PLUS05 Otto Dijkstra en Len de Vries
Neurenberg 2012 Het Nederlandse nieuws verzameld
Neurenberg 2012 Rail Magazine 292 / maart 2012
Neurenberg 2012 Het Nederlandse nieuws verzameld Door een zonovergoten Duitsland reden uw fotograaf en zijn collega Otto Dijkstra over bijna uitgestorven wegen naar Neurenberg. Was er die woensdag toevallig weinig verkeer of is de Duitse economie echt in een dal beland? In ieder geval bereikten we de beurs in recordtijd.
88
De beursorganisatie had dit jaar besloten het evenement een dag eerder te laten aanvangen, het zou mij niet verbazen dat ze daar nu een beetje spijt van hebben: als je woensdagmiddag een kanon in de gangpaden afschoot, raakte je alleen ontevreden standhouders. Het gaf ons in ieder geval de gelegenheid op te schieten en tegen sluitingstijd hadden we de traditionele vijftien kilo aan folders, catalogi en CD’s verzameld. Met die hotels is gedurende de beurs iets vreemd gaande: hoe dichter een hotel bij het beursgebouw is gelegen, des te hoger is de kamerprijs die week. In het centrum van Neurenberg is een prijsverhoging van vijfhonderd procent gedurende de beurs niets bijzonders. Oude rotten zitten sinds jaar en dag op privéadressen ingekwartierd, waar ze in veel gevallen na jaren een soort erefamilieleden zijn geworden. Uw twee redactieleden zitten een dik uur rijden van Neurenberg in een familiehotel, waar de maaltijd eenvoudig doch voedzaam, de kamers schoon, het personeel vriendelijk en de prijs normaal is. In de avond worden de moede ledematen gestrekt en na het eten worden de folders en catalogi doorgenomen, eventuele te fotograferen modellen genoteerd en de afspraken verdeeld. Eigenlijk is het in het digitale tijdperk een beetje onzin om nog naar een beurs te gaan om de nieuwtjes te vernemen; vrijwel alles is al een paar dagen of zelfs weken voor de beurs bekend en reeds uitgebreid op internet getoond. De meerwaarde zit hem echter in de contacten die door de jaren zijn opgebouwd met fabrikanten en die soms inzichten in beweegredenen duidelijk maken die we anders niet zouden hebben. Ook kan onze Otto met zijn uitgebreide materieelkennis een fabrikant weerhouden van eventuele missers (“nee, dit type Wagons-Lits rijtuigen was in 1932 niet bruin-crème maar blauw-crème”). Dit kan soms tot vertederende taferelen leiden, als een fabrikant er achterkomt dat het model dat gisteren per DHL uit China overgevlogen werd, toch niet zo correct was als gedacht (“ja, maar het nummer klopt toch?”). Het kletsen en domweg roddelen met collega’s levert verder behalve informatie ook de nodige gezelligheid en vrolijke chaos op. Aangezien de hobby, hoe je het ook wendt of keert, inkrimpt en een flink deel van het grote voorbeeld reeds in model op de markt is verschenen, lijkt het alsof de concurrentie aan het verharden is: claimgedrag, doublures en haastige beslissingen domineerden dit jaar het beurslandschap. Fabrikanten zijn ons inziens niet met R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
een hobby bezig, maar proberen in een krapper wordende markt te overleven. Deels door een model eerder dan de concurrentie op de markt te brengen, dan wel goedkoper en/of geavanceerder. De modellen en besturingssystemen worden dus steeds exclusiever. De locomotiefmodellen van ESU kunnen zo ongeveer alles, het enige wat de nieuwe Class 77 van deze firma niet kan, is zwarte roetwolken uitbraken uit zijn schoorsteen als hij start. Maar voor het overige…, je hebt onderhand een hinderwetvergunning nodig om zoiets op je baan te laten rijden; zoveel herrie maakt het. Echter geluidsschermen zijn nog niet op de beurs gesignaleerd. Faller had dit jaar een prototype van een GPSsysteem voor het Faller Car System, dat tot op de centimeter nauwkeurig bepaalt waar een voertuig zich op de weg bevindt. TomTom voor modelauto’s… De digitale automodellen kunnen langzaam optrekken en afremmen, remlichten werken, evenals de richtingaanwijzers. En, zo werd terloops meegedeeld, binnenkort is het mogelijk om gesproken commando’s te geven: “Lelijke Eend 3: stop…” of “buslijn 5, wagen 2: rechtsaf…” Er moet nog wel wat aan de prijs worden gesleuteld; in de huidige versie zou het systeem enkele honderden euro’s per auto kosten. In ieder geval wordt er aan gewerkt. Fleischmann en Roco komen met iets zeer geavanceerds, namelijk systeem Z21. Op je laptop of smartphone verschijnt het interieur van de stuurstand van de loc die je wenst te gaan rijden. Voorlopig zijn er tien locomotiefinterieurs (stuurstanden) voorzien, zelfs van stoomlocs, info: www.z21.eu. Nieuwe modellen voor de Nederlandse markt zijn er ook weer voldoende om naar uit te zien: Roco liet 3D-prints en proefpersingen zien van de al enkele jaren verwachte Plan V en T. Ook kondigde de Oostenrijkse modelspoorfabrikant vrij onverwacht de NS 1200 aan. Officieus een jaar eerder dan was bedoeld. Behalve een folder met grootbedrijffoto’s was hier nog niets van te vinden in de stand. Catalogusnummers van de mogelijk onder de tweehonderd euro blijvende modellen (gelijkstroomversie zonder sound) zijn al voorhanden en bestellen via de winkeliers is nu reeds mogelijk. Overigens was de stand van Roco door een designteam onder handen genomen. Deze kukels hadden verzonnen dat er behalve een enkele informatiebalie alleen vitrines in de stand mochten staan, natuurlijk op een strak witte vloer. Ik hoor ze het al uitleggen tijdens hun Powerpoint-presentatie: “door het open en lichte interieur in uw nieuwe stand zullen uw modellen veel beter uit komen”. Doordat de standbemanning en hun bezoekers nu geen plek hadden om zittend te praten en zaken te doen, werden alle papieren en tassen bovenop de vitrines gestapeld om zo besprekingen te voeren, de modellen aan het gezicht onttrekkend. Een klassiek geval van
Otto Dijkstra en Len de Vries vorm boven functie. Otto, die daags voor de beurs een peesontsteking in zijn dijbeen had en die onderhand een niervergiftiging van pijnstillers had, vond deze stand wat minder praktisch. De standbemanning zal na de beurs ook wel met de benen in tractie liggen. Artitec komt natuurlijk met bij de NS 3700 passende rijtuigen als de beroemde C12c en Ovaleramen-typen AB8d en C10d, evenals een locloods, waar vier Jumbo’s een plek in kunnen vinden. Even een tweede hypotheek aanvragen dus. Voor de enkele jaren geleden aangekondigde dubbeldekkers type DDM-1 is een nieuwe producent gevonden, waarvan men aanneemt dat deze op tijd en volgens de specificaties zal afleveren. Het begint er op te lijken dat producenten wat huiveriger worden met betrekking tot het in China produceren. Grote problemen blijven de communicatie en de kwaliteitscontrole. Aangezien brandstofprijzen ook de pan uit rijzen, begint transport ook een groot deel van het budget op te slokken. Een fabrikant vertelde ons dat bestelde modellen vijftien procent duurder werden dan geraamd, alleen vanwege het transport uit China. Vooral kleine bedrijven, zonder vaste vertegenwoordiger in China die de taal spreekt, de cultuur begrijpt en alles in de gaten houdt, hebben te kampen met deze problemen. Märklin kondigt ook NS-dubbeldekkers aan, zij het in een iets kortere versie dan die van Artitec, en van de latere generatie DD-AR. In de vitrine voorlopig stonden alleen enkele omgebouwde modellen van een ander merk. Een tactiek die wel vaker wordt toegepast om tijdens de beurs toch iets te kunnen laten zien. De 1200 in turkooizen uitvoering was er al wel. De mal is aangepast, de grove handgrepen zijn verwijderd en de roosters zijn nu correct. Goederenwagens zijn er bij allerhande firma’s ook weer in overvloed en sommige plannen voor het uitbrengen zijn over enkele jaren heen uitgesmeerd om de markt niet te overstelpen. Zo presenteerde Rivarossi een gesloten goederenwagen van NS in het grijs met groen van Regam-gas. Maar Liliput en Piko daarentegen maken wat NS-modellen betreft even een pas op de plaats. KleiNSpoor komt met een kit voor de twee locomotieven van twee particuliere bedrijven, BAM en Rail Feeding, op basis van een Oost-Duitse V 100 van Roco. De kap is natuurlijk van het bekende kunststof, met witmetalen en geëtste onderdelen en transfers. Zodra de kit beschikbaar is zal uw modelspoorredacteur op zolder opgesloten worden om hem te bouwen. Een nieuwe kit met de Blokkendoos Aec staat er ook aan te komen bij KleiNSpoor evenals enkele gespecialiseerde rijtuigen zoals de bagagewagen van de OverNight Express waar de grote fabrikanten zich niet aan wagen. DAF-liefhebbers hebben ook niet te klagen met twee nieuwe trekkers bij Brekina: de D0 2000 en de FT 2600, die ongetwijfeld een suc-
N E U R E N B E R G
ces zullen worden en waar we in de toekomst natuurlijk dozijnen verschillende versies van zullen krijgen. In schaal N kunnen we melden dat het Engelse merk Dapol een betaalbare schaal Nversie heeft van de NS-stoomlocomotiefserie 43/4400, ook bekend als de “Jeep”. Zij het in Engelse uitvoering. Ze hebben er bij Dapol geen idee van dat die locs ook in Nederland gereden hebben, maar daar zullen ze ongetwijfeld binnenkort achter komen. Verder is het voor de Nederlandse schaal N-liefhebbers een schrale oogst. Schaal TT zit nog steeds in de lift maar Nederlandse ontwikkelingen kunnen we niet melden, wel dat de Duitse TT-modellen steeds fraaier worden. Duidelijk een groeimarkt (in Duitsland in ieder geval) is schaal 0, met steeds meer fabrikanten die modellen produceren, dan wel aankondigen met deze schaal aan te vangen. Een aantal schaal 0-modellen is op eenvoudige wijze te “vernederlandsen” en zal dan ook aandacht krijgen.
Zo zullen een betaalbare Fünfziger (stoomloc serie 50) bij Lenz en een gesloten goederenwagen van het type Oppeln alsmede een laadkisten- en laadketelwagen bij Brawa verschijnen. Ook op onze terugreis bleken de zonovergoten Duitse wegen wat leger dan normaal, dat was in Nederland iets minder het geval. Na Otto in Arnhem te hebben afgezet, werd de reis naar Leiden aanvaard, waar uw auteur na vierenhalf uur in de sneeuw te hebben vastgestaan lichtelijk geradbraakt aankwam. Enig lichtpuntje tijdens mijn verblijf in de op vier na grootste file in de vaderlandse verkeersannalen, was het konvooi van vijf sneeuwruimers die naast elkaar over de A12 denderden en sneeuw alle kanten op slingerden. Een spectaculair gezicht dat ik in Nederland nooit in mijn leven verwacht had te zien. Toen ’s avonds het nachtkaarsje werd uitgeblazen en uw auteur zich met zijn slaapmuts op naast zijn echtgenote nestelde was hij een tevreden mens: zonder kleerscheuren aangekomen en met een grote voorraad materiaal en foto’s.
2 0 1 2
Traditioneel volgt nu de disclaimer: we hebben ons best gedaan alles wat voor modelspoorders naar Nederlands voorbeeld interessant kan zijn uit te lichten. Niet alle modellen konden op verantwoorde wijze worden gefotografeerd en soms moet je je plaatje gewoon door het glas heen schieten. Uitleveringsdata kunnen we natuurlijk ook niet garanderen. Beschreven modellen zijn in schaal H0, behalve waar anders aangegeven. Als er iets aan onze aandacht ontglipt is, onze excuses. Volgend jaar gaan we gewoon weer. Foto’s Len de Vries, behalve waar anders vermeld.
Ade De vorig jaar aangekondigde Henschel-rangeerloc en het kleurrijke Büm-rijtuig als EuropaZug ten tijde van de televisiequiz van de Beierse TV lijken nu productiegereed.
Het ovalen ramen rijtuig in de AB uitvoering een C staat er ook aan te komen.
89
Artitec Het “mistige” nieuws uit de laatste advertentie heeft, zo bleek op de beurs, betrekking op modellen van drie typen getrokken stalen rijtuigen van NS. Het gaat daarbij om het C12c coupérijtuig van de serie 6400, het eerste- en tweedeklas en het derdeklas NSdoorgangsrijtuig met ovale wc-vensters van de typen ABd8 en Cd10, beide van de serie 7200. Vanzelfsprekend zullen de modellen in alle mogelijk uitvoeringsvormen verschijnen. Dus in het standgroen en Berlijnsblauw, met de internationale 7000 en binnenlandse 6000
nummers en met klasse-aanduidingen van voor en na 3 juni 1956. De liefhebber kan de standgroene rijtuigen gezamenlijk inzetten maar ook met turkooise Plan D’s combineren. De blauwe versies waren in de jaren vijftig met turkooise Plan D’s maar ook met alle andere Berlijnsblauw geschilderde rijtuigen te zien. Auteur kan zich nog standgroene maar ook blauwe B12c’s en dito gekleurde Blokkendozen herinneren die in de jaren 1960-’64 in militaire verlofgangerstreinen waren gesteld. Als de rijtuigen zijn verschenen zullen we enkele treinsamenstellingen behandelen. Verder
werd de Blauwe Engel DE-II in het hemelsblauw met gele wing en sierlijnen getoond. Dat was destijds bij NS een tussenfase: nog hemelsblauw maar met moderne snor. Later werd dit materieel donkerrood waarbij de moderne snor behouden bleef. De twee jaar geleden voorgestelde dubbeldekkers zullen nu door een nieuwe producent worden gemaakt en dit jaar verschijnen. Verder zijn inlegbeladingen voor de GTM/U(K/W)kolenbakken waarvan er overigens geen 5190 maar 5140 van zijn gebouwd in de vorm van hout, schroot, kolen en bieten aangekondigd.
Links: De kop van het ovalen ramen rijtuig, met de gedetailleerde balconstructie. Rechts: Ook het interieur ziet er verzorgd uit.
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Hemelsblauwe DE-II met gele wing en sierlijnen; een fraaie versie van dit populaire treinstel.
Het C12c-C6400 coupérijtuig. Het model was nog niet geheel compleet.
Artitec hoopt met een nieuwe producent nu snel de DDM-1 dubbeldekkers op de markt te kunnen brengen.
Voor de dubbeldekkers werd een nieuwe pantograaf ontwikkeld.
90
Voor de kolenbakken zullen los verkrijgbare ladingen geproduceerd worden.
Bemo Nadat vorig jaar was aangekondigd dat er mogelijk een schaal 0, beter gezegd 0m-programma zou worden gestart, is kennelijk de kogel door de kerk, want een gesloten goederenwagen en een containerwagen Lb-v, beide van de RhB en flexrails plus wissels van 11° met een spoorwijdte van 22,2 mm werden getoond. Ook hier vormt de planning een claimlijst (voor wie eigenlijk?). Op foto’s waren de E-loc Ge 4/4II, Traktor Tm 2/2, Uce (moorkop) en een platte wagen Kk-w te zien.
Dapol
Electrotren
Het Engelse merk Dapol is in Nederland nauwelijks bekend. Dapol komt met de Engelse versie van de NS-stoomlocomotiefserie 43/4400, ook bekend als de “Jeep” in schaal N. Met eenvoudige middelen is dit model om te katten naar een Nederlandse stoomloc. We mogen hopen dat ze snel wakker worden bij Dapol.
Voor CIWL-rijtuig liefhebbers is het van belang te weten dat er twee nummervarianten van het reeds bestaande restauratie- en slaaprijtuig zullen verschijnen. Het nieuwe nummer voor de WR is 3396 en voor de WLAB Lx 3501.
Eurotrein De vierassige grote graanwagens zijn eindelijk in aantocht. De geplande levering van de wagens is in het eerste kwartaal van 2012 te verwachten.
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
Brawa Het afgelopen jaar werd deze firma geconfronteerd met een run op haar schaal 0-autotransport- en silowagens waardoor die in notime waren uitverkocht. Dat succes laat zich vertalen, zo bleek uit de getoonde waren, in de komst van laadkisten- en ketelwagens van de typen BTs 30, BTrhs 30, Lbs 577, silowagens Kds 54, Ucs 908 en gesloten goederenwagens Gms 30, Grms 30 en Gklm 200. Deze laatste wagens staan bekend onder de typeaanduiding “Oppeln”. De uitverkochte Omm 52, Off 52, Laae 540, Kds 56 en Ucs 909 zullen
opnieuw met andere nummers worden geproduceerd. Losse, smalle haakkoppelingen en keggen voor de op de Off 52 te plaatsen auto’s ronden het nieuws af. Over tractiemodellen werd niet anders meegedeeld dan dat door de concernleiding daarover serieus werd nagedacht. Maar het is mogelijk dat dit jaar al iets op dat gebied bekend wordt gemaakt. Wij tekenen daar bij aan dat er maar goed moet worden gekeken naar de claimlijsten van andere producenten (wat natuurlijk over en weer geldt), want aan dubbele ontwikkelingen hebben we niets. In H0, onder het motto “liefde tot in het klein-
2 0 1 2
ste detail” werden stoomlocomotiefmodellen naar voorbeeld van de G7.1 in KPEV-, DRG-, DR-, BBÖ-, ÖBB- en SNCF-uitvoeringen getoond. Ook zal een Duits dieseltreinstel, de VT 137a/b Stettin, in DRG-, DR- en DB-uitvoeringen verschijnen. De DB-versie als serie VT 45.5. Het tractieprogramma voorziet verder in de sterke dieselloc Gravita in MRCE-, NorthRail-, Panlog- en Gerlafingen-uitvoeringen. Op het gebied van rijtuigen werd de Langer Halberstädter voorgesteld. Ze zullen in diverse DR-uitvoeringen maar ook van de Hongaarse GySEV en MAV.
Links: Draagwagen type BTrhs van de DB met “von Haus zu Haus”-containers. Rechts: Een goederenwagen type Oppeln zal volgend jaar bij Brawa in schaal 0 verschijnen.
ESU De Europese Class 77 met lawaai en rook staat met de Duitse diesellocomotief 218 en E-loc 151, deze laatste in het türkisch-beige, op het programma. Liefhebbers opgelet: TSD verzoekt u hen te mailen welke versies van de “Klaas” gewenst zijn. Het mailadres van TSD is tsd@tsdbvba.be. Vermeld in de onderwerpbalk van uw mail: -wensloc class77-. Als u dit vergeet wordt de mail gezien als “spam” en verdwijnt subiet naar de digitale hemel.
91
Fleischmann Groot nieuws wordt gevormd door de komst van de DB Velaro serie 407 die in de nabije toekomst zal gaan rijden tussen Londen, Brussel en Amsterdam enerzijds en Keulen anderzijds. Brussel wordt splitsingsstation. Verder voorziet het programma in een S 3/6 in Länderbahn-uitvoering van de KStB en in een E-loc van de serie 145 in de kleuren van de Pressnitztalbahn. Voorts zullen de gestroomlijnde DRG-serie 03.10 in het rood, de DB-serie 411 met boogafhankelijke instelling, de P6 in DRG-uitvoering als serie 37.0, de DR 03 Reko, de DR 41 Reko, de DB-serie 81 met digikoppeling en de DB-serie 648 (LINT) verschijnen. Het nieuws op rijtuiggebied wordt gevormd door heel veel kleur- en uitvoeringsvarianten. Echt nieuw zijn daarentegen de coupérijtuigen van de typen C3 Pr-11 en C Pr-21 van zowel de DB als DR, beide met en zonder remmershuis. In de sector goederenwagens vallen de NS containerdraagwagen met een “van Dieren” 40 voets container, de Shell-ketelwagen van NS (ooit uitgebracht door MK Modelbouwstudio’s), de rongenwagen DRG R02 met remhuis of rembordes, de nieuwe DRG G10, de open goederenwagens Om “Ludwigshafen” met remhuis, de wijnwagen en de vierassige SNCF
De nieuwe Class 77 van ESU slaat nieuwe records op het gebied van geluidsoverlast op de modelbaan. Prachtig dus. Onder: De Rurtalbahn heeft ook een Class 77, in de sobere, zwarte uitvoering van deze maatschappij.
open goederenwagens op. In 2012 bestaat Fleischmann 125 jaar en daarom zal een aantal modellen voor slechts 125
euro te koop worden aangeboden. Het gaat om de volgende stoom-, diesel- en elektrische locomotieven: serie 64, V 200.1 en 103.1.
Attraktieve “Länderbahn”-uitvoering van de S 3/6 van de KStB. Fleischmann
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Links: Een veertig voet container met opschriften voor van Dieren op een NS-containerdraagwagen, mag dit jaar verwacht worden als Nederlands nieuws. Rechts: NS-ketelwagen met rembordes, met opschriften voor Shell. Fleischmann Onder: Bij de Pressnitztalbahn maken ze reclame voor Fleischmann met deze door Gudrun Geibliner ontworpen bestikkering voor een E-loc uit de serie 145. Rechts: Fleischmann komt met een vierdelige set voor de serie 407, een ICEtreinstel, dat de fraaie naam Velaro meegekregen heeft van fabrikant Siemens. De set is uit te breiden naar de reguliere achtdelige trein. Fleischmann
Fulgurex
92
Bij de Zwitserse kunstenaars op messinggebied werd de Baldwin Pershing 1’D stoomloc aangekondigd. Zo’n loc was ooit in 1945 als NS 4651 (ex-PLM 140G113) in ons land aan te treffen. Volgens de boeken heeft ze echter alleen als verwarmingslocomotief dienst gedaan.
Nu in het Junior Line programma. Als volstrekt nieuw zijn de locomotieven BB 8500 en de treinstellen Z24500 te kwalificeren. Ook nieuw zijn de DEV-couchette en normale tweedeklas rijtuigen zoals die in de jaren zestig en zeventig ook tussen Amsterdam en Parijs waren te zien.
Kato
KleiNSpoor
verbouwd en omgeschilderd (foto boven). RRF werd in april 2008 overgenomen door het Amerikaanse Genesee & Wyoming Inc. Natuurlijk hoorde daar een nieuw logo bij. Een aardige uitdaging de gele wanden van de huif realistisch te spuiten, want er lopen twee vage donkerder strepen in de lengterichting over de huiven (foto onder).
Het nieuws voor 2012 bestaat uit de komst van het zogenoemde “Kruckenberg” motortreinstel SVT 137/155a/b/c en twee sets om de “F-zug” Roland samen te stellen. De ene set bestaat uit een A4ümg54 (54 = grote deuren en vaste treeplanken) en een AR4ümg54, de andere set bestaat uit twee A’s van hetzelfde type.
HAG Het nieuws bestaat bij de tractiemiddelen uit de SBB-TRAXX 484 die ook als 485 van de BLS zal worden geproduceerd. Nieuw is ook de SBB-rangeerloc Ee 922. Aardig is dat alle Ae 6/6 en Re 4/4-modellen in het vervolg ook tweemotorig zullen worden aangeboden. Het overige nieuws betreft kleur- en uitvoeringsvarianten van bestaande rijtuig- en goederenwagenmodellen.
Heris Van belang voor de Nederlandse markt is de komst van de grootvolume gesloten goederenwagen van NS van het type Gbs, nu met het correcte aantal planken. Dit biedt mogelijkheden om op termijn Frico-wagens uit te brengen. Verder zullen de NS Plan N-rijtuigen met nieuwe nummers verschijnen.
Jägerndorfer Op het gebied van Oostenrijkse tractie zijn modellen van de ÖBB-serie 1063, serie 1064, serie 4020, serie 1116 plus de serie 2043 nieuw. Verder zullen Schlierenrijtuigen op de markt worden gebracht.
Jouef De sterk verkorte CIWL-rijtuigen en Italiaanse goederenwagens die we nog kennen uit het Lima-programma zullen met Franse opschriften opnieuw worden geproduceerd. R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
Rotterdam Rail Feeding werd in 2004 opgericht. RRF rijdt zelf geen treindiensten maar richt zich op rangeerdiensten voor andere vervoerders, voornamelijk in de Rotterdamse haven en voor spooraannemers. Vanaf 2006 werden de eerste voormalige Duitse V 100’en in dienst genomen,
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
De ombouwset van KleiNSpoor is op basis van een Roco V 100 (niet bij de prijs inbegrepen) en uitgevoerd in de bekende grijze giethars van KleiNSpoor, met geëtste metalen hekwerken, witmetalen details, vacuüm gevormd doorzichtig plastic en transfers.
KM1 Het succes van schaal I gaat ook maar door en zeker voor deze firma. Op de rol staan nu modellen van de DB-diesellocomotief V 100.10, een stoomlocje van de serie 98.75 (Bay D VI) en goederenwagenmodellen van de laadkistenwagen BTms33, autotransportwagen Offs55, en rongenwagen Rmms33, beter bekend als “Ulm”. In de stand pronkten verder modellen van de TEE VT 11.5, de serie 42 en 45. Op een modelspoorweg van vier tot vijf meter lengte stoomden, rookten en puften locs van de series 23 en 62 er op los.
Lenz In de acht bladzijden tellende nieuwtjesfolder wordt melding gemaakt van de komst van de universeel inzetbare DB-serie 50 en van de zware Pruisische tenderloc, de serie 94.5. De eerstgenoemde loc zal in drie uitvoeringen verschijnen. Namelijk met normale 2’2’T26 tender, de welbekende Kabinentender en de zogenoemde Wannentender. Verder wordt de al eerder geplande V 60 aangekondigd. Ditmaal als wensmodel, wat wil zeggen dat die loc in opdracht van de hobbyist in elke gewenste kleur zal kunnen worden gespoten en van willekeurige opschriften voorzien. Over het bijbehorende kostenplaatje hulde een ieder zich in stilzwijgen. Maar u zal wel begrijpen dat zoiets niet voor niets gaat. Behalve de V 60 zal de V 100 ook als kleuren en opschriften “wens”model verschijnen. Op tractiegebied rondt een zogenoemde Kleinlokomotive, de KLV 12, het welkome nieuws af voor de in Duitsland groeiende schaal 0-markt ware het niet dat er ook al sprake is van modellen die op termijn zullen verschijnen. Zo wordt op een claimlijst gewag gemaakt van de volgende locomotieven: serie 38.10 (P8), serie 56.2 (G8.1 Umbau), serie 91.3 (T9.3), V 160 “Lollo”. Zo’n claimlijst zal hopelijk andere producenten er van weerhouden de-
De OverNight Express tussen Amsterdam en Milaan was aan het begin van de eeuw slechts een kort leven beschoren. Behalve reizigers werd ook vracht vervoerd in een tiental verbouwde Duitse postrijtuigen. Behalve de vier schuifdeuren, werden alle raam- en deuropeningen dichtgelast. Het OverNight Express-logo geeft dit rijtuig nog wat panache.
93 NS Reizigers kocht het hier getoonde voormalige OverNight Express-rijtuig van Railion en verbouwde het met een zusterrijtuig tot koppelwagen. Het wordt slechts zelden ingezet en verblijft nu bij de SSN. In 2006 nam BAM het voormalige vrachtrijtuig 51 8492-99 071-9 over van Railion. Het werd in Oostende omgebouwd tot meetrijtuig. Er werd een verblijf voor de bemanning ingericht en een generatorruimte. Het rijtuig wordt ondermeer gebruikt bij metingen van eventuele geluidsoverlast.
De kit van de Blokkendoos van het type Aec 850127 heeft een opknapbeurt ondergaan en wordt weer uitgebracht. Deze Blokkendoos kan in het standgroen of Berlijnsblauw worden gebruikt als A-rijtuig voor en na 3 juni 1956 of als B-rijtuig uitsluitend voor die datum. Dit klinkt complex en dat is het ook. Diverse verbouwingen en vernummeringen zijn daarvan de oorzaak. In 1923-‘29 werden ze geleverd als A. In 1935 en 1940 werden ze verbouwd in AB’s. In 1950, ten tijde van de afschaffing van de luxe eerste klas, werden het pure B-rijtuigen. Maar in juni 1956 werd de tweedeklas gepromoveerd tot eersteklas en dus werden ze weer A, maar nu met nummers in de serie 5000 voor getrokken treinen. In die laatste uitvoering is dit model goed te combineren met de B12c van Artitec. De gefotografeerde rijtuigen representeren beide het tijdperk voor 3 juni 1956, dat onder andere is te zien aan de zwarte twee op een wit veld.
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
zelfde modellen uit te gaan brengen. In H0 is dat mislukt. Aan goederenwagens zullen de Pwg pr14, een zogenoemde Leigeinheit Gllvwh08 en de Gllh12 plus de koelwagen Tnf32 met opdruk Seefische verschijnen. Ook hier is een claimlijst gemaakt waarop enkele personenrijtuigen prijken, namelijk de MCi43 een zogenoemde Behelfspersonenwagen, BC4i Pr14, C4itr Pr14, beide Langenschwalbachers. Verder zijn de gesloten goederenwagens Glmhs50, Gmms60, en de open goederenwagens Otmm52, Omm33, Omm43 alsmede de kleine tweeassige Talbot zelflosser het noemen waard. Conventionele hoofd-, vooren rangeerseinpalen naar Duits voorbeeld zullen in de toekomst het omvangrijke programma gaan verrijken. De Behelfspersonenwagen zou kunnen worden gebruikt voor nabootsing van de “Crailoose” wagen. Maar daarop komen we te gelegener tijd in 0 als H0 op terug. Verder werden de vierassige DB Umbau-rijtuigen van de typen (A)B(D)4yg(e) getoond, ze komen in ieder geval dit jaar uit. Op railgebied dienen we de getoonde meegebogen wissels, het driewegwissel en de kruising voor de Hosenträger te vermelden. De tongen van de wissels zullen niet meer uit geschaafde volprofielrails bestaan maar uit in profiel gezet metaal waardoor een betere aansluiting op de aanslagspoorstaven zal zijn gewaarborgd
Liliput
94
Passend bij de eerder verschenen motorrijtuigen van de trambedrijven van NürnbergFürth, Berlin en Dresden komen tweeassige aanhangrijtuigen voor deze trams de gelederen versterken. Het nieuwe stoomloco-
PSK De enige Nederlandse fabrikant van modellen in schaal TT, de firma PSK, staat altijd in dezelfde stand als KleiNSpoor en wij fotografeerden zijn geheel in eigen beheer vervaardigde 20 voet lange containers in schaal 1:120.
motiefmodel van de serie 29 van de StEG, de Oostenrijkse Südliche StaatseisenbahnGesellschaft, zal als DRG serie 53 7116 verschijnen. Het voorbeeld van deze modelloc bestaat als GKB 671 heden ten dage nog. Nieuw zijn ook de modellen van de serie 75.1-3 (Bad VIb). Zij zullen in DRG- en DB-uitvoering worden geproduceerd. Verder zal de rode gestroomlijnde 05 003 in een cassette in een beperkte oplage te koop worden aangeboden. Als kleur- en uitvoeringsvarianten zijn de serie 219, serie 217 als serie 753, VT 10 002, E 10 001 met A-frontsein met witte ringen om de bufferschotels, Indusi en vernieuwde draaistelimitaties te beschouwen.
Het overige nieuws bestaat uit vierassige sneltreinrijtuigen met open balkons van de Badische spoorwegen in DRG-uitvoering, tweeassige ketelwagens van de DB die overigens zijn te vernederlandsen en laadkistenwagens van het type BT55. Wat NSgoederenwagens aangaat maakt Liliput even pas op de plaats maar de mogelijkheden met betrekking tot de ketelwagens, zijn de importeur inmiddels bekend. De van de NMBS overgenomen open goederenwagens naar voorbeeld van de DR zullen in een set van drie worden uitgebracht. De modellen zullen zonder remwerk, dus conform de werkelijkheid, worden aangeboden.
Geheel op schaallengte, fraai bedrukt en geschilderd: er hadden toch wel iets meer modellen van de BDs geproduceerd mogen worden. Daarom zal van ICRm inclusief de BDs in het najaar nog eenmaal een rerun geproduceerd worden.
LS Models
De opstappen boven de buffers hadden wat dunner gemogen, evenals de diameter van de plastickleurige handgreep rond het frontraam.
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
LS Models heeft kort voor de beurs maar een beperkt aantal modellen van de NS-stuurstandrijtuigen type BDs uitgeleverd, een zo gering aantal dat ze na een of twee dagen uitverkocht waren. Helaas ontving de redactie geen exemplaar om in de productinformatie te bespreken. LS Models had nog een enkel model van de BDs in een vitrine staan. Na enig aandringen werd het model uit de
kast gehaald en konden we het fotograferen. Strikt gezien is het dus geen Neurenberg-aankondiging, maar toch wel nieuws. Er schijnt een tweede lichting van deze modellen aan te komen, zowel in deze- als in de Beneluxuitvoering. Ook te zien in de stand van LS Models waren modellen van de proefserie Eurofima Wellblech AB-rijtuigen van de DB en een nagenoeg afgewerkt model van het Zwitserse vierspanningstreinstel RAe.
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Märklin levert dit jaar een set uit van drie containerdraagwagens van het type Sgns, die aan Railion Benelux verhuurd werden. Deze moderne wagens hebben twee containers op de bak met opschriften voor VAT Logistics.
Links: Enkele exemplaren van de voormalige Duitse stoomloc serie 50, deden na de Tweede Wereldoorlog enkele jaren dienst als de NS serie 4900. Märklin komt met een geheel nieuw model van deze serie. Rechts: Een nieuwe versie van Märklin wordt de BRT-08, bekender als Jim in de uitvoering van Eurailscout Inspection & Analysis B.V. Op basis van de oude Motorpost (mP). Vanaf de fabriek is dit model met een mfx-decoder uitgerust en voorzien van diverse geluiden.
Märklin/Trix Märklin komt met een geheel nieuw ontwikkeld model van een 50’er van de DRB. Na de Tweede Wereldoorlog deden zes van deze machines (NS 4901-4906) dienst in Nederland. In 1947 werden ze alweer afgevoerd. De NS 4903 had windleiplaten zoals het nieuwe Märklinmodel. Dit is een geheel nieuw ontwikkelde loc met een klokankermotor en een opengewerkt frame. Voor de gelijkst(r)omers zal Trix ook met een versie komen. De persoon die in de Märklin-folder de tekst “de Hollandse Big Boy” verzon, moet toch maar iets meer thee drinken. Overigens heeft de Roco-folder over de nieuwe NS 1200 het over de “Nederlands Krokodil”. De redactie is het er nog niet over eens welke van de twee reclame uitingen wij het ergste vinden.
De vorig jaar op de Nederlandse markt verschenen Duitse 64’er die als 64 415 dienst doet bij de VSM, zal komend jaar in een vervuilde versie op de markt gebracht worden.
Rechts: Voor de de turkooizen versie van de NS 1200 werd de mal aangepast, zodat handgrepen en roosters correct zijn voor deze versie. Over de tweerail gelijkspanningversie van de NS 1200 in turkoois wordt nagedacht. We hebben het dan over mogelijk 250 exemplaren. Onder: Lezers met arendsogen zullen ongetwijfeld de naad opmerken waar de Lima-kap doorgezaagd en gelijmd werd. Dat is overigens niets bijzonders, fabrikanten doen dit wel vaker om toch iets in hun stand te kunnen laten zien. Märklin komt dus met een set dubbeldekkers bestaande uit een DDM2/3 dubbeldeksrijtuig ABv, twee DDM2/3 dubbeldeksrijtuigen Bv en een DDM2/3 dubbeldeks stuurstandrijtuig Bvk. De uitvoering is als de periode tussen 1993 en ‘96. De lengteschaal zal 1:93,5 zijn. Dit zal een eenmalige uitgave worden, die overigens in een uitvoering voor gelijkstroom bij Trix zal uitkomen. Het model van de NS 1773, voor op de foto, zal apart worden aangeboden.
MTH Door de Amerikanen werd weer een set met de wijdse naam Oriënt Express voorgesteld. De getoonde waar heeft echter niets met de oorspronkelijke trein te maken, maar veel meer met de Nostalgische Oriënt Express. Helaas waren enkele rijtuigen van die trein in de voor hen onjuiste kleuren van de Flèche d’Or, namelijk marron-crème in plaats van bleu-crème, gespoten. Hopelijk wordt deze omissie hersteld voordat de set definitief op de markt komt. De fraaie DRG-Rheingoldrij-
tuigen werden in hun oorspronkelijke lila kleurstelling getoond en beloven veel. Alle rijtuigen zijn nu van huis uit voorzien van de kortkoppelkinematiek en de inmiddels gestandaardiseerde Lenz-haakkoppeling. De vorig jaar aangekondigde E-locs, we doelen op de TRAXX’en en de Taurussen, waren volop aanwezig. De levering daarvan aan de detail-
list zal niet lang meer op zich laten wachten. Als laatste nieuws vermelden we de komst van een nieuwe versie van de S3/6, een zogenoemde Hochbeinige. Dat waren Beierse stoomlocomotieven met drijf- en koppelwielen met een middellijn van twee meter. Deze S3/6-serie werd bij de Reichsbahn in de subserie 18 441-458 ondergebracht. R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
95
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Piko
1
Niet geheel onverwacht kunnen we bij Piko veel kleurvarianten voor de Nederlandse markt verwachten. Op goederenwagengebied is dit jaar niets gepland. Wel geheel nieuw zijn de schaal N-versies van de Stadler GTW-stellen, natuurlijk ook in de kleuren van Arriva en Veolia. In de folder prijkten nog slechts grootbedrijffoto’s. Het is goed nieuws voor de afgelopen jaar bekaaid afgekomen N-spoorders, die zich bij Piko ook nog kunnen verheugen op de Husa- en ACTS-versies van de Vossloh G 1206. In H0 verschijnen ook nog twee varianten van de GTW, waaronder een Veolia-versie met het hoofd van Albert Schweitzer, het enige portret dat rechtenvrij was. Alle Nederlandse bobo’s op de Veoliatreinstellen wilden veel geld zien om hun gezicht op een modelbaan rond te kunnen laten rijden.
2
(1) De Benelux Hondekop komt natuurlijk ook in een variant en wel die met A-frontsein.
3
(2) De E-loc serie 189 van Piko zal verkrijgbaar zijn met ACTS-opschriften. (3) De G 1206 van Piko met opschriften voor ACTS. Dit model komt ook in schaal N. (4) We weten allemaal dat de Piko 6400’en niet geheel correct zijn (het is immers geen type G 1206), maar ze zijn betrouwbaar, betaalbaar en zien er met hun nieuwe Piko-jas helemaal niet verkeerd uit.
4
(5) Een groene Hondekop-variant is ook gepland, dit jaar die met proefsnor.
96
(6) Een E-loc serie 185 is voorzien van opschriften voor CapTrain. (7) De gans van Husa Transportation staat op een nieuwe versie van de Piko G 1206. Een kleurrijk model en ook binnenkort in schaal N verkrijgbaar.
5
(8) Over smaak valt niet te twisten. Piko komt dit jaar met de gele 189 voorzien van een LOCON-sticker. (9) Bij Strukton hebben ze behalve een José, Berta en Anneke nu ook een Demi. Piko zorgt ervoor dat ook deze firma in model up to date is. Alle foto’s Piko
6
7
8
9
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Rivarossi Afgezien van de nieuwsfolders worden in een viertal catalogi, die qua formaat niet onderdoen voor die van Roco, door Hornby onder de merknamen Arnold, Electrotren, Jouef en Rivarossi behalve lopende items heel veel nieuwtjes voor 2012 voorgesteld. Nieuws dat enerzijds is gebaseerd op dat wat in de vroegere programma’s van Arnold, Electrotren, Jouef, Lima en Rivarossi voorkwam, anderzijds ook op nieuwe ontwikkelingen. We beperken ons tot de Duitse, Oostenrijkse, Zwitserse en Nederlandse artikelen. Voor ons van belang is de komst van de grijs-groene NS gesloten goederenwagen Gs met opschriften van REGAM-gas en de Etoile du Nord-set van de CIWL die uit een eersteklas WPC van het type Cote d’Azur met keuken en een tweedeklas WP type Flèche d’Or zonder keuken bestaat. Verder is de komst van de geheel blauwe en IC-blauwgele Avmz van belang. De laatste natuurlijk passend bij de ex-DB ICL-rijtuigen. De Thalys PBA 4343, drie VIRM’s 9524, 9405 en 9514, drie treinstellen Mat ’46, een gele, een grasgroene met proefsnor als ElD2 221 en een grasgroene met gele wings zonder reclamebanen ronden het Nederlandse spoorprogramma af. Op tramgebied verschijnt onder nummer HR 2375 de Düwag Gt6 in uitvoering van de tram van Gotha. De enkelgelede Gt6 is in ons land bekend van de RET (Rotterdamse Elektrische Tram) en kan dus worden vernederlandst. Voor de liefhebbers van Duitse stoom is het van belang te weten dat de serie 58 in de DR-uitvoeringen met poederkolentender en met UIC-nummer zal verschijnen. Verder noemen we de Badische VIb in zogenoemde Länderbahn-, DB- en DR-uitvoering als serie 75.1. Gezien de komst van het Liliput-model feitelijk een dubbele ontwikkeling. Het motorrijtuig van de serie 627 in turkisch-beige met normaal stoot- en trekwerk komt als nummervariant de gelederen versterken. Gecombineerd Duits-Oostenrijks nieuws is er in de vorm van de ICE-T-serie 4011. Op rijtuiggebied beperken we ons tot de speciale set Mitropa-slaaptreinset. Deze zal bestaan uit een restauratie-, twee slaaprijtuigen en een bagagewagen van de CIWL. Dit zijn alle rijtuigen en wagens die ooit door de Sovjets werden geconfisceerd.
REE modeles Wilt u een SGB-loc op uw modelspoorweg? Welnu, dan biedt REE modeles uitkomst. Deze fabrikant brengt het model uit van de SNCF-loc 030 TU. Dat is een Amerikaanse tenderloc die in en na de oorlog in Frankrijk heeft dienst gedaan. Zo’n machine is nog heden ten dage te zien bij de SGB en staat beter bekend als loc 4389 “Enter”.
Roco Dat een model van de NS 1200 in aantocht was, gonsde al op diverse fora. Zou een verbeterd ex-Lima-model in het Rivarossiprogramma terugkeren of zou er iets bij Roco aan de gang zijn? Welnu, Roco gaat de 1200
Niet zo heel veel foto’s op de CD van Rivarossi, de Nederlandse goederenwagens staan er bijvoorbeeld niet op, maar hier een concept van de DD-IRM met bestikkering voor de OV-chipkaart. Rivarossi Nog een concept, nu voor de “lekker lezen” campagne . Een variant met de opschriften “Geel en blauw houdt van Oranje” komt ook. Die laatste zal wel iets met voetballen van doen hebben. Rivarossi
Een van de drie Mat ’46-modellen van Rivarossi, deze is nummer 221, met zogenoemde proefsnor. Rivarossi Ex-DB rijtuig type Avmz, als eerste klasse NS-rijtuig, zal bij Rivarossi uitkomen. Ook de blauwe versie zal geproduceerd worden. Rivarossi
97
maken. Ze zullen in 2013 eerst in het Berlijnsblauw met zandgele sierlijnen en in geelgrijze uitvoering met enkele frontseinen verschijnen. Wat daarna gebeurt, we schrijven dan al 2014-‘15, is op dit moment nog ongewis maar willen de kosten van de matrijzen eruit worden gehaald dan zullen turkooizen en roodbruine versies en na malwijziging alle andere versies, van A-frontseinen tot en met de geheel gewijzigde koppen en roosters zonder twijfel volgen. Voorlopig was, zoals in het intro is aangegeven, op de beurs niet meer dan een folder met grootbedrijffoto’s en artikelnummers voor de twee- en drierailversies aan te treffen. Van de Plan T en V waren daarentegen de eerste proeven in de vorm van wat kunststof kappen en metalen bodemplaat, voorzien van alle appendages, te zien en door ons te “besnuffelen”. Ze zagen er zo op het oog goed uit. Verder staan de NS-stoomloc 4903, één
van de door de DRB in 1945 in Nederland achtergelaten 50’ers, de 80’er van de VSM, nog in oude groene uitmonstering met het nummer 4, een DR V 100 in rode Railion-jas als RN 204, de Berlijnsblauwe 1000 en de kleurrijke Husa ES64F4 op het programma voor 2012. Op rijtuiggebied zijn de VSMtweeassers het memoreren waard. Samen met VSM stoomloc 4 een welkome aanvulling voor de modelspoorwegen naar Nederlands voorbeeld waarop een toeristische trein niet zal misstaan. Op goederenwagengebied maken we melding van de komst van een set met twee ex-USATC vierassige ketelwagens van de NAM en één met het opschrift BPM PERNIS. Beide passend bij de ELK-wagens van “conculega” Liliput en dus een zeer welkome aanvulling voor de zogenoemde olieboot/boer, nu de “Belgen” nog, bedoeld worden de ketelwagens… De gesloten goederenwagen van het type “Oppeln” komt in het R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Het neusje van de in de Roco-stand opgestelde proefpersingen van Mat ‘64.
Een model geheel op schaallengte ziet er toch fraaier uit. Links: De metalen bodemplaat van de Roco Mat ‘64. Rechts: Voor Mat ’64 werden nieuwe pantografen ontwikkeld.
98
Na de Tweede Wereldoorlog deden Duitse locs soms enige jaren dienst in Nederland met een NS-nummer. Hier een voormalige Duitse 50’er met het NS-nummer 4903. Roco
wit met opschriften van Frico plus rood “drink Rivella”-logo uit. Gezien het wagennummer NS 552405p is kennelijk gebruik gemaakt van de foto uit het Frico-artikel (Rail Magazine 278). Maar de ventilatieroosters moeten dan wel worden aangepast. Een rongenwagen van het type Kbs, een blauwe Hbis, een roodbruine Oostenrijkse Gabs in NS-uitvoering, een ELK-ketelwagen van het type Uerdingen met opschriften van oliemaatschappij Gulf, een Trailstar buidelwagen met oplegger van Frans Maas, een set van twee blauwe open goederenwagens van het type Us met ballast, een Shimms-huifwagen van DB-Schenker en een set van drie van de firma Ermewa, een grote vierassige gasketelwagen van Nacco en als laatste een vierassige zwaartransportwagen beladen met een vuurmond van de artillerie, ronden het Nederlandse programma af. Van het Duitse stoomprogramma zijn de nieuwe serie 23 (prototype), de serie 58 (volledig vernieuwd), de serie 85 en varianten van de DB serie 10, 001, 044, 050 en DR-locs van de series 23.10, 50.40 en 52 het vermelden waard. Op dieselgebied komen varianten van eerder verschenen locs zoals de DB V 60, V 200.1, 204, 211, 298 en DR-serie 115, 130, de gelederen versterken. Ook de vorig jaar aangekondigde dieselloc serie 218 wordt uitgeleverd, hier zijn eveneens kleurvarianten van gepland. Opvallend is de al verkrijgbare 221 van de Bentheimer Eisenbahn. Op het gebied van de elektrische tractie noemen we de komst van nieuwe uitvoeringen van de serie 101, 110.1, 140, 150, 152, 155, 185.3, 185.6, 189 en ES64U2. Belangrijk is de aankondiging dat de zo fraaie Schürzen-rijtuigen zullen verschijnen. Ook hier geldt dat op termijn alle versies zullen worden gemaakt. De drieassige Umbau-rijtuigen en de Silberlingen staan ook weer op het programma voor 2012. Voor de Oostenrijkse markt, maar ook voor de landen waar dit type stoomloc na de Tweede Wereldoorlog belandde, is de komst van de Südbahnlocomotief van de serie 109 van belang. In 1918 belandden zeventien machines bij de BBÖ als serie 209. En na de opname van Oostenrijk in het Derde Rijk werden ze bij de DRB ondergebracht in de serie 38.41. De andere locs belandden na de Eerste Wereldoorlog in Joegoslavië (serie 03), in Hongarije (302) en in Italië (653). Kortom een locmodel waar de fabrikant veel kanten mee uit kan. Meer Oostenrijks nieuws is er in de vorm van opnieuw uitgebrachte modellen zoals van de serie 1020, de Krokodil 1189, 1016, 1044 en 2045. De Taurus komt ook als serie 1216.9 van de LTE. Voor liefhebbers van de SBB, de Zwitserse spoorwegen, is de komst van de E-loc Re 4/4 in TEE-, blauw/rode Cargo en normale rode uitvoering interessant. Dat geldt onverkort voor de grote Ae 8/14 en het TEE-treinstel RAm. Van de BLS valt een variant van de Ae 4 /4 met één panto te verwelkomen. Het overige nieuws heeft voornamelijk betrekking op de spoorwegen van de Oost-Europese landen (blijkbaar een groeiende markt), waarbij de al eerder aangekondigde Tsjechische dieselloc Bardotka het meest in het oog springt.
De NS 1000 staat in de blauwe uitvoering en met nieuw nummer in de exportcatalogus. Roco
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Links: Een tenderloc uit de serie 80 doet in Nederland dienst bij de VSM. Rechts: Husa ES64S4 met de vrolijk gansjes is een aardige verschijning op de modelbaan. Roco Een setje met drie tweeassige rijtuigen van de VSM van Roco. Roco
Een set bestaande uit twee ex-USATC vierassige ketelwagens met opschriften voor de NAM. Roco
99
Links: Goederenwagen type Oppln met de immer populaire opschriften voor Frico. Rechts: BPM Pernis was de eigenaar van deze vrij saaie ketelwagen. Roco
Links: Blauwe schuifwandwagen type Hbis met NS-emblemen. Rechts: Gesloten goederenwagen type Gabs met NS-opschriften. Roco Links: Oliemaatschappij Gulf liet zijn brandstof in dergelijke ketelwagens type ELK bij NS vervoeren. Rechts: Een zogenoemde buidelwagen van het type Sdgmns met NS-opschriften en een huifaanhanger met opschriften voor Frans Maas. Roco
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Twee platte zandwagens type Us van NS. Roco
Links: Schuifwandwagen type Shimms met DB Schenker-opschriften op de wagenbak. Rechts: Gasketelwagen met opschriften voor de firma Nacco, ge誰mmatriculeerd bij NS. Roco Een set met drie stuks schuifwandwagens type Shimms, met opschriften voor NL-Erwema. Roco
Schaal T
100
Schaal T is modelspoor in schaal 1:450, met een spoorwijdte van 3 mm. Op de beurs werd het model van de ICE getoond, dat onder een hoek van 45 graden zonder problemen zijn hele trein naar boven trok. De ICE wordt halverwege dit jaar verwacht. De producent van schaal T geeft zijn vertegenwoordigers de kans zelf modellen te ontwikkelen als die maar op bestaande Eishindo-chassis rijden. Emmanuel Damsteeg, de Nederlandse vertegenwoordiger toonde kappen voor de NS VIRM die op een 3D printer gemaakt werden. Er is een enthousiaste club T-schalers die van alles ontwikkelt. Landschappsstoffering is er inmiddels ook meer dan voldoende. Gefotografeerd op de telefoon van de vertegenwoordiger in Nederland: van onder naar boven een regulier schaal T-model van Japans forenzenmaterieel, een kap voor de nieuwe Sprinter en de kap van VIRM.
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
Links: Bomen zijn nog geen twee centimeter hoog. Rechts: Zelfs geschilderde figuren zijn er in deze schaal. Links: Natuurlijk hebben we ook palmbomen nodig. Rechts: Gebouwen zijn er ook, zij het van een hoekig Japans ontwerp. Als je goed kijkt is te zien dat er ook interieurs zijn, die zo van onderen in een gebouw geschoven kunnen worden. Dat hadden we zelfs nog niet in schaal H0.
N E U R E N B E R G
Saechsische Waggonfabrik De elektrische TRAXX AC3 187 en diesellocomotief DG 1000/1200 B’B’M van diverse particuliere maatschappijen zoals de OHE, (Ost Hannoverische Eisenbahn), zullen de weg naar de liefhebber zeker vinden.
Sommerfeldt Sommerfeldt gaat na jaren weer op de schaal 0-tour. Nu met bovenleiding naar voorbeeld van de DB. Het assortiment bestaat voorlopig uit normale traliemasten, torenmasten met
diverse lengtes en bijbehorende draagkabels en rijdraden. De moderne panto’s van het type DBS 54 zijn ook weer van de partij.
THS-Modell Ten behoeve van het beladen van autotransportwagens zal een set op- en afrijwagens naar Duits voorbeeld verschijnen.
Tillig Het echte nieuws wordt gevormd door het tweeassige motorrijtuig CvT 135 en aan-
2 0 1 2
hanger CPost v-36 van de DRG. Het overige nieuws bestaat buiten de nieuwe Sdggnos/ Sdggmrs739/744 van de DB en ÖBB over het algemeen uit kleur- en opschriftvarianten.
Weinert Als belangrijkste bouwpakket valt het stuurstandrijtuig ES 85 40, een in het westen van Duitsland achtergebleven en omgebouwd rijtuig van de lijn Heidenau - Altenberg, te kwalificeren. Verder verschijnt de serie 50 met normale 2’2T’26 tender met kleine of grote windleiplaten.
Scenery
Artitec Grootste (letterlijk) nieuws op het gebied van gebouwen was bij Artitec de locloods van Doetinchem. Deze bouwstijl werd destijds gehanteerd om de gebouwen ten tijde van oorlog snel af te kunnen breken en zo onze dappere artillerie een vrij schootsveld te garanderen. De locloods is natuurlijk uitgevoerd in het bekende kunsthars, met fraaie geëtste ramen.
Auhagen Modulair murensysteem Auhagen ontwikkelde het modulaire systeem voor het ontwerpen van fabrieken verder.
Een halve meter lang is deze Kempenaar, een groot type binnenvaartschip. Het ruim kan zonder probleem vol gestort worden met kolen.
Alle onderdelen zijn los verkrijgbaar en hierdoor kun je iedere gewenste fabriekshal op je baan neerzetten, ongeveer als de modules van het Amerikaanse Cornerstone, maar dan Europees. Ook zijn er nu pijpleidingen en staanders voor bovengrondse pijpleidin-
gen verkrijgbaar. Een 38 centimeter hoge fabrieksschoorsteen is (heel handig) ook los verkrijgbaar. Hiervoor diende je meestal een duurdere kit aan op te offeren om alleen een hoge schoorsteen te krijgen.
Links: Een voorbeeld van een fabriekshal opgebouwd uit losse elementen, een losse set met roldeuren is ook verkrijgbaar. Likje verf er over en je fabriek is klaar. Rechts: Deze rekken, voor plaatmateriaal of buizen en de gevelkraan, staan ook in het Auhagen-assortiment. Auhagen
Links: Pijpleidingen kunnen met deze set zowel aan een gevel, als op staanders gemonteerd worden. Rechts: Het eerste wat je vaak ziet van een modelbaan zijn de daken: diverse afzuigers en luchtkokers. Auhagen
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
101
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Links: Een los verkrijgbare schoorsteen is een handig item voor op een industrieterrein. Midden: Voor dit bruikbare ketelhuis zijn alle losse elementen al verzameld in een kit. Rechtsboven: Een voorbeeld van de modulaire fabriekswanden van Auhagen. Ze worden per vier stuks verpakt. Rechtsonder: Hoe meer daglicht in een fabriek, des te minder hoeft er van kunstlicht gebruik gemaakt te worden, scheelt de aandeelhouders weer geld. De glaslatjes in de ruiten zijn al geschilderd. Auhagen
Brekina
102 Links: De van de auto’s bekende fabrikant brengt in 2012 het NE81-motorrijtuig van de SWEG, de Regentalbahn en in uitvoering van de DB uit. De hier getoonde Duitse Esslinger Triebwagen zal in SWEG-uitvoering worden geproduceerd. Verder zal de neutraal crème-rode versie met behulp van transfers kunnen worden getransformeerd in versies van de WEG, FVE, TWE, RStE, HPKE, MB en BLE. De Esslinger Triebwagen van de Bentheimer Eisenbahn deed vroeger ook Coevorden aan. Rechts: Brekina komt met een Peugeot 203, het eerste nieuwe model dat Peugeot na de Tweede Wereldoorlog uitbracht was deze auto. In 1969 vond men het na er 700.000 te hebben geproduceerd wel welletjes. Brekina komt meteen met vier kleurvarianten. Brekina Links: Brekina komt met twee nieuwe DAF-modellen tegelijk, de hier getoonde DAF FT2600 is verkrijgbaar met drie verschillende aanhangers: een bak met huif, een platte oplegger met staken en deze uitvoering. Rechts: De DAF D0 2000 is ook een geheel nieuw ontwikkeld model en voorlopig verkrijgbaar met de hier getoonde gesloten bak en een oplegger met huif. Brekina
Busch veldbaan in H0f
Links: De Gmeinder-loc is in twee versies verkrijgbaar, met- en zonder machinistenhuis. Rechts: Hier een gele versie van de Gmeinder, met enkele baksteenwagens en de nieuwe ringoven op de achtergrond. Busch
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
Veldbanen waren er in Nederland genoeg, zeker langs de noord-oost grens met Duitsland, in Drenthe en Groningen en bij de steenfabrieken langs de rivieren. Natuurlijk hadden ook veel fabrieken hun eigen smalspoor voor intern vervoer. Er is een aantal museumbanen waar dit materieel te bewonderen is. Busch komt met een compleet systeem van materieel en rails om dit soort bedrijven na te bouwen. De spoorwijdte is 6,5 mm (H0f) en de Gmeinder-diesels zijn gemotoriseerd met een kleine klokankermotor die op 3 volt rijdt. De truc is nu dat in de loc een sterke magneet is ingebouwd en in het spoor een stalen
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Links: Het railassortiment van de Busch-veldbaan. De stalen plaat zit onder de bielzen, dus als er ballast is aangebracht zie je hier niets meer van. Midden: Een ringoven is een van de modellen voor bij de steenfabriek. Dit is een kleintje, ze konden flinke afmetingen hebben. Dit model heeft onderdelen in gegoten plastic en laser gesneden hout. Rechts: Bij turfafgravingen hoor je natuurlijk ook een lijk te vinden dat er al achttien eeuwen in begraven ligt. Busch zorgt voor het nodige kippenvel op de heide. Busch
103 Links: Voor hen die eens willen proberen om een stukje landschap te maken met bloemetjes, heeft Busch een aantal “startsets�, gevuld met een collectie van diverse scenery-materiaal en een bodemplaat. Midden: Als je alles goed doet, ziet je dioramaatje er later zo uit. Rechts: Een andere startset, met bloeiende bloemen en grassen, zal ook bij Busch uitkomen. Busch
plaat tussen de rails ligt. De aantrekkingskracht is zodanig dat er in de stand van Busch een modelbaan aan de wand opgehangen werd waar een trein verticaal zijn rondjes reed. Een bijzonder gezicht. Ideaal, nooit meer ruimtegebrek, je hangt je modelbaan gewoon aan de muur! Koppelen geschiedt op ouderwetse, maar realistische wijze met pen-en-gat verbindingen. Om de snelheidsregeling bij 3 volt wat te verfijnen kan tussen trafo en spoor een speciale decoder aangesloten worden. Uw redacteur was onder de indruk van de betrouwbare rijeigenschappen van deze kleine modellen. Rangeren lijkt me wat moeizaam, maar de treinen reden dapper op schaalsnelheid hun rondjes in de stand en er was niemand die er
bij zat om alles in de gaten te houden. Er is een nieuw assortiment materieel ontwikkeld van wagens die in de turf- en in de steenindustrie dienst deden. Natuurlijk zijn er ook de nodige gebouwen, waaronder een complete steenfabriek, bruggen en loodsen voor het turfspoor. Er zullen twee beginsets uitkomen met een ovaal, een regelaar op batterijen en een diesel met twee karretjes. Alles is natuurlijk ook los verkrijgbaar. Leuk spul. Links: Langs het spoor is altijd wel een plekje te vinden voor een ingedommeld schuurtje, gemaakt van laser gesneden hout. Rechts: De nieuwe LED-technologie maakt het mogelijk lantarenpalen eindelijk op schaal weer te geven. Busch brengt een nieuwe serie straatlantaarns uit, waarvan dit er eentje is. Busch
Links: Een benzine slurpende Mercedes-Benz M-klasse SUV staat in drie kleurversies in de Busch-catalogus. Linksmidden: Welke boerderij of landhuis kan nog zonder een Land Rover Defender? Het ultieme Britse designicoon? Rechtsmidden: Drie kleurvarianten van de in de jaren tachtig gebouwde Fortschritt ZT 320/323 tractor zullen de productiviteit in de agrarische sector ongetwijfeld verhogen. Rechts: Ten slotte een niet erg glamoureus aanhangwagentje: daar is altijd wel een plekje voor op de modelbaan. Busch
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Heki
Links: Een aantal nieuwe grastinten, waaronder lente, zomer en herfst. Hier uitgebleekte herfsttinten. De nieuwe tinten zijn als polletjes en als los strooisel verkrijgbaar. Midden: Een set met aangenaam ogende loofbomen van 18 cm hoog staat ook op de rol bij Heki, evenals een oude eik met dezelfde hoogte. Rechts: Niet zo veel nieuws bij Heki, maar wel een nieuw statisch grasapparaat, speciaal geschikt voor lagen grassen (10 mm). Het nieuwe apparaat heeft de mooie naam Flockstar XL gekregen. Heki
104
Links: Een Matador pick-up met opschriften voor Saan Transport. Met deze wagen is iets bijzonders aan de hand: de firma Saan vervoerde tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduikers in hun rood geschilderde vrachtwagens. Toen de bezetter daar lucht van kreeg werden in één nacht alle wagens groen geschilderd. De wieldoppen werden oranje geverfd als mild teken van protest. De tactiek werkte en sindsdien zijn de wagens van Saan groen. Linksmidden: Nog een Matador bestelwagen, nu met opschriften voor de firma Pfälzer in Amsterdam. Rechtsmidden: Een Matador met gesloten bak en opschriften voor van Houten chocolade. Rechts: NS Wagenwerkplaats Amersfoort krijgt zijn eigen bestelwagen van Epoche, in de vorm van deze Matador met de benodigde opschriften. Epoche Links: Een smaakvolle nieuwe versie van de Scania 110 LS50, met opschriften van P.A.Vermey uit Rotterdam. Rechts: Deze vrachtwagencombinatie met een Scania als trekkracht heeft kleuren en opschriften voor de Gebroeders Vos uit Nederhemert. Epoche
Faller Meer animatie Aan bruikbare gebouwen voor de Nederlandse markt is dit jaar bij Faller niet veel te vermelden, behalve de hier afgebeelde liftconstructie. Wel heeft Faller een digitale geluidsmodule waarmee 100 op een USB-stick meegeleverde (Mp3) geluiden afgespeeld kunnen worden. Geluiden kunnen naar eigen wens en volgorde gemixt worden. Voorlopig is er een bibliotheek van 100 geluiden meegeleverd, die over verschillende miniatuurspeakers op de baan afgespeeld kunnen worden. Mocht uw baan van LocoNet voorzien zijn, dan kunnen geluiden via de centrale weergegeven worden. Geluiden variëren van auto’s, vogels, kerkklokken en blaffende honden. Een drietal nieuwe, goedkope lichteffecten is ook gepland en zullen bestaan uit vijf afzonderlijke modules voor een flakkerend vuur, een flitslicht (Faller heeft ook een flitspaal), neonlicht, een lasapparaat en een flakkerende tv. R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
Een interessant nieuwtje van Faller zijn deze twee liften, die aan de buitenzijde van een gebouw bevestigd kunnen worden als eventuele modernisering. Zowel de hoge- als de lage liften zullen op een modern Nederlands station niet misstaan. Faller
N E U R E N B E R G
Faller Car System Digital Nu hebben wij in Nederland al een hele tijd het systeem van Van Perlo Elektronica om Fallerauto’s te besturen. Je dient dan zelf een en ander aan auto’s en wegdek te veranderen, wat voor sommigen natuurlijk eng is. Faller komt met een digitale uitbreiding van het Car System waardoor snelheid, afremmen en optrekken, richting aangeven, remlichten
en natuurlijk de in Duitsland onvermijdelijke blauwe zwaailichten, geregeld kunnen worden. Het werkt draadloos, via een interface met een PC. De reedcontacten zijn vervangen voor magnetische sensoren. De automodellen stoppen nu realistisch bij een stoplicht en niet meer met die malle directe stop die oma’s met 7G door een bus lanceert. Het opladen van de auto´s geschiedt geheel automatisch: als een
2 0 1 2
voertuig detecteert dat de spanning te laag wordt rijdt het zelf naar een oplaadstation. Verkeerslichten, haltes en overwegen kunnen in een parcours opgenomen worden. Het in de introductie beschreven GPS-systeem is nog in ontwikkeling, maar werd wel in de stand gedemonstreerd. Voorlopig bestaan de digitale modellen alleen in de wat grotere modellen als brandweerauto’s en vrachtwagens.
Links: Uw redacteur dacht dat ze bij Faller een creatieve manier hadden verzonnen om zowel van een oud kantoorgebouw als de nieuwe rotswanden af te komen. Maar de Deutsche Alpen Verein heeft echt van dit soort gebouwen, zij het dat de klimwand aan de buitenzijde meestal iets abstracter is. Er is zelfs een daktuin. Meer leuk verzonnen, dan daadwerkelijk praktisch op een modelbaan (het is een groot model). Een interessante vondst is het beslist. Midden: Mocht u voor de waterhuishouding van uw modelbaan nog een sluisje nodig hebben, dan kan Faller daar in voorzien. Rechts: Op deze opname een element van een laser gesneden straatelement voor het Faller Car System. Dit is een slim uitgedacht systeem, dat het aanleggen van wegen vergemakkelijkt. Er is zelf een “flexrail” die je alle kanten op kunt buigen. Faller
Peco
105
Het Engelse merk Peco is in Nederland het meest bekend om het uitstekende assortiment rails en wissels. Peco had al rails met betonnen bielzen in het assortiment, maar komt nu met een wissel met betonnen dwarsliggers. Binnenkort zullen we deze rails uitgebreider beschrijven. Peco Links: Bijzonder bruikbaar voor modelbanen naar hedendaags voorbeeld: deze nieuwe rails van Peco met betonnen liggers en metalen tussenkokers. Niet direct naar de winkel rennen, deze rails zijn nog in ontwikkeling. Midden: Mocht u ooit met Peco code 100 en code 75-rail gewerkt hebben, dan was het aansluiten tussen beide railhoogten een vervelende klus. Peco komt met een overgangrail tussen de code 100 en code 75-rails van dit merk. Rechts: De in Nederland niet veel gebruikte schaal/spoorwijdte H0n3 (10,5 mm spoorwijdte) is behalve flexrails, nu ook een wissel rijker. Peco
Preiser Bij Preiser was het dit jaar feest in de stand: ieder jaar zit er een kunstenaar die van was een oermodel voor een Preiserfiguurtje maakt. Dit model wordt later gescand en gebruikt voor de eigenlijke stalen mal in een kleiner formaat dat op de modelbaan komt. Meestal is het model een jonge dame. Dit jaar is een van de thema´s carnaval en Preiser pakte uit (sorry) met een drietal dames die smaakvol ontkleed dansjes deden op het minuscule podium in de Preiserstand. Dan blijken modelspoorders toch vatbaar te zijn voor elegant uitgevoerde cultuuruitingen. R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2
N E U R E N B E R G
2 0 1 2
Links: Aangezien interieurverlichting dankzij LED-techniek steeds geavanceerder wordt, besteedt Preiser veel aandacht aan interieurs, zoals dit winkeltafereeltje. Rechts: Een toonbank met kleding, er zijn ook pashokjes met figuurtjes en figuren die kleding passen. Preiser Links: Een setje zomers geklede reizigers. Rechts: Op schoolpleinen noemen ze dit bakfietsmoeders. Preiser
Links: “Ja hoor mevrouw, dat krijgen we er wel in�. Rechts: Dit grote rek is met- en zonder spullen verkrijgbaar. Handig op een industrieterrein. Preiser
106
Viessmann
Links: Niet zo heel veel bewegende modellen dit jaar bij Viessmann, wel deze dames die iets guitigs doen met chimpansees. Midden: Ter verhoging van de feestvreugde ook een tweetal boksers die elkaar voor de plastic hersens slaan. Rechts: Natuurlijk worden ook bij Viessmann de gloeilampen vervangen door LED-verlichting. Viessmann
Links: VK-Modelle is niet zo bekend in Nederland, hoewel wij in het productnieuws enige aandacht geschonken hebben aan de smalspoor parkbaan: een fantasie locomotief met drie bezoekersrijtuigjes op spoor H0f. VK-Modelle heeft veel Duitse stadsbussen, maar ook een collectie kleine aanhangwagens die je in Nederland bij iedere treinenbeurs naast de hal ziet staan. Rechts: VK-Modelle heeft een groot aantal versies van deze caravan met luik aan de zijkant. Bruikbaar als Hollandse viskar en als souvenirshop bij een wedstrijd van Oranje. VK-Modelle
R A I L
M A G A Z I N E
2 9 2