Sprout Magazine #4 (2014 - preview) by Sprout

THE NEW BOYS NETWORK SPROUT

u heeft:

‘ik laat me niet leiden door wat kan. ik laat me leiden door wat nodig is’ — thomas rau

ÉÉn nieuwe financier

matchmaking special wat je nog niet wist van investeerders interview

thomas rau: ‘ik wil een liefdesrelatie met Mijn klanten’ scheiden

partners in bed & bedrijf

en dan uit elkaar

AUG 2014 N° 4

SPROUT.NL

€ 8,75

Het ideale werk-privé ritme Van relaxed tot meer uptempo; onze Business Class is een bron van inspiratie. Geniet van gourmet cuisine en lach om de nieuwste komedies. Ga socializen in de Onboard Lounge en vind je ideale werk-privé ritme.

Gratis privéchauffeurservice w Exclusieve wijnen Neem contact op met Emirates of uw reisorganisatie om uw stopover in Dubai te boeken. Kijk voor meer informatie op emirates.nl of bel (020) 203 5163.

inhoud people business ideas

43 special: it’s a match Investeren is mensenwerk; zonder persoonlijke klik komt er geen geld op tafel. Daarom vroegen we aan tien investeerders hoe zij naar ondernemers kijken: waar knappen ze op af, wat zien ze graag bij een ondernemer en van welke investering hebben ze spijt?

hoe ik... taboes doorbreek in afrika

Chantal Heutink ontdekte een maatschappelijk probleem in Kenia: meisjes lopen achterstand op zodra ze gaan menstrueren. Goedkoop, wasbaar maandverband van iCare Pads moet dat oplossen.

pionieren in de ruimte

Ruimtevaart is ‘hot’ bij rijke (internet) ondernemers: van Richard Branson en Elon Musk tot Hollandse jongens Michiel Mol en Bas Lansdorp. Hobby of serieus toekomstperspectief?

aug 2014

' Leeftijd boeit me niet. Wat kún je?'

” Hoi, ik ben Caroline Kortooms, directeur van Toverland. Voor ons attractiepark wil ik alleen het beste. Daarom werken bij ons veel 50-plussers. Onze gasten spreken hier dagelijks hun waardering over uit. Zij voelen de mooie balans tussen jong en ervaren. En kijk, dat vind ik nou echte magie. Talent kent namelijk geen leeftijd. Daarom sta ik open voor kansen, open voor 50-plus. Ga ook in gesprek met een 50-plusser. Doe mee op openvoor50plus.nl.”

inhoud people business ideas

zo verdien je geld met privacy

Zoekmachines die geen gegevens van je bewaren, versleutelde smartphones en anoniem surfen over het net. Steeds meer (Nederlandse) bedrijven ontdekken de groeimarkt van privacyvriendelijke diensten en services op het internet. Hun omzetten stijgen. “De echte boost moet nog komen.”

interview: thomas rau

hoe stel je het beste team samen?

Harde en ervaren werkers zijn niet automatisch succesvol wanneer het op teamwerk aankomt. Ook de samenwerking met een kundige, bevlogen zakenpartner - met wie het zo goed klikt en samenwerken het summum leek - kan in werkelijkheid heel erg tegenvallen. Hoe kies je de juiste mensen om mee te werken?

Hij is architect, maar vooral bekend van zijn visionaire ideeën over de circulaire economie. Thomas Rau (architectenbureau Rau, Turntoo) over de grote transformatie die hij afgelopen jaar doormaakte, zijn kritiek op de duurzaamheidsbeweging en ideeën om far beyond sustainability te gaan. “Ik wil geen klanten bedienen, maar een nieuwe markt creëren.”

EN VERDER

08 16

Sprout & jij op de agenda bij Sprout

prout S challengerday alles over het gaafste ondernemers-event van het jaar. Dit jaar twee dagen!

18 20

het netwerk van… Ace & Tate

gespot inspiratie van de beste ondernemersideeën

22 23 24

eyeopener kansen in de e-learning

ractice what p you preach the 7 Habits of Highly Effective People volgens Renate van Neerven (Fin)

32 33

drieluik: scheiden samen ondernemen, en dan uit elkaar

prout Challenger S 2013 column Victor van Tol (SnappCar) quote inspiratie voor aan de muur

aug 2014

wereldideeën curators uit Azië, Amerika en Europa spotten de hotste startups

76 77

wat heb je aan effectief communiceren met nlp Suze coacht over leiderschap en het beste uit je mensen halen

pitch Tunemelt.tv pitcht voor Sprouts investeerderspanel

failures Sigrid van der Hoeven werd opgelicht

54 60

bierviltje de eerste schets van Dopper

Skills Lab les 2: uit je box komen

Herbert fileert column Herbert van Hoogdalem

philip test dingen strak in het pak met Rollor

63 68 70

Show me the money naar de beurs met Lubbers

88 96

beeldreportage een kijkje bij Red Kiwi

Anouk klapt de laptop open bij In De Ruimte, Utrecht

sprout en jij agenda events visits

beeldverslag 25 onder de 25 19 juni

Anouk Eigenraam

And the winner is… In de vorige editie van Sprout magazine kon je de meest veelbelovende jonge ondernemers van 2014 bewonderen. Op 19 juni werd de winnaar bekend gemaakt tijdens een netwerkevent bij de Urban Playground van YoungCapital in Hoofddorp. De oprichters van SocialDeal, Mipacha en Sendcloud pitchten voor een ervaren ondernemersjury bestaande uit Studentenwerk-oprichter Hugo de Koning, oud-25 onder de 25-winnaar Danny Mekic en serieonderneemster Manon van Essen. Bart Oosterholt van SocialDeal mag zich dit jaar beste jonge ondernemer van Nederland noemen. De 24-jarige ondernemer runt samen met zijn compagnon Rens van den Berg (28) de Groupon-concurrent met 16 vestigingen en een omzet van 3,8 miljoen. Heb je de lijst gemist? Kijk dan op sprout.nl/25 voor alle jonge ondernemers en het videoverslag van het netwerkevent.

AUG 2014

sprout en jij agenda events visits

beeldverslag thinking strategies 03 juli

Remy Ludo Gieling

het belang van Nadenken Op school leer je vooral waaróver je moet nadenken, niet hóe je het beste kunt nadenken. Productiviteitsexpert Taco Oosterkamp wijdde er een college aan voor Sprout members. Zo leerden we bijvoorbeeld dat brainstormen niet voor iedereen geschikt is en dat er zoiets bestaat als ‘analysis paralysis’. Maar ook dat extraverte ondernemers er goed aan doen om hun gedachten in gesprek met anderen te formuleren, dat het goed is om je wensen of dromen te vast te leggen zodat je meer gaat associëren en dat je - als je veel aan het uitdenken bent - je gedachten moet opschrijven om memory overload te voorkomen. En kom je niet uit een probleem? Probeer dan te bedenken hoe Barack Obama, Marilyn Monroe of je (schoon)moeder het zou oplossen... Heb je dit event gemist of wil je je geheugen even opfrissen? Kijk op sprout.nl/thinkingstrategies voor een uitgebreid verslag en foto’s.

AUG 2014

sprout en jij agenda events visits

Sprout event Sharing Economy

Amsterdam, 14.00-18.00

sep

MVO anno 2014 is spullen delen in plaats van kopen. In de meest uiteenlopende productgroepen is dit toepasbaar. Wil je weten of jij het ook kunt gebruiken in je bedrijf ? Kom dan naar ons event op 11 september. Experts vertellen je welke businessmodellen mogelijk zijn rondom sharing en vertellen over hun ervaringen. SPROUT VISITS yes!delft

okt

Delft, 15.30-18.00 YES!Delft, dat is toch voor studenten? Yep, maar bij deze technische incubator weten ze als geen ander hoe je technologie vermarkt. De ondernemers achter o.a. de succesvolle bedrijven Senz en Epyon delen hun ervaringen. Je hoort hoe je van een idee een bedrijf maakt, hoe je kunt ‘pivotten’ om het juiste verkoopmodel te vinden en hoe je (internationale) groei managet.

SPROUT EVENT challengerdays Utrecht We organiseren dit jaar niet één, maar liefst twee Challengerdays! Dag 1 is speciaal voor members (gratis te bezoeken als member), dag 2 is openbaar voor alle innovatieve, slimme, ambitieuze ondernemers van Nederland. Lees meer op pagina 16-17.

29 okt

30 okt

De Sprout events zijn gratis te bezoeken als je member bent. Meld je aan op Sprout.nl/member 10

AUG 2014

sprout & jij challengers social reacties

40 urige Niet Werkweek niels tel @nielstel

g oed nieuws en zo moet het ook! Nederlandse ondernemer koploper op social media aldus @sprout_nl bit.ly/TJ6STi

gerben @gerben750

ideaal dat je in sprout vooraf kunt zien hoeveel leestijd een artikel kost! @sprout_nl #slim pic.twitter.com/ szsz5a8c89

Sprout-columnist Herbert van Hoogdalem biedt vanaf dit najaar de 40-urige Niet-Werkweek aan: een week in Portugal waarin een kleine groep ondernemers zich door de mangel kan laten halen, om met een aangescherpt businessplan en handvol ideeën weer naar huis te gaan. Voor Sprout-members heeft hij een speciale aanbieding: als je je aanmeldt met code ‘Sprout-40unww’ betaalt Herbert je vliegticket! 12-18 oktober, maximaal 10 deelnemers. Alle info lees je op 40unww.nl

social media advies @ socialadvies

at een topeditie van @sprout_nl w magazine! makkelijk te lezen met de nieuwe invulling. zin in de volgende editie. #gazodoor @socialadvies 1000 things bv @1000NL eer een hele inspirerende @sprout_nl w deze maand. de 25 onder de 25 zijn veelbelovend! ondernemerschap pur sang. floris heuer @florisheuer at een top editie van @sprout_nl w magazine deze maand! nieuwe invulling van het magazine leest heerlijk weg #complimenten #timemanagement

18.816 followers @sprout_nl @karinhusslage @askimono @maartenkes @philipbueters @rlgieling

Vernieuwde site Ikgastarten.nl De website voor startende ondernemers, Ikgastarten.nl, is volledig vernieuwd. Je vindt er alles over het starten van een eigen bedrijf: van het maken van een businessplan tot tips voor het uitbouwen van je bedrijf. Ruim 3.800 praktische en inspirerende artikelen! Ikgastarten is een initiatief van Rabobank, opgezet door de makers van Sprout. ikgastarten.nl

AUG 2014

sprout en jij sprout tv online guide sprout.nl

Sprout online how-to...

Wat is er op sprout tv te zien? Vigour wordt gezien als de grote belofte in de televisiewereld. Deze Nederlandse startup heeft het in zich om de manier waarop wij televisie kijken grondig te veranderen. Niet voor niets haalde het jonge bedrijfje vorig jaar een half miljoen op bij Deutsche Telecom en een Nederlandse vc. Medeoprichter Ramon Duiven voorden vertelt bij 7 Ditches TV hoe hij zijn eerste megaklant aan het aansluiten is (6 landen, 1 miljoen gebruikers). Daarnaast: Wappzapp over hun nieuwe (betaal) strategie, Igor Beuker over pitchen, Jan Verheul over Blendle-concurrent MyJour, Karen Romme over Calimeromarketing 3.0 en een kijkje achter de schermen bij de ondernemers achter IJscuypje en Ibericus. sprout.nl/7ditches

best gelezen op sprout.nl Zo fout kan je logo zijn Sprout.nl/foutlogo Michiel Mol verkoopt ruimtevaartbedrijf Sprout.nl/michielmol Consumentenbond fan van Vandebron sprout.nl/beslag-frackers Uitgevers willen tweedehands ebooks-site platleggen Sprout.nl/ebooks Voorkom deze tien fouten bij een nieuwe website Sprout.nl/nieuwewebsite

Op Sprout.nl vind je dagelijks alles voor je bedrijf: het laatste nieuws en praktische tips & tricks. Loop je ergens tegenaan, blader dan eens door onze how to-kennisbank. Een voorbeeld: Acquisitie

Je wilt je product of dienst aan de man brengen. Welke mogelijkheden zijn er om je bedrijf en product bekender te maken? En hoe zorg je dat je jouw product daadwerkelijk verkoopt? Tips, handvatten en meer wat je moet weten over acquisitie. • Overzicht van alle acquisitiemethoden • Tips voor meer respons op direct mail • De tips voor koud bellen • Met warme acquisitie nieuwe klanten vinden

als member kun je in de how to kennisbank. Meld je aan op Sprout.nl/JOIN uitgelicht interview ricardo semler Grote bedrijven zijn ten dode opgeschreven, stelt businessgoeroe, investeerder en ondernemer Ricardo Semler. We interviewden hem toen hij in Nederland was op uitnodiging van De Baak. Vernieuwing komt niet van grote organisaties die duizenden werknemers willen controleren, meent Semler, maar van mensen die vanuit wijsheid beslissingen nemen. Stel vragen zoals kinderen dat doen, is dan ook zijn tip aan ondernemers. Lees meer op sprout.nl/semler

AUG 2014

tips van onze partner monsterboard

Nu mensen aannemen of straks? De economie begint voorzichtig weer aan te trekken; het aantal vacatures stijgt. Om te voorkomen dat de groei van je bedrijf straks stagneert wegens een tekort aan goede mankracht, is het daarom slim om alvast te gaan kijken naar het aannemen van nieuwe medewerkers.

e zien een duidelijke stijging in het aantal vacatures op onze site”, vertelt Gian Zandonà, managing director van Monsterboard Nederland. “Het gaat om forse getallen: in sommige maanden 40 procent meer dan vorig jaar.” Ook Jobfeed – die de vacaturemarkt analyseert – laat een stijging zien: in de eerste helft van 2014 waren er 74.000 meer vacatureplaatsingen dan een jaar eerder, een stijging van 12,6 procent. Het zijn vooral de kleinere bedrijven binnen het mkb die groeien: bij bedrijven met 1 tot en met 9 medewerkers groeit de vacature markt met 16,7 procent. Bij bedrijven met 10 tot en met 49 medewerkers – waar de hardste klappen gevallen zijn in de crisis – is nog steeds krimp te zien, maar die neemt langzaam af. Nog een lichtpuntje: de vacatures trekken ook weer aan in de horeca, een

sector die van oudsher een voorspellende waarde heeft voor de economie. Zandonà: “Wij weten uit ervaring: als daar het aantal banen stijgt, betekent dat dat de economie weer groeit. De consument is dan weer geld aan het uitgeven aan terrasjes en restaurants.” De sectoren waar Monsterboard vooral banengroei verwacht, zijn productie, vervoer & transport, en verkoop & handel. Gekwalificeerd personeel vinden gaat het lastigst worden in de techniek, ict, financiën, research & development, directie & management en de bouw. Als deze trends zich doorzetten, gaan we van een werkgeversmarkt naar een werknemersmarkt, stelt Zandonà. Het is verstandig om daarom nu alvast kritisch te kijken naar uitbreiding van je personeelsbestand, benadrukt hij. “Een medewerker kost al snel 1,5 keer zijn salaris, maar een zzp’er kost je nog veel meer als je het doorrekent. Nu iemand aannemen is bovendien financieel gunstig, want de verwachting is dat de salarissen op korte termijn weer stijgen. Functies die al krap beginnen te worden in de markt, kun je daarom beter alvast bekijken. Zeker als je bijvoorbeeld een langetermijnopdracht hebt liggen, is dat een slimme keuze.”

Wil je meer weten over trends in de vacaturemarkt, wat een nieuwe medewerker je kost en kan opleveren? Ga naar sprout.nl/monsterboard

De private bank voor mensen die privé ook heel zakelijk zijn

Natuurlijk, niets menselijks is ons vreemd. Een persoonlijk gesprek met onze klanten vinden wij heel inspirerend. Maar als het om uw vermogen gaat, zijn we bij ING Private Banking strikt zakelijk. Dan zijn onze financiële experts alert op kansen. Signaleren mogelijkheden. Nemen initiatieven. Handelen snel en efficiënt. En geven zo uw geld de aandacht die het verdient. Als deze mentaliteit u aanspreekt, maak dan een afspraak met Rob Oomens: 06 34 00 48 00. Of ga naar ING.nl/privatebanking. Oranje is jezelf blijven. Oranje is ING

nieuw members netwerken

just joined Sprout draait om vernieuwende, slimme, ambitieuze ondernemers. We laten nieuwe leden hun beste tips delen. Dit keer: als je nu financiering kon ophalen, hoeveel zou dat zijn en waar zou je het voor gebruiken?

“Als ik morgen 500.000 euro zou krijgen, wil ik een kleinschalige woonvorm bouwen voor ouderen, waar zij zelfstandig kunnen blijven wonen en waar langdurig werklozen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan de slag kunnen”

Luciana Bena Brandini (53) PZ Assist

Arjan Veerman (49)

OndernemersReflector

Jeroen van het Kaar (50)

Intermediair Group Holland

Guus Welling (47) Invented 4 Kids

Jochem van Dalfsen

“Ik zou graag 30.000 euro willen ophalen om ook jonge ouders in het buitenland meer houvast te geven tijdens het douchen met hun baby met behulp van ons product”

Slimleren.nl

Martine Floor-Bron (44)

Patrick Kerssemakers (38) fonQ

Rudolf Vergeer Ideas4seasons

Taco Hiddink (38)

Mbee.nl Communicatie en Advies / MBee Professional Organizing

Jibes Data Analytics

Pim de Brock (23) Studio Bries

“50.000 euro, om een diepte-investering (tijd/middelen/personen) te doen in de creatie van onze retailactivatieconcepten en zo onze omzet direct te verhogen”

aug 2014

sprout & jij challengerday 2014 29-30 oktober

THE PERFORMANCE EDITION 29 & 30 oktober Hoe groei je boven jezelf uit? Of boven de massa? Daarvoor hoef je geen gigantische onderneming op te richten; de grootste impact komt van de slimme small giants. Het thema van Sprout Challengerday 2014 is daarom: presteren. Wat moet jij en je bedrijf hebben voor eigenschappen om groot te denken en te doen? We gaan op zoek naar die kwaliteiten die ervoor zorgen dat je je kunt onderscheiden als een echte challenger. Dit jaar zelfs tijdens twee dagen: op 29 en 30 oktober.

dag 1 Think different: beter pitchen & kennis delen members only (sprout.nl/member) max. 200 tickets Dag 1 van Sprout Challengerday is speciaal voor members en staat volledig in het teken van pitchen en anders denken. Topondernemers en -trainers leren je hoe je de think different-gedachte kunt gebruiken, Igor Beuker vertelt hoe hij 5 miljard dollar (!) ophaalde met slechts één pitch en José Evers (XXS) vertelt welke eigenschappen je moet hebben om een echte challenger te zijn. Jouw pitch wordt er één uit duizenden!

Daarnaast stellen we de Challenger50 van 2014 aan je voor, de vijftig meest uitdagende bedrijven van Nederland; ondernemers die de markt op z’n kop zetten met concepten die beter, sneller of slimmer zijn dan wat de gevestigde orde doet. Uit deze 50 ondernemers kiezen we de Challenger van het Jaar. De dag bestaat uit:

• 5 top-pitches van de finalisten van de Challenger50, met een topjury onder leiding van Oscar Kneppers , oprichter Rockstart • Een workshop Pitchen voor gevorderden, door oud-WPP topman Igor Beuker

• Een workshop Strategie en marketing voor challengers, door José Evers , oprichter XXS • Netwerkborrel

Voor het volledige programma en aanmelden: challengerday.nl 16

aug 2014

sprout & jij challengerday 2014 29-30 oktober

Challengerday iets voor jou? zeker, als jij... • je onderneming wilt uitbouwen en beter wilt laten presteren • je netwerk kwalitatief wilt uitbreiden • openstaat voor nieuwe inzichten en ideeën • niet bang bent om anders te denken • zin hebt in een dag vol inspiratie!

info datum 29 (members only) en 30 oktober locatie Polar Room, Jaarbeurs Utrecht

aanmelden dag 1 gratis, members only:

dag 2 beter, sneller, meer: inspireren, leren & netwerken max. 700 tickets Dag 2, op 30 oktober, is voor velen bekend terrein. Dit is Sprout Challengerday zoals we dit gewend zijn: met top ondernemers, verrassende workshops, side-events gericht op advies en diverse mogelijkheden om met andere uitdagers te netwerken. De drie onderdelen ‘beter, sneller, meer’ worden verbeeld door een keynote en een workshop. De sprekers hierboven staan al vast, en er komen nog een paar mooie namen bij!

aug 2014

Ronnie Overgoor, dagvoorzitter Niels Geusebroek singersongwriter en ondernemer ria Houwen Victo oprichter LabelMe Pieter Zwart oprichter Coolblue Nils Roemen oprichter #Durftevragen Jan van Setten coach en docent Ron Blaauw sterrenkok en serie ondernemer

sprout.nl/ challengerday/ dag1 Nog geen member? Ga naar sprout.nl/member

aanmelden dag 2 99 euro voor sproutmembers, 199 euro voor niet-members (excl. btw):

challengerday.nl

netwerk footprint zonnebril e-commerce

HET NETWERK VAN Ace & Tate

Stefan Tibben

Peter Arno Broer

1 min.

Mark de Lange (32) wisselt het liefst net zo vaak van bril als van sneakers. “Het is toch bizar dat je met één en dezelfde bril naar de bank, een bruiloft en een concert gaat?” De Lange verdiepte zich in de optiekindustrie en concludeerde dat een kwalitatief goede bril niet duur hoeft te zijn. Samen met Camiel de Lange van Bergen startte hij in juni 2013 Ace & Tate. Het bedrijf hanteert een transparante prijsstructuur: online kun je er een bril kopen voor 98 euro, inclusief glazen op sterkte. Het merk werkt het liefst met innovatieve materialen die een kleinere footprint hebben. Zo lanceerde Ace & Tate eind 2013 een collectie brillen die vervaardigd is uit zwart biologisch afbreekbaar acetaat. Kees van Unen journalist Het Parool, schreef het eerste artikel over Ace & Tate Carl Brenninkmeijer online marketingmanager Milan van Eeden business intelligence Sabine de Vries product developer Mark de Lange oprichter en ceo Ace & Tate

Seroj de Graaf freelance producten accessoiredesigner Carlijn Claire Potma creatieve concepten, Journey of the Like-Minded Barbara de Hosson fotograaf

aug 2014

Ideeën concepten inspiratie

GESP

Inspiratie stopt niet bij de landsgrenzen. Briljante businessideeën van over de hele wereld. Robert Visscher

3.24 min.

3D-printingpen

Bedrijf

Lixpen Ondernemers

Anton Suvorov en Ismail Baran

Verpakkingsloos shoppen In een nieuwe supermarkt in Berlijn is geen verpakking meer te vinden. Klanten vullen hun zelf meegenomen bakjes, kannen en bekers. Via crowdfunding was ‘Original Unverpackt’ direct populair en werd de nieuwe supermarkt binnen een paar dagen gefinancierd. Volgens de twee oprichtsters is het volkomen onnodig dat er zoveel omhulsels om producten heen zitten. Zij bieden sinds de zomer in de Berlijnse wijk Kreuzberg appels, rijst en pasta los aan in grote bakken. Bij de kassa wordt het allemaal afgewogen en betaald. Precycling noemen ze hun methode, omdat er geen verpakkingen meer nodig zijn. Dat is ontzettend handig, maar er kleven ook een paar nadelen aan. Wie boodschappen gaat doen, is waarschijnlijk veel meer tijd kwijt. En is het niet een gedoe alle bekertjes en bakjes zelf mee te nemen? Wie dat vergeet, kan toch bij de nieuwe supermarkt terecht. Ze bieden namelijk wel bakjes aan, maar alleen als het echt niet anders kan.

Land

Engeland Verdienmodel

verkoop aan consumenten lixpen.com

Door in de lucht te tekenen een beeldje of een vaas maken. Het lijkt onmogelijk, maar met de LIX is het een koud kunstje. Deze 3D-pen laat je overal tekeningen maken en de lijnen harden direct uit. LIX is niet de enige in zijn soort. De uitvinding vertoont opmerkelijke gelijkenissen met 3Doodler, een 3D-pen die al eerder veel aandacht kreeg. Toch onderscheidt LIX zich van de concurrent, omdat je er fijnere lijnen mee kunt maken. Het mechanisme van de pen is gepatenteerd. Het zorgt ervoor dat plastic aan het uiteinde eerst flink wordt verhit, zodat het vormbaar is als het uit de pent komt en niet wegsmelt of -lekt. Daarna koelt het af. De LIX wordt opgeladen via een usb-kabel. Eind dit jaar te koop vanaf zestig dollar.

BEDRIJF

Original Unverpackt ONDERNEMERS

Sara Wolf en Milena Glimbovski LAND

Duitsland VERDIENMODEL

verkoop aan consumenten

design NAU Architects Berlin (Michael Brown)

original-unverpackt.de

aug 2014

groeikansen e-learning ontwikkeling

Soms liggen er ondernemerskansen in bedrijfstakken of sectoren waar je niet direct aan zou denken. Sprout vraagt elke editie aan een andere expert: waar valt geld te verdienen? Hoogleraar innovatie Jeff Gaspersz (Nyenrode Business Universiteit) ziet dat er kansen liggen in het aanbieden van e-learning voor werknemers. Robert Visscher

1.56 min.

Omdat bedrijven continu veranderen, doordat ze bijvoorbeeld herstructureren of een nieuwe markt ontdekken, moeten ze flexibel zijn. “Ze passen zich aan de markt en nieuwe omstandigheden aan”, stelt hoogleraar innovatie Jeff Gaspersz. “Daarom zit er vaak een kloof tussen de huidige competenties van medewerkers en competenties die ondernemingen nodig hebben. Om die kloof te overbruggen is permanente scholing cruciaal.” Maar de oude vormen van scholing, waarbij je in de collegebankjes van een universiteit of hogeschool aanschuift, zijn op hun retour. Er is volgens Gaspersz behoefte aan nieuwe vormen van leren zoals ‘blended learning’, een vorm van e-learning die op afstand kan plaatsvinden in het ei-

gen tempo van deelnemers. Die behoefte biedt kansen voor ondernemers, omdat er nog weinig aanbod is op dit vlak. “Het is een grote markt”, aldus Gaspersz. Nieuwe vormen van leren zijn met name succesvol omdat de nieuwe generatie werknemers actief op zoek is naar scholing. “De jonge generatie treedt niet in dienst bij een bedrijf om daar de rest van het leven te blijven. Ze willen dat er in hen wordt geïnvesteerd door middel van een opleiding, waarmee zij zich blijven ontwikkelen en waar ze niet alleen leren wat relevant voor het bedrijf is.” Als voorbeeld van het nieuwe leren noemt Gaspersz ‘corporate mentoring’, waarbij jonge medewerkers een ervaren collega als mentor kiezen, en het ‘dialoogdiner’. “Daarbij

nodig je zelf en iemand anders elk twee personen uit, die elkaar niet kennen. Het gesprek kan gaan over wat je inspireert, wat je hebt geleerd en wat je nog wilt doen. Al snel ontstaat tijdens zo’n avond een sfeer van openheid en het delen van je kennis. Ik doe er veel nieuwe ideeën op.” Ook voor bedrijven die helpen een persoonlijke leeromgeving voor professionals op te zetten zijn er kansen, volgens de hoogleraar. “Denk bijvoorbeeld aan Projectcampus, een Nederlands bedrijf dat een aantrekkelijke leeromgeving aanbiedt. Nieuwe werknemers willen zelf de touwtjes in handen houden en zoeken platforms die hen daarbij helpen. Daarnaast kun je nog denken aan advies op maat, zoals een leersabattical.”

aug 2014

drieluik compagnons geliefden uit elkaar

50,15% 49,95% van haar

van hem

de scheiding van ondernemersstellen Het is een romantisch idee: als stel een bedrijf runnen en samen de wereld veroveren. Maar hoe regel je het als het misgaat? Vier ondernemers over hun break-up en hoe ze daarna verder zijn gegaan. Roos Menkhorst

‘h

Gerritjan Huinink

8.54 min.

et is zover gekomen dat we voor de rechter hebben gestaan.” De scheiding is nu zeven jaar geleden, maar nog steeds wisselen Douwe (55) en zijn ex-vrouw geen woord met elkaar. Om privacyredenen wil hij niet herkenbaar voorkomen in dit blad. “Het ligt nog steeds gevoelig.” Douwe leerde zijn ex-vrouw 25 jaar geleden kennen in het bedrijf waar hij werkte. Ze trouwden en twee jaar later ging zijn werkgever failliet. Het was zijn droom om de zaak over te nemen. Zijn schoonvader besloot hem financieel te steunen om die overname mogelijk te maken: “Zijn voorwaarde was wel dat zijn dochter een meerderheid kreeg in de aandelen voor het geval het mocht misgaan tussen mij en haar.” En dus werd 50,15 procent van de zaak haar eigendom en 49,95 procent van hem. “Van mijn schoonvader vond ik het zakelijk gezien wel een begrijpelijke zet. Daarbij: de belangrijkste huwelijkse voorwaarde die je kunt hebben, is dat je afspreekt wat je met de zaak doet als het misgaat.” In de veertien jaar dat ze samen het bedrijf hadden, nam Douwe de dagelijkse leiding op zich. Zijn vrouw bekommerde zich vooral om de kinderen. “Maar natuurlijk bespraken we hoe de zaken liepen en andere ontwikkelingen.” In de tijd dat het met hun relatie steeds slechter ging, begon zij zich meer met het bedrijf te bemoeien, vertelt Douwe. “Ze wist dat zij een meerderheid had in het bedrijf, dat hing gedurende die hele periode als een dreigende wolk boven ons huwelijk.” 24

Om privacyredenen zijn de namen gefingeerd

Vanaf het eerste moment dat ze veel ruzie kregen, duurde het nog zes jaar voor ze echt overgingen tot een scheiding. Van alles hebben ze geprobeerd, zegt Douwe. “Therapie, mediation en noem het maar op. Ik ben zelfs nog een tijdje ergens anders gaan wonen.” Ze deden alles om hun huwelijk voor de kinderen én de zaak te redden. Het werkte niet. In 2007 werd de scheiding geregeld: Douwe moest het bedrijf uit en dus uitgekocht worden. Er volgde een batterij aan juristen, adviseurs en accountants; de waarde van het bedrijf moest bepaald worden. Volgens Douwe was het bedrag dat zijn ex voorstelde veel te laag, andersom vond zij zijn eis te hoog. Uiteindelijk kwamen ze ergens in het midden uit. De hele periode is een zwarte bladzijde in zijn leven, zegt Douwe. “Ik heb het bedrijf opgebouwd, van het stuk grond dat we hadden kende ik bij wijze van spreken iedere zandkorrel. Ik was er vijftien uur per dag.” Na de scheiding kreeg hij een burn-out. Dagenlang zat hij op de bank met de gordijnen dicht. Zijn kinderen hielden hem op de been. “Anders was ik denk ik met een rugzak naar Australië vertrokken en niet meer teruggekomen.” Het bedrijf bestaat nog steeds, zijn ex heeft er al zeker zes managers versleten. Het doet pijn om dat te zien, zegt Douwe. Vorig jaar is hij weer een eigen zaak begonnen. En ondanks alles heeft hij er toch zin in. “Weet je, het klinkt gek, maar ik ben nu gelukkiger.” aug 2014

drieluik compagnons geliefden uit elkaar

aug 2014

drieluik compagnons geliefden uit elkaar

‘als je blijft praten kom je eruit’

rans Luijk (42) was achttien jaar getrouwd met Tamara van der Meij (40). Ze werkten jaren samen bij een uitzendbureau tot hun oude werkgever in 2011 stopte met zijn activiteiten in Nederland. Samen begonnen ze Senso, een detacheringsen uitzendbureau in de techniek en productiebranche, vernoemd naar hun zoon Senna en dochter Sofie. Senso kende een vliegende start. Het koppel had het geluk dat ze een aantal goede klanten van hun vorige werkgever konden meenemen en dus werd er meteen omzet gedraaid. Frans hield zich bezig met de dagelijkse leiding, terwijl Tamara zich richtte op de administratie. De twee hadden twintig mensen in dienst en daarnaast ook nog een flink aantal uitzendkrachten. Toen ging het mis. De twee waren uit elkaar gegroeid, concludeerden ze. “We gingen door vanwege de kinderen, maar op een gegeven moment is de rek eruit.” Sinds een paar maanden zijn de twee uit elkaar. “De scheiding is ingediend. Het kan nu niet lang meer duren, of het is helemaal rond”, vertelt Tamara. Desondanks werken ze allebei nog voor het bedrijf. Frans: “Natuurlijk hebben we erover gedacht om iets anders te gaan doen, maar de tijden zijn niet zo gunstig.” Daarbij, grapt hij: “We hebben twee kinderen, dus we komen eigenlijk toch nooit meer van elkaar af.” Het is de afgelopen tijd wel eens moeilijk geweest, vertelt Tamara. “We waren allebei boos, teleurgesteld en verdrietig. En de volgende dag moet je gewoon weer samen aan het werk op kantoor. Dat is niet makkelijk. Maar gelukkig hebben we wel aparte kantoortjes waar we ons kunnen terugtrekken als het heel erg is”, zegt ze lachend. Frans is apart gaan wonen. Tamara zette er vaart achter: ze vond dat het geregeld moest worden. Met een mediator en een financieel specialist bespraken ze hoe het zou gaan. N adat ze besloten hadden om samen het bedrijf voort te zetten, was het allemaal niet zo vreselijk ingewikkeld, vertelt Tamara. “Hoe moeilijk het soms ook is om samen te werken, als je blijft communiceren kun je er altijd uitkomen”, zegt Frans. Hij heeft inmiddels een nieuwe vriendin. Tamara kan daar wel mee leven: “Dat vond ik wel een teken dat het echt over is tussen ons”, zegt ze. De nieuwe vriendin van Frans heeft het er wel even moeilijk mee gehad, vertelt hij: “Maar ik laat me niet van mijn pad brengen. Ik wil hoe dan ook de zaak voortzetten. Dat ben ik verplicht aan Tamara en de kinderen.”

aug 2014

practice what you preach de theorie...

Stapels managementboeken kun je lezen om je bedrijf vooruit te helpen. het kost alleen zoveel tijd... Sprout bespaart je die uurtjes en vat de theorie en praktijk voor je samen. Karin Husslage

4.15 min.

Wie heeft het bedacht?

De Amerikaanse auteur Stephen R. Covey. Hij was businessprofessor aan de Brigham Young Universiteit tot hij succesvol werd met zijn boeken. Hij schreef er verschillende, waarvan de bekendste de 7 habits of highly effective people is. Hij schreef het 25 jaar geleden en verkocht er 16 miljoen exemplaren van wereldwijd. Zakenblad Forbes nam het op in de top 10 van meest invloedrijke managementboeken ooit. In 2012 overleed Covey op 79-jarige leeftijd aan de gevolgen van een fietsongeluk.

the 7 habits of highly effective people

Wat houdt het in?

Volgens Covey bezitten alle succesvolle mensen zeven eigenschappen die je actief kunt nastreven: wees proactief, werk doelgericht (begin met het einde voor ogen), stel prioriteiten, streef naar gezamenlijk profijt (win-win), probeer eerst anderen te begrijpen en dan pas zelf begrepen te worden (empathie), haal profijt uit verschillen (creatieve samenwerking, synergie), en zorg voor voldoende rust en ontspanning om scherp te blijven.

Wat is het beoogde effect?

Wie past het toe?

Succesvol zijn en blijven.

Een eindeloze reeks onder nemers over de hele wereld. In Nederland traint het Franklin Covey instituut bedrijven, variërend van kleinere onder nemers zoals Fin (zie rechts) tot grote namen als Grolsch en het Justitieel Incassobureau.

aug 2014

leiderschap coaching verbinden

Sk llslab > les 2: Uit je box komen merk je dat je in cirkels blijft rond draaien, niet meer out of the box kunt denken, dat je jezelf vereenzelvigt met je bedrijf en dat je geleefd wordt door doelen en bedrijfsrisico’s? Dan kan een training ‘Persoonlijk Integraal Leiderschap’ je wellicht helpen te voelen wat er van binnen allemaal gebeurt. Annelies van der Woude

“Of het nou gaat om gevoelens, gedachten of emoties, het doel van deze training is dat je zelfbe wuster in het leven komt te staan. Dat je beseft dat je altijd een keuze hebt.” Aan het woord is coach en integraal yogadocente Sandra Cox, eigenaar van het centrum Coëxistentie in Rotterdam. Naast yogales sen geeft ze er individuele coachingsconsulten en trai ningen, onder andere voor ondernemers en managers. Hierin combineert ze haar kennis en jarenlange werk ervaring in het bedrijfsleven met coachingstechnieken en yogaoefeningen die hel pen bij de lichaamshouding en ademhaling. “Ik werk op het cognitieve, fysieke, emotionele en spirituele vlak met mensen; in mijn optiek zijn die vier aspec ten even belangrijk en com plementair aan elkaar.” In de training komen

1.54 min.

uiteenlopende vragen en issues aan de orde, zoals ondernemers die vastlo pen in hun communicatie, of managers die moeite hebben hun medewerkers te motiveren en te stimule ren. Elke deelnemer brengt tijdens het intakegesprek een bepaald probleem in en gaat tijdens de training aan de slag met concrete situaties die in het dagelijks leven aan de orde zijn. Volgens Cox zit er altijd ‘iets’ onder de problema tiek: een b eperkte overtui ging, bepaalde normen en waarden, verwachtingen. In de training probeert zij de mensen naar die diepere laag te bewegen. De yoga helpt daarbij ‘grondend’

en haalt mensen uit hun hoofd. Cox: “Het resultaat is dat denken en voelen weer meer met elkaar in verbinding raken, waar door mensen beter kunnen anticiperen op hun emoties en gedachten. Ik stimuleer mensen iedere dag te oefe nen met de handvatten die ik ze geef, afgestemd op het individu en zijn of haar vraagstuk. Dat vergroot het bewustzijn waardoor mensen op zeker moment weer beseffen dat ze kun nen kiezen in plaats van dat hun gedachten of emoties met hen aan de haal gaan. Ze komen zelf weer aan het stuur te staan, dat steunt hen als ondernemer of manager.”

tip Houd gedurende de dag contact met je lichaam, soms kan een lichamelijke reactie een ‘alarmbel’ zijn voor hoe je met jezelf of anderen omgaat.

Persoonlijk Integraal Leiderschap De training ‘Persoonlijk Integraal Leiderschap’ bestaat uit zeven bijeenkomsten van drie uur. coexistentie.nl

aug 2014

interview grondstoffen impact circulaire economie

Een nieuwe tijd breekt aan voor architect en zelfbenoemd ‘vreedzaam terrorist’ Thomas Rau (54). Nog geen jaar geleden maakte hij bekend: ik wil de wereld veranderen. Nu is het zover. “Als ik iets besloten heb, gebeurt het. Altijd. Omdat ik het wil.” Annette van Soest

aug 2014

Michiel Spijkers

12.25 min.

interview grondstoffen impact circulaire economie

adicaal’ is zijn middle name, dus heel verrassend klinkt het ook weer niet, als Thomas Rau (54) boven een glas vers geperste jus vertelt over de beslissingen die hij het afgelopen jaar zonder schroom heeft genomen. Letterlijk ziek werd hij ervan, om te werken in een systeem waarin hij niet meer gelooft. In 2010 krijgt hij roodvonk. Na een bezoek aan de huisarts besluit hij: het roer gaat om. Pas drie jaar later, op de 21e verjaardag van zijn bedrijf, licht Rau zijn personeel in. Hij wil de wereld veranderen. Zo snel mogelijk en met zoveel mogelijk impact. Voor die nieuwe start wil hij een nieuw kantoor, op een nieuwe locatie, met andere opdrachtgevers én… medewerkers. Een wat pijnlijke verjaardagstoespraak voor de toehoorders? Nee hoor, vindt Rau. “Ik ben geen maatschappelijke werkplaats toch? Ik wil werknemers die mijn visie delen. Veel mensen zijn doorgegroeide pubers. Daar kan ik niets mee. Ik wil met rijpe, scherpe mensen samenwerken die zich realiseren dat we de wereld moeten veranderen en dat we vaart nodig hebben.” Concreet betekent dit dat het personeelsbestand met de helft is geslonken, van 36 naar achttien man. Rigoureus, maar de economische crisis dwong het bedrijf sowieso tot inkrimpen. Inmiddels kan er weer worden uitgebreid en is Rau op zoek naar nieuwe mensen.

rau bv wat Architectenbureau Start 1992 Personeel 18 Omzet 2013 2,1 miljoen euro

Turntoo wat Dienstverlener voor nieuwe businessmodellen in de circulaire economie Start 2010 Personeel 6

De verhuizing naar het nieuwe kantoor zit er nog maar net op, van de KNSMlaan in Amsterdam naar IJburg een eindje verderop. Zoals bij alles wat Rau doet, zit ook achter die nieuwe locatie een diepere betekenis. “Als je je perspectief wil verplaatsen, moet je niet alleen je mentale, maar ook je ruimtelijke perspectief verplaatsen”, verklaart hij. In dit geval betekent dat een werkplek direct aan het water; “prachtig, op de eerste rang”. Ook in het klein past Rau dit principe toe waar hij kan. Zo kiest hij bij vergaderingen altijd een andere stoel. “Probeer het maar eens”, spoort hij aan. “Het werkt.” Waarom ben ik in godsnaam architect geworden, vraagt hij zich al twintig jaar lang af. Logisch is het namelijk niet. Van huis uit is de in Duitsland geboren en getogen Rau pedagogisch medewerker. Als 22-jarige werkt hij in een gezinsvervangend tehuis, wanneer hij ’s nachts plotseling droomt dat hij architect moet worden. Pas nu begint het hem te dagen. Zonder zijn ervaring als a rchitect had hij nooit deze stap kunnen zetten: vol gas werken aan de transitie naar een nieuwe economie waarin grondstoffen niet meer verloren gaan en afval niet meer bestaat. Dat moet vanaf nu in al zijn ontwerpen terugkomen. Rau: “Er is bijna geen enkele beroepsgroep die zo diep in die grondstoffenmaterie a fdaalt als de a rchitectuur. Bij alles wat een architect bedenkt, zijn grondstoffen gemoeid.” Waar ligt de kiem van je ideeën?

“Toen ik tien was heb ik een zwaar ongeluk gehad. We zaten thuis te bbq’en. Het regende, dus het ging niet echt lekker. Ik pakte een jerrycan en gooide de inhoud, hup, op de bbq. Hij explodeerde in mijn hand: het vuur was sneller in de jerrycan dan de vloeistof in het vuur. Vanaf mijn middel tot beneden toe was ik helemaal verbrand. Een jaar lang lag ik in een soort couveuse met de gordijnen dicht. Ik kon geen licht verdragen, had ongelooflijk veel pijn en dacht dat ik dood zou gaan. Toen realiseerde ik me hoe kort het leven is.” aug 2014

matchmaking special financiering vertrouwen match

IT’S A MATCH Jan Lighthart Karin Husslage

Autobahn Marleen Kuipers

11.36 min.

aug 2014

Geld ophalen is mensenwerk; zonder persoonlijke klik komt er geen deal. Financiers en ondernemers over de ideale match. ‘Je moet eerst samen dronken worden.’

matchmaking special financiering pitch afknappers

WAT VINDEN INVESTEERDERS BELANGRIJK? De beste deal is niet het enige waar investeerders naar kijken. De uitdrukking ‘eerst de vent, dan de tent’, komt niet voor niets uit de investeerderswereld. 10 financiers onthullen waar zij op letten. Met wie heb jij een match? PROFIEL WILLEM MIDDELKOOP Knapt af op: “Ik had een keer een jonge startup die kwam pitchen op een heel vieze computer. Ik adviseerde hem dat nooit meer te doen. Een paar maanden later kwam hij terug met hetzelfde vieze scherm. Dat werd een erg kort gesprek.” Heeft spijt dat hij niet heeft geïnvesteerd in: “Te veel om op te noemen. Het gaat niet om wat je mist, want dat heb je continu als investeerder, maar om wat je wel goed doet.” Heb je weleens moeten ‘vechten’ voor een investering?

“Ja. We kregen toen alsnog toegang tot de financieringsronde door het via een oude relatie te spelen. Het aandeel ging daarna van 70 cent naar 15 dollar binnen twee jaar.” Wil niet meer herinnerd worden aan zijn investering in:

INFORMAL INVESTOR, BELEGGER, FOUNDING SHAREHOLDER STARTUP BOOTCAMP AMSTERDAM, OPRICHTER COMMODITY DISCOVERY FUND i nvesteert op kleine schaal in 30 technostartups van startupbootcamp en op grotere schaal in 70 à 80 grondstofbedrijven

“Dat zijn er te veel om op te noemen.” Toegevoegde waarde: “Op het gebied van publiciteit kan ik vaak het verschil maken.” Waar ben je naar op zoek bij een ondernemer? “Met grondstoffen heb ik als investeerder veel succes gehad, met name door op het juiste moment in te stappen in een project van twee geologen die goud op het spoor waren in Colombia. Het was een goed plan en het waren goede mensen. Daar draait het om, ongeacht de bedrijfstak: het gouden idee. Iets dat verstorend werkt voor de huidige markt en binnen twee, drie jaar waarde creëert. Bij een pitch of bedrijfsplan let ik vooral op de kwaliteit van het management. Een bedrijfsmodel kun je bijstellen, maar succes is in mijn ogen vooral aan personen en minder aan ideeën gebonden. Daarom zie je vaak dat dezelfde mensen keer op keer succes hebben, ongeacht wat ze doen.”

AUG 2014

visie quote

‘ik bouw een brug tussen idealisme en realisme’

thomas rau over zijn activiteiten om de maatschappij te transformeren (p.34)

aug 2014 aug 2014

hoe ik... Afrika duurzaam empowerment

HOE K... afrikaanse taboes doorbreek met mijn bedrijf

aug 2014

hoe ik... Afrika duurzaam empowerment

Chantal Heutink (44) produceert in Kenia

wasbaar maandverband. Daarnaast geeft ze trainingen om taboes rondom menstruatie te doorbreken. Want die zijn er in ruraal Afrika nog volop. Marieke Kessel

en product als wasbaar maandverband kun je alleen maar in de markt zetten met een persoonlijke aanpak in Kenia. Menstruatie is een onderwerp dat hier heel erg in de privésfeer zit. Daarom trekken wij de rurale gebieden van West-Kenia in om zelf jonge vrouwen te benaderen, onze doelgroep. Een reclamecampagne met billboards zou niet werken. Misschien wel voor de naamsbekendheid, maar niet om het te kunnen verkopen, daarvoor is het onderwerp met te veel schaamte en onwetendheid omgeven. Soms hoor ik verhalen van meiden in het veld, die zijn ongelofelijk. Er wordt hier amper over menstruatie gepraat en dus weten ze soms echt niet wat hen overkomt. Een meisje vertelde me dat ze voor het eerst ongesteld werd terwijl ze in de klas zat. Ze voelde wat raars en een klasgenootje wees haar op een vlek op haar schooluniform. Ze gaf haar een trui om die om te knopen. Drie dagen hield ze hem om zonder er tegen iemand iets over te zeggen. Totdat haar oma het zag en haar doeken gaf. Dat is nog de beste variant. Je hoort ook dat meiden bladeren gebruiken in hun ondergoed, of soms zelfs opgedroogde koeienvlaaien. Allemaal provisorische oplossingen die niet werken. Ik kwam voor het eerst terecht in West-Kenia via vrijwilligerswerk. Tijdens mijn carrière bij grote bedrijven als Telfort en Visa vroeg ik me regelmatig af waar ik nou echt blij van werd. Vanuit die gedachte ben ik het bedrijf 4xD begonnen, dat staat voor Ondernemen is Denken, Durven en vooral Doen. Want mensen hebben vaak veel mooie aug 2014

6.42 min.

plannen, maar vinden altijd redenen om het niet te doen. Het coachen van anderen bij het in kaart brengen van hun drijfveren en beweegredenen hield mij een spiegel voor. Want wat was mijn droom eigenlijk en volgde ik die wel? Van kleins af aan had ik al iets met Afrika. Ik wilde erheen om ‘te helpen’, als een soort Florence Nightingale. Dat klinkt misschien vaag, maar zo voelde ik het. Ondanks mijn huwelijk, een hypotheek en goede baan heb ik die droom gevolgd. Op mijn 36e liet ik Amsterdam-Zuid achter me en vertrok met backpack als vrijwilliger naar Kenia. Ik ging aan de slag bij een organisatie die een brug sloeg tussen vrijwilligers en organisaties, eerst in Nairobi, maar later ook in de landelijke gebieden in het westen. Dat deel van Kenia heeft een onuitwisbare indruk op me achter gelaten. De dorpjes zien er zo idyllisch uit, met mooie fruitbomen en lachende kinderen, maar de armoede is enorm. Dat raakte me. Want het is niet zo dat de mensen in die gebieden niet willen ontwikkelen, ze hebben alleen geen enkel startpunt. Generatie na generatie leeft hetzelfde en wie kan studeren, trekt naar de stad. Ik wilde iets doen, dus heb ik gelijk na terugkomst met mijn man de stichting Afri-Can Foundation opgericht, om ondernemerschap te stimuleren. We kijken naar wat gemeenschappen kunnen en willen, en helpen hen met het opzetten van een businessplan. Tijdens het opzetten van projecten in rurale gebieden viel het me op dat op scholen in de bovenbouw meisjes ondervertegenwoordigd zijn. Ook gingen hun resultaten daar zienderogen achteruit. Ik wilde weten hoe dat zat. Hun menstruatie bleek de reden. Omdat regulier maandverband veel te duur is, gebruiken ze middelen die niet goed werken. De hele dag zijn ze bang om door te lekken. Als dat op school gebeurt, worden ze uitgelachen en schamen ze zich. Daarom blijven ze thuis, elke maand ongeveer een week.

financiering snelladen beursgang

Show me the m ney naar de beurs michiel langezaal legt met bart lubbers de ‘tankstations van de toekomst’ aan. Hun bedrijf Fastned heeft bijna 50 miljoen euro nodig voor de bouw van ruim 200 snellaadstations langs de Nederlandse snelwegen. Een behoorlijke investering, waarvoor de ondernemers een gang naar de beurs maken. Bas van Essen “Normaal gesproken zie je jonge bedrijven die zich in een onontgonnen, blue ocean-markt begeven niet naar de beurs gaan”, zegt Michiel Langezaal (links op de foto). “De normale gang van zaken, vooral in Nederland, is dat jonge bedrijven een aantal keer aankloppen bij durfinvesteerders.” Langezaal en Lubbers doen dat overigens deels ook: voor het voortraject en de bouw van de eerste twintig laadstations werd steun gezocht bij durfkapitalisten. Oud-premier Lubbers (Barts vader) en filantroop Fred Matser boden met hun investeringsvehikels Breesaap en Flowfund het afgelopen jaar leningen van in totaal 6,7 miljoen euro. Het resterende bedrag van 40 miljoen willen ze bij beleggers ophalen. Volgens Langezaal snappen veel mensen dat Fastned een probleem voor elek-

Roos Korthals Altes

trische autorijders oplost. “Tijdens de start van Fastned en de bouw van de eerste stations vroegen mensen ons vaak al: ‘kan ik mee-investeren?’.” Volgens Langezaal lijkt de gang naar mkb-beurs NPEX daarom een goede stap. Een eerste tranche van 400.000 certificaten van aandelen van 10 euro, goed voor 4 miljoen euro aan groeikapitaal, werd tijdens de voorinschrijving binnen twee weken gereserveerd. Dit enthousiasme bij beleggers maakt dat Fastned het bouwtempo kan opschroeven naar één à twee stations per week. “Als de volgende tranches ook makkelijk verkocht worden, kunnen we in 2017 de 200 laadstations al bereikt hebben”, zegt Langezaal. De bliksemstart op de beurs is volgens Langezaal te danken aan hun verhaal. Zijn compagnon

1.30 min.

Bart schreef vorig jaar een boek over hun avontuur dat volgens de ondernemer Nederlandse elektrische rijders enthousiast maakte over Fastned. “Zo zijn de eerste beleggers aangetrokken. Wij denken dat investeerders niet alleen te overtuigen zijn met argumenten. Je moet ze in je verhaal meenemen, dan wordt het tastbaar.” De beurs zien de oprichters ook als een marketingmiddel: beleggers zijn autorijders. Als je in een nieuwe markt stapt, kun je dan überhaupt investeerders overtuigen met rationele argumenten? “Dat is lastig”, erkent Langezaal. “Het probleem is dat groeicijfers van elektrisch rijden al een jaar later achterhaald kunnen zijn. Maar al is elektrisch rijden nog een kleine markt; de harde groeicijfers spreken boekdelen.”

aug 2014

failures oplichting verduistering failliet

‘ik vraag me vaak af: waar ben ik aan begonnen?’ Van fouten kun je leren. Sprout zet daarom failures in het zonnetje. Ondernemer Sigrid van der Hoeven (34) belandde zwanger in de cel nadat ze was opgelicht door haar investeerders. “Ik ben heel achterdochtig geworden.” Miloe van Beek

Daan Botlek

3.32 min.

k was eerst in shock. Daarna hysterisch. ’s Nachts heb ik keihard zitten janken in mijn cel. Er kwam niemand kijken.” Sigrid van der Hoeven was ruim vijf maanden zwanger toen de politie ’s ochtends om 6.30 uur bij haar op de stoep stond en haar meenam. Twee dagen bracht ze door in een cel in Ede: ze werd verdacht van verduistering van een grote som geld. Drie maanden eerder had ze een paar ton op haar rekening gestort gekregen van een investeerder die haar project Centrum voor Wijsheid “helemaal zag zitten”. Kerk

Van der Hoeven werkt als spreker, dagvoorzitter en presentator als ze het idee voor het Centrum voor Wijsheid bedenkt. Het moet een plek worden in Amersfoort waar inspirerende sprekers lezingen en trainingen kunnen geven. “Een leerzaam avondje uit, met een mooi verhaal begeleid door een hapje en een drankje. Zulke centra bestaan volop in Amsterdam, maar nog niet in Midden-Nederland.” Van der Hoeven wilde het centrum beginnen in een te koop staande kerk, schreef een ondernemingsplan en zocht vorig jaar naar financiering. “Ik had 1,5 miljoen euro nodig voor het pand, de verbouwing en de opstart. Omdat het concept zich nog niet had bewezen, wilden banken dat ik eerst een investeerder vond. Investeerders bleken niet geïnteresseerd

in stenen, ze zoeken tegenwoordig vooral innovatieve start ups en online initiatieven.” Intensief contact

Eind 2013 had ze ineens beet. Een investeerder had haar plan gezien op een matchmakingplatform. “Ze was heel enthousiast. Tijdens onze afspraak bleek dat ze zich goed had ingelezen in mijn businessplan, ze kwam professioneel over, had veel tips en dacht mee.” Van der Hoeven googelde haar na die eerste afspraak, maar zoals met meer investeerders het geval is, was ze online niet te vinden. Er volgde een periode van intensief contact via mail en telefoon; vlak voor kerst was de deal rond. Ze zou de ander half miljoen euro ontvangen via een achtergestelde lening. “Maandelijks zou ik een bedrag terugbetalen tegen een heel redelijk rentepercentage. Mijn advocaat had het contract gelezen, het zag er prima uit. Toen het was getekend, liet ik de makelaar een bod uitbrengen op het pand, zette ik de binnenhuisarchitect aan het werk en liet ik mijn advocaat de arbeidscontracten voor mijn m edewerkers in orde maken. Alles was erop gericht om deze zomer te kunnen starten.” Verduistering

In januari stond een deel van het geld inderdaad op haar rekening, maar Van der Hoeven had er maar kort plezier van. “Aan het eind van die maand ging ik tanken en betaalde met mijn pas van het Centrum voor Wijsheid. Tot mijn verbazing deed die het niet, er leek geen saldo op te staan.

aug 2014

FEATURE groeimarkt versleuteling privacy

aug 2014

FEATURE groeimarkt versleuteling privacy

geld verdienen met privacy Versleutelde smartphones en anoniem surfen op het net. Steeds meer Nederlandse bedrijven ontdekken privacybeschermende diensten en services voor het internet als groeimarkt. Omzetten stijgen. “Maar de echte boost moet nog komen.” Robert Visscher

aug 2014

Redmer Hoekstra

7.09 min.

rivacy was jarenlang een onderwerp waar niet veel mensen zich in Nederland druk om maakten. De onthullingen van klokkenluider Edward Snowden brachten daar verandering in. Hij liet zien dat de Amerikaanse geheime dienst NSA wereldwijd onwaarschijnlijk veel gegevens verzamelt van burgers en politici. Inmiddels komen met enige regelmaat berichten over afluisterpraktijken door de VS naar buiten. Doordat er meer aandacht is voor privacy, worden ook privacy beschermende applicaties, telefoons en internetbrowsers steeds populairder. Het recente ‘vergeet-mij-formulier’ waarmee Europeanen Google vragen online zoekresultaten met persoonlijke gegevens te wissen, is een hit. Binnen een paar uur kreeg de zoekmachine 12.000 verzoeken binnen. Aangezien een groeiende groep consumenten op zoek is naar dit soort toepassingen liggen daar kansen voor ondernemers. Denk aan de populariteit van de app Snapchat, waarmee foto’s en video’s voor slechts bepaalde tijd gedeeld worden tussen gebruikers. Vorig jaar werd volgens de Franse krant Le Monde een overnamebod van Facebook (3 miljard dollar) en Google (4 miljard dollar) geweigerd. Ook Secret is een interessant voorbeeld. In deze app delen gebruikers anoniem geheimen met anderen. De startup harkte dit jaar al 8,6 miljoen dollar bij investeerders binnen. Door de wereldwijde aandacht is het niet verbazingwekkend dat Nederlandse bedrijven zich ook richten op deze markt. Veel zijn het er nog niet, maar ze nemen toe in aantal. Zoals de privacyvriendelijke zoekmachine Startpage.com. “De afgelopen jaren zien we een groeiende belangstelling voor onze diensten en onze bezoekersaantallen stijgen al jaren fors”, vertelt Alex van Eesteren, eigenaar van Startpage.com en Ixquick.com. Startpage.com was een van de eersten in 2006 die zich op deze markt begaf. “Destijds sloegen we nog gegevens van bezoekers op, zoals het ip-adres, omdat het kon. Verder deden we er niks mee”, zegt Van Eesteren. “Als we alles zouden deleten, bedachten we, dan zouden ook nooit per ongeluk gegevens misbruikt kunnen worden. Al snel daarna zagen we het grote belang van privacy en werd het ons unique selling point. Omdat vrijwel niemand anders het deed zoals wij.”

bierviltje eerste schets design waterfles

Merijn Everaarts vond al Dat gewapper van vrouwen met waterflesjes maar een modegril. Bovendien was het milieuonvriendelijk; kon dat niet anders, vroeg hij zich af. Na het zien van de documentaire ‘Plastic soep’ brainstormde hij net zo lang tot hij een duurzaam alternatief had: de Dopper. Katja Keuchenius

2.51 min.

aug 2014

FEATURE team co-founder mensen

aug 2014

FEATURE team co-founder mensen

Medewerkers die zich uit de naad werken en de neuzen dezelfde kant op hebben staan zijn goud waard. Maar harde en ervaren werkers zijn niet automatisch succesvol in teamwerk. En de samenwerking met die bevlogen zakenpartner – met wie samenwerken het summum leek – kan in werkelijkheid heel erg tegenvallen. Hoe kies je de juiste mensen om mee te werken? Annelies van der Woude

aug 2014

Autobahn

8.00 min.

ie gaat grasduinen in managementliteratuur of googelt op ‘teamontwikkeling’ kan z’n hart ophalen. Er zijn tientallen managementmodellen die helpen bij het samenstellen van een optimaal functionerend team (zie kader). Vaak komen ze voort uit uitgebreid wetenschappelijk onderzoek (Belbin, Leary, Big Five), maar ook het eeuwenoude enneagram wordt nog regelmatig toegepast. Ze beloven zicht op de kwaliteiten en eigenschappen van individuele teamleden, bekeken van uit gedrag, communicatie, context, waarden, persoonlijk heden of rollen. En bieden daarbij de tools om een team te vormen dat beter presteert dan de som der delen. Zelfstandig coach en organisatieadviseur Martijn Vroemen heeft zich gespecialiseerd in teamontwikkeling en -samen werking. Hij kent de (weerbarstige) praktijk en blogt hierover op Martijnvroemen.nl. In 2009 schreef hij het boek Een team op vleugels, waarin hij concludeert dat er geen geheim recept bestaat voor succesvolle teams, want elk team is uniek. Des ondanks toont hij zich een warm voorstander van het gebruik van modellen en moedigt hij mensen aan om af en toe eens door de bril van een dergelijke visie naar een team te kijken. “Het werkt heel verfrissend. Tegelijk moet je ervoor oppassen niet teveel te gaan labellen en etiketteren, want anders gaat de taal van het model zijn eigen leven leiden”, zegt Vroemen. Kleuren

Vroemen stelt dat er onder de tien populairste modellen veel overlap zit. Niet alleen in terminologie, maar ook in het gebruik van kleuren, die in veel van de modellen gebruikt worden om karaktereigenschappen van mensen aan te geven. ‘Je moet oppassen dat je het nog wel over het zelfde ‘geel’ hebt’, waarschuwt hij dan ook op zijn blog. Ook heeft Vroemen twijfels bij de mate van voorspelbaarheid van persoonlijkheidstesten, die in grote hoeveelheden en varianten aangeboden worden op internet en door advies bureaus. Veel van deze testen, waarbij de persoonlijkheid van mensen wordt uitgedrukt in bepaalde typen, kleuren of scha len, baseren de uitkomsten op vragenlijsten die mensen over zichzelf moeten invullen. Het risico bestaat dat mensen de vragenlijst bewust of onbewust zo invullen zoals ze graag wil len zijn, in plaats van hoe ze echt zijn, waarschuwt de coach. “Iedereen heeft een blinde vlek, en de belangrijkste bron van informatie over wie jij bent, komt van je partner, collega, of buurvrouw. De informatie die anderen over jou geven is van wezenlijk belang.” Vroemen adviseert ondernemers om managementmodellen en persoonlijkheidstesten als hulpmiddel te gebruiken en niet als doel op zich. “Zorg dat je met elkaar in gesprek blijft over problemen en investeer in je mensen, niet alleen in pro ducten en contacten met de klant.” Zelf doorloopt hij altijd een checklist (zie kader) voordat hij advies geeft over wat een team nodig heeft om effectief te kunnen functioneren. Aan de hand daarvan kiest hij een bepaald managementmodel uit waarvan hij denkt dat het de beste resultaten zal opleveren voor het team.

cursus gedragsbeïnvloeding feedback

WAT HEB JE AAN... Effectief communiceren met NLP Funfact: per seconde komen er ongeveer 4 miljoen signalen bij ons binnen. Ons brein kan er maar 2.000 herkennen en verwerkt er 7 tot 9 per seconde. Hoe orde te scheppen in de veelheid aan impulsen? Bij NLP leer je beïnvloeden wat er wèl binnenkomt. Rolinde Hoorntje

2.17 min.

Paardenfluisteraar Ferdinand Aukes stond vorige week nog met de hele top van ABN AMRO ‘te spiegelen’. Maar naast gediplomeerd paardenfluisteraar is Aukes ook specialist in NLP: neurolinguïstisch programmeren. En dus geeft hij vanmiddag in een vergaderzaal in Hengelo met partner Margreet Jonker een eendaagse introductie hoe je communicatie kunt sturen met NLP. “Ligt dat niet heel dicht tegen manipulatie aan?”, vraagt Diana, manager met dertig jaar ervaring in de zorg. “Communicatie is manipulatie!”, roept Aukes. “Het gaat erom dat je boodschap aankomt.” Erik, verkoper van transportbanden: “Gedragsbeïnvloeding, zo noemen we dat.” Aanwezig vanmiddag zijn een rijschooleigenaar die wil begrijpen hoe hij zijn leerlingen efficiënter kan opleiden, een it-onder-

nemer en andere geïnteresseerden die via een Groupon-aanbieding zijn binnengehengeld. Met de ‘ogentest’ van de politie - welke kanten gaan je ogen op als je nadenkt over bepaalde vragen - en een zintuigelijke test leren de deelnemers snel in te schatten of iemand visueel, auditief danwel rationeel is ingesteld, of toch meer ‘een gevoelsmens’ is. Deelnemer Chantal: “En wat nou als je de hele tijd een zonnebril ophoudt bij de politie?” Om iemand aan boord te krijgen van je verhaal moet je eerst ‘meegaan’ en dan je punt maken: ‘volgen’ en ‘leiden’. Volgen doe je door je woordkeuze en je lichaamshouding te spiegelen en de woorden van de ander te herhalen. Spiegelen maakt dat de ander gaat openstaan voor jouw verhaal, zegt Aukes. Feedback geven doe je door op het juiste moment wat kritiek

erin te fietsen volgens de sandwichformule: compliment-verbeterpunt-compliment. Als het even kan, generaliseer dan niet en houd het dicht bij jezelf. Hoe voorkom je dat iemand last krijgt van faalangst, vraagt rijinstructeur Gerson. Niet door te zeggen ‘je moet beter je best doen’, maar wel door te zeggen ‘hoe gaan we het anders doen’, zegt Aukes. Tegen een visueel ingesteld iemand kun je beter zeggen: hoe ‘zie’ je dat voor je? Tegen een auditief persoon ‘hoor’ ik goed dat..? Er wordt in drietallen geoefend met oogcontact, vragen stellen, feedback geven. Rob: “Buurvrouw, je hond heeft weer voor de deur gekakt, kan hij dat niet bij de andere buurvrouw doen?” De observator: “Laat de ander zelf de oplossing bedenken en begin met het compliment!” We hebben een reptielenbrein en een kritisch brein, legt Aukes uit. En het reptielenbrein moet eerst worden g ekieteld voordat het kritische brein gaat openstaan. Dat is eigenlijk de kern van deze training. Voor sommigen gesneden koek, voor anderen een eyeopener. Maar de echte gedragsbeïnvloeding leer je natuurlijk tijdens de twintigdaagse opleiding, zo adviseren Jonker en Aukes. Bandverkoper Erik: “Ja, ja, folders bij de uitgang!”

eendaagse NLP-training InnerQi RIJS P 225 euro WAAR Hengelo en omgeving. De training wordt ook in een 4en 20-daagse variant aangeboden. WAAROM Je leert feedback geven, verschillende typen mensen aansturen.

aug 2014

PITCH startup video investeerders

Vidar Daniels (25)

pitcht Tunemelt.tv, een videoplatform voor livemuziek. Bas van Essen

selfie

2.49 min.

Het idee

Onderscheidende waarde

Verdienmodel

“Het begon aanvankelijk met het idee om een soort Chatroulette voor de mu ziekwereld te maken. Een gebruiker krijgt de mogelijkheid live videoverbin ding te maken met een artiest. Geeft hij aan weer een andere artiest te wil len horen, dan kan de applicatie hem doorverbinden met een volgend live videokanaal. Vorig jaar is dit concept uitgegroeid tot een muziekplatform waar artiesten, clubs en festivals live audio en video aan geïnteresseerden kunnen aanbieden.”

“Tunemelt is een hoogwaardig live streamplatform, dat zich in tegenstel ling tot veel andere spelers puur op artiesten en creatievelingen richt. Bij ons is er geen ruis van andere typen content, zoals tv-series, tv-nieuws of korte YouTube-filmpjes. Daarnaast is Tunemelt eenvoudig in gebruik en erg toegankelijk voor de doelgroep. Het geeft je de mogelijkheid in drie kliks een livestream op te zetten en deze te verspreiden onder je volgers en sociale kanalen als Facebook en Twitter.”

“We nemen momenteel een aantal verdienmodellen in overweging. We denken onder meer aan gesponsor de channels, het aanbieden van ad vertentieruimte, of de mogelijkheid voor gebruikers zich te abonneren op bepaalde evenementen of kanalen. Verder biedt het platform nog veel andere functies die interessant kun nen zijn voor evenementenorganisa ties, het bieden van muziekcolleges of promotie- en communicatiedoelein den in de b2b-markt.”

aug 2014

feature ruimtevaart pioniers sponsoring

De ruimtevaart moet het tegenwoordig vooral hebben van rijke internetondernemers. Van richard Branson en Elon Musk tot Hollandse jongens Bas Lansdorp en Michiel Mol; stuk voor stuk werken ze aan ambitieuze ruimteprojecten. Een uit de hand gelopen jongenshobby of serieus commercieel toekomstperspectief ? Jan Libbenga

Autobahn

8.47 min.

aug 2014

feature ruimtevaart pioniers sponsoring

aug 2014

feature ruimtevaart pioniers sponsoring

ie van jullie wil er naar de ruimte?”, vraagt Stephen Attenborough van Virgin Galactic op een congres in Londen. Maar een paar mensen steken hun hand op. “Ik beloof dat het er veel meer gaan worden”, klinkt het. Een uur later heeft Attenborough met enthousiast makende videoanimaties zelfs de grootste scepticus overtuigd. Als het even meezit zal miljardair Richard Branson nog dit najaar kunnen deelnemen aan de eerste testvluchten met de Virgin SpaceShipTwo. De noodzakelijke vergunningen van de Amerikaanse luchtverkeersleiding zijn binnen, waarmee een belangrijke drempel is weggenomen. Attenborough benadrukt dat commerciële ruimtevaart een heel andere ervaring met zich meebrengt dan we nu gewend zijn. Geen vuurspuwende raketten met lanceertorens meer. “Levensgevaarlijk, alsof je een grote bom tot ontploffing brengt.” De SpaceShipTwo zal met een vliegtuigmoederschip naar een hoogte van 12 kilometer worden gebracht. Het ruimteschip met extra grote ramen wordt dan ontkoppeld en maakt eerst een korte zweefvlucht voordat de piloot de raketmotoren aanzet. “Je wordt dan tegen de stoel gedrukt en kunt door de extreme krachten vermoedelijk niet 82

eens je hoofd draaien.” Eenmaal buiten de dampkring mogen de riemen los en kunnen de zes passagiers korte tijd door het ruimteschip zweven, genietend van het indrukwekkende uitzicht. Voor de daling is een ingenieus systeem bedacht. De horizontale vleugels komen verticaal te staan waarmee het ruimteschip een soort pluimbal wordt die automatisch naar de aarde wordt getrokken. Eenmaal terug in de dampkring worden de vleugels weer horizontaal gedraaid, zodat het ruimteschip een normale landing kan maken, net als de ruimteveer. Een kleine 700 passagiers hebben zich ingeschreven voor 250.000 dollar per persoon, onder wie Lady Gaga, Justin Bieber, Leonardo DiCaprio en Ashton Kutcher. Hun geduld is danig op de proef gesteld, want Virgin Galactic is al vele jaren bezig. “Niemand heeft zijn geld teruggevraagd”, verzekert Attenborough. 75.000 euro per persoon

Tot de eerste lichting passagiers behoort ook multimiljonair Michiel Mol, oprichter van Lost Boys en investeerder in de Formule 1. De Nederlander is inmiddels Bransons grootste concurrent geworden. In 2009, nadat hij al een ticket van Virgin op zak had, werd hij gewezen op de Amerikaanse raketbouwer XCOR Aerospace, die werkt aan het ruimtevliegtuig Lynx Mark II. Mol kocht de volledige rechten van het project en bracht dit onder in ruimtevaartbedrijf Space Expedition Corporation. Inmiddels heeft hij deze rechten en zijn onderneming weer terug aan XCOR verkocht, maar hij blijft als bestuurslid boegbeeld van het project. aug 2014

achter de schermen websites outsourcing bedrijfscultuur

THEMA

Ronald van den Heerik

2.08 min.

Victor Straatman (l) en Jasper Verbunt (r) hebben elkaar leren kennen tijdens hun studie aan de TU in Delft. Straatman ging na zijn studie naar Nieuw-Zeeland om zijn Engels te verbeteren, maar raakte er enthousiast over het bouwen van websites. Bij terugkomst in Nederland sloot Verbunt zich als partner aan bij Straatman. Internetbureau Redkiwi was geboren.

aug 2014

achter de schermen websites outsourcing bedrijfscultuur

aug 2014

achter de schermen websites outsourcing bedrijfscultuur

Als er een ontwerp is, waar de klant zijn goedkeuring aan gegeven heeft, wordt dat in samenwerking met een team developers in Roemenië

g ebouwd. Straatman: “We hebben voor Roemenie gekozen omdat de developers er hoog opgeleid zijn, hard werken, gedegen werk leveren en een mentaliteit hebben die aansluit bij ons bedrijf. Hun tarieven zijn concurrerend en de fysieke afstand is overbrugbaar.”

Redkiwi heeft vijf vestigingen, in Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Breda en Rotterdam. Het hoofdkantoor zit in een statig Rotterdams herenhuis dat qua inrichting een speelse mentaliteit heeft. “We werken met een uniek groeimodel, waarbij we het ondernemerschap aan de vestigingen overlaten”, zegt Straatman. “Met dat model voor ogen leggen we contacten met ondernemende internet

specialisten, om zo nog dichter bij onze klanten te zitten.” 90

aug 2014

coming up! september oktober en verder...

SPROUT MAGAZINE 16 oktober

challenger50 2014

de 50 meest uitdagende ondernemers van nederland onderzoek

waarom challengers succesvoller zijn

coöperatie, collectief, broedplaats

alles over slim samenwerken

holacracy

de leiding overdragen aan je medewerkers: durf jij het?

hoe wij... succesvol boeken verkopen in een instortende markt nadine en fabian paagman

SEP

AMSTERDAM

SPROUT EVENT: SHARING ECONOMy AUG 2014

OKT

DELFT

SPROUT VISIT: yes!delft

29 OKT

30 OKT

uTRECHT

Sprout CHALLENGERDAY DIT JAAR 2 DAGEN!

Ruben Zantingh-Bozic Kroatië. Fantastische zee, zeer vriendelijke mensen en de helft van onze familie woont er

Stefanie Zuidberg

Florien Smits Bijtanken en opladen doe ik het liefst aan de kust van een Zuid-Europees land; Italië, Spanje of Griekenland. Luieren, fladderen en heerlijk eten.

Rob Roelofs (events)

Marketing 020 262 07 25 / marketing@sprout.nl José van den Haak Oostenrijk tijdens de wintersport. En dan graag meerdere keren in het seizoen.

Peter de Visser

Erik Touwslager

Stefan Smit

Sharief Niamut

Silvana Naipal dé bestemming ontdekken op gebied van kunst, cultuur, en uiteraard de keuken. Madrid, Andalusië, Rome zijn hier perfecte bestemmingen voor

Maarten de Haan Vietnam. Althans… dat hoop ik, want ik zit er straks drie weken

Sales 020 262 07 00 / sales@sprout.nl Bas Enthoven

Redmer Hoekstra

Enkeling

Illustraties Daan Botlek

Michiel Spijkers

Daan Paans

Marleen Kuiper

Gerritjan Huinink achter het stuur van Kanarie, onze camperbus, en ik ben gelijk in een andere wereld

Ronald van den Heerik

Peter Arno Broer Catalonië

Fotografie Bas Bakkenes Havana, Cuba

Druk Roto Smeets Weert

Lithografie Djeeks Polen: Met de kano de natuur in

Art direction en vormgeving Autobahn Frankrijk: bijgetankt door de wijn, opgeladen door het landschap

Catrien Spijkerman

Annelies van der Woude

Robert Visscher

Victor van Tol Boracay, Filipijnen: voetjes in het zand, 30 graden, windkracht 5, wit zand, kiten en daarna een biertje :-)

Stefan Tibben

Annette van Soest een huisje aan zee; zwemmen, duiken, boeken lezen en visjes eten

Marc de Roo Dat is zonder twijfel bali. rust, zon en een schitterende natuur

Roos Menkhorst

Suze Maclaine Pont Schiermonnikoog!

Jan Ligthart een Polynesisch eiland

Jan Libbenga

Patrick de Laive Kroatië staat op het todo lijstje voor 2015

Marieke Kessel

Katja Keuchenius de natuur in: zwemmen, wild eten plukken, kampvuurtje stoken en de nacht doorbrengen in een hangmat

Rolinde Hoorntje

Herbert van Hoogdalem

Bas van Essen een drie weken lang verblijf op achtereenvolgend Naxos, Pharos en Santorini. Drie geweldig mooie Griekse eilanden waar de rust nog steeds dominanter is dan de drukte

Marc van der Chijs mijn zeiljacht. zeilen geeft me totale vrijheid om te doen en laten wat ik wil. Het moment dat ik op het water zit, vergeet ik alle problemen om me heen en kom ik helemaal tot rust, ideaal!

Medewerkers Miloe van Beek een willekeurig Grieks eiland…

Maarten Keswiel aan de oever van een kabbelende beek, gekoelde drank en leesvoer binnen handbereik

Remy Ludo Gieling (video) we laten de sleurhut voor wat het is en gaan – dankzij het journalistieke megasalaris – twee weken chillen op Necker Island

Redactie 020 262 07 01 / redactie@sprout.nl / Paul van Vlissingenstraat 10e / 1096 BK Amsterdam Philip Bueters

Uitgever Berend Jan Veldkamp Creatief directeur Ewald Smits zonder twijfel Griekenland. Ze mogen dan economisch aan de grond zitten, het is een heerlijk relaxt en mooi vakantieland

Hoofdredacteur Karin Husslage ik ben ernstig besmet met het reisvirus, dus: anywhere abroad... Eindredacteur Anouk Eigenraam ergens waar de zee even blauw is als de hemel en waar het zo warm is dat je de lucht boven het (woestijn) zand kan zien bewegen van de hitte

COLOFON

deze toppers maken sprout!

Colofons zijn saai.

Daarom proppen wij hem vol met trivia over onze medewerkers. Dit keer stelden we de vraag: ‘wat is voor jou de ideale vakantie (bestemming) waar je helemaal bijgetankt en opgeladen van terugkomt?’

AUG 2014

WOENSDAG 29 OKTOBER THINK DIFFERENT MEMBERS ONLY GRATIS MAX. 200 PERSONEN

DONDERDAG 30 OKTOBER THE PERFORMANCE EDITION MEMBERS € 99 | NIET-MEMBERS € 199 MAX. 700 PERSONEN

100% inspiratie- en netwerkgarantie Ga naar sprout.nl/challengerday voor alle info Member worden? Ga naar Sprout.nl/join

€8

P/M

JOIN WORD MEMBER OP SPROUT.NL/ MEMBER