Reggae in België

Bloeiende reggaecultuur

D Door: Karel Michiels

België is stilaan reggae country. Naast de talloze feestjes en concerten komen er de laatste jaren steeds meer prima platen uit. Zou het gedoogbeleid daar iets mee te maken hebben? We hebben zelfs al een woord voor die bloeiende reggaecultuur: Beljam, een samentrekking van België en Jamaica.

Het was de Brusselse dancehallrapper Uman die vier jaar geleden de eerste Beljam reggaeklassieker uitbracht, L’aventure c’est l’aventure. De WestVlaamse zanger Flip Kowlier verraste in 2010 met een uitstekend, zeer eigenzinnig reggaealbum. En dit jaar lijkt de toevloed niet te stoppen. Today & Tomorrow van het Brusselse Jupiter & Ma Shi Faï is een kleurrijk weefsel van Afrikaanse reggae, slepende blues en rockaccenten. Maanzaad beweegt zich in een heel ander register. Frisse ska- en reggaedeuntjes, teksten uit het leven gegrepen, soms met een sombere ondertoon maar nooit zonder knipoog. Als één groep ooit het Vlaamse Doe Maar mag worden genoemd, laat het dan Maanzaad zijn. Unlisted Fanatic en Crucial Alphonso creeren frisse, nieuwe dub met een zware rootstwist en prachtige vocals.

Pura Vida

Maar de prijs voor het mooiste reggaealbum van het jaar (en misschien wel aller tijden, toch voor België) gaat naar We Nah Give Up van de Oost-Vlaamse band Pura Vida, featuring de legendarische Jamaicaanse The Congos. De dubbel-lp (!) zit verpakt in een vintage klaphoes, met op de voorkant een schitterend schilderij van Bregt De Boever zelf, het brein van Pura Vida. “Schilderijen komen uit dezelfde bron als muziek,” zegt hij. “Je hoeft je maar over te geven aan de creativiteit van de geest.” Het zijn levensgrote werken die hij vervaardigt, even intens en rijk geschakeerd als de muziek die hij opneemt, tussen droom en nachtmerrie, de waarachtige expressie van zijn gevoelens en inzichten. Als je niet van reggae houdt, kan je in zijn studio nog altijd genieten van de schilderijen.

The Congos

Bregt heeft die studio Lost Ark genoemd, naar de Black Ark van Lee ‘Scratch’ Perry, waar in de jaren 1970 enkele van de mooiste reggaeplaten ooit zijn gemaakt. Met behulp van een wonderlijke verzameling vintage apparatuur heeft Pura Vida daar een heel authentieke, organische sound gecreëerd. “Ik streef niet naar één uniforme sound omdat de computer dat zo wil. Ik luister niet naar de miljoenen plugins die de ronde doen. Net als Lee Perry steek ik soms zelf opgenomen natuurlijke geluidjes in de mix, die de klank een zeker mysterie geven. Een kudde paarden die passeert. Er is geen technisch geheim voor een unieke sound. Die creëer je zelf, vanuit je eigen wereld.” Toen The Congos op het einde van hun vorige Europese tour nog een paar uur vrij hadden, wilden ze die maar al te graag doorbrengen in de Lost Ark. Net zoals De Boever hen eerder had opgezocht in Jamaica. “Wij zijn brethren (broeders),” zegt ‘Congo Ashanti’ Roy Johnson. “Toen ik Bregt de eerste keer ontmoette, wist ik meteen dat we samen iets zouden creëren. Niet voor het geld, maar vanuit onze spiritualiteit. Brethren is brethren. Wij zijn geestelijk met elkaar verbonden.”

Ganja

We Nah Give Up biedt vier plaatkanten met de beste reggae die ooit in België gemaakt werd en die zelfs de vergelijking kan doorstaan met het beste werk van Lee Perry. The Congos krijgen eindelijk nog eens muziek op niveau toegespeeld en doen er alles aan om dat hoge niveau waardig te zijn. Je kunt de tracks ook downloaden (niet kopen op cd), maar deze dubbele plaat rechtvaardigt zondermeer de aankoop van een platenspeler, mocht je die al weggedaan hebben. Volgens mij hebben we die hoogconjunctuur in de Belgische reggae voor een groot deel te danken aan het feitelijke gedoogbeleid. De algemene verspreiding van ganja in de jeudcultuur heeft meer kids dan ooit de ogen geopend voor reggae, en het is ook een wereldje waar blowen ruimer aanvaard wordt dan in andere subculturen. En waar dus ook Jamaicanen zich perfect op hun gemak voelen.