หนังสือแนะนำ�แหล่งท่องเทีย่ วและของดี จังหวัดสมุทรปราการ
Issue 17 ปีที่ ๖ ฉบับที่ ๑๗ ประจำ�เดือนพฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒ Vol. 6 | No. 17 | NOVEMBER - DECEMBER 2019
A Journey Through the Museum
A Journey Through
the Museum เที่ยวเพลิน เดินพิพิธภัณฑ์
องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ
4
สารจาก...
องค์การบริหารส่วนจังหวัดสมุทรปราการ
เมืองจะพัฒนาได้ก็ด้วยรากฐานที่แข็งแรง และรากฐาน ทีแ่ ข็งแรงก็ยอ่ มต่อยอดจากรากเหง้าเดิม เพราะการรูจ้ กั ตนเอง และพัฒนาตัวเองจากสิ่งที่มีอยู่ คือการสร้างอัตลักษณ์ ให้กับ ตัวตนแบบทีเ่ ลียนแบบไม่ได้ หรือหากจะมีใครคิดเลียนแบบแล้ว ก็ไม่มที างทีจ่ ะเหมือนกันได้รอ้ ยเปอร์เซ็นต์ เพราะแต่ละสิง่ ไม่วา่ จะอะไรก็ตาม ล้วนต่างมีดเี อ็นเอของตัวเองอยู่ การอยากรูว้ า่ ดีเอ็นเอทีส่ บื ทอดกันมานัน้ เป็นอย่างไร ก็คอื การเข้าไปศึกษาเรียนรู้ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งการศึกษา ปั จ จุ บั น นั้ น สามารถเรี ย นรู ้ ไ ด้ จ ากแหล่ ง เรี ย นรู ้ อื่ น รอบตั ว แต่หากเป็นเรื่องราวของอดีต หนึ่งแหล่งเรียนรู้นอกเหนือจาก ต� ำ ราประวั ติ ศ าสตร์ คื อ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ที่ น อกจากจะเป็ น ห้องเรียนนอกระบบแล้ว ยังเป็นแหล่งท่องเทีย่ วทางวัฒนธรรม และแม้ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ จ ะไม่ ส ามารถสร้ า งรายได้ ด ้ ว ยตั ว เอง เพราะมี บ ทบาทเป็ น คลั ง ข้ อ มู ล แต่ ก็ ส ามารถสร้ า งรายได้ ทางอ้อมให้กับชุมชนแห่งนั้นจากการจับจ่ายของนักท่องเที่ยว ทีแ่ วะเวียนเข้ามา นอกจากพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ที่ @SAMUTPRAKAN ฉบับนี้ ได้ น� ำ เสนอต่ อ ท่ า นผู ้ อ ่ า นแล้ ว ยั ง มี อี ก หลายพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ที่รอให้ท่านได้เข้าไปท�ำความรู้จัก และในอนาคตอันใกล้นี้ พิพธิ ภัณฑ์สมุทรปราการ พิพธิ ภัณฑ์เด็ก ณ อุทยานการเรียนรู้ และหอชมเมืองสมุทรปราการ ซึ่งออกแบบมาด้วยแนวคิด ที่ ต อบสนองตามลั ก ษณะของผู ้ ใ ช้ ง าน ก็ จ ะพร้ อ มรองรั บ ผูม้ าเยือนอย่างสมบูรณ์แบบ
ภาพจากปก ลวดลายจ�ำหลักไม้เรือสุวรรณเหรา พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
5
Message from...
Samutprakan Provincial Administrative Organization
Cities can only grow well on strong foundations and a strong foundation is built upon its original root because it is through self-actualization and constant self-improvement from what one already is or has that one can create one’s inimitable identity, a DNA that stands true whatever challenges it may face. If you are curious about a certain inherited DNA, simply allow yourself to learn its past and present. Although modern studies can be discovered from various sources around you, when it comes to history, a museum is a splendid learning space besides textbooks, an off-curricular classroom and a cultural tourist destination. It is true that museums cannot generate their own income according to their role as a knowledge warehouse but they do attract indirect income to the community at tourist shops during their visit. Above all the museums that this issue of @Samutprakarn presents to our readers, there are many more museums waiting for you to uncover. In the near future, Samutprakan Museum and Children's Museum at Samutprakan Learning Park and City Tower, which have been carefully designed to meet its user characteristics, will be perfectly ready to accommodate its visitors.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
ปีที่ ๖ ฉบับที่ ๑๗ พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒ Vol. 6 / No.17 NOVEMBER - DECEMBER 2019
ที่ปรึกษา
นายวิมล มงคลเจริญ
ปลัดองค์การบริหารส่วนจังหวัด ปฏิบัติหน้าที่ นายกองค์การบริหาร ส่วนจังหวัดสมุทรปราการ คณะท�ำงาน
นายธนวัฒน์ กล�่ำพรหมราช รองปลัดองค์การบริหาร ส่วนจังหวัดสมุทรปราการ นางสาวทองดี กูลศิริ หัวหน้าส�ำนักปลัด องค์การบริหารส่วนจังหวัด นางสุรีวัน สุขพัตร์ หัวหน้าฝ่ายบริหารงานทั่วไป นางสาววชิราภรณ์ บุญเสริฐ นักประชาสัมพันธ์ช�ำนาญการ นางสาวชนันรัตน์ สมณศักดิ์ นักประชาสัมพันธ์ช�ำนาญการ นางปวีณา สีค�ำ เจ้าพนักงานธุรการช�ำนาญงาน นางสาววรลักษณ์ เมฆสังข์ ผู้ช่วยนักประชาสัมพันธ์ จัดพิมพ์โดย
องค์การบริหาร ส่วนจังหวัดสมุทรปราการ ถนนสุทธิภิรมย์ ต�ำบลปากน�้ำ อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๒๗๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๓๘๙ ๐๖๐๐ แฟกซ์ ๐ ๒๓๙๕ ๔๕๖๐ ต่อ ๒๐๙ ผลิตโดย
โรงพิมพ์ มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย โทรศัพท์ ๐ ๓๕๒๔ ๘๐๐๐ ต่อ ๘๕๓๓, ๘๕๕๕, ๘๕๕๖ โทรสาร ๐ ๓๕๒๔ ๘๐๐๐ ต่อ ๘๕๔๕
consultant
Mr. Wimol Mongkolcharoen
Chief Administrator of the PAO Acting as Chief Executive of the Samutprakan PAO working group
Mr. Tanawat Klamprommarach Deputy Chief Administrator of the Samutprakan PAO Miss Tongdee Kulsiri Head of the office of the PAO Mrs. Sureewan Sugapat Chief of General Administration Subdivision Miss Wachiraporn Boonsert Public Relations Officer, Professional Level Miss Chananrat Sommanasak Public Relations Officer, Professional Level Mrs. Paweena Sikham General Service Officer, Experienced Level Miss Woralak Maeksang Public Relations Assistant Published by
Samutprakan Provincial Administrative Organization Suthipirom Road, Paknam Subdistrict, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Province 10270 Tel. 0 2389 0600 Fax 0 2395 4560 ext. 209 created by
Mahachulalongkornrajavidyalaya Press Mahachulalongkornrajavidyalaya University Tel. 0 3524 8000 ext. 8533, 8555, 8556 Fax 0 3524 8000 ext. 8545
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
7
Editor'S Talk
welcome ไม่ ใ ช่ ห ้ อ งเก็ บ รั ก ษา ไม่ ใ ช่ ส มบั ติ ไ ว้ ส ะสม แต่ “พิพิธภัณฑ์” คือคลังความรู้ที่จับต้องได้และ เห็นจริงด้วยตา เป็นห้องเรียนท้องถิ่นที่มีไว้ ให้เรา ได้ ศึ ก ษาเรื่ อ งราวทางประวั ติ ศ าสตร์ วั ฒ นธรรม และความรู้เฉพาะด้าน ที่จะเพิ่มพูนประสบการณ์ และความคิด รวมถึงต่อ ยอดไปสู่สิ่ง ใหม่ได้จ าก รากฐานเดิมทีม่ อี ยู่ ประเทศไทยเริ่มมีพิพิธภัณฑ์แห่งแรกในสมัย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้จัด พิพิธภัณฑสถานส่วนพระองค์ขึ้นที่พระที่นั่งราชฤดี เป็นครั้งแรก และได้ย้ายมาจัดแสดงยังพระที่นั่ง ประพาสพิพธิ ภัณฑ์ อันเป็นทีม่ าของค�ำว่า “พิพธิ ภัณฑ์” ในเวลาต่อมา นั่นคือหนึ่งหน้าประวัติศาสตร์ที่ได้ มีการบันทึกเอาไว้ ขึน้ ชือ่ ว่าพิพธิ ภัณฑ์แล้ว ไม่วา่ จะอยูใ่ นสถานทีใ่ ด จั ด แสดงเรื่ อ งราวประเภทไหน ไม่ ว ่ า จะเกิ ด จาก การรวบรวมสะสมข้าวของต่างๆ หรือเก็บรักษา วัตถุส�ำคัญของชาติ ต่างมีเทคนิคและวิธีการที่จะน�ำ ความรู้นั้นมาเผยแพร่แบ่งปันต่างกันไป เมื่อย้อน กลับมามองในจังหวัดสมุทรปราการ ซึง่ นอกจากจะมี ทั้ ง สถานที่ แ ละเรื่ อ งราวของเหตุ ก ารณ์ ท าง ประวั ติ ศ าสตร์ ท่ี ส� ำ คั ญ ของชาติ ยั ง เป็ น จั ง หวั ด ที่หลากหลายไปด้วยวัฒนธรรมตามท้องถิ่นที่อยู่ และความแตกต่างทางชาติพันธุ์ ท�ำให้แต่ละพื้นที่ ต่างก็มพี พิ ธิ ภัณฑ์ ในท้องถิน่ ของตัวเอง
Rather than a mere storage or collectibles, “Museum” is in fact a tangible knowledge base and a local classroom for later generations to study history, cultures and specific fields of knowledge that does not only broaden one’s perspectives and experiences but also inspire new developments. In Thailand, the nation’s first museum was a royal private museum set up during the reign of His Majesty King Mongkut (King Rama IV) at Phra Thinang Racharuedee Throne Hall before relocated to exhibit at Phra Thinang Prapas Phiphitthaphan, which originated the word “Phiphitthaphan (Thai for museum)”. Despite the venue and the key content, museum is a combined collection of multiple objects or national treasure preservation displayed via different techniques and methods to pass on the knowledge. With countless national historic sites and events as well as cultural and ethnic diversity in Samutprakan, various museums were established in each district. Therefore, this issue of @Samutprakan is inviting our readers to explore a number of museums and discover more about Samutprakan.
facebook.com/ samut.magz.54
@SAMUTPRAKAN ฉบับนี้ เราจึงอยากพา ผู ้ อ ่ า นออกเดิ น ทางส� ำ รวจและเรี ย นรู ้ ผ ่ า นการ น� ำ ชมพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ที่ จ ะท� ำ ให้ คุ ณ ได้ รู ้ จั ก จั ง หวั ด สมุทรปราการมากขึน้
NOVEMBER - DECEMBER 2019
contents
issue 17
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒ NOVEMBER - DECEMBER 2019
36
54
Feature 28 Cover journey 30
18 Travel FACTS
Update
เรือ ่ งท่องเทีย ่ วน่ารู้
12
20 SMPK Event
MUST VISIT
แหล่งท่องเทีย ่ วใหม่ๆ ทีห ่ า้ มพลาด
ชมนกและบอกลาพระอาทิตย์ ที่ศูนย์ศึกษาธรรมชาติกองทัพบกฯ Bird Watching and Bidding Farewell to the Sun at the Royal Thai Army Nature Education Center 14
The Origin
เกร็ดต่างๆ ทีน ่ า่ สนใจ ของเมืองปากน�ำ้
อัปเดตสมุทรปราการ
สว.พบชาวสมุทรปราการ Senators Meet Samutprakan People
22 Local Language
ภาษาสมุทร
เอาควายตายลงเรือ Aow Khwai Tai Long Ruea
24 Get Ready พร้อมเทีย ่ ว
16 Once Upon A Time
เตรียมตัวให้พร้อม เมื่อต้องเที่ยวคนเดียว Be Prepared for Your Solo Trip
แผนทีท ่ อ ่ งเทีย ่ ว
เกร็ดน่ารู้เมืองปากน�้ำ Paknam Tips
เรือ ่ งเก่าเล่าอดีต
ตลาดโบราณบางพลี Bang Phli Ancient Market
26 Map
พร้อมเทีย ่ วเมืองปากน�ำ้
ย้อนเรื่องเล่า ผ่านเรื่องราวในพิพิธภัณฑ์ Tracing the History via the Exhibition at the Museum
68 Art Tales เส้นทางศิลป์
70 Getting Around
เทีย ่ วรอบเมือง
๑ วัน ๓ บรรยากาศ เที่ยวเพลินได้แม้ไม่มีรถส่วนตัว 1 Day 3 Vibes: A fun trip even without a personal car
76 Solo Traveler เทีย ่ วคนเดียว
เอ้อระเหยลอยชายไปกับความเชื่อ ที่ขุนสมุทรจีน Drifting with the Flow of Beliefs in Khun Samut Chin
100 114
58
Green Trip 84 Nature Attractions
100 Culture of paknam งานศิลปะพืน ้ บ้าน
เรือรบจ�ำลอง งานช่างของชาย ผู้หลงใหลในเรือบนแม่น�้ำเจ้าพระยา Warship Models: A Handicraft by the Man Who is Fascinated by Ships on Chao Phraya River
114 Café Story หวานริมทะเล ที่ Afternoon Bangpu เดินชิลล์ ชิมเพลิน เติมความรู้ Seaside Sweetness ที่ “ไร่นาสวนผสม สวนลุงแอ้ด” at Afternoon Bangpu A Chill-Out Walk, สบายดี คาเฟ่ ร้านกาแฟสบายๆ Fun Tasting with Valuable หน้าฟาร์มปลอดสารพิษ Lessons at “Uncle Add’s 104 Souvenir Sabai-Dee Cafe: Mixed Farming” สุดยอดผลิตภัณฑ์ชม ุ ชน A cozy cafe in front of ฮูลาฮูป Hula Health...เหวีย่ งให้สดุ an organic farm 90 Going Green ต้นทุนชีวิตที่ดีที่สุดคือสุขภาพ ชุมชนสีเขียว Hula Hoop Hula Health: 122 Stay Overnight บทสนทนารักษ์โลกบนโต๊ะอาหาร Spin to the max because แนะน�ำทีพ ่ ก ั ในสมุทรปราการ ธรรมชาติใกล้ตัวของครอบครัวกรีนๆ the greatest asset ลิ ล ลี พ ่ ท ุ ริ เ วอร์ ไซด์ โฮมสเตย์ A Green Dialogue in every human life บ้านไม้ริมน�้ำของคนตัวจิ๋ว on the Table: The nature is health LillYput Riverside Homestay: within reach of a green A riverside wooden home family Brilliant of a tiny dwarf Corner เทีย ่ วธรรมชาติ
Lifestyle
96 Local Taste
คุยหน้าเตากับอาหารพืน ้ บ้าน ขนมถ้วยหน้าไข่
Khanom Thuay Na Khai
110 Gourmet กินข้าวเคล้าวิวริมแม่น�้ำที่บ้านลุงอู Delightful Meal With a View at BAan Lung Au Coffee & Restaurant
128 View finder
มุมสวยสมุทรปราการ
130 Calendar ปฏิทน ิ ท่องเทีย ่ ว
10
Update Must Visit | The Origin | OncE Upon a Time | Travel Facts | SMPK Event | Local Language | Get Ready | Map
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
11
ตลาดเชิงท่องเที่ยว ศูนย์กลางจ�ำหน่ายผลผลิตทางการประมง และศูนย์ส่งเสริมพัฒนาเศรษฐกิจจังหวัดสมุทรปราการ ถนนท้ายบ้าน อีกแลนด์มาร์คที่ก�ำลังจะพลิกโฉมสมุทรปราการสู่มหานครแห่งการท่องเที่ยวในเร็วๆ นี้ Tourism-Based Market, the Fishery Product Distribution Center and Samutprakan Economic Development Support Center, on Thai Baan Road is another landmark that will soon transform Samutprakan into the capital city of tourism.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
12
| Must Visit | Bird Watch in g A nd B i dd i ng Farew ell to t he S un
ชมนกและบอกลาพระอาทิตย์ ที่ศูนย์ศึกษาธรรมชาติกองทัพบกฯ Bird Watching And Bidding Farewell to the Sun at the Royal Thai Army Nature Education Center
เข้ า ฤดู ห นาวของทุ ก ปี สถานตากอากาศบางปู โ ดยเฉพาะ บนสะพานสุขตา ศาลาสุขใจ จะคึกคักไปด้วยผู้คนที่มารอชม และป้ อ นอาหารให้ น กนางนวลซึ่ ง หนี ห นาวมาอาศั ย อยู ่ ที่ นี่ แต่ถา้ อยากจะปลีกความวุน่ วาย ไปยืนชมนกชมไม้อยูใ่ นความสงบ เพียงเดินเลยทางเข้าสะพานสุขตาไปนิดเดียว จะพบกับศูนย์ศกึ ษา ธรรมชาติกองทัพบก เฉลิมพระเกียรติ ๗๒ พรรษามหาราชินี ที่เส้นทางท่องเที่ยวเชิงนิเวศในศูนย์แห่งนี้คือความรื่นรมย์ใจ โดยไม่มีฝูงชนเบียดเสียด พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
pon arrival of winter at the Bang Pu Recreation Center, particularly on Sukta Bridge, Sala Sukjai is filled with an energetic crowd anticipating a bird-watching or feeding seagulls that escaped the extreme coldness in Siberia. For a more peaceful corner to enjoy a bird observation, a brief walk from Sukta Bridge will lead to an ecotourism trail known as the Royal Thai Army’s Bang Pu Nature Education Center in commemoration of Her Majesty Queen Sirikit, the Queen Mother’s 72nd Birthday Anniversary.
U
13
จากนากุ้งร้างๆ ในอดีต ปัจจุบันศูนย์ศึกษาธรรมชาติ กองทัพบกฯ คือป่าชายเลนที่สมบูรณ์ด้วยการพัฒนาฟื้นฟู และอนุรักษ์ ให้ห้องเรียนธรรมชาติ ที่จะชวนให้เราได้เรียนรู้ ระบบนิ เ วศป่ า ชายเลนจากของจริ ง นอกจากป่ า โกงกาง ครึ้มเขียวท่ามกลางสะพานที่ทอดยาวออกสู่ทะเล ซึ่งเต็ม ไปด้วยพรรณไม้ชายเลนหลากชนิด อาทิ แสมทะเล แสมขาว แสมด�ำ โพธิ์ทะเล ชะคราม แล้ว ยังมีสรรพสัตว์นานาชนิด ที่ปรากฏตัวให้เห็น ทั้งปูก้ามดาบที่ชูก้ามขู่ ปลาตีนที่ใช้ครีบ เดินต่างเท้าลุยโคลนและมุดอยู่บนพื้นน�้ำตื้น ปูแสมก้ามชมพู กุ้งดีดขัน แมลงปอบ้านแผ่นปีกกว้าง ผีเสื้อ ฯลฯ ท�ำให้ การเดินท่องไปในป่าชายเลนแห่งนี้เพลิดเพลินไปตลอดทาง เมื่ อ เดิ น สุ ด ปลายสะพานไปถึ ง ริ ม ทะเลซึ่ ง มี ท างแยก ให้ เ ดิ นซ้ า ย-ขวา ภาพตรงหน้า คือ เวิ้ง ทะเลกว้า งที่ฝูง นก บ้างร่อนปีกอยู่เหนือน�้ำ บ้างเกาะอยู่บนแนวไม้ซึ่งปักอยู่ ไม่ไกลฝั่ง ยิ่งฤดูที่นกนางนวลมาถึง เราจะเห็นฝูงนกนางนวล ที่ บิ น โฉบขึ้ น -ลง โดยเป้ า หมายของนกเหล่ า นี้ จ ะอยู ่ ที่ สะพานสุขตาทีม่ องเห็นอยูใ่ กล้ๆ เพราะตรงนัน้ คือแหล่งอาหาร ที่นักท่องเที่ยวมักจะโยนขึ้นกลางอากาศเพื่อให้นกนางนวล โฉบมารับ ศูนย์ศึกษาธรรมชาติกองทัพบกฯ เหมาะจะเป็นแหล่ง เรียนรู้ส�ำหรับเด็กทุกวัย ไปจนถึงผู้ ใหญ่ที่ต้องการผ่อนคลาย ตัวเองจากความอึกทึกภายนอก และยิ่งมาที่นี่ในช่วงเย็นย�่ำ ตะวันรอนๆ แล้ว ใช้เวลาทีน่ เี่ พือ่ บอกลาพระอาทิตย์ไปด้วยกัน แล้วจะรู้ว่าพระอาทิตย์ตกที่บางปู สวยไม่แพ้ที่ไหนๆ
From deserted shrimp farms, the Royal Thai Army Nature Education Center is a fully restored mangrove forest and a nature learning classroom that allows its visitors to closely observe the actual mangrove ecosystems. Its dense green mangrove forest is not only home to prominent plant species such as Avicennia Marina, Avicennia Alba, Black Samae, Portia trees and Suaeda maritima (or annual seablite) but also a sanctuary to animals like Fiddler Crabs with statement claws, Mudskippers that walk on mud with their fins and often found dodging in shallow water, Pink-Claw Marsh Crabs, Snapping Shrimps, Wandering Glider Dragonflies, butterflies among many others. After walking to the other end of the bridge with a small junction, visitors will be greeted by the infinite sea with some sea birds circling above the water while some resting on the trees near the shore. During winters, seagulls are often seen swooping up and down fetching their food from tourists in the air near Sukta Bridge. The Royal Thai Army (Bang Pu) Nature Education Center is an interesting discovery space for children of all ages as well as adults who seek to seclude themselves from everyday chaos. In the evening, it is also a splendid spot to bid farewell to Bang Pu’s evening sun.
ศูนย์ศึกษาธรรมชาติกองทัพบก เฉลิมพระเกียรติ ๗๒ พรรษามหาราชินี
เลขที่ ๑๖๔ หมู่ ๒ ถนนสุขุมวิท ต�ำบลบางปูใหม่ อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการทุกวัน โทรศัพท์ ๐ ๒๗๐๙ ๐๕๕๕, ๐๘ ๐๐๗๒ ๓๒๒๗ The Royal Thai Army Nature Education Center in commemoration of Her Majesty Queen Sirikit, the Queen Mother’s 72nd Birthday Anniversary 164 Moo 2, Sukhumvit Road, Bang Pu Mai Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Opens daily Phone: 02 709 0555, 08 0072 3227
NOVEMBER - DECEMBER 2019
14
| The Or igin
Paknam Tips เกร็ดน่ารู้เมืองปากน�้ำ “ผ้าแดง” กับความศรัทธา ในองค์พระสมุทรเจดีย์
ทุ ก ๆ ปี ใ นวั น แรม ๕ ค�่ ำ เดื อ น ๑๑ ผ้ า แดงผื น ใหม่ จะถู ก อั ญ เชิ ญ ขึ้ น ห่ ม องค์ พ ระสมุ ท รเจดี ย ์ แ ทนผื น เดิ ม ที่สีซีดจางลง เป็นประเพณีโบราณที่สืบสานกันมายาวนาน กว่ า ร้ อ ยปี โดยก่ อ นถึ ง วั น งาน ชาวบ้ า นในละแวกนั้ น จะร่วมกันลงมือเย็บผ้าแดงหน้าแคบให้ต่อกันกลายเป็น ผืนเดียว ซึ่งหนุ่มสาวในอดีตก็จะใช้ โอกาสนี้เริ่มต้นท�ำ ความรูจ้ กั กัน บางคูพ่ ฒ ั นาต่อจนเป็นคูแ่ ต่งงาน เมือ่ ผ้าผืนนี้ มีขนาดใหญ่พอที่จะใช้ห่มองค์พระสมุทรเจดีย์ ก็จะจัด ขบวนแห่เพื่อให้ชาวบ้านได้กราบไหว้และตั้งจิตอธิษฐาน ก่อนน�ำขึ้นห่มองค์ผ้าโดยตัวแทนชาวบ้านตระกูลรุ่งแจ้ง ซึ่งเป็นตระกูลที่ขึ้นห่มมา ๔ ชั่วอายุคนแล้ว ส่วนผ้าผืนเดิม จะน�ำมาตัดเป็นชิ้นเพื่อแจกจ่ายให้ชาวบ้านน�ำกลับไปบูชา การเย็ บ ผ้ า แดงโดยชาวบ้ า นได้ ถู ก ยกเลิ ก ไปช่ ว งหนึ่ ง แล้วสั่งทอผ้าแดงผืนใหญ่จากโรงงานมาแทน แต่ปัจจุบัน การเย็บผ้าแดงได้ถูกน�ำกลับมาฟื้นฟูอีกครั้ง โดยมีการเย็บ ผ้าแดงร่วมกันทีช่ มุ ชนป้อมนาคราช อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ และเปิดให้คนที่สนใจเข้าไปร่วมบุญด้วยการเย็บผ้าผืนนี้ ร่วมกัน “The Red Cloth” And The Faith in Phra Samut Chedi
The 5th day of the waning moon of the 11th lunar month of every year, a new red robe is scheduled to replace the worn-out wrap around Phra Samut Chedi. Days before the centuries-old tradition, townspeople reunite to sew numerous pieces of narrow-width red fabrics into one enormous robe. At the beginning of the ceremony, the red cloth procession travels throughout the city to let villagers pay their respect before representatives of Rungjaeng family, the only permitted family for four generations, wrap the cloth around the pagoda. The old sacred cloth is then cut into smaller pieces and distributed among the locals for home worship. For a certain period, red cloth sewing tradition was temporarily seized and replaced with manufactured fabric from the factory. Fortunately, the sewing tradition has been brought back to Nakkharat Fort Community in Phra Samut Chedi District where interested persons are allowed to join.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
15
ป้อมแผลงไฟฟ้า ฐานทัพแห่งปากแม่น�้ำ
นครเขื่อนขันธ์มีป้อมปราการหลายแห่ง เพราะอดีตนั้นถูกวางให้เป็น ด่านป้องกันทางทะเลของอาณาจักรสยาม ป้อมแผลงไฟฟ้าเป็นหนึ่ง ในป้อมปราการที่สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๓๕๘ สมัยรัชกาลที่ ๒ มีก�ำแพง ล้อมรอบทั้ง ๔ ทิศ ก�ำแพงทิศใต้มีลักษณะเด่นเป็นก�ำแพง ๒ ชั้น ตรงกลางถมดินอัดแน่นเพือ่ รับลูกกระสุนทีย่ งิ ตกลงมา ภายในป้อมเชิงเทิน ตั้ ง ปื น ใหญ่ แ ละถนนชั ก ลากปื น ขึ้ น บนเชิ ง เทิ น ระหว่ า งป้ อ มฝั ่ ง ซ้ า ย และขวามี ท ่ อ นซุ ง ขึ ง โซ่ กั้ น ด้ ว ยยุ ท ธวิ ธี โ บราณทางทหารที่ น ่ า ศึ ก ษา และเป็นป้อมที่ยังหลงเหลืออยู่ในสภาพที่เกือบสมบูรณ์มาถึงปัจจุบัน เนือ่ งจากได้รบั การซ่อมแซมให้คนื สภาพในสมัยรัชกาลที่ ๕ และดัดแปลง เป็นป้อมทหารเรือของกองโรงเรียนทหารเรือที่ ๓ กระทั่ง พ.ศ. ๒๕๑๔ ป้อมปราการแห่งนี้ได้กลายเป็นสวนร่มรื่นที่ให้ผู้มาเยือนได้พักผ่อน หย่อนใจ
ท�ำไมหิ่งห้อยจึงเกาะต้นล�ำพู
บางกะเจ้านับเป็นจุดชมหิ่งห้อยที่มีชื่อเสียงมากแห่งหนึ่ง ในประเทศไทย และจากการฟื้นฟูระบบนิเวศของป่าล�ำพู โดยกลุ่มอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม “ล�ำพูบางกระสอบ” ท�ำให้ ปัจจุบันมีจ�ำนวนหิ่งห้อยเพิ่มมากขึ้นกว่าเดิม เหตุที่หิ่งห้อย ชอบอาศั ย อยู ่ กั บ ต้ น ล� ำ พู นั้ น คุ ณ สุ ร เชษฐ จามรมาน หั ว หน้ า ภาควิ ช ากี ฏ วิ ท ยา คณะเกษตร มหาวิ ท ยาลั ย เกษตรศาสตร์ ได้อธิบายเอาไว้ว่า เป็นเพราะล�ำพูเป็น ต้นไม้ ใหญ่ที่มีพุ่มใบหนา ผิวใบมีลักษณะเรียบ ไม่มีขน ให้ ร ะคายเคื อ งตั ว หิ่ ง ห้ อ ย มี ข นาดใบเหมาะให้ หิ่ ง ห้ อ ย โตเต็มวัยเกาะเพื่อผสมพันธุ์ และเป็นที่ที่เหมาะสมส�ำหรับ ตั ว อ่ อ นอยู ่ อ าศั ย เมื่ อ ระบบนิ เ วศของป่ า ล� ำ พู ส มบู ร ณ์ จึงท�ำให้ประชากรหิ่งห้อยเพิ่มจ�ำนวนมากขึ้นตามไปด้วย
Phlaeng Fai Fa Fort, a naval base at the estuary
Strategized as the defensive outpost of Siam Kingdom, Nakhon Khuean Khan was fortified by several forts. Phlaeng Fai Fa Fort, one of the forts built in 1815 during the reign of King Rama II, is enclosed with walls on four directions. The south wall, however, is more superior as it is a double wall with greater tensile strength for bullet prevention. Inside the fort, there were ramparts that housed the cannons, a slope for dragging the cannons up the battlements. Phlaeng Fai Fa Fort was restored to a usable condition and modified into a naval fort at Division of Naval Academy 3 during the reign of King Rama V before it was retransformed into a peaceful public park for recreational activities in 1971.
Why Fireflies Cling on Cork Trees?
Bang Kachao is one of Thailand’s most renowned places for firefly watching. With continuous effort to restore the ecological balance to the local cork tree forest park by a nature conservation group called “Lam Phoo Bang Krasorp”, the firefly population increases. As Surachet Jamonman, the Department Head of Entomology at Kasetsart University, explains, fireflies prefer cork trees because of their bushy shrubs and their smooth leaves free from irritating hair that come in perfect sizes for both fully matured fireflies to cling on during mating seasons and for firefly larvaes to grow. Therefore, the more abundant the cork tree forest ecosystem is, the larger the firefly population escalates. NOVEMBER - DECEMBER 2019
16
| On cE Upon a Time | Ba ng P hli A nc i ent M ark et
ตลาดโบราณบางพลี
Bang Phli Ancient Market “ถึงบางพลีมีเรือนอารามพระ ดูระกะดาษทางไกลไปกลางทุ่ง เป็นเลนลุ่มลึกเหลวเพียงเอวพุง ต้องลากจูงจ้างควายอยู่รายเรียง ดูเรือแพแออัดอยู่ยัดเยียด เข้าเบียดเสียดแทรกกันสนั่นเสียง แจวตะกูดเกะกะประกะเชียง บ้างทุ่มเถียงโดนดุนกันวุ่นวาย”
จากบทตอนหนึ่งในนิราศเมืองแกลงของสุนทรภู่ เป็ น หลั ก ฐานส� ำ คั ญ ซึ่ ง บอกว่ า ชุ ม ชนบางพลี มีประวัตศิ าสตร์อนั ยาวนาน และตลาดโบราณบางพลี หรื อ ชื่ อ เดิ ม “ตลาดศิ ริ โ สภณ” นั้ น นั บ ถึ ง วั น นี้ ก็ ท� ำ หน้ า ที่ เ ป็ น แหล่ ง ซื้ อ ขายแลกเปลี่ ย นสิ น ค้ า มานานกว่า ๑๖๐ ปีแล้ว นับตั้งแต่ชาวจีนเข้ามา เปิดร้านในตลาดนี้ราวปี พ.ศ. ๒๔๐๐ และเป็น ตลาดโบราณริมคลองส�ำโรงเพียงแห่งเดียวทีร่ อดพ้น จากไฟไหม้และคงสภาพเหมือนเดิมเมื่อแรกสร้าง โดยมีลกั ษณะเป็นเรือนแถวไม้ ๒ ชัน้ หลังคาปัน้ หยา พื้นตลาดเป็นพื้นไม้ มีสินค้าเรียงรายให้เลือกสรร ไปพร้ อ มกั บ เยี่ ย มชมวิ ถี ชี วิ ต แบบดั้ ง เดิ ม ของ ชาวบางพลี แม้ เ หตุ ก ารณ์ ไ ฟไหม้ ต ลาดเมื่ อ ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ จะสร้างความเสียหายให้กับเรือนไม้ ไปจ�ำนวนหนึง่ แต่ตลาดโบราณก็ยงั คงเสน่หท์ ดี่ งึ ดูด ให้ผู้คนมาเยือนได้จนถึงทุกวันนี้
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
unthorn Phu, Thailand’s best known royal poet in the early Rattanakosin period, mentioned Bang Phli district in his famous Nirat Mueang Klaeng, an epic poem regarding the journey back to his hometown in Rayong province, that there were many monasteries on the far-stretched field and as his boat sailed into Samrong Canal, the canal was fully crowded with boats while people got noisier trying to get their ways.
S
Evidently, this 160-year-old Bang Phli Ancient Market (formerly known as “Siri Sophon Market”) has been a trading hub alongside Samrong Canal since Chinese traders first started their business in 1857. With a well-preserved original structure as a two-storey wooden building with a hip roof and wooden flooring, the market does not only offer its visitors with an array of interesting goods but also the olden lifestyle of the community. Despite severe damage caused by fire in 2014, the market never ceases to attract visitors to these days.
17
NOVEMBER - DECEMBER 2019
18
| Tr ave l Facts
Let’s find out more about Samutprakan and its visitors. รู้เรื่องผู้คนที่เดินทางมาท่องเที่ยวจังหวัดสมุทรปราการ และรู้จักจังหวัดสมุทรปราการให้มากยิ่งขึ้น
สมุทรปราการ มีห้องพักส�ำหรับนักท่องเที่ยว
๔,๓๘๐ ห้องพัก และมีอัตราการเข้าพักสูง ๖๕.๗๖ เปอร์เซ็นต์ โดยจ�ำนวนผู้เข้าพักเป็นชาวไทย ๖๐๐,๓๔๔ คน
จ�ำนวน
จากการส�ำรวจสถานประกอบการ จนถึงสิ้นปี พ.ศ. ๒๕๖๑ According to the survey on business enterprises within the province upto the end of 2018,
ชาวต่างชาติ
๓๘๒,๘๙๓ คน Samutprakan had a total accommodation capacity for tourist of
4,380 rooms
with an occupancy rate of 65.76 percents consisting of 600,344 Thai customers and 382,893 foreign customers.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
19
ตลอดปี พ.ศ. ๒๕๖๑ จังหวัดสมุทรปราการ มีรายได้จากการท่องเที่ยว
๖,๖๑๑.๔๔ ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปี พ.ศ. ๒๕๖๐ ๔๖๖.๗๘ ล้านบาท
ระยะเวลาพ�ำนักโดยเฉลี่ย ชาวไทย
๑.๖๙ วั น ชาวต่างชาติ ๒.๒๒ วัน
Throughout 2018, Samutprakan generated a total revenue from tourism of
6,611.44 million baht, which is 466.78 million baht larger than 2017
เป็นอัตราผู้เข้าพักที่เพิ่มขึ้น จากปี พ.ศ. ๒๕๖๐
๑.๗๔ เปอร์เซ็นต์
คิดเป็นรายได้จากนักท่องเที่ยวชาวไทย
๓,๔๒๖.๓๒ ล้านบาท นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ๓,๑๘๕.๑๒ ล้านบาท
The average length of stay is 1.69 days for Thai customers and 2.22 days for foreign customers, which is equivalent to an increase of occupancy rate from 2017 by 1.74 percent.
Consisting of
3,426.32 million baht from Thai travelers and
*ข้อมูลจากส�ำนักงานสถิติแห่งชาติล่าสุด ปี ๒๕๖๑ *Reference : Latest Statistical Report by the National Statistical Institute in 2018
โอทอปติดดาว
ปี พ.ศ. ๒๕๖๒ มีผลิตภัณฑ์โอทอปของจังหวัด สมุทรปราการ ๒๑๖ ผลิตภัณฑ์ ที่ได้รับการ ติดดาวการันตีสินค้า ด้วยมีคุณภาพมาตรฐาน เป็นที่ยอมรับแก่บุคคลทั่วไป
3,185.12 million baht from foreign travelers.
Awarded OTOP
In 2019, over 216 Samutprakan OTOP products have been awarded with stars as a certification of their standard quality achievements recognized by the general public.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
20 | SMPK Event | S enators Me et S amut p rak an P eop le
ส.ว. พบชาวสมุทรปราการ
หนุนพลิกโฉมสู่เมืองท่องเที่ยวและเศรษฐกิจยั่งยืน Senators Meet Samutprakan People to Gear Towards the City of Sustainable Tourism Economy
เมื่ อ วั น ที่ ๒๗ กั น ยายน ๒๕๖๒ คณะกรรมการโครงการ สมาชิกวุฒสิ ภา น�ำโดย ดร.ศิรนิ า ปวโรฬารวิทยา นายวิทยา ผิวผ่อง พลเอก เลิศรัตน์ รัตนวานิช นายจเด็จ อินสว่าง ม.ล.สกุล มาลากุล และคณะวุฒสิ ภากว่า ๒๐ ท่าน ลงพืน้ ทีใ่ น “กิจกรรมสมาชิกวุฒสิ ภา พบประชาชนในพื้นที่จังหวัดภาคกลาง : จังหวัดสมุทรปราการ” เพื่อรับฟังความคิดเห็นของประชาชนจังหวัดสมุทรปราการ และ น�ำข้อเสนอแนะไปประกอบการด�ำเนินงานตามหน้าที่และอ�ำนาจ ของวุฒิสภา เพื่อติดตามผลการปฏิรูปประเทศให้เป็นไปอย่าง ต่อเนื่อง พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
n September 27, 2019, the project committee of Senators led by Dr. Sirina Pawarolanwitthaya, Wittaya PhewPhong, General Lertrat Rattanawanit, Jadet Insawang, M.L. Sakul Malakul and 20 senators presented at “Senators Meet the People in Central Provinces : Samutprakan” event to listen to the public opinions of Samutprakan for further consideration in adopting and amending the future plan according to the Senate’s legislative duties and power to follow up and ensure a smooth national reform.
O
21
Chonsawat Asavahame, the president of Samutprakan Chamber of Commerce, took the opportunity to unveil nine mega projects that would transform Samutprakan into the capital city of sustainable tourism and economy, namely Samutprakan Learning Park and City Tower, the latest landmark in the heart of the city, Monorail Operation, A Sky Cable Car System, Tourism Market Project, Economic Development Center, Exhibition Center, Refuse Derived Fuel (RDF) Power Plant Development Project Exhibition, Bang Pla Sports Complex and Musical Arts and Music Performance Center Development Project. With prompt support and promotion by the government, Samutprakan would fully be equipped with the capacity and readiness to move forward the city of tourism economy. Strongly believing in Samutprakan growth potential as Bangkok’s twin city, Dr. Sirina Pawarolanwitthaya expressed her admiration to such visions as she commented that the Sky Cable Car Overcrossing Chao Phraya River would become a remarkable addition that would help reshape Samutprakan’s industrial district into an interesting travel destination close to Suvarnabhumi and a truly convenient and timesaving way to connect to neighboring provinces in the east.
ในการนี้ นายชนม์สวัสดิ์ อัศวเหม ประธานหอการค้าจังหวัด สมุทรปราการ ได้น�ำเสนอ ๙ เมกะโปรเจกต์ เพื่อพลิกโฉมเมือง สมุทรปราการสู่มหานครแห่งการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจที่ยั่งยืน อาทิ อุทยานการเรียนรู้และหอชมเมืองสมุทรปราการ แลนด์มาร์ก แห่งใหม่ใจกลางเมือง การเปิดรถไฟฟ้าโมโนเรล กระเช้าลอยฟ้า โครงการตลาดเชิงท่องเที่ยวและศูนย์พัฒนาเศรษฐกิจศูนย์แสดง สินค้า จัดนิทรรศการโครงการก่อสร้างระบบจัดการขยะเพื่อผลิต เป็นเชือ้ เพลิง โครงการสนามกีฬาบางปลา รวมถึงโครงการก่อสร้าง ศูนย์สงั คีตและดุรยิ างคศิลป์ ซึง่ ทัง้ หมดนีส้ มุทรปราการมีศกั ยภาพ และความพร้อมที่จะก้าวสู่เมืองแห่งเศรษฐกิจการท่องเที่ยวได้ อย่างแน่นอนหากได้รับการสนับสนุนและการผลักดันจากรัฐบาล ดร.ศิรินา ปวโรฬารวิทยา ได้กล่าวชื่นชมวิสัยทัศน์ และเชื่อมั่น ว่าสมุทรปราการจะกลายเป็นเมืองคู่แฝดของกรุงเทพมหานคร ทั้งนี้ กระเช้าลอยฟ้าข้ามแม่น�้ำเจ้าพระยา จะเป็นจุดเด่นและ มีความน่าสนใจ สามารถพัฒนาสมุทรปราการแหล่งอุตสาหกรรม ให้กลายเป็นเมืองท่องเทีย่ วแห่งใหม่ทใี่ กล้กบั สุวรรณภูมิ ทัง้ ยังเป็น ทางเชื่อมต่อในการเดินทางไปต่างจังหวัดใกล้ๆ ในภาคตะวันออก ที่ให้ความสะดวกสบายและช่วยประหยัดเวลาได้ดี NOVEMBER - DECEMBER 2019
22
| Loc al Language
เอาควายตายลงเรื อ A o w K h wa i Ta i Lo n g R u e a
ในอดีต ด้วยคนจีนไหหล�ำมีฝีมือทางช่าง จึงประกอบ อาชีพต่อเรือ ท�ำระหัดวิดน�้ำ บางครอบครัวก็ท�ำ เนื้อเค็มจากควายตายเพื่อไว้จ�ำหน่าย เลยเกิดเป็น อาชีพของการรับจ้างท�ำเนื้อควายขึ้น เช่นเดียวกับ คนจี น ไหหล� ำ นายหนึ่ ง ซึ่ ง เดิ น ทางอพยพมากั บ เรื อ สิ น ค้ า ประเภทเสื่ อ ผื น หมอนใบ พอมาถึ ง ประเทศไทยก็ท�ำงานเป็นลูกจ้างรายวัน จนเมื่อได้ แต่งงานกับคนไทย จึงใช้ฝีมือทางช่างในการต่อเรือ ที่มีอยู่มารับจ้างซ่อมเรือให้กับชาวบ้าน และในเวลา เดียวกันก็ประกอบอาชีพรับซื้อควายตายจากชาวนา มาท�ำเนื้อเค็มไปด้วย
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
n ancient days, the Hainanese were known skillful artisans particularly as boat builders and water-wheel builders although some made a living selling homemade sun-dried salted buffalo meat from dead buffaloes. It was the same case with with a Hainanese immigrant who was employed as a daily laborer in Thailand. After he was married to a Thai, he applied his expertise in boat building to repair boats for the locals and simultaneously bought dead buffaloes from local farmers to make sun-dried salted buffalo meat for sale.
I
23
แต่ปัญหาในสมัยนั้นคือไม่มีรถเครนที่สามารถ ยกควายไปที่เรือได้ คนโบราณจึงอาศัยภูมิปัญญา ชาวบ้านของตัวเองด้วยการตักน�ำ้ ใส่เรือให้เต็มเพือ่ ให้ ระดับแคมเรือกับระดับน�้ำพอดีกัน จากนั้นให้เจ้าของ ควายช่วยกันมัดเชือกเพื่อลากควายลงเรือ พอน�ำ ควายลงเรือได้แล้ว พวกเขาก็จะวิดน�้ำออกให้เรือแห้ง เพื่อเจ้าของเรือซึ่งเป็นผู้รับซื้อควายจะได้แจวเรือ กลับบ้านได้ กระทั่งเมื่อถึงบ้าน เจ้าของเรือจะตักน�้ำ ใส่เรือเพิ่มให้อยู่ในระดับปริ่มเรือ แล้วจึงให้คนงาน ลากควายขึ้นบ้าน เป็นที่มาของค�ำว่า “เอาควายตาย ลงเรือ” ซึ่งเป็นวิธีการชักลากควายขึ้นฝั่ง โดยในอดี ต ครั้ ง ที่ ท างฝั ่ ง ป่ า ยั ง ไม่ มี บ ้ า นเรื อ น ตั้งอยู่จ�ำนวนมากเฉกเช่นในปัจจุบัน วิธีการคมนาคม สมัยนั้นจะมีทั้งเรือพาย เรือแจว และการแล่นใบ ซึ่งหมายถึงการปล่อยให้ลมทะเลพัดใบเรือให้แล่นได้ หรื อ เรื อ ที่ ใ ช้ กั น ในท้ อ งถิ่ น ทั่ ว ไปก็ มี ทั้ ง เรื อ มาด เรืออีแปะ เรือบด จนกระทั่งภายหลังจึงมามีเรือยนต์ และพัฒนามาเป็นเรือ ๔ สูบ เรือสเต็ป เพื่อสะดวก ในการเดินทาง แต่ไม่ว่าความเจริญจะเดินหน้าไป เช่นไร การเอาควายตายลงเรือแจวก็ยังคงเป็นภาพ จดจ�ำของผู้เฒ่าผู้แก่หลายๆ คน
The only problem, then, was there was no crane truck to transport the buffalo to the boat. With local wisdom, villagers filled their boat with water until the gunnels were lowered to the river surface level. Then, helped the buffalo owner tie and drag the animal on to the boat before scooping all the water out so the boat owner or the buffalo buyer could row the boat back home. At his arrival, he must refill the water to sink the boat to the river surface level and let his assistants carry the buffalo into the house. Thus, the phrase suggests the dead buffalo loading onto / off the shore. Back when the coast was not as crowded with houses as in the present, the main transportation for the locals were oar and sail boats on a Ruea Mat (a lumber dug-out boat), Ruea Ee Pae (a boat with straight bow and stern with gunwales along the hull), Ruea Bot (a jolly boat) before adopting motor boats and evolving to Ruea See Sup (a four-stroke outboard motor boat) or Ruea Step for a faster transportation. Despite all evolution, Aow Khwai Tai Long Ruea is still a crystal clear picture in the memory of local elders.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
24 | Ge t Re ady
เตรียมตัวให้พร้อม เมื่อต้องเที่ยวคนเดียว Be prepared for your solo trip การเที่ยวคนเดียวนั่นหมายความว่าคุณต้องพร้อมทั้ง เรื่องการตัดสินใจและดูแลตัวเอง เพราะหากมีสิ่งใด ขาดตกลื ม พกติ ด ตั ว คุ ณ จะหยิ บ ยื ม จากใครไม่ ไ ด้ ต้องแก้ปัญหาเอาดาบหน้า ซึ่งบางครั้งก็ไม่รู้ว่าจะมีใคร ช่วยได้ไหม ดังนั้น จัดลิสต์ให้พร้อมก่อนออกจากบ้าน ก็อุ่นใจไปได้เปลาะหนึ่ง raveling solo means you have to be ready to make decisions and look after yourself. If you happen to forget something, you cannot just borrow anyone but rather have to improvise to the situation. Therefore, it is best to double-check your list before leaving.
T
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
สมาร์ทโฟน + พาวเวอร์แบงก์
โทรศัพท์มือถือแบบสมาร์ทโฟนเป็นของส�ำคัญที่ขาด ไม่ได้ เพราะโทรศัพท์เครื่องเดียวท�ำหน้าที่หลายอย่าง ทั้งถ่ายรูปแชะแล้วแชร์ ในโซเชียล เช็กสภาพภูมิอากาศ ใช้เสิรช์ หาโลเคชัน่ แผนทีเ่ ดินทาง เบอร์โทรศัพท์ฉกุ เฉิน และใช้ ติ ด ต่ อ ขอความช่ ว ยเหลื อ เมื่ อ เกิ ด ปั ญ หา เฉพาะหน้ า ปั ญ หาที่ มั ก เกิ ด ขึ้ น คื อ แบตเตอรี่ ห มด ระหว่างทริป ซึ่งหากมีเพื่อนไปด้วยก็ยังพอหยิบยืม กั น ได้ แต่ ห ากไปคนเดี ย วเท่ า กั บ คุ ณ จะไม่ เ หลื อ ผู้ช่วยเลย ดังนั้น อย่าลืมติดพาวเวอร์แบงก์ ไปด้วย ทุกครั้ง ที่ส�ำคัญชาร์จแบตฯ ให้เต็ม และหากทริปนั้น ใช้เวลานาน เตรียมไปมากกว่าหนึ่งย่อมปลอดภัยที่สุด
Smartphones + Power Bank
A Smartphone is an indispensable companion because it allows you to take and upload photos to social media, check the weather, search for certain locations, navigating map and emergency phone numbers, or make a call for help in some situations. One of the most common problems is running out of battery during the trip so it is highly recommended to grab a fully charged power bank before heading out. In case, your trip is longer than usual, it is safer to have two in the bag.
25
พกสเปรย์ป้องกันตัว
การเที่ยวคนเดียวอาจเกิดเหตุไม่คาดฝันจากคน ไม่ประสงค์ดีได้ แต่การป้องกันตัวไม่ถึงขั้นต้อง พกสเปรย์ พ ริ ก ไทยเพราะบ้ า นเรายั ง เป็ น ของ ผิดกฎหมาย คุณอาจพกสเปรย์อื่นๆ ซึ่งสามารถใช้ ประโยชน์ได้ระหว่างทริปอยู่แล้ว เช่น สเปรย์กันยุง สเปรย์คลายกล้ามเนือ้ แก้ปวดเมือ่ ย สเปรย์นำ�้ หอม สเปรย์ กั น แดด หรื อ สเปรย์ เ ย็ น ส� ำ หรั บ ฉี ด ตั ว คลายร้อน หากมีคนร้ายเข้ามาประชิดก็ฉีดเข้าหน้า หรือดวงตาของคนร้ายได้เลย Self-Defense Spray
Although it is best to equip yourself with some self-defense tools, do not just carry around a pepper spray as it is still considered illegal in Thailand. Instead, choose other types of spray that could come in handy anyway like a mosquito repellent spray, a muscle pain relief spray, perfume spray, sunscreen spray, a body cooling spray. When approached, aim at the eyes or face of your attacker.
แก้วน�้ำเก็บอุณหภูมิ
เชยไปแล้ ว หากจะซื้ อ เครื่ อ งดื่ ม แบบเทกอะเวย์ แล้วถือติดตัวด้วยแก้วพลาสติกและหลอดพลาสติก เพราะการเที่ยวอย่างใส่ใจโลกนอกจากจะท�ำให้ คุณรู้สึกดีกับตัวเอง ยังเป็นที่ชื่นชมของคนที่มอง เข้ า มาด้ ว ย แก้ ว เก็ บ อุ ณ หภู มิ ที่ รั ก ษาได้ ทั้ ง ความร้อนและความเย็นสักใบ เลือกแบบที่ปิดฝา ได้ ส นิ ท เพื่ อ ที่ จ ะเก็ บ ลงกระเป๋ า หรื อ เป้ ส ะพาย จะได้ไม่ต้องถือให้เกะกะ เป็นการลดสัมภาระในมือ แค่นี้ก็เดินเที่ยวได้คล่องปร๋อ Thermos Tumbler
It is so outdated to order a takeaway drink in a single-use plastic cup and straw. Let’s keep your journey eco-friendly with your favorite thermos tumbler that can keep your drink warm or refreshingly cool. Just make sure to take the one with a leak-proof lid so you can comfortably keep it in your bag or backpack while roaming around.
กระเป๋าเก็บเงินส�ำรอง
มีกระเป๋าใส่เงิน ๒ ใบ ย่อมดีกว่าใบเดียว เพราะหากอีกใบหล่นหายก็ยงั มีอกี ใบส�ำรอง เงินไว้ ใช้ได้ อาจจะพกเป็นกระเป๋าซิปใบเล็กๆ หรือแบ่งเก็บเงินส่วนหนึง่ ไว้ ในกระเป๋า กระโปรงหรือกระเป๋ากางเกงก็ได้ พลาดพลั้งอะไรมาก็ยังมีติดตัวไว้ ใช้จ่าย Back-up pocket
Always split your money into two cases so that if you accidentally lose one, you can still get by. You can either carry two small zipper wallets or hide some money in your pants/ skirt pocket.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
26 | map
1
2
Siamese Fighting Moo 2 Fish Gallery Bang Kor Bua Museum พิพิธภัณฑ์ปลากัดไทย / Khlongbon Folk Museum พิพิธภัณฑ์หมู่ 2 บางกอบัว
3
5
Mon Folk Museum
Chao Phor Thap Shrine
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านมอญ
4
6
Naval Museum พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ
ศาลเจ้าพ่อทัพ
Wat Bang Hua Suea Riverfront Market ตลาดน�้ำวัดบางหัวเสือ
8 7 Baan Khun Samut Chin Local Museum พิพิธภัณฑ์บ้านขุนสมุทรจีน
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
Phra Chulachomklao Fort and HTMS Mae Klong ป้อมพระจุลจอมเกล้า เรือหลวงแม่กลอง
27
11 Wat Bua Roi Museum พิพิธภัณฑ์วัดบัวโรย
tourist map of samutprakan แผนที่ท่องเที่ยวสมุทรปราการ
10 BAan Takiang บ้านตะเกียง
9 Afternoon Bangpu Afternoon Bangpu
NOVEMBER - DECEMBER 2019
28 | Cove r Jou rneY
ย้อนเรื่องเล่า ผ่านเรื่องราว ในพิพิธภัณฑ์ Tracing the history via the exhibition at the museum ที่ใดมีประวัติศาสตร์ ที่นั่นมีพิพิธภัณฑ์ และความส�ำคัญของ พิพธิ ภัณฑ์ คือการเป็นคลังความรูท้ เี่ ก็บรักษาเรือ่ งราวอันมีคณ ุ ค่า ไว้สง่ ต่อถึงคนรุน่ หลังผ่านยุคสมัย ในขณะทีผ่ ใู้ หญ่ทเี่ คยมีชว่ งเวลา เหล่านัน้ ในความทรงจ�ำ การได้หวนกลับไปเห็นเรือ่ งราวในช่วงวัยหนึง่ คือความสุขทีค่ ล้ายได้พบเพือ่ นเก่า ส่วนเด็กรุน่ หลังทีไ่ ม่เคยสัมผัส ประสบการณ์ดังกล่าว นี่คือการเดินทางที่ท�ำให้ได้มีโอกาสเรียนรู้ และสนุกกับเรื่องเล่าใหม่ๆ ผ่านของจริงที่ถูกเก็บรักษาเอาไว้ ในพิพิธภัณฑ์เหล่านี้ เพราะร้อยค�ำเล่า ไม่อาจท�ำให้เราเข้าใจได้ เท่าเห็นด้วยตา he Museum is a significant warehouse that preserves and passes on precious knowledge of yesterday to later generations. It takes grownups on a journey to reconnect with certain chapters of their past while presenting a wonderful opportunity for younger generations to discover and learn as history unfolds itself via exhibited items at the museum.
T
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
29
NOVEMBER - DECEMBER 2019
30 | Cove r Jou rneY | Ph ra Chul ac ho m k l ao F ort and H T MS M ae K lon g
เรือหลวงแม่กลอง เรือรบและเรือครูแห่งราชนาวีไทย A perspective on HTMS Mae Klong, the national warship and the teacher warship of the Royal Thai Navy.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
31
ป้อมพระจุลจอมเกล้าที่บรรจุเรื่องราว ทางประวัติศาสตร์ส�ำคัญของชาติเอาไว้ Phra Chulachomklao Fort where national historic events are displayed.
ป้อมพระจุลจอมเกล้า และเรือหลวงแม่กลอง
Phra Chulachomklao Fort and HTMS Mae Klong
ป้ อ มพระจุ ล จอมเกล้ า เป็ น สถานที่ ท ่ อ งเที่ ย ว ริมปากอ่าวไทย ที่ผู้คนในแถบนั้นรวมถึงอาคันตุกะ จากถิ่นอื่นมักแวะมาเยือนเสมอเมื่อมีโอกาสได้มา ถึงถิน่ อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ อ�ำเภอทีม่ คี วามเก่าแก่ ทั้ ง ทางประวั ติ ศ าสตร์ วั ฒ นธรรม และวิ ถี ชี วิ ต สิ่งที่ดึงดูดให้คนเดินทางมายังที่นี่ คือความร่มรื่น ทางธรรมชาติของต้นไม้และสายน�้ำ ระหว่างทาง ที่ไปที่นั่นเราจะได้เห็นภาพของนักตกปลาที่เฝ้ารอ จังหวะดึงรอกเบ็ดเมื่อปลาติดเหยื่อ นักจักรยาน ทีพ่ าสองล้อคูใ่ จมาปัน่ ออกก�ำลังกาย ไปจนถึงนักวิง่ ที่ยึดเอายามเย็นของที่นี่เป็นฐานในการฝึกซ้อม hra Chulachomklao Fort is a popular tourist destination situated at the estuary of the Gulf of Thailand in the Phra Samut Chedi district, an ancient district with prosperous history, culture, ways of life and natural settings. During our trip to the neighborhood, we saw villagers casting their fishing rods waiting for the right moment as some enjoyed their biking or running. Inside, the fort depicts the war history, particularly the intrusion of two French warships at the estuary of the Chao Phraya River. Despite its short period, the Franco-Siamese Crisis of 1893 evidently led to Siam’s major loss of land on the left bank of Khong River to safeguard a greater part of the kingdom.
P
NOVEMBER - DECEMBER 2019
32
| Cove r Jou rneY
ภายในป้ อ มพระจุ ล จอมเกล้ า เต็ ม ไปด้ ว ย เรื่องราวของประวัติศาสตร์การสู้รบ คราวที่เรือรบ ฝรั่งเศส ๒ ล�ำ ได้ล่วงเข้ามาปากแม่น�้ำเจ้าพระยา แม้การสู้รบครั้งนั้นจะเกิดขึ้นในระยะเวลาอันสั้น แต่ก็มีผลหลายประการต่อปัญหาที่มีอยู่ในขณะนั้น ดังที่มีบันทึกในวิกฤติการณ์ ร.ศ. ๑๑๒ อันเป็นเหตุ ให้ไทยต้องเสียดินแดน ๑ ใน ๓ ของดินแดนฝัง่ ซ้าย แม่น�้ำโขง เพื่อรักษาแผ่นดินส่วนใหญ่เอาไว้ ป้ อ มพระจุ ล จอมเกล้ า นี้ เ ป็ น ป้ อ มปื น ใหญ่ แบบตะวันตก ติดตัง้ ปืนทีม่ สี มรรถนะสูง คือปืนหลุม หรือปืนเสือหมอบ ๗ กระบอก เป็นปืนบรรจุท้าย รุ่นแรกที่มีใช้ ในกองทัพเรือ จึงนับได้ว่าเป็นป้อม ที่ มี ค วามทั น สมั ย ที่ สุ ด ในขณะนั้ น เวลาล่ ว งมา ถึงปัจจุบัน ป้อมพระจุลจอมเกล้าไม่ได้ท�ำหน้าที่ ในการปกป้องประเทศเช่นแต่เดิม กองทัพเรือจึงได้ พัฒนาพืน้ ทีใ่ ห้เป็น “อุทยานประวัตศิ าสตร์ทหารเรือ ป้อมพระจุลจอมเกล้า” ทีใ่ ต้ฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็ จ พระจุ ล จอมเกล้ า เจ้ า อยู ่ หั ว คือส่วนพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงประวัติความเป็นมา ของป้อมพระจุลจอมเกล้าและเหตุการณ์ ในสมัย ร.ศ. ๑๑๒ ปืนหลุมหรือปืนเสือหมอบ สมรรถนะสูงภายในป้อมที่ทันสมัยที่สุดในขณะนั้น A breech-loading gun or Armstrong Dissapearing Gun, the most cutting-edge weapons of the era.
Phra Chulachomklao Fort is a western-style cannon fortress equipped with seven Armstrong Disappearing Guns, the Royal Thai Navy’s first breech-loading guns and the most cutting-edge weapons of the era. However, as the centuries passed and Phra Chulachomklao Fort was no longer obliged to defend the country, the Royal Thai Navy renovated it into “Phra Chulachomklao Fort Historical Park” and organized an exhibition on the fort history and the 1893 conflict at the base of His Majesty King Chulachomklao Monument.
ภายในของเรือหลวงแม่กลอง Inside HTMS Mae Klong. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
The other side of the fort is an outdoor weapons park showcasing ancient armaments and items significantly related to the Royal Thai Navy history including the guns and weapons used during the reign of King Rama V, those taken from King Rama VI’s HTMS Phra Ruang, used in actual battles during World War I, the Naval battle of Chang Island and World War II along with their technical and historical information.
33
พิพิธภัณฑ์กลางแจ้งแห่งแรกของไทย Thailand's first outdoor museum.
พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า His Royal King Chulalongkorn Monument at Phra Chulachomklao Fort.
ทุกมุมบนเรือหลวงแม่กลองเราสามารถสัมผัสทุกอย่างได้อย่างใกล้ชิดและใช้เวลาได้อย่างไม่จ�ำกัด Take a closer observation on every corner of HTMS Mae Klong at your own pace. NOVEMBER - DECEMBER 2019
34 | Cove r Jou rneY Another outstanding outdoor exhibition zone houses an enormous warship named “HTMS Mae Klong” which was in service for 60 years, the longest service in the Royal Thai Navy’s history and the second in world history. Even after its decommission, it has been preserved in a complete condition as an outdoor classroom for future generations to take a closer observation from its second to its fifth floor. HTMS Mae Klong is a Royal Thai Naval sloop with high capability in battling against surface warships, suppressing submarines and defending air strikes. First commissioned on July 24, 1936, during peacetime and a royal yacht that once transported His Majesty King Ananda Mahidol
and His beloved brother (later enthroned as King Rama VIII) from Ratchaworadit Pier to Sealandia anchored off Si Chang Island for Their return to Lausanne, Switzerland, to continue Their studies and welcomed the presence of His Majesty King Bhumibol Adulyadej The Great and Her Majesty Queen Sirikit, the Queen Mother, upon Their return to the Kingdom. After HTMS Mae Klong was in a state of disrepair and gradually decommissioned on July 25, 1996, His Majesty King Bhumibol Adulyadej The Great remarked “the Royal Thai Navy should preserve historic warships.” Hence, the majestic HTMS Mae Klong has carried on its duty as a teacher to the public ever since.
ภายในเรือหลวงแม่กลองจะแบ่งออกเป็นห้องต่างๆ ตามการใช้งาน The interior of HTMS Mae Klong is divided into multiple rooms according to their designated functions. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
35
เรือหลวงแม่กลอง ตระหง่านอยู่ริมปากแม่น�้ำเจ้าพระยา A majestic display at the estuary of the Chao Phraya River.
ป้อมพระจุลจอมเกล้าและพิพิธภัณฑ์เรือหลวงแม่กลอง
ตั้งอยู่บริเวณริมปากแม่น�้ำเจ้าพระยา ต�ำบลแหลมฟ้าผ่า อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ เปิดให้เข้าชมทุกวัน เวลา ๐๘.๓๐-๑๘.๓๐ นาฬิกา (หากต้องการเข้าชมเป็นหมู่คณะและต้องการวิทยากรน�ำชม ต้องท�ำหนังสือถึง เจ้าหน้าที่ก่อน) โทรศัพท์ ๐ ๒๔๗๕ ๖๒๖๐, ๐๘๖๖๖๓ ๓๒๙๔ Phra Chulachomklao Fort and HTMS Mae Klong Museum At the estuary of Chao Phraya River, Laem Fa Pha Sub-District, Phra Samut Chedi District, Samutprakan Opens daily from 08.30am - 06.30pm For a group visit that requires a guide, please contact prior to the visit at 0 2475 6260 or 08 6663 3294
อีกด้านหนึ่งเป็นอุทยานปืนกลางแจ้ง แสดง อาวุธยุทโธปกรณ์ รวมทั้งส่วนประกอบต่างๆ ซึ่งมี ความส�ำคัญเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ทหารเรือ อาทิ กลุ่มปืนและอาวุธสมัยรัชกาลที่ ๕ กลุ่มอาวุธของ เรือหลวงพระร่วงและการจัดหาเรือหลวงพระร่วง ของรัชกาลที่ ๖ กลุม่ ปืนและอาวุธในช่วงสงครามโลก ครั้งที่ ๑ และยุทธนาวีที่เกาะช้าง, กลุ่มปืนและอาวุธ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ และเรื่องราวทาง ประวัติศาสตร์ประกอบ ส่ ว นจั ด แสดงกลางแจ้ ง จุ ด ส� ำ คั ญ ที่ ส ะดุ ด ตา ทันทีเมือ่ ไปถึง คือเรือรบขนาดใหญ่ซงึ่ ตัง้ อยูร่ มิ อ่าว ชือ่ ว่า “เรือหลวงแม่กลอง” เรือรบประจ�ำการซึง่ มี ประวัตกิ ารใช้งานนานทีส่ ดุ คือ ๖๐ ปีของกองทัพเรือ และนานเป็นอันดับ ๒ ของโลก เป็นหนึง่ ในความ ยิง่ ใหญ่ของราชนาวีไทย ทีห่ ลังปลดประจ�ำการแล้ว ก็ยงั ท�ำหน้าทีเ่ ป็นห้องเรียนกลางแจ้งให้กบั ชนรุน่ หลัง โดยเปิ ด ให้ เ ข้ า ชมและส� ำ รวจได้ อ ย่ า งใกล้ ชิ ด ทุกซอกทุกมุมตัง้ แต่ชนั้ ๒ ไปจนถึงชัน้ ๕ ของล�ำเรือ เรือหลวงแม่กลอง เป็นเรือสลุปที่มีขีดความ สามารถในการรบบนผิวน�้ำ การปราบเรือด�ำน�้ำ และต่อสู้อากาศยาน เข้าประจ�ำการเมื่อวันที่ ๒๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๙ เมื่อยามรบได้ท�ำหน้าที่ ปกป้องอาณาจักรไทยในช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๒ เมือ่ ยามสงบจะเป็นเรือครูทใี่ ช้ฝกึ ของทหารเรือไทย และยังท�ำหน้าทีส่ ำ� คัญในการเป็นเรือพระทีน่ งั่ ส่งเสด็จ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร รัชกาลที่ ๘ และพระอนุชาธิราช จากท่าราชวรดิษฐ์ไปยังเรือซีแลนด์เดีย เกาะสีชัง เมือ่ ครัง้ เสด็จฯ กลับไปทรงศึกษาต่อทีเ่ มืองโลซานน์ ประเทศสวิ ต เซอร์ แ ลนด์ และเป็ น เรื อ พระที่ นั่ ง รั บ เสด็ จ พระบาทสมเด็ จ พระบรมชนกาธิ เ บศร มหาภู มิ พ ลอดุ ล ยเดชมหาราช บรมนาถบพิ ต ร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จนิวัตพระนคร อีกด้วย เมื่อเรือหลวงแม่กลองทรุดโทรมลง และต้อง ปลดประจ�ำการเมือ่ วันที่ ๒๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพล อดุ ล ยเดชมหาราช บรมนาถบพิ ต ร ทรงมี พระราชด�ำริวา่ “กองทัพเรือควรอนุรกั ษ์เรือรบเก่าไว้” เรือหลวงแม่กลองจึงยังคงตระหง่านและท�ำหน้าที่ เป็นครูแก่คนทั่วไปมาจนทุกวันนี้
NOVEMBER - DECEMBER 2019
36 | Cove r Jou rneY | Nava l Mus eum
พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ Naval Museum
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
37
ของใช้ส่วนพระองค์ในเรือพระที่นั่งมหาจักรี The personal belongings from the Maha Chakri Royal Yacht.
ส่วนจัดแสดงกลางแจ้ง An outdoor exhibition section
เมื่ อ แลกบั ต รผ่ า นเข้ า ชมที่ ห น้ า ประตู ท างเข้ า มองจากตรงนั้นเราจะเห็นเครื่องบินล�ำเก่าโบราณ จั ด แสดงอยู ่ ห น้ า อาคารพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ท หารเรื อ เป็นสิ่งแรก แต่ไม่ต้องลังเลใจว่ามาถูกที่หรือไม่ เพราะหากคุณตั้งใจจะมาชมพิพิธภัณฑ์ทหารเรือ คุณมาถูกแล้ว เครื่ อ งบิ น HU-๑๖B ที่ เ ห็ น อยู ่ ด ้ า นหน้ า เป็นเครื่องบินรุ่นแรกสมัยก่อตั้งกองบินทหารเรือ ที่สามารถขึ้น-ลงได้ทั้งบนบกและในน�้ำ ประจ�ำการ อยู ่ ใ นลานกลางแจ้ ง ที่ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ แ ห่ ง แรกของ กองทั พ เรื อ ซึ่ ง เปิ ด ให้ เ ข้ า ชมครั้ ง แรกเมื่ อ ปี พ.ศ. ๒๔๙๘ หลังจากที่มีการรวบรวมวัตถุและ ยุทโธปกรณ์ส�ำคัญที่ปลดประจ�ำการมาไว้ ในอาคาร ราชนาวิ ก สภา ก่ อ นจะย้ า ยไปจั ด แสดงที่ ป ้ อ ม พระจุลจอมเกล้า เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๐ ก่อนจะมี การก่อสร้างพิพิธภัณฑ์หลังนี้ขึ้นอย่างเป็นทางการ ที่ผืนดินฝั่งตรงข้ามโรงเรียนนายเรือ และใช้เป็น อาคารจัดแสดงเรื่องราวของกองทัพเรือมาตั้งแต่ ปี พ.ศ. ๒๕๑๕ จนปัจจุบัน พิพิธภัณฑ์แห่งนี้แบ่งส่วนจัดแสดงออกเป็น ๒ อาคาร อาคารแรกจั ด แสดงเครื่ อ งใช้ ข อง พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพร เขตอุ ด มศั ก ดิ์ องค์ บิ ด าของทหารเรื อ ไทย ประกอบด้ ว ยอาวุ ธ ประจ� ำ พระองค์ เครื่ อ งทรง ชุดทหารเรือ อุปกรณ์บนเรือหลวงพระร่วงที่เคย ทรงบั ญ ชาการ เมื่ อ กราบสั ก การะพระรู ป ของ ท่านแล้ว เราเดินต่อมายังอีกตัวอาคารซึ่งมีทางเดิน เชื่อมกัน NOVEMBER - DECEMBER 2019
38 | Cove r Jou rneY
ith a quick glance from the entrance, an ancient aircraft exhibited in front of the naval museum building is the reconfirmation that we had come to the right place.
W
HU-16 B is the first generation of aircrafts since the establishment of the Royal Thai Naval Air Division that could take off and land on both land and water. Decommissioned artilleries and weapons of great historical values were formerly gathered for an exhibition at the Royal Thai Naval Institute, which was opened to the public in 1955 and was, later, relocated and exhibited at Phra Chulachomklao Fort in 1957. Soon after the Naval Museum, the Royal Thai Navy’s first official museum, was built opposite the Royal Naval Academy, it has been exhibiting various aspects of the Royal Thai Navy since 1972. There are exhibition halls in two buildings. The first building displays the personal belonging of Admiral HRH Prince Abhakara Kiartivongse Krom Luang Chumphon Khet Udomsak, the Father of the Royal Thai Navy including his personal arms, naval uniforms and onboard equipment from HTMS Phra Ruang he once commanded. Here, visitors are recommended to pay respect to his photo before moving on to the next building.
ทุกชิ้นที่น�ำมาจัดแสดงยังสมบูรณ์ บ่งบอกว่าผ่านการเก็บรักษาไว้อย่างดี Every item have been carefully preserved in good conditions. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
39
เก๋งเรือหรือห้องโดยสารยามเสด็จฯ ไปประทับแรม The King’s private cabin on Suwannahera Royal Barge during an overnight stay in distant areas. NOVEMBER - DECEMBER 2019
40 | Cove r Jou rneY
ปื น เที่ ย งที่ ใ ช้ ยิ ง บอกเวลาสมั ย รั ช กาลที่ ๕ ไฟประภาคารแห่งแรกของประเทศไทยทีเ่ คยประจ�ำ อยู่ที่ป้อมพระจุลจอมเกล้า ตอร์ปิโดขนาดต่างๆ ที่ ใ ช้ ในเรื อ รบ จั ด แสดงอยู ่ ชั้ น ล่ า งของอาคาร ที่เปิดโล่ง รวมถึงเรือสุวรรณเหรา เรือพระที่นั่งศรี ทีใ่ ช้เป็นเรือพระประเทียบในกระบวนเรือพระราชพิธี สมัยรัชกาลที่ ๕ ซึง่ กรมศิลปากรมอบให้พพิ ธิ ภัณฑ์ ทหารเรือดูแลต่อ มีเก๋งหรือห้องโดยสารทีป่ ดิ มิดชิด เพื่ อ ความสะดวกในการเสด็ จ ฯ ไปประทั บ แรม ยังพื้นที่ห่างไกล เราเดินชมชั้นแรกอย่างไม่เร่งรีบ ก่อนจะขึ้น บั น ไดมายั ง ชั้ น ๒ ภาพแรกที่ เ รามองเห็ น คื อ กระบวนพยุ ห ยาตราชลมารค เรื อ ส� ำ คั ญ อย่ า ง เรือพระทีน่ งั่ สุพรรณหงส์ เรือพระทีน่ งั่ อนันตนาคราช เรือพระที่นั่งอเนกชาติภุชงค์ เรือพระที่นั่งนารายณ์ ทรงสุบรรณ จัดวางให้เราได้เข้าชมอย่างใกล้ชิด รวมไปถึงชุดแต่งกายของเจ้าพนักงานที่ท�ำหน้าที่ ในกระบวนเรือพระราชพิธี ที่มีรายละเอียดต่างกัน ตามต�ำแหน่ง ครุฑหัวเรือจ�ำหลักไม้ นกวายุภักษ์ แผงท้ า ยเรื อ พาลี รั้ ง ทวี ป ปรากฏร่ อ งรอยของ กาลเวลา แต่ ก็ เ รี ย กได้ ว ่ า ยั ง สมบู ร ณ์ ม าก เมื่อเทียบกับอายุที่มากกว่า ๑๐๐ ปี และยังมี เรือรบจ�ำลองชนิดต่างๆ ของกองทัพเรือ อุปกรณ์ เดินเรือ เช่น หัวประดาน�้ำ เข็มทิศ ตะเกียงเจ้าพายุ จัดแสดงเอาไว้ด้วย บนพื้ น ที่ ชั้ น ๓ เป็ น การแสดงนิ ท รรศการ เกีย่ วกับยุทธนาวีทสี่ ำ� คัญในอดีต ทัง้ วีรกรรมการรบ ของกองทัพเรือ อาทิ ยุทธนาวีเกาะช้าง การรบ ระหว่างไทย-ฝรั่งเศส ในวิกฤติการณ์ ร.ศ. ๑๑๒ การรบระหว่ า งไทยและกองทั พ คอมมิ ว นิ ส ต์ ในลาว ซึ่งเรียกว่า ยุทธนาวีดอนน้อย ไปจนถึง มหาเอเชียบูรพา สงครามเกาหลี ที่กองทัพเรือ ได้ร่วมรบอย่างกล้าหาญ ในปั จ จุ บั น ที่ บ ้ า นเมื อ งปราศจากการสู ้ ร บ เรายังได้รับรู้ว่ากองทัพเรือยังมีภารกิจที่ต้องคอย ปกปักรักษาความมั่นคงและปลอดภัยทางทะเลอยู่ ไม่เว้นวัน ทั้งภารกิจลาดตระเวน ภารกิจคุ้มกัน แท่ น ขุ ด เจาะน�้ ำ มั น และก๊ า ซธรรมชาติ ภารกิ จ คุม้ ครองเส้นทางขนส่งสินค้า และภารกิจปราบปราม โจรสลัด ซึ่งการใช้เวลาเดินชมพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ เพียงไม่นาน ได้ท�ำให้เราเรียนรู้และเข้าใจบทบาท กองทัพเรือมากขึ้นด้วย บนห้องจัดแสดงชั้น ๒ อาคาร ๒ จัดแสดง ทั้งเรือพระราชพิธีและเรือรบ Exhibition Halls on the second floor of Building Two demonstrate the Royal Barges and miniature warships. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
41
Next, the open space on the first floor of the second building showcases extra large exhibits such as cannons that were fired to tell time during the reign of King Rama V, Thailand’s first lighthouse once stationed at Phra Chulachomklao Fort and various sizes of torpedoes designed for warships. Built in King Rama V period, Suwannahera Royal Barge whose private cabin provided the king with convenience during an overnight stay in distant areas had also been placed under the Naval Museum’s care by the Fine Arts Department. On the second floor, we were greeted by the demonstration of the Royal Barge Procession including the four major barges, namely the Suphannahong, the Anantanakkharat, the Anekkachatphuchong and the Narai Song Suban. Visitors can learn more about the dress codes of the army attending the Royal Barge Procession, magnificent centuries-old Garuda figurehead, bird demon figurehead and rear panel of Phali Rang Thawip barge,
miniature warships of the naval fleet and marine instruments such as diving helmets, sea compasses and paraffin lanterns. The exhibition area on the third floor depicts the Royal Thai Navy’s significant naval battles such as Koh Chang Naval Battle, the naval engagement in Franco-Siamese crisis of 1893, the battle of Don Noi between the Thai Navy and the Communist Army in Laos, the Greater East Asia War and the Korean War. Nowadays, although the country is free from wars, the Royal Thai Navy carries on with its missions to protect maritime security and safety on a daily basis. Some of their tasks include patrolling and safeguarding oil and natural gas drilling rigs as well as protecting goods transportation routes or suppressing sea pirates. A quick tour around the Naval Museum and visitors will surely have a better understanding of its roles and responsibility.
เรือบินแห่งราชนาวี ที่ลานกลางแจ้ง An ancient aircraft of the Royal Thai Navy at an outdoor space พิพิธภัณฑ์ทหารเรือ
เลขที่ ๙๕ ถนนสุขุมวิท ต�ำบลปากน�้ำ อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ เปิดให้เข้าชมฟรีทุกวัน เวลา ๐๙.๐๐-๑๕.๓๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐ ๒๓๙๔ ๑๙๙๗
Naval Museum 95 Sukhumvit Road, Paknam Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Open daily with free admission from 09.00am - 03.30pm Phone: 0 2394 1997
NOVEMBER - DECEMBER 2019
42 | Cove r Jou rneY | Wat Bua R o i Mus eum
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
43
พิพิธภัณฑ์
วัดบัวโรย
Wat Bua Roi Museum
พิพธิ ภัณฑ์วดั บัวโรยแห่งนีต้ งั้ อยูใ่ นวัดบัวโรย ในเขตต�ำบล บางเสาธง อ�ำเภอบางเสาธง อาณาเขตของวัดบัวโรย ในสมัยก่อนเป็นพืน้ ทีช่ ายน�ำ้ เต็มไปด้วยเรือ่ งเล่ามากมาย ของวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชาวบ้าน โดยเฉพาะ เรื่ อ งของการบดยาสมุ น ไพรเพื่ อ กิ น กั น เองตามบ้ า น ซึ่งในยุคนั้นไม่มีหมอ หรือการที่เด็กๆ จะเรียนหนังสือ ก็ ต ้ อ งไปอาศั ย เรี ย นตามศาลาการเปรี ย ญของวั ด โดยมีพระสงฆ์เป็นครูผสู้ อน และการเดินทางมาวัดบัวโรย ซึ่งอยู่ในส่วนของชายน�้ำนั้น ท�ำให้ชาวบ้านในละแวกนี้ ที่ประกอบอาชีพประมง รวมถึงคนนอกพื้นที่ทั้งจากทาง ส�ำโรงหรือสุขสวัสดิ์ต้องพายเรือกันเข้ามา ด้วยเหตุผล ทั้ ง หมดนี้ เ องจึ ง ท� ำ ให้ ห มู ่ บ ้ า นในละแวกนี้ ผู ก พั น กั บ เรื่องราวของเรือโบราณ ข้าวของเครื่องใช้ต่างยุคสมัย และประวัติศาสตร์ทางพุทธศาสนาที่มาทั้งในรูปแบบ ของพระพุทธรูปและคัมภีร์เก่า ซึ่งถูกน�ำมาจัดแสดงไว้ ยังชั้น ๒ ของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ at Bua Roi Museum at Wat Bua Roi, Bang Sao Thong Subdistrict, Bang Sao Thong District is home to various tales of the past in terms of cultures, traditions and old ways of life. It portrays how the locals ground their own herbal medicine when no doctor was around, how young children took lessons to read and write from the monks at the Sermon Hall and how local fishermen and villagers from Samrong or Suksawat had to paddle their own boats to visit this waterfront temple. Its second floor exhibits the history of Buddhism in the form of ancient Buddha images and Buddhist scriptures.
W
Permitted by Phra Khru Wisut, the abbot of Wat Bua Roi, to visit the museum, we were able to witness a precious collection of historically significant items including the ancient Khmer script of Buddhist sermons, Phra Malai manuscript with artistic works from King Rama I period, Buddhist scripture cabinets, Thai lacquered and gilded cabinets and
NOVEMBER - DECEMBER 2019
44 | Cove r Jou rneY 120-year-old palm-leaves with Khmer script and gilded saddle. The Khmer script was first written with a pointed steel before rubber (instead of ink) was rubbed over the traces to create clearer black letters. Traditional herbal medicine recipes in Khmer language were also preserved in a locked display cabinet. Furthermore, the exhibition within the museum comprised of timeworn appliances and legacy donated by the locals ranging from sophisticated Italian and Scottish enamelware, traditional teak speedboats handcrafted according to the local wisdom to rice farming tools, cylindrical grain baskets with a wide mouth and hand-operated millstones for traditional dessert making. There was an interesting corner that demonstrated the traditional rice categorization and rice processing tools particularly millers and pounders. In the past, to prepare rice, paddy must be hand-pounded to separate the husks from the rice grains. Unquestionably, rice mortars and pestles such as Lhoi, Khrok Mue and Khrok Mong were commonly found in every farmer household.
ข้าวของเครื่องใช้ของคนในสมัยก่อนถูกรวบรวมน�ำมาไว้ในห้องจัดแสดงชั้นสองของวัด การเดินชมที่นี่ ให้อารมณ์ของการย้อนเวลากลับไปหาอดีต ancient appliances were gathered and displayed on the second floor of the temple. A walk here takes its visitors back in time.
เราได้เข้านมัสการพระครูวิสุทธิ์ ท่านเจ้าอาวาส วัดบัวโรย เพื่อขอเข้าเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ เพราะ การเข้าชมพิพิธภัณฑ์แห่งนี้นั้น ไม่ใช่ใครจะเดิน เข้าไปได้ง่ายๆ ประตูทางเข้าพิพิธภัณฑ์ถูกคล้อง กุญแจไว้อย่างแน่นหนา ใช้เวลาเปิดนานหลายนาที เนื่องจากข้าวของโบราณที่อยู่ภายในห้องจัดแสดง ทั้งหมดนั้นเป็นของล�้ำค่า รวมไว้ด้วยของส�ำคัญ จากหลายช่วงยุครัชกาล โดยเฉพาะคัมภีร์เทศน์ โบราณภาษาขอม หนังสือพระมาลัยทีป่ ระกอบด้วย ศิลปกรรมจากสีธรรมชาติในยุคสมัยรัชกาลที่ ๑ ตูพ้ ระไตรปิฎก ตูล้ งรักปิดทอง ใบลานเขียนภาษาขอม ปิดด้วยทองค�ำ ซึ่งสามารถสังเกตส่วนของทองค�ำ ได้จากสันของใบลาน และวิธีการเขียนตัวหนังสือ บนใบลานเองก็ ใช้วิธีเขียนด้วยเหล็กปลายแหลม จากนั้นจึงน�ำยางซึ่งใช้แทนน�้ำหมึก มารูดลงไป ให้ตรงกับรอยที่ปลายเหล็กได้ลากเป็นตัวอักษร ไว้ แ ล้ ว หมึ ก ก็ จ ะติ ด ลงไปในร่ อ งของตั ว อั ก ษร
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
The museum is an exciting discovery space for both Thai and foreigners who are passionate in historical studies, particularly the rare drawings in ancient Buddhist scriptures.
ภาษาขอมที่ใช้วิธีเขียนด้วยเหล็กปลายแหลม ส่วนสีด�ำที่เกิดขึ้นในร่องของตัวอักษรมาจากการใช้ยางแทนน�้ำหมึก The Khmer script written with a pointed steel whose black traces resulted from rubber coating instead of ink.
45
กลายเป็ น ตั ว หนั ง สื อ สี ด� ำ ให้ เ ห็ น ชั ด ขึ้ น มา โดยใบลานนี้อายุเก่าแก่กว่า ๑๒๐ ปี นอกจากนี้ ยั ง มี สู ต รต� ำ รายาโบราณรั ก ษาโรคที่ เ ขี ย นด้ ว ย ภาษาขอม ซึ่งถูกเก็บไว้ ในตู้จัดแสดงที่ปิดล็อก เป็นอย่างดี นอกจากคัมภีร์เทศน์และเอกสารโบราณแล้ว ข้ า วของที่ จั ด แสดงอยู ่ ใ นพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ แ ห่ ง นี้ ยั ง ประกอบด้ ว ยเครื่ อ งใช้ โ บราณทั้ ง ขนาดเล็ ก และใหญ่ ซึง่ ล้วนได้มาจากลูกหลานของคนในพืน้ ที่ ที่น�ำมรดกตกทอดจากบรรพบุรุษมาถวายให้กับ ทางวัดเพื่อเป็นผู้จัดเก็บ มีแม้กระทั่งถ้วย จาน ชาม จากอิตาลี และกระเบือ้ งเคลือบสกอตแลนด์ รวมถึง เรื อ เร็ ว โบราณไม้ สั ก ที่ ต ่ อ ขึ้ น เองจากภู มิ ป ั ญ ญา ชาวบ้านในสมัยก่อน อุปกรณ์ท�ำนา กระบุงเจ๊ก โม่หินท�ำขนม และที่น่าสนใจ คือมีมุมของการ แยกประเภทข้ า วโบราณเอาไว้ เ ป็ น หมวดหมู ่ โดยมี ชื่ อ ข้ า วประกอบ รวมไปถึ ง อุ ป กรณ์ ก าร แปรรูปข้าวด้วยวิธีการสีและการต�ำ ซึ่งในอดีตนั้น การจะน�ำข้าวมาบริโภคได้ ต้องน�ำข้าวเปลือกมาสี และต�ำเพื่อให้เปลือกข้าวหลุดออกมาจากเมล็ดข้าว เสียก่อน โดยการต�ำแต่ละครัง้ ก็ตำ� ได้ครัง้ ละไม่มาก ซึ่ ง เขาจะใช้ เ ปี ้ ย ดหรื อ ถั ง ในการตั ก ข้ า วเปลื อ ก ออกจากยุง้ ข้าวครัง้ ละหาบ แล้วจึงค่อยน�ำข้าวเปลือก ไปตากแดด โดยชาวไร่ชาวนาทุกบ้านในสมัยก่อน จะต้องมีอุปกรณ์ที่ใช้กะเทาะข้าวเปลือก เช่น โหลย ครกมือ หรือครกมอง หากถามว่าพิพิธภัณฑ์ฯ แห่งนี้เหมาะกับผู้ชม กลุ่มไหน คงต้องบอกว่าทุกกลุ่มทั้งที่เป็นคนไทย และชาวต่ า งชาติ ที่ ห ลงใหลในประวั ติ ศ าสตร์ โดยเฉพาะนักเรียน นักศึกษา ที่สนใจในศิลปะ ยุคโบราณ น่าจะตื่นเต้นกับภาพวาดในคัมภีร์เทศน์ ซึ่งไม่สามารถหาชมได้ที่ไหนแน่ๆ
พิพิธภัณฑ์วัดบัวโรย
เลขที่ ๖๖ หมู่ ๑๒ ต�ำบลบางเสาธง อ�ำเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๖๘๗๙ ๒๕๘๐ (กรุณาติดต่อเพื่อขอเข้าชมก่อน) Wat Bua Roi Museum 66 Moo 12, Bang Sao Thong Sub-District, Bang Sao Thong District, Samutprakan Phone: 08 6879 2580 (Please call prior to your visit.)
NOVEMBER - DECEMBER 2019
46 | Cover JourneY | Mon Folk Museum of Wat Khan Lat
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
47
พิพิธภัณฑ์ พื้นบ้านมอญ วัดคันลัด
Mon Folk Museum of Wat Khan Lat
ที่ไหนมีเสาหงส์ ที่นั่นคือวัดมอญ นั่นท�ำให้มีวัดจ�ำนวน ทัง้ หมด ๑๐ แห่ง ในอ�ำเภอพระประแดงทีม่ เี สาหงส์ตงั้ อยู่ ทางด้านหน้า รวมถึงวัดคันลัดแห่งนี้ด้วย ตรงปลายยอด ของเสาจะมีตัวหงส์ติดอยู่ เมื่อถึงช่วงเทศกาลสงกรานต์ ชาวมอญจะช่วยกันท�ำธงตะขาบเพื่อไปแขวนที่เสาหงส์ ส�ำหรับเป็นพุทธบูชา นอกจากนั้นวัดคันลัดยังเป็นที่ตั้ง ของพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านมอญ แหล่งเรียนรู้วิถีชีวิตของ คนมอญในเมืองนครเขื่อนขันธ์ ซึ่งอพยพเข้ามาอยู่ใน เขตพื้นที่นี้กันตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๒ แล้ว here there’s a swan pillar, there’s a Mon temple. Before the arrival of the Songkran festival, Mon villagers gather to complete the making of centipede flags to place them on swan pillars at 10 different temples in Phra Pradaeng District as offerings to Buddha. Wat Khan Lat, however, also houses a Mon folk museum, a learning source on Mon immigrants who settled down in Nakhon Khuean Khan during the reign of King Rama II.
W
This Mon folk museum has gathered numerous artifacts related to the history of Mon ethnics so Thai and foreign travelers can study on as well as to encourage the Mon locals to preserve their ancestors' cultures and traditions such as home merit making prior to Songkran Festival, centipede flag procession, Bodhi Tree Supporting and traditional wedding ceremony. The interesting feature of the museum is how these traditional clothes, archives, ancient Buddha images among many others are exhibited in locked
NOVEMBER - DECEMBER 2019
48 | Cove r Jou rneY
พิพธิ ภัณฑ์พนื้ บ้านมอญได้รวบรวมข้าวของเครือ่ งใช้ ที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ ประวั ติ ศ าสตร์ ช าติ พั น ธุ ์ ข องชาวมอญ เพื่ อ ให้ ทั้ ง ชาวไทยและชาวต่ า งชาติ ไ ด้ เ ข้ า มาเรี ย นรู ้ รวมไปถึงให้ชาวมอญได้ช่วยกันสืบทอดเจตนารมณ์ ของบรรพบุรุษ ทั้งเรื่องราวของประเพณี อย่างการ ท�ำบุญกลางบ้านก่อนวันสงกรานต์ การแห่หงส์ ธงตะขาบ การค�ำ้ ต้นโพธิ์ พิธกี ารแต่งงานแบบชาวมอญ โดยตัวอย่าง ของประเพณี อั น ดี ง ามเหล่ า นี้ ไ ด้ น� ำมาจั ด แสดงไว้ ใ น รูปแบบของเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย หนังสือจดหมายเหตุ พระพุ ท ธรู ป และความขลั ง ที่ เ หนื อ ชั้ น ขึ้ น ไปอี ก ของ สถานที่ แ ห่ ง นี้ คื อ ข้ า วของจ� ำ นวนมากถู ก เก็ บ ไว้ ใ น ตู ้ ก ระจกที่ ป ิ ด ตาย โดยคุ ณ ลุ ง วั ย เกษี ย ณซึ่ ง เป็ น คน เฝ้าสถานที่บอกกับเราว่า “คนก่อตั้งเสียชีวิตไปแล้ว วันทีแ่ กเสีย แกไม่ได้บอกใครไว้วา่ กุญแจทัง้ หมดอยูท่ ไี่ หน คนทีน่ เี่ ลยถือกันว่าให้กญ ุ แจตายไปพร้อมกับแก ตูก้ ระจก ที่เห็นอยู่ทั้งหมดนี้เลยไม่เคยถูกเปิด” ชนชาติมอญถือเป็นชนชาติทมี่ อี ารยธรรมชนชาติหนึง่ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเป็นชนชาติที่นับถือ ศาสนาพุทธอย่างเคร่งครัด ท�ำให้รูปแบบการด�ำเนินชีวิต ของพวกเขามักสัมพันธ์กับศาสนาพุทธ เช่น ประเพณี การสร้างพระพุทธรูป (เทอะอะโย่งจ๊าด) ซึ่งเป็นรูปแบบ ของงานบุญอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นตั้งแต่สมัยคนมอญอาศัย อยู ่ ใ นกรุ ง หงสาวดี กระทั่ ง อพยพเข้ า มาพึ่ ง พระบรม โพธิ ส มภารในประเทศไทย พวกเขาก็ น� ำ ประเพณี นี้ เข้ามาใช้ ในการด�ำเนินชีวิตด้วย โดยจุดประสงค์ของ การสร้ า งพระพุ ท ธรู ป ก็ เ พื่ อ อุ ทิ ศ ส่ ว นกุ ศ ลให้ ญ าติ ที่ เสี ย ชี วิ ต เลยท� ำ ให้ เ ราได้ เ ห็ น พระพุ ท ธรู ป ส่ ว นหนึ่ ง ถูกอัญเชิญมาประดิษฐานไว้ที่ชั้น ๒ ของพิพิธภัณฑ์ ขณะที่ อี ก ฟากของเรื อ นไม้ ชั้ น ๒ เป็ น เรื่ อ งราวของ สีสันลวดลายในแบบมอญ ผ่านเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
49
บนตัวหุ่นในตู้กระจก เช่น ชุดของหนุ่มสาวชาวมอญ ในงานบุญบวชนาค ซึ่งผู้หญิงจะต้องใส่เสื้อแขนกระบอก นุง่ ผ้าถุง และเกล้าผมมวยมีดอกไม้เสียบ โดยมากจะนิยม ใช้ดอกหมากกัน ในส่วนของพื้นที่จัดแสดงที่ต้องเรียกว่าเป็นความ พิ เ ศษและหาชมกั น ไม่ ไ ด้ ง ่ า ยๆ นอกเหนื อ ไปจาก เครื่องฝัดขาวและสีข้าวของชาวมอญในสมัยก่อนแล้ว ยังมี “เจ๊าะแนะ” ซึ่งเป็นที่ส�ำหรับวางศพและคลุมด้วยผ้า เพื่อรอน�ำไปเผาที่วัด โดยปกติเจ๊าะแนะจะต้องถูกเผา ตามศพไป แต่ที่พิพิธภัณฑ์มีเจ๊าะแนะหลังหนึ่งจัดแสดง เอาไว้ ซึง่ แต่เดิมเจ๊าะแนะหลังนีเ้ ป็นของผูส้ งู อายุชาวมอญ ท่ า นหนึ่ ง ซึ่ ง เสี ย ชี วิ ต ลงที่ บ ้ า นของตั ว เองด้ ว ยอายุ ๑๐๐ ปีเศษ และทางวัดได้ขออนุญาตจากญาติของ ผู้เสียชีวิตน�ำมาจัดเก็บไว้ ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้ glass cabinets as a retired uncle guard told us, “The founder passed away without mentioning where all the keys were kept, so these cabinets had never been opened since.” The Mons was regarded as one of the most civilized people in South East Asia and strict Buddhist practitioners, which explained how most of their lifestyle were Buddhism related. For instance, Buddha Image Building Tradition (or Ther-A-Yong-Jard), a long inherited meritmaking tradition in dedication to their late ancestors, introduced by the first generation of Mon immigrants from Hongsawadee City; hence, a number of buddha images installed on the second floor of the museum. The opposite side illustrates traditional Mon outfits in vibrant colors including popular blouses with long sleeves, sarong, and floral hair accessories for young women attending ordination ceremony. A corner of the exhibition demonstrates rare items exclusively found in ancient Mon community besides rice winnowers and rice millers. Joh-Nae refers to a bed for dead bodies covered with a piece of cloth usually cremated along with the body. Originally, the Joh-Nae at the museum belonged to a century-old Mon elder who passed away at his own home but the temple was permitted by his relatives to preserve it for future generations.
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านมอญ วัดคันลัด
เลขที่ ๔ หมู่ ๙ ต�ำบลทรงคนอง อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๙๒๑๐ ๗๖๗๖
Mon Folk Museum of Wat Khan Lat 4 Moo 9, Song Khanong Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Phone: 08 9210 7676
NOVEMBER - DECEMBER 2019
50 | Cove r Jou rneY | Ba a n Khun S amut C hi n Lo c al Mus eum
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
51
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น บ้านขุนสมุทรจีน
Baan Khun Samut Chin Local Museum
มองจากภายนอก ที่นี่เป็นเพียงบ้านไม้หลังเล็กๆ ที่คุณ อาจมองผ่ า นไปเลยด้ ว ยซ�้ ำ แต่ ห ากได้ ล องเดิ น ขึ้ น ไป บนตั ว บ้ า นจนก้ า วเข้ า ไปถึ ง ด้ า นในแล้ ว คุ ณ จะเปลี่ ย น ความคิด เพราะสิ่งที่เห็นทั้งหมดนั้นมันประเมินค่าไม่ได้ เพราะนี่คือประวัติศาสตร์ของการค้าระหว่างประเทศที่ ชาวบ้ า นในขุ น สมุ ท รจี น ร่ ว มกั น เก็ บ สะสมกั น คนละชิ้ น สองชิ้ น บางที ก็ สิ บ ชิ้ น และน� ำ มาเก็ บ รวมกั น ไว้ ที่ นี่ โดยทุ ก ตู ้ ก ระจกถู ก ล็ อ กไว้ อ ย่ า งแน่ น หนา และหากมี ใครติดต่อเข้ามาเพื่ออยากน�ำข้าวของออกไปจัดแสดง นอกสถานที่ คนในชุมชนก็มีกติการ่วมกันว่าจะต้องมีคน ในหมู่บ้านออกไปคอยดูแลควบคุมด้วยเพื่อไม่ให้ของหาย rom the outside, this is an often overlooked small wooden house but soon as you set foot inside, it is definitely something else. Inestimable treasure within are historical evidence of international trade gathered and preserved in tightly locked glass cabinets by the locals of Baan Khun Samut Chin Community. If anyone or organization wishes to exhibit them elsewhere, it is the community’s mutual agreement that a number of locals must tag along to look after these antiques and make sure no piece goes missing.
F
NOVEMBER - DECEMBER 2019
52
| Cove r Jou rneY
พิพธิ ภัณฑ์ทอ้ งถิน่ บ้านขุนสมุทรจีน เก็บรวบรวมถ้วย ชามลายคราม และวัตถุโบราณหลายอย่าง เช่น หีบโบราณ อุปกรณ์เล่นการพนัน ชิปแลกเงิน ขวดใส่ฝิ่น เครื่องมือ เครื่ อ งใช้ ข องชาวประมง เหรี ย ญเงิ น ตรา อุ ป กรณ์ ทองเหลื อ ง ฯลฯ ที่ ล ้ ว นแล้ ว แต่ ถู ก ค้ น พบในบริ เ วณ หมู่บ้านทั้งสิ้น โดยชิ้นแรกถูกพบเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๘ ซึ่งตอนที่พบก็มีอายุเก่าแก่กว่า ๒๐๐ ปีแล้ว เครื่องถ้วย ส่ ว นใหญ่ เ ป็ น ศิ ล ปะจี น สมั ย ราชวงศ์ ชิ ง ตอนปลาย เ มื่ อ เ ที ย บ ยุ ค ส มั ย กั บ ไ ท ย ก็ จ ะ ต ร ง กั บ รั ช ส มั ย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว แหล่งของ การค้ น พบข้ า วของโบราณเหล่ า นี้ คื อ ส่ ว นของแนว ชายฝั่งที่อยู่ด้านหน้าของพื้นที่ขุนสมุทรจีน โดยพื้นที่ บริ เ วณนี้ เ คยเป็ น เมื อ งท่ า เที ย บเรื อ สิ น ค้ า มาก่ อ น ส�ำหรับการแวะจอดเรือส�ำเภา ส่วนวิธีของการค้นพบ วัตถุโบราณนั้นก็ไม่ใช่การขุดพบแต่อย่างใด แต่เกิดจาก เหตุของการถูกกัดเซาะชายฝัง่ จนท�ำให้ผวิ ดินหน้าหมูบ่ า้ น หายหมด ชาวบ้านที่ออกไปเก็บหอยหรือจับปลาก็เลย มีโอกาสได้ค้นพบกับสิ่งของเหล่านี้เข้า และน�ำมาให้ ผู้ ใหญ่บ้านเป็นคนเก็บรักษาจนกลายเป็นพิพิธภัณฑ์ ว่าด้วยเรือ่ งของภาชนะโบราณแล้ว หลายคนอาจแยก ยุคสมัยไม่ออกและก็มกั สรุปด้วยค�ำว่า “ลายมันก็เหมือนๆ กั น หมด” ซึ่ ง เป็ น ความคิดที่ผิดอย่า งยิ่ง เพราะหาก คุณได้มีโอกาสศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร์จาก นักวิชาการแล้ว คุณจะตกใจกับที่มาของข้าวของเหล่านี้ ซึ่งล้วนสัมพันธ์กับฐานันดร เช่น จานลายมังกรสื่อถึง ผู้ ใช้ว่าจะต้องเป็นกษัตริย์ ชนชั้นสูงหรือขุนนาง ขณะที่ เครื่องถ้วยส่วนใหญ่ที่เก็บไว้ที่นี่เป็นชามลายก้านขด สลั บ กั บ ตั ว อั ก ษรจี น ที่ เ กิ ด จากการผสมกั น ของ ตัวอักษร ๒ ตัว อ่านว่า “ช่วงสี่” แปลว่า มงคลคู่ อันเป็น เครื่ อ งหมายของการแต่ ง งาน ขณะที่ ใ ต้ ช ามบางใบ ประกอบด้วยโลโก้ซงึ่ เป็นชือ่ ยีห่ อ้ จาน ชามของสมัยโบราณ ที่บันทึกไว้ข้างใต้จาน ชาม นั้นๆ เพื่อให้รู้ว่าจาน ชาม เหล่ า นั้ น เดิ น ทางมาจากเตาเผาแห่ ง ใด หรื อ อย่ า ง ตัวหีบโบราณเองก็เป็นหีบของคนจีนจริงๆ ที่เขาใช้ ใส่ เสือ้ ผ้าเพือ่ อพยพเข้ามาอยูใ่ นประเทศไทย ส่วนขวดเหล้า หลายใบซึ่งจัดแสดงไว้ ในตู้กระจกของพิพิธภัณฑ์นั้น ก็ มี ทั้ ง ที่ ม าจากฮอลแลนด์ ญี่ ปุ ่ น รวมไปถึ ง ยั ง มี วัตถุโบราณจากมอญและเวียดนามอีกด้วย
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
53 marks for imperial ranking, certain high ranking officials and noblemen. Most ceramics here, however, are decorated with Kankhot (a traditional Thai pattern of looping vine tendrils) or the word “Shuang Xi” in Chinese Calligraphy, which is a combination of two Chinese characters, meaning double joy, the symbol of happy marriage. Some bowls carry certain brand logos underneath to indicate their origin. At the museum, some traditional chests literally belonged to ancient Chinese immigrants in Thailand whereas liquor bottles displayed in glass cabinets traveled from Holland and Japan. Here, visitors can also find historical items from Mon and Vietnam.
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านขุนสมุทรจีน
เลขที่ ๖๗ หมู่ ๙ บ้านขุนสมุทรจีน ต�ำบลแหลมฟ้าผ่า อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ เปิดให้เข้าชมทุกวันโดยต้องติดต่อล่วงหน้า โทรศัพท์ ๐๙ ๖๑๙๒ ๒๙๐๑ Ban Khun Samut Chin Local Museum 67 Moo 9, Ban Khun Samut Chin, Laem Fa Pha Sub-District, Phra Samut Chedi, Samutprakan Opens daily upon prior arrangement Phone: 09 6192 2901
Ban Khun Samut Chin Local Museum houses a large collection of ancient blue-and-white ceramics and artifacts including treasure chests, gambling instruments, bottles of opium, local fishing equipment, ancient coins, brass materials. When the first piece was discovered in 1995, it was already 200 years old. Most ceramics are embedded with traditional Chinese art at the end of the Qing dynasty or during the reign of His Majesty King Chulachomklao. The area where these ancient items were discovered is the coastal line in front of Khun Samut Chin once served as a port city. Due to constant coastal erosion, antiques were discovered by local fishermen during their trip out into the sea instead of a usual excavation before being brought to the village chief for a proper preservation in a museum. People who are indifferent to history generally find the patterns on ancient ceramics all the same. According to scholar studies, each pattern was determined by the different ranks of nobility. Dragon features were exclusive NOVEMBER - DECEMBER 2019
54 | Cove r Jou rneY | Mo o 2 Ba n g Kor Bua Mu s eum
เครื่องทองเหลือง โอ่งมังกร ข้าวของเครื่องใช้ในครัว ทุกอย่างคงสภาพดีจากการดูแลของลุงแดง Brassworks, glazed water jar with dragon patterns and other kitchenware are preserved in a great condition by Uncle Daeng.
พิพิธภัณฑ์หมู่ ๒ บางกอบัว
Moo 2 Bang Kor Bua Museum พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
จะหาใครทีย่ กบ้านใหม่ทงั้ หลังเพือ่ ให้เป็นพิพธิ ภัณฑ์ จัดเก็บข้าวของสะสมส่วนตัว ท�ำตู้ท�ำชั้นจัดวาง อย่างดี แถมเปิดให้ทุกคนเข้ามาชมได้โดยไม่เสีย ค่าใช้จ่ายได้อย่าง “พิพิธภัณฑ์หมู่ ๒ บางกอบัว” แห่งนี้อีก ลุงแดง หรือ คุณวน ไกรสมโภช เดินเข้ามา ทักทายเมื่อเราย่างเท้าเข้าไปยังชั้นล่างของตัวบ้าน ซึ่ ง จั ด เก็ บ ข้ า วของเอาไว้ เ ป็ น หมวดหมู ่ ลุ ง แดง เป็นเจ้าของบ้าน และเป็นเจ้าของพิพธิ ภัณฑ์พนื้ บ้าน ที่พร้อมจะให้ข้อมูลกับเราเต็มที่เมื่อเราพูดคุยถึง ที่มาของข้าวของเครื่องใช้ดังกล่าว
55
พื้นครัวในอดีตจะตั้งอยู่ใต้ถุนบ้านบนพื้นดินแห้งแข็ง เพราะสมัยนั้นยังไม่มีกระเบื้องปูพื้น In the past, the kitchen was commonly located on the dry and hard ground at the lower basement as no flooring tile was avialble
t is a rare opportunity to find someone who would transform his own house into a museum with proper display cabinets for personal collectibles and open for public visit free of charge like “Moo 2 Bang Kor Bua Museum”.
I
ภาชนะที่ใช้กันในชีวิตประจ�ำวัน Everyday tablewares in earlier days.ไ
Uncle Daeng or Wana Kraisomphot, the homeowner and the host of this folk museum, kindly welcomed us soon as we arrived at the first floor of the house where his collectibles were neatly categorized before spoiling us with their backgrounds.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
56 | Cove r Jou rneY
โถลายคราม ถังข้าวสาร ถ้วย จานลายดอก เก็บเข้าตู้ไว้อย่างดี White and blue porcelains, rice storage and dishes with floral prints are beautifully displayed in glass cabinets.
A line of vintage containers for garlic and fermented bean curd by the wall was a simulation of a common kitchen area in traditional houses built with an elevated basement on hard and dry ground. Back when no refrigerator was available, nostalgic enameled pots hung on the wall were used to store quickly stirred pork or chicken in boiling water for later use. Other antiques in the same zone varied from mercury water bottles, Thai tiffin boxes, old-fashioned Bear brand milk cans to coconut harvesting boats which were crucial occupational tools for local farmers in Bang Kachao.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
ไหกระเทียม กระปุกเต้าหู้ยี้จ�ำนวนมาก วางเรียงราย อยู่ริมผนัง ตรงนั้นจ�ำลองเป็นครัวสมัยก่อนที่ชาวบ้าน จะปลูกบ้านใต้ถุนสูงแล้วปล่อยใต้ถุนให้เป็นครัวท�ำกิน พื้นเป็นดินที่แห้งจนแข็งเช่นเดียวกับสมัยที่กระเบื้องปู ยังไม่มี ข้างบนแขวนหม้ออวยซึ่งท�ำหน้าที่แทนตู้เย็น เพราะสมั ย ก่ อ นไม่ มี ตู ้ เ ย็ น ชาวบ้ า นจะถนอมอาหาร ด้วยการรวนหมูรวนไก่เก็บใส่หม้อเอาไว้ โซนนี้เรายัง ได้เห็นข้าวของเครื่องใช้ ในอดีต ที่มีทั้งกระติกน�้ำร้อน ปิน่ โตเถา กระป๋องนมตราหมี เรือเก็บมะพร้าว มีเครือ่ งมือ ท�ำสวนซึง่ เป็นอาชีพหลักของชาวบางกะเจ้าตัง้ แต่เก่าก่อน เมื่อขึ้นไปบนชั้น ๒ ของบ้าน ในตู้กระจกขนาดใหญ่ จั ด เก็ บ เหรี ย ญเงิ น ตั้ งแต่ ส มั ย ยั งใช้ เ งิ น พดด้วงในการ แลกเปลี่ยน ธนบัตรจ�ำลองตั้งแต่เงินกระดาษใบแรก ปี พ.ศ. ๒๓๙๖ ในสมัยรัชกาลที่ ๔ ทีน่ ำ� มาใช้แทนเงินพดด้วง ธนบัตรไทยสมัยรัชกาลที่ ๕ ไล่มาจนถึงธนบัตรใบสุดท้าย ของรัชกาลที่ ๙ รวมถึงธนบัตรในวาระพิเศษต่างๆ ทีห่ ายาก ก็มีอยู่ที่นี่ด้วย “เป็ น ของมรดกตกทอด บางอย่ า งก็ มี ค นให้ ม า เพราะเขาเก็บไว้ก็ไม่มีใครเห็น สู้เอามาใส่กรอบแล้ว ให้คนเห็น มันมีคา่ ขึน้ อีกเยอะ” ลุงแดงเล่าว่าข้าวของเหล่านี้ ตกทอดมาจากพ่อภรรยา คือ คุณตาทองใบ ทิมขัน ท่านเป็นครูสอนดนตรี ท�ำให้มีเครื่องดนตรีไทยวางโชว์ อยู่หลายชิ้น คุณตาทองใบเก็บ คุณลุงแดงเป็นคนรักษา และน�ำมาแบ่งปันให้เป็นความรู้กับคนที่สนใจเรื่องราว เหล่านี้ “เราท�ำเพราะใจรัก ถามว่าได้อะไรจากการท�ำสิ่งนี้ เวลาที่มีคนมาเที่ยว เราก็ได้คุยกับคนที่ชอบข้าวของ เรื่องราวเก่าๆ นี้เหมือนกัน ก็พอใจแล้ว” ท่ า มกลางข้ า วของใช้ จ� ำ พวกเครื่ อ งลายคราม เครื่องเงิน กล้องถ่ายรูป เตารีด ลูกคิด หนังสือเก่า ฯลฯ คือเรื่องราวในความทรงจ�ำที่แลกเปลี่ยนกัน หลายชิ้น เมื่ อ เห็ น แล้ ว ภาพในอดี ต สมั ย คุ ณ ตาคุ ณ ยายยั ง ใช้ ข้าวของเหล่านี้ก็ย้อนกลับมาอีกครั้ง
กระต่ายขูดมะพร้าวและหม้อดินเผาบนเตาฟืน Coconut graters and earthen cooking pots above the chacoal stoves.
57
On the second floor, huge glass cabinets displayed an evolution of Thai currency in different eras: Pod Duang (bullet coins), a duplication of the nation’s first paper money issued in 1853 during the reign of King Rama IV in replacement of Pod Duang, a series of banknotes issued during the reign of King Rama V to King Rama IX as well as rare commemorative banknotes. “Although some were inherited, some were given to me as their owners realized these items had better be framed and shown to others who see their values,” said Uncle Daeng as he explained that many Thai traditional instruments were a precious legacy from his wife’s father, Grandfather Thongbai Thimkhan, a music teacher. Uncle Daeng believed it was his duty to preserve and share them with interesred persons. “I did it out of love. If you ask what I’d gain from all these, I’d say the happiness from exchanging the simplest conversation with visitors with a mind alike.” Ancient items such as white and blue porcelain, silverware, cameras, irons, abacus and textbooks were embedded with countless reminiscences of when they were used by our forefathers.
พิพิธภัณฑ์หมู่ ๒ บางกอบัว
เลขที่ ๓๒/๔ หมู่ ๒ ซอยเพชรหึงษ์ ๕๗ ต�ำบลบางกอบัว อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดให้เข้าชม : วันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา ๑๐.๐๐-๑๖.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๘ ๐๖๘๔ ๒๘๕๓ Moo 2 Bang Kor Bua Museum
คนวัย ๕๐ ขึ้นไปจ�ำนวนไม่น้อยน่าจะมีความทรงจ�ำกับของใช้ประจ�ำบ้านเหล่านี้ Elders above 50 years old must have shared a memory with these types of everyday appliacnes.
32/4 Moo 2, Soi Phetchahueng 57, Bang Kor Bua Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Opens : on weekends and public holidays from 10.00am - 04.00pm Phone: 08 0684 2853
NOVEMBER - DECEMBER 2019
58 | Cove r Jou rneY | BAa n Ta ki ang
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
59
บ้านตะเกียง
BAan Takiang บ้านตะเกียง คือบ้านไม้โบราณกลางทุ่งในย่านบางพลี ที่ทางเข้าอาจจะหายากอยู่สักหน่อย แต่เมื่อดั้นด้นจน ไปถึงหน้าตัวบ้านแล้ว ผู้มาเยือนทุกคนเป็นต้องประทับใจ เพราะบ้านไม้ ๒ ชั้นของคุณลุงสุชิน พูลเกตุ อดีต อบต. ๒ สมัยแห่งนี้ เก็บรวบรวมไว้ดว้ ยตะเกียงและมอเตอร์วดิ น�ำ้ ของเรือ ที่สมัยก่อนวิถีชาวบ้านในละแวกนี้หากินกับการ ท�ำนาและการจับปลา ลุงสุชินเริ่มจากการสะสมตะเกียงด้วยเหตุผลของ ความชอบเมื่ อ ๔๐ ปี ที่ แ ล้ ว ครั้ ง ยั ง หนุ ่ ม ๆ พอถึ ง วันเสาร์-อาทิตย์ทไี ร ลุงสุชนิ จะนัง่ รถเข้าเมืองไปคลองถม เพื่ อ ส่ อ งหาตะเกี ย งรุ ่ น ต่ า งๆ แล้ ว น� ำ กลั บ มาสะสม เมื่อซื้อเยอะเข้า พ่อค้าในวงการของเก่าจะรู้จักลุงสุชิน เป็นอย่างดี พอมีตะเกียงรุ่นแปลกๆ มาก็จะเก็บไว้ ให้ ลุงสุชินก่อนเป็นคนแรก พ่อค้าบางรายถึงกับขนตะเกียง มาให้เลือกถึงบ้านเต็มกระบะรถ และก็มักจบลงด้วย การที่ลุงสุชินเหมาซื้อทั้งกระบะรถ แม้ว่าบางชิ้นจะซ�้ำ กับที่มีอยู่แล้วก็ตามที idden among Bang Phli field, Baan Takiang is a vintage two-storey wooden house where Uncle Suchin Phunket, a two-time former chief executive of Subdistrict Administrative Organization, reserves a large compilation of ancient lanterns and water pump motors of local fishing boats.
H
Out of personal preferences 40 years ago, Uncle Suchin would grab a ride to Khlong Thom in the city every weekend to search and bring home various lanterns to the point where antique vendors saved the rare and unique newcomers exclusively for him while some drove a truck load of lanterns to his house so he could freely pick his favorites but he usually ended up buying the whole load even if he already had similar pieces.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
60 | Cove r Jou rneY
และนั่ น ท� ำ ให้ บ ้ า นไม้ โ บราณ ๒ ชั้ น ของลุ ง สุ ชิ น เต็มไปด้วยตะเกียง ซึ่งมีทั้งตะเกียงที่ได้มาจากจังหวัด ต่างๆ ของประเทศไทย และตะเกียงที่ผลิตในประเทศ เยอรมนี ราคาของตะเกี ย งจ� ำ นวนมากที่ ซื้ อ มาแค่ สามสี่ร้อยบาท วันนี้ราคาพุ่งขึ้นไปถึงสองสามพันบาท ขณะที่บางชิ้นเป็นตะเกียงโป๊ะแก้วตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๕ ซื้อมาแค่หลักพัน ขณะที่ราคาในท้องตลาดวันนี้พุ่งพรวด ขึน้ ไปถึง ๗๐,๐๐๐ บาท ยังไม่นบั ตะเกียงจิว๋ อีกหลายดวง ที่เป็นของหายากมาก ซึ่งยิ่งเล็กก็ยิ่งแพง “ตะเกียงที่เห็นแขวนด�ำๆ นี่ ถ้าเอามาขัดเสียหน่อย ใช้วิกซอลจุ่มแปรงทาจะเงาวับ งานทองเหลืองทั้งนั้น แต่ฉันไม่ได้ขัด ปล่อยไว้แบบนี้ละ” ลุงสุชินซึ่งนั่งอยู่ กลางบ้าน ล้อมด้วยตะเกียงหลายพันดวง และมอเตอร์ วิดน�้ำเรือที่มีจ�ำนวนเยอะมากจนไม่สามารถนับจ�ำนวน ดวงได้บอกกับเรา ในส่วนของการสะสมมอเตอร์เรือนั้น เป็นเรื่องที่ ตามมาภายหลังจากการสะสมตะเกียง โดยเมือ่ ๑๐ ปีกอ่ น เป็นช่วงชีวิตที่ลุงสุชินสะสมตะเกียงจนหมดตลาดแล้ว ไม่ มี อ ะไรใหม่ ๆ ที่ ท� ำ ให้ ตื่ น เต้ น ได้ อี ก ประกอบกั บ ในช่วงเวลานัน้ ความเจริญเข้ามามาก ชาวบ้านในละแวกนี้ ขายที่ดินให้กับนักธุรกิจกันหมด อาชีพจับปลาก็ค่อยๆ หายไป สิ่งที่ชาวบ้านท�ำคือขนมอเตอร์เรือมาขายให้กับ ลุงสุชิน ลุงสุชินก็รับซื้อเอาไว้ตลอด จนกลายมาเป็น ของสะสมและของตกแต่งบ้านไปโดยปริยาย และไม่ใช่ แค่ด้านล่างของบ้านเท่านั้นที่ใช้เป็นพื้นที่เก็บตะเกียง และมอเตอร์เรือ หากแต่ทกุ ห้องของบ้านหลังนีร้ วมไปถึง กระทั่งห้องนอนก็ยังเป็นที่อยู่ของตะเกียงอีกด้วย เรือ่ งของลุงสุชนิ กับการเป็นนักสะสมตะเกียงทีพ่ ดู กัน ปากต่อปาก ได้เรียกคนหลายกลุ่มหลายประเภทให้ เข้ามาเยือนบ้านตะเกียงแห่งนี้ ไม่ว่าจะกลุ่มครอบครัว กลุ่มนักปั่นจักรยาน ที่การแวะเช็กอินที่บ้านตะเกียง ของลุ ง สุ ชิ น ถื อ เป็ น อี ก หนึ่ ง กิ จ กรรมที่ พ ลาดไม่ ไ ด้ และยังรวมไปถึงการที่มีเด็กรุ่นใหม่เดินเข้ามาหาถึงบ้าน เพื่ อ ขอซื้ อ ของในพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ที่ มี อ ยู ่ ทั้ ง หมดด้ ว ยการ แลกกั บ เงิ น จ� ำ นวนหลั ก ล้ า น แต่ ลุ ง สุ ชิ น ปฏิ เ สธ เพราะส� ำ หรั บ ลุ ง สุ ชิ น แล้ ว มั น ไม่ ใ ช่ เ รื่ อ งของเงิ น แต่เป็นเรื่องของความทรงจ�ำที่ขายต่อกันไม่ได้ เมื่อถามลุงสุชินว่าจนถึงวันนี้ที่ใช้เงินไปมากมาย มหาศาลกับการซื้อตะเกียงและมอเตอร์วิดน�้ำเพื่อน�ำมา สะสมจนกลายเป็นพิพิธภัณฑ์ขนาดย่อม โดยที่ไม่ยอม ขายของเหล่านี้ให้กับใครด้วยนั้น ท�ำเพื่ออะไร และท�ำไป แล้วได้อะไร ลุงสุชินกล่าวง่ายๆ สั้นๆ กับค�ำตอบเดิม ที่หนักแน่น “ก็ฉันชอบของฉัน”
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
61
NOVEMBER - DECEMBER 2019
62 | Cove r Jou rneY
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
63
As a result, his two-storey house is filled with lanterns from across the country and ones made in Germany. The lantern prices continue to rise over time. Some 300-400 baht lanterns are now worth 2,000-3,000 baht and glass kerosene lanterns from King Rama V period have soared from 1,000 baht to 70,000 baht, not to mention all the miniature lanterns that are even higher in price. “With a little polish, these dull looking lanterns will become shiny again. Afterall, they are all brassworks but I’ll just leave them as they are,” said Uncle Suchin sitting in the middle of the house surrounded by thousands of lanterns and countless water pump motors. 10 years after Uncle Suchin had collected most lanterns in the market that nothing new could excite him, he incidentally began his new water pump motor collection. As civilization crept into the area, lands were sold to entrepreneurs and fisheries faded from the community; therefore, a lot of local fishermen sold their boat motors to him and he always took them into his care that they became his collectibles and home decor items found in every corner of the house even in his bedroom. The story of Uncle Suchin as a lantern collector has attracted various groups of visitors to this lantern museum as a must check-in spot. Although he was offered millions of baht in an exchange of all collections in the museum, Uncle Suchin firmly denied because, to him, they are inestimably precious memories.
บ้านตะเกียง
เลขที่ ๑๙/๑ หมู่ ๒๒ ซอยทีด่ นิ ไทย ต�ำบลบางพลีใหญ่ อ�ำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๖๐๕๗ ๖๒๔๗ BAan Takiang 19/1 Moo 22 Soi Thee Din Thai, Bang Phli Yai Sub-District, Bang Phli District, Samutprakan Phone: 08 6057 6247
NOVEMBER - DECEMBER 2019
64 | Cove r Jou rneY | Sia mes e F ight i ng F i s h Gallery
พิพิธภัณฑ์ปลากัดไทย
Siamese Fighting Fish Gallery
การมีพิพิธภัณฑ์ของสิ่งใด ย่อมบ่งบอกว่าสิ่งนั้น ส�ำคัญ เมือ่ คุณได้เข้ามาเยือนพิพธิ ภัณฑ์ปลากัดไทย ที่การจัดแสดงนั้นไม่ได้มีอะไรซับซ้อน จะบอกว่า เหมื อ นเรามาเดิ น ชมตู ้ ป ลาก็ ยั ง ได้ แต่ ชี วิ ต ที่ เคลื่ อ นไหวอยู ่ ภ ายในตู ้ ป ลาเหล่ า นั้ น นั่ น แหละ คือสิ่งส�ำคัญ iamese Fighting Fish (Betta Splendens) has a long association with Thai society. In the past, Thai people used to raise them for gambling but, with the changing era, they have been raised in glass jars to illustrate their exquisite features and elegant movement before gaining their global recognition.
S
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
65
สีสันที่สวยสด กับความพลิ้วไหวของท่วงท่ายามว่ายน�้ำ คือความงามสง่าที่ท�ำให้ปลากัดเป็นที่นิยมเลี้ยงไปทั่วโลก The vibrant colors and elegant movement when swimming are reasons why Siamese Fighting Fish became popular across the world. NOVEMBER - DECEMBER 2019
66 | Cove r Jou rneY
เรือนไทยประยุกต์ที่จัดแสดงปลากัดและปลาน�้ำจืด ที่มีแหล่งก�ำเนิดจากแม่น�้ำเจ้าพระยา The modern Thai house that exhibits various Siamese Fightng Fishes and freshwater fishes with Chao Phraya River origins. Siamese Fighting Fish Gallery at Punntara Botanic Home was designed to harmonize with its natural surroundings and is the only gallery in Thailand with an emphasis on Siamese Fighting Fish. It showcases varied species of fighting fish from Thailand and around the world. Shortfin Betta are a short-finned species of Thai origin bred and developed over generations to specialize in fighting with more agile movement and brilliant colors. Veiltail Bettas come with an extended finnage length in dazzling colors creating an elegant wave when swimming, primarily developed by Thai breeders before being adopted overseas and becoming popular across the world. Beside the two famous species, the gallery also houses Crowntail Bettas whose long stunning tails with fringes look surprisingly like an emperor crown and Dumbo Bettas whose enormous fins and tails resemble elephant ears. Beyond the fascinating appearances, Siamese Fighting Fish Gallery provides its visitors with a better understanding, skills and techniques to start raising one of their own. On the basement level, Betta Clinic zone demonstrates natural treatments for sick Bettas of different species who were raised separately in a jar. There is also a live exhibition of Bettas and several other freshwater fishes from Chao Phraya River on the lower floor of a nearby modern Thai house. Amidst the botanical garden of Punntara Botanic Home, this ecotourism destination with one of the most tranquil live learning centers is definitely worth a visit.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
ปลากัดอยู่คู่กับสังคมไทยมาช้านาน ด้วยประวัติศาสตร์ และเอกลั ก ษณ์ เ ฉพาะที่ ส วยงาม สมั ย ก่ อ นนั้ น คนไทยนิ ย ม เลีย้ งปลากัดเพือ่ เล่นพนันกัดปลา แต่ปจั จุบนั เมือ่ สังคมเปลีย่ นไป ตามยุคสมัย ปลากัดถูกเลี้ยงอยู่ในขวดโหลเพื่อโชว์ลักษณะ ที่สวยงาม สีสันบนครีบ ลีลาท่าทางการเคลื่อนไหว กลายเป็น ความงามที่เป็นที่รู้จักกันไปทั่วโลก พิพิธภัณฑ์ปลากัดไทย ที่บ้านสวนปัญญ์ธารา สร้างไว้อย่าง กลมกลืนกับสภาพแวดล้อมและเข้าถึงง่าย เป็นพิพิธภัณฑ์ ปลากัดหนึ่งเดียวในไทยที่ให้ความส�ำคัญกับปลาสายพันธุ์นี้ ที่ไม่เพียงแต่มีเรื่องราวของปลากัดไทย แต่ยังเปิดกว้างไปถึง ปลากัดสายพันธุต์ า่ งๆ ทัง้ ในไทยและทัว่ โลก อาทิ ปลากัดลูกหม้อ ปลากัดไทยครีบสั้นที่พัฒนามาจากการเพาะเลี้ยงและคัดพันธุ์ มาหลายชั่ ว อายุ เ พื่ อ การกั ด ต่ อ สู ้ โ ดยเฉพาะ สี สั น สวยงาม ปราดเปรียว ปลากัดจีนทีล่ กั ษณะครีบยาว เวลาว่ายน�ำ้ จะส่ายพลิว้ สวยงาม สีสันฉูดฉาย พันธุ์นี้พัฒนามาจากปลากัดลูกหม้อ จนได้ สี ใ หม่ ๆ ที่ ส วยงามโดยนั ก เพาะเลี้ ย งปลากั ด ชาวไทย จนมีการน�ำไปเลี้ยงในต่างประเทศ และเป็นที่นิยมแพร่หลาย ไปทั่วโลก นอกจากปลากัด ๒ สายพันธุ์ที่เป็นที่รู้จักกันดี เรายัง ได้เห็นความงามแปลกตาของปลากัดหางมงกุฎ ที่ก้านครีบ จะยาวโผล่ออกไปจากปลายหางดูเหมือนนาม และจัดเรียง สม�่ำเสมอราวมงกุฎจักรพรรดิ หรือปลากัดหูช้าง ที่ครีบคล้ายหู ขนาดใหญ่ ที่เกิดจากการน�ำปลากลายพันธุ์มาผสมพันธุ์กัน นอกจากเห็นความสวยงามของปลากัดกันแล้ว เรายังได้ รูจ้ กั ชีวติ ของปลามากขึน้ และได้ความรูม้ ากพอหากคิดจะเริม่ ต้น เลี้ยงปลากัดด้วยตัวเอง ทั้งยังมีคลินิกปลากัด ที่เราได้เห็น การรักษาด้วยวิธีธรรมชาติ ซึ่งอยู่ใต้ถุนบ้านรักรู้ท่ามกลาง โหลปลากั ด ที่ แ ยกเลี้ ย งเดี่ ย วหลายสายพั น ธุ ์ ที่ น อกจาก บ้านหลังนี้แล้ว ส่วนจัดแสดงยังมีอยู่ที่ชั้นล่างของเรือนไทย ประยุกต์อีกหลังหนึ่ง โดยจะมีทั้งปลากัดและปลาน�้ำจืดที่มี แหล่งก�ำเนิดจากแม่น�้ำเจ้าพระยาจัดแสดงอยู่ ด้วยอยู่ท่ามกลางสวนในบ้านสวนปัญญ์ธารา ที่นี่จึงเป็น แหล่ ง ท่ อ งเที่ ย วเชิ ง นิ เ วศในรู ป แบบศู น ย์ ก ารเรี ย นรู ้ ที่ มี ชี วิ ต ในบรรยากาศที่รื่นรมย์ที่สุดอีกแห่งหนึ่ง
67
บรรยากาศร่มรื่นของพิพิธภัณฑ์ กับการจัดแสดงที่เข้าถึงง่าย ท�ำให้ที่นี่เป็นทั้งแหล่งเรียนรู้และที่พักผ่อนหย่อนใจในคราวเดียวกัน The peaceful atmosphere at the gallery with comprehensible display makes this place a wonderful space for learning and recreational activities.
พิพิธภัณฑ์ปลากัดไทย
เลขที่ ๑๘ หมู่ ๓ ซอยเพชรหึงษ์ ๓๓ ต�ำบลบางกะเจ้า อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดให้เข้าชม : ทุกวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา ๑๐.๐๐-๑๗.๐๐ นาฬิกา Siamese Fighting Fish Gallery 18 Moo 3, Soi Phetchahueng 33, Bang Kachao Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Opens : on every weekend and public holidays from 10.00am - 05.00pm NOVEMBER - DECEMBER 2019
68 | Ar t Tales
ส�ำโรง ส�ำราญใจ วัดบางหัวเสือ วัดเก่าแก่ตั้งแต่ สมัยรัชกาลที่ ๒ มีเอกลักษณ์ อุโบสถที่ท�ำด้วยเซรามิกทั้งหลัง ไม่เหมือนใคร
นั่ง BTS มาต่อสองแถว สายส�ำโรง-บางหัวเสือ ตลาดริมน�้ำวัดบางหัวเสือ มีทั้งของกินของฝากมากมาย โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ที่ท�ำมาจากต้นจาก ต้นไม้ท้องถิน่ ในย่านนี้
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
69
ศาลเจ้าพ่อเสือ ตั้งอยู่ภายในบริเวณ ศาลเจ้าพ่อทัพ
องค์หลวงปู่ทวด ประดิษฐาน อยู่ด้านหลัง ศาลเจ้าพ่อทัพ
ศาลเจ้าพ่อทัพ อันศักดิ์สิทธิ์ และเป็นที่ศรัทธา ของชาวบ้าน ว่ากันว่าเมือ่ กว่า ๑๐๐ ปี ชาวเรือพบ องค์เจ้าพ่อทัพ ลอยน�้ำมา
นั่งเรือถีบ เที่ยวตามคลอง
Lucky Home Samrong สินค้ามือสอง จากญี่ปุ่น NOVEMBER - DECEMBER 2019
70
| Ge tti n g A rou nd | 1 Day 3 Vi b es
๑ วัน ๓ บรรยากาศ เที่ยวเพลินได้แม้ไม่มีรถส่วนตัว
1 Day 3 Vibes :
A fun trip even without a personal car ตลาดริมน�้ำ ที่วัด บางหัวเสือตอนเช้าวัน หยุด คึ กคัก ด้ ว ยเสี ย งของลู ก ค้ า และแม่ ค ้ า ที่ เ จื้ อ ยแจ้ ว ซื้ อ ขาย บ้างก็คยุ กระเซ้าเย้าแหย่กนั บ้างก็ถามไถ่สารทุกข์สกุ ดิบ บางคนทีเ่ ป็นคนนอกชุมชนก็เข้ามาเยือนตลาดในรูปแบบ นักท่องเที่ยว ที่เลือกเอาตลาดน�้ำวัดบางหัวเสือแห่งนี้ เป็นที่เปลี่ยนอารมณ์ในวันหยุด การเดิ น ทางเที่ ย วสมุ ท รปราการครั้ ง นี้ ข องเรา เปลีย่ นไปจากเดิม ตรงทีเ่ ราเลือกการเดินทางอย่างอิสระ ทิ้งรถส่วนตัวเอาไว้ ในเมือง แล้วนั่งรถไฟฟ้าสายส�ำโรงสมุทรปราการ นั่งรถโดยสารสีฟ้าซึ่งเป็นรถสองแถว วิง่ จากส�ำโรง-บางหัวเสือ จากจุดขึน้ บริเวณใกล้กบั สถานี รถไฟฟ้าส�ำโรง นั่งจนสุดสาย ใช้เงินไปเพียง ๘ บาท ก็มาถึงวัดบางหัวเสือที่มีตลาดตั้งอยู่ริมคลองสายเล็กๆ ince early in the morning, the riverfront market at Wat Bang Hua Suea becomes vibrant as vendors and customers exchange a conversation as a tease, a bargain or a simple catch-up. Non-locals visit the market as their colorful weekend destination.
S
Our recent trip to Samutprakan was slightly more carefree than usual. We chose to leave our cars back in the city, took a SamrongSamutprakan BTS skytrain and hopped on a blue local minibus (Samrong-Bang Hua Suea line) from nearby Samrong BTS station which only cost us eight baht before a safe arrival at Wat Bang Hua Suea where a market was next to a small canal.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
71
ผลิตภัณฑ์ท�ำมือของชาวบ้านบางหัวเสือ Handicrafts by the locals of Bang Hua Suea
NOVEMBER - DECEMBER 2019
72
| Ge tti n g A rou nd
วัดบางหัวเสือ เป็นวัดเก่าแก่ที่สร้างขึ้นตั้งแต่สมัย รัชกาลที่ ๒ เดิมชื่อวัด “บางศีศะเสือ” ในความหมายว่า “บางศีรษะเสือ” จนถึงรัชกาลที่ ๔ ก็ได้มีการสังคายนา เปลี่ยนชื่อเสียใหม่ให้สอดคล้องกับภาษา สระ วรรณยุกต์ เป็ น วั ด “บางหั ว เสื อ ” มาจนถึ ง ปั จ จุ บั น ภายในวั ด มี พ ระพุ ท ธรู ป โบราณซึ่ ง เป็ น ที่ เ คารพสั ก การะของคน ในชุ มชน และสิ่ ง หนึ่ ง ที่เ ป็นเอกลัก ษณ์ ไม่เ หมือ นใคร คืออุโบสถที่ท�ำด้วยเซรามิกทั้งหลังอย่างวิจิตร ตลาดริ ม น�้ ำ วั ด บางหั ว เสื อ ตั้ ง อยู ่ ริ ม คลองสายเล็ ก เปิดมาได้เกือบสิบปีแล้ว เป็นตลาดที่ชาวบ้านในละแวกนี้ น�ำผลิตภัณฑ์ อาหารจานเดียวกินง่าย ไปจนถึงอาหาร ท้องถิ่นมาจ�ำหน่าย เช่น ผลิตภัณฑ์จากต้นจาก แปรรูป มาเป็นขนมจาก ลูกจากลอยแก้ว ห่อหมกใบยอ น�ำ้ ตาลสด ที่เจ้าของเป็นคนเคี่ยวและหยอดเองวางขายอยู่บนใบตอง มดก�ำลังไต่เพลิน ยืนยันได้ถึงความไม่มีสารเคมีเจือปน หลายคนเลือกทีน่ งั่ เหมาะเจาะริมคลองแล้วเอร็ดอร่อย กับอาหารตรงหน้า บ้างลงไปขี่เรือถีบรูปสัตว์สีสันสดใส ล่องไปตามคลอง ใครทีอ่ ยากผจญภัยหน่อย ทีน่ มี่ จี กั รยาน ให้เช่าขี่ชมชุมชน สายหน่อยตลาดของกินเริ่มวาย คนซื้อ ก็ บางตาลง เราเดิ นออกมาหน้า วัดเพื่อ นั่ง รถโดยสาร สายเดิมกลับเข้ามาในเมือง จุดจอดรถอยูไ่ ม่ไกลอิมพีเรียล ส�ำโรง ห้างสรรพสินค้าเก่าแก่ที่ยังเป็นแหล่งช้อปปิง ของคนละแวกนี้ เดิ น ลั ด เลาะเข้ า ซอย ผ่ า นตลาดสดซึ่ ง อยู ่ ใ กล้ ๆ กับห้างฯ ออกมาถึงถนนทางรถไฟสายเก่าปากน�้ำ จะเห็น ศาลเจ้ า พ่ อ ทั พ อยู ่ ต รงปากทางพอดี ศาลเจ้ า พ่ อ ทั พ นี้ เป็ น ศาลเจ้ า จี น ริ ม คลองส� ำ โรง ที่ ไ ด้ รั บ ความศรั ท ธา จากชาวบ้านเป็นอันมาก มีชาวบ้านแวะเวียนมาสักการะ ในทุกวัน โดยเฉพาะชาวบ้านที่ต้องการเข้ามาแก้ปีชง ขจัดเคราะห์ มีค�ำบอกเล่ากันมาว่าประมาณกว่า ๑๐๐ ปีมาแล้ว ชาวเรื อ ที่ สั ญ จรในคลองส� ำ โรงได้ พ บองค์ เ จ้ า พ่ อ ทั พ ลอยน�้ ำ มา จึ ง ได้ อั ญ เชิ ญ ขึ้ น ฝั ่ ง และสร้ า งศาลไว้ เ ป็ น ทีป่ ระทับ เพือ่ ปกป้องคุม้ ภัยให้กบั ชาวบ้าน ภายในบริเวณ ศาลเจ้าพ่อทัพมีหลวงปู่ทวด พระเกจิอาจารย์องค์ส�ำคัญ สมั ย กรุ ง ศรี อ ยุ ธ ยาประดิ ษ ฐานเด่ น อยู ่ ท างด้ า นหลั ง ทุกคนทีม่ าสักการะเจ้าพ่อทัพก็จะเข้ามากราบหลวงปูท่ วด เพื่อความเป็นสิริมงคลทุกครั้งไป
ไหว้พระ ล่องคลอง ช้อปปิง แล้วกินอาหารอร่อยริมน�้ำ Worship the Buddha images, cruise down the canal, shop and enjoy delicacies by the water. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
73
มุมหนึ่งในศาลเจ้าพ่อทัพ Different corners at Chao Phor Thap Shrine Wat Bang Hua Suea is an ancient temple constructed during the reign of King Rama II. It was originally named “Bang Si Sa Suea” as in the tiger head subdistrict until King Rama IV ordered to revise and correct its irregular spelling with proper Thai consonants, vowels and tonation marks to “Bang Hua Suea”. Its ancient Buddha images are deeply respected by the community and its unique Ubosot gracefully decorated with ceramics. Talat Rim Nam Wat Bang Hua Suea is a decade-old riverfront market where locals gather to sell a mixed variety of food including one-dish delicacies and processed local produces such as Khanom Jak (grilled sweet with shredded coconut meat wrapped in Nipa Palm leaves), Luk Jak Loi Kaew (Nipa Palm fruits in syrup served with crushed ice), Hor Mok Bai Yor (Thai steamed fish curry with noni leaves) or fresh made natural Palm sugar. Visitors were comfortably enjoying their food by the canal, cruising on a colorful animal paddle boat or renting a bike for a more adventurous community tour. As the sun went up, the food market started to wind down. We headed back to the city on the same minibus line and took off at a parking space not far from Imperial Samrong Department Store, an old shopping center of the neighborhood. NOVEMBER - DECEMBER 2019
74
| Ge tti n g A rou nd
หลวงปู่ทวดเหนือคลองส�ำโรง Luang Pu Thuat above Samrong Canal
ก่อนกลับเราขอแวะที่โกดังสินค้าญี่ปุ่น อีกสักหน่อย เพราะเดินจากศาลเจ้าพ่อทัพ ไม่ เ กิ น ๑๐ นาที ก็ ถึ ง โกดั ง ขนาดใหญ่ ชื่อ Lucky Home ที่เจ้าของเป็นคนญี่ปุ่น น�ำเอาสินค้าญี่ปุ่นที่เป็นของเก่า ของมือสอง มาจ� ำ หน่ า ย ทั้ ง เฟอร์ นิ เ จอร์ ของสะสม อย่างกล้อง เลนส์ ถ้วย ชาม อุปกรณ์กีฬา ของเด็ ก เล่ น ละลานตาจนอดใจไม่ ไ หว ใครชอบใจสินค้าประเภทนี้ เห็นทีจะไม่ได้ กลับบ้านมือเปล่า
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
Walking through small alleys, a nearby fresh market and off to Old Paknam Railway Road, we were immediately greeted by Chao Phor Thap Shrine. This Chinese shrine next to Samrong Canal is highly respected and visited by the locals on a daily basis, especially those who wish to have their bad luck reversed in a Kae Chong ritual. According to the legend, 100 years ago, a group of boatmen found a floating statue of Chao Phor Thap while sailing down Samrong Canal, invited him onshore and built a shrine for a proper installation to protect the locals from harm. Inside the shrine,
there is also a simulated image of Luang Pu Thuat, a remarkable Buddhist guru monk of Ayutthaya period, in the back. Everyone who visits to worship Chao Phor Thap always pays a dear respect to Luang Pu Thuat for a maximum blessing. A 10-minute walk from Chao Phor Thap Shrine led us to Lucky Home, an enormous Japanese secondhand warehouse with a large collection of home furniture, vintage cameras and lens, tableware, sports equipment and toys from Japan. We could not imagine how anyone could possibly return home empty-handed.
75
ตลาดริมน�้ำวัดบางหัวเสือ
เลขที่ ๑ หมู่ ๘ ต�ำบลบางหัวเสือ อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการ : วันเสาร์-อาทิตย์ เวลา ๐๘.๐๐-๑๕.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๘ ๖๕๖๓ ๑๘๒๓ Wat Bang Hua Suea Riverfront Market 1 Moo 8, Bang Hua Suea Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Opens on weekends from 08.00am - 03.00pm Phone: 08 6563 1823
ศาลเจ้าพ่อทัพ
ถนนทางรถไฟสายเก่าปากน�้ำ ต�ำบลส�ำโรงกลาง อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดทุกวัน เวลา ๐๗.๐๐-๑๙.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๘ ๑๔๓๔ ๑๗๕๓ Chao Phor Thap Shrine Old Paknam Railway Road, Samrong Klang Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Opens daily from 07.00am - 07.00pm Phone: 08 1434 1753
Lucky Home Samrong โกดังสินค้าญี่ปุ่น
เลขที่ ๓๙๙/๔๖๔-๔๖๗ หมู่ ๘ ถนนทางรถไฟสายเก่าปากน�้ำ ต�ำบลส�ำโรงกลาง อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการ : วันอังคาร-อาทิตย์ เวลา ๑๐.๐๐-๑๙.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๘ ๙๐๐๐ ๖๙๐๐ Lucky Home Samrong Japanese Warehouse
399/464-467 Moo 8. Old Paknam Railway Road, Samrong Klang Sub-District, Phra Pradaeng, Samutprakan Opens: Tuesday-Sunday from 10.00am-07.00pm Phone: 08 9000 6900
ถ้าชอบของเก่าจะสนุกกับข้าวของมือสองที่นี่ Vintage fan’s favorite place to explore second-hand products. NOVEMBER - DECEMBER 2019
76
| Solo Trav eler | K hu n Sa mut C hi n
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
77
เอ้อระเหยลอยชายไปกับความเชื่อที่
ขุนสมุทรจีน Drifting with the flow of beliefs in
Khun Samut Chin การไปเทีย่ วทีใ่ ดทีห่ นึง่ เพือ่ รูจ้ กั พืน้ ทีห่ รือชุมชนนัน้ จริงๆ ต้องเริม่ จากการ เข้าหาคนพื้นที่ เพราะมันจะท�ำให้เราเที่ยวได้แบบเจาะลึกกว่า สนุกกว่า ได้ข้อมูลเยอะกว่า มันไม่ใช่การไปเที่ยวแบบเดินตามแผนที่ของไกด์บุ๊ก แต่ เ ป็ น การเที่ ย วแบบที่ เ ราออกแบบเองได้ ว ่ า จะเริ่ ม ต้ น คล� ำ แผนที่ ด้วยการพุง่ ตัวไปหาใคร เทีย่ วคนเดียวในฉบับนีเ้ ราเลยตีสนิทผูใ้ หญ่บา้ น จนได้ความรูเ้ พิม่ ขึน้ มากมายเกีย่ วกับขุนสมุทรจีนทัง้ ในอดีตและปัจจุบนั or a more flavorful journey to a local area or community, one should start by talking to the locals and design one’s own trip instead of following tourist maps in the guidebook. In this issue, Solo Traveler befriended the village chief for a more insightful past and present of Khun Samut Chin.
F
NOVEMBER - DECEMBER 2019
78
| Solo Trav eler
หากย้ อ นไปสมั ย อดี ต การเดิ น ทางมาท่ อ งเที่ ย ว ขุนสมุทรจีนในสมัยแรกๆ นั้น แทบไม่มีคนไทยมาเที่ยว เลยด้ ว ยซ�้ ำ แต่ จ ะเป็ น กลุ ่ ม ชาวต่ า งชาติ ที่ ชื่ น ชอบ การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์เสียมากกว่า โดยขุนสมุทรจีน เป็นชุมชนโบราณของคนไทยเชื้อสายจีนที่บรรพบุรุษ ได้ อ พยพเข้ า มาอยู ่ ใ นประเทศไทยตั้ ง แต่ ส มั ย อยุ ธ ยา ทว่าคนไทยเชื้อสายจีนที่อยู่ในบริเวณนี้จะมีเอกลักษณ์ ที่ไม่เหมือนใคร เพราะโดยทั่วไปแล้ว คนจีนส่วนใหญ่ เวลาอพยพย้ายถิ่นฐานก็มักจะมาจากเหตุผลด้วยเรื่อง ของการท�ำมาค้าขายเพื่อจะเจริญเติบโตไปเป็นเจ้าของ ห้างหุน้ ส่วนหรือเถ้าแก่ ขณะทีค่ นจีนซึง่ อพยพเข้ามาอาศัย อยูใ่ นบริเวณนี้ ซึง่ เรียกกันว่า “จีนกลุม่ ชายฝัง่ ” เป็นเพียง คนจีนกลุ่มเดียวที่ท�ำการประมง และสีผิวของผู้คนใน ชุ ม ชนนี้ ก็ อ อกโทนคล�้ ำ กว่ า ที่ อื่ น เพราะต้ อ งท� ำ งาน กลางแดด “เมื่อก่อนตอนเด็กๆ เวลาหยุดเรียนช่วงตรุษจีนที ผมจะโดนเพื่อนล้อประจ�ำ เพื่อนพูดกับผมว่านี่แกเป็นจีน ประสาอะไรเนี่ย ท�ำไมตัวด�ำปี๋เลย” คุณวิษณุ เข่งสมุทร ผู้ ใหญ่บา้ น เล่าให้เราฟังถึงฉากหนึง่ ของช่วงชีวติ เมือ่ สมัย วัยเด็ก ตามด้วยเสียงหัวเราะ ด้วยความเจริญของโลกที่หมุนไป ยุคสมัยเปลี่ยน รวมไปถึงธรรมชาติที่ถูกท�ำลายมากขึ้น สภาพแวดล้อม ของขุนสมุทรจีนเองก็เปลี่ยนไปจากเมื่อหลายสิบปีก่อน เช่นกัน แต่ความโชคดีของพื้นที่บริเวณนี้ คือชาวบ้าน เกาะกลุ่มกันเหนียวแน่นช่วยกันปลูกป่าชายเลนและดูแล ระบบนิเวศเป็นอย่างดี จนถึงวันนีช้ าวบ้านร่วมกันปลูกป่า ชายเลนมา ๑๐๐ กว่าไร่แล้ว ซึง่ ในช่วงแรกของโครงการนัน้ เป็นเงินส่วนตัวของครอบครัวผู้ ใหญ่วิษณุเอง ต่อมาจึง ค่อยเกิดเป็นกองทุนและมีการบริจาคเข้ามาจากหน่วยงาน ภาคเอกชนและกลุม่ นักศึกษา อันต่อยอดน�ำมาสูแ่ ผนการ จัดการในเรือ่ งของการท่องเทีย่ วในปัจจุบนั ทีท่ กุ การจอง ห้องพักของโฮมสเตย์ชุมชนขุนสมุทรจีนซึ่งประกอบด้วย ที่พักจ�ำนวน ๔ แห่ง จะมีการหักเงิน ๕๐ บาท เพื่อน�ำเข้า กองทุน ขณะเดียวกันผลกระทบจากการถูกกัดเซาะชายฝั่ง ก็ท�ำให้ปริมาณบ้านเรือนและประชากรที่นี่เหลือน้อยลง กว่าแต่ก่อนมาก รวมไปถึงส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและ ประเพณีที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ก็หายตามไป แต่สิ่งหนึ่ง ที่ ไ ม่ เ คยหายไปไหนคื อ เรื่ อ งของความเชื่ อ ที่ อ ยู ่ คู ่ กั บ ศาลเจ้า การมาเที่ยวคนเดียวของเราครั้งนี้ จึงถือโอกาส มาเยือน “ศาลเจ้าพ่อหนุ่มน้อยลอยชาย” ซึ่งตั้งอยู่ใน หมู่ ๙ ของขุนสมุทรจีนกัน ซึ่งแค่เพียงได้ฟังชื่อแล้ว ก็ รู ้ สึ ก ถึ ง ค� ำ ว่ า น่ า เอ็ น ดู จนยิ่ ง ได้ รู ้ ที่ ม าที่ ไ ปที่ ท� ำ ให้ ศาลเจ้ า พ่ อ แห่ ง นี้ ท าผนั ง และได้ รั บ การสร้ า งผลงาน จิ ต รกรรมตามก� ำ แพงของศาลเจ้ า พ่ อ ด้ ว ยสี จี๊ ด จ๊ า ด ยิ่งเหมาะกับการเป็นจุดเช็กอินส�ำหรับนักท่องเที่ยวหรือ ผู้อ่านที่ชอบศิลปะและความร่วมสมัย พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
79 In former times, Khun Samut Chin was more popular among foreign travelers as an ecotourism destination and a home to an ancient Thai-Chinese community since the Ayuttahya period. Unlike the majority of Chinese who migrated for a more prosperous business opportunity overseas, the Thai-Chinese community in Khun Samut Chin was known as “the Shoreline Chinese” and the only group of Chinese fishermen with darker skin tone due to chronic sun exposure while working. “When I was a child, during Chinese New Year, I was always teased by friends asking what sort of Chinese I was to have such dark skin tone,” Wissanu Khengsamut, the village chief, told us with a giggle. Despite an ever-growing civilization, many natural environments have been affected and destroyed over the past decades. However, Khun Samut Chin is a bit more blessed as local villagers have united and actively grown hundreds rais of mangrove forest and conserved the ecosystems. In the beginning, the project was solely financed by Village Chief Wissanu and his family before a proper fund was established to welcome support from private sectors and university students. At the present, every booking at all four Khun Samut Chin Community Homestays, 50 baht is deducted to the central fund.
มี ต� ำ นานเล่ า ถึ ง การค้ น พบองค์ เ จ้ า พ่ อ ไท้ จื้ อ เอี้ ย ที่ ป ระทั บ อยู ่ ด ้ า นในของศาลเจ้ า พ่ อ ซึ่ ง เป็ น ปางนาจา และถือเป็นลูกศิษย์ของเจ้าแม่กวนอิมว่า ในสมัยอดีตนั้น ขณะทีช่ าวประมงนายหนึง่ ก�ำลังออกเรือจับปลาอยู่ รูปปัน้ ของเจ้าพ่อลอยน�้ำเข้ามาที่เรือของเขา ชาวประมงผู้นั้น พยายามจะขยับเรือหนี ท้ายทีส่ ดุ รูปปัน้ นัน้ ก็ยงั ลอยทวนน�ำ้ กลับมาที่เรือชาวประมงคนนั้นอีก ชาวประมงจึงตัดสินใจ น�ำรูปปั้นกลับมาที่บ้าน จนพอตกดึก เจ้าพ่อไท้จื้อเอี้ย ก็มาเข้าฝันว่าขอให้ตงั้ ศาลให้ ชาวประมงเลยชวนชาวบ้าน มาช่วยกันตัง้ ศาลตามทีเ่ จ้าพ่อบอกไว้ ในฝัน ซึง่ สิง่ ทีเ่ กิดขึน้ ภายหลังจากการตั้งศาล คือชาวประมงผู้นั้นมีชีวิตที่ดีขึ้น อย่ า งผิ ด หู ผิ ด ตา จนกลายเป็ น เรื่ อ งที่ น� ำ ไปเล่ า กั น ปากต่อปาก เกิดเป็นความศรัทธา โดยการก่อสร้างใน สมัยแรกๆ เป็นเพียงศาลไม้ ใบจากขนาดย่อม ต่อมา ถูกขยับที่ทางเพื่อหนีการกัดเซาะชายฝั่งเข้ามาเรื่อยๆ ศาลเจ้าพ่อจึงค่อยๆ ถูกปรับเปลี่ยนไปตามสภาพพื้นที่ และตามก�ำลังทรัพย์จากแรงศรัทธาของคนในหมู่บ้าน โดยศาลเจ้ า พ่ อ สี ส ดหลั ง ปั จ จุ บั น สร้ า งด้ ว ยปู น และ เพนต์ลายจีนทั้งหลังด้วยช่างฝีมือชาวกาญจนบุรี ถือเป็น หลังที่ ๗ แล้ว NOVEMBER - DECEMBER 2019
80 | Solo Trav eler
Although coastal erosion led to a considerably less amount of populations and the loss of precious cultures and traditions, the beliefs that accompany a local shrine endure. Therefore, Solo Traveler took the opportunity to visit Chao Phor Num Noi Loi Chai Shrine (Thai for young deity who drifted with the flow) inside Moo 9 or Khun Samut Chin. Together with its adorable name, its background, vibrant paintings and decorations make the shrine a brilliant check-in spot for tourists or fans of contemporary art. There is a legend regarding the discovery of Chao Phor Thai Chue Ea in a simulated image of Na Cha (Thai for Nezha), the young deity and a disciple of Kuan Yin Goddess. It is believed that when a local fisherman was sailing out, the image kept floating to his boat. Although he tried to escape, the image kept drifting upstream and back to his boat so he decided to bring it back home. That night, Chao Phor Tai Chue Ea presented in his dream asking him to build a shrine, which he did accordingly. Surprisingly, his life became dramatically improved ever since; hence, as the news traveled, the faith grew stronger. After many relocations due to coastal corrosion, a small shrine thatched with Nipa Palm leaves has gradually evolved into the current cement shrine decorated with vibrant Chinese paintings by Kanchanaburi artists, which is the seventh shrine. Village Chief Wissanu revealed that the sacred shrine was limited to the fishermen and the locals but after the area was opened to tourism, more visitors started to drop by to pay their respect, take a few check-in photos or make a vow mostly about being recruited by a certain university or organization. Once their wishes came true, they redeemed their vow by offering small figurines of soldiers or nurses. Local villagers, on the other hand, generally prefer to offer toys to the young god and whenever the shrine is packed with these toys, Village Chief and the locals will deliver them to young children in border provinces and watershed forests. For photography lovers, Chao Phor Num Noi Loi Chai Shrine is best visited on January 6-7 of every year during their annual worshipping festival. Visitors will be able to observe a large set of traditional Chinese offerings and Chinese Opera.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
องค์เจ้าพ่อไท้จื้อเอี้ยในศาลเจ้า ที่มีความเชื่อกันว่าลอยน�้ำมา ในขณะที่ชาวประมงก�ำลังออกหาปลา According to the legend, the simulated image of Chao Phor Tai Chue Ea inside the shrine were found by local fishermen as they sailed out for fishing.
81
ของถวายและของแก้บนยอดฮิตคือเหล่าของเล่นพลาสติก Popular offerings are plastic toys.
ความน่ารักของศาลเจ้าพ่อแห่งนี้นอกเหนือ ไปจากชื่อของตัวศาลเองแล้ว คือข้าวของที่ผู้คน น�ำมาสักการะส่วนใหญ่จะเป็นของเล่นพลาสติก ผู ้ ใหญ่ วิ ษ ณุ เ ล่ า ว่ า แรกเริ่ ม เดิ ม ที คนที่ รู ้ จั ก ศาลเจ้า พ่อแห่งนี้จ ะมี แ ต่ เฉพาะกลุ ่ม ชาวประมง และคนในพื้นที่เท่านั้น จนพอมีการท่องเที่ยวเข้ามา ก็เ ริ่มมีคนต่า งถิ่นเข้ า มาบู ช า มาถ่ า ยรู ป เช็ กอิ น มาบนบานศาลกล่ า ว ซึ่ ง ส่ ว นใหญ่ จ ะบนเรื่ อ ง ของการสอบบรรจุ เ ข้ า ท� ำ งานและการสอบเข้ า มหาวิท ยาลัย เมื่อ สิ่ งที่ ข อไว้ เ กิ ด เป็ น จริ งขึ้ น มา พวกเขาก็จะน�ำพวกรูปปั้นทหาร ต�ำรวจ พยาบาล
มาวางบู ช าเจ้ า พ่ อ และด้ ว ยลั ก ษณะขององค์ เจ้าพ่อนั้นมีความเป็นเด็ก ชาวบ้านบางรายก็จะน�ำ ของเล่นมาถวาย เวลาของเล่นเต็มศาล ผู้ ใหญ่ กั บ ชาวบ้ า นก็ จ ะช่ ว ยกั น น� ำ ไปแจกให้ กั บ เด็ ก ๆ ตามชายขอบประเทศบ้าง เด็กที่ป่าต้นน�้ำบ้าง ถ้ า ถามว่ า ศาลเจ้ า พ่ อ หนุ ่ ม น้ อ ยลอยชาย น่ามาเที่ยวที่สุดช่วงไหน ก็ต้องบอกว่าหากคุณเป็น ช่างภาพหรือรักการถ่ายรูป แนะน�ำให้มาในวันที่ ๖ และ ๗ มกราคมของทุกปี เพราะเขาจะมีงานไหว้ ประจ�ำปี มีเครื่องเซ่นไหว้ของชาวจีนแบบชุดใหญ่ จัดวางถวายไว้ ทั้งยังมีงิ้วเล่นให้ดูด้วย
ศาลเจ้าพ่อหนุ่มน้อยลอยชาย
บ้านขุนสมุทรจีน หมู่ ๙ ต�ำบลแหลมฟ้าผ่า อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ Chao Phor Num Noi Loi Chi Shrine Ban Khun Samut Chin, Moo 9, Laem Fa Pha Sub-District, Phra Samut Chedi District, Samutprakan
NOVEMBER - DECEMBER 2019
82
Green Trip Nature Attractions | Going Green
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
83
แมกไม้และผืนน�้ำในซอยเทศบาลบางปู ๗๒ ถนนสุขุมวิท ต�ำบลท้ายบ้าน อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ A scene of trees and water in Soi Thetsaban Bangpu 72, Sukhumvit Road, Thai Baan Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan
NOVEMBER - DECEMBER 2019
84 | Natur e Att ractions | Unc le Add ’s Mi xed Farmi ng
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
85
เดินชิลล์ ชิมเพลิน เติมความรู้ที่
“ไร่นาสวนผสม สวนลุงแอ้ด” A Chill-Out Walk, Fun Tasting with Valuable Lessons at
“Uncle Add’s Mixed Farming”
ลุงแอ้ด หรือ สุธรี ์ แป้นสมบูรณ์ คือเจ้าของบ้านทีเ่ ปิดสวนต้อนรับ นักท่องเทีย่ วและผูส้ นใจศาสตร์เศรษฐกิจพอเพียง ทีส่ นใจเรียนรู้ ตามแนวพระราชด�ำริ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ ๙ ในการท�ำเกษตรแบบผสมผสาน ให้รายได้หมุนเวียนตลอดทั้งปี โดยไม่ต้องออกจากบ้านไปท�ำงานที่ไหน ncle Add or Suthee Paensombun opens his house to warmly welcome travelers and people who are interested in the philosophy of Sufficiency Economy under the Royal Initiative of His Majesty the Late King Bhumibol Adulyadej (King Rama IX) particularly in integrated agriculture that generates adequate circulating income throughout the year without having to work elsewhere.
U
The 17-rai (27,200 Sqm) farm area from the entrance is a large plot of mulberry and Spring Bitter Cucumber whose fruits can either be enjoyed fresh or processed. Next, the residential area is surrounded by herbs, vegetables and large fermenters containing fine nutritious food for plants from fermented food waste and fresh garbage. The farm offers free homemade organic fertilizer and pest control hormones in an exchange of fresh garbage.
ผลมะม่วงหาวมะนาวโห่ก�ำลังสุกปลั่งได้ที่ ผลไม้รสเปรี้ยวจี๊ดนี้มีสรรพคุณทางยาอยู่ไม่น้อย Beautifully ripe Carissa carandas is known for its medicinal properties. NOVEMBER - DECEMBER 2019
86 | Natur e Att ractions
ในพืน้ ที่ ๑๗ ไร่ ด้านหน้าตัง้ แต่บริเวณทางเข้าสวน คือ กลุม่ ต้นหม่อนและฟักข้าว ทีน่ ำ� มาซึง่ ผลผลิตทัง้ แบบกินสด และแปรรูปเป็นอาหารและผลิตภัณฑ์ ถัดมา คือบ้านพัก ทีร่ ายล้อมไปด้วยพืชผักสมุนไพรให้เก็บกินเก็บใช้ มีถงั หมัก ขนาดใหญ่ ที่ ภ ายในคื อ อาหารพื ช ชั้ น ดี จ ากการหมั ก เศษอาหารและขยะสด เพื่อท�ำเป็นปุ๋ยชีวภาพและฮอร์โมน ก�ำจัดศัตรูพืชที่พร้อมแจกจ่ายเพียงมีเศษขยะสดมาแลก ศาลาริมน�้ำ คือห้องเรียนนอกหลักสูตรที่เราใช้ขอ ความรู้จากลุงแอ้ดในวันนี้ มันตั้งอยู่ริมสระน�้ำซึ่งต่อเชื่อม กับคลองไส้ ไก่ ที่ผันน�้ำเข้ามาจากคลองสายหลักของ หมูบ่ า้ นอีกที “เมือ่ ก่อนเราท�ำนา แต่พอสนามบินสุวรรณภูมิ เปิด เราก็คดิ ว่าท�ำนาอย่างเดียวไม่ได้แล้ว ต้องปรับเปลีย่ น เป็นไร่นาสวนผสมเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว” เป็ น การมองการณ์ ไ กลของลุ ง แอ้ ด เพราะสวนนี้ ยังอยู่ใกล้กับตลาดคลองสวน ๑๐๐ ปี ที่นี่จึงเป็นจุดแวะ ของคนที่ ส นใจการท่ อ งเที่ ย วเชิ ง เกษตร และผลผลิ ต ในสวนก็สามารถน�ำไปขายที่ตลาดได้ แต่ก็ไปไม่ถึงตลาด เสียทีเพราะว่า “หมดเสียก่อนที่สวนนี่แหละ” ลุงแอ้ดเล่า พลางหัวเราะ ก่อนจะกลายเป็นเกษตรกรเต็มตัว ลุงแอ้ดท�ำงาน รับเงินเดือนมาก่อน และขยันทัง้ ท�ำงานพิเศษ งานนอกเวลา งานขายตรง แต่เมื่อบวกลบดูแล้ว รายได้ ในอดีตยังไม่เท่า กับตอนนี้ “ตอนนี้ เ ราอยู ่ กั บ บ้ า นก็ มี ค นเอาเงิ น มาให้ เ ราถึ ง ที่ มาซื้อต้นไม้ ซื้อของฝาก ชมสวน มาศึกษาเรื่องการท�ำ เกษตรว่าท�ำยังไง ตอนนี้เรามีมัลเบอร์รีอยู่ ๕ แปลง ราว ๓๐ สายพันธุ์ ให้ผลเวียนกันไปแต่ละแปลงทั้งปี มาที่ ส วนก็ จ ะได้ ทั้ ง เก็ บ ผลสดเอง มี น�้ ำ มั ล เบอร์ รี มัลเบอร์รหี ยี ไม่มสี ว่ นไหนเหลือทิง้ กล้วยเรามีกว่า ๒๐๐ กอ ใช้ประโยชน์ได้ทั้งต้นตั้งแต่โคนยันยอด มีเสาวรส มะม่วง มะพร้าว ฯลฯ เราปลูกข้าวแบบปลอดสาร เป็นทฤษฎี เกษตรแม่นย�ำ ดูชนิดของศัตรูพชื แล้วให้แมลงในธรรมชาติ จัดการกันเอง คุณเห็นปลาในสระนี้ไหม” ลุงแอ้ดชี้ชวน ให้ดู “ปลาพวกนี้ผมไม่ต้องลงทุนเลย เพราะคลองไส้ไก่ ของเรามันเชื่อมกับคลองหลักของหมู่บ้าน หน้าน�้ำเยอะ ปลาจากคลองจะว่ายเข้ามาในคลองไส้ ไก่ พอข้างนอก น�้ ำ แห้ ง ปลาก็ จ ะยั ง อยู ่ ใ นสวนเรา เราจั บ มาขายหรื อ แปรรูปก็ได้ เป็นการเพิ่มมูลค่าได้อีก” ลุงแอ้ดก�ำลังเตรียมการท�ำแปลงต้นหม่อนให้เป็นซุ้มอุโมงค์ อีกหน่อยใบแตกจนคลุมหนา ตรงนี้จะสวยมาก Uncle Add was building an arched tunnel of mulberry trees which will become very beautiful once they are fully covered with leaves. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
87 The waterfront gazebo where we discovered off-curricular knowledge from Uncle Add was right on the edge of a pond connected to Khlong Sai Kai diverging water from the main canal of the village. “Back then, we only grew rice but after Suvarnabhumi Airport was open for service, we realized a golden opportunity in mixed farming to welcome tourists.” Together with Uncle Add’s superb vision and its close location to Khlong Suan 100 Year Market, this farm is an attractive destination for agro-tourism although his produce have never actually made it to the market because they are always sold out at the farm. Before becoming a full-time farmer, Uncle Add was a salary man and a devoted part-timer and direct salesperson for extra income. However, the total amount of his past income cannot match the amount he is currently making. “Nowadays, I just stay home and people would come offering me money by buying trees and souvenirs, enjoying a farm tour or a farming lesson. At the moment, I have 5 mulberry plots of 30 different species producing fruits at different seasons; hence, fresh mulberries, homemade mulberry juice and chewy and tasty mulberry are available throughout the year. Besides 200 clusters of banana trees which are absolutely useful from its trunk
สวนกล้วย พืชที่ใช้ประโยชน์ได้ทั้งต้น A farm of banana, a truly versatile plants.
จากมุมสูงเห็นบ่อเลี้ยงปลาที่ผันน�้ำและปลามาจากคลองสายหลักของหมู่บ้าน ไม่มีอะไรที่ต้องใช้เงินซื้อ A higher perspective of fish ponds with free diverged water and fish from the main canal of the village.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
88 | Natur e Att ractions
ปุ๋ยที่ท�ำเอง ไว้เป็นอาหารของพืชผักในสวน Homemade fertilizer to be used as a nutritious food for plants in farm.
กว่ า จะเล่ า ให้ เ ห็ น ภาพจนดู เ หมื อ นเป็ น เรื่ อ งง่ า ย ได้แบบนี้ ลุงแอ้ดผ่านการศึกษาและทดลองด้วยตัวเอง อย่างมานะ แล้วน�ำข้อมูลเหล่านั้นมาพัฒนาสวนตัวเอง ที่ปรับเปลี่ยนมาท�ำเป็นไร่นาสวนผสมตั้งแต่ปี ๒๕๕๘ “โอกาสเหมือนไอติม ถ้าไม่กินก็ละลาย” เขาเอ่ย ค�ำคม และบอกว่าที่ผ่านมาเขาตักตวงโอกาสมาเป็น ความรู้อยู่เสมอ แม้ผลผลิตของไร่จะไม่ได้มากมาย เท่ากับการท�ำเกษตรแบบอุตสาหกรรม แต่เมือ่ ลดต้นทุน ที่ต้องเสียไปจากการซื้อเคมีมาดูแล ช่องว่างของก�ำไร ก็เยอะขึน้ กว่าเสียด้วยซ�ำ ้ “เราเอานวัตกรรมมาใช้ หน้าฝน ไม่ต้องรดน�้ำ หน้าแล้งเรามีน�้ำจากบ่อที่รด ๓ เวลา ด้วยสปริงเกลอร์ น�้ำในบ่อไม่เคยแห้ง” คนที่มาเที่ยวถึงสวน นอกจากจะได้ความรู้เรื่อง การท�ำเกษตร การท�ำปุย๋ ท�ำสารชีวพันธุเ์ พือ่ น�ำกลับไปใช้ ดูแลต้นไม้ตวั เอง ยังได้ทำ� กิจกรรมเก็บมัลเบอร์รี่ ถ่ายรูป ที่มีจุดเช็กอินเป็นทุ่งนา “สโลแกนของที่นี่ คือ เที่ยวฟรี กินฟรี เซลฟี่ฟรี มีของฝาก” ลุงแอ้ดฝากค�ำเชิญชวน และบอกกับเราว่า ถ้ามาสักเดือนธันวาคม จะมีผลผลิตเยอะกว่าทีม่ าวันนีอ้ กี ส่วนจะมีอะไรบ้าง สามารถติดตามได้ที่ เฟซบุ๊ก สุธีร์ แป้นสมบูรณ์ โดยตรงได้เลย พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
89
ห้องเรียนรู้ใต้หลังคามุงจาก A learning space under a Nipa-Palm Thatched roof. to its tips, our rice and fruits including passion fruit, mango, coconut are organically grown. According to Precision Agricultural Theory, pest populations here are controlled by using their natural enemies. You see these fish in this pond right here?” Uncle Add asked, “I didn’t have to invest a single baht because our Khlong Sai Kai is connected to the main canal of the village. During rainy seasons, fish from the main canal swim into Khlong Sai Kai and automatically stay in our farm even after the water level outside gets low. We can catch them for sales or process them into food for added value.” Incredibly simple as it may sound, Uncle Add literally went through countless studies and self-experimentations before applying those precious lessons into his mixed farming transformation since 2015. “Opportunities are like ice-cream. If you don’t eat it, it just melts,” he explained how he
would always seek out opportunities and learn from it. He admitted that although the current produces were making less money than industrial agriculture, he grew more profits opting out harmful chemical investment and mentioned, “With innovation, our plants need no watering during rainy seasons but are properly watered three times a day via irrigation sprinklers with water from the pond on dry seasons.” Visitors will not only learn more about the farming, the making of organic fertilizer or pest control hormones to take care of their plants back at home but also enjoy picking fresh mulberries and taking photos with natural farm settings. “Our slogan here is free tour, free tasting, free selfie and free souvenirs,” Uncle Add said as he suggested us to revisit in December when the farm would be more fruitful. For more information, please follow him on facebook facebook “สุธีร์ แป้นสมบูรณ์”.
ไร่นาสวนผสมสวนลุงแอ้ด เลขที่ ๗/๑ หมู่ ๔ ต�ำบลคลองสวน อ�ำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๖๘๓๔ ๓๑๙๙ (ติดต่อนัดวันก่อนเข้าชมสวน)
Uncle Add'S Mixed Farming 7/1 Moo 4, Khlong Suan Sub-District, Bang Bo District, Samutprakan Phone: 08 6834 3199 (Please contact to make an appointment before visiting.)
NOVEMBER - DECEMBER 2019
90 | Goi n g Green | A Green Di a lo g ue on T he Ta b le
บ่ายวันหนึ่งเราพาเพื่อนต่างชาติแวะเข้าไปท�ำกิจกรรม ที่ศูนย์เรียนรู้บ้านบางกระสอบ ซึ่งนอกจากกิจกรรม ดีๆ แล้ว เรายังได้รว่ มโต๊ะอาหารแบบบ้านๆ ของครอบครัว ผู้ใหญ่ตา หรือ คุณดวงใจ ฉายายนต์ ซึ่งนอกจาก ไข่ เ จี ย วใบปรงที่ ใ ช้ ใ บจากต้ น ปรงที่ อ ยู ่ ห น้ า บ้ า นของ ผู้ใหญ่แล้ว ยังมีแกงส้มพริกสดจานเด็ดที่บ้านนี้เขาปรุง ไม่เหมือนใคร กินคู่กับข้าวสวยร้อนๆ ที่ยกเสิร์ฟคู่มากับ อาหารโบราณอย่ า งพริ ก เกลื อ อั น มี ส ่ ว นผสมของ มะพร้าวคั่ว พร้อมด้วยแก้วเครื่องดื่มที่บรรจงวางลง บนใบของต้นองุ่นทะเลซึ่งน�ำมาเป็นที่รองแก้ว พร้อมกับ บทสนทนาทีเ่ ต็มไปด้วยเรือ่ งราวในความสัมพันธ์ระหว่าง มนุษย์กับสิ่งแวดล้อมและวัตถุดิบธรรมชาติที่อยู่รอบตัว ซึ่งหากวันหนึ่งโลกไม่เหลืออะไรเลย แต่คุณมีต้นจาก คุณจะเป็นผู้รอด ! n one fine afternoon, we took our foreigner friends to Ban Bang Krasop Learning Center to engage in meaningful activities and share a homey meal with the family members of Village Headman Ta or Duangjai Chayayon. As Khai Jiaw Bai Prung (omelet with cycad leaves freshly collected from the entrance), Kaeng Som Phrik Sot (Thai sour and spicy soup with fresh chillies) were served with steamy rice, Phrik Kluea (a condiment made of salt and roasted coconut meat), and a glass of drink delicately placed on a sea grape leaf, our conversation flow evolved on the relationship between human beings, the environment, and the raw natural materials around us and if the planet were to have nothing left, Nipa Palm trees would be the sole key to your survival!
O
การเรียนรูว้ ถิ ชี วี ติ ชุมชนทีด่ ที สี่ ดุ คือการแลกเปลีย่ นความคิดเห็นเรือ่ งการกินการอยู่ The best way to learn about a community is through exchanging opinions on everyday life and food.
บทสนทนารักษ์โลกบนโต๊ะอาหาร ธรรมชาติใกล้ตัวของครอบครัวกรีนๆ
A Green Dialogue on The Table The nature within reach of a green family พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
91
มหัศจรรย์แกงส้ม หยิบธรรมชาติรอบตัว มาปรุง ไม่ตอ้ งเสียเวลาไปซือ้ อาหารผสมชูรส จากตลาด
แกงส้มบ้านๆ กับไข่เจียวใบปลง อาหารปลอดภัยมื้อเที่ยง ที่น�ำวัตถุดิบมาจากสวนรอบบ้าน ปลอดภัยแน่นอน Simple Kaeng Som and Kai Jiaw Bai Prong for lunchtime made of perfectly safe raw ingredients from the garden.
“ตอนเด็กๆ แม่เราไม่คอ่ ยออกไปตลาดหรอก เพราะบ้านเรา มี ข องกิ น อยู ่ เ ต็ ม สวน หั น ไปทางไหนก็ เ ห็ น แต่ ผั ก พื้ น บ้ า น ที่เป็นวิตามิน มันคืออาหารที่เป็นยาทั้งนั้น เวลาปิดเทอมทีไร แม่จะบอกให้เราไปชักหัวปลี ส่วนแม่ก็เป็นคนต�ำน�้ำแกงส้ม เรียกว่าบ้านเราแทบไม่ต้องไปตลาดเลย อย่างในชามแกงส้ม สี่สหายที่เห็นนี้ มีทั้งหัวปลี สายบัว ดอกโสน ผักบุ้งสวน ซึ่งผักบุ้งสวนไม่เหมือนผักบุ้งจีน ผักบุ้งสวนเนื้อจะหนากว่า ส่วนพริกเกลือนี่เป็นกับข้าวโบราณของแท้เลย มันคือมะพร้าว ที่เอาไปคั่วและต�ำใส่เกลือ เป็นอาหารที่ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ท่ า นทรงโปรดมาก สมั ย ก่ อ นพื้ น ที่ แ ถวนี้ ก็ เ ป็ น ที่ ท� ำ น�้ำตาลมะพร้าว จึงมีมะพร้าวเยอะ เวลาเรากลับบ้านจาก โรงเรียนตอนเย็นๆ แม่จะต�ำพริกเกลือไว้ ให้เรากิน กินคู่กับ ไข่เจียวง่ายๆ”
The Miraculous Kaeng Som a cooking combination of nearby nature with no MSG involved. “When I was a kid, my mother barely went out to the market because we had a lot of food in the garden especially local vegetables with high nutritional and medicinal benefits. During summer breaks, my mom always asked me to grab a banana blossom while she started preparing the soup for Kaeng Som. This bowl of Kaeng Som right here features a banana blossom, lotus stems, Hemp Sesbania flowers, and Thai morning glory, which has thicker and hollower stems than the Chinese one. This Phrik Kluea, though, is a traditional condiment with a mixture of well-pounded roasted coconut meat and salt, which happened to be one of King Rama IX’s favorite dishes. Since the neighborhood was a famous coconut palm sugar district, we, too, had lots of coconut trees. When I returned home from school, my mom would welcome me with Phrik Kluea to pair with a simple omelet.” NOVEMBER - DECEMBER 2019
92 | Goi n g Green
ในวันที่โลกไม่เหลืออะไร แต่คุณมีต้นจาก คุณจะเป็นผู้รอด
“สมมุตโิ ลกนีไ้ ม่มอี ะไรเลย แต่เรามีตน้ จาก ในวันนัน้ เราจะรอด เพราะเรากินผลจากต้นจากได้ สะโพกจากหรือส่วนโคนต้นจาก ก็ เ อามาไว้ เ กาะเพื่ อ ลอยน�้ ำ เอาตั ว รอด รากจากเอามาท� ำ จุลนิ ทรียน์ �้ำเค็ม ใบจากเอาไปท�ำหลังคา ขนมจากและดอกจาก ก็เอามาท�ำยา ท�ำชาสมุนไพร ลูกจากเอามาท�ำเป็นอาหาร หรือท�ำเป็นทาร์ตลูกจากก็อร่อย ใบจากที่ผ่านการขูดนมจาก ออกมาแล้ว เราก็เอาไปเย็บเพื่อท�ำหลังคามุงจาก หรือท�ำ หมาจากไว้ เ ป็ น ภาชนะใส่ ข อง ส่ ว นก้ า นกั บ ดอกและกลี บ ของมันก็เอามาท�ำสีมัดย้อม ยิ่งตัวดอกจากนี่ชาวเวียดนาม กัมพูชา หรือเมียนมา เขาเอาไปรักษาโรคมะเร็งกันด้วย” When there were nothing left on the planet, Nipa Palm trees are your key to survival
ใบองุ่นทะเล ที่รองแก้วที่สวยที่สุดในโลก
“องุ่นทะเลไม่ได้มีอะไรเป็นความพิเศษ เพราะมันคือไม้ประดับ บางครั้งเวลาเราท�ำทาร์ตเพื่อยกมาเสิร์ฟให้กับคนที่มาท�ำกิจกรรม ได้ลองชิม เราก็จะเอาจานทาร์ตวางบนใบองุน่ ทะเล พร้อมกับน�ำ้ ๑ แก้ว มันก็ท�ำให้ โต๊ะไม่เปียกไม่เลอะ และก็ไม่ต้องมานั่งล้างจานอะไรด้วย มันคือการใช้ ใบองุ่นทะเลให้ท�ำหน้าที่คล้ายกับใบตองห่ออาหาร” Sea Grape Leaves - The world’s most gorgeous coaster “Grape fruit is just a plain ornamental plant. Sometimes, we serve our homemade tarts and glasses of water on sea grape leaves to visitors who participate in our activities. We find them practical to keep the table off the mess and we don’t even have to wash them afterwards. Basically, we use sea grape leaves in the same fashion as banana leaf wraps.”
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
“Supposed there were nothing left on the planet, Nipa Palm trees are your key to survival. Why? We can use the base of their stalks as a float to cling on while swimming, make a seawater micro-organism solutions from their roots, thatch a roof or make a fine container with their leaves, make Khanom Jak, herbal medicine and tea from their blossom, feature their fruits in a main dish and dessert recipes and extract natural dyes from their stems and flowers. In Vietnam, Cambodia, and Myanmar, their petals are also opted in cancer treatment.”
93
หมาจากมีหลายขนาด ใบเล็กไว้บรรจุขนมหวาน ใบใหญ่ไว้บรรจุของคาว Ma Jak in various sizes: smaller ones for dessert containers and bigger ones for savory containers.
หมาจาก มหัศจรรย์ธรรมชาติจากอดีตสู่ปัจจุบัน
“หมาจาก คือการเอาใบจากมาสานเพื่อเป็นที่ใส่ของ สมัยก่อน ในวันที่เรายังไม่ค่อยใช้พลาสติกกันเยอะอย่างทุกวันนี้ ปู่ย่าตาทวด เขาก็จะใช้หมาจากนี่ละเป็นขันตักน�้ำ ไม่ร่ัวด้วย จะว่าไปมันก็เหมือน ธรรมชาติออกแบบมาให้มนุษย์เหมือนกันนะ คนโบราณสมัยก่อนเอง ก็ช่างคิดช่างท�ำ หมาจากมีหลายขนาด ขนาดเล็กที่บ้านเราจะเอาไว้ ใส่ พวกน�้ำแข็งไสให้เด็กๆ กิน บางทีก็ ใช้ ใส่ผัดไทย วิธีที่จะท�ำให้เราใช้ หมาจากได้ยาวนาน คือต้องรองด้วยใบตองก่อน เพื่อที่ว่าพอกินอาหาร เสร็จแล้ว ตัวหมาจากจะได้ไม่มีไขมันจากอาหารไปเกาะเยอะจนเกินไป จากนั้นเราก็เอาฟองน�้ำชุบน�้ำไปเช็ดหมาจาก น�ำไปตากแห้งผึ่งแดด เพื่อใช้ ในครั้งต่อไปได้” หลังจบมื้ออาหารที่บ้านผู้ ใหญ่ตาแล้ว เพื่อนต่างชาติที่เราพามา ท�ำกิจกรรมที่ศูนย์เรียนรู้บ้านบางกระสอบกับเราด้วย หันมาบอก เราว่าเขาอยากย้ายมาอยู่เมืองไทย เพราะวันหนึ่งถ้าโลกนี้ไม่เหลือ อะไรเลย เขาเชื่อว่าเขาจะเป็นหนึ่งในผู้รอดชีวิต !
ศูนย์เรียนรู้บ้านบางกระสอบ
Ma Jak - The miracle of nature from the past to the present “Ma Jak refers to a container made of woven Nipa Palm leaves. Back when plastic was not widely available, our forefathers used them to scoop water without leaking a drop. In a way, our mother nature was designed for humans and our ancestors were rather creative. Here, smaller Ma Jak are often used to serve fluffy Shaved Ice and Phat Thai. For a longer life span of a reusable Ma Jak, it is important not only to place a piece of banana leaf at the bottom to prevent excessive oil stain but also to clean Ma Jak with a soaked sponge and leave it to dry in the sun after your meal.” After the meal at the house of Village Headman Ta, our foreigner friends, whom we brought to try various activities at Bang Krasop Learning Center with us, admitted they wanted to move to Thailand because if the world were to have nothing left, they would be one of the survivors!
เลขที่ ๗ หมู่ ๓ บ้านบางกระสอบ ต�ำบลบางกระสอบ อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๖ ๕๔๔๑ ๖๔๙๓
Bang Krasop Learning Center 7 Moo 3, Ban Bang Krasop, Bang Krasop Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Phone: 06 5441 6493
NOVEMBER - DECEMBER 2019
94
Lifestyle Local Taste | Culture of paknam | Souvenir
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
95
NOVEMBER - DECEMBER 2019
96 | LOC AL TA S T E | K h anom T huay Na K ha i
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
97 t Rim Nam Mueang Phra Market, we luckily ran into “Khanom Thuay Na Khai” or “Khanom Thuay Na Sangkhaya” and grabbed the last six pieces. These quickly sold-out Steamed Coconut Milk Custards with Egg Custard Topping were made by the one and the only shop in Samutprakan and probably one of the last few shops left in Thailand.
A
ขนมถ้วยหน้าไข่
Khanom Thuay Na Khai / Steamed Coconut Milk Custard with Egg Custard Topping เราพบ “ขนมถ้วยหน้าไข่” หรือ “ขนมถ้วยหน้าสังขยา” นี้ โดยบั ง เอิ ญ ที่ ต ลาดริ ม น�้ ำ เมื อ งพระ นั บ ว่ า โชคดี เ พราะเป็ น ๖ ถ้วยสุดท้ายทีข่ ายหมดไปอย่างรวดเร็ว เพราะขนมถ้วยหน้าไข่นี้ มีเจ้าเดียวในสมุทรปราการ เป็นเจ้าเดียวที่เราเพิ่งเคยเห็นใน เมืองไทย และอาจจะเป็นเพียงหนึ่งในไม่กี่เจ้าที่ยังหลงเหลือ คนท�ำขนมชนิดนี้อยู่ในไทยก็เป็นได้ ป้าติว๋ หรือ ป้าลาวัณย์ เอีย่ มทศ เจ้าของรสมือนีเ้ ล่าว่า สูตรนี้ เป็นสูตรดั้งเดิมของปู่ พ่อครัวมือหนึ่งแห่งคุ้งคลองบางปลากด อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ ทีไ่ ม่วา่ บ้านไหนมีงานศพ งานบวช งานแต่ง เป็นต้องมาขอให้ปไู่ ปท�ำครัวให้ แกงหม้อใหญ่ๆ เมนูพนื้ บ้าน อร่อย โดยไม่ต้องพึ่งผงชูรส และไม่ใช่แต่ท�ำกับข้าวอร่อย เพราะฝีมือ การท�ำขนมของปู่ก็ ใช่ย่อย ชนิดที่สมัยก่อนใครๆ ก็ต้องรู้จัก นายขวาน แหยมสร้อยทอง เจ้าของต้นต�ำรับขนมถ้วยหน้าไข่ ที่เลื่องลือกันไปทั้งบาง แต่ขนมนั้นใช่ว่าจะขอกินกันได้ง่ายๆ เพราะปูท่ ำ� กินกันเองในครอบครัว ลูกหลานไม่มขี นมกิน ปูก่ ห็ าของ ในสวนมาท�ำขนมให้ ทัง้ ขนมถ้วยหน้าไข่ กล้วยบวชชี ขนมฟักทอง สารพัดสารพันที่วัตถุดิบทุกอย่างได้จากในสวนตัวเองทั้งหมด “น�ำ้ ตาลก็ปาดจากต้นมะพร้าวในสวนมาเคีย่ วเอง ปีนมะพร้าว กันเอง ต้นมะพร้าวสูง ๘ วา เราปีนมาตั้งแต่ ๘ ขวบ มีดปาดตาล เหน็บเอว ต้นไหนที่จั่นมะพร้าวมีท้อง เราก็ปีนขึ้นไปโน้มงวง วันละหน่อย ใช้เชือกผูกตะล่อมให้โค้งลงมา ไม่อย่างนั้นน�้ำตาล จะไม่ตก สัก ๗ วันก็ปาดได้ แต่ปาดได้วนั ละหน่อยนะ เอากระป๋อง ไปรอง” ป้าติ๋วเล่าถึงอดีตที่ยังเป็นลูกมือช่วยแม่และปู่ท�ำขนม โดยแม่จะเป็นคนแช่ข้าวสารมาโม่เป็นแป้ง ขูดมะพร้าวคั้นกะทิ ส่วนน�้ำตาลที่รองมาได้ก็เอามาเคี่ยวจนงวด “ปู่จะคอยบอก แม่ว่า...ศรีเอ๊ย มะพร้าวเยอะๆ นะ จะได้มันอร่อย ส่วนไข่เป็ด เราก็เลี้ยงเอง ไม่มีอะไรที่ต้องซื้อเลย”
Aunty Tiew or Aunty Lawan Iam-thos, the shop owner, said the original recipe belonged to the No.1 grandfather chef of Khlong Bang Plakot in Phra Samut Chedi District, Khwan Yaemsoithong. At a funeral, an ordination ceremony or a wedding ceremony, villagers always invited him to cook enormous pots of delicious local menus without seasoning powder. However, his delightful desserts including the famous Khanom Thuay Na Khai, Kluay Buat Chee (Banana in Coconut Milk) and Khanom Fak Thong (Steamed Pumpkin Cake) were usually made exclusively for his family utilizing all homegrown ingredients. “We’ve been climbing 16-meter-tall coconut palm trees in the backyard since we were eight. When blossomed, we would climb up to gently bend down the spadix everyday and fix them with a rope to, later, allow a better coconut sap flow. After seven days, we cut the flower buds and let the nectar drip into a small can.” Aunty Tiew shared with us how her mother used to mill the soaked rice into flour, grate coconut meat and squeeze out its milk while bringing collected coconut nectar to a simmer. “My grandfather kept telling my mom to add lots of coconut to make it absolutely creamy and delicious. We didn’t have to buy a thing - not even duck eggs as we also raise our own ducks.”
ไข่สด ส่วนผสมส�ำคัญของขนมถ้วยหน้าไข่ Fresh eggs are indispensable ingredients of Khanom Thuay Na Khai.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
98 | LOC AL TA S T E
ขั้นตอนการท�ำที่ดูเหมือนง่าย แต่ถ้าส่วนผสมไม่เป๊ะ ไฟไม่พอดี ก็จะออกมาไม่ดีได้ Easy as the making may seem, the key is the right balance of ingredients and heat.
ขนมถ้วยหน้าไข่ซึ่งเป็นสูตรลับของครอบครัว ได้โอกาสเผยรสมือให้คนทั่วไป ได้ชิม เมื่อป้าติ๋วป่วยเป็นโรคหัวใจ หลังจากท�ำการผ่าตัดแล้ว หมอที่ดูแลแนะน�ำให้ “ท�ำตัวให้ล�ำบากบ้าง ก็เลยงัดสูตรปู่มาท�ำขาย” ป้าติ๋วหัวเราะร่วน “ทุกวันนี้น�้ำตาล ก็ยังเคี่ยวเอง เพราะถ้าซื้อในตลาดจะเป็นน�้ำตาลสดผสมน�้ำตาลทรายหรือผสม แบะแซ น�้ำตาลสด ๓ ปี๊บครึ่ง เคี่ยวในกระทะใบบัวแล้วเอามาปั่นด้วยใบพัดให้เนื้อ ละเอียด จะได้น�้ำตาลมะพร้าวแค่ครึ่งปี๊บ “แต่โม่แป้งเองไม่ได้แล้วเพราะผ่าตัดมา ใช้แป้งข้าวเจ้ากับแป้งเท้ายายม่อม ผสมกั น กรองด้ ว ยผ้ า ขาวบางให้ ล ะเอี ย ด แต่ สั ด ส่ ว นเท่ า ไรป้ า ขอเก็ บ เป็ น ความลับนะ (หัวเราะ) แค่ไหนที่เรียกว่าพอดี ให้สังเกตว่าเอามือกวนแล้วแป้ง จับหนังมือบางๆ เรื่อๆ แบบนั้นใช้ได้ ถ้าจับหนาขนมจะแข็ง “มะพร้าวคั้นกะทิให้เลือกมะพร้าวแก่ที่กะลาแดง ไข่จะใช้ไข่เป็ดหรือไข่ไก่ก็ได้ ใช้ทั้งไข่ขาวไข่แดง อย่างที่เราท�ำ แป้ง ๑ กิโลกรัม ๒ ขีด ไข่ ๑๕ ฟอง ผสมแป้ง กับไข่ กะทิ น�้ำตาล เสร็จแล้วนึ่งเลย ระหว่างรอนึ่งแป้งก็ต้องแช่เย็นไว้ ทิ้งไว้ ข้างนอกนานจะเปรีย้ ว เวลานึง่ ให้ ใช้นำ�้ อ่อน คือน�ำ้ เดือดไม่แรงและไม่ออ่ น ถ้าน�ำ้ เดือด อ่อนแป้งจะนอนก้นเร็ว หน้าไม่แห้ง น�้ำเดือดไปหน้าก็จะล้นฟูอีก ไฟจึงต้องพอดี พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
Khanom Thuay Na Khai, the secret family recipe, found its way to the public after Aunty Tiew had a heart surgery and decided to dust off her grandfather’s recipe. She said, “I still simmer my own sugar these days because the market only sell mixed palm juice and granulated sugar. Three and a half buckets full of juice must be simmered and finely blended to achieve half a bucket of smooth coconut palm sugar.” “I can no longer mill flour myself since the operation, so I mix rice flour with arrowroot flour and filter them with a filter cloth. Though the exact portion is a secret, one tip is to notice the thin and sheer layer of flour at the back of your hand when stirred. If too thick, the sweet will turn out hard.”
99 “Choose matured coconuts with reddish shell to make coconut milk. Either duck or chicken eggs are fine. Simply mix flour with whole eggs, coconut milk and sugar and make sure to steam at a medium boiling water for 13 minutes. When perfectly cooked, the lower part is a bit chewy, the topping rather soft giving a delightfully sweet and creamy experience.” This traditional Thai dessert was also known as “Khanom Talai” according to its small porcelain container called Talai. Aunty Tiew admitted the custard was much softer back when her grandfather made them for the family because they just had to raise the cup and take the whole bite. No need to take it out of the cup unlike when selling them. The more eggs and coconut cream, the more deliciousness. Once you’ve tried, you might even forget the plain white Khanom Thuay.
เมื่อท�ำขายเนื้อต้องนิ่มและหนึบจะปาดออกจากถ้วยง่าย แต่ถ้าท�ำกินเองจะนิ่มกว่านี้ กระดกจากถ้วยเข้าปากได้เลย When made for sale, keep it chewy for an easier removal from the cup.
นึ่ง ๑๓ นาที และห้ามนึ่งซ้อนกัน ขนมที่สุกพอดี คื อ ด้ า นล่ า งเหนี ย วข้ า งบนนิ่ ม รสชาติ อ ร่ อ ย หวานมัน” ขนมนี้แต่โบราณมีอีกชื่อหนึ่งว่า “ขนมตะไล” เพราะนึ่งกัน ในถ้วยตะไล ป้าติ๋ว เล่าว่าหากเป็น สมัยปู่ที่ท�ำกินกันเอง แป้งจะนิ่มกว่านี้ เพราะจะ กินกันโดยการกระดกถ้วยตะไลแล้วเข้าปากเลย ไม่ต้องแคะออกจากถ้วยเหมือนท�ำขาย ถ้าอยาก จะท�ำสูตรเดียวกับปู่บ้าง ก็เพียงเพิ่มไข่และเพิ่ม สัดส่วนของหัวกะทิให้มากขึน้ จะได้ขนมถ้วยหน้าไข่ ที่ ทั้ ง นิ่ ม และมั น อร่ อ ย ลองได้ กิ น แบบนี้ แ ล้ ว อาจเผลอลืมขนมถ้วยหน้าขาวแบบที่เห็นอยู่ทั่วไป กันเลย
ขนมถ้วยตลาดริมน�้ำเมืองพระ สูตรโบราณ ตลาดริมน�้ำเมืองพระ วัดใหญ่บางปลากด
เลขที่ ๘๔ ต�ำบลในคลองบางปลากด อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๕๒๒๔ ๖๖๖๙ (ส�ำหรับสั่งขนมในงานพิธีต่างๆ) เปิดบริการทุกวันอาทิตย์ เวลา ๐๗.๐๐-๑๒.๐๐ นาฬิกา (แต่หากต้องการชิมขนมถ้วยหน้าไข่ควรไปก่อน ๑๐.๐๐ นาฬิกา ไม่อย่างนั้นจะหมดเสียก่อน) Khanom Thuay Talat Rim Nam Mueang Phra (Traditional Recipe) Rim Nam Mueang Phra Market, Wat Yai Bang Plakot 84 Nai Khlong Bang Plakot Subdistrict, Phra Samut Chedi District, Samutprakan To pre-order sweets for special occasions, please call 08 5224 6669. Opens every Sunday from 07.00am - 12.00pm. (Note: For Khanom Thuay Na Khai, it is highly recommended to visit before 10.00am)
NOVEMBER - DECEMBER 2019
100 | Culture of paknam | Warship Models
เรื อ รบจ� ำ ลองทั้ ง หมดที่ คุ ณ เห็ น อยู ่ นี้ เ ป็ น ผลงานของ “ศุภากรเรื อจ�ำลอง” ซึ่งท�ำ จากมือทั้ งสิ้น เป็นงานที่ ต้องใช้เวลา ใช้พลัง ใช้ความอดทน และความบ้าบิ่น ของผู ้ ท� ำ ที่ ต ้ อ งนั่ ง หลั ง ขดหลั ง แข็ ง ยาวนานวั น ละ หลายๆ ชั่วโมง
เรื อ รบจ� ำ ลอง งานช่างของชายผู้หลงใหล ในเรือบนแม่น�้ำเจ้าพระยา
Warship Models A handicraft by the man who is fascinated by ships on Chao Phraya River
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
คุณบุญลือ ม่วงเข้ม เป็นชาวสมุทรปราการโดยก�ำเนิด เติ บโตและคลุ กคลี มากับ วิถีชีวิ ตริ มคลองบางปลากด ตั้ ง แต่ เ ล็ ก ๆ ความสุ ข ในวั ย เด็ ก ของชายคนนี้ คื อ การได้นั่งปั้นเรือล�ำจิ๋วด้วยดินน�้ำมัน และมักจะชอบสร้าง ของเล่นเองจากวัสดุเหลือใช้ที่อยู่รอบตัว แม้กระทั่ง สะโพกต้นจากก็ยงั ถูกน�ำมาสร้างเป็นส่วนประกอบของเรือ ล�ำน้อยในช่วงวัยเด็กของเขาด้วย ในช่วงอายุ ๔๐ ปี ขณะที่คุณบุญลือท�ำงานเป็นช่าง อยู่ในโรงงานเหล็กแห่งหนึ่ง ตอนนั้นระบบการจัดการ ภายในของโรงงานที่ คุ ณ บุ ญ ลื อ ท� ำ งานอยู ่ ค ่ อ นข้ า งมี ปัญหา คุณบุญลือจึงตกอยูใ่ นสถานะของการถูกจ้างงานไว้ โดยให้เป็นเงินเดือน แต่ไม่มีงานให้ทำ � หรืออาจเรียกว่า เป็นการบีบให้ลาออกทางอ้อม คุณบุญลือจึงใช้นาทีทอง ของช่ ว งเวลานั้ น วางแผนส� ำ รองให้ กั บ ชี วิ ต ว่ า มี อ ะไร อีกบ้างที่ตัวเองท�ำได้ดี และอาจน�ำมาซึ่งรายได้ทดแทน พอที่จะท�ำให้ตัวเองตัดสินใจลาออกจากงานที่ก�ำลังท�ำ อยู่ได้ คุ ณ บุ ญ ลื อ เริ่ ม ย้ อ นความทรงจ� ำ ในวั ย เด็ ก ว่ า เขาผูกพันกับเรือที่วิ่งผ่านไป-มาบนแม่น�้ำเจ้าพระยามาก เขารู ้ ค วามแตกต่ า งของเรื อ ทุ ก ประเภทเป็ น อย่ า งดี มั น คื อ ประสบการณ์ ในช่ ว งวั ย เด็ ก ที่ เ ขาไม่ เ คยลื ม คุณบุญลือจึงลองหัดสร้างเรือรบจ�ำลอง โดยเริ่มจาก การน� ำ โฟมมาตั ด และตกแต่ ง ส่ ว นต่ า งๆ ของเรื อ
101
เรือรุ่นที่ถูกพัฒนามาจากเรือ ต. ๙๑ ที่เกิดจากพระราชด�ำริและพระบรมราชวินิจฉัยของในหลวงรัชกาลที่ ๙ The patrol ship that was further developed from T.91 according to the royal initiation and advisory of King Rama IX.
ll the warship models you see here are the miraculous handicrafts by “Suphakorn Ruea Jamlong (Suphakorn Ship Model)” that required a great amount of time, energy, perseverance and audacity. Bunlue Muangkhem, is a native of Samutprakan who grew up mingling with the lifestyle by Khlong Bang Plakot, hence, his childhood happiness was making a small toy ship with modelling clay and leftover materials around him even the base of Nipa Palm’s stalks became a part of his mini boat.
A
In his 40’s, Bunlue was an employee at a metal factory. When the factory’s internal management ran into trouble, he was kept employed with regular salary but no work was assigned to him. Although indirectly forced to quit, Bunlue seized the golden opportunity to form a back-up plan analyzing what else he was
good at that could generate enough income to help him survive if he ever decided to resign. Bunlue recounted his unforgettable childhood bond with boats that used to cruise back and forth on the Chao Phraya River and how he knew all their differences by heart. He began building a warship model by cutting foams and decorated various parts with waste materials before stepping up to build a cargo ship with three-inch wide plywood, which became his first successful ship without any prototype scale. He continued to learn right from wrong through disappointment, getting caught up in fame and endless mistakes before accomplishing many warship models in the following time including the Coastal Patrol Craft T.91, originally built according to King Rama IX’s royal initiation and advisory.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
102 | Culture of pa k na m
คุณบุญลือเป็นคนที่หมกมุ่นกับเรื่องของเรือรบ มันคือความทรงจ�ำจากวัยเด็กสู่การท�ำงานที่มีความสุขที่สุดในชีวิต Bunlue's obsession with warship from a childhood memory to the happiest career of his life
ด้ ว ยวั ส ดุ เ หลื อ ใช้ ที่ อ ยู ่ ร อบตั ว พั ฒ นามาเป็ น การต่ อ เรื อ คอนเทนเนอร์ด้วยไม้หน้าสาม ซึ่งถือเป็นเรือล�ำแรกในชีวิตที่ เขาท�ำออกมาจนส�ำเร็จโดยไม่มีสเกลใดๆ เป็นต้นแบบ มันคือ การลองผิดลองถูกด้วยตัวเอง ผ่านความท้อแท้ ผ่านความ หลงระเริงในเสียงชื่นชมที่เข้ามา ผ่านความผิดพลาดจนเกิดเป็น เรือรบจ�ำลองหลายล�ำตามมา รวมไปถึงเรือตรวจการณ์ ใกล้ฝั่ง ต. ๙๑ ซึ่งเป็นเรือที่เกิดจากพระราชด�ำริและพระบรมราชวินิจฉัย ของในหลวงรัชกาลที่ ๙ “ตอนนั้ น เริ่ ม จากลองเอาโฟมมาตั ด เพื่ อ ท� ำ เรื อ เพราะ อยากรู้ว่ามันจะเป็นไปได้ ไหม แต่โฟมนี่เวลาตัดไปเดี๋ยวมันก็ บิดบ้างเบี้ยวบ้าง ใช้ไม่ได้ เลยลองเปลี่ยนมาใช้เศษไม้หน้าสาม ที่เป็นท่อนๆ เพื่อจะลองสร้างเป็นเรือคอนเทนเนอร์ โดยวิธี การสร้างเรือก็ไม่ได้มีแบบอะไร ใช้จินตนาการจากความทรงจ�ำ ทั้งหมด พอท�ำออกมาได้ คนรอบตัวก็ชื่นชมกันใหญ่ ก็เลยเกิด ก�ำลังใจท�ำเรือล�ำต่อไป คือ เรือเบาท์ พอท�ำเสร็จ เพื่อนข้างบ้าน ก็ ม าขอซื้ อ ไป ทั้ ง ๆ ที่ ช ่ ว งนั้ น เป็ น ช่ ว งฟองสบู ่ แ ตกด้ ว ยนะ โอ๊ย...ดีใจใหญ่ จากนัน้ ก็เลยมีคนตามมาสัง่ ท�ำเรือเพิม่ จนวันหนึง่ ได้ ไ ปออกรายการโทรทั ศ น์ แล้ ว ก็ ผ ่ า นช่ ว งเวลาของการไป จดทะเบียนผลิตภัณฑ์ OTOP เป็นเรื่องเป็นราว “ส่วนพวกเรือรบนี่ ในช่วงที่ฝึกท�ำ เราไปตามหาหนังสือ มาเล่ ม หนึ่ ง ซึ่ ง เป็ น หนั ง สื อ รวบรวมสเกลของเรื อ รบเอาไว้ พอได้หนังสือมาแล้ว เราก็พัฒนาฝีมือตัวเอง บวกกับความ ที่เราเองก็เป็นคนที่ชอบเรื่องคณิตศาสตร์อยู่แล้ว เลยฝึกท�ำ เรื อ รบจ� ำ ลองจากสเกลของเรื อ ที่ เ ห็ น ในหนั ง สื อ เริ่ ม จาก เรือสุโขทัย ซึ่งพอท�ำเสร็จก็มีคนมาขอซื้อไปอีก ล�ำนั้นใช้เวลาท�ำ ๑ เดือนเต็มๆ เลย ตลอด ๒๐ ปีทผี่ า่ นมาเราก็ทำ� ของเรามาเรือ่ ยๆ พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
103
จนวันนี้เราประกอบเรือรบจากภาพที่อยู่ในหนังสือราชนาวีมา แทบจะทุกประเภทแล้ว ไม่วา่ จะเรือรบค�ำรณสินธุ เรือรบทยานชล เรื อ รบล่ อ งลม เรื อ รบหลวงจั กรี น ฤเบศร เรื อหลวงตากสิน เรือหลวงธนบุรี เรือหลวงพระร่วง เรือหลวงภูมพิ ลอดุลยเดช ฯลฯ รวมไปถึง เรือ ต. ๙๑ ซึง่ เป็นเรือทีใ่ นหลวงรัชกาลที่ ๙ ท่านออกแบบ เป็นล�ำแรกในชีวิต” ปัจจุบันเรือรบจ�ำลองของ “ศุภากรเรือจ�ำลอง” มีให้เลือก สั่งท�ำทั้งเรือจ�ำลองแบบจอดนิ่งไว้ตั้วโชว์และเรือที่เคลื่อนไหว ในน�้ำได้ด้วยรีโมตควบคุม โดยใช้เวลาประมาณ ๒ สัปดาห์ ในการท�ำต่อล�ำ “I started out with foams to see if it was practical but it turned out crooked here and there, so I switched to three-inch wide plywood when building a cargo ship without a prototype but rather from my own memory and imagination. When it was finally completed, I received a lot of praise and regained the courage to create the next one, a bulk boat, soon bought by the neighbor even during the economic bubble burst. As I was overjoyed, more boat orders poured in. Subsequently, I got invited to a TV program and had my crafts properly registered as OTOP products.”
เครื่องแต่งเรือทุกชนิด คุณบุญลือท�ำขึ้นด้วยตัวเอง each decorative part is handcrafted by Bunlue.
Bunlue added, “Regarding these warships, I remember searching for this particular book that featured a series of warship scales. Once I got it, I started modelling a warship according to the scale I’d seen previously in the book utilizing my former skills and interest in mathematics. I spent a whole month completing HTMS Sukhothai Warship model, which was immediately sold out. Over the past twenty years, I’ve kept going with my mini ship modeling and I can say that, up to the present, I have built every type of warship illustrated in the Royal Thai Navy’s book, for example, HTMS Khamronsin, HTMS Thayanchon, HTMS Longlom, HTMS Chakri Naruebet, HTMS Taksin, HTMS Thonburi, HTMS Phra Ruang, HTMS Bhumibol Adulyadej as well as T.91 Patrol Vessel, the first vessel designed by King Rama IX.” Today, the warship models by “Suphakorn Ruea Jamlong” can be ordered and customized either as a decorative model or a remote-controlled model that can actually sail across the water, which takes approximately two weeks per one model.
ศุภากรเรือจ�ำลอง (วิสาหกิจชุมชนเรือจ�ำลอง)
เลขที่ ๒๒๐/๔๔๓ หมู่ ๔ ต�ำบลในคลองบางปลากด อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๖๐๑๙ ๗๐๙๔
Suphakorn Ruea Jamlong (Model Ship Building Community Enterprise) 220/443 Moo 4, Nai Khlong Bang Plakot Sub-District, Phra Samut Chedi District, Samutprakan Phone: 08 6019 7094
NOVEMBER - DECEMBER 2019
104 | Souve nir | Hu la Ho op Hu l a Healt h
ในยุคนี้ที่คนไทยหันมาสนใจเรื่องสุขภาพ บางคนเลือก เข้ายิมจ่ายค่าเทรนเนอร์แพงๆ เพราะเชื่อว่าการควบคุม การออกก� ำ ลั ง กายของตั ว เองด้ ว ยเทรนเนอร์จ ะช่ว ย ท� ำ ให้ หุ ่ น ตั ว เองเฟิ ร ์ ม ได้ แ น่ ๆ สิ่ ง ที่ ต ามมาจึ ง เป็ น ความต้ อ งการที่ อ ยากจะหารายได้ เ สริ ม ให้ ม ากๆ เพื่อให้ตัวเองมีเงินจะได้เอาไปจ่ายค่าออกก�ำลังกาย บางคนใช้เงินไปกับอุปกรณ์กีฬาและรองเท้าผ้าใบน�ำเข้า จากต่างประเทศรุ่นใหม่ล่าสุด เมื่อต้องควักเงินจ่ายที ก็หลายพันบาท แต่ถ้าคุณเป็นคนหนึ่งที่ก�ำลังหาวิธีออกก�ำลังกาย แบบเสี ย ทรั พ ย์ น ้ อ ยที่ สุ ด แต่ ไ ด้ ป ระโยชน์ ข องการ เผาผลาญสู ง สุ ด ละก็ ฮู ล าฮู ป เป็ น ตั ว เลื อ กที่ ท ดแทน กันได้และฮูลาฮูปของเจ้านี้ก็ไม่ธรรมดา เพราะแค่ชื่อ ก็กินขาดแล้ว
ฮูลาฮูป Hula Health... เหวี่ยงให้สุด ต้นทุนของชีวิต ที่ดีที่สุดคือสุขภาพ
Hula Hoop Hula Health Spin to the max because the greatest asset in every human life is health. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
owadays, Thai people are becoming more health-conscious. Many choose to go to the gym, pay expensive trainer fees believing that with a trainer controlling their exercise, their body will definitely be firmer. Unfortunately, what follows is the endless crave to earn more extra income to pay for their exercise, the latest version of imported sports equipment and sneakers.
N
If you are looking for an exercise that costs the least but burns calories the most, Hula Hoop is the option, especially from the brand “Hula Hoop Hula Health”.
105
NOVEMBER - DECEMBER 2019
106 | Souve nir
“ฮู ล าฮู ป Hula Health” เป็ น ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ข อง คุณรจเรข บุริมสิทธิกุล ซึ่งแต่เดิมคุณรจเรขเป็นแม่ค้า ขายของเล่นทั่วไป รวมถึงของเล่นโบราณอย่างงูและ แมลงจากใบลาน กั บ หุ ่ น ชั ก โบราณจากกระดาษ ซึ่งตัวหุ่นชักโบราณเองเป็นสินค้า OTOP ที่เพิ่งได้รับ รางวัลจากกรมพัฒนาชุมชนเมื่อไม่นานมานี้ ส�ำหรับจุดเริ่มต้นของการท�ำฮูลาฮูปนั้น เกิดจาก การที่คุณรจเรขสังเกตเห็นว่าฮูลาฮูปที่อยู่ในตลาดทั่วไป มั ก จะพั ง ง่ า ย คนซื้ อ ไปใช้ กั น ได้ เ ดี๋ ย วเดี ย วก็ พั ง แล้ ว คุ ณ รจเรขจึ ง หาข้ อ มู ล เพิ่ ม เกี่ ย วกั บ ตั ว ท่ อ พลาสติ ก ที่ใช้ท�ำฮูลาฮูปจากเพื่อนกลุ่มที่ท�ำงานรับเหมาก่อสร้าง จนได้ความรู้ ในเรื่องท่อพีอี ซึ่งเป็นท่อพลาสติกแบบ ดัดได้ส�ำหรับเอาไว้ร้อยสายไฟ ว่าการใช้วัสดุนี้หากท�ำแค่
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
ตัดท่อแล้วเอามาเชื่อมกันนั้นไม่พอเพราะมันจะหลุดออก จากกันได้ง่าย กระบวนการท�ำฮูลาฮูปของคุณรจเรขจึงเพิ่มขั้นตอน เข้าไปโดยเริม่ จากการน�ำท่อพีอที มี่ ลี กั ษณะเป็นม้วนใหญ่ มาตัดและเชื่อมเข้าด้วยกัน ซึ่งปกติแล้วการเชื่อมฮูลาฮูป ตามโรงงานทั่วไปจะใช้ความร้อน แต่คุณรจเรขใช้วิธี ยิงตะปูด้วยเครื่องยิงเข้าไป จึงท�ำให้ยึดติดแน่นหนากว่า เจ้าอื่น จากนั้นบรรจุน�้ำเข้าไปในตัวท่อแล้วหุ้มด้วยโฟม ซึ่งวิธีการมันควรจะจบเท่านั้นแล้ว แต่เปล่าเลยเพราะ คุณรจเรขสร้างจุดเด่นในลวดลายของฮูลาฮูปเพิ่มเข้าไป อีกด้วยการน�ำเศษผ้าเหลือใช้จากโรงงานของน้องชาย ที่ตัดเสื้อผ้าส่งออกมาหุ้มเข้าไปที่โฟม จากนั้นหุ้มด้วย พลาสติกใสอีกชั้นเพื่อความทนทานและไม่เลอะง่าย
107
พูดถึงฮูลาฮูป หลายคนนึกถึงอุปกรณ์ออกก�ำลังกาย ที่มีลักษณะเป็นวงๆ เหมาะกับคนที่ต้องการลดความอ้วน เพิม่ ความคอดของเอว ซึง่ นัน่ เป็นความคิดทีผ่ ดิ เพราะจริงๆ แล้วฮูลาฮูปเหมาะส�ำหรับคนทุกเพศทุกวัย โดยฮูลาฮูป ของแบรนด์นี้เขามีให้เลือกถึง ๖ ขนาด เล่นกันได้ตั้งแต่ เด็กอนุบาลไปจนถึงคนแก่ผรู้ กั สุขภาพ น�ำ้ หนักของฮูลาฮูป มีตงั้ แต่ครึง่ กิโลกรัมไปจนถึง ๔ กิโลกรัม ส�ำหรับรุน่ ยอดนิยม คือ รุ่น ๒ กิโลกรัม เพราะผ่านการพิสูจน์ทดลองใช้งานจริง มาจากลูกค้าหลายคนแล้วว่าลดหน้าท้องได้อย่างดีเยี่ยม ราคาอยู่ที่ตั้งแต่ ๑๖๐-๗๙๐ บาท
Rotcharek Burimsitthikukon, the brand’s owner, was a former toy vendor including Thai vintage toys like fake snakes and insects made of palm leaves or traditional paper puppets although the last are certified OTOP products that have recently won an award from Community Development Department. Regarding the beginning of hula hoop production, having noticed that average hula hoops in the market were easily broken after several uses, Rotcharek started digging deeper on hula hoop plastic materials from his friends in the construction business where he discovered that P.E. pipe was a type of flexible plastic pipes originally designed to keep power cables tidy and protected, therefore, when cut and put back together, they would simply fall off. As a result, Rotcharek added extra steps in his hula hoop production process. He began cutting a large roll-like P.E. pipes and tightly secured them with an electric nail gun instead of heat commonly used in most factory. Then, he added some water inside and wrapped it with foam. The process was supposed to end there but Rotcharek gave his hula hoop a special uniqueness by wrapping it with leftover fabrics from his brother’s export clothing manufacture and another layer of clear plastic wrap for a higher durability and stain-proof effect. Generally speaking, many still think of hula hoop as a circular exercise ring for those who wish to burn fat and create healthier curves when, in fact, it is a true exercise companion of all ages and genders. At present, the brand offers upto six different sizes of hula hoops suitable for small kindergarten kids to health-oriented elders. Despite the various weight options from half kilogram to four kilograms, the most popular hula hoop weighs two kilograms, which a lot of customers have proven an effective tool to get rid of belly fat. The price ranges from 160 baht - 790 baht.
ฮูลาฮูป Hula Health
เลขที่ ๒๓๔/๒๗ หมู่ ๑ ซอยสุขสวัสดิ์ ๘๔ ถนนสุขสวัสดิ์ ต�ำบลในคลองบางปลากด อ�ำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๑๑๙๙ ๕๖๙๕ Hula Hoop Hula Health 234/27 Moo 1, Soi Suksawat 84, Suksawat Road, Nai Khlong Bang Plakot Sub-District, Phra Samut Chedi District, Samutprakan Phone: 08 1199 5695
NOVEMBER - DECEMBER 2019
108
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
109
Brilliant Corner Gourmet | Cafe Story | Stay Overnight | Viewfinder | Calendar
NOVEMBER - DECEMBER 2019
110 | Gour met | BA an Lung Au Cof f ee & R es taura n
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
111
กินข้าวเคล้าวิวริมแม่น�้ำ
ที่บ้านลุงอู Delightful Meal with A View At
BAan Lung Au Coffee & Restaurant เรายึดที่นั่งที่ยื่นออกไปริมฝั่งแม่น�้ำของบ้านลุงอู มองออกไป จากตรงนั้ น เห็ น ตึ ก สู ง ในกรุ ง เทพฯ เป็ น ฉากหลั ง ของผื น น�้ ำ ทีม่ รี ะลอกคลืน่ เล็กๆ ตามแรงลมทีพ่ ดั เย็นฉิว ยิง่ พอพลบค�ำ่ ล่วงไป จนฟ้ามืด ฝัง่ กรุงเทพฯ เปิดไฟสว่าง คือภาพประดับทีท่ ำ� ให้ความสงบ ฝั่งบางกะเจ้าชวนมองเข้าไปอีก บ้านลุงอู เพิ่งเปิดเป็นร้านอาหารมาเมื่อราวกลางปีนี้เอง แต่ แ ค่ ไ ม่ น านก็ เ รี ย กเอาคนช่ า งกิ น มาเยื อ นได้ ไ ม่ ข าดสาย เจ้าของร้านอาหารบ้านลุงอู คือ คุณอาร์ต หรือ นรา ดวงดี เคยมีประสบการณ์ท�ำร้านอาหารที่เขาใหญ่มาก่อน แต่เขาบอกว่า “มันไกลบ้าน ถึงเวลาหนึ่งเราก็อยากกลับมาท�ำอะไรที่บ้านเรา เพราะวิวที่บ้านเราสวย” azing out of the riverside dock at Baan Lung Au, Bangkok’s high rise buildings stand marvelously on the horizon in the backdrop of gentle ripples on the river as the wind races only to appear more charming at nightfall when Bangkok is illuminated with night lights.
G
Recently opened at midyear, Baan Lung Au Cafe & Restaurant has been attracting a lot of food enthusiasts. Art-Nara Duangdee, the restaurant owner, previously ran a restaurant in Khao Yai but “It was far from home. At one point, I realized it was time to come home and do something with its amazing view,” he said. That was when the backyard view of Uncle Au, the father of Uncle Art, finally enjoyed its makeover into a cafe and restaurant that has won over many hearts of Samutprakan and Bangkokians with its “fresh and tasty food”.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
112 | Gour met
Fresh ingredients are the heart of all deliciousness. Art handpicks every single raw material himself. While general ingredients are from his market routine, the sweet and juicy jumbo-sized oysters are delivered straight from Surat Thani Province and extra large sea basses directly from the fish farm. Every week, customers order hundreds of Pla Ka Pong Thot Nam Pla (Deep-Fried Sea Bass with Fish Sauce) as their sizes exceed the price expectation. Art told us that all the dishes at the restaurant were his favorites, therefore, even if the menu list might not be as long, he emphasized more on the quality, the flavor and the price. For example, Tom Yam Ruam Mit Mor Fai (Thai Spicy Soup with Mixed Seafood Hot Pot) is available at 150 baht. Must-order bestselling menus include Pu Nim Phat Phong Ka Ree (Stir-Fried Softshell Crabs with Curry Powder), Thot Man Pla Krai (Thai Deep-Fried Fish Cake made of Spotted Knifefish), Peek Kai Thot Kluea (Crispy Chicken Wings with Salt) and Pla Ka Pong Yang Kluea (Salt-Crusted Grilled Sea Bass). Special menus are added on certain days depending on the raw ingredients the chef finds interesting.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
113
แล้ววิวสวยๆ ของบ้าน “ลุงอู” ซึ่งเป็นคุณพ่อของคุณอาร์ต ก็ได้แต่งองค์ทรงเครื่องใหม่ กลายเป็นร้านอาหารและร้านกาแฟ ที่ทั้งคนฝั่งสมุทรปราการและฝั่งกรุงเทพฯ เดินทางมาสังสรรค์กัน ทัง้ กลุม่ เพือ่ นฝูงและครอบครัว ด้วยค�ำโฆษณาแบบปากต่อปากกัน ว่า “ร้านนี้ทั้งสดทั้งอร่อย” สดที่ว่า คือ วัตถุดิบ ซึ่งเป็นหัวใจของความอร่อยทั้งหมด ทั้งมวลในการท�ำอาหาร ไม่ว่าจะประเภทไหนก็ตาม คุณอาร์ต เป็นคนจัดการเรื่องวัตถุดิบเองทั้งหมด เพราะอยากใช้แต่ของที่สด จริงๆ วัตถุดิบทั่วไปเขาเดินตลาดแล้วเลือกเอง ส่วนหอยนางรม ไซส์จัมโบ้นั้นสั่งตรงจากสุราษฎร์ ใครมากินก็พูดเป็นเสียงเดียว กันว่าทั้งสดทั้งหวาน ปลากะพงทอดน�้ำปลาที่ขายได้อาทิตย์หนึ่ง เป็นร้อยๆ ตัวนัน้ สัง่ จากหน้าบ่อไม่ผา่ นคนกลาง จึงท�ำราคาต่อจาน ได้ ๒๕๐ บาท เรียกได้ว่าตัวใหญ่เกินราคา คุณอาร์ตบอกว่าอาหารในร้านเป็นอาหารที่เขาชอบกินเอง อยู่แล้ว ไม่ได้มีเมนูที่หลากหลายมากมายนัก แต่เน้นคุณภาพ ทั้งรสชาติและราคา อย่างต้มย�ำรวมมิตรหม้อไฟ เขาขายเพียง ๑๕๐ บาท มีเมนูยอดนิยมอย่างปูนมิ่ ผัดผงกะหรี่ ทอดมันปลากราย ปี ก ไก่ ท อดเกลื อ ปลากะพงย่ า งเกลื อ ที่ ใ ครมาเป็ น ต้ อ งสั่ ง และมี เ มนู พิ เ ศษขึ้ น อยู ่ กั บ ว่ า วั น ไหนได้ วั ต ถุ ดิ บ อะไรมา เช่ น หากวันนั้นมีปลาคัง ก็จะมีเมนูปลาคังเพิ่มในลิสต์ด้วย นอกจากโซนร้านอาหาร บ้านลุงอูยังมีโซนกาแฟที่แยกออก เป็นสัดส่วนในห้องกระจก เน้นกาแฟสดที่ได้เมล็ดสายพันธุ์ดี ส่งตรงจากแหล่งกาแฟในเชียงราย ที่ต้องคัดเมล็ดคุณภาพดี เพราะชาวต่างชาติที่ชอบมาปั่นจักรยานในบางกะเจ้าจะชอบสั่ง อเมริกาโน่ หากกาแฟไม่ดี รสชาติก็จะไม่ดีไปด้วย สั่งมาจิบคู่กับ ขนมปั ง หน้ า ต่ า งๆ หรื อ ถ้ า ยั ง ไม่ อ ยากได้ ก าเฟอี น ในวั น นั้ น ทีร่ า้ นมีของหวานไทยๆ อย่างบัวลอยเผือก สาคูนมสด สละลอยแก้ว ที่กินคลายร้อนดีนัก
Apart from the restaurant zone, Baan Lung Au provides a glass-walled cafe zone. Having realized how foreign cyclists in Bang Kachao love ordering Americano, Art felt the need for good quality beans otherwise the taste would be ruined. Thus, his fresh brews are made of fine selections of coffee beans sent all the way from Chiang Rai. For sweets, there are Bua Loi Phueak (Taro Dumplings in Coconut Milk), Sa Khoo Nom Sot (Sago with Fresh Milk) and Sala Loi Kaew (Salak Fruits in Iced Syrup).
บ้านลุงอู
เลขที่ ๑๓ หมู่ ๒ ต�ำบลบางกะเจ้า อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการทุกวัน เวลา ๑๑.๐๐-๒๒.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๘ ๖๒๒๒ ๘๙๙๘
Baan Lung Au 13 Moo 2, Bang Ka Chao Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Opens daily from 11.00am - 10.00pm Phone: 08 6222 8998
NOVEMBER - DECEMBER 2019
114 | CAFÉ STORY | S eas ide S we et ness at After noon Ba ngp u
หากว่ า รู ้ จั ก ร้ า นอาหารดั ง อย่ า งสายลมบางปู อยู่แล้ว การเดินทางไปถึง Afternoon Bangpu นั้น เป็นเรื่องง่ายที่สุดแล้ว เพราะคาเฟ่ที่บรรยากาศ เกิ น ร้ อ ยแห่ ง นี้ อ ยู ่ ใ นอาณาบริ เ วณเดี ย วกั บ ร้ า น สายลมนั่นเอง Afternoon Bangpu ตั้ งอยู ่ โ ซนด้านในสุด ที่ แ ยกตั ว ออกจากร้ า นอาหารอย่ า งเป็ น สั ด ส่ ว น ความน่าสนใจแรกของร้านนี้ คือคอนเซปต์ของ การดื่มที่ชูนโยบาย “ยกดื่ม ไม่หลอด” เพื่อลดขยะ พลาสติกให้เหลือศูนย์ ซึ่งเป็นนโยบายที่ใช้กับทั้ง ๓ ร้าน ในพื้นที่นี้ คือ ร้านสายลมบางปู สายลม แกลเลอรี และ Afternoon Bangpu เป็นความ ใส่ใจโลกที่ท�ำให้รู้สึกหลงรักร้านนี้เป็นสิ่งแรก งานศิ ล ปะเซรามิ ก ที่ ป ระดั บ เรี ย งรายอยู ่ ภายในร้าน ทั้งตั้งอยู่บนโต๊ะ แขวนติดอยู่บนผนัง เป็นโคมห้อยจากเพดาน และเป็นกระถางไม้ประดับ ที่ จั ด วางเป็ น กลุ ่ ม จนเหมื อ นสวนย่ อ มๆ คื อ องค์ ป ระกอบที่ ล งตั ว กั บ บรรยากาศของร้ า น ที่ เ ปิ ด โล่ ง รั บ ลมที่ โ ชยพั ด จากทะเลบางปู และ ได้สัมผัสกับลมเย็นนั้นทั่วถึงกันทุกมุม ส�ำหรับสายขนมหวาน ที่นี่มีเมนูหน้าตาน่ากิน และรสชาติดีสมตัว ทั้งเครปเบอร์รี่ที่สดชื่นด้วย ผลสตรอว์เบอร์รี่และบลูเบอร์รี่สด เสิร์ฟมากับ ไอศกรีมวานิลลาและราดด้วยซอสเบอร์รี่โฮมเมด
หวานริมทะเล ที่ Afternoon Bangpu Seaside Sweetness at Afternoon Bangpu พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
115
f you are already familiar with the famous Sailom Bangpu Restaurant, it is super easy to find Afternoon Bangpu and its amazing atmosphere in the very same area.
I
Properly separated from the dining space, Afternoon Bangpu sits at the innermost corner of the restaurant. Its “Drink up. No Straw.� Campaign is an admirable effort to reduce plastic waste, which is the key practice in all three zones: Sailom Bangpu, Sailom Gallery, and Afternoon Bangpu. The creatively exhibited ceramic art on the table, on the wall, hanging down from the ceiling or in the form of pots for ornamental plants in a mini garden is a beautiful complement to the open space of the restaurant that welcomes the sea breeze of Bang Pu.
NOVEMBER - DECEMBER 2019
116 | CAFÉ STORY
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
117
ส่วนไอศกรีมนิวยอร์กชีสเค้ก เข้มข้นด้วยคุกกี้ โอรี โ อและไอศกรี ม ครี ม ชี ส ราดด้ ว ยซอสเบอร์ รี่ โฮมเมดเช่นกัน รวมถึงอีกหลายเมนูทหี่ ากไม่อยาก กินคู่กับแค่น�้ำเปล่า แนะน�ำให้ลองสั่งเครื่องดื่ม สูตรพิเศษอย่างพินานา โคโค่ ที่ได้รสชาติของ สับปะรด มะนาว และมะพร้าวที่ทั้งหอมทั้งหวาน หรือพิงก์พาสชั่น ที่น�ำเอาเสาวรสกับแตงโมมาปั่น รวมกันก็เข้าที แต่ถา้ เป็นคอกาแฟ มีซกิ เนเจอร์ดริงก์ ที่ น ่ า สนใจอย่ า งเอสเพรสโซ่ ล าเต้ ที่ น� ำ กาแฟ เอสเพรสโซ่มาแช่เย็นจนเป็นก้อนลูกเต่า เมื่อจะดื่ม จึงราดนมสดและไซรัปลงไป เมือ่ ลูกเต๋าเอสเพรสโซ่ ละลายก็จะยิ่งได้ความเข้มข้นของกาแฟยิ่งขึ้น นอกจากนั่ ง เสพความหวานในร้ า นแล้ ว Afternoon Bangpu ยังมีจักรยานไว้บริการปั่น เลียบทะเลบางปูตอนเย็นๆ ยิ่งช่วงอากาศดีปลายปี อย่างนี้ ยิ่งไม่ควรพลาดเป็นอย่างยิ่ง
Fans of sweets are invited to try an array of good-looking menus with delightful tastes. Berry Crepe is famous for its juicy strawberries and blueberries served with Vanilla ice-cream and homemade mixed berry sauce whereas New York Cheesecake Ice-Cream is rich with Oreo cookies, smooth cream cheese ice-cream topped with homemade mixed berry sauce. Recommended refreshments to pair with your favorite dessert are Pina Coco, an aromatic and sweet blend of pine-apples juice, lime juice and coconut water, and Pink Passion, a passion fruit & watermelon smoothie. Coffee lovers, however, should not miss the signature Espresso Latte whose small dices of frozen espresso must be topped with warm fresh milk and syrup prior to the drink for a more intense flavor as they melt. After savoring the sweetness inside Afternoon Bangpu, visitors can enjoy a free bike ride along Bang Pu’s beach in the evening especially among the cool breeze during year-ends.
Afternoon Bangpu
สุดซอยเทศบาลบางปู ๗๒ ถนนสุขุมวิท ต�ำบลท้ายบ้าน อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการทุกวัน เวลา ๑๑.๓๐-๒๒.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๖ ๒๔๐๙ ๐๘๙๓
Afternoon Bangpu The end of Soi Thetsaban Bang Pu 72, Sukhumvit Road, Thai Ban Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Opens daily from 11.30am - 10.00pm Phone: 06 2409 0893
NOVEMBER - DECEMBER 2019
118 | CAFÉ STORY
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
| Sabai-Dee Café
119
สบายดี คาเฟ่
ร้านกาแฟสบายๆ หน้าฟาร์มปลอดสารพิษ
Sabai-Dee Café: A cozy café in front of an organic farm As suggested by the name, “Sabai-Dee” is a cozy and comfortable café separated from Sabai-Dee Green Farm. The farm owner was a Bangkokian who had a piece of land in Bang Kachao where an uncle farmer grew various fruits. Eight years ago, when the farmer got much older, the owner decided to redevelop the deserted area refilling gutters and restructuring agricultural land plots on the inner area for melon, tomato and other organic vegetable farming.
A
เป็นร้านกาแฟที่ต้องบอกว่าหากได้มาแวะนั่งแล้ว คุณจะรู้สึกถึง ค�ำว่า “สบายดี” สมชื่อ โดย สบายดี คาเฟ่ ถูกเปิดแยกย่อย ออกมาจากสบายดี กรีนฟาร์ม ซึง่ เจ้าของฟาร์มแห่งนีเ้ ป็นคนกรุงเทพฯ แต่ดงั้ เดิม ทว่ามีทดี่ นิ อยูใ่ นบางกะเจ้า เมือ่ ประมาณ ๘ ปีกอ่ นทีด่ นิ ผืนนี้ เป็ น สวนผลไม้ น านาชนิ ด มี ลุ ง ชาวสวนคอยดู แ ล จนวั น หนึ่ ง ลุงเริม่ ชราภาพ สวนผลไม้กร็ กร้าง เจ้าของทีด่ นิ จึงพัฒนาพืน้ ทีข่ นึ้ ใหม่ ด้วยการถมท้องร่องและท�ำแปลงเกษตรทางด้านในเพื่อให้เป็น ฟาร์มเมลอน ปลูกมะเขือเทศ และปลูกผักอินทรีย์ ส่วนร้านกาแฟสบายดีเป็นส่วนที่เพิ่งสร้างเสร็จเมื่อไม่นาน โดยด้านข้างของร้านจะมีแปลงผักเล็กๆ เพื่อเพิ่มความสบายตา สบายใจ และยังเป็นแปลงผักขนาดย่อมส�ำหรับเรียนรู้ ในเรื่อง ของการเกษตรเล็กๆ น้อยๆ ให้กบั ผูท้ มี่ าแวะดืม่ กาแฟหรือกินอาหาร รองท้องอย่างสลัดแร็ป ทีว่ ตั ถุดบิ ประเภทผักชนิดต่างๆ จะน�ำมาจาก ผักอินทรียซ์ งึ่ ปลูกไว้ ในแปลงหลังบ้าน ขณะทีเ่ มลอนเสียบไม้ตกแต่ง มาในจานใบเล็กอย่างสวยงามก็ถกู เก็บมาจากส่วนของฟาร์มเมลอน เช่นกัน แต่ไม่ได้มีตลอด เนื่องจากเมลอนเป็นผลไม้ที่มีราคา ค่อนข้างสูง ซึ่งเมลอนที่แบ่งมาเสิร์ฟให้กับลูกค้าในร้านกาแฟ ได้ทดลองชิมกันนั้น เป็นส่วนที่กันไว้นอกเหนือจากที่ลูกค้าสั่งจอง ในเพจ Sabaidee Greenfarm นั่นเอง NOVEMBER - DECEMBER 2019
120 | CAFÉ STORY
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
121 Sabai-Dee Café is a recently built section neighboring a small vegetable plot for a more comforting sight, which is also used as a small agricultural learning space for visitors who drop by for a cup of coffee, a healthy salad wrap or a slice of Snow Angel Melon on a stick served straight from its backyard organic farms. However, the melon is not always available at the café as it is rather pricey and only a small portion can be preserved aside from the regular online pre-orders via Sabaidee Greenfarm page. Although the melon farms and other agricultural plots at the back are not officially open for a visit as it is still under renovation, customers who drop by for a cup of coffee are welcome to have a peek upon prior permission from the owner. For those who wish to capture beautiful photos, it is recommended to wait until the renovation is fully complete. Sabai-Dee Café sits on a common biking route with only a two minute walk away from the Siamese Fighting Fish Gallery and a relaxing stroll or bike to a nice photogenic spot by the river.
ทุ ก วั น นี้ มี ลู ก ค้ า ที่ แ วะมาดื่ ม กาแฟที่ สบายดี คาเฟ่ มั ก จะขอ เข้าไปเยี่ยมชมฟาร์มเมลอนและสวนเกษตรที่อยู่ทางด้านหลังของร้าน ซึ่งโดยปกติทางร้านก็ไม่ได้เปิดให้เข้าชมอย่างเป็นทางการ เนื่องจาก สวนเกษตรก� ำ ลั ง อยู ่ ใ นช่ ว งของการจั ด ที่ ท าง แต่ ถ ้ า จะขอเข้ า ชม เจ้าของร้านก็อนุญาต ฉะนัน้ หลังดืม่ กาแฟแล้ว หากคุณนึกอยากเข้าชม ฟาร์มด้านหลังร้านเพื่อสัมผัสกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด ทางร้านเขา ก็ยินดี แต่ถ้าจะเข้าไปถ่ายรูปจริงจัง แนะน�ำว่ารอให้เขาปรับที่ทาง เสร็จก่อนจะดีกว่า ที่ตั้งของร้านกาแฟอยู่ในมุมที่นักปั่นจักรยานจะต้องปั่นผ่านมา แน่นอนอยู่แล้ว เพราะด้านหน้าร้านเป็นเส้นทางจักรยาน ไม่วุ่นวาย จากตรงนี้เดิน ๒ นาที ก็ถึงพิพิธภัณฑ์ปลากัด หรือถ้าอยากจะไป ถ่ายรูปริมน�ำ ้ ก็สามารถเดินเท้าหรือปัน่ จักรยานไปได้เช่นกัน เพราะอยูใ่ น บริเวณเดียวกันหมด
สบายดี คาเฟ่
ตั้งอยู่ด้านหน้าสบายดี กรีนฟาร์ม ซอยวัดราษฎร์รังสรรค์ ต�ำบลบางกะเจ้า อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เปิดบริการ : วันเสาร์-อาทิตย์ เวลา ๐๙.๐๐-๑๘.๐๐ นาฬิกา โทรศัพท์ ๐๙ ๐๙๖๐ ๓๘๓๘ Sabai-Dee Café (in front of Sabai-Dee Green Farm) Soi Wat Ratrangsan, Bang Kachao Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Opens on weekends from 09.00am - 06.00pm Phone: 09 0960 3838
NOVEMBER - DECEMBER 2019
122 | Stay Overnigh t | LillYput R i vers i de Hom es tay
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
123
ลิลลี่พุท ริเวอร์ไซด์ โฮมสเตย์ บ้านไม้ริมน�้ำของคนตัวจิ๋ว
LillYput Riverside Homestay: A riverside wooden home of a tiny dwarf จะมี อ ะไรดี ไ ปกว่ า การได้ พ าตั ว เองกั บ กระเป๋ า เสื้ อ ผ้ า ใบเล็กๆ นั่งเรือข้ามแม่น�้ำจากฝั่งของกรุงเทพฯ เข้าไปพัก ในโฮมสเตย์ ฝ ั ่ ง บางกะเจ้ า ที่ ใ ห้ ค วามรู ้ สึ ก ของค� ำ ว่ า “เหมือนไปค้างบ้านเพื่อน” โดยเฉพาะบ้านเพื่อนหลังนี้ ไม่ธรรมดา แต่ “ลิลลี่พุท” คือชื่อที่น�ำมาจากชื่อของ ดินแดนคนแคระในนวนิยายแฟนตาซีชอื่ ดังอย่างกัลลิเวอร์ ผจญภัย เป็นบ้านไม้ขนาด ๒ ชัน้ ของคนในพืน้ ทีบ่ างกะเจ้า ซึ่ ง เต็ ม ไปด้ ว ยสี สั น ของงานตกแต่ ง ที่ เ ข้ า กั บ อดี ต ได้ อย่ า งลงตั ว ไม่ แ ปลกแยก ตั้ ง อยู ่ ริ ม แม่ น�้ ำ เจ้ า พระยา ซึ่งหากนั่งเรือออกไปทางด้านซ้ายของที่พัก เส้นทางน�้ำ จะไปบรรจบกับฝัง่ สาทรและเอเชียทีค ขณะทีห่ ากหันหัวเรือ ไปด้านขวาจะไปออกทางฝั่งอ่าวไทย
hat could possibly be better than packing your bag and crossing the river from Bangkok to a comfortable homestay in Bang Kachao that gives a sense of “a friend’s home” particularly at “Lillyput”. Named after the land of dwarf in the world’s renowned fantasy fiction Gulliver’s Travel, Lillyput Riverside Homestay is a two-storey wooden house with colorful decorations that blend naturally with the classic atmosphere by the Chao Phraya River. Flowing to the left of the residence, the river converges toward Sathorn and Asiatique while its opposite direction leads to the Gulf of Siam.
W
NOVEMBER - DECEMBER 2019
124 |
Stay Ov ernigh t
“ลิลลี่พุทหลังไหนคะ” เราถามคุณป้าเจ้าของร้านขายอาหาร ของคนในพื้นที่ ซึ่ง ณ วันที่เรามานั้น ถนนเส้นนี้ไม่มีรถยนต์ วิ่ ง เลยสั ก คั น จะมี ก็ แ ต่ จั ก รยาน ส่ ว นมอเตอร์ ไ ซค์ ก็ น านๆ จะเห็ น สั ก คั น คุ ณ ป้ า ในเสื้ อ คอกระเช้ า ที่ ก� ำ ลั ง ผั ด ข้ า วและ เหยาะซีอิ๊วเติมลงไปในข้าวผัดที่ก�ำลังส่งกลิ่นหอมไปสามบ้าน แปดบ้าน หันมาส่งยิ้มให้เรา “โน่น เดินไปสุดทางแล้วเลี้ยวซ้าย หลังสีๆ แถวนี้มีอยู่หลังเดียวนั่นแหละ” เรามาถึ ง ลิ ลลี่ พุ ท ริเ วอร์ ไซด์ โฮมสเตย์ ซึ่ง หากนี่ คื อ ตอนหนึ่งหรือฉากหนึ่งของหนังกัลลิเวอร์ผจญภัย เราก็อาจ ได้พบกับกลุ่มคนแคระที่พากันออกมาต้อนรับเรา และมองเรา ด้วยสายตาประหลาดใจว่าคนตัวใหญ่ผู้นี้มาจากไหน แต่ ลิลลี่พุท ริเวอร์ไซด์ โฮมสเตย์ บ้านไม้ ๒ ชั้น ขนาด ๔ ห้องพัก ไม่ใช่หนัง หากแต่ ก ารน� ำ ชื่ อ นี้ ม าตั้ ง เป็ น ชื่ อ ที่ พั ก ก็ เ พราะ คุ ณ พั ช มณ ซาลกอลคาร์ ผู้เป็นเจ้าของ ได้รับแรงบันดาลใจมาจากโครงการ พระราชด� ำ ริ ม ากมายที่ เ กิ ด ขึ้ น ในบางกะเจ้ า รวมไปถึ ง การ ส่งเสริมเรื่องหัตถกรรมของจิ๋ว ในสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็ จ พระเทพรั ต นราชสุ ด าฯ สยามบรมราชกุ ม ารี คุ ณ พั ช มณบอกกั บ เราว่ า เธอมี ค วามสนใจในเรื่ อ งของจิ๋ ว เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว บวกกับคิดว่าการเป็นคนตัวเล็กๆ บนเกาะ ขนาดใหญ่ที่เรียกว่าบางกะเจ้าก็ไม่ได้แปลว่าพลังของเธอจะเล็ก เพราะเธอเองก็ เ ป็ น คนหนึ่ ง ที่ อ ยากมี โ อกาสช่ ว ยส่ ง เสริ ม และอนุรักษ์หัตถกรรมของคนในพื้นถิ่น โดยโครงการอันใกล้ ของโฮมสเตย์ แ ห่ ง นี้ คื อ การรวบรวมของจิ๋ ว จากภู มิ ป ั ญ ญา ชาวบ้านบางกะเจ้ามาจัดแสดงไว้ทั้ง ๒ ชั้นของที่พัก “Which one is Lillyput?” we asked a local restaurant owner realizing not a single car but a few bicycles and motorcycles passed by the area when we arrived. The aunty in a round-neck sleeveless blouse was seasoning her fried rice whose aroma filled the whole neighborhood as she gave us a smile saying, “There. Just turn left at the end of the valley. It’s the only colorful house in the area.” If it were a scene from Gulliver's Travel, we would have been welcomed by a bunch of dwarves looking all surprised where these giants came from upon our arrival. However, Lillyput Riverside Homestay is a nonfictional two-storey wooden house with four rooms. Patchamon Salgolcar, the homeowner, was inspired by a series of Royal Initiative Projects in Bang Kachao and the Miniature Handicrafts Promotion initiated by Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn. Having realized her former interest in miniature crafts and her power despite being just another small person on a large island, Patchamon told us her wish to seize the opportunity to help promote and preserve local handicrafts by gathering miniature crafts infused with the local wisdom of Bang Kachao and exhibiting them on the second floor of her homestay.
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
125
ห้องร่มเหมาะส�ำหรับการเข้าพักในช่วงฤดูฝน ให้อารมณ์ของความโรแมนติก The Umbrella Room is best for a romantic check-in during rainy seasons. NOVEMBER - DECEMBER 2019
126 |
Stay Ov ernigh t
หนึ่งหัวใจของที่พักที่ท�ำให้ผู้เข้าพักรู้สึกถึงความสบาย ไม่อึดอัด คือเรื่องของทิศทางลมและช่องแสง The key to a cozy and no-suffocating stay is the well-balanced integration of natural wind and light. พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
127
แต่เดิมแล้ว บ้านไม้หลังนี้เป็นเพียงบ้านอยู่อาศัย จนในวันที่ คุณพัชมณแต่งงานกับชาวต่างชาติ ก็มักจะมีเพื่อนและญาติๆ ของสามีเดินทางมาพักทีบ่ า้ นกันอยูบ่ อ่ ยๆ ในช่วงสิน้ ปี คุณพัชมณ จึ ง ปรั บ พื้ น ที่ ข องบ้ า นไว้ ส� ำ หรั บ รั บ รองแขก ต่ อ มาจึ ง พั ฒ นา รูปแบบให้เป็นโฮมสเตย์ส�ำหรับต้อนรับนักท่องเที่ยวไปในตัว โดยคอนเซปต์ของที่นี่ คือ บ้าน ๔ ฤดู ประกอบด้วย ห้องพัก จ�ำนวน ๔ ห้อง ห้องแรกคือห้องฤดูใบไม้ร่วงที่ใช้สัญลักษณ์ แทนด้ วยการเพนท์ฝ าผนัง เป็นใบเมเปิลเปลี่ยนสี ส่วนห้ อ ง ฤดูร้อนตกแต่งด้วยผ้าขาวม้าซึ่งเย็บบุไว้ที่หัวเตียงเพื่อสื่อสาร ถึงบรรยากาศหน้าร้อน ห้องฤดูฝนมีร่มหลากสีน�ำมาจัดตกแต่ง ไว้บนเพดาน ขณะที่ห้องฤดูหนาวใช้สีทาผนังมาช่วยในการสร้าง อารมณ์ ซึ่งการสร้างคอนเซปต์ห้องพักแบบนี้ขึ้นมาก็เพื่อให้ ลูกค้าที่มาเข้าพักในแต่ละครั้งสามารถสลับห้องนอนไปได้เรื่อยๆ โดยไม่รู้สึกเบื่อ แต่สิ่งที่ได้นั้นเกินคุ้ม เพราะด้านหน้าก็แม่น�้ำ รอบข้างก็เป็นวิถีชาวบ้านที่อยู่อย่างสงบสุข ไม่มีเสียงดังรบกวน ทุกการเข้าพัก ทางโฮมสเตย์มีแผนที่และจักรยานจัดเตรียม ไว้ ให้ ซึ่งถ้าปีใหม่นี้คุณยังนึกสถานที่ท่องเที่ยวในวันหยุดยาว ไม่ออกละก็ อาจไม่ตอ้ งไปเทีย่ วไกลถึงต่างประเทศ เทีย่ วบ้านเรา และนอนที่ลิลลี่พุทนี่ละ...เด็ดสุด It was just an ordinary house until Patchamon was married to a foreigner. Her husband’s friends and relatives made frequent visit that she decided to renovate a partial space to welcome them at the year-end before gradually developing it into a homestay to also warmly accommodate travelers. Designed as a four-season home, Autumn room’s ceiling is painted with color-changing Maple leaves, Summer room’s headboard is upholstered with vibrant loincloth, Rain Room’s ceiling is decorated with multicolored umbrellas while Winter room is painted with a winter vibe. Visitors can keep revisiting to enjoy a different atmosphere in each room, the waterfront view, the peaceful surroundings and community. Moreover, the homestay also provides a map and a bicycle for every check-in. If you still have not figured out where to go during long weekends, instead of an exhausting trip abroad, you might want to consider a relaxing stay at this place.
ลิลลี่พุท ริเวอร์ไซด์ โฮมสเตย์
เลขที่ ๒๔ หมู่ ๒ ซอยเพชรหึงษ์ ๓๓ ต�ำบลบางกะเจ้า อ�ำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ โทรศัพท์ ๐๘ ๗๓๔๕ ๓๙๔๗ Lillyput Riverside Homestay 24 Moo 2, Soi Phetchahueng 33, Bang Kachao Sub-District, Phra Pradaeng District, Samutprakan Phone: 08 7345 3947
NOVEMBER - DECEMBER 2019
128 | VI E W FI NDER
Samutprakan Breeze ลมหายใจสมุทรฯ
ท่าเรือข้ามฟากพระประแดง / ดิเรก Phra Pradaeng Cross-River Ferry Pier / Direk
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
129
สะพานสุขตา / วราภรณ์ Sukta Bridge / Waraporn
ริมเขื่อนหน้าศาลากลาง / ณรงค์ศักดิ์ The dyke-front promenade in front of the City Hall / Narongsak
NOVEMBER - DECEMBER 2019
Samutprakan 2019 Event Calendar 130 | Calen da r
ปฏิทินท่องเที่ยว จังหวัดสมุทรปราการ
Seagull Watching Season
ฤดูกาลแห่งการดูนกนางนวล
Sukhumvit Road, Bang Pu Mai Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan
ถนนสุขุมวิท ต�ำบลบางปูใหม่ อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ
Soi Thetsaban Bang Pu 126, Bang Pu Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan Starting from November 2019 - April 2020
ซอยเทศบาลบางปู ๑๒๖ ต�ำบลบางปู อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ เดือนพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๒ - เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๓
At Bang Pu Recreation Center,
สถานตากอากาศบางปู
at Khlong Ta Kok Bridge,
สะพานคลองตาก๊ก
พฤศจิกายน - ธันวาคม ๒๕๖๒
131
Cross-Year Prayer Ceremony At Wat Asokaram, Thai Ban Sub-District, Mueang Samutprakan District, Samutprakan To be held on December 31, 2019
พิธส ี วดมนต์ขา้ มปี ณ วัดอโศการาม ต�ำบลท้ายบ้าน อ�ำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ คืนวันที่ ๓๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๒
NOVEMBER - DECEMBER 2019