Nadleśnictwo KOLBUSZOWA
WARTO ODWIEDZIĆ
ZAPRASZAMY DO LASU Przez wybrane fragmenty lasów wytyczono trasy przeznaczone dla osób chcących lepiej poznać przyrodę Puszczy Sandomierskiej. Nadleśnictwo zaprasza na ścieżki dydaktyczne: Białkówkę, Dymarkę, Maziarnię, Świerczówkę, Morgi, a przy leśnej szkółce – z myślą o uczniach – utworzono zieloną klasę. Przez teren nadleśnictwa przebiega również Przyrodniczy Szlak Puszczy Sandomierskiej. Ta trasa turystyczna ma ponad 300 km dłu-
gości, wiedzie od Mielca przez Tarnobrzeg, Nisko, Głogów Małopolski do Kolbuszowej. Prowadzi przez tereny leśne, łąki, pola uprawne, wsie i małe miasteczka. Zbudowano na niej i odnowiono ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne, zielone klasy i miejsca postoju, gdzie na gości czekają stoły, ławki, zadaszenia chroniące przed słońcem, deszczem i śniegiem oraz tablice dydaktyczne. Na dowolnie wybraną część szlaku można się wybrać pieszo, na rowerze lub w siodle.
Ścieżka dydaktyczna Białkówka
Pozycja na mapie: 1D | GPS 50.2274, 21.7157
Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej Pozycja na mapie: 2D | GPS 50.2248, 21.7567
6
Kontakt: Tomasz Dębiec 667 869 976 kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl Tekst: Nadleśnictwo Kolbuszowa, Tomasz Dębiec Zdjęcia: archiwum Nadleśnictwa Kolbuszowa Korekta: Małgorzata Haze Projekt graficzny, DTP: Joanna Kozek
Nadleśnictwo Kolbuszowa jest położone w północnej części województwa podkarpackiego. Swoimi granicami obejmuje lasy w powiatach kolbuszowskim, częściowo niżańskim i rzeszowskim. Drzewostany nadleśnictwa stanowią część Puszczy Sandomierskiej,, będącej jednym z największych kompleksów leśnych w Polsce. Wielkością ustępuje jedynie Puszczy Kurpiowskiej, Białowieskiej, Solskiej i Augustowskiej.
W kompleksie leśnym we wsi Nowa Wieś powstała w 2000 r. ścieżka Białkówka. Znajduje się ok. 5 km od Kolbuszowej w kierunku Niwisk. Niecały kilometr za Nową Wsią na gości czeka parking. Przy nim, na tablicy znajdziemy plan przejścia z jedenastoma przystankami.
Trasa prowadzi przez miejsca atrakcyjne pod względem przyrodniczym. Można przebyć całą – czterokilometrową, bądź krótszy wariant – półtora kilometra na piechotę lub rowerem. Po drodze mijamy naturalne odnowienie lasu, gdzie rośnie młode pokolenie dębu szypułkowego. W kolejnym punkcie poznajemy metody zabezpieczania sadzonek przed zgryzaniem przez zwierzęta leśne. Dalej – dowiadujemy się o znaczeniu leśnych oczek wodnych. Podziwiamy zbiornik utworzony w zagłębieniu po eksploatacji torfu, który wzbogaca miejscową różnorodność flory i fauny. W dalszej wędrówce uczymy się
Ścieżka dydaktyczna Dymarka
Pozycja na mapie: 3C | GPS 50.3176, 21.8329
KOLBUSZOWA Nadleśnictwo
mapa tur yst yczna mapa tur yst yczna
2
rozpoznawać gatunki drzew i krzewów, w tym chronionych. Dochodząc do następnego przystanku, poznajemy prace hodowlane służące odnowieniu lasu, jak: zakładanie upraw i odnowień, koszenie traw, usuwanie z młodnika drzewek utrudniających wzrastanie gatunków lasotwórczych, na końcu trzebieże, czyli selekcję słabych osobników. Wiedzę o lesie wzbogaca poznanie rodzajów siedlisk, czyli optymalnych warunków wzrostu i rozwoju, jakich wymagają drzewa. Przystanek pokazujący typy siedliskowe lasu urządzono w miejscu, gdzie znajduje się bór mieszany świeży. Rosną tu buki i sosny, a dalej inny typ lasu – ols, z charakterystycznym gatunkiem, jakim jest olsza czarna. Troskę o leśną faunę poznajemy na kolejnym przystanku. Utrzymanie pożądanej ilości pożytecznych gatunków owadożernych zapobiega rozmnażaniu się szkodników leśnych. Widzimy więc mrowisko ogrodzone przed dzikami. Jest też gniazdo lęgowe i schron dla nietoperzy. Ostatni punkt pomaga poznać znaczenie światła i cienia – czynników środowiskowych zapewniających powodzenie prac hodowlanych i dobrą kondycję drzewostanów. Regulując oświetlenie roślinności, leśnicy ułatwiają wzrost poszczególnych gatunków drzew. Dodatkową atrakcją przy ścieżce Białkówka jest trasa ze specjalnymi punktami kontrolnymi przeznaczona dla miłośników orienteeringu. To aktywność polegająca na poruszaniu się za pomocą mapy i kompasu i odnajdywaniu konkretnych punktów w terenie.
Park Etnograficzny Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej to malownicze wsie z przełomu XIX i XX w. Prezentują kulturę Lasowiaków i Rzeszowiaków, zamieszkujących niegdyś teren północnej części obecnego województwa podkarpackiego. Na niemal 30 ha eksponowanych jest ponad 80 obiektów dużej i małej architektury drewnianej. Są wśród nich chałupy, budynki inwentarskie (stajnie, obory, chlewy, kurniki), stodoły, spichlerze, maneż, bróg, budynki przemysłów wiejskich, jak młyn wodny, wiatraki, kuźnie, olejarnia i garncarnia, wreszcie budynki użyteczności publicznej – szkoła, karczma i remiza strażacka, a także okazały kościół pw. św. Marka Ewangelisty. Do najstarszych obiektów należą m.in.: spichlerz dworski z Bidzin z 1784 r., chałupa z Markowej z 1804 r. oraz kościół z Mielca-Rzochowa postawiony w 1843 r.
Fot. arch. muzeum
ISBN 978-83-64084-25-6
1
Fot. arch. muzeum
Nadleśnictwo Kolbuszowa
Drzewostany bukowe najbardziej malowniczo wyglądają jesienią, kiedy liście przebarwiają się we wszystkich odcieniach żółci i czerwieni.
Nadleśnictwo
Lasy Nadleśnictwa Kolbuszowa cechuje duża różnorodność przyrodnicza. Można tu spotkać 10 typów siedliskowych. Największą część zajmują bory mieszane świeże i wilgotne, jedną trzecią siedliska lasowe, na których dzięki dużej żyzności gleb mogą rosnąć gatunki liściaste, takie jak dąb oraz buk. Gatunkiem o największym udziale w tutejszych drzewostanach jest sosna zwyczajna, która zajmuje ok. 70 proc. ich całkowitej powierzchni. Oprócz wspomnianych wyżej drzew występują tu także: brzoza brodawkowata, olcha czarna, grab, świerk i jodła.
KOLBUSZOWA
drówce przyjrzyjmy się piętrowej budowie lasu, w jakiej wyróżnia się warstwy drzew, krzewów i runa leśnego. Na ostatnim przystanku poznamy jedną z upraw pochodnych, powstałą z nasion najlepszych, wybranych drzew.
Budynki zostały przedstawione w ich naturalnych relacjach i środowisku podobnym do tego, które im kiedyś towarzyszyło. Poszczególne obiekty są zestawione w zagrody według układu siedliska, gdzie powstały, zagrody zaś odtwarzają układy przestrzenne tradycyjnej zabudowy wsi. Znajdują się w naturalnym pejzażu przydomowych ogródków, sadów i pasiek, pól uprawnych, łąk i pastwisk, stawów, otoczone nadrzeczną zielenią i lasem. W niektórych obejściach hodowane są zwierzęta. Dopełnieniem ekspozycji są pokazy prac gospodarskich i polowych oraz prezentacja tradycyjnych rzemiosł.
Jednoroczne sadzonki dębu hodowane w szkółce leśnej. Po dwóch, trzech latach będą wysadzone na uprawach, dając początek nowemu pokoleniu lasu.
NA MAPIE: • ciekawe obiekty • ścieżki edukacyjne • szlaki turystyczne
skala 1:50 000
Ścieżka dydaktyczna Świerczówka
Pozycja na mapie: 1C | GPS 50.2731, 21.7002 Fot. arch. muzeum
3
Fot. arch. muzeum
Powstała w gminie Cmolas, we wsi Poręby Dymarskie, na terenie leśnictwa o tej samej nazwie. W XVII i XVIII w. wieś była znana z wytapiania rud żelaza. Stąd nazwa ściężki na jej terenach, gdzie przed wiekami kwitł przemysł hutniczy. Na uwagę zasługuje także piękny drewniany kościół z XVII w. Ścieżka składa się z trzech pętli o łącznej długości 25 km i krótkiej trasy spacerowej. Na przejście pieszo całej trasy potrzeba ok. 10 godzin, na rowerze można ją przebyć w 4 godziny. Poznamy na niej różnorodność przyrody leśnej, łąkowej i pól użytkowanych rolniczo, zobaczymy również ślady dawnego przemysłu. Mała pętla o nazwie Płazówka ma 1,5 km długości. Dłuższa, o nazwie Królewskie Góry – ok. 8 kilometrów. Krótką trasę spacerową poprowadzono między dawnymi wyrobiskami po rudach żelaza oraz pięknymi pomnikowymi dębami. Przygotowano 11 przystanków, na których poznajemy życie lasu. Pierwszy ukazuje rolę wody dla organizmów żywych. Drugi przystanek – na pożarzysku – ostrzega przed pożarami lasu, które zabijają wszystkie żywe organizmy. Kolejne pokazują ptaki – sprzymierzeńców gospodarzy lasu, funkcję rekreacyjną lasu, surowce mineralne występujące w tej okolicy (iły, żwiry, piaski i torf) oraz ich znaczenie gospodarcze. Następnie – procesy naturalnego odnowienia lasu i na uprawach sadzonych ludzką ręką. Dalej mamy okazję zobaczyć najczęściej spotykane tropy zwierzyny. W naszej leśnej wę-
NADLEŚNICTWO KOLBUSZOWA Świerczów 138, 36-100 Kolbuszowa tel. +48 17 581 21 20, faks +48 17 581 21 21 www.kolbuszowa.krosno.lasy.gov.pl e-mail: kolbuszowa@krosno.lasy.gov.pl
Pięciokilometrowa ścieżka powstała we wsi Świerczów, 7 km od Kolbuszowej, na terenie Mielecko-Głogowsko-Kolbuszowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Rozpoczyna się od zielonej klasy. Zaraz za wsią można się zatrzymać na leśnym parkingu w sąsiedztwie gospodarstwa agroturystycznego z małą stadniną koni. Atrakcją jest tu minizoo z dzikami, strusiami, kozami, baranami i końmi. Na leśną przejażdżkę można stąd wyruszyć bryczką, w siodle lub na rowerze. Dalej ścieżka przebiega drogami polnymi i leśnymi. Kto nie chce przebyć jej całej, może skorzystać z krótszej o połowę trasy spacerowej. Na jedenastu odpowiednio wyposażonych miejscach przystankowych mamy okazję zobaczyć typowe elementy bogactwa puszczańskich lasów. Na trasie warto zwrócić szczególną uwagę na oczko wodne – przykład leśnej retencji, łąkę będącą użytkiem ekologicznym oraz stanowiska dokarmiania ptaków. Znajdziemy tu przykłady naturalnych i sztucznych odnowień lasu, zobaczymy także potężny buk – pomnik przyrody, drzewo dziuplaste, mrowisko, a także dowiemy się o roli grzybów w życiu lasu.
www.facebook.com/ NadlesnictwoKolbuszowa
LEŚNICTWA: PORĘBY DYMARSKIE Poręby Dymarskie 88, 36-105 Cmolas tel. 697 060 229 ŚWIERCZÓW Świerczów 138, 36-100 Kolbuszowa tel. 697 060 220 NOWA WIEŚ Nowa Wieś 214, 36-100 Kolbuszowa tel. 697 060 016
W większości wnętrz mieszkalnych i gospodarczych znajdują się sprzęty właściwe dla danego miejsca i czasu, dzięki którym można poznać niegdysiejsze codzienne zajęcia domowe. Na przykład w chałupie Kielarów z Markowej zaaranżowano pieczenie chleba, pracę rzeźbiarza i lutnika pokazano w chałupie z Jeziórka, szewca – w chałupie z Żołyni Dolnej, tkacza – w chałupie z Woli Żarczyckiej, zabawkarza – w chałupie z Brzózy Stadnickiej, a przygotowania do wigilii można podziwiać w chałupie Szylarów z Markowej. Zobrazowaniem życia społecznego dawnej wsi jest urządzone w chałupie z Budziwoja mieszkanie działacza i polityka ludowego Jana Sobka z Handzlówki.
Pozyskanie drewna zaczyna się od ścinki, która jest wykonywana głównie przez pilarzy. To trudna i niebezpieczna praca wymagająca zarówno siły fizycznej, jak i odpowiednich kwalifikacji.
KAMIEŃ Kamień Podlesie 142 36-053 Kamień tel. 697 060 015 PODWOLSKIE Poręby Wolskie 606 36-130 Raniżów tel. 697 060 014
Coraz większą część ścinki w polskich lasach wykonują harwestery. To maszyny wielooperacyjne, które nie tylko ścinają, lecz także okrzesują i przerzynają kłody. Ich zaletą jest duży poziom bezpieczeństwa i komfort operatora pracującego w kabinie.
NASIENNO-SZKÓŁKARSKIE Świerczów 139a, 36-100 Kolbuszowa tel. 603 953 039 WILCZA WOLA 36-121 Wilcza Wola 305a tel. 697 060 223 LIPNICA 36-123 Lipnica 384 tel. 697 060 013
4
Ścieżka dydaktyczna Maziarnia
Drewno przed sprzedażą jest mierzone i podlega ocenie jakości. Jest również znakowane i ewidencjonowane. Tabliczki z unikalnymi numerami dla drewna pozyskanego w Lasach Państwowych mają kolor czerwony, w parkach narodowych – zielony, a pochodzące z lasów prywatnych – niebieski.
Muzeum Kardynała Adama Kozłowieckiego SJ w Hucie Komorowskiej Pozycja na mapie: 1A | GPS 50.3846, 21.7132
7
Pozycja na mapie: 4B | GPS 50.3397, 21.9287
Fot. Robert Antosz
Przebiega wzdłuż brzegu zalewu o tej samej nazwie, we wsi Wilcza Wola. Wyznaczony szlak ma 3,5 km długości. W przygotowanym miejscu turysta może urządzić biwak, rozpalić ognisko, zagrać w siatkówkę oraz zatrzymać dłużej na letni odpoczynek nad wodą. Oprócz walorów krajobrazowych i rekreacyjnych ścieżka ma cel edukacyjny,
GŁÓWNE GATUNKI KOLBUSZOWSKICH LASÓW Leśnicy pozyskują drewno w ilości 60 proc. rocznego przyrostu jego masy, co oznacza, że zapasy drewna wciąż rosną.
74%
SOSNA
5
6%
Transport drewna z lasu odbywa się specjalnymi wysokotonażowymi samochodami. Aby był on możliwy i bezpieczny, Lasy Państwowe utrzymują sieć odpowiednio przygotowanych dróg leśnych, które spełniają także bardzo ważną funkcję dojazdów w razie pożarów lasu.
OLSZA
5%
BRZOZA
5% DĄB
2%
JODŁA
1%
5% BUK
2%
GRAB
Pozostałe gatunki:
MODRZEW, KLON, JESION, TOPOLA, WIERZBA, LIPA
Naturalne choinki to najlepszy wybór – są ekologiczne, bo szybko ulegają rozkładowi, a ich plantacje zakłada się w miejscach, które nie nadają się do wykorzystania na inne cele – np. pod liniami wysokiego napięcia.
Ścieżka dydaktyczna Morgi Rozpoczyna się na skraju lasu we wsi Kamień przy leśniczówce, obok której znajduje się parking. Cała trasa ma ponad 4 km, można ją przebyć pieszo albo na rowerze. Ścieżka prowadzi przez tereny leśne i wilgotne śródleśne łąki, wiosną można na nich zauważyć pięknie kwitnące storczyki.
Pozycja na mapie: 6B | GPS 50.3295, 22.0585
Ścieżka ma pięć przygotowanych przystanków dydaktycznych. Na początkowym przystanku zapoznajemy się z siecią obszarów chronionych Natura 2000. Drugi stoi obok obelisku upamiętniającego patrona myśliwych, św. Huberta. Trasa powstała w łowisku barona Getza w okresie międzywojennym i upamiętnia polowania na tym terenie. Wędrując po lesie i odpoczywając na świeżym powietrzu, zobaczymy okazy ciekawych roślin. Niektóre z nich spotykamy coraz rzadziej, dlatego podlegają ochronie. Na takie zwraca uwagę kolejny przystanek. Rośliny leśne i łąkowe na tym terenie to komonica zwyczajna, wawrzynek wilczełyko, czosnek niedźwiedzi, czworolist pospolity czy przylaszczka pospolita. Do czwartego przystanku dochodzimy przy pałacu myśliwskim w Morgach. Budynek jest piętrową budowlą z wieżą. Obok znajduje się zabytkowa aleja z ponad 200 starszymi dębami szypułkowymi – pomnikami przyrody. Poruszając się dalej trasą, dojdziemy do zielonej klasy z zadaszeniem, tablicami i przygotowanym paleniskiem.
pokazuje m.in. szkody wyrządzane w lesie przez ludzi. Dewastacja obiektów służących turystyce, obdzieranie kory z drzew, niszczenie okazów przyrody i upraw – to przykłady wandalizmu. Powodem strat w przyrodzie są też pożary, a często ich sprawcami są, niestety, ludzie. Jeden z przystanków pokazuje działanie wiatru i wody, powodujące erozję i wyjałowienie gleby. Na innym dowiemy się o procesach metabolicznych w żywych organizmach oraz o warunkach różnordności biologicznej. Nie byłyby one możliwe bez wody, a ta magazynowana jest przez lasy. Inną funkcją terenów leśnych jest dostarczanie surowców, głównie drewna. Podstawowe prace leśników zobaczymy na jednym z ostatnich przystanków. Dowiemy się tam także o podziale powierzchniowym lasów i oznakowaniu terenu. Ostatni etap ścieżki poprowadzono przez fragment Królewskiego Traktu Piastowskiego, który powstał w Puszczy Sandomierskiej za panowania Kazimierza Wielkiego. Być może podczas łowów korzystał z tej drogi także Władysław Jagiełło, gromadząc zapasy mięsa na wojnę polsko-krzyżacką? Wiadomo, że bywali w tym rejonie Kazimierz Jagiellończyk i Stefan Batory. Dziś oczami wyobraźni możemy zobaczyć polowania sprzed wielu lat, po których została pamiątka w postaci historycznego traktu.
Kardynał Adam Kozłowiecki urodził się w 1911 r. w Hucie Komorowskiej. Studiował na zakonnym Wydziale Filozoficznym w Krakowie (1931–1932) i na Wydziale Teologicznym Bobolanum w Lublinie (1933– –1937). Po II wojnie światowej organizował dom zakonny oraz szkolnictwo katolickie w Zambii w regionie Kasisi. W latach 1970–1991 pełnił funkcję przewodniczącego Papieskich Dzieł Misyjnych w Zambii. Został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W Hucie Komorowskiej można odwiedzić muzeum poświęcone kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu. Mieści się tam wystawa stała opowiadająca o jego życiu i działalności, a także nowoczesna wystawa multimedialna z dotykowymi ekranami z grą edukacyjną dotyczącą Polski i Zambii. Placówka dysponuje też salą, gdzie odbywają się projekcje filmowe, oraz czytelnią z bogatą biblioteczką. Muzeum można zwiedzać z przewodnikiem, który oprowadza także w języku angielskim. Więcej informacji na temat muzeum znajduje się na stronie internetowej www.cardinalekozlowiecki.pl.
Sanktuarium Madonny z Puszczy w Ostrowach Tuszowskich Pozycja na mapie: 1C | GPS 50.3106, 21.6405
8
Fot. Hubert Sobiczewski
DANE TELEADRESOWE NADLEŚNICTWA I LEŚNICTW
Początki kultu Madonny z Puszczy sięgają przełomu XVII i XVII w. Jej wizerunek jest kopią obrazu Matki Bożej Śnieżnej znajdującego się w rzymskiej bazylice Santa Maria Maggiore. Obraz z Podkarpacia powstał w 1630 r., o czym może świadczyć umieszczona na nim data. Do czcicieli Madonny z Puszczy należał m.in. poeta ks. Jan Twardowski. Legenda dotycząca Madonny wiąże się z leśnikami, dlatego jest to ważne miejsce zarówno dla tej grupy zawodowej, jak i dla myśliwych.
Miły turysto! Podczas leśnej wędrówki pamiętaj:
TR ZA Nazwa
2D
2B
Oddział 33
33
Oddział 44
Funkcje lasów Las urozmaica krajobraz.
Tereny leśne są bardziej różnorodne i miłe dla oka, zmieniają się wraz z porami roku.
4 4 43
Las chroni glebę, wodę, zwierzęta, rośliny i ludzi. Zmniejsza ryzyko wystąpienia powodzi, gdyż gleba leśna i ściółka magazynują bardzo duże ilości wody. Las chroni także przed wiatrem i hałasem.
Las służy edukacji i rekreacji.
To doskonałe miejsce, żeby odpocząć od codziennego zgiełku i się zrelaksować. Ponadto leśnicy już od ponad 20 lat prowadzą edukację przyrodniczoleśną adresowaną głównie do dzieci i młodzieży.
Las jest źródłem drewna.
To niezwykły surowiec, które ma ponad 30 tys. zastosowań. Co ważne, jest naturalny i odnawia się w stosunkowo krótkim czasie.
Las dostarcza grzybów, owoców, i ziół,
które możemy bezpłatnie zbierać na własny użytek.
32
Jak nie zgubić się w lesie?
W celu uzyskania pomocy podaj numery znajdujące się na słupku pracownikowi Lasów Państwowych, straży pożarnej lub policji. Dzięki temu szybko uzyskasz pomoc.
Kiedy już się zgubisz, pamiętaj, że las jest podzielony na oddziały tzw. liniami oddziałowymi, wyznaczającymi z reguły w ten sposób prostokąty. Każdy z nich ma swój numer. Na skrzyżowaniu sąsiadujących oddziałów znajdują się słupki, na których naniesiono te numery. Numeracja oddziałów rośnie z północnego wschodu na południowy zachód. Aby odnaleźć się w lesie, poszukaj słupka oddziałowego znajdującego się na skrzyżowaniu linii. Następnie odszukaj oddział o danym numerze na niniejszej mapie.
Oddział 32
Oddział 43
Przemiana pokoleń w lasach
UPR AWA
D
Podstawowym obowiązkiem leśników jest dbanie o trwałość lasów, dlatego każda powierzchnia jest odnowiona najpóźniej w ciągu 5 lat od wycięcia dojrzałego drzewostanu
A
Najpóźniej
5 LAT
LASU
po wyrębie odnawiamy każdą powierzchnię, na której wycięto fragment
ŁY L A S
Poręby Dymarskie
Z
Las daje pracę
ZA
Nr
Świerczów
2D
JR
1
Nowa Wieś
4B
1D
O
2
Nasienno-Szkółkarskie
4B
zarówno leśnikom, jak i pracownikom zakładów usług leśnych wykonujących w drzewostanach prace z zakresu pozyskania drewna, hodowli i ochrony. Dostarcza surowca gwarantującego zatrudnienie pracującym w przemyśle drzewnym.
MEBLE
P
B I Ó
© OpenStreetMap (i) autorzy (CC-BY-SA 2.0)
R
Drewno – surowiec niezwykły W lesie wszystko żyje w pełnej harmonii. Nie ma w nim miejsca na butelki, puszki, woreczki z folii itp.
3
Wilcza Wola
6B
E
N
4
Lipnica
5C
N
A
P
W
5
Kamień
D R
R I E
INSTR
DOWNIC T WO
Posłuchaj śpiewu ptaków, szumu drzew i strumyków. Są piękniejsze niż hałas na ulicy czy boisku.
Jeśli zachwyca Cię piękno leśnej przyrody jaką zastałeś, pomyśl, że inni chcą zobaczyć, to samo i w takiej samej postaci.
Samochód nie jest tworem natury. Najlepiej wygląda tylko w miejscu dla niego przeznaczonym – na ulicy lub na parkingu.
Nawet przez małe ognisko może spłonąć wielki las razem z jego mieszkańcami. Rozpalone w specjalnie przygotowanym miejscu jest dla wszystkich bezpieczne i sprawia prawdziwą przyjemność.
Urządzenia infrastruktury turystycznej są zbudowane nie na jeden sezon. Za rok możesz skorzystać z tego samego zadaszenia, ławek, paleniska, tablic informacyjnych. Las odwdzięczy Ci się za to, że go szanujesz, stwarzając przez cały rok okazję do miłego wypoczynku.
6
Podwolskie
Wykaz leśnictw
7
Pozycja na mapie
8
N
UM
BU
Zachowanie trwałości lasu jest bardzo ważne nie tylko ze względów przyrodniczych, lecz także gospodarczych. Las dostarcza drewna – odnawialnego, ekologicznego i wszechstronnego surowca. Powstają z niego konstrukcje budynków, meble, podłogi, okna, papier, zabawki, instrumenty muzyczne, sprzęt sportowy i wiele innych. Swoją popularność zawdzięcza głównie połączeniu lekkości z wytrzymałością oraz niepowtarzalnej estetyce. Warto pamiętać, że drewno to surowiec odnawialny w stosunkowo krótkim czasie, w przeciwieństwie do ropy naftowej czy węgla.
skala 1:50 000
IO S A
E
Ł
Świerczów 138, 36-100 Kolbuszowa tel. +48 17 581 21 20, faks +48 17 581 21 21 www.kolbuszowa.krosno.lasy.gov.pl e-mail: kolbuszowa@krosno.lasy.gov.pl
W
N
O
Ę
N
Nadleśnictwo Kolbuszowa
K
Ł S Z K Ó
PA O
Y T
BAWKI
ZA