WNS Jmara 3

‫‪١٥‬ی مەی ‪٠٢٠١‬‬

‫‪3‬‬

‫کۆهەواڵی ناڕەزایەتی و مانگرتنەکانی کرێکارانی جیهان‬

‫سەکۆی هـــەواڵی کرێــــکاریـــــی‬

‫‪WNS‬‬

‫‪Worker’s News Stage‬‬

‫پیرۆز بێت یەکی ئایار ڕۆژی جیهانیی چینی کرێکار‬ ‫یەکی ئایار یادێک لە قوربانیان و‬ ‫بەردەوامیی لە ژیان‬

‫سەرباری ڕێگرییەکانی کۆرۆنا هەزاران کرێکار لە ئیندۆنیسیا‬ ‫بەشداری ڕێپێوانەکانی ئایار ئەکەن‬

‫یادکردنەوەی‬ ‫لەگەڵ‬ ‫هاوکات‬ ‫هاوچینەکانمان کە گیانی خۆیان لە‬ ‫پێناو کۆمەڵگایەکی ئازاد و یەکسان‬ ‫و دادپەروەرانەدا بەخت کرد‪ ،‬یەکی‬ ‫ئایار ڕۆژی نوێکردنەوەی پەیمانە بۆ‬ ‫بەرەنگاریی و بەردەوامی دان بە‬ ‫خەبات و تێکۆشان لە پێناو ڕزگاری‬ ‫سەرجەم مرۆڤایەتی لە کۆت و بەندی‬ ‫سەرمایەو موڵکدارێتی تایبەتی‪.‬‬

‫ئیندۆنیسیا‪ ١ ،‬مەی ‪ ٠٢٠١‬سەرباری ڕێگرییەکانی ڤایرۆسی کۆرۆنا بەاڵم بەهۆی سەختی‬ ‫هەلومەرجی کارکردن و کرێی کەم پێئەچێت النی کەم پەنجا هەزار کرێکار بەشداری ناڕەزایەتی‬ ‫ڕێپێوانەکانی یەکی ئایار ڕۆژی جیهانیی کرێکار بکەن لە ئیندۆنیسیا ‪.‬‬ ‫سەرۆکی یەکێتییە کرێکارییەکانی ئیندۆنیسیا ڕایگەیاند کە ‪ ٠٢‬هەزار کرێکار لە سێ هەزار‬ ‫کۆمپانیا و کارگا لە ‪ ٠٢٢‬شارو بە پەیڕەوکردنی ڕێکارەکانی تایبەت بە ڤایرۆسی کۆرۆنا‬ ‫شارۆچکە بەشداری ڕێپێوانەکان ئەکەن‪ .‬هەر زوو سەدان کرێکار لە گۆرەپانی مۆنمێنتی‬ ‫نیشتمانیی لە جاکارتای پایتەخت کۆبوونەوە و بە چەندین دروشم و داواکاری و شەکاندنەوەی‬ ‫ئااڵی داخوازییەکان دژ بە یاسای کاری نوێ ڕۆژی یەکی ئایاریان کردە ڕۆژی دەربڕینی‬ ‫ناڕەزایەتی دژ بە سەختی هەلومەرجی و بێمافی کرێکاران‪.‬‬ ‫خۆپیشاندارەن یاسای نوێ بە پێشێلکردنی مافی کرێکاران ناو ئەبەن کە خاوەنکارەکان‬ ‫دەستئاوەاڵتر ئەکات لە هێنانی کرێکارانی بیانی هەرزان بۆ سەرکار‪ ،‬پشت بەستن بە کاری‬ ‫دەرەکی‪ ،‬گۆڕینی مووچە لە مانگەوە بۆ سەعاتکاری ڕۆژانە‪ .‬هەر لەم ڕوەوە ژمارەیەکی زۆری‬ ‫ڕێکخراوەکانی کرێکاران تانەیان لە دادگای دەستووری دژ بە یاسای کاری نوێ پێشکەش کردووە‬ ‫‪ .‬هەروەها لە مانێالی پایتەختی فلپین سەدان کرێکار لە گۆرەپانی ناوەندی سار کۆبوونەوە و‬ ‫چەند داخوازییان بەرزکردەوە لەوانەی هاوکاری دارایی بەهۆی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا‪،‬‬ ‫دابینکردنی پێکوتە بۆ سەرجەم دانیشتوان‪.‬‬

‫‪https://issuu.com/socializm‬‬

‫سەکۆی هەواڵی کرێکاریی‬

‫ناڕەزایەتی کرێکارانی‬ ‫‪ H&M‬لە ئیسپانیا‬

‫ناڕەزایەتی‬ ‫‪H&M‬‬ ‫پالنەکانی‬ ‫کرێکارانی لە ئیسپانیا لێکەوتەوە‬ ‫دژ بە پالنەکانی بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫کۆمپانیای فاشیۆنی ‪ H&M‬لە‬ ‫ئیسپانیا ناڕەزایەتی بەرێوەچوو‪.‬‬ ‫دوو یەکێتی کرێکاریی ‪ CGT‬و‬ ‫‪CCOO‬بڕیاریان داوە بە درێژایی‬ ‫مانگی مەی لە هەفتەیەکدا دوو ڕۆژ‬ ‫لەبەردەم کۆگانی ئەو کۆمپانیایە‬ ‫گردبوونەوەی ناڕەزایەتی ئەنجام‬ ‫بدەن‪ .‬جگە لە کارڕاگرتنی کرێکاران‬ ‫خۆیان لە چەند هەفتەی داهاتوودا لە‬ ‫چەند شارێک و لەهەندێک شوێندا بۆ‬ ‫ماوەی دوو سەعات کارڕاگرتن بەڕێوە‬ ‫ئەچێت‪ .‬پالنی کۆمپانیا بریتییە لە‬ ‫داخستنی النی کەم ‪ ٠٢‬کۆگاو بەو‬ ‫پێیەش بێکارکردنی النی کەم ‪١١٢٢‬‬ ‫کرێکار‪.‬‬ ‫ئەمە لە کاتێکدایە کە هەریەکە لە‬ ‫براندە گەورەکانی وەک ‪ H&M‬ی‬ ‫سویدیی‪ ،‬و‪ Next‬و‪ Primark‬ی‬ ‫بەریتانیی‪ ،‬و‪ Benetton‬ی ئیتالیی‬ ‫ئۆردەرەکانیان لە واڵتی بەنگالدش و‬ ‫چەند والتی تری هەژرانشینی‬ ‫ڕەد‬ ‫جلوبەرگ‬ ‫دروستکەری‬ ‫دەستەی‬ ‫بەاڵم‬ ‫کردووەتەوە‬ ‫بەڕێوەبەری کۆمپانیاکە لە سوید لە‬ ‫‪٦‬ی مەی ‪ ٠٢٠١‬ڕایگەیاند کە ‪ H&M‬بە‬ ‫سەرکەتوویی لە پەتای ڤایرۆسی‬ ‫کۆرۆنا دێتەدەر ‪.‬‬

‫ژمارە (‪)٣‬‬

‫مەی ‪٠٢٠٢‬‬

‫الپەڕە ‪٠‬‬

‫داخستنی کارگەکانی بەرهەمهێنانی ئوتومبیل لە ئیسپانیا‬

‫کاریگەرییەکانی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا بە زەقی لە بواری پیشەسازیی ئوتومبیل لە سەر ئاستی جیهانیدا‬ ‫دەرکەتووە‪ ،‬هەر لە وەستانی کارگەکانی بەرهەمهێنانەوە پارچەکانییەوە بگرە لە چین تا دروستکردنی لە‬ ‫والتانی ئەوروپا و داخستنی دەیەها کارگای کۆکردنەوەی پارچە لە ئەمریکا و هیندوستان و چەند واڵتی‬ ‫تر‪ .‬دواین بڕیار داخستنی کاگەکانی بەرهەمهێنانی ئوتومبیلی نیسانە لە ئیسپانیا کە بڕیار وایە تا کۆتایی‬ ‫دیسەمبەر بە تەواویی دابخرێن‪.‬‬ ‫لە کۆمپانیای دروستکردنی ئوتومبیلەکانی نیسان لە سێ کارگای بەرشەلۆنە النی کەم سێ هەزار کرێکار‬ ‫کار ئەکەن‪ ،‬دژ بە بڕیاری داخستن و بێکارکردنیان دەستیان دایە ناڕەزایەتی و مانگرتن‪ ،‬داخستنەکان نەک‬ ‫ئەبنە بێکارکردنی کرێکاران بە تەنها بەڵکو کاریگەریی و زیان لە نەمانی ‪ ٠٢‬هەزار پیشەی تر ئەدات ‪.‬‬ ‫کۆمپانیای نیسانی یابانی لە ساڵی ‪٠٢٠٢‬دا ‪¥671‬ملیار یەن (‪ 2.6$‬ملیار دۆالر) زیانی پێگەیشتووە کە لە‬ ‫ماوەی ‪ ٠٢‬ساڵی ڕابردوودا ئەم زیانە بێوێنە بووە‪ ،‬و بە نیازە زیانەکانی لە ڕێگای کەمکردنەوەی‬ ‫خەرجیەکانی خۆی کە ئەکاتە ‪ 033¥‬ملیار یەن لە ساڵێکدا کەم بکاتەوە‪ .‬بڕی بەرهەمهێنان بە ڕێژەی ‪%٠٢‬‬ ‫کەم ئەکاتەوە کە ئەکاتە ‪ 4.5‬ملیۆن ئوتومبیل لە ساڵێکدا ‪ ،‬بە نیازە ئەمانەش لە رێگای داخستنی‬ ‫کارگەکانی لە ئیندۆنیسا و ئیسپانیا جێبەجێ بکات‪.‬‬ ‫پالنەکانی ‪ H&M‬ناڕەزایەتی کرێکارانی لە ئیسپانیا لێکەوتەوە‬ ‫دژ بە پالنەکانی بەڕێوەبەرایەتی کۆمپانیای فاشیۆنی ‪ H&M‬لە ئیسپانیا ناڕەزایەتی بەرێوەچوو‪ .‬دوو‬ ‫یەکێتی کرێکاریی ‪ CGT‬و ‪ CCOO‬بڕیاریان داوە بە درێژایی مانگی مەی لە هەفتەیەکدا دوو ڕۆژ لەبەردەم‬ ‫کۆگانی ئەو کۆمپانیایە گردبوونەوەی ناڕەزایەتی ئەنجام بدەن‪ .‬جگە لە کارڕاگرتنی کرێکاران خۆیان لە‬ ‫چەند هەفتەی داهاتوودا لە چەند شارێک و لەهەندێک شوێندا بۆ ماوەی دوو سەعات کارڕاگرتن بەڕێوە‬ ‫ئەچێت‪ .‬پالنی کۆمپانیا بریتییە لە داخستنی النی کەم ‪ ٠٢‬کۆگاو بەو پێیەش بێکارکردنی النی کەم ‪١١٢٢‬‬ ‫کرێکار‪ .‬ئەمە لە کاتێکدایە کە هەریەکە لە براندە گەورەکانی وەک ‪ H&M‬ی سویدیی‪ ،‬و‪ Next‬و‪ Primark‬ی‬ ‫بەریتانیی‪ ،‬و‪ Benetton‬ی ئیتالیی ئۆردەرەکانیان لە واڵتی بەنگالدش و چەند والتی تری هەژرانشینی‬ ‫دروستکەری جلوبەرگ ڕەد کردووەتەوە بەاڵم دەستەی بەڕێوەبەری کۆمپانیاکە لە سوید لە ‪٦‬ی مەی ‪٠٢٠١‬‬ ‫ڕایگەیاند کە ‪ H&M‬بە سەرکەتوویی لە پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا دێتەدەر ‪.‬‬

‫سەکۆی هەواڵی کرێکاریی‬

‫ژمارە (‪)٣‬‬

‫مەی ‪٠٢٠٢‬‬

‫الپەڕە ‪٣‬‬

‫کرێکاران ڕوستاڤی لە جۆرجیا خوازیاری چوونە سەری مووچەکانیانن بە ڕێژەی ‪%٥٢‬‬

‫پاش ڕەدکردنەوەی بەڕێوەبەرایەتی کارگای ڕوستاڤی ئازۆت )‪ (Rustavi Azot‬لە زیادکردنی مووچەی کرێکاران بە ڕێژەی ‪ %٠٢‬النی کەم دوو‬ ‫هەزار کرێکاری ئەو کارگە کیمیایییە دەستیان لەکارکێشایەوە‪ ،‬کۆمپانیاکە بەرهەمهێنەری نایترۆجینە و بە یەکێک لە دابینکەرە سەرەکییەکان لە‬ ‫ناوچەی قەوقاز هەژمارئەکرێت‪ ،‬جگە لە بەرهەمهێنانی ئامۆنیا بە ڕێژەی ‪٠٠٢‬هەزار تۆن لە ساڵێکدا‪ .‬کرێکاران سەرجەم بەرهەمهێنانیان ڕاگرت‬ ‫جگە لە بەشی بەرهەمهێنانی ئۆکسجین نەبێت‪ .‬بەڕێوەبەرایەتی کارگاکە ئامادەیە مووچەکان لە ‪ %3.0‬تاکو ‪ %64‬بە پێی کار و ئەرک زیاد‬ ‫بکات‪ ،‬ژمارەیەک لە کرێکارەکان ڕازین بەو بڕەو ژمارەیەکی زۆریان پێداگرن لەسەر خواستی زیادکردنی بە بڕی ‪%.٠٢‬‬

‫هەڵکشانی خەرجییەکانی بواری سەربازی بە بڕی نزیک لە ‪ ٠‬تریلیۆن دۆالر لە ساڵی ‪٠٢٠٢‬‬ ‫بە پێی دواین توێژینەوەی پەیمانگای نێونەتەوەیی توێژینەوەی ئاشتی لە ستۆکهۆڵم )‪ (sipri‬کە لە ‪٠٦‬ی ئاپڕڵ باڵوکرایەوە خەرجییەکانی بواری‬ ‫سەربازی بەرەو ‪ ١٨٩١‬ملیار دۆالر هەڵکشاوە لە ساڵی ‪٠٢٠٢‬دا‪ ،‬کە ئەکاتە زیادبوونی خەرجییەکان بە ڕێژەی ‪ %6.2‬لە چاو ساڵی ‪٠٢١٨‬دا ‪.‬‬ ‫پێنج واڵتی گەورەی وەک ئەمریکا‪ ،‬چین‪ ،‬هیندوستان‪ ،‬ڕوسیا و بەریتانیا زۆرترین خەرجی سەربازییان کردووە‪ ،‬کە هەر پێنجیان پێکەوە‬ ‫‪%26‬ی سەرجەم خەرجیەکانی جیهان پێکئەهێنن‪ ،‬ماوەی ‪ ٠٦‬ساڵە چین ساڵ دوای ساڵ خەرجییە سەربازییەکانی زیادی کردووە‪.‬‬ ‫لە کاتێکدا کە ڕێژەی داهاتی ناوخۆیی بە بڕی ‪ %5.5‬کەمی کردووە بەالم لە ساڵی یەکەمی تەشەنەکردنی پەتاکەدا‪ ،‬خەرجییەکانی سەربازیی‬ ‫‪ %6.2‬زیادیان کردووە ‪ .‬سەربازی تەرخانکردنی بودجەی بواری سەربازی بەاڵم هەندێک لە واڵتان وەک چیلی و کۆریای باشوور خەرجییەکانیان‬ ‫کەمکردووەتەوە بۆ وەاڵمدانەوە بە پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا‪ ،‬هەروها بەرازیل و ڕوسیاس کەمتر لە بودجەی تەرخانکراویان سەرف کردووە ‪.‬‬ ‫خەرجییەکانی سەربازیی ئەمریکا لە ساڵی ‪ ٠٢٠٢‬بڕی ‪ 773‬ملیار دۆالر بووە کە هەڵکشانە بە ڕێژەی ‪ %5.5‬لە چاو ساڵی ‪٠٢١٨‬دا‪ .‬سێ ساڵە‬ ‫بەدوای یەکدا ئەمریکا خەرجییەکانی لەو بارەیەوە زیاد کردووە‪.‬‬ ‫خەرجییەکانی هەندێک واڵت بەم شێوەیەن‪ ،‬هیندوستان (‪ 76.7‬ملیار دۆالر)‪ ،‬یابان (‪ 57.4‬ملیار دۆالر)‪ ،‬کۆریای باشوور(‪ 54.7‬ملیار دۆالر) ‪،‬‬ ‫ئوسترالیا (‪)67.4‬ملیار دۆالر‪ .‬هەروەها بیابانە گەورەکانی خواروو لە ئەفریکا بە رێژەی ‪ 43.4‬تریلیۆن دۆالر هەڵکشانی بە خۆوە دیوە‪ ،‬چاد(‬ ‫زیادبوونی ‪ ،)%٠١‬مالی (زیادبوونی ‪ ،)%٠٠‬مۆریتانیا( زیادبوونی ‪ ،)%٠٠‬نایجیریا (زیادبوونی ‪ ،)%٠٨‬ئۆگەندا(زیادبوونی ‪%).٦٦‬‬ ‫هەروەها سعودیە هاوشانی واڵتە زلهێزەکان زۆرترین خەرجی سەربازییان هەبووە‬

‫سەکۆی هەواڵی کرێکاریی‬

‫کرێکارانی کۆمپانیای کۆفی‬ ‫مانگرتنی ‪ ٠٦‬کاتژمێریییان‬ ‫ڕاگەیاند‬ ‫ئینگلتەرا‪ -‬بانبێری‪ ،‬لە بەرامبەر‬ ‫بۆسەر‬ ‫خاوەنکار‬ ‫هێرشەکانی‬ ‫مافەکانی مووچە‪ ،‬خانەنشینی و‬ ‫هەلومەرجی کارکردن لە ڕۆژی ‪٧‬ی‬ ‫مەی ‪ ٠٢٠١‬کرێکارانی کۆمپانیای کۆفی‬ ‫‪)Jacobs‬‬ ‫‪Douwe‬‬ ‫(‪Egberts‬‬ ‫مانگرتنیان بۆ ماوەی ‪ ٠٦‬کاتژمێر‬ ‫ڕاگەیاند‪ .‬ئەم ناڕەزایەتییە پاش‬ ‫شکستی دانیشتنەکانی نوێنەرانی‬ ‫کرێکاران و بەڕێوەبەرایەتی کۆمپانیا‬ ‫دێت کە نەگەیشتنە هیچ ڕێکەوتنێک‬ ‫دەربارەی چارەنووسی ‪ ٠٨١‬کرێکار کە‬ ‫لە دواین بڕیاری کۆمپانیادا ئاگاداری‬ ‫(دەرکردن و دووبارە دامەزراندنەوە)‬ ‫بەمەرجی نوێ و گرێبەستی نوێ‬ ‫کراونەتەوە‪.‬‬ ‫بڕیار وایە ڕۆژی ‪١٠‬ی مەی بۆ جاری‬ ‫دووەم کرێکاران دەستلەکاربکێشتنەوە‬ ‫و مانگرتنی ‪ ٠٦‬کاتژمێریی ساز‬ ‫بکەنەوە‪ .‬ئەگەر نەگەنە هیچ‬ ‫ڕێکەوتنێک ئەوا دیسانەوە ڕۆژی ‪٠٦‬ی‬ ‫مەی ‪ ٠٢٠١‬دیاکراوە بۆ جاری سێهەم‬ ‫مان بگرنەوە‪.‬‬ ‫کرێکاران ڕایانگەیاندووە‪ ":‬نەک تەنها‬ ‫سێ جار بەڵکو دەیان جاری تر‬ ‫ئامادەی مانگرتن تا خواستەکانیان‬ ‫دێتە دی"‪.‬‬

‫ژمارە (‪)٣‬‬

‫مەی ‪٠٢٠٢‬‬

‫الپەڕە ‪٤‬‬

‫کرێکارانی ناسراو بە چاالکوانانی تەندروستی خوازیاری مووچەی‬ ‫بەردەوامن نەک هاوکاریی دەورەیی‬ ‫هیندوستان‪ ،‬ڕۆژی دوو شەممە ‪١٢‬ی مەی ‪ ، ٠٢٠١‬کرێکارانی ئاشا( چاالکوانانی تەندروسی کۆمەاڵیەتی)‬ ‫ناڕەزایەتییەکی هێمنانەیان بەڕێخست بۆ پێدانی مووچەی مانگانە بە شێوەیەکی فەرمی نەک‬ ‫قەرەبووکردنەوەو هاوکاریکردنی مانگانە ‪ .‬ناڕەزایەتییەکەیان بە بەستنی قردێلەی ڕەش و بەزرکردنەوەی‬ ‫پالکارد دەربڕی و خوازیاری سەرنجڕاکێشانی حکومەتن بۆ سەختی بارودۆخی ئابوورییان‪.‬‬ ‫کرێکاران خوازیاری مووچەی مانگانەن لەگەڵ پێدانی ‪ ٠٢٢‬ڕوپیە( نزیکەی ‪ ٦‬دۆالر)ی زیاتر لە ڕۆژێکدا‬ ‫لەسەر ئەو پەیمانەی کە بە کرێکارانی ڕووبەڕووبووەەوە لەگەڵ ڤایرۆسی کۆرۆنا بڕیاری خەرجکردنی‬ ‫درا و تا ئێستا جێبەجێ نەکراوە‪.‬‬ ‫ئەم کەرتە لە الیەن وەزارەتی تەندروسییەوە دامەزراوە لە ساڵی ‪٠٢٢٠‬ەوە ‪ ،‬کە لە هەر ناوچەیەکدا‬ ‫ژمارەیەک چاالکوانی تەندروستی هەن و کار لەسەر پرۆژەی هۆشیاری تەندروستی گشتی کۆمەڵگا ئەکەن‪.‬‬ ‫سەرجەم ئەو چاالکوانە تەندوستییانەی لەم بوارەدا کارئەکەن نزیک بە ‪ ٩٦٢‬هەزار کرێکار ئەبن‪.‬‬ ‫یەکێتی کرێکارانی (‪ )Asha Gat-Pravastak Karmachari Union‬ڕایگەیاند ‪ ":‬چەندین جار ئەم‬ ‫داخوازییەمان بۆ دەسەاڵتداران بەرزکردووەتەوە بەاڵ م پێئەچێت هیچ خۆشییەکیان بەم داخوازییانە‬ ‫نەیەت‪ ،‬ئەم کرێکارانە لە ژێر ناوی چاالکواندا بۆ ماوەی ‪ ١٢‬سەعات کارئەکەن و هەر ئێستا سەرجەمیان‬ ‫لە بەرەی پێشەوەی ڕووبەڕووبوونەوەی پەتای کۆڤید‪ ١٨-‬ەن لە ناوچە جیاوازو دووردەستەکان و ژیانی‬ ‫خۆیان خستووەتە مەترسییەوە‪ .‬ئەو بڕە هاوکارییەی کە ئێستا پێیان ئەدرێت لە مانگێکدا تەنها ‪١٢‬هەزار‬ ‫ڕوپیە(‪١٠٦‬دۆالر)ە‪ ،‬کە بەشی دابینکردنی پێداویستی ڕۆژانەیان ناکات‪.‬‬

‫بڕیار وایە ڕۆژی ‪١١‬ی مەی ‪ ، ٠٢٠١‬لە ‪ ١٥‬شاری ئەمریکا‬ ‫و بە بەشداری سەدان کرێکاری فاست فوودی ماکدۆناڵد‬

‫ناڕەزایەتی لە بەردەم شوێنی کارکردنیان بەڕێوە بچێت‪.‬‬ ‫خواستی سەرەکی ناڕەزایەتییەکە بریتییە لە دیاریکردنی‬ ‫‪ ١٥‬دۆالر لە کاتژمێرێکدا وەک النی کەمی کرێ!‬

‫سەکۆی هەواڵی کرێکاریی‬

‫ژمارە (‪)٣‬‬

‫مەی ‪٠٢٠٢‬‬

‫الپەڕە ‪٥‬‬

‫پالنی دوو هەزار کرێکاری چاودێری تەندروستی بۆ مانگرتن‬

‫ناڕەزایەتی دکتۆرو کارمەندانی تەندروستی لە تونس‬

‫بڕیاروایە ‪٠١‬ی مەی دوو هەزار کرێکاری چاودێری تەندروستی کە لەنێو‬ ‫مااڵندا چاودێریی خەڵکانی پێداویستی تایبەت‪ ،‬پەککەوتە و قوربانیانی‬ ‫مەوادی بێهۆشکەر ئەکەن لە والیەتی (‪ )Connecticut‬کۆنێکتیکت ی‬ ‫ئەمریکا دەست بدەنە مانگرتن‪ .‬مانگرتنەکە پێش دامەزراندنی ‪ ٠٦٢٢‬کرێکار‬ ‫دێت کە بڕیار وایە لە خانەی چاودێریی خەڵکانی بە تەمەن لە کۆتایی‬ ‫ئەم مانگەدا دابمەزرێن‪ .‬ئەم هەنگاوە فشاری زیاتر ئەخاتە سەر‬ ‫بەرپرسانی والیەتەکە تا بایەخی زیاتر بە بواری تەندروستی و چاودێری‬ ‫خەڵکانی پەککەوتە بدەن‪.‬‬ ‫یەکێتییەکە ناڕازییە بە مووچەی کرێکاران‪ ،‬هەلومەجی سەختی‬ ‫کارکردن‪ ،‬بێبەشبوون لە ژمارەیەک دەرماڵەی کار‪ .‬هەروەها پێی وایە‬ ‫چوونەسەری مووچەی کرێکاران ئەبێتە وازهێنانی کرێکاران لە چەند‬ ‫کاریتر کە بە ناچاری بۆ پڕکردنەوەی پێداویستییەکانی ژیان و‬ ‫خێزانەکایان پەنایان بۆ بردووە و خۆ تەرخانکردنی بۆ ئەم کارە‪.‬‬

‫تونس‪ ،‬ڕۆژی ‪٠‬ی مەی ‪ ٠٢٠١‬سەدان دکتۆر و کارمەندی تەندروستی‬ ‫لە بەردەم وەزارەتی تەندروستی لە تونس گردبوونەوەیان ئەنجام‬ ‫دا و ناڕەزایەتییان بەرامبەر بە خاوخلیچکی و ناڕێکی وەاڵمدانەوەی‬ ‫دەسەالتداران لە بەرامبەر پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا دەربڕی‪.‬‬ ‫ڕێپێوان لە الیەن ڕێکخراوی گەنجانی دکتۆر لە تونس ڕێکخرابوو‬ ‫و خوازیاری دابینکردنی پێکووتە بوون بۆ سەرجەم کرێکاران و‬ ‫کارمەندانی تەندروستی لەگەڵ سەرجەم پێدویستییەکانی‬ ‫خۆپارێزی بۆ نەخۆشخانەکان‪ .‬سەرەتا ڕێپێوان لە بەردەم کۆلێژی‬ ‫پزیشکییەوە دەستی پێکرد‪،‬دواتر خۆپیشاندەران لە بەردەم‬ ‫وەزار ەتی تەندروستی بە بەرزکردنەوەی پالکارد و وتنەوەی دروشم‬ ‫گردبوونەوە‪ .‬هەروەها خۆپیشاندەران بێزاریی و توڕەیی خۆیان لە‬ ‫بەرامبەر ناردنی سەدان پێکووتەی تایبەت لە ئیماراتەوە بۆ‬ ‫بەرپرسانی حکومیی وسیاسی و حزبی و دارودەستەکانی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫و فەرامۆشکردنی هاواڵتییانی ئاسایی دەربڕی‪.‬‬

‫پاش ئەوەی کە کرێکارانی جلوبەرگ دروستن لە بەنگالدش لە ناوچەی‬ ‫پیشەسازیی تۆنگی لە گازیپوور (‪ )Tongi industrial area‬و دەکای‬ ‫پایتەخت دەستیان دایە ناڕەزایەتی بۆ زیادکردنی ڕۆژانی پشوو لە کاتی‬ ‫جەژنی ڕەمەزانی موسڵمانەکان‪ ،‬لە الیەن پۆلیسەوە درانە بەر دەستڕێژی‬ ‫گوللـە‪ .‬کرێکاران خوازیارن کە ‪ ٠‬ڕۆژی تر پشووی زیادتر وەربگرن و بەو‬ ‫پێیەش هەفتەیەک پشوو بدەن‪.‬‬ ‫ئەمە لە کاتێکدایە کە ‪٩‬ی مەی ‪ ٠٢٠١‬ژمارەیەک ڕێکخراوی کرێکاریی لە‬ ‫بەردەم یانەی نیشتمانیی ڕۆژنامەگەریی بانگەوازیان لە حکومەت و‬ ‫دەسەالتداران کرد کە هەنگاوی جدی بنێن بۆ چارەسەرکردنی کەمی‬ ‫‪-‬‬

‫مووچەو کرێی کرێکاران بە گشتی و ئاوڕ لە هەلومەرجی سەختی‬ ‫کارکردنیان لە کارگەکان بدەنەوە‪ .‬بە وتەی ڕێکخراوەکان‬ ‫ژمارەیەکی زۆری کارگاکانی هاڕین و جلوبەرگ مووچەی‬ ‫کرێکاران نادەن یان بێبەشیان کردوون لە دەرماڵەکانی مەترسی‬ ‫و تەندروستی‪.‬‬ ‫بانگەوازیان لە خاوەن کارگاکان کرد کە پێش ‪١٢‬ی مەی مافەکانی‬ ‫کرێکاران لە مووچەو دەرماڵە پێشکەش بە کرێکاران بکەن‪ ،‬چونکە‬ ‫ژمارەیەکی زۆریان لەبەر نەبوونی و دەستکورتی ناتوانن‬ ‫خەرجیی پشووەکانی جەژنی ڕەمەزان بۆ خێزان و منداڵەکانیان‬ ‫دابین بکەن‪.‬‬ ‫ژمارەیەکی زۆری کرێکاران لە بەنگالدش لە کەرتی تایبەتدا کار‬ ‫ئەکەن‪ .‬ژمارەی کارگاکانی دروستکردنی جلوبەرگ لە پێنج هەزار‬ ‫کارگا نزیک بووەتەوە و نزیک لە چوار ملیۆن کرێکار تیایدا کار‬ ‫ئەکەن کە ‪%٩٠‬یان ژنانن‪ .‬کرێی کرێکاران بە پێی کار جیاوازی‬ ‫هەیە‪ ،‬مووچەی بەرگدرووی تەواو بە سەعاتکاری زیادەوە ئەگاتە‬ ‫‪ ١٦‬هەزار تەکە(‪ ١٧٧‬دۆالر) لە مانگێکدا‪ ،‬لە کاتێکدا کە کرێی‬ ‫خانوو لە ‪ ٧‬هەزار تەکەوە بەرەو ژوور دەستپێئەکات‪.‬‬ ‫بە هەزاران کرێکار لە ساڵی پاردا و بە هۆی داوانەکردنی ئۆردەر‬ ‫لە الیەن براندە جیهانییەکانەوە هەزاران کرێکار بێکار کران و لە‬ ‫هەمان کاتدا ژمارەیەکی زۆری خاوەن کارگەکانیش کرێی‬ ‫کرێکارانیان بە چەندین بیانووەوە نەدا‪ .‬جگە لەوەی کە کرێی‬ ‫کرێکارانیش لە هەندێک کارگا تا ڕاددەەی ‪١٢‬هەزار تەکە‬ ‫کەمکرایەوە و لێیان بڕدرا‪.‬‬

‫سەکۆی هەواڵی کرێکاریی‬

‫ژمارە (‪)٣‬‬

‫مەی ‪٠٢٠٢‬‬

‫الپەڕە ‪٦‬‬

‫پاش ئەوەی لە الیەن خاوەنکارەوە چەند پێشنیارێکی زیادکردنی کەمی مووچە خرایە بەردەم‬ ‫کرێکاران بەالم ‪ %٨٨‬ی کرێکارانی گەورەترین کانەکان لە کیوبیک ناڕەزایەتییان دەربڕی و‬ ‫خواستی زیادکردنی مووچەکانیان بەو شێوەیەی کە ڕایانگەیاندووە ‪ ،‬سەرجەم کرێکارەکان‬ ‫کە ژمارەیان ‪ ٠٠٢٢‬کریکارە مانگرتنی کراوەیان بۆ کاتی نادیار راگەیاند تا ئەوە کاتەی‬ ‫بەڕێوەبەرایەتی کۆمپانیا وەاڵم بە خواستەکانیان ئەداتەوە‪.‬‬ ‫سەرۆکی یەکێتی کرێکارانی میتاڵ ‪ Syndicat des Métallos‬رایگەیاند کە ‪ ":‬کۆمپانیا‬ ‫فرەڕەگەزییەکان بۆ ماوەیەکی زۆر قازانجی گەورەیان چنیوەتەوە‪ ،‬ئەم کۆمپانیایانە لە کاتی‬ ‫خۆیاندا زۆر سەرکەوتنیان بەدەستخستووە‪ ،‬ئێستا کاتی ئەوەیە کە ڕێز بۆ کار و‬ ‫ماندووبوونی کرێکاران دەرببڕن و هەلومەرجی کارکردنیان ڕوو لە باشی بکەن‪.‬‬

‫زیاد لە ‪ ٠٢٢‬کرێکاری هیندی کە لە هیندوستانەوە رەوانەی ئەمریکا کرابوون بۆ دروستکردنی‬ ‫مەزارگای ئاینی هیندووەکان لە ئەمریکا لەوپەری سەختی هەلومەرجی کارکردندا‬ ‫چەوسێنراونەتەوە بە زۆرترین کاتی کارکردن تا راددەی ‪ ١٠‬کاتژمێر لە ڕۆژێکدا و بە کەمترین‬ ‫کرێ کە تەنها ‪ ٦٠٢‬دۆالر بووە لە مانگێکدا کە ئەکاتە نزیکەی ‪ 4.63$‬دۆالر بۆ هەر کاتژمێرێک‪.‬‬ ‫سەرباری ئەوەی تەنها ‪ ٠٢‬دۆالریان پێدراوە لە کۆتایی مانگ و باقییەکەی کراوەتە سەر‬ ‫هەژماری بانکەکانیان لە والتی هیندوستان‪.‬‬ ‫ئەمە لە کاتێکدایە کە کرێی کارکردنی کرێکارانی بیناسازیی لە نیوجەرسی ‪-‬ئەمریکا لە ‪١٠‬‬ ‫دۆالر لە کاتژمێرێکدا کەمتر نییەو لە هەندی والیەت ئەگاتە ‪ ١٦‬دۆالر بۆ هەر کاتژمێرێکی‬ ‫کارکردن‪ .‬ئەم بێمافییانەی دەرهەق بە کرێکاران ئەنجام دراون هاوکات بووە لەگەڵ هەڕەشە‬ ‫کردنی بەردەوام لە کرێکاران بۆ باسنەکردنی هەلومەرجی سەختی کارکردنیان ڕوو بەدەرەوە‬ ‫جگە لەوەی هەمیشە لە ژێر چاودێریدا بوون‪ ،‬تەنانەت هەندێکیان هەڕەشەی گرتن و‬ ‫زیندانیکردنیان لێکراوە لە کاتی ناڕەزایەتی دەربڕین بە بارودۆخیان و لە کاتی گەڕانەوەیە‬ ‫بۆ هیندوستان‪ .‬هاوکات رێگا بە چوونە دەرەوەیان بە بێ مۆڵەتی چاودێرەکانی کار نەدراوە‪.‬‬ ‫کرێک ارەکان لە والتی هیندەوە کە هیچ زمانی ئینگلیزییان نەزانیوە ناچار بە واژۆکردنی‬ ‫گرێبەستی کار کراون لە هیندوستان‪ ،‬لە کاتی گەیشتنیان بە ئەمریکا لە الیەن خاوەنکارەوە‬ ‫پاسپۆرتەکانیان وەرگیراوە و ناچار بە کارکردنی ‪ ١٠‬کاتژمێر و زیاتر کراون لە ڕۆژێک و‬ ‫بوونی چەند ڕۆژێکی کەم وەک پشوو لە هەر ماوە جارێک‪.‬‬

‫ڕۆژی چوارشەممە ‪١٠‬ی مەی ‪ ٠٢٠١‬سەدان کرێکاری کۆمپانیای نێتوێرکی ئوسترالیی ‪ NBN‬دەستیان لە‬ ‫کارەکان هەڵگرت و رایانگەیاندکە لە سەرتاسەری ئوسترالیا هیچ خزمەتگوزارییەکانی دامەزراندن یان‬ ‫چاکردنەوەی لە الیەن کرێکارانی فەنییەوە پێشکەش ناکەن‪ .‬کۆمپانیاکە لە ساڵی ‪٠٢٢٨‬ەوە دامەزراوە و‬ ‫تا ئێستا خزمەتگوزاری نزیک لە ‪ ١٠‬ملیۆن بەکارهێنەر پێشکەش ئەکات‪.‬‬ ‫یەکێتی کرێکارانی پەیوەندییەکانی ‪ CEPU‬رایگەیاند چاالکییەکە لە سەرجەم ئوسترالیا بەڕێوە ئەچێت‪،‬‬ ‫لەسەر زاری سەرۆکی ڕێکخراوەکەوە ڕایگەیاند چەند کارمەندی بااڵی بەڕێوەبەرایەتی مووچەی‬ ‫بێئەندازەیان هەیە و بە ملیۆنەها دۆالر خەاڵت ئەکرێن لە کاتێکدا فشار لەسەر کرێکارانی خوارەوە دروست‬ ‫ئەکەن سەخت تر کاربکەن‪ .‬یەکێتیکە خوازیاری لێکۆڵینەوەیەکی سەربەخۆیە لەمبارەیەوە‪.‬‬

‫سەکۆی هەواڵی کرێکاریی‬

‫ژمارە (‪)٣‬‬

‫مەی ‪٠٢٠٢‬‬

‫الپەڕە ‪٧‬‬

‫کرێی کەم و سەختی هەلەمەرجی کارکردن لە خزمەتگوزاری خواردنگەکان‬ ‫کرێکارانی بەشی خواردەمەنی خوازیارن مووچەو هەلومەرجی کارکردنیان لەبەرچاو بگیرێت و خاوەنکار‬ ‫و کۆمپانیاکان لەو ڕووەوە هەنگاوی جدی بنێن بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانیان‪ .‬بە دوای هەڵگرتنی‬ ‫ڕێکارەکانی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا و کردنەوەی زۆرێک لە خواردنگەو شوێنەکان ژمارەیەکی زۆر لە‬ ‫کۆمپانیا و خاوەنکارەکان باس لە کەمی ڕێژەی کرێکارانی کەرتی خزمەتگوزاریی ئەکەن‪ .‬بەاڵم کرێکاران‬ ‫هۆکارەکان بۆ کەمی کرێ و هەلومەرجی سەختی کارکردن ئەگەرێننەوە‪ .‬تەنها لە ماوەی یەک ساڵی‬ ‫رابردوودا لە ئەمریکا زیاد لە ‪ ٦٢٢‬هەزار پێشێلکردنی یاساکانی کار لە الیەن خاوەنکارو کۆمپانیاکانەوە‬ ‫ئەنجام دروان دژ بە کرێکاران‪ ،‬جگە لەوەی لە کاتی بەردەوامبوونی کارەکانیان لە پەتای ڤایرۆسی‬ ‫کۆرۆنا بێبەشکراون لە پێدوایستییەکانی خۆپارێزیی وەک دەمامک و دەستکێش و مەوادی پاکژکردنەوە‪.‬‬

‫گرنگیی گرێبەستی کار‬ ‫ژمارەیەکی زۆری کرێکار بێ بوونی هیچ گرێبەستێک لە کوردستاندا کارئەکەن‪ .‬کەمترین هۆشیارییان بۆ گرنگی پێداویستی گرێبەستی کار هەیە‪.‬‬ ‫ئەگەرچی گرێبەست بە مانای مافی یەکسان و هاتنە هەموو ویست و داواکارییەکانی کار ناگرنە خۆ ‪ ،‬بەاڵم مافەو ئەبێت ئەم مافە پراکتیزە بکرێت‪،‬‬ ‫چەند خاڵی گرنگ هەن پێویستە سەرنجیان بدەین‪:‬‬ ‫بە پێی ئەو کات و کارانەی(ئەرکانەی) لە گرێبەستەکەدا دیاریکراون دیاریکردنی سنورەکانی کارکردنە‪ ،‬سەرباری زامنبوون و دڵنیابوون لە‬ ‫بەدەستخستنی کارە بۆ ماوەیەکی دیاریکراو‪ .‬دیاریکردنی کات گرنگی و (تا ڕاددەیەک)زەمانەت لە بوونی کار ئەدات‪ ،‬تا ئەو جێیەی کرێکار خاڵەکانی‬ ‫گرێبەست جێبەجێ بکات هەروا و لە خۆوە لە الیەن خاوەنکار ناتوانرێت سزا بدرێت یان ڕەوانەی ماڵەوە بکرێتەوە‪.‬‬ ‫دیاریکردنی وەزیفەو ئەرکەکان لە گرێبەستدا گرنگی خۆیان هەیە‪ .‬کاتی زیادکردنی کات و پێسپاردنی وەزیفەو ئەرکی تر بەسەر کرێکاردا هەروا بە‬ ‫ئاسانی نامێنێتەوە‪ ،‬لەبەرامبەر ئەمانەدا کرێکار توانای وەاڵمدانەوەی هەیە بەو پێیەی لە گرێبەستدا نەهاتوون‪ .‬خاوەنکار ناتوانێت هەرلەخۆوە‬ ‫کاری تر و وەزیفەری تۆ بگۆڕێت‪ .‬لە کاتی هەر ناکۆکییەکدا خاڵی گەڕانەوەیە بۆ پاراستنی ئەو مافانەی بە دیاریکراوی لە گرێبەستەکەدا هاتوون‪.‬‬ ‫دیاریکردنی مافەکان وەک ڕۆژانی پشوو‪ ،‬نەخۆشی‪ ،‬تەندروستی‪،‬دەستەبەری کۆمەاڵیەتی‪ ،‬هەڵوەشاندنەوەی گرێبەست پێش وادەی دیاریکراو لە‬ ‫کاتی گرێبەستی یەکەمدا گرنگن‪.‬‬

‫تا ئێستا دوو مانگرتنی گەورە دژ بە یاسای کاری نوێی حکومەتی کۆنسێرڤاتیڤی دیموکراسی نوێ بەرپاکرووە ‪ ،‬یەکێکیان لە الیەن یەکێتی کرێکارانی‬ ‫کەرتی تایبەت ‪ GSEE‬لە ‪٦‬ی مەی و ئەوی تریان لە ‪٦‬ی مەی لە الیەن کۆنفیدراسیۆنی کرێکارانی خزمەتگوزارییەوە ‪ ADEDY‬کە لە ئەسینای‬ ‫پایتەخت بانگەوازیان بۆکرابوو‪ .‬یەکێتییە کرێکارییەکان پێیان وایە حکومەتی كرياكوس ميتسوتاكيس پەتای ڤایرۆسی کۆرۆناو بێکاری زۆر و سەختی‬ ‫ژیانی کرێکاران بە دەرفەت ئەزانێت تا بەرنامەی حکومەتە ڕاستڕەوەکەی بچەسپێنێت لە پەالماردان بۆ سەر مافەکانی کرێکاران‪ .‬یاسای نوێی کار‬ ‫هاوشانە لەگەڵ دەستکاریکردنەکانی یاسای پەنابەرێتی و خێراکردنی وەالمدانەوەی داخوازیی پەنابەرێتی لە کەمترین ماوەدا کە ئامانج لێی‬ ‫دەرپەڕاندنی ‪ ١٢‬هەزار پەنابەرە تا کۆتایی ئەمساڵ لە یۆنان و ڕێگاگرتنی زیاترە لە هاتنی پەنابەرانی تر‪ ،‬هەروەک لە کاتی بانگەشەکانی‬ ‫هەڵبژاردنیدا لە ساڵی پار بەڵێنی دابوو چیتر یۆنان نەبێتە "پەناگای پەنابەران"‪.‬‬ ‫یاسای کای نوێ دەرفەتی زیاتر بە خاوەنکار ئەدات کاتی کارکردنی ڕۆژانە بگەیەنێتە ‪١٢‬کاتژمێر و تا ڕاددەی ‪ ١٠٢‬کاتژمێری ئیزافی لە ساڵەکەدا‪.‬‬ ‫یەکێتییە کرێکارییەکان پێیان وایە کاری ئاسایی ڕۆژانە هەشت کاتژمێرە کە دەیان ساڵە لێی بەهرەمەندن پەالمار ئەدرێت و زیاد ئەکرێت لە هەمان‬ ‫کاتدا شەرعیەتدانە بە ئیزافەکاریی و مافخ واردنی زیاتری کرێکاران تیایدا‪ ،‬چونکە خاوەنکارو کۆمپانیاکان تەنها لەو ئاستە نامێننەوە و کاتەکانی‬ ‫کارکردن لە پێناو قازانجی زیاتر تا ڕاددەی شەکەت و ماندووبوون درێژە پێئەدەن‪.‬‬ ‫کرێکاران بە وتنەوەی دروشم و هەڵکردنی ئااڵی سووری داخوازییەکان و بە بەشداری چەند گروپی میوزیکژەن ڕێپێوانیان بە نێو شاردا تا باڵەخانەی‬ ‫پەرلەمان ئەنجام دا و هاتووچۆ لە ژمارەیەک شەقام ڕاگیرا‪.‬‬

‫سەکۆی هەواڵی کرێکاریی‬

‫ژمارە (‪)٣‬‬

‫الپەڕە ‪٨‬‬

‫مەی ‪٠٢٠٢‬‬

‫کرێکارانی گواستنەوە لە ئیتالیا‬ ‫لەپێناو دابینکردنی پێداویستییەکانی گواستنەوەی گشتی گونجاو‪ ،‬تەندروست و ڕێزدارانە کە‬ ‫وەاڵمدەرەوەی خواست و پێویستی کرێکاران و هاواڵتیانیی ناوچە جیاوازەکانی ئیتالیا بن ‪،‬‬ ‫لەسەر داوای یەکێتی کرێکارانی ‪ USB‬کرێکارانی گواستنەوە لە ڕۆژی چوارشەممە ‪١٠‬ی مەی‬ ‫‪ ٠٢٠١‬لە شارەکانی ڕۆما‪ ،‬بۆلۆنیا‪ ،‬میالنۆ‪ ،‬تورینۆ‪ ،‬پالمیرۆ و ‪...‬هتد دەستیان دایە مانگرتن‬ ‫و کارراگرتن بۆ ماوەی چوار سەعات‪.‬‬ ‫کرێکاران خوازیارن کەرتی گواستنەوەی گشتی فەرامۆش نەکرێ و بایەخی زیاتر بە‬ ‫خزمەتگوزاری هاواڵتیان و کرێکارانی کارکردوو لەو کەرتە‪ ،‬و هۆکارەکانی گواستنەوەی مۆدێرن‬ ‫و تەندروست بدرێت‪ ،‬هاوکات مەرجی کارکردنی بەزۆر و سەپێندراویان ڕەد کردەوە‪.‬‬

‫مانگرتنی سەدان کرێکارو کارمەندی دەزگای پەخشی میدیایی نامیبیا‬ ‫لە پێناو زیادکردنی مووچە بە بڕی ‪ ، %٩‬دابینکردنی ئوتومبیلی گواستنەوە‪ ،‬فەراهەمکردنی‬ ‫بیمەی تەندروستی کرێکاران و کارمەندانی دەزگای پەخشی نامیبیا ‪ NBC‬کە لە ژێر کۆنترۆڵی‬ ‫دەوڵەتدایە‪،‬و هەروەها بۆ کەمکردنەوەی فشاری کار و باشترکردنی هەلومەرجی کارکردن لەو‬ ‫دەزگا میدیایییە ماوەی سێ هەفتەیە لە ‪٠٠‬ی ئاپڕلەوە سەدان کرێکارو کارمەند دەستیان‬ ‫داوەتە مانگرتن‪ .‬ژمارەیەکی زۆریان گرێبەستی کاتییان هەیە کە ‪%٦٢‬یان پەیامنێری شوێنە‬ ‫جیاجیاکانی ئەو دەزگا میدیایییەن‪ .‬ڕۆژی ‪١٦‬ی مەی ‪ ٠٢٠١‬گەورەترین یەکێتی کرێکاریی گشتی‬ ‫نامیبیا ‪ Napwu‬حکومەتی تاوانبار کرد بە فەرامۆشکردنی کرێکاران و خواستەکانیان ‪،‬‬ ‫هەروەها قوربانیدان بەو دەزگا میدیاییە وەک بەشێک لە ڕێکەوتنی حکومەت لەگەڵ سندوقی‬ ‫نەختینەی نێودەوڵەتی بۆ وەرگرتنی ‪ 0.7‬ملیار دۆالریی نیوزلەندی لێیان‪.‬‬

‫لە ڕۆژی پەرستاراندا سەدان پەرستار لە‬ ‫فەڕەنسا ناڕەزایەتییان دژ بە هەلومەرجی‬ ‫کارکردن و کەمی کرێ دەربڕی‪ .‬بڕیاریان دا‬ ‫گەر هەلەمەرجی کارکردن و مووجە ڕوو لە‬ ‫باشی نەکەن ناڕەزایەتییەکانیان لە‬ ‫داهاتوودا بەرفراوانتر ئەکەنەوە‪.‬‬ ‫سەدان مامۆستا لە قوبرس دژ بە‬ ‫دواکەوتنی دامەزراندنیان بە شێوەی فەرمی‬ ‫لە الیەن حکومەتەوە‪ ،‬هەڕەشەی‬ ‫ناڕەزایەتی و مانگرتنی سەرتاسەرییان‬ ‫ڕاگەیاند‪ .‬ئەگەر حکومەت وەالمی خێرایان‬ ‫پێنەداتەوە هەفتەی داهاتوو دەست ئەدەنە‬ ‫هەنگاونان بۆ ئەنجامدانی چاالکییەکانیان‬

‫ماوەی سێ هەفتەیە ناڕەزایەتی کرێکارانی‬ ‫مەزراکانی چا لە سیریالنکا شەپۆل ئەدات و‬ ‫سەدان کرێکارای ئەو مەزرایانە خوازیاری‬ ‫چوونە سەری مووچە و باشترکردنی‬ ‫هەلومەرجی کارکردنیانن‪.‬‬ ‫ئەگەرچی النی کەمی کرێ بە یەک هەزار‬ ‫ڕوپیە(واتە ‪ ٠‬دۆالری ئەمریکی) بۆ‬ ‫کۆکردنەوەی ‪ ٠٢‬کگم چا لە ڕۆژێکدا‬ ‫دیاریکراوە بەاڵم خاوەنکارەکان ئامادە نین‬ ‫بچنە ژێر باری ئەو زیادکردنەو ئەیانەوێت‬ ‫لەگەڵ زیادکردنی مووچەدا‪ ،‬بڕی چای‬ ‫کۆکراوەش لە ‪ ٠٢‬کگم ەوە بکەن بە ‪ ٠٠‬کگم‪.‬‬ ‫ڕۆژی ‪١٢‬ی مەی سەدان کرێکار لە‬ ‫ناوچەکانی مورای ‪ Murray‬و برونسویک‬ ‫‪ Brunswick‬کۆبوونەوە و دەنگی دژ خۆیان‬ ‫بە کۆمپانیاکانی مۆنۆڵی چا دەربڕی‪.‬‬

‫سی هەزار پەرستار و کرێکاری جاودێری‬ ‫تەندروستی گشتی لە نیوزلەندا بڕیاریان‬ ‫دا کە لە ڕۆژی ‪٨‬ی جوونی ‪ ٠٢٠١‬مانگرتنی‬ ‫سەرتاسەری ڕابگەیەنن‪ .‬ئەم هەنگاوە بە‬ ‫دوای ڕاگەیاندنی بڕیاری حکومەتدا هات‬ ‫کە مووچە تا ماوەی سێ ساڵی داهاتوو‬ ‫بۆ ئەو پەرستارانەی ‪٦٢‬هەزار دۆالری‬ ‫نیوزلەندی وەرئەگرن هەڵپەسێرێت‪.‬‬ ‫قسەکەری ڕێکخراوی پەرستاران ‪NZNO‬‬ ‫رایگەیاند ‪ ":‬سەرجەم پەرستارەکان لەم‬ ‫بڕیارەی حکومەت ناڕازی و تووڕەن‪.‬‬ ‫پێشتر یەکێتییەکە ئامادەنەبوو بچێتە‬ ‫ژێر زیادکردنی مووچە بە بڕێکی یەکجار‬ ‫کەمی ‪ %4.03‬و خوازیارن لەو بڕە زیاتر‬ ‫وەرگرن کە شایانی ماندووبوون و‬ ‫خۆبەخشی پەرستاران بێت‪.‬‬

‫‪Worker’s News Stage‬‬