Wspomniana już wcześniej rzeka Ruda, przecinająca ze wschodu na zachód Lasy Rudzkie, malowniczo meandrująca przez leśne kompleksy, nie bez powodu została wybrana Rzeką Roku 2015 w plebiscycie organizowanym przez Klub Gaja.
LASY RUDZKIE DWIE DEKADY PO POŻARZE
ISBN 978-83-64084-21-8
Pomimo katastrofalnego pożaru, który w upalne sierpniowe lato 1992 r. strawił ponad 9 tys. ha lasu i zapisał się na zawsze w pamięci mieszkańców okolicznych miejscowości, Lasy Rudzkie dzięki staraniom leśników znów są zielone i ponownie tętnią życiem. Coraz trudniej jest w nich odnaleźć ślady minionej tragedii. Przemierzając leśne ostępy, z pewnością natkniemy się za to na różne elementy systemu ochrony przeciwpożarowej, takie jak dostrzegalnie, zbiorniki, liczne punkty czerpania wody oraz wiele kilometrów pasów przeciwpożarowych. Z pamiętnego pożaru ocalała drewniana kapliczka nazywana Magdalenką, do której dotrzemy, poruszając się pieszo lub na rowerze szlakiem utworzonym w 2015 r. w ramach akcji „Wolność jest w naturze”, prowadzonej przez Lasy Państwowe.
Tekst: Karolina Witek, Tomasz Pacia Korekta: Małgorzata Haze Zdjęcia: archiwum Nadleśnictwa Rudy Raciborskie, Piotr Arent, Tomasz Sczansny Projekt graficzny, DTP: Joanna Kozek WYDAWNICTWO QUERCUS Tomasz Dębiec ul. 3 Maja 6/2, 32-500 Chrzanów www.wydawnictwoquercus.pl
Lasy Rudzkie
Chrzanów 2017
LASY RUDZKIE
Sercem tego obszaru są Rudy, niewielka miejscowość z bogatą historią sięgającą mroków średniowiecza, a dokładnie roku 1258, w którym przybyli w te strony bracia cystersi. Zgodnie ze swą regułą zakonną nowy klasztor zbudowali nad brzegiem rzeki zwanej dziś Rudą, pośród rozległych, dziewiczych wówczas lasów. Cystersi wnieśli olbrzymi wkład w gospodarczy rozwój Śląska. Po dziś dzień zachowały się w leśnych ostępach ślady po wydobyciu rudy darniowej, z której wytapiali żelazo. Oprócz tego rozwijali hodowlę ryb w stawach oraz rolnictwo. Z pozyskiwanego z lasów drewna wypalali węgiel drzewny i potaż.
Ruda w okolicy Kuźni Raciborskiej Aleja starych buków w rezerwacie przyrody Łężczok
Położone u wrót Bramy Morawskiej Lasy Rudzkie są jednym z największych, zwartych kompleksów leśnych na Górnym Śląsku, rozciągającym się pomiędzy Rybnikiem, Kędzierzynem-Koźlem, Raciborzem i Gliwicami. Lasy te administrowane są przez nadleśnictwa: Rudy Raciborskie, Rybnik, Rudziniec i Kędzierzyn, podlegające Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach.
Wataha dzików
OSOBLIWOŚCI PRZYRODY Dostrzegalnia przeciwpożarowa
Śnieżyczka przebiśnieg
Rosiczka okrągłolistna
Magdalenka
CO DAJE NAM LAS? DREWNO! Odwiedzając las, spotkamy zapewne ułożone przy drogach stosy drewna oraz przygotowane do wywozu do tartaku długie pnie ściętych drzew, nazywane przez leśników dłużycami. Główną przyczyną wycinania drzew w lesie jest konieczność stworzenia dogodnych warunków rozwoju młodemu pokoleniu, które gwarantuje zachowanie trwałości lasu na danym obszarze. Często są to także względy sanitarne – dzięki wycięciu chorych drzew chronimy las przed nadmiernym, niekontrolowanym rozwojem owadów czy grzybów.
Typowy dla Lasów Rudzkich drzewostan sosnowy
Dominującym gatunkiem w tutejszych lasach jest sosna pospolita, której towarzyszą dęby, brzozy, buki, modrzewie oraz rzadziej olsze, jawory, jesiony, lipy, wiązy i graby. Szczególnie cenne są fragmenty borów jodłowo-sosnowych, w których sędziwe sosny i ostatnie na tym terenie jodły osiągnęły ponad 250 lat. Przemierzając kilometry ścieżek i duktów leśnych, nierzadko napotkamy jelenie, daniele, sarny i dziki. Pamiętajmy wtedy, że to my jesteśmy gośćmi w ich domu.
Lasy Rudzkie
W celu ochrony walorów przyrodniczych oraz bogatego dziedzictwa historycznego regionu powołano w 1993 r. Park Krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Objął on swym zasięgiem większość lasów nadleśnictw Rudy Raciborskie i Rybnik, w tym największy w województwie rezerwat przyrody Łężczok, słynący z malowniczych stawów wykorzystywanych do hodowli karpia i stanowiący ostoję dla ponad 200 gatunków ptaków.
mapa tur yst yczna mapa tur yst yczna
Bieliki Rezerwat przyrody Łężczok
Osobliwościami przyrodniczymi godnymi uwagi są z pewnością pomnikowe drzewa, a wśród nich sędziwy dąb szypułkowy „Cysters”, rosnący w zabytkowym parku nieopodal siedziby Nadleśnictwa Rudy Raciborskie. Jego wiek oceniony na 500 lat oraz wymiary: 737 cm obwodu i 26 m wysokości, pozwalają zakwalifikować go do najokazalszych drzew w województwie śląskim.
Lasy Rudzkie Drzewostany w różnych fazach rozwojowych
Nigdy o wycięciu danego drzewa czy całego drzewostanu nie decydują względy ekonomiczne. Drewno to ważny surowiec, wykorzystywany w wielu gałęziach gospodarki. Jest on w pełni naturalny, w stu procentach odnawialny i ulega całkowitej biodegradacji. Jeleń szlachetny
Dudek
Pomnikowy grab
Dąb „Cysters”
Nieopodal wsi Jankowice, na skraju lasu rośnie okazały grab pospolity uznany za najgrubsze drzewo swojego gatunku w całych Lasach Państwowych. W jego pobliże łatwo dotrzeć, poruszając się drogą wojewódzką nr 919 wiodącą z Rud w kierunku Raciborza.
Zając
Zimorodek
Szkółka kontenerowa w Nędzy
Bóbr
Pachnica dębowa
Pamiętajmy również, że współczesne lasy wraz z przemysłem związanym z przerobem drewna zapewniają pracę wielu ludziom. Fundamentalną zasadą gospodarki leśnej w naszym kraju jest to, że w miejsce wyciętych drzew sadzone są nowe, najpóźniej po pięciu latach. W samym tylko Nadleśnictwie Rudy Raciborskie co roku wysadza się około miliona młodych drzewek.
Kozioł sarny
SPRZEDAŻ DREWNA I SADZONEK
Jenoty
Lis
Kotewka orzech wodny
Łany czosnku niedźwiedziego
Wszelkie informacje na temat sprzedaży drewna można uzyskać w biurze Nadleśnictwa Rudy Raciborskie (47-430 Rudy, ul. Rogera 1) lub dzwoniąc pod numer telefonu: 32 410 30 29 lub 32 410 30 68. Detaliczna sprzedaż sadzonek prowadzona jest przez Gospodarstwo Szkółkarskie w Nędzy (47-440 Nędza, ul. Myśliwska 6, tel. 32 410 20 37) od 1 marca do 30 maja oraz od 1 września do 30 listopada od poniedziałku do piątku w godzinach pracy szkółki (6.00–14.00). Adres strony internetowej nadleśnictwa: www.rudy-raciborskie.katowice.lasy.gov.pl.
NA MAPIE: • ciekawe obiekty • ścieżki edukacyjne • drogi leśne
skala 1:40 000
Nadleśnictwo Rudy Raciborskie ul. Rogera 1, 47-430 Rudy tel. +48 32 410 30 29, 32 410 30 68 faks 32 410 32 81 www.rudy-raciborskie.katowice.lasy.gov.pl rudy@katowice.lasy.gov.pl
Š OpenStreetMap (i) autorzy (CC-BY-SA 2.0)