Hotel ”Balkan” iz austrougarskog perioda na sjeverozapadnom uglu Gospodske ulice Arhivski snimci magazina ”Šeher Banjaluka”
BANJA LUKA KROZ PROSTOR I VRIJEME
Hoteli, restorani, kafići... Banjalučki ugostiteljski objekti Tekst i foto: Adem Čukur Još u XVI-om vijeku, vremenu relativno brzog narastanja grada, razvijala se i ugostiteljska djelatnost, najvećim dijelom u gradskom centrima / čaršijama, prvo u Gornjem, a potom u Donjem Šeheru i Maloj čaršiji / Preko Vrbasa. Za prenoćišta su postojali hanovi i karavan-saraji sa sobama za goste na spratu, i konjušnicama i magazama za robu u prizemlju; prvi u Gornjem Šeheru na desnoj strani Vrbasa sa dvanaest soba na spratu (naveden u vakuf-nami Sofi- Mehmed paše, nepoznatog lokaliteta), drugi na prostoru Stare čaršije, nasuprot ulaza u džamiju Ferhadiju, po kojem se taj prostor kasnije nazivao i Hanište, a čiji su dijelovi temelja konzervirani. Objedovanje se obavljalo u za20 Š E H E R
BANJA LUKA
sebnim objektima – aščinicama (turska riječ sa značenjem restoran / gostionica), kao i ćevapčinicama, burekdžinicama, slastičarnama... Godine 1617. počela je sa radom i prva kafana u gradu, druga u BiH nakon Sarajeva. U ljetnom periodu bozadžije su prodavale bozu / hladni napitak na bazi kukuruznog brašna, a u zimskom periodu salepdžije topli napitak / salep, noseći ih u đugumima kroz čaršiju. U periodu Austro-ugarske monarhije grade se hoteli i restorani po uzoru na takve objekte u Zapadnoj Europi od kojih su najznačajniji Hotel ”Bosna” (opisan u članku Bosna i Palas) i Hotel ”Balkan” (mjesto gdje se svojevremeno odvijao dio društvenog života grada) lociran na
