sam samsam sa msam samsam s samen samen samen
voor jonge wereldburgers
am
samsam = samen delen samen leren s a m e n werken
.5 2012
delen leren werken samsam = samen delen samen leren s a m e n werk en
nr
hallo wereld Maandblad
.5 2012
nr
hallo wereld
schiphol
samsam sam Hallo wereld! Maandblad
.5 2012
nr
hallo wereld
Lees deze samsam vÓÓr de Kinderboekenweek begint!
Doe mee met de samsam haiku-wedstrijd
rebus
vul hier de oplossing in Klopt het? Kijk voor het goede antwoord op pag. 23
wereldkaart zw its erl an Ko d so vo
Libanon
k Ira . .e v.a
an ist an gh f a
china
Pakistan
Thailand M ol uk ke n
gh an a
n sta ch za Ka
India
Sa oe di -A ra bi Ë
Sy ri Ë
ServiË lie Ita SiciliË
verenigde staten
ije rk Tu
BelgiË Frankrijk
jan ba er Az
Canada
d lan its Du NL
En ge la nd
Dit zijn de landen waarover de kinderen in deze samsam praten
Kenia IndonesiË
de makers :
Samsam = samen Samsam is een oud woord voor: samen, allebei, hetzelfde. Samsam gaat over: samen delen, samen leven, samen spelen, samen leren en samen verantwoordelijk zijn voor de wereld.
Verhalen uit eigen land. Voor deze samsam bleven Karin Wesselink, (journalist) en Roberto Rizzo (fotograaf) op Schiphol
van de redactie
2
nu weer
“Hallo wereld!”, dat is het thema van de Kinderboekenweek dit jaar. In Nederland is één plaats waar dag en nacht héél veel mensen en spullen uit alle delen van de wereld samenkomen: Schiphol. Samsam ging naar het vliegveld en vroeg de douane wat je wel en niet over de grens mag meenemen. We vroegen kinderen naar hun bestemming én we wilden weten wat ze bij zich hadden. Aankomen op Schiphol betekent niet altijd dat je Nederland in mag. En soms mag je maar even blijven. Lees het verhaal van Elhama en Salima op pagina 19 maar.
Ieder kind heeft recht op:
onderwijs
Bij de verhalen in samsam s ta a n d i t s o o rt p l a atj e s . Ze gaan over kinderrechten. O p p. 2 3 s ta a n z e allemaal
KIJK VOOR MEER FOTO'S EN FILMPJES OVER 'HALLO WERELD' OP SAMSAM.NET
i
de wereld Mijn naam is Deepak. Ik woon nu vier jaar in Nederland, maar daarvoor heb ik in zeven verschillende landen gewoond. Het is geweldig om zoveel verschillende culturen te leren kennen. Maar nu wil ik wel eens wat langer in één land blijven wonen. Tot m’n achttiende. Daarna wil ik weer reizen. Dat zit in mijn bloed.
Elke zomer ga ik via Schiphol met mijn ouders naar India. Dan zie ik mijn oma weer. Ik mis haar, maar gelukkig kunnen we skypen. In India is het altijd heel warm, dat vind ik irritant. Het leukste aan Nederland is sneeuw en ijs! Het leukste aan India is dat ze met elk feest vuurwerk afsteken. Hier alleen met Oud en Nieuw.
Ik heb een hele verzameling spullen uit de landen waar ik heb gewoond. Op pagina 20 laat ik ze zien.
Deepak (10) is geboren in India, daarna woonde hij in Engeland, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Dubai, België en Italië
wereldkaart nl
India
3
de wereld begint kweenie kweetwel
Ja, de wereld is overal. Als je er maar oog voor hebt. Bijvoorbeeld als de deuren van de tram opengaan en je ziet een stukje van de stad dat je nog niet eerder hebt gezien. En als je de krant leest of het journaal kijkt, komt de wereld nog dichterbij.
De wereld bestaat voor mij uit familie en vrienden. Die wonen niet allemaal bij me om de hoek, maar in Pakistan en Engeland. Maar in ons huis zie ik de wereld ook. Cricketspullen uit Pakistan bijvoorbeeld en rijst uit China. En op woensdag eten we patat en frikandellen. Die komen uit de snackbar hier om de hoek.
4
selina ( 1 2 )
tahir ( 1 1 )
Selina en haar vriendin Irena laten zien wat er om de hoek ligt van hun school in de Schilderswijk in Den Haag. Bekijk het op www.samsam.net!
bij jou om de hoek
De wereld begint heel ergens anders. Als je een game speelt, komt er een fantasiewereld bij je binnen. Later wil ik striptekenaar of architect worden. Dan bedenk ik zelf nieuwe werelden.
serhan ( 1 3 )
W i l j e m e e p r at e n over de stelling? Doe het op samsam.net
5
Koffers pakken Chelsey uit Nederland en Mariam uit Engeland gaan allebei op reis. Wat nemen ze mee?
Schiphol, Nederland
Vandaag is een speciale dag. Chelsey (11) heeft een paar weken extra vrij gekregen van school. Ze gaat met haar moeder en oma naar Ambon, op familiebezoek. Ambon hoort bij de Molukken, een eilandengroep in Indonesië.
Chelsey haalt haar favoriete kussen en haar reisdagboek uit de koffer. “Verder foto’s van mijn opa om aan de familie te laten zien. En huiswerk zodat ik niet achterloop als ik terugkom.” “Mijn telefoon mocht niet mee. We logeren bij familie en die zijn best arm. Ze hebben niet eens een douche en wc. Mijn moeder vond het niet goed dat ik dan allerlei luxe spullen bij me zou hebben. In haar koffer zitten kleren die mij te klein zijn. Die geven we aan neefjes en nichtjes.”
Het is voor het eerst dat Chelsey zo ver weg gaat. Eerder ging ze op vakantie naar Griekenland, Italië, Ierland, Spanje en de Canarische eilanden
Istanbul, Turkije
Mariam (10), reist met haar broertjes Rayyan (8) en Hani (5) van Manchester in Engeland naar Jeddah, in Saoedi-Arabië. “Mijn vader werkt in Jeddah, in Saoedi-Arabië. Hij werkt er al heel lang, als ingenieur in de bouw. Ik ben er geboren maar we verhuisden naar London toen ik vier jaar was. Daarom draag ik een hoofddoek, in Saoedi-Arabië lopen alle meisjes met een hoofddoek. Ik ben er mee opgegroeid,” vertelt ze.
6
“Wat er in mijn witte tas zit? Mijn favoriete roze sjaal en mijn teddybeer.”
“Ik ben liever in Manchester. Jeddah is vies en heet en de scholen zijn niet zo goed als in Manchester. Ik weet niet wanneer we teruggaan naar Engeland. Maar ik moet met mijn vader mee. We moeten rennen anders missen we het vliegtuig, dááág!”
e s l a V
Grenscontrole op Schiphol
en paspoorten
krokodillenleer bo lu ntj ip as aa v rd an ve l
Heb je wel eens gevlogen? Zwaaide je wel eens iemand uit die op reis ging? Grote kans dat je op Schiphol was. Daar stijgen en landen elke dag meer dan duizend vliegtuigen. De regels voor wie en wat via de lucht Nederland in ĂŠn uit mag zijn streng. De marechaussee en de douane houden alles goed in de gaten.
Ulvi (12) uit Rotterdam mag achter de paspoortcontrole kijken. Zijn stiefvader Rolf, die bij de douane werkt, leidt hem rond. Normaal is dit streng verboden gebied als je geen instapkaart voor een vlucht hebt.
Lees verder op pagina 8 en 9
Rolf
Ulvi
va ch t Louis Vuitton (nepper)
ir T-sh derl
t Ne
(gedroogde) zeeschildpad
sc he
va n
een
x
ta
en
r an ivoo mmet v
s met le
s elf
and
lp
me
lyn
s
va n
kr
ok od
)
nep
tal (
ill
Nike s
portsc hoen (
nep!)
een cobra huid van
en
le
er
Ăśrn Borg (nep!)
onderbroek van Bj
Bij de douane liggen spullen en souvenirs die in beslag zijn genomen
7
Dit is het vervolg van pagina 7 Bezoekerspas
Meestal begint een verre reis op Schiphol bij de incheckbalie van de luchtvaartmaatschappij die jou naar je bestemming brengt. Ulvi is gek op vliegen. “Ik ga vaak op vakantie naar Turkije, daar woont familie van mij.” Vandaag heeft Ulvi een andere missie. Voor samsam zoekt hij uit wat er gebeurt achter de schermen van Schiphol. Pas als Ulvi zijn identiteitsbewijs heeft laten zien, krijgt hij een bezoekerspas. Daarmee mag hij achter de paspoortcontrole.
Echt of vals?
Bij de paspoortcontrole bekijken medewerkers van de marechaussee de reispapieren van passagiers. Ulvi weet al hoe je dat aanpakt: “Als in een paspoort staat dat iemand Nederlands is, dan spreek je die persoon in het Nederlands aan. Als diegene het niet snapt, valt hij door de mand.” Verder kijkt de marechaussee of de reiziger wel lijkt op de foto in het paspoort. Maar er is nog meer aan dat boekje te zien. Marechaussee Jan: “Elk paspoort heeft iets dat bijna niet na te maken is. Een watermerk of hele kleine lettertjes. En wij leren voelen of bepaald papier echt is of nep.”
Piepende poort
Als je de paspoortcontrole voorbij bent, moet je bagage nog door een scanapparaat. Jijzelf loopt door een detectiepoortje. Hier doen beveiligers hun werk. Zij sporen bijvoorbeeld wapens of drugs op en controleren wat reizigers bij zich hebben. Vinden ze iets verdachts? Dan roepen ze iemand van de marechaussee of douane. Geen piep? Dan mag je door. Goede reis!
Verboden souvenirs
Op Schiphol zit ook een kantoor van de douane. Douaniers controleren wat mensen het land proberen binnen te krijgen. Op tafel liggen in beslag genomen spullen: de vacht van een lynx, een zeldzame dode zeeschildpad, een mes met een lemmet van ivoor. Allemaal verboden souvenirs. De voorwerpen op tafel mogen volgens de wet bewaard blijven. Om te laten zien wat niet mag. De rest wordt allemaal vernietigd.
Onderbroeken
Douanier Rolf geeft Ulvi een stapel onderbroeken van Björn Borg. Jakkes? Nee hoor, ze zijn gloednieuw! Maar wel nep. Dat voel je aan de geweven letters in de boord. Veel nepmerkkleren komen uit Thailand en Turkije. Bij een voetbalshirt van Nike wijst Ulvi op het etiket: daar staat niet VS (Verenigde Staten, ofwel Noord-Amerika), maar UK (United Kingdom, ofwel Engeland). Namaak dus, want Nike is een Amerikaans merk. Sokken van Louis Vuitton zijn instinkers. Want dit merk maakt helemaal geen sokken.
Papegaai
De regels voor het invoeren van beschermde of bijna uitgestorven dieren zijn heel streng. Douanier Rolf weet precies wat wel en niet het land in mag. Hij is een kenner op het gebied van flora en fauna (planten en dieren). Rolf geeft advies als een collega niet weet of een meegesmokkelde papegaai tot een bedreigde of bijna uitgestorven soort hoort. “Het is allebei erg, maar de straf voor een bijna uitgestorven soort is hoger,” legt hij uit.
Bekijk op samsam.net een filmpje over kinderen op Schiphol die op hun moeder, oma of nicht staan te wachten
8
Douaniers dragen handschoenen voor de hygiëne
Douaniers dragen handschoenen voor de hygiëne
In beslag genomen spullen worden na een tijd vernietigd
Hoe zie je op het scanapparaat het verschil tussen een haarföhn en een pistool?
• Op Schiphol stijgen en landen per dag meer dan duizend vliegtuigen • De douane (hoort bij de belastingdienst) en marechaussee (hoort bij het leger) controleren reizigers en bagage • In beslag genomen smokkelwaar en illegale souvenirs worden vernietigd
9
l u c htverv u ilin g
bomen planten na een vliegreis Vliegtuigen vervuilen de lucht omdat ze schadelijk broeikasgas uitstoten, bijvoorbeeld CO2. Bomen halen een deel van de CO2 uit de lucht en maken er zuurstof van. Ze maken de schade dus een beetje goed. Sommige milieuorganisaties verkopen bomen. Op hun websites kan je de CO2-uitstoot van bijvoorbeeld een retourtje Spanje uitrekenen. Daarna zie je hoe je de uitstoot kunt ‘goed’ maken. Hoe meer kilometers je vliegt, hoe meer bomen je zou moeten planten. Het planten doe je niet zelf. Je geeft alleen geld.
Ieder kind heeft recht op:
gezondheid
= zuurstof
Zuiniger = minder uitstoot
Zo laten ze vliegtuigen brandstof besparen: • Wingtips: opstaande punten aan het einde van de vleugels • Eerder dalen en geleidelijk landen. • Vliegtuigen van hun laad- en losplek terug duwen, zonder de motor aan te zetten.
10
Wat is het broeikaseffect?
Veel wetenschappers zeggen dat het op de aarde warmer wordt door vieze gassen van auto’s en vliegtuigen. Die vormen een deken om de aarde waardoor een deel van de warmte van de zon niet terug kan naar de ruimte. De extra warmte zorgt voor hogere temperaturen. Een warmer klimaat heeft gevolgen voor mensen en dieren. In Afrika drogen waterputten op. Andere plaatsen overstromen omdat de ijskappen op Noordpool smelten.
h u h , twee de z elfde plaatjes , of to c h niet ?
zoek de
verschillen
Op de drukste zomerdag bewegen zich door de vertrek- en aankomsthal van Schiphol wel 180.000 passagiers. Dat zijn meer mensen dan er in de stad Breda wonen.
Kun je de 10 verschillen tussen deze twee plaatjes vinden?
Kijk voor de oplosing op pag. 23
11
vlie g t u i g en spotten op s c hiphol
Giuseppe vliegt
hee n e n w Giuseppe (9) heeft al vaak gevlogen. Meestal naar Sicilië, het Italiaanse eiland waar zijn vader vandaan komt. “Ik vind het leuk om op vakantie te gaan, omdat je dan een andere cultuur meemaakt. Op Sicilië gaan mensen bijvoorbeeld ’s ochtends naar zee. In Nederland gaan we meestal ’s middags. En Italianen eten nooit stamppot, maar wij wel pizza en pasta. Wat ze daar hebben en hier niet, is een gefrituurde bol van rijst, erwten en een lekker sausje. Arancini heet dat.”
Vliegtuigspotten is een hobby. ‘Spotters’ volgen de bewegingen van vliegtuigen bij de start- en landingsbaan
NE D w eERrLANe l D IË SICIL
12
dkaart ITAL IË
eer
Ieder kind heeft recht op:
spel
“Als ik met mijn vader bij mijn familie op Sicilië ben, skype of bel ik met mijn moeder in Nederland.”
13
“Ik zal het park bij ons huis in Canada wel missen! In Libanon en Abu Dhabi is vooral veel zand en woestijn.”
Top 5 intercontinentale vluchten
Poffertjes!
(tussen Schiphol en landen buiten Europa) Verenigde Staten China Canada Egypte Marokko
NE D w eERrLANe l D DA A N A C
14
dkaart LI BA NO N
• • • • •
ABU DHA BI
Reem met haar iPad aan een leestafel
• Transfer betekent overstappen • Passagiers die moeten overstappen blijven vaak in het gebied achter de paspoortcontrole • Voor 41% van de reizigers die op Schiphol landt, is Schiphol een overstappunt
W a c hten op de vol g ende vl u c ht Ieder kind heeft recht op:
eigen mening
S pelen en poffertjes eten
Het is al de vijfde keer dat Reem (10) op Schiphol is. Ze komt uit Canada. Nu wacht ze met haar familie op het vliegtuig naar Libanon.
Het is acht uur ‘s ochtends. Reem valt bijna in slaap. In het vliegtuig heeft ze geen oog dicht gedaan. Slapen is zonde, zegt Reem lachend. “Er was zóveel te doen. De zes uur vlogen voorbij! Ik heb de film ‘Dolphin Tale’ gezien en spelletjes gedaan.” Haar broertje Abdul-Rafouf (8) roept “Kom je mee op de glijbaan?” Reem springt op. “Bewegen is het beste middel tegen vermoeidheid!”
Wachtkamer
Reem en Abdul-Raouf zijn samen met hun ouders in het gebied achter de paspoortcontrole. Dat is de plek op Schiphol waar mensen wachten op hun volgende vlucht. Die van Reem gaat over vier uur. Gelukkig hoeft ze zich niet te vervelen. Er zijn winkels en restaurantjes, een speeltuin en een groot beeldscherm met het laatste nieuws.
Ieder kind heeft recht op:
spel
Lekkere kip
Gisteren vertrok Reem uit Canada. “Daar heb ik drie jaar gewoond. Ik vond het er wel leuk, maar ik had altijd heimwee naar Libanon. Mijn oma daar maakt de lekkerste kip van de wereld. Zij woont er nog. Ik ben ook in Libanon geboren, maar toen ik nog een baby was verhuisden we naar Abu Dhabi in het MiddenOosten.” Door het werk van haar vader verhuist het gezin regelmatig.
Vakantie
“Nu gaan we eerst op vakantie naar Libanon. Ik heb mijn oma al een jaar niet gezien! Daarna gaan we weer naar Abu Dhabi. Ik ben graag in het Midden-Oosten. Het eten daar is geschikt voor moslims, halal heet dat.” Reem heeft weinig spullen in haar handbagage. Alleen een iPad. Geen foto’s van vrienden of van het huis waar ze in Canada woonde. “Plekken en mensen bewaar ik in mijn hoofd en in mijn hart.”
Reem en haar broer vervelen zich niet tijdens het wachten op de volgende vlucht
In een filmpje op www.samsam.net zegt Reem ‘hallo’ in het Arabisch
15
H allo , hallo ?
3 manieren om contact te maken
Bellen, skypen, iets met de post sturen of aan iemand denken. Het zijn allemaal manieren om contact te maken met mensen ver weg.
Foto
1
Als Irena (12) naar de foto van het huis van haar opa kijkt, wordt ze blij. Haar moeder voelt heimwee als ze dezelfde foto bekijkt. “Voor mij hoeft deze foto niet op de kast te staan. Het plaatje zit in mijn hoofd. Maar mijn moeder vindt het fijn. Zij kijkt er elke dag naar. Ze wil haar ouders niet vergeten.” De opa van Irena woont in Syrië, zo’n veertig kilometer van de stad Homs. In die stad en in andere grote steden van Syrië is het oorlog. Maar de opa van Irena loopt geen gevaar. “We bellen vaak. Meestal gaat dat goed. Alleen aan het begin van de oorlog lukte het niet. De president wilde niet dat mensen contact hadden met het buitenland.”
Als de verbinding met Kosovo niet goed is, ziet Dejan alleen zichzelf op het scherm
Internet
2
De oma van Dejan (13) woont in Kosovo en zijn zus woont in Servië. “We skypen regelmatig, maar de verbinding valt vaak weg. Dan valt de stroom daar uit. Of hun camera doet het ineens niet. We kletsen altijd in het Servisch, dat heb ik van mijn ouders geleerd.” Zelf is Dejan in Nederland geboren. “Ik vind het wel leuk om te horen wat m’n oma of zus hebben gedaan en hoe het weer daar is. Maar verder heb ik het niet echt ergens over. Soms laat ik m’n rapport zien, of een nieuwe game voor m’n Playstation 3. Dan zeggen ze wel ‘wow’, maar ze snappen niet precies wat het is.”
Bellen? Zó verleden tijd!
“Als het veilig is, wil ik weer op vakantie naar Syrië. Buiten spelen is daar heel leuk, want er rijden niet zoveel auto’s.”
16
Bellen met je mobiel? De meeste jongeren vergeten dat het kan. Ze versturen liever berichten, foto’s of filmpjes. In landen waar mensen het niet eens zijn met de regering, vergaderen ze zelfs met hun mobieltje. Via Facebook bijvoorbeeld hebben jongeren het in het geheim over dingen die ze willen veranderen. Voor jou is het weerbericht op je mobiel handig als je niet door de regen wilt fietsen, maar voor boeren in Afrika is het écht nuttig. Voor het plannen van de oogst.
Ieder kind heeft recht op:
Ieder kind heeft recht op bescherming tegen:
Ieder kind heeft recht op:
Doos spel
geweld, oorlog
onderwijs
Pleun (11) doet mee met het project Schoenmaatjes. “Spullen die je niet meer gebruikt stuur je in een schoenendoos naar een kind in een ander land. Mijn moeder helpt bij het controleren van de dozen. Ze kijkt of er genoeg spullen in zitten en of het speelgoed wel geschikt is voor kinderen. Mijn schoenendoos ging naar Irak. Dit jaar doe ik mijn Barbie in de schoenendoos.”
Wist jij dat …
• in China de meeste mobieltjes in gebruik zijn? • in landen in het midden en westen van Afrika het minste? • langs de oost- en zuidkust van Afrika een onderzeese inter netkabel ligt van 17.000 kilometer?
“Ik vul meestal een doos voor een meisje omdat ik veel meisjesspullen heb.”
wegstreeeppuzzel
3
Op samsam.net zeggen kinderen ‘hallo’ in het Japans, Turks, Surinaams, Spaans, Indonesisch, Arabisch en Servisch. (Ze laten ook zien hoe je het schrijft!)
De woorden in de lijst zijn verstopt in het letterveld: horizontaaal, verticaal en diagonaal, van links naar rechts of van rechts naar links. Sommige letters worden in meer woorden gebruikt. Alle woorden gevonden? Mooi, dan vormen de overgebleven letters, in de leesrichting, de oplossing. game
wereld
hallo
dag
bagage
douane
smokkelwaar
schiphol
paspoort
mobiel
koffer
ver
land
gaaf
te
vals
vluchteling
weg
transfer
reis
skypen
nep
souvenir
praten
namaak
via
route
start
Antwoord:
17
Âť We willen
Voor hun veiligheid wilden de zusjes niet al te herkenbaar op de foto
NE D w eERrLANe l D
18
af gh an is ta n
Op de vlucht
dkaart
Afghanistan is geen veilig land. Dat komt door oorlog en onderdrukking door de Taliban, streng gelovige moslims die de macht willen. Ruim 3 miljoen Afghanen zijn daarom gevlucht naar een ander land. In Nederland wonen ongeveer 40.000 Afghanen. De meeste mensen die naar Nederland vluchten komen uit Afghanistan, Irak, Iran en SomaliĂŤ.
I nterview
niet terug naar Afghanistan Drie jaar geleden landden de zusjes Elhama (13) en Salima (10) op Schiphol. Ze waren samen met hun moeder en andere broertjes en zusjes gevlucht uit Afghanistan. Nu wonen ze in een asielzoekerscentrum, maar ze mogen niet in Nederland blijven. Elk moment kunnen ze teruggestuurd worden.
Hoe kwamen jullie hier aan? Elhama: “We waren heel moe en bang. Niemand wist waar we terecht waren gekomen. Aan het begin van onze reis was er een man die wist waar we heen moesten, maar die was ineens verdwenen.” Salima: “Ik vond het heel eng om te vliegen. Hoe kan zo’n groot ding nou in de lucht blijven zweven? Ik wist bijna zeker dat we zouden neerstorten.” Elhama: “We hadden al een week dezelfde kleren aan: een broek onder een lange jurk en een hoofddoek. Dat moet in Afghanistan. Toen ik in Nederland kwam, wist ik niet wat een maillot, een legging of een panty was. Nu draag ik die het liefst.”
Wat deed je als eerste op het vliegveld?
Elhama: “Mijn moeder spreekt een paar woordjes Engels. Zij zei steeds dat we naar de politie moesten gaan, maar dat vond ik helemaal niet zo’n goed idee. In Afghanistan ga je niet voor hulp naar de politie. Daar moet je juist bij uit de buurt blijven. We bleven maar rondjes lopen omdat we niet wisten waar we heen konden. Ik was echt bang dat ze zouden zeggen dat we terug moesten naar ons land.”
En toen?
Ieder kind heeft recht op bescherming tegen:
Ieder kind heeft recht op:
geweld, oorlog
eigen mening
Elhama: “In een wachtkamer kregen we thee en een biscuitje. We hadden nog nooit een koekje gegeten! In Afghanistan aten we alleen platte broden en rijst en heel soms vlees of groente. Toen moest m’n jongste broertje plassen. Ze namen ons mee naar de wc’s.” Salima: “Maar we wisten helemaal niet hoe die werkten. En een kraan waar water uitkomt: dat had ik ook nog nooit gezien.” Elhama: “We zagen allemaal dingen voor het eerst. Winkels met deuren bijvoorbeeld. In Afghanistan hangen meestal stukken stof in de deuropeningen er zit geen glas in de ramen. En dat er geen zand op de grond lag, was ook nieuw. In Afghanistan is overal zand en je ziet vooral de kleur bruin. Hier zagen we veel meer verschillende kleuren. En al die lange mensen! In Afghanistan zijn mensen veel kleiner.”
Hoe ziet jullie toekomst eruit?
Elhama: “Eigenlijk weten we dat niet. We horen verhalen over andere mensen in dit centrum die worden opgehaald en meegenomen. Dan moeten ze terug met het vliegtuig.” Salima: “Maar we willen helemaal niet terug naar Afghanistan! Hier is veel meer vrijheid voor meisjes.” Elhama: “In Afghanistan moet je trouwen als je dertien bent. Daarom wil ik ook niet terug.”
19
hallo , dit komt u it mijn wereld
Zebra's en koeien
Victor, Deepak en Niklas zitten op de Internationale School in Den Haag. De leerlingen komen uit verschillende landen. Ze spreken Engels met elkaar.
Vandaag moeten ze iets bijzonders meenemen uit het land waar ze vandaan komen
Niklas baalt
20
Met lood in z’n schoenen loopt Niklas de klas in
iedereen laat zijn spullen zien
Maryam uit Azerbeidzjan en Diana uit Kazachstan kennen deze klederdracht allebei
Ieder kind heeft recht op:
Ieder kind heeft recht op:
onderwijs
spel
De tweeling Benedict en Nicolas kibbelt Layi heeft de Ghanese vlag
Niklas was steeds muisstil
En ja! Niklas heeft ook iets
Zijn shirt is in China gemaakt, maar‌
21
h u h ? vreemde taal
Kun jij deze brief
ontcijferen ? a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z
22
ab cd e fg hi j k lm no pq r st uv w xy z
hallo wereld! hoe gaat het? wij zijn de bewoners van mars. die rode planeet, ongeveer 80 miljoen kilometer van jullie vandaan. vanaf hier zien we jullie over de aardbol krioelen. met hoeveel zijn jullie wel niet ondertussen? met 7 miljard of nog meer? en wat zijn dat voor grote zilveren vogels? wordt het niet wat druk in de lucht? mooi ook, die blauwe oceanen. hier is het droog en stoffig. maar we hebben wel ijskappen, net als jullie! hier smelten ze alleen in de zomer. in de winter komt er weer ĂŠĂŠn meter ijs bij. die van jullie lijken alleen maar kleiner te worden. hoe kan dat? grappig trouwens zoals jullie altijd precies weten wie waar is. met wat voor apparaatjes doen jullie dat? nou ja, wij hebben weer andere leuke dingen. dit was het weer. zorg goed voor de aarde! groetjes van de marsmannetjes hallo wereld!
de oplossing staat op samsam.net
D o e
d e
t e s t
Wat weet jij er nu van? 3
Omcirkel het goede antwoord
1
2
De naam Schiphol komt van
A. Scheepshel (schepen liepen er vroeger vast) b. Scheepshol (schepen schuilden er tijdens noodweer) c. We weten het niet precies. a en b zijn beide goed
3
5
de tweeling in de
A. Hongersnood B. Oorlog en onderdrukking C. Overstromingen
a. India B. Zwitserland C. Zweden
7 Jongeren telefoneren steeds
a. Overstappen B. Betaald voetballen C. Bewusteloos zijn
Mensen uit Afghanistan zijn vooral gevlucht voor:
strip op pagina 20-21?
A. Een glazen sneeuwbol B. Een ketting van koraal C. Een tas van slangenleer
Transfer betekent:
A. November en december B. Juli en augustus C. Januari en februari
4 Uit welk land komt
Welk vakantiesouvenir
is niet verboden?
6
Welke maanden zijn het
drukst op Schiphol?
minuten test
8
minder omdat
A. ze liever sms’en, pingen en chatten B. hun gehoor achteruit gaat C. hun beltegoed vaak op is
Wat is het grootste
land ter wereld?
A. China B. Rusland C. Canada
oplossingen 7. a
ontmoetingen over de grens
groen bord met pijl, 6. rij plantenbakken neer in het midden is weg, 5.extra hangend der bord, 3. roze borden op karretjes, 4. me1. poster rechtsonder, 2. gele jas jongen on-
5. b
wegstreeppuzzel pag. 17:
3. a
nummer 11 geworden rechtsboven
1. c
gingsbord in het midden 9. bord 12 is links, 7. hoofd van meneer in het mid-
Rebus pag. 2: China
6. a. 4. b 2. b
op deze pagina:
den met pet 8. verdwenen aankond-
Zoek de verschillen pag. 11:
8. b.
De test
heb je deze plaatjes bij de verhalen gezien? ze gaan over de rechten van kinderen Ieder kind heeft recht op:
Ieder kind heeft recht op:
Ieder kind heeft recht op:
Ieder kind heeft recht op:
eten & drinken
onderwijs
eigen godsdienst
gezondheid
Ieder kind heeft recht op:
spel
Ieder kind heeft recht op:
eigen mening
Ieder kind heeft recht op bescherming tegen:
Ieder kind heeft recht op bescherming tegen:
Ieder kind heeft recht op bescherming tegen:
mishandeling
geweld, oorlog
kinderarbeid
adres samsam postbus 94020, 1090GA, Amsterdam Tel. +31 (0)20 568 84 40 Fax +31 (0)20 568 87 87 E-mail samsam@ncdo we b site www.samsam.net
colofon
w e l k e p l a atj e s h e b j e i n d e z e s a m s a m g e v o n d e n ? R eda c tie Liesbeth Schouten (hoofdredacteur), Hans Serrarens (eindredacteur), Marinde Hurenkamp (redacteur), Jenny Mustamu (secretariaat) T hema ‘HA LLO WER ELD ’ Karin Wesselink (tekst), Robert Rizzo (fotografie), Petterik Wiggers (fotografie p. 6, Istanbul) V erder werkten mee Studio De Leijer, Carry Brugman, Willem Ritstier, Dick Heins ontwerp & illustraties Studio Boot, 's-Hertogenbosch L itho grafie & D ru k Veronica Litho & Roto Smeets adressen b eheer Pondres ab onnementen nederland gratis voor scholen en kinderen van 9 tot 13 jaar ab onnement in de klas of th u is Ga naar www.samsam.net en klik op ‘over samsam’ N ie u ws b e g rip Scholen met een abonnement krijgen bij elk nummer Nieuwsbegrip-opdrachten van CED-groep L esopdra c hten Op www.samsam.net staan lesopdrachten onder 'voor docenten' samsam is een gratis uitgave van:
23
m samsam sams am samsam sam .5 2012
samen delen samen leren s a m e n werken
nr
hallo wereld zoek de dader met sam & sam detectives Maandblad samsam =
amsam = amen delen amen leren a m e n werken
.5 2012
nr
samen delen samen leren s a m e n werk en
samsam
hallo wereld
Maandblad
.2 2012
nr
aardolie
23
samsa