Verwarring rond wietpas

Uitspraak Raad van State

Verwarring rond wietpas blijft bestaan

Door: Rob Tuinstra

In december wordt elk jaar een woord van het jaar gekozen. Het gaat altijd om een nieuw ontstaan woord, dat veelvuldig in de media werd gebruikt. Voorbeelden daarvan zijn zeilmeisje, ontvrienden of gedoogregering, de winnaar van 2010. Eén van de kanshebbers voor 2011 zou wel eens het woord wietpas kunnen zijn, want de controverse en verwarring rond dit speeltje van Ivo Opstelten blijft maar voortduren.

Vriend en vijand waren het er over eens. Na een uitspraak van de Raad van State in juni zou er eindelijk meer juridische duidelijkheid komen over de invoering van de wietpas. De Raad van State zou moeten oordelen over de sluiting van de Maastrichtse coffeeshop Easy Going door de burgemeester (in 2006), omdat de coffeeshop tegen het beleid van de APV in toch buitenlanders had toegelaten. De Raad van State oordeelde dat dit volgende de Opiumwet niet kon, maar dat het weer wel was toegestaan om overlast tegen te gaan.

Wie heeft gelijk?

Deze uitspraak werd verschillende uitgelegd. Tegenstanders van de invoering van de wietpas waren van mening dat de wietpas nu onmogelijk kon worden ingevoerd. Maar volgens het ministerie van Justitie was er niets aan de hand en kon de wietpas na enige wetstechnische aanpassingen zonder problemen worden ingevoerd. Wie heeft er gelijk?

Jan Brouwer, hoogleraar algemene rechtswetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen, ziet nog genoeg problemen. Om de wietpas landelijk in te mogen voeren, zou minister Opstelten moeten bewijzen dat in elke Nederlandse stad met coffeeshops ‘ernstige overlast’ is door drugstoeristen. In de meeste steden zijn echter weinig problemen. Bovendien is de handel in softdrugs volgens de Opiumwet of cieel verboden, en dat maakt het lastig om het beleid aan te passen.

Vorm van regulering

Ook advocaat André Beckers, die zich voor Easy Going met de zaak bezig hield,

schreef een uitgebreid betoog over de juridische gevolgen van deze uitspraak, dat onder meer op de website van de VOC (Vereniging tot Ophef ng van het Cannabisverbod: www.voc-nederland. org) te lezen is. Beckers op de vraag of de wietpas nu kan worden ingevoerd: ‘Het ministerie van Justitie zal hierover nog eens goed moeten gaan nadenken. Hierbij moet worden bedacht dat een wietpas waarschijnlijk al gauw als een doorkruising van de Opiumwet zal worden aangemerkt. Als je in de Opiumwet ieder handelen met een verdovend middel in beginsel verbiedt, rijst al snel de vraag wie dan bevoegd kan worden geacht een wietpas af te geven. Een wietpas is namelijk een verdere vorm van regulering. De cannabisconsument krijgt een pas in handen die hem of haar als het ware het recht verleent cannabis aan te kopen in een coffeeshop. Als de burgemeester dat soort wietpassen gaat afgeven, zal wellicht met succes kunnen worden betoogd dat deze daartoe niet bevoegd is.’

Discriminatie

Beckers vervolgt: ‘Als de wietpas alleen aan Nederlandse consumenten mag worden afgegeven is er sprake van discriminatie. Of die discriminatie geoorloofd is, zal van geval tot geval moeten worden onderzocht. Een simpele verwijzing naar de uitspraak in Maastricht is daarvoor on-

voldoende. De situatie in Maastricht zegt immers niets over bijvoorbeeld de situatie in Amsterdam. Er zal sprake moeten zijn van lokaal maatwerk.’

Met andere woorden, de discussie is nog lang niet afgesloten. Ook al omdat in veel grote Nederlandse gemeenten in het zuiden van het land, waar de wietpas het eerst zou moeten komen, ruime

meerderheden in de gemeenteraden zich tegen de wietpas hebben uitgesproken. Meest recent gebeurde dat in Tilburg, waar de raad zich na een heuse coffeeshoptoer en een wietconferentie tegen de wietpas keerde. En dat compliceert de zaak verder.

Als de wietpas alleen aan Nederlandse consumenten mag worden afgegeven is er sprake van discriminatie.