วัลญา นิ่มนวลศรี
HEALTH NEWS
HEALTH NEWS HEALTH
MEDICAL
SCIENCE
WELLBEING
อย่าคิดว่า ‘ไม่อ้วน’ จะไม่เสี่ยงเป็น โรคเบาหวาน ความเชื่อที่ว่า คนน�้ำหนักปกติมักจะมีภาษี เรื่องสุขภาพดีกว่าคนอื่น อาจเป็นความเชื่อที่ ไม่ถกู นัก เพราะล่าสุดนักวิจยั จากมหาวิทยาลัย ฟลอริดาได้ออกมาเผยข้อมูลว่า ผู้ที่น�้ำหนัก ปกติ มีความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานชนิดที่ 2 เท่ากับคนน�้ำหนักเกิน ยืนยันจากการส�ำรวจ เป็นเวลา 10 ปีพบว่า ผู้ที่มีน�้ำหนักปกติมีค่า น�้ำตาลในเลือดสูงเท่ากับคนน�้ำหนักเกิน คิดเป็น 33% โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 45 ปี ขึ้นไป ชี้ให้เห็นว่าผู้ที่น�้ำหนักปกติก็เสี่ยง ต่อโรคเบาหวาน หากยังสูบบุหรี่ ดืม่ โซดาและ e
ทานอาหารฟ้าสต์ฟดู้ ไขมันสูงเป็นประจ�ำ เช่น เดียวกับค่าดัชนีมวลกาย BMI ที่บอกเพียงแค่ น�ำ้ หนัก (ไม่ได้แยกน�ำ้ หนักออกจากกล้ามเนือ้ และไขมัน) เพราะแม้จะอยู่ในเกณฑ์ปกติ แต่ไม่สามารถบอกถึงความเสีย่ งต่อโรคต่างๆ ได้ ทางที่ดีควรหันมาใส่ใจที่รอบเอวให้อยู่ใน เกณฑ์ปกติจะดีกว่า เพราะ 6% ของผู้ที่เป็น เบาหวานชนิดที่ 2 มักมีรอบเอวเล็กกว่าปกติ และ 8% ใหญ่กว่าปกติ ฉะนัน้ การท�ำทุกอย่าง ให้น�้ำหนักปกติ อาจไม่ใช่ค�ำตอบที่ถูกต้อง ส�ำหรับการมีสุขภาพดีเท่าไรนัก
45 45
ทีม่ า : https://medlineplus.govl
ไขข้อข้องใจ ‘ท�ำไมการออกก�ำลังกาย ถึงท�ำให้ดูอ่อนเยาว์?’ หลายครั้ง ที่เรามัก จะได้ย ิน ค�ำ แนะน�ำ สุด คลาสสิก เมือ่ บ่นถึงปัญหาความความอ่อนเยาว์วา่ ‘ถ้าไม่อยากแก่ไว ก็ไปออกก�ำลังกายสิ’ ฟังดูแล้ว อาจเป็นค�ำพูดที่ไม่ผิดนัก เพราะเมื่อเร็วๆ นี้ นักวิจยั จากเบลเยียมได้ออกมาไขข้อข้องใจจาก การศึกษาดีเอ็นเอบางส่วน พบว่า ความลับของ ความอ่อนเยาว์อยูท่ โี่ ครโมโซม ‘เทโลเมียร์’ ทีท่ ำ� หน้าทีก่ ำ� หนดอายุไขของเซลล์ ทุกครัง้ ทีเ่ ราอายุ มากขึน้ เทโลเมียร์กจ็ ะมีขนาดสัน้ ลงเรือ่ ยๆ เป็น e
จุดเริม่ ต้นของความชราภาพของเซลล์ในร่างกาย แต่ข่าวดีก็คือ ใครที่ออกก�ำลังกายเป็นประจ�ำ แม้อายุจะมากขึน้ แต่เทโลเมียร์กลับหดสัน้ ช้าลง นัน่ เป็นเพราะว่า คนทีห่ มัน่ ออกก�ำลังกายหรือ มีการเคลือ่ นไหวร่างกายให้รสู้ กึ กระฉับกระเฉง ตลอดเวลา จะมีเทโลเมียร์ยาวกว่าคนที่ไม่ได้ ออกก�ำลังกาย หรือเคลือ่ นไหวร่างกายน้อยกว่า เป็นค�ำตอบได้วา่ ท�ำไมการออกก�ำลังกายถึงท�ำให้ ดูออ่ นเยาว์นนั่ เอง
ทีม่ า : http://time.com/
07
INFOGRAPHIC
กณิษฐา คงคาสุริยฉาย
สุสุขขภาพจิ ภาพจิตตคนไทย คนไทย วัวันนนีนี้.้...ดี ..ดีแแค่ค่ไไหน? Top Top55จัจังงหวั หวัดดทีที่ม่มีคีความสุ วามสุขข ในประเทศไทย ทีที่ส่สุดุดในประเทศไทย
คะแนน คะแนน
34.43 34.43
33.63 33.63
สิห์ งห์ สิง บบ ุรี ุรี
ลำพูนน ลำพู
33.63 33.63
33.45 33.45
33.30 33.30
พระนคร บึบึงงกาฬ กาฬ พระนคร ศรีออยุยุธธยา ยา ศรี
eที่มา : การส�ำรวจสุขภาพจิต (ความสุข) คนไทย พ.ศ. 2558
ตาย หาการฆ่าาตัตัววตาย ญหาการฆ่ ปัปัญ โลก หาระดับบโลก ญหาระดั ปัปัญ ่วโลกมี นฆ่ าตัววตายกว่ ตายกว่าา ทัทั ่วโลกมี คค นฆ่ าตั
800,000 800,000 คน/ /ปีปีหรื หรืออ คน
11.69 11.69 ต่อประชากรแสนคน
คาดว่าาจะเพิ จะเพิ่ม่มเป็ เป็นน คาดว่ 1.5ล้ล้าานคน นคน 1.5 ในปี2563 2563 ในปี
ต่อประชากรแสนคน
ประเทศไทยถูกกจัจัดดให้ ให้ออยูยู่ ่ ประเทศไทยถู
57 อัอันนในอั ดัดัตบบ ทีที่ ่57 ราการ
ตราการบโลก ฆ่าในอั ตัวตายระดั ฆ่าตัวตายระดับโลก eที่มา : กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข
งา พัพังงงา
5 อันดับแรก
ของประเทศที่ป ่ประชากรมี ระชากรมี ความสุขมากที่สุดในโลกปี ในโลกปี 2016 2016 No.1 No.1
No.2
เดนมาร์ ลนด์ เดนมาร์ก สวิตเซอร์แลนด์
No.3 No.3
ไอซ์แแลนด์ ลนด์ ไอซ์
No.4 No.4
No.5 No.5
ฟินแลนด์
นอร์ นอร์เเวย์ วย์
ประเทศไทย
อยู่อันดับ 33 33
eที่มา : http://worldhappiness.report/
ญหาฆ่ หาฆ่าาตัตัววตาย ตาย ปัปัญ ในประเทศไทยปี2016 2016 ในประเทศไทยปี
วิีส ธีส ังเกตคนที วิธ ังเกตคนที ่ ่ อยู ่ในภาวะเสี อยู ่ในภาวะเสี ่ยง่ยง อการฆ่ ตัตาย วตาย ต่ต่ อการฆ่ าตัาว
คนไทยเสียยชีชีววิติตจากการ จากการ คนไทยเสี ตายประมาณ ฆ่ฆ่าาตัตัววตายประมาณ
จัดการกั บภาระสุ ทาายต จัดการกั บภาระสุ ดทาดยต งๆางๆ น ทำพิ นัยกรรม เชนเชทำพิ นัยกรรม เปนเป ตนนตน
ราย//ปีปี 4,000ราย 4,000
ราเฉลี่ย่ยอยู อยู่ท่ที่ ี่ อัอัตตราเฉลี
ราย 66 ราย
ต่ต่ออประชากร ประชากร11แสนคน แสนคน
ชอบเก็ บตับวตัตามลำพั ง ง ชอบเก็ วตามลำพั แยกตั วจากครอบครั วและเพื ่อนฝู่อนฝู ง ง แยกตั วจากครอบครั วและเพื
ขาดความสนใจในตั วเองวเอง ขาดความสนใจในตั ไมดไม ูแลตั เองวเอง ดูแวลตั
ส่ส่ววนใหญ่ นใหญ่ออายุ ายุ30-50 30-50ปีปี เป็ เป็นนเกษตรกร เกษตรกร และผู และผู้ใช้้ใช้แแรงงาน รงงาน
70% 70%
ปัปัจจจัจัยยเสี เสี่ย่ยงที งที่ท่ทำให้ ำให้ คนฆ่ า ตั ว ตาย คนฆ่าตัวตาย ปัปัญญหาความสั มม พัพั นน ธ์ธ์ หาความสั
ปัปัญ ญหา หา เศรษฐกิ เศรษฐกิจจ
สัสัมมพัพันนธภาพ ธภาพ ภายใน ภายใน ครอบครัว ครอบครัว 47% 47%
ความร ัก ัก ความร 22% 22%
ขาดความสนใจต อสิ่งอรอบข าง าง ขาดความสนใจต สิ่งรอบข ไมรไม ูสึกรสนุ สนานกั บสิ่งบทีสิ่เคยชอบ ูสึกกสนุ กสนานกั ่งที่เคยชอบ
มีพมีฤติ กรรมเสี ่ยง ่ยเชงนเชน พฤติ กรรมเสี ดื่มดืเหล าจัาดจัขัดบขัรถเร็ ว เปว นเปตนนตน ่มเหล บรถเร็
บนหรื เขีอยเขี นขยอนข ความ บนอหรื อความ เกี่ยเกี วกั่ยบวกัความคิ ด อยากตาย บความคิดอยากตาย
eที่มา : โรงพยาบาลมนารมย์
วิวิ ธธ ีช่วีชยเหลื ออ ่วยเหลื อยอย ามองว าทำเพื ่อเรี่อยเรีกรยอกรงความสนใจ ามองว าทำเพื องความสนใจ ไมไม ตำหนิ อซ้อำเติ แยลแงยลง ตำหนิตอตวอาวหรื า หรื ซ้ำมเติใหมสใหถานการณ สถานการณ
ปัญหาการเจ็บป่วยเรื้อรัง ปัญหาการเจ็บป่วยเรื้อรัง โรคเรื้อรัง โรคเรื้อรัง 15% 15%
คิดคิวดาวตัาวตัเองไร คาคเปา นเปภาระ วเองไร นภาระ ไมรไมูจะอยู ไ ปเพื อ ่ อะไร รูจะอยูไปเพื่ออะไร
โรคจิต โรคจิต 16% 16% ซึมเศรา ซึมเศรา 9% 9%
สุรา สุรา 26% eที่มา : กรมสุขภาพจิ26% ต กระทรวงสาธารณสุข, ศูนย์ป้องกันการฆ่าตัวตายแห่งชาติ กระทรวงสาธารณสุข กรมสุขภาพจิต โรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่นราชนครินทร์
พูดคุยถึงปญหา แสดงใหรับรูวาเขาใจ พูดคุยถึงปญหา แสดงใหรับรูวาเขาใจ ระวังไมใหรับรูขาวการฆาตัวตายอื่นๆ ระวังไมใหรับรูขาวการฆาตัวตายอื่นๆ ใชบริการสายดวนสุขภาพจิต 1667 หรือพาไปพบแพทย ใชบริการสายดวนสุขภาพจิต 1667 หรือพาไปพบแพทย
SOOK IDEA
สถิติที่ไต่สูงขึ้นเรื่อยๆ ของโรคทางอารมณ์อย่าง ‘โรคซึมเศร้าและโรคไบโพลาร์’ ท�ำให้หลายๆ คน เริม่ ทีจ่ ะสนใจสองโรคนีม้ ากขึน้ โดยเฉพาะโรคซึมเศร้าทีอ่ าจน�ำไปสูก่ ารฆ่าตัวตายได้ เพือ่ ให้ความส�ำคัญ กับโรคทางอารมณ์ โรคทีห่ ลายคนอาจยังไม่เข้าใจ และยังเป็นสาเหตุของความสูญเสียในเวลาเดียวกัน SOOK ฉบับนี้จึงจะพาผู้อ่านไปท�ำความเข้าใจกับโรคทางอารมณ์ เรียนรู้ที่จะอยู่ด้วยกันกับผู้ป่วย อย่างมีความสุข พร้อมเคล็ดลับดีๆ เกี่ยวกับสุขภาพจิต 18
ที่ปรึกษาข้อมูล : อ.สุพัทธ แสนแจ่มใส ภาควิชาจิตวิทยา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วัลญา นิ่มนวลศรี
อย่าสับสน
โรคทางอารมณ์ไม่ใช่โรคจิต โรคทางอารมณ์
AMMBIEN
หลายครั้งที่ได้ยินใครต่อใครกล่าวหาผู้ป่วยโรคทางอารมณ์ว่าเป็น โรคจิต ทั้งที่ความจริงแล้วโรคทางอารมณ์กับโรคจิตหรือโรคจิตเภท (Schizophrenia) นั้นไม่ใช่โรคเดียวกันเลยสักนิด
โรคจิตเภท
คือ โรคที่มีความผิดปกติทางอารมณ์
คือ โรคที่มีความผิดปกติทางความคิด
ผู้ป่วยรู้ตัวว่าเป็นโรค แต่ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ ตัวเองได้ เช่น ผูป้ ว่ ยซึมเศร้าจะรูส้ กึ ไม่คอ่ ยอยากท�ำอะไร อยากอยู่คนเดียว ไม่ค่อยมีสมาธิ หดหู่ รู้สึกเศร้า แต่เขาไม่รู้ว่าท�ำไมถึงเป็นแบบนั้น
ผู้ป่วยไม่รู้ว่าตัวเองเป็นโรค มีความคิด อารมณ์ พฤติกรรม ที่แปลกประหลาดไปจากเดิมอย่างมาก เช่น ไม่สนใจดูแล ตนเอง ไม่อาบน�้ำ ใส่เสื้อผ้าซ�้ำๆ ความคิดไม่อยู่ในโลกของ ความจริง รวมถึงมีอาการประสาทหลอนร่วมด้วย
ความเข้าใจ
ต่อโรคทางอารมณ์ที่ถูกต้อง
มีแค่บางคนเท่านั้นที่จะ มีพฤติกรรมรุนแรง ตามปกติ พ ฤติ ก รรมรุ น แรงจะ ปรากฏในผูป้ ว่ ยทีไ่ ม่ได้รบั การรักษา อย่างต่อเนื่องหรือหยุดยากลางคัน เท่านั้น หรือมีสภาพปัญหาที่เรื้อรัง มานานโดยไม่ได้รับการดูแล
ยารักษาโรคซึมเศร้า ไม่เปลี่ยนบุคลิกภาพ เดิมของบุคคล ยารั ก ษาโรคซึ ม เศร้ า จะออกฤทธิ์ กระตุ ้ น ให้ ส นใจต่ อ สิ่ ง รอบข้ า ง มากขึ้น มีชีวิตชีวา ไม่ขนาดคึกคัก หรือสนุกสนาน แต่จะดีขึ้นกว่าตอน ซึมเศร้าแน่นอน โดยเฉพาะหากมี การรักษาทางจิตใจควบคู่ไปด้วย
สามารถรักษา ให้หายขาดได้
รักษาจนหายแล้ว ก็สามารถท�ำงานได้ ตามปกติ
โดยการใช้ ย าและการรั ก ษาทาง จิ ต วิ ท ยา การฟื ้ น ฟู ส มรรถภาพ จิตใจ ทั้งจากทีมสหวิชาชีพที่รักษา และทีส่ ำ� คัญคือจากคนรอบข้างและ ครอบครัวที่จะเป็นก�ำลังส�ำคัญใน การสนับสนุนทางจิตใจ
การเป็ น โรคทางอารมณ์ ไ ม่ ไ ด้ หมายความว่าผู้ป่วยอ่อนแอ เป็น คนไม่สู้ปัญหา แต่ที่เขาเป็นนั้นเป็น เพราะตัวโรค หากได้รับการรักษา ที่ถูกต้อง โรคก็จะทุเลาลง พร้อม ท�ำงานได้
ทีม่ า : คูม่ อื การดูแลผูป้ ว่ ยโรคจิตเภทส�ำหรับครอบครัวและผูน้ ำ� ชุมชน โครงการเสริมสร้างพลังครอบครัวและสร้างเครือข่ายครอบครัวเพือ่ ส่งเสริมสุขภาพผูป้ ว่ ยทางจิต โดยสสส. และโรงพยาบาลร้อยเอ็ด กระทรวงสาธารณสุข, บทความโรคซึมเศร้า โดยดร.มาร์ตนิ อี เคค จิตแพทย์ นักจิตบ�ำบัด ผูเ้ ชีย่ วชาญด้านประสาทวิทยา และนักประสาทวิทยาศาสตร์ e ทีม่ า : หนังสือจิตเวชศาสตร์ รามาธิบดี โดยคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล e
19
SOOK IDEA
เศร้าแบบไหน? คือโรคซึมเศร้า
ปฏิเสธไม่ได้ว่า ทุกคนต้องเคยรู้สึกเศร้ากันทั้งนั้น ค�ำถามต่อมาก็คือ จะรู้ได้อย่างไรว่าแบบไหนคืออารมณ์เศร้า หรือเข้าข่ายโรคซึมเศร้า เพราะฉะนั้นเรามาท�ำความเข้าใจอารมณ์ของโรคซึมเศร้ากันดีกว่า
ด้านพฤติกรรม
ด้านอารมณ์
เคลื่อนไหวช้า พูดน้อย ไม่สนใจรูปร่างหน้าตาตัวเอง ขาดแรงจูงใจ แยกตัวเองออกจากกิจกรรม ของสังคม
รู้สึกเศร้าตลอดเวลา ร้องไห้ไม่มี สาเหตุ (เป็นมากช่วงเช้า) ไม่สนใจสิ่งที่เคยสนใจ หงุดหงิด กระวนกระวายใจ จนแต้ม รู้สึกช่วยตัวเองไม่ได้
ด้านร่างกาย
ด้านความคิด
นอนไม่หลับหรือตื่นเร็วเกินไป ความต้องการทางเพศลดลง เบื่ออาหาร น�้ำหนักเพิ่มหรือลดลงอย่าง เห็นได้ชัดในเวลาอันสั้น
มองโลกในแง่รา้ ย ความคิดอ่านช้า ความจ�ำแย่ ตัดสินใจอะไรไม่ได้ รู้สึกผิด ต�ำหนิแต่ตนเอง ไม่อยากมีชีวิตอยู่
้ ม ไ ล ผ
ผ่อนคลาย อารมณ์
มะเขือเทศ
มี ส ารกาบาสู ง ช่ ว ยให้ ส มองรู ้ สึ ก ผ่อนคลายจากความเครียดและเพิ่ม ความสดชื่นให้กับร่างกาย
ข้าวโพด
แต่ ล ะเม็ ด ของข้ า วโพดจะมี ส าร เซโรโทนินซึ่ ง เป็ น ฮอร์ โ มนควบคุ ม ความเครียด
องุน ่
มีวิตามินซีสูง ช่วยสร้างอะดรีนาลีน เพิ่มความสุข
ผลไม้ก็มีผลต่ออารมณ์เหมือนกัน กล้วย โสม เชอร์รี่ ดั ง นั้ น แทนที่ จ ะอยู ่ กั บ วั น หม่ น ๆ ลองมองหาผลไม้เหล่านีเ้ ป็นตัวช่วย มีสารทริปโตฟานที่จะเปลี่ยนเป็น วิตามินบี 12 จากโสมจะช่วยให้ระบบ งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยมิชิแกน สารเซโรโทนินในภายหลัง จะช่วย ประสาทท�ำงานได้ดี ส่งผลให้ช่วยลด สหรัฐอเมริกา บอกว่าการกินเชอร์รี่ กันดีกว่า ให้อารมณ์ดีขึ้น ความเครียด 20 ผล ช่ ว ยลดอาการซึ ม เศร้ า ได้ มากกว่าการกินยาเสียอีก
22
e
ทีม่ า : หนังสือจิตเวชศาสตร์ รามาธิบดี โดยคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
โรคไบโพลาร์ VS โรคซึมเศร้า
เหมือนหรือต่างกันอย่างไร? โรคไบโพลาร์ รูปแบบของ อาการป่วย สภาพจิต
โอกาสที่จะ กลับมาเป็นซ�้ำ การใส่ใจรูปร่าง หน้าตาตัวเอง
มีสองอารมณ์สลับกันระหว่างมีความสุข มากและเศร้ามาก
มีอารมณ์เศร้าตลอดเวลา
คึกคัก มีก�ำลังวังชา (ช่วงแมเนีย)
รู้สึกเศร้าตลอดเวลา ร้องไห้ไม่มีสาเหตุ
มากกว่า (เพราะ 90% ของผู้ป่วยที่เริ่มป่วยด้วย อาการแมเนี ย มั ก จะป่ ว ยซ�้ ำ กว่ า ผู ้ ที่ เริ่ ม ป่ ว ยด้ ว ย อาการซึมเศร้า)
มาก (50% ของผูป้ ว่ ยทีม่ อี าการครัง้ ที่ 2 และ 3 จะมีโอกาสเกิดครั้งต่อไป 70- 90%)
ใส่ใจมาก (ช่วงแมเนีย)
ผลกระทบต่อการ ด�ำเนินชีวิตประจ�ำวัน
น้อย-มาก (น้อยในช่วงแมเนีย มากในช่วงซึมเศร้า)
ภาวะสุขภาพ
ไม่อยากกินอาหาร
e
โรคซึมเศร้า
ใส่ใจน้อยลงมาก มากกว่า เบื่ออาหาร กินแต่รู้สึกไม่อร่อย
ความสามารถ ในการท�ำงาน
ลดลง แต่สามารถท�ำงานได้ (ช่วงแมเนีย)
ไม่สามารถท�ำได้ ขาดสมาธิ
แนวโน้มที่จะ ฆ่าตัวตาย
มาก (ช่วงซึมเศร้า)
มากกว่า
การรักษา
ใช้ยา จิตบ�ำบัด รักษาด้วยไฟฟ้า
ใช้ยา จิตบ�ำบัด รักษาด้วยไฟฟ้า
การเข้ารักษา ในโรงพยาบาล
จ�ำเป็น
จ�ำเป็น
อนาคต
อาจกลายเป็นโรคซึมเศร้าได้
อาจกลายเป็นโรคซึมเศร้าเรื้องรัง
ทีม่ า : หนังสือจิตเวชศาสตร์ รามาธิบดี โดยคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
HAPPY HEALTH
LET’S FIGHT INSOMNIA! บอกลา ‘โรคนอนไม่หลับ’ กันดีกว่า
การนอนหลับเป็นการพักผ่อนที่ดีที่สุด หากนอน ไม่หลับย่อมมีปัญหาสุขภาพตามมา เมื่อเกิดความ อ่อนเพลียสะสมก็อาจเกิดอุบตั เิ หตุขนึ้ ได้ มารูจ้ กั โรค นอนไม่หลับและวิธีการหยุดอาการไม่พึงประสงค์ เหล่านี้กันเถอะ
WHAT’S INSOMNIA? รู้จักโรคนอนไม่หลับ
ศูนย์นิทราเวช โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ อธิบายว่า โรคนี้พบได้ ในทุกช่วงอายุ แต่มกั เป็นในผูห้ ญิงและผูส้ งู อายุ ส่วนใหญ่จะมีอาการ นอนไม่หลับใน 1 หรือ 2 คืน แต่บางครั้งอาจเกิดขึ้นนานเป็นสัปดาห์ เดือน หรือปี ซึ่งโรคนอนไม่หลับแบ่งเป็นแบบชั่วคราวและเรื้อรัง • อาการชั่ ว คราว เป็ น เพี ย งไม่ กี่ คื น และมั ก เกิ ด จากความตื่ น เต้ น ความเครียด หรือเวลาเจ็บป่วยก็เป็นสาเหตุของโรคนอนไม่หลับชนิดนี้ เมื่อสถานการณ์ผ่อนคลาย การนอนหลับก็จะกลับมาเป็นปกติ • อาการเรื้ อ รั ง มี อ าการมากกว่ า 1 เดื อ น อาจมี ป ั ญ หาเกี่ ย วกั บ การหายใจหรือการท�ำงานของกล้ามเนื้อที่ผิดปกติในระหว่างนอนหลับ หากเป็นกรณีนี้ควรไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคจากการนอนหลับเพื่อ ตรวจหาสาเหตุ ให้ได้รับการรักษาที่ถูกต้องต่อไป
38
INSOMNIA CHECKLISTS เช็คอาการก่อนไปพบแพทย์
หากพบอาการผิดปกติดงั ต่อไปนีเ้ กิน 1 เดือน ควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัยให้ละเอียด • ง่วง หาวอยู่ตลอดเวลา • ขาดสมาธิและความสามารถในการท�ำงานลดต�่ำลง • หงุดหงิด ไม่สดชื่น อ่อนเพลีย • ซึมเศร้า วิตกกังวล
ยานอนหลับช่วยได้หรือไม่? ศูนย์นทิ ราเวช โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ชแี้ จงว่า ยานอน หลับช่วยให้คุณนอนหลับได้ แต่อาจปิดบังอาการบางอย่าง ที่เกิดจากโรคอื่นๆ ได้ นอกจากนี้ยานอนหลับมีหลากหลาย ชนิด ยาแต่ละชนิดก็มที งั้ ข้อดีและข้อเสีย ก่อนใช้ยาควรได้รบั การตรวจวินิจฉัยและค�ำแนะน�ำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อ ป้องกันการใช้ยาเกินและไม่เหมาะสม
ที่ปรึกษาข้อมูล : นายแพทย์สิทธา ลิขิตนุกูล
ผลร้ายหากนอนหลับไม่เพียงพอ • เสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง • ส่งผลกระทบต่อระบบประสาท การคิด และความจ�ำ • เสีย่ งทีจ่ ะเกิดอุบตั เิ หตุขณะขับรถและประสิทธิภาพการท�ำงานลดลง
9
STEPS FOR
BETTER SLEEP 1
ออกก�ำลังกายช่วงเย็นอย่างน้อย 30 นาที ควรออกก่อนเวลาเข้านอน 4-6 ชั่วโมง
4
หลีกเลีย่ งกาแฟ เครือ่ งดืม่ แอลกอฮอล์ หรือ เครื่องดื่มที่กระตุ้นประสาททุกชนิด 4-6 ชั่วโมงก่อนเวลาเข้านอน
7 จัดห้องนอนและก�ำจัดสิ่งรบกวน ปิดไฟ งด ใช้โทรทัศน์ คอมพิวเตอร์ รวมถึงอุปกรณ์ สื่อสารก่อนนอน
ธนิสร
INSOMNIA EFFECTS
นอนไม่หลับก่อโรคร้าย
ขณะทีเ่ รานอนหลับเป็นช่วงเวลาทีอ่ วัยวะต่างๆ ของร่างกาย ได้พักผ่อน ดังนี้ • ระบบหัวใจและไหลเวียนเลือด ไม่ต้องออกแรงมาก เพื่อสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย • ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอและปรับสมดุลของ สารเคมีต่างๆ • สมองเรี ย บเรี ย งข้ อ มู ล และจั ด เก็ บ เป็ น หมวดหมู ่ ท� ำ ให้ เ กิ ด การจดจ� ำ และมี พั ฒ นาการ
2
3
กิ น กล้ ว ยหอมเพราะมี ท ริ ป โตฟาน ซึ่ ง จะ เปลี่ยนเป็นสารเซโรโทนินช่วยคลายเครียด ท�ำให้หลับสบาย
อาบน�้ำอุ่น เดินเบาๆ ไปมา หรือนั่งสมาธิ เพื่อผ่อนคลายร่างกายและจิตใจ
หลีกเลี่ยงอาหารมื้อหนัก อาหารที่มีรสเผ็ด รสจัด หรืออาหารหวานมาก ก่อนเข้านอน 4 ชั่วโมง
ไม่ทำ� กิจกรรมทีก่ ระตุน้ ร่างกายและสมองไป จนถึงเวลาเข้านอน เช่น ดูภาพยนตร์สยองขวัญ ฯลฯ
5
8 งดสูบบุหรี่ เนือ่ งจากท�ำให้หลับยาก ตืน่ บ่อย และฝันร้าย เพราะร่างกายได้รับสารนิโคติน
6
9 เข้านอนให้เป็นเวลา ไม่ควรนอนดึกมาก ควร เข้านอนตัง้ แต่เวลาประมาณ 21.00-23.00 น. และท� ำ ให้ เ ป็ น กิ จ วั ต ร รวมถึ ง ตื่ น นอนให้ เป็นเวลาทุกวัน
e ที่มา : ศูนย์นิทราเวช โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ , บทความปัญหานอนไม่หลับ หลับไม่เพียงพอ โดยนายแพทย์สุรชัย เกื้อกูล ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร์ http://medinfo2.psu.ac.th/cancer/db/news_ca.php?newsID=111&typeID=21 , ส�ำนักสารนิเทศ ส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข http://pr.moph. go.th/iprg/ include/admin_hotnew/show_hotnew.php?idHot_new=80471 39
EDUTAINMENT
“เข้าใจโรคทางอารมณ์มากขึ้น” ต้อง อ่าน เรือ ่ งเล่าจากยอดภูเขาน้�ำ แข็ง เขียน : ดาวเดียวดาย สำ�นักพิมพ์ : อมรินทร์
โรคจิตที่รัก เขียน : นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์ สำ�นักพิมพ์ : โพสต์บุ๊ก
“โรคจิต” ฟังดูแล้วเป็นค�ำทีน่ า่ กลัว ให้ความรูส้ กึ ว่าต้อง ถอยห่างออกมาให้ไกลทีส่ ดุ ด้วยเกรงว่าจะเป็นอันตราย ด้วยกลัวเพราะไม่รวู้ า่ พวกเขาคิดอะไรอยู่ แต่หนังสือเล่มนี้ จะท�ำให้เราเปลี่ยนทัศนคติข้างต้นให้เข้าใจผู้ที่มีปัญหา ทางจิตมากขึน้ อย่างน้อยก็ทำ� ให้เรารูว้ า่ โรคจิตเภทเกิดจาก สารเคมีบางตัวในสมองผิดปกติ หากได้รับการรักษา อย่างทันท่วงทีกม็ โี อกาสหายขาดและเป็น “โรค” ทีผ่ ปู้ ว่ ย ควรได้รบั การโอบกอดมากทีส่ ดุ หอจดหมายเหตุพท ุ ธทาส อินทปัญโญ (สวนโมกข์ กรุงเทพฯ) หลีกหลบความวุน่ วายทัง้ ภายนอกและภายในมาให้กาย และใจได้ ผ ่ อ นคลายในสถานที่ อั น สงบเงี ย บกลาง กรุงเทพฯ พื้นที่แห่งธรรมะสร้างสรรค์ รื่นรมย์ด้วย ลานกว้างและสระน�ำ้ ใหญ่ โดยมีปริศนาแห่งธรรมซ่อน อยูใ่ นสถาปัตยกรรมมากมาย สามารถน�ำหนังสือมาอ่าน หรือล้อมวงสนทนาแบบมีสาระได้อย่างอิสระ โดยทีน่ ม่ี ี กิจกรรมให้ได้เข้าร่วมมากมาย อาทิ โยคะในสวนธรรม ดูหนังหาแก่นธรรม และอื่นๆ พิกดั : สวนวชิรเบญจทัศ (สวนรถไฟ) ถนนนิคมรถไฟ สาย 2 แขวงจตุจกั ร เขตจตุจกั ร กรุงเทพฯ 10900 เปิดทุกวัน เวลา 09.00-19.00 น. โทร. 02-936-2800 และ 02-936-2900 www.bia.or.th 54
ต้อง ไป
ความโหดร้ายที่เกิดขึ้นในชีวิตเป็นเพียงเรื่อง ชั่วคราว หากเรารักและเห็นคุณค่าในตัวเอง หลังจากทีป่ ว่ ยเป็นโรคซึมเศร้านานกว่า 7 ปี ผูเ้ ขียน ก็รกั ษาตัวและกลับมาใช้ชวี ติ ได้เป็นปกติอกี ครัง้ โดยเลื อ กหยิ บ บั น ทึ ก ที่ เขี ย นส่ ง คุ ณ หมอมา เรียบเรียงและเผยแพร่ ทัง้ เรือ่ งราวส่วนตัวและ ข้อมูลทางวิชาการ ไม่เพียงแต่ชว่ ยให้ผอู้ า่ นได้มี ความเข้าใจเกีย่ วกับโรคซึมเศร้าทีถ่ กู ต้อง ยังมอบ พลังไว้ไปต่อสู้กับทุกปัญหาที่ก�ำลังเผชิญได้เป็น อย่างดี
เสริมสิน
ต้อง ไลค์ หมอปอขอเล่าเรื่องโรคจิตเวช
ห้องตรวจจิตเวช
หมอปอ จิตแพทย์ผู้ใจดีตั้งใจน�ำเสนอความรู้เรื่องโรค ทางจิตเวชให้เข้าใจง่ายผ่านลายเส้นการ์ตนู น่ารักและ Mind Map เหมือนได้อา่ นช็อตโน้ตของคุณหมอ อาทิ การให้ความรู้ว่า “โรคจิตเท่ากับโรคสมอง เขาแค่ ไม่สบาย แต่เราใช้ค�ำว่าโรคมาตลอด” ซึ่งทางที่ดี ส�ำหรับทุกคนเองคือ เมือ่ รูว้ า่ มีความผิดปกติทคี่ วบคุม จิตควบคุมใจไม่ได้ ก็ขอให้มาพบจิตแพทย์แบบด่วนๆ นั่นเอง คลิก : https://www.facebook.com/ thepsychistory/
หากใครก�ำลังกลุ้มอกกลุ้มใจไร้คนปรึกษาเข้ามาที่ เพจนี้ได้เลย เพราะจิตแพทย์หลายๆ ท่านก�ำลังรอ ให้ความรู้ ตอบค�ำถาม และให้ค�ำปรึกษาที่ถูกต้อง รวมไปถึงสาระน่ารู้ดีๆ เพื่อน�ำข้อมูลที่ถูกต้องไป บอกต่อและปรับใช้ ท�ำให้รา่ งกายและจิตใจสมดุลกัน คลิก : https://www.facebook.com/ -808564482558827/
ต้อง ดู
SILVER LININGS ความเข้าใจส�ำคัญเหนือสิง่ อืน่ ใด คนที่ รูซ้ งึ้ ในความหมายนีค้ งเป็น Pat ผูท้ ี่ สูญเสียสมดุลชีวติ ในเวลาไล่เลีย่ กัน ทัง้ การงาน ทีพ่ กั อาศัย ไม่เว้นแม้แต่หญิง ผูเ้ ป็นทีร่ กั ความปวดร้าวครัง้ นีพ้ าเขา เข้าสูก่ ารบ�ำบัดอาการทางจิตเป็นเวลา
8 เดือน ก่อนทีจ่ ะกลับมาใช้ชวี ติ ให้เป็น ไปตามปกติอกี ครัง้ แต่กพ็ บว่าไม่งา่ ย เลย โชคดีทเี่ ขาได้พบกับ Tiffany ทีเ่ คย เผชิญกับโรคไบโพลาร์เช่นเดียวกัน ท�ำให้ตา่ งรูว้ า่ ไม่มใี ครจะยอมปล่อยให้ กันและกันโดดเดีย่ วอีกต่อไป
LOVE & MERCY ถ้าคุณพอจะรูจ้ กั Brain Wilson ผูแ้ ต่ง เพลงให้กบั วง The Beach Boys ที่ โด่งดังกับอัลบัม้ Pet Sounds ในยุค 60 ภาพยนตร์เรือ่ งนีก้ ำ� ลังเล่าเรือ่ งของ เขา อัจฉริยะทางดนตรีทปี่ ว่ ยด้วยโรค ทางจิตจนต้องเข้ารับการรักษาอย่าง ต่อเนือ่ ง แต่ถกู ครอบกรอบจากแพทย์
และพ่อจนอึดอัด จนวันหนึง่ ทีเ่ ขาได้ พบกั บ Melinda Ledbetter หญิงสาวจิตใจดีผู้มองโลกในแง่บวก ที่หยิบยื่นความรัก ความหวัง และ ก�ำลังใจให้กบั เขา ชายทีก่ ลับมามอง เห็นคุณค่าในตัวเองอีกครัง้ 55
SOOK 46
สมัครสมาชิก / ต่ออายุสมาชิก ราย 2 ปี 24 ฉบับ ราคา 720 บาท (ฉบับละ 30 บาท) เริ่มตั้งแต่ฉบับที่...............
OO
เสื้อย
รับ ฟรี
๋า SOO
OK
K
ืด SO
กระเป
ฟค่าจรัดสี ่ง
((จัดชุดโปรโมชั่น))
K
พาย S
แบบฟอร์มสมัครสมาชิก (แบบฟอร์มนีส้ ามารถถ่ายส�ำเนาได้) ชือ่ / นามสกุล ............................................................................................................................... อายุ................................................... วันเกิด.................................อาชีพ....................................... โทรศัพท์ / มือถือ.................................................อีเมล.................................................................. สถานทีจ่ ดั ส่ง (ทีอ่ ยู)่ ........................................................................................................................ .........................................................................................................................................................
สมัครสมาชิก
กระเป๋าสะ
สมัครสมาชิก / ต่ออายุสมาชิก / สั่งซื้อย้อนหลัง / ร่วมโครงการส่งสุขให้กัน
รายปี 12 ฉบับ ราคา 360 บาท (ฉบับละ 30 บาท) เริ่มตั้งแต่ฉบับที่.................... รายครึง่ ปี 6 ฉบับ ราคา 180 บาท (ฉบับละ 30 บาท) เริม่ ตัง้ แต่ฉบับที.่ ...................... รายปี 12 ฉบับ ราคา 360 บาท ฟรีค่าจัดส่ง รายครึง่ ปี 6 ฉบับ ราคา 180 บาท ฟรีค่าจัดส่ง ให้กบั .................................................................................................................................. ............................................................................................................................................
สัง่ ซือ้ ย้อนหลัง
HAPPY
HEALTHY
หนังสือ SOOK Ideas for Better Living
HAPPY
HEALTHY
ราย 6 เดือน 180 บาท
เล่มที่.........................................รวม.................เล่ม (เล่ม 1-25 ราคาเล่มละ 20 บาท) เล่มที่.........................................รวม.................เล่ม (ตัง้ แต่เล่ม 26 ราคาเล่มละ 30 บาท)
• ฟรี SOOK 1 เล่ม
โดยโอนเงินเข้าบัญชีออมทรัพย์ ชือ่ บัญชี บริษทั โคคูน แอนด์ โค จำ�กัด เพือ่ สมัครสมาชิกนิตยสาร SOOK (กรุณาระบุสาขาธนาคาร) ธนาคารกรุงไทย สาขาเทสโก้โลตัส วังหิน เลขทีบ่ ญ ั ชี 981-8-57514-8 ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาเทสโก้โลตัส วังหิน เลขทีบ่ ญั ชี 404-517727-2
พเิ ศษ !
รวมเป็นเงินทัง้ สิน้ ..................................... บาท (ฟรีค่าจัดส่ง)
( ในกรณีที่ไม่ได้ระบุฉบับแรกที่ต้องการ ทางเราขออนุญาตส่งนิตยสารฉบับถัดจากเดือนที่คุณสมัครไปให้ )
โปรดให้ความเห็นอันมีค่ายิ่งต่อเรา
คุณรูจ้ กั SOOK ได้อย่างไร .......................................................................................................... ความรูส้ กึ ของคุณต่อนิตยสาร SOOK ......................................................................................................................................................... คุณเลือกซือ้ นิตยสาร SOOK อ่าน เพราะเหตุผลอะไร ......................................................................................................................................................... คอลัมน์ทช่ี น่ื ชอบคือ เพราะอะไร ............................................................................................. อยากรูเ้ รือ่ งอะไรเกีย่ วกับสุขภาพ .............................................................................................. คุณมีความสนใจเข้าร่วมกิจกรรม หรือเวิรค์ ช็อปประเภทใด ......................................................................................................................................................... คำ�แนะนำ� ติชม สิง่ ทีอ่ ยากให้ปรับปรุงและเพิม่ เติม ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................
กระติกน�้ำ SOOK
โครงการส่ง SOOK ให้กนั ราย 2 ปี 24 ฉบับ ราคา 720 บาท ฟรีค่าจัดส่ง
กระเป๋า I CHOOSE TO BE HAPPY HAPPY
ALTHY
เข็มกลัด SOOK
(ของมีจ�ำ นวนจำ�กัด)
สมัครสมาชิกใหม่ รายปี (12 เดือน) ราย 2 ปี (24 เดือน) 360 บาท 720 บาท • ฟรี SOOK 1 เล่ม • กระเป๋า SOOK
• ฟรี SOOK 2 เล่ม • เสื้อยืด SOOK
ชวนเพื่อนมาสมัครสมาชิก แบบแพ็คคู่ (สมัครพร้อมเพื่อนอีก 1 คน ) ราย 6 เดือน รายปี (12 เดือน) ราย 2 ปี (24 เดือน) 180 บาท/คน 360 บาท/คน 720 บาท/คน
(รับไปเลยคนละ 1 ชุด)
• ฟรี SOOK 1 เล่ม • กระเป๋า SOOK
(รับไปเลยคนละ 1 ชุด)
• ฟรี SOOK 1 เล่ม • กระเป๋า SOOK • เข็มกลัด SOOK 1 ชิน้
(รับไปเลยคนละ 1 ชุด)
• ฟรี SOOK 2 เล่ม • กระเป๋าสะพาย SOOK • กระติกน�้ำ SOOK
ต่ออายุสมาชิก รายปี (12 เดือน) ราย 2 ปี (24 เดือน) 360 บาท 720 บาท • ฟรี SOOK 1 เล่ม • หนังสือ SOOK Ideas for Better Living • เข็มกลัด SOOK 2 ชิ้น
ขัน้ ตอนการชำ�ระเงิน
• ฟรี SOOK 2 เล่ม • หนังสือ SOOK Ideas for Better Living • กระเป๋า I CHOOSE TO BE HAPPY
• โอนเงินเข้าบัญชีออมทรัพย์ ชื่อบัญชี บริษัท โคคูน แอนด์ โค จำ�กัด เพื่อสมัครสมาชิกนิตยสาร SOOK - ธนาคารกรุงไทย สาขาเทสโก้โลตัส วังหิน เลขทีบ่ ญ ั ชี 981-8-57514-8 - ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาเทสโก้โลตัส วังหิน เลขทีบ่ ญั ชี 404-517727-2 • ส่งแบบฟอร์มสมัครสมาชิก พร้อมหลักฐานใบโอนเงินมาที่ บริษัท โคคูน แอนด์ โค จำ�กัด 32 ซ.โชคชัย 4 ซ.84 ถ.โชคชัย 4 แขวงลาดพร้าว เขตลาดพร้าว กทม. 10230 หรือส่งแฟกซ์ 02-116-9958 หรือส่งอีเมล sookmember@gmail.com • สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่นิตยสาร SOOK โทร. 02-116-9959 (10.00-18.00 น.) SOOKMAGAZINE
มีความสุข ย้อนหลัง กันได้นะจ๊ะ.
SOLD
ฉบับย้อนหลัง
OUT
เล่มที่ 1 เมนูกชู้ พี สุดประหยัด
SOLD
SOLD
OUT
SOLD
OUT
เล่มที่ 2 ความสุขมีไว้แบ่งกัน
เล่มที่ 3 Love Issue
เล่มที่ 4 Growing Up
เล่มที่ 5 Family Outing
เล่มที่ 10 พื้นที่สร้างสรรค์
เล่มที่ 11 วัยรุ่นวุ่นเนอะ
เล่มที่ 12 ลด หวาน มัน เค็ม
เล่มที่ 13 เรือ่ งของ ผูช้ าย แต่ผหู้ ญิงควรรู้
OUT
เล่มที่ 7 เล่มที่ 6 ร่างกายดี หัวใจเป็นสุข Eco Issue
เล่มที่ 8 ออมแบบไม่อด
เล่มที่ 14 สุขอยู่กับบ้าน
เล่มที่ 15 รักต้องเซฟ
เล่มที่ 16 เล่มที่ 17 เทีย่ วช้า ๆ แบบชิล ๆ กินอยู่แบบไทย
เล่มที่ 18 สุขภาพดีวัยทำ�งาน
เล่มที่ 19 เล่มที่ 20 สนุกขยับ กระฉับกระเฉง ไทยไม่เฉย
เล่มที่ 21 คิดดี พูดดี ทำ�ดี มีสุข
เล่มที่ 22 Slow life
เล่มที่ 23 รอดได้ เมื่อภัยมา
เล่มที่ 24 เล่มที่ 25 อยู่ร่วมกันอย่างใส่ใจ ส่งสุขให้กัน
เล่มที่ 26 ปลูก
เล่มที่ 27 รักให้เป็นสุข
เล่มที่ 28 สุขเพลิน เดินตลาด
เล่มที่ 29
เล่มที่ 30 เล่มที่ 31 เล่มที่ 32 เล่มที่ 33 เล่มที่ 34 Smart Money Plan Positive Thinking Sweet Healthy Ideas Travel and Learn ดูดไี ม่มีแอ๊บ
เล่มที่ 35 อารมณ์ขันช่วยได้
เล่มที่ 36 รู้ทันสื่อ เล่มที่ 37 Think ให้ดี ใช้ให้เป็น เช็คให้ชัวร์ ต้อง ‘ทิ้ง’ ให้เป็น
เล่มที่ 38 Welcome เล่มที่ 39 Healthy เล่มที่ 40 To The Future Heart Smart Love Learn To Run
เล่มที่ 43 Seasons Change
เล่มที่ 44 เล่มที่ 45 Boost your energy Super Food
Happy Hobby
1
6
0
7
0
1
เล่มที่ 9 เกิดเป็นหญิง มีหลายสิง่ ให้คน้ หา
01
เล่มที่ 41 Young At Heart
เล่มที่ 42 ระวังภัยโรคระบาด