Momenteel is het dus nog steeds een openstaande vraag of peilgestuurde drainage op leemgronden mogelijk is. Op leemgronden waar er aan fruitteelt wordt gedaan komen er dan nog extra vragen bij. Zo zou het perceel het hele jaar door berijdbaar moeten zijn. Hierdoor is het stimuleren van hogere waterstanden tijdens een groot deel van het jaar moeilijker te combineren met fruitteelt. Het is ook belangrijk om aandacht te besteden aan de diepte van de grondwatertafel, want deze heeft ook een belangrijk effect op de fruitbomen. Zo is het niet aan te raden fruitbomen te planten op percelen waar het grondwater hoger dan 40 – 60 cm diep zit (hoogstam). In een te vochtige bodem is er onvoldoende zuurstof aanwezig die van belang is voor de gezondheid van de wortels en daarmee de volledige boom. Tolerantie tegen een te hoge grondwaterstand is ook afhankelijk van de boomsoort. Een zwarte els kan bijvoorbeeld ook goed gedijen op permanent natte gronden, terwijl fruitbomen dit meestal helemaal niet goed verdragen. Voor kersenbomen kan een winterwaterstand hoger dan 80 cm al een negatieve impact hebben (hoogstam). Perenbomen hebben dan weer een hogere tolerantie voor hogere winterwaterstanden tot 60 cm (hoogstam), maar groeien evenwel traag op vochtige gronden (Agroforestry Vlaanderen, 2021). Om meer inzicht te krijgen in het effect van een hoge grondwaterstand op een meerjarige fruitboom (laagstam), werd in 2021/2022 op pcfruit een proef met perenbomen (Conference) uitgevoerd. In de proef werden Conference-spillen opgevolgd, die in volle grond in 2007 werden aangeplant en in het najaar van 2017 verplant werden in paloxen. Het betreft plastic waterdichte paloxen van 1 m 3, met waterreservoir onderin. De paloxen vormen een gesloten omgeving voor de wortelomgeving van de boom, waarin het waterniveau geregeld kan worden. De perenbomen werden onderworpen aan diverse regimes van waterniveau onder het maaiveld tijdens de zomer van 2021 (Tabel 13; telkens in twee herhalingen) en in het voorjaar van 2022 (Tabel 14; ook in twee herhalingen). Door het aanbrengen van hoge grondwaterstanden, werd het effect van peilgestuurde drainage gesimuleerd. De proefbomen werden behandeld met een klassiek schema gewasbescherming en meststoffen. Behalve de 2 controlebomen, werd de voet van de bomen afgedekt met plastiek om te vermijden dat neerslag de vochtbalans zou beïnvloeden. Tabel 13. – Regimes van waterstanden en startdata in de paloxen in 2021.
Object Object 1: starten op waterniveau -20 cm, na 2 weken naar -30 cm (gedurende 2 weken) Object 2: starten op waterniveau -20 cm, na 4 weken naar -30 cm (gedurende 2 weken) Object 3: starten op waterniveau -20 cm, na 6 weken naar -30 cm (gedurende 2 weken) Object 4: starten op waterniveau -20 cm, na 8 weken naar -30 cm (gedurende 4 weken) Object 5: starten op waterniveau -20 cm, na 10 weken naar -30 cm (gedurende 2 weken) Object 6: Controle zonder extra watergift
Startdatum Einddatum 6/05 3/06 6/05
17/06
6/05
1/07
6/05
15/07
6/05
29/07
.
33
