Dit is mijn paraplu!
Bamboe in Birma
SAMEN DELEN SAMEN LEREN SAMEN WERKEN SAMEN DELEN SAMEN LEREN SAMEN WERKEN SAMEN DELEN SAMEN LEREN SAMEN WERKEN SAMEN DELEN SAMEN LEREN SAMEN WERKEN
GROEP 4 & 5
NUMMER 1
2014
BIRMA
BAMBOE
1
Birma is 10 uur vliegen. Ga je mee?
Birma In deze Samsam gaan we naar Birma. In Birma groeien overal lange groene planten. Bamboe! Dit is de kaart van de wereld Hier ligt Nederland
Hier ligt Birma
Deze vragen gaan over Birma. Kijk naar de plaatjes en kleur het vakje van het goede antwoord.
1
In Birma kun je soms beter de boot dan de auto nemen. Ja, want als het hard regent overstromen de wegen. Nee, want in Birma is alleen woestijn.
2
De letters van de Birmese taal zijn … rond. driehoekig.
De goede antwoorden staan op pag. 15.
3
Jongens wonen soms een tijdje bij de monniken. Ja, dat is zo. Nee, daarvoor zijn ze te jong.
4
Bamboe is … een soort gras. een soort cactus.
Wist je dat ... Er zijn honderden verschillende soorten bamboe. Ze groeien
2
overal ter wereld.
Samsam = Samen In Samsam laten kinderen in andere landen zien hoe ze leven. Je ziet dingen die hetzelfde zijn óf juist anders. Door hun verhalen ga je nadenken over je eigen leven. Zo word je een wereldburger.
Springen op bamboe Zar Ni Aung (8) gaat na school altijd met zijn beste vriendin mee naar huis. Haar vader vlecht wanden van bamboe.
Bamboe is net een trampoline!
Ik spring hoger Zar Ni Aung!
Gilles (8) uit Leiden rijdt een rondje mee op de bamboefiets van zijn buurman Joep. “Helemaal van bamboe gemaakt!�
3
Huis aan de rivier Zar Ni Aung woont aan de rivier. Handig, want met de boot ga je sneller dan met de auto. De wegen in Birma zijn niet goed.
Wist je dat ... Zar Ni Aung heeft witte crème op zijn gezicht. Dat is lekker koel. En mensen vinden het mooi.
Rivier “Ik ben een beetje bang voor de rivier. Mijn moeder zegt dat de stroming heel sterk is.”
Met je handen “Vandaag eten we rijst met kip en groente. Mijn vriend eet met zijn handen. Ik gebruik liever een lepel. Dat vind ik handiger.”
4
Bidden “In de tempel sla ik drie keer met een stok tegen een bel. Ik bid dat mijn familie gelukkig blijft.”
Kijk op samsam.net naar het filmpje ‘Jonge monniken in Birma’.
Dansen “Bij ons thuis kun je goed spelen. Mijn beste vriendin Su Su Aung houdt net als ik van dansen.”
Wist je dat ... In Birma wonen sommige jongetjes een tijdje bij de monniken. Als Zar Ni Aung tien is gaat hij ook.
Bamboe “Tsjonge wat een stof! Zie je dat deze bezem van bamboe is gemaakt?”
5
Puzzelen maar! Bamboe is de snelst groeiende plant op aarde. Sommige soorten schieten in een dag en een nacht wel ĂŠĂŠn meter de lucht in! 100 cm = 1 meter
groeikampioen
Gisteren kwam de bamboe nog maar tot hier!
90 cm 80 cm 70 cm 60 cm 50 cm 40 cm 30 cm 20 cm 10 cm Jij bent na 7 of 8 jaar ongeveer 1 meter en 35 centimeter. Bamboe is dus een echte groeikampioen.
1 Rebus Maak de rebus en je ziet waarvan bamboe maar weinig nodig heeft.
Vul hier de oplossing in: 6
Wie slim is gebruikt bamboe,
2 Zoek de letters
want het is ...
Van bamboe kun je bijna alles maken. Huizen, muziekinstrumenten, bezems, matten, bedden, vishengels, papier en nog veel meer.
.........TERK
Maak de woorden hiernaast af met deze letters:
......... ARD
b g
l
h
s
3 Wegstreeppuzzel
.........UIGZAAM .........ICHT .........OEDKOOP
Op de buik van deze reuzenpanda staan letters. Streep alle letters van het woord PANDABEER door. Welke 3 letters blijven over?
Bamboestengels zijn ...
Kijk voor de oplossing op pag. 15.
Maak er een woord van en vul het in.
7
Bamboe vlechten Op een matje van bamboe is het goed uitrusten. Helemaal als je vloer ook van bamboe is. Want bamboe veert met je mee. 1
Wist je dat ... Sommige bamboesoorten gaan ineens bloeien. Daarna sterven de planten. Birmezen geloven dat dat ongeluk brengt.
2
Eerst splijt je de bamboestengels.
Dat gaat met een scherp mes.
3
5
Dit zijn de wanden voor huizen.
Dan kun je vlechten.
4
Erover en eronderdoor 8
Klaar!
Kijk ook het filmpje: ‘Bamboe vlechten’ op samsam.net
Vlecht je eigen placemat
Dit heb je nodig: -papier, karton of gekleurd plastic -schaar -plakband
hier begin je boven
hier begin je onder
Zo doe je het: - Knip gelijke stroken. - Leg 15 stroken naast elkaar. - Leg er 15 andere stroken dwars overheen. - Vlecht de stroken zoals op de tekening. - Zorg dat de stroken goed aansluiten. - Plak de uiteinden aan de achterkant vast. - Laat je placemat plastificeren bij een kopieerwinkel. 9
Puzzel verder! 1. Doolhof Help, ik zie mijn vriendin niet meer!
Kijk voor de oplossing op pag. 15.
Zoek je mee?
10
Je hebt me!
2. Zoek de verschillen Yin Mwae zit voor de winkel van haar pleegouders. Zie jij de verschillen tussen de foto’s? Het zijn er zeven.
Wist je dat ... Bamboe verbouwen is minder slecht voor het milieu dan bijvoorbeeld katoen (voor kleren). Het heeft veel minder water nodig en er hoeft geen gif op tegen insecten en ziektes.
3. Wat hoort bij wat? Kijk goed en trek lijnen tussen de foto’s die bij elkaar horen.
11
Wist je dat ... In Birma waren soldaten heel lang de baas. Iedereen was bang voor hen. Er was geen vrijheid. Langzaam gaat het nu iets beter. Mensen durven meer te doen wat ze willen.
Wij steken hier elke dag een kaarsje aan
12
Tempel Veel Birmezen zijn boeddhisten. Het boeddhisme is een godsdienst. Gelovigen gaan naar de tempel.
Pagode Een pagode is een tempel met een toren en een beeld van Boeddha.
13
Huis vol bamboe Kyi Phyu Thant (8) woont tussen de bamboespullen. Waaier
“Als het warm is wapper ik met deze waaier. Ik heb ook een hoed van bamboe tegen de zon. Als het regent gebruik ik die als paraplu.”
Schaal Rijstkoker
“In deze bamboestengel koken we rijst. Beetje water erbij en dan boven het vuur. Tot de rijst gaar is. Dit is rijst met kokos. Lekker zoet.”
“We gooien nooit rijst weg. Deze gedroogde restjes eten we later.”
Wist je dat ... Van bamboe kun je ook stof voor kleren maken. De stof voelt net zo zacht als zijde.
14
Wat weet jij nu? In deze Samsam hebben kinderen je van alles laten zien over Birma en bamboe. Doe nu de quiz. Let op: soms zijn meer antwoorden goed!
1 Bamboe groeit… a
Alleen in de zon.
b
Alleen in de regen.
c
Bijna overal.
2 Wat is waar? Bamboe is … a
Sterk en buigzaam.
b
Breekbaar en duur.
c
Licht en goedkoop.
3 Wat kun je niet van bamboe maken? a
Fietsen.
b
Geld.
c
Lepels.
Sokken.
. d
4 Waar droogt Kyi Phyu de restjes rijst? a
Op een schaal.
b
In haar hoed.
c
In de zon.
5 Boeddhisten bidden in … a
een tempel.
b
een moskee.
c
een kerk.
6 Hoe heet de beste vriendin van Zar Ni Aung?
Pag. 2 1. Met de boot ben je vaak snel ler.De wegen zijn vaak stuk. 2. Rond. 3. Ja, dat is zo. 4. Het is een soort gras. Pag. 6 Rebus: water
Pag. 7 Zoek de letters: Sterk, hard, buigzaam, licht, goedkoop. Wegstreeppuzzel: hol Pag. 10 doolhof:
a
Yin Mwae.
b
Su Su Aung.
c
Sammie.
Pag. 11 Zoek de verschillen: hoed rechts, bollen midden boven, jurk meisje, vrouw achter hoeden, bezemstelen achter meisje, meisje met hoed in de deuropening, achtergrond linkerkant. wat hoort bij wat:
Pag. 15 1c, 2a en c, 3b, 4a, 5a, 6b.
15
EEN UITGAVE VAN SAMSAM VOOR GROEP 4-5 Adres samsam: postbus 94020, 1090 GA Amsterdam • Tel: 31(0)20 5688440 • E-mail: samsam@ncdo.nl • Website: www.samsam.net Redactie: Mirjam Bonting (hoofdredacteur), Marinde Hurenkamp, Hans Serrarens, Karin Wesselink, Jenny Mustamu (secretariaat) Grafisch ontwerp: Studio Boot • Tekst: Minka Nijhuis • Lithografie: Dinq media • Druk: Roto Smeets • Fotografie: Petterik Wiggers, Felix Kalkman (NL p. 3), Studio Boot (p. 9) Illustraties: Studio Boot, Caroline van Pelt. (p.7)• Strip: Willem Lagerwaard &
16
Marieke van Zutphen • Met dank aan: Joep van Ginderen/eerlijkekansen.nl • SAMSAM IS EEN GRATIS UITGAVE VAN NCDO