Reinier maakt werk van werkgeluk 4

Werkgeluk: het verhaal van Tijmen Legemaate

Hoe ontlenen medewerkers van Reinier van Arkel zin aan hun werk? Hoe geven zij er betekenis aan en waar worden zij gelukkig van? In deze serie verhalen vertellen medewerkers over hun kleine en grote momenten van werkgeluk. In het volgende verhaal vertelt Tijmen Legemaate, geestelijk verzorger, over wat er voor hem toe doet in zijn werk.

Tijmen werkt sinds anderhalf jaar als geestelijk verzorger bij Reinier van Arkel. Zijn professionele pad begon hij jaren geleden in de theaterwereld, waar hij toneelvoorstellingen maakte in Nederland en Noorwegen. Toen al met een bijzondere focus op existentiële thema's (1). Na enkele jaren in de theaterwereld verlangde hij naar meer stabiliteit in zijn loopbaan. Dit leidde hem uiteindelijk naar de studie Humanistiek.

Vertrouwen

Tijdens zijn stage bij het VUMC ontdekte hij de waarde van het werk als geestelijk verzorger. “In de tweede week van mijn stage werd ik gevraagd voor een gesprek met een patiënt die zei dood te willen. Ik stelde me aan haar voor en mocht na wat aarzeling blijven, vervolgens heb ik twee uur naast het bed van deze vrouw gezeten (ik had nog wat te leren over afbakenen). Hier werd voor mij duidelijk hoe ik van waarde kon zijn als geestelijk verzorger, door iemands lijden te erkennen zonder dit direct te willen (of te kunnen) oplossen en te luisteren naar wat er achter de uitgesproken doodswens zat.”

Tijdens de coronapandemie werkte hij in het IJssellandziekenhuis, op de COVID-afdeling. Hij werd geconfronteerd met verlieservaringen, radeloosheid en eenzaamheid. “In het ziekenhuis heb je vaak maar een of enkele gesprekken met een patiënt. Deze gesprekken gaan snel de diepte in, bijvoorbeeld over verlieservaringen op het vlak van identiteit, lichamelijkheid of waardigheid, of over de onmacht om niet te weten hoe het verder zal gaan. Ik vind het bijzonder om het vertrouwen van mensen te krijgen en deelgenoot te zijn van hun persoonlijke belevingswereld.”

Wat geeft jou werkplezier?

“Het soort contact dat er kan zijn en dan specifiek het vertrouwen dat mensen je geven vind ik heel waardevol. De contacten gaan over fundamentele zaken zoals wat het leven de moeite waard maakt, hoe om te gaan met verlies van controle of juist toegenomen vrijheid. Of hoe we betekenis geven aan specifieke gebeurtenissen in ons leven.”

“Ook de vrijheid die ik heb in het vormgeven van mijn contacten en mijn werk draagt bij aan mijn werkplezier. Er is ruimte om te onderzoeken welke (werk) vorm het beste aansluit. Het contact met ouderen op Magnolia geef ik bijvoorbeeld anders vorm dan het contact met de relatief jongere doelgroep van het VIP-team (Vroege Interventie Psychose). Ik probeer in mijn werk aan te sluiten bij een specifieke groep of persoon en ga hiervoor graag op zoek naar creatieve manieren om het contact vorm te geven.”

Mijn ervaring in het theaterwerk komt hierbij goed van pas. Ik zoek naar werkvormen die bijvoorbeeld kunnen helpen bij het in kaart brengen en onderzoeken van het eigen levensverhaal. Een concreet voorbeeld: Ik vraag mensen een opzet te maken voor een boek over hun eigen leven. Ik vraag ze wat de titel van het boek is en hoe de omslag eruitziet. Welke hoofdstukken heeft het boek? In welk hoofdstuk bevind je je nu? Hoe wil je dat het volgende hoofdstuk heet?"

Het werk kan ook zwaar zijn. Hoe zorg jij voor balans tussen werk en privé?

Deels zit dat in het werk zelf, waar veel afwisseling in zit. Dat zorgt voor balans. Het werk varieert inhoudelijk van individuele contacten tot het reflectief en overstijgend meedenken over wat goede zorg is. "Naast de individuele contacten begeleid ik bijvoorbeeld groepen en moreel beraden. Ik geef scholingen en werk mee aan projecten zoals 'Walk into the Light'.

Daarnaast werk ik drie dagen per week. Er blijft dus voldoende tijd over voor andere dingen. Ik ben dan thuis met mijn kinderen en werk graag hobbymatig met hout in mijn werkplaats. Het is fijn om met mijn handen bezig te zijn en iets tastbaars te creëren. Dat is een goede tegenhanger voor het werk hier, dat soms ongrijpbaar is. Verder sport ik graag en probeer van tijd tot tijd iets nieuws te leren en op die manier nieuwe inspiratie te zoeken. Zo ben ik recent bijvoorbeeld begonnen met trombonelessen.”

Waardering kan ook een onderdeel van werkgeluk zijn. Ervaar je waardering voor wat je doet?

“Vaak wel. Ik werk in een heel fijn team en er is zeker onderlinge waardering. Ook in cliëntencontact ervaar ik voldoende waardering. Bepaalde contacten blijven me bij. Een persoon die ik begeleidde in de thuissituatie had een combinatie van lichamelijke en psychische klachten. Hij gaf me heel duidelijk terug dat de gesprekken hem hielpen om de juiste woorden te vinden om zichzelf uit te kunnen drukken en dat dit waardevol voor hem was. Dat vind ik mooi om terug te horen.

Ik krijg te maken met vragen als ‘leef ik een goed leven,’ ‘ben ik een goed mens,’ of ‘kan ik mezelf vergeven?’ Bij dit soort vragen is het belangrijk te weten hoe je er zelf in staat en hoe dit van invloed is op je begeleiding. Hoe kan ik deze persoon dan het beste begeleiden in zijn zoektocht? In dit soort vragen komen mijn eigen interesses samen met de behoeften van anderen. Dat ervaar ik als zinvol en geeft me voldoening.”

1) Existentieel: thema's die te maken hebben met de diepere vragen van het menselijke bestaan of de ervaringen die daarmee samenhangen. Bijvoorbeeld: de betekenis van het leven, de eindigheid van het leven.