REIZEN - KUNST - CULTUUR - MUZIEK - GASTRONOMIE - TAAL - EVENEMENTEN
Cocorico ! J’ai connu des paysages et des soleils merveilleux …
Vakantie 2017
R FR AN KR IJK IN ’T BI JZ ON DE
Logeren bij landgenoten: 24 bonnes adresses SUPER GREENS Golfen in Nouvelle-Aquitaine De vakantieherinnering van JAN-SIMON MINKEMA REPORTAGES: • Route Napoléon • Culinair Bourgogne • Charente-Maritime • De koninklijke Loirevallei
#15 2 – EXT RA EDI TIE 2017
Géén reserveringskosten • Direct contact met de verhuurder
www.ChambresdHotesWijzer.nl Meer dan 850 kleinschalige vakantieadresjes door heel Frankrijk
vanaf
vanaf
vanaf
€ 85
€ 60
€ 165
Zelf verhuren? Ga naar www.chambresdhoteswijzer.nl/verhuren
3
ÉDITO
EN ROU TE
JAARGANG 32, NUMMER 152 VAKANTIE-EDITIE 2017
En Route is een uitgave van Publièra Publishers en verschijnt 5 maal per jaar. www.publiera.nl Vragen, suggesties, opmerkingen aan de redactie kunt u mailen naar info@publiera.nl of via de website www.enroute-magazine.nl UITGEVER: Michiel Bom HOOFDREDACTEUR: Andy Arnts ART DIRECTOR: Marcel Reimer – M4Media EINDREDACTIE: Andy Arnts, Patricia Jacob MEDEWERKERS: Renate van der Bas, Paul le Blanc,
Esther Bus, Madeleen Driessen, Patricia Jacob, Jacqueline Kamps, Nathalie van Koot, Paul van Laar, Sylvain Lelarge, Jan-Simon Minkema, Eva van der Maas, Giselle van Ommeren, Marc Receveur, Suzan van der Rijt, Monica van der Stap, Marina Teding van Berhout, Antoinette Terlizzi, Anna Venter, Liesbeth Winkelhagen
ADVERTENTIES
www.enroute-magazine.nl/adverteren DRUKWERK: PRinterface
Losse Verkoopprijs: € 5,95 ABONNEMENTEN:
Regulier Jaarabonnement En Route: Nederland, België: € 27,50. Overige landen: € 38,50 Combinatieabonnement met Maison en France magazine (abonnement € 29,50): Nederland, België: € 49,50. Overige landen: € 69,50. Prijswijzigingen voorbehouden. OPGAVE EN VRAGEN OVER ABONNEMENTEN: WWW.ENROUTE-MAGAZINE.NL
Abonnementen worden aangegaan voor een bepaalde periode. Voortijdige beëindiging is niet mogelijk. Na deze eerste periode worden abonnementen automatisch omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 1 maand. © 2017 – EN ROUTE
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of worden vermenigvuldigd. Aan alle artikelen wordt de grootst mogelijke zorg besteed maar fouten zijn menselijk. Daarom kan geen verantwoordelijkheid worden aanvaard voor eventuele onvoorziene gevolgen, veroorzaakt door foute gegevens in dit magazine en/of onze website/nieuwsbrieven. We doen ons uiterste best om de rechten van de gebruikte tekst en afbeeldingen vooraf te controleren en voor zover mogelijk te vermelden cq toestemming te vragen. In een aantal gevallen is het echter niet mogelijk gebleken de oorspronkelijke rechthebbende te traceren.
Net als in de film OP HET MOMENT DAT U DEZE EDITIE IN HANDEN HEEFT, IS 2017 AL
weer een aantal weken oud. Om het nieuwe jaar in te luiden, werd er in Nederland voor maar liefst 70 miljoen aan vuurwerk afgeknald. Elk jaar schrik je weer van zulke cijfers. Ik wel tenminste, maar ik hou sowieso niet van consumentenvuurwerk. Er gaat altijd wel ergens iets mis, of je vliegt zelf een meter de lucht in, nadat een twaalfjarige donderstraal grijnzend een rotje onder je keukenraam heeft gegooid. Als ik ooit aan de macht kom, is het uit met die streken, noteert u dat maar alvast. Maar hou ik dan helemaal niet van vuurwerk? Jazeker wel. Sterker nog: ik vind het prachtig, maar alleen als het georganiseerd wordt afgestoken. Zo logeerden wij ooit in het Bretonse Saint-Marc-sur-Mer, in het strandhotel waar cineast Jacques Tati in 1953 zijn legendarische film Les Vacances de monsieur Hulot opnam. Toen ik na aankomst een tafeltje voor het diner wilde reserveren, vroeg de serveerster: ‘U wilt uiteraard bij het raam, neem ik aan?’ ‘Graag,’ zei ik, ‘maar waarom vraagt u dat?’ ‘Vanwege het feu d’artifice!’ verklaarde ze opgewonden. Het bleek dat ze niets te veel had gezegd, want tegen tienen – we waren inmiddels al weer terug op onze kamer met zeezicht – stroomde het strand langzaam vol met dorpsbewoners die keurig in rijtjes van tien op het zand plaatsnamen. We hoorden slechts wat geroezemoes, maar ook dat stierf stilaan af toen omstreeks halfelf een weergaloos vuurwerk losbarstte. Kosten noch moeite had de gemeente gespaard om de menigte op een wervelende voorstelling te onthalen. Zelfs vanaf de rotspartij die ik uit de film herkende, stegen talloze pijlen omhoog. Het spektakel was geheel in de traditie van Les Vacances, waarin Hulot na veel onhandig geklungel per ongeluk de ene vuurpijl na de andere de lucht in schiet en daardoor bijna de hele linkervleugel van het hotel in vuur en vlam zet. Na afloop werd er geapplaudisseerd en keerde iedereen weer rustig huiswaarts. Alsof de tijd sinds 1953 had stilgestaan. Zulke dierbare vakantieherinneringen herkent u vast wel. In dit extra nummer hebben we een brug geslagen tussen dergelijke souvenirs en inspiratie voor nieuwe avonturen. Ik wens u dan ook op de eerste plaats bonne lecture en daarna bonnes vacances! ANDY ARNTS
– Hoofdredacteur
4
EN ROU TE
10
16
R FR AN KR IJK IN ’T BI JZ ON DE
26
32 38
7 #15 2 – VAK AN TIE-EDITIE 201
60
NO OR D O OS T-F R A N K R I J K Veelzijdig, groen, culinair
6
22
51
Z U I D W E S T-F R A N K R I J K Atlantische kust, middeleeuwen, Pyreneeën
10 Morvan
Bourgondisch reisje door de tijd
38
De veelzijdige Charente-Maritime
16
Favoriet in Noordoost-Frankrijk
42
Favoriet in Zuidwest-Frankrijk
43
Bonnes adresses
17
5 toeristische tips van Monica van der Stap
Bonnes adresses
Logeren bij landgenoten in Noordoost-Frankrijk
Oesters, pineaux en kastelen
5 toeristische tips van Esther Bus
Logeren bij landgenoten in Zuidwest-Frankrijk
20 Culture
44 Culture Niet te missen evenementen in 2017
NO OR D W E S T-F R A N K R I J K Rust, ruimte, ruige zee
Z U I D O OS T-F R A N K R I J K Alpen, Lavendel, Méditerranée
26
56
Geluidloos toeren
60
Favoriet in Zuidoost-Frankrijk
61
Bonnes adresses
Niet te missen evenementen in 2017
De koninklijke Loire
Het water op met een platbodem
30
Favoriet in Noordwest-Frankrijk
31
Bonnes adresses
5 toeristische tips van Jacqueline Kamps
Logeren bij landgenoten in Noordwest-Frankrijk
32 Culture
Niet te missen evenementen in 2017
Met een elektrische auto over de Route Napoléon 5 toeristische tips van Liesbeth Winkelhagen
Logeren bij landgenoten in Zuidoost-Frankrijk
62 Culture
Niet te missen evenementen in 2017
5
INHOUD
EN ROU TE
56
46 34
52
54
R E P O R TA G E S
34 De vakantieherinnering van Jan-Simon Minkema 46
Super greens
52
Cueilleurs de Mots
Golfen op hoog niveau in Les Landes De nieuwe taalrubriek in En Route
66 EN VERDER
COLUMNS 33
Paul le Blanc
51
Renate van der Bas
over oude reisgidsen ‘Nieuwe sensaties kun je maar één keer beleven’
3
Édito & colofon
6
Faits: vakantienieuws
22
Leestips: boeken voor op reis
54
Handige apps
65
Prijsvraag: Connaissez vous la France?
66
Reisaanbod Alliance Française
6
EN ROU TE
Bibliotheek in telefooncel
Wie het dorpje Suzette (120 inwoners) ten noorden van Avignon bezoekt, zal verrast opkijken bij de aanblik van de tot bibliotheek getransformeerde telefooncel die het dorp sinds juni 2016 rijk is. 80 boeken telt de cabine à livres momenteel. Er wordt gewerkt volgens het ruilprincipe: als je een boek meeneemt, leg je een ander boek neer. Het - tot voor kort biebloze - dorp wil met dit project een ontmoetingsplek voor inwoners creëren en meer mensen van buitenaf aantrekken. Dat laatste schijnt in ieder geval te lukken, want de minibieb bleek populair onder toeristen die Suzette de afgelopen tijd bezochten.
Fietshelm verplicht voor kinderen
Vanaf 22 maart is het in Frankrijk voor kinderen verplicht een fietshelm te dragen. Dit geldt voor kinderen tot 12 jaar die zelf fietsen of achterop, voorop of in een fietskar zitten. De begeleidende volwassene (18-plus) dient ervoor te zorgen dat de regel wordt nageleefd. Doet hij dit niet, dan riskeert hij een boete van € 135,-. Over boetes voor helmloze kinderen die zelfstandig op pad zijn, wordt niets vermeld in de nieuwe regelgeving. Vanaf 12 jaar mag je zonder helm de weg op. Het is de vraag of dat is aan te raden in een land waar het verkeer nog niet overal is ingesteld op fietsers …
FAITS ZWARTE ZATERDAGEN 2017 29 juli en 5 en 12 augustus zijn aangewezen als de zwarte zaterdagen van 2017. In heel Frankrijk wordt die dagen extreem druk vakantieverkeer verwacht. Zoals elk jaar heeft de ANWB een verkeersdruktekalender gemaakt; deze is te vinden op anwb.nl.
World Travel Awards
The French number Voor wie goed voorbereid naar Frankrijk op vakantie wil, of het gewoon leuk vindt om af en toe Frans te praten, is er nu the French number: een telefoonnummer dat je in contact brengt met een willekeurige local met wie je een praatje kunt maken over n’importe quoi. Kennis van het Frans is overigens geen vereiste: de Fransen die zich als ‘telefoonambassadeur’ aanmelden, spreken ook Engels. Sinds de start in juli 2016 zijn ruim 5,5 duizend telefoongesprekken gevoerd met een totale duur van meer dan drie dagen. Het gemiddelde gesprek duurde 3,5 minuut. Vanuit 83 landen werd er gebeld, waarbij de meeste bellers uit Frankrijk zelf, de VS, India, Canada en Australië kwamen. thefrenchnumber.fr
Frankrijk is ruimschoots vertegenwoordigd onder de winnaars van de World Travel Awards, waarvan de 23e jaarlijkse verkiezing onlangs plaatsvond. De jury verkoos: »» Hotel du Cap-Eden-Roc in Antibes tot beste strandhotel van Europa »» Hotel Ritz in Parijs tot beste stadshotel van Europa »» Lyon tot beste Europese bestemming voor een weekendje weg »» Hotel The Peninsula in Parijs tot beste luxehotel van Europa »» Parijs tot beste congreslocatie van Europa »» Évian Resort in Évian-les-Bains tot Europa’s beste wellness resort »» Disneyland Parijs tot Europa’s beste themapark
7
EN ROU TE
S A MENGE S TELD DOOR E VA VAN DER MA A S
Tour de France 2017
Voor het eerst sinds 1992 doorkruist de Tour de France dit jaar weer alle vijf Franse bergmassieven: de Vogezen, de Jura, de Pyreneeën, het Centraal Massief en de Alpen. Desondanks telt deze 104e editie van de Tour minder beklimmingen dan eerder. Maar de stijgingspercentages zijn des te groter, met een maximum van 20%, zoals tijdens de laatste bergetappe op de Col d’Izoard in de Alpen. Voorafgaand aan de traditionele finale op de ChampsÉlysées, zullen de renners een paar rondjes rijden in (!) het Grand Palais, dat naast de beroemde boulevard ligt.
Route solaire Behalve een Route du Soleil, heeft Frankrijk nu ook een route solaire: 1 kilometer autoweg bedekt met zonnepanelen, die voldoende elektriciteit opleveren voor alle straatverlichting in het Normandische dorp waar de testweg ligt: Tourouvre-au-Perche (3.400 inwoners). Eind december opende Ségolène Royal, Frankrijks minister van Milieu, deze Wattway én wereldprimeur. Sindsdien rijden er dagelijks zo’n 2.000 auto’s over de zonnepanelen die van een speciale coating zijn voorzien, waardoor alle verkeer, ook vrachtwagens, de weg kunnen testen.
Wat eten de Fransen het liefst? Het Franse onderzoeksbureau BVA heeft Fransen in diverse delen van het land gevraagd naar hun repas préféré, met als resultaat: »» Noordwest-Frankrijk: poulet rôti (gebraden kip) »» Île-de-France: blanquette de veau (stoofpot met kalfsvlees) »» Noordoost-Frankrijk: poulet rôti (gebraden kip) »» Zuidwest-Frankrijk: magret de canard (eendenborst) »» Zuidoost-Frankrijk: gratin dauphinois (aardappelgratin)
Royal hoopt in de komende vijf jaar 1.000 km Wattway te kunnen laten aanleggen. Uiteindelijk zou Frankrijk met zonnepanelen op een kwart van haar wegennetwerk (1 miljoen kilometer) energieneutraal kunnen worden.
VLF_adv_CP_191x267.indd 1
12-1-2017 15:52:05
9
EN ROU TE
N O O R D O O S T- F R A N K R I J K
GRAND EST • BOURGOGNE-FRANCHE-COMTÉ
Noordoost-Frankrijk Veelzijdig, groen, culinair
10
EN ROU TE
de Morvan Bourgondisch reisje door de tijd Midden in de Bourgogne ligt de Morvan, een regionaal natuurpark. In dit dunbevolkte gebied grazen Charolais-koeien op groene heuvels en heeft niemand haast. Je kunt er goed wandelen, fietsen, lekker eten en drinken en smullen van de geschiedenis. Op naar de Morvan! T E K S T E N B E E L D : S U Z A N VA N D E R I J T
DE EERSTE STOP IS IN HET NOORden van de Morvan en gaat terug naar de tijd van een machtig Frankrijk met Lodewijk XIV en zijn goede vriend, de strateeg en vestingbouwkundige Sébastien Le Prestre de Vauban. In 1673 nam Vauban in slechts dertien dagen de stad Maastricht in. Hiervoor gaf de koning hem een financiële beloning. Met dit geld kocht hij het domein Bazoches. Een landgoed met een imposant kasteel, waarin de bouwmeester samen met zijn ingenieurs talrijke vestingwerken bedacht en uitwerkte. Hij vocht mee tijdens belegeringen en raakte meerdere keren gewond. Als bezoeker flaneer je
door de kamers met het oorspronkelijke meubilair. In de grote zaal pronkt zijn harnas, aan de muren hangen zijn portretten. Altijd trots, compleet met pruik en het hem typerende litteken op zijn linkerwang. Een gids brengt de geschiedenis van het kasteel en de sappige details tot leven. Hij vertelt dat tijdens de restauratie in de kleine werkkamer van Vauban een verborgen buis werd ontdekt die naar de kamer van zijn mevrouw loopt. Waarom is onduidelijk, maar het geeft ruimte om te dromen over een jaloerse strateeg. In dit prachtig gerestaureerde kasteel kom je veel te weten
over Vauban. Een historisch belangrijk figuur voor heel Frankrijk, waar de regio Morvan trots op is. Lopen voor een eeuwig leven Wie tot rust wil komen van al deze pracht en praal, kan hierna naar het vrome Vézelay. Dit fotogenieke plaatsje staat al sinds 1979 op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Het dorp is nauwelijks meer dan een mooie straat op een heuvel, met als letterlijk hoogtepunt de imposant basiliek. In de crypte bevindt zich een heilige schat: de relikwieën van de Maria Magdalena. Opmerkelijk, want zij is waarschijnlijk
11
N O O R D O O S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE
K A STEEL VAN BA ZOCHES
WERKK AMER VAN VAUBAN
CHAROL AIS KOEIEN
WINKELTJE VÉZEL AY
nooit in de Bourgogne geweest. Maar relikwieënhandel was in de middeleeuwen big business, en het verhaal gaat dat iemand haar beenderen had gestolen en daarna had verkocht aan Vézelay. Dankzij de Maria Magdalenamythe is Vézelay echter al eeuwenlang een bedevaartsoord en wordt het overstroomd door pelgrims. Met ‘slechts’ drie maanden lopen tot Santiago de
BA SILIEK VAN VÉZEL AY
Compostela ligt het eeuwige leven binnen handbereik. Jaarlijks komen ongeveer 2.500 pelgrims hier het glazen kistje achter de tralies bewonderen. Sommigen met een vergrootglas of via de inzoomlens van hun fototoestel, want in het minuscule kistje ligt enkel het vingerkootje van de heilige. Het vredige Vézelay heeft ondanks zijn bescheiden omvang veel te bie-
den. Opgeknapte huisjes, terrasjes in de zomer, maar ook leuke winkeltjes, zoals een schattig fotozaakje met zwart-witfoto’s van het Franse leven. Ook is er een kunstpareltje in het dorp: Musée Zervos. Christian Zervos begon in de jaren dertig met het uitgeven van Cahiers d’art, een kunstmagazine dat één of twee keer per jaar uitkwam. Bevriende kunstenaars, onder wie
Bourgondisch genieten
De Nederlandse Marianne en haar Franse echtgenoot Philippe Bariteau kochten twintig jaar geleden een hotel-restaurant vlak bij Vézelay en renoveerden het tot een moderne en warme plek. Marianne is de gastvrouw, een rol die op haar lijf is geschreven. Met haar uitbundig lach laat ze je helemaal thuisvoelen. Philippe staat in de keuken en maakt heerlijke creaties. Als voorafje komt het streekgerecht gougères op tafel, een hartig soesje met comté kaas. Tijdens het diner worden lokale wijnen geserveerd en het goddelijke toetje wil je helemaal opeten, ook al zit je al te vol. Hôtel-restaurant Les deux ponts , 1 route de Vézelay, 89450 Pierre-Perthuis lesdeuxponts.com
12
EN ROU TE
Biologisch streekbier Brasserie de Vézelay brouwt uitsluitend biologisch bier van water, mout, hop en wat gist. Geen andere toevoeging en geen sterk alcoholpercentage (het sterkste biertje is 5,5%). De brouwerij ligt aan de voet van Vézelay en heeft een gezellig terras in de zomer. Er zijn rondleidingen voor kleine groepen mogelijk en je kunt voor vijf euro een bierproeverij doen. Brasserie de Vézelay, Rue du Gravier, 89450 Saint-Père. brasseriedevezelay.com
Pablo Picasso, gaven hem regelmatig kunstwerken cadeau. Vaak werden deze geveild in Parijs om de uitgave van een nieuw nummer mogelijk te maken. Zo werkten de kunstenaars mee aan de verspreiding van hun eigen kunst. Het echtpaar Zervos woonde vlak bij Vézelay en kreeg vaak bezoek van de kunstenaars. Het stadje heeft de persoonlijke collectie van Zervos geërfd en daarmee een klein museum ingericht met werken van grote meesters als Picasso, Kandinsky, Miró en Giacometti. Les nourrices du Morvan Het is goed vertoeven in de Morvan; biertje drinken, dorpje of kasteel bekijken, genieten van de natuur en rust. Het Musée de nourrices, dat sinds april 2016 open is, vertelt echter een heel ander verhaal over het gebied.
Een triest verhaal dat begint met de industriële revolutie. Hierdoor trokken veel mannen en vrouwen naar Parijs om te gaan werken in fabrieken. Door de lange werkdagen hadden moeders geen tijd om hun kind borstvoeding te geven. Veel moeders gaven hun kind aan een nourrice, een voedster. Dit kostte geld en vaak waren de lonen niet toereikend. Kinderen werden regelmatig noodgedwongen in een luikje gelegd bij een hospice, waar ze geregistreerd werden en een nummer kregen. Vervolgens bracht een meneur, een brenger, deze baby’s naar de Morvan. Tegen een kleine vergoeding stemden moeders van arme boerenfamilies ermee in deze baby’s te voeden en op te nemen in hun gezin. Deze kinderen groeiden op dankzij de nourrices sur place, voedsters in de Morvan, maar werden vooral
gezien als goedkope arbeidskrachten voor op het land. Deze mensen- of melkhandel gebeurde ook de andere kant op. Zo gingen veel moeders uit de Morvan met hun baby aan de borst naar Parijs om daar te solliciteren als nourrices sur lieu, voedsters op locatie. De rijke bourgeoisie vond het niet chic om hun eigen kinderen te voeden. Ze namen nourrices in huis die middels een strenge selectie werden gekozen. Deze nourrices woonden twee à drie jaar bij deze families en verdienden goed. Hiervoor moesten zij wel hun eigen kind missen. De borstvoeding van de nourrices was alleen bestemd voor het welgestelde baby’tje. Een meneur bracht de baby’s terug naar de familie in de Morvan. Een reis van vijf dagen zonder borstvoeding; niet alle baby’s overleefden
13
EN ROU TE
AUTUN
BINNEN IN DE KATHEDRAAL VAN AUTUN
AUTUN
DE MORVAN OP ZIJN MOOIST
de reis. Met het geld dat de nourrices verdienden werd bij terugkomst de boerderij opgeknapt en bijvoorbeeld het dak vervangen. Zodoende zijn er in de Morvan nog maar weinig boerderijen te vinden met een rieten dak. Tot in de jaren zeventig was het gebruikelijk dat kinderen, waarvoor in Parijs niet gezorgd kon worden, naar de Morvan werden gebracht. Het verhaal van de voedsters is onlosmakelijk verbonden met de identiteit van deze streek. Geschiedenisspektakel Een rijke geschiedenis is interessant, maar soms is het gewoon fijn om doelloos door romantische straatjes te slenteren al is het maar om je eten te laten zakken. Dit kan goed in het middeleeuwse centrum van Autun. Deze stad is gebouwd als Romeinse nederzet-
ting en in de middeleeuwen werd het net als Vézelay overspoeld door pelgrims. Zij kwamen voor de botten van de heilige Lazarus, de broer van Maria Magdalena. Dankzij deze heilige botten heeft Autun een mooie kathedraal, toentertijd gebouwd als pelgrimskerk. Schuin tegenover de kathedraal ligt het Musée Rolin, dat een indrukwekkende kunstcollectie heeft uit de Romeinse tijd, evenals schilderkunst uit de 17e tot 20e eeuw. Een winkelstraat loopt naar het nieuwe centrum van de stad met een groot plein en veel restaurantjes. Buiten de stad ligt een Romeins amfitheater, waar op vele zomeravonden door talloze vrijwilligers uit Autun een waar spektakel wordt opgevoerd met paardenraces, gladiatorengevechten, zang en dans. Vanaf 19.00 uur begint
het feest met een Romeinse markt vol eten, kleding en vermaak. Daarna volgt de show in het authentieke openluchttheater. Daarvoor hoef je niet het fijne te weten van de Romeinse invloeden in Autun. Gewoon een kaartje kopen bij het toeristenbureau, kleedje mee en genieten van het spektakel dat de geschiedenis levend maakt. EN ROUTE
Meer info france.fr Frans Bureau voor Toerisme pros.bourgognefranchecomte.com Regio Bourgogne-Franche-Comté voyages-sncf.com Franse Spoorwegen
14
EN ROU TE
Vélo en bord de Saône
l Vesoul -Va de S aône Paradijs voor sportieve cultuurliefhebbers
Vesoul - Val de Saône, gelegen tussen de Elzas en de Bourgogne, biedt talrijke mogelijkheden voor rust en ontspanning. De glooiende streek is dan ook zeer in trek bij vissers, fietsers en wandelaars. DE RIVIER DE SAÔNE MEANDERT door een ongerept landschap en heeft zes jachthavens. Langs de oevers vinden we veel rijksmonumenten, zoals de Pont-Tournant in Selles of de nog bekendere Tunnel de Saint-Albin, bij Scey-sur-Saône. De Saône-oevers zijn uitstekend per fiets te verkennen. De
Tunnel de Saint-Albin
langeafstandsfietsroute (V50 - Charles le Téméraire) verbindt Luxemburg met Lyon en loopt via het dal van de Moezel en dat van de Saône. Dit parcours is een ware ontdekkingstocht door een adembenemend landschap. U kunt kiezen uit 21 fietsroutes, de zogenaamde boucles, met een totale afstand van 760
Château Champlitte
kilometer. Ze worden duidelijk aangegeven, zijn veilig en toegankelijk voor iedereen. Onderweg vindt u meerdere locaties om te overnachten, gecertificeerd met het ‘Vélo Bienvenue’ label. Dankzij dit keurmerk, dat in het hele departement Haute-Saône wordt gebruikt, krijgen fietstoeristen goede aanwijzingen met betrekking tot verblijf, eten en andere toeristische informatie.
15
PUBLI-REPORTAGE
EN ROU TE
Chapelle Notre-Dame-de-la-Motte
Verrerie de La Rochère
Vesoul en Gray Fietsend of wandelend langs de waterkant of over het platteland ervaar je de charme van pittoreske dorpen, levendige steden en indrukwekkende kastelen, zoals die van Champlitte, Rupt-sur-Saône of Ray-sur-Saône. Vesoul, de hoofdstad van de Haute-Saône, biedt een scala aan culturele activiteiten, uitstekende restaurants en winkels. De stad is onlosmakelijk verbonden met zanger Jacques Brel die hier in 1960 overnachtte, en waar hij inspiratie vond voor zijn beroemde chanson Vesoul. Een belangrijke trekpleister van de stad is de Notre-Dame-de-la-Motte, een heiligdom op een heuvel in het centrum van Vesoul, die jaarlijks talrijke pelgrims trekt. In de stad Gray getuigen de grote stenen kades nog altijd van de belangrijke havenactiviteiten die hier door de eeuwen heen hebben plaatsgevonden. In welvarende tijden werden dan ook aan beide zijden van de rivier fraaie herenhuizen gebouwd. Nog altijd is het een veel bezochte plaats, waar tal van nationaliteiten elkaar ontmoeten tijdens gastronomische wandelingen, georganiseerd door het VVV-kantoor. Gastronomische verwennerijen Voor gastronomische verwennerijen zijn we in de Haute-Saône sowieso op de juiste plek. Denk bijvoorbeeld aan de fraaie wijnen, afkomstig uit de heuvels van Champlitte. Je drinkt ze hier bij voorkeur uit een mondgeblazen glas van Verrerie de La Rochère, de oudste, nog steeds werkende kristalfabriek van Frankrijk. Uiteraard vergezeld van een lokale specialiteit zoals de cancoillotte, een heerlijk smeerkaasje op basis van witte wijn, volle boter of knoflook. EN ROUTE
CHAUDEMENT RECOMMANDÉ ...............................................................................................................................................................
VAE National Rally (Vélo Assistance Electrique) De Tour de France voert dit jaar op 5 en 6 juli door de Haute-Saône. Deze beurs voor leveranciers en gebruikers van e-bikes richt zich op de promotie van de streek en de mogelijkheden om die met een e-bike te verkennen. Meer informatie over data en het programma vindt u op jussey-tourisme.com ...............................................................................................................................................................
Logeren bij landgenoten: Maison Le Roux en Chambre d’hôtes L’espace
Twee sfeervolle chambres d’hôtes in Ormoy en Bousseraucourt met uitstekende faciliteiten: • Gastenkamers / gîtes / table d’hôtes / petit restaurant • Gezamenlijk wandel- of fietsarrangement / Label Vélo Bienvenue • Dicht bij de Tour de France route • Workshops. O.a. de International Creative Singing Week France en de workshop fermenteren met Christian Weij. Meer informatie op maisonleroux.nl & chambredhoteslespace.eu ...............................................................................................................................................................
Overige informatie Jussey Tourisme Maison des Services – Prés Jean Roche 70500 Jusey Tel. +33 (0)3 84 92 21 42 contact@jussey-tourisme.com jussey-tourisme.com Op jussey-tourisme.com vindt u alle informatie en brochures om uw verblijf in Vesoul - Val de Saône voor te bereiden.
16
N O O R D O O S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE TE
5xFavoriet in Noordoost-Frankrijk
Monica van der Stap vertrok in 1982 naar de Bourgogne om er druiven te gaan plukken. Daar verloor zij haar hart aan de wijnbouw. Ze ging wijnbouwkunde en oenologie studeren en organiseert nu wijncursussen, workshops en wandelingen door de wijngaard. www.wijnwijs.com
3
Kerk van Hunawihr
1 Kasteel Guedelon
Hoe werd in de 13e eeuw een burcht gebouwd? De middeleeuwse bouwplaats Guédelon in het departement Nièvre (Bourgogne) is een originele wijze om dit te ontdekken: vijftig enthousiaste mensen hebben hier een burcht met 13e-eeuwse technieken en gereedschappen gerealiseerd. Na een bezoek (ook mogelijk in het Nederlands), begrijp je beter hoe kastelen en kathedralen destijds gebouwd werden. Geopend van 20 maart tot 5 november 2017.
2
Le weekend gourmand du Chat Perché à Dole Sinds twee jaar organiseert het stadje Dole een weekend dat in het teken staat van gastronomie en cultureel erfgoed. Met demonstraties, proeverijen en exposities in het kader van ‘gezonde en gastronomische voeding’. Via een pass met coupons voor diverse gerechten, glas wijn inbegrepen, leer je de rijkdommen van de stad kennen. De naam ‘Chat Perché’ komt van schrijver Marcel Aymé, die kinderverhalen schreef, verteld door een kat in de boom. In 2017 valt het weekend op 24 en 25 september.
Midden in de Elzas, op de bekende Route du vin d’Alsace, staat het kerkje van Hunawihr. Het gebouw lijkt op een vesting en staat even buiten het dorp, tussen de wijnranken. De kerk diende als toevluchtsoord voor de bevolking in geval van gevaar, want het dorp zelf heeft nooit vestingmuren gehad. Opmerkelijk is dat de kerk sinds 1687 door zowel protestanten als katholieken wordt gebruikt. ’s Morgens wordt de katholieke eredienst gegeven in het koor, ’s middags gebruiken de protestanten het schip.
4
De uilenroute in Dijon
In Dijon kunt je via de ‘uilenroute’ op speelse wijze de stad ontdekken. De wandeling is uitgezet met pijltjes op het trottoir voorzien van een uiltje. Je loopt o.a. langs het vroegere Paleis van de Hertogen, waarin tegenwoordig het museum van Schone Kunsten is gevestigd en de gotische Notre-Dame de Dijon. Op de noordelijke gevel van de kerk is een klein uiltje gebeeldhouwd. Het uiltje brengt geluk, als je hem tenminste met je linkerhand streelt en daarbij een wens doet.
CLIMATS DE BOURGOGNE: WERELD ERFGOED UNESCO
5
De wijngeschiedenis van de Bourgogne werd sterk beïnvloed door de monniken en de hertogen van de Bourgogne. Climats de Bourgogne biedt de mogelijkheid om dit erfgoed met de auto, per fiets of te voet te ontdekken. Talrijke wijnfeesten en -activiteiten worden het gehele jaar rondom de Bourgogne-wijnen georganiseerd. De zestig kilometer lange route begint onder Dijon en eindigt bij Santenay, ten zuiden van Beaune.
17
EN ROU TE
Bonnes Adresses
De leukste gîtes & chambres d’hôtes in Noordoost-Frankrijk
CHAMPAGNE-ARDENNE / DÉP. HAUTE-MARNE
BOURGOGNE / DÉP. NIÈVRE
La Perle d’Anrosey
Maison Le Roux
La Perle d’Anrosey heeft 5 riante gastenkamers en is gevestigd in een groot landhuis nabij Langres. U kunt elke avond mee eten aan de table d’hôtes. Op 650 km van Utrecht en een halfuur van de Autoroute du soleil is landgoed La Perle d’Anrosey een aantrekkelijke locatie voor een overnachting onderweg of een korte vakantie.
Egbert Brehm en Ilja Tammen 15, rue du Dr. Vauthrin, 52500 Anrosey ebrehm@orange.fr www.laperledanrosey.nl
LORRAINE / DÉP. MEUSE
Le Ciel Bleu chambre d’ hôtes
Le Ciel Bleu biedt chambres d’hôtes en table d’hôtes. Al onze kamers hebben eigen sanitair. Elke avond serveren wij, in een gezellige ongedwongen sfeer, een viergangenmenu. In de mooie groene onontdekte omgeving kunt u actief, cultureel of historisch uw hart ophalen of gewoon op doorreis een nacht bij ons verblijven.
Fred Weller en Annemarie Hermanns 8, rue Cotes des Près 55300 Deuxnouds-aux-Bois (Lamorville) verhuur@lecielbleu.eu www.lecielbleu.eu
Bed, bread en brocante, gezellig vintage ingerichte kamers en huis. Lekker ontspannen eten tussen kunst en brocante. Ruime tuin om te ontspannen en een prachtige omgeving.
Harry en Charlotte Dam - Le Roux 12, rue Neuve 70500 Ormoy info@maisonleroux.nl www.maisonleroux.nl
Domaine Rennepont en Champagne GRAND-EST / DÉP. HAUTE-MARNE
Een kloosterboerderij in de zuidelijke Champagne-streek en op een steenworp afstand van ‘Colomby-les-deux-Eglises’, de refuge van Charles de Gaulle. Vijf luxueuze slaapkamers, een gîtes en een mini-camping. Een ideale plaats ook voor groepen en zelfs voor een huwelijk!
Edward, Resi en Tim 31 rue Principale, 52370 Rennepont info@domainerennepont.com www.domainerennepont.com
FRANCHE-COMTÉ / DÉP. HAUTE-SAÔNE
l ’Espace
Chambres d’hôtes L’Espace is gevestigd in een oude rustieke (voormalige) boerderij in het prachtige dorpje Bousseraucourt. Een ideale uitvalsbasis om de prachtige omgeving op uw gemak te verkennen.
Birgit Ritten en John Stevens 6, rue de la Brasserie 70500 Bousseraucourt info@chambredhoteslespace.eu chambredhoteslespace.eu
LORRAINE / DÉP. MEUSE
Le Paradis
Le Paradis is een sfeervolle chambres d’hôtes / table d’hôtes, gelegen in het Parc Naturel de Lorraine. Er zijn 5 ruime kamers met eigen badkamer, een grote tuin met boomgaard, zwembad met diverse zitjes en een tuinhuis voor overdag. Ideaal voor liefhebbers van rust, ruimte, natuur, wandelen, fietsen, watersport, golf en mooie steden.
Annelies Magré en Cees Heijstek 18, Grand Rue, 55300 Buxerulles info@leparadis.nl www.leparadis.nl
Meer informatie op: www.chambresdhoteswijzer.nl
hula-hoop.fr 2017 Crédit photo : © LaGriffe
www.montagnes-du-jura.fr/nl INFOS & RESERvATIE
19
PUBLI-REPORTAGE
EN ROU TE
Jura ...
100% beleving! HET JURAGEBERGTE, LANGS DE FRANS-ZWITSERSE GRENS, STAAT BEKEND OM ZIJN UITGESTREKTE EN HEUVELACHTIGE LANDSCHAPPEN, BERGKAMMEN, KRONKELENDE RIVIEREN EN BLAUWGROENE MEREN. HET GEBIED IS DAN OOK POPULAIR BIJ NATUUR- EN SPORTLIEFHEBBERS. MINDER BEKEND ZIJN HAAR MOOIE DORPEN EN KARAKTERVOLLE STEDEN, TALRIJKE MUSEA, EN VOORAL DE CULINAIRE RIJKDOM VAN DE STREEK. WE SELECTEERDEN VIJF JURA-TOPPERS WAAR U ZEKER EENS MEE KENNIS MOET MAKEN. WWW.MONTAGNES-DU-JURA.FR/NL
VIN JAUNE De Jura en de Bugey tellen niet minder dan 9 AOC-wijnen met als absoluut paradepaardje de vin jaune: een droge, sherryachtige wijn met notensmaak. Wil je meer weten over het ontstaan van de vin jaune, bezoek dan het Musée de la vigne et du vin in Arbois. De wijn rijpt minimaal zes jaar en drie maanden in houten vaten. Na deze rijpingsperiode blijft er van een liter exact 62 centiliter over. En die wordt gebotteld in de bijzondere wijnfles: le Clavelin.
BESANÇON Ook wel de ‘hoofdstad van de tijd’ genoemd, omdat hier sinds 1793 klokken en horloges worden gemaakt. Ze zijn in al hun pracht en precisie te bewonderen in de Sint-Janskathedraal (L'Horloge astronomique) en het Musée du Temps. De citadel van Besançon is een 11 hectare grote vesting, gebouwd tussen 1668 en 1711 en ontworpen door de beroemde bouwmeester Vauban. Sinds 2008 staat de citadel op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
COMTÉ-KAAS Deze bergkaas wordt ambachtelijk gefabriceerd door kleine kaasmakerijen (fruitières), waarna hij 6, 12 of 24 maanden mag rijpen in rijpingskelders (caves d’affinage). Een volledig comté-‘wiel’ weegt gemiddeld 35 kg. Voor de productie van één comté is gemiddeld 500 liter rauwe melk van het runderras Montbéliarde nodig. Het aroma is te danken aan de bijzondere kruiden en grassoorten die de koeien in het Juramassief eten. Comté-route: routesducomte.com
ABSINT Absint was vanwege de vermeende hallucinogene werking lange tijd verboden. In het Musée de Pontarlier wordt de geschiedenis van het drankje in beeld gebracht door prachtige Jugendstil affiches. In distillerie Les Fils d’Emile Pernot, in la Cluseet-Mijoux, kun je slokje nemen en een voorraadje inslaan. Absint smaakt naar anijs en venkel. Niet aan te raden vlak voor vertrek uit deze streek! Absint-route: routedelabsinthe.com
PIJP EN DIAMANT Eind 19e eeuw bezat Saint-Claude niet minder dan 14 pijpfabrieken. In dezelfde periode breidden de dorpelingen hun activiteiten uit en gingen zij diamant en edelstenen slijpen. De ambacht en productie van pijpen, en het slijpen van edelstenen zijn samengebracht in het Musée de la Pipe et du Diamant. We vinden er onder meer de kleinste pijp ter wereld, prachtig uitgesneden pijpenkoppen en een indrukwekkende verzameling snuifdozen.
20
EN ROU TE
S A MENGE S TELD DOOR PATRICI A JACOB
cUlTure Noordoos t-fr ankrijk
Frankrijks grootste hamen charcuteriemarkt. Het gastronomische deel van de markt herinnert nog het meest aan de middeleeuwse markt waaruit de Foire de Chatou is voortgekomen: de Foire aux salaisons (gezouten vlees). FOIREDECHATOU.COM
MAINSQUARE ARRAS (PAS-DE-CALAIS) 30 JUNI - 2 JULI
FOIRE DE CHATOU ÎLE DE CHATOU (YVELINES) 10 - 19 MAART
Schatten zoeken op het eiland waar de impressionisten zo graag schilderden. Rondom Boulevard Richard Lenoir stallen meer dan zevenhonderd verkopers antiek, industrieel meubilair en designmeubelen uit. Daartussen trekken gerestaureerde koffers van Vuitton en Hermès en vintage sieraden van Dior en Chanel de aandacht. Verderop staat
Arras is bekend van de vleesspecialiteit andouillette en de kathedraal. Maar in de zomer is er een extra reden om de stad te bezoeken: Mainsquare, een festival met een line-up à la Rock Werchter in België. De belangrijkste namen (headliners) zijn al bekend: Major Lazor, een project van de Amerikaanse dj en producent Diplo, hardrockband System of a Down en Radiohead, de rockband die in doorbrak met het nummer Creep. Tickets: vanaf € 54,per stuk voor de headliners. Reserveren via de site. MAINSQUAREFESTIVAL.FR
VL ADIMIR SPIVAKOV
FESTIVAL INTERNATIONAL DE COLMAR COLMAR (HAUT-RHIN) JULI
Klassiek muziekfestival rond een invloedrijke componist, musicus of orkestleider. Vorig jaar was dat de in 1987 overleden violist Jascha Heifetz, die samen met Yehudi Menuhin en David Ostraikh tot de groten van de moderne vioolmuziek wordt gerekend. Voor dit evenement van twee weken in onder meer de Église Saint-Matthieu nodigt festivaldirecteur Vladimir Spivakov, een befaamd violist en dirigent van het filharmonisch orkest van Rusland, louter topmusici uit. Tickets: vanaf ongeveer € 10,- per stuk. Reserveren via de site. FESTIVAL-COLMAR.COM
PARIS PHOTO PARIS (ÎLE DE FRANCE) 9 - 12 NOVEMBER
Prestigieuze beurs in het Grand Palais waar internationale galeries hun mooiste fotokunst laten
zien en uitgevers pronken met de fraaiste fotoboeken uit hun collectie. Eindeloos struinen langs werken van Diane Arbus, Henri CartierBresson en Nan Goldin en Nederlandse fotografen als Erwin Olaf en Jimmy Nelson. Entree: rond € 15,- per persoon. PARISPHOTO.COM
MARCHÉ DE NOËL D’AMIENS AMIENS (SOMME) NOVEMBER - DECEMBER
Verspreid over twee kilometer staan 135 versierde chalets waar verkopers uit de hele wereld kerstdecoraties, delicatessen en andere cadeaus etaleren. Het ruikt er naar gepofte kastanjes, glühwein en crêpes. Vanuit het reuzenrad met verwarmde gondels is het uitzicht over de grootste kerstmarkt van Noord-Frankrijk én de beroemde kathedraal absoluut spectaculair. MARCHEDENOEL.FR
Voor liefhebbers van Frankrijk!
corps 9/11
‘Eindhoven zal wezen, Eindhoven zal zijn. En voor Eindhoven zullen ze vrezen, op het voetbalterrei-ei-ei-ein.’ Quintus, Niels en ik zingen het clublied uit volle borst. De trainer ziet het met een glimlach aan. Als we presteren op het veld, heeft hij geen probleem als we feestvieren in de bus. In dit geval is de busrit uren lang. Van Eindhoven rijden we naar het NoordFranse stadje Dourges. Met het elftal van de A-1 zijn wij uitgenodigd voor het toernooi van de plaatselijke FC, samen met clubs als KV Mechelen, Hamburger SV en Southampton.
corps 9,5/11 MET MIJN TEAMGENOTEN HEB IK
zin in de halve week die voor me ligt. Elke dag een wedstrijd of twee, slapen met vijf elftallen in een oude school en verder niets aan ons hoofd, behalve plezier. Natuurlijk worden we geacht te presteren. We spelen in het hoogste jeugdteam van een betaaldvoetbalvereniging. En we ontmoeten niet de minste clubs. Wij moeten ervoor zorgen dat Eindhoven niet afgaat en beter nog, dat de naam van de club hier gevestigd wordt. Al is het alleen om niet de kans te verspelen dat we volgend jaar wéér uitgenodigd worden. Aan mij zal het niet liggen. Zelfs tegen kleinere clubs geef ik altijd de volle honderd procent. Omdat dit mijn trainer opgevallen is, heeft hij mij gevraagd om aanvoerder te zijn. Natuurlijk, coach. Mijn moeder heeft op mijn verzoek een oranje aanvoerdersband vervaardigd. Dat staat mooi, op ons tenue van blauw en wit.
IN DE VORM WORDT DE IDEE ZICHTBAAR
Die bij elke wedstrijd langs de zijlijn staan. Niels heeft een handvol stickers die hij op verzoek van de meisjes her en der op hun kleding plakt. Hij is slim genoeg om er regelmatig een kus voor terug te ontvangen. Dat is Niels ten voeten uit. Genoeg bravoure om de hele vrouwelijke bevolking van d ou rg e s voor zich te winnen. Ik zie het in mijn ooghoek gebeuren. Ik lach van binnen terwijl ik plechtig de hand schud van de president van de club. Dat flirten is aan Niels besteed. Geen idee heb ik, hoe hij dit altijd klaarspeelt. Ik ben daar veel te verlegen voor. Niels niet, die heeft nog geen woordenwisseling nodig.
KASTEEL GROENEVELD (BAARN)
Vijf jaar later, als ik in de C-jeugd speel, meld ik mij aan als ballenjongen bij elke thuiswedstrijd van het eerste elftal. Vanachter het doel volg ik de wedstrijden die Eindhoven in de eerste divisie speelt. Ik haal de ballen op die over of naast geschoten Niels wenkt mij als ik de beker heb. Hij vult worden. Ik weet hoe de doelman het hebben hem met cola en laat hem vervolgens van wil. Als Eindhoven op voorsprong staat en mond tot mond gaan. De Franse jongedahet is vlak voor tijd, dan moet ik er langer mes doen vrolijkHET mee, terwijl Niels bij hen over doen. De balTIJDENS per ongelukDE over hem FRANSE DAGEN DRAAIT de medailles omhangt. Hij geeft mij een heen schieten, zodat hij de bal alsnog moet OM BELEVEN EN ERVAREN! MET EEN GEVARIEERD duw, waardoor ik tegen één van de meisjes halen en ongemerkt de tijd verstrijkt. EEN MARCHÉ MET STREEK stoot.DE ZeFRANCE slaat spontaan haar arm om mijn Weer een paar jaarMUZIEKAANBOD, later sta ik steevast elke nek. ‘Ik heet Marilyne’, schettert ze in mijn tweede zondag omPRODUCTEN half drie met mijn vrienEN BROCANTE,oor.EEN UITGEBREIDE WIJNPROEVERIJ, Ik acteer een vrolijke lach. Om mijzelf den op de staantribune, aan de lange zijde EEN PLACE DES VACANCES MET BIJZONDERE VAKANTIES, vervolgens uit haar omarming te bevrijden. van het stadion. Tussen de supporters die alles beter weten. Mopperen op de scheidsKLASSIEKE FRANSE AUTO’S, DIVERSE WORKSHOPS, rechter. En juichen voor hun club. Met als HUIZEN IN FRANKRIJK EN NOG VEEL MEER! onbetwist hoogtepunt de promotie van Eindhoven naar de eredivisie.
17 & 18 JUNI 2017
NOTEER ALVAST IN JE AGENDA EN OP FACEBOOK
f
“In de vorm wordt de idee zichtbaar”
“Terwijl ik mij bezighoud met deze plichtplegingen, richten mijn teamgenoten hun aandacht op de Franse meisjes”
Ik ben opgegroeid in Stratum, EindhovenIn Dourges behalen we een goed resultaat. Zuid. Het gebied van de Aalsterweg, het We winnen niet, maar door een goede serie Gerardusplein en de Floralaan. Mijn ouders strafschoppen in de schaduwfinale eindigen zijn hier naartoe verhuisd - nadat mijn vader we op de derde plaats. Nadat dagenlang de in Delft is afgestudeerd - onder invloed van meezingers van de Poppys door de luidsprede expansie van Philips. Veel jonge echtpakers hebben geschald - die sommige spelers ren hebben om die reden in de jaren vijftig erug in Nederland, in de schooltot in hun dromen achtervolgen - klinkt nu, de oversteek van boven naar beneden de banken, vertel ik mijn klasgenoten krakerig en traag, het Wilhelmus. Eindelijk rivieren gemaakt. Dat is wennen natuurlijk. frivool dit verhaal. Eén van mijn gewone muziek, denk ik en neem de beker Dorpen en steden vol Rooms-katholieken. vrienden - laat ik hem Kees noemen, en de twintig herinneringsmedailles voor En kinderen die opgroeien met een zachte dat doet zijn moeder meestal ook ons elftal in ontvangst. ‘g’. trekt voor zichzelf de conclusie. ‘Daar moet Van de weg van huis naar het voetbalveld De Franse Dagen zijn Route Côteis&een Provence heen’.enKees dik jaar ouder dan ik aan de Aalsterweg, ken ik zo ongeveer elk een initiatief van de magazines Maison en France, Enik en een trouwe makker. Hij zou graag eens huis, elke hoek en elke tegel. Ik fiets de route een meisje zoenen en gelooft dat Dourges bijna dagelijks om te trainen. Ik begin bij daar dé geschikte plaats voor is. Niet zo de pupillen. Acht jaar oud ben ik en nog bekend als onze eigen stad, maar toch al een geen drie turven hoog. We oefenen met beetje voorbewerkt. Eens moet het gebeuren een kleine maat voetbal en het speelveld en dáár moet het lukken, heeft hij bedacht. overdwars. Als de trainer me zegt dat ik En waarom zou dit niet zo zijn? Vastberain de verdediging speel, heb ik geen idee den vraagt hij mij een paar dagen mee te waar ik lopen moet. Maar ik toon me een gaan. Met succes bedelt hij bij zijn ouders gretige leerling. Ik leer schieten, kappen en om hun auto - hij heeft niet voor niets sinds draaien. Ik oefen op de schaarbeweging tot twee maanden zijn rijbewijs - en bij de start ik niet meer struikel. We trainen op de korte van de zomervakantie rijden we samen voor hoekschop en op de lange bal. En ik leer wat een midweek naar Dourges. het betekent om in te lopen naar de eerste We treffen het. Kort na aankomst en niet paal om daarmee ruimte te scheppen bij de ver van het sportveld, zie ik Marilyne lopen tweede.
Meer informatie en tickets op www.defransedagen.nl “Terwijl ik mij bezighoud 20 1 7met deze plichtplegingen, mijn S T O U T Erichten teamgenoten hun I O N S op de D I R E C Taandacht Franse meisjes”
T
22
EN ROU TE
brengt’ tot de ‘principes van overspel’. En natuurlijk over de ‘kunst van het kussen’; het liefst midden op straat, om ook voorbijgangers een onvergetelijk moment te bezorgen. Aan het einde van dit met veel humor geschreven boek is duidelijk dat Parisiennes gelukkig altijd een verrukkelijk raadsel zullen blijven. (AA)
CATEGORIE?
ANNE BEREST, AUDREY DIWAN, SOPHIE MAS EN CAROLINE DE MAIGRET
meest invloedrijkste personen van de 20e eeuw in een notendop samenvatten. Bijvoorbeeld dat Chanel haar personeel elke ochtend telefonisch liet weten dat ze eraan kwam, zodat men alvast Chanel No. 5 kon verstuiven in de salon. Even verderop lezen we dat dit legendarische parfum eigenlijk per toeval ontstond, nadat aan de ‘hartnoten’ van jasmijn, yang-ylang en provenceroos per ongelijk synthetische aldehyden waren toegevoegd. Een heerlijk kijk- en leesboek dat je in een avondje uit hebt, maar daarna nog vele malen zult herlezen. (AV)
ALTIJD EEN PARISIENNE, WAAR JE OOK BENT UITGEVERIJ MO’MEDIA. ISBN 9789057677458. € 16,95
LIEFDE, STIJL EN SLECHTE GEWOONTES
Parisiennes sont inexplicables (Parisiennes zijn onverklaarbaar) schreef Honoré de Balzac in 1842, en daarin is sindsdien geen verandering gekomen. Ze fascineren zowel mannen als vrouwen dankzij hun specifieke charme, maar ook door hun quasinonchalante houding, die zich op de meest onverwachte momenten manifesteert. Het zijn wandelende raadsels die ervan genieten dat buitenstaanders maar geen grip op hen krijgen. Om ons van dat mysterie te verlossen, sloten vier Parisiennes de handen ineen om door middel van verhalen en tips een kijkje in hun leven te geven. Het resultaat is een heerlijk boek dat je voortdurend hoofdschuddend doet glimlachen. Vrijwel alle facetten van hun bestaan komen aan bod, evenals de beweegredenen van hun gedrag. Vaak heel herkenbaar, maar vaak ook gebaseerd op zonderlinge motieven. Van de ‘hoe je een man van zijn stuk
CATEGORIE?
MEGAN HESS
COCO CHANEL, DE WERELD VAN EEN FASHION ICON
UITGEVERIJ KOSMOS. ISBN 9789021563879 € 17,90
RAFFINEMENT EN GLAMOUR
De biografieën van Coco Chanel lezen allemaal als een romantisch sprookje: ze begon eenvoudig in een piepklein atelier aan de Parijse Boulevard Malesherbes en groeide uit tot een imperium dat de wereld veroverde met een unieke kledinglijn, parfums, hoeden, damestassen en nog veel meer. In Coco Chanel, de wereld van een fashion icon wordt haar leven en werk belicht aan de hand van de magnifieke tekeningen van mode-illustrator Megan Hess. Haar ontwerpen geven een beeld van de magische wereld van Maison Chanel, terwijl de bijschriften tal van wetenswaardigheden vermelden en daarmee het fascinerende leven van een van de
CATEGORIE?
CATEGORIE?
MICHEL HOUELLEBECQ ONDERWORPEN
DE ARBEIDSPERS. ISBN 9789029511216. € 12,50
FRANKRIJK ANNO 2022
Een professor aan de Sorbonne ziet zijn land in 2022 aan de vooravond van de presidentsverkiezingen steeds verder polariseren: een burgeroorlog lijkt onvermijdelijk. De traditionele partijen zijn uitgespeeld, de strijd gaat tussen het Front National en de Fraternité musulmane. Op de valreep doet een van de leiders een politieke meesterzet. (MTvB)
AAD SPANJAARD
HISTORISCHE ROUTENORMANDIË
ELMAR B.V. UITGEVERIJ. ISBN 9789038925141. € 14,95
IN DE VOETSPOREN VAN DE GEALLIEERDEN
6 juni 1944, voor velen een datum om nooit te vergeten. Het was D-day, de dag van de geallieerde invasie in Normandië. Dit boek toont u dat er in het Normandische landschap nog veel is wat herinnert aan de invasie en de daaropvolgende slag. U volgt dezelfde weg als de geallieerden, vanaf de invasiestranden tot aan Parijs. (MTvB)
CATEGORIE?
BART VAN LOO
FRANKRIJK TRILOGIE
UITGEVERIJ DE BEZIGE BIJ. ISBN 9789023498353. € 17,50
UN PEU D’AMOUR!
In duizend-en-enige bladzijden bezingt de francofiele wervelwind Bart van Loo zijn liefde voor de Franse cultuur; hij reisde zijn Franse literaire helden achterna, verdiepte zich in de culinaire schatten en nam de eeuwenoude erotische traditie onder de loep. Die zoektocht leverde drie weergaloze boeken op die nu in deze pocket bijeen zijn gebracht. (MTvB)
23
EN ROU TE
RECENSIES: ANDY ARNTS, PAUL VAN L A AR, MARINA TEDING VAN BERKHOUT, ANNA VENTER
CATEGORIE?
PETER SLABBYNCK
DE EIFFELTOREN IS 540 STOKBRODEN HOOG EN ANDERE WEETJES OVER FRANKRIJK
UITGEVERIJ LANNOO. ISBN 9789401435680. € 14,99 REISGIDS
DE MOOISTE MICHELINROUTES VAN FRANKRIJK UITGEVERIJ LANNOO. ISBN 9789401437608. € 24,99
EN ROUTE MET MICHELIN!
Na vorig jaar al de prachtige grote Trottergids 1200 topervaringen in Frankrijk uitgebracht te hebben, waarin elke van de 22 Franse regio’s bedacht werd met een vijftigtal trekpleisters, lanceert uitgeverij Lannoo nu een zeker zo mooie Michelingids met 52 goed uitgewerkte thema-autoritten. In duur variërend van een halve dag tot vijf dagen, overzichtskaartjes erbij en thematisch gerangschikt in vijf categorieën: kunstzinnige, historische, panoramische, natuur- en fijnproeversroutes. Een ideaal boek om thuis alvast een ronde van Frankrijk te maken alvorens een reis uit te stippelen. Een voorpret die wordt gestimuleerd door prachtige foto’s die nieuwsgierig maken naar de locatie van de talrijke verborgen parels. Zo komen we terecht in de ongerepte Berry en ontdekken we daar het lieflijke dorp La Châtre waar Jacques Tati in 1947 de film Jour de Fête opnam. In de Vogezen doorkruisen we middeleeuwse dorpen om uit te komen bij glasfabrieken als die van de beroemde Lalique. Richting Parijs volgen we een groene valleienroute rond de charmante, voormalige koningsstad Senlis. In Bretagne doet een tweedaagse route vanuit Nantes recht aan kust én binnenland. Een tocht langs Parthenay en Thouars en weer een andere naar de menhirs van Carnac sluiten daar mooi bij aan. Fraai en rustig is het ook in de centraal gelegen Corrèze met stadjes als Turenne en Collonges-la-Rouge. De Pyreneeën nodigen ons uit voor een ontdekkingstocht rond de Col d’Aspin. Hetzelfde overigens rond mythische cols in de Alpen. De route van de Tempeliers gaat vanuit Millau langs het blauw geaderde kaasdorp Roquefort en vandaar is er de keuze om langs burchten van de Katharen naar Carcasonne te rijden. Voor fijnproevers lonken de Elzas, de Jura, de Bourgogne, de Anjou en de Médoc. Beide wereldoorlogen herleven in NoordFrankrijk op de Chemin des Dames, de Voie Sacrée bij Verdun en het Massif d’Argonne bij Sainte-Menehould. Naast het twintigtal hierboven genoemde routes kunnen we nog tochten vermelden door de Rivièra, de Provence, over de Route Napoléon, de N7, in de Suisse Normande, de Auvergne en de Armagnac. Dan hebben we nog maar de helft vermeld van het totale aanbod, dat ook voor het overige van dezelfde aantrekkelijke kwaliteit is. (PvL)
WORDT NU ABONNEE VAN EN ROUTE EN ONTVANG DE MOOISTE MICHELINROUTES VAN FRANKRIJK ALS WELKOMSTCADEAU. KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP PAGINA 67
WIST JE DAT …?
Verbluffende en grappige weetjes over Frankrijk voor de kinderen. Wat is de parapluhoofdstad van Frankrijk? Wanneer vond de eerste Ronde van Frankrijk plaats? Wat hebben een haan, een eend en een schaap te maken met de eerste luchtballon? Welke lekkernij kun je kopen in Montélimar? (MTvB)
CATEGORIE?
KARIN OUT
WANDELEN IN DE ARDÈCHE
STOKERKADE CULTUUR HISTORISCHE UITGEVERIJ. ISBN 9789078194279. € 15,95
HET GEVARIEERDE LANDSCHAP VAN ZUIDOOST-FRANKRIJK
Bent u een natuurliefhebber die graag wandelt, rust zoekt maar ook af en toe wat cultuur wil snuiven? Kies dan voor een wandelvakantie in de Ardèche en laat u verrassen door de grote diversiteit aan landschappen, de rijke flora en fauna en het mediterrane klimaat van deze boeiende regio. (MTvB)
CATEGORIE?
BERT LOORBACH
RUSTIEK KAMPEREN
UITGEVERIJ BLU. ISBN 9789082326635. € 16,95
IN ALLE RUST
Een geheel vernieuwde gids met 200 campings die voldoen aan de criteria voor rustiek kamperen: niet te groot, een rustige sfeer, voldoende ruimte, een fraaie omgeving en een natuurlijke ligging. Behalve informatie over het kampeerterrein, vindt u ook informatie over de omgeving en de toeristische trekpleisters in de buurt. (MTvB)
Gun uzelf een jaartje Frankrijk met een jaarabonnement op … www.maisonenfrance.com Maison en France
De koning te rijk in Zuid-Frankrijk
jaargang 19 ■ winter 2016/2017
(5X)
C Ô T E & P R O V E N C E • W I N T E R 2 0 1 6 / 2 0 1 7 • LE PE TIT LUBERON! • UIT E TEN WA A R DE CHEFS ZÉLF SMULLEN • C A ROL DRINK WATER • WINTER SP ORT • FRÉ JUS • VOLG DE MIMOSA-ROUTE
€ 27,50
jaargang 19 ■ winter 2016/2017
INSIDE
UIT ETEN Waar de chefs zélf smullen
MONACO!
€ 24,50 (4X)
ORIGINELE ARRANGEMENTEN EN THEMAWEKEN
Extra verhuurkansen voor 2017 AUDE
De robuuste charme van ‘La petite France’ BINNENKIJKEN BIJ …
Een boutique villa in de Dordogne
€ 28,50 (4X)
HELP, WE ZIJN WEER THUIS!
ONTMOET Carol Drinkwater, schrijfster en olijvenboerin in Zuid-Frankrijk WINTERSPORT the places to be FRÉJUS méér dan het Rome van de Provence
‘Reverse culture shock’ na terugkeer uit Frankrijk
Ontdek de supermooie triangel van
le PeTiT
LUbeRoN
Volg de wonderschone MIMOSA-ROUTE
Nouvelle Aquitaine
WONEN WA AR ANDEREN OP VAK ANTIE GA AN
FEMME AU BOULOT
Margriet Weenink over haar leven in de Ardèche
15e jaargang • winter 2016/2017 www.coteprovence.nl
Côte & Provence
Prix d’amis: nu geen € 6,95 maar slechts € 5,45 BP
KLUSSEN MET ARJAN: zelf een binnenmuur plaatsen FINANCIEEL: de opeethypotheek GEZONDHEIDSZORG: Frankrijk: de verzorgingsstaat ten top PARIS S’ÉVEILLE: Een chambres d’hôtes in de lichtstad UIT DE PRAKTIJK: regels € 6,95
bij internationale erfenissen En nog veel meer!
Een jaartje Frankrijk – dat is ook … • Gratis entree Maison en France Kasteeldagen • 25% korting op entree De Franse Dagen • 25% korting op entree De Franse VakantieDagen • Korting op additionele abonnementen
Frankrijk compleet: Maison en France én En Route én Côte & Provence bij u thuis? Neem dan een combi-abonnement op alle drie de tijdschriften voor slechts € 67,50 ipv € 80,50. Ga naar een van de websites en meld u aan als abonnee. Of doe een abonnement cadeau!
www.enroute-magazine.nl | www.coteprovence.nl | www.maisonenfrance.com
25
EN ROU TE
N O O R D W E S T- F R A N K R I J K
H AU T S - D E - F R A N C E • N O R M A N D I E • Î L E - D E - F R A N C E • B R E TAG N E • C E N T R E – VA L D E LO I R E • PAY S D E L A LO I R E
Noordwest-Frankrijk Rust, ruimte, ruige zee
26
EN ROU TE
De koninklijke Loire Het water op met een platbodem Nathalie van Koot voer met collega-journalist David Scherpenhuizen over de Loire, de rivier die bekend is om zijn kastelen en wijn. Ze tekende haar ervaringen op en brengt verslag uit vanaf het dek en de oevers. T E K S T E N B E E L D : N AT H A L I E VA N KO O T
‘KIJK DAAR BOVEN HET WATER, EEN visarend! Die is echt heel zeldzaam hier,’ roept schipper Aurélien. Ik tuur de hemel af en zie de witte onderkant van de gracieuze roofvogel glinsteren in het zonlicht. Er gaat een scheut van opwinding door me heen. De boot is amper onderweg vanuit Chaumont-sur-Loire of we hebben al iets unieks gezien. De schipper legt uit dat de visarend begin 20e eeuw bijna uitstierf, omdat de veren zo geliefd waren voor chique dameshoeden. Hoe konden vrouwen ooit zo dom zijn, fluister ik tegen David. Gelukkig zijn de tijden wat dat betreft veranderd. Aurélien is een donkerharige, goedlachse Gallische charmeur. Hij is nog geen dertig jaar oud en doet niets
liever dan met zijn vaste gezellin, de hond Fiona, op zijn boot zijn liefde voor de rivier Loire delen met toeristen. Hoe kan dat beter dan met een toue, een traditionele platbodem die al eeuwenlang over de majestueuze rivier vaart? Vroeger werden deze boten gebruikt om kruiden, wijnvaten en etenswaren te vervoeren. Nu laten wij ons op de stroom meevoeren in de richting van de Atlantische Oceaan, waar de langste rivier van Frankrijk na ruim duizend kilometer in uitmondt. Weelderige bossen Het is vroeg in de ochtend en ik ril, want ondanks het schitterende weer is het nog koud op het water. Aurélien ziet
dat ik bibber en hij geeft me een kop koffie. Ik krijg het er meteen warm van. Met zijn weelderige bossen en zandbanken is de Loire veel ongerepter dan ik had verwacht. De stroom wordt hier en daar onderbroken door eilandjes die bevolkt
Als je in het kasteel van Blois rondloopt, dan voelt het alsof je in een film over de renaissance terecht bent gekomen
27
N O O R D W E S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE
CHÂTE AU BLOIS
CHÂTE AU BLOIS
CHAUMONT-SUR-LOIRE
worden door druk kwetterende vogels. Tussen het gekwetter door hoor je af en toe rinkelende fietsbellen van fietsers die langskomen en enthousiast naar ons zwaaien. Fiona blaft naar de voorbijgangers en rent kwispelend heen en weer over de boot, terwijl Aurélien gepassioneerd vertelt over de planten en dieren. Volgens hem beschrijven les Ligériens hun rivier liefkozend als een ‘grillig prinsesje met een eigen willetje’. Zijn opmerking doet me denken aan het kasteel van de vuursalamander en het stekelvarken. Dit klinkt misschien als een fabel van Jean de La Fontaine, maar het bestaat echt. Het is het kasteel van Blois, dat we een dag eerder bezochten. Ratjetoe van bouwstijlen Blois had het tijdens de Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk zelfs tot hoofdstad van Frankrijk geschopt. Verschillende generaties Franse monarchen hebben in het koninklijke kasteel gewoond. Lange tijd
had het paleis een rol vergelijkbaar met dat van Versailles. Het paleis in Blois bestaat eigenlijk uit vier gebouwen in verschillende stijlen: een middeleeuwse, een renaissancistische, een gotische en een klassieke vleugel. Boven de ingang, aan een weids plein met kinderkopjes, prijkt een beeld van een trotse koning Lodewijk XII te paard. Als we onder de toegangspoort doorduiken, belanden we op een rijk versierd binnenhof. Hier zie je overduidelijk de vier verschillende bouwstijlen. Elke heerser wilde natuurlijk zijn stempel drukken en liet een vleugel bouwen volgens de laatste mode. Ik vind het een beetje een ratjetoe, maar dat maakt het wel interessant. Het meest in het oog springende van het binnenplein is de enorme wenteltrap tegen de renaissancistische vleugel, die in opdracht van koning Frans I is gebouwd. Het zou niet misstaan in Florence of Siena. Vanaf de trap heb je een prachtig uitzicht op het binnenhof.
Vuursalamanders en stekelvarkens En dan zie ik voor het eerst de beestjes. Het wemelt ervan. Overal vuursalamanders en stekelvarkens aan de muren. Een rare combinatie, zul je denken, maar niet als je beseft dat het stekelvarken het embleem was van koning Lodewijk XII. Het beest moest zijn tegenstanders angst inboezemen omdat het zijn stekels uitsteekt. Misschien niet zo verwonderlijk dat het ‘Lodewiekje’ uiteindelijk niet zo goed is vergaan. De vuursalamander is het symbool van koning Frans I en symboliseert zijn Latijnse motto ‘Nutrisco et extinguo’. Vrij vertaald betekent dat: ‘Ik koester het goede en verbrand het slechte.’ Volgens de legende trotseerde een vuursalamander de vlammen zonder te verbranden. Zo kon Frans I zijn vijanden ongeschonden vermorzelen en genieten van de goeie dingen in het leven, zoals zijn paleis in Blois en de prachtige troonzaal. Dit is dan ook een van de
28
EN ROU TE
PORTRET VAN TOGNINA GONSALVUS
HEMELBED VAN CATHERINA DE MEDICI
AMBOISE
hoofdattracties van het kasteel met een kopie van de koninklijke troon. Als je er rondloopt, dan voelt het alsof je in een film over de renaissance terecht bent gekomen. Dat is niet zo vreemd, want de imposante zaal heeft vaak als filmdecor gediend, zoals in Jeanne d’Arc van regisseur Luc Besson.
Vanaf een eilandje zie je het kasteel van Amboise en de tuinen in hun volle glorie, uitgestrekt over een bergkam op zo’n vijftig meter boven de rivier
Belle en het Beest In het kasteel krijgen we een rijk tableau voorgeschoteld. Een van mijn favorieten is het hemelbed van Catherina de Medici, de Italiaanse die halverwege de 16e eeuw koningin was en in Blois haar laatste adem uitblies. Overal in het kasteel staat aardewerk tentoongesteld en aan de muren hangen stemmige schilderijen en wandtapijten. Eén schilderij is bijzonder fascinerend, dat van de Italiaanse kunstenares Lavinia Fortana. Ze heeft een jonge hovelinge geportretteerd met hirsutisme, overmatige haargroei in haar gezicht. Het meisje Tognina (Antonia) Gonsalvus heeft echt bestaan en is opgegroeid aan het Franse hof. Haar Spaanse vader, die dezelfde aandoening had, werd ‘aapmens’ genoemd, omdat de aandoening in die tijd nog onbekend was. Hij trouwde met een prachtige
vrouw en dat gegeven is waarschijnlijk de inspiratie geweest voor het verhaal van Belle en het Beest. Prehistorisch monster Ik word ruw verstoord uit mijn mijmeringen over het behaarde meisje in Blois door een bever die plots in het water plonst en wegzwemt. Aurélien stuurt de boot naar de kant en springt op de oever. Een afgeknaagde, omgevallen boom getuigt ervan dat we de bever tijdens zijn werkzaamheden hebben gestoord. Onze schipper graaft wat zand op en nodigt me uit om eraan te ruiken. Een beetje aarzelend steek ik mijn neus naar voren, haal diep adem en deins meteen terug. Een brede glimlach verschijnt op zijn gebruinde gezicht: dit is de typische geur van een mannetjesbever, zegt hij. David kijkt heel bedenkelijk terwijl we verder varen.
29
N O O R D W E S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE
AMBOISE: LICHT- EN GELUIDSPEK TAKEL
Een paar kilometer met de stroom mee ontmoeten we twee vissers die hun netten aan het leeghalen zijn. De vangst van vandaag is vrij mager, maar er zitten toch nog een paar joekels bij, waaronder een meerval van ruim een meter lang. Het lijkt wel een prehistorisch monster. Later op de dag zal de vangst op een bord ergens in de Loirestreek opgediend worden. Verser kan het niet! Licht- en geluidspektakel Het is al laat in de middag als we aanmeren in Amboise. We installeren ons op het terras van Le Shaker. Dit café-restaurant ligt op een eilandje in de Loire dat met een brug verbonden is met de oever. Het koninklijke kasteel en de tuinen zie je hier in hun volle glorie, uitgestrekt over een bergkam op zo’n vijftig meter boven de rivier. We bestellen een typische witte wijn uit de
streek, een Sauvignon de Touraine, bij een verse filet de sandre de Loire. Terwijl we genieten van onze maaltijd kleurt de ondergaande zon de muren van het paleis van Frans I in goud. Boven de spitse torens drijven roze-witte wolken door de lucht. Na het diner slenteren we over de oude brug het middeleeuwse stadje in. De benedenstad is een wirwar van gezellige, smalle straten met sfeervolle restaurants, cafés en terrasjes. Het geroezemoes en het gerinkel van glazen vullen de straten met een ontspannen ambiance. In het historische centrum leidt een steil straatje naar de ingang van het kasteel. Bij de in renaissancestijl geklede medewerkers kopen we een kaartje dat toegang geeft tot de wonderen van het kasteel, waar ons een bijzonder licht- en geluidspektakel wacht. Honderden figuranten doen mee
in de prachtigste kostuums en zelfs ruiters te paard denderen door de tuinen die als decor dienen. De show vertelt het dramatische verhaal van ‘onze’ Frans I; de koning die geen koning had mogen worden. Ik ben blij dat het lot anders heeft beslist en dat wij zo veel eeuwen later een kijkje kunnen krijgen in het rijke verleden van de koninklijke rivier de Loire. EN ROUTE
Meer info Heeft u interesse om een natuurtocht over de Loire te maken? Neem contact op met Millière Raboton, homme de Loire: milliere-raboton.net
30
N O O R D W E S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE TE
5xFavoriet in Noordwest-Frankrijk Jacqueline Kamps is marketing en PR-medewerker bij de Toeristische Dienst van het departement Pas-de-Calais. Ze woont al meer dan 20 jaar in Frankrijk, is getrouwd met een Fransman en heeft twee dochters. facebook.com/PasdeCalaisToerisme
1
La Villa Cavrois in Croix bij Lille Een uniek bouwwerk, een toonbeeld van modernisme. De villa is in 1934 ontworpen door architect Robert Mallet-Stevens in opdracht van Paul Cavrois, een textielindustrieel uit Roubaix. Hij werd o.a. geïnspireerd door de kunstbewegingen Bauhaus en De Stijl. Na jaren van verval werden de villa van 2500 m² en de tuin weer in de oorspronkelijke stijl hersteld en in 2015 opengesteld voor het publiek. Je krijgt een Nederlandstalige folder met goede uitleg mee.
2 Montreuil-sur-Mer Hier woon ik al meer dan 13 jaar met veel plezier. Montreuil is een klein omwald middeleeuwse stadje met niet meer dan 2200 inwoners. Er heerst een intieme sfeer, je kunt een mooie wandeling maken over de stadswallen, door de kleine straatjes of in de Citadel. De Opaalkust, le Touquet en de baai van de Somme liggen hier niet ver vandaan. In 2016 behaalde Montreuil de tweede plaats als favoriete stad van de Fransen.
4
3 Cap Blanc Nez en Cap Gris Nez Dit geklasseerde natuurgebied aan de Opaalkust, op zo’n 80 kilometer van de Belgische grens, verrast Nederlanders altijd weer. En met reden, want de streek heeft veel te bieden: imposante kliffen, authentieke dorpje en uitstekende visrestaurantjes. Daarnaast zijn er oneindig lange zandstranden, een genot voor kitesurfers, strandzeilers en wandelaars. Leuke aanraders zijn de belle époque badplaats Wimereux en de baai van het dorpje Wissant.
Louvre –Lens Het Louvre-Lens bezoek ik regelmatig, het is een bijzonder museum gelegen tussen Lille en Arras. Het biedt een reis door 5000 jaar kunstgeschiedenis in een ultramodern gebouw in het voormalige mijngebied. De collectie in de Tijdgalerie met meer dan 250 kunstwerken uit het Parijse Louvre wordt regelmatig vernieuwd. Dit jaar zijn er weer een vijftigtal nieuwe kunstwerken te bewonderen. Ook hier is de kwaliteit van de Nederlandstalige uitleg uitstekend.
LILLE Lille is een kleurrijke stad vol contrasten. De oude stadswijk ‘Vieux Lille’ ligt maar op enkele meters van de futuristische toren van Euralille en huizen in Vlaamse stijl staan naast gebouwen in Franse klassieke stijl. Lille is een compacte stad die je prima te voet kunt verkennen. Vanaf het station wandel je naar de Grand’Place met haar Vieille Bourse en Vlaamse sfeer. Dit is het kloppend hart van de stad. Verken Vieux Lille met haar smalle straatjes en hippe boetiekjes. Of dompel je onder in de rijke collecties van het Palais voor Schone Kunsten.
5
31
EN ROU TE
Bonnes Adresses
De leukste gîtes & chambres d’hôtes in Noordwest-Frankrijk
PARIJS
A Room in Paris Prachtige kamers in het centrum van Parijs, vlak bij het Gare du Nord, met smaak ingericht, beïnvloed door onze vele buitenlandse reizen. Ideale plek om Parijs te ontdekken.
Peet en Thierry 130, rue la Fayette 75010 Paris aroominparis75010@gmail.com www.aroominparis.com
NORMANDIE / DÉP. ORNE
La Ferme de l’Ortier Deze boerderij uit 1840 is een gasthuis met 5 afzonderlijk ingerichte appartementen. Gelegen op het ruime platteland van Normandië is dit een rustpunt en een ideale plek om Normandië te ontdekken.
Cees en Geraldine Blaauw 61570 Mortrée info@lortier.com www.lortier.eu
NORMANDIE – DÉP. ORNE
L’Ancien Pressoir
Prachtige chambres d’hôtes in een 211 jaar oud pand, rustig gelegen in een landelijk gebied: Suisse Normande. Met veel wandel- en mountainbike routes en niet ver van de beroemde D-Day stranden.
Le Bourg 61210 Menil Hermei lancienpressoir@hotmail.com www.lancienpressoir.sitew.fr
BRETAGNE / DÉP. CÔTES D’ARMOR
Min Guen
Even buiten het gezellige dorp Trélévern, vlak achter de kust en onderdeel van de prachtige Côtes de Granit Rose. Volop gelegenheid voor prachtige wandelingen en voor fietsroutes die u langs mooie vergezichten over zee voeren.
Manja & Hans Wouters Chemin de Kergouanton 22660 Trélévern minguen@live.nl www.minguen.eu
CENTRE / DÉP. INDRE-ET-LOIRE
Chateau de la Commanderie
Privé château in de Loirestreek, in het midden van een oud landgoed met uitzicht over de wijngaarden, de rivier en de vallei. Voor een tussenstop, of voor een bezoek aan ‘France royale’ met z’n schitterende kastelen, prachtige tuinen en eeuwenoude stadjes.
Jeroen Wamsteeker & Nelly Sausset 16, rue de la Commanderie 37220 Brizay wamsteeker.jeroen@orange.fr www.lacommanderie.com
Domaine Le Parc PICARDIE / DÉP. AISNE
Gelegen in een park, bovenop een heuvel met weids uitzicht over de vallei de l’Oise, ligt dit 18e-eeuwse landhuis. Een ideale plek om je even een paar dagen te laten verwennen en op relatief korte afstand van huis.
Jedy Bergman & Damien Maillet Rue de Quesny – 02800 Danizy info@domaineleparc.fr www.domaineleparc.com
Meer informatie op: www.chambresdhoteswijzer.nl
32
EN ROU TE
S A MENGE S TELD DOOR PATRICI A JACOB
cUlTure Noordwes t-fr ankrijk
heid van het Frans wordt getoond. Veel voorstellingen zijn gratis te bezoeken. Het evenement begint met L’exaspération du prince, een toneelstuk van Honfleurais Léon Louis Vega. PAROLES-PAROLES.FR
FESTIVAL DE CORNOUAILLE QUIMPER (FINISTÈRE) JULI
HONFLEUR
PAROLES, PAROLES HONFLEUR, ÉQUEMAUVILLE (CALVADOS) 15 - 26 MAART
Honfleur was ooit de woonplaats van woordvirtuozen als Françoise Sagan en Alphonse Allais. Dit schilderachtige stadje en het nabijgelegen Équemauville zijn in maart het podium voor een festival waar met toneelstukken, gedichten, verhalen en chansons de schoon-
Ooit draaide dit festival om de verkiezing van het mooiste meisje van de regio. Na de missverkiezing vond een enorm diner plaats met een bal na afloop. Sinds 1947 is deze schoonheidswedstrijd uitgedijt tot een feest waar 250.000 bezoekers zich zes dagen – deels gratis – laven aan de Bretonse cultuur via dans, muziek en spelen. Verwacht Bretonse artiesten als Ronan Le Bars en Alan Stivell. Op de laatste dag is er een defilé van traditioneel geklede Bretonse dansers en wordt La Reine de Cornouaille bekendgemaakt. FESTIVAL-CORNOUAILLE.BZH
FESTIVAL DE LOIRE
ESTER R ADA
JAZZ EN VILLE VANNES (MORBIHAN) JULI
Tussen twee uur ’s middags en één uur ’s nachts nemen blues- en jazzartiesten een week lang het oude centrum van Vannes in en kunt u buiten en in sfeervolle cafés gratis genieten van improviserende musici. Vorig jaar imponeerde zangeres Ester Rada met haar mix van soul, funk en afro-jazz. Swing, latin jazz, soul jazz. Ook dit jaar zijn weer alle genres vertegenwoordigd en staan artiesten klaar voor reconcontres en workshops. Omdat het een eeuw geleden is dat jazz in Europa belandde, belooft het festival in 2017 extra feestelijk te worden. FESTIVALJAZZENVILLE.FR
FESTIVAL DE LOIRE ORLÉANS (LOIRET) 20- 24 SEPTEMBER
In de 18e eeuw was Orléans een belangrijke havenstad. Inmiddels is de scheepvaart een stuk rustiger geworden, maar eens in twee jaar her-
leven die oude tijden tijdens het Festival de Loire. Met circa tweehonderd boten op het water, zevenhonderd zeelieden en 450 artiesten wordt het een feest van jewelste. De Baskische kust wordt in de schijnwerpers gezet, evenals de Èbre, de belangrijkste vloot van Spanje met een lengte van 928 kilometer. Daar komen exposities, demonstraties maritieme technieken en restaurantjes met lokale specialiteiten bovenop. ORLEANS-AGGLO.FR
SOLEILS D’HIVER ANGERS (MAINE-ET-LOIRE) NOVEMBER-DECEMBER
Winkelen op de kerstmarkt, kuieren langs fraai verlichte gebouwen en kiezen uit verschillende spectacles; muziek, dans én theater. Er zijn wandel- en fietsroutes uitgezet om de binnenstad te ontdekken. Schaatsen kan op de kunstijsbaan en, oh ja, er is ook een kermis! ANGERS.FR
33
EN EN ROU ROUTE TE
Ontketenen PAU L L E B L A N C
Paul le Blanc is kunsthistoricus en gespecialiseerd in de romaanse kunst van Bourgondië. In iedere editie besteedt hij aandacht aan opmerkelijke kunst uit Frankrijk.
VAKANTIE IS JE BEVRIJDEN VAN DE
ketenen van de dagelijkse beslommeringen. Je zoekt ontspanning, je wilt de wereld ontdekken en bijzondere dingen zien en beleven. Zo hopen we te ontsnappen aan de stress van alledag. Gepakt en gezakt gaan we op stap, het liefst natuurlijk naar Frankrijk. In de koffer mag een reisgids uiteraard niet ontbreken, of het nu de Guide rouge van Michelin is met alle knusse hotels en exquise restaurantjes of de Guide vert met alle culturele lekkernijen. ‘Je ziet het pas als je het weet,’ sprak voetbalfilosoof Johan Cruijff ooit en juist daarom is een goede reisgids onontbeerlijk. Een van de oudste reisgidsen die we kennen dateert uit het begin van de 12e eeuw. Hij was bestemd voor de pelgrims die vanuit Frankrijk de lange voettocht ondernamen naar het graf van de heilige Jacobus in het Spaanse Santiago de Compostela. In de gids worden de routes beschreven en natuurlijk ook de kerken en kloosters met hun bijzondere verering van heiligen en hun relieken. Maar ook alledaagse dingen komen aan bod, zoals de culinaire specialiteiten van de regio, het karakter van de plaatselijke bevolking (meestal boers en nors) en, niet te vergeten, alle gevaren die op de loer liggen. Zo is het drinkwater voor de paarden soms vergiftigd omdat er in de buurt leerlooierijen zijn. Bij Bayonne word je regelmatig door gewapende mannen beroofd die je tot in de dijbenen fouilleren. In Les Landes zijn overal vreselijke insecten en horzels en zak je overal weg in het drijfzand, maar gelukkig is er ook een overvloed aan wijn, vlees, vis, honing en wilde varkens. Ook in Gascogne kun je maar beter niet komen, want ‘ze hebben er weliswaar uitstekende wijn en de natuur is er prachtig, maar de bevolking is minder prettig. Gasconjers zijn namelijk breedsprakerige en spotzuchtige bluffers en geile, vraatzuchtige dronkaards. Zij gaan in vodden gekleed en zitten altijd zonder geld. Zij zijn gewend aan oorlog, maar ook bijzonder gastvrij voor arme mensen. Zij drinken en eten veel en kleden zich slecht. Op schandalige wijze slapen zij allen bij elkaar, meester, meesteres, knechten en meiden, op een dunne en verrotte laag stro.’ Zoiets moest een vrome pelgrim natuurlijk vermijden!
f
De veerlieden vragen veel tolgeld en proppen vaak veel te veel pelgrims op de boot zodat deze omslaat
Dichter bij de Pyreneeën was het niet beter. ‘Bij het tot de abdij van Saint Jean behorende dorp SaintJean-de-Sorde (vlakbij Pau), moet men de rivier oversteken met een pont. De veerlieden vragen veel tolgeld en proppen vaak veel te veel pelgrims op de boot zodat deze omslaat. Als de pelgrims verdronken zijn worden ze beroofd en zijn de veerlieden boosaardig verheugd.’ Het spreekwoord ‘iemand in de boot nemen’ werd hier wel letterlijk toegepast. In Saint-Léonard-de-Noblat in de Limousin konden de reizigers het heiligdom zien van de heilige Leonardus, die beroemd was omdat hij zeer veel gevangenen uit hun kerkers bevrijdde. Uit dankbaarheid en als bewijs werden vroeger duizenden boeien, halsbanden en ketenen in de bomen bij de kerk gehangen. Gevangenen verlossen was de specialiteit van Leonardus, maar tegelijkertijd bood hij ook bescherming tegen inbrekers. Beter voorkomen dan genezen zullen we maar denken. Wie nu de kerk bezoekt ziet nog slechts één schamele ketting hangen. De rest zal wel gestolen zijn, wellicht door liefhebbers van SM. Toch is voor iedere vakantieganger een bezoek aan Leonardus nog steeds aan te bevelen. Want ook nu, achthonderd jaar later, kan hij u vast nog ‘ontketenen’ uit de dagelijkse sleur en de stress. Succes verzekerd! Maar als u Saint-Léonard-deNoblat te ver weg vindt hoeft dat geen probleem te zijn. Een klein schietgebedje kan ongetwijfeld ook helpen. Evenals een goede reisgids, maar dan wel een eigentijdse. en route
34
EN ROU TE
Jan-Simons Eriba Puck
De vakantieherinnering van …
Jan-Simon Minkema Jan-Simon Minkema is bij velen bekend als Meester Vogel, Onkel X en Opa Knots uit het televisieprogramma De Familie Knots, dé jeugdserie van de jaren tachtig. Maar zijn veelzijdige talent uit zich ook in zijn activiteiten als zanger en dichter. Verleden jaar verscheen zijn dichtbundel Achter de rug, waarin hij onder meer zijn grote liefde voor Frankrijk bezingt. kust tot helemaal naar het Île d’Oléron en weer terug. Onderweg bracht ik een bezoek aan de Mont Saint-Michel, een betoverende plek waar ik nog menigmaal naartoe ben teruggekeerd. Frankrijk werd mijn geliefde vakantieland. Ik reide door de LanguedocRoussillon, de Pyreneeën, de Provence, de Côte d’Azur, de Aquitaine, enfin … te veel om op te noemen. En natuurlijk naar Parijs. Maar mijn meest favoriete stukje Frankrijk werd de streek rond het vriendelijke stadje Argentat, aan de rivier de Dordogne. OP MIJN TWEEËNTWINTIGSTE kreeg ik mijn eerste Volkswagenbusje. Ik maakte er een bed in, reed naar Frankrijk en maakte een reis langs de
Mon Petit Puck en Grand Tralala Tussen Argentat en het beeldschone Beaulieu-sur-Dordogne, met zijn gezellige markten én de oudste kathedraal
van Frankrijk, ligt het gehucht Monceaux-sur-Dordogne. Daar, op camping ‘Le Vaurette’, stond jarenlang mijn piepkleine en stokoude Eriba Puck. Ik had deze caravan volledig opgepimpt en daardoor veel bekijks. Ik had hem ook een naam gegeven: ‘Mon Petit Puck en Grand Tralala’, dat zoiets betekent als ‘Met alles erop en eraan’. Jarenlang was ‘Le Vaurette’ mijn vaste stek, vandaar dat ik de streek heel goed ken. Eigenlijk zijn alle dorpen en stadjes in de omgeving wel een bezoekje waard. Er heerst een sfeer van rust die mij doet denken aan mijn jeugd in de jaren zestig. De vide greniers en de brocantemarkten (met de iets duurdere, maar nog steeds betaalbare spullen) zijn altijd een feest van overvloed en kleur.
35
REPORTAGE
EN ROU TE
Het ventje riep: ‘Me moeder zeg dat u François Boulansjee ben, van de televisie!’
ARGENTAT
In Monceau-sur-Dordogne wordt in het zomerseizoen wekelijks een ‘eetmarkt’ gehouden. Er staan dan lange tafels op het dorpsplein, met daaromheen stalletjes met lokale producten. Je koopt daar je wijn, brood, salade, worst etc. Je vlees wordt op de gezamenlijke grill gelegd en als het klaar is, word je geroepen. Borden en bestek moet je zelf meenemen. Je zit tussen Franse families die ‘echte’ glazen hebben meegenomen, want zij gaan hun wijn echt niet uit een plastic bekertje drinken! Boulansjee Ik heb meegemaakt dat ik van zo’n familie een glas te leen kreeg, toen ze zagen dat ik een plastic kampeerbekertje bij me had. We raakten in gesprek, zij in veel te rap Frans en ik in mijn eigen Frans, dat vooral bestaat uit veel losse woorden die ik heb geleerd
door vaak te luisteren naar liedjes van Adamo, Jacques Brel, Juliette Gréco, Édith Paf en Yves Duteil. Een eindje verderop zat een Nederlands echtpaar met een zoontje van een jaar of negen. Ik kreeg het idee dat ze mij herkenden van de tv-serie De Familie Knots. Ik maakte dat wel vaker mee. En inderdaad, ik werd herkend. Het echtpaar fluisterde hun zoontje
iets in zijn oor en het ventje riep: ‘Me moeder zeg dat u François Boulansjee ben, van de televisie!’ François Boulanger presenteerde jarenlang het populaire programma Lingo. We leken inderdaad wel een beetje op elkaar. Ik voelde mij enigszins
L A VAURET TE
FR ANÇOIS BOUL ANGER
36
EN ROU TE
DE DORDOGNE TER HOOGTE VAN MONCE AU-SUR-DORDOGNE
Une berceuse de la nature De streek rond Argentat heeft Jan-Simon Minkema niet alleen veel plezier en rust gegeven, maar ook inspiratie voor een van zijn gedichten:
ongemakkelijk en riep terug: ‘Dat is mijn broer!’ Maar zo gemakkelijk kwam ik er niet van af. ‘U broer?’ riep de moeder veel te hard. ‘Heet u dan ook Boulansjee?’ Ik schudde mijn hoofd. Oh jee, hoe moest ik dit aanpakken? ‘Nee, wij heten eigenlijk Bakker!’ De vrouw sloeg met haar hand op tafel. ‘Nou ja, dus die François heet dus helemaal geen Boulansjee?’ Ik glimlachte. ‘En wat is u voornaam?’ Ik raakte steeds meer verstrikt in mijn eigen leugen. ‘Piet! Mijn naam is Piet Bakker.’ Als deze mensen nou maar geen lezers zijn, dacht ik, want Piet Bakker was de schrijver van het boek Ciske de Rat. ‘Ja, nee,’ zei de vrouw, ‘ik zei al tege me man: dat ken die François nie weze, want die François heb cente en die gaat echt niet in zo’n klein kreng van een
caravan zitte! U ben toch bij ons op de camping?’ Ik knikte. ‘Ik ben de broer zonder poen,’ grapte ik. De vrouw knikte heftig. Ze begreep het helemaal. Geen mens ging voor zijn lol in zo’n kleine caravan zitten. ‘Nou as u dan alleen maar de broer ben, hoeve we ook geen handtekening!’ Zo, daar werd ik op dat dorpsplein even met beide benen op de grond gezet. Ze hief het glas: ‘Proost Piet! En die broer van je, die ken je wel es een grotere geve!’ ‘Mijn’ Franse familie had de conversatie een beetje gevolgd, maar er nauwelijks iets van begrepen. ‘Boulanger?’ Of ik zo heette? Er zat niets anders op dan mijn leugen vol te houden en gelukkig had het Nederlandse echtpaar geen enkele belangstelling meer voor me. Ik knikte. Dat vonden ze mooi: een Nederlander met een Franse naam. Onder begeleidend schoudergeklop schonken de Fransen mij nog eens in. Ook kreeg ik als toetje een heerlijk stuk tarte tatin. Ik was immers bijna ‘familie’. EN ROUTE
Septemberkou in mijn Eriba-Puck, la plus petite caravane du camping. Naar bed met een trui aan. En sokken. Dat deed ik heel lang geleden ook, thuis, omdat we geen kachel hadden op de bovenverdieping. Beneden stroomt de Dordogne. Kun je geluid zien? Daar lig ik aan te denken, maar niet lang. Wind in de berken, ondersteunt het ruisen van de rivier. Als een slaapliedje. ‘Oui monsieur, la nature!’ Daar kan geen slaaptablet tegenop. De gedichtenbundels van JanSimon Minkema zijn verkrijgbaar via zijn Facebook-pagina: facebook.com/jansimon.minkema
37
EN ROU TE
Z U I D W E S T- F R A N K R I J K
N O U V E L L E - A Q U I TA I N E • O C C I TA N I E
Zuidwest-Frankrijk Atlantische kust, middeleeuwen, Pyreneeën
38
EN ROU TE
De veelzijdige Charente-Maritime
Oesters, pineaux
en kastelen
CHÂTE AU L A ROCHE COURBON
‘La Charente-Maritime, ma préférence’ kopt het bureau voor toerisme. En zo is het maar net: deze streek van Frankrijk geniet absoluut mijn voorkeur en daarom wonen mijn vrouw en ik hier al bijna tien jaar. Dit departement aan de Atlantische kust heeft behalve een prachtige kustlijn, ook een fraai binnenland. Ik neem je mee … T E K S T E N B E E L D : M A R C R EC E V E U R
DE CHARENTE-MARITIME LIGT IN de driehoek La Rochelle, Saintes en Royan. Het departement is onderdeel van de regio Nouvelle-Aquitaine. Met zijn aangename zeeklimaat – meer dan 2.200 zonuren per jaar – is het bepaald geen straf om deze mooie en veelzijdige streek te ontdekken. De eerste dag rijden we noordwaarts. Vlak voor de kust van La Rochelle ligt het idyllische eiland Île de Ré, te bereiken via een prachtige ‘bolle brug’. ‘Ré La Blanche’, wordt het eiland ook wel genoemd, een verwijzing naar de vele karakteristieke, witte huisjes die er staan. Het is een vakantieparadijs voor fietsers, wandelaars en windsurfers.
Als we wat hebben rondgekeken op het eiland van dertig bij drie kilometer gaan we lunchen in het haventje van Saint-Martin-de-Ré. Het wemelt hier van de restaurants, grote en kleine met allemaal een terras voor de deur. Je eet hier de sappigste oesters en de lekkerste mosselen met huisgemaakte friet. Een fles gekoelde witte huiswijn erbij en kláár. Oesters van Marennes-Oléron Na de lunch verlaten we het eiland en gaan we naar La Rochelle, de sfeervolle hoofdstad van het departement met een rijke historie en bloeiend studentenleven. In het oude centrum kun je
eindeloos flaneren langs de vele terrassen, restaurants en prachtige gevels waarachter de mooiste winkels schuilgaan. Met circa drie miljoen toeristen per jaar staat La Rochelle op nummer drie van de meest bezochte Franse steden. De haven met 3.500 ligplaatsen is de grootste Europese plezierhaven aan de Atlantische kust. Niks geen brakke bootjes, hier zie je enkel oogverblindende zeiljachten. Enkele kilometers naar het zuiden ligt Île d’Oléron, groter dan Île de Ré maar ook leuk met zijn haventjes en terrasjes. Vanaf dit eiland zie je het machtige Fort Boyard in de oceaan liggen.
39
Z U I D W E S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE
CABANES IN DE GIRONDE
AMFITHE ATER SAINTES
FONTAINES BLEUES CHÂTE AU DE BE AULON
COGNAC
De oesters uit het gebied MarennesOléron zijn wereldberoemd en dat brengt ons terug naar het vasteland, naar het stadje Marennes, centrum van het grootste oesterwingebied van Europa. Behalve oesters eet je hier alles wat de oceaan te bieden heeft, hetzij in een restaurant, hetzij in een van de vele gekleurde cabanes waarin de vissers hun vangst verwerken. Gladiatorengevechten Op dag twee rijden we richting Saintes, een stad die ver voor onze jaartelling werd gesticht. Saintes groeide flink in de Romeinse tijd, niet in de laatste plaats vanwege de Charente, de rivier die dwars door de stad zeewaarts stroomt. Destijds werd de rivier vooral gebruikt als handelsroute voor het vervoer van wijn en cognac. Saintes is namelijk omgeven door wijngaarden en de stad Cognac ligt op nog geen dertig kilometer oostwaarts, óók aan de Charente. Er is elke ochtend wel ergens een markt in een van de vele boulevard-
achtige straten van Saintes. Als we daar zijn uitgekeken, zijn er nog zat staaltjes van romaanse bouwkunst die de moeite van het bezoeken waard zijn. Een greep: de Abbeye aux Dames, waar nu het beroemde conservatorium van Saintes zetelt, de Cathédrale Saint-Pierre uit de 12e eeuw en een amfitheater uit de 1e eeuw na Christus. Toen al had dit theater een capaciteit van 15.000 toeschouwers. Burgers uit de wijde omtrek konden hier terecht voor spectaculaire gladiatoren- en dierengevechten. Pineau des Charentes Later op de dag rijden we naar het zuiden via het middeleeuws stadje Pons.
Monsieur Thomas van Château de Beaulon maakt de Rolls Royce onder de pineaux
Pons ligt aan de meest westelijke van de drie wandelroutes die door Frankrijk naar Santiago de Compostella voeren. Veel herinnert hier aan die pelgrims van weleer, maar ook tegenwoordig passeren er nog ontelbare wandelaars richting Santiago. Langzamerhand naderen we de estuaire, de monding van de Gironde. Deze machtige delta loopt van de Atlantische Oceaan naar Bordeaux. Op de zuidoever liggen bekende wijngebieden als de Médoc. Op de noordoever ligt een reeks pittoreske plaatsjes te midden van – alweer – uitgestrekte wijngaarden. De beroemde pineau des Charentes komt er vandaan. Deze zoete, goudkleurige, port-achtige drank is prima als aperitief of bij een stukje straffe kaas. Estuaire van de Gironde De volgende dag vervolgen we onze weg op een van de mooiste routes in de Charente-Maritime, de route langs de estuaire van de Gironde. Hier vinden
40
EN ROU TE
LA VOIE VERTE: FIETSEN, WANDELEN, PAARDIJDEN
we midden in het dorpje Saint-Dizantde-Gua het Château de Beaulon. Dit kasteel is om twee redenen de moeite van een bezoekje waard. Je vindt er de Fontaines Blues, zeldzame blauwe bronnen in een prachtig en goed onderhouden park, en de charmante kasteelbewoner, monsieur Thomas, die de Rolls Royce onder de pineaux maakt. We rijden verder en komen via het leuke haventje van Mortagnesur-Gironde terecht in Talmont-surGironde, een vestingplaats die in 1284 werd gesticht door koning Edward I. Door de eeuwen heen fungeerde de plaats als verdedigingswerk tegen Engeland en andere vijandige buurlanden,
maar nu is het met zijn tachtig inwoners een bezienswaardigheid. Vooral het kerkje van Sainte-Radegonde met het bijgelegen kerkhof trekt veel bezoekers. Kerk als een schip Zeewaarts gaat de tocht verder en we passeren een aantal lieflijke baaitjes. Stuk voor stuk ingesloten en beschut door indrukwekkende rotspartijen, de meeste voorzien van tentjes waar je wat kunt eten en drinken. De overkant van de Gironde – want daar zijn we nog steeds – ligt zo ver weg dat het lijkt alsof je aan open zee zit. Het strand loopt erg geleidelijk af zodat het voor kinderen uitzonderlijk veilig is. Lang-
Restaurants
Overnachten
LE CAYENNE Van heinde en verre komen lekkerbekken naar dit befaamde visrestaurant. De oesters en het andere seafood is buitengewoon lekker, om nog maar te zwijgen over de pittoreske omgeving. 19 route du Port - La Cayenne 17320 Marennes lecayenne.fr
DOMAINE LA FONTAINE Heerlijke accommodatie, genoemd naar een eeuwenoude waterbron net buiten het terrein, met vier knusse gîtes (vakantiehuisjes) en vijf chambres d’hôtes (B&B formule), elk met een eigen badkamer. 6 rue de la Fontaine 17150 Soubran domainelafontaine.com
LA QUINCAILLERIE Dineren is een belevenis in deze voormalige ijzerwinkel, waar nog steeds een grote open goederenlift prominent in de zaak staat. Probeer vooral een tafeltje boven te reserveren. 30 rue de l'hôtel de ville 17130 Montendre restaurant-laquincaillerie.fr
zamerhand wordt het hier ook toeristischer, aan campings geen gebrek en ook niet aan klimparken, fietsverhuur, zeilen surfscholen. Je kunt er onder meer strandzeilen, paardrijden of gewoon bruinbakken. De driehoek is rond. We zijn nu in Royan aangekomen, een flinke stad met een bijzondere kerk, de Notre-Dame. Geheel uit beton opgetrokken in de vorm van een schip, geldt dit bouwwerk (1958) als een toonbeeld van moderne architectuur. De stranden liggen hier in het centrum van de stad, of liever gezegd, het stadscentrum is om het strand heen gebouwd. Aan de noordkant komen we in een uitgaansgebied,
LA PETITE VADROUILLE Kleinschalige fietsverhuur aan de kust in Saint-Palaissur-Mer. lapetitevadrouille-locationvelos.bernezac.com
Bezienswaardig LE COQ D’OR Schitterend gerenoveerd hotelrestaurant pal tegenover het Château van Jonzac met prachtige kamers, een uitstekende kaart en dito wijnen. 18 place du Château 17500 Jonzac yonl-fr.wixsite.com/lecoq
Praktisch BIKE HIRE DIRECT Leveren de fietsen op de gewenste plek. bikehiredirect.com
CHÂTEAU DE CRAZANNES crazannes.com CHÂTEAU LA ROCHE COURBON larochecourbon.fr CHÂTEAU DE BEAULON chateau-de-beaulon.com TALMONT-SUR-GIRONDE talmont-sur-gironde.fr
Overig Algemene toeristische info, franse-atlantische-kust.nl VIOLON SUR LE SABLE, groots klassiek concert op het strand van Royan met afsluitend spectaculaire vuurwerkshow op 22, 25 en 28 juli 2017. violonsurlesable.com
41
Z U I D W E S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE
TALMONT-SUR-GIRONDE
OESTERVISSERS
waar tussen talloze restaurants en bars het casino een prominente plek inneemt. Trésors de la Saintonge Zoals gezegd heeft ook het binnenland van dit veelzijdige departement veel bijzondere plekjes. Voordat we ons de volgende dag gaan vergapen aan een paar prachtige kastelen, maken we een mooie fietstocht over La Voie Verte de Haute- Saintonge. Tussen Chevanceaux en Barbezieux-Saint-Hilaire, waar vroeger een spoorlijn lag, loopt nu een prachtig aangelegd wandel-, fiets-, skate- en ruiterpad. In de schaduw van de acaciabomen kun je hier genieten van diverse uitgezette routes.
KLEURRIJKE OESTERATELIERS
Na de lunch in een dorpsrestaurantje, met veel couleur locale, gaan we op pad naar de Trésors de la Saintonge. Dat Frankrijk een rijke en goed bewaarde historie heeft is algemeen bekend, en ook hier in de Haute-Saintonge met maar liefst twintig kastelen, abdijen en
In de buurt van Royan ligt de overkant van de Gironde zo ver weg dat het lijkt alsof je aan open zee zit
andere historische monumenten zie je de sporen van die geschiedenis terug. Vooral de kastelen van La Roche Courbon en Énigmes zijn interessant. In het Château des Énigmes is een speurtocht voor kinderen uitgezet. We sluiten de dag af op de knusse marché nocturne in Montendre. Bij een van de talloze kraampjes met regionale gerechten halen we een overheerlijke magret de canard met in eendenvet gebakken aardappeltjes en bij een andere stand een fles gekoelde rosé. Alles voor een schijntje. Eindeloos genieten aan de lange tafels, terwijl op de achtergrond livemuziek van een plaatselijk bandje klinkt. EN ROUTE
42
Z U I D W E S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE TE
5xFavoriet in Zuidwest-Frankrijk
Na een vakantie met vriendinnen in de Dordogne was Esther Bus op slag verliefd op deze prachtige streek. Toen zij twee jaar later de mogelijkheid had om te emigreren, greep zij die kans met beide handen aan. Ze werkt er nu inmiddels achttien jaar en is als bouwbegeleidster al jaren hét gezicht van ‘Maison en Dordogne’ in Meyrals. www.maisonendordogne.com
Sarlat
De smalle straatjes en het prachtige plein in dit middeleeuwse stadje doen mij dromen van ridders en jonkvrouwen. De tijd lijkt hier te hebben stilgestaan. Niet zo raar dat Sarlat regelmatig wordt gebruikt als filmdecor (D’Artagnan met Justin Chambers en Catherine Deneuve, Ever after met Drew Barrymore, etc.). Een bezoek aan de lokale markt op zaterdag mag zeker niet ontbreken!
1
Domme – het terras van restaurant L’Esplanade
3 BORDEAUX – PLACE DE LA COMÉDIE Een goed glas wijn op het terras van het Grand Hotel met uitzicht op de Opéra National de Bordeaux doet denken aan een terras op de Champs-Élysées in Parijs: heerlijk mondain en chique zoals alleen de Fransen dat kunnen. Goedgeklede dames en heren betreden de trappen van de Opéra terwijl de toeristen voorbij slenteren. En dan te bedenken dat je je in de stad bevindt waar de beste wijnen ter wereld worden gemaakt!
Wat een genot om vanaf dit terras de zon te zien ondergaan in de rivier Dordogne, terwijl het landschap langzaam in slaap lijkt te worden gesust door de laatste zonnestralen op de prachtige rotswanden en gele kalksteen. Na het diner is een avondwandeling naar de jardin public een aanrader.
Marqueyssac in kaarslicht Elke donderdagavond in juli en augustus worden er duizenden kaarsen aangestoken in de tuinen van Marqueyssac. Een wandeling door de tuin bij het invallen van de duisternis is bijna magisch. Op diverse plekken spelen verschillende kleine bands heerlijke muziek, wat het plaatje compleet maakt. Op het terras van het bijbehorende chateau kun je iets eten en drinken en word je getrakteerd op een werkelijk fenomenaal uitzicht.
4
5
Kasteel Beynac De geschiedenis van dit kasteel is ronduit indrukwekkend als je weet dat ook Richard Leeuwenhart hier lang geleden heeft overnacht. Het kasteel is in middeleeuwse staat gelaten, waardoor de sfeer je bijna kippenvel bezorgt. Vanaf de kantelen van dit kasteel heeft u een schitterend uitzicht over de vallei van de Dordogne. Een wandeling in het dorpje zelf is op z’n minst bijzonder te noemen.
2
43
EN ROU TE
Bonnes Adresses
De leukste gîtes & chambres d’hôtes in Zuidwest-Frankrijk
NOUVELLE-AQUITAINE / DÉP. DORDOGNE
OCCITANIE / DÉP. GERS
Rastaillou
DOMAINE
Oude, geheel gerestaureerde boerderij, waar serene rust en een prachtige natuur u verzekeren van een uitstekende vakantie! Vier gastenkamers en twee gites, een zwembad en een kampeerterrein met 4 Karsten huurtenten en vrije kampeerplaatsten. Diverse arrangementen en workshops (o.a. beeldhouwen).
Peter en Leontine Hootsen Rastaillou – 24480 Salles de Cadouin
Lacs de Gascogne In een glooiend landschap, omgeven door zonnebloemen en romantische dorpen, op een steenworp afstand van de Pyreneeën, vindt u Domaine Lacs de Gascogne. Voor een kampeervakantie, een chalet of een chambres d’hôtes.
ACQUITAINE / DÉP. LES LANDES
La Petite Couronne Kleinschalig hotel in het zuidwesten van Frankrijk met het Europese Ecolabel, gerund door het Nederlandse echtpaar Iwan en Nancy van Es en bestemd voor iedereen die van actieve ontspanning houdt.
info@rastaillou.com www.rastaillou.com
Labarthète 32260 SEISSAN info@domainelacsdegascogne.eu domainelacsdegascogne.eu
Iwan en Nancy van Es Route d’Amou 40700 Saint Cricq Chalosse info@lapetitecouronne.com www.lapetitecouronne.com
NOUVELLE AQUITAINE / DÉP. GERS
POITOU-CHARENTES / DÉP. CHARENTE-MARITIME
AQUITAINE / DÉP. DORDOGNE
Domaine La Barbe Aan de voet van de Pyreneeën, aan de rand van een groot meer ligt dit unieke domaine met daarop een oude gerenoveerde boerderij die voldoet aan de hoogste (comfort-)eisen. Een ‘maison d’amis’ in een authentiek stukje Frankrijk.
Femie Verwer en Albert Straatman Domaine La Barbe 32140 Lalanne-arqué domainelabarbe@gmail.com www.domainelabarbe.eu
Domaine La Fontaine
Vijf gerenoveerde chambres d’hôtes met eigen badkamer en vier knusse gîtes in het veelzijdige zuidwesten van Frankrijk. Indrukwekkend uitzicht over een weidse vallei. Verwarmd zwembad aanwezig. Verder bieden wij geheel verzorgde programma’s en tables d’hôtes aan.
Marc en Jacqueline Receveur 6, Rue de la Fontaine 17150 Soubran info@domainelafontaine.com www.domainelafontaine.com
Hameau de Vacances Les Bernardies Idyllisch gesitueerd vakantiedorp met 8 vakantiehuizen rondom een oude herenboerderij. Een bijzondere plek waar u kunt genieten van ongekende rust en ongerept natuurschoon. Inclusief zwembad en tennisbaan.
Hameau de Vacances Les Bernardies Lieu dit Les Bernardies 24370 Simeyrols chantalwillems@orange.fr www.lesbernardies.com
Meer informatie op: www.chambresdhoteswijzer.nl
44
EN ROU TE
S A MENGE S TELD DOOR PATRICI A JACOB
cUlTure zuidwes t-fr ankrijk COGNAC
MYRIAM PELLICANE
TUTTI BORDEAUX (GIRONDE) 10 JUNI
CONTES ET RENCONTRES DEPARTEMENT LOZÈRE 18 FEBRUARI - 4 MAART
Gedurende twee weken staan professionele verhalenvertellers en theatergezelschappen veelal gratis op podia verspreid over de Lozère. Compagnie Damien Bricoteaux opent het festival met het stuk Je suis un rève van Pierre Gripari, een Franse schrijver die zowel voor volwassenen en kinderen verhalen en toneelstukken schreef. Theatermaakster Myriam Pellicane geeft les over de essentie van een goed verhaal. FOYERS-RURAUX.COM
Voor de derde keer zingt het koor van de Opéra National de Bordeaux samen met zeshonderd amateurs in het auditorium van de stad. Dirigent Paul Daniel leidt hen naar de best mogelijke vertolking van liederen van Bizet, Verdi en Händel. Deelname is gratis, maar u moet wel op tijd bellen om uw plek te reserveren. OPERA-BORDEAUX.COM
BLUES PASSION COGNAC (CHARENTE) 4 - 8 JULI
Begin juli staat het doorgaans dromerige Cognac op zijn kop door dit festival rond de blues en andere Afro-Amerikaanse muziek. Gevestigde en upcoming musici treden op in de binnen- en buitenlucht (jardin publique, Place François I). Klinkende namen van
LET TRES D’AUTOME IN MONTAUBAN
eerdere edities zijn Sinéad O’Connor en Lenny Kravitz. Dit jaar zitten onder de publiektrekkers Archive, een band uit Londen die triphop met rock mengt, en Peter Harper, zanger van American Folk Soul. Tickets voor deze artiesten: rond € 48,– per stuk, reserveren via de site. BLUESPASSIONS.COM
POITIERS FILM FESTIVAL POITIERS (VIENNE) NOVEMBER - DECEMBER
Literair festival dat sinds 1991 bestaat en inmiddels nationale faam geniet. Elk jaar bepaalt de eregast een thema dat als een rode draad door het (deels gratis) programma van lezingen, workshops, exposities en literaire concerten loopt. De eregast van vorig jaar was Brigitte Giraud, een in Algerije geboren Franse schrijfster die prijzen won voor haar novelles en romans. Ze liet festivalbezoekers twee weken door heel Montauban lopen aan de hand van het thema ‘l’un et l’autre’.
Acht dagen lang laten studenten van de beste internationale filmacademies hun kunsten op het gebied van de korte film zien in het auditorium van de stad. Maar dat niet alleen: de organisatie wil jonge regisseurs ook begeleiden in hun eerste stappen na het examen. Tran Anh Hung, die later het veelgeprezen L’odeur de la papaya verte maakte, is een protegé. Arnaud Desplechin, bekend van Un conte de noël, is dat ook. De grote winnaar van 2016 was Maximilian Feldman van de filmacademie in Baden-Württemberg met Valentina, een documentaire over een Roma-meisje in Macedonië. Behalve films zijn er ook workshops en lezingen. Entree: zo’n € 5,50 per film.
CONFLUENCES.ORG
POITIERSFILMFESTIVAL.COM
LETTRES D’AUTOME MONTAUBAN (TARN-ET-GARONNE) EIND NOVEMBER
NL_220x148_5+3_bal_Sestava 1 12/13/16 12:28 PM Strรกnka 1
Bon voyage! Kijk iedere zaterdag om 18:30 naar ons reismagazine met Nederlandse ondertiteling europe.tv5monde.com/nl
Vanaf EUR 875,per week
Boek La Bouffardie in de Dordogne, Frankrijk bij eigenaren Rien en Ellen. Snelcode: 2033.
Huur je vakantiehuis direct van Hollandse eigenaren voor een Hollands prijsje.
46
EN ROU TE
Golfen op hoog niveau in Les Landes
Super greens
Het departement Les Landes ligt in de ‘nieuwe’ regio Nouvelle-Aquitaine en aan de Golf van Biskaje. De natuur is er prachtig, er zijn mooie stranden en leuke haventjes. Maar niet alleen wandelaars en liefhebbers van watersport zitten hier goed; ook golfers kunnen zich er uitleven op spectaculair aangelegde golfbanen. T E K S T E N B E E L D : G IS E L L E VA N O M M E R E N E . A .
DE NOUVELLE-AQUITAINE ‘wemelt’ van bijzondere steden, zoals Bordeaux en Bayonne. Vooral ’s zomers is Bayonne een aanrader, als tijdens ‘Les Fêtes de Bayonne’ een ode aan de Baskische roots van de stad wordt gebracht. Maar de regio biedt meer: prachtige natuur, mooie stranden en leuke havens. Het ten noorden van Bayonne gelegen departement Les Landes geeft vooral sporters ruim baan. Ze
kunnen er paardrijden, surfen, fietsen, zwemmen, wandelen en bovenal geweldig golfen. Les Landes bestond tijdens de Franse Revolutie nog grotendeels uit moeras en heidevelden. Napoleon III liet het gebied ontginnen en beplanten met pijnbomen, pins maritimes, met als gevolg dat het departement nu waarschijnlijk het grootste pijnbomenbos van Europa bezit. In later jaren namen
ook andere gerenommeerde landschapsarchitecten het gebied onder handen en legden zij een aantal fenomenale golfbanen aan. Golf de Moliets Eén daarvan is Golf de Moliets, een 27 holes golfbaan in Moliets-et-Maâ, een dorpje op een uur rijden van Biarritz. De baan werd in de jaren tachtig van de vorige eeuw ontworpen door
47
R E P O R TA G E
EN ROU TE
GOLF DE SEIGNOSSE - FOTO: L AURENT THEILLET
CLUBHUIS MOLIETS
Robert Trent Jones, een bekende Amerikaanse golfbaanarchitect. Jones ontwikkelde golfbanen die behalve uitdagend ook een lust voor het oog waren. Hij was de eerste die bunkers een sierlijke vorm gaf, een concept dat later door vele vakbroeders werd gekopieerd. Op Golf de Moliets is het, net zoals op alle golfbanen van Jones, prettig golfen, maar lastig om punten te scoren. Dat komt door de brede fairways, de door bunkers goed beschermde greens en het heuvelachtige reliëf met vier holes en links. Op diverse plekken staan enorme kurkeiken. Zowel beginners als gevorderden worden hier uitgedaagd om te laten zien wat ze kunnen. Wie even op adem wil komen, kan met de buggy zo het bos uit en het strand op. Om de golfbaan liggen dan
ook diverse villa’s die te huur zijn voor een heerlijk ontspannen golfvakantie. Golf de Seignosse 21 kilometer verderop vinden we Golf Blue Green de Seignosse, een ontwerp
De golfbaan van Seignosse is een ontwerp van de Amerikaanse golfbaanarchitect Robert von Hagge, bekend van de Marlboro-reclame
ROBERT VON HAGGE
van Robert von Hagge. Deze Amerikaanse golfbaanarchitect met het uiterlijk van een filmster – hij was de ‘Marlboro Man’ in de commercials van deze sigarettenfabrikant – heeft zo’n 250 golfbanen verspreid over twintig landen ontworpen. De 18 holes-baan van het dorpje Seignosse beslaat een aantal heuvels en biedt prachtige uitzichten. Het putten is een ware uitdaging door de diverse hooggelegen greens die overlopen in een dal. De fairways zijn er smal en de driving range is er uitstekend. En ook niet onbelangrijk: in het clubhuis worden heerlijke wijnen geserveerd. In de nabije omgeving zijn veel stijlvolle overnachtingsmogelijkheden, zoals La Maison de la Prade in Messange, op minder dan een kilometer van het strand.
48
EN ROU TE
CHARLIE CHAPLIN
Golf de Biarritz Op ongeveer 45 kilometer van Seignosse ligt Golf de Biarritz Le Phare. Deze golfbaan bestaat al sinds 1888 en is het podium voor onder meer de Biarritz Cup en de Biarritz Ladies Classic. De baan is ontworpen door twee gerenommeerde Schotse golfbaanarchitecten, de broers Willie en Tom Dunn. Hun ontwerp Le Phare strekt zich uit over 34 hectares. De baan ligt tussen zee en bergen in en is, mede door het zeer gunstige klimaat, het hele jaar door bespeelbaar. De baan is niet lang – voor de longhitters: par 69 met een lengte van 5402 meter – maar zeer uitdagend door de hoogteverschillen en de zeventig bunkers. Het restaurant van Le Phare is ook zeker een bezoek waard: het uitzicht over zee is er fenomenaal. De golfbaan ligt vlak bij het centrum van Biarritz. Bewonder de Rocher de la Vierge, het icoon van de stad, en bezoek
het Musée de la Mer of het Musée Historique de Biarritz. Golf de Chantaco Ten zuiden van Biarritz, dicht bij de Spaanse grens, ligt de badplaats SaintJean- de-Luz. De golfbaan van deze plaats, Golf de Chantaco, bestaat sinds 1928 en is ontworpen door de Britse advocaat en golfbaanarchitect Harry Colt. Colt ontwierp de baan in opdracht van René Thion de la Chaume. Toen zijn dochter, golfkampioen Simone Thion de la Chaume, trouwde met 13-voudig tenniskampioen René Lacoste, raakte Golf de Chantaco snel bekend. Beroemdheden als Charlie Chaplin gingen er naartoe om een balletje te slaan. Na het overlijden van haar vader in de jaren dertig werd Simone president van de golfclub. Ze moest ervoor zorgen dat de baan tijdens de Tweede Wereldoorlog zo veel mogelijk behouden bleef
en de wederopbouw in 1945 realiseren. Golf de Chantago heeft nog steeds de prachtige originele kleedruimten uit 1928. In het clubhuis hangt de sfeer van de vorige eeuw. De fairways liggen aan de voet van de berg La Rhune, de mythische top van de Atlantische Pyreneeën. Een prachtige baan met een subliem uitzicht. Ook voor niet-golfers loont een bezoek aan Saint-Jean-de-Luz. Even kijken in de kerk Saint-Jean-Baptiste, waar Lodewijk XIV trouwde met prinses Maria Theresa van Spanje. Let op het altaar van verguld en bewerkt hout en de houten galerij over drie verdiepingen! Daarna snel iets verkoelends drinken op het hét plein van de stad: de Place Louis XIV’ EN ROUTE
BA AI VAN BIARRITZ - FOTO: L AURENT GARCIA
HANDIGE LINKS Websites golfbanen: golfmoliets.com seignosse.bluegreen.com/fr golfbiarritz.com chantaco.com
OVERIGE INFO
Frans Bureau voor Toerisme, nl.france.fr Aquitaine, tourisme-aquitaine.fr Biarritz, biarritz-destination-golf.com Les Landes, landes-vakantie.com
FranceVilla
TE! JAARTJE EN ROULA-ER ANCEVIL BOEK MET CODE FR GRATIS JAAR EN ONTVANG EEN EN ROUTE OP NT ME NE ON AB
vertegenwoordigt prachtige vakantiehuizen in Zuid-West Frankrijk, voornamelijk in de Dordogne en de Lot. Dus bent u op zoek naar een exclusief vakantiehuis met privé-zwembad dan bent u bij FranceVilla aan het juiste adres! Wij bieden een unieke en geheel persoonlijke service aan onze klanten. Vertelt u ons wat voor vakantievilla u zoekt en u krijgt een eerlijk en goed advies!
www.francevilla.nl info@francevilla.nl 00 (31) 113 58 20 36
me PRO Lez t a FIT ers cti EE ac ec R tie od VA En eE N n R 5% Rout ou KO e te RT – L IN ib e G r ty
Boek de mooiste villa’s van Frankrijk ... ... op bijzondere plekken in la douce France. Geniet van de zee in de Languedoc-Roussillon, de cultuur in de Provence of de rust in de Poitou-Charentes. Bij Liberty Resorts bezorgen wij u graag een onvergetelijke vakantie. U hoeft bij ons niet standaard van zaterdag tot zaterdag te boeken. Dankzij onze flexibele aankomsten kunt u zelf uw aankomst- en vertrekdag kiezen. Zo wordt een rondreis wel heel gemakkelijk en zorgen wij ervoor dat u niet hoeft te reizen op de drukste momenten van het jaar. Boekt u uw vakantie in Frankrijk bij Liberty Resorts, dan ontvangt u een gratis jaarabonnement op En Route, Côte & Provence of Maison en France. Bonnes vacances, fijne vakantie!
l
www.libertyresorts.nl | 0318 470 700 | info@libertyresorts.nl
51
EN ROU TE
R E N AT E VA N D E R BA S
l’Histoire sE répètE, wat een hel Renate van der Bas is sinds 1998 met veel plezier en verbazing allochtoon, ergens ten zuiden van Carcassonne ...
WAT BEN JE EEN GELUKKIG
mens als je nog nooit in Frankrijk bent geweest. Nee, wees niet bang, ik ben niet op mijn schreden teruggekeerd. Maar ik word altijd gegrepen door een enorme weemoed wanneer ik terugdenk aan mijn allereerste Frankrijk-ervaringen. Zulke nieuwe sensaties, die kun je maar één keer beleven. Ik was twintig. Mijn eigen ouders hadden Frankrijk altijd zorgvuldig weten te vermijden tijdens onze vakanties. We wandelden in Duitsland, we klommen in Zwitserland, we strandden in Portugal, maar Frankrijk kwam niet voor op mijn netjes bijgehouden lijstje van landenwaar-ik-ben-geweest. En toen kreeg ik een vriend die met zijn ouders had gekampeerd in de Dordogne, die alleen door Parijs had gezworven en wiens favoriete skigebied in de Franse Alpen lag. Hij had zelfs een echte Franse zwager: zijn zus was blijven hangen aan een leuke Breton, die – als je een beetje scheel door je wimpers keek – sprekend leek op Julien Clerc, met die krullende donkere haren. Dus ik met mijn nieuwe liefde die eerste Die zenige biefstuk zomer ook naar Frankvan toen zou nu rijk. En daar gebeurde het. Ik kan natuurlijk waarschijnlijk niet niet meer iedere meer door mijn beugel echt minuut van de reis kunnen. Het simpele terughalen, maar hoe dieper we afzakten naar genieten wordt steeds het zuiden, hoe intenser moeilijker de impressies werden. Ik herinner me als gisteren de smaak van mijn eerste salade aux noix. En vervolgens de bloederige steak au poivre. De blauwe kaas daarna. En toen mijn eerste flan caramel, zo uit het bakje van de groothandel. Hoe simpel de restaurantjes ook waren vanwege ons studentenbudget, zo wilde ik iedere dag wel eten. En er waren nog veel meer nieuwe ervaringen, die eerste reis. Zo maar zwemmen in een rivier. Wandelen over sprookjesachtige bospaden. Die nonchalante ruïnes. Om iedere hoek een romaans kerkje. Konijnen schieten op de kermis. Flageolets. Die kleine zoutjes bij de pastis. De volgende ochtend begrijpen dat je dat verraderlijke gele drankje echt met water moet aanlengen.
f
Inmiddels ben ik een verwend nest. Die zenige biefstuk in de ‘snack’ van toen zou waarschijnlijk niet meer door mijn beugel kunnen. Laat staan die salade met z’n crèmekleurige dressing uit een flesje. Flan uit de fabriek? No pasaran. Het simpele genieten wordt steeds moeilijker. Maar de herinnering blijft. En soms zie je ‘het’ gebeuren bij een ander. Zo bracht vriend E. een nieuwe vriendin mee toen hij kwam logeren. Ondanks haar zeer Franse voornaam – Juliette – stuurde ze voorafgaand aan het bezoek dit berichtje: ‘Ik kom graag mee, maar het is mijn eerste keer in Frankrijk en ik weet niets van rode wijn, geitenkaas, lamsvlees en al die dingen. Dus sorry dat ik misschien niet altijd mijn bord zal leegeten.’ Een lang verhaal kort: Juju ging uiteindelijk naar huis met drie kilo extra gewicht aan haar lijf en vier kilo extra in de koffer, vanwege de blikken rillettes en confit de canard. En ze komt vast binnenkort weer naar Frankrijk, om te foerageren. Ooit las ik een sciencefictionboek dat ging over de hemel en de hel, in een ander universum. De hemel was dat je leven precies één etmaal duurde en dat al je ervaringen uniek en intens waren, zonder moment van verveling. De hel was een leven met iedere keer weer een nieuwe, taaie dag om door te komen. L’histoire se répète. Voorlopig vind ik het heerlijk. en route
52
EN ROU TE
OUVRIR LES YEUX …
JOINDRE L’UTILE À L’AGRÉABLE!
Cueilleurs de mots
Oplettende francofielen, dit is echt iets voor u … Als En Route-lezers bent u uiteraard een liefhebber van ‘mijn’ Franse cultuur en bent u zich ervan bewust dat de Franse taal dé sleutel is om tot deze cultuur door te dringen. Maar niet iedere francofiel is een vlotte francofoon. Het ontbreekt u vast niet aan theoretische taalkennis, maar ja, die Fransen spreken zo snel. Daardoor ontstaat vaak een contactdrempel, een koudwatervrees voor de Franse passant, met wie u graag wilt spreken, maar die u weleens met een waterval aan onbegrijpelijke streekwoorden zou kunnen beantwoorden. Bestaat er een wondermiddel tegen deze taalverlegenheid? Eh bien oui: cueilleur de mots worden, woordenplukker! MAIS QU’EST-CE QUE C’EST QUE ÇA?
Ziehier het concept: kuierend door de straten van een willekeurige Franse plaats, kijkt u aandachtig naar alles wat geschreven is en wat iets bijzonders heeft. Denk bijvoorbeeld aan originele winkelnamen, markante reclameborden, belachelijke verkeersborden, graffiti, opgehangen (liefdes)briefjes, speelse krantenkoppen bij de krantenwinkel, of zelfs de lyrische beschrijvingen op de koekjesverpakkingen in de plaatselijke superette. Voor wie ogen heeft en leergierig is, zijn er overal parels te ontdekken, die stuk voor stuk aanleiding vormen om een Franse passant ‘om hulp’ te vragen. Par exemple : u ziet een boulangerie met de naam ‘Le vieux fournil’. Vervolgens vraagt u een man die net met zijn
baguette onder de arm de bakkerszaak verlaat: ‘Excusez-moi, Monsieur! Pourriez-vous m’aider? Je ne comprends pas… Qu’est-ce que ça veut dire, ‘Le vieux fournil’?’ En de man antwoordt: ‘Le vieux fournil ? Simple comme bonjour : le fournil, c’est la pièce où le boulanger a son four, et donc, où il fait cuire son pain… Il l’enfourne avec une longue pelle. Et ici, vous savez, on fait encore cuire le pain au feu de bois ; il est très bon…’ Et voilà: een gesprekje om niets, voor het plezier, met een aardige onbekende. U heeft iets geleerd. Hij vond het leuk om iets te vertellen. Gagnant-gagnant. Les plus belles trouvailles Als u nu een goede foto maakt van uw parel en deze naar mij mailt, kunnen
wij zelfs gagnant-gagnant-gagnant spelen. Want een van mijn liefhebberijen is het schrijven van Frans commentaar bij de leukste foto’s die ik van mijn cueilleurs de mots-vrienden ontvang. Elke maand stuur ik hen een bulletin in het Frans met de mooiste vondsten, les plus belles trouvailles. Met ingang van deze editie zal ik een aantal van die foto’s en teksten ook in En Route publiceren, maar dan tweetalig. Daarmee hoop ik het cueillettevirus onder u te verspreiden en vele francofiele met scherpe ogen, gevoel voor humor, wandelgrage benen en een camera als ‘medeplichtigen’ te mogen begroeten. Joindre l’utile à l’agréable! EN ROUTE
RE JOIGNEZ-NOUS ! ON S’ÉCHAPPE ENSEMBLE … RENCONTRES …
53
EN ROU TE
NEDERL A NDSE V ER TA LING: JEROEN S W EI JEN
S Y LVA IN L E L A R G E
Cueilleurs de MOTS EST-CE SI BÊTE QUE ÇA EN A L’AIR ?
Vous êtes en France ? Ouvrez l’oeil et cueillez les mots ! Je me réjouis d’avance de vos envois ... Bien du plaisir ! Bent u in Frankrijk? Hou dan uw camera gereed en uw ogen open voor opmerkelijke teksten. Cueillez les mots, ‘pluk de woorden’, en mail uw foto naar Sylvain – contact@talenvoortalent.nl
s la ations solitaires à traver Au cours de mes pérégrin je remarque parfois du coin tre, France, d’un cours à l’au tif qui de seconde, un détail fur on cti fra e de l’œil, en un enir le rev de r alors de se garer et mour m’ interpelle. Quel plaisi d’a ion rat s’agit d’une décla cueillir, surtout quand il ci … spontanée comme cel le-
nkrijk, tussen omzwervingen door Fra Tijdens mijn eenzame oek, in een gh oo ik soms vanuit een twee cursussen in, zie nkt. Wat is we me ar na lend detail dat oogwenk, een onopval de kant te zetplezier om de auto aan het dan toch een groot - vooral als het dat detail te ‘plukken’ ten, ter ug te lopen en … fdesverklaring is zo’n mooie spontane lie
Je me promenais dans la rue, à Berg erac, quand je me suis arrêté devant cette affiche : ‘Nouveaux horaires du soleil : lundi 13H-20H – 7H30-20H du mar di au samedi – fermé le dimanche’. Je me suis dit – l’espace d’une seconde – que l’administration française vou lait vrai ment tout régler … Et puis, je me suis douté de quelque chose (‘Élémentaire, mon cher Watson’) et suis passé sur le trottoir d’en face. Bien sûr, il s’ag issait du nom du bar … Ik slenterde wat door een straat in Bergerac, toen mij dit A4’tje opviel: ‘Nieuwe openingstijd en van de zon: maandag van 13.0 0 tot 20.0 0 uur – dinsdag t/m zaterdag van 7.30 tot 20.0 0 uur – zondags gesloten’. Ik dacht bij mezelf – heel even maar – dat de Franse administratie nu toch echt álles wilde regelen … Maar plots kreeg ik een ingeving (‘Elementair, mijn beste Watson’), en stak ik over naar het trot toir aan de over kant. Natuurlijk, zo heette dat café!
‘Le coup de feu’ : ce petit restaurant du centre d’Angers serait-il le repère de la pègre locale ? Et le lieu d’autres ‘règlements de comptes’ que les simples règlements (pacifiques) de l’addition ? Non, détrompez-vous : le ‘coup d‘feu’ dont il s’agit est le moment d’agitation – et donc de vie – intense, suprême, lorsque le restaurant est archiplein, vers midi et demi – on se grouille ! – et que cuisinier et serveurs doivent donner tout ce qu’ils ont – donc le meilleur d’eux-mêmes ! ‘Het Schot’: zou in dit kleine restaurantje in het centrum van Angers de plaatselijke onderwereld bijeenkomen? Met wie of wat wordt hier afgerekend? Met een rivaal, of slechts vredelievend bij de kassa? Vergis u niet: het ‘schot’ waar het hier om gaat is het intens drukke, levendige moment – schiet eens op! – wanneer het restaurant mudjevol zit, zo tegen halfeen, en kok en bediening alles moeten geven wat ze in zich hebben – en dus het beste van zichzelf!
Frankrijk in je handige appS voor op reis broekzak 54
EN ROU TE
Gratis apps
DE VAKANTIEDOKTER
ESSENCE COMPARATEUR CARBURANT
MÉTÉO-FRANCE
Het weer bepaalt in hoge mate het succes van uw vakantie. Met deze app bent u elke dag op de hoogte van la météo.
Advies vragen van een medisch specialist terwijl u op vakantie bent. Initia tief van Zilveren Kruis, ook voor niet-klanten gratis.
MY V-TRAFFIC
NEXT STOP PARIS – RATP
Met deze benzineprijsvergelijker voor Frankrijk vindt u snel het goedkoop ste tankstation. De gege vens worden meerdere malen per dag ververst. VIND MIJN AUTO
ICOYOTE: NAVIGATIE, VERKEER, WAARSCHUWINGEN In Frankrijk zijn flitspaal-apps officieel verboden. Maar de Belgische makers van ICoyote claimen toch een legaal radar-waarschuwingsprogramma te hebben gemaakt. Met een databestand van meer dan 27.000 vaste en mobiele radars in Europa.
Betaalde apps
PÉAGO
TAALGIDS FRANS – 100%
Reisplanner, toeristische gids en stratenplan in één; met deze veelzijdige app verplaatst u zich moei teloos door de lichtstad. Nederlandse versie beschikbaar.
Deze app houdt u op de hoogte van realtime verkeersinformatie, onge vallen, werkzaamheden en wegafsluitingen op zowel snelwegen als secundaire wegen.
Waar hadden we de auto ook al weer geparkeerd? Geen nood, met deze app vindt u ‘m zo weer terug. Ook verkrijgbaar in een PRO-versie (€ 0,99).
SNCF IPHIGÉNIE
VIAMICHELIN
Handige en altijd betrouw bare routeplanner van dé autoriteit op het gebied van wegenkaarten. Nu ook met spraakherkenning.
Een app waarin duizenden WiFi hotspots staan. Wif finity helpt u om tijdens uw vakantie op zoek te gaan naar gratis WiFi hotspots.
Nooit meer verdwalen met de wandelkaarten van IGN op uw smartphone. Biedt behalve topografische kaarten ook lucht- en satellietfoto’s.
Mo’media, uitgever van de populaire 100% reisgidsen, geeft een navigatieapp en een taalgidsapp uit. De taalgidsapp wordt gebracht als de digitale aanvulling op de papieren taalgids (App & Book), maar is ook een prima taalgids op zichzelf. € 6,95
Betaal minder geld op Franse tolwegen. Aan de hand van de ingestelde route wordt bekeken of u kunt besparen op tol. € 3,99
ACSI EUROPA
Kamperen in Frankrijk? Koop het landenpakket Frankrijk met 2408 cam pings. U betaalt voor het gebruik van één jaar. € 3,99
55
EN ROU TE
Z U I D O O S T- F R A N K R I J K
AU VERGNE – RHÔNE-A LPES • P R O V E N C E - A L P E S - C Ô T E D ’A Z U R • C O R S E • O C C I TA N I E
Zuidoost-Frankrijk Alpen, lavendel, Méditerranée
56
EN ROU TE
Geluidloos toeren
Met een elektrische auto van de Côte d’Azur naar de Col de la Madeleine
SISTERON
Reizen is iets anders dan je verplaatsen, hoewel de manier van verplaatsen wel degelijk invloed heeft op de reisbeleving. Madeleen Driessen koos voor een elektrische auto om via de Route Napoléon van de Côte d’Azur naar de Col de la Madeleine te rijden. Het werd een boeiende en positieve ervaring. TEKST EN BEELD: MADELEEN DRIESSEN
HET EERSTE DEEL VAN ONZE TOCHT volgen we de Route Napoléon, de historische route van Golfe Juan naar Grenoble die Napoleon Bonaparte in 1815 aflegde toen hij terugkeerde na zijn ballingschap op het eiland Elba. Om de koningsgezinde dorpen in de Rhonevallei te vermijden, reisde Napoleon dwars door de bergen, via Cannes, Mougins, Grasse, Digne en Gap naar Grenoble, om zes dagen later in Parijs als een held te worden ontvangen. De huidige Route Napoléon werd officieel geopend in 1932 en is daarmee de oudste toeristische route in Frankrijk. Tegenwoordig is er zelfs een app met achtergrondinformatie over de route en de bezienswaardigheden die je onderweg
tegenkomt. (In de appstore: la Route Napoléon.) De route is populair bij fietsers en wandelaars, maar wij rijden hem in een elektrische auto, een Fisker Karma.
We kunnen ons voorstellen hoe het ooit geweest moet zijn, toen Napoleon hier met een kleine club getrouwen langs trok
Oplaadpunten voor elektrische auto’s We cruisen op een zonnige middag langs de kust van Golfe Juan naar Cannes. Bij Palm Beach kijken we onze ogen uit naar de kite-surfers, die de meest fantastische capriolen uithalen. Het uitzicht op het Île Sainte-Marguerite maakt het extra spectaculair. Iets verderop, op de Boulevard de la Croisette, zijn we zelf head-turners geworden. Dat wil zeggen: onze auto. De Cannois kijken allang niet meer op van een Ferrari, Lamborghini of Bugatti, maar een elektrische sportauto, dat is blijkbaar toch een nouveauté.
57
Z U I D O O S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE
FISKER K ARMA
CANNES
MOUGINS
Gelukkig vind je in Cannes inmiddels wel oplaadpunten voor elektrische auto’s, onder meer in de parkeergarages onder het Palais des Festivals en bij Marché Forville, bij het station en bij diverse hotels. Aan de haven is ook een verhuurbedrijf waar je elektrische fietsen, scooters en Renault Twizzy’s kunt huren (yourent-cannes.com). Grasse Via Mougins, met z’n vele kunstgalerieën (en makelaarsetalages waar je evenzeer je ogen uitkijkt), rijden we naar parfumstad Grasse. Het oude centrum is buiten het hoogseizoen een beetje vergane glorie, maar de uitzichten op het omringende land zijn prachtig, helemaal als de velden in bloei staan. Het beroemde boek Het Parfum van Patrick Süskind en de gelijknamige film spelen zich in deze omgeving af. Een bezoekje aan een van de parfumhuizen is de moeite waard. De bekendste, Fragonard, vierde in 2016 zijn 90-jarige bestaan. Een rondleiding
GR A SSE
in de fabriek en het Musée du Parfum, in een mooi gebouw in de oude stad, is leuk én gratis. ‘Nu zijn we écht in Frankrijk’ Na Grasse begint voor ons gevoel de Route Napoléon pas echt. We laten de mondaine Côte d’Azur achter ons en
gaan de heuvels in, met bossen, rotsen en kleine watervallen langs de weg. Af en toe wanen we ons alleen op de wereld, en kunnen we ons voorstellen hoe het ooit geweest moet zijn, toen Napoleon hier met een kleine club getrouwen langs trok. We passeren het dorpje Castellane, dat ook wel de Poort
A ANR ADERS IN CANNES Het Italian Caffé aan de Boulevard du Midi Jean Hibert. Anders dan de naam doet vermoeden, is dit geen café maar een restaurant. Op de kaart onder meer écht lekkere pasta’s, pizza’s, salades en Franse gerechten. En naast de kaart altijd de lekkerste catch of the day, voor een veel vriendelijkere prijs dan bij de bekende restaurants rond Les Allées de la Liberté. Lekkere koffie (geen vanzelfsprekendheid in Frankrijk) drink je bij Barista Cannes in de Rue Teisseire. Ga ook zeker even naar de wc om de wasbakken in de vorm van espressokopjes te zien.
58
EN ROU TE
PONT DE SAVINES, LAC DE SERRE-PONÇON
naar de Verdon wordt genoemd. Je kunt hier in de omgeving prachtig kamperen, genieten van het Lac de Castillon en het Lac de Sainte-Croix, en de beroemde Gorges du Verdon bezoeken. Wij laten het kajakken, raften en mountainbiken aan ons voorbijgaan, en vervolgen onze weg via Digne-les-Bains en Sisteron richting Gap, de hoofdstad van het departement Haut-Alpes. Er zijn opgravingen waaruit blijkt dat het gebied rond Gap al in de prehistorie bewoond werd. Gap werd in 22 n. Chr. gesticht en groeide van een Romeins kamp uit tot een belangrijke plaats aan de handelsroute naar Valence. Tegenwoordig is het een gezellige provinciestad met zo’n 40.000 inwoners. Napoléon was zo enthousiast over de ontvangst in Gap, dat hij het departe-
ment, naast een vaandel, 50.000 Francs doneerde. Tegen zijn reisgenoten zou hij gezegd hebben: ‘Eindelijk, nu zijn we écht in Frankrijk.’ Veel ‘thumbs up’ van wandelaars Napoleon ging bij Gap ‘rechtdoor’ richting Grenoble; wij buigen rechtsaf richting het Lac de Serre-Ponçon. We
Omdat de motor geen herrie maakt, hoor je alles om je heen alsof je wandelt of op de fiets zit
nemen de snelle route en steken het meer over naar Savines-le-Lac. De 924meter lange bogenbrug midden over het meer is een toeristische attractie op zich, wat een prachtige uitzichten heb je hier! Met een tussenstop in Embrun volgen we de rivier La Durance tot in Briançon. Daar beginnen we aan een van de hoogtepunten van onze reis: een bergetappe naar de Col du Galibier. In de Tour de France is deze pas een zeer zware etappe, omdat je hem alleen kunt bereiken via de Col du Lautaret aan de ene of de Col du Télégraphe aan de andere kant. Drie keer ploeteren voor de prijs van één! Voor ons betekent de Col du Galibier niet afzien, zoals voor de Tour de Francerijders, integendeel: elektrisch rijden is
59
Z U I D O O S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE
fijn, en in de Franse bergen rijden in een elektrische auto is een feest. Omdat de motor geen herrie maakt, hoor je alles om je heen alsof je wandelt of op de fiets zit, zonder dat je de daarbij behorende inspanning hoeft te leveren. Schakelen is er niet bij in een elektrische auto, dus ook geen schakelfout net voor of na een haarspeldbocht en geen oververhitte toerenteller. Door de zware, laag liggende accu centraal in de auto is de wegligging vergelijkbaar met die van een Formule-1 bolide. Fietsers die we onderweg naar boven inhalen, horen ons niet aankomen; het geluid van onze banden op het asfalt wordt ruimschoots overstemd door hun eigen bonzende hartslag. We krijgen veel ‘thumbs up’ van wandelaars en andere ongemotoriseerde weggebruikers. Het is duidelijk dat onze stille en schone auto in de smaak valt. Kilometers ‘verdienen’ Dat elektrische auto’s in de bergen nog een uitzondering zijn, lijkt logisch. Er zijn immers nog niet zoveel plekken waar je als toerist je auto op kunt laden. Maar met de huidige generatie Tesla’s en hybrides kun je heel wat kilometers maken, en juist in de bergen komen de eigenschappen van elektrische auto’s goed tot hun recht. Als we bergopwaarts rijden zien we op het dashboard
de actieradius van de accu weliswaar met meer dan een kilometer per kilometer afnemen, maar na het passeren van de col loopt de actieradius van de accu weer op. Afdalend van de Col du Galibier hebben we weer 32 elektrische kilometers ‘verdiend’, hoe gaaf is dat! Het laatste stuk van onze route voert ons via La Chambre en SaintFrançois-Longchamp naar de Col de la Madeleine. Daar, op 2000 meter hoogte en met uitzicht op de Mont Blanc, lunchen we tussen de wielrenners op het terras van La Banquise. Hier komt iedere gourmand aan z’n trekken. De panier Savoyard en de assiette du gourmet zijn onze absolute favorieten, gevolgd door
een dessert maison uiteraard. Dit is pure verwennerij, en we voelen ons zoals Napoleon zich gevoeld moet hebben toen hij na zijn tocht in 1815 in Parijs aankwam: als God in Frankrijk. EN ROUTE
A ANR ADERS IN GAP In Le Musée muséum départemental krijg je een goede indruk van de geschiedenis van Gap en omgeving. De collectie is heel uiteenlopend, van sieraden uit de bronstijd en romeinse voorwerpen tot een vaandel dat Napoleon meebracht op zijn tocht naar het noorden. Ook leuk om even langs te lopen: in de Rue de France, op nummer 17, staat het huis waarin Napoleon heeft geslapen in de nacht van 5 op 6 maart 1815.
60
Z U I D O O S T- F R A N K R I J K
EN ROU TE TE
5xFavoriet in Zuidoost-Frankrijk En Route-abonnee Liesbeth Winkelhagen is docent lichamelijke opvoeding op een middelbare school in Bussum. Al jaren fietst zij ’s zomers met haar man Bert van Bussum naar hun vakantiehuis in het Zuid-Franse Seillans in de Var. Een tocht van ruim 1500 kilometer die haar telkens weer het échte Franse gevoel geeft.
De markt van Lorgues
2
Elk dorp in de Provence heeft wel een wekelijkse markt. Een aanrader is de markt van Lorgues, die een waar festijn is. Dol op antiek en snuisterijen? Struin dan een van de vele rommelmarkten in de regio af. Wij hadden enkele jaren terug een paar lampenkappen bij het afval gezet. En wat denk je? Een week later kwamen we ze tegen op onze lokale vide grenier. Een uur later waren ze verkocht!
1 De Corniche d’Or
3 DE GOLFBAAN VAN SAINTENDRÉOL De Provence heeft prachtige golfbanen. Een bezoek aan de golfbaan van SaintEndréol, nabij Le Muy, combineren wij vaak met een andere hobby: wijn. Op weg naar deze golfbaan rijd je tussen de wijngaarden van verschillende wijnhuizen door. Deze wijnboeren laten je graag een glaasje proeven en verkopen hun wijnen niet alleen per fles, maar ook in een zogenaamde bag in box, bib op z’n Frans. Vaak worden zelfs de mooiere wijnen zo per vijf of tien liter verkocht.
Restaurant La gloire de mon père Voor een sfeervolle lunch kiezen wij in Seillans altijd voor restaurant La gloire de mon père. Niets zo idyllisch als een tafeltje naast de dorpsfontein die in de zomer aangekleed wordt met tientallen vazen vol bloeiende bloemen. Ook aan de kust is het tijdens de lunch prima toeven. We weten allemaal dat zonnen tussen twaalf en drie onverantwoord is, dus is lunchen met je tenen in het zand simpelweg het beste idee.
4
De prachtige kustlijn van de Côte d’Azur kun je het beste per fiets ontdekken. Met name het stuk van Antibes tot Saint-Raphaël, de Corniche d’Or, is fantastisch. Meer een wandelaar? Ga dan naar het kustplaatsje Théoule-sur-Mer waar je zó de ruige natuur in wandelt. Al snel bevind je je op een hoogte van tweehonderd meter met een schitterend uitzicht op de kust en in de verte de vaak nog lang besneeuwde Alpen.
5 Nice & Matissse Ik ben dol op Nice. De oude stad, genesteld tegen een heuvel, biedt een wirwar aan straatjes waar je struikelt over de leukste eettentjes. Maar voordat we een lunch verdiend hebben, bezoeken we eerst het Musée Matisse in de wijk Cimiez. Het prachtige roze pand herbergt een deel van het omvangrijke oeuvre van kunstenaar Henri Matisse. Maar toch ben ik, cultureel verantwoord of niet, stiekem het meest dol op het strand van Nice. Hoe mooi de kustlijn van de Côte d’Azur ook is, bijna nergens vind je enige golfslag. In Nice is dat wel anders: het mag dan een kiezelstrand hebben, maar spelen in de golven blijft toch het allerleukste!
61
EN ROU TE
Bonnes Adresses
De leukste gîtes & chambres d’hôtes in Zuidoost-Frankrijk
PACA / DÉP. ALPES DE HAUTE-PROVENCE
GITES – SAFARITENTEN – B&B IN DE PROVENCE
La Blache is een eeuwenoude nederzetting, op een plek waar het asfalt ophoudt. Je ruikt de lavendel, je verliest je in vertes en sterrenhemels. Je hoort de krekels tegen een achtergrond van volkomen stilte. Je ademt zuivere lucht. Je beleeft de magie van puurheid, avontuur en gastvrijheid. La Blache biedt je vele mogelijkheden voor een bijzondere vakantie.
PACA / DÉP. VAR
La Masquisarde Ruim en luxe vakantiehuis met een oud Provençaalse uitstraling gelegen in een olijfboomgaard in de prachtige omgeving van Aups (Haut-Var). Diverse arrangementen, o.a. voor een fietsvakantie in de Provence.
LANGUEDOC-ROUSSILLON / DÉP. AUDE
Chateau Blomac
Chambres d’hôtes voor een sprookjesachtig verblijf en de ideale plek voor een droomfeest. Landelijk gelegen tussen de wijngaarden en niet ver van Carcassonne, het Canal du Midi, de Pyreneeën en andere bezienswaardigheden. Vijf prachtige suites en een vakantiehuis zijn beschikbaar.
Aard en Marijke Zwartepoorte 04410 Saint-Jurs (Haute-Provence) • tel. +33 492 74 31 98 la.blache@wanadoo.fr www.lablache.com
Tex en Bea Wiersma 83690 Aups tbwiersma@hotmail.com www.lamaquisarde-gites.com
Jacqueline en Fred Mangelaars Château de Blomac 9, Place des Marronniers 11700 Blomac j.mangelaars@blomac.com www.blomac.com
PROVENCE / DÉP. VAUCLUSE
RHÔNE-ALPES / DÉP. ARDÈCHE
OCCITANIE / DÉP. GARD
Le Grand Jardin
L’Xpérience
Mas d’Oléandre
Charmante chambres d’hôtes tussen de wijngaarden aan de voet van de Mont Ventoux, en op korte afstand van Avignon, Carpentras en verschillende Provençaalse dorpjes. Vijf ruime kamers en table d’hôtes.
Robert & Nataliya Eggens 84190 Lafare LeGrandJardin@yahoo.com www.legrandjardin-provence.com
De allerleukste chambres d’hôtes in de Ardèche met een heerlijk zwembad en Jeu-de-boulesbaan. Sauna, massages en de prachtige natuur zorgen voor rust en ontspanning. Parapente, fietsen, wandelen, kanovaren en canyoning voor een spannend avontuur. U kunt kiezen uit vijf vrolijk ingerichte kamers. De ‘cuisine du monde’ verrast uw smaakpapillen.
Rinell en Eric Leibbrand Quartier Saint Martin 07110 Valgorge info@l-xperience.com www.l-xperience.com
Mas ‘d Oleandre, een provencaalse boerderij bestaande uit vier gites. De verblijven liggen rond lommerrijke, als kleine pleintjes ogende terrassen, tegenover een tuin met zwembad, aan de voet van de bergen met uitzicht over het oudste hertogdom van Frankrijk: Uzes.
Leonard & Esther Hameau Staint Médiers 30700 Montaren et St. Médiers (Uzès) info@masoleandre.com www.masoleandre.com
Meer informatie op: www.chambresdhoteswijzer.nl
62
EN ROU TE
S A MENGE S TELD DOOR PATRICI A JACOB
cUlTure zuidoost-fra nkrijk
opera van singer-songwriter Rufus Wainwright. Hij baseerde deze opera onder meer op tv-interviews die Lord Harewood in 1968 in Parijs had met Maria Callas. Tickets: vanaf ongeveer € 10,– per stuk. Reserveren via de site. FESTIVAL-AVIGNON.COM
JAZZ À JUAN FÊTE DE L’ORANGER LE BAR-SUR-LOUP (ALPES-MARITIMES) 17 APRIL
De bloesems van de sinaasappelbomen in dit dorpje werden lange tijd gebruikt om verfijnde parfums van te maken. Maar de trots van de bewoners is toch wel de vin d’orange die ze hier produceren. Elk jaar staat op Tweede Paasdag de sinaasappel centraal. Wie maakt de beste sinaasappeltaart van het dorp en wie de beste vin d’orange? Wedstrijden zoals deze gaan samen met theater, muziek en kunstexposities. LEBARSURLOUP.FR
FESTIVAL D’AVIGNON AVIGNON (VAUCLUSE) 6 - 26 JULI
In juli verandert Avignon in een theaterstad en fungeert het architecturale erfgoed als toneelzaal voor de hele wereld. Het hart van de optredens in de open lucht is de Cour d’Honneur van het Palais des Papes. Vorig jaar keken daar zo’n tweeduizend bezoekers naar Les damnés onder regie van Ivo van Hove van Toneelgroep Amsterdam. Een ander hoogtepunt op dezelfde locatie: Prima Donna, de eerste
JUAN-LES-PINS (ALPES-MARITIMES) 14 - 23 JULI
Dat Gregory Porter, Avishai Cohen en Diane Krall wat graag naar dit festival komen is logisch: grootheden als Ella Fitzgerald, Ray Charles en Miles Davis gingen hen voor. Vorig jaar werd een deel van het festival geannuleerd in verband met de aanslag in Nice op 14 juli. Maar dit jaar hoopt Europa’s oudste jazzfestival wél twee weken lang musici van naam te kunnen laten schitteren. Tickets: vanaf circa € 30,– per stuk, reserveren via de site. JAZZAJUAN.COM
RENCONTRES DE CHANTS POLYPHONIQUES CALVI (CORSE) 12 - 26 SEPTEMBER (DATUM ONDER VOORBEHOUD)
Iedereen die de kunst van het zingen in twee tonen verstaat, is in september present in de citadel van Calvi en dan met name in de Cathédrale Saint-Jean-Baptist en l’Oratoire. Corsicanen (A Filetta, Canta U Populu Corsu), Tibetanen, Georgiërs en Bulgaren proberen door hun liederen het publiek in te wijden in hun geschiedenis en cultuur. Tickets: vanaf circa € 23,– per stuk, reserveren via calvi-tourisme.com.
of aangeklede poppetjes van klei uit de Provence. Ze zijn bedoeld voor in de kerststal. Het eerste exemplaar is gemaakt door de kunstenaar Lagnel (1761-1822) uit Marseille, de stad waar sinds 1803 santonniers uit heel Frankrijk hun ambachtswerk tentoonstellen. In het Atelier des Santonniers lichten vaklieden het productieproces toe. Op woensdagen en in het weekend is er muziek, wordt er gedanst en is er kindervertier. FOIRE-AUX-SANTONS-DE-MARSEILLE.FR
L-INVITU.NET
FOIRE AUX SANTONS MARSEILLE (BOUCHES-DU-RHÔNE) NOVEMBER-DECEMBER
Santons zijn beschilderde en/ STE VIE WONDER EN GREGORY PORTER TIJDENS JA ZZ À JUAN
63
Z U I D O O S T- F R A N K R I J K – R E I Z E N
EN ROU TE
Voorjaars-arrangement aan de voet van de Mont Ventoux Aan de voet van de Mont Ventoux in het rustige Provençaalse dorpje Mormoiron bevindt zich Le Vent d’Etoile, een kleinschalige chambres et maisons d’hôtes. De accommodatie bestaat uit 2 gezellige gastenkamers met een gezamenlijke ruimte met bibliotheek en open haard en 2 comfortabele gîtes voor 2 of 4 personen.
VOORJAARS-ARRANGEMENTS PRIJS: € 280,Wilt u een nachtje langer blijven? Dat kan uiteraard. »» extra overnachting met ontbijt en diner voor 2 personen: € 150,»» extra overnachting met ontbijt, voor 2 personen, zonder diner: € 95,-
In het vroege voorjaar torent de Mont Ventoux statig uit boven de weelderige bloesem van de talrijke kersenboomgaarden in de Vaucluse. Deze prachtige omgeving leent zich in het milde voorjaar uitstekend voor een fiets- of wandelvakantie met picknick in de ontluikende natuur. Of voor een wijnproeverij op een wijndomein.
LOOPTIJD EN VOORWAARDEN Vermeld bij reservering of informatie dat het gaat om de lezersaanbieding van En Route. Dit Voorjaars-arrangement is geldig van maart t/m mei 2017 op basis van beschikbaarheid. Vanaf oktober t/m november 2017 is er een ‘Indian Summer’ arrangement onder dezelfde voorwaarden. heerlijk vertoeven met een aperó op een zonnig terrasje. Uw gastvrouw Helena informeert u graag over de mooiste plekjes in de omgeving. AANBIEDING Voorjaars-arrangement speciaal voor En Route-lezers:
Le Vent d’Etoile ligt in de nabijheid van prachtige historische steden als Avignon, Vaison-la-Romaine en Carpentras, met zijn Provençaalse markt. Ook in schilderachtige dorpjes zoals Venasque is het
»» welkomstdrankje op het zonnige terras of bij de open haard »» 2 overnachtingen in een gezellige 2-persoonskamer met douche en toilet en een Nespresso koffieapparaat. »» 2 x luxe ontbijt voor 2 personen »» 2 x driegangendiner voor 2 personen, exclusief drankjes »» fles Côtes-du-Rhône
INFORMATIE EN RESERVERING Chambres et maisons d’hôtes en Provence ‘Le Vent d’Etoile’ 170 Impasse Les Residences 84570 Mormoiron Tel. +33 (0)4 90 61 29 34 (Nederlands gesproken) Mob. +33 (0)6 27 40 34 38 www.leventdetoile.nl EN ROUTE
TOUTE S D IR E C T IO N S
Villardeche is dé specialist in bijzondere en stijlvolle vakantieverblijven in de zonovergoten Zuid-Franse Ardèche (en omstreken). Van sfeervolle gites op een typisch Frans ‘domaine’ tot trendy privéhuizen met adembenemd uitzicht.
Zuidwest-Frankrijk in juni – september
www.zingvakantie.nl Tel. +33 (0)5 53 29 40 90
Natuurlijk altijd met zwembad!
www.villardeche.com Ontvang gratis het boek ’57 Iconen van Franse Bodem’ bij uw boeking, o.v.v. ‘En Route’.
De zangweken in Cazals, op de grens van de Lot en de Périgord, zijn er voor iedereen die van zingen én van Frankrijk houdt. Gevarieerd repertoire, lekker eten en elke dag een ander romaans kerkje om in te zingen.
FRANS LEREN IN HET HART VAN DE PROVENCE Een Frans taalbad voor volwassenen Communicatieve lesmethode, 4 à 6 lesuren per dag in kleine groep Gemotiveerd internationaal publiek, alle niveaus behalve beginners Residentieel verblijf in een gerenoveerd klooster in Moustiers-Ste-Marie, Parc du Verdon Zuiderse gastvrijheid, ‘gourmet’ maaltijden, gevariëerd vrijetijdsprogramma Speciale programma’s voor tolken, expats en leraren Frans Eén à twee weken, april tot september Kwaliteitscertificaat ‘Qualité FLE’ ‘qualité français langue étrangère’ CREA-Langues - le Monastère de Ségriès F-04360 Moustiers-Ste-Marie Tel. Frankrijk +33 492 77 74 58 tel. België +32 51 319742 www.crealangues.com info@crealangues.com
65
EN ROU TE
Connaissez-vous
LA FRANCE ?
DE MEESTE EN ROUTE LEZERS KOMEN AL JAREN IN FRANKRIJK EN WETEN ONGETWIJFELD VEEL OVER DIT MOOIE LAND. DAAROM DAGEN WIJ HEN UIT OM HUN KENNIS TE TESTEN AAN DE HAND VAN VIJF VRAGEN OVER KUNST, LITERATUUR, MUZIEK, ARCHITECTUUR OF ANDERE WETENSWAARDIGHEDEN. BENT U EEN ECHTE FRANCO FIEL? DOE DAN MEE!
WIN!
WIN EEN VERBLIJF VAN ÉÉN WEEK VOOR TWEE PERSONEN IN EEN VAN ONZE RÉSIDENCES IN NORMANDIË*
PIERRE & VACANCES BIEDT EEN RUIME KEUZE UIT MOOIE ACCOMMODATIES AAN DE KUST OF OP HET PLATTELAND. U HEEFT ALLES BIN¬NEN HANDBEREIK: TAL VAN ACTIVITEITEN, BIJZON¬DERE WATERPARADIJZEN, KINDERCLUBS VOOR ALLE LEEFTIJDEN, RESTAURANTS EN NOG VEEL MEER. OF KOM TOT RUST IN EEN VAN ONZE PREMIUM ACCOMMODATIES MET LUXUEUS INGERICHTE APPARTEMENTEN EN DIVERSE WELLNESS FACILITEITEN. *BUITEN DE SCHOOLVAKANTIES EN O.B.V. BESCHIKBAARHEID
1. HOE OUD WAS ONZE COLUMNISTE RENATE VAN DER BAS 2. AAN WELKE BEKENDE HEILIGE DANKT BEDEVAARTSOORT VÉZELAY IN TOEN ZIJ VOOR HET EERST VOET OP FRANSE BODEM ZETTE? DE BOURGOGNE ZIJN POPULARITEIT?
3. OP WELKE CAMPING STOND SIMON MINKEMA JARENLANG MET ZIJN ZELF OPGEKNAPTE ERIBA PUCK-CARAVAN?
4. DIT DORPJE AAN DE ROUTE NAPOLÉON WORDT OOK WEL DE POORT NAAR DE VERDON GENOEMD.
5. IN WELKE FILM VAN REGISSEUR LUC BESSON DIENDE DE PRACHTIGE TROONZAAL VAN LE CHÂTEAU ROYAL DE BLOIS ALS DECOR?
Doe mee! Vul de antwoorden en uw gegevens vóór vrijdag 28 april 2017 in op onze website. Ga naar www.enroute-magazine.nl. De winnaar ontvangt binnen twee weken na de sluitingsdatum bericht. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.
66
EN ROU TE
REIZEN
TEK S T: A NTOINE T TE TERLIZ ZI
Reisaanbod Alliance Française 2017 COLMAR, ELZ A S
Dit overzicht vormt slechts een deel van het totale aanbod. Kijk voor een compleet overzicht op: afpb.nl Leden en cursisten van de Alliance Française hebben meestal voorrang bij inschrijvingen. Andere belangstellenden zijn uiteraard ook van harte welkom. Neem contact op met de plaatselijke Alliance voor meer informatie. ALLIANCE FRANÇAISE ZWOLLE 13 MEI
DAGTRIP NAAR LUIK ALLIANCE FRANÇAISE NIJMEGEN 24, 25 EN 26 MAART
ALLIANCE FRANÇAISE BREDA 7, 8 EN 9 APRIL
Een gevarieerd programma met wandelingen, musea, architectuur, opera en andere verrassingen. Kortom, voor elk wat wils.
Details over het programma worden nog op de site van AF Breda gepubliceerd.
PARIJS
SAINT-OMER
ALLIANCE FRANÇAISE UTRECHT 24 – 28 MEI
PARIJS
ALLIANCE FRANÇAISE ‘T GOOI 8 EN 9 APRIL
SAINT-OMER EN OMGEVING
Begeleiding door Marc Defossez, bestuurslid van de AF ’t Gooi.
LE HAVRE ET L’AGGLOMÉRATION HAVRAISE • Musée André Malraux MuMa • Boottocht door de haven • Bezoek aan Honfleur • Château de Filières LE HAVRE
ALLIANCE FRANÇAISE GOUDA 20 T/M 23 APRIL
ELZAS
Begeleiding door Koos van Wensen, bestuurslid van de AF Gouda. ALLIANCE FRANÇAISE ROOSENDAAL 5, 6 EN 7 MEI
NANCY
NANCY
EN ROUTE
TOUTE S D IR E C T IO N S
Cocorico ! Ça me fait plaisir !
R FR AN KR IJ K IN ’T BI JZ ON DE
JAA RABONNEM ENT € 27,5 0
NEEM EEN ABONNEMENT OP EN ROUTE en ontvang De mooiste Michelinroutes van Frankrijk t.w.v. € 24,99*
NEEM NU EEN JAARABONNEMENT VOOR MAAR
OVER ‘DE MOOISTE MICHELINROUTES VAN FRANKRIJK’
Dinerdagen €Franse 50 27, 14 t/m 23 november 2014 Deze inspiratiegids stelt 52 rondritten voor die met de auto, de motor of de fiets gereden kunnen worden. Door de thematische aanpak vindt iedere Frankrijk reiziger iets van zijn gading. Je kiest bij uit: historische, kunstzinKom een avond genieten in een Frans restaurant u in de buurt. nige, panorama-, natuuren fijn4-gangen diner, inclusief koffie voor € 34,50 + gratis Frankrijkmagazine! proeversroutes. De verhalende stijl en sprankelende foto’s doen Reserveren: vanaf 15 oktober op www.enroute-magazine.nl/atable je alvast wegdromen. Bent u abonnee? Dan heeft u voorrang en kunt u vanaf 1 oktober al reserveren
OF GEEF ER EEN CADEAU EN ONTVANG ZELF ‘DE MOOISTE MICHELINROUTES VAN FRANKRIJK’*
Een jaartje Frankrijk, want een abonnee van En Route: »» krijgt voordelig toegang tot onze En Route Evenementen »» leest natuurlijk ook de En Route Primeur nieuwsbrief »» abonneert zich voordelig op Maison en France of Côte & Provence
www.enroute-magazine.nl Een abonnement op En Route kost € 27,50 (Nederland/België). Overige landen: € 38,50. *Deze aanbieding is geldig t/m 1 maart 2017 en zolang de voorraad strekt. Voor verzending van het boek brengen we € 4,50 verzend- en administratiekosten in rekening.
Beleef een onvergetelijke vakantie in Frankrijk met de hele familie! Geniet in een prachtige omgeving van de vakantieparkervaring bij Pierre & Vacances. Wij bieden een ruime keuze aan mooie accommodaties op het platteland of aan de kust. U heeft werkelijk alles binnen handbereik: tal van activiteiten, waterparadijzen, kinderclubs voor alle leeftijden, restaurants en nog veel meer. Of kom helemaal tot rust in een van onze Premium accommodaties met luxueus ingerichte appartementen en diverse wellness faciliteiten. Boek nu uw zomervakantie en profiteer van: • vroegboekkorting tot 20% op uw verblijf (inclusief juli/augustus) • extra korting voor verblijven vanaf 11 nachten • flexibele aankomstdagen
Nieuwgierig? Ontdek ons aanbod op www.pierreetvacances.nl/vakantiedagen