juni 2021 S-magazine

JUNI 2021

180° WAT DOET EEN WEEK ZONDER SMARTPHONE MET LIESBET?

De Voorzorg Limburg

HET LEVEN ZOALS HET IS HOE RACHID AFKICKT VAN DRUGS EN ALCOHOL

LAURA REKENT AF MET HAAR SHOPVERSLAVING EEN MAGAZINE VAN

STOPPEN MET ROKEN HULP IS ONDERWEG!

EDITO

VERLANGEN OF VERSLAVING?

COLOFON JAARGANG 49 juni 2021 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Paul Callewaert ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Katrien De Weirdt

De cijfers liegen er niet om: verslaving neemt toe in onze jachtige samenleving.

Een samenleving die heel wat mensen uit balans brengt.

HOOFDREDACTEUR Gwen Muylaert WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Bram Beeck, Tom Bosman, Alain Bourda, Joeri Bouwens, Sarah Brancart, Arne De Backer, Aline De Meyer, Jotie De Meyer, Anneleen De Sadeleer, Mieke De Smet, Nicolas De Vos, Bart Demyttenaere, Tom Durinck, Siska Germonpré, Silke Hoefkens, Véronique Mertens, Dimitri Neyt, Carolien Rietjens, Peter Seijnhaeve, Sarah Van Humbeeck, Renée Vansteenwinckel, Pieter Vandenbroucke, Evi Verstraete, Bieke Volcke, Carolien Wouters

Daarnaast komen er ook steeds meer dingen op ons pad waaraan we verslaafd kunnen geraken. En ze liggen binnen handbereik. Drugs of alcohol, games, geneesmiddelen … Dat ervaarde ook Rachid (p. 26), die gelukkig op tijd aan de alarmbel trok en zich liet opnemen om te ontwennen. Iets waarin Lieves man nog niet geslaagd is (p. 22).

En wat met stillere verslavingen? De lokroep van neusspray die Pauline in de ban houdt of het werk dat Jef niet kon loslaten (p. 6). Je hoeft trouwens niet verslaafd te zijn om niet zonder iets te kunnen. Hoe vaak betrap jij jezelf erop dat je tokkelt op je smartphone en geen aandacht hebt voor wat rond jou gebeurt? Mama Liesbet ging de uitdaging aan en deed het een week zonder het kleine scherm (p. 32).

CONCEPT & REALISATIE HeadOffice ILLUSTRATIES EN FOTOGRAFIE Laura Janssens, Stijn Wils DRUKKERIJ T’Hooft, Brugstraat 186, 9880 Aalter OPLAGE 525 000 exemplaren

Laten we de zomermaanden gebruiken om tijd te maken voor onszelf. Om in het hier en nu te leven. En zo misschien niet meer zonder een gezonde geest, de mensen rond ons en rust te kunnen.

CONTACT Vraag of suggestie over S-magazine?

S-magazine Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel T 02 515 04 61 E s-magazine@socmut.be W www.devoorzorg.be/ s-magazine

Veel leesplezier!

TEAM S-MAGAZINE

Vraag over de voordelen of (zorg)diensten van ons ziekenfonds?

T 011 24 99 11 W www.devoorzorg.be/contact

2

INHOUD

06

EN VERDER

STILLE VERSLAVINGEN Alcohol, drugs, gokken … verslavingen die we ‘kennen’. Maar wat als je je verliest in ander buitensporig gedrag: shoppen, poetsen, werken of geneesmiddelen?

04 NIEUWS 12 S-INFO Hulp nodig bij je belastingsaangifte?

17 QUIZ Wat weet jij over kraamzorg?

32

180° 1 mama, 1 week zonder smartphone.

26

18 GEZOND Stoppen met roken?

Dat doe je niet alleen 20 S-INFO Lekker én gezond barbecueën 22 TABOE Samenleven met een alcoholicus

HET LEVEN ZOALS HET IS Afkicken van een verslaving.

24 S-INFO Solliciteren?

Dat kan je leren!

30 WAT ALS ... ... het misgaat bij een medische ingreep?

14

IN DE KIJKER Hoe ziet de toekomst van onze geneeskunde eruit?

35

5 VRAGEN AAN Gitte Haenen mikt op medailles in Tokio.

De redactie van dit nummer werd afgesloten op 3 mei 2021.

De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment verstrekt en bevestigd werd door de betrokken partijen.

Lees S-magazine en veel meer online Dit jaar zit S-magazine 5 keer in je brievenbus. Online vind je nóg meer. Kies voor de slimme combinatie: S-magazine elke maand in je mailbox en 2 keer per jaar op papier. Surf snel naar www.devoorzorg.be/ikleesonline. Check onze blog voor leuke extra’s, recente gezondheidsinfo en actua-artikels.

Zoek de pagina’s met de QR-code.

3

Scan de QR-code met je smartphone of tablet.

Geniet van al het extra onlinemateriaal!

De aangegeven tegemoet­ komingen, producten en prijzen zijn louter indicatief. Voor de precieze voorwaarden en maxima kan je contact opnemen met De Voorzorg provincie Limburg. Deze kan in geen geval aansprakelijk worden gesteld voor eventuele vergissingen bij de druk van deze uitgave.

VAKANTIEGELD VOOR LANGDURIG ZIEKEN Als je langer dan 1 jaar arbeidsongeschikt bent, heb je misschien recht op een inhaalpremie. Dat is een soort vakantiegeld. Je krijgt deze premie bovenop je uitkering die eind mei wordt gestort.

Voor wie?

Je was op 31 december 2020 minstens 1 jaar arbeidsongeschikt (invaliditeit) en je was in mei 2021 nog altijd arbeidsongeschikt.

Hoeveel?

De bedragen voor 2021 waren nog niet bekend toen dit magazine gedrukt werd. Je kan ze raad­plegen op www.devoorzorg.be/arbeidsongeschiktheid.

MINDER BETALEN VOOR GAS EN ELEKTRICITEIT IN 2021?

JE EUROPESE ZIEKTE­ VERZEKERINGSKAART ALTIJD OP ZAK Dat blauwe kaartje in je portefeuille? Dat is je Europese ziekte­ verzekeringskaart (EZVK). Ben je op reis in een Europees land en heb je dringende medische verzorging nodig? Dit kaartje zorgt ervoor dat je die verzorging krijgt. Én dat je achteraf de juiste terugbetaling krijgt.

Toch moet je je EZVK vanaf nu niet meer meenemen op reis.

Want ze zit gewoon in je elektronische ziekenfondsdossier in e-Mut. Smartphone bij? Dan heb je ook je EZVK bij!

Heb je onverwacht zorg nodig in het buitenland?

1 Surf naar www.devoorzorg.be/e-mut en meld je aan.

2 In de rubriek ‘Self service’ vind je je elektronische EZVK. 3 Toon je digitale EZVK aan je zorgverlener of in het ziekenhuis in het buitenland.

4

Heb jij een verhoogde tegemoetkoming (VT)? Dan krijg je dit jaar korting op gas en elektriciteit. Dat besliste de regering. Je ontvangt de korting op je energiefactuur van 1 februari tot 31 december 2021.

Je energieleverancier verrekent de korting automatisch. De overheid liet aan alle leveranciers weten wie er recht op heeft. Ook al behandelt je energieleverancier je dossier nu pas, je krijgt de korting met terugwerkende kracht vanaf 1 februari 2021.

Je korting toch nog niet gekregen? Neem contact op met ons ziekenfonds. We geven je een attest waarop staat dat je recht hebt op een VT. Bezorg dat attest aan je energieleverancier.

Sommige mensen kregen al een lager energietarief. Bijvoorbeeld als je een leefloon krijgt van het OCMW of een tegemoetkoming voor een persoon met een handicap. Dan hoef je niets te doen.

NIEUW: 1050 EURO TERUGBETAALD VOOR ORTHODONTIE BIJ KINDEREN Sinds 1 april 2021 betaalt ons ziekenfonds een vast bedrag van 1050 euro terug voor de orthodontiebehandeling van je kind. Je krijgt 2 keer 525 euro terugbetaald. Schrijft de tandarts of orthodontist vóór de 15de verjaardag van je kind een orthodontiebehandeling voor? Dan heb je als lid van ons ziekenfonds automatisch recht op deze terugbetaling.

Zonder wachttijd of moeilijke administratie. Bezorg ons het 1ste getuigschrift en je krijgt de 1ste schijf van 525 euro terugbetaald.

Meer info: www.devoorzorg.be/tandvoordeel

BEZORG ONS JE E-MAILADRES EN TELEFOONNUMMER Stuur een mailtje met je gegevens naar info@devoorzorg.be.

Of vul deze strook in, knip ze uit en stop het strookje in de brievenbus van je lokale kantoor van De Voorzorg.

Orthodontievoordeel onder voorbehoud van goedkeuring CDZ.

Invulstrook contactgegevens: Voornaam: .....................................................................................................

Naam: ..............................................................................................................

Rijksregisternummer: ................................................................................

E-mailadres: ...................................................................................................

Telefoonnummer: ......................................................................................

De Voorzorg gaat discreet om met je gegevens. Voor meer informatie in verband met het bijhouden en verwerken van jouw data verwijzen we je graag door naar de privacydisclaimer op onze website: www.devoorzorg.be/privacy.

S-MAGAZINE MAANDELIJKS IN JE MAILBOX? BESCHERM JE TEGEN TEKEN Ga je wandelen of fietsen in de natuur? Dan loop je het risico op een tekenbeet. Teken kunnen niet springen of vliegen, maar wachten in lage begroeiingen in bossen, velden, parken en tuinen op een prooi. Van tekenbeten kan je ziek worden. Voorkomen is dus beter dan genezen.

• Draag een lange broek (stop ze in je sokken), lange mouwen en hoge schoenen.

• Gebruik insectenspray.

• Controleer je lichaam op teken als je in de natuur bent geweest.

Dezelfde dag nog, en check zeker de lichaamsplooien en behaarde zones.

• Toch een teek gespot? Verwijder die met een tekenverwijderaar of pincet en ontsmet het wondje.

• Controleren, juist verwijderen en opvolgen? De beste tips vind je op de overheidswebsite www.tekenbeten.be.

5

Iedereen is anders. Uniek. De ene scrolt het liefst onderweg, de ander ploft graag in de zetel met papier. Jij leest zoals je leeft. En wij gaan mee op jouw ritme. Kies daarom vanaf nu voor de duurzame combinatie: S-magazine elke maand digitaal én 2 keer per jaar op papier (in januari en september).

Jouw voordelen: • 1x/maand het digitale S-magazine in je mailbox.

• 2x/jaar het papieren S-magazine in je brievenbus.

• Praktische info, nieuws, tips, inspiratie en verhalen.

• Beter voor het milieu. Meer digitaal, minder papier.

• Gratis voor leden van ons ziekenfonds.

Schrijf je nu in op www.devoorzorg.be/ ikleesonline. Lees je S-magazine toch liever op papier en niet digitaal? Dan hoef je niets te doen.

DOSSIER STILLE VERSLAVINGEN

Laura 29 JAAR

HOUDT VAN KATTEN, LEZEN, SCHRIJVEN EN LACHEN

LEVEN ZONDER GRENZEN ALS JE NIET ZONDER DAT ENE KAN

De ene kan niet zonder een sigaret, de andere is verknocht aan gamen.

Maar wat als je je verliest in ander buitensporig gedrag: te veel shoppen, poetsen, werken of geneesmiddelen nemen? Zo’n extreem gedrag kan grote gevolgen hebben, op financieel, sociaal en gezondheidsvlak.

Iris, Laura, Jef en Pauline vertellen hun verhaal.

6

Laura

SHOPPEN WAS MIJN LIEF “Als kind overschreed ik al vaak de grens. Ik was bijvoorbeeld een grote K3-fan en daar moest ik dan ook letterlijk álles van hebben”, vertelt Laura (29). “Dat extreme gedrag zat altijd in mij.”

“Maar in 2014 liep het de spuigaten uit. Ik woonde nog thuis, maar ik werkte net als opvoedster. Mijn volledige loon – zo’n 1600 euro – shopte ik op. Op een bepaald moment was mijn Visa-rekening zelfs hoger dan mijn inkomen. Het is een mirakel dat ik toen geen gigantische schulden heb gemaakt. Dat gezond verstand had ik blijkbaar nog.”

Het meeste geld gaf Laura uit op een webshop, want 4/5 van haar aankopen deed ze online. “Ik kocht alleen maar kleren, schoenen en accessoires, omdat ik zo graag met mode bezig ben. Maar eigenlijk maakte het niet uit wat ik kocht: het ging om het gevoel van iets in dat winkelmandje te leggen en op ‘bestellen’ te klikken. Dat was belangrijker dan de pakjes die nadien toekwamen. Die stapelden zich op en ik verstopte ze voor mijn ouders en mijn toenmalige vriend.”

Kopen was een manier om met emoties om te gaan en om paniekaanvallen te onderdrukken.

“Het was mijn kalmeermiddel. Ik worstelde met trauma’s uit het verleden en winkelen was mijn manier om die diepgewortelde pijn te verwerken.

Shoppen was mijn lief, dat mij troostte als ik het moeilijk had.”

In 2017 startte Laura met therapie om haar probleem aan te pakken. “Ik word elke dag sterker.” (glimlacht) “Ik ken nu het verschil tussen iets kopen omdat ik het nodig heb en iets kopen omdat ik een leegte wil opvullen. Dat laatste doe ik niet meer. Ik leerde mezelf kennen. Het was niet oké wat ik deed. Ik heb gelogen tegen mensen en daar ben ik niet trots op. Maar ik kan niet kwaad blijven op mezelf. Ik heb mezelf vergeven, waardoor ik ook mijn koopdrang kon overwinnen.”

7

VERSLAVINGSEXPERT PAUL VAN DEUN: “NIET TE STOPPEN IMPULSEN” “Ik gebruik de term verslaving niet te vaak. Ik verbind die bijvoorbeeld ook liever niet met roken. Het is een zeer zwaarwichtig woord, waardoor mensen die er last van hebben er ook veel minder over zullen praten. Bij verslaving denken we te vaak aan iemand die ‘in de goot’ ligt”, zegt Paul Van Deun, psycholoog en auteur van ‘Het gekaapte brein’.

“Een poets-, shop- of werkverslaving is strikt gezien geen verslaving. Mensen die dwangmatig poetsen, hebben smetvrees. Dat is een obsessief compulsieve stoornis. Dwangkopen is een neurotische reactie: je blijft kopen, omdat je iets wil compenseren. Ook bij een workaholic spelen zich andere processen af in de hersenen.”

“Een verslaving, aan drugs of alcohol bijvoorbeeld, verhoogt het niveau van dopamine (stof die een verlangen opwekt) in je hersenen. Niet kunnen stoppen met neusspray leunt er dus wel dichter bij aan: er zitten stoffen in de spray die dezelfde mechanismen in gang kunnen zetten in je brein. Een compulsieve stoornis daarentegen werkt in op de prefrontale cortex (het deel vooraan in de hersenen). Daardoor kan je impulsen niet stoppen en je niet aanpassen aan de realiteit.

Iemand die blijft poetsen, zíét niet meer dat het al lang proper is.”

“Het zijn problemen die misschien nog vaker in stilte leven. Waarover weinig openheid is.

Maar het is nuttig om erover te praten. Het gaat niet over een foute keuze of een gebrek aan wilskracht of intelligentie. En vergeet niet: mensen met zo’n stoornis lijden. En raken soms geïsoleerd. Handvaten geven en uitleggen wat het is, kan ertoe bijdragen dat ze het accepteren als een stoornis en hulp inroepen.”

DOSSIER

Jef

IK VERDOOFDE MEZELF MET WERKEN EN ETEN Enkel ‘grote bazen’ of CEO’s gaan zo hard op in hun werk dat ze de rest uit het oog verliezen? Fout! Ook ‘gewone’ bedienden, zoals Jef (41), die werkt in de farmaceutische sector, worden workaholics als ze hun grens niet kennen.

“Na de kantooruren werkte ik thuis bijna elke dag door tot ’s nachts. Ik sliep maar enkele uren. Ook in het weekend en tijdens mijn vakantie was ik met mijn job bezig. Ik werkte geen 10 %, maar 100 % extra. Mijn vrouw en kinderen maakten er opmerkingen over, maar ik zag het zelf niet als een probleem.”

“Er ontstond een patroon: enkele jaren keihard werken en dan maandenlang out met een burn-out. In zo’n periode was ik niet in staat om uit mijn bed te komen. Dat herhaalde zich in 20 jaar een keer of 7. Ik zat zo vast in die routine dat ik me geen vragen stelde.

Daarnaast kampte ik met een eetprobleem: ik sloeg verschillende keren per dag aan het schransen.”

“Pas toen mijn zoontje zei ‘ik wil een andere papa, want de mijne speelt nooit met mij’, zocht ik hulp.

Die opmerking kwam hard aan en maakte me zo verdrietig. Ik kwam terecht bij een behandelcentrum en ik volgde 3 maanden een behandeling in het buitenland. Ik leerde dat mijn werk- en eetprobleem een vorm van vluchtgedrag waren, omdat ik niet met mijn emoties kon omgaan. Ik verdoofde mezelf niet met drugs of alcohol, maar met werken en eten.”

Jef 41 JAAR HOUDT VAN MUZIEK, LEZEN EN DE NATUUR Jef is een schuilnaam

Vandaag heeft Jef z’n leven min of meer op de rails, al gaat hij nog altijd naar de psycholoog en diëtist.

“Ik kan er gewoon van genieten om met mijn kinderen te spelen, zonder dat mijn aandacht ergens anders is. Dat was vroeger onmogelijk.”

“Maar ik moet opletten dat ik niet herval. Ik werk 4/5, want ik heb gemerkt dat voltijds werk mijn herstel in gevaar brengt. Ik wil veel tijd steken in mijn psychische gezondheid. Ik ga elke dag een vragenlijst af: ben ik boos geweest, was ik ergens bang voor …? Ik houd ook een dagboek bij. Zo blijf ik bewust van wat er in me omgaat en kan ik valkuilen ontwijken.”

8

Iris

IK VECHT ELKE DAG TEGEN MIJN KUISWOEDE Het leven van Iris (32) staat al 11 jaar in het teken van schoonmaken: op het hoogtepunt van haar obsessie poetste ze 12 tot 15 uur per dag. Omdat ze niet werkt, zette ze geen rem op het aantal uren. Sinds ze psychologische hulp krijgt, is dat nog ‘maar’ 8 uur. “Mijn mama is ziek sinds mijn 7de, dus mijn broer en ik hielpen mee in het huishouden. Toen ik op mijn 21ste alleen ging wonen, begon ik zelf ook extreem te poetsen. Om te bewijzen hoe netjes en perfect ik ben.”

“Ik haalde elke dag een fles Dettol en bleekwater. Ik poetste er niet alleen mee. Als ik klaar was, ging ik er met mijn handen en voeten in zitten. Tot ik uiteindelijk brandwonden kreeg en ik onmiddellijk moest stoppen, wat niet makkelijk was. Ik ging naar een psycholoog, maar als je volledig vasthangt aan iets, wil je dat per se in stand houden. En dus ging ik bij vrienden poetsen.”

“Vorig jaar zei mijn lichaam ‘stop’. Ik werd een maand opgenomen in de psychiatrie. Daar waren ze streng.

Ik mocht zelfs geen kopje meer afruimen.” De therapie hielp, maar genas Iris niet. “Ik krijg nog altijd psychologische hulp en mijn man en mijn ouders houden mij in de gaten. Toen ik met een restje Dettol nog eens een keukenkast had gepoetst, was mijn man echt boos. Hij steunt mij onvoorwaardelijk, maar blijft het moeilijk hebben met mijn gewoonte.”

“Ik leerde ermee leven. Het is een deel van wie ik ben.

In het begin haalde ik voldoening uit het schoonmaken, het was een manier om te vergeten. Dat gevoel is nu weg. Vroeger stond ik op om 5 uur om te kuisen, nu pas om 7 uur. Vroeger poetste ik tot ik ging slapen, nu probeer ik om 18 uur te stoppen.”

Iris

32 JAAR HOUDT VAN HAAR HUISDIEREN EN MAKE-UP

9

“Ik ben best gelukkig, maar geef toe dat andere zaken moeten wijken. Als een vriendin vraagt om te gaan shoppen of iets leuks te doen, ga ik daar vaak niet op in. Omdat ik nog zoveel in orde wil brengen thuis. Toch probeer ik elke dag in te gaan tegen de poetsdrang. Ik zoek afleiding. Zo help ik een vriendin die bezig is met verzorging en make-up. En onlangs ging ik ontspannen in een bed and breakfast in Nederland.”

DOSSIER

Pauline

IK GA NERGENS HEEN ZONDER NEUSSPRAY Sinds haar 12de gebruikt Pauline (30) elke dag neusspray, een gewoonte waar ze voorlopig niet mee kan stoppen. “Zolang ik me kan herinneren, heb ik een verstopte neus. Dat komt door een tussenbeenschotje dat niet helemaal juist staat.”

“Als kind bezocht ik verschillende neus-keel-oorartsen. Ik had me kunnen laten opereren. Alleen, er was geen garantie dat een operatie het probleem zou oplossen, dus liet ik het nooit doen. De enige andere optie om normaal te kunnen ademen, is neusspray.”

“In het begin gebruikte ik die alleen ’s nachts. Maar omdat de spray mijn neus nog meer deed dichtslibben, had ik hem ook al snel overdag nodig. Ik probeerde meerdere keren om ermee te stoppen, maar dat lukte gewoon niet. Tot ik zwanger werd. Plots was ik verplicht om af te kicken, want die sprays kunnen schadelijk zijn voor de baby.”

“Ik was ontzettend bang om te stoppen. Ik had er mijn kinderwens zelfs al voor uitgesteld. Maar eigenlijk lukte het mij toen van de ene dag op de andere.

Helaas werd ik een paar maanden na de geboorte van ons dochtertje verkouden en ging ik opnieuw neusspray gebruiken.”

“Mijn verslaving heeft financiële gevolgen, want zo’n flesje kost meer dan 7 euro. Ik weet dat ik het normale gebruik overschrijd. Elke keer als ik een flesje koop in de apotheek, krijg ik de duidelijke raad om de spray maximaal 1 week lang 3 keer per dag te gebruiken. En ik gebruik zeker 1 flesje per week. In mijn handtas zitten er 6 en ook mijn nachtkastje staat vol.”

“Ik heb er ook psychisch last van. Er is altijd die stress: wat als ik zonder zit en de apotheek is dicht?

Van die gedachte krijg ik paniekaanvallen. Dus ik heb altijd een flesje in reserve. Dat is natuurlijk geen oplossing. Ik bestrijd er alleen de symptomen mee, niet de oorzaak. Maar ik durf niet naar de dokter te gaan, ook al weet ik heel goed dat ik mijn probleem moet aanpakken. Ik ben te bang dat het mij niet zal lukken om voorgoed af te kicken.”

Pauline 30 JAAR

HOUDT VAN REIZEN EN KINDJES (VOORAL HAAR DOCHTERTJE)

NOOD AAN PSYCHOLOGISCHE HULP? Zit je niet goed in je vel? Een psycholoog kan helpen. Ons ziekenfonds betaalt een deel van je kosten terug. Meer info: www.devoorzorg.be/ terugbetaling-psycholoog.

10

GEWIKT & GEWOGEN

NEEM JE PROBLEEM AU SÉRIEUX VOOR HET TÉ SERIEUS WORDT Paul : “Goed omringd zijn is een stevige basis voor geluk. En niemand hoeft er alleen voor te staan.

Vraag gerust eens een helpende hand, of reik ze aan iemand anders.”

Het bruine café zit afgeladen vol. Op het imposante scherm aan de muur: een beslissende match van de Rode Duivels. Mijn beste vrienden en ik zitten bijeengepakt rond een tafeltje. We praten en lachen, houden onze adem in bij elke kans, vallen elkaar juichend in de armen bij elke goal.

Afgevlakt Het lijkt een beeld uit lang vervlogen tijden.

Toen corona nog klein bier was. Na een jaar uitstel start nu eindelijk het EK voetbal. Toch kijk ik er dit jaar met gemengde gevoelens naar uit. Zal de sfeer dezelfde zijn?

Kunnen we samen kijken? Geen videocall die een live gedeeld moment met vrienden ooit kan vervangen.

Begrijp me niet verkeerd: de coronamaatregelen redden levens en ik volg ze met overtuiging. Maar soms valt het me zwaar – en niet alleen tijdens het EK. Ik mis de spontaniteit van het gewone leven. Alles is wat afgevlakt. Ik voel me niet slecht, maar ook niet dolgelukkig.

Thuiskomen Toch prijs ik me gelukkig. Ik heb vast werk, ben in goede gezondheid, houd contact met dierbaren. ’s Avonds knuffel ik mijn vrouw.

Maar ik heb het me vaak afgevraagd: wat als je amper rondkomt? Wat als je in een woonzorgcentrum de dagen telt? Wat als je niemand hebt om bij thuis te komen?

De cijfers liegen niet: depressie, angst, burnout, huiselijk geweld, verslaving … Door de coronacrisis nemen al die problemen toe.

Het doet me inzien hoe belangrijk je omgeving is. Goed omringd zijn is de basis van een gelukkig leven. Bij wie vind je steun?

Hoe beteken jij iets voor anderen?

Goed omringd Over de vrienden rond mijn cafétafeltje gesproken. Ik heb ze nodig. Ze bieden een luisterend oor als ik het moeilijk heb. En ze trekken aan míjn oren als ik mezelf voorbijloop. Voor hen probeer ik hetzelfde te doen.

Al omhelzen we elkaar voorlopig niet als Lukaku scoort, ik weet dat ze er voor me zijn.

Zo willen we jou ook als ziekenfonds goed omringen. Praten met een psycholoog?

Betalen we terug. Hulp nodig met je baby?

Kraamzorg staat klaar. Andere vraag? Stel ze gerust. Neem je probleem au sérieux voor het té serieus wordt. Vraag hulp, reik een hand. Zo houden we echt contact, ook in tijden van fysieke afstand.

PAUL CALLEWAERT ALGEMEEN SECRETARIS SOCIALISTISCHE MUTUALITEITEN

11

Een kritische noot, een optimistische boodschap of een duidelijke stelling.

Algemeen secretaris Paul Callewaert werpt een blik op onze samenleving en brengt je graag zijn visie.

S -INFO

HULP NODIG BIJ JE BELASTINGAANGIFTE? WAT BRENG JE MEE VOOR JE BELASTINGAANGIFTE? • Inkomstenfiches (loon, jaaropgave, pensioen, ziekte- en invaliditeitsuitkering, werkloosheidsuitkering).

• Attesten van giften, pensioensparen, dienstencheques.

• Bankuittreksels van ontvangen of betaalde onderhoudsuitkeringen.

• Heb je een hypothecaire lening (aankoop, bouw of verbouwing van je woning)? Denk dan aan de betalingsattesten met vermelding van de betaalde intresten en kapitaalaflossingen in 2020, en eventueel de betaalde premie van de schuldsaldoverzekering.

• Ook de berekeningsnota (aanslagbiljet) van vorig jaar kan nuttig zijn.

Je belastingaangifte invullen: een klus met heel wat codes en vaak veranderende fiscale spelregels.

Draaien de cijfertjes voor je ogen en kan je hulp gebruiken? De Voorzorg organiseert een gratis belastingservice op verschillende plekken.

OP AFSPRAAK We werken op afspraak, zodat je wachttijd beperkt blijft en onze fiscale adviseurs rustig jouw aangifte kunnen invullen en berekenen via Tax-on-web. Dat heeft zo zijn voordelen: het gaat sneller en alle inkomsten die de fiscus kent, zijn op voorhand ingevuld.

Breng ook zéker je identiteitskaart mee en zorg ervoor dat je de pincode kent. Ben je gehuwd of woon je wettelijk samen, dan moet je beide identiteitskaarten meebrengen en dus ook beide codes kennen.

VIA VOLMACHT (MANDATARIS) Je kan je aangifte ook laten invullen door een ‘mandataris’ (boekhouder, financiële adviseur, accountant …). Die krijgt dan een volmacht. Zo kan je een afspraak maken in je plaatselijke kantoor en een volmacht geven aan De Voorzorg.

MAAK GRATIS EEN AFSPRAAK

Je dossier wordt verwerkt door onze fiscale adviseurs en wordt je terugbezorgd samen met de belastingberekening. Meer info over een volmacht? Kijk op de website van FOD Financiën (www.financien.belgium.be).

Ontdek alle data en locaties voor de belastingservice, en maak je afspraak online op www.devoorzorg.be/belastingservice.

12

1+1 Gratis Stralend doorheen de zomer

De zomer is in aantocht! Maar ben jij al zomerklaar?

Bescherm deze zomer niet alleen je huid met een laagje zonnecrème, maar denk ook eens aan een zonnebril op sterkte. Op een terrasje of op vakantie, met een zonnebril op sterkte zit je goed.

Nog beter voorbereid zijn op de zomer? Dat kan met onze 1 + 1 brillenactie: koop 1 bril met ontspiegelde glazen op sterkte en krijg 1 (zonne)bril op sterkte gratis.

Voorwaarden in de winkel, niet cumuleerbaar met andere acties of kortingen.

Bekijk de actie en het volledige gamma op

brilbaar.be 13

IN DE KIJKER MEDISCHE INNOVATIE: DE TOEKOMST VAN GENEESKUNDE

NOOIT MEER ZIEK VAN GENEZEN NAAR VOORSPELLEN ÉN VOORKOMEN

Terug in de tijd tot vandaag

100 jaar geleden was het sciencefiction, vandaag transplanteren dokters een volledig gezicht. De geneeskunde gaat elke dag vooruit en dat is maar goed ook. Onze wereld wordt alsmaar digitaler en de gezondheidszorg volgt. Maar geen zorgen: je dokter wordt nog lang niet vervangen door een robot.

“Wij zijn het gewoon om de dokter te betalen als we ziek zijn. Maar 2200 jaar geleden werden in China de artsen betaald om mensen gezond te houden. Ze leefden in het dorp en hielden iedereen van dichtbij in de gaten. De arts merkte het op als iemand anders was of deed, en kon snel bijsturen. Werd iemand toch ziek? Dan hoefde die de dokter níet te betalen”, knipoogt Kas.

Koen Kas is dokter en professor en de oprichter van Healthskouts, dat zorginstellingen inspireert met de allernieuwste ontwikkelingen. Hij droomt van een wereld waarin we niet meer ziek worden.

KOEN KAS 54 JAAR MOLECULAIR ONCOLOOG EN GEZONDHEIDSFUTUROLOOG

Pardon, niet meer ziek? Ja, een wereld waarin we vroeg signalen oppikken die erop wijzen dat iemand ziek zal worden, waardoor we op tijd ingrijpen. Nog vóór er klachten opduiken. Noem Koen Kas een gezondheidsfuturoloog. Maar géén fantast. Wat hij voor ogen heeft, zit er wel degelijk aan te komen.

14

ZIEK? NIET BETALEN

“Nu reageren we pas als we ziek worden. Dan proberen we te genezen. Natuurlijk werken we vandaag al met vernieuwende middelen en behandelingen.

Jaren geleden was kanker bijvoorbeeld nog niet makkelijk behandelbaar. Vandaag gaan mensen dood mét, maar niet per se door kanker. De kanker is niet altijd meer de oorzaak van hun dood.”

“We weten beter hoe bepaalde tumoren ons im­muunsysteem omzeilen. Zo zijn een aantal kankers goed behandelbaar. We hebben een innovatieve geneeskunde, maar toch is er nog meer mogelijk.”

Sprong naar de toekomst DOKTER WORDT GEEN ROBOT Een dokter die AI gebruikt, wordt niet vervangen door een robot, weet Koen Kas. “Integendeel.

Door alle nieuwe snufjes wordt je dokter net menselijker. Maak kennis met Suki, een toestel waarmee je dokter jullie gesprek opneemt en meteen alles verwerkt in je dossier. Het resultaat? Je dokter zit niet meer te typen of schrijven terwijl hij met je praat. Hij heeft meer tijd om echt met je bezig te zijn, naar je te luisteren. Alsjeblieft: een menselijkere dokter, dankzij digitale technologie.”

Blik op de geneeskunde van morgen TRACK & TRACE DE PATIËNT “Ziektezorg moet echte gezondheidszorg worden: mensen gezond houden. Dat kan als een dokter weet wat hij moet aanpassen bij een patiënt. Niet met pillen, maar met een wijziging in gedrag”, stelt Kas. “Ik wil als arts een waarschuwing zien. Net zoals het verklikkerlichtje in je auto dat zegt dat je naar de garage moet. Daarvoor moet ik voldoende gegevens van mijn patiënt hebben.”

“Als ik een pakketje verstuur, kan ik constant volgen waar het zit. Maar van mijn patiënt met kanker, alzheimer, hartproblemen … weet ik slechts 10 uur per jaar iets: als hij op consultatie komt, kan ik data verzamelen. De andere 8750 (!) uur weet ik niets. Een postpakje is beter af dan een patiënt. Niet normaal, toch?”

GEGEVENS, GEEF ONS GEGEVENS “Artificiële intelligentie (AI) laat ons toe om 24/7 bij de patiënt te zijn. We kunnen wearables gebruiken: draagbare toepassingen (bijvoorbeeld een smartwatch of elektronische armband) op het lichaam die constant gegevens over je gezondheid versturen en ontvangen.”

“Vandaag meet ik met een pleister op je lichaam je hartslag vanop afstand. Fantastisch, maar ik wil dat doen zónder die pleister. De technologie die nu zichtbaar is, zal verdwijnen in de achtergrond en ons gezond houden. Met die technische snufjes stuurt je dokter bij als het nodig is.”

ZIEKENHUIS ZONDER BEDDEN

ZO ZIET INNOVATIE ERUIT Er bestaan nu zo’n 215 goedgekeurde digitale tools. 60 % bedoeld voor de arts en 40 % voor de patiënt. Op www.digitalhealth.be vind je een volledige lijst met apps en toepassingen.

Benieuwd naar interessante digitale hulpmiddelen? Op www.devoorzorg.be/ blog laat Koen Kas je alles ontdekken!

Zijn die AI-gegevens betrouwbaar? “Zeker. Een mooi voorbeeld is Mercy Virtual in Missouri (VS)”, zegt Kas. “Dat ziekenhuis ziet er aan de buitenkant uit zoals elk ziekenhuis. Maar binnen … staat geen enkel bed. 700 patiënten worden thuis gevolgd. Dokters en verplegers behandelen vanop afstand. Dokters worden vervangen, denk je? Fout!”

15

“Het doel de volgende 5 jaar? Voorspellende geneeskunde uitbouwen: weten wanneer een ziekte of klachten eraan zitten te komen. Over 10 jaar? Overschakelen naar preventieve geneeskunde: voorkomen dat een ziekte uitbreekt.

Vandaag brengen we ons DNA, onze unieke genetische code, in 3 uur tijd in kaart. De vraag is: wat doen we ermee? Wil je weten wat er met jou kan gebeuren?”

GENEESKUNDE OP MAAT “Als ik die vraag stel aan mijn studenten, willen 4 op de 5 het níet weten. Waarom? Door Angelina Jolie. Zij verloor haar mama aan eierstokkanker. Ze liet haar DNA analyseren en wat bleek? Ze had aanleg voor borst- of eierstokkanker. Dus liet ze preventief haar borsten amputeren. Maar dan zeg ik: wist je dat er bh’s in ontwikkeling zijn met een warmte­sensor aan de binnenkant, die merkt wanneer een tumor zich ontwikkelt en zegt wanneer het tijd is om in te grijpen?”

“Kortom: ook al heb je aanleg, het kan zijn dat je de ziekte niet krijgt. Als je door voorspellende technieken weet wanneer er écht gevaar dreigt, dan kan de dokter pas ingrijpen als het nodig is.

Niet eerder. Als ik het zo uitleg, willen 4 op de 5 studenten wél hun DNA-code kennen. Zo personaliseren we over enkele jaren de geneeskunde.

Gezondheidszorg volledig op maat.”

E.R. : P&V Assurances SCRL, Rue Royale 151 à 1210 Bruxelles

DE BESTE MANIER OM DE TOEKOMST VEILIG TE STELLEN, IS DOOR ER SAMEN AAN TE BOUWEN.

DE P&V GROEP IS EEN BELGISCHE COÖPERATIEVE VERZEKERINGSGROEP DIE ZICH INZET VOOR EEN SOLIDAIRE EN DUURZAME MAATSCHAPPIJ

QUIZ

WAT WEET JIJ OVER KRAAMZORG?

1. Wat doet een kraamverzorgende precies?

A. Een kraamverzorgende ontfermt zich over de verzorging van mijn baby. Geweldig, zo heb ik tijd voor huishoudelijke taken.

B. Een kraamverzorgende komt eens kijken of ik alles wel onder controle heb met mijn baby.

C. Een kraamverzorgende is een duizendpoot: hulp bij de babyverzorging, maar ook bij het koken, strijken of de boodschappen – een standbeeld graag voor die 2 extra handen!

2. Hoe lang en hoe vaak komt een kraamverzorgende langs?

A. Zolang en zo vaak ik daar zelf behoefte aan heb. Ja toch?

B. Lang genoeg! Tot 12 weken na mijn thuiskomst uit het ziekenhuis, meermaals per week.

Niet eindeloos natuurlijk (spijtig?): er is een limiet van 80 uur – 160 uur bij een tweeling – op te nemen binnen 20 weken.

C. Maar 2 weken na mijn bevalling, 2x per week.

Daarna zijn het weer mijn baby en ik.

3. Het is mijn 1ste kindje, ik ben soms onzeker. Kan ik met vragen terecht bij een kraamverzorgende?

A. Het is perfect normaal dat ik niet alles weet! Vragen stel ik toch gewoon? Een kraamverzorgende kent alle tips en werkt samen met de vroedvrouw (die ik ook altijd kan bellen, hoera).

B. Misschien. Maar ik hang liever niet de paniekerige mama uit met eindeloze vragen.

C. Neen, daarvoor zal ik maar bellen naar mijn kinderarts.

4. Neemt kraamzorg een stevige hap uit mijn portemonnee?

A. Gratis is het niet, dat zou mooi zijn.

Maar het exacte bedrag, geen idee.

B. Nee hoor! Dat tarief hangt af van mijn gezinsinkomen, met een grens van 8,50 euro per uur. En er is een terugbetaling van het ziekenfonds.

C. Het is een luxekeuze: duur en alles uit eigen zak. Niet voor mijn gezin, spijtig.

BEREKEN JE SCORE: De juiste antwoorden vind je hieronder in de ondersteboven geschreven tekst.

0-1 JUISTE ANTWOORDEN? Blozende wangen: kraamzorgmaagd … Niet erg! Je bent zo overtuigd.

We leggen je graag uit hoe je kraamzorg aanvraagt.

2-3 JUISTE ANTWOORDEN? Kraamzorg?

Dat hoorde je waaien, maar je weet niet zeker wat het allemaal inhoudt. Niet twijfelen, vraag kraamzorg aan!

4 JUISTE ANTWOORDEN? Jij bent een fervente kraamzorgfan! Je beveelt het ouders (in spe) warm aan. Zeker kraamzorg vóór de geboorte aanvragen, hé.

Voel je je onzeker als je een badje geeft? Wil je hulp bij die berg strijk of het koken? Misschien iemand die even naar de winkel gaat? Of gewoon een oogje in het zeil houdt terwijl jij een dutje doet? Je kraamverzorgende springt bij waar het nodig is.

Je bespreekt samen hoe alles verloopt.

Kraamzorg is er voor alle pasgeboren baby’s en hun ouders, tot 12 weken (90 dagen) na de thuiskomst uit het ziekenhuis.

Of zelfs vóór de bevalling, bijvoorbeeld als je plat moet liggen tot aan de geboorte.

Wat kost het? Voor het geld hoef je de extra hulp niet te laten: je betaalt op basis van het gezamenlijk gezinsin­komen, met een maximum van 8,50 euro per uur.

Kraamzorg vraag je het best aan vóór de geboorte, maar het kan ook na de bevalling.

Je ziekenfonds helpt je graag.

JUISTE ANTWOORDEN Vraag 1: C, een kraamverzorgende helpt bij de verzorging van je baby, maar ook in het huishouden. Overal waar jij het nodig hebt – Vraag 2: B, je kan een beroep doen op een kraamverzorgende tot 12 weken na je thuiskomst uit het ziekenhuis, met een limiet van 80 uur – Vraag 3: A, het tarief van kraamzorg hangt samen met je inkomen, is begrensd op 8,50 euro/uur en is terugbetaald door je ziekenfonds – Vraag 4: B, een kraamverzorgende staat open voor ál je vragen, zonder oordeel.

Test

ONTDEK DE VOORDELEN VAN KRAAMZORG

KINDJE OP KOMST? VRAAG KRAAMZORG AAN Geniet tijdens de 1ste maanden van extra hulp met je baby en in huis.

Neem contact op met ons ziekenfonds. Wij helpen je graag met je aanvraag voor kraamzorg, via onze partner in thuiszorg i-mens. Meer info: www.devoorzorg.be/kraamzorg.

17

GEZOND STOPPEN MET ROKEN: WIE HELPT?

Ann Lissens, huisarts

Mark Heremans, tabacoloog

Suzanne Gabriels, oprichter van Tabakstop

Stoppen met roken is goed voor je gezondheid: check! Maar de sigaret bannen is niet altijd een makkelijke opgave. Welke stappen kan je zetten? Wie kan helpen met advies en ondersteuning?

Deze hulplijnen staan voor je klaar.

WEG MET DE SIGARET? JE STAAT ER NIET ALLEEN VOOR!

18

1. Neem je huisarts in vertrouwen Niemand kent je gezondheidsdossier beter dan je huisarts. Vertel hem/haar dat je wil stoppen met roken en bespreek een mogelijk stappenplan.

Huisarts Ann Lissens: “Soms vertelt een patiënt me over zijn plan om te stoppen, maar ik adviseer het ook zelf. Zeker als iemands gezondheid stevig onder druk komt te staan. Ik probeer in een gesprek te achterhalen of de motivatie groot genoeg is en welk hulpmiddel er het best bij aansluit. Is medicatie de beste optie, dan schrijf ik eerst een starterspakket voor. Daarna volgt medicatie voor een langere tijd. Laat je in elk geval opvolgen door je huisarts of een tabacoloog.”

3. Je sociale kring als supporter 2. Begeleiding op maat bij de tabacoloog Heb je nood aan persoonlijke begeleiding op maat? Klop aan bij een tabacoloog. Die biedt zowel individuele hulp als groepssessies. Goed nieuws: je betaalt zelf slechts een deel van de kosten (zie kadertje onderaan).

Tabacoloog Mark Heremans: “Onder­ zoek toont aan dat je met hulpmiddelen én de begeleiding van een coach tot 4 keer meer kans hebt om effectief te stoppen met roken. Ik zie verschillende mensen: twijfelaars en radicale stoppers, mensen die op eigen initiatief langskomen of die doorgestuurd zijn door hun huisarts … Motivatie is een belangrijke factor om te slagen.”

LEER EEN ALTERNATIEF AAN, TER VERVANGING VAN JE OUDE ROOKGEDRAG “Ik zorg voor psychologische ondersteuning. Elke gewoonte, ook roken, komt voort uit een nood. Verlicht roken jouw stress? Zoek een andere manier om met stress om te gaan. Daarnaast bied ik gedragsmatige ondersteuning tijdens het rookstopproces. Roken is aangeleerd gedrag dat bijvoorbeeld gelinkt is aan bepaalde plaatsen of situaties. Je komt thuis na het werk en steekt een sigaret op.

Je wacht aan de bushalte en rookt. Het is belangrijk om een alternatief aan te leren, ter vervanging van dat oude gedrag. Wacht je op de bus en heb je zin in een sigaret? Tel alle rode auto’s die voorbijkomen ter afleiding en om te voorkomen dat je rookt.”

Weten je familie en vrienden dat je wil stoppen met roken? Overweegt je partner om te stoppen? ‘Samen sterk’ geldt ook tijdens het rookstopproces!

Tabacoloog Mark Heremans: “Samen stoppen verhoogt je kans op slagen.

So­wieso is elke vorm van steun welkom: een aanmoediging, compliment, kleine beloning … Stopt iemand uit je omgeving? Wees wat milder. Want wie de sigaret vaarwel zegt, kan tijdelijk extra nerveus, verdrietig, humeurig … zijn door het ‘afkickproces’.”

4. Tabakstop, je ideale bondgenoot (online) Voel je drempelvrees om je huisarts of een tabacoloog te raadplegen? Dan is Tabakstop een prima hulplijn.

Suzanne Gabriels, oprichter van Tabak­ stop: “Jarenlang namen vooral 45plussers contact met ons op, die wilden stoppen door gezondheidsproblemen.

Maar ons doelpubliek wordt alsmaar jonger. Onze grote troef? Je vindt volledig anoniem alle info over stoppen met roken. Tabakstop biedt ook hulp op maat. Je kan chatten of bellen met een van onze experten, allemaal tabacologen. Voor wie dat wil, is er een coachingtraject, individueel en gratis. We zoeken ook mee naar een tabacoloog of groepscursus in de buurt. En je kan altijd rekenen op veel empathie van onze medewerkers, sommigen zelf ex-­ roker. Een van de mooiste complimenten tot nog toe? ‘Dankuwel, jullie gaven me mijn vrijheid terug’.”

Meer info: www.tabakstop.be of 0800 111 00.

19

5. Met de hulp van rookstopmedicatie Er bestaan verschillende soorten rookstopmedicatie. Nicotinevervangers krijg je zonder voorschrift en vangen de ergste ontwenningsverschijnselen op. Medi­ catie op doktersvoorschrift zorgt er dan weer voor dat je minder zin hebt in roken.

Huisarts Ann Lissens: “Als rookstopmedicatie adviseer ik meestal Champix®*, een van de bekendste medicijnen. Er zit varenicline in, een stof die in de hersenen voor een deel net hetzelfde effect heeft als nicotine. Zo neemt de zin naar een sigaret af. Vandaag krijg je 3 behandelingen, verspreid over 5 jaar en mét opvolging, terugbetaald. Belangrijk, want vaak merk ik dat rokers meerdere stoppogingen nodig hebben. ‘Geef niet te snel op’ is dan ook mijn belangrijkste advies.’’

Tabacoloog Mark Heremans: “Met een starterspakket kan je testen of je de medicijnen goed verdraagt. Zo’n pakket kostte vroeger 49,95 euro, maar wordt nu voor een groot deel terugbetaald door je ziekenfonds. Zelf betaal je 14,80 euro.

Een tabacoloog volgt nauwgezet op hoe iemand de medicatie ervaart.” *Ook Zyban® wordt voorgeschreven.

Voor de terugbetaling moet je wel ouder zijn dan 35 jaar en patiënt chronisch obstructief longlijden (COPD).

JE ZIEKENFONDS HELPT Wil je stoppen met roken?

De Voorzorg geeft je een duwtje in de rug. Bekijk je terugbetaling op www.devoorzorg.be/ stoppenmetroken. Je vindt er ook extra info en tips om te stoppen en vol te houden.

S -INFO

TIJD VOOR BARBECUE! De zomer staat voor de deur en die heeft een kenmerkende geur.

Haal het barbecuetoestel maar boven. Maar hoe houd je het grillen gezond? Met deze recepten ben je helemaal klaar voor de zomer!

BLAKENDE BROCHETTES VAN GEMARINEERDE GROENTEN INGREDIËNTEN

VERRUKKELIJKE VENKEL MET BASILICUM INGREDIËNTEN

(voor ongeveer 20 brochettes) • 1 bakje • 20-30 zwarte kerstomaten ontpitte olijven • 4 sjalotten • olijfolie • 4 courgettes • peterselie • 2 citroenen • peper en zout

(voor 4 personen) • 4 venkelknollen • 1 citroen • 2 teentjes look

BEREIDINGSWIJZE

BEREIDINGSWIJZE 1. Maak de kerstomaten, sjalotten en courgettes schoon.

2. Snijd de courgettes in de lengte in 2 en daarna in dikke schijfjes.

3. Snijd de sjalotten in 4.

4. Was de peterselie en hak ze fijn.

5. Giet de olijfolie en het sap van de citroenen in een diepe schotel.

6. Doe er alle groenten bij en meng goed.

7. Laat alles marineren tot net voor het opdienen.

8. Prik de groenten op spiesjes en wissel af met de olijven.

9. Laat de brochettes 5 minuten roosteren op de barbecue. Draai ze af en toe om.

10. Bestrooi de brochettes met de verhakte peterselie en werk af met een snuifje zout en peper.

• 2 eetlepels olijfolie • basilicum

SPIESJES VAN GEMARINEERDE SCAMPI INGREDIËNTEN (voor 4 personen) • 1 kg gepelde scampi’s met staart • 1 ui • 1 eetlepel olijfolie • 1 eetlepel citroensap • 1 teentje knoflook • peper en zout • kruiden: peterselie, koriander, komijn, kurkuma en paprikapoeder

1. Maak de venkelknollen schoon.

2. Snijd de venkel in repen.

3. Hak de lookteentjes fijn.

4. Meng het sap van de citroen, de fijngehakte teentjes look en de olijfolie.

5. Laat de venkelreepjes 15 minuten marineren.

6. Haal de venkel uit de marinade en laat uitlekken.

7. Gril de venkelreepjes 5 tot 7 minuten en draai ze meerdere keren om.

8. Snipper de basilicum fijn en strooi die over de gegrilde venkel.

BEREIDINGSWIJZE 1. Hak de ui fijn en versnipper de peterselie.

2. Maak een marinade met de ui, de kruiden, de olijfolie en het citroensap.

3. Breng op smaak met peper en zout.

4. Voeg de scampi’s toe en laat ze minstens 30 minuten marineren in de koelkast.

5. Prik de scampi’s op spiesjes en rooster ze gedurende 15 minuten op de barbecue.

6. Dien de scampispiesjes op met een frisse salade.

EXTRA INSPIRATIE? Heb je de smaak te pakken? Meer ideetjes voor recepten vind je op www.devoorzorg.be/ recepten. Wil je op een gezonde manier kilo’s verliezen? Of heb je vragen over voeding?

De Dieetdienst van De Voorzorg geeft voedings- en dieetadvies aan een voordelig tarief.

Meer info: www.devoorzorg.be/dieetadvies.

20

Beweeg voluit met Zorgba(a)r

Alles loopt op rolletjes dankzij het mobiliteitsaanbod van Zorgba(a)r!

Kriebelt het om te bewegen? Bij Zorgba(a)r vind je een uitgebreid mobiliteitsaanbod voor iedereen! Bovendien ontvang je, mits voorschrift, een terugbetaling op de artikelen uit ons mobiliteitsgamma.

Hoe regel je jouw terugbetaling?

Maak een afspraak bij je huisarts en vraag om een voorschrift voor een mobiliteitshulpmiddel. Je bezorgt het voorschrift aan ons per post, mail of door het binnen te brengen bij een Zorgba(a)rwinkel in jouw buurt. Aanvraag ingediend? Dan komen we bij jou aan huis en bespreken we de mogelijkheden. Wij zorgen er nadien voor dat je terugbetaling zorgeloos verloopt, onafhankelijk van de mutualiteit / zorgkas waarbij je aangesloten bent.

Bestel jouw zorgmateriaal vandaag nog in enkele kliks via

zorgbaar.be

TABOE DE MAN VAN LIEVE IS VERSLAAFD AAN ALCOHOL

Leven met een verslaving is hard. Maar wat als je elke dag wakker wordt naast iemand die verslaafd is? Lieve, al 33 jaar samen met een alcoholist, kent die andere kant maar al te goed.

“Ik kan mijn man niet redden, dat moet hij zélf doen.”

ZIJN VERSLAVING AAN ALCOHOL MAG MIJN LEVEN NIET BEHEERSEN

“Johan* dronk al veel toen ik hem leerde kennen”, vertelt Lieve*. “Maar ik dacht zijn drankgebruik te kunnen verminderen. Dat is een waanidee, niemand kan de verslaving van een ander beheersen.”

“In het begin dronk mijn man vooral in het weekend, maar na een paar jaar was hij elke avond dronken. Hij kwam niet meer naar huis om te eten. En hij vertelde leugens en deed valse beloftes.”

DISCUSSIES ZONDER EINDE “Johan verandert als hij dronken is. Hij wordt niet fysiek agressief, maar is verbaal heel hard. Hij voert discussies zonder einde. Of valt in slaap. Ik ben degene die zich slecht voelt, hij weet ‘s ochtends niet eens meer wat hij gezegd heeft.”

“Voor de coronacrisis dronk Johan op café, waardoor we elkaar soms dagen niet zagen. Hij kwam thuis als ik al lag te slapen. Voor de lockdown was ik veel alleen thuis. Dus volgde ik cursussen en avondschool, waardoor ik ook weg was.

Het ene werkt het andere in de hand.”

TÉ DRONKEN OM MET GASTEN TE PRATEN “Vroeger gingen we naar optredens of culturele activiteiten. Ooit hadden we een abonnement bij een cultureel centrum. Alleen … de helft van de tijd zat mijn man op café en kwam hij niet op­ dagen. Nu plan ik regelmatig uitstapjes voor mezelf”, zegt Lieve.

“Vroeger gingen we weg met vrienden, nu kiezen we ervoor om onder ons 2 te zijn. Dan wordt er minder gedronken. Als ik een etentje plan voor vrienden of familie, ben ik bang dat hij té dronken is om deftig met de gasten te praten.”

VICIEUZE CIRKEL Lieve gaat naar de bijeenkomsten van Al-Anon, een zelfhulpgroep voor familieleden van mensen met een drankverslaving. Ze leerde het mechanisme achter

AL-ANON, EEN REDDINGSBOEI VOOR FAMILIE Partners en familieleden van alcoholisten kunnen terecht bij Al-Anon (www.al-anonvl.be), zustervereniging van de AA (Anonieme Alcoholisten, www.aavlaanderen.org) voor een gesprek en tips over omgaan met de verslaving van hun geliefde.

“De meesten hebben van alles geprobeerd om te helpen”, zegt Francine Geens van Al-Anon. “Dreigen, wenen, praten, zwijgen ... Wij zijn vaak hun laatste strohalm. Wij leren hen wat een alcoholverslaving precies is. Als ze het systeem erachter zien en begrijpen dat een verslaafde niet in z’n eentje kan stoppen, gaan ze er beter mee om.

Maar dat is een proces van maanden.”

alcoholisme begrijpen. “Al-Anon kijkt naar de partner of het familielid van de verslaafde. Hoe reageert hij of zij op de problemen die de verslaving veroorzaakt?”

“In het begin wou ik Johan constant uitleggen dat hij fout bezig was. Dat die drank slecht was voor zijn gezondheid.

Maar dat weet hij zelf even goed. Het is een vicieuze cirkel: hoe meer ik hem met de neus op de feiten druk, hoe gekwetster hij is en hoe meer hij drinkt.”

DURVEN LOSLATEN Lieve weet nu dat zij haar man niet nuchter krijgt. “Als partner heb je daar niks mee te maken: jij hebt het niet veroorzaakt én jij kan het niet voorkomen. Iemand die verslaafd is, vindt zelfs in de woestijn drank.”

“Soms denk ik weleens dat mijn karakter zijn verslaving mee in stand houdt. Ik zorg heel graag voor anderen. Wie kies ik eruit? Iemand met een verslaving, voor wie ik kan zorgen … Het lastigste aan leven met een verslaafde? Loslaten en zeggen: ‘Het is jouw probleem’.”

23

VLUCHTEN VOOR DE WERKELIJKHEID Lieve spreekt alleen met lotgenoten over de verslaving van haar man. “Ik probeerde erover te praten met vrienden, maar zij zeiden alleen: ‘Ga dan bij hem weg’. Dat wil ik niet. Johan is méér dan zijn verslaving. Hij is een lieve man met veel goede kanten. Als hij nuchter is, is hij attent en aangenaam.”

“We zijn nog altijd een koppel. Beslissingen nemen we samen. Ik probeer hem zo weinig mogelijk dingen uit handen te nemen en geef hem verantwoordelijkheid. Anders voelt hij zich nutteloos en dat is weer een reden om te drinken. Hier is dat makkelijk, er zijn geen geldproblemen. Wat niet wegneemt dat Johan al een mooi huis heeft gespendeerd aan drank.”

“Mijn man erkent dat hij te veel drinkt, maar niet dat hij een verslaving heeft”, aldus Lieve nog. “Hij liet zich nog niet behandelen. Ik denk niet dat hij dat ooit zal doen, al blijf ik hopen. Iemand met een verslaving vlucht voor de werkelijkheid. Het vraagt moed om die onder ogen te zien. Maar om die moed te hebben, moet hij drinken.”

MANTELZORGERS IN DE BLOEMETJES Lieve voelt het zelf zo niet aan, maar wie zorgt voor iemand met een verslaving, is vaak ook mantelzorger.

Nood aan een luisterend oor? Heb je vragen over de zorg? Je kan terecht bij onze mantelzorgvereniging Coponcho (www.coponcho.be).

Op 23 juni is het de Dag van de mantelzorg. Ken jij iemand die zorgt voor een ander? Geef een complimentje met onze post-its, speciaal ontworpen voor mantelzorgers. Bestel je post-its via info@coponcho.be of 02 515 02 63.

Meer info: www.coponcho.be/blog/ dagvandemantelzorg.

*Johan en Lieve zijn schuilnamen.

DOSSIER S -INFO

Salut schoolbanken, hallo wijde wereld! Een nieuw hoofdstuk in je leven kan beginnen: werken. Maar hoe maak je het beste van elke sollicitatiekans?

Bereid je voor met deze 5 vragen.

GESLAAGD SOLLICITEREN KAN JE LEREN Als je net van de schoolbanken komt, kan een sollicitatiegesprek intimiderend aanvoelen. Hoe gedraag je je? Wat trek je aan?

Wat zeg je wel, wat juist niet? Veel hangt af van de job waarvoor je solliciteert, maar er zijn enkele vragen die bijna altijd aan bod komen in het 1ste gesprek. Daarop kan je je voorbereiden.

1. Waarom moeten wij je aannemen?

Een klassieke openingsvraag. ‘Verkoop’ je kwaliteiten met het oog op de noden van het bedrijf. In de vacaturetekst vind je hiervoor vaak een schat aan informatie.

De vacature vooraf ontleden en je op basis daarvan voorstellen is de boodschap.

2. Waar wil je staan over 5 jaar?

‘Hola, ik ben nog maar net afgestudeerd’, denk je. Na een opleiding van enkele jaren lijkt alwéér 5 jaar vooruit plannen een hele opgave. Maar bedrijven vinden het belangrijk dat een werknemer carrièreperspectief heeft. Vraag raad aan iemand die de job waarvoor jij solliciteert al uitoefent. Zo krijg je een beter zicht op je toekomst.

3. Wat zijn je sterke en zwakke punten?

5. Bonusvraag: heb jíj nog vragen?

Geen originele, maar wel een belangrijke sollicitatievraag. Kies de troeven waarvan je weet dat ze belangrijk zijn in de job waarop je mikt. En geef concrete voorbeelden om te bewijzen dat je effectief over deze skills beschikt. Je minpunten? Bereid dit antwoord goed voor. Anders flap je er misschien iets uit en dat kan riskant zijn. Toon je ook bereid om te werken aan je zwaktes, dan vallen die minpuntjes best mee.

Paniek? Je was voorbereid op het beantwoorden van vragen, niet op zelf vragen stellen. Nochtans is dit voor heel wat interviewers dé vaste afsluiter. En ze hebben liever wel dan niet dat je ook echt 1 of meerdere vragen stelt. Over de werkuren of werkcultuur, over je voorganger, over het verdere verloop van de sollicitatieprocedure … Zo kom je geïnteresseerd over.

En dat zien werkgevers graag.

4. Welk loon verwacht je?

Of je nu nieuw bent op de jobmarkt of al wat sollicitaties achter de rug hebt: niemand houdt echt van deze vraag.

Gelukkig komt ze meestal pas tijdens een 2de gesprek – oef! – of wanneer blijkt dat de werkgever interesse in je heeft. Doe opnieuw vooraf research: zoek online de gebruikelijke lonen op voor jouw sector en zorg ervoor dat je zowel een bruto- als nettobedrag in gedachten hebt. PS: tel de extralegale voordelen ook mee.

24

Succes met je volgende sollicitatiegesprek!

OEBS: EXTRA SOLLICITATIEADVIES Met OEBS (Op Eigen Benen Staan) adviseren we je nog uitgebreider. Bovendien vind je er up-to-date nieuws. Voor wie liever nog actiever aan de slag gaat, is er de sollicitatiehacker: een online persoonlijkheidstest die je sterktes en valkuilen op de werkvloer aangeeft.

Zo ontdek je nog meer tips, afgestemd op jou als (toekomstige) sollicitant.

Surf naar www.oebs.be.

DOSSIER

HET LEVEN ZOALS HET IS

AFKICKEN VAN EEN VERSLAVING Jarenlang uitgaan, dealen en leven op alcohol en drugs. Dat is wat Rachid deed. Tot hij inzag dat hij zijn leven kapotmaakte. Hij nam de moedige beslissing om zich te laten opnemen. We lopen mee in het spoor van zijn ontwenning en herstel.

26

MIJN VERLEDEN “Ik kwam vroeg in aanraking met straatcriminaliteit. Ik trok op met drugdealers.

Zo rolde ik erin. Rond mijn 21ste verloor ik mijn grote liefde en liep het helemaal mis. Ik ging naar zotte feestjes, dronk, experimenteerde met drugs. Alcohol was de trigger, cocaïne moest volgen. In het begin gebruikte ik enkel in het weekend, tussen mijn 30ste en mijn 34ste dagelijks. Zelfs tijdens mijn werk. Op een dag was ik na een wilde nacht te laat voor een werkafspraak. Toen biechtte ik alles op aan mijn baas.”

“Een risico, maar wel de beslissing die me redde. De maatschappelijk werkster van mijn bedrijf zocht mee naar een opnameplaats. Zo kwam ik terecht in Katarsis, een centrum voor drughulpverlening.”

MODULE 1: DETOX EN ONTHAAL 2X 6 WEKEN “De eerste 3 weken hield ik iedereen op afstand. Ik begreep niet dat ik me moest openstellen. Voor mezelf had ik uitgemaakt dat ik er iets aan ging doen. Ik dronk geen alcohol meer, dus voelde ik ook geen drang naar drugs. Het fysieke ontwennen was niet zo moeilijk. Het psychische daarentegen ...”

“In het begin moesten we constant schoonmaken. Vreemd, maar er zat iets achter. Je werkte per 2 en de bedoeling was dat je over jezelf vertelde. Dat voelde onwennig. Ik was altijd een ijsberg geweest: een deel is zichtbaar, maar wat onder water ligt, houd ik voor mezelf. Mijn dagen verliepen erg gestructureerd. Werk, maaltijden, open groepsmomenten, psychotherapie, creatherapie, sport … alles lag vast. Verbinding en reflectie stonden centraal. Maar dat voelde ik toen niet.”

“Emotioneel was het soms lastig. Als ik mijn moeder of zoon hoorde. Of ik had zelfmedelijden. Ik keek naar mezelf en dacht: ‘jij die altijd aan de top stond, kijk waar je zit, man …’.

IK OMARM DE OUDE RACHID, OM TE VOORKOMEN DAT HIJ DE BOVENHAND NEEMT EN MIJN GEDRAG BEPAALT “Na 6 weken mag je meedraaien in het ‘onthaal’. Dat is een soort voorbode van de therapeutische groep (TG) met de modules, een gestructureerde leef­ gemeenschap. Je bent niet aanspreekbaar, zegt zelf niets en kijkt. Bevalt het je of schrikt het je af? Jij beslist wat je doet.

Je krijgt wel een advies. Bij mij was dat: verdergaan.”

“Ik kreeg feedback over mijn krachtbronnen. Ik was ondernemend, sociaal en actief. Het is me altijd bijgebleven dat mensen dat in mij zagen. Ik had die talenten, maar gebruikte ze tot dan op een negatieve manier.”

MODULE 2: START VAN DE THERAPEUTISCHE GROEP 8 WEKEN “In module 2 ben je ‘aanspreekbaar’, je bent deel van de groep. Alles draait rond gedrag en verantwoordelijkheid. Voor iemand die gebruikt, is liegen en manipuleren een 2de natuur. Dat moet eruit.

Je wordt erop aangesproken als je het doet.”

“In het groepslokaal staat een grote spiegel, met een bankje ervoor. Krijg je een uitbrander, dan word je op het bankje geroepen. Je laat alles vallen waarmee je bezig bent, gaat zitten en kijkt naar jezelf in de spiegel. Je weet niet waarom je daar zit. Confronterend! Daarna ga je een ander lokaal binnen. Daar krijg je van een paar personen een harde (verbale) uitbrander.

De kunst is om je te beheersen. Tot slot krijg je een leeropdracht. Tijdens de filmavond mag jij dan op je kamer zitten schrijven.”

“Ik wilde meermaals vertrekken. En ik deed dat. Na 4 dagen keerde ik terug, maar ik moest het vertrouwen van de groep

27

herwinnen. Dat raakte me hard. Ik besloot toen om de gedragsmodule opnieuw te volgen en mijn ware ik te tonen. Daar is het programma voor mij echt begonnen.”

MODULE 3: OMGAAN MET EMOTIES 12 WEKEN “De 3de module is het hart van de TG: alles gaat over emoties. Je leert omgaan met dingen die heel diep zitten. Dat waren vaak heftige sessies … Ik werkte niet alleen aan mijn eigen gevoelens, ik leerde ook luisteren naar anderen. De persoon die ik nu ben, kwam daar naar boven.”

“De ‘bel’ blijft me bij. Als die luidde, klopte mijn hart in mijn keel. Want je weet niet voor wie het is. De hele groep gaat in een U-vorm staan. De persoon die fout gedrag stelde, wordt geconfronteerd.

Ik maakte het mee en vloog in ‘teil’. Dat is een inzichtsmaatregel, waarbij je in afzondering wordt gezet van de groep en alleen werkt. Heb je iets nodig, dan kom je voor jezelf op: voor een sigaret, een gesprekje met een andere bewoner … alles vraag je aan de coördinator. Hoe lang het duurt, weet je niet. Dat bepaalt de groep.”

“Je mag een hobby kiezen, buiten het centrum, maar in groepsverband. In het weekend mag je 1 dag naar buiten, naar familie of met mensen van de groep een activiteit doen. Ik ging elk weekend naar mijn kinderen en herstelde de relatie met de moeder van mijn zonen.”

MODULE 4: LEVEN OPBOUWEN 12 WEKEN “Stilaan kreeg ik het gevoel dat ik rustig mijn leven weer begon op te bouwen. Ik mocht 2 hobby’s kiezen, had wekelijks een vrije avond, zaterdag en zondag mocht ik naar buiten. Om de 14 dagen kon ik een weekend met overnachting naar huis.”

HET LEVEN ZOALS HET IS

ONTWENNEN IN STAPPEN

Rachid B. 38 jaar Was verslaafd aan cocaïne en alcohol.

“Ik volgde avondschool, waar ik mijn huidige vriendin ontmoette. Ik leerde me weer voorstellen aan de buitenwereld.

Dan kies je: ben je eerlijk? Vertel je over je verslavingsproblematiek? Hoe ga je om met de reacties? Ik had gelukkig positieve ervaringen.”

“Op het einde van module 4 was er een overgangsfeest. Ik had een heel traject afgelegd hé. 44 weken! Geloof me, op dat moment voel je wat je bereikt hebt.”

MODULE 5: HET TUSSENHUIS 12 WEKEN “Daarna kies je: stoppen of verdergaan naar module 5, het tussenhuis. Ik ging voor dat laatste. Daar woonde ik samen met anderen, buiten het centrum van Katarsis. Er woont geen begeleiding in, je wijst elkaar op je verantwoordelijkheid. Samen leid je een huishouden, samen beheer je een budget. Iedere bewoner heeft ook een vaste kookavond.

Werken deed ik nog niet. Als voorbereiding op de volgende module deed ik wel vrijwilligerswerk. Ik mocht een hobby

In een ontwenningscentrum, zoals Katarsis, verblijf je dag en nacht.

Het programma bestaat uit verschillende delen of ‘modules’, want ontwennen doe je niet van vandaag op morgen. Het is een stapsgewijs traject. Elke module focust op een specifiek deel in het ontwenningsproces: lichamelijk afkicken, gedragsverandering, omgaan met emoties …

Heb je een module afgerond, dan zet je de stap naar de volgende fase in je herstel.

uitoefenen en kreeg wekelijks zakgeld voor ontspanning.”

MODULE 6: WERK ZOEKEN 12 WEKEN “In module 6 woonde ik in het Tussenhuis, maar ik kon werk beginnen te zoeken. Ik kreeg ook mijn bankkaart terug. Je herneemt verder je leven, maar er is sociale controle van de groep.

Ik maakte de overstap met 4 andere personen, maar ik zag enkelen hervallen. Dat was een zware dobber.”

ondernam je? Verlangde je naar gebruik?

Maar we komen ook met voorstellen voor projecten en/of krijgen voorstellen om ons verhaal te brengen aan jongeren.”

MIJN HEDEN EN TOEKOMST In febuari 2020 rondde ik het programma af en het gaat goed. Ik focus op de lange termijn, niet op de onmiddellijke invulling van mijn behoeftes. De oude Rachid zit nog ergens in mij, ja. Maar ik omarm hem.

Dat is de enige manier om te voorkomen dat hij de bovenhand neemt en bepaalt wat ik doe.”

“Ik haal kracht uit de mensen rond mij. De juiste mensen deze keer. Mijn vriendin is erg belangrijk. Zij durft mij te confronteren. Vroeger liep ik weg, nu pak ik de dingen aan. Het helpt me groeien en geeft me veerkracht. Kom ik soms in de verleiding om te drinken of drugs te nemen?

Neen, want ik kijk anders naar mijn triggers. Met nieuwjaar dronk ik een glaasje champagne. Ik vond er niks aan. Ik laat mezelf toe om meer te voelen, ben lief voor mezelf. Ik kan aangeven als het even niet gaat. En ik neem rust. Ik doe aan relaxatie en ik lees veel boeken. Terwijl ik vroeger naar actie greep.”

MODULE 7: ALLEEN WONEN 1 JAAR

“De band met mijn familie is hersteld, mijn kinderen komen om de 14 dagen. Ik groeide door op het werk en ik studeer. Ik ben loopbaancoach en volg nog een coachingsopleiding. Ik hoop mijn eigen praktijk op te richten. Terugkeren naar mijn oude leefwereld, mijn oude ik? Dat is gewoon geen optie.”

“Module 7 was de laatste stap: alleen wonen. Ik stond weer op eigen benen. Na die laatste module sloot ik af met een graduatiefeest met familie en vrienden. En een speech. Best emotioneel.”

KATARSIS: KOM WEER IN HET REINE

HERSTELGROEP “1 keer per maand komen we samen in Katarsis. We bespreken eerlijk onze struikelblokken en luisteren naar elkaar.

Waarop ben je gebotst? Welke stappen

28

Wil je meer info over het ontwenningscentrum Katarsis? Neem een kijkje op www.katarsis.be. Je vindt er alles over het afkickprogramma. Verdere info nodig? Mail naar info@katarsis.be of bel naar 011 27 27 81.

Haar favoriete song duurt 3 min 51 sec.

Haar inschrijving bij De Voorzorg?

Slechts 3 minuten!

Werk je, ben je ouder dan 25 jaar of krijg je een uitkering?

Dan moet je je inschrijven bij een ziekenfonds.

De Voorzorg heeft alle troeven in huis Zoek je tal van voordelen en diensten voor een lage bijdrage? Check! Persoonlijke hulp, en alles op maat.

Lid worden?

Regel je aansluiting snel en gemakkelijk zelf online. Of maak een afspraak, dan brengen we alles samen in orde. www.devoorzorg.be/lidworden

Ouder dan 25, aan het werk of uitkering?

Schrijf je nu in!

WAT ALS …

HET FOUT LOOPT BIJ EEN MEDISCHE INGREEP?

Een operatie of medische behandeling is geen kinderspel.

En soms loopt er iets mis.

Wat doe je dan? De procedure voor een schadevergoeding is lang en moeilijk, maar ons ziekenfonds is er om je te helpen en te begeleiden.

Anja (56): Patiënt en lid van ons ziekenfonds

IK WILDE GERECHTIGHEID, AL WAS HET MAAR EEN SORRY Maart 2015. Anja ondergaat een colonoscopie (dikkedarmonderzoek). Om 11 uur binnen, om 13 uur thuis. Tenminste, dat was het plan. “Tijdens het onderzoek kreeg ik een perforatie, een gaatje in mijn darm. Er volgde een operatie, maar het gaatje werd niet goed gedicht”, zegt ze.

Een nieuwe operatie, na een abces als een tennisbal, ging niet goed. “De wonde groeide nooit toe. In een universitair

ziekenhuis ging ik in 7 dagen nog 5 keer onder het mes. Tevergeefs. Dan vond ik in een ander ziekenhuis een dokter die mijn leven redde. Het ging goed, tot de breuk in mijn buik en een obstructie (knoop) in mijn darmen. 6 maanden in het ziekenhuis, verschillende operaties, 2 keer was ik bijna dood. Mijn vertrouwde dokter wilde ten slotte nog 1 keer opereren. Het was de 17de operatie. Vandaag kan ik daar nog altijd terecht.”

Niet aarzelen, ga naar je ziekenfonds

Ik leef niet meer, ik overleef

“Piet en Véronique van de Juridische dienst waren mijn steun, ik ben hen zo dankbaar. Meerdere keren belde ik huilend. Ik moest alle documenten indienen, maar het ziekenfonds volgde alles verder op. Ook de adviserend-arts Johan wil ik bedanken. Hij ging mee naar de

Van de 5 jaar na de colonoscopie lag Anja 1,5 jaar in het ziekenhuis. “Ik leef niet meer, ik overleef. Ik heb constant pijn, angst … Soms plooi ik dubbel van de pijn na het eten. Ik heb chronische diarree en ben blijvend invalide verklaard voor 25 %.”

30

“Het werd moeilijk met de ziekenhuisfacturen en we gingen langs bij de Dienst Maatschappelijk Werk van het ziekenfonds. De medewerkster vermoedde een medisch ongeval en stuurde ons naar de Juridische dienst, voor een procedure bij het Fonds voor Medische Ongevallen (FMO). Het zou een lange weg worden, maar ik wilde gerechtigheid. Al was het een ‘sorry’ van de dokter.”

HET ABC VAN EEN MEDISCH ONGEVAL MEDISCHE FOUT (MEDISCH ONGEVAL MET AANSPRAKELIJKHEID) Maakt je dokter een fout, dan kan hij aansprakelijk gesteld worden. Een arts móét de nodige inspanningen doen om een zo goed mogelijk resultaat te behalen, zoals de juiste voorzorgen nemen en voorzichtigheid tonen. In bepaalde gevallen moet je arts een concreet resultaat halen. Opgelet: het is aan de patiënt om een fout te bewijzen.

MEDISCH ONGEVAL ZONDER AANSPRAKELIJKHEID Soms volgt tijdens of na een ingreep een zware complicatie, waardoor een patiënt abnormale schade ondervindt.

De wet zegt dat het FMO dan een schadevergoeding moet betalen.

Al zijn er voorwaarden.

De schade moet ...

• ... abnormaal zijn: is het een uitzonderlijke complicatie of was de schade te verwachten?

• ... voldoen aan de wettelijke ernstgraad.* *Je moet voldoen aan een van deze voorwaarden: (1) een blijvende invaliditeit van 25 % of meer; (2) een tijdelijke arbeidsongeschiktheid (al dan niet aan 100 %) gedurende minstens 6 opeenvolgende maanden of 6 niet-opeenvolgende maanden over een periode van 12 maanden; (3) een zware verstoring van de levensomstandigheden of (4) een overlijden.

FMO-expertise. Ik kan zeggen: daar kraken ze je.”

Op 22 maart 2016 dienden we Anja’s dossier in bij het FMO. In januari 2021 kreeg ze haar schadevergoeding. “Een beetje gerechtigheid, maar ik ben niet genezen.

Mijn leven krijg ik niet terug. Aan wie een medisch ongeval meemaakt: niet aarzelen, ga naar je ziekenfonds.”

Véronique:

Juriste bij ons ziekenfonds

TWIJFEL JE? LAAT JE DOSSIER BEKIJKEN DOOR ONS ZIEKENFONDS Véronique is juriste bij ons ziekenfonds. Zij volgt meer dan 100 dossiers met medische ongevallen of fouten op.

“Het verschil tussen een ongeval en een fout? De aansprakelijkheid. Wordt een arts aansprakelijk gesteld, dan is het een medische fout. Een chirurg die een klemtang of sponsje achterlaat in je lichaam, maakt een fout.”

“Is er sprake van een medische fout, dan moet je het kunnen bewijzen. Niet altijd evident. Neem een infectie na een operatie. Die kan het gevolg zijn van slecht gereinigd materiaal. Toon maar eens aan dat een ziekenhuis niet alle voorschriften volgde. Vaker gaat het om een medisch ongeval.

Een typisch voorbeeld is een baby die geraakt wordt met de scalpel (operatiemesje) bij een keizersnede. ”

Het gaat mis, wat dan?

“Lukt een gesprek met je behandelende arts of de ombudsdienst van het ziekenhuis niet? Ga dan naar je ziekenfonds. Onze arts gaat na wat er verkeerd liep. Jij bezorgt alle medische documenten voor je dossier aan ons ziekenfonds, wij kijken na of alles volledig is.

Denken we aan een ongeval dat in aanmerking komt voor het FMO, dan starten we de adviesaanvraag op. Heeft je zaak weinig kans op slagen, dan zeggen we dat ook. Zo weet je waar je staat.”

“Bij een deskundig onderzoek voor het FMO kan onze raadgevend arts meegaan.

31

Je zit voor een dokter van het FMO die soms intimiderend is. Onze arts staat je bij met raad en vertaalt de medische termen helder.”

Kan het tot een rechtszaak komen?

“Ja, als wij niet akkoord gaan met de berekening van de schadevergoeding door het FMO. Blijft het FMO na onze bezwaren vasthouden aan die berekening, gaat het om een groot verschil en staat ons lid erachter, dan kunnen we een gerechtelijke procedure starten. Ook als het FMO volgens ons geen juist advies geeft en het medisch ongeval afwijst, kunnen we naar de rechtbank gaan. Wij regelen en betalen die procedure. Als je de zaak wint, moet je enkel een klein percentage van de schadevergoeding afstaan. Dat we de hele (financiële) weg met je afleggen tot bij de rechter, is voor veel mensen een geruststelling. Wij geven de patiënt een stem. Twijfel je? Laat je dossier bekijken.

Je hebt niets te verliezen.”

WAT IS HET FONDS VOOR MEDISCHE ONGEVALLEN (FMO)?

Bij schade als gevolg van een medische ingreep kan je het FMO om advies vragen en eventueel een schadevergoeding krijgen. Het FMO onderzoekt schadegevallen sinds 2 april 2010.

Hun tussenkomst is gratis.

DE VOORZORG IS ER VOOR JE Ben je het slachtoffer van een medisch ongeval of een fout? Bespreek het met je specialist of de ombudsdienst van het ziekenhuis. Of vraag raad aan ons ziekenfonds. Samen met een adviserend-arts onderzoeken we je dossier. We geven je advies en helpen je met de volgende stappen, zoals een schadevergoeding. Meer info: www.devoorzorg.be/bijkomendadvies-nodig.

180° ALS OUDERS VASTPLAKKEN AAN HET KLEINE SCHERM

HELP, MAMA LAAT DE SMARTPHONE NIET LOS!

Niet alleen jongeren lijken vergroeid met hun smartphone, ook mama en papa zijn vaak verslingerd aan hun telefoon. Ze zijn zelfs tijdens gezinsmomenten met hun scherm bezig. Dat kan anders, vond Liesbet. Zij legde haar smartphone een week opzij.

Mailen, whatsappen en door Facebook of Instagram scrollen: niet alleen haar kroost doet het te pas en te onpas. Ook Liesbet, alleenstaande mama van 2 dochters en 4 pleegkinderen, maakt er zich schuldig aan. “En zelfs méér dan mijn kinderen, die relatief weinig bezig zijn met hun telefoon”, bekent ze.

KINDEREN ERGEREN ZICH Uit een onderzoek van de Universiteit Gent blijkt dat ouders dagelijks gemiddeld 1,84 uur met hun gsm bezig zijn.

Toch is overdreven smartphonegebruik bij mama en papa niet zonder gevaar: volgens gezinstherapeuten kan het bij kinderen leiden tot een hechtingsproblematiek, minder zelfvertrouwen en minder vertrouwen in de wereld.

Als je druk in de weer bent met je smartphone, ben je niet echt beschikbaar. Ook niet emotioneel. Kinderen merken dat en

voelen zich makkelijker afgewezen. Dat kan een invloed hebben op hun latere ontwikkeling. Kinderen geven zelf trouwens steeds vaker aan dat ze het irritant vinden dat hun ouders zo veel op hun schermpje zitten te tokkelen.

TELEURSTELLING IN DE OGEN Ook de kinderen van Liesbet zijn er niet altijd even blij mee. “Als ik met hen naar een film kijk met de gsm in mijn hand, zuchten zij weleens: ‘mama, je bent wéér niet aan het opletten’. En aan tafel durf ik geregeld een binnenkomende mail te lezen”, weet ze.

“Ik heb altijd het gevoel dat ik meteen moet antwoorden als ik een bericht krijg, zelfs al is het 22 uur. Als ik aan het typen ben en mijn dochter heeft een dringende vraag, dan moet ze even wachten. Dan zie ik de teleurstelling in haar ogen. Ja, op zo’n moment voel ik me wel schuldig.”

HET KAN ANDERS: LIESBETS DETOXWEEK Liesbet beseft dat ze te veel met haar smartphone bezig is. Daarom ging ze de uitdaging aan: een week zonder het kleine scherm tijdens de gezinsmomenten. “Tijdens de werkuren gebruikte ik hem uiteraard nog wel, maar daarna ging hij onverbiddelijk aan de kant. En dat was eigenlijk niet zo moeilijk”, zegt ze.

32

DAG 1-3 “Ik had aan de kinderen gevraagd om mij erop te wijzen als ik hem toch per ongeluk mee naar de living zou nemen. Jawad (14), mijn pleegzoon, heeft dat goed gedaan.”

“De 1ste dag van ons experiment greep hij al in. Toen hij met mij naar een film wilde kijken, nam hij mijn smartphone en legde die demonstratief naast zich. Zodat ik er zeker niet aankon.”

“Nienke (8), mijn jongste dochter, heeft er een hekel aan als ik mijn gsm meeneem aan tafel. ‘Mama, dat is niet gezellig’, zegt ze dan. Voor haar is dat tafelmoment een echt gezinsmoment. Zij is een slechte eter. Op dag 3 van mijn detoxweek spraken we af dat zij haar bord leegeet, als ik mijn gsm aan tafel wegleg. En die deal blijft vanaf nu gelden.”

“MIJN DOCHTER EET HAAR BORD LEEG, ALS IK MIJN SMARTPHONE AAN TAFEL WEGLEG” DAG 4-5 “Het viel mij plots op dat Jawad vaker naar beneden kwam om tv te kijken.

Normaal doet hij dat niet en zit hij in z’n eentje in zijn kamer. Maar tijdens

Liesbet Wuyts

SMARTPHONE OP SLOT

46 JAAR HOUDT VAN LEZEN

“70 % van de ouders zegt dat ze zelf geen goed voorbeeld zijn voor hun kinderen qua smartphonegebruik. Dat blijkt uit onderzoek”, zegt Karen Linten van Mediawijs, het Vlaams Kenniscentrum Digitale en Mediawijsheid.

“Maken je kinderen of je partner opmerkingen over hoe vaak je met je schermpje bezig bent? Of merk je zelf dat je smartphone gezinstijd overneemt? Dan wordt het problematisch.”

TIPS: • De eenvoudigste manier om af te kicken? Stop je telefoon weg.

• Gebruik een app die bijhoudt hoeveel tijd je op je smartphone zit, zoals MobileDNA van Ugent. Als je je gebruik in kaart hebt gebracht, kan je jezelf doelen stellen om te minderen en om tijdslimieten in te stellen op je telefoon. Dan gaat die automatisch op slot als je de limiet bereikt hebt.”

Extra tips voor meer digitaal welzijn voor je gezin? Neem snel een kijkje op www.devoorzorg.be/ blog

V.l.n.r.: Patience (8), Lotte (24), Nienke (8) en Liesbet (46)

mijn detoxweek hebben we samen naar Marvel-films gekeken. Ik vraag mij nu echt af of dat komt omdat hij wist dat ik niet met mijn gsm bezig zou zijn.”

DAG 6 “Ik heb dit weekend voor het eerst sinds lang mijn krant volledig uitgelezen. En ook daar is de vraag of dat komt omdat ik meer tijd had doordat ik niet werd afgeleid door mijn telefoon.”

DAG 7 Je smartphone even niet gebruiken, geeft merkbaar meer rust, vindt Liesbet. Dus is ze van plan om ook na de detoxweek haar gsm wat vaker opzij te leggen. “Ik ga dat zeker proberen, tot grote vreugde

33

van mijn kinderen. Zij vonden het duidelijk veel plezanter zónder”, lacht ze.

“Het is pas als je een tijdje je smartphone minder gebruikt, dat je beseft dat er écht niemand doodgaat als je niet onmiddellijk op dat whatsappje of die mail reageert.”

LEEF NU! Ook zin gekregen om je brein even wat rust te gunnen? Je telefoon af en toe aan de kant leggen, is 1 manier om de pauzeknop in te drukken. Extra inspiratie nodig of meer tips? Neem een kijkje op www.ikbenik.be.

Ons internetloket e-Mut staat voor je klaar.

Want aan je ziekenfondszaken verlies je liever niet te veel tijd.

Je persoonlijk dossier beheer je via e-Mut volledig online

Maak vandaag nog een account aan!

Ga naar devoorzorg.be/emut.

Eerste keer e-Mut? Starten is makkelijker dan je denkt. Als lid kan je je inschrijven met je elektronische identiteitskaart (eID), de identificatie-app itsme of een van de andere digitale sleutels.

Heb je geen eID-kaartlezer of ben je niet vertrouwd met online registreren?

Geen probleem. Maak een afspraak in een van onze kantoren, breng je identiteitskaart mee en denk aan de pincode van je identiteitskaart. Onze medewerkers helpen je graag op weg. Een afspraak maken in een kantoor kan je makkelijk via devoorzorg.be/kantoren.

34

UITSMIJTER

4. Wanneer zijn de Paralympische Spelen geslaagd?

2010, een misplaatste trap tegen haar knie bij het thaiboksen en de start van 6 jaar pijn. Tot het linkeronderbeen van Gitte Haenen werd geamputeerd. Op het WK 2019 pakt ze zilver in het verspringen én brons op de 100 meter.

Dat belooft voor de Paralympische Spelen.

Wil je weten hoe Gitte terugkwam na haar amputatie? Hoe ze de switch maakte naar de sprint en het verspringen?

Lees het op onze blog! www.devoorzorg.be/blog

1. Is sport je redding geweest?

“Ja, ik ontdekte nieuwe dingen en leerde dat mijn lichaam zich aanpast. Het is moeilijker, maar ik kan nog heel veel. ‘Dat gaat niet’ staat niet in mijn woordenboek. Ik probeer altijd. Lukt het niet? Geen schande om dat toe te geven. Probeer je het niet, dan weet je niet of het kan.

1 jaar na mijn amputatie legde ik een triatlon af. Als iets in mijn hoofd zit …”

2. Hoe verloopt je 2de sportleven?

“Het is een heel andere wereld.

Neem het verspringen. Er is ook een categorie voor atletes met een visuele handicap. Zij lopen aan op basis van geklap en aanwijzingen van hun coach.

Vertrouw er maar op dat je in het zand landt, hé! Ik kreeg een kans op een nieuwe sportcarrière. Daar ben ik trots op.

Sommigen zeggen: een paralympisch sporter heeft minder tegenstand en boekt makkelijker resultaten. Ik zeg: goed dat

VRAGEN AAN GITTE HAENEN (35) PARA-ATLETE, 100 METER SPRINT EN VERSPRINGEN

er niet zoveel atleten met een handicap zijn, toch? En het ís topsport. Ik train even hard als elke andere topsporter.”

die G-sport steeds meer volgen. We hebben in België dan ook zeer goede paralympische atleten. Watch us! (lacht) G-sport heeft me geleerd dat ik nog beter kan omgaan met uitdagingen. Tegenslag houdt me niet meer tegen.”

3. Verdient G-sport meer aandacht?

“De bekendheid van G-sport (sporten of bewegen door personen met een handicap of kwetsbaarheid) is fel verbeterd. Ik zie een positieve evolutie. Paralympiërs komen meer in beeld, ook in de pers. Ik krijg vaker reacties of berichtjes van mensen,

“Als ik naar Tokio ga, is dat voor een medaille. In de sprint of het verspringen, het liefst beide. Ik wil bewijzen dat ik het kan. Het zou me rust geven. In mijn 1ste sport­ carrière kon ik niet bereiken wat ik voor ogen had, nu wil ik het waarmaken.

Een medaille op de Spelen is het hoogste. En mijn contract bij Sport Vlaanderen wordt pas verlengd als ik een medaille pak.”

5. Wil je de klok soms terugdraaien?

“Als ik mensen zaken zie doen die ik met 2 benen ook zou kunnen. Snowboarden, rotsklimmen, een balletje trappen. Of lopen om de tram te halen – gaat niet zonder ‘blade’ (lacht). Tegelijk ben ik dankbaar voor wat ik dankzij mijn amputatie beleef. Voor de mensen die ik leerde kennen. Ik ben écht blij dat ik deel uitmaak van de paralympische wereld.”

Paralympische Spelen in Tokio van 24 augustus tot 5 september 2021. Meer info: www.paralympic.be en www.paralympic.org/ tokyo-2020.

MAAK KENNIS MET G-SPORT Een handicap hoeft je niet tegen te houden om te sporten.

Op zoek naar een sport of leuke club? S-Sport // Recreas kan helpen. Neem een kijkje op www.s-sportrecreas.be voor het aanbod aan G-sportclubs en activiteiten.

35

MAGAZINE VERSCHIJNT 5 KEER PER JAAR | JUNI 2021 I GENT X I P919594 EXP. SELECT MAIL, BRUGSTRAAT 182, 9880 AALTER

PB- PP B-04596 B- 00000 BELGIE(N) - BELGIQUE

Blijf de coronamaatregelen volgen.

Je laten vaccineren is het beste plan, zodat het leven straks weer starten kan.

Bescherm jezelf en je omgeving.

KIJK VOOR MEER INFO OVER COVID-19-VACCINATIE OP LAATJEVACCINEREN.BE