Gospodarka Łowiecka w Nadleśnictwie Bircza by Wydawnictwo Quercus

1 GOSPODARKA ŁOWIECKA w Nadleśnictwie Bircza Game Management in the Bircza Forest вОхотничьеOberförstereiJagdwirtschaftDistrictinderBirczaхозяйствоНадлесничествеБирча

Forest manager Zbigniew Kopczak D as Wildtierzuchtzentrum der Oberförsterei Bircza (OHZ) ist ein Ort, an dem die Jagdwirtschaft von passionierten Förstern beaufsichtigt wird. Dank ihrer Arbeit und der reichen Jagdgebiete wird der Populationsstand auf einem hohen Niveau gehalten, bei gleichzeitiger Reduzierung der Schäden an Wäldern und Feldern. Die hiesigen Trophäen, insbesondere von Hirschen, sind bei Jägern aus Polen und dem Ausland berühmt. Das 34 139 ha große und an Wild reiche Gebiet ist ein idealer Ort für die Jagd. Wir laden ein! Oberförster Zbigniew Kopczak

T he Game Breeding Center (OHZ) of the Bircza Forest District is a place where the game management is watched over by properly qualified forest rangers. Their dedication and our hunting grounds help maintain the game population at a high level, simultaneously minimizing damage in the forests and the surrounding fields. Local throphies, especially the red deer, are famous among hunters in Poland and abroad. The area of 34,139 ha rich in game is a dream place for hunting. You are encouraged to visit us!

O środek Hodowli Zwierzyny Nadleśnictwa Bircza (OHZ) to miejsce, w którym nad gospodarką łowiecką czuwają pełni pasji leśniczowie do spraw łowieckich. Dzięki ich pracy i bogatym łowiskom stan populacji zwierząt jest utrzymywany na wy sokim poziomie, przy jednoczesnej minimalizacji szkód w lasach i na polach. Tutejsze trofea, zwłaszcza jeleni, słyną wśród myśliwych z Polski i zagranicy. 34 139 ha bogatego w zwierzynę terenu OHZ to wymarzone miejsce na łowy. Zapraszamy! Nadleśniczy Zbigniew Kopczak

Ц lентр Животноводства Надлесничества Бирча (OHZ) это место, в котором над правильным охотничьим хозяйством наблюдают страстные лесники по охот ничьим делам. Благодаря их работе и богатым местам для охоты, состояние популяции диких животных удерживаается на высоком уровне, сохраняя одновре менно минимализацию потерей в лесах и на полях. Здешние трофеи, особенно олени, очень известны среди охотников из Польши и заграницы. 34 139 гa богатой дичью тер ритории это место мечты для охоты. Приглашаем! Надлесничий Збигнев Копчак 2

D as Gebiet der Oberförsterei Bircza erstreckt sich im Karpatenvorland, an der Grenze zur Ukraine, wo die Landschaft hügelig und die Hänge sanft sind. Diese dünn besie delten Gebiete sind mit ausgedehnten Wäldern bedeckt, aber es gibt hier auch Wiesen in den Tälern und Waldlichtungen sowie alte, verlassene Obstgärten – Überreste ehemaliger Dörfer. Das Mosaik der Lebensräume und eine reiche Fraßgrundlage bieten gute Lebens- und Fortpflanzungsbedingungen für das Wild.

Т ерритории Надлесничества Бирча тянутся в предгорьях Карпат, недалеко от границы с Украиной, где ландшафт холмистый, а склоны некрутые. Эти малонаселенные районы покрыты обширными лесами, но есть также луга в долинах и среднелесных полянах, а также старые заброшенные сады – остатки бывших деревень. Мозаика местообитаний и богатая кормовая база создают здесь благоприятные условия для жизни и размножения диких животных. 4

T ereny Nadleśnictwa Bircza rozciągają się na Pogórzu Karpackim, przy granicy z Ukrainą – tam, gdzie krajobraz jest pagórkowaty, a stoki łagodne. Te słabo za ludnione tereny są porośnięte rozległymi lasami, ale nie brakuje tu łąk w dolinach i śródleśnych polan, a także starych, opuszczonych sadów – pozostałości po dawnych wsiach. Mozaika siedlisk i bogata baza żerowa sprawiają, że zwierzyna znajduje tu dogodne warunki bytowania i rozrodu.

T he Bircza Forest District is spread over the Carpathian Foothills, by the border with Ukraine, where the landscape is hilly and the slopes are gentle. Those sparsely popu lated areas are overgrown with large forests, numerous meadows in the valleys, midforest glades and old deserted orchards – the remains of former villages. The mosaic of habitats and the rich prey base create convenient conditions for the existence and reproduction of game.

he red deer (Cervus elaphus) inhabits dense forest complexes, where it is easiest to hunt for in September, during its mating season. Then, in the cold evenings and mornings, stags bellow, gathering hinds around them, and chase their rivals away with their impressive antlers. In the Game Breeding Center (OHZ) of the Bircza Forest District one may hunt for stags, hinds and calves. Controlling their pop ulation through hunts is necessary to minimize damage to crop and to ensure forest sustainability.

D er Rothirsch (Cervus elaphus) bewohnt kom pakte Waldkomplexe, wo man sich an ihn am leich testen im September anschleichen kann, während der Paarungszeit, der sogenannten Brunft. Dann, in den kühlen Abend- und Morgenstunden, brüllen die Hirsche, versammeln die Hirschkühe um sich und vertreiben die Konkurrenten mit (Cervus elaphus)

Б лагородный олень

населяет густые лесные массивы, к которых легче всего подойти в сентябре, во время брачного сезона, называемого гоном. Тогда по холодным вечерам и утрам самцы рычат, собирая вокруг себя оленьих самок, и гонят конкурентов ударами великолепных венков. den Schlägen ihres prächtigen Geweihs. Im Zuchtzentrum (OHZ) der Oberförsterei Bircza werden sowohl die Hirsche als auch die Kühe und Kälber gejagt. Die Notwendigkeit, die Schäden an land- und forstwirtschaftlichen Kulturen zu minimieren und die Nachhaltigkeit des Waldes zu gewährleisten, spricht für eine Regulierung der Populationsgröße während der Jagd. В Центре Животноводства (OHZ) Надлесничества Бирча охотятся как на самцов, и на самок, так и на телят. За регулировкой численности популяции во время охоты выступает необходимость минимализации ущерба в сельскохозяйственных и лесных культурах, а также обеспечение долговечности и надёжности леса. 6

J eleń szlachetny (Cervus elaphus) zamieszkuje zwarte kompleksy leśne, w których najłatwiej podejść go we wrześniu, podczas sezonu godowego zwanego rykowi skiem. Wtedy chłodnymi wieczorami oraz rankami byki ryczą, gromadząc wokół siebie łanie, a konkurentów odpędzają uderze niami okazałych wieńców. W OHZ Nadleśnictwa Bircza poluje się zarówno na byki, jak i na łanie oraz cielęta. Za regulowaniem liczebności populacji podczas polowań przemawia konieczność minimalizowania szkód w uprawach rolnych i leśnych oraz za pewnienie trwałości lasu.

JELEŃ (Cervus elaphus) Jeleń szlachetny Red deer Der БлагородныйRothirsch олень Trofeum: wieniec Trophy: Antlers Jagdtrophäe: Geweih Трофеи: оленьи рога 21 VIII – 28 (29) II Sezon / Season / Saison / Cезон byki / HirscheStags/быки 1 IX – 15 I łanie / HirschküheHinds/ самки оленей 1 IX – 28 (29) II cielęta / Calves Kälber / телята 7

D as Wildschwein (Sus scrofa) ist in Wäldern nütz lich, wo es eifrig den Boden auf der Suche nach Samen und Insektenlarven durchwühlt, von denen es sich ernährt. Leider ist es keine Seltenheit, dass sich das Schwarzwild auf leichter verfügbare Beute in landwirtschaft (Sus scrofa

T he wild boar (Sus scrofa) is useful in the forest en vironment, where it roots the soil in search of seeds and larvae of insect pests. Unfortunately, wild boars often head toward crops for much easier prey. The large pop ulation of this species allows hunters to frequently participate in exciting collective or individual hunts. Precious trophies of careful but dangerous wild boars include their under and upper tusks and back bristles.

K абан

D zik (Sus scrofa) jest pożyteczny w środowisku leśnym, gdzie chętnie buchtuje glebę w poszuki waniu nasion oraz larw szkodników owadzich, którymi się żywi. Niestety dziki nierzadko udają się na łatwiej dostępny żer na uprawy rolne. Wysoki stan popu lacji tego gatunku sprawia, że myśliwi często mogą uczest niczyć w ekscytujących polowaniach na dziki – zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych. Cenne trofeum z ostroż nych i niebezpiecznych odyńców stanowią szable, fajki oraz szczecina z chybu.

) полезен в лесной среде, где он охотно роет в земле в поисках семян и ли чинок насекомых-вредителей, которыми он питается. К сожалению, кабаны часто ищут более до ступную добычу в сельскохозяйственных культурах. lichen Kulturen stürzt. Aufgrund der hohen Population dieser Art können Jäger oft an spannenden Schwarzwildjagden teil nehmen – sowohl in der Gruppe als auch einzeln. Zu den wert vollen Trophäen der vorsichtigen und gefährlichen Keiler gehören Hauer, Haderer sowie Federn. Высокое состояние популяции этого вида является причиной, что охотники часто могут участвовать в ув лекательной охоте на кабана – как коллективно, так и индивидуально. Ценные трофеи осторожных и опасных кабанов – это сабли, трубкии и хребтовая щетина. 8

DZIK (Sus scrofa) WildDzik boar Das КабанWildschwein Trofeum: oręż Trophy: Tusks Jagdtrophäe: Gewaff Трофеи: оружие 1 IV – 31 III lochy, odyńce, wycinki, przelatki, warchlaki Sows, Male wild boars, 3 year-old male wild boars, Pigs of the sounder, Squeakers Bachen, Keiler, angehende Keiler, Überläufer, Frischlinge свиноматки, кабаны, 3- 4 летние кабаны, годовалые кабаны, подсвинки Sezon / Season / Saison / Cезон 9

D as Reh (Capreolus capreolus) ist der kleinste Vertreter des in Polen lebenden Rotwildes. Es ist eine Art, die sowohl an Wälder als auch an Felder gebunden ist, weshalb sie im Zuchtzentrum (OHZ) der (Capreolus capreolus)

– самый маленький представитель cемей ства оленей, который живёт в Польше. Этот вид дикого животного связан как с лесами, так и с полями, поэтому он на территории Центра Oberförsterei Bircza günstige Bedingungen vorfindet. Von Herbst bis Frühjahr leben die Rehe in Gruppen von mehreren Individuen, die Sprünge genannt werden, während sie in der übrigen Zeit des Jahres einzeln leben. Животноводства (OHZ) Надлесничества Бирча на ходит для себя очень благоприятные условия. С осени до весны косули живут cемействами, в которых несколько штук, в свою очередь в остальное время года, ведут одинокий образ жизни. S arna europejska (Capreolus capreolus) to naj mniejszy przedstawiciel zwierzyny płowej, który żyje w Polsce. Jest gatunkiem związanym zarówno z lasami, jak i polami, dlatego na terenie OHZ Nadleśnictwa Bircza znajduje dogodne dla siebie warunki. Od jesieni do wiosny sarny żyją w kilkuosobowych grupach zwanych rudlami, natomiast przez pozostałą część roku prowadzą sa motny tryb życia. 10

Е вропейская косуля

T he Roe deer (Capreolus capreolus) is the smallest representative of deer living in Poland. This species is found both in forests and fields, therefore, it finds suitable conditions in the Game Breeding Center (OHZ) of the Bircza Forest District. From fall to spring deer live in smaller groups called herds, whereas for the rest of the year they live a solitary life.

11 V – 30 IX kozły / RehböckeBucks/cамцы козы 1 X – 15 I kozy, koźlęta / Does, Fawns Ricken, Kitzen / козы, козлята SARNA (Capreolus capreolus) Sarna europejska Roe deer Das ЕвропейскаяReh косуля Trofeum: parostki Trophy: Antlers Jagdtrophäe: Gehörn Трофеи: сброшенные рога Sezon / Season / Saison / Cезон 11

О хотников, приезжающих в бирчанские леса, ждут не только медальные быки, кабаны и козы, но и профессиональные услуги, помогающие в эф фективной охоте. Охотников сопровождают опытные охотничьи и лесные гиды, хорошо знающие территорию. Благодаря профессиональной организации охоты, шансы выиграть трофей cвоей мечты в бирчанскихх лесах очень высоки. 12

H unters visiting the Bircza forests may hunt for excellent harts, wild boars or bucks on their own or receive help from servicemen who know the area very well and are ready to assist hunters in order to improve their results. Professional preparation of hunts makes the chances of gaining the dream trophy in the Bircza forests very high.

N a myśliwych przyjeżdżających do birczańskich lasów czekają nie tylko medalowe byki, odyńce i kozły, lecz także profesjonalna obsługa pomagająca w skutecznym polowaniu. Myśliwym towarzyszą doświadczeni podprowadzający doskonale zna jący teren. Profesjonalna organizacja polowań sprawia, że szanse na zdobycie wymarzonego tro feum w birczańskich lasach są bardzo duże.

I n den Wäldern von Bircza gibt es nicht nur Medaillenhirsche, Keiler und Rehböcke. Die Jäger erwartet auch ein professioneller Service, der ihnen hilft, erfolgreich zu jagen. Sie werden von erfahrenen Führern begleitet, die das Gebiet genau kennen. Durch die pro fessionelle Organisation der Jagd sind die Chancen auf den Gewinn einer Traumtrophäe in den Wäldern von Bircza sehr hoch.

Waga / Weight Gewicht / Вес pkt / EN / DE / RU CIC Medal / Medal Medaille / Медаль 1 11,28 kg 223,06 Złoty / Gold Gold / Золотая 2 10,50 kg 222,48 Złoty / Gold Gold / Золотая 3 9,66 kg 213,76 Złoty / Gold Gold / Золотая 4 9,91 kg 212,66 Złoty / Gold Gold / Золотая Długość / Length Länge / Длина pkt / EN / DE / RU CIC Medal / Medal Medaille / Медаль 1 23 cm 133,00 Złoty / Gold Gold / Золотая 2 22,5 cm 114,50 Brązowy / Bronze Bronze / Бронзовая 3 21,5 cm 114,40 Brązowy / Bronze Bronze / POLOWANIAБронзовая• HUNTS • JAGD • ОХОТА Jeleń szlachetny / Red deer Rothirsch / Благородный олень Wieniec / Antlers / Geweih / Оленьи рога Dzik / Wild boar Wildschwein / Кабан Szable / Under tusks / Hauer / Сабли 13

A uf dem Gebiet der Oberförsterei Bircza leben geschützte Tiere wie Braunbären, Luchse, Wölfe und zahlreiche Raubvögel, darunter der Steinadler. Meistens kann man ihre Spuren in Form von Überresten von erlegtem Wild sehen. Mit ein bis schen Glück und mehr Zeit im Gelände kann man jedoch damit rechnen, die größten und seltensten polnischen Raubtiere zu sehen. Der junge Luchs auf dem Bild hat sich in einen hei mischen Obstgarten in Bircza verirrt.

N a terenie Nadleśnictwa Bircza żyją zwierzęta chronione – między innymi: niedź wiedzie brunatne, rysie, wilki oraz liczne ptaki drapieżne, w tym orzeł przedni. Najczęściej można spotkać ich tropy oraz ślady w postaci resztek upolowanej zwie rzyny. Jednak przy odrobinie szczęścia i dłuższym czasie spędzonym w terenie można liczyć na obserwację tych największych i najrzadszych polskich drapieżników. Widoczny na zdjęciu młody ryś zabłądził do przydomowego sadu w Birczy.

T he Bircza Forest District is home to a number of protected animals, including: brown bears, lynxes, wolves and numerous predatory birds such as the golden eagle. Their tracks and spoor are usually found in the form of fragments of their prey. However, with a little luck and more time spent in the field one may have a chance to observe those largest and rarest Polish predators. The young lynx visible in the picture has wandered over to an orchard in Bircza.

Н а территории Надлесничества Бирча живут охраняемые дикие животные, между прочим, бурые медведи, рыси, волки и многочисленные хищные птицы, в том числе беркут. Чаще всего можно найти их тропинки и следы в виде останков пойманной дичи. Однако, если повезет и будет возможность провести больше времени на охотничей территории, можно рассчитывать на наблюдение за самыми крупными и редкими польскими хищниками. Молодая рысь, изображенная на фотографии, забрела в придомовой сад в Бирче. 14

OCHRONA • PROTECTION • SCHUTZ • ОХРАНА 15

W pobliskiej Kalwarii Pacławskiej można zobaczyć zabytkowy klasztor Franciszkanów [5] oraz liczne kaplice rozsiane po okolicy [2].

T he time left after a successful hunt may be spent sightseeing. Come and see our na ture exhibition in the forest education center by the Bircza Forest District head quarters [4]. We also encourage you to visit the nearby town of Krasiczyn with its 16th century castle and park complex called the Renaissance pearl [3]. Another inter esting place is the Museum of Folk Construction in Sanok, with its reconstructed Galician town [1]. In the nearby village of Kalwaria Pacławska, on the other hand, one may see a his toric Franciscan monastery [5] and numerous chapels scattered in the surrounding areas [2].

udać się do pobliskiego Krasiczyna, gdzie znajduje się nazywany perłą renesansu zespół zamkowo-parkowy z XVI wieku [3]. Jednym z ciekawszych obiektów w okolicy jest skansen – Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku ze zrekonstruowanym miasteczkiem galicyjskim [1].

C zas pozostały po udanym polowaniu można spędzić, zwiedzając okolicę. Zainteresowanych zapraszamy do odwiedzenia ekspozycji przyrodniczej w ośrodku edu kacji leśnej znajdującym się przy siedzibie Nadleśnictwa Bircza [4]. Warto również

D ie Zeit, die nach einer erfolgreichen Jagd verbleibt, kann für die Besichtigung der Umgebung gewidmet werden. Interessierte sind eingeladen die Naturexposition im Waldbildungszentrum am Sitz der Oberförsterei Bircza zu besuchen [4]. Es lohnt sich auch die nahe gelegene Ortschaft Krasiczyn mit dem Schloss- und Parkkomplex aus dem 16. Jahrhundert zu besuchen, der als Perle der Renaissance bezeichnet wird [3]. Eines der interessan testen Objekte in der Region ist das Freilichtmuseum für Volksarchitektur in Sanok mit seiner rekonstruierten galizischen Stadt [1]. Im nahe gelegenen Dorf Kalwaria Pacławska sind das histo rische Franziskanerkloster [5] sowie zahlreiche, über das Gebiet verstreute Kapellen zu sehen [2].

В ремя, оставшееся после успешной охоты, можно потратить на посещение и про гулки по местности. Заинтересованных приглашаем посетить природную вы ставку в центре лесного просвещения, расположенном в местонахождении Надлесничества в Бирче [4]. Стоит также съездить в близлежащий Красичин, где находится замково-парковый архитектурный ансамбль XVI века, который называют жемчужиной Возрождения [3]. Одним из самых интересных объектов района является музей под от крытым небом – Музей Народной Архитектуры в Саноке с реконструированным галицким городком [1]. В соседней Калварии Пацлавской можно увидеть исторический монастырь Францисканцев [5] и многочисленные часовни, разбросанные по всей окрестности [2]. 1 2 4316

ATRAKCJE • ATTRACTIONS • ATTRAKTIONEN • ПРИВЛЕКАТЕЛЬНЫЕ МЕСТА 5 17

H unters visiting the Bircza forests may stay at the “Trójca” Hunting Center [1] belonging to the Arłamów hotel complex [2]. The center, located in a large glade, is composed of four comfortable wooden villas, where a total of 44 people may stay. Its attractive location, high standards and a rich infrastructure make it a popular pick among those valuing comfort. At the visitors’ disposal there are also agritourist accommodations and the “Forest” Hotel and Inn [3].

M yśliwi przyjeżdżający w birczańskie lasy mogą się zatrzymać w Ośrodku Myśliwskim „Trójca” [1] należącym do kompleksu hotelu Arłamów [2]. Położoną na rozległej polanie Trójcę stanowią cztery komfortowe drewniane wille, w któ rych łącznie mogą się zatrzymać 44 osoby. Atrakcyjne położenie, wysoki standard ośrodka oraz bogata infrastruktura sprawiają, że miejsce to jest chętnie wybierane przez gości szczególnie ceniących komfort. Do dyspozycji myśliwych są także okoliczne kwatery agroturystyczne oraz Hotel i Karczma „Forest” [3].

J äger, die in die Wälder nach Bircza kommen, können sich im Jagdzentrum „Trójca” auf halten [1], das zum Hotelkomplex Arłamów gehört [2]. „Trójca” liegt auf einer großen Lichtung und besteht aus vier komfortablen Holzvillen, die insgesamt 44 Personen be herbergen können. Die attraktive Lage, der hohe Standard des Zentrums und die reichhaltige Infrastruktur machen diesen Ort zu einer beliebten Wahl für Gäste, die besonderen Wert auf Komfort legen. Den Jägern stehen auch die umliegenden Landgasthöfe sowie das Hotel und Wirtshaus „Forest” zur Verfügung [3].

О хотники, приезжающие в бирчанские леса, могут остановиться в Охотничьем Центре „Trójca” [1], принадлежащем гостиничному комплексу Arłamów [2]. Расположенная на обширной поляне „Trójca” состоит из четырёх ком фортабельных деревянных вилл, в которых могут остановиться итого 44 человека. Привлекательное расположение, высокий стандарт центра и богатая инфраструктура влекут за собой факт, что это место часто избирается гостями, особенно ценящими комфорт. В распоряжении охотников находятся многочисленные местные агротури стические квартиры, а также Гостиница и Корчма „Forest” [3]. 1 1 2 218

Nadleśnictwo Bircza Stara Bircza 99, 37-740 Bircza, tel. +48 16 65 22 280 RegionalnaBiurohttps://bircza.krosno.lasy.gov.plbircza@krosno.lasy.gov.plPolowań„Bieszczady”DyrekcjaLasówPaństwowych w Krośnie 38-400 Krosno, ul. Bieszczadzka 2 tel. +48 13 437 39 БРОНИРОВАНЕJAGDBUCHUNGHUNTREZERWACJAjagd@krosno.lasy.gov.pl45POLOWAŃBOOKINGОХОТЫ Tomasz Dębiec +48 667 869 www.wydawnictwoquercus.plkontakt@wydawnictwoquercus.pl976 Autorzy zdjęć: Tomasz Dębiec; Marcin Baraniewicz (okładka), archiwum Nadleśnictwa Bircza (s. 13); Paweł Dec (s. 5, 13, 15, 19); Maria Kuc (s. 14); Adobe Stock: shocky (s. 7), natureimmorta (s. 9), Soru Epotok (s. 11), falconhy (s. 14), Erni (s. 14), kjekol (s. 14), andreshka (s. 16), Małgorzata Kopczak (s. 20)

Tekst: Maria Kuc Korekta: Małgorzata Haze Projekt, DTP: Joanna Kozek Tłumaczenia: Justyna Rzeszut (angielski), Karolina Larek-Drewniak (niemiecki), Aneta Sobczak-Szmajda (rosyjski)

Nadleśnictwo Bircza