MENGEN
Jetmolen met geïntegreerde classifier bespaart 30% energie
PROCESTECHNOLOGIE
Droog scheiden van plantaardige eiwitten levert tot 70% hoger proteïnegehalte op
ENERGIE
ABB geeft goede voorbeeld in energiebesparing en CO2-reductie
gehalte
EERSTEKLAS
MEETTECHNIEK
GROOT DYNAMISCH BEREIK
OPTIMALE FOCUSSERING
120 METER MEETBEREIK
ZELFDIAGNOSESYSTEEM
SIL2/3 CERTIFICERING
CYBERBEVEILIGING
CONFORM IEC 62443-4-2
Een optimale productiviteit behalen met zo min mogelijk handelingen?
Ontmoet de VEGAPULS 6X. De nieuwe radarsensor, die alle kennis in zich heeft om uw werk te vereenvoudigen. Van eenvoudige inbedrijfname, absolute meetzekerheid tot de hoogstmogelijke veiligheid. Wanneer de VEGAPULS 6X in uw proces zit, heeft u er geen omkijken meer naar.
VEGA. HOME OF VALUES vega.com/radar
Heeft u de tekst-bot ChatGPT al gebruikt? Onlangs heb ik er bij wijze van test een A4-artikel mee gemaakt over de voors en tegens van schroeftransport voor de bulkindustrie. Daar kwam net naar gelang de vraagstelling toch een onzin uit! Het stuk zelf las gemakkelijk, en voor een leek zou het hout snijden, maar ik verbaasde me over het fantasiegehalte. Zo gaf ik de opdracht een artikel te schrijven over de risico’s van brugvorming. Daar kwam uit dat brugvorming een groot voordeel is voor een efficiënt proces, we weten wel beter! En als ik aan de zoekopdracht een leveranciersnaam toevoegde voor specifieke technische oplossingen, kreeg ik fantasiemodellen. Op de website van de producent was over deze zogenaamde ‘brugvormingtransporteur’ niets te vinden!
Gelukkig heb ik zelf nog hersenen om zin en onzin van elkaar te onderscheiden. Dit soort applicaties voor kunstmatige intelligentie staat ook nog in de kinderschoenen. En hoewel ChatGPT voor sommige thema’s als boekverslagen uitstekende resultaten oplevert, bleek het begin dit jaar bij een demonstratie bij het maken van een artikel over rakettechnologie door het ijs te zakken. Meer ter inspiratie of vermaak dan een oplossing dus, dat ChatGPT, maar dat valt te verwachten. ChatGPT put uit oude info en heeft weinig input van na 2021. Daarmee rijgt de bot bestaande info op internet over een bepaald onderwerp aan elkaar op basis van de zoekvraag. Hoe specialistischer een artikelonderwerp, hoe minder de bot vindt en hoe meer onzin hij uit gaat kramen. Mijn tip, ga er eens mee aan de slag om de mogelijkheden te bekijken voor je eigen
expertisegebied. Dan kun je direct beoordelen of de bot zinvolle teksten construeert.
Als je over veel vakkennis beschikt, maar moeite hebt om een begrijpelijke tekst te schrijven, kan ChatGPT je helpen je eigen tekst beter leesbaar te maken. Ook kun je door het ingeven van gerichte vragen over je artikelonderwerp op aspecten komen, waar je zelf zo 1, 2, 3 niet aan gedacht had, en die je verhaal kunnen verrijken. Hij sleept er van alles bij, waarvan overigens wel nader onderzocht moet worden of dat klopt. Verder is deze tool handig om een slecht lezende tekst van bijvoorbeeld een collega snel wat beter leesbaar te maken. Voor vertalingen biedt ChatGPT een welkome aanvulling op Google Translate. Zo kun je vragen een technische Engelse tekst naar een meer leesbare vorm te vertalen, of zelfs naar een voor je ‘grootmoeder’ begrijpelijke tekst in het Nederlands. Je krijgt dan Jip en Janneke-taal, en sommige zinnen zijn raar en krom, maar het kan werken.
Conclusie: ChatGPT kan je op weg helpen bij het schrijven van teksten op je werk, om op ideeën te komen, om teksten leesbaarder te maken of ter vertaling. Gebruik het met beleid. Het is vooral geschikt voor intern of eigen gebruik. Zie het niet als een vervanger van de mens en zeker niet als de waarheid. Met dat in het achterhoofd, kun je met deze applicatie best leuke dingen doen. ●
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteurSpiraaljetmoleninhettestcentrumvan PMTinhetOostenrijkseKammern.
Het Oostenrijkse bedrijf Powder Maker Technologies (PMT) presenteerde op Powtech 2022 een jetmolen met een geïntegreerde classifier. Een ingenieus compressie- en waterinjectiesysteem maakt de molen 30% energiezuiniger.
Het ‘Enhanced Energy Utilization’ (EEU) systeem bestaat uit een compressor die perslucht onder hoge temperatuur in de maalkamer injecteert. Het maalproces profiteert niet alleen van de mechanische energie uit deze extra perslucht, maar ook van de thermische energie van de luchtstraal, waardoor het proces zelf minder energie nodig heeft. Verder injecteert het systeem water in de maalkamer. Door de geleiding van het water wordt de overgebleven thermische energie benut. Het water verdampt vervolgens en door het verkoelende effect neemt de werking van de classifier toe.
Lees het artikel op pagina 22.
PMT Powder Maker Technologies
PMT-Jetmill & PMT Powder Processing Industriepark 1
8773 Kammern Oostenrijk jetmill@powder-maker.com
+43 (0)3844 803 500 www.powder-maker.com
SolidsProcessingiseenuitgavevan ProcesMediabv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462 redactie@solidsprocessing.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter
+31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
08 PROCESTECHNOLOGIE DROOG SCHEIDINGSPROCES LEVERT RIJK EIWITCONCENTRAAT OP
Plantaardige eiwitten zijn een groeimarkt. Op de Powtech beurs presenteerde Hosokawa Alpine zijn scheidingsproces voor proteïneverrijking. Bij peulvruchten zijn door fractionering op deeltjesgrootte eiwitconcentraten tot 70% mogelijk.
10 LUCHTTECHNIEK
ZIJKANAALBLOWER MET LUCHTMES ENERGIEZUINIG ALTERNATIEF VOOR PERSLUCHT
Perslucht wordt in de industrie niet alleen gebruikt als aandrijftechniek, maar ook vaak voor het koelen, drogen of schoonblazen van producten. Een zijkanaalblower met luchtmes vormt een energiezuinig, eenvoudig te installeren alternatief.
13 STORTGOEDTRANSPORT TRANSPORTSCHROEF: WERKING, VOORDELEN EN NADELEN
Schroeftransporteurs worden in vele uitvoeringsvormen gebruikt om vrijstromend en klevend (cohesief) stortgoed te transporteren, zowel horizontaal, hellend als verticaal. De verschillen tussen horizontale en verticale transportschroeven en de voor- en nadelen van schroeftransporteurs op een rijtje.
14 ENERGIE ABB HEEFT VOORTREKKERSROL IN ENERGIE- EN CO2 BESPARING
De fabriek voor elektrotechnische producten van ABB in Ede biedt interessante handvatten voor andere bedrijven om werk te maken van energiebesparing en CO2reductie. Het bedrijf schuwt niet zijn vele leermomenten te delen.
20 DOSEREN ADDITIEVENLIJN VOOR AARDAPPELVERWERKER
Aardappelverwerker Lamb Weston / Meijer heeft een vlokkenfabriek bijgebouwd op zijn productielocatie in Kruiningen om de productiecapaciteit van aardappelvlokken met 180.000 ton per jaar te verhogen. Gpi De Gouwe leverde het additievenpreparatiesysteem.
22 MENGEN OOSTENRIJKSE MACHINEBOUWER INTEGREERT CLASSIFIER IN JETMOLEN
Het Oostenrijkse bedrijf Powder Maker Technologies (PMT) presenteerde op Powtech 2022 een jetmolen met een geïntegreerde classifier. Een ingenieus compressie- en waterinjectiesysteem maakt de molen 30% energiezuiniger.
Eindredactie Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving Frizzon bv, Arnhem
Metmedewerkingvan:
Pieter van den Brand, Hans van Eerden
Druk Veldhuis Media, Meppel
Sales Erik ten Haaf
+31 (0)297 22 3462
+31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen
+31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Abonnementen abo@procesmedia.nl
+31 (0)297 22 3462
Abonnementsprijs2023
Voor de Benelux: € 140 (excl. 9% btw).
Overig buitenland: op aanvraag.
Losse nummers: op aanvraag.
Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
Uitgever: Proces Media bv, 1421 AC Uithoorn
© 2023, Proces Media bv
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.
ISSN: 1874-7906
Kemutec’s KEK Centrifugaal Zeefmachine is de perfecte oplossing voor het zeven van poeders en andere droge grondstoffen.
ONDERSCHEIDEND VANWEGE:
»Diverse groottes, van Lab, pilot, productie tot Bulkwagen lossen
»Eenvoudig te integreren in bestaand vacuüm of blaas transport
»Hygiënisch ontwerp, tevens voor natte reiniging met CIP nozzles
»Reeds tientallen jaren een wereldwijde gerenommeerde leverancier
FutureCarbonNL heeft een projectvoorstel ingediend bij het Nationaal Groeifonds van ruim € 1,4 miljard om in Nederland een internationaal toonaangevende carbontech-sector op te bouwen. FutureCarbonNL is een samenwerkingsverband van universiteiten, kennisinstellingen, startups, mkb, industrie en het ministerie van Economische Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. De inzet is de uitrol van een 10-jarig programma om methodes en technieken te ontwikkelen waarmee uit CO2 en CO nieuwe materialen, voeding en brandstoffen gemaakt kunnen worden: Carbon Capture and Utilization (CCU) in
jargon. Er hebben zich nu al meer dan 50 partijen aangesloten met eerste voorstellen, daar moeten er nog meer bij komen. CCU kan – als de innovaties van de grond komen – een interessant verdienmodel worden, schat Martijn de Graaff, manager Industriële Transformatie bij TNO, in. Geraamd wordt dat er rond 2050 jaarlijks ruim € 2,5 miljard verdiend kan worden door export van technologie, het bouwen van fabrieken en apparatuur, en productie met CCU in eigen land. Na de zomer neemt het kabinet een besluit over de honorering van de aanvragen. Meer via: https://futurecarbon.nl/
In Groningen is eind 2022 bij afvalverwerker en recyclingbedrijf PreZero een hypermoderne sorteerinstallatie voor gemengd bouw- en sloopafval in gebruik genomen met een capaciteit van 160.000 ton per jaar. Met de opbrengst kunnen bouw- en verhardingsmaterialen en ijzerproducten worden gemaakt. De unit biedt extra sorteermogelijkheden van diverse houtkwaliteiten. Dat maakt het mogelijk om 20% meer hout terug te winnen voor toepassingen in nieuwe producten, zoals spaanplaat. De installatie is uitgerust met onder meer optische infrarood scheiders, non-ferro scheiders en nieuwe zeeftechnieken. De optische scheiders kunnen gemengde reststromen hout herkennen in de afvalstroom. Vervolgens worden deze houtdelen met perslucht van andere materialen gescheiden en verder gesorteerd tot een voor de spaanplaatindustrie geschikte kwaliteit. Optische scheiders dienen ook om de kwaliteit van het puin te verbeteren voor gebruik in de wegenbouw en verwerking in beton. Verder kunnen de non-ferro metalen en zand na het sorteerproces hergebruikt worden. Vanwege de toepassing van nieuwe CO2-besparende sorteertechnieken heeft het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat dit project ondersteund.
Studenten aan de Avans University of Applied Sciences, verbonden aan de European Project Semester, hebben een afrondende presentatie gegeven over de CO2 -voetafdruk van Van Beek Schroeftransport. Mona Alizadeh, Jasper Schipper, Laura Roig Grau en Sara Ladner concluderen na uitgebreid onderzoek dat de fabrikant CO2-neutraal is, passend in de duurzaamheidsambitie van de onderneming. Een belangrijke bedrage hierin wordt geleverd door de honderden zonnepanelen op het dak van de bedrijfshal, waardoor er veel meer elektriciteit wordt opgewekt dan er voor eigen gebruik nodig is. Maar ook binnen de procesvoering en op de kantoren zijn er aanpassingen gedaan om het energieverbruik fors terug te dringen.
Hannover Messe, ’s werelds grootste industriebeurs, toont van 17 tot en met 21 april 2023 de laatste technologische trends en ontwikkelingen in de sector. Thema’s zijn onder meer klimaatverandering, energietekorten en verstoorde toeleveringsketens. Het publiek mag rekenen op ruim 4.000 exposanten uit de machinebouw, elektrotechniek, energie, software en informatietechnologie. Vijf megatrends staan volgens de beursorganisatie op stapel:
1. Industrie 4.0: Op het snijvlak van big data en technologie komen topics aan bod als kunstmatige intelligentie, cloud computing, procesautomatisering/ robotisering en het Internet of Things (IoT)
2. CO2-neutrale productie: De laatste innovaties voor duurzame productie staan centraal, zonder in te boeten op prestaties
3. AI en Machine Learning: Er is veel te zien op het vlak van zelflerende systemen en er wordt een perspectief geschetst hoe slimme machines de industrie kunnen veranderen
4. Energiemanagement: Met onder meer aandacht voor de torenhoge energieprijzen, hieruit geleerde lessen en energiestrategieën
5. Waterstof en brandstofcellen: Het evenement ‘Hydrogen + Fuel Cells EUROPE’ toont het laatste nieuws over waterstof, brandstofcellen en stationaire batterijen.
Meer op: https://www.hannovermesse.de/en/
Proceslijn met een pennenmolen bij de Italiaanse eiwitproducent Innovaprot; de vergelijkbare, maar grotere lijn bij Müller’s Mühle met de ziftermolen komt tot hogere eiwitconcentraten.
Plantaardige eiwitten zijn een groeimarkt. Op de Powtech beurs presenteerde Hosokawa Alpine zijn scheidingsproces voor proteïneverrijking. Bij peulvruchten zijn door fractionering op deeltjesgrootte eiwitconcentraten tot 70% mogelijk.
Voedingstechnoloog Alexander Langer van Hosokawa Alpine trapt zijn seminar op Powtech af met glasheldere statistieken. Op een grafiek laat hij de groei van de wereldbevolking zien: zo’n negen miljard mensen aan het eind van de eeuw. “Dat zijn monden die niet langer met dierlijke eiwitten gevoed kunnen worden. Eiwitten zijn een onmisbaar onderdeel van onze voeding. We zullen dan
ook moeten omzien naar plantaardige eiwitten”, benadrukt Langer.
BRONNEN
Niet getreurd, er zijn veel plantaardige eiwitten beschikbaar. Als bron komen tarwe, soja, erwten, linzen en andere peulvruchten op. Met name peulvruchten zijn zeer eiwitrijk (gemiddeld zo’n 30%).
Mooi meegenomen, steeds meer consumenten dwepen met ‘guilt-free’ vegetarisch en vegan eten. In de schappen van de supermarkt rukken de vleesvervangers op. Proteïneshakes zijn ongekend populair op de sportschool. “Er zit veel potentie in de processing van plantaardige eiwitten. Het is een groeimarkt voor de levensmiddelenindustrie”, zegt Langer.
Om de eiwitten (moderne benaming: proteïnen) in peulvruchten optimaal te verzilveren, ontwikkelde Hosokawa Alpine een droog scheidingsproces voor proteïneverrijking. Inmiddels is een eerste grootschalige proceslijn gebouwd bij voedingsproducent Müller’s Mühle in Gelsenkirchen. Eerder werd een vergelijkbare, kleinere proceslijn opgeleverd bij de Italiaanse eiwitproducent Innovaprot. Müller’s Mühle, dat erwten, bonen en linzen verwerkt, wil zich actief gaan roeren op de groeimarkt voor plant-based proteïnen. De eind 2021 in bedrijf genomen proceslijn verwerkt kikkererwten en witte bonen. Na een voorbewerkingsproces, waaronder het schillen van de peulvruchten, komt het scheidingsproces van Hosokawa eraan te pas. In twee processtappen worden de peulvruchten gemalen en de eiwit- en zetmeelfracties gescheiden.
DEAGGLOMEREREN
Het droge fractioneringsproces is erop gericht de peulvruchten eerst zo te malen dat de kleinere eiwitten (~3μm) en de grotere zetmeeldeeltjes (15-40 μm) deagglomereren, om vervolgens de fijne fractie (voornamelijk eiwitten) en de grove fractie (zetmeeldeeltjes) te scheiden. De fijnmaling en het deagglomereren van de deeltjes in de eerste processtap gaat met een ziftermolen
(Zirkoplex ZPS). Voor het scheiden van de gemalen deeltjes in de tweede processtap zet Hosokawa zijn luchtzifter voor zeer fijne poeders (Turboplex ATP) in. Dit type classifier maakt scheidingen tot op minuscule partikelgrootte mogelijk (5-150 μm, sommige modellen gaan tot 2-0,3 μm). De ultra-
Ziftermolen voor de eerste maalstap en het deagglomereren van de eiwit- en zetmeelfracties.
fijne eiwitdeeltjes worden met een luchtstroom afgevangen, terwijl de grove zetmeeldeeltjes onderin de zifter worden getrokken en via een andere weg worden afgevoerd. De partikelgrootte is eenvoudig aan te passen door de ziftersnelheid te wijzigen. Het eiwitgehalte wordt gestuurd met een inline Near Infrared-spectrometer (NIR).
De gescheiden fracties zijn allebei geschikt voor verdere verwerking in plant-based voedingsproducten: het zetmeel als grondstof voor vleesvervangers of voor diervoeding, het proteïneconcentraat voor zuivel en andere producten. Müller’s Mühle is het om het proteïneconcentraat te doen. “Ons proces levert zeer fijne fracties op, waarvan het eiwitgehalte met 60 tot 70 procent aanzienlijk hoger ligt dan dat van het ruwe ingangsmateriaal, dat doorgaans voor 25 tot 30 procent uit eiwitten bestaat”, zegt Langer. Bij kikkererwten, die wat vettiger zijn dan andere peulvruchten, lukt het tot een eiwitgehalte van 50% te komen, aldus Langer. Op volle capaciteit kan de proceslijn bij Müller’s Mühle vijf ton peulvruchten per uur tot proteïneconcentraat verwerken (circa 120 ton per dag). Het concentraat wordt verscheept naar de klanten van het bedrijf verderop in de productketen. Het proces leent zich volgens Langer ook voor tuinbonen en linzen. “We kunnen nu het complete proces aanbieden van ruwe grondstof tot eindproduct, oftewel van farm to fork.” ●
‘Er zit veel potentie in de processing van plantaardige eiwitten’
Alexander Langer, Hosokawa AlpineHosokawa’s Alexander Langer (links) bij de Müller’s Mühle proceslijn.
Perslucht wordt in de industrie niet alleen gebruikt als aandrijftechniek, maar ook vaak voor het koelen, drogen of schoonblazen van producten. Een zijkanaalblower met luchtmes vormt een energiezuinig, eenvoudig te installeren alternatief.
Perslucht gebruiken voor het koelen, drogen of schoonblazen van producten is een nogal dure oplossing qua energieverbruik. Voor deze toepassingen kan met minder energie ook een luchtmes ingezet worden. Dit is een cilindrische buis met een gladde uitgangssleuf die door zijn specifieke design en aerodynamica een zeer gelijkmatig gerichte, niet-turbulente luchtstroom naar het te behandelen product voert. Door het ontwerp op maat te maken, kan voor elke
toepassing een optimale oplossing gecreëerd worden.
Dovac in Zevenhuizen propageert de industriële toepassing van luchtmessen als alternatief voor perslucht. Het bedrijf is gespecialiseerd in vacuum- en blowertechniek, en levert vacuümpompen, blowers en toebehoren. De geleverde luchtmessen, ook wel ‘air knives’, genoemd, produceren een laminaire luchtstroom die geschikt is voor het drogen, koelen of schoonblazen van uiteenlopende onderdelen en producten. Deze luchtstroom zuigt ook omgevingslucht met zich mee, wat de effectiviteit van het luchtmes verder vergroot. Een populaire toepassing is het droogblazen van auto’s in de wasstraat.
Een luchtmes werkt met relatief lage ingangsdruk. Dit is veel energie-efficiënter, en dus goed-
koper, dan (hogedruk-) perslucht die gereduceerd wordt naar lage druk. De dimensionering van de uitgangssleuf ten opzichte van de cilindrische buis is kritisch voor het verkrijgen van een gelijkmatige, efficiënte luchtstroom over de gehele lengte van het luchtmes. Dovac heeft rekenmethodes voor het bepalen van de juiste combinatie van uittredesnelheid, luchtmeslengte en blowertype.
Het handelsbedrijf combineert een luchtmes met een eigen merk zijkanaalblower (of regeneratieve blower). “Wij laten onze blowers al twintig jaar produceren bij dezelfde fabrikant”, vertelt eigenaar Ferry Jansen. “De blower is ontwikkeld voor hoge efficiëntie, gering onderhoud en laag geluidsniveau, waardoor het energieverbruik veel lager ligt dan bij een blaassysteem dat werkt met perslucht. Daar komt bij dat een blower met luchtmes een lokale oplossing is, terwijl perslucht meer infrastructuur en lange leidingen vergt.”
Dovac luchtmes aangesloten op een zijkanaalblower met een inlaat voorzien van een aanzuigluchtfilter.‘Luchtmessen zijn energie-efficiënter en dus goedkoper dan perslucht’
Een luchtmes (ook wel blaasmes, luchtgordijn, transvector, luchtstroomversterker of strijkmes) is leverbaar in verschillende uitvoeringen, afgestemd op de specifieke toepassing. De afmetingen van het af te blazen oppervlak bepalen de vereiste lengte van het luchtmes en de kracht die het luchtmes moet leveren. Deze kracht is het product van luchtdebiet en snelheid (uittredesnelheden van 50 tot 250 m/sec zijn haalbaar) en wordt bepaald door het volume van de cilindrische buis en de breedte van de luchtspleet. Naarmate de afstand tot de blaasopening toeneemt, neemt de kracht af.
Luchtmessen zijn ontworpen voor vaste montage en permanent gebruik; ze dienen zo te worden gemonteerd dat verstelling mogelijk is voor verschillende producten. Een nauwkeurige instelling van de luchtstroomrichting is cruciaal voor het blaasresultaat. Luchtmessen worden bij voorkeur op een
afstand van 25 mm geplaatst om het beste resultaat te behalen en onder een hoek van 10° tot 15° ten opzichte van de productstroom – met de blaasrichting tegen de stroom in. Zo nodig worden obstakels in een productielijn of transportband ter hoogte van het luchtmes weggenomen.
Uiteindelijk dienen de optimale afstand en afblaashoek proefondervindelijk te worden bepaald. Factoren die daarbij meespelen zijn eventuele geluidsoverlast bij hoge luchtsnelheden en de turbulentie die kan optreden bij gebruik van meerdere luchtmessen die tegen elkaar in blazen. Een geringe verdraaiing van de luchtmessen helpt vaak al om een probleem sterk te reduceren. Bij montage dient de leiding tussen de blower en het luchtmes zo kort mogelijk te zijn en moeten eventuele bochten zo ruim mogelijk worden genomen. Dit om elk mogelijk verlies te beperken bij deze toch al energie-efficiënte blaastechniek.
Zijn onderneming biedt een complete oplossing: blower, luchtmes, aanzuigfilter en montagecomponenten. “Onze luchtmessen leveren schone, olievrije en droge lucht, zijn eenvoudig te monteren en veilig in gebruik vanwege de lage werkdruk.” Bijkomend voordeel is dat een luchtmes geen bewegende delen kent en dus wat dat betreft onderhoudsvrij is. Vervuiling van luchtfilter
en luchtspleet is uiteraard wel een aandachtspunt. De luchtmessen zijn verkrijgbaar in verschillende lengtes tot maximaal drie meter, uitgevoerd in aluminium of RVS.
De combinatie luchtmes-blower wordt ingezet in uiteenlopende sectoren, van metaal- en kunststofindustrie, galvanische industrie en
voedingsmiddelenindustrie tot land- en tuinbouw en medische klinieken en laboratoria. Voorbeelden van toepassingen zijn het verwijderen van spanen, het snel afkoelen van spuitgietproducten, het streeploos coaten van deuren en het droogblazen van producten die niet aan een transportband mogen plakken (zoals pasta), een etiket krijgen of moeten worden verlijmd. Een uitvoering met luchtkanon kan meer gericht op een kleiner product worden gebruikt en/of galvanische baden beluchten. Kortom, luchtmessen zijn geschikt voor vele toepassingen. ●
www.dovac.nl
‘Een blower met luchtmes vergt minder infrastructuur en leidingwerk dan perslucht’Luchtmessen voor het gericht droogblazen van flesjes voordat ze een etiket krijgen.
Schroeftransporteurs worden in vele uitvoeringsvormen gebruikt om vrijstromend en klevend (cohesief) stortgoed te transporteren, zowel horizontaal, hellend als verticaal. De verschillen tussen horizontale en verticale transportschroeven en de vooren nadelen van schroeftransporteurs op een rijtje.
Qua werkwijze en gebruik is het onderscheid tussen schroeven voor horizontaal of hellend transport, en schroeven voor verticaal transport van belang.
De horizontale schroef is typisch een duwwerktuig, waarbij het te transporteren materiaal in de onderste helft van de trog of pijp ligt. Bij rotatie van de schroef kan het materiaal door de
wrijving met de trogwand niet met de schroef meedraaien, waardoor het door de schroef wordt voortgeduwd. Dit is te vergelijken met een moer op een roterende schroef. Wanneer de moer niet (of slechts ten dele) met de schroef mee kan draaien zal hij zich langs de schroef bewegen. De vullingsgraad van de horizontale schroef zal niet groter zijn dan ca 40% van de troginhoud. Bij te grote vulling treedt meer wrijving op tussen schroef en materiaal en zal dit ten dele met de schroef meeroteren, en vindt daar dus geen transport plaats. Het materiaal wordt ‘over de balk gegooid’.
VERTICALE SCHROEFTRANSPORTEURS
Bij verticaal schroeftransport is de schroef niet in een trog, maar in een ronde pijp ondergebracht. Voor transport is het nodig dat het materiaal ten dele meedraait met de schroef. Hierdoor wordt het materiaal door centrifugaalwerking tegen de pijpwand gedrukt, en door de wrijving afgeremd, waardoor transport optreedt. In tegenstelling tot de horizontale schroef die bij elk toerental zal transporteren, bestaat er bij de verticale schroef een minimum toerental, waaronder geen transport zal plaatsvinden. De toerentallen zijn bij verticaal transport in het algemeen veel hoger dan bij horizontale schroeven.
VOORDELEN TRANSPORTSCHROEVEN
+ De transporteur kan geheel gesloten worden uitgevoerd, dus stofvrij transport .
+ Zowel de toe- als afvoer kan op meerdere plaatsen langs de transportweg plaats vinden.
+ Tijdens transport kunnen tevens bewerkingen als koelen, drogen en verwarmen worden uitgevoerd.
+ De schroeftransporteur is relatief goedkoop in aanschaf en onderhoud.
+ Geschikt voor de meeste vrijstromende maar ook cohesieve materialen.
+ Kan ook bij hogere temperaturen worden toegepast.
NADELEN TRANSPORTSCHROEVEN
– Een laag energetisch rendement, het is een echte wrijvingsmachine. Door de meestal beperkte transportafstanden is dit echter geen groot bezwaar.
– Niet geschikt voor grotere transportafstanden of opvoerhoogtes. Door een aantal schroeftransporteurs achter elkaar te schakelen kunnen wel grotere lengtes/hoogtes worden bereikt, maar dan wel ten koste van hoogte- of ruimteverlies.
– Bij transport van abrasieve materialen zal door de optredende wrijvingen een sterke slijtage van zowel de schroef als de trog- of pijpwand kunnen optreden. ●
De fabriek voor elektrotechnische producten van ABB in Ede biedt interessante handvatten voor andere bedrijven om werk te maken van energiebesparing en CO 2 -reductie. Het bedrijf schuwt niet zijn vele leermomenten te delen.
De rij parkeerplaatsen voor de fabriek spreekt boekdelen voor de ambities van het bedrijf: elke plek is voorzien van een laadpaal. Er is zelfs een snellader. Duurzame elektrificatie is een van de kernpunten van ABB’s ‘Mission to Zero’. De fabriek in Ede, waar jaarlijks miljoenen installatiedozen en duizenden verdeelkasten worden geproduceerd, vervult een bijzondere rol in het wereldwijde concern. Ze behoort tot de vier productielocaties
die de blauwdruk voor een CO₂-neutrale productie neer moeten leggen. Vóór 2030 wil ABB al zijn fabrieken volledig CO₂-neutraal maken. In Ede zijn al flinke slagen gemaakt en het bedrijf wil de geleerde lessen graag delen met de buitenwacht, zodat ook andere bedrijven er hun voordeel mee kunnen doen. Duurzaam ondernemen is immers een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid, meent ABB.
Binnen in het kantoorgedeelte staat sitemanager Ali El-Abbassi klaar voor een rondleiding. Gedreven gaat hij voorop naar de aaneenschakeling van fabriekshallen op het 11.400 m2 grote bedrijfsterrein. In de verschillende hallen staan rijen spuitgietmachines, die elk een specifiek kunststof onderdeel maken. Uit een ervan floepen felblauwe hollewanddozen, die via een korte transportband in een palletkrat belanden. Verderop bij een assemblagelijn zijn drie robots in de weer met het in elkaar zetten van zo’n wanddoos. Een operator maakt met een smartphone nauwgezet beelden van de handelingen op een andere machine. Een andere operator draagt een AR-bril. “Augmented Reality is handig voor het afstellen van machines, maar ook voor troubleshooting en onderhoud”,
legt El-Abbassi uit. “De monteurs kunnen online meekijken.” Volle palletkratten gaan op robotkarretjes naar een centrale opslag. Van daaruit gaan de kratten op vorkheftrucks het magazijn in. In een volgende hal zijn medewerkers druk om met hun elektrische schroefmachine een kabeldoos in elkaar te zetten. “Kwaliteit uit eigen land,”, beklemtoont El-Abbassi. In de werkruimte ernaast van de technische dienst staan robuuste oude bankwerkmachines en ook moderne apparaten, zoals een 3D-printer. De matrijzen van de spuitgietmachines liggen uitgestald voor een kleine ‘APK’ na een batchwisseling.
De verduurzaming voltrekt zich in alle geledingen van de fabriek. Op de daken van de gebouwen liggen in totaal 1.250 zonnepanelen (capaciteit: 213 MWh, goed voor 7% van het energiegebruik), op het verouderde dak van de fabriekshallen na, “maar daar studeren we nog op”, zegt El-Abbassi. “Mogelijk gaan we verbouwen, maar we hebben nog geen concrete plannen.” Het vervangen van de verlichting door LED en DALI-aansturing
scheelt jaarlijks 85 MWh. Ook circulariteit is een thema, en draagt eveneens bij aan CO₂-reductie. El-Abbassi laat een grijze inbouwdoos volledig van recyclaat zien. De korreltjes liggen verderop in manshoge bigbags klaar, om via een leidingcircuit aan het plafond van de fabriek naar de spuitgietmachines te stromen. Een kwart van de producten die de fabriek verlaten, bestaat uit gerecyclede grondstoffen. Doel is het afval en productieuitval omlaag te brengen naar 2,5%, nu nog maandelijks 4,9% (een jaar eerder nog 5,2%).
Ook het productieproces zelf heeft de nodige ingrepen ondergaan. Zo is bij de 48 spuitgietmachines de hydraulische aandrijving ingeruild voor een elektrische, wat volgens het bedrijf een besparing van 75% per kilo product heeft opgeleverd. Bij elk van de machines hangt een kast met een energiemeter, niet alleen bij de spuitgietmachines, ook bij 27 andere machines, zoals randapparatuur. Noblesse oblige, als technologiebedrijf maakt ABB in de fabriek in Ede volop gebruik van de eigen automatiseringsproducten voor energiemanage-
• Stel een projectmanager aan die verantwoordelijk is voor de transformatie
• Geef ruimte en tools om uitdagingen te overwinnen
• Zorg voor een aanspreekpunt in de organisatie
• Gebruik een managementinformatiesysteem
• Wees open in de communicatie en houdt aandacht voor de mindset van medewerkers
• Ga gewoon meteen van start en maak er vooral geen eindeloze academische exercitie van
ment en -monitoring en ondersteunende sturingstechnologie. Softwareproducten die het bedrijf ook aan klanten levert. Dit slimme vernuft maakte het volgens het bedrijf mogelijk het energiegebruik van de fabriek in Ede met 30% terug te dringen. Een van de eyeopeners die dankzij energiemonitoring in beeld kwam, was dat de koeling van de spuitmachines gerust een paar graden hoger kon. “Dat scheelde enorm in stroomverbruik”, zegt ElAbbassi. “Het is natuurlijk mooi dat we over deze technologie beschikken, maar het gaat uiteindelijk
‘Betrekken van het eigen personeel is het allerbelangrijkst om energiebesparing te realiseren: iedereen moet zich bewust zijn van de noodzaak’Geëlektrificeerde spuitgietmachine
om de oplossing. Daar komt veel meer bij kijken dan een monitoring- en beheerssysteem voor je energiegebruik. Het is ook niet onze intentie om te laten zien hoe geweldig we zijn, maar om aan te tonen wat er allemaal mogelijk is. Het betrekken van het eigen personeel is het allerbelangrijkst om energiebesparing te realiseren. Iedereen moet zich bewust zijn van de noodzaak. We willen iedereen stimuleren om mee te doen, ook privé. Het begint en eindigt met je mensen.”
Dat er op de werkvloer prima ideeën ontstaan, komt naar voren bij een spuitgietmachine met een geautomatiseerd droppingsysteem. In plaats van op een transportband valt het vers gegoten kunststof product door de zwaartekracht in het palletkrat eronder. “Het is nog een proef”, licht El-Abbassi toe, “maar als we hiermee alle transportbanden overbodig maken, brengen we de energieconsumptie weer een stap verder terug. Het basisidee hiervoor hebben onze operators zelf bedacht.” Dit soort nieuwe inzichten ontstaat volgens El-Abbassi vaak in het dagelijkse werkoverleg, dat het bedrijf heeft ingericht volgens Six Sigma-managementprincipes. Alle medewerkers van de dag – operators en technische dienst – zijn dan aanwezig. Niet alleen de kwaliteitszorg rond de productie, maar ook andere verbeteringsopties komen aan bod. De fabriek heeft verder een ‘Future Factory Team’, dat regelmatig bijeenkomt om nieuwe verduurzamingsopties af te pellen.
NIET IN JE EENTJE
De fabriek in Ede is nu anderhalf jaar bezig en er is veel kennis en ervaring opgedaan, aldus ElAbbassi. “Het ombouwen van een 90 jaar oude fabriek met hoogst energie-inefficiënte gebouwen is een ingrijpend proces en de business moet in de tussentijd doorgaan. De bedrijfsvoering mag er niet onder lijden.” Volledig nul is de CO₂-uitstoot nog niet. Jaarlijks is 80.000 m3 gas nodig, wat gecompenseerd wordt door certificaten van een windmolenpark in de VS. Volgend jaar hoopt het bedrijf een warmtekoudeopslag-systeem (WKO) in te kunnen richten, dat de restwarmte van de spuitmachines ondergronds opslaat voor verwarming in de winter. Eind 2024 is de fabriek dan volledig gasvrij en dankzij de inzet van groene elektriciteit volledig zelfstandig CO₂-neutraal. De vergunningaanvraag voor de WKO loopt, maar de procedure
verloopt minder snel dan gehoopt, omdat de provincie mankracht tekort komt. Het illustreert dat ABB, ondanks alle technische kennis die het in huis heeft, niet zonder de medewerking van andere partijen kan. “Energiebesparing realiseer je niet in je eentje”, zegt El-Abbassi, “ook ons lukt dat niet. Als bedrijf opereer je in een productketen van toeleveranciers en afnemers. Ook de overheid is een belangrijke partner. Je kunt immers tegen allerlei wetgeving aanlopen. Niet alleen tijdrovende procedures, er zijn ook wettelijke verplichtingen
om energiebesparende maatregelen te treffen. Ook praten we met de directe omgeving. Hiernaast zit bijvoorbeeld een vervoersbedrijf dat voor het opladen van zijn elektrische bussen een groot transformatorstation heeft gebouwd. Wij willen ons verouderde trafostation aanpakken, misschien liggen er mogelijkheden in samenwerking. En er zijn nog meer energie-intensieve bedrijven op ons bedrijvenpark. We hebben elkaar meer te bieden dan we wellicht denken, en niemand heeft alle kennis in huis.” ●
‘Het is niet onze intentie om te laten zien hoe geweldig we zijn, maar wat er allemaal mogelijk is’
Ons breed aanbod afzakinstallaties weet raad met elk type product
• Installatie uitgewerkt op maat van uw productie
• Van openmond- en ventielzakken tot buis- en vlakfolie
• Zowel semi- als volautomatisch
GA IN 5 STAPPEN NAAR EEN EFFICIËNTE VERPAKKINGSFLOW
Download de gratis whitepaper en ga aan de slag met onze best practices.
WE CHALLENGE YOUR PACKAGING PROJECTS Everveld 23, 3200 Aarschot – +32 16 256734 – sales@ausloos.be - www.ausloos.net
Van Beek ontwikkelt en produceert schroeftransportsystemen voor een optimaal productieproces. Geautomatiseerd waar het kan, ambachtelijk daar waar nodig.
Meer informatie? Bel dan +31 (0)416 37 52 25 of stuur een e-mail naar info@van-beek.nl.
WWW.VAN-BEEK.NL
Ontdek de nieuwe dimensie in sproeidrogen
Als het op sproeidrogen aankomt, voldoet de nieuwe DryMASTER serie aan alle eisen. In talrijke toepassingen, o.a. de voedingsindustrie, en in de uwe.
• Meer dan 900 varianten beschikbaar
• Proces-specifieke materialen
• Lange levensduur
• Eenvoudige reiniging en onderhoud
• Hoge drukbestendigheid
• Korte levertijden
• Compatibel met bestaande installaties
DISTRIBUTED BY:
Aardappelverwerker Lamb Weston / Meijer heeft een vlokkenfabriek bijgebouwd op zijn productielocatie in Kruiningen om de productiecapaciteit van aardappelvlokken met 180.000 ton per jaar te verhogen. Gpi De Gouwe leverde het additievenpreparatiesysteem.
Lamb Weston / Meijer is een van ’s werelds grootste aardappelverwerkers. Het bedrijf maakt diepgevroren, gecoate en ongecoate frites en andere aardappelproducten zoals aardappelvlokken, en speciaal gevormde producten, zoals Twisters en Crisscuts. Omdat het een natuurproduct is, is de kwaliteit van de aardappelen natuurlijk niet constant. Veel hangt af van de omstandigheden tijdens de groei en het oogstseizoen. Om toch een eindproduct te kunnen leveren met een constante, hoge kwaliteit, worden tijdens de verwerking additieven toegevoegd, bijvoorbeeld emulgatoren. Dat
geldt ook voor het aardappelzetmeel waaruit de aardappelvlokken in de nieuwe fabriek geproduceerd worden. Met Gpi’s additievensysteem wordt deze additieven eenvoudig gemengd en nauwkeurig gedoseerd.
“Er is wat tijd aan vooraf gegaan om tot het definitieve ontwerp van de additievenlijn te komen”, zegt Leo Smits, manager sales design bij Gpi De Gouwe, “maar dat heeft uiteindelijk wel geleid tot een additieven-aanmaaksysteem dat perfect
aansluit bij de wensen van Lamb Weston / Meijer.” Het additievenpreparatiesysteem (additive line) voor de nieuwe fabriek bestaat onder andere uit bigbag-losstations, vacuümtransportsystemen, doseer- en mengtanks, kantelbakken en benodigd leidingwerk, alles uitgevoerd in rvs.
De keuze om met Gpi in zee te gaan was niet moeilijk volgens Richard van de Sande, projectmanager bij Lamb Weston / Meijer: “Gpi denkt goed mee, wat het ontwerp ten goede komt en de budgettair aantrekkelijke offerte inclusief planning was snel binnen. Bovendien is Gpi De Gouwe een open, eerlijk en goed georganiseerde onderneming.” Ook Alexander Kraaijkamp, directeur van Gpi De Gouwe, kijkt tevreden terug. “Het was fijn samenwerken met LWM en we mogen beide trots zijn op het eindresultaat.”
Lamb Weston / Meijer komt van oorsprong uit het Zeeuwse Kruiningen en heeft als Meijer Frozen Foods 25 jaar geleden een joint-venture gevormd met Lamb Weston uit de Verenigde Staten (aardappelverwerkend bedrijf van F. Gilbert Lamb uit Weston, Oregon). Dit partnerschap is uitgegroeid tot een wereldwijd opererende organisatie. Het bedrijf heeft 7 productiefaciliteiten met ruim 1.800 medewerkers. Naast diepgevroren frites levert LWM ook gedroogde aardappelvlokken voor onder andere soep, pasta en aardappelpuree. Onder de naam Poundo Potato worden de gedroogde vlokken ook verkocht in Nigeria, waar het aardappelproduct vanwege de hoge voedingswaarde populair is.
Duurzaamheid staat bij Lamb Weston / Meijer hoog op de agenda. Bij alles wat het bedrijf doet, van teelt tot verwerking, is het doel dit op een zo efficiënt mogelijke manier te doen, waarbij het milieu zo min mogelijk wordt belast. Met de nieuwe fabriek produceert de aardappelverwerker bijvoorbeeld minder uitstoot, wat een bijdrage levert aan de duurzaamheidsstrategie. ●
Voor een virtuele rondleiding door de additievenmix- en doseerinstallatie, ga naar http://bit.ly/3EiEHUy.
De vlokkenlijn verhoogt de productiecapaciteit met 180.000 ton per jaar.Middels slangenpompen worden de aangemaakte additieven nauwkeurig naar de verbruikers in de fabriek verpompt. Diverse rvs mengtanks zorgen voor homogeen gemengde additieven als SAPP en dextrose.
Het Oostenrijkse bedrijf Powder Maker Technologies (PMT) presenteerde op Powtech 2022 een jetmolen met een geïntegreerde classifier. Een ingenieus compressieen waterinjectiesysteem maakt de molen 30% energiezuiniger.
De eisen die vandaag de dag aan het malen van poeders worden gesteld, gaan niet alleen meer over kwaliteit. Ook duurzaamheidseisen spelen mee, in het bijzonder het energieverbruik van machines en processen. Dat wordt steeds belangrijker nu de energiekosten door het dak gaan. Het ultrafijn, droog malen van poeders met jetmolens is een notoir energieslurpend proces. Daarom is er juist in deze tak van sport behoefte aan energiezuinige molens, weet manager Veronika Mayer van Powder Maker Technologies (PMT). Mayer is verantwoordelijk voor het bedrijfsonderdeel PMT-Jetmill van de Oostenrijkse machinebouwer, gespecialiseerd in jetmolens voor ultrafijn droog malen. Het bedrijf ontwikkelde een energieefficiënte spiraaljetmolen. Op vakbeurs Powtech gaf Mayer hierover een seminar.
Een spiraaljetmolen is een ondiepe cilindrisch gevormde molen, die veel wordt gebruikt voor ultrafijn malen (onder 1 μm). Het te malen materiaal wordt pneumatisch naar de jetmolen geleid en loopt spiraalsgewijs door de maalkamer. Net als bij andere jetmolens is het maalmedium voor het microniseren van het materiaal een luchtstraal (‘jet’). In de spiraaljetmolen wordt de luchtstraal geïnjecteerd via nozzles, die op gelijke afstand van elkaar rondom in de wand van het apparaat zijn geplaatst. Bij de nieuwe PMT-jetmolen bestaat de ‘jet’ uit perslucht (3,5 tot 11 bar) of stoom (tot 24 bar en 400 graden).
PMT heeft de classifier, die tijdens het maalproces voor de gewenste partikelgrootte zorgt, in de molen geïntegreerd. Normaliter staat de classifier bovenop de jetmolen. Bij PMT is het één gesloten systeem. De classifier van PMT bestaat uit een in eigen huis ontwikkelde en gepatenteerde rotor-unit met ronde aluminium discs (diameter: 260 mm), die op een verticale as in de jetmolen is ingebouwd. De rotor wentelt de discs in de maalkamer rond met een snelheid tot 190 m/s.
De toegevoerde materiaaldeeltjes worden in dit proces door de hogedruk tegen elkaar geschoten, waardoor ze imploderen en ultrafijne poeders vor-
men. De rotor zorgt ervoor, dat de gefluïdiseerde poederdeeltjes tot ver onder micronniveau (< 0,5 μm) kunnen worden gemalen. De partikelgrootte
“Hierdoor neemt de kwaliteit van het product toe”, zegt Mayer.
LAGER ENERGIEVERBRUIK
De kers op de taart is het systeem dat ‘Enhanced Energy Utilization’ (EEU) is gedoopt. Dit systeem bestaat uit een compressor die perslucht onder hoge temperatuur in de maalkamer injecteert. Het maalproces profiteert niet alleen van de mechanische energie uit deze extra perslucht, maar ook van de thermische energie van de luchtstraal, waardoor het proces zelf minder energie nodig heeft. Verder injecteert het systeem water in de maalkamer van de jetmolen. Door de geleiding van het water wordt de overgebleven thermische energie benut. Het water verdampt vervolgens en door het verkoelende effect neemt de werking van de classifier toe. “Dankzij het EEU-systeem ligt het totale energieverbruik dertig procent lager dan bij een doorsnee jetmolen”, zegt Mayer.
VORM
Ook de vorm van de PMT-jetmolen is anders dan die van een conventionele jetmolen. “Een gewone jetmolen is ontworpen met een zo klein mogelijke ruimte binnenin, zodat het product niet aan het maalproces kan ontsnappen”, legt Mayer uit. “Onze nieuwe spiraaljetmolen is veel ruimer uitgevoerd met extra ruimte bovenin. Hierdoor kan er veel meer product in de jetmolen worden ingevoerd, waardoor de efficiency toeneemt, terwijl de mineraaldeeltjes de volle laag blijven krijgen.”
Het bedrijf levert de nieuwe jetmolen in uitvoeringen met een luchtvolume van 800-1.200 en 2.400-3.600 m3/uur. Het luchtvolume van de classifier is bij deze twee modellen beschikbaar in 4.000-6.000 en 8.000-12.000 m3/uur. De twee typen jetmolens hebben respectievelijk een capaciteit van 50-1.000 en 200-4.000 kg/uur. De jetmolen is succesvol getest voor mineralen (bariet, klei, zeoliet), chemische producten (pigmenten en melamine) en natuurlijke producten (cacao en zaden).
is aan te passen door de rotorsnelheid te wijzigen. Als het poeder op gewenste grootte is gemalen, wordt het via de binnenzijde van de rotor afge-
voerd. De constructie van de spiraaljetmolen zorgt ervoor dat deeltjes die zich niet fijner laten malen, zoals kwarts, worden weggeslingerd en afgevoerd.
Geïnteresseerde bedrijven kunnen producten testen in de spiraaljetmolen (schaal 1:4) in het testcentrum van PMT in het Oostenrijkse Kammern. Volgens PMT is de jetmolen al aan een aantal klanten geleverd, maar aan welke bedrijven en in welke industrietak precies kan Mayer uit vertrouwelijkheid niet vertellen. ●
Petrochemiebedrijf TotalEnergies heeft zich aangesloten bij het recyclingsinitiatief NEXTLOOPP. Het treedt daarmee toe tot de 48 bedrijven uit de kunststofwaardeketen die afgedankte huishoudelijke verpakkingsmaterialen met hoogwaardige, mechanische recycling verwerken voor voedselveilig verpakken. In het kader van dit project is een technologie ontwikkeld om polypropyleen efficiënt en tegen relatief lage kosten te scheiden van consumentenafval en het PP te ontsmetten zodat het voldoet aan de foodgrade eisen. ●
Het Nederlandse ruimtetechbedrijf Caeli gaat voor het Zwitserse UBS, de grootste zakenbank ter wereld, met satellietgegevens de CO2- en methaanuitstoot van grote bedrijven onder diens klanten in kaart te brengen. Het gaat om energiecentrales, kolenmijnen, staalfabrieken en bedrijven in de kunstmest- en petrochemische industrie die relatief veel broeikasgassen uitstoten en bovengemiddeld bijdragen aan de opwarming van de aarde. Blijven ze dat doen, dan zouden ze minder waard kunnen worden voor banken en andere beleggers. Door samen te werken met Caeli is de bank niet langer uitsluitend afhankelijk van de klimaatrapportages van bedrijven zelf, en kan het emissies direct meten op basis van geanalyseerde satellietdata. Nu moet UBS het doen met verouderde data uit milieurapportages. De materie wordt daarmee ook transparanter. Organisaties die op de ene plek vergroenen en op de andere plek niets doen of meer uitstoten, kunnen dit niet meer boekhoudkundig verhullen in hun jaarverslagen. Caeli put uit data van het door KNMI en TNO ontwikkelde meetinstrument TROPOMI aan boord van de Europese aardobservatiesatelliet Copernicus en van infraroodmeter IASI op weersatelliet MetOP. Beide instrumenten meten gassen in de atmosfeer die Caeli tot op de hectare nauwkeurig kan berekenen. Het bedrijf laat op satellietgegevens bepaalde algoritmes los om de uitstoot van verschillende gassen wereldwijd in kaart te brengen. Dit gaat van kooldioxide tot methaan en van ammoniak tot stikstofdioxide. Hoe goed die berekeningen zijn, bleek tijdens het stikstofdebat in de Tweede Kamer op 3 november 2022 waarop een kaart met stikstofmetingen van Caeli gepresenteerd werd, die volgens de onderneming veel nauwkeuriger bleken dan die van de reguliere grondmeetstations. ●
PROEFFABRIEK VOOR KOOLSTOFARM METAAL
Metso Outotec werkt samen met Rio Tinto en onderzoekers in Duitsland en het VK aan de ontwikkeling van ijzer met een verlaagd koolstofgehalte. Het ‘BioIron-project’ is het pilotstadium voorbij. Pilots in het onderzoekscentrum van Metso Outotec in Frankfurt, Duitsland en proeven op processchaal door een projectteam van Rio Tinto, Metso Outotec en de Universiteit van Nottingham waren dermate positief dat het tijd is voor opschaling naar een proeffabriek met een capaciteit van één ton per uur. Het BioIron-proces geldt als een doorbraaktechnologie voor directe reductie van fijn ijzererts. Het proces gebruikt biomassa, zoals agrarische restproducten, als reductiemiddel in plaats van metallurgische steenkool (met alle fossiele uitstoot van dien bij de vergassing), en microgolfenergie om het Pilbara-ijzererts van Rio Tinto om te zetten in metallisch ijzer. IJzer met minder koolstof produceren is milieuvriendelijker. Normaliter wordt de koolstof uit het vloeibare ijzer (ruwijzer) gebrand door er zuurstof op te blazen. De temperatuur loopt daarbij op tot ca. 2000 °C.
Bij de herlocatie van de houthaven bij het Zweedse Varberg voor de export van gezaagd hout wordt voor het aanleggen van een fundering een elektrische compressor type E-Air 250 VSD van Atlas Copco ingezet. In combinatie met het gebruik van slakken, een restproduct uit de cementindustrie, kan de uitstoot van kooldioxide bij dit bouwproject binnen de perken blijven, terwijl de compressor amper geluid maakt. Als funderingstechniek wordt een beproefde Scandinavische methode gebruikt, namelijk het inblazen van slakken in de bodem waar deze massa zich mengt met klei en grondwater. Zo worden pijlers geconstrueerd met voldoende draagkracht voor de te realiseren havengebouwen. De E-Air H250 FO werkt met een druk op de knop en regelt zelf de snelheid. ●
Het Finse bedrijf Valmet gaat het coatinggedeelte van de kartonnagemachine van papierproducent Stora Enso duurzamer maken door installatie van elektrisch verwarmde OptiDry Coat luchtdrogers en een upgrade van de automatiseringsstructuur. De overstap van gas- naar elektrisch gestookt levert niet alleen meer droogcapaciteit op, maar spaart ook energie en vermindert daarmee de uitstoot van broeikasgassen. De geschatte investering bedraagt € 5 à 8 miljoen en het project moet eind 2023 voltooid zijn. De stijgende energieprijzen en de leveringsperikelen met aardgas leiden ertoe dat papiermolens over willen stappen van gas naar elektriciteit voor hun productie. ●
Chemiereus Sabic en leverancier van transportverpakkingen Cabka hebben de CabCube 4840 gelanceerd, een volledig recyclebare, lichtgewicht container van polymeer. De hiervoor noodzakelijke grondstoffen van polypropyleen werden in nog geen 6 maanden opgeleverd. De toegepaste PP is goed te verwerken, kan tegen hoge drukken, is stootbestendig en lichter dan vergelijkbare transportmiddelen Daarbij is de constructie vlamvertragend, en bevatten de polymeren geen halogenen. Het materiaal is UL94-V0-gecertificeerd zijn, dus voldoet aan de veiligheidsnorm voor de ontvlambaarheid van plastic materialen. Volgens Sabic biedt de container een betaalbaar, duurzaam en doordacht alternatief voor traditionele metalen of houten kooiconstructies voor goederentransport. ●
In het Japanse Yokosuka is een door Stadtler ontworpen faciliteit in gebruik genomen voor het automatisch sorteren van lichte plastic verpakkingen en LIMEX, een milieuvriendelijk materiaal waarin een hoog percentage kalksteen verwerkt zit. Dit op initiatief van fabrikant TBM die erbij gebaat is het duurzamere alternatief voor kunststofverpakkingen uit de plastic reststroom te kunnen halen. Voor LIMEX wordt 40% minder CO2 uitgestoten in vergelijking met papier, terwijl er – in tegenstelling tot de papierproductie – amper water voor nodig is. In de Stadtler-installatie worden lichte kunststofmaterialen als PP, PE, PS en PET gescheiden van kalkhoudende verpakkingen om die laatste te recyclen tot pellets voor nieuwe verpakkingen. Daartoe bestaat de sorteerinstallatie uit een dubbeldeks ballistische scheider, 2,9 meter brede transportbanden die materialen op hoge snelheid verwerken, een opslagsysteem voor gescheiden kunststoffen en optische sorteertechnologie op basis van nabij-infrarood (NIR) ●
High Speed
big bag opzak machine
Capaciteit: 50 tot 70 Ton m3
120 zakken van 1000 tot 1250 kg per uur.
Weighcont Mengsysteem Volledig automatisch. Op maat gemaakt.
Ongelimiteerd aantal weegbunkers. Capaciteit:10 - 200 ton per uur.
Shamrock Blender
Capaciteit van 25 tot 70 ton/m³ per uur
Machine grootte 4.5 - 5,4 - 7 - 9- 11.5 en14 ton per charge.
h
EMT, Molenpad 10, 1755EE ‘t Zand. N-H.
EMT,
www.emt.tech e-mail: emt@emt.tech
Tel: 0224 591213
Wij leveren complete installaties voor ontstoffing, luchtreiniging en pneumatisch transport
Technieken voor o.a.:
Ontstoffing van productieruimtes (MAC)
Reduceren van geuremissies (NER)
Reduceren van stofemissies (NER)
Componenten die wij o.a. kunnen leveren:
Natfilters
Droogfilters
Cyclonen
Gaswassers
Naverbranders
Projecten kunnen turn-key worden uitgevoerd
Wij garanderen de emissie & grenswaarden
Engineering, bouw en onderhoud in eigen beheer
Mesys Industrial Air Systems BV
Molenstraat 27, 6914AC Herwen
+31 (0) 316 248744
www.mesys.nl
Info@mesys.nl
EMT is producent van meng machines, vulinstallaties en transportsystemen voor big bags van 100 tot 1200 kg en voor 25 tot 50 kg zakken.Uw contact persoon is Gustaaf Zeeman 10, 1755EE ‘t Zand. N-H. Naverbrander (RTO) Natfilter met slibtransporteur Hoogrendement multi-cycloon
Codelen, een Spaanse fabrikant van kartonnen en microgolfverpakkingen, heeft zijn persluchtsysteem in de fabriek in Elche (ES) gemoderniseerd met een EG37V compressor van ELGi. Codelen koos voor deze oliegesmeerde schroefcompressor met variabele snelheid om de toegenomen productiecapaciteit bij te benen en energie te besparen. Door hun robuuste ontwerp blijven de EG compressoren ook bij extreem hoge
of lage temperaturen en extreem droge of vochtige omstandigenheden betrouwbaar functioneren. De hoogrendementscompressoren zijn uitgerust met zelfontwikkelde -Vprofielrotoren, met een combinatie van 4/5 lobben, ontworpen om bij lage rotorsnelheden te werken. Dit ontwerp vermindert drukverliezen en zorgt samen met de OSBIC (Oil Separation By Impact and Centrifugal action) drietrapsscheiding voor
ZAKKEN
Naast de Arovac technologie, waarmee producten in 100% gesloten zakken verpakt kunnen worden, biedt Arodo de Arolab technologie die geschikt voor zakken die juist niet 100% gesloten moeten zijn. Dit zijn bijvoorbeeld zakken met een labyrint-ontluchting (‘venting bags’) of (micro) geperforeerde zakken. De Arolab technologie kan worden toegepast voor producten die weinig verdichten, zoals een betonmix, maar ook voor producten die veel meer verdicht moeten worden zoals bijvoorbeeld diverse kalkhoudende producten.
Deze laatste draaien dan weliswaar tegen een veel lagere capaciteit. De techniek levert compacte zakken op die goed stapelbaar zijn. De machine is eenvoudig in te stellen zodat het wisselen tussen de diverse producten gemakkelijk en vrijwel automatisch gaat. Met beide technieken kunnen ‘premium producten premium verpakt’ worden, aldus de fabrikant.
Arodo
+32 (0)14 672 332
www.arodo.com
een lager energieverbruik, aldus de fabrikant.
ELGi Compressors maakt luchtcompressoren en levert in bijna alle Europese landen persluchtsystemen. Het assortiment omvat oliegesmeerde en olievrije schroefcompressoren, oliegesmeerde en olievrije zuigercompressoren en centrifugaalcompressoren, maar ook drogers, filters en overige accessoires.
Dovac Pompen is eind 2022 verhuisd van Lisse naar een nieuw pand in Zevenhuizen (ZH). Het pand beschikt over een ruim opgezet magazijn, een werkplaats en een proefstand voor het assembleren en testen van vacuümpompen, vacuuminstallaties en blowers. Het bedrijf was in Lisse uit zijn jasje gegroeid. In Zevenhuizen kan een grotere voorraad aangehouden worden en het pand is beter bereikbaar, efficiënter en energieneutraal.
ELGi + 32 (0)2 828 0144 elgi_benelux@elgi.com www.elgi.com/eu
Nieuwe huisvesting Dovac in Zevenhuizen (ZH).
Smits & Co Weegbruggen is eind 2022 verhuisd naar een nieuwgebouwd pand op een industrieterrein in Brummen. Het pand is duurzaam en efficiënt gebouwd. Eigenaren Hans en Annemiek Went gaan op deze nieuwe plek door met het leveren van weegbruggen van 8 tot 18 meter met een weegcapaciteit van 10 tot 100 ton. Naast levering en plaatsing van nieuwe apparatuur is
kan het bedrijf ook bestaande weegbruggen reviseren of moderniseren, of met het zelf-ontwikkelde softwarepakket ‘New Ton’ volledig automatiseren. Het nieuwe adres is Op den Berg 1B, 6971 LD Brummen.
Smits&Co.
+31 (0)575-561208 www.weegbruggen.nl
Overname SKS door Indutrade Benelux. V.l.n.r. Ard Vermeulen (Indutrade Benelux), Robert-Jan Broekhuijsen (Indutrade Benelux), Pieter Schroeder (Nobel Capital), Robert Timmer (Indutrade Benelux), Jan Siersema (mede-oprichter SKS), Toine Uijttewaal (CEO MD), Maaike Hapers-Nooren (FD)
De ‘Best of Industry Award’ in de categorie Warehouse Equipment ging in 2022 naar een assistentiesysteem: Linde Motion Detection. Het systeem beschermt voetgangers door beweging achter een stilstaande heftruck te registreren en te voorkomen dat deze start. Als het systeem beweging detecteert, voorkomt het automatisch dat de truck achteruit rijdt en waarschuwt het de chauffeur via het display. Optioneel kan de waarschuwing ook akoestisch worden gegeven. Het voertuig kan pas weer rijden als de gevaarlijke situatie is opgelost en het gaspedaal actief in de beginstand
is teruggebracht. Deze door Linde ontwikkelde veiligheidsmaatregel resulteert in minder ongevallen en een hogere productiviteit van het intern transport. De prijs werd uitgereikt door het Duitse vakblad MM Maschinenmarkt op basis van een online stemming, waarbij 20.000 stemmen werden uitgebracht.
Motrac
+31 (0)575 448 844 www.motrac.nl
Per 19 januari 2023 is SKS bv onderdeel van de technische bedrijvengroep Indutrade Benelux. Indutrade neemt alle aandelen van het technische handelsbedrijf – 50 medewerkers, jaaromzet ca. € 35 miljoen – over. SKS is gespecialiseerd in procescomponenten voor de hygiënische procesindustrie, zoals afsluiters, buizen, pompen, filters en warmtewisselaars van verschillende merken. Voor Indutrade is de overname interessant omdat de food- en farmamarkt duurzaam groeien. Het
productaanbod van SKS sluit goed aan op de belangrijkste trends in deze markt, waaronder strengere regelgeving. Hierdoor neemt de vraag naar kwaliteit, veiligheid en traceerbaarheid toe en komt er meer aandacht voor duurzaamheid door vermindering van afval en minimalisering van energie- en waterverbruik.
IndutradeBenelux
+31 (0)297 514 783
www.indutradebenelux.com
De Lybover Groep, ontwerper en leverancier van maatwerkinstallaties voor recycling en bulk handling, is een partnerschap aangegaan met het Duitse Westeria. Met deze samenwerking breidt Lybover haar aanbod uit op het vlak van windsifting, transportsystemen, doseeroplossingen en materiaalspreiding. Het partnerschap levert beide partijen meer marktaandeel op: Westeria levert de technologie en
Lybover vindt de juiste toepassing en zorgt voor de integratie op basis van engineering en projectmanagement. Lybover bestaat sinds 1985, heeft meer dan 200 medewerkers, een jaaromzet van € 70 miljoen en meer dan 5.000 projecten in het portfolio.
Lybover
+32 (0)50 450 860 www.lybover.be
De Proces Innovatie Publieksprijs van Solids Antwerpen 2022 is gewonnen door Engisol, specialist in proces- en verpakkingstechnologie, en Sacchi, een Italiaanse system integrator op het gebied van verwerking van vaste stoffen. De gepatenteerde SmartPick waarmee ze wonnen, is een innovatief robotic systeem dat niet alleen zakken met poeders en korrels ontstapelt, maar deze ook leegmaakt en automatisch op recept doseert. Het robotsysteem is voorzien van software, waarmee gebruikers hun eigen receptuur-
bestanden kunnen inlezen. Zo kunnen poeders zeer nauwkeurig gedoseerd worden en unieke blends samengesteld. De SmartPick werkt met een mensachtige robot, die de zak oppakt en snijdt op een statisch mes. Dit garandeert de betrouwbaarheid, traceerbaarheid en hoge productieniveaus, volgens Engisol.
Engisol
+32 (0)478 404 440 www.engisol.eu/nl/robotic-powderhandling
● Lekkende asafdichtingen? Er is nu een permanente oplossing waarmee kostbaar productverlies tot het verleden behoort.
● Hygiënische procesvoering: dit is de top 5 machinedesign waar u tussen nu en 5 jaar minimaal aan moet voldoen.
● Vochtproblemen en contaminatie voorkomen door juiste voorbehandeling van perslucht.
De volgende uitgave van Solids Processing verschijnt op 11 april 2023. Mis ‘m niet!
29-30maart2023
SolidsDortmund
Dortmund
Vakbeurs voor de droge procestechniek. Wordt tegelijkertijd gehouden met de 7e editie van Recycling Technik, en Pumps & Valves Dortmund.
17-21april2023
HannoverMesse
Hannover (D)
practices voor toevoer tijdens het parallelle kennisprogramma. Met ruim 350 exposanten.
8-9juni2023
ZoneringenGebouw
Utrecht
’s Werelds grootste industriebeurs met de laatste technologische trends en ontwikkelingen. Thema’s deze editie zijn onder meer zal klimaatverandering, energietekorten en verstoorde toeleveringsketens. Ruim 4.000 exposanten uit de machinebouw, elektrotechniek, energie, software en informatietechnologie.
25-27april2023
Powder&BulkSolids
Rosemont, IL (VS)
Voor wie eens verder dan de Europese landsgrenzen wil kijken: The Powder Show. Op het snijvlak van technologie en innovaties die de bulkindustrie van morgen bepalen. Met de stijgende vraag naar 3D-geprinte objecten, groeit ook de behoefte aan innovatieve ontstoffingstechnologie, en kwaliteits- en borgingssystemen. Gelegenheid tot het opfrissen van kennis op het gebied van pneumatisch transport, opslag en best
Recent ontwikkelde 2-daagse cursus van Burggraaf & Partners over de hygiënische eisen t.a.v. het gebouw waarin de bereidingsprocessen van food, feed of farma plaats vinden. Aan bod komen locatie-eisen, bouwelementen, omgeving en ongedierte, productstroom en zonering, constructie en luchtbehandeling. Met casestudies.
30juni2023
Hygiënischeengineering:Droge processen
Utrecht
Dagcursus van Burggraaf & Partners over de 7 EHEDG-richtlijnen over Dry Processes. Ingegaan wordt op zonering, droge reiniging, specifieke designregels, ontwerp lossystemen, ontwerp transportsystemen, ontwerp afsluiters, ontwerp gebouw, nat & droogscheiding, CIP-reinigbare componenten, en wervelbed & sproeidrogers. Met case studies.
Is uw industriële elektronica defect of werkt deze niet naar behoren? UNIS Group is gespecialiseerd in de reparatie van gebruikte elektronica, ook als deze speciaal voor u is gemaakt.
Onze technische specialisten repareren op componentniveau, ondersteund door geavanceerde meet- en testapparatuur.
Voordelen van reparatie door UNIS Group:
Vaste prijzen voor reparaties
No cure, no pay
Tot 2 jaar garantie
Spoedreparaties mogelijk
Omruilservice
Gratis ophaalservice
BEURS
Onderhoud, veiligheid en meet- en regeltechniek onder één dak in Antwerpen
VEILIGHEID
Nieuwe versie Safety Culture Ladder in de maak
ONDERHOUD
Drukverdeling pakking en pakkingringen cruciaal om lekkage te voorkomen
E:
W:
INSTRUMENTEN
Lek Detectie
Lager Conditiebewaking
Lager Smering
Condenspot & Afsluiter
Elektrische Ontladingsdetectie
TRAINING
CAT I & CAT II Ultrasound Training
On-site Implementatie Training
TECHNISCHE ONDERSTEUNING
Kostenloze ondersteuning & software
Online Training
Kostenloze toegang tot onze kenniscentrum (webinars, artikelen, tutorials…)
T:
Antwerp Expo opent op 22 en 23 maart 2023 de poorten voor de gecombineerde, industriële vakbeurzen Maintenance voor de onderhoudssector, Worksafe voor veiligheid in de productie en M+R voor meeten regeltechniek. Met aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen, zoals de inzet van drones voor onderhoudswerkzaamheden.
38 VEILIGHEID DE SAFETY CULTURE LADDER 2.0 KOMT ERAAN
NEN lanceert in 2023 een 2.0-versie van de Safety Culture Ladder. Met deze beoordelingsmethode kunnen bedrijven het veiligheidsbewustzijn en het bewust veilig handelen in hun organisatie meten en verbeteren.
Om ongewenste emissies te reduceren moet een normering voor afsluitertesten ontwikkeld worden waarmee de meest gangbare stem seals – buisafsluiters – getest en onderling vergeleken kunnen worden. De juiste drukverdeling in de pakking en het samenspel van de pakkingringen blijft cruciaal om lekkages te voorkomen, blijkt uit onderzoek dat is gedaan in het Interreg Project Circulair Onderhoud.
MaintenanceBeneluxiseenuitgavevanProcesMediabv Verschijnt 6 x per jaar.
Redactieadres
Proces Media
Marktplein 2
1421 AC Uithoorn
+31 (0)297 22 3462
redactie@maintenancebenelux.nl
Hoofdredactie
Vincent Hentzepeter +31 (0)6 2059 2436 vincent@procesmedia.nl
Eindredactie
Mischa Hoyinck mischa@procesmedia.nl
Vormgeving
Frizzon bv, Arnhem
Metmedewerkingvan:
Ingeborg Abendanon
Druk
Veldhuis Media, Meppel
Sales
Erik ten Haaf
+31 (0)297 22 3462
+31 (0)6 1003 1781 erik@procesmedia.nl
Debbie van den Dool en Marion van Sinderen +31 (0)316 22 7155 sales@procesmedia.nl
Abonnementen abo@procesmedia.nl
+31 (0)297 22 3462
Abonnementsprijs2023
Voor de Benelux: € 140 (excl. 9% btw).
Overig buitenland: op aanvraag.
Losse nummers: op aanvraag. Er geldt een opzegtermijn van een maand voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. Uitsluitend schriftelijke opzeggingen worden geaccepteerd.
Uitgever: Proces Media bv, 1421 AC Uithoorn © 2023, Proces Media bv
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opname of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en/of de uitgever.
© Proces Media bv 38 MaintenanceBenelux | nr. 1 | maart 2023 35
an b Tevens leverancier vio-olie.
Ontdek de nieuwe dimensie in sproeidrogen
Als het op sproeidrogen aankomt, voldoet de nieuwe DryMASTER serie aan alle eisen. In talrijke toepassingen, o.a. de voedingsindustrie, en in de uwe.
• Meer dan 900 varianten beschikbaar
• Proces-specifieke materialen
• Lange levensduur
• Eenvoudige reiniging en onderhoud
• Hoge drukbestendigheid
• Korte levertijden
• Compatibel met bestaande installaties
A.J. van der Kooy b.v.
Denariusstraat 19a, 4903 RC Oosterhout
T 088 36 94 240 M 06 546 750 08 www.vdkooy.nl | info@vdkooy.nl
www.lechler-sproeiers.nl
www.maintenancebenelux.nl
Antwerp Expo opent op 22 en 23 maart 2023 de poorten voor de gecombineerde, industriële vakbeurzen Maintenance voor de onderhoudssector, Worksafe voor veiligheid in de productie en M+R voor meet- en regeltechniek. Met aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen, zoals de inzet van drones voor onderhoudswerkzaamheden.
De vakbeurzen Maintenance, Worksafe en M+R bedienen met meer dan 250 exposanten alle industriële takken van sport. Hierbij ligt de focus op productiegericht onderhoud, meet- en regeltechnieken, procesinstrumentatie en hands-on oplossingen om de veiligheid op de werkvloer te verbeteren. Wie op zoek is naar nieuwe ontwikkelingen kan zich onder meer oriënteren op de mogelijkheden van digitalisering, Industrie 4.0, slim onderhoud, en procesmonitoring als ‘Overall Equipment Effectiveness’. OEE is een in Japan ontwikkelde methode om op basis van meetresultaten de efficiëntie van productie-installaties te bewaken en te verbeteren.
Wie zich snel op de hoogte wil stellen van de topinnovaties tijdens deze beurstweedaagse, bezoekt de innovatiegallerij waar ruim twintig vernieuwende technologiën en oplossingen te zien zijn. Gemak dient de mens, daarom wordt er een Innovation Tour georganiseerd. Tijdens deze rondleiding worden bezoekers bijgepraat door standhouders over de nieuwste ontwikkelingen op hun vakgebied. Naast een vakjury kan ook het publiek weer meestemmen over de beste innovaties. De winnaars worden bekend gemaakt bij de uitreiking van de BEMAS Innovation Award
tijdens de ‘Afterwork drink’ op woensdagavond. Dit netwerkmoment wordt opgeluisterd met live entertainment en muziek. Ook organiseert BEMAS, de sectorfederatie voor onderhoud, op 22 maart de verkiezing ‘Technical Team of the Year’ – een kans om te leren van best practices en ervaringen van collega’s.
Onderhoudsdrones zijn een recente ontwikkeling in de onderhoudssector en de resultaten van proefprojecten zijn veel belovend. De vliegtuigjes zijn live in actie te zien in de ‘Smart Maintenance
Plaats: Antwerp Expo
Data: 22 en 23 maart 2023
Tijden: 10:00-18:00 uur, op 22 maart naborrelen tot 20:00 uur
Tickets: gratis via www.maintenance-expo.be
Meer info: www.maintenance-expo.be |www.mr-expo.be
Zone’, mogelijk gemaakt door SkyeBase, een dienstverlener in drone-inspecties. De toepassingen van drones worden hier getoond voor verschilllende toepassingen. Nog zo’n doorbraakontwikkeling: Virtual en Augmented Reality. Hier is Acta het gastbedrijf. De opleider in techniek en automatisering zal het publiek op de hoogte brengen van de laatste mogelijkheden op VR- en AR-gebied. Zowel VR als AR laten een wereld zien die er niet is. Verschil is dat de gebruiker bij Virtual Reality een volledige 3D-omgeving ervaart, terwijl er bij Augmented Reality een virtuele 3D-laag op over de omgeving komt te liggen.
De Masterclasses zijn terug van weggeweest. Deze beknopte sessies zijn opgezet om snel vakkennis bij te spijkeren. Thema’s die aan bod komen zijn: trends en innovaties in procesanalysetechnologie, energietransitie en optimalisatie van processen, vernieuwing in PLCbesturingen, metingen van debiet, druk, niveau en temperatuur en gasdetectie. ●
Veiligheid op de werkvloer is breder dan Arbo-veiligheid. Ook psychosociale veiligheid, welzijn en integriteit zijn een onderdeel van Veiligheid & Gezondheid.
NEN lanceert in 2023 een 2.0-versie van de Safety Culture Ladder. Met deze beoordelingsmethode kunnen bedrijven het veiligheidsbewustzijn en het bewust veilig handelen in hun organisatie meten en verbeteren.
Wat in 2012 begon als de Veiligheidsladder is uitgegroeid tot een gerenommeerde methodiek waarmee bedrijven in binnen- én buitenland werken aan de veiligheid en gezondheid van hun medewerkers. Jeannette Hofman-Züter is als senior projectmanager bij NEN verantwoordelijk voor de Safety Culture Ladder. Dit jaar staat voor haar en haar collega’s voor een groot deel in het teken van de lancering van de vernieuwde Safety Culture Ladder (SCL 2.0). Ze vertelt over de drie belangrijkste punten die in de vernieuwde SCL worden geoptimaliseerd.
HERKENBAARHEID, REIKWIJDTE, GEDRAG
Hofman-Züter: “Allereerst wordt de ‘taal’ anders: meer algemeen en minder gericht op een specifieke sector. Zo wordt de Safety Culture Ladder herkenbaar voor iedereen. Omdat we merken dat sommige sectoren behoefte hebben aan een vertaalslag voor hun specifieke situatie, werken we aan een toelichting. Dit wordt een groeidocument dat de komende jaren aangevuld wordt met uitleg en voorbeelden. Het tweede punt is dat we meer ingaan op het belang van integrale veiligheid. In de nieuwe versie leggen we beter uit dat V&G – Veiligheid en Gezondheid – breder is dan alleen Arbo-veiligheid. Ook psychosociale veiligheid, welzijn en integriteit zijn een onderdeel van V&G. Een derde punt is dat in de nieuwe SCL cultuur en gedrag beschreven zijn als een uitkomst en eisen over documentatie en systemen eruit gehaald zijn. Het gaat er niet om hoe zaken geregeld worden, als de afspraken maar duidelijk zijn voor iedereen en alle medewerkers doen wat afgesproken is.”
Een belangrijk punt binnen de SCL is communicatie. Hofman-Züter: “In sommige sectoren
SCL: bewust veilig en gezond werken
De Safety Culture Ladder is een instrument om veiligheidsbewustzijn, houding en gedrag in bedrijven te meten. De nadruk ligt op de (integrale) veiligheidscultuur. De SCL is bedoeld om bedrijven en hun leveranciers te stimuleren om bewust veilig en gezond te werken. Hoe hoger het veiligheidsbewustzijn in een organisatie, hoe hoger de toegekende laddertrede. De SCL kan toegepast worden in alle sectoren. Meer informatie is te vinden op de website www.safetycultureladder.com
Webtool Safety Culture Ladder
Met deze webtool kunnen bedrijven een zelfinventarisatie uitvoeren als onderdeel van een certificatietraject. De zelfinventarisatie kan ook uitgevoerd worden los van een certificatietraject bijvoorbeeld als een eerste 0-meting of om op een laagdrempelige manier kennis te maken met de aspecten van de SCL. De tool is beschikbaar via www.webtoolscl.nl/
wordt niet makkelijk over veiligheid gesproken, terwijl dat juist zo belangrijk is. Durft iemand die helemaal onder aan de hiërarchie in een bedrijf staat naar de directeur te stappen om aan te geven dat een bepaalde situatie onveilig is? Het wegnemen van dit soort drempels heeft alles te maken met een goede veiligheidscultuur. De Safety Culture Ladder is geen checklist die je kunt afvinken, het is een methodiek om inzicht te krijgen in de eigen veiligheidscultuur en hoe deze te verbeteren. Sommige verbeteringen zijn makkelijk te introduceren. Door met elkaar te discussiëren over wat iedereen onder veiligheid verstaat, wordt een eerste stap gezet naar een veilige cultuur. Zo worden medewerkers gestimuleerd om open te zijn over fouten en om elkaar te durven aanspreken. Als je kijkt naar de SCL, dan gaat het om veel meer dan bedrijfsongevallen op de werkvloer. Het gaat ook over gezondheid, fysieke veiligheid, psychosociale veiligheid, ja zelfs over de invloed van pestgedrag op de werkvloer: een integrale benadering van veiligheid dus.”
ProRail heeft in 2012 het initiatief genomen om samen met stakeholders de Veiligheidsladder te ontwikkelen. Reden hiervoor was dat zij merkten dat ze ondanks alle technologische verbeteringen en protocollen niet verder kwamen met het terugbrengen van ongelukken. Zij hebben zich toen de vraag gesteld: ‘Wat gebeurt er in het gedrag en de houding van mensen als het over veiligheid gaat en op welke manier kun je ervoor zorgen dat mensen altijd kiezen voor de veiligste optie?’ Om hier een antwoord op te geven werd de Veiligheidsladder ontwikkeld. In 2016 wilde ProRail het concept verbreden en zochten ze een partij die het stokje van ze kon overnemen. Zo zijn ze bij NEN terechtgekomen. De Safety Culture Ladder is een instrument om veiligheidsbewustzijn, houding en gedrag in bedrijven te meten. (Beeld gebaseerd op Parker & Hudson, 2006 1).
NEN biedt met de Safety Culture Ladder een methodiek waarmee bedrijven kunnen meten waar ze op de SCL staan. Hofman: “De meeste bedrijven belanden na een eerste audit op trede 2. Heel soms komen ze op trede 3 binnen. Middelgrote en grote bedrijven hebben vaak HSE-afdelingen en zij hebben over het algemeen een goed en realistisch beeld van de praktijk. Daar zien we soms nog wel een grote kloof met directies van bedrijven, die vooral dénken dat ze goed bezig zijn. Voordat je op de hoogste trede van 5 zit, moet er wel het een en ander gebeuren.” NEN certificeert niet, legt Hofman-Züter uit. “Wij zijn alleen verantwoordelijk voor de methodiek. Onze core business is normalisatie, en normen worden ook vaak toegepast als basis voor certificatieschema’s. Die schema’s worden door ons samen met belanghebbenden opgesteld en beheerd. Voor het auditeren kunnen bedrijven terecht bij gespecialiseerde certificerende instellingen. Bij de implementatie van de veiligheidscultuurladder kunnen adviesbureaus helpen. Die scheiding willen we als neutrale stichting ook zo houden”, aldus HofmanZüter. “Maar natuurlijk kunnen bedrijven ons altijd bellen als ze meer over de SCL willen weten of een informatieve sessie willen volgen.”
Om bedrijven te helpen met de Safety Culture Ladder biedt NEN een webtool aan waarmee bedrijven zelf een eerste veiligheidsscan kunnen doen. Voor sommige SCL-producten is het doorlopen van die webtool zelfs een verplicht onderdeel van het certificatietraject. Daarnaast verzorgt NEN trainingen om bedrijven bekend te maken met de Safety Culture Ladder. Dat kan op locatie, maar
ook in-company en er is zelfs een mogelijkheid om via e-learning kennis op te doen van de Safety Culture Ladder. De e-learning module is met name bedoeld voor mensen die aan het begin van de SCL staan.
Myke van Vliet, bij NEN verantwoordelijk voor het opleidingsgedeelte, vertelt welke trainingen er beschikbaar zijn. “We bieden vier opleidingen aan, afhankelijk van de leervraag. De eerste opleiding is een introductie op de Safety Culture Ladder. Dat is echt een instaptraining voor mensen en bedrijven die nog weinig van de SCL weten. Hoe werkt het en wat kan ik ermee? ‘Opstarten met de SCL’ is de tweede training en die gaat vooral over de implementatie. Deze opleiding is bedoeld voor kleine en middelgrote bedrijven die al de keuze voor SCL hebben gemaakt. De opleiding biedt handvatten
om te starten met de implementatie van de Safety Culture Ladder. Dan hebben we een tweedaagse auditoren training. De doelgroep is tweeledig. Enerzijds zijn het auditoren van certificerende instellingen die deze training volgen. Maar het zijn ook interne auditoren bij bedrijven die zich goed willen voorbereiden op een certificering. En dan hebben we nog de Masterclass SCL Trede 4-5. Deze opleiding kan alleen gevolgd worden door SCL-auditoren.” Van Vliet verwacht dat op termijn ook bedrijven deze opleiding zullen willen volgen. “Je ziet dat steeds meer bedrijven willen groeien naar trede 4 en soms zelfs 5. Een goede ontwikkeling en het is van daaruit ook logisch dat bedrijven op dat gebied training willen volgen.” ●
1 Parker, D., M. Lawrie, en P.T.W. Hudson. 2006. A framework for understanding the development of organisational safety culture.
NEN biedt vier specifieke trainingen aan:
1. Introductie in de Safety Culture Ladder
2. Opstarten met de Safety Culture Ladder op trede 2/3
3. Auditor training Safety Culture Ladder
4. Masterclass Safety Culture Ladder Trede 4/5 (alleen voor SCL-auditoren )
Meer weten over deze trainingen? Kijk op https://bit.ly/trainingscl
E-learning: introductie in de Safety Culture Ladder
Met de e-learning maak je in je eigen tempo in vijf stappen kennis met de Safety Culture Ladder. Door middel van vragen en opdrachten wordt je stap voor stap meegenomen in SCL.
Meer informatie vind je op https://bit.ly/elearningscl.
Reductie ongewenste emissies uit bronpunten meer dan ooit noodzaak
Om ongewenste emissies te reduceren moet een normering voor afsluitertesten ontwikkeld worden waarmee de meest gangbare stem seals – buisafsluiters – getest en onderling vergeleken kunnen worden. De juiste drukverdeling in de pakking en het samenspel van de pakkingringen blijft cruciaal om lekkages te voorkomen, blijkt uit onderzoek dat is gedaan in het Interreg Project Circulair Onderhoud.
Ongewenste emissies leiden niet alleen tot verlies aan grondstoffen, maar leveren ook veiligheidsrisico’s en milieuschade op. Potentiële lekken treden doorgaans op bij zogeheten bronpunten:
afdichtingen tussen/van leidingen en/of vaten, zoals afsluiters. Afsluiters bestaan uit een bovendeel en een afsluiterhuis met een opening. Door middel van een spindel wordt een klep handmatig
of mechanisch op en neer – respectievelijk positie ‘open’ en ‘positie dicht’ − bewogen. De productflow is daarbij evenredig aan de grootte van de klepopening.
Een fugitieve emissiebron is een lekkage door een niet (volledig) sluitende afdichting, die vooral voorkomt bij draaiende onderdelen als assen van pompen, afsluitkranen en kleppen.
VLAKTEDRUK
Naar schatting 60% van de ongewenste emissies komt op het conto van de afsluiters, en worden voornamelijk veroorzaakt door een afnemende vlaktedruk. Een stem seal dicht af doordat hierop een zekere vlaktedruk wordt aangebracht met behulp van een pakkingdrukker. De stem seal wordt daarbij radiaal aangedrukt maar wijkt uit in axiale richting, en die beweging is bepalend voor de afdichting. De vraag is dus waarom die vlaktedruk afneemt.
Een fugitieve emissiebron is een bron van lekkage in een industriële installatie, en wordt gerekend tot de categorie diffuse emissies.
Een dergelijke lekkage is het gevolg van een niet (volledig) sluitende afdichting, en komt vooral voor bij draaiende onderdelen als assen van pompen, afsluitkranen en kleppen. Ze kunnen zich overigens ook voordoen bij bijvoorbeeld flensverbindingen. In de wetenschap dat er alleen al in de Verenigde Staten jaarlijks 125.000 ton onbedoeld de atmosfeer ingaat, is er sprake van een zeer serieus (te nemen) probleem.
DUURTESTEN
Om die vraag te kunnen beantwoorden zijn door ITIS in Goes (duur)testen uitgevoerd. Directeur Colin Zegers legt uit waarom juist daar: “Wij beschikken over testbunkers waarin onder meer afsluiters en afdichtmaterialen kunnen worden getest op lekkages, zie kader Fugitieve emissiebron. Dit testen gebeurt aan de hand van de zogeheten snuffel-op-overdrukmethode (zie kader) en conform internationaal erkende normen.”
De stembuspakking van de afsluiter bevat vijf of zes ringen pakking die normaal gesproken alle tegelijk worden gemonteerd en aangedrukt. De bovenste pakkingring blijkt zijn afdichtende rol dan goed te vervullen, maar voor de resterende ringen geldt dat niet of minder. Zegers licht dit toe:
“Het is de bedoeling dat elke ring in principe 30% wordt gecomprimeerd voordat de volgende wordt geïnstalleerd. Op die manier krijg je een optimale krachtenverdeling over ringen. Als je slechts een deel van de ringen voorcomprimeert, wat uiteraard een stuk sneller gaat, dan moeten die wel al het werk doen; de rest is dan louter ‘opvulling’. Hoe minder er wordt voorgecomprimeerd, hoe harder de pakkkingsringen dienen te worden aangedraaid, en dan houdt het, door vervorming van de ringen, een keer op.”
De tests verlopen steeds onder dezelfde omstandigheden qua druk en temperatuur. De pakkingen worden alle op dezelfde manier gemonteerd en met dezelfde kracht vastgedraaid. Met speciale, op de klep geplaatste druksensoren kan de kracht worden gemeten die nodig is om bouten van de pakkingdrukker aan te draaien teneinde de afdichtende werking optimaal te laten zijn. Zegers vult aan: “Door op de regelkleppen zogeheten
‘Gezien de jaarlijks vele duizenden tonnen aan fugitive emission is voortzetting van het onderzoek bepaald geen overbodige luxe’
Hierbij wordt het te onderzoeken object gevuld met een tracergas; doorgaans helium, soms methaan of waterstof of een mengsel daarvan. De druk in het werkstuk wordt zodanig opgevoerd dat het tracergas door elk denkbare imperfectie – ondeugdelijke lassen (scheuren, poreuze delen), verkeerd gemonteerde of ontbrekende pakkingsdelen –naar buiten komt. Aan de buitenzijde van het werkstuk wordt daarop gescand met behulp van een detectiesonde – ook wel aangeduid als ‘snuffelaar’ of ‘snuffelpen’ − die op zijn beurt is gekoppeld aan een lektester.
smart positioners te monteren wordt het mogelijk het aantal bewegingen en de grootte van de klepbewegingen te meten, vaak in combinatie met de drukken en temperaturen van het proces. Om het geheel nog ‘smarter’ te maken, zijn zover mogelijk sensoren voor het meten en voorspellen van emissies gekoppelde aan de reeds bestaande positioners.”
Proefondervindelijk is komen vast te staan dat de kracht van het aanzetten van de drukker, het soort pakking en het aantal slagen onderling verband houden. Verder blijkt een pakking na het vastdraaien direct te relaxeren – afname van de voordruk – met verlies van boutspanning tot gevolg. Dit heeft een negatieve impact op de lekdichtheid van de klep. Daarop zijn diverse factoren van invloed:
“Denk aan merk en type stem seal, de uitlijning, toleranties, ruwheden en temperatuur. Na relaxatie is de axiale kracht te gering, de bovenste ring wordt (overmatig) aangedraaid, maar kan dit niet verdragen en vervormt, de vlaktedruk valt (deels) weg en er treedt alsnog/opnieuw lekkage op, kortom: een vicieuze cirkel. De reden voor die optredende relaxatie staat op dit moment nog niet vast; daarnaar zal nog nader onderzoek moeten worden gedaan.”
nog zijn de claims van de fabrikant te vrijblijvend, daarover is iedereen binnen de European Sealing Association (ESA) – en gelukkig ook daarbuiten − het wel eens. Die normering moet er komen, want alleen dan is een testrapport écht van waarde en kan er daadwerkelijk sprake zijn van productverantwoordelijkheid.”
Voor de keuze voor een bepaald merk en type stem seal zijn zaken als druk, temperatuur, type pakkingmateriaal in relatie tot het product en de maximaal toegestane lekwaarde factoren van belang. Uit de uitgevoerde tests komt naar voren dat dynamische seals van afsluiters onder bepaalde omstandigheden lekkages vertonen, dit ondanks het feit dat aan de door de fabrikant opgegeven procescondities is voldaan. Vaak zijn dergelijke waarden niet of niet voldoende onderbouwd aan de hand van (onafhankelijke) tests. Wat ook niet helpt is het feit dat het vooralsnog ontbreekt aan een norm of regelgeving voor stem seals. In zijn rol van teamleider van het project is Zegers momenteel bezig met het schrijven van een norm voor het type testen van stem sealing.
“Het is de bedoeling per pakking type en materiaal, de manier van montage en de benodigde vlaktedruk zoveel mogelijk te standaardiseren. Ook is het zaak de relatie tussen de kracht van het aanzetten van de drukker, het soort pakking en het aantal aanhaalmomenten eenduidig in een norm vast te leggen, zodat iedereen op een eenduidige manier gaat werken en de resultaten van die bevindingen onderling uitwisselbaar zijn. Nu
Het project heeft door corona, maar zeker ook door de complexiteit ervan, vertraging opgelopen. “Omdat het Interreg-project eind 2022 is geëindigd, wordt gekeken of, en zo ja, op welke wijze, we de onderzoeken kunnen voorzetten, en gezien de jaarlijks vele duizenden tonnen aan fugitive emission is dat bepaald geen overbodige luxe”, aldus Zegers. Een scansysteem dat on-site kleppen traceert die in de nabije toekomst lekgedrag gaan vertonen, zou dan ideaal zijn. In dat verband heeft Zegers goed nieuws: “Momenteel wordt bij ITIS als een soort spin-off van het Interreg-project in eigen beheer een prototype testsysteem opgebouwd en getest. Helaas kan ik daarover in verband met de patentaanvragen nu niet meer zeggen.” ●
Bij dit project werken zowel publieke als private partijen samen. De Penvoerder voor het project is het Kennis Innovatie Centrum voor Maintenance in de Proces Industrie (KICMPI). KICMPI werkt samen met de Belgian Maintenance Association (Bemas). Het doel van het project is het reduceren van het gebruik van grondstoffen en het reduceren van de uitstoot van emissies in zowel zuid Nederland als in Vlaanderen om zo het onderhoud duurzamer te maken.
Het Interreg project is officieel op 31 december 2022 geëindigd. Tijdens de slotmanifestatie op 15 november werden de resultaten getoond en toegelicht, en de voorlopige conclusies gedeeld.
Voor meer informatie, zie www.circulaironderhoud.eu
‘Het is de bedoeling dat iedereen op een eenduidige manier gaat werken en de resultaten onderling uitwisselbaar zijn’
‘Die normering moet er komen, want alleen dan is een testrapport écht van waarde’
COMPONENTENVOORELEVATOREN | ATEXBEWAKINGSSYSTEMEN | SLIJTVASTEPOLYURETHAAN BEKLEDING |
COMPONENTENVOORHORIZONTAALTRANSPORT | MONTAGE, ENGINEERINGENADVIES
Betrek ons in een vroegtijdig stadium bij uw specifieke vraagstuk voor het vinden van de juiste duurzame oplossing. Met het productportfolio én onze uitgebreide kennis en ervaring, voorkomen wij stilstand en ontzorgen wij u met langere standtijden, hogere capaciteiten en/of lagere kosten per ton getransporteerd product en blijven wij ook na installatie uw servicepartner.
Solid partners for powder and bulk handling components
