อนาคต อดีต ปัจจุบัน

สมสุโขภิกขุ

อนาคตคือความมืดมิด อดีตคืออากาศธาตุ ปัจจุบันคือความว่างเปล่า

1

เล่มเดียวหมดสงสัย

2

สมสุโขภิกขุ

คูถ(อุจจาระ)แม้เพียงเล็กน้อยก็มีกลิ่นเหม็น แม้ฉันใด ภพแม้เพียง เล็กน้อยก็ฉันนัน้ เหมือนกัน เราไม่สรรเสริญโดยที่สุดแม้ชั ่วลัดนิ้วมือเดียว (เอกธัมมบาลี ตติยวรรค) อตีตํ นานฺวาคเมยฺย บุคคลไม่ควรคํานึง(สนใจ,ให้สาระ) ถึงสิง่ ที่ล่วง ไปแล้ว ( ภัทเทกรัตตสูตร ) อวิชฺชาปิ ทิฏฺฐ ิฏฺฐ านํ ดูก่อนกัจจานะ ธาตุนี้ใหญ่นักแล คืออวิช ชา ธาตุ ดูก่อนกัจจานะ สัญญาเลว ทิฏฐิเลว ย่อมเกิดขึ้นเพราะอาศัยธาตุเลว (ทิฏฐิกถา,มหาวรรค)

3

เล่มเดียวหมดสงสัย

อนาคตคือความมืดมิด อดีตคืออากาศธาตุ ปัจจุบนั คือความว่างเปล่า

ที่คิดว่ามันคือปั จจุบัน คิดว่ามีสิ่งใดเป็ นปั จจุบัน ความคิด เช่นนัน้ คือธาตุเลวสัญญาเลวทิฏฐิ เลวคิดเอาเอง และคิดว่ามีสิ่งใด ขึน้ มาก็คอื การสร้างภพสร้างภาวะความมีความเป็ นขึ้นมา พอมีภพ ก็จะมีชาติคือตัวกูของกู ผู้เป็ น เจ้า ของสิ่งที่อ วิชชาสร้า งขึ้น และมี ตัวตนของสิ่งที่ตัวกูเป็ นเจ้าของ นัน่ คือกองอุจจาระเกิดขึ้นมาแล้ว 4

สมสุโขภิกขุ

เกิดขึน้ มาทันทีท่คี ดิ ว่าอะไรเป็ นปัจจุบนั หรือมีอะไรในปัจจุบนั (คือมี เหตุการณ์อย่างใดอย่างหนึ่งเป็ นปัจจุบนั ) ปัญญาหรือวิชชาแปลว่ารู้ตามความจริง นักปฏิบตั มิ ติ ้องไป เปลี่ยนแปลงสิง่ ใดที่เกิด เพียงแต่ต้องฝึกรูต้ ามความจริง สมาธิและ ปัญญาชอบจะเกิดตามมาเอง สิง่ ที่ต้องทําคือรูต้ ามความจริง กรณีนี้ ก็คอื รูต้ ามความจริงว่า ทุกๆเหตุการณ์ท่เี กิดขึน้ มาแล้ว ไปคิด ว่ามัน เป็ นปั จจุบนั นัน้ ที่แท้มนั ไม่ใช่ปัจจุบนั แต่เป็ นอดี ต เป็ นสิ่งที่ผ่านไป แล้ว ไม่มีเหตุการณ์นัน้ อยู่จริงแล้ว เกิดปุ๊ บมันดับไปปับ๊ กลายเป็ น อากาศธาตุทนั ที เป็ นอากาศธาตุไปแล้วจึงมีการรับรูแ้ ละปรุงออกมา สิง่ ที่ปรุงออกมาจึงเป็ นของเทียม ของไม่มอี ยู่จริงแล้วในขณะที่ปรุง ต้องลองฝึกดู ถ้าระลึกว่าทุกๆเหตุการณ์ในธรรมชาติท่กี ําลัง เกิดขึน้ ความจริงมันคืออดีตไม่ใช่ปัจจุบนั มันคืออากาศธาตุ ก็จะทํา ให้รจู้ กั คําว่าโลกเป็ นของว่างเปล่าทันที เพราะพอระลึกว่าสิง่ ที่กําลัง เกิดอยู่ในขณะนี้คืออดีต คือสิ่งที่ดับไปแล้วไม่ได้มอี ยู่ในขณะนี้แล้ว ระลึกเช่นนี้ ก็จะรู้สึกว่าสิ่งที่เคยคิดว่ามันเป็ นปัจจุบนั มันจะหายไป กลายเป็ นอากาศธาตุท่วี ่างเปล่าจากความรู้สึกว่ามีตัวตนคนสัต ว์ ทันที ความว่างจากตัวตนในขณะที่ระลึกมันจะส่งผลให้ว่างจากตัวกู ว่างจากความรูส้ กึ ว่ามีอะไรๆไปจนหมดเกลี้ยง "เธอจงมองโลกเป็ น ของว่างเปล่าทุกเมื่อ"คือ การฝึ กแบบนี้ ระลึกแบบนี้ คือฝึ กรู้ต าม ความจริง ขอแค่รู้ตามความจริงโลกทัง้ ใบจะกลายเป็ นอากาศธาตุ 5

เล่มเดียวหมดสงสัย

ทันที พระพุทธเจ้าจึงตรัสต่อว่าเมื่อนัน้ ตัวเธอก็จะไม่มี จะไม่มีทงั ้ โลกนี้และโลกหน้าและระหว่างโลกทัง้ สอง พิสู จ น์ ค วามจริง ได้ ด้ ว ยการระลึก ตามความจริง ว่ า ทุ ก ๆ เหตุการณ์ท่เี กิดกับทุกคนในขณะนี้ แท้ท่จี ริงคืออดีต เดินอยู่ก็เป็ น การเดินในอดีตไม่ใช่ปัจจุบนั เดินยืนนอนนังเคี ่ ้ยวฉันทานอาหารหัน่ ผัก ไม่ว่าทําอะไรไม่ใช่ปัจจุบนั เลยสักอย่างมันเป็ นการกระทําที่เสร็จ สิ้นเป็ นอดีตไปแล้ว สิง่ ที่เป็ นปัจจุบนั ไม่มเี ลยในธรรมชาตินี้ ต้องเป็ น อดีตไปแล้ว เป็ นอากาศธาตุไปแล้ว วิญญาณขันธ์และสังขารขันธ์จึง จะปรุงออกมาได้ว่าเกิดอะไรขึน้ แต่เพราะความไม่รู้ ธาตุเลวหรืออวิชชาธาตุมนั ปรุงว่าเป็ น ปัจจุบนั ขึน้ มาเอง ทัง้ ๆที่เหตุการณ์นนั ้ มันหายไปแล้ว อวิชชามันดึง มาสร้า งเป็ น ความมีอยู่ ขึ้น มา คือ การสร้างภพสร้า งกองอุ จจาระ นัน่ เอง คิดว่าเป็ นปั จจุบนั มีปัจจุบันก็คือสร้างอุจจาระหรือสร้างภพ ระลึกว่ามันเป็ นอดีต เป็ น อากาศธาตุ ไม่มีสาระไม่มีแก่นสารไม่ มี ตัวตนของสิง่ ๆนัน้ อยู่ในขณะนี้แล้วหายไปแล้วสิ้นไปแล้ว ระลึกแบบ นี้จงึ เรียกว่าเป็ นการทําลายภพทําลายกองอุจจาระ ผลก็คอื จะทําให้ ว่างจากตัวตน ว่างจากความรู้สึกว่ ามีคนสัตว์สิ่งของ ต้องทดลอง ระลึกกันเอาเองจึงจะพบสิง่ ที่กล่าวมานี้

6

สมสุโขภิกขุ

เม็ดทรายไหลหล่นแต่ละเม็ด สรรพสิง่ ที่ผสั สะกลายเป็ นอดีตไปทันที ใคร่ครวญให้ดๆี ก็จะพบว่า ธรรมชาตินี้มแี ต่ขนั ธ์ในอดีตทัง้ นัน้ สิง่ ที่กําลังเป็ นปัจจุบนั หามีไม่

7

เล่มเดียวหมดสงสัย

หากระลึกว่าขณะนี้คืออดีตทัง้ นัน้ แล้วยังไม่ว่าง ระยะที่ฝึก ใหม่ ใ ห้ใ ช้ วิธีข องพระราหุ ล ฝึ กประกอบคือ ระลึก ว่ า มัน เป็ น อดีต ไม่ใช่เรา ไม่เป็ นเรา ไม่มีเรา ไม่ใช่ปัจจุบนั ไม่มีปัจจุบนั มีแต่อดีต อะไรๆที่เห็นก็อดีต เห็นเมื่อวินาทีท่แี ล้วก็เป็ นอดีตไปแล้ว อย่าไป คิดตามความเคยชินว่าอดีตคือสิ่งที่ผ่านมาแล้วเป็ นปี ๆหรือหลายๆ ปี หรือชาติท่แี ล้วหรือหลายๆชาติ ต้องรูต้ ามความจริงและระลึกตาม ความจริงว่า แม้ผ่านไป0.000001 วินาทีก็ถือว่าเป็ นอดีตทัง้ นัน้ สิ่ง ที่ผ่านไปแค่เสี้ยววินาทีและเป็ นอดีตไปแล้วจึงไม่มอี ยู่ในขณะนี้แล้ว เป็ นอากาศธาตุไปแล้วสิง่ ที่พบที่เห็นจึงเป็ นแค่อวิชชามันปรุงขึ้นมา ว่า สิ่งนัน้ ยังอยู่เท่านัน้ มันจึงเป็ นของหลอกลวงของไม่ จ ริง ไม่ ใ ช่ ตัวตนที่แท้จริงของสิ่งนัน้ ของจริงหายไปแล้วเป็ นอากาศธาตุ ไ ป แล้ว ความแท้จริงของทุกสรรพสิ่งจึงว่างเปล่า จึงเป็ นอากาศธาตุ ทัง้ นัน้ โลกจึงเป็ นของว่างเปล่า ตัวตนคนสัตว์ก็ล้ว นแต่ ว่างเปล่ า ล้วนแต่เป็ นอากาศธาตุ เพราะมันเป็ นอดีตไปแล้วทัง้ หมดทัง้ สิ้น ที่ คงอยู่จริงๆในปัจจุบนั จึงไม่มเี ลยสักสิง่ นันเอง ่

8

สมสุโขภิกขุ

ทดลองฝึกระลึกตามความจริงว่า ที่กําลังอ่านกําลังเห็นกําลัง ดูธรรมะบทนี้อยู่ มันคือสิง่ ที่เกิดขึน้ ในอดีตไม่ใช่ดูอยู่เดีย๋ วนี้ คนดูก็ ไม่ใช่เรา ไม่ใช่เป็ นเรา แต่เป็ น ขันธ์ในอดีต เป็ นเรื่องราวในอดีต ระลึกให้ว่างจากเราว่างจากโลกว่างจากความรูส้ ึกว่ามี ไม่ว่ามีอะไร ให้ได้ มันเป็ นอดีต อดีตที่ผ่านไปแล้วก็เป็ นอากาศธาตุไปแล้วจบไป แล้วหายไปแล้ว เลิกคิดว่ามีเรา ไม่ใช่เรา ไม่ใช่มีเรา ไม่ใช่เป็ นเรา ไม่ใช่เรื่องราวอะไรของเรา มันเป็ นเรื่องของอดีต ไม่ใช่เรื่องของเรา ระลึกเช่นนี้ให้มากๆให้บ่อยๆ ตัวเราก็จะไม่มี เรื่องของเราก็จ ะไม่มี เรื่องของเราไม่มี นัน่ คือการสิ้นภพสิ้นชาติ และเมื่อไม่ใช่เรื่องของ เราแล้วเป็ นเรื่องของใครก็ ระลึก ต่อว่ามันเป็ น เรื่อ งของธรรมชาติ เรื่องของขันธ์ในอดีต ไม่ใช่เรื่องของเรา ที่คิดว่าเป็ นตัวเป็ น ตนก็ เช่นกันมันไม่ใช่ตัวตนของเราหรือของใคร มันเป็ นแค่ระบบขัน ธ์ใน ธรรมชาติ ระบบขันธ์ท่ปี ระชุมจนเกิดสิ่ง ต่างๆขึ้นมัน ก็ก ลายเป็ น อากาศธาตุไปตลอดเวลาที่ประชุมกันเสร็จ ขันธ์ปัจจุบนั จึงไม่มี คน ที่อ่านจึงไม่มี สิง่ ที่อ่านจึงไม่มี ทุกสิง่ มันจึงว่างเปล่า ทุกสิง่ ว่างเปล่า ก็จะพบโลกเป็ นของว่างเปล่า ตามคําตรัสของพระพุทธเจ้า ถ้าฝึ ก ระลึกถูกต้อง สุดท้ายจะพบว่าโลกเป็ นของว่างเปล่าจริง หรือพบว่า ธรรมชาตินี้ ล้ ว นแต่ ว่ า งเปล่ า ไม่ ใ ช่ มีตัว ตนคนสัต ว์ แต่ ก็ มีร ะบบ ธรรมชาติต่างฝ่ า ยต่า งทํา หน้ าที่ไปตามระบบอยู่ แต่ไม่ใช่เ ราทํ า ไม่ใช่การกระทําของเรา เราต้องไม่มีเราต้องหายไป ทุกๆเรื่องจะ ไม่ใช่เรื่องของเรา ระลึกไปเรื่อยๆสักวัน ความรู้สึกว่าเป็ นเราก็ จ ะ หายไป เหลือแต่ความเลิกให้สาระกับทุกๆสรรพสิง่ ระบบธรรมชาติ 9

เล่มเดียวหมดสงสัย

ก็จะเป็ นอิสระจากอวิชชาธาตุอย่างถาวร อย่าลืมว่าการระลึกก็ยงั เป็ นสังขาร ยังต้องอาศัยอิทธิพ ลของอวิชชาสร้า งอยู่ แต่สุดท้ า ย อวิชชานัน่ แหละจะเป็ นผู้เสียสละเป็ น ผู้พ ลีชีพ ยอมฆ่าตัวมัน เอง ยอมทํ า ลายตัว มัน เอง ที่เ ขาเรีย กว่ า ตายก่ อ นตาย วาระสุ ด ท้ า ย อวิชชาต้องเบื่อโลกเต็มที เบื่อการเกิดแก่เจ็บตายเต็มที่เบื่อที่จะต้อง ทุกข์ซํ้าซาก จึงยอมสละความรู้สกึ ว่ามีชีวิตทิ้งอย่างไม่มีเศษเหลือ เป็ นการฆ่าความคิดฆ่ าสัญญาเลวฆ่าสัญญาเลว มิใช่ฆ่าตัวตนฆ่า รูปขันธ์ จริงๆแล้วฆ่าแต่นามขันธ์ ฆ่านามขันธ์ได้สําเร็จนันแหละจึ ่ ง จะหลุดพ้นจากกองทุกข์ได้อ ย่างถาวรเสียที ทุกคนต้องพยายาม ฝึกฝนตนเองให้ถงึ จุดนัน้ ให้ได้ การปฏิบตั ธิ รรมมิใช่ได้อะไรเป็ นอะไร หนําซํ้า พระเอกต้องตายตอน จบ ตอนนี้ อ วิช ชายัง เป็ น ผู้ ร้ ายอยู่ เราต้ อ งใช้ อ วิช ชานี่ แ หละปรุ ง ความรู้ ความคิดความเห็นให้ค่อยๆรับรู้ความจริง จนอวิชชารู้ความจริงเต็ม สมบู รณ์ เมื่อใด อวิชชาเขาก็ตดั สิน ใจตายก่อนตายของเขาเอง อวิชชาจึงเป็ นเหมือน ต้นร้ายปลายดี เป็ นผู้ร้ายกลับใจ ตอนต้นเป็ นผู้ร้ายตอนท้ายเป็ นพระเอก ถ้า อวิชชาไม่ยอมตายก่อนตายก็บรรลุธรรมไม่ได้อย่างแน่นอน หลังจากนัน้ เรา ก็จะไม่มี ไม่มีเราเสียแล้วจะมีใครได้อะไรเป็ นอะไร ถึงแม้มีการได้การเป็ น มันก็ไม่ใช่เรื่องของเราหรือของเขาหรือของใครเพราะมันเป็ นเรื่องของระบบ ธรรมชาติไปแล้ว ตรงนี้คงจะอธิบายยากต้ องพบเองเห็น เองจะเข้าใจเอง ในเวลานี้ อย่าเพิง่ ไปคิดถึงมัน ต้องระลึกไร้สาระอย่าเพิง่ ไปคิดถึงมัน เป็ นการดีท่สี ุด 10

สมสุโขภิกขุ

มันเป็ นเรื่องของอดีตไม่ใช่เ รื่องของเรา ระลึกได้แบบนี้ กไ็ ม่มีทุกข์ มัน เป็ น อดีตไม่มีเราไม่ใช่เราอดีตที่จบไปจึงไม่ใช่เรื่องของเราของ เขาของใครมันเป็ นเรื่องของอากาศธาตุ จึงอย่าไปสนใจอย่าไปให้สาระ เวลา มีปัญหาใดๆก็ทดลองฝึ ก ระลึกว่า มัน เป็ น อดีตไม่ใช่เรื่องของเรา มันเป็ น อากาศธาตุไ ปแล้ว ไร้สาระอย่าไปคิด ถึงมัน อะไรมันเกิด ก็เกิด กับขัน ธ์ ใ น อดีตไม่ใช่ขนั ธ์ของเรา ขันธ์ในอดีตคือขัน ธ์ท่ปี รุงผ่านไปวินาทีท่แี ล้ว อย่าไป จินตนาการถึงขันธ์อนั ไกลโพ้น ธรรมะต้องฝึกระลึกกับสิง่ ที่เกิดสดๆร้อนๆ เมื่ออดีตคืออากาศธาตุ ปัจจุบนั ก็ว่างเปล่า อนาคตก็ดบั สนิท โลกจึง เป็ นของว่างเปล่า จงมองสิง่ ที่เกิด ในโลกว่าเป็ น อดีตทัง้ นัน้ ก็จะเข้าใจว่า โลก เป็ นของว่างเปล่าเอง เมื่อทุกเหตุการณ์เป็ นอดีตหมด เป็ นอากาศธาตุหมด กาลเวลามันก็ จะไม่มี กาลเวลาก็จะกลายเป็ น ของว่างเปล่า ไม่มีปัจจุบันไม่มีอนาคตไม่มี 11

เล่มเดียวหมดสงสัย

การมาการไปไม่มพี ระอาทิตย์พระจัน ทร์ไ ม่มีวนั นี้วนั หน้า ไม่มปี ี นี้ปีหน้า ไม่ มีชาตินี้ชาติหน้า หรือเวลาระหว่างชาตินี้ชาติหน้า ทุกๆอย่างย่อมเป็ น “อกา ลิโก คือไม่รู้จะไปนับเอาเวลาใดเป็ น จุดเริ่ม” จึงไม่เรียกว่ามีเกิดแก่เ จ็บตาย มีแ ต่ อ ดีต ที่เ ป็ น อากาศธาตุ เกิด แก่ เ จ็บ ตายจึง เป็ นเรื่อ งสมมุ ติท่ีธ าตุ เลว สัญญาเลวสร้างทิฏฐิเลวขึ้นมากําหนด ไม่ใช่สิ่งที่มีอยู่จริง สิ่งที่มีอยู่จริงคือ อดีตเกิดไปแล้วดับไปแล้วและไม่ใช่เรื่องอะไรของใคร เมื่อไม่มที งั ้ อดีตทัง้ ปั จจุบนั ทัง้ อนาคตเพราะธรรมชาตินี้เป็ นของว่า ง เปล่ า ก็ ไ ม่ มีค วามหวัง ให้ ห วัง หรือ มีสิ่ง ใดให้ ไ ด้ ห รือ มีใ ครเป็ น ผู้ ได้ อ ะไร ความหวั ง เป็ นเพี ย งสิ่ ง ที่ เ กิ ด จากความเห็ น ผิ ด ที่ อ วิ ช ชาสร้ า งขึ้ น มา พระพุทธเจ้าจึงตรัสว่าอย่าหวังในสิ่งใดๆ เพราะเมื่อมีความหวังในสิง่ ใดๆนัน่ คือการสร้างภพ สิง่ ที่หวังนัน่ แหละคือภพคือก้อนอุจจาระ หวังในสิง่ ใดสิ่งนัน้ คือก้อนอุจจาระ นิดหนึ่งก็เหม็น หน่ อยหนึ่งก็เหม็น ระลึกว่าทุกๆเหตุ การณ์ คืออดีตย่อมทําให้ส้นิ การวาดหวัง จึงเป็ นการทําลายภพทําลายก้อนอุ จจาระ ทําให้ชวี ติ นี้ปราศจากทุกข์ แต่อย่าไปตกใจว่าหากไม่มีความหวังแล้ว ชีวิต จะ อยู่อย่างไร นักปฏิบตั ติ ้องเลิกกังวลเลิกสงสัยว่าชีวติ จะอยู่อย่างไรให้ได้ ฝึ ก ทดลองทําตามอุบายที่พระพุท ธเจ้าตรัสไปเถิด แล้วจะพบเองว่า ชีวิตยัง ดําเนินต่อไปได้เหมือนเดิม แต่ดําเนินอย่างเป็ นอิสระจากอวิชชา ชีวติ ใหม่จะ เป็ น ชีวิตที่ดําเนิน ตามวิชชาควบคุมบงการซึ่งมีลักษณะรู้สึกเป็ นอื่น จากที่ เคยเป็ น คําว่า รู้สึกเป็ น อื่น จากที่เคยเป็ น นี่แหละต้ องระลึกชอบด้ว ยอุ บ าย ชอบไปเรื่อยๆจะค่อยๆเข้าใจธรรมชาติของมันเอง ตอนนี้อย่าเพิง่ ตกใจอย่า เพิ่ง คาดคะเนใดๆทัง้ สิ้น เพราะต่ อ ให้ มีปั ญญามากแค่ ไ หนก็ ไ ม่ ส ามารถ คาดคะเนลักษณะที่แท้จริงของความไร้สภาพได้ถูกตรงอย่างแน่ นอน ความ ไร้สภาพต้องใช้ความไร้สภาพเข้าไปรู้จัก จะไปใช้ความคิดที่เป็ นสังขารหรือ มีสภาพเข้าไปรู้จกั เป็ นสิง่ ที่เป็ นไปไม่ได้ 12

สมสุโขภิกขุ

13

เล่มเดียวหมดสงสัย

14