Jak zachować się w lesie? Nadleśnictwo Opole Granice Nadleśnictwa Opole obejmują obszar 688 km 2, z czego powierzchnia leśna stanowi 32%. Lasy w zarządzie Lasów Państwowych w całej Polsce są dostępne dla ludności. Każdy z nas może wybrać się na grzyby, jagody lub choćby na zwykły spacer.
Miejsca postoju pojazdów
Warto odwiedzić... Zielone Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Nigdy, pod żadnym pozorem, nie stwarzaj zagrożenia pożarowego. Nie rozpalaj ognisk poza miejscami do tego wyzna-
Ścieżka edukacyjna miasta Opole W Opolu istnieje ścieżka przyrodniczo-edukacyjna, której rolą jest przedstawienie walorów przyrodniczych podopolskich lasów.
20, pozycja na mapie: 4F, Nadleśnictwo Opole, ul. Groszowicka 10, 45-517 Opole
czonymi, nie posługuj się otwartym płomieniem, nie pal tytoniu. Pamiętaj, pożar lasu to największa tragedia dla jego mieszkańców, zupełnie bezsensowna strata dla środowiska i nas samych.
Na trasie ścieżki edukacyjnej są cztery przystanki z ustawionymi tablicami informacyjnymi znajduje się szereg kolorowych tablic informacyjnych z których można dowiedzieć się wielu ciekawostek o lesie, jego znaczeniu dla ludzi, oraz o jego mieszkańcach.
Nie zaśmiecaj lasu – nikt nie chce wypoczywać lub zbierać grzybów wśród śmieci. Śmieci do lasu przynosi człowiek. Tylko wspólnym wysiłkiem ludzi dobrej woli oczyścimy las. Co robić? Po prostu nie śmiecić, resztą zajmą się leśnicy i natura.
Samochód pozostaw na specjalnie przygotowanym miejscu postoju pojazdów. Jeżdżąc po lesie, zakłócasz spokój innym, stwarzasz zagrożenie pożarowe, a jeszcze większe problemy sprawisz, parkując pojazd na leśnej drodze (zatarasujesz ją dla służb leśnych i ratowniczych).
Leśnicy z Nadleśnictwa Opole oddają do Państwa dyspozycji 12 leśnych miejsc postoju pojazdów, mających służyć Państwa wygodzie w czasie wędrówek przez leśne ostępy. Można tutaj dojechać samochodem i pozostawić go – nie przeszkadzając innym i nie zagrażając lasom. Wyposażenie tych miejsc jest bardzo różne, od skromnego ławostołu, po wygodną wiatę z paleniskiem, niemniej nie spełniają one standardu typowego parkingu. Sądzimy, iż jest to doskonałe miejsce na krótki odpoczynek, zjedzenie posiłku czy pogawędkę z innymi miłośnikami lasu i przyrody. Część z tych obiektów powstało przy aktywnym współudziale myśliwych z Polskiego Związku Łowieckiego, którzy dokładają starań, by obiekty te służyły nie tylko im, ale wszystkim miłośnikom lasu.
16, pozycja na mapie: 4F
NA MAPIE: • miejsca postoju • miejsca wypoczynku • ciekawe obiekty • ścieżki edukacyjne • rezerwaty przyrody • ostoje zwierząt
Niezwykle interesująco – nie tylko dla najmłodszych – prezentuje się kolekcja zabytkowego sprzętu leśnego. Zbiory gromadzone są przez samych pracowników nadleśnictwa i obejmują zarówno narzędzia używane niemal sto lat temu, jak i takie, które straciły zastosowanie niedawno.
skala 1:65 000
Na uwagę zasługuje prezentacja dotycząca technologii pozyskiwania żywicy. Mamy tu tak zwaną spałę żywiczarską, czyli system nacięć na pniu sosny, dzięki którym żywica spływała do specjalnego pojemnika, a także cały zestaw narzędzi niezbędnych do wykonania tejże spały. Pracownik leśny zajmujący się pozyskaniem żywicy używał około 26 różnych narzędzi.
Nadleśnictwo Opole Ufamy, iż miejsca te zastawicie Państwo w takim stanie, w jakim je zastaliście. Za ład i porządek odpowiadają wprawdzie leśnicy, ale bez dobrej woli wszystkich leśnych wędrowców nie będziemy się z nich długo cieszyć.
mapa tur yst yczna mapa tur yst yczna
Nadleśnictwo Opole
Nadleśnictwo Opole wychodzi naprzeciw potrzebom społecznym w kwestii korzystania z lasu. W tym celu przygotowaliśmy sporo miejsc do wypoczynku oraz miejsc postoju z ławami i stołami, gdzie można odpocząć wśród śpiewu ptaków, z dala od zgiełku cywilizacji. Zwolennicy bardziej aktywnego wypoczynku z pewnością skorzystają z wielu szlaków turystycznych – pieszych i rowerowych, gdzie spotkają atrakcje nie tylko przyrodnicze, ale też krajobrazowe i kulturalne.
Zabrałeś do lasu swojego ulubionego pupila – psa.
Niniejsza mapa pomoże w zlokalizowaniu i poznaniu najciekawszych zakątków okolic Opola. Zostały na niej zaznaczone także wspomniane miejsca wypoczynku i postoju, które z pewnością ułatwią korzystanie z walorów rekreacyjnych naszych lasów.
Kochasz go, troszczysz się o niego, nie będziesz więc okrutnym dla zwierząt mieszkających w lesie – prowadź psa na smyczy. Sam jego zapach wprowadza niepokój w leśne ostępy na wiele godzin. Pies przenosi choroby groźne dla leśnych zwierząt, również leśne zwierzęta mogą okazać się dla niego groźne. Może także przestraszyć inne osoby wędrujące przez las.
Jeśli macie Państwo jakieś uwagi lub pomysły, prosimy o telefon do Nadleśnictwa Opole (77 454-0541).
Miejsca odpoczynku Od miejsc postoju pojazdów różnią się lokalizacją – nie możemy do nich dojechać drogami publicznymi. Są stworzone z myślą o wędrowcach pieszych, turystyce rowerowej i konnej.
Uprawiasz jeździectwo – szlachetna pasja, ale nie patrz na innych Opracowanie kartograficzne: Krzysztof Majsterkiewicz Redakcja: Marek Bocianowski, Tomasz Dębiec Fotografia na okładce: Tomasz Dębiec Tekst: Marek Bocianowski, Tomasz Dębiec Korekta: Tomasz Findysz Projekt graficzny, skład, edycja zdjęć: Joanna Kozek Zdjęcia: Marek Bocianowski, Tomasz Dębiec Ikony zwierząt na bazie zdjęć: Vladimir Chernyanskiy – bóbr; Marcin Zagórski – zając; Wikipedia: Calibas – czapla biała; Keta – dudek; Johann Nikolaus – daniel; Jerzy Strzelecki – dzik; Marek Szczepanek – żuraw; Uclax – bielik; sarna, jeleń, bocian czarny
Ośrodek pomocy zwierzynie
Przy siedzibie Nadleśnictwa Opole funkcjonuje Zielone Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej. Odbywają się tam głównie zajęcia dla dzieci i młodzieży szkolnej związane z lasem, przyrodą oraz pracą w lesie.
Kontakt: Tomasz Dębiec 667 869 976 kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl
Wody stojące na terenie Nadleśnictwa Opole Na terenie naszego nadleśnictwa znajduje się kilkaset hektarów wód stojących – nie jest to jednak raj dla wędkarzy, przynajmniej w granicach lasów. Zespół stawów na Obrębie Dąbrowa to obręb hodowlany. Wędrować groblami tych stawów można jedynie po wyznaczonych szlakach turystycznych. Bez skrępowania można tu za to podziwiać przepiękne krajobrazy i obserwować niezliczone stada ptactwa wodno-błotnego. Na pozostałych obrębach znajduje się kilkanaście niewielkich zbiorników wielofunkcyjnych (woda do celów gaśniczych, mała retencja). Część z nich jest zarybiona i wydzierżawiona. Również tutaj wędkowanie nie jest możliwe.
z góry. Jeźdź tylko po oznakowanych szlakach – koń może poczynić poważne szkody w lesie, a także przestraszyć nie oswojonych z jego bliskością ludzi.
Nie hałasuj – inni do lasu przyszli po spokój i ciszę, uszanuj to. Głośne zachowanie nie tylko płoszy mieszkańców lasu, może także zagłuszyć wołanie o pomoc.
skala 1:65 000
Najstarszym narzędziem jest tu kostur z przełomu XIX i XX wieku. Funkcją i budową zasadniczo nie różni się od tych, jakich używa się dzisiaj, natomiast jego wykonanie zdradza, że musi mieć on co najmniej sto lat. Został „wystrugany” z drewna, a element wchodzący do ziemi jest obity blachą. Znamienne jest to, że blacha nie jest walcowana, ale kuta i po tym właśnie można wnioskować o wieku narzędzia.
Zabytkowy sprzęt leśny gromadzony przez leśników z Opola można obejrzeć po umówieniu się z pracownikiem nadleśnictwa. W tym celu należy dzwonić pod numer: 77 454-05-41.
Ścieżka edukacji przyrodniczo-łowieckiej 18, pozycja na mapie: 4F
żą. Pozwól, by służyły także innym, zbierz ich tyle, ile spożytkujesz. Nie niszcz nieznanych Ci grzybów i roślin, spożytkują je mieszkańcy lasu lub spełnią swoją rolę w ekosystemie.
Nie podchodź do dzikich zwierząt, pod żadnym pozorem nie dotykaj ich i nie zabieraj do domu. Jeśli nie umykają na Twój widok, z pewnością są chore lub ranne, a wtedy stanowią zagrożenie.
Pomnik leśnika 7, pozycja na mapie: 2G
W oddziale 25 l znajduje się pomnik upamiętniający tragiczną śmierć leśnika, który zginął z rąk kłusownika w dniu 22.09.1849 r. Był to ówczesny zarządca lasów majątku Turawa, niespełna 27-letni Friedrich Robert Kunitzky.
6, pozycja na mapie: 4H
Historia tworzy się na naszych oczach. 23 września 2002r. odszedł do krainy wiecznych łowów myśliwy z Górniczego Koła „Jeleń” w Zabrzu, Pan Gerard Lichy. Odszedł w ciszy i spokoju ukochanego łowiska, w którym zawsze znajdował odskocznię od trudów codziennego życia. W rok później koledzy z koła łowickiego postanowili uczcić pamięć kolegi stawiając pamiątkowy głaz.
Kapliczka wozaka 5, pozycja na mapie: 3H
Przy linii oddziałowej znajduje się kapliczka, na której umieszczona jest metalowa tabliczka i krzyżyk – przymocowano ją do drzewa dla upamiętnienia śmierci wozaka Gotfryda Rogowskiego. Tragiczny wypadek przy załadunku drewna miał miejsce 9.01.1957 r.
Na skrzyżowaniu linii oddziałowych w obramowaniu z kutego stalowego płotu znajduje się ziemna mogiła. W grobie pochowany jest żołnierz niemiecki, który zginął 21.01.1945 r. w okolicach Dobrodzienia w wieku 20 lat. Ludzie pamiętają kilka szczegółów: pochodził z Bawarii i był jedynym synem rolnika. Koledzy wieźli ciało na wozie konnym, ale ponieważ od strony Borowian i Myśliny uderzyły wojska radzieckie, pochowano go pospiesznie w lesie w tym samym dniu. Od czasu wojny do dnia dzisiejszego grobem opiekuje się miejscowa ludność.
Ścieżka edukacji przyrodniczo-łowieckiej powstała z inicjatywy myśliwych i leśników Opolszczyzny w roku 2000. W roku 2007 nadano jej imię Jana Kuboka (1935-2007) – znawcy przyrody, pasjonata łowiectwa i wieloletniego wojewódzkiego konserwatora przyrody. Przy ścieżce ustawione są tablice edukacje, a w jej sąsiedztwie znajduje się oczko wodne oraz edukacyjna. W trakcie Finału Sprzątania Świata z Zieloną Ligą w roku 2011 posadzono tu drzewo upamiętniające to wydarzenie.
Kapliczka w Krasiejowie
pozycja na mapie: 3G
3, pozycja na mapie: 2I
Przy leśnej drodze posadowiono głaz z metalową tabliczką z napisem „Myśliwi i Leśnicy Św. Hubertowi 2002-11-03”. Fundatorem głazu są leśnicy i myśliwi z Koła Łowieckiego nr 17 „Orzeł” w Ozimku.
Głaz pamiątkowy w leśnictwie Suchy Bór 11, pozycja na mapie: 3F
Przy szosie biegnącej z Opola do Częstochowy, pomiędzy Opolem a Lędzinami znajduje się niewielki głaz z napisem wyrytym w języku niemieckim. Czas zatarł czytelność napisu, wyraźne są pojedyncze słowa, data i nazwisko: „28.04.1928 Rochus Nowak”. Głaz upamiętnia śmierć mieszkańca pobliskich Lędzin zastrzelonego w niewyjaśnionych okolicznościach (prawdopodobnie napad bandycki) w miejscu postawienia głazu w okresie międzywojennym (rok 1928). Ciekawostką jest typowe polskie nazwisko ofiary mordu. W roku 2010, przy przebudowie trasy krajowej nr 46, na wniosek kierownictwa Nadleśnictwa Opole, kosztem i staraniem GDDKiA Oddział w Opolu, głaz został przeniesiony kilka metrów od skrajni drogi w stosunku do pierwotnej lokalizacji i ustawiony przy biegnącej równolegle trasie rowerowej. Zadbano też o pamiątkową tablicę.
Jak zachować się w rezerwacie? Gospodarzem w rezerwacie jest natura, której praw chronią leśnicy z Nadleśnictwa Opole i pracownicy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Opolu. Do nich należy się zwracać ze wszystkimi zapytaniami i uwagami. Na co dzień po terenie rezerwatu wolno poruszać się wyłącznie pod opieką leśnika lub podziwiać jego piękno z okalających rezerwat linii oddziałowych.
pozycja na mapie: 3G
2, pozycja na mapie: 3J
Przy leśnej drodze rozdzielającej kompleks będący w zarządzie Lasów Państwowych od lasów chłopskich znajduje się murowana kapliczka. Kapliczka jest objęta pieczołowitą opieką mieszkańców pobliskiego Mnichowa. Z kapliczką nie jest związana żadna historia, a przynajmniej milczą na ten temat parafialne kroniki i opiekujący się kapliczką ludzie.
Kapliczka drwala 10, pozycja na mapie: 3F
Na przydrożnym drzewie wisi skromna drewniana kapliczka. Nie jest dziełem sztuki ani wiekowym zabytkiem. Warto jednak o niej pamiętać: kapliczka upamiętnia śmierć jednego z ludzi lasu. W miejscu jej posadowienia zmarł wieloletni robotnik leśny – drwal Józef Szmechta. W roku 1994 po wielu latach pracy w lasach przeszedł na emeryturę. Do lasu jednak ciągle powracał i tutaj też zastała go spokojna śmierć. Napis na kapliczce głosi: „Tu pracował, tu zmarł 17.10.1994r.”
Rezerwat przyrody Srebrne Źródła
Głaz pamiątkowy w leśnictwie Knieja
Rezerwat Prądy W sumie przygotowaliśmy ich 21. Część powstała również przy współudziale myśliwych. Pomimo iż wiele z nich jest wyposażonych w miejsca przystosowane do palenia ogniska (podobnie jak miejsca postoju pojazdów), pamiętajmy, że jesteśmy w lesie – ogień można rozpalić wyłącznie w uzgodnieniu z gospodarzami. Podobnie organizacja imprez sportowych i masowych na ich terenie (jak i w całych Lasach Państwowych) wymaga zgody nadleśniczego. Odmianą miejsca odpoczynku jest miejsce historyczne, którego lokalizacja jest związana z historią tej ziemi.
Zbierasz owoce lasu (grzyby, jagody, zioła) – niech dobrze Ci słu-
Zagrody tego ośrodka utrzymywanego staraniem opolskich myśliwych umożliwiają równoczesne przetrzymywania zarówno zwierząt którym udzielono pomocy weterynaryjnej (poszkodowane w kolizjach, pogryzione przez psy i pokaleczone w innych dramatycznych okolicznościach), jak i zwierząt nielegalnie wcześniej przetrzymywanych, które przed powrotem do natury muszą zdziczeć, oduczyć się niebezpiecznego dla nich, bezkrytycznego zaufania do każdego napotkanego człowieka.
Głaz upamiętniający śmierć myśliwego Perełką ekspozycji jest Pilarka Dolmar z lat pięćdziesiątych. z lat pięćdziesiątych. Jedna z pierwszych jednoosobowych pilarek, o której można powiedzieć, że była naprawdę udana. Większość rozwiązań tam zastosowanych funkcjonuje w dzisiejszym tego typu sprzęcie. Rozruch pilarki następował dzięki szarpnięciu za sznurek, który jednak nie był integralną częścią pilarki, a owijało się go za każdym razem na specjalny bęben.
Mogiła żołnierza 1, pozycja na mapie: 2J
19, pozycja na mapie: 4F
Rezerwat przyrody Prądy utworzono z inicjatywy Nadleśnictwa Opole na mocy Rozporządzenia Wojewody Opolskiego nr P/11/2001 z dnia 19 lipca 2001 roku. Obejmuje on 36,77 ha bagien i lasów położonych w pobliżu miejscowości Prądy na terenie gminy Dąbrowa Opolska. Klasyfikowany jest jako rezerwat torfowiskowy, a celem ochrony jest zachowanie – ze względów naukowych i dydaktycznych, a także z uwagi na pełnione funkcje retencyjne – dobrze wykształconych torfowisk wysokich, będących unikatowym zbiorowiskiem w skali Borów Niemodlińskich. Na terenie rezerwatu występuje podlegająca ochronie ścisłej rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia). Ta niezwykła roślina uzupełnia niedobory azotu występujące na torfowisku, chwytając i trawiąc drobne owady.
Rezerwat przyrody Srebrne Źródła utworzono na mocy Rozporządzenia Wojewody Opolskiego nr 0151/P/29/2005 z dnia 4 października 2005 roku. Obejmuje on 18,38 ha lasów Nadleśnictwa Opole, położonych w pobliżu miejscowości Dębska Kuźnia, gmina Chrząstowice. Klasyfikowany jest jako rezerwat leśny, a celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych dobrze wykształconych zbiorowisk leśnych: łęgowych i grądowych oraz obszaru źródliska bezimiennego dopływu rzeki Jemielnica. Główna atrakcja rezerwatu to niewątpliwie źródlisko z wykształconym zespołem ziołorośli, z panującym lepiężnikiem białym (Petasites albus). Fauna rezerwatu obejmuje gatunki występujące w całym kompleksie leśnym – jest tylko jeden wyjątek, ściśle związany ze źródliskiem: szklarnik leśny. Jest to jeden z najbardziej zagrożonych gatunków ważek w Polsce, który zasiedla czyste i bogate w tlen, dość szybko płynące małe rzeki i strumienie (najczęściej śródleśne). Rozwój larw tej ważki trwa od 4 do 5 lat. Na Opolszczyźnie znanych jest zaledwie 9 stanowisk tego gatunku, a w całym kraju około 100. Stąd też szklarnika leśnego uznaje się za gatunek szczególnej troski.
ABC kupującego drewno Jak kupować drewno? Największym dostawcą drewna na rynek krajowy są Lasy Państwowe, dysponują one również największą liczbą punktów sprzedaży. Sprzedaż drewna odbywa się w systemie detalicznym (odbiorcy indywidualni) oraz za pośrednictwem przetargów i aukcji organizowanych w Internecie (podmioty gospodarcze). Szczegółowe informacje na temat aktualnych zasad sprzedaży można uzyskać w biurze Nadleśnictwa Opole, na naszej stronie internetowej (www.katowice.lasy.gov.pl/opole/) lub stronie Lasów Państwowych (www. lp.gov.pl/). Drewno opałowe najwygodniej jest zakupić bezpośrednio w leśnictwie lub w punkcie sprzedaży drewna kominkowego na szkółce leśnej w pobliżu Zawady pod Opolem. W leśnictwach sprzedajemy drewno w postaci wałków (wymaga samodzielnego pocięcia i połupania). W punkcie sprzedaży drewna kominkowego w Zawadzie można nabyć drewno pocięte i połupane, ułożone na paletach. Leśniczy pomoże również w organizacji transportu.
Co to jest mp i m3? Kupując drewno opałowe często spotykamy się z określeniami metra przestrzennego (mp) i metra sześciennego (m3), które nie są tym samym. Drewno stosowe, którym jest również drewno opałowe wstępnie mierzymy w mp, mnożąc długość (l), szerokość (s) i wysokość (h) stosu: mp = l x s x h Otrzymany wynik to objętość stosu, obejmująca wolne przestrzenie pomiędzy poszczególnymi wałkami. Chcąc uzyskać miąższość samego drewna, pomierzoną wcześniej wielkość w mp należy przemnożyć przez współczynnik redukcyjny, którego wielkość w zależności od gatunku drewna i długości wałków dla drewna opałowego waha się w przedziale od 0,65 do 0,70. Przykładowo opał brzozowy w wałkach o długości 1m: 1mp x 0,65 = 0,65m3 Tak więc metr przestrzenny to znacznie mniej drewnaniż metr sześcienny. Wykorzystują to często nieuczciwi sprzedawcy przedstawiając w składach opału mp jako m3, porównując to z jakoby wysoką ceną w Lasach Państwowych w których jednostką magazynową prezentowaną na cennikach jest m3.