Nadleśnictwo Miękinia
1
Kontakt: Tomasz Dębiec 667 869 976 kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl
Tekst: Tomasz Dębiec, Tomasz Findysz Korekta: Tomasz Findysz Projekt, skład, edycja zdjęć: Joanna Kozek Projekt mapy: Waldemar Zaremba
Autorzy zdjęć: Ryszard Bała (str. 7, 28), Sławomir Białkowski (str. 2, 3, 6, 1214, 15, 24, 25, 34), Artur Kowalski (str. 30), Joanna Kozek (str. 30), Olga Zając (okładka, str. 4, 8-11, 15, 16-23, 26, 27)
Nadleśnictwo Miękinia
obejmuje
Każdego, kogo ujmuje piękno kwitnącego wiosną
swoim zasięgiem teren, który jest wyjątkowo
łęgu czy majowa tęcza na tle Ślęży – w imieniu
cenny zarówno pod względem walorów przyrod-
leśników zapraszam serdecznie do odwiedzenia
niczych, jak i historycznych. Mogą się Państwo
naszych lasów.
o tym przekonać, przeglądając kolejne strony folderu. Jak nigdzie indziej można tu podziwiać przyrodę typową dla nizin, dolin wielkich rzek i terenów górskich. Autorami zdjęć w prezentowanym folderze są leśnicy – oprócz niełatwej pracy znajdują jeszcze czas na pasję fotografowania. Jesteśmy przekonani, że spacer po ścieżkach Raduni lub wzdłuż krętych brzegów Bystrzycy dostarczy wielu amatorom pieszych wędrówek ciekawych wrażeń.
Nadleśniczy Waldemar Zaremba
Nadleśnictwo Miękinia obejmuje tereny niezwykle zróżnicowane przyrodniczo. W południowej części zetkniemy się z górami, zaś na północy z krajobrazem nizinnym i typową dla nizin przyrodą.
Większą część powierzchni nadleśnictwa zajmują tereny płaskie oraz lekko pofałdowane. Najbardziej charakterystycznym elementem jest tu rzeka Odra, przecinająca swym leniwym nurtem pobliski Wrocław oraz liczne tereny leśne. Pola, lasy, tereny zurbanizowane i liczne wody – oprócz wspomnianej Odry występują tu także starorzecza, kanały i stawy – tworzą ciekawą mozaikę krajobrazów.
Warunki przyrodnicze Nadleśnictwa Miękinia
5
6
Drzewostany na terenach nizinnych
kie te gatunki wymagają żyznych
W części północnej Nadleśnictwa Miękinia dominują ga-
i wilgotnych gleb. W części nizinnej
tunki drzew typowe dla terenów nizinnych. Najczęściej
nadleśnictwa znajdują się również
spotkamy tu dęby szypułkowe, jesiony i olsze. Wszyst-
bory sosnowe.
7
8
Krajobraz Górski
sylwetka Ślęży, której wierzchołek osiąga wyso-
W okolicach miejscowości Sobótka krajobraz
kości 718 m n.p.m. Po sąsiedzku wznosi się nieco
nadleśnictwa z nizinnego zmienia się w górski.
niższa, ale nie mniej malownicza Radunia.
W tutejszym pejzażu wzrok przykuwa śmiała
Mimo niezbyt imponujących wysokości wy-
mienionych gór znajdziemy tu rumowiska skalne, strome stoki, wartkie strumienie oraz wspaniałe widoki.
9
Drzewostany w górach W górach zmienia się nie tylko krajobraz, ale też klimat i gleby, a co za tym idzie lasy oraz gatunki, jakie je tworzą. Często występują tu świerki, dęby bezszypułkowe, a także buki i jawory.
11
Ochrona Przyrody Zróżnicowanie klimatyczne i geologiczne terenów Nadleśnictwa Miękinia sprawia, że tutejsza przyroda jest bardzo bogata. Stąd potrzeba ochrony i rozsądnego gospodarowania jej zasobami.
Leśnicy jak nikt inny miłują rodzimą przyrodę. Wiedzą jak hodować las, by trwał przez wieki. Nie mniej ważna jest wiedza jak chronić jego najcenniejsze połacie, by nie uszczuplać bogactwa świata roślin i zwierząt. Większa część terenów, którymi gospodaruje nadleśnictwo objęta jest rozmaitymi formami ochrony. Są to ciekawe rezerwaty przyrody. Chronimy też pojedyncze wiekowe drzewa oraz ich skupiska i aleje. Przedmiotem naszego zainteresowania są ostoje lęgowe bielika i bociana czarnego. Miejsce do rozwoju w naszych lasach znajduje wiele gatunków rzadkich roślin i zwierząt. Połowę powierzchni nadleśnictwa zajmują obszary Natura 2000, których zadaniem jest ochrona cennych siedlisk. 13
Rzekotka drzewna
Ochrona przyrody związana jest także z konkret-
Ze świata płazów warto wspomnieć o żabie rze-
nymi gatunkami zwierząt oraz roślin. W górskiej
kotce. Nie brakuje tu cennych przyrodniczo ro-
części nadleśnictwa żyje siedem gatunków nieto-
ślin. Do najbardziej interesujących należą paproć
perzy, wszystkie objęte są ochroną gatunkową.
serpentynitowa oraz liczne storczyki.
Paproć serpentynitowa
Żurawie
Zaskroniec zwyczajny
Nocek rudy
Puszczyk zwyczajny
15
Góra Ślęża Zwana jest Śląskim Olimpem. Magia tego miej-
czytał o zamieszkujących w jej cieniu plemionach celtyckich,
sca jest oczywista dla każdego, kto chociaż raz
później Ślężanach, a na początku XI wieku augustianach
wspiął się na jej szczyt. Historia tej góry splata-
z komesem księcia Krzywoustego Piotrem Włostem?
ła się z historią Śląska przez wiele stuleci, aż do
Góra skrywa do teraz wiele tajemnic z przeszłości. Warto je
dnia dzisiejszego. Kto z nas nie słyszał lub nie
odkrywać, goszcząc w rezerwacie utworzonym w 1954 roku.
Góra Radunia Trochę w cieniu Ślęży, nie tak wysoka, mniej od-
Charakterystyczne dla Raduni są świetliste dą-
wiedzana, ale nie mniej interesująca. Na jej sto-
browy – lasy na podłożu skalistym tworzone
kach został utworzony ze względu na unikalną
w warstwie drzew przede wszystkim przez dęby
florę rezerwat. Na wzmiankę zasługują lilia złoto-
bezszypułkowe.
głów, mieczyk dachówkowaty i liczne paprocie. 17
Zabór Rezerwat Zabór położony jest w nizinnej czę-
wysoki poziom wód jest to obszar niedostępny praktycznie
ści nadleśnictwa na wysokości zaledwie 110 m
w ciągu całego roku. Schronienie znajduje tu wiele gatunków
n.p.m. Zabór to królestwo olszy czarnej – „pani
rzadkich ptaków i dużych ssaków, jest też sporo ciekawych
na bagnach”. Utworzony został, by chronić natu-
roślin. Turystom pozostaje zgłębiać sekrety rezerwatu, nie za-
ralną dla tego gatunku połać lasu. Ze względu na
puszczając się do jego wnętrza.
Jadowity pająk Cheiracanthium elegans
Lilia złotogłów
Łąka Sulistrowicka Jest to jeden z najciekawszych przyrodniczo obszarów na Dolnym Śląsku. Występuje tu aż 237 gatunków roślin naczyniowych rosnących na śródleśnych polanach. Priorytetem jest niedopuszczenie do ich zarastania lasem. 19
Atrakcje góry Ślęży
20
O atrakcyjności turystycznej Ślęży stanowią przepiękne widoki, jakie rozciągają się z jej wierzchołka oraz niesamowita wręcz historia.
Już w epoce brązu (2200–700 p.n.e.) funkcjonowało tu miejsce kultu solarnego, z czym mogą mieć związek fragmenty kamiennych wałów odkrytych w szczytowych partiach góry. Do dzisiaj zachowało się również kilka starożytnych rzeźb kultowych.
21
Kościół na szczycie Ślęży Świątynia, która stoi obecnie w najwyższym punkcie Ślęży, zastąpiła starszy kościół strawiony przez pożar w 1834 roku. Wzniesiono ją w połowie XIX wieku, dzisiaj czeka na remont, który przywróci jej blask i odkryje tajemnice poprzedniej budowli, na której fundamentach powstała.
Niedźwiadek Stojący na szczycie Ślęży „Niedźwiadek” jest jedną z kilku rzeźb kultowych na tej górze powstałych na długo przed chrystianizacją. Rzeźba niestety znacznie ucierpiała ze względu na średniowieczny zwyczaj rzucania w nią kamieniami, co miało jakoby zapewnić odkupienie grzechów.
Mnich Granitowy monolit o wysokości 2,6 m pierwotnie znajdujący się 8 km od szczytu Ślęży, na granicy pól wsi Garncarsko i Wielki Maniów. Obecnie można go oglądać przy drodze prowadzącej z Sobótki na przełęcz pod Wieżycą. Tak samo jak w przypadku „Niedźwiadka” historia powstania „Mnicha” jest dziś trudna do odkrycia i mimo licznych badań niewiele pewnego możemy powiedzieć na temat tych rzeźb ze Ślęży. 22
23
Praca w lesie Wszelkie czynności wykonywane przez leśników w ich pracy zawodowej nazywamy gospodarką leśną. Gospodarowanie w lesie to dbanie
o jego stan zdrowotny i czerpanie użytków – głównie w postaci drewna – w taki sposób, by istnienie lasu ani przez moment nie było zagrożone.
Do niemalże codziennych obowiązków leśnika
Państwowych musi być oznakowane – na foto-
pracującego w terenie należy pomiar i ewidencja
grafii powyżej widzimy czerwone plakietki z nu-
pozyskanego drewna oraz przygotowanie go do
merem przybite do kłód sosnowych.
wywozu. Drewno legalnie pozyskane w Lasach 25
Szkółka leśna Od tego miejsca rozpoczyna się często historia mło-
zakładania upraw leśnych. W miejscach powstałych po wycięciu
dego pokolenia lasu. Wyhodowane tutaj sadzonki,
dojrzałych drzew lub na obszarach uszkodzonych przez huragany,
po osiągnięciu odpowiednich rozmiarów, służą do
będą wzrastać przez kolejne dziesięciolecia pod opieką leśników.
27
Zagrożenia dla lasu Obszary leśne podlegają ciągłemu monitoringowi
Uciążliwe dla leśników bywają sarny i jelenie,
pod kątem występowania szkodliwych organi-
notorycznie zgryzające nowo posadzone drzew-
zmów, głównie owadów – ich masowe wystąpie-
ka, a także bobry w pobliżu cieków wodnych (na
nia grożą zamieraniem lasu na setkach hektarów.
fotografii olsza powalona przez bobra).
Zagrożenia dla lasu płyną również ze strony przyrody nieożywionej. Kompleksy położone na terenach zalewowych narażone są na podtopienia, zaś pożary mogą wystąpić praktycznie wszędzie. 29
Zdjęcie „Ekologiczny but” z arch. konkursu „Fotomistrza Powiatu Średzkiego”. Autor: Andrzej Sember
30
Zagrożenia antropogeniczne Najbardziej drastyczną ingerencją człowieka w świat przyrody są wywołane przez niego pożary lasu – celowo bądź w wyniku zwykłej nieostroż-
ności. Inną zmorą leśników są śmieci, które nie tylko szpecą las, ale mogą być niebezpieczne dla jego mieszkańców. Problemem jest też nielegalne korzystanie z terenów leśnych przez amatorów quadów i motocykli.
Edukacja przyrodnicza Wiedzę o przyrodzie oraz o pracy leśnika chęt-
pracowników nadleśnictwa na łonie natury. Oso-
nie przekazujemy społeczeństwu, zwłaszcza zaś
bom pragnącym samodzielnie zgłębić tajemnice
dzieciom. Najbardziej do wyobraźni najmłod-
przyrody polecamy trzy ścieżki dydaktyczne oraz
szych przemawiają zajęcia prowadzone przez
ścieżkę edukacyjno-przyrodniczą.
33
34
Gospodarka Łowiecka Łowiectwo to piękna, mocno osadzona w polskiej historii i kulturze pasja. Lasy i pola to przestrzeń, gdzie dziko żyjące zwierzęta znajdują schronienie, pożywienie, miejsce do rozrodu. Trzeba jednak pamiętać, że zbyt duża ilość saren, jeleni, dzików na niewielkim obszarze może być zagrożeniem dla upraw rolnych i leśnych. Zadaniem leśników jest ochrona zakładanych przez nich upraw. Dlatego najcenniejsze z nich ogradzamy, zabezpieczamy środkami o nieprzyjemnym zapachu i smaku. Do myśliwych zaś należy niedopuszczenie do nadmiernej ilości zwierzyny na małej powierzchni. Trwałość lasu jest nie mniej ważna niż dobry stan dzikich zwierząt. Kluczem do sukcesu jest współpraca leśników i myśliwych.
Nadleśnictwo Miękinia ul. Sportowa 2 55-330 Miękinia tel. (71) 314-00-63, (71) 314-00-64 fax. (71) 317-81-84 e-mail: miekinia@wroclaw.lasy.gov.pl
Legenda siedziba nadleśnictwa siedziba leśnictwa rzeki, potoki, cieki, zbiorniki wodne miasta, miejscowości Lasy Państwowe Nadleśnictwa Miękinia Zasięg terytorialny Nadleśnictwa Miękinia
Obręb leśny Miękinia LEŚNICTWA
Mokre Mrozów Kobylniki Szczepanów Wilczków Gałów Chwalimierz Kąty Wrocławskie
Obręb leśny Sobótka Marek Wiśniewski Robert Figas Ryszard Bała Leon Jacenty Jacek Wojciechowski Ryszard Grabowski Zbigniew Stopyra Andrzej Misiuna
(71) 354-77-41 (71) 314-00-72 (71) 314-00-73 (71) 314-00-74 (71) 314-00-78 (71) 396-51-95 (71) 314-00-71 (71) 364-67-36
Kamionna Wawrzeńczyce Sulistrowiczki Chwałków Uliczno Tąpadło
Jacek Bekieszczuk Wacław Żywiecki Leszek Stawczyński Jerzy Łaski Andrzej Kaczmarczyk Marek Szymański
(71) 364-67-33 (71) 364-67-34 (71) 364-67-32 (74) 850-44-80 (74) 893-83-61 (71) 364-67-31