануваат паралелни известувачки обврски ... • До 31 јануари 2019-та година: на РАБОТНИКОТ да му се издаде писмена пресметка на плата, придонеси од плата и надоместоци на плата за 2018-та година, вклучувајќи ги и данокот и придонесите - член 110 од Законот за работните односи • До 15 февруари 2019-та година: на РАБОТНИКОТ да му се издаде Годишен извештај за пресметаните и уплатени придонеси за 2018-та година - член 22.2 од Законот за придонеси • Глоба: 1.700 евра за правното лице.

• Практично решение: Двата извештаи во еден, со датум на издавање до 31.01.2019-та г. и повикување во Извештајот на двата закони.

ПЛАТИ - ЈАНУАРИ 2019-та Просечна месечна плата објавена во јануари: 36.017 (за МПИН) Практични ИНСТРУКЦИИ за инсталација на НОВИОТ МПИН. • Се брише СТАРИОТ МПИН од CONTROL PANEL / Elektronski MPIN (Klientski softver) • Се симнува НОВИОТ МПИН (од 23.01.2019 година) од http://www.ujp.gov.mk/mk/obrasci/opis/81

• Се снима на DESKTOPOT или во DOWNLOADS (или кај што сакате) и го екстрахирате (анзипувате)... • Со десен клик врз снимениот фајл со екстензија MSI (INSTAL) се инсталира новиот образец на самоизбраната локација.

• Потоа во МПИН-от ги подесувате Параметрите за пресметка на придонеси, во делот промена на параметри и Нов период за да ги добиете прикажаните информации:

Поставени Проагенсовите АЛАТКИ за пресметка на: а) ПЛАТА и б) ДОХОД • Алатка за пресметка на ПЛАТА (нето и бруто) со гранични износи и вклучена прогресија • Алатка за пресметка на ДОХОД (нето и бруто) со нормирани трошоци и вклучена прогресија • Страна 72 од Прирачникот бр. 2, Преглед

На www.proagens.mk се поставени Проагенсовите АЛАТКИ за составување на ГОДИШНАТА СМЕТКА • Алатка за составување на Годишната сметка во excel за ПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ • Алатка за составување на Годишната сметка во excel за ПРОФИТНИ СУБЈЕКТИ (со големи броеви) • Алатка за составување на Годишната сметка во excel за ЕДИНКИ КОРИСНИЦИ на БУЏЕТ/ФОНД (втора година на користење) • Барања да изготвиме Алатка за НЕПРОФИТНИТЕ СУБЈЕКТИ (најавуваме за 2019-та година)

ИНФОРМАЦИИ ОД ИНСТИТУТОТ НА СМЕТКОВОДИТЕЛИ (ИСОС) – ЛИСТИ НА ИСОС ЧЛЕНАРИНА • ОС што ја платиле членарината / ОС што должат членарина • С што ја платиле членарината / С што должат членарина ПЕНЗИОНЕРИ • ОС мажи што наполниле 64 год. / С мажи што наполниле 64 год. • С жени што наполниле 62 год. / С жени што наполниле 62 год. КОРЕСПОНДЕНЦИЈА НА ИСОС СО ЦРМ И УЈП • неплатена членарина / незаснован работен однос / пензионер • За елиминирање на незаконитостите, ИСОС предлага издавање на ПОТВРДА, НО ...

Про агенс, КПУ-1/2019 февруари 2019 година

Вршење на сметководствени работи (Предлог текст на НОВИОТ Закон за ВСР од 5 февруари 2019-та година)

Хронологија на ЗВСР • објавен: 95/12, во сила од 3 август 2012 г. („Илинденски закон“) • 7 измени: 188/13, 27/14, 154/15, 192/15, 23/16, 190/16 и 193/17 (последна измена) - со измените е заменет почетниот концепт за влезен испит, со проверка на знаењето на 3 г.

• ПЛУС укинувачка одлука на Уст. суд (102/13): член 30, ст. 1 т. 5 • Предлог текст на нов ЗВСР, септември 2018-та година, ener.gov.mk: од 10.9.2018, односно 20.9.2018 година ... ПОТОА ...

• Одржани неколку работни средби за предлог ЗВСР во МФ (голем интерес со присуство од: СвБ, академска заедница, СК при ССК, 10-тина организирани сметководители, консалтинг куќи, сметководст. бироа, МФ; Изнесени многу (главно) добри предлози) • НАЈНОВО: www.finance.gov.mk: 5.2.2019 година: објавен Нов текст на Предлог Законот (со вклучени забелешки од работните средби)

КПУ РАЗРЕШНИЦА • С / ОС кој започнал со посета на КПУ во 2017 година должен е најмалку 80% од пропишаниот бројот на часови за периодот од три последователни години да ги исполни до 31 декември 2019 година.

• Остварените КПУ часови согласно со стариот ЗВСР се ПРИЗНАВААТ со новиот Закон. 2017 - КПУ часови

2018 - КПУ часови и наваму

Најмалку КПУ часови за ТРИ години (2017-2019)

Сметководител

60 за 3 години (најмалку 10 годишно)

Овластен сметководител

90 за 3 години (најмалку 20 годишно)

Статус

Уште колку да посетам во 2019-та?

(60 х 80%)

72 (90 х 80%)

72 / 48 минус вкупно посетените КПУ часови од 2017-та година наваму (но, НЕ помалку од 20 часа)

СПРОВЕДУВАЊЕ НА КПУ ОБУКИТЕ ЗА 2019 ГОДИНА • С/ОС кој посетил КПУ организирано преку ИСОС, полага ТЕСТ преку електронскиот систем на Институтот заради оценка на стекнатото знаење. Тестот се спроведува најдоцна во рок од 48 часа по завршувањето на обуката. Тестирањето за оценка на стекнатото знаење од посетената обука се врши на ДОБРОВОЛНА ОСНОВА. • ЗАДОЛЖИТЕЛНОТО ТЕСТИРАЊЕ за КПУ обуките организирани од страна на ИСОС ќе започне да се применува од 1 јануари 2021 година. • За 2019 година единствена форма се КПУ ОБУКИТЕ организирани од страна на ИСОС.

НОВ МОДЕЛ НА СПРОВЕДУВАЊЕ НА КПУ ОБУКИТЕ ОД 2020 ГОДИНА • НАЈМАЛКУ 50% од пропишаните часови за една година, С/ОС мора да ги реализира во рамки на ОБУКИТЕ организирани од страна на ИСОС. Освен преку обуки организирани од ИСОС, од 2020 г. и натаму КПУ може да се спроведува и преку присуство на / учество во (како): • домашни и меѓународни семинари, работилници, симпозиуми и други видови на организирана едукација, признати од ИСОС, • предавач на обуките на ИСОС и на домашни и меѓународни семинари, работилници, симпозиуми и други видови на организирана едукација, признати од ИСОС, • статии во домашни и меѓународни стручни публикации од областа на сметководството, ревизијата и сродни области, признати од ИСОС,

НОВ МОДЕЛ НА СПРОВЕДУВАЊЕ НА КПУ ОБУКИТЕ ОД 2020 ГОДИНА • спроведување на стручниот испит за сметководител, односно овластен сметководител или стручниот испит за ревизор, • менторство при практиканство или практична обука од областа на сметководството на ученици од средни училишта и студенти, • објавена стручна книга од областа на сметководството, ревизијата, даноците и сродни области со рецензија од универзитетски професор од областа на сметководството и ревизијата, • објавен прирачник од областа на сметководството, ревизијата, даноците и сродни области и

• други облици на КПУ утврдени со акт на ИСОС.

Ист опфат и дефиниции • Опфат на ЗВСР: вршење на сметководствени работи за/во: - трговци: трговски друштва и ТП - приватни здравствени установи (ПЗУ), - непрофитни организации (заедница на станари, регулаторни тела,...) Исклучени од опфатот: буџети, буџетски корисници и единки корисници (старо решение) • „Сметководствени работи“: прибирање и обработка на податоци врз основа на сметководствени документи, подготовка и водење на трговски/деловни книги и составување на годишна сметка и/или финансиски извештаи во согласност со закон (непроменета дефиниција)

ИСОС • Правно лице со јавни овластувања утврдени со ЗВСР • Органи: Собрание, Надзорен одбор, Управен одбор и Претседател на ИСОС • Комисии (5 задолжителни): - Дисциплинска комисија, - Комисија за спроведување на испит за добивање уверение за С/ОС,

- Комисија за образование, КПУ и публикации, - Комисија за превод на МСФИ и МСФИ за МСС и

- Комисија за контрола на квалитет на работењето

ИСОС • За избор на Претседател, членови на Собранието, УО, НО и комисиите се спроведува ЈАВЕН ОГЛАС • ИСОС по распишувањето на изборите за органите и комисиите на ИСОС формира ПОСЕБНА КОМИСИЈА за ИЗБОР од ТРИ лица • Органите на ИСОС се бираат со НЕПОСРЕДНО ГЛАСАЊЕ преку е-систем на ИСОС • ИСОС води 10 Регистри • Го контролира квалитетот на работењето на ТП-С, ТП-ОС и ДВрСР • ИСОС со ДВАЈЦА членови учествува во работењето на СОВЕТОТ ЗА НАДЗОР НА СМЕТКОВОДСТВОТО И РЕВИЗИЈАТА

ИСОС - Собрание • Собранието брои 50 членови (С/ОС) со мандат од 4 години со право на избор на уште еден мандат • Седници најмалку ДВА пати годишно. Редовна Годишна седница до 15 април. • Седница на Собранието се свикува преку електронскиот систем на ИСОС. • Седница се одржува со учество на мнозинство од вкупниот број на членови на Собранието (26). Пренос во живо преку е-системот на ИСОС. • За секоја одржана седница членовите на Собранието ќе добиваат надомест на патни трошоци.

ИСОС – Надзорен, Управен одбор и Претседател • Надзорниот одбор брои 3 члена (ОС со 5 години поседователен работен стаж) со мандат од 3 години без право на повторен избор. • Седници најмалку ЕДНАШ на секое тримесечие.

• Управниот одбор брои 7 члена (С/ОС со 5 години поседователен работен стаж) со мандат од 4 години без право на повторен избор. • Седници најмалку ЕДНАШ месечно (за да се прими наоместок). • Претседателот на ИСОС (во РО) е претседател на Управниот одбор (ОС со 5 г. поседователен работен стаж) со мандат од 4 години без право на повторен избор. Доставува Програма за работа и развој за 4 г.

Дефиниции ПЛУС • Сметководствен ПРИПРАВНИК (лице во РО, БЕЗ уверение за С/ОС, стекнува практични знаења и вештини, запишано во Регистар на сметководствени приправници) • Надоместок за УПИС / БРИШЕЊЕ во / од Регистарот за „сметководствени практиканти“)

• Ментор: С / ОС задолжен за организирање на работата / упатување / следење на сметк. приправник за време на стручното оспособување • Лице кое врши сметководствени работи, без право за потпишување на ГС и/или ФИ: лице во РО кај обврзник за водење на сметководство, НО не и кај ТП-С, ТП-ОС и ДВрСР, БЕЗ уверение за С/ОС, запишано во Регистар на лица кои вршат сметководствени работи, без право за потпишување на годишна сметки и/или финансиски извештаи • Надоместок за УПИС / БРИШЕЊЕ во / од Регистарот за неактивни С/ОС

Дефиниции ПЛУС: НЕАКТИВНИ сметководители / ОС • Неактивен С/ОС е лице СО уверение за СМ /ОВЛ. СМ од ИСОС, кое во период до пет години вкупно во текот на работниот век не врши сметководст. работи и кое е регистрирано во Регистарот на неактивни С/ОС • Надоместок за УПИС/БРИШЕЊЕ во/од Регистар на неактивни С/ОС

• Престанување со вршење на сметк. работи со барање на С/ОС до ИСОС за упис во регистарот на неактивни С/ОС (се наведува периодот на неактивност, кој се запишува во Регистарот). ИСОС врши упис во рок од 15 дена. Регистар се воспоставува во рок од 9 месеци • Важно: Неактивниот С/ОС во периодот на неактивност:

- не смее да врши сметководствени работи, - нема обврска да плаќа членарина и - нема обврска да посетува КПУ (23.5).

Можности за стекнување статус СМЕТКОВОДИТЕЛ / ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ во 2019-та г.-БЕЗ ПОЛАГАЊЕ • До 1 јануари 2020 г., уверенијата за сметководител, односно овластен сметководител ќе се издаваат според актуелните (старите) услови уредени со члент 15 од актуелниот ЗВСР. • Првиот испит за стекнување на уверение за сметководител, односно овластен сметководител согласно со НОВИОТ НАЦРТ Закон за вршење на сметководствени работи овој закон ќе започне да се спроведува од 1 јануари 2020 година. • Секој кој согласно со АКТУЕЛНИОТ ЗаконВрСмР ќе ги исполни пропишаните услови за стекнување на статус на сметководител, односно овластен сметководител ќе ја ИЗБЕГНЕ ОБВРСКАТА ЗА ЗАДОЛЖИТЕЛНО ПОЛАГАЊЕ. • Потсетуваме на АКТУЕЛНИТЕ услови за стекнување уверение на следниот слајд:

СМЕТКОВОДИТЕЛ (до 31.12.2019-та) • уверение за завршено СРЕДНО економско образование и потврда од работодавач за работно искуство од најмалку ТРИ години од областа на сметководството, или • уверение за завршено ТРИГОДИШНО ВИСОКО ОБРАЗОВАНИЕ од областа на економијата или бизнисот, односно завршени студии според Болоњската декларација и има 180 кредити според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС) и потврда од работодавач за работно искуство од најмалку ДВЕ години од областа на сметководството, или • уверение за завршено ЧЕТИРИГОДИШНО ВИСОКО ОБРАЗОВАНИЕ (VII/1 степен) од областа на економијата или бизнисот, односно завршени студии според Болоњската декларација и има 240 кредити според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС) и потврда од работодавач за работно искуство од најмалку ЕДНА година од областа на сметководството.

ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ (до 31.12.2019-та г.) • уверение за завршено ЧЕТИРИГОДИШНО ВИСОКО ОБРАЗОВАНИЕ (VII/1 степен) од областа на економијата или бизнисот, односно завршени студии според Болоњската декларација и има 240 кредити според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС) и потврда од работодавач за работно искуство од најмалку ТРИ година од областа на сметководството.

УСЛОВИ за ПОЛАГАЊЕ НА ИСПИТ за стекнување уверение во НАЦРТ ЗАКОНОТ ЗА ВрСмР • НЕМА ОБВРСКА ЗА ЕКОНОМСКО ОБРАЗОВАНИЕ (ПОЛОЖЕНИОТ ИСПИТ Е УСЛОВ) • СМЕТКОВОДИТЕЛ - средно образование

- тригодишно високо образование - четиригодишно високо образование • ОВЛАСТЕН СМЕТКОВОДИТЕЛ - тригодишно високо образование - четиригодишно високо образование

ПРЕДМЕТИ од ПРОГРАМАТА за полагање 1) Општа сметководствена теорија и основни сметководствени принципи

8) Право на трговски друштва и корпоративно управување

2) Законска рамка во врска со подготовката на годишни сметки и финансиски извештаи и на консолидирани годишни сметки и финансиски извештаи

9) Стечајни и слични правни постапки,

3) Меѓународни стандарди за финансиско известување

10) Трудово право,

4) Финансиска анализа

11) Даночен систем

5) Сметководство на трошоци и управувачко сметководство

12) Граѓанско право и деловно право

6) Управување со ризик и внатрешна контрола

13) Информатичка технологија и компјутерски системи

7) Професионална етика и независност

14) Основните принципи на финансиски менаџмент и управување на трговски друштва

Вршење на сметководствени работи • С може да врши сметководствени работи, вклучително и да составува и потпишува годишна сметка и/или финансиски извештаи за СВД, заедници на сопственици на станови, ТП, здруженија и фондации и ПЗУ со НАЈМНОГУ ДВАЈЦА ВРАБОТЕНИ • ОС може да врши сметководствени работи, вклучително и да составува и потпишува годишна сметка и/или финансиски извештаи за сите обврзници за водење на сметководство. • Услови: ДВЕ ГОДИНИ пракса под менторство на С/ОС. До тогаш со забелешка „НЕМА ПРАВО за составува потпишува ГС/ФИ“. • Работен однос заснован на полно работно време за вработени во ТП-С, ТП-ОС и ДВрСР • ДВрСР има вработено најмалку: 1 С плус 1 ОС.

ГОДИШНА СМЕТКА НА ВРШИТЕЛИТЕ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ - 2018 година М-р Ирена Николовска

САМООДАНОЧУВАЊЕ НА ВРШИТЕЛИТЕ НА САМОСТОЈНА ДЕЈНОСТ ОД 1.1.2014 г. 



ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС - ПДД-ДБ 

ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС (ПДД-ДБ) - непризнати даночни расходи 1. Трошоци на материјалите и набавната вредност

ГОДИШЕН ДАНОЧЕН БИЛАНС (ПДД-ДБ) - непризнати даночни расходи 5. Дел од амортизација по функционална метода

НАДОМЕСТОЦИ ОД РАБОТЕН ОДНОС – ПРИЗНАТ ДАНОЧЕН РАСХОД        

НАДОМЕСТОЦИ ОД РАБОТЕН ОДНОС – НЕПРИЗНАТ ДАНОЧЕН РАСХОД



РЕГРЕС ЗА ГОДИШЕН ОДМОР



ЈУБИЛЕЈНИ НАГРАДИ



НОВОГОДИШНИ НАДОМЕСТИ

НАМАЛУВАЊЕ НА ДАНОЧНА ОСНОВА  извршени вложувања во материјални средства

 Правото на даночното ослободување обврзникот

ПАУШАЛНО ОДАНОЧУВАЊЕ 

Барање за паушално плаќање на ПДД (образец "ПДД-П“) - НОВ ОБРАЗЕЦ-01.01.2018 г.



Не водат деловни книги и не се обврзани да состават и да достават Годишна сметка до УЈП и до ЦРМ

 ПДД (30.000 х 11,111%) = 3.333; вк. 39.996 д. (12 мес.)  Тековна добивка за распределба 500.000 денари

СОЦИЈАЛНИ ПРИДОНЕСИ ЗА СВД / ТП НАЈНИСКА ОСНОВИЦА - 2018 год.  50% од ЈАНУАРСКА ПЛАТА (17.040) - занаетчии

(18.009 - 2019 год.)  ЈАНУАРСКА ПЛАТА (34.079) - адвокати, нотари

(36.017 - 2019 год.) НАЈВИСОКА ОСНОВИЦА - 2018 год.  12 ЈАНУАРСКИ ПЛАТИ (408.948) (432.204 - 2019 год.)

СОЦИЈАЛНИ ПРИДОНЕСИ ЗА СВД / ТП



ГЛОБА: 2.500 ЕВРА за неправилна и погрешна уплата на придонеси



2019 година - 26,3% (ПИО-18,4% + Зд-во 7,4% + 0,5%)

Refika MuriŃ&#x153; Agencija PRO Agens



Predlozi za kni`ewa na kusocite, odnosno vi{ocite



Razlikata na sredstvata i obvrskite utvrdena pod denot na popisot



Zabele{ki i objasnuvawa vo vrska so utvrdenite razliki, od licata koi rakuvaat /se zadol`eni so sred.



Drugi zabele{ki i objasnuvawa... Predlozi za likvidacija na utvrdenite razliki (prebivawe na kusocite i vi{ocite nastanati po osnov na zamena na isti i sli~ni povidovi, odnosno sredstva i vrednost, na~inot na nadomestuvawe na kusocite i evidentirawe na vi{ocite, otpis na zastarenite pobaruvawa, prihoduvawe na zastarenite obvrski)

Rokot za dostavuvaweto na: izve{tajot popisnite listi i aktot na zakonskiot pretstavnik ili organot na upravuvawe do smetkovodstvenata slu`ba, najdocna dvaeset dena pred rokot za dostavuvawe na godi{nata smetka odnosno do 8 fevruari 2019



Врз основа на Одлуката на органот на управувањето за усвојување на резултатите од извршениот попис:

KUSOK NA OSNOVNI SREDSTVA, NA TOVAR NA DELOVNIOT FOND

Kni`ewe: 900 - Dr`aven-javen kapital

17.300

029 - Ispravka na opremata

28.300

022 - Oprema - Za rashod na ukraden kompjuter

45.600

Kni`ewe: 029 -

Ispravka na vred. na opremata 022 - Oprema - Konstatiran kusok na telefon

1985 - Predvideni tro{oci za DDV 25.000 h 18% 2501 - Dano~en dolg po osnov na kusoci - DDV za kusok

25.000 25.000

4.500 4.500

Evidentirawe na razliki po popis (kusok na siten inventar) na tovar na ostanatiot kapital Kni`ewe: 901 - Ostanat kapital

50.000

365 - Ispravka na sitniot inventar 365 - Ispravka na sitniot inventar

50.000 50.000

362 - Siten inventar vo upotreba - Za utvrden kusok na tovar na BK po Odluka br. ________

50.000

KUSOK NA MATERIJALI, NA TOVAR NA ODGOVORNOTO LICE Kni`ewe:

901 150 -

Ostanat kapital 10.000 310 - Materijal na zaliha Kratkor. pobaruv. od vrabotenite 10.000 298 - Drugi vremenski razgrani~uvawa

Po Odluka broj _____ pobaruvawe za kusok

10.000 10.000

Nadomestokot na {tetata liceto }e ja uplati vo 2019 godina. Soglasno smetkovodstvenoto na~elo na pari~no iska`uvawe, prihodot se priznava so prilivot (vo 2019-ta) Kni`ewe:

100 298 -

@iro smetka 725939 - Drugi nedano~ni prihodi

200.000

Drugi vremenski razgrani~uvawa

200.000

150 -

200.000

Kratkor. pobar. od vrabotenite

200.000

- Po izvod br. ______ za naplaten kusok od vraboten

VI[OK NA OSNOVNI SREDSTVA Kni`ewe: 022 - Oprema

900 - Dr`aven-javen kapital -

Za evidencija na podareni sredstva po dostavnica br. _______

220.000

Usoglasuvawe na pobaruvawata Kni`ewe: 298 - Drugi pasivni razgrani~uvawa 30.000 122 - Kupuva~i 30.000 - Po Odluka broj _________

Usoglasuvawe na obvrskite Kni`ewe: 220 - Dobavuva~i 198 - Drugi AVR - Po Odluka broj _____

10.000

ЕВИДЕНЦИЈА НА ДОЛГОРОЧНИТЕ СРЕДСТВА

Kni`ewe: 198 -

AVR 220 - Dobavuva~i po faktura br._____

480190 - Kupuvawe na druga oprema 198 - AVR 220 - Dobavuva~i 100 - @iro smetka - po izvod br. ________

111.600 111.600 111.600 111.600

111.600

Oprema 111.600 900 - Dr`aven-javen kapital - po priemnica (za evidencija na oprema)

111.600

022 -

111.600

Книжење: 198 - АВР 11.800.000 220 - Добавувачи 11.800.000 - по фактура бр._____ 030 - Инвестиции во тек - град. објекти 11.800.000 900 - Државен-јавен капитал 11.800.000 481230 - Реконструкција на деловен објект 11.800.000 198 - АВР 11.800.000 220 - Добавувачи 11.800.000 100 -Жиро сметка 11.800.000 - по извод бр. ________ Во случајов, буџетскиот корисник не е регистриран ДДВ обврзник

Книжење: 022 - Опрема 2.478.000 900 - Државен-јавен капитал - Евиденција на примени подарени средства

2.478.000



Со Одлука на Владата, трајно пренесена недвижна ствар од државниот орган на буџетски корисник. Според сметководствените податоци на државниот орган, набавната вредност изнесува 33.450.000 денари, а исправката на вредноста на објектот изнесува 12.660.000 денари

Кај примателот: 020 - Градежни објекти .........................................33.450.000 900 - Државен - јавен капитал ......................................20.790.000 029 - Акумулирана амортизација за град. објекти ..... 12.660.000 Кај државниот орган: 900 - Државен - јавен капитал ................................20.790.000 029 - Акум.амортизација кај град.објекти .............12.660.000 020 - Градежни објекти .............................................. 33.450.000



ПРОДАЖБА НА ОС - ДВИЖНО ДОБРО



Со Одлука на Владата, трајно пренесена недвижна ствар од државниот орган на јавното претпријатие. Според сметководствените податоци на државниот орган, набавната вредност изнесува 33.450.000 денари, а исправката на вредноста на објектот изнесува 12.660.000 денари

Кај јавното претпријатие: 021 - Градежни објекти .........................................33.450.000 914 - Основна главнина - запишан капитал..................20.790.000 019 - Акумулирана амортизација за град. објекти ..... 12.660.000 Кај државниот орган: 900 - Државен - јавен капитал ................................20.790.000 029 - Акум.амортизација кај град.објекти .............12.660.000 020 - Градежни објекти .............................................. 33.450.000

AMORTIZACIJA NA DOLGORO^NITE SREDSTVA (MATERIJALNI I NEMATERIJALNI) Soglasno so ~len 19 od Zakonot

 



Основица за пресметување: Набавната вредност и промените на вредноста - амортизација од првиот ден на наредниот месец, - праволинисика метода на отпис, со примена на Номенклатурните стапки Долгорочните средства, чија поединечна вредност е пониска од 300 ЕВРА во денарска противвредност да се прикаже групно како ситен инвентар

Согласно член 21-а од Правилникот за сметковод. долгорочни средства се сметаат и следните средства чија поединечна вредност е пониска од 300 Евра: 



намештај од сите видови и друг мебел, во комплет (гарнитура) или поединечно и без оглед на тоа како се користи ликовни, вајарски или други уметнички дела со музејска вредност опрема што се користи како уред или како постројка за загревање, вентилација или за чистење и одржување на канцелариски или други простории, односно на определени транспортни средства опрема за чија изработка е употребено злато, сребро, платина или друг скапоцен метал,



 



телефонски и телеграфски централи, нивни уреди и инструменти радиоуреди, телевизиски уреди, радио и телевизиски приемници и предаватели постројки и уреди за приготвување и чување на храна електрични и електронски машини, компјутери и уреди за книжење и електронски и електрични машини за пишување, постројки и уреди за умножување на материјали електронски и медицински уреди и апарати, уреди и постројки за лабораториски и медицински истражувања електронски училишни учила и уреди, постројки и апарати за истражувачко-научна и истражувачко-развојна работа, постројки, уреди и апарати за лабараториски истражувања или испитувања на материјали, производи и стоки комплети и поединечни алати со вградени програми кај кои , работата се одвива автоматски (непрекинато)

Primer: Posle izvr{enite dokni`uvawa i napraveniot popis na inventarot, presmetan e otpis na osnovnite sredstva za 2016 godina: ď&#x201A;&#x2014;

otpis za 2016 na grade`nite objekti

ď&#x201A;&#x2014;

otpis za 2016 na opremata

167.800 79.400

Kni`ewe: 900 - Dr`aven-javen kapital 247.200 029 - Ispravka na grade`ni objekti 167.800 029 - Ispravka na opremata 79.400 -

д-р Рефика Муриќ

ПРОПИСИ:   



Законот за сметководството за НО Правилникот за сметководството за НО Уредбата за контниот план и за билансите на други субјекти Правилникот за содржината на одделни конта во контниот план за други субјекти ДВОЈНО СМЕТКОВОДСТВО според сметките од сметковниот план за непрофитните организации

1. 2. 3.

биланс на состојба биланс на приходи и расходи и белешки кон финансиските извештаи Доставување

до: Регистарот на годишните сметки Управата за јавни приходи - "ДБ" Со вредност на имотот или годишен приход под 2.500 ЕВРА не се доставуваат финансиски извештаи "ДБ" до Управата за јавни приходи

СОСТАВУВАЊЕ НА ГОДИШНАТА СМЕТКА 1) 2) 3) 4)

Утврдување Утврдување Утврдување Утврдување

на состојбата на средствата на приходите на расходите на финансиски резултат

Утврдување на вишокот на приходи и неговата распределба (ДОБИВКА) - Вишокот на расходи и нивно покривање (ЗАГУБА) -

Долгорочни средства = со поединечна вредност повисока од 300 евра Средствата се искажуваат по набавна вредност Набавка од наменски средства: 013 441 -

 

Опрема 220 - Добавувачи Средства за опрема 900 - Деловен фонд

Ситниот инвентар се отпишува еднократно Средства, со поединечна вредност под 300 евра --> групно СИТЕН ИНВЕНТАР

Амортизација   

Праволиниска метода со пропишани годишни стапки Основица - набавна, односно ревалориз. вредност Поединечно за секое средство 900 - Деловен фонд

029 - Исправка на вредноста

Ревалоризација повлекување од употреба/отуѓување (проценка)  повторно вреднување - ако пораст на цени на индустриските производи е позитивен

Сметководствено начело:

Приходите се признаваат во пресметковниот период во кој што настанале, според критериумот на мерливост и расположивост  

мерливи - кога можат да се искажат вредносно, расположиви - кога се остварени (наплатени до 31.01)

под услов да: - се однесуваат на пресметковниот период - служат за покривање на обврските од периодот



 



приходи од продажба на производи и стоки (сметка 710) приходи од услуги (сметка 715) приходи од закупнини (сметки од група 74) сопствени приходи (сметки од група 75), по основ на издавачка дејност, приходи од влезници, билети, приходи од сервисни и други услуги За добивките остварени од наведените промети, Непрофитните организации се подложни на оданочување со данок на добивка



со претходно утврдување на сметководствената вредност, т.е. пресметка на амортизацијата и ревалоризација заклучно со крајот на месецот на продажбата



Со или без капитална добивка (зависно од начинот и изворот при стекнувањето)



Специфики за ДДВ



Се признаваат во пресметковниот период во кој настанале, доколку се платени најдоцна до 31.01 Расходите за храна, медицински материјал и лекови, се признаваат во моментот на вистинско трошење

Надоместоци на трошоци за лица кои не се вработени кај исплатувачот, се ослободени од ПДД врз основа на документи за направените: 

Трошоци за ноќевање и појадок на лица ангажирани за извршување на работа за НО,



Трошоци за сместување, храна и превоз за лица учесници на настани организирани од НО,



Трошоци за сместување, храна и превоз за членови на Синдикат, учесници и ангажирани на настани, како и примања на членови на синдикат исплатени од средства на синдикатот согласно актите.

група 45: Помошти, донации и други давачки од средства прибавени од сопствени извори (од ченарини, продажби, закупнини, дадени услуги и др.) група 43: Пренесени средства

натамошно проследени примени средства, како финансиска или друга поддршка на други субјекти

група 43: Пренесени средства Добиени средства проследени на други како:  регрантирање со цел постигнување на утврдените цели на проект

во поглед на наменското трошење на грантот и даночните импликации од спроведување на задачите по проекти по одобрениот грант секој одговара за својот дел.

Распоредување на добивка:  за деловен фонд  за резервен фонд  за пренос во наредна година (сметка 296) Член 12 од Законот за здруженијата на граѓани и фондациите:

„Организациите не можат да се основаат за стекнување со добивка, но можат да вршат дејности со кои може да остварат добивка, ако дејноста е поврзана со целите утврдени со статутот. Ако во работењето на организациите се оствари добивка таа мора да биде употребена за остварување на целите утврдени со статутот.“

ПОСЛЕДНА ДДВ ПРИЈАВА И ДРУГИ ДДВ АКТУЕЛНОСТИ

ПОСЛЕДНА ДДВ ПРИЈАВА СПЕЦИФИЧНИ ИЗНОСИ ЗА ВНЕСУВАЊЕ: 

Корекции на износи од предходни периоди <1%



Корекции на ПРЕТХОДЕН ДДВ од поделба на претходните даноци по член 36 од ЗДДВ



Даночен долг од разлики по пописот

КОРЕКЦИИ НА ИЗНОСИ ОД ПРЕТХОДНИ ДАНОЧНИ ПЕРИОДИ ПРИМЕР: Март - помалку пријавен ДДВ 1.000 ден. од 120.000

= 0,8% < 1% (1.000ден. се додаваат во ДДВ-04 за Декември) *** Април - помалку пријавен ДДВ 2.000 ден. од 100.000

= 2% > 1% (2.000 ден. се додаваат во ДДВ-04 за Април)

Корекција на претходните даноци по член 36 од ЗДДВ ПРИМЕР: ПРИМЕР: ДДВ од влезни исполнувања (режиски трошоци) употребени за промет СО (продажба на софтвер) и промет БЕЗ (обука во компјутерски центри) право на одбивка на претходен данок, одбиван во текот на 2017 година во однос 80:20%, врз основа на вкупниот промет на 31.12.2017 се корегира во однос 70:30%.

За 10% се намалува одбивката во поле 18 и 19 од ДДВ-04

КРАЕН РОК ЗА ИСПРАВКИ НА ДДВ ПРИЈАВИ 

ИСПРАВКА НА ДАНОЧНАТА ПРИЈАВА со нова ИСПРАВЕНА даночна пријава



РОКдо доставување на годишната пријава Разграничување од ИСПРАВКИ НА ПРОМЕТ по член 22 од ЗДДВ

Фактури за промет од 2017 издадени во 2018 Лоцирање на трошокот за влезни фактури  Лоцирање на данокот со право на одбивка 

ПРОМЕНА НА ДАНОЧЕН ПЕРИОД Даночен период: Календарски месец (промет над 25.000.000) Календарско тримесечје (над 1.000.000 ден.) Промена на даночен период се врши со Решение од УЈП, со важење од 01.01.

ДЕРЕГИСТРАЦИЈА ОД ДДВ 

НА БАРАЊЕ НА ДАНОЧ. ОБВРЗНИК - по истек на 5 г.

 ПРИНУДНА:

 За даночен обврзник кој не поднел даночни пријави во ДВА даночни периоди или кога,  1 година поднесува даночни пријави без ДДВ за извршен промет и без претходен данок,  2 календарски години поднесува даночни пријави без данок за извршен промет, со исклучок кога искажува само промет ослободен од данок со право на одбивка или претходен данок од стекнати инвестициони добра.

ОБВРСКИ ЗА ВЛЕЗ ВО СИСТЕМОТ - РЕГИСТРАЦИЈА ЗА ДДВ Со вкупен промет (оданочив во земјата):  Кој надминал износ од 1.000.000 денари во изминатата календарска година или  Кој го надминал износот од 1.000.000 денари во текот на годината Според член 10 став 2 од Законот за ДДВ и буџетските корисници (и други јавно правни тела) можат да бидат ДДВ обврзници (доколку во рамките на одредена стопанска дејност вршат оданочив промет)

ФИЗИЧКИ ЛИЦА

во системот на ДДВ

ФИЗИЧКИ ЛИЦА во системот на ДДВ Најчесто регистрирани ПО ОСНОВ на:  НАЕМ (СО ИСКЛУЧОК НА НАЕМ НА СТАН ЗА СТАНБЕНИ ЦЕЛИ)  ПРОДАЖБА НА ДОБРА ОСНОВИЦА = НАДОМЕСТ + ПДД Основ за регистрација според Мислење на УЈП од 02.12.2016 (Упатство за ДДВ од 2000 год.):  трајно или повремено самостојно врши стоп. дејност  планско повторување на одредена дејност  интензитет (повеќе од 1 промет/год.)  учеството на пазарот како производител, трговец или вршител на услуги...

ФИЗИЧКИ ЛИЦА во системот на ДДВ ПОТВРДЕНО со СООПШТЕНИЕ и ФЛАЕР на УЈП (од 11.01.’18) потенцијална обврска за остварувачи на приходи од:  дејностите на вештаци и стечајни управници,  земјоделска дејност,  договор на дело,  издавање под закуп на деловен простор,  авторски договори и права од индустриска сопственост,  членување во надзорен одбор и сл.

Самостојна дејност Самостојна дејност постои кога истата се врши за своја сметка и на своја одговорност. Како самостојна дејност не се смета дејноста на физичките лица, кои поединечно или здружени се вработени и по тој основ примаат плата, им се плаќаат придонеси и работат под упатства на работодавачот.  Физичкото лице изнајмено од работодавецот на друг, не станува даночен обврзник по основ на договор за дело или вршење функција.  доколку физичкото лице врши лично услуги кон други лица и остварува приходи...е обврзано за регистрација

Проблеми: Наплата на накнадно засметаниот данок? Договори кои предвидуваат „крајни износи со данок“ – дали ДДВ е тука вклучено? Или треба дополнително да се пресмета? На чиј товар ќе падне ДДВ од претходни години зависи од поставеност на договорите, односно дали има простор да се наплати од корисникот на услугата или ќе паден на товар на новорегистрираниот обврзник. Ретроактивната обврска на штета на давателот на услугата. Или пак на нарачателот, ако го плати, а не може да го одбие. Правна несигурност: Дали УЈП ќе се задоволи од пресметан данок со пресметаната стапка од 15,25%, ако во договор е нагласен „нето надомест од ххх денари плус даноци“ Дали УЈП ќе го глоби лицето кое фактурира промет после х години, наместо во законскиот рок од 5 работни дена.

Проблеми: Закуподавач - ДДВ оврзник За продажба на изнајмуваниот објект ќе пресмета ДДВ Ако продава друг, неизнајмуван објект не пресметува ДДВ Ако купи објект, со цел да го изнајмува, ќе има ли право на одбивка на ДДВ? Како ќе ја докаже намената? Што ако објектот го изнајмува 2 години, па престане – ќе прави исправка со враќање на одбиениот ДДВ (член 37) на државата во наредни 8 години ... Дали е обврзан за плаќање на ДДВ на друг промет, пример на консултантски услуги? Како ќе се дели претходниот данок со право на одбивка од оној без право на одбивка на ДДВ

Регистриран обврзник за ДДВ, кој продава домашни ракотворби

Индивидуалниот земјоделец регистриран за ДДВ по основ на промет на вишокот домашно производство

Физичко лице регистриран за ДДВ по основ на закуп

ЕВИДЕНЦИСКИ ОБВРСКИ НА ДДВ ОБВРЗНИКОТ Уредна и точна евиденција за:  основите на пресметувањето на данокот,  претходниот данок кој може да го одбие,  основите на пресметување на данок за прометот извршен кон него. Евиденцијата се води врз основа на влезните и на излезните фактури, на царинските документи и др.

ПРИХОДИ (профитен сектор)

д-р Рефика Муриќ Агенција ПРО АГЕНС

ПРОПИСИ И ИНТЕРНИ АКТИ ЗТД ПРАВИЛНИК за водење на сметководството (МСФИ /МСС) - "големи стандарди" (од 2004) (МСФИ за МСЕ) - "мали стандарди" (од 2012)

Сметководствени политики Биланс на успехот (Извештај за добивка или загуба) (единствен за микро, мали, средни и големи)

PRIHODI Дефиниција: Приливи Зголемување на средства Намалување на обврски

Добивки

Зголемување на главнината (освен уплати на сопствениците)

МСС 18- Приходи МСФИ/МСЕ Оддел 23 - Приходи - Приходи од продажба (и размена) на добра - Приходи од давање услуги - Приходи од камата, тантиеми и дивиденди

УТВРДУВАЊЕ и ПРИЗНАВАЊЕ на ПРИХОДИТЕ ПРИХОД = ПРИЛИВИ НА СВОЈА СОПСТВЕНА СМЕТКА, без: - Наплатените даноци, - Дел од бруто-приливи кај посреднички односи - Незавршени услуги и градежни работи - Дотации несудрени со расход во периодот - Авансни наплати за идни испораки или услуги - Промети со неизвесен процес за стекнување приход ...

СПЕЦИФИЧНО ПОСТАПУВАЊЕ  Подготвена стока за испорака Задржани се чува до уплата од купувачот ризици од  Комисиона продажба продажба  Монтажата, значаен дел од договорот Не се признава приход Право на купувачот за откажување на трансакцијата

ПОПУСТИ И НАГРАДИ ВО ТРГОВИЈА НА ГОЛЕМО РАБАТИ И ПОПУСТИ ПО ИЗБОР ВО МАЛОПРОДАЖБАТА – ПОПУСТ ЗА СИТЕ ИЛИ ЗА ГРУПИ (КАТЕГОРИИ) НАГРАДУВАЊЕ НА ЛОЈАЛНОСТА, со доделување на наградни кредити, врз основа на вредноста на извршеното купување

ЛОЈАЛНИ КУПУВАЧИ (иднината на трговецот) „КТМФИ Толкување 13: Програми за лојалност на потрошувачите“ – КТМФИ 13 од Комитетот за толкување на меѓународното финансиско известување, превземено и кај нас

НАГРАДИ Понудените награди се производи или услуги кои се обезбедени од страна на самиот ентитет и/или права да подигнат производи или услуги од третата страна

КАМАТИ, ТАНТИЕМИ И ДИВИДЕНДИ Приходот се пресметува: КАМАТИТЕ - со употреба на методот на ефективна камата ТАНТИЕМИТЕ на пресметковна основа според договор ДИВИДЕНДИТЕ – со утврденото право за исплата на дивиденда

Финансиски наем: (МСС 17; Оддел 20 од МСФИ/МСЕ) 

Предвидено пренесување на сопственоста;



Опција за купување по багателна цена;



Времетраењето на наемот / економски век;



Сегашната вредност на минималните плаќања =вкупната вредност на средство;



Специјализирана природа, по мерка на наемателот

Оперативен наем е секој наем кој не е финансиски

Закон за ДДВ:  Оперативен наем e секој наем каде не е предвидено преминување на сопственоста до крајот на наемот

МСС 11 - Договори за изградба МСФИ/МСЕ Оддел 23 - Приходи Кога исходот на договорот може да се процени: со Метод на процент на довршеност се признаваат: Приходи, Расходи, Добивка за завршениот дел

Ако исходот од договорот не може да се процени: приходите = до износот на настанатите трошоци за кои е веројатно дека ќе бидат надоместени трошоците се расход во периодот во кој настанале не се признава добивка, но, се признава загуба (ако е неможна наплата на трош.)

КАПИТАЛИЗИРАНО СОПСТВЕНО ПРОИЗВОДСТВО И УСЛУГИ (АОП 206) Приход се признава само кога употребата на сопствени производи и услуги е капитализирана - капитализираните средства (на група 745) - краткорочните средства: на трошок за искористените средства / услуги

ФИНАНСИСКИ ПРИХОДИ Приходи од односи со поврзани друштва - од вложувања во поврзани друштва; - камати, курсни разлики и остан. фин. приходи

Од работење со неповрзани друштва: - ПРИХОДИ ОД ВЛОЖУВАЊА - ПРИХОДИ ОД КАМАТИ

- ПРИХОДИ ОД КУРСНИ РАЗЛИКИ - НЕРЕАЛИЗИРАНИ ДОБИВКИ ОД ФИН. СРЕД. - ОСТАНАТИ ФИНАНСИСКИ ПРИХОДИ

РАСХОДИ

(профитен сектор)

РАСХОДИ Дефиниција: Одливи Намалување на средства

Намалување на главнината

Зголемување на обврски

(освен исплати на сопствениците)

Загуби

ТРОШОЦИ ЗА РЕКЛАМА Реклама, пропаганда, промоција и саеми - с-ка 417  реклама преку електронски и печатени медиуми  услуги на рекламни агенции (промоции, презентации)  трошоци за уредување / изложување на саеми  трошоци за пласирање на производи  остан. трошоци за реклама, пропаганда, промоција

УЈП: трошоците кои се однесуваат за пласирање на производи, рекламирање или учество во наградни програми (според прописи за аудио визуелни медиумски услуги) се признат расход

РЕПРЕЗЕНТАЦИЈА, ПОДАРОЦИ ДОНАЦИЈА, СПОНЗОРСТВО Трошоци за репрезентација (с-ка 444) Подароци на вработени (441) и др. лица (469) Трошоци за спонзорства и донации (с-ка 443) Со Соданочно даночнопоттикнување поттикнување (Закон за донации вово ЈД)ЈД) (Закон донацииииспонзорства спонзорства - -за задонации донациидо до5% 5%од одвк. вк.приход приход - -за заспонзорства спонзорствадо до3% 3%од одвк. вк.приход приход непризнати трошоци- -донации донациии испонзорства спонзорства Непризнати трошоци --за лица за физички физички лица -- донирање воспортот спортот(намал. на данокот) донирање во

ВРЕДНОСНО УСОГЛАСУВАЊЕ НА ТЕКОВНИ СРЕДСТВА Исправка на побарувања (455/129, АОП 220 ) Признат расход: по

основ на правосилна судска одлука и

пријавени

и потврдени ненаплатени поб. од субјекти во стечај и ликвидација

***Траен (директен) отпис на побарувања (466/120, АОП 222)

УСОГЛАСУВАЊА НА ЗАЛИХИТЕ (материјали, суровини, производи и стоки) По основ на: 1. - Пресметка на „КРКР“ 2. - Утврдување на КУСОК 3. - Усогласување на вредноста според МСС

1. КАЛО, РАСТУР... Не се признат расход (чл. 9 т. 16): трошоците на кало, растур, крш и расипување над нормираните износи утврдени со Правилникот за кало, растур... ИЛИ КОИ НЕ СЕ ПРИЧИНЕТИ ОД:  Вонреден настан (кражба, пожар или др.)  Виша сила (природни непогоди)

Со доказ за количините на расходот, не се плаќа ДДВ

2. КУСОЦИ СКРИЕНИ ПРИХОДИ од аспект на ДД ДРУГ ПРИХОД со ПДД ПРОМЕТ со ДДВ Ако: - Не се предизвикани од вонредни настани  Вонреден настан (кражба, пожар или др.)  Виша сила (природни непогоди) - Не се надоместуваат од одговорно лице

3) УСОГЛАСУВАЊЕ НА ВРЕДНОСТА Задолжителна процена на залихите на 31.12: (МСС 2) „нето реализациона вредност" (Оддел 13) „продажна цена намалена за трошоците за комплетирање на продажбата“

Признавање загуба поради обезвреднување Признат расход од аспект на данок на добивка o Без обврска за пресметување ДДВ o

Анулирање на обезвреднување на залихите Кога:  Престанале околностите кои претходно довеле до обезвреднување  Нето реализационата цена (намалена за трошоците за комплетирање на продажбата) е зголемена

ИСКНИЖУВАЊЕ ОТУЃУВАЊЕ И РАСХОД НА НЕТЕКОВНИ СРЕДСТВА Подготвено од Про Агенс

СметкоОСНОВ ЗА ИСКНИЖУВАЊЕ ОС Употребна водствена Основ за искнижување вредност

Продажба 

вредност

/ подарување на активно средство

√

Продажба на средство ставено надвор од употреба

√

Продажба / подарување на целосно отпишано средство

√

Продаж. на целосно отпишано средство како отпадок

√/Х

Отстранување / уништување

Продажба на активно средство НАСТАН Капитална загуба Капитална добивка

Сметководствена вредност

Продажна вредност

20.000

15.000

20.000

25.000

- Посебна основа од член 19 - Ослободување по член 23 точка 20 - ДДВ основа за редовна продажба со ДДВ: (пазарна вред. која при тоа го постигнува износот на ДДВ како исправка по чл.37 од ЗДДВ)

Подарување на активно средство  

НабавнаНАСТАН вредност 900.000

Сметководствена вредност (100.000)

Основица за ДДВ

должи

побарува

Акумулирана амортизација

800.000

Трошоци за донации

100.000

Трош. за ДДВ при донирање

Даночен долг (ДДВ) Набавна вредност

(100.000)

18.000 18.000 900.000

Подарување на средство ставено надвор од употреба целосно отпишано Набавна вредност НАСТАН  900.000 

Акумулирана амортизација

Трошоци за донации Трош. за даноци при донирање Набавна вредност Даночен долг (5.000 * 18%)

СметкоОсновица водствена за ДДВ вредност (проценка) (0) (5.000)

должи

побарува

900.000 0 900 900.000

900

Искнижување на оштетени средства и продажба во корисни делови НАСТАН Акумулирана амортизација Расход од вонреден настан

СметкоОсновица водствена за ДДВ 5% вредност (продажна (100.000) (20.000)

800.000

(100.000 - 20.000)

80.000

Побар. за продад. компј. Делови (20.000 + 20.000 * 5%)

21.000

Набавна вредност Даночен долг

900.000 1.000

УНИШТУВАЊЕ НА РАСХОДУВАНИ СРЕДСТВА 

НабавнаНАСТАН вредност

СметкоУпотребна водствена вредност вредност (250.000) х

Акумулирана 900.000 амортизација

150.000

Расход како резултат на вонреден настан

250.000

Набавна вредност

Доказ за уништувањето!

400.000

Продажба на отпадоци од средства (без сметковод. вредност и без употребна вредност)

РАСХОДУВАЊE НА ДОЛГОРОЧНИ СРЕДСТВА КАЈ БУЏЕТСКИ КОРИСНИЦИ Д-r Refika Muri} Подготвено од Про Агенс

Правилник за сметководство за буџетите и буџетските корисници, член 27: Долгорочните средства кои во целост се отпишани се задржуваат во евиденцијата и се искажуваат во билансот на состојба до моментот на нивното продавање, подарување, оттуѓување на друг начин или уништување. Подготвено од Про Агенс

Закон за користење и располагање со стварите во државна сопственост и со стварите во општинска сопственост, член 42: движните ствари кои не се штетни по животната средина и здравјето, а кои државните органи или правните лица основани од државата, времено или трајно престанале да ги користат заради неисправност, технолошка некомпатибилност, технолошка застареност или се вишок, можат:  да се дадат на користење,  да се продадат или  да се разменат.

Движните ствари, можат времено или трајно да се дадат на користење на други државни органи и правни лица основани од државата,општините, градот Скопје, здруженија на граѓани и фондации, кои имаат потреба од користење на движните ствари.

Ако движните ствари не му се потребни на друг државен орган, или правно лице основано од државата, правото на сопственост на движните ствари со или без надоместок, може да се пренесе на општините, градот Скопје или на здруженија на граѓани и фондации

За продажба на движните ствари одлучува Владата на предлог на државниот орган, односно правните лица основани од државата на кои трајно престанала потребата од користење на движната ствар. 

Предлогот за продажба на недвижни ствари го доставува одговорното лице во органот.

Продажбата на движните ствари ја спроведува Комисијата за недвижни и движни ствари

Со електронско јавно наддавање: Почетна цена е проценетата вредност

Поради сметководственото начело на парично искажување, за подарени, отпишани поради дотраеност или оштетеност, ставени надвор од употреба или кусок средства, не се евидентира расход Се евидентира на товар на изворите на капиталните средства.

Врз основа на одлука за согласност од Владата, дотраени, неупотребливи или технолошки застарени движни ствари, кои не се користат, не можат да се продадат или разменат, треба да се предадат на правно лице кое врши дејност или поседува дозвола за собирање и/или транспортирање на отпад (член 42 став 3) *** Записник за примопредавање *** Владата може да определи орган или служба, кој во име на повеќе државни органи или правни лица основани од државата ќе спроведе постапка за избор на тоа правно лице

Со вкупен промет (оданочив во земјата):  Кој надминал износ од 1.000.000 денари во изминатата календарска година или  Кој го надминал износот од 1.000.000 денари во текот на годината Според член 10 став 2 од Законот за ДДВ и буџетските корисници (и други јавно правни тела) можат да бидат ДДВ обврзници (доколку во рамките на одредена стопанска дејност вршат оданочив промет)

Што претставува „вкупен промет“? - Прометот кој е предмет на оданочување според член 2 точка 1 од Законот за ДДВ, вклучувајќи го и данокот кој отпаѓа на него, освен прометот ослободен од данок без право на одбивка на ДДВ - не влегуваат прометите од член 23 од ЗДДВ

ДДВ ОБВРЗНИЦИ - ЗАДОЛЖИТЕЛНО КОРИСТЕЊЕ Е-ДАНОЦИ   



Даночна пријава на ДДВ (ДДВ-04) Даночен биланс за оданочување на добивката (ДБ) Годишен извештај на исплатувачот на приходи за бруто остварените приходи, платениот данок и придонеси и вкупно исплатените нето приходи (ПДД-ГИ) Годишен извештај за исплатени приходи при откуп на земјоделски производи од физички лица (ПДД-ГИ/ОЗП) и други даночни извештаи за чие доставување се обврзани

Обврска за ДДВ по основ на даночен долг за промет примен од странски лица  Странска фирма извршила услуга изработка на проект за деловна зграда, за потребите на буџетски корисник кој не е регистриран ДДВ обврзник

Обврска за ДДВ поради бесправно истакнат ДДВ

Услуга - елаборат ДДВ 18% Вкупно

100.000 18.000 118.000

Набавка на материјал, за цели на оданочиви услуги: Материјал „хх“ ДДВ 18% Вкупно

30.000 5.400 35.400

Книжење по пресметка за даночен период:



За реконструкција на кров над здравствен дом, во кој ДДВ обврзникот извршува оданочиви услуги-10% од вк. приход:



Книжење, по пресметка на ДДВ:



Книжење, по плаќање на ДДВ:

 

Во поле 13 примен промет за кој данокот го пресметува примателот = 2.000.000 Во поле 14 данок по член 32-а, по општа стапка на ДДВ = 360.000

Истовремено: 



Во поле 22 (10% од влезен промет заради делумна одбивка) Во поле 23 данок по член 32-а, со право на одбивка

200.000

36.000

ЗАКУПНИНА остварена од ФИЗИЧКИ ЛИЦА - данок на доход во 2019 година

М-р Ирена Николовска

ЗАКОН ЗА ДАНОК НА ЛИЧЕН ДОХОД СВ-241/18 од 01.01.2019 година

Доход од ЗАКУП И ПОДЗАКУП

 НЕМА ДАНОЧНА ПРОГРЕСИЈА  ЕДНА ДАНОЧНА СТАПКА 15% (2018: 10%)  НАМАЛЕНИ ОДБИВКИ 10% и 15% (2018: 25% и 30%)

ОБВРЗНИК на данок на доход ЗАКУПНИНА

Физичко лице кое остварува ЗАКУПНИНА  Даночен должник е ИСПЛАТУВАЧОТ, кој води ДЕЛОВНИ КНИГИ  Исплатувачот пресметува и плаќа данок по ОДБИВКА преку е-ППД

ОБВРЗНИК на данок на доход ЗАКУПНИНА

Закуподавачот самиот плаќа данок преку е-ППД, кога закупец е:  Физичко лице  Паушалист (вршител на СД)  Дипломатски, конзуларни претставништа и меѓународни организации  Е-ППД до 10-ти во наредниот месец  Booking / airbnb (одделни пресметки)

 Плаќање данок до 15-ти во месецот

ДАНОЧНА ОСНОВА ЗА ЗАКУПНИНА

НЕТО ДОХОД што се добива кога БРУТО закупнината ќе се намали за нормираните трошоци

ПРИМЕР - Пресметка на данок од БРУТО закупнина

Пресметка на данок од НЕТО закупнина

ПРИМЕР - Пресметка на данок од НЕТО закупнина

Плаќање закупнина од работодавач за стан во кој живее вработено лице ДОХОД ОД РАБОТА - даночна прогресија:  Надоместок на закуп и поврзани (режиски) трошоци

Плаќање закупнина од работодавач за стан во кој живее вработено лице Работодавачот плаќа данок преку е-ППД:  за закупнината (15% со нормиран трошок)  за доход од работа (прогресија - 10% и 18%)

ПОДЗАКУП ДАНОЧНА ОСНОВА ПРЕТСТАВУВА РАЗЛИКАТА ПОМЕЃУ:  висината на закупнината што обврзникот ја прима од закупецот и  висината на закупнината што обврзникот ја плаќа на закуподавачот

ЗАКУП НА ОПРЕМА