Nadleśnictwo Lesko
U WRÓT BIESZCZADÓW Nadleśnictwo Lesko prowadzi gospodarkę w lasach o powierzchni ponad 18 tys. ha położonych na styku Gór Sanocko-Turczańskich, Beskidu Niskiego i Bieszczadów. Bez wątpienia jest to jeden z najciekawszych pod względem przyrodniczym i krajoznawczym zakątków Polski. Teren nadleśnictwa przecina San – główna rzeka południowo-wschodniej Polski, urzekająca swoim pięknem, oraz jej dopływ Osława, oddzielający Beskid Niski od Bieszczadów. Turystów przyciągają tu również atrakcje niezwiązane z przyrodą – zapory na Sanie w Solinie i Myczkowcach oraz powstałe dzięki nim sztuczne jeziora, ruiny zamku na górze Sobień, nielicznie zachowane cerkwie wschodniołemkowskie, a także zabytki Leska.
2
W tutejszym krajobrazie dominują bogate w gatunki, naturalne lasy, które sąsiadują z łąkami i niewielkimi na ogół miejscowościami.
3
LASY POD NASZĄ OPIEKĄ
Specyficzne położenie Nadleśnictwa Lesko
jest powodem różnorodności gatunkowej tutejszych lasów. Najwyższe partie gór sięgające niemal 800 m n.p.m., leżące w pietrze klimatyczno-roślinnym regla dolnego, to królestwo jodeł i buków, które mają tu optymalne warunki do wzrostu. W niższych położeniach górskich i w dolinach – poniżej 500 m n.p.m. – rozciąga się piętro pogórzy, które jest niezwykle bogate w gatunki. Oprócz wspomnianych jodeł i buków rosną tu także dęby, klony, jesiony, wiązy, graby, sosny, topole, modrzewie, wierzby, olsze oraz czereśnie.
4
31%
32%
Jodła
Buk
19% Sosna
3,5%
Modrzew
3%
Olsza
3%
Jawor
2,5% Świerk
1,5% Dąb
Znaczny udział drzewostanów sosnowych to efekt zalesień gruntów porolnych. Sośniny to tzw. przedplon, który ma za zadanie zmianę środowiska glebowego z polnego na typowo leśne, gdzie będą mogły rosnąć takie gatunki jak jodła czy buk – typowe dla bieszczadzkich lasów.
Pozostałe
4,5%
Gatunki tworzące lasy Nadleśnictwa Lesko
5
PRZYRODA POD OCHRONĄ – R E Z E R W AT Y
Najcenniejsze fragmenty karpackiej przyrody w obrębie granic nadleśnictwa są chronione w siedmiu rezerwatach przyrody o łącznej powierzchni 680,63 ha. Są to: Góra Sobień, Dyrbek, Grąd w Średniej Wsi, Nad Jeziorem Myczkowieckim, Przełom Sanu pod Grodziskiem, Przełom Osławy pod Mokrem oraz Kamień nad Rzepedzią. Ponadto północna część nadleśnictwa objęta jest Parkiem Krajobrazowym Gór Słonnych, funkcjonują tu także dwa obszary chronionego krajobrazu – Wschodniobeskidzki i Beskidu Niskiego. Poruszając temat powierzchniowych form ochrony przyrody, nie sposób nie wspomnieć o ogólnoeuropejskiej sieci Natura 2000. Na terenie nadleśnictwa zostały ustanowione dwa takie obszary: Beskid Niski oraz Góry Słonne.
6
POWIERZCHNIA
129,94 ha Rezerwat Przełom Osławy pod Mokrem
Przełom Osławy pod Mokrem to teren objęty ochroną rezerwatową i zarazem jeden z najbardziej urokliwych zakątków tej części Karpat. Osława – rzeka oddzielająca Bieszczady od Beskidu Niskiego – przeciska się pomiędzy zalesionymi wzgórzami, tworząc przełomowy odcinek. Na terenie rezerwatu dominuje zbiorowisko żyznej buczyny karpackiej, ale na podłożu bardziej skalistym wykształciły się uboższe kwaśne buczyny. Na bogactwo przyrodnicze tego obszaru składają się także dobrze wykształcone zbiorowiska grądów i nadrzecznych olszyn.
7
POWIERZCHNIA
164,17
ha
Rezerwat Nad Jeziorem Myczkowieckim
Rezerwat Nad Jeziorem Myczkowieckim położony jest na stokach Berda, którego strome stoki wznoszą się wprost z tafli zalewu. Charakterystyczne usytuowanie sprawia, że teren obszaru chronionego jest dodatkowo izolowany. W bukowych lasach o charakterze naturalnym występują liczne ciekawe i rzadkie rośliny. Trzeba tu wymienić języcznika zwyczajnego, lulecznicę kraińską oraz storczyki – buławnika mieczolistnego, kruszczyka sinego i szerokolistnego.
8
POWIERZCHNIA
130,09 ha
POWIER ZCHNIA
91,83
ha
Rezerwat Dyrbek
Rezerwat Kamień nad Rzepedzią
Rezerwat Dyrbek położony jest w paśmie Gór Słonnych. Został utworzony w celu ochrony dobrze zachowanego starodrzewia jodłowo-bukowego z domieszką jawora. Sześć drzew na terenie rezerwatu osiąga pomnikowe rozmiary, rośnie tu 11 gatunków roślin podlegających ochronie.
Kamień nad Rzepedzią to najmłodszy z rezerwatów na terenie nadleśnictwa. Powołano go w 2014 roku w celu ochrony grupy skał piaskowca wraz z przyległym drzewostanem, który tworzą głównie jodły i buki. Przez rezerwat przebiegają czerwony Główny Szlak Beskidzki oraz tzw. szlak szwejkowski. 9
OCHRONA G AT U N K O W A
Przyroda chroniona jest nie tylko w rezerwatach.
Rośliny, grzyby oraz zwierzęta, które są rzadkie, podlegają tzw. ochronie gatunkowej bez względu na miejsce występowania. Rozległe kompleksy leśne Nadleśnictwa Lesko zapewniają dobre warunki życia wilkom, rysiom, a także żbikowi, który jest jednym z najrzadszych gatunków zwierząt w naszym kraju. To bardzo skryty, dziki kot, ale potwierdzeniem, że bytuje na tym terenie, jest zdjęcie z fotopułapki. Na obszarze nadleśnictwa żyją też żubry, które są największymi zwierzętami w Polsce. Trzeba w tym miejscu wspomnieć także o ptakach.
10
Swoje gniazda – wokół których zostały wyznaczone specjalne strefy ochronne – mają tu: orzeł przedni, bocian czarny, a także orliki krzykliwe. Z roślin objętych ochroną występujących na terenie nadleśnictwa warto wymienić: lulecznicę kraińską, paproć – języcznika zwyczajnego oraz storczyki – storczyka plamistego czy podkolana białego.
11
DREWNO – SK ARB N AT U R Y
Zasoby
Lasy Nadleśnictwa Lesko należą do jednych z najzasobniejszych w kraju (350 m3/ha). Średni wiek drzewostanów to bez mała 80 lat. Udział lasów w ogólnej powierzchni oraz ilość drewna na pniu, zarówno w skali nadleśnictwa, jak i kraju, stale rośnie od zakończenia II wojny światowej. 12
Pozyskanie
Jednym z fundamentów polskiego leśnictwa jest zasada zachowania trwałości lasu. Może być realizowana dzięki temu, że pozyskuje się mniej drewna, niż przyrasta w tym samym czasie. Dodatkowo na powierzchniach po wycince najpóźniej w ciągu pięciu lat musi zostać wprowadzone młode pokolenie lasu.
Wykorzystanie
Niezwykłe właściwości fizyczne drewna przesądzają o jego bardzo szerokim zastosowaniu. Używane jest jako budulec, opał, do produkcji papieru, mebli, zabawek, instrumentów muzycznych i nie tylko. Co najważniejsze – jest to surowiec naturalny i w pełni odnawialny. 13
TURYSTYKA I EDUK AC JA
Ze względu na atrakcyjność turystyczną regionuZe na
styku Bieszczadów, Beskidu Niskiego i Gór Sanocko-Turczańskich Nadleśnictwo Lesko, zarządzając terenami leśnymi, ma na uwadze potrzeby ludzi przemierzających tutejsze szlaki i odwiedzających ciekawe miejsca. Przez teren nadleśnictwa przebiega wiele kilometrów szlaków turystycznych, a w wybranych miejscach utrzymywana jest infrastruktura turystyczna w postaci wiat i tablic informacyjnych. Na terenie rezerwatu Góra Sobień została przygotowana specjalna platforma, która umożliwia bezpieczne i wygodne podziwianie
14
przepięknego widoku na Bieszczady i wijącą się rzekę San. Jednym z ważniejszych i przyjemniejszych zadań leśników jest edukacja przyrodniczoleśna. Zajęcia z dziećmi i młodzieżą prowadzone są zarówno w lesie, jak i w specjalnie przygotowanej sali edukacyjnej. Na terenie leśnictwa Kostryń, w odległości kilku kilometrów od Leska, znajduje się też ścieżka przyrodnicza z tablicami przybliżającymi najważniejsze zagadnienia związane z lasem. Z podobną, ciekawą atrakcją możemy się zapoznać w sąsiedztwie Muzeum Przyrodniczo-Łowieckiego „Knieja” w Nowosiółkach.
15
Nadleśnictwo Lesko
Z AUWA ŻYŁEŚ
POŻAR
A L A R M U J
Łączki 8, 38-600 Lesko tel. 13 460 1470, faks: 13 460 1490 ul. Zamkowa 7, 34-200 Sucha Beskidzka www.lesko.krosno.lasy.gov.pl tel.: (33) 874-21-74, (33) 874-21-63; fax.: (33) 874-46-30 lesko@krosno.lasy.gov.pl sucha@katowice.lasy.gov.pl www.katowice.lasy.gov.pl/sucha
998 Rezerwat Góra Sobień Rezerwat Dyrbek
16
Za górz
4
Park Krajobrazowy Gór Słonnych
9 1 14 11
Bukowsko 7
15
Lesko
10
Rezerwat Grąd w Średniej Wsi
2 17
3
Rezerwat Przełom Sanu pod Grodziskiem Rezerwat Nad Jeziorem Myczkowieckim
8
12 13
6
Rzep edź
5
Rezerwat Kamień nad Rzepedzią Rezerwat Przełom Osławy pod Mokrem
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Leśnictwo Czarny Dział Leśnictwo Glinne Leśnictwo Gruszka Leśnictwo Manasterzec Leśnictwo Myczków Leśnictwo Średnia Wieś Leśnictwo Bukowsko Leśnictwo Jawornik Leśnictwo Malinki Leśnictwo Mokre Leśnictwo Niebieszczany Leśnictwo Szczawne Leśnictwo Średnie Wielkie Leśnictwo Wielopole Leśnictwo Przybyszów Leśnictwo Zahutyń Leśnictwo Kostryń
Tomasz Dębiec +48 667 869 976 kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl
Tekst: Tomasz Dębiec Korekta: Małgorzata Haze Projekt, DTP: Joanna Kozek
Legenda N
Legenda
Siedziba Nadleśnictwa Sucha Siedziba leśnictwa Granice nadleśnictwa
zabudowane siedzibaTereny leśnictwa Lasy prywatne siedzibaLasy nadleśnictwa PGL LP Granica państwa lasy w zarządzie PGL LP lasy innej własności
Autorzy zdjęć: Tomasz Dębiec, Marek Krajnik (s. 10), archiwum Nadleśnictwa Lesko (s. 11), Wikipedia: Ivar Leidus (s. 11)