skala 1:80 000
Nadleśnictwo Strzyżów Nadleśnictwo Strzyżów położone jest w województwie podkarpackim i obejmuje 1321 km 2, z czego lasy państwowe stanowią około 12,5 tys. ha. Ponadto w zasięgu terytorialnym nadleśnictwa lasy innych form własności zajmują powierzchnię około 16,6 tys. ha, a ogólna lesistość kształtuje się tu na wysokości bez mała 21 proc. W północnej części opisywanego obszaru znajduje się Rzeszów – największe miasto południowo-wschodniej Polski. Nadleśnictwo Strzyżów jest jedną z 26 jednostek tego typu w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie.
Warto odwiedzić
Lasy Nadleśnictwa Strzyżów – tak samo jak tutejsze krajobrazy – cechuje duża różnorodność. Jest ona pochodną zarówno stosunkowo żyznych gleb, jak i podgórskiego klimatu, w którym dobre warunki do rozwoju znajduje cała paleta rodzimych gatunków drzew. Doskonale czują się tu przede wszystkim jodła i buk – gatunki charakterystyczne dla niższych położeń w całych polskich Karpatach. Tworzą one tutaj zarówno drzewostany lite, jak i mieszane, w których pojedyncze drzewa osiągają duże rozmiary. Żyzność podgórskich siedlisk oraz cechy gatunkowe jodły i buka przekładają się na znaczną średnią zasobność drzewostanów nadleśnictwa, która wynosi 351 m 3/ ha, co stanowi wynik o około jedną czwartą wyższy niż średnia dla całego kraju. Innymi ważnymi gatunkami tworzącymi lasy nadleśnictwa są: sosna, z trzecim co do wielkości udziałem, oraz dąb. Sosna występuje tutaj zwykle na gruntach porolnych i jest tzw. gatunkiem przedplonowym, co oznacza, że jej rolą jest przekształcanie środowiska glebowego z polnego na leśne. Pod kilkudziesięcioletnimi sosnami sadzi się najczęściej jodły, które w przyszłości będą tu stanowiły drzewostan główny. Bogactwo gatunków lasów Nadleśnictwa Strzyżów uzupełniają: modrzew, jawor, grab, olsza, brzoza, świerk, jesion, dąb czerwony, osika, czereśnia, wierzba, lipa i klony.
Pogórze Karpat obfituje w miejsca ciekawe nie tylko ze względów przyrodniczych, lecz także historycznych.
• rezerwaty przyrody • ścieżki edukacyjne • ciekawe obiekty NA MAPIE:
Funkcje lasu
Nadleśnictwo Strzyżów
W północnej części Nadleśnictwa Strzyżów, w cichej, otoczonej lasami wsi Bonarówka znajduje się zabytkowa, drewniana cerkiew greckokatolicka z pierwszej połowy XVII w. Obecnie jest to kościół, niemniej świątynia stanowi pamiątkę po dawnej społeczności rusińskiej zamieszkującej kilka wsi w tej okolicy. Zostali oni wysiedleni z tych terenów po zakończeniu II wojny światowej. Opisana cerkiew jest jedną z atrakcji Szlaku Architektury Drewnianej województwa podkarpackiego. Na jego trasie znalazły się także inne ciekawe świątynie z terenu nadleśnictwa. Są to kościoły w Brzezinach (II poł. XV w.), Gogołowie (1672 r.) oraz w Lubli (XVI w.).
mapa tur yst yczna mapa tur yst yczna
Krajobrazy
Nadleśnictwo Strzyżów Opracowanie kartograficzne: Urszula Dębiec Tekst i zdjęcia: Tomasz Dębiec Korekta: Małgorzata Haze Projekt graficzny, skład, edycja zdjęć: Joanna Kozek
Lasy, stanowiące najbardziej naturalną formację roślinną w naszej szerokości geograficznej, spełniają bardzo istotne funkcje na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim stanowią ochronę dla gleb i powietrza, magazynują wodę, chroniąc jednocześnie przed powodziami. Jest to szczególnie istotne na terenach górskich i podgórskich. Są także miejscem życia dla wielu roślin i zwierząt – przesądzają o dużej różnorodności biologicznej naszego kraju. Las to miejsce idealne do rekreacji i wypoczynku. Otoczeni zielenią doskonale się relaksujemy. Nie mniej ważna jest funkcja produkcyjna. Drewno jest surowcem o doskonałych właściwościach fizycznych, dzięki czemu znajduje bardzo szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Używamy go w budownictwie, produkcji mebli, instrumentów muzycznych, zabawek… Jesteśmy wręcz otoczeni drewnem. Co najważniejsze, jest to surowiec odnawialny i w dobrze zarządzanych lasach go nie ubywa.
Jednym z najciekawszych obszarów podlegających ochronie, nie tylko na terenie Nadleśnictwa Strzyżów, ale całego Pogórza Karpackiego, jest rezerwat Mójka. Jego powierzchnia wynosi aż 287,8 ha, a przedmiotem ochrony są ekosystemy leśne o charakterze naturalnym, tworzone głównie przez jodły i buki (żyzna buczyna karpacka z czosnkiem niedźwiedzim i kwaśna buczyna karpacka). Na uwagę zasługuje także obecność nadrzecznej olszyny górskiej. Jednak najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu tego pogórzańskiego rezerwatu jest niedająca się przeoczyć obecność bobra, o której świadczą tamy z gałęzi i błota oraz spiętrzenia wody z lustrem o powierzchni kilku hektarów.
Do najciekawszych obiektów historycznych w tej części Polski można zaliczyć zespół schronów w Stępinie-Cieszynie, który jest unikatem na skalę europejską. Kompleks ten powstał podczas II wojny światowej i wchodził w skład tzw. kwatery głównej Hitlera. Jednym z obiektów jest tu żelbetonowy schron tunelowy dla pociągu. Jego długość wynosi 393 m, a grubość ścian ma ponad 2 m. Wśród dwóch niemieckich kwater ze schronami dla pociągów zachowanych po wojnie tylko obiekty w Stępinie-Cieszynie były przeznaczone dla najwyższych rangą dowódców wojskowych. Warto wspomnieć, że w 1941 r. doszło tu do spotkania wodza III Rzeszy z Benito Mussolinim. Podobny obiekt – tunel schronowy – znajduje się w Strzyżowie pod Górą Żarnowską, ma 438 m długości i zamykany jest masywnymi dwuczęściowymi drzwiami.
Lasy dla ludzi
Kontakt: Tomasz Dębiec 667 869 976 kontakt@wydawnictwoquercus.pl www.wydawnictwoquercus.pl
Tereny Nadleśnictwa Strzyżów bez wątpienia należą do jednych z najbardziej urozmaiconych i ciekawych pod względem krajobrazowym w Polsce. Ta jednostka Lasów Państwowych niemal w całości położona jest na terenie pogórzy – Dynowskiego i Strzyżowskiego. To właśnie tutaj w sposób wyjątkowy łączą się naturalne zbiorowiska roślinne w postaci lasów, porastających z reguły najbardziej niedostępne partie stoków i grzbietów niewysokich wzniesień, z krajobrazem rolniczym. Najwyżej położonym punktem nadleśnictwa jest góra Chełm (528 m n.p.m.), a najniżej usytuowane tereny w okolicach Rzeszowa wynoszą niewiele ponad 200 m n.p.m. Główną rzeką w tej okolicy jest Wisłok, w którego dolinie najczęściej znajdują się dziś łąki i pola uprawne, niemniej znajdziemy tu też fragmenty lasów tworzone przez wierzby, jesiony, wiązy oraz olsze. Gęste zaludnienie terenów pogórza oraz okolic Rzeszowa powoduje, że lasy nadleśnictwa są narażone na dużą penetrację ludzi. Szczególnie uciążliwe dla przyrody są nielegalne wjazdy do lasów quadami, motocyklami i samochodami terenowymi, a także śmiecenie.
Jedną z fundamentalnych zasad polskiego modelu leśnictwa jest swobodny dostęp społeczeństwa do terenów leśnych. Co więcej, Lasy Państwowe są zaangażowane w edukację przyrodniczoleśną i udostępnianie atrakcyjnych miejsc turystom oczekującym kontaktu z naturą. Budowane są ścieżki przyrodnicze oraz pola turystyczne z wiatami i ławami, gdzie można odpocząć po trudach leśnej wycieczki. Nadleśnictwo Strzyżów posiada także bogato wyposażoną salę edukacyjną, w której leśnicy prowadzą zajęcia o tematyce przyrodniczej. Cieszą się one dużym zainteresowaniem wśród dzieci i młodzieży z okolicznych szkół.
5% Pozostałe: jawor, grab, olsza, brzoza, jesion, czereśnia, wierzba, lipa
Modrzew
2%
Przez teren rezerwatu przebiegają dwie ścieżki dydaktyczne powstałe dzięki współpracy Nadleśnictwa Strzyżów z gminą Błażowa.
Dąb
Warto odwiedzić także rezerwat Wielki Las. Jednym z przedmiotów ochrony tego obszaru jest drzewostan tworzony przez imponujących rozmiarów buki. Możemy je podziwiać ze ścieżki przyrodniczej przecinającej rezerwat w jego najciekawszych miejscach. Trzeba dodać, że na terenie Wielkiego Lasu występują rzadkie i cenne gatunki roślin, takie jak: buławnik mieczolistny, gnieźnik leśny (bezzieleniowy saprofit związany z cienistymi lasami bukowymi) czy rosnący tu obficie czosnek niedźwiedzi.
We wsi Gwoźnica Górna znajduje się Muzeum Biograficzne Juliana Przybosia, poety i eseisty, który urodził się w tej miejscowości w 1901 r. Muzeum zostało zorganizowane w zagrodzie z XIX w, w skład której wchodzi chałupa, stodoła oraz spichlerz.
7%
Sosna
11%
Drzewostany
Buk
Ochrona przyrody
Bogactwo przyrodnicze terenów, na których gospodaruje Nadleśnictwo Strzyżów, jest chronione na wiele sposobów. Na gruntach nadleśnictwa wyznaczono pięć rezerwatów przyrody (Mójka, Góra Chełm, Herby, Wielki Las, Wilcze) o łącznej powierzchni około 1017 ha. Funkcjonują tu także Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy, Strzyżowsko-Sędziszowski Obszar Chronionego Krajobrazu, Hyżnieńsko-Gwoźnicki Obszar Ochronionego Krajobrazu oraz dwa obszary Natura 2000. Na terenie nadleśnictwa statusem pomnika przyrody wyróżniono cztery drzewa oraz wychodnię skalną pochodzenia wulkanicznego.
Na szczególną uwagę zasługuje kapliczka o konstrukcji zrębowej postawiona na szczycie góry Chełm. Dokładna data jej powstania nie jest znana, źródła podają jedynie, że została odnowiona w 1887 r. Z górą Chełm i kapliczką wiąże się wiele legend i podań. Jedno z nich mówi, że kaplica jest pamiątką po świątyni wybudowanej przez zakon cystersów. Inną osobliwością tego miejsca jest stara, owiana legendą lipa, będąca jedynie częścią niegdyś większego drzewa, którego pień powoli ulega wpływowi czasu.
Jodła
36%
39% Główne gatunki naszych lasów