BUITENLEVEN
Tekst: Ruud Slagmolen Fotografie: Ruud Slagmolen
KONING, KEIZER, ADMIRAAL… HET ZADEL KENNEN ZE ALLEMAAL
Spring op het zadel en ontdek de geurige bossen op de Utrechtse heuvelrug. Van generaal tot geschubde inktzwam; een kleurrijke herfsttocht met een strategisch tintje.
“
De beste beslissingen worden in het zadel genomen.” Met die uitspraak in zijn achterhoofd opende Wilhelm II, de laatste Duitse keizer, dagelijks zijn post in zijn werkkamer in Huis Doorn. Zittend op een kruk met daarop een paardenzadel. Het citaat is in feite van Frederik de Grote, een groot militair strateeg uit de 18e eeuw en vanaf 1772 ook koning van geheel Pruisen. Wilhelm was een enorme bewonderaar van deze verre voorvader. Belangrijke beslissingen neem je dus in het zadel, beaamde hij. Dat moet hij ook gedaan hebben toen hij na de Eerste Wereldoorlog besloot naar Nederland te komen. Nou ja, besluiten. Hij moest wel, want in zijn eigen land was hij niet meer welkom. In Rusland was de tsaar afgezet en de revolutie al in volle gang. Dat sentiment was overgeslagen naar onze oosterburen die hun buik vol hadden van oorlog én van hun keizer. Want ook aan de Duitse kant waren veel mannen gesneuveld. VLUCHTEN NAAR NEDERLAND Voordat Duitsland een republiek werd, bestond het land uit diverse prinsdommen met elk hun eigen vorst. Het grootste, dat van Pruisen, leverde de oppervorst, ofwel de keizer van het gehele Duitse Keizerrijk. Maar dat was vóór de grote nederlaag in 1918. Op aanraden van zijn militaire adviseurs vluchtte Wilhelm naar het neutrale Nederland waar hij asiel aanvroeg… én kreeg. Hier verbleef hij tot aan zijn dood in ballingschap, eerst in Amerongen en later in het door hem gekochte Huis Doorn. De inrichting van Huis Doorn is afkomstig uit de keizerlijke paleizen in Berlijn en Potsdam. TREIN VOL ZILVER EN TAPIJTEN Wil je als vorstelijke asielzoeker een beetje op stand blijven leven, dan richt je je nieuwe verblijfplek in met heel wat fraaie meubels, schilderijen, tapijten en zilver. Zo gedacht, zo gedaan. Al die spullen en meubels liet Willem in 59 treinwagons uit Duitsland overkomen. Ze vormden het decor van Europese allure. Ook het hogere personeel kwam mee, zoals zijn stafadjudant en z’n lijfarts. De rest van de hofhouding rekruteerde hij in en rond Doorn. Opvallend is het immense zilveren tafelstuk dat het Schip van Staat voorstelt en dat hij voor zijn 25e jubileum als Duitse keizer ontving van alle andere Duitse vorsten. En als je door Huis Doorn loopt om je te vergapen aan al die vorstelijke pronkzucht, vergeet dan niet het paardenzadel in de werkkamer te bekijken. Tot zijn dood in 1941 werden daarop dus belangrijke besluiten genomen, voor zover dat
voor Willem nog mogelijk was. Na de Tweede Wereldoorlog confisqueerde Nederland als schadeloosstelling alle Duitse eigendommen. Zo ook Huis Doorn. Het mausoleum in de tuin is nog eigendom van zijn nazaten. In zijn testament liet Wilhelm vastleggen dat hij in Duitsland moet worden bijgezet, zodra Pruisen weer een koninkrijk wordt. Als je weer op de fiets stapt, vraag je je echter af of dat ooit nog gaat gebeuren. MET PIRAMIDE GESCHIEDENIS INGAAN Waarschijnlijk zat de Franse generaal Auguste Marmont ook in het zadel toen hij zo’n twee-
‘In 59 treinwagons liet keizer Wilhelm de inboedel uit z’n Duitse kastelen overkomen.’ 44
GOOI- EN VECHTSTREEKLiving
honderd jaar geleden besloot een legerkamp in het open heidegebied rond Zeist op te richten: Camp d’Utrecht. Hier smeedde de strateeg in slechts enkele maanden diverse bataljons tot een goed getraind leger. Dat moest de Britse vijand wel kunnen verslaan. Tevreden over de militaire kracht en ook tegen de verveling van zijn soldaten liet hij in de herfst van 1804 een piramide bouwen van aarde en graszoden. De heuvel met traptreden, zoals ook bij de piramides in Egypte, kreeg een houten obelisk. Op zijn paard gezeten - dat zou zo maar eens kunnen bekeek Auguste goedkeurend het resultaat van zijn besluit. En een beetje generaal met grootheidswaanzin noemt zo’n piramide naar zichzelf. Dus ook hij: Mont Marmont, de Marmontberg. Als generaal wil je immers graag de geschiedenis ingaan, al is het maar met een piramide.
