Psikomavi 15. Sayı Mahremiyet

Page 1


YAYIN KURULU

Fatih UYUMAZ Şehriban UYUMAZ Özgür TÖNBÜL

YAZI İŞLERİ VE TASARIM

Fatih UYUMAZ Şehriban UYUMAZ Özgür TÖNBÜL

İLETİŞİM VE YAZI GÖNDERME psikomavi@gmail.com https://www.facebook.com/psikomavidergisi https://instagram.com/psikomavidergisi

Psikomavi E-Dergisi 2 ayda bir yayınlanmaktadır. Psikoloji, kültür ve edebiyat konularında yazılar içermektedir. Dergide yayınlanan yazılardan yazarın kendisi sorumludur.


Psikomaviden… 15. sayımız MAHREMİYET ile karşınızdayız. İnsanların mahremleri mutlaka olmalı ve onları korumalılar ama özellikle çocukların mahremlerini korumak için çocuklara mahremiyet eğitimi ve cinsel eğitim mutlaka verilmeli.

Maalesef ülkemizde mahremiyet eğitimi ile cinsel eğitimin birbirinin karşıtıymış gibi algılandığını görüyoruz. Aslında mahremiyet eğitimi cinsel eğitimi, cinsel eğitim mahremiyet eğitimi içermektedir. Çocuklara kendi özel alanlarını korumayı öğretirken özel alanlarını da tanıtıyoruz. İç içe geçmiş iki kavramı birlikte kullanmak daha etkili sonuçlar doğuracaktır.

Bu sayımızda mahrem konuları derinlemesine işledik. Psikoterapistlerin danışma odasındaki mahremiyetleri, toplumsal mahremiyetlerimiz severek okuyacağınız yazılar. Ayrıca mahremiyet eğitimi, ailelere öneriler yine güzel bir yazımız. Modern çağda elbette mahremiyetlerin tüm gözler önünde çiğnendiği alan olan medya inceleme konularımızdan. Ve hala evli çiftler arasında bile mahrem bir konu olan cinsellik yine yazılarımız arasında.

İyi okumalar.

İÇİNDEKİLER

1-2

Psihaber-Araştırma

15-16 Mahrem Bir Konu: Cinsellik

3-5

Terapi Odasındaki Mahremiyet

17-19

PsiKitap

6-8

Mahremiyet

20

PSinema

9

Serbest Çağrışım

10-12

Medya ve Mahremiyet

13-14

Toplumsal Mahremiyet


Psikomavi

1

Psikohaber – Araştırma

PSİKOMAVİ DERGİSİ OLARAK PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN YANINDAYIZ!!! MEB'na bağlı okullarda "rehber öğretmen" kadrosunda çalışan psikolojik danışmanlar için hazırlanan yönetmeliğin ruh sağlığı çalışanı olan psikolojik danışmanlara yönelik akla zarar kararlar alındığını gösteriyor.

Psikolojik danışmanlık uzmanlık işidir! Psikolojik danışma süreci kendi içerisinde bilgi, beceri ve teknikleri içerir. Yeni yönetmelik ile psikolojik danışmanlar idareci, memur, okulun joker öğretmenine, ne iş olsa yaptırılabilinen bir memur statüsüne sokulmak istenmektedir. Öğrenciler ile güven temeline ve gizlilik ilkesine dayanarak görüşmelerini yapan psikolojik danışmanlar bundan sonra okulun idare yardımcısı rolünde öğrencileri koşulsuz ve yargılamadan, öğrencilerde rehber öğretmenlerine güvenmeden nasıl kendilerini açabilecektir. Bu hatalı yönetmelik özellikle çocuklar ve aileleri için olumsuz sonuçlar doğuracaktır.


2

Psikomavi

Kendini Tanıtma İhtiyacı Duyanlar Facebook’u Sağlıksız Kullanabiliyor Blachino ve arkadaşlarının yakın zamanda yaşları 15 ile 29 arasında değişen 551 kişi ile yaptığı bir çalışmada, benlik sunumu ve mahremiyet hakkının Facebook kullanımı ve yanlızlık ile olan ilişkisi incelenmiş. Araştırmaya göre, yanlız insanlar daha çok Facebook kullanırken, Facebook kullanan kişilerin kullanım amaçları ve sürelerine göre yanlızlık hislerinin değişiklik gösterdiği ortaya çıkmış. Facebook’u sosyal becerilerini telafi etmek için kullanan ergenlerin, yeni arkadaş edinme amaçlı kullanan ergenlere göre daha fazla yanlız hissettiği diğer bulgular arasında. Benlik sunumunun ise yüksek öz saygı ve narsisizm ile ilişkili olduğu görülüyor. Kendini tanıtma ihtiyacı duyan kişilerin Facebook’u sağlıksız bir biçimde kullanmaya eğilmli olduğu da araştırmacılarca ortaya konuluyor. Ayrıca, mahremiyetleri hakkında endişe duyan bireylerin Facebook kullanımlarını sonlandırmaya daha çok eğilim gösterdiği görülüyor. Bu çalışma, Facebook’u nasıl ve hangi amaçlarla kullandığımızın, yalnızlık hissimizi etkileyebileceğini ortaya koyuyor. Detaylar için kaynak Błachnio, A., Przepiorka, A., Boruch, W., & Bałakier, E. (2016). Self-presentation styles, privacy, and loneliness as predictors of Facebook use in young people. Personality and Individual Differences, 9426-31. doi:10.1016/j.paid.2015.12.051 http://ajanspsikoloji.com/2016/06/14/kendini-tanitma-ihtiyaci-duyanlar-facebooku-sagliksizkullanabiliyor/


Psikomavi

3

Makale

TERAPİ ODASINDAKİ MAHREMİYET Ebru KÖSE Psikolog Terapi odası çoğu insanın düşündüğü gibi

has bir mahremiyet içerir. Terapist ve

üzüntüleri bastırmayı öğreneceğiniz güllük

danışan ilişkisinde, geçmiş yaşantıları ve

gülistanlık

gelecek

tasavvurları

Greenberg’in dediği gibi size gül bahçesi

gelirken,

şimdide

vadetmez. Aksine kendi gerçekliğinizle

baktığımız bir mahrem alan mevcuttur.

yüzleşmeyi, dikenli yollardan geçip, kişisel

Psikanalitik terapilerde, terapi odasında

kabulünüzün gerçekleşmesini sağlar. C.

yaşanan ilişkinin doğası gereği bir aktarım

Gustav Jung’un dediği gibi ‘ Din insana

süreci meydana gelir.

cenneti vadeder, psikoloji ise kişisel

tanımladığımız

özgürlüğünü vadetmektedir’.

geçmişinde onun hayatı üzerinde büyük

bir

alan

değildir.

Joanne

arasında bu

gidip

problemlere

Aktarım diye

süreç;

danışanın

etkileri olan insanlara duyduğu öfke, sevgi, Terapi

sürecinde

bulunulan

ortamda

‘burada ve şimdiyi’ yaşama anı, kendisine

aşk,

hayal

kırıklığı

terapiste aktarmasıdır.

vb.

duygularını


4

Psikomavi Kişisel

geçmişindeki

yaşantıladığı

boyuttaki ölüm de aynı şekilde elzem

duyguları bilinçdışı olarak terapi odasına

derecede önemlidir. Çünkü yaşamımızı

getirir.

aktarımın

anlamlı kılan ve ölümlü olduğumuzu

geliştirilebilmesinin ardında terapiste ve

bildiğimiz halde yaşama motivasyonumuzu

danışma sürecinin gizlilik ilkesine yani

sağlayan ateş bu psişede yanmaktadır.

‘mahremiyet’ doğasına güven yatmakta

Sevgili Gülnur Beyazid hocamızın dediği

olduğu

bu

gibi, ‘Bir terapist kapatamayacağı bohçayı

güvenli alan içerisinde, kişisel geçmiş

kesinlikle açmamalıdır’. Terapistin temel

yaşantısını aktarımla birlikte tekrar eder.

amacı danışanın var olan durumundan daha

Çünkü kendi şifası yine kendi acılarında

kötüye gitmesine engel olmaktır. Açılan

yatmaktadır.

yarayı

Tabi

bu

unutulmamalıdır.

Tıpkı

Danışan

aşık

olduğumuz

kapatamayacak

ise

bir

İşte

bu

insanların anne babamıza benzemesi gibi;

girişime

aşkta yaşantıyı tekrarlar ve özgürleşmeyi

mahremiyetin önemi dolayısıyla iyi bir

ararız. Aynı yaşam çemberini yaratıp, o

terapist sadece lisans eğitimi almakla

çemberden

çıkma

kalmaz, uzun yıllar terapi eğitimi alır ve

çalışırız.

Terapotik

özgürleşmeyi

şansı

yakalamaya ilişkide

sağlayan

kendi

ruhsal

dehlizlerinde

gezip

ne

terapi

yapması gerektiğini öğrenmek, acılarıyla

odasındaki mahremiyet ve profesyonellik

yüzleşmek için terapi sürecinden geçer. C.

içeren bir ilişkidir.

Gustav Jung’un dediği gibi ‘En iyi şifacı

Danışan

arasında

yaralı şifacıdır’. Kendi yaralarının farkında

kurulan bu terapotik ilişkide terapistin

olmayan, onun acısıyla yüzleşme cesareti

profesyonelliği hayati önem taşımaktadır.

göstermeyip kişisel ışığını bulamamış bir

Bu ilişkisel süreç içerisinde danışan çok

terapist, size bir fayda sağlamayacaktır.

hassastır. Çünkü onun mahremiyet alanına

Bu tip bir terapist sizinle terapotik ilişki

girilmiş, kişisel geçmişindeki yaralara bir

kurmak yerine, öğretmen edasıyla size ne

yolculuk başlamıştır. Tıpkı bir ameliyat

yapmanız gerektiğini söyleyerek danışanın

süreci gibidir; duygusal yaranın nereden

kişisel iradesini yok sayıp, onu kendine

kaynaklandığını

profesyonellik

bağımlı kılmaktan öteye geçemez. Bu

gerektirir. Yaraya yapılan incelikli işlem

süreçte kendi yaralarını kapatmış olduğu

ve müdahale sonucu yaranın enfeksiyon

narsistik çekirdeğini beslemekten başka bir

kapmaması

terapist

bulmak

hayati önem taşır.

Tıbbi

şey yapmaz. İşte bu nedenle iyi terapist,

enfeksiyonun

kişinin

terapi sürecinde danışanına büyük bir

terapi

hassasiyetle ve kendi yaraları ile yüzleşmiş

ameliyatlarda ölümüne

ve

şey

de

başvurmamalıdır.

böyle

sebep

olması

gibi,

sürecinde de psişe dediğimiz duygusal

bir şifacı olarak sadece tanıklık eder.


Psikomavi

5

Çünkü hayat denen oyunda her insanın

eder.

kişisel

çıkarabildiğimiz an terapotik ilişki başlar,

geçmişinde

birçok

problemler

İşte

ceketlerimizi

mevcuttur. Mükemmel insan diye bir şey

sürecin

yoktur. Mutluluk doğası gereği süreklilik

profesyonellik elzem önem taşımaktadır.

arz

etmez.

Bu

sebeplerden

iyi

inkar

yürütülebilmesi

için

ise

dolayı

niyetimiz kesinlikle, bilindiği gibi danışana ne

yapıp

ne

yapmaması

gerektiğini

söylemek değildir. Şayet kişinin kendi

Terapi odasındaki mahremiyet danışanın

yaşamını başka hiçbir göz ondan daha iyi

tıpkı bir Zümrüdü Anka gibi küllerinden

bilemez.

doğmadan önce gireceği uzun çetrefilli

bağımlı

Amacımız hale

danışanı

getirmek

terapiste

değil,

kişisel

yolda,

aşacağı

vadilerde

kendisine

özgürlüğünü vadetmektir. Bu süreç terapist

yoldaşlık edecek profesyonel bir tanıkla

ve danışanın karanlık bir odada birlikte

kurduğu ilişki ortamıdır. Her insan bir

mum ışığı araması gibidir. Danışanla

Zümrüdü

birlikte duygusal dehlizlerde bir yolculuğa

kişisel özgürlüğe ulaşarak küllerinden

çıkar, onun kendi ışığını bulma sürecinde

doğmayı bekler.

ona

tanıklık

ederiz.

Bu

ilişkisinin

oluşabilmesi için temel iki etken vardır. Bunlar

ilişkide

mahremiyet

ve

profesyonelliktir. Mahremiyet önemlidir çünkü güven duygusu gelişmeden terapotik ilişki başlamaz. Irvın D. Yalom danışanlarına, inkar ceketlerini dışarıya asıp terapi odasına öyle girmelerini tavsiye

Ankadır,

terapinin

vadettiği


6

Psikomavi Makale

MAHREMİYET Kübra ERİŞ Klinik Psikolog

Mahremiyet konusu günümüzün önemli

Bir

yönüyle

kavramlarından biri olmakla birlikte cinsel

duyguların

eğitim odağını da içine almaktadır. Tam

Günümüzde mahremiyet eğitimi daha çok

tanımıyla mahremiyet; “Bir insanın özel

bireylerde kadın, erkek olmaya dair algılar

alanlarının farkında olması ve karşısındaki

üzerinde yoğunlaşmaktadır.

da

mahremiyet

eğitimi

eğitimidir.(Güneş,2016).

bireye de gerekli saygıyı göstererek; kişisel sınırları korumayı sürdürebilmesidir” ve

Freud’a göre bu eğilim daha çok 3-6 yaş

“Bir

döneminde cinsel kimlik ve mahremiyet

şeyin gizil tutulabilme

halidir”.

Mahremiyet bilinci; her konuda olduğu

gelişiminin

gibi

tanımlanırken, Erickson bu dönemi 4-6 yaş

ailede

unsurların

başlayan desteğiyle

gereken bir kazanımdır.

ancak

çevresel

pekiştirilmesi

ortaya

arasında sınırlandırmıştır.

çıkışı

olarak


Psikomavi

7

Her çocuğun kollarını açtığında 25-30

*Kardeşler arasında 4-5 yaş farkları ve

cm’lik bir alanı vardır ve çocuğun kendini

fazlasında özellikle oda vb. kişiye özel alan

bu alan sınırı içinde güvende hissetmesi

düzenlemelerinin yapılması.

gerekmektedir.Pedogojide

kavram

*İlkokul itibariyle çocuğa özel ders ve

“Fiziksel Aura”(Çocukların saygı sınırı”)

kişisel ihtiyaçlarını karşılayacağı bir alan

olarak ifade edilmiştir.

sağlanması.

bu

*Tv ÖZEL

ALANLARIMIZ

VE

,internet

vb.

iletişim

araçlarını

uygunsuz erişimlere kapalı tutmak ve yaş

KORUNUMU

gurubuna uygun olmayan görüntü ve içeriğe

Çocuğun mahremiyet kavramının bilincine

sahip yayınları çocuğa izletmemek.

ulaşabilmesi için önce bu alanlar hakkında

*Çocuğumuzu öperken izin istemek

bilgi sahibi olması gerekir. Çocuğa ifade

*Çırılçıplak

edilmiş olan her özel alanın ,diğer yetişkin

yürüme

ve bireyler içinde geçerli olduğu çocuğa

tamamen engellenmesi.

ifade edilmelidir:

*Dokunulması yasak olan yerler hakkında

kalma

eyleminin

kavramının

çocukta

bitmesinin

ardından

tedirgin etmeden bilgi verilmesi. *Odalarımıza girerken izin almak. *Tuvalet

ve

özel

korumak(Çocuğunuzun

alanlarda kapısını

sınırları çalıp,

girebilir miyim vb. ifadeler kullanmak).


8

Psikomavi

İSTİSMARA

KARŞIN

EBEVEYN

UYARILARI NASIL OLMALI?

Çocuğu tedirgin etmeyecek şekilde belirli durumlarda

yapması

gerekenler

KAYNAKÇA

yaş

grubuna uygun düzeyde açıklanabilir:

”Çocukta Mahremiyet Eğitimi” Pedogoji

*Tek başına banyo ve tuvalet ihtiyacını

derneği. 25 Şubat 2013 Makale no:8

karşılamada

“Nezaket ve zarafet için mahremiyet

zorlanırsan

sana

yardım

edebilirim. *Doktorlar yanındayken

eğitimi” Adem Güneş kitap Timaş yalnızca tedavi

anne

ve

etmek

baba için

dokunabilirler bu onların görevidir.

yayınları 2016. “Mahremiyet Eğitimi ve Önemi Makale Diler,R

*Ben seni yanımda istediğimde bunu sana

Gönül dergisi kültür-Medeniyet

söylerim ya da seni çağırırım bir başkası

(Karaköse,R)

seni çağırdığımı söylerse buna aldırış etme

İndigo Dergisi (Demirörs,R) Ekim,2016

ve asla tanımadığın biriyle bir yere gitme

sayı:33

ve ondan bir şey alma “vb. söylemler çocuktaki zihinsel karmaşayı giderecektir.


Psikomavi

9

Serbest Çağrışım Serbest çağrışım psikanalizin en önemli tekniklerindendir. Danışana herhangi bir konu hakkında aklına gelenleri baskı uygulamadan serbestçe aktarması söylenir. Söylenen şeyler bilinçaltının bir yansıması olarak kabul edilir. Bu sayımızda “Mahremiyet” ile ilgili serbest çağrışımlarımızı aktarıyoruz. Her renk bir kişiye ait çağrışımları betimlemektedir.

KIRMIZI

İncelik

Özel

TURUNCU

Cinsellik

Özel alan

YEŞİL

Sınırlar

Merhamet

Tehlike

Özgürlük

Sevgi

Korunma

Huzur

İçtenlik

Aidiyet

İnanç

Saygı Eğitim

MAVİ Seks

Özel yaşam

Yalan

Dokunulmazlıklarımız

Dürüstlük Bencillik

PEMBE İstismar

KAHVERENGİ

Korunma

Gizlilik

SİYAH

Çocuk

Kadın

Sevgi

Ensest

Erkek

Adanmışlık

Sevgili

Gizemli

Sadakat

Mahkeme

Aile

Gizlilik

Dürüstlük

Düşünce


10

Psikomavi Makale

MEDYA VE MAHREMİYET Fatih UYUMAZ Psikolojik Danışman

Bireyle toplum arasındaki sınırlar artık

öncelikle farklı ve dikkat çeken uyarını

tarih olmakta. Önceden pijamayla misafir

almaya

yanına çıkmaktan çekinen kültürümüzde

sürdürme noktasında önemli bir özelliktir.

artık sadece yarışma kurallarının önem

Fakat televizyonda gösterilen programlarda

kazandığı ve kamera karşısında her türlü

şiddet, cinsellik ve bunun gibi bir çok özel

hassas mevzunun konuşulduğu bir yaşam

konu pervasızca yayınlanıyor. Bu tarz her

tarzına

gösterimde bahsettiğimiz beynin çalışma

doğru

Televizyonlarda travmatik

sürükleniyoruz.

reality

ve

şovlarda

en

yöneliktir.

Bu

hayatımızı

sistemi her seferinde devreye giriyor.

özel

durumlar

Bunun

durum

öncelikle

yavaşlar. Algıda seçici bir şekilde her türlü

çocukları sonra da yetişkinleri olumsuz

mahrem ve özel konulara daha açık hale

etkilemektedir. Beynin çalışma sistemi

gelir. Öncelikle çocuklar böyle durumlarda

tartışılmaktadır.

Bu

sonucunda

düşünce

sistemi


Psikomavi

11

özel hayatın, mahremiyetin be olduğundan uzaklaşır. 1993 yılından bu yana internet hayatımızda. Facebook, twitter instagram gibi sosyal medya hesapları ile yoğun bir

koyamıyor. Her an gözetleniyormuş gibi bir ruh hali içinde yaşıyor. Sosyal medyada her türlü etkinlik paylaşılıyor. Yavaş yavaş aile arasında ya da akraba arasında gibi kavramlar tarihe karışıyor.

şekilde vakit geçiriyoruz. Bu hesapların birçok faydası mevcut orası kesin ama ciddi tehilikeler yarattığı da ortada. Anne babalar

internet

ortamında

herhangi

fiziksel bir tehdit olmadığı düşüncesiyle çocuklarını gönül rahatlığıyla bilgisayarın başında yalnız bırakabiliyorlar. Mahremiyet beklenmeyen

arzu

etmediğimiz,

durumlarda

kendimizi

korumak için elimizdeki eldiven gibidir. Bizi dış dünyadan saklar, aynı zamanda mahremiyetin dünyayı

gözeneklerinden

algılamaya

devam

de

dış

ederiz.

Günümüzde sanal medya ile artık kimse ulaşılmaz ya da dokunulamaz noktada değil. Ağa bağlandığımız artık kapılar açılmış

oluyor.

girmesiyle

İnternetin

artık

hayatımıza

mahremiyet

olgusu

kayıplara karışıyor. Arama motorunda yapacağımız herhangi

bir

kısacık

bir

kişinin

araştırmayla

birçok

bilgisine

ulaşabiliyoruz. Bir kişiyle tanışmadan önce onu tanıma fırsatı sunuyor bu durum bize. O

kişiyle

karşılaştığımızda

kaygının

azalmasına ortam sağlasa da kişi gizliliği konusunda sınırlar konusunda problemler doğuruyor.

İnsanlar

kendilerini

gizleyemiyor. Aile ile arasına sınır

İnsanlar arasındaki fiziksel ve duygusal yakınlık

azaldıkça

yakınlık artıyor.

sanal

Anonim

dünyadaki bir

şekilde

dertlerini bilmedikleri ve daha sonra da karşılaşma

ihtimali

olmayan

kişilere

anlatma eğilimindeler. Hem kendilerini rahatlatacaklar hem de herhangi bir tehdit unsuru

olmayacak.

temasın

olmadığı

bu

Gerçek

anlamda

anlar

insanları

maalesef gerçek hayatın ciddiyetinden uzaklaştırıyor. Bu anonomlik duygusu sosyal gelişme ya da sosyalleşmeden ziyade duygusal bir çöküntünün işareti olarak insanların

değerlendirilmelidir. kendi

özel

Çünkü yaşamlarını

fütursuzca sanal ortamda paylaşıyor olması yalnızlık ve keder duygusundan başka bir şey olmasa gerek. Bu anlamda insanların kendilerini


12

Psikomavi ifade

edebilecekleri

yegane

alanların

kendisini takip etmesi için çaba harcıyor.

sosyal medya ya da sohbet sitelerinin

Gerçek ilişkiyle sanalın karıştığı bu alemde

olmuş olması gelecekte sanalla gerçeğin

her türlü özel durumun konuşulduğu bu

karışması tehlikesini beraberinde getiriyor.

kişilerin

ne

anlamakta

kadar zorluk

gerçek yaşıyoruz.

olduğunu Acaba

Sanal alem kendimizle ilgili bilgileri verme

mahremini konuşan bu kişileri ne kadarı

konusunda bize kontrol sağlıyor. Bu da

gerçek

mahremiyetin

değişmesine

paylaşımları yüzüne bakarak ya da omzuna

neden oluyor. Utanma duygusu tamamen

yaslanarak arkadaş listesindeki kaç kişiye

ortadan

Sosyal

anlatabilir. Asıl gerçek olan ilişki bu.

medyada insanlar gizli bilgilerini vermede

Ekranda çıkan yazılar bir süre sonra

daha rahat davranabiliyor. Anonimlik ve

yetmeyecek

fiziksel mesafe kişinin herhangi zararlı bir

gelmeden önce mahremin ince eldivenini

sonuçla karşılaşmasına engel oluyor. Bu

gerçek hayatın yüzeyinde gezdirmek için

güvenlik hissi insanların özel durumlarını

kendimizi cesaretlendirmeliyiz ki hayatı

tanımadıkları kişilere daha cömert bir

kaçırmayalım.

doğasının

kalkmasına

azalıyor.

anlamda

dostluk

belki

de.

yaşıyor.

O

zamanlar

şekilde açmasına neden oluyor. Sırrını açtığı kişiyi ertesi günü görmeyecek olması, o kişiyi tanımıyor olması bunu

KAYNAKÇA

daha kolay yapmasını sağlıyor. Sevdiğimiz

*SAYAR,K.Koruyucu Psikoloji,Timaş

kişilere yönelik hassasiyetimiz nedeniyle

Yay,İstanbul,2013.

en yakınımızdaki kişiler en derinimizdeki

*TARHAN,N.Sen Ben ve

yatan

Çocuklarımız,Timasş

sır

ve

arzularımızı

öğrenemeyebiliyor.

Yayınları,İstanbul,2015. *SAYAR,K.Sanal Aşk,Kapı

Sanal gerçeklikle insanlar en özelini paylaşırken aslında yeri doldurulamaz değerleri

başka

şeylerle

doldurmaya

çalışıyor. Facebook ya da instagramdaki takipçi sayısıyla övünüyor daha çok kişinin

Yayınları,İstanbul,2016.

Bu


Psikomavi

13

Makale

TOPLUMSAL MAHREMİYET Sündüs ADEM Psikolojik Danışman, Sanat Terapisti Mahrem kelimesi sözlük anlamı olarak

gördüğü ve yapmaktan haz aldığı çocuk

başkalarının duymaması, öğrenmemesi

mastürbasyonları

gereken

gizli

Mahremiyet

ise

da

ebeveyn

olan

anlamındadır.

yetişkinler

kişiye

özel,

“normal” olarak değerlendirilmelidir. Bu

gizlilik

anlamındaki iyeliği tanımlar.

tarafından

bu

veya

kapsamda

davranış “Ayıp, günah v.b.” olarak ifade diye

edilmemeli kendi bedenlerinin kendilerine

sorarsak hissettiği duyguları, kendisine

ait ve özel olduğunu öğretmek için bir

öğretilenler yanında kendi oluşturduğu tüm

fırsat olarak değerlendirilmelidir. Bunun

düşünceleridir diyebiliriz. Bütün bunlardan

yanında çocuğa anne ve baba da dahil

ayrı olarak kendi bedeni de kişinin

olmak üzere her hangi bir kişi tarafından

mahremiyetinin olmazsa olmazıdır.

hoşlanmadığı

Mahremiyet

dokunulmasının yanlış olduğunu,

“Kişinin

mahremiyeti

kavramı

nedir?”

çocukluk

döneminden itibaren gelişir. Bebeğin var

bir durumda

olduğunu başparmağını

hissetmesi

amacıyla

beni

emmesi,

annesinin

diyerek

şekilde

öpülmesi, böyle

“Bundan hoşlanmıyorum,

bu şekilde öpmeni istemiyorum” önce

kendi

bedeninin

kokusuyla sakinleşmesi kendine ait olan

mahremiyetini korumayı

öğretmek de

mahremiyet sınırının başlangıcıdır. Kendi

çocuğun benlik gelişimi açısından

bedenini keşfetmek amacıyla oyun olarak

önemlidir.

çok


14

Psikomavi Ataerkil bir toplum olan kültürümüzde, erkek

çocukların

evde

çıplak

Mahrem ve nâmahrem kavramları

dolaşmalarının normal karşılanması veya

Arapça

eve gelen misafirlere “Göster pipini oğlum

kelimesinden türemiş olan kavramlardır.

amcalara, şimdi de küfür et” diyerek

“Mahrem “ haram kılınan şey demektir.

kahkahalar

kabul

Mahremlik denildiği zaman kendisiyle

görülmesinde yok sayılan tek şey çocuğun

evlenilmesi dinen haram olunan kişi veya

mahremiyeti değildir tabi ki… Öte yandan

kişiler demektir. Namahrem ise kendisi ile

aynı toplumda yaşı kaç olursa olsun kız

evlenme yasağı bulunmayan kişilerdir.

çocuğunun “Düzgün otur, o nasıl soru

Evlilik

öyle, gebertirim seni, ağzına biber sürerim,

yanında toplum kültürünün de devamı

ayıp, günah, kuyruk sallama….” v.b. katı

amacıyla olmazsa olmaz bir kurumdur.

yargılarla, öğretilerle kendi bedeninden,

Eşlerin birbirini özgür irade ile seçmeleri

cinsiyetinden, duygu ve düşüncelerinden

ve reşit yaşta olmaları evliliğin hukuksal

hatta kendi varlığından utanç duyarak

olarak kabul görmesi için de mutlaka

büyütülmesi, yani mahremiyetinin yok

olması gereken olmazsa olmaz bir şarttır.

edilmesi de maalesef

Çocuk

ve

yaşadığı

hoş

görüyle

pek çok kadının

travmatik

yaşantıların alt

genetik

yaştaki

olan

“haram”

devamlılığı

sağlamak

kişilerin

evliliklerin

mahremiyeti…??? Aslında

nedenidir…

kökenli

hayatın

her

aşamasında

olan

Bu iki farklı zihniyet ve tutumla

mahremiyet son günlerde artan bir hızla terapi

büyütülen erkek ve kadın evlendiklerinde

odalarına da tüm bu nedenlerle taşınıyor.

de

Danışan, içinde biriken ve artık baş edemediği

ruhsal

yönden

sağlıklı

bireyler

olmadıkları için, birbirleri ile sağlıklı iletişim

kuramayacak,

sevgi

ve

duygularını ifade edemeyecek, işbirliği yapamayacak, sorunlarını her türlüsünden şiddetle

çözdüklerini

duygu ve düşüncelerini, öfke ve utancını terapist

ile

Kendisini

konuşmaya cinsiyet,

ihtiyaç

köken,

ırk,

duyuyor. dinine

bakmadan kabul edeceğini bildiği terapistine güveniyor. Yargılanmadan koşulsuz olarak

düşüneceklerdir.

kabul görmenin, bütün duyguları, düşünceleri

Kendi mahremiyetini bilmeyen kadın veya

ve sahip olduğu kimlikleriyle önemli ve değerli

erkek

de

olduğunu ve kendisini güven içinde hissettiği

Çünkü

bu ilişkiye devam etmek istiyor. Burada olmak

karşısındaki

mahremiyetini

yok

kişinin sayacaktır.

mahremiyet, karşısındaki kişiye saygı

için

istekli

oluyor

çünkü

“burada

şekilde

konuşulanların burada kalacağını” biliyor.

disfonksiyonel yani işlevsiz bir ailede

Terapinin ahlakına güveniyor. Terapistinin

duymakla

Bu

başlar.

büyüyen

çocuk

gördüğü

ve

da

kendi

öğrendiği

ailesinden davranışları,

tutumları ve düşünceleri bir sonraki nesile aktaracaktır…

ahlakına ve bilgisine güveniyor. Güvenli olan bu alanda kendi mahremiyetini yeniden oluşturabileceğini biliyor. Terapi odasının kapısından girdiği an kendisine ait olan mahremiyet alanına da girmiş oluyor….


Psikomavi

15

Makale

MAHREM BİR KONU: CİNSELLİK Özgür TÖNBÜL Psikolojik Danışman/Aile Danışmanı

Cinsellik, insanın doğuştan getirdiği

yaş arası çocuklar kendilerini merak

güdülerden biridir. İnsanın gelişim

ederken aynı zamanda karşı cinsi de merak

aşamalarının belirli yaş dilimlerinde

etmeye

cinsellik önem kazanırken belirli yaş

kazanılması

dilimlerinde ise cinsel dürtülerin yok

babaların çocuklarının sorduklarına net ve

olduğunu görürüz.

kısa cevaplar vererek, çocuğun merak

başlarlar. için

Cinsel bu

kimliğin

dönemde

anne

duygusunu tatmin etmesi gerekmektedir. Cinsellikle ilgili ilk merak ortalama üç yaş

Merak duygusu tatmin edilmeyen çocuklar

civarı başlar ve altı yaşından sonra birden

bu tür soruları bir daha anne babaya

biter. Üç yaş civarı çocukları önce kendi

sormaması

cinsel organı keşfeder, merak eder ve ilgisi

cinsellikle

cinsel organı üzerinde yoğunlaşabilir. 3-6

öğrenmeye açık olurlar.

gerektiğini ilgili

öğrenir

bilgileri

ve

dışarıdan


16

Psikomavi İlkokul çağında cinsellikle ilgili kavramlar

kalitesini artıran ya da azaltan etkiye sahip

tamamen yok olmuştur. Çocuğun ilgisi sadece

olabilmektedir. Cinselliğin evlilik hayatında

ve sadece derslere ve oyunlara kaymıştır.

bağlayıcı bir gücü vardır. Sağlıklı yaşanan

Ergenlik dönemiyle birlikte çocuğun ilgi ve

cinsellik çiftin arasında özel bir bağ oluşturur.

merakı tekrardan cinsel kavramlara yoğunlaşır.

Sağlıklı bir cinsel yaşam çiftin birbirlerine

Bu

ergenin fiziksel

yakınlığını artırır, aralarındaki gerilimi azaltır;

değişimleri göze çarpar. Ergen vücudunda

sıcaklık, sevgi, koruma ve korunma hislerini

meydana gelen değişikliklere hem şaşar hem

doğurur.

de uyum sağlamaya çalışır. Vücudundaki bu

Sağlıklı bir cinsellik çiftin karşılıklı olarak

değişiklikler

kamçılar.

birbirleriyle kurdukları iletişimle, duygu ve

Ergenlikle birlikte cinsel değişimler başlar,

düşüncelerle, anlayış ve hoşgörüyle, cinsel

kendi cinsel organını keşfederken karşı cinsi

ilişkinin yeri, zamanı ve sıklığı, süresi tekniği

merak düzeyi yükselir. Bu dönemde ergen

ve ilişki sırasındaki memnuniyetle doğrudan

arkadaş

alakalıdır. Sorunlu bir cinsel hayat ise çiftin

dönemde

ilk başta

merak

duygusunu

çevresinden

gelişmelerden

ve

olumsuz

cinsel

arasında problemlere neden olabilir, stres

kavramlar öğrenebilir. Bu yüzden ailenin

düzeyini artırır, evlilikten alınan doyum hissini

çocuğunu

azaltabilir. Sağlıklı cinsel yaşam ise çiftin

ergenlik

ve

teknolojik yanlış

dönemi

hakkında

bilgilendirmesi gerekmektedir. Yetişkinlik

çağında

kuran

tazeler, aralarındaki bağı güçlendirip onarır.

bireylerin hayatında da cinsellik ömürleri

Çiftler arasında yaşanması beklenen sağlıklı

boyunca

özelliktedir.

cinsel yaşamda temel nokta, eşlerin yaşları ne

Yetişkinlik çağında cinsel kavramların ve

olursa olsun cinsel hayatlarıyla ilgili duygu ve

becerilerin olgunlaşmış olması ve çiftlerin

düşüncelerini rahatça ifade edebilmeleridir.

cinsellikten

Evlilik

devam

artık

birbirine verdikleri değeri artırır, güveni evlilik

edebilecek

karşılıklı

doyum

sağlamaları

önemlidir. Cinsellik

ilişkilerini

güçlendirmek

isteyen

çiftlerin cinsel yaşamlarına dikkat etmeleri yukarıda

da

gördüğümüz

gibi

çocukluktan yaşlılığa kadar insanın gelişim aşamalarında var olan basamaklardan birisidir. Bu yüzden evlilikte cinsel yaşam evliliğin

gerekmektedir.


Psikomavi

17

PsiKitap PsiKitap olarak bu sayımızda MAHREMİYET konusunda bir çok kitap tanıtımında bulunacağız. Özellikle çocuklarımızın mahremiyet alanlarının korunması ve doğru cinsel eğitimin verilmesi için anne babalara başucu kitapları önereceğiz. İyi okumalar.

ANNE BU NE? Psikolog Jülide Sevim Sayfa Sayısı: 78 Baskı Yılı: 2015 Dili: Türkçe Yayınevi: Remzi Kitabevi

Korktuğunuz "Anne bu ne?" sorusu ile karşılaştığınızda ne cevap vereceksiniz? "Bebeğin doğuşunu, cinsel ilişkiyi" nasıl anlatacaksınız? "Sünnet" için ideal yaş nedir? Küçük çocukların % 10-20'si cinsel saldırılara maruz kalırken, siz yavrunuzu nasıl koruyacaksınız? Homoseksüalite nedir/ne değildir? Sorulara vereceğiniz cevapların ve cevaplanış tarzınızın, yetişkin yaşamını direkt etkilediğini biliyor musunuz? Bunlar gibi daha birçok sorunun cevabını, "ANNE BU NE?"de bulacaksınız.

ÇOCUKLAR İÇİN CİNSEL EĞİTİM ÖYKÜLERİ Psikolog Yaşam Yanardağ Çelik

Sayfa Sayısı: 48 Baskı Yılı: 2016 Yayınevi: Net Çocuk Yayınları

Anne Babalara... 'Ben nereden geldim?', 'Nasıl oldum?', 'Benim neden pipim yok?', 'Erkekler de çocuk doğurabilir mi?' gibi yüzünüzü kızartan bu sorularla karşılaşmayanınız yoktur. Çocuklarımızın artık leylek masallarına veya üstünkörü verilmiş cevaplara inanmadığını hepimiz biliyoruz. Doğru bilgiyi yaşına uygun bir şekilde vermek sağlıklı kuşaklar yetiştirmenin doğru ve olması gereken yoludur.


18

Psikomavi AİLEDE CİNSEL EĞİTİM Dr. Gülhanım Bayrak, Dr. Şaziye Senem Başgül, Yrd.Doç.Dr. Turgay Gündüz Sayfa Sayısı: 298 Baskı Yılı: 2011 Yayınevi: Timaş Yayınları Çocuklarımızın cinsel gelişimlerinin bilincinde miyiz? Cinsellikle ilgili yeri ve zamanı belli olmayan sorularına

ne

kadar

hazırlıklıyız?

Bu sorularla er ya da geç yüzleşeceğimizin farkında

mıyız?

Anne baba olarak cinsellik ve cinsel gelişimle ilgili bilgilerimizden ne kadar eminiz? Bilgilerimizden

eminsek

bunları

çocuklarımıza

aktarabiliyor

muyuz?

Elinizdeki kitap, cinsel eğitimle ilgili akla gelebilecek her soruya farklı pencerelerden cevap verebilmesi için üç farklı uzman tarafından titizlikle hazırlandı. Birinci bölümde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülhanım Bayrak, çocuklardaki ve ergenlerdeki cinsel gelişimi kendi uzmanlığının bakış açısıyla aktardı. İkinci bölümde Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şaziye Senem Başgül yine çocuklardaki ve ergenlerdeki cinselliği ruhsal gelişimlerini göz önünde bulundurarak ele aldı. Dr. Başgül kendi bölümünde özel gereksinimli çocuklarda cinsellik ve eğitimi konusuna da yer verdi. Kitabımızın son bölümünde Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Eğitimi Anabilim Dalı

Öğretim

Üyesi

Yrd.

Doç.

Dr.

Turgay

Gündüz

dinlerin

cinsellikle

ilgili

değerlendirmelerinden çocuk ve ergenlerin yaş gruplarına göre cinsel eğitimlerinde dikkat edilmesi gereken hususlardaki en ince detaylara kadar birçok konuyu, manevi hassasiyetlerimizin ışığında verilen tavsiyelerle birlikte sundu. Ve kitap, düşündüren çizimler, vurgulu çerçeveler ve konulara paralel hayat öyküleriyle zenginleşti. “Ailede Cinsel Eğitim” çocuk ve ergen eğitiminde bu konuda kaynak kitap arayışında olan tüm

anne

babalar

ve

eğitimciler

için

vazgeçilmez

bir

rehber…


Psikomavi

19

BEN NASIL OLDUM Katerina Janouch, Mervi Lindman Sayfa Sayısı: 64 Baskı Yılı: 2011 Yayınevi: Ayrıntı Çocuk

Belki artık anne karnında beklemekten sıkılan bebek, şöyle düşünmektedir: Artık buradan çıkmak istiyorum. Burada beklemekten yoruldum. Hem bir bakalım, şu anne baba denilen şey nasıl bir şeymiş? Evlerinde ne yapıyorlar, tekneleri nasıl bir görmek istiyorum. Dokuz ay boyunca havlamalarını dinlediğim köpeği de görmek istiyorum. Ayrıca her gün içtiğim çorbadan da bıktım!


20

Psikomavi PSinema MAHREM İTİRAFLAR Sinemada cinselliğin temaslardan çok bakışlar ve sözlerde yoğunlaştığı ilişkileri anlatmak her zaman zor olmuştur. Patrice Leconte, bu türden ilişkileri anlatmayı seven, neredeyse bu konuda

uzmanlaşmış

Filmlerinde arasında

kadın

mesafe

ve

bir

yönetmen.

erkek

karakterler

olmasını

sever,

filmin

dinamiğini yakınlıktan çok uzaklık üzerine kurar ve çoğu kez karşılıksız ya da itiraf edilmeyen, saklı tutulan aşklar anlatır. Mahrem İtiraflar

ise

voyeurizm,

karşılıksız

aşk,

psikanaliz gibi konular ile kara mizah ve film noir tarzlarını buluşturuyor; ve tabii bir yandan da Leconte’un saplantılı aşklara olan ilgisini yansıtıyor. Film, Anna (Sandrine Bonnaire) adındaki çekici bir kadının yanlış ofise girerek, bir finans danışmanını psikiyatrist zannetmesi üzerine gelişen olayları anlatıyor. Kadından ve anlattıklarından etkilenen finans danışmanı William (Fabrice Luchini) gerçek kimliğini ondan saklıyor. Kısa bir süre sonra kadın ve erkek arasında tanımlanamaz bir elektrik oluşmaya başlıyor. Leconte, hikâyesine bir film noir’mış gibi başlıyor (yanlış kapıyı çalan kadının femme fatale figürünün tüm özelliklerini taşıdığını söylemeliyiz), bir cinayetten kuşkulanmamızı sağlıyor, üst üste gelişen yanlışlıklar üzerinden kara mizaha ve psikanaliz hicvine doğru yol alıyor… Son kertede ise tüm filmin bir kadın ve bir adam arasındaki norm dışı, adı konmamış ve temastan çok duygusal yakınlaşma üzerinden yürüyen bir ilişkiye adandığını anlıyoruz. Fakat anlatımdaki geçişlerin yumuşaklığı, filmi oldukça da bütünlüklü kılıyor, dağınık bir hal almasına izin vermiyor. Leconte’un, büyük bir sürprize gerek duymadan, sade ama etkileyici bir şekilde filmi bitirmesi ise onun bu türden öyküleri anlatmayı çok iyi bildiğini gösteriyor bize. “Aşk FILMLERinin unutulmaz yönetmeni” Leconte’un aşka dair söyleyeceği şeyler bitmedi… http://ankarasinemadernegi.org/listings/mahrem-itiraflar/



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.