Kern gymnasium folder 4pp rgb

KERN NEDERLANDS

ONDERBOUW GYMNASIUM / VWO+

ACADEMISCHE LEERROUTE

GRAMMATICA

B 2

Aandacht voor verbanden met moderne vreemde talen & klassieke talen

Compacte uitleg, handig als naslag

Lesdoel expliciet aangegeven

B

REDEKUNDIG ONTLEDEN — 1

Persoonsvorm en onderwerp DOEL > Je kunt de persoonsvorm en het onderwerp herkennen in een zin.

Persoonsvorm

Onderwerp

Het begrip ‘persoonsvorm’ De persoonsvorm is een werkwoordsvorm die informatie biedt (getal, persoon en tijd) over de belangrijkste ‘persoon’ in een zin: het onderwerp. Die ‘persoon’ kan een mens zijn, maar ook een dier of een ding.

Het begrip ‘onderwerp’ Elke zin gaat over iets of iemand. Dit zinsdeel wordt

v

enkelvoud meervoud v

de politie patrouilleert de agenten patrouilleren

Persoon Als de ‘persoon’ verandert, verandert de persoonsvorm in het enkel­ voud. De meervoudsvormen zijn gelijk. eerste persoon enkelvoud tweede persoon enkelvoud derde persoon enkelvoud

v

ik werk jij werkt hij werkt

eerste persoon meervoud tweede persoon meervoud derde persoon meervoud

wij werken jullie werken zij werken

Tijd Aan de persoonsvorm zie je of de zin in de tegenwoordige tijd of verleden tijd staat. tegenwoordige tijd verleden tijd

v

het onderwerp van de zin genoemd.

Zo vind je het onderwerp

Getal Als het onderwerp meervoud is, moet de persoonsvorm dat ook zijn.

Dat noem je congruentie.

ik kijk jij keek

De persoonsvorm helpt je bij het bepalen van de grenzen van zinsdelen. Alles wat je in gedachten vóór de persoonsvorm kunt plaatsen, is één zinsdeel. Je moet dit stuk zo lang mogelijk maken, maar wel een correcte zin overhouden.

In Nederland / mag / je / bijna alles / zeggen.

Stel de vraag: wie of wat + persoonsvorm ?

Het antwoord is het onderwerp.

Rusland schendt het luchtruim van Turkije.

(Wie schendt?)

Verander de persoonsvorm van getal, dan verandert het onderwerp mee.

Een auto kost gemiddeld € 600 per maand.

Auto’s kosten gemiddeld € 600 per maand.

Het onderwerp kan één woord zijn.

Hij is de uncoolste artiest uit de popgeschiedenis.

Het onderwerp kan een woordgroep zijn.

De in Queens geboren 70-jarige Republikein won de verkiezingen.

Sommige zinnen hebben geen onderwerp : zinnen in de gebiedende wijs en sommige reclamezinnen.

Mix eerst de ingrediënten.

Lekker makkelijk!

Zo zit het in andere talen Het onderwerp wordt in andere talen subject genoemd.

In talen met naamvallen, zoals het Grieks, Latijn en het Duits, zie je aan de ver­ buiging van het zelfstandig naamwoord of het lidwoord of ze het onderwerp van de zin zijn. Deze vorm noem je de nominativus of eerste naamval.

Zo vind je de persoonsvom Verander de zin van tijd.

Een schone keuken leidt tot gezonder eten. > Een schone keuken leidde tot gezonder eten.

Verander het onderwerp van getal.

De directies bespreken de fusie. > De directie bespreekt de fusie.

Trucje: maak de zin vragend.

De persoonsvorm staat dan vooraan.

Zitten is het nieuwe roken. > Is zitten het nieuwe roken ?

Zo zit het in andere talen In het Grieks, Latijn en veel Romaanse talen is een onderwerp bij de persoonsvorm niet verplicht. Aan de uitgang van de persoons­ vorm kun je zien wat het onderwerp is.

E ik zing, jij zingt, hij zingt, wij zingen, jullie zingen, zij zingen E canto, cantas, cantat, cantamus, cantatis, cantant (Latijn)

52

53

GRAMMATICA

REDEKUNDIG ONTLEDEN — 1

OPDRACHTEN

v

Oefenen

v

Persoonsvorm

1

Neem de zinnen over in je schrift.

Geef aan wat de persoonsvorm is en zet strepen tussen de zinsdelen. T 1 a In deze gemengde wijk leeft de helft van de bewoners van een uitkering. b Zestig journalisten uit twaalf landen onderzochten maandenlang het Europese voetbal. c In totaal bevat dit pakket twee kilo kaas. d De Grieken zijn erg goed in groente­ schotels. e De populaire animatieserie ‘Buurman en Buurman’ viert zijn veertigste verjaardag. f De Nederlandse estafetteploeg heeft in Canada zilver gewonnen. g Alle tot nu toe 1.450 geïnspecteerde panden in het Groningse gasbevingsgebied moeten worden versterkt. h De brug werd gesloten voor al het zware verkeer. i Een portie vis per week verlaagt het risico op dementie. j Ik doe onderzoek naar het ontstaan van leven op aarde.

v

Persoonsvorm en onderwerp

2

Lees de onderstaande zinnen.

Noteer de persoonsvorm en het onderwerp en geef aan of het onderwerp enkelvoud of meervoud is. T 1 a De aarde warmt op als gevolg van menselijk handelen. b Gisteren heeft de politie een inval gedaan in een hennepkwekerij. c De data werden razendsnel geanalyseerd. d De hersenen van dementerenden zijn in kaart gebracht door artsen van het UMCG. e Een groot deel van de vluchtelingen maakt weinig kans op asiel. f Een massa voetbalsupporters gooide vuurwerkbommen op het veld. g Zijn verzameling oldtimers is een paar miljoen waard. h In Afrika is het gemiddeld aantal kinderen per vrouw enorm gedaald. i De kleinere stenen van Stonehenge blijken afkomstig uit steengroeves in Wales. j Op maandag zijn alle musea gesloten.

Hoeveel taalachterstand heeft deze jongen? Of heeft hij juist een voorsprong?

v

Ontdekken

v

Onderzoeken en ontwerpen

3

Lees de onderstaande zinnen en noteer de persoonsvorm en het onderwerp. T 2

9

Zoek een reclametekst, bijvoorbeeld uit de IKEA­gids, een advertentie of een folder.

a Slapen is goed voor je. b Oefenen is de basis van karate. c Schaatsen verleer je nooit.

a Zoek in de tekst drie zinnen zonder onderwerp en schrijf ze op. T 1 b Probeer dezelfde zinnen nu op te schrijven mét een onderwerp. T 2 c Waarom zou de schrijver hebben gekozen voor zinnen zonder onderwerp? Leg uit. I d Waar zie je nog meer vaak zinnen zonder onderwerp? Waarom zou dat zo zijn? I e Waar zie je vaak zinnen zonder persoons­ vorm? Waarom zou dat zo zijn? I

4

Leg uit waarom het moeilijk is om het onderwerp aan te wijzen in de volgende zinnen. T 2 — ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu’ is een Oud­Nederlands liefdesversje uit de elfde eeuw.

— De leukste stad om te winkelen is Zwolle.

5

Leg uit wat het onderwerp is in de volgende zinnen en waaraan je dit ziet. T 2 — Dat meisje vindt je wel leuk.

— Dat meisje vind je wel leuk.

v

Heb je het leerdoel bereikt?

R

Bekijk de volgende zinnen.

— De voetbalsupporter is meestal niet onder de indruk van hard politie­optreden.

— De Duitser werkt nu eenmaal harder dan de Nederlander.

T1

Ik weet wat de kenmerken en functie van de persoonsvorm en het onderwerp zijn in een zin.

Ik kan in een zin bepalen wat de persoons­ vorm en het onderwerp zijn.

Ik kan bijzonderheden met de persoons­ vorm en het onderwerp in een gegeven zin aanwijzen en uitleggen Ik kan zelf nieuwe voorbeelden vinden of bedenken van zinnen die bijzonderheden hebben met de persoonsvorm of het onder­ werp.

6

T2

I

a Noteer het onderwerp van beide zinnen en geef aan of het enkelvoud of meervoud is. T 1 b Welke betekenis heeft het woord ‘de’ in het onderwerp van beide zinnen? T 2 P E T E R D E W I T, D E VO L K S K R A N T, 7 M E I 2 0 1 2

B 2

B

7

Bekijk de volgende zinnen.

— Het regende de hele dag al pijpenstelen.

— Het was een leuk feest.

Woorden a Noteer het onderwerp van beide zinnen. b Leg het verschil in betekenis uit tussen beide onderwerpen. T 2 8

Bekijk de volgende zinnen en leg uit wat er een de hand is met het onderwerp. T 2 — Dat gezeur over vroeger, dat kennen we nu wel.

— Mijn vader, die heeft nooit ergens tijd voor.

T 1

congruentie fusie animatie data analyseren

54

Oefenopdrachten, uitgebreid verder oefenen met ICT

patrouilleren republikein dementie, dementerenden menselijk handelen asiel

55

RTTI-codering van alle vragen

Check lesdoel

Altijd aandacht voor woordenschat

Analyseren van taal in het dagelijks leven

Staal & Roeland staan voor topkwaliteit in hun methoden.

Daarom wordt KERN Nederlands dit schooljaar uitgebreid getest met meer dan 1300 leerlingen op 16 categorale gymnasia en scholen­gemeen­schappen.

Nederlands: nu anders v Exclusief voor gymnasium / vwo + v Focus op de kern van het vak v Eén boek of licentie voor de hele onderbouw v Bewezen adaptieve leertechnologie v Topkwaliteit voor een acceptabele prijs v Grammatica ook als los deel verkrijgbaar

Een aanwijsbaar beter onderwijskundig concept Meer diepgang

Taalacademie

kern is speciaal gemaakt voor leerlingen gym­nasium en vwo +. kern geeft meer inhoud aan het vak en biedt daarmee serieuze uitdaging aan de leerling. Vorm, inhoud en onderwijskundig ­concept hebben een meer beschouwend en academisch karakter dan andere methoden Nederlands. kern neemt de gymnasiumleerling serieus. De methode geeft vakinhoudelijke diepgang met uitdagende vragen. Daarnaast biedt kern de leerstof aan in grotere eenheden. kern is onderverdeeld in zes cursussen: Grammatica, Leesvaardigheid, Fictie, Schrijfvaardigheid, Spreekvaardigheid en Taalverzorging. Iedere cursus is opgebouwd uit drie modules. Door deze aanpak concentreren leerlingen zich langer en diepgaander op een onderwerp.

In kern staat taal centraal. Elke module begint met de Taalacademie, waarin diverse taal­ verschijnselen worden geïntroduceerd. De ­opdrachten bij deze Taalacademie zijn gericht op het beschouwen en analyseren van de aardig­ heden en eigenaardigheden van onze taal.

In de cursus grammatica legt kern een direct verband tussen wat er bij het vak Nederlands geleerd moet worden en bij Latijn, Grieks, Frans, Duits, Spaans, Italiaans en Engels. Er is altijd expliciete aandacht voor grammaticale begrippen, nomenclatuur en functieverschillen en -overeenkomsten in de grammatica van het Nederlands, de Klassieken en de Moderne Vreemde Talen.

KERN is de kern

KERN digitaal

kern is een ‘slanke’ kernmethode. Alle theorie voor de gehele onderbouw is compleet, compact en makkelijk terug te vinden. Alle vragen en opdrachten zijn relevant en gefocust. kern biedt de gehele inhoud van het vak voor de onderbouw in één band. kern zorgt daarmee voor een hoog niveau zonder dat het programma overladen is. kern geeft docenten keuze, optimale flexibiliteit in het gebruik en biedt leerlingen de mogelijkheid om terug en vooruit te kijken.

De methode voorziet in een uitgebreid digitaal aanbod. De ict is eenvoudig en intuïtief bedienbaar en maakt dat de leerlingen nog effectiever in hun eigen tempo en naar eigen behoefte met de stof aan de slag kunnen. Er zijn ict-licenties voor gebruik naast het boek en voor gebruik in plaats van het boek. kern stelt u in staat om op eenvoudige wijze te kunnen differentiëren met behulp van adaptieve leertechnologie die werkt.

RTTI-methode

Grammatica ook als los deel

kern is een volledig rtti-gecertificeerde methode. De vragen in het boek en in de toetsen zijn voorzien van een rtti-codering. Dat zorgt voor een nauwgezette kwaliteitsborging van de vragen en opdrachten. De verhouding tussen de soorten vragen is gericht op de gymnasiumen vwo+ - leerling.

De grammatica uit kern is ook als los deel te ­bestellen. De bijbehorende aanvullende ict en boekvervangende licenties zijn ook beschikbaar.

Link met de Klassieken en MVT

Meer weten over KERN Gymnasium ? staal-roeland.nl / kern-gymnasium

Vraag nu een proefkatern aan via staal-roeland.nl / kern-gymnasium

KERN Nederlands voor gymnasium / vwo+

Altijd bereikbaar Met vragen of verzoeken kunt u altijd bij ons terecht. Snel, persoonlijk en effectief.

Meteen raad, advies of een oplossing.

Bel of mail gewoon even! Wij komen graag met u in contact.

Leerboek verschijnt voorjaar 2017.

Digitale licenties verschijnen zomer 2017.

Leerboek onderbouw isbn 978 94 9200 042 2 — € 45,00 Aanvullende ict voor gebruik naast leerboek isbn 978 94 9200 043 9 — € 7,95 Licentie digitaal voor tablet / pc / laptop / smartphone (boekvervangend) isbn 978 94 9200 044 6 — € 24,95

Donald Staal Uitgever 06 519 400 99 d.staal @ staal-roeland.nl

Licentie digitaal speciaal voor iPad (boekvervangend) isbn 978 94 9200 045 3 — € 24,95

Elout Roeland Uitgever Grammatica ( los deel uit KERN Nederlands) Leerboek verschijnt voorjaar 2017.

06 224 244 55 e.roeland @ staal-roeland.nl

Digitale licenties verschijnen zomer 2017.

Leerboek grammatica isbn 978 94 9200 046 0 — € 17,95 Aanvullende grammatica-ict voor gebruik naast leerboek isbn 978 94 9200 047 7 — € 6,95 Licentie digitaal grammatica voor tablet / pc / laptop /smartphone (boekvervangend) isbn 978 94 9200 048 4 — € 10,95

Monique van der Hulst Projectleider 06 449 923 98 m.vanderhulst @ staal-roeland.nl

Licentie digitaal grammatica speciaal voor iPad (boekvervangend) isbn 978 94 9200 049 1 — € 10,95

Gemma Jissink Projectleider 06 306 182 14 g.jissink @ staal-roeland.nl

Slim leren, beter onthouden

kern kwam tot stand in samenwerking met DocentPlus en Drillster.

Docentplus is toonaangevend in het meten en verbeteren van leerprocessen in het primaire proces en is de grond­ legger en ontwikkelaar van het rtti-systeem.

Drillster is een slim adaptief leersysteem om kennis te vergroten en te onderhouden. Met Drillster haal je betere studieresultaten in minder tijd.

staal-roeland.nl kern @ staal-roeland.nl Postadres Postbus 72, 9750 a b Haren Bezoekadres Kerklaan 15, 9751 nk Haren

Meer resultaat uit onderwijs