TOF#9,5

TOF magazine

9,5e uutgaeve

‘n tussendeurtje

Noah Seelmann De mann achter Davina

BROMMERS KIEKE

‘SAMEN OP FLAKKEE’

ONGZE JAAP

Knalpuupe deur de straet

Een gedicht over een bijzondere tijd

‘n Kiekje in ‘t atelier

Deze speciale editie is zeer beperkt gratis verkrijgbaar

Oplage: 2.500 stuks

Dan dinkie dat ‘t mar een hallufie is mar d’r gaet meer in assie dinkt!

Colofon TOF magazine #9,5 Uitgiftedatum: 17 december 2020 Copyright © 2020 stichting Trots Op Flakkee Coverfoto: Giovanni de Deugd © Design: Alex van Kampen Drukwerk: Drukkerij Damen Eindredactie: Alex van Kampen Gert van Nieuwaal Moniek Bakelaar Lianne Mulder Anne Karsbergen Jaap Reedijk Pau Heerschap Kees van Rixoort Marijn Pannekoek Notificatie: vrijwel alle foto’s in deze editie zijn gemaakt voor de coronatijd en -maatregelen.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van stichting Trots Op Flakkee.

Inhoud

TOF magazine #9,5

5 PIEKEN EN DALEN 6 NOAH SEELMANN 14 PAU’S ZINNIGE VERBANDEN 19 SINTERKLAOS 22 TOFFE MAENSE KIEKE 28 LORDS OF THE BOARDS 34 SAMEN OP FLAKKEE 36 COEN NEEMT EEN KIEKJE BIJ...

42 TOFFE KIEKJES 48 NIET KLETSEN MAAR POETSEN 52 BIEGELOAF 56 RIEN VROEGINDEWEIJ 60 BROMMERS KIEKE 66 SIMEON TIENPONT 70 CURIOSA UIT HET ARCHIEF 74 KUNST UIT DE POLDER 80 SERVICECLUB: THE LIONS

foto: Giovanni de Deugd

Aan deze editie werkten mee DIT IS NIET HET GEHELE TEAM, DAT PAST NIET MEER OP ÉÉN PAGINA...OMMERS

Kiek noe! Onze nieuwe socialmedia helden Anita, Priscilla én Tamara!

De negende editie gemist?

Geen nood, want die is nog online te lezen op www.trotsopflakkee.nl.

Pieken en dalen Wat maken we allemaal mee in dit jaar. Hoge pieken en diepe dalen.

Vanwege deze bijzondere tijden is TOF deze keer een beetje anders.

Eigenlijk is editie 10 aan de beurt. Maar met die editie willen we pieken, met een knalfeest! Dat kan nu niet en daarom brengen we nu editie 9,5 uit. Maar die is niet minder leuk dan anders hoor. Integendeel!

Zo streeft Ted ernaar om met zijn board de hoogste golfpieken te benutten om door de dalen te waven. Lezen we hoe Noah’s ouders met hun laatste pieken een vleugel kochten, waardoor hij nu het dak van De Kuip eraf kan spelen. En slaat Pau de Dikke Van Dale even om de oren met zinsverbanden.

Coen maakt tussendeur een piekfijn schilderijtje met onze Jaap en we dalen af naar het bijgeloof op Goeree-Overflakkee. Vervolgens stappen we op de pedalen met de eilandelijke brommerclub om oude liefde te laten herleven.

Maar de mooiste piek van dit jaar is zien dat we uit een heel diep dal klimmen om samen de strijd te overwinnen. Want wat zijn we toch een sterk volkje! Bescheiden, maar we pieken als het gaat om zorg voor elkaar en naastenliefde.

Deze editie lijkt ook bescheiden. Maar niets is minder waar. Hij lijkt de helft kleiner maar heeft het dubbele aan inhoud. Geniet maar lekker dubbel zo lang. Maar... vanwege te weinig pieken in de portemonnee is deze editie in een lage oplage uitgebracht. Reden te meer om hem met anderen te delen! Geef ‘m door, geef ‘m door!

Toffe groet van Team TOF ALEX, GERT, ANNE, KEES, LIANNE, MARIJN, JAAP, PAU, KEES, LEONARD, CORINE, EDWIN, JORNE, RENÉE, ANNE-MARIE, JAN, COEN, EDWIN, ANGELA, JULIAN, ANITA , PRISCILLA EN TAMARA.

5

tekst: Anne Karsbergen & Lianne Mulder

DE SPEELMANN ACHTER DAVINA MICHELLE

Noah Seelmann VOOR VELEN IS HET EEN GROTE DROOM: OPTREDEN IN EEN VOLLE KUIP. VOOR NOAH SEELMANN (27), GEBOREN EN GETOGEN IN OUDE-TONGE, WERD DIE DROOM VORIG JAAR WERKELIJKHEID.

foto: Linde Dorenbos 7

H

ij stond als toetsenist op het podium met Davina Michelle, die na haar optredens in

het programma ‘De Beste Zangers’ uitgroeide tot een van de grootste zangeressen van Nederland. Haar bekendheid heeft ze mede te danken aan het productieteam, waarvan Noah onderdeel is. Niet alleen Michelle zit wekelijks in de studio van deze producer, toetsenist en songwriter.

Samen met zijn team probeert hij ook andere zangtalenten klaar te stomen voor een grote carrière.

WÁT EEN VERHAAL. HOE IS DIT ZO BEGONNEN? “Ik was 8 jaar oud toen ik startte met pianolessen bij Martine SoetersWassenaar in Nieuwe-Tonge. Mijn

tweede of derde. Ik baalde daar toen

oudere broer zat daar op les en mijn

enorm van!

moeder vroeg of ik ook op les wilde.

Ik bleek talent te hebben én ik vond

Mijn pianolerares Martine wilde

het leuk. Ik oefende 4 tot 5 uren per

graag dat ik meer ging doen met mijn

dag. Als vriendjes na school met me

talent en nam daarom contact op met

wilden afspreken, moesten ze soms

Marlies van Gent, in die tijd docent

even wachten omdat ik eerst piano

piano ‘Jong Talent’ aan het Koninklijk

wilde spelen. Ik was enorm fanatiek.

Conservatorium in Den Haag. Zij

Mijn broer en ik deden een keer mee

kon me nog veel meer leren. Om

aan een pianoconcours in Melissant.

mezelf verder te kunnen ontwikkelen

Hij had zich niet zo goed voorbereid

werd aangeraden een vleugel aan te

en daardoor werden we ‘slechts’

schaffen.

foto: Elisabeth van Lierop

“Mensen over de hele wereld volgen onze muziek.”

Na de middelbare school werd ik toegelaten aan de Rockacademie in Tilburg. Daar ontmoette ik mijn huidige compagnons Marcus en Sebastiaan. We kwamen veel bij elkaar om samen muziek te produceren. En daar zijn we nooit mee gestopt!”

Mijn ouders hebben daar hun spaarcenten voor bij elkaar gelegd. Ze

DAVINA MICHELLE IS EEN

steunden me 100 procent en hebben

SUCCESVERHAAL. KUN JE DAAR

mij alle kansen gegeven om te doen

MEER OVER VERTELLEN?

wat ik leuk vind en hier beter in te worden.

“We zagen de auditie van Michelle

9

bij Idols, waar ze uiteindelijk werd afgewezen. Wij vonden haar fantastisch en mijn compagnon Marcus stuurde haar een berichtje.

Al snel namen we elke week songs op en maakten we een businessplan.

Iedere week plaatsen we een cover op YouTube en dat sloeg aan.

Mensen over de hele wereld volgen onze muziek. Inmiddels hebben we 1,2 miljoen abonnees op YouTube.

We doen alles nog steeds zelf: de opnames, video en management.

In 2017, vier maanden na de start van ons YouTubekanaal, plaatsten we een cover van ‘What About Us’ van de Amerikaanse zangeres P!nk.

Het tijdschrift ‘Glamour USA’ liet P!nk onze cover zien en ze reageerde enorm enthousiast via een video.

Deze ging viral en toen wisten we: dit is hét moment. ’s Avonds traden we al op bij De Wereld Draait Door en in elke krant kwam het nieuws voorbij. We stopten al ons spaargeld in een volgende single, maar deze deed niet veel. Toch leverde het een uitnodiging voor ‘De Beste Zangers’ op en daarna ging het snel. ‘Duurt Te Lang’ werd een megahit en we tekenden ons eerste platencontract.

Hierna brachten we voornamelijk Engelstalige singles uit en dit jaar kwam ons debuutalbum ‘My Own World’ uit. Dat heeft ondertussen de

gouden status bereikt.”

EIGENLIJK IS HET DUS EEN ENORME TEAMPRESTATIE. HOE VIND JE HET OM DAN OP DE ACHTERGROND TE STAAN? “Heerlijk! Wij ervaren een heel ander soort druk dan Michelle. Zij staat op de voorgrond. Wij zijn op de achtergrond met alles eromheen bezig. Zo pakken wij de communicatie op, produceren we muziek én bedenken we nieuwe concepten met haar. Ook werken we inmiddels met een aantal partners samen, daar zijn we heel blij mee. En we treden natuurlijk op. Daarnaast proberen we stappen in het buitenland te zetten.

We werken niet alleen met Michelle, maar ook met een aantal andere talenten. We struinen YouTube en social media af in onze zoektocht naar nieuw talent. We willen een broedplaats voor jong talent zijn, een soort ‘Tin Pan Alley’ in het klein. Mijn droom is om nog veel meer hits met meerdere artiesten te maken.”

HOE HEB JE HET SUCCES VAN DE AFGELOPEN JAREN BELEEFD? “Het ging allemaal zo snel. Heel leuk, maar relativeren blijft lastig.

Voor het concert in de Kuip voelde ik gezonde spanning. Het was echt

foto: Linde Dorenbos 11

een jongensdroom om te spelen in de

EN AF EN TOE EVEN BIJKOMEN OP

Kuip, maar eigenlijk ben ik vergeten te

GOEREE-OVERFLAKKEE?

genieten. Daar heb ik wel van geleerd.

Twee maanden later stonden we op

“Ik woon nu in Rotterdam, maar ga

het Malieveld in het voorprogramma

nog naar Goeree-Overflakkee om

van P!nk en toen heb ik bewust

mijn ouders te bezoeken. Ik heb er

stilgestaan bij dat moment.”

een heerlijke jeugd gehad. Toen ik 18 was wilde ik niet per se weg, maar

foto: Giovanni de Deugd

voor de Rockacademie moest ik wel. Eigenlijk zie ik nu pas hoe mooi het eiland is. Als het even kan ga ik windsurfen met mijn vader. Ik heb een druk leven en ben bijna nooit vrij.

Dan is een bezoek aan het eiland echt even een moment van rust. Ik sluit niet uit dat ik ooit terugkom.”

Volg Noah op Instagram: @noahseelmann_ 13

Pau’s Zinnige verbanden

Ik word zo moe van die woordgrappen...

ONLANGS SPRAK IEMAND MIJ AAN MET DE OPMERKING DAT DE GRAMMATICA VAN ALLE DIALECTEN WEL DEZELFDE MOEST ZIJN. DIT MET IN HET ACHTERHOOFD DE GEDACHTE DAT DIALECTEN PRIMITIEVE, BOERSE VARIANTEN ZIJN VAN HET ALGEMEEN NEDERLANDS.

“

Een onjuiste gedachte”, was mijn antwoord, want alle dialecten hebben juist een eigen grammatica, die in bijna

alle gevallen nog ingewikkelder is dan die van het Algemeen Nederlands.

Deze keer wil ik het hebben over de grammatica van de dialecten op Goeree-Overflakkee en dan in het bijzonder over de zinsbouw, met een moeilijk woord syntaxis genoemd.

15

O

NDERZOEK NAAR

meespeelt. Hoort de onderzoeker wel

ZINSVERBAND

wat die horen wil?

Over de grammatica van

De uitvinding van een geluidsdrager,

de dialecten op Goeree-Overflakkee

zoals een bandrecorder, heeft het

heb ik al vaker geschreven in vorige

onderzoek in een stroomversnelling

afleveringen van het TOF-magazine,

gebracht. Na 1950 is pas met het

maar het ging dan hoofdzakelijk over

onderzoek naar de syntaxis een begin

klanken, woorden en uitdrukkingen.

gemaakt. De Groningse professor

De bijzonderheden over de zinsbouw

G. S. Overdiep heeft in zijn boek over

van de vier dialectvarianten van

het Katwijks dialect eigenlijk voor het

ons voormalige eiland zijn niet of

eerst een hoofdstuk opgenomen over

nauwelijks aan de orde geweest.

de syntaxis.

Daarom wordt er nu dieper op

Dat werk is het voorbeeld geweest

ingegaan. In de dialectstudie is men

voor de in Ooltgensplaat geboren

pas vrij laat met het onderzoek

taalkundige H. C. Landheer, die in

naar de verbanden binnen de zin

1954 Het dialect van Overflakkee

en die van de zinnen onderling

publiceerde. Uit deze studie heb ik in

begonnen. De reden daarvan is dat

het volgende een aantal voorbeelden

een dialect geen schrijftaal, maar

van bijzonderheden in het dialect van

een spreektaal is. Klanken, woorden

Overflakkee opgenomen, aangevuld

en woordvormen zijn gemakkelijk

met eigen observaties in het dialect

schriftelijk of in een interview op

van Ouddorp. Het is niet mogelijk om

te vragen, maar zinnen van een

in dit bestek een volledig overzicht te

gesprek moeten voor nadere studie

geven.

geobserveerd, beluisterd worden.

Voor een goed begrip speelt ook

Omdat ook de intonatie een grote rol

de intonatie een rol. Toonhoogten,

speelt in de dialecten, ben ik vanaf

ritme en spreeksnelheid zijn dan aan

2003 begonnen met verhalen te

de orde. Men kan zich voorstellen

vertellen en op te nemen op diverse

dat het observeren van spontane

cd’s. In de loop van de tijd hebben

gesprekken een zeer tijdrovende

taalkundigen die ook gebruikt voor

bezigheid is, waarbij ook het toeval

o.a. studie van de syntaxis.

BIJZONDERE OBSERVATIES DE ZIN

De vocatief (aanroep), uitroep, ja en nee en het gebruik van dat.

Wat is nu eigenlijk een zin? Hiervan

Vocatieven kunnen zowel aan een

zijn in de loop van de tijd diverse

zin voorafgaan als er op volgen. Soms

definities gegeven. Landheer geeft

worden ze versterkt met woorden als

de volgende, gebaseerd op een

toe, vort, kom, noe, kom noe.

taalkundige studie ‘De Nederlandse

De arbeider spreekt zijn werkgever

Taal’ (4e druk 1919) : ‘Een zin is

aan met baes, en vrouw(e) tot

namelijk één woord of een groep

iedere getrouwde vrouw uit de

van bij-elkaar-behoorende woorden

gemeenschap. Vb. Baes, hei joe de

waardoor men op een voor anderen

smid nog (g)ezieje? Vrouwe, wat mot

begrijpelijke wijze uit, wat men denkt

ik êêrst doewe?

of voelt.’ (blz 22).

De liefdevolle aanspraak, die men Voor mijn leerlingen had ik in de

tegenover een jongen kan gebruiken,

tijd dat ik leraar Nederlands was,

is m’n knecht(je), ook wel ouwe

de volgende eenvoudige definitie

knecht. Ook tegenover een oude

bedacht: ‘Een zin is een taalbouwsel

man kan men deze gebruiken.

dat begint met een hoofdletter en

Bijvoorbeeld; Bluuf mar lekker lange

eindigt met een punt, vraagteken of

zitte, mar nie(j)t mit je voe(w)ten op

uitroepteken.’

de stoel, ôôr, m’n ouwe knecht.

Een zin kan dus ook bestaan uit

Meer als scheldwoorden gebruikt

één woord. Een voorbeeld daarvan:

men: ouwe sloef, kaele neet, ongte

Een tankbediende vraagt bij het

kledder, ouwe meut, stommen

tankstation: ‘Vol?’ Antwoord ‘Ja.’

hon(g)d, maar ook samenstellingen:

We onderscheiden: Enkelvoudige

schrêêuwsmoel, schêêuwbakkes,

zinnen: de mededelende zin,

brulbek (kind dat veel huilt),

de vraagzin, de gebiedende

lamstrael(e), jaksmoel (iemand die

zin. Samengestelde zinnen:

vaak onnodig van huis is).

Nevenschikkend (gelijkwaardig) en

Soms ook dubbelop, zo’n vocatief:

onderschikkend, waar de bijzin een

Joon, joon toch, hei joe je eige wêêr/

onderdeel is van de hoofdzin.

weer zôô in je vienger (g)esneeje?, Wat ’n môôi weer toch wêêr vandaege, mênsen, mènsen nog an toe.

17

DE UITROEP

DAT

Ook de uitroep kan aan een zin

Over het voegwoord dat in bijzinnen

voorafgaan of er op volgen. De

zijn enkele bijzonderheden te melden.

volgende uitroepen kunnen gebruikt

Herhaling: Vb. Dat ’n slecht is, dat hè

worden: net, juust, sjuust, verentig,

‘k altied wel (g)ewete, Dêêr/daer bin

verachies, bel bel, hêêne hêêne,

‘k altied al benaauwd voor

belhêêne, bel hêêne nog an toe, kwà,

(g)eweest, dat mit dat paerdriejen

nog even! En bastaardvloekjes als:

nog ‘s ’n ongelok zou kriege. Dat is

hêêrigers liejve, hêêrigers nog an toe,

altied mit zôô/zoo’n hitte, dat ’t zôô/

gortek, gortegers liejve, gosternokke,

zoo loam woordt/wordt as de zunne

gostermenne.

weig/weg gôôt/gaet. Verbinding met

Verder nog vermeldingswaard als

twint (ondertussen): Twintdat ’n zat te

krachttermen zijn: blikslaegers, dêêr/

eten(e) wier z’n fiets (g)estole

daer bin ‘k m’n tas(se) vergete! Verdijt, sodemieter, mieters nog an toe!,

Tenslotte nog een inmiddels

kaerel in de waereld!, heej heej.

verouderde constructie in het

Volledige zinnen kunnen verbasterd

Ouddorps: de dubbele ontkenning

zijn tot uitroepformules: ‘t is toch

niejt en (als in het Frans ne pas): Ik

vrêêd!, da zal waer weze, lus je nog

mot dêêr wel nog ’s naer toe, mar ik

zuurkôôl(e?), docht da je wat zei. Bij

gloave da ‘k vandaege mar niejt en

het mennen van paarden: hit of har.

gôô.

JA EN NEE

Landheer geeft nog veel meer bijzondere verschijnselen, maar om

Deze woorden worden vaak

de lezer niet te overvoeren met saaie

aangevuld met een t, vooral bij

grammatica, zal ik het hier maar bij

nadruk: jaet, jaot, nêênt, vaak ook

laten. Ik zal proberen de theorie toe

aangevuld met ik: Moe joe dêêr/daer

te passen in een verhaaltje in het

oak naer toe? Nêênik! Jaotik/jaetik.

Ouddorps...

Soms ook zo maar als tussenwerpsels gebruikt: ‘k Bin(ne) dêêr/daer nôôit mêêr (g)eweest, nêê/nee; d’r kwam geregeld wat tussen, jao/jae, dat gôôt/gaet zôô/zoo!

S I L m

! g i r a j s i s a a Sinterkl a l k t s a v n e o h c s n j i m t e Ik z t e o d l o v m he j i h t a d t h Lic met, . r a a m t e ja wist ik h r e t a w t a w k Hier zet i d r a a p t ‘ r o vo i o o h t a w en e j t s e e b e w u ro t t a d t n a W IS IN HUUS NIEJT TE BETRAPPE

ie uus thuis wier

al op bèdde lag in sliejp, lei m’n zuster

d’r op ’n simpele

de kadootjes naest de koolekachel in

maniere aan

’t achterkaemertje. Zelf docht ik altied

Sinterklaos ‘edae.

dat Sinterklaos ze dêêr zelf neer’eleid

Vroeger was dat

hao.

wel aors. Dat was in d’n tied dat m’n

Ik sliejp nog in de slaepkaemer bij

zusters nog kleine waere. Vaoder

vaoder in moewder, nog wel toet m’n

vermommende z’n eige dan as ’n

tiejnde. Dêêr waere twêê bèdden

soort Zwarte Piejt. Hij maekende dan

‘etummerd, an weerskanten één, van

z’n snuut bruun mit cacaopoeier in

die twuufelaers. M’n twêê zusters

zettende ’n pet op. Hie rinkelende dan

waere stikken ouwer as ik, want ik

oak mit de kettienk van de naeker van

was ’n achterankommertje, nog net

d’n tras, voordat ’n naer binne kwam.

in d’n oorlog ‘ebore. M’n oudste

Mar noe: as ik op Sinterklaosaevend

zuster was al ‘etrouwd, d’n jongsten

19

weunende nog thuus, was haest

vloer. Even laeter floepende de lampe

dertiejn jaer ouwer as ik.

in ’t kaemertje an: vaoder! Hie was wêêr wakker ‘eschrokke.

Op ’n nacht proberende ik wakker te bluvene om Sinterklaos te

‘Hêêrekesmènsen! Bi joe noe gek

betrappene, mar dat is niejt goewd

of mo’ j ’t nog woore! Gaauw je nist

‘elukt. Toe de klokke één ure sleeg,

in, joe! Dat hao j’ zeker ‘edocht,

schrok ik wakker. Ik hôorende

m’n knecht! Gêên spraeke van!’

vaoder zacht’ies snurke. Zach’ies

Ik grissende nog gaauw ’n pakkie

riejp ik herhaeldelek achter mekaore:

mee. Toe ‘k in d’n pikkedonker

‘Sinterklao’aos, Sinterklao’aos!’

wêêr op bèdde lei, bewoog ik ‘t. ’t Rammelende in ’t was net of ik ’n

Anêêns schrok vaoder wakker in

keugeltje hôôrende rolle.

snaauwende:

‘Je snaevel houwe, joe, je oagen dichte, in slaepe!’

D’n aoren ochend bleek dat ‘t ’n soort rond plastieke labyrin’ie was, lichtblaeuw, wêêrin da j’ ‘t keugeltje naer ’t middelpunt most zieje te

Geschrokke draoiende ik m’n eige

kriegene. ‘Johma’ stieng d’rop. Zeker

omme in even laeter sliejp ik wêêr in.

uut ’n pak verrassiengspuddienk

Toe de klokke driej uure sleeg, schrok

‘ekomme? Wat in de nacht van

ik wêêr wakker. Ik docht: Weet ie

de staepel ‘evalle was, was ’n

wat? Ik gôô d’r zach’ies uut in gôô bie

mecanodôôze, mit alderlei beugels,

de kachel kieke.

schroefjes in moeren d’rin. Oak was d’r ‘n pak mit nieuwe schaesen:

’t Was nog pikkedonker. Voorzichtig

van die houte bôô’ies mit van die

kroop ik over ’t vloerklêêd in de

gekleurde linten. In dan oak nog ’n

richting van de kachel, die nog vaeg

leesboek: ‘Snuf de hond’.

gloeiende. Ik voewlende, in ja ‘ôôr, naest de kachel lag d’r ’n staepel

Nae nieuwjaer gieng ’t vriejze, in ’t

pakjes. Anêêns viel d’r ’n zwaer pak

bleef vriejze. Op de bevroze plaoiten

van de staepel of, mit ’n plof op de

(waterplassen) in de Middelduune hè

‘k lêêre schaeseriejen. ’t Was nog ’n

de Bokkies, die ’n zaek in fietsen hao

hêêl gedoe om je schaesen mit die

in oak stêênegoewd in kadoo’ies

natte linten goewd vast te bindene

verkochte. Ielk jaer kocht vaoder d’r

onger je rubbere laerzen. Regelmaetig

wêêr ’n dôôze bie. Hie spelende d’r

stieng ie d’r naest.

altied graeg mit.

An die mecanodôôze vong ik niks an.

‘Snuf de hond’ vong ik eigelek ’t

Ik dienke dat vaoder die mêêr voor

môôiste, want leze was ommers m’n

z’n eige ‘ekocht hao bie uuze buren,

lust in m’n leven.

21

Toffe maensen

kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries

23

Toffe maensen

kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries

25

Toffe maensen

kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries

27

Lords

s d r a Bo of the

foto: Chantale Pöttgens

A

ls we aan watersport op de kop van Goeree-Overflakkee denken, is de kans groot dat kitesurfen als eerste in ons opkomt. Wie op een winderige dag de Brouwersdam oprijdt, aanschouwt een prachtig spektakel van soms wel honderden gekleurde kites. Aan

de andere kant, aan de Grevelingen-zijde, zien we vooral veel windsurfers.

Maar wat veel mensen niet weten is dat ons eiland nog een andere watersport kent; er is namelijk een fanatieke club golfsurfers die gewapend met alleen een surfboard vertier zoekt op dagen dat het juist niet of nauwelijks waait. Of beter gezegd, als de wind er in de voorafgaande dagen voor heeft gezorgd dat strakke golven bij het strand aanrollen.

Twee van deze fanatieke golfsurfers

Toegankelijke sport

van het eerste uur zijn de Ouddorpse Ted de Jager (31) en William

Het aantrekkelijke van golfsurfen is

Akershoek (51). Aan hun leeftijden

dat je vrij snel op je plank kunt staan

zie je direct dat het een sport voor

en de eerste resultaten ziet. In het

diverse leeftijden is.

begin vooral op de schuimkoppen,

“De laatste jaren is het golfsurfen

daarna steeds meer op een lopende

bij Ouddorp enorm toegenomen”,

golf. Hierdoor ervaar je al snel het

licht Ted toe. “Waar je vijf tot zes jaar

plezier van de sport, en bovendien

geleden met een mannetje of tien in

is die sport relatief veilig. “Dit geldt

het water lag, kunnen het er op een

zeker voor kleine kinderen”, vult

goede dag nu gerust honderd zijn.

William aan. “We zien ook steeds

Dan staat de kleine parkeerplaats bij

vaker gezinnen die een aantal

Strand Noordweg, dé golfsurfspot van

surfboards huren en vervolgens

ons eiland, goed vol.”

samen gaan surfen.”

Diezelfde groei zag je tien tot vijftien

Ook prijstechnisch is het interessant.

jaar geleden ook bijvoorbeeld bij

Met een wetsuit en een board kun

het strand van Scheveningen. In

je in principe al aan de slag, of je die

die omgeving gaan onder meer veel

nu zelf koopt of huurt bij één van de

schoolklassen regelmatig golfsurfen.

surfshops van Ouddorp. De sport

tekst: Marijn Pannekoek 29

foto: Marika Padmos

foto: Chantale Pöttgens

is dus heel toegankelijk en je

later de juiste golven aan de kust

eerste successen boek je vrij snel.

aflevert. Maar dan moet er op

Maar echt goed en technisch

die dag nauwelijks wind staan, of

kunnen surfen en een goede golf

een oostenwind, anders heb je

pakken is nog niet makkelijk.

rommelige golven.”

Juiste surfcondities

Daarnaast zie je dat huidige digitale communicatiekanalen

Het bepalen van de juiste

ook voor verbetering van de

surfcondities is tegenwoordig veel

informatievoorziening hebben

makkelijker dan vroeger. “Vroeger

gezorgd. Zo is er bijvoorbeeld

dachten we dat je alleen kon

een Whatsapp-groep voor de

surfen bij storm en harde wind, en

Ouddorpse spot met zo’n zeventig

dus grote golven”, vertelt William

deelnemers. En dat draagt ook

lachend.

sterk bij aan het sociale karakter

“Nu checken we standaard

van de sport, ook tijdens en na

Surfweer.nl en weten we dat een

het surfen. “Vroeger was ik binnen

goede noordwestenwind een dag

een kwartier na het surfen thuis;

31

foto: Philip Snijders

tegenwoordig sta ik zo een uur met

twintig jaar zodra ik in het water lig.”

andere surfers na te praten”, aldus

Ted beschrijft daarbij het altijd licht

William. Veel mensen uit de omgeving

aanwezige spanningsgevoel: Wat

van Den Haag komen liever deze kant

brengt het weer ons? Zijn de condities

dan dat ze naar Scheveningen gaan,

echt zo goed vandaag? Ga ik vandaag

omdat het hier gemoedelijker is.”

een mooie sessie hebben? En daarna het genieten van die eerste golf die

Surfen als lifestyle

je weet te pakken, vergelijkbaar met snowboarden door de poedersneeuw.

Op de vraag wat beide mannen zo mooi aan de sport vinden antwoordt

Net zoals het leven van Ted en

William dat het hem een gevoel van

William in het teken staat van deze

vrijheid geeft. “Ik voel me ook weer

sport, hebben veel andere surfers

hun leven en werk zo ingericht dat

met een glimlach. “En als, zoals vaak

ze flexibel zijn om op het juiste

het geval is, tijdens het surfen één

moment naar hun board te grijpen.

van de vele zeehonden nieuwsgierig

Op een maandagmiddag kan het

zijn kop boven het water uitsteekt,

dus voorkomen dat er veel meer

dan besef je hoe mooi en uniek dit is!”

mensen in het water liggen dan je zou verwachten.

Overigens bestaat de Ouddorpse surfcommunity voor pakweg negentig

Het mooie is dat je aan Ted en

procent uit mannen.

William ook echt hun trots voor het eiland af kunt lezen. “Ik heb tijdens ochtendsessies zo vaak mooie zonsopkomsten gezien die vele mensen nauwelijks zien”, vertelt Ted

Swell Longboard

Wax

Leash

Choppy waves Clean waves

DUS, BESTE DAMES, CHECK SURFWEER.NL EN GET YOUR BOARD!

Golfsurftaal Dat is het golfpatroon dat door de wind veroorzaakt wordt.

Het klassieke (lange) surfboard waarmee je eenvoudig kunt surfen.

Wordt gebruikt op het oppervlak van je board om je voeten meer grip te geven.

De lijn waarmee je board vastzit aan je enkel. Zo raak je hem niet kwijt in de golven.

Kort op elkaar volgende golven die lastig zijn om op te surfen.

Golven die rustig binnen komen en langer doorrollen.

33

SA MEN OP FLAK KEE Gedicht door Kees Kuijper

Ons overviel een onverwachte strijd, niet met het water, niet met soldaten: iets stoffigs, klein en vol geniepigheid, zweefde door onze huizen, onze straten.

Een nieuwe moed werd snel geboren, met zorg en onverzettelijkheid werd meer gewonnen dan verloren, in dappere saamhorigheid.

De lucht boven het eiland werd wel grijzer, maar tegelijkertijd werden de mensen wijzer, en in mijn straat ken ik nu elke naam,

het samen leven werd een samenleven, het werd in roze stoepkrijt uitgeschreven, en beren glimlachten achter het raam.

35

tekst: Coen van Nimwegen foto’s: Coen en Jaap

COEN DOET ‘N KIEKJE IN HET ATELIER VAN...

JAAP REEDIJK

37

OF IK, ALS JONGSTE VAN DE TOFFE CLUB, EEN ARTIKEL WIL SCHRIJVEN OVER JAAP REEDIJK. HIJ IS KUNSTENAAR,

W

e hebben afgesproken in zijn atelier/studio dat op de eerste verdieping

van de winkel 19Toen zit aan de Oostdijk in Sommelsdijk.

SCHRIJVER, FOTOGRAAF EN

In zijn atelier vallen de grote

REDACTIELID VAN TOF.

verschillende opdrachtgevers en

DAT VALT NOG NIET MEE WANT JAAP IS NOGAL ERG DRUK MET VAN ALLES EN NOG WAT MAAR WE HEBBEN TIJD GEVONDEN.

schilderijen direct op. Hij werkt voor verhuurt zijn werk ook via zijn eigen kunstuitleen. In zijn atelier gebeurt van alles. In deze grote ruimte met veel glas, kijkt hij hoog over Sommelsdijk uit en maakt daar zijn schilderijen. Hij werkt met heel veel verschillende dingen. Verf, inkt, water, doeken, schuurpapier, zand en poetst soms alles door elkaar. Daarna tekent hij verder in zijn schilderijen met hele kleine pennen.

Het is een grote galerie met veel verschillende schilderijen en tekeningen.

Aan de wanden hangen ook foto’s want hij is bekend als fotograaf. Hij probeert altijd net even iets anders dan de ‘gewone’ fotograaf. Dat zijn vaak verrassende foto’s.

OUD EN NIEUW Naast de schilderijen zie ik ook oude foto’s van de dorpen. Jaap gebruikt oude zwartwit-foto’s van de dorpen

die hij inkleurt en vergroot. Daarop

tekenen of schilderen maar Jaap gaat

plakt hij teksten en oude postzegels

me helpen.

van vroeger. Van elk dorp is er wel wat.

Bekende vrienden In de studio hangen overal grote theaterposters die Jaap maakte en veel cd’s en boeken waar hij aan mee werkte. Foto’s met artiesten hangen er ook tussen. Hij werkt voor veel bekende artiesten.

Ik zie hem op de foto met Rob de Nijs, Ramses Shaffy, Boudewijn de Groot, Jochem Myjer, Ilse de Lange.

Het perfecte plaatje

Hij fotografeert veel in het theater maar ook komen de artiesten naar zijn

Achter de deur is zijn studio en daar

studio in Sommelsdijk.

hebben we al foto’s gemaakt. Grote lampen stonden er rond me heen

Eerst was het plan om met Jaap mee

en er hing een groot doek achter

te gaan naar het theater om daar de

me. Deze grote doeken kan Jaap

fotografie mee te mogen maken, maar

wisselen en wij hadden een zwart

door Corona ging alles anders en

doek als achtergrond. De foto’s gaan

hebben we afgesproken dat we elkaar

we gebruiken om na te schilderen.

gaan fotograferen in zijn studio en

Wat zijn die camera’s zwaar! Toen

daarna elkaar schilderen of tekenen.

ik Jaap moest fotograferen kreeg ik

Nu zit ik dus in het atelier met een

al snel lamme armen. Maar na even

doek voor mijn neus waar ik Jaap op

doorzetten hadden we de mooiste

ga schilderen. Ik kan helemaal niet

foto’s die je kan krijgen.

39

JAAPS WERK

panelen die wijzen op de ramp van 1953. Ook daar werkte hij aan mee.

Toch wel een beetje jammer dat onze

Je ziet dat hij roestig ijzer mooi vindt

afspraak in het theater niet door

want dit gebruikt hij veel. Hij werkt

kon gaan. Voor deze theaters maakt

dan samen met de mannen van De

Jaap ook grote wanden. Soms wel 25

Roon uit Dirksland.

meter lang. Dat zijn dan wanden waar veel muzikanten op staan maar ook

ZELF SCHILDEREN

de wanden in ons eigen ziekenhuis in Dirksland heeft hij gemaakt. Nu werkt

Maar nu schilderen, dat was nogal

hij aan nieuwe wanden voor theaters

een dingetje. Ik had voorheen nog

in Amsterdam en een nieuwe voor

nooit echt geschilderd. Maar Jaap is

theater de Stoep in Spijkenisse.

een goede leraar, en hielp me om er toch nog wat van te maken. Ik heb

Veel mensen weten niet dat deze

veel verschillende technieken geleerd,

kunstenaar zoveel verschillende

waar je niet zo op zou komen.

dingen doet. Bij ons op Goeree-

Bijvoorbeeld met een kaart de verf

Overflakkee kent men hem ook

uitspreiden.

van de grote kunstwerken buiten zoals het schip en het weeghuisje

HET RESULTAAT

op de Kaai in Sommelsdijk. Ook de beelden van de gebroeders Boomsma

Gelukkig heeft hij naast dit werk ook

in Middelharnis zijn van hem. Op

tijd om voor TOF te werken. Jaap

het Havenhoofd staan metalen

schrijft artikelen en fotografeert voor

koffers en in Dirksland maakte hij

het magazine. Nu mag ik hem eens op

Pietje met zijn fiets die als metalen

de voorgrond plaatsen met dit artikel

beeld bij een kunstbank staat. Dat

en het schilderij dat ik van hem maak.

is gemaakt als herinnering aan de

Ik ben reuze benieuwd welk schilderij

tweede wereldoorlog toen Flakkee

hij van mij maakt. Hij begint met heel

onder water gezet was. Bij Dirksland

veel verf door elkaar te poetsen. Als

bouwde men toen een nooddijk.

dat maar goed gaat. En dat ging het!

In Battenoord staan grote metalen

Hier zijn de resultaten:

Wow een echte Van Nimwegen!

41

@peetshots

Anne Los

johan.photos

Johan Weesie

Annemarie Vermaat

Nellie de Jong

Casper de Jager

Anne

Anne-Marie de Vos

Frank Leenen

Erwin Brohm

Ellen van den Doel

Dennis

Elbert Keizer

Wil je jouw kiekje terugzien in de volgende editie van TOF? Plaats ‘m op Facebook (Trots Op Flakkee), Twitter of Instagram met: #trotsopflakkee Kevin Plaisier

Lilian

Krijn Zandburg

berny_schop

Elma van der Wel

ouddorpaanzee

Hans Meijer

43

Yvonne Schellevis

mavic_miniphotos

Marjolein Brooshooft

Wilko van Dam

Stefan Langbroek

Pieter van Es

Lilian

Marian Baay

Lin Kievit

Katja van der Kwast

Karla van Iwaarden

Joren de jager

Jessica van Herreveld

Erwin Brohm

Wil je jouw kiekje terugzien in de volgende editie van TOF? Plaats ‘m op Facebook (Trots Op Flakkee), Twitter of Instagram met: #trotsopflakkee jelle Nederlof

Johan Weesie

Durvina

Jacqueline van Neutegem

Desley

Heleen van der Made

David Vos

45

Sandra Bouwer

Peter Hermeling

Kees van ‘tZelfde

Niels Kolff

Jaap Fluit

Yvonne Schellevis

Teunita

Dik van Huizen

Catolijne Tieleman

Ingrid Raven

Erwin Brohm

Ellen van den Doel

Erwin

Erwin Brohm

Wil je jouw kiekje terugzien in de volgende editie van TOF? Plaats ‘m op Facebook (Trots Op Flakkee), Twitter of Instagram met: #trotsopflakkee Edwin

Lin Kievit

Krijn Zandburg

Anne-Marie de Vos

Heleen van der Made

Zeil en Surfcentrum Brouwersdam

@johan.photos

47

Niet KLETSEN Maar POETSEN tekst: Renée Bron foto’s: Corine de Vries

MOUWEN OPROLLEN BIJ SCHEEPSWERF MAASKANT

49

VAN ALLE DORPEN (EN EEN STADJE) OP ONS EILAND IS STELLENDAM WEL HET MEEST WONDERBAARLIJKE.

E

n net als de Rotterdamse binnenhavens kent ook de Stellendamse binnenhaven een aantal scheepswerven. Maar

waar de geschiedenis van de Rotterdamse

EIGENLIJK IS HET ROTTERDAM

werven de laatste decennia gekenmerkt

IN HET KLEIN. EEN BEETJE

wordt door inkrimping en sluitingen, is die

RAUWE PLAATS MET EEN

in Stellendam springlevend. TOF mocht een rondgang maken over het terrein van

CENTRUM DAT, NET ALS DE

Maaskant Shipyards Stellendam en keek de

ROTTERDAMSE BINNENSTAD,

ogen uit.

HALVERWEGE DE VORIGE EEUW WERD VERWOEST.

Het bedrijfje dat Piet Maaskant sr. ruim 70 jaar geleden in Bruinisse

MET HET STELLEBOS ALS

begon als reparatiewerf voor de lokale

KRALINGSE BOS, HET

mossel- en oestervloot is uitgegroeid

HARINGVLIET IN PLAATS VAN

tot een Stellendamse werf met drie

DE ROTTEMEREN, EEN ACTIEVE

imposante droogdokken en meerdere machinewerkplaatsen. Inmiddels is de

BINNEN- EN BUITENHAVEN

lokale schelpdiersector allang niet meer

EN NATUURLIJK NUCHTERE

de enige opdrachtgever van Maaskant. De

BEWONERS DIE GEWOON

klandizie komt tegenwoordig uit binnen-

VAN HUN ‘MOOISTE DORP’ HOUDEN.

en buitenland. Van klanten uit België, Engeland, Schotland, Ierland of Noorwegen kijken ze hier allang niet meer op.

Noordzeekotters

sleepboten en onderzoeksvaartuigen

“Maaskant heeft faam verworven

rollen bij Maaskant van de helling.

met de bouw van Noordzeekotters voor de platvisvisserij”, vertelt Jeroen

Apart stel

van den Berg, commercieel manager

Sinds 1984 maakt Maaskant

van Maaskant. “Dit type schepen

onderdeel uit van de Damen

heeft stormachtige ontwikkelingen

Shipyards Group. “Maar wij blijven

doorgemaakt door technische

een apart stel”, lacht Van den Berg.

vernieuwingen en veranderende

“Onze Zeeuwse wortels zie je terug in

regelgeving. Dat vraagt inventiviteit

ons personeelsbestand dat een mooie

van ontwerpers en Maaskant loopt

mix vertoont van Flakkeeënaars,

met zijn decennialange expertise

Zeeuwen en ‘overkanters’. Dat leidt

daarin voorop. We zitten nooit stil.

natuurlijk tot de bekende Flakkees-

Vorig jaar hebben we weer een nieuw

Zeeuwse plaagstootjes, waarbij de

type gelanceerd.”

overkanters dan weer met hun mond vol tanden staan. Maar tussen alle

Op veel vlakken is Maaskant een zeer

grappen en grollen door, zit in onze

innovatief bedrijf. Verbetering van de

aard en achtergrond tegelijkertijd

koelketen en hygiëne aan boord en

onze kracht. Binnen Damen staan wij

vooral van de complexe tuigage en

bekend als een team waar je op kan

liereninstallaties van vissersschepen

bouwen. Als het vandaag klaar moet

zijn enkele van de hoogstandjes waar

zijn is het gisteren af. Iedereen zet als

Maaskant prat op kan gaan.

het nodig is een tandje bij. Wat dat

Maar wie denkt dat Maaskant alleen

betreft is er ook een overeenkomst

in de visserijsector actief is, heeft

met Rotterdam: niet kletsen maar

het mis. Ook offshore-vaartuigen,

poetsen!”

51

VOORBEELDEN VAN BIJGELOOF OP GOEREE-OVERFLAKKEE Door Jan Both

VROEGER BESTONDEN ER OP HET

ZE WERDEN WEL VOOR ECHT

EILAND ALLERLEI SOORTEN VAN

VERTELD. ZONDER TELEVISIE,

BIJGELOOF. DIVERSE VERHALEN

INTERNET EN ANDERE VORMEN

DEDEN DE RONDE. OF WE

VAN ‘ONTSPANNING’ WAS

DIT ALLES ONDER HET ECHTE

VERHALEN VERTELLEN EEN

BIJGELOOF MOETEN REKENEN

WELKOME BEZIGHEID. ZEKER ALS

OF DAT HET GEWOON STERKE

DEZE EEN BEETJE ENG WAREN.

VERHALEN ZIJN, LAAT IK EVEN IN

ENKELE VAN DEZE VERHALEN

HET MIDDEN.

VOLGEN HIERONDER.

53

I

n Stellendam was eind negentiende eeuw een kind betoverd. In het hoofdkussen werd een krans van veren aangetroffen.

Dat moest het werk zijn van een toverheks. Al snel viel de verdenking op een weduwe. Zij verdiende de kost met een winkeltje, maar door de praatjes in het dorp kwam niemand meer boodschappen bij haar doen. Noodgedwongen vertrok ze naar Rotterdam.

E O

ok in Stellendam stak een man op een dag de vlag uit.

Dat deed hij omdat Siete was gestorven. ‘Die heks kroop iedere avond bij mij in de fles op de kast. En dan zat ze allemaal lelijke smoelen tegen me te trekken. Daar ben ik nu mooi van af’, was zijn redenatie.

en vrouw in Ouddorp was koeken aan het bakken. Ze hoorde plots: ‘Koeken bakken, meeltje borgen’. Het meel had ze nog niet betaald en de winkelierster wilde haar daaraan herinneren.

Zij verscheen in de vorm van een zwarte kat.

Ze gaf die onverwacht een flinke klap met de gloeiendhete pan. De volgende dag lag de winkelierster met een verbrand hoofd in bed…

O

p een boerderij was de dienstmeid alleen thuis. De boerin had de meid opgedragen om acht uur precies de brij uit de kelder te halen. Welnu, de boerin was nog maar net weg of de meid ging naar de kelder. Daar zag ze een griezelige gedaante, maar zij was niet bang en zei: ‘Zoô raegshoôd (Ragebol) stae jou hier? Je hoort in de keête, mar ik zal je’. Ze brak de steel van die aangeklede ragebol in tweeën. Om negen uur hoorde ze geschreeuw buiten. In het donker lag de boerin met een gebroken been... Die boerin bekende, dat ze de meid eens wilde proberen of ze niet snoepte van de eetwaren in de kelder.

I

n Dirksland werd bij een boerderij op avond op de deur geklopt. De dienstbode deed open en hoorde zingen: “Wij zijn met zijn zessen; wij dragen lange messen; ’s Avonds in de donkere maan zullen wij uit moorden gaan!”

Er was echter niemand te bekennen.

Het gezang herhaalde zich enkele keren.

De veldwachter werd erbij gehaald. Hij verstopte zich in de schuur. Op een avond hoorde hij het gezang, maar alhoewel er een laagje sneeuw lag, was er geen voetstap te zien. Maar de veldwachter had het door.

Hij rende naar het ‘huusje’, trok de deur open en daar zat een vrouw. Dat was de toverheks. Hij nam haar mee en er kwam een eind aan het gezang.

E

en boer reed op een nacht met paard en wagen van Dirksland naar Sommelsdijk. Midden op de dijk stond een oud mannetje en vroeg of hij mee mocht rijden, maar de boer weigerde resoluut. ‘Zie dan mar dat je thuus komt’, zei het mannetje.

Plotseling werden paard en wagen opgetild en benedendijks neergezet.

Daar kon de boer geen kant meer op. Tegen de ochtend wist een groep landarbeiders met vereende krachten paard en wagen tegen de dijk op te krijgen.

O

p een andere boerderij woonde een weduwe. Iedere morgen, als de knechts in de stal kwamen, stond er tussen de paarden een vreemde, sterk bezwete vos. Zo gauw zij de buitendeur openden, rende het paard naar buiten. Dat was nu enkele keren gebeurd en ze besloten het paard naar de smid te brengen om het nog onbeslagen paard van hoefijzers te voorzien. Weer op stal wist het paard zo snel mogelijk de benen te nemen. In het huis lag inmiddels de boerin op bed met nieuwe hoefijzers aan handen en voeten…

55

Rien Vroegindeweij ‘FLAKKEE, IK HEB ER NIKS TEGEN’

Foto: Helena van der Kraan

I

n café De Kok hoorde hij ooit een verhaal over een man die op zijn zolder een vliegtuig van beton had gemaakt. Het was in staat te vliegen, maar kon niet door

het dakraam heen. Rien Vroegindeweij sloeg dit voorbeeld van rural mythology op in zijn hoofd en maakte er later een gedicht over.

Het staat in zijn debuut uit 1973. De bundel heeft de naam van het gedicht gekregen: Een vliegtuig van beton. “Er zit heel veel inspiratie van Flakkee in mijn werk”, zegt de man die Middelharnis in de vroege jaren zestig verliet.

tekst: Kees van Rixoort

Geitendurp, gornet, blauwkousen,

wisselgeld. En de woonwagen die in

Stadje droag broad – Vroegindeweij

het hoekje van het Spuiplein stond,

kent de bijnamen nog precies. “De

vlak bij de trap naar de dijk. “Daar zat

mensen in Menheerse noemden ze

Dikke Arie voor zijn pipokar, je moest

knikkertuute. Menheerse, vind je dat

er altijd langs…”

niet raar? Waar komt dat vandaan?

Ik denk dat ze Middelharnis te deftig

EINDE VAN DE WERELD

vonden klinken. Menheerse, dat was goed genoeg…”

In 1950 verhuisden ze naar de eerste nieuwbouw aan de Steneweg, het

Hij is in de zomer van 1944

laantje van Middelharnis. “Er stonden

geboren in Middelharnis, in het

vanaf het dorp allemaal zwarte

Visserstraatje. “Ik weet nog dat

schuren, dan kreeg je de tramlijn,

een buurman uit Indië terugkwam

de nieuwbouw, wat oude huisjes,

na de politionele acties. Hij werd

nog meer boerenschuren met erven,

binnengehaald door de fanfare en

verderop de oudbouw en Patagonië,

zijn huisdeur was helemaal omkranst

het einde van de wereld.”

met laurierbladeren. Helemaal

Aan de Steneweg groeide hij op.

groen. David Blok heette hij, een schildersknecht. Verderop in de straat had je een ulevellenwinkeltje en schuin tegenover ons een timmermanswerkplaats. Ze maakten er raamkozijnen en deuren, er was

“Er liepen etters rond, die graag de sterkste wilden spelen. Maar verder was het fantastisch: altijd buiten, altijd spelen.”

altijd levendigheid van machines en mensen die er in en uit liepen. Nog

Vroegindeweij herinnert zich nog dat

iets verderop had een oom van mijn

de buurvrouw, die normaal op zondag

vader een boerenspulletje met een

contact meed, op 1 februari 1953

mesthoop, een paard-en-wagen,

‘s morgens om acht uur aanbelde

alles… Heel idyllisch hoor.”

om te melden dat het water eraan

Vroegindeweij herinnert zich ook de

kwam. “We hebben de kachel op tafel

grote vette vinger die slager Olivier

gezet en het afgewacht. ’s Middags

van Nieuwenhuizen in zijn kinderhand

kwam het water, je zag het klotsen

stak bij het teruggeven van het

op de trap. Het stond ongeveer

57

anderhalve meter hoog. Zo groot was

VERDRAAIDE WERKELIJKHEID

ik nog niet… Mijn vader zei: hoger komt ’t niet.” Tijdens de evacuatie

“Ik geloof dat ik een realistisch dichter

was de eerste kennismaking met

ben. Ik put uit de werkelijkheid, maar

Rotterdam. “We waren een maand of

ik geef er wel een draai aan”, stelt

vier, vijf in huis bij een alleenstaande

Vroegindeweij als hij de vraag krijgt

schooljuffrouw aan de Statenweg. Ik

hoe zijn dichterschap te typeren valt.

ging graag naar Galeries Modernes,

Veel van de verdraaide werkelijkheid

dat vond ik zó mooi.” Later, na

in zijn werk stamt uit de achttien

de mulo en zijn tijd als leerling-

jaren die hij op Flakkee doorbracht.

letterzetter in de Flakkeese Drukkerij,

Hij noemt het gedicht ‘Bennie’s

verliet hij Flakkee om zijn hart te

bas’, gemaakt voor een vriend die

verpanden aan de Maasstad. “Ik wilde

speelde in een band en verongelukte

iets anders, ik wilde weg.”

“op de beruchte dodemansdijk naar

Op de Academie kwam hij

Dirksland”. In dat gedicht staat de

erachter dat het dichten hem meer

regel ‘Later wordt alles echter’, wat

zou brengen dan het tekenen.

ook de titel is van zijn verzameld

Aanvankelijk moest hij bijverdienen

werk.

– Van Gend & Loos, borden wassen

“Er zit heel veel Flakkee in mijn werk,

op het Centraal Station – maar

als je het weet. Ach, het is mijn jeugd

uiteindelijk was het te doen om van

van lang geleden. Het geluk van de

de pen te leven, vooral door columns

ouderdom is dat die steeds mooier

in Het Vrije Volk, NRC en andere

wordt. Flakkee? Ik heb er niks tegen,

kranten en bladen. “Een vetpot was

maar ik heb er geen band meer mee.

het niet, maar we konden er goed van

Ik ben vergroeid met Rotterdam, ik

leven.”

ben een Rotterdammer.”

Het schilderij dat hangt in Londen, in een museum van de staat.

Ik heb hem daar gezien, mijn straat, achter glas, door de eeuwen ongeschonden.

foto: Jaap Reedijk

59

Brommers kieke ‘OUDE LIEFDE ROEST NIET’

ZO NU EN DAN ZIE JE OP EEN MOOIE ZOMERDAG EEN GROEP MENSEN OP KLASSIEKE BROMMERS VOORBIJRIJDEN. DE BERIJDERS ZIJN VAAK DE 16 AL RUIM GEPASSEERD, MAAR DE NOSTALGIE DIE OM DE BROMMER HANGT KENT EEN DIEPGEWORTELDE JEUGDLIEFDE DIE ZE AL JAREN MET ZICH MEEDRAGEN.

“We zijn geen club, maar een verzameling van liefhebbers”

W

e volgen drie clubleden van Brommerclub de eilanden. Trees van

Schouwen, Henk den Hoedt en Pepijn Quist. “We zijn eigenlijk een toevallige verzameling van brommerliefhebbers”, vertelt Trees. Trees’ liefde voor brommers heeft haar nooit verlaten.

Als puber reed ze op een Puch. Een tiental jaar geleden zag ze dat op de braderie in Middelharnis een gelijk model te koop stond aangeboden. Ze

4

10 juli 197

ren, oek.

‘Lief dagb g voor moeten spa lan mijn Ik heb er m eindelijk gekocht! a w k g a a d rommer maar van heb een b n echte k I . it u ee droom één, het is en. Ik kan r a a m o z ld Niet or 600 gu r school o V .

0 5 V naa Puch M m morgen s onder de o n te h c a a niet w en schoolt ndinnen r le n ij M ijn vrie te gaan. n gaan! M de jongens e s r e d in ja, snelb s zijn. En voorbij scheur r e lo ja n e zull ls ik na hoor a kijken me e stuur. hog met mijn eetje oei! X’ Gr d , ik a g Nu

belde meteen haar man om te zeggen dat er plaats in de garage gemaakt moest worden. Ze had namelijk een brommer gekocht.

tekst en foto’s: Gert van Nieuwaal en Alex van Kampen

61

Het is drie jaar geleden dat de zus

brommerclub die inmiddels 79 leden

van Trees vanuit de Oranjevereniging

telt. “Het is ook eigenlijk niet een

Nieuwe-Tonge het idee opperde om

echte club”, zegt Henk. “Het is een

tijdens Koningsdag een klassieke

verzameling van liefhebbers die hun

brommerrit te organiseren. Trees

passie delen zonder de verplichtingen

vond dit een gaaf idee, maakte een

van een club. Je hoeft ook geen

flyer en deelde deze op social media.

ontgroening te doorstaan en we

Dorpsgenoot Pepijn sloot al snel

hebben geen toelatingseisen. Het is

enthousiast aan bij dit evenement, net

meer een WhatsApp-groep, waarin

als nog tien andere liefhebbers.

spontane oproepen voor een tocht worden voorgesteld en dan gaan we

Er bleek vanuit Melissant (door Kees

gewoon.”

Pieterse) ook al een rit georganiseerd te worden op Koningsdag. Trees

“Het enige wat wel handig is, is dat

– niet te lui om hem te benaderen –

we natuurlijk een maximale snelheid

deed het voorstel om samen op te

aanhouden van 45 km per uur. Anders

trekken. Dat was het begin van de

moeten andere leden wachten tijdens

een tocht”, aldus Pepijn. “Soms maken

je ziet ze allemaal terug in de club.

we een langere tocht waarin we over

Henk heeft tien jaar geleden een auto

Voorne-Putten of Tholen trekken en

ingeruild voor drie brommers. Hij was

soms een kleiner rondje op Flakkee

en is altijd trouw gebleven aan zijn

met een bakkie bij de Uule Stee.

Zundapp.

Kees Pieterse is een van de drijvende

“Het viel mij op dat je vroeger vooral

krachten van de club. Hij zet vaak de

een voorkeur voor een merk per

route uit, regelt een stopplaats waar

dorp zag. Zo zag je bijvoorbeeld

we een bakkie doen met een bolus en

in Melissant en Oude-Tonge vaak

zorgt soms voor een aandenken van

Kreidlers en in Stellendam was de

de tocht.”

Zundapp populair.”

“Het leuke van het rijden op een

TIJDGEBONDEN EN TIJDLOOS

klassieker is het genot van de rit.

Daarnaast is ook de aandacht die

In de club is ook een grote variantie

je krijgt van de passanten erg leuk”,

van merken terug te vinden. Bekende

vindt Trees. “Ik geniet van de glimlach

merken als Kreidler, Zundapp, Puch:

op het gezicht bij mensen als ze

63

ons voorbij zien rijden. Soms van

Nieuwe klassiekers worden niet meer

herkenning. Soms gewoon omdat

gebouwd. Nu zie je vooral scooters.

ze het leuk vinden om die oude

Het einde van het ‘tijdperk van de

brommers weer te zien. Ook tijdens

brommer’ is volgens de clubleden

een stop komen er mensen naar je

ingezet toen de leeftijdsgrens voor

toe om even te kletsen over vroeger.

het behalen van het theorie-examen

Ze hebben bijvoorbeeld eenzelfde

voor de auto is verlaagd naar 16 jaar.

brommer of merk gehad. Mensen

Vanaf je 17e kun je al gaan starten

vinden het fijn om die ervaring te

met rijlessen. Daarbij heb je voor de

delen. Elk jaar bezoeken we met de

prijs van een nieuwe scooter al een

club een aantal evenementen. Een

leuke tweedehands auto. Gelukkig

prachtig gezicht als je al die brommers

zijn er nog wel genoeg verzamelaars

op een rij ziet.”

om aan goede onderdelen te

“De variatie in leeftijd in onze club is

komen voor de klassieke brommers.

ook bijzonder”, vult Pepijn aan. “Die

Vooral via Marktplaats en enkele

gaat van 17 tot 70 jaar. Zo zie je dat

groothandels kun je vaak nog

de passie voor brommers tijdloos is!”

originele onderdelen bestellen.

PLEZIER EN PASSIE

dat ‘de vrouwen’ ook meegingen, dacht ik nog; hé, dat is leuk, dat de

“Ik houd van zowel de originele

partners meegaan! Maar eenmaal op

uitvoeringen als van de zogenaamde

het verzamelpunt aangekomen, was

specials”, zegt Henk. “De 100 procent

er geen vrouw te bekennen. Bleek

originele en goed onderhouden

dat de heren hun brommers een

uitvoeringen zijn altijd erg fraai. Maar

damesnaam geven. Dus Claudia, Anita

het lijkt me ook heel gaaf om een

of Carolien. Het waren geen partners

keer een special te bouwen in eigen

maar brommers!”

kleuren, met veel chroom en custom made onderdelen.” Over de meest

Iedere rijder heeft zijn eigen

ultieme en unieke brommer zijn de

herinnering en liefde voor zijn of

clubleden het snel eens: “Dat is een

haar brommer, waarbij er maar één

Batavus Whippet. Het bijzondere is

conclusie is te trekken: ‘Oude liefde

dat deze twee uitlaten heeft en dat

roest niet’

die minimaal 6.000 euro kost. Een echt collectorsitem.”

Sommige leden blijven ondeugend en voeren de brommer weer op, net als vroeger. “Vroeger was het een kick om zo hard mogelijk met je brommer te kunnen rijden. Maar je wordt wat ouder en ook wat verstandiger. Als ik nu 100 kilometer per uur op m’n brommer rijd, poep ik haast in mijn broek”, lacht Henk. “En de uitlaat blijft er ook gewoon op tijdens Koningsdag hoor”, vult Trees aan.

Trees: “Wist je dat sommige mannen hun brommer een naam geven? Daar was ik eerder niet van op de hoogte.

Dus toen ik een uitnodiging kreeg voor een tocht, waarbij vermeld werd

Heb je ook een passie voor klassieke brommers en vind je het leuk om je aan te sluiten bij de club?

Je kunt je als lid aanmelden via Facebook:

Brommerclub de eilanden.

65

Van Haevenhoad naar wereldtoneel ‘’Wonen in het Goereese

“En hoe ouder je wordt,

Havenhoofd was één

hoe meer je beseft

groot avontuur! Je kon

hoe uniek het was om

altijd bij iedereen naar

daar te wonen.” Maar

binnen lopen en je kende

inmiddels ligt deze tijd

iedereen. En gevoelsmatig

ver achter hem en heeft

zaten we een groot deel

hij als topsportzeiler

van het jaar op het strand.”

diverse uithoeken van de

Met deze woorden blikt

wereld gezien. “En”, geeft

Simeon Tienpont (38)

hij lachend toe, “ik zit

terug op de eerste negen

tegenwoordig liever op

jaar van zijn leven: de

een boot dan met zand

jaren dat hij op ons eiland

tussen mijn tenen.”

woonde.

tekst: Marijn Pannekoek foto’s: Simeon Tienpont

67

J

ONG GELEERD

om de boten via het Slijkgat binnen te

Al op zeer jonge leeftijd

zien komen”, aldus Tienpont.

kwam Tienpont met zeilen in contact; hij groeide ermee op.

SPORT EN TECHNISCHE

Vele weekenden en vakanties bracht

INNOVATIE INEEN

hij met zijn ouders, broer en zus door

Hoewel Tienpont nooit bewust als

op hun eigen zeilboot. Ook op zee.

doel had in de zeilsport terecht te

Zijn oudere broer had een optimist

komen, was het voor hem wel een

(klein type zeilboot, red.) waarmee hij

jongensdroom. Zijn zeilcarrière

aan wedstrijden meedeed. Al op zijn

start in 2005 wanneer hij, mede

vierde jaar pakte Tienpont ongezien

vanwege zijn offshore zeilervaring,

het bootje van zijn broer, totdat zijn

de kans krijgt om een jeugdteam te

ouders hem verplichtten eerst zijn

versterken in de Volvo Ocean Race

zwemdiploma te halen.

2005-06 (nu bekend als The Ocean

Ook zijn vader deed regelmatig aan

Race). Twee jaar later wordt hij door

zeilwedstrijden mee. “Ik herinner

een Amerikaans team gevraagd om

me nog dat als mijn vader aan een

deel te nemen aan de America’s

wedstrijd had meegedaan, we de

Cup campagne, de Formule 1 van

duinen van Havenhoofd op renden

de zeilsport. Een campagne is de

officiële term voor een periode van

vader gestapt. “Het is vrij uniek om

voorbereiding waarbij het team,

dertien jaar lang in de top van deze

soms bestaande uit 100 tot 200

campagnes te kunnen werken en

specialisten, onder andere traint,

zolang je geld daarmee te verdienen”,

de boot ontwikkelt en bouwt, en

vertelt Tienpont. En als de kans zich

sponsoren werft. Met zijn studie

nog een keer voordoet om de wereld

HTS Scheepsbouwkunde kwam zijn

over te zeilen met The Ocean Race,

kennis goed van pas bij onder meer

zal hij dat sterk overwegen. Het liefst

het technisch ontwerp van de boot.

met een Nederlandse vlag op zijn mouw in plaats van een Amerikaanse.

“Het was voor mij een mooie combinatie van sport en technische innovatie”, vertelt Tienpont.

“Maar het werven van sponsoren

DE RESULTATEN MOGEN ER ZIJN:

Over de toekomst van de zeilsport is

Twee America’s Cup campagnes

hij positief. “Ik zie vooral groei over

met overwinningen op de Zwitsers

de as van technische innovatie. De

in 2010 en Nieuw-Zeeland in 2013,

deelnemende teams bevaren delen

en tevens een tweetal 24-uurs

van de wereld waar bijna niemand

snelheidsrecords. En dat bleef niet

komt. Dat biedt mogelijkheden

onopgemerkt; na een tussentijdse

voor wetenschappelijk onderzoek

overstap naar Italië werd Tienpont in

van deze gebieden. Maar ook voor

2015 door de Denen gevraagd om bij

life science; wat is bijvoorbeeld de

de laatste drie etappes van de Volvo

impact van het ontbreken van een

Oceanrace aan te sluiten. Een jaar

dag-en-nachtritme gecombineerd

later besloot hij zijn eigen campagne

met een enorme fysieke inspanning

voor dezelfde race te starten, met als

op het menselijk lichaam?” Met zijn

gevolg dat hij in het najaar van 2017

goede zeilers en botenbouwers

onder Nederlandse vlag met zijn

kan Nederland hier uitstekend

eigen team rond de wereld zeilde.

aan bijdragen. Maar volgens hem

wordt steeds lastiger. Een campagne kost al snel een duizelingwekkend aantal miljoenen euro’s”, laat Tienpont weten.

mogen we onszelf nog wat beter op NU EN IN DE TOEKOMST

het wereldtoneel plaatsen. Aan de

Inmiddels staat de zeilsport even stil

bevlogen Simeon Tienpont zal het

en is hij in het familiebedrijf van zijn

niet liggen.

69

Een zegel met een verhael P RIVILEGE S VOOR D E STAD G O ED EREED E

In 2006 is in opdracht van de regering voor het geschiedenisonderwijs de Canon van Nederland samengesteld. Op chronologische wijze wordt aan de hand van een lijst van vijftig thema’s of vensters een samenvatting gegeven van de geschiedenis van Nederland. In 2020 is deze herzien, waarbij een aantal vensters is gewijzigd. Een van de nieuwe venster is Maria van Bourgondië.

M

aria van Bourgondië

rijk. De Franse koning Lodewijk XI

ziet op 13 februari

ziet zijn kans schoon om een deel van

1457 in Brussel

de Bourgondische landen weer in te

het levenslicht als

lijven. De jonge Maria begrijpt dat zij

dochter van Karel de Stoute en

zo snel mogelijk moet handelen om

Isabella van Bourbon. Haar vader is

Franse overheersing te voorkomen.

voortdurend op oorlogspad om zijn

Zij heeft daarbij steun nodig van de

gebieden verder uit te breiden. Op

Bourgondische gewesten, maar daar

5 januari 1477 sneuvelt hij op het

leeft nogal wat onvrede.

slagveld. Maria wordt daarmee op bijna 20-jarige leeftijd hertogin van

Zij luistert goed naar hun wensen en

Bourgondië. Zij kan worden gezien als

behoeften. In het zogenaamde Groot

de eerste vorstin van de Lage Landen.

Privilege uit 11 februari 1477 geeft zij veel van de rechten die door haar

GROOT PRIVILEGE

vader zijn afgenomen, weer terug.

In ruil daarvoor beloven de Staten-

Haar vader heeft zich niet

Generaal haar trouw en stemmen

bepaald geliefd gemaakt door

in met nieuwe belastingen voor de

zijn oorlogszuchtige houding en

oorlog. Bovendien verleent ze door

expansiedrift. Daarnaast heeft hij de

middel van keuren en privileges aan

macht sterk gecentraliseerd, dit tot

verscheidene gewesten en steden

ongenoegen van veel gewesten die

nadere vrijheden. Een van die steden

deel uitmaken van het Bourgondische

is Goedereede.

tekst: Jan Both foto’s: Streekarchief

71

PRIVILEGE GOEDEREEDE Archiefstukken zijn er in allerlei vormen. Een van de oudste en meest aansprekende is de oorkonde of het charter, uitgevoerd in perkament en voorzien van een of meer zegels. Een bijzonder zegel hangt aan een oorkonde van 23 maart 1477, waarin Maria van Bourgondië diverse privileges verleent aan Goedereede.

Zowel de oorkonde als

Daarnaast heeft De Zutter

het zegel heeft de tijd niet

een tekening gemaakt van het

ongeschonden doorstaan.

zegel. In het midden van de

Toch is de beeltenis van het

zeventiende eeuw verkeert

zegel – uitgevoerd in groene

het zegel nog in goede staat.

was en met een diameter

Op de tekening zien we dat

van 12,5 cm – nog duidelijk

zij in haar ene hand een valk

zichtbaar. We zien een dame

heeft en dat er een hond met

op een paard. In 1649 heeft

haar meeloopt. Het zegel

L. de Zutter als secretaris

is verder voorzien van drie

van Goedereede een register

wapens en een randschrift

aangelegd met daarin alle

met de naam van Maria en in

belangrijke documenten van

het Latijn haar titels.

de stad. Ook deze oorkonde heeft hij overgeschreven.

VAL VAN HAAR PAARD Maria van Bourgondië is een ervaren ruiter. In de tijd dat de zij het privilege aan Goedereede voorziet van haar zegel is ze nog maar twee maanden vorstin.

Het leven van Maria is kort, want op 25-jarige leeftijd overlijdt zij aan de gevolgen van de val van haar paard… Bij een jachtpartij op 6 maart 1482 struikelt haar paard over een boomstronk bij het springen over een gracht, waarbij de buikriem breekt en Maria onder het paard terechtkomt. Zij raakt daarbij zwaargewond en drie weken later blaast zij haar laatste adem uit.

In 1979 is haar stoffelijk overschot onderzocht. Daarbij wordt duidelijk dat zij onder andere gebroken polsen en ribben heeft. Het vermoeden bestaat dat zij moet zijn overleden ten gevolge van interne bloedingen en aan haar vele verwondingen. Sinds kort heeft Maria van Bourgondië een plaats verdiend in de Canon van Nederland. In het archief van Goedereede leeft haar naam en beeltenis al meer dan 500 jaar voort.

73

tekst: Kees van Rixoort foto’s: Leo Vroegindeweij

Kunst met wortels in de Flakkeese polder

D

EN HAAG, ROTTERDAM, VENLO, VAASSEN, AMSTERDAM,

CASTRICUM… BEELDEN VAN LEO VROEGINDEWEIJ ZIJN OP TAL VAN LOCATIES TE VINDEN. IN DE OPENBARE RUIMTE, IN BINNENTUINEN, BIJ KANTOREN. EN OOK IN MUSEA EN OP EXPOSITIES IN BINNEN- EN BUITENLAND. OP GOEREEOVERFLAKKEE, WAAR DE BEELDHOUWER OPGROEIDE, NIET. OF NOG NIET. AL WAS ER IN 2015 EEN TIJDELIJKE EXPOSITIE VAN EEN INSTALLATIE IN DE LANDBOUWSCHUUR WAAR VROEGINDEWEIJ IN ZIJN JONGE JAREN HEEL WAT UURTJES DOORBRACHT.

foto: Casper Kofi

75

Leo Vroegindeweij is in 1955 geboren

Flakkeese platteland beeldhouwer?

in Dirksland. Zijn vader had een

Leo: “Ik was de jongste thuis en

boerenbedrijf. Het gezin woonde

het bedrijf was vergeven. Ik kreeg

eerst aan de Burgemeester C.

de ruimte om andere ambities te

Zaaijerlaan, later aan de Tramweg.

ontwikkelen.” Hij maakte poppetjes

De landbouwschuur, iets verderop,

van aardappels en kon aardig

stond midden in het dorp. Aan

tekenen, maar van kunst had hij nog

de Tramweg kwam Leo naast Jan

nooit gehoord. Kunst was totaal

Wagner te wonen. Vanaf de eerste

niet aan de orde op een Flakkees

dag op de kleuterschool waren ze

boerenbedrijf in de jaren zestig. Leo

onafscheidelijk. Samen maakten ze de

wilde architect worden, of stuurman

buurt onveilig, maar het liefst waren

op de grote vaart. Maar het werd de

ze in de grote schuur. Daar liepen ze

kunstacademie.

over de dikke balken en lieten zich in een bollenmand aan een touw een

DAT WIL IK OAK

meter of vijf naar beneden zakken.

De drang om iets kunstzinnigs, Het spelen ging min of meer

iets anders te doen, was er al in

automatisch over naar meehelpen:

Dirksland. Leo herinnert zich een

aardappels sorteren, bloembollen

dag in zijn jonge jaren, al dan niet

pellen aan een lange tafel, op de

geromantiseerd. Hij speelt binnen

trekker rijden. “Ik was hier heel graag.

met Dinky Toys, in de gang bij zijn

Dit is stamping ground”, zegt Leo.

vriend Jan. De bel gaat. De moeder

Misschien liggen daar – op de ‘wurft’

van Jan doet de deur open. Daar staat

– ook wel de wortels van zijn latere

een man met een grote baard. Hij

leven als beeldhouwer. Hij noemt

heeft een baret op zijn hoofd en is op

het werkplaatsje van zijn broer, die

blote voeten. Hij heeft een map met

daar auto’s opknapte en overspoot:

tekeningen bij zich. Heel fascinerend,

een soort atelier. Hij noemt ook het

vond Leo, zo’n man, zomaar uit het

gevoel voor maat, het oog hebben

niets. Hij dacht: dat wil ik ook.

voor schaal, dat in die grote schuur en in en rond Dirksland ontstaan

Een andere herinnering: Leo gaat op

moet zijn. De polder, die heel weids

zijn step de wijde wereld in, helemaal

is, maar niet oeverloos, de dijk, de

naar de watertoren. Achteraf gezien:

maatvoering…

op zoek naar een nieuwe horizon.

Hoe wordt een boerenzoon van het

Natuurlijk, hij had ook kunstschilder

77

“Er ontstaat een spanning tussen het verfrommelde en de onderliggende ordening”,

EILANDGEVOEL “Mijn vrouw en ik komen graag op Goeree-Overflakkee. We hebben er dierbare vrienden en familie. Toch was het project in Dirksland in 2015 ook een hernieuwde kennismaking. Mijn hele professionele loopbaan heeft zich buiten het eiland afgespeeld, het was de eerste keer dat mijn werk er te zien was en ik was aangenaam verrast hoe open en positief de reacties waren.

Ik heb de pont van Middelharnis naar Hellevoetsluis nog meegemaakt, en al woon ik nu bijna een halve eeuw in Amsterdam, het blijft toch in je zitten, dat eilandgevoel. Ik herken dat ook bij andere eilanders, of ze nou van Marken komen, of van de Antillen.”

kunnen worden. Zoals die man met

de Christusdrager. Mijn installatie

zijn map aan de Tramweg. Of niet?

is een parallel, een knipoog. Zout

“Nee”, zegt Leo stellig. “Dan zou

is een prachtig materiaal. Dat komt

ik het ruimtelijke aspect van het

door de kristallen en doordat het een

beeldhouwen missen. En het fysieke,

smaakmaker is en waarde heeft: het

werken met je handen.”

woord salaris is ervan afgeleid.”

DINGEN CONFRONTEREN

De beeldhouwer is inmiddels 65.

Met lesgeven aan de academie

Hij kreeg bekendheid door zijn

in Amsterdam is hij een paar jaar

kunstwerken van lood. Later ging hij

geleden gestopt. Maar met het

ook andere materialen gebruiken.

bedenken en maken van beelden en

En op andere manieren. Maar

installaties is hij doorgegaan. “Sinds

de basis is niet veranderd, na al

de installatie in de schuur in Dirksland

die jaren. De maatvoering is een

in 2015 heb ik nog enkele tijdelijke

constante. “Wat die basis is? Wat er

installaties op bijzondere locaties

gebeurt als je dingen confronteert

kunnen maken. Wat samen met Jan

met elkaar. Ik breng elementen

Wagner en met hulp van enkele

met elkaar in contact, als een

enthousiaste Flakkeese sponsors en

soort huwelijksbureau. Lood kun

vrijwilligers begon als een incidenteel

je plooien, van plat naar ruimtelijk.

project in Dirksland, is inmiddels

Heel organisch. Er ontstaat een

een terugkerend onderdeel van mijn

spanning tussen het verfrommelde

bezigheden. Zo maakte ik installaties

en de onderliggende ordening”, zegt

op landgoed Singraven in Denekamp,

Vroegindeweij, die meerdere prijzen

op de Apollolaan in Amsterdam, in

ontving voor zijn werk, waaronder de

een kerkje in de buurt van ons huis in

prestigieuze Prix de Rome.

Frankrijk en in een oude abdij op een verlaten hoogvlakte.

In 2015 toonde hij, voor het eerst op

Steeds is er de bijzondere

Goeree-Overflakkee, een installatie

samenwerking met plaatselijke

bestaande uit twee verreikers en

partijen, en steeds ronden we het

twee met zout gevulde bakken.

enkele maanden later met alle

“Ik wilde iets doen met het thema

betrokkenen af met een terugblik

‘dragen’. Dragen is een fundamenteel

op het project en een kop Hollandse

principe in de beeldhouwkunst.

erwtensoep. De laatste keer, in

In de kerk van Dirksland heb je de

Frankrijk, hadden we heerlijke

wandschildering van Christophorus,

geitenkaas uit Ouddorp als dessert.”

79

Leeuwenharten LIONS CLUB GOEREE-OVERFLAKKEE

tekst: Angela Lodder foto’s: Corine de Vries

OP GOEREE-OVERFLAKKEE ZIJN VERSCHILLENDE SERVICECLUBS ACTIEF. WAAR STAAN ZE VOOR EN WAARIN VERSCHILLEN ZE VAN ANDERE CLUBS? VOOR DEZE EDITIE SPRAKEN WE BEGIN MAART 2020 MET EEN AANTAL

club nagestreefd. Naast algemene doelen kent de Lions Club GoereeOverflakkee twee meer specifieke doelen die ondergebracht zijn in stichtingen.

DE STICHTING VAKANTIEWONING Mindervaliden kunnen hier samen met hun vaste verzorger, tegen een sterk gereduceerde prijs, van een vakantie genieten.

LEDEN VAN DE LIONS CLUB OP GOEREE-OVERFLAKKEE. GEZELLIG BIJ SOLAES IN HET CAFÉ, TOEN DAT NOG KON ZONDER AFSTAND TE HOUDEN.

L

ions zijn mensen die zich belangeloos inzetten om lokaal en wereldwijd anderen te helpen die hulp nodig hebben waarin niet door de reguliere kanalen wordt voorzien. Wereldwijd zijn er 1,4 miljoen Lions, van wie er 35 lid zijn bij de Lions Club Goeree-Overflakkee.

Deze club is gestart in 1957 en daarmee een van de oudste clubs van Nederland. In totaal zijn er in Nederland 435 clubs.

TWEE APARTE STICHTINGEN Met diverse projecten en acties worden de doelstellingen van de

DE STICHTING PAUL VAN HESSENFONDS Deze stichting heeft als doelstelling het mogelijk maken, opzetten van en stimuleren van sociaal-culturele en educatieve activiteiten voor de inwoners op Goeree-Overflakkee.

De stichting streeft daarbij naar een evenwichtige verdeling van deze activiteiten over alle culturele uitingen. De stichtingen verkrijgen inkomsten uit de activiteiten die georganiseerd worden door de Lions Club en door donaties.

Denk hierbij aan quiz-avonden, kunstveilingen, wijnproeverijen en een badeendjesrace in de haven van Goedereede.

De Lionsclub zamelt niet alleen geld in voor deze aparte stichtingen, maar ook voor andere initiatieven op Goeree-Overflakkee.

Zo bezocht Sinterklaas met zijn meesterknechten in 2019 de

81

Voedselbank en is er eerder ook geld gedoneerd aan het Streekmuseum en de Reddingsbrigade in Ouddorp.

SAMEN HELPEN Ieder lid heeft een eigen rol binnen de Lions Club. De president vormt onder andere met de vorige en de volgende president het dagelijks bestuur. Daarnaast zijn er verschillende commissies zoals een activiteitencommissie en een pr-commissie. Ieder heeft zijn eigen achtergrond waardoor je elkaar niet alleen aanvult, maar ook van elkaar leert. Ze zijn het er allemaal over eens: je ontmoet mensen die je anders minder snel tegenkomt.

WE SERVE, WIJ DIENEN Het motto van de Lions Club is wereldwijd: We Serve, ofwel, wij dienen. De drie kernwaarden van de Lions zijn externe hulp, zelfontplooiing en vriendschap. Die vriendschap is er ook zeker. Eén keer in de twee weken komen ze bij elkaar onder het voorzitterschap van de president. De lopende projecten

en activiteiten worden besproken en er wordt ook gelachen tijdens de bijeenkomsten. Het zijn zeker geen saaie vergaderingen, want het is ook een gezellig samenzijn. Dat blijkt ook wel uit het aantal jaar dat iemand lid is. Zo zijn er twee leden van de Lions Club die dit jaar hun 50-jarig lidmaatschap vierden.

NIET VANZELFSPREKEND Lid word je overigens niet zomaar, je moet gevraagd worden. Een ding is zeker wanneer je gevraagd wordt: je wordt een keer voor een jaar president. Hoe wordt dat bepaald? Op volgorde van lidmaatschap. Je weet dus precies wanneer je president bent en dat wordt vereeuwigd in een heuse presidentketting. Hier vind je alle namen, inclusief jaartal. Het is al een behoorlijk lange ketting met 67 jaar aan presidenten. Op naar de 100 jaar dus!

Neem een kijkje op goereeoverflakkee.lions.nl om meer over deze serviceclub te lezen. Of volg de club via Facebook LionsclubGO om te zien waar ze mee bezig zijn.

Collecturs eitum Wij zijn met z’n allen een enthousiast ambitieus tof clubje maensen. Die heel graag willen dat het TOF magazine niet beperkt beschikbaar is, maar in iedere brievenbus op Goeree-Overflakkee valt. Dat willen we met ons jubileumnummer 10 graag bereiken. Wat zou het gaaf zijn als we dit collectors item kunnen realiseren! Mar d’r is nog ruumte in ongze bus. Help je mee om dit te laten slagen?

Met elk bedrag, hoe klein ook, zijn we blij mee want het helpt ons een stapje dichterbij om onze droom te realiseren.

Je kunt je bijdrage storten op NL49 RABO 0300 9735 86.

Naemes alle TOFfe lui: alvast vrêêd bedankt!

info@trotsopflakkee.nl www.trotsopflakkee.nl