Oktober 2021 - S-Plus tijdschrift by Solidaris

S-PLUS

PB- PP B-12241 BELGIE(N) - BELGIQUE

LEDENMAGAZINE VOOR PLUSSERS MET PIT

Veilig op de weg

INHOUD

4 Veilig

Gezond en Wel

s u n o b n e o i s n e p

Pensioenen

op weg De met de auto

Leren en beleven

Hoe

de kat

de mens vangt

In dit nummer

Colofon

Edito........................................................................................................................................................ 3 Veilig op weg met de auto................................................................................................................... 4 Heldere gezondheidsinfo voor jong en oud...................................................................................... 6 De pensioenbonus................................................................................................................................. 8 Echt of vals? Hoe herken je fake news?......................................................................................... 10 Crea: schaaltjes uit polymeerklei...................................................................................................... 12 POES: hoe de kat de mens vangt..................................................................................................... 13 Interview met Micha Marah.............................................................................................................. 14 Interview met Karine Lalieux: Brussel is een prachtige plek om te leven.................................. 16 S-Plus app: It’s me.............................................................................................................................. 18 Korte berichten.................................................................................................................................... 19 Sport en bewegen: judo voor 55-plussers......................................................................................20 Coponcho.............................................................................................................................................. 22 Ledenvoordelen................................................................................................................................... 26 Train je brein......................................................................................................................................... 27

S-Plus Mag Driemaandelijks ledenmagazine van S-Plus vzw

Certificate Number 10506-2009-1003 www.climatepartner.com

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

Oktober 2021 Redactie Gertie Brouwers, Rohnny Buyens, Eliane Cougé, Aline De Meyer, L eona Detiège, Conny Guldentops, Herman Hombroek, Hanne Jacobs, Corry Maes, Liliana Nikolova, Steven Vanden Broucke, Sarah Van Humbeeck Vormgeving: artoos group Druk: Bredero Graphics Eindredactie Sarah Van Humbeeck Verantwoordelijke uitgever Corry Maes I vzw S-Plus Sint-Jansstraat 32-38 I 1000 Brussel Secretariaat Sint-Jansstraat 32 I 1000 Brussel T 02 515 02 23 E info@s-plusvzw.be W www.s-plusvzw.be Ondernemingsnummer 0409 572 206 RPR Brussel

EDITO

Beste vrienden Wat gaat het najaar 2021 ons brengen? Na de moeilijke covid - jaren hunkeren velen naar een echt normaal bestaan. Een periode waarin we ons zonder de moeilijke administratieve rompslomp van covid-attesten en angst voor een boete als je problemen hebt met internet, kunnen verplaatsen. Deze periode heeft ons wel heel duidelijk gemaakt dat sterke, gezonde overheidsdiensten nodig zijn en dit zowel in de zorg als in de dienstverlening naar de burgers. Ook de overstromingsramp in Wallonië en in Limburg maakte nog eens pijnlijk duidelijk dat verkeerde besparingen zich wreken. De federale regering heeft tussen 2014 en 2018 enorm geknipt in de middelen van de civiele bescherming. 4 van de 6 kazernes werden gesloten en van de 313 personeelsleden zijn er vandaag maar 263 posten ingevuld. Honderden vrijwilligers die aan de kazernes verbonden waren, konden niet ingezet worden en daardoor had de dienst problemen om haar kerntaak, de bescherming van de burgers, goed uit te voeren.

Gelukkig leverde onze minister Frank Vandenbroucke goed werk. Van onze PS - minister Karine Lalieux verwachten we zeker dat ze onze senioren zal verdedigen tijdens het pensioendebat in deze regering. Zoals ze het zelf zegt in haar interview met ons tijdschrift is zij een echt ‘zinneke’. Zij studeerde criminologie aan de ULB en ze heeft tijdens haar politieke loopbaan in Brussel gestreden voor sociale rechtvaardigheid en toegang tot woningen voor wie het broodnodig had. Voor haar is het duidelijk: ‘het socialisme was nodig in de 19de eeuw, het was broodnodig in de 20ste eeuw en het is extreem noodzakelijk in de 21ste eeuw.’ De wil om tot een minimumpensioen van 1500 euro netto te komen in 2024 is duidelijk, en ook het lot van senioren die in armoede leven verbeteren staat centraal in haar beleid. Dat zal moeten blijken uit haar federaal actieplan tegen armoede en sociale ongelijkheid. S-Plus zal dit zeker ondersteunen!

Sterke, gezonde overheidsdiensten zijn nodig, zowel in de zorg als in de dienstverlening naar de burgers.

Leona Detiège Voorzitter S-Plus S-PLUS

- oktober-november-december 2021

GEZOND EN WEL

g i l i e weg V met deopauto Met de auto mogen en kunnen rijden is voor vele mensen een belangrijk onderdeel van hun vrijheid en zelfstandigheid. Maar soms wordt je rijveiligheid in vraag gesteld. Dat kan na een hersenletsel of een functioneel verlies, of gewoon bij het ouder worden. Wanneer er een vermoeden is van een verminderde rijveiligheid, bepaalt de wet dat je huisarts of specialist een uitspraak doet over je medische rijgeschiktheid. Zo een vermoeden kan er zijn wanneer je als senior minder dan 3000 km per jaar rijdt of als er zich recent ongevallen voorgedaan hebben. Ook een veranderde gezondheidstoestand kan aanleiding zijn tot een evaluatievraag. Het Centrum Samen Veilig Mobiel in Hasselt is verbonden aan het Jessa Ziekenhuis en gespecialiseerd in een globale evaluatie van de rijveiligheid bij ouderen. Dr. Mark Lutin is er arts-coördinator en vertelt ons over de werking van het centrum. Waarvoor kan je terecht in het Centrum Samen Veilig Mobiel? Dr. Mark Lutin: “Wanneer er een bekommernis is over de rijveiligheid, biedt het centrum een globale evaluatie aan. Dit houdt in dat zowel je medische rijgeschiktheid én rijvaardigheid nagegaan worden. Een huisarts of specialist moet soms een beslissing nemen over je medische rijgeschikt4

S-PLUS

heid. Hierbij kan hij ons advies vragen en zijn patiënt verwijzen naar het Centrum Samen Veilig Mobiel.” Vanaf wanneer ben je wettelijk verplicht om je rijgeschiktheid te laten testen? Dr. Lutin: “Er is in België geen wettelijk bepaalde leeftijd waarop je testen dient te ondergaan. We zijn ook zeker geen voorstaander om ouderen te evalueren louter op basis van leeftijd. Er is geen verband tussen leeftijd en rijveiligheid. De reden tot evalueren moet eerder individueel bekeken worden. Ouderen zijn een zeer heterogene groep waarbij sommigen op vrij hoge leeftijd nog zeer goed zijn en anderen toch reeds belangrijke vaardigheden verloren hebben op jongere leeftijd. Reden tot onderzoek moet altijd een vermoeden van verminderde rijveiligheid zijn. Het is natuurlijk wel zo dat iemand van 90 jaar meer kans op aandoeningen heeft die een rol spelen in de medische rijgeschiktheid en rijvaardigheid dan iemand van pakweg 75.”

- oktober-november-december 2021

Er is geen verband tussen leeftijd en rijveiligheid

Bij welke aandoeningen/ medicatie die niet op de verplichte lijst staan, raad je toch aan om te komen testen? Dr. Lutin: “Beginnende geheugen problemen kunnen een teken zijn dat ook andere vaardigheden niet meer zo fris zijn, zoals aandacht, verwerkingssnelheid en reactie tijd. Bij autorijden moet het zien van situaties, het maken van keuzes, het nemen van beslissingen en het handelen in enkele seconden gebeuren. Ouderen nemen soms medicatie die zeker op hogere leeftijd een negatief effect heeft op deze vaardigheden.” Hoe testen jullie het reactie- & inschattingsvermogen? Dr. Lutin: “De reactietijd, die ook een uiting is van de verwerkingssnelheid van informatie, testen we aan de hand van een gestandaardiseerde computertest. Het inschattingsvermogen beoordelen we aan de hand van de rit op de weg.”

Wanneer we echter tot een negatief besluit komen, stellen we als arts vast dat je medisch niet rijgeschikt bent. Dan mag je volgens de wet niet meer met de autorijden. Er zijn 2 voorwaarden om met de auto te mogen rijden. Je moet rijbevoegd zijn (een rijbewijs hebben) én je moet medisch rijgeschikt zijn.”

Rij zeker 3000 km per jaar om je r ijvaardigheid te behouden

Vertonen ouderen soms compensatiegedrag (zoals kortere afstanden, trager rijden, enkel gekende trajecten rijden, enkel overdag rijden …) om hun verminderde rijvaardigheid te verbergen?

Hoe stellen jullie de senioren op hun gemak zodat ze tijdens de test geen stress ervaren -die ze anders niet hebben- en daardoor fouten maken? Dr. Lutin: “Dat komt inderdaad vaak voor, een probleem dat de jonge student bij een examen ook wel kent. We benadrukken dat het niet om een test gaat, doch eerder om een evaluatie. Er wordt nooit een uitspraak gedaan op basis van één test of gebeurtenis. Ons centrum is ontstaan vanuit de zorg waarbij het veeleer gaat om een afweging tussen het risico op een ongeval ten opzichte van de eventuele negatieve impact op levenskwaliteit bij een rij-stop.” Kan je de test ook anoniem en zonder gevolgen doen of moeten jullie de resultaten doorgeven? Dr. Lutin: “Onze opdracht binnen het centrum Samen Veilig Mobiel behoort tot het beroepsgeheim en wordt nooit doorgegeven tenzij aan de huisarts.

Maar rijden met de auto is een recht waar toch ook wel enkele plichten aan verbonden zijn. Vaak is er wel een verschil tussen de objectieve impact van een rijstop en het subjectief aanvoelen, vooral als ze soms nog maar 1000 km per jaar afleggen. Vaak staan kinderen of andere personen klaar als vervoersalternatief. We houden er nog te weinig rekening mee dat autorijden op een dag kan stoppen.” Bestaat er zoiets als een seniorvriendelijke auto? Dr. Lutin: “Ouderen kopen heus nog wel nieuwe wagens. Het beeld van de oude man met de zo mogelijk nog oudere auto is al een tijdje passé. We raden aan om naar onze website te kijken bij de aanschaf van een nieuwe wagen. Er zijn heel wat rijhulpsystemen die bij ouderen erg nuttig zijn en de rijveiligheid verhogen (zoals bijvoorbeeld parkeersensoren, dode hoek detectie enz). Het is jammer dat die rijhulpsystemen vaak afgedaan worden als snufjes die niet meer voor je leeftijd zijn, terwijl ze net een grote hulp kunnen zijn.”

Dr. Lutin: “Oudere chauffeurs zijn inderdaad vaak goede chauffeurs door het feit dat ze de meeste rijervaring hebben en compensatiegedrag vertonen. Een goeie tip om je rijvaardigheid te behouden is regelmatig autorijden, zodat je zeker aan 3000 km per jaar komt. Maar hou er anderzijds ook rekening mee dat het mogelijk is dat je op een dag niet meer met de auto zal rijden. Anticipeer hierop door nu al eens gebruik te maken van een ander vervoermiddel.”

Conny Guldentops

Bij slechte testresultaten ontneem je de senior zijn/ haar zelfstandigheid en vrijheid. Zo kan de senior in een isolement geraken. Is er geen andere oplossing? Dr. Lutin: “We zijn er ons zeker van bewust dat een advies tot rij-stop een ernstige inbreuk kan betekenen op de levenskwaliteit. Ouderen hebben vaak het gevoel om niet meer bij de maatschappij te horen als ze geen auto meer mogen rijden.

Meer info: Centrum Samen Veilig Mobiel: globale evaluatie rijveiligheid bij ouderen T 011 33 88 66 E Info@SamenVeiligMobiel.be W www.samenveiligmobiel.be

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

MEET & GREET

Heldere

gezondheidsinfo

Wanneer het gaat over onze gezondheid, moeten we soms belangrijke beslissingen nemen. Goed geïnformeerd zijn in een duidelijke taal is hier onontbeerlijk. Maar dat is niet voor iedereen zo eenvoudig. Veel hangt af van onze ‘gezondheidsgeletterdheid’. In welke mate ben je in staat je eigen gezondheid in handen te nemen? Weet je hoe je aan de juiste informatie komt? Durf je al je vragen te stellen aan de dokter? We praten hierover met Carine Seynaeve (64), voorzitter van S-Plus in Kruisem en Sofie Steghers (23), logistiek animator bij Joetz vzw.

Jongeren zoeken vaak gezondheids informatie op internet

Kende je de term ‘gezondheidsgeletterdheid’ al? Sofie: “Nee, ik had er nog nooit van gehoord. Maar nu ik weet wat het is, is dat inderdaad iets waarmee ik vaak in aanraking kom. Ik heb autisme, waardoor het begrijpen van moeilijke taal voor mij moeilijker is. Ik heb soms wat extra uitleg nodig.” Carine: “Voor mij is het geen nieuwe term. Ik ben 9 jaar voorzitter geweest van het OCMW in Zingem en werd zo vaak geconfronteerd met mensen die naar de dokter waren geweest maar eigenlijk niet begrepen wat hun probleem was. Ook als kind wilde ik altijd weten wat er juist scheelde. Als de dokter tegen me zei “je hebt influenza”, zocht ik op wat dat precies was. Als je dat dan weet, is het volgens mij ook makkelijker om je aan bepaalde 6

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

(Sofie)

voor jong en oud

voorschriften te houden. Mijn interesse hierin heeft ook te maken met mijn mama. Zij had multiple sclerose, maar ze hebben dat 6 jaar lang voor haar verzwegen. Ze moest diëten volgen, medicatie nemen, maar wist niet waarom. Ik was 12 jaar als het werd vastgesteld, en 18 jaar als zij het te weten kwam. Dat heeft me enorm aangegrepen. Daarom wil ik altijd weten wat de resultaten van een onderzoek zijn. Als ik een brief van de dokter krijg, zal ik die nooit gesloten laten.

Als ik word doorverwezen naar een specialist, wil ik altijd weten waarom.” Niet alle dokters nemen evenveel tijd om vragen van patiënten te beantwoorden. Zijn jullie dokters hier alert voor? Carine: “In mijn buurt wonen 2 dokters. De ene is een vijftiger, die met een laptop en een boek voor zich zit. Hij schrijft veel, maar zegt weinig. Daarom ga ik naar de andere, oudere dokter.

Dat is iemand waarmee je kan praten. Dikwijls hebben mensen schrik om iets te vragen aan de dokter. En als je er dan met een laptop en boek zit, schrikt dat mensen nog meer af.” Sofie: “Ik ga al heel lang bij dezelfde huisarts. Hij kent mij en ik ken hem. We hebben een band opgebouwd. Als ik iets niet begrijp, dan vraag ik het gewoon. Hij probeert het dan zo laagdrempelig mogelijk uit te leggen, met woorden en gebaren. Ik heb een hele lieve dokter, die het niet erg vindt als ik veel vragen stel.” Carine: “Afhankelijk van het probleem, zal mijn dokter het ook op een andere manier uitleggen. Als het over mijn rug gaat, neemt hij er het skelet bij. Zo kan hij tonen wat er verkeerd is met mijn rug en wat ze zouden doen tijdens de operatie. Ook mijn kinesiste legt altijd uit wat ze doet en waarom. Dat was in het begin niet zo, dan werd er weinig gesproken. Maar intussen ga ik er al 7 jaar elke week. We kennen elkaar en praten ook over koetjes en kalfjes. Enkel over mijn gynaecoloog ben ik niet zo tevreden op dat vlak. Als ik iets vraag, zegt hij telkens dat ik me geen zorgen moet maken. Maar dat is eigenlijk geen antwoord.” Gaan jullie soms op internet op zoek naar gezondheids informatie? Sofie: “Ik denk dat jongeren in het algemeen dat wel vaak doen. Ze zoeken via Google de ziekte of symptomen op. Ik doe dat zelf erg weinig en ga liever naar de huisarts, omdat de informatie die je daar vindt, niet altijd juist is. Als ik informatie zoek over

onderwerpen die te maken hebben met gezondheid, zoals gezonde voeding, diëten, beweging … dan gebruik ik wel het internet.” Carine: “Ik zoek soms wel iets rond gezondheid op op internet, maar ik let heel goed op waar ik terecht kom. Ik zoek altijd op websites uit Nederland, omdat de informatie volgens mij daar het meest betrouwbaar is. Ik controleer op verschillende plaatsen of de informatie die ik gevonden heb hetzelfde is. Als er 2 websites hetzelfde zeggen, en het zijn websites uit Nederland, dan voel ik me al geruster.”

Als OCMWvoorzitter werd ik vaak geconfronteerd met mensen die bij de dokter zijn geweest, maar niet weten wat hun probleem is (Carine)

Niet alle ouderen zijn digitaal vaardig. Is dat de reden dat ze een risicogroep vormen wat gezondheidsgeletterdheid betreft? Carine: “Ik zie vaak mensen met smartphones waar ontzettend veel apps opstaan. Mensen weten niet waarvoor die allemaal dienen. Ze worden gedownload zonder dat ze ooit gebruikt worden. Eigenlijk zou er een website moeten bestaan waar mensen voor alle gezondheidsinfo terecht kunnen. Een website die ook gecontroleerd wordt en waar alles heel laagdrempelig wordt uitgelegd. Vandaag is internet een echt doolhof. Als je iets intikt op Google, krijg je soms honderden websites. Daar de juiste uithalen is niet eenvoudig! Maar als je iets speciaals hebt, is het natuurlijk de taak van de dokter om jou op een eenvoudige manier uitleg te geven. Ouderen zijn vaak nog opgegroeid met een dokter

die Latijnse termen gebruikt. Zij hebben nooit gevraagd wat die wilden zeggen. Ze durven dat niet altijd, omdat ze vanuit hun opvoeding geleerd hebben om veel respect te hebben voor hun dokter. Soms staan ze op 2 minuten terug buiten, met een briefje voor de apotheek. Maar wat er precies scheelt, weten ze niet.” Moet er meer aandacht zijn voor gezondheidsgeletterdheid? Carine: “Het zou de basis moeten zijn van waaruit elke dokter vertrekt. Hij mag zijn patiënten niet ongerust maken, maar moet hen wel duidelijk uitleggen wat er scheelt. Het gebeurt al meer dan vroeger, maar nog altijd te weinig.” Sofie: “Gezondheidsvaardigheden zouden een onderdeel van de opleiding tot dokter moeten zijn. Zodat toekomstige dokters leren hoe ze informatie duidelijk kunnen overbrengen aan mensen met een beperking, autisme of mensen van allochtone afkomst. Het is belangrijk dat mensen goed begrijpen wat hun dokter zegt, zodat ze niet met veel vragen naar huis gaan.” Sarah Van Humbeeck i.s.m. Joetz vzw

Begrijp je dokter Deze folder, een initiatief van S-Plus en VIVA-SVV, legt je in stappen uit hoe je een doktersbezoek aanpakt. Wat doe je vooraf, hoe leg je duidelijk uit wat je probleem is en hoe onthoud je wat de dokter je vertelt? Vraag de folder gratis aan via info@s-plusvzw.be of 02 515 02 23. Meer informatie vind je op www.begrijpjedokter.be.

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

s u n o b n e o i s n De pe PENSIOENEN

Om mensen die langer werken te belonen, zal de pensioenbonus (opnieuw) ingevoerd worden. Zodra je voldoet aan de voorwaarden voor het vervroegd pensioen, begin je de pensioenbonus op te bouwen.

Wat is de pensioenbonus? De pensioenbonus is een voordeel dat je krijgt bovenop je rustpensioen als je je beroepsactiviteit voortzet na je vroegst mogelijke pensioendatum. De pensioenbonus werd geschrapt op 1 januari 2015. Je kan de bonus wel nog krijgen als je al begonnen bent met hem op te bouwen voor de loopbaanjaren vóór 2015.

De pensioen bonus is niet overdraagbaar of verdeelbaar

Het bedrag van de pensioenbonus verschilt naargelang het stelsel waarin je gewerkt hebt. De Pensioendienst betaalt de pensioenbonus samen met je rustpensioen uit in één bedrag. Je krijgt de pensioenbonus enkel als: • je effectief met pensioen gaat en • de Pensioendienst je pensioen uitbetaalt. De pensioenbonus is onderworpen aan dezelfde sociale en fiscale bijdragen als je rustpensioen en wordt op hetzelfde moment geïndexeerd. Als je pensioen geschorst wordt, dan wordt je pensioenbonus ook geschorst. De Pensioendienst kan je pensioen schorsen omdat: • je huwelijkspartner een gunstiger gezinspensioen ontvangt; of • je een niet-toegelaten activiteit uitoefent.

S-PLUS

- juli-augustus-september 2021

Specifieke invloed op de ambtenarenpensioenen • Samengeteld mogen je pensioenbonus en je rustpensioen als ambtenaar niet meer bedragen dan 90 % van het referentieloon waarop je pensioen gebaseerd is. Zonder pensioenbonus is je rust pensioen beperkt tot 75 % van het referentieloon. • Je pensioen (met inbegrip van de pensioenbonus) is beperkt tot het absolute maximum van 81 622,85 euro bruto per jaar. De pensioenbonus is een persoonlijk voordeel. Hij is dus niet overdraagbaar of verdeelbaar. Dat betekent dat je: • Als langstlevende huwelijkspartner geen aanspraak kunt maken op de pensioenbonus van je overleden huwelijkspartner; • Als uit de echt gescheiden of feitelijk gescheiden huwelijkspartner geen aanspraak kunt maken op een deel van de pensioenbonus van je (ex-) huwelijkspartner. De pensioenbonus is echter wel overdraagbaar aan de langstlevende huwelijkspartner als zijn of haar overlevingspensioen berekend is op basis van een rustpensioen voor werknemers met een pensioenbonus die ingegaan is vóór 2014. Berekening van de pensioen bonus voor werknemers Voor de toekenning en de berekening van je pensioenbonus maakt de pensioendienst een onderscheid tussen 2 perioden waarin je je beroepsactiviteit kon voortzetten: • van 01/01/2006 tot 31/12/2013; • vanaf 01/01/2014.

De toekennings- en berekeningsvoorwaarden verschillen voor beide perioden. Als je een pensioenbonus opgebouwd hebt in beide perioden, dan wordt de pensioenbonus voor elke periode berekend en worden beide pensioenbonussen bij elkaar opgeteld om de totale pensioenbonus te verkrijgen. Je hebt recht op een pensioen bonus: • Voor de loopbaanjaren vanaf 01/01/2014, als je vóór 01/12/2014: - voldoet aan de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden voor het vervroegd rustpensioen of - 65 jaar was en je loopbaan minstens 40 kalenderjaren van minimum 104 dagen telde. • Voor de loopbaanjaren tussen 01/01/2006 en 31/12/2013: - vanaf het jaar waarin je de leeftijd van 62 jaar bereikt hebt; of - vanaf het jaar waarin je een loopbaan van minstens 44 kalenderjaren bewijst. Welke dagen geven recht op de pensioenbonus? • Voor de loopbaanjaren vanaf 01/01/2014 Elke dag van effectieve tewerkstelling in de referentieperiode geeft recht op de pensioenbonus. De pensioenbonus wordt niet toegekend voor gelijkgestelde dagen. Als je deeltijds gewerkt hebt, worden je dagen omgezet in voltijdse dagen.

De referentieperiode: • begint 1 jaar na je vroegst mogelijke pensioendatum of, indien je geen recht hebt op een vervroegd pensioen, vanaf het bereiken van de wettelijke pensioenleeftijd; • eindigt wanneer je rust pensioen effectief ingaat. De referentieperiode kan ingaan vóór 01/01/2014, maar enkel de dagen gepresteerd vanaf 2014 geven recht op dit type pensioenbonus. Voor de dagen gelegen vóór 2014 heb je mogelijk recht op een pensioenbonus als de voorwaarden voor de periode tussen 01/01/2006 en 31/12/2013 vervuld worden. • Voor de loopbaanjaren tussen 01/01/2006 en 31/12/2013 De pensioenbonus wordt toegekend voor elke effectief gewerkte dag en voor elke gelijkgestelde dag (met een maximum van 30 gelijkgestelde dagen per kalenderjaar) tijdens de referentie periode. Als je deeltijds gewerkt hebt, worden je dagen omgezet in voltijdse dagen. De referentieperiode: • begint op 1 januari van het jaar waarin je 62 jaar werd of het jaar van je 44e loopbaanjaar; • eindigt wanneer je rust pensioen effectief ingaat en, uiterlijk, wanneer je 65 jaar werd. Berekening van de pensioenbonus voor ambtenaren Aan welke voorwaarden moet je voldoen om recht te hebben op een pensioenbonus?

De Pensioen dienst betaalt de pensioenbonus samen met je rustpensioen uit in één bedrag

Je blijft het recht op een pensioenbonus behouden als je vóór 1 december 2014: • aan de voorwaarden voldeed om vervroegd met pensioen te kunnen gaan; of • de leeftijd van 65 jaar bereikt had én een loopbaan van minstens 40 aanneembare dienstjaren had. Wanneer start en eindigt de opbouw van de pensioenbonus? De opbouw van je pensioenbonus start 1 jaar na de datum waarop je aan de algemene voorwaarden voldoet om vervroegd met pensioen te gaan. De opbouw van een pensioenbonus kan nooit vóór de leeftijd van 61 jaar beginnen, ook niet als je van voordelige leeftijdsvoorwaarden geniet.

De opbouw van de pensioen bonus eindigt de laatste dag van de maand die voorafgaat aan de werkelijke ingangsdatum van je pensioen. De periode waarin je de pensioenbonus opbouwt, heet de referteperiode. Welke dagen geven recht op een bonus? • De werkelijk gepresteerde dagen vanaf 1 januari 2014. • De perioden van verloven en afwezigheden met behoud van bezoldiging aan 100 %. Voor de berekening van de pensioenbonus tellen we 22 werkdagen voor een volledige maand van werkelijk gepresteerde diensten. Herman Hombroek Een uitgebreide versie van dit artikel vind je op www.s-plusvzw.be

Voor advies over je pensioen kan je terecht bij je ziekenfonds Antwerpen: 03 285 44 42 Vlaams-Brabant en Brussel: 02 506 99 17 Limburg: 0492 23 18 75 of pensioen@devoorzorg.be Oost-Vlaanderen: 09 333 57 90 West-Vlaanderen: 056 230 230 (optie 2) S-PLUS

- oktober-november-december 2021

ACTUEEL

Echt of vals? Hoe herken je

? s w e n e fak

Informatie bereikt ons meer en meer via de digitale weg. Denk maar aan Facebook, WhatsApp, Instagram, YouTube … Ook door de coronacrisis is dit in een stroomversnelling geraakt. Door de hoeveelheid aan informatie is het soms moeilijk om te weten wat correct is en wat we met een korrel zout moeten nemen. Daarom organiseerde S-Plus 3 online workshops of webinars over fake news. Wat is fake news? Fake news is onjuiste of misleidende informatie die wordt verspreid met de bedoeling om de publieke opinie te beïnvloeden, vaak voor politieke doeleinden. Fake news is niet nieuw, maar door de opkomst van sociale media worden valse berichtgevingen makkelijker gedeeld en worden de feiten minder gecontroleerd. Hierdoor wordt het moeilijk om de feiten te onderscheiden van fake news. Digitale workshop S-Plus vzw, Mediawijs en Linc vzw sloegen de handen in elkaar en organiseerden 3 webinars met als doel fake news te herkennen. In de eerste 2 workshops werd er gefocust op de inhoud van digitaal nieuws, tijdens de laatste sessie werden de deelnemers klaargestoomd om zelf hun boodschap over te brengen. We zijn uiteraard benieuwd naar de ervaringen van de deelnemers. Wat hebben zij bijgeleerd?

kwamen ontspannen over waardoor het vlot verliep. Ik heb weinig storingen gehad met de internetverbinding. De laatste workshop heb ik jammer genoeg gemist omdat ik mij had vergist van uur. Ik heb de link gekregen, zodat ik deze op een later tijdstip kan bekijken. Ik heb mij ingeschreven omdat fake news een actueel onderwerp is. Op het nieuws hoor je immers steeds vaker dat er valse mails rondgaan. Dankzij de workshops heb ik nu tips gekregen die ik kan toepassen in het dagelijkse leven.” Lutgarde: “Ik heb enkel de eerste les gevolgd. Tijdens de

Marleen: “Ik vond de workshops heel interessant. De lesgevers 10

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

Valse berichtgeving nam enorm toe door de opkomst van sociale media

2de had ik al een andere afspraak en de 3de heb ik vervolgens niet meer gevolgd. Ik vond het een goede cursus maar voor mij persoonlijk was het minder nuttig omdat ik al een gelijkaardige workshop heb gevolgd. Ik heb mij ingeschreven omdat het altijd leuk is om bij te leren. Uit elke cursus haal je toch wel zaken die je kan blijven toepassen.” Yves: “De workshops waren voor mij zeer nuttig. Ik vind het belangrijk dat ik het nieuws nu beter naar waarheid kan inschatten. Ik verkies wel een fysieke bijeenkomst boven een webinar, maar dit is natuurlijk nog moeilijk vanwege corona. Ik had mij puur uit nieuwsgierigheid ingeschreven. De vorige Amerikaanse president Donald Trump kwam veel in het nieuws omdat hij regelmatig onderwerpen afdeed als fake news, waardoor ik meer te weten wou komen over het onderwerp. De workshops hebben mij geholpen om teksten kritischer te bekijken.” Wil je meer weten? S-Plus organiseert op 5 november een lezing over Fake News in het PXL-Congres in Hasselt. Inschrijven kan via www.s-plusvzw.be/activiteiten of 011 27 83 00. Hanne Jacobs

Betrouwbare info of toch fake? Je kent het wel. Je ziet een artikel verschijnen op sociale media of je krijgt wat doorgestuurd via een berichtje. Hoe weet je nu of die informatie echt of nep is? Met het onderstaande stappenplan helpen we je op weg. STAP 1

Heb je verder gelezen dan de titel? NEEN

Een titel is geen samenvatting van het artikel. Soms is het de bedoeling om met de titel de aandacht te trekken, of om bepaalde emoties op te roepen. Het is dus belangrijk dat je het artikel goed leest, voor dat je conclusies trekt.

STAP 3

STAP 2

Weet je wie of wat de bron is?

Ken je de schrijver? NEEN

NEEN

Bestaat de schrijver wel echt? Heeft deze al meerdere berichten geschreven? Kijk ook even na of deze persoon al meerdere ongeloofwaardige artikels heeft geschreven.

In een goed nieuwsbericht worden de bronnen genoemd, dat zijn dat meestal een ander nieuwsmedium, organisatie, interview of rapport.

STAP 4

Is het wel een nieuw artikel?

STAP 5

STAP 6

Heb je de links nagekeken? NEEN

In veel artikels zitten links naar andere websites, maar dat wilt niet altijd zeggen dat die echt zijn.

STAP 7

Weet je waar het artikel vandaan komt? JA

NEEN

Soms is het artikel niet echt ‘fake’, maar is het een verouderd artikel dat geen update meer heeft ontvangen.

Kijk na of het artikel enkel verschijnt op sociale media of dat je het ook kan vinden op betrouwbare nieuwsmediums. Bekende nieuwsmediums controleren hun nieuws en houden zich aan de journalistieke regels, zoals het checken van hun bronnen.

Is het satire? NEEN

Wat is de intentie van de schrijver? Satire is een stijl waarbij humor wordt gebruik om te amuseren en om commentaar te geven op ontwikkelingen in de maatschappij.

STAP 9

STAP 8

Praat erover, met de experts.

Denk aan je eigen vooroordelen. NEEN

Iedere persoon heeft vooroordelen, of je geeft op zijn minst de voorkeur aan iemand die iets zegt dat dichter bij je eigen voorkeur ligt. Lees dus eerst het artikel, voor je je conclusies trekt.

Deze checklist helpt, maar geeft geen 100% garantie. Je kan altijd vragen of iemand van je vrienden of familie even naar het artikel wilt kijken voor een snelle analyse. Hier zijn nog een aantal tips om te herkennen dat het artikel fake is: • een anonieme auteur • veel uitroeptekens • veel woorden in hoofdletters • schrijffouten • “Dit is GEEN hoax!”

Blijf op de hoogte van onze werking: Vind ons leuk: /splus.limburg

S-PLUS

S-Plus vzw - Voor plussers met pit Sint-Jansstraat 32-38 | 1000 Brussel - oktober-november-december 2021 T 02 515 02 06 | W www.s-plusvzw.be E info@s-plusvzw.be

CREA

Schaaltjes uit

polymeerklei Een schaaltje komt altijd en overal van pas in huis. Een fruitschaal in de keuken, of een kleiner exemplaar, om een sleutel of een ring veilig en opgeruimd weg te leggen. Zo’n klein schaaltje kan je maken uit polymeerklei. We laten zien hoe je dit heel eenvoudig kan doen. We gebruiken de marmertechniek om het een ‘chique’ toets te geven.

Benodigdheden Polymeerklei om te bakken in verschillende kleuren (type Fimo), een deegroller (of een fles of dergelijke waarmee je kan rollen), een mes, eventueel een kommetje als mal, een oven. Hoe ga je te werk? Stap 1 Kies je kleuren uit, en bepaal wat de hoofdkleur van het schaaltje zal zijn. Van de hoofdkleur neem je het meeste klei en legt dit voor je. Je kan nadien 1 of 2 tinten kiezen die er mooi bijpassen. Daarvan neem je slechts enkele kleine stukjes. Stap 2 Kneed de gekozen kleuren even zodat ze zacht worden en makkelijk kneedbaar. Rol er nadien kleine worstjes van. Stap 3 Draai de worstjes die je hebt gerold nu in elkaar, zodat er een spiraal aan kleuren ontstaat. Je vouwt de nieuwe spiraalworst die zo ontstaat bij elkaar, en herhaalt de stappen nog een paar keer. 12

S-PLUS

Stap 4 Je rolt het worstje met de kleuren die zich nu al een beetje mengen tussen je handen tot een bolletje. Dat bolletje duw je plat en nadien ga je er met de deegrol (of een andere roller) overheen tot het een paar millimeter dik is. Stap 5 Snij je platte klei nu uit in een mooie cirkel. Stap 6 Plooi de randjes naar boven, zodat er een kleine opstaande rand ontstaat aan je schaaltje. Als je het met een meer opstaande rand wil krijgen, kan je een kommetje als mal gebruiken. Stap 7 Bak je creatie ongeveer een half uur in een voorverwarmde over van 110 graden. (Kijk steeds op de verpakking voor de instructies, want dit kan van merk tot merk verschillen.) Klaar!

- oktober-november-december 2021

Gertie Brouwers

LEREN EN BELEVEN

Hoe

t a k ddee mens vangt

Ongeveer 1/3 van de huishoudens in Vlaanderen bezit minstens 1 kat. Dat maakt van katten onze favoriete huisdieren. Maar katten zijn niet altijd zo populair geweest. Waar komt die wereldwijde bewondering vandaan? De tentoonstelling ‘POES. Hoe de kat de mens vangt’ gaat niet over de kat als dusdanig. De expo verdiept zich in de relatie tussen kat en mens, en hoe die relatie wijzigt door de tijd of anders wordt beleefd in verschillende culturen. In het oude Egypte werden katten aanbeden, terwijl ze in de M iddeleeuwen in verband werden gebracht met hekserij en de duivel. De tentoonstelling combineert nieuwe wetenschappelijke inzichten met topkunst. Zo klopt het bijvoorbeeld niet dat de kat voor het eerst een huisdier werd in het oude Egypte. Recente opgravingen op Cyprus tonen aan dat katten daar al 9500 jaar geleden samenleefden met de mens. En de Perzische kat is oorspronkelijk misschien afkomstig uit Perzië, maar haar huidige uiterlijk kreeg ze pas aan het einde van de 19de eeuw in Engeland. Een tentoonstelling voor kattenfans én kunstkenners dus. Wat kan je er zien? Het Yper Museum brengt deze kattenweetjes bij het grote publiek via meer dan 200 kunstwerken van topkunstenaars uit binnen- en buitenland. De tentoonstelling toont werken van onder meer Goya, David Teniers de Oude, Raveel, Kiefer en Jan

Fabre. De kunst getuigt van een enorme diversiteit in materiaal, stijl en tijdsgewricht, maar deelt één belangrijk kenmerk. Zelden gaat het werk over de kat zelf, bijna overal staat de interactie met de mens centraal.

De interactie tussen mens en kat staat centraal

Er werd bewust geen onderscheid gemaakt tussen wetenschappelijke objecten, historische artefacten en (moderne) kunst. Zo hangt een 17de eeuws schilderij van Jan Cossiers naast een bictekening van Jan Fabre. Een zijluik van de tentoonstelling focust op de zwerfkattenproblematiek en het kattenwelzijn. ‘De geknipte kat’ werd gemaakt door de museum jongeren van het Voorlopig Bewind en de dienst Dierenwelzijn van de Vlaamse Overheid. Bezoek op maat De tentoonstelling is op een verfrissende manier opgebouwd: met weinig tekst zodat je je volledig kan focussen op de getoonde werken. Voor wie wil is er de wandelgids, met informatie over de getoonde werken. Vind je het fijner om te luisteren? Dan ga je voor de gratis audiogids waarin kattenkenner Chris Dusauchoit enkele werken in de tentoonstelling

extra in de verf zet. Voor kinderen zijn er 2 aangepaste parcours, waarbij ze aangemoedigd worden om écht naar de kunst en de getoonde voorwerpen te kijken. Praktische info De tentoonstelling ‘POES. Hoe de kat de mens vangt’ loopt nog tot 16 januari 2022 in het Yper Museum in de Lakenhallen te Ieper. Voor een bezoek aan het Yper Museum betaal je 7 euro. De tentoonstelling POES is inbegrepen in de toegangsprijs van het Yper Museum. Informeer best vooraf naar de geldende coronamaatregelen en of je moet reserveren. Meer informatie over de tentoonstelling en de coronamaatregelen vind je op www.ypermuseum.be/ POES of via 057 23 92 20. Sarah Van Humbeeck

Win Vul het kruiswoord raadsel achteraan in en win je tickets! S-PLUS

- oktober-november-december 2021

NIEUWJAARSCONCERT

Micha Marah:

n e g Zin

is het liefste wat ik doe

We spreken af in Merksplas aan de kolonie. Een prachtige omgeving, op een van de zeldzame mooie dagen van afgelopen zomer. Voor me zit Micha Marah. Charmant, vriendelijk, goedlachs en open. Zoals ze zelf altijd is tijdens haar eigen interviews. Nu is het echter andersom, want ik stel de vragen deze keer. Helemaal onder de indruk van haar jeugdige en vlotte verschijning begin ik met een vraag die ik niet als eerste had willen stellen, maar die wel meteen onze gezellige babbel op gang trekt. Een babbel over een rijk gevulde carrière, de Vedet zijn, het ouder worden en het leven. Je hebt een natuurlijke flair en uitstraling zonder zenuwen voor interviews of camera. Hoe doe je dat toch? Micha Marah: “Ik denk daar niet bij na natuurlijk, ik ben wie ik ben. Op mijn 15 jaar begon ik met de eerste stappen op het podium en tegen mijn 17de was ik echt bekend. Interviews ben ik gewoon. Toen ik 20 was, ben ik gevraagd door Jos Baudewijn om een radioprogramma te presenteren. Hij vond namelijk ook dat ik altijd vlot antwoordde bij interviews, zonder verlegenheid. Bij ‘HadieMicha’ mocht ik zelf de interviews afnemen. Na Radio 2 is dat programma doorgegaan op televisie (bij MENT). Dus interviews afnemen heb ik tijdens mijn hele carrière gedaan.” Voor mij blijf je altijd je jeugdige uitzicht behouden. Hoe doe je dat? Micha Marah: “Als ik me nog hetzelfde zou voelen! Daar is wel een verklaring voor. Als ik nu 20 jaar niet in beeld was geweest, dan 14

S-PLUS

zou je zeggen ‘ze is oud geworden’. Dat is ook zo bij andere mensen die je blijft zien. Daar zie je eigenlijk de leeftijd niet aan. Als ik nu vriendinnen zie van 40 jaar geleden, die zeggen ook ‘jij bent niets veranderd’. Dat is natuurlijk omdat ze mij altijd zijn blijven zien, en me hebben zien ouder worden.” Merk je een evolutie bij jezelf met het ouder worden? Dat je anders naar de dingen kijkt? Micha Marah: “Door de verschillende dingen die ik deed, en de periodes dat ik achter de schermen werkte, stond ik al anders in de showbusiness dan artiesten die veel hits scoorden. Ik was nooit gebeten om nummer 1 te willen of moeten zijn. En dat is nog steeds hoe ik in het leven sta. Op dat vlak is er niet veel veranderd. Wat niet wil zeggen dat als er iets goed gaat, dat ik daar niet van geniet. Maar ik laat me niet zo snel gek maken. Of ik nu 18 was, of 40, of nu in de 60, dat is altijd hetzelfde gebleven.” Denk je er wel eens aan wat er later nog komt? Kijk je daar anders naar dan toen je jonger was? Micha Marah: “Er is altijd een periode geweest in mijn leven dat ik het gevoel had ‘dat is voor later’. Tot er een moment

- oktober-november-december 2021

Gezond zijn is ook een vorm van schoonheid

kwam dat ik besefte ‘dit is later!’. Mijn vader zei altijd ‘ne schonen ouden dag, dat bestaat niet’. Maar je kan wel gezond zijn. Dat is dan ook een vorm van schoonheid. Mijn vader is 85 geworden, mijn moeder is nu zelfs 95. Ik sta heel positief in het leven, maar zo oud hoef ik niet te worden. Omdat ik zo jong begon, waren alle mensen rondom mij ouder. Heel lang was ik overal de jongste. Gisteren namen we een filmpje op ter gelegenheid van 10 jaar MENT, ik keek eens om me heen en moest constateren dat nu iedereen jonger was. Toen er iemand vroeg hoe lang ik al zing, durfde ik het bijna niet te zeggen. Dat is dit jaar 50 jaar!” Wat vind je van al die benamingen voor de ouderen? De ‘Boomers’ die er aankomen, noemen we die beter ‘Jaggers’ of toch maar gewoon ‘Senioren’? Micha Marah: “De ‘Jaggers’? Ah ja, van Mick Jagger. Was dat niet om te lachen? Wat is een oudere en wat is een jongere? Dat is moeilijk om te zeggen. Misschien vanaf de pensioen leeftijd?

Ik vind het een eer om de Vedet te krijgen

Dat is nu 67, dus vanaf dan ben je in mijn ogen een senior. Daarvoor ben je misschien een voor-senior? Een pré-senior. Ik lach daar nu mee, maar als we gaan optreden voor de senioren zitten daar vaak mensen bij die jonger zijn dan ik. De mensen die daar zitten zijn daar niet mee bezig. Het is misschien meer de media die alles in vakjes wil steken.” Even om terug te komen op waarom we hier eigenlijk zitten … je krijgt ein-de-lijk de Vedet van S-Plus! Wat vond je ervan toen je hoorde dat S-Plus je zou vieren? Micha Marah: “Dit is wellicht de langst aangekondigde Vedet! Ik was ongelofelijk gecharmeerd. Ik viel uit de lucht toen ze me belden, maar ik zei volmondig ja! Ik ben een fan van het programma en kom altijd kijken als ik kan. Iemand in de bloemetjes zetten is fantastisch, maar de show zelf is ook helemaal in orde en uniek. Er is over nagedacht. Ik vind het een eer om de Vedet te krijgen.” Als artiest heb je alle segmenten van het vak doorlopen. Van zelf op het podium te staan als zangeres, als presentatrice maar ook achter de schermen als manager en belangenverdediger.

Wat zou je nog graag eens willen doen dat je nog nooit hebt gedaan? Micha Marah: “Ik zou graag eens meespelen in een theaterstuk geregisseerd door Stanny Crets of Dirk Van Vooren, mensen naar wie ik opkijk. Ik heb al kleinere sketches gespeeld, maar nooit een volledig theaterstuk. Me helemaal overgeven aan een rol lijkt me heerlijk. Ik heb al geacteerd, maar steeds in functie van de camera. Ik heb dat al vaak gezegd hoor, en het links en rechts al eens laten vallen. Er heeft tot hiertoe helaas nog niemand gehapt." Van alle dingen die je hebt gedaan in je carrière, wat was het liefste dat je deed? Micha Marah: “Zingen! Daar moet ik niet over nadenken. Ik ben ooit begonnen in de showbusiness om te zingen. Er zijn dan wel andere dingen op mijn pad gekomen. Stad op Stelten, jurylid in de soundmixshow, telkens van het ene in het ander. Maar ik zat nog op school, en ik wilde zingen. Nu ben ik een senior (lacht), en ik wil nog altijd zingen!” Dat mag je zeker doen tijdens je huldiging! We hebben er nog nooit zo lang naar uitgekeken. Gertie Brouwers

Nieuwjaarsconcert 2022 tickets bestellen? Tickets kosten 34 euro (22 euro ledenprijs) parterre, en 29 euro (17 euro ledenprijs) op het balkon, en zijn te bestellen via je plaatselijke S-Plus groep of de regionale secretariaten. Dinsdag 18 januari Oost-Vlaanderen: 09 333 57 76 en Limburg: 011 27 83 00. Woensdag 19 januari West-Vlaanderen, regio Brugge: 050 44 79 52 en regio Kortrijk: 056 23 03 88. Donderdag 20 januari Antwerpen (vanaf 8 november): 03 285 43 36 en Vlaams Brabant: 02 546 15 92. Opgelet: dit evenement is enkel toegankelijk met een Covid Safe Ticket (zie p. 19 voor meer uitleg).

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

INTERVIEW

l e s s Bru is een prachtige plek om te leven Karine Lalieux is een echte Brusselse. De stad zit in haar DNA en dat is een voordeel in haar job als minister van pensioenen en maatschappelijke integratie.

Je bent geboren in Anderlecht. Hoe vormde dit jouw kijk op de wereld? Karine Lalieux: “Ja, ik ben een echt zinneke. Mijn vader is een Waal, mijn moeder een Vlaamse. Een geboren en getogen Brusseles. Ik ben daar zeer fier op. Brussel is een prachtige plek om op te groeien, om te leven, om in lief te hebben. Ik adem Brussel.

Ik heb in verschillende wijken gewoond. In de schaduw van de basiliek van Koekelberg tot de levende wijk Bockstael. Ik ken Brussel door en door. Ik studeerde criminologie aan de Université Libre de Bruxelles. Daar bleef ik 10 jaar lang werkzaam, tot ik in 2000 voor de eerste keer deelnam aan de federale verkiezingen en mijn politieke avontuur begon.

We willen het pensioenstelsel leefbaar en solidair maken, zodat iedereen kan genieten van zijn oude dag

Dat was soms heftig, maar ik heb een pak mooie dingen kunnen doen en bewerkstelligen. Ik heb gestreden voor sociale rechtvaardigheid, financiële inclusie en toegang tot woningen. Ik heb de openbare diensten met hand en tand verdedigd. Ik heb altijd gestreden voor zij die het moeilijk hebben, voor mensen met financiële zorgen en voor vrouwenrechten, een strijd die nog steeds niet gestreden is. Het is een voordeel in de federale regering om van Brussel te zijn. Je krijgt te maken met de gevoeligheden die dit land rijk is, maar door in Brussel te wonen, kende ik ze al. Dat helpt me in mijn dagelijkse werk. Een ander belangrijk voordeel, voor Brussel dan, is dat er in de regering een échte Brusselse zit. Op die manier zijn het perspectief, de bekommernissen en belangen van onze metropool altijd aanwezig.” Je zetelde in het federaal parlement, maar ook in de gemeenteraad van Brussel-stad? Karine Lalieux: “Ja. Als gemeente raadslid, schepen van Openbare Netheid, en later ook Cultuur, droeg ik deze zaken hoog in het vaandel. Ik ben ook nog schepen van Toerisme en Grote Evenementen geweest. In 2018 werd ik dan OCMW-voorzitter van Brussel. Die functie was me op het lijf geschreven. Ik stond heel dicht bij de mensen. Die gesprekken, de vergaderingen, het menselijke contact dat ik toen had, leerde me immens veel. Ik heb daar enorm veel ervaring uitgehaald. Ervaring die me nu van pas komt als minister in de federale regering. Het zit in mijn DNA, dat sociale.”

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

Waarom ben je aan politiek beginnen doen ? Karine Lalieux: “Ik ben uitgesproken links. Carrément socialist. En ik ben er trots op om dat te zeggen. Ik zag verschillende zaken in onze samenleving die niet langer door de beugel konden. Exclusie, ongelijkheid, onrechtvaardigheid, racisme, armoede … Ik wou meer betekenen voor de samenleving. Toen ik gevraagd werd om op de lijst te staan, was de keuze snel gemaakt. Toenmalig PS-voorzitter Elio Di Rupo vond dat er evenveel vrouwen als mannen op een lijst moesten staan. Ik zit hier dankzij een vrouwenquota. 21 jaar later staan we een pak verder, maar zeker nog niet ver genoeg. De coronacrisis die we nu meemaken brengt ook pers pectieven met zich mee in hoe we onze wereld anders kunnen invullen. Dat moeten we ook doen. Daar dient het socialisme van de 21e eeuw voor. Het socialisme wordt soms als iets ouderwets afgedaan. Maar daar is niets van waar. Het socialisme was nodig in de 19e eeuw, het was broodnodig in de 20e eeuw en het is extreem noodzakelijk in de 21e eeuw.” En hoe vertaal je dit naar het huidige pensioenbeleid? Karine Lalieux: “Mensen, en vooral jongeren, hebben weinig vertrouwen in de toekomst van hun pensioen. Dat moeten we omkeren. Het vertrouwen herwinnen. Dat is de bedoeling van het plan voor de pensioenhervorming dat in september voorgesteld werd. We willen het pensioenstelsel rechtvaardiger en solidair maken, zodat mensen zicht hebben op een waardig en leefbaar pensioen en

In de federale regering krijg je te maken met de gevoeligheden die dit land rijk is, maar door in Brussel te wonen, kende ik die al

kunnen genieten van hun oude dag. Vanuit die visie verhoogden we de minimumpensioenen. In 2024 kunnen de mensen rekenen op een minimumpensioen van 1500 euro netto. Dat is gebudgetteerd en gegarandeerd. We verhoogden met deze regering ook alle laagste uitkeringen. We investeren massief in de gezondheidszorg. Dat is belangrijk in de strijd tegen armoede.” Je trekt je ook het lot aan van senioren die in armoede (moeten) leven ... Wat zijn jouw plannen voor hen? Karine Lalieux: “De verhoging van de minimumpensioenen en de inkomensgarantie voor ouderen was een absolute must. Ik ben daar fier op want het zal een heel positieve impact hebben op de armoede bij ouderen. Armoedebestrijding staat centraal in mijn aanpak als politica. Het gaat dan niet enkel om ouderen, maar om iedereen die in armoede leeft. Dat is altijd zo geweest en dat is het nu ook, zeker omdat ik er als minister voor bevoegd ben. Om die reden kom ik binnenkort met een federaal actieplan tegen armoede en sociale ongelijkheid. Dat zal ervoor zorgen dat iedereen, van de jongsten tot de oudsten, goed beschermd is tegen armoede. S-PLUS

Het is een speerpunt in mijn beleid. Ik maakte 75 miljoen euro vrij voor de taskforce kwetsbare groepen, ik zorgde ervoor dat er een pak middelen vrijgemaakt werden voor onze OCMW’s. In deze coronatijden was dat broodnodig. De IGO-uitkering werd ook verhoogd. Ik kan zo nog wel even doorgaan. Het geeft mij een goed gevoel als mens en als politica. Dat zijn ook de zaken die ik hoor wanneer ik op bezoek ga op het terrein. Wanneer ik ‘in den draai’ met mensen praat. Wanneer ik de berichtjes lees die me bereiken via sociale media. Vorige week nog, op de markt, kwam een gepensioneerde me bedanken voor de verhoging van het vakantiegeld.” Je bent ernstig met jouw werk als minister bezig, maar je houdt ook van plezier maken. Hoe vind je een evenwicht? Karine Lalieux: “Ah, maar politiek is plezierig werk hé! Het is hard werken, maar ik maak ook heel veel plezier. Met mijn collega’s, mijn team, de mensen in het parlement. Het is een harde stiel, maar soms ook een vrolijke stiel. Waar ik het meest vrolijk van word, is natuurlijk mijn lidmaatschap van de Brusselse stads gardevilles. De meyboomplanting is speciaal voor mij. Brusselse folklore creëert een verbinding tussen de Brusselaars. Maar ook cultuur is een belangrijke uitlaatklep voor mij. Tentoonstellingen, theater of een goede tv-serie, daar kan ik zo van genieten. Game of Thrones is één van mijn favoriete TV-series. En ik kan ook genieten van een goede roman wanneer ik op vakantie ben.” Rohnny Buyens en Jurgen Masure

- oktober-november-december 2021

S-Plus App

Slechts één gebruikersnaam dankzij De online wereld was, ook door de coronapandemie, nooit zo populair als nu. Iedereen winkelt, bankiert en communiceert online. Zelfs het coronapaspoort is een app op je smartphone (CovidSafe). Het gebruik van de online websites resulteert echter in een lange lijst met veel verschillende gebruikersnamen en wachtwoorden. Dankzij de app Itsme kan deze lijst nu weg. Met de app gebruik je één gebruikersnaam en één code om je aan te melden bij verschillende Belgische bedrijven en diensten. Itswie? De naam Itsme is een combinatie van de Engelse woorden ‘It is me’ (vertaling: ik ben het). Aan de hand van een unieke combinatie van je mobiel nummer, je identiteitskaart en een zelfgekozen 5-cijferige code toon je letterlijk wie je bent.

Met Itsme weet je precies wanneer en welke gegevens je deelt

Met de app kan je je aanmelden bij de overheid en tal van privébedrijven. Met dus maar één gebruikersnaam (of login) en één code heb je toegang tot verschillende websites. Ook online bankieren wordt gemakkelijker. De kaartlezer heb je niet meer nodig want aanmelden bij je bank en online overschrijvingen doe je met Itsme. Hoe ga je te werk? Om een profiel aan te maken heb je 2 opties: Optie 1: Via de app van je bank. 1. Download de app van Itsme via Play store (Android) of via Apple store (Apple). 2. Geef je mobiel nummer in. 3. Selecteer het land van uitgifte van je identiteitskaart. 4. Selecteer bij welke bank je bent aangesloten. 18

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

5. Je wordt doorgeleid naar de app van je bank en je meldt je hier aan. 6. Via sms ontvang je een controlecode (5 cijfers). Geef deze in in de app. 7. Kies je Itsme code. Dit is het ‘wachtwoord’ waarmee je je aanmeldt. Optie 2: Je hebt de app van je bank niet op je smartphone staan. In dit geval maak je een profiel aan met behulp van je computer en kaartlezer. 1. Download de app van Itsme via Play store (Android) of via Apple store (Apple). 2. Surf naar www.itsme.be op je computer en klik rechts onderaan de pagina op ‘Maak je account aan met eID’. 3. Geef je mobiel nummer en e-mailadres in. 4. Verbind je kaartlezer met de computer en steek je identiteitskaart erin. 5. Teken het Itsme-contract met de pincode van je identiteitskaart. 6. Je ontvangt een identificatiecode die je in de app op je gsm moet ingeven. 7. Open de Itsme-app en geef je telefoonnummer in.

8. Geef de identificatiecode in. 9. Via sms ontvang je een controlecode (5 cijfers). Geef deze in in de app. 10. Kies je 5-cijferige code en bevestig. Hoe gebruik je Itsme? In de app vind je linksboven het menu. Hier staan je gegevens, kan je de code wijzigen en vind je een lijst van alle websites waar je je kan aanmelden met Itsme. Je aanmelden op een website met Itsme is heel eenvoudig. Klik op de optie ‘Aanmelden via Itsme’ en geef je mobiel nummer in. Daarna open je de app op je gsm en zal je hierin een melding krijgen. Open deze melding en klik op bevestig. Geef daarna je persoonlijke 5-cijferige code in. Hierna word je aangemeld op de website. Hanne Jacobs

Opgelet: Itsme zal je nooit sms-berichten of mails sturen. Indien je iets van hen ontvangt, ga hier dan niet op in.

S-PLUS kort

? t e k c i T e f a S d Covi

Wat is een S-Plus op het Festival van

de Gelijkheid

Eindelijk kan de 8ste editie van het Festival van de Gelijkheid doorgaan. Opnieuw zullen de prachtige gebouwen van de VOORUIT in Gent op 9, 10 en 11 december 2021 het decor zijn van heel wat interessante gesprekken, workshops en optredens. Op vrijdag 10 december van 13.30 tot 15 uur kan je S-Plus vinden in de gebouwen van Amsab (Bagattenstraat). Charlotte Brys, ouderenpsycholoog en gerontoloog, gaat in gesprek met ervaringsdeskundigen over het (g)ouder worden.

Hou er rekening mee dat je voor alle evenementen een Covid Safe Ticket zal nodig hebben. Hiermee kan je aantonen dat je ofwel volledig gevaccineerd bent, een recent negatieve PCR test afnam, of recent herstelde van C ovid19. Het coronacertificaat is digitaal opvraagbaar via de CovidSafeBE-app (mobiele app op smartphone). Op de websites zoals MijnBurgerprofiel.be of mijngezondheid.be kan je het certificaat downloaden en afprinten. Om het certificaat digitaal op te vragen heb je ofwel jouw identiteitskaart (met kaartlezer en p incode) nodig, ofwel een andere geactiveerde digitale sleutel (bijvoorbeeld Itsme, zie p 18). Het coronacertificaat wordt je ook op vraag per post toegestuurd. Je moet dan wel rekening houden met een wachttijd tussen bestelling en ontvangst van ongeveer 1 week. (Het verkrijgen van een negatief resultaat is bijgevolg niet mogelijk om per post te krijgen.) Je contacteert hiervoor de helpdesk van de regio waar je gevaccineerd werd: Vlaanderen: 078 78 78 50 (van 9 – 19 u. op weekdagen), Brussel: 02 214 19 19 (van 9 - 17.30 u. op weekdagen en van 10 - 17.30 u. in het weekend).

Webinarreeks: Pensioen op komst Op pensioen gaan is een nieuwe fase in ons leven waar we al dan niet naar uitgekeken hebben. Maar wat komt er allemaal bij kijken? Deze webinarreeks is speciaal ontwikkeld voor mensen die aan de rand van hun pensioen staan en is een gedurfde mix van vraagstukken waar we momenteel vaak het antwoord op schuldig zijn. De reeks bestaat uit 5 sessies: • ‘Pensioenwetgeving voor werknemers’ dinsdag 12 oktober 2021 van 19.30 – 21 uur • ‘Intimiteit bij 55+’ dinsdag 16 november 2021 van 19.30 – 21 uur • ‘Denken aan later: what's next?’ dinsdag 14 december 2021 van 19.30 – 21 uur • ‘Erfrecht’ - dinsdag 11 januari 2022 van 19.30 – 21 uur • ‘De sandwichgeneratie’ dinsdag 15 februari 2022 van 19.30 – 21 uur De webinarreeks gaat online door via ZOOM en is gratis. Inschrijven is wel verplicht en kan via vorming@fsmb.be.

Inschrijven vanaf 12 oktober via https://curieus.be/festival-vande-gelijkheid 9, 10 en 11 december 2021

FESTIVAL VAN DE GELIJKHEID Vooruit - Gent

festivalgelijkheid.be

Adv FVDG MO 132H x 202B.indd 1

31/08/2021 9:25:13

DOMEIN WESTHOEK

3 Westhoekspecial 4 =

• 4 nachten met ontbijtbuffet • halfpension • aankomstdag naar keuze • welkomstdrankje bij aankomst • 4 overnachtingen = 3 nachten betalen • geen supplement single op een standaardkamer

Standaard

(max. 2 pers.)

Comfort

(max. 2 pers.)

Luxe +

(max. 3 pers.)

Prestige

(max. 4 pers.)

€ 296 p.p.

€ 301 p.p.

€ 306 p.p.

€ 311 p.p.

Suppl. single €0

Suppl. single € 42

Domein Westhoek vzw

(Centrum voor Sociaal Toerisme), Noordzeedreef 6-8, 8670 Oostduinkerke

Kind

< 12 jaar

€ 40 p.p.

T 058 22 41 00 F 058 22 41 99 E info@domein-westhoek.be W www.domein-westhoek.be

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

: o d u j i g u s t n i K SPORT EN BEWEGEN

de ‘zachte weg’ naar het ouder worden

Kintsugi is een vorm van judo voor 55-plussers. Het zorgt ervoor dat je lichaam soepel blijft, zodat je er ook in het dagelijkse leven baat bij hebt. We praten erover met Raf Tits, oprichter van Kintsugi judo en auteur van ‘Kintsugi judo. Duurzaam judo voor de judoka 55+’.

Wat was je drijfveer om van start te gaan met Judo 55+? Raf Tits: “Met het idee zelf zijn we gestart in 2011. Dat jaar werd ik 55 en ik wilde verder judo blijven doen, maar niet meer op de manier van toen ik 25 was. Alleen werd, en wordt daar te 20

S-PLUS

In Kintsugi judo doen we judo met elkaar, niet tegen elkaar

- oktober-november-december 2021

weinig rekening mee gehouden in clubs. Men gaat er te makkelijk van uit dat oudere judoka’s zich wel langs de zijlijn zullen bezighouden als de training hen te zwaar valt. Dat vind ik niet kunnen. Ik wil op een volwaardige manier deelnemen aan een training. Toeval of niet, in 2011 werd ook het onderzoek Ouderen in-actie(f) voorgesteld in het Vlaamse Parlement. Een onderzoek dat het Vlaamse sportbeleid 55+ moest onderbouwen. En het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Met die onderzoeksgegevens in de hand heb ik aan de Vlaamse Judofederatie gevraagd of we hierin een rol konden spelen. Door mijn ervaring als trainer in het judo kreeg ik al vlug groen licht om, in samenwerking met anderen, het idee uit te werken. Officieel zijn we dan van start gegaan met een eerste bijscholing in september 2013, met de steun van Judo Vlaanderen en Sport Vlaanderen. Dat was de begin fase. Toen heette het ook niet Judo 55+, maar de Zachte Weg en later Kintsugi judo."

Wat moeten we begrijpen onder de term Kintsugi? Raf Tits: “Kintsugi is een Japanse kunstvorm waarbij gebroken keramieken kommen worden hersteld met goudkleurige lak. Het geeft zodoende nieuw leven aan beschadigde keramiek door net hun onvolkomenheden en geschiedenis te accentueren. Dat hebben we vertaald naar de sportbeleving. Een ‘Kintsugi judo leven’ leiden houdt in dat we onze praktijken op de judomat aanpassen aan onze fysieke competenties en beperkingen. Op die manier geven we nieuwe zin aan het leven en vinden we eer in het verouderen. Het gaat over houden van jezelf en van je oudere judovrienden, ook met hun onvolkomenheden en afnemende vaardigheden. We zijn allemaal een beetje een gebroken kom, maar met Kintsugi judo kunnen we verder op een plezante manier samen judo beleven.” Mag ik zeggen dat Kintsugi judo bijdraagt tot de doelstelling van Active Ageing? Raf Tits: “Ja, dat denk ik wel. Active Ageing gaat over het verhogen van de levenskwaliteit van ouderen. Voor mij betekent dit aangepast judo brengen zonder schroom. Met andere woorden, de trainingen zijn opgebouwd rond wat een oudere judoka nog kan doen zonder pijn te moeten ervaren. Belangrijk om mee te geven is dat het niet enkel gaat over kwaliteiten die je moet kunnen in judo, maar evenzeer over kwaliteiten die je nodig hebt overdag om zolang mogelijk gezond en zelfstandig te kunnen leven. We versterken dus mensen in het dagelijks leven. Hiervoor

passen we het omgekeerde Karate Kid-principe toe. We gaan judo op zo’n manier beoefenen, waardoor je de bewegingen die je in het dagelijkse leven doet, soepel kan blijven doen.”

o f n i r Mee

Judo betekent ‘Zachte Weg’. Hoe heb je dat concreet vorm gegeven in het judo 55+? Raf Tits: “Judo klinkt hard voor de meeste mensen. Dat komt door het eenzijdige beeld dat je in judo elkaar tegen de grond moet smakken om te winnen. Vandaar ‘Zachte Weg’ en dan Kintsugi judo, omdat dat laatste meer tot de verbeelding spreekt. Kintsugi judo moet ons lichaam ten goede komen en mag niks meer afbreken. We doen ook judo met elkaar, en niet meer tegen elkaar. Verder stappen we af van de klassieke training met 1 lesgever die zegt hoe het moet. Het is samen lesgeven en beleven. Dat vraagt wel een mentaliteitsaanpassing. Hierdoor vermijden we ongelijkheid op de mat. Want ongelijkheid betekent minder plezier beleven, waardoor mensen vlugger stoppen. Het uitgangspunt is dat iedereen een volledige les alle oefeningen, eventueel mits wat aanpassingen per persoon, kan volgen. Er zijn nog een paar belangrijke regels. We groeten rechtstaand, om de knieën te sparen, in een cirkel. Tijdens de opwarming is wandelen de norm in plaats van joggen. Kumi kata, of hoe je je mede judoka vastneemt, doen we ook anders. We nemen nu met een hand vast aan de mouw en de andere hand aan de mouwinzet van de oksel. Op die manier vermijd je druk in de nek bij de partner. Het vallen hebben we opgesplitst in 4 niveaus: niet vallen, vallen

Kintsugi judo is toegankelijk voor starters, herstarters en gevorderden. Voor meer info kan je terecht op www.judovlaanderen.be/ recreatief/judo-55

In Kintsugi judo passen we de bewegingen aan aan onze fysieke competenties en beperkingen

op een extra valmat, softvallen (diegene die valt stuurt z’n val) en de klassieke judorol.” Welke drempels of valkuilen zie je in judo 55+? Raf Tits: “De grootste drempel is toch hoe mensen naar judo kijken. Iedereen kent vandaag wereldkampioen Matthias Casse. Maar topsport, en ik ben daar ook actief in geweest, is maar een onderdeel van het judo. Er zijn andere manieren van judo doen. Door actief promotie te voeren en in ons ledenblad actieve oudere judoka’s aan het woord te laten is judo 55+ een waardig onderdeel geworden van het judo. Meer algemeen is onze kijk op bewegen op latere leeftijd veranderd. De 2de grootste drempel blijft het machogedrag onder judoka’s. Alle judoka’s hebben hier last van. Het niet willen afgeven, ook al ervaar je pijn. Het niet toelaten om geworpen te worden. Een laatste drempel zie ik vooral bij herstartende judoka’s. Hun enthousiasme kan hen de das om doen. Met andere woorden, rustig heropbouwen is en blijft de boodschap.” S-PLUS

Slaat judo 55+ aan in Vlaanderen? Raf Tits: “Bij diegene die het doen, zeker. De feedback van mensen die deelnemen is bijna unaniem positief. Maar met judo 55+ gaan we nooit de wereld veroveren. Wat ik wel vaststel is dat de cijfers van de judofederatie sedert 2009 een stijgende lijn kennen. 2020 kent door Covid-19 wel een lichte daling, maar ik ben er van overtuigd dat we weer zullen groeien. Dat is een mooie trend. Toch besef ik dat de instroom van oudere judoka’s klein zal blijven.” Welk sportief advies zou je onze leden nog willen meegeven? Raf Tits: “Vraag je af wanneer je voor het laatst iets voor jezelf hebt gedaan. Blijf luisteren naar je lichaam, want het lichaam wordt ouder en brozer, ongeacht of je blijft trainen. Neem geen onnodige risico’s, maar laat je niet afschrikken om eens iets nieuws te proberen.” Steven Vanden Broucke

- oktober-november-december 2021

UITGEKLAARD T 02 515 02 63 E info@coponcho.be W www.coponcho.be

Wat doen steden en ? s r e g gemeenten voormantelzor Mantelzorgers zijn een onvervangbare schakel in de zorg. Dankzij hen kunnen veel zorgbehoevenden langer thuis blijven. Ongeveer 1 op 5 Vlamingen verleent zorg aan een dierbare omwille van fysieke of psychische ziekte, handicap of ouderdom. Verschillende organisaties en diensten proberen hen te ondersteunen.

Ook steden en gemeenten zetten zich rechtstreeks of onrechtstreeks in voor mantelzorgers. Hoe ze dat doen verschilt per stad of gemeente. Het lokaal bestuur is vrij om te beslissen over haar dienstverlening. Sommige lokale besturen bieden financiële steun in de vorm van een gemeentelijke mantelzorgpremie. Andere lokale besturen kiezen er voor om geen premie toe te kennen, maar de focus te leggen op emotionele en praktische ondersteuning. Beide vormen van ondersteuning hebben vooren nadelen. Zo stellen we bij de gemeentelijke mantelzorgpremie grote verschillen vast tussen lokale besturen wat betreft voorwaarden en bedragen. De gemeente Aalter voorziet bijvoorbeeld een maandelijkse toelage van 25 euro op voorwaarde dat de zorgbehoevende niet in een instelling verblijft, beschikt over een attest van 80 procent invaliditeit of minstens een score van 30 heeft op de BEL-profielschaal. De gemeente Alken laat het bedrag dan weer afhangen van de graad van zorgbehoevendheid. 22

S-PLUS

In Gent kiest men er voor om niet met een premie te werken, maar mantelzorgers zo goed mogelijk te informeren, hen de weg te wijzen naar het bestaande aanbod en hen emotioneel en praktisch te ondersteunen. Jakob Decavel van de Regie Gezondheid en Zorg van de Stad Gent vertelt ons meer over wat zij doen. Hoe ondersteunt de stad Gent mantelzorgers? Jakob Decavel: “We verlenen rechtstreekse ondersteuning aan mantelzorgers op verschillende manieren. Allereerst proberen we mantelzorgers zo veel mogelijk te informeren, ook over het aanbod van partners zoals de mantelzorgverenigingen. We doen dat via onze nieuwsbrief, brochures en infosessies die openstaan voor iedereen die meer wil weten over mantelzorg. Daarnaast organiseert de stad ook allerhande activiteiten, vaak in samenwerking met partners.

- oktober-november-december 2021

Elke stad of gemeente kiest vrij hoe ze zich inzet voor mantelzorgers.

In 4 à 5 Gentse lokale dienstencentra zijn er regelmatig mantelzorgcafés. En in het kader van de 10-daagse Geestelijke Gezondheid ondersteunen we bijvoorbeeld 2 mantelzorgwandelingen en organiseren we een event rond mantelzorg in het woonzorgcentrum.

Jaarlijks organiseren we ook een actie in het kader van de dag van de mantelzorg die plaatsvindt op 23 juni. Zo proberen we mantelzorgers onze blijk van waardering te geven. Dit jaar hebben we iets meer dan 1000 Gentse mantelzorgers een ‘you-time’ cadeau gedaan. Bij ieder van hen is er persoonlijk iemand langsgegaan met een theeschoteltje en klein thee assortiment om hen te bedanken en een luisterend oor te bieden. Ten derde bieden we ook emotionele en praktische ondersteuning. Stad Gent telt 11 Lokale Diensten centra waar er een psycholoog aanwezig is met kennis over mantelzorg. De eerste 3 gesprekken zijn gratis en na doorverwijzing door een arts zijn ook de verdere gesprekken gratis. Daarnaast kan er gratis een ergotherapeut langskomen die woonadvies geeft en is er een maatschappelijk werker die mantelzorgers begeleidt bij verschillende vragen, zoals de zoektocht naar een aangepaste woning. Zo moeten mantelzorgers niet helemaal zelf hun weg in het kluwen vinden.

Naast die rechtstreekse dienstverlening aan mantelzorgers zetten we ook in op samenwerking met organisaties die met mantelzorgers werken. Enerzijds proberen we partners, zoals de wijkgezondheidscentra, te motiveren om aandacht te besteden aan mantelzorgers. Zo promoten we bijvoorbeeld een samenspraakfiche om met mantelzorgers in overleg te gaan. Ook met hogescholen hebben we goede contacten voor onderzoek of projecten rond mantelzorg. Anderzijds bieden we professionelen zelf ook informatie en intervisie aan. Aandacht voor mantelzorg zit namelijk nog niet altijd in hun standaard vormingspakket. Dat gat proberen we te vullen. Zo organiseren we bijvoorbeeld vrijblijvende gesprekstafels. Tot slot zetten we in op zichtbaarheid en sensibilisatie, het onder de aandacht brengen van mantelzorg zodat er meer begrip voor is en mantelzorgers sneller hulp krijgen. Dat doen we via ons stadsmagazine, sociale media en andere kanalen.” Waarom kozen jullie voor die ondersteuningsvormen in plaats van een mantelzorgpremie? Jakob Decavel: “In feite is er vanuit de stad of andere overheden ook wel al gerichte financiële steun voorhanden. Denk bijvoorbeeld aan de palliatieve premie, incontinentiepremie, de extra parkeerkaart, het zorgbudget … Het grootste probleem dat wij ervaarden is dat mantelzorgers niet altijd een beroep doen op wat er al bestaat. We kozen er dus vooral voor om de bestaande steun toegankelijk te maken door mantelzorgers en zorgvragers hier naartoe te leiden.

Een groot probleem is dat mantelzorgers niet altijd een beroep doen op de bestaande financiële steun.

We gaan bijvoorbeeld ook zelf outreachend te werk om zo actief mensen op te sporen en tijdig te registreren bij nood. Daarnaast is de gemeentelijke mantelzorgpremie natuurlijk ook een blijk van waardering. In Gent zetten we hierop in door jaarlijks mantelzorgers in de bloemetjes te zetten met een attentie en een stadsbrede campagne.

We geloven dus dat we, met ons budget, op andere manieren beter kunnen zorgen voor de informele zorgverleners, zodat ze dat op een kwalitatieve manier kunnen blijven doen!” Ben je benieuwd naar wat jouw stad of gemeente doet voor mantelzorgers? Ga dan eens kijken op de website of neem contact op met het lokaal bestuur!

Bij mantelzorgvereniging Coponcho kan je ook terecht voor ondersteuning, informatie over de gemeentelijke mantelzorgpremie en/of een luisterend oor! Neem contact op door te bellen naar 02 515 02 63 of te mailen naar info@coponcho.be. Op www.coponcho.be ontdek je meer over ons aanbod! S-PLUS

- oktober-november-december 2021

PRIKBORD

Naar de apotheek zonder papieren voorschrift Vanaf 15 september 2021 kan je geneesmiddelen afhalen bij de apotheker, zonder een papieren voorschrift. De apotheker krijgt dan via je eID of rijksregisternummer toegang tot je voorschriften.

Gezocht! Vrijwilliger voor de zorgraad van een eerstelijnszone Ben je ooit mantelzorger geweest of heb je affiniteit met mantelzorg of zorg via je beroep? Wil je graag de belangen van mantelzorgers behartigen in een samenwerkingsverband met professionele zorgverleners? Dan ben je de belangenbehartiger die we zoeken! Interesse? Neem contact met ons op via info@coponcho.be of 02 515 02 63

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

Hoe zorg jij voor je zelf? Laat het ons w eten! Als mantelzorger lo op je door de zorg di e je opneemt een groo risico op overbelast t ing. Om het evenwic ht te behouden is het belangrijk om ook vo or jezelf te zorgen. V oor velen is dit een moeilijke zoektocht. O m mantelzorgers te inspireren, willen w graag de ervaringen e van lotgenoten in de ki jker zetten. Inspireer mee en vertel ons hoe jij aan zelfzorg doet , wat voor jou de moeilijkheden zijn en hoe jij het evenwicht behoudt in de zorg voor een ander en de zo rg voor jezelf! Wil jij je ervaringe n delen? Stuur een mailtje na ar info@coponcho.be of bel 02 515 02 63.

Mantelzorger? Laat ons weten wat volgens jou de knelpunten zi jn! Jaarlijks maakt Coponcho, samen met de andere mantelzorgverenigingen, een knelpuntennota voor de overheid. Die knelpunten worden geformuleerd op basis van de problemen die mantelzorgers en zorgvragers ons doorgeven. Laat ons daarom weten wat voor jou de moeilijkhe den zijn en wat jou zou helpen bij de zorg voor een ander! Je kan mailen naar info@coponcho.be of bellen naa r 02 515 02 63

ACTIVITEITENKALENDER COPONCHO BRABANT

Film + nabespreking LIEFDE IN TIJDEN VAN JONGDEMENTIE Deze bijzondere film toont het maakproces van de theatervoorstelling 'De Loteling', een creatie van het gezelschap Het Bataljong, waarin mensen met jongdementie zelf hun verhaal vertellen en zelf op scène staan. Zonder gêne. Zonder blad voor de mond. De beelden van de voorstelling, afgewisseld met intense getuigenissen, geven een bijzondere inkijk in wat er omgaat in het hoofd en hart van mensen met jongdementie, partners, buddy's en vrienden. Maar het toont vooral ook wat er wél nog mogelijk is. Na deze film is er een nabespreking met een expert jong dementie van het expertisecentrum dementie. Er is de mogelijkheid om bij een glaasje elkaar te ontmoeten en ervaringen uit te wisselen. Inschrijven is gratis maar verplicht. E dementie@fsmb.be

Infosessie VOORDRACHT: WEGWIJS IN DEMENTIE Hoe kan je dementie herkennen en wat zijn de oorzaken? Wissel ervaringen uit en krijg inzichten in de aandoening en concrete tips. Wanneer: 21 oktober 2021, 19.30 – 21 uur Waar: Lokaal Cultuurzaal in de sporthal De Passant, Sint-Truidersteenweg 1A, Zoutleeuw E johan.saenen@s-plusvzw.be MANTELZORGTRAJECT: WEGWIJS IN MANTELZORG Zit je als mantelzorger of zorgbehoevende met vragen over de zorg? Wil je bv. meer weten over vroegtijdige zorgplanning of de patiëntenrechten ? Vraag je je af hoe je als mantelzorger ook voor jezelf kan zorgen? Of wil je vooral weten welke ondersteuning je kan krijgen? We stippelen samen de thema’s uit die jullie willen behandelen. Praat met lotgenoten en ontdek in groep waar je krachten liggen als mantelzorger of patiënt!

ROUW TIJDENS MANTELZORG Na een intensieve zorg staat je vaak een dubbel verlies te wachten: afscheid van een persoon, maar ook afscheid van een manier van leven. Maak kennis met de verschillende vormen van rouw. Verlies kan je zowel tijdens als na de zorg meemaken. Wissel ervaringen uit en sta stil bij je eigen rouwproces. Wanneer: 18 november 2021, 19.30 – 21 uur Waar: LDC Sint Bernardus, Egenhovenstraat 22, 3060 Bertem E Gwen.Vernimmen@fmsb.be

Wanneer: 17 oktober 2021, 14 – 16 uur Waar: Socialistische Mutualiteit van Brabant, Zuidstraat 116-118, 1000 Brussel Wanneer: 21 november 2021, 14 – 16 uur Waar: Socialistische Mutualiteit van Brabant, Mechelsestraat 70, 3000 Leuven Wanneer: 12 december 2021, 14 – 16 uur Waar: Socialistische Mutualiteit van Brabant, Molenborre 12a, 1500 Halle

Praatgroep WEGWIJS IN MANTELZORG We praten over premies, tegemoetkomingen en soorten verlofsystemen. Er is ook een korte intro over wat mantelzorg is. We eindigen met enkele tips over zelfzorg voor mantelzorgers. Wanneer: 19 november 2021, 14 – 16 uur Waar: LDC, Beekstraat 25, 3070 Kortenberg E dienstencentrum@kortenberg.be

Raadpleeg onze actuele activiteitenkalender bij ‘activiteiten’ op onze website: www.coponcho.be.

Wanneer: 12 november 2021, 14 – 16 uur Waar: LDC Randstad, Sint-Jans-Molenbeek E dcrandstad@skynet.be

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

LEDENVOORDELEN

Nieuwe ledenvoordelen voor boekenwurmen S-Plusleden genieten van een korting van 20 % op de onderstaande boeken

Drankje? De nieuwste inzichten over alcohol en gezondheid • David Nutt Alle effecten van alcohol overzichtelijk uitgelegd. Alle wetenschappelijke feiten die nodig zijn om een rationele beslissing te nemen over het wel of niet stoppen met drinken. € 17,50 (i.p.v. € 21,95) • Uitg.: Nieuwezijds • Referentie: 9789057125454 Overleven als Nacht und Nebel. Een verhaal van twee jaar geweld en ontbering • Pieter-Paul Baeten Relaas van een helletocht als Nacht und Nebel-gevangene in verschillende kampen. Over honger, luizen, vrieskou, blinde terreur en totale onmenselijkheid. € 16 (i.p.v. € 20) • Uitg.: Mammoet, imprint van EPO • R eferentie: 9789462672956

Eventor staat garant voor een indrukwekkend programma met verrassend bruisende events vol inspiratie, creativiteit, enthousiasme, dynamiek en passie. Maak je klaar voor een gevarieerd aanbod aan sport en plezier, topentertainment en grenzeloze netwerking.

De schuilplek • Egon Hostovsky De schuilplek is de laatste brief van een man aan zijn vrouw. En ook het claustrofobische verhaal van een onschuldig mens, door politieke omstandigheden gedoemd tot waanzin en nostalgie. € 15,50 (i.p.v. 19,50) • Uitg.: Zirimiri • Referentie: 9789490042189

Aceg Wellington Hippodroom Oostende Met de overname van de Wellington site staan er nog meer dan 50 extra events op de agenda. Met onze concertpoot ‘Blue Sky Concerts’ programmeren we verschillende nationale en internationale concerten.

Joseph Fouché. Portret van een politicus. • Stefan Zweig Biografische roman, psychologisch portret van een intrigant van het hoogste niveau, tegenspeler en/of medespeler van Robespierre, Napoleon en Talleyrand. € 18 (i.p.v. € 22,50) • Uitg.: Ijzer • Referentie: 9789086842117

Blue Sky Concerts Put on your dancing shoes and dance the night away ... Op het podium geniet je van fantastische nationale en internationale artiesten. Swingende muziek, spetterende optredens en een uitzinnige ambiance. Eventor daagt je uit! Laat je helemaal meeslepen tijdens één van onze vele concerten! Bekijk en boek je tickets voor onze geplande concerten op www.blueskyconcerts.be

Yo-ga mee de wereld rond • Nynke Bos en Wendelien van de Erve In vier voorleesverhalen naar de jungle in Azië, de woestijn in Egypte, de drukte van New York en de eilanden van Oceanië. Met yoga- oefeningen die je meteen mee kunt doen. Voor kinderen vanaf 3 jaar. € 11,95 (i.p.v. € 14,95) • Uitg.: Levendig uitgever • Referentie: 9789491740961 Gratis verzending vanaf 20 euro. Naam ........................................................................................................................................................................................................................... Adres ........................................................................................................................................................................................................................... Postcode + gemeente .............................................................................................................................................................................. Bestelt ......................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................................................

(titels en prijs)

Datum ............................................................ Handtekening .......................................................................................................... Actie geldig zolang de voorraad strekt. Stuur deze bon ingevuld terug naar EPO uitgeverij, Lange Pastoorstraat 25-27, 2600 Berchem of bestel via mail: orders@epo.be met als referentie S-Plus. Bestellen kan ook via de webshop van www.epo.be, met de actiecode SPLUS1021. Geef deze code in bij het afrekenen, de korting van 20 % wordt automatisch verrekend.

S-PLUS

Nieuw ledenvoordeel: korting op concerten georganiseerd door Eventor

- oktober-november-december 2021

WILLY SOMMERS Op zondag 5 december opent Blue Sky Concerts de kerstperiode 2021 met een uniek Live Kerstconcert! Niemand minder dan Willy Sommers geeft zijn mooiste Kerstconcert waarmee hij de kerstsfeer naar de Wellington Hippodroom brengt maar je ook uitbundig laat meezingen met zijn klassiekers. Als S-Plus lid krijgt je exclusieve korting voor dit concert! Koop je tickets online met de kortingscode ‘SPLUS211205’ en ontvang 10 % korting op de volledige bestelling! Tickets via www.blueskyconcerts.be of 0495 81 81 41 voor meer informatie.

PUZZEL

Train je 1

22 25

35 39

66 69

26 33

34 37 41

42 46

Los het kruiswoordraadsel op. Met de letters in de genummerde vakjes kan je een woord vormen.

8 15

24 29

brein

56 63

54 57

58 65 68

HORIZONTAAL: 1 dierengeluid 5 smalle opening 9 gevierde actrice of zangeres 13 lucht (voorvoegsel) 14 babysitter 16 vorst 17 zijrivier van de Schelde 18 verkoophuisje 19 opspringend vochtdeeltje 20 lekkernij 22 rivier in Italië 24 rechthoekig 26 gelukzalig 29 plotseling 32 tegen elk aannemelijk bod (afk.) 34 seconde 35 soepgroente 36 groet 37 uitroep van droefheid 38 Italiaanse componist 40 Griekse letter 41 bestelkosten voor poststukken 43 zware bijl 44 evenmin 46 schaakstuk 47 heel kort geleden 48 tijdelijk gebruik 49 grote opgang 51 begerig 53 boekformaat 55 geregeld ter kerk gaand 57 spil waarom de molenwieken draaien 61 lang en dik stuk hout 63 alvorens 65 zonderling 66 meer 67 wollen stof 68 dezelfde 69 deel van een zeilschip 70 doorschijnend weefsel 71 kraaiachtige vogel. VERTICAAL 1 krijt 2 nogmaals 3 deel van een opera 4 dapperheid 5 deel van een rokkostuum 6 leer van het heldendicht 7 dopingproduct (afk.) 8 gevoel 9 zuurdeeg 10 organisator van kunstuitvoeringen 11 langs 12 artikel (afk.) 15 sportaccommodatie 21 rivier in Polen 23 danssoort 25 drievoet 27 docent 28 knappe vrouw 29 hulp aan personen in een nieuwe situatie 30 geloofsverkondiger 31 van prima kwaliteit 33 bevlogenheid 36 kledingstuk 39 plaats in Turkije 42 opstandig 45 holte in de schedel 49 eiland in ZuidoostAzië 50 grote nachtvogel 52 geheel van woorden 54 Griekse letter 56 houten hamer 58 krachtige ontkenning 59 begrensd gebied 60 half (voorvoegsel) 61 beats per minute (afk.) 62 symbool voor alanine 64 tijdperk.

Los het kruiswoordraadsel op. Stuur de oplossing vóór 10 november 2021 naar: S-Plus, t.a.v. Sarah Van Humbeeck, Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel of mail naar info@s-plusvzw.be en maak kans op 5 duotickets voor het Yper Museum in Ieper. De oplossing van de puzzel uit het vorige nummer van S-Plus Mag (juli 2021) was: ‘verbinding’. Een onschuldige hand heeft volgende gelukkige winnaars getrokken: Ludo Willems uit Geel, Jef Vanhemel uit Antwerpen, Gabriel Moreels uit Harelbeke, Fernand Van Hoye uit Wondelgem en Johny Bogaerts uit Herk-de-Stad winnen een duoticket voor het Historium in Brugge. Anna Van der Planken uit Boom, Adda Botter uit Maasmechelen, Nicole Debeer uit De Panne, Danielle Schijn uit Kalmthout en Robert De Roeck uit Geraardsbergen winnen het boek ‘ABC van het klimaat’ van Hugo Van Dienderen. Proficiat!

S-PLUS

- oktober-november-december 2021

In tijden als deze zien we hoe ﬁjn en veilig het is als je autonoom thuis kunt blijven wonen.

Ik wil ook zo’n toverzetel, Opa!

24/7 BEREIKBAAR

Stannah is dé wereldmarktleider in trapliften Voor iedere trap een betaalbare oplossing, ook buitenshuis Verkrijgbaar met levenslange omniumgarantie

BEL GRATIS UW RAADGEVER

0800 54 108

Groot aanbod aan jonge tweedehands liften met natrekbare historie

Naast bellen kunt u ook documentatie aanvragen via www.stannah.be, per e-mail via info@stannah.be of per post:

Stuur de ingevulde bon naar Stannah - Poverstraat 208 - 1731 Relegem

Dhr./Mevr.:

Postcode:

Tel.:

E-mail:

S-PLUS MAGAZINE

Ja, stuur me graag alle info.

Oktober 2021 - S-Plus tijdschrift

Articles inside

Sport en bewegen: judo voor 55-plussers

Coponcho

Ledenvoordelen

Korte berichten

S-Plus app: It’s me

Echt of vals? Hoe herken je fake news?

Interview met Karine Lalieux: Brussel is een prachtige plek om te leven

Heldere gezondheidsinfo voor jong en oud

Interview met Micha Marah

Veilig op weg met de auto

Edito

POES: hoe de kat de mens vangt

De pensioenbonus