Cannabis Social Club in Utrecht

Nederlandse variant van Cannabis Social Club

Experiment wietteelt Utrecht

Door: Michiel Panhuysen

Maastricht en Eindhoven gingen de Domstad voor, maar onlangs maakte ook het stadsbestuur van Utrecht bekend een experiment uit te willen voeren met het legaal laten telen van wiet.

In het collegeprogramma ‘Groen, open en sociaal’, van de coalitie van PvdA, GroenLinks en D66 stond het al tussen de regels door aangekondigd: De stad Utrecht wil de gezondheid van haar burgers bevorderen. Een experiment met het kleinschalig telen van wiet maakt onderdeel uit van de plannen. Tegenwoordig is veel van de illegaal verbouwde wiet immers vervuild met pesticiden en verzwaringsproducten. En dat is slecht voor de gezondheid van de gebruikers.

De precieze invulling van het experiment rond de wietteelt is nog niet helemaal op papier gezet, maar een globaal plan is er al

wel. Het achterliggende idee is het gedogen van de kweek van vijf wietplanten. Als we er even van uitgaan dat het om vijf planten per persoon gaat en niet per adres, dan zouden meerdere personen zich kunnen groeperen in een club die voor ieder lid vijf planten kweekt. De leden van de club betalen een kleine bijdrage voor het kweken, zodat een professionele kweker in de hand kan worden genomen voor een groter aantal planten. Na het oogsten kan iedereen zijn wiet dan komen afhalen. De club garandeert dat de wiet niet bespoten is en niet verzwaard. Eventueel kan een controlerende instantie de kwaliteit van de wiet garanderen. Zo weet de consument dat hij geen troep in handen krijgt.

“Dat hiermee eventueel ook de overlast en criminaliteit aan de achterdeur van de coffeeshop wordt aangepakt, beschouw ik als een prettige bijvangst.”

Spanje en België

Dit Utrechtse plan lijkt enigszins op een Spaans en een Belgisch initiatief. In Spanje heb je de Cannabis Social Clubs, wietkweekclubs die zijn georganiseerd door blowers die op een zo legaal mogelijke manier wiet wilden kweken voor eigen gebruik. In dat land begint een netwerk van die Cannabis Social Clubs voorzichtig vorm te krijgen. Het systeem lijkt aardig aan te slaan, zoals uit een reportage in de vorige Highlife blijkt. In België bestaat het systeem ‘Trekt uw plant’, dat vergelijkbaar is. Leden machtigen daar een stichting om één plant per persoon te kweken. Beide initiatieven lijken op elkaar. Het was voor beide bewegingen enkele jaren zoeken naar een voor het rechtssysteem aanvaardbare vorm van kweken. Inmid-

dels zijn ze in België en Spanje de nodige rechtszaken en hogere beroepen verder en lijkt er in die landen stilaan een systeem te ontstaan van wietkweken, waarmee justitie en overheid vrede hebben.

Reactie van Opstelten voorbarig

Terug naar Nederland, terug naar Utrecht. Verantwoordelijk wethouder Victor Everhardt legt uit waarom er in maart een plan werd gepresenteerd. “In het college- akkoord van de gemeente Utrecht, zeg maar het regeerakkoord van de stad, hebben de betrokken partijen beloofd om rond deze periode een voorstel voor de aanpak van de achterdeur van de coffeeshops te presenteren aan de gemeenteraad.” Minister Opstelten reageerde meteen afwijzend op de presentatie van de brief, die was ondertekend door het College van Burgemeester en Wethouders, en geadresseerd aan de gemeenteraad. “De reactie van Opstelten was misschien een beetje voorbarig”, aldus de Utrechtse wethouder. “De landelijke politiek heeft er op dit moment nog niks mee te maken. Er moet nog veel denkwerk worden verricht om het plan verder uit te werken. Het is trouwens bijzonder dat de minister van Veiligheid reageert, terwijl het hier om een voorstel gaat dat de volksgezondheid dient. Ik verwacht als de plannen zijn uitgewerkt eerder een reactie van de minister van Volksgezondheid.”

Morele steun

De hoogleraren Van Koppen en Buruma

reageerden op 12 maart positief op het Utrechtse idee, in een artikel in het AD. Zij geven het plan vanuit juridisch perspectief een kans. Dat is een morele steun in de rug van de plannen die in Utrecht worden uitgewerkt. Everhardt benadrukt dat de gemeente zelf geen vereniging gaat oprichten en dat de gemeente ook niet zelf gaat kweken. “Het is de bedoeling dat consumenten zich zelf gaan verenigen in een soort Cannabis Social Club waarbij ieder lid dan ‘goed is’ voor vijf planten. De gemeente zal en kan zich in principe niet bemoeien met de statuten van die vereniging. Dat moeten de leden zelf doen. De oprichters van zo’n club kunnen dus ook zelf bepalen welke voorwaarden ze aan hun leden stellen.”

Heel goede hennep

In Nederland bestaan al coffeeshops. Die ontstonden lang geleden als verkooppunten van hasj en wiet die illegaal uit het buitenland naar Nederland werd gesmokkeld. Tegenwoordig komt het grootste deel van alle cannabis die in Nederland wordt verkocht uit ons eigen land. De geschiedenis van ieder land bepaalt hoe de verkoop van hasj en wiet eruit ziet. De productie van de wiet ligt nu veel dichter bij de consument dan in de tijd dat Nederland nog vooral Afghaan, Lib en Maroc rookte. Everhardt: “We zijn in Nederland in staat om heel goede hennep te kweken. Maar de binnenlandse kweek van wiet is voor een belangrijk deel in handen gekomen van mensen die het niet zo nauw nemen met de gezondheid van de rokers van de wiet die zij kweken. Door de consument nauwer bij de kweek te betrekken, bijvoorbeeld door een aantal blowers samen te laten bepalen welke kweker welke plant op welke manier gaat kweken, kun je als consument controle uitoefenen op de kwaliteit van de wiet die je rookt.”

Bestaansrecht van coffeeshops

Coffeeshops hoeven binnen het plan van Utrecht voorlopig niets te vrezen. “In Utrecht hebben we ruimte voor 17 gedoogvergunningen. Daarvan zijn er nu 15 ingevuld door coffeeshops. Eén ervan willen we nu reserveren voor een kweekclub. Daarnaast blijven we in overleg met de bestaande coffeeshops, want die hebben natuurlijk ook gewoon hun bestaansrecht.”

Het is natuurlijk mogelijk dat niemand zich aanmeldt voor het experiment. Dat zou volgens Everhardt ook boeiende wetenschappelijke informatie opleveren. Dan zou uit het experiment geconcludeerd kunnen worden dat niemand op zo´n club zit te wachten. “Maar vooralsnog lijkt eerder het omgekeerde het geval”, aldus Everhardt. ”Er melden zich nu al mensen spontaan aan, dus ik denk dat het wel meevalt. En we gaan de komende tijd ook met andere steden praten, dus het experiment is niet alleen bedoeld voor Utrechtse blowers.”

Eerste stap

Er is vooralsnog slechts sprake van een experiment. “Dit wetenschappelijk experiment moet ons een kijkje geven in de werkbaarheid van zo’n systeem. Levert het een veilige productie op en is de gezondheid van cannabisconsumenten ermee gediend? Iemand noemde het al het eco-keurmerk voor wiet. Dat hiermee eventueel ook de overlast en criminaliteit aan de achterdeur van de coffeeshop wordt aangepakt, beschouw ik als een prettige bijvangst. Het experiment is een eerste stap. We willen kijken of het mogelijk is om een gesloten systeem te ontwikkelen. Of er geen weglekeffecten optreden, dus of er geen producten wegvloeien en geen producten invloeien die er niet horen te zijn. Het is een poging om het voorstel van de commissie Van der Donk een nadere invulling te geven.”

In het huidige voorlopige idee is er sprake van 150 deelnemers aan het experiment, waarbij 750 planten worden gekweekt. Je moet natuurlijk voorzichtig zijn als je ergens zoveel planten bij elkaar zet. Voor je het weet komt ‘iemand’ zich over je oogst ontfermen. Everhard: “Ik ben nergens bang voor. Maar dit zijn zaken waar we zeker ook goed naar zullen moeten gaan kijken in de uitwerking van de plannen. Misschien moeten we het experiment wel met minder mensen doen, zodat het minder interessant wordt om zo’n kwekerij te overvallen.”

Eerste clubwietoogst

“We hebben net ons plan kenbaar gemaakt aan de gemeenteraad, zoals we hadden beloofd. Ik moet nu eerst even afwachten wat de Utrechtse gemeenteraad ervan vindt. Daarna moet het plan worden uitgewerkt en moeten we gaan kijken of ook andere gemeenten interesse hebben in het plan. Daar trek ik zo’n anderhalf jaar voor uit. Pas daarna kunnen de eerste concrete stappen worden gezet.”