٧١ی فێبریوەری ٠٢٠٧
2
کۆهەواڵی ناڕەزایەتی و مانگرتنەکانی کرێکارانی جیهان
سەکۆی هـــەواڵی کرێــــکاریـــــی
WNS
Worker’s News Stage
پالتفۆرمی یەکگرتووی ٧٢ناوەندی کرێکاریی
[هیندوستان٠ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١یەکێتییە و خۆپیشاندان بانگەوازی کرێکارییەکان ناڕەزایەتی ئەکەن لە هیندوستان هیندوستانFEB2021 50 ::پالتفۆرمی هاوبەشی یەکێتییە کرێکارییەکان و دامەزراوەو فیدراسیۆنی کەرتە سەربەخۆکان کە ژمارەیان ١٢ناوەندە، پێکەوە بانگەوازی سەرجەم ئەندام و کرێکارانیان کرد لە ڕۆژی ٣ی فێبریوەری ٠٢٠١دەست بدەنە ناڕەزایەتی و خۆپیشاندان لە پێناو چەندین داخوازی وەک :هەڵوەشاندنەوەی یاساکانی کار و تێچوونەکانی خزمەتگوزاری کارەبای ساڵی ،٠٢٠٢ وەستانەوە دژ بە تایبەتکردنی خزمەتگوزارییە گشتییەکان و سپاردنیان بە کەرتی تایبەت، پشتگیری داهات و خۆراک بۆ خێزانە هەژارەکانی کرێکاران ،و قبوڵنەکردنی تەرخانکردنەکانی بودجەی .٠٢٠١ ناڕەزایەتییەکان لە شوێنی کاری کرێکاران، ناوەندە پیشەسازییەکان بە سوتاندنی پەڕەی یاساکانی کار دەستپێئەکات .پالتفۆرمەکە بانگەوازی سەرجەم کرێکاران لە شوێنی کارو ژیانیان ئەکات کە بەشداربن و لە ڕۆژانی داهاتوودا خۆیان بۆ چاالکی زیاتر و ڕووبەڕووبوونەوەی پێشێلکارییەکانی حکومەت بۆسەر کرێکاران، جوتیاران و سەرجەم کۆمەڵگا ساز و ئامادە بکەن.
https://issuu.com/socializm
ناڕەزایەتی یەکگرتووی کرێکارانی ئەمانور بە سەرکەوتن گەیشت
[مەغریب١ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١لە وای مانگرتنێکی کراوەی ٫زیاد لە یەک ساڵەیی ( 733ڕوژی)، 055کرێکاری ژن و پیاو ی ٫سەر بە کۆمپانیای ( ئەمانور ) لە شارەکانی ،رباط ،طنجة و تطوان ،لە مەغریب .دوێنێ 50 ،ی فەبریوەری ، 0500کرێکاران لەڕێگای نوسینگەی نوێنەرانی سەندیکاکەیانەوە لە طنجة ،کە سەر بە( یەکێتیی کار ی مەغریب ) ــە لەگەڵ بەڕێوەبەڕێتیی کۆمپانیای فیولیا ،پرۆتۆکۆلێکی ڕێککەوتنان ئیمزا کرد و بەپێی ئەو ڕێککەوتنە تەواوی ئەو نوێنەرە سەندیکایی و کرێکارییانەی( 00کەس ) ٫کە دەرکرابوون ،دەگەڕێنەوە سەر کارەکانیان. وە دەرگا دەکرێتەوە بۆ مۆرکردنی ڕێککەوتنێکی گشتیی ،کە تیایدا داخوازی و مافەکان کەرامەتی کرێکارانی تێدا پارێزراو بێت. شایانی باسە ،کە بەپێی بڕیارە توند و دژە ئینسانییەکانی کۆمپانیاکە ،جگە لەوەی کە00 یانزە کەس لە کرێکاران ونوێنەرانی سەندیکاکەیان دەرکرابوون ،هەروەها لەکرێی مانگانە و پارەی کۆمەکی تەندروستی و تەنانەت کۆمەکی پەتای کۆروناش بێبەش کرابوون . هەروەها لە درێژەی هەواڵەکەدا ڕایانگەیاندووە ،کە مۆر کردنی ئەم پرۆتۆکۆلە ،کە لەئاکامی خۆڕاگریی وخەباتی کرێکارانی ژن و پیاوی( ئەمانورە) لەدەرەوەو ناوەوەی واڵت ،وە پشتیوانیی خێزانەکانیان ،بەدی هاتووەو لەپێناو سەرکەوتنی زیاتر و گەورەتری کرێکاراندا ،خەبات و مانگرتنەکانمان یەکگرتوو تر و پتەوتر دەکەین.. لە کۆتاییشدا ،دەڵێن، سەرکەوتن بۆ خەباتی چینی کرێکار!
قوربانیانی ناسەالمەتی شوێنی کار
بەریتانیا :: 02FEB2021لە بەرامبەر پالنی بەڕێوەبەرایەتی کۆگاکانی ویڵکنسەنز Wilkinsonsبۆ کەمکردنەوەو بڕینی مافی دەرماڵەی تەندروستی ،سەرجەم کرێکارانی کۆگاکانی Wilkoلە بەریتانیا لە هانلی ،لۆنگتن ،نیوکاستڵ ،لەیک ،ستافۆرد و یوتۆکستە دەست بدەنە مانگرتن .لە ئێستادا کرێکاران مافیان هەیە لە سێ بۆنەدا ساڵەکەدا دەرمالەی تەندروستییان بۆ خەرج بکرێت ،کۆمپانیا پالنی هەیە لە یەکی فێبریوەرییەوە کەمی بکاتەوە بۆ تەنها یەک بۆنە لە ساڵدا .یەکێتی کرێکارانی GMBڕایگەیاند ":ئەگەر ویکۆ دەست بەم ڕێکارە بکات ئەوا ڕووبەڕووی ڕاپرسی چاالکی کرێکارانی پیشەسازی ئەبێتەوە ".هەروەها": زۆربەی کرێکارانی ناساغ سەعاتکاری کەم و کرێی کەم وەرئەگرن.
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی
هاوپشتی نێو
ژمارە ()٢
فێبریوەری ٢٢٢٢
الپەڕە ٢
مانگرتنی کرێکارانی کۆمپانیای پیجۆ لە شاری قنیطرة ی وواڵتی مەغریب!
نەتەوەیی [فەڕەنسا١ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١ یەکێتییە کرێکارییەکانی فەڕەنسا کرێکارانی مانگرتنی هاوپشتی پیشەسازی ئوتومبیل ئەکەن لە مەغریب کۆنفیدراسیۆنی گشتی کار(CGT- )PSAپشتگیری تەواوی خۆی بۆ مانگرتنی گشتی کرێکارانی کارگەی دروستکردنی ئوتومبیلی بیجۆ لە قەنیترە دەربڕی .گروپی بنکەی بیجۆ کۆمپانیاکانی سەرەکی Peugeot Societe Anonymeلە فەڕەنسایە و دووەمین کۆمپانیای لە ئوتومبیلە دروستکردنی سەرتاسەری ئەوروپا. یەکێتییەکە هاوپشتی خۆی بۆ داخوازییەکانی کرێکارانی کارگەکە لە مەغریب دەربڕی ،کرێکاران خوازیاری چوونە سەری مووچەکانیانن کە تەنها ٠٤٢یورۆیە لە مانگێکدا ،هەروەها خوازیاری هەلومەرجێکی کارکردنن کە دەرماڵەی تەندروستی و مەترسی کاری تێدا فەراهەم بێت کە ئێستا لێی بەهرەمەند نین.، جین مارک مێرسیر نێردراوی یەکێتی کرێکاریی CGTبۆ کارگاکانی بیجۆ ڕایگەیاند ":ئێمە هەموومان هاوبەشین لە بەرامبەر ئالنگارییەکدا لە ژمارەیەک بۆ کار و دەوڵەمەندەکان ئەکەین ".لە ساڵی ٠٢١٢دا کۆمپانیای بیجۆ ڕایگەیاند کە بەرهەمی سااڵنەیان لە کارگەی قەنیترە ١٢٢هەزار ئوتومبیل بووە.
[مەغریب١ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١زیاتر لە پێنج ڕۆژە ،کرێکارانی کۆمپانیای PSAی دروستکردنی ئۆتومبیلی جۆری پیجۆ و سیتروین ،دەستیان داوەتە مانگرتنێکی ڕێکخراو، وەبەرنامە بۆ داڕێژراو ،کە هەر جارەی چەند کاتژمێرێک ،کارکردن و بەرهەمهێنان ڕادەگرن! ئەوەش لەئاکامی ئەو بارودۆخە خراپەی سەپێنراوەی کارکردن و کەمیی کرێ و سەعاتی کاری زیادەیە!..وە یەکێ لەو داوا سەرەکییەکانیان ،زیادکردنی 05%ی مووچەی شەوانەکار و سەعاتی زیادەی کۆتایی هەفتەیە ،جگە لە بەدەستهێنانی بیمە کۆمەاڵتی و تەندروستیەکانیان،کە لە لیستی داخوازییەکانیاندایە کرێکاران٫سەعاتی کاری زیادە و شەوانەیان پێدەکرێ ٫بەبێ ئەوەی هیچ دەرماڵەیەکیان بۆ بژمێردرێ .هەروەها هیچ بیمەیەکی کۆمەاڵیەتی و تەندروستییان پێنادرێ ٫وە لەم کاتی باڵوبوونەوەیەی ،پەتای کۆرۆنادا هیچ تایبەتمەندییەکی تەندروستیی و پارێزگارییان بۆ دانەنراوە. شایانی باسە ئەو کۆپانیایە ،دووهەین کۆپانیای گەورەی ئۆتومبیلە لەدوای ڕینۆ لە مەغریبدا و لە ناوەڕاستی ساڵی 0502دا لەناوچەیەکی پیشەسازیی گەورەی شاری قنەیتەرە (ئەتلەنتیک فری زۆن) دا دامەزراوە. چاوەڕوانییەکانی حکومەتی مەغریب لەم کۆمپانیایە ،کە بە وەبەرهێنانی سێ ملیار درهەم و بەرهەمی 055هەزارئۆتۆموبیل دەستی پێکردووە ،تا ساڵی 0507بەرز بوونەوەیەتی ،بۆ دوو ئەوەندە .ئەمە لە کاتێکدا کە مووچەی بنەڕەتیی هەر کرێکارێک لە 0055درهەم تێناپەڕێ!
[ئێران١ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١بەڕێوەچوونی پێنج ناڕەزایەتی لە بەردەم پەرلەمان (مەجلیس) و چەند نوسینگەیەکی حکومیی لە بەرامبەر بێدەربەستی و بێتوانایی دەسەاڵتداران لە وەاڵمدانەوە بە پێداوسیتییەکانی ژیانیان .بەشداربووانی ناڕەزایەتییەکان بریتی بوون لە کرێکارانی نەوت ،کرێکارانی چەند کەرتی خزمەتگوزاریی ،چاالکوانانی مەدەنی . بەرزکردنەوەی پالکارد ،وتنەوەی دروشم دژ بە دەسەاڵتداران و نەبردنە سەری بەڵینەکانی هەڵبژاردن
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی
ژمارە ()٢
فێبریوەری ٢٢٢٢
الپەڕە ٣
کرێکارانی کارگەی ڕنینەوەی چا لە ئۆگندا دەستیان لە کار کێشایەوە [ئۆگندا٤ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١س ەرەتای مانگی فێبریوەری هەزار کرێکاری ڕنینەوەی چا لە کارگەی چای مونۆبوا Munobwa Tea Factoryلە ئۆگندا دژ بە سەختی هەلومەرجی کارکردنیان و ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بە زیادنەکردنی مووچەکانیان کە ماوەی دووساڵە بەڵینیان پێدراوە و نەگۆراوە ،دەستیان لە کار کێشایەوە ومانیان گرت . کرێکارانی کشتوکاڵی لەو کارگەیە کاریان ڕنینەوەی گەاڵی چایە و لە بەرامبەر هەر کیلۆیەک گەاڵچادا کەمتر لە )$ 5.57( ١٢٢شیلنگیان هەیە. کرێکاران لە کاتی نەخۆشکەوتندا ئەبێت بێنەوە سەرکار ئەگینا لەسەر کار دەرئەکرێن .کرێکاران خوازیارن نرخی ڕنینەوەی گەاڵچا بۆ هەر کیلۆیەک زیاد بکات بۆ ١٥٢شیلنگی ئۆگندی .بۆ باڵوەپێکردنی مانگرتنی کرێکاران ،خاوەنکار هێزی پۆلیسی ناردە کارگاکە تا کرێکاران باڵوە پێبکات.
دژ بە تایبەتکردنی کارەبا بایکۆتی کاریان کرد [پاکستان٤ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١لە بەرامبەر بە تایبەتکردنی خزمەتگوزاری کارەبا و سپاردنی بە کەرتی تایبەت ڕۆژی چوارشەممە ٣ی فێبریوەری ٠٢٠١نزیکەی ٣٥هەزار کرێکارو ئەندازیار و کارمەندی وێستگەکانی کارەبا لە حەیدرەرئابادی پایتەخت دەستیان لە کار کێشایەوە و بایکۆتی کارکردنیان کرد دژ بە هەنگاوەکانی حکومەت بۆ سپاردنی ئەم خزمەتگوزارییە گشتییە و دابەشکردنی کارەبا بە کەرتی تایبەت . بایکۆتکردنی دەوام لەسەر خواستی کۆمیتەی هاوئاهەنگی کرێکاران و ئەندازیارانی کارەبا ) (NCCOEEEبەڕێوەچوو و هەروەها کۆمیتەی کرێکارانی وێستگەی کارەباش لە تیالنگانا پەیوەستبوون بە بایکۆتەوە و داوایان لە حکومەت کرد کە دەست لەو هەنگاوە هەڵبگرێت .کرێکاران چەند سلۆگانیان دژ بە حکومەت و بە تایبەتکردنی خزمەتگوزاری گشتییان وتەوە. پالنی ڕێپێوانی خەڵک لە ئیسالمئاباد پاکستان :: 09FEB2021بڕیاروایە لەسەر بانگەواز و لەژێر پەرچەمی یەکێتی کرێکارانی کارەبای واپدا ڕۆژی ١٥ی فێبریوەری ،٠٢٠١هەزاران کرێکارای ژن و پیاو ڕێپێوانێک لە شاری ئیسالم ئابادی پاکستان دژ بە گرانبوونی کەلوپەلوپێداویستییە سەرەتاییەکانی ژیان ساز ئەکەن. سەرەکیترین داخوازییەکانی خۆپیشاندەران بریتییە لە زیادکردنی مووچەی کار ،و خانەنشینی بۆ %٣٢بە ڕاددەیەک کە بگونجێت لەگەڵ بەرزبوونەوەی نرخی کاالکان .ماوەی ساڵ و نیو زیاترە سەرباری چونە سەری نرخی کااڵ و پێداویستییەکان ،مووچەی کرێکاران هیچ زیادبوونی بەخۆوە نەبینیوە. هەروەها خۆپیشاندەران داخوازی دەستهەڵگرتنی حکومەتن لە هەنگاوەکانی بە تایبەتکردنی کەرتی خزمەتگوزاری کارەبا بۆ دانیشتوان و فەراهەمکردنی ئەو خزمەتگوزارییە بە نرخێکی شیاوتر کەلەگەڵ بارودۆخی داهاتی خەڵکدا بێتەوە ،جگە لە دابینکردنی پێداویستییەکانی سەالمەتی و کار و زیادکردنی کرێکاران لەو کەرتە.
[هیندوستان٦،ی فێبریوەری ]٠٢٠١لە ناڕەزایەتی و مانگرتندان دژ بە مووچەی پێنەدراویان لە مانگی دیسەمبەری ٠٢٠٢ەوە .سێ هەفتە لەمەوبەر ژمارەیەکیان لە پاش وەاڵمدانەوەی داواکارییەکانیان لە ڕۆژهەاڵتی شارەکە کۆتاییان بە مانگرتن هێنا بەاڵم لە چەند ناوچەی تر هێشتا گفتوگۆی نوێنەرانی کرێکاریی و شارەوانییەکان لە گفتوگۆدان و مانگرتنەکان درێژەیان هەیە. وەک پیشەی هەمیشەی سەرمایەداران ،بۆ کۆتاییهێنان بەو مانگرتنانە ئەمجارەیان لە ڕێگای یاساو شەرعیەتی دادگاوە پەنایان بردووەتە بەر تاوانبارکردنی مانگرتنەکان بە ئاژاوەگێڕی. ئەمڕۆ ٦ی فێبریوەری ٠٢٠١دادگای باالی نیو دەلهی هێرشی توندی کردە سەر یەکێتییە کرێکارییەکان و بە ئاژاوەگێڕی لە قەڵەمدان، دادگای ڕایگەیاند " :یاسا بە هیچ شێوەیەک ڕێگا بە ئاژاواگێڕی نادات" .هەروەها سەرۆکی دادگاش ڕایگەیاند":چیتر درێژەکێشانی مانگرتنەکان قبوڵ ناکەین و بۆ چەسپاندنی یاسا پەنا ئەبەینە بەر هێزەکانی پۆلیس"
سەالمەتی شوێنی کار مافی بێئەمالو ئەوالی کرێکارانە!
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی
چینی کرێکار دژی تاوان و توندوتیژییە [هاییتی١ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١دژ بە ناجێگیریی سیاسی و باڵوبوونەوەی توندوتیژی و ڕێژەی تاوان و ڕفاندنی هاواڵتیان یەکێتییە کرێکارییەکانی هاییتی بۆ ماوەی دوو ڕۆژ مانگرتنی سەرتاسەرییان ڕاگەیاند. چەند گروپی چەتەیی لە پێناو باڵوکردنەوەی مەوادی بێهۆشکەر، پارەستاندنی بەزۆر لە هاواڵتیان زیادیان کردووە و لە پێناو دەستگرتن بەسەر چەند ناوچەی خۆیاندا لە ناکۆکی و بەکارهێنانی توندوتیژیدان. بە پێی ڕاپۆرتی (ئینسایت کرایم) پێئەچێت تا کۆتایی ساڵ ژمارەی قوربانییەکانی توندوتیژی و تاوان بگەنە ١٥٢٢قوربانی .جگەلەمەش پێناو لە هاواڵتیان ڕفاندنی بەدەستخستنی پارە زیاد کردووە
ڕێکخراوبوون مافێکی سەرەتایی بێ قەیدو شەرتی کرێکارانە
ژمارە ()٢
فێبریوەری ٢٢٢٢
الپەڕە ٤
ئاگاداری توند لە الیەن کرێکارانی کەرتی کارەبای پاکستان [هیندوستان٨ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١دژ بە تایبەتکردنی خزمەتگوزاری کارەبا ١٠ڕێکخراو و یەکێتی کرێکاریی کۆبوونەوەیەکیان لە بنکەیەکی کۆمپانیای کارەبای )(MPMKVVCLئەنجامدا و دژ بە پالنەکانی حکومەت بۆ تایبەتکردنی خزمەتگوزاری کارەبا کۆبوونەوە. لەو کۆبوونەوەیەدا گفتوگۆکرا لەسەر کارکردە خراپەکانی بەتایبەتکردن کە پاش ماوەیەک وەک هەر خزمەتگوزارییەکی تری حکومیی پێشکەش بە کەرتی تایبەت کرابێت نرخەکان ڕوویان لە هەڵکشان کردووە و بە زیان بۆ سەرجەم هاواڵتیان شکاونەتەوە ،جگە لە خستنەڕووی بێدەربەستیی حکومەت و شانخاڵیکردنەوەی خۆی لە دابینکردنی پێدوایستییەکانی خەڵک ،جگە لە گرتنەبەری ڕێگا یاساییەکان لە الیەن کۆمپانیا تایبەتەکانەوە دژ بە بەکارهێنەران و بردنە سەری نرخی خزمەتگوزارییەکان هەر ماوە جارێک .کۆبوونەوەکە ئاگاداری توندی ڕاگەیاند":ئەگەر حکومەت هەنگاوی لەو چەشنە بنێت ئەوا یەکێتی یە کرێکارییەکان لە وێستگەکان سەرجەم وزە لە تەواوی واڵت ئەبڕن و ناڕەزایەتی و مانگرتنی ملیۆنی بەرێ ئەخەن".
ناڕەزایەتی کرێکارانی هەنگری پاندا لە سیدنی [سیدنی٨ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١دەیان کرێکاری هەنگری پاندا ،(Hungry Pandaکە کۆمپانیایەکی گەیاندنی تایبەتی چینی یە ،ناوەندەکەی لە لەندەنە و چەند لقی تری لە واڵتانی تر هەیە ،سەوزەو میوە و خواردنی چینی بە دانیشتوان و خوێندکارانی چینی لە دەرەوەی واڵت ئەگەیەنێت) لە ناوچەی ناوەندی بازرگانی سیدنی گردبوونەوە و ناڕەزایەتییان سەربارەت بە هەلومەرجی کارکردن لەو کۆمپانیایە ڕاگەیاند .سەرەتا بۆ ڕێزلێنان لە گیانی هاوکارەکانیان دەقیقەیەک بێدەنگییان نواند و دواتر ژمارەیەک لە ئەندامانی یەکێتی کرێکاران و چەند کرێکار سەبارەت بە کەمی کرێ و کەمکردنەوەی و نەبوونی سەالمەتی کار قسەیان کرد. سەرباری سەختی و مەترسی کارکردنیان تاکو ئێستا لە ماوەی دوو مانگی رابردوودا چوار هاوکاری کرێکاریان گیانی لەدەستداوە .سکرتێری گشتی یەکێتی کرێکارانی گواستنەوە مایکڵ کەین Michael Kaineڕایگەیاند ":هەنگری پاندا ،کرێکاران وەک کۆیلەی مۆدێرن مامەڵە ئەکات ،بێ هیچ هۆکارێک کرێ ی کرێکاران کەم ئەکاتەوە و هەڕەشەی دەرکردن لە کرێکاران ئەکات"،و لە ئاماژەدان بە هەلومەرجی سەرختی کارکردنی کرێکاران لە کاتی قەدەغەی هاتووچۆ بەهۆی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆناوە ڕایگەیاند" : کاتی ئەوە هاتووە کە حکومەتی فیدراڵیی و هەرێمەکان سەری خۆیان لە ژێر لمدا دەربهێنن و بڕواننە باورودۆخی کرێکاران ،ئەمە ئابورییەکی نوێی درەوشاوە نییە ،ئەمە چەوساندنەوەیەکی کۆنە لە ڕێگای ئەپلیکەیشنی نوێ و سیستمی کارکردنێک بەشێوەیەک داڕێژراوە بۆ دەرکردنی کرێکاران لە یاساکان کە کاتیان بەسەرچووە".
هەڵسوڕاوێکی بزووتنەوەی کرێکاریی لە هیندوستان لەالیەن پۆلیسەوە لە زیندان دەستدرێژی ئەکرێتەسەر ناڤدیپ کور Nodeep Kaurهەڵسوڕاوی بزووتنەوەی کرێکاریی لە هیندوستان ،پاش ئەوەی لە سەر نەدان و دواکەوتنی مووچەی کرێکارانی کارگەیەکی لە کوندلی Kundliبە نوێنەرایەتی ڕێکخراوی مافەکانی کرێکاران لەگەڵ خۆپیشاندەران لە ڕۆژی ١٠ی جەنیوەری ٠٢٠١لەبەردەمی کارگە کۆئەبێتەوە و پەیامی هاوپشتی لە ناڕەزایەتی دژ بە مووچەی دزراوی کرێکاران و پارێزگاریکردن لە مافەکانیان ڕائەگەیەنێت ..بەاڵم بەڕێوەبەرایەتی کارگا بۆ باڵوەپێکردنی مانگرتووان پەنا ئەباتە بەر هێزی پۆلیس .هێزەکانی پۆلیس لە کاتی گەیشتنیان پەالماری ناڤدیپ ئەدەن و لەگەڵ خۆیاندا ڕاپێچی زیندانی ئەکەن .ناڤیدپ ٠٤ ،ساڵ ،لە چەندین ناڕەزایەتی و خۆپیشاندانی پشتگیریی لە مافەکانی جوتیارانیش چاالک و هەڵسوڕاو ئەبێت ،ئێستا بە پێی یاسای تاوانی (٣٢٣هەوڵدان بۆ کوشتن) تاوانبار کراوە .و دادگای بااڵی پونجاب تەنانەت ئامادە نییە بە کەفالەتیش ئازادی بکەن . ڕۆژی ٨ی فێبریوەری ، ٠٢٠١ڕۆژنامەکانی هیندوستان باڵویان کردەوە ناڤدیپ لە بنکەی دەستبەسەرکردنی پۆلیس ئەشکەنجە و پەالمار دراوە و لە زینداندا دە ستدرێژی کراوەتەسەر .پۆلیس تا ئێستا ڕەدی ئەکاتەوەو پارێزەرەکەشی ڕایگەیاندووە ":ڕاپۆرتی پزیشکی ئەوەی دەرخستووە برین بە جەستەو ئەندامەکانی لەشی ناڤدیپەوە دیارە ،ئەمانە دەری ئەخەن لە بنکەی دەستبەسەرکردن دەستدرێژی کراوەتە سەر.
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی
ژمارە ()٢
الپەڕە ٥
فێبریوەری ٢٢٢٢
کرێکارانی پااڵوتگەی نەوت لە نەرویج
پێکهێنانی یەکێتی کرێکارانی پالتفۆرمی میدیەم
[نەرویج١١ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١بڕیار وایە ڕۆژی دووشەممەی داهاتوو ١٥ی فێبریوەری ٠٢٠١نوێنەرانی یەکێتییە کرێکارییەکان لەگەڵ نوێنەرایەتی پااڵوتگەی مۆنگستادی نەرویجی سەبارەت بە مافی زیادکردنی مووچەی مانگانەی کرێکاران بکەونە وتووێژ .ئەگەر گفتوگۆکان بە دەرئەنجامێک نەگەیشتن ئەوا ڕۆژی دواتر دەیان کرێکاران لەو پااڵوتگەیە دەست ئەدەنە مانگرتن.مانگرتنەکان ئەبنە کەمبوونەوەی بەرهەمی نەوت بە تایبەت لە کێڵگە نەوتییەکانی ترۆڵ و سڤێردروپ کە گەورەترین کێڵگەی نەوتە لەسەر ئاستی ئەوروپا .بەرهەمی ڕۆژانەی هەردوو کێڵگەکە پێکەوە زیاد لە ٥٨٢هەزار بەرمیلە .دامەزراوەی نەوت و گازی نەرویجی نوێنەرایەتی کۆمپانیا نەوتییەکان ئەکات لە گفتوگۆکانی تایبەت بە مووچەی کرێکاران و لەکاتی نەگەیشتن بە هیچ سازان و ڕێکەوتنێک وا پێشبینی ئەکرێت ناڕەزایەتییەکان بۆ کێڵگە و پااڵوتگەکانی تر پەلبهاون.
[ئەمریکا١٠ ،ی فێبریەوەری ]٠٢٠١کرێکارانی پالتفۆرمی باڵوکەرەوەی میدیەم Medium platformیەکێتی خۆیان بە ناوی Medium Workers Unionپێکهێنا ،یەکێتییەکە ١٤٢ئەندامی هەیە بەشێک ئەبێت لە یەکێتی کرێکارانی پەیوەندییەکانی ئەمریکا (CWA).ڕێکخراوبوون لەپێناو پارێزگاریکردن لە مافی کرێکاران ،ئاگاداربوون لە مووچەی مانگانەو دەرماڵەی تەندروستی و چەند مافی تری کارکردن ،بووەتە هۆشیاری وسونەتێکی جێکەتوو دیارو سەرنجڕاکێشی ئەم دەورەیەی کرێکارانی ئەمریکا .ڕێکخراوەکە هەموو کارکردووانی پالتفۆرمی میدیەم لەخۆئەگرێت وەک نوسەر ،ئەندازیار ،دیزاینەر.، بەرهەمهێنەر ،توێژەی داتاو ڕاپۆرتدەر .ڕاستەوخۆ ماڵپەڕێکیان دروست کردووە لە ژێر ناوی یەکێتییەکە و ئامانجەکانی خۆیان تێدا دەستنیشان کردووە.
خنکانی ٠٢کرێکاری پیشەسازی جلوبەرگ لە مەغریب مەغریب :: 09FEB2021ڕۆژی ٨ی فێبریوەری ٠٢٠١بۆ دانیشتوانی شاری طەنجە و تەواوی مەغریب ڕۆژێکی ئاسایی نەبوو ،هەر لە بەرەبەیانی ئەو ڕۆژەدا ،کاتژمێر ٨:٤٥دەقە دانیشتوان گوێبیستی تراژیدیای گیانلەدەستدانی دەیان کرێکاربوون .شارەکە بە هەواڵی گیانلەدەستدانی ٠٨کرێکاری پیشەسازیی جلوبەرگ لە ژێرزەمیی کارگەیەکی نایاساییدا ڕۆژیان کردەوە .تا ئێستا ڕووداوەکەو هۆکارەکان و لێکەوتەکانی بە پانتایی بیر هزر و میدیاو حکومەت و دەسەاڵتی ئەو واڵتەی خستووەتە بەردەم لێکدانەوەو بەرپرسیارێتییەکی گەورە . کارگاکە لە ژێر زەمینی خانووی خاوەن کارگەکەدایەو نایاسایییە ،تەنها یەک دەرگای هەیە و هیچ ڕێگەیەکی دەرچوونی تری نییە ،لەکاتی بارینی بارانێکی زۆر لەو ڕۆژەدا تا بەرزایی دوو مەتری ژێرزەمینەکە پڕ ئەبێت لە ئاو ١٨ .کرێکار ڕزگارئەکرێن بەالم ٠٨یان هەر لەوێدا ئەخنکێن و گیان لەدەست ئەدەن. گەندەڵی لە وەاڵمدانەوەی خواستی داواکارییەکانی ڕستن و چنین و جلوبەرگ دروستکردن و پێشبڕکێ ی کۆمپانیاکانی جلوبەرگدروستکردن لەگەڵ کااڵ تورکی و چینییە هەرزانەکان لەو واڵتە وای لە دەسەاڵتدارانی ناوخۆیی کردووە چاوپۆشی لەم جۆرە کارگانە بکەن و لە کاتی ڕووداوەکاندا دەربکەون. بارودۆخی کارکردن لەم کارگانە سەختن ،سەرباری ڕەچاونەکردنی هیچ جۆرە سەالمەتییەکی کارو کرێکار ،بێ هیچ ئاگرکوژێنەوە ،نەبوونی دەرگای دەرچوون لە کاتی ڕووداوی نەخوازراو ،جگە لە سەعاتکاری زۆر و کەمی کرێ و ئاسانکاری لە دەرکردنی کرێکار.
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی
ژمارە ()٢
الپەڕە ٦
فێبریوەری ٢٢٢٢ کرێکارانی چاودێری مااڵن
[بەریتانیا ١٣ی فێبریوەری ]٠٢٠١دەیان کرێکاری ڕێکخراو لە یەکێتی کرێکارانی چاودێریی ماڵ کە ئاگاداری کەسانی پەککەوتەو نەخۆش ،پاککردنەوەی مااڵن ،و چێشتلێنان ئەبن رۆژی ١١ی فێبریەوەری ٠٢٠١دەستاین دایە ناڕەزایەتی و مانگرتن لە ناوەندی ئینفیڵد-بەریتانیا لەبەرامبەر دواکەوتنی مووچەکانیان. کرێکاران ڕایانگەیاند کە ":تاکو ئێستا چەندین جارە مووچەکانیان لە کاتی خۆیدا دابەش نەکراوە و هەر ماوە جارێک دوا ئەکەوێت" .کرێکاران بە ڕێپێوان و دانیشتنی سەرشەقام هاتووچۆیان لە بەردەمی باڵەخانەی خزمەتگوزاریی کۆمەاڵیەتی هاوپەیمانیی ڕاگرت .لە الیەن پۆلیسەوە بە تۆمەتی یاساشکێنی خۆپیشاندان ١٤ئەندامی یەکێتییەکە دەستگیرکران و پاش چەند سەعاتێک ئازادکران.
کرێکارانی دلیڤەری لە ئیسپانیا [ئیسپانیا١٠ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١کرێکارانی دلیڤەری کە بۆ کۆمپانیاکانی گەیاندنی خۆراک کار ئەکەن زۆربەی کات هیچ چەشنە گرێبەستێکی کاریان لەگەڵ خاوەنکاردا نییە .سیماکانی کارکردن لەم کەرتە ڕوولەسەرە بەهۆی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆناوە بریتییە لە کرێی کەم، سەعاتکاری زۆر ،مەترسییەکانی هاتووچۆ ،جگە لە بێبەشبوون لە دەستەبەربوونی کرێکار و دەرماڵەکانی تەندروستی و ...هتد. بڕیاروایە ئەم هەفتەیە لە ئیسپانیا بۆ ڕێگرتن لە پێشێلکارییەکانی مافی کرێکارانی دلیڤەری یاسایەک بۆ ناچارکردنی خاوەنکارەکان لە دامەزراندنی کرێکارانی دلیڤەری بە شێوەی فەرمی دەربچێت. بەاڵم ژمارەیەک لە کرێکاران یاساکەیان پێ باش نییەو پێیان وایە کە خۆیان ئازادن لەوەی بۆ کێ کار ئەکەن و کەی کارئەکەن .یەکێتییە کرێکاراییەکانیش دووپاتی ئەکەنەوە ئەبێت یاساکە بە شێوەیەک دابڕێژرێت کە لە بەرژەوەندی کرێکاراندا بێت. لە مانگی مەی ٠٢١٢کاتێک کرێکارێکی مۆتۆڕسوار( ٠٠ساڵ وبە ڕەگەز نیپاڵی کە تەنها چەند مانگێکی کەم بوو گەیشتبووە ئیسپانیا) لە کاتی گەیاندنی خۆراکدا لە بەرشلۆنە گیانی لەدەستدا ،ناڕەزایەتی دژ بە کۆمپانیای Glovoدەستی پێکرد .لەوکاتانەدا یەکێتی کرێکاریی UGTڕایگەیاند "کۆمپانیاکانی گەیاندنی وەک Glovoو Deliverooو Uberیاساکانی کاریان شکاندووە وکرێکاران ئەچەوسێننەوە و پێویستە لێپێچینەوەیان لەگەڵدا بکرێت .ئەم کۆمپانیایانە شکس تخواردوون بەهۆی نەبوونی گرێبەستی فەرمی کار ،نەبوونی دەرماڵەکانی دەستەبەری کۆمەاڵیەتی بۆ کرێکارانی دلیڤەری".
بەهاری ڕێکخراوبوون [ ئەمریکا١٠ ،ی فێبریوەری [٠٢٠١کرێکارانی پالتفۆرمی باڵوکەرەوەی میدیەم Medium platformیەکێتی خۆیان بە ناوی Medium Workers Unionپێکهێنا ،یەکێتییەکە ١٤٢ئەندامی هەیە بەشێک ئەبێت لە یەکێتی کرێکارانی پەیوەندییەکانی ئەمریکا (CWA).ڕێکخراوبوون لەپێناو پارێزگاریکردن لە مافی کرێکاران ،ئاگاداربوون لە مووچەی مانگانەو دەرماڵەی تەندروستی و چەند مافی تری کارکردن ،بووەتە هۆشیاری وسونەتێکی جێکەتوو دیارو سەرنجڕاکێشی ئەم دەورەیەی کرێکارانی ئەمریکا . ڕێکخراوەکە هەموو کارکردووانی پالتفۆرمی میدیەم لەخۆئەگرێت وەک نوسەر ،ئەندازیار ،دیزاینەر.، بەرهەمهێنەر ،توێژەی داتاو ڕاپۆرتدەر .ڕاستەوخۆ ماڵپەڕێکیان دروست کردووە لە ژێر ناوی یەکێتییەکە
و ئامانجەکانی خۆیان تێدا دەستنیشان کردووەhttps://mediumworkersunion.org .
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی
ژمارە ()٢
فێبریوەری ٢٢٢٢
الپەڕە ٧
بەندەرەکانی ئەنتڤێرپن ناوەندی خاشاکی پالستیکی واڵتانی ئەوروپا ماڵپەڕی تاید(بەلجیکا) سارا المۆت ،وەرگێڕانی کامەران ئەحمەد ئەم لێکۆڵینەوە لە ڕێگای هاوکاری و کاری پێکەوەیی چەند ڕێکخراو هاتووەتە بەرهەم وەک ، : De Tijdپالتفۆرمی لێکۆڵینەوەی Lighthouse ،Humo en Pointer ،De Groene Amsterdammer ،Reportsو بێگومان بە هاوکاری فەندی پرۆژەی ڕۆژنامەنووسی و ماڵپەڕی Journalismfund.eu . بەڕێژەی نزیکەی نیو ملیۆن تۆنی سااڵنە بەلجیکا لە لوتکەی ناردنە دەرەوەی خاشاکی پالستیکدایە لەسەرئاستی جیهان .بەشێکی ئەو خاشاکە پالستیکی یانە ڕیساکڵ ناکرێنەوە .بەالم فڕێ ئەدرێنە دەریا یان سروشتەوە .سەرباری ئەمەش ئەم کەرتە چاالکی تاوانکاریی زیاتری لەخۆ گرتووە. بەڕێوەبەری جێبەجێکار بێن کراس ) (Ben Krasلە کۆمپانیای ڕیسایکڵینی خێزانیی کراس )(Krasبە چەرخەکەی دەستی پارچەیەک پالستیک گڕ تێبەرئەدات و پێم ئەڵێت" :بۆنی بکە" ،بەردەوام ئەبێت لە قسەکردن " :بۆنی کلۆری لێدێت ،ئەمە بە ڕوونی دیارە پی ڤی سی pvcیە". لەسەر پارچە پالستیکێکی پتەو دیسانەوە پارچەیەکی تری پالستیک گڕ تێبەر ئەداتەوە و بۆنی ئەکات و بەردەوام ئەبێت لە قسە" ئــاااه ،چەند شیرینە و خۆشە بۆنەکەی ...ئەمە کاڵوە ،تەنها بە چاو ناتوانین جیاوازییەکان ببینین ،هەربۆیە هەمیشە چەرخێکم پێیە" بنکەی سەرەک ەی نێونەتەوەیی کۆمپانیای کراس لە ئەمستەردامە،.بەاڵم گەورەترین کۆگاکانی کۆمپانیا ئەکەێتنە نزیک کەناڵی ڕایکەڤۆرسێڵ Rijkevorselو بە ڕێکەوتیش نییە کە کەوتووەتە نزیک بەندەری ئەنتڤێرپنەوە " .پالستیکەکانی ئێمە لە هەموو شوێنێکەوە دێن ،هۆڵەندا، بەلجیکا ،بەریتانیا ،فەڕەنسا ،ئیرلەندا...و ئەبێت زۆر بە خێرایی ڕەوانەی واڵتانی تر وەک مالیزیا ،ڤێتنام و تورکیا بکرێن" کۆنترۆڵکردنی کەم ئامارەکانی دەرچوو لە نوسینگەی بنکەی زانیاری بازرگانی نێو نەتەوەیی نەتەوە یەکگرتووەکان ،کۆمترەید (International Trade Statistics )Databaseپیشانی ئەدەن بەلجیکا لە ساڵی ٠٢١٢دا النی کەم نیو ملیۆن تۆن خاشاکی پالستیکیی ڕەوانەی دەرەوە کردووە ،بەم ژمارەیە چوارەمین پلە لەسەر ئاستی نێونەتەوەیی ناردنە دەرەوەی پالستیک بەدەستدێنێت لەدوای هەریەکە لە ئەڵمانیا ،یابان ،و واڵتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا .زۆربەی ناردنە دەرەوەکان لە ڕێگای بەندەی ئەنتڤێرپنەوە ئەنجام ئەدرێن .لە باکوری ئەنتڤێرپن ژمارەیەک کۆگای پڕ لە پاشماوەو خاشاکی پالستیکیی بازرگانە دەرەکییەکان هەن .بەندەرەکە ڕێگایەکی شوێنێکی باش و ڕێگایەکی نێو دەوڵەتی هەیە ،بەاڵم نەک تەنها لەبەر ئەم مەبەستە ،بەڵکو بە پێ ی ئەو وتووێژانەی لەگەڵ ژمارەیەکی زۆری بازرگان ئەنجامدران پێکەوە هاوڕابوون لەسەر ئەوەش ":کە کەمتر کۆنترۆڵ ئەکرێت" ،یەکێک لە بازرگانە هۆڵەندییەکان کە پێ ی باشە بە نەناسراوی بمێنێتەوە ،ڕایگەیاند ":مامەڵەکردن لە بەندەری ئەنتڤێرپن زۆر هاورێیانەترە" " ،خێر اتر و نەرم و نیانترن لە ڕاپەڕاندنی کارەکان"" .لە ڕۆتەردام کۆنترۆڵی زۆر ئەکرێت ،بۆ نمونە لە نیویاندا کۆنرۆڵی تیشکی ڕادیۆگرافیی کۆنتەینەرەکان" .بازرگانێکی تر لەوالوە بەردەوام ئەبێت ":زۆر بە سادەیی لە بەندەری ئەنتڤێرپن کۆنترۆڵی کەم هەیە، هەربۆیە بژاردەکە خێراترو سادەترە". بازرگانیکردن بە خاشاکی پالستیکی یەوە بازاڕێکی ئازادە" .پالستیکی پاک"ی باش پۆلێنکراو بێ هیچ کێشەیەک ئەکرێت ڕەوانە بکرێن ،بەاڵم لە هیچ شوێنێکدا ڕایبگەیەنیت ،ئەگەر بارەکە پیس بوو یان پێکهتابوو لە پالستیکی تێکەڵکراو ئەوکاتە چەند یاسای توندتر هەن و هەندێک ئەیانەوێت کە خۆیان لێ البدەن". مارک دە سترۆوپەر Marc De Strooperشارەزای ژینگەو پشکنەر لە پشکنینی ژینگەی ڤالندەرن Vlaanderenوتی":دەرفەرتی گرتن لە بەندەری ئەنتڤێرپن زۆر کەمترە" " ،ئێمە لێرە پێنج کارمەندین بۆ کارڕاییکردن و پشکنینی باری خاشاکی نایاسایی لە بەندەرەکە" بە پێی قسەکانی سترۆوپەر ١٥تا %٣٢ی بارە نایاساییەکان کەشف ئەکرێن ،کە ئەوەش ئەوپەڕی توانای ئێمەیە" بەندەری ئەنتڤێرپن ئەم بۆچوونە ناڕست ئەخەنەوە و ئەڵین لەوپەڕی ئاگاهییەوە ئەم شێوە کۆنتۆڵکردنە نەم و نیانەیان هەڵبژاردووە .وتەبێژی بەندەرەکە باربارا یانسنس Barbara Janssensئەڵێت ":لە بەرژەوەندی کەسدا نییە مامەڵەی خۆمان بێ کاروباری ئیداریی و پرۆسەکانی کارڕاییکردن ئەنجام بدەین ،ئەمە بە مانای ئەوە ناگەیەنێت ئێمە هەمیشە هەوڵی کارئاسانی نەدەین" جگە لە پشکینی ژینگەیی ،گومرکیش هەڵئەستێت بە پرۆسەی کۆنترۆڵکردنی خۆی .پەیتەر فێڵتمانس Peter Veltmansلە یەکێتی کرێکاریی سۆسیالیستی ACODئەڵێت":زۆرشت هەن کە بە هەڵە ڕایی ئەکرێن ،زۆربەی کات سکانەرەکان خراپ بوون ،ئەنجومەنی شار پێشینەی کارکردنی داوە بە قەالچۆکردنی ماددە بێهۆشکەرەکان ،و درکرکردنێکی کەمتر هەیە لە پەیوەند بە قاچاخبردنی پاشماوەو خاشاکە پالستیکییە نایاسایییەکان" .لە پرسی ئەوەی کۆنترۆڵی کەم ئەکرێت لە بەندەرەکە ،فرانسیس ئادینس Francis Adynsوتەبێژی گومرک پێچەوانە قسەی کرد و ڕایگەیاند ":لە ساڵی ٠٢١٢دا ٤٤٠کۆنترۆڵی خاشاکە پالستیکییەکانمان کردووە چ لە ڕێگای دۆکیومێنتەکانەوە بووبێت یان فیزیکی". بۆ الپەڕە ... ٨
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی درێژەی ....
ژمارە ()٢
فێبریوەری ٢٢٢٢
الپەڕە ٨
بەندەرەکانی ئەنتڤێرپن ناوەندی خاشاکی پالستیکی واڵتانی ئەوروپا
گەندەڵی و کاوبۆییەکان)(cowboys بازرگانیکردن بە خاشاکە پالستیکییەکان ڕووی لەسەر کردووە .لە ڕاپۆرتی ئینتەرپۆلی مانگی ئۆگستی ٠٢٠٢دا هاتووە ":چاالکی تاوانکاریی زۆر و زۆر لەم کەرتی پیشەسازییەدا هەیە" .ڕێکخراوی نێونەتەوەیی بەگژداچوونەوەی تاوان پێی وایە کە زۆربەی خاشاکە پالستیکییەکان لە رێگای بارکردنە نایاسایییەکانەوە لە والتانی خواروو و خوارو وی ڕۆژهەاڵتی ئاسیا ئەگیرسێنەوە ،جگە لەوەی گەندەڵی لە ساختەکردنی دۆکیومێنتەکاندا ڕوویان لە هەڵکشانی زۆر کردووە. ژمارەیەکی زۆری بازرگانەکان ئەلێن ":بەدڵنیایییەوە ژمارەیەک کاوبۆی هەن ،سروشتییە کە ساختەکردنیش هەیە ،.بەاڵم بۆ ئێمە ،هیچ پەیوەندی بە ئێمەوە نییە و بەشداری تێدا ناکەین .ڕێگا هەرە باوەکان ئەوەیە کە ڕیزێک یان دوو ڕێز لە بارهەڵگرەکە بە پالستیکی پاک پڕ ئەکرێنەوە و ڕیزەکانی تری هەموو خاشاکە .کەلوپەلە پاکەکان لە پێشەوەن و هەرچی پیشەکانیشە لە دواوەی کۆنتەینەرەکان". بازرگانەکان ئەبێت خۆیان لە دۆکیومێنتەکانی گومرکدا ڕایبگەیەنن کە بارە گوێزراوەکانیان چین .بازرگانەکان ئەڵێن ":ئەوە هونەرە کە کام کۆدی گومرک هەڵئەبژێریت " "،بۆ نمونە ئەگەر بارێکت هەبێت لە پاشماوەو خاشاکی پالستیکیی خراپ بەاڵم لە بەینەکانی کۆنتەینەرەکەدا تەنها %١٢ی پالستیکی پاکی تێدایە ،ئەوا بارەکە بە دواین کۆد تۆمار ئەکەیت ".ئەوروپا بە درکەوە ئەزانێت ئەبێت شتێک ڕووبدات و سەرەتای ئەمساڵ یاساکانی ناردنە دەرەوەی پاشماوەو خاشاکی پالستیکی توندتر کردەوە .لە ڕووی پرنسیپەوە ئەبێت چیتر رێگە نەدرێت کە خاشاکە پالستیکییە هەرە پیسەکان ڕەوانەی دوور بکرێن. بۆرسەی پاشماوە و خاشاکەکان لە ئینتەرنێت مایک ڤان ئەکۆالین Mike Van Acoleyenشارەزای خاشاک لە رێکخراوی ڕاوێژکاریی O2ئەلێت ":بەندەری ئەنتڤێرپن هەمیشە کەناڵ و ناوەندێکی ناردنە دەرەوەی خاشاکی پالستیکی بووە بۆ دەرەوەی یەکێتی ئەوروپا ".ئایا زیادکردنی کۆنترۆڵکردنەوەکان چارەسەرن؟ پێی وایە": ئەگەر ڕێکارەکانی پرۆسەی کۆنترۆڵکردن توندتر بکرێنەوە لە ئەنتڤێرپن ،ئەوا روولە زەیبروخە Zeebruggeیان شوێنێکی تر ئەکەن. بازرگانەکان پێیان خۆشە لە نێوان بەندەرەکاندا بازبازێن بکەن" .لەگەڵ ئەوەشدا پێئەچێت کە کاوبۆیەکان سوود لە " بەلجیکای دابەشبوو" ببینن .فرانس خایسڵس Frans Geysels,سەرۆکی کۆمسیۆنی نوسینگەی ژینگەی پۆلیسی فیدراڵیی ئەڵێت ":لە بەلجیکا سێ بەرێوەبەرایەتی هەن کە هەمیشە بە هەمان زمان قسە ناکەن ،ئەمە سوودمەندبووە بۆ تاوانکارەکان .فرانس توانای کارمەندەکان لەو دەزگایە وەک گرفتێک ئەبینێت و ڕایئەگەیەنێت کە هەرئەوەندەیان لە توانادایە". فرانس ئەڵێت":بازرگانیکردن بە خاشاکە پالستیکی یەکانەوە ئەنجام ئەدرێن .لە ڕێگای ئیینەرنێتەوە بە ئاسانی پەیوەندی لە نێوان فرۆشیارو و کڕیارەکان دروست ئەبن ،تەنها کێشە نرخە .کێ ئەتوانێت چارەسەری هەرزان پێشکەش بکات؟ لە ڕێگای ئەو ناوەندانەوە ئەتوانیت زۆر بە ئاسانی گوێزانەوەی نایاسایی ڕێک بخەیت" .ئەمەمان تاقیکردەوەو هەستاین بە کردنەوەی هەژمارێک لە ماڵپەڕی ،scrapo.comیارییەکی مندااڵنەیە. لە وەاڵمدانەوەی ڕیکالمێکی ساختەی ئێمەدا بۆ پالستیکی تێکەڵ – کە زۆربەی خراپە -چەندین وەاڵممان لە الیەن تورکیا و بەریتانیاوە پێئەگات. کاتێک پرسیارمان کرد پالستیکەکەمان بە کوێ ئەگات؟ ،بازرگانێکی بەریتانی پێی راگەیاندین ":مالیزیا یان واڵتێکی دووری ئاسیا تۆ خۆت ئەیزانی هاوڕێ گیان" .پرسیار لە بازرگانە تورکەکان ئەکەین کە ئایا لە یاسا توندەکان ناترسن .وەاڵم وەرئەگرینەوە ":نەخێر ،هیچ خەمی ئەوەمان نییە ،بۆ کەسمان رون نییە چۆن لە باری عەمەلییەوە ئەکرێت ،بەاڵم ئێمە هەر لە ئیشی خۆمان بەردەوامین" ئایا چۆن بازرگانی نێونەتەوەیی ئەم پاشماوە و خاشاکە پالستیکییانە لە ڕایکەڤۆرسێڵ Rijkevorselئەڕوانێتە ناردنە دەرەوە هەرە گەورەکان؟ کراس ) (Krasدڵنایی ئەداتەوە بە ئێمە کە ئەو تەنها لە بازرگانی پالستیکی پاکدا کە ڕیساکڵ ئەکرێنەوە بازرگانی ئەکات .ئەڵێت ":شتەکە زۆر سادەیە ،بازرگانیکردن بە خاشاکی پالستکیی بزنسە ،پەیوەندی بە بەدەستهێنانی پارەوە هەیە ،لە قسەکانی بەردەوامە کاتێک ئەڕوانێتە ئوتومبیلە تێسال رەنگ ڕەساسی یەکەی کە لەبەردەمی یەکێک لە مەخزەنەکاندا پارکی کردووە .بەپێی کراس ) (Krasکێشەکە لە بنەڕەتدا الی بەکاربەرە " .پرۆسەی ڕیسایکڵکردن پرۆسەیەکی ئاڵۆزە ،پێویستی بە کرێکاری زۆر هەیە و گران لەسەرت ئەکەوێت ،هەر خۆت بیڵێ :ئەگەر خۆت هەڵببژێریت ،شامپۆیەکەی دەبە ڕیساکڵکراو ناکڕیت ،بەڵکو هەرزانترینیان بۆ الپەڕە ...٢ "
ڕێکخراوبوون مافی بێ قەیدو شەرتی کرێکارانە
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی درێژەی ....
ژمارە ()٢
فێبریوەری ٢٢٢٢
الپەڕە ٩
بەندەرەکانی ئەنتڤێرپن ناوەندی خاشاکی پالستیکی واڵتانی ئەوروپا
کارگاکانی پاشماوەو خاشاکی پالستیکی لەمالو ئەوالی رێگاکانی تورکیا تورکیا باشترین کۆگای خواستراوی خاشاکی پالستیکی واڵتانی ڕۆژئاوای ئەوروپایە .نزیک بە نیو ملیۆن تۆنی خاشاکی پالستیکیی ڕەوانەکراو لە بەلجیکاوە لە ساڵی ٠٢١٢دا84.557 ،تۆنیان ڕووەو تورکیا نێردراون .کە بریتین لە خاشاکە پیشەسازییەکانی وەک :نایلۆنی شفاف)، (folies کیسەکانی پێچانەوە) ، (wikkelhoezenسەتڵ) (emmersو داپۆشەرە پالستیکییەکان(omhulsels). لە تورکیا تا ئەو جێیەی ئیمکانی هەیە خاشاکە پالستیکییەکان ڕیساکڵ ئەکرێنەوە(دووبارە لە بەرهەمدا بەکارئەهێنرێنەوە) سەربارەی ئەوەی کە واڵتەکە لیستێکی گوماناوی لە باری هەلومرجی کرێکارو ژینگەوە هەیە .ڕێکخراوی Valipacکە لە واڵتی ئێمەدا (مەبەست بەلجیکایە)پشکنینی بۆ پالستیکی بەکارهاتوو لە پیشەسازییەکانی نێوخۆی واڵت ئەکات چوو بەرەو تورکیا بۆ ئەنجامدانی پشکنینێک پاش تۆمارکردنی سکااڵیەک ،بەاڵم ڕێکخراوەکە هیچی ناجۆری نەدۆزییەوە کەلەگەڵ ڕێکارەکانی کاری نێوخۆی تورکیادا ناکۆک بێت. لە هاوینی ٠٢٠٢دا چووین بەرەو تورکیا و بەدیاریکراوی بۆ ئەدەنە) ، (Adanaکە شارێکی سەر دەریای سپی ناوەڕاستە و ناوەندێکی ساغکردنەوەی خاشاکە پالستیکییەکانی ئەوروپایە .سەرنجمان دا خاشاکە پالستیکییەکانی ئەوروپا لە هەموو جێیەکدا باڵو بوونەتەوە ،لە الڕێیەکدا چاومان کەوت بە بەرهەمەکانی پاکەتی خۆراکپاریزیی ، AVAپالستیکە پێچراوەکانی بیرەی هاینکن ، Heinekenلەگەڵ لیستێکی کڕینی کەلوپەل لە الیەن ژن و پیاوێکی بەریتانییەوە.ڕاکێشانی پەنجەی تۆمەت بۆ تورکەکان کارێکی ئاسانە .ڕۆژئاوای ئەوروپا توانای ڕیساکڵکردنەوەی خاشاکای پالستیکیی کەمە .بەالم بەشێکی ئەم خاشاکە پالستیکی یە ڕیساکڵ ناکرێنەوەو لە سروشتدا فڕێ ئەدرێن .و بەم شێوەیە پاشماوەو خاشاکە ئەوروپیەکان پیس ئەبن و لە رێگای بەندەرەکانی ئەنتڤێرپن ،و واڵتانی تر و دەریای سپی ناوەڕاستەوە ئەگوێزرێنەوە .سەرۆکی توێژەرەوەکان کارڵ ڤرانکن ) (Karl Vranckenلە ناوەندی توێژینەوەی VITOپێی وایە ":ئەبێت زنجیرەکانی گواستنەوە و بازرگانیکردنی ئەم خاشاکە تێکبشکێن ین ،لەڕێگای سەرمایەگوزاری لە دامەزراوەکانی ڕیساکڵ و کەمتر بەکارهێنانی ماددە پالستیکییە ڕیساکڵکراوەکان".
دەمامکەکەت البدە تا بزانم چەندە دەستخۆشانە(بەخشیش)ت بدەمێ لە توێژینەوەیەکی نوێی ڕێکخراوی یەک کرێی دادوەرانە One Fair Wageلە ژێر ناونیشانی " :دەمامکەکەت البدە تا بزانم چەندە دەستخۆشانە(بەخشیش) ت بدەمێ" دەریئەخات کرێکارانی خزمەتگوزاری و بە تایبەت ژنان ،ئەو کرێکارانەی کە بەخشیش لە کاتی ئەنجامدانی کارەکانیان بەدەستدێنن زۆرترین ئەو کرێکارانەن لە کاتی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا دووچاری تەنگپێهەڵچنین بوونەتەوە .ڕێکخراوەکە سەردانی ١٦٢٢ناوەندی خزمەتگوزاری کردووە و لەسەر ئەو بنەمایەوە بەدەرئەنجامەکانی توێژینەوەکە گەیشتوون .لە ڕاپۆرتەکەدا دەرکەتووە کە %٨٢ی کرێکارانی خزمەتگوزاری لە چێشتخانە ،ئوتێل ،قاوەخانەکان ...کەمتر دەستخۆشانەیان لێکراوە و لە کاتی پێدانی دەستخۆشانە داوایان لێکراوە دەمامکەکان البدەن و دەرکەتووە %٤٢ی کرێکاران دووچاری گێچەڵی سێکسی بوونەتەوە. سارو جەیرامن Saru Jayaramanسەرۆکی ڕێکخراوەکە ڕایگەیاند کرێکارانی چێشتخانەکان لە الیەن موشتەرییەکانەوە داوایان لێکراوە دەمامکی خۆپارێزی البدەن تا داهاتی ڕۆژانەیان بەدەست بهێنن". کێشەکە لەوەدایە یاسا بواری داوە بە خاوەنکاری چێشتخانەکان تا خوار النی کەمی کرێ بدەن بە کرێکاران و ئەوەی مووچەیان بەرز ئەکاتەوە تەنها داهاتی بەدەستهاتووی دەستخۆشیکردنەکانە کە لە الیەن میوانی چێشتخانەکانەوە پێیان ئەدرێت .هەروەها یاساکانی النی کەمی کرێ ڕێگری لە کرێکاران ئەکات تا لە دەرماڵەی بێکاری بەهرەمەند بن ،هەربۆیە کرێکاران ناچاربوون لە کاتی پەتاکەدا و لە بارودۆخی مەترسیداردا بچنەوە سەر کار لەگەڵ ئەوەشدا بەخشیش بەڕێژەی تا ٣٢تا %٨٢کەمی کردووە. ڕێکخراوەکە لە توێژینەوەکەیدا بە چەند کلیلە دەرەنجام ئەگات وەک: النی کەم %٤٤ی کرێکاران خۆیان یان هاوکارێکیان لە شوێنی کارکردن توشی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا بوون. النی کەم %٨٨ی کرێکاران ئەزانن هاوکارێکیان لە هەمان شوێنی کارکردن یان شوێنێکی تردا تووشی پەتاکە بوون. کرێکارانی چێشتخانەکان بە پێ ی پرۆتۆکۆلەکانی خۆپارێزی لە پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنا کار ناکەن و کورتهێنانی مەوادی خۆپارێزیی هەیە لە شوێنی کاردا. النی کەم %٣٣ی خاوەنکارەکان هیچ ڕاهێنانێکی تایبەتی کرێکارانیان بۆ خۆپارێزی لە پەتاکە پێشکەش نەکردووە. النی کەم %٨٤نزیک بە کەسانێک ب وون یان هاوکارێکیان بوون کە کەمتر لە دوومەتر دووربوون و هیچ دەمامێکیان نەبەستووە. پێدانی دەستخۆشانە(بەخشیش)ی کرێکاران کەمی کردووە %٨٢ .ی کرێکاران رایانگەیاندووە کە %٨٣ی داهاتی دەستخۆشانەیان کەمی کردووە. النی کەم %٣٨ی کرێکاران لەکاتی جێبەجێکردنی پرۆتۆکۆلەکانی کۆڤید ١٢دا دووچاری داخوازی لێکردنەوەی دەمامکەکانیان بوون بۆ ئەوەی دەستخۆشانەیان پێبدرێت %٤١ .ی کرێکاران دووچاری توانجی سێکسی بوونەتەوە لە کاتی کاردا%٠٥ .یان دووچاری گێچەڵی سێکسی بوونەتەوە.
سەکۆی هەواڵی کرێکاریی
ژمارە ()٢
الپەڕە ٢٢
فێبریوەری ٢٢٢٢
بەهاری ڕێکخراوبوون و پێکهێنانی یەکێتییە سەربەخۆکانی چینی کرێکار
[ئەمریکا١٦ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١لەگرتەیەکی یوتیوبدا کرێکارانی تەندروستی لە The Rawlin Med Tech Summer Troskoڕایانگەیاند ":ئێمە تەواو پڕبووین لە بینی هاونیشتمانییەکانمان کە گیان لەدەست ئەدەن ،لە کاتێکدا هەموومان بەدەست ئازارەکانی کەمی ستاف ،کرێی کەم و هەلومەرجی سەختی کارکردن لە ڕاولن Rawlinئەناڵێنین .دڵی ئێمە چیتر بەرگەی ئازارێک ناگرێت کاتێک ڕووەو دەوام ئەچین و هەست ئەکەین مرۆڤەکان لەبەرچاوماندا بێ ئەوەی بتوانین هیچیان بۆ بکەین گیان لەدەست ئەدەن .هەرلەبەر ئەم هۆکارانەیە ئێمە یەکێتی خۆمان پێکئەهێنین و داوای ئاڵوگۆڕ لە ژیان و کارکردنمان ئەکەین ". تاکو ئێستا %٨٥ی کرێکاران پەیوەستبوون بە یەکێتییەکەوەو تا ئێستا بەڕێوەبەرایەتی کۆمپانیای Onelifeکە خاوەنی The Rawlinە دان بە ڕێکخراوەکە نانێت تا ببێتە بەشێک لە یەکێتی نێونەتەوەیی کرێکارانی خزمەتگوزایی Service Employees International Union . ڕۆژی ١٦ی فێبریوەری ڕێکخراوەکە ئاگادارینامەی خۆی بە مانگرتنی دە ڕۆژە ڕاگەیاند ئەگەر بەڕێوەبەرایەتی کۆمپانیای Onelifeدان بە ڕێکخراوەکەدا نەنێت ،ژمارەی کرێکاران بۆ هەر شفتێک زیاد نەکات و هەلومەرجی سەالمەتی کار چاکتر و باشتر نەکات . لە بەیاننامەی ڕێکخراوەکەدا لە ١ی فێبریوەریدا هاتووە کە پرسە سەرەکییەکانی ئێمە بریتین لە: ب وونی مەترسی لەسەر تەندروستی هاواڵتییان بەهۆی کەمی ستاف.نەبوونی ڕاهێنانی تەواو کە مەترسی بۆ سەر هاواڵتییان و کرێکاران زیاد کردووە.سەختتربوونی کاری زۆر بەهۆی کرێی کەم و هەلومەرجی کارکردنی توند-بە فەرمی ناسینی یەکێتی کرێکاران.
[هۆڵەندا١٦ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١بەفربارین دیمەنێکی جوانی هەیە ،تەنها جوانی سروشت و ئاسودە بوونی دڵی مرۆڤ لەخۆناگرێت ،بەدیوێکی تردا ژێر بەڕەی سیستمی سەرمایەداریشمان بۆ ئەهێنێتە سەر بەڕەو ناشرینی سیستمەکەمان ڕوونتر ئەخاتەوە بەردەم. چەرخاندنی کارگاکانی ستیل کە بێگوێدانە سروشت و تەندروستی مرۆڤ لە کێبڕکێی بازاڕ و بەدەستهێنانی پلەبەندی نێوخۆیان خەریکی پێشبڕکێی بەرهەمەکانی ستیلن .دواین بەفربارین لە هۆڵەندا -ئایماودن کاریگەری ئەم کارگانەی لە پیسکردنی ژینگەدا بە ڕوونی خستە بەردەمی هەمووان .بە پێی ڕۆژنامەی ADتاکو ئێستا ٥١٠کەس و ڕێکخراو داوای یاسایییان دژ بە کارگەی بەرهەمهێنانی ستیل Tata Steelپێشکەش کردووە ،کارگەکە پلەی شەشەمینی لەسەر ئاستی جیهان لە بەرهەمەکانی ستیلدا هەیە .هاواڵتیان چەندین وێنەی توێژاڵی ڕەشیان لەسەر بەرفری نزیک کارگاکە وێنە گرتووە ،کە مەودای پیسبوونی ژینگە وکاریگەری بۆ سەر تەندروستی هاواڵتیانی ئەو ناوچەیە دەرئەخەن. بەپێی توێژینەوەی Frisse Wind Nuدەرکەوتووە کە دانیشتوانی ئایماودن شێرپەنجەی سییان بە رێژەی %٠٥لە ناوچەکانی تری هۆڵەندا زیاترە .لەهەندێک ناوچەی دیاریکراوی Beverwijkو Velsenیشدا ڕێژەکان زیاترن.
فیدراسیۆنی یەکێتییەرێکاراییەکانی ئەفریکای باشوور [ئەفیکای باشوور١٦ ،ی فێبریوەری ]٠٢٠١ فیدراسیۆنی یەکێتییە کرێکارییەکانی باشووری ئەفریکا ) (Saftuڕایگەیاند هەفتەی داهاتوو لە پێناو چەند داخوازیدا مانگرتنی گشتی لەسەرتاسەری باشووری ئەفریکا ڕائەگەیەنن، کرێکاری یەکێتی ٠١ فیدراسیۆنەکە لەخۆگرتووەو نوێنەرایەتی زیاد لە ٨٢٢هەزار کرێکار ئەکات .یەكێتییەکە بڕیاری داوە لە هەمان ڕۆژی لێدوانی وەزیری دارایی ئەو واڵتە لە ٠٤ی فێبریوەری لەسەر بارودۆخی ئابووری مانگرتنەکە دەست پێبکەن .وەستانەوە دژ بە بێکارکردنی هەزاران کرێکار لەو واڵتە کاری لەپێشینەی فیدارسیۆنە . لە بەیاننامەی داخوازییەکانی فیدراسیۆندا داواکارن بە: نوێ، ئابوورییەکی دامەزراندنەوەی دیاریکردنی النی کەمی کرێ بە ١٠٥٢٢ڕاندی باشووری ئەفریکا( نزیک ٨٥٥دۆالری ئەمریکی ) لە مانگێکدا بۆ هەموو کرێکاران ،ڕاوەستاندنی دەستبەجێی بێکارکردنی کرێکاران. باشترکردنی بارودۆخی ئابوری و دووبارە دابەشکردنەوەی زەوییەکان بە شێوەیەکی دادپەروەرانە. دابینکردنی تەندروستی بەخۆرایی بۆ هەموو خەڵک بەخۆرایی دەستەبەرکردنی مافی بەخۆرایی خوێندن کۆتاییهێنان بە گەندەڵی لە دامودەزگاکانی دەوڵەت و تاوانکارییەکان لە کۆمەڵگا کۆمەڵگایەکی بێ جیاوازی لەسەر بنەمای نەتەوە و ڕەگەز ،دیموکراتیی سۆسیالیستی .
Worker’s News Stage