Bb20170102 by Sdu Brand & Brandweer

JANUARI/februari 2017

• De waterstofauto, een nieuw risico? • IBARC 2: nieuwe portofoons en mobilofoons • Voorbereiding op ondergeventileerde branden moet anders vakblad voor brandweer, hulpverlening en rampenbestrijding

Lastige inzet na ramkraak in Kerkdriel

B&B Brand&Brandweer

www.brandenbrandweer.nl

1/2 jaargang 41

Brand & Brandweer Vakdag De dag voor iedere brandweerprofessional

Voor beroeps en vrijwilligers

zaterdag 10 juni 2017 | soesterberg Sdu en Brand & Brandweer organiseren in 2017 de eerste editie van de Brand & Brandweer Vakdag. Een dag voor zowel de beroeps als de vrijwillige brandweerprofessionals. Naast een plenair programma bieden inspirerende sprekers in verschillende sessies u handvatten voor toepassingen in de repressieve praktijk. Een dag dus waarop u uw kennis kunt verbreden, uw ervaringen kunt delen en van elkaar kunt leren. Kom met uw collegaâ&#x20AC;&#x2122;s! De vakdag is de perfecte dag om samen met uw collegaâ&#x20AC;&#x2122;s te bezoeken. Bekijk hiervoor de verschillende kortingsmogelijkheden op ondergenoemde site.

www.brandenbrandweervakdag.nl

In samenwerking met:

INHOUD

nummer 1/2 januari/februari 2017

Coverstory 10

Ramkraak in Kerkdriel zorgt voor lastige inzet

Vorig jaar zijn de eerste duikteams gehercertificeerd volgens de nieuwe landelijke brancherichtlijnen. Die nieuwe hercertificering heeft ook consequenties voor de duikinstructeur.

Een gasmelding na een ramkraak bij een winkel in Kerkdriel blijkt uiteindelijk een zeer grote brand. Doordat brandweerlieden lange tijd niet kunnen binnentreden slaat de brand achter in het getroffen pand door naar de naastgelegen winkel. 30

Artikelen 14

Inzet bij een waterstofauto, stof tot nadenken

De Gezamenlijke Brandweer had eind vorig jaar een week een splinternieuwe waterstofauto tot haar beschikking. Wat zijn bij een ongeval met dit voertuig de risico’s en aandachtspunten? 19

Handelen bij levensbedreigende bloedingen, een nieuwe taak? Met een kleine uitbreiding van het levensreddend handelen kan de brandweer levens redden, stelt traumachirurg Leo Geeraedts. In Amsterdam is al een bijscholing gedaan.

Met QR-code voertuiggegevens opvragen In veel gevallen kunnen voertuiggegevens in het Crash Recovery System (CRS) opgevraagd worden, maar dit lukt niet altijd. Om hulpverleners te helpen aan de benodigde informatie voorziet Mercedes-Benz haar voertuigen van een QR-code.

‘Voorbereiding op ondergeventileerde branden moet anders’ Nadat drie brandweerlieden in mei vorig jaar bij een keukenbrand gewond raakten, onderzoekt Brandweer AmsterdamAmstelland wat er mis ging. De conclusie: de huidige manier van voorbereiding op ondergeventileerde branden moet beter.

IBARC 2 afgerond, eindelijk nieuwe objectportofoons en mobilofoons Na een lang traject zijn na de pagers en C2000 portofoons in IBARC nu ook de objectportofoons, mobilofoons en bijbehorende accesoires aanbesteed. Welke apparatuur komt er?

Brandweerduiken: hercertificering vraagt nieuwe duikinstructeurs

STH bewijst bij eerste inzetten meerwaarde specialisme STH is ruim een half jaar operationeel en heeft er drie inzetten opzitten. Hoe is de eerste periode gegaan?

Nieuw leven in voltijdopleiding Brandweerofficier De vijftigste voltijd officiersopleiding is in volle gang. Een oud-student, het hoofd vakbekwaamheid van het IFV en een student laten hun licht schijnen op het nut en de noodzaak van deze opleiding.

Rubrieken 27

Activerende werkvormen zetten studenten op scherp Activerende werkvormen maken de les leuk en vaak beklijft de stof beter. Een overzicht van een aantal ingezonden werkvormen. Op de cover: Van buitenaf proberen de brandweerlieden te redden wat er te redden valt als na een ramkraak in een winkel in Kerkdriel brand uitbreekt. Fotografie: Bart Meesters.

Brand&Brandweer

5 6 23 31 42

Van de redactie Actueel Brandweer Nederland Onder de Helm Brandweer Buitenland

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Brandveiligheidsindex 2016 Brandveiligheidsindex 2016/1 Brandveiligheidsindex 2016/1

De Brandveiligheidsindex is een onmisbare uitgave voor de brandweer, zowel in het kader van de repressie (herkennen van toegepaste materialen) als in de preventie (toezicht en advisering).

Kijk voor meer informatie op www.sdu.nl/brandveiligheidsindex

00090.pdf 1

1/9/2017 0000098.pdf 11:25:47 AM 1

1/9/2017 11:43:24 AM

VAN DE REDACTI E

2017: het Team Hulpverleningsonderzoek

an het eind van het jaar begin ik me vaak af te vragen wat een leuk onderwerp is om het nieuwe jaar mee te openen. Een terugblik over het afgelopen jaar? Of juist niet en moet ik in de glazen bol van 2017 kijken? Tijdens het typen van deze Van de redactie pak ik mijn opening van vorig jaar erbij en lees onder andere: ‘Thema’s die ons in 2016 zeker gaan bezig houden: arbeidsveiligheid, gebiedsgebonden opkomsttijden, business intelligence, brandonderzoek, grootschalig en specialistisch brandweeroptreden, de vijftigste officiersopleiding, elektronische leeromgeving, centrale inkoop, ons ‘brandweerhuis’, de Omgevingswet, onderscheidingstekens en nog veel meer.’ Als ik dat teruglees moet ik constateren dat de meeste onderwerpen inderdaad vorig jaar een grote rol hebben gespeeld. Daarnaast hebben de acties over het FLO-overgangsrecht een forse impact gehad op onze organisatie. Ik hoop dat hiervoor in 2017 zo snel mogelijk een passende oplossing komt. En dan dit jaar, wat gaat het ons brengen? Ik maak maar eens een top drie. Als eerste zal business intelligence een prominente rol gaan spelen. We hebben veel cijfers en statistieken. Het wordt tijd dat we deze slim inzetten om ons werk makkelijker en veiliger te maken. We hebben veel meningen en vinden veel, maar weten we ook echt hoe het zit? Als tweede gaan volgens mij de gebiedsgebonden opkomsttijden uit de startblokken komen. Een nieuw systeem dat simpeler is, past in de huidige tijd en meer recht doet aan de inspanning van dertigduizend brandweermensen. Als derde zullen allerlei thema’s die te maken hebben met de brandweermens blijven en gaan spelen. Arbeidshygiëne en veiligheid, het vinden en binden van onze vrijwilligers inclusief een goede vrijwilligersagenda en natuurlijk een modern loopbaanbeleid met een passend arbeidsvoorwaardenpakket. Genoeg te doen dus.

waar onze risico’s zitten? Hebben we wel de deskundigheid in huis voor goed onderzoek naar hulpverleningsincidenten? We doen de laatste jaren veel en goed werk bij brandonderzoek, maar laten we het hulpverleningsonderzoek niet een beetje links liggen? Als ik naar de cijfers en vooral ook naar de ontwikkelingen op het gebied van modern vervoer kijk dan is het tijd om in 2017 Teams Hulpverleningsonderzoek (THO) te starten. We moeten expertise opbouwen op dit vakgebied, want we zijn er meer en meer repressief mee bezig zonder dat we de fundering eronder bouwen, namelijk goede dekkingsplannen, risicoanalyses en onderzoeksteams. We werken op het gebied van brand steeds meer samen met de industrie en ondernemers, misschien is het goed om dit ook voor de voertuigindustrie gestructureerder te organiseren? Het zou misschien gecombineerd kunnen worden met de Teams Brandonderzoek, maar het zou ook zomaar kunnen dat dit onderwerp andere expertise vereist. Ik pleit voor het opzetten van Teams Hulpverleningsonderzoek om onder andere voorbereid te zijn op de snel veranderende trends in de automotive industrie. Eerst ‘wat’ en dan ‘hoe’. En als we dan toch voorspellen: als Max Verstappen (sportman van het jaar in 2016) in 2017 wereldkampioen wordt, moet de brandweer in zijn thuisland toch veel kennis en expertise op het gebied van ‘car safety’ hebben. Let’s start a new adventure, Team Hulpverleningsonderzoek (THO)! De omslag van dit nummer verklapt het al een beetje: 2017 is ook het jaar dat Brand&Brandweer veertig jaar bestaat. Al veertig jaar vol brandweerontwikkelingen en nieuws over ons vak. Een mooi jubileum dat we natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. Stephan Wevers Voorzitter redactie

Grote en belangrijke thema’s, maar hier wil ik er toch een uitlichten. Een nieuw onderwerp met veel potentie: het hulpverleningsonderzoek! Het onderwerp dat mij vorig jaar is bijgebleven is de crash van de Tesla op 7 september nabij Baarn. De Tesla lag helemaal uit elkaar. Ons Crash Recovery System gaf informatie, maar dit incident liet zien dat de praktijk vaak weerbastiger is. Het accupakket was losgekomen, stond in brand én er was kans op elektrocutie. Een unieke situatie. Voor mij kwamen naar aanleiding van dit incident een aantal thema’s bij elkaar die je aan het denken zetten. We hebben steeds meer inzetten op het gebied van technische hulpverlening. In 2015 en 2016 zien we voor het eerst dat we meer THV-incidenten hebben dan brand. Ik zie THV complexer worden. Het is niet voor niets dat de Brandweeracademie in 2016 de publicatie Brandweeroptreden bij incidenten met moderne voertuigen heeft gepubliceerd. We zijn vorig jaar gestart met een vijftal teams Specialistische Technische Hulpverlening voor complexe incidenten, vooralsnog instortingen en treinincidenten. Oftewel technische hulpverlening wordt een groot vakgebied voor ons. Maar hebben we dekkingsplannen voor THV? Hebben we exact in beeld

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

ACTU E EL

Slimme sensoren zorgen voor snellere hulp in noodsituatie alarmmeldingen’, vertelt De Jong. ‘Deze signalen komen via het systeem bij ons binnen. Wij kunnen dan een installateur sturen om het verbindingsprobleem op te lossen of tijdig de batterij te vervangen.’

Het idee voor de proef met sensoren ontstond na een veiligheidsatelier eind 2015, laat Tjalke de Jong van het NIGW weten. Tijdens het veiligheidsatelier zijn meerdere veiligheidsregio’s en gemeenten in gesprek gegaan met innovatieve bedrijven over diverse vraagstukken. ‘Eén ervan was dat de veiligheidsregio’s vonden dat ze iets moesten doen met minder zelfredzamen, maar ze vroegen zich af of ze de juiste informatie hadden en wat de juiste manier was om er iets mee te doen’, aldus De Jong. Het consortium Leef Samen, bestaande uit NIGW, AltijdThuis en Welzijnservices, maakt een plan waarbij sensoren in woningen van minder zelfredzame senioren worden gekoppeld met een platform waarmee in geval van nood snel hulp kan worden gealarmeerd. Leef Samen wint en is daarom vanaf augustus samen met de regio’s een proef gestart.

Veiligheid De eerste resultaten van de proef laten volgens De Jong zien dat deze aanpak de veiligheid van thuiswonende minder zelfredzamen verhoogt. ‘Het gaat niet alleen om de snelle hulpopvolging in geval van nood, maar ook om het ervaren veiligheidsgevoel. Daarnaast krijgen de bewoners tijdens een persoonlijk intakegesprek ook tips mee om hun veiligheid te verhogen. Dat wordt positief ervaren.’ De proefperiode heeft laten zien dat het systeem werkt, stelt De Jong. ‘We gaan kijken hoe we dit verder kunnen uitrollen.’ Leef Samen is daarover in gesprek met een verzekeraar en gemeenten. ‘Er zitten natuurlijk kosten aan, voor het abonnement, maar ook voor de aanschaf van de sensoren. We hopen dat we met name voor de aanschafkosten een oplossing kunnen vinden om de drempel tot aanschaf te verlagen, zodat het voor iedereen een betaalbare oplossing is.’

Sensoren In vijftig woningen van minder redzame senioren in Etten-Leur zijn twee rookmelders, twee bewegingssensoren en twee deurcontacten geplaatst. Daarnaast beschikken de senioren over een alarmknop. ‘Deze sensoren hebben we slim gekoppeld met een open platform. De sensoren sturen continu informatie door. Op het moment dat zij dingen constateren die niet kloppen, slaan ze alarm. In dat geval krijgt een contactpersoon een sms en wordt een melding doorgestuurd naar een Particuliere Alarmcentrale’, vertelt De Jong. ‘Dit kunnen allerlei meldingen zijn, zoals brand, maar bijvoorbeeld ook van inactiviteit. Op het moment dat er bijvoorbeeld een dag geen beweging in de woning is en het is bekend dat de bewoner thuisligt, constateren de sensoren dat er iets loos is. Of wanneer iemand waarvan bekend is dat hij of zij dementie heeft, bijvoorbeeld midden in de nacht de deur uitgaat, dan kan sprake zijn van dwaling. De contactpersoon en eventueel 6

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

zorgverlener krijgen dan een sms met de melding, zodat ze kunnen gaan kijken. Op die manier kan een probleem snel worden geconstateerd en hulp worden geboden.’ Doormelding Leef Samen is nog in gesprek met de meldkamers over een automatische doormelding. De Jong: ‘Dat is op dit moment nog niet mogelijk, want de meldkamers zijn bang voor een toename loze meldingen. Tegelijkertijd zijn er situaties waarbij wij altijd zeker weten dat er iets aan de hand is. Wanneer bij ons bekend is dat een oudere bedgebonden is en de rookmelder beneden detecteert brand, dan kan dat nergens anders door komen dan door brand. Voor de bewoner is het dan belangrijk dat de brandweer snel ter plaatse is.’ Als sensoren geen verbinding kunnen maken met het netwerk of de batterij bijna leeg is, wordt dat aan het systeem doorgegeven. ‘Dat leidt niet tot valse

Fotografie: Ginopress

Met sensoren kunnen verminderd zelfredzame senioren langer veilig thuis wonen. Dat is een van de conclusies uit een proef die de drie Brabantse veiligheidsregio’s met het Nederlands Instituut voor Gezondheidszorg en Welzijn (NIGW) in augustus zijn gestart. Met de sensoren kunnen verschillende noodsituaties snel worden gedetecteerd en opgevolgd.

Brand&Brandweer

Actueel

Fotografie: Ginopress

Brandweeracademie start pilot situationele commandovoering kennen’, aldus projectleider Hans Hazebroek op de website van het IFV. Maikel van Loon, groepschef bij Veiligheidsregio Gelderland-Zuid en een van de deelnemende OvD’en heeft zin in de pilot. ‘Het is mooi dat ik de gelegenheid krijg een training te volgen die specifiek is gericht op commandovoering. In Nijmegen werken we al langer volgens het principe van situationele commandovoering, maar er zijn natuurlijk altijd verbeterpunten. Hoe kun je je rust nemen en nog scherper krijgen wanneer je als OvD moet instappen en wanneer je moet uitstappen? Daarvoor hoop ik handvatten te krijgen.’

De veiligheidsregio’s Drenthe, Gelderland-Zuid, Haaglanden en Kennemerland en de kwartiermakersorganisatie meldkamer brandweer en multi-opschaling starten samen met de Brandweeracademie een pilot situationele commandovoering. Met de pilot wil de Brandweeracademie onderzoeken of de theorie over situationele commandovoering ook in de praktijk leidt tot betere incidentbestrijding. Eerder concludeerde de Brandweeracademie uit onderzoek dat incidenten effectiever kunnen worden bestreden als de wijze van commandovoering wordt aangepast op het soort incident en de human factor. De deelnemende regio’s vormen qua verzorgingsgebied en medewerkers een goede afspiegeling van de brandweer in Nederland. ‘Met situationele commando-

voering wordt het verschil tussen commandovoering in theorie en praktijk sterk teruggebracht. Ik verwacht dat heel veel medewerkers zich hierin sterk zullen her-

De pilot start met een vijfdaagse bijscholing situationele commandovoering voor Officieren van Dienst (OvD’en) op het oefencentrum in Weeze. De OvD staat, als spil in de opschaling en commandovoering, centraal in de pilot. Gedurende een jaar wordt in de deelnemende regio’s de commandovoering bij grootschalige incidenten gevolgd. Dit gebeurt op individueel, regionaal en landelijk niveau. Vervolgens worden alle verzamelde gegevens geanalyseerd. Het eindrapport van de pilot verschijnt naar verwachting in het najaar van 2018.

Grote veiligheidsrisico’s bij kookbranders Uit onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat geen van de vijftien onderzochte kookbranders voldoet aan de wettelijke veiligheidseisen. Bij dertien van de vijftien is zelfs sprake van een ernstig veiligheidsrisico, zoals het ontbreken van de vlambeveiliging. Het aantal onderzochte kookbranders besloeg nagenoeg de hele Nederlandse markt. In het onderzoek is onder andere gelet op de aanwezigheid van vlambeveiliging, een instellingsmogelijkheid voor de verbrandingslucht, de vlamontsteking en -stabiliteit en de vorming van koolmonoxide. Grote kookbranders die in gesloten ruimten zoals keukens of tenten worden gebruikt, kunnen koolmonoxidevergiftiging veroorzaken of ze kunnen een schadelijke hoeveelheid roet produceren. Ook kan uitstromend onverbrand gas een steekvlam, brand of een explosie veroorzaken. De risico’s zijn

Brand&Brandweer

ook de gevolgen groot zijn als er iets mis gaat in het gebruik. Daarom is het belangrijk dat de branders aan de veiligheidseisen voldoen.

het grootst als de kookbranders binnen worden gebruikt. Particulieren gebruiken steeds vaker grote kookbranders, ook wel wokbranders genoemd, die voorheen vaak alleen door professionele bakkers en koks werden gebruikt. Deze kookbranders hebben een groot vermogen, daardoor kunnen

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

ACTU E EL

Fotografie: Ginopress

Effectief optreden bij gebouwen met rieten dak

Met de publicatie Brandweeroptreden bij gebouwen met een rieten dak heeft de Brandweeracademie van het IFV alle informatie over de bestrijding van branden in rieten daken, de brandontwikkeling, repressieve organisatie en preventie gebundeld. De publicatie is gebaseerd op een leertafel van het Kennis-centrum van Brandweer Hollands-Midden. Hierbij waren ook specialisten van Veiligheidsregio Utrecht, Haaglan-den en Gooi en Vechtstreek betrokken.

Natuurriet heeft een aantal eigenschappen die nadeling zijn bij brand, zo is riet erg brandbaar, komt er bij brandend riet veel vliegvuur vrij en de luchtstroming in de rietstengels zorgt voor snelle branduitbreiding. Bovendien is een rietpakket isolerend en waterafstotend. Daarnaast kan brand in een traditionele open rieten dakconstructie sneller uitbreiden dan bij een schroef gesloten dakconstructie. Hierbij is het riet bevestigd op een gesloten onderconstructie zodat geen luchttransport van buiten naar binnen plaatsvindt. Om effectief te kunnen optreden zijn de ontdekkingstijd, de inzet van de lokale basiseenheden en de beschikbaarheid van gespecialiseerde eenheden van belang. Volgens de publicatie is de lange aanrijtijd van de specialistische eenheden een minder zware factor dan gedacht, indien lokale eenheden branduitbreiding weten te beperken of de brand weten terug te dringen tot de dakconstructie of het rietpakket. Downloaden via www.ifv.nl

Handreiking aanpak asbestincidenten Met de multidisciplinaire Handreiking aanpak asbestincidenten geeft het IFV hulpverleningsdiensten handvatten voor een effectief gezamenlijk optreden bij asbestincidenten. De handreiking is een opvolger van het Plan van aanpak asbestbrand 2006. In de handreiking komen onder andere de noodzakelijke, effectieve en efficiĂŤnte maatregelen naar voren die hulpverleningsdiensten kunnen nemen bij asbestincidenten. Daarnaast worden integrale en eenduidige adviezen gegeven en is er aandacht voor het belang van tijdige en zorgvuldige communicatie in relatie tot asbestincidenten. De Handreiking aanpak asbestincidenten is te downloaden via www.ifv.nl.

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Brand&Brandweer

Actueel

Operationeel presteren bij incidenten kan beter De Inspectie Veiligheid & Justitie concludeert in de Staat van de rampenbestrijding 2016 dat de veiligheidsregio’s de afgelopen jaren een positieve ontwikkeling hebben doorgemaakt. De voorbereiding op rampen en incidenten is meestal goed geregeld en de samenwerking met partners en gemeenten gaat steeds beter. Ook blijkt dat het operationeel presteren op verschillende punten voor verbetering vatbaar is. Ook de kwaliteitszorg in de veiligheidsregio’s is nog volop in ontwikkeling en behoeft verbetering.

In de Staat van de rampenbestrijding concludeert de inspectie ook dat de veiligheidsregio’s de risico’s vaak goed in kaart hebben gebracht en de voorbereiding erop in plannen en procedures vrijwel overal op orde is. In de meeste regio’s is sprake van samenhang tussen de plannen, maar komen de risico’s nog onvoldoende zichtbaar terug in de oefeningen.

Project STOOM halveert aantal nodeloze uitrukken Het project Structureel Terugdringen van Onechte en Ongewenste Meldingen (STOOM) heeft de doelstelling behaald. In het project is het aantal nodeloze uitrukken door een automatische melding van een brandmeldinstallatie met vijftig procent teruggedrongen. Het project heeft vijf jaar gedraaid. Tijdens het project zijn veel bruikbare producten opgeleverd, zoals een geactualiseerde handreiking, enkele infographics, protocollen, folders, een animatie en een bruikbaar juridisch onderzoek. Tijdens de laatste bijeenkomst is bovendien een STOOM-app gepresenteerd, die momenteel nog in ontwikkeling is. Daarnaast zijn de regio’s geïnformeerd over de Visie op het OMS-landschap die bijna klaar voor de besluitvorming.

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

bran d van de maan d

Ramkraak in Kerkdriel zorgt voor lastige inzet Als na een ramkraak bij The Read Shop in Kerkdriel in de vroege ochtend van 5 december door de politie gas wordt geroken, wordt Officier van Dienst (OvD) Ben van Steenbergen van Veiligheidsregio Gelderland-Zuid gealarmeerd. Ter plaatse ziet hij rook uit het pand komen. Binnentreden is onmogelijk, want het is dan nog onduidelijk of er achtergebleven explosieven aanwezig zijn. Het wordt een lastige inzet. Achter in het pand slaat de brand door naar de naastgelegen Kruidvat. Lange tijd wordt gevreesd dat ook de aangrenzende Hema bij de brand betrokken wordt, maar dit weten de ingezette eenheden te voorkomen.

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Brand&Brandweer

bran d van de maan d

Met een offensieve buiteninzet proberen de brandweerlieden de rookgassen te koelen en verdere branduitbreiding te voorkomen.

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

bran d van de maan d

De rook die uit The Read Shop komt wordt steeds heviger.

Aan de achterkant van de Kruidvat slaan de vlammen uit het dak.

Door Jildou Visser

contact gezocht met het Team Explosieven Verkenning (TEV) van de politie om de gevaren in kaart te brengen. Zij gingen toen nog uit van de aanwezigheid van een verdacht object.’ Het pand ver binnentreden is vanwege het mogelijk verdachte object, de rookontwikkeling en het rolluik in de winkel, niet mogelijk. Van Steenbergen geeft de bevelvoerder van de eerste TS, zodra zij ter plaatse zijn, daarom de opdracht om kort langs de gevel te verkennen en te onderzoeken of de gasvlessen veiliggesteld kunnen worden. ‘We zijn met een hoge drukstraal naar de voordeur gegaan. De rolluiken, een soort tralies in de winkel, waren opgetild tot ongeveer een halve meter boven de grond. Ver naar binnen konden we dus niet’, vertelt Marco Vos, eerste bevelvoerder. Met de warmtebeeldcamera zien de brandweerlieden een vuurhaard in het pand. Vos vervolgt zijn verkenning aan de achterkant waar hij eveneens lichte rook uit de winkel ziet komen. In overleg met de OvD wordt opgeschaald naar middelbrand.

fotografie Bart Meesters

mstreeks 4.00 uur die nacht proberen inbrekers met een ramkraak The Read Shop binnen te komen. Daarin staat een mobiel pinapparaat waarop ze het hebben voorzien. De poging mislukt. Nadat de inbrekers de toegesnelde eigenaar van de winkel mishandelen, vluchten ze. Voor deze plofkraak worden in eerste instantie alleen de politie en ambulance gealarmeerd. Zodra de OvD-P rond 4.40 uur gasflessen in de winkel ziet en gas ruikt, weet ze dat ze de brandweer moet alarmeren. ‘Mijn pieper ging met het verzoek om de OvD-P te bellen, dus dat heb ik gedaan’, blikt Van Steenbergen terug. ‘Ze vertelde dat ze bij een ramkraak stond, dat de daders gevlucht waren, dat er een gaslekkage was en dat ze de omliggende panden aan het ontruimen waren. Ik ga er wel even naartoe, het duurt toch niet lang, dacht ik nog.’ Voor de zekerheid laat Van Steenbergen ook een TS alarmeren. Als de OvD-B nog aanrijdend is, schaalt de politie op naar GRIP1, vanwege het verwachte effect dat de gasfles bij een ontploffing zou geven. Onderweg zoekt Van Steenbergen nogmaals contact met de OvD-P om de locatie waar ze elkaar treffen af te stemmen.

‘zij gingen toen nog uit van de aanwezigheid van een verdacht object’ Nog voor de eerste TS ter plaatse is, arriveert Van Steenbergen. Hij ziet lichte rook uit de voordeur van de winkel komen. ‘Het was niet veel, maar je kon zien dat er iets speelde in het pand. Dan is het niet fijn dat je als OvD eerder dan de TS ter plaatse bent. Ik heb 12

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Inzet Van Steenbergen schaalt op naar grote brand en besluit om de 110 in te zetten op de brand, de 120 op de aangrenzende groenteboer aan de linkerkant en de 130 op de Kruidvat aan de rechterkant. Het plan is om beide naastgelegen panden op overdruk te zetten om daarmee uitbreiding naar naastgelegen winkels te voorkomen. Op dat moment komt een van de bewoners van bovenliggende appartementen bij de OvD. ‘Zijn katten waren nog binnen. Ik heb de bemanning van de tweede TS eerst naar boven gestuurd om te kijken of ze de dieren konden redden. De eigenaar is meegegaan, omdat het appartement lastig te vinden was. Toen de blusploeg van de 110 liet weten dat het dakterras waar de bemanning van de 120 overheen moest warm was, heb ik ze terug laten trekken. Het was niet langer verantwoord.’ Na het afbreken van de reddingspoging wordt teruggeschakeld naar het oorspronkelijke inzetplan.

Brand&Brandweer

bran d van de maan d

De achterkant van The Read Shop en de Kruidvat is uitgebrand en wordt gesloopt.

De inzet van de eenheden ter plaatse.

De bemanning van de eerste TS ziet in de tussentijd de rook in The Read Shop toenemen. Besloten wordt om de voorgevel zoveel mogelijk open te breken, om te ventileren en via de openingen de rookgassen te koelen. Dat is ook het plan voor de ernaast gelegen Kruidvat waar steeds meer donkere rook hangt. De brandweerlieden weten dan nog niet dat achterin beide winkels een vergevorderde brand woedt. ‘Toen we ons dat realiseerden, zijn we met koelen gestopt. We vreesden dat ook de Hema die grenst aan de Kruidvat, bij de brand betrokken zou worden en zijn ons daarop gaan concentreren. Tussen beide winkels zat een dertig minuten brandwerende scheiding’, vertelt Van Steenbergen.

lieden onderuit gaan. We hadden één grote ijsbaan gecreëerd.’ In overleg met de gemeente laat hij een vrachtwagen met strooizout komen. ‘Ik betwijfelde of dat zin zou hebben, maar we moesten iets doen anders waren er ongetwijfeld ongelukken gebeurd. De grote hoeveelheid zout die werd gestrooid, was effectief. Het werd gelukkig een stuk minder gevaarlijk.’

‘Toen we ons dat realiseerden, zijn we met koelen gestopt’ ‘In oudere binnensteden weet je nooit in hoeverre die nog intact zijn.’ Hij schaalt verder op naar zeer grote brand en laat een tweede OvD alarmeren voor de achterzijde van beide panden. Het is aan die zijde wachten tot de brand na ongeveer vijftien minuten uit de winkels slaat. Ondertussen proberen de brandweerlieden van de eerste, tweede en derde TS aan de voorkant de inbraakwerende hekken open te breken. Met slijptollen en hydraulisch redgereedschap lukt dat uiteindelijk. Dat maakt dat effectiever offensief buiten ingezet kan worden. Vanaf dat moment kan de brand van alle kanten met hoogwerkers en TS’en worden ingepakt. Rond 8.30 uur geeft Van Steenbergen het sein brand meester.

Arbeidshygiëne Een groot aandachtspunt tijdens en na de inzet is het schoon werken. ‘Arbeidshygiëne is geborgd in ons opschalingsmodel. Op het moment dat ik opschaal naar grote brand, komt standaard een ontsmettingseenheid ter plaatse om de brandweerlieden af te spoelen. Toch zie je dat je iedereen eraan moet blijven herinneren dat ze voor ze iets gaan eten, hun handen en gezicht wassen’, vertelt Van Steenbergen. ‘Het blijft natuurlijk wel hun eigen verantwoordelijkheid of ze dat dan ook doen.’ Vos beaamt dat: ‘Ik merk bij mezelf ook dat ik dat snel vergeet. We moeten ons er nog meer bewust van worden dat we ook voor een bakje koffie eerst onze handen wassen.’ Leerpunt Het belangrijkste leerpunt voor Van Steenbergen zit in de beginfase van het incident, zo laat hij weten. ‘Je wordt gealarmeerd voor een ramkraak waarbij gasflessen achtergelaten zijn. Op basis van die informatie maak je een plan en een plan plus. Je denkt in scenario’s. Als je ter plaatse ontdekt dat er ook rook uit het pand komt, geeft dat een heel andere inzet. Doordat ik toen erg moest schakelen, heb ik lang het gevoel gehad dat ik achter het incident aanliep. Denk nooit gemakzuchtig: is dit alles, maar vraag door.’ ■

Bevroren bluswater Een van de aspecten die tijdens de inzet de nodige aandacht vraagt is het bluswater dat op straat bevriest. Van Steenbergen: ‘Ik wist dat het koud was, maar eigenlijk denk je er niet over na dat dat gevaarlijke situaties op kan leveren totdat enkele brandweer-

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Materi eel

IBARC 2 afgerond, eindelijk nieuwe objectportofoons en mobilofoons Bij de zeventien deelnemende regio’s en het IFV kan de vlag uit, de Interregionale Aanbesteding Radiocommunicatiemiddelen 2 (IBARC 2) is afgerond. Na een lang traject zijn na de pagers en C2000 portofoons in IBARC nu ook de objectportofoons, mobilofoons en bijbehorende accessoires aanbesteed. ‘Ik ben blij dat onze mensen straks weer kunnen werken met goede apparatuur’, aldus Diemer Kransen, voorzitter van de Stuurgroep IBARC 2.

Door JILDOU VISSER fotografie Rudolf van de Nieuwenhof

en opluchting, zo noemt Kransen de afronding van IBARC 2. ‘Nadat we, vanwege rechtzaken, IBARC hadden gestaakt, had ik het gevoel dat we niet op techniek mochten selecteren en daardoor niet mochten kiezen voor het beste product (lees ook Brand&Brandweer 5, 2015). Dat vond ik raar. Dat we nu met IBARC 2 alsnog uitkomen op de producten waar we destijds al voor hadden gekozen, stemt mij tevreden. Dat de aanbesteding ontzettend veel langer heeft geduurd en meer geld heeft gekost is zuur. Op dit moment ben ik vooral blij dat we op korte termijn onze mensen kunnen voorzien van nieuwe communicatieapparatuur. Dat is hard nodig, want de oude waren al afgeschreven.’ In IBARC 2 is de volledige aanbesteding opnieuw uitgevoerd, inclusief alle veld- en gebruikerstesten. Projectleider Martin Meijer legt uit dat alle ingezonden producten in een aantal fasen zijn beoordeeld. ‘We hebben zorgvuldig gekeken naar of ze aan de functionele eisen voldeden, hoe gebruiksvriendelijk ze zijn, naar de prijs en de ervaringen die tijdens de praktijktesten door brandweerlieden uit de regio’s zijn opgedaan. Bij de objectportofoon bestonden dit uit een test in een complex gebouw, een verstaanbaarheidstest waarbij met adembescherming bij de pomp de verstaanbaarheid is uitgeprobeerd, een afstandstest en een gebruikerstest.’ Objectportofoons Bij de objectportofoons is de keuze gevallen op de Motorola DP4600 digitaal van KPN. Meijer: ‘Op zowel het gebruiks- en bediengemak, de lange afstand en in complexe gebouwen kwam deze portofoon uitstekend uit de test. In prestaties was het niet de portofoon met de hoogste score, er was één die slechts minimaal beter maar aanzienlijk duurder was. De Motorola DP4600 digitaal van KPN is dus de beste keuze.’ In totaal worden ongeveer zevenduizend portofoons aan de zeventien deelnemende regio’s en het IFV geleverd. Meijer: ‘Zodra de objectportofoons geleverd worden, kunnen we in samenwerking met de leverancier en Motorola zorgen voor een juiste programmering en de templates. De instellingen van de software zijn bepalend voor de kwaliteit. Door ze landelijk te programmeren en af te stemmen op de accessoires, kunnen we zorgen voor de optimale prestaties.’ 14

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

De verstaanbaarheid wordt getest met het ademluchtmasker op.

Mobilofoons De aanbesteding voor de 2257 mobilofoons en 1376 bedienterminals is gegund aan SMELT Europe B.V. met de MTM5200 mobilofoon, eveneens van Motorola. ‘Ook hierbij speelden de testresultaten een belangrijke rol, en heeft de prijs-kwaliteitverhouding uiteindelijk de doorslag gegeven’, laat Meijer weten. Bij de keuze voor de mobilofoons speelt ook de bedienterminal als accessoire een rol. ‘Ook voor dit deel van de aanbesteding hebben we de functionele eisen beschreven. Leveranciers konden daarop inschrijven. Samen met hen kwamen we tot de ontdekking dat geen van de leveranciers de bedienterminal nu al gereed had voor levering. SMELT Europe B.V. gaat het product conform de gestelde eisen ontwikkelen. In maart moet dit klaar zijn, zodat we de testen kunnen doen’, legt de projectleider uit. ‘Mocht dan blijken dat zij niet kunnen voldoen aan de gestelde eisen, dan zal conform de wachtkamerovereenkomst KPN als leverancier worden aangewezen. Dat geldt dan ook voor de mobilofoon, want beide producten willen we van dezelfde leverancier om ze optimaal op elkaar aan te kunnen sluiten. De kans dat dat gebeurt acht ik erg klein.

Brand&Brandweer

Materi eel

Brandweerlieden testen het gebruiksgemak van de ingezonden portofoons.

De objectportofoon DP4600 van Motorola.

De mobilofoon MTM5200 van Motorola.

Deelnemende regio’s Naast het IFV doen zeventien veiligheidsregio’s mee met IBARC 2: De objectportofoons worden ook met een chemiepak aan getest.

SMELT Europe B.V. levert goede, degelijke producten en heeft in het verleden bewezen dat ze producten op maat kan ontwikkelen.’ Bij de levering van de mobilofoons wordt voorrang gegeven aan de regio’s die op dit moment nog werken met een Clearton mobilofoon. Meijer legt uit dat die niet geschikt zijn voor het nieuwe C2000-netwerk dat in het laatste kwartaal van dit jaar in gebruik wordt genomen. ‘Daarom krijgen die regio’s de mobilofoons al vanaf februari geleverd. Uiteindelijk gaan we ervan uit dat alle regio’s nog dit jaar de producten kunnen ontvangen.’ ■

Brand&Brandweer

• IJsselland

• Kennemerland

• Twente

• Gooi en Vechtstreek

• Noord- en Oost-Gelderland

• Rotterdam-Rijnmond

• Gelderland-Midden

• Zuid-Holland Zuid

• Gelderland-Zuid

• Zeeland

• Utrecht

• Midden- en West-Brabant

• Noord-Holland Noord

• Brabant-Noord

• Zaanstreek-Waterland

• Brabant-Zuidoost

• Amsterdam-Amstelland

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Repressi e

De Rooij legt uit welke onderdelen er onder de motorkap van de waterstofauto van Toyota zitten.

Inzet bij een waterstofauto, stof tot nadenken De Gezamenlijke Brandweer in Rotterdam mocht eind vorig jaar een week een splinternieuwe waterstofauto van Toyota lenen van de Japanners. De Mirai, een model dat in Nederland nog niet wordt verkocht, is uitvoerig bestudeerd. Elke dag leerde een andere groep bevelvoerders hem via theorielessen en een praktische training kennen. Brand&Brandweer nam een kijkje.

Door Casper Ferwerda

et kunnen beschikken over de Mirai die rijdt op waterstof, was een unieke kans. De wagen had nog geen meter op Nederlands asfalt gereden toen hij is opgehaald bij de Toyota-dealer in Raamsdonksveer. Die had hem op zijn beurt te leen van het Europese hoofdkwartier van Toyota in Brussel. ‘De Nederlandse automagazines hebben de Mirai nog niet eens uitgebreid kunnen testen’, vertelt Bas Pronk van het Team Opleiden en Oefenen van de Gezamenlijke Brandweer, met een brede glimlach. Kennismaken De Gezamenlijke Brandweer haalde de Mirai naar de kazerne in Rozenburg, omdat de korpsleden meer wilden weten over water16

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

stof als nieuwe brandstof voor auto’s. Dit was mede ingegeven door incidenten met waterstofvoertuigen in omringende landen en de wetenschap dat in Nederland het aantal op waterstof rijdende voertuigen zal toenemen. Over waterstof zelf was al het nodige bekend bij het korps. Pronk: ‘In ons gebied gebruikt een groot aantal industriële bedrijven waterstof, zoals de raffinaderijen, en op enkele plekken in ons verzorgingsgebied wordt het geproduceerd. Ook staat een van de twee waterstoftankstations in Nederland hier vlakbij, in Rhoon. Maar over waterstof als brandstof voor auto’s en wat er kan gebeuren wanneer er een in brand vliegt, ontbrak bij ons specifieke kennis.’ Er hebben in Nederland tot op heden geen incidenten met auto’s rijdend op waterstof plaatsgevonden. Als er straks meer op de weg rijden, neemt die kans toe. ‘Een incident met een waterstofauto is anders dan bij een auto op benzine, diesel en LPG’, weet Pronk.

Brand&Brandweer

Repressi e

‘Onbekend maakt onbemind. Sommige collega’s hebben een zekere angst voor een incident met auto’s op waterstof, mede door allerlei spookverhalen op internet. Dat is onterecht. Het is een veilige alternatieve brandstof zo lang het brandweerpersoneel op de hoogte is van de veiligheidssystemen en de risico’s bij incidenten. Deze theorie- en praktijklessen zijn voor ons een eerste kennismaking, waarbij we uniforme informatie met elkaar kunnen delen. Zo zijn wij goed voorbereid op een incident in de toekomst.’ Onzichtbaar De Gezamenlijke Brandweer heeft zes dagen kunnen beschikken over de Mirai. De introductielessen zijn gegeven aan de bevelvoerders van het korps, elke dag een andere groep. Hans de Rooij van het Team Opleiden en Oefenen van de Gezamenlijke Brandweer begint met een uitleg over waterstofvoertuigen. Tijdens de introductieles vertelt hij over zijn bezoek aan een training over auto’s op alternatieve energie in Frankrijk, in het voorjaar van 2016. Daar aanschouwde De Rooij wat er gebeurt bij een brandende waterstofauto. ‘Toen ik terugging naar Nederland dacht ik constant: dit moet ik delen. Onder andere de kenmerken van de vlammen zijn anders. Die zie je niet, alleen op de warmtebeeldcamera’, zegt De Rooij tegen de groep bevelvoerders in de trainingsruimte. ‘Als je in de vlammen staat, heb je geen schijn van kans. De temperatuur kan oplopen tot 2000 graden Celsius. In een nanoseconde ben je weg.’

‘De vlammen zie je alleen op de warmtebeeldcamera’ De groep maakt tijdens de informatiesessie regelmatig een grap, maar bij de woorden van De Rooij wordt het even stil. Videobeelden, gemaakt tijdens de training in Frankrijk, zetten de woorden van De Rooij kracht bij. Het beeld is opgesplitst in vieren. Elk beeld toont een brandende auto met een bepaalde brandstof. ‘Aan de achterkant van de auto bevindt zich een grote concentratie hitte’, licht De Rooij toe bij de beelden van de brandende auto op waterstof. ‘Er zijn grote en kleine vlammen. De grootste kan wel 27 meter worden, maar je ziet het vuur dus niet. Er is dichtbij weinig warmtestraling. Je zou bijvoorbeeld met een bezem langzaam vooruit kunnen lopen om het vuur vast te stellen en zo een gebied veilig te stellen.’ Herkennen Ook aan de voorzijde van de auto kun je maar beter niet staan, zo blijkt uit de beelden. Ook daar is een grote concentratie hitte. De Rooij: ‘Bij het blussen moet je daarom diagonaal, in een hoek van 45 graden, naar de auto lopen.’ Hij toont beelden van een brandende stadsbus in het centrum van een grote stad. Eromheen staan een ambulance, politiewagen en omstanders. De brandweer komt op hoge snelheid aanrijden en parkeert pal naast de bus. De boodschap is duidelijk, maar De Rooij benoemt toch maar wat er in de hoofden van de bevelvoerders omgaat. ‘Het gaat hier om een bus op diesel. Was dit een op waterstof geweest, dan had dit heel anders kunnen afgelopen. Wellicht wisten de hulpverleners dat ze niet te maken hadden met een waterstofbus, anders moet je voor de zekerheid op minimaal vijftig meter afstand staan.’ Het herkennen van een waterstofauto is niet altijd eenvoudig, zo blijkt tijdens de presentatie. Hetgeen ook geldt voor voertuigen

Brand&Brandweer

De Mirai, de nieuwste waterstofauto van Toyota heeft grotendeels hetzelfde uiterlijk als een personenauto op benzine.

op andere alternatieve brandstoffen, zoals elektrische en hybride voertuigen. ‘De markt heeft zich de afgelopen jaren snel ontwikkeld’, aldus De Rooij. ‘De eerste alternatief aangedreven voertuigen kon je vrij snel herkennen, omdat ze qua vorm afweken van normale auto’s. Ze waren bijvoorbeeld vaak groter. De auto’s op alternatieve energie worden steeds compacter, de opslag van de alternatieve brandstoffen en batterijen neemt minder ruimte in. De techniek wordt verstopt in de carrosserie. Er worden ook verschillende typeplaatjes en termen gebruikt bij auto’s op CNG, LNG en waterstof, vaak verbasteringen met BLUE of GREEN energy, maar sommige mensen halen deze uiterlijke kenmerken eraf omdat ze die niet mooi vinden. Alternatief aangedreven voertuigen zijn hierdoor steeds moeilijker te herkennen.’ Het probleem wordt onderkend en internationaal opgepakt door de International Association of Fire and Rescue Service (CTIF), aldus De Rooij. ‘Zij pleiten al jaren bij de autoindustrie en de Verenigde Naties voor eenduidige typeherkenning. Het is vreemd dat er voor gevaarlijke stoffen veel geregeld is binnen het ADR, het pan-Europese verdrag voor het internationale vervoer van gevaarlijke goederen over de weg. Er worden bijvoorbeeld VN-nummers en etiketten gebruikt, terwijl voor nieuwe alternatieve brandstoffen er geen uiterlijke herkenning voor hulpverleners is.’ Bekijken Na de presentatie gaat de groep bevelvoerders naar het trainingscentrum van de Gezamenlijke Brandweer. Daar staat hij: de Mirai van Toyota die De Rooij samen met collega Léon Labree, eveneens van het Team Opleiden en Oefenen van de Gezamenlijke Brandweer, naar Rozenburg wist te halen. Ook de ix35 van het Koreaanse Hyundai is van de partij, de allereerste waterstofauto in Nederland. ‘Die hebben we in bruikleen gekregen van Veiligheidsregio Haaglanden, waarmee wij optrekken via het Zuid-Hollandse samenwerkingsverband West4’, zegt Pronk. Veiligheidsregio Haaglanden heeft de Hyundai aangeschaft, omdat in de stadsregio Rotterdam-Den Haag en omgeving diverse auto’s op waterstof rondrijden. Door de inspanning van met name Maarten van Dijk kon de ix35 ook een tijdje in Rozenburg verblijven, samen met de Mirai. Pronk: ‘Hij is gloednieuw. In de fabriek hebben ze hem geprepareerd voor studiemomenten als deze.’ De bevelvoerders krijgen twee situaties voorgeschoteld die

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Repressi e

worden besproken. In de eerste draait het om een waterstofauto pal naast een benzineauto die na een botsing in brand is gevlogen. ‘Bij deze case kwam de temperatuur van de smeltzekering bij waterstofauto’s naar voren, namelijk 115 graden’, vertelt De Rooij naderhand. ‘De voornaamste boodschap van deze case was dat het ook belangrijk is om te weten wat voor voertuigen zich nabij een brandende auto bevinden. De gegevens over de betreffende auto’s kon de groep dankzij de kentekens snel uit het Crash Recovery System (CRS) halen. Doordat auto’s met een alternatieve brandstof steeds meer lijken op normale auto’s, wordt de brandweer steeds afhankelijker van systemen als CRS.’

‘waterstofauto’s zijn steeds lastiger te herkennen’ Maar het CRS laat de bevelvoerders bij de tweede case in de steek. De Rooij: ‘Ditmaal ging het om een brandende auto met een Belgisch kenteken. Lang niet alle landen zijn in het CRS opgenomen. Nederlandse kentekens vaak wel, Belgische niet. Je moet dan op andere dingen afgaan om te achterhalen welke brandstof een auto verbruikt. Het kunnen ruiken van waterstof is niet mogelijk, want het is geurloos. Uiterlijke kenmerken van de auto zijn dus belangrijk. Ook de fabrikant kan informatie aanleveren, hoewel het dan nog steeds lastig kan zijn om een type en bouwjaar te achterhalen.’ Na de beide cases worden de Toyota en Hyundai door de bevelvoerders van alle kanten bekeken. Motorkappen gaan

omhoog, tankdoppen worden verwijderd, deuren gaan open en de kofferbak wordt niet overgeslagen. ‘Om hem goed te kunnen bestuderen, heeft de Hyundai er op verschillende plekken plexiglas’, aldus Pronk. ‘Zo kun je zien wat er onder het bodywork zit.’ Veilig ‘We gaan de opgedane kennis verwerken, waarna we Toyota gaan informeren’, aldus Pronk. ‘Ook zij willen van deze week leren. Uiteraard zijn we ook bereid om onze kennis te delen met andere brandweerkorpsen in Nederland.’ Omdat de ontwikkelingen snel gaan in de competitieve autobranche is het ook voor de Gezamenlijke Brandweer zaak om op de hoogte te blijven. Daar is De Rooij zich van bewust. Andere automerken zijn ook druk met het ontwikkelen van waterstofauto’s, waaronder BMW, Honda, Nissan en Volkswagen. ‘In Frankrijk, België en Duitsland is de brandweer verder dan wij als het gaat om branden met waterstofauto’s. In die landen rijden meer van deze voertuigen rond en beschikken ze over een groter aantal waterstoftankstations. Ik heb goed contact met buitenlandse korpsen en kom daarnaast experts tegen op congressen. We hebben het overigens niet alleen over auto’s, want ook waterstoftreinen en -vliegtuigen zijn in de maak. Over een paar jaar weten we misschien niet beter en werken alle voertuigen op waterstof. Trainingen als deze zijn belangrijk’, besluit Pronk: ‘Waterstof is veilig als hulpverleners kennis hebben van de risico’s en veiligheidssystemen.’ ■ De videobeelden die De Rooij tijdens een training in Frankrijk maakte zijn te bekijken op www.brandenbrandweer.nl.

Onder de motorkap van de ix35 van Hyundai.

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Brand&Brandweer

Repressi e

Met QR-code voertuiggegevens opvragen Het snel bij de hand hebben van alle informatie over een voertuig dat betrokken is bij een ongeval wordt, mede door de toepassing van alternatieve brandstoffen, steeds belangrijker. In veel gevallen kan de benodigde informatie in het Crash Recovery System (CRS) worden opgevraagd, maar dat lukt niet altijd, bijvoorbeeld niet bij alle buitenlandse kentekens. Om hulpverleners toch te helpen aan de benodigde informatie, voorziet Mercedes-Benz haar voertuigen van een QR-code. Door JILDOU VISSER fotografie Mercedes-Benz

hijs Gevers van Mercedes-Benz Nederland legt uit dat de QR-code in eerste instantie in het buitenland is geïntroduceerd. ‘Lang niet alle landen kennen systemen als het CRS. Wij vinden het belangrijk dat hulpverleners bij een ongeval snel en veilig kunnen handelen op basis van de juiste informatie, daarom zijn we gestart met het plaatsen van QR-codes op de voertuigen. Eerst in het buitenland, later ook in Nederland. Ook hier kan de code een belangrijk hulpmiddel zijn indien het voertuig niet in het CRS staat.’ Locatie De QR-codes zijn sinds 2013 op alle nieuwe voertuigen in de tankklep en op de B-stijl geplaatst. Daarnaast worden de stickers met de codes ook geplaatst in Mercedes-Benz voertuigen die voor onderhoud naar de dealer komen. ‘Klanten kunnen de sticker gratis laten plaatsen bij de officiële Mercedes-Benz dealer. Voor alle voertuigen vanaf 1990 hebben we een unieke sticker met QRcode. In totaal is in Nederland nu ruim eenderde van onze voertuigen voorzien van een sticker’, aldus Gevers. ‘De stickers worden op de tankklep en de B-stijl geplaatst, omdat dit de locaties zijn die bij een crash vaak redelijk intact blijven en vrij eenvoudig te benaderen zijn.’

Brand&Brandweer

Gebruik Door het inscannen van de code, kan alle voertuiginformatie snel worden geraadpleegd. Het enige dat ervoor nodig is, is een telefoon of tablet met een QR-scanner, zo laat Gevers weten. ‘Dit is een app die je kunt downloaden. Met die app kun je de code inscannen. In een handomdraai heb je dan alle voertuiggegevens paraat. Je ziet een tekening van de auto met daarop alle snijlijnen, je ziet waar de accu zit, de airbags en andere elektronica.’

‘De QR-code is een extra hulpmiddel wanneer het voertuig niet in het CRS staat’ Gevers laat weten dat ook van voertuigen op waterstof of andere alternatieve aandrijvingen alle gegevens opgevraagd kunnen worden. ‘Maar, waterstofauto’s hebben wij nog niet in Nederland rijden, wel in Duitsland. De voertuiggegevens zijn ook opvraagbaar op het moment dat je geen internetverbinding hebt, omdat ze op een offline server staan. En je kunt de gegevens op je toestel opslaan.’ Met de toepassing van de QR-codes hoopt de autofabrikant in de gevallen waarbij het CRS niet geraadpleegd kan worden, bij te dragen aan een snelle en veilige inzet. ■

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Oplei den & Oefen en

Nieuw leven in voltijdopleiding Brandweerofficier

Fotografie: Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden

Na vijf jaar is in september 2016 weer een voltijd officiersopleiding van start gegaan. De vijftigste. ‘In het veld was behoefte aan breed opgeleide mensen en horizontale instroom. Samen met de regio’s is gekeken naar een uitdagende invulling van de opleiding’, aldus hoofd Vakbekwaamheid Kenny Essers van het IFV. Regionaal commandant Paul Joosten blikt terug op zijn tijd als student van de zeventiende lichting en onderstreept de noodzaak van de opleiding. Dionne Reugebrink volgt de opleiding nu. Hoe bevalt dat?

ze in anderhalf jaar breed opgeleid en klaargestoomd voor het vak. Dat kunnen bouwkundigen zijn, technici, filosofen etc. Ze hebben al een hbo- of wo-opleiding op zak. Joosten: ‘Die diversiteit is goed voor ons vakgebied.’

Paul Joosten: ‘Er is behoefte aan breed opgeleide mensen.’

Door Jolanda Haven

aul Joosten is een van de voorvechters van de voltijd officiersopleiding. ‘Hier hebben we lang voor gevochten. Het wordt tijd dat we vers bloed krijgen op hbo- of woniveau dat breed in het brandweervak wordt opgeleid’, begint hij. ‘Sinds vijf jaar kwam er alleen nog aanwas van buiten de brandweer die met een enkele module specialistisch werd opgeleid. Brandweerlieden klommen verticaal op.’ Bepaalde regio’s hebben volgens Joosten behoefte aan breder opgeleide mensen. ‘Bovendien stromen de komende jaren veel mensen uit dus is het de hoogste tijd om nieuwe mensen op te leiden tot professionals die van a tot z brandweerman of -vrouw zijn, die goed leiding kunnen geven en kunnen samenwerken met andere disciplines.’ De mix van opleiden in modules en de voltijdopleiding is volgens hem een mooie combinatie. Met de voltijd officiersopleiding stromen ook mensen horizontaal in en worden

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Behoefte Kenny Essers van het IFV stelde samen met de regio’s de vijftigste voltijd officiersopleiding samen. Hij ging in gesprek met vertegenwoordigers van de regio’s om de behoefte in het veld in beeld te brengen. Vijf jaar geleden is de opleiding on hold gezet. ‘Kandidaten van de laatste lichting hadden niet allemaal evenveel succes in het vinden van een baan’, vertelt Essers, die zelf de 45e officiersopleiding volgde. ‘De brandweer zat op dat moment door de regionalisering en de bezuinigingen in een grote reorganisatie. Vanuit het werkveld was er te weinig plek voor jonge officieren. De laatste jaren was het namelijk niet meer zo dat ze eerst een werkgever moesten vinden om aan de opleiding te beginnen, maar waren ze in dienst van het IFV en gingen op zoek naar werk als ze klaar waren.’ De laatste jaren stijgt de vraag naar nieuwe officieren en breed opgeleide brandweerlieden weer. Voor de ene regio gaat het om mensen op strategisch en tactisch niveau, in een andere regio is door natuurlijk verloop behoefte aan leidinggevenden binnen diverse functies. Bovendien zijn de officieren in opleiding nu weer in dienst van een regio. Persoonlijke ontwikkeling en leiderschap Volgens Essers zijn er veel overeenkomsten met de vorige voltijd officiersopleidingen. Een aantal veranderingen springt eruit. Zo worden brandweerlieden weer minimaal opgeleid tot Officier van Dienst, voorafgaand door de andere opleidingen zoals manschap en bevelvoerder. Essers: ‘Het is uiteraard afwachten of ze op die positie of hoger in de regio terechtkomen. Tijdens de opleiding en in de praktijk zal blijken waar iemands kwaliteiten liggen. We vinden het van belang dat tijdens de opleiding leiderschap, het maken van beleidsplannen en repressieve kennis wordt opgedaan.’ Wat uit de gesprekken met de regio’s naar voren is gekomen, is dat naast inhoudelijke vakkennis er behoefte is aan meer nadruk op persoonlijke ontwikkeling en leiderschap. Dat zat altijd wel in de opleiding, maar te versnipperd. Er wordt nu een aparte leerlijn aan besteed. Ook vormen de nieuwe inzichten op

Brand&Brandweer

Fotografie: IFV

Oplei den & Oefen en

het gebied van commandovoering een belangrijk onderdeel van de opleiding. Essers: ‘Het is belangrijk dat je als leider verbinding kunt leggen tussen vrijwilligers en beroeps, maar ook met andere hulpdiensten. Daarnaast bezoeken studenten tijdens de opleiding brandweerkorpsen in het buitenland. Dat is ontzettend waardevol aan het begin van hun carrière.’ Meer vrouwen Op dit moment volgen dertien mensen de voltijd officiersopleiding. Zeven vrouwen, zes heren. Dat deze lichting meer vrouwen telt dan mannen is niet verwonderlijk. Bij de voorgaande lichtingen is volgens Essers ook altijd gezorgd voor voldoende vrouwen, omdat de branche meer diversiteit wil om een afspiegeling te zijn van de samenleving. ‘Uiteraard staat de kwaliteitseis voorop.’ Er zijn mensen horizontaal ingestroomd, maar ook een aantal verticaal. Regio’s hebben hun eigen werving- en selectieprogramma’s. De diversiteit van mensen maakt de opleiding uitdagend. ‘Je hebt te maken met mensen die brandweerkennis hebben, maar ook met mensen die dat niet hebben. Docenten moeten daar op de juiste manier mee omgaan’, aldus Essers.

‘Er zijn meerdere manieren om op die positie te komen’ De dertien kandidaten zitten niet intern zoals in de beginjaren. De laatste jaren was daar al minder behoefte aan. Essers vindt het geen gemis. ‘Het gaat om de kwaliteit van het onderwijs, hoe ze samenwerken in de praktijk en met elkaar omgaan. Bovendien trekken ze anderhalf jaar intensief met elkaar op. Dat is niet anders.’

Fotografie: Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden

Financiering De vijftigste voltijdopleiding wordt nog steeds gefinancierd vanuit het Rijk. Essers: ‘Met de bijdragen hebben we de opleiding in kunnen richten en hebben we de middelen om het uit te voeren. De

Dionne Reugebrink: ‘De combinatie van een warme en koude functie spreekt mij enorm aan. Het is zo’n diverse wereld en hoe mensen vol trots over het vak vertellen, dat vind ik zo bijzonder.’

Brand&Brandweer

Kenny Essers: ‘Tijdens de opleiding wordt, naast inhoudelijke vakkennis, meer nadruk gelegd op persoonlijke ontwikkeling en leiderschap.’

salarissen betalen de regio’s zelf.’ Gezien het beschikbare budget heeft het IFV de afgelopen jaren minder mensen kunnen opleiden. Er wordt gekeken naar de behoefte in het veld en daar wordt op geanticipeerd. Essers is benieuwd naar waar de jonge officieren uiteindelijk terechtkomen. ‘Het is maar net waar ze het beste tot hun recht komen. Uiteraard hoop ik dat een aantal zich opwerkt tot regionaal commandant, maar de voltijdopleiding is één van de manieren om op die positie te komen. Er zijn meerdere opties.’ De 25 regionaal commandanten op dit moment zijn ook via diverse stromen in die functie terechtgekomen. De komende maanden gaat het IFV kijken of ze een vervolg kunnen geven aan de voltijdopleiding. Dat wordt op hoofdlijnen samen met het veld bepaald. Essers: ‘Ik hoop op een 51e lichting.’ Passie Regionaal commandant Paul Joosten van Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden, wilde niet van jongs af aan bij de brandweer. Integendeel, na het volgen van de HTS wilde hij fysiotherapeut worden. Een advertentie in de krant voor brandweerofficier bracht hem aan het twijfelen. Hij was al aangenomen op de school voor fysiotherapie. Na een krat bier en een nacht slapen besloot hij voor het brandweervak te kiezen. In zijn diensttijd was hij officier in het leger en reisde Europa door. Met mensen omgaan is zijn passie. In 1978 begon Joosten aan de officiersopleiding. Joosten: ‘De opleiding was een prachtige ervaring. Keihard werken, maar onvergetelijk.’ Hij zat samen met dertig studiegenoten, één van de grootste groepen, in het kasteel Hoekelum in Bennekom waar ze les kregen in het Koetshuis. ‘Doordat je intern zit, ben je fulltime met je vak bezig’, vervolgt de regionaal commandant. ‘Dat zorgt voor cultuurvorming en een hechte groep. De hele dag door kregen we les om zoveel mogelijk verschillende brandweerdiploma’s te halen. ‘De stages waren zeer bijzonder en spannend’, aldus Joosten. Hij liep mee met de 24-uursploegen in grote steden als Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Ook de realistische training in Engeland staat nog op zijn netvlies. ‘Dat was prachtig. Ik mocht een grote ouderwetse brandweerbus, voor het vervoer van de cursisten, besturen. Zeker in een land waar je links moet rijden is dat een

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Oplei den & Oefen en

uitdaging. Het is bijzonder om te zien hoe de brandweer in een ander land is georganiseerd, evenals het kennismaken met een andere cultuur. Ook het stappen daar erbij natuurlijk.’ De brandweer is volgens Joosten net een familiebedrijf. ‘Er zijn verschillende functies die je kunt vervullen. Als je vroeger werd opgeleid voor het brandweervak, dan bleef je. Tegenwoordig is de uitstroom naar andere disciplines groter, omdat er meer variatie is en ook door de multidisciplinaire samenwerking. Maar eenmaal binnen de veiligheidsregio blijven de mensen wel. Dat zorgt ook binnen de brandweer voor aanwas uit andere disciplines.’ Enthousiast ‘Ik dacht dat de brandweer alleen maar uit vrijwilligers bestond’, bekent Dionne Reugebrink, één van de studenten van de vijftigste officiersopleiding uit Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden. Maar in de vijfde maand van de opleiding weet ze vloeiend diverse termen en afkortingen te noemen alsof ze al jaren brandweervrouw is. Het enthousiasme spat ervan af. Als leek is ze blanco gestart met de opleiding. Reugebrink stroomt dus horizontaal in. Ze studeerde eerder Sport- en Bewegingseducatie in Nijmegen. ‘Ook deze opleiding is geweldig’, vertelt Reugebrink. ‘Keihard werken, maar de les- en leerstof is interessant. De docenten brengen ons op realistische wijze kennis bij en de weken worden afgewisseld met praktijk en theorie. Bovendien hebben we een ontzettend leuke en gedreven club mensen.’ Op maandag en dinsdag volgen ze de groene leerlijn waar de koude kant van het vak centraal staat. Op woensdag de paarse leerlijn waar ze werken aan persoonlijke ontwikkeling en leiderschap en op donderdag en vrijdag leren ze de kneepjes van het repressieve vak. De studielast van vijf dagen komt in totaal uit op ongeveer zestig uur per week. Er zit volgens Reugebrink ook veel tijd in voorbereiding. Infodag IFV Een vriend van haar heeft haar op het werk bij de brandweer gewezen. Ze besluit naar een infodag bij het IFV te gaan en vraagt honderduit. ‘Ik raakte zo enthousiast van alles wat ik hoorde’, vervolgt Reugebrink. ‘Zo’n diverse wereld en hoe mensen vol trots over het vak vertellen, dat vond ik bijzonder, en nog steeds. Zeker de combinatie van een warme en koude functie spreekt mij enorm aan.’ De vijftigste lichting leverde vorig jaar volgens Reugebrink ongeveer 250 aanmeldingen op. Trots is ze wanneer ze hoort bij de

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

laatste zestig te zitten. Een traject van vier maanden volgt waarin ze tijdens een sportdag lichamelijk op de proef wordt gesteld. Reugebrink: ‘Ik dacht dat ik goed getraind was als actief hockeyster, mountainbikester en schietsportbeoefenaar, maar de test was behoorlijk pittig. Na de sportdag volgde een assessment over je kennis, IQ en hoe je met mensen omgaat. Vervolgens ging ik op sollicitatiegesprek in Gelderland-Midden.’ Hoe groter de brand, hoe beter ‘Met de praktijklessen maak je mij blij’, aldus Reugebrink. ‘Onze eerste realistische training in Wijster hebben we al gehad. De brand kon me niet groot genoeg zijn. Het onderdeel brand van Manschap A hebben we allemaal met succes doorlopen. Nu volgen Technische Hulpverlening en Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen. Nadat we deze module volledig hebben afgerond, ga ik twee weken stagelopen bij de 24-uurdienst in Amstelveen. Ik heb bewust gekozen voor een andere regio om ook daar kennis en ervaring op te doen. Ik hoop veel inzetten mee te maken.’ Buitenlandstage Dubai Voor kerst ging Reugebrink een week naar Dubai op stage met twee studiegenoten. ‘We werden met open armen ontvangen. Ik had wel langer willen blijven. Wat ik daar in een week tijd zag en meemaakte was geweldig.’ Reugebrink en haar studiegenoten zien een reconstructie van een flatbrand. ‘Vliegvuur van een vuurkorf was op een hoger gelegen balkon terechtgekomen en daardoor vatte de buitenkant van het gebouw vlam. Tussen de materialen zat lucht, waardoor het rookte als een schoorsteen en de brand zich snel verspreidde naar hogere balkons. Heel gevaarlijk dus. Daarnaast zijn we naar een penthouse geweest dat enkele dagen daarvoor was afgebrand. Ze waren op zoek naar de oorzaak van de brand en wij mochten onze ideeën erop loslaten.’ Wat volgens de officier in opleiding ook bijzonder is, is dat ze zelf een brandweerwagen ombouwen en inrichten. ‘De meest geavanceerde en snelle auto’s hebben ze tot hun beschikking. Ze staan zelfs in het Guinness World Records Book met de snelste brandweerauto ter wereld.’ Welke functie Reugebrink na de opleiding gaat vervullen, weet ze nog niet. ‘Samen met de regio ga ik kijken waar behoefte aan is, wat ik leuk vind en waar mijn kwaliteiten liggen. Op dit moment ben ik de organisatie aan het verkennen.’ ■

Brand&Brandweer

Januari

BRANDWEERKALENDER 2017

Februari ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Landelijke inkoopdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ LEC BrandweerBRZO Netwerkdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Incidentonderzoeksdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Zomertijd ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

Maart

Brandweer Nederland is het samenwerkingsverband van alle brandweerkorpsen. Wij staan voor 30.000 brandweermensen die zich met hart en ziel inzetten voor hun medemens. Die 24 uur per dag en 7 dagen per week werken aan een brandveilige samenleving. Wij treden eensgezind en slagvaardig op, met als doel: minder branden, minder slachtoffers, minder schade.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

Brandweer Nederland: samen sterk, samen veilig

___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Kennissymposium IFV ___________________________________ ___________________________________ Plug-in Asbestincidenten ___________________________________ ___________________________________ Jaarvergadering Jeugdbrandweer ___________________________________ ___________________________________

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

foto: Nathan Alblas

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

___________________________________ 31

Oktober ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Brandweercongres ___________________________________ Brandweercongres ___________________________________ Landelijke finale Jeugdbrandweer LD ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Wintertijd ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

Kijk voor een actuele versie van deze kalender en meer info over de evenementen op www.brandweernederland.nl/kalender

facebook.com/NLBrandweer

instagram.com/BrandweerNL

linkedin.com/groups?gid=3225709

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

___________________________________ 31

November ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Toetsdag Jeugdbrandweer ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

twitter.com/Brandweer_NL

brandweernederland.nl

Wil je 24/7 op de hoogte blijven?

pinterest.com/BrandweerNL

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

___________________________________ 29 Landelijke finale Jeugdbrandweer HD ___________________________________ 30

December

___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 1e Kerstdag ___________________________________ 2e Kerstdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

Heb jij nieuws dat je wilt delen met je brandweercollegaâ&#x20AC;&#x2122;s? Stuur dan een mail naar delen@brandweernederland.nl

foto: David Maiolo

Juli

BRANDWEERKALENDER 2017

Augustus ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

___________________________________ Landelijke finale ABWC Klasse TS-HD ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Landelijke finale ABWC Klasse 112 ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Landelijke finale ABWC Oppervlakteredding ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Landelijke finale ABWC Hoofdklasse ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

September

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Brandweer Nederland: samen sterk, samen veilig

___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

___________________________________ 30 ___________________________________ 31

April ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Goede vrijdag ___________________________________ ___________________________________ 1e Paasdag ___________________________________ 2e Paasdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Koningsdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

Kijk voor een actuele versie van deze kalender en meer info over de evenementen op www.brandweernederland.nl/kalender

Mei ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Dodenherdenking ___________________________________ Bevrijdingsdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Hemelvaartsdag ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

facebook.com/NLBrandweer

instagram.com/BrandweerNL

linkedin.com/groups?gid=3225709

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

twitter.com/Brandweer_NL

brandweernederland.nl

Wil je 24/7 op de hoogte blijven?

pinterest.com/BrandweerNL

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

___________________________________ 29 ___________________________________ 30 ___________________________________ 31

Juni

___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ 1e Pinksterdag ___________________________________ 2e Pinksterdag ___________________________________ ___________________________________ International Safety Education Seminar ___________________________________ International Safety Education Seminar ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ Nationale herdenking Brandweermonument ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________

Heb jij nieuws dat je wilt delen met je brandweercollegaâ&#x20AC;&#x2122;s? Stuur dan een mail naar delen@brandweernederland.nl

Oplei den & Oefen en

Activerende werkvormen zetten studenten op scherp Voor het voorstelrondje, even de studenten op scherp zetten, ze uitdagen of om te testen of ze de stof hebben begrepen. Activerende werkvormen worden om allerlei redenen ingezet. Eén ding is zeker: ze maken de les leuk en vaak beklijft de stof beter, mits activerende werkvormen niet in overvloedige mate worden toegepast. Na de oproep in het decembernummer en op de website zijn veel en diverse werkvormen ingestuurd. In deze Brand&Brandweer een selectie. Door JILDOU VISSER

Cijfers 1 t/m 10

verbindingsstreep trekken. Zo ontstaat een schema en leren de cursisten elkaar kennen. Het leuke is dat je de raakvlakken tussen de verschillende cursisten direct ziet. Vaak zie je dat ze elkaar in de pauze opzoeken. De raakvlakken zijn dan een aanknopingspunt voor een gesprek.

Benodigdheden: geen. Groepsgrootte: maximaal twaalf personen. Tijdsduur: maximaal 20 minuten. Jolanda Leferink, regionaal opleidingsmanager GelderlandMidden bij Stichting Brandweeropleidingen BOGO, gebruikt bij de startbijeenkomst van een leergang soms de werkvorm cijfers 1 t/m 10. ‘Deze werkvorm kun je gebruiken bij een voorstelronde. Aan de hand van cijfers kun je cursisten iets over zichzelf laten vertellen. Dat kan van alles zijn. De cijfers dwingen om creatief te zijn en kunnen verwijzen naar bijvoorbeeld een hobby, het werk, een datum of de gezinssituatie.’ Hoeveel cijfers per cursist behandeld worden is aan de instructeur. ‘Dat is ook afhankelijk van hoeveel tijd je hebt en wat voor cursus of leergang je geeft. Bij een leergang van anderhalf jaar kies ik bijvoorbeeld voor vijf cijfers, zodat je echt iets over elkaar te weten komt. Je trekt vervolgens anderhalf jaar met elkaar op. Heb je minder tijd, dan kun je kiezen voor minder cijfers. Wel zorg ik er altijd voor dat het maximaal twintig minuten duurt. Het moet immers niet zo zijn dat een les volledig opgaat aan de voorstelronde. De reacties zijn vaak positief. Mensen vinden het een verrassende manier en leuker dan alleen maar te vertellen wie je bent en wat je doet.’

Mindmap voorstellen Benodigdheden: flipover of whiteboard en een stift. Groepsgrootte: maximaal twaalf personen. Tijdsduur: maximaal 20 minuten. Een tweede werkvorm die Leferink weleens gebruikt tijdens een voorstelronde is de mindmap. Het leuke van deze werkvorm vindt ze dat er direct zichtbare verbindingen worden gelegd tussen de studenten. ‘Ik schrijf dan de namen van de cursisten op een bord. Vervolgens vraag ik iemand bijvoorbeeld naar de leeftijd en schrijf dat op. Met andere personen van die leeftijd kun je dan een verbinding maken. Wat is iemands hobby? En zijn er meer personen met die hobby? Overal waar je een connectie ziet, kun je een

Brand&Brandweer

Mindmappen kan worden gebruikt om voorkennis te activeren.

Mindmappen Benodigdheden: flipover of whiteboard, een stift en/of post-its. Groepsgrootte: zes tot twaalf personen. Tijdsduur: maximaal 10 minuten. Mindmappen kan ook worden gebruikt om de voorkennis van de deelnemers over een bepaald onderwerp te activeren. Dat is het hoofddoel waarmee Ronald Mourik van Veiligheidsregio ZuidHolland Zuid deze werkvorm toepast. De regio is momenteel bezig met het organiseren van een bijscholing voor oefenleiders. Daarvoor is een handleiding activerende werkvormen voor oefenleiders ontwikkeld. ‘Voordat we een training over bijvoorbeeld werken op hoogte starten, vraag ik de deelnemers waar ze bij dat onderwerp aan denken. Je kunt hiermee makkelijk in kaart brengen wat iedereen weet, waar je extra aandacht aan moet besteden en waar je de verdieping in kunt. Het is een simpele manier om iedereen aan het denken te zetten.’ In de meeste gevallen laat Mourik de deelnemers eerst een paar minuten nadenken om

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Oplei den & Oefen en

daarna in vijf minuten de mindmap klassikaal te maken. ‘Door ze eerst bedenktijd te geven, heeft iedereen wel iets. Daarmee kun je voorkomen dat slechts een paar deelnemers alle antwoorden geven.’

Kahoot! Benodigdheden: scherm (met beamer), computer, internetverbinding en alle deelnemers een mobiele telefoon of tablet. Groepsgrootte: drie tot twintig personen. Tijdsduur: 20 tot 45 minuten.

De tool geeft na de vraag weer welke antwoorden zijn gegeven. Ik gebruik dit regelmatig in de manschappenopleiding. Na een aantal lessen kan ik hiermee controleren hoever de deelnemers zijn. Wat hebben ze onthouden en welk gedeelte van de lesstof behoeft nog aandacht? Aan de hand van de gegeven antwoorden kun je discussiëren.’ Wel moet er volgens Gortemulder voor gewaakt worden dat dit middel niet te vaak wordt gebruikt. ‘Het moet verrassend blijven. Het leuke is dat, juist doordat het simpel is om een quiz te maken, je cursisten ook een toets kunt laten samenstellen. Ze worden dan gedwongen om over de onderwerpen na te denken. Hierdoor zijn ze onbewust met de stof bezig. Daar leren ze veel van.’

Beeldcasussen Benodigdheden: geschikte foto’s van incidenten. Groepsgrootte: vier tot tien deelnemers. Tijdsduur: 45 tot 60 minuten in totaal. Ongeveer 15 tot 20 minuten per casus.

Kahoot! is een online tool waarmee een quiz kan worden gemaakt.

Om te toetsen wat deelnemers weten, gebruikt Edwin Gortemulder, instructeur bij Brandweer Amsterdam-Amstelland Kahoot!. ‘Het is een online tool waarmee je zelf eenvoudig een quiz met meerkeuzevragen kunt samenstellen. Deelnemers kunnen met hun telefoon of tablet inloggen en antwoorden geven.

Bij de werkvorm Beeldcasussen kan de groep worden gesplitst in koppels van twee of drie personen. Ieder groepje krijgt een incident te zien aan de hand van foto’s. Aan de hand daarvan moeten de koppels zelf de inzet en de aandachtspunten op een rij zetten. ‘Je kunt deze methode voor ieder inzettype gebruiken, zoals technische hulpverlening, brand of een ongeval gevaarlijke stoffen. Wel moet je er bij het samenstellen van de casussen rekening mee houden dat als het een dynamisch incident is je bijvoorbeeld ook een inkijk geeft in het verloop van het incident door een foto van de start te tonen, maar ook een foto van de situatie na vijf minuten. Vervolgens laat je deelnemers naden-

Deelnemers denken bij de Beeldcasus na over de aandachtspunten van een ongeval met gevaarlijke stoffen.

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Brand&Brandweer

Oplei den & Oefen en

ken over wat ze zien, hoe ze inzetten en wat ze verwachten. Bij brand kunnen ze het RSTV-model gebruiken, bij een ongeval gevaarlijke stoffen bijvoorbeeld de OGS-verkenningskaart.’ Mourik laat de groepjes vaak eerst enkele minuten nadenken en discussiëren over hun aanpak om deze vervolgens te presenteren. ‘Aan de hand van die terugkoppeling kun je in gesprek gaan. Waarom kiezen ze een bepaalde aanpak? Door te spreken over de gedachtengang kun je zien of ze het geleerde kunnen toepassen.’ Belangrijk bij deze werkvorm is dat er goede casussen zijn. Of een casus goed is, hangt volgens Mourik ook af van het niveau van de groep. ‘Een casus hoeft niet altijd zo te gaan zoals het in het echt was. Op het moment dat je een groep hebt met ervaren brandweerlieden, kun je er enkele lastige elementen bij verzinnen en het ingewikkelder maken. Je moet deelnemers blijven uitdagen, anders leren ze niets.’ Aandachtspunt bij het toepassen van deze werkvorm is volgens Mourik dat in één les verschillende typen incidenten en onderwerpen worden behandeld. ‘Je merkt dat wanneer je vier brandsituaties achter elkaar behandelt, de aandacht verslapt.’

Wat zou er gebeuren als... Benodigdheden: kaartjes met daarop een beschrijving van een situatie. Groepsgrootte: vier tot twintig deelnemers. Tijdsduur: 30 minuten.

De tijdstrijd Benodigdheden: afhankelijk van het leerdoel. Groepsgrootte: vier tot acht deelnemers. Tijdsduur: 15 tot 45 minuten. Twee groepen van twee tot vier deelnemers handelen zo snel mogelijk een inzet af waarbij meerdere elementaire vaardigheden worden beoefend. De snelste wint. Dat is de tijdstrijd. ‘Maar, aan de voorkant moet je wel een aantal regels afspreken. De normale procedures moeten worden gevolgd en ook veiligheid is belangrijk. We geven daarom aan de voorkant een aantal criteria mee waarop wordt beoordeeld. Voldoen ze niet aan de essentiële punten, dan kun je stellen dat de strijd ongeldig is. Ik probeer altijd om naast de oefenleider een paar deelnemers aan de kant te zetten die observeren’, legt Mourik uit. Deze werkvorm kan volgens hem bij verschillende onderwerpen worden toegepast. ‘Dat kan van alles zijn, een brand op 120 meter afstand waarbij het estafettesysteem wordt beoefend tot het verwijderen van een zijkant van een auto of bijvoorbeeld een kleiner aspect als het omhangen van de ademlucht met een volledige controle.’ Naast dat de werkvorm deelnemers op scherp zet, wordt er ook van geleerd. ‘De meeste brandweerlieden zijn competitief ingesteld en in ons werk presteren we ook onder tijdsdruk. Door dat ook op die manier te oefenen, ontdek je waar je valkuilen zitten. En, deze werkvorm legt duidelijk de verschillende karakters bloot, hierdoor leer je elkaar ook beter kennen.’

Stand-out in Benodigdheden: afhankelijk van de leerdoelen. Groepsgrootte: maximaal twaalf deelnemers. Tijdsduur: 1,5 tot 2 uren.

Bij de werkvorm Wat zou er gebeuren als... wordt getest of de geleerde kennis kan worden toegepast.

Een variant op de Beeldcasussen is de werkvorm Wat zou er gebeuren als... Leferink heeft voor haar lessen tien kaartjes gemaakt met op ieder kaartje een specifieke probleemstelling of situatiebeschrijving. ‘Die laat ik voorlezen. Andere studenten kunnen er vervolgens op reageren. Deze methode pas ik vooral toe als ik wil controleren of de cursisten de lesstof begrijpen en ze het geleerde toe kunnen passen. Herkennen ze de situatie en weten ze hoe ze moeten handelen? Op het moment dat je bijvoorbeeld net de deurprocedure hebt behandeld, kun je situaties op de kaartjes beschrijven waarin kenmerken naar voren komen. Pas je wel of niet de deurpocedure toe? En waarom? Aan de hand van de gegeven antwoorden kun je in gesprek gaan.’

Brand&Brandweer

Bij de activerende werkvorm Stand-out in worden de deelnemers in koppels van twee bij een stand gezet. Bij iedere stand moet een opdracht worden uitgevoerd, waarbij het de bedoeling is dat de ene deelnemer aan zijn of haar collega uitlegt wat de bedoeling is. Vervolgens gaan ze aan de slag en kan de persoon die de uitleg verzorgde, tips geven. Na ongeveer vijftien minuten moet degene die de opdracht heeft uitgevoerd bij de stand blijven staan. De personen die de uitleg hebben gegeven gaan naar de volgende stand waar ze de opdracht mogen uitvoeren. ‘Alle elementaire vaardigheden die praktisch uitvoerbaar zijn en niet te veel tijd kosten kunnen bij deze werkvorm aan bod komen. Hierbij kun je denken aan het gebruik van hydraulisch redgereedschap, de motorkettingzaag, V-strut, of het gereedmaken van de ademlucht. Doordat ze eerst mogen ervaren en daarna in de volgende ronde de uitleg moeten verzorgen, beklijft de stof beter. Je ziet dat tips en trucs op deze manier echt worden uitgewisseld’, aldus Mourik. ‘Als instructeur moet je zorgen dat de procedures worden gevolgd, je kunt bijsturen, verdiepingsvragen stellen of een vervolgopdracht geven als een koppel snel klaar is. Bij deze werkvorm is het handig als je vooraf nadenkt over de duur van iedere opdracht. Als alle opdrachten ongeveer even lang zijn, zorg je dat iedereen bezig blijft.’ ■ Kijk voor meer voorbeelden van activerende werkvormen op www.brandenbrandweer.nl.

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Foto-oproep aan alle lezers van Brand&Brandweer

Bijgaand treft u in dit jubileumnummer een poster aan. In het kader van het 40-jarige bestaan van Brand&brandweer ligt het in onze bedoeling om een jaar lang, in elk nummer een dergelijke poster bij te sluiten. We zijn voor de komende nummers op zoek naar de mooiste brandweeractiefoto’s!

bepaalt - zonder verdere correspondentie daarover - welke foto voor vermenigvuldiging in aanmerking komt. • Alleen foto’s met een resolutie van minimaal 300 dpi komen in aanmerking. • De foto dient haarscherp te zijn.

Heeft u recentelijk een prachtige actiefoto gemaakt en vindt u het leuk om die foto in posterformaat gedrukt te zien en naar alle B&B-abonnees verstuurd te krijgen? Stuur dan uw foto direct in en maak met uw inzending kans op een afdruk op A2-formaat!

Als u onder deze voorwaarden mee wilt doen, mail dan onder vermelding van ‘Posterfoto’ uw actiefoto naar b&b@sdu.nl en schrijf daarbij: • door wie de foto is gemaakt (naam van de fotograaf); • waar de foto is gemaakt (plaatsaanduiding); • wanneer de foto is gemaakt (datum).

De condities zijn bij inzending als volgt: • U verleent Sdu (uitgever van Brand&Brandweer) zonder verdere voorwaarden het publicatierecht voor het plaatsen en/of afdrukken van uw actiefoto; • Sdu maakt maandelijks een keuze uit de inzendingen en

Kijk voor meer informatie op www.sdu.nl

We zien uit naar uw inzending(en)! Roel W. Roos, Sdu Uitgevers Uitgever Brand&Brandweer

on der de h elm

‘Ik zag de vlam en voelde de gasprikkel in mijn neus’ ‘We gaan even meten en dan zijn we snel weer klaar’, denkt Maikel van der Hulst van Brandweer Flevoland als hij in de kerstnacht van 2003 wordt gealarmeerd voor een gasmelding in Lelystad. Dat het één van de heftigste inzetten van zijn carrière wordt, weet hij op dat moment nog niet. Samen met twee collega’s is hij in de woning als het gas explodeert. Door JILDOU VISSER

ijdens het aanrijden is de sfeer in de TS goed. Het is gezellig, er worden grapjes gemaakt en het kerstgevoel overheerst. Toch bekruipt Van der Hulst een vreemd onderbuikgevoel. Ter plaatse is de politie bezig met de ontruiming. Van der Hulst krijgt de opdracht om samen met twee collega’s een meting uit te voeren. ‘Ik had in mijn hoofd dat we zouden meten, de gaskraan dicht zouden draaien, ventileren en klaar. Onbewust neem je de gezellige sfeer uit de TS misschien mee het incident in’, blikt hij terug. Explosie Als Van der Hulst samen met zijn collega’s de voordeur van de woning opent, gaat het alarm van de explosiegevaarmeter af. ‘Dat versterkte mijn onderbuikgevoel. Toch zijn we naar binnen gegaan.’ Terwijl nummer drie de ramen opent om te ventileren, zien Van der Hulst en zijn collega in de hal twee deuren. Achter een van de deuren zit de meterkast. Ze openen de linkerdeur en zien een cv-ketel met een open verbranding. ‘Ik zag de vlam en voelde de gasprikkel in mijn neus. Alle onderbuikgevoelens stapelden zich op. Die vlam moet uit, was het enige dat ik op dat moment kon denken. Terwijl ik de kast in dook om de gaskraan dicht te draaien, ontvlamde alles. Ik hoorde het geluid van het aanslaan van een oude badgeiser en voelde de vlammen om me heen slaan. Ik draaide me om naar mijn collega en voelde een drukgolf in mijn rug. Op dat moment werden we door de muur heen geslagen.’ Van der Hulst landt op zijn collega en beschermt zijn gezicht in het bluspak. ‘Dit is het einde. Het is over en uit, dacht ik. Mijn collega lag doodstil onder me. Ik voelde de temperatuur in de ruimte oplopen. Voorzichtig heb ik mijn arm opgetild om de situatie in de ruimte te bekijken en ben even blijven liggen.’ Zodra hij voelt dat zijn collega onder hem beweegt, beseft hij dat ze een overlevingskans hebben. Het tweetal klimt over de omgevallen muur heen naar buiten. ‘Op de galerij keek ik mijn collega aan. Zijn gezicht was totaal verbrand, de vellen hingen erbij. Dat beeld vergeet ik nooit meer. Ik voelde dat ook ik was verbrand. Even was ik in paniek, omdat de tweede collega nog binnen was. Op dat moment kwam ook hij naar buiten. Het moment dat ik hem zag overheerste een geweldig gevoel. We leefden alle drie nog.’ Brandwonden Beneden legt Van der Hulst de explosiegevaarmeter op een container en geeft een trap tegen zijn helm. ‘Ik was zo boos, vooral op

Brand&Brandweer

Maikel van der Hulst

mezelf. Hoe had dit mij kunnen gebeuren? Mijn hele leven is aan me voorbij geflitst. Tegelijkertijd was ik bang. Ik had gezien hoe mijn collega eruit zag en wist dat ik ook brandwonden had. Hoe moest ik verder leven? Pas toen de chauffeur een grapje maakte over mijn neus, werd ik rustiger en ben ik gaan koelen. De Burnshield kompressen zijn magisch, wat een genot geeft dat spul.’ Met de ambulance worden de drie brandweerlieden en een medewerker van de woningbouw die eveneens binnen was, naar het ziekenhuis gebracht. Daar worden ze afzonderlijk van elkaar behandeld. ‘Die nacht duurde een eeuwigheid. Je ligt alleen. Alles was onzeker. Ik wist niet hoe het met mijn collega’s was, ik wist niet eens hoe ik er zelf aan toe was.’ In de loop van de volgende ochtend hoort Van der Hulst dat hij naar huis mag. Hij heeft eerstegraads brandwonden in zijn gezicht en tweedegraads brandwonden op zijn pols. Zijn collega’s zijn er erger aan toe en worden overgebracht naar het brandwondencentrum. ‘Een dubbel gevoel. Ik was blij dat we alle drie nog leefden, maar de situatie was ernstig. Hoe moesten we verder? De eerste dagen thuis, is er zoveel door me heengegaan. Je hebt een traumatische ervaring opgedaan die je een plek moet zien te geven. Veel aandacht ging uit naar mijn collega’s, zij hadden zichtbare verwondingen. Na een tijd was mijn verwonding vooral nog psychisch. Dat zie je niet, het zal wel goed gaan denken mensen dan. Ik heb het een plek kunnen geven, maar het blijft een steen die ik in mijn rugzak meedraag. Het ene moment is hij zwaarder dan een ander moment.’ ■

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

DU I KEN

Brandweerduiken: nieuwe hercertificering vraagt nieuwe duikinstructeurs Vorig jaar zijn de eerste elf duikteams volgens de nieuwe landelijke brancherichtlijnen gehercertificeerd. Deze herkeuring vindt eens in de vier jaar plaats. Het slagingspercentage van 96% is volgens het IFV ‘heel netjes’. En sinds een aantal jaar worden weer nieuwe duikinstructeurs opgeleid. Brandweer Opleidingen Noord (BON) startte vorig jaar voor de zomer met een pilot. Drie instructeurs worden klaargestoomd om het veld op te leiden, dan wel bij te scholen.

Fotografie: IFV

Helder. Duikploegleiders doorlopen tijdens de hercertificering een duikinzet door middel van een computersimulatie. Daarbij komt ook een duik medische casus aan bod om, door middel van het stellen van de juiste vragen, erachter te komen wat voor duikziekte iemand heeft. Dat laatste is nieuw in de examinering voor duikploegleiders. Nieuw is ook dat bij de logboekcontroles nadrukkelijker wordt gelet op branchespecifieke eisen. In twee jaar tijd moeten duikers en duikploegleiders negen diverse basisduikoefeningen een aantal keer hebben uitgevoerd. Smits: ‘Het type duik is nieuw. Voorheen werd voornamelijk gekeken naar het aantal duiken dat iemand had uitgevoerd zoals in de wet staat omschreven. Door te kijken naar het type duik willen we een kwaliteitsslag maken voor blijvende vakbekwaamheid.’

Yvette Smits: ‘Door te kijken naar het type duik willen we als branche een kwaliteitsslag maken voor blijvende vakbekwaamheid.’ Door Jolanda Haven

inds 2012 is er een certificering voor duikers en duikploegleiders voor blijvende vakbekwaamheid. 2016 was het moment voor hercertificering van een aantal duikteams. Zes regio’s in het midden en zuiden van het land ondergingen de keuring. Ook voor het IFV was het een vuurdoop. Voor 1 november 2016 moest de hercertificering zijn uitgevoerd. ‘De 4% die niet zijn geslaagd kunnen via het traject van herintreden opnieuw worden gecertificeerd’, aldus Yvette Smits, hoofd van het bureau Toezicht Examinering en Certificering (TEC). Dit geldt ook voor certificaathouders die door omstandigheden geen examen voor de gestelde einddatum konden afleggen.’ Type duik De hercertificering bestaat uit een logboekcontrole en voor de duikers een praktijkexamen in de duiktoren in Enschede of Den 32

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Logboek Logboekcontroles worden eens per twee jaar uitgevoerd. Sinds 2013 voert het IFV deze controles uit. Regio’s moeten alle logboeken van duikers en duikploegleiders digitaal aanleveren over een periode van twee jaar. In de logboeken staan naast de type oefeningen, ook waar, wanneer, hoe lang en hoe diep is gedoken en of iemand klachten heeft na een duikinzet. ‘Als iemand drie maanden of langer niet heeft gedoken volgt een re-integratie traject’, aldus Smits. ‘Hoe dat traject eruitziet, is afhankelijk van of iemand junior of gevorderd is en wat de reden is dat iemand drie maanden of langer niet heeft gedoken.’ Gesprek Bij één team per veiligheidsregio gaat het IFV fysiek langs om de logboeken in te duiken en gaan ze dieper in op de controle. Smits: ‘Zo bekijken we de medische verklaringen en hebben we een gesprek met de duikcoördinator om meer input te krijgen over de vakbekwaamheid van een duikteam. Bij de digitaal aangeleverde logboeken kijken we of het volledig is ingevuld, het minimale aantal vereiste duiken is gemaakt en inhoudelijk of er is voldaan aan de basiseisen uit de brancherichtlijn.’ Uitgangspunt van de brancherichtlijn is dat duikers en duikploegleiders voldoende beroepservaring hebben. Daarom zijn in de richtlijn basiseisen en regiospecifieke eisen opgenomen. Smits: ‘Deze basiseis stimuleert de duikteams om naar de duiktoren te gaan om onder geconditioneerde omstandigheden te oefenen met (diepte)duiken.’ Het

Brand&Brandweer

DU I KEN

uitvoeren van de basiseisen wordt niet live door het IFV gecontroleerd. Regio’s dragen zelf die verantwoordelijkheid. Nauwkeuriger en vollediger Smits: ‘We zijn nu drie jaar bezig met het controleren van de logboeken en we zien een positieve ontwikkeling. De logboeken worden steeds beter en nauwkeuriger ingevuld. De branchespecifieke eisen die vorig jaar zijn ingevoerd, waarbij we onder andere kijken naar het type duik, worden in de meeste regio’s goed opgepakt. In een aantal regio’s heeft dit aandacht nodig. Door de controle wordt dat goed inzichtelijk gemaakt en weten de regio’s, duikers en duikploegleiders waar ze aan moeten werken.’ Met de invoering van de brancherichtlijn is het nog niet gedaan met de veranderingen voor de duikers. Het aantal duiken dat een duiker per jaar moet afleggen wordt door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, waar brandweerduiken onder valt, verhoogd van twintig naar dertig. Wanneer dit ingaat, is nog niet bekend. ‘Het is een behoorlijke stijging’, beaamt Smits. ‘Dit doet een beroep op de planning en oefenfrequentie, wat niet altijd eenvoudig is. Brandweerduikers en duikploegleiders hebben vaak ook andere functies binnen de brandweer. Wij raden aan om op tijd met een planning aan de slag te gaan. Over de stijging van het aantal duiken horen we zowel positieve als negatieve geluiden.’

Fotografie: Jeffrey Koper

Opleiding duikinstructeur Hoewel duiken een bijzonder specialisme is, verdween een aantal jaar geleden de instructeursopleiding voor brandweerduiken bij de veiligheidsregio’s. Ook de instructeursopleidingen voor gaspakinzetten en ademlucht moesten het ontgelden. Dit was het gevolg van een landelijk besluit om deze functies niet meer te certificeren vanuit het Nbbe. Toch was er volgens directeur BONHolding Piet Bouman behoefte aan een opleiding voor instructeurs gezien de vele ontwikkelingen binnen brandweerduiken. Zowel voor het bijscholen van instructeurs als het opleiden van nieuwe instructeurs. Falck biedt de duikinstructeursopleiding al enige jaren aan. BON Holding springt nu ook in op de behoefte. ‘Het is een specialisme dat de nodige aandacht verdient’, aldus Bouman. ‘Landelijk is geprobeerd om een erkende opleiding voor duikinstructeurs op te zetten. Ook de Vakgroep Beheersing Waterongevallen pleitte daarvoor, maar dat is helaas niet gelukt.’

Brandweerduikers leggen in Meppel examen af

Eigen initiatief In het veld was er volgens Bouman vraag naar het opleiden van instructeurs, daarom hebben zij de handschoen zelf opgepakt, maar ze wilden niet opnieuw het wiel uitvinden. ‘In samenwerking met de landelijke vakgroep hebben we gekeken naar de inhoud van de duikinstructeursopleiding en hebben we samen op basis van de laatste ontwikkeling binnen waterongevallenbeheersing een functieomschrijving gemaakt. Ook hebben we afspraken gemaakt met Falck Risc, die de opleiding eveneens aanbiedt, om te voorkomen dat er te veel verschil in de opleiding zit. Het is belangrijk om de instructeursopleiding goed op te zetten. Het is de basis voor je brandweerduikers en duikploegleiders. In het noorden van het land zijn circa zes duikploegen met ongeveer vijftien instructeurs. Deze instructeurs worden ook bijgeschoold door BON.’ Pilot Voor de zomer is BON gestart met een pilot voor het opleiden van drie nieuwe instructeurs. De opleiding duurt in totaal negen maanden en maakt een verdiepingsslag op alle fronten binnen het brandweerduiken. Er wordt dieper ingegaan op de materie, het materiaalgebruik, didactische werkvormen en de (nood)procedures. Bouman: ‘Een belangrijk nieuw element is een medisch deel waarbij je als instructeur eerste hulp kunt verlenen in geval van nood. De drie instructeurs in opleiding zijn in januari gestart met dit onderdeel van de opleiding. De eerste maanden van de opleiding zijn positief ontvangen.’ Vraag naar Na het afronden van de opleiding kunnen de instructeurs hun kennis overbrengen aan de brandweerduiker en duikploegleider en kunnen ze zorg dragen voor veiligheid aan de waterkant tijdens het uitvoeren van oefeningen. ‘Op basis van de behoefte die er in het veld is, bieden we de opleiding aan’, besluit Bouman. ‘We krijgen niet alleen vraag uit het noorden. Ook elders uit het land ontstaat de vraag naar het opleiden van nieuwe instructeurs. Daaruit blijkt dat er behoefte is om het kennisniveau van brandweerduikers op peil te houden.’ ■

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

on derzoek

‘Voorbereiding op ondergeventileerde branden moet anders’

Fotografie: Robby Hiel

Branden zijn veranderd, onschuldige branden bestaan niet (meer). Dat ook een keukenbrand gevaarlijk kan zijn, bevestigt een brand op 7 mei 2016 in de keuken van een restaurant aan het Hoofddorpplein in Amsterdam. Bij de binneninzet raken drie brandweerlieden door een rookgasontbranding gewond. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Brandweer AmsterdamAmstelland heeft er onderzoek naar gedaan en concludeert: de huidige manier van voorbereiding op ondergeventileerde branden moet beter.

Brandweerlieden treden de Roti King binnen. Achterin het pand, in de keuken, woedt de brand. Door JILDOU VISSER

ls op 7 mei bij restaurant Roti King de vlam in de pan slaat en een bluspoging met een blusdeken mislukt, wordt de brandweer gealarmeerd. Binnen vier minuten is de eerste TS ter plaatse. Lichtdwarrelende grijsbruine rook komt uit het pand. De nummers één, twee en drie maskeren en gaan met een hoge drukstraal (HD) naar binnen. Al na twee meter hebben ze nauwelijks zicht meer, het is niet warm. Met de HD passen ze rookgaskoeling toe. Laag bij de grond gaan ze dieper het pand in, naarmate ze de brandruimte naderen wordt het heter. 34

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Onderweg koelen ze de rookgassen. Buiten wordt de rook dichter en bruiner van kleur. In de brandruimte is het heet, er druppelt van alles naar beneden en blikjes exploderen. Binnen drie minuten na binnentreden willen de manschappen zich vanwege de hitte terugtrekken, dan ontbranden de rookgassen. De brand breidt zich snel uit, de hitte is enorm. Ze raken hierbij gewond. De nummers een en twee weten zelf het pand te verlaten. Nummer drie wordt door de bevelvoerder uit het pand gehaald. ‘De brandweerlieden hadden last van hittestuwing, brandwonden en rookinhalatie. Gelukkig hebben alle persoonlijke beschermingsmiddelen goed gefunctioneerd en hen beschermd, anders

Brand&Brandweer

Fotografie: Jeffrey Koper

on derzoek

was het veel slechter afgelopen’, blikt Paul Jetten van Brandweer Amsterdam-Amstelland terug. Samen met Ben Miedema, het Team Brandonderzoek en collega’s van Ongevalsevaluatie heeft hij onderzoek gedaan naar de inzet. Hun conclusie: de eenheden hebben gehandeld zoals ze zijn opgeleid. ‘We hebben zo vaak een keukenbrandje. Een snelle inzet werkt in 99% van de gevallen goed en levert veel op. Zo trainen wij mensen ook. Het incident is dus een uitvloeisel van hoe we georganiseerd zijn. Iedere ploeg had hier ongeveer hetzelfde gedaan en dus ook hetzelfde resultaat gehad. Als we in de toekomst ongevallen willen voorkomen, moeten we dat anders doen dan we tot nu toe hebben gedaan.’ Stop en Denk Na Om te leren van het incident op het Hoofddorpplein en incidenten in de toekomst te voorkomen, heeft Brandweer AmsterdamAmstelland het programma Stop en Denk Na ontwikkeld. Met het programma wil het korps de snelheid van een inzet heroverwegen. Jetten: ‘Bij deze brand was een snelle inzet met HD de beste keus, want zo zijn we getraind. Als je dat gaat heroverwegen heeft dat gevolgen voor de complete organisatie. Met het programma willen we bijvoorbeeld reflectiemomenten inbouwen tijdens een inzet, op een andere, realistischere manier gaan trainen en kijken naar het beschikbare materieel.’ Stopmomenten Iedere eerste vijf tot tien minuten van een inzet staat de eerste TS er alleen voor. Aandacht voor veiligheid moet in het team zitten, stelt Jetten. ‘Je moet eigenlijk direct na het ter plaatse komen een stopmoment inbouwen om samen tot een inzettactiek te komen. Natuurlijk is de bevelvoerder degene die de knopen doorhakt, maar hij of zij heeft niet alle wijsheid in pacht. Binnen voel je bijvoorbeeld iets, maar zie je niets. Buiten zie je iets en voel je niets. Idealiter start je de inzet pas op het moment dat je met een gezamenlijke waarneming een gedeeld plan hebt.’ Tijdens de inzet moeten de gemaakte keuzes bij veranderende omstandigheden worden bijgesteld, een nieuw reflectiemoment. ‘Wat zie je? Wat voel je? Past de huidige inzet daar nog bij of is een andere tactiek beter? Ook dat moet je met z’n allen doen’, vertelt Jetten. ‘Je moet elkaar wijzen op je waarnemingen. Er is altijd iemand die iets waarneemt. De pompbediende bijvoorbeeld staat buiten vaak op afstand en ziet daardoor meer. De manschappen die op het Hoofddorpplein binnen waren, zagen niet dat buiten de rook van kleur en dichtheid veranderde. Door bewust stopmomenten in te bouwen in een inzet, word je even uit je drill gehaald. De drill en de snelheid waarmee een inzet wordt gedaan, maken het lastig om afwijkingen te herkennen. We moeten situational awareness, de human factor en het inbouwen van stopmomenten bewust in oefeningen verwerken.’

Brand&Brandweer

Brandweerlieden treden de Roti King binnen. Achterin het pand, in de keuken woedt de brand.

Realistischer oefenen Daarnaast moeten volgens Jetten de oefeningen realistischer worden. ‘In ons vak zitten risico’s, dus moeten we misschien ook meer trainen met risico’s, het extreme opzoeken. Natuurlijk moet dat op een veilige manier, want ongevallen tijdens trainingen zijn niet de bedoeling. Dat is een lastig spanningsveld.’ Hij vergelijkt de oefeningen van de brandweer met die van andere risicoberoepen, zoals de Dienst Speciale Interventies (DSI) of militairen. ‘Zij trainen veel extremer dan wij. Als zij gewoon gaan schieten op een schietbaan, schiet iedereen raak. Op het moment dat een-heden eerst worden uitgeput en onder extreme omstandigheden moeten schieten, is dat lastiger. Maar dat is wel vergelijkbaar met de praktijk. Op het moment dat wij bij een oefencentrum oefenen in een gasgestookte ruimte, waarbij we weten waar de sensoren zitten, dan is dat een koud kunstje. Dit heeft niets te maken met de realiteit. We moeten meer de grens opzoeken en zoeken naar een vorm die nog net acceptabel is. In Zweden en andere landen zijn ze daar een stuk verder in. De wijze waarop daar wordt geoefend, kennen we in Nederland nog niet. Dat moet veranderen.’ Materieel Het derde aspect dat in het programma Stop en Denk Na naar voren komt is het beschikbare materieel waarmee rookgasontbrandingen kunnen worden tegengegaan, zoals rookstoppers, de Coldcutter en o-bundels. ‘Met een rookstopper kun je de zuurstoftoevoer naar de brand beperken, met de Coldcutter een veilige offensieve buiteninzet doen en met o-bundels heb je meer slagkracht en koelend vermogen dan met HD. Maar, dan moet je ze wel op de TS hebben en je moet weten hoe je ze moet gebruiken. Materieel is belangrijk, maar is ook maar een deel van een groter geheel. We zijn vaak geneigd te grijpen naar technische oplossingen, maar middelen zijn niet heilig. Ze zijn een hulpmiddel, waarvan je moet weten hoe je ze toe moet passen. Uiteindelijk zijn trainingen en procedures belangrijker als het gaat om veilig optreden’, besluit Jetten. ‘We hebben het programma nu net opgezet en gaan stevig investeren om het bij iedereen tussen de oren te krijgen. Daarbij ligt de focus op de manschappen en bevelvoerders. Het duurt nog jaren voordat het volledig is geborgd, maar niets doen is geen optie. We moeten zorgen dat we van het incident op het Hoofddorpplein leren en de leerpunten borgen, anders doen we ons werk niet goed.’ ■

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

repressi e

Tijdens de cursus Stop de bloeding - Red een leven wordt geleerd hoe een tourniquet aangelegd moet worden.

Handelen bij levensbedreigende bloedingen, een nieuwe taak? Brandweerlieden kunnen het verschil maken tussen leven of dood bij ernstige bloedingen. ‘Het is een kleine uitbreiding van het levensreddend handelen dat de brandweer nu al doet. Het stelpen van ernstige bloedingen is geen rocket science, maar is wel van levensbelang’, stelt traumachirurg Leo Geeraedts van het VU medisch centrum. Dat geldt volgens hem niet alleen voor hulpverlening bij aanslagen, maar ook bij andere ernstige ongevallen.

Door JILDOU VISSER fotografie Hans Smit, VUmc Academie

e aanslagen in Brussel vorig jaar en Parijs eerder laten een ander slachtofferbeeld zien dan waar hulpdiensten voorheen op zijn voorbereid. Doodbloeden lijkt tegenwoordig na een aanslag het grootste risico. Slachtoffers met levensbedreigende bloedingen kunnen binnen vijf minuten doodbloeden. ‘Veel tijd is er in die situaties niet, dus is het zaak dat iedereen die iets kan doen ook iets doet. De brandweer is altijd betrokken bij ongevallen met ernstig letsel en 36

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

wordt ook gealarmeerd bij aanslagen. Vaak zijn zij snel ter plaatse. In die tijd kunnen ze bij ernstige uitwendige bloedingen veel zinnige dingen doen’, vertelt Geeraedts. Geen gekke gedachte, vindt hij, want bijvoorbeeld in de Verenigde Staten wordt de brandweer gealarmeerd voor het verlenen van eerste hulp en ook in andere landen als Frankrijk en Duitsland zijn de brandweer en ambulancedienst gekoppeld. Cursus Handelen is volgens de traumachirurg niet ingewikkeld. ‘Je kunt vaak simpel met een t-shirt of een schone doek druk op de wond

Brand&Brandweer

repressi e

geven. Daarmee doe je al veel goeds. Ook het aanleggen van een tourniquet is niet moeilijk, maar het is wel belangrijk dat je daarvoor getraind bent. Zo lang je weet wat je moet doen en hoe je het moet doen, kun je eigenlijk niets verkeerds doen.’

‘Het aanleggen van een tourniquet is niet moeilijk’ Om brandweerlieden, agenten en bhv’ers te leren hoe gehandeld moet worden bij levensbedreigende bloedingen, heeft de traumachirurg in samenwerking met de VUmc Academie en het Netwerk Acute Zorg Noordwest de cursus Stop de bloeding – Red een leven ontwikkeld. In deze cursus wordt in 2,5 uur geleerd wanneer een tourniquet aangelegd kan worden, hoe dat moet en wat gedaan kan worden als een tourniquet niet mogelijk is. Geeraedts: ‘Als de bloeding bijvoorbeeld in de hals zit, kun je de wond opstoppen met wondgaas. Het afknellen van de bloedbaan is dan immers niet mogelijk, want dan stikt het slachtoffer.’ Primaire taak De traumachirurg beseft dat zowel brandweer als politie ook een eigen primaire taak hebben bij incidenten. ‘Die taak gaat natuurlijk te allen tijde voor. Maar als er ruimte en tijd is, is het belangrijk dat ze ook weten hoe te handelen bij levensbedreigende bloedingen. Ik zie dit ook niet als een extra taak voor brandweerlieden, het is meer een aanvulling op het levensreddend handelen

dat al wordt gedaan. Het zijn ook geen medische handelingen die worden verricht, maar eerste hulp handelingen.’ Bijscholing Brandweer Amsterdam-Amstelland is in het najaar al gestart met een eigen bijscholing voor alle repressieve brandweerlieden als onderdeel van een algemene bijscholing terrorismegevolgbestrijding. ‘In die bijscholing zit ook een deel levensreddend handelen met aandacht voor het handelen bij levensbedreigende bloedingen. Die bijscholing is opgesteld vanuit de behoefte van de operationele dienst’, aldus Mark van Barreveld van Brandweer Amsterdam-Amstelland. ‘De laatste jaren worden onze mensen steeds vaker gealarmeerd voor reanimaties bij steek- en schietincidenten, waarbij ze ook levensbedreigende bloedingen tegenkomen. Het is mooi dat we dat in de bijscholing konden combineren met het optreden bij terroristische aanslagen. Ook daar is het slachtofferbeeld er vaak een met veel ernstige verwondingen en bloedingen.’

‘Collega’s erkennen de noodzaak en vinden het een goede verdieping’ De reacties op de bijscholing zijn volgens Van Barreveld vooral positief. ‘Je merkt dat collega’s het als nieuw en verfrissend ervaren. Ze erkennen de noodzaak en vinden het een goede verdieping. Reanimeren doen we al zo lang, dat is inmiddels bekende materie. Het aanleggen van een tourniquet is voor de meesten echt nieuw, dat zet iedereen weer even op scherp.’ Inmiddels zijn in Amsterdam alle beroepsbrandweerlieden bijgeschoold, de bijscholing voor alle vrijwilligers loopt nog. Materieel Om ook in de praktijk te kunnen handelen bij levensbedreigende bloedingen, worden in Amsterdam alle TS’en voorzien van pakketten met tourniquets en speciale verbandmiddelen. ‘Die sets hebben we afgestemd op die van de ambulancedienst’, legt Van Barreveld uit. ‘Zij beschikken over hetzelfde materieel, zodat we dit onderling bij grote incidenten ook uit kunnen wisselen. Op iedere TS ligt straks een pakket met vijf behandelsets, zodat we de eerste vijf tot vijftien minuten zelfvoorzienend zijn.’ Andere regio’s In hoeverre het voor andere regio’s belangrijk is om zich met dit onderwerp bezig te houden, kan Van Barreveld niet te zeggen. ‘Die afweging moet iedere regio voor zich maken. Ik kan me voorstellen dat het in regio’s met grote steden zoals Haaglanden, Rotterdam-Rijnmond en Utrecht een belangrijke vaardigheid kan zijn, ook in het kader van de voorbereiding op terrorismegevolgbestrijding. Deze regio’s kennen toch een groter risico op een aanslag. In Amsterdam zien we het nu als een regulier onderdeel van het levensreddend handelen.’ ■

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Brandweer, GHOR en Veiligheidsregio Almanak

• Veiligheidsregio’s • Brandweren: regio en gemeente • GHOR/Publieke gezondheid

Kijk voor meer informatie op www.sdu.nl/brandweeralmanak

repressi e

STH bewijst bij eerste inzetten meerwaarde specialisme

Fotografie: John Voermans

De teams Specialisme Technische Hulpverlening (STH) zijn al ruim een half jaar operationeel. Op 9 december is in het IFV in Arnhem officieel de landelijke aftrap gegeven. Toen hadden de teams de eerste inzetten er al opzitten. Hoe is de eerste periode gegaan? In hoeverre hebben de teams meerwaarde?

De presentatie van het materieel tijdens de landelijke aftrap van het Specialisme Technische Hulpverlening.

Door JILDOU VISSER

Urk: gasexplosie Twee dagen nadat de STH-teams operationeel zijn, is op Urk een gasexplosie waarbij een huizenblok met zes woningen wordt ontwricht. Ongeveer twee uur na de explosie worden twee STHteams gealarmeerd, team Noord en team Oost. ‘Toen we operationeel werden, had ik niet verwacht dat we zo snel ingezet zouden worden. We waren gereed, maar zo’n eerste keer is toch extra spannend. Hoe word je ontvangen? Werken alle procedures zoals bedacht?’, aldus Dennis de Vlieg, teamleider STH van het team Noord. Dat de inzet van het STH voor iedereen nog even wennen is, blijkt snel. ‘We moeten contact zoeken met de meldkamer in Hollands-Midden, de coördinerende regio, maar ik zocht contact met de Meldkamer Noord-Nederland. Zij gaven me direct de inzetgroep, waardoor ik met de meldkamer Flevoland verder

Brand&Brandweer

contact kon opnemen.’ Ook bij Jenne Mul, teamleider team Oost, is het even wennen. ‘Ik belde Meldkamer Oost-Nederland, maar kreeg te horen dat zij niet wisten dat wij waren gealarmeerd. De meldkamer Hollands-Midden liet me weten dat ik eerst naar het steunpunt in Zwolle moest om te verzamelen, maar dat geldt niet voor de teamleider. Ik wilde rechtstreeks naar het CoPI, maar ben op aanwijzing van meldkamer Hollands-Midden over Zwolle gereden. Daar werd me alsnog verteld dat ik direct door kon.’ De teamleiders STH hebben een opkomsttijd van 75 min. De teams moeten in anderhalf uur ter plaatse zijn. ‘Een gekke gewaarwording, zo’n lange aanrijtijd’, vindt De Vlieg. ‘Normaal ben ik als Officier van Dienst (OvD) binnen twintig minuten ter plaatse. Bovendien weet je dat je naar een onbekend verzorgingsgebied gaat. Het voelde als een avontuur, omdat je juist de eerste keer de meerwaarde van het specialisme wilt laten zien.’ Aanrijdend zoeken beide teamleiders contact met hun plaatsvervangend

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Fotografie: Edo Groenendijk

repressi e

naar de vierde woning, zodat we daar met de camera naar binnen konden. Zover is het niet gekomen, want de politie had toen achterhaald dat de mogelijk aanwezige persoon elders in het land was en er dus niemand in het huis was. Een grote opluchting. Het is een wonder dat bij deze explosie niemand gewond is geraakt.’ Met het bericht van de politie, komt ook een einde aan de inzet van het STH. Beide teams gaan naar de kazerne op Urk om daar samen met de OvD-B te evalueren. ‘We kijken positief terug. We hebben een duidelijke meerwaarde kunnen leveren’, concluderen beide teamleiders. Leerpunten zijn er ook. Mul: ‘Aanrijdend heb ik meerdere keren moeten schakelen tussen gespreksgroepen. Je rijdt met prio1. Als ik een volgende keer opnieuw via een steunpunt moet rijden, wil ik proberen om een chauffeur mee te krijgen. Je hebt dan meer tijd en aandacht voor de gesprekken. Een ander kan zich dan concentreren op de weg. Een tweede leerpunt is het instellen van een veiligheidsfunctionaris. Dat staat niet landelijk in de protocollen, maar dat hebben we wel gedaan. In mijn team is een teamlid aangewezen die niets anders heeft gedaan dan letten op de veiligheid. Dat is goed bevallen en zou ik een volgende keer weer doen.’ Ook De Vlieg heeft een leerpunt opgedaan. ‘Het veldhandboek dat we hebben, werkt niet handig. Er staat te veel tekst in. Na deze inzet heb ik voor mezelf een checklist gemaakt met alle aandachtspunten.’

teamleider, het eigen team en met elkaar. Mul zoekt daarbij ook contact met het CoPI, omdat hij de eerste teamleider ter plaatse is. Op Urk meldt Mul zich bij de Leider CoPI en wordt hij gekoppeld aan de OvD-B. ‘Toevallig kende ik hem. Dat is zeker bij zo’n eerste inzet fijn, want je weet dan beter wat je aan elkaar hebt.’ De OvD-B vertelt hem dat bij de eerste explosie twee woningen zijn ingestort en bij de tweede explosie nog een derde woning. De andere drie woningen van het blok staan nog, maar van de vierde is de gevel naar buiten gedrukt. Doel is te verkennen of in de drie woningen nog personen aanwezig zijn. ‘De lokale eenheden hadden scheuren in de panden gezien en het gebied afgezet. Ze durfden niet dichtbij te komen vanwege hun eigen veiligheid en dus de woningen niet te doorzoeken.’ Als De Vlieg ter plaatse komt, deelt Mul de informatie en maken ze samen de verkenning verder af. Afgesproken wordt dat team Oost de voorkant van de woningen verkent en team Noord de achterkant. Mul: ‘Je kon niet makkelijk om het huizenblok heen lopen. We hebben beide een eigen container met materieel, dus dit was de meest effectieve verdeling.’ ‘Bij de briefing van mijn team zag je de gespannen koppen. Iedereen was gebrand op een goede en veilige inzet’, vertelt De Vlieg. De teams starten de verkenning bij de zesde woning. Deze is nog volledig intact. Er blijkt niemand binnen. Dat geldt ook voor de vijfde woning. Woning vier levert door de instabiele constructie meer uitdaging op. ‘We durfden niet bij de voorgevel te komen, omdat deze ontzet was’, aldus Mul. ‘Met de camerahengel hebben we van afstand naar binnen gekeken. Voor de begane grond bleek dit onvoldoende te werken, want door de explosie in de kruipruimte was de vloer gedeeltelijk weggevaagd. In het CoPI is besproken dat we vanaf een kleine hoogwerker op een aanhanger naar binnen wilden kijken. Van buitenaf konden we niet goed zien of een persoon tussen het puin lag. We hebben nog gekeken of we een gat konden maken in de tussenmuur van de vijfde 40

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Fotografie: Jenne Mul

In Rotterdam onderzoekt de teamleider STH een melding van scheuren in de vloeren en plafonds.

Rotterdam: trillingen in portiekflat De tweede alarmering voor het STH volgt op 24 november. In een portiekflat in Rotterdam zijn trillingen waargenomen en bewoners spreken over scheuren in muren, plafonds en klemmende deuren. De lokale eenheden hebben alle bewoners uit de flat geëvacueerd en het gebied afgezet. Wat volgt is een status quo. Er is behoefte aan bouwkundige expertise. Via de meldkamer van de coördinerende regio Hollands-Midden komt de vraag om bijstand bij de Commandant van Dienst van STH terecht. Hij weegt en gaat akkoord. In plaats van een volledig STH-team, wordt alleen teamleider Edo Groenendijk gealarmeerd. ‘Een echte inzet van het team leek niet nodig. De lokale eenheden wilden vooral advies. Ik was op dat moment toevallig in Rotterdam en dus snel ter plaatse. De OvD was blij dat ik er was, een fijn startmoment. Hij vertelde dat er sprake was van klemmende deuren, scheuren in de muren en plafonds en dat de vloer in enkele woningen omhoog stond.’ De teamleider STH start met een schouw van de buitenmuren en

Op Urk onderzoekt het STH-team of na een zware gasexplosie nog slachtoffers in de zwaar getroffen woning zijn. Brand&Brandweer

Fotografie: John Voermans

repressi e

De camerahengel waarmee op Urk de zwaarst getroffen woning is doorzocht, wordt tijdens de landelijke aftrap van STH gepresenteerd.

constateert geen afwijkingen. Met dat nieuws gaat hij terug naar de OvD. ‘Toen ik hem liet weten dat ik naar binnen wilde om daar de situatie te bekijken, hebben we daar eerst goede afspraken over gemaakt. Ze hadden afgesproken dat niemand binnen het afgezette gebied mocht komen. Een goede afspraak natuurlijk, maar je mag van het STH verwachten dat we weten wat we doen en hoe we het veilig moeten doen. Ik heb hem uitgelegd hoe ik te werk zou gaan, daarmee is hij uiteindelijk akkoord gegaan.’ Met een stage OvD schouwt Groenendijk de portiekflat van binnen. Ze starten in de kelder en werken via de trappenhuizen naar boven. ‘Het enige dat ik aantrof waren kleine krimpscheurtjes en in een woning stond de laminaatvloer een klein beetje bol. Trillingen heb ik niet gevoeld. Je vraagt je af of je wel in de goede portiek staat en of je het schadebeeld goed begrepen hebt.’ Groenendijk bespreekt zijn bevindingen in het CoPI en besluit nogmaals alle verdiepingen in de portiekflat af te gaan. ‘Deze keer hebben we extra aandacht gegeven aan de vloeren en gekeken of we soms zelf trillingen in de woningen konden veroorzaken. Door de vloeren op verschillende manieren te belasten, merkte ik dat er een duidelijk verschil waarneembaar was op de bovenste etage. Daar klonk en voelde de constructie anders. Met de informatie die op dat moment voor handen was, bleek dat de bovenste etage later erop was gebouwd. Dit verklaarde de waarneembare verschillen ten opzichte van de onderliggende woningen, legt de teamleider uit. ‘Tijdens de rondomverkenning die ik toen nog heb gedaan, vertelde een buurtbewoner dat hij in een vergelijkbare portiekflat op de bovenste verdieping altijd al last heeft gehad van trillingen. Deze waren de laatste tijd erger door de wegwerkzaamheden die in die periode plaatvonden. Ik kon dan ook niet anders dan concluderen dat die werkzaamheden ook in deze portiek voor trillingen hadden gezorgd en zover ik kon inschatten er dus verder geen gevaar was.’ Daarmee komt voor Groenendijk een einde aan

Brand&Brandweer

de inzet. ‘Ik vind het goed dat de betreffende OvD het besluit heeft genomen dat hij advies van het STH nodig had. Met de expertise van STH heb ik in ieder geval een bijdrage kunnen leveren aan operationele vraagstukken vanuit het CoPI.’ Mijdrecht: instabiliteit na plofkraak Als gevolg van een plofkraak raakt op Eerste Kerstdag een gevel van een gebouw in Mijdrecht instabiel. De OvD vraagt in verband met de situatie om de inzet van STH. Er zijn geen slachtoffers of vermisten. Toch besluit de Commandant van Dienst (CvD) contact op te nemen met teamleider Adrie van der Plas van het STH-team uit Hollands-Midden. ‘Er was behoefte aan expertise en ondersteuning. Normaal vraag je daarvoor een aannemer, maar op Eerste Kerstdag om 6.15 uur was niemand bereikbaar.’ Besloten wordt om een STH-team te alarmeren. Aanrijdend bespreekt Van der Plas onder andere de gevaarsaspecten met de OvD. ‘Waren er achtergebleven explosieven? Dat is voor onze inzet natuurlijk wel van belang. Ter plaatse hebben we de situatie verder besproken en ben ik met de plaatsvervangend teamleider een verkenning gaan doen.’ Vanaf een veilige afstand zien ze waar de scheuren in de muren zitten, welk deel weggeslagen is en welk deel gestut moet worden. Pas als de politie aangeeft dat er geen gevaar van explosieven is, wordt een diepere verkenning uitgevoerd. ‘Wat ga je precies doen en met welke middelen? Het voordeel bij deze inzet was dat we niet te maken hadden met tijdsdruk. De politie moest eerst het sporenonderzoek afronden, waardoor wij meer tijd hadden voor ons inzetplan.’ Tijdens de inzet ervaart Van der Plas enkele leermomenten. Eén ervan is de communicatie. ‘Je kunt het schema aan de voorkant nog zo goed bedacht hebben, maar de vraag is of het in de praktijk werkt. In dit geval duurde het even voordat we op één gespreksgroep zaten. Dat werkt lastig.’ ■

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

bran dweer bu iten lan d

Aanslag Berlijn geeft andere wending aan stagebezoek

In het kader van de vijftigste voltijdopleiding Brandweerofficier hebben Jennifer van Strien en Willemijn ten Hoopen eind december een bezoek gepland aan de brandweer in Berlijn. ‘We wilden tijdens ons bezoek onder andere ontdekken hoe zij omgaan met de actuele terrorismedreiging’, vertelt Van Strien. Dat dit op het moment dat ze in de Duitse hoofdstad zijn wel erg actueel wordt, omdat een aanslag wordt gepleegd op de kerstmarkt, hadden ze bij het plannen van het bezoek niet kunnen vermoeden. Door JILDOU VISSER Fotografie Jennifer van Strien en Willemijn ten Hoopen

ls onderdeel van de officiersopleiding krijgen alle studenten de mogelijkheid om een bezoek te brengen aan een brandweerkorps in het buitenland. Van Strien en Ten Hoopen kiezen voor Berlijn. ‘Duitsland is vergelijkbaar met Nederland. We wilden graag de overeenkomsten en verschillen ontdekken tussen de brandweerkorpsen in beide landen. Hoe is de organisatiestructuur? Wat kunnen we van hen leren? En hoe gaan ze in een grote stad als Berlijn om met de actuele dreiging van terrorisme?’, vertelt Van Strien. Drie dagen staan gepland voor het bezoek, van dinsdag 20 december tot en met donderdag 22 december.

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Aanslag Maandag 19 december reizen de studenten naar Berlijn. In de middag bezoeken ze de grote kerstmarkt op het plein. ‘Die avond zaten we in een restaurant aan het plein te eten toen een klasgenoot sms’te: Zijn jullie oké? Wij hadden nog geen idee wat er aan de hand was’, aldus Ten Hoopen. ‘We hebben afgerekend en zijn via de achteringang naar buiten gegaan om naar het hotel te gaan. Op dat moment zagen we dat het hele plein was afgezet en dat er overal politie, ambulances en brandweer stonden. Bij het restaurant hebben we de beveiliger gevraagd wat er aan de hand was. Toen hij vertelde dat een vrachtwagen op de kerstmarkt was ingereden, schrokken we. Daar waren wij die middag nog geweest.’ In het hotel zien ze de beelden op CNN en laten ze het thuisfront weten dat ze ongedeerd zijn. Van Strien: ‘Het geeft een machteloos gevoel om in de hotelkamer te zitten.’ Ze besluiten om terug te gaan naar het plein en hulp aan te bieden. ‘We zijn weliswaar nog in opleiding, maar levensreddend handelen hebben we al gehad. Volgens de agent hadden ze geen hulp meer nodig’, aldus Ten Hoopen. Ze besluiten te blijven. ‘Niet omdat we ramptoerist wilden zijn, maar wel omdat we het leerzaam vonden. Vanaf een afstand konden we zien hoe ze de crisis aanpakten. Zo zagen we bijvoorbeeld een grote brandweerbus. Tijdens ons bezoek aan het brandweerkorps in de dagen erna hebben we gevraagd wat dat voor bus was. Het bleek de CoPI-bak te zijn’, legt Van Strien uit. ‘Daarnaast viel ons op dat alles ordelijk en gestructureerd verliep. Ambulances werden een paar straten verderop opgesteld. Een speciale OvD stuurde ze op het moment dat ze nodig waren een

Brand&Brandweer

bran dweer bu iten lan d

voor een door naar de plaats van het incident. Er waren veel mensen rondom het plein, maar zodra een ambulance erlangs moest, schreeuwde een agent hard. Iedereen ging dan rustig aan de kant.’ Bezoek Onder de indruk van de gebeurtenis keren de beide studenten later die avond terug naar het hotel. De volgende ochtend en op woensdag staan bezoeken aan de brandweer in Berlijn op het programma. Ten Hoopen: ‘Je weet direct dat je bezoek een hele andere wending krijgt. Ze vroegen nog of we mee hadden gekregen wat er was gebeurd. Toen we vertelden dat we erbij waren geweest, vonden ze dat erg voor ons. We hebben ze toen ook verteld hoe het optreden van de hulpdiensten op ons was overgekomen.’ Naast een aantal presentaties over hoe de Duitse brandweer is georganiseerd, staat die middag een bezoek aan het Berliner Feuerwehr museum op het programma. Met name de brandweerorganisatie ten tijde van de Tweede Wereldoorlog vinden de studenten erg interessant. Na het museumbezoek volgt een bezoek aan de technisches dienst en een brandweerkazerne. In die kazerne staat ook de CoPI-bus die ze na de aanslag op het plein hebben zien staan. ‘Toen konden we erin kijken. Aan de hand van de aanslag, hebben ze laten zien hoe de bus bij grote incidenten wordt gebruikt.’

full body harnas en nemen ze een zak met touw mee, waarmee ze vanuit een raam of balkon naar beneden kunnen abseilen. In Nederland hebben we dat niet, maar ligt de focus meer op het voorkomen van nood-situaties, bijvoorbeeld door middel van het kwadrantenmodel. In Duitsland bereiden ze zich voor op worst case scenario’s. Dat is interessant om te zien.’ Voorbereiding De grote les die de beide studenten tijdens het bezoek aan de brandweer in Berlijn hebben geleerd, is dat het onmogelijk is om je op alles voor te bereiden. ‘Nu was het een vrachtwagen die op de kerstmarkt inreed, maar het had ook een explosief kunnen zijn. In Duitsland denken ze vanuit twee scenario’s. Het incident is dynamisch en loopt nog door, zoals bij een brand, of het is ten einde zoals op de kerstmarkt waar je wordt ingezet in de gevolgbestrijding. De Duitsers hebben wat dat betreft een nuchtere instelling. Zij schrijven niet overal plannen voor maar vertrouwen erop dat het grootschalig optreden en de basisbrandweerzorg op orde is’, besluit Ten Hoopen. Van Strien vult aan: ‘We hebben veel geleerd en echt in de keuken kunnen kijken bij een korps direct na een heftig incident. Een unieke ervaring.’ ■

Dienst meedraaien De laatste dag van het bezoek staat in het teken van het meedraaien van een dienst. Van Strien en Ten Hoopen splitsen zich op en bezoeken beiden een andere kazerne, Feuerwache Charlottenburg-Nord en Feuerwache Suarez. Ze voeren veel gesprekken met de lokale brandweerlieden en draaien enkele uitrukken mee. Die dag ontdekken ze twee grote verschillen tussen de Nederlandse en de Duitse brandweer. ‘In Duitsland valt de ambulancedienst onder de brandweer. Een manschap is automatisch ook medisch geschoold. De 24-uursdienst wordt opgesplitst in een medische dienst en een brandweerdienst. Een medische dienst duurt nooit langer dan twaalf uur, omdat deze intensief zijn’, legt Van Strien uit. Of het een voordeel is dat de brandweerlieden ook medisch geschoold zijn, durft ze niet te zeggen. ‘Aan de ene kant ben je daar echt hulpverlener in de breedste zin van het woord. Aan de andere kant kan het ook een valkuil zijn. Je moet zoveel weten en kunnen, dat valt bijna niet bij te houden.’ Het tweede verschil tussen de korpsen in beide landen is volgens Ten Hoopen dat de Duitse brandweer een erg sterke focus heeft op de eigen veiligheid. ‘Ze hebben daar bijvoorbeeld een speciale training op het gebied van ademluchtongevallen en hoe je jezelf en je collega in geval van nood uit een pand redt. Daarnaast hebben ze in het bluspak een

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Fotografie: BON

gespot i n de markt

BON bestaat vijftig jaar

Paul Joosten vertelde over de plannen van Brandweer Nederland om het vakbekwaam worden en blijven verder te vervlechten en over de rol die de ELO daarbij speelt. Daarnaast nam hij met een paar praktijkfilmpjes de gasten van het feest mee naar realistische situaties.

BON koos ervoor om de cadeaus die ze ontving voor het lustrumfeest beschikbaar te stellen voor de jeugdbrandweer. Elke regio had zijn wensen bekend gemaakt. De jeugdbrandweerkorpsen van de drie noordelijke regio’s ontvingen allemaal een cheque met het door hen gekozen cadeau. Fotografie: BON

Feest voor Brandweeropleidingen Noord (BON). Eind vorig jaar was het vijftig jaar geleden dat zij is opgericht. Dat in die vijftig jaar veel is veranderd, bleek uit de terugblik van de Tjakko Tjakkes. Hij was betrokken bij de oprichting van de Stichting Brandweeropleidingen Noord, een samenwerkingsverband tussen de gemeenten in Noord Nederland om het brandweeronderwijs beter te structureren. Hij vertelde over het ontstaan van BON, over cursusprijzen van 50 gulden voor een opleiding, 25 gulden vergoeding voor instructeurs per jaar en hoe oefenlocaties werden gebouwd. Mooi om even stil te staan bij hoe het allemaal begon.

Na de pauze bouwden de regionaal commandanten van Fryslân, Groningen en Drenthe en de directeur van BON gezamenlijk een maquette die de samenwerking op Noord-Nederlandse schaal verbeeldt. Roelf Knoop, regionaal commandant van Veiligheidsregio Groningen, haakte daar in zijn bijdrage aan het congres op aan. ‘Samen staan we sterk, we doen al veel samen en hebben de ambitie om dit verder uit te bouwen. Het vakbekwaamheidshuis van Noord-Nederland heeft een stevig fundament om op verder te bouwen.’ 44

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Brand&Brandweer

B&B REGISTER

B&B Brand&Brandweer

vakblad voor brandweer, hulpverlening en rampenbestrijding

Adviesbureau brandpreventie

Floriaan B.V. Postbus 220 5300 AE Zaltbommel Tel. 0418 573800 Fax 0418 573801 info@floriaan.nl www.floriaan.nl

Vaste adverteerders (contract houders) worden gratis in één rubriek opgenomen voor een heel jaar. Heeft u ook interesse, stuur dan uw gegevens naar het aangegeven adres, zie bon.

Waar kunt u terecht voor producten en diensten? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Advertentieverkoop: I.S.-acquisitie, tel. 06-23700323, www.is-acquisitie.com

Brandveiligheid

Geboorde brandputten

Verhuur & Brandweerpersoneel

P&G Safety Burgerstraat 26 5311 CX Gameren Tel. 0418 561761 info@pengsafety.nl www.PenGsafety.nl

Raaijmakers Bronbemaling Erfstraat 8 5408 SJ Volkel-Uden Tel. 0413 273065 Fax 0413 274190 info@raaijmakersbronbemaling.nl www.raaijmakersbronbemaling.nl

RegioSafe Fire & Rescue B.V. Nieuwe Schaft 9/B 3991 AS Houten Tel. 030 6704815 info@regiosafe.nl www.regiosafe.com

Droogkasten & reinigingsmachines Laundry b.v. Industrieweg 10 Postbus 7015 3286 ZG Klaaswaal Tel. 0186 572900 Fax 0186 573210 laundry@laundry.nl www.laundry.nl

Ook wij willen opgenomen worden als bedrijf! Stuurt u mij vrijblijvend informatie over hoe mijn product of dienstverlening vermeld kan worden in deze rubriek. Bedrijf/organisatie Postadres Postcode/woonplaats Telefoonnummer Faxnummer Gewenste rubrieken

o per rubriek, per uitgave € 45,o per rubriek heel jaar (10 uitgaven) € 355,Prijzen exclusief BTW Datum

Handtekening

B&B Brand&Brandweer

U kunt deze bon inscannen en mailen naar: info@is-acquisitie.com. Voor deze en andere advertentiemogelijkheden in B&B, Ambulancezorg, Brandweer-, GHOR- en Veiligheidsregio-almanak e.a.: I.S.-Acquisitie, tel. 06-23700323, www.is-acquisitie.com

Brand&Brandweer

Sdu Uitgevers - nummer 1/2 januari/februari 2017

Brandweer bevrijdt peuter uit bioscoopstoel De Amsterdamse brandweer heeft begin januari een bioscoopstoel aan gort gezaagd om een peuter te bevrijden. Het ventje was tijdens een voorstelling van de film La La Land in De FilmHallen in de hoofdstad vast komen te zitten en kwam met geen mogelijkheid meer los. Na ongeveer een uur raakte het jongetje met z’n arm bekneld in de stoel.

BRAND&BRANDWEER Brand&Brandweer is het vakblad voor brandweer, hulpverlening en rampenbestrijding, en het communicatiemagazine van Brandweer Nederland. Januari/februari 2017 - nummer 1/2 jaargang 41 REDACTIE-ADRES

Brand&Brandweer t.a.v. redactiesecretariaat Brand&Brandweer, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag, tel. (058) 2160862, e-mail: brand&brandweer@sdu.nl REDACTIE

Nadat ouders en personeel tevergeefs hadden geprobeerd de jongen los te krijgen, is besloten de brandweer te bellen. Gewapend met een handzaag kwamen kort daarna acht brandweerlieden de bioscoopzaal binnen. ‘We hadden de stoel ook provisorisch los kunnen draaien, maar we wilden het snel doen voor de jongen.’ Dat lukte: door de zitting aan gort te zagen, was het slachtoffertje snel uit z’n benarde positie bevrijd. Bron: waarmaarraar.nl

Ing. Stephan J.M. Wevers, commandant brandweer Twente (voorzitter redactie) Drs. Albert-Jan van Maren, brandweer Gelderland-Midden Frans van der Veen, brandweer Gooi en Vechtstreek Marcel van Galen, hoofd risicobeheersing Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland Frank Huizinga, woordvoerder Brandweer Nederland Lucas de Lange, Vernieuwde repressie Veiligheidsregio Haaglanden Gerard Bouwmeester, vrijwilliger Veiligheidsregio Utrecht EINDREDACTIE

Jildou Visser e-mail: info@jildouvisser.nl

Brandweerman parkeert wagen tegen een woning Een brandweerman heeft begin januari op weg naar een brand in Teuge de bluswagen tegen een huis in Apeldoorn geparkeerd. Hij zat voor de eerste keer achter het stuur tijdens een uitruk. Bij het ongeluk liep de pui van het huis schade op en het voertuig raakte zwaar beschadigd. De bluswagen, met 16.000 liter water aan boord, moest eerst worden leeggetankt voordat de wagen overeind kon worden getakeld. Na vier uur is het voertuig weggesleept. Bron: nu.nl

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE

Stephan Wevers, Bart Meesters, Ginopress, Rudolf van de Nieuwenhof, Casper Ferwerda, Mercedes-Benz, Jolanda Haven, Veiligheidsregio Gelderland-Midden, Dionne Reugebrink, Jolanda Leferink, Ronald Mourik, Edwin Gortemulder, IFV, Jeffrey Koper, Robby Hiel, Brandweer AmsterdamAmstelland, Hans Smit, VUmc Academie, John Voermans, Jennifer van Strien en Willemijn ten Hoopen. ONTWERP EN OPMAAK

SD Communicatie, Rotterdam DRUK

Wilco BV - Amersfoort UITGEVER

Sdu Uitgevers: Roel W. Roos Postbus 20025, 2500 EA Den Haag, e-mail: r.roos@sdu.nl BLADMANAGEMENT

Sdu Uitgevers: drs. Karel Frijters Postbus 20025, 2500 EA Den Haag, e-mail: k.frijters@sdu.nl ADVERTENTIE-ACQUISITIE

Lijst van adverteerders H2K Brandweeropleidingen BV Laundry BV Letas Stickerservice Raaijmakers en Zn Bronbemaling BV SDU

C4 4 4 4 C2, 30, 38, C3

Tarieven, reserverings- en sluitingsdata voor (combinatie)advertenties in B&B, Ambulancezorg, Brandweer-, GHOR- en Veiligheidsregio-almanak e.a. op aanvraag beschikbaar bij: I.S.-Acquisitie, tel. 06-23700323, e-mail: info@is-acquisistie.com www. is-acquisistie.com Aanlevering van advertentiemateriaal bij loap@sdu.nl SLUITINGSDATA ADVERTENTIES EN BIJSLUITERS 2017

nummer Nr. 3 Nr. 4 nr. 5 nr. 6

verschijning sluiting 04-03 07-02 01-04 07-03 06-05 11-04 03-06 09-05

Termijn van inzending:

3 weken voor verschijningsdatum ABONNEMENTEN

Opgave van abonnementen en adres-wijzigingen: Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den Haag, tel. (070) 378 98 80, fax (070) 378 97 83, e-mail: sdu@sdu.nl, www.sdu.nl/brandweer Vanwege de aard van de uitgave, gaat Sdu uit van een zakelijke overeenkomst; deze overeenkomst valt onder het algemene verbintenissenrecht. Het abonnement op Brand&Brandweer (10 nummers) kost 92 euro excl. BTW (97,52 euro incl. BTW). Deze prijs is inclusief verzendkosten. Prijs los nummer: 10 euro (incl. BTW). Een abonnement op B&B geeft tevens toegang tot B&B-digitaal, nieuwsdossiers, forum en het archief van B&B via www. brandenbrandweer.nl. Inlogcodes worden schriftelijk aan abonnees verstrekt. Prijs online-abonnement los: 76 euro excl. BTW (92,72 euro incl. BTW). Een abonnement geldt voor een jaar en wordt automatisch met een jaar verlengd, tenzij uiterlijk twee maanden voor het verstrijken van het abonnementsjaar schriftelijk wordt opgezegd bij Sdu Klantenservice (zie adres hierboven). Wilt u reageren op een artikel, of een onderwerp/artikel aandragen voor publicatie in B&B, neem dan contact op met de redactie via brand&brandweer@sdu.nl. De redactie houdt zich het recht voor artikelen in te korten dan wel journalistiek aan te passen. © Sdu Uitgevers 2017 Alle rechten voorbehouden. Alle auteurs rechten en databankrechten ten aanzien van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Sdu Uitgevers bv. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Op al onze producten zijn onze leveringsvoorwaarden van toepassing. Zie hiervoor onze website www.sdu.nl Persoonsgegevens worden bewerkt voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst en om u van informatie te voorzien over Sdu Uitgevers bv en andere zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Indien u geen prijs stelt op deze informatie, kunt u dit schriftelijk melden bij Sdu Klantenservice. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden auteurs, redacteuren en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden. ISSN 01656-4675

TERMIJN VAN ANNULERING:

6 weken voor verschijningsdatum

nummer 1/2 januari/februari 2017 - Sdu Uitgevers

Brand&Brandweer

Volledig op de hoogte met Brand & Brandweer

B B&B &B Brand

Bra

nd&

&Bran

B&B Brand&Brandweer

JUNI 2016

B&B d voor lad bla kb vak va

en erlening hulpv weer, brand

d voor

brand weer, hulpv erlening en

• Brusselse brandweer deelt de ervaring van de aanslagen

voor dacht j bi op aan • Vol idshygiëne arbe vakblad v tra voor brandweer, hulpverlening en rampenbestrijding nakblad AN G 40 JAA RG oefence er ers ov ernem • Ond dveiligheid bran

ing nbestrijd rampe

• Brancherichtlijn duiken moet zorgen voor kwaliteitsimpuls va v ak kb bla lad

6 ME I 201

dweer &Bran Brand

dweer

rampe40 JAARGANG nb

estrijd ing

Brand papieropslag Scheemda duurt tien dagen

• S te bij unpun kla psych t voo cht oso r hu cia en • V le lp er Ma nieuw n d s feit cha e op pA leid is e i • L en ng es wo sen va Hel ningb n de f a lev ran oet d tale slu in is

7/8 STU S

201 6

v va akb • Rob lad voo ots, r bra ndw van de het materie toekom el eer, hulpver len st ? ing • Blu en JAA RG ram AN spakk G 40 pen en bes afgest trij din emd op g de klu s

B&B Bra

nd&B

LTR_

P001

B&B Brand

&Brandwe

01_LTR

PT EM

9 JA AR

G AN

B ER

20 16

G 40

Spe kw len m bij adran et cen brand ten tru mZ utp hen

om Zorgen ingen d verbin d n bij bra ren o t zend

B&B

JUL I / AU GU

ndw eer

• Vooruitblik op het brandweercongres

tie oriënta kamer • Her elijke Meld Land ie at is Organ

LTR_P0

• Red gere sterker edschap: kleiner , lichter en

Bra

_LTR

-BR-

ran

dw eer

09-2

016

ww w.b ran den bran dw eer. nl

www.b randen brandw eer.nl

-BR-07-

2016 1

Brand&Brandweer

www.brandenbrandweer.nl 23-6-201

6 9:54 :23

LTR_P001_LTR-BR-06-2016 1

25-8

-201

6 9:3 6:24

19-5-2016 11:03:20

6:21 6 11:3

28-4-201

B&B er

&Brandwe

Brand

eer.nl brandw randen www.b

2016 1

-BR-05-

01_LTR

LTR_P0

Brand & Brandweer houdt u volledig op de hoogte van alle ontwikkelingen in het brandweer en rampenbestrijdingsvak via de brand online. U vindt in Brand & Brandweer elke maand boeiende artikelen over de brandweer in al zijn facetten: repressie & preventie, rampenbestrijding & crisisbeheersing, bestuur & organisatie en actueel nieuws uit de korpsen. Neem nu een abonnement en u ontvangt maandelijks het blad en u heeft toegang tot brandenbrandweer.nl, waar u naast het nieuws over uw vakgebied, gratis toegang hebt tot de archieffunctie van Brand&Brandweer.

Ga naar sdu.nl/brandweer

academy Nederland

307x220 t.a.v. Dhr. P. Roos

Open inschrijving Cobra-instructeur

(niveau 3)

De Coldcut Academy Nederland organiseert van maandag 6 maart tot en met vrijdag 10 maart 2017 op Troned (Twente) een open inschrijving voor de geaccrediteerde opleiding Cobra-Instructeur (niveau 3). De opleiding wordt uitgevoerd in samenwerking met Cobra FireďŹ ghting Academy UK en staat onder leiding van Dan Moore.

Voor meer informatie of het aanmelden voor de opleiding, bezoek onze website www.cobratrainingen.nl