fot. archiwum nadleśnictwa / Anna Krysiak
N
R fot. archiwum nadleśnictwa
AS
ION
D R
E
W fot. archiwum nadleśnictwa
N
Podstawowym obowiązkiem leśników jest dbanie o trwałość lasów, dlatego każda powierzchnia musi być odnowiona najpóźniej w ciągu 5 lat od wycięcia dojrzałego drzewostanu
Sadzonka sosny zabezpieczona przed zgryzaniem przez jelenie i sarny
Wieża przeciwpożarowa
OCHRONA PRZYRODY
JAK GOSPODARUJEMY W NASZYCH LASACH
fot. archiwum nadleśnictwa / Anna Krysiak
Podstawowym gatunkiem tutejszych lasów jest sosna pospolita. Można tu też spotkać dęby, buki, brzozy, świerki, modrzewie i olchy. Na terenie nadleśnictwa znajduje się wyłączony drzewostan nasienny buka o powierzchni ponad 8 ha, a także 298 ha gospodarczych drzewostanów nasiennych (głównie sosnowych, bukowych, dębowych i świerkowych). Z drzew tam rosnących pozyskuje się nasiona, które służą do produkcji wysokiej jakości sadzonek. Na 12,5-hektarowej szkółce leśnej w Rębowej produkuje się ich corocznie ok. 4,4 mln. To głównie one są wykorzystywane do odnowień lasu, zajmujących każdego roku ok. 130 ha.
Najcenniejsze elementy przyrody z terenu Nadleśnictwa Damnica są objęte różnorodnymi formami jej ochrony – znajdują się tu dwa rezerwaty przyrody, trzy obszary Natura 2000, dziewięć pomników przyrody i aż 283 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni prawie 672 ha. Najciekawszą atrakcją przyrodniczą są rzadkie torfowiska bałtyckie chronione w rezerwatach Bagna Izbickie i Torfowisko Pobłockie. Pierwszy z nich graniczy ze Słowińskim Parkiem Narodowym i znajduje się w niewielkiej odległości od jeziora Łebsko. Warte uwagi są tu jedne z największych i najpiękniejszych w Polsce atlantyckie wrzosowiska z wrzoścem bagiennym. Liczne są także populacje woskownicy europejskiej, wełnianeczki darniowej, bagna zwyczajnego oraz rosiczki okrągłolistnej. Drugi z rezerwatów – Torfowisko Pobłockie – ma podobny charakter. Masowo występują
tutaj wrzosiec bagienny, woskownica europejska, widłak jałowcowaty i modrzewnica zwyczajna. Na torfowisku utworzono ścieżkę edukacyjną wraz z tablicami i platformą widokową. Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Damnica wyznaczono również obszary Natura 2000. Są to specjalne obszary ochrony siedlisk: Bagna Izbickie, Dolina Łupawy i Torfowisko Pobłockie. Na omawianym terenie występuje także wiele rzadkich i cennych gatunków roślin oraz zwierząt podlegających ochronie. Do najciekawszych występujących tu roślin należą: rosiczka okrągłolistna, woskownica europejska, wrzosiec bagienny czy wawrzynek wilczełyko. Z chronionych zwierząt warto wymienić orlika krzykliwego, bielika, żmiję zygzakowatą oraz bobry.
Rezerwat Torfowisko Pobłockie / fot. Anna Krysiak
JAK NIE ZGUBIĆ SIĘ W LESIE? Kiedy już się zgubisz, warto pamiętać, że las jest podzielony na oddziały tzw. liniami oddziałowymi, wyznaczającymi z reguły w ten sposób prostokąty. Każdy z nich ma swój numer. Na skrzyżowaniu sąsiadujących oddziałów znajdują się słupki, na których naniesiono te numery. Numeracja oddziałów rośnie z północnego wschodu na południowy zachód. Aby odnaleźć się w lesie, poszukaj słupka oddziałowego znajdującego się na skrzyżowaniu linii. Następnie odszukaj oddział o danym numerze na niniejszej mapie. W celu uzyskania pomocy podaj numery znajdujące się na słupku pracownikowi Lasów Państwowych, straży pożarnej lub policji. Dzięki temu szybko uzyskasz pomoc.
mapa tur yst yczna
Bielik / fot. fotolia.com / Adam Fichna
ZASADY ZACHOWANIA SIĘ W LESIE
Wczesna wiosna w lesie liściastym z łanami białych zawilców gajowych
Jednym z głównych zadań gospodarczych leśników jest racjonalne pozyskiwanie surowca drzewnego. Ilość drewna, jaką można wyciąć bez szkody dla środowiska leśnego, ustala się na podstawie wyliczonego etatu; obecnie w nadleśnictwie jest to ok. 80 tys. m3 grubizny rocznie. Warto wiedzieć, że zarówno w lasach nadleśnictwa, jak i całego kraju pozyskuje się mniej drewna, niż go w tym samym czasie przyrasta. Dzięki takiej polityce zapasy drewna na pniu w polskich lasach stale rosną od zakończenia II wojny światowej. Zwiększa się także powierzchnia lasów.
W 2005 r. oddano do użytku ścieżkę edukacyjno-przyrodniczą w leśnictwie Karżniczka. Na całej jej długości rozlokowano tablice informacyjne na temat ekologicznej roli lasu, ochrony przyrody, a także znajdujących się w danym miejscu osobliwości. W budynku nadleśnictwa utworzono salkę edukacyjną wyposażoną w pomoce dydaktyczne: tablice, tropy, nasiona, szyszki, pędy, próbki drewna drzew liściastych i iglastych, owady. Zgromadzono także historyczne i współczesne narzędzia wykorzystywane w leśnictwie. Wizyta w salce stanowi doskonałe uzupełnienie programu nauczania przyrody w szkołach. Przy leśniczówce w Wielkiej Wsi w 2007 r. została oddana do użytku zielona klasa. Na świeżym powietrzu, w znajdującej się tu drewnianej zadaszonej wiacie można prowadzić lekcje o tematyce przyrodniczej. Uzupełnienie infrastruktury stanowi zestaw tablic o tematyce przyrodniczej, amfiteatr z mównicą, ścieżka zmysłów i miejsce na ognisko.
fot. Tomasz Dębiec
K
IÓ
O
ZB
Nadleśnictwo Damnica
mapa tur yst yczna
S Z K Ó Ł
LASU
Nadleśnictwo
L AS
5 LAT
po wyrębie odnawiamy każdą powierzchnię, na której wycięto fragment
Damnica
ŁY
Najpóźniej
Nadleśnictwo Damnica prowadzi szeroko zakrojoną edukację przyrodniczoleśną, współpracując z miejscowymi szkołami, lokalną społecznością i organizacjami samorządowymi. Przygotowano także infrastrukturę w postaci ścieżek przyrodniczych i sal edukacyjnych w budynku nadleśnictwa, które pomagają leśnikom w przybliżaniu zagadnień związanych z lasem.
Kontakt: Tomasz Dębiec +48 667 869 976 kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl Tekst i zdjęcia: archiwum Nadleśnictwa Damnica Redakcja tekstu: Tomasz Dębiec Korekta: Małgorzata Haze Projekt graficzny, DTP: Joanna Kozek
ZA
Nadleśnictwo Damnica leży w województwie pomorskim. Zajmuje powierzchnię bez mała 16,5 tys. ha. Lesistość terenu administrowanego przez nadleśnictwo wynosi 24,6 proc., a drzewostany są dość mocno rozdrobnione – znajdują się tu 132 kompleksy leśne. Nadleśnictwo jest położone w północno-wschodnim krańcu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku i stanowi jedną z 30 jednostek, które wchodzą w jej skład. Graniczy ze Słowińskim Parkiem Narodowym oraz nadleśnictwami: Lębork, Ustka, Leśny Dwór i Łupawa. Nadleśnictwo Damnica składa się z 11 leśnictw oraz gospodarstwa szkółkarskiego w Rębowie.
Lasy Nadleśnictwa Damnica są narażone na wiele czynników zagrażających ich stabilności. Najistotniejszym problemem są szkody powstałe w wyniku działania huraganowych wiatrów oraz chrząszcza kornika drukarza. Częste są także szkody powodowane przez zwierzynę płową (sarny, jelenie) w uprawach i młodnikach. Ogranicza się je, grodząc najcenniejsze fragmenty upraw, zabezpieczając sadzonki preparatami chemicznymi oraz stosując zabezpieczenia mechaniczne, takie jak osłonki, pakuły oraz palikowanie. Ważnym aspektem codziennych obowiązków leśników jest także ochrona przeciwpożarowa kompleksów leśnych. Lasy Nadleśnictwa Damnica zaliczane są do II kategorii zagrożenia pożarowego, a system ochrony oparty jest na codziennych dyżurach odbywających się od kwietnia do września. Polegają one na obserwacji obrazu z kamery monitorującej lasy, zamontowanej na wieży przeciwpożarowej.
skala 1:70 000
JR
A
Nadleśnictwo Damnica
EDUKACJA PRZYRODNICZOLEŚNA
ISBN 978-83-64084-13-3
DO
ZAGROŻENIA I OCHRONA LASU
fot. archiwum nadleśnictwa / Paweł Szydłowski
UPR AWA
Nadleśnictwo Damnica
Nie stwarzaj zagrożenia pożarowego. Nie rozpalaj ognisk poza miejscami do tego wyznaczonymi. Rosiczka okrągłolistna / fot. Anna Krysiak
Wrzosiec bagienny / fot. Anna Krysiak
Nie zaśmiecaj terenów leśnych. W trakcie spacerów i grzybobrania swoje odpady zabieraj ze sobą.
Samochód pozostaw Nie spuszczaj psa ze smyczy Jelenie podczas rykowiska na Bagnach Izbickich / fot. Paweł Szydłowski
podczas spacerów w lesie. Psy mogą być niebezpieczne dla mieszkających w lesie zwierząt.
Żurawie / fot. Paweł Szydłowski
Nie hałasuj
Szkółka leśna w Rębowej
w czasie pobytu w lesie. Głośne zachowanie nie tylko płoszy zwierzęta, lecz także może przeszkadzać innym w odpoczynku.
fot. archiwum nadleśnictwa / Grzegorz Czerski
Nie niszcz nieznanych Ci grzybów i roślin. Są one pokarmem dla zwierząt mieszkających w lesie, a także częścią ekosystemu. Tamy zrobione przez bobry / fot. Anna Krysiak
Nie podchodź do dzikich zwierząt. Zwierzę, które nie płoszy się na Twój widok, stanowi zagrożenie, ponieważ jest prawdopodobnie chore bądź ranne.
Biwakuj w miejscach do tego przeznaczonych. Swój namiot rozkładaj tylko tam, gdzie będziesz bezpieczny.
Przemiana pokoleń w lesie bukowym Stary dąb zgłoszony przez nadleśnictwo do zarejestrowania jako pomnik przyrody / fot. Grzegorz Czerski
Platforma widokowa w rezerwacie Torfowisko Pobłockie / fot. Anna Krysiak
Storczyk podkolan biały / fot. Anna Krysiak
NA MAPIE: • rezerwaty przyrody • obszary Natura 2000 • pomniki przyrody • ścieżki edukacyjne • miejsca postoju
skala 1:70 000
fot. archiwum nadleśnictwa
fot. archiwum nadleśnictwa
w specjalnie przygotowanym do tego miejscu postojowym.