TOF magazine
9,5e uutgaeve
‘n tussendeurtje
Noah Seelmann De mann achter Davina
BROMMERS KIEKE
‘SAMEN OP FLAKKEE’
ONGZE JAAP
Knalpuupe deur de straet
Een gedicht over een bijzondere tijd
‘n Kiekje in ‘t atelier
Deze speciale editie is zeer beperkt gratis verkrijgbaar
Oplage: 2.500 stuks
Dan dinkie dat ‘t mar een hallufie is mar d’r gaet meer in assie dinkt!
Colofon TOF magazine #9,5 Uitgiftedatum: 17 december 2020 Copyright © 2020 stichting Trots Op Flakkee Coverfoto: Giovanni de Deugd © Design: Alex van Kampen Drukwerk: Drukkerij Damen Eindredactie: Alex van Kampen Gert van Nieuwaal Moniek Bakelaar Lianne Mulder Anne Karsbergen Jaap Reedijk Pau Heerschap Kees van Rixoort Marijn Pannekoek Notificatie: vrijwel alle foto’s in deze editie zijn gemaakt voor de coronatijd en -maatregelen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, door middel van druk, fotokopieën, geautomatiseerde gegevensbestanden of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van stichting Trots Op Flakkee.
Inhoud
TOF magazine #9,5
5 PIEKEN EN DALEN 6 NOAH SEELMANN 14 PAU’S ZINNIGE VERBANDEN 19 SINTERKLAOS 22 TOFFE MAENSE KIEKE 28 LORDS OF THE BOARDS 34 SAMEN OP FLAKKEE 36 COEN NEEMT EEN KIEKJE BIJ... 42 TOFFE KIEKJES 48 NIET KLETSEN MAAR POETSEN 52 BIEGELOAF 56 RIEN VROEGINDEWEIJ 60 BROMMERS KIEKE 66 SIMEON TIENPONT 70 CURIOSA UIT HET ARCHIEF 74 KUNST UIT DE POLDER 80 SERVICECLUB: THE LIONS
foto: Giovanni de Deugd
Aan deze editie werkten mee DIT IS NIET HET GEHELE TEAM, DAT PAST NIET MEER OP ÉÉN PAGINA...OMMERS
Kiek noe! Onze nieuwe socialmedia helden Anita, Priscilla én Tamara!
De negende editie gemist? Geen nood, want die is nog online te lezen op www.trotsopflakkee.nl.
Pieken en dalen Wat maken we allemaal mee in dit jaar. Hoge pieken en diepe dalen. Vanwege deze bijzondere tijden is TOF deze keer een beetje anders. Eigenlijk is editie 10 aan de beurt. Maar met die editie willen we pieken, met een knalfeest! Dat kan nu niet en daarom brengen we nu editie 9,5 uit. Maar die is niet minder leuk dan anders hoor. Integendeel! Zo streeft Ted ernaar om met zijn board de hoogste golfpieken te benutten om door de dalen te waven. Lezen we hoe Noah’s ouders met hun laatste pieken een vleugel kochten, waardoor hij nu het dak van De Kuip eraf kan spelen. En slaat Pau de Dikke Van Dale even om de oren met zinsverbanden. Coen maakt tussendeur een piekfijn schilderijtje met onze Jaap en we dalen af naar het bijgeloof op Goeree-Overflakkee. Vervolgens stappen we op de pedalen met de eilandelijke brommerclub om oude liefde te laten herleven. Maar de mooiste piek van dit jaar is zien dat we uit een heel diep dal klimmen om samen de strijd te overwinnen. Want wat zijn we toch een sterk volkje! Bescheiden, maar we pieken als het gaat om zorg voor elkaar en naastenliefde. Deze editie lijkt ook bescheiden. Maar niets is minder waar. Hij lijkt de helft kleiner maar heeft het dubbele aan inhoud. Geniet maar lekker dubbel zo lang. Maar... vanwege te weinig pieken in de portemonnee is deze editie in een lage oplage uitgebracht. Reden te meer om hem met anderen te delen! Geef ‘m door, geef ‘m door! Toffe groet van Team TOF ALEX, GERT, ANNE, KEES, LIANNE, MARIJN, JAAP, PAU, KEES, LEONARD, CORINE, EDWIN, JORNE, RENÉE, ANNE-MARIE, JAN, COEN, EDWIN, ANGELA, JULIAN, ANITA , PRISCILLA EN TAMARA.
5
tekst: Anne Karsbergen & Lianne Mulder
DE SPEELMANN ACHTER DAVINA MICHELLE
Noah Seelmann VOOR VELEN IS HET EEN GROTE DROOM: OPTREDEN IN EEN VOLLE KUIP. VOOR NOAH SEELMANN (27), GEBOREN EN GETOGEN IN OUDE-TONGE, WERD DIE DROOM VORIG JAAR WERKELIJKHEID.
foto: Linde Dorenbos 7
H
ij stond als toetsenist op het podium met Davina Michelle, die na haar optredens in
het programma ‘De Beste Zangers’ uitgroeide tot een van de grootste zangeressen van Nederland. Haar bekendheid heeft ze mede te danken aan het productieteam, waarvan Noah onderdeel is. Niet alleen Michelle zit wekelijks in de studio van deze producer, toetsenist en songwriter. Samen met zijn team probeert hij ook andere zangtalenten klaar te stomen voor een grote carrière. WÁT EEN VERHAAL. HOE IS DIT ZO BEGONNEN? “Ik was 8 jaar oud toen ik startte met pianolessen bij Martine SoetersWassenaar in Nieuwe-Tonge. Mijn
tweede of derde. Ik baalde daar toen
oudere broer zat daar op les en mijn
enorm van!
moeder vroeg of ik ook op les wilde. Ik bleek talent te hebben én ik vond
Mijn pianolerares Martine wilde
het leuk. Ik oefende 4 tot 5 uren per
graag dat ik meer ging doen met mijn
dag. Als vriendjes na school met me
talent en nam daarom contact op met
wilden afspreken, moesten ze soms
Marlies van Gent, in die tijd docent
even wachten omdat ik eerst piano
piano ‘Jong Talent’ aan het Koninklijk
wilde spelen. Ik was enorm fanatiek.
Conservatorium in Den Haag. Zij
Mijn broer en ik deden een keer mee
kon me nog veel meer leren. Om
aan een pianoconcours in Melissant.
mezelf verder te kunnen ontwikkelen
Hij had zich niet zo goed voorbereid
werd aangeraden een vleugel aan te
en daardoor werden we ‘slechts’
schaffen.
foto: Elisabeth van Lierop
“Mensen over de hele wereld volgen onze muziek.”
Na de middelbare school werd ik toegelaten aan de Rockacademie in Tilburg. Daar ontmoette ik mijn huidige compagnons Marcus en Sebastiaan. We kwamen veel bij elkaar om samen muziek te produceren. En daar zijn we nooit mee gestopt!”
Mijn ouders hebben daar hun spaarcenten voor bij elkaar gelegd. Ze
DAVINA MICHELLE IS EEN
steunden me 100 procent en hebben
SUCCESVERHAAL. KUN JE DAAR
mij alle kansen gegeven om te doen
MEER OVER VERTELLEN?
wat ik leuk vind en hier beter in te worden.
“We zagen de auditie van Michelle
9
bij Idols, waar ze uiteindelijk werd afgewezen. Wij vonden haar fantastisch en mijn compagnon Marcus stuurde haar een berichtje. Al snel namen we elke week songs op en maakten we een businessplan. Iedere week plaatsen we een cover op YouTube en dat sloeg aan. Mensen over de hele wereld volgen onze muziek. Inmiddels hebben we 1,2 miljoen abonnees op YouTube. We doen alles nog steeds zelf: de opnames, video en management. In 2017, vier maanden na de start van ons YouTubekanaal, plaatsten we een cover van ‘What About Us’ van de Amerikaanse zangeres P!nk. Het tijdschrift ‘Glamour USA’ liet P!nk onze cover zien en ze reageerde enorm enthousiast via een video. Deze ging viral en toen wisten we: dit is hét moment. ’s Avonds traden we al op bij De Wereld Draait Door en in elke krant kwam het nieuws voorbij. We stopten al ons spaargeld in een volgende single, maar deze deed niet veel. Toch leverde het een uitnodiging voor ‘De Beste Zangers’ op en daarna ging het snel. ‘Duurt Te Lang’ werd een megahit en we tekenden ons eerste platencontract. Hierna brachten we voornamelijk Engelstalige singles uit en dit jaar kwam ons debuutalbum ‘My Own World’ uit. Dat heeft ondertussen de
gouden status bereikt.” EIGENLIJK IS HET DUS EEN ENORME TEAMPRESTATIE. HOE VIND JE HET OM DAN OP DE ACHTERGROND TE STAAN? “Heerlijk! Wij ervaren een heel ander soort druk dan Michelle. Zij staat op de voorgrond. Wij zijn op de achtergrond met alles eromheen bezig. Zo pakken wij de communicatie op, produceren we muziek én bedenken we nieuwe concepten met haar. Ook werken we inmiddels met een aantal partners samen, daar zijn we heel blij mee. En we treden natuurlijk op. Daarnaast proberen we stappen in het buitenland te zetten. We werken niet alleen met Michelle, maar ook met een aantal andere talenten. We struinen YouTube en social media af in onze zoektocht naar nieuw talent. We willen een broedplaats voor jong talent zijn, een soort ‘Tin Pan Alley’ in het klein. Mijn droom is om nog veel meer hits met meerdere artiesten te maken.” HOE HEB JE HET SUCCES VAN DE AFGELOPEN JAREN BELEEFD? “Het ging allemaal zo snel. Heel leuk, maar relativeren blijft lastig. Voor het concert in de Kuip voelde ik gezonde spanning. Het was echt
foto: Linde Dorenbos 11
een jongensdroom om te spelen in de
EN AF EN TOE EVEN BIJKOMEN OP
Kuip, maar eigenlijk ben ik vergeten te
GOEREE-OVERFLAKKEE?
genieten. Daar heb ik wel van geleerd. Twee maanden later stonden we op
“Ik woon nu in Rotterdam, maar ga
het Malieveld in het voorprogramma
nog naar Goeree-Overflakkee om
van P!nk en toen heb ik bewust
mijn ouders te bezoeken. Ik heb er
stilgestaan bij dat moment.”
een heerlijke jeugd gehad. Toen ik 18 was wilde ik niet per se weg, maar
foto: Giovanni de Deugd
voor de Rockacademie moest ik wel. Eigenlijk zie ik nu pas hoe mooi het eiland is. Als het even kan ga ik windsurfen met mijn vader. Ik heb een druk leven en ben bijna nooit vrij. Dan is een bezoek aan het eiland echt even een moment van rust. Ik sluit niet uit dat ik ooit terugkom.”
Volg Noah op Instagram: @noahseelmann_ 13
Pau’s Zinnige verbanden
Ik word zo moe van die woordgrappen...
ONLANGS SPRAK IEMAND MIJ AAN MET DE OPMERKING DAT DE GRAMMATICA VAN ALLE DIALECTEN WEL DEZELFDE MOEST ZIJN. DIT MET IN HET ACHTERHOOFD DE GEDACHTE DAT DIALECTEN PRIMITIEVE, BOERSE VARIANTEN ZIJN VAN HET ALGEMEEN NEDERLANDS.
“
Een onjuiste gedachte”, was mijn antwoord, want alle dialecten hebben juist een eigen grammatica, die in bijna
alle gevallen nog ingewikkelder is dan die van het Algemeen Nederlands. Deze keer wil ik het hebben over de grammatica van de dialecten op Goeree-Overflakkee en dan in het bijzonder over de zinsbouw, met een moeilijk woord syntaxis genoemd.
15
O
NDERZOEK NAAR
meespeelt. Hoort de onderzoeker wel
ZINSVERBAND
wat die horen wil?
Over de grammatica van
De uitvinding van een geluidsdrager,
de dialecten op Goeree-Overflakkee
zoals een bandrecorder, heeft het
heb ik al vaker geschreven in vorige
onderzoek in een stroomversnelling
afleveringen van het TOF-magazine,
gebracht. Na 1950 is pas met het
maar het ging dan hoofdzakelijk over
onderzoek naar de syntaxis een begin
klanken, woorden en uitdrukkingen.
gemaakt. De Groningse professor
De bijzonderheden over de zinsbouw
G. S. Overdiep heeft in zijn boek over
van de vier dialectvarianten van
het Katwijks dialect eigenlijk voor het
ons voormalige eiland zijn niet of
eerst een hoofdstuk opgenomen over
nauwelijks aan de orde geweest.
de syntaxis.
Daarom wordt er nu dieper op
Dat werk is het voorbeeld geweest
ingegaan. In de dialectstudie is men
voor de in Ooltgensplaat geboren
pas vrij laat met het onderzoek
taalkundige H. C. Landheer, die in
naar de verbanden binnen de zin
1954 Het dialect van Overflakkee
en die van de zinnen onderling
publiceerde. Uit deze studie heb ik in
begonnen. De reden daarvan is dat
het volgende een aantal voorbeelden
een dialect geen schrijftaal, maar
van bijzonderheden in het dialect van
een spreektaal is. Klanken, woorden
Overflakkee opgenomen, aangevuld
en woordvormen zijn gemakkelijk
met eigen observaties in het dialect
schriftelijk of in een interview op
van Ouddorp. Het is niet mogelijk om
te vragen, maar zinnen van een
in dit bestek een volledig overzicht te
gesprek moeten voor nadere studie
geven.
geobserveerd, beluisterd worden. Voor een goed begrip speelt ook
Omdat ook de intonatie een grote rol
de intonatie een rol. Toonhoogten,
speelt in de dialecten, ben ik vanaf
ritme en spreeksnelheid zijn dan aan
2003 begonnen met verhalen te
de orde. Men kan zich voorstellen
vertellen en op te nemen op diverse
dat het observeren van spontane
cd’s. In de loop van de tijd hebben
gesprekken een zeer tijdrovende
taalkundigen die ook gebruikt voor
bezigheid is, waarbij ook het toeval
o.a. studie van de syntaxis.
BIJZONDERE OBSERVATIES DE ZIN
De vocatief (aanroep), uitroep, ja en nee en het gebruik van dat.
Wat is nu eigenlijk een zin? Hiervan
Vocatieven kunnen zowel aan een
zijn in de loop van de tijd diverse
zin voorafgaan als er op volgen. Soms
definities gegeven. Landheer geeft
worden ze versterkt met woorden als
de volgende, gebaseerd op een
toe, vort, kom, noe, kom noe.
taalkundige studie ‘De Nederlandse
De arbeider spreekt zijn werkgever
Taal’ (4e druk 1919) : ‘Een zin is
aan met baes, en vrouw(e) tot
namelijk één woord of een groep
iedere getrouwde vrouw uit de
van bij-elkaar-behoorende woorden
gemeenschap. Vb. Baes, hei joe de
waardoor men op een voor anderen
smid nog (g)ezieje? Vrouwe, wat mot
begrijpelijke wijze uit, wat men denkt
ik êêrst doewe?
of voelt.’ (blz 22). De liefdevolle aanspraak, die men Voor mijn leerlingen had ik in de
tegenover een jongen kan gebruiken,
tijd dat ik leraar Nederlands was,
is m’n knecht(je), ook wel ouwe
de volgende eenvoudige definitie
knecht. Ook tegenover een oude
bedacht: ‘Een zin is een taalbouwsel
man kan men deze gebruiken.
dat begint met een hoofdletter en
Bijvoorbeeld; Bluuf mar lekker lange
eindigt met een punt, vraagteken of
zitte, mar nie(j)t mit je voe(w)ten op
uitroepteken.’
de stoel, ôôr, m’n ouwe knecht.
Een zin kan dus ook bestaan uit
Meer als scheldwoorden gebruikt
één woord. Een voorbeeld daarvan:
men: ouwe sloef, kaele neet, ongte
Een tankbediende vraagt bij het
kledder, ouwe meut, stommen
tankstation: ‘Vol?’ Antwoord ‘Ja.’
hon(g)d, maar ook samenstellingen:
We onderscheiden: Enkelvoudige
schrêêuwsmoel, schêêuwbakkes,
zinnen: de mededelende zin,
brulbek (kind dat veel huilt),
de vraagzin, de gebiedende
lamstrael(e), jaksmoel (iemand die
zin. Samengestelde zinnen:
vaak onnodig van huis is).
Nevenschikkend (gelijkwaardig) en
Soms ook dubbelop, zo’n vocatief:
onderschikkend, waar de bijzin een
Joon, joon toch, hei joe je eige wêêr/
onderdeel is van de hoofdzin.
weer zôô in je vienger (g)esneeje?, Wat ’n môôi weer toch wêêr vandaege, mênsen, mènsen nog an toe. 17
DE UITROEP
DAT
Ook de uitroep kan aan een zin
Over het voegwoord dat in bijzinnen
voorafgaan of er op volgen. De
zijn enkele bijzonderheden te melden.
volgende uitroepen kunnen gebruikt
Herhaling: Vb. Dat ’n slecht is, dat hè
worden: net, juust, sjuust, verentig,
‘k altied wel (g)ewete, Dêêr/daer bin
verachies, bel bel, hêêne hêêne,
‘k altied al benaauwd voor
belhêêne, bel hêêne nog an toe, kwà,
(g)eweest, dat mit dat paerdriejen
nog even! En bastaardvloekjes als:
nog ‘s ’n ongelok zou kriege. Dat is
hêêrigers liejve, hêêrigers nog an toe,
altied mit zôô/zoo’n hitte, dat ’t zôô/
gortek, gortegers liejve, gosternokke,
zoo loam woordt/wordt as de zunne
gostermenne.
weig/weg gôôt/gaet. Verbinding met
Verder nog vermeldingswaard als
twint (ondertussen): Twintdat ’n zat te
krachttermen zijn: blikslaegers, dêêr/
eten(e) wier z’n fiets (g)estole
daer bin ‘k m’n tas(se) vergete! Verdijt, sodemieter, mieters nog an toe!,
Tenslotte nog een inmiddels
kaerel in de waereld!, heej heej.
verouderde constructie in het
Volledige zinnen kunnen verbasterd
Ouddorps: de dubbele ontkenning
zijn tot uitroepformules: ‘t is toch
niejt en (als in het Frans ne pas): Ik
vrêêd!, da zal waer weze, lus je nog
mot dêêr wel nog ’s naer toe, mar ik
zuurkôôl(e?), docht da je wat zei. Bij
gloave da ‘k vandaege mar niejt en
het mennen van paarden: hit of har.
gôô.
JA EN NEE
Landheer geeft nog veel meer bijzondere verschijnselen, maar om
Deze woorden worden vaak
de lezer niet te overvoeren met saaie
aangevuld met een t, vooral bij
grammatica, zal ik het hier maar bij
nadruk: jaet, jaot, nêênt, vaak ook
laten. Ik zal proberen de theorie toe
aangevuld met ik: Moe joe dêêr/daer
te passen in een verhaaltje in het
oak naer toe? Nêênik! Jaotik/jaetik.
Ouddorps...
Soms ook zo maar als tussenwerpsels gebruikt: ‘k Bin(ne) dêêr/daer nôôit mêêr (g)eweest, nêê/nee; d’r kwam geregeld wat tussen, jao/jae, dat gôôt/gaet zôô/zoo!
S I L m
! g i r a j s i s a a Sinterkl a l k t s a v n e o h c s n j i m t e Ik z t e o d l o v m he j i h t a d t h Lic met, . r a a m t e ja wist ik h r e t a w t a w k Hier zet i d r a a p t ‘ r o vo i o o h t a w en e j t s e e b e w u ro t t a d t n a W IS IN HUUS NIEJT TE BETRAPPE
ie uus thuis wier
al op bèdde lag in sliejp, lei m’n zuster
d’r op ’n simpele
de kadootjes naest de koolekachel in
maniere aan
’t achterkaemertje. Zelf docht ik altied
Sinterklaos ‘edae.
dat Sinterklaos ze dêêr zelf neer’eleid
Vroeger was dat
hao.
wel aors. Dat was in d’n tied dat m’n
Ik sliejp nog in de slaepkaemer bij
zusters nog kleine waere. Vaoder
vaoder in moewder, nog wel toet m’n
vermommende z’n eige dan as ’n
tiejnde. Dêêr waere twêê bèdden
soort Zwarte Piejt. Hij maekende dan
‘etummerd, an weerskanten één, van
z’n snuut bruun mit cacaopoeier in
die twuufelaers. M’n twêê zusters
zettende ’n pet op. Hie rinkelende dan
waere stikken ouwer as ik, want ik
oak mit de kettienk van de naeker van
was ’n achterankommertje, nog net
d’n tras, voordat ’n naer binne kwam.
in d’n oorlog ‘ebore. M’n oudste
Mar noe: as ik op Sinterklaosaevend
zuster was al ‘etrouwd, d’n jongsten
19
weunende nog thuus, was haest
vloer. Even laeter floepende de lampe
dertiejn jaer ouwer as ik.
in ’t kaemertje an: vaoder! Hie was wêêr wakker ‘eschrokke.
Op ’n nacht proberende ik wakker te bluvene om Sinterklaos te
‘Hêêrekesmènsen! Bi joe noe gek
betrappene, mar dat is niejt goewd
of mo’ j ’t nog woore! Gaauw je nist
‘elukt. Toe de klokke één ure sleeg,
in, joe! Dat hao j’ zeker ‘edocht,
schrok ik wakker. Ik hôorende
m’n knecht! Gêên spraeke van!’
vaoder zacht’ies snurke. Zach’ies
Ik grissende nog gaauw ’n pakkie
riejp ik herhaeldelek achter mekaore:
mee. Toe ‘k in d’n pikkedonker
‘Sinterklao’aos, Sinterklao’aos!’
wêêr op bèdde lei, bewoog ik ‘t. ’t Rammelende in ’t was net of ik ’n
Anêêns schrok vaoder wakker in
keugeltje hôôrende rolle.
snaauwende:
‘Je snaevel houwe, joe, je oagen dichte, in slaepe!’
D’n aoren ochend bleek dat ‘t ’n soort rond plastieke labyrin’ie was, lichtblaeuw, wêêrin da j’ ‘t keugeltje naer ’t middelpunt most zieje te
Geschrokke draoiende ik m’n eige
kriegene. ‘Johma’ stieng d’rop. Zeker
omme in even laeter sliejp ik wêêr in.
uut ’n pak verrassiengspuddienk
Toe de klokke driej uure sleeg, schrok
‘ekomme? Wat in de nacht van
ik wêêr wakker. Ik docht: Weet ie
de staepel ‘evalle was, was ’n
wat? Ik gôô d’r zach’ies uut in gôô bie
mecanodôôze, mit alderlei beugels,
de kachel kieke.
schroefjes in moeren d’rin. Oak was d’r ‘n pak mit nieuwe schaesen:
’t Was nog pikkedonker. Voorzichtig
van die houte bôô’ies mit van die
kroop ik over ’t vloerklêêd in de
gekleurde linten. In dan oak nog ’n
richting van de kachel, die nog vaeg
leesboek: ‘Snuf de hond’.
gloeiende. Ik voewlende, in ja ‘ôôr, naest de kachel lag d’r ’n staepel
Nae nieuwjaer gieng ’t vriejze, in ’t
pakjes. Anêêns viel d’r ’n zwaer pak
bleef vriejze. Op de bevroze plaoiten
van de staepel of, mit ’n plof op de
(waterplassen) in de Middelduune hè
‘k lêêre schaeseriejen. ’t Was nog ’n
de Bokkies, die ’n zaek in fietsen hao
hêêl gedoe om je schaesen mit die
in oak stêênegoewd in kadoo’ies
natte linten goewd vast te bindene
verkochte. Ielk jaer kocht vaoder d’r
onger je rubbere laerzen. Regelmaetig
wêêr ’n dôôze bie. Hie spelende d’r
stieng ie d’r naest.
altied graeg mit.
An die mecanodôôze vong ik niks an.
‘Snuf de hond’ vong ik eigelek ’t
Ik dienke dat vaoder die mêêr voor
môôiste, want leze was ommers m’n
z’n eige ‘ekocht hao bie uuze buren,
lust in m’n leven.
21
Toffe maensen
kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries
23
Toffe maensen
kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries
25
Toffe maensen
kieke Door de lens van Anne-Marie Vermaat en Corine de Vries
27
Lords
s d r a Bo of the
foto: Chantale Pöttgens
A
ls we aan watersport op de kop van Goeree-Overflakkee denken, is de kans groot dat kitesurfen als eerste in ons opkomt. Wie op een winderige dag de Brouwersdam oprijdt, aanschouwt een prachtig spektakel van soms wel honderden gekleurde kites. Aan
de andere kant, aan de Grevelingen-zijde, zien we vooral veel windsurfers. Maar wat veel mensen niet weten is dat ons eiland nog een andere watersport kent; er is namelijk een fanatieke club golfsurfers die gewapend met alleen een surfboard vertier zoekt op dagen dat het juist niet of nauwelijks waait. Of beter gezegd, als de wind er in de voorafgaande dagen voor heeft gezorgd dat strakke golven bij het strand aanrollen.
Twee van deze fanatieke golfsurfers
Toegankelijke sport
van het eerste uur zijn de Ouddorpse Ted de Jager (31) en William
Het aantrekkelijke van golfsurfen is
Akershoek (51). Aan hun leeftijden
dat je vrij snel op je plank kunt staan
zie je direct dat het een sport voor
en de eerste resultaten ziet. In het
diverse leeftijden is.
begin vooral op de schuimkoppen,
“De laatste jaren is het golfsurfen
daarna steeds meer op een lopende
bij Ouddorp enorm toegenomen”,
golf. Hierdoor ervaar je al snel het
licht Ted toe. “Waar je vijf tot zes jaar
plezier van de sport, en bovendien
geleden met een mannetje of tien in
is die sport relatief veilig. “Dit geldt
het water lag, kunnen het er op een
zeker voor kleine kinderen”, vult
goede dag nu gerust honderd zijn.
William aan. “We zien ook steeds
Dan staat de kleine parkeerplaats bij
vaker gezinnen die een aantal
Strand Noordweg, dé golfsurfspot van
surfboards huren en vervolgens
ons eiland, goed vol.”
samen gaan surfen.”
Diezelfde groei zag je tien tot vijftien
Ook prijstechnisch is het interessant.
jaar geleden ook bijvoorbeeld bij
Met een wetsuit en een board kun
het strand van Scheveningen. In
je in principe al aan de slag, of je die
die omgeving gaan onder meer veel
nu zelf koopt of huurt bij één van de
schoolklassen regelmatig golfsurfen.
surfshops van Ouddorp. De sport
tekst: Marijn Pannekoek 29
foto: Marika Padmos
foto: Chantale Pöttgens
is dus heel toegankelijk en je
later de juiste golven aan de kust
eerste successen boek je vrij snel.
aflevert. Maar dan moet er op
Maar echt goed en technisch
die dag nauwelijks wind staan, of
kunnen surfen en een goede golf
een oostenwind, anders heb je
pakken is nog niet makkelijk.
rommelige golven.”
Juiste surfcondities
Daarnaast zie je dat huidige digitale communicatiekanalen
Het bepalen van de juiste
ook voor verbetering van de
surfcondities is tegenwoordig veel
informatievoorziening hebben
makkelijker dan vroeger. “Vroeger
gezorgd. Zo is er bijvoorbeeld
dachten we dat je alleen kon
een Whatsapp-groep voor de
surfen bij storm en harde wind, en
Ouddorpse spot met zo’n zeventig
dus grote golven”, vertelt William
deelnemers. En dat draagt ook
lachend.
sterk bij aan het sociale karakter
“Nu checken we standaard
van de sport, ook tijdens en na
Surfweer.nl en weten we dat een
het surfen. “Vroeger was ik binnen
goede noordwestenwind een dag
een kwartier na het surfen thuis;
31
foto: Philip Snijders
tegenwoordig sta ik zo een uur met
twintig jaar zodra ik in het water lig.”
andere surfers na te praten”, aldus
Ted beschrijft daarbij het altijd licht
William. Veel mensen uit de omgeving
aanwezige spanningsgevoel: Wat
van Den Haag komen liever deze kant
brengt het weer ons? Zijn de condities
dan dat ze naar Scheveningen gaan,
echt zo goed vandaag? Ga ik vandaag
omdat het hier gemoedelijker is.”
een mooie sessie hebben? En daarna het genieten van die eerste golf die
Surfen als lifestyle
je weet te pakken, vergelijkbaar met snowboarden door de poedersneeuw.
Op de vraag wat beide mannen zo mooi aan de sport vinden antwoordt
Net zoals het leven van Ted en
William dat het hem een gevoel van
William in het teken staat van deze
vrijheid geeft. “Ik voel me ook weer
sport, hebben veel andere surfers
hun leven en werk zo ingericht dat
met een glimlach. “En als, zoals vaak
ze flexibel zijn om op het juiste
het geval is, tijdens het surfen één
moment naar hun board te grijpen.
van de vele zeehonden nieuwsgierig
Op een maandagmiddag kan het
zijn kop boven het water uitsteekt,
dus voorkomen dat er veel meer
dan besef je hoe mooi en uniek dit is!”
mensen in het water liggen dan je zou verwachten.
Overigens bestaat de Ouddorpse surfcommunity voor pakweg negentig
Het mooie is dat je aan Ted en
procent uit mannen.
William ook echt hun trots voor het eiland af kunt lezen. “Ik heb tijdens ochtendsessies zo vaak mooie zonsopkomsten gezien die vele mensen nauwelijks zien”, vertelt Ted
Swell Longboard
Wax
Leash
Choppy waves Clean waves
DUS, BESTE DAMES, CHECK SURFWEER.NL EN GET YOUR BOARD!
Golfsurftaal Dat is het golfpatroon dat door de wind veroorzaakt wordt. Het klassieke (lange) surfboard waarmee je eenvoudig kunt surfen. Wordt gebruikt op het oppervlak van je board om je voeten meer grip te geven. De lijn waarmee je board vastzit aan je enkel. Zo raak je hem niet kwijt in de golven. Kort op elkaar volgende golven die lastig zijn om op te surfen. Golven die rustig binnen komen en langer doorrollen.
33
SA MEN OP FLAK KEE Gedicht door Kees Kuijper
Ons overviel een onverwachte strijd, niet met het water, niet met soldaten: iets stoffigs, klein en vol geniepigheid, zweefde door onze huizen, onze straten.
Een nieuwe moed werd snel geboren, met zorg en onverzettelijkheid werd meer gewonnen dan verloren, in dappere saamhorigheid.
De lucht boven het eiland werd wel grijzer, maar tegelijkertijd werden de mensen wijzer, en in mijn straat ken ik nu elke naam,
het samen leven werd een samenleven, het werd in roze stoepkrijt uitgeschreven, en beren glimlachten achter het raam.
35
tekst: Coen van Nimwegen foto’s: Coen en Jaap
COEN DOET ‘N KIEKJE IN HET ATELIER VAN... JAAP REEDIJK
37
OF IK, ALS JONGSTE VAN DE TOFFE CLUB, EEN ARTIKEL WIL SCHRIJVEN OVER JAAP REEDIJK. HIJ IS KUNSTENAAR,
W
e hebben afgesproken in zijn atelier/studio dat op de eerste verdieping
van de winkel 19Toen zit aan de Oostdijk in Sommelsdijk.
SCHRIJVER, FOTOGRAAF EN
In zijn atelier vallen de grote
REDACTIELID VAN TOF.
verschillende opdrachtgevers en
DAT VALT NOG NIET MEE WANT JAAP IS NOGAL ERG DRUK MET VAN ALLES EN NOG WAT MAAR WE HEBBEN TIJD GEVONDEN.
schilderijen direct op. Hij werkt voor verhuurt zijn werk ook via zijn eigen kunstuitleen. In zijn atelier gebeurt van alles. In deze grote ruimte met veel glas, kijkt hij hoog over Sommelsdijk uit en maakt daar zijn schilderijen. Hij werkt met heel veel verschillende dingen. Verf, inkt, water, doeken, schuurpapier, zand en poetst soms alles door elkaar. Daarna tekent hij verder in zijn schilderijen met hele kleine pennen. Het is een grote galerie met veel verschillende schilderijen en tekeningen. Aan de wanden hangen ook foto’s want hij is bekend als fotograaf. Hij probeert altijd net even iets anders dan de ‘gewone’ fotograaf. Dat zijn vaak verrassende foto’s. OUD EN NIEUW Naast de schilderijen zie ik ook oude foto’s van de dorpen. Jaap gebruikt oude zwartwit-foto’s van de dorpen
die hij inkleurt en vergroot. Daarop
tekenen of schilderen maar Jaap gaat
plakt hij teksten en oude postzegels
me helpen.
van vroeger. Van elk dorp is er wel wat. Bekende vrienden In de studio hangen overal grote theaterposters die Jaap maakte en veel cd’s en boeken waar hij aan mee werkte. Foto’s met artiesten hangen er ook tussen. Hij werkt voor veel bekende artiesten. Ik zie hem op de foto met Rob de Nijs, Ramses Shaffy, Boudewijn de Groot, Jochem Myjer, Ilse de Lange.
Het perfecte plaatje
Hij fotografeert veel in het theater maar ook komen de artiesten naar zijn
Achter de deur is zijn studio en daar
studio in Sommelsdijk.
hebben we al foto’s gemaakt. Grote lampen stonden er rond me heen
Eerst was het plan om met Jaap mee
en er hing een groot doek achter
te gaan naar het theater om daar de
me. Deze grote doeken kan Jaap
fotografie mee te mogen maken, maar
wisselen en wij hadden een zwart
door Corona ging alles anders en
doek als achtergrond. De foto’s gaan
hebben we afgesproken dat we elkaar
we gebruiken om na te schilderen.
gaan fotograferen in zijn studio en
Wat zijn die camera’s zwaar! Toen
daarna elkaar schilderen of tekenen.
ik Jaap moest fotograferen kreeg ik
Nu zit ik dus in het atelier met een
al snel lamme armen. Maar na even
doek voor mijn neus waar ik Jaap op
doorzetten hadden we de mooiste
ga schilderen. Ik kan helemaal niet
foto’s die je kan krijgen.
39
JAAPS WERK
panelen die wijzen op de ramp van 1953. Ook daar werkte hij aan mee.
Toch wel een beetje jammer dat onze
Je ziet dat hij roestig ijzer mooi vindt
afspraak in het theater niet door
want dit gebruikt hij veel. Hij werkt
kon gaan. Voor deze theaters maakt
dan samen met de mannen van De
Jaap ook grote wanden. Soms wel 25
Roon uit Dirksland.
meter lang. Dat zijn dan wanden waar veel muzikanten op staan maar ook
ZELF SCHILDEREN
de wanden in ons eigen ziekenhuis in Dirksland heeft hij gemaakt. Nu werkt
Maar nu schilderen, dat was nogal
hij aan nieuwe wanden voor theaters
een dingetje. Ik had voorheen nog
in Amsterdam en een nieuwe voor
nooit echt geschilderd. Maar Jaap is
theater de Stoep in Spijkenisse.
een goede leraar, en hielp me om er toch nog wat van te maken. Ik heb
Veel mensen weten niet dat deze
veel verschillende technieken geleerd,
kunstenaar zoveel verschillende
waar je niet zo op zou komen.
dingen doet. Bij ons op Goeree-
Bijvoorbeeld met een kaart de verf
Overflakkee kent men hem ook
uitspreiden.
van de grote kunstwerken buiten zoals het schip en het weeghuisje
HET RESULTAAT
op de Kaai in Sommelsdijk. Ook de beelden van de gebroeders Boomsma
Gelukkig heeft hij naast dit werk ook
in Middelharnis zijn van hem. Op
tijd om voor TOF te werken. Jaap
het Havenhoofd staan metalen
schrijft artikelen en fotografeert voor
koffers en in Dirksland maakte hij
het magazine. Nu mag ik hem eens op
Pietje met zijn fiets die als metalen
de voorgrond plaatsen met dit artikel
beeld bij een kunstbank staat. Dat
en het schilderij dat ik van hem maak.
is gemaakt als herinnering aan de
Ik ben reuze benieuwd welk schilderij
tweede wereldoorlog toen Flakkee
hij van mij maakt. Hij begint met heel
onder water gezet was. Bij Dirksland
veel verf door elkaar te poetsen. Als
bouwde men toen een nooddijk.
dat maar goed gaat. En dat ging het!
In Battenoord staan grote metalen
Hier zijn de resultaten:
Wow een echte Van Nimwegen!
41
@peetshots
Anne Los
johan.photos
Johan Weesie
Annemarie Vermaat
Nellie de Jong
Casper de Jager
Anne
Anne-Marie de Vos
Frank Leenen
Erwin Brohm
Ellen van den Doel
Dennis
Elbert Keizer
Wil je jouw kiekje terugzien in de volgende editie van TOF? Plaats ‘m op Facebook (Trots Op Flakkee), Twitter of Instagram met: #trotsopflakkee Kevin Plaisier
Lilian
Krijn Zandburg
berny_schop
Elma van der Wel
ouddorpaanzee
Hans Meijer
43
Yvonne Schellevis
mavic_miniphotos
Marjolein Brooshooft
Wilko van Dam
Stefan Langbroek
Pieter van Es
Lilian
Marian Baay
Lin Kievit
Katja van der Kwast
Karla van Iwaarden
Joren de jager
Jessica van Herreveld
Erwin Brohm
Wil je jouw kiekje terugzien in de volgende editie van TOF? Plaats ‘m op Facebook (Trots Op Flakkee), Twitter of Instagram met: #trotsopflakkee jelle Nederlof
Johan Weesie
Durvina
Jacqueline van Neutegem
Desley
Heleen van der Made
David Vos
45
Sandra Bouwer
Peter Hermeling
Kees van ‘tZelfde
Niels Kolff
Jaap Fluit
Yvonne Schellevis
Teunita
Dik van Huizen
Catolijne Tieleman
Ingrid Raven
Erwin Brohm
Ellen van den Doel
Erwin
Erwin Brohm
Wil je jouw kiekje terugzien in de volgende editie van TOF? Plaats ‘m op Facebook (Trots Op Flakkee), Twitter of Instagram met: #trotsopflakkee Edwin
Lin Kievit
Krijn Zandburg
Anne-Marie de Vos
Heleen van der Made
Zeil en Surfcentrum Brouwersdam
@johan.photos
47
Niet KLETSEN Maar POETSEN tekst: Renée Bron foto’s: Corine de Vries
MOUWEN OPROLLEN BIJ SCHEEPSWERF MAASKANT
49
VAN ALLE DORPEN (EN EEN STADJE) OP ONS EILAND IS STELLENDAM WEL HET MEEST WONDERBAARLIJKE.
E
n net als de Rotterdamse binnenhavens kent ook de Stellendamse binnenhaven een aantal scheepswerven. Maar
waar de geschiedenis van de Rotterdamse
EIGENLIJK IS HET ROTTERDAM
werven de laatste decennia gekenmerkt
IN HET KLEIN. EEN BEETJE
wordt door inkrimping en sluitingen, is die
RAUWE PLAATS MET EEN
in Stellendam springlevend. TOF mocht een rondgang maken over het terrein van
CENTRUM DAT, NET ALS DE
Maaskant Shipyards Stellendam en keek de
ROTTERDAMSE BINNENSTAD,
ogen uit.
HALVERWEGE DE VORIGE EEUW WERD VERWOEST.
Het bedrijfje dat Piet Maaskant sr. ruim 70 jaar geleden in Bruinisse
MET HET STELLEBOS ALS
begon als reparatiewerf voor de lokale
KRALINGSE BOS, HET
mossel- en oestervloot is uitgegroeid
HARINGVLIET IN PLAATS VAN
tot een Stellendamse werf met drie
DE ROTTEMEREN, EEN ACTIEVE
imposante droogdokken en meerdere machinewerkplaatsen. Inmiddels is de
BINNEN- EN BUITENHAVEN
lokale schelpdiersector allang niet meer
EN NATUURLIJK NUCHTERE
de enige opdrachtgever van Maaskant. De
BEWONERS DIE GEWOON
klandizie komt tegenwoordig uit binnen-
VAN HUN ‘MOOISTE DORP’ HOUDEN.
en buitenland. Van klanten uit België, Engeland, Schotland, Ierland of Noorwegen kijken ze hier allang niet meer op.
Noordzeekotters
sleepboten en onderzoeksvaartuigen
“Maaskant heeft faam verworven
rollen bij Maaskant van de helling.
met de bouw van Noordzeekotters voor de platvisvisserij”, vertelt Jeroen
Apart stel
van den Berg, commercieel manager
Sinds 1984 maakt Maaskant
van Maaskant. “Dit type schepen
onderdeel uit van de Damen
heeft stormachtige ontwikkelingen
Shipyards Group. “Maar wij blijven
doorgemaakt door technische
een apart stel”, lacht Van den Berg.
vernieuwingen en veranderende
“Onze Zeeuwse wortels zie je terug in
regelgeving. Dat vraagt inventiviteit
ons personeelsbestand dat een mooie
van ontwerpers en Maaskant loopt
mix vertoont van Flakkeeënaars,
met zijn decennialange expertise
Zeeuwen en ‘overkanters’. Dat leidt
daarin voorop. We zitten nooit stil.
natuurlijk tot de bekende Flakkees-
Vorig jaar hebben we weer een nieuw
Zeeuwse plaagstootjes, waarbij de
type gelanceerd.”
overkanters dan weer met hun mond vol tanden staan. Maar tussen alle
Op veel vlakken is Maaskant een zeer
grappen en grollen door, zit in onze
innovatief bedrijf. Verbetering van de
aard en achtergrond tegelijkertijd
koelketen en hygiëne aan boord en
onze kracht. Binnen Damen staan wij
vooral van de complexe tuigage en
bekend als een team waar je op kan
liereninstallaties van vissersschepen
bouwen. Als het vandaag klaar moet
zijn enkele van de hoogstandjes waar
zijn is het gisteren af. Iedereen zet als
Maaskant prat op kan gaan.
het nodig is een tandje bij. Wat dat
Maar wie denkt dat Maaskant alleen
betreft is er ook een overeenkomst
in de visserijsector actief is, heeft
met Rotterdam: niet kletsen maar
het mis. Ook offshore-vaartuigen,
poetsen!”
51
VOORBEELDEN VAN BIJGELOOF OP GOEREE-OVERFLAKKEE Door Jan Both
VROEGER BESTONDEN ER OP HET
ZE WERDEN WEL VOOR ECHT
EILAND ALLERLEI SOORTEN VAN
VERTELD. ZONDER TELEVISIE,
BIJGELOOF. DIVERSE VERHALEN
INTERNET EN ANDERE VORMEN
DEDEN DE RONDE. OF WE
VAN ‘ONTSPANNING’ WAS
DIT ALLES ONDER HET ECHTE
VERHALEN VERTELLEN EEN
BIJGELOOF MOETEN REKENEN
WELKOME BEZIGHEID. ZEKER ALS
OF DAT HET GEWOON STERKE
DEZE EEN BEETJE ENG WAREN.
VERHALEN ZIJN, LAAT IK EVEN IN
ENKELE VAN DEZE VERHALEN
HET MIDDEN.
VOLGEN HIERONDER.
53
I
n Stellendam was eind negentiende eeuw een kind betoverd. In het hoofdkussen werd een krans van veren aangetroffen. Dat moest het werk zijn van een toverheks. Al snel viel de verdenking op een weduwe. Zij verdiende de kost met een winkeltje, maar door de praatjes in het dorp kwam niemand meer boodschappen bij haar doen. Noodgedwongen vertrok ze naar Rotterdam.
E O
ok in Stellendam stak een man op een dag de vlag uit. Dat deed hij omdat Siete was gestorven. ‘Die heks kroop iedere avond bij mij in de fles op de kast. En dan zat ze allemaal lelijke smoelen tegen me te trekken. Daar ben ik nu mooi van af’, was zijn redenatie.
en vrouw in Ouddorp was koeken aan het bakken. Ze hoorde plots: ‘Koeken bakken, meeltje borgen’. Het meel had ze nog niet betaald en de winkelierster wilde haar daaraan herinneren. Zij verscheen in de vorm van een zwarte kat. Ze gaf die onverwacht een flinke klap met de gloeiendhete pan. De volgende dag lag de winkelierster met een verbrand hoofd in bed…
O
p een boerderij was de dienstmeid alleen thuis. De boerin had de meid opgedragen om acht uur precies de brij uit de kelder te halen. Welnu, de boerin was nog maar net weg of de meid ging naar de kelder. Daar zag ze een griezelige gedaante, maar zij was niet bang en zei: ‘Zoô raegshoôd (Ragebol) stae jou hier? Je hoort in de keête, mar ik zal je’. Ze brak de steel van die aangeklede ragebol in tweeën. Om negen uur hoorde ze geschreeuw buiten. In het donker lag de boerin met een gebroken been... Die boerin bekende, dat ze de meid eens wilde proberen of ze niet snoepte van de eetwaren in de kelder.
I
n Dirksland werd bij een boerderij op avond op de deur geklopt. De dienstbode deed open en hoorde zingen: “Wij zijn met zijn zessen; wij dragen lange messen; ’s Avonds in de donkere maan zullen wij uit moorden gaan!” Er was echter niemand te bekennen. Het gezang herhaalde zich enkele keren. De veldwachter werd erbij gehaald. Hij verstopte zich in de schuur. Op een avond hoorde hij het gezang, maar alhoewel er een laagje sneeuw lag, was er geen voetstap te zien. Maar de veldwachter had het door. Hij rende naar het ‘huusje’, trok de deur open en daar zat een vrouw. Dat was de toverheks. Hij nam haar mee en er kwam een eind aan het gezang.
E
en boer reed op een nacht met paard en wagen van Dirksland naar Sommelsdijk. Midden op de dijk stond een oud mannetje en vroeg of hij mee mocht rijden, maar de boer weigerde resoluut. ‘Zie dan mar dat je thuus komt’, zei het mannetje. Plotseling werden paard en wagen opgetild en benedendijks neergezet. Daar kon de boer geen kant meer op. Tegen de ochtend wist een groep landarbeiders met vereende krachten paard en wagen tegen de dijk op te krijgen.
O
p een andere boerderij woonde een weduwe. Iedere morgen, als de knechts in de stal kwamen, stond er tussen de paarden een vreemde, sterk bezwete vos. Zo gauw zij de buitendeur openden, rende het paard naar buiten. Dat was nu enkele keren gebeurd en ze besloten het paard naar de smid te brengen om het nog onbeslagen paard van hoefijzers te voorzien. Weer op stal wist het paard zo snel mogelijk de benen te nemen. In het huis lag inmiddels de boerin op bed met nieuwe hoefijzers aan handen en voeten… 55
Rien Vroegindeweij ‘FLAKKEE, IK HEB ER NIKS TEGEN’
Foto: Helena van der Kraan
I
n café De Kok hoorde hij ooit een verhaal over een man die op zijn zolder een vliegtuig van beton had gemaakt. Het was in staat te vliegen, maar kon niet door
het dakraam heen. Rien Vroegindeweij sloeg dit voorbeeld van rural mythology op in zijn hoofd en maakte er later een gedicht over. Het staat in zijn debuut uit 1973. De bundel heeft de naam van het gedicht gekregen: Een vliegtuig van beton. “Er zit heel veel inspiratie van Flakkee in mijn werk”, zegt de man die Middelharnis in de vroege jaren zestig verliet.
tekst: Kees van Rixoort
Geitendurp, gornet, blauwkousen,
wisselgeld. En de woonwagen die in
Stadje droag broad – Vroegindeweij
het hoekje van het Spuiplein stond,
kent de bijnamen nog precies. “De
vlak bij de trap naar de dijk. “Daar zat
mensen in Menheerse noemden ze
Dikke Arie voor zijn pipokar, je moest
knikkertuute. Menheerse, vind je dat
er altijd langs…”
niet raar? Waar komt dat vandaan? Ik denk dat ze Middelharnis te deftig
EINDE VAN DE WERELD
vonden klinken. Menheerse, dat was goed genoeg…”
In 1950 verhuisden ze naar de eerste nieuwbouw aan de Steneweg, het
Hij is in de zomer van 1944
laantje van Middelharnis. “Er stonden
geboren in Middelharnis, in het
vanaf het dorp allemaal zwarte
Visserstraatje. “Ik weet nog dat
schuren, dan kreeg je de tramlijn,
een buurman uit Indië terugkwam
de nieuwbouw, wat oude huisjes,
na de politionele acties. Hij werd
nog meer boerenschuren met erven,
binnengehaald door de fanfare en
verderop de oudbouw en Patagonië,
zijn huisdeur was helemaal omkranst
het einde van de wereld.”
met laurierbladeren. Helemaal
Aan de Steneweg groeide hij op.
groen. David Blok heette hij, een schildersknecht. Verderop in de straat had je een ulevellenwinkeltje en schuin tegenover ons een timmermanswerkplaats. Ze maakten er raamkozijnen en deuren, er was
“Er liepen etters rond, die graag de sterkste wilden spelen. Maar verder was het fantastisch: altijd buiten, altijd spelen.”
altijd levendigheid van machines en mensen die er in en uit liepen. Nog
Vroegindeweij herinnert zich nog dat
iets verderop had een oom van mijn
de buurvrouw, die normaal op zondag
vader een boerenspulletje met een
contact meed, op 1 februari 1953
mesthoop, een paard-en-wagen,
‘s morgens om acht uur aanbelde
alles… Heel idyllisch hoor.”
om te melden dat het water eraan
Vroegindeweij herinnert zich ook de
kwam. “We hebben de kachel op tafel
grote vette vinger die slager Olivier
gezet en het afgewacht. ’s Middags
van Nieuwenhuizen in zijn kinderhand
kwam het water, je zag het klotsen
stak bij het teruggeven van het
op de trap. Het stond ongeveer
57
anderhalve meter hoog. Zo groot was
VERDRAAIDE WERKELIJKHEID
ik nog niet… Mijn vader zei: hoger komt ’t niet.” Tijdens de evacuatie
“Ik geloof dat ik een realistisch dichter
was de eerste kennismaking met
ben. Ik put uit de werkelijkheid, maar
Rotterdam. “We waren een maand of
ik geef er wel een draai aan”, stelt
vier, vijf in huis bij een alleenstaande
Vroegindeweij als hij de vraag krijgt
schooljuffrouw aan de Statenweg. Ik
hoe zijn dichterschap te typeren valt.
ging graag naar Galeries Modernes,
Veel van de verdraaide werkelijkheid
dat vond ik zó mooi.” Later, na
in zijn werk stamt uit de achttien
de mulo en zijn tijd als leerling-
jaren die hij op Flakkee doorbracht.
letterzetter in de Flakkeese Drukkerij,
Hij noemt het gedicht ‘Bennie’s
verliet hij Flakkee om zijn hart te
bas’, gemaakt voor een vriend die
verpanden aan de Maasstad. “Ik wilde
speelde in een band en verongelukte
iets anders, ik wilde weg.”
“op de beruchte dodemansdijk naar
Op de Academie kwam hij
Dirksland”. In dat gedicht staat de
erachter dat het dichten hem meer
regel ‘Later wordt alles echter’, wat
zou brengen dan het tekenen.
ook de titel is van zijn verzameld
Aanvankelijk moest hij bijverdienen
werk.
– Van Gend & Loos, borden wassen
“Er zit heel veel Flakkee in mijn werk,
op het Centraal Station – maar
als je het weet. Ach, het is mijn jeugd
uiteindelijk was het te doen om van
van lang geleden. Het geluk van de
de pen te leven, vooral door columns
ouderdom is dat die steeds mooier
in Het Vrije Volk, NRC en andere
wordt. Flakkee? Ik heb er niks tegen,
kranten en bladen. “Een vetpot was
maar ik heb er geen band meer mee.
het niet, maar we konden er goed van
Ik ben vergroeid met Rotterdam, ik
leven.”
ben een Rotterdammer.”
Het schilderij dat hangt in Londen, in een museum van de staat. Ik heb hem daar gezien, mijn straat, achter glas, door de eeuwen ongeschonden.
foto: Jaap Reedijk
59
Brommers kieke ‘OUDE LIEFDE ROEST NIET’
ZO NU EN DAN ZIE JE OP EEN MOOIE ZOMERDAG EEN GROEP MENSEN OP KLASSIEKE BROMMERS VOORBIJRIJDEN. DE BERIJDERS ZIJN VAAK DE 16 AL RUIM GEPASSEERD, MAAR DE NOSTALGIE DIE OM DE BROMMER HANGT KENT EEN DIEPGEWORTELDE JEUGDLIEFDE DIE ZE AL JAREN MET ZICH MEEDRAGEN.
“We zijn geen club, maar een verzameling van liefhebbers”
W
e volgen drie clubleden van Brommerclub de eilanden. Trees van
Schouwen, Henk den Hoedt en Pepijn Quist. “We zijn eigenlijk een toevallige verzameling van brommerliefhebbers”, vertelt Trees. Trees’ liefde voor brommers heeft haar nooit verlaten. Als puber reed ze op een Puch. Een tiental jaar geleden zag ze dat op de braderie in Middelharnis een gelijk model te koop stond aangeboden. Ze
4
10 juli 197
ren, oek. ‘Lief dagb g voor moeten spa lan mijn Ik heb er m eindelijk gekocht! a w k g a a d rommer maar van heb een b n echte k I . it u ee droom één, het is en. Ik kan r a a m o z ld Niet or 600 gu r school o V . 0 5 V naa Puch M m morgen s onder de o n te h c a a niet w en schoolt ndinnen r le n ij M ijn vrie te gaan. n gaan! M de jongens e s r e d in ja, snelb s zijn. En voorbij scheur r e lo ja n e zull ls ik na hoor a kijken me e stuur. hog met mijn eetje oei! X’ Gr d , ik a g Nu
belde meteen haar man om te zeggen dat er plaats in de garage gemaakt moest worden. Ze had namelijk een brommer gekocht.
tekst en foto’s: Gert van Nieuwaal en Alex van Kampen
61
Het is drie jaar geleden dat de zus
brommerclub die inmiddels 79 leden
van Trees vanuit de Oranjevereniging
telt. “Het is ook eigenlijk niet een
Nieuwe-Tonge het idee opperde om
echte club”, zegt Henk. “Het is een
tijdens Koningsdag een klassieke
verzameling van liefhebbers die hun
brommerrit te organiseren. Trees
passie delen zonder de verplichtingen
vond dit een gaaf idee, maakte een
van een club. Je hoeft ook geen
flyer en deelde deze op social media.
ontgroening te doorstaan en we
Dorpsgenoot Pepijn sloot al snel
hebben geen toelatingseisen. Het is
enthousiast aan bij dit evenement, net
meer een WhatsApp-groep, waarin
als nog tien andere liefhebbers.
spontane oproepen voor een tocht worden voorgesteld en dan gaan we
Er bleek vanuit Melissant (door Kees
gewoon.”
Pieterse) ook al een rit georganiseerd te worden op Koningsdag. Trees
“Het enige wat wel handig is, is dat
– niet te lui om hem te benaderen –
we natuurlijk een maximale snelheid
deed het voorstel om samen op te
aanhouden van 45 km per uur. Anders
trekken. Dat was het begin van de
moeten andere leden wachten tijdens
een tocht”, aldus Pepijn. “Soms maken
je ziet ze allemaal terug in de club.
we een langere tocht waarin we over
Henk heeft tien jaar geleden een auto
Voorne-Putten of Tholen trekken en
ingeruild voor drie brommers. Hij was
soms een kleiner rondje op Flakkee
en is altijd trouw gebleven aan zijn
met een bakkie bij de Uule Stee.
Zundapp.
Kees Pieterse is een van de drijvende
“Het viel mij op dat je vroeger vooral
krachten van de club. Hij zet vaak de
een voorkeur voor een merk per
route uit, regelt een stopplaats waar
dorp zag. Zo zag je bijvoorbeeld
we een bakkie doen met een bolus en
in Melissant en Oude-Tonge vaak
zorgt soms voor een aandenken van
Kreidlers en in Stellendam was de
de tocht.”
Zundapp populair.” “Het leuke van het rijden op een
TIJDGEBONDEN EN TIJDLOOS
klassieker is het genot van de rit. Daarnaast is ook de aandacht die
In de club is ook een grote variantie
je krijgt van de passanten erg leuk”,
van merken terug te vinden. Bekende
vindt Trees. “Ik geniet van de glimlach
merken als Kreidler, Zundapp, Puch:
op het gezicht bij mensen als ze
63
ons voorbij zien rijden. Soms van
Nieuwe klassiekers worden niet meer
herkenning. Soms gewoon omdat
gebouwd. Nu zie je vooral scooters.
ze het leuk vinden om die oude
Het einde van het ‘tijdperk van de
brommers weer te zien. Ook tijdens
brommer’ is volgens de clubleden
een stop komen er mensen naar je
ingezet toen de leeftijdsgrens voor
toe om even te kletsen over vroeger.
het behalen van het theorie-examen
Ze hebben bijvoorbeeld eenzelfde
voor de auto is verlaagd naar 16 jaar.
brommer of merk gehad. Mensen
Vanaf je 17e kun je al gaan starten
vinden het fijn om die ervaring te
met rijlessen. Daarbij heb je voor de
delen. Elk jaar bezoeken we met de
prijs van een nieuwe scooter al een
club een aantal evenementen. Een
leuke tweedehands auto. Gelukkig
prachtig gezicht als je al die brommers
zijn er nog wel genoeg verzamelaars
op een rij ziet.”
om aan goede onderdelen te
“De variatie in leeftijd in onze club is
komen voor de klassieke brommers.
ook bijzonder”, vult Pepijn aan. “Die
Vooral via Marktplaats en enkele
gaat van 17 tot 70 jaar. Zo zie je dat
groothandels kun je vaak nog
de passie voor brommers tijdloos is!”
originele onderdelen bestellen.
PLEZIER EN PASSIE
dat ‘de vrouwen’ ook meegingen, dacht ik nog; hé, dat is leuk, dat de
“Ik houd van zowel de originele
partners meegaan! Maar eenmaal op
uitvoeringen als van de zogenaamde
het verzamelpunt aangekomen, was
specials”, zegt Henk. “De 100 procent
er geen vrouw te bekennen. Bleek
originele en goed onderhouden
dat de heren hun brommers een
uitvoeringen zijn altijd erg fraai. Maar
damesnaam geven. Dus Claudia, Anita
het lijkt me ook heel gaaf om een
of Carolien. Het waren geen partners
keer een special te bouwen in eigen
maar brommers!”
kleuren, met veel chroom en custom made onderdelen.” Over de meest
Iedere rijder heeft zijn eigen
ultieme en unieke brommer zijn de
herinnering en liefde voor zijn of
clubleden het snel eens: “Dat is een
haar brommer, waarbij er maar één
Batavus Whippet. Het bijzondere is
conclusie is te trekken: ‘Oude liefde
dat deze twee uitlaten heeft en dat
roest niet’
die minimaal 6.000 euro kost. Een echt collectorsitem.” Sommige leden blijven ondeugend en voeren de brommer weer op, net als vroeger. “Vroeger was het een kick om zo hard mogelijk met je brommer te kunnen rijden. Maar je wordt wat ouder en ook wat verstandiger. Als ik nu 100 kilometer per uur op m’n brommer rijd, poep ik haast in mijn broek”, lacht Henk. “En de uitlaat blijft er ook gewoon op tijdens Koningsdag hoor”, vult Trees aan. Trees: “Wist je dat sommige mannen hun brommer een naam geven? Daar was ik eerder niet van op de hoogte. Dus toen ik een uitnodiging kreeg voor een tocht, waarbij vermeld werd
Heb je ook een passie voor klassieke brommers en vind je het leuk om je aan te sluiten bij de club? Je kunt je als lid aanmelden via Facebook:
Brommerclub de eilanden. 65
Van Haevenhoad naar wereldtoneel ‘’Wonen in het Goereese
“En hoe ouder je wordt,
Havenhoofd was één
hoe meer je beseft
groot avontuur! Je kon
hoe uniek het was om
altijd bij iedereen naar
daar te wonen.” Maar
binnen lopen en je kende
inmiddels ligt deze tijd
iedereen. En gevoelsmatig
ver achter hem en heeft
zaten we een groot deel
hij als topsportzeiler
van het jaar op het strand.”
diverse uithoeken van de
Met deze woorden blikt
wereld gezien. “En”, geeft
Simeon Tienpont (38)
hij lachend toe, “ik zit
terug op de eerste negen
tegenwoordig liever op
jaar van zijn leven: de
een boot dan met zand
jaren dat hij op ons eiland
tussen mijn tenen.”
woonde.
tekst: Marijn Pannekoek foto’s: Simeon Tienpont
67
J
ONG GELEERD
om de boten via het Slijkgat binnen te
Al op zeer jonge leeftijd
zien komen”, aldus Tienpont.
kwam Tienpont met zeilen in contact; hij groeide ermee op.
SPORT EN TECHNISCHE
Vele weekenden en vakanties bracht
INNOVATIE INEEN
hij met zijn ouders, broer en zus door
Hoewel Tienpont nooit bewust als
op hun eigen zeilboot. Ook op zee.
doel had in de zeilsport terecht te
Zijn oudere broer had een optimist
komen, was het voor hem wel een
(klein type zeilboot, red.) waarmee hij
jongensdroom. Zijn zeilcarrière
aan wedstrijden meedeed. Al op zijn
start in 2005 wanneer hij, mede
vierde jaar pakte Tienpont ongezien
vanwege zijn offshore zeilervaring,
het bootje van zijn broer, totdat zijn
de kans krijgt om een jeugdteam te
ouders hem verplichtten eerst zijn
versterken in de Volvo Ocean Race
zwemdiploma te halen.
2005-06 (nu bekend als The Ocean
Ook zijn vader deed regelmatig aan
Race). Twee jaar later wordt hij door
zeilwedstrijden mee. “Ik herinner
een Amerikaans team gevraagd om
me nog dat als mijn vader aan een
deel te nemen aan de America’s
wedstrijd had meegedaan, we de
Cup campagne, de Formule 1 van
duinen van Havenhoofd op renden
de zeilsport. Een campagne is de
officiële term voor een periode van
vader gestapt. “Het is vrij uniek om
voorbereiding waarbij het team,
dertien jaar lang in de top van deze
soms bestaande uit 100 tot 200
campagnes te kunnen werken en
specialisten, onder andere traint,
zolang je geld daarmee te verdienen”,
de boot ontwikkelt en bouwt, en
vertelt Tienpont. En als de kans zich
sponsoren werft. Met zijn studie
nog een keer voordoet om de wereld
HTS Scheepsbouwkunde kwam zijn
over te zeilen met The Ocean Race,
kennis goed van pas bij onder meer
zal hij dat sterk overwegen. Het liefst
het technisch ontwerp van de boot.
met een Nederlandse vlag op zijn mouw in plaats van een Amerikaanse.
“Het was voor mij een mooie combinatie van sport en technische innovatie”, vertelt Tienpont.
“Maar het werven van sponsoren
DE RESULTATEN MOGEN ER ZIJN:
Over de toekomst van de zeilsport is
Twee America’s Cup campagnes
hij positief. “Ik zie vooral groei over
met overwinningen op de Zwitsers
de as van technische innovatie. De
in 2010 en Nieuw-Zeeland in 2013,
deelnemende teams bevaren delen
en tevens een tweetal 24-uurs
van de wereld waar bijna niemand
snelheidsrecords. En dat bleef niet
komt. Dat biedt mogelijkheden
onopgemerkt; na een tussentijdse
voor wetenschappelijk onderzoek
overstap naar Italië werd Tienpont in
van deze gebieden. Maar ook voor
2015 door de Denen gevraagd om bij
life science; wat is bijvoorbeeld de
de laatste drie etappes van de Volvo
impact van het ontbreken van een
Oceanrace aan te sluiten. Een jaar
dag-en-nachtritme gecombineerd
later besloot hij zijn eigen campagne
met een enorme fysieke inspanning
voor dezelfde race te starten, met als
op het menselijk lichaam?” Met zijn
gevolg dat hij in het najaar van 2017
goede zeilers en botenbouwers
onder Nederlandse vlag met zijn
kan Nederland hier uitstekend
eigen team rond de wereld zeilde.
aan bijdragen. Maar volgens hem
wordt steeds lastiger. Een campagne kost al snel een duizelingwekkend aantal miljoenen euro’s”, laat Tienpont weten.
mogen we onszelf nog wat beter op NU EN IN DE TOEKOMST
het wereldtoneel plaatsen. Aan de
Inmiddels staat de zeilsport even stil
bevlogen Simeon Tienpont zal het
en is hij in het familiebedrijf van zijn
niet liggen.
69
Een zegel met een verhael P RIVILEGE S VOOR D E STAD G O ED EREED E
In 2006 is in opdracht van de regering voor het geschiedenisonderwijs de Canon van Nederland samengesteld. Op chronologische wijze wordt aan de hand van een lijst van vijftig thema’s of vensters een samenvatting gegeven van de geschiedenis van Nederland. In 2020 is deze herzien, waarbij een aantal vensters is gewijzigd. Een van de nieuwe venster is Maria van Bourgondië.
M
aria van Bourgondië
rijk. De Franse koning Lodewijk XI
ziet op 13 februari
ziet zijn kans schoon om een deel van
1457 in Brussel
de Bourgondische landen weer in te
het levenslicht als
lijven. De jonge Maria begrijpt dat zij
dochter van Karel de Stoute en
zo snel mogelijk moet handelen om
Isabella van Bourbon. Haar vader is
Franse overheersing te voorkomen.
voortdurend op oorlogspad om zijn
Zij heeft daarbij steun nodig van de
gebieden verder uit te breiden. Op
Bourgondische gewesten, maar daar
5 januari 1477 sneuvelt hij op het
leeft nogal wat onvrede.
slagveld. Maria wordt daarmee op bijna 20-jarige leeftijd hertogin van
Zij luistert goed naar hun wensen en
Bourgondië. Zij kan worden gezien als
behoeften. In het zogenaamde Groot
de eerste vorstin van de Lage Landen.
Privilege uit 11 februari 1477 geeft zij veel van de rechten die door haar
GROOT PRIVILEGE
vader zijn afgenomen, weer terug. In ruil daarvoor beloven de Staten-
Haar vader heeft zich niet
Generaal haar trouw en stemmen
bepaald geliefd gemaakt door
in met nieuwe belastingen voor de
zijn oorlogszuchtige houding en
oorlog. Bovendien verleent ze door
expansiedrift. Daarnaast heeft hij de
middel van keuren en privileges aan
macht sterk gecentraliseerd, dit tot
verscheidene gewesten en steden
ongenoegen van veel gewesten die
nadere vrijheden. Een van die steden
deel uitmaken van het Bourgondische
is Goedereede.
tekst: Jan Both foto’s: Streekarchief
71
PRIVILEGE GOEDEREEDE Archiefstukken zijn er in allerlei vormen. Een van de oudste en meest aansprekende is de oorkonde of het charter, uitgevoerd in perkament en voorzien van een of meer zegels. Een bijzonder zegel hangt aan een oorkonde van 23 maart 1477, waarin Maria van Bourgondië diverse privileges verleent aan Goedereede.
Zowel de oorkonde als
Daarnaast heeft De Zutter
het zegel heeft de tijd niet
een tekening gemaakt van het
ongeschonden doorstaan.
zegel. In het midden van de
Toch is de beeltenis van het
zeventiende eeuw verkeert
zegel – uitgevoerd in groene
het zegel nog in goede staat.
was en met een diameter
Op de tekening zien we dat
van 12,5 cm – nog duidelijk
zij in haar ene hand een valk
zichtbaar. We zien een dame
heeft en dat er een hond met
op een paard. In 1649 heeft
haar meeloopt. Het zegel
L. de Zutter als secretaris
is verder voorzien van drie
van Goedereede een register
wapens en een randschrift
aangelegd met daarin alle
met de naam van Maria en in
belangrijke documenten van
het Latijn haar titels.
de stad. Ook deze oorkonde heeft hij overgeschreven.
VAL VAN HAAR PAARD Maria van Bourgondië is een ervaren ruiter. In de tijd dat de zij het privilege aan Goedereede voorziet van haar zegel is ze nog maar twee maanden vorstin. Het leven van Maria is kort, want op 25-jarige leeftijd overlijdt zij aan de gevolgen van de val van haar paard… Bij een jachtpartij op 6 maart 1482 struikelt haar paard over een boomstronk bij het springen over een gracht, waarbij de buikriem breekt en Maria onder het paard terechtkomt. Zij raakt daarbij zwaargewond en drie weken later blaast zij haar laatste adem uit.
In 1979 is haar stoffelijk overschot onderzocht. Daarbij wordt duidelijk dat zij onder andere gebroken polsen en ribben heeft. Het vermoeden bestaat dat zij moet zijn overleden ten gevolge van interne bloedingen en aan haar vele verwondingen. Sinds kort heeft Maria van Bourgondië een plaats verdiend in de Canon van Nederland. In het archief van Goedereede leeft haar naam en beeltenis al meer dan 500 jaar voort.
73
tekst: Kees van Rixoort foto’s: Leo Vroegindeweij
Kunst met wortels in de Flakkeese polder
D
EN HAAG, ROTTERDAM, VENLO, VAASSEN, AMSTERDAM,
CASTRICUM… BEELDEN VAN LEO VROEGINDEWEIJ ZIJN OP TAL VAN LOCATIES TE VINDEN. IN DE OPENBARE RUIMTE, IN BINNENTUINEN, BIJ KANTOREN. EN OOK IN MUSEA EN OP EXPOSITIES IN BINNEN- EN BUITENLAND. OP GOEREEOVERFLAKKEE, WAAR DE BEELDHOUWER OPGROEIDE, NIET. OF NOG NIET. AL WAS ER IN 2015 EEN TIJDELIJKE EXPOSITIE VAN EEN INSTALLATIE IN DE LANDBOUWSCHUUR WAAR VROEGINDEWEIJ IN ZIJN JONGE JAREN HEEL WAT UURTJES DOORBRACHT.
foto: Casper Kofi
75
Leo Vroegindeweij is in 1955 geboren
Flakkeese platteland beeldhouwer?
in Dirksland. Zijn vader had een
Leo: “Ik was de jongste thuis en
boerenbedrijf. Het gezin woonde
het bedrijf was vergeven. Ik kreeg
eerst aan de Burgemeester C.
de ruimte om andere ambities te
Zaaijerlaan, later aan de Tramweg.
ontwikkelen.” Hij maakte poppetjes
De landbouwschuur, iets verderop,
van aardappels en kon aardig
stond midden in het dorp. Aan
tekenen, maar van kunst had hij nog
de Tramweg kwam Leo naast Jan
nooit gehoord. Kunst was totaal
Wagner te wonen. Vanaf de eerste
niet aan de orde op een Flakkees
dag op de kleuterschool waren ze
boerenbedrijf in de jaren zestig. Leo
onafscheidelijk. Samen maakten ze de
wilde architect worden, of stuurman
buurt onveilig, maar het liefst waren
op de grote vaart. Maar het werd de
ze in de grote schuur. Daar liepen ze
kunstacademie.
over de dikke balken en lieten zich in een bollenmand aan een touw een
DAT WIL IK OAK
meter of vijf naar beneden zakken. De drang om iets kunstzinnigs, Het spelen ging min of meer
iets anders te doen, was er al in
automatisch over naar meehelpen:
Dirksland. Leo herinnert zich een
aardappels sorteren, bloembollen
dag in zijn jonge jaren, al dan niet
pellen aan een lange tafel, op de
geromantiseerd. Hij speelt binnen
trekker rijden. “Ik was hier heel graag.
met Dinky Toys, in de gang bij zijn
Dit is stamping ground”, zegt Leo.
vriend Jan. De bel gaat. De moeder
Misschien liggen daar – op de ‘wurft’
van Jan doet de deur open. Daar staat
– ook wel de wortels van zijn latere
een man met een grote baard. Hij
leven als beeldhouwer. Hij noemt
heeft een baret op zijn hoofd en is op
het werkplaatsje van zijn broer, die
blote voeten. Hij heeft een map met
daar auto’s opknapte en overspoot:
tekeningen bij zich. Heel fascinerend,
een soort atelier. Hij noemt ook het
vond Leo, zo’n man, zomaar uit het
gevoel voor maat, het oog hebben
niets. Hij dacht: dat wil ik ook.
voor schaal, dat in die grote schuur en in en rond Dirksland ontstaan
Een andere herinnering: Leo gaat op
moet zijn. De polder, die heel weids
zijn step de wijde wereld in, helemaal
is, maar niet oeverloos, de dijk, de
naar de watertoren. Achteraf gezien:
maatvoering…
op zoek naar een nieuwe horizon.
Hoe wordt een boerenzoon van het
Natuurlijk, hij had ook kunstschilder
77
“Er ontstaat een spanning tussen het verfrommelde en de onderliggende ordening”,
EILANDGEVOEL “Mijn vrouw en ik komen graag op Goeree-Overflakkee. We hebben er dierbare vrienden en familie. Toch was het project in Dirksland in 2015 ook een hernieuwde kennismaking. Mijn hele professionele loopbaan heeft zich buiten het eiland afgespeeld, het was de eerste keer dat mijn werk er te zien was en ik was aangenaam verrast hoe open en positief de reacties waren. Ik heb de pont van Middelharnis naar Hellevoetsluis nog meegemaakt, en al woon ik nu bijna een halve eeuw in Amsterdam, het blijft toch in je zitten, dat eilandgevoel. Ik herken dat ook bij andere eilanders, of ze nou van Marken komen, of van de Antillen.”
kunnen worden. Zoals die man met
de Christusdrager. Mijn installatie
zijn map aan de Tramweg. Of niet?
is een parallel, een knipoog. Zout
“Nee”, zegt Leo stellig. “Dan zou
is een prachtig materiaal. Dat komt
ik het ruimtelijke aspect van het
door de kristallen en doordat het een
beeldhouwen missen. En het fysieke,
smaakmaker is en waarde heeft: het
werken met je handen.”
woord salaris is ervan afgeleid.”
DINGEN CONFRONTEREN
De beeldhouwer is inmiddels 65. Met lesgeven aan de academie
Hij kreeg bekendheid door zijn
in Amsterdam is hij een paar jaar
kunstwerken van lood. Later ging hij
geleden gestopt. Maar met het
ook andere materialen gebruiken.
bedenken en maken van beelden en
En op andere manieren. Maar
installaties is hij doorgegaan. “Sinds
de basis is niet veranderd, na al
de installatie in de schuur in Dirksland
die jaren. De maatvoering is een
in 2015 heb ik nog enkele tijdelijke
constante. “Wat die basis is? Wat er
installaties op bijzondere locaties
gebeurt als je dingen confronteert
kunnen maken. Wat samen met Jan
met elkaar. Ik breng elementen
Wagner en met hulp van enkele
met elkaar in contact, als een
enthousiaste Flakkeese sponsors en
soort huwelijksbureau. Lood kun
vrijwilligers begon als een incidenteel
je plooien, van plat naar ruimtelijk.
project in Dirksland, is inmiddels
Heel organisch. Er ontstaat een
een terugkerend onderdeel van mijn
spanning tussen het verfrommelde
bezigheden. Zo maakte ik installaties
en de onderliggende ordening”, zegt
op landgoed Singraven in Denekamp,
Vroegindeweij, die meerdere prijzen
op de Apollolaan in Amsterdam, in
ontving voor zijn werk, waaronder de
een kerkje in de buurt van ons huis in
prestigieuze Prix de Rome.
Frankrijk en in een oude abdij op een verlaten hoogvlakte.
In 2015 toonde hij, voor het eerst op
Steeds is er de bijzondere
Goeree-Overflakkee, een installatie
samenwerking met plaatselijke
bestaande uit twee verreikers en
partijen, en steeds ronden we het
twee met zout gevulde bakken.
enkele maanden later met alle
“Ik wilde iets doen met het thema
betrokkenen af met een terugblik
‘dragen’. Dragen is een fundamenteel
op het project en een kop Hollandse
principe in de beeldhouwkunst.
erwtensoep. De laatste keer, in
In de kerk van Dirksland heb je de
Frankrijk, hadden we heerlijke
wandschildering van Christophorus,
geitenkaas uit Ouddorp als dessert.”
79
Leeuwenharten LIONS CLUB GOEREE-OVERFLAKKEE
tekst: Angela Lodder foto’s: Corine de Vries
OP GOEREE-OVERFLAKKEE ZIJN VERSCHILLENDE SERVICECLUBS ACTIEF. WAAR STAAN ZE VOOR EN WAARIN VERSCHILLEN ZE VAN ANDERE CLUBS? VOOR DEZE EDITIE SPRAKEN WE BEGIN MAART 2020 MET EEN AANTAL
club nagestreefd. Naast algemene doelen kent de Lions Club GoereeOverflakkee twee meer specifieke doelen die ondergebracht zijn in stichtingen. DE STICHTING VAKANTIEWONING Mindervaliden kunnen hier samen met hun vaste verzorger, tegen een sterk gereduceerde prijs, van een vakantie genieten.
LEDEN VAN DE LIONS CLUB OP GOEREE-OVERFLAKKEE. GEZELLIG BIJ SOLAES IN HET CAFÉ, TOEN DAT NOG KON ZONDER AFSTAND TE HOUDEN.
L
ions zijn mensen die zich belangeloos inzetten om lokaal en wereldwijd anderen te helpen die hulp nodig hebben waarin niet door de reguliere kanalen wordt voorzien. Wereldwijd zijn er 1,4 miljoen Lions, van wie er 35 lid zijn bij de Lions Club Goeree-Overflakkee. Deze club is gestart in 1957 en daarmee een van de oudste clubs van Nederland. In totaal zijn er in Nederland 435 clubs. TWEE APARTE STICHTINGEN Met diverse projecten en acties worden de doelstellingen van de
DE STICHTING PAUL VAN HESSENFONDS Deze stichting heeft als doelstelling het mogelijk maken, opzetten van en stimuleren van sociaal-culturele en educatieve activiteiten voor de inwoners op Goeree-Overflakkee. De stichting streeft daarbij naar een evenwichtige verdeling van deze activiteiten over alle culturele uitingen. De stichtingen verkrijgen inkomsten uit de activiteiten die georganiseerd worden door de Lions Club en door donaties. Denk hierbij aan quiz-avonden, kunstveilingen, wijnproeverijen en een badeendjesrace in de haven van Goedereede. De Lionsclub zamelt niet alleen geld in voor deze aparte stichtingen, maar ook voor andere initiatieven op Goeree-Overflakkee. Zo bezocht Sinterklaas met zijn meesterknechten in 2019 de
81
Voedselbank en is er eerder ook geld gedoneerd aan het Streekmuseum en de Reddingsbrigade in Ouddorp. SAMEN HELPEN Ieder lid heeft een eigen rol binnen de Lions Club. De president vormt onder andere met de vorige en de volgende president het dagelijks bestuur. Daarnaast zijn er verschillende commissies zoals een activiteitencommissie en een pr-commissie. Ieder heeft zijn eigen achtergrond waardoor je elkaar niet alleen aanvult, maar ook van elkaar leert. Ze zijn het er allemaal over eens: je ontmoet mensen die je anders minder snel tegenkomt. WE SERVE, WIJ DIENEN Het motto van de Lions Club is wereldwijd: We Serve, ofwel, wij dienen. De drie kernwaarden van de Lions zijn externe hulp, zelfontplooiing en vriendschap. Die vriendschap is er ook zeker. Eén keer in de twee weken komen ze bij elkaar onder het voorzitterschap van de president. De lopende projecten
en activiteiten worden besproken en er wordt ook gelachen tijdens de bijeenkomsten. Het zijn zeker geen saaie vergaderingen, want het is ook een gezellig samenzijn. Dat blijkt ook wel uit het aantal jaar dat iemand lid is. Zo zijn er twee leden van de Lions Club die dit jaar hun 50-jarig lidmaatschap vierden. NIET VANZELFSPREKEND Lid word je overigens niet zomaar, je moet gevraagd worden. Een ding is zeker wanneer je gevraagd wordt: je wordt een keer voor een jaar president. Hoe wordt dat bepaald? Op volgorde van lidmaatschap. Je weet dus precies wanneer je president bent en dat wordt vereeuwigd in een heuse presidentketting. Hier vind je alle namen, inclusief jaartal. Het is al een behoorlijk lange ketting met 67 jaar aan presidenten. Op naar de 100 jaar dus! Neem een kijkje op goereeoverflakkee.lions.nl om meer over deze serviceclub te lezen. Of volg de club via Facebook LionsclubGO om te zien waar ze mee bezig zijn.
Collecturs eitum Wij zijn met z’n allen een enthousiast ambitieus tof clubje maensen. Die heel graag willen dat het TOF magazine niet beperkt beschikbaar is, maar in iedere brievenbus op Goeree-Overflakkee valt. Dat willen we met ons jubileumnummer 10 graag bereiken. Wat zou het gaaf zijn als we dit collectors item kunnen realiseren! Mar d’r is nog ruumte in ongze bus. Help je mee om dit te laten slagen? Met elk bedrag, hoe klein ook, zijn we blij mee want het helpt ons een stapje dichterbij om onze droom te realiseren. Je kunt je bijdrage storten op NL49 RABO 0300 9735 86.
Naemes alle TOFfe lui: alvast vrêêd bedankt!
info@trotsopflakkee.nl www.trotsopflakkee.nl
