Een nacht op stap met de nachtcoördinator

Een nacht op stap met de nachtcoördinator

Veronique Dijkzeul werkt sinds juni 2020 als vaste nachtdienst op Herlaarhof. In juni heeft ze een opleiding onderzoeksjournalistiek afgerond. Met dit artikel geeft ze een kijkje in de wereld van de nachtdienst. Elke nacht als iedereen slaapt of hoort te slapen zijn het de nachtdiensten die de zorg over de cliënten overnemen. Wat doen ze en wat maken ze allemaal mee?

Als de medewerkers van de late dienst naar huis gaan, nemen de collega’s van de nachtdienst het stokje over. Bij Reinier van Arkel zijn per nacht ongeveer 22 wakkere nachtdiensten actief. Het gaat dan om beveiligers, begeleiders en verpleegkundigen van de afdelingen, een nachtcoördinator en twee medewerkers nachtzorg. Daarnaast zijn er een aantal slaapdiensten en mensen die bereikbaarheidsdiensten draaien. Zij slapen thuis of op locatie en worden alleen wakker gebeld als zij nodig zijn. Al deze medewerkers zorgen met elkaar dat er ook in de nacht goede zorg geleverd wordt.

Deze nacht loop ik mee met Menno Spijkers en ontmoet hem bij de receptie. Menno, verpleegkundige en sinds 2023 nachtcoördinator, is een soort vliegende kiep op Zorgpark Voorburg in Vught. Als ik vraag waarom Menno graag in de nacht werkt vertelt hij: “Het leuke van deze functie is dat je nooit weet wat er gaat gebeuren. Je kunt met allerlei vragen bestookt worden vanuit allerlei disciplines, van jeugd tot ouderenzorg. Je moet overal iets van afweten om daarop in te kunnen spelen. Ik ben er ter ondersteuning van het vaste nachtteam op locatie en kan meedenken in situaties vanuit mijn ervaring. Ik ben ook een soort schakel tussen de medewerkers en de artsen of externe partijen.”

23:00

Receptie, het kloppend hart van de nacht

Ondertussen komen de twee beveiligers binnen die deze nacht de receptie bemannen, Dennis en Nick. Zij werken beiden voor Met WA, het bedrijf dat de beveiligers levert voor Reinier van Arkel. De receptie is het kloppend hart van de nachtzorg voor heel Reinier van Arkel. Sinds 2,5 jaar doen zij in de nacht ook de telefonische bereikbaarheid voor GGz Breburg. Dennis: “Behalve dat hier brand- en inbraakmeldingen binnenkomen, krijgen we voor zowel Reinier van Arkel als GGz Breburg alle mogelijke externe instellingen aan de lijn. Maar ook eigen artsen, crisisdienst, personeel op afdelingen, cliënten op afdelingen, cliënten die onder behandeling zijn, maar thuis zitten en mensen die midden in de nacht zichzelf of bijvoorbeeld de buurman willen laten opnemen. Veel mensen die alleen overdag werken, denken dat ’s nachts iedereen slaapt, maar dat is allesbehalve het geval. Het kan nogal eens hectisch zijn en je komt soms de gekste situaties tegen. Dat maakt het werk juist leuk."

Om iets over 23.00 uur krijgt Menno een telefoontje dat er een nachtdienst op de kliniek in Den Bosch uit is gevallen. De collega op de kliniek geeft aan dat zij die groepen deze nacht overneemt. Zij wil graag de zekerheid, dat als het nodig is, Menno kan komen ondersteunen. Even later komt Carla bij de receptie binnenlopen. Carla is de coördinator van Met WA die terreindienst heeft en komt informeren naar de eerdere problemen met het nieuwe alarmsysteem. Menno spreekt met Carla af dat hij gedurende deze nacht op een aantal locaties het alarmsysteem test om te kijken of alles in orde is.

Spoedeisende psychiatrische onderzoeksruimte (SPOR)

Om 23.45 uur komt er bij de receptie een telefoontje binnen van de politie dat zij onderweg zijn met een cliënt naar de de spoedeisende psychiatrische onderzoeksruimte (SPOR). Dat is een ruimte waar in de nacht beoordeeld wordt of cliënten opgenomen worden bij Reinier van Arkel. De crisisdienst wordt door de receptie op de hoogte gebracht dat er een cliënt onderweg is. Ook de ouders van de cliënt komen eraan. We stappen in de auto die de nachtcoördinator tot zijn beschikking heeft en rijden naar de Zilverlinden, waar de SPORruimte is. Daar aangekomen hebben we even tijd om een korte overdracht te krijgen. Deze nacht zijn Wim en Aerd aan het werk op groep 1 en 2 van de High Intensive Care (HIC). Het is gelukkig rustig op de afdeling. Wim: “We hebben hier dertien bedden die beschikbaar zijn voor cliënten. Er zijn twee IC’s (Intensive Care), twee separeers en een comfort room. Als er geen cliënten op de IC of separeer verblijven werken we met tweeën, anders komt er soms een derde persoon bij die bij de IC en separeer aanwezig is.” Aerd vult aan: “Je kunt hier nooit weten hoe de nachten gaan verlopen. De ene nacht is er niet veel te doen, andere nachten loop je de benen onder je lijf vandaan. Toch vind ik de sfeer in de nachten fijn, het is veel minder hectisch dan overdag.”

00:00

Om middernacht krijgt Menno wederom een telefoontje van de receptie dat de cliënt en politie bij de slagboom staan. We lopen naar de SPOR ruimte waar de beoordeling plaats gaat vinden. De client wordt door vier agenten begeleid. Als zijn boeien afgedaan worden, gaat hij direct op de bank liggen in de ruimte en zegt daarna helemaal niets meer. De ouders komen ongeveer een kwartier later aan en zijn zichtbaar geëmotioneerd. Menno probeert hen wat op hun gemak te stellen en biedt iedereen iets te drinken aan. De politie kan na 10 minuten vertrekken, omdat de cliënt niet bekend is met agressie en rustig is. Wel is Nick van de beveiliging gekomen als extra ondersteuning. Even later komen de twee medewerkers van het crisisteam binnen, Esther en Marije. Zij gaan in gesprek met ouders en proberen in contact te komen met de cliënt, maar dat lukt helaas niet. Uiteindelijk wordt besloten dat er een crisismaatregel moet komen en de cliënt gedwongen opgenomen wordt. Marije van het IHT vertelt: “Wij doen alleen de beoordeling of er gronden zijn voor een opname, er moet dan sprake zijn van een psychiatrisch ziektebeeld.” De dienstdoende psychiater, die snel ter plaatste is, komt om de opname te doen. Als de ouders naar huis zijn vertrokken, wordt de client naar zijn kamer gebracht met ondersteuning van Menno en de beveiliger.

Bij de crisisdienst werken ze met bereikbaarheidsdiensten. Ik vraag aan Ester of zij nu wakker is gebeld. “Nee, wij zijn deze dienst al vanaf 18.00 uur vanavond bezig, het is vandaag echt super druk. We hebben eerst iemand thuis beoordeeld. Ik was net thuis en mijn tanden aan het poetsen toen de volgende melding binnen kwam.” De psychiater die de opname heeft gedaan, Laura, lag wel te slapen. “Het hoort erbij, wij hebben om de zoveel weken een paar bereikbaarheidsdiensten. Soms slaap je de hele nacht door, dan kunnen de voorwachten alle hulpvragen afhandelen. Andere keren moet je eruit om een beoordeling te komen doen. Morgenochtend om half 9 moet ik weer paraat zijn, dus het is fijn als ik nog wat kan slapen vannacht.”

02:00

Als Menno even napraat met Ester en Marije, loop ik naar groep 3 van de HIC, de voormalige Medium Care. Hier zijn Edwin en Erdal aan het werk. Zij hebben tot nu toe een rustige dienst. Als ik met Erdal in gesprek ben, komt een cliënte om medicatie vragen. Erdal vraagt waarom ze haar medicatie wil, cliënte zegt niet te kunnen slapen. Erdal roept Edwin of hij cliënte haar medicatie wil geven. Omdat Erdal een ZZP’er is mag hij dit zelf niet. “Dat is soms lastig voor de vaste medewerkers. Ik wil graag een volwaardige collega zijn, maar als ZZP’er mag ik geen medicatie geven*.” zegt hij.

03:00

Magnolia

Menno komt me ophalen om naar Magnolia te gaan, een verblijfsafdeling waar veel ouderen wonen. Op Magnolia zijn drie nachtdiensten actief en ook nog een slaapdienst die wakker gebeld kan worden bij ernstige calamiteiten. Om 03.00 uur komen de medewerkers samen voor een half uur pauze. Vandaag zijn alleen Bas en Mohamed er, op de 2e verdieping is een invalkracht aan het werk. Bas werkt op de eerste verdieping waar 38 bewoners wonen, verdeeld over twee groepen. Als ik Bas vraag waarom hij graag ’s nachts werkt zegt hij: “Ik vind vooral de zelfstandigheid fijn, en de korte lijnen. En met cliënten heb je toch andere gesprekken dan overdag, je kan dieper op dingen ingaan waar mensen tegenaan lopen. Ook heb je soms tijd om echt in dossiers te duiken, dat lukt overdag echt niet.” Mohamed werkt op de begane grond waar drie groepen met in totaal 20 bewoners zijn. “Eerst werkte ik hier veel als ZZP’er, maar ik ben nu in vaste dienst. Dat bevalt me heel goed. Er is nu een pilot bezig om ook de meldingen van groep C te doen. De cliënten daar hebben een deurmelder, zodra ze van hun kamer afkomen krijg ik een melding op mijn alarmeringssysteem.”

04:00

Herlaarhof

Herlaarhof is de volgende afdeling die we bezoeken, mijn thuisbasis. Hier zijn mijn collega's Mario en Jan aan het werk. Er zijn deze nacht 25 jongeren tussen de 6 en 23 jaar verdeeld over vier huisjes. Hier wordt gewerkt met een inluistersysteem. Mario: ” Als er een geluid is op een van de kamers komt er een melding op ons scherm binnen. Er wordt dan geluisterd of er iets bijzonders te horen is. Ook kunnen jongeren via dit systeem roepen als zij hulp van de nachtdienst nodig hebben.” Op Herlaarhof zijn er nog wat opstartproblemen met het nieuwe persoonsalarm. “Het nieuwe systeem werkt nog niet helemaal goed”, zegt Jan. Als we een test doen, blijkt inderdaad dat er op andere afdelingen geen melding binnen is gekomen. Menno belooft het terug te koppelen naar de technische dienst zodat zij er de volgende dag naar kunnen kijken.

Het is nu 05.30 uur en buiten beginnen de vogels al te fluiten. Menno moet nog wat dingen afhandelen omdat dit zijn laatste nacht is, hij kan dus niet meer mee naar de volgende locatie. Ik besluit alleen naar het hostel Oosterwende in Den Bosch te gaan. Ik bedank Menno voor zijn tijd en de interessante nacht en stap in mijn auto.

05:30

Hostel Oosterwende

Op het hostel Oosterwende zit de medewerker nachtzorg die beschikbaar is voor de cliënten van het Hostel. Ook zijn zij telefonisch bereikbaar voor de buitenlocaties zoals Zaltbommel, Schijndel, Rosmalen en de beschermde woonvormen in Den Bosch. Als ik binnenkom moeten de aanwezige nachtdiensten, Tuba en Marie Jose, net naar een cliënte van het hostel. “Een cliënte heeft net gebeld en geeft aan duizelig te zijn. Ik heb haar bloedsuiker gemeten en deze was veel te hoog. De huisartsenpost gaf net aan dat we nog even wat metingen moeten doen en controleren of cliënte ook verward is”, zegt Tuba. Omdat dit Tuba haar eerste nacht als vaste medewerker nachtzorg is, wordt zij nu ingewerkt door Marie Jose. Sinds januari is op beide Hostels in Den Bosch een medewerker nachtzorg aanwezig die wordt ondersteund door een beveiliger. Marie Jose legt uit: “In eerste instantie was er één wakkere begeleidingsdienst, en op beide locaties een beveiliger aanwezig. Maar de gemeente stelde als voorwaarde dat er op beide locaties van het hostel een wakkere begeleider moet zijn. Daarom is ons team nu uitgebreid”.

07:00

Om iets voor zeven uur komt de vroege dienst binnen op het hostel voor de overdracht met nachtzorg. Ook mijn nacht zit erop en ik bedank Marie Jose en Tuba voor hun tijd. Even later zit ik in de auto op weg naar huis met een prachtige opgaande zon.

* Een ZZP’er mag bij Reinier van Arkel geen medicatie uitdelen tenzij deze langer in dienst is en de cursus ‘omgaan met geneesmiddelen’ bij de Reinier Academie gevolgd heeft.