Maison en france winter 17:18 by Publiera Publishers

www.maisonenfrance.com

jaargang 20 n winter 2017/2018

EXTRA GGROOT WONIN AANBOD! PASSIE VOOR DE LOT & DORDOGNE

‘Je komt hier allerlei juweeltjes tegen’ 5 GOUDEN VERHUURTIPS

Zo wordt 2018 een succesjaar!

SCHAT, WAT DOEN WE MET ONZE AUTO?

Importeren of een nieuwe kopen

SAMEN STERK IN DE BERRY

Vijf chambres d’hôteseigenaren slaan de handen ineen

We zagen het meteen:

Dit is dé plek!

METAMORFOSE IN DE HAUT-VIENNE

Oude molenaarshuizen smaakvol verbouwd

WONEN & WERKEN: yogalerares Ellen Both: ‘De Nederlandse directheid schuiven we BELEVING: fotograaf Jan Renette: ‘Frankrijk is enorm fotogeniek’ PRAKTIJKGEVAL: Franse notaris geeft verkeerd advies HERKENNING: die Fransen toch! Opmerkelijke verschillen tussen ‘zij’ en ‘wij’ EEN HUISJE VOOR DE OUDE DAG: slim anticiperen

regelmatig opzij’

op de toekomst En nog veel meer!

Maison en France Kasteeldag Landgoed Zonheuvel, Doorn – 26 november 2017

entree: € 15 voorverkoop: € 12,50 abonnees: gratis!

Jaarlijks event voor kopers, eigenaren en verkopers van een huis in Frankrijk • Persoonlijk advies over uw huis • Seminars over actuele onderwerpen • Aanbod van professionals en particulieren • Regionale verenigingen uit Frankrijk • Verenigingen van eigenaren • Muzikale afsluiting

Meer informatie op pagina’s 44 en 45

ÉDITO JA ARGANG 20 – WINTER 2017/2018

Maison en France is een uitgave van Publièra Publishers en verschijnt 4 maal per jaar. www.publiera.nl Uitgever: Michiel Bom Vragen, suggesties, opmerkingen aan de redactie kunt u mailen naar info@publiera.nl of via de website: www.maisonenfrance.com/contact Hoofdredacteur: Andy Arnts Eindredactie: Andy Arnts, Patricia Jacob Art Director: Marcel Reimer – M4Media Medewerkers: Heleen Bastiaanse, Dick Blancke, Mirco Bosland, Mireille Bosscher, Anke de Bruijn, Ronald Claes, Yvette Donkervoort, Nannie Duiker, Sietze Jan Dijkstra, Chris van Eunen, Martha Hamnache, Sylvain Lelarge, Albertjan Massier, Hans Musegaas, Theo Noordewier, Mieke Pieters, Ton Proos, Jacqueline Receveur, Marcel Reimer, Jan Renette, Suzan van de Rijt, Martin Smulders, Jeroen Sweijen en Jari van Werkhoven Advertenties www.maisonenfrance.com/adverteren Drukwerk: PRinterface Losse verkoopprijs: € 7,95 Abonnementen: Regulier Jaarabonnement Maison en France Nederland, België: € 28,50; overige landen: € 39,50 Combinatieabonnement met En Route of Côte & Provence magazine: Nederland, België: € 50; overige landen: € 72,50. Frankrijk Compleet (3 abonnementen): Nederland, België: € 72,50; overige landen: € 89,50 Prijswijzigingen voorbehouden. Abonnees van Maison en France ontvangen gratis entreetickets tot de jaarlijkse Maison en France Kasteeldagen (laatste weekend van november) en korting op overige evenementen van Publièra Publishers. Abonnementen worden aangegaan voor een bepaalde periode. Voortijdige beëindiging is niet mogelijk. Na deze eerste periode worden abonnementen automatisch omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd met een opzegtermijn van 1 maand. © 2017 – Maison en France Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of worden vermenigvuldigd. Aan alle artikelen wordt de grootst mogelijke zorg besteed maar fouten zijn menselijk. Daarom kan geen verantwoordelijkheid worden aanvaard voor eventuele onvoorziene gevolgen, veroorzaakt door foute gegevens in dit magazine en/of onze website/nieuwsbrieven. We doen ons uiterste best om de rechten van de gebruikte tekst en afbeeldingen vooraf te controleren en voor zover mogelijk te vermelden cq toestemming te vragen. In een aantal gevallen is het echter niet mogelijk gebleken de oorspronkelijke rechthebbende te traceren.

Marieke

ERWIJL IK DEZE EERSTE ZINNEN VAN DE NIEUWE MAISON EN FRANCE zit te tikken, werp ik af en toe een blik uit het raam. Het miezert, het terras ligt bezaaid met verrotte herfstbladeren en de hortensia’s zijn geen schim meer van de rijke bloemenpracht waaraan we ons afgelopen zomer zo vaak hebben vergaapt. Het grote witte Mariabeeld, de trots van onze tuin, ziet het met haar gevouwen handen berustend aan. In de brocante-winkel waar we haar ooit kochten, werd ons verteld dat ze uit een gesloopt Frans klooster kwam. Uiteraard, want dat verkoopt goed. Om de verkoper niet in verlegenheid te brengen, vroeg ik maar niet uit welk klooster en beperkte ik me tot de dooddoener: ‘Wat zonde van dat culturele erfgoed, maar gelukkig is het beeld gespaard gebleven.’ Of ons Marieke nou werkelijk achter een Franse kloostermuur heeft gestaan, of gewoon een serieproduct is van een Poolse betongieterij zal me een zorg zijn. Het is een lieflijk beeld en de magie geef je er uiteindelijk toch zelf aan. Zo is het volgens mij ook met een huis in Frankrijk: als wij door Frankrijk reizen, stoppen we weleens bij te koop aangeboden huizen die we in Nederland achteloos voorbij zouden rijden. ‘Kijk!’ roep ik dan, opgewonden glurend door een stoffig keukenraampje. ‘Er zitten nog van die mooie oude tegeltjes tegen de wand.’ Dat zijn dan dezelfde tegeltjes die je in Nederland als eerste van de muur ramt om je nieuwe woning een beetje toonbaar te maken. In Frankrijk is dat anders. Frankrijk doet bij ons francofielen kennelijk een bepaald sentiment ontwaken dat zich lastig laat definiëren en doorgronden. En daar is niets mis mee, want daardoor blijft het land ons boeien en blijven we er stiekem van dromen om ons daar ooit eens te vestigen. Auteur Anke de Bruijn, yogalerares Ellen Both en fotograaf Jan Renette lieten het niet bij die droom, trokken de stoute schoenen aan en vonden hun geluk in respectievelijk de Lot, de Bourgogne en de Haute-Garonne. U leest hun verhalen in deze editie. Ik hoop dat ze u inspireren om dezelfde stap te zetten. Voor mij zit dat er voorlopig nog niet in. Ik moet eerst gaan bladruimen, onder de berustende blik van Marieke. III Amitiés,

Andy Arnts Hoofdredacteur www.maisonenfrance.com

INHOUD MAISON EN FR ANCE – JA ARGANG 20 – WINTER 2017/2018

vanaf pagina 25

WONEN EN WERKEN

26 ‘Frankrijk is enorm fotogeniek’ Fotograaf Jan Renette voelt zich thuis in de Haute-Garonne

30 Huis & interieur Stijladvies van Nannie Duiker

ARTIKELEN & REPORTAGES

46 Schat, wat doen we met onze auto?

Importeren of nieuw kopen

vanaf pagina 13

REGIO: LOT & DORDOGNE

52 Die Fransen toch!

Serie over huiseigenaren en hun inrichting

Opmerkelijke verschillen tussen ‘zij’ en ‘wij’

36 Rondom het huis

66 Uit de praktijk

Bomen met noten

Duur foutje van de Franse notaris

68 Huisje voor de oude dag Slim anticiperen op de toekomst

72 Maison en France exclusief Feuilleton over een kasteelproject in Normandië

14 ‘Je komt hier allerlei juweeltjes tegen’

Drieluik van Anke de Bruijn

19 Streekrecept Soep van potimarron met kastanjes

20 De eenvoud van geluk Bouwstijlen in de Lot en de Dordogne 4 Maison en France

32 Binnenkijken bij …

37 Wijntje erbij? Mirco Bosland over de Franse gezondheidszorg

38 Mooi opgeknapt Beeldreportage van een geslaagde verbouwing

40 ‘Je moet blijven denken in mogelijkheden’

Interview met yogalerares Ellen Both

volg ons via facebook en twitter @maisonenfrance

COLUMNS vanaf pagina 55

THEMA: VERHUREN IN 2018

vanaf pagina 75

CHAMBRES & GÎTES

56 Service met een glimlach

over de herkomst van plaatsnamen

71 Ton Proos:

Praktische vocabulaire bij de verhuur van uw woning

‘Als Nederlander kun je in Frankrijk van twee walletjes eten’

76 Het Franse Pad

Marktomstandigheden op een toppunt

Ondernemers in de Berry slaan de handen ineen

De meest rendabele plaatsen voor vakantieverhuur

Nieuws en inspirerende marketing- en communicatietips

64 Aangifte Franse

81 Goed beslagen ten ijs

Wijzigingen bij verhuur

Cursussen en workshops voor nieuwe chambres d’hôtes-uitbaters

jaargang 20 ■ winter 2017/2018

80 Bon à savoir

www.maisonenfrance.com Maison en France

60 Slimme pensioenopbouw

inkomstenbelasting 2017

23 Anke de Bruyn 51 Jeroen Sweijen

59 Louer en basse saison

62 Strategisch investeren

en de Franse taal

is op de filmset

Werken in de hospitality business

met een Frans huis

11 Sylvain Lelarge

jaargang 20 ■ winter 2017/2018

EXTRA GGROOT WONIN AANBOD! PASSIE VOOR DE LOT & DORDOGNE

‘Je komt hier allerlei juweeltjes tegen’ 5 GOUDEN VERHUURTIPS

Zo wordt 2018 een succesjaar!

SCHAT, WAT DOEN WE MET ONZE AUTO?

Importeren of een nieuwe kopen

SAMEN STERK IN DE BERRY

Vijf chambres d’hôteseigenaren slaan de handen ineen

We zagen het meteen:

Dit is dé plek!

METAMORFOSE IN DE HAUT-VIENNE

Oude molenaarshuizen smaakvol verbouwd

regelmatig opzij’

EN VERDER ... 3 Colofon en édito 6 Quoi de neuf?

Nieuws over Frankrijk en de huizenmarkt

8 Art en France

Expositieagenda van Nederlanders in Frankrijk

22 Lu

Boekentips

85 Aanbod van woningen 98 Volgende keer in Maison en France

www.maisonenfrance.com

QUOI DE NEUF ? SAMENSTELLING: MIEKE PIETERS

Verandering in taxe d’habitation

Veel Franse bezitters en huurders van onroerend goed zullen aangenaam verrast zijn door de aanslag woonbelasting, de zogenaamde taxe d’habitation, in het najaar van 2017. De Franse regering heeft half september het maximum van het belastbaar inkomen vastgesteld vanaf wanneer belastingplichtigen vrijgesteld zijn tot het betalen van deze lokale belasting, namelijk 27.000 euro voor alleenstaanden en 43.000 euro voor een stel zonder kinderen. Genoemde belasting bedraagt nu gemiddeld 662 euro. De aangekondigde vrijstelling gebeurt in drie termijnen waardoor in de herfst van 2020 ongeveer 80% van de Franse huishoudens dit niet meer hoeft te betalen.

Hervorming Franse arbeidswet De Franse president Emmanuel Macron heeft in september 2017 zijn handtekening gezet onder vijf decreten die de gecompliceerde Franse arbeidswet herzien. Deze formaliteit was de eerste ingrijpende economische hervorming van Macron. De nieuwe regels beperken ontslagvergoedingen. Ze geven ondernemingen meer en vakbonden minder zeggenschap bij het maken van regels over de arbeidsomstandigheden. Ondernemers krijgen juridisch ook meer ruimte om mensen te ontslaan of in te huren. De nieuwe arbeidswet wordt naar verwachting eind 2017 in praktijk gebracht.

Tien euro voor een pakje sigaretten

Inruilpremie voor oude auto De Franse regering voert vanaf 2018 een inruilpremie in voor benzineauto’s van 20 jaar of ouder. Bij diesel geldt de premie voor auto’s van vóór 2001. De Franse slooppremie is afhankelijk van het inkomen, blijkt uit een toelichting van de minister van ecologie, Nicolas Hulot. Gezinnen kunnen bij inruil van een oudere auto straks 500 tot 1.000 euro krijgen. Voor mensen met een laag inkomen kan dat zelfs tot 2.000 euro oplopen. De premie geldt voor wie een oud model inruilt voor een nieuwe auto of voor een occasion die valt in de groenste categorie, dat wil zeggen met een Crit’Air 0, 1 of 2 sticker.

6 Maison en France

Volgens Les Echos kan de prijs van een pakje sigaretten in Frankrijk in drie jaar tijd stijgen van zeven naar tien euro. Met de aangekondigde accijnsverhoging laat de regering van president Macron zien dat zij de tabaksontmoediging serieus wil aanpakken. In Frankrijk wordt nog altijd veel gerookt, namelijk door 30% van de

bevolking. Onder jongeren neemt het aantal rokers zelfs weer toe. Over het tijdschema voor de accijnsverhoging moet nog worden onderhandeld maar een regeringswoordvoerder heeft aangegeven dat deze periode nodig is om een waterdicht systeem tegen smokkel van sigaretten in te stellen.

DROIT À QUOI ?

meer nieuws via facebook en twitter @maisonenfrance

JURIDISCH NIEUWS DOOR JARI VAN WERKHOVEN (STEINZ & DIJKSTR A ADVOCATEN)

ersoepeling V van het regime micro-entreprise In Frankrijk geniet je als kleine ondernemer (micro-entrepreneur) verschillende belastingvoordelen. Zo ben je voor een groot deel vrijgesteld van het afdragen van inkomstenbelasting. Wanneer een bedrijfje een dienst levert, is de helft van de omzet vrijgesteld van inkomenstenbelasting en als je in goederen handelt is 30% van je omzet uitgezonderd. Indien je kwalificeert als een meublé de tourisme is zelfs 71% van je omzet vrijgesteld. Verder hoeft een micro-entrepreneur geen btw (TVA) in rekening te brengen bij klanten. Uiteraard kun je dan de btw die je zelf hebt betaald niet ook nog eens in aftrek brengen. Daarnaast hoeft de boekhouding van microentreprises aan veel minder eisen te voldoen.

WINTER 2017/2018

Update plus-value Na de wetswijziging van 1 januari 2016 moeten verkopende huiseigenaren de inmiddels beruchte sociale lasten van 15,5% over de gemaakte verkoopwinst

weer af dragen aan de Franse fiscus. De vóór 1 januari betaalde sociale lasten hebben veel mensen succesvol terug kunnen vorderen. Door de wetswijziging hebben de sociale lasten een andere noemer gekregen. Deze staan echter opnieuw ter discussie. Er lopen verschillende procedures om ook de sociale lasten betaald in 2016 en 2017 terug te vorderen. Van de voortgang hiervan zult u op de hoogte gehouden worden in de volgende edities van dit blad.

Nieuwe Code de la route 1 juli 2017 is de nieuwe Code de la Route (wegenverkeerswet) in werking getreden. Hierover deden op internet allerlei bizarre verhalen de ronde. Om te zorgen dat weggebruikers beter opletten achter het stuur zouden er allerlei absurde boetes zijn ingevoerd. Zo zou het eten van een boterham achter het stuur u € 75 kosten. Daarnaast zou je op de bon kunnen gaan wanneer je wordt betrapt als je iets uit het dashboardkastje haalt terwijl je rijdt. Een vrouw die zich opmaakt achter het stuur zou (zelfs wanneer zij dit doet bij een rood verkeerslicht) ook een boete kunnen riskeren. Ook het luisteren van muziek op een te hoog volume zou tot een prent kunnen leiden. Dit bleek allemaal een broodje aapverhaal te zijn. Het enige dat in de wet staat is dat je als automobilist constant in staat moet zijn en in de positie moet zitten om onverwachte manoeuvres te maken. Wanneer een van de genoemde afleidingen ervoor zorgt dat je hier niet toe in staat bent, zou dit tot een boete kunnen leiden. De enige echte wijziging in de nieuwe Code de la Route gaat om de grootte van het nummerbord van motoren en quads. Al met al dus een storm in een glas water.

In 2018 wil de Franse minister van Economie, Bruno Le Maire (foto), de omzetgrens van een micro-entreprise verdubbelen om de ondernemingszin van de Frans ingezetenen nog meer te stimuleren. De bovengrens om onder dit regime te vallen lag op een jaaromzet van € 33.100 voor het leveren van diensten en zal vanaf 2018 dus worden verhoogd naar € 66.200. Wanneer u handelt in goederen gaat de grens van € 82.800 naar €165.600 per jaar. Onder het leveren van diensten valt uiteraard ook het verhuren van een of meerdere vakantiehuizen. Dit biedt dus mooie voordelen voor verhuurders die een jaarlijkse omzet van bijvoorbeeld € 50.000 hebben.

www.maisonenfrance.com

ART EN FRANCE SAMENGESTELD DOOR MARTHA HAMNACHE

Angela Evers

Marie-Hélène Stokkink

uur. Voor meer informatie: art-ballancourt.fr. Zijn werk is tevens te zien in het weekend van 11 en 12 november tijdens de 5e salon ‘van klein formaat’ Mond’Art gehouden in de zaal Ferdinand Pelletier te Mondeville. Adres: Route de la Padôle in Mondeville. Dagelijks van 11.00 tot 18.00 uur. Vernissage 11 november om 18.00 uur.

Barbara van der Ende

ÎLE DE FRANCE BARBARA VAN DER ENDE doet mee aan Diz’Arts, van 30 oktober t/m 5 november, 2 rue du mont Cenis (naast de kerk Saint-Pierre de Montmartre) op Montmartre in Parijs. ANGELA EVERS exposeert van 4 oktober t/m eind februari in 8 Maison en France

Galerie Carré d’Artistes, 66 rue Saint-André des Arts, Parijs. Van 17 t/m 26 november doet DUP mee aan de 38ste Salon Art in de Espace Daniel Salvi in Ballancourt-sur-Essone (onder Parijs). Adres: 2 rue de Colombes. Openingstijden: dagelijks van 14.00 tot 21.00

EAUFUMÉ is een van de deelB nemers. 3 rue Saint-Flaive. www.arami95.com

GRAND EST Op 24, 25 en 26 november doet MARIANNE VAN NUNEN mee aan de salon d’Automne de l’art Contemporain van Villesur-Lumes in de gelijknamige plaats in de Franse Ardennen.

MARIE-HÉLÈNE STOKKINK exposeert haar dierenaquarellen van 12 november t/m 10 december in het Hôtel de Ville in Bry-sur-Marne tijdens de 41e editie van de Salon National des Artistes Animaliers. www.artistes-animaliers.com

BOURGOGNE-FRANCHE-COMTÉ

Van 25 november t/m 3 december kunt u in het Théâtre Pierre Fresnay in Ermont naar de expositie Arami 2017. VIVIANE

Een expositie van NELLEKE SMIT, van 1 oktober t/m 31 december bij Galerie ‘à Suivre’ in de Grand’Rue (rue Jean Moulin) in Beynat, in de

De etsen van FRANK VAN VEEN zijn het hele jaar te zien in het restaurant van Hotel Lanoiselée in Saint-Honoréles-bains in de Morvan.

NOUVELLE AQUITAINE

www.art-en-france.nl

WINTER 2017/2018

Dup

Viviane Beaufumé

Dup

NEDERLANDSE EN VLA AMSE KUNSTENA ARS IN FR ANKRIJK

Marianne van Nunen

Carla Kleekamp

Limousin. Verder exposeert zij het hele jaar bij Atelier en Galerie ‘Chez de la Bouscarel’, in Albussac. Op afspraak geopend. 0033-6.30.87.60.42 of 0033-5.55.28.63.37.

NEDERLAND Het werk van BERNARD DE WOLFF (Parijs) is het hele jaar te zien bij Galerie de Twee Pauwen aan het Noordeinde in Den Haag en bij Galerie Villa

Nelleke Smit Des Beaux Arts, Jan Deckersstraat 45 in Heeze. VIOLET ROEST (Ardèche) exposeert onder de titel ‘Thuiskomen’ van 4 november tot 2 Bernard de Wolff

december bij de KopSgalerie, Keizerstraat 71c in Scheveningen. kunstopscheveningen.nl. CARLA KLEEKAMP (Ardèche) exposeert de hele maand december bij genootschap ‘Kunstliefde’, Nobelstraat 12a, Utrecht. www.kunstliefde.nl De etsen van FRANK VAN VEEN zijn van 29 september t/m 31 januari 2018 te zien in het ‘Zaken en Bestuurs Centrum’ in Sint-Oedenrode aan het Bastion 1-5. III Frank van Veen

www.maisonenfrance.com

ONTDEK ALS GOD IN FRANKRIJK, HOE FIJN NEDERLANDSE TV IS MEER WETEN over wat je allemaal kunt kijken?

Ga naar onze website en vraag één

GRATIS Totaal TV tv-gids aan

Maak van je tweede huis je thuis met tv van Canal Digitaal ■ Ruim 400 zenders, waarvan 60 in HD ■ Uiteraard alle populaire Nederlandse en Duitse zenders ■ Installatie door lokale partner ■ Al vanaf € 19,95 per maand

Ontdek iets bijzonders

www.canaldigitaal.nl/frankrijk

Canal Digitaal® is een merk van M7 Group S.A. | Gevestigd Rue Albert Borschette 2, L-1246 Luxembourg | R.C.S. Luxembourg : B 148.073 | Vestigingsvergunning n° 00143760/1

COLUMN: FRANSE TAAL SYLVAIN LEL ARGE

Chapeau!

WINTER 2017/2018

Amper een eeuw geleden kon je iemands vak aflezen aan wat hij op zijn hoofd had: de cuisinier droeg zijn toque, de gendarme zijn képi en de machiniste zijn casquette. Nu is dat niet meer zo duidelijk. Dommage. De facteur fietst tête nue en de vrouwen lopen en cheveux op straat, iets wat ooit ondenkbaar was. Maar gelukkig is de chapeau wel in leuke uitdrukkingen in onze taal blijven hangen. Porter le chapeau betekent dat je verantwoordelijk wordt gesteld voor misstappen die anderen hebben begaan. Iets heel anders dus dan porter la culotte. Manger son chapeau doe je – figuurlijk – als boetedoening bij het verliezen van een weddenschap. Chapeauter betekent daarentegen dat je van een afstand aanstuurt, of als eindbaas leidinggeeft. En dan komt de beroemde ‘pet af’: chapeau! Geen Nederlander die deze uitdrukking niet kent, maar ook geen Nederlander die het juiste gebaar erbij maakt. Niet het lichten van een denkbeeldige pet, maar met een soepel gebaar van je wijsvinger boven je wenkbrauw tikken! Comme ça! En nu in de spiegel oefenen: dat is goed voor je Franse lichaamstaal en ook voor je zelfvertrouwen! Chapeau! III * Charlot: de Franse naam van Charlie Chaplin

L’

HABIT NE FAIT PAS LE MOINE, BEWEERT MEN. MAIS LE chapeau, si! Want wie zou Maurice Chevalier herkennen zonder zijn canotier, Napoléon zonder zijn bicorne, Marianne zonder haar bonnet phrygien? Cousteau zonder zijn bonnet rouge is Cousteau niet meer, en de melon van Charlot* is een wezenlijk onderdeel van zijn personage. Ikzelf, votre serviteur, zou zonder mijn sacro-sainte casquette door mijn eigen buurman niet herkend worden. Le chapeau fait l’homme! Et le béret, le Français! Die beroemde béret, is, met de baguette bien cuite, de gauloise*, de litron de vin rouge en de charentaises* het onmiskenbare attribuut van DE typische Fransman (als die al bestaat). Oorspronkelijk door herders uit de Pyreneeën gedragen, heeft hij het best ver geschopt en is hij een wereldster onder de hoofddeksels geworden: niet alleen Donald Duck draagt hem graag, maar hij staat ook kranig op zowat alle militaire koppen van de wereld. Waar komt eigenlijk dat succes vandaan? Heel simpel: in een oogwenk rol je hem op, hij is niet kapot te krijgen en door zijn vele kleuren, vormen en draagwijzen is hij een goede manier om een eigen identiteit aan elk regiment te geven. Bovendien beschermt hij tegen kou, klappen en regen: is het plateau breed genoeg, dan houd je zelfs drogen voeten, zegt men. De authentieke béret wordt van zuiver wol gemaakt, eerst gebreid en vervolgens in een bad gekamd en vervilt. Daarna wordt hij op een mal gedroogd. Het staartje (in het béarnais* de cabilhou: het enkeltje) is het eindpunt van de wollen draden én de trots van de eigenaar. Het afknippen bij een ander wordt als een grove belediging gezien. Als je dat maar weet!

ne gauloise: bekend Frans sigarettenmerk U (de andere is de gitane) Les charentaises zijn pantoffels (in het Frans zeg je van iemand die liever voor de tv zit dan sport, dat hij een pantouflard is) L e béarnais is de streektaal van de Béarn, in de Pyreneeën, patrie van de béret (dat deze uit Basken land zou komen is een historische misvatting)

Sylvain Lelarge geeft vooral in Frankrijk, maar ook in Nederland bijzonder efficiënte en plezierige cursussen Frans voor actieve francofielen. Vindt u het leuk om zijn bundel met vroegere columns te lezen, mail dan met Sylvain via contact@talenvoortalent.nl of bezoek www.talenvoortalent.nl www.maisonenfrance.com

Juridische Adviespraktijk Bosscher

Nederlands / Frans recht

Mr Mireille Bosscher kandidaat-notaris Nassauplein 36 2585 ED Den Haag (Pays-Bas) +31 (0)6 426 61 075 info@bosscher-advies.nl

www.bosscher-advies.nl

U WAAGT DE SPRONG… U WAAGT DE SPRONG …

… WIJ VINDEN DE BESTE HYPOTHEEK

…WIJ VINDEN DE VOORDELIGSTE HYPOTHEEK Hypotheek & Buitenland begeleidt al sinds 2003 kopers van een huis in Frankrijk bij het verkrijgen van een hypotheek. Wij kennen de weg en weten hoe het voor elkaar te krijgen bij de Franse banken. Wij staan onze klanten bij van de eerste oriëntatie tot de acte authentique. Bezoek de internetsite voor meer informatie over onze dienstverlening of bel: 020 - 330 0139.

Soms bent u het beste af met een Nederlandse bank voor uw hypotheek, maar soms ook met een lokale. Hypotheek & Buitenland is een onafhankelijk adviseur die de weg kent in het hypothekenlandschap voor Frans, Italiaans, Belgisch, Duits, Portugees en Turks onroerend goed. Wij kunnen de financiering van uw huis over de grens vanuit Nederland realiseren en staan u bovendien bij gedurende het hele traject van koop. Van ‘compromis de vente’ tot ‘acte authentique’. Van ‘contratto preliminare di vendita’ tot ‘atto di compravendita’. Bezoek onze informatieve internetsite voor meer informatie over onze dienstverlening of bel: 020 - 330 0139.

www.hypotheekenbuitenland.nl www.hypotheekenbuitenland.nl

MAISON EN FR ANCE

REGIO: LOT & DORDOGNE DRIELUIK Tochtje langs de Lot Anke de Bruijn’s emigreertips Vocabulaire: boekfragment uit ‘Frisse start in La Douce France’ STREEKRECEPT Soep van potimarron met kastanjes DE EENVOUD VAN GELUK Bouwstijlen in de Lot en de Dordogne

www.maisonenfrance.com

GROTE FOTO: SAINT-CIRQ-LAPOPIE © LOT TOURISME, C. NOVELLO PORTRETFOTO ANKE DE BRUIJN © REIN VAN DER ZEE

Anke de Bruijn, bekend van haar column in Maison en France en haar verhalenbundel Frisse start in La Douce France, woont al jaren in de Lot. Dat de streek haar zeer lief is, blijkt wel uit het drieluik dat ze voor deze editie samenstelde, bestaande uit een sfeerimpressie, emigratietips en een fragment uit haar boek. 14 Maison en France

REGIO: LOT & DORDOGNE ANKE DE BRUIJN â&#x20AC;&#x201C; WINTER 2017/2018

www.maisonenfrance.com

ALBAS © LOT TOURISME, C. NOVELLO

1. TOCHTJE LANGS DE LOT EEN SFEERIMPRESSIE …

De Lot, het stille en verrassende buur-departement van de Dordogne. Stil vanwege het gebrek aan toeristenstromen. Verrassend omdat er naar de mooiste plekjes geen bord of gids verwijst. Stap in de auto en zie gewoon waar je uitkomt. Onderweg duiken allerlei juweeltjes op.

OOR DE LOL EEN STUKJE GAAN rijden: in Nederland haal je het niet in je hoofd. Maar hier in de Lot is een tochtje maken iets verrukkelijks, zeker op een mistige oktober-ochtend met de belofte van mooi weer. Rijden tot de mist optrekt en plaatsmaakt voor weer een stralende herfstdag. Mijn lievelingsweg is de D45 vanuit het noorden langs Les Arques, bekend van het Zadkine-museum en een sterrenrestaurant. Ouderwets Franse platanenlaantjes en grazende koeien met horens leiden een bebost heuvelgebied in. Sla bij Les Arques linksaf richting dorp, maar blijf de D-weg volgen en je komt in een sprookjesachtig niemandsland. Tegen een heuvelflank doemt het kasteel van Pechaurier op. Het verhaal gaat dat de renaissance-bibliotheek van het kasteel – tot voor kort nog deels een

16 Maison en France

ruïne – korte tijd bewoond is geweest door nomaden die de nog overgebleven boeken hebben opgestookt om de winter door te komen.

Schilderachtige dorpen De D45 is bochtig en smal en natuurlijk kom ik precies in een bocht een convoi exceptionnel tegen. De vrachtwagen en ik manoeuvreren voorzichtig om elkaar heen en we zwaaien. Het kan allemaal relaxed en vriendelijk, er is verder zo weinig verkeer. In de twintig minuten die volgen, zijn er vijf tegenliggers. Aan het einde van het smalle en beboste beekdal breekt het landschap open: in de verte de heuvels langs de Lot, waar de druivenoogst allang weer achter de rug is. Hier liggen twee onbekende, maar schilderachtige dorpen. Les Junies heeft een 14e-eeuws kasteeltje en een

klooster dat door de plaatselijke bevolking in ere hersteld wordt. Castelfranc is een pareltje met kriskras gelegen huizen, een publieke tuin, een wandelpad langs de rivier en twee restaurants.

Zonbeschenen spinnenwebben en felgele herfstbloemen Boven en langs de Lot hangt een dikke mist. De velden met druivenstokken zijn net te herkennen. Statige landhuizen doemen uit de wolken op. Om de rivier over te steken, sla je rechtsaf naar Anglars, waar in de nu iets optrekkende nevel vaag de torens van een kasteel te zien zijn. In het volgende dorpje, Juillac, hangt een heel smalle brug over de Lot, die hier een paar extreme meanders maakt. De laatste mistflarden hangen nu boven de bomen. In de bermen knalrode wingerd, zonbeschenen spinnenwebben, felgele herfstbloemen. Daarachter de al iets kleurende bossen tegen een strakblauwe hemel. Waar het vanmorgen nog nauwelijks zes graden was, zal het vandaag weer opwarmen tot een graadje of twintig plus. Het is half elf. Tijd voor een petit café op het dorpsplein in Albas. III

REGIO: LOT & DORDOGNE WINTER 2017/2018

2. ANKE’S EMIGREERTIPS Dat gastenverblijf voor familie en vrienden kan best even wachten, het zwembad misschien ook wel.

dorp, zodat je mensen ontmoet. Zijn er winkels in de buurt? Arts, tandarts, ziekenhuis? Hoe belangrijk vind je de oudedagvriendelijkheid van je huis: trapjes, hoekjes, bewerkelijk terrein, toegangsweg (denk aan steil, smal, onverhard)? Waar is de internetontvangst goed, waar niet? En dat mooie, enorm grote droomhuis, wat kost dat eigenlijk in de taxe foncière?

5. Neem de tijd (1): huis (ver)bouwen

1. Leer nu Frans

3. What about English?

Dit is een inkopper, maar wel eentje die vaak onderschat wordt. Begin nu met het oefenen van je Frans en wacht niet tot je huis gekocht of verbouwd is. Kies een docent die de nadruk op conversatie legt. Sta jezelf toe om de meest vreselijke taalfouten te maken, vooral wanneer je tegenover een echte Fransman staat. Stap over je schaamte heen. Je zult beloond worden met schouderklopjes, correcties, verontschuldigingen voor die correcties en een vrolijk moment met de mensen van de streek.

Een niet heel voor de hand liggende tip, maar wel goed voor een schat aan waardevolle informatie, contacten, nieuwe vrienden of hobby’s: de Engelstalige gemeenschap. Een nuttige bron voor wie verder wil kijken dan Nederlandse initiatieven of voor wie de Franse taal (nog) een grote drempel is. Engelsen, Amerikanen en Canadezen wonen al jaren in dit gebied en zijn goed georganiseerd. Het gratis Engelse tijdschrift Quercy Local is te vinden op internet, verschijnt vier keer per jaar en staat vol met artikelen en tips, van schrijfclubs via de anglicaanse kerk tot en met oldtimer-fans.

2. Sluit je aan Hoe leer je snel veel mensen kennen? Ga bij een club. De Lot bruist van de activiteiten. Denk aan wandelclubs, schilderen, koken, tango, pilates, yoga, zangkoren, huisdierenclub, brei-café’s, imkers, eetbare-wilde-plantencursussen, de kringloopwinkel van het Rode Kruis. Tip: het plaatselijke Office de Tourisme weet alles. Voor wie een passie voor geschiedenis heeft: veel dorpen hebben projecten op het gebied van le petit patrimoine, het historische erfgoed. Men werkt samen aan de restauratie en culturele invulling van een kasteel, kerk of klooster.

CAHORS

4. Huur voordat je koopt Als dit de plek wordt waar je hopelijk de rest van je leven doorbrengt, wees dan kritisch. Ga een huisje huren, liefst in een

Zo snel mogelijk het huis klaar hebben, dat willen we allemaal wel. Bedenk echter dat emigreren geen kattenpis is. Iedereen weet hoe stressvol verhuizen is; tel bij emigratie nog een paar puntjes erbij. Ook (ver)bouwen staat hoog op de stresslijst. Wil niet te veel in één keer. Je zult achteraf blij zijn dat je niet alles tegelijk hebt aangepakt. Dat gastenverblijf voor familie en vrienden kan best even wachten, het zwembad misschien ook wel. Ander voordeel is dat je rustig kunt nadenken of bepaalde plannen wel moeten worden uitgevoerd, of op de manier waarop jij of de architect het bedacht had.

ROCAMADOUR

6. Neem de tijd (2): medemensen Geef je nieuwe omgeving de tijd om ook aan jou te wennen. Dat geldt zeker voor de plaatselijke bevolking in La France Profonde. Veel signalen kunnen voor ons, extraverte Hollanders, verwarrend zijn. De klassieke weigering om Engels te spreken is vaak pure onzekerheid. Een fronsende blik is meestal een nieuwsgierige blik. Een knikje of een gedagje van jouw kant, zelfs vanachter het stuur van je auto, doet wonderen. En wanneer je je eigen verlegenheid overwint en met een duidelijk ‘Bonjour’ een winkel, een wachtruimte of een apotheek binnenstapt, zul je merken hoezeer dat gewaardeerd wordt. Iedereen vindt het fijn om zich gezien te voelen.III www.maisonenfrance.com

REGIO: LOT & DORDOGNE

3. VOCABULAIRE

BOEKFRAGMENT UIT ‘FRISSE START IN LA DOUCE FRANCE’ VAN ANKE DE BRUIJN

‘U

NE ÉPAVE, S’IL VOUS PLAÎT,’ WIJS IK NAAR EEN RUSTIEK uitziende broodbol. ‘Ah, un pavé,’ corrigeert de bakkeres vriendelijk, zonder een spier te vertrekken. Wel verdorie. Épave betekent autowrak. Dat weet ik toch. Pave, pavé, pavane, épave. Het valt niet mee uit al die woorden het juiste te kiezen. De gevolgen van het verkeerde woord worden serieus als ik eters uitnodig en een extra lekker kipje bij de boer ga halen. Per telefoon bestel ik een poule. Vanmiddag klaar, belooft de boerin en als ik eindelijk de boerderij gevonden heb, staat een grote plastic zak klaar met twee kilo kip. Een dikkerd, denk ik nog. De boerin graait wat in de koelkast en trekt twee karkassen in een ander plastic zakje. ‘Dat maakt de soep extra lekker,’ zegt ze vriendelijk. ‘Je krijgt ze cadeau.’ Ik wil zeggen dat ik geen soep ga maken, maar lekker zo’n hele kip uit de oven met een bruin korstje, maar ik vind zo snel de woorden niet. Thuisgekomen plemp ik de kip op het aanrecht. Foei, die ziet er wel heel dik uit. Eerst maar eens al die huid eraf halen. Een halve centimeter vel heeft ze. Zo’n vette kip heb ik nog nooit gehad! En wat een lillerig vlees. Ik begin een beetje zenuwachtig te worden. Van de weeromstuit slacht ik het hele beest uit elkaar, alsof ik in haar binnenste nog wat heil verwacht. Niet veel soeps, daar binnenin. Een wat oud uitziend levertje. Hm. Ik besluit van dit rare beest een stoofpotje te maken, dan valt het niet zo op. Het bezoek is erg beleefd en het stoofpotjesvlees is aan de taaie kant. De volgende dag koop ik een kip op de markt. ‘Une poule alstublieft,’ zeg ik tegen de dame achter haar geslachte kippen en parelhoentjes. ‘Die heb ik niet,’ zegt ze verontschuldigend. ‘Maar wat is dit dan?’ wijs ik naar haar koopwaar. ‘Dat zijn poulets.’ ‘Maar wat is een poule dan?’ ‘Een poule is een soepkip. Maar wilt u niet een poulet proberen?’ Ze maakt een weids handgebaar boven haar dode beestjes. ‘Die zijn heerlijk hoor. Vooral in de oven.’

van chips hou net als zij, wijzend op mijn voorraad bovenop de kar. Moeder is intussen terug in de rij en dochter associeert er vrij op los door te vertellen dat maman verpleegster aan huis is. ‘En mijn papa, die werkt met cassos!’ vertelt ze trots en met stemverheffing. Ik knik vriendelijk want dat woord ken ik niet. Moeder verschiet van kleur en geeft een ruk aan de arm van het kind. ‘Cécile!’ bijt ze haar toe. ‘Dat zeg je niet!’ en tegen mij: ‘Het spijt me! Sorry! Ik ben gegeneerd!’ Ik zeg dat ik geen idee heb wat een cassos is, maar dat helpt niet. De jonge moeder kijkt gepijnigd om zich heen en ik word steeds nieuwsgieriger. ‘Wat is dat dan?’ vraag ik zo zacht mogelijk. ‘Dat zijn mensen met problemen!’ roept Cécile. ‘En papa lost ze op!’ De arm van Cécile krijgt nog een ruk, een iets hardere dit keer. Ze klapt haar mond dicht. Dit gaat een gezellig linguistisch onderonsje worden. De moeder heeft begrepen dat ik haar echt niet in de maling neem en zegt, terwijl ze stevig in de arm van een nu heel brave dochter knijpt: ‘Dat is spreektaal voor cas sociaux, sociale gevallen. We moeten beter op onze woorden letten. Kinderen…’ Ze heeft nu rode vlekjes in haar hals. ‘Ik heb een heel leuk gesprek met haar gehad,’ zeg ik naar waarheid. ‘Ze heeft me een nieuw woord geleerd.’ De blik van de moeder wordt ietsje milder. Cécile kijkt op haar allerliefst. Gedoseerd lichaamsgeweld helpt bij Franse kinderen best goed. Als ik mijn boodschappen heb afgerekend en ingepakt, zegt Cécile beleefd au revoir, net als de moeder, die er nog een verontschuldigende glimlach achteraan gooit. Op de parkeerplaats kom ik mijn fysiotherapeut tegen. ‘Wanneer kom je weer?’ buldert hij. ‘Mercredi, c’est bon?’ ‘Meeercredi,’ brult hij. ‘Dat zei ik toch.’ ‘Je spreekt het niet goed uit. Mercredi.’ ‘Mercredi.’ ‘Non! Merde! Mercredi! Klinkt hetzelfde.’ ‘Merde,’ probeer ik, ‘mercredi.’ ‘Voilà,’ zegt de fysio tevreden. ‘Nou vergeet je het niet meer.’ III

Ze maakt een weids handgebaar boven haar dode beestjes. ‘Die zijn heerlijk hoor. Vooral in de oven’

In de rij bij de Intermarché voel ik dat ik bekeken word. Ik kijk om en vervolgens omlaag. Een piepklein meisje van een jaar of zes staat me strak aan te kijken. ‘Bonjour,’ zegt ze, zoals alle Franse kinderen, wacht geen antwoord af en zet het onmiddellijk op een ratelen. Dat haar moeder even iets halen is en dat zij op de plek in de rij moet passen. En dat ze vandaag vrij heeft omdat de leraren staken. En of ik ook 18 Maison en France

STREEKRECEPT RECEPT: ANKE DE BRUIJN – WINTER 2017/2018

Soep van potimarron met kastanjes Het noordoosten van de Lot en de Périgord Noir staan vol met kastanjebomen. De kastanje is hier al sinds de middeleeuwen net zo bekend als de truffel en heeft allerlei gezonde eigenschappen: het is een bron van magnesium en heeft een hoog proteïnegehalte. Bovendien maak je er de heerlijkste glutenvrije pannenkoeken én soepen mee.

Kastanjes Zelf kastanjes zoeken en bereiden is een tijdrovende klus, maar er zijn veel plaatselijke producenten in het zuidwesten die ingemaakte kastanjes, crème de marron of kastanjemeel in bio-winkels of op de markt aanbieden. Potten met kastanjes blijven maandenlang goed. Heerlijk om bijvoorbeeld mee te laten stoven met het wilde zwijn op Eerste Kerstdag … Is het nou marron of châtaigne? Ze komen allebei van hetzelfde natuurproduct: de castanea sativa. Wanneer je het stekelige omhulsel openmaakt, zitten daar drie vruchten in. Snij de harde huid los. Vind je onder de harde huid het bekende bittere dunne huidje, dan heb je met een châtaigne te maken. Deze gaat in de purree, de farci en de soep. De kastanje

die dat huidje niet heeft, is de marron en wordt verwerkt in crèmes en taarten.

Pompoen Ons andere ingrediënt, de pompoen, heeft vele namen in het Frans: courge, citrouille, potiron en potimarron, om er maar een paar te noemen. De potimarron, in Nederland bekend als hokkaido, is mijn favoriet omdat je die niet hoeft te schillen. Sterker nog, de donker oranje huid geeft een mooi kleureffect in een gepureerd soepje.

Recept Het recept is snel en simpel: »» Hak de pompoen in twee stukken en schraap de pitten eruit. »» Uitspoelen onder stromend water en in stukken snijden.

»» Voeg toe: een liter water, een in stukken gesneden ui, twee bouillonblokjes en 500 gram tamme kastanjes uit pot of blik. Breng aan de kook. »» Draai het vuur laag en laat twintig minuten zeer zacht pruttelen. Zet de staafmixer erin en pureer. Een teveel aan soep laat zich gemakkelijk invriezen of in luchtdichte potten een half uurtje in een grote pan met water steriliseren. »» Proef of er nog iets bij moet, bijvoorbeeld een schepje kerriepoeder, chilivlokken of zwarte peper. »» Voor het opdienen garneer je de soep met peterselie en een kloddertje crème fraîche. Bon appétit! www.maisonenfrance.com

DE EENVOUD VAN GELUK UNIEKE BOUWSTIJLEN IN DE LOT EN DE DORDOGNE Eeuwenlang zijn de landstreken Quercy en Périgord – de huidige departementen Lot en Dordogne – door de Engelsen en de Fransen bevochten. Niet zo gek, want naast de strategische ligging is het er heel aangenaam wonen.

ET ADEMBENEMEND MOOIE landschap is bezaaid met monumentale dorpjes en stadjes. Overal zie je prachtige natuurstenen huizen, vaak met karakteristieke duiventorens, indrukwekkende kastelen en imposante Bastides. De en pierres apparentes huizen zijn letterlijk opgebouwd uit gestapelde keien met leem ertussen. De typische muurtjes die vaak door het landschap slingeren zijn van pierres sèches, droge stenen zónder leem gemaakt. De daken zijn meestal gedekt met platte pannen die elkaar voor 3/4 overlappen. In de tuin is vaak een citerne (wateropvang) te vinden, want de Lot kreeg pas in de jaren zestig leidingwater.

Dichtgemetselde ramen, minder belasting Bij een gemiddeld boerenhuis begint de muur beneden met een dikte van zo’n 70 cm. Per etage wordt dat iets minder. De karakteristieke duiventoren was echt

20 Maison en France

bedoeld voor duiven die gefokt werden voor vlees en mest. Soms zie je bij deze huizen dichtgemetselde ramen. In vroeger tijden werd lokale belasting geheven over het aantal ramen van een huis; als je dus een raam dichtmaakte, scheelde dat weer een paar francs! Ook zie je soms een stukje muur opgemetseld met rode bakstenen. Hierachter zit vaak de schouw of een zogenaamde placard, een ouderwetse inbouwkast. Voor de balken werden eiken gekapt. De vloeren zijn meestal van kastanjehout, omdat daar geen insecten aan gaan knagen.

– ter vergelijking: Nederland heeft ruim 400 inwoners per km²! – heerlijk rustig. Toch is er van alles te doen. Vooral in de periode tussen mei en november worden overal dorpsfeesten, tentoonstellingen, concerten en theatervoorstellingen georganiseerd. Bovenal is het echter een ideaal gebied om te wandelen, fietsen, zwemmen of met de auto rond te toeren over de stille kronkelweggetjes. Hier kun je echt onthaasten en even stilstaan bij de eenvoud van geluk. III

Onthaasten Doordat de Fransen over het algemeen niet zo van veranderingen houden zijn veel voorbeelden van deze prachtige bouwstijl bewaard gebleven. De mooie huizen, de schitterende natuur en het prettige klimaat, maken de streek aantrekkelijk om in te wonen. Bovendien is het met gemiddeld 35 inwoners per km²

Karakteristieke ‘pigeonnier’

REGIO: LOT & DORDOGNE

MARTIN SMULDERS (BOURIANE MAISONS) â&#x20AC;&#x201C; WINTER 2017/2018

Bastide en pierres apparentes

Tussenmuur met pierres apparentes

www.maisonenfrance.com

LU – BOEKEN

WINTER 2017/2018

Handboek emigratie Jaarlijks vertrekken duizenden Nederlanders om een nieuw bestaan op te bouwen in een ander land. Het aantal mensen dat met deze gedachte speelt is daarvan zelfs een veelvoud. Speciaal voor hen is dit handboek geschreven waarin op een heldere manier wordt uitgelegd wat er allemaal komt kijken bij een emigratie. Vermoedelijke publicatiedatum: 1 februari 2018. Succesvol emigreren. Eric Jan van Dorp. Grenzenloos. € 24,95

De ideale reisgenoot De wegenatlas Michelin Frankrijk 2018 is een handige atlas op schaal 1 / 200.000 aangepast aan het wegennet van het land. U vindt er de grote wegen, plaatsnamenregister en stadsplattegronden. Spirale binding, gemakkelijk in gebruik maakt deze atlas ideaal! Atlas Michelin Frankrijk 2018. Michelin. € 19,95

Wat weten we van Frankrijk? Met zijn scherpe blik schrijft de Nederlandse Parijzenaar Wilfred de Bruijn over het land waar hij steeds meer van houdt: Frankrijk. Het staat elk jaar weer met stip op nummer één op het lijstje van populaire vakantielanden. Zon, rust, prachtig landschap, lekker eten, wijn – het bourgondische leven trekt. Maar klopt dit beeld van ons droomland Frankrijk wel? Op zoek naar mijn Frankrijk. Wilfred de Bruijn. J.M. Meulenhoff. € 19,99

Hotspots voor fashion lovers Wat zijn de beste plekken voor een fashionista in Parijs om te eten, shoppen, ontspannen en overnachten? In dit boek leidt de bekende mode-illustrator Megan Hess van onder andere Prada, Dior en Yves Saint Laurent je door de lichtstad en deelt daarbij al haar insidertips. Parijs is het tweede deel van haar serie over klassieke modebestemmingen. Getekend in de stijl die Coco Chanel zo aantrekkelijk maakte. Parijs. Megan Hess. Kosmos Uitgevers. € 17,50

Achtervolging in Zuid-Frankrijk Na een telefoontje van de politie vliegt Lotte Pradel halsoverkop naar Zuid-Frankrijk. Haar vier jaar jongere en autistische broer Felix wordt verdacht van de moord op hun vader, hun stiefmoeder en een nog onbekende vrouw. Hoewel Lotte met haar vader – een oudpoliticus – heeft gebroken en ze Felix sindsdien niet meer heeft gezien, weet ze één ding zeker: haar broer kan onmogelijk de dader zijn. Op het politiebureau ontmoet ze Felix voor de eerste keer na tien jaar. Het contact verloopt buitengewoon stroef. Maar als Felix ontsnapt, kan Lotte niet anders dan hem volgen. Broertje. Michael Berg. The House of Books. € 19,99

22 Maison en France

COLUMN ANKE DE BRUIJN

WINTER 2017/2018

Op de filmset

Schotse mee. Er komt een grote zak chips tevoorschijn. Dat kan niet waar zijn. Het is nog geen half twaalf! Philippe trekt de zak open. ‘Nou, wat drinken we? Willen jullie een pastis?’ We kijken hem ontzet aan. ‘Geen pastis?’ vraagt hij onschuldig. ‘Een Suze dan?’ Ach natuurlijk. Dit is apéritif-tijd. Als je in een restaurant gaat lunchen, wordt ook altijd gevraagd of we een apéritif blieven. Maar dit is anders. Bij iemand thuis, op een doordeweekse ochtend, net na de koffie. Alsof iemand op klaarlichte dag de gordijnen dicht trekt. ‘Attends,’ zegt Philippe. Hij beent naar de woonkamer, zegt daar tegen de Cannes-laureaat sorry dat hij stoort maar hij moet echt even bij de kast. De Engelse sopraan en ik kijken elkaar aan. We horen flessen tegen elkaar aan klonken en Philippe is alweer terug. Hij zet gedecideerd drie glazen en een fles op tafel. Die is behalve met vocht ook gevuld met takjes, bloemetjes en blaadjes. ‘Zelf gemaakt,’ zegt Philippe trots. ‘Een plantje uit de bergen. Illegaal geplukt. Maar het is gewoon trop bon dus ik moest het hebben. Eigenlijk drink je het na de maaltijd, trouwens.’ Hij schenkt ons een half glas limonadeglas in. ‘Dertig procent,’ zegt hij achteloos. We nippen. ‘Oh dear,’ zegt de sopraan. Philippe trekt een zakje olijven open. ‘Die van Crespo zijn de beste, wist je dat? Ik ga straks lunchen met m’n tante. Mosselen met friet in Marminiac.’ Als alle interviews zijn opgenomen, steekt de filmer zijn hoofd om de keukendeur. ‘Wie gaat er mee een biertje drinken?’ ‘Oh, prima,’ roept Philippe. Cultuurverschil. Straks tegen half één zitten de meeste Fransen aan de drie gangen, de soep niet eens meegerekend. Dan kun je best een Alpenbittertje hebben. Philippe wel, in elk geval. III

Er komt een grote zak chips tevoorschijn. Dat kan niet waar zijn. Het is nog geen half twaalf

N DE HUISKAMER VAN PHILIPPE WORDT gefilmd. Philippe is de nieuwste aanwinst van ons koor: jong, energiek, Frans en blij dat hij hier in Cazals heeft teruggevonden wat hij in Lyon achterliet: mensen met een passie voor zingen. Philippe mag dan ook meedoen in de documentaire. Ons koor krijgt namelijk een korte film over vijf jaar Chorale de Cazals. Het item wordt geproduceerd door een filmmaker met een uilenbril en een petje. Hij komt uit Parijs en heeft een prijs gewonnen op het filmfestival van Cannes. En nu staat hij in de huiskamer van Philippe. Hij wil ons filmen omdat hij in vuur en vlam raakt van sociale projecten. Dus zodra hij hoorde dat ons koor internationaal is, Frans-Engels-Nederlands-Iers-Schots-Amerikaans, kwam hij een repetitie filmen en gaat hij ons interviewen. Een Engelse sopraan als import, de Schotse alt die het koor heeft opgericht, Philippe als Franse import (hij komt toch helemaal uit Lyon) en mij als chef – ook import. Camera, lampen en geluid zijn geïnstalleerd en we wachten aan Philippes keukentafel tot de filmmaker ons een voor een komt halen. ‘Zachtjes praten,’ zegt hij tegen de achterblijvers. ‘Je hoort in de woonkamer meer dan je denkt.’ We knikken gehoorzaam. ‘Jij eerst,’ wenkt de filmer mij. Ik volg braaf, frunnik een minimicrofoontje onder mijn kleren en neem onwennig plaats op de bank. Maar de filmer stelt zijn slachtoffers geroutineerd op hun gemak en voor ik het weet zit ik te orakelen over mijn geliefde koor. Als ik terug ben in de keuken, staat Philippe in een kastje te rommelen. ‘Ik heb honger,’ mompelt hij en de filmer wenkt de

Anke de Bruijn organiseert zangvakanties in de Lot / Périgord, waar zij zich graag laat inspireren door de Franse art de vivre. www.zingvakantie.nl www.maisonenfrance.com

Zorgeloos verhuren? Wij beheren en verhuren al meer dan tien jaar vakantiewoningen in heel Frankrijk. Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? www.libertyresorts.nl â&#x20AC;˘ info@libertyresorts.nl tel. 0318-47 07 00

Ontdek jouw vakantiehuis in Frankrijk

Ontdek het authentieke Frankrijk op jouw manier. Boek nu een vakantiehuis of B&B op www.gites.nl Of regel zelf de verhuur of verkoop van je Franse huis!

MAISON EN FR ANCE

WONEN EN WERKEN JAN RENETTE De Nederlandse fotograaf van Toulouse HUIS & INTERIEUR Beitelen aan een rustige inrichting BINNENKIJKEN BIJ â&#x20AC;¦ Hilde in de Gard TUINTIP Kies voor een notenboom GEZONDHEIDSZORG Voor- en nadelen van Franse ziekenhuizen MOOI OPGEKNAPT Geslaagde verbouwing in de Haute-Vienne GENS AU BOULOT Yogalerares Ellen Both

www.maisonenfrance.com

‘Frankrijk is enorm

fotog

De heuvels van Balma, met uitzicht op de stad Toulouse, dat is ‘thuis’ voor Jan Renette. Al 25 jaar woont en werkt hij in Frankijk. Oorspronkelijk als ingenieur in de luchtvaart, maar de laatste jaren steeds meer als artiste-photographe. FOTO: JAN IN EEN BREGUET XIV DUBBELDEKKER

26 Maison en France

WONEN EN WERKEN BEELD: JAN RENET TE – WINTER 2017/2018

eniek’ FOTOGRAAF JAN RENETTE VOELT ZICH THUIS IN DE HAUTE-GARONNE

www.maisonenfrance.com

HET EIGEN HUIS IN DE HEUVELS VAN BALMA

Een back home gevoel heb ik niet meer.

Ik voel me nu meer een toerist

‘D

E LUCHTVAARTWERELD IS altijd mijn grote passie geweest,’ vertelt Jan Renette. Als jongen van 16 jaar begon ik al met zweefvliegen in Hilversum. Daarna, in 1982, als ingenieur bij Fokker op de afdeling product-support. In 1986 zocht Fokker voor een periode van 6 maanden een projectleider voor het technische documentatieproject in Toulouse (ITEP). Toulouse, de stad van de grote concurrent Airbus en ATR, dat leek me wel wat. Ik was ook toe aan een nieuwe uitdaging en Frankrijk trok mij aan, dus heb ik het contract ondertekend. Projecten lopen vaak uit, waardoor het uitzendcontract naar Toulouse twee keer met zes maanden werd verlengd. Na die 18 maanden moest ik terug naar Fokker-Schiphol. Ik had veel geleerd van dit project in Frankrijk en omdat Fokker in die tijd in de rode cijfers stond, besloot ik om in Frankrijk te blijven.’

Van studiobewoner tot kasteelheer In zijn nieuwe vaderland vond Jan een nieuwe job: Airbus had een vacature voor Technische onderhoudsdocumentatie voor de A300/A310 en A320 familie. Hij solliciteerde, werd aangenomen en bleef er twintig jaar lang werkzaam. Ondertussen woonde hij in uiteenlopende huizen: van een studio van 12 m2 tot een herenhuis met een oppervlakte van 300 m2. ‘In het begin van mijn Fokkertijd huurde ik een driekamerflat in Colomiers, die ik deelde met een collega. Daarna huurde ik een gemeubileerd huis in Pibrac met een grote tuin en vijf slaapkamers voor mij alleen. Afhankeljk van het 28 Maison en France

met mijn Franse accent

seizoen veranderde ik dan van slaapkamer, van de noordkant naar de zuidkant, want het is in de zomer érg warm in Zuid-Frankrijk. Vervolgens heb ik twee jaar lang echt als God in Frankrijk in ‘Les Crestias’ gewoond, een chateau (Maison de Maître) in Levignac. De weg erheen had zelfs een naam ‘le Chemin des Crestias’. Het was ongemeubileerd, met een oppervlakte van 300 m2 en plafonds van 3,5 meter hoog. Maar ik wilde toch graag kunnen zitten, slapen en leven, dus heb ik bij plaatselijke brocantewinkels bedden, tafels en stoelen in Henri II-stijl gekocht. Dat paste goed bij dat herenhuis. De Henri II-stijl was niet meer zo geliefd bij de Fransen, waardoor het voor mij betaalbaar was.

Een eigen stek Na deze omzwervingen in huurwoningen, waar ik me toch niet echt helemaal thuis voelde, kreeg ik er behoefte aan om iets

voor mijzelf te hebben. Dus heb ik in de heuvels van Balma, in de Haute-Garonne, een stuk bouwterrein van 1700 m2 gekocht en met een architect een maison contemporaine ontworpen en laten bouwen. Ik had toen eindelijk iets van mijzelf, een eigen huis, iets definitiefs in Frankrijk. Ik woon er nog steeds met veel plezier. Inmiddels is er ook een zwembad in de tuin aangelegd, waarin ik tijdens de zomermaanden verkoeling zoek.’

Fotografie kent geen taalbarrière In de loop van de tijd heeft Jan Renette steeds meer tijd vrij kunnen maken voor zijn grote hobby: fotograferen. Fotografie is nu zelfs zijn vak. ‘Ik fotografeer al sinds mijn 18e jaar. In mijn legertijd fotografeerde ik mijn collega’s van de rijdende artillerie, als we op oefening op de Veluwe en in Duitsland waren. Mijn foto’s verkocht ik vervolgens aan hen, zodat ik mijn hobby kon bekostigen. CARCASSONNE, 14 JULI 2012

WONEN EN WERKEN WINTER 2017/2018

In 2005 ben ik overgestapt naar de digitale camera. Tegenwoordig fotografeer ik fullframe met de Nikon D750, veel in kleur maar ook in zwart-wit en monochroom. Door zelfstudie ben ik zover gekomen. Ik ga veel naar conferenties, luister naar andere fotografen, lees veel over fotografie, ben lid van ‘Poussière d’Image’, een fotoclub in Toulouse, en exposeer regelmatig in Frankrijk en soms ook in Nederland. Op mijn visitekaartje staat: Photographe sans frontières. Dat is om twee redenen: ten eerste ben ik Nederlander, woonachtig in Frankrijk en fotografie kent geen taalbarrière. Iedereen kan foto’s waarderen zonder de limiet van de taal. Maar ook omdat de onderwerpen die ik fotografeer veelzijdig zijn en zonder grenzen: landschappen, architectuur, luchtvaart, portret- en modefotografie. Ik houd vooral van eilanden en de zee. In Frankrijk vind ik dat allemaal, dat maakt het land ook zo fotogeniek.

Tussen wal en schip Frankrijk is voor mij niet alleen het land van ‘du vin, du pain et du Boursin’ of van drie weken zon en strand. Het is veel meer dan dat: het klimaat, de gastronomie, de wijn, zijn uitgestrektheid, de authentieke steden en dorpjes, de rust en natuurlijk de magnifieke landschappen om te fotograferen. Ik heb gezeild met windkracht

zes tussen Corsica en Sardigne, gedoken naar een wrak op 25 meter bij Bonifacio, rondgedraaid onder een cumulus met een zweefvliegtuig op 1200 meter hoogte in Saint-Girons (Arriège) en ben met een luchtballon langs de laagvlaktes van de Pyreneeën gegaan. Dit land is echt een ideale omgeving voor het schieten van veelzijdige plaatjes. En toch voel me soms een beetje tussen wal en schip. Ik ga regelmatig terug naar Nederland om mijn familie en vrienden terug te zien. Nederland is sinds de tijd dat ik weg ben veel veranderd. En natuurlijk ben ik zelf ook veranderd. Een echt back home gevoel heb ik niet meer. Ik voel me nu meer een toerist met mijn Franse accent. Daarentegen blijft ik in Toulouse de ‘Nederlandse fotograaf van Toulouse’, dus ook daar ben ik niet echt ‘thuis’. Maar het kunstenaarsplatform Art en France van Martha Hamnache, maakt mij trots ‘Nederlandse kunstenaar in Frankrijk’ te zijn. Bovendien ben ik lid van ‘L’association Neerlandia’ in Toulouse. Deze vereniging brengt Nederlanders in de Haute-Garonne samen door allerlei activiteiten te organiseren, zoals boekenruilbeurzen, informatieavonden, Sinterklaasfeesten, Nederlandse les voor kinderen, of simpelweg samen een biertje drinken. Het bevalt me hier goed, dus terugkeren naar Nederland zal niet gebeuren.’

FOTOBOEKEN Jan Renette heeft sinds 2009 vijf fotoboeken gepubliceerd, waarvan drie op grote schaal:

2009 - Sous le soleil des îles Grecques

2010 - Sous le charme de l’île d’Aix 2012 - L’essence de la féminité 2013 - Toulouse, Passé – Présent, sur les traces de Claude Nougaro

Nieuw project Niettemin werkt Jan Renette aan een nieuw fotoboek – zijn zesde inmiddels – over ‘zijn’ Nederland: La Hollande, Côte Mer-Côté Terre – l’Histoire du Zuiderzee à l’IJsselmeer. ‘Het wordt een boek om de Fransen (of Engelsen, na vertaling) meer te laten weten over dit waterland waar de helft van de bevolking onder de zeespiegel leeft,’ vertelt Jan. ‘Zoals René Descarte goed uitdrukte: ‘Dieu créa le monde, mais les Hollandais créèrent la Hollande’. In 1918 besloot Ir. Lely de Zuiderzee af te sluiten, een gebeurtenis die volgend jaar, 100 na dato, in Nederland groots wordt gevierd. Mijn boek moet dan af zijn en ik hoop een uitgever of sponsor te vinden om het uit te geven. Wie weet kan dit artikel in Maison en France mij daarbij helpen. Ik sta open voor alle mogelijke voorstellen.’III

2015 - Îles et forts charentais - Entre Terre, Mer et Ciel

MEER INFO OVER JAN EN ZIJN WERK: www.janrenette.com janrenette@netcourrier.com Art en France: art-en-france.nl/janrenette.html Facebook.com/jan.renette.1

www.maisonenfrance.com

Nannie Duiker is eigenaar van ND France Intérieurs. Zij begeleidt kopers van een (tweede) woning in Frankrijk bij de aankoop en het transport van meubels. +31 (0)73 - 523 06 16 – www.ndfrance-interieurs.nl info@ndfrance-interieurs.nl

de kunst van het B E IT E L E N

Onlangs werd ik gevraagd om een appartement in te richten. De basis was uitstekend: mooie eikenhouten vloeren in een lichte tint, witte muren. Bij de laatste renovatie waren eersteklas materialen gebruikt. Appeltje-eitje, zou je denken. Toch was dat niet helemaal zo. Ik had te maken met een beperkt aantal vierkante meters en ruimtes die in elkaar overlopen.

IJ HET UITZOEKEN VAN DE MEUbels heb ik goed gelet op de trends van nu en de combinaties die je hiermee kunt maken. Bij de eettafel van robuust hout heb ik moderne witte kuipstoelen van kunststof gezet om het geheel wat luchtiger te maken (1).

30 Maison en France

Omdat alle woonfuncties in de huiskamer met elkaar in verbinding staan, moest ook het zitgedeelte naadloos aansluiten op de rest, zowel qua stijl als kleur. Een grote comfortabele zitbank, bijpassend voetenbankje en een trendy Chesterfieldfauteuil met een knipoog naar vroeger

A A N

geven het heerlijke thuisgevoel. De vlotte bijzettafels kunnen zo nodig naar voren worden geschoven (2).

Meer huiselijkheid

Omdat er onvoldoende bergruimte in de keuken was, heb ik in overleg met de klant gekozen voor een luchtige en praktische kast in de vorm van een modern wandrek. Dit rek heeft dezelfde robuuste uitstraling als de eettafel. Deze twee matchen dan ook uitstekend. Deze ‘klik’ zorgt ervoor dat het niet rommelig wordt en de rust behouden blijft. Het keukenblok is strak, modern en voorzien van alle gemakken, echter er ontbrak een spatrand. Inmiddels zit die

HUIS EN INTERIEUR NANNIE DUIKER – WINTER 2017/2018

2 3

Combineren

E E N

R U S TI G

er wel. Hij steekt af tegen de witte muren van het appartement. Dat contrast geeft een warmere sfeer en meer huiselijkheid. De tegels voegen ook echt wat toe. Ze zijn kriskras door elkaar heen gebruikt, ook qua kleur, en leveren een speels contrast op. De keuken is nu echt een onderdeel van de inrichting en is hiermee volledig geïntegreerd in de ruimte (3).

Slaapcomfort Na een hoop gepuzzel over de indeling en beschikbare ruimte in de slaapkamer is toch besloten om daar een boxspring-bed in te zetten met een afmeting van 180 bij 200. Uiteraard bepaalt de afmeting van een ruimte de grootte van je bed, maar

I N T E R I E U R

om nou op slaapcomfort in te leveren omdat je denkt dat een kleiner bed mooier staat? Nee! Misschien win je hier een paar centimeter mee, maar slaapcomfort is toch echt belangrijker dan een heel klein beetje ‘ruimtewinst’. Om de rust en de harmonie in de slaapkamer te behouden, hangen er gordijnen in een bijpassende tint. Voor het grote raam aan de voorzijde hangen brede houten lamellen in een lichte kleur. De lamellen zijn in het kozijn van het raam gemonteerd, de zogenaamde ‘inde-dagmanier’. Op deze manier vallen ze netjes op de vensterbank en blijft er nog voldoende ruimte over om de bank met de rugzijde tegen het raam te plaatsen.

Al met al is dit een geslaagd project geworden waarbij de stijl en tinten feilloos op elkaar aansluiten. De sfeer klopt en er is nog voldoende leefruimte overgebleven. Mijn tip: durf juist in kleine ruimtes gebruik te maken van grotere meubels waarmee je rust creëert. Kies je voor kleinere afmetingen en meer meubels, dan loop je het gevaar dat het rommelig en vol gaat ogen. Hetzelfde geldt voor de muren. Maak niet de fout om alles vol te bouwen. Mijn motto is toch nog altijd: less is more en overdaad schaadt. Rust in huis is goed, zeker in de hectische tijden waarin wij leven.III

www.maisonenfrance.com

Het huis is landelijk ingericht. De schilderijen kwamen mee uit België.

‘IK ZAG HET UITZICHT EN WIST M ETEEN:

dit is dé plek’

32 Maison en France

BINNENKIJKEN BIJ ... WINTER 2017/2018

Frankrijk is altijd het favoriete vakantieland geweest van Hilde Verduyn, maar een huis vinden waar het ook voor langere perioden prettig verblijven is, was altijd een uitdaging.

IT DEED HAAR VIJF JAAR GELEDEN besluiten op zoek te gaan naar een plek waar zij haar droomhuis zouden kunnen bouwen en waar het ook buiten de vakantieperiodes fijn wonen zou zijn. Die plek vond zij in Garrigues-Sainte-Eulalie, een dorpje vlakbij Uzès en Avignon in de Gard. De grond werd gekocht, de architect gevonden en de bouw ging van start. Helaas kwam Hilde er al snel achter dat bouwen in Frankrijk niet hetzelfde is als

bouwen in België, met als gevolg dat zij de deur naar haar ‘Mas de Temple’ vele maanden later opende dan gepland. Inmiddels genieten Hilde en haar kinderen al weer jaren van dit geweldige huis en is de verbouwstress vergeten. Door omstandigheden brengen ze momenteel minder tijd door in Frankrijk dan ze zouden willen en daarom verhuurt Hilde het huis voor korte of langere periodes aan mensen die net als zij verslingerd zijn aan Frankrijk.’ III www.maisonenfrance.com

Boven: Hilde Verduyn . Rechts: In de ruime keuken heeft Hilde genoeg ruimte voor het uitvoeren van haar hobby: koken.

34 Maison en France

BINNENKIJKEN BIJ ... WINTER 2017/2018

Boven: Tijdens een hete dag is het heerlijk afkoelen in het zwembad. Links: Het terras waar Hilde graag met vrienden zit. Een prachtig uitzicht over de wijngaarden.

Hierboven: De landelijke stijl trok Hilde door in de badkamers. Links: Geen kleine Franse bedjes â&#x20AC;Ś

www.maisonenfrance.com

RONDOM HET HUIS – TUINTIPS CHRIS VAN EUNEN – WINTER 2017/2018

In het najaar maakt de natuur zich op voor de winter. Vruchtdragende bomen laten hun rijpe vruchten vallen. Een mooi moment om uw tuin of het bos in te gaan en noten te verzamelen.

EUKENNOOTJES, KASTANJES, hazelnoten, walnoten … aan een vruchtdragende boom kun je veel plezier beleven. De noten die deze bomen geven kun je verwerken in gerechten, poffen of gewoon zo opeten. Ook trekken deze bomen veel vogels en andere dieren in uw tuin. Notenbomen kunnen dus echt van meerwaarde zijn.

aangeplant worden. De meest aangeplante soorten zijn juglans regia (gewone walnoot) en juglans nigra (zwarte walnoot)

poffen. Daarnaast is de tamme kastanje een boom die in Frankrijk vaak gebruikt wordt voor zijn hout: voor tuinhekken en andere afrasteringen. Het zijn gemakkelijke bomen die op veel plekken in de tuin kunnen worden aangeplant.

Beuk Als laatste de beuk. Die heeft een ruime standplaats nodig en kan prima als solitair worden geplant. Beukennootjes zijn lekker, maar dat weten de eekhoorns ook. Wees er dus op tijd bij, of geniet juist van de verzameldrift van deze prachtige diertjes!III

Hazelnoten

Walnoten De walnotenboom (Juglans) wordt al vele eeuwen aangeplant in heel Europa. Naast zijn vruchten staat de boom ook bekend om zijn hout waar meubels van gemaakt kunnen worden. Een walnotenboom kan tot circa 30 meter groot worden. Kenmerkend voor deze boom is dat hij een stof afscheid die vliegen en muggen op afstand houdt. In het verleden werd hij daarom bij boerderijen niet ver van de keuken aangeplant. De walnoot is zelfbestuivend en kan daardoor solitair 36 Maison en France

De hazelnotenboom (Corylus) is een kleine boom die meer weg heeft van een grote struik. Hazelnoten kunnen prima groeien op schaduwrijke plekken of in de onderbegroeiing van een bosrand. De gewone hazelnoot (Corylus avellana) geeft hazelnoten, maar als je echt van hazelnoten houdt en deze wilt verwerken in taarten of gerechten, zijn er andere soorten die meer vruchten geven. Voorbeelden daarvan zijn de cultivar Cosford en Fruhe von Frauendorf. In tegenstelling tot de gewone hazelnoot hebben deze rassen wel andere planten nodig om bestoven te worden. Daarvoor kun je deze het beste met de rassen Bollwiller of Gunslebert planten.

Kastanje De gewone- of paardekastanje (Aesculus) is niet eetbaar. De tamme kastanje (Castanea) wel. De tamme kastanje geeft kleinere kastanjes en zijn heerlijk om te

Chris van Eunen is eigenaar van Intens, groenontwerp en educatie. Zijn bedrijf richt zich op het vormgeven van de groene buitenruimte. Ook verzorgt hij educatie op dit gebied. info@intensgroen.nl – intensgroen.nl.

GEZONDHEIDSZORG MIRCO BOSL AND – WINTER 2017/2018

Wijntje erbij?

EN AANTAL WEKEN geleden vertelde mijn secretaresse me dat ze pijn in haar rug had en bloed in haar urine. Vervolgens maakte ze een afspraak in het ziekenhuis tegenover onze praktijk om foto’s van haar nieren te laten maken. De radioloog vond in haar rechter nier een tumor van zeven centimeter. Omdat er geen oncoloog werkzaam is in dit ziekenhuis, kreeg ze haar medische dossier mee en moest ze zelf maar elders een afspraak maken. In Nederland gaat dat anders. Toen bij mijn schoonvader afgelopen jaar maagkanker werd geconstateerd, hoefde hij zelf niets te regelen. Dat deed het Goudse ziekenhuis voor hem: hij kon naar Leiden, omdat daar de juiste specialisten werkzaam waren. Bovenstaand voorbeeld illustreert de gebrekkige communicatie tussen artsen en patiënten in Frankrijk, met name in de kleine publieke ziekenhuizen. Omdat de wet één ziekenhuis per 20.000 inwoners voorschrijft, hebben we hier veel ziekenhuizen: gemiddeld twee keer zoveel als in andere Europese landen. De Franse overheid is de laatste jaren wel bezig om ziekenhuizen samen te voegen of te sluiten. Naast deze publieke ziekenhuizen zijn er ook veel privéklinieken. Deze zijn vaak moderner ingericht, kennen geen wachtlijsten en hebben veel specialisten in huis. De vergoedingen van de verzekeraars aan deze klinieken zijn lager dan in de publieke sector, maar dat wordt ruimschoots gecompenseerd door de dépassement honoraire (het geld dat de patiënt direct aan de arts moet betalen voor het verrichten van een operatie). Chirurgen, kno-artsen, huidartsen, gastro-entomologen, oncologen en oogartsen zul je dan ook niet vinden in deze kleine tot middelgrote ziekenhuizen. Daarvoor moet je bij een privé-kliniek of een centre hospitalier – zeg maar academisch ziekenhuis – in de grote steden zijn. Het gevolg daarvan is dat kleine ziekenhuizen veel Noord-Afrikanen en Polen aantrekken om het tekort aan medisch personeel op te vullen. Vaak is het zo dat deze mensen de taal niet dusdanig machtig zijn dat zij met het personeel op één lijn te zitten en de finesses missen om met goede voorlichting de stress en onzekerheid van de patiënt te kunnen reduceren. Dit proces wordt nog eens versterkt door de planeconomie: het ziekenhuismanagement stimuleert het personeel niet om zelf initiatieven te nemen. Toch zijn er ook voordelen in vergelijking met Nederland:

1. De macht ligt hier bij het ministerie en regionale agentschappen (ARS), terwijl die in Nederland sterk verdeeld is (ministerie, verzekeraars, orde, NVZ en NFU). 2. In Frankrijk is een overcapaciteit, waardoor er geen wachtlijsten zijn. 3. Per regio wordt beoordeeld wat er nodig is aan zorg en dat wordt gebudgetteerd. 4. Er wordt veel gebruik gemaakt van benchmarking (vergelijkend onderzoek van personen, diensten en organisaties) en de resultaten worden openbaar gemaakt. 5. De bezoekuren zijn veel langer en minder aan tijd gebonden. 6. Een belangrijk voordeel voor de bezoekers: je mag gewoon een wijntje meenemen en nuttigen bij je bezoek!III

Het gevolg is dat kleine ziekenhuizen veel NoordAfrikanen en Polen aantrekken om het tekort aan medisch personeel op te vullen

Mirco Bosland werkt als fysiotherapeut bij Centre de rééducation ‘le Val’ in Cosne- sur-Loire (Nièvre, Bourgogne). Tel. +33 (3) 86 28 55 11 www.maisonenfrance.com

38 Maison en France

A N A N

MOULIN DE CHEZ JOYEUX

MOOI OPGEKNAPT! MOULINJOYEUX .COM â&#x20AC;&#x201C; WINTER 2017/2018

ging niet zonder slag of stoot: de molenaarshuizen waren al 25 jaar niet meer bewoond, hadden geen elektriciteit, geen verwarming en geen water. Na de succesvolle verbouwing begonnen Tessa en Bouw met de opknapbeurt van

het zwembad. De accommodaties zijn inmiddels te huur en heten Capriccio, Arabella en Intermezzo. Ze zijn te vinden op het terrein van Moulin de Chez Joyeux.III moulinjoyeux.com

A N A N A N

NA EEN FLINKE VERBOUWING, DIE gepaard ging met langdurig wachten op Franse vaklui, kregen Tessa de Jong en haar man Bouwe het voor elkaar om hun oude molenaarshuizen in Thiat om te toveren tot moderne verhuur-appartementen. Dat

www.maisonenfrance.com

PROFESSEUR DE YOGA ELLEN BOTH:

‘Je moet blijven bewegen en denken

in mogelijkheden’

40 Maison en France

GENS AU BOULOT TEKST: HELEEN BASTIA ANSE – BEELD: ELLEN BOTH & GÉ BRONSGEEST – WINTER 2017/2018

Ellen Both en haar man Daniel Friedrichs emigreerden als eind vijftigers naar Frankrijk toen hun economische bestaan in Nederland onzeker werd. Vol goede moed en daadkracht, bouwden zij een nieuw leven op in de Bourgogne. Ellen werkt nu als professeur de yoga en startte een eigen yogastudio

‘HET IS BELANGRIJK OM BELEEFDHEIDSVORMEN TE KENNEN. DE NEDERLANDSE DIRECTHEID SCHUIVEN WE REGELMATIG OPZIJ’ www.maisonenfrance.com

UN LEVEN VERANDERDE RADIcaal toen ze naar Frankrijk emigreerden. Hun Franse huis, gekocht in 2012 als vakantiehuis, staat in de Charolais, een groene, rustige heuvelachtige streek in het zuiden van de Bourgogne. Ellen en Daniel wonen in een oude fermette met een grote tuin. Het huis is gelegen op een heuvel met een weids uitzicht over het landschap. Vanuit deze oase van rust bouwden zij een nieuw leven op: allebei werden ze micro-entrepreneur, zzp’er. Vertel eens over je nieuwe beroep … ‘Na een druk eerste halfjaar – instanties benaderen, integreren, en het huis ver bouwen voor permanente bewoning – kon ik van mijn passie mijn werk gaan maken. Ik beoefen al dertig jaar yoga en vind het fijn om mijn kennis en ervaring door te geven aan anderen. Van mijn huisarts hoorde ik dat er behoefte was aan yogalessen. “Je moet gewoon gaan beginnen,” zei ze tegen me. Dat was het zetje in de rug dat ik nodig had. Ik hing overal flyers op en schafte yogamatten aan. Een van de ruimtes in ons huis richtte ik in als yogastudio. Door de flyers en mond-tot-mond reclame heb ik inmiddels drie groepen die per week anderhalf uur yoga doen. Mijn huisarts doet ook mee. Ik organiseer gratis proeflessen waar 42 Maison en France

mensen kunnen ervaren dat yoga voor iedereen en alle leeftijden toegankelijk is. Inmiddels zijn mijn leerlingen mijn beste ambassadeurs en komen er regelmatig nieuwe mensen bij. Door regelmatig yoga te beoefenen blijven lichaam en geest in goede conditie. Het is fijn om dat te ervaren. Sinds een jaar werk ik voor een Franse association waarvoor ik wekelijks yogalessen organiseer. De groepen bestaan uit alleen Fransen, in leeftijd variërend tussen de twintig en zeventig jaar. Zij doen met plezier mee met de hatha yogalessen waarin veel aandacht wordt besteed aan ademhalingsoefeningen, ontspanning, yogahoudingen (asana’s) en meditatie. Steeds meer Fransen zijn geïnteresseerd in thema’s als gezondheid, voeding en spiritualiteit. Doordat ik mijn lessen in het Frans geef, is mijn beheersing van de taal met sprongen vooruitgegaan. De praktijk is de beste leerschool. Ook is mijn netwerk veel groter geworden. Regelmatig word ik gegroet als ik boodschappen doe en dat is fijn; dan voel ik me hier echt thuis.’ Geef je de lessen ook in de buitenlucht? ‘Ja, in de zomermaanden organiseer ik yogalessen en pleine nature. Dit doe ik in onze tuin met het geweldige uitzicht op de heuvels en bossen. Je kunt je dan per

keer aanmelden om mee te doen. Naast Fransen, deden Nederlanders, Belgen en Canadezen mee. Voor mensen die hier vakantie vieren is het een leuke manier om kennis te maken met yoga. Door de stilte en de zuivere lucht en de geluiden van vogels en kikkers op de achtergrond, zijn het fantastische ervaringen om op een warme zomeravond yoga te beoefenen.’ Waarom kozen jullie voor de Bourgogne? ‘Voordat we in de Bourgogne terecht kwamen, hebben we veel streken in Frankrijk bezocht. De Bourgogne viel in de smaak vanwege de rust, de ruimte en het heerlijke klimaat; met warme zomers en niet al te koude winters. De herfst is subliem wanneer de natuur prachtig kleurt. Ook het voorjaar is een feest. Regelmatig kunnen we in februari al buiten lunchen. Wij wonen à la campagne met in de buurt mooie dorpen en steden zoals Cluny, Beaune, Dijon en Maçon. We vinden het heerlijk om daar over een marktje te slenteren en de stad te bekijken.’ Hoe kwam jullie emigratie tot stand? ‘Wij woonden en werkten met plezier in Nederland, totdat ons economische bestaan onzeker werd. Ik heb zelf in het onderwijs gewerkt en wist dat ik in Frankrijk ander werk zou moeten vinden. Opeens ging alles heel snel. Binnen zes

WONEN EN WERKEN WINTER 2017/2018

maanden woonden we in Frankrijk. Het was het nu of nooit gevoel. Daniel verbouwde het huis in Frankrijk en ik regelde alles in Nederland. Na ons trouw- en afscheidsfeest met onze (klein)kinderen, mijn moeder, familie en vrienden, reden we in maart 2015 achter een enorme verhuisauto het avontuur tegemoet. Terugkijkend waren dat zeer hectische tijden. Gelukkig hebben we gebruik kunnen maken van de kennis van emigratiecoach Lonneke Grobben.’ Geen moeite gehad met integratie? ‘Daniel is tweetalig opgevoed en spreekt vloeiend Frans. Dat is gemakkelijk bij het integratieproces, dat overigens goed verliep. De mensen zijn hier open, vriendelijk en behulpzaam. Ze spreken niet vaak Engels dus het helpt enorm als we laten zien dat we in het Frans kunnen communiceren. En zij helpen graag als we er even niet uitkomen. De Franse taal is een prachtige, maar moeilijke taal. Behalve de taal is het belangrijk om beleefdheidsvor-

wijngaard, het dorpsfeest, het burenfeest, het fête de la musique etc. Het hele jaar door wordt er van alles georganiseerd. Doordat Daniel in Franse bandjes speelt als gitarist, heeft hij inmiddels veel contacten in de Franse muziekwereld gelegd. Als ik hem zie spelen op een dorpspleintje, ben ik echt trots op hem. Muziek is zijn passie. Hij heeft het grootste gedeelte van zijn leven in de muziek en media gewerkt. In Frankrijk geeft Daniel coachingstrajecten voor talenten en artiesten. Vanuit Nederland werd hij anderhalf jaar geleden benaderd door ‘Records Gramophonique’, een nieuw label dat zich richt op Nederlandse artiesten die in het Frans zingen. Voor hem een prachtige manier om passie, professie en afkomst te combineren. Inmiddels heeft hij al drie producties begeleid, waaronder het nieuwe album Renaissance van de zangeres Davine.’ Speelt leeftijd een grote rol bij emigratie? ‘Wij waren bijna zestig toen we emigreerden. Ik denk dat leeftijd niet echt het ver-

schil maakt mits je in goede gezondheid verkeert en voldoende energie hebt. Onze horizon naar de pensioengerechtigde leeftijd is kleiner. Dat speelde wel mee bij het uitdenken van onze plannen. Belangrijk is dat je blijft bewegen en in mogelijkheden denkt. We blijven openstaan voor nieuwe initiatieven. We bewegen mee met wat op ons pad komt.’ Hoe ziet jullie dag eruit? ‘Iedere dag begint en eindigt met een klein ritueeltje; het openduwen van de luiken en het mooie licht binnenlaten. Ons vergezicht over de heuvels is iedere dag anders. We maken dagelijks wandelingen met Raf, de ruwharige teckel, door bossen en velden. Meestal komen we niemand tegen. We voelen ons dan helemaal op ons gemak, één met de natuur. En ’s avonds gaan de luiken weer dicht, steken we de houtkachels aan en maken we het knus, op ons heuveltje in de Bourgogne.’ III

men te kennen en te begrijpen hoe je met elkaar omgaat, met respect voor elkaars eigenheid. De Nederlandse directheid schuiven we regelmatig opzij. We doen mee met plaatselijke feesten en evenementen, zoals het feest van de www.maisonenfrance.com

Exposanten* Ontmoet makelaars, adviseurs, verenigingen • B&D France – woningen in Zuidwest- en Zuid-Frankrijk • Bouwbegeleiding Zuid-Frankrijk – nieuwbouw in Zuid-Frankrijk • Caderonne – niet kopen maar huren in de Languedoc • VerThuizen – woningen in de Gard, Vaucluse en Ardéche • Kasteel in Normandië – kasteelappartementen en -woningen • Particuliere aanbieders van een huis in Frankrijk • Chambres d’Hôtes Wijzer – marketing chambres d’hotes / gites • Liberty Resorts – verhuur en beheer in heel Frankrijk • Emigratieboek – uitgever boeken over Frankrijk • Kampbv – aannemer in Frankrijk • Maison des Maîtres – architecten en bouwkundigen in Frankrijk • Bosscher Advies – juridisch/fiscaal advies • Hypotheek & Buitenland – (her)financiering van uw huis • Siebe Huisman – verhuizen en internationaal transport • Sylvain Lelarge – Franse taalcursussen en workshops • Centre Français-Néerlandais – taalcursusssen • Association Néerlandaise du Midi • De Nederlandse Club aan de Côte d’Azur • Nederlandse Vereniging in de Languedoc-Roussillon * Stand op 29 oktober. Meer exposanten en sprekers volgen.

Maison en Fran Landgoed Zonheuvel, Doorn Jaarlijks event voor kopers, eigenaren en verkopers van een huis in Frankrijk • Persoonlijk advies over uw huis • Seminars over actuele onderwerpen • Aanbod van professionals en particulieren • Regionale verenigingen uit Frankrijk • Muzikale afsluiting

Presentaties* Gedurende de gehele dag worden presentaties gehouden in twee zalen over o.a. de volgende onderwerpen: • (Her)financiering van uw huis in Frankrijk • Actuele fiscaal-jurisiche aspecten van het wonen in Frankrijk • Le français, c’est la clé (workshop) • Een woning vinden in Zuid-Frankrijk • Kastelen ontwikkelen in Frankrijk • Bouwkundige inspectie van uw huis in Frankrijk • Succesvol bouwen in Frankrijk • Frans erfrecht en het belang van een goed testament

Ontmoet landgenoten in Zuid-Frankrijk Nederlandse verenigingen zoals de ANM (Provence), De Nederlandse Club (Côte d’Azur) en de NVLR (LanguedocRoussillon) zijn aanwezig en maken er ook een Nederlandse dag van voor hun leden. Maak kennis met ze en hoor hoe het werkelijk is om in Zuid-Frankrijk een (tweede) huis te hebben, er te leven, er te werken en vooral om ervan te genieten.

*S tand op 29 oktober. Meer exposanten en sprekers volgen.

Actuele informatie en tickets:

LEZERSKORTING: Bestel tickets voor € 10,– i.p.v. € 15,– met kortingscode MAISON17-LK Abonnees ontvangen een GRATIS ticket.

ce Kasteeldag (Utrecht), 26 november 2017 Sylvain Lelarge over de sleutel tot het frans Le français, c’est la clé ! Een levendige workshop en een bijzondere introductie voor iedereen die écht de Franse taal wil gaan beheersen, verzorgd door de columnist van Maison en France die alles weet over de Franse taal en cultuur.

Muzikale afsluiting met Tess et les Moutons Een Haags muziekensemble, geïnspireerd door de passie en de overgave waarmee grootheden als Piaf, Brel en meer recent ook Stromae de wereld kennis lieten maken met Franstalige muziek. Lezers van En Route kennen Tess ook van haar artikelen over de Franse muziek.

www.maisonenfrance.com

Wat doen we met onze auto?

Mag ik stellen dat iedereen die naar Frankrijk emigreert vroeg of laat een auto bezit? Dat mag ik, want ga maar na: de afstanden van A naar B en het ontbreken van goede openbaar vervoer verbindingen zijn – afgezien van de grote steden – dusdanig dat een auto onontbeerlijk is. Met de landverhuizing in zicht rijst dan ook de vraag: nemen we de eigen auto mee of schaffen we er een in Frankrijk aan? Lot uit de loterij: Citroën CX 2.0 Leader, 1988

Schat, wat doen we met onze auto?

46 Maison en France

REPORTAGE TEKST EN BEELD: MARCEL REIMER – WINTER 2017/2018

TEL JE HEBT EEN MIN OF MEER ZELDzame klassieker, of je rijdt in het wagentje van je overleden moeder, dan ben je aan die auto gehecht. Het liefst wil je hem dan meenemen naar Frankrijk en op een Frans kenteken zetten, om er nog heel lang plezier van te hebben. Begrijpelijk. De weg die je dan moet afleggen heeft echter iets meer hobbels dan wanneer je een Franse auto koopt en die op jouw naam laat zetten. Heb je een minder sterke band met je huidige auto, dan is het te overwegen om hem op Marktplaats te zetten en er een Franse auto voor in de plaats te kopen. Laat me de procedures uitleggen.

Zelfgemaakte witte kentekenplaten Toen ik in 2014 naar Zuid-Frankrijk emigreerde, nam ik mijn klassieke Citroën XM mee. Te zeer aan gehecht, dus daar moest een Frans kenteken op. Nu heb je voor alles wat riekt naar officiële handelingen altijd een identiteitsbewijs nodig en een attestation de domicilie (dat kan een recente factuur van de elektriciteitsmaatschappij of uw telecomprovider zijn – die overigens in de meeste gevallen verlangen dat je een Franse bankrekening aanhoudt). Een Nederlandse auto uitvoeren uit Neder-

Tal van haken en ogen bij import vanuit Nederland

land betekent het aanvragen van een uitvoerdocument (kenteken deel II). Vanaf 2014 is dat een lijvig A4 document waarop je ongeldig gemaakte oude kentekenkaart is bevestigd. Je kentekenplaten moet je bij deze procedure inleveren bij een van de loketten van de Rijksdienst voor het Wegverkeer (zie hiervoor rdw.nl). Je mag dan nog twee weken rijden met zelfgemaakte witte kentekenplaten met zwarte letters. Gebruik hiervoor een stuk karton of papier en een dikke stift. Of download ergens het lettertype ‘Kenteken’ en ontwerp zo een echt uitziende kentekenplaat die je in meerdere delen uit de printer laat rollen. Even knippen en plakken en je bent klaar. Het grootste nadeel hiervan is dat je alleen in Nederland mag rijden. Ga je met de witte plaatjes de grens over, dan ben je wettelijk gezien in overtreding. Daar heeft de RDW nog geen oplossing voor. Beter is het om met geldige gele platen naar Frankrijk te rijden, deze daar te demonteren en samen met je kentekenkaart op te sturen naar een betrouwbare vriend(in)

in Nederland, die vervolgens de exportprocedure bij de RDW voor je regelt. Het exportpapier stuurt hij of zij dan hopelijk snel op. Let wel: in Frankrijk mag je met zelfgestifte of -geprinte witte platen officieel niet rijden. Je zult het vervoer ter plaatse dus anders moeten regelen tot je je nieuwe Franse kenteken binnen hebt. België kent de ‘exportplaat X’ die je nodig hebt als je je auto uit België wilt exporteren. Zie voor meer informatie de website: mobilit.belgium.be.

Certificat de conformité Terwijl de auto nog voorzien is van een Nederlands of Belgisch (export)kenteken, is het verstandig om naar een speciaal keuringsstation voor de verplichte Controle Technique te gaan. Je hebt een keuringsbewijs nodig voor de aanvraag van een Frans kenteken en dit mag niet ouder zijn dan zes maanden. Daar komt bij dat je – als de auto wordt afgekeurd – twee maanden de tijd hebt om het euvel te (laten) verhelpen en de auto te laten herkeuren. Check en passant ook hoe de verzekering is geregeld, want die moet wel op orde zijn. Een ander specifiek document dat je nodig gaat hebben is het zogenaamde certificat de conformité, oftewel een typegoedkeuring. Daaruit moet blijken dat de auto in kwestie voldoet aan de officiële kenmerken. Zo’n document moet je dan ook opvragen bij de fabrikant of importeur van het merk van de auto. Vaak kan dat telefonisch of per mail worden geregeld. In mijn geval moest Citroën France in Parijs mij het papier toesturen, maar ze hadden mijn aanvraag per ongeluk op een verkeerde stapel gelegd. Daardoor duurde het uiteindelijk een maand voor ik mijn document à tachtig euro (!) in huis had ...

De administratieve staat van de auto Nog zo’n leuke, de quitus fiscal. Die ben je geheid vergeten als je voor de zoveelste keer aan het loket van de sous-préfecture www.maisonenfrance.com

Heerlijk gooi-en-smijt-autootje: Renault Mégane 2.0 Cabriolet, 1998

verschijnt. Dit is een verklaring van de administratieve staat van de auto. Kost gelukkig niks. Maar je moet wel met de hele voornoemde handel naar een plaatselijk belastingkantoor om het document gestempeld en wel mee te krijgen. Zo’n belastingkantoor gaat er overigens vanuit dat je fotokopieën van alle papieren overlegt. Maak deze dus voordat je het belastinggebouw betreedt, want de ambtenaar mag – echt, ik spreek uit ervaring – zelf geen kopieën van je documenten maken en in het gebouw staat zeer waarschijnlijk geen muntjeskopieerapparaat. Zijn alle papieren in orde en compleet, dan staat niets de aanvraag van het nieuwe Franse kenteken via de préfecture of sous-préfecture in de weg. Op het moment dat ik dit schrijf, is de Franse overheid bezig met een verregaande implementatie van het online regelen van rij- en kentekenbewijzen. In hoeverre dat ook gaat gelden voor auto’s die uit het buitenland afkomstig zijn is wellicht te achterhalen via de website van de overheid: service-public.fr/ particuliers/vosdroits/F1050. Je kunt de aanvraag ook overlaten aan een goedgekeurde professional die veel zorgen uit handen neemt. Google maar op ‘mandater un professionnel agréé’ of vraag ernaar bij je lokale garage bedrijf of merkdealer. Zo’n mandaat 48 Maison en France

vereist natuurlijk wel weer een apart formulier, het houdt niet op …

Minder rompslomp Zo, en dan nu de procedure van het aanschaffen van een tweedehandsauto in Frankrijk en het op naam zetten van het certificat d’immatriculation (ook wel liefkozend carte grise genoemd): je koopt een auto (met geldig controle techniquebewijs), je vult twee identieke formulieren (déclaration de cession d’un véhicule) in

en je vraagt met het oude kentekenbewijs en een code confidentiel (die krijg je, als het goed is, van de vorige eigenaar) bij de hand online een nieuw kentekenbewijs aan, en klaar! Koop je een nieuwe auto bij een dealer hoef je helemaal niks meer zelf te doen. De dealer verzorgt dan alle papieren voor je. Veel handelaren in gebruikte auto’s bieden dezelfde service, let daar op tijdens je zoektocht. Er zijn zelfs bedrijven die voor een paar tientjes online een kentekenbe-

94-DN-GJ werd DQ-569-TC: Citroën XM Turbo C.T., 1998

REPORTAGE SCHAT, WAT DOEN WE MET ONZE AUTO? – WINTER 2017/2018

De kosten voor tenaamstelling zijn afhankelijk van regio en het fiscale vermogen van de auto

wijs voor je kunnen regelen. Google maar op ‘carte grise en ligne’. Oké, de verzekering moet nog worden geregeld, maar dat doe je met een telefoontje naar je tussenpersoon in Frankrijk. En laten we eerlijk zijn, afgezien van de snelheid en het gemak waarmee je een kenteken regelt of laat regelen, is het ook gewoon leuk om in Frankrijk een nieuwe of tweedehands auto aan te schaffen.

Noord versus zuid Nederlanders en Belgen verschillen wat auto’s betreft duidelijk van Fransen, vooral die in het zuiden. Zo tref je in het zuiden relatief veel ‘deukenbakken’ aan. Zuid-Fransen maken zich niet zo druk over een deukje meer of minder. Petits accrocs zetten ze dan in hun advertentie, of carrosserie en bon état vue son âge. Maar waar vooral oudere auto’s in Nederland en België te kampen hebben met roest en hoge kilometerstanden, kun je in Zuid-Frankrijk nog relatief veel roestvrije exemplaren met veel minder kilometers op de kop tikken. Daarentegen doet de zon in Zuid-Frankrijk wel beter zijn best om een auto te ruïneren. Hoe vaak zie je in Nederland een auto met totaal afgebladderde lak? Juist. Noorderlingen zijn over het algemeen beter in het wassen en beschermen van hun heilige koe. Fransen zijn veel nonchalanter. Maar de tijd van de aftandse wrakken is ook in Frankrijk voorbij. De controle technique zorgt voor een veilig wagenpark. Neemt niet weg dat er her en der nog heel wat pareltjes op stukken land en in loodsen staan. In mijn eigen dorp alleen al weet ik een vergeten HY golfplatenbus te staan en een zeer mooie, maar stoffige Traction Avant uit de jaren vijftig. Niet te koop volgens de eigenaar. Nóg niet, denk ik dan …

Kosten voor tenaamstelling Fransen weten ondertussen ook wat hun automobiele erfgoed waard is. De tijd dat

je een concours winnende Citroën ID19 uit 1960 kon kopen voor duizend gulden is echt voorbij. En zelfs een klein, familie doorsnee- autootje levert hier nog redelijk wat op. Die wordt dan geafficheerd als auto voor de jeune conducteur – voor de jonge automobilist – voor wie de verzekeringspremie een stuk hoger is. Een 17 jaar oude Renault Clio II diesel met 220.000 kilometer op de klok doet hier gemakkelijk € 1.700,–. En dan is er de wegenbelasting. Die kennen we in Frankrijk niet. Daarom rijden hier ook zo veel diesels rond. Die zijn zuiniger en diesel is goedkoper dan benzine. Het Franse kentekenbewijs kost wel geld, eenmalig. En dat kan oplopen. De kosten voor tenaamstelling zijn afhankelijk van regio en het fiscale vermogen van een auto. Zo is Corsica het goedkoopst met € 27,– per fiscale paardenkracht. In de Provence-Alpes-Côte d’Azur betaal je € 51,20 per CV. Een fiscale CV is afhankelijk van CO2-uitstoot en werkelijk vermogen. En is een auto ouder dan tien jaar, betaal je nog maar de helft van de kosten.

Autopassie Ik mag graag rondneuzen op websites als leboncoin.fr en lacentrale.fr. Je ziet soms de leukste en meest bijzondere auto’s voorbijkomen. Ik ben een groot liefhebber van auto’s en van klassieke Citroëns in het bijzonder. Het is me dan ook met de paplepel ingegoten. Papa werkte zijn hele leven bij Citroën Nederland. Ik heb alle modellen zien komen en gaan. Vanaf de jaren tachtig heb ik de mooiste Snoeken gereden, maar ook CX’en, XM’s, Xantia’s, Visa’s, GSsen en een verdwaalde ZX 16-klepper. Op een goed moment alles van de hand gedaan, maar eenmaal in Frankrijk (2014) begon het weer te kriebelen. Zo vond ik twee roestvrije CX’en, één uit 1977 en één uitmuntende uit 1988, een schitterende XM uit 1999, een C5 HDI uit 2003 en twee BX’en uit 1987 en 1988.

En voor de zomers een Renault Mégane tweeliter Cabriolet uit 1998. Je weet wel, zo’n gele. Een heerlijk gooi- en-smijtautootje. En het mooiste is dat geen van mijn auto’s in aanschaf duurder was dan duizend euro!

Juffrouw Mier Ik ben het gelukkigst als ik een auto mag wassen en poetsen. En in dit YouTube-tijdperk leer je al snel hoe het moet. Detailing heet dat. Ik deins er niet voor terug om het hele interieur te demonteren om elk hoekje en ieder knopje schoon te maken en te laten glimmen. Een simpel tweedehandsje verandert zo in een chique automobiel. Erg rewarding. Naast mijn eigen auto’s poets ik ook graag de auto’s van vrienden en ik verdien er af en toe ook een zakcentje mee. De auto-business loopt zelfs een beetje uit de hand. Ik begeleid sinds kort de verkoop van Franse auto’s voor hen die alle rompslomp graag uit handen geven. Dat zijn over het algemeen mensen die – om wat voor reden dan ook – terug willen naar hun eigen land en een of meerdere auto’s op de oprijlaan hebben staan. Als een bezige Juffrouw Mier zorg ik dan voor de detailing, een mooie fotoshoot, het opstellen van advertenties, het regelen van alle documenten, reparaties en het ontvangen van geïnteresseerden. Erg leuk om te doen. III

Marcel Reimer (55) is artdirector van o.a. Maison en France en naast fotograaf en zanger een gepassioneerd auto liefhebber. Ook is hij vader van zijn 9 jaar oude bordercollie D. Op Facebook onderhoudt Marcel zijn pagina ‘French Connection Cars’. marcel@reimer.fr www.maisonenfrance.com

Advies - en Administratiekantoor vdmestate@free.fr

www.vdmfrance.com tel. + 33 6 67 72 30 00

VDM is een Frans administratiekantoor wat speciaal is ingericht om de belangen van buitenlanders in Frankrijk te behartigen. * Aan en verkoop begeleiden * Juridische en fiscale aspecten toelichten. * Administratie voeren en fiscale declaraties . * Oprichten en huisvesten van een SCI * Hypotheken * Nieuwbouw van uw villa * Terugvordering BTW * Beheer en/of verhuur organiseren * Parkmanagement en onderhoud * Bouw en projectontwikkeling Duurzaam bouwen is ook in Frankrijk aan de orde. VDM verzorgt het volledige traject tot sleutelklare oplevering. VDM brengt dit alles voor u optimaal in kaart en kan de gehele administratie voor u verzorgen. VDM verzorgt fiscale huisvesting, voert de volledige administratie en doet de declaraties zo dat u de laagst mogelijke aanslag krijgt. (meestal 0 €)

Waardevaste cursus: Ma Maison en France

Centre Français Néerlandais 110

020-623 2074 centre@dewaalsekerk.nl LEVEN IN FRANKRIJK

Het jargon immobilier is voor velen een struikelblok bij het aanschaffen of verbouwen van een huis in Frankrijk. Adviseurs en leveranciers kunnen u veel geld en kopzorgen kosten als u ze niet goed verstaat of uw bedoelingen niet adequaat duidelijk kunt maken. In nauwe samenwerking met maison en france is daarom een taalcursus ontwikkeld die op het lijf is geschreven van (potentiële) kopers en eigenaren van onroerend goed in Frankrijk. Uw beheersing van het specifieke taalgebruik op dit vlak schiet omhoog, samen met uw zelfvertrouwen en geloofwaardigheid. Voor een prix d’amis* studeert u op uw eigen tempo, uw eigen niveau en waar u maar wilt, begeleid door een vaste docent. Doe een gratis intake! Kijk op: www.dewaalsekerk/centrefrancaisneerlandais of spreek ons aan op de Maison en France Kasteeldag op 26 november. * 13 weken - € 260, inclusief een gratis abonnement op maison en france! Let op: bestaande abonnees kunnen ook kiezen voor een korting van € 20.

COLUMN JEROEN SWEIJEN

WINTER 2017/2018

Regent ’t al? N

AAST VOOR ZICHZELF SPREKENDE PLAATSNAMEN ALS Moulins (Allier, maar ook elders) zijn er nogal wat verborgen (water)molens in het Franse landschap te vinden. Namen als Choisel, Bécherel, Coquerel, Quincampoix: ze duiden zo goed als altijd een watermolen aan, verdwenen of nog bestaand. Meestal gaat het om microtoponiemen: de naam van de molen zelf of het buurtschap bij de molen. In enkele gevallen is bij de molen een heel dorp ontstaan, die de naam van die molen heeft overgenomen. De namen Choisel en Choiseau komen vooral als buurtschap voor, maar ook als dorpsnamen: Choisel (Yvelines) en Choiseul (Haute-Marne). Oorspronkelijk is choisel in het oud-Frans een wateremmer op het rad van een watermolen, van het laat-Latijn caucellem, beker. Deze uitvinding was een hele technische vooruitgang ten opzichte van oudere waterraderen met enkel een schoepblad. Van zo’n enkele innovatieve wateremmer is de naam overgegaan op de hele molen. Bécherel (o.a. Ille-et-Vilaine) zou op eenzelfde idee terug kunnen gaan, vanaf het laat-Latijnse bicarius, dat het Nederlandse beker heeft opgeleverd. Een wijder verbreide uitleg geeft echter een meer tot de verbeelding sprekende oorsprong: het oud-Franse woord bécherel of becquerel, dat een mannelijke variant is van becquerelle, een kletskous. Die beeldspraak kan betrekking hebben op het geluid van de watermolen, of op het feit dat het hele dorp elkaar bij de watermolen ontmoette en tijdens het malen tijd genoeg had om de nieuwste roddels uit te wisselen. Bécherot (Seine-et-Marne), in 1214 molendinum de Becherel, is een fonetische variant, en in Picardië wordt de -sj-klank een -k-: Becquerel (Oise) en (Boiry-)Becquerelle (Pas-de-Calais). Ook de naam Coquerel (Somme) kan gebaseerd zijn op een klanknabootsing: het Picardische coquereau betekent (jonge) haan. Het getiktak van de molen lijkt – met een beetje fantasie – op het geluid dat een jonge haan maakt die zijn kippen roept. Net als Bécherel bij Becquerel, bestaat er ook een vorm Cocherel (Seine-etMarne); bij Boissy-le-Sec (Eure-et-Loir) komt al in 1130 een molendinum de Cocherel voor. Molenaars hadden niet altijd een goede naam en werden ervan beschuldigd gierig te zijn of graan achter te houden. Molennamen als Tolsac (Eure-et-Loir) of Taussac (Oise) geven dat aan: oud-Frans tol betekent stelen, sac duidt de zak met graan aan, een idee dat we ook in Panassac (Gers) terugvinden, met stelen in het Gascons. In de Mayenne en de Orne bestaan enkele watermolens met de sprekende naam Gratte-Sac. De molenaar was hier waarschijnlijk zó gierig, dat hij het onderste uit de zak haalde. Quincampoix (Seine-Maritime) en Quinquempoix (Oise), net als vele buurtschappen en straatnamen met min of meer dezelfde spelling, duiden ook een watermolen aan. Het bijzondere van deze naam is dat het oorspronkelijk een zinnetje was:

Molenaars werden ervan beschuldigd gierig te zijn of graan achter te houden

cui qu’en poïst. De molenaar was niet altijd een geliefd figuur: niet bij de dorpelingen dus, maar ook niet bij andere molenaars als hij water tegenhield. Dit Oudfranse zinnetje betekent zoveel als: ‘Jammer dan voor hen wie het niet bevalt.’ Klaag maar niet, je hebt geen keus, je moet je graan toch bij de molenaar laten malen. En tja, als molenaar wil je natuurlijk wel dat er water in de beek zit, om het waterrad te laten draaien. Regen is dus meer dan van harte welkom: Écoute s’il pleut … Regent ’t al? Ook dit zinnetje is in het landschap terechtgekomen, bijvoorbeeld Écoute-s’il-Pleut in Savigny-sur-Braye (Loir-et-Cher), maar ook de boulevard de l’Écoute-s’il-Pleut in Évry (Essonne). Je ziet de molenaar zijn oren spitsen, en luisteren of het al regent! III

Jeroen Sweijen is wethouder cultuur en communicatie in Châteaubourg (Ille-et-Vilaine). Sinds zijn studie Franse taal, specialisatie historische Franse taalkunde, is hij geboeid door de herkomst van plaatsnamen en de verhalen daarachter. www.maisonenfrance.com

REPORTAGE WIM KRUIZE – WINTER 2017/2018

DieFransen toch! OPMERKELIJKE VERSCHILLEN TUSSEN ‘WIJ’ EN ‘ZIJ’

Als je de Fransen wat meer van nabij observeert, dan ontdek je dat er tussen hun gedragingen en de onze (dat wil zeggen die van Nederlanders) heel wat verschillen bestaan. Ik wil een aantal ervan eens de revue laten passeren. Waarschijnlijk zijn ze herkenbaar, maar voor sommigen misschien toch een eyeopener.

EEM HET EUROTEKEN: €. WIJ ZETten het vóór het bedrag: € 25. De Fransen zetten dat symbool erachter: 25 €. Misschien met in het achterhoofd de volgorde bij het uitspreken: vingt-cinq euros. Kijk je echter in een Frans chequeboekje – ja, de Fransen gebruiken nog cheques, maar dat gaat veranderen! – dan zie je eerst € en dan de ruimte voor het bedrag. Nu we toch met cijfers bezig zijn, denk eens aan het schrijven van een ‘acht’ (8). Dat doen we niet op dezelfde manier. Een ‘acht’ bestaat uit twee rondjes boven elkaar. Fransen beginnen met het bovenste en gaan via rechts naar beneden. Nederlanders beginnen met het onderste en gaan via links naar beneden. Dat levert verschillende ‘achten’ op. Ik heb al een paar maal van Fransen te horen gekregen: ‘Monsieur, wat voor cijfer staat daar?’ En dan had ik natuurlijk een Nederlandse 8 geschreven. Wilt u weten of u met een echte Fransman te maken hebt, dan moet u dus vragen: ‘Wilt u even, maar wel langzaam, een 8 schrijven’. Toch vreemd, zo’n verschillende aanpak. Twee iemanden moeten er ooit mee begonnen zijn.

Mille fois merci! Bij het schrijven van adressen doen Fransen ook iets vreemds. Ze zetten eerst het nummer en dan de straatnaam: 9, rue de Paris. Let wel: na het nummer een komma en rue, boulevard, avenue enzo52 Maison en France

voort met een kleine letter! Wij doen het veel logischer: Javastraat 9. Je let immers eerst op de straatnaam en dan op het nummer. Postbodes vallen me op dit punt zeker bij. Bij getallen onder de honderd scoren de Fránsen weer een punt. Zij noemen eerst het tienvoud en dan pas de eenheid: 43 = quarante-trois. Nederlanders moeten eerst het hele getal horen alvorens ze het op kunnen schrijven: drieënveertig.

Dat is vooral lastig als bij het schrijven of luisteren snelheid geboden is. Zelfs al is het Frans dus logisch dan blijft het nog moeilijk. Denk maar aan jaartallen. Franse gidsen kunnen ze razendsnel uit hun hoed toveren. Jij staat nog na te denken en zij zijn al bij een volgend onderwerp. Natuurlijk kunnen Fransen met cijfers ook nog heel erg overdrijven. Wij: Dank u zeer! Zij: Mille fois merci! Mille fois, dat is heel veel.

Il n’y a pas un chat Wat kan het soms toch vreemd gaan! Bij het afkorten van de merknaam Coca cola zeggen Fransen ‘coca’ en Nederlanders ‘cola’. Ik ben geneigd te denken dat Fransen daarin logischer zijn: coca is het woorddeel dat je het eerst hoort.

Tja, en dan zijn er natuurlijk de sigles (letterwoorden). Dat zijn afkortingen die als echte woorden fungeren: VARA, Unicef, mavo. Er zijn letterwoorden zoals NATO, aids, MRI (Magnetic resonance imaging) die in het Frans net andersom gaan (OTAN, sida, IRM) vanwege de andere volgorde van dezelfde samenstellende delen. Nederlanders en Fransen kunnen verschillend tegen de wereld aankijken. Dat blijkt uit sommige uitdrukkingen. Wij zeggen: een appeltje voor de dorst bewaren. De Fransen houden het op: garder une poire (= peer!) pour la soif. Wij gebruiken: Je ogen zijn groter dan je maag. De Fransen maken ervan: Tu as les yeux plus gros que le ventre (= buik). Il n’y a pas un chat = Er is geen kip te bekennen. Er zijn nog veel meer uitdrukkingen waarin onze Franse vrienden het net weer een tikje anders doen.

Alles andersom Nu ga ik over naar een wel heel vreemd verschil: het bedrukken van een boekrug. Ik pak een paar Franse en Nederlandse boeken om uit te leggen wat ik bedoel. Ik zet ze rechtop naast elkaar en maak een foto van de boekruggen (De Dikke van

Ben ik op zoek naar een Frans boek, dan hoef ik mijn hoofd alleen maar naar links te buigen

Dale zet ik erbij om omvallen te voorkomen). Om te lezen wat er op de Franse rug staat, moet je je hoofd naar links buigen en lezen van onderen naar boven. Bij de Nederlandse rug moet je je hoofd naar rechts buigen en lezen van boven naar beneden. Vreemd, vreemd! Hoe is dat toch gekomen? In de praktijk kan het verschil handig uitgebuit worden. In mijn boekenkasten staan Franse en Nederlandse boeken door elkaar. Ben ik op zoek naar een Frans boek, dan hoef ik mijn hoofd alleen maar naar links te buigen … Is het u trouwens weleens opgevallen dat van een Frans huis de ramen naar binnen opengaan en van een Nederlands huis naar buiten? Ik denk dat dat verschil te maken heeft met veiligheid maar ook met afschermen voor de Fransen en met openheid naar de wereld en misschien wel dadendrang voor de Nederlanders. Voer voor psychologen! Fransen kunnen in ieder geval geen geraniums op de vensterbank zetten.

Pas op!

Ten slotte een verschil waarbij het echt oppassen geblazen is. Het gaat over non-verbaal gedrag. Zoals we allemaal weten, kunnen we communiceren met behulp van gebaren. Ik noem twee gevallen waarbij je al met één vinger vreselijke fouten kunt maken. Geval 1: als wij de top van onze wijsvinger tegen onze rechterslaap houden, dan bedoelen we te zeggen: ‘Koppie koppie’. Voor Fransen betekent dit gebaar: ‘Ben je helemaal gek!’ Geval 2: als een Nederlander de top van zijn wijsvinger tegen zijn voorhoofd houdt, dan wil hij zeggen: ‘Je bent getikt!’. Fransen begrijpen: ‘Slim, zeg!’ Ja, die Fransen toch. Ze doen zoveel dingen zo anders dan wij. Gelukkig rijden ze rechts, anders hadden we dat probleem er ook nog bij. Laten we maar wat tolerant doen. Zolang ze nog niet gewoon ‘normaal’ doen als wij, moeten we ze maar een beetje ontzien en proberen beleefd en sociaal met ze samen te leven. III www.maisonenfrance.com

Maak ook kennis met En Route of Côte & Provence R E I Z E N - K U N S T - C U LT U U R - M U Z I E K - G A S T RONOM I E - TA A L - E V E N E M E N T E N

EXCLUSIEF INTERVIEW DIONE DE GRAAFF ‘Ik heb weer zó’n zin in de Tour de France!’ DÉ PARIJSE ZOMEREXPOSITIES Charme, champagne & cultuur BRANTÔME Het Venetië van de Dordogne

#154 - ZOMER 2017

Cocorico ! Paroles et paroles et paroles …

Cocorico ! Oh mon amour, mon doux, mon tendre, mon merveilleux amour …

ER FRANKR IJK IN ’T BIJZOND

BARBARA & DALIDA Het ontroerende levenschanson van twee iconen

Normandië Côte d’Azur NATURISME IN FRANKRIJK Frank en vrij vakantie vieren

AAN TAFEL BIJ GEORGE SAND Recepten van een legendarische gastvrouw

BOURGOGNE C U LT U U R P R O E V E N I N D E

€ 5,95

BOURVIL Icoon van de Franse lach

INTERVIEW PHILIPPE ELAN:

‘De Gers zit diep in mijn hart’

K WA R TA A L U I T G AV E E R K # P 9118 7 2

JAZZ IN DE GERS Marciac: een dorpsfeest van wereldformaat

NIEUWE TRENDS A AN DE

PASTIS

Het perfecte apéro BP

‘UNE HISTOIRE À DÉCOUVRIR’

#155 - NAJAAR 2017

Sterk staaltje prehistorie

€ 6,45

CAVERNE DU PONT D'ARC

K WA RTA A LUITGAV E

Slapen onder 1001 sterren

ERK # P 911872

PIC DU MIDI DE BIGORRE

De koning te rijk in Zuid-Frankrijk

RONDKIJKEN:

Uzès in de Gard Forcalquier (Alpes-de-Haute-Provence) Mirmande (Drôme Provençale)

C Ô T E & P R O V E N C E • V O O R J A A R 2 0 1 7 • MONTÉLIM A R • M A RIE T VA N MIL , DÉ REG ELNEEF VA N SA INT-TROPE Z • EEN UNIEK E M A S UIT 1820 • DE G EHEIMEN VA N GOULT IN DE LUBERON

FRANKRIJK IN ’T BIJZONDER

C Ô T E & P R O V E N C E • Z O M E R 2 0 1 7 • TOPTIPS VOOR JE TOPVAK ANTIE • CULINAIR E XPERT ONNO KLE YN • ONTMOET DE VL A AMSE ‘MONSIEUR VENTOUX’ • BELEEF DE BESTE ZOMERFESTIVAL S

LES CÉVENNES Grillige natuurschoon in optima forma

Cocorico ! N’est plus beau que ma Normandie ! C'est le pays qui m’a donné le jour …

R E I Z E N - K U N S T - C U LT U U R - M U Z I E K - G A S T R O N O M I E - TA A L - E V E N E M E N T E N

ROCK ’N RENNES Muziek ‘rules’ in de Bretonse hoofdstad

R E I Z E N - K U N S T - C U LT U U R - M U Z I E K - G A S T R O N O M I E - TA A L - E V E N E M E N T E N

FOTOGRAFE MARIE CÉCILE THIJS Verovert Parijs met solo-expositie

#153 - VOORJAAR 2017

E N R O U T E #15 4 - Z O M E R 2 017

EN ROUTE #153 - VOORJA AR 2017

FRANKRIJK IN ’T BIJZONDER

EN ROUTE #155 - NAJAAR 2017

R E I Z E N - K U N S T - C U LT U U R - M U Z I E K - G A S T RONOM I E - TA A L - E V E N E M E N T E N

C Ô T E & P R O V E N C E • N A Z O M E R 2 0 1 7 • FRISSE NEUS IN ZUID-FR ANKRIJK • RONDKIJKEN IN UZÈS, FORC ALQUIER EN MIRMANDE • INTERVIEW MET MA ARTEN ENGWIRDA • GORGES DU VERDON

R E I Z E N - K U N S T - C U LT U U R - M U Z I E K - G A S T RONOM I E - TA A L - E V E N E M E N T E N

De koning te rijk in Zuid-FrankrijkDe koning te rijk in Zuid-Frankrijk EEN HUIS IN DE PROVENCE?

TOPTIPSBezoek de Maison en France voor je topvakantie

Provence Côte d’Azur Restaurant Gids 2017

GRATIS!

DS DÉ RESTAURAÔTENTGI D’AZUR PROVENCE/C T.W.V. € 4,95

Nog even ... en je zit er zelf

Túúrlijk! Zie je in s in Frisse uniedu-FrankrijkZuid-Frankrijk! Z VOORDELIG ETEN BIJ

STERRENCHEFS!

z’n jaar op (In het na

) mooist!

ONTMOET de Vlaamse ‘Monsieur Ventoux’

where else?

NOSTRADAMUS en de Tour de France

Ontmoeting in de Var MAARTEN ENGWIRDA (D66):

BELEEF de beste zomerfestivals

‘Macron is oké’

Jonge wijnboeren in de Vaucluse NATUURJUWELEN!

De Gorges du Verdon in herfsttooi 16e jaargang • nazomer 2017 www.coteprovence.nl

€ 6,95

MONTÉLIMAR Veel méér dan noga!

Kasteeldag!

Culinair expert ONNO KLEYN over koken en wijn

ONTMOET Mariet van Mil, Dé regelneef van Saint-Tropez INTERIEUR Een unieke mas uit 1820 DE GEHEIMEN VAN GOULT IN DE LUBERON Vraag maar aan Mark Rutte

Vlaamse ‘thrillers’ in de Var

16e jaargang • voorjaar 2017 www.coteprovence.nl

16e jaargang • zomer 2017 www.coteprovence.nl

€ 6,95

SPECIAAL

VOOR LEZERS VAN MAISON EN FRANCE

En Route - Frankrijk in het bijzonder. Voor iedereen die ‘en route’ wil gaan om weer nieuwe stukjes Frankrijk te ontdekken.

Côte & Provence – De koning te rijk in Zuid-Frankrijk. Voor vakantievierders, mensen die er wonen en werken en huiseigenaren in mediterraan Frankrijk.

Een jaarabonnement (5x) kost € 28,50 Voor abonnees Maison en France: slechts € 21,50!

Een jaarabonnement (4x) kost € 25,– Voor abonnees Maison en France: slechts € 21,50!

www.enroute-magazine.nl

www.coteprovence.nl

Volg ons ook op Facebook en Twitter

Frankrijk compleet: Maison en France én En Route én Côte & Provence bij u thuis? Neem dan een combi-abonnement op alle drie tijdschriften voor slechts € 70,– ipv € 82,–. Ga naar www.maisonenfrance.com en meld u aan als abonnee. Of doe een abonnement cadeau!

MAISON EN FR ANCE

THEMA: VERHUREN I N 2 018 SERVICE MET EEN GLIMLACH Werken in de hospitality business PRAKTISCHE TAALTIPS SLIMME PENSIOENOPBOUW met een Frans huis STRATEGISCH INVESTEREN NIEUW Versimpelde aangifte huurinkomsten

www.maisonenfrance.com

Verhuren op de golven van de economie

56 Maison en France

THEMA: VERHUREN IN 2018 THEO NOORDEWIER – WINTER 2017/2018

Via zijn site Gites.nl brengt Theo Noordewier huurders en verhuurders van vakantiehuizen samen. Wij vroegen hem naar de gouden regels bij verhuur en lieten hem de marktontwikkelingen schetsen.

EN VAKANTIEHUIS VERHUREN IS een uitdaging. Dat weet iedereen die daar ervaring mee heeft. Het succes van verhuur is moeilijk te voorspellen: was het ene jaar een prima verhuurjaar, het jaar daarna kan het anders zijn. Soms willen bezoekers het liefst naar de Franse kust, maar geven ze het volgende jaar de voorkeur aan de glooiende en groene binnenlanden. Bij verhuur geldt dat resultaten uit het verleden meestal geen garantie zijn voor de toekomst. Het is een dynamische markt met soms een hype en soms een terugval. En dan is er ook nog de concurrentie: nooit waren er zoveel vakantiehuizen in Frankrijk te huur als in de jaren 2009-2015. Veel huiseigenaren brachten in de voor-

bije crisisjaren hun vakantiehuis naar de verhuurmarkt om de kosten te dekken. Veel Franse eigenaren, geïnspireerd door de kwaliteit van het Nederlandse en Engelse aanbod, knapten hun huizen op en gingen ook verhuren; de gîte rural, met oma’s spullen en de afdankertjes van de familie is opgehouden te bestaan en de vraag naar die erg eenvoudige en basic uitgeruste onderkomens nagenoeg ook. De markt verandert steeds. In de genoemde crisisjaren was er een behoorlijke vraag naar de wat goedkopere vakantiehuizen. Nu de crisis in Nederland voorbij is, zie je dat de vraag naar de luxere huizen weer toeneemt. De huurder kijkt daarbij niet meer als eerste naar de prijs, maar eerder naar het niveau van

comfort. Er is veel vraag naar slaapkamers ‘en-suite’, zoals de Engels dat zo mooi noemen. Het aanbod wordt kwalitatief ook steeds beter. Een verhuurder zal met die ontwikkeling rekening moeten houden.

Daling onroerendgoedprijzen Nederlanders dromen wellicht meer dan hun mede-Europeanen van een eigen vakantiehuis in Frankrijk. Het behoort ook zeker tot de mogelijkheden. Voor 2008 waren de onroerendgoedprijzen in Frankrijk hoog, mede door de grote belangstelling. Met de crisis kwam de klad in de Franse huizenmarkt. Sommige makelaars meldden een daling van 30 procent in www.maisonenfrance.com

Het is in veel gevallen niet meer genoeg om te vertrouwen op de locatie of zoiets als een zwembad

de onroerendgoedprijzen en niet alle makelaars hebben de crisis overleefd. De Franse vastgoedprijzen stijgen weliswaar iets, maar zijn nog niet op het niveau van voor 2008. Zeker voor degene die ook zelf de handen uit de mouwen wil steken, is er een ruim aanbod van betaalbare huizen. Verhuur kan dan helpen om de lopende kosten te dekken.

Faciliteer belevenissen Of een huis wel of niet gemakkelijk is te verhuren hangt af van veel variabelen. Wilt u een huis verhuren in een gebied waar nog niet veel toerisme is, dan zult u meer moeite moeten doen. Speel die onbedorven en rustige ‘kaart’ dan uit en faciliteer het beleven van die omgeving. Dat kunt u op verschillende manieren doen. Staat uw een huis midden in de wijnvelden, dan bent u natuurlijk degene die de gasten in contact brengt met de vigneron. Als u bikers wilt faciliteren, zorg dan voor een overdekte en afgesloten stalling. Wilt u dat vissers uw huis huren, leg dan direct een steigertje aan bij uw deel van de oever en zorg dat de visvergunningen klaarliggen. Is de locatie populair, dan is het minder nodig om een niche te vinden om het huis aantrekkelijk te maken. Maar ook afstand – korte vakanties – of gemakkelijke bereikbaarheid kunnen een rol spelen. Wellicht ten overvloede: verhuurders werken in de hospitality business en 58 Maison en France

verlenen service met een glimlach. Wij kennen verhuurders die elk weekend met plezier hun gasten van het vliegveld halen. De gasten betalen graag voor deze goede service.

Boekingen in volle gang Tot nu toe was het Nederlandse weer niet geweldig. Dat merken we bij Gites: tot diep in de zomervakantie was het druk op de website. Er waren veel ‘spijtoptanten’ en die moesten het doen met een beperkt aanbod. We zien nu dat de boekingen voor 2018 al in volle gang zijn; veel vroeger dan voorgaande jaren. 2018 belooft een goed verhuurjaar te worden, misschien wel vanwege dat slechte weer in Nederland. Toen we in 2001 met de website begonnen, stonden er drie huizen op. Inmiddels staan er meer dan 3.750 vakantiehuizen op en 177 chambres d’hôtes. Sinds 2017 is het mogelijk om te adverteren op commissiebasis, zijn we aangesloten bij de Stichting Garantiefonds Reisgelden en bieden we huurders en verhuurders die op commissiebasis huren en verhuren de garantie dat hun geld bij ons veilig is. Van een eenvoudige website zijn we uitgegroeid tot een betrouwbaar marketingplatform voor huiseigenaren en een boekingsplatform voor huurders. Daarnaast staan er op de website ook vakantiehuizen te koop. Misschien zit uw nieuwe vakantiehuis wel tussen de 266 koopwoningen!III

Vijf gouden verhuurregels

Wees actief in marketing! Besteed dezelfde zorg aan uw website of uw advertenties als aan uw huis en laat zien dat u er actief mee bezig bent. Beschrijf uw aanbod zo helder mogelijk.

Faciliteer zo mogelijk een niche. Het is in veel gevallen niet meer genoeg om te vertrouwen op de locatie of zoiets als een zwembad.

Zorg dat uw aanbod all inclusive is. Huurders ergeren zich als er bij een redelijk lage huursom een hele lijst met extra kosten blijkt te horen. Reken uit wat uw directe kosten zijn voor de verhuur en sla dat om in de huursom.

Wees flexibel. Reageer onmiddellijk of zelfs proactief op belangstelling.

Wees servicegericht en geef uw gasten de indruk dat ze meer dan welkom zijn en bovenal: zorg dat uw huis altijd schoon is, brandschoon!

VERHUREN IN 2018 – TAAL SUZAN VAN DE RIJT – WINTER 2017/2018

Louer en basse saison PRAKTISCHE VOCABULAIRE BIJ HET VERHUREN VAN UW HUIS Les tarifs & les formules Veel mensen willen juist buiten het seizoen op vakantie, omdat de tarieven gunstiger zijn. Mais attention! Niet het hele laagseizoen heeft lagere tarieven. De weekenden blijven het hele jaar door goed te verhuren. Faire des promotions kan ook goed helpen. Reizigers houden van promotions classiques: –10% of 1 nuit gratuite pour 3 nuits réservées. Een andere manier is om bepaalde formules aan te bieden, bijvoorbeeld un séjour romantique: 2 nuitées avec un dîner aux chandelles of un week-end sportif: 2 nuitées avec des itinéraires de randonnées et un massage relaxant.

Reizigers houden van ‘promotions classiques:’ –10% of ‘1 nuit gratuite pour 3 nuits réservées’

Annecy

De zomer is helaas echt voorbij en alles wordt plus calme. Het is natuurlijk plus facile om uw huis, gîte of chambre d’hôte te verhuren en haute saison, maar dit verschilt per situation géographique. Een gîte in een skioord krijgt het nu drukker. Hors saison lijkt een groot deel van Frankrijk uitgestorven. Het lijkt soms une période complètement morte. Er zijn echter genoeg voyageurs die juist graag willen komen en basse saison. Maar hoe bereikt u deze huurders?

ET IS INTERESSANT OM DE SCHOOLVAKANTIES VAN DE Fransen en Nederlanders met elkaar te vergelijken. In de zomer zijn alle Franse kinderen vrij van 1 juli tot 1 september. (Inderdaad die Franse kindertjes hebben dus altijd 2 maanden vrij in de zomer!) Daarnaast hebben ze vaak twee weken paasvakantie (vacances de Pâques) en wij hebben één of twee weken meivakantie. De Nederlandse herfstvakantie valt vaak vroeger dan die in Frankrijk en de voorjaarsvakantie (vacances de février) kan een week verschillen. Alle feestdagen, waaronder Noël, zijn altijd hoogseizoen. Daarnaast is het goed om op de hoogte te zijn van de activiteiten in de streek. Is er bijvoorbeeld een groot muziekfestival of een internationale kunstbeurs in oktober? Zelfs en pleine campagne wordt er altijd wel wat in de buurt georganiseerd. Voeg dus in uw advertentie een kalender met activiteiten toe. Profitez de ces événements. Sommigen reizigers komen speciaal hiervoor naar uw streek of hebben een goed excuus om eens buiten het seizoen te genieten. Vous serez comme coq en pâte!

La bonne photo Huurders klikken pas op een advertentie als de foto’s hen aanspreken. Een goede advertentie heeft dus mooie foto’s die het huis goed tot zijn recht laat komen. Dus niet een onscherpe foto van een rommelige badkamer. Il faut mettre la maison en valeur! Sfeerfoto’s werken goed. Vervang de foto’s naarmate het seizoen verandert. Dus verwissel la photo du jardin ensoleillé voor een foto waar alles wit is van la neige. Laat zien hoe gezellig het huis is en hiver met de open haard en hoe prachtig de kleuren van de bomen zijn en automne.

Un défi Het is zeker een uitdaging om het hele jaar door reizigers te trekken. N’ayez pas peur! Er zijn nog meer tips te bedenken, maar die krijgt u une prochaine fois. III

Suzan van de Rijt is werkzaam als Beëdigd Tolk Frans voor particulieren, bedrijven en overheden. Ze is gespecialiseerd in taalverwerving, educatie en communicatie van de Franse taal en verzorgt Franse en Nederlandse les voor het bedrijfsleven en privé. www.tolk-frans.com – tolkfrans@gmail.com www.maisonenfrance.com

Slimme pensioenopbouw met een Frans huis Marktomstandigheden op een toppunt Een huis in Frankrijk kan naast een vakantiehuis ook een interessante investering zijn. Verhuur en potentiële waardestijging kunnen zorgen voor een leuk rendement en zodoende ook onderdeel zijn van een pensioenplan.

R ZIJN EEN AANTAL GOEDE ARGUmenten om te kiezen voor de koop van een huis in Frankrijk om daarmee financieel voordeel te behalen. De actuele marktomstandigheden werken mee, want de huizenmarkt in Frankrijk is gunstig voor kopers en de rente voor een hypotheek is nog steeds historisch laag. De verhuuropbrengsten kunnen zeer behoorlijk zijn en er is bovendien een fiscaal voordeel te behalen om spaargelden in een Frans huis te steken. En voor de groeiende groep zzp-ers is het fiscaal interessant om op die manier aan pensioenopbouw te doen en zodoende het nuttige met het aangename te verenigen.

Lage rente Er worden door Franse banken momenteel vaste rentetarieven aangeboden van 60 Maison en France

2% à 2,5% voor 25 jaar. Vanuit historisch perspectief bekeken is dit extreem laag. Bij hogere verhuuropbrengsten dan deze rentetarieven – en dat lijkt niet zo moeilijk te realiseren – treedt er een lucratieve hefboomwerking in werking op het rendement op ingebracht vermogen. Bovendien wordt op spaargeld momenteel nauwelijks nog rente vergoed, dus is een mogelijk alternatief in de vorm van investeren in een Frans huis ook om die reden interessant en veel leuker dan beleggen in aandelen.

Franse huizenmarkt De huizenprijzen in Frankrijk zijn de laatste jaren vrij stabiel. De actuele situatie in de Franse huizenmarkt is daarmee niet te vergelijken met de huidige Nederlandse situatie. Er is in Frankrijk voldoende aanbod en derhalve ook wat onderhan-

delingsruimte over de prijs. Als koper heb je bovendien de tijd om het een en ander goed te overwegen en om de staat van een huis en de hypotheekmogelijkheden rustig te onderzoeken. En wie weet, als de huizenprijzen in Frankrijk in de toekomst weer eens gaan stijgen, ligt er ook een interessante vermogenswinst in het verschiet bij verkoop in de verre toekomst.

Verhuur van het vakantiehuis Frankrijk is en blijft een zeer gewild vakantieland. De markt voor verhuur van vakantiehuizen in Frankrijk zal daarom naar verwachting ook in de toekomst bloeiend blijven. Goed gesitueerde huizen verhuren goed, zeker wanneer er een zwembad bij zit, en de opbrengsten voor de huizenbezitters zijn interessant. Stelregel van de banken is dat zij rekenen met een jaarrendement dat ongeveer gelijk is aan de verhuuropbrengst van 12 weken verhuur tegen het hoogseizoentarief. In de praktijk blijkt dit vaak te kloppen. Verhuuropbrengsten zijn in Frankrijk wel belast, en er moet jaarlijks ook belastingaangifte gedaan worden, maar zolang

VERHUREN IN 2018 – FINANCIEEL ALBERTJAN MASSIER – WINTER 2017/2018

de omzet onder een bepaalde drempel blijft, is het te betalen bedrag aan belasting erg gering.

Fiscaal voordeel

Investeren in een Frans huis kan fiscaal interessant zijn voor zzp-ers

Het kan ook uit fiscaal oogpunt interessant zijn om spaargelden in een Frans huis te investeren omdat daarmee de heffing over dat vermogen in Box 3 in Nederland kan worden ontlopen. Immers, wanneer spaargeld in een Frans huis wordt geïnvesteerd komt de heffing over dat deel vermogen bij Frankrijk te liggen, en in Frankrijk is de heffing nihil. Dit is zeker ook interessant omdat de gemiddelde belastingdruk in box 3 per 1 januari 2017 is gestegen door een veranderde berekening van de heffingsgrondslag. Daarnaast kan het investeren in een Frans huis fiscaal interessant zijn voor zzp-ers. Zzp-ers hebben namelijk veel vrijheid om hun gespaarde FOR-saldo (fiscaal gefaciliteerde pensioenspaar-

pot) te beleggen. Dit zou ook een belegging in een Frans huis kunnen zijn, eventueel aangevuld met een hypotheek. Houdt er wel rekening mee dat wanneer u uw bedrijf beëindigd, er over de ‘papieren pensioenspaarpot’ alsnog inkomstenbelasting moet worden betaald.

probleem op te lossen. Uw kostbare bezit op afstand kan ook een hele zorg zijn. Het zou zonde zijn als uw investering u zoveel zorgen oplevert dat u er niet meer van slaapt. III

Kanttekening Geen enkele investering is risicovrij. Ook het investeren in een huis in Frankrijk is dat niet. Huurrendementen kunnen lager zijn dan verwacht, lokale lasten kunnen stijgen en onderhoudskosten kunnen tegenvallen. Bovendien moet het bezit en de verhuur allemaal gemanaged worden. Heeft u daar wel voldoende tijd voor en groeit het u niet boven het hoofd? En last but not least, uw bezit ligt niet om de hoek. Wanneer er iets mis is met uw huis, kunt u er niet even snel naartoe om het

Albertjan Massier is sinds 2003 adviseur op het gebied van hypothecaire financiering bij de aankoop van een huis over de grens. Hypotheek & Buitenland, Amsterdam +31 (0)20 33 00 139 massier@hypotheekenbuitenland.nl www.hypotheekenbuitenland.nl www.maisonenfrance.com

THEMA: VERHUREN IN 2018 RONALD CL AES – WINTER 2017/2018

Strategisch investeren De meest rendabele plaatsen voor vakantieverhuur

Volgens een recente studie is het Spaanse Grenada de beste plaats om te investeren in een woning voor vakantieverhuur. In Frankrijk komt Cap d’Agde als beste uit de bus.

IE EEN VAKANTIEWONING koopt in het buitenland, doet dat op de eerste plaats voor eigen gebruik en eigen plezier. Je laat je bij de keuze voor een bepaalde regio of plaats dan ook leiden door je eigen wensen. Maar wat is de meest rendabele plaats om een vakantiewoning te kopen als je puur alleen kijkt naar de vakantieverhuur? De grootste vakantiehuizen zoekmachine wereldwijd, HomeToGo, heeft dit recent onderzocht.

Een berekening van het rendement kan tot verrassende conclusies leiden

Er is gekeken naar de gemiddelde koopprijs per vierkante meter, de gemiddelde oppervlakte van een verhuurde woning en de verhuurprijs per vierkante meter. Vervolgens heeft men uitgerekend hoeveel dagen je de woning tijdens de vakantieperioden moet verhuren om je investering terug te verdienen.

Aantal dagen dat je moet verhuren om de aankoopprijs terug te verdienen (internationaal). 62 Maison en France

Geen grote steden in de top

In Europa ben je in Granada het beste uit. Met een gemiddeld verhuuroppervlak van 55 vierkante meter en een gemiddelde verhuurprijs € 105,– per dag moet je de woning 602 dagen verhuren om je aankoopprijs te hebben terugverdiend. Het zal je misschien verrassen dat in deze lijst grote Europese steden zoals Parijs, Londen of Milaan niet bovenaan staan. Sterker nog, deze steden vind je juist onderaan in het klassement. Met andere woorden: hier moet je de woning het langste verhuren om je investering terug te verdienen. De belangrijkste reden is de sterke stijging van de aankoopprijzen. Zo ligt de vierkante meter prijs in Parijs op bijna € 10.000,– . Bij een verhuurprijs van € 134,40 per dag moet je een woning bijna 3.000 dagen verhuren om een aankoop van een woning van 40 vierkante meter te hebben terugverdiend. In Londen is dit nog erger. Bij een gemiddelde vierkante meter prijs van € 15.000,– en een verhuurprijs van € 217,84 euro per dag moet je een woning van 56 vierkante meter zelfs 3.873 dagen verhuren om quitte te spelen.

Cap d’Agde

Frankrijk Als je alleen naar Frankrijk kijkt, wordt de lijst in 2017 aangevoerd door Cap d’Agde. Hier moet je je woning 791 dagen tegen een gemiddelde verhuurprijs van € 121,– per dag verhuren om je aankoopprijs terug te verdienen. Deze stad is hiermee goedkoper dan de Côte d’Azur, wat het

bezoek van bijna 200.000 zomervakantiegangers per jaar mede verklaart. In de lijst wordt Cap d’Agde gevolgd door andere bekende zomerbestemmingen zoals Mandelieu-la-Napoule, vakantie-eiland Ile-de-Ré en La GrandeMotte. Alle drie gelegen aan of in zee. Als je in Frankrijk een woning koopt om deze

Aantal dagen dat je moet verhuren om de aankoopprijs terug te verdienen (Frankrijk).

ook te verhuren en je wilt weten wat de verhuurmogelijkheden en verhuuropbrengsten zijn, spelen de gemiddelde verhuurprijs per dag, vierkante meter prijs en gemiddelde oppervlakte van een vakantiewoning een rol om het rendement te bepalen. Een berekening kan soms tot verrassende conclusies leiden. Een daarvan is in ieder geval: de zon gaat voor niets op. Alleen in sommige plaatsen voor net iets meer geld dan in andere.III

Ronald Claes Financieel Adviseur Claes Finance – Frankrijk hypotheken www.claesfinance.com info@claesfinance.com 073 -523 06 16 www.maisonenfrance.com

Aangifte Franse Wijzigingen bij verhuur inkomstenbelasting 2017 De aangifte van de Franse inkomstenbelasting over de genoten huurinkomsten uit gemeubileerde verhuur was altijd een hoofdbrekertje. Maar voor de aangifte over 2017 zijn er enkele wijzigingen doorgevoerd die het iets simpeler maken. Ook bij andere vormen van verhuur verandert er het een en ander.

OT 2017 MOEST DE VERHUURDER van een gemeubileerd huis zich bij de aangifte van de Franse inkomstenbelasting (IB) altijd afvragen of er sprake was van regelmatige of sporadische verhuur. Vanzelfsprekend lag de definitie van die conclusie niet bij de verhuurder, maar bij de fiscus, die daarover natuurlijk anders kon denken. Concludeerde de belastingdienst dat regelmatig werd verhuurd, dan werden de inkomsten daaruit belast als bénéfices industriels et commer64 Maison en France

ciaux (BIC). Was er volgens de fiscus sprake van sporadische verhuur, dan beschouwde de dienst de inkomsten als revenus fonciers, oftewel inkomen uit onroerend goed, en vielen deze inkomsten onder het reguliere stelsel van inkomensbelasting.

Eenvoudiger en gunstiger De Franse regering is bezig het kleinschalig verhuren rendabeler en administratief eenvoudiger te maken. Vanaf 2017 vallen namelijk alle inkomsten uit

gemeubileerde verhuur vallen onder het zogenoemde ‘micro BIC-stelsel’, zolang deze inkomsten niet hoger zijn dan 33.100 euro (deze grens zal vanaf 2018 twee keer zo hoog worden en naar 66.200 euro gaan). Het micro-BIC stelsel is aanzienlijk voordeliger voor de verhuurder dan het oude revenus fonciers-stelsel. De grens van het micro-regime voor de revenus fonciers lag met 15.000 euro een stuk lager dan die van het nieuwe micro BIC-stelsel. Bovendien is bij het micro BIC-stelsel 50 procent van de inkomsten onbelast. Bij het revenus fonciers-stelsel was dit slechts 30 procent van de verhuurinkomsten. Voor uw aangifte in het kader van het micro BIC-stelsel heeft u een Cerfaformulier met nummer 2042-C-PRO nodig. Zijn uw inkomsten uit verhuur hoger dan 33.100 euro (66.200 vanaf 2018), dan

VERHUREN IN 2018 – JURIDISCH SIETZE JAN DIJKSTR A – WINTER 2017/2018

Een leegstaande woning verhuren voor permanente bewoning kan fiscaal voor delig zijn

vallen de inkomsten onder het reguliere Franse IB-stelsel en zijn de inkomsten niet gedeeltelijk vrijgesteld. U moet dus altijd een gedegen boekhouding bijhouden waaruit de verhuurinkomsten blijken.

Permanente verhuur Voor verhuurders die hun Franse woning gemeubileerd verhuren aan iemand die er permanent woont, verandert er ook het een en ander. Verhuurt u een woning van minder dan 80 vierkante meter die zich in een appartementencomplex bevindt, dan geniet u in 2017 voor de laatste keer van een volledige vrijstelling voor uw verhuurinkomsten. Vanaf 2018 zijn deze

huurinkomsten wél belast en moet u ze aangeven. Uw leegstaande woning verhuren voor permanente bewoning kan daarentegen fiscale voordelen opleveren. U kunt een fiscale vrijstelling krijgen van tussen de 15 en 75 procent van de huurinkomsten, afhankelijk van de ligging van de woning. Deze vrijstelling kan zelfs oplopen tot 85 procent als u het beheer van de woning in handen legt van een gecertificeerde organisatie zoals het Agence nationale de l’habitat.

Aanleveren nieuwe rapporten En dan nog dit: sinds 1 juli moet iedere verhuurder twee (aanvullende) rapporten aan de huurder geven: een rapport dat

de gasinstallatie in de woning beschrijft en een elektriciteitsrapport. In eerste instantie geldt dit alleen voor appartementen waarvoor een bouwvergunning is afgegeven vóór 1 januari 1975, maar vanaf 1 januari 2018 zullen de eigenaren van alle woningen deze twee rapporten moeten overhandigen aan hun huurders.III

Sietze Jan Dijkstra is advocaat en notarieel jurist bij Steinz & Dijkstra Advocaten in Den Haag. www.steinz-dijkstra.nl dijkstra@steinz-dijkstra.nl www.maisonenfrance.com

UIT DE PRAKTIJK MIREILLE BOSSCHER

Foutje, bedankt … VERKEERD ADVIES FRANSE NOTARIS KOST VERKOPER HANDENVOL GELD

De leeftijd en gezondheid van Robbert-Jan* doen hem besluiten zijn riante villa nabij Toulouse te verkopen. Bij het doornemen van de Franse koopakte, stuiten we echter op een bijzondere eigenaar. Niet Robbert-Jan, maar een BV is de verkopende partij. Even staan we voor een raadsel.

‘E

R STAAT EEN BV ALS VERKOPER vermeld?’ vraagt RobbertJan. ‘Dat moet een fout zijn, ik verkoop de villa namelijk zelf.’ Samen spreiden we alle administratie rond de Franse woning op tafel uit. En dan vinden we het antwoord in de koopakte van zo’n twintig jaar geleden. Het blijkt dat een Nederlandse besloten vennootschap destijds de verkrijger van de villa in Toulouse is geworden. RobbertJan graaft in zijn geheugen. ‘Dat is een BV uit een ver verleden,’ zegt hij. ‘Ik ben enig aandeelhouder en ik vermoed dat de Franse notaris die de koopakte destijds heeft opgesteld, mij dat geadviseerd heeft. Heeft dit consequenties voor de verkoop?’

Taxe sur la plus value Ik knik. Als bij de verkoop winst wordt 66 Maison en France

gemaakt ten opzichte van het aankoopbedrag, ben je vermogenswinstbelasting (taxe sur la plus value) verschuldigd. Daar mag je dan wel kosten die betrekking hebben op verbouwing, renovatie en dergelijke van aftrekken. Deze werkzaamheden moeten dan door een aannemer zijn verricht, en met bewijslast zijn aan te tonen. Voor een privépersoon, maar bijvoorbeeld ook voor een aandeelhouder van een SCI, geldt daarnaast dat de vrijstelling toeneemt naarmate de woning langer in het bezit is. Op die manier heb je de hoogte van de heffing min of meer zelf in de hand. Dit laatste geldt echter niet voor een vennootschap. Het tarief voor een verkopende rechtspersoon is en blijft 33,33% en valt onder de vennootschapsbelasting. Dit maakt een BV als eigenaar van een Franse woning niet

aantrekkelijk. Nog los van de verplichte jaarlijkse afschrijving en de bijtelling vanwege gebruik van de woning door de directeur-grootaandeelhouder.

Belasting vermijden Robbert-Jan trekt wit weg. Hij heeft hier overduidelijk geen rekening mee gehouden. De winst was in zijn geheel bedoeld voor de bouw van een woning in zijn achtertuin, bestemd voor een mantelzorger die hij vanwege zijn verslechterde gezondheid nodig heeft. Er wordt weleens gezegd dat het een goed teken is als men vermogenswinstbelasting verschuldigd is, omdat je in dat geval winst gemaakt hebt. Maar Robbert-Jan heeft de winst op voorhand al uitgegeven aan een verbouwing. Dit is dus een fikse streep door de rekening. Robbert-Jan is echter niet voor een gat te vangen. ‘Is het mogelijk de koopsom te splitsen in roerende en onroerende zaken (meubels versus woning)?’ vraagt hij. ‘De plus value wordt immers enkel berekend over de waarde van de woning.’ ‘Dat is zeker een reële optie,’ antwoord ik

WINTER 2017/2018

Door voorafgaand aan de verkoop het hoofdverblijf te verleggen van Nederland naar de Franse woning voorkom je belastingheffing

hem, ‘alleen als de roerende zaken ook daadwerkelijk in de woning aanwezig zijn en door de koper overgenomen worden. De Franse notaris is namelijk degene die de aangifte plus value opstelt en indient, en deze hanteert het adagium: bij twijfel niet inhalen.’ Ruim twee weken later overhandigt Robbert-Jan mij een waslijst aan meubels, waaronder antiek en schilderijen. Het is aan de notaris of hij hiermee in zal stemmen. De schilderijen blijken van eigen hand. ‘Nooit geweten dat mijn eigen werk een belastingvoordeel zou kunnen opleveren,’ grapt hij. De koper wil maar al te graag de roerende zaken overnemen en over de prijs is men het gauw eens. De Franse notaris legt beide partijen geen strobreed in de weg. Het scheelt Robbert-Jan een slordige twintigduizend euro.

Hoofdverblijf verleggen Naast het opvoeren van diverse kosten, de splitsing in roerende en onroerende zaken

en het gebruikmaken van een vrijstelling naarmate het bezit langer vordert, bestaat er nog een manier om de vermogenswinstbelasting terug te dringen. De taxe sur la plus value geldt ten aanzien van de verkoop van een tweede woning, en niet als het een hoofdverblijf (résidence principale) betreft. Door voorafgaand aan de verkoop het hoofdverblijf te verleggen van Nederland naar de Franse woning voorkom je belastingheffing. Een simpele maar doeltreffende manier. Wanneer je echter zakelijke belangen in Nederland hebt, is het minder eenvoudig het hoofdverblijf naar Frankrijk te verschuiven. Als je een woning in Frankrijk wilt verkopen, is het daarom raadzaam om nog voor het verkooptraject naar een deskundige te gaan. Dat kan een hoop geld en moeite schelen. In het geval van Robbert-Jan was hij ervan overtuigd dat

hij zelf verkoper was, en niet een BV. Nu rest hem weinig anders dan de verschuldigde vermogenswinstbelasting te voldoen. Dat zijn zelfgemaakte schilderijen zijn oude villa in Toulouse nog opvrolijken, is daarbij een schrale troost. Gelukkig hebben we daarmee wel de schade iets weten I te beperken.II

* de naam uit dit artikel is gefingeerd.

Mr. Mireille Bosscher is kandidaat-notaris en eigenaar van Juridische Adviespraktijk Bosscher in Den Haag. In deze rubriek belicht zij juridische en notariële praktijkvoorbeelden waar u niet direct bij stilstaat. info@bosscher-advies.nl www.bosscher-advies.nl www.maisonenfrance.com

Wat doen we met onze auto?

SLIM ANTICIPEREN OP DE TOEKOMST

Een hui s je voor de

oude dag

Dit wordt ooit de toekomstige woning

68 Maison en France

REPORTAGE DICK BL ANCKE EN RON VOS – WINTER 2017/2018

‘In Frankrijk hoor je vanaf je zestigste bij de ouderen’

Als dertigers droomden Dick Blancke en Ron Vos al van een leven in Frankrijk. Toen ze er zo’n twintig jaar later een vakantiehuis kochten, namen ze zich voor om er op hun zestigste te gaan wonen. Vanwege Rons reumaklachten emigreerden ze echter al op hun vijftigste. Inmiddels wonen ze al vijftien jaar met veel plezier in Prats-deMollo. De kans dat ze ooit terugkeren is klein: een poosje geleden vonden ze de ideale plek om oud te worden.

‘I

N ONS FRANSE STADJE WORDEN DE ‘oudjes’ rondom de jaarwisseling getrakteerd op een heerlijke maaltijd, het repas des aînés, met foie gras, champagne, hoofdgerecht, dessert en wijn à volonté. De mairie betaalt en iedereen vanaf zestig wordt hiervoor uitgenodigd,’ vertelt Dick Blancke. ‘Je hoort hier dus vanaf je zestigste bij de ouderen. Fransen noemen zestigers ‘oud’, terwijl de meeste Nederlanders pas op hun zestigste willen beginnen aan hun Franse avontuur! Natuurlijk is het leuk om verwend te worden met lekker eten, maar wij zijn nog lang niet oud.’ Dick en zijn partner Ron Vos wonen al vijftien jaar in Prats-de-Mollo-la-Preste in de Zuid-Franse regio Occitanie. Ze hebben een grote middeleeuwse boerderij met 47 hectare grond rondom. Toen ze het landgoed kochten was het grotendeels een ruïne, maar inmiddels hebben ze het zelf grondig verbouwd. Ze verhuren nu een studio en een groot vakantiehuis. In hun woonhuis verhuren ze één kamer als chambre d’hôtes.

maaien van de weilanden is tijdrovend en zwaar. Toch vergeten wij niet om te genieten van alles om ons heen. We nemen voldoende tijd om lekker in de zon te zitten. Ook door Rons reumaklachten trekken we geregeld aan de rem. Op een gegeven moment begonnen we echter te piekeren over de toekomst: hoe lang kunnen we dit volhouden? Kunnen we op latere leeftijd nog wel op zo’n groot landgoed blijven wonen? Ik moet er namelijk niet aan denken dat alles gaat verpauperen omdat we het niet meer aan kunnen. Wij zien genoeg landgenoten die halsoverkop teruggaan naar Nederland omdat ze door de leeftijd problemen krijgen; met een kunstheup is het moeilijk trappen lopen,

met hartklachten wordt het werk rondom huis te zwaar. We hebben al verschillende keren vrienden naar het kerkhof gebracht. Dat brengt je leeftijd met zich mee. Het is geen wonder dat je dan weleens nadenkt over hoe het is om oud te worden in Frankrijk.’

Sociale contacten Het vestigingsstadje Prats-de-Mollo is gebouwd op een berghelling. Van de ene naar de andere straat zijn er trappen. Zeker voor oudere mensen is het moeilijk begaanbaar. Op een prachtig punt aan de rand van de stad vonden Dick en Ron een huis dat via een veiling werd verkocht. Voor heel weinig geld wisten zij er de hand op te leggen. Vanaf dit huis kunnen ze, indien nodig, met een rolstoel, rollator of handstok op de belangrijkste plekjes van de stad komen. De apotheek, de restaurantjes, de bioscoop, alles is te voet en zonder drempels of trappen te bereiken. Een ideale plek om oud te worden.

Piekeren over de toekomst Op hun grond lopen vijf ezels rond en, niet te vergeten, de honden, katten en kippen. Dick en Ron moeten de weilanden onderhouden. Voor de winter moeten ze een grote houtvoorraad aanleggen. Er valt altijd nog iets op te knappen aan het huis. Bovendien moeten ze de kamers schoonhouden en de gasten ontvangen. ‘Gelukkig hebben we het grootste deel van de restauratie van het huis achter de rug,’ zegt Dick. ‘Maar het werk in het bos en het www.maisonenfrance.com

‘Sommigen vinden ons pessimistisch omdat we nu al bezig zijn met voorzieningen voor onze oude dag’

De huizen en weilanden van het landgoed Mas Taillet waar Dick en Ron wonen

Inmiddels zijn ze dit huis aan het verbouwen. ‘Wij willen zo lang mogelijk op onze grote boerderij Mas Taillet blijven. Maar als dat ooit niet meer kan, staat dit huis in de stad klaar voor ons. Wij hebben er een lift in laten bouwen en er is een mooi dakterras. Wij denken niet dat we ooit teruggaan naar Nederland, maar Er valt nog veel werk te doen voordat de ‘seniorenwoning’ van Dick en Ron klaar is

zeg nooit nooit. Wie weet gaat ook dat eens gebeuren. Maar het liefst blijven we hier in deze stad waar we veel vrienden hebben.’ Ook prettig: de thuiszorg is er prima geregeld. ‘We hebben gezien dat de thuiszorg hier goed georganiseerd is. Kleinschalig en heel efficiënt. Daarnaast is er een klein team van wijkverplegers. Ondanks dat alles, kunnen oudere mensen hier vereenzamen. Zeker als je alleen ergens achteraf woont. Je sociale contacten moet je zelf zoeken. Zolang je in de stad woont en je huis uit kunt om ’s morgens je croissantje te halen heb je veel aanspraak. In onze stad is vrijwilligerswerk voor ouderen, zoals je dat in Nederland kent, nauwelijks ontwikkeld. We hebben altijd alles samen gedaan hier. Waarschijnlijk wordt het heel moeilijk als je alleen komt te staan. Misschien is dan het punt aangekomen dat je toch teruggaat naar Nederland.’

Bankje bij leugenboompje Voorlopig bouwen de beide mannen rustig verder aan hun huis voor de oude dag. Het grote werk is gedaan door een

aannemer. Zelf leggen ze de badkamers aan, leggen ze tegelvloeren en voegen ze muren. Als het klaar is, kan het voorlopig verhuurd worden. Net zolang tot zij er zelf aan toe zijn om toe te geven dat ze te oud zijn om Mas Taillet nog langer te runnen. ‘Wij hebben het geluk gehad om al meer dan vijftien jaar te hebben genoten van het leven in Frankrijk. We zijn naar Frankrijk gegaan op een leeftijd dat we nog heel wat aan konden. Wij hebben al een groot deel van de droom beleefd die andere mensen pas beginnen na hun pensioen. Ik vraag me af of het wel verstandig is om dan nog een oude boerderij te kopen om het op te knappen. Er zijn mensen die ons pessimistisch vinden omdat wij nu al bezig zijn met de voorzieningen voor onze oude dag. Ik zou het eerder realistisch willen noemen. Zo gauw als de nood aan de man komt, staat er een comfortabel huis klaar voor ons en hoeven we slechts te verhuizen. En dan kunnen we samen met de oudjes van het dorp zitten op het bankje onder l’arbre mentider, het leugenboompje. Op dat bankje treffen de oude mannen van het dorp elkaar om sterke verhalen over vroeger te vertellen.’ III

Dick Blancke en Ron Vos hebben zelf gezorgd voor een ‘ouderenwoning’. Maar er zijn ook andere opties: in Frankrijk worden onder meer hotels verbouwd als ouderenvoorziening, compleet met mogelijkheden voor verzorging en activiteiten. Sommige complexen hebben zelfs een zwembad en restaurant. Voorbeelden van résidences seniors, vindt u op seniorales.com Voor informatie over Mas Taillet: www.mas-taillet.com

70 Maison en France

COLUMN TON PROOS

WINTER 2017/2018

Een prachtige

Europese verworvenheid

worden? Zijn sappige taal en goesting houdt hij zeker en vast, dus Vlaming blijft hij, ook met zijn Nederlandse paspoort. Een Syriër kan Nederlander worden, een Vlaming blijft Vlaming. Maar toch, is dat wel zo? Verandert een mens door een ander paspoort? Of is een paspoort een soort diploma, dat kwalificeert en een bevestiging is van rechten en plichten waar iemand naar toe gegroeid is en zich aan wil houden? Hoe werkt zoiets? Ik zelf ben al 25 jaar woonachtig in verschillende buitenlanden, maar voel me nog volop Nederlander. Ik heb ervaren dat ik mijn omgeving wil leren kennen, beïnvloeden en verbeteren. Ik wil betrokken zijn en wil leren van anderen waardoor ik verander. Ik neem gewoonten en gedrag over en word me daar dan later pas echt van bewust. Ik heb ervaren dat ik me makkelijker voor nieuwe dingen openstel en dat heeft mijn denken en creativiteit beïnvloed. Als Nederlander in Frankrijk kun je van twee walletjes eten en profiAls Nederlander in teer je meer van de mogelijkheden die Europa biedt. Dat is een prachFrankrijk kun je van tige Europese verworvenheid, die twee walletjes eten en we pakweg twintig jaar geleden nog niet hadden, met die verschilprofiteer je meer van lende valuta, ontbrekende of te de mogelijkheden die EN PAAR WEKEN GELEDEN KWAM dure communicatiemiddelen en de Vlaming Peter Vandermeersch in transportmogelijkheden. Europa biedt De Wereld Draait Door vertellen dat En dat argument van dat stemhij Nederlander wilde worden om in men … Ach Peter, ik stem hier in de Nederland te kunnen stemmen. Hij had voor- en gemeente op raadsleden en de burgenadelen van het opgeven van zijn Belgische natiomeester die ik persoonlijk ken en ik stem naliteit in ruil voor de Nederlandse goed afgewogen, zei op het Europees en Nederlands parlement. En met hij. Hij zag als nadeel dat hij waarschijnlijk niet meer zou worden iedereen in mijn omgeving die landelijk Frans actief uitgenodigd om in de Ronde van Vlaanderen met een vaantje de kiesrecht heeft ging ik de discussie aan. Ik schreef er renners op het gevaar van een vluchtheuvel in het parcours te zelfs over. Dat heeft Macron stemmen opgeleverd, attenderen, maar dat woog niet op tegen zijn behoefte in Nederwat ik je brom, Peter! III land zijn stem uit te kunnen brengen. Het gesprek ging verder twintig minuten lang inhoudelijk nergens over. Het is op zich al storend dat steeds dezelfde bobo’s elkaar uitnodigen en promoten, maar zeker dit keer bakten Matthijs en Peter, toch twee topjournalisten, er niks van. Dit was heel klein bier waar de wereld niet om draait. Een hoofdredacteur van het NRC zou multinationaal moeten denken, Europees, zelfs kosmopolitisch en ons over politiek moeten informeren. Waar, of op wie hij stemt is irrelevant en zowel de lezers als de directie van het NRC zullen het waarderen als hij geen kond doet over zijn Ton Proos woont sinds 2006 in de politieke voorkeur. Aquitaine. Vanuit Les Landes deelt hij DWDD is een geliefd programma, zeker ook bij landgenoten zijn ervaringen in Frankrijk. in Frankrijk, maar wie interesseert het dat Peter Nederlander wil

www.maisonenfrance.com

72 Maison en France

MAISON EN FRANCE EXCLUSIEF K A STEEL IN NORMANDIË – FEUILLETON DEEL 2 – TEK ST: HANS MUSEGA A S – WINTER 2017/201 8

Een rendabel stukje paradijs Normandisch kasteelproject krijgt steeds meer vorm In de vorige editie van Maison en France vertelde kasteelontwikkelaar Hans Musegaas over zijn nieuwe kasteel project in Normandië. Inmiddels zijn we drie maanden verder en heeft het werk niet stilgestaan.

e afgelopen maand is er hard gewerkt aan de verdere invulling van het landgoed. Een spannende en leuke periode, want het vinden van een nieuwe balans in (her)gebruik en beleving is een creatief proces. Enkele voorbeelden: »» Het creëren van een nieuwe parkeerplaats om de cour autovrij te maken. »» Intekenen van de moestuin en de bijbehorende waterbassins. »» Hergebruik van de originele serres en de inrichting van enkele werkplaatsen (ateliers). »» Weghalen van de vele hekken om daarna, net als vroeger, een grand tour over het hele landgoed te kunnen lopen, inclusief bruggetjes, sluisje en een eiland. »» Het plannen van een ‘alle seizoenen’ terras in de zuidtuin en romantische privézitjes over het hele landgoed voor een ontbijt, boek of siësta. »» De positionering van de opslag van gekapt hout als natuurlijke muur onder een overkapping met authentieke tuiles. »» Het inrichten van de tuin rondom het zwembad, gelukkig op enige afstand van het kasteel, als veilige speel- en barbecuelocatie. »» Het herinstalleren van wifi en televisie, zodat de parabolen uit het zicht kunnen. »» Onderhandelingen met de architect van monumentenzorg voor het herplaatsen van een dak op de pigeonnier (duiventil) en de herbestemming daarvan.

Hulp van professionele specialisten Om het landgoed levendig, financieel autonoom (of rendabel) en toch rustig te houden, is er ook een zakelijk evenwicht nodig. Zo zullen we, daar waar een appartementseigenaar dat wenst, met een toonaangevende reisorganisatie samenwerken bij de verhuur van appartementen en kamers in het zomerseizoen en met een Franse partner, Alliance Management, bij de verhuur van appartementen en kamers buiten het zomerseizoen aan met name zakelijke reizigers. Met Francis Vigneron, die onder andere op het misschien wel mooiste landgoed van Frankrijk, Château de Vaux le Vicomte, de horeca heeft mogen organiseren, wordt gewerkt aan de installatie van een biologisch restaurant. Lex Donia, een bekende Nederlandse ontwerper werkt aan de huisstijl van het landgoed en een voorstel voor de inrichting van appartementen. Verder hebben we de Nederlandse tuinarchitect Evert Verweij ingeschakeld voor de inventarisatie van de interessante flora op het landgoed en buigen Annick en Jean Jacques Roucheray van kasteel Pont Rilly zich over de paletkeuze van vroeg 18e-eeuwse kleuren ten behoeve van de herdecoratie in oorspronkelijke stijl.

d’hôtel, een guide, een animateur de sports en een cuisinier met kennis van en affiniteit met de biologische keuken. Die zoektocht krijgt deze winter een extra dimensie dankzij een tv-productie die gaat assisteren bij het vinden van een beheerderskoppel dat het gezicht moet worden van het chateau. Kortom, de ontwikkeling is overgegaan van ideeën naar afspraken en overeenkomsten met partijen die ieder op hun gebied zullen bijdragen aan een levendig en toch rustig, goed geoutilleerd en toch authentiek, kostbaar en toch rendabel stukje paradijs aan de Normandische kust.

Werving en selectie Inmiddels is ook de zoektocht begonnen naar een goede personele invulling, Nederlands en/of Frans, van het landgoedbeheer. Een jardinier, een technicien, een réceptionniste, valets, een maître

Wordt vervolgd …

Wilt u meer weten? Stuur dan een mail naar: kasteelinnormandie@gmail.com www.maisonenfrance.com

Géén reserveringskosten • Direct contact met de verhuurder

www.ChambresdHotesWijzer.nl Meer dan 850 kleinschalige vakantieadresjes door heel Frankrijk

vanaf

€ 85

€ 60

€ 165

Zelf verhuren? Ga naar www.chambresdhoteswijzer.nl/verhuren

MAISON EN FR ANCE

CHAMBRES & GÎTES HET FRANSE PAD Samenwerken met collega’s uit dezelfde regio BON À SAVOIR Tips van Jacqueline Receveur GOED BESLAGEN TEN IJS Cursussen voor nieuwe chambres d’hôtes-uitbaters

www.maisonenfrance.com

De Berry is een betrekkelijk onbekend gebied. Door een concept met overnachtingen en avontuurlijke tochten kunnen gasten op een bijzondere manier de streek leren kennen. ‘Een gast schreef dat hij bij het afscheid het gevoel had dat “de betovering was verbroken”, zo “leuk en mooi” had hij Het Franse Pad gevonden.’

Het Ondernemers in de Berry 76 Maison en France

CHAMBRES & GÎTES WINTER 2017/2018

‘WE WONEN HIER AL EEN POOS, MAAR TOCH ONTDEKKEN WIJ BIJ HET MAKEN VAN DE ROUTES STEEDS NIEUWE PLEKJES’

Franse Pad slaan de handen ineen www.maisonenfrance.com

P EEN AVOND IN 2016 ZATEN Helen Lodder en Judith van de Mheen met hun mannen te eten. Ze probeerden iets te verzinnen waardoor ze in het voor- en naseizoen wat meer gasten naar hun streek konden trekken. Helen en haar man beheren een groot domein met verschillende overnachtingsmogelijkheden in de Berry. Het andere stel heeft in datzelfde gebied in Midden-Frankrijk een gîte. Hun accommodaties lijken in niets op elkaar, maar ze hadden wel vrij snel hetzelfde idee: als we nu eens gaan samenwerken met verschillende accommodaties en gasten van het ene naar het andere adres laten lopen of fietsen? ‘De omgeving leent zich daar uitstekend voor,’ legt Helen uit. ‘Bovendien kunnen de gasten ook nog eens zien hoe mooi de betrekkelijk onbekende Berry is.’ Het Franse Pad was geboren! 78 Maison en France

Verdwaalservice In de weken erna zochten ze andere leuke locaties. ‘Het is ons gelukt om accommodaties te vinden die maximaal dertig kilometer van elkaar af liggen en qua gevoel bij ons passen. De ondernemers die zich bij ons aansloten, hebben echt zin om Het Franse Pad tot een succes te maken.’ Met hun hulp kreeg het concept handen en voeten. ‘We bieden gasten avontuurlijke wandel- of fietstochten met bijzondere ontmoetingen. ’s Avonds wordt er lekker voor hen gekookt. De volgende dag krijgen ze een uitgebreid ontbijt- en lunchpakket en brengen we de bagage door naar het volgende adres.’ Bezoekers hoeven niet bang te zijn om te verdwalen. Iedere accommodatie van Het Franse Pad verstrekt een route naar het volgende adres en is daar verantwoordelijk voor. ‘Zijn gasten de weg kwijt,

dan kunnen ze de eigenaar bellen en moet hij het oplossen. Als het nodig is, moet hij ze ophalen. Ziet hij geen kans om dat te doen, dan is er nog ‘Willems verdwaalservice’. Maar gelukkig is daar nog geen gebruik van gemaakt.’

Hartverwarmende reacties Om het initiatief te promoten, gebruikten Helen en Judith voornamelijk Facebook. Ook schreven ze een persbericht en stuurden ze dat naar verschillende redacties. ‘We hebben geen groot reclamebudget – zeg maar gerust geen. We moeten dus alles zelf doen. Gelukkig werd het persbericht opgepikt.’ Daarnaast maakt ze een website voor Het Franse Pad en plaatsten ze een stukje daarover op hun eigen websites. ‘De eerste boekingen kwamen binnen. Spannend allemaal, maar erg leuk. We kregen hartverwarmende reacties. Een

CHAMBRES & GÎTES WINTER 2017/2018

gast, Alex, schreef dat hij bij het afscheid het gevoel had dat “de betovering was verbroken”, zo “leuk en mooi” had hij Het Franse Pad gevonden. Sommige gasten schreven zelfs een verslag van hun ervaringen voor ons!’

Handboek Wat Het Franse Pad zo bijzonder maakt? ‘Alle adressen zijn totaal verschillend; kleinschalige adresjes, een groot domein en iets ertussenin. De beleving is bij ieder adres ook weer anders, zeggen de gasten die wij al hebben mogen ontvangen. Ieder doet het op zijn eigen manier. Daar willen we ook niet aan tornen, integendeel, we willen dat alle adressen hun eigen authenticiteit behouden, dat is juist de charme. We weten van elkaar dat we er alles aan doen om het onze gasten naar de zin te maken, dus dat zit wel goed. Ook zo leuk: we helpen

elkaar regelmatig met het maken van de routes. We wonen hier allen al een poos, maar toch ontdekken wij ook steeds weer nieuwe prachtige plekjes. Dat is de bonus van de samenwerking.’ Om alles goed te laten verlopen, hebben ze een handboek gemaakt met verschillende onderwerpen, zoals wat te doen bij blaren, ziekte en autopech. ‘Verder moet het vooral spontaan blijven en hebben we niet veel regels. We doen het voor ons plezier en dat willen we ook uitstralen naar de gasten.’

La France Profonde Het standaardarrangement is 570 euro per persoon voor 6 overnachtingen. In dit bedrag zit de kamerprijs per locatie, het ontbijt, een lunchpakket en een diner met een fles wijn of ander drankje, het vervoer van de bagage en uiteraard de uitgebreide wandelen fietsroutes.

Er zijn ook andere mogelijkheden, zoals een arrangement van 12 dagen waarbij je 2 of meerdere dagen op één adres verblijft. Daar kun je dan uitrusten of in de omgeving lopen of fietsen. Je kunt gebruik maken van het zwembad op sommige locaties of een beetje aan sightseeing doen. Alle locaties hebben ook de leukste tips over wat je echt niet zou moeten missen in de Berry. ‘Onze gasten zijn zeker niet altijd geoefende wandelaars of fietsers. De routes zijn voor iedereen goed te doen; eerder kwamen al fitte veertigers, vijftigers en zestigers, avontuurlijk ingestelde mensen met een warm hart voor het echte Frankrijk, La France profonde. Langzaam maar gestaag krijgen we steeds meer bekendheid, dat is toch geweldig?’III

Meer info: www.hetfransepad.com www.maisonenfrance.com

Bon a savoir Mobiele website

Uit onderzoek is gebleken dat in Nederland meer dan de helft van de internetgebruikers bij voorkeur gebruik maakt van telefoon of tablet om zaken op te zoeken (bijvoorbeeld hun volgende vakantieaccommodatie). Via je Google Analytics kun je gemakkelijk terugvinden met welke apparaten je website bezocht is, en daar zul je waarschijnlijk ook zien dat de mobiele apparaten in de meerderheid zijn. Het risico als jouw website op mobiele apparaten niet goed gevonden wordt of langzaam is in gebruik: niet alleen haken mensen af en klikken ze de website weg, maar er blijft ook een negatief beeld van de accommodatie hangen. Websites die mobiel goed presteren scoren bovendien ook hoger in de Google ranking

in de ovenschaal. Thee van verse munt of verveine of een takje verse bieslook als decoratie op je voorgerecht. Het is een genot om zo, uit je eigen tuin, de beschikking te hebben over verse kruiden. Niet alleen om je table d’hôtes te verrijken, maar ook voor de gasten die zelf lekker willen kokerellen of net de barbecue hebben aangestoken. Het voordeel van een kruidentuin: eenvoudig aan te leggen en weinig onderhoud (in tegenstelling tot een echte moestuin).

TIP VAN JACQUELINE Een schaal sappige tomaten met mozzarella en verse Basilicum. Of aardappelen en robe de champs met een bos vers geplukte rozemarijn en tijm

Jacqueline Receveur is mede-eigenaar van Domaine la Fontaine, chambres d’hôtes en gîtes. Daarnaast is zij oprichter van Bureau-5. Advies én praktische ondersteuning op gebied van marketing, organisatie, planning en Frankrijkzaken. www.bureau-5.com

Cèpes plukken, maar let wel wel op! Daar zijn ze weer! De Cèpes (eekhoorntjesbrood). Een waar fenomeen in Frankrijk. Soms zie je mensen met manden vol champignons uit een bos komen. Maar uitleggen waar ze die vandaan halen, ho maar. Dat zijn vaak de best bewaarde familiegeheimen. Zelfs de favoriete zoekplekjes van buurman of goede vriend blijven in nevelen gehuld. Dat neemt niet weg dat ze regelmatig bij vrienden op de stoep staan met een tas vol van deze heerlijke paddenstoelen, met tips voor de lekkerste recepten. Ga je toch zelf plukken, maar ben je niet helemaal zeker van je zaak? Loop dan gerust bij de pharmacie binnen. Daar zien ze in één oogopslag of je de juiste paddenstoel te pakken hebt of juist een giftige variant. En dat wil je jezelf én je gasten natuurlijk niet aandoen! III Illustratie: Perry Taylor – Dessins humoristiques sur la vie à la campagne – perrytaylor.fr

Om te zorgen dat de lay-out van je website zich automatisch aanpast aan het scherm dat wordt gebruikt (desktop, tablet, telefoon), kun je je webbouwer vragen om te zorgen voor een responsive design, een aanpassing in de broncode van je website die bij iedere resolutie bepaalt wat er wordt getoond en hoe. En verder: geen zware plaatjes, korte teksten, geen flash gebruiken, lettergrootte niet kleiner dan 14pt en call-to-action buttons voldoende groot om gepriegel van ‘dikke vingers’ te voorkomen. Je kunt overigens heel eenvoudig zelf testen of je website geschikt is voor mobiele apparaten via: https://search.google.com/test/ mobile-friendly 80 Maison en France

CHAMBRES & GÎTES – ACTUEEL JACQUELINE RECEVEUR – WINTER 2017/2018

GOED BESLAGEN TEN IJS

Cursussen en workshops voor nieuwe chambres d’hôtes-uitbaters Het aantal mensen dat in Frankrijk een toeristische accommodatie wil beginnen stijgt nog steeds. Voor deze nieuwkomers zijn er tal van mogelijkheden om goed voorbereid van start te gaan.

erschillende organisaties spelen in op deze beweging in de markt van chambres d’hôtesen gîtes-ondernemingen en bieden cursussen en workshops aan voor (toekomstige) hébergeurs. Want met meer inzicht in juridische en financiële zaken, marketing en een uitgebreidere kennis van bouwzaken en regelgeving, sta je steviger in je schoenen als je aan het avontuur begint. Er zijn betaalde cursussen in Frankrijk en Nederland, maar soms worden ze ook (gratis) aangeboden door de regio of de Kamer van Koophandel. Een paar voorbeelden: PASSION HOSPITALITÉ organiseert een jaarlijks evenement in Parijs ‘La journée pro de l’hébergement chez l’habitant’. Een dag voor alle eigenaren van vakantiehuizen en chambres d’hôtes met trainingen op het gebied van wetgeving en marketing, speeddaten met deskundigen en presentaties van experts. Met medewerking van o.a. Jérôme Forget, directeur van Guest & Strategy, een opleidings- en adviesbureau voor toeristische bedrijven. passionhospitalite.com

sen is het wel van belang dat je goed Frans spreekt. Mocht dat nog een probleem zijn, dan kun je ook in Nederland en België terecht om je voor te bereiden op het vak van hébergeur.

ACCUEILLIR MAGAZINE is een tweemaandelijks Frans tijdschrift voor uitbaters van vakantie-accommodaties. Naast de uitgave van het tijdschrift, organiseert men het gehele jaar door één- en tweedaagse opleidingen voor ondernemers die chambres d’hôtes of gîtes (gaan) runnen. Alle onderwerpen komen aan bod: aanschaf, businessplan, (ver)bouwen en inrichten, wetgeving, financiën, table d’hôtes, promotie, en nog veel meer. accueillir-magazine.com

ONDERNEMEN IN FRANKRIJK, het bedrijf van Wim van Teeffelen, adviseur voor ondernemers in Frankrijk, organiseert jaarlijks een tweedaagse cursus ‘Chambres d’hôtes & gîtesverhuur’, bedoeld voor iedereen met plannen voor de start of overname van een toeristisch bedrijf in Frankrijk. De cursus is volledig toegespitst op de administratieve en fiscale situatie, de marktomstandigheden en toeristenwensen in Frankrijk. ondernemen-frankrijk.nl (cursussen)

Ook de KAMER VAN KOOPHANDEL en andere organisaties in jouw regio bieden passende trainingen en workshops aan. Daarvoor en voor bovenstaande cursus-

In België verzorgt SYNTRA WEST ondernemersopleidingen waaronder ook de cursus ‘Uitbater kleinschalige logies – B&B en plattelandstoerisme’. Een gedegen, prak-

tijkgerichte opleiding van één jaar (één avond in de week) met tevens excursies naar bestaande toeristische bedrijven. Het doel van de opleiding is om cursisten zo op te leiden dat ze hun klanten met kunde en professionaliteit een zorgeloze en kwaliteitsvolle vakantie kunnen aanbieden. De opleiding bestaat uit vier modules: sectoranalyse en regelgevend kader, inrichting en infrastructuur, onthaal en service en het beheer. Meer informatie vind je op: syntrawest.be, onder het kopje ‘uitbater kleinschalig logies - B&B en plattelandstoerisme. Als voorbereiding op een vertrek naar Frankrijk, kun je natuurlijk heel veel informatie op internet vinden, maar aangevuld met de kennis en actuele informatie van een van bovenstaande opleidingen, kom je wel heel goed beslagen ten ijs. Bovendien bouw je al een netwerk op van nuttige contacten.III www.maisonenfrance.com

CHAMBRES & GÎTES – VITRINE WINTER 2017/2018 – MEER A ANBOD OP CHAMBRESDHOTESWIJZER . NL /KOPEN

LOT-ET-GARONNE - € 546.000

Luxueuze chambres d’hôtes in oude meisjesschool In het grensgebied van de Lot-et-Garonne en de Dordogne staat deze karakteristieke voormalige meisjesschool uit 1872. Nu in gebruik als succesvolle chambres d’hôtes en luxe mini-camping (glamping). Het gebouw is geheel gemoderniseerd met behoud van veel authentieke details. Dit historisch erfgoed ademt de sfeer van weleer met een mooie overdekte binnenplaats en een fraaie kapel. Ref. Fsnl 485 – www.sauterenfrance.nl

BOURGOGNE - € 475.000

Succesvol vakantiebedrijf met 6 gîtes en zwembad Complex van 6 verhuurbare woningen en een groot privéhuis en zwembad, omringd door wijdse velden, dus rust gegarandeerd. Huidige eigenaren runnen dit succesvolle vakantiebedrijf vanaf 1990 en hebben het deels 19e eeuwse gebouwencomplex in 2000 geheel gerenoveerd. Veel potentieel voor nog meer ontwikkeling. Ref. BH4616V – www.france4u.eu

DORDOGNE: € 550.000

Authentiek ensemble met bewezen rendement Prachtige plek met hoofdhuis en 4 grote gîtes. Heerlijk vrij gelegen met uitzicht over de landerijen. Er kan een gezin wonen en dan is er nog ruimte voor 28 gasten in 4 onafhankelijke woonunits. Alles is authentiek gehouden waardoor de uniek Franse sfeer nadrukkelijk aanwezig is. Zeer goede huuropbrengsten (gemiddeld € 35.000 per jaar). Ref. 338 – www.bourianemaisons.nl

CÔTE D’AZUR - € 3.495.000

Op een steenworp afstand van Saint-Tropez Een schitterend villa met zwembad nabij Grimaud, gebouwd omstreeks 1850, met nog veel originele details. Smaakvol gerenoveerd en nu in gebruik als zeer succesvolle chambres d’hôtes naast verhuur van studios. Ook het privéverblijf is voorzien van alle gemakken. Gelegen op 1 km van het strand en 8 km van Saint-Tropez. Ref. 62648MMC83 – www.leggett-immo.com

82 Maison en France

SECOND HOME EXPO Investeren en genieten van een tweede huis

03-05 FEBRUARI FLANDERS EXPO De start van uw zoektocht naar een tweede huis! U droomt van een tweede huis ergens in binnen- of buitenland. De Second Home Beurs biedt u het meest complete aanbod onder ĂŠĂŠn dak. Een tweede huis als interessante investering of voor een prachtige vakantie. Welke vorm u ook zoekt, U bent welkom van 3 t/m 5 februari 2018 in Flanders Expo Gent. Blijft u dromen? Of komt u langs?

Ontvang een gratis entreebewijs via de onderstaande link: www.secondhome-expo.be/mef

is in Frankrijk? Een huis in Frankrijk?

Op een Frans huis is het Franse recht van toepassing. Wij adviseren hierover en kunnen de aan- en

verkoopbegeleiding verzorgen op juridisch, notarieel en fiscaal gebied.

Oprichting SCI, Frans erf- en successierecht, etc.

Wat houdt u nog tegen om ons te contacteren?

Wat houdt om ons onste tecontacteren? contacteren? Wat houdtuunog nogtegen tegen om

…wij begeleiden u graag bij de keuze van uw “Megaline-Piscine”

Neem contact op met Steinz & Dijkstra Advocaten, of kijk op onze site: www.steinz-dijkstra.nl.

Steinz & Dijkstra Advocaten Zuid-Hollandlaan 7, 2596 AL Den Haag, telefoon 240 08 75,www.steinz-dijkstra.nl www.steinz-dijkstra.nl Eemnesserweg 11-07, 1251 NA Laren, telefoon 070 035- 5313143,

Contact Contact Tel: +32.489411447 Tel: +32.489411447 e-mail: werner@aankoopbegeleidingfrankrijk.com Contact e-mail: werner@aankoopbegeleidingfrankrijk.com

Tel: +32.489411447 e-mail: werner@aankoopbegeleidingfrankrijk.com

Service

Bouwen en verbouwen

BOUWBEGELEIDING Dé helpdesk voor (online) marketing, administratie, huisvesting, (ver)taalklussen en planning & organisatie met een accent op de Franse markt. Het kan zo gek niet zijn of je kunt het ons vragen ...

PROVENCE/CÔTE D’AZUR

Met meer dan 25 jaar ervaring bij bouwen renovatiewerkzaamheden zal Edzard Groeneveld u graag begeleiden bij het realiseren van uw droomhuis in de Provence/ Côte d’Azur. www.bouwbegeleidingprovence.nl Mobiel: 0033 671 700 422

Jacqueline Receveur www. degereedschapskist.nl / info@degereedschapskist.nl

Diverse dienstverleners

MTvB Traduction

Verbouwen in Frankrijk of Hongarije? Bel Huub Kamp van Kamp Buitenland Verbouwingen +31 (0)6 13 02 43 10 – of kijk op www.kampbv.net

Marina Teding van Berkhout

Beëdigd Vertaler Frans/Traducteur assermenté

E: mtvbtraduction@gmail.com P: +33 786408288

WBTV-nummer: 10973

Persoonlijke (Nederlandse) uitvoering. Deskundige begeleiding. Ruim 20 jaar ervaring. Uitstekend uitgevoerd werk! Betrouwbaar, deskundig, flexibel

MAISON EN FR ANCE

A ANBOD VAN WONINGEN Noordwest-Frankrijk Kasteel in Normandië

Centraal Frankrijk Auvergne-Immo Auvergne Properties Service Immo

Frankrijk algemeen France4U Leggett Sauter en France

Zuidoost-Frankrijk Bouwbegeleiding Frankrijk Caderonne New Home Wonen aan de Côte d’Azur

Zuidwest-Frankrijk Bouriane Maisons Cabinet Alderlieste Herman de Graaf Lomagne VieVaFrance

www.maisonenfrance.com

TROUVAILLES NIEUW OP DE MARK T – WINTER 2017/2018

Een huis in Frankrijk kan beter renderen dan geld op de bank. Om die reden verhuren steeds meer mensen naast eigen gebruik. Maison en France vond tien objecten voor ieders budget met een bewezen verhuurpotentieel.

Nabij Daumazan-sur-Arize

Omgeving Perpignan

Ariège

Pyrénées-Orientales

Vrijstaande 6-persoons vakantievilla op een mooie locatie op één van de mooiste vakantieparken van Frankrijk. Aan één kant grenst de tuin aan het bos, waardoor er veel privacy is. Wordt verkocht met inboedel. Huurinkomsten : circa € 7.000 € 75.000 - Ref. FSNL 402 sauterenfrance.nl

Aan de Middellandse Zee en vlakbij het strand. Twee luxe appartementen op de bovenste etage. Ook los te koop, inclusief inboedel. Verhuur zelf of via agent. Huurinkomsten circa € 8.000 per appartement. € 145.000 / 150.000 Ref. FSNL 172 sauterenfrance.nl

Nabij Vichy Aujac

Moulins Engilbert

Charente-Maritime

Nièvre (Bourgogne)

Omgeving Mauroux

Gerenoveerd maison de maître uit 1895, nu in gebruik als chambres d’hôtes met 4 kamers. Maar ook een ruim privé-verblijf (3 slaapkamers), zwembad en bijgebouwen. € 397.500 – Ref. 25777NM17 leggett-immo.com

Zeer ruime en luxe gerenoveerde boerderij met 14 slaapplaatsen, 6 slaapkamers, ieder met eigen badkamer op kavel van 4.400m2. Op maar 5 minuten van dorp met restaurant en winkels. Goed voor een inkomen van € 40.000 per jaar! € 249.500 – Ref. KM4403M france4u.eu

Lot

Semur en Auxois

Omg. Cheviré-le-Rouge

Allier

Côte d’Or

Maine-et-Loire.

Mooi appartement met drie slaapkamers in molen met gebruik van zwembad. In middeleeuwse stad Semur en Auxois. Verkocht met alle meubels. Huur per week € 1.400, totaal inkomen € 18.000, naast eigen gebruik. € 375.000 – Ref. RT4534P france4u.eu

Chique, luxe en zeer ruim appartement in een prachtig Loire château. Op de bovenste etage, met lift, 3 slaapkamers en 2 badkamers. Diverse top golfbanen in de directe omgeving. Zeer goede verhuuropbrengsten (op aanvraag). € 249.000 – Ref. FSNL 381 sauterenfrance.nl

Prachtig gelijkvloers kasteel appartement, volledig gerenoveerd met behoudt van de originele elementen, zoals een prachtige open haard, mooie parketvloeren en balken plafonds. Privé tuin van 1958 m2 . Gemeenschappelijk zwembad. Goede verhuur mogelijkheden. € 219.000 - Ref. 6300199 auvergne-properties.com

Allier

Gerenoveerd chalet met inboedel op gezellig familie vakantiepark. Ruime eigen tuin. In de buurt van alle centrale voorzieningen. Verhuur zelf of via het park. Huurinkomsten circa € 6.000. € 60.000 – Ref. FSNL 500-033 sauterenfrance.nl

Charmante vakantiewoning met prachtig open uitzicht, nieuw gebouwd in 2004 en in uitstekende staat. Goed verhuur rendement en beheerder ter plekke voor een zorgeloze verhuur. De woning wordt geheel gemeubileerd verkocht. € 125.000 – Ref. 63001288 auvergne-properties.com

Nabij Nolay Nabij Vichy

Côte d’Or Leuke bungalow omringd door wijngaarden, met twee slaapkamers. Huur inkomsten 550 euro per week, gemiddelde inkomen 7500 euro per jaar plus eigen gebruik. De bungalow wordt met alle meubels verkocht, dus klaar voor de verhuur, of om gelijk van uw vakantie te genieten. € 165.000 – Ref. BH4450V france4u.eu 86 Maison en France

Onroerend

Carte Professionnelle 05-165

goed

héél

Frankrijk

Carte Professionnelle 05-165

in pri js ve rla ag d

Luxe chambres d’hôtes in historisch Gerenoveerde boerenwoning in 17e eeuws wijnbouwershuis € 1.150.000 natuurpark Des Grands Causes € 97.500

Volledig gerestaureerd en prachtig gerenoveerd met behoud Aan de rand van een klein dorpje in het Parc Des Grands van het historische karakter met moderne accenten. Nu in Causes en dichtbij de Gorges du Tarn, staat deze gerenogebruik als luxe chambres d’hôtes met 5 gastenkamers en veerde boerenwoning. Een leuke typisch Franse woning voor een 4 persoons gîte. Uitstekend gelegen in de zuidelijke een zeer aantrekkelijke prijs. U hoeftnaar er niets aan te doen en Bourgogne. Voor een tussenstop het zuiden of een kunt meteen genieten van een streek waar de natuur overmeerdaagsverblijf voor wandelaars, fietsers, wijn- en cultuurweldigend hetsmaakvol leven nog eenvoudig Een fantastische liefhebbers.enEen geheel met veelis.potentieel. plek voor wie van ongerept natuurschoon houdt. Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 478 Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 481

in pri js ve rla ag d

Perfect onderhouden chalet op gezellig Luxe, zeer ruime villa met prachtig familie vakantiepark € 58.500 uitzicht over de Provençaalse heuvels € 447.200

Verantwoord wonen in moderne Karakteristiek maison en pierre kleinschalige eco village met prachtig uitzicht

Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 500-051 Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 463

Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 476 Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 456

Op een kleinschalig familie vakantiepark met veel voorzieIn de Provence, op loopafstand van een historisch dorp ningen, staat dit fraaie, uitstekend onderhouden, houten chastaat deze zeer ruime en luxe villa. De onder architectuur en let. Omdat het aan de rand gelegen is heeft het veel privacy. met zorg gebouwde villa is uitgevoerd in uitsluitend de beste Het eigen perceel van liefst 540m2 heeft een heerlijk zonnig materialen en is werkelijk van alle gemakken voorzien. Er zijn terras op het zuid-westen gelegen. Op het park is een recep4 slaapkamers, 3 badkamers en het gastenverblijf heeft een tie, restaurant, zwembad, tennisbaan, sportvelden en speeleigen Ook ingang. De heerlijke tuinvoor metde luxe zwembad en jacuzzi weide. uitstekend geschikt verhuur. biedt een panoramisch uitzicht over de omgeving.

in pri js ve rla ag d

do ee en bo d

Imposant Chateau Prachtig verbouwde luxueuze grange€ 1.595.000 met diverse bijgebouwen met mogelijkheden € 235.000 Gelegen op een heerlijke locatie in de Saône-et-Loire vlakbij Ineendestadje Aveyron, vlakbij de rivier deErLot staat deze zeer met alle voorzieningen. is de afgelopen jarenruime heel grange die op de afwerkingen naprachtig klaar is. veel aan(voormalige dit Chateauschuur) professioneel gerenoveerd De verbouwingHet is grondig aangepakt en met veel smaak en gedecoreerd. hoofdgebouw heeft 9 slaapkamers, hetin uitsluitend uitgevoerd. Een buitenkansje gastenhuisde 2. beste Er zijnmaterialen 2 paardenboxen, koetshuis en zwembad/tuinhuis luxeeen bar.prachtig Terrein (3,85 ha),bijna omgeving en voor wie voormet weinig en luxe, af project uitzichtU zijn zoekt. kuntwerkelijk er zo in:fantastisch. alles is er, en alles is nieuw. Ook perfect geschikt maken bewoning en/of gîtes. Bel 040 -te290 94 92voor voordubbele meer informatie | Ref. FSNL 362 Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 477

€ 225.000 € 109.000

Deze zeer energiezuinige woning staat op een fraai ecoIn het zonnige zuiden van de Aveyron staat dit authentieke, terrein midden in het fraaie Bretagne. Er is een gezamelijke fraai opgeknapte huis op 2.700m2 grond. Vanaf de verschilverantwoording voor het terrein en elkaar, waarbij respect lende terrassen heeft u vrij uitzicht over de omliggende heuvels voor de natuur voorop staat. De woning is volgens de Fengen het gelegen aan de oeversuitvandeeen zijrivier Shui leerpittoreske gebouwd dorp van natuurlijke materialen omgevan de kronkelende Tarn. Het huis heeft 3 slaapkamers, badving. Hoge plafonds, veel ramen en openslaande terrasdeudoucheruimte, 3 kelders enprettig een vrijstaande garage. renkamer in elkeenkamer zorgen voor een zeer leefklimaat. In een schitterende omgeving met veel natuur en historie.

Groot domaine, ideaal voor gîte/ Voormalige postkoetshalte omgebouwd chambres d’hôtes € 495.000 tot sfeervol en comfortabel Schitterend domein van 13 hectare familiehuis in de Gimone vallei (Midiin de Somme 349.000 Pyrenees). De gerenoveerde boerderij heeft veel€sfeervolle details. Er zijn 2 keukens en 5opslaapkamers met In de schitterende Picardie, slechts 4,5waarvan uur van 3Utrecht badkamer. Tuin met van zwembad, vijver, en een half uurtje de kust, staatorangerie, dit royaleenen(overdeksfeervolle te) terrassen met prachtig uitzicht. De lommerrijke oprijlaan, familiehuis. Bij de grondige restauratie van dit voormalige boomgaard, weide, en grote hangargebleven (240m2)en Relais de Poste zijndierverblijven veel unieke details bewaard maken dit totvan eenalle paradijsje. Open voor een aannemelijk bod. is het huis gemakken voorzien. Voor het huis ligt een 2 schitterende parkachtige tuin van 5.000m met een beekje. Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 430 Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 460

Luxe, zeer ruime villa met prachtig Prachtig gerestaureerd Maison de Maître uitzicht over de Provençaalse heuvels € 489.000 zwembadopenloopafstand gîte € 349.000 In met de Provence, van een historisch dorp In de Cantal maison staat deze zeer staat ruime dit en met luxe smaak villa. Degerenoveerde onder architectuur en de maître. Met veel authentieke detailsin en sfeer. Open woonmet zorg gebouwde villa is uitgevoerd uitsluitend de beste ruimte met envan keuken in een gewelfde materialen en isschouw werkelijk alle gemakken voorzien.souillarde. Er zijn 4 Master slaapkamers, 3 badkamers en het gastenkamer gastenverblijf heeft een bedroom met badkamer, met douche eigen ingang. De heerlijke tuin metvoor luxemeerdere zwembadkamers. en jacuzzi en toilet. Woonzolder geschikt Grote biedt een met panoramisch over de omgeving. schuur completeuitzicht gîte, overdekt terras en buitenkeuken. luxe94zwembad en fraai uitzicht. BelTuin 040met - 290 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 463 Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 443

Uw huis, landgoed, camping of chambres d’hôtes in Frankrijk verkopen? ste rk in pri helpen u graag en goed. Wij js ve rla naar onze gunstige Vraag ag d

Ruim Provençaals familiehuis met binnenplaats end’hôtes gastenverblijf Luxe chambres in historisch

voorwaarden.

€ 600.000

In deeeuws populaire Drôme ligt deze prachtig gerenoveerde ka17e wijnbouwershuis € 1.150.000

rakteristieke hoeve. Alle ruimtes liggen rond een authentieke Volledig gerestaureerd en prachtig gerenoveerd met behoud cour, toegankelijk door een overdekte stenen poort. Het uitvan het historische karakter met moderne accenten. Nu in zicht over de glooiende velden met de besneeuwde toppen gebruik als luxe chambres d’hôtes met 5 gastenkamers en van de Bas-Alpes is adembenemend. Dit sfeervolle huis met een 4 persoons gîte. Uitstekend gelegen in de zuidelijke gastenverblijf is ideaal om met de hele familie en/of vrienden Bourgogne. Voor een tussenstop naar het zuiden of een van het goede Franse leven te genieten. meerdaagsverblijf voor wandelaars, fietsers, wijn- en cultuurBel 040 - 290 94smaakvol 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 470 liefhebbers. Een geheel met veel potentieel.

Comfortabele villa ‘Campagne’ op luxeFrank vakantiepark 75.000 Sauter en France is al 25 €jaar thuis in Frankrijk. In héél Frankrijk. Op van de mooiste villaparken van Frankrijk in het zonnige departement ligt deze villa opvan een huizen hoekperceel Met Ariège, een groot aanbod in van 385m2. Aan één kantalle grenst de tuin aan het bos, waardoor prijsklassen. er veel privacy is. 3 Slaapkamers. Woonkamer met open keuken. Grote schuifpui en ruim terras met uitzicht over de glooiende tuin met diverse zon- en schaduwplekken. Uitstekende verhuurmogelijkheden. Inclusief inboedel. Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 402

in pri js ve rla ag d

Dubbele authentieke woonboerderij in de prachtige Zeven streek € 210.000 Perfect en metValleien smaak gerenoveerde

Aan de randde vanGascogne het woud van Crècy, in een lieftallig platteMaison € 360.000 landsdorpje in de Picardie, ligt deze authentieke voormalige Temidden van de glooiende wijngaarden van de Gascogne boerderij met tot compleet woonhuis verbouwde aangren(Gers). Het huis, helemaal aangepast aan de eisen van deze tijd, zende schuur. De sfeervolle boerderij heeft veel authentieke bestaat uit een hoofdgebouw met een grote uitbouw, de vroedetails. De verbouwde schuur heeft een wat modernere uitgere wijnopslag, nu de serre/tuinkamer met uitzicht op de tuin straling. Een ideale woning voor gîtes, chambres d’hôtes of van bijna 5.000m2. Een zwembad met poolhouse, petanquedubbele bewoning. en skittlesbaan maken dit huis tot een paradijs. Dit huis is af. BelU040 290zo94 voor meer informatie | Ref. 479 kunt- er in.92 Skieën en strand op 1.5 uurFSNL afstand. Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 455

Bel 040 - 290 94 92 voor meer informatie | Ref. FSNL 478 Onroerend

goed

héél

Frankrijk

+31 (0)40 - 290 94 92 | contact@sauterenfrance.com | www.sauterenfrance.nl

onze vakkundigheid is uw garantie

Woonboerderij af te maken met 2500m2 land Dichtbij Nolay, Bourgogne. Vandaag een slaapkamer, maar ruimte tot meer. Durft u een dergelijk project aan? Er is verwarming water en electra aanwezig. 54.000 € BH4605V

Mooi gerenoveerde schuur in de Limousin Nieuw huis kwaliteit met charme van een schuur. Nu drie slaapkamers en grote woonkamer. Alles op 2000m2 kavel. Huis is 140m2 groot. 139.000 € LI445

Bressaanse boerderij in rustige omgeving 3 Slaapkamers, gezellige woonkamer, schuur en mooi stuk grond van 2100m2. Op 6km van Mervans, met winkels en restaurants. 159.000 € AH4339B

Huis plus 2 gasten kamers in wijn Bourgogne in het huis twee slaapkamers, en in apart stenen huis twee mooie gasten kamers. Met inkomen. Met mooie besloten tuin. 235.000 € BH4126V

1.3 hectare in champagne streek Een zeer charmant huis, volledig gerestaureerd, met drie slaapkamers plus inpandig appartement. Grens bourgogne/champagne. Nu aantrekkelijk geprijsd. 295.000 € AH4501V

Ecologisch chalet met prachtige vergezichten Op maar enkele kilometers van Hautefort, Dordogne. In 2010 gebouwd met vijver en garage. Salon met veel ramen. Een slaapkamer. 296.800 € GVS4421C

8 place de l'Hôtel de Ville - 21190 MEURSAULT - FRANCE Tel. 0033 380 20 86 20 - info@france4u.eu

www.france4u.eu

LEGGETT

WINNAAR “BESTE MAKELAAR VAN FRANKRIJK”

LOCAL KNOWLEDGE YOU CAN TRUST

Wij he b meer d ben a 16000 n huize koop opn te o websitenze

Gers €380,000 Ref: 68991 Charmant huisje met 3 slaapkamers, een 2-persoons gîte, zwembad en schuur in de buurt van de stad Nogaro.

Charente €318,000 Ref: 81547 Indrukwekkend Maison de Maître met 5 slaapkamers, tuin en zwembad. Dicht bij alle voorzieningen.

Deux Sevres €16,000 Ref: 73241 Huis in gehucht om volledig te renoveren met gerenoveerd dak, prachtig e balken en binnenplaats / tuin.

Haute Savoie €279,000 Ref: 74329 Op het zuiden gelegen appartement met 2 slaapkamers in Morzine met uitzicht op de bergen en slechts 5 minuten naar de skipistes.

Mayenne €49,950 Ref: 79231 Erg gezellige 1 slaapkamer semi-vrijstaand vakantiehuis met mooie tuin. Landelijk gelegen nabij Vautorte.

Gironde €233,000 Ref: 81513 Charmant 2 slaapkamers stenen huis met meer dan 1Ha land, gelegen aan de rand van een bos.

Vienne €212,000 Ref: P1240ARF Prachtige molen om te renoveren en met een huisje 2 slaapkamers, land en bos. 40Km van Poitiers.

Deux Sevres €152,600 Ref: 33533 Ruime woning met 3 slaapkamers, tuin, garage, schuur, en de mogelijkheid om verder te ontwikkelen.

Hautes Pyrenees €108,000 Ref: 67150 1 slaapkamer appartement op een exclusieve 18 holes golfbaan in ontwikkeling. Uitstekend fietsgebied.

Côtes d’Armor €59,000 Ref: 81458 Aantrekkelijk woning met 2 slaapkamers, keuken, badkamer, zitkamer, tuin en aparte werkplaats.

Mayenne €40,000 Ref: 81360 Oud huis om te renoveren op een prachtige lokatie en met grote tuin.

Manche €299,600 Ref: 79992 Prachtige gezinswoning met extra bijgebouw plus 2 gites. Staat op 1,9Ha grond.

Côtes d’Armor €152,600 Ref: 58440 Charmante Longère bestaande uit een tuin met vrij uitzicht plus 2 extra’s huizen om te renoveren.

Dordogne €477,000 Ref: 79708 Mooie watermolen met veel originele details, gelegen in 10Ha land en bos.

Haute Vienne €92,225 Ref: 81377 Stenen huis met veel karakter gelegen in dorpje, met tuin en land. Prachtig uitzicht.

Een nieuw leven beginnen in Frankrijk? Een niewe carrière?

Leggett is altijd op zoek naar makelaars, dus zoek je een baan in Frankrijk, neem contact met ons op. recruitment@leggett.fr

www.leggettfrance.com

Sponsor van

info@leggett.fr +33 (0)5 53 60 84 88 Head Office: Leggett Immobilier, Rue de Ribérac 24340 La Rochebeaucourt France All prices include agency fees.

Exclusief

Maison en France

Kasteel in Normandië Te Koop: 12 appartementen en woningen in de pavillons en het manoir rondom de cour d'honneur van een magnifiek Château aan de Normandische kust. Een eigen, historische plek in Frankrijk, op 800 meter van het strand, op 400 meter van een 18-holes golfbaan en op 750 km van Utrecht. • Prijzen variëren van € 107.000,– tot € 370.000,– • Goed te financieren met hypotheek • Uitstekend verhuurbaar

Interesse? Vraag de documentatie aan! Telefoon: +33 (0)6 25 59 78 53 +++ e-mail: kasteelinnormandie@gmail.com Lees meer over het Kasteel in Normandië in Maison en France (pag. 72-73)

VIEVAFRANCE

ADVISEURS, BEMIDDELAARS EN MAKELAARS IN FRANS ONROEREND GOED

Nouvelle-Aquitaine - Dordogne

Landgoed van 16ha met luxueus en sfeervol hoofdverblijf, maison d'amis, bijgebouw met stalling voor 6 auto's en zomerkeuken, geklimatiseerde ondergrondse wijnkelder en zwembad van 16 x 5 m. Het complex ligt zeer rustig op een dominerende heuveltop van waar een prachtig 360° uitzicht over het heuvelachtige platteland. Zeer fraai! Prijs: € 758.000 k.k. ref. AQ-0242HA

Opgetrokken uit typische gele kalksteen van de Périgord noir, is deze woning met 2 torens een mooi voorbeeld van vroeg 19e-eeuwse regionale plattelandsarchitectuur. Het vroegere bedrijfsgebouw heeft nu een zomerkeuken, garage, technisch lokaal en gîte. Op het 7.800 m2 grote terrein bevinden zich nog een tennisbaan, zwembad en kleine bijgebouwtjes. Prijs: € 832.000 k.k. ref. AQ-0244HA

Een werkelijk prachtig uitzicht is wel het belang rijkste kenmerk van deze fraaie oude woning. Er zijn een grote woonkamer, 3 slaapkamers, bureau, garage, atelier, prachtig overdekt terras en appartement. Een grote ruimte maakt het mogelijk privé en zakelijk te combineren. De woning staat met zwembad op een mooi, licht hellend terrein van 2,3 ha. Prijs: € 435.000 k.k. ref. AQ-0208HA

Nabij Excideuil

Nabij Sarlat

St. Laurent-la-Vallée

VieVaFrance is specialist in Frans onroerendgoedrecht en begeleidt en bemiddelt door heel Frankrijk Cannenburg 7 - 3772 BG Barneveld - tel. 0342 420758 - mob. 06 15026897 - info@vievafrance.com - www.vievafrance.com 28 avenue Thiers - 24200 Sarlat-La Canéda - tel. +33 (0)5 53 59 0720 - mob. +33 (0)6 31373072

www.lomagne-immobilier.com

Tarn et Garonne, Gers and Haute Garonne

Lomagne-Immobilier Demeures de Charme

UW NEDERLANDSE MAKELAAR VOOR DE BETERE PANDEN !

€ 595.000

27.640 m2

€ 660.000

30.000 m2

€ 299.000 € 239.000

€ 265.500

0033 (0) 563022006 makelaar sinds 2001 Carte professionnelle T82-11-08

5.000 m2

980 m2

Bouriane DROOMHUISINFRANKRIJK.NL FRANKRIJK LONKT ... LAAT U VERLEIDEN! Maisons EEN KEUR AAN HUIZEN IN ZUID-WEST FRANKRIJK: DE LOT, DE DORDOGNE EN DE LOT-ET-GARONNE. EEN SPROOKJESACHTIG MOOI GEBIED OP SLECHTS 1 DAG RIJDEN VAN UTRECHT

LOT - SARRAZAC Charmant kasteel met veel bijgebouwen op 12 ha. Rustig gelegen. Accommodatie voor 25 personen. Twee zwembaden. Strategische ligging. Ideaal als familiebezit of voor commerciële exploitatie. Vraagprijs: 895.000 euro – ref. 733

LOT - CAHORS Bijzonder speels en ruim huis met uitzicht op Cahors en de rivier de Lot. 1,2 ha grond. Optimale privacy. Zwembad. Apart gastenverblijf. Hoog afwerkingsniveau. Loopafstand stad. Unieke locatie. Vraagprijs: 390.000 euro – ref. 873

DORDOGNE - DOMME Schitterend gerestaureerd natuurstenen huis op 1 ha grond. Optimaal comfort. Zeer bijzonder huis. Uitzicht op middeleeuws stadje Domme. Vlakbij de rivier Dordogne. Zeer rustige ligging. Vraagprijs: 1.175.000 euro – ref. 643

LOT - CATUS Rustig gelegen huis verdeeld in twee onafhankelijke woonunits. Tweemaal keuken, salon, badkamer, 2 x 2 slaapkamers. Direct bewoonbaar. Mooi uitzicht over meer. Klein zwembad. Zwem- en vismeer op 40 m afstand. 6000 m2 grond. Vraagprijs: 180.000 euro – ref. 874

DORDOGNE - BEAUREGARD Uniek en zeer comfortabel huis in compleet gerestaureerde boerenhoeve. Rand dorpje. Eigen zwembad. Veel authentieke elementen vakkundig behouden. Strategische ligging. Rustig maar niet geïsoleerd. Vraagprijs: 290.000 euro – ref. 971

DORDOGNE - VILLEFRANCHE DU PERIGORD Compleet gehucht op 9 ha grond. Twee huizen volledig gerestaureerd. Derde huis deels gerestaureerd. Verder nog diverse huizen en schuren ter restauratie. Veel mogelijkheden. Vraagprijs: 395.000 euro – ref. 772

L’AGENCE QUI FAIT LA DIFFERENCE! www.droomhuisinfrankrijk.nl bourianemaisons@gmail.com tel. +33 (0)6 07 77 89 17 • +33 (0)9 60 07 45 56

De Graaf Immobilier Real Estate – Dordogne

Agence Immobilière Herman de Graaf Le Bourg, 24800 St. Jean de Côle, Frankrijk tel. + 33 (0)5 53 62 38 03 e-mail: agence@immobilier-dordogne.com website: www.immobilier-dordogne.com

Omgeving Thiviers Gerestaureerd boerderijtje met 2 gîtes en zwembad (5 x 10 m), rustig gelegen aan de rand van een gehucht op een kavel van 2 Ha met uitzicht. Begane grond: woonkamer (27 m2), keuken (16 m2), eetkamer (11 m2) en 1 slaapkamer (7 m2); stookruimte (c.v.olie). Boven: overloop, badkamer en 2 slaapkamers (7 en 13 m2). Gîtes: beide met 2 slaapkamers; schuur (30 m2).

Prijs: € 259.500 – ref. 4005

Omgeving Javerlhac Gerestaureerd boerderijtje met nog in te richten deel, rustig gelegen in een gehucht op en kavel van 650 m2. Begane grond: entree, woonkamer (30 m2) met open haard en keukenhoek, badkamer en 2 slaapkamers (20 en 28 m2); bergruimte. Zolder gedeeltelijk op stahoogte en sous-sol (60 m2) met kelder en wasruimte. Nog in te richten deel: 70 m2.

Prijs: € 128.500 – ref. 4427

Omgeving Thiviers Gerestaureerde boerderij (XVI-de eeuw) met 2 gites en zwembad, rustig gelegen op een kavel van 5,6 Ha met een mooi uitzicht. Begane grond: entree, keuken (7 m2), woonkamer (45 m2) met open haard, WC, badkamer en kelder (11 m2). Boven: overdekt terras (40 m2), salon (40 m2) met open haard en 1 slaapkamer (38 m2). Zolder: overloop, badkamer en 3 slaapkamers (8, 9 en 28 m2); c.v.-gas. Gites : 1 met 2 en 1 met 3 slaapkamers; inpandige schuur (65 m2). Zwembad: 5 x 10 m.

Prijs: € 490.000 – ref. 4099

www.immobilier-dordogne.com MENTON • BEAUSOLEIL • VILLEFRANCHE • NICE • ANTIBES JUAN LES PINS • CANNES • SAINTE MAXIME

Wonen aan de Côte d’Azur koop & verkoop

Wonen in de Provence uw droom is dichterbij dan u denkt!

Enkele voorbeelden uit ons aanbod:

ROQUEBRUNE-SUR-ARGENS € 729.000 Charmante, instapklare villa met 3 slaapkamers met elk een eigen badkamers en een bureau (of 4e slaapkamer), separate inpandige garage een privé (verwarmd) zwembad en diverse terrassen. De villa is zeer goed onderhouden en voorzien van airconditioning. De fraai aangelegde tuin is makkelijk te onderhouden. Prachtig uitzicht op het Massif d’Esterel.

www.new-home.fr – ref. 2262

LORGUES

new home is Nederlands-Franse makelaar en erkend taxateur, actief in Zuid-Frankrijk, met vestigingen in Lorgues (Var) en Roquebrune-surArgens (Côte d’Azur). Door een uitgebreid netwerk en jarenlange ervaring beschikt new home als geen ander over kennis van de regio en de lokale onroerendgoedmarkt.

€ 530.000

Fraaie neo-provençaalse villa in een uitstekende staat uit 2001 van ca. 132 m2 met dubbele garage en zwembad. Gelegen op een vlak perceel van 4.220m2 in een rustige omgeving op ca 4 km buiten het dorp. Op de bgg: entree, toilet, eetkamer met een open keuken en openslaande deuren naar het overdekte terras, woonkamer met een houtkachel, een ouder slaapkamer met een privé badkamer en toilet. 1e verdieping: 2 slaapkamers, badkamer en een toilet.

www.new-home.fr – ref. 1710

Nederlands sprekende vastgoedadviseurs staan onze relaties bij tijdens het gehele aan- of verkooptraject. Inclusief de juridische aspecten van de geldende weten regelgeving op het gebied van onroerendgoedtransacties. Daarmee behoeden ze u voor onvoorziene valkuilen. Zoekt u een Provençaals huis, vakantiewoning, chateau, wijndomein of bouwperceel? new home biedt een bijzonder ruime, gevariëerde keus. Kijk op www.new-home.fr of bel met +33 (0)4 94 47 49 54 en vraag naar Rob Brink (Var) of Astrid Segaar (Côte d’Azur).



Een royaal appartement naar uw eigen smaak Plus een hoge opbrengst van uw spaargeld?

Zo wordt huren in Frankrijk opeens een optie. Veel mensen willen graag een (tweede) huis in Frankrijk, maar niet iedereen heeft zin om te kopen. Tegelijkertijd willen sommige huiseigenaren in Frankrijk graag af van hun bezit, maar daarna wél in dit mooie land blijven wonen. En het liefst een beetje comfortabel en beschut, met misschien een paar gelijkgestemde mensen in de buurt. Laten we het toekomstbestendig noemen. Voor dit soort ‘Franse Nederlanders’ is Domaine de Caderonne in Espéraza het ideale adres. Hier huurt u een riant en zorgeloos appartement, in de mooie Haute Vallée de l’Aude onder Carcassonne. Een gloednieuw appartement in een eeuwen oud pand, helemaal naar uw smaak. Dat kan omdat de Nederlandse eigenaren van het pand geen doorsnee projectontwik kelaars zijn, maar ‘gewone’ ondernemende types, die zelf ook in Caderonne wonen en er het prettigste appartementengebouw van de wijde regio van willen maken. Ook dankzij de parkachtige tuin van ruim twee

hectare aan de rivier de Aude, waarvan alle bewoners kunnen genieten. Met een inte ressant aanbod voor nieuwe huurders: in ruil voor het vooruitbetalen van een aantal

Domaine de Caderonne depuis 1085 Meer weten? Ga naar onze website

www.caderonne.fr of stuur een berichtje naar:

Kees en Renate van der Bas SCI Caderonne 1 côte de Caderonne 11260 Espéraza e-mail: caderonne@gmail.com telefoon: +33 (0)4 68 74 01 22 mobiel: +33 (0)6 50 05 48 15

jaren huur kan uw appartement afgewerkt worden zoals u dat wilt qua keuken, bad kamer, vloeren en kleuren. Over dat huur voorschot betalen we bovendien graag een rente waar de bank niet aan kan tippen, wat zich per saldo vertaalt in een aantal maan den gratis huren. Zo houden we de bank op afstand en de touwtjes in eigen handen. Neem een kijkje op www.caderonne.fr om een beeld te krijgen van het gebouw, de kwaliteit van de afwerking, de sfeer van de eerste gerealiseerde appartementen en de prachtige ligging aan de rivier. U kunt ook onze brochure aanvragen. Of beter nog: kom kijken in Espéraza! Nog een paar gegevens over Domaine de Caderonne: Oppervlaktes appartementen: van 80 tot 140 m2 Maandhuren: van € 895,– tot € 1.285,–* Servicekosten: € 30,- per m2 verhuurd* * tarief 2017

Auv 679: Zeer lang-gevelboerderij Auv 679: Zeer lang-gevelboerderij zonder buren, gedeeltelijk klaar zonder buren, gedeeltelijk klaar

Auv 567: Bar-restaurant bij groot Auv 567: Bar-restaurant bij groot toeristisch meer, prachtige locatie! toeristisch meer, prachtige locatie!

Auv 675: Groot gebouw, nieuw dak, Auv 675: Groot gebouw, nieuw dak, gedeeltelijk bewoonbaar. gedeeltelijk bewoonbaar.

Auvergne-Immo Auvergne-Immo 2 2 Rue Rue du du Marché Marché 63330 63330 PIONSAT PIONSAT auvergne-immo@orange.fr auvergne-immo@orange.fr 0033(0)4 0033(0)4 73 73 52 52 39 39 91 91

199 000 €

129 000 €

Honoraires à la

charge du

vendeur

Auv 787

Auv 786

Uw Vlaamse makelaar in het groene hart van Frankrijk

La Petite Marche

Tralaigues

Surface habitable 300 m²

Superficie terrain 7000 m²

Auv 671: Groot bewoonbaar huis bij La Sioule, 199 000ook € vlakke grond bij rivier

Surface habitable 130 m²

Auv 673: Prachtige woonboerderij met grote schuur achteraan

Superficie terrain 3370 m²

Auv 688: Schattig bewoonbaar huisje, schuur en mooi uitzicht

Auvergne Immo

Honoraires à la charge du

Auvergne-Immo 2 Rue du Marché Erkend makelaar in Frankrijk 63330 PIONSAT sinds 2003.

vendeur

Auv 654

Auv 678: Zonder buren, bewoonbaar, uitzicht tot centraalBiollet massief! Surface habitable 230 m²

Superficie terrain 2950 m²

189 250 €

0033(0)4 73 52 39 91 Ons volledige aanbod op auvergne.immo@orange.fr www.auvergne-immo.com Uw Vlaamse makelaar in het Auv 685: Nieuwbouwhuis uit 2004 groene hartin van Frankrijk perfecte staat, erg rustig 75 000 €

Honoraires à la

charge du

vendeur

Auv 679: Zeer lang-gevelboerderij Auv 780 zonder buren, gedeeltelijk klaar

Neuf-Église

Auv 567: Bar-restaurant bij groot Auv 784 toeristisch meer, prachtige locatie!

Auv 675: Groot gebouw, nieuw dak, gedeeltelijk bewoonbaar.

Louroux-de-bouble

Auvergne-Immo 2 Rue du Marché 63330 PIONSAT Surface habitable 190 m²

Superficie terrain 18500 m²

Surface habitable 56

m²

Superficie terrain 1680 m²

auvergne-immo@orange.fr 0033(0)4 73 52 39 91 www.auvergne.immo

SI 898

€ 60.000 SI 950

€ 64.000 SI 901

€ 70.000 SI 849

€ 75.000 SI 922

€ 75.000 SI 976

€ 75.000

SI 979

€ 80.000 SI 941

€ 82.500 SI 956

€ 85.000 SI 813

€ 87.000 SI 963

€ 87.500 SI 967

€ 88.500

SI 957

€ 106.000 SI 793

€ 120.000 SI 915

€ 126.000 SI 962

€ 127.000 SI 959

€ 145.000 SI 975

€ 148.500

SI 969

€ 169.000 SI 954

€ 169.000 SI 912

€ 175.000 SI 961

€ 179.000 SI 866

€ 185.000 SI 970

€ 233.000

MAKELAAR EN AANKOOPBEGELEIDING IN DE AUVERGNE – WWW.AUVERGNE-PROPERTIES.COM

Montagne Bourbonnais Charmant natuurstenen huis met ruim terras en mooi open uitzicht. Ideaal als vakantiewoning. Ref. 63001392 - Prijs € 59.000

Livradois Forez Mooie natuurstenen woning met veel karakter op een perceel van 662 m2 nabij het charmante stadje Ambert. Bewoonbaar oppervlak: 110 m2. Ref. 63001230 - Prijs € 89.900

Montagne Bourbonnais Charmant huis met een leuk uitzicht op het dorp. Het huis biedt een bewoonbaar oppervlakte van 74 m2. Perceel van 1.178 m2. Ref. 63001533 - Prijs € 119.000

Livradois Forez Mooie natuurstenen woning, op het zuiden georiënteerd. Woonoppervlak van 94 m2. Perceel van 4.039 m2. Ref. 63001537 - Prijs € 129.000

Livradois Forez Charmante natuurstenen woning plus gîte. Gelegen aan de voet van het Livradois et Forez gebergte met spectaculair uitzicht. Ref. 63001134 - Prijs € 234.300

Allier Prachtige maison bourgeoise, boordevol karakter en gelegen op een perceel van 697 m2 met aangrenzende 2e woning. Gezellige binnenplaats en bijgebouwen. Ref. 63001529 - Prijs € 288.000

Allier Schitterende karakterwoning bestaande uit een woonhuis met gîte, grote schuur en verwarmd zwembad. Terrein van 5.320 m2. Nabij Vichy. Ref. 63001136 - Prijs € 305.000

Livradois Forez Schitterende voormalige ‘relais de poste’, prachtig gerenoveerd. Bestaande activiteit chambres d’hôtes/ gîte met een goede omzet. Ref. 63001539 - Prijs € 472.500

Auvergne Properties – 20 Le Pré Jandion – Le Bouchet – 63310 Saint-Sylvestre-Pragoulin tel.: +33 (0)4 70 59 06 54 – mobiel: +33 (0)6 29 70 87 75 – info@auvergne-properties.com – www.auvergne-properties.com

IN DE FRANKRIJKMAGAZINES VOORUITBLIK

WINTER 2017/2018

In de volgende Maison en France

In het winternummer van En Route

In het winternummer van Côte & Provence

• Wonen tussen Avignon en de Pyreneeën

• Vernieuwde lay-out, vernieuwde rubrieken!

• Chambres et gîtes: een persoonlijke app voor uw gasten

• Argentijnse tango in Parijs

• De beste Nederlandstalige chambres d’hôtes van ZuidFrankrijk

• De kooptrends van 2018 • Verrassend: veel Nederlandse huiseigenaren in Le Grand Est • De invloed van de klimaat ontwikkeling op Franse regio’s

• Interview met politica en ex-presentatrice Léonie Sazias • De spa’s van de Auvergne • Fontevraud, een koninklijke abdij

• Drôme Provençale: Dieulefit en het plateau de Vercors • Interviews met kunstenares Marina Kulik en schrijfster/ wijnboerin Eugénie Brands, dochter van Cobra-schilder Eugène Brands • Aanbevolen restaurants in Monaco, Nice, Marseille, Avignon en Aix-en-Provence

Volg de Frankrijkmagazines ook online via websites, nieuwsbrieven, twitter en facebook!

www.maisonenfrance.com 98 Maison en France

www.enroute-magazine.nl

www.coteprovence.nl

Neem nu een jaarabonnement voor maar € 28,50 of geef er een cadeau! ... en u ontvangt tevens het boek ‘Een frisse start in La Douce France’ van Anke de Bruijn * t.w.v. € 16,95

Abonnees krijgen ook: Extra voordeel bij een abonnement op de Frankrijkmagazines En Route en/of Côte & Provence Gratis toegang tot de jaarlijkse Maison en France Kasteeldag (26 november)

Anke de Bruijn en haar partner betrekken een huisje in Zuidwest-Frankrijk. De mensen die zij daar ontmoet – de aannemer die aan de keukentafel komt uithuilen, de slager die van zijn winkel een kroeg maakt, een priester met een voorliefde voor Amerikaanse feelgoodfilms – worden door Anke op zeer humoristische wijze beschreven.

U kunt natuurlijk ook een abonnement cadeau doen! U krijgt het boek ‘Een frisse start in La Douce France’ van Anke de Bruijn dan zelf thuisgestuurd. Cadeau-abonnementen eindigen automatisch na een jaar.

Meld u nu aan op onze website: www.maisonenfrance.com/abonneren Een jaarabonnement op Maison en France kost € 28,50 (o.b.v. automatische incasso). Deze prijs geldt voor Nederland en België. Voor overige landen brengen we € 10 verzendkosten in rekening. *Voor de verzendkosten van het boek brengen we eenmalig € 4,50 in rekening (België en Frankrijk € 8,50). Deze aanbieding is geldig tot 1 januari 2018 en zolang de voorraad strekt.

AL MEER DAN 16 JAAR BEGELEIDEN WIJ U IN DE AANKOOP EN VERKOOP VAN FR ANS UNIEK ERFGOED

PA A R D E N D O M E I N VA N 5 0 H A Ideaal paardendomein te koop bij Leblanc op de grens van de Creuse en de Indre met 50 ha weide en bos , mogelijkheid voor een paardenrenbaan . Referentienummer 4170. Vraagprijs: € 936.000,–

CABINET ALDERLIESTE maakt onderdeel uit van BARNES INTERNATIONAL. U kunt ons ook vinden op de site www.barnes-international.com CABINET ALDERLIESTE, Le Puy Trumeau, 85700 Pouzauges, France +33 (0)2 51 65 95 08, info@cabinetalderlieste.com

W W W. C A B I N E T A L D E R L I E S T E . C O M