ALMELO TREKT VERGUNNINGEN COFFEESHOPS IN

Almelo trekt plotseling vergunningen coffeeshops in

In Almelo bracht de ‘kerstman’ afgelopen december een opmerkelijke verrassing voor de twee lokale coffeeshops. Beide ondernemers kregen een brief waarin stond dat de exploitatievergunning voor hun coffeeshops nog maar een half jaar geldig zou zijn. Dit hadden zij niet zien aankomen. Hoe zit dit en kan dit ook bij andere coffeeshops gebeuren?

Jemig de Pemig (het loket)

Coffeeshop Jemig de Pemig en coffeeshop De Tuin hebben beide een lange staat van dienst van 25 jaar. Voor coffeeshop Jemig de Pemig kwam het nieuws extra hard aan. De exploitante had haar zaak net voor 250.000 euro verbouwd. Qua energie is de zaak nu zelfvoorzienend. ‘Wij zijn van het gas af en er liggen 300 m2 zonnepanelen op het dak’, laat ze via de mail weten. In november 2021 had zij de burgemeester, de wethouders en de gemeenteraad nog uitgenodigd om de vernieuwde zaak te komen bekijken. “Niemand kwam kijken. Die waren natuurlijk al bezig met de voorbereidingen om onze gedoogverklaringen in te trekken”, verzucht Jos Wolterink, de woordvoerder van de shops. Namens de burgemeester

In de brief – die namens de burgemeester is verstuurd – staat dat de vergunningen voortaan voor maximaal vijf jaar worden verleend. Ze kunnen volgens de burgemeester niet langer voor onbepaalde tijd worden verleend, omdat de coffeeshopbranche gevoelig is voor criminaliteit en ondermijning. Daarom wil hij de vergunningen reguleren. De ondernemers kunnen nog eenmaal een vergunning voor vijf jaar aanvragen. Dat moeten ze dan wel voor 11 juni 2022 doen. Zij worden daarmee “nog eenmaal bevoordeeld ten opzichte van andere gegadigden.” Na die vijf jaar kunnen andere belanghebbenden ook meedingen naar de coffeeshopvergunningen. De brief sluit af met de mededeling dat de beleidswijziging bijdraagt aan een veiligere branche én stad!

Grote vraagtekens

Wolterink plaatst grote vraagtekens bij die bewering. Waar doelt de burgemeester op als hij stelt dat de coffeeshops gevoelig zijn voor criminaliteit en ondermijning? En hoe moet het rouleren van de vergunningen daarbij helpen? Vanuit zijn beleving wordt met deze beleidsmaatregel juist het omgekeerde effect bereikt. “Er zijn geen noemenswaardige problemen en er heerst al jaren rust op de Almelose cannabismarkt. Door die rust om de vijf jaar te verstoren werk je juist criminaliteit en witwaspraktijken in de hand”, aldus Wolterink. Hij heeft dit ook voorgelegd aan de ambtenaren die het beleid mede hebben opgesteld. Zij hadden geen notie van de verstrekkende gevolgen die de beleidswijziging voor de lokale cannabismarkt kan hebben.

Wassen neus?

De ambtenaren lijken ervan uit te gaan dat de vergunningaanvragen van de twee coffee-

shops om nog een keer vijf jaar door te kunnen gaan zonder problemen worden ingewilligd. Dat zou betekenen dat het verlengen van de vergunningen een wassen neus is. Mocht de beoordeling van de vergunningaanvragen werkelijk een serieuze zaak zijn, dan bestaat er immers een kans dat de vergunningen niet worden verlengd. In dat geval zullen cannabisconsumenten in Almelo en omgeving het een tijdlang zonder coffeeshops moeten stellen. Een nieuwe coffeeshop is niet zomaar opgestart. Nog los van het feit dat er in de meeste gemeenten weinig geschikte locaties zijn, is een netwerk om cannabisproducten in te kopen op de illegale markt niet zomaar opgebouwd. Dat duurt jaren en vraagt ook om voldoende kennis voor de beoordeling van de producten en de nodige ervaring van een ondernemer om zich staande te kunnen houden op die illegale cannabismarkt. Goed nieuws voor de straathandelaren en andere illegale verkooppunten in Almelo, maar niet voor de consumenten. Dit zal niet de bedoeling zijn. Toch is dit geen ondenkbaar scenario. Waarom neemt een gemeente het risico om de openbare orde en veiligheid dusdanig te verstoren?

Wijzigingen APV

De beleidswijziging voor de coffeeshopvergunningen is onderdeel van een groot aantal wijzigingen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Deze moeten worden voorgelegd aan de gemeenteraad. Die beslist daar uiteindelijk over. Op de website van de gemeente Almelo zijn de vergaderingen van de gemeenteraad terug te luisteren. Eind november 2021 werd over de voorgenomen wijziging van de APV gesproken. Een wakker raadslid vroeg zich af of de wijziging van de coffeeshopvergunningen juridisch wel mogelijk was. De rest van de raadsleden stond erbij en keek erna. De burgemeester beloofde het betreffende raadslid een memo te sturen waarin hij nog zou uitleggen hoe hij de beleidswijziging voor de coffeeshops juridisch had dicht getimmerd.

Onnavolgbaar betoog

De memo bevat een onnavolgbaar betoog waarin de burgemeester eerst uitlegt dat een vergunning voor de exploitatie van een coffeeshop niet bestaat. Hij bedoelt dat een coffeeshop geen vergunning kan krijgen voor de in- en verkoop van cannabis. Handel in cannabisproducten is immers verboden in de Opiumwet. Coffeeshops hebben daarom meestal een horeca-exploitatievergunning voor de verkoop van alcoholvrije dranken én een gedoogverklaring voor de verkoop van cannabisproducten. In Almelo doen ze dat anders. Daar hebben de coffeeshops een horeca-exploitatievergunning met de aantekening coffeeshop. De ‘aantekening’ bestaat uit het aantekenen van de betreffende coffeeshop op de gemeentelijke coffeeshoplijst. Ze hebben geen gedoogverklaring. Dit gebeurt overigens in verschillende gemeenten. Het is de vraag of dit juridisch standhoudt.

‘Dwingende reden’

Daarna legt de burgemeester omstandig uit dat – ondanks het feit dat er maar twee vergunningen zijn – het toch géén schaarse vergunningen zijn. Dat zijn vergunningen waarvan er maar enkele kunnen worden verleend terwijl er meer potentiële gegadigden zijn. Als dat zo zou zijn, zou dit namelijk een belangrijke reden kunnen zijn om de vergunningen van coffeeshops te laten rouleren zodat andere belangstellenden ook een kans zouden maken. Juridisch gezien

komt dan het beginsel van gelijke kansen in het geding. Vreemd genoeg staat er echter in de nieuwe APV van Almelo dat het beperken van de vergunningen voor coffeeshops tot 5 jaar tot doel heeft: ‘Het creëren van gelijke kansen om voor een vergunning in aanmerking te komen’. Hij gebruikt dus toch de Europese Dienstenrichtlijn die toeziet op het creëren van gelijke kansen (voor vergunningen die schaars zijn) om te onderbouwen waarom de vergunningen voor coffeeshops een beperkte geldigheidsduur moeten hebben. Daarnaast schrijft hij dat horecazaken (niet alleen coffeeshops dus) volgens de rechtspraak een negatieve invloed op de openbare orde en veiligheid hebben. Dat is volgens hem een dwingende reden van belang om de geldigheidsduur van de vergunningen te beperken.

Vervelend staartje?

Wolterink heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken in een brief om opheldering gevraagd. Wellicht dat het ministerie de gemeente Almelo tot de orde kan roepen. Dat zou voor alle betrokkenen het beste zijn. De Almelose coffeeshopondernemers kunnen namelijk geen bezwaar aantekenen. Het is een besluit van de gemeenteraad. Saillant detail. De coffeeshopondernemers ontvingen de gewraakte brief op 17 december 2021, een week nadat de gemeenteraad de nieuwe APV had goedgekeurd. Ze waren dus niet meer in de gelegenheid om de gemeenteraad te informeren over de

gevolgen die deze beleidswijziging heeft. “Als we onze vergunningen kwijtraken, dan gaan we door tot de Raad van State”, stelt Wolterink strijdvaardig. “Het is moeilijk om hard te maken dat er sprake is van aantasting van de openbare orde en veiligheid als je al 25 jaar zonder problemen een zaak runt.” Laten we hopen dat hij gelijk krijgt. Anders zou dit verhaal ook nog een vervelend staartje voor andere coffeeshops kunnen krijgen.

De prachtige huiskamer van Jemig de Pemig