s*e
'"'1 .,.t.-,.__.1,.
Í'f *,;:11:::''r
::
ffi.'aTwa*arc , * WsÊrewvaese*
lnleiding
lJ zult de lootstetijd vost ĂŠĂŠn en onder over osteoporose hebben gehoord of gelezen.Osteoporoseis de medischeoonduidingvoor mensen bii wie de botofuroak(botontkolking)ol een geruimetiid sneller gaot don de oonmookvon nieuw bot. Botontkalking is een natuurlijk proces dot versneltnaormate u ouder wordt U kunt dit procesniet stoppen,moor wel Yertrogen. Deze brochureverteltu meer over botontkolkingen wat ziin de risicot, hoe weet u of u zelf osteoporose. risicoloopt en wot is het belang von colcium en vitomineD hierbii. Wilt u zelf ietsdoen om botontko/kingtegente goon? Overlegdon met uw orts enlof opothekerwelkewrlze het bestebij u Past.
Botontkalking oĂ? osteoporose AI onze botten somenvormenhet skelet.Totongeveer ons 35"" levensioorgroeienonze botten'Totdie tiid is er een grotereoonmoak van nieuw bot,don ofbrook van oud bot. Doorno bliift de botmosso een oantol joren ongeveergelijk Meerofbroakdan opbouwtreedt op no de leeftijdvon 45 ioor.We sprekendan van botontkolking. Het gevoorvan botontko/kingis, dot de bottenbrozer worden.De kons op het brekenvon botten neemtdon sterk toe.De rneestbreekbarebottenvon onslichaom zijn wervels, pols of heup. Ook bestoot de kons dat rugwervelsgoon inzokken. Dit veroorzookt rugklochten. br.;ernstigebotontkalking' Er is sprokevon osteoporose herste/lenlongzoom. en breken Bottenkunnensnel Osteoporosekomt steeds meer voor: enerziidsomdot er steeds meer ouderenin BelgiĂŤziin (vergriizing), onderzijds omdot mensen in het olgemeensteeds ouder worden.
FSeern Galcium
Bij wie komt het voor t
Niet o//eenvrouwenkrijgente makenrnet osteoporose, ook bij monnen komt het voor.De kans dot vrouwen eerderosteoporosekrtlgenis wel groter.Het vrouwelijk hormoon oestrogeenheeft een botbeschermende werkingen de aonmoakvondit hormoonneemtno de menopouzeof overgongof. Komt de menopouzevroegerdon normool,don volt werkingvon oestrogeen ook eerderde beschermende weg. Dit gebeurtbryoorbeeldbij vrouwenbij wie de eierstokkenzijn verwiiderd.
Osteoporose kunt u zelf helpen voorkomen Preventievon osteoporosebegint met een gezonde Hieronderziet u een opsommingvon de levensstrjl. belongrijkstefoctoren die botontkolkingen dus de vertrogenof iuist in de hond evolutievon osteoporose werken. U kunt het ontstaan veÉragen door:
van osteoporose
) Voldoendelichaamsbeweging > Dagelijksin de buitenluchtzijn (waarbijhoofd en handenonbedektzijn) ) Voedingmet voldoendecalcium (met namezuivelproducten) U versnelt het ontstaan van osteoporose door: Roken Veel koffie drinken Overmatigalcoholgebruik Eenlevenvol spanningen stress
Sfeerrt Galcium + Vitamine D3 errĂŻst*g
e hecklist risicoÍactoren
door.AIsu één vrogenoondochtig Neemtu onderstoande heeftu een dan met'jo'beontwoordg vrogen of meerdere in Neem dot gevol osteoporose. op kons verhoogde Hii kon u opotheker. or:[s enlof uw met contoct op kon ver4einen. osteoporose risico op u het hoe odviseren Heeft één van uw oudersooit een heup en/of wervel gebrokenals gevolgvan een banaal ongeval? Heeft u zelf ooit iets gebrokenals gevolgvan een banaalongeval? Heeft u gedurendemeer dan 3 maanden corticosteroiden(cortison,prednisolon, enz)genomen? Bent u 3 cm of meer kleiner geworden ? Drinkt u regelmatigalcohol (meer dan de ? veiligehoeveelheden) Rookt u meer dan 20 sigarettenper dag (meer dan I pakje)? Heeft u regelmatiglast van buikloop (bv.door coeliakieof ziekte van Crohn) ? Maakte u de menopauzedoor vóór uw 45"' levensjaar? Heeft u gedurendemeer dan | 2 maandengeen menstruatiegehad(voor een andere reden dan een zwangerschap)? Voor mannen: leed u ooit aan impotentie,een laaglibido of andere symPtomenals gevolgvan een laagtestosterongehalte?
Pd**scr {'-''**'*"'
ie aleiusn . + Vitamine
i*,.,-*..._.,-......*__,..
==a : "i-: D3 -'|P
Calcium
Voldoende calcium Om botmosso oon te moken, heeft uw lichoom voldoendecolcium nodig.Colciumhoolt het lichaom met nome uit zuivelproductenzools melK kwork en koos. 99% von ollecolciumin onslichoombevindtzich in het bot. Moar ook ondere essentiĂŤ/elichoomsfuncties verbruikencolcium,nl. de bloedstollingen de spier(von o.o.het hort).lndien het lichoom somentrekking niet voldoendecalciumuit de voedingkon holen,zol het colciumuit de botten gebruiken. Begin op jonge leeftijd Het is belongrijkom ol op jongeleeftijd (de puberteit) te beginnenoon de opbouw von de botmossa.Dot geefthet lichaomeengoedebosisvoorde rest von het Ieven. Ă‹
,.,.;,.ĂŻ
Hoeveel calcium is voldoende t 1000-1200mg per dag' Tieners en jong volwassenen........ Volwassenen-- -
-
- -----900mgperdag'
1500mg per dag' Vrouwen in of na de overgang.................. l5O0 mg per dag' Ouderen > 65 iaai ...........::....::.-.......................
Waar haalt uw lichaam calcium vandaan ? De meestecolciumhaolt uw lichaomuit de voedingen dan met nome uit zuivelproducten.1000 mg colcium hoolt u bijvoorbeelddoor 5 glazen melk te drinken. Moor ook koos,yoghurten kwark bevattencolcium. Alsu het idee heeft.dot u vio uw voedingonvoldoende colciuminneemt,donkunt u dit oanvullenmet colciumtabletten.Het aonbodhierin is groot,maor er bestoon ook veel verschillen.Zo ziin er onder meer kouwtobletten,bruistoblettenen oploszokies.
ffeem
Calciumgehalte van zuivelproducten ZUIVELDRANKEN
CALCTUMmglt00mt
Vollemelk (UHT) Halfvollemelk Mageremelk Halfuollechocolademelk Karnemelk YOGHURT EN KWARK
t20 il8 H8 It2 t09 GALC,UMmg/toogr ltl 140 t50 t60
Volle kwark Magerekwark Volle yoghurt Magereyoghurt VASTE KA;ZEN
CALCIUMmg/I0ogr
Camembert Brie Maredsous(blok) Maredsousdoublecrème(bakje) Chimay Gouda Emmental Gruyère Parmesan Roquefort
600 400 547 26a 6t7 92A 1020 900 1775 600
Vitamine D
VitomineD speelt een belongriikerol bii de opnome von colcium door uw lichoom.Ook heeft het een betongrijkerol biihet onderhoudvon uw spiercellenVitomineD wordt normool gesprokenvoldoendedoor het lichaomzelf oongemooktDit gebeurtin uw huid oon zonlicht olsdeze wordt blootgesteld lJw lichoom krijgt ook vitomineD binnenvio bepoolde of vio vitomineD-supplementen. voedingsmiddelen Komtu niet iederedag co, I 5 min. met onbedekthoofd en hondenin de zon, dan heeft u extra vitomine D nodig. Neem don contoct op met uw orts enlof hoe u dit het beste kunt apothekerom te overleggen oonvullen.
RICHTLUNEN
voor het gebruik van een Calcium Í Vitamine D3 - supplement I. NOSERING IOOO mgColcium en Eendogelijkssupplementvon 8OO InternationoleEenheden(l.E)Vitomine Dj biedt voordelen. de meest uitgesproken
2.VOOR WtE t Dagelijks1000mg Colciumen 800 l.EVitomineDj is noodzokelijk bij: ' Patiëntenbehandeldmet geneesmiddelen tegen ... botontkalkingzoalsbisfosfonaten, . Patiëntenbehandeldmet orale corticosteroïden (corti sone-preparaten) ' Calcium-en/ofVitamineD3-tekort,in het bijzonderbij ouderen> 65 jaar.
lmem Med.2006Jun,259(6):539-52
Àíeem Calcium + Vitamine D3 ernstig