“De waarde van sociale duurzaamheid”

CITTANOVA BUREAU VOOR PLANONTWIKKELING

Gertjan Reil, Nikè Ruijter, Nadine Gernaat, Hans de Groote, Dick Koster en Erik Roest

“De waarde van sociale duurzaamheid”

Creatievelingen aan het werk

Cittanova is een ambitieus, enthousiast en creatief bureau dat doet wat ze zegt en zegt wat ze doet. Betrokkenheid en de mens achter een project zijn belangrijke waarden. Het bureau rust op drie pijlers: adviseren, ondersteunen en ontwikkelen.

‘Die drie pijlers brengen balans,’ zegt stedenbouwkundige Nikè Ruijter. ‘Bij ons bureau werken strategisch adviseurs, projectmanagers en stedenbouwkundigen. Een creatieve combinatie waarbij iedereen elkaar aanvult en we een project vanuit alle mogelijke perspectieven kunnen benaderen.’ ‘Wij ondersteunen, adviseren en ontwikkelen als bureau door heel het land maar hebben een hechte band met Flevoland. We kennen de provincie goed. We hebben namelijk allemaal een werkverleden in de polder en we wonen allemaal – op één na – in Flevoland. Het bureau heeft voor bijna alle gemeenten in de provincie opdrachten uitgevoerd en houdt haar kantoor in Lelystad.’

Creatieve managers

‘Aan de ene kant zijn we managers, aan de andere kant zijn we creatievelingen,’ vertelt Gertjan Reil, projectmanager bij Cittanova. ‘Meestal vertegenwoordigt een bureau één van beide partijen, maar wij zitten aan beide kanten van de tafel. We weten hoe de gemeente denkt, en hoe de ontwikkelaar denkt. Je bekijkt een project dus door beide brillen en op die manier kunnen we veel beter invulling geven aan onze stedenbouwkundige adviezen aan marktpartijen en onze ondersteuning van gebiedsontwikkelingen bij gemeenten.’

Onze kernwaarden

‘We bedenken concepten die passen binnen onze kernwaarden: persoonlijk en betrokken. Dat zijn geen containerbegrippen, geen verkooptermen die worden gebruikt zonder er werkelijk inhoud aan te geven. Wij zoeken in ons werk altijd de menselijke benadering. Stedenbouw is geen stenen stapelen, het is kijken naar de mens achter de wensen. Pas als je iets bouwt vanuit het perspectief van de gebruiker creëer je een omgeving waar mensen zich prettig voelen. ‘Er zijn talloze onderzoeken die aantonen dat mensen gelukkiger zijn in een omgeving waarin ze zich prettig voelen.’ ‘En,’ vult Gertjan aan, ‘we ontwikkelen de concepten in samenwerking met marktpartijen en maken hierbij gebruik van de kennis van de TU Delft, waar wij ook afstuderende studenten begeleiden.’

Kastanjetuin in Zwolle – www.waaranderswonen.nl

Belang van een woonomgeving

‘We zien de woning en woonomgeving als thuis. Je eigen woonomgeving en vooral het belang daarvan is op de achtergrond geraakt,’ zegt Gertjan. ‘Dat belang willen wij weer naar voren halen.’

Want een thuis is meer dan een woning. Nikè: ‘Je thuis voelen in de wijk waar je woont is een belangrijk deel van je woongenot. Op het moment dat je de straat in rijdt het gevoel hebben dat je in een vertrouwde, fijne omgeving bent, zodat je tijdens die laatste kilometer de werkstress alvast van je af kunt werpen en meer ontspannen de drempel van je huis over stapt.’

‘Duurzaamheid heeft meestal betrekking op energieneutraal en het klimaat. Wij gebruiken nog een andere vorm: sociale duurzaamheid.’

Sociale duurzaamheid

ontwikkeld en inmiddels in Dronten, Zwolle en Heerhugowaard is gerealiseerd. In de wijk heerst dat gevoel van een fijne, vertrouwde omgeving, dat bereikt wordt door middel van sociale duurzaamheid. ‘Iedereen kent het begrip ‘duurzaamheid’,’ zegt Gertjan. ‘Maar dat heeft meestal betrekking op energieneutraal en het klimaat. Wij gebruiken nog een andere vorm: sociale duurzaamheid. Een mooi ander woord hiervoor is Noaberschap: voor elkaar met elkaar. Het idee van sociale duurzaamheid integreren we in Waaranders, een buurtschap waarin ontmoeten en elkaar kennen centraal staat. Door het groen, de moestuinen, pluktuinen of boomgaarden en de gezamenlijke buurtschuur voel jij je meer betrokken bij je leefomgeving.’

‘Daar komt bij dat je tijdens die momenten je buurtbewoners ontmoet,’ vult Nikè aan. ‘Je komt bijvoorbeeld je buurvrouw tegen, die laat weten dat haar man gevallen is. Daar was je nooit achter gekomen als je elkaar niet spreekt. Nu heb je de mogelijkheid hulp te bieden door boodschappen te halen of even te helpen in en rond het huis.’

Daarbij hebben gemeenten ook voordeel van sociale duurzaamheid. Nikè: ‘Eenzaamheid verdient aandacht. Niet alleen onder ouderen, ook jongeren geven steeds vaker aan eenzaam te zijn. Als jij je gelukkig voelt in je huis, straat en wijk

ben je gezonder en minder eenzaam. Ook is minder thuishulp nodig als de betrokkenheid groter is bij bijvoorbeeld ouderen, en kunnen deze langer thuis wonen. Iedereen heeft baat bij sociale duurzaamheid. Bovendien worden straten en wijken beter gewaardeerd, waardoor de WOZ-waarde van een woning stijgt.

Gertjan Reil en Nikè Ruijter

Integraal en inclusief

De begrippen ‘integraal’ en ‘inclusief’ zijn ook een belangrijk onderdeel van buurtschap Waaranders. ‘Jong en oud die bij elkaar wonen, singles, gezinnen, maar ook mensen met een beperking of andere zorgbehoefte. Een mooi voorbeeld is de laatste groep. Deze mensen gaan vaak naar een dagbesteding. Ze worden dan met een busje opgehaald en worden naar elders vervoerd waar ze de dag doorbrengen, bijvoorbeeld op een zorgboerderij. Ze zijn dus uit de vertrouwde omgeving van hun eigen buurt. Maar waarom laat je ze niet in de buurt zelf blijven? Waarom zorg je daar niet voor een vorm van dagbesteding, zoals het onderhoud van de moestuinen en de boomgaarden? Dit is waar ze wonen, waar ze zich prettig voelen, waar ze gelukkiger zijn. Positieve gezondheid is op deze manier verweven in onze plannen.’

Familie en vrienden erf

concept van het familie en vrienden erf. Gertjan: ‘Dat kent hetzelfde principe als Waaranders, maar dan op kleinere schaal. Gepensioneerde boeren verkopen hun boerderij en (een deel van) het land. Op die boerenerven kun je bijvoorbeeld jongerenwoningen realiseren, waarbij jongeren kleinschalig samenwonen en zaken als de tuin, gereedschap, fiets of auto kunnen delen, maar tegelijk hun eigen appartement hebben. Of er vestigt een zorginstelling waar mensen zowel wonen als dagbesteding hebben in hun eigen, vertrouwde omgeving. Met dergelijke plannen zijn we al in een vergevorderd stadium in Apeldoorn, Heerde en Oosterhuizen.’

Betrokken

Het doel van Cittanova is altijd om een buurt te realiseren waar mensen fijn wonen. Gertjan: ‘In die zin gaat buurtschap Waaranders ook verder dan veel andere projecten. Waar na de oplevering de meeste marktpartijen weer vertrekken, blijven wij minimaal twee jaar betrokken bij het buurtschap. Wij helpen de bewoners bij het organiseren van het onderhoud van de moestuin of boomgaard bijvoorbeeld. Wij hangen een AED voor ze op. Maar wij schaffen ook kruiwagens, harken en andere gereedschappen aan die gebruikt kunnen worden in de gezamenlijke tuinen en die ze kunnen delen, of plaatsen een minibieb. Niet omdat dit moet, of zelfs maar van ons verwacht wordt, maar omdat wij het graag willen.’