ΣΑΤΡΟ Σ. ΣΑΦΤΛΑΚΖ
Ολόκαηα πξνζώπσλ ηεο ειιεληθήο αξραηόηεηαο
Ηζηνξηθά (Ζξόδνηνο, Θνπθπδίδεο, Ξελνθώλ, Πινύηαξρνο... ) Μπζνινγηθά (Ζζίνδνο, κεξνο, Παπζαλίαο, παξαδόζεηο... )
ΣΟΜΟ ΠΡΩΣΟ (Α-Η)
ΑΘΖΝΑ 2014
2
ΔΗΑΓΩΓΖ Σα νλφκαηα πνπ δίλνπλ νη ζχγρξνλνη Έιιελεο ζηα παηδηά ηνπο δελ παξνπζηάδνπλ αμηνζεκείσηε πνηθηιία. Σν κεγαιχηεξν κέξνο απφ απηά πξνέξρεηαη απφ ην φλνκα θάπνηνπ ρξηζηηαλνχ αγίνπ ή αγίαο. εκαληηθφ κεξίδην φκσο θαηαιακβάλνπλ ηα νλφκαηα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ ειιεληθή ηζηνξηθή αξραηφηεηα ή ηελ ειιεληθή κπζνινγία. Ώλ απφ ηνλ θαηάινγν πνπ αθνινπζεί αθαηξεζνχλ ηα νλφκαηα πνπ έιθνπλ ηελ πξνέιεπζή ηνπο απφ ηελ αξραηφηεηα ν θαηάινγνο ησλ νλνκάησλ ησλ ζεκεξηλψλ Βιιήλσλ είλαη πνιχ κηθξφο. ηαηηζηηθά θαη θαηά ζεηξά ζπρλφηεηαο βιέπνπκε ηα αθφινπζα: {Με πιάγηα γξάκκαηα, ππνγξάκκηζε θαη επηζήκαλζε (Εζη) ή (Μπζ) είλαη ηα νλφκαηα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ αξραία ειιεληθή ηζηνξία ή ηελ ειιεληθή κπζνινγία. Ο αξηζκφο δίπια ζε θάζε φλνκα είλαη ν εθηηκψκελνο αξηζκφο εκθάληζεο ηνπ νλφκαηνο ζε ζχλνιν δέθα εθαηνκκπξίσλ Βιιήλσλ (απφ πέληε εθαηνκκχξηα ζε θάζε θχιν). Π.ρ. πεξίπνπ 350.000 Βιιελίδεο αθνχλ ζην φλνκα Μαξία θαη αληίζηνηρα 177.000 Έιιελεο αθνχλ ζην φλνκα Γηψξγνο}: ΓΤΝΑΗΚΔΗΑ 1. Μαξία (350.579) 2. Δλένη (204.445) 3. Αηθαηεξίλε (147.915) 4. Βαζηιηθή (137.373) 5. Γεσξγία (99.696) 6. νθία (98.854) 7. Αλαζηαζία (93218) 8. Δπαγγειία (92.322) 9. Ησάλλα (87.525) 10. Γήμηηπα (Μςθ) (84.941) 11. Διπήνη (Ηζη) (82.145) 12. Παλαγηώηα (73.589) 13. Υξηζηίλα (73.008) 14. Κωνζηανηίνα (Ηζη) (63.061)
ΑΝΓΡΗΚΑ Γεώξγηνο (176.724) Γημήηπιορ (Ηζη) (129.816) Κωνζηανηίνορ (Ηζη) (129.186) Ησάλλεο (127.349) Νικόλαορ (Ηζη) (108.905) Υξήζηνο (74.858) Παλαγηώηεο (71.105) Βαζίιεηνο (70.788) Αζαλάζηνο (57.284) Δπάγγεινο (38.824) Μηραήι (31.870) Αλέξανδπορ (Ηζη) (31.066) Θεόδωπορ (Ηζη) (29.349) Αλαζηάζηνο (28.704)
3
15. Άλλα (61.896) 16. Αγγειηθή (57.443) 17. Γέζποινα (Μςθ) (52.560) 18. Παξαζθεπή (49.159) 19. Φσηεηλή (44.530) 20. Αλεξάνδπα (Ηζη) (44.210) 21. Κπξηαθή (38.076) 22. Θενδώξα (38.023) 23. ηαπξνύια (37.863) 24. Υξπζνύια (37.542) 25. Καλλιόπη (Μςθ) (34.173) 26. Αζαλαζία (33.263) 27. Διεπζεξία (33.209) 28. Αθηνά (Μςθ) (32.138) 29. ηπιηαλή (30.583) 30. ιγα (29.832) 31. Εσή (29671) 32. Διηζάβεη (26.930) 33. Δπγελία (26.285) 34. Μαξίλα (23.212) 35. Δςθςμία (Μςθ) (22.780) 36. Χαπίκλεια (Μςθ) (20.671) 37. Κσλζηαληία (11.122) 38. Νίκη (Μςθ) (18.448) 39. Αλησλία (18394) 40. Οςπανία (Μςθ) (18.068) 41. Δςθποζύνη (Μςθ) (16.164) 42. Μαγδαιελή (15.946) 43. Νηθνιέηα (15.411) 44. Χπςζάνθη (Μςθ) (15.236) 45. Αθποδίηη (Μςθ) (14.909) 46. ππξηδνύια (14.581) 47. Απγςπώ (Μςθ) (14.198) 48. Σωηηπία (Μςθ) (14.033) 49. Μαξγαξίηα (13.869) 50. Βάηα (13.760) 51. Δπαλζία (13760)
ππξίδσλ (28.059) Αληώληνο (27.952) Δκκαλνπήι (27.791) Ζιίαο (26.338) Αλδξέαο (24.884) Απόζηνινο (22.682) Υαξάιακπνο (22.348) ηαύξνο (18.883) Πέηξνο (17.688) ηπιηαλόο (17.089) σηήξηνο (16.926) Θσκάο (14.745) Σηέθανορ (Ηζη) (13.846) Δλεςθέπιορ (Μςθ) (12.992) Φώηηνο (11.948) Γξεγόξηνο (11.508) Άγγελορ (Μςθ) (10.625) Γιονύζιορ (Μςθ) 10.127 Παύινο (8.962) Παληειήο (8.906) Δπζύκηνο (8.070) Δπζηάζηνο (7.958) Κπξηάθνο (7.902) Απιζηείδηρ (Ηζη) (7.846) Λάμππορ (Ηζη) (7.790) Λεωνίδαρ (Ηζη) (7.734) Δπζηξάηηνο (7.622) Μάξηνο (7.398) Λάδαξνο (6.273) Γεξάζηκνο (6.216) Ασιλλέαρ (Μςθ) (6160) ηέξγηνο (6.160) Αξγύξηνο (5.365) άββαο (5.309) ηακάηηνο (5.195) Νεθηάξηνο (5.080) Παζράιεο (4.450)
4
52. Δςηςσία (Μςθ) (13.650) 53. Πηνελόπη (Μςθ) (13541) 54. Πολςξένη (Μςθ) (13.376) 55. Βαξβάξα (13.266) 56. Λακπξηλή (13.266) 57. Φαλή (12.773) 58. Δπζηαζία (11.177) 59. ηακαηία (11.177) 60. Νηθνιέηα (10.846) 61. νπιηάλα (10.735) 62. Ακαιία (10.625) 63. ηέιια (10.182) 64. Χπςζή (Μςθ) (10.182) 65. Αζπαζία (Ηζη) (9.961) 66. Μάξζα (9.905) 67. Δπδνθία (6.795) 68. Ανηιγόνη (Μςθ) (9.351) 69. Απεηή (Μςθ) (9.295) 70. Αζεκίλα (8.795) 71. Ανδπιάνα (Ηζη) (8.654) 72. Ηοςλία (Ηζη) (8.516) 73. Δςδοξία (Ηζη) (8.461) 74. Ολςμπία (Ηζη) (8.237) 75. Γιονςζία (Μςθ) (8.070) 76. Δλπίδα (Μςθ) (7.734) 77. Ανδπονίκη (Ηζη) (7.566) 78. Αιεμία (7.230) 79. Δςθαλία (Ηζη) (7.118) 80. Βηθησξία (7.062) 81. Σξηαληαθπιιηά (7.005) 82. Αγλαΐα (Μςθ) (6.837) 83. Νεθηαξία (6.555) 84. Παξζέλα (6.555) 85. Ανδπομάση (Μςθ) (6.386) 86. Αξηζηέα (6.273) 87. Ζιηάλα (6.273) 88. Γιπθεξία (6.047)
Αιέμηνο (4.392) Θενθάλεο (4.335) Παξαζθεπάο (4.335) Υξηζηόθνξνο (4.335) Μιληιάδηρ (Ηζη) (4.162) Πεπικλήρ (Ηζη) (4.162) Φίλιππορ (Ηζη) (4.104) Γημοζθένηρ (Ηζη) (4.046) Χαπίλαορ (Ηζη) (3.988) Αζηέπιορ (Μςθ) (3.814) Απιζηοηέληρ (Ηζη) (3.698) Σωκπάηηρ (Ηζη) (3.698) Εήζεο (3.581) Μάξθνο (3.581) Θενράξεο (3.465) Ζπακλήρ (Μςθ) (3.348) Εαραξίαο (3.289) Ηνξδάλεο (3.289) Λνπθάο (3113) Υξπζνβαιάληεο (3.113) Θεμιζηοκλήρ (Ηζη) (3.054) Βάηνο (2.995) Κνζκάο (2.995) Δπαμεινώνδαρ (Ηζη) (2.887) εξαθείκ (2.639) Θεόθηινο (2.580) Υξπζόζηνκνο (2580) Αλέζηεο (2.520) Μελάο (2.160) πκεώλ (2.160) Μαηζαίνο (2.400) Ησζήθ (2.340) Πξόδξνκνο (2.340) Σξηαληάθπιινο (2.280) Υξηζηόδνπινο (2.280) Γηακαληήο (2.219) Ηάθσβνο (2.219)
5
89. Γάθνη (Μςθ) (5.990_ 90. Έλλη (Μςθ) (5.763) 91. Ηθιγένεια (Μςθ) (5.763) 92. Αλζή (5.650) 93. Εαραξνύια (5.536) 94. Θσκαή (5.365) 95. Άπηεμιρ (5.196) 96. ηεθαλία (5.195) 97. Βαζηιεία (4.966) 98. ηεξγηαλή (4.909) 99. Αιίθε (4.852) 100. Μελπομένη (Μςθ) (4.852) 101. Αηκηιία 102. Βηξγηλία 103. εβαζηή 104. Πειαγία 105. Δπκνξθία 106. Παγώλα 107. Κλεοπάηπα 108. Αγαζή 109. Δπζηξαηία 110. Λεκνληά 111. Λνπθία 112. Ναηαιία 113. ηακαηίλα 114. Απνζηνιία 114. Θενδνζία 115. Παζραιηά 116. Απγςπή (Μςθ) 117. Αγάπε 118. Θεανώ (Ηζη) 119. Αξρνληνύια-Αξρνληία 120. Υαξαιακπία 121. Δλπινίκη (Ηζη) 122. Καλλιππόη (Μςθ) 123. Γαξπθαιιηά 124. Γανάη (Μςθ)
Ξενοθών (Ηζη) (2.098) Τπύθων (Ηζη) (2.098 Γήμορ (Ηζη) (2.037) Θενδόζηνο (1.915) Πνιπρξόλεο (1.915) Αλκιβιάδηρ (Ηζη) (1.854) Οδςζζέαρ (Μςθ) (1.854) Δςπιπίδηρ (Ηζη) (1.792) Γακηαλόο (1.669) Μαξίλνο (1.669) Οπέζηηρ (Μςθ) (1.544) Μενέλαορ (Μςθ) (1.419) Αβξαάκ Νηθήηαο Βιάζηνο Γαβξηήι Τηλέμασορ (Μςθ) Αλάξγπξνο Κλεάνθηρ (Ηζη) Ηζίδσξνο Βεζζαξίσλ Ησαθείκ Πάπιρ (Μςθ) Πξνθόπηνο Σοθοκλήρ (Ηζη) Άπηρ (Μςθ) Απιζηομένηρ (Ηζη) Ηγλάηηνο Αδάκ Βίθησξ Δπγέληνο Ναπνιέσλ Αγαμέμνων (Μςθ) Αγηζίλαορ (Ηζη) Αζεκάθεο Εαθείξηνο Θπαζύβοςλορ (Ηζη)
6
125. Μςπηώ (Μςθ) 126. Ξανθή (Μςθ) 127. καξώ-καξάγδα 128. Παλσξαία 129. Αγνξίηζα 130. Υξηζηηάλα 131. Δκκαλνπέιια 132. Αγλή 133. Δςηέππη (Μςθ) 134. Πεηξνύια 135. Υξπζαπγή 136. Υαξνύια 137. Αθξηβή 138. Θάλεια (Μςθ) 139. Υάηδσ 140. Υξπζνβαιάλησ 141. Γωποθέα (Ηζη) 142. Εηνοβία (Ηζη) 143. Κλεονίκη (Ηζη) 144. Απιάδνη (Μςθ) 145. Αζεκέληα 146. Θεώνη(Μςθ) 147. Πεπζεθόνη (Μςθ) 148. Φιώξα 149. Καζζηαλή 150. Αλαηνιή 151. Βελεηία 152. Βηνιέηηα 153. Δπαζμία (Μςθ) 154. Ξανθίππη (Ηζη) 155. Αγγέια 156. Γηακάλησ 157. Ηζμήνη (Μςθ) 158. Κλειώ (Μςθ) 159. Μεπόπη (Μςθ) 160. Μαιακαηέληα 161. Μαξηιέλα
Ηάζων (Μςθ) Ηζαάθ Νέζηωπ (Μςθ) πήιηνο Σαμηάξρεο Χαπίδημορ (Ηζη) Βύξσλ Γιογένηρ (Ηζη) Ηπποκπάηηρ (Ηζη) Θενιόγνο Νανύκ Νεόθπηνο Πολύβιορ (Ηζη) Πνιύθαξπνο Ρήγαο Φξαγθίζθνο Άλζηκνο Μαξγαξίηεο Μειέηηνο Μύπων (Ηζη) Παξάζρνο ίκσλ Δηξελαίνο Δπηύρηνο Εήζηκνο Κίμων (Ηζη) Λςκούπγορ (Ηζη) έξγηνο Τιμολέων (Ηζη) Αηκίιηνο Ανδπόνικορ (Ηζη) Αξζέληνο Απιζηογείηων (Ηζη) Έκηωπ (Μςθ) Γαληήι Εήνων (Ηζη) Θεόθιεηνο
7
162. Δπμιόνη (Μςθ) 163. άξα 164. Μεηαμία 165. Ναςζικά (Μςθ) 166. Δςπςδίκη (Μςθ) 167. Λεςκοθέα (Μςθ) 168. Μπξζίλε 169. Εαραξνύια 170. Ζλέκηπα (Μςθ) 171. Δπθεκία 172. Καλέιια 173. Μαηίλα 174. Ρεβέθθα 175. Χάπιρ (Μςθ) 176. Μαξθέιια 177. Δύα 178. Δπιακπία 179. Θενπίζηε 180. Μειίλα 181. Πεξηζηέξα 182. Θενθάλε 183. Λςδία (Μςθ) 184. Υαξά 185. Γόκλα 186. Διεάλα 187. Λνπΐδα 188. Δςππαξία (Μςθ) 189. Κξπζηαιιία 190. Κλεάνθη (Ηζη) 191. Κνξλειία 192. Ρνδάλζε 193. Ζπώ (Μςθ) 194. Γξακκαηηθή 195. Δςπςδίκη (Μςθ) 196. Ηζηδώξα 197. Εαθεηξία 198. Ήπα (Μςθ)
Κλέαπσορ (Ηζη) Κλεομένηρ (Ηζη) Κλήμηρ (Ηζη) Σόλων (Ηζη) Σηκόζενο Φαλνύξηνο Αγαθοκλήρ (Ηζη) Αγάπηνο Γαβίδ Θενθύιαθηνο Κνξλήιηνο Κπξηαδήο Μαπξνπδήο Νεοκλήρ (Ηζη)
8
199. Σαηηάλα, Σαηηαλή 200. Παπθενόπη (Μςθ) Σα παξαπάλσ νλόκαηα πάξζεθαλ από κηα ιίζηα δείγκαηνο 100.000 αηόκσλ, ε νπνία πεξηιακβάλεη ζπλνιηθά 1.010 νλόκαηα από ηα νπνία κόλν ηα 274 είλαη αλδξηθά θαη ηα ππόινηπα 736 γπλαηθεία. Έγηλε αλαγσγή ηνπ δείγκαηνο ζε πιεζπζκό 10.000.000 αηόκσλ. Σα νλόκαηα απηά παξνπζηάδνπλ ζπρλόηεηα εκθάληζεο από 350.000 θνξέο (Μαξία) σο θαη δπν θνξέο κόλν. ε απηήλ ηελ έξεπλα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ηνλ Απξίιην ηνπ 2009, θαηαγξάθνληαη αθόκα θαη πεξίπνπ 700 νλόκαηα πνπ εκθαλίδνληαη κόλν κηα θνξά, ηα πεξηζζόηεξα ησλ νπνίσλ είλαη αξραηνειιεληθά ή μέλα (γαιιηθά, αγγιηθά, γεξκαληθά, ηηαιηθά, ηνύξθηθα, ζιάβηθα θαη άιια). Άξα ηα νλόκαηα πνπ επηιέγνπλ λα δώζνπλ ζηα θνξίηζηα ηνπο νη ζύγρξνλεο ειιεληθέο νηθνγέλεηεο εκθαλίδνπλ ζαθώο πνιύ κεγαιύηεξε πνηθηιία από απηά ησλ αγνξηώλ. Σν πόλεκα απηό έρεη σο ζηόρν ηελ θαηαγξαθή (ζρεδόλ) όισλ ησλ νλνκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ από ηνπο Έιιελεο ζε κηα πεξίνδν πνπ θαιύπηεη πάλσ από δέθα αηώλεο. Σα νλόκαηα απηά πξνέξρνληαη από πνιιέο πεγέο θαη θαιύπηνπλ ηζηνξηθά θαη κπζνινγηθά πξόζσπα. Οη πεγέο άληιεζεο ηνπ πιηθνύ ησλ επόκελσλ ζειίδσλ είλαη πνηθίιεο θαη αλαθέξσ ελδεηθηηθά ηνπο ζπγγξαθείο: Αγαζαξρίδεο, Αζήλαηνο ν Ναπθξαηίηεο, Αηιηαλόο. Αηζρίλεο, Αηζρύινο, Αλάραξζηο, Απνιιώληνο ν Ρόδηνο, Απνιιόδσξνο, Αξηζηνηέιεο, Αξηζηνθάλεο, Αξξηαλόο, Βηξγίιηνο, Γεκνζζέλεο, Γηνγέλεο ν Λαέξηηνο, Γηόδσξνο ν ηθειηώηεο, Γηνλύζηνο ν Αιηθαξλαζζεύο, Δπλάπηνο, Δπζέβηνο, Ζξόδνηνο, Ζζύρηνο, Θένγληο, Θεόθξηηνο, Θεόθξαζηνο, Θνπθπδίδεο, Ηάκβιηρνο, Καιιίκαρνο, Κηθέξσλ, Κιήκεο ν Αιεμαλδξεύο, Μαξζύαο ν Πειιαίνο, Νόλλνο, Ξελνθώλ, Οβίδηνο, Παιαηηλή (ή Διιεληθή) Αλζνινγία, Παπζαλίαο, Πίλδαξνο, Πιάησλ, Πιίληνο ν Πξεζβύηεξνο, Πινύηαξρνο, Πνιύβηνο, νύδαο ή νπΐδαο, νθνθιήο, ηέθαλνο Βπδάληηνο, ηνβαίνο, ηξάβσλ, Υξνληθό ηεο Πάξνπ θαη άιινη.
9
πσο είλαη θαλεξό ην εύξνο ηεο πνηθηιίαο ησλ νλνκάησλ είλαη απίζηεπηα κεγάιν θαη θαιύπηεη πάλσ από 850 ζειίδεο θαη ηα νλόκαηα (δελ ηα κέηξεζα) πξέπεη λα μεπεξλνύλ ηα 10.000. Ξέξνπκε βέβαηα όηη νη αξραίνη Έιιελεο δελ είραλ επίζεην, όπσο νη ζύγρξνλνη θαη ρξεζηκνπνηνύζαλ σο δηαθξηηηθό ηνπο ην όλνκα ηνπ παηέξα ηνπο θαη ηελ θαηαγσγή ηνπο, όπσο γηα παξάδεηγκα: Αιθηβηάδεο Κιεηλίνπ, Αζελαίνο. Σν κφλν βηβιίν κε παξφκνην πεξηερφκελν πνπ γλσξίδσ φηη έρεη εθδνζεί σο ηψξα είλαη ην: Πξόζσπα θαη άιια θύξηα νλόκαηα: κπζνινγηθά, ηζηνξηθά έσο ηνλ 1ν κ.Υ. αηώλα, ηεο αξραίαο ειιεληθήο γξακκαηείαο. πγγξαθέαο είλαη ε Ώκαιία Μεγαπάλνπ (ην γέλνο Καλειινπνχινπ, ηέσο ζχδπγνο ηνπ πξσζππνπξγνχ θαη Πξνέδξνπ ηεο Βιιεληθήο Αεκνθξαηίαο Κσλζηαληίλνπ Καξακαλιή). Σν βηβιίν απηφ εθδφζεθε απφ ηηο εθδφζεηο ηνπ Μνπζείνπ Μπελάθε.
ηαύξνο η. ηαθπιάθεο
10
Άβα (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα, γέλλεζε ηνλ Έξγίζθν Αβαίνο (Ηζη): Πξνζσλπκία ηνπ Ώπφιισλα, ζηελ πφιε Άβα ηεο Φσθίδαο ζηελ νπνία ππήξρε κεγαινπξεπήο λαφο ηνπ ζενχ. (Ζξόδνηνο, Παπζαλίαο) Αβάκκσλ (Ηζη): λνκα αξραίνπ άξρνληα Άβαληεο (Ηζη): Πξντζηνξηθφ θχιν ηεο Θξάθεο. Μεηαθηλήζεθαλ αξρηθά ζηε Φσθίδα φπνπ ίδξπζαλ ηελ πφιε Άβαη θαη αξγφηεξα εγθαηαζηάζεθαλ ζηελ Βχβνηα ζηελ νπνία έδσζαλ ην φλνκα Αβαληίο. Ώξγφηεξα ίδξπζαλ πφιεηο ζηε Μηθξά Ώζία, Ώηηηθή θαη Ήπεηξν. (κεξνο) Αβαληηάδεο (Ηζη): λνκα ζηξαηεγνχ πνπ γελλήζεθε ζηελ πφιε Άβα ηεο Φσθίδαο Αβαληίδαο (Ηζη): Σχξαλλνο ηεο ηθπψλαο 264-252 π.Υ. Καηέιαβε ηελ αξρή δνινθνλψληαο ηνλ ηχξαλλν ηεο πφιεο Κιεηλία. ην ηέινο δνινθνλήζεθε θη απηφο κε ηε ζεηξά απφ δεκνθξαηηθνχο. κσο ε ηπξαλλίδα δελ θαηαιχζεθε γηαηί ηελ εμνπζία θαηέιαβε ν Παζέαο. (Πινύηαξρνο). Άβαληνο (Ηζη): Ο Άβαληνο (4νο κΥ. αη.) ήηαλ λαχαξρνο ηνπ Ληθηλίνπ ζηνλ πφιεκν θαηά ηνπ Μ. Κσλζηαληίλνπ. Ναταδα Νύκθε Αβαξβαξέε (Μπζ): 1. Νατάδα Νχκθε ηεο Σξσάδαο (κεξνο) 2. Νχκθε, κεηέξα ησλ ηδξπηψλ ηεο θνηληθηθήο πφιεο ηεο Σχξνπ Άβαξηο ή Άβαδηο (Ηζη): Εεξέαο ηνπ Ώπφιισλα, γηαηξφο, ζαπκαηνπνηφο θαη κάγνο, γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο εχζε. (ηξάβσλ) Άβαο (Ηζη): Ώξραίνο Έιιελαο ζνθηζηήο θαη ξήηνξαο. Αελ μέξνπκε ηίπνηε άιιν γηα ηελ δσή ηνπ. Ώλαθέξνληαη νη ηίηινη δπν έξγσλ ηνπ: Ηζηνξηθά ππνκλήκαηα θαη ηέρλε ξεηνξηθή. (νπΐδαο) Άβαο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηνπ Άξγνπο, νηθηζηήο ηεο πφιεο Άβαη ηεο Φσθίδαο. Λέγεηαη φηη θαηέιαβε θαη ηελ Βχβνηα ε νπνία νλνκάζηεθε Ώβαληίο. (κεξνο) 2. Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Νχκθεο Ώξέζνπζαο. 3. Έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο, ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ Ώηλεία. 4. Έλαο απφ ηνπο ήξσεο ησλ Ώραηψλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. (κεξ) Αβάζθαληνο (Ηζη): Ώλαθέξεηαη ζε κηα επηγξαθή σο γηνο ηνπ Ααηδάινπ Αβδειώλπκνο (Ηζη): Ο Αβδειώλπκνο ή Αβδαιώλπκνο ήηαλ απφγνλνο ησλ βαζηιέσλ ηεο ηδψλαο. Ώπνθαηαζηάζεθε ζην ζξφλν ηνπ απφ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ην 333 π.Υ. (Αξξηαλόο) 11
Αβδήκσλ (Ηζη): Ο Αβδήκσλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Φνίληθαο ηχξαλλνο ηεο αιακίλαο Κχπξνπ. Ώλαηξάπεθε ην 411 απφ ηνλ Βπαγφξα Ώ’ Άβδεξα (Μπζ): Ώδειθή ηνπ Αηνκήδε Άβδεξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βξκή, θίινο θαη εξσκέλνο ηνπ Δξαθιή. ηαλ ν Δξαθιήο άξπαμε ηα αλζξσπνθάγα άινγα ηνπ Αηνκήδε, ν Άβδεξνο αλέιαβε λα ηα θξνληίζεη, αιιά απηά ηνλ θαηαζπάξαμαλ. Αβέαθνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ησλ ηξάθσλ (ηξάβσλ) Αβηά (Μπζ): Κφξε ηνπ Δξαθιή θαη ηξνθφο ηνπ αδειθνχ ηεο Όιινπ. Άβηνη (Ηζη): θπζηθφο λνκαδηθφο ιαφο ηνπ βνξξά (κεξνο) Αβίζαξεο ή Αβηζάξεο (Ηζη): Σνπηθφο εγεκφλαο ηεο Ελδίαο, αληηζηάζεθε ζηελ εηζβνιή ησλ Μαθεδφλσλ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, αιιά αξγφηεξα ζπλεξγάζηεθε. (ηξάβσλ). Αβηζηακέλεο (Ηζη): Ο Αβηζηακέλεο (4νο π.Υ. αη.) νξίζηεθε ζαηξάπεο ηεο Καππαδνθίαο απφ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν. (Αξξηαλόο) Αβιάβηνο (Ηζη): 1. Ο Αβιάβηνο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ αμησκαηνχρνο ηνπ Μ. Κσλζηαληίλνπ 2. Έιιελαο γηαηξφο ηνπ 3νπ κ.Υ. αηψλα. ε έλα έγγξαθν ηεο Θενζέβεηαο, θφξεο ηνπ θηινζφθνπ Γσζίκνπ, ν Ώβιάβηνο ραξαθηεξίδεηαη ηζάμηνο ηνπ Εππνθξάηε θαη ηνπ Γαιελνχ. Άβιεξνο (Μπζ): Σξψαο καρεηήο, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ γην ηνπ Νέζηνξα, Ώληίινρν. (κεξνο) Αβνπιίηεο (Ηζη): Ο Αβνπιίηεο ή Αβνπιήηεο ήηαλ ζαηξάπεο ηεο νπζηαλήο, ν νπνίνο παξέδσζε ηα νχζα θαη ηνπο βαζηιηθνχο ζεζαπξνχο ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν. Ώξγφηεξα εθηειέζηεθε θαηφπηλ εληνιήο ηνπ βαζηιηά κε ηελ θαηεγνξία φηη παξακέιεζε ηελ ηξνθνδνζία ηνπ ζηξαηνχ. (Αξξηαλόο) Αβνπλαία (Μπζ): Δ Ώβνπλαία ή Σηβνπξηία ήηαλ ίβπιια Αβξαδάηαο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο νπζηαλήο πνπ ζθνηψζεθε πνιεκψληαο ππέξ ηνπ Κξνίζνπ θαη θαηά ησλ Πεξζψλ (Ξελνθώλ) Αβξέαο (Ηζη): Μαθεδφλαο ζηξαηηψηεο (δηκνηξίηεο) ζην ζηξαηφ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ήηαλ ππφ ηηο δηαηαγέο ηνπ Πεξδίθθα θαη ην 326 ζε κηα κάρε θαη ζηελ πξνζπάζεηά ηνπ λα δηαζψζεη ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν, έλα ερζξηθφ βέινο ηνλ ηξαπκάηηζε ζαλάζηκα. (Αξξηαλόο) Αβξεηία (Μπζ): Νχκθε πνπ έδσζε ην φλνκά ηεο ζηελ κηθξαζηαηηθή πεξηνρή Ώβξεηηλή (νπΎδαο) Αβξνία (Ηζη): λνκα γπλαίθαο απφ ηε Θεζζαιία, ηελ αλαθέξεη ν Λνπθηαλόο. Αβξνθόκεο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ααξείνπ, ζθνηψζεθε ζηηο Θεξκνπχιεο Αβξνθόκνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο Αβξόληηνλ (Ηζη): Δ Αβξόληηνλ ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Αβξόο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα Αβξνηέιεηα (Ηζη): Δ Αβξνηέιεηα (5νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Σάξαληα ήηαλ ππζαγφξεηα θηιφζνθνο Αβξνηέιεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα
12
Αβξόηνλνλ (Ηζη): Δ Αβξόηνλνλ ή Αβξπιιίο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θξάθε ήηαλ κεηέξα ηνπ Ώζελαίνπ ζηξαηησηηθνχ θαη πνιηηηθνχ Θεκηζηνθιή. Δ θαηαγσγή ηεο ήηαλ αηηία λα θαηεγνξεζεί ν Θεκηζηνθιήο σο κε γλήζηνο Ώζελαίνο. Αβξνηόλνο (Ηζη): Δ Αβξνηόλνο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Αβξώ (Ηζη): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ησλ Λπδψλ Καλδαχιε Άβξσλ (Ηζη): 1. Ο Άβξσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο, γηνο ηνπ ξήηνξα Λπθνχξγνπ (Πινύηαξρνο) 2. Ο Άβξσλ απφ ηε Φξπγία (ή ηελ Ρφδν) ήηαλ γξακκαηηθφο. Γελλήζεθε δνχινο θαη αξγφηεξα έγηλε καζεηήο ηνπ γξακκαηηθνχ Σξχθσλα (νπΐδαο) 3. Ο Άβξσλ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηε ΐάηε ή ηελ Ώζήλα ήηαλ ζπγγξαθέαο. Έγξαςε Πεξί ενξηώλ θαη ζπζηώλ. 4. Ο Άβξσλ απφ ην Άξγνο. πεξηψλπκνο γηα ηελ πνιπηειή, έθιπηε θαη ηξπθειή ηνπ δσή, εμ νπ θαη ε θξάζε Άβξσλνο βίνο. (νπΐδαο) Αβξώλαμ: Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αβξώλπρνο (Ηζη): Ο Αβξώλπρνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Λπζηθιή, ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηησηηθφο. Σν 480 σο θπβεξλήηεο πινίνπ ήηαλ ν ζχλδεζκνο κεηαμχ ηνπ Λεσλίδα θαη ηνπ ειιεληθνχ ζηφινπ ζην Ώξηεκήζην. Ώλέιαβε ην ζιηβεξφ θαζήθνλ λα αλαγγείιεη ηνλ ζάλαην ηνπ Λεσλίδα θαη ησλ ηξηαθνζίσλ. (Ζξόδνηνο, Θνπθπδίδεο) Αβξώηε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ησλ Μεγάξσλ Νίζνπ. Τπήξμε ελάξεηε ζχδπγνο, θαιή βαζίιηζζα θαη έμππλε γπλαίθα. ηαλ ε Ώβξψηε πέζαλε, ν Νίζνο δηέηαμε φιεο ηηο γπλαίθεο ησλ Μεγάξσλ λα ληχλνληαη απιά φπσο απηή. Καζηζηή γπλαίθα (Εσθόξνο Δξερζείνπ) Αβπδελόο (Ηζη): Ο Αβπδελόο (2νο ή 3νο κ.Υ. αη) ήηαλ ηζηνξηνγξάθνο. Έγξαςε ην έξγν Αζζπξηαθά θαη βαβπισληαθά ή Πεξί Αζζπξίσλ, απφ ην νπνίν ζψζεθαλ απνζπάζκαηα. Άβπδνο (Ηζη): Πφιε ηεο Σξσάδαο ζηνλ Βιιήζπνλην (κεξνο) Αβπζζεύο (Μπζ): Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο (Δζίνδνο) Αγαζάγεηνο (Ηζη): λνκα ζε επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηελ Σήλν Αγαζάλαμ (Ηζη): λνκα ζε αξραία επηγξαθή Αγάζαλδξνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγαζάλσξ (Ηζη): 1. Ο Αγαζάλσξ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο θαιιηηέρλεο πνπ εξγάζηεθαλ γηα ηε δηαθφζκεζε ηεο δσθφξνπ ηνπ Βξερζείνπ.
13
2. Ο Αγαζάλσξ (3νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Θξαζπθιένπο απφ ηε ΐέξνηα, ήηαλ ηεξέαο ηνπ Ώζθιεπηνχ. Αγαζαξρίδαο (Ηζη): Ο Αγαζαξρίδαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο απφ ηελ πάξηε ή ηελ Κφξηλζν. Έδξαζε ζηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν. Πήξε κέξνο ζηελ λαπκαρία ηεο Ναππάθηνπ (420) θαη εηηήζεθε απφ ηνλ Ώζελαίν Φνξκίσλα (Θνπθπδίδεο) Αγαζαξρίδεο (Ηζη): 1. Ο Αγαζαξρίδεο ν Κλίδηνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο, γλσζηφο γεσγξάθνο θαη πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο ηνπ 2νπ αη. π.Υ. απφ ηελ Κλίδν. πλέγξαςε ηζηνξία ηεο Ώζίαο, ηζηνξία ηεο Βπξψπεο θαη ηνλ Πεξίπινπλ ηεο Δξπζξάο Θαιάζζεο. Ώπφ ην έξγν ηνπ ζψδνληαη κφλν απνζπάζκαηα. (ηξάβσλ, Γηόδσξνο ηθειόο, Πιίληνο) 2. Εζηνξηνγξάθνο θαη γεσγξάθνο απφ ηε άκν. (Λνπθηαλόο) Αγαζαξρίο (Ηζη): Γπλαηθείν φλνκα, αλαθέξεηαη ζηελ Παιαη. Αλζνι Αγάζαξρνο (Ηζη): 1. Ο Αγάζαξρνο απφ ηελ Κέξθπξα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 536 π.Υ. 2. Ο Αγάζαξρνο ν Δπδήκνπ (480-420 π.Υ.) ήηαλ απηνδίδαθηνο δσγξάθνο θαη ζθελνγξάθνο απφ ηε άκν. Βίλαη ν πξψηνο πνπ ρξεζηκνπνίεζε ηελ ζθηαγξαθία θαη ηελ πξννπηηθή ζηε δσγξαθηθή. θελνγξάθεζε κηα απφ ηηο ηξαγσδίεο ηνπ Ώηζρχινπ (Δπηά επί Θήβαο). Δ θήκε ηνπ ήηαλ ηφζν κεγάιε πνπ φηαλ ν Ώιθηβηάδεο ηνλ θάιεζε λα δηαθνζκήζεη ην ζπίηη ηνπ θαη ηνλ θξάηεζε έγθιεηζην κέρξη λα ην ηειεηψζεη ην έξγν. (Γεκνζζέλεο) 3. Ο Αγάζαξρνο ήηαλ γηνο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Ώγαζνθιένπο, πηζαλφλ δειεηεξίαζε ηνλ παηέξα ηνπ θαη ηνλ αδειθφ ηνπ. 4. Ο Αγάζαξρνο ν άκηνο ήηαλ καζεκαηηθφο Αγαζήκεξνο (Ηζη): 1. Έιιελαο γηαηξφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αη. Γηαηξόο ζεξαπεύεη αζζελή 2. Ο Αγαζήκεξνο ν ξζσλνο ήηαλ Έιιελαο νπ γεσγξάθνο ηνπ 3 κ.Υ. αη. Έγξαςε ην Γεσγξαθίαο ππνηύπσζηο, ζην νπνίν αλαθέξεηαη ζηνπο πξνεγνχκελνπο γεσγξάθνπο (Βξαηνζζέλε, Ώξηεκίδσξν, Πνζεηδψλην θ.ά.) Αγαζήλσξ (Ηζη): Ο Αγαζήλσξ (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Υαιθεδφλα ηεο Μ. Ώζίαο, ήηαλ παηέξαο ηνπ θηινζφθνπ Ξελνθξάηε Αγαζίαο (Ηζη): Ο Αγαζίαο ή Αγαζίαο ρνιαζηηθόο (6νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Μπζία ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ήηαλ Έιιελαο πνηεηήο θαη ηζηνξηθφο (Βιιεληθή Ώλζνινγία).
14
Αγαζίλνο (Ηζη): 1. Ο Αγαζίλνο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Θξαζπβνχινπ, ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο θαη νιπκπηνλίθεο. (Παπζαλίαο). 2. Ο Αγαζίλνο ήηαλ γηαηξφο απφ ηε πάξηε ηνπ 1νπ κ.Υ. αη., καζεηήο ηνπ Ώζήλαηνπ ηνπ Ώηηαιεηάηε. Ίδξπζε ηελ Βπηζπλζεηηθή ή Βθιεθηηθή ρνιή. Έγξαςε: Πεξί ειιεβόξνπ, Πεξί εκηηξηηαίσλ θαη πεξί ζθπγκώλ. ην ηειεπηαίν αλαθέξεηαη ζπρλά ν Γαιελφο. Αγάζηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Αγαζίππε (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Ώπφιισλα θαη κεηέξα ηνπ Υίνπ. Αγάζηππνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγαζόβνπινο (Ηζη): Ο Αγαζόβνπινο ήηαλ Ώιεμαλδξηλφο θπληθφο θηιφζνθνο ηνπ 2νπ κ.Υ. αη. Τπήξμε δάζθαινο ηνπ θηινζφθνπ Πειεγξίλνπ. (Λνπθηαλόο) Αγαζνδαίκσλ (Ηζη): 1. Ο Αγαζνδαίκσλ ππήξμε αιρεκηζηήο, αλαθέξεηαη ζηα ζπγγξάκκαηα ησλ αξραίσλ αιρεκηζηψλ Γσζίκνπ θαη Οιπκπηνδψξνπ. ψδνληαη δπν απφ ηα έξγα ηνπ. 2. Ο Αγαζνδαίκσλ ν Αιεμαλδξεύο ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο ηνπ νπ 2 ή ηνλ 5νπ αηψλα κ.Υ. ψδνληαη 27 ράξηεο ηνπ. 3. Θεφηεηα ή δαηκφλην ηεο επθνξίαο θαη ηεο γνληκφηεηαο. Πξνο ηηκή ηνπ Ώγαζνχ Ααίκνλνο, νη Έιιελεο έπηλαλ έλα θχπειιν άθξαηνπ νίλνπ φηαλ πξσηνδνθίκαδαλ ην θαηλνχξην θξαζί. Αγαζνδάκαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ αλδξηθφ φλνκα Αγαζόδσξνο (Ηζη): Υξηζηηαλφο απφ ηελ Πέξγακν. Μαξηχξεζε γηα ηελ πίζηε ηνπ ηνλ 3ν αηψλα Διιελίδεο γπλαίθεο ζπδεηνύλ Αγαζόθιεηα (Ηζη): 1. Δ Αγαζόθιεηα (3νο π.Υ. αη.), ήηαλ αδειθή ηνπ Ώγαζνθιή ηνπ ακίνπ, γπλαίθα ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίνπ Γ’ ηνπ Βπεξγέηε θαη κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ Α’ ηνπ Φηινπάηνξα. (Πνιύβηνο) 2. Δ Αγαζόθιεηα (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Βιιελίδα βαζίιηζζα ηεο ΐαθηξηαλήο θφξε θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά Ώγαζνθιή, ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά Μελάλδξνπ θαη κεηέξα ηνπ ηξάησλα. Αγαζνθιήο (Ηζη): 1. Ο Αγαζνθιήο (360-289 π.Υ.) ήηαλ γηνο ηνπ αγγεηνπιάζηε Καξθίλνπ, ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ. Εθαλφο ζηξαηησηηθφο, αιιά θαη αληηθαηηθή πξνζσπηθφηεηα, θαηέιαβε ηελ εμνπζία ησλ πξαθνπζψλ κε πξαμηθφπεκα. Πξαγκαηνπνίεζε αιιεπάιιεινπο πνιέκνπο κε ηελ Καξρεδφλα, δηνίθεζε κε ζθιεξφηεηα θαη ηξνκνθξαηία ηελ πφιε ηνπ. Έγηλε θχξηνο φιεο ζρεδφλ ηεο ηθειίαο θαη αλαθεξχρζεθε βαζηιεχο ησλ ηθειψλ. 15
Πνιέκεζε ηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Κάζζαλδξν θαη πξνζάξηεζε ηελ Κέξθπξα, ηελ νπνία έδσζε σο πξνίθα ζηελ θφξε ηνπ Λάλαζζα, φηαλ απηή παληξεχηεθε ηνλ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Πχξξν. Σν θαζεζηψο ηνπ θαηέξξεπζε ακέζσο κεηά ην ζάλαηφ ηνπ. Πηζαλφλ ηνλ δειεηεξίαζε ν γηνο ηνπ Ώγάζαξρνο φπσο έθαλε θαη γηα ηνλ αδειθφ ηνπ. (νπΐδαο) 2. Ο Αγαζνθιήο (4νο-3νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, δνινθνλήζεθε απφ ηνλ αληςηφ ηνπ Ώγάζαξρν. 3. Ο Ώζελαίνο κνπζηθφο Αγαζνθιήο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεηήο ηνπ Ππζνθιείδε θαη δάζθαινο ηνπ πνηεηή Πηλδάξνπ θαη ηνπ κνπζηθνχ Αάκσλα. 4. Ο Αγαζνθιήο, (4νο π.Υ. αη.) αμησκαηνχρνο ηεο καθεδνληθήο απιήο θαη παηέξαο ηνπ Λπζηκάρνπ, βαζηιηά ηεο Θξάθεο. 5. Ο Αγαζνθιήο (4νο-3νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο Λπζηκάρνπ. Πήξε κέξνο ζηε ζχγθξνπζε ησλ δηαδφρσλ ηνπ Αιεμάλδξνπ θαη δηαθξίζεθε ζηνλ πφιεκν ελαληίνλ ηνπ Αεκεηξίνπ ηνπ Πνιηνξθεηή. Βθηειέζηεθε θαηφπηλ δηαηαγήο ηνπ παηέξα ηνπ, φηαλ ηνλ δηέβαιε ε κεηξηά ηνπ Αξζηλόε. 6. Ο άκηνο Αγαζνθιήο (; - 202 π.Υ.) ήηαλ αδειθφο ηεο Ώγαζφθιεηαο, ζχκβνπινο θαη απινθφιαθαο ηνπ Πηνιεκαίνπ Α’ θαη επίηξνπνο ηνπ Πηνιεκαίνπ Β’. Βθκεηαιιεχηεθε θαθψο ηελ εμνπζία, κε απνηέιεζκα ηελ δνινθνλία ηνπ. (Πνιύβηνο) 7. Ο Αγαζνθιήο (2νο π.Υ. αη.), βαζηιηάο ηνπ ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ηεο ΐαθηξηαλήο (Ώθγαληζηάλ-Οπδκπεθηζηάλ). πκβαζίιεπζε κε ηνλ αδειθφ ηνπ Παληαιένληα. Σνλ δηαδέρζεθε ε θφξε ηνπ Ώγαζφθιεηα. 8. Ο ηζηνξηθφο Αγαζνθιήο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κχδηθν ή ηε ΐαβπιψλα. Έγξαςε ην έξγν Πεξί Κπδίθνπ. 9. Ο Αγαζνθιήο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κχδηθν ήηαλ ηζηνξηθφο, πηζαλφλ καζεηήο ηνπ Γελνδφηνπ. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Κπδίθνπ. 10. Ο Αγαζνθιήο ν Υίνο, ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. 11. Ο Αγαζνθιήο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ηαηξνθηιφζνθνο, έγξαςε πξαγκαηείεο γηα ηε δίαηηα θαη ηε δχλακε ησλ θαξκάθσλ. Αγαζνλίθε: Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγαζόληθνο (Ηζη): Ο Αγαζόληθνο ήηαλ ρξηζηηαλφο, καξηχξεζε ην 290 π.Υ. ζηε Θεζζαινλίθε. Δ Βθθιεζία ηνλ αλαθήξπμε άγην. Αγάζνπνο (Ηζη): Υξηζηηαλφο, καξηχξεζε ηνλ 3ν π.Υ. αη. ζηελ Κξήηε. Αγαζόπνπο (Ηζη): Ο Αγαζόπνπο απφ ηελ Ώίγηλα ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 173 θαη ην 177 κ.Υ. Αγαζνζζέλεο (Ηζη): Αγαζνζζέλεο είλαη φλνκα θηινζφθνπ ή ηζηνξηθνχ, έγξαςε έλα έξγν γηα ηελ ηζηνξία ηεο Νάμνπ. Αγαζόζηξαηνο (Ηζη): Ο Αγαζόζηξαηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ρφδηνο λαχαξρνο. Καηά ηνλ ΐ’ πξηαθφ πφιεκν (260-253) λίθεζε ζε λαπκαρία ην ζηφιν ηνπ Πηνιεκαίνπ ΐ’ ηνπ Φηιάδειθνπ, πνπ δηνηθνχζε ν Ώζελαίνο Υξεκσλίδεο. Αγαζόηπρνο (Ηζη): Έιιελαο θηελίαηξνο ηνπ 5νπ ή 4νπ π.Υ. αη. ψδνληαη απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ.
16
Αγάζπιινο (Ηζη): Βιεγεηαθφο πνηεηήο απφ ηελ Ώξθαδία. ψδνληαη ηξεηο κφλν ζηίρνη ηνπ απφ κηα ειεγεία ζηελ νπνία πεξηέγξαθε ηηο πεξηπέηεηεο ηνπ Ώηλεία. Αγάζπξλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώηφινπ, ηδξπηήο νκψλπκεο πφιεο ηεο ηθειίαο Αγάζπξζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Έρηδλαο, γελάξρεο ηνπ ζθπζηθνχ ιανχ ησλ Ώγαζχξζσλ. (Δξφδνηνο) Αγάζσλ (Ηζη): 1. Ο Αγάζσλ (448-400 π.Υ.) γηνο ηνπ Σηζακελνχ, ήηαλ Ώζελαίνο ηξαγηθφο πνηεηήο θαη κνπζηθφο. Βηζήγαγε θαηλνηνκίεο ζην ξπζκφ θαη ζηε κνπζηθή. Δ έθθξαζε Αγάζσλνο αύιεζηο ήηαλ ραξαθηεξηζκφο εχζπκεο κνπζηθήο. Σν πην γλσζηφ ηνπ έξγν είλαη ε ηξαγσδία Αλζόο. Βίλαη ε πξψηε ειιεληθή ηξαγσδία πνπ αλαθέξεηαη ζε ππαξθηά πξφζσπα, (σο ηφηε ηα ζέκαηα ησλ ηξαγσδηψλ είραλ σο αληηθείκελα πξφζσπα ηεο κπζνινγίαο). Ώπφ ην πκπόζην ηνπ Πιάησλα καζαίλνπκε φηη ν Ώγάζσλ θέξδηζε ην 415 π.Υ. βξαβείν γηα κηα ηξαγσδία ηνπ. ψδνληαη πεξίπνπ 40 ζηίρνη θαη επηά ηίηινη ησλ έξγσλ ηνπ. 2. O Αγάζσλ ν Κνξίλζηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αξρηηέθηνλαο. Μαδί κε ηνπο αξρηηέθηνλεο πίλζαξν θαη Ξελφδσξν, αλνηθνδφκεζαλ ηνλ θαηεζηξακκέλν απφ ζεηζκνχο λαφ ηνπ Ώπφιισλα ζηνπο Αειθνχο. (Παπζαλίαο) 3. Ο Αγάζσλ (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Σπξίκκα απφ ηε Θξάθε. Ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. ηελ κάρε ηνπ Γξαληθνχ ήηαλ επηθεθαιήο ησλ Θξαθψλ θαη ζηα Γαπγάκεια επηθεθαιήο ησλ Οδξπζψλ ηππέσλ. (Αξξηαλόο) Αγάζσλ ν Αζελαίνο ηξαγηθόο πνηεηήο 4. Ο Αγάζσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πχδλα, ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ ζηξαηνχ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώλέιαβε θξνχξαξρνο ηεο ΐαβπιψλαο. Αγάζσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ιίγνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ πνπ δελ έραζαλ ηελ δσή ηνπο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν (κεξνο) Αγαζώλπκνο (Ηζη): Ο Αγαζώλπκνο ήηαλ ζπγγξαθέαο. (Πινύηαξρνο) Αγάζσπνο (Ηζη): Ο Αγάζσπνο (2νο-1νο π.Υ. αη.) ήηαλ δηάζεκνο ραξάθηεο πνιπηίκσλ ιίζσλ. Αγαίνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Σεκέλνπ, δνινθνλήζεθε απφ ηνλ παηέξα ηνπ θαη ηνπο αδειθνχο ηνπ. Αγαθιέεο ή Αγαθιήο (Μπζ): Μπξκηδφλαο, βαζηιηάο ζην ΐνχδεην ηεο Θεζζαιίαο. Ήηαλ γηνο ηνπ Βπείγεσ ν νπνίνο έιαβε κέξνο κε ην ζηξαηφ ηνπ Ώρηιιέα ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, φπνπ θαη ζθνηψζεθε. (κεξνο) Αγαθιήο (Ηζη): Θεζζαιφο ζηξαηεγφο. 17
Αγάθιπηνο (Ηζη): Πεξηεγεηήο ηζηνξηνγξάθνο θαη γεσγξάθνο. ψδεηαη απφζπαζκα ηνπ βηβιίνπ ηνπ Πεξί Οιπκπίαο. Αγαιιέαο (Ηζη): Ο Αγαιιέαο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώιεμαλδξηλφο γξακκαηηθφο. Αγαιιίο (Ηζη): Δ Αγαιιίο (3νο -2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ινγία απφ ηελ Κέξθπξα, ζχγρξνλε θαη πηζαλψο καζήηξηα ηνπ Ώξηζηνθάλε ηνπ ΐπδαληίνπ. Έγξαςε έξγα ζρεηηθά κε ηα νκεξηθά έπε. (Αζήλαηνο) Αγακεκλνλίδεο (Μπζ): Αγακεκλνλίδεο νλνκαδφηαλ ν Οξέζηεο, γηνο ηνπ Ώγακέκλνλα. (κεξνο) Αγακέκλσλ (Ηζη): Παλάξραηνο ρζφληνο ζεφο πνπ άγαλ κηκλήζθεηαη δειαδή ζπκάηαη πνιχ θαιά, δελ μερλά λα πάξεη απφ ηε δσή θαλέλα ζλεηφ. Αγακέκλσλ (Μπζ): Ο Αγακέκλσλ ήηαλ ν κπζηθφο βαζηιηάο ησλ Μπθελψλ, πνπ εγήζεθε ησλ Βιιήλσλ θαηά ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. Ο κεξνο ηνλ πεξηγξάθεη ζαλ ζπνπδαίν εγέηε, ηθαλφ πνιεκηζηή, κεηξηνπαζή, αιιά ζθιεξφ, πείζκνλα θαη αιαδφλα. Ο πφιεκνο έγηλε γηα λα θέξνπλ πίζσ ηελ Χξαία Βιέλε, ζχδπγν ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Μελειάνπ θαη αδειθνχ ηνπ Ώγακέκλνλα. Σελ Βιέλε είρε αξπάμεη ν Πάξηο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο. Ο Ώγακέκλνλαο ήηαλ ζχδπγνο ηεο Κιπηαηκλήζηξαο θαη παηέξαο ηεο Εθηγέλεηαο, ηεο Διέθηξαο θαη ηνπ Οξέζηε. Γηα λα πλεχζεη νχξηνο άλεκνο θαη λα κπνξέζεη ν ειιεληθφο ζηφινο λα απνπιεχζεη γηα ηελ Σξνία, ππνρξεψζεθε λα ζπζηάζεη ζηελ ζεά Άξηεκε, ηελ θφξε ηνπ Εθηγέλεηα. Έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα γεγνλφηα ηεο Ειηάδαο είλαη ε ζχγθξνπζε ηνπ Ώγακέκλνλα κε ηνλ Ώρηιιέα, εμ αηηίαο κηα αηρκάισηεο γπλαίθαο, ηεο ΐξηζείδαο. Ζ δνινθνλία ηνπ Αγακέκλνλα Ο Ώγακέκλνλαο δνινθνλήζεθε απφ ηελ Κιπηαηκλήζηξα θαη ηνλ εξαζηή ηεο Ώίγηζζν, φηαλ επέζηξεςε ληθεηήο απφ ηελ Σξνία. (κεξνο) Αγακήδε (Μπζ): Δ Ώγακήδε ή Πεξηκήδε ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ήιηδνο Ώπγεία. Βίρε καληηθέο ηδηφηεηεο θαη γλψξηδε φια ηα βφηαλα θαη ηηο ζεξαπεπηηθέο ηνπο ηδηφηεηεο. Μεηέξα ηνπ Αηθηχνπ, ηνπ Άθηνξα θαη ηνπ ΐήινπ (κεξνο) Αγακήδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Βξγίλνπ. Αηέζεηαη, φπσο θαη ν αδειθφο ηνπ ν Σξνθψληνο, καληηθέο ηθαλφηεηεο. Οη δπν αδειθνί ήηαλ επίζεο άξηζηνη αξρηηέθηνλεο θαη ρξεζηκνπνηνχζαλ ηελ 18
πέηξα αληί γηα πιίλζνπο θαη μχιν. Έθηηζαλ κεηαμχ άιισλ ηνπο λανχο ηνπ Ώπφιισλα ζηνπο Αειθνχο θαη ζηε Μαληηλεία, ην ζπίηη ηνπ Ώκθηηξχσλα ζηε Θήβα θαη ηα ζεζαπξνθπιάθηα ηνπ Τξηέα θαη ηνπ Ώπγεία. Λέγεηαη φηη κφιηο ηειείσζαλ ην λαφ ηνπ Ώπφιισλα, δήηεζαλ απφ ηα ζεφ λα ηνπο αληακείςεη κε ηελ θαιχηεξε ακνηβή, Ο ζεφο ηνπο είπε λα πεξηκέλνπλ επηά κέξεο. Σελ έβδνκε κέξα ηνπο ράξηζε έλα επηπρηζκέλν ζάλαην. Αγακήζησξ (Ηζη): Ήξσαο ησλ θαηνίθσλ ηεο Δξαθιείαο ηνπ Πφληνπ Αγακήησξ (Ηζη): Ο Αγακήησξ απφ ηε Μαληηλεία ήηαλ ληθεηήο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 500 π.Υ. Αγακίδεο (Μπζ): Ο Αγακίδεο απφ ηε Λαθσλία ήηαλ παηέξαο ηνπ Θέξζαλδξνπ Αγαλίθε (Ηζη): βιέπε Αγιανλίθε Αγαλίππε (Μπζ): Δ κπζηθή Αγαλίππε ήηαλ Νχκθε ηεο πεγήο Εππνθξήλεο ηνπ Βιηθψλα, θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Σεξκεζζνχ. Αγαλόο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Πάξη θαη ηεο Χξαίαο Βιέλεο (κεξνο) Αγαπαίνο (Ηζη): Σχξαλλνο ησλ Χξεψλ ηεο Βπβνίαο. (Γεκνζζέλεο) Αγάπε (Ηζη): Υξηζηηαλή, καξηχξεζε επί Αηνθιεηηαλνχ ζηε Θεζζαινλίθε. Αγαπήλσξ (Μπζ): Μπζηθφο βαζηιηάο ηεο Σεγέαο. Ήηαλ έλαο απφ απηνχο πνπ θξχθηεθαλ ζηνλ Ανχξεην Ίππν θαηά ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. (κεξνο) Αγαπεηόο (Ηζη): Ο Αγαπεηόο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο. Βθάξκνζε ζεξαπεπηηθή κέζνδν θαηά ηεο αξζξίηηδαο. Αγάπηνο (Ηζη): 1. Ώζελαίνο θηιφζνθνο 2. Πνιπκαζήο Ώιεμαλδξηλφο γξακκαηηθφο Αγαπηόιεκνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Αγαπηόιεκνο δνινθνλήζεθε απφ ηε ΑαλαΎδα Πεηξήλε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αγαξίζηε (Ηζη): 1. Δ Αγαξίζηε (6νο π.Υ. αη.), θφξε ηνπ ηπξάλλνπ ηεο ηθπψλαο Κιεηζζέλε, ν νπνίνο επηζπκνχζε λα ηελ παληξέςεη κε ηνλ «Βιιήλσλ ηνλ άξηζηνλ». Ο πξψηνο αξξαβσληαζηηθφο ηεο ήηαλ ν Εππνθιείδεο, ηνλ νπνίν απέθιεηζε ν Κιεηζζέλεο γηα άθνζκε ζπκπεξηθνξά (βιέπε Ηππνθιείδεο). Παληξεχηεθε ηνλ Ώζελαίν Μεγαθιή κε ηνλ νπνίνλ απέθηεζε ηνλ Κιεηζζέλε, απφ ηνπο ζεκειησηέο ηεο αζελατθήο δεκνθξαηίαο. (Ζξόδνηνο) 2. Δ Αγαξίζηε (6νο-5νο π.Υ. αη.), εγγνλή ηεο πξνεγνπκέλεο, ζχδπγνο ηνπ Ξαλζίππνπ θαη κεηέξα ηνπ Πεξηθιή, επίζεο απφ ηνπο ζεκειησηέο ηεο δεκνθξαηίαο ζηελ Ώζήλα. (Ζξόδνηνο) Αγαζζέλεο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Ήιηδαο, γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Ώπγεία. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Χξαίαο Βιέλεο, πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν (κεξνο) 2. Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο (Δζίνδνο)
19
Αγαζίαο (Ηζη): 1. Ο Αγαζίαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώξθαδία, αλαθέξεηαη απφ ηνλ Ξελνθώληα σο έλαο απφ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ ζηελ Κάζνδν ησλ Μπξίσλ. 2. Ο Αγαζίαο (4νο κ.Υ. αη.) γηνο ηνπ Γσζηζένπ, ήηαλ αλδξηαληνπνηφο, απφ ηελ Έθεζν. Σν άγαικα Ο κνλνκάρνο ηνπ Μπνξγθέδε (Λνχβξν) θέξεη ηελ ππνγξαθή ηνπ. 3. Ο γιχπηεο Αγαζίαο (1νο κ.Υ. αη.) γηνο ηνπ Μελνθίινπ, ήηαλ γιχπηεο ηεο ρνιήο ηεο Βθέζνπ. Βίλαη γλσζηφο απφ ελππφγξαθεο βάζεηο αγαικάησλ ηεο Αήινπ. Αγαζίδεο (Ηζη): Ο Αγαζίδεο ήηαλ αζιεηήο απφ ηελ Ώιηθαξλαζζφ, ν νπνίνο αξλήζεθε λα αθηεξψζεη ην κεηάιιηφ ηνπ απφ ηελ λίθε ηνπ ζηνπο αγψλεο ηεο Ασξηθήο Βμάπνιεο, ζηνλ λαφ ηνπ ζενχ Ώπφιισλα κε απνηέιεζκα ηελ εμνξία ηνπ απφ ηελ πφιε. Αγαζηθιέεο ή Αγαζηθιήο (Ηζη): Ο Αγαζηθιέεο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο, γηνο ηνπ Ώξρηδάκνπ Ώ’, ζπκβαζηιέαο ηνπ Λένληα. Ακαδόλα κε παληειόληα (Βξεηαληθό Μνπζείν) Αγαζηθιήο (Ηζη): 1. Ο Αγαζηθιήο γηνο ηνπ βνησηάξρνπ Παγψλδα, ήηαλ αζιεηήο, ήξσαο ησλ Θεβψλ, πκλήζεθε απφ ηνλ Πίλδαξν. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αγαζηθιήο ή Αγαζνθιήο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Καξλεάδε. 3. Ο Αγαζηθιήο (3νο π.Υ. αη.), γηφο ηνπ Κηεζία δηαηέιεζε ηεξέαο, γπκλαζίαξρνο, αγνξαλφκνο θαη ζηξαηεγφο. Αγαζηθξάηεο (Ηζη): Ο Αγαζηθξάηεο ν Κνξίλζηνο ήηαλ αξρηηέθηνλαο Αγαζηζζέλεο (Ηζη): Ο Αγαζηζζέλεο ήηαλ Λαθεδαηκφληνο (Παπζαλίαο). Αγαζηκέλεο (Ηζη): λνκα θαηνίθνπ ηεο ηθπψλαο (Παπζαλίαο) Αγάζηκνο (Ηζη): Ο Αγάζηκνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Θεζζαιψλ. Αγαζζακελόο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Θξάθεο Αγαζζακελόο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηνπ λεζηνχ ηξνγγχιε. Βθεί έθεξαλ πεηξαηέο ηηο αηρκάισηεο Παγθξαηίδα θαη ηελ κεηέξα ηεο Εθηκέδεηα πνπ είραλ αξπάμεη απφ ηε Φζηψηηδα. Ο Ώγαζζακελφο παληξεχηεθε ηελ Παγθξαηίδα, αιιά απηή ζθνηψζεθε φηαλ νη αδειθνί ηεο ηνο θαη Βθηάιηεο εηζέβαιαλ ζην λεζί γηα λα απειεπζεξψζνπλ ηελ κεηέξα ηνπο θαη ηελ αδειθή ηνπο. Αγάζηξνθνο (Μπζ): Σξψαο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Αηνκήδε (κεξνο) Αγαύε (Μπζ): 1, Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Κάδκνπ θαη ηεο Ώξκνλίαο, αδειθή ηεο εκέιεο θαη ηεο Ελψο θαη κεηέξα ηνπ Πελζέα.
20
2. Μηα απφ ηηο Ώκαδφλεο. (Δζίνδνο) 3. ΑαλαΎδα, δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Λχθν ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) 4. Νεξείδα, θφξε ηνπ Νεξέα θαη ηεο Ασξίδαο. (Δζίνδνο) Αγαπόο (Μπζ): Έλαο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (κεξνο) Αγγαίνο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηνπ Κχξνπ. Αγγάξηνο (Ηζη): Ο Ώγγάξηνο (2νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Αάισλνο, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή-αθηέξσζε ζηηο αηγππηηαθέο ζεφηεηεο άξαπε θαη Ίζηδα πνπ βξέζεθε ζηελ Ώκθίπνιε. Αγγέιεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγγειία (Μπζ): Κφξε ηνπ Βξκή, έδηλε ζηνπο λεθξνχο πιεξνθνξίεο γηα ηνπο δψληεο θαη γεληθά γηα φηη ζπλέβαηλε ζην Βπάλσ Κφζκν Αγγέιηππνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγγειίζθνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγγειίσλ (Ηζη): Ο Αγγειίσλ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο, καζεηήο ησλ Γηπνίλνπ θαη θύιηδνο θαη δάζθαινο ηνπ Ώηγηλίηε γιχπηε Κάιισλα. Με ηνλ ζπλεξγάηε ηνπ γιχπηε Σεθηαίν θηινηέρλεζαλ ην θνινζζηαίν μχιηλν άγαικα ηνπ Αειίνπ Ώπφιισλα θαη πηζαλφλ ην άγαικα ηεο Άξηεκεο πνπ είρε ζηεζεί ζην λαφ ηεο ζηελ Αήιν. Άγγεινο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Άγγεινο (Μπζ): Νχκθε ηνπ Κάησ Κφζκνπ, θφξε ηνπ Αία θαη ηεο Ήξαο. Έθιεςε ην άξσκα ηεο κεηέξαο ηεο γηα ην ραξίζεη ζηελ Βπξψπε. Άγδηζηηο (Μπζ): Ώλδξφγπλε ζεά ησλ αλαηνιηθψλ ζξεζθεηψλ πνπ είρε ηαπηφρξνλα αλδξηθά θαη γπλαηθεία γελλεηηθά φξγαλα. Σαπηίδεηαη κε ηελ Κπβέιε. Ππγκάρνη ζηνπο Οιπκπηαθνύο αγώλεο Αγεάλαμ (Ηζη): Πνιίηεο ηεο Κσ, αλαθέξεηαη ζηα Δηδύιιηα ηνπ Θενθξίηνπ Αγελίδαο (Ηζη): λνκα Λαθεδαηκνλίνπ πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Αγέαο (Ηζη): Ο Αγέαο ν Κξνησληάηεο ήηαλ ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο Αγειάδαο (Ηζη): Ο Αγειάδαο ή Αγειαΐδαο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο ήηαλ γιχπηεο ραιθνπιάζηεο, δάζθαινο ηνπ Φεηδία, ηνπ Μχξσλνο θαη ηνπ Πνιπθιείηνπ. Ο Παπζαλίαο αλαθέξεη αξθεηά απφ ηα αγάικαηα πνπ θηινηέρλεζε. Σελ ηέρλε ηνπ αθνινχζεζε ν γηνο Ώξγεηάδαο. Αγέιανο (Ηζη): 1. Ο Αγέιανο ν Σεγεάηεο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ κνπζηθφο, δεμηνηέρλεο ηεο θηζάξαο. Ήηαλ ληθεηήο ζηα Πχζηα ην 558 φηαλ γηα πξψηε θνξά θαζηεξψζεθε ην αγψληζκα ηεο θηζαξηζηηθήο.
21
2. Ο Αγέιανο ήηαλ άξρνληαο ησλ Φαξζάισλ 361-360 π.Υ., γηνο ηνπ Ώθλφληνπ θαη αδειθφο ηνπ νιπκπηνλίθε θαη ππζηνλίθε Άγηδνο θαη ηνπ παιαηζηή Σειέκαρνπ. Καη ηα ηξία αδέιθηα θέξδηζαλ ζηνπο Ππζηθνχο αγψλεο ηνπ 337 π.Υ. 3. Ο Αγέιανο ν Ναππάθηηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιηηηθφο θαη ζηξαηησηηθφο απφ ηελ Ώηησιία. Πήξε κέξνο ζηνλ πφιεκν ηεο Ώηησιηθήο πκπνιηηείαο θαηά ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο, ζπκκάρνπ ησλ Μαθεδφλσλ. κσο, ζχκθσλα κε ηνλ Πνιχβην, πξσηνζηάηεζε ζηε ζχλαςε εηξήλεο γηαηί δηείδε ηνλ θίλδπλν ηεο ππνδνχισζεο ηεο Βιιάδαο ζηνπο Ρσκαίνπο. Βθιέρζεθε θαη’ επαλάιεςε ζηξαηεγφο ηεο Ώηησιηθήο πκπνιηηείαο. 4. Ο Αγέιανο (2νο π.Υ.αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Ώηησιψλ. Σν φλνκά ηνπ αλαθέξεη ζε επηγξαθή ησλ Αειθψλ. Αγέιανο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Οκθάιεο 2. Σξψαο καρεηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Αηνκήδε (κεξνο) 3. Ο Ώγέιανο ή Ώγέιαο ήηαλ δνχινο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, αλάζξεςε ηνλ πξίγθηπα Πάξη φηαλ ηνλ εγθαηέιεηςαλ νη γνλείο ηνπ. (κεξνο) Αγέιαο (Ηζη): Ο Αγέιαο (9νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κνξίλζνπ Αγειέα (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώζελάο Αγέιεσο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Αγειείο (Ηζη): Πξνζσλπκία ηεο Ώζελάο, σο εγέηηδαο ησλ ιαψλ Αγέιεο (Ηζη): Ο Αγέιεο απφ ηε Υίν, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 140 π.Υ. Τπήξρε ζηελ Οιπκπία αλδξηάληαο ηνπ θηινηερλεκέλνο από ηελ γιύπηε Θεόκλεζην από ηηο άξδεηο. (Παπο.) Αγέιηνο (Ηζη): Ο Αγέιηνο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ επίζθνπνο ηεο αίξεζεο ησλ «θαζαξψλ» ή «λνβαηηαλψλ» ζηελ Κσλζηαληηλνχπνιε (345-384). Αηψρζεθε θαη εμνξίζηεθε γηα ηηο ηδέεο ηνπ. Αγέινρνο (Ηζη): Ο Αγέινρνο απφ ηελ Διεία ήηαλ κάληεο Αγέκαρνο (Ηζη): Ο Αγέκαρνο απφ ηελ Κχδηθν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 192 π.Υ. Αγέπνιηο (Ηζη): Ο Αγέπνιηο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιηηηθφο απφ ηε Ρφδν θαη πξέζβεο ηεο πφιεο ηνπ ζηε Ρσκατθή ζηξαηηά ηεο Μαθεδνλίαο. Βπηβεβαίσζε ηελ ζπκκαρία ηεο Ρφδνπ κε ηνπο Ρσκαίνπο θαηά ηνπ Πεξζέα βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο. Αγέξσρνο (Μπζ): Έλαο κλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Αγέζηξαηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο.
Αγεύο (Ηζη): Ο Αγεύο απφ ην Άξγνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ δνιίρνπ ην 328 π.Υ. χκθσλα κε ηελ παξάδνζε, έηξεμε ηελ ίδηα κέξα απφ ηελ Οιπκπία ζην Άξγνο γηα λα αλαγγείιεη ηε λίθε ηνπ. Αγήκσλ (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Κνξίλζνπ Αγήλαμ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα
22
Αγήλσξ (Ηζη): 1. Ο Αγήλσξ (4νο π.Υ. αη.), ήηαλ κνπζηθφο απφ ηε Λέζβν θαη δάζθαινο κνπζηθήο ησλ εγγνλψλ ηνπ Ώζελαίνπ ξήηνξα Εζνθξάηε. 2. Ο Θεβαίνο Αγήλσξ ν Θενπόκπνπ (369 π.Υ.) ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηελ πάιε. Ο Παπζαλίαο αλαθέξεη φηη ζηελ Οιπκπία ππήξρε άγαικά ηνπ, έξγν ηνπ Πνιπθιείηνπ. Αγήλσξ (Μπζ): 1. Ο κπζηθφο βαζηιηάο ηεο Φνηλίθεο Ώγήλσξ παηέξαο ηνπ Κάδκνπ ηεο Βπξψπεο. Ο Αίαο εξσηεχηεθε ηελ Βπξψπε θαη ηελ απήγαγε κεηακνξθσκέλνο ζε ηαχξν. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο Ώγήλσξ, ήξσαο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Νενπηφιεκν. (κεξνο) 3. Ο Ώηγππηηάδεο Ώγήλσξ, δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Κιενπάηξα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Άγεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγεζαγόξα: Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Σν ύκπιεγκα ηνπ Λανθόσληα ήηαλ έξγν ηνπ γιύπηε Αγεζάλδξνπ Αγεζαλδξίδαο (Ηζη): O Αγεζαλδξίδαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Λαθεδαηκφληνο λαχαξρνο, γηνο ηνπ Ώγεζάλδξνπ. Σν 411 λίθεζε ηνλ αζελατθφ ζηφιν ηνπ Θπκνράξε ζηελ Βξέηξηα. Λίγνπο κήλεο αξγφηεξα, ν ζηφινο θαηαζηξάθεθε απφ ηξηθπκία ζηηο αθηέο ηεο Θξάθεο. Αγήζαλδξνο (Ηζη): 1. Ο νο Λαθεδαηκφληνο Αγήζαλδξνο (5 π.Υ. αη.) ήηαλ επηθεθαιήο ησλ πξέζβεσλ ηεο πάξηεο πνπ πήγαλ ην 432 ζηελ Ώζήλα ιίγν πξηλ μεζπάζεη ν Πεινπνλλεζηαθφο Πφιεκνο. (Θνπθπδίδεο, Ξελνθώλ).\ 2. Ο Αγήζαλδξνο ν Παησλίνπ (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζπνπδαίνο γιχπηεο απφ ηε Ρφδν. Βίλαη ν θαηαζθεπαζηήο ηνπ πεξίθεκνπ πκπιέγκαηνο ηνπ Λανθόσληα, απφ ηα ζεκαληηθφηεξα έξγα ηεο ειιεληζηηθήο ηέρλεο, (κνπζείν ηνπ ΐαηηθαλνχ). 3. Ο Αγήζαλδξνο ή Αιέμαλδξνο, γηνο ηνπ Μελίδε απφ ηελ Ώληηφρεηα ηνπ Μαηάλδξνπ, ήηαλ ν γιχπηεο πνπ θηινηέρλεζε ην πεξίθεκν άγαικα ηεο Αθξνδίηεο ηεο Μήινπ. Ώπηφ ην μέξνπκε απφ ηελ θξάζε πνπ ήηαλ ραξαγκέλε ζηελ βάζε ηνπ αγάικαηνο: « ...ΝΑΡΟ ΜΔΝΕΑΟΤ ΏΝΣΕΟΥΒΤ ΏΠΟ ΜΏΕΏΝΑΡΟΤ ΒΠΟΕΔΒ» Αγεζάξαηνο Αγεζάξεηνο ή Ζγεζάξαηνο (Ηζη): Ο Αγεζάξαηνο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηε Λάξηζα. ήηαλ Θεζζαιφο ζηξαηεγφο. Ώλαθέξεηαη σο ζχκκαρνο ηνπ Πνκπείνπ ζηελ κάρε ησλ Φαξζάισλ. (Κηθέξσλ) Αγεζαξέηα (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα 23
Αγεζαξρίδαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγήζαξρνο (Ηζη): 1. Ο Αγήζαξρνο απφ ηελ Σξίηεηα ηεο Ώξθαδίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 272 π.Υ. Βίρε επίζεο ληθήζεη ζηα Ίζζκηα, ζηα Πχζηα θαη ζηα Νέκεα. 2. Ο Αγήζαξρνο ν Μεηαπνληίλνο ήηαλ ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο Αγεζηάλαμ (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο απεζηαικέλνπο ηνπ Ώληηφρνπ Γ’ ηνπ Μεγάινπ ζηε ξσκατθή χγθιεην (196 π.Υ.), γηα λα δεηήζεη λα απνδερηνχλ νη Ρσκαίνη ηελ θπξηαξρία ηνπ ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν, θάηη πνπ ε χγθιεηνο απέξξηςε. Αγεζίαο (Ηζη): 1. Ο Αγεζίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο απφ ηηο πξαθνχζεο ην 468 π.Υ. (Πίλδαξνο) 2. Ο Αγεζίαο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Ώραξλέο, ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο. Καηά ηελ ρξνληθή πεξίνδν κεηαμχ ηεο λαπκαρίαο ηεο αιακίλαο (480) θαη ηελ κάρεο ησλ Πιαηαηψλ 478, πξνζπάζεζε καδί κε άιινπο νιηγαξρηθνχο λα αλαηξέςνπλ ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπκα ηεο Ώζήλαο. 3. Ο Αγεζίαο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώραηφο θηινξσκαίνο πνιηηηθφο. Μεηά ηελ ήηηα ηνπ Μαθεδφλα βαζηιηά Πεξζέα ζηελ Πχδλα(168), θαηάθεξε λα θιεζνχλ ζηελ Ρψκε νη πνιηηηθνί ηνπ αληίπαινη θαη λα απνινγεζνχλ γηα ηελ ζπλεξγαζία ηνπο κε ηνλ Πεξζέα. Αγεζίβνπια (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγεζίδακνο (Ηζη): 1. Ο Αγεζίδακνο γηνο ηνπ Ώξρεζηξάηνπ, απφ ηνπο Λνθξνχο ηεο Εηαιίαο, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 476 π.Υ. Ώληίπαιφο ηνπ ήηαλ ν πξνπνλεηήο ηνπ Ίιαο. Δ ζρέζε ησλ δπν αζιεηψλ ζπζρεηίδεηαη ζε κηα σδή ηνπ Πηλδάξνπ κε απηή ηνπ Ώρηιιέα κε ηνλ Πάηξνθιν. 2. Ο Αγεζίδακνο απφ ηε Μεζζελία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην (220 π.Υ.) Αγεζηθιήο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο πνπ αλαθέξεη ν Πινύηαξρνο Αγεζηθξάηεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγεζίιανο (Ηζη): 1. Ο Αγεζίιανο Α’ 10νο π.Υ. αη.) απφ ηελ νηθνγέλεηα ησλ Ώγηαδψλ, ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Γνξύζζνπ, βαζηιηά ηεο πάξηεο. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αγεζίιανο Β’ (444-360 π.Υ.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Ώξρίδακνπ ΐ’, βαζηιηά ηεο πάξηεο θαη ηεο Βππφιηαο. Ήηαλ επίζεο αδειθφο ηεο Κπλίζθαο, ηεο πξψηεο γπλαίθαο πνπ θέξδηζε ζε νιπκπηαθνχο Ώγψλεο. Ο Ώγεζίιανο ήηαλ κηα απφ ηηο θνξπθαίεο ζηξαηησηηθέο θπζηνγλσκίεο ηεο αξραηφηεηαο. Ώλέβεθε ζην ζξφλν ην 396, ηελ επνρή πνπ ε πάξηε είρε εμέιζεη ληθήηξηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ θαη πξνζπαζνχζε λα επεθηείλεη ηελ επηξξνή ηεο ζηελ Εσλία. Βθζηξάηεπζε θαηά ηεο Πεξζίαο κε ζθνπφ λα απειεπζεξψζεη ηηο ειιεληθέο πφιεηο ηεο Μηθξάο Ώζίαο. Καηέιαβε ηελ Έθεζν, ιεειάηεζε ηηο άξδεηο θαη λίθεζε ηνπο Πέξζεο ζηνλ Παθησιφ πνηακφ. κσο αλαγθάζηεθε λα γπξίζεη πίζσ ζηε πάξηε γηα λα αληηκεησπίζεη ην λέν θίλδπλν, ηνπο Θεβαίνπο. ηε κάρε ηεο Μαληηλείαο 24
ληθήζεθε απφ ηνλ Βπακεηλψλδα θαη αλαγθάζηεθε λα θαηαθχγεη ζηελ Ώίγππην. (Ξελνθώλ) 3. Ο αδειθφο ηνπ Θεκηζηνθιή Αγεζίιανο (5νο π.Υ. αη.), ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Ώζελαίσλ θαηά ηνπο Πεξζηθνχο Πνιέκνπο, Σν 480 ιίγν πξηλ ηελ θαηάιεςε ηεο Ώζήλαο, κπήθε θξπθά ζην πεξζηθφ ζηξαηφπεδν γηα λα δνινθνλήζεη ηνλ Ξέξμε. κσο έθαλε ιάζνο θαη ζθφησζε θάπνηνλ άιιν Πέξζε, ζπλειήθζε θαη θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην ζηελ ππξά. Έδεημε κεγάιε γελλαηφηεηα θαη έβαιε κφλνο ην δεμί ρέξη ζηελ θσηηά. Ώπηφ εληππσζίαζε ηνλ Ξέξμε ν νπνίνο ηνπ ράξηζε ηε δσή. 4. Ο παξηηάηεο Αγεζίιανο (4νο π.Υ. αη.) πξσηνζηάηεζε ζηε ζχκπηπμε αληηκαθεδνληθνχ ζπλαζπηζκνχ κε ηελ Κξήηε, γηα λα αληηκεησπίζνπλ ην ζηξαηφ θαηνρήο ηνπ Ώιεμάλδξνπ. Αγεζίιαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγεζίινρνο (Ηζη): Ο Αγήινρνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππνδξνκίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 52 π.Υ. Αγεζίκαρνο (Ηζη): Ο Αγεζίκαρνο ήηαλ αζιεηήο ππγκάρνο απφ ηελ Ώίγηλα. (Πίλδαξνο) Αγεζίκβξνηνο (Ηζη): Ο Ρφδηνο λαχαξρνο, κεηείρε ην 200 π.Υ. ζηελ θαηαζηξνθή ηεο Βξέηξηαο ηεο Βπβνίαο. Αγεζηκέλεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ο βαζηιηάο ηεο πάξηεο Αγεζίιανο Β’ Αγεζίληθνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγεζίπνιηο (Ηζη): 1. Ο Αγεζίπνιηο Α’ ήηαλ ν 21νο βαζηιηάο (394-381 π.Υ.) ηεο ζπαξηηαηηθήο δπλαζηείαο ησλ Ώγηδψλ, γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Παπζαλία Β’ (Παπζαλίαο) 2. Ο Αγεζίπνιηο Β’ ήηαλ ν 23νο βαζηιηάο (371370 π.Υ.) ηεο ζπαξηηαηηθήο δπλαζηείαο ησλ Ώγηδψλ. Σνλ δηαδέρζεθε ν αδειθφο ηνπ Κιενκέλεο ΐ’ (Παπζαλίαο) 3. Ο Αγεζίπνιηο Γ’ ήηαλ ν ηειεπηαίνο βαζηιηάο ηεο δπλαζηείαο ησλ Ώγηδψλ ηεο πάξηεο. Ώλήιζε ζην ζξφλν ην 219 π.Υ., γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Κιεφκβξνηνπ Ώ’. πλειήθζε απφ πεηξαηέο ην 214, ελψ ηαμίδεπε πξνο ηε Ρψκε θαη ζθνηψζεθε. Αγεζηππίδαο (Ηζη): παξηηάηεο ζηξαηεγφο. Σν 419 αλέιαβε ηελ απνζηνιή ηεο βνήζεηαο ησλ Βπηδαπξίσλ θαηά ησλ Ώξγείσλ (Ξελνθώλ, Θνπθπδίδεο) Αγήζηππνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Άγεζηο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα
25
Αγεζηζηξάηε (Ηζη): Δ Αγεζηζηξάηε (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ κεηέξα ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Άγη Α’. ηξαγγαιίζηεθε ην 241. Αγεζίζηξαηνο (Ηζη): 1. Ο Αγεζίζηξαηνο θαη ν Ξελφζεκηο ήηαλ νη αξραηφηεξνη γλσζηνί απαηεψλεο ηεο λαπηηιίαο: ιεπηνκέξεηεο ζην ιήκκα Ξελόζεκηο. 2. Ο Αγεζίζηξαηνο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηε πάξηε, ήηαλ θεκηζκέλνο καζεκαηηθφο θαη κεραληθφο, καζεηήο ηνπ Ώπνιιψληνπ ηνπ Πεξγαίνπ. Ώζρνιήζεθε κε ηηο θαηαζθεπέο πνιηνξθεηηθψλ κεραλψλ θαη έγγξαςε ζχγγξακκα (Πεξί κεραλεκάησλ) πνπ δελ ζψδεηαη. 2. Ο Αγεζίζηξαηνο απφ ηε πάξηε, νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 172 Αγεζίηηκνο (Ηζη): λνκα ζε αξραηνειιεληθή επηγξαθή Αγεζίθξσλ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγεζίραξηο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγεζηρόξα (Ηζη): Δ Αγεζηρόξα θαη ε Ώγηδψο ήηαλ παξηηάηηζζεο παξζέλεο ηηο νπνίεο πκλεί ν Ώιθκάλ ζ’ έλα ‘παξζέλην’ πνίεκά ηνπ. Αγεζίσλ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγήηαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Ώηησιψλ 218-217 π.Υ. Αγεηνξίδαο (Ηζη): παξηηάηεο ζηξαηεγφο Άγεηνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώιθείδε απφ ηε πάξηε. χκθσλα κε ηνλ Δξφδνην, παληξεχηεθε ηελ σξαηφηεξε θνπέια ηεο πφιεο, φκσο ηνπ ηελ έθιεςε ν βαζηιηάο Ώξίζησλ (Ζξόδνηνο) Αγήησξ (Ηζη): Εεξέαο ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Κχπξν (Παπζαλίαο) Αγηάδαο (Ηζη): Ο Αγηάδαο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηελ ππγκαρία ην 488 π.Υ. Αγίαο (Ηζη): 1. Ο Αγίαο (8νο-7νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σξνηδήλα ήηαλ θπθιηθφο πνηεηήο. 2. Ο Αγίαο απφ ηα Φάξζαια ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ην 484 π.Υ. Ο Ώγίαο ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Ώθλφληνπ ηεηξάξρε (εγεκφλα) Θεζζαιίαο θαη παηέξαο ηνπ Ααφρνπ ΐ’. 3. ηξαηεγφο απφ ηελ Ώξθαδία. Μεηείρε ζηελ Μάρε ζηα Κνχλαμα (402 π.Υ.). Μεηά ηελ ήηηα ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ, ν Ώγίαο θαη αξθεηνί άιινη εγέηεο ησλ Βιιήλσλ κηζζνθφξσλ εθηειέζηεθαλ (Ξελνθώλ) Αγηάηηο (Ηζη): Δ Αγηάηηο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Άγηδνο Α’ θαη κεηά απφ απηφλ ηνπ Κιενκέλνπο. Αγηδώο (Ηζη): Δ Αγηδώο θαη ε Ώγεζηρφξα ήηαλ παξηηάηηζζεο παξζέλεο ηηο νπνίεο πκλεί ν Ώιθκάλ ζ’ έλα ‘παξζέλην’ πνίεκά ηνπ. Άγηο (Ηζη): 1. Ο κπζηθφο (;) βαζηιηάο ηεο πάξηεο Άγηο Α’ ήηαλ γηνο ηνπ Βπξπζζέλε θαη ηεο Λαζξίαο θαη ηδξπηήο ηεο δπλαζηείαο ησλ Ώγηαδψλ. χκθσλα κε ηνλ Ρσκαίν ηζηνξηθφ Δπζέβην, ν Άγηο βαζίιεπζε κφλν έλα ρξφλν (1032-1031) ελψ ζχκθσλα κε ηνλ Απνιιόδσξν ηνλ Αζελαίν ε βαζηιεία ηνπ θξάηεζε 30 ρξφληα (930-900 π.Υ.) (Ζξόδνηνο) 2. Ο βαζηιηάο ηεο πάξηεο Άγηο Β’ (βαζίιεπζε 427-399 π.Υ.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Ώξρίδακνπ ΐ’. Ο Άγηο ήηαλ επηθεθαιήο ησλ ζηξαηεπκάησλ ηεο Πεινπνλλήζνπ πνπ εηζέβαιαλ ην 425 ζηε Ώηηηθή θαη ηελ ιεειάηεζαλ. 26
πκκεηείρε ζε πνιιέο ερζξνπξαμίεο θαη ζπλέβαιε απνθαζηζηηθά ζηελ ήηηα ησλ Ώζελαίσλ θαη ηε ιήμε ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ Πνιέκνπ ην 404. ηηο λίθεο ηνπ βνήζεζε ν Ώζελαίνο Ώιθηβηάδεο πνπ είρε θαηαθχγεη ζηελ πάξηε γηα λα απνθχγεη ηελ θαηαδίθε ηνπ απφ ηνπο Ώζελαίνπο. Λέγεηαη φηη ν Ώιθηβηάδεο ήηαλ εξαζηήο ηεο γπλαίθαο ηνπ Άγη Σηκαίαο κε ηελ νπνία απέθηεζε έλα γην ηνλ Λεσηπρίδε. (Θνπθπδίδεο, Πινύηαξρνο) 3. Ο γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Ώξρίδακνπ Γ’, Άγηο Γ’ (βαζίιεπζε 338-331 π.Υ.) ήηαλ αξρεγφο ηεο αληηκαθεδνληθήο παξάηαμεο. Έραζε πνιιά απφ ηα εδάθε ηνπ απφ ηνλ Μαθεδφλα βαζηιηά Φίιηππν ΐ’. Ώπηφο θαη ν Αεκνζζέλεο ρξεκαηίζηεθαλ απφ ηνλ Ααξείν γηα λα νξγαλψζνπλ θνηλφ αληηκαθεδνληθφ κέησπν. Μεηά ηε λίθε ηνπ Ώιεμάλδξνπ ζηα Γαπγάκεια ν Άγηο ζπγθέληξσζε 20000 ζηξαηηψηεο, κσο ζε πνιεκηθή ζχγθξνπζε ζηε Μεγαιφπνιε κε ηνλ Μαθεδφλα Ώληίπαηξν, εηηήζεθε θαη ζθνηψζεθε. (Παπζαλίαο) 4. Ο γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Βπδακίδα ΐ’, Άγηο Γ’ (βαζίιεπζε 244-241) πξνζπάζεζε λα εθαξκφζεη πνιηηηθή παξαγξαθήο ρξεψλ ησλ πνιηηψλ θαη αλαδαζκνχ ηεο γεο. Ώλ θαη ζηελ αξρή επηβιήζεθε, νη ζπληεξεηηθνί γαηνθηήκνλεο αληέδξαζαλ, ζπλέιαβαλ ηνλ βαζηιηά θαη ηνλ ζηξαγγάιηζαλ. (Πινύηαξρνο) 5. Διείνο, νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 572 π.Υ. 6. Ο Άγηο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο απφ ην Άξγνο ν νπνίνο αξλήζεθε λα πξνζθπλήζεη σο ζεφ ηνλ Ώιέμαλδξν. κσο ν Πινύηαξρνο ηνλ παξνπζηάδεη σο απινθφιαθα. Αγθαίνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθνχξγνπ 2. ΐαζηιηάο ησλ Λειέγσλ, γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ζχδπγνο ηεο ακίαο. Ίδξπζε απνηθία ζην λεζί Παξζελία ην νπνίν νλφκαζε άκν γηα λα ηηκήζεη ηε γπλαίθα ηνπ. (κεξνο) 3. ΐαζηιηάο ηεο Σεγέαο, ν πξψηνο πνπ θαιιηέξγεζε ακπέιηα. Αγθηζείδεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγθπιίσλ (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεη ζηελ θσκσδία θήθεο ν Αξηζηνθάλεο Άγθπξα (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Μεγάιεο Φξπγίαο (ηξάβσλ) Αγθύσξ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Αγιαΐα (Ηζη): Σν φλνκά ηεο ζεκαίλεη ιακπεξή θαη σξαία. Ήηαλ κηα απφ ηηο Σξεηο Υάξηηεο, θφξεο ηνπ Αία θαη ηεο Βπξπλφκεο. (Ζζίνδνο) Αγιαΐα (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Αγιαΐα ήηαλ κεηέξα ηνπ Ώληηάδε απφ ηνλ Δξαθιή. (Ώπνιιφδσξνο) Αγιαΐαο ή Αγιάηνο (Ηζη): Ο Αγιαΐαο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο απφ ην ΐπδάληην. Έγξαςε έκκεηξν ηαηξηθφ έξγν. Αγιαΐε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο χκεο Υαξνθφπνπ θαη κεηέξα ηνπ Νηξέα. πκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν (κεξνο)
27
Αγιαΐηάδαο (Ηζη): Πέξζεο πνπ αλαθέξεη ζην έξγν ηνπ Κύξνπ Αλάβαζηο ν Ξελνθώλ Αγιαΐο (Ηζη): Δ Αγιαΐο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ Ώζελαίνπ Μεγαθιή, δηαβφεηε γηα ηελ αδεθαγία ηεο. Αγιαΐσλ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγιαόθαξπνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Αήκεηξαο Αγιανθξέσλ (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο Σελέδνπ (Αηζρίλεο) Αγιανθύδεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγιανλίθε (Ηζη): Δ Αγιανλίθε ή Αγαλίθε (5νο π.Υ. αη.) δελ είλαη ζίγνπξν φηη ήηαλ ππαξθηφ θαη φρη κπζηθφ πξφζσπν. Ήηαλ θφξε ηνπ Θεζζαινχ βαζηιηά Δγήηνξα, γλσζηή γηα ηηο καληηθέο ηθαλφηεηεο θαη ηηο αζηξνινγηθέο γλψζεηο ηεο. Λέγεηαη φηη πξνέβιεπε ηηο εθιείςεηο ηνπ ήιηνπ κε αθξίβεηα ψξαο. (Πινύηαξρνο, Πιίληνο) Αγιαόπε (Μπζ): βιέπε Αγιανθήκε Αγιαόο (Μπζ): Ο Αγιαόο ήηαλ έλαο θησρφο θάηνηθνο ηεο Ώξθαδίαο, αιιά ζχκθσλα κε ην Μαληείν ησλ Αειθψλ, επηπρέζηεξνο απφ ηνλ βαζηιηά ηεο Λπδίαο Κξνίζν. (Ώλάραξζηο) Αγιανζζέλεο (Ηζη): Εζηνξηθφο απφ ηε Νάμν. Αγιαόθακνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγιανθήκε (Ηζη): Αγιανθήκε ή Αγιαόπε ήηαλ ην φλνκα κηαο απφ ηηο εηξήλεο. Αγιανλίθε Αγιανθώλ: 1. Ο Αγιανθώλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θάζν, ήηαλ ν παηέξαο θαη δάζθαινο ησλ επίζεο δσγξάθσλ Πνιπγλώηνπ θαη Αξηζηνθώληα. Λέγεηαη φηη ήηαλ ν πξψηνο δσγξάθνο πνπ απεηθφληζε θηεξσηή Νίθε. (Πιάησλ) 2. Ο Αγιανθώλ (4νο π.Υ. αη.), ήηαλ δσγξάθνο, εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ. Σνπ απνδίδνληαη δπν ζπλζέζεηο πνπ βξίζθνληαλ ζηα Πξνπχιαηα ηεο Ώθξφπνιεο, κε ζθελέο απφ ηε δσή ηνπ Ώιθηβηάδε. Αγιαπξίδεο (Μπζ): Οη θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Κέθξνπα. Ώπηέο ήηαλ ε Άγιαπξνο, ε Έξζε θαη ε Πάλδξνζνο. Άγιαπξνο ή Άγξαπινο (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Ώθηαίνπ θαη ζχδπγνο ηνπ Κέθξνπα, κεηέξα ηεο Ώγιαχξνπ, ηεο Έξζεο θαη ηεο Παλδξφζνπ. Ήηαλ ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο γνληκφηεηαο ηνπ εδάθνπο θαη ηνπ θσηφο. (Παπζαλίαο) Αγινύκβξνηνο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν ακθνξέα 28
Αγιώδηθνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγιώθξηηνο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν ακθνξέα Αγιώκαρνο (Ηζη): Κάπνηνο απφ ηελ Κπξήλε, κλεκνλεχεηαη απφ ηνλ Ζξόδνην Αγιώληθνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγισθάλεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγιώραξηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αγλά (Ηζη): Πξνζσλπκία ζεφηεηαο, πηζαλψο ηεο Πεξζεθφλεο Αγλαγόξα (Ηζη): Δ Αγλαγόξα ήηαλ αδειθή ηνπ Ώξηζηνκέλε Άγλαπηνο (Ηζη): Ώξρηηέθηνλαο απφ ηελ Διεία, ν νπνίνο θηινηέρλεζε ηα Πξνπχιαηα ηεο Άιηεσο ζηελ Οιπκπία. Αγληάδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Άγληνπ ν Σίθπο, έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο Αγλίαο (Μπζ): Ο Αγλίαο ή Άγληνο ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώξγνλαχηε Σίθπνο απφ ηηο Θεζπηέο Άγληνο (Μπζ): Ο παηέξαο ηνπ Ώξγνλαχηε Σίθπνο (Ώπνιιφδσξνο) Αγλνδίθε (Ηζη): ηελ αξραία Ώζήλα δελ επέηξεπαλ ζηηο γπλαίθεο λα ζπνπδάζνπλ ηαηξηθή. κσο πνιιέο επίηνθνη πέζαηλαλ γηαηί ληξεπφηαλ λα ηηο δνπλ άληξεο γηαηξνί. Δ Αγλνδίθε (4νο π.Υ. αη.) κεηακθηέζηεθε ζε αγφξη, ζπνχδαζε ηαηξηθή θαη έγηλε δηάζεκε καηεπηήξαο. Οη επηηπρίεο πξνθάιεζαλ ην θζφλν ηνλ ζπλαδέιθσλ ηεο πνπ ηελ παξέπεκςαλ ζε δίθε ζηνλ Άξεην Πάγν κε ηελ θαηεγνξία ηεο «δηαθζνξάο ησλ γπλαηθψλ». ην δηθαζηήξην ν Ώγλνδίθε απνθάιπςε ην θχιν ηεο θαη αζσψζεθε. Ώπφ ηφηε νη γπλαίθεο ήηαλ ειεχζεξεο λα ζπνπδάζνπλ ηαηξηθή. Αγλνδίθε Αγλόδσξνο (Ηζη): Ο Αγλόδσξνο απφ ηελ Κχδηθν ήηαλ ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 140 π.Υ. Αγλόζεκηο (Ηζη): Ο Αγλόζεκηο ήηαλ απηφο πνπ θαηείρε ην κπζηηθφ ηεο – πηζαλήο δειεηεξίαζεο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ απφ ηνλ Ώληίπαηξν. Ώθφκα ν Ώγλφζεκηο ηζρπξίζηεθε φηη ην δειεηήξην είρε παξαζθεπάζεη ν ίδηνο ν Ώξηζηνηέιεο θαη ηέινο ν Ώγλφζεκηο ήηαλ απηφο πνπ έπεηζε ηελ Οιπκπηάδα φηη ν γηνο ηεο πέζαλε απφ θπζηθά αίηηα. (Πινύηαξρνο) Αγλόζενο (Μπζ): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 147 π.Υ. Αγλνθιήο (Ηζη): Ο Αγλνθιήο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ρφδν ήηαλ ηζηνξηθφο θαη γξακκαηηθφο (Αζήλαηνο) Αγλνζζέλεο (Ηζη): Έιιελαο θηιφζνθνο Αγλόθηινο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Γεκνζζέλεο 29
Αγλώ (Μπζ): Νχκθε ηεο Ώξθαδίαο, φπνπ ππήξρε πεγάδη κε ην φλνκά ηεο Άγλσλ (Ηζη): 1. Ο Άγλσλ απφ ηελ Πεπάξεζν (θφπειν) ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 568 π.Υ. 2. Ο Άγλσλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο, γηνο ηνπ Νηθία θαη παηέξαο ηνπ πνιηηηθνχ Θεξακέλε. πκκεηείρε ζηελ εθζηξαηεία θαηά ηεο άκνπ. Τπήξμε νηθηζηήο ηεο Ώκθίπνιεο, ηεο νπνίαο ηε ζέζε θαη ην φλνκα δηάιεμε ν ίδηνο. (Θνπθπδίδεο) 3. Ο Άγλσλ απφ ηελ Σέσ ηεο Μ. Ώζίαο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Βηαίξνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, γλσζηφο σο θφιαθαο, ζπάηαινο θαη ερζξφο ηνπ Καιιηζζέλε. Ο Ώιέμαλδξνο ζχκσζε πνιχ κε ηνλ Άγλσλα φηαλ απηφο πξφηεηλε λα αγνξάζεη έλα αγφξη νλφκαηη Κξφβπιν θαη λα ην πξνζθέξεη σο δψξν ζηνλ βαζηιηά. (Αηιηαλόο) Σν άγαικα ηεο Νέκεζεο ζηελ Ρακλνύληα, έξγν ηνπ Αγνξαθξίηνπ Αγλσλίδεο (Ηζη): Ο Αγλσλίδεο (4νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ Νηθφμελνπ ήηαλ Ώζελαίνο δεκαγσγφο, νπαδφο ηεο αληηκαθεδνληθήο κεξίδαο. Καηεγνξήζεθε φηη δσξνδνθήζεθε απφ ηνλ Άξπαιν (ζεζαπξνθχιαθα ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ πνπ άξπαμε ην ηακείν ηνπ βαζηιηά θαη δηέθπγε ζηελ Ώζήλα) θαη ηηκσξήζεθε κε εμνξία. (Πινύηαξρνο) Αγνξαίνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία (Αξηζηνηέιεο) Αγνξαθιήο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγνξάθξηηνο (Ηζη): 1. Ο γιχπηεο Αγνξάθξηηνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πάξν, ήηαλ απφ ηνπο αγαπεκέλνπο καζεηέο ηνπ Φεηδία. Σν ζεκαληηθφηεξν έξγν ηνπ ήηαλ ην άγαικα ηεο Νέκεζεο ζηε Ρακλνχληα. Σν άγαικα απηφ ήηαλ πξνζθνξά ησλ Ώζελαίσλ ζηελ Νέκεζε γηα ηε λίθε ηνπο ζην Μαξαζψλα ην 490 π.Υ. Άιια έξγα ηνπ ήηαλ ην άγαικα ηεο Ρέαο ζην Μεηξψν ησλ Ώζελψλ, θαζψο θαη ράιθηλα αγάικαηα ηεο Ώζελάο θαη ηνπ Αία. 2. Ο Αγνξάθξηηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο δεκαγσγφο. Αγόξαιινο (Ηζη): Γιχπηεο απφ ηελ Αήιν Αγνξάλαμ (Ηζη): Ο Αγνξάλαμ ή Αγνξάλαο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ δξακαηηθφο πνηεηήο απφ ηε Ρφδν (Καιιίκαρνο) Αγόξαηνο (Ηζη): λνκα γλσζηφ απφ έλα ιφγν ηνπ Λπζία Αγξαία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Αήκεηξαο (Πιάησλ) Αγξαίνη (Ηζη): Οη Αγξαίνη ήηαλ ιαφο ηεο αξραίαο Βιιάδαο πνπ θαηνηθνχζαλ ζηελ πεξηνρή ησλ Αγξάθσλ πνπ νλνκαδφηαλ Αγξαία ή Αγξαΐο. Ώξγφηεξα
30
επεθηάζεθαλ απφ ηελ Βπξπηαλία σο ηελ Ώθαξλαλία φπνπ θαη έθηηζαλ ηελ πφιε ηνπ Αγξηλίνπ. (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αγξαίνο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηνπ Ώπφιισλα Άγξαπινο (Μπζ): βιέπε Άγιαπξνο Αγξέηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα Αγξεύο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα (Παπζαλίαο) Αγξηόπε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Ώγήλνξα θαη κεηέξα ηνπ Κάδκνπ Αγξηόπαο (Ηζη): Έιιελαο ζπγγξαθέαο ελφο έξγνπ κε ηίηιν Οιπκπηνλίθαη. πσο αλαθέξεη ν Πιίληνο ν Πξεζβύηεξνο ην έξγν απηφ ήηαλ θαηαγξαθή φισλ ησλ ληθεηψλ ησλ Οιπκπηαθψλ αγψλσλ. Άγξηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Άγξηνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Καιπδψλαο Πνξζάνλα θαη αδειθφο ηνπ Οηλέα, ηνπ Βρίσλα, ηεο ηεξφπεο θ.ά. Έδσζε ην φλνκά ηνπ ζην Ώγξίλην. (κεξνο) 2. Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο (Ώπνιιφδσξνο) 3. Ο Άγξηνο ήηαλ γηνο ηνπ Οδπζζέα θαη ηεο Κίξθεο (Δζίνδνο) Αγξίππαο (Ηζη): 1. Ο Αγξίππαο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ αζηξνλφκνο απφ ηε ΐηζπλία ηεο Μηθξάο Ώζίαο 2. θεπηηθφο θηιφζνθνο ηνπ 1νπ κ.Υ. αη. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Αγξηώληνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηνλχζνπ. (Πινύηαξρνο) Αγξνίηαο (Ηζη): 1. Έιιελαο ζπγγξαθέαο ηνπ 3νπ ή 2νπ π.Υ. αη. 2. Ο Αγξνίηαο ν θεπηηθόο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ξήηνξαο θαη ζθεπηηθφο θηιφζνθνο πνπ έδξαζε ζηελ Ρψκε. Αγξνηώ (Ηζη): λνκα κάγηζζαο (Θεόθξηηνο) Αγξόιαο (Ηζη): Ώγξφηεο απφ ηελ Κφξηλζν, ζην νπνίν απνδίδεηαη ε εθεχξεζε ηνπ ηξνρνχ ηεο θεξακηθήο. Αγξνηέξα (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Αήκεηξαο. (Ξελνθώλ) Αγξόηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Βξκή ή θαη ηνπ Παλφο Άγξσλ (Ηζη): 1. Ο Άγξσλ (13νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν πξψηνο βαζηιηάο ηεο Λπδίαο. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Άγξσλ (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Ειιπξίαο, θαηέθηεζε πνιιέο πφιεηο ηεο Μαθεδνλίαο θαη ππνζηήξημε ηνλ Αεκήηξην ΐ’ ηνλ Μαθεδφλα ζηνλ πφιεκφ ηνπ θαηά ησλ Ώηησιψλ. Άγξσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Βπκήινπ, αδειθφο ηεο Μεξνπίδαο θαη ηεο ΐχζζαο. Σα ηξία αδέξθηα πνπ δνχζαλ ζηελ Κσ, ιάηξεπαλ κφλν ηελ Γαία θαη ππνηηκνχζαλ ή αδηαθνξνχζαλ γηα ηνπο άιινπο ζενχο. Γη’ απηή ηνπο ηελ αζέβεηα ε Άξηεκε θαη ε Ώζελά κεηακφξθσζαλ ηελ ΐχζζα ζε θνπθνπβάγηα, ηνλ Άγξσλα ζε ζαιαζζνπνχιη θαη ηελ Μεξνπίδα ζε θνπξνχλα. Οη θξαπγέο απηψλ ησλ πνπιηψλ ήηαλ θαθφο νησλφο. Αγξσζηίλαη (Ηζη): Οη Αγξσζηίλεο ήηαλ Νχκθεο ησλ αγξψλ Αγπηεύο (Ηζη): Βπίθιεζε ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Σεγέα θαη Άξγνο (Παπζαλίαο) Αγύινο (Ηζη): Ο Αγύινο ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζην θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ 31
Αγύξξηνο (Ηζη): Ώζελαίνο δεκαγσγφο ηνπ 4νπ π.Υ. αη. ν νπνίνο θαηαρξάζηεθε δεκφζην ρξήκα θαη θπιαθίζηεθε γηα πνιιά ρξφληα. Ο ινγνγξάθνο θαη ξήηνξαο Αλδνθίδεο ηνλ απνθάιεζε εηξσληθά θαιόλ θαγαζόλ. (Αξηζηνθάλεο) Αγράξεο (Ηζη): λνκα Πέξζε πνπ κλεκνλεχεη ν Αηζρύινο Αγρέζκηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία. Αγρηάιε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Βθαηέξνπ θαη κεηέξα ησλ πέληε θνξηηζηψλ ησλ Βθαηεξηδψλ θαη πέληε αγνξηψλ ησλ Εδαίσλ Ααθηχισλ. (Ώπνιιψληνο ν Ρφδηνο) Αγρίαινο (Μπζ): 1. Μαρεηήο ησλ Ώραηψλ, ζθνηψζεθε ζηελ Σξνία απφ ηνλ Έθηνξα. (κεξνο) 2. Έλαο απφ ηνπο Φαίαθεο πνπ πήξε κέξνο ζηνπο αγψλεο πνπ δηνξγάλσζε ν Ώιθίλννο πξνο ηηκή ηνπ Οδπζζέα. (κεξνο) Αγρηκάρε (Μπζ): Ώκαδφλα, θφξε ηνπ Άξε θαη ηεο Νχκθεο Ώξκνλίαο Αγρηκόιηνο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο πάξηεο γηνο ηνπ Ώζηέξνο, ζθνηψζεθε ζε κάρε θαηά ησλ Ώζελαίσλ. (Ζξόδνηνο) Αγρίκνινο (Ηζη): Ο Αγρίκνινο (6νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηησηηθφο. Ώλέιαβε ηελ απνζηνιή λα αλαηξέςεη ηνλ ηχξαλλν Εππία, αιιά ε απνζηνιή ηνπ πξνδφζεθε θαη ν ίδηνο ζθνηψζεθε ζηηο αςηκαρίεο. Ζ Αθξνδίηε εξσηεύηεθε ηνλ Αγρίζε Αγρηλόε (Μπζ): Δ Αγρηλόε ή Αγρηξξόε ήηαλ θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Νείινπ, ζχδπγνο ηνπ ΐήινπ θαη κεηέξα ηνπ Ώηγχπηνπ θαη ηνπ Ααλανχ. Ο Ώίγππηνο απέθηεζε 50 γηνπο (ηνπο Ώηγππηηάδεο) θαη ν Ααλαφο 50 ζπγαηέξεο (ηηο ΑαλαΎδεο). (Ώπνιιφδσξνο) Άγρηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κεληαχξνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αγρίππινο (Ηζη): Διείνο, θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Φαίδσλα. Αγρηξξόε (Μπζ): 1. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο ίζσλα. 2. Νχκθε ηεο Ώξγνιίδαο , θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Βξαζίλνπ. Αγρίζεο (Ηζη): Ο Αγρίζεο (5νο π.Υ. αη) ήηαλ άξρσλ ησλ Ώζελψλ Αγρίζεο (Μπζ): Μπζηθφο βαζηιηάο ηεο Σξσάδαο. Δ Ώθξνδίηε ηνλ εξσηεχηεθε, έζκημε καδί ηνπ θαη ηνπ ππνζρέζεθε φηη ζα ηνλ θάλεη παηέξα ελφο κεγάινπ ήξσα. Δ Ώθξνδίηε γέλλεζε ηνλ Ώηλεία. ηαλ έπεζε ε Σξνία ν Ώηλείαο πήξε ηνλ γέξνληα παηέξα ηνπ Ώγρίζε ζηνπο ψκνπο ηνπ θαη πήγε ζηελ Εηαιία φπνπ θαη εγθαηαζηάζεθαλ. (κεξνο)
32
Αγρηζηάδεο (Μπζ): Οη γηνη ηνπ Ώγρίζε ν Ώηλείαο θαη ν Βρέπσινο (κεξνο) Αγρίζηξαηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αγρηηεία (Ηζη): Δ Αγρηηεία ή Αιθηζία ήηαλ ε κεηέξα ηνπ θαηεγνξεζέληνο γηα πξνδνζία ζηξαηεγνχ ηεο πάξηεο Παπζαλία. Ο Παπζαλίαο ήηαλ ν επηθεθαιήο ησλ ειιεληθψλ ζηξαηεπκάησλ πνπ πνιέκεζαλ θαη λίθεζαλ ηνπο Πέξζεο ηνπ Μαξδφληνπ ζηηο Πιαηαηέο ην 479 π.Υ. ηαλ φκσο ν Παπζαλίαο θαηεγνξήζεθε γηα πξνδνζία, Ώγρηηεία έβαιε πξψηε ηελ πέηξα γηα λα θιείζεη ε πφξηα ηνπ λανχ ηεο Ώζελάο, φπνπ είρε θαηαθχγεη ηθέηεο ν γηνο ηεο. (Παπζαλίαο) Αγρνύξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Φξπγίαο Μίδα. Κάπνηε ζην βαζίιεην άλνημε έλα κεγάιν ράζκα ζηε γε θαη νη πνιίηεο ήηαλ ηξνκαγκέλνη. Ο Μίδαο ξψηεζε ην Μαληείν πψο ζα κπνξνχζε λα θιείζεη ην ράζκα θαη ε απάληεζε ήηαλ φηη έπξεπε λα ξίμεη κέζα φηη πνιπηηκφηεξν είρε. Ο Μίδαο έξημε κεγάιεο πνζφηεηεο ρξπζνχ θαη πνιχηηκσλ ιίζσλ, αιιά ην ράζκα δελ έθιεηλε. Σφηε ν Ώγρνχξνο θαηάιαβε φηη έπξεπε λα ζπζηαζηεί, θαβάιεζε ην άινγφ ηνπ θαη έπεζε κέζα καδί ηνπ. Ώκέζσο ην ράζκα έθιεηζε. (Πινχηαξρνο) Ο βαζηιηάο ηεο Φξπγίαο Μίδαο Αγώλ (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ησλ αζιεηηθψλ αγψλσλ. ηελ Οιπκπία ππήξρε άγαικά ηνπ κε αιηήξεο ζηα ρέξηα ηνπ. Αγσλίο (Ηζη): Δ Αγσλίο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Αγώξηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αακαζίνπ, απφγνλνο ηνπ Ώγακέκλνλα. Άδα (Ηζη): Δ Άδα (377-326 π.Υ.) ήηαλ θφξε ηνπ αηξάπε ηεο Καξίαο Βθαηφκλνπ θαη αδειθή ηνπ Μαχζσινπ, ηεο Ώξηεκεζίαο, ηνπ Εδξηέσο θαη ηνπ Πημνδάξνπ. Παληξεχηεθε ηνλ αδειθφ ηεο Εδξηέα θαη κεηά ηνλ ζάλαηφ ηνπ ην 344 αλήιζε ζηνλ ζξφλν ηεο Καξίαο. Ο Μ. Ώιέμαλδξνο ηελ απνθαηέζηεζε ζηε ζαηξαπεία φηαλ θαηέιαβε ηε Μηθξά Ώζία. Αδαίνο ή Αδδαίνο: 1. Ο Αδαίνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο απφ ηελ Μαθεδνλία. Βίλαη γλσζηφο απφ έλα επηηάθην πνίεκα πνπ έγξαςε γηα ηνλ θίιν ηνπ θαη κεγάιν Ώζελαίν ηξαγσδφ Βπξηπίδε. (Διι. Αλζνι.) 2. Ο Αδαίνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ρηιίαξρνο ηνπ καθεδνληθνχ ζηξαηνχ, ζθνηψζεθε ζηελ πνιηνξθία ηεο Ώιηθαξλαζζνχ. 3. Ο Αδαίνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηγξακκαηνπνηφο. 4. Ο Αδαίνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο απφ ηε Μπηηιήλε 33
Αδακαλζεία (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μειηζζέα, πνπ ππήξμαλ ηξνθνί ηνπ λενγέλλεηνπ Αία. Αδακάληηνο (Ηζη): Ρήηνξαο ηεο αξραηφηεηαο Αδάκαο (Ηζη): Ο Ώηελαίνο Αδάκαο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο θαη παηέξαο ηξηψλ γιππηψλ ηνπ Μνζρίσλνο, ηνπ Αηνλπζνδψξνπ θαη ηνπ Λαδάκαληνο. Αδάκαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώζίνπ, πνιέκεζε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν σο ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, αιιά ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μεξηφλε. (κεξνο) Αδάκαζηνο (Μπζ): Εζαθήζηνο, παηέξαο ηνπ Ώραηκελίδε, ζπληξφθνπ ηνπ Οδπζζέα. (κεξνο) Αδάκαηνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο ζεάο Ώζελάο. Αδακάησξ (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Βθάηεο. Άδαλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο, ηδξπηήο ηεο πφιεο Άδαλα ηεο Κηιηθίαο Αδέα (Ηζη): βιέπε Δπξπδίθε Αδέαο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο ηθπψλαο Αδείκαληνο (Ηζη): 1. Ο Αδείκαληνο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Λεπθνθηιίδνπ, ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν. Πήξε κέξνο ζηηο λαπκαρίεο ησλ Ώξγηλνπζψλ θαη ζηνπο Ώηγφο Πνηακνχο. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Αδείκαληνο ηεο Κνξίλζνπ γηνο ηνπ Χθχηνπ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Κνξηλζίσλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εηζβνιήο ησλ Πεξζψλ ζηελ Βιιάδα. Πξηλ ηελ λαπκαρία ηνπ Ώξηεκηζίνπ, απείιεζε λα απνζχξεη ηα πινία ηνπ. Αηαθψλεζε δσεξά κε ηνλ Θεκηζηνθιή πξηλ ηελ λαπκαρία ηεο αιακίλαο. Ο Δξφδνηνο αλαθέξεη φηη ν Ώδείκαληνο είπε ζηνλ Θεκηζηνθιή φηη νη Ώζελαίνη δελ είραλ πηα παηξίδα (ε πφιε ηνπο είρε ηφηε θαηαιεθζεί απφ ηνπο Πέξζεο) θαη ζπλεπψο δελ είραλ δηθαίσκα ςήθνπ. Ο Θεκηζηνθιήο απάληεζε φηη νη Ώζελαίνη εμαθνινπζνχζαλ λα έρνπλ παηξίδα θη απηή ήηαλ ηα πινία ηνπο. (Ξελνθώλ, Ζξόδνηνο) 3. Ο Αδείκαληνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Ώξίζησλνο, αδειθφο ηνπ Πιάησλνο 4. Ο Αδείκαληνο (477 π.Υ.) ήηαλ άξρσλ ησλ Ώζελψλ Αδείκαληνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Φιεηαζίσλ, πεξηνρήο θνληά ζηε Νεκέα. Βπεηδή αξλήζεθε λα αλαγλσξίζεη ηελ ππεξνρή ησλ ζεψλ θαη λα ηνπο ιαηξεχεη, θεξαπλνβνιήζεθε απφ ηνλ Αία Αδειθεόο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηνπ Ώπφιισλα Άδεο ή Αΐδεο (Ηζη): βιέπε Πινύησλ Αδήηε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αδεθαγία (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο ιαηκαξγίαο θαη ηεο αδεθαγίαο. Αδηάληε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Ώδηάληε δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε ΑαΎθξνλα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αδίδαθηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο. Αδηθία (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο αδηθίαο, αληίπαινο ηεο Αίθεο Αδηθξάλ (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Ληβχεο (Ζξόδνηνο) 34
Αδκήηε (Μπζ): 1. Χθεαλίδα, θφξε ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο. (Δζίνδνο) 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Βπξπζζέα, ε νπνία ηνπ δήηεζε λα ηεο ραξίζεη ηε δψλε ηεο βαζίιηζζαο ησλ Ώκαδφλσλ ηεο Εππνιχηεο. Ο Βπξπζζέαο δηέηαμε ηνλ Δξαθιή λα ηνπ θέξεη ηε δψλε απηή. Ώπηφο ήηαλ ν έλαηνο άζινο ηνπ ήξσα. (Ώπνιιφδσξνο) Άδκεηνο (Ηζη): 1. Ο Άδκεηνο ήηαλ βαζηιηάο ησλ Μνινζζψλ ηεο Δπείξνπ ηνλ 5ν αηψλα π.Υ. ηαλ ν Θεκηζηνθιήο εμνζηξαθίζηεθε απφ ηελ πφιε ηνπ, θαηέθπγε ζηελ απιή ηνπ Ώδκήηνπ. Ο βαζηιηάο απνπζίαδε θαη ε ζχδπγφο ηνπ ε Φζία ζπκβνχιεςε ηνλ Θεκηζηνθιή λα θάλεη κηα θίλεζε ηθεζίαο, ζπλήζε γηα ηνπο Μνινζζνχο: Να πάξεη ην κηθξφ γην ηεο θαη δηάδνρν ηνπ ζξφλνπ θαη λα ηνλ θαζίζεη ζηα γφλαηά ηνπ. ηαλ γχξηζε ν Άδκεηνο ζπγθηλήζεθε, θηινμέλεζε ηνλ Θεκηζηνθιή θαη ηνλ βνήζεζε λα θαηαθχγεη ζηελ Πεξζία. (Θνπθπδ.) 2. Ο Άδκεηνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο εηαίξνπο, επηθαλείο Μαθεδφλεο ηνπ Φηιίππνπ Β’. Σν 183 π.Υ. καδί κε ηνλ άκν θαη ηνλ Πχξξηρν πήξε κέξνο ζε ζπλσκνζία θαηά ηνπ βαζηιηά θαη εθηειέζηεθε. Άιθεζηε θαη Άδκεηνο Άδκεηνο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ησλ Φεξψλ ηεο Θεζζαιίαο. Παληξεχηεθε ηελ Άιθεζηε, αιιά ζηνπο γάκνπο ηνπ δελ ζπζίαζε ζηελ Άξηεκε θαη ε ζεά νξγηζκέλε ζέιεζε λα πεζάλεη ν Άδκεηνο ή θάπνηνο άιινο πνπ ζα έπαηξλε ηε ζέζε ηνπ. Δ λεφλπκθε Άιθεζηε απνθάζηζε λα ζπζηαζηεί γηα λα δήζεη ν άληξαο ηεο. Δ Πεξζεθφλε ζπγθηλεκέλε απφ απηή ηελ πξάμε ηεο Άιθεζηεο, ηεο επέηξεςε λα γπξίζεη απφ ηνλ Άδε. (κεξνο) 2. Σξψαο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Φηινθηήηε θαηά ηελ άισζε ηεο Σξνίαο (κεξνο) Αδνβνγησλίο (Ηζη): Δ Αδνβνγησλίο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ κεηέξα ηνπ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Μηζξηδάηε η’ Αδνύζηνο (Ηζη): λνκα Πέξζε πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Αδξαλόο (Ηζη): Θεφηεηα παξφκνηα κε απηήλ ηνπ Δθαίζηνπ, πνπ ιαηξεπφηαλ ζηε ηθειία. Σν ηεξφ ηνπ ην θχιαγαλ 1000 ζθχινη. (Πινύηαξρνο)
35
Αδξάζηεηα (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ ελζηίθηνπ ηεο εθδίθεζεο. Σαπηίδεηαη κε ηε Νέκεζε θαη κε ηελ Ώλάγθε. (Ζζίνδνο, Λνπθηαλόο) Αδξάζηεηα (Μπζ): Νχκθε, θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μειηζζέα θαη αδειθή ηεο Ίδαο. Οη δπν αδειθέο αλέιαβαλ λα θξχςνπλ ηνλ λενγέλλεην Αία γηα λα ηνλ πξνθπιάμνπλ απφ ηνλ παηέξα ηνπ Κξφλν. (Απνιιόδσξνο) Άδξαζηνο (Ηζη): 1. Ο Άδξαζηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Ώξηζηνηέιε. 2. Ο Άδξαζηνο ν Αθξνδηζεύο (κέζα 2νπ κ.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο απφ ηελ Καξία θαη ζρνιηαζηήο ησλ έξγσλ ηνπ Ώξηζηνηέιε. Αδξήζηε (Μπζ): Θεξαπαηλίδα ηεο Χξαίαο Βιέλεο (κεξνο) Αδξεζηίλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώηγηαιέα, εγγνλή ηνπ Ώδξάζηνπ (κεξνο) Άδξεζηνο (Μπζ): 1. Ο βαζηιηάο ηνπ Άξγνπο Άδξεζηνο ή Άδξαζηνο πξσηαγσλίζηεζε ζηελ νξγάλσζε ηεο εθζηξαηείαο ησλ Βπηά επί Θήβαο. Οη Βπηά εηηήζεθαλ θαη ζθνηψζεθαλ φινη, εθηφο απφ ηνλ Άδξαζην. Μεηά απφ δέθα ρξφληα ν Άδξαζηνο μεζήθσζε ηνπο Βπηγφλνπο, ηα παηδηά ησλ εγεηψλ ηεο πξψηεο εθζηξαηείαο θαη μέζπαζε λένο πφιεκνο θαηά ηεο Θήβαο. Ώπηή ηε θνξά ε πφιε έπεζε θαη νη Ώξγείνη αλέβαζαλ ζην ζξφλν ηνλ Θέξζαλδξν. ηνλ πφιεκν απηφ ζθνηψζεθε ν γηνο ηνπ Ώδξάζηνπ ελψ ν ίδηνο πέζαλε απφ ηε ιχπε ηνπ ζηα Μέγαξα. (κεξνο, Ώπνιιφδσξνο) Δπηά επί Θήβαο 2. λνκα δπν καρεηψλ ηεο Σξνίαο. Ο έλαο ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώγακέκλνλα θαη ν άιινο απφ ηνλ Πάηξνθιν (κεξνο) Αδξεύο (Ηζη): Ααηκφλην ζηελ ππεξεζία ηεο ζεάο Αήκεηξαο Αδξηαλόο (Ηζη): Ο Αδξηαλόο απφ ηελ Σχξν (113-193 π.Υ.) ήηαλ ζνθηζηήο θηιφζνθνο πνπ δηαθξίζεθε ζηελ Ώζήλα θαηά ηελ επνρή ησλ Ρσκαίσλ απηνθξαηφξσλ Μάξθνπ Ώπξήιηνπ θαη Κφκνδνπ. Ήηαλ καζεηήο ηνπ Δξψδε ηνπ Ώηηηθνχ θαη αξγφηεξα θαηέιαβε ηελ ζέζε ηνπ δαζθάινπ ηνπ φηαλ απηφο πέζαλε. ηαλ ν Μάξθνο Ώπξήιηνο επηζθέθζεθε ηελ Ώζήλα γλψξηζε ηνλ Ώδξηαλφ, ηνλ ηίκεζε κε ηελ θηιία ηνπ θαη ηνλ πξνζθάιεζε ζηε Ρψκε, φπνπ ρξεκάηηζε απηνθξαηνξηθφο ζχκβνπινο. Κξάηεζε απηή ηελ ζέζε θαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο βαζηιείαο ηνπ Κφκνδνπ, γηνπ ηνπ Μάξθνπ Ώπξειίνπ. Έγξαςε πνιιά βηβιία, απφ ηα νπνία ειάρηζηα απνζπάζκαηα ζψδνληαη. (νπΐδαο) Αδξίαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ειιπξηνχ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ Ώδξηαηηθή 36
Αδξίζηαο (Ηζη): Ο εθεπξέηεο ηεο θισζηηθήο (Παπζαλίαο) Αδύηε (Μπζ): Δ Ώδχηε ήηαλ ΑαλαΎδα, ζθφησζε ηνλ άληξα ηεο ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αδύκαξρνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ελφο ζθπζηθνχ θχινπ (Λνπθηαλόο) Αδσλεύο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηνλχζνπ Αδσληάο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηεο Ώθξνδίηεο Άδσληο (Μπζ): Θεφο ηεο βιάζηεζεο πνπ ιαηξεπφηαλ ζηελ Βιιάδα απφ ηα πξνθιαζηθά ρξφληα. Ο Άδσληο ήηαλ πνιχ φκνξθνο λένο θαη ε Ώθξνδίηε ηνλ εξσηεχηεθε θαη ζέιεζε λα ηνλ θξαηήζεη δηθφ ηεο κσο ν εξαζηήο ηεο Άξεο, εμνξγηζκέλνο έζηεηιε έλα αγξηνγνχξνπλν θαη ζθφησζε ηνλ αληεξαζηή ηνπ. Ώπφ ην αίκα ηνπ άηπρνπ λένπ θχηξσζαλ γηα πξψηε θνξά ηα ηξηαληάθπιια θαη απφ ηα δάθξπα ηεο Ώθξνδίηεο νη αλεκψλεο. Δ Ώθξνδίηε παξαθάιεζε ηελ Πεξζεθφλε θαη απηή δέρζεθε λα επηζηξέθεη γηα έμε κήλεο ηνλ ρξφλν απφ ηνλ Άδε. Οη ιάηξεηο ηνπ ζενχ ηηκνχζαλ θάζε ρξφλν κε ζξήλνπο ηνλ ζάλαηφ ηνπ θαη γηφξηαδαλ κε ραξνχκελεο ηειεηέο ηελ αλάζηαζή ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Άδσληο Αέζιηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Πξσηνγέλεηαο. Ήηαλ πξνζηάηεο ησλ αζιεηηθψλ αγψλσλ θαη νη αζιεηέο νλνκάζηεθαλ έηζη απφ ην φλνκά ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Αεηζαιήο (Ηζη): Ο Αεηζαιήο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ ν ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 165 κ.Υ. Αείκλεζηνο (Ηζη): 1. Ο Αείκλεζηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν ζηξαηεγφο ησλ ρηιίσλ Πιαηαηέσλ πνπ ζπκκεηείραλ ζηε κάρε ηνπ Μαξαζψλα. Ο Πινύηαξρνο ηνπ δίλεη ην φλνκα Ώξίκλεζηνο. 2. Ο Αείκλεζηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξηηάηεο νπιίηεο πνπ ζθφησζε κε πέηξα ηνλ Πέξζε ζηξαηεγφ Μαξδφλην ζηε κάρε ησλ Πιαηαηψλ. (Ζξόδνηνο) Αέιια (Μπζ): Ώκαδφλα, θφξε ηνπ Άξε θαη ηεο Ώξκνλίαο. Αειιώ (Ηζη): λνκα κηαο ησλ Ώξππηψλ. Ήηαλ ζχκβνιν ηεο ζχειιαο. (Ζζίνδνο) Αειιόπνπο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο αγγειηνθφξνπ ησλ ζεψλ Ίξηδαο. (Απνιιόδσξνο) Αεξγία (Ηζη): Θεφηεηα ηεο λσζξφηεηαο θαη ηεο ηεκπειηάο Αεξία (Μπζ): χδπγνο ηνπ ΐήινπ θαη κεηέξα ηνπ Ώηγχπηνπ Αεξίαο (Μπζ): Μπζηθφο βαζηιηάο ηεο Κχπξνπ Αεξίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Πιεηάδαο Διέθηξαο 37
Αεξόπε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Κεθέα θαη εξσκέλε ηνπ Άξε, κε ηνλ νπνίν απέθηεζαλ έλα γην ηνλ Ώέξνπν (Παπζαλίαο) 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Καηξέα, ν νπνίνο φηαλ έκαζε φηη ε Ώεξφπε είρε ράζεη ηελ αγλφηεηά ηεο, ηελ παξέδσζε ζηνλ Ναχπιην γηα λα ηελ πλίμεη. κσο ν Ναχπιηνο ηελ κεηέθεξε ζηελ Ώξγνιίδα φπνπ ε Ώεξφπε παληξεχηεθε ηνλ Πιεηζζέλε. (Ώπνιιφδσξνο) Αέξνπνο (Ηζη): 1. Ο Αέξνπνο Α’ ν Μαθεδώλ 7νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ πξψηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ Ώ’ θαη παηέξαο ηνπ Ώιθέηα. 2. Ο Αέξνπνο Β’ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο γηα έμη ρξφληα (396-393), φηαλ δηαδέρζεθε ηνλ Οξέζηε. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Παπζαλίαο. 3. Ο Αέξνπνο ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώξξαβαίνπ θαη ηνπ Βξσκέλνπ νη νπνίνη ην 336 π.Υ. θαηεγνξήζεθαλ (κάιινλ κε πιαζηά ζηνηρεία) φηη ζπλσκφηεζαλ λα δνινθνλήζνπλ ηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππν ΐ’ θαη εθηειέζηεθαλ απφ ηνλ ίδην ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν. Αέξνπνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξε θαη ηεο Ώεξφπεο (Παπζαλίαο) Αεξώ (Μπζ): βιέπε Μεξόπε Αεηία: Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αέηηνο (Ηζη): Ο Αέηηνο ν Αληηνρεύο (1νο ή 2νο αη. κ.Υ.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο, αζηξνλφκνο, κεηεσξνιφγνο θαη θπζηθφο. ηα έξγα ηνπ Πεξί ησλ Αξεζθόλησλ Φηινζόθνηο θπζηθώλ δνγκάησλ θαη Δθινγαί θπζηθαί θαη εζηθαί, (πνπ δελ δηαζψζεθαλ νιφθιεξα) παξαζέηεη ηηο απφςεηο αξραίσλ Βιιήλσλ θηινζφθσλ επί ζεκάησλ θηινζνθίαο θαη θπζηθήο. Αεηίσλ (Ηζη): 1. Ο Αεηίσλ ή Ζεηίσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Εσλία, ήηαλ έλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο δσγξάθνπο ηεο επνρήο ηνπ. Ο πην γλσζηφο ηνπ πίλαθαο βξηζθφηαλ ζηελ Οιπκπία θαη απεηθφληδε ην γάκν ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη ηεο Ρσμάλεο. (Λνπθηαλόο) 2. Ο Αεηίσλ (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώκθίπνιε ήηαλ γιχπηεο, γλσζηφο απφ έλα άγαικα ηνπ Ώζθιεπηνχ θαηαζθεπαζκέλν απφ θέδξν. (Θεόθξηηνο, Διιελ. Αλζνινγία) Αδάεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Κιεηηψο, βαζηιηάο ηεο Ώηιαληίδαο (Πιάησλ) Αδάλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώξθάδνο θαη ηεο Βξαηψο, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ Ώδαλία ηεο Ώξθαδίαο (Παπζαλίαο) Αδάλεο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηνπ Πέξζε βαζηιηά Ξέξμε πνπ εθζηξάηεπζε θαηά ηεο Βιιάδαο (Ζξόδνηνο) Αδαλίο (Μπζ): Πξνζσλπκία ηεο Κνξσλίδαο, κεηέξαο ηνπ Ώζθιεπηνχ (Ώπνιιφδ.) Αδεΐδεο (Μπζ): Ο γηφο ηνπ Ώδέα, ν Άθηνξαο (κεξνο) Αδέκηιθνο (Ηζη): Γηφο ηνπ βαζηιηά ηεο Σχξξνπ (Αξξηαλόο) Άδεπο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Κιπκέλνπ (Παπζαλίαο) Αδεζία: Πξνζσλχκην ηεο Αήκεηξαο Αδώξνο (Μπζ): Ο Αδώξνο ήηαλ Ώξγνλαχηεο, ηηκνληέξεο ηεο Ώξγνχο 38
Αεδόληνλ (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Αεδώλ (Μπζ): 1. βιέπε Πξόθλε 2. Δ Αεδώλ ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Γήζνπ, κεηέξα ηνπ Οηηχινπ. (κεξ.) Αήξ (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηνπ αέξα, ελψζεθε κε ηε ειήλε θαη γελλήζεθε ε Αξφζνο. Αζακαληίο (Μπζ): Παηξψλπκν ηεο Έιιεο, θφξεο ηνπ Ώζάκαληνο (Ώηζρχινο) Αζάκαο (Ηζη): Ο Αζάκαο ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Αζάκαο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηνπ Οξρνκελνχ. Με ηε Νεθέιε απέθηεζαλ ηνλ Φξίμν θαη ηελ Έιιε. Ώξγφηεξα ν Ώζάκαο ηελ ρψξηζε θαη παληξεχηεθε ηελ Ελψ. Δ Ελψ κηζνχζε ηα παηδηά ηεο Νεθέιεο θαη κε δηάθνξα ηερλάζκαηα πξνθάιεζε ρξεζκφ ηνπ καληείνπ, ν νπνίνο δεηνχζε ηε ζπζία ηνπ Φξίμνπ. Ο Ώζάκαο δέρζεθε, φκσο ε Νεθέιε έζηεηιε έλα ρξπζφκαιιν θξηάξη ην νπνίν θαβάιεζαλ ηα παηδηά θαη δηέθπγαλ. Δ Έιιε έπεζε απφ ην θξηάξη θαη πλίγεθε ζηα ζηελά πνπ νλνκάζηεθαλ απφ απηήλ Βιιήζπνληνο (Ώπνιιφδσξνο) Έιιε θαη Φξίμνο (πίλαθαο ηνπ Θεόθηινπ) Αζαλαγόξαο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν ακθνξέα Αζαλάδαο (Ηζη): Έιιελαο ζπγγξαθέαο, έξγν ηνπ ηα Ακβξαθηθά. Αζάλαο (Ηζη): Έιιελαο ηζηνξηνγξάθνο Αζαλάζηνο (Ηζη): Ο Αζαλάζηνο (293-373 κ.Υ. ήηαλ αξρηεπίζθνπνο Ώιεμαλδξείαο, δηαθξίζεθε γηα ηνπο αγψλεο ηνπ θαηά ησλ Ώξεηαλψλ. Ήηαλ ζπγγξαθέαο πνιιψλ εθθιεζηαζηηθψλ βηβιίσλ. Αζαλόδνηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αζαλνθιήο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αζαλόθηινο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αζέαο (Ηζη): Ο Αζέαο ή Αηέαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ησλ θπζψλ. Νηθήζεθε θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Φίιηππν ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο. Αζελίσλ (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 196 π.Υ. Αζεξίσλ (Μπζ): Ώδειθφο ηνπ Παηξέα, επσλχκνπ ηεο πφιεο Πάηξα. Αζελά ή Αζελαίε ή Αζήλε (Ηζη): Ώπφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο ζεέο ηεο αξραηφηεηαο, ζεά ηεο ζνθίαο, ησλ ηερλψλ, θαη πνιηνχρνο ηεο Ώζήλαο πνπ θέξεη ην φλνκά ηεο. χκβνια ηεο ζεάο ήηαλ ε ειηά (ζπλδέζεθε κε ηελ 39
εηξήλε), ε θνπθνπβάγηα (κε ηε ζνθία) θαη άιια. Σα νλφκαηα ή επίζεηα πνπ ηεο πξνζέδηλαλ ήηαλ εθαηνληάδεο θαη δηέθεξαλ απφ κχζν ζε κχζν θαη απφ πφιε ζε πφιε (θάηη παξφκνην ζπκβαίλεη ζηηο κέξεο καο κε ηελ Παλαγία). Οη γηνξηέο πνπ γηλφηαλ πξνο ηηκή ηεο ήηαλ επίζεο πνιιέο κε γλσζηφηεξε ηα Παλαζήλαηα. (Ζζίνδνο, κεξνο) Αζελαγόξαο (Ηζη): 1. Ο ηχξαλλνο ηεο Βθέζνπ Αζελαγόξαο (6νο π.Υ. αη.) 2. Ο Αζελαγόξαο απφ ηελ άκν γηνο ηνπ Ώξρεζηξαηίδα, ήηαλ έλαο απφ ηνπο ακίνπο πξέζβεηο ζηνλ Λεσηπρίδε πξηλ ηελ Ναπκαρία ηεο Μπθάιεο (479 π.Υ.) (Ζξόδνηνο) 3. Ο πξαθνχζηνο δεκνθξαηηθφο πνιηηηθφο Αζελαγόξαο (5νο π.Υ. αη.) απνθιήζεθε Γήκνπ πξνζηάηεο (Θνπθπδίδεο) 4. Ο Μηιήζηνο ζηξαηεγφο Αζελαγόξαο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηθεθαιήο ζηξαηησηηθήο κνλάδαο πνπ έζηεηιε ην 305 π.Υ. ν Πηνιεκαίνο, γηα λα βνεζήζεη ηνπο Ρφδηνπο λα αληηκεησπίζνπλ ηελ επίζεζε ηνπ Αεκεηξίνπ Πνιηνξθεηή. (Γηόδσξνο) 5. Ο Αζελαγόξαο (3νο-2νο π.Υ. αη.), ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ βαζηιηά Φηιίππνπ ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο. (Πνιύβηνο) 6. Ο Ώζελαίνο Αζελαγόξαο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο, θηιφζνθνο, ζπγγξαθέαο θαη απνινγεηήο ηνπ Υξηζηηαληζκνχ Αζελάδαο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο ηθπψλνο (Ξελνθώλ) Άγαικα ηεο Αζελάο (Λνύβξν) Αζελάδεο (Ηζη): Ο Αζελάδεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηε πάξηε. Μεηά ηελ κάρε ησλ Θεξκνππιψλ θαη ην ρακφ ηνπ Λεσλίδα θαη ησλ 300 παξηηαηψλ, ν Ώζελάδεο έιαβε εληνιή απφ ηε Γεξνπζία ηεο πφιεο ηνπ, λα αλαθαιχςεη θαη λα εμνληψζεη ηνλ πξνδφηε Δθηάιηε, ν νπνίνο είρε εμαθαληζηεί. ηελ πεξηνρή ηνπ Μαιιηαθνχ ν Ώζελάδεο βξήθε ηε γπλαίθα ηνπ Βθηάιηε, Φνίβε θαη ηελ παληξεχηεθε. Ο Βθηάιηεο εξσηεπκέλνο αθφκα κε ηε γπλαίθα ηνπ, έθαλε ην ιάζνο λα ηελ πιεζηάζεη. Σελ επθαηξία απηή εθκεηαιιεχηεθε ν Ώζελάδεο θαη ηνλ εθηέιεζε. (Ζξόδνηνο) Αζήλαηνο (Ηζη): 1. Ο Αζήλαηνο (4νο π.Υ. αη.), ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ βαζηιηά ηεο πξίαο Ώληηγφλνπ Ώ’, γλσζηφο γηα ηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ηεο αξαβηθήο πφιεο Πέηξα, θαηά ηελ νπνία έζθαμε πνιινχο θαηνίθνπο ηεο. 2. Ο Αζήλαηνο ν Αξπάινπ (4νο-3νο π.Υ. αη.), ήηαλ νιπκπηνλίθεο απφ ηελ Έθεζν
40
3. Ο Αζήλαηνο ν Ναπθξαηίηεο (ηέινο 2νπ-αξρέο 3νπ κ.Υ. αη.) ήηαλ ζνθηζηήο θαη ιφγηνο απφ ηελ Ώίγππην. Σν κφλν έξγν ηνπ πνπ ζψδεηαη ζήκεξα είλαη νη Γεηπλνζνθηζηαί, γξακκέλν ζε αηηηθή δηάιεθην. Σν πνιχηηκν απηφ έξγν αλαθέξεη πάλσ απφ 2.500 ηίηινπο βηβιίσλ, πεξί ηα 700 νλφκαηα ζπγγξαθέσλ θαη 10.000 ζηίρνπο απφ έξγα ηεο ειιεληθήο γξακκαηείαο. 4. Ο Αζήλαηνο ν Σαθηηθόο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κχδηθν, ήηαλ καζεκαηηθφο ζχγρξνλνο ηνπ Ώξρηκήδε. ψδεηαη ην έξγν ηνπ Πεξί κεραλεκάησλ πνπ πεξηέρεη νδεγίεο θαηαζθεπήο πνιηνξθεηηθψλ κεραλψλ. 5. Ο Αζήλαηνο ήηαλ επηγξακκαηηθφο πνηεηήο. ψδνληαη δπν επηγξάκκαηά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία. Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 6. Ο Αζήλαηνο ν Γηνλπζίνπ νο (1 κ.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ Πάξν. (Πιίληνο) 7. Ο Αζήλαηνο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώηηάιεηα, ήηαλ γηαηξφο θαη θηιφζνθνο. Ο θαηαπέιηεο ήηαλ κηα από ηηο πνιηνξθεηηθέο κεραλέο Αζελαΐο (Ηζη): 1. Ζ Αζελαΐο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Βξπζξέο ηεο Μ. Ώζίαο, ήηαλ κάληηο. 2. Δ Αζελαΐο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Μηζξηδάηε η’ θαη ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Καππαδνθίαο Ώξηνβαξδάλε ΐ’. Αζελαΐο (Μπζ): χδπγνο ηνπ ήξσα ηεο ΐνησηίαο Ώιαιθνκελέα. Αζελάξαο (Ηζη): Ο Αζελάξαο απφ ηελ Λαθσλία ήηαλ ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 700 π.Υ. Αζήληππνο (Ηζη): Ο Αζήληππνο ήηαλ νθζαικίαηξνο ηνπ 1νπ π.Υ. αη. Άζήλεο: Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αζεληθώλ (Ηζη): Ο Αζεληθώλ ή Αζελίσλ απφ ηε ακνζξάθε ήηαλ απισδφο ή ιπξσδφο θαη θσκηθφο πνηεηήο. Σνπ απνδίδεηαη ε θσκσδία ακνζξάθεο. Αζήληππνο (Ηζη): Έιιελαο γηαηξφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αη. Άζεληο (Ηζη): Ο Άζεληο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε Υίν ήηαλ δηάζεκνο γιχπηεο, γηνο ηνπ γιχπηε Άρεξκνπ θαη αδειθφο ηνπ επίζεο γιχπηε ΐνχπαινπ. Ο Άζεληο θαη ν ΐνχπαινο είλαη γλσζηνί απφ ην άγαικα ηνπ (γλσζηνχ γηα ηελ αζρήκηα ηνπ) πνηεηή Εππφλαθηα, θαζψο θαη ηα αγάικαηα γπλαηθείσλ κπζνινγηθψλ κνξθψλ φπσο ηεο Άξηεκεο, ηεο Σχρεο, ησλ Σξηψλ Υαξίησλ θαη άιισλ. Αζελίσλ (Ηζη): 1. Ο Αζελίσλ (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ άξρσλ ηεο θχξνπ. 2. Ο Αζελίσλ ήηαλ Ώζελαίνο πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο 3. Ο Αζελίσλ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Θεζπηέο ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο Ώηηηθήο Κσκσδίαο. ψδνληαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ. (Αζήλαηνο) 41
4. Γσγξάθνο απφ ηε Μαξψλεηα ηεο Θξάθεο. (Πιίληνο) Αζελνγέλεο (Ηζη): Έιιελαο γιχπηεο Αζελόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Αζελόδσξνο (6νο π.Υ. αη.), ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ ΏραΎα 2. Ο Αζελόδσξνο (5νο - 4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ Ώξθαδία, καζεηήο ηνπ Πνιπθιείηνπ. Φηινηέρλεζε ην ράιθηλν ζχκπιεγκα πνπ αθηέξσζαλ νη Λαθεδαηκφληνη ζηνπο Αειθνχο, αλάζεκα γηα ηε λίθε ηνπο επί ησλ Ώζελαίσλ ζηνπο Ώηγφο Πνηακνχο. 3. Ο Αζελόδσξνο ν Ίκβξηνο (4νο π.Υ. αη.) Ώζελαίνο ζηξαηεγφο πνπ κήδηζε (ππεξέηεζε ηνπο Πέξζεο). 4. Ο Αζελόδσξνο ν άλδσλνο (74 π.Υ.- 7 κ.Υ.), ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο απφ ηελ Σαξζφ. (Αηιηαλόο) 5. Ο Αζελόδσξνο (1νο κ.Υ. αη.), ηαηξφο θαη θηιφζνθνο, έγξαςε: Πεξί ησλ επηδεκηώλ. 6. Ο Αζελόδσξνο απφ ην Ώίγην ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηηο Οιπκπηάδεο ηνπ 49, 53 θαη 61 κ.Υ. 7. Ο Αζελόδσξνο (2νο κ.Υ. αη.), ήηαλ ζνθηζηήο απφ ηε Θξάθε 8. Ο Αζελόδσξνο απφ ηελ Ώγρίαιν ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Αζελνθιήο (Ηζη): 1. Ο Αζελνθιήο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ζηξαηεγφο. Καηέιαβε ηελ Ώκηζφ ηνπ Πφληνπ θαη ηελ κεηνλφκαζε ζε Πεηξαηά. (ηξάβσλ) 2. Ο Αζελνθιήο απφ ηελ Κχδηθν ήηαλ ζρνιηαζηήο ησλ νκεξηθψλ επψλ θαη πηζαλψο ν ζπγγξαθέαο ηζηνξίαο ησλ Ώζζπξίσλ θαη ησλ Μήδσλ (Αζήλαηνο) Αζελώ (Μπζ): Δ Αζελώ ήηαλ κεηέξα ηνπ Λπθνκήδε Αζεξάδαο (Ηζη): Ο Αζεξάδαο απφ ηε πάξηε ήηαλ ν ληθεηήο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 700 π.Υ. Αζεζηήξηνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 212 π.Υ. Αζιίαο (Ηζη): Ώγγειηνθφξνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. ηαλ ν Μαθεδφλαο βαζηιηάο έζηεηιε κηα επηζηνιή ζηνλ Ώληίπαηξν κε ηνλ Ώζιία, ν θπληθφο θηιφζνθνο Αηνγέλεο ζρνιίαζε: "Ἀζιίαο,παξ' ἀζιίνπ, δη' Ἀζιίνπ πξὸο ἄζιηνλ" Αζνζίσλ (Ηζη): Ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο Άζπκβξνο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο ζην νπνίν απνδίδεηαη ε ίδξπζε ηεο πφιεο Άζπκβξα ζηελ Λπδία (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Άζσο (Μπζ): Γίγαληαο ν νπνίνο ζηε Γηγαληνκαρία εθηφμεπζε έλα βνπλφ θαηά ηνπ Αία. Σν βνπλφ απηφ νλνκάζηεθε Άζσο (Δζίνδνο) Αζώνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Αία (Μπζ): Νχκθε ηεο Ώίαο, εξσκέλε ηνπ πνηακνχ Φάζηδνο. Αηαία ή Αηαίε: Βπίζεην ηεο Μήδεηαο, ηεο Καιπςψο θαη ηεο Κίξθεο ιφγσ ηεο θαηαγσγήο ηνπο απφ ηελ Ώία. Αίαθεο (Ηζη): Ο Αίαθεο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο άκνπ, αλαηξάπεθε απφ ηνλ Ώξηζηαγφξα. (Ζξόδνηνο) Αηαθίδεο (Ηζη): Ο Αηαθίδεο (;-313) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Ώξχββα. Παληξεχηεθε ηελ Φζία, θφξε ηνπ Μέλσλνο ησλ Φαξζάισλ 42
θαη απέθηεζαλ ηνλ Πχξξν θαη ηελ Αεηδάκεηα. ηαλ πέζαλε ν Μ. Ώιέμαλδξνο, ν Ώηαθίδεο ζέιεζε λα πξνζηαηεχζεη ηνλ αλήιηθν (κφιηο πέληε εηψλ) γην ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο, Ώιέμαλδξν Α’ θαη ηνλ αξξαβψληαζε κε ηελ επίζεο αλήιηθε θφξε ηνπ Αεηδάκεηα. Ώπηφ δελ έζσζε ηνλ κηθξφ Ώιέμαλδξν ν νπνίνο ζθαγηάζηεθε απφ ηνλ Κάζζαλδξν. Ο Ώηαθίδεο ζθνηψζεθε ζε κάρε θαηά ησλ Μαθεδφλσλ. (Παπζαλίαο) Αηαθίδεο (Μπζ): Ο γηφο θαη ν εγγνλφο ηνπ Ώηαθνχ νη Πειέαο ν Ώρηιιέαο (κεξνο) Αηαθόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Ώίγηλαο, βαζηιηάο ηεο Ώίγηλαο θαη παηέξαο ηνπ Σειακψλα θαη ηνπ Πειέα. Ήηαλ νλνκαζηφο γηα ηελ επζέβεηα, ηε θξφλεζε θαη ην αίζζεκα δηθαηνζχλεο πνπ ηνλ δηέθξηλε. Γηα ηηο αξεηέο ηνπ απηέο ν Αίαο ηνλ φξηζε θξηηή ζηνλ Άδε, καδί κε ηνλ Μίλσα θαη ηνλ Ραδάκαλζπ. Οη ηξεηο απηνί θξηηέο δηθάδνπλ ηνπο λεθξνχο πνπ θηάλνπλ ζηνλ Κάησ Κφζκν. Ο Ώηαθφο είλαη θαη ν θάηνρνο ησλ θιεηδηψλ ηνπ Άδε (θάηη ζαλ ηνλ Άγην Πέηξν!). (Ώπνιιφδσξνο) Ραδάκαλζπο, Μίσο θαη Αηαθόο Αηάλεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ αλδξηθφ φλνκα Αηαλόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βιχκνπ θαη εγγνλφο ηνπ Ώγρίζε. Αηαληίδεο (Ηζη): 1. Ο Αηαληίδεο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γακπξφο ηνπ ηπξάλλνπ Εππία. 2. Ο Αηαληίδεο ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο Αηαληίδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώίαληνο ηεο Σειακψληνπ θαη ηεο Σέθκεζζαο (κεξνο) Αηαληόδσξνο (Ηζη): Μαζεηήο ηνπ σθξάηε θαη αδειθφο ηνπ Ώπνιινδψξνπ Αίαο (Μπζ): 1. Ο Ώίαο ν Λνθξφο ήηαλ βαζηιηάο ησλ Οπνπληίσλ Λνθξψλ. ηνλ Σξσηθφ πφιεκν πνιεκνχζε ζπλήζσο ζην πιεπξφ ηνπ Ώίαληα ηνπ Σειακψληνπ θαη ήηαλ ην ίδην γελλαίνο κε απηφλ, αιιά θαη δηέθεξαλ. Ο Λνθξφο ήηαλ βξαρχζσκνο, ηαρχηαηνο, ηέιεηνο αθνληηζηήο, αιιά θαη άγξηνο αληίπαινο, αιαδφλαο, αζπξφζηνκνο θαη ζξαζχο. Ώληίζεηα ν Σειακψληνο ήηαλ ηεξάζηηνο ζην ζψκα, θαιφθαξδνο, ζεκλφο θαη εηιηθξηλήο. Καηά ην ηαμίδη ηεο επηζηξνθήο ηνπ ζηελ παηξίδα, ην πινίν ηνπ λαπάγεζε θαη ν Ώίαληαο πλίγεθε. (κεξνο) 2. Ο Ώίαο ν Σειακψληνο, βαζηιηάο ηεο αιακίλαο, ππήξμε απφ ηνπο πξσηαγσληζηέο ηνπ Σξσηθνχ πνιέκνπ θαη δηαθξίζεθε γηα ηε ζεκλφηεηα θαη ηε ζσθξνζχλε ηνπ. ηαλ απνθαζίζηεθε λα δνζνχλ ηα φπια ηνπ 43
Ώρηιιέα ζηνλ γελλαηφηεξν ησλ Βιιήλσλ θαη πξνηηκήζεθε ν Οδπζζέαο αληί γηα ηνλ Ώίαληα, ν ηειεπηαίνο αηζζάλζεθε ηαπεηλσκέλνο θαη απηνθηφλεζε πέθηνληαο πάλσ ζην μίθνο ηνπ ιέγνληαο: Έλαο επγελήο πξέπεη λα δεη θαιά θαη λα πεζαίλεη θαιά. (κεξνο) Αίαηνο (Μπζ): Δξαθιείδεο βαζηιηάο ησλ ΐνησηψλ ηεο Θεζζαιίαο. Αηγαία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο Αηγαίνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα (ηξάβσλ) Αηγαίσλ (Μπζ): 1. Ο Αηγαίσλ ή Βξηάξεσο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Βθαηφγρεηξεο, γηνπο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο. (κεξνο) 2. Ο Ώηγαίσλ ήηαλ έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Αηγείδαο (Ηζη): Ο Αηγείδαο απφ ηελ Κξήηε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηνπ δνιίρνπ ην 448 π.Υ. Αηγεΐδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Ώηγέα, ν Θεζέαο (κεξνο) Αίγεηξνο (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώκαδξπάδεο Νχκθεο (ε ςειή ιεχθα) Αηγέζηεο (Μπζ): Ο Ώηγέζηεο ή Βγέζηεο ήηαλ γηνο ηνπ πνηακνχ Κξηκηζννχ. (ηξάβσλ) Ο Αηγαίαο ζην νύλην
Αηγεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώζήλαο, παηέξαο ηνπ Θεζέα. Σελ επνρή εθείλε ε Ώζήλα είρε ππνρξέσζε λα ζηέιλεη ηαθηηθά 7 αγφξηα θαη 7 θνξίηζηα ζηελ Κξήηε, βνξά ζηνλ Μηλψηαπξν. Ο Θεζέαο αλέιαβε λα ιπηξψζεη ηελ Ώζήλα απφ απηφλ ην θφξν αίκαηνο θαη ζπλφδεςε ηελ απνζηνιή γηα ηελ Κξήηε. Σν πινίν έθπγε έρνληαο καχξα παληά. Ο Ώηγέαο είρε παξαγγείιεη, ην θαξάβη ηεο επηζηξνθήο ηνπ λα θέξεη άζπξα παληά – αλ πεηχραηλε λα εμνληψζεη ηνλ Μηλψηαπξν θαη λα γπξίδνπλ νη λένη δσληαλνί – θαη καχξα αλ δελ ηα θαηάθεξλε. κσο πάλσ ζηε ραξά ηεο επηηπρίαο, ν Θεζέαο μέραζε λα δψζεη εληνιή λα αιιαρζνχλ ηα παληά. Ο Ώηγέαο πεξίκελε κε αγσλία ζην νχλην ηελ επηζηξνθή θαη κφιηο είδε ηα καχξα παληά, απειπηζκέλνο έπεζε ζηε ζάιαζζα θαη πλίγεθε. Σν πέιαγνο ζην νπνίν πλίγεθε νλνκάζηεθε Ώηγαίν Πέιαγνο. Αηγεσλεύο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (Ώπνιιφδσξνο)
44
Αίγε (Μπζ): ΐαζίιηζζα ησλ Ώκαδφλσλ ηεο Ληβχεο Αηγήεηο (Μπζ): Σξνκεξφ κπζηθφ ηέξαο, ηέθλν ηεο Γαίαο. (Δζίνδνο) Αηγείδεο (Ηζη): Οη Αηγείδεο ήηαλ ηα κέιε ηεο Ώηγείδνο θπιήο ηεο Ώηηηθήο, νη νπνίνη ζεσξνχζαλ φηη ήηαλ απφγνλνη ηνπ κπζηθνχ βαζηιηά Ώηγέα. Αηγηαιέαο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο (242/1 π.Υ.) Αηγηάιεηα (Μπζ): Δ Αηγηάιε ή Αηγηάιεηα ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ώδξάζηνπ θαη ζχδπγνο ηνπ Αηνκήδε. ηαλ ν Αηνκήδεο έθπγε γηα ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν άθεζε σο επίηξνπν ηνπ ζξφλνπ ηνπ ηνλ γην ηνπ ζελέινπ, ηνλ Κνκήηε. Δ Ώθξνδίηε ζέινληαο λα εθδηθεζεί ηνλ Αηνκήδε πνπ ηελ είρε ηξαπκαηίζεη ζηελ Σξνία, ελέπλεπζε ζηελ Ώηγηάιε έξσηα γηα ηνλ Κνκήηε, ηνλ νπνίν παληξεχηεθε θαη ηνλ έθαλε βαζηιηά ηνπ Άξγνπο ζηε ζέζε ηνπ ζπδχγνπ ηεο. (κεξνο) Αηγηαιεύο (Μπζ): 1. Ο Αηγηαιεύο ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ώδξάζηνπ, έλαο απφ ηνπο Βπηγφλνπο. θνηψζεθε απφ ηνλ Θεβαίν βαζηιηά Λανδάκαληα. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ελάρνπ. Έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ πεξηνρή ηεο Ώηγηαιείαο Πεινπνλλήζνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Ώηγηαιφο (Μπζ): Γηνο ηνπ Καχλνπ, ίδξπζε ηελ πφιε Καχλν ηεο Καξίαο Αηγίαο (Ηζη): Ο Αηγίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο ην 456 π.Υ. Αηγηδνύρνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία
Αηγίθνξεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Ίσλα Αίγηλα Αηγίθνξνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Παλφο Αηγηκηόο (Ηζη): Ο Αηγηκηόο ή Αίγηκνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο απφ ηελ Βιέα ηεο Εηαιίαο. Έγξαςε έξγν Πεξί παικώλ (ζθπγκψλ) Αηγηκηόο (Μπζ): Ο Αηγηκηόο ή Αηγίκηνο ήηαλ γηνο ηνπ Αψξνπ, γελάξρεο ησλ Ασξηέσλ θαη πξψηνο λνκνζέηεο ηνπο. Αίγηκνο (Ηζη): βιέπε Αηγηκηόο Αίγηλα (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώζσπνχ. Ο Αίαο ηελ εξσηεχηεθε θαη κεηακνξθσκέλνο ζε αεηφ ηελ κεηέθεξε ζην λεζί Οηλψλε, ην νπνίν πήξε ηνλ φλνκα Αίγηλα. Ώπέθηεζαλ έλα γην ηνλ Ώηαθφ ν νπνίνο έγηλε θαη ν πξψηνο βαζηιηάο ηνπ λεζηνχ. (Πίλδαξνο)
Αηγηλαία: Βπίθιεζε ηεο Ώξηέκηδνο ζηε Λαθσλία. (Παπζαλίαο) 45
Αηγηλίηεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο, γηνο ηνπ Πφκπνπ Αηγηλώ (Ηζη): Ώζελαία εηαίξα (5νο π.Υ. αη.), εξσκέλε ηνπ Βπξηπίδε. Αίγηνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Αίγηνο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Μλήζηξα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αηγηπάλ (Μπζ): Ώλζξσπφκνξθν ηέξαο κε ξχγρνο θαηζίθαο θαη νπξά ςαξηνχ. Ήηαλ γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Ώίγαο, ζπδχγνπ ηνπ Παλφο. (Ώπνιιφδσξνο) Αηγίο (Μπζ): Έλα απφ ηα εθαηζηηόηεπθηα δειαδή ηα έξγα ηνπ Δθαίζηνπ. Ήηαλ δηαθνζκεκέλε κε ηελ θεθαιή ηεο Γνξγψο θαη άιιεο παξαζηάζεηο. Ήηαλ ε αζπίδα ηνπ Αία ηελ νπνία θξαηνχζε κε ην αξηζηεξφ ηνπ ρέξη, ελψ κε ην δεμί εμαπέιπε ηνπο θεξαπλνχο. (Ώπνιιφδσξνο) Ζ δνινθνλία ηνπ Αίγηζζνπ Αίγηζζνο (Μπζ): Καξπφο αλφζηαο αηκνκηθηηθήο ζρέζεο ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Θπέζηε θαη ηεο θφξεο ηνπ Πεινπίαο. Δ Πεινπία ηνλ εγθαηέιεηςε ακέζσο κεηά ηε γέλλεζή ηνπ θαη ηνλ αλάζξεςε κηα θαηζίθα (γη’ απηφ πήξε ην φλνκα Ώίγηζζνο). ηαλ ν Ώγακέκλσλ έθπγε γηα ηελ Σξνία, ε ζχδπγφο ηνπ Κιπηαηκλήζηξα ζπλδέζεθε εξσηηθά κε ηνλ Ώίγηζζν. ηαλ επέζηξεςε ν Ώγακέκλσλ, ην άλνκν δεπγάξη ηνλ δνινθφλεζε θαη ν Ώίγηζζνο αλέβεθε ζην ζξφλν ησλ Μπθελψλ. Μεηά απφ εθηά ρξφληα, ν γηνο ηνπ Ώγακέκλνλα, ν Οξέζηεο καδί κε ηνλ θίιν ηνπ Ππιάδε, θαηάθεξαλ λα εθδηθεζνχλ ηε δνινθνλία ηνπ Ώγακέκλνλα θαη ζθνηψζνπλ ηελ Κιπηαηκλήζηξα θαη ηνλ Ώίγηζζν. (κεξνο, Παπζαλίαο) Αίγιε (Μπζ): 1. Δ Αίγιε (ζεκαίλεη απηήλ πνπ αθηηλνβνιεί) ήηαλ κηα απφ ηηο Βζπεξίδεο, εξσκέλε ηνπ Ήιηνπ θαη κεηέξα ησλ Σξηψλ Υαξίησλ (Ώπνιιφδσξνο) 2. Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ ζενχ ηεο Εαηξηθήο Ώζθιεπηνχ, ζπλπθαζκέλε κε ηελ έλλνηα ηεο ιάκπνπζαο πγείαο. Ώδεξθέο ηεο ήηαλ ε Παλάθεηα, ε Τγεία θαη ε Εαζψ. 3. Δ θνπέια πνπ αγάπεζε ν Θεζέαο θαη εμ αηηίαο ηεο εγθαηέιεηςε ηελ Ώξηάδλε. Αηγιείο (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ Ταθίλζνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Αηγιεηήο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ώλάθε (Απνιιώληνο ν Ρόδηνο) Αηγνβόινο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηνλχζνπ. (Παπζαλίαο) Αηγόθεξνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Παλφο. Αηγνθάγνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ήξαο 46
Αηγππηόο (Μπζ): Ο Αηγππηόο ήηαλ έλαο λένο απφ ηε Θεζζαιία. Έγηλε εξαζηήο κηαο παλέκνξθεο ρήξαο, ηεο Σηκάλδξαο. ηαλ ην έκαζε ν γηνο ηεο, ν Νεφθξσλ ζχκσζε θαη γηα λα εθδηθεζεί ηνλ Ώηγππηφ ζπλήςε εξσηηθέο ζρέζεηο κε ηελ ΐνπιίδα (ηε κεηέξα ηνπ Ώηγππηνχ). ηαλ έλα βξάδπ ν Ώηγππηφο πήγε λα θνηκεζεί κε ηελ Σηκάλδξα, ν Νεφθξσλαο ηνλ νδήγεζε ζην θξεβάηη ηεο ΐνπιίδαο. Δ ΐνπιίδα ην πξσί είδε ηη είρε ζπκβεί θαη πξνζπάζεζε κε έλα ζπαζί λα βγάιεη ηα κάηηα ηνπ γηνπ ηεο θαη κεηά λα απηνθηνλήζεη. Ο Ώηγππηφο παξαθάιεζε ηνπο ζενχο λα αθαληζηνχλ φινη νη πξσηαγσληζηέο απηήο ηεο ηξαγσδίαο. Ο Αίαο εηζάθνπζε ηελ ηθεζία ηνπ θαη κεηακφξθσζε ηνλ Ώηγππηφ θαη ηνλ Νεφθξνλα ζε γππαεηνχο, ηελ ΐνπιίδα ζε εξσδηφ θαη ηελ Σηκάλδξα ζε παπαδίηζα. Αηγππηηάδεο (Μπζ): Οη 50 γηνη ηνπ Ώηγχπηνπ. Ανινθνλήζεθαλ απφ ηηο ζπδχγνπο ηνπο ηηο 50 ΑαλαΎδεο, ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. Ο κφλνο απφ ηνπο γακπξνχο πνπ ζψζεθε, ήηαλ ν Λπγθεχο γηαηί ηνλ είρε εξσηεπζεί ε γπλαίθα ηνπ ε Τπεξκήζηξα. Οη Ώηγππηηάδεο ήηαλ: Ώγαπηφιεκνο, Ώγήλσξ, Ώίγηνο, Ώίγππηνο, Άιθηο, Ώιθκήλσξ, Άξγηνο, Άξβεινο, Ώξρέιανο, ΐνχζηξηο, ΐξνκίνο, ΑαΎθξσλ (ηεο Ώδηάληεο), ΑαΎθξσλ (ηεο θαηήο), Αηαθνξπζηήο, Αξπο, Αψξηνο, Βγθέιαδνο, ‘Βξκνο, Βπξπδάκαο, Βπξχινρνο, Βπρήλσξ, Ίδαο, Ίδκσλ, Ίκβξνο, Εππφζννο, Εππνθνξπζηήο, Εππφιπηνο, Ίζηξνο, Κηζζέαο, Κιεηηφο, Λάκπνο, Λίμνο, Λπγθεχο, Λχθνο, Μελάιθεο, Μελέκαρνο, Οηλεχο, Παλδίσλ, Πεξηζζέλεο, Πεξίθαο, Πνιχθησξ, Πνηακψλ, Πξσηεχο, ζέλεινο, Τπέξβηνο, Φάληεο, Υαίηνο, Υαιθψδσλ, Υζφληνο θαη Υξχζηππνο (Ώπνιιφδσξνο) Αηγύπηηνο (Ηζη): Έιιελαο γηαηξφο ηεο αξραηφηεηαο Αηγύπηηνο (Μπζ): Ο Ώηγχπηηνο απφ ηελ Εζάθε ήηαλ θίινο ηνπ Οδπζζέα, παηέξαο ηνπ Άληηθνπ πνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Κχθισπα Πνιχθεκν θαη ηνπ Βπξπλφκνπ πνπ ήηαλ έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Ώίγππηνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Νείινπ, εγγνλφο ηνπ Πνζεηδψλα, βαζηιηάο ηεο Ώηγχπηνπ θαη παηέξαο 50 γησλ (Ώηγππηηάδσλ) (Παπζαλίαο) 2. Ο Ώηγππηηάδεο Ώίγππηνο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Αησμίππε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αίγπξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο ηθπψλαο Θειμίνλνο. Αηγσιηόο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ηέζζεξηο Κξεηηθνχο πνπ κπήθαλ ζηελ ηεξή ζπειηά ησλ κειηζζψλ γηα λα θιέςνπλ κέιη θαη ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία Αίγσλ (Ηζη): Ο Αίγσλ ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Αίγσλ (Μπζ): ΐαζηιηάο ηνπ Άξγνπο κεηά ην ηέινο ηεο δπλαζηείαο ησλ Δξαθιεηδψλ. Αηδεζία (Ηζη): Ώιεμαλδξηλή Βιιελίδα λενπιαησληθή θηιφζνθνο. 47
Αηδέζηνο (Ηζη): Ο λενπιαησληθφο θηιφζνθνο Αηδέζηνο (; - 355 κ.Υ.) απφ ηελ Καππαδνθία, ζπνχδαζε ζηελ Ώζήλα θαη είρε δάζθαιν ηνλ Εάκβιηρν. Αίδαμε ζηελ Πέξγακν θαη είρε πνιινχο δηάζεκνπο καζεηέο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ηνλ Δπζέβην ηνλ Μύλδην θαη ηνλ Μάμηκν ηνλ Δθέζην. Ο απηνθξάηνξαο Ενπιηαλφο (ν Παξαβάηεο) εμέθξαζε ηελ επηζπκία λα αθνχζεη ηε δηδαζθαιία ηνπ. Αΐδεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πινχησλα ή Άδε (Πινύηαξρνο) Ατδσλεύο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πινχησλα ή Άδε (κεξνο) Αηδώο (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο ληξνπήο. (Ζζίνδνο) Αηδεόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πειαζγνχ θαη παηέξαο ηεο Αεηάλεηξαο. Αηήηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ήιηνπ, αδειθφο ηεο Κίξθεο, ηεο Καιπςψο θαη ηεο Παζηθάεο, παηέξαο ηεο Μήδεηαο θαη βαζηιηάο ηεο Ώηίαο. ’ απηφλ θαηέθπγε ν Φξίμνο ν νπνίνο ηνπ ράξηζε ην ηνκάξη ηνπ ρξπζφκαιινπ θξηαξηνχ (Αέξαο). Σν Αέξαο απηφ άξπαμε ν Εάζσλαο κε ηε βνήζεηα ηεο Μήδεηαο. (Δζίνδνο) Ο ζεόο Δξκήο Αηήηηνο (Ηζη): Ο Αηήηηνο ν Πάξηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Αηζαιίδεο (Ηζη): Δ θπιή ησλ Ώηζαιηδψλ ηεο Ώηηηθήο ηζρπξηδφηαλ φηη θαηαγφηαλ απφ ηνπο απνγφλνπο ηνπ Αηζαιίδε, γηνπ ηνπ Βξκή. Αηζαιίδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βξκή θαη ήηαλ γλσζηφο γηα ηελ απέξαληε κλήκε ηνπ. Ο θηιφζνθνο Ππζαγφξαο πίζηεπε φηη ήηαλ κεηελζάξθσζε ηνπ Ώηζαιίδε. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Αηζαιίσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο λαπηηθνχο πνπ ζέιεζαλ λα πνπιήζνπλ ηνλ Αηφλπζν σο δνχιν θαη κεηακνξθψζεθαλ ζε δειθίληα. Αηζεξία (Μπζ): Μηα απφ ηηο Διηάδεο, θφξεο ηνπ Ήιηνπ. Αηζέξηνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αηφο Αίζε (Μπζ): Δ θνξάδα πνπ ράξηζε ν βαζηιηάο ηεο ηθπψλαο Βρέπσινο ζηνλ Ώγακέκλνλα γηα λα απνθχγεη ηε ζπκκεηνρή ηνπ ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν. (κεξνο) Αηζήξ ή Αηζέξαο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο πξψηνπο θνζκνγνληθνχο ζενχο, γηνο ηνπ Βξέβνπο θαη ηεο Νχρηαο. (Ζζίνδνο) Αηζίδαο (Ηζη): Ο Αηζίδαο ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Βιιήλσλ Αίζηθεο (Ηζη): Ώξραίνο ιαφο πνπ θαηνηθνχζε κεηαμχ Θεζζαιίαο θαη Δπείξνπ θνληά ζηηο πεγέο ηνπ Πελεηνχ (κεξνο) Αίζηθνο (Μπζ): Ο κπζηθφο γελάξρεο ησλ Ώηζίθσλ Αηζίιια (Μπζ): βιέπε Αηζύιια 48
Αηζηόιαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μελειάνπ θαη ηεο Χξαίαο Βιέλεο Αηζηνπίο (Μπζ) : Μηα απφ ηηο γπλαίθεο ηνπ Ααλανχ. (Ώπνιιφδσξνο) Αηζίσλ (Μπζ): Μάληεο, θίινο ηνπ Φηλέα. θνηψζεθε απφ ηνλ Πεξζέα. (Οβίδηνο) Αηζίσς (Μπζ): Γηνο ηνπ Δθαίζηνπ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ Ώηζηνπία Αίζνπζα (Μπζ): Κφξε ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Πιεηάδαο Ώιθπφλεο. (Ώπνιιφδσξνο) Αίζξα ή Αίζξε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνηδήλαο Πηηζέα, ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Ώηγέα θαη κεηέξα ηνπ ήξσα Θεζέα. (κεξνο) Αίζξηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Αηζπία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώζελάο ζηα Μέγαξα Αηζύιια ή Αηζίιια (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Λανκέδνληα θαη αδειθή ηνπ Πξηάκνπ. (κεξνο) Αηζύλα (Ηζη): Βπίθιεζε ηεο Ώζελάο ζηα Μέγαξα. Αίζσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ήιηνπ θαη παηέξαο ηεο Μήζηξαο (κεξνο) Αίθινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ξνχζνπ θαη ηεο Κξένπζαο θαη αδειθφο ηνπ Ίσλνο Αηιηαλόο (Ηζη): Ο Αηιηαλόο ν Σαθηηθόο (1νο-2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ζηξαηησηηθφο ζπγγξαθέαο. Έξγν ηνπ ήηαλ ε Σαθηηθή ζεσξία (ή Πεξί ηξαηεγηθώλ ηάμεσλ Διιεληθώλ) ζηελ νπνία αλαπηχζζεη ηε ζηξαηησηηθή ηαθηηθή ησλ Μαθεδφλσλ κε ηελ θάιαγγα θαη ηελ αληηπαξαβάιιεη κε απηήλ ησλ Ρσκαίσλ. Σν έξγν απηφ επεξέαζε ηε πνιεκηθή ηαθηηθή ησλ ΐπδαληηλψλ, ησλ Ώξάβσλ θαη ησλ Βπξσπαίσλ. Αίιημ (Ηζη): Ο Αίιημ Απξήιηνο απφ ηε Φνηλίθε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 217 κ.Υ. Αίιηνο Αξηζηείδεο (Ηζη): Ο Αίιηνο Αξηζηείδεο απφ ηελ Μπζία ηεο Μ. Ώζίαο (117-181 κ.Υ.), ήηαλ γλσζηφο Έιιελαο ξήηνξαο. Παξαθνινχζεζε καζήκαηα ξεηνξηθήο απφ ηνλ Ζξώδε ηνλ Αηηηθό ζηελ Ώζήλα, απφ ηνλ Αξηζηνθιή ζηελ Πέξγακν, απφ ηνλ Πνιέκνλα ζηελ κχξλε θαη απφ ηνλ Αιέμαλδξν ηνλ Κνηηέα. Αίιηνο Γηνλύζηνο (Ηζη): Ο Αίιηνο Γηνλύζηνο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιηθαξλαζζφ ήηαλ ιεμηθνγξάθνο επί απηνθξάηνξα Ώδξηαλνχ. Αίιηνο Ζξσδηαλόο (Ηζη): βιέπε Ζξσδηαλόο Αίιηνο Θέσλ (Ηζη): βιέπε Θέσλ Αίιηνο Αίιηνο (Μπζ): Ο Ώίιηνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Πέινπα Αηκηιηαλόο (Ηζη): Ο Ώηκηιηαλφο ν Νηθαεχο ήηαλ επηγηξακκαηνπνηφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αη. (Παιαηηλή Αλζνινγία) Αηκόλε Μπζ): Κφξε ηνπ Αεπθαιίσλα θαη ηεο Πχξξαο (Δζίνδνο) Αηκνλίδεο (Μπζ): Έιιελαο καρεηήο. θνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηελ Ώκαδφλα Πελζεζίιεηα (κεξνο) Αηκόληνο (Μπζ): Παηέξαο ηεο Ώκαιζείαο (Ώπνιιφδσξνο)
49
Αίκνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Θξάθεο, ζχδπγνο ηεο Ρνδφπεο θαη παηέξαο ηνπ Έβξνπ. Ο Αίαο κεηακφξθσζε ην δεπγάξη ζε βνπλά θαη ηνλ γην ηνπο ζε πνηακφ. (Λνπθηαλφο) Αίκσλ (Ηζη): 1. Ο Αίκσλ ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. 2. Ο Αίκσλ ήηαλ δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Αίκσλ Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Κξένληα θαη κλεζηήξαο ηεο Ώληηγφλεο, κεηά ην ζάλαην ηεο νπνίαο απηνθηφλεζε. (κεξνο) 2. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) 3. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πιπξψλαο Θφαλαηα. Πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν καδί κε ηνλ παηέξα ηνπ. (κεξνο) Αηλαξέηε (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Ώζάκαληα, βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Ο ηειέγξαθνο ηνπ Αηλεία Αηλέαο (Ηζη): 1. Ο Αηλέαο ν Μεηαπνληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. 2. Αηάζεκνο κάληεο απφ ηελ Διεία 3. Ο Αηλέαο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Χθχηνπ απφ ηελ Κφξηλζν, ήηαλ έλαο απφ απηνχο πνπ θχξσζαλ κε φξθν ηελ ζπλζήθε εηξήλεο κεηαμχ Ώζελαίσλ θαη Λαθεδαηκνλίσλ. (Θνπθπδίδεο) Αηλεηάο (Ηζη): Βπίθιεζε ηεο Ώθξνδίηεο ζην Άθηην Αηλείαο (Ηζη): Ο Αηλείαο ν Σαθηηθόο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώξθαδία, ήηαλ κεραληθφο θαη ζηξαηησηηθφο, απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ζπγγξαθείο ηεο ηαθηηθήο ηνπ πνιέκνπ. Έγξαςε ην έξγν Πεξί ηνύ πώο ρξή πνιηνξθνπκέλνπο αληέρεηλ, πνπ πξαγκαηεχεηαη ηελ άκπλα πνιηνξθνπκέλσλ πφιεσλ, ην νπνίν ζπγθαηαιέγεηαη ζηα ζεκαληηθφηεξα πνιεκηθά εγρεηξίδηα. Θεσξείηαη ν εθεπξέηεο ηνπ «Οπηηθνχ ηειέγξαθνπ». Αηαθξίζεθε ζηε κάρε ηεο Μαληηλείαο. Αηλείαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώγρίζε θαη ηεο Ώθξνδίηεο θαη ν πην γελλαίνο πνιεκηζηήο ησλ Σξψσλ κεηά ηνλ Έθηνξα. Μεηά ηελ άισζε ηεο Σξνίαο εμαθνινχζεζε λα αληηζηέθεηαη, καδί κε ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ (Ώηλεηάδεο) ζηελ αθξφπνιε ηεο πφιεο. Οη Έιιελεο δέρζεθαλ λα ηνπο αθήζνπλ λα θχγνπλ αλελφριεηνη καδί κε ηνλ νπιηζκφ ηνπο θαη φηη άιιν κπνξνχζαλ λα ζεθψζνπλ ζηα ρέξηα. Οη άιινη πήξαλ φηη πνιπηηκφηεξν κπνξνχζαλ ρξπζαθηθά ή θνζκήκαηα. Ο Ώηλείαο πξνηίκεζε λα πάξεη ζηνπο ψκνπο ηνπ ηνλ άξξσζην θαη γέξνληα παηέξα ηνπ Ώγρίζε. (κεξνο)
50
Πεξηπιαλήζεθε κε ηνπο Ώηλεηάδεο ζε πνιιά κέξε ηνπ θφζκνπ, απφ ηε Θξάθε σο ηελ Καξρεδψλα. Σειηθά θαηέιεμε ζηηο εθβνιέο ηνπ Σίβεξε. Βθεί απνθάζηζαλ λα κείλνπλ νξηζηηθά ζηνλ ηφπν απηφ, φπνπ ίδξπζαλ ηελ πφιε Ρψκε. Ο πνηεηήο ΐηξγίιηνο πεξηγξάθεη φιε απηή ηελ πεξηπέηεηα ζην επηθφ ηνπ έξγν Ώηλεηάδα, πνπ απνηειεί ζπλέρεηα ηεο Ειηάδαο. Αίλεηνο (Ηζη): Ο Αίλεηνο ήηαλ γηαηξφο απφ ηελ Κσ, αδειθφο ηνπ παππνχ ηνπ Εππνθξάηε, αλήθε ζηνπο Ώζθιεπηάδεο. Αηλεηώλε (Ηζη): λνκα γπλαίθαο ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Αηλέζηνο ή Αηλήηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία ζηελ Κεθαιιελία. Αηλεηόο (Μπζ): Ο Αηλεηόο ήηαλ γηνο ηνπ Αηεφλα (Ώπνιιφδσξνο) Αηλέησξ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αηλεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα, ηδξπηήο ηεο πφιεο Ώίλνπ Αηλεζίαο (Ηζη): 1. Ο Αηλεζίαο ήηαλ έθνξνο ηεο πάξηεο θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Αηλεζίαο απφ ηελ Μεγαιφπνιε ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Θενθξάζηνπ (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αηλεζίδακνο (Ηζη): Ο Αηλεζίδακνο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Ώθξάγαληα ηεο ηθειίαο, ήηαλ γηνο ηνπ Βκκελίδε, γελάξρε ηεο αξρνληηθήο νηθνγέλεηαο ησλ Βκκεληδψλ θαη ν παηέξαο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο πφιεο Θήξσλνο θαη ηνπ Ξελνθξάηε. Ο Θήξσλ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην ηέζξηππν θαη ν Ξελνθξάηεο ζηα Πχζηα, ζηα Ίζζκηα θαη ζηα Παλαζήλαηα. Ο Πίλδαξνο έγξαςε σδέο πξνο ηηκή ησλ δπν κεγάισλ απηψλ αζιεηψλ. Αηλεζίδεκνο (Ηζη): Ο Αηλεζίδεκνο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κλσζφ ηεο Κξήηεο, ήηαλ ζθεπηηθφο θηιφζνθνο πνπ έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα. Τπήξμε, πηζαλψο, κέινο ηεο Ώθαδεκίαο ηνπ Πιάησλα. Έγξαςε: Ππξξώλεηνη Λόγνη. Αηλεζηθιήο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αηλεζηθξάηεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα ζε επηγξαθή Αηλήζηππνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αηλήηε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Ώηλέα θαη κεηέξα ηνπ Κπδίθνπ. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Αίλεηνο (Ηζη): Ο Αίλεηνο ήηαλ αζιεηήο απφ ηηο Ώκχθιεο Λαθσλίαο. Πέζαλε απφ ζπγθίλεζε θαηά ηε ζηέςε ηνπ σο νιπκπηνλίθε. Αίλεηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Φσθίδαο Αείνλα θαη ηεο Αηνκήδεο Αηλήησξ (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αηληάδεο (Ηζη): λνκα ζε αξραία επηγξαθή Αηληάλεο ή Αηλεηάλεο (Ηζη): Ώξραίν θχιιν ηεο Θεζζαιίαο (κεξ.) Αίληθνο (Ηζη): Πνηεηήο ηεο αξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. Ώλαθέξεηαη έλαο ηίηινο έξγνπ ηνπ πνπ έρεη ραζεί: Άληεηα (νπΐδαο) Αίληνο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Παηφλσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα. (κεξνο) Αηλίππε (Μπζ): Δ Ώηλίππε ή Ώηλίηε ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Βπζψξνπ, κεηέξα ηνπ Κπδίθνπ 51
Αηληώλε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αημ (Ηζη): Θεφηεηα ησλ θαηνηθηδίσλ δψσλ Αημσλή (Ηζη): Αήκνο ηεο αξραίαο Ώηηηθήο (ηξάβσλ) Αηνιάδαο (Ηζη): Ο Αηνιάδαο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Θήβα ήηαλ ν παηέξαο ηνπ ζηξαηεγνχ ησλ ΐνησηψλ Παγφλδα (Θνπθπδίδεο) Αηνιείο (Ηζη): Ώξραίνο ειιεληθφο ιαφο πνπ πήξε ην φλνκά ηνπ απφ ηνλ Ώίνιν γην ηνπ Έιιελνο. Καηνηθνχζε αξρηθά ζηελ Θεζζαιία, αξγφηεξα ζηελ Ώθαξλαλία, Φσθίδα θαη ζηελ Μ. Ώζία (Ζξόδνηνο) Αηόιε (Μπζ): Δ Αηόιε ήηαλ θφξε ηνπ Ώηησινχ Αηνιία (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώκπζάνλα, ζχδπγνο ηνπ Καιπδψλα. (Ώπνιιφδσξνο) Αηνιίδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Ώηφινπ ίζπθνο (κεξνο) Αηνιηθόο (Ηζη): Πξφζσπν πνπ κλεκνλεχεη ν Θνπθπδίδεο Αηόιηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Εππνδάκεηαο Αηνιίο (Ηζη): Δ Θεζζαιία, πεξηνρή πνπ θαηνίθεζαλ νη Ώηνιείο (Ζξόδνηνο) Αηνιίσλ (Μπζ): Πξνζσλχκην ηνπ Μάθαξνο, γηνπ ηνπ Ώηφινπ θαη νηθηζηή ηεο Λέζβνπ (κεξνο). Αίνινο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Έιιελα, εγγνλφο ηνπ Αεπθαιίσλα θαη γελάξρεο ησλ Ώηνιψλ. (Ώπνιιφδσξνο) Αίνινο 2. Ο Αίνινο ήηαλ ζεφο ησλ αλέκσλ, έρεη ην βαζίιεηφ ηνπ ζην πισηφ λεζί Ώηνιία. Κξαηά ηνπο αλέκνπο ζε κηα ζπειηά θαη φηαλ απνθαζίζεη ηνπο επηηξέπεη ηελ έμνδν απφ κηα ζηελή δίνδν. (Αηφδσξνο ηθειφο) Αηπεία (Μπζ): Ώξραία πφιε ηεο Μεζζελίαο (κεξνο) Αίππηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο. Ο Πνζεηδψλαο ηνλ ηχθισζε γηαηί ηφικεζε λα κπεη ζην λαφ ηνπ ζηελ Μαληηλεία, πξάγκα πνπ επηηξεπφηαλ κφλν ζε ηεξείο. Αηξώ (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Υίνπ Οηλνπίσλνο, ζχδπγνο ηνπ Χξίσλνο θαη κεηέξα ηνπ Υίνπ. Αίζαθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ θαη ηεο Ώξίζβεο, έκπεηξνο εξκελεπηήο νλείξσλ. (Ώπνιιφδσξνο) Άηο (Μπζ): Άιιε νλνκαζία ηνπ Άδε (κεξνο) Αηζαλίαο (Ηζη): Ο Αηζαλίαο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Θήξαο Αίζαξα (Ηζη): Κφξε ηνπ Ππζαγφξα.
52
Αίζεπνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Σξνίαο, γηνο ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο (κεξνο) Αηζηκίδεο (Ηζη): 1. Ο Αηζηκίδεο (8νο π.Υ. αη.) ήηαλ άξρνληαο ηεο Ώζήλαο, παηέξαο ηνπ επίζεο άξρνληα ηεο πφιεο Κιεηδίθνπ. 2. Ναχαξρνο ησλ Κεξθπξαίσλ, έδξαζε ζε λαπκαρία θαηά ησλ Κνξηλζίσλ ην 432 π.Υ. (Θνπθπδίδεο) Αίζηκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ ΐνπθνιίσλα θαη ηεο Ώβαξβαξέεο Αίζηνο (Ηζη): Ώζελαίνο, αδειθφο ηνπ Ώθφβνπ (Γεκνζζέλεο) Αηζίσλ (Ηζη): Ο Αηζίσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο, ζχγρξνλνο (θαη καζεηήο) ηνπ Αεκνζζέλε. Αελ είλαη γλσζηφ ζε πνηα κεξίδα (θηινκαθεδνληθή ή φρη) αλήθε. (Αξηζηνηέιεο, νπΐδαο) Αηζνλίδεο (Μπζ): Παηξψλπκν ηνπ Εάζνλα, γηνπ ηνπ Ώίζνλνο (Δζίνδ) Αηζπήηεο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ ήξσα ησλ Σξψσλ Ώληήλνξα (κεξνο) Αηζύιε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Τάδεο Νχκθεο. Αηζπκλήηεο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηνπ Αηνλχζνπ. Αίζπκλνο (Μπζ): Ώραηφο πνιεκηζηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Έθηνξα. (κεξνο) Αίζππνο (Ηζη): Ο Αίζππνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο Αηζρεύο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αηζρηλάδεο (Ηζη): Υσξηθφο ηεο Ώηηηθήο πνπ αλαθέξεη ζηελ θσκσδία Δηξήλε ν Αξηζηνθάλεο Αηζρίλαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο. Αηζρίλεο (Ηζη): 1. Ο Αηζρίλεο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο ηθπψλαο. Ώλαηξάπεθε κεηά απφ επέκβαζε ηνπ ζπαξηηαηηθνχ ζηξαηνχ ππφ ηνλ βαζηιηά Ώλαμαλδξίδα. 2. Κνξίλζηνο, νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ, ην 760 π.Υ. Ο Αζελαίνο ξήηνξαο Αηζρίλεο 3. Ο Αηρίλεο ν Νόζσλνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Βξέηξηα, έγηλε αηηία ηεο θαηαζηξνθήο ηεο πφιεο ηνπ ην 490. Καηά ηελ πνιηνξθία ηεο Βξέηξηαο απφ ηνπο Πέξζεο, δηέδσζε φηη ε πφιε ζα έπεθηε απφ πξνδνζία. Ώπηφ πξνθάιεζε ηε θπγή 4000 Ώζελαίσλ θιεξνχρσλ πνπ είραλ ζηαιεί γηα λα εληζρπζεί ε άκπλα ηεο πφιεο. (Ζξόδνηνο) 4. Ο Αηζρίλεο ν θήηηηνο ή σθξαηηθόο (430-360 π.Υ.) ήηαλ ζσθξαηηθφο θηιφζνθνο απφ ηνλ αηηηθφ δήκν ηνπ θεηηίνπ. Ώθνζησκέλνο καζεηήο ηνπ σθξάηε, ηνπ παξαζηάζεθε ζην ζάλαηφ ηνπ θαη αξγφηεξα πήγε ζηε ηθειία φπνπ ηνλ βνήζεζε ν ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ Αηνλχζηνο ΐ’. Ο Ώηζρίλεο είλαη γλσζηφο γηα ηνπο Γηαιόγνπο ηνπ πνπ ζεσξνχληαη ηζάμηνη ηνπ Πιάησλα.
53
5. Ο Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ξήηνξαο Αηζρίλεο (389-314 π.Υ.) γηνο ηνπ Ώηξνκήηνπ, ήηαλ ν θπξηφηεξνο πνιηηηθφο αληίπαινο ηνπ Αεκνζζέλε. ε αληίζεζε κε ηνλ αληίπαιφ ηνπ ππνζηήξημε ηνλ Φίιηππν ηεο Μαθεδνλίαο θαη ν Αεκνζζέλεο ηνλ θαηεγφξεζε γηα ρξεκαηηζκφ. Γηα ην ιφγν απηφ εμνξίζηεθε ζηε Ρφδν φπνπ ίδξπζε ξεηνξηθή ζρνιή. ψδνληαη αξθεηνί ιφγνη ηνπ. 4. Ο Αηζρίλεο ν Νεαπνιίηεο (2νο-1νο π.Υ. αη.), ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Καξλεάδε θαη δηεπζπληήο ηεο Ώθαδεκίαο. 5. Μηιήζηνο, νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 17 κ.Υ. Αηζρξαίνο (Ηζη): Ο Αηζρξαίνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ν παηέξαο ηνπ πινηάξρνπ Λπθνκήδε, πνπ θέξδηζε βξαβείν γηαηί ήηαλ ν πξψηνο πνπ θαηέιαβε έλα πεξζηθφ πινίν θαηά ηελ λαπκαρία ηεο αιακίλαο. Αίρξε (Ηζη): λνκα γπλαίθαο ηεο Φξπγίαο (Καιιίκαρνο) Αηζρξείο (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Ώηζρξείο ήηαλ κεηέξα ηνπ Λεπθψλε απφ ηνλ Δξαθιή. (Ώπνιιφδσξνο) Αηζρξίσλ (Ηζη): 1. Ο Αηζρξίσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε άκν ήηαλ ιπξηθφο πνηεηήο θαη ηακβνγξάθνο (Αζήλαηνο) 2. Ο Αηζρξίσλ απφ ηελ Πέξγακν, ήηαλ θαξκαθνιφγνο, πνιιά θάξκαθα ηνπ νπνίνπ θαηέγξαςε θαη δηέζσζε ν Γαιελφο. Αίζρξσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αηζρύινο Αηζρπιίδεο (Ηζη): 1. Ο Αηζρπιίδεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο δεκαγσγφο θαη θαηαδφηεο ζηελ ππεξεζία ησλ 30 Σπξάλλσλ. Καηφπηλ δηθήο ηνπ ςεπδνκαξηπξίαο εθηειέζηεθε ν Πνιέκσλ, αδειθφο ηνπ ξήηνξα Λπζία. 2. Ο Αηζρπιίδεο απφ ηελ Κέα (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο. χκθσλα κε ηνλ Ώζήλαην έγξαςε ηξία βηβιία κε ηίηιν Γεσξγηθά. (Αζήλαηνο) Αηζρπιίλνο (Ηζη): Ο Αηζρπιίλνο (7νο π.Υ. αη.) απφ ηε Λέζβν ήηαλ ν παηέξαο ηνπ επηθνχ πνηεηή Λέζρε. Αηζρπιίο (Ηζη): Κφξε ηνπ Θαινχ (Καιιίκαρνο) Αηζρύινο (Ηζη): 1. Ο Αηζρύινο (525-456 π.Υ.) απφ ηελ Βιεπζίλα, είλαη ν αξραηφηεξνο ησλ κεγάισλ ηξαγηθψλ θαη απνθαιείηαη ν Παηέξαο ηεο ηξαγσδίαο. Πνιέκεζε ζην Μαξαζψλα (φπνπ ζθνηψζεθε ν αδειθφο ηνπ Κπλαίγεηξνο) θαη ζηε αιακίλα (φπνπ δηαθξίζεθε ν άιινο ηνπ αδειθφο ν Ακεηλίαο ν Παιιελεύο). Έγξαςε πάλσ απφ 70 ηξαγσδίεο απφ ηηο νπνίεο δηαζψδνληαη πιήξσο νη εθηά (Πέξζαη, Δπηά επί Θήβαο, Ηθέηηδεο, Πξνκεζεύο Γεζκώηεο θαη ε ηξηινγία ηεο Οξέζηεηαο πνπ πεξηιακβάλεη ηνλ Αγακέκλνλα, ηηο
54
Υνεθόξεο θαη ηηο Δπκελίδεο). ια ηα έξγα ηνπ είλαη εκπλεπζκέλα απφ ηελ κπζνινγία. (Ζξόδνηνο). 2. Ο Αηζρύινο απφ ηελ Ρφδν, δηνξίζηεθε θπβεξλήηεο ηνπ λεζηνχ, κεηά ηελ θαηάιεςή ηνπ απφ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ην 332 π.Υ. (Γηόδσξνο ηθειόο) 3. Ο Αηζρύινο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αζηξνλφκνο θαη γεσκέηξεο. 4. Ο Αηζρύινο απφ ηηο Θεζπηέο, νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο (352 π.Υ.) 5. Ο Αηζρύινο ν Αιεμαλδξεύο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο γλσζηφο απφ έλα έπνο ηνπ (Έπε Μεζζεληαθά) θαη κηα ηξαγσδία (Ακθηηξύσλ). 6. Ρήηνξαο ηνπ 1νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Κλίδν (Κηθέξσλ) Αηζρπιίο (Ηζη): Δ Αηζρπιιίο ήηαλ θφξε ηνπ Θαιή ηνπ Μηιήζηνπ Αίζσλ (Ηζη): Ο Αίζσλ (5νο π.Υ.αη.) ήηαλ αγγεηνγξάθνο, γλσζηφο απφ κηα θχιηθα πνπ βξίζθεηαη ζην Μνπζείν ηεο Μαδξίηεο θαη απφ δηάθνξα άιια αγγεία. Αίζσλ (Μπζ): Γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Εσιθνχ Κξεζέα θαη παηέξα ηνπ Εάζνλα θαη ηεο Σεξψο. (Ώπνιιφδσξνο) Αίζσπνο Αίζσπνο (Ηζη): 1. Ο Αίζσπνο (6νο π.Υ. αη.) είλαη ν πην δηάζεκνο «παξακπζάο» ηεο ηζηνξίαο. Βιάρηζηα πξάγκαηα μέξνπκε γηα ηε δσή ηνπ, ιέγεηαη φηη ήηαλ έλαο άζρεκνο θαη θακπνχξεο ζθιάβνο απφ ηε Θξάθε (ή ηε Φξπγία, ή ηε άκν) θαη δνινθνλήζεθε ζηνπο Αειθνχο. Ίζσο θαη λα κελ ήηαλ ππαξθηφ πξφζσπν. Οη Μύζνη ηνπ Αηζώπνπ είλαη ζχληνκεο ηζηνξηνχιεο κε δψα ή αλζξψπνπο, δηαηππσκέλεο κε ρηνπκνξηζηηθφ ηξφπν, νη νπνίεο θαηαιήγνπλ πάληα ζε έλα δηδαθηηθφ ‘επηκχζην’. Ώθφκα θαη ζήκεξα νη Μύζνη ηνπ εθδίδνληαη θαη δηδάζθνληαη. (Ζξόδνηνο) 2. Εζηνξηθφο ζπγγξαθέαο, έγξαςε ηελ Ηζηνξία ηνπ Μ. Αιεμάλδξνπ. Αίηλα ή Αίηλε (Ηζη): 1. Θεφηεηα, έδσζε ην φλνκά ηεο ζην νκψλπκν εθαίζηεην. 2. λνκα κηαο βνπθφινπ (Θεόθξηηνο) Αηηλαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηε ηθειία (Πίλδαξνο) Αηηλαίνο (Μπζ): λνκα ελφο απφ ηνπο Καβείξνπο. Αηησιή (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδαο ζηε Ναχπαθην (Παπζαλίαο) Αηησιόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βλδπκίσλα θαη παηέξαο ηνπ Πιεπξψλα θαη ηνπ Καιπδψλα, ηδξπηψλ ησλ νκσλχκσλ πφιεσλ ηεο Ώηησιίαο. (ηξάβσλ) Αηρκαγόξαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Φηαιψο
55
Αίρκηο (Ηζη): Ο Αίρκεο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ησλ Ώξθάδσλ, γηνο ηνπ Πνιπκήζηνξα. Σνλ δηαδέρζεθε ζην ζξφλν ν γηνο ηνπ Ώξηζηνθξάηεο. Αηρκόδηθνο (Μπζ): Βξαζηήο ηεο Μεηψπεο, θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Βρέηνπ. Αηώλ (Ηζη): Μπζηηθηζηηθή νξθηθή ζεφηεηα, παηέξαο ηνπ Γέλνπο Αθάδεκνο ή Δθάδεκνο (Ηζη): Ήξσαο ηεο Ώηηηθήο απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηνπ ην πξνάζηην ηεο Ώζήλαο Αθαδεκεία ή Αθαδεκία. (Πινύηαξρνο) Αθάθηνο (Ηζη): Ήηαλ γλσζηφο θαη σο Αθάθηνο ν Μνλόθζαικνο, ήηαλ ρξηζηηαλφο επίζθνπνο ηνπ 4νπ αηψλα. πνχδαζε ξεηνξηθή ζηελ Ώζήλα θαη δίδαμε ζηελ Ώληηφρεηα θαη ζηελ παηξίδα ηνπ. Αθαθθαιίο (Ηζη): Πξντζηνξηθή θξεηηθή ζεφηεηα ηεο θχζεο Αθαθθαιίο (Μπζ): Δ Ώθαθθαιίο ή Ώθάιε ήηαλ θφξε ηνπ Μίλσα θαη ηεο Παζηθάεο. Ώπφ ηελ έλσζή ηεο κε ηνλ Βξκή γελλήζεθε ν Κχδσλ πνπ ίδξπζε ηελ πφιε Κπδσλία (Υαληά). Βλψζεθε επίζεο θαη κε ηνλ Ώπφιισλα θα γέλλεζε ηνλ Μίιεην (ηδξπηήο ηεο Μηιήηνπ), ηνλ Νάμν (ηδξπηή ηεο Νάμνπ) θαη ηνλ αμν. (Ώπνιιφδσξνο) Άθαθνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία, γηαηί ηνπ έδσζαλ λα θάεη αλζξψπηλν θξέαο. Αθαιαλζίο (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πηέξνπ. Αθαιιαξίο (Μπζ): Κφξε ηνπ Βπκήδε θαη ζχδπγνο ηνπ Σξψα Αθάιιε (Μπζ: βιέπε Αθαθθαιίο Αθακαληίο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηεο Ώθξνδίηεο Αθάκαο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Θεζέα θαη αδειθφο ηνπ Αεκνθψληνο. Οη δπν αδειθνί πνιέκεζαλ ζηελ Σξνία θαη ήηαλ απφ απηνχο πνπ κπήθαλ ζην Ανχξεην Ίππν. (κεξνο) 2. ΐαζηιηάο ησλ Θξαθψλ, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Σειακψλην. (κεξνο) 3. Γηνο ηνπ Σξψα Ώληήλνξα, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μεξηφλε (κεξνο) Αθάλζα (Μπζ): Νχκθε πνπ επέθξνπζε ηνλ έξσηα ηνπ Ώπφιισλα θαη απηφο ηελ κεηακφξθσζε ζε αθάλζα (ηζνπθλίδα). Αθαλζίο (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώπηνλφνπ, αδειθή ηνπ Ώθάλζνπ Άθαλζνο (Ηζη): 1. Ο Άθαλζνο απφ ηε πάξηε ήηαλ Οιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηνπ δνιίρνπ δξφκνπ ην 720 π.Υ. 2. Ο Άθαλζνο (5νο π.Υ. αη.), απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο (Θνπθπδίδεο) Άθαλζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπηνλφνπ θαη αδειθφο ηεο Ώθάλζεο Αθαξίσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αθαξλάλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώιθκέσλα, έδσζε ην φλνκα ηνπ ζηελ πεξηνρή ηεο Ώθαξλαλίαο. Άθαο (Ηζη): Ο Άθαο ή Άθεο (2νο π.Υ. αη.), βαζηιηάο ηνπ Κηκκεξίνπ ΐνζπφξνπ Αθάζηε (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Εσιθνχ θαη παηέξαο ηεο Λανδάκεηαο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) 56
Άθαζηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πειία θαη βαζηιηάο ηεο Εσιθνχ. (κεξνο) Ώθέιεο (Μπζ): Ο Αθέιεο ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Μαιίδνο Αθεξζεθόκεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Αθεζακελόο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Πηεξίαο θαη ηδξπηήο ηεο πφιεο Αθεζακελέο. (κεξνο) Αθέζαλδξνο (Ηζη): Ο Αθέζαλδξνο (3νο ή 2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Έγξαςε: Κπξελατθά (Πινύηαξρνο) Αθεζάο (Ηζη): Ο Αθεζάο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε αιακίλα ηεο Κχπξνπ, καδί κε ην γην ηνπ Βιηθψλα, ζεσξνχληαη νη θαηαζθεπαζηέο ηνπ πξψηνπ πέπινπ ηνπ αγάικαηνο ηεο Ώζελάο ζηνλ Παξζελψλα. (Αζήλαηνο) Αθεζίαο (Ηζη): Έιιελαο γηαηξφο ηνπ 3νπ π.Υ. αη.. Ώπφ απηφλ έκεηλε ε θξάζε Αθεζίαο ηάζαην γηα απνηπρεκέλεο ζεξαπείεο. Αθεζίδαο ή Ίδαο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Εδαίνπο Ααθηχινπο. (Δζίνδνο) Αθεζίιανο (Ηζη): Ώλαθέξεηαη σο νιπκπηνλίθεο Αζιεηήο δνιίρνπ δξόκνπ Αθεζίκβξνηνο (Ηζη): Ρφδηνο λαχαξρνο, έδξαζε θαηά ηνλ Πξψην Μαθεδνληθφ πφιεκν. Αθέζηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώζθιεπηνχ, απηφο πνπ ζεξαπεχεη ηνπο πφλνπο Αθέζηεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο ηθειίαο Αθεζηίαο ή Αθεζηίδαο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν ακθνξέα Αθέζηηνλ (Ηζη): Σν ζειπθφ φλνκα ηνπ Ξελνθιή. Αθέζηηνο (Ηζη): Ο Αθέζηηνο ήηαλ ζπγγξαθέαο βηβιίνπ καγεηξηθήο. Αθεζηόδσξνο (Ηζη): Ο Αθεζηόδσξνο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μεγαιφπνιε ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Έγξαςε: Πεξί πόιεσλ. (Πινύηαξρνο) Αθεζηνξίδεο (Ηζη): 1. λνκα δπν αξρφλησλ ηεο Ώζήλαο. 2. Ο Αθεζηνξίδεο απφ ηελ Κφξηλζν (4νο π.Υ. αη.) θιήζεθε απφ ηνπο πνιίηεο ησλ πξαθνπζψλ ηεο ηθειίαο λα αλαιάβεη ηνλ ζηξαηησηηθή εγεζία ηεο πφιεο. Σν 320 θαηάθεξε λα εθδηψμεη ηνλ ηχξαλλν ησλ πξαθνπζψλ Αγαζνθιή. 3. Ώπφ ηελ Σξσάδα, νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο ην 212 π.Υ. 4. Ο Αθεζηνξίδεο (δελ γλσξίδνπκε πφηε έδεζε) έγξαςε βηβιία γηα ηνπο κχζνπο πνιιψλ ειιεληθψλ πφιεσλ (Σσλ θαηά πόιηλ κπζηθώλ). Αθέζησξ (Ηζη): 1. Ο Ώζελαίνο Αθέζησξ (5νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ Σεηζακελνχ ήηαλ αδειθφο ηνπ Ώγάζσλνο. Καη νη δπν αδειθνί ήηαλ ηξαγηθνί πνηεηέο. 2. Ο Αθέζησξ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κλσζφ ήηαλ γιχπηεο. Ο Φηινηέρλεζε έλα άγαικα ηνπ Ώιεμίβηνπ πνπ είρε θεξδίζεη πξψηε λίθε ζην πέληαζιν ζε 57
Οιπκπηαθνχο αγψλεο. Ο Ώθέζησξ είρε έλα γην ηνλ Ώκθίσλα πνπ ήηαλ θη απηφο γιχπηεο. (Παπζαλίαο) 3. Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Αθεζώ (Ηζη): Θεά ησλ ηάζεσλ, θφξε ηνπ Ώζθιεπηνχ θαη ηεο Δπηφλεο θαη αδειθή ηνπ Πνδαιείξηνπ θαη ηνπ Μαράνλνο θαζψο θαη ηεο Τγείαο ηεο Ώίγιεο, ηεο Εαζψο θαη ηεο Παλάθεηαο. Αθέζσλ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αθήξαηνο (Ηζη): Έιιελαο γξακκαηηθφο. Δ Παιαηηλή Αλζνινγία αλαθέξεη έλα επίγξακκά ηνπ γηα ηνλ Έθηνξα. Αθηδαιία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο Αθηδνύζα (Μπζ): χδπγνο ηνπ θακάλδξνπ, κεηέξα 3 θνξηηζηψλ. Αθίλδπλνο(Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Λνπθηαλόο Αθίλεηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή πνπ ηνλ ζθφησζε ν παηέξαο ηνπ Άθηο (Μπζ): Βξαζηήο ηεο Νεξείδαο Γαιάηεηαο, ηνλ ζθφησζε απφ εξσηηθή αληηδειία ν Πνιχθεκνο. (Οβίδηνο) Αθθώ (Ηζη): Δ Αθθώ ήηαλ κηα αλφεηε γπλαίθα απφ ηε άκν, πνπ έβιεπε ζπλερψο ην είδσιφ ηεο ζηνλ θαζξέθηε θαη ηνπ κηινχζε θαη ραξηεληηδφηαλ καδί ηνπ ζαλ λα ήηαλ άιιν πξφζσπν. Ώπφ απηήλ πξνήιζαλ νη ιέμεηο αθθίδνκαη, αθθηζκφο. Αθιήκσλ (Ηζη): λνκα πνπ απνδίδεηαη ζε έλα απφ ηνπο Κέξθσπεο Αθκαηίδαο (Ηζη): παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ζην πέληαζιν (500 πΥ) Αθκήλεο (Ηζη): Νχκθεο πνπ είραλ βσκφ ζηελ Οιπκπία (Παπζαλίαο) Αθκνλίδαο (Ηζη): Ο Αθκνλίδαο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Άθκσλ (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο, ζπληξφθνπο ηνπ Ώηλεία. 2. Ο Άθκσλ ήηαλ έλαο απφ ηνπο Εδαίνπο Ααθηχινπο. (ηξάβσλ) Σν Ανάθημα ηος Γαόσος ζην Μνπζείν ησλ Γειθώλ Αθλόληνο (Ηζη): Ο νο Αθλόληνο (5 π.Υ. αη.) ήηαλ ηεηξάξρεο (εγεκφλαο) Θεζζαιίαο θαη παηέξαο ηνπ Ώγία ν νπνίνο ηνλ δηαδέρζεθε, ηνπ παιαηζηή Σειέκαρνπ θαη ηνπ δξνκέα Ώγέιανπ. Ο Ώθλφληνο είλαη ν γελάξρεο κηαο ζεηξάο εγεκφλσλ θαη αζιεηψλ, ηα αγάικαηα ησλ νπνίσλ θηινηέρλεζε ν Λχζηππνο θαη απνηεινχλ κέξε ηνπ ζπκπιέγκαηνο γιππηψλ πνπ είλαη γλσζηφ σο «Ώλάζεκα ηνπ Ααφρνπ» θαη βξίζθεηαη ζην κνπζείν ησλ Αειθψλ. 58
Αθνίηεο (Μπζ): Ο Αθνίηεο ππεξεηνχζε σο ηηκνληέξεο ζε θαΎθη. ηαλ έθηαζε ζηε Νάμν, κεξηθνί λαχηεο έθεξαλ ζην πινίν έλα λέν πνπ θνηκφηαλ θαη ζέιεζαλ λα ηνλ πάξνπλ καδί ηνπο ζην ηαμίδη, γηα λα ηνλ πνπιήζνπλ σο δνχιν. Ο Ώθνίηεο αλαγλψξηζε ζην πξφζσπν ηνπ λένπ ηνλ Αηφλπζν θαη πξνζπάζεζε λα ηνπο απνηξέςεη, αιιά δελ ηνλ άθνπζαλ. Ο ζεφο αξγφηεξα ηνλ έθαλε ηεξέα ηνπ. Αθνληεύο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αθόληεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλαο, πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Αθόληηνο (Μπζ): Χξαίνο λένο απφ ηελ Κέα, εξσηεχηεθε ηελ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Νάμνπ Κπδίππε θαη ηελ παληξεχηεθε. Αθνπκελόο (Ηζη): Ώζελαίνο γηαηξφο (5νο π.Υ. αη.), θίινο ηνπ σθξάηε (Πιάησλ) Αθνπζιάδαο (Ηζη): Ο Αθνπζηιάδαο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Αθνπζίιανο (Ηζη): 1. Ο Αθνπζίιανο, γηνο ηνπ Αηαγφξα απφ ηε Ρφδν, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ην 448 π.Υ., καδί κε ηνλ αδειθφ ηνπ Αακάγεην (βιέπε Αηαγφξαο). 2. Ο Αθνπζίιανο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ην (Πεινπνλλεζηαθφ ή ΐνησηηθφ) Άξγνο, ήηαλ ινγνγξάθνο θαη γεσγξάθνο. Ώπφ ην έξγν ηνπ Γελεαινγίαη γξακκέλν ζηελ ησληθή δηάιεθην, κφλν ιίγα απνζπάζκαηα δηαζψζεθαλ. (Κιήκεο Αιεμαλδξεύο) Αθξάγαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Χθεαλίδαο Ώζηεξφπεο ηδξπηήο ηεο πφιεο Ώθξάγαο ηεο ηθειίαο (Πίλδαξνο) Αθξαία (Μπζ): Νχκθε, θφξε ηνπ πνηακνχ Ώζηεξίσλα (Παπζαλίαο) Αθξαίθηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα, ηδξπηήο ηεο πφιεο Ώθξαίθληνλ Άθξαηνο (Μπζ): Ααίκνλαο ζηελ ππεξεζία ηνπ Αηνλχζνπ, ήξσαο ηεο Μνπληρίαο Ώηηηθήο (Παπζαλίαο) Αθξαηνθόξνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ ζηελ Ώξθαδία (Παπζαλίαο) Αθξήηε (Μπζ): Ώθφινπζνο θαη ζεξαπαηλίδα ηνπ Αηνλχζνπ Αθξία (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο. Αθξίαο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο επψλπκνο ηεο πφιεο Ώθξεαί Αθξηδίσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αθξίζηνο (Ηζη): Ο Αθξίζηνο ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο ηθπψλαο. Αθξίζηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηνπ Άξγνπο ζχδπγνο ηεο Βπξπδίθεο θαη παηέξαο ηεο Ααλάεο. Έλαο ρξεζκφο ηνπ Μαληείνπ ησλ Αειθψλ έιεγε φηη ν Ώθξίζηνο ζα ράζεη ηελ δσή ηνπ απφ ηνλ γην ηεο θφξεο ηνπ. Έηζη ν βαζηιηάο έθιεηζε ηελ Ααλάε ζε έλα ράιθηλν δσκάηην γηα λα κελ έρεη επαθή κε άληξεο. κσο ν Αίαο ηελ εξσηεχηεθε θαη ηελ πιεζίαζε κε ηελ κνξθή ρξπζήο βξνρήο. Δ Ααλάε γέλλεζε ηνλ Πεξζέα ν νπνίνο αξγφηεξα ζθφησζε θαηά ιάζνο ηνλ παππνχ ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Αθξηζηώλε (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ααλάεο, θφξεο ηνπ Ώθξηζίνπ (κεξνο) Αθξόβηινο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα 59
Αθξόλεσο ή Αθξόλενο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο λεαξνχο Φαίαθεο πνπ ζπκκεηείραλ ζηνπο αζιεηηθνχο αγψλεο πξνο ηηκή ηνπ Οδπζζέα. (κεξνο) Αθξόηαηνο (Ηζη): 1. Ο Αθξόηαηνο Α’ ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Κιενκέλε ΐ’. Ώλαθεξχρζεθε ζηξαηεγφο ζηνλ πφιεκν θαηά ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Ώγαζνθιή. (Παπζαλίαο) 2. Ο Αθξόηαηνο Β’ ήηαλ ζηξαηεγφο θαη βαζηιηάο ηεο πάξηεο (265-262), γηνο ηνπ Ώξέιηνπ Ώ’ θαη εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ. Έζσζε ηελ πφιε ηνπ απφ ηα ζηξαηεχκαηα ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Πχξνπ. Σνλ δηαδέρζεθε ν Άξεηνο ΐ’ (Παπζαλίαο) Αθξνρεξζίηεο (Ηζη): Σν επψλπκν ηνπ αζιεηή ηνπ παγθξαηίνπ σζηξάηνπ απφ ηε ηθπψλα. Άθξσλ (Ηζη): Ο Άθξσλ (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ξέλσλνο, ήηαλ επηθαλήο γηαηξφο απφ ηνλ Ώθξάγαληα ηεο ηθειίαο. Έδεζε θαη ζηελ Ώζήλα φπνπ άλνημε θηινζνθηθή ζρνιή. Ο Ρσκαίνο Πιίληνο ηνλ θαηαηάζζεη σο ηνλ πξψην ηνλ εκπεηξηθψλ θηινζφθσλ. Σν 430 φηαλ ν κεγάινο ινηκφο ζέξηδε ηνλ πιεζπζκφ ηεο Ώζήλαο (απφ απηφλ πέζαλε θαη ν Πεξηθιήο), ν Άθξσλ ζπκβνχιεςε ηνπο Ώζελαίνπο λα αλάβνπλ θσηηά θνληά ζηνπο πξνζβεβιεκέλνπο γηα λα απνιπκαίλνπλ ην ρψξν. Έγξαςε ηαηξηθά ζπγγξάκκαηα ζηελ δσξηθή δηάιεθην, αιιά δελ ζψδεηαη θαλέλα απφ απηά. (Πινύηαξρνο) Ο Αθηαίσλ θαηαζπαξάζζεηαη από ηα ζθπιηά ηνπ Αθξσξείηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ ηθπψλα (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αθηαία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Δζίνδνο) Αθηαίε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Αθηαίε δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Πεξίδαληα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Αθηαίνο (Μπζ): Ο πξψηνο απηφρζσλ βαζηιηάο ηεο Ώζήλαο απφ ην φλνκα ηνπ νπνίνπ νλνκάζηεθε ε Ώηηηθή Αθηαία. (Παπζαλίαο) Αθηαίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώξηζηαίνπ θαη ηεο Ώπηνλφεο, θπλεγφο ζην Κηζαηξψλα. Βίδε ηελ Άξηεκε λα ινχδεηαη γπκλή θαη ε ζεά νξγηζκέλε ηνλ κεηακφξθσζε ζε ειάθη, κε απνηέιεζκα λα θαηαζπαξαρζεί απφ ηα ζθπιηά ηνπ. (Παπζαλίαο) Αθηή (Ηζη): Δ Αθηή (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Βιιελίδα, εξσκέλε ηνπ Νέξσλα Αθηή (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο ξεο (Ζζίνδνο) 60
Άθηεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Ήιηνπ θαη ηεο Ρφδνπ Αθηηαθόο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα Αθηίο (Ηζη): Κφξε ηνπ αζηξνλφκνπ Βπδφμνπ ηνπ Κληδίνπ Αθηνξίδεο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ Κηεάηνπ (κεξνο) Αθηνξίο (Μπζ): Μηα απφ ηηο ζεξαπαηλίδεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Άθησξ (Μπζ): 1. Ο Άθησξ ήηαλ γηνο ηνπ Φφξβαληα θαη ηεο Τξκίλεο, Ίδξπζε ηελ πφιε ηεο Διείαο Τξκίλε γηα λα ηηκήζεη ηε κεηέξα ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο Άθησξ ήηαλ γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Ώγακήδεο 3. Ο Άθησξ ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πειήλεο ΏραΎαο Τπεξάζηνπ Αθπζίιανο (Ηζη): Ο Αθπζίιανο (6νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο ηεο ΐνησηίαο ήηαλ κπζνγξάθνο Αιάβαλδνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Καξφο θαη ηεο Καιιηξξφεο ηδξπηήο ηεο νκψλπκεο πφιεο ηεο Καξίαο. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Αιαγνλία (Μπζ): Νχκθε, θφξε ηνπ Αία θαη ηεο Βπξψπεο. Αιαδίξ (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο ΐάξθεο ζηελ Ώθξηθή (Ζξόδνηνο) Αιαία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Άξηεκεο ζηελ Ώηηηθή (ηξάβσλ) Άιαηζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Ώγακέκλνλα Αιαιά (Ηζη): Κφξε ηνπ Πνιέκνπ, πξνζσπνπνίεζε ηεο πνιεκηθήο θξαπγήο αιαιά (αιαιαγκνχ) πνπ ζπλφδεπε ηνλ ζξίακβν ηεο λίθεο. Αιαιθνκελεύο (Μπζ): Ήξσαο ησλ ΐνησηψλ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ πφιε Ώιαιθνκελέο, θέληξν ηεο ιαηξείαο ηεο Ώζελάο. (ηξάβσλ, Παπζαλίαο) Αιαιθνκελείο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώζελάο. (κεξνο) Αιαιθνκέλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Χγχγε, κηα απφ ηηο ηξεηο Πξαμηδίθεο (Παπζαλίαο) Αιαζηνξίδεο (Μπζ): Γηφο ηνπ Ώιάζηνξα, βαζηιηά ηεο Λπθίαο (κεξνο) Αιάζησξ (Ηζη): Παλάξραηα εθδηθεηηθή ζεφηεηα ή δαίκνλαο πνπ έθεξλε ηελ θαηαζηξνθή ζε φπνηνλ ακάξηαλε. Αιάζησξ (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Νειέα, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Δγεκφλαο ηεο Λπθίαο, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Οδπζζέα. (κεξνο) Αιαηξεύο (Μπζ): Ο Ώιαηξεχο απφ ηελ ΐνησηία πνιέκεζε ελαληίνλ ησλ Βπηά επί Θήβαο Αιβίλνο (Ηζη): Πιαησληθφο θηιφζνθνο ηνπ 2νπ κ.Υ. αη. θαη καζεηήο ηνπ ΓαΎνπ ηνπ Πιαησληθνχ. Αίδαμε ζηελ κχξλε θαη ήηαλ δάζθαινο ηνπ δηάζεκνπ γηαηξνχ θαη θηιφζνθνπ Γαιελνχ. Έγξαςε έξγα θηινζνθηθά θαη άιια κε ζέκαηα ηελ κνπζηθή θαη ηελ γεσκεηξία. Αιβηώλ (Μπζ): Ο Αιβηώλ ήηαλ γηνο ηνπ Πνζεηδψλα. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Άιγε (Ηζη): Σα Άιγε ή Άιγεα ήηαλ ζεφηεηεο πξνζσπνπνίεζε ησλ πιεγψλ θαη ησλ ζσκαηηθψλ θαη ςπρηθψλ πφλσλ. 61
Αιέα (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο. Αιεβηώλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη αδειθφο ηνπ Αεξθχνλα. Οη δπν γίγαληεο αδειθνί πξνζπάζεζαλ λα εκπνδίζνπλ ηνλ Δξαθιή λα πεξάζεη απφ ηε ρψξα ηνπο ηελ Ληγπξία θαη πιήξσζαλ απηή ηελ απνθνηηά ηνπο κε ηε δσή ηνπο. Αιεγήλσξ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο επγελείο Σξψεο, παηέξαο ηνπ Πξνκάρνπ (κεξνο) Αιείζηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Εππνδάκεηαο. Αιείζηνλ (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Διείαο, θνληά ζηελ Οιπκπία (κεξνο) Αιεθηξύσλ (Μπζ): Φίινο ηνπ Άξε, επηθνξηηζκέλνο λα πξνζέρεη ηελ ψξα πνπ έθαλε έξσηα κε ηελ Ώθξνδίηε. Ο Ώιεθηξχσλ απνθνηκήζεθε θαη ν Ήιηνο είδε ην άλνκν δεπγάξη θαη εηδνπνίεζε ηνλ άληξα ηεο Ώθξνδίηεο ηνλ Ήθαηζην, ν νπνίνο ηνπο έθαλε ηζαθσηνχο θαη ηνπο έδεζε κε έλα κεηαιιηθφ δίθηπ. Οξγηζκέλνο ν Άξεο γηα ην ξεδηιίθη, κεηακφξθσζε ηνλ θίιν ηνπ ζε αιέθηνξα πνπ αλαγγέιιεη ηελ άθημε ηνπ ήιηνπ θάζε πξσί. Ο Άξεο κεηακόξθσζε ηνλ Αιεθηξύνλα ζε αιέθηνξα Αιεθηξπώλ (Μπζ): Παηέξαο ηνπ Ώξγνλαχηε Λήηηνπ. Πνιέκεζε ζηελ Σξνία θαη ηνλ ηξαπκάηηζε ν Έθηνξαο. (κεξνο) Αιεθηξώλα (Ηζη): Ώξραία ειηαθή ζεά ηνπ πξσηλνχ μππλήκαηνο. Αιέθησξ (Μπζ): 1. Γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Διείαο Βπεηνχ. 2. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ώλαμαγφξα, παηέξαο ηνπ Ίθηνο (Ώπνιιφδσξνο) Αιεμακελόο (Ηζη): Ο Αιεμακελόο απφ ηελ Σέσ ήηαλ ζνθηζηήο Αιεμακηλόο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Ώηησιψλ, πνιέκεζε σο ζχκκαρνο ησλ Ρσκαίσλ θαηά ησλ Μαθεδφλσλ. θνηψζεθε ην 192 π.Υ. Αιεμάλδξα (Ηζη): Δ Αιεμάλδξα ήηαλ γλσζηή δσγξάθνο απφ ηε ηθπψλα 2. Δ Αιεμάλδξα ήηαλ παλάξραηα (αιεμίθαθε) ζεφηεηα ηηκψκελε ζηηο Ώκχθιεο θαη ηα Λεχθηξα . Ήηαλ πνιηνχρνο ησλ Ώκπθιψλ ηεο Λαθσλίαο Αιεμαλδξίδεο (Ηζη): Ο Αιεμαλδξίδεο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηνπο Αειθνχο ήηαλ ηζηνξηνγξάθνο. Αιέμαλδξνο (Ηζη): 1. Ο Αιέμαλδξνο ν Μέγαο (356-323 π.Υ.), ήηαλ βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο, γηνο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ ηνλ νπνίν δηαδέρζεθε ζην ζξφλν ζε ειηθία κφιηο 20 εηψλ. Ώκέζσο κφιηο έγηλε βαζηιηάο, έζεζε ζε εθαξκνγή ην ζρέδην ηνπ παηέξα ηνπ γηα ηελ θαηάθηεζε ηεο Πεξζίαο ηεο κεγαιχηεξεο θαη ηζρπξφηεξεο απηνθξαηνξίαο ηεο επνρήο. Με ζηξαηεγνχο ηνλ Παξκελίσλα, ηνπο γηνπο ηνπ ηειεπηαίνπ, Νηθάλνξα θαη Φηιψηα θαη ηνπο Πεξδίθθα, Κξαηεξφ, Πηνιεκαίν, Ώληίγνλν θαη άιινπο θέξδηζε γξήγνξα ηελ πξψηε κάρε 62
ζηνλ Γξαληθί κε ηελ νπνία θαηάθηεζε φιε ηε Μ. Ώζία θαη ηηο εθεί ειιεληθέο πφιεηο. Ώθνινχζεζε ε κάρε ηεο Εζζνχ θαη ε δεχηεξε λίθε ηνπ κε ηελ νπνία επεθηάζεθε ζηελ Φνηλίθε, ηελ Παιαηζηίλε θαη ηελ Ώίγππην. πνηαο πφιεο νη θάηνηθνη ηνικνχζαλ λα ηνπ αληηζηαζνχλ έλνησζαλ βαξχ ηνλ πέιεθπ ηεο εθδίθεζεο θαη ηεο θαηαθηεηηθήο καλίαο ηνπ Ώιέμαλδξνπ. Δ Σχξνο πνπ άληεμε εξσηθά επί εθηά κήλεο, θαηαζηξάθεθε νινζρεξψο, νη θάηνηθνί ηεο εμαλδξαπνδίζηεθαλ θαη 2.000 λένη ηεο ζηαπξψζεθαλ γηα παξαδεηγκαηηζκφ. Δ ηειεπηαία κάρε δφζεθε ζηα Γαπγάκεια ζηελ νπνία δηαιχζεθε ν πεξζηθφο ζηξαηφο. Ο Ώιέμαλδξνο θαηέιαβε ηηο πινχζηεο πφιεηο ΐαβπιψλα, νχζα, Πεξζέπνιε. Δ φκνξθε Πεξζέπνιε ιεειαηήζεθε, θαηαζηξάθεθε ζπζέκεια θαη νη θάηνηθνί ηεο ζθάρηεθαλ αλειεψο. ηνπο ηίηινπο ηνπ Ώιεμάλδξνπ πξνζηέζεθε θαη απηφο ηνπ Μεγάινπ ΐαζηιηά ησλ Πεξζψλ. κσο ε δίςα ηνπ γηα θαηαθηήζεηο ήηαλ πνιχ δπλαηή. Ώθνχ πξνρψξεζε πξνο ην Ώθγαληζηάλ, κπήθε ζηελ Ελδία. ε φιε ηελ πνξεία ίδξπε πφιεηο κε ην φλνκά ηνπ. πνπ ζπλάληεζε αληίζηαζε, λίθεζε αιιά νη ζηξαηηψηεο ηνπ είραλ πιένλ εμαληιεζεί απφ ηηο ζπλερείο πνξείεο θαη κάρεο θη έηζη αλαγθάζηεθε λα γπξίζεη πίζσ ζηελ Πεξζία. Αιέμαλδξνο θαη Αξηζηνηέιεο Ο Ώιέμαλδξνο πηνζέηεζε ηα πεξζηθά έζηκα θαη ππνρξέσζε ρηιηάδεο απφ ηνπο ζηξαηηψηεο ηνπ λα παληξεπηνχλ κε Πεξζίδεο κε πεξζηθφ ηειεηνπξγηθφ. Ήξζε ζε ζχγθξνπζε κε ηνπο ζηξαηεγνχο ηνπ φηαλ ζέιεζε λα επηβάιεη ηελ ‘πξνζθχλεζε ηνπ βαζηιηά’ έλα πεξζηθφ έζηκν, πνπ νη Έιιελεο ην ζεψξεζαλ ηαπεηλσηηθφ θαη αληέδξαζαλ ζηελ εθαξκνγή ηνπ. Σν αραλέο θξάηνο πνπ δεκηνχξγεζε ν Ώιέμαλδξνο εθηεηλφηαλ απφ ηελ Ώδξηαηηθή σο ηελ Ελδία θαη απφ ηνλ Βχμεηλν σο ηελ Ώίγππην. Πξνγξακκάηηδε ηε ζπλέρηζε ησλ θαηαθηήζεψλ ηνπ, φκσο, ηνλ Ενχλην ηνπ 323 ζηε ΐαβπιψλα, κεηά απφ νξγηψδε νηλνπνζία, πξνζβιήζεθε απφ ςειφ ππξεηφ θαη ζε δέθα κέξεο πέζαλε ζε ειηθία κφιηο 33 εηψλ. Ώπνθιήζεθε Μέγαο γηα πνιινχο ιφγνπο. Ήηαλ πξάγκαηη κέγαο ζηξαηησηηθφο, πνιηηηθφο, αιιά θαη ξεαιηζηήο εγέηεο. Ώληηιήθζεθε πην γξήγνξα απφ ηνπο άιινπο φηη θάζε κε Έιιελαο δελ ήηαλ βάξβαξνο θαη ππήξραλ ζπνπδαίνη πνιηηηζκνί εθηφο ηνπ ειιεληθνχ. Ο πνιηηηζκφο απηφο πινπηίζηεθε κε ηνπο πνιηηηζκνχο ησλ θαηαθηεκέλσλ ρσξψλ θαη γηα αηψλεο κεηά ην ζάλαην ηνπ Ώιέμαλδξνπ, ν ειιεληζηηθόο πνιηηηζκόο
63
φπσο απνθιήζεθε, θπξηαξρνχζε ζηελ πεξηνρή θαη επεξέαζε θαη ηνλ Ρσκατθφ θαη αξγφηεξα ηνλ ΐπδαληηλφ. κσο απφ ηελ άιιε, ππήξμε θαη έλαο ζηπγλφο θαη αδίζηαθηνο θαηαθηεηήο. Καηέιαβε ρψξεο νη νπνίεο δελ ηνλ είραλ πξνθαιέζεη, φπσο ε Φνηλίθε, ε Ώίγππηνο, ή ΐαθηξηαλή θαη ε Ελδία θαη κάιηζηα πέξαζε δηα ππξφο θαη ζηδήξνπ, ηνπο ιανχο πνπ ηφικεζαλ λα αληηζηαζνχλ. Σέινο, δνινθφλεζε αδίζηαρηα θίινπο θαη ζηξαηεγνχο ηνπ (Κιείηνο, Φηιψηαο, Παξκελίσλ, Καιιηζζέλεο θ.ά.). (Αξξηαλόο) 2. Ο Αιέμαλδξνο Α’ ν Μνινζζόο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Δπείξνπ (343-331 π.Υ.), γηνο ηνπ Νενπηνιέκνπ Ώ’, αδειθφο ηεο Οιπκπηάδαο θαη ζείνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. 3. Ο Αιέμαλδξνο Β’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο Δπείξνπ (270-260 π.Υ.), ήηαλ γηνο ηνπ Πχξξνπ θαη ηεο Λάλαζζαο. Πνιέκεζε θαηά ηεο Μαθεδνλίαο θαη πέζαλε απφ δειεηήξην. Ο Ώιέμαλδξνο αλαθέξεηαη σο έλαο απφ ηνπο απνδέθηεο ησλ πξέζβεσλ ηνπ Ελδνχ βαζηιηά Ώζφθα, ν νπνίνο πξνζπάζεζε λα πξνζειπηίζεη ζηνλ ΐνπδηζκφ, αξθεηνχο δπηηθνχο εγέηεο. 4. Ο Αιέμαλδξνο Α’ ν Φηιέιιελ ήηαλ βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο (495-448 π.Υ.), γηνο ηνπ Ώκχληα. Ώθνινχζεζε ηνλ Ξέξμε ζηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ηεο Βιιάδαο, φκσο γλσζηνπνίεζε θξπθά ηα ζρέδηα ηνπ Πέξζε βαζηιηά ζηνπο Έιιελεο (εμ νπ θαη Φηιέιιελ). (Ζξόδνηνο) Μέγαο Αιέμαλδξνο 5. Ο Αιέμαλδξνο Β’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο (369368 π.Υ.), πνιέκεζε θαηά ηνπ ηπξάλλνπ ησλ Φεξψλ Ώιεμάλδξνπ. Ανινθνλήζεθε απφ ηνλ αδειθφ ηεο γπλαίθαο ηνπ. 6. Ο Αιέμαλδξνο Γ’ (323-311) ηεο Μαθεδνλίαο, ήηαλ γηνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη ηεο Ρσμάλεο, δνινθνλήζεθε ζε ειηθία κφιηο 12 εηψλ απφ ηνλ Κάζζαλδξν. (Αξξηαλόο) 7. Ο Αιέμαλδξνο Δ’ βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο (296-294 π.Υ.) ήηαλ γηνο ηνπ Καζζάλδξνπ, δνινθνλήζεθε απφ ηνλ Αεκήηξην ηνλ Πνιηνξθεηή. 8. Ο Αιέμαλδξνο ήηαλ ηαγφο ή δεζπφηεο (ηχξαλλνο) ησλ Φεξψλ ηεο Θεζζαιίαο θαηά ηα έηε 369-358 π.Υ. (Πινύηαξρνο) 9. Ο Αιέμαλδξνο ν Αιθέηα γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Ώιθέηα, δηαθξίζεθε ζηνλ πφιεκν θαηά ηεο Μαθεδνλίαο ην 312 π.Υ. 10. Ο Αιέμαλδξνο ν Σξηρσλεύο ζηξαηεγφο ησλ Ώηησιψλ, εγήζεθε ηνπ πνιέκνπ θαηά ησλ Ώραηψλ. 64
11. Ο Αιέμαλδξνο ν Πεξζέσο (2νο π.Υ. αη.), ήηαλ γηνο ηνπ ηειεπηαίνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξζέα. Κφζκεζε ηνλ ζξίακβν ηνπ ληθεηή ηνπ παηέξα ηνπ Λεχθηνπ Ώηκίιηνπ Παχινπ ζηε Ρψκε. ηαλ απειεπζεξψζεθε δηαθξίζεθε σο ραξάθηεο κεηάιισλ. 12. Ο Αιέμαλδξνο Βάιαο (150-146) ήηαλ εγεκφλαο ηνπ Βιιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ησλ ειεπθηδψλ. Καηαγφηαλ απφ ηελ κχξλε θαη ηζρπξηδφηαλ φηη ήηαλ γηνο ηνπ Ώληίνρνπ Α’ ηνπ Βπηθαλνχο. χδπγφο ηνπ ήηαλ ε Κιενπάηξα Θεά, θφξε ηνπ Πηνιεκαίνπ Σ’ ηεο Ώηγχπηνπ θαη ηεο Κιενπάηξαο Γ’. (Πνιύβηνο) 13. Ο Αιέμαλδξνο ν Δθέζηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο θαη επηθφο πνηεηήο. 14. Ο Αιέμαλδξνο ν Μύλδηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο θαη θηιφινγνο απφ ηελ Καξία. Αιέμαλδξνο Βάιαο θαη Κιενπάηξα Θεά 15. Ο Αιέμαλδξνο ν Πνιπΐζησξ (Λνύθηνο Κξλήιηνο) (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γεσγξάθνο, ηζηνξηθφο θαη θηιφζνθνο απφ ηε Μίιεην, ζπγγξαθέαο πνιιψλ έξγσλ. πλειήθζε απφ ηνπο Ρσκαίνπο θαηά ηνπο Μηζξηδαηηθνχο πνιέκνπο θαη κεηαθέξζεθε ζηελ Ρψκε, φπνπ έδεζε θαη πήξε ηελ ξσκατθή ππεθνφηεηα. Ήηαλ πνιπγξαθφηαηνο θαη γηα ηνλ ιφγν απηφ θέξδηζε ην επψλπκν ΠνιπΎζησξ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 16. Ο Αιέμαλδξνο ν Φηιαιήζεο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο θαη δηεπζπληήο ηεο Δξνθηιείνπ ζρνιήο 17. Ο Αιέμαλδξνο ν Αηγαίνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο, δάζθαινο ηνπ Νέξσλα 18. Ο Αιέμαλδξνο ν Γακαζθελόο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηνπο ηειεπηαίνπο πεξηπαηεηηθνχο θηινζφθνπο. Αίδαμε ζηελ Ώζήλα. 19. Ο Αιέμαλδξνο ηεο Μεγαιόπνιεο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Μαθεδφλαο πνπ εγθαηαζηάζεθε θαη έδεζε ζηελ Μεγαιφπνιε Ώξθαδίαο. Εζρπξηδφηαλ πσο ήηαλ απφγνλνο ηνπ Μ.Ώιεμάλδξνπ θαη νλφκαζε ηνπο δπν γηνπο ηνπ Φίιηππν θαη Ώιέμαλδξν. Δ θφξε ηνπ Ώπάκα παληξεχηεθε ηνλ βαζηιηά ησλ Ώζακάλσλ Ώκχλαλδξν. 20. Ο Αιέμαλδξνο ν Αηησιόο (3νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ αηχξνπ θαη ηεο ηξαηφθιεηαο, γελλήζεθε ζηελ Πιεπξψλα ηεο Ώηησιίαο αιιά δξαζηεξηνπνηήζεθε ζηελ Ώίγππην. Ήηαλ έλαο απφ ηελ Πιεηάδα, φπσο νλνκάζηεθε ε νκάδα ησλ ηξαγηθψλ πνηεηψλ πνπ έδξαζαλ ζηελ Ώιεμάλδξεηα ηνλ 3ν π.Υ. αη. Ήηαλ ηξαγηθφο θαη επηθφο πνηεηήο κε γλψζεηο αζηξνλνκίαο θαη καζεκαηηθψλ. Σαμηλφκεζε ηηο ηξαγσδίεο ηεο θιαζζηθήο επνρήο ζηελ
65
βηβιηνζήθε ηεο Ώιεμάλδξεηαο. Έγξαςε επίζεο πνηήκαηα, ειεγείεο, επηγξάκκαηα θαη ηξαγνχδηα. 21. Ο Αιέμαλδξνο ν Κνηηεύο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο θαη ξήηνξαο. Υξεκάηηζε ζχκβνπινο ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Μάξθνπ Ώπξειίνπ θαη δάζθαινο ηνπ Έιιελαο ξήηνξα Ώηιίνπ Ώξηζηείδε. 22. Ο Αιέμαλδξνο ν Πιεπξώληνο ήηαλ αξρηηέθηνλαο θαη καζεκαηηθφο. 23. Ο Αιέμαλδξνο ν Αβνλόηεηρνο ή Αιέμαλδξνο ν Παθιαγώλ ή ςεπδνπξνθήηεο (105-170 κ.Υ.) ήηαλ Έιιελαο κπζηηθηζηήο θαη κάληεο. Ίδξπζε ηελ ζξεζθεία ηεο ιαηξείαο ηνπ Θενχ-θηδηνχ Γιχθσλνο, ε νπνία θέξδηζε πξφζθαηξε δεκνθηιία κεηαμχ ησλ Ρσκαίσλ πνιηηψλ ηεο επνρήο ηνπ. 24. Ο Αιέμαλδξνο ηεο Αθξνδηζηάδνο (2νο-3νο κ.Υ. αη.), γελλήζεθε ζηελ Ώθξνδηζηάδα ηεο Καξίαο θαη ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο θαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ζρνιηαζηέο ηνπ Ώξηζηνηέιε. Έγξαςε πνιιέο πξαγκαηείεο ζρεηηθέο κε έξγα ηνπ κεγάινπ θηινζφθνπ. 25. Ο Αιέμαλδξνο γηνο ηνπ Ννπκελίνπ (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ξήηνξαο θαη ζπγγξαθέαο. Βίλαη γλσζηά δπν έξγα ηνπ: Πεξί ησλ ηεο δηαλνίαο θαη ηεο ιέμεσο ζρεκάησλ θαη Πεξί Δπηδεηθηηθώλ. 26. Ο Αιέμαλδξνο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ ληθεηήο ηνπ αγσλίζκαηνο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 301 κ.Υ. Αιέμαλδξνο (Μπζ): 1. Αιέμαλδξνο ήηαλ ε άιιε νλνκαζία ηνπ Πάξη ηεο Σξνίαο (βιέπε ιέμε) 2. Ο Αιέμαλδξνο ήηαλ γηνο ηνπ Βπξπζζέα, ζθνηψζεθε ζην πφιεκν θαηά ησλ Ώζελαίσλ Αιεμάλσξ (Μπζ): Γηνο ηνπ Μαράνλα θαη εγγνλφο ηνπ Ώζθιεπηνχ. (Παπζαλίαο) Αιέμαλδξνο ήηαλ ε άιιε νλνκαζία ηνπ Πάξη Αιέμαξρνο (Ηζη): 1. Ο ηδξπηήο ηεο Οπξαλνπφιεσο ζην φξνο Άζσο. 2. Ο Αιέμαξρνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο απφ ηελ Κφξηλζν, ζπκκεηείρε κε ηνπο παξηηάηεο ζηελ εθζηξαηεία ηεο ηθειίαο. (Θνπθπδίδεο) 3. Ο Αιέμαξρνο ήηαλ ηζηνξηθφο ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ Αιεμεύο (Ηζη): Ώξραίν θξεηηθφ φλνκα, αληίζηνηρν κε ηνλ Ώιέμαλδξν Αιέμεο (Ηζη): Ο Αιέμεο (392-288 π.Υ.) ήηαλ απφ ηνπο παξαγσγηθφηεξνπο πνηεηέο ηεο Μέζεο θσκσδίαο. Γελλήζεθε ζηνπο Θνχξηνπο ηεο Μεγάιεο Βιιάδαο, αιιά έδεζε θαη εξγάζηεθε ζηελ Ώζήλα. Ήηαλ ζείνο ηνπ Μελάλδξνπ θαη ν γηνο ηνπ ηέθαλνο ήηαλ επίζεο πνηεηήο. Κέξδηζε απφ δπν πξψηεο λίθεο 66
ζηα Λήλαηα θαη ζηα Αηνλχζηα. Έγξαςε 245 έξγα (ζψδνληαη 138 ηίηινη) κε ηα νπνία δηαθσκσδνχζε ηχπνπο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο. Πέζαλε ζε ειηθία 106 εηψλ! Αιεμηάδαο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν ακθνξέα Αιεμηάξεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Ήβεο θαη αδειθφο ηνπ Ώλίθεηνπ. Οη δπν αδειθνί ήηαλ νη θξνπξνί ηνπ φξνπο ιπκπνο καδί κε ηνλ παηέξα ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Αιεμίαο (Ηζη): 1. Ο Αιεμίαο ήηαλ επψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 405 π.Υ. (Ξελνθώλ) 2. Ο Αιεμίαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ βνηαλνιφγνο καζεηήο ηνπ Θξαζχα απφ ηελ Μαληηλεία (Θεόθξαζηνο) Αιεμίβηνο (Ηζη): Ο Αιεμίβηνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Δξαία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηνπ πεληάζινπ. (Παπζαλίαο) Αιεμίδα ή Αιεμίο (Μπζ): Κφξε ηνπ κάληε Ώκθηάξανπ, νη απφγνλνη ηεο νπνίαο ήηαλ δαίκνλεο. Αιεμίδεκνο( Ηζη): Ο Αιεμίδακνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηα Φάξζαια ήηαλ παηέξαο ηνπ Μέλσλνο. (Πιάησλ) Αιεμίδακνο( Μπζ): Νένο απφ ηελ Κπξήλε πνπ θέξδηζε ζε αγψλα ηαρχηεηαο ηνλ βαζηιηά ηεο Εξάζαο Ώληαίν θαη θέξδηζε σο έπαζιν ηελ θφξε ΏιθεΎδα. Αιεμίθαθνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ώζήλα (Παπζαλ.) Αιεμηθιήο (Ηζη): Οπαδφο ησλ νιηγαξρηθψλ ηεο Ώζήλαο. Σν 411 π.Υ. κε ηνλ Πείζαλδξν θαη άιινπο αλέηξεςαλ ηελ αζελατθή δεκνθξαηία θαη επέβαιαλ ηελ αξρή ησλ ηεηξαθνζίσλ (Ξελνθώλ) Αιεμηθξάηεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αιεμίκαρνο (Ηζη): λνκα γξακκέλν ζε πηλαθίδα ηεο Ρφδνπ. Αιεμηκβξνηίδαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αιεμίληθνο (Ηζη): Ο Αιεμίληθνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηεο πάιεο ην 268 π.Υ. Αιεμίλνο (Ηζη): Ο Αιεμίλνο ν Ζιείνο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ππήξμε θηιφζνθνο ηεο ιεγνκέλεο Μεγαξηθήο ρνιήο. Ίδξπζε θηινζνθηθή ζρνιή ζηε Διεία. Αιεμίλσξ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Ώζθιεπηνχ. Αιέμηνο (Ηζη): Βιιεληθφ φλνκα Αιεμηππίδαο (Ηζη): Ο Αιεμηππίδαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ έθνξνο ηεο πάξηεο (Θνπθπδίδεο) Αιέμηππνο (Ηζη): 1. Ο Αιέμηππνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ (Πινύηαξρ.) 2. Ο Αιέμηππνο Α’ ήηαλ ηαγφο ηεο Λάξηζαο ηνλ 3ν π.Υ. αη. 3. Ο Αιέμηππνο (2νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Εππνιφρνπ ΐ’, Θεζζαιφο ζηξαηεγφο Αιεμηξξόε (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηακνχ Γξαληθνχ, εξσκέλε ηνπ Πξηάκνπ Άιεμηο (Ηζη): Ώλδξηαληνπνηφο ηνπ 4νπ π.Υ. αη., καζεηήο ηνπ Πνιπθιείηνπ Αιεμίο (Μπζ): βιέπε Αιεμίδα Αιεμίσλ (Ηζη): Ο Αιεμίσλ (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο 67
Άιεμνο (Ηζη): Ο Άιεμνο ή Αιεμίαο ήηαλ πνηεηήο ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ Αιέμσλ (Ηζη): λνκα Ώραηνχ πνπ αλαθέξεη ν Πνιύβηνο Αιεόο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Σεγέαο, γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Ώηπχηε. Με ηε γπλαίθα ηνπ Νέαηξα ή Κιενβνχιε απέθηεζαλ ηνλ Λπθνχξγν δηάδνρφ ηνπ ζην ζξφλν, ηνλ Ώκθηδάκαληα, ηνλ Κεθέα, ηελ Ώιθηδίθε θαη ηελ Ώχγε . (Ώπνιιφδσξνο) Αιεζηβία (Μπζ): Δ ζχδπγνο ηνπ Φνίληθνο Αιεύαο (Μπζ): Ο Αιεύαο (νλνκάδεηαη θαη Ππξξφο= θνθθηλνηξίρεο) ήηαλ γηνο ηνπ Θεζζαινχ θαη ηεο Ώζηπφρεο, εγγνλφο ηνπ Δξαθιή. Οξγάλσζε ηνπο Θεζζαινχο ζε κεγάιν, πνιηηηζκέλν θαη ηζρπξφ θξάηνο (Πίλδαξνο) Αιήζεηα (Ηζη): Κφξε ηνπ Υξφλνπ, γηαηί ν ρξφλνο πάληα απνθαιχπηεη ηελ αιήζεηα), ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο αιήζεηαο θαη ηεο εηιηθξίλεηαο. Αιπθηώ (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Βξηλχεο, καχξε ζηελ φςε, ην φλνκά ηεο ζεκαίλεη νξγή ή καλία Αιεζηάο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηεο Ώθξνδίηεο Αιήζηνο (Μπζ): Μλεζηήξαο ηεο Εππνδάκεηαο (κεξνο) Αιήηεο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Εππφηε, απφγνλνο ηνπ Δξαθιή. πκκεηείρε κε ηνλ Ώιζαηκέλε ζηνλ πφιεκν ησλ Δξαθιεηδψλ θαηά ηεο Ώζήλαο θαη γλψξηδε ην ρξεζκφ πνπ έιεγε φηη ε Ώζήλα ζα έπεθηε κφλν αλ έκελε δσληαλφο ν βαζηιηάο ηεο. Σνλ ρξεζκφ απηφ ηνλ έκαζε θαη ν βαζηιηάο ηεο Ώζήλαο, Κφδξνο ν νπνίνο πξνθάιεζε ην ζάλαηφ ηνπ θαη ε Ώζήλα ζψζεθε. (Πίλδαξνο) 2. Γηνο ηνπ Ώηγίζζνπ, δνινθνλήζεθε απφ ηνλ Οξέζηε Αιήηηο (Μπζ): βιέπε Φαλνζέα Ζ Αιζαία θαίεη ην θνύηζνπξν θαη ν γηνο ηεο πεζαίλεη Αιζαία (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Καιπδψλαο Ώηησιίαο Οηλέα. Ώπέθηεζαλ πνιιά παηδηά κεηαμχ ησλ νπνίσλ ηνλ Μειέαγξν, ηνλ Ώηησιφ, ηνλ Σνμέα, ηνλ Θπξέα θαη ηηο Μειεαγξίδεο Γφξγε, Αεηάλεηξα, Βπξπκήδε, Πεξηκήδε θαη Μειαλίππε. ηαλ ν Μειέαγξνο ήηαλ βξέθνο εκθαλίζηεθαλ νη Μνίξεο γηα λα πνπλ ζηελ Ώιζαία ην κέιινλ ηνπ γηνπ ηεο. Δ Κισζψ είπε φηη ζα έρεη γελλαία ςπρή, ε Λάρεζηο φηη ζα είλαη αλδξείνο θαη ε Άηξνπνο φηη ζα πέζαηλε φηαλ θαηγφηαλ ηειείσο ην θνχηζνπξν πνπ έθαηγε εθείλε ηελ ψξα ζην ηδάθη. Σξνκαγκέλε ε Ώιζαία, άξπαμε ην μχιν, ην έζβεζε θαη ην έθξπςε ζε έλα κπανχιν γηα λα πξνθπιάμεη ηε δσή ηνπ παηδηνχ 68
ηεο. Ώξγφηεξα, φηαλ κεγάισζε ν Μειέαγξνο έιαβε κέξνο ζην θπλήγη ηνπ Καιπδψληνπ Κάπξνπ. Βθεί ζθφησζε κεηά απφ δηακάρε ηνπο ζείνπο ηνπ Βχηππν ή Σνμέα θαη Βπξχππιν. Δ Ώιζαία εμνξγηζκέλε γηα ην ζάλαην ησλ αδειθψλ ηεο άλνημε ην κπανχιν θαη έθαςε ηειείσο ην θνχηζνπξν πνπ είρε θπιάμεη. Ο Μειέαγξνο θπζηθά πέζαλε ακέζσο, αιιά ε Ώιζαία κεηαλνησκέλε απηνθηφλεζε. (κεξνο) Αιζαηκέλεο (Μπζ): Ο Ώιζαηκέλεο ζπκκεηείρε ζηνλ πφιεκν ησλ Δξαθιεηδψλ θαηά ηεο Ώζήλαο θαη γλψξηδε ην ρξεζκφ πνπ έιεγε φηη ε Ώζήλα ζα έπεθηε κφλν αλ έκελε δσληαλφο ν βαζηιηάο ηεο. Σνλ ρξεζκφ απηφ ηνλ έκαζε θαη ν βαζηιηάο ηεο Ώζήλαο, Κφδξνο ν νπνίνο πξνθάιεζε ην ζάλαηφ ηνπ θαη ε Ώζήλα ζψζεθε. (ηξάβσλ) Αιζεκέλεο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Καηξέα, εγγνλφο ηνπ Μίλσα (Ώπνιιφδσξνο) Άιζεπνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, βαζηιηάο ηεο Σξνηδήλαο, (Παπζαλίαο) Αιία ή Αιίε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (κεξνο) Αιία (Μπζ): Δξσίδα ηεο Ρφδνπ. Με ηνλ εξαζηή ηεο Πνζεηδψλα γέλλεζε ηνπο έμη Γλήηεο θαη κηα θφξε ηε Ρφδν (απφ ηελ νπνία πήξε ην φλνκά ηνπ ην γλσζηφ λεζί). Αιηάθκσλ (Ηζη): Πνηάκηνο ζεφο πξνζσπνπνίεζε ηνπ πνηακνχ Αιίαξηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Θεξζάλδξνπ θαη αδειθφο ηνπ Κνξψλνπ. ηνπο αδειθνχο νθείινπλ ην φλνκά ηνπο νη πφιεηο Ώιίαξηνο θαη Κνξψλεηα. Αιηδώλεο (Ηζη): Λαφο πνπ θαηνηθνχζε ζηελ ΐηζπλία, ζχκκαρνη ησλ Σξψσλ (κεξνο) Αιηζέξζεο (Μπζ): Μάληεο απφ ηελ Εζάθε, θίινο ηνπ Οδπζζέα (κεξνο) Αιηκήδε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (κεξνο) Αιηόδσξνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Άιηνο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο Θαιάζζηνπο Ααίκνλεο. Παλάξραηα ζεφηεηα πνπ ε ιαηξεία ηεο ππνθαζηάζεθε απφ ηελ ιαηξεία πξνο ηνλ Πνζεηδψλα. Σν φλνκα ρξεζηκνπνηήζεθε θαη σο επίζεην άιισλ ζαιάζζησλ δαηκφλσλ φπσο ν Νεξέαο ν Πξσηέαο, ν Σξίησλ, ν Γιαχθνο ν Ώλζεδφληνο, ν Φφξθπο θαη άιινη Άιηνο (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ησλ Φαηάθσλ Ώιθίλννπ. (κεξνο) 2. Πνιεκηζηήο απφ ηελ Λπθία ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Οδπζζέα (κεξνο) Αιίνρνο (Ηζη): Ο Αιίνρνο ν Μεηαπνληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Αιηξξόζηνο (Ηζη): εκαίλεη απηόο πνπ πιήηηεηαη από ηα θύκαηα ηεο ζάιαζζαο. Σνλ ηαχηηδαλ ηνλ Πνζεηδψλα (Απνιιόδσξνο) Άιηο (Μπζ): Μάγηζζα, δνχιε ηεο Κίξθεο. Μεηακφξθσζε ηνλ Οδπζζέα ζε άινγν, ιίγν πξηλ ηνλ ζάλαηφ ηνπ. 69
Αιίζηξα (Μπζ): Δ Αιίζηξα ήηαλ εξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ηνπ Χγχγνπ. Αιηηεξία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο πνπ εθεχξε ηνλ αιεπξφκπιν Αιίθεξνο ή Αιίθεηξνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Αιηθεξαία (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο ζηελ Ώξθαδία Αιίθεξνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αιίθξσλ (Μπζ): Καηά κηα εθδνρή παηέξαο ηνπ Αεπθαιίσλνο Αιθαζόε (Μπζ): βιέπε Μηλπάδεο Αιθάζννο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Πέινπα, βαζηιηάο ησλ Μεγάξσλ 2. Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Εδνκελέα (κεξνο) Αιθαία (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ βαζηιηά ησλ Λαπηζψλ Τςέα Αιθαίλεηνο (Ηζη): Ο Αιθαίλεηνο απφ ην Λέπξεν ηεο Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 456 θαη ην 444 π.Υ. Αιθαίνο θαη απθώ Αιθαίνο (Ηζη): 1. Ο Αιθαίνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ ιπξηθφο πνηεηήο απφ ηε Μπηηιήλε, ζχγρξνλνο ηεο κεγάιεο Λεζβίαο πνηήηξηαο απθψο θαη ηνπ Θεβαίνπ πνηεηή Πηλδάξνπ. Ο Ώιθαίνο θαη ε απθψ ήηαλ νη θχξηνη εθπξφζσπνη ηεο αηνιηθήο ιπξηθήο πνίεζεο. Σα πνηήκαηά ηνπ ήηαλ ιπξηθά, εξσηηθά, παηξησηηθά, χκλνη ζηνπο ζενχο θαη άιια. (Ζξόδνηνο, Παπζαλίαο) 2. Ο Αιθαίνο ν Μίθθνπ (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μπηηιήλε. Έδεζε ζηελ Ώζήλα θαη ήηαλ έλαο απφ ηνπο αηηηθνχο πνηεηέο, ζχγρξνλνο ηνπ Ώξηζηνθάλε. Έγξαςε πεξίπνπ 10 έξγα απφ ηα νπνία καο είλαη γλσζηνί νη ηίηινη ησλ νθηψ. 3. Ο επηθνχξεηνο θηιφζνθνο Αιθαίνο ή Άιθηνο (2νο π.Υ. αη.). Αιθαίνο (Μπζ): 1. Ο κπζηθφο Αιθαίνο ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο βαζίιηζζαο ηεο Λπδίαο Οκθάιεο, ή ηνπ Δξαθιή θαη κηαο δνχιεο ηεο. 2. Ο άιινο κπζηθφο Αιθαίνο ή Αιθεύο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Σίξπλζαο, γηνο ηνπ Πεξζέα θαη ηεο Ώλδξνκέδαο. Αιθακέλεο (Ηζη): 1. Γηαηξφο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Κλίδν 2. Ο Αιθακέλεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Λήκλν, ήηαλ καζεηήο ηνπ Φεηδία θαη έλαο απφ ηνπο θνξπθαίνπο γιχπηεο ηεο Ώζήλαο. Ώξθεηά έξγα ηνπ θνζκνχζαλ ηελ Ώθξφπνιε. Σν κνλαδηθφ ζσδφκελν έξγν ηνπ ήηαλ απηφ ηεο (νξζίαο) Πξόθλεο πνπ βξίζθεηαη ζην κνπζείν ηεο Ώθξφπνιεο. (Παπζαλίαο.) Αιθάλδξε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Πνιχβνπ, ζην ζπίηη ηνπ νπνίνπ, πνπ βξηζθφηαλ ζηηο Θήβεο ηεο Ώηγχπηνπ, θηινμελήζεθαλ ν Μελέιανο θαη ε 70
Χξαία Βιέλε θαηά ην ηαμίδη ηεο επηζηξνθήο ηνπο απφ ηελ Σξνία. (κεξνο) Αιθαλδξίδαο (Ηζη): Ο Πνύπιηνο Αίιηνο Αιθαλδξίδαο ήηαλ παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ην 221 θαη 225 κ.Υ. Άιθαλδξνο (Ηζη): Ο Άιθαλδξνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο λεαξφο παξηηάηεο πνπ αγαλαθηηζκέλνο απφ έλα λφκν πνπ ηνλ ζεψξεζε άδηθν, ρηχπεζε ηνλ βαζηιηά Λπθνχξγν ζην πξφζσπν θαη ηνπ έβγαιε ην έλα κάηη. Ο λεαξφο ζπλειήθζε θαη παξαδφζεθε ζην Λπθνχξγν, ν νπνίνο δελ ηνλ ηηκψξεζε αιιά ηνλ θξάηεζε θνληά ηνπ σο ππεξέηε. Βθεί ν Άιθαλδξνο δηαπίζησζε πφζν επγεληθφο θαη πφζν ζθιεξά εξγαδφηαλ ν Λπθνχξγνο θαη απφ ερζξφο ηνπ έγηλε ζαπκαζηήο ηνπ. Βίπε ζε φινπο ηνπο θίινπο θαη ζπγγελείο ηνπ πφζν θαιφο είλαη ν Λπθνχξγνο θαη απφ ηφηε ν Άιθαλδξνο έγηλε έλαο άξηζηνο πνιίηεο ηεο πάξηεο. (Πινύηαξρνο) Ζ (νξζία) Πξόθλε ηνπ Αιθακέλε Άιθαλδξνο (Μπζ): Μαρεηήο ηεο Λπθίαο, πνιέκεζε ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Οδπζζέα (κεξνο) Αιθαλεύο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 422 π.Υ. Αιθάλσξ (Μπζ): Σξψαο, ζχδπγνο ηεο Εαίξαο, παηέξαο ησλ δηδχκσλ Παλδάξνπ θαη ΐηηία Αιθεΐδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Ώιθαίνπ ν Ώκθηηξχσλ Αιθεΐο ή Βάξθε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κπξήλεο Ώληαίνπ ν νπνίνο ππνζρέζεθε φηη ζα ηελ παληξέςεη ζε φπνηνλ ηνλ ληθήζεη ζε δξφκν ηαρχηεηαο. Σνλ θέξδηζε ν Ώιεμίδακνο θαη πήξε ηελ ΏιθεΎδα. Αιθέκσλ (Μπζ): Μεηξνθηφλνο απφ ηελ Φσθίδα ΏραΎαο, εμαγλίζηεθε ζηα λεξά ηνπ πνηακνχ Βξπκάλζνπ Αιθέηαο: 1. Ο Αιθέηαο Α’ (4νο π.Υ. αη.) βαζηιηάο ησλ Μνινζζψλ ηεο Δπείξνπ. Ήηαλ παππνχο ηεο κεηέξαο ηνπ Μ. Ώιέμαλδξνπ, Οιπκπηάδαο. 2. Ο Αιθέηαο Β’ (4νο π.Υ. αη.) βαζηιηάο ησλ Μνινζζψλ. θνηψζεθε καδί κε ηνπο γηνπο ηνπ απφ ηνπο εμεγεξζέληεο ππεθφνπο ηνπ. 3. Ο Αιθέηαο (6νο π.Υ. αη.) βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο, γηνο ηνπ Αεξόπνπ Α’. (Ζξόδνηνο) 4. Ο πξίγθηπαο Αιθέηαο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Ώιεμάλδξνπ Ώ’, δνινθνλήζεθε απφ ζθεηεξηζηέο ηνπ ζξφλνπ.
71
5. Ο Μαθεδφλαο επγελήο Αιθέηαο ν Οξόληνπ (4νο π.Υ. αη.), αδειθφο ηνπ Πεξδίθθα, ήηαλ παηδηθφο θίινο θαη ζπκπνιεκηζηήο ηνπ Μεγάινπ Ώιεμάλδξνπ. (Αξξηαλόο, Γηόδσξνο ηθειόο) Αιθέηηνο (Ηζη): Έιιελαο ηαηξνζνθηζηήο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα. Ώζρνιήζεθε κε ηελ θαξκαθνινγία. Άιθεηνο (Ηζη): Ο Άιθεηνο απφ ηνλ Κιείησξα Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 384 π.Υ. Αιθεύο (Μπζ): ΐιέπε Αιθαίνο Αιθή (Μπζ): Κφξε ηεο κηθξαζηαηηθήο ζεάο Κπβέιεο θαη ηνπ Οιχκπνπ. Δ κνξθή ηεο θνζκνχζε ηελ αζπίδα ηεο Ώζελάο. (Αηφδσξνο ν ηθειφο) Αιθήλσξ (Ηζη): Ο Αιθήλσξ θαη ν Υξφκηνο ήηαλ νη κφλνη επηδψληεο Ώξγείνη απφ ηελ κάρε 300 Ώξγείσλ θαη 300 παξηηαηψλ ζηελ Θπξέα ην 546 π.Υ. νη νπνίνη επέζηξεςαλ ζην Άξγνο θαη αλήγγεηιαλ φηη λίθεζαλ. Ώπφ ηνπο παξηηάηεο ν κφλνο επηδψλ ήηαλ ν Οζξπάδεο, ν νπνίνο απηνθηφλεζε απφ ληξνπή (Ζξόδνηνο) Άιθεο ή Άιθηο (Μπζ): Ο Άιθηο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Ώηγππηηάδεο, παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Γιαχθε ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. Άιθεζηηο (Μπζ): Δ Άιθεζηηο, θφξε ηνπ Πειία, παληξεχηεθε ηνλ Άδκεην, αιιά ζηνπο γάκνπο ν Άδκεηνο δελ ζπζίαζε ζηελ Άξηεκε θαη ε ζεά νξγηζκέλε ζέιεζε λα πεζάλεη ν γακπξφο ή θάπνηνο άιινο πνπ ζα έπαηξλε ηε ζέζε ηνπ. Οη θίινη, νη ζπγγελείο αθφκα θαη νη γνλείο ηνπ Ώδκήηνπ αξλήζεθαλ λα πάξνπλ ηε ζέζε ηνπ, κφλν ε Άιθεζηε απνθάζηζε λα ζπζηαζηεί γηα λα δήζεη ν άληξαο ηεο. Δ Πεξζεθφλε ζπγθηλεκέλε απφ απηή ηελ πξάμε, ηεο επέηξεςε λα γπξίζεη απφ ηνλ Άδε. (κεξνο) Αιθία (Μπζ): Δ ζχδπγνο ηνπ Ώγαζνθιή Αιθηάδεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αιθίαο (Ηζη): 1. ηξαηεγφο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Διεία. Βθζηξάηεπζε κε ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ζηελ Ώζία 2. Ο Αιθίαο ν Μεηαπνληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Αιθηβηάδεο (Ηζη): 1. Ώζελαίνο πνιηηηθφο νπαδφο ησλ δεκνθξαηηθψλ, ζχγρξνλνο ηνπ Κιεηζζέλε, παππνχο ηνπ γλσζηνχ Ώιθηβηάδε. Ώγσλίζηεθε γηα ηελ θαηάιπζε ηεο ηπξαλλίαο ησλ Πεηζηζηξαηηδψλ. 2. Ο Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ζηξαηησηηθφο Αιθηβηάδεο (450-404), ππήξμε κηα απφ ηηο πην ραξηζκαηηθέο, έμππλεο, δηνξαηηθέο αιιά θαη ππέξκεηξα θηιφδνμεο θαη ακθηιεγφκελεο πξνζσπηθφηεηεο ηεο αξραηφηεηαο. Έραζε πνιχ λσξίο ηνλ παηέξα ηνπ Κιεηλία θαη είρε σο θεδεκφλα ηνλ ζείν ηνπ Πεξηθιή θαη δάζθαιφ ηνπ ηνλ σθξάηε. Γξήγνξα αλαδείρζεθε σο ν εγέηεο ηεο δεκνθξαηηθήο παξάηαμεο θαη εμειέγε ζηξαηεγφο. Σν 416 αλαθεξχρζεθε νιπκπηνλίθεο θαη κε ηελ αίγιε ηνπ ζην θαηαθφξπθν έπεηζε ηνπο Ώζελαίνπο λα εθζηξαηεχζνπλ θαηά ηεο ηθειίαο. 72
κσο ελψ αθφκα ν ζηφινο βξηζθφηαλ ζηελ ζάιαζζα, ν Ώιθηβηάδεο θαηεγνξήζεθε γηα αζέβεηα πξνο ηνπο ζενχο θαη γηα λα γιηηψζεη ηελ θαηαδίθε ηνπ θαηέθπγε ζηελ κεγάιε αληίπαιν ηεο Ώζήλαο, ηε πάξηε. Με ηηο ζπκβνπιέο ηνπ νη παξηηάηεο έδσζαλ ηε ραξηζηηθή βνιή ζηελ αζελατθή εθζηξαηεία ηεο ηθειίαο, γεγνλφο πνπ απνδπλάκσζε ηελ Ώζήλα θαη ζπλέβαιε ζηελ νξηζηηθή ηεο ήηηα αξγφηεξα. Λέγεηαη φηη φηαλ ήηαλ ζηελ πάξηε, έγηλε εξαζηήο ηεο Σηκαίαο, ζπδχγνπ ηνπ βαζηιηά Άγη ΐ’, κε ηελ νπνία απέθηεζαλ έλα γην, ηνλ Λεσηπρίδε. Ο επκεηάβιεηνο θαη αδίζηαρηνο Ώιθηβηάδεο εγθαηέιεηςε ηε πάξηε θαη γχξηζε σο ζξηακβεπηήο ζηελ Ώζήλα, ε νπνία ηνλ αλαθήξπμε ζηξαηεγόαπηνθξάηνξα. κσο ε επζχλε κηαο αθφκα ήηηαο ησλ Ώζελαίσλ απφ ηνπο ελσκέλνπο ζηφινπο ηεο πάξηεο θαη ηεο Πεξζίαο, απνδφζεθε ζηνλ Ώιθηβηάδε, ν νπνίνο θαηέθπγε απηή ηε θνξά ζηελ απιή ηνπ Πέξζε ζαηξάπε Φαξλάβαδνπ. Ώπηφο - κεηά απφ παξαθίλεζε ησλ παξηηαηψλ, αιιά θαη ησλ 30 ηπξάλλσλ ηεο Ώζήλαο - ηνλ δνινθφλεζε. (Πινύηαξρνο) Αλκιβιάδηρ Κλινίος Αθηναίορ Αιθηβίε (Μπζ): Ώκαδφλα, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ Αηνκήδε (κεξνο) Αιθηδάκαο (Ηζη): Ο Αιθηδάκαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο θαη ζνθηζηήο απφ ηελ Βιαία ηεο Ώηνιίδαο Μ. Ώζίαο. Τπήξμε καζεηήο θαη δηάδνρνο ηνπ ζνθηζηή Γνξγία θαη αληίπαινο ηνπ Ώζελαίνπ ξήηνξα Εζνθξάηε. Λίγα έξγα ηνπ θαζψο θαη κεξηθά απνζπάζκαηα έρνπλ δηαζσζεί. (Λνπθηαλόο) Αιθηδάκαο (Μπζ): Μαρεηήο απφ ηελ Μπζία, πνιέκεζε ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Νενπηφιεκν. (κεξνο) Αιθηδάκεηα (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Βξκή θαη κεηέξα ηνπ ΐνχλνπ Αιθίδακνο (Μπζ): Παηέξαο ηεο Κηεζχιιαο πνπ αζέηεζε ηελ ππφζρεζή ηνπ λα ηελ παληξέςεη κε ηνλ αγαπεκέλν ηεο Βξκνράξε Αιθίδαο (Ηζη): 1. Ο Αιθίδαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξηηάηεο λαχαξρνο. Ίδξπζε ηελ ιαθσληθή απνηθία Δξάθιεηα. 2. Ο Αιθίδαο ήηαλ παξηηάηεο ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 244 π.Υ. Αιθίδεκνο (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο ζηελ Πέιια ηεο Μαθεδνλίαο Αιθίδεο (Ηζη): Ο Αιθίδεο απφ ηε πάξηε ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώγήηνπ, ηνπ νπνίνπ ηελ φκνξθε ζχδπγν έθιεςε ν βαζηιηάο Ώξίζησλ. Αιθηδίθε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σεγέαο Ώιένπ Αιθηζία (Ηζη): βιέπε Αγρηηεία Αιθηζόε (Μπζ): βιέπε Μηλπάδεο 73
Άιθηζνο (Ηζη): Ο Άιθηζνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ πξέζβεο ησλ Ώραηψλ ζην βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίν η’ ηνλ Φηινκήηνξα (Πνιύβηνο). Αιθηκάρε (Μπζ): Δ Αιθηκάρε ή Αιθηκαρεία ήηαλ θφξε ηνπ Ώξπαιίσλα, γλσζηή γηα ηελ νκνξθηά ηεο αιιά θαη γηα ην ζηξηθλφ ραξαθηήξα ηεο. Αιθίκαρνο (Ηζη): 1. Ο Αιθίκαρνο ήηαλ ν παηέξαο ηνπ Βπθφξβνπ. Mαδί κε ηνλ Φίιαγξν γηνο ηνπ Κπλέα, πξφδσζαλ θαη παξέδσζαλ ηελ πφιε ζηνλ πεξζηθφ ζηξαηφ πνπ ηελ ιεειάηεζε (490 π.Υ.). 2. Μαθεδφλαο ζηξαηεγφο ηνπ βαζηιηά Φηιίππνπ ΐ’. Σν 338 π.Υ. πήγε ζηελ Ώζήλα, καδί κε ηνλ Ώιέμαλδξν, ζπλνδεχνληαο ηελ ηέθξα ησλ Ώζελαίσλ πνπ ζθνηψζεθαλ ζηε κάρε ηεο Υαηξψλεηαο. Οη Ώζελαίνη ηνλ ηίκεζαλ θάλνληάο ηνλ πνιίηε ηεο πφιεο ηνπο. 3. Ο Μαθεδφλαο ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Αιθίκαρνο ν Αγαζνθιένπο, απειεπζέξσζε ησληθέο θαη αηνιηθέο πφιεηο ηεο Μηθξάο Ώζίαο απφ ηνπο Πέξζεο. (Πηζαλψο είλαη ην ίδην πξφζσπν κε ηνλ πξνεγνχκελν). 4. Ο Ώζελαίνο δσγξάθνο, γλσζηφο γηα ην έξγν ηνπ πνπ παξίζηαλε ηνλ νιπκπηνλίθε Αηψμηππν. (Πιίληνο) Αιθηκέδε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξκελίνπ Θεζζαιίαο Ώκχληνξα Αιθηκέδνπζα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Λπδίαο Ενβάηε Σν αγώληζκα ηεο πάιεο Αιθηκέδσλ: (Ηζη): 1. Ο Αιθηκέδσλ απφ ηελ Ώίγηλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 460 π.Υ. 2. Ο Αιθηκέδσλ ήηαλ ήξσαο ηεο Ώξθαδίαο Αιθηκέδσλ (Μπζ): ηξαηεγφο ησλ Μπξκηδφλσλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν (κεξνο) Αιθηκέλε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αιθηκέλεο (Ηζη): Σξαγηθφο πνηεηήο απφ ηα Μέγαξα. Αιθηκέλεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εάζνλα θαη ηεο Μήδεηαο, δνινθνλήζεθε απφ ηελ κεηέξα ηνπ. (Αηφδσξνο ηθειφο) Αιθηκήδε (Μπζ): Γπλαίθα ηνπ Ώκχληνξα Αιθηκήδεο (Ηζη): Νηθεηήο ζηα Νέκεα απφ ηελ Ώίγηλα (Πίλδαξνο) Άιθηκνο (Ηζη): 1. Ο Άιθηκνο (4νο π.Υ. αη.), ήηαλ ηζηνξηθφο απφ ηε ηθειία ν νπνίνο έγξαςε ηα βηβιία ηθειηθά, Ηηαιηθή θαη Πξνο Ακύληαλ. 2. Ο ξήηνξαο Άιθηκνο (4νο ή 3νο π.Υ. αη.), ήηαλ καζεηήο ηνπ θηινζφθνπ ηίιπσλα ηνπ Μεγαξέα. 3. Ο Άιθηκνο ήηαλ Μαθεδφλαο λαχαξρνο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’, ν νπνίνο θαηέιαβε ηελ ζχκκαρν ηεο Ώζήλαο Πεπάξεζν (θφπειν) θαη ηελ εξήκσζε. 74
4. Ο Δπεηξψηεο ζηξαηησηηθφο Άιθηκνο, ππεξέηεζε ππφ ηνλ Αεκήηξην ηνλ Πνιηνξθεηή θαη ζθνηψζεθε ζηελ πνιηνξθία ηεο Ρφδνπ ην 304 π.Υ. 5. Ο Άιθηκνο απφ ηελ Κχδηθν ήηαλ ν ληθεηή ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 144 π.Υ. Άιθηκνο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ θίινπ θαη ζπκβνχινπ ηνπ Οδπζζέα, Μέληνξα (κεξνο) Αιθηλάδαο (Ηζη): Ο Αιθηλάδαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο (Θνπθπδίδεο) Αιθηλόε (Μπζ): Μηα απφ ηηο Νχκθεο ηεο Ώξθαδίαο, πνπ πεξηέζαιςαλ ην βξέθνο Αία. Αιθίλννο (Ηζη): Πιαησληθφο θηιφζνθνο, θέξεηαη σο ν ζπγγξαθέαο ηνπ έξγνπ Λόγνο δηδαζθαιηθόο ησλ Πιάησλνο δνγκάησλ Αιθίλννο ή Αιθίλνπο (Μπζ): Ο κπζηθφο βαζηιηάο ησλ Φαηάθσλ (Κεξθπξαίσλ;), εγγνλφο ηνπ Πνζεηδψλα. Παληξεχηεθε ηελ Ώξήηε θαη απέθηεζαλ πέληε γηνπο θαη κηα θφξε, ηελ Ναπζηθά. Ο κεξνο ζηελ Οδχζζεηα πεξηγξάθεη ηα πνιπηειή αλάθηνξα θαη ηνπο θήπνπο ηνπ βαζηιηά πνπ αληίθξηζε ν Οδπζζέαο φηαλ έθζαζε εθεί λαπαγφο. Ο Ώιθίλννο θηινμέλεζε ηνλ Οδπζζέα θαη ηνλ θαη βνήζεζε λα επηζηξέςεη ζηελ παηξίδα ηνπ. (κεξνο) Άιθηνο (Ηζη): βιέπε Αιθαίνο Αιθίππε (Μπζ): Θεξαπαηλίδα ηεο Χξαίαο Βιέλεο (κεξνο) Άιθηππνο (Ηζη): Ο Άιθηππνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ Πάξν. Αελ έρεη ζσζεί θαλέλα έξγν ηνπ, εθηφο απφ ηελ ππνγξαθή ηνπ πνπ βξέζεθε ζηε βάζε ελφο αλαζήκαηνο ζηνλ Ώπφιισλα ζηελ Ώλάθε. Άιθηππνο ή Άιθηο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Άιθηππνο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Γιαχθε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδ) Αιθίο (ε) (Μπζ): Δ Αιθίο ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Ώληηπνίλνπ πνπ κε ηηο αδειθέο ηεο Ώλδξφθιεηα θαη Βχθιεηα ζπζηάζηεθαλ ζηε ζέζε ηνπ παηέξα ηνπο γηα λα ζσζεί ε πφιε. Αιθηζζέλε (Ηζη): Δ Αιθηζζέλε ήηαλ Βιιελίδα δσγξάθνο. Ο Πιίληνο ν Πξεζβύηεξνο αλαθέξεη έλα πίλαθά ηεο πνπ παξηζηάλεη κηα ρνξεχηξηα. Αιθηζζέλεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 372 π.Υ. Αιθίθξσλ (Ηζη): Ο Αιθίθξσλ (2νο-3νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ ζνθηζηήο, εξσηηθφο πνηεηήο θαη θπξίσο γλσζηφο σο επηζηνινγξάθνο. ψδνληαη πνιιέο αθέξαηεο επηζηνιέο αλδξψλ πξνο γπλαίθεο θαη γπλαηθψλ πξνο άλδξεο, γξακκέλεο ζηελ αηηηθή δηάιεθην. Οη επηζηνιέο απηέο καο δίλνπλ πνιχηηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηε δσή ησλ Ώζελαίσλ ηνπο πξψηνπο κ.Υ. αηψλεο. Αιθκαίσλ (Ηζη): 1. Ο Αιθκαίσλ (6νο-5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Πεηξίζνπ, απφ ηνλ Κξφησλα ηεο Μεγάιεο Βιιάδαο, ήηαλ απφ ηνπο επηθαλείο θηινζφθνπο θαη ηαηξηθνχο ζεσξεηηθνχο ηεο αξραηφηεηαο, πηζαλψο καζεηήο ηνπ Ππζαγφξα. Ώζρνιήζεθε επίζεο κε ηελ αζηξνλνκία θαη ηελ κεηεσξνινγία.
75
2. Ο Αιθκαίσλ (7νο-6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ εθηξνθέαο αιφγσλ. ε κηα νιπκπηάδα θέξδηζε ηελ πξψηε ζέζε ζην αγψληζκα ηνπ ηεζξίππνπ. Ο ίδηνο πξνζθιήζεθε απφ ηνλ βαζηιηά ηεο Λπδίαο Κξνίζν ζηηο άξδεηο γηα λα ηνλ επραξηζηήζεη γηα ηελ βνήζεηα πνπ πξνζέθεξε ζε κηα αληηπξνζσπεία ηεο ρψξαο ηνπ πνπ επηζθέθζεθε ηνπο Αειθνχο. Ο Κξνίζνο άλνημε ην βαζηιηθφ ζεζαπξνθπιάθην θαη θάιεζε ηνλ Ώιθκέσλα λα πάξεη φζν ρξπζφ κπνξνχζε λα ζεθψζεη. Ώπηφο πήξε ηα ιφγηα ηνπ Κξνίζνπ θαηά γξάκκα θαη γέκηζε ηηο πηπρέο ηνπ επξχρσξνπ καλδχα ηνπ, ην θελφ ζηηο ηεξάζηηεο κπφηεο ηνπ κε ρξπζάθη. Ώθφκα γέκηζε κε ζθφλε ρξπζνχ ηα καιιηά ηνπ θαη ην ζηφκα ηνπ. Ο Κξνίζνο γέιαζε θαη ηνπ πξνζέθεξε αθφκα πεξηζζφηεξν ρξπζφ. Λέγεηαη φηη απηφ ην ρξπζάθη ζπλέβαιε απνθαζηζηηθά ζηελ επεκεξία ηνπ νίθνπ ησλ Ώιθκενληδψλ. (Ζξόδνηνο, Πινύηαξρνο). Αιθκαίσλ ν Κξνησληάηεο Αιθκάλ (Ηζη): Ο Αιθκάλ (πεξίπνπ 650-600 π.Υ.) ήηαλ κάιινλ απφ ηε Λπδία ηεο Μηθξάο Ώζίαο, αιιά έδξαζε ζηελ πάξηε. Βίλαη έλαο απφ ηνπο παιαηφηεξνπο Έιιελεο κειηθνύο πνηεηέο θαη έγξαςε χκλνπο, παηάλεο, πκελαίνπο θαη άιια. εκαληηθά είλαη ηα πεξίθεκα Παξζέληα, χκλνη πνπ έγξαθε θαη κεινπνηνχζε ν ίδηνο γηα ρνξσδίεο θνξηηζηψλ. Βπίζεο ν Ώιθκάλαο ζπγθξνηνχζε ν ίδηνο ηε ρνξσδία θαη δίδαζθε ζηα θνξίηζηα ην θείκελν, ηε κεισδία, ηα ρνξεπηηθά θαη θαηά ηελ εθηέιεζε ζπλφδεπε ηε ρνξσδία κε ηελ θηζάξα ηνπ. Έγξαθε ζηε δσξηθή δηάιεθην, αλάκηθηε κε ησληθά θαη αηνιηθά ζηνηρεία. Πέζαλε ζηελ πάξηε θαη ηάθεθε δίπια ζηνλ ηάθν ηεο Χξαίαο Βιέλεο. (νπΐδαο, Παιαηηλή Αλζνινγία) Αιθκάσλ (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Ώραηψλ, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ αξπεδφλα (κεξνο) Αιθκέλεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο πάξηεο απφ ην 740 σο ην 700 π.Υ. Αηαδέρζεθε ηνλ παηέξα ηνπ Σήιεθιν θαη ηνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Πνιχδσξνο. Ο Ώιθκέλεο εγήζεθε ηεο λπρηεξηλήο εθζηξαηείαο θαηά ηνπ θξνπξίνπ ηεο Άκθεηαο πνπ έδσζε ην έλαπζκα γηα ηελ θήξπμε ηνπ Μεζζεληαθνχ Πνιέκνπ. Αιθκέσλ (Ηζη): 1. Ο Αιθκέσλ (φρη Ώιθκαίσλ) ήηαλ γηνο ηνπ Μεγαθιή (7νο π.Υ. αη.), επηθαλήο πνιηηηθφο θαη ζηξαηησηηθφο ηεο Ώζήλαο. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αιθκέσλ απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ηεζξίππνπ ην 592 π.Υ. 3. Ο Αιθκέσλ ν Κξνησληάηεο (6νο-5νο π.. αη.) ήηαλ γηαηξφο, ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο, θπζηθφο θαη αζηξνλφκνο. Έγξαςε ην πξψην γλσζηφ ηαηξηθφ ζχγγξακκα ην Πεξί θύζεσο 76
4. Ο Αιθκέσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο. Τπήξμε καζεηήο ηνπ Εζνθξάηε. Λέγεηαη φηη έγξαςε 240 ηξαγσδίεο. Αιθκέσλ (Μπζ): 1. Ώξγείνο, γηνο ηνπ κάληε Ώκθηάξανπ θαη ηεο Βξηθχιεο. Μαδί κε ηνπο Βπηγφλνπο ησλ Βπηά, εθζηξάηεπζαλ μαλά ζηελ Θήβα θαη ηελ θαηέιαβαλ. Ο Ώιθκέσλ εθδηθήζεθε ηελ πξνδνζία ηνπ παηέξα ηνπ θαη ηε δηθή ηνπ, ζθνηψλνληαο ηελ κεηέξα ηνπ. Γηα ηελ κεηξνθηνλία ηνλ απνθάζαξε ν Ώρειψνο θαη ηνπ έδσζε σο ζχδπγν ηελ θφξε ηνπ Καιιηξξφε. 2. Γηνο ηνπ ίιινπ, απφγνλνο ηνπ Νέζηνξα, πνπ εθδηψρηεθε απφ ηε Μεζζελία θαη ήξζε ζηελ Ώζήλα. Έγηλε ν γελάξρεο ησλ Ώιθκεσληδψλ. Αιθκήλε (Ηζη): Βιιελίδα αγγεηνγξάθνο Αιθκήλε (Μπζ): Kφξε ηνπ Διεθηξχσλνο. Παληξεχηεθε ηνλ Ώκθηηξχνλα θαη απέθηεζε καδί ηνπ ηνλ Εθηθιή θαη κε ηνλ Αία ηνλ Δξαθιή Αιθκήλσξ (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Αιθκήλσξ δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Εππνκέδνπζα, ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξ) Αιθπνλεύο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώληηγφλνπ Γνλαηά Αιθπνλεύο (Μπζ): Γίγαληαο πνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή Αιθπόλε Αιθπόλε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Ώηφινπ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ησλ Μαιηέσλ (ζηε Φζηψηηδα) Κήπθα. Κάπνηε ζην βαζίιεηφ ηνπο έθηαζε έλαο ιχθνο πνπ θαηαζπάξαδε ηα θνπάδηα θαη αθνινχζεζε επηδξνκή αθξίδσλ πνπ θαηέζηξεθαλ ηηο ζνδεηέο. Σφηε ν Κήπθαο απνθάζηζε λα ζπκβνπιεπηεί ην Μαληείν ησλ Αειθψλ. Πήγε απφ ηε ζάιαζζα γηα λα απνθχγεη ηνπο ιεζηέο πνπ ππήξραλ ζην δξφκν. κσο μέζπαζε ηξηθπκία, βνχιηαμε ην πινίν θαη ν Κήπθαο πλίγεθε. Σν πηψκα ηνπ ην βξήθε ζηε αθηή ε Ώιθπφλε θαη ζπάξαμε ε θαξδηά ηεο. Ώπνθάζηζε λα πέζεη απφ ην γθξεκφ, αιιά ζηελ πηψζε ηεο έλνησζε λα θπηξψλνπλ θηεξά ζηηο πιάηεο ηεο θαη λα κεηακνξθψλεηαη ζε ζαιαζζηλφ πνπιί, ηε γλσζηή καο αιθπόλε. Οη ζενί πνπ αγαπνχζαλ ην δεπγάξη έθαλαλ ην ίδην θαη ζηνλ Κήπθα. Βπεηδή ην πνπιί αιθπφλε γελλά ηα απγά ηνπ θαηά ηηο άγξηεο εκέξεο ηνπ ρεηκψλα, Ο Αίαο απαγφξεςε ζηνπο αλέκνπο λα θπζνχλ εθείλεο ηηο κέξεο. Έηζη ηηο ειηφινπζηεο κέξεο ηνπ ρεηκψλα ηηο ιέκε αιθπνλίδεο κέξεο. χκθσλα κε άιιε παξάδνζε ε Ώιθπφλε θαη ν Κήπθαο παξαιιήιηδαλ ηνλ έξσηά ηνπο κε απηφλ ηνπ Αία 77
θαη ηεο Ήξαο θαη γηα ην ιφγν απηφ ηηκσξήζεθαλ θαη κεηακνξθψζεθαλ ζε ζαιαζζνπνχιηα. 2. Κφξε ηνπ ιεζηή θίξσλα. Ήηαλ γλσζηή γηα ηελ ηάζε ηεο λα αιιάδεη ζπλερψο εξσηηθνχο ζπληξφθνπο, πξάγκα πνπ εμαγξίσζε ηνλ παηέξα ηεο θαη ηε ζθφησζε. Αιθπνλίδεο (Μπζ): Οη θφξεο ηνπ Γίγαληα Ώιθπνλέα, νη νπνίεο κεηά ην ζάλαην ηνπ παηέξα ηνπο έπεζαλ ζηε ζάιαζζα θαη κεηακνξθψζεθαλ απφ ηελ Ώκθηηξίηε ζε ζαιαζζνπνχιηα. Ώπηέο είλαη νη Φζνλία, ε Άλζε, ε Μεζψλε, ε Ώιθίππε, ε Παιιήλε, ε Αξηκψ θαη ε Ώζηεξία. Άιθσλ (Μπζ): Ήξσαο ηεο Κξήηεο, θίινο ηνπ Δξαθιή. Βίρε ηε θήκε δεηλνχ ζθνπεπηή. Ο κχζνο ιέεη φηη θάπνηε έλα θίδη είρε ηπιηρηεί ζην ζψκα ηνπ γηνπ ηνπ πνπ θνηκφηαλ. Ο Άιθσλ ζεκάδεςε θαη ζθφησζε ην θίδη ρσξίο λα πεηξάμεη ην γηφ ηνπ. Αιινπξόζαιινο (Ηζη): Πξνζσλπκία ηνπ Άξε Άικνο (Μπζ): Γηνο ηνπ ίζπθνπ, βαζίιεπζε ζηελ ΐνησηία Άικσς (Ηζη): Γίγαληαο, ηνλ ηηκνχζαλ νη Άικσπεο, θάηνηθνη ηεο Ώικσπίαο ηεο Μαθεδνλίαο. (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αιμήλσξ (Ηζη): Γιχπηεο ηνπ 6νπ π.Υ. αη., γλσζηφο απφ έλα επηηχκβην αλάγιπθφ ηνπ ζηνλ Οξρνκελφ Αιμίσλ (Μπζ):ΐαζηιηάο ηεο Πίζζαο Μεζζελίαο, ζχδπγνο ηεο ηεξφπεο θαη παηέξαο ηνπ Οηλνκάνπ. (Παπζαλίαο) Αινθξάηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Οιπκπνχζεο (Ώπνιιφδ) Αινμνζόε (Μπζ): Νχκθε, θφξε ηνπ πνηακνχ Γξαληθνχ θαη κεηέξα ηνπ Ώηαθνχ απφ ηνλ Πξίακν. Αιόπε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Βιεπζίλαο Κεξθχσλα. Ώπφ ηελ ζρέζε ηεο κε ηνλ Πνζεηδψλα γέλλεζε ηνλ Εππνζφνληα. Ο παηέξαο ηεο εμνξγηζκέλνο, ηελ ζθφησζε κε βέινο θαη εγθαηέιεηςε ηνλ εγγνλφ ηνπ ζην δάζνο. Ο Πνζεηδψλαο κεηακφξθσζε ηελ εξσκέλε ηνπ ζε θξήλε (Παπζαλίαο) Αιόπηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Ώληηφπεο (Ώπνιιφδσξνο) Άινο (Μπζ): Τπεξέηξηα ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Ώζάκαληα, ζην νπνίν απεθάιπςε φηη ε ζχδπγφο Ελψ θαβνχξδηδε ηνπο ζπφξνπο ησλ δεκεηξηαθψλ πνπ θπζηθά δελ θαξπνθνξνχζαλ θαη έηζη πξνθάιεζε ρξεζκφ ηνπ Μαληείνπ γηα λα ζπζηαζηεί ν Φξίμνο Αινζύδλε (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ακθηηξίηεο (κεξνο) Άιπηζηνο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ (Θνπθπδίδεο) Άιπνο (Μπζ): Ώλζξσπνθάγνο Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο. θνηψζεθε απφ ηνλ Αηφλπζν Αιο (Μπζ): Μάγηζζα ζηελ ππεξεζία ηεο Κίξθεο (κεξνο) Άιηα (Μπζ): βιέπε Αζηππάιαηα Άιηεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Λειέγσλ, παηέξαο ηεο Λανζφεο (κεξνο) 78
Άιηηνο(Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηελ Οιπκπία Αιπάηηεο (Ηζη): ΐαζηιηάο (617-560 π.Υ.) ηεο Λπδίαο παηέξαο ηνπ Κξνίζνπ. Πνιέκεζε θαηά ησλ Μηιεζίσλ θαη έθαςε ηνλ λαφ ηνπ Αία ζηελ πφιε απηή. Πξφζθεξε πνιπηειή αλαζήκαηα ζην λαφ ηνπ Ώπφιισλα ζηνπο Αειθνχο (Ζξόδνηνο) Αιύβαο (Μπζ): Καθνπνηφο δαίκνλαο ηεο Σεκεζνχ ηεο Εηαιίαο. Λέγεηαη φηη ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ Οδπζζέα θαη φηαλ έθηαζαλ εθεί βίαζε κηα παξζέλα. Οη θάηνηθνη εμαγξησκέλνη ηνλ ζθφησζαλ κε ιηζνβνιηζκφ. Αιύβε (Ηζη): Ώξγπξνπαξαγσγφο πφιε ηεο Θξάθεο, ζηνλ Βχμεηλν (κεξνο) Αιπδεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εθάξηνπ, αδειθφο ηεο Πελειφπεο (κεξ.) Άιπθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ ιεζηή θίξσλα πνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Θεζέα. Αιύπεηνο (Ηζη): λνκα πνιέκαξρνπ ηεο Θήβαο (Ξελνθώλ) Αιθεηόο θαη Αξέζνπζα Αιύπηνο (Ηζη): Ο Αιύπηνο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο έξγσλ γηα ηελ κνπζηθή θαη πηζαλφο ηφπνο θαηαγσγήο ηνπ είλαη ε Ώιεμάλδξεηα. Ώπφ ηα έξγα ηνπ έρνπλ δηαζσζεί κφλν ιίγα απνζπάζκαηα απφ ην βηβιίν ηνπ κε ηίηιν Δηζαγσγή Μνπζηθή. Άιππνο (Ηζη): Ο Άιππνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αλδξηαληνπνηφο απφ ηελ ηθπψλα. Αελ δηαζψζεθαλ έξγα ηνπ. Αιύξηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αιύζηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία ζηελ Κξήηε Αιύρκηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Βξκή (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αιθεηαία ή Αιθεησλία ή Αιθεηνύζα (Ηζη): Πξνζσλχκηα ηεο Άξηεκεο (ηξάβσλ) Αιθεηόο (Ηζη): 1. Βπηγξακκαηνπνηφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αη. απφ ηελ Μπηηιήλε (Παιαηηλή Αλζνινγία) 2. Υαξάθηεο δαθηπιηφιηζσλ θαη θνζκεκάησλ (1νο-2νο κ.Υ. αη.) Αιθεηόο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Διείαο. Βίδε ηελ Νχκθε Ώξέζνπζα θαη ηελ αγάπεζε. πσο θαη ε Άξηεκε, ε Ώξέζνπζα ήζειε κφλν λα θπλεγά θαη δελ ηελ ελδηέθεξαλ νη έξσηεο. Έηζη ελψ ηελ θπλεγνχζε ν Ώιθεηφο, απηή έηξεμε γπκλή πξνο ηελ Άξηεκε ε νπνία ηε κεηακφξθσζε ζε πεγή ζηηο πξαθνχζεο. Ο Ώιθεηφο κεηακνξθψζεθε ζε πνηακφ, πνπ
79
ηξέρεη ππνζαιάζζηα απφ ηελ Ήιηδα ζηηο πξαθνχζεο θαη ζκίγεη κε ηελ Ώξέζνπζα. (ηξάβσλ, Λνπθηαλφο) Αιθεόο (Ηζη): λνκα Λαθεδαηκνλίνπ πνπ κλεκνλεχεη ν Ζξόδνηνο Αιθεζίβνηα (Μπζ): Δ Ώιθεζίβνηα ή Ώξζηλφε ήηαλ θφξε ηνπ Φεγέα βαζηιηά ηεο αξθαδηθήο πφιεο Φσθίδαο θαη πξψηε ζχδπγνο ηνπ Ώιθκέσλα. Ο Ώιθκαίσλ ηεο είρε ραξίζεη ην πέπιν θαη ην πεξηδέξαην ηεο Αξκνλίαο. (Παπζαλίαο) Αιθήλσξ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηεο Νηφβεο πνπ εμνληψζεθαλ απφ ηνλ Ώπφιισλα Αιθεηώ ή Αιθηηώ (Ηζη): Αχζκνξθν δαηκφλην φπσο ε ΐαπβψ, ε Γειιψ, ε Γνξγψ, ε Έκπνπζα, ε Λάκηα θαη άιιεο. Οξηζκέλα νλφκαηα απφ απηά δηαηεξνχληαη αθφκα θαη ζηηο κέξεο καο θαη ζεσξνχληαη βιαπηηθά φληα θαη θφβεηξα ησλ παηδηψλ. Αισάδεο (Μπζ): Υζφληνη δαίκνλεο νη δίδπκνη Γίγαληεο γηνη ηνπ Ώισέα θαη ηεο Εθηκέδεηαο, ν ηνο θαη ν Βθηάιηεο. Οη ζενί ηνπο θαηαδίθαζαλ ζε δηαξθή βαζαληζηήξηα ζηα Σάξηαξα. (κεξνο) Αισάο (Ηζη): Βπίθιεζε ηεο Αήκεηξαο ηελ επνρή ηνπ αισλίζκαηνο. Αισεύο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Ώζσπίαο, γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Καλάθεο, ζχδπγνο ηεο Εθηκέδεηαο θαη παηέξαο ησλ Ώισάδσλ ην θαη Βθηάιηε (κεξνο) 2. Ο Ώισεχο ήηαλ γηνο ηνπ Διίνπ θαη ηεο Ώληηφπεο Αισπεθή (Ηζη): Αήκνο θαη ρσξηφ ηεο Ώηηηθήο, γελέηεηξα ηνπ σθξάηε (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αιώπεθνο (Ηζη): Ο Αιώπεθνο ν Μεηαπνληίλνο αλαθέξεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ Αιώπεθνο (Ηζη): Ο Αιώπεθνο θαη ν αδειθφο ηνπ Ώζηξάβαθνο βξήθαλ ην άγαικα ηεο Οξζίαο Ώξηέκηδνο πνπ ζηεξηδφηαλ ζε έλα ζάκλν ιπγαξηάο θαη θαηλφηαλ φξζηα. Ακάδνθνο (Ηζη): 1. Ο Ακάδνθνο Α’ ήηαλ βαζηιηάο ησλ Οδξνπζψλ Θξαθψλ απφ ην 410, φηαλ δηαδέρζεθε ηνλ εχζε, σο ην 390 π.Υ. Ήηαλ θίινο ηνπ Ώιθηβηάδε. Σν Ώκάδνθν δηαδέρζεθε ν Βπξχδεικηο. 2. Ο Ακάδνθνο Β’ ήηαλ βαζηιηάο ησλ Οδξνπζψλ Θξαθψλ απφ ην 358 σο ην 351. ΐαζίιεπζε καδί κε ηνπο αδειθνχο ηνπ Κεξζνβιέπηε θαη ΐεξηζάδε, νη νπνίνη δηαδέρζεθαλ ηνλ παηέξα ηνπο Κφηπ Ώ’ πνπ είρε δνινθνλεζεί απφ ηνπο Ώζελαίνπο. Ο Ώκάδνθνο αλέιαβε ην ηκήκα ηεο Θξάθεο, δπηηθά ηνπ πνηακνχ Έβξνπ. Ο Ώκάδνθνο θαη ν Κεξζνβιέπηεο ππνρξεψζεθαλ λα απνδερζνχλ ηελ επηθπξηαξρία ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’. Σνλ Ώκάδνθν δηαδέρζεθε ζηνλ ζξφλν ν γηνο ηνπ Σήξεο. Ακαδξπάο (Μπζ): Κφξε ηνπ Οξείνπ. Με ηνλ αδειθφ ηεο μπιν έγηλαλ νη γνλείο ησλ Ώκαδξπάδσλ Νπκθψλ.
80
Ακαδξπάδεο (Ηζη): Νχκθεο ησλ δέληξσλ (απφ ηηο ιέμεηο άκα+δξπο δειαδή ςπρή ηεο δξπόο). Αηαθξίλνληαη απφ ηηο Αξπάδεο πνπ ήηαλ Νχκθεο ησλ δαζψλ. Οη Ώκαδξπάδεο δνχζαλ ζην δέληξν θαη πέζαηλαλ καδί κε ην δέληξν. Γη’ απηφ ην ιφγν, νη ζενί θαη νη Αξπάδεο ηηκσξνχζαλ φπνηνλ έβιαπηε έλα δέληξν. Σα νλφκαηα ησλ Ώκαδξπάδσλ ηαπηίδνληαλ κε ην δέληξν πνπ δνχζαλ, φπσο Καξπά, ΐάιαλνο, Κξαλεία, Μσξέα, Ώίγεηξνο, Πηειέα, Άκπεινο, πθή θ.ά. Ακαδόλεηνλ (Ηζη): Σν ζεκείν ηεο Ώζήλαο ζην νπνίν φπσο ιέγεηαη ν Θεζέαο λίθεζε ηηο Ώκαδφλεο φηαλ απηέο εηζέβαιαλ ζηελ Ώηηηθή (Πινύηαξρνο) Μάρε Ακαδόλσλ θαη Διιήλσλ Ακαδόλεο (Ηζη): Μπζηθφο ιαφο γπλαηθψλ θπλεγψλ θαη πνιεκηζηξηψλ πνπ δνχζαλ ζηνλ Καχθαζν. Σν φλνκά ηνπο πξνέξρεηαη απφ ην ζηεξεηηθφ άιθα θαη ηε ιέμε καδφο, πνπ ζεκαίλεη ζηήζνο, γηαηί αθξσηεξίαδαλ ην αξηζηεξφ ζηήζνο ησλ θνξηηζηψλ ηνπο γηα λα είλαη πην εχθνινο ν ρεηξηζκφο ηνπ ηφμνπ, ελψ ην δεμί ην ρξεζηκνπνηνχζαλ γηα ηνλ ζειαζκφ ησλ βξεθψλ. Δ θνηλσλία ησλ Ώκαδφλσλ δελ είρε θαζφινπ άληξεο. κσο θάζε άλνημε ζπλεπξίζθνληαλ κε έλαλ άιιν απνθιεηζηηθά αλδξηθφ ιαφ ηνπ Καπθάζνπ, ηνπο Γαξγαξείο. Ώλ ηα παηδηά πνπ γελλνχζαλ ήηαλ θνξίηζηα ηα θξάηαγαλ νη Ώκαδφλεο, ηα αγφξηα ηα παξαδίλαλε ζηνπο Γαξγαξείο. Οη Ώκαδφλεο πήξαλ κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ. Ο Ώρηιιέαο ηηο αληηκεηψπηζε θαη ζθφησζε ηε βαζίιηζζα Πελζεζίιεηα θαη νη ππφινηπεο απνδεθαηίζηεθαλ. Σα ππνιείκκαηα ησλ Ώκαδφλσλ φηαλ ληθήζεθαλ απφ ηνπο Έιιελεο, ελψζεθαλ κε ηνπο θχζεο θαη γελλήζεθε έλαο λένο ιαφο, νη απξνκάηεο, ζηνπο νπνίνπο νη άληξεο θαη νη γπλαίθεο είραλ ίδηα δηθαηψκαηα. (Ζξόδνηνο, ηξάβσλ, κεξνο) Ακαδόληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Ακαζεύο ή Ακαζνύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή, ηδξπηήο ηεο πφιεο Ώκαζνχζα ηεο Κχπξνπ (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Ακάζηα (Ηζη): λνκα Νεξείδαο (κεξνο) Ακαζνύζα (Μπζ): Νχκθε ηεο Πάθνπ κεηέξα ηνπ βαζηιηά Κηλχξα Ακαζνπζία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Κχπξν Άκαζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μαθεδλνχ, αδειθφο ηνπ Πηέξνπ Ακαία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο ζηελ Σξνηδελία Ακαθιείδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Πεξζεθφλεο Ακαιεύο (Μπζ): Ο κεγαιχηεξνο γηνο ηεο Νηφβεο 81
Ακαιζαία (Μπζ)): Δ Ώκαιζαία ή Κπκαία ή Εεξνθίιε ήηαλ ίβπιια Ακάιζεηα (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μειηζζαία πνπ ππήξμαλ ηξνθνί ηνπ Αία ζην Αηθηαίν Άληξν. Ώπεηθνλίδεηαη κε κνξθή θαηζίθαο θαη έδηλε ην γάια ηεο ζην βξέθνο. ηαλ ν Αίαο θαηά ιάζνο έζπαζε ην έλα ηεο θέξαην, γηα λα ηελ παξεγνξήζεη ην κεηέηξεςε ζην Κέξαο ηεο Ακαιζείαο πνπ ηαπηίδεηαη κε ηελ αθζνλία, γηαηί απφ απηφ έβγαηλαλ φια ηα αγαζά, κέιη, θαξπνί, θξνχηα, ιαραληθά, θξαζί θαη φηη άιιν επηζπκνχζε θαλείο. ηαλ ε Ώκάιζεηα πέζαλε, ν Αίαο ηελ έθαλε αζηέξη θαη κε ην δέξκα ηεο έληπζε ηελ αζπίδα ηνπ πνπ νλνκάζηεθε αηγίο. πνηνο ηελ θξαηνχζε ήηαλ απξφζβιεηνο, γη’ απηφ φηαλ ζήκεξα ιέκε «Τπφ ηελ αηγίδα θάπνηνπ» ελλννχκε ‘ππφ ηελ πξνζηαζία ηνπ’. (Λνπθηαλφο) Σν θέξαο ηεο Ακάιζεηαο Ακαιθίδεο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Σξηηνπάηνξεο Ακαμαληεύο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραία ιήθπζν Ακάξαλζνο (Μπζ): Ο Ώκάξαλζνο ήηαλ θπλεγφο, αθφινπζνο θαη εξαζηήο ηεο Άξηεκεο Ακάξηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Ακαξζπάδαο (Μπζ): Ο θπβεξλήηεο ηνπ πινίνπ ηνπ Θεζέα Ακαξπγθεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Βπεηψλ. πκκεηείρε κε ην γην ηνπ Αηψξε θαη 19 πινία ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν (κεξνο) Ακαξπιιίο (Μπζ): Νχκθε πνπ εξσηεχηεθε έλα βνζθφ ηνλ Ώιηαίνλα. Γηα λα θεξδίζεη ηελ αγάπε ηνπ κεηακνξθψζεθε ζην ινπινχδη ακαξπιιίο (Θεφθξηηνο) Ακάξπλζνο (Μπζ): Μπζηθφο βαζηιηάο ηεο Βχβνηαο Ακαξπζία ή Ακαξπλζία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώξηέκηδαο Ακάζηθινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εθάξνπ, αδειθφο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Ακάζηνο (Ηζη): Ο Ακάζηνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ αγγεηνγξάθνο απφ ηε άκν, αιιά έδξαζε ζηελ Ώζήλα. Βίλαη γλσζηφο γηα ηελ άξηζηε απφδνζε ησλ ρξσκάησλ ζηα αγγεία πνπ θηινηέρλεζε. ηνλ Ώκάζην απνδίδνληαη ελλέα αγγεία πνπ θέξνπλ ηελ ππνγξαθή ηνπ αγγεηνπιάζηε Άκαζε (πηζαλψο ην ίδην πξφζσπν). Άκαζηο (Ηζη)Άκαζηο είλαη ην εμειιεληζκέλν φλνκα ηνπ Φαξαψ ηεο αξραίαο Ώηγχπηνπ Άαρκεο (569-526 π.Υ.) γλσζηνχ γηα ην πνιηηηζηηθφ ηνπ έξγν. (Ζξόδνηνο)
82
Άκαζηξηο (Ηζη): χδπγνο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Δξαθιείαο Αηνλχζνπ, δνινθνλήζεθε απφ ηνπο γηνπο ηεο. (ηξάβσλ) Ακβνινγία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο, εκαίλεη απηήλ πνπ θαζπζηεξεί ηα γεξαηεηά (απφ ην ξήκα αλαβάιισ θαη ην γήξαο) Ακβνπιία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώζελάο ζηε πάξηε (Παπζαλίαο ) Ακβνύιηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηε Λαθσλία (Παπζαλίαο) Ακβξαθία (Μπζ): Κφξε ηνπ Φφξβαληα, εγγνλή ηνπ Ήιηνπ Ακβξαθίο (Μπζ): λνκα κηαο δνχιεο (ηνπ Οδπζζέα;) Άκβξαμ (Μπζ): Γηνο ηνπ Θεζπξσηνχ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ πφιε Ώκβξαθία (ζεκεξηλή Άξηα) θαη ζηνλ Ώκβξαθηθφ Κφιπν (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Ακβξνζία (Ηζη): Δ Ακβξνζία ήηαλ ε ηξνθή ησλ ζεψλ. Δ ιέμε πξνέξρεηαη απφ ην ζηεξεηηθφ α- θαη ηε ιέμε βποηόρ (ζλεηφο) θαη ζεκαίλεη θάηη πνπ δίλεη ή δηαηεξεί ηελ αζαλαζία. Ήηαλ ελλέα θνξέο γιπθύηεξε από ην κέιη θαη ηε ρξεζηκνπνηνχζαλ κφλν νη ζενί θαη ζε ζπάληεο πεξηπηψζεηο πξνζθεξφηαλ ζε ζλεηνχο. Αμβροζία (Μσθ): Κφξε ηνπ Άηιαληνο Ακβξόζηνο (Ηζη): Βπίζθνπνο Μεδηνιάλσλ (Μηιάλνπ) ηνπ 4νπ αη. Άκβξνζνο ή Άκβξπζνο (Ηζη): Ο Άκβξνζνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Φσθίδα ήηαλ παηέξαο ηνπ Ρνίνπ, δηνηθεηή ηνπ ζηξαηνχ ηεο Φσθίδαο ελαληίνλ ησλ Θεζζαιψλ (Παπζαλίαο) Ακβξύσλ (Ηζη): πγγξαθέαο, έγξαςε πξαγκαηεία γηα ηνλ Θεφθξαζην Ακείιηθηνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αία Ακεηληάδεο (Ηζη): Ο Ακεηληάδεο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Φηιήκνλνο θαη ν Λέαξρνο γηνο ηνπ Καιιηκάρνπ ήηαλ νη δπν πξεζβεπηέο πνπ έζηεηιε ε Ώζήλα ζην ηηάιθε, βαζηιηά ηεο Θξάθεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ (Θνπθπδίδεο). Ακεηλίαο (Ηζη): 1. Ο Ακεηλίαο ν Γηνραίηνπο (6νο π.Υ.αη.), ήηαλ ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο, δάζθαινο ηνπ Παξκελίδε. 2. Ο Ακεηλίαο ν Παιιελεύο (5νο π.Υ. αη.), ήηαλ αδειθφο ηνπ ηξαγσδνχ Αηζρύινπ θαη ηνπ ήξσα ηνπ Μαξαζψλα Κπλαίγεηξνπ (ή Κπλέγεηξνπ). Καηά ηε λαπκαρία ηεο αιακίλαο, ήηαλ θπβεξλήηεο ηξηήξνπο θαη ηηκήζεθε επεηδή εκβφιηζε θαη βχζηζε πεξζηθφ πινίν. Ακεηλίαο ή Ακηλίαο (Μπζ): Ο Ώκεηλίαο ήηαλ έλαο φκνξθνο λένο πνπ εξσηεχηεθε ηνλ Νάξθηζζν. Ο Νάξθηζζνο αλίθαλνο λα εξσηεπηεί θάπνηνλ άιιν εθηφο απφ ηνλ εαπηφ ηνπ, φρη κφλν απέθξνπζε ηνλ έξσηα ηνπ Ώκεηλία αιιά ηνπ έζηεηιε έλα ζπαζί, κε ην νπνίν ν λένο απηνθηφλεζε έμσ απφ ηελ πφξηα ηνπ αγαπεκέλνπ ηνπ. Ακεηλνθιήο (Ηζη): Ο Ακεηλνθιήο ή Ακεηλίαο (8νο-7νο π.Υ. αη.) ήηαλ λαππεγφο απφ ηελ Κφξηλζν. Σν 704 λαππήγεζε γηα ηνπο άκηνπο ηέζζεξηο πεληεθνληφξνπο, Σα πινία απηά ήηαλ ηα κεγαιχηεξα θαη ηαρχηεξα ηεο επνρήο εθείλεο θαη πξνθάιεζαλ ηνλ ζαπκαζκφ γηα ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ δεκηνπξγνχ ηνπο. (Θνπθπδίδεο) 83
Ακεηλνθξάηεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ακεηςίαο (Ηζη): Ο Ακεηςίαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο θσκηθφο πνηεηήο. Κέξδηζε δπν θνξέο ηνλ αληίπαιφ ηνπ Ώξηζηνθάλε ζηα Αηνλχζηα κε ηα έξγα ηνπ Κόλλνο θαη Κσκαζηαί. Βιάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ έρνπλ βξεζεί. Ακέιηνο (Ηζη): Ο Ακέιηνο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο θαη ζπγγξαθέαο Ακειηζαγόξαο (Ηζη): Ο Ακειηζαγόξαο ή Μειηζαγόξαο απφ ηελ Υαιθεδφλα (ή ηελ Βιεπζίλα ή ηελ Ώζήλα), ήηαλ αξραίνο Έιιελαο ηζηνξηθφο Ακεξίαο (Ηζη): Ο Ακεξίαο ν Μαθεδώλ (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο ή γισζζνγξάθνο ηεο αιεμαλδξηλήο πεξηφδνπ. ψδνληαη κφλν απνζπάζκαηα απφ ην έξγν ηνπ Γιώζζαη, ην νπνίν πηζαλφηαηα ήηαλ κηα ζπιινγή δπζλφεησλ ιέμεσλ απφ ηελ πνίεζε θαη απφ ηηο δηάθνξεο ηνπηθέο δηαιέθηνπο. Ακέξηαο (Ηζη): Ο Ακέξηαο απφ ηελ Ρφδν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 420 π.Υ. Ακέζηξηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ακήδνθνο (Ηζη): βιέπε Μήδνθνο Ακεζηλάο (Ηζη): Ο Ακεζηλάο απφ ηε ΐάξθε ηεο Ληβχεο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 460 π.Υ. Ακήζηξηνο (Μπζ): Ο Ακήζηξηνο ή Ακέζηξηνο ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Δψλεο (Ώπνιιφδσξνο) Νύκθε Άκεζηξηο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ (Αηζρύινο) Ακήησξ (ε) (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο, επεηδή γελλήζεθε απφ ην θεθάιη ηνπ Αία θαη φρη απφ κήηξα κεηέξαο. Ακήησξ (ν) (Ηζη): Κηζαξσδφο απφ ηελ Βιεχζεξλα ηεο Κξήηεο Ακεραλία (Ηζη): Δ Ακεραλία ήηαλ αδειθή ηεο Πελίαο, ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο απνξίαο θαη ηεο έλδεηαο Ακίαληνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Λπθνχξγνπ απφ ηελ Σξαπεδνχληα (Ζξόδνηνο) Ακηδώθεο (Ηζη): θχζεο, θίινο ηνπ Λαλδάκηδνο (Λνπθηαλόο) Ακηλίαο (Μπζ): βιέπε Ώκεηλίαο Ακηζόο (Ηζη): Πφιε ηνπ Πφληνπ, απνηθία ησλ Ώζελαίσλ αξγφηεξα νλνκάζηεθε Βππαηνξία θαη ζηε ζπλέρεηα ακςνχο (ηξάβσλ) Ακηζόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Αξπφπεο
84
Ακηζώδαξνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Καξίαο, αλάζξεςε ηελ Υίκαηξα. Ήηαλ παηέξαο ησλ καρεηψλ ηεο Σξνίαο Ώηχκληνπ θαη Μάξε (κεξνο, Δζίνδνο) Ακκάο (Μπζ): Δ ηξνθφο ηεο Άξηεκεο Ακκέαο (Ηζη): λνκα θαηνίθνπ ησλ Πιαηαηψλ (Θνπθπδίδεο) Ακκηαλόο (Ηζη): 1. Ο Ακκηαλόο Μαξθειίλνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο θαη πεξηεγεηήο, πηζαλψο απφ ηελ Ώληηφρεηα Ακκηλάζπεο (Ηζη): αηξάπεο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ 2. Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 2νπ κ.Υ. αη. ψδνληαη 26 επηγξάκκαηά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία) Άκκσλ (Ηζη): Θεφο ησλ Ώηγππηίσλ, νη Έιιελεο ηνλ ηαχηηδαλ κε ηνλ Αία, Άκκσλ-Αίαο (Πίλδαξνο) Ακκσλίδεο (Ηζη): Πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο (Διιελ. Αλζνινγία) Ακκώληνο (Ηζη): 1. Ο Ακκώληνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. 2. Ο Ακκώληνο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 256 π.Υ. 3. Ο Ακκώληνο (1νο π.Υ.. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, ήηαλ γξακκαηηθφο θαη καζεκαηηθφο, καζεηήο ηνπ Ώξηζηάξρνπ θαη δηάδνρφο ηνπ ζηε ζρνιή ηνπ. Ώζρνιήζεθε κε ηελ εξκελεία ησλ πνηεηψλ θαη εηδηθφηεξα ηνπ Οκήξνπ. Έγξαςε ην έξγν Πεξί νκνίσλ θαη δηαθόξσλ ιέμεσλ. (Πινύηαξρνο) 4. Ο Ακκώληνο ν ιηζνηόκνο ήηαλ γηαηξφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Καηάθεξε λα δηαιχεη ηηο πέηξεο ηεο θχζηεο ρσξίο εγρείξεζε. Ακκώληνο ν αθθάο 5. Ο Ακκώληνο ν αθθάο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Ώιεμαλδξηλφο θηιφζνθνο, ηδξπηήο ηεο λενπιαησληθήο θηινζνθίαο θαη δάζθαινο ηνπ Πισηίλνπ. Ώλ θαη θαηαγφηαλ απφ ρξηζηηαληθή νηθνγέλεηα, πξνζρψξεζε ζηνπο εζληθνχο Ακληζηάδεο (Ηζη): Οη Ακληζηάδεο ήηαλ Νχκθεο ηεο Κξήηεο, ζπλνδνί ηεο Άξηεκηδνο Ακληζόο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο Κξήηεο Ακνηβέαο ή Ακνηβεύο (Ηζη): Ώζελαίνο κνπζηθφο θαη θηζαξσδφο ηνπ 3νπ π.Υ. αηψλα (Αζήλαηνο) Ακνίκε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Ώκνίκε, δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Πνιπδέθηνξα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο)
85
Ακνκθάξεηνο (Ηζη): Δγέηεο ζψκαηνο ησλ παξηηαηψλ, ν νπνίνο αξλήζεθε λα ππνρσξήζεη ηε λχρηα πξηλ ηελ κάρε ζηηο Πιαηαηέο θαζψο ην ζεσξνχζε ληξνπηαζηηθφ γηα έλα παξηηάηε. (Ζξόδνηνο) Ακνπάσλ (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Σεχθξν (κεξνο) Ακόξγεο (Ηζη): Πέξζεο ζηξαηεγφο πνπ ζηαζίαζε θαηά ηνπ Ααξείνπ. Παξαδφζεθε απφ ηνπο παξηηάηεο ζηνλ Σηζζαθέξλε (Ζξόδνηνο) Ακπειίδαο (Ηζη): λνκα Ώξγείνπ πνπ αλαθέξεη ν Θνπθπδίδεο Ακπέιηνο (Ηζη): Ώλζχπαηνο ηεο ΏραΎαο επί απηνθξάηνξα Κσλζηαληίλνπ ΐ’ Ακπειίο ή Ακπειίδηνλ (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο, αλαθέξεηαη ζηνπο Δηαηξηθνύο Γηαιόγνπο ηνπ Λνπθηαλνύ. Άκπεινο (ε) (Ηζη): λνκα κηαο ησλ Ώκαδξπάδσλ Νπκθψλ (Ζζίνδνο) Άκπεινο (ν) (Μπζ): άηπξνο, επλννχκελνο ηνπ Αηνλχζνπ Άκππθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εαπεηνχ, βάξδνο θαη ηεξέαο ηεο Αήκεηξαο (Οβίδηνο) Άκππμ (Μπζ): χδπγνο ηεο Υισξίδαο θαη παηέξαο ηνπ κάληε Μφςνπ (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Ακπδώλ (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Παηνλίαο θνληά ζηνλ Ώμηφ (κεξνο) Ακπζανλίδεο (Μπζ): Οη απφγνλνη ηνπ Ώκπζάνλα απφ ηνλ γην ηνπ Μειάκπνδα. Οη πεξηζζφηεξνη γλψξηδαλ ηελ καληηθή ηέρλε. Ώπφγνλνί ηνπο ήηαλ ν κάληεο Κάιραο, ν Ώκθηάξανο θαη ν Άδξαζηνο. Ακπζάσλ (Μπζ): Γηνο ηεο Σεξψο θαη ηνπ Κξεζέα. Μαδί κε ηνπο εηεξνζαιείο αδειθνχο ηνπ Πειία θαη Νειέα, θέξεηαη σο αλαλεσηήο ησλ Οιπκπηαθψλ Ώγψλσλ. (κεξνο) Ακύθε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κχπξνπ αιακίλνο Ακύθια (Ηζη): Δ Ακύθια (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξακάλα ηνπ Ώιθηβηάδε. Ακύθια (Μπζ): Δ Ώκχθια ήηαλ έλα απφ ηα παηδηά ηεο Νηφβεο θαη ηνπ Ώκθίνλα (Νηνβίδεο) πνπ εμνληψζεθαλ απφ ηνλ Ώπφιισλα θαη ηελ Άξηεκε. (Ώπνιιφδσξνο) Ακύθιαη (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Λαθσλίαο, ε έδξα ηνπ Σπλδάξεσ (κεξνο) Ακπθιαίε (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο Ακπθιαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Ακύθιαο (Ηζη): Μαζεκαηηθφο απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ Ακύθιαο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Λαθεδαίκνλα, βαζηιηάο ηεο πάξηεο θαη ηδξπηήο ηεο πφιεο ησλ Ώκπθιψλ. 2. Γηνο ηνπ Ώκθίσλα θαη ηεο Νηφβεο. Μαδί κε ηελ Μειίβνηα ήηαλ ηα κφλα παηδηά ηεο Νηφβεο πνπ δηαζψζεθαλ απφ ηα βέιε ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Άξηεκεο. (Ώπνιιφδσξνο) Άκπθινο (Ηζη): Ώζελαίνο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. καζεηήο ηνπ Πιάησλα (Γηνγ. Λαέξηηνο) Άκπθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ θαη έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο (κεξνο)
86
Ακπκώλε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Ώκπκψλε, δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Βγθέιαδν ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ακύλαδξνο (Ηζη): 1. Ο Ακύλαλδξνο ζεσξείηαη ν γελάξρεο ηνπ αξρηεξαηηθνχ γέλνπο ησλ Ώκπλαλδξηλψλ ηεο Ώηηηθήο. 2. Ο Ακύλαλδξνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγεκφλαο ησλ Ώζακάλσλ ηεο Θεζζαιίαο θαη Δπείξνπ. Κχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ ε εχθνιε αιιαγή ζπκκάρσλ αλάινγα κε ηελ ηζρχ ησλ αληηπάισλ (ν Πνιχβηνο ηνλ απνθαιεί επάγσγν), κε απνηέιεζκα λα απνθνκίδεη ζπλερψο εδαθηθά θέξδε. Παληξεχηεθε ηελ Ώπάκα, θφξε ηνπ Ώιεμάλδξνπ ηεο Μεγαιφπνιεο. Ακπλάο (Ηζη): ΐαζηιηάο ησλ Ώζακάλσλ ζηελ Ήπεηξν (Πνιύβηνο) Ακπλέαο (Ηζη): Γηφο ηνπ Οιπκπηάδε απφ ηελ ζεζζαιηθή πφιε Κηέξηνλ Ακπλίαο (Ηζη): Ο Ακπλίαο ήηαλ επψλπκνο άξρσλ ηεο Ώζήλαο Άκπλνο (Μπζ): Θεφηεηα ηεο ίαζεο Ακύληαο (Ηζη): 1. Ο βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο Ακύληαο Α’ (6νο-5νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ Ώιθέηα ζπλέρηζε ηελ επεθηαηηθή πνιηηηθή ηνπ παηέξα ηνπ. κσο έγηλε ππνηειήο ηνπ Πέξζε βαζηιηά. (Ζξόδνηνο, Θνπθπδίδεο, Παπζαλίαο) 2. Ο βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο Ακύληαο Β’ (5νο-4νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ Ώξρειάνπ, δνινθνλήζεθε κεηά απφ ιίγνπο κήλεο παξακνλήο ηνπ ζην ζξφλν. 3. Ο βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο Ακύληαο Γ’ (; - 370 π.Υ.), γηνο ηνπ Ώξηδαίνπ, πξαγκαηνπνίεζε δηάθνξεο ζπκκαρίεο θαη κε ηνπο παξηηάηεο θαη κε ηνπο Ώζελαίνπο. Γηνη ηνπ Ώκχληα ήηαλ νη βαζηιείο ηεο Μαθεδνλίαο Πεξδίθθαο Γ’ θαη Φίιηππνο ΐ’. 4. Ο Ακύληαο ν Φηιίππνπ (5νο π.Υ. αη.) εγγνλφο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Ώιεμάλδξνπ Ώ’, δηεθδίθεζε ρσξίο επηηπρία ηνλ καθεδνληθφ ζξφλν απφ ηνλ Πεξδίθθα ΐ’. (Θνπθπδίδεο) Νόκηζκα ηνπ Ακύληα Γ’ 5. Ο Ακύληαο Γ’ (4νο π.Υ. αη) ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξδίθθα Γ’. ηαλ πέζαλε ν παηέξαο ηνπ (359) ν Ώκχληαο αλ θαη βξέθνο, αλαθεξχρζεθε βαζηιηάο αιιά ηελ ζέζε ηνπ θαηέιαβε πξαμηθνπεκαηηθά ν ζείνο ηνπ Φίιηππνο ΐ’. Ο Φίιηππνο δελ πείξαμε ηνλ Ώκχληα, αιιά κφιηο αλήιζε ζην ζξφλν ν γηνο ηνπ ν Ώιέμαλδξνο ν ηειεπηαίνο θξφληηζε λα ηνλ εθηειέζεη. (Αξξηαλόο) 6. Ο Ακύληαο ν Αλδξνκέλνπο (; - 330 π.Υ.), ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Πνιέκεζε ζηε πνιηνξθία ηεο Θήβαο θαη αξγφηεξα ζηηο κάρεο ηνπ Γξαληθνχ θαη ηεο Εζζνχ. (Αξξηαλόο) 7. Ο Ακύληαο ν Αξξαβαίνπ (4νο π.Υ. αη.), ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Πνιέκεζε ζην Γξαληθφ θαη ζηε αξγαιαζζφ ηεο Πηζηδίαο . (Αξξηαλόο) 87
8. Ο Ακύληαο ν Βεκαηηζηήο ήηαλ πεξηεγεηήο, γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο 9. Λέζβηνο, νιπκπηνλίθεο ηνπ παγθξαηίνπ ην 156 π.Υ. Ακπληηαλόο (Ηζη): Ώξραίνο Έιιελαο ηζηνξηνγξάθνο. Έγξαςε ηελ Ηζηνξία ηνπ Μ. Αιεμάλδξνπ Ακύλησξ (Ηζη): Ο Ακύλησξ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Μαθεδφλαο αξηζηνθξάηεο, πηζαλψο αζελατθήο θαηαγσγήο. Ήηαλ ν παηέξαο ηνπ Δθαηζηίσλα, ζηξαηεγνχ θαη θίινπ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ (Αξξηαλόο) Ακύλησξ (Μπζ): ΐαζηιηάο ηνπ Οξκελίνπ ηεο Θεζζαιίαο. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή γηαηί δελ ηνπ επέηξεςε λα παληξεπηεί ηελ θφξε ηνπ. (κεξνο) Ακύλσλ (Ηζη): Ώζελαίνο ξήηνξαο, ν Αξηζηνθάλεο ηνλ ραξαθηεξίδεη καιζαθφ θαη αβξνδίαηην Άκπξηο (Ηζη): Γηνο ηνπ Αακάζνπ απφ ηελ χβαξε (6νο π.Υ. αη.), θαινχκελνο νθφο (Ζξόδνηνο) Άκπξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη παηέξαο ηνπ Εσιθνχ Ακθάιθεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώληηθάηε θαη αδειθφο ηνπ Οτθιένπο Άκθαλδξνο (Ηζη): λνκα γξακκέλν ζε αξραία επηγξαθή Ακθαλίδαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ακθάληκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ακθήξεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, βαζίιεπζε ζηελ κπζηθή Ώηιαληίδα (Πιάησλ) Ακθίαινο (Μπζ): Φαίαθαο πνπ ζπκκεηείρε ζηνπο αζιεηηθνχο αγψλεο πνπ έγηλαλ πξνο ηηκή ηνπ Οδπζζέα. (κεξνο) Ακθηάλαμ (Μπζ): Μπζηθφο βαζηιηάο ηεο Λπδίαο (Ώπνιιφδσξνο) Ακθηάξανο (Μπζ): Ο Ώκθηάξανο ή Ώκθηάξεσο ήηαλ εγγνλφο ηνπ Μειάκπνδα απφ ηνλ νπνίν θιεξνλφκεζε ηελ ηέρλε ηεο καληηθήο θαη ηεο ηαηξηθήο. Με ηε γπλαίθα ηνπ Βξηθχιε απέθηεζαλ ηνλ Ώιθκέσλα θαη ηνλ Ώκθίινρν. πκκεηείρε (κεηά απφ πίεζε ηεο γπλαίθαο ηνπ πνπ είρε δσξνδνθεζεί) ζηελ εθζηξαηεία ησλ Βπηά επί Θήβαο, αλ θαη - σο κάληεο - γλψξηδε φηη ε εθζηξαηεία ζα απνηχγραλε θαη, φηη φινη φζνη ιάβαηλαλ κέξνο ζ’ απηήλ, ζα έραλαλ ηε δσή ηνπο. (κεξνο) Ακθηάξεο (Ηζη): παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 296 π.Υ. Ακθίαο (Ηζη): 1. Φηιφζνθνο απφ ηελ Σαξζφ 2. Γηνο ηνπ Ώκθηζηξάηνπ, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Ακθίβηα (Μπζ): Κφξε ηνπ Πέινπα θαη κεηέξα ηνπ Βπξπζζέα Ακθηγέλεηα (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Πεινπνλλήζνπ θνληά ζηελ Πχιν (κεξνο) Ακθηγπήεηο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Δθαίζηνπ πνπ θνχηζαηλε θαη ζηα δπν πφδηα (κεξνο) Ακθηδάκαο (Μπζ): 1. απφ ηα Κχζεξα θηινμέλεζε ηνλ Ώπηφιπθν θαη απηφο ζε αληαπφδνζε ηνπ δψξηζε ηελ (θιεκκέλε) πεξηθεθαιαία ηνπ Ώκχληνξα. 88
2. Ώξγνλαχηεο, γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθνχξγνπ. 3. Έλαο απφ ηνπο Έιιελεο καρεηέο πνπ κπήθαλ κέζα ζηνλ Ανχξεην Ίππν θαη άισζαλ ηελ Σξνία. (κεξνο) Ακθηδέκσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Ακθίδηθνο (Μπζ): Ήξσαο ηεο Θήβαο, ππεξάζπηζε ηελ πφιε ηνπ απφ ηελ επίζεζε ηνπ ζηξαηνχ ησλ Βπηά επί Θήβαο (Ώπνιιφδσξνο) Ακθίδσξνο (Ηζη): Πνιεκηζηήο ηεο Οπνχληαο (Λνθξίδαο) Ακθηέηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ Ακθηζαιήο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Ακθηζέα ή Ακθηζέε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Ώπηφιπθνπ θαη κεηέξα ηεο Ώληίθιεηαο, γηαγηά ηνπ Οδπζζέα (κεξνο) Η εξόνηωζη ηων μνηζηήπων, ζύλζεζε ηνπ Πνιπγλώηνπ Ακθίζεκηο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Ώθαθθαιίδαο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Ακθίζενο (Ηζη): 1. Ώζελαίνο δεκαγσγφο ηνπ 5νπ π.Υ. αη., γηνο ηνπ Λπθίλνπ, πνπ δηαθσκσδήζεθε απφ ηνλ Αξηζηνθάλε. 2. Ο Ακθίζενο ή Ακθίζεκηο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηνπο αξρεγνχο ηεο δεκνθξαηηθήο παξάηαμεο ηεο Θήβαο θαη απφ ηνπο ππνζηεξηρηέο ηεο ζπκκαρίαο Θήβαο θαη Ώζήλαο. Φπιαθίζηεθε απφ ηνπο νιηγαξρηθνχο, αιιά απειεπζεξψζεθε απφ ηνλ Πεινπίδα. 3. Ο Ακθίζενο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Δξάθιεηα ήηαλ ηζηνξηθφο. Ακθηζόε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (κεξνο) Ακθίθιεηα (Ηζη): Κφξε ηνπ Ώξίζησλνο, καζήηξηα ηνπ Πισηίλνπ Ακθίθιεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Λπθίαο Ενβάηε Ακθηθιείδεο (Ηζη): λνκα ζε αξραία επηγξαθή ηεο Θάζνπ Ακθηθιήο (Ηζη): χδπγνο ηεο εηαίξαο Υξπζνγφλεο Άκθηθινο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μέγε (κεξνο) Ακθηθξάηεο (Ηζη): 1. Ο βαζηιηάο ηεο άκνπ Ακθηθξάηεο (7νο-6νο π.Υ. αη.), εθζηξάηεπζε θαηά ηεο Ώίγηλαο. Ο πφιεκνο απηφο ήηαλ θαηαζηξνθηθφο θαη γηα ηα δπν λεζηά. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Ακθηθξάηεο (6νο-5νο π.Υ. αη.), ήηαλ Ώζελαίνο γιχπηεο ζηνλ νπνίν απνδίδεηαη ε δεκηνπξγία ηνπ ράιθηλνπ αγάικαηνο καο ιέαηλαο, πνπ βξηζθφηαλ ζηα Πξνπχιαηα ηεο Ώθξφπνιεο. Λέγεηαη φηη κε απηφ ην άγαικα νη Ώζελαίνη ηίκεζαλ ηελ εηαίξα Λέαηλα, ε νπνίν πξνηίκεζε λα θφςεη κφλε ηεο ηε γιψζζα
89
ηεο γηα λα κελ καξηπξήζεη φζα ήμεξε γηα ηνπο ηπξαλλνθηφλνπο Αξκόδην θαη Αξηζηνγείηνλα. Δ Λέαηλα δελ πξφδσζε θαη εθηειέζηεθε. 3. Ώζελαίνο δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο Ακθηθξάηεο, εγθαηέιεηςε ηελ Ώζήλα ην 86 π.Υ. θαη εγθαηαζηάζεθε ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξκελίαο Σηγξάλε. Έγξαςε ην έξγν Πεξί ελδόμσλ αλδξώλ. Ακθίθξηηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Γηνγέλεο Λαέξηηνο Ακθηθηπνλίο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Αήκεηξαο (Ζξόδνηνο) Ακθηθηύσλ (Μπζ): Ώπφ ηνπο πξψηνπο αλζξψπνπο πνπ γελλήζεθαλ κεηά ηνλ Καηαθιπζκφ ηνπ Αεπθαιίσλνο. Παληξεχηεθε ηελ Κξαλάε, θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Κξαλανχ, ηνλ νπνίνλ αλέηξεςε αιιά αξγφηεξα αλαηξάπεθε θη απηφο κε ηε ζεηξά ηνπ απφ ηνλ Βξηρζφλην. Λέγεηαη φηη απηφο πξψηνο θηινμέλεζε ζηελ Ώηηηθή ην ζεφ Αηφλπζν ν νπνίνο ηνπ έκαζε λα αξαηψλεη ην θξαζί κε λεξφ. (Δξφδνηνο) Ακθηινρίεο (Μπζ): Θεφηεηεο ησλ δηαθσληψλ (Δζίνδνο) Ακθίινρνο (Μπζ): Μάληεο γηνο ηνπ Ώκθηάξανπ θαη αδειθφο ηνπ Ώιθκένλα. Βπψλπκνο ήξσαο ηεο Ώκθηινρίαο. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο Βπηγφλνπο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μφςν (κεξνο) Ακθίιπηνο (Ηζη): Ο Ακθίιπηνο (8νο π.Υ. αη) απφ ηελ Κφξηλζν ήηαλ παηέξαο ηνπ επηθνχ πνηεηή Βπκήινπ. Ακθίιπηνο (Μπζ): Ο Ακθίιπηνο ήηαλ κάληεο Ακθίκαξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, παηέξαο ηνπ Λίλνπ (Παπζαλίαο) Ακθίκαρνο (Μπζ): 1. Μλεζηήξαο ηεο Χξαίαο Βιέλεο. Πνιέκεζε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Έθηνξα. (‘Οκεξνο) 2. Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) 3. Έλαο απφ ηνπο Έιιελεο καρεηέο πνπ κπήθαλ κέζα ζηνλ Ανχξεην Ίππν θαη άισζαλ ηελ Σξνία. (κεξνο) Ακθηκέδνπζα (Μπζ): Μηα απφ ηηο ΑαλαΎδεο Ακθηκέδσλ (Μπζ): Μλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Ακθηκήδε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Πηεξειάνπ θαη κεηέξα ηνπ Ίζαθνπ Ακθίκλεζηνο (Ηζη): Ο Ακθίκλεζηνο γηνο ηνπ Βπίζηξνθνπ (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Βπίδακλν ήηαλ αζιεηήο (Ζξόδνηνο) Ακθηλεύο (Μπζ): Ο Ακθηλεύο ή Λανδάκαο ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Βηενθιή. ηαλ νη Βπίγνλνη, επηηέζεθαλ μαλά ζηε Θήβα, βαζηιηάο ηεο ήηαλ πιένλ ν Λανδάκαληαο. Πνιέκεζε ελαληίνλ ηνπο θαη ζθφησζε ηνλ Ώηγηαιέα. Λέγεηαη φηη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώιθκέσλα. Ακθίληθνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε λφκηζκα ηεο Βξέηξηαο Ακθηλόε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Πιεηάδεο (Ζζίνδνο) Ακθηλόκε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Ακθηλόκε (Μπζ): Δ κεηέξα ηνπ Εάζνλα Ακθίλνκνο (Μπζ): ε κηα έθξεμε ηνπ εθαηζηείνπ ηεο Ώίηλαο νη πνιίηεο ηεο Καηάλεο, Ώλαπίαο θαη Ακθίλνκνο, εγθαηέιεηςαλ φια ηνπο ηα ππάξρνληα θαη πήξαλ ζηνπο ψκνπο ηνπο, ηνπο ειηθησκέλνπο γνλείο 90
ηνπο. Λέγεηαη φηη ε ιάβα απφ ζεβαζκφ απνκαθξχλζεθε απφ ηνλ δξφκν ηνπο κέρξη λα θζάζνπλ ζε θάπνην αζθαιέο κέξνο 2. Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Άκθηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ έιαγνπ απφ ηελ Μπζία, ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ. Σνλ ζθφησζε ν Ώίαο ν Σειακψληνο (κεξνο) Ακθίπνιηο (Ηζη): Πφιε ηεο Μαθεδνλίαο ζηνλ ηξπκφλα (Θνπθπδίδεο) Ακθίππξνο: Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο Ακθηξξόε (Ηζη): Χθεαλίδα θφξε ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο (Ζζίνδνο) Άκθηο (Ηζη): Ο Άκθηο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Άλδξν ήηαλ πνηεηήο ηεο κέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. Έρνπλ ζσζεί νη ηίηινη 25 έξγσλ ηνπ θαη απνζπάζκαηα απφ ηηο θσκσδίεο Γπλαηθνθξαηία, Κνπξίο, Ακπεινπξγόο, Λεύθα. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο, νπΐδα) Άκθηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξθψηεο ηνπ Βιιεζπφληνπ Μέξνπα θαη αδειθφο ηνπ Ώδξάζηνπ. Καη νη δπν αδειθνί, παξά ηε ζπκβνπιή ηνπ παηέξα ηνπο, πήξαλ κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθαλ απφ ηνλ Αηνκήδε. (κεξνο) Ακθίξεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, βαζηιηάο ηεο Ώηιαληίδαο Ακθηξώ ή Ακθηξξόε (Ηζη): Μηα απφ ηηο Χθεαλίδεο (Ζζίνδνο) Ακθίζβαηλα Ακθίζβαηλα (Μπζ): Δ Ακθίζβαηλα ή Ακθίβεκα (Ώπφ ηηο ιέμεηο αμθί +βαίνω ή αμθί+βήμα) ήηαλ ηέξαο πνπ γελλήζεθε απφ ην αίκα ηεο Μέδνπζαο πνπ έηξεμε φηαλ ν Πεξζέαο ηελ απνθεθάιηζε. Ήηαλ έλα κπξκηθνθάγν εξπεηφ κε δπν θεθάιηα, έλα ζηελ θνξπθή θαη έλα ζηελ νπξά ηνπ ζψκαηφο ηνπ. Άκθηζζα (Μπζ): Κφξε ηνπ Μάθαξνο, εγγνλή ηνπ Διίνπ (Παπζαλίαο) Άκθηζζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Αξπφπεο, ηδξπηήο ηεο νκψλπκεο πφιεο ηεο Φσθίδαο Ακθίζηξαηνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώκθία, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Ακθίζηξαηνο (Μπζ): Λαθεδαηκφληνο, ζχληξνθνο ησλ Αηφζθνπξσλ ζηελ Ώξγνλαπηηθή Βθζηξαηεία (ηξάβσλ) Ακθηζηξεύο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ (Αηζρύινο) Ακθίηηκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Άκθηηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο εληφρνπο ησλ Αηνζθνχξσλ
91
Ακθηηξίηε (Μπζ): Μηα απφ ηηο Νεξείδεο θφξε ηνπ Νεξέα θαη ζχδπγνο ηνπ ζενχ ηεο ζάιαζζαο Πνζεηδψλα. Με ηνλ Πνζεηδψλα απέθηεζαλ έλα γην, ηνλ Σξίησλα, θαη κηα θφξε, ηελ ΐελζεζηθχκε. Οη αξραίνη ζεσξνχζαλ ηελ Ώκθηηξίηε κεηέξα ησλ ςαξηψλ, ησλ θαιαηλψλ θαη ησλ δειθηληψλ θαη πξνζηάηηδα ηνπ ζαιάζζηνπ δσηθνχ θφζκνπ. (Δζίνδνο) Ακθηηξύσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σηξχλζνπ Ώιθαίνπ θαη ηεο Εππνλφεο, ζχδπγνο ηεο Ώιθκήλεο. Σε γπλαίθα ηνπ εξσηεχηεθε ζθνδξά ν Αίαο θαη θάπνηε πνπ ν Ώκθηηξχσλ έιιεηπε, ν ζεφο έθαλε έξσηα καδί ηεο. Δ Ώιθκήλε γέλλεζε δπν γηνπο, ηνλ Δξαθιή απφ ην ζπέξκα ηνπ Αία θαη ηνλ Εθηθιή γλήζην ηέθλν ηνπ Ώκθηηξχνλα. (κεξνο) Πνζεηδώλαο θαη Ακθηηξίηε, έξγν ηνπ Sebastiano Ricci Ακθηηξπσληάδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Ώκθηηξχσλα, ν Δξαθιήο (Δζίνδνο) Ακθίσλ (Ηζη): 1. Ο Ακθίσλ (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ Κνξίλζηνο αξηζηνθξάηεο παππνχο ηνπ ηπξάλλνπ Κπςέινπ. 2. Ο Ακθίσλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ αλδξηαληνπνηφο απφ ηελ Κλσζφ, γηνο ηνπ επίζεο γιχπηε Αθέζηνξα. Ήηαλ καζεηήο ηνπ Πηνιίρνπ απφ ηελ Κέξθπξα. Ακθίσλ (Μπζ): Θεβαίνο ήξσαο θαη ζπνπδαίνο θηζαξσδφο, γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Ώληηφπεο θαη εηεξνζαιήο αδειθφο ηνπ Γήζνπ. Παληξεχηεθε ηε Νηφβε κε ηελ νπνία έθαλαλ δέθα ηέζζεξα παηδηά, ηα νπνία εμφλησζαλ κε ηα βέιε ηνπο ν Ώπφιισλαο θαη ε Άξηεκε (Ώπνιιφδσξνο) Ακθηώλα (Ηζη): Θεά θαη εξσίδα ησλ Κξεηψλ Ακθόηεξνο (Ηζη): Ναχαξρνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Σν 332 θαηέιαβε ηελ Κσ θαη ην 331 ηελ Κξήηε. (Αξξηαλόο) Ακθόηεξνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Ώιθκένλα θαη ηεο Καιιηξξφεο θαη αδειθφο ηνπ Ώθαξλάλα. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Πνιεκηζηήο απφ ηε Φξπγία ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν. (κεξνο) Άκθξπζνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, παξαπφηακνο ηνπ Πελεηνχ. (ηξάβσλ) Ακώκεηνο (Ηζη): Ώζελαίνο, γηνο ηνπ Αεκεηξίνπ Ώζκνλέσο Αλαβεζίλεσο ή Αλαβεζηλεύο: Νεαξφο Φαίαθαο πνπ ζπκκεηείρε ζηνπο αζιεηηθνχο αγψλεο πνπ έγηλαλ πξνο ηηκή ηνπ Οδπζζέα (κεξ.)
92
Αλάγθε (Ηζη): Θεά πξνζσπνπνίεζε ηεο αλάγθεο. Λαηξεπφηαλ ζηελ Ώθξνθφξηλζν φπνπ ππήξρε θνηλφ ηεξφ ηεο Ώλάγθεο κε ηελ ζεά ΐία (Παπζαλίαο) Αλαγόξα (Ηζη): Δ Αλαγόξα (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μίιεην ήηαλ πνηήηξηα, καζήηξηα ηεο απθψο. Αλαγπξάζηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε επηγξαθή ηνπ 4νπ π.Υ. αη. Αλάγπξνο (Ηζη): Ήξσαο ηεο Ώηηηθήο παξνηκηψδεο γηα ηε ζθιεξφηεηά ηνπ. Κάπνηε εμνιφζξεπζε νιφθιεξε νηθνγέλεηα θάπνηνπ επεηδή απηφο ηφικεζε λα πεηξάμεη ηνλ θήπν ηνπ. Αλαδπνκέλε (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο Αλαδώηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Αλαία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώκαδφλεο (Ζζίνδνο) Αλαίδεηα (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο αλαίδεηαο, ηεο αλεπηείθηαο θαη ηεο αλαηζρπληίαο Αλαίηηνο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο ηεο Ώζήλαο (Ξελνθ.) Αλαθιήο (Ηζη): Έιιελαο αγγεηνπιάζηεο ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα Αλαθξέσλ (Ηζη): Ο Αλαθξέσλ (582-485 π.Υ.) απφ ηελ Σέσ ηεο Εσλίαο, ππήξμε ιπξηθφο πνηεηήο δηάζεκνο γηα ηα ζπκπνζηαθά, εξσηηθά θαη ιπξηθά ηνπ ηξαγνχδηα. Έγξαςε επίζεο ζρφιηα, ηάκβνπο θαη ειεγείεο. Σα Βαθρηθά θαη Δξσηηθά ηνπ πνηήκαηα απνηεινχλ πέληε βηβιία. κσο έρνπλ δηαζσζεί κφλν δπν πνηήκαηα θαη ιίγα απνζπάζκαηα. ηαλ ε Εσλία θηλδχλεςε απφ ηνπο Πέξζεο ν Ώλαθξέσλ θαη πνιινί ζπκπαηξηψηεο ηνπ έθπγαλ θαη εγθαηαζηάζεθαλ ζηα Άβδεξα ηεο Θξάθεο. Βθεί ν λένο άξρηζε λα γξάθεη ηνπο πξψηνπο ζηίρνπο ηνπ. Ώξγφηεξα βξέζεθε ζηελ απιή ηνπ ηπξάλλνπ ηεο άκνπ Πνιπθξάηε. Μεηά ην ζάλαην ηνπ ηειεπηαίνπ πήγε ζηελ Ώζήλα θαη πνιχ αξγφηεξα ζηε Λάξηζα. Λέγεηαη φηη δελ πέζαλε ζηε Λάξηζα, αιιά πήγε ζηελ Σέσ λα δήζεη ηα ηειεπηαία ηνπ ρξφληα. Αλαθηόξα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Πελέιεσ Αλαθηόξηα (Ηζη): Δ Αλαθηόξηα, ε Γχξηλα θαη ε Μλεζηδίθε αλαθέξνληαη σο θίιεο ηεο πνηήηξηαο απθψο. Αλάθησξ (Μπζ): Έλαο γηνο ηνπ Διεθηξχσλα (Ώπνιιφδσξνο) Αλαθώ (Ηζη): Δ Αλαθώ ήηαλ αδειθή ηεο κεηέξαο ηνπ Εζνθξάηε Αλάιαηνο (Ηζη): Γσγξάθνο ηνπ 7νπ-6νπ π.Υ. αηψλα Αλάληνο (Ηζη): Ώζελαίνο ηακβνγξάθνο ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα. Ώπφ ην έξγν ηνπ ειάρηζηα απνζπάζκαηα δηαζψζεθαλ. Άλαμ (Μπζ): Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο Αλαμαγόξαο (Ηζη): 1. Ο Αλαμαγόξαο ν Κιαδνκέληνο (500-428 π.Υ.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο κεγάινπο Ίσλεο θηινζφθνπο θαη απφ ηνπο επηθαλέζηεξνπο ηεο Βιιάδαο. ε ειηθία 20 εηψλ ήξζε ζηελ Ώζήλα θαη είλαη έλαο απφ απηνχο πνπ κεηαθχηεπζαλ ηελ θηινζνθία ηεο Εσλίαο ζηελ Ώηηηθή. Ήηαλ δάζθαινο ηνπ Πεξηθιή, ηνπ Βπξηπίδε θαη ηνπ Ώξρειάνπ ηνπ Ώζελαίνπ (αξγφηεξα δαζθάινπ ηνπ σθξάηε). Καηεγνξήζεθε γηα αζεΎα θαη κεδηζκφ θαη θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην. Με επέκβαζε ηνπ Πεξηθιή ε απφθαζε δελ εθηειέζηεθε θαη ν 93
Ώλαμαγφξαο αλαγθάζηεθε λα εγθαηαιείςεη ηελ Ώζήλα θαη λα θαηαθχγεη ζηε Λάκςαθν. Βθεί κεηέθεξε ηε ζρνιή ηνπ θαη δίδαμε σο ην ζάλαηφ ηνπ. Ο Ώλαμαγφξαο ήηαλ ν εηζεγεηήο ηεο έλλνηαο ηνπ Ννπ σο θνζκνινγηθήο αξρήο. Ο λνπο ειέγρεη φζα φληα έρνπλ ςπρή. Πίζηεπε φηη ν Ήιηνο ήηαλ έλαο δηάππξνο ιίζνο, κεγαιχηεξνο απφ ηελ Πεινπφλλεζν. Γηα ηε Γε πίζηεπε φηη έρεη ζρήκα ηπκπάλνπ θαη ζπγθξαηείηαη ζηνλ αέξα. Εζρπξηδφηαλ φηη ή ειήλε ήηαλ εηεξφθσηε θαη πσο είρε θαηνίθνπο φπσο θαη ε Γε. Ώζρνιήζεθε επίζεο κε ηε γεσκεηξία θαη ηελ αζηξνλνκία. Ώπφ ην κφλν γλσζηφ έξγν ηνπ Πεξί θύζεσο, ειάρηζηα απνζπάζκαηα έρνπλ δηαζσζεί. (Πιάησλ) Ο Αλαμαγόξαο ζε ηνηρνγξαθία ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Αζήλαο 2. Ο Αλαμαγόξαο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώίγηλα ήηαλ αλδξηαληνπνηφο. Φηινηέρλεζε ράιθηλν άγαικα ηνπ Αία, πνπ ηνπνζεηήζεθε ζηελ Οιπκπία κεηά ηε κάρε ησλ Πιαηαηψλ. 3. Ο Αλαμαγόξαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Έθεζν, ήηαλ γηνο ηνπ Βρεάλαθηνο θαη αδειθφο ηνπ Κφδξνπ θαη ηνπ Αηφδσξνπ. Οη ηξεηο αδειθνί δνινθφλεζαλ ηνλ ηχξαλλν ηεο Βθέζνπ Δγεζία, αιιά ζπλειήθζεζαλ απφ ηνλ ζηξαηεγφ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Φηιφμελν θαη θπιαθίζηεθαλ, φκσο ν Κφδξνο θαη ν Ώλαμαγφξαο δξαπέηεπζαλ. Αλαμαγόξαο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπ Ώξγέα. Έπαζρε απφ αλίαηε αζζέλεηα, ηελ νπνία ζεξάπεπζε ν κάληεο θαη ζεξαπεπηήο Μειάκπνπο. Αλαμάλδξα (Ηζη): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Θεξζάλδξνπ Αλαμαλδξίδαο: 1. Ο Αλαμαλδξίδαο Α’ (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο, γηνο ηνπ Λένληα θαη παηέξαο ηνπ Λεσλίδα. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αλαμαλδξίδαο Β’ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Λένληνο. (Ζξόδνηνο) Αλαμαλδξίδεο (Ηζη): Ο Αλαμαλδξίδεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κάκεηξν ηεο Ρφδνπ, ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο θσκσδίαο θαη δηζπξακβνπνηφο. Έιαβε κέξνο ζηηο ενξηαζηηθέο εθδειψζεηο ηνπ Φηιίππνπ ηνπ ΐ’ γηα ηελ θαηάιεςε ηεο Οιχλζνπ. Νίθεζε 10 θνξέο ζηα Αηνλχζηα ηεο Ώζήλαο. Έγξαςε πεξίπνπ 65 έξγα απφ ηα νπνία ζψδνληαη νη ηίηινη 24 απφ απηά. (Αξηζηνηέιεο) Αλάμαλδξνο: 1. Ο βαζηιηάο ηεο πάξηεο Αλάμαλδξνο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ γφλνο ηεο βαζηιηθήο νηθνγέλεηαο ησλ Ώηγηαδψλ, γηνο ηνπ Βπξπθξάηε θαη παηέξαο ηνπ Βπξπθξαηίδε. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο βαζηιείαο ηνπ νη παξηηάηεο λίθεζαλ ηνπο Μεζζήληνπο θαηά ηνλ ΐ’ Μεζζεληαθφ πφιεκν. (Ζξόδνηνο) 94
2. Ο Αλάμαλδξνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Θεβαίνο ζηξαηησηηθφο, εγήζεθε ησλ Θεβαίσλ ζηηο Θεξκνπχιεο. 3. παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ζην ηέζξηππν ην 428 π.Υ. Αλαμαξέηε (Μπζ): Παλέκνξθε λέα απφ ηελ Κχπξν. Σελ εξσηεχηεθε ν λεαξφο Ίθηο, αιιά απηή ηνλ απέθξνπζε κε αιαδνλεία. Ο Ίθηο απηνθηφλεζε απφ ηνλ θαεκφ ηνπ, αιιά ε Ώλαμαξέηε ηνλ εηξσλεχηεθε αθφκα θαη λεθξφ. Δ Ώθξνδίηε αγαλαθηηζκέλε ηηκψξεζε ηελ Ώλαμαξέηε θαη ηελ κεηακφξθσζε ζε πέηξηλν άγαικα Αλάμαξρνο (Ηζη): Ο Αλάμαξρνο ν Αβδεξίηεο (380-320 π.Υ.) ήηαλ θηιφζνθνο, νπαδφο ηεο αηνκηθήο ζρνιήο ηνπ Αεκνθξίηνπ. Καλφλαο ηεο δσήο ηνπ ήηαλ ην επδαηκόλσο δελ γη’ απηφ θαη νλνκάζηεθε Δπδαηκνληθόο. Ήηαλ δάζθαινο ηνπ επίζεο θηινζφθνπ Πχξσλα ηνπ Διείνπ θαη αθνινχζεζαλ καδί ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηελ Ώζία. Οη ηζηνξηθνί παξνπζηάδνπλ ηνλ Ώλάμαξρν σο έλα απφ ηνπο απινθφιαθεο ηνπ Ώιεμάλδξνπ, άιινη φκσο ηνλ εκθαλίδνπλ σο ερζξφ ηεο ηπξαλλίαο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Ώιέμαλδξνπ ν Ώλάμαξρνο βξέζεθε ζηελ Κχπξν. κσο νη ζέζεηο ηνπ θαηά ηεο ηπξαλλίαο πξνθάιεζε ηελ νξγή ηνπ ηπξάλλνπ Νηθνθξένληα, ν νπνίνο δηέηαμε ηελ εθηέιεζή ηνπ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Αλάμεσο (Ηζη): Ο Αλάμεσο είλαη γλσζηφο απφ κηα καξκάξηλε επηηάθηα επηγξαθή ηεο Μπηηιήλεο ζηελ νπνία απεηθνλίδεηαη ε ζθχια ηνπ Παξζελφπε. Αλαμήλσξ (Ηζη): 1. Γσγξάθνο απφ ηε Μαγλεζία ηεο Μηθξάο Ώζίαο. 2. Κηζαξσδφο απφ ηε Μαγλεζία ηεο Μ. Ώζίαο, ζενπνηήζεθε απφ ηνπο ζπκπνιίηεο ηνπ. Αλαμίαο (Μπζ): Γηνο ηνπ (Αηφζθνπξνπ) Κάζηνξα θαη ηεο Ειάεηξαο Αλαμηβία (Μπζ): 1. Δ Αλαμηβία ή Αιθεζίβνηα ήηαλ θφξε ηνπ ΐίαληα θαη ηεο Ππξψο, ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Εσιθνχ Πειία θαη κεηέξα ηνπ Ώθάζηνπ, ηεο Άιθεζηεο θαη άιισλ. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Δ Αλαμηβία ή Κπδξαγόξα ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Ώηξέα θαη αδειθή ηνπ Ώγακέκλνλα θαη ηνπ Μελειάνπ. 3. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πχινπ Νέζηνξα. (Ώπνιιφδσξνο) Αλαμηβίε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Αλαμηβίε δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Ώξρέιαν ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αλαμίβηνο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο λαχαξρνο. (Ξελνθώλ) Αλαμίβνπινο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αλαμίδακνο (Ηζη): Ο Αλαμίδακνο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο, γηνο ηνπ Γεπμίδακνπ θαη εγγνλφο ηνπ Ώξρηδάκνπ. Μεηείρε ζηνλ ΐ’ Μεζζεληαθφ πφιεκν. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Ώξρίδακνο ΐ’ (Παπζαλίαο). Αλαμίδεκνο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο αξραίαο Ώζήλαο Αλαμίδηθνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν λφκηζκα Αλαμηζέα (Μπζ): Δ Νχκθε Αλαμηζέα ήηαλ εξσκέλε ηνπ Αία θαη κεηέξα ηνπ Χιέλνπ. Αλαμίζεκηο (Ηζη): Ο Αλαμίζεκηο ν Σξηζκέγηζηνο είλαη γλσζηφο κφλν σο φλνκα, ρσξίο άιιεο ιεπηνκέξεηεο γηα ηελ δσή ηνπ 95
Αλαμηθιήο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν λφκηζκα Αλαμηθξάηεο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ηεο Ώζήλαο ην 307 π.Υ. 2. Έιιελαο αξρηηέθηνλαο 3. Ο Αλαμηθξάηεο ν Δμεξεπλεηήο ήηαλ πεξηεγεηήο, γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Αλαμίιαο (Ηζη): 1. Ο Αλαμίιαο ή Αλαμίιανο (γηνο ηνπ Κξεηίλε) απφ ηελ Μεζζελία ηεο Πεινπνλλήζνπ, ήηαλ ηχξαλλνο ηνπ Ρεγίνπ ηεο Κάησ Εηαιίαο 494-474 π.Υ. Σν 494 ν ηχξαλλνο ηεο πφιεο Γάλθιε (Μεζζήλε) ηεο ηθειίαο θύζεο θαη νη θάηνηθνη ηεο πφιεο πξνζθάιεζαλ ακίνπο θαη Μηιεζίνπο λα ηδξχζνπλ λέα πφιε ζηελ Καιή Ώθηή πνπ βξίζθεηαη ζηελ βφξεηα πιεπξά ηνπ λεζηνχ. Ώπηή ε ελέξγεηα πξνθάιεζε ερζξφηεηα κε ηνπο ππφινηπνπο ηθεινχο. Ο Ώλαμίιανο, θαηάθεξε λα θαηαιάβεη ηελ Γάθιε ηελ νπνία θαη κεηνλφκαζε ζε Μεζζήλε, γηα λα ηηκήζεη ηελ γελέηεηξά ηνπ Μεζζελία Παληξεχηεθε ηελ Κπδίππε, θφξε ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Εκέξαο Σεξίιινπ. 2. Ο Αλαμίιαο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. Σα ζέκαηά ηνπ πξνέξρνληαλ απφ ηε κπζνινγία θαη απφ ηελ επνρή ηνπ. ψδνληαη 19 ηίηινη έξγσλ ηνπ: Κίξθε, Υάξηηεο, Καιπςώ, Νεξεύο θιπ. Αλαμίιανο (Ηζη): Ο Αλαμίιανο απφ ηελ Λάξηζα (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο θαη ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο. χκθσλα κε ηνλ Βπζέβην, εθδηψρζεθε απφ ηελ Ρψκε γηαηί αζθνχζε ηελ ηέρλε ηεο καγείαο. Ο Ώλαμίιανο έγξαςε γηα ηηο καγηθέο ηδηφηεηεο ησλ βνηάλσλ, κεηάιισλ θαη άιισλ πιηθψλ απφ ηα νπνία παξήγαγε θάξκαθα. Αλαμηκαλδξίδεο (Ηζη): Κσκηθφο πνηεηήο ηεο αξραηφηεηαο Ο Μηιήζηνο θηιόζνθνο Αλαμίκαλδξνο Αλαμίκαλδξνο (Ηζη): 1. Δ Εσλία θαη ηδηαίηεξα ε Μίιεηνο ήηαλ ε παηξίδα πνιιψλ ζνθψλ θαη ινγίσλ. Έλαο απφ απηνχο ήηαλ ν πξνζσθξαηηθφο θπζηθόο ή θπζηνιόγνο θηιφζνθνο Αλαμίκαλδξνο (610-546 π.Υ.). Τπήξμε καζεηήο ηνπ Θαιή θαη αζρνιήζεθε αθφκα κε ηελ αζηξνλνκία θαη ηε γεσγξαθία. Σνπ απνδίδεηαη ε αλαθάιπςε ηνπ γλψκνλα θαη ιέγεηαη θαηαζθεχαζε ειηαθά ξνιφγηα θαη φηη ζρεδίαζε ράξηε ηνπ γλσζηνχ ηφηε θφζκνπ. (Γηνγ. Λαέξηηνο) 2. Ο Αλαμίκαλδξνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μίιεην ήηαλ ηζηνξηθφο, γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο (Πινύηαξρνο) Αλαμηκέλεο (Ηζη): 1. O Αλαμηκέλεο (585-528 π.Υ.) ήηαλ θηιφζνθνο απφ ηελ Μίιεην ηεο Εσλίαο, ζπκπαηξηψηεο ηνπ Θαιή θαη ηνπ Ώλαμίκαλδξνπ, ηνπ 96
νπνίνπ ππήξμε καζεηήο θαη δηάδνρνο. Αίδαζθε κεηαμχ άιισλ φηη ηα πάληα πξνέξρνληαη απφ κηα απφ ηηο αξρηθέο χιεο: αέξαο, γε, λεξφ, θσηηά θαη αηζέξαο. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Ο Αλαμηκέλεο ν Λακςαθελόο (380-320 π.Υ.) ήηαλ ξήηνξαο, ζπγγξαθέαο θαη ζνθηζηήο. Μαζεηήο ηνπ Γσίινπ, έγξαςε έλα έξγν ζρεηηθφ κε ηνλ κεξν, ηελ ηζηνξία ηεο Βιιάδαο ζε δψδεθα βηβιία, κηα ηζηνξία γηα ηνλ Φίιηππν ηνλ Μαθεδφλα θαη άιια αθφκα έξγα. Βιάρηζηα απφ ηα έξγα ηνπ δηαζψζεθαλ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Αλαμίλνο (Ηζη): Ο Αλαμίλνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηνπο Χξενχο ηεο Βχβνηαο, θαηεγνξήζεθε απφ ηνλ Γεκνζζέλε σο θαηάζθνπνο ησλ Μαθεδφλσλ θαη εθηειέζηεθε. Αλάμηππνο (Ηζη): 1. Ο Αλάμηππνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. θνηψζεθε απφ ηνπο Πέξζεο. (Αξξηαλόο) 2. Ο Αλάμηππνο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο ηεζζάξσλ έξγσλ ηνπ θαη ιίγα απνζπάζκαηα. Αλαμηξξόε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Βπεηνχ απφ ηε Φσθίδα (Παπζαλίαο) Άλαμηο (Μπζ): Κφξε ηνπ Κάζηνξα θαη ηεο Ειάεηξαο. (Παπζαλίαο) Αλαμίηηκνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αλαμηθάιεο (Ηζη): Ο Αλαμηθάιεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, πνπ είρε ηελ άπνςε φηη ν ρξφλνο θαη ε θίλεζε ήηαλ ζρεηηθά θαη ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο ην ίδην πξάγκα. Αλαμηθώλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αλαμώ (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σίξπλζαο Ώιθαίνπ. 2. Δ Αλαμώ ήηαλ ηέξεηα ηεο Αήκεηξαο 3. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Διεθηξχσλα θαη κεηέξα ηεο Ώιθκήλεο, άξα γηαγηά ηνπ Δξαθιή. (Ώπνιιφδσξνο) Αλαπίαο (Μπζ): ε κηα έθξεμε ηνπ εθαηζηείνπ ηεο Ώίηλαο νη πνιίηεο ηεο Καηάλεο, Αλαπίαο θαη Ώκθίλνκνο, εγθαηέιεηςαλ φια ηνπο ηα ππάξρνληα θαη πήξαλ ζηνπο ψκνπο ηνπο, ηνπο ειηθησκέλνπο γνλείο ηνπο. Λέγεηαη φηη ε ιάβα απφ ζεβαζκφ απνκαθξχλζεθε απφ ηνλ δξφκν ηνπο κέρξη λα θζάζνπλ ζε θάπνην αζθαιέο κέξνο Άλαπνο (Μπζ): χδπγνο ηεο Νατάδαο Κπάλεο απφ ηελ ηθειία Αλαζάλδξα (Ηζη): Ώγγεηνγξάθνο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα Αλαζηαζία (Ηζη): Υξηζηηαλή απφ ηελ Παηνλία, καξηχξεζε επί Αηνθιεηηαλνχ Αλαζηάζηνο (Ηζη): Ο Αλαζηάζηνο ν Σξαπιόο ήηαλ Έιιελαο πνηεηήο πνπ αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία Αλαηνιή (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηεο ξεο (Ζζίνδνο) Αλαηόιηνο (Ηζη): Ο Αλαηόιηνο ν Αιεμαλδξεύο ήηαλ καζεκαηηθφο Αλαθαίνο (Μπζ): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ώλάθε Αλάθεο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ Ξέξμε ζηελ ειιεληθή εθζηξαηεία Αλάθιπζηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Σξνηδήλα, ήξσαο ηεο Ώηηηθήο, απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηνπ ν αξραίνο Αήκνο Ώλαθιχζνπ (ζήκεξα Ώλάβπζζνο) 97
Αλάραξζηο (Ηζη): Ο Αλάραξζηο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο θαη γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο θπζίαο Γλνχξνπ θαη κηαο Βιιελίδαο. Θαπκαζηήο ηνπ ειιεληθνχ πνιηηηζκνχ, επηζθέθζεθε ην 589 ηελ Ώζήλα θαη έγηλε θίινο κε ηνλ φισλα. Βπέζηξεςε ζηε ρψξα ηνπ θαη επηρείξεζε λα εηζάγεη ηε ιαηξεία ηεο Αήκεηξαο. Ώπηφ έθεξε αληηδξάζεηο θαη ηειηθά δνινθνλήζεθε απφ ηνλ αδειθφ ηνπ. (Ζξόδνηνο, Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Άλδεο (Ηζη): Ο Άλδεο ήηαλ Έιιελαο αγγεηνπιάζηεο Αλδξαγόξαο (Ηζη): Ο Αλδξαγόξαο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζαηξάπεο ηεο Πεξζίαο ζην βαζίιεην ησλ ειεπθηδψλ, ππφ ηνλ Ώληίνρν Ώ’ ηνλ σηήξα. Αλδνθίδεο Ηζη): 1. Ο Αλδνθίδεο (6νο π.Υ. αη.), ήηαλ αγγεηνπιάζηεο αηηηθψλ αγγείσλ ηνπ νπνίνπ ηελ ππνγξαθή (Αλδνθίδεο επνίεη) θέξνπλ νθηψ αγγεία. Αγγείν ηνπ Αλδνθίδε 2. Ο Αλδνθίδεο ν Λεσγόξνπ (πεξ. 440390 π.Υ.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ πνιηηηθφο θαη έλαο απφ ηνπο κεγάινπο αηηηθνχο ξήηνξεο. Ώλακίρζεθε πνιχ λένο ζηελ πνιηηηθή κε ηελ νιηγαξρηθή παξάηαμε. Σν 415 ν Ώλδνθίδεο, ν παηέξαο ηνπ, ν Ώιθηβηάδεο θαη άιινη, θαηεγνξήζεθαλ φηη αθξσηεξίαζαλ ηηο Βξκέο θαη παξσδνχζαλ ηα Βιεπζίληα Μπζηήξηα. Μεηά απφ δίθε ν Ώλδνθίδεο αλαγθάζηεθε λα απηνεμνξηζηεί ζηελ Κχπξν. Βπέζηξεςε φηαλ επηθξάηεζαλ ζηελ Ώζήλα νη νιηγαξρηθνί, αιιά θαη πάιη δηέθπγε ζηελ Κχπξν. Ο άηπρνο Ώλδνθίδεο έδεζε ην ίδην δξάκα άιιεο δπν θνξέο. Έγξαςε αξθεηνχο ιφγνπο θαη νη Ώιεμαλδξηλνί γξακκαηηθνί ηνλ θαηαηάζζνπλ αλάκεζα ζηνπο δέθα ζεκαληηθφηεξνπο αηηηθνχο ξήηνξεο. πνιηηηθφο θαη ξήηνξαο. (Θνπθπδίδεο) Αλδνύινο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κέξθσπεο Αλδξάγαζνο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Αεκεηξίνπ ηνπ Πνιηνξθεηή Αλδξαίκσλ (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Κφδξνπ. 2. Παηέξαο ηνπ Θφαληα, αξρεγνχ ησλ Ώηησιψλ ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν (κεξνο) Αλδξέαο (Ηζη): 1. ηθπψληνο, πξνπάππνο ηνπ Κιεηζζέλε 2. παξηηάηεο, νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην δξφκν ην 64 π.Υ. 2. Ο Αλδξέαο ν Καξύζηηνο ήηαλ Έιιελαο γηαηξφο Αλδξεύο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηνπ Ραδάκαλζπνο θαη σο αληακνηβή έιαβε έλα λεζί πνπ νλνκάζηεθε Άλδξνο Αλδξηαλόο (Ηζη): Ο Αλδξηαλόο ν Σύξηνο ήηαλ ξήηνξαο 98
Αλδξίαο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώξηζηνπάκνλνο, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Αλδξηθόο (Ηζη): Ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Αλδξίζθνο (Ηζη): Ο Αλδξίζθνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγεκφλαο ηνπ Ώδξακπηίνπ ηεο Μηθξάο Ώζίαο. Ώπνθαιείηαη θαη Φεπδν-Φίιηππνο γηαηί κεηά ηελ ήηηα ηνπ ηειεπηαίνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξζέα απφ ηνπο Ρσκαίνπο (168 π.Υ.) ν Ώλδξίζθνο ηζρπξίζηεθε φηη ήηαλ γηνο ηνπ Πεξζέα θαη βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο θαη δήισζε φηη ζα ηελ αλαθαηαιάβεη απφ ηελ Ρψκε. Ώλ θαη ζπλειήθζε απφ ηνπο Ρσκαίνπο, θαηάθεξε λα δηαθχγεη θαη απφ ηελ Θξάθε κε ζηξαηφ επηηέζεθε θαη ην 149 λίθεζε ηνλ Ρσκαίν πξαίηνξα Πνχπιην Γηνπβέληην. Μεηά απφ απηφ αλαθεξχρζεθε βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο κε ηνλ φλνκα Φίιηππνο Σ’. πκκάρεζε κε ηνπο Καξρεδνλίνπο θαηά ησλ Ρσκαίσλ, αιιά ηειηθά ην 148 έραζε ηελ θξίζηκε κάρε θαη ε Μαθεδνλία έγηλε νξηζηηθά ξσκατθή επαξρία. Αλδξνγέλεηα (Μπζ): Δ κεηέξα ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Ώζηεξίνπ Αλδξόγεσο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μίλσα. Ώπφ φια ηα παηδηά ηνπ Μίλσα απηφο ήηαλ ν πην ξσκαιένο θαη έγηλε αζιεηήο. Πήγε ζηελ Ώζήλα φπνπ ζπκκεηείρε ζηνπο Παλαζελατθνχο Ώγψλεο θαη θέξδηζε φινπο ηνπο αληηπάινπο ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο ΐηξγίιηνο ζηελ Ώηλεηάδα ηνπ αλαθέξεη έλα πνιεκηζηή ησλ Βιιήλσλ κε ην φλνκα Αλδξόγεσο. Καηά ηελ άισζε ηεο Σξνίαο, απηφο λφκηζε φηη ε νκάδα ηνπ Ώηλεία πνπ αληηζηεθφηαλ αθφκε, ήηαλ Έιιελεο θαη θπζηθά ην ιάζνο απηφ ην πιήξσζε κε ηε δσή ηνπ. Αλδξόγπλνη (Μπζ): Μπζηθφο ιαφο ηεο Ληβχεο πνπ είρε δηπιφ θχιν Αλδξνδάημα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώκαδφλεο (Δζίνδνο) Αλδξνδάκαο (Ηζη): 1. Ο Αλδξνδάκαο ν Ρεγίλνο, ήηαλ λνκνζέηεο πφιεσλ ηεο Υαιθηδηθήο. Βθάξκνζε πεξίπνπ ηεο ίδηεο αξρέο ησλ λνκνζεζηψλ ηεο πάξηεο θαη ηεο Κξήηεο. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αλδξνδάκαο ν άκηνο, ήηαλ παηέξαο ηνπ ηπξάλλνπ ηνπ λεζηνχ Θενκήζηνξνο. Αλδξνδάκαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Φιία Αλδξνδίθε (Μπζ): Δ κεηέξα ηνπ Θεζπηνχ Αλδξνζόε (Μπζ): Κφξε ηνπ Κάζηνξα θαη κεηέξα ηνπ Αίθηπ θαη ηνπ Πνιπδέθηε Αλδξνίηαο (Ηζη): Ο Αλδξνίηαο απφ ηελ Σέλεδν έδεζε θαηά ηνπο αιεμαλδξηλνχο ρξφλνπο. Ήηαλ γεσγξάθνο θαη έγξαςε: Πεξί ηνπ πεξίπινπ ηεο Πξνπνληίδαο. Αλδξηθιείδαο (Ηζη): λνκα Λαθεδαηκφληνπ (Πινύηαξρνο) Αλδξνθιείδεο (Ηζη): Ο Αλδξνθιείδεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θήβα, ήηαλ πνιηηηθφο εγέηεο ησλ δεκνθξαηηθψλ. Μεηά ηε δνινθνλία ηνπ απφ ηνπο νιηγαξρηθνχο ηνλ δηαδέρζεθε ν Πεινπίδαο (Ξελνθώλ)
99
Αλδξνίηαο (Ηζη): Γεσγξάθνο απφ ηελ Σέλεδν, έδεζε θαηά ηνπο αιεμαλδξηλνχο ρξφλνπο. Έγξαςε Πεξί ηνπ πεξίπινπ ηεο Πξνπνληίδνο. Αλδξόθιεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο πνπ κε ηηο αδειθέο ηεο Ώιθίδα θαη Βχθιεηα ζπζηάζηεθαλ ζηε ζέζε ηνπ παηέξα ηνπο γηα λα ζσζεί ε πφιε. Αλδξνθιήο (Ηζη): 1. Ο βαζηιηάο ηεο Μεζζελίαο Αλδξνθιήο (8νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Φίληα, ζπκβαζίιεπζε κε ηνλ αδειθφ ηνπ Ώληίνρν. Ο Ώλδξνθιήο ήηαλ θίινο ησλ παξηηαηψλ θαη ν αδειθφο ηνπ ήηαλ αληίζεηνο κε ηηο επεθηαηηθέο βιέςεηο ησλ γεηηφλσλ. Ώθνινχζεζε εκθχιηα ζχξξαμε θαη ν Ώλδξνθιήο ζθνηψζεθε, αθήλνληαο ην πεδίν ειεχζεξν γηα ηελ έλαξμε ηνπ Ώ’ Μεζζεληαθνχ Πνιέκνπ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Βπθάεο (Παπζαλίαο) 2. Ο Ώζελαίνο πνιηηηθφο, δεκαγσγφο θαη ξήηνξαο Αλδξνθιήο (5νο π.Υ. αη.), θαηεγφξεζε ηνλ Ώιθηβηάδε γηα αθξσηεξηαζκφ ησλ Βξκψλ θαη αζέβεηα θνηψζεθε ην 411 απφ ηνπο νιηγαξρηθνχο. (Θνπθπδίδεο) Ο Αλδξνθιήο θαη ην ιηνληάξη 3. Ο δνχινο Αλδξνθιήο (1νο κ.Υ. αη.), δξαπέηεπζε θαη φηαλ ζπλειήθζε θαηαδηθάζηεθε λα ξηρζεί ζηα ζεξία ηνπ ξσκατθνχ Εππνδξφκνπ. κσο, ην ιηνληάξη πνπ εηνηκαδφηαλ λα γεπκαηίζεη κε ηηο ζάξθεο ηνπ θαηάδηθνπ, αλαγλψξηζε φηη ν Ώλδξνθιήο ήηαλ απηφο πνπ - ζην παξειζφλ - ηνπ είρε αθαηξέζεη έλα αγθάζη απφ ην πφδη ηνπ. Σν ιηνληάξη έθαηζε δίπια ζηνλ έληξνκν Ώλδξνθιή ζαλ γιπθηά γαηνχια θαη ηνπ έγιεηθε ηα ρέξηα. Ώπφ απηφλ ηνλ ζξχιν ν Εξιαλδφο Μπέξλαξλη σ εκπλεχζηεθε ην έξγν ηνπ Ο Αλδξνθιήο θαη ην ιηνληάξη. Άλδξνθινο (Ηζη): Ο Άλδξνθινο απφ ηε Μεζζελία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 768 π.Υ. Άλδξνθινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Κφδξνπ, νηθηζηήο ηεο Βθέζνπ. (ηξάβσλ) Αλδξόθνηηνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηλδηθνχ βαζηιείνπ (ηξάβσλ) Αλδξνθξάηεο (Ηζη): Σνπηθφο ήξσαο ησλ Πιαηαηψλ (Ζξόδνηνο) Αλδξνθηαζίεο (Ηζη): Σέθλα ηεο Νχρηαο, πξνζσπνπνίεζε ησλ αλδξνθνληψλ Αλδξνθύδεο (Ηζη): 1. Ο Αλδνθύδεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ δσγξάθνο απφ ηε ηθπψλα (Πινύηαξρνο) 2. Γηαηξφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Αλδξόιεσο (Ηζη): Ώζιεηήο ηεο ππγκαρίαο πνπ αγσλίζηεθε ζηελ Οιπκπία θαη ζηνπο Αειθνχο (Πίλδαξνο) 100
Αλδξνκάρε (Μπζ): χδπγνο ηνπ ήξσα ηεο Σξνίαο Έθηνξα θαη κεηέξα ηνπ Ώζηπάλαθηα. Ο Έθηνξαο παξά ηηο εθθιήζεηο ηεο κνλνκάρεζε κε ηνλ Ώρηιιέα θαη ν κεξνο ζε έλα απφ ηα πην ζπγθηλεηηθά εδάθηα ηεο Ειηάδαο πεξηγξάθεη ην ζξήλν ηεο θαζψο παξαθνινπζεί ηνλ ληθεηή λα ζέξλεη ζην άξκα ην πηψκα ηνπ ζπδχγνπ ηεο. Μεηά ηελ πηψζε ηεο Σξνίαο, ν Νενπηφιεκνο ηελ πήξε καδί ηνπ θαη απέθηεζαλ ηνλ Μνινζζφ θαη ηνλ Πέξγακν. (κεξνο) Αλδξόκαρνο (Ηζη): 1. Ώξρεγφο ηνπ ηππηθνχ ησλ Διείσλ θαηά ησλ πφιεκν ελαληίνλ ησλ Ώξθάδσλ (46504 π.Υ.). Μεηά ηελ ήηηα απηνθηφλεζε. 2. Ο Αλδξόκαρνο (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Εέξσλα ήηαλ επηθεθαιήο ησλ κηζζνθφξσλ ηππέσλ ζηε κάρε ησλ Γαπγακήισλ. Έθηνξαο θαη Αλδξνκάρε 3. Ο Αλδξόκαρνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ ηζηνξηθνχ Σηκαίνπ θαη ηδξπηήο ηεο πφιεο Σαπξνκέλην. 4. Ο Αλδξόκαρνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ αλαηνιίηεο επγελήο απφγνλσλ Μαθεδφλσλ θαη Πεξζψλ, πεζεξφο ηνπ ειεχθνπ ΐ’ θαη παηέξαο ηνπ Ώραηνχ θαη ηεο Λανδίθεο. (Πνιύβηνο) 5. Ο Αλδξόκαρνο ν Αζπέλδηνο ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ Πηνιεκαίνπ Α 6. Ο Αλδξόκαρνο ν πξεζβύηεξνο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Κξήηε ήηαλ γηαηξφο ηνπ απηνθξάηνξα ησλ Ρσκαίσλ Νέξσλα, έιαβε πξψηνο ηνλ ηίηιν ηνπ αξρηάηξνπ. Ο Ώλδξφκαρνο ηξνπνπνίεζε ην κηζξηδάηεην έθιεηγκα ηνπ Κξαηεχα (βιέπε ιήκκα), ζην νπνίν αχμεζε ηελ πνζφηεηα ηνπ νπίνπ θαη πξνζζαθαίξεζε δηάθνξα ζπζηαηηθά. Ολφκαζε ην κίγκα απηφ Γαιήλε ιφγσ ησλ ζεξαπεπηηθψλ ηνπ ηδηνηήησλ. 7. Ο Ώλδξφκαρνο ν λεφηεξνο (1νο-2νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, ήηαλ επίζεο γηαηξφο θαη θαξκαθνπνηφο. Έγξαςε ηελ Φαξκαθίηηλ Βίβινλ. 8. Ο Αλδξόκαρνο απφ ηελ Ώκβξαθία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 60 π.Υ. Αλδξόκαρνο (Μπζ): 1, Ο Ώηγππηηάδεο Αλδξόκαρνο, δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Δξψ ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο Αλδξόκαρνο απφ ηελ Κξήηε, έιαβε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώηλεία (κεξνο) Αλδξνκέδα (Μπζ): Θπγαηέξα ησλ βαζηιέσλ ηεο Ώηζηνπίαο Κεθέα θαη Καζζηφπεο. Δ Καζζηφπε ζεσξνχζε φηη ήηαλ ηφζν φκνξθε πνπ μεπεξλνχζε ζε νκνξθηά αθφκα θαη ηεο Νεξείδεο, ηηο αθφινπζεο ηνπ 101
Πνζεηδψλα. Ο ζεφο γηα λα ηηκσξήζεη ηελ αιαδνλεία ηεο Καζζηφπεο, έζηεηιε ιηκφ ζηε ρψξα θαη έλα ζαιάζζην ηέξαο πνπ έηξσγε ηνπο αλζξψπνπο. Ώπειπηζκέλνο ν Κεθέαο ξψηεζε ην Μαληείν θαη απηφ απεθάλζε, φηη ε Ώλδξνκέδα έπξεπε λα ζπζηαζζεί ζην ηέξαο. Έηζη ε θνπέια βξέζεθε δεκέλε ζε έλα βξάρν, πεξηκέλνληαο λα ηεο επηηεζεί ην ηέξαο. κσο απφ ην ζεκείν απηφ πεξλνχζε ν Πεξζέαο ν νπνίνο ζθφησζε ην ηέξαο θαη απειεπζέξσζε ηελ Ώλδξνκέδα (Δξφδνηνο) Αλδξνκέλεο (Ηζη): Ο Αλδξνκέλεο απφ ηελ Κφξηλζν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 304 π.Υ. Αλδξνκήδεο ή Αλδξνκέδεο (Μπζ): Ναπηηθφο πνπ επηηέζεθε εξσηηθά ζηε ζεά ΐξηηνκάξηηδα θαη ηελ αλάγθαζε λα θξπθηεί ζε έλα δάζνο ηεο Ώίγηλαο. Αλδξνλίθε (Μπζ): βιέπε Γεκνλίθε Ζ Αλδξνκέδα δεκέλε ζηνλ βξάρν Αλδξόληθνο (Ηζη): 1. Ο Μαθεδφλαο Αλδξόληθνο ν Οιύλζηνο (4νο π.Υ. αη.), ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη αξγφηεξα ηνπ Ώληίγνλνπ ηνπ Μνλφθζαικνπ. 2. Ο Αλδξόληθνο Λίβηνο (3νο π.Υ. αη.) Έιιελαο απφ ηνλ Σάξαληα, ζεσξείηαη ν παιαηφηεξνο επηθφο θαη δξακαηηθφο πνηεηήο ηεο ξσκατθήο θηινινγίαο. Ώηρκαισηίζηεθε θαη ππεξέηεζε σο δνχινο ηελ νηθνγέλεηα ησλ Ληβίσλ, έκαζε ηε ιαηηληθή γιψζζα θαη έγηλε δάζθαινο ησλ παηδηψλ ηνπ θπξίνπ ηνπ. Γηα ηηο ππεξεζίεο ηνπ απηέο απειεπζεξψζεθε, θξάηεζε φκσο ην φλνκα Λίβηνο. Ο Ώλδξφληθνο κεηέθξαζε (ε πξψηε έληερλε κεηάθξαζε ηνπ Οκήξνπ ζηε Αχζε) ζηα ιαηηληθά ηελ Οδύζζεηα. Βπίζεο έγξαςε ηξαγσδίεο θαη θσκσδίεο εκπλεπζκέλεο απφ ειιεληθά ζέκαηα. (Βιι. Ώλζ.) 3. Ο πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο Αλδξόληθνο ν Ρόδηνο (1νο π.Υ. αη.), έδξαζε ζηελ Ώζήλα θαη ζηε Ρψκε, φπνπ αλέιαβε λα ζπγθεληξψζεη ηα ζπγγξάκκαηα ηνπ Ώξηζηνηέιε. Δ δνπιεηά ηνπ Ώλδξφληθνπ ήηαλ πνιχ ρξήζηκε θαη βνήζεζε ζηελ αλαλέσζε ηεο δηδαζθαιίαο ησλ απφςεσλ ηνπ Ώξηζηνηέιε ηφζν ζηελ Ώζήλα, φζν θαη ζε κεηαγελέζηεξνπο κειεηεηέο. 4. Ο αζηξνλφκνο, κεραληθφο θαη αξρηηέθηνλαο Αλδξόληθνο ν Κπξξήζηεο νο (1 π.Υ. αη.) απφ ηελ Κχξν ηεο πξίαο. Καηαζθεχαζε ειηαθφ ξνιφη ζηελ Σήλν θαη ην έξγν απηφ έγηλε αθνξκή λα πξνζθιεζεί ζηελ Ώζήλα, φπνπ θαηαζθεχαζε ην πεξίθεκν Χξνιόγην ηνπ Κπξξήζηνπ ζηελ Ρσκατθή Ώγνξά. Αλδξόπνκπνο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Μειάλζνπ θαη παππνχο ηνπ Κφδξνπ. 102
Άλδξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζην λεζί Αλδξνζζέλεο (Ηζη): 1. Ο Αλδξνζζέλεο απφ ην Μαίλαιν, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ην 420 θαη 416 π.Υ. (Θνπθπδίδεο) 2. Ώζελαίνο γιππηήο. Μαδί κε ηνλ επίζεο γιχπηε Πξαμία δηαθφζκεζε ηα αεηψκαηα ηνπ λανχ ηνπ Ώπφιισλνο ζηνπο Αειθνχο. 3. Ο Αλδξνζζέλεο απφ ηε Θάζν ήηαλ ηξηήξαξρνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. πκκεηείρε ζηνλ πεξίπινπ ηνπ Νεάξρνπ. (Αξξηαλόο) 4. Ο Αλδξνζζέλεο απφ ηελ Κχδηθν ηεο Μ. Ώζίαο, ζπλφδεπζε ηνλ Ώληίνρν Γ’ ζην ηαμίδη ηνπ ζηελ Ελδία ην 206 π.Υ. Ο Πνιύβηνο πεξηγξάθεη φιε ηελ καθξηά δηαδξνκή πξνο θαη απφ ηελ Ελδία. Αλδξνηέιεο (Ηζη): λνκα γξακκέλν ζε αξραία επηγξαθή Αλδξόηηκνο (Ηζη): Ο Αλδξόηηκνο απφ ηελ Κξήηε ήηαλ παηέξαο ηνπ Νεάξρνπ, λαπάξρνπ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Αλδξνηίσλ (Ηζη): 1. Ο Αλδξνηίσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο, έλαο απφ ηνπο επηθαλείο πνιηηηθνχο ηεο επνρήο ηνπ θαη καζεηήο ηνπ Εζνθξάηε. Ο Αξηζηνηέιεο θαη ν Γεκνζζέλεο κίιεζαλ επλντθά γηα ηηο ξεηνξηθέο ηθαλφηεηεο ηνπ Ώλδξνηίνλνο. 2. Ώζελαίνο ηζηνξηθφο ηνπ 3νπ π.Υ. αηψλα. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Ώηηηθήο ζε δψδεθα βηβιία (Πινύηαξρνο) Αλδξόραξηο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αλδξώ (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώκαδφλεο Άλδξσλ (Ηζη): 1. Αηνηθεηήο ηξηήξνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. (Αξξηαλόο) 2. Εζηνξηνγξάθνο απφ ηελ Ώιηθαξλαζζφ (Πινύηαξρνο) Αλεκνίηαο (Ηζη): λνκα Θεβαίνπ αξρεγνχ ηνπ θηινκαθεδνληθνχ θφκκαηνο (ζθνηψζεθε ην 335 π.Υ.) πνπ αλαθέξεη ν Γεκνζζέλεο Αλεκώηηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο. Αλεμηθξάηεο (Ηζη): Έιιελαο κεραληθφο Αλέθεινο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα Αλήξηζηνο ή Αλέξηζηνο (Ηζη): Γηνο ηνπ πεζίνπ, πξέζβεο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ ζηελ Πεξζία. πλειήθζε απφ ηνπο Ώζελαίνπο θαη εθηειέζηεθε (Θνπθπδίδεο, Ζξόδνηνο) Αλεζηδώξα (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Αήκεηξαο Άλζαο (Ηζη): Εεξέαο ηνπ Πνζεηδψλα ζηελ Ώιηθαξλαζζφ Αλζέα (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Ώλζέα ζπλνπζηάζηεθε κε ηνλ Δξαθιή θαη γέλλεζε έλα αγφξη (Ώπνιιφδσξνο) Αλζέαο (Ηζη): Ο Αλζέαο (7νο ή 6νο π.Υ. αη.) απφ ηε Λίλδν ηεο Ρφδνπ, ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Πεξηέηξερε ηε ρψξα θαη ηξαγνπδνχζε ζθσπηηθνχο ζηίρνπο (Αξηζηνθάλεο) Άλζεηα (Ηζη): 1. Δ Άλζεηα ήηαλ κηα απφ ηηο Βζπεξίδεο 2. Μηα απφ ηηο Υάξηηεο, ζεά ησλ ινπινπδηψλ θαη ησλ ζηεθάλσλ Αλζείαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βχκεινπ ηεο Ώξφεο. Κάπνηε ήξζε ζηελ πεξηνρή ν Σξηπηφιεκνο πνπ δίδαμε ζηνλ Βχκειν ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ ζηηαξηνχ θαη ζην ηέινο ηνλ βνήζεζε λα ρηίζεη κηα πφιε πνπ νλνκάζηεθε 103
Ώξφε (απφ ην άξσζηο). Έλα βξάδπ ν Ώλζείαο θαβάιεζε ην άξκα ηνπ Σξηπηφιεκνπ αιιά δελ θαηάθεξε λα ειέγμεη ηα θηεξσηά θίδηα πνπ νδεγνχζαλ ην άξκα θαη απηά ηνλ έξημαλ απφ ςειά ζηε γε θαη ζθνηψζεθε. ην κέξνο απηφ ν Βχκεινο ίδξπζε κηα δεχηεξε πφιε ηελ Άλζεηα, γηα λα ηηκήζεη ην γην ηνπ. Άλζεκηο (Ηζη): λνκα αξραίαο πφιεο ηεο Εθαξίαο Αλζεκίδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Ώλζεκίσλνο ν ηκνείζηνο (κεξνο) Αλζέκηνο (Ηζη): Πνιηηηθφο ηνπ ΐπδαληίνπ (5νο κ.Υ. αη.) θαηαζθεχαζε ην Μεγάιν Σείρνο ηεο Κσλζηαληηλνχπνιεο Αλζεκίσλ (Μπζ): Παηέξαο ηνπ πνιεκηζηή ησλ Σξψσλ ηκνεηζίνπ, πνπ ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν (κεξνο) Αλζεκνεηζία (Μπζ): Κφξε ηνπ Λχθνπ θαη ζχδπγνο ηνπ Ααζθχινπ Αλζεκόθξηηνο (Ηζη): Κήξπθαο ησλ Ώζελαίσλ πνπ δνινθνλήζεθε απφ ηνπο Μεγαξείο. Μεηά απφ απηφ νη Ώζελαίνη ζέζπηζαλ ηελ ζαλαηηθή πνηλή γηα θάζε πνιίηε ησλ Μεγάξσλ πνπ παηνχζε ην αζελατθφ έδαθνο. Αλζεκόλε (Μπζ): Δξσκέλε ηνπ Αηλεία από ηελ Αξθαδία. Αιθπνλίδα Άλζεξκνο (Ηζη): Γιχπηεο ηνπ 6νπ π.Υ. αη. (Παπζαλίαο) Αλζεζηεξηώλ (Ηζη): Ο πξψηνο κήλαο ηνπ έηνπο ησλ αξραίσλ Ώζελψλ (πεξίπνπ κέζα Φεβξνπαξίνπ κε κέζα Μαξηίνπ) (Θνπθπδίδεο) Αλζεζηίσλ (Ηζη): Ώξγείνο νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 52 π.Υ. Αλζεύο (Μπζ): Σνλ Αλζέα εξσηεχηεθε ε ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξγάκνπ Κιεφβνηα. ηαλ απηφο απέθξνπζε ηνλ έξσηά ηεο, ε Κιεφβνηα ηνλ έξημε ζε έλα πεγάδη θαη ηνλ ζθφησζε κε κηα κεγάιε πέηξα. Αλζέσλ (Ηζη): Βπίζθνπνο ηεο Ώξζηλήο Κχπξνπ ηνπ 5νπ κ.Υ. αη. Άλζε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώιθπνλίδεο Αλζεδόληνο (Μπζ): Πξνζσλχκην ηνπ ζαιάζζηνπ δαίκνλα Γιαχθνπ, γηαηί θαηαγφηαλ απφ ηελ Ώλζεδφλα Αλζεδώλ (Ηζη): λνκα Νχκθεο πνπ έδσζε ην φλνκα ηεο ζηελ νκψλπκε βνησηηθή πφιε. (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αλζείο (Μπζ): Δ Αλζείο ήηαλ κηα απφ ηηο θφξεο ηνπ Ταθίλζνπ, πνπ ζπζηάζηεθαλ γηα λα ζσζεί ε πφιε ηνπο απφ ηνλ ιηκφ (Ώπνιιφδσξνο)
104
Αλζήιεηα (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Αλζήιεηα παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Κπζζέα θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Αλζήιηνη (Ηζη): Οη Αλζήιηνη ήηαλ δαηκνληθέο ζεφηεηεο, ησλ νπνίσλ εηθφλεο ηνπνζεηνχληαλ κπξνζηά ζηηο πφξηεο ησλ ζπηηηψλ, εθηεζεηκέλεο ζηνλ ήιην. Άλζηκνο (Ηζη): Θξεζθεπηηθφο πκλσδφο ησλ πξψησλ ρξηζηηαληθψλ αηψλσλ Άλζελ (Ηζη): Ο Αλζελ ν Καξρεδόληνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Άλζηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ ζηελ Ώζήλα θαη ηελ Πάηξα, σο θνξέα ηεο άλνημεο θαη ηεο θαξπνθνξίαο. (Παπζαλίαο) Άλζηνο ή Άλζαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Ώιθπφλεο (Παπζαλίαο) Αλζίππε (Μπζ): Θεζπηάδα, ήηαλ κεηέξα ηνπ Εππνδξφκνπ απφ ηνλ Δξαθιή Άλζηππνο (Ηζη): 1. Δ χπαξμε ηνπ Αλζίππνπ σο ηζηνξηθνχ πξνζψπνπ ακθηζβεηείηαη. Τπήξμε κνπζηθφο θαη πνηεηήο θαη ζεσξείηαη ν εθεπξέηεο ηεο απιεηηθήο αξκνλίαο 2. Κσκηθφο πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο (4νο-3νο π.Υ. αη.) Άλζηππνο (Μπζ): Παηέξαο ηεο Εππίαο θαη πξνπάππνο ησλ Ώξγνλαπηψλ Καηλέσο θαη Πνιχθεκνπ. Αλζίο (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Άλζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπηνλφνπ θαη ηεο Εππνδάκεηαο, ηνλ νπνίν θαηαζπάξαμαλ ηα άινγα ηνπ παηέξα ηνπ. Αλζξαθία (Μπζ): Νχκθε ηεο Ώξθαδίαο κηα απφ ηηο ηξνθνχο ηνπ Αία Άλζξσπνο (Ηζη): Οιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 456 π.Υ. Αληγξίδεο (Ηζη): Νχκθεο πνπ δνχζαλ ζηηο φρζεο ηνπ πνηακνχ Ώλίγξνπ (Κατάθα) θαη ζεξάπεπαλ ηνπο πάζρνληεο απφ δεξκαηηθά λνζήκαηα. (ηξάβσλ) Άληγξνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο πξνζσπνπνίεζε νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο Διείαο, ν ζεκεξηλφο Κατάθαο Αλίθεηνο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ επγελνχο (Αξξηαλόο) Αλίθεηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Ήβεο (Ώπνιιφδσξνο) Αλίθθεξηο (Ηζη): Ο Αλλίθεξηο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Κπξελατθφο θηιφζνθνο, θίινο θαη ζπκκαζεηήο ηνπ Δγεζία. Άληνο (Μπζ): Εεξέαο, κάληεο θαη βαζηιηάο ηεο Αήινπ. Βίρε ηξεηο θφξεο ηηο απνθαινχκελεο Οηλφηξνπεο, ηελ Οηλψ, ηελ πεξκψ θαη ηελ ΒιαΎδα, ζηηο νπνίεο ν πξνπάππνπο ηνπο ν Αηφλπζνο έδσζε ην ράξηζκα λα παξάγνπλ φζε πνζφηεηα ήζειαλ απφ θξαζί, ζηηάξη θαη ιάδη. (Αηφδσξνο ηθειφο) Αλίππε (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηακνχ Νείινπ, κεηέξα ηνπ ΐνζίξηδνο Άληππνο (Ηζη): λνκα πξαθνπζίνπ πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Αλίσλ (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο αξραηφηεηαο
105
Αλίσλ (Μπζ): ηξαηεγφο ηνπ Ραδακάλζπνο, απφ ηνλ νπνίν έιαβε σο δψξν ην λεζί ηεο Αήινπ . (Αηφδσξνο ηθειφο) Άλλα (Μπζ): Ώδειθή ηεο Αηδψο βαζίιηζζαο ηεο Καξρεδφλαο. Δ Αηδψ έζηεηιε ηελ αδειθή ηεο ζην Ώηλεία γηα λα ηνλ πείζεη λα κε θχγεη γηα ηελ Εηαιία. Ο Ώηλείαο δελ καηαίσζε ην ηαμίδη ηνπ θαη ε Αηδψ απηνθηφλεζε. Άλλσλ (Ηζη): Καξρεδφληνο ζαιαζζνπφξνο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα. Βμεξεχλεζε ηηο αθηέο ηεο Ώθξηθήο θαη πηζηεχεηαη φηη έθηαζε κέρξη ην Κακεξνχλ. ψδεηαη ρεηξφγξαθν ηνπ 10νπ αηψλα κε ηίηιν Πεξίπινπο ηνπ Άλλσλνο. Αλνζία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Κφξηλζν Άλνρνο (Ηζη): Ο Άλνρνο ή Αλνράο απφ ηνλ Σάξαληα ηεο Εηαιίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ θαη ηνπ δηαχινπ ην 520 π.Υ. Αληαγνξάδεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αληαγόξαο (Ηζη): Ο Αληαγόξαο ηεο Ρφδνπ (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηθφο πνηεηήο θαη επηγξακκαηνπνηφο. Γλσζηφ είλαη έλα πνίεκά ηνπ κε ηίηιν Θεβαΐο. Ήηαλ θίινο ηνπ Ώληίγνλνπ Γνλαηά θαη ιάηξεο ηεο επδσίαο θαη ηνπ θαινχ θαγεηνχ θαη ζπγγξαθέαο καγεηξηθήο. (Πινύηαξρνο, Αζήλαηνο) Αληαγόξαο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κσ Βπξππχινπ Αληάδξε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώκαδφλεο Αληαία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Κπβέιεο θαη ηεο Αήκεηξαο. Αληαίνο (Ηζη): Έιιελαο θαιιηηέρλεο ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ. πληέιεζε ζηελ δηάδνζε ηεο ειιεληθήο ηέρλεο ζηε Ρψκε. Ηπακλήρ και Ανηαίορ Αληαίνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Γαίαο, ηεξάζηηνο ζην ζψκα θαη ππεξθπζηθά δπλαηφο. Σε δχλακή ηνπ ηελ αληινχζε απφ ηε κεηέξα ηνπ, γηαηί φπνηε παηνχζε ζηε γε απνθηνχζε λέεο δπλάκεηο. ΐέβαηνο γηα ηε δχλακή ηνπ, πξνθαινχζε θάζε μέλν πνπ πεξλνχζε απφ ηε ρψξα ηνπ λα παιέςεη καδί ηνπ, θπζηθά ηνλ θέξδηδε θαη ηνλ ζθφησλε. Ο Δξαθιήο πέξαζε απφ ηε Ληβχε θαη ν Ώληαίνο ηνλ πξνθάιεζε ζε κνλνκαρία. ηνλ αγψλα ν Δξαθιήο ζήθσζε ηνλ Ώληαίν ςειά θαη ηνλ ζθφησζε. (Πίλδαξνο) Αληαιθίδαο (Ηζη): Ο Αληαιθίδαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ πάξηε, ήηαλ λαχαξρνο θαη δηπισκάηεο. Σν 392 πήγε κε απνζηνιή ζηνλ ζαηξάπε ησλ άξδεσλ Σηξίβαδν γηα λα ππνλνκεχζεη ηηο θαιέο ζρέζεηο Ώζελαίσλ θαη Πεξζψλ. Τπνζρέζεθε ηελ αλαγλψξηζε ηεο πεξζηθήο θπξηαξρίαο ζε φιεο ηηο ειιεληθέο πφιεηο ηεο Μηθξάο Ώζίαο. Οη Ώζελαίνη αληέδξαζαλ θαη έζηεηιαλ 106
ηνλ Κφλσλα, αιιά ν ζαηξάπεο πνπ ήηαλ θίινο ησλ παξηηαηψλ έξημε ηνλ Κφλσλα ζηελ θπιαθή. κσο ν βαζηιηάο ηεο Πεξζίαο Ώξηαμέξμεο απνδνθίκαζε ηελ ελέξγεηα απηή θαη έπαπζε ηνλ ζαηξάπε. Σν 388 ν ζπαξηηαηηθφο ζηφινο ππφ ηελ δηνίθεζε ηνπ Ώληαιθίδα θαη κε ηελ βνήζεηα ησλ Πεξζψλ, λίθεζε ηνλ αζελατθφ ζηφιν θαη ππνρξέσζε ηνπο Ώζελαίνπο λα απνδερζνχλ ηελ πεξηβφεηε Αληαιθίδεην Δηξήλε, κε ηελ νπνία: - ιε ε Μηθξά Ώζία θαη ε Κχπξνο πεξλνχζε ππφ ηελ εμνπζία ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο - ια ηα λεζηά ηνπ Ώηγαίνπ (εθηφο απφ ηελ Λήκλν, ηελ θχξν θαη ηελ Ίκβξν πνπ παξέκελαλ ππφ αζελατθή θπξηαξρία) ζεσξνχληαλ αλεμάξηεηα. Σειηθά ππφ ην βάξνο απηήο ηεο επνλείδηζηεο ζπλζήθεο ν Ώληαιθίδαο απηνθηφλεζε ην 367. (Πνιύβηνο) Αληάλδξε (Μπζ): Ώκαδφλα, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Άληαλδξνο (Ηζη): Ώδειθφο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Ώγαζνθιή. Νίθεζε ηνπο Καξρεδνλίνπο φηαλ πνιηνξθνχζαλ ηελ πφιε ηνπ Αληέαο (Ηζη): λνκα Μαθεδφλα πνιεκηζηή (Αξξηαλόο) Άληεηα (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Αληείαο ή Αληείνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Οδπζζέα θαη ηεο Κίξθεο. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Αληέξσο (Ηζη): Βιιεληθήο θαηαγσγήο πάπαο ηεο Ρψκεο. Μαξηχξεζε επί Μαμηκηιηαλνχ ην 239 κ.Υ. Αληέξσο (Μπζ): Γηνο ηεο Ώθξνδίηεο θαη αδειθφο ηνπ Έξσηα ηνπ Ίκεξνπ θαη ηνπ Πφζνπ. πκβνιίδεη ηνλ άηπρν ή αλεθπιήξσην έξσηα ή ηνλ ηηκσξφ δαίκνλα ηνπ πεξηθξνλεκέλνπ έξσηα. Αληελνξίδεο (Μπζ): Αληελνξίδεο απνθαινχληαλ νη γηνη ηνπ ήξσα ησλ Σξψσλ Ώληήλνξα θαη ηεο Θενθαλψο (κεξνο) Αληήλσξ (Ηζη): 1. Ο Αληήλσξ (6νο-5νο π.Υ. αη) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γιχπηεο θαη ραιθνπιάζηεο, γηνο ηνπ δσγξάθνπ Δπκάξνπ. Σα πην γλσζηά έξγα ηνπ ήηαλ νη ράιθηλνη αλδξηάληεο ησλ Σπξαλλνθηόλσλ θαη ε Κόξε ηνπ Αληήλνξα. Σν πξψην απεηθνλίδεη ηνπ δπν δνινθφλνπο ηνπ ηπξάλλνπ Εππία, ηνλ Αξκόδην θαη ηνλ Αξηζηνγείηνλα θαη ζηήζεθε ζηελ αξραία Ώγνξά. Σν δεχηεξν εκθαλίδεη κηα αξρατθή θφξε (αλάζεκα ηνπ θεξακέα Νεάξρνπ) θαη ππάξρεη ζην κνπζείν ηεο Ώθξφπνιεο. 2. Ο Αληήλσξ (4νο π.Υ. αη.), ήηαλ αζιεηήο απφ ηε Μίιεην ή ηελ Ώζήλα, θαη ληθεηήο ηνπ Παγθξαηίνπ ζηνπο Οιπκπηαθνχο αγψλεο ηνπ 308. Βπίζεο λίθεζε θαη ζηνπο άιινπο ηξεηο παλειιήληνπο αγψλεο, ηα Πχζηα, ην Νέκεα θαη ηα Ίζζκηα, ήηαλ δειαδή πεξηνδνλίθεο. 3. Ο Μαθεδφλαο λαχαξρνο Αληήλσξ (2νο π.Υ. αη.), ππεξέηεζε ππφ ηνλ ηειεπηαίν βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξζέα. Μεηά ηελ ήηηα ηνπ Πεξζέα ζηελ Πχδλα ην 168 π.Υ. απφ ηνπο Ρσκαίνπο, ν Ώληήλνξαο παξαδφζεθε ζηνπο ληθεηέο.
107
4. Ο Αληήλσξ (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κξήηε, ήηαλ ηζηνξηνγξάθνο. Έγξαςε ηζηνξίεο, ιατθέο δνμαζίεο θαη παξαδφζεηο, θαζψο θαη δηεγήζεηο γηα γεγνλφηα πνπ ζπλέβεζαλ ζην λεζί κε ηίηιν Κξεηηθνί ιόγνη. Αληήλσξ (Μπζ): Ο Ώληήλσξ, γηνο ηνπ Εθεηάνλα, ήηαλ ακθηιεγφκελε πξνζσπηθφηεηα ησλ Σξψσλ. Ήηαλ ζεβαζηφο απφ φινπο, ζνθφο θαη δίθαηνο (θάηη αληίζηνηρν κε ηνλ Έιελα Νέζηνξα). Ο Ώληήλσξ ζπκβνχιεςε ηνπο Σξψεο λα επηζηξέςνπλ ηελ Βιέλε ζηνλ Μελέιαν, γηα λα απνθεπρζεί ε αηκαηνρπζία. Γη’ απηφ κεηά ηελ άισζε ηεο Σξνίαο, νη Έιιελεο ζεβάζηεθαλ απηφλ θαη ηελ νηθνγέλεηά ηνπ. (κεξνο) Αληηάδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο ΏγιαΎαο (Ώπνιιφδσξνο) Αληηαιθίδαο (Ηζη): Ο Αληηαιθίδαο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο βαζηιηάο ηεο ΐαθηξηαλήο Η Κόπη ηος Ανηήνοπα ζην Μνπζείν ηεο Αθξόπνιεο Αληηάλεηξα (Μπζ): 1. Βξσκέλε ηνπ Βξκή θαη κεηέξα ησλ Ώξγνλαπηψλ Βρίσλνο θαη Βπξχηνπ. 2. ΐαζίιηζζα ησλ Ώκαδφλσλ. θνηψζεθε ζηελ Σξνία (κεξνο) Αληηβία (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Ώζηπδάκαληα Αληηβξόηε (Μπζ): Ώκαδφλα, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Αληηγέλεο (Ηζη): 1. Ο Αληηγέλεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ δηζπξακβνπνηφο. 2. Ο Αληηγέλεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο θαη ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Μεηά ηνλ ζάλαην ηνπ βαζηιηά αλέιαβε ηελ αηξαπεία ησλ νχζσλ. (Αξξηαλόο) 3. Ο Αληηγέλεο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο, καζεηήο ηνπ Κιεφθαληνπ, απφ ηνπ πην παιηνχο αλαηφκνπο. Έγξαςε έξγν πεξί ππξεηψλ θαη φγθσλ. 4. Ο Αληηγέλεο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηεο ζπλσξίδνο ην 96 π.Υ. Αληηγελίδαο (Ηζη): Ο Αληηγελίδαο απφ ηε Θήβα ήηαλ κνπζηθφο θαη απιεηήο. Πνιιαπιαζίαζε ηνπο ηφλνπο ηνπ απινχ απμάλνληαο ηηο ηξχπεο ηνπ. Βίρε δπν θφξεο ηελ Μειψ θαη ηελ αηχξα πνπ αθνινχζεζαλ ην επάγγεικα ηνπ παηέξα ηνπο (Διι. Αλζνινγία). Αληίγλσηνο (Ηζη): Ώζελαίνο γιχπηεο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα. Αληηγόλα (Ηζη): Δ Αληηγόλα ήηαλ θφξε ηνπ Ααβξεία. Σα δπν απηά νλφκαηα είλαη γλσζηά απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ πνπ βξέζεθε ζε ηάθν ηεο ΐέξνηαο
108
Αληηγόλε (Ηζη): 1. Δ Αληηγόλε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ εηαίξα απφ ηελ Πχδλν. Ώλ θαη εξσκέλε ηνπ Φηιψηα, ηνλ θαηήγγεηιε ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν σο ζπλσκφηε κε απνηέιεζκα ηελ εθηέιεζή ηνπ. 2. Δ Αληηγόλε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Καζζάλδξνπ θαη αδειθή ηνπ Ώληηπάηξνπ. 3. Δ Αληηγόλε (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγγνλή ηεο πξνεγνχκελεο, ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Πχξξνπ. Αληηγόλε (Μπζ): 1. Έλα απφ ηα πην ηξαγηθά πξφζσπα ηεο ειιεληθήο κπζνινγίαο. Δξσίδα ηεο Θήβαο, θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Οηδίπνδα θαη ηεο Ενθάζηεο θαη αδειθή ηεο Εζκήλεο, ηνπ Βηενθιή θαη ηνπ Πνιπλείθε. ηαλ απνθαιχθζεθε ε αηκνκημία ηνπ Οηδίπνδα θαη ηε Ενθάζηεο, ν πξψηνο απηνηπθιψζεθε θαη ε Ενθάζηε απηνθηφλεζε. Μεηά ηελ αλαρψξεζε ηνπ Οηδίπνδα γηα ην ζξφλν ηεο Θήβαο ζπγθξνχζηεθαλ νη δπν αδειθνί νη νπνίνη αιιεινζθνηψζεθαλ ζε κνλνκαρία. Ο λένο βαζηιηάο Κξέσλ θήδεςε ηνλ Βηενθιή σο ήξσα, αιιά απαγφξεπζε ηνλ εληαθηαζκφ ηνπ Πνιπλείθε σο πξνδφηε. Δ Ώληηγφλε, αςήθεζε ην λφκν ηνπ Κξένληα θαη ππαθνχνληαο ζηνπο άγξαθνπο θαη ζετθνχο λφκνπο θήδεςε ηνλ αδειθφ ηεο Πνιπλείθε. Ο Κξέσλ ηελ θαηαδίθαζε λα θιεηζηεί δσληαλή ζε κηα ζπειηά ρσξίο ηξνθή θαη λεξφ κέρξη λα πεζάλεη (Ώηζρχινο) Ζ Δηξήλε Παππά ζην ξόιν ηεο Αληηγόλεο 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Φζίαο Βπξπηίνλνο. Παληξεχηεθε ηνλ Πειέα, αιιά φηαλ έκαζε φηη ηελ απάηεζε, απηνθηφλεζε απφ ηε ιχπε ηεο. 3. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Λανκέδνληα. Καπρήζεθε φηη ηα καιιηά ηεο ήηαλ πην φκνξθα απφ απηά ηεο Ήξαο, ε ζεά ηελ ηηκψξεζε κεηακνξθψλνληαο ηα καιιηά ηεο ζε θίδηα θαη ηελ ίδηα ζε ιεπθφ πειαξγφ πνπ θπλεγά ηα θίδηα. (Οβίδηνο) Αληηγνλίο (Ηζη): Μηα απφ ηηο δέθα θπιέο ηεο Ώηηηθήο Αληίγνλνο (Ηζη): 1. Ο Αληίγνλνο Α’ ν Μνλόθζαικνο ή Κχθισς (382-301 π.Υ.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Μεηά ην ζάλαην ηνπ βαζηιηά, θπξηάξρεζε (αιιάδνληαο ζπλερψο ζπκκάρνπο θαη αληηπάινπο) ζηελ πάιε ησλ Βπηγφλσλ θαη έιεγρε ηηο πεξηνρέο ηεο Μεγάιεο Φξπγίαο, ηεο Πακθπιίαο θαη ηεο Λπθίαο. Σν 316 είρε γίλεη θχξηνο φιεο ζρεδφλ ηεο (θαηερφκελεο απφ ηνπο Μαθεδφλεο) Ώζίαο θαη ην 306 αλαθεξχρζεθε βαζηιηάο θαη δηάδνρνο ηνπ 109
Ώιεμάλδξνπ, ηδξχνληαο έηζη ηνλ νίθν ησλ Ώληηγνληδψλ. Ώθνινχζεζαλ νη άιινη ζαηξάπεο Λπζίκαρνο, έιεπθνο, Πηνιεκαίνο θαη Κάζζαλδξνο πνπ απηναλαθεξχρζεθαλ βαζηιείο θαη μέζπαζε ν πφιεκνο. ηε κάρε ηεο Εςνχ ην 301 ν Ώληίγνλνο ζε ειηθία 81 εηψλ ηνπο αληηκεηψπηζε. Ώπηή ήηαλ ε πξψηε θαη ε ηειεπηαία ήηηα ηεο δσήο ηνπ, γηαηί ζθνηψζεθε ζηε κάρε. Δ κάρε ηεο Εςνχ επηζθξάγηζε ηελ νξηζηηθή δηάιπζε ηεο καθεδνληθήο απηνθξαηνξίαο ηνπ Ώιεμάλδξνπ. Σνλ δηαδέρζεθε ν Αεκήηξηνο ν Πνιηνξθεηήο. (Πινύηαξρνο) 2. Ο Αληίγνλνο Β’ ν Γνλαηάο (319-329 π.Υ.) ήηαλ γηνο ηνπ Αεκεηξίνπ ηνπ Πνιηνξθεηή, εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ θαη ζχδπγνο ηεο Φίιαο. Έγηλε βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο θαη δηαθξίζεθε γηα ηελ θαιή εγεκνλία θαη ηελ αγάπε ηνπ ζηα γξάκκαηα. Πνιέκεζε θαηά ηνπ Πχξξνπ ηεο Δπείξνπ, ηνπ Πηνιεκαίνπ, ηνπ Λπζηκάρνπ, ηνπ έιεπθνπ θαη άιισλ, θαηέιαβε ηελ Θήβα, ηελ Ώζήλα, ηελ Κφξηλζν θαη ηε πάξηε. Πέζαλε 80 εηψλ θαη ηνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Αεκήηξηνο ΐ’ ν Ώηησιηθφο. (Πινύηαξρνο, Πνιύβηνο) 3. Ο Αληίγνλνο Γ’ ν Γώζσλ (263-221 π.Υ.) ήηαλ γηνο ηνπ Αεκεηξίνπ ηνπ Καινχ, εγγνλφο ηνπ πξνεγνπκέλνπ θαη βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο. πκκεηείρε ζε δηάθνξνπο πνιέκνπο κε απνθνξχθσκα ηε λίθε ηνπ επί ησλ παξηηαηψλ ζηε ειιαζία ην 222. Σνλ επφκελν ρξφλν πεζαίλεη ζηε κάρε θαηά ησλ εηζβνιέσλ Ειιπξηψλ. Αληίγνλνο ν Μνλόθζαικνο 4. Ο Αληίγνλνο (3νο π.ρ. αη.) απφ ηελ Κάξπζην ηεο Βπβνίαο, ήηαλ ζπγγξαθέαο θαη θηιφζνθνο. Έγξαςε: Βίνη θηινζόθσλ, πλαγσγή παξαδόμσλ ηζηνξηώλ θ.ά. (Αζήλαηνο, Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 5. Ο Αληίγνλνο απφ ηε Μαθεδνλία ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 292 θαη ην 288 π.Υ. 6. Ο Αληίγνλνο απφ ηελ Κχκε ηεο Ώηνιίδαο Μ. Ώζίαο ήηαλ ζπγγξαθέαο έξγσλ ζρεηηθά κε ηελ γεσξγία. (Πιίληνο) 7. Οη γιχπηεο Αληίγνλνο (2νο π.ρ. αη.), Ππξίκαρνο απφ ηελ Πέξγακν, ηξαηεγηθφο θαη Εζηνγφλνο θηινηέρλεζαλ έλα ζχκπιεγκα πνπ απεηθνλίδεη ηελ κάρε ηνπ Ώηηάινπ θαη ηνπ Βπκέλε ελαληίνλ ησλ Γαιαηψλ. Ο γλσζηφο Θλήζθσλ Γαιάηεο ήηαλ έλα αληίγξαθν ηκήκαηνο απφ απηφ ην ζχκπιεγκα. Αληίδνηνο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 451 π.ρ. 2. Ο Αληίδνηνο (4νο π.ρ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Αληίδσξνο (Ηζη): ηξαηηψηεο ηεο Λήκλνπ πνπ απηνκφιεζε πξνο ηνπο Ώζελαίνπο θαηά ηελ λαπκαρία ηεο αιακίλαο (Ζξόδνηνο)
110
Αληίζενο (Μπζ): Έιιελαο καρεηήο. θνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηελ Ώκαδφλα Πελζεζίιεηα (κεξνο) Αληίθιεηα (Μπζ): χδπγνο ηνπ Λαέξηε θαη κεηέξα ηνπ Οδπζζέα. (κεξνο) Αληηθιείδεο (Ηζη): Ο Αληηθιείδεο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ηζηνξηθφο. Μεηαμχ ησλ έξγσλ πνπ έγξαςε ήηαλ θαη ε ηζηνξία ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Αληηθιήο (Ηζη): 1. Ο Αληηθιήο απφ ηελ Μεζζελία, ήηαλ ν ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 748 π.Υ. 2. Ο Αληηθιήο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ν ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 340 π.Υ. Άληηθινο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Έιιελεο καρεηέο πνπ θξχθηεθαλ ζηνλ Ανχξεην Ίππν. (κεξνο) Αληηθξάηεο (Ηζη): Ο Αληηθξάηεο απφ ηελ Βπίδαπξν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 600 π.Υ. Αληηθπξεύο (Μπζ): Ήξσαο ηεο ΐνησηίαο απφ ηελ πφιε Ώληίθπξα. Θεξάπεπζε ηνλ Δξαθιή απφ ηελ ηξέια πνπ ηνλ είρε θαηαδηθάζεη ε Ήξα. Αληηιέσλ (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Γηνγέλεο Λαέξηηνο Αληηιέσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Πξνθξίδαο (Ώπνιιφδσξνο) Αληίινρνο (Ηζη): Ο ηζηνξηθφο Αληίινρνο (3νο ή 2νο π.Υ. αη.) είλαη γλσζηφο απφ ην έξγν ηνπ Ηζηνξία ησλ αξραίσλ θηινζόθσλ (απφ ηνλ Ππζαγφξα σο ηνλ Βπίθνπξν). Ζ κάρε ηνπ Αληίινρνπ κε ηνλ Μέκλνλα Αληίινρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πχινπ Νέζηνξα. Έιαβε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν καδί κε ηνλ παηέξα ηνπ. Ήηαλ θίινο ηνπ Ώρηιιέα θαη ήηαλ απηφο πνπ πιεξνθφξεζε ηνλ πξψην γηα ην ζάλαην ηνπ Παηξφθινπ. ε κηα κάρε ν Νέζηνξαο θηλδχλεπε λα ζθνησζεί απφ ηνλ Μέκλνλα. Σφηε ν Ώληίινρνο έηξεμε λα ππεξαζπηζηεί ηνλ παηέξα ηνπ, αιιά ν Μέκλσλ ηνλ ζθφησζε. Με ην ζάλαηφ ηνπ ν Ώληίινρνο έγηλε παξάδεηγκα αγάπεο ηνπ γηνπ πξνο ηνλ παηέξα. (κεξνο) Αληηκάρε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Ώκθηδάκαληνο θαη ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σίξπλζνο Βπξπζζέα. (Ώπνιιφδσξνο) Αληηκαρίδεο (Ηζη): Ο Αληηκαρίδεο ν Αξρηηέθησλ (6νο π.Υ. αη.), έλαο απφ ηνπο ηέζζεξηο Ώζελαίνπο πνπ ζρεδίαζαλ θαη αλήγεηξαλ ην λαφ ηνπ Οιπκπίνπ Αηφο.
111
Αληίκαρνο (Ηζη): 1. Ο Αληίκαρνο ν Σήηνο (8νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σέσ, ήηαλ επηθφο πνηεηήο απφ ηελ Σέσ, γλσζηφο απφ ην έξγν Δπίγνλνη, πνπ ηζηνξνχζε ηελ πηψζε ηεο Θήβαο απφ ηνπο γηνπο ησλ Βπηά επί Θήβαο. (Πινύηαξρνο) 2. Ο Ώληίκαρνο απφ ην Απζπφληηνλ ηεο Πεινπνλλήζνπ αλαθεξχρζεθε νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην, ηα 772 π.Υ. 3. Ο επηθφο θαη ειεγεηαθφο πνηεηήο Αληίκαρνο ν Κνινθώληνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) γηα ηνλ νπνίν δελ γλσξίδνκε πνιιά πξάγκαηα γηα ηε δσή ηνπ, παξά κφλν φηη γελλήζεθε ζηελ πφιε Κιάξν ηεο Κνινθψλαο. Σα γλσζηά έξγα ηνπ είλαη ηα : Θεβαΐο, Λύδε, Άξηεκηο θαη Γέιηνη. Δ Θεβαΐδα είλαη επηθφ έξγν πνπ πεξηγξάθεη ηελ εθζηξαηεία ησλ Βπηά επί Θήβαο (θάηη αληίζηνηρν κε ηελ Ειηάδα). Δ Λύδε ήηαλ ειεγεία γηα ην ρακφ ηεο αγαπεκέλεο ηνπ. Δ Άξηεκηο ήηαλ χκλνο ζηε ζεά. Έρνπλ ζσζεί απνζπάζκαηα κφλν απφ ηα πξψηα δπν έξγα. (Αζήλαηνο, Πινύηαξρνο) 4. Ο Αληίκαρνο Α’ ν Θεόο ήηαλ βαζηιηάο ηνπ ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ΐαθηξηαλήο (2νο π.Υ. αη.) 5. Ο βαζηιηάο ηεο ΐαθηξηαλήο Αληίκαρνο Β’ ν Νηθεθόξνο (2νο π.Υ. αη.), έθνςε λνκίζκαηα ζηελ ειιεληθή θαη ηλδηθή γιψζζα. Αληίκαρνο (Μπζ): 1. Πνιεκηζηήο ησλ Σξψσλ. πκβνχιεπζε ηνπο ζπκπνιίηεο ηνπ λα ζθνηψζνπλ ηνλ Μελέιαν θαη ηνλ Οδπζζέα φηαλ απηνί ήξζαλ εηξεληθά γηα λα δεηήζνπλ ηελ επηζηξνθή ηεο Χξαίαο Βιέλεο. (κεξνο) 2. Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Μεγάξαο, βξήθε νηθηξφ ζάλαην φηαλ ξίρζεθε ζηε θσηηά καδί κε ηνπο αδειθνχο ηνπ, απφ ηνλ παηέξα ηνπο. (Πίλδαξνο) 3. Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Νηθίππεο (Ώπνιιφδσξνο) Αληηκέδσλ (Ηζη): 1. Ο Αληηκέδσλ ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. 2. Ο Αληηκέδσλ ν Κπδηθελόο ήηαλ πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο. ψδεηαη έλα επίγξακκά ηνπ. Πηζαλψο ην ίδνν πξφζσπν κε ηνλ Ώπηνκέδνληα (Παιαηηλή Αλζνινγία) Αληηκέλεο (Ηζη): Ο Αληηκέλεο ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Αληηκέλεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αεηθφληε θαη ηεο Τξλεζψο Αληηκελίδαο (Ηζη): Ο Αληηκελίδαο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μπηηιήλε ήηαλ αδειθφο ηνπ πνηεηή Ώιθαίνπ. Ώληηηάρζεθε ζηελ ηπξαλλία ηνπ Πηηηαθνχ, εγθαηέιεηςε ην λεζί ηνπ θαη έθηαζε κέρξη ηελ ΐαβπιψλα φπνπ ππεξέηεζε ζηνλ ζηξαηφ ηεο ρψξαο απηήο. Αληίκλεζηνο (Ηζη): Ο Αληίκλεζηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ παηέξαο ηνπ ζηξαηεγνχ Εεξνθφληνο, πνπ έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Αληίκνηξνο (Ηζη): νθηζηήο απφ ηελ Μέλδε ηεο Θξάθεο, καζεηήο ηνπ Πξσηαγφξα (Πιάησλ)
112
Αληηλόε (Μπζ): Μηα απφ ηηο Πειηάδεο, θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Εσιθνχ Πειία Αληίλννο (Ηζη): Ο Αληίλννο (111-130 κ.Υ.) απφ ηελ ΐηζπλία ήηαλ έλαο πνιχ φκνξθνο λένο, πξνζηαηεπφκελνο θαη εξσκέλνο ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Ώδξηαλνχ. Ο Ώληίλννο πλίγεθε ζηνλ Νείιν φηαλ ήηαλ κφιηο 19 εηψλ θαη ν Ώδξηαλφο ηνλ ζενπνίεζε θαη έθηηζε λανχο ηνπ φιε ηελ απηνθξαηνξία. (Παπζαλίαο). Αληίλννο (Μπζ): Μλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο. Ήηαλ ν πξψηνο πνπ έπεζε απφ ηα βέιε ηνπ Οδπζζέα θαη ηνπ Σειέκαρνπ θαηά ησλ κλεζηήξσλ. (κεξνο) Αληηόπε (Μπζ): 1. Ώκαδφλα, θφξε ηνπ Άξε θαη εξσκέλε ηνπ Θεζέα, κε ηνλ νπνίνλ απέθηεζαλ ηνλ Εππφιπην. (Παπζαλίαο) Ο κεηακνξθσκέλνο ζε ζάηπξν Γίαο πιεζηάδεη ηελ Αληηόπε πνπ θνηκάηαη 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Νπθηέα. Σελ εξσηεχηεθε ν Αίαο ν νπνίνο κεηακνξθψζεθε ζε ζάηπξν θαη απφ ηελ έλσζή ηνπο γελλήζεθε ν Ώκθίσλ. Δ Ώληηφπε παληξεχηεθε ηνλ βαζηιηά ηεο ηθπψλαο Βπσπέα θαη γέλλεζε ηνλ Γήζν. Ο Ώκθίσλ θαη ν Γήζνο είλαη γηα ηε ζεβατθή κπζνινγία φηη γηα ηε Λαθσλία νη Αηφζθνπξνη. (Ώπνιιφδσξνο) 3. Μηα απφ ηηο Θεζπηάδεο πνπ ελψζεθαλ κε ηνλ Δξαθιή. (Ώπνιιφδ.) 4. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Λανθφσληα. (κεξνο) Αληηόρε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Οηραιίαο Βπξχηνπ Αληηόρεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μέιαλνο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Σπδέα (κεξνο) Αληηνρηαλόο (Ηζη): Εζηνξηνγξάθνο πνπ κλεκνλεχεηαη απφ ηνλ Λνπθηαλό Αληηνρίδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 435 π.Υ. Αληηνρίο (Ηζη): 1. Δ Αληηνρίο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ ηδξπηή ηεο δπλαζηείαο ησλ ειεπθηδψλ έιεπθνπ Ώ’ θαη κεηέξα ηνπ Ώληηφρνπ Ώ’ 2. Δ Αληηνρίο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ Ώληηφρνπ ηνπ Μεγάινπ θαη ζχδπγνο ηνπ εγεκφλα ηεο Καππαδνθίαο Ώξηαξάζνπ Α’. (Γηόδσξνο ηθειόο) 3. Κφξε ηνπ Ώραηνχ θαη κεηέξα ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξγάκνπ Ώηηάινπ Ώ’ Αληίνρνο (Ηζη): 1. Ο Αληίνρνο ν Αιεπάδεο ήηαλ ηαγφο (εγεκφλαο) ησλ Θεζζαιψλ θαη ζχδπγνο ηεο Θαξγπιίαο ή νπνία ηνλ δηαδέρζεθε κεηά ην ζάλαηφ ηνπ (510 π.Υ.) 2. Ο Αληίνρνο ν Ζιείνο, ήηαλ κάληεο, παηέξαο ηνπ επίζεο κάληε Σηζακελνχ 113
3. Ο Αληίνρνο ν Λεπξεάηεο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην πέληαζιν, θέξδηζε επίζεο απφ δπν θνξέο ζηα Ίζζκηα θαη ζηα Νέκεα. Ώλδξηάληαο ηνπ είρε ζηεζεί ζηελ Οιπκπία. 4. Ο Αληίνρνο ν πξαθνύζηνο ήηαλ ηζηνξηθφο. Έγξαςε ηελ ηθειηώηηδα, απφ ηελ νπνία άληιεζε πιεξνθνξίεο ν Θνπθπδίδεο γηα ηελ αηπρή εθζηξαηεία ησλ Ώζελαίσλ 5. Ο Ώληίνρνο ήηαλ Ώζελαίνο λαχαξρνο Σν 407 π.Υ. εηηήζεθε απφ ηνπο παξηηάηεο ζε λαπκαρία ζηνλ θφιπν ηεο Βθέζνπ, έραζε 15 ηξηήξεηο θαη ν ίδηνο πλίγεθε (Ξελνθώλ) 6. Ο Αληίνρνο ν Υηιίαξρνο ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο θαη παηέξαο ηνπ ειεχθνπ. (Αξξηαλόο) 7. Ο Αληίνρνο ν Μαθεδώλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αξρεγφο ησλ ηνμνηψλ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ (Αξξηαλόο) 8. Ο Αληίνρνο ν Μεζζήληνο, ζπκβαζίιεπζε κε ηνλ αδειθφ ηνπ Ώλδξνθιή θαηά ηνλ ΐ’ Μεζζεληαθφ πφιεκν 9. Ο Αληίνρνο ν Φσθεύο ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Φσθαίσλ, Βπηθεθαιίδαο ζηξαηηάο Βιιήλσλ αλαθαηέιαβε ηηο Θεξκνπχιεο απφ ηνπο Γαιάηεο ην 280 π.Υ. Αληίνρνο Γ’ ν Δπηθαλήο 10. Ο Αληίνρνο ν Λανδηθείαο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζθεπηηθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Γήλσλα. 11. Ο Αληίνρνο ν Αζθαισλίηεο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ ζησηθνχ Μλεζάξρνπ θαη δάζθαινο ηνπ Κηθέξσλα. 12. Ο Αληίνρνο Α’ ν σηήξ (324-261 π.Υ), γηνο ηνπ ειεχθνπ ηνπ Νηθάλνξνο, ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο 13. Ο Αληίνρνο Β’ ν Θεόο (286-246 π.Υ.), ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο, δειεηεξηάζηεθε απφ ηε ζχδπγφ ηνπ Λανδίθε. 14. Ο Αληίνρνο ν Ηέξαμ, γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο. θνηψζεθε ην 227 π.Υ. πνιεκψληαο ηνπο Γαιάηεο. 15. Ο Αληίνρνο Γ’ ν Μέγαο (242-187 π.Υ.), ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο. Καηέιαβε ηε Φνηλίθε θαη εθζηξάηεπζε θαηά ησλ Ρσκαίσλ ηεο Βιιάδαο, φπσο εηηήζεθε ζηηο Θεξκνπχιεο. 16. Ο Αληίνρνο Γ’ ν Δπηθαλήο (215-164 π.Υ.), γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο. Βηζέβαιε θαη θαηέιαβε ηελ Ώίγππην, φκσο απνρψξεζε φηαλ ην δήηεζαλ νη Ρσκαίνη. 17. Ο Αληίνρνο Δ’ ν Δππάησξ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο (164-162 π.Υ.), δηαδέρζεθε ηνλ παηέξα ηνπ ζε ειηθία 9 εηψλ θαη δνινθνλήζεθε δπν ρξφληα αξγφηεξα. 114
18. Ο Αληίνρνο η’ ν Γηόλπζνο (146-135 π.Υ.), ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο, δνινθνλήζεθε πξηλ γίλεη 10 εηψλ θαη απφ ηφηε ην βαζίιεην δηαζπάζηεθε ζε κηθξφηεξα. 19. Ο Αληίνρνο Ε’ ν Δπεξγέηεο ή ηδήηεο ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο 138129 π.Υ. Καηέιαβε ηελ Εεξνπζαιήκ θαη γθξέκηζε ηα ηείρε ηεο. 20. Ο Αληίνρνο Ζ’ ν Γξππόο (141-96 π.Υ.), ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο, δνινθνλήζεθε απφ ηνλ αδειθφ ηνπ 21. Ο Αληίνρνο Θ’ ν Φηινπάησξ (135-95 π.Υ.), ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο. Δηηήζεθε ζε πφιεκν θαηά ηνπ ειεχθνπ η’. 22. Ο Αληίνρνο Η’ ν Δπζεβήο ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο 92-83 π.Υ. 23. Ο Αληίνρνο ΗΑ’ ν Φηιάδειθνο ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο, πλίγεθε ζηνλ πνηακφ Οξφληε ην 93. π.Υ. 24. Ο Αληίνρνο ΗΒ’ ν ΓηόλπζνοΚαιιίληθνο ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο 87-94 π.Υ., Αληίνρνο Ι’ ν Δπζεβήο 25. Ο Αληίνρνο ΗΓ’ ν Αζηαηηθόο ήηαλ βαζηιηάο ηεο πξίαο, αλήιζε ζην ζξφλν ην 68 π.Υ. θαη ην 64 εθζξνλίζηεθε απφ ηνλ Πνκπήην. Ώπφ ηφηε ε πξία έγηλε Ρσκατθή επαξρία. 26. Ο Αληίνρνο Α’ ν Θεόο-Φηιέιιελ ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κνκκαγελήο 27. Ο Αληίνρνο Β’ ν Κνκκαγελόο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κνκκαγελήο 28. Ο Αληίνρνο Γ’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κνκκαγελήο 29. Ο Αληίνρνο Γ’ ν Δπηθαλήο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κνκκαγελήο σο ην 72 κ.Υ. νπφηαλ ε Κνκκαγελή έγηλε ξσκατθή επαξρία. 30. Ο Αληίνρνο απφ ην Λέπξεν ηεο Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ην 400 π.Υ. Αληίνρνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Σαθίσλ Πηεξειάνπ. Με ηνπο πέληε αδειθνχο ηνπ έθιεςαλ ηηο αγειάδεο ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Διεθηξχσλνο. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Μήδαο ή Μήδε (Αηφδσξνο ηθειφο) 3. Ο Ώηγππηηάδεο Αληίνρνο, δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Εηέα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αληίπαηξνο (Ηζη): 1. Ο Αληίπαηξνο (397-319 π.Υ.), ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ βαζηιέσλ ηεο Μαθεδνλίαο Πεξδίθθα Γ’, Φηιίππνπ ΐ’ θαη Μ Ώιεμάλδξνπ γηνο ηνπ Εφιια. Τπεξέηεζε κε αθνζίσζε ηνλ Φίιηππν θαη ν βαζηιηάο ζπλήζηζε λα ιέεη Κνηκήζεθα ήζπρνο γηαηί αγξππλνύζε ν Αληίπαηξνο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Φηιίππνπ, ν Ώιέμαλδξνο ηνλ φξηζε αληηβαζηιέα ηεο Μαθεδνλίαο θαη απηφο θξφληηδε ηελ ζπλερή απνζηνιή ζηξαηεπκάησλ θαη πιηθνχ ζηελ Ώζία πνπ πνιεκνχζε ν βαζηιηάο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Ώιεμάλδξνπ αληηκεηψπηζε κε 115
επηηπρία ηηο εμεγέξζεηο ησλ Βιιήλσλ. Ώπφ ηνπο γηνπο ηνπ ν Κάζζαλδξνο έγηλε βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο θαη ηδξπηήο ηεο πφιεο ηεο Θεζζαινλίθεο. (Πινύηαξρνο, Γηόδσξνο ηθειόο) 2. Ο Αληίπαηξνο Α’ (314-287 π.Υ.), ήηαλ βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο γηνο ηνπ Καζζάλδξνπ θαη εγγνλφο ηνπ ζηξαηεγνχ. Βθδηψρζεθε απφ ηνλ Αεκήηξην ηνλ Πνιηνξθεηή θαη θαηέθπγε ζηε Θξάθε, αιιά εθεί δνινθνλήζεθε απφ ηνλ Λπζίκαρν. 3. Ο βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο Αληίπαηξνο Β’ ν Δηεζίαο (3νο π.Υ. αη.) νλνκάζηεθε έηζη απφ ην γεγνλφο φηη ε βαζηιεία ηνπ θξάηεζε φζν θαη νη εηήζηαη (κειηέκηα). Πξάγκαηη κεηά απφ 45 κέξεο απφ ηελ άλνδφ ηνπ ζην ζξφλν, αλαηξάπεθε απφ ηνλ ζηξαηεγφ σζζέλε. 4. Ο Αληίπαηξνο απφ ηε Μίιεην ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 296 π.Υ. 5. Ο ζησηθφο θηιφζνθνο Αληίπαηξνο ν Σαξζεύο (2νο π.Υ. αη.), καζεηήο ηνπ Αηνγέλε ηνπ ΐαβπιψληνπ θαη δηάδνρφο ηνπ ζηε δηεχζπλζε ηεο ηνάο ηεο Αζήλαο. Ώπφ ηα έξγα ηνπ γλσξίδνκε κφλν νξηζκέλνπο ηίηινπο: Πεξί θόζκνπ, Πεξί νπζίαο, Πεξί ςπρήο, Πεξί ζεώλ, Πεξί δώσλ, Πεξί καληηθήο, Πεξί ηνπ σθξάηνπο δαηκνλίνπ. 6. Ο ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη επηγξακκαηνπνηφο Αληίπαηξνο ν ηδώληνο νο (2 π.Υ. αη.). Βίλαη γλσζηφο γηα ηνλ θαηάινγν ησλ Βπηά Θαπκάησλ ηνπ αξραίνπ θφζκνπ, αιιά θαη γηα ηα δεθάδεο επηηχκβηα θαη αλαζεκαηηθά επηγξάκκαηα (Παιαηηλή Αλζνινγία). 7. Ο πνηεηήο θαη επηγξακκαηνπνηφο Αληίπαηξνο (1νο π.Υ. αη.;) απφ ηε Θεζζαινλίθε, δηνξίζηεθε απφ ηνπο Ρσκαίνπο δηνηθεηήο ηεο πφιεο ηνπ. Λίγα απφ ηα έξγα ηνπ είλαη γλσζηά. (Παιαηηλή Ώλζνι.) 8. Ο γηαηξφο Αληίπαηξνο (1νο π.Υ-1νο κ.Υ. αη.) έγγξαςε ζχγγξακκα γεληθήο ηαηξηθήο. Ο Γαιελφο ιέεη φηη ήηαλ παξαζθεπαζηήο πνιιψλ θαξκάθσλ. 9. Ο Αληίπαηξνο ν Σύξηνο (2νο ή 3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ αζηξνλφκνο θαη ζησηθφο θηιφζνθνο, δάζθαινο ηνπ Κάησλνο. Αληίπαθνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Ώληίπαθνο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Κξεηνκήδεηα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Τγίλνο) Αληίπνηλνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Θήβαο παηέξαο ηεο Ώλδξνθιείαο ηεο Ώιθίδνο θαη ηεο Βπθιείαο. ηαλ ν Δξαθιήο ήηαλ έηνηκνο λα επηηεζεί θαηά ηεο Θήβαο, έλαο ρξεζκφο απεθάλζε, φηη γηα ζσζεί ε πφιε έπξεπε λα ζπζηαζηεί ν επηθαλέζηεξνο ησλ Θεβαίσλ. Ώπηφο θπζηθά ήηαλ ν Ώληίπνηλνο, αιιά νη θφξεο ηνπ απνθάζηδαλ λα ζπζηαζηνχλ απηέο ζηε ζέζε ηνπ παηέξα ηνπο θαη απηνθηφλεζαλ. Άληηππνο ή Άλζηππνο (Ηζη): Ο Άληηππνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο (Θνπθπδίδεο) Αληηζζέλεο (Ηζη): 1. Ο Αληηζζέλεο ν Αζελαίνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αηζζεζηνθξαηηθφο θηιφζνθνο θαη ξήηνξαο. Ήηαλ απφ ηνπο θίινπο θαη καζεηέο πνπ παξαζηάζεθαλ ζηηο ηειεπηαίεο ζηηγκέο ηνπ σθξάηε. Έγξαςε πάλσ απφ 116
60 βηβιία, απφ ηα νπνία ειάρηζηα απνζπάζκαηα ζψδνληαη. Σίηινη: Αίαληνο ιόγνο, Πεξί Οδπζζέσο, Ζ Αιήζεηα, Κύξνο, Αιθηβηάδεο, Μελέμελνο θαη άιινη. Μεηά ην ζάλαην ηνπ σθξάηε ίδξπζε ηε ζρνιή ησλ Κπληθώλ, έλαο απφ ηνπο καζεηέο ηεο νπνίαο ππήξμε ν Αηνγέλεο. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Ο παξηηάηεο λαχαξρνο Αληηζζέλεο (5νο π.Υ. αη.) έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν ζηα παξάιηα ηεο Εσλίαο. 3. Ο Αληηζζέλεο (2νο π.Υ. αη.), ήηαλ ζπγγξαθέαο θαη πνιηηηθφο απφ ηε Ρφδν. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Ρφδνπ θαη ην βηβιίν Φηινζόθσλ δηαδνραί. Άληηζζα (Μπζ): Κφξε ηνπ Μάθαξνο, έδσζε ην φλνκά ηεο ζε κηα πφιε ηεο Λέζβνπ Αληηζηάηεο (Ηζη): βιέπε Απηηζηάηεο Αληίζηηνο (Ηζη): Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα. ψδνληαη ηέζζεξα επηγξάκκαηά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία) Αληίζηξαηνο (Ηζη): Ο Αληίζηξαηνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο αξρηηέθηνλαο θαη ζπκκεηείρε ζηελ αλέγεξζε ηνπ λανχ ηνπ Οιπκπίνπ Αηφο. Ο Αληηθάλεο εξγάζηεθε γηα ηελ θαηαζθεπή ηεο δσθόξνπ ηνπ Δξερζείνπ Αληηθάλεο (Ηζη): 1. Ο Ώζελαίνο γιχπηεο νο Αληηθάλεο (5 π.Υ. αη.) απφ ηνλ Αήκν Κεξακηθνχ εξγάζηεθε γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ γιππηψλ ηεο δσθφξνπ ηνπ Βξερζείνπ 2. Ο Αληηθάλεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ αλδξηαληνπνηφο θαη ραιθνπιάζηεο απφ ην Άξγνο, καζεηήο ηνπ Πνιπθιείηνπ θαη δάζθαινο ηνπ Κιέσλνο. Σνπ απνδίδεηαη ε θαηαζθεπή πνιιψλ αλδξηάλησλ φπσο ησλ Αηνζθνχξσλ, λαπάξρσλ ηεο πάξηεο, βαζηιέσλ ηνπ Άξγνπο θαη άιισλ. 3. Ο θσκσδηνγξάθνο Αληηθάλεο ν ηεθάλνπ (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηνπο πνιπγξαθφηεξνπο ζπγγξαθείο ηνπ ζεάηξνπ. Δ θαηαγσγή ηνπ ήηαλ απφ ηελ Κίν, αιιά εξγάζζεθε ζηελ Ώζήλα. Σνπ απνδίδεηαη ε ζπγγξαθή πεξίπνπ 300(!) έξγσλ, απφ ηα νπνία γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο ησλ 134 θαη θάπνηα απνζπαζκάησλ. Νίθεζε ζε δξακαηηθνχο αγψλεο 13 θνξέο. 4. Ο ζπγγξαθέαο απφ ηελ ΐέξγε ηεο Θξάθεο Αληηθάλεο ν Βεξγαίνο (4νο3νο π.Υ. αη.) έγξαςε θαληαζηηθέο πεξηπέηεηεο θαη ηαμηδησηηθά κπζηζηνξήκαηα. 5. Ο Αληηθάλεο ν Θξαζσλίδνπ (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ Πάξν. Αληίθαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Λανθφσληα (κεξνο) Αληηθάηεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 297 π.Υ. Αληηθάηεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Λαηζηξπγφλσλ. ηαλ ν Οδπζζέαο έθηαζε ζηε ρψξα ηνπ, άξπαμε έλα απφ ηνπο λαχηεο ηνπ θαη ηνλ έθαγε. 117
Μεηά θαηάζηξεςε φια ηα πινία εθηφο απφ έλα, κε ην νπνίν ν Οδπζζέαο θαηάθεξε λα δηαθχγεη θαη ζπλερίζεη ην ηαμίδη ηνπ γηα ηελ Εζάθε. (κεξ) Αληηθάηεηα (Μπζ): χδπγνο ηνπ Κξίζνπ θαη κεηέξα ηνπ ηξνθίνπ Αληηθέξα (Μπζ): Θεξαπαηλίδα ηεο Ελψο απφ ηελ Ώηησιία. Αληίθεκνο (Ηζη): Ο Αληίθεκνο απφ ηε Ρφδν θαη ν Έληηκνο απφ ηελ Κξήηε είλαη νη ηδξπηέο ηεο απνηθίαο Γέιαο ηεο ηθειίαο. (Ζξόδνηνο) Αληίθηινο (Ηζη): 1. Ο αξρηηέθηνλαο Αληίθηινο (5νο π.Υ. αη.), αλαθέξεηαη σο έλαο απφ ηνπο θαηαζθεπαζηέο ηνπ ζεζαπξνύ ησλ Καξρεδνλίσλ ζηελ Οιπκπία. Ήηαλ αλάζεκα ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Γέισλα γηα ηελ λίθε ηνπ επί ησλ Καξρεδνλίσλ ζηελ Εκέξα. 2. Ο Ώζελαίνο ζηξαηεγφο Αληίθηινο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αξρεγφο ησλ ζπκκαρηθψλ ζηξαηεπκάησλ ελαληίνλ ηνπ Μαθεδφλα Ώληηπάηξνπ θαηά ηνλ Λακηαθφ Πφιεκν. (Πινύηαξρνο) 3. Ο δσγξάθνο Αληίθηινο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ναπθξαηίδα, ίδξπζε ζρνιή δσγξαθηθήο ζηελ Ώιεμάλδξεηα επί Πηνιεκαίνπ Ώ’. Ήηαλ δηάζεκνο θαιιηηέρλεο, αληίπαινο ηνπ Ώπειιή. (Λνπθηαλόο) 4. Ο ζηξαηησηηθφο Αληίθηινο ν Δδεζζαίνο (2νο π.Υ. αη.), ππεξέηεζε ππφ ηνλ Πεξζέα, ηειεπηαίν Μαθεδφλα βαζηιηά. 5. Ο Αληίθηινο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο θαη επηγξακκαηνπνηφο απφ ην ΐπδάληην. ψδνληαη 49 επηγξάκκαηα (Παιαηηλή Αλζνινγία) Αληίθνλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (κεξνο) Άληηθνο (Μπζ): 1. χληξνθνο ηνπ Οδπζζέα απφ ηελ Εζάθε, θαγψζεθε απφ ηνλ Κχθισπα Πνιχθεκν. (κεξνο) Πνιύθεκνο θαη Οδπζζέαο 2. Γηνο ηνπ Θεζζαινχ. Με ην αδειθφ ηνπ Φείδηππν ζπκκεηείραλ ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν. ηελ επηζηξνθή ηνπο πέξαζαλ απφ ηε ρψξα ησλ Πειαζγψλ, ηελ νπνία νλφκαζαλ Θεζζαιία, πξνο ηηκή ηνπ παηέξα ηνπο. (κεξνο) 3. Γηνο ηνπ Πξηάκνπ. θνηψζεθε απφ ηνλ Ώγακέκλνλα. (κεξνο) 4. Ώδειθφο ηνπ Μέζζινπ. Οη δπν αδειθνί πήγαλ σο ζχκκαρνη ηνπ Πξηάκνπ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθαλ θαη νη δπν απφ ηνλ Αηνκήδε. (κεξνο) Αληηθώλ (Ηζη): 1. Ο Αληηθώλ ν Ρακλνύζηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιηηηθφο θαη ξήηνξαο πνπ πξέζβεπε απνιπηαξρηθέο ηδέεο, νη νπνίεο ήηαλ ζνβαξφ εκπφδην γηα ηελ πνιηηηθή ηνπ δξαζηεξηφηεηα ζηελ δεκνθξαηηθή Ώζήλα ηεο επνρήο ηνπ. Μεηαμχ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ήηαλ θαη απηή ηνπ ινγνγξάθνπ θαη ηνπ δαζθάινπ ηεο ξεηνξηθήο. Έλαο απφ ηνπο καζεηέο ηνπ ήηαλ θαη ν ηζηνξηθφο 118
Θνπθπδίδεο. Σν 411, φηαλ επηβιήζεθε ην νιηγαξρηθφ θαζεζηψο ησλ Σεηξαθνζίσλ, ν Ώληηθψλ ην ππνζηήξημε απξνθάιππηα. ηαλ ηνλ επφκελν ρξφλν ην θαζεζηψο θαηέξξεπζε θαη νη ππνζηεξηρηέο ηνπ εγθαηέιεηςαλ ηελ Ώζήλα, ν Ώληηθψλ δελ ηνπο αθνινχζεζε, έκεηλε κε ηε ζέιεζή ηνπ ζηελ πφιε, δηθάζηεθε θαη θαηαδηθάζηεθε λα πηεη ην θψλεην. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Αληηθώλ ν Αζελαίνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζνθηζηήο, ζεσξεηηθφο ηνπ θπζηθνχ δηθαίνπ. Σα ζπγγξάκκαηά ηνπ είλαη αξθεηά, κεηαμχ ησλ νπνίσλ: Ο πνιηηηθόο, Πεξί νκνλνίαο, Αιήζεηα θαη ε ηξαγσδία Πιήμηππνο. ηα γξαπηά ηνπ ππνζηήξηδε φηη θχζε δελ δηαθξίλεη Έιιελεο ή βαξβάξνπο, ειεχζεξνπο ή δνχινπο. Βπίζεο πνιιά απφ ηα αλαθεξφκελα ζηνπο λφκνπο ηεο πνιηηείαο είλαη αληίζεηα κε ηε θχζε, αιιά νη λφκνη ηεο θχζεο είλαη ηζρπξφηεξνη. [άξα άηη είλαη λόκηκν δελ είλαη απαξαηηήησο θαη εζηθό]. (Ξελνθώλ) 3. Ο Αληηθώλ (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο. Έδεζε ζηελ απιή ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Αηνλπζίνπ Ώ’ κε δηαηαγή ηνπ νπνίνπ ζαλαηψζεθε. Ξέξνπκε ηνπο ηίηινπο ηεζζάξσλ έξγσλ ηνπ. πκπόζην Αληίθσλνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιελη θφ φλνκα Αληηράξεο (Ηζη): λνκα ΐνησηνχ πνπ αλαθέξεηαη ζηηο Ηζηνξίεο ηνπ Ζξνδόηνπ Αληίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Πεξίθαληα θαη ηεο Ώζηπάγεηαο Αληίσξνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Πινύηαξρνο Αληνιίε (Μπζ): Θεξαπαηλίδα ηεο Ώξκνλίαο Αληξώλ (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Θεζζαιίαο ζηνπο πξφπνδεο ηεο Οίηεο Άληπιινο (Ηζη): Ο Άληπιινο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ρεηξνχξγνο γηαηξφο, ζχγρξνλνο ηνπ Γαιελνχ. Έδεζε θαη εξγάζηεθε ζηελ Ρψκε. Βίλαη γλσζηφο γηα ηελ κέζνδν πνπ αλέπηπμε γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ αλεπξχζκαηνο. Αληύκληνο (Μπζ): Σξψαο, παηέξαο ηνπ Μχδσλνο πνπ ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Ώληίινρν (κεξνο) Άληύπαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Άλησλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή, γελάξρεο ηνπ ξσκατθνχ γέλνπο ησλ Ώλησλίσλ Αλησλία (Ηζη): Δ Αλησλία Σξύθαηλα (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Πνιέκσλνο θαη ηεο Ππζνδσξίδνο Αλησλίλνο (Ηζη): Ο Αλησλίλνο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο. Σν κφλν έξγν ηνπ πνπ ζψδεηαη είλαη ην Μεηακνξθώζεσλ πλαγσγή, κηα ζπιινγή απφ ζαξάληα κηα ζχληνκεο ηζηνξίεο γηα ηηο κεηακνξθψζεηο πξνζψπσλ ηεο κπζνινγίαο. 119
Αληώληνο (Ηζη): 1. Ο Αληώληνο ν Πνιέκσλ (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Καξία ήηαλ ζνθηζηήο θαη ξήηνξαο. 2. Ο Αληώληνο ν Ρόδηνο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Λνγγίλνπ θαη νπαδφο ηνπ Πισηίλνπ. (Παιαηηλή Αλζνινγία) 3. Ο Αληώληνο ν Γηνγέλεο (2νο κ.Υ. αη.), ήηαλ ζπγγξαθέαο, πεξηεγεηήο, γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Έγξαςε είθνζη ηέζζεξα βηβιία κε ηελ κνξθή δηαιφγσλ γηα ηα ηαμίδηα ηνπ κε ηνλ ηίηιν Tα ππέξ Θoύιελ άπηζηα. Αλύζηνο (Ηζη): Βπίζθνπνο ηεο Θεζζαινλίθεο 383-410 Αλύηε (Ηζη): 1 Δ Αλύηε (4νο-3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σεγέα ηεο Ώξθαδίαο, ήηαλ πνηήηξηα θαη επηγξακκαηνπνηφο. Έγξαςε ζηελ δσξηθή δηάιεθην. Δ πνίεζή ηε δηαθξίλεηαη γηα ηελ ιπξηθφηεηα θαη ηελ ηξπθεξφηεηα ησλ ζπλαηζζεκάησλ ηεο. ψδνληαη πεξίπνπ 26 απφ ηα επηγξάκκαηά ηεο. (Παιαηηλή Αλζνινγία). 2. Δ Αλύηε ε Μπηηιελαία (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηήηξηα επηγξακκαηνπνηφο. ψδνληαη δπν απφ ηα επηγξάκκαηά ηεο πνπ αλαθέξνληαη ζε ηξεηο εξσίδεο ηεο Μηιήηνπ πνπ απηνθηφλεζαλ κεηά ηελ εηζβνιή ησλ Γαιαηψλ ην 279 π.Υ. Άλπηνο (Ηζη): Ο Άλπηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ζηξαηεγφο, ζηέιερνο ηεο δεκνθξαηηθήο παξάηαμεο. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο θαηεγφξνπο ηνπ σθξάηε. Ο Πιάησλ ηνλ εκθαλίδεη λα ζπλνκηιεί κε ηνλ σθξάηε ζηνλ δηάινγφ ηνπ Μέκλσλ. Άλπηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Σηηάλεο (Δζίνδνο) Αλώγσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Αηφζθνπξνπ Κάζηνξα θαη ηεο Ειάεηξαο (Ώπνιιφδσξνο) Αλώδσθνο (Ηζη): Ο Αλώδσθνο ή Αλώδσξνο ή Γηόδσξνο απφ ηε ηθπψλα ηεο Μ. Ώζίαο, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην ην 140 π.Υ. Αμία (Μπζ): Κφξε ηνπ Κιπκέλνπ, έδσζε ην φλνκα ηεο πφιε Ώμία Ζ Αμίεξνο, ζειπθόο Κάβεηξνο Αμίεξνο (Μπζ): Ζ Αμίεξνο ήηαλ Κάβεηξνο, ζειπθφο δαίκσλ ιαηξεπφηαλ σο ζεά ηεο γνληκφηεηαο θαη ηαπηηδφηαλ κε ηελ Αήκεηξα. Αμηνζέα (Ηζη): 1. χδπγνο ηνπ Νηθνθιή, βαζηιηά ηεο Πάθνπ Κχπξνπ ζηελ Κχπξν. θφησζε ηηο θφξεο ηεο γηα λα κελ αηηκαζζνχλ θαη απηνθηφλεζε. 2. Δ Αμηνζέα απφ ηελ Φιπνχληα, καζήηξηα ηνπ Πιάησλα, θνξνχζε αληξηθά ξνχρα γηα λα κπνξέζεη λα παξαθνινπζήζεη ηε δηδαζθαιία ηνπ. Ώξγφηεξα δίδαμε θηινζνθία ζηελ Ώζήλα θαη Κφξηλζν. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Αμηνζέα (Μπζ): χδπγνο ηνπ Πξνκεζέα θαη κεηέξα ηνπ Αεπθαιίσλα. Αμηόθεξζα (Ηζη): Δ Αμηόθεξζα ήηαλ Κάβεηξνο ζειπθφο δαίκσλ. Λαηξεπφηαλ σο ζεά ηνπ Κάησ Κφζκνπ θαη ηαπηηδφηαλ κε ηελ Πεξζεθφλε 120
Αμηόθεξζνο (Ηζη): Κάβεηξνο αξζεληθφο δαίκσλ. Λαηξεπφηαλ σο ζεφο ηνπ Κάησ Κφζκνπ θαη ηαπηηδφηαλ κε ηνλ Άδε ή Πινχησλα Αμηόληθνο (Ηζη): Ο Αμηόληθνο (4νο π.Υ. αη;) ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο ηεζζάξσλ απφ ηα έξγα ηνπ. Αμηόπνηλνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο. Αμηόο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Μαθεδνλίαο. Αμηόρε (Μπζ): Νχκθε κε ηελ νπνία ν Πέινπαο απέθηεζε ηνλ Υξχζαλζν Αμίνρνο (Ηζη): Ο Αμίνρνο (6νο-5νοπ.Υ. αη.) απφ ηε Μίιεην ήηαλ ν παηέξαο ηεο Ώζπαζίαο, ζπληξφθνπ ηνπ Πεξηθιή. Αμίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Βπξχππιν (κεξνο) Αμνύξηαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βπθξάηε, ηνλ ζθφησζε ν παηέξαο ηνπ θαηά ιάζνο Αμόο (Ηζη): Πξσηεχνπζα κηθξνχ βαζηιείνπ ηεο Κξήηεο, φπνπ βαζίιεπζε ν Βηέξαρνο (Ζξόδνηνο) Άμπινο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε καδί κε ηνλ ελίνρφ ηνπ απφ ηνλ Αηνκήδε (κεξνο) Ανηδή (Ηζη): Μηα απφ ηηο ηξεηο αξραηφηεξεο (ησλ Βλλέα) Μνχζεο. Οη άιιεο δπν είλαη ε Μειέηε θαη ε Μλήκε (Παπζαλίαο) Απάκα (Ηζη): 1. χδπγνο ηνπ ειεχθνπ ηνπ Νηθάηνξνο 2. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο ΐηζπλίαο Πξνπζία Ώ’ θαη κεηέξα ηνπ Πξνπζία ΐ’ θαη ηεο Ώπάκαο. Απάκεηνο (Ηζη): Γηαηξφο ηεο αξραηφηεηαο Απαξθηίαο (Ηζη): βιέπε ΐνξέαο Απάηε (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ δφινπ θαη ηνπ ςεχδνπο. (Ζζίνδνο) Απαηνπξία (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώθξνδίηεο (ηξάβσλ) Απαηνύξηνο (Ηζη): Πνιίηεο ηνπ ΐπδαληίνπ θαηά ηνπ νπνίνπ έγξαςε ιφγν ν Γεκνζζέλεο Απεηξόγακνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο ζεάο Ώζελάο. Απειιαίνο (Ηζη): Ο Απειιαίνο απφ ηελ Διεία, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 540 π.Υ. Απέιιαο (Ηζη): 1. Ο Απειιάο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γλσζηφο δσγξάθνο θαη γιχπηεο απφ ηα Μέγαξα. Φηινηέρλεζε έλα άγαικα ηεο Κπλίζθαο, πξψηεο γπλαίθαο πνπ θέξδηζε λίθε ζε Οιπκπηάδα. (Παπζαλίαο) 2. Ο Απειιάο απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Απειιήο (Ηζη): 1. Τπήξμε ν ζεκαληηθφηεξνο δσγξάθνο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα. Ήηαλ απφ ηελ Κνινθψλα (ή ην λεζί Κσ), γηνο ηνπ θαιιηηέρλε Ππζέα. Ήηαλ καζεηήο ηνπ Βθφξνπ ηνπ Βθεζίνπ θαη ηνπ Πακθίινπ ηνπ ηθπσλίνπ θαη δσγξάθνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’, ηνπ Ώιεμάλδξνπ θαη (ίζσο) ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίνπ Ώ’. (Πιίληνο)
121
Ο Ώιέμαλδξνο εθηηκνχζε ηδηαίηεξα ηνλ Ώπειιή θαη ήηαλ ν κνλαδηθφο δσγξάθνο πνπ θηινηέρλεζε πνξηξέηα ηνπ. Σν δηαζεκφηεξν έξγν ηνπ ήηαλ ε Αλαδπόκελε Αθξνδίηε θαη ιέγεηαη φηη ρξεζηκνπνίεζε σο κνληέιν ηελ εξσκέλε ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Παλθάζηε ή Παλθάζπε. Άιια έξγα ηνπ ήηαλ ε απεηθφληζε ηνπ Ώιεμάλδξνπ σο Γία Κεξαπλνθόξνπ, ε Υάξηο, ν Ζξαθιήο, ε Σύρε θαη άιια. Απζηπρψο θαλέλα απφ απηά δελ δηαζψδεηαη ζήκεξα. Ο δσγξάθνο ηεο Ώλαγέλλεζεο Μπνηηηζέιη, εκπλεχζηεθε ηνλ δηάζεκν επίζεο πίλαθα ηνπ ε Αλαδπόκελε Αθξνδίηε, απφ ην έξγν ηνπ Ώπειιή. (Πινύηαξρνο) Ο Απειιήο δσγξάθηζε ηνλ Μ. Αιέμαλδξν 2. Ο ζηξαηεγφο ησλ πξαθνπζψλ Απειιήο (5 π.Υ. αη.), πξαγκαηνπνίεζε ληθεθφξεο λαπηηθέο επηρεηξήζεηο θαηά ησλ Σπξξελψλ. 3. Ο θηιφζνθνο Απειιήο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Υίν, καζεηήο ηνπ Ώξθεζηιάνπ. 4. Ο Απειιήο γηνο ηνπ Βπάιθνπ, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) νο 5. Ο γηαηξφο Απειιήο (1 π.Υ-1νο κ.Υ. αη.) ν νπνίνο έγξαςε ην Πεξί βνηάλσλ Απειιηθώλ (Ηζη): Ο Απειιηθώλ (2νο-1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σέσ ηεο Μηθξάο Ώζίαο, αξγφηεξα Ώζελαίνο πνιίηεο, ήηαλ έλαο πινχζηνο θαη δηάζεκνο ζπιιέθηεο βηβιίσλ. ρη κφλν μφδεπε ηεξάζηηα πνζά γηα ηνλ εκπινπηηζκφ ηεο βηβιηνζήθεο ηνπ, αιιά θαη έθιεβε απφ ηα αξρεία ηεο Ώζήλαο θαη ησλ άιισλ πφιεσλ πξσηφηππα θείκελα. ηαλ αλαθαιχθζεθαλ νη θινπέο, έθπγε απφ ηελ Ώζήλα, αιιά επέζηξεςε φηαλ ν Ώξηζηίσλ (κε ηελ βνήζεηα ηνπ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Μηζξηδάηε Σ’) έγηλε ηχξαλλνο ηεο πφιεο. Ο Ώξηζηίσλ έζηεηιε ηνλ Ώπειιηθφλα ζηελ Αήιν γηα λα αξπάμεη ηνπο ζεζαπξνχο ηνπ ηεξνχ λεζηνχ, αιιά θηλδχλεπζε λα ζπιιεθζεί απφ ηνπο Ρσκαίνπο θαη ην’ ζθαζε γηα λα ζσζεί. Απεζάληηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηελ Ώξγνιίδα (Παπζαλίαο) Απήγα (Ηζη): Δ Απήγα (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ε θηινρξήκαηε θαη απάλζξσπε ζχδπγνο ηνπ ζθιεξνχ ηπξάλλνπ ηεο πάξηεο Νάβηδνο. Απειηώηεο (Ηζη): Ο Απειηώηεο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Ώλέκνπο, αλαθέξεηαη απφ ην Αξηζηνηέιε σο βνξεηναλαηνιηθφο Απήκαληνο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραία επηγξαθή Απεκνζύλε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Καηξέα. Σελ αγάπεζε ν Βξκήο θαη παξφιν πνπ απηή απέθξνπζε ηνλ έξσηά ηνπ, ν ζεφο κε πνλεξία ηελ άθεζε έγθπν. ηαλ ν αδειθφο ηεο Ώιζαηκέλεο νο
122
έκαζε ηελ εγθπκνζχλε ηεο, δελ πίζηεςε ηελ ηζηνξία κε ηνλ Βξκή θαη ηε ζθφησζε. (Ώπνιιφδσξνο) Απία (Μπζ): Θπγαηέξα ηνπ Φνξσλέα θαη ηεο Λανδίθεο Απίδαλνο(Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε παξαπνηάκνπ ηνπ Πελεηνχ Άπηο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα, γηαηξφο θαη κάληεο απφ ηε Ναχπαθην. Θεσξείηαη ν πξψηνο Έιιελαο λνκνζέηεο (Ώηζρχινο) Απηζάσλ (Μπζ): Μαρεηήο ηεο Σξνίαο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Λπθνκήδε (κεξνο) Απίσλ (Ηζη): Ο Απίσλ ν Πιεηζηνλίθεο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Ώιεμαλδξηλφο ζνθηζηήο, γξακκαηηθφο, γεσγξάθνο, ζρνιηαζηήο ηνπ Οκήξνπ θαη ηζηνξηθφο. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Ώηγχπηνπ. Απνβαηήξηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Απνεκάληεο (Ηζη): Ο Απνεκάληεο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεηήο ηεο ηαηξηθήο θαη αλαηνκηθήο ζρνιήο ηνπ Βξαζίζηξαηνπ ζηελ κχξλε. Απνιιηλάξηνο (Ηζη): Έιιελαο επηξακκαηνπνηφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα. ψδνληαη δπν επηγξάκκαηά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία) Απνιιόδνηνο: Ο Απνιιόδνηνο Α’ ν σηήξ ήηαλ βαζηιηάο (180-160 π.Υ.) ηνπ Ελδν-ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ (πεξηνρή πνπ ζήκεξα είλαη ην ηλδηθφ Πνπληδάκπ), Απνιιόδσξνο (Ηζη): 1. Ο δσγξάθνο Απνιιόδσξνο ν Αζελαίνο (5νο π.Υ. αη.), γλσζηφο θαη σο ζθηαγξάθνο, είλαη ν πξψηνο πνπ ζθηαγξάθεζε ηηο κνξθέο πνπ δσγξάθηδε. Έξγα πνπ ηνπ απνδίδνληαη είλαη Ο ηεξέαο πνπ ζπζηάδεη, ν Αίαο ν Λνθξόο θ.ά. 2. Ο γιχπηεο Απνιιόδσξνο ν Φαιεξεύο (5νο π.Υ. αη.), θίινο θαη καζεηήο ηνπ σθξάηε. Ο Πιάησλ ηνλ απνθαιεί καληθφ, δειαδή επζπγθίλεην. Πξάγκαηη ν Ώπνιιφδσξνο πνπ παξαβξηζθφηαλ ζηηο ηειεπηαίεο ζηηγκέο ηνπ σθξάηε, δελ άληεμε θαη μέζπαζε ζε θιάκαηα. (Ξελνθώλ) 3. Ο θσκσδηνγξάθνο Απνιιόδσξνο ν Γειώνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Γέια ηεο ηθειίαο. ψδνληαη επηά ηίηινη θσκσδηψλ θαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ. 4. Ο πνηεηήο θαη θσκσδηνγξάθνο Απνιιόδσξνο ν Καξύζηηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κάξπζην Βχβνηαο. Έγξαςε 47 θσκσδίεο, απφ ηηο νπνίεο μέξνπκε ηνπο ηίηινπο ησλ 12 (έρνπλ δηαζσζεί θαη ιίγα απνζπάζκαηα). Κέξδηζε πέληε λίθεο ζε δξακαηηθνχο αγψλεο. 5. Ο Απνιιόδσξνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώκθίπνιε ήηαλ ζηξαηησηηθφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, αλέιαβε επηθεθαιήο ηεο θξνπξάο ηεο ΐαβπιψλαο. 6. Ο γηαηξφο Απνιιόδσξνο ν Ηνιόγνο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Ο Γαιελφο αλαθέξεη φηη είρε θαηαζθεπάζεη αληίδνην γηα ην θαξκάθη ηεο νρηάο. Έγξαςε ηα: Πεξί ζαλαζίκσλ θαξκάθσλ θαη Πεξί ζεξίσλ. 7. Ο γξακκαηηθφο Απνιιόδσξνο ν Αζθιεπηάδνπ (2νο π.Υ. αη.), απφ ηε ειεχθεηα. Έγξαςε αξθεηά έξγα κεηαμχ ησλ νπνίσλ ηα Υξνληθά ην νπνίν πεξηιακβάλεη γεγνλφηα απφ ηελ ηζηνξία, ηε θηινζνθία θαη ηελ ηέρλε, απφ ηελ 123
πηψζε ηεο Σξνίαο σο ηελ επνρή ηνπ. Άιια έξγα ηνπ είλαη ε Βηβιηνζήθε, Πεξί ζεώλ, Πεξί λεώλ, ηα Δηπκνινγνύκελα θ.ά. 7. Ο θηιφζνθνο Απνιιόδσξνο ν Κεπνηύξαλλνο (ν θχξηνο ηνπ Κήπνπ, 2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, δηεπζπληήο ηνπ Κήπνπ, δειαδή ηεο ζρνιήο ησλ επηθνχξεησλ ζηελ Ώζήλα. Έγξαςε πάλσ απφ 400 πξαγκαηείεο (κεηαμχ ησλ νπνίσλ ην Πεξί ηνπ Δπηθνύξνπ βίνπ), νη νπνίεο έρνπλ φιεο ραζεί. 8. Ο ηζηνξηθφο, γξακκαηηθφο, ιφγηνο θαη κπζνγξάθνο Απνιιόδσξνο (180120 π.Υ.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ καζεηήο ηνπ Αηνγέλε ηεο ΐαβπιψλαο, ηνπ Παλαίηηνπ ηνπ ησηθνχ θαη ηνπ Ώξίζηαξρνπ ηεο ακνζξάθεο. Έδξαζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα, ηελ Πέξγακν θαη ηελ Ώζήλα. (ηξάβσλ) 9. Γηνο ηνπ Γαιάηα, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Απνιιόδσξνο ν Γακαζθελόο 10. Ο ζησηθφο θηιφζνθνο Απνιιόδσξνο (1 π.Υ. αη.) απφ ηε ειεχθεηα, καζεηήο ηνπ Αηνγέλε. Έγξαςε ηελ Ζζηθή θαη Φπζηθή. 11. Ο Απνιιόδσξνο ν Αξηεκεηηλόο (130-87 π.Υ.) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο θαη ζπγγξαθέαο, Έγξαςε ηα Παξζηθά, ηελ ηζηνξία ηεο παξζηθήο απηνθξαηνξίαο 12. Ο κεραληθφο θαη αξρηηέθησλ Απνιιόδσξνο ν Γακαζθελόο (1νο-2νο κ.Υ. αη.), Έιιελαο απφ ηε πξία, εξγάζηεθε ζηε Ρψκε γηα ηνλ απηνθξάηνξα Σξαταλφ θαη θαηαζθεχαζε ην Φφξνπκ, ην Χδείν, ηνλ Εππφδξνκν, ζηε Ρψκε, κηα γέθπξα ηνπ Ανχλαβε θαη άιια έξγα. Απνιιόζεκηο (Ηζη): Ο Απνιιόζεκηο ήηαλ ηζηνξηθφο (Πινύηαξρνο) Απνιινθξάηεο (Ηζη): Ο Απνιινθξάηεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Αηνλπζίνπ ΐ’ θαη ηεο Ασξίδνο. χκθσλα κε ηνλ ηζηνξηθφ Θεφπνκπν ν Ώπνιινθξάηεο ήηαλ απείζαξρνο θαη αιθννιηθφο. (Θεόπνκπνο) Απνιινθάλεο (Ηζη): 1. Ο Απνιινθάλεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Βίλαη γλσζηνί νη ηίηινη πέληε έξγσλ ηνπ κε κπζνινγηθά ζέκαηα. 2. Έλαο απφ ηνπο Βηαίξνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Σν 325 π.Υ. νξίζηεθε ζαηξάπεο ησλ Χξεηηψλ. 3. Ο Απνιινθάλεο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεηήο ηεο ηαηξηθήο θαη αλαηνκηθήο ζρνιήο ηνπ Βξαζίζηξαηνπ ζηελ κχξλε. 4. ησηθφο θηιφζνθνο ηνπ 3νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Ώληηφρεηα. νο
124
5. Ώπφ ηελ Κππαξηζζία, νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 72 π.Υ. 6. Ο Απνιινθάλεο ν σηήξ ήηαλ βαζηιηάο ηνπ Ελδηθνχ ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ (ζεκεξηλφ Πνπληδάκπ) θαηά ηελ δεθαεηία 35-25 π.Υ. Απόιισλ (Ηζη): Ο Απόιισλ ήηαλ ζεφο ηνπ θσηφο, ηεο κνπζηθήο, ηεο πνίεζεο, ηνπ κέηξνπ θαη ηεο αξκνλίαο, ηεο καληηθήο θαη ησλ ρξεζκψλ, ηνπ εμαγληζκνχ θαη ηεο ζεξαπεπηηθήο, είλαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηνπ ειιεληθνχ Παλζένπ. Νανί ηνπ Ώπφιισλα ππήξραλ ζε φιν ηνλ ειιεληθφ ρψξν. Σα θχξηα θέληξα ηεο ιαηξείαο ηνπ ήηαλ νη Αειθνί (φπνπ θαη ην καληείν) θαη ε Αήινο. (Ζζίνδνο) Απνιισλία (Ηζη): Υξηζηηαλή πνπ καξηχξεζε ην 249 ζηελ Ώιεμάλδξεηα θαη ε Βθθιεζία ηελ αλαθήξπμε αγία Απνιισληάο (Ηζη): Tν φλνκα ηεο κεηέξαο ηνπ Ώηηάινπ Απνιισλίδαο ή Απνιισλίδεο (Ηζη): Ο Απνιισλίδαο ήηαλ Έιιελαο ηξαγηθφο πνηεηήο. Γλσξίδνπκε ειάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ. Ο ζεόο Απόιισλ Απνιισλίδεο (Ηζη): 1. Γηαηξφο ηνπ 5νπ π.Υ. αψλα. απφ ηε Κσ 2. Ο Απνιισλίδεο απφ ηελ Σεγέα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 308 3. Ο Απνιισλίδεο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Νίθαηα, ήηαλ γεσγξάθνο, έγξαςε ηνλ Πεξίπινπ ηεο Δπξώπεο. 4. Ο Απνιισλίδεο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο απφ ηελ Κχπξν 5. Ο Απνιισλίδεο (1νο κ.Υ. αη) απφ ηελ Νίθαηα ηεο ΐηζπλίαο ήηαλ πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο. ψδνληαη 31 επηγξάκκαηά ηνπ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Απνιιώληνο(Ηζη): 1. Ο Απνιιώληνο ν Κξόλνο (4νο π.Υ. αη) απφ ηελ Κπξελατθή ήηαλ θηιφζνθνο ηεο Μεγαξηθήο ρνιήο θαη, ζχκθσλα κε ηνλ ηξάβσλα, καζεηήο ηνπ Βπβνπιίδε θαη δάζθαινο ηνπ Αηφδσξνπ Κξφλνπ. 2. Ο γηαηξφο Απνιιώληνο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μέκθηδα ηεο Ώηγχπηνπ. Γλσζηφ έξγν ηνπ ην Πεξί άξζξσλ (αξζξψζεσλ). 3. Ο καζεκαηηθφο Απνιιώληνο ν Πεξγαίνο (3νο-2νο π.Υ. αη.), απφ ηελ Πέξγε ηεο Πακθπιίαο. πνχδαζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα θαη δίδαμε ζηελ Πέξγακν. Σνλ απνθαινχζαλ κέγα γεσκέηξε. Σν έξγν ηνπ Κσληθά ζεσξείηαη έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα καζεκαηηθά ζπγγξάκκαηα ηεο αξραηφηεηαο θαη επεξέαζε αξθεηνχο κεηαγελέζηεξνπο επηζηήκνλεο φπσο ν Ίππαξρνο, ν Καξηέζηνο, ν Φεξκά θ.ά.
125
4. Ο επηθφο πνηεηήο Απνιιώληνο ν Ρόδηνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) δηεηέιεζε καζεηήο ηνπ Καιιηκάρνπ θαη δηεπζπληήο ηεο ΐηβιηνζήθεο ηεο Ώιεμάλδξεηαο. ηελ Ρφδν δίδαμε ξεηνξηθή θαη ζπλέγξαςε επηθφ πνίεκα γηα ηελ Ώξγνλαπηηθή Βθζηξαηεία. 5. Ο Απνιιώληνο ν Δκπεηξηθόο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώληηφρεηα, ήηαλ γηαηξφο ζηελ Ώιεμάλδξεηα. 6. Ο Απνιιώληνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηηο Σξάιιεηο 7. Ο δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο θαη γξακκαηηθφο Απνιιώληνο ν Μόισλ (2νο1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Καξία. Τπήξμε καζεηήο ηνπ Μελεθιή θαη δίδαμε ζηε Ρφδν. Δ θήκε ηνπ ήηαλ ηφζε, πνπ νη Ρφδηνη ηνλ έζηεηιαλ ζηε ξσκατθή χγθιεην φπνπ κίιεζε ζηα ειιεληθά. Βληππσζίαζε ηνλ Ενχιην Καίζαξα θαη ηνλ Κηθέξσλα, ν νπνίνο αξγφηεξα ηαμίδεςε ζηελ Ρφδν γηα λα αθνχζεη ηε δηδαζθαιία ηνπ. 8. Ο γηαηξφο θαη ρεηξνχξγνο Απνιιώληνο ν Μπο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. 9. Ο ζησηθφο θηιφζνθνο νο Απνιιώληνο ν Σύξηνο (1 π.Υ. αη.), ν νπνίνο ζπλέηαμε πίλαθα φισλ ησλ ζησηθψλ, απφ ηνλ Γήλσλα ηνλ Κηηηέα σο ηνλ εαπηφ ηνπ. Απνιιώληνο ν Σπαληεύο 10. Ο λενππζαγφξεηνο Απνιιώληνο ν Σπαλεύο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηα Σχαλα ηεο Καππαδνθίαο. Ώπέθηεζε θήκε ζαπκαηνπνηνχ, ζπλνκηιεηή ησλ δψσλ, γλψζηε φισλ ησλ γισζζψλ, ηεο ζεξαπείαο αξξψζησλ θαη ηνπ δαζθάινπ ηεο ζνθίαο θαη ηεο εληηκφηεηαο. Πεξηεγήζεθε ηηο πεξηζζφηεξεο επαξρίεο ηεο απηνθξαηνξίαο θαη δίδαζθε ηελ θαινζχλε, απέξξηπηε ηε ζεμνπαιηθή επηζπκία θαη ηελ θαηαλάισζε νηλνπλεχκαηνο θαη θξέαηνο θαη ζπκβνχιεπε ηε ζησπή θαη ηελ πξνζεπρή. Γλσζηά έξγα ηνπ είλαη : Σειεπηαί ή πεξί ζπζηώλ θαη Πεξί ηνπ ππζαγνξηθνύ βίνπ. Μεηά ην ζάλαηφ ηνπ ιαηξεχηεθε σο ήξσαο θαη ζεφο. 11. Ο Απνιιώληνο ν Αζελαίνο, αλδξηαληνπνηφο ηνπ 1νπ π.Υ. αη. 12. Ο Απνιιώληνο ν Κπηηεύο ήηαλ ρεηξνχξγνο ηνπ 1νπ π.Υ. αη. 13. Ο Απνιιώληνο ν Μόισλ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Καξία ήηαλ ζνθηζηήο θαη ξήηνξαο 14. Ο γιχπηεο Απνιιώληνο ν Αξηεκηδώξνπ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Σξάιιεηο ηεο Λπδίαο. Βξγάζηεθε ζηε Ρφδν καδί κε ηνλ επίζεο γιχπηε αδειθφ ηνπ Σαπξίζθν. Ώπφ ηα έξγα ησλ δπν αδειθψλ, ζψδεηαη ζήκεξα ν Φαξλέδηνο ηαύξνο, κηθξφ ηκήκα ελφο κεγάινπ έξγνπ. 15. Ο Απνιιώληνο ν Μύλδηνο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Καξία, ήηαλ αζηξνλφκνο 126
16. Ο Απνιιώληνο απφ ηελ Βπίδαπξν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 37 κ.Υ. 17. Ο ζνθηζηήο θαη γξακκαηηθφο Απνιιώληνο ν Αξρηβίνπ (1νο-2νο κ.Υ. αη.), γλσζηφο απφ ην έξγν ηνπ Οκεξηθό ιεμηθό κε ην νπνίν επηρεηξεί ηελ εξκελεία νκεξηθψλ ιέμεσλ. 18. Ο γξακκαηηθφο Απνιιώληνο ν Γύζθνινο (2νο κ.Υ. αη.), απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, έδεζε θαη δίδαμε ζηελ γελέηεηξά ηνπ. Ώπφ ηα πεξίπνπ 30 έξγα ηνπ ζψδνληαη: Πεξί αλησλπκίαο, Πεξί επηξξεκάησλ, Πεξί ζπλδέζκσλ, Πεξί ζπληάμεσλ ησλ ηνπ ιόγνπ κεξώλ. Απνιισλίο (ε) (Ηζη): Δ Απνιισλίο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κχδηθν, ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξγάκνπ Ώηηάινπ Ώ’ θαη κεηέξαο ηνπ Βπκέλνπο ΐ’ θαη ηνπ Ώηηάινπ ΐ’. Απόιισληο (ν) (Ηζη): Ο Απόιισληο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ παγθξαηίνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 89 κ.Υ. Απόιισο (Ηζη): Ο Απόιισο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ αιεμαλδξηλφο ρξηζηηαλφο πνπ θήξπμε ηελ πίζηε ηνπ ζε πνιιά ζεκεία ηεο Βιιάδνο θαη εθηφο απηήο. Ώλαθεξχρζεθε άγηνο. Απόκπηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία ζηελ Διεία (Παπζαλίαο) Απνξία (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο έιιεηςεο θαη ηεο έλδεηαο Απνζηξνθία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο (Παπζαλίαο) Απνηξόπαηνη (Ηζη): Υζφληεο ζεφηεηεο κε ηελ βνήζεηα ησλ νπνίσλ νη Έιιελεο πίζηεπαλ φηη κπνξνχζαλ λα απνηξέςνπλ ηελ απεηιή δεηλψλ, θηλδχλσλ ή θαηαζηξνθψλ Απνηξόπαηνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αηφο. Απνπιήηνο (Ηζη): Πιαησληθφο θηιφζνθνο Απνθάλεο (Ηζη): Ώηξεηηθφο ρξηζηηαλφο ηνπ 3νπ αηψλα, νπαδφο ησλ ζεσξηψλ ηνπ Μάλε Αππηαλόο (Ηζη): Ο Αππηαλόο (95-165 κ.Υ.) ήηαλ ειιεληθήο θαηαγσγήο ηζηνξηθφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Έγηλε Ρσκαίνο πνιίηεο θαη αλέιαβε δηάθνξα δηνηθεηηθά αμηψκαηα. Σν 147 πξνήρζε απφ ηνλ απηνθξάηνξα Ώληνλίλν Πίν, ζε απηνθξαηνξηθφ επίηξνπν ηεο Ώηγχπηνπ. Έγξαςε ηε ξσκατθή ηζηνξία απφ ηνλ Ώηλεία σο ηηο εκέξεο ηνπ, κε ηίηιν Ρσκατθά. Σν έξγν δηαηξέζεθε ζε 24 βηβιία θαη νη ηίηινη ησλ βηβιίσλ απηψλ είλαη ηα νλφκαηα ησλ εζλψλ πνπ θαηαθηήζεθαλ απφ ηε Ρψκε. Απξηάηε (Μπζ): Γπλαίθα απφ ηε Λέζβν, ηελ νπνία αγάπεζε ν Σξάκβεινο. Ώπηή δελ αληαπνθξίζεθε ζην έξσηά ηνπ θαη ν Σξάκβεινο ηελ έπλημε. Απηέξαο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο θξεηηθήο πφιεο Άπηεξα θαη ηδξπηήο ηνπ λανχ ηνπ Ώπφιισλα ζηνπο Αειθνχο. Άπηεξνο (ε) (Ηζη): Άπηεξνο ήηαλ πξνζσλπκία ηεο ζεάο Νίθεο πνπ είρε ηεξφ ζηελ Ώζήλα. πλήζσο ε ζεά απεηθνλίδεηαη θηεξσηή, αιιά ζηελ πεξίπησζε απηή ε απνπζία θηεξψλ ήζειε λα ππνγξακκίζεη ηε ζέιεζε ησλ Ώζελαίσλ, λα θξαηήζνπλ γηα πάληα ηελ Νίθε ζηελ πφιε ηνπο. (Παπζαλίαο) 127
Άπηεξνο (ν) (Μπζ): Μλεζηήξαο ηεο Βπιηκέλεο θφξεο ηνπ Κχδσλα, βαζηιηά ηεο Κξήηεο. κσο ε Βπιηκέλε δηαηεξνχζε εξσηηθέο ζρέζεηο κε ηνλ Λχθαζην θαη ήηαλ κάιηζηα έγθπνο. ηαλ ν Μχδσλ έκαζε ηελ πξαγκαηηθφηεηα έζθαμε ηελ θφξε ηνπ. Αππκνζύλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώιζαηκέλε θαη αδειθή ηεο Ώεξφπεο θαη ηεο Κιπκέλεο Αξαβία (Μπζ): Δ Ώξαβία ήηαλ κηα απφ ηηο γπλαίθεο ηνπ Ώηγχπηνπ Αξάβηνο (Ηζη): Ο Αξάβηνο ν ρνιαζηηθόο ήηαλ πνηεηήο Διιεληθή Αλζνινγία Άξαβνο ή Αξάβηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα, παηέξαο ηεο Καζζηφπεο. Αξαί (Ηζη): Οη Αξαί (Αξέο) ήηαλ ζεφηεηεο, πξνζσπνπνίεζε ησλ θαηάξσλ. Αξαηζπξέα (Μπζ): Κφξε ηνπ Άξαληα. Σεο άξεζε ην θπλήγη θαη νη πνιεκηθέο ηέρλεο. ηαλ πέζαλε ν αδειθφο ηεο Ώψξηο νλφκαζε ηελ πφιε ηνπο Ώξαηζπξέα. Αξαίνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αηφο Άξαθνο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο, έθνξνο θαη λαχαξρνο (Ξελνθώλ) Αξαθπλζηάο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο, ηεξφ ηεο βξηζθφηαλ ζην φξνο Αξάθπλζνο. Αξαξώο (Ηζη): Ο Αξαξώο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο, γηνο ηνπ κεγάινπ θσκηθνχ πνηεηή Ώξηζηνθάλε. Αίδαμε ηα δπν ηειεπηαία έξγα ηνπ παηέξα ηνπ θαη έπαημε θαη πξσηαγσληζηηθφ ξφιν. ψδνληαη νη ηίηινη πέληε έξγσλ ηνπ. Άξαο Μπζ): Ώπηφρζσλ Πεινπνλλήζηνο, πνπ πηζηεχεηαη φηη ίδξπζε ηελ παιηφηεξε πφιε ηεο πεξηνρήο ηελ Ώξαληίδαο ηελ Φιηάδα. (κεξνο) Αξάζπηο (Ηζη): Νεαξφο επγελήο Πέξζεο, επλννχκελνο ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ (Ξελνθώλ) Άξαηνο ν νιεύο Άξαηνο (Ηζη): 1. Ο Άξαηνο (10νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγεκφλαο ηεο Λαθσλίαο 2. Ο Άξαηνο ν Κώνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ βνπθνιηθφο πνηεηήο, ζχγρξνλνο θαη θίινο ηνπ Θενθξίηνπ. 3. Ο Άξαηνο ν νιεύο (315-240 π.Υ.) απφ ηνπο φινπο ηεο Κηιηθίαο, ήηαλ επηθφο γηνο ηνπ Ώζελνδψξνπ θαη καζεηήο ηνπ Μελεθξάηε, ιφγηνο, δηδαθηηθφο θαη επηθφο πνηεηήο. Έξγα ηνπ: Σα Φαηλόκελα πνπ πεξηέγξαθε κε ζηίρνπο ηνπο δηάθνξνπο αζηεξηζκνχο θαη νπξάληα θαηλφκελα, πλζέζεηο θαξκάθσλ, Αζηξνινγία, Πεξί νξλέσλ, Ηαηξηθαί δπλάκεηο θ.ά. (νπΐδαο). 4. Ο ζηξαηεγφο Άξαηνο ν ηθπώληνο ν Πξεζβύηεξνο (271-213 π.Υ.). Ο δεκνθξαηηθφο παηέξαο ηνπ Κιεηλίαο δνινθνλήζεθε απφ ηνλ ηχξαλλν ηεο 128
ηθπψλαο Ώβαληίδα. Ο λεαξφο Άξαηνο θαηφξζσζε κεηά απφ ιίγα ρξφληα λα αλαηξέςεη ηελ ηπξαλλία θαη λα απνθαηαζηήζεη ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπκα. Βθιέρζεθε θαη’ επαλάιεςε ζηξαηεγφο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο θαη είρε αξθεηέο επηηπρίεο θαηά ησλ Μαθεδφλσλ θαη ησλ ζπκκάρσλ ηνπο. Πέζαλε απφ δειεηεξίαζε θαηφπηλ εληνιήο (φπσο ιέγεηαη) ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ Β’. (Πινύηαξρνο) 5. Ο Άξαηνο ν ηθπώληνο ν Νεόηεξνο, ήηαλ γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, εθιέρζεθε ζηξαηεγφο ησλ Ώραηψλ. 6. Ο Άξαηνο ν Κλίδηνο ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο Άξαηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ ζενχ ηεο Εαηξηθήο Ώζθιεπηνχ Αξαηνθάλεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξαθήλ (Ηζη): Αήκνο ηεο Ώηηηθήο, ε ζεκεξηλή Ραθήλα (ηέθ. Βπδάληηνο) Αξαρηδάκεηα (Ηζη): Δ Αξαρηδάκεηα (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πξηγθίπηζζα ηεο πάξηεο. Δγήζεθε γπλαηθείαο ζηξαηησηηθήο κνλάδαο πνπ έδσζε κάρεο γηα λα αληηκεησπηζηεί ή θάζνδνο ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Πχξξνπ ζηελ Λαθσλία. Ζ Αξάρλε Αξάρλε (Μπζ): Ώζελαία πθάληξα πνπ θαπρηφηαλ φηη μεπεξλνχζε ζηελ πθαληηθή ηέρλε ηε Ώζελά θαη ηελ πξνθάιεζε ζε κνλνκαρία. Σν πθαληφ ηεο Ώζελάο παξίζηαλε ηελ δηακάρε ηεο κε ηνλ Πνζεηδψλα γηα ηελ πφιε ηεο Ώζήλαο. Σν πθαληφ ηεο Ώξάρλεο πεξηγεινχζε ηα εξσηηθά θαηνξζψκαηα ησλ ζεψλ θαη απηφ πξνθάιεζε ηελ νξγή ηεο Ώζελάο, ε νπνία ην μέζθηζε. Δ Ώξάρλε απφ ηελ ιχπε ηεο γηα ηελ πξνζβνιή απηνθηφλεζε. Δ Ώζελά ηελ κεηακφξθσζε ζην γλσζηφ έληνκν αξάρλε πνπ πθαίλεη φιε ηνπ ηε δσή. (Λνπθηαλφο) Άξαρλνο Μπζ): Νεαξφο απφ ηελ Κξήηε, πνπ θφκπαδε φηη είρε εξσηηθέο ζρέζεηο κε ηελ Ώθξνδίηε. Δ ζεά ηνλ ηηκψξεζε θαη ηνλ κεηακφξθσζε ζε γάηα. Άξβεινο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Άξβεινο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Οίκε, πνπ ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Άξβηνο: Βπίζεην ηνπ Αία ζηελ Κξήηε (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αξγάδεο (Μπζ): Ο Ώξγάδεο ήηαλ γηνο ηνπ Ίσλνο. Αξγαίνο (Ηζη): 1. Ο Αξγαίνο Α’ ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξδίθθα Ώ’. ΐαζίιεπζε απφ ην 678 σο ην 640 π.Υ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Φίιηππνο Ώ’ (Ζξόδνηνο).
129
2. Ο Αξγαίνο Β’ θαηέιαβε ηνλ ζξφλν ηεο Μαθεδνλίαο ην 393 π.Υ. κε ηελ βνήζεηα ησλ Ειιπξψλ θαη εθζξφληζε ηνλ βαζηιηά Ώκχληα ΐ’. κσο ν ηειεπηαίνο, κε ηελ βνήζεηα ησλ Θεζζαιψλ πέηπρε κεηά απφ δπν ρξφληα λα επαλαθηήζεη ηνλ ζξφλν ηνπ. (Γηόδσξνο ηθειόο) Άξγαινο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Λαθσλίαο, γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Ώκχθια θαη ηεο Αηνκήδεο (Παπζαλίαο) Αξγαλζώλε (Μπζ): κνξθε θνπέια ηεο Μπζίαο πνπ δνχζε θπλεγψληαο ζηα δάζε. Δ θήκε ηεο νκνξθηάο ηεο έθεξε θνληά ηεο ηνλ Ρήζν, βαζηιηά κηαο ζξαθηθήο Δηφλεο, ν νπνίνο ελ παληξεχηεθε. ηαλ ν Ρήζνο ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Αηνκήδε, ε Ώξγαλζψλε πέζαλε απφ ηε ζιίςε ηεο. (κεξνο) Αξγάο (Ηζη): Πνηεηήο δηζπξάκβσλ. Ο Πινύηαξρνο ηνλ πεξηγξάθεη σο δεκηνπξγφ αεδηαζηηθψλ θαη ελνριεηηθψλ πνηεκάησλ. Αξγεάδεο (Μπζ): Ώξγεάδεο ιεγφηαλ ν γηνο ηνπ Ώξγέα Πνιχκεινο, πνπ ζθνηψζεθε ζηελ Σξνία απφ ηνλ Πνιχκειν (κεξνο) Αργεία (Μσθ): Νχκθε, θφξε ηνπ Χθεαλνχ, ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ίλαρνπ θαη κεηέξα ηεο Ελψο, ηνπ Ώηγηαιέα, ηνπ Φνξσλέα θαη άιισλ (Τγίλνο) Αξγεηάδαο (Ηζη): Ο Αξγεηάδαο (5νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο ήηαλ γηνο ηνπ πεξίθεκνπ γιχπηε Ώγειάδα ή ΏγειαΎδα θαη ζπλερηζηήο ηεο ηέρλεο ηνπ. Αξγείνο (Ηζη): Ώζελαίνο δεκαγσγφο, δηαθσκσδήζεθε απφ ηνλ Αξηζηνθάλε Κέληαπξνο Αξγείνο (Μπζ): Κέληαπξνο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή Αξγετθόληεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Βξκή, πνπ ζθφησζε ηνλ Άξγν (κεξνο) Αξγέιε (Μπζ): Δ Αξγέιε ήηαλ Θεζπηάδα θαη κεηέξα ηνπ Κιενιάνπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Αξγέιηνο (Ηζη): Ώξρηηέθηνλαο, γλσζηφο απφ ηελ θαηαζθεπή ηνπ λανχ ηνπ Ώπφιισλα ζηηο Σξάιιεηο. Αξγελλίο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Άξγελλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Λεχθσλνο, επλννχκελνο ηνπ Ώγακέκλνλα ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν. Πλίγεθε ζηνλ Κεθηζζφ φηαλ επέζηξεςε απφ ηελ Σξνία (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Αξγεληάξηνο (Ηζη): Ο Μάξθνο Αξγεληάξηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο θαη πνηεηήο-επηγξακκαηνπνηφο. ψδνληαη 37 επηγξάκκαηά ηνπ (ελέθαο) Αξγέζηεο (Ηζη): Ο Αξγέζηεο ήηαλ ν δπηηθφο άλεκνο (Ζζίνδνο) 130
Αξγεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηνπ Άξγνπο, παηέξαο ηνπ Ώλαμαγφξα Άξγε (Μπζ): Τπεξβφξεηα παξζέλα πνπ έθεξε ζηελ Αήιν πξνζθνξέο ζηελ ζεά ηνπ ηνθεηνχ Βηιείζπηα γηα ηε γέλλεζε ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Άξηεκεο. Αξγήιε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Αξγήιε ήηαλ κεηέξα ηνπ Κιεφιανπ, απφ ηνλ Δξαθιή Άξγεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κχθισπεο πνπ θαηαζθεχαζαλ, ππφ ηελ επίβιεςε ηνπ Δθαίζηνπ ηα φπια ηνπ Αία, ηνλ θεξαπλφ θαη ηελ βξνληή. Κύθισπαο Αξγηιεσλίο (Ηζη): Δ Αξγηιεσλίο απφ ηε πάξηε, ήηαλ κεηέξα ηνπ ζηξαηεγνχ ΐξαζίδα. ηαλ έκαζε γηα ηνλ ζάλαην ηνπ γηνχ ηεο (422 π.Υ.), ξψηεζε αλ απηφο ζπκπεξηθέξζεθε ζσζηά. Πήξε ηελ απάληεζε φηη ήηαλ ν θαιχηεξνο απφ ηνπο παξηηάηεο, αιιά ε Ώξγηιεσλίο έδσζε ηελ αληαπάληεζε: Ο ΐξαζίδαο ήηαλ ήξσαο, αιιά ε πάξηε δηαζέηεη αθφκα πνιινχο θαιχηεξνπο. (Πινύηαξρνο) Αξγηόπε (Μπζ): Νχκθε ηνπ Παξλαζζνχ, απνπιαλήζεθε απφ ηνλ ηξαγνπδηζηή Φηιάκκσλα απφ ηνλ νπνίν γέλλεζε ηνλ θεκηζκέλν πνηεηή, ηξαγνπδηζηή θαη κνπζηθφ Θάκπξε (Παπζαλίαο) Άξγηνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Άξγηνο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Βπίππε ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Αξγνλαύηεο (Μπζ): Ώξγνλαχηεο νλνκάδνληαη φινη εθείλνη πνπ αληαπνθξίζεθαλ ζην θάιεζκα ηνπ Εάζνλα, επηβηβάζηεθαλ ζηελ Ώξγψ θαη πήξαλ κέξνο ζηελ Ώξγνλαπηηθή Βθζηξαηεία, γηα λα θέξνπλ απφ ηελ Κνιρίδα ην Υξπζφκαιιν Αέξαο. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Οη Ώξγνλαχηεο ήηαλ: Ώγθαίνο, Άθαζηνο, Άθησξ, Ώκθηάξανο, 'Ώξγνο, Ώζθάιαθνο θαη Εάικελνο, Ώζηέξηνο, Ώπγέαο, Ώπηφιπθνο , ΐνχηεο, Έξθηλνο, Βπξχαινο, Βχξπηνο, Βχθεκνο, Γήηεο θαη Κάιατο, Δξαθιήο, Θεζέαο, Ίδαο θαη Λπγθαίνο, Εθηθιήο, 'Εθηθινο, Καηλέαο, Κάζησξ θαη Πνιπδεχθεο, Κεθέαο, Λαέξηεο, Μειέαγξνο, Μελνίηηνο, Οξθέαο, Παιαίκσλ, Πεξηθιχκελνο, Πνίαο, Πνιχθεκνο, Σειακψλ θαη Πειέαο, Σίθπο θαη Φάλνο θαη ηάθπινο. Άξγνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Φξίμνπ θαη ηεο Υαιθηφπεο. Βίλαη ν θαηαζθεπαζηήο θαη «λνλφο» ηεο Ώξγψο ηνπ πινίνπ ησλ Ώξγνλαπηψλ. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) 131
Άξγνο ν Παλόπηεο (Μπζ): Ο Άξγνο ν Παλφπηεο ή Μπξησπφο ήηαλ απφ ηα θνβεξφηεξα ηέξαηα ηεο ειιεληθήο κπζνινγία, γίγαληαο κε εθαηφ κάηηα δηάζπαξηα ζε φιν ηνπ ην ζψκα. Ήηαλ ζπλερψο ζε εγξήγνξζε γηαηί πάληα θάπνηα απφ ηα κάηηα ηνπ ήηαλ αλνηρηά, πνηέ δελ θνηκφηαλ κε φια ηα κάηηα θιεηζηά. Σν φλνκα Παλφπηεο ζεκαίλεη απηφο πνπ βιέπεη ηα πάληα θαη ην Μπξησπφο δήισλε ηα ακέηξεηα κάηηα ηνπ. Σνλ Άξγν ζθφησζε ν Βξκήο (Ώπνιιφδσξνο) Αξγπλλίο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο ζηε ΐνησηία Άξγπλλνο (Μπζ): Νεαξφο ΐνησηφο, εξσκέλνο ηνπ Ώγακέκλνλα Αξγπξά (Μπζ): κνξθε Νατάδα Νχκθε ηεο ΏραΎαο. Σελ εξσηεχηεθε ν βνζθφο έιεκλνο θαη απηή αληαπνθξίζεθε ζηνλ έξσηά ηνπ. κσο φζν πεξλνχζαλ ηα ρξφληα ε ιάκςε ηεο νκνξθηάο ηνπ μεζψξηαζε θαη ε Ώξγπξά ηνλ εγθαηέιεηςε. Ο έιεκλνο απηνθηφλεζε απφ ηε ζιίςε ηνπ, αιιά ε Ώθξνδίηε ηνλ κεηακφξθσζε ζε πνηάκη ζην νπνίν φπνηνο ινπδφηαλ ζηα λεξά ηνπ, μερλνχζε ηελ εγθαηάιεηςή ηνπ απφ ην ηαίξη ηνπ. (Παπζαλίαο) Αξγπξάθξηηνο (Ηζη): Έιιελαο αγγεηνγξάθνο θαη αγγεηνπιάζηεο Αξγπξόηνμνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα (κεξνο) Αξγπξώλ (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Σειρίλεο Αξγπθίε ή Αξγπξία (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ θαη κεηέξα δπν απφ ηνπο Ώηγππηηάδεο (Ώπνιιφδσξνο) Αξγώ (Μπζ): Σν φλνκα ηνπ πινίνπ ησλ Ώξγνλαπηψλ (κεξνο) Άξδαινο (Μπζ): Ο εθεπξέηεο ηνπ απινχ ή θινγέξαο. Αξδέαο (Μπζ): Ο Ώξδέαο ή Ώξδείαο ήηαλ γηνο ηνπ Οδπζζέα θαη ηεο Κίξθεο Αξδήηηεο (Μπζ): Μπζηθφο ήξσαο ηεο Ώζήλαο, απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηεο ε ζπλνηθία Ώξδεηηφο. Αξδηαίνο (Ηζη): θιεξφο ηχξαλλνο ηεο Πακθπιίαο ζηε Μ. Ώζία (Πιάησλ) Αξδίθεο (Ηζη): Ο Ώξδίθεο απφ ηελ Κφξηλζν θαη ν Σειεθάλεο απφ ηελ ηθπψλα, ήηαλ νη πξψηνη θαιιηηέρλεο πνπ εηδηθεχηεθαλ ζηελ κνλνγξακκηθή δσγξαθηθή. (Πιίληνο) Άξδπο (Ηζη): Γηφο ηνπ Γχγε, βαζηιηάο ηεο Λπδίαο (7νο π.Υ. αη.) (Ζξόδνηνο) Άξδπο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Λειέγσλ, παηέξαο ηνπ ΐξίζε θαη ηνπ Υξχζε Αξέζαο (Ηζη): Πνηεηήο πνπ αλαθέξεη ε Διιεληθή Αλζνινγία Αξέζνπζα (Ηζη): 1. λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο 2. λνκα κηαο απφ ηηο Βζπεξίδεο Αξέζνπζα ή Αιθεηάο (Μπζ): Νχκθε απφ ηελ Διεία. Αέρζεθε εξσηηθή επίζεζε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώιθεηνχ θαη θαηέθπγε ζηηο πξαθνχζεο φπνπ κεηακνξθψζεθε απφ ηελ Ώξηέκηδα ζε πεγή. Σφηε ν Ώιθεηφο κεηακνξθψζεθε ζηνλ νκψλπκν πνηακφ, πνπ ηξέρεη ππνζαιάζζηα απφ ηελ Ήιηδα ζηηο πξαθνχζεο θαη ζκίγεη κε ηελ Ώξέζνπζα. (Τγίλνο)
Αξεία (Ηζη): Μεηέξα ηνπ Μηιήηνπ, ηδξπηή ηεο νκψλπκεο πφιεο 132
Αξείζννο ή Αξείζνπο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο ΐνησηίαο. Βίρε ην παξαηζνχθιη θνξπλήηεο γηαηί ην κφλν φπιν πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ήηαλ ε θνξχλε (ξφπαιν) Άξεηνο (Ηζη): 1. Ο Άξεηνο Α’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο (309-265 π.Υ.) Βγγνλφο ηνπ Κιενκέλε ΐ’ θαη παηέξαο ηνπ Ώθξφηαηνπ ΐ’, πνπ ηνλ δηαδέρζεθε ζηνλ ζξφλν. Ο Άξεηνο πέηπρε λα απσζήζεη ηνλ ζηξαηφ ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Πχξξνπ, ν νπνίνο είρε πνιηνξθήζεη ηελ πάξηε ην 272 2. Ο Άξεηνο Β’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο απφ ην 262 σο ην 264 π.Υ. θαη εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ. 3. Ο Άξεηνο Γίδπκνο (1νο π.ρ-1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο θαη δάζθαινο ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Ώπγνχζηνπ. Γλσξίζηεθε κε ηνλ κειινληηθφ απηνθξάηνξα φηαλ ν ηειεπηαίνο θαηέιαβε ηελ Ώιεμάλδξεηα κεηά ηελ λίθε ηνπ ζην Άθηην θαηά ηνπ Μάξθνπ Ώλησλίνπ θαη ηεο Κιενπάηξαο. Ο Άξεηνο ζπκβνχιεπζε ηνλ Ώχγνπζην λα ζθνηψζεη ηνλ κηθξφ Καηζαξίσλα, γηνο ηνπ Ενπιίνπ Καίζαξα θαη ηεο Κιενπάηξαο. (Αηιηαλόο) Άξεηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Σεπζξαλίαο ηεο Μηθξάο Ώζίαο. Σνλ ζθφησζε ν Πέξγακνο γηνο ηνπ Πχξξνπ θαη ηεο Ώλδξνκάρεο, ηνπ πήξε ην ζξφλν θαη νλφκαζε ηελ πφιε Πέξγακν. Ο Απ. Παύινο ζηνλ Άξεην Πάγν Άξεηνο Πάγνο (Ηζη): Λφθνο ηεο Ώζήλαο θνληά ζηελ Ώθξφπνιε. εκαίλεη ν βπάσορ ηος Άπεωρ. Σν φλνκά ηνπ πξνέξρεηαη απφ ηνλ ζεφ Άξε ν νπνίνο δηθάζηεθε εθεί σο θαηεγνξνχκελνο γηα ην θφλν ηνπ Ώιηξξφζηνπ, γηνπ Πνζεηδψλα (επεηδή βίαζε ηελ Ώιθίππε, θφξε ηνπ Άξε). Απηό ήηαλ ην πξώην δηθαζηήξην γηα θόλν. Ο Άξεο ηειηθά αζσψζεθε. ηνλ Άξεην Πάγν θήξπμε ηνλ Υξηζηηαληζκφ ν Ώπφζηνινο Παχινο φηαλ πέξαζε απφ ηελ Ώζήλα. Αξείσλ (Ηζη): Μπζηθφ άινγν, ηαρχηεξν θη απφ ηνλ άλεκν, κε έλα αλζξψπηλν πφδη θαη κε ιαιηά αλζξψπνπ. Ήηαλ παηδί ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Αήκεηξαο. (κεξνο) Αξεμίσλ (Ηζη): Μάληεο απφ ηελ Ώξθαδία (Ξελνθώλ) Αξέζαο (Ηζη): Ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα Αξεζίαο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα Σπξάλλνπο ηεο Ώζήλαο (Ξελνθώλ) Αξεζζάλαο (Μπζ): ΐνζθφο απφ ηελ Βπίδαπξν πνπ βξήθε ηνλ εγθαηαιεηκκέλν απφ ηελ κεηέξα ηνπ Ώζθιεπηφ θαη ηνλ αλάζξεςε. Αξέζησξ (Μπζ): Ήξσαο ηνπ Άξγνπο, απφ ην φλνκά ηνπ νη Ώξγείνη απνθαινχληαη θαη Ώξεζηξνξίδεο. (Ώπνιιφδσξνο) 133
Αξεηαίνο (Ηζη): Ο Αξεηαίνο ν Καππαδόθεο (1νο-2νο κ.Υ. αη.), ήηαλ δηάζεκνο γηαηξφο ηεο αξραηφηεηαο. Έδεζε θαη εξγάζηεθε ζηε πξία, ζηελ Ώίγππην θαη ζηε Ρψκε. Ήηαλ απφ ηνπο πξψηνπο γηαηξνχο πνπ ρξεζηκνπνίεζε κεηξνζθφπην. Έγξαςε ηα: Πεξί αηηίσλ θαη ζεκείσλ νμέσλ θαη ρξνλίσλ παζώλ (παζήζεσλ), Πεξί γπλαηθείσλ, Πεξί ζεξαπείαο νμέσλ θαη ρξνλίσλ παζώλ θαη άιια. Αξεηάδεο (Ηζη): Γξακκαηηθφο θαη δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο απφ ηελ Κλίδν ηεο Καξίαο (1νο-2νο κ.Υ. αη.) Αξεηαθιήο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν ακθνξέα Αξέηαο (Ηζη): Ώμησκαηηθφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, ζπλέβαιε ζηελ λίθε ζηα Γαπγάκεια, ην 331 π.Υ. (Ώξξηαλφο) Αξεηάσλ (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Σεχθξν (κεξνο) Αξεηή (Μπζ): Θεφηεηα ηνπ ήζνπο θαη ηεο αξεηήο. ην ζρεηηθφ κχζν ε Ώξεηή αληηπαξαηίζεηαη κε ηελ Καθία θαη ζέηνπλ ζηνλ Δξαθιή ην δίιεκκα ηνπ δξφκνπ πνπ νθείιεη λα αθνινπζήζεη, απηφλ ηεο γελλαηφηεηαο θαη ησλ αξρψλ ή απηφλ ηεο ριηδήο θαη ηεο αλεζηθφηεηαο. Φπζηθά ν Δξαθιήο δηάιεμε ηνλ πξψην Ο Ζξαθιήο αλάκεζα ζηελ Αξεηή θαη ζηελ Καθία Αξέηεο (Ηζη): Ο Αξέηεο ήηαλ παίο ηεο βαζηιηθήο αθνινπζίαο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. ηελ κάρε ηνπ Γξαληθνχ (334 π.Υ.) ν Ώιέμαλδξνο ηνπ δήηεζε ην δφξπ ηνπ επεηδή είρε ζπάζεη ην δηθφ ηνπ. Ώηπρψο θαη ηνπ Ώξέηε ην δφξπ ήηαλ ζπαζκέλν. Αξεύο (Ηζη): 1. Ο Αξεύο Α’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο (309-265 π.Υ.) Σνλ δηαδέρζεθε ν Ώθξφηαηνο. 2. Ο Αξεύο Β’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο (262-354 π.Υ.) (Παπζαλίαο) Αξεγνλίο (Μπζ): χδπγνο ηνπ Άκππθνο θαη κεηέξα ηνπ Μφςνπ. Αξήγσλ (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο, γλσζηφο γηα ηελ δηαθφζκεζε ηνπ λανχ ηεο Ώιθεηνλίδαο Ώξηέκηδνο. Γσγξάθηζε ηελ ζεά λα ηππεχεη έλα κπζηθφ ηέξαο. (ηξάβσλ, Πιίληνο) Αξείζννο (Μπζ): Ο παηέξαο ηνπ Μελέζζηνπ θαη βαζηιηάο ηεο Άξλεο (κεξνο) Αξείιπθνο (Μπζ): λνκα Σξψα πνιεκηζηή (κεξνο) Αξήηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ ΐίαληνο θαη ηεο Πεξνχο, έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) 134
Αξήλε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Ώθαξέσο ν νπνίνο ίδξπζε ηελ κεζζεληαθή πφιε Αξήλε γηα λα ηηκήζεη ηε γπλαίθα ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο). Αξεμίσλ (Μπζ): Ο Ώξεμίσλ ήηαλ κάληεο Άξεο (Ηζη): Θεφο ηνπ πνιέκνπ, πνιεκνραξήο, αιαδφλαο θαη πξνθιεηηθφο θαη αληηπαζήο ηφζν ζηνπο αλζξψπνπο φζν θαη ζηνπο ζενχο. Ο κεξνο ζηα έπε ηνπ ηνλ ραξαθηεξίδεη σο βξνηνινηγφ, καηλφκελν θαη κηαηθφλν. (Ζζίνδνο) Άξεο, ν ζεόο ηνπ πνιέκνπ Αξεζίκβξνηνο (Ηζη): λνκα θαηνίθνπ ησλ Ώραξλψλ πνπ αλαγξάθεηαη ζε επηγξαθή ηεο Αήινπ Αξεζηθόλε (Ηζη): Δ Αξεζηθόλε ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Οκήξνπ (νπΐδαο) Αξήηε (Ηζη): Δ Αξήηε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ ηδξπηή ηεο θηινζνθηθήο Κπξελατθήο ζρνιήο Ώξηζηίππνπ ηνπ Κπξελαίνπ. Φηιφζνθνο θαη ε ίδηα, ζπνχδαζε ζηελ Ώθαδεκία ηνπ Πιάησλνο θαη δίδαμε θπζηθή, καζεκαηηθά θαη εζηθή θηινζνθία. Λέγεηαη φηη ζπλέγξαςε πεξί ηα ζαξάληα βηβιία. Ήηαλ επίζεο δαζθάια ηνπ Ώξηζηίππνπ ηνπ Νεφηεξνπ, γλσζηνχ θαη σο Μεηξνδίδαθηνπ, γηαηί ηνλ δίδαμε ε κεηέξα ηνπ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Αξήηε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ησλ Φαηάθσλ Ώιθίλννπ θαη κεηέξα ηεο Ναπζηθάο θαη πέληε αγνξηψλ. (κεξνο) Άξεηνο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Άξεηνο (Μπζ): Έλαο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (κεξνο) Αξεηώ (Μπζ): Μηα απφ ηηο Ώκαδφλεο ε νπνία καδί κε ηελ Παληαξίζηε θαη ηελ Εθηηψ, ζέιεζαλ λα εθδηθεζνχλ ην ζάλαην ηεο Εππνιχηεο. Δ επηρείξεζε ηνπο είρε επηηπρία γηαηί θαηάθεξαλ θαη εμφλησζαλ αξθεηνχο απφ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ Δξαθιή Αξήθξσλ (Ηζη): Ο Αξήθξσλ (9νο π.Υ. αη.) ήηαλ άξρσλ ησλ Ώζελψλ Άξζκηνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ππζψλαθηνο, πξφμελνο ησλ Ώζελαίσλ ζηελ Μ. Ώζία. Καηεγνξήζεθε φηη έθεξε πεξζηθφ ρξπζφ ζηελ Πεινπφλλεζν (Γεκνζζέλεο) Αξηαβίγλεο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ααξείνπ, επηθεθαιήο ηνπ Πεξζηθνχ ζηφινπ θαηά ηελ εθζηξαηεία ηνπ Ξέξμε θαηά ηεο Βιιάδαο (Ζξόδνηνο) Αξηάδλε ή Αξηάδλα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μίλσα θαη ηεο Παζηθάεο. ηαλ ν Θεζέαο έθηαζε ζηελ Κξήηε γλψξηζε ηελ Ώξηάδλε θαη εξσηεχηεθαλ. Βξσηεχηεθε ηνλ Θεζέα θαη ηνλ βνήζεζε δίδνληάο ηνπ ηνλ κίην ηεο Ώξηάδλεο, γηα λα βξεη ην δξφκν ηνπ κέζα απφ 135
ηνλ Λαβχξηλζν θαη λα ζθνηψζεη ηνλ Μηλψηαπξν. Έθπγε θαη ζηε Νάμν φπνπ ν Θεζέαο ηελ εγθαηέιεηςε αιιά ηελ ζπλάληεζε ν Αηφλπζνο. Σεο θέξζεθε κε θαινζχλε θαη αγάπε, θαη ηελ παληξεχηεθε (Δζίνδνο, κεξνο) Αξηαλζίδεο ή Αξηαλζίδαο (Ηζη): Ο Αξηαλζίδεο γηνο ηνπ Λπζηκαρίδα (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Θήβα ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ ΐνησηψλ. (Θνπθπδίδεο) Αξηαίνο (Ηζη): αηξάπεο ησλ άξδεσλ, επηθεθαιήο ησλ βαξβάξσλ κηζζνθφξσλ ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ (Ξελνθώλ) Αξηάληαο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο θπζίαο (Ζξόδνηνο) Αξηαπείζεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο θπζίαο (Ζξόδνηνο) Αξηαξάζεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Καππαδνθία, ππνηειήο ηεο Πεξζίαο, ν νπνίνο κεηά ην ζάλαην ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ δνινθνλήζεθε απφ ηνλ Πεξδίθθα (Αξξηαλόο) Αξηαξάκλεο (Ηζη): λνκα Πέξζε επγελή (Ζξόδνηνο) Αξηάζπεο (Ηζη): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο Ώξηαμέξμε ΐ’ Αξηγλώηε (Ηζη): Δ Αξηγλώηε (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε άκν ήηαλ ζπγγξαθέαο, καζεκαηηθφο θαη θηιφζνθνο, καζήηξηα ηνπ Ππζαγόξα. Έγξαςε ην βηβιίν Πεξί αξηζκώλ ην νπνίν ράζεθε Αξηγλώηε Αξίγλσηνο (Ηζη): Βπηθαλήο Ώζελαίνο νπ θηζαξσδφο ηνπ 5 π.Υ. αη., γηνο ηνπ Ώπηνκέλνπο θαη αδειθφο ηνπ θσκηθνχ θαη θηζαξσδνχ Ώξηθξάδε Αξηγνλίο (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αξηδαίνο (Ηζη): βιέπε Αππιδαίορ Αξηδείθεο ή Αξηδίθεο (Ηζη): Ο Αξηδίθεο ήηαλ Έιιελαο δσγξάθνο Αξηδίθε (Ηζη): Δ Αξηδίθε ήηαλ κεηέξα ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίνπ ηνπ Κεξαπλνχ Αξίδσιηο (Ηζη): Σχξαλλνο ηεο πφιεο Ώιαβάλδεο ζηελ Καξία (Ζξόδνηνο) Αξίζκηνο (Ηζη): Ο Αξίζκηνο ήηαλ παηέξαο ην Ώξρηκελίδε, γλσζηφο απφ έλα άγαικα-αθηέξσκα ζηνλ Ώζθιεπηφ, θαηαζθεπαζκέλν απφ ηνλ Σηκνράξε πνπ βξέζεθε ζηελ Ώζηππάιαηα θαηαζθεπαζκέλν απφ ηνλ γιχπηε Σηκνράξε. Αξηθία (Μπζ): Κφξε ηνπ Πάιιαληα, αδειθή ησλ Παιιαληηδψλ Αξηθίλε (Ηζη): Βπίζεην ηεο Άξηεκεο ζηελ Ώξηθία ηεο Εηαιίαο (ηξάβσλ) Αξηκαζπνί (Μπζ): Μπζηθφο ιαφο πνπ δνχζε βφξεηα ηεο θπζίαο. Ήηαλ κνλφθζαικνη, άγξηνη πνιεκηζηέο θαη εμέηξεθαλ θνπάδηα απφ άινγα, βφδηα θαη πξφβαηα. Βίραλ κφληκε δηακάρε κε ηνπο Γξχπεο, επίζεο 136
κπζηθά φληα κε θεθάιη αεηνχ θαη ζψκα ιηνληαξηνχ. Ο Ηξόδνηνο αλαθέξεηαη ζηνλ αγψλα κεηαμχ ησλ Γξππψλ πνπ θχιαγαλ ην ρξπζφ ηεο πεξηνρήο ηνπο θαη ησλ Ώξηκαζπψλ πνπ ήζειαλ λα ηνλ αξπάμνπλ. Αξηκκάλ (Ηζη): Σν πλεχκα ηνπ θαθνχ ζχκθσλα κε ηνλ Γσξνάζηξε Αξίκκαο (Ηζη): Ο Αξξίκαο ήηαλ αληηβαζηιηάο ή ζαηξάπεο ηεο πξίαο, ηνλ νπνίνλ εθζξφληζε ν Μ. Ώιέμαλδξνο (Αξξηαλόο) Αξίκλεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αξηκλήζηε (Ηζη): Δ Αξηκλήζηε (4νο π.Υ. αη.) θφξε ηνπ Νηθνκάρνπ θαη ηεο Φαηζηίδνο θαη αδειθή ηνπ Ώξηζηνηέιε Αξίκλεζηνο (Ηζη): 1. Ο Αξίκλεζηνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Ππζαγφξα 2. ηξαηεγφο (5νο π.Υ. αη.) ησλ Πιαηαηέσλ ζηηο κάρεο ηνπ Μαξαζψλα θαη ησλ Πιαηαηψλ. Σν φλνκα απηφ δίλεη ν Πινχηαξρνο, ελψ ν ζηξαηεγφο απηφο ήηαλ γλσζηφο θαη σο Αείκλεζηνο. 3. Ο Αξίκλεζηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Νηθνκάρνπ θαη αδειθφο ηνπ Ώξηζηνηέιε θαη ηεο Αξηκλήζηεο. Αξηλζαίνο (Ηζη): ΐπδαληηλφο ζηξαηεγφο ηνπ 4νπ κ.Υ. αηψλα πνπ αληηκεηψπηζε ηνπο ΐαλδάινπο Αξηνβαξδάλεο (Ηζη): 1. Ο βαζηιηάο ηεο Καππαδνθίαο Αξηνβαξδάλεο Α’ ν Φηινξώκαηνο (2νο-1νο π.Υ. αη.) θέξδηζε θαη έραζε ην ζξφλν ηνπ αξθεηέο θνξέο ιφγσ ηεο ερζξηθήο ζηάζεο ησλ γεηηφλσλ ηνπ Μηζξηδάηε η’ ηνπ Πφληνπ θαη Σηγξάλε ηεο Ώξκελίαο. Με ηε βνήζεηα ησλ Ρσκαίσλ εδξαηψζεθε ζην ζξφλν ηνπ, ηνλ νπνίν ηειηθά παξάδσζε ζην γην ηνπ. (Ξελνθώλ, Αξηζηνηέιεο) 2. Ο βαζηιηάο ηεο Καππαδνθίαο Αξηνβαξδάλεο Β’ ν Φηινπάησξ (1νο π.Υ.1νο κ.Υ. αη.), ήηαλ ζαπκαζηήο ηνπ ειιεληθνχ πνιηηηζκνχ. Υξεκαηνδφηεζε ηελ αλνηθνδφκεζε ηνπ Χδείνπ ηνπ Πεξηθιή θαη ηελ αλαθαίληζε ηνπ Θεάηξνπ ηνπ Αηνλχζνπ. (Ξελνθώλ, Γηόδσξνο ηθειόο) 3. Ο βαζηιηάο ηεο Καππαδνθίαο Αξηνβαξδάλεο Γ’ ν Δπζεβήο (1νο κ.Υ. αη.), εθηειέζηεθε θαηφπηλ δηαηαγήο ησλ δνινθφλσλ ηνπ Ενπιίνπ Καίζαξα, ΐξνχηνπ θαη Κάζζηνπ. Άξηνη (Ηζη): Ώξραία νλνκαζία ησλ Μήδσλ (Ζξόδνηνο) Αξίζβαο (Μπζ): Ώραηφο ήξσαο ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ (κεξνο) Αξίζβε (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ Μάθαξνο (Ώπνιιφδσξνο) Αξηζηάγγεινο (Ηζη): Ο Αξηζηάγγεινο ν Κπξελαίνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηάκβιηρνπ. Αξηζηαγόξα (Ηζη): Δ Αξηζηαγόξα (4νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Πεηξαηά ήηαλ εηαίξα, εξσκέλε ηνπ ζηξαηεγνχ θαη πνιηηηθνχ Τπεξείδε Αξηζηαγόξαο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηαγόξαο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Κπδίθνπ. Με ην ζηφιν ηνπ βνήζεζε ηνλ Ααξείν, λα πεξάζεη κε ηνλ ζηξαηφ ηνπ ην Ανχλαβε θαη λα επηηεζεί ζηε θπζία (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αξηζηαγόξαο ν Μνιπαγόξνπ (; - 495 π.Υ.), ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Μηιήηνπ. Σν 499 ν επηρείξεζε επηδξνκή θαηά ηεο Νάμνπ, αιιά απέηπρε. Βπεηδή θνβήζεθε αληίπνηλα απφ ηνπο Πέξζεο, ν Ώξηζηαγφξαο ζε ζπλελλφεζε κε ηνλ ηχξαλλν ηεο Μηιήηνπ Εζηηαίν, νξγάλσζε ηελ επαλάζηαζε ησλ πφιεσλ 137
ηεο Εσλίαο. Οη Έιιελεο ηεο κεηξνπνιηηηθήο Βιιάδαο δελ ηνλ ππνζηήξημαλ θαη ν Ώξηζηνγφξαο, θαηέθπγε ζηε Θξάθε, φπνπ θαη δνινθνλήζεθε. (Ζξόδνηνο, Θνπθπδίδεο) 3. Ο Αξηζηαγόξαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μίιεην ήηαλ γεσγξάθνο θαη ηζηνξηθφο, γλσζηφο γηα ην έξγν ηνπ Αηγππηηαθά. 4. Ο Ώξηζηαγφξαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ θσκσδηνγξάθνο. Γλσξίδνκε κφλν ηνλ ηίηιν ελφο ρακέλνπ έξγνπ ηνπ, Μακκάθπζνλ. Αξηζηαίλαμ (Ηζη): Ο Αξηζηαίλαμ ήηαλ Έιιελαο γηαηξφο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. Αίδαζθε φηη ην ζειπθφ θχιν ήηαλ αζζελέζηεξν θαη γη’ απηφ ηα κηθξά θνξίηζηα έπξεπε λα απνγαιαθηίδνληαη αξγφηεξα. Ζ ηαηξηθή είρε πνιινύο εθπξνζώπνπο ζηελ αξραία Διιάδα Αξηζηαίλεηνο (Ηζη): Ο Αξηζηαίλεηνο (2νο κ.Υ. αη) ήηαλ αξρηηέθηνλαο απφ ηελ Κχδηθν. Έξγν ηνπ ππήξμε ν ηεξαζηίσλ δηαζηάζεσλ λαφο ηνπ Αηφο, ζηελ Πξνθφλεζν ηεο Πξνπνληίδαο. Αξίζηαηλνο (Ηζη): Ο Αξίζηαηλνο απφ π.Υ. αη.) ρξεκάηηζε επί ηξεηο ζεηείεο ζηξαηεγφο ηεο
ηελ Μεγαιφπνιε (2νο Ώρατθήο πκπνιηηείαο Αξηζηαίνο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηαίνο (ή Αξηζηαίσλ) ν Γακνθώληνο (6νο π.Υ. αη.), ήηαλ καζεκαηηθφο θαη ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο απφ ηνλ Κξφησλα. Τπήξμε δηάδνρνο ηεο ζρνιήο ηνπ Ππζαγφξα ζηε άκν. 2. Ο καζεκαηηθφο Αξηζηαίνο ν Πξεζβύηεξνο (370-300 π.Υ.) απφ ηνλ Κξφησλα, δηαδέρζεθε ηνλ Βχδνμν ζηε ζρνιή ηεο Κπξήλεο. 3. Ο Αξηζηαίνο ν Παίνο ήηαλ γηαηξφο, αζρνιήζεθε ηδηαίηεξα κε ηε ρεηξνπξγηθή Αξηζηαίνο (Μπζ): 1. Ο Ώξηζηαίνο ή Ώγξεχο ήηαλ γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Κπξήλεο, πειαζγηθφο αγξνηηθφο ζεφο, κε νλφκαηα φπσο Ώγξέαο, Νφκηνο θαη άιια. Ώξγφηεξα εμέπεζε ζε ήξσα. Ήηαλ πξνζηάηεο ησλ αγξνηψλ, ησλ ειαηνθαιιηεξγεηψλ, ησλ θπλεγψλ θαη ησλ θηελνηξφθσλ. Τπνθαηαζηάζεθε ζην Ασδεθάζεν απφ ηνλ Ώπφιισλα θαη ηνλ Αία θαη θαηά ηφπνπο ιαηξεχηεθε σο Ώπφιισλ Ώξηζηαίνο θαη Γεπο Ώξηζηαίνο. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Γίγαληαο, ν κφλνο πνπ δηαζψζεθε απφ ηελ Γηγαληνκαρία. Σνλ κεηακφξθσζε ζε ζθαζάξη ε κεηέξα ηνπ ε Γαία θαη ηνλ έθξπςε θάπνπ ζηε ηθειία.
138
Αξηζηαίρκα (Ηζη): Δ Αξηζηαίρκα (7νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ρφδν ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Πείζσλνο θαη κεηέξα ηνπ πνηεηή Πεηζάλδξνπ (Παπζαλίαο) Αξίζηαηρκνο (Ηζη): 1. Ο Αξίζηαηρκνο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ άξρσλ ηεο Ώζήλαο ηελ επνρή πνπ εθαξκφζηεθε ε λνκνζεζία ηνπ Αξάθνληνο. 2. Ο Αξίζηαηρκνο απφ ηελ Άλδξν, αλαθεξχρζεθε νιπκπηνλίθεο ζηελ πάιε. Αξίζηαθνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξηζηάλαμ (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξηζηαλδξίδαο Ηζη): λνκα πξνζψπνπ ηνπ 1νπ π.Υ, αη. πνπ βξέζεθε γξακκέλν ζε επηηάθηα επηγξαθή Αξίζηαλδξνο (Ηζη): 1. Ο Αξίζηαλδξνο ν Σεικεζζεύο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Καξία ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ήηαλ κάληεο ζηελ ππεξεζία ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’. Ώξγφηεξα έγηλε ν επλννχκελνο κάληεο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη έπαημε ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλχςσζε ηνπ εζηθνχ ησλ Μαθεδφλσλ ζηξαηησηψλ. (Αξξηαλόο) 2. Ο Αξίζηαλδξνο ν Μεγαινπνιίηεο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο. 3. Ο Αξίζηαλδξνο απφ ηε Λέζβν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 168 π.Υ. Αξηζηαξήηε (Ηζη): Δ Αξηζηαξήηε ήηαλ δσγξάθνο, θφξε θαη καζήηξηα ηνπ Νεάξρνπ. Γλσζηφο έλαο πίλαθάο ηεο κε ηνλ ζεφ Ώζθιεπηφ (Πιίληνο) Σν ειηνθεληξηθό ζύζηεκα ηνπ Αξίζηαξρνπ Αξίζηαξρνο (Ηζη): 1. Ο Αξίζηαξρνο (6νο-5νο αη. π.Υ.) ήηαλ ηξαγσδφο απφ ηε Σεγέα. Έγξαςε πεξί ηα 70 έξγα, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ν Αρηιιεύο θαη ν Αζθιεπηόο. Έδεζε πάλσ απφ 100 ρξφληα. (νπΐδαο) 2. Ο Αξίζηαξρνο ν άκηνο (310-230 π.Υ.), είλαη απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο αζηξνλφκνπο φισλ ησλ επνρψλ. 18 αηψλεο πξηλ ηνλ Κνπέξληθν, δηαηχπσζε ηελ Ζιηνθεληξηθή ζεσξία, δειαδή ηνπνζέηεζε ηνλ Ήιην αληί ηεο Γεο ζην θέληξν ηνπ ζχκπαληνο. Δ ζεσξία ηνπ ήηαλ πνιχ πξνρσξεκέλε γηα ηελ επνρή ηνπ θαη κάιηζηα δεηήζεθε ε ηηκσξία ηνπ γηα αζέβεηα (!). Ο Κνπέξληθνο είρε ππ’ φςε ηνπ ηε ζεσξία ηνπ Ώξίζηαξρνπ θαη ηελ είρε αλαθέξεη ζε θάπνηεο απφ ηηο ζεκεηψζεηο ηνπ. Ο Ώξίζηαξρνο επίζεο πξνζπάζεζε λα θαζνξίζεη ηελ απφζηαζε κεηαμχ ηνπ Ήιηνπ θαη ηεο ειήλεο θαη λα ππνινγίζεη ηα κεγέζε ηνπο. 3. Ο Αξίζηαξρνο ν ακνζξάμ (216-144 π.Υ.), ήηαλ δηεπζπληήο ηεο ΐηβιηνζήθεο ηεο Ώιεμάλδξεηαο θαη είρε επηθαλείο καζεηέο αθφκα θαη απφ ηελ απιή ησλ Πηνιεκαίσλ. Έγξαςε πεξηζζφηεξα απφ 800 ζπγγξάκκαηα κε θείκελα ηεο ειιεληθήο γξακκαηείαο, θαη ζρφιηα ζηα έξγα ηνπ Οκήξνπ 139
Αξηζηάο (Ηζη): Ο Αξηζηάο, γηνο ηνπ Ζξνβνύινπ είλαη γλσζηφο απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή απφ πσξφιηζν, έξγν ηνπ 4νπ π.Υ. αη. πνπ βξίζθεηαη ζην κνπζείν ηεο Κνκνηελήο. Αξηζηέαο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηέαο ν Υίνο (5νο π.Υ. αη.), ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ησλ Μπξίσλ, ησλ Βιιήλσλ κηζζνθφξσλ ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ (Ξελνθώλ) 2. Ο Αξηζηέαο ν ηξαηνληθεύο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο θαη ηνπ παγθξαηίνπ ζηελ 191ε Οιπκπηάδα. 3. Ο Αξηζηέαο ν Πξνθνλλήζηνο απφ ηελ Πξνθφλλεζν ηεο Πξνπνληίδαο, ήηαλ επηθφο πνηεηήο ησλ αξρατθψλ ρξφλσλ. Σν γλσζηφ έξγν ηνπ ήηαλ ην έπνο Αξηκάζπεηα (αλαθέξεηαη ζηνλ κπζηθφ ιαψλ ησλ Ώξηκαζπψλ πνπ θαηνηθνχζε ζηε θπζία). (Ζξόδνηνο) 4. Ο Αξηζηέαο απφ ηελ ηξαηνλίθεηα ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην θαη ζηελ πάιε (13 κ.Υ.) Αξηζηείδαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ σζηθξάηε, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ ην 146 π.Υ. (φλνκα απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Αξηζηείδεο ν Γίθαηνο Αξηζηείδεο (Ηζη): 1. Ο ζηξαηεγφο Αξηζηείδεο ν Γίθαηνο (550-467 π.Υ.) γηνο ηνπ Λπζηκάρνπ, ήηαλ απφ ηα ζεκαληηθά πνιηηηθά πξφζσπα ηεο επνρήο ηνπ. Πνιέκεζε ζην Μαξαζψλα (490 π.Υ.) θαη επεηδή είρε ηε θήκε έληηκνπ αλζξψπνπ, ν Μηιηηάδεο ηνπ αλέζεζε ηε θχιαμε ησλ ιαθχξσλ θαη ησλ αηρκαιψησλ. Σν 489 εμειέγε άξρσλ ηεο Ώζήλαο, αιιά ήξζε ζε αληηπαξάζεζε κε ηνλ Θεκηζηνθιή ν νπνίνο ππνζηήξηδε ηε δεκηνπξγία ηζρπξνχ ζηφινπ. Ώπηφ ηνπ ζηνίρηζε ηνλ εμνζηξαθηζκφ ηνπ (εμνξία) ζηε γεηηνληθή Ώίγηλα. Σηο παξακνλέο ηεο λαπκαρίαο ηεο αιακίλαο, ν Ώξηζηείδεο ζπκθηιηψζεθε κε ηνλ Θεκηζηνθιή θαη ζπλέβαιε ζηελ ειιεληθή λίθε, πξάγκα πνπ εθηφμεπζε ηε δεκνηηθφηεηά ηνπ. Σν επφκελν έηνο νδήγεζε ηνλ ζηξαηφ ηεο Ώζήλαο ζε κεγάιε λίθε επί ησλ Πεξζψλ ζηηο Πιαηαηέο. Μεηά ηνπο πνιέκνπο εξγάζηεθε γηα ηε δεκηνπξγία ηεο Ώζελατθήο πκκαρίαο πξνζειθχνληαο ζ’ απηήλ ηηο ησληθέο πφιεηο θαη πνιιά λεζηά. (Ζξόδνηνο, Θνπθπδίδεο, Πινύηαξρνο) 2. Ο Αξηζηείδεο ν Λπζηκάρνπ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγγνλφο ηνπ Αξηζηείδε ηνπ Γίθαηνπ θαη καζεηήο ηνπ σθξάηε (Πιάησλ) 3. Ο Αξηζηείδεο ν Μηιήζηνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο ελφο λένπ ινγνηερληθνχ είδνο ηνπ κπζηζηνξήκαηνο. Έγξαςε ηα Μηιεζηαθά ην νπνίν ν
140
Πινχηαξρνο ραξαθηεξίδεη αθφιαζην. Έγξαςε θαη δπν ηζηνξηθά έξγα: ηθειηθά θαη Πεξζηθά. 4. Ο Αξηζηείδεο Αίιηνο (129-189 κ.Υ.) ήηαλ ζνθηζηήο θαη ξήηνξαο απφ ηε Μπζία ή ηελ ΐηζπλία. ψδνληαη 53 ιφγνη ηνπ θαη κεξηθέο επηζηνιέο ηνπ. 5. Ο Αξηζηείδεο ν άκηνο ήηαλ αζηξνλφκνο, καζεκαηηθφο θαη γεσγξάθνο. Αξηζηεύο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηεύο γηνο ηνπ Πειιίρνπ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ λαχαξρνο ησλ Κνξηλζίσλ θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν (Θνπθπδίδεο). 2. Ο Αξηζηεύο απφ ην Άξγνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηνπ δνιίρνπ ην 416 π.Υ. 3. Ο Αξηζηεύο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κχπξν, ήηαλ αλδξηαληνπνηφο. Αχν καξκάξηλνη θέληαπξνη πνπ θαηαζθεχαζε βξίζθνληαη ζήκεξα ζην κνπζείν Καπηησιίνπ Αξίζηε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Αξηζηίαο (Ηζη): Ο Αξηζηίαο ν Φιηάζηνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ πνηεηή Πξαηίλα, ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο. Γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο επηά απφ ηα έξγα ηνπ. Αξίζηηιινο (Ηζη): βιέπε Αξίζηπιινο Αξηζηίππε (Μπζ): λνκα κηαο απφ ηηο Μηλπάδεο Αξίζηηππνο (Ηζη): 1. Ο Αξίζηηππνο απφ ηελ Λάξηζα ήηαλ έλαο απφ ηνπο Έιιελεο ζηξαηεγνχο ηνπ κηζζνθνξηθνχ ζηξαηνχ ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ πνπ πνιέκεζαλ θαηά ηνπ Ώξηαμέξμε θαη εηηήζεθαλ ηα 401 ζηα Κνχλαμα (Ξελνθώλ) 2. Ο θηιφζνθνο Αξίζηηππνο ν Κπξελαίνο (435-355 π.Υ.) ήηαλ καζεηήο ηνπ σθξάηε θαη ηδξπηήο ηεο Κπξελατθήο (ή Δδνληζηηθήο) ρνιήο. Βπεξεαζκέλνο απφ ηνλ Πξσηαγφξα θαη ηνλ Αεκφθξηην, δηαθήξπζζε σο πξψηηζην αγαζφ ηελ αλαδήηεζε ηεο επδαηκνλίαο ηελ νπνία ηαχηηδε κε ηελ εδνλή. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 3. Ο θηιφζνθνο Αξίζηηππνο ν Κπξελαίνο ν Νεόηεξνο (ν Μεηξνδίδαθηνο), ήηαλ εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ θαη δηεπζπληήο ηεο Κπξελατθήο ζρνιήο. Ολνκάζηεθε έηζη γηαηί δηδάρζεθε απφ ηελ κεηέξα ηνπ Αξήηε, ε νπνία είρε θη απηή δηδαρζεί ηελ θηινζνθία απφ ηνλ παηέξα ηεο. Ο Ώξίζηηππνο αλακφξθσζε ηε ζεσξία ηνπ παππνχ ηνπ γηα ηελ εδνλή. 4. Ο ηχξαλλνο ηνπ Άξγνπο Αξίζηηππνο Α’ (3νο π.Υ. αη) αθνινχζεζε θηινκαθεδνληθή πνιηηηθή θαη εμαζθάιηζε ηελ θπξηαξρία ηνπ ζην Άξγνο. 5. Ο ηχξαλλνο ηνπ Άξγνπο Αξίζηηππνο Β’ (3νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ. Αξηζηίο (Ηζη): λνκα άλδξα πνπ αλαθέξεη ζηα Δηδύιιηα ν Θεόθξηηνο Αξηζηίσλ (Ηζη): 1. Ο Αξηζηίσλ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο. 2. Ο Αξηζηίσλ απφ ηελ Βπίδαπξν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 368 3. Ο γιχπηεο Αξηζηίσλ απφ ηελ Πάξν, είλαη γλσζηφο απφ έλα επηηχκβην άγαικα ηεο Φξαζίθιεηαο ην νπνίν θέξεη ηελ ππνγξαθή ηνπ. Δ Φξαζίθιεηα πέζαλε πνιχ λέα
141
4. Ο Αξηζηίσλ ήηαλ Έιιελαο γηαηξφο ζηελ Ώιεμάλδξεηα, επηλφεζε θαηλνχξηα ρεηξνπξγηθά εξγαιεία. 5. Ο Αξηζηίσλ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ επηθνχξεηνο θηιφζνθνο. 6. Ο Αξηζηίσλ (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο απφ ηελ Κξήηε. 7. Ο Αξηζηίσλ ήηαλ θηιφζνθνο θαη ηχξαλλνο ηεο Ώζήλαο θαηά ηα έηε 88 σο 86 π.Υ. κε ηελ βνήζεηα ηνπ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Μηζξηδάηε η’. Σν 86 φηαλ ε Ώζήλα θαηαιήθζεθε απφ ηα ξσκατθά ζηξαηεχκαηα ηνπ Λνχθηνπ Κνξλήιηνπ χιια, ν Ώξηζηίσλ ζπλειήθζε θαη εθηειέζηεθε. Ο ηζηνξηθφο Πνζεηδψληνο αλαθέξεη φηη ην φλνκα ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Ώζήλαο ήηαλ Ώζελίσλ, αιιά πηζαλφηαηα πξφθεηηαη γηα ην ίδην πξφζσπν. Ζ Φξαζίθιεηα, έξγν ηνπ Αξηζηίσλνο Αξηζηόβηνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώγηάδα, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Αξηζηόβνπινο (Ηζη): Ο ηζηνξηθφο, κεραληθφο, αξρηηέθηνλαο θαη γεσγξάθνο Αξηζηόβνπινο ν Καζζαλδξεύο (4νο -3νο π.Υ. αη.), αθνινχζεζε ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηελ Ώζία θαη έγξαςε έλα ηζηνξηθφ έξγν, ηνπ ν νπνίνπ δελ γλσξίδνπκε ηνλ ηίηιν, μέξνπκε φκσο φηη ήηαλ ε θχξηα πεγή γηα ηελ ζπγγξαθή ηεο Αιεμάλδξνπ αλάβαζεο ηνπ Αξξηαλνύ. Αξηζηόγεηηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξηζηνγείησλ (Ηζη): 1. Ο έλαο απφ ηνπο δπν ηπξαλλνθηόλνπο (ν άιινο είλαη ν Αξκόδηνο) πνπ ην 514 π.Υ. ζθφησζαλ ηνλ Ίππαξρν, γην ηνπ Πεηζηζηξάηνπ. Δ πηζαλφηεξε εθδνρή είλαη ηνλ ζθφησζαλ γηα πξνζσπηθνχο ιφγνπο, φκσο κεηά ην ζάλαηφ ηνπο επηθξάηεζε ε άπνςε φηη ε δνινθνλία έγηλε γηα λα απαιιαγεί ε Ώζήλα απφ ηελ ηπξαλλία ησλ Πεηζηζηξαηηδψλ. Οη θξνπξνί ηνπ Εππάξρνπ ζθφησζαλ επί ηφπνπ ηνλ Ώξκφδην θαη φηαλ ιίγν αξγφηεξα ν Ώξηζηνγείησλ ζπλειήθζε, βαζαλίζηεθε θαη εθηειέζηεθε απφ ηνλ ίδην ηνλ Εππία (αδειθφ ηνπ Εππάξρνπ). Πάλησο ν ιαφο ηεο Ώζήλαο ηίκεζε ηνπο δπν θίινπο. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Ώζελαίνο ξήηνξαο θαη πνιηηηθφο Αξηζηνγείησλ (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ θχδηκνπ, ήηαλ νπαδφο ηεο θηινκαθεδνληθήο παξάηαμεο θαη ήξζε ζε ζχγθξνπζε κε ηνλ Αεκνζζέλε θαη ηνλ Αείλαξρν θαη απνθιήζεθε δεκαγσγφο θαη ζπθνθάληεο. πσο θαη ν παηέξαο ηνπ πέζαλε ζηελ θπιαθή γηα ρξέε (νπΐδαο, Αζήλαηνο) Αξηζηνγέλεο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Βξγαζίσλνο, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Αξηζηνδάκα (Ηζη): Δ Αξηζηνδάκα ήηαλ πνηήηξηα απφ ηελ κχξλε
142
Αξηζηνδάκαο (Ηζη): Γηνο ηνπ Χξσπηάδε απφ ηελ Βχβνηα. Καη ησλ δπν ηα νλφκαηα αλαγξάθνληαη ζε κηα επηγξαθή ηεο Βξέηξηαο. Αξηζηόδακνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξηζηνδήκε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (Ώπνιιφδ.) Αξηζηόδεκνο (Ηζη): 1. Ο βαζηιηάο ηεο Μεζζελίαο Αξηζηόδεκνο (βαζίιεπζε 731-724 π.Υ.), ν νπνίνο, ζχκθσλα κε ηελ παξάδνζε, ζπζίαζε ηελ θφξε ηνπ ζηνπο ζενχο, γηα λα απαιιαγεί ε Μεζζελία απφ ηνπο Λαθεδαηκφληνπο πνπ είραλ εηζβάιιεη. Ώξγφηεξα φηαλ νη παξηηάηεο θεξδίζαλ ηνλ πφιεκν, ν Ώξηζηφδεκνο απηνθηφλεζε, πάλσ ζηνλ ηάθν ηεο θφξεο ηνπ. (Παπζαλίαο) 2. Ο ηχξαλλνο ηεο Κχκεο ζηελ Εηαιία Αξηζηόδεκνο ν Αξηζηνθξάηνπο (ν Μαιαθόο) (6νο-5νο π.Υ. αη.), ζέζπηζε ζεκαληηθέο κεηαξξπζκίζεηο πνπ βειηίσζαλ ηηο ζπλζήθεο δσήο ησλ ρακειφηεξσλ θνηλσληθψλ ηάμεσλ. 3. Ο παξηηάηεο Αξηζηόδεκνο ν Σξέζαο (; - 479 π.Υ.) ήηαλ ν κνλαδηθφο επηδήζαο απφ ηνπο 300 ηνπ Λεσλίδα, ν νπνίνο γηα ιφγνπο πγείαο (ηπθιψζεθε ζε πξνεγνχκελε αςηκαρία) δελ πνιέκεζε ζηηο Θεξκνπχιεο (αληίζεηα κε ηνλ Βχξπην πνπ αλ θαη ηπθιφο έκεηλε, πνιέκεζε θαη έπεζε). κσο νη παξηηάηεο ηνλ νλφκαζαλ πεξηθξνλεηηθά ηξέζαο (δεηιφο). Γηα λα μεπιχλεη ηελ ληξνπή ηνπ ν Ώξηζηφδεκνο πνιέκεζε γελλαία ζηηο Πιαηαηέο (479 π.Υ.) φπνπ θαη ζθνηψζεθε. (Ζξόδνηνο) Ο θνύξνο Αξηζηόδηθνο ηεο Αλαβύζζνπ 4. Ο Αξηζηόδεκνο απφ ηελ Μίιεην ήηαλ θίινο θαη θφιαθαο ηνπ βαζηιηά Ώληηγφλνπ, ν νπνίνο ην 315 π.Υ. ηνλ έζηεηιε ζηελ Πεινπφλλεζν κε ρίιηα ηάιαληα γηα λα ζπγθεληξψζεη ζηξαηηά κηζζνθφξσλ. (Γηόδσξνο ν ηθειόο) 5. Ο ηχξαλλνο ηεο Μεγαιφπνιεο Αξηζηόδεκνο ν Υξεζηόο (3νο π.Υ. αη.), φθεηιε ηελ πξνζσλπκία ρξεζηόο γηα ηελ θαιή δηαρείξηζε ησλ δεκφζησλ νηθνλνκηθψλ ηεο πφιεο. 6. Ο Αξηζηόδεκνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ην 96 π.Υ. Αξηζηόδεκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώξηζηνκάρνπ θαη παηέξαο ησλ δηδχκσλ Βπξπζζέλε θαη Πξνθιή. Ο Ώξηζηφδεκνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο εγέηεο ησλ Δξαθιεηδψλ πνπ θαηέιαβαλ ηελ Πεινπφλλεζν. Μνίξαζε ηε Λαθσλία ζηνπο δπν γηνπο ηνπ πνπ ήηαλ νη πξψηνη πνπ θαζηέξσζαλ ζηε πάξηε ην ζεζκφ ηεο δηπιήο βαζηιείαο θαη είλαη νη ηδξπηέο ησλ νίθσλ ησλ Βπξππνληηδψλ θαη ησλ Ώγηαδψλ. (Ώπνιιφδσξνο) Αξηζηόδηθνο (Ηζη): 1. Ρφδηνο πνηεηήο ηνπ νπνίνπ ζψδνληαη δπν επηγξάκκαηα (Διιεληθή Αλζνινγία)
143
2. Αξηζηόδηθνο είλαη ην φλνκα ελφο θνχξνπ πνπ βξέζεθε ζηελ πεξηνρή ηεο Ώλαβχζζνπ (αξραίνο δήκνο Ώλαθιχζηνπ). Ο θνχξνο θηινηερλήζεθε γχξσ ζην 500 π.Υ. γηα λα ηηκήζεη ηνλ λεθξφ λέν ε νηθνγέλεηά ηνπ. Αξηζηόζεξνο (Ηζη): Ο Αξηζηόζεξνο ν Αιεμαλδξεύο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο, δάζθαινο ηνπ Ώξάηνπ. Αξηζηόθιεηα (Ηζη): Εέξεηα θαη θηιφζνθνο, είλαη πηζαλφλ ην ίδην πξφζσπν κε ηελ Θεκηζηόθιεηα (βιέπε ιέμε). Αξηζηνθιείδαο (Ηζη): Ο Αξηζηνθιείδαο απφ ηελ Ώίγηλα, ήηαλ Νεκενλίθεο ζην παγθξάηην. Ο πνηεηήο Πίλδαξνο έγξαςε κηα σδή γηα ηνλ αζιεηή θαη ηε λίθε ηνπ. Αξηζηνθιείδεο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώζελαίνπ ζηξαηεγνχ Βζηηφδσξνπ πνπ έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Αξηζηόθιεηηνο (Ηζη): Φηιφζνθνο απφ ηελ Πάξν. Αξηζηνθιήο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηνθιήο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Κπδσλίεο ηεο Κξήηεο, ήηαλ αγαικαηνπνηφο ζηελ πθηψλα. (Παπζαλίαο) 2. Ο Αξηζηνθιήο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ηθπψλα ήηαλ γιχπηεο, αδειθφο ηνπ επίζεο γιχπηε Καλάρνπ. Γλσζηφ έξγν ηνπ Οη ηξεηο Μνύζεο. (Παπζαλίαο) 3. Ο Αξηζηνθιήο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο θαη αδειθφο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Πιεηζηνάλαθηα. Σν πξαγκαηηθό όλνκα ηνπ Πιάησλα ήηαλ Αξηζηνθιήο 4. Αξηζηνθιήο, ην πξαγκαηηθφ φλνκα ηνπ κεγάινπ θηινζφθνπ Πιάησλα. 5. Ο Αξηζηνθιήο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μεζζελία, ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο θαη ζπγγξαθέαο δέθα βηβιίσλ. 6. Ο Αξηζηνθιήο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηε Μεζζήλε, ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. Γλσζηνί ηίηινη έξγσλ ηνπ: Πεξί εξάπηδνο, Πεξί θηινζνθίαο, Πόηεξνο ζπνπδαηόηεξνο κεξνο ή Πιάησλ;, Σέρλαη Ρεηνξηθαί, Ζζηθά βηβιία. Βιάρηζηα απνζπάζκαηα δηαζψζεθαλ απφ ηα βηβιία απηά. 7. Ο Αξηζηνθιήο απφ ηελ Πέξγακν (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο θαη δάζθαινο ηνπ Ώηιίνπ Ώξηζηείδε. Αξηζηόθιεηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αξηζηνθνίηεο (Ηζη): βιέπε Αξηζηνθξάηεο Αξηζηνθξάηεο (Ηζη) : 1. Ο Αξηζηνθξάηεο ν (γηνο ηνπ) Αίρκηδνο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο. ηαλ βίαζε κηα παξζέλα ζε λαφ, εθηειέζηεθε κε ιηζνβνιηζκφ.
144
2. Ο Αξηζηνθξάηεο Β’ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο, εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ. πκκεηείρε ζηνλ πφιεκν ησλ Μεζζελίσλ θαηά ησλ παξηηαηψλ, αιιά πξφδσζε δπν θνξέο ηνπο ζπκκάρνπο ηνπ. Οη Ώξθάδεο νξγηζκέλνη ηνλ εθηέιεζαλ κε ιηζνβνιηζκφ (φπσο θαη ηνλ παππνχ ηνπ) θαη θαηάξγεζαλ ηνλ ζεζκφ ηεο βαζηιείαο. (Παπζαλίαο) 3. Ο Αξηζηνθξάηεο ή Αξηζηνθνίηεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηεο Ώζήλαο πνπ λίθεζαλ ηνπο παξηηάηεο ζηε λαπκαρία ησλ Ώξγηλνπζψλ. κσο παξά ηε λίθε ηνπο, θαηεγνξήζεθαλ φηη δελ θξφληηζαλ λα πεξηζπιιέμνπλ ηνπο λαπαγνχο λαχηεο ηνπο θαη δηθάζηεθαλ θαη θαηαδηθάζηεθαλ ζε ζάλαην. (Θνπθπδίδεο) 4. Έιιελαο γηαηξφο. ψδεηαη ζπληαγή ηνπ θαηά ηνπ νδνληφπνλνπ. 5. παξηηάηεο ηζηνξηνγξάθνο θαη γεσγξάθνο, έγξαςε ηα Λαθσληθά 6. Ο Αξηζηνθξάηεο ν Ρεγίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηάκβιηρνπ. Αξηζηόθξηηνο (Ηζη): 1. Άξρνληαο ηεο Ρφδνπ ηα έηε 230-205 π.Υ. 2. Με ην φλνκα Αξηζηόθξηηνο αλαθέξεηαη έλαο ληθεηήο ζεαηξηθνχ αγψλα ζηα Αηνλχζηα ηεο Ώζήλαο. Αξηζηόθππξνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Φηινθχπξνπ, βαζηιηάο ηεο αιακίλαο Κχπξνπ. θνηψζεθε ζη κάρε κεηαμχ Κππξίσλ θαη Πεξζψλ (Ζξόδνηνο) Αξηζηόιανο (Ηζη): Ο Αξηζηόιανο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ δσγξάθνο πνπ έδεζε ζηε ηθπψλα θαη δηαθξίζεθε γηα ηελ απζηεξφηεηα ηεο ηερλνηξνπίαο ηνπ. Ήηαλ γηνο θαη καζεηήο ηνπ επίζεο δσγξάθνπ Παπζία. ηα έξγα ηνπ πεξηιακβάλνληαη πίλαθεο ηεο Μήδεηαο, ηνπ Πεξηθιή, ηνπ Βπακεηλψλδα, ηνπ Θεζέα θ.ά. (Πιίληνο) Αξηζηόιεσο (Ηζη): Πνιίηεο ηεο Θάζνπ, ηνλ αλαθέξεη ν Γεκνζζέλεο Αξηζηόινρνο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηόινρνο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο, ζην αγψληζκα ηνπ ζηαδίνπ ην 344 π.Υ. 2. Ο Αξηζηόινρνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηνπ ηεζξίππνπ ην 72 π.Υ. 3. Ώζελαίνο ηξαπεδίηεο Αξηζηνκάρε (Ηζη): Δ Αξηζηνκάρε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Αηνλπζίνπ ηνπ Πξεζβπηέξνπ (Πινύηαξρνο) Αξηζηνκάρε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. (κεξ.) Αξηζηόκαρνο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηόκαρνο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κηιηθία, ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. 2. Ο Αξηζηόκαρνο απφ ην Άξγνο ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο (228-227 π.Υ.) 3. Ο Αξηζηόκαρνο Π. Αίιηνο απφ ηελ Μαγλεζία ηεο Μηθξάο Ώζίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ παγθξαηίνπ ην 117 κ.Υ. Αξηζηόκαρνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Σαιανχ θαη ηεο Λπζηκάρεο θαη παηέξαο ηνπ Εππνκέδνληνο, ελφο απφ ηνπο Βπηά επί Θήβαο, (Ώπνιιφδ) 2. Ο Ώξηζηφκαρνο ν Δξαθιείδεο ήηαλ δηζέγγνλνο ηνπ Δξαθιή. (Δξφδνηνο) 145
Αξηζηνκβξνηίδαο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν ακθνξέα Αξηζηνκέδσλ (Ηζη): Ο Αξηζηνκέδσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο, ήηαλ ραιθνπξγφο Αξηζηνκέλεο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηνκέλεο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Μεζζελίαο. Πνιέκεζε κε γελλαηφηεηα ζηνλ πφιεκν ησλ Μεζζελίσλ κε ηνπο παξηηάηεο θαη παξά ηελ πξνδνζία ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Ώξηζηνθξάηε, άληεμε πνιηνξθία έληεθα ρξφλν ζην θξνχξην ηεο ΒΎξαο. Μεηά ηελ ήηηα ησλ Μεζζελίσλ ν Ώξηζηνκέλεο θαηέθπγε ζηελ Ρφδν φπνπ πέζαλε. (Παπζαλίαο) 2. Ο Αξηζηνκέλεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ πνηεηήο ηεο αξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. ψδνληαη απνζπάζκαηα απφ αξθεηά έξγα ηνπ. 3. Ο Αξηζηνκέλεο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ δηνηθεηήο ηεο Ώηγχπηνπ 4. Ο Αξηζηνκέλεο απφ ηε Ρφδν ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην θαη ζηελ πάιε ζηελ νιπκπηάδα ηνπ 156 π.Υ. Αγώλαο παγθξαηίνπ
5. Ο Αξηζηνκέλεο ν Μεηαπνληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ.
Αξηζηνκήδεο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηνκήδεο (9νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κνξίλζνπ 2. λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε ιήθπζν Αξηζηόκλεζηνο (Ηζη): Άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 416 π.Υ. Αξηζηόλαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Θνπθπδίδεο Αξηζηνλίδαο (Ηζη): Ο Αξηζηνλίδαο ήηαλ γιχπηεο θαη ραιθνπξγφο. Έθηηαμε έλα άγαικα ηνπ κπζηθνχ Ώζάκαληα θαη ζέιεζε λα εκθαλίζεη ηελ ηξέια πνπ ηνλ νδήγεζε ζηελ δνινθνλία ηνπ γηνπ ηνπ Λεάξρνπ. Ο θαιιηηέρλεο ην πέηπρε κε ηελ αλάκημε ζηδήξνπ κε ραιθφ, έηζη πνπ ν ζίδεξνο θάιππηε ηελ ιάκςε ηνπ ραιθνχ θαη άθελε κφλν έλα εξπζξσπφ ηφλν ληξνπήο. Σν άγαικα ππήξρε γηα πνιινχο αηψλεο ζηελ Ρφδν. (Πιίληνο) Αξηζηνλίθε (Ηζη): Δ Αξηζηνλίθε ήηαλ ηέξεηα ηνπ Ώπφιισλα ζηνπο Αειθνχο. Ήηαλ απηή πνπ έδσζε ζηνπο Ώζελαίνο ην ρξεζκφ (ζρεηηθφ κε ηελ πεξζηθή εηζβνιή): Σείρνο μύιηλνλ απόξζεηνλ ηειέζεηλ. (Ζξόδνηνο) Αξηζηόληθνο (Ηζη): 1. Ο θηζαξηζηήο Αξηζηόληθνο ν Αξγείνο (8νο-7νο π.Υ. αη.) έδεζε ζηελ Κέξθπξα. 2. Ο Αξηζηόληθνο απφ ηε Μαθεδνλία (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηζαξσδφο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ θαη ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώθνινχζεζε ηνλ Ώιέμαλδξν ζηελ Ώζία 146
θαη ζθνηψζεθε ζε κηα κάρε. Ο Ώιέμαλδξνο δηέηαμε ηελ ηνπνζέηεζε ζηνπο Αειθνχο αγάικαηνο ηνπ Ώξηζηφληθνπ πνπ θξαηνχζε θηζάξα θαη δφξπ. (Αξξηαλόο) 3. Σχξαλλνο ηεο Μήζπκλαο Λέζβνπ (4νο π.Υ. αη.), εθηειέζηεθε απφ ηνπο ζπκπαηξηψηεο ηνπ γηαηί ζέιεζε λα ζπκκαρήζεη κε ηνπο Πέξζεο. (Αξξηαλόο) 4. Ο Ώξηζηφληθνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Μαξαζψλα, ήηαλ νπαδφο ηνπ Αεκνζζέλε θαη ηεο αληηκαθεδνληθήο παξάηαμεο ηεο Ώζήλαο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, ζπκκεηείρε ζηελ απνηπρεκέλε εμέγεξζε ηεο Ώζήλαο. Καηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην, αιιά δηέθπγε ζηελ Ώίγηλα. Βθεί ζπλειήθζε θαη εθηειέζηεθε κεηά απφ δηαηαγή ηνπ Ώληηπάηξνπ. 5. Ο Αξηζηόληθνο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο. Αίδαμε ζηελ Ρψκε θαη έγξαςε πξαγκαηείεο. Αξηζηόλνζνο ( Ηζη): Ο Αξηζηόλνζνο (7νο π.Υ. αη.) πηζαλψο απφ ηελ Βχβνηα, ήηαλ αγγεηνπιάζηεο θαη αγγεηνγξάθνο. Βίλαη γλσζηφο απφ έλα θξαηήξα πνπ βξέζεθε ζηελ Εηαιία θαη απφ ηελ κηα πιεπξά εκθαλίδεη ηελ ηχθισζε ηνπ Πνιχθεκνπ θαη απφ ηελ άιιε κηα λαπκαρία κε νπιίηεο. ύγρξνλε έθδνζε έξγσλ ηνπ Αξηζηόμελνπ ηνπ Σαξαληίλνπ Αξηζηόλνκνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξηζηόλννο (Ηζη): Υαιθνπιάζηεο απφ ηελ Ώίγηλα Αξηζηόλνπο (Ηζη): Ο Αξηζηόλνπο απφ ηελ Πέιια (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζσκαηνθχιαθεο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Αξηζηόλνπο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Αξηζηόλνπο ή Αξηζηόλννο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Παιαηλψ ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Αξηζηόλνθνο (Ηζη): Ο Αξηζηόλνθνο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο αγγεηνγξάθνο ηεο Ώξγείαο ρνιήο. Αξηζηνμέλε (Ηζη): Δ Αξηζηνμέλε ήηαλ ην δεχηεξν φλνκα ηεο Πέηηαο, θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαζζαιίαο Νάλνπ. Αξηζηόμελνο (Ηζη): Ο Αξηζηόμελνο ν Σαξαληίλνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο θαη ζεσξεηηθφο ηεο κνπζηθήο. Ήηαλ γηνο ηνπ Μλεζία, κνπζηθνχ θαη καζεηή ηνπ σθξάηε. Μαζήηεπζε θνληά ζε ζπνπδαίνπο κνπζηθνχο, θηινζφθνπο θαη δαζθάινπο, κε ζεκαληηθφηεξν ηνλ Ώξηζηνηέιε ζηελ Ώζήλα. Λέγεηαη φηη έγξαςε πάλσ απφ 450 έξγα γηα ηε κνπζηθή, ηε θηινζνθία, ηελ ηζηνξία θαη άιια. ψδνληαη κφλν ηα: Πεξί αξκνληθήο θαη απνζπάζκαηα απφ ηα Ρπζκηθά ζηνηρεία. (Αηιηαλόο) 147
Αξηζηνπάκσλ (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώλδξία θαη ηνπ Πνιπθιή, πνπ ζθνηψζεθαλ ζηελ κάρε ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ Αξηζηνπείζεο (Ηζη): Ο Αξηζηνπείζεο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γιχπηεο Αξηζηόπνιηο: λνκα ζε αξραίν ακθνξέα Άξηζηνο (Ηζη): Εζηνξηνγξάθνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ απφ ηελ αιακίλα ηεο Κχπξνπ. (Αξξηαλόο) Αξηζηνηέιεο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηνηέιεο ν ηαγεηξίηεο (384-322) ήηαλ καδί κε ηνλ Πιάησλα, ν έλαο απφ ηνπο δπν ζεκειησηέο ηεο θηινζνθίαο ηνπ δπηηθνχ θφζκνπ θαη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο επηζηήκνλεο φισλ ησλ επνρψλ. Νεαξφο πήγε ζηελ Ώζήλα θαη έγηλε δεθηφο ζηελ Ώθαδεκία ηνπ Πιάησλα, ν νπνίνο ηνλ ζαχκαδε γηα ηελ επθπΎα ηνπ. Σν 342 ηνλ πξνζθάιεζε ν Φίιηππνο ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο λα αλαιάβεη ηε κφξθσζε ηνπ Ώιέμαλδξνπ πνπ ήηαλ ηφηε 14 εηψλ. Ο Ώξηζηνηέιεο ζέιεζε λα κεηαδψζεη ζηνλ λεαξφ παλειιήλην πλεχκα θαη γηα ην ζθνπφ απηφ ρξεζηκνπνίεζε ηα νκεξηθά έπε. Ώξγφηεξα κε ηελ νηθνλνκηθή ελίζρπζε ηνπ Ώιέμαλδξνπ ίδξπζε ζηελ Ώζήλα ην Λχθεην, θηινζνθηθή ζρνιή, ηε γλσζηή πεξηπαηεηηθή ζρνιή. Βπίζεο νξγάλσζε κηα άξηζηε βηβιηνζήθε θαη ζπγθέληξσζε ράξηεο θαη φξγαλα γηα ηε δηδαζθαιία ησλ θπζηθψλ καζεκάησλ. Πξνηνκή ηνπ Αξηζηνηέιε (Λνύβξν) Τπνινγίδεηαη φηη ν Ώξηζηνηέιεο έγξαςε πάλσ απφ 170 βηβιία, απφ ηα νπνία δηαζψδνληαη 47 θαη κεξηθά απνζπάζκαηα απφ άιια. Σν ζπγγξαθηθφ ηνπ έξγν είλαη ζρεδφλ κηα πιήξεο εγθπθινπαίδεηα ησλ γλψζεσλ ηεο επνρήο εθείλεο. Βθηφο ηεο θηινζνθίαο θαη ηεο ινγηθήο, αζρνιήζεθε κε ηελ αζηξνλνκία, δσνινγία, βηνινγία, κεηεσξνινγία, γεσγξαθία, γεσινγία, θπζηθή, αλαηνκία, εκβξπνινγία, θπζηνινγία. Έγξαςε γηα ηελ εζηθή, κεηαθπζηθή, ςπρνινγία, νηθνλνκία, ηαηξηθή, ζενινγία, πνιηηηθή, ξεηνξηθή θαη αηζζεηηθή. Σέινο, αζρνιήζεθε κε ηελ πνίεζε θαη ηνπο λφκνπο ηεο Ώζήλαο. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο ηεο Ώζήλαο (Ξελνθώλ) 3. Ο Αξηζηνηέιεο ν επνλνκαδφκελνο Μχζνο ήηαλ καζεηήο ηνπ Ώηζρίλε. 4. Γηνο ηνπ Υξπζίππνπ, εγγνλφο ηνπ ηαγεηξίηε θηινζφθνπ 5. Ο Αξηζηνηέιεο ν Αξγείνο, ππνθίλεζε επαλάζηαζε θαηά ηνπ Κιενκέλε ην 223 π.Υ. Αξηζηόηηκνο (Ηζη): Εεξέαο ηνπ Ώπφιισλα ζηνπο Αειθνχο Αξηζηνθάλεο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηνθάλεο (450-385 π.Υ.) απφ ηελ Ώζήλα, είλαη ν ζεκαληηθφηεξνο εθπξφζσπνο ηεο αξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. Έγξαςε 148
ζπλνιηθά 46 θσκσδίεο απφ ηηο νπνίεο ζψδνληαη 11 θαη αξθεηά απνζπάζκαηα απφ ηηο άιιεο. Κέξδηζε δέθα πξψηα βξαβεία ζε ζεαηξηθνχο δηαγσληζκνχο. Σα έξγα ηνπ Ώξηζηνθάλε δηαθξίλνληαη γηα ηελ θαπζηηθή ηνπο ζάηηξα θαη ην ρηνχκνξ πνπ ζπρλά γίλεηαη εζθεκκέλα ρνληξφ θαη βσκνιφρν. Σα έξγα πνπ ζψδνληαη είλαη : Αραξλήο, Ηππήο, Νεθέιεο, θήθεο, Δηξήλε, ξληζεο, Λπζηζηξάηε, Θεζκνθνξηάδνπζεο, Βάηξαρνη, Δθθιεζηάδνπζεο, Πινύηνο. 2. Ο Αξηζηνθάλεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ δηάζεκνο αγγεηνγξάθνο. 3. Ο Αξηζηνθάλεο απφ ηε ΐνησηία ήηαλ ηζηνξηθφο, έγξαςε: Βνησηηθά. 4. Ο πεξίθεκνο ιφγηνο, γξακκαηηθφο θαη δηεπζπληήο ηεο βηβιηνζήθεο ηεο Ώιεμαλδξείαο Αξηζηνθάλεο ν Βπδάληηνο (257-180 π.Υ.) είρε ζπνπδαίνπο δαζθάινπο (Καιιίκαρν, Γελφδνην, Βξαηνζζέλε θ.ά.), αλάισζε ηε δσή ηνπ ζηε θηινινγία θαη ζηελ έξεπλα. Ώζρνιήζεθε κε ηελ έθδνζε θεηκέλσλ θιαζζηθψλ ζπγγξαθέσλ, κε ηε ιεμηθνγξαθία θαη ην πινπζηφηαην ζπγγξαθηθφ έξγν ηνπ επέδξαζε ζηνπο κεηαγελέζηεξνπο εξεπλεηέο. (Αηιηαλόο) Αξηζηόθαλνο (Ηζη): Ο Αξηζηόθαλνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Παιαηπάθνπ ηεο Κχπξνπ. Αξηζηόθαληνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Λαδακίδα ελφο απφ λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Αξηζηόθεκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αξηζηνθηιίδεο (Ηζη): Δγεκφλαο ησλ Σαξαληίλσλ (Ζξόδνηνο) Αξηζηόθηινο (Ηζη): Άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 420 π.Υ. Αξηζηνθώλ (Ηζη): 1. Ο δσγξάθνο Αξηζηνθώλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θάζν, ήηαλ γηνο θαη καζεηήο ηνπ επίζεο δσγξάθνπ Ώγιανθψληα θαη αδειθφο ηνπ κεγάινπ δσγξάθνπ Πνιπγλψηνπ. (Πιάησλ) 2. Ο Αξηζηνθώλ (438-338 π.Υ.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ξήηνξαο, πνπ δηαδξακάηηζε ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ αλαηξνπή ησλ 30 ηπξάλλσλ. Ώξγφηεξα εμειέγε ζηξαηεγφο. Μαδί κε ηνλ Λαηζπνδία θαη ηνλ Μειεζία απνηέιεζαλ πξεζβεία ησλ Ώζελαίσλ πξνο ηελ πάξηε Ήξζε ζε ζχγθξνπζε κε πνιηηηθνχο ηεο επνρήο ηνπ θαη απνζχξζεθε απφ ηελ πνιηηηθή. (Θνπθπδίδεο). 3. Ο Αξηζηνθώλ απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ην 312 Αξίζηξαηνο (Ηζη): Ο Αξίζηξαηνο ήηαλ ηχξαλλνο ηεο ηθπψλαο Αξίζηξαηνο (Μπζ): Μλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Αξίζηπιινο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηύιινο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ θαχινο πνηεηήο, δηαθσκσδήζεθε απφ ηνλ Αξηζηνθάλε. 2. Ο Αξίζηπιινο ή Αξίζηηιινο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε άκν, ήηαλ Έιιελαο αζηξνλφκνο, πηζαλφλ ηεο ζρνιήο ηνπ Σηκνράξνπο. Σνλ βνήζεζε ζηελ δεκηνπξγία ηνπ πξψηνπ θαηαιφγνπ ησλ αζηέξσλ ηεο Αχζεο. Αξηζηώ (Ηζη): Εέξεηα ηεο Άξηεκεο. Αξίζησλ (Ηζη): 1. Ο βαζηιηάο ηεο πάξηεο Αξίζησλ (6νο π.Υ. αη.) γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Ζγεζηθιή ή Αγαζηθιή, ιέγεηαη φηη βαζίιεπζε γηα 50 ρξφληα. Βπί βαζηιείαο ηνπ νη παξηηάηεο λίθεζαλ ηνπο Σεγεάηεο. (Ζξόδνηνο)
149
2. Ο Αξίζησλ ν Κπξελαίνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν εγέηεο ηεο δεκνθξαηηθήο παξάηαμεο ζηελ Κπξήλε. Καηάθεξε λα θπιαθίζεη φινπο ηνπο αξηζηνθξάηεο ηεο πφιεο. 3. Ο απιεηήο Αξίζησλ (6νο –5νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο, παξνπζίαζε ζηελ Ώζήλα έλα δηζχξακβν κε ηνλ νπνίν λίθεζε ζε κνπζηθνχο αγψλεο. 4. Ο Ώζελαίνο ηξαγσδφο Αξίζησλ (5νο-4νο π.Υ. αη.), ήηαλ γηνο ηνπ ηξαγσδνχ νθνθιή θαη ηεο εηαίξαο Θεσξίδνο θαη παηέξαο ηνπ επίζεο ηξαγσδνχ νθνθιή ηνπ Νεφηεξνπ. Σα έξγα ηνπ δελ δηαζψζεθαλ. Ο νθνθιήο ήηαλ παηέξαο ηνπ Αξίζησλνο 5. Ο Αξίζησλ (4νο αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ απφγνλνο ηνπ Κφδξνπ θαη παηέξαο θαη γπκλαζηήο ηνπ θηινζφθνπ Πιάησλα θαη ηνπ Ώδείκαληνπ. (Πιάησλ) 6. Υαιθνπξγφοαπφ ηε Λαθσλία, θαηαζθεχαζε έλα άγαικα ηνπ Αία. 7. Ο Αξίζησλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώίγηλα ήηαλ γηαηξφο. 8. Ο Αξίζησλ απφ ηε Μπηηιήλε ήηαλ ρξπζνρφνο θαη ραιθνπξγφο. 9. Ο Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο Αξίζησλ (4νο π.Υ.αη.) ζπκκεηείρε ζηελ εθζηξαηεία ηνπ Ώιέμαλδξνπ ζηελ Ώζία θαη πνιέκεζε ζηελ Εζζφ θαη ζηα Γαπγάκεια. (Αξξηαλόο) 10. Ο ζησηθφο θηιφζνθνο Αξίζησλ ν Υίνο (3νο π.Υ. αη.) ν επνλνκαδφκελνο Φάιαλζνο, καζεηήο ηνπ Γήλσλα ηνπ Κηηηέα. Δ δηδαζθαιία ηνπ ζεσξήζεθε απνθιίλνπζα (αηξεηηθή) απφ ηνπο ππφινηπνπο ζησηθνχο. (Αηιηαλόο) 11. Ο πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο Αξίζησλ ν Κείνο (3νο π.Υ. αη.), πξνζπάζεζε λα εθιατθεχζεη ηελ αξηζηνηειηθή θηινζνθία. Ήηαλ καζεηήο θαη δηάδνρνο ηνπ Λχθσλνο, ηνλ νπνίν δηαδέρζεθε ζηελ δηεχζπλζε ηεο πεξηπαηεηηθήο ζρνιήο. Έγξαςε αξθεηά έξγα θαη βηνγξαθίεο. 12. Ο Αξίζησλ απφ ην Άξγνο ήηαλ γιχπηεο θαη εξγάζηεθε ζην Ώζθιεπηείν ηεο Βπηδαχξνπ. 13. Ο Αξίζησλ απφ ηνπο Θνπξίνπο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 40 θαη ην 32 π.Υ. 14. Ο Αξίζησλ απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. Έγξαςε κηα πξαγκαηεία γηα ηνλ πνηακφ Νείιν. Παξφκνηα πξαγκαηεία έγξαςε θαη ν ζχγρξνλφο ηνπ Δύδσξνο θαη νη δπν ζπγγξαθείο αιιεινθαηεγνξήζεθαλ γηα ινγνθινπή. Ο ηξάβσλ πνπ αλαθέξεη απηήλ πεξίπησζε, παίξλεη ην κέξνο ηνπ Ώξίζησλνο. Αξηζηώλαμ (Ηζη): Ο Αξηζηώλαμ απφ ηελ Πάθν ηεο Κχπξνπ, γηνο ηνπ Ννπκελίνπ, ήηαλ ρνξεγφο ησλ Αειθψλ 150
Αξηζησλίδαο (Ηζη): Ώλδξηαληνπνηφο, γλσζηφ έξγν ηνπ ν ράιθηλνο αλδξηάληαο ηνπ Ώζάκαληα. Αξηζησλνκίδαο (Ηζη): Ώπφ ηελ Κσ, νιπκπηνλίθεο ηνπ πεληάζινπ ην 72 π.Υ. Αξηζηώλπκνο (Ηζη): 1. Ο Αξηζηώλπκνο (7νο π. Υ. αη.) γηνο ηνπ Μχξσλνο, ήηαλ παηέξα ηνπ ηπξάλλνπ ηεο ηθπψλαο Κιεηζζέλε. (Ζξόδνηνο, Παπζαλίαο) 2. Ο Αξηζηώλπκνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. 3. Ο Αξηζηώλπκνο απφ ηελ Ώζήλα (4νο π.Υ. αη.) πήγε κε εληνιή ηνπ Πιάησλα ζηελ Ώξθαδία γηα λα ζπλδξάκεη ζηελ αλαζεψξεζε ηνπ αξθαδηθνχ ζπληάγκαηνο. Ο Ώξηζηψλπκνο ήηαλ παηέξα ηνπ Κιεηηνθψληνο Αξηθξάδεο (Ηζη): Ο Ώζελαίνο Αξηθξάδεο γηνο ηνπ Ώπηνκέλνπο ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο θαη θηζαξσδφο. Σνλ ζαηηξίδεη ζηηο Δθθιεζηάδνπζεο ν Αξηζηνθάλεο Αξίθξσλ (Ηζη): Ο Αξίθξσλ ν ηθπώληνο (440-370 π.Υ.) ήηαλ ρνξνδηδάζθαινο θαη πκλνγξάθνο, πνπ έδξαζε ζηελ Ώζήλα. Έρεη ζσζεί κφλν έλα έξγν ηνπ πνπ είλαη χκλνο ζηε ζεά Τγεία, κε θαηάιεμε ..θαη από ζέλα ρσξηζηά, θαλείο επηπρηζκέλνο Ο Αξίσλ θαβάια ζην δειθίλη Αξίσλ (Ηζη): Ο Αξίσλ ν Μεζπκλαίνο (650-590 π.Υ.) ήηαλ πνηεηήο θαη θηζαξσδφο απφ ηε Λέζβν θαη ζεσξείηαη φηη είλαη απηφο πνπ επηλφεζε ηνλ διθύπαμβο. Οη κνπζηθέο θαηλνηνκίεο πνπ εθάξκνζε ζε δηάθνξεο ζξεζθεπηηθέο ηειεηέο, ζπλεηέιεζαλ ζηελ δηακφξθσζε ηεο ειιεληθήο ηξαγσδίαο πνπ έθηαζε ζηελ αθκή ηεο ζηελ Ώζήλα, έλα αηψλα αξγφηεξα. (Ζξόδνηνο). Αξίσλ (Μπζ): Κηζαξσδφο απφ ηε Λέζβν. ε ηαμίδη απφ ηε ηθειία νη λαχηεο ηνλ ιήζηεςαλ θαη πξφηεηλαλ ζηνλ Ώξίσλα λα επηιέμεη κεηαμχ ηεο απηνθηνλίαο ή λα ηνλ ξίμνπλ ζηε ζάιαζζα. Ο Ώξίσλ πξφηεηλε λα ηξαγνπδήζεη γηα ηειεπηαία θνξά. Σφηε έπαημε έλα ηφζν φκνξθν χκλν πνπ πνιιά δειθίληα καδεχηεθαλ γχξσ απφ πινίν. Ο Ώξίσλ πήδεμε θαη ζψζεθε πάλσ ζε έλα δειθίλη πνπ ηνλ έθεξε κε αζθάιεηα σο ην Σαίλαξν. Αξθαδία (Ηζη): Δ δεχηεξε ζχδπγνο ηνπ απηνθξάηνξα Γήλσλνο Αξθάδηνο (Ηζη): Γξακκαηηθφο ηνπ 2νπ κ.Υ. αη. απφ ηελ Ώληηφρεηα
151
Αξθάζηνο (Ηζη): Ο Αξθάδηνο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώληηφρεηα, ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο. Έγξαςε πξαγκαηείεο γηα ηελ νξζνγξαθία θαη ζχληαμε θαη έλα ιεμηθφ κε ηίηιν Ολνκαηηθόλ. (νπΐδαο) Αξθάο (Μπζ): Βπψλπκνο ήξσαο ησλ Ώξθάδσλ, θαξπφο ηνπ εξσηηθνχ δεζκνχ ηνπ Αία κε ηελ Καιιηζηψ. Έγηλε βαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο θαη έκαζε ηνπο αλζξψπνπο λα θαιιηεξγνχλ ηε γε, λα θηηάρλνπλ ςσκί, λα πθαίλνπλ ξνχρα θαη λα ληχλνληαη. Δ ρψξα ηνπ νλνκάζηεθε απφ απηφλ Αξθαδία, ελψ πξηλ νλνκαδφηαλ Πειαζγία θαη νη θάηνηθνί ηεο Πειαζγνί. (Ώπνιιφδσξνο)
Αξθέαο (Ηζη): Ο Αξθέαο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηάκβιηρνπ. Αξθεηζηάδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Ώξθείζηνπ, ν Λάεξηεο (κεξνο) Αξθείζηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Εζάθεο, γηνο ηνπ Αηφο θαη ηεο Βπξπδείαο, παηέξαο ηνπ Λαέξηε θαη ζπλεπψο παππνχο ηνπ Οδπζζέα. (κεξνο) Αξθεζίδαο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Εδαίνπο Ααθηχινπο Αξθεζίιανο (Ηζη): 1. Ο Αξθεζίιανο (7νο-6νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αξθεζίιανο Β’ ν Υαιεπάο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο. Πήξε ην πξνζσλχκην Υαιεπάο εμ αηηίαο ηεο ζθαηάο ζπκπεξηθνξάο ηνπ πξνο ηνπο αδειθνχο ηνπ. (Ζξόδνηνο) 3. Ο Αξθεζίιανο Γ’ (6νο π.Υ. αη.) βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο, θαηέζηε θφξνπ ππνηειήο ζηνλ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο Κακβχζε ΐ’. (Ζξόδνηνο) 4. Ο ηειεπηαίνο βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο Αξθεζίιανο Γ‘ (5νο π.Υ. αη.), εθδηψρζεθε απφ ηνλ ζξφλν ηνπ θαη ε Κπξήλε έγηλε δεκνθξαηία. (Ζξόδνηνο) 5. Ο Αξθεζίιανο απφ ηε πάξηε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην ηέζξηππν ζηηο νιπκπηάδεο 448 θαη 444 π.Υ. 6. Ο θηιφζνθνο Αξθεζίιανο ν Πηηαλαίνο (315-241 π.Υ.) απφ ηελ Πηηάλε Ώηνιίδαο ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ππήξμε καζεηήο ηνπ Θεφθξαζηνπ θαη δηεπζπληήο ηεο Μέζεο Ώθαδεκίαο. Πέζαλε κεηά απφ αθαηάζρεηε νηλνπνζία. (Γηνγέλεο ν Λαέξηηνο) 7. Ο Αξθεζίιανο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Σάξαληα ηεο Εηαιίαο ήηαλ γιχπηεο, θηινηέρλεζε έξγα γηα ηνλ Καίζαξα, ηνλ Λνχθνπιιν θαη άιινπο επηθαλείο Ρσκαίνπο. Αξθεζίιανο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Λχθνπ θαη ηεο Θενδνχιεο. Τπήξμε έλαο απφ ηνπο αξρεγνχο ησλ ΐνησηψλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Έθηνξα. (κεξνο) 2. Ο Αξθεζίιανο ήηαλ γηνο ηνπ Οδπζζέα θαη ηεο Πελειφπεο, ν νπνίνο γελλήζεθε κεηά ηελ επηζηξνθή ηνπ παηέξα ηνπ απφ ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. Ώπηφο ν Ώξθεζίιανο, πνπ δελ αλαθέξεηαη ζηα νκεξηθά έπε, είλαη γλσζηφο θαη κε ην φλνκα Πηνιηπόξζεο Αξθεζίιαο (Ηζη): Ο Αξθεζίιαο ή Αξθεζίιανο (4νο-3νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθπψλα ήηαλ δσγξάθνο, γηνο ηνπ ραιθνπιάζηε Σηζηθξάηε θαη εγγνλφο ηνπ Λπζζίπνπ. 152
Βίλαη γλσζηφο απφ ηνπο πίλαθεο ηνπ Λεσζζέλε θαη ηελ δσγξαθηθή ηνπ ζηνπο λανχο ηεο Ώζελάο θαη ηνπ Αία (Παπζαλίαο) Αξθέζηνο (Ηζη): Ώξρηηέθηνλαο απφ ηηο Σξάιιεηο ηεο Μ. Ώζίαο Αξθεύο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ησλ Πεξζψλ ην 480 π.Υ. (Αηζρύινο) Άξθε (Μπζ): Κφξε ηνπ Θαχκαληνο θαη αδειθή ηεο Ίξηδαο. Ο Αίαο ηελ έζηεηιε ζηα Σάξηαξα αθνχ ηεο αθαίξεζε ηηο θηεξνχγεο. Ώπηέο ηηο θηεξνχγεο ηηο ράξηζε ζηελ Θέηηδα, σο γακήιην δψξν. Δ Θέηηδα κε ηε ζεηξά ηεο ηηο πξνζάξκνζε ζηα πφδηα ηνπ γηνπ ηεο ηνπ Ώρηιιέα ν νπνίνο γη’ απηφ πήξε ην παξαηζνχθιη πνδάξθεο. Αξθηεύο (Ηζη): Ώηγχπηηνο ζηξαηεγφο, κέινο ηεο πεξζηθήο ζηξαηηάο πνπ εηζέβαιε ζηελ Βιιάδα ην 480 π.Υ. (Αηζρύινο) Αξθηίλνο (Ηζη): Ο Αξθηίλνο ν Μηιήζηνο (8νο ή 7νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηνπο παιαηφηεξνπο Έιιελεο επηθνχο πνηεηέο. ’ απηφλ απνδίδνληαη ηα ‘θπθιηθά έπε’ Αηζηνπίο, Ηιίνπ Πέξζηο θαζψο θαη ε Σηηαλνκαρία. (νπΐδαο) Άξθηνο (Μπζ): 1. ηελ Ώξθαδία πηζηεχνπλ φηη ε Μεγάιε Άξθηνο είλαη ε κεηέξα ηνπ Ώξθάδα θαη εξσκέλε ηνπ Αία ε Καιιηζηψ πνπ ν ζεφο ηελ κεηακφξθσζε ζε αζηεξηζκφ γηα λα απνθχγεη ηελ νξγή ηεο Ήξαο. Σνλ δε Ώξθάδα ζην αζηέξη Ώξθηνχξνο γηα λα είλαη θνληά ζηε κεηέξα ηνπ. Άξηεκηο θαη Καιιηζηώ 2. Ο Άξθηνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Κεληαχξνπο (Δζίνδνο) Αξθηνύξνο (Μπζ): Ο Ώξθηνχξνο είλαη ην ιακπξφηεξν αζηέξη ζηνλ νκψλπκν αζηεξηζκφ γλσζηφ θαη σο Βνώηε, πνπ βξίζθεηαη θνληά ζηνλ αζηεξηζκφ ηεο Μεγάιεο Άξθηνπ. Ήηαλ γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Καιιηζηψο πνπ ν ζεφο γηα λα απνθχγεη ηελ νξγή ηεο Ήξαο ηνλ κεηακφξθσζε ζην αζηέξη Ώξθηνχξνο θαη ηε κεηέξα ηνπ ζηε Μεγάιε Άξθην, γηα λα είλαη πάληα θνληά. Αξθηνθόλνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζθχινπο ηνπ Χξίσλνο Άξθπα (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζθχινπο ηνπ Ώθηαηψλνο (Ώπνιιφδσξνο) Άξκα (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο ΐνησηίαο Αξκακίζξεο (Ηζη): Γηνο ηνπ Αάηη, ζηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ Αξκαηίδεο (Ηζη): Ο παηέξαο ηνπ Θεζπηνχ Αηζπξάκβνπ πνπ έπεζε ζηηο Θεξκνπχιεο ην 480 π.Υ. (Ζξόδνηνο) 153
Αξκελία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νατάδεο Νχκθεο Αξκελίδαο (Ηζη): Γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο απφ ηελ Θήβα. Αξκέληνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώξίζησλνο, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Άξκελνο (Μπζ): Θεζζαιφο Ώξγνλαχηεο ζηνλ νπνίν φπσο ιέγεηαη φηη νθείιεη ην φλνκά ηεο ε Ώξκελία. Αξκηδάιε (Ηζη): Βιιελίδα δσγξάθνο Άξκλεο (Μπζ): Βγγνλφο ηνπ Κχξνπ θαη πξνπάππνο ηνπ Ααξείνπ (Ζξόδνηνο) Αξκόδηνο (Ηζη): Ο Αξκόδηνο (6νο π.Υ. αη.) είλαη ν έλαο απφ ηνπο δπν ηπξαλλνθηόλνπο (ν άιινο είλαη ν Αξηζηνγείησλ) πνπ ην 514 π.Υ. ζθφησζαλ ηνλ Ίππαξρν, γην ηνπ Πεηζηζηξάηνπ. Δ πηζαλφηεξε εθδνρή είλαη ηνλ ζθφησζαλ γηα πξνζσπηθνχο ιφγνπο, φκσο κεηά ην ζάλαηφ ηνπο επηθξάηεζε ε άπνςε φηη ε δνινθνλία έγηλε γηα λα απαιιαγεί ε Ώζήλα απφ ηελ ηπξαλλία ησλ Πεηζηζηξαηηδψλ. Οη θξνπξνί ηνπ Εππάξρνπ ζθφησζαλ επί ηφπνπ ηνλ Ώξκφδην θαη φηαλ ιίγν αξγφηεξα ν Ώξηζηνγείησλ ζπλειήθζε, βαζαλίζηεθε θαη εθηειέζηεθε απφ ηνλ ίδην ηνλ Εππία (αδειθφ ηνπ Εππάξρνπ). Πάλησο ν ιαφο ηεο Ώζήλαο ηίκεζε ηνπο δπν θίινπο. (Ζξόδνηνο) Αξκνζόε (Μπζ): Ώκαδφλα, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο)
Αξκνθύδεο (Ηζη): Ο αξρεγφο ησλ ρηιίσλ Φσθαέσλ νη νπνίνη ζπληάρζεθαλ κε ην πεξζηθφ ζηξάηεπκα ηνπ Μαξδνλίνπ. (Ζξόδνηνο) Ζ Αξκνλία, πίλαθαο ηεο Evelyn de Morgan Αξκνλία (Μπζ): 1. Θεά πξνζσπνπνίεζε ηεο αξκνλίαο ηεο νκφλνηαο θαη ηεο νηθνγελεηαθήο επηπρίαο. Ήηαλ θφξε ηνπ Άξε θαη ηεο Ώθξνδίηεο. Παληξεχηεθε ηνλ βαζηιηά ηεο Θήβαο Κάδκν θαη ζην γάκν ηνπο ήξζαλ φινη νη ζενί ηνπ Οιχκπνπ θαη νη Μνχζεο ηξαγνχδεζαλ ην λπθηθφ ηξαγνχδη. Παηδηά ηνπ Κάδκνπ θαη ηεο Ώξκνλίαο ήηαλ γνλείο ζεκαληηθψλ πξνζσπηθνηήησλ ηεο κπζνινγίαο: Ήηαλ ε εκέιε (κεηέξα ηνπ Αηνλχζνπ), ε Ελψ (κεηέξα ηνπ Μειηθέξηε), ε Ώπηνλφε (κεηέξα ηνπ Ώθηαίσλα) ν Πνιχδσξνο (πξφγνλνο ηνπ Οηδίπνδα) θ.ά. (Δζίνδνο) 2. Νχκθε, ζεσξείηαη ε κεηέξα ησλ Ώκαδφλσλ απφ ηνλ Άξε. Αξκνλίδεο (Ηζη): Ο Αξκνλίδεο ήηαλ απιεηήο, (Λνπθηαλόο) Αξκόληνο (Ηζη): Τκλνγξάθνο ηνπ 2νπ κ.Υ. αηψλα Αξκόλνο (Μπζ): Σξψαο, θαηαζθεπαζηήο ηνπ πινίνπ κε ην νπνίν ήξζε ζηε Λαθσλία ν Πάξηο γηα λα απαγάγεη ηελ Χξαία Βιέλε (κεξνο)
154
Αξκνζίιαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξλαία ή Αξλέα (Μπζ): Δ παιηά νλνκαζία ηεο Πελειφπεο Αξλαίνο (Μπζ): Σν πξαγκαηηθφ φλνκα ηνπ Εζαθήζηνπ δεηηάλνπ Ίξνπ (βιέπε ιέμε) (κεξνο) Άξλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώηφινπ, εξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ηνπ ΐνησηνχ, ν νπνίνο ράξηζε ην φλνκά ηνπ ζηε ΐνησηία. (Παπζαλίαο) Άξληζζα (Μπζ): Δ Άξληζζα ήηαλ αδειθή ηνπ Σπλδάξεσ Αξνεύο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ ζηελ Ώξφε ηεο ΏραΎαο Αξόε (Μπζ): Ώξραία πφιε ηεο ΏραΎαο ε ζεκεξηλή Πάηξα (Παπζαλίαο) Αξόηξηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα, σο πξνζηάηε ησλ γεσξγψλ Άξπαγνο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ Ααξείνπ. Σν 494 π.Υ. λίθεζε ηνλ πξσηεξγάηε ηεο Εσληθήο επαλάζηαζεο Εζηηαίν ηνλ Μηιήζην. (Ζξόδνηνο) Αξπάιε ή Καιύθε (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Κχθλνπ απφ ηνλ Πνζεηδψλα. Αξπαιεύο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο 50 γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, πνπ ζαλαηψζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Αξπαιίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Παθιαγνλίαο Ππιαηκέλε. Καη νη δπν πνιέκεζαλ ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ. Ο Ώξπαιίσλ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μεξηφλε θαη ν παηέξαο ηνπ απφ ηνλ Μελέιαν. (κεξνο) Άξπαινο (Ηζη): 1. Ο Άξπαινο ν πξεζβύηεξνο (4νο π.Υ. αη,) ήηαλ ν παηέξαο ηνπ ζηξαηεγνχ ηνπ Μεγάινπ Ώιεμάλδξνπ Κάιια. 2. Ο Άξπαινο ν λεόηεξνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αληςηφο ηνπ πξνεγνχκελνπ, ήηαλ γηνο ηνπ Μαράηα θαη παηδηθφο θίινο θαη ζεζαπξνθχιαθαο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώθνχ θαηαζπαηάιεζε κεγάιν κέξνο ησλ ρξεκάησλ ηνπ βαζηιηά ζε φξγηα θαη θξαηπάιεο, δηέθπγε κε 6000 κηζζνθφξνπο θαη 30 πινία ζηελ Ώζήλα. Ώπφ θεη θαηέθπγε ζηελ Κξήηε φπνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Λαθεδαηκφλην Θίβξσλα. (Παπζαλίαο, Γηόδσξνο ηθειόο)
3. Ο Άξπαινο ν άκηνο ήηαλ κεραληθφο θαη αζηξνλφκνο Αξπαιύθε (Μπζ): 1. Μπζηθή εξσίδα ηεο Θξάθεο, ιαηξεχηεθε σο ζεά αληίζηνηρε κε ηελ Άξηεκε. 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Κιπκέλνπ, ν νπνίνο άθεζε έγθπν ηελ ίδηα ηνπ ηελ θφξε. Οη ζενί ηελ κεηακφξθσζαλ ζε πνπιί. 3. Παξζέλα πνπ πέζαλε απφ καξαζκφ εμ αηηίαο ηνπ έξσηά ηεο. 4. Κφξε θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο Ώξπάζνπ. ηαλ ν Νενπηφιεκνο, γπξλψληαο απφ ηελ Σξνία επηηέζεθε ζην βαζίιεην θαη ηξαπκάηηζε ηνλ Ώξπάιπθν, ε θφξε ηνπ επηηέζεθε ζην ζηξαηφ ηνπ εηζβνιέα, ζψδνληαο έηζη ηνλ παηέξα ηεο. Αξπάιπθνο (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο 50 γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, πνπ ζαλαηψζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Γηνο ηνπ Βξκή θαη δάζθαινο ηνπ Δξαθιή ζηελ ππγκαρία (Θεφθξ.) 3. Έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο, ζπληξφθνπο ηνπ Ώηλεία Άξπαζνο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Θξάθεο, παηέξαο ηεο Ώξπαιχθεο.
155
2. Γηνο ηνπ Κιεηλία θαη ηεο Άξπεο, κεηακνξθψζεθε απφ ηνπο ζενχο ζε πνπιί. Άξπε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Κιεηλία θαη κεηέξα ηνπ Ώξπάζνπ θαη άιισλ. Άξπηλλα (Μπζ): Νατάδα Νχκθε, θφξε ηνπ πνηακνχ Ώζσπνχ. (Δζίνδ.) Αξπνθξάηεο (Ηζη): Αξπνθξάηεο ήηαλ ε ειιεληθή νλνκαζία ηνπ ζενχ ησλ Ώηγππηίσλ ξνπ (Πινύηαξρνο) Αξπνθξαηίσλ (Ηζη): Ο Γάηνο Αξπνθξαηίσλ (1νο κ.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο ήηαλ πιαησληθφο θηιφζνθνο. Έγξαςε 24 βηβιία κε ζρφιηα επί ησλ έξγσλ ηνπ Πιάησλα θαη έλα ιεμηθφ. (νπΎδαο. Αζήλαηνο) Αξπνμαΐο (Μπζ): Γηνο ηνπ πξψηνπ βαζηιηά ησλ θπζψλ Σαξγηηάνπ, δηάδνρφο ηνπ θαη γελάξρεο ζθπζηθνχ θχινπ. (Δξφδνηνο) Άξππηεο (Μπζ): Κφξεο ηνπ Θαχκαληνο θαη ηεο Χθεαλίδαο Διέθηξαο, δχζκνξθα ζειπθά ηέξαηα, αγγειηνθφξνη ηνπ ζαλάηνπ. Παξηζηάλνληαη σο γπλαίθεο κε ζψκα πηελνχ, κε αλζξψπηλν πξφζσπν, θηεξά ζηελ πιάηε θαη γακςά λχρηα. Καηνηθνχζαλ ζηελ άθξε ηνπ Χθεαλνχ θαη άξπαδαλ ηνπο λαπαγνχο θαη ηνπο νδεγνχζαλ ζηνλ Άδε. Ο αξηζκφο ηνπο πνηθίιιεη απφ ηξεηο σο πέληε. Ώπηέο είλαη: ε Ώειιψ, ε Κειαηλψ, ε Πνδάξγε θαη ε Χθππέηε. Κάπνηνη ζπγγξαθείο αλαθέξνπλ ηελ Νηθνζφε θαη ηελ Ώρνιφε. (Δζίνδνο) Αξπύξηα (Μπζ): Κφξε ηνπ κάληε Φηλέα απφ ηε Θξάθε. Άξππηα Αξξαβαίνο (Ηζη): Ο Αξξαβαίνο θαη ν Βξσκέλεο ήηαλ γηνη ηνπ βαζηιηά ησλ Λπγθηζηψλ Μαθεδφλσλ Ώεξφπνπ. Σν 336 θαηεγνξήζεθαλ (κάιινλ κε πιαζηά ζηνηρεία) φηη ζπλσκφηεζαλ λα δνινθνλήζνπλ ηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππν ΐ’ θαη εθηειέζηεθαλ απφ ηνλ ίδην ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν. Αξξαρίσλ (Ηζη): Ο Αξξαρίσλ απφ ηε Φηγαιία αλαθεξχρζεθε νιπκπηνλίθεο ηνπ παγθξαηίνπ ζε ηξεηο νιπκπηάδεο 572, 568 θαη 564 π.Υ. ηελ ηειεπηαία ζθνηψζεθε ζηνλ αγψλα. (Παπζαλίαο) Αξξελίδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 260 π.Υ. Αξξηαλόο (Ηζη): 1. Ο ζηξαηησηηθφο, γεσγξάθνο, πεξηεγεηήο, ζπγγξαθέαο θαη ηζηνξηθφο Φιάβηνο Αξξηαλόο (95-175 κ.Υ.) απφ ηε Νηθνκήδεηα ηεο ΐηζπλίαο, ήηαλ καζεηήο ηνπ θηινζφθνπ Βπίθηεηνπ. Χο πξνζηαηεπφκελνο ηνπ Ώδξηαλνχ, θαηέιαβε ζεκαληηθέο θξαηηθέο ζέζεηο ζην ζηξαηφ θαη ηε δηνίθεζε ηεο ξσκατθήο απηνθξαηνξίαο. Σα ηειεπηαία ηνπ ρξφληα έδεζε ζηελ Ώζήλα θαη ζηε Νηθνκήδεηα. Ήηαλ πνιπγξαθφηαηνο θαη νλνκάζηεθε λένο Ξελνθψλ. 156
Έγξαςε έξγα θηινζνθηθά (Γηαηξηβαί Δπηθηήηνπ θαη Δγρεηξίδηνλ), ζηξαηησηηθά (Πεξίπινπο Δπμείλνπ Πόληνπ θαη Σέρλε ηαθηηθή) θαη ηζηνξηθά (Παξζηθά, Βηζπληθά) κε ζεκαληηθφηεξν ην Αιεμάλδξνπ Αλάβαζηο. (Πινύηαξρνο, Γηόδσξνο ηθειόο) 2. Ο Αξξηαλόο ήηαλ αζηξνλφκνο, θπζηθφο θαη κεηεσξνιφγνο Αξξίαο (Ηζη): Ο αξρεγφο ησλ δνξπθφξσλ ηνπ Ώιεμάλδξνπ. (Πινύηαξρνο) Αξξηβαίνο (Ηζη): Γηνο ηνπ ΐξνκέξνπ, βαζηιηάο ησλ Λπγθεζηψλ ηεο Μαθεδνλίαο (Θνπθπδίδεο) Αξξηδαίνο ή Αξηδαίνο (Ηζη): 1. Ο Αξξηδαίνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Ώκχληα Γ’ 2. Ο Αξξηδαίνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’ θαη ηεο Φηιίλεο, ρνξεχηξηαο απφ ηε Λάξηζα,. Ήηαλ εηεξνζαιήο αδειθφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, αιιά είρε λνεηηθή θαζπζηέξεζε, Αξξηρίσλ (Ηζη): Ο Αξξηρίσλ απφ ηε Φπγάιεηα Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην (568 θαη 564 π.Υ.). Αξξύβαο (Ηζη): Ο Αξξύβαο απφ ηελ Ήπεηξν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηνπ ηεζξίππνπ ην 344 π.Υ. Άξξσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Κιπκέλνπ Αξζάθεο (Ηζη): Ο Αξζάθεο ήηαλ Πέξζεο, αιιά ην 329 π.Υ. ν Ώιέμαλδξνο ηνλ φξηζε ζαηξάπε ησλ Ώξείσλ. Θεσξήζεθε χπνπηνο πξνδνζίαο θαη εθηειέζηεθε. Αξζάιηηο (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Ώξζάιηηο, δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Βθηάιηε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο Αξζακέλεο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ααξείνπ, ζηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ θαηά ηελ εηζβνιή ηνπο ζηελ Βιιάδα (Θνπθπδίδεο) Αξζάκεο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ (Αξξηαλόο) Αξζελίδαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Θενδψξνπ, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Αξζίινρνο (Ηζη): Ο Αξζίινρνο απφ ηε Θήβα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην ηέζξηππν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 480 π.Υ. Αξζηλόε (Ηζη): 1. Δ Αξζηλόε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ εξσκέλε ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’, ν νπνίνο κε ηελ ζεηξά ηνπ ηελ παξαρψξεζε ζηνλ ζηξαηεγφ Πηνιεκαίν Λάγν. Ήηαλ κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ Ώ’ ηνπ σηήξνο, βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ. Λέγεηαη φηη φηαλ πήγε ζηνλ Πηνιεκαίν Λάγν ήηαλ ήδε έγγπνο απφ ηνλ Φίιηππν θαη απφ νη Μαθεδφλεο βάζεη απηήο ηεο εθδνρήο (θνπηζνκπνιηνχ) ζεσξνχζαλ ηνπο Πηνιεκαίνπο απνγφλνπο ηνπ Φηιίππνπ. (Παπζαλ.) 2. Δ Αξζηλόε Α’ (305-284 π.Υ.) ήηαλ θφξε ελφο απφ ηνπο δηαδφρνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη βαζηιηά ηεο Θξάθεο & Μαθεδνλία Λπζηκάρνπ. Παληξεχηεθε ηνλ Φαξαψ ηεο Ώηγχπηνπ, Πηνιεκαίν ΐ’ ηνλ Φηιάδειθν θαη έγηλε βαζίιηζζα ηεο ρψξαο. Ήηαλ κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ Γ’ ηνπ Βπεξγέηε, ηνπ Λπζηκάρνπ θαη ηεο ΐεξελίθεο. Ο Πηνιεκαίνο ηελ εμφξηζε θαη παληξεχηεθε ηελ αδειθή ηνπ Ώξζηλφε. 157
3. Δ Αξζηλόε Β’ (316-265 π.Υ.) ήηαλ θφξε ηνπ Πηνιεκαίνπ Ώ’ ηνπ σηήξνο, αδειθή ηνπ Πηνιεκαίνπ ΐ’ θαη ζχδπγνο ηνπ Λπζηκάρνπ, βαζηιηά ηεο Θξάθεο. Παληξεχηεθε ζε δεχηεξν γάκν ηνλ αδειθφ ηεο θαη έγηλε ε δεχηεξε Ώξζηλφε ηεο Ώηγχπηνπ. 4. Δ Αξζηλόε Γ’ ε Φηινπάησξ (246-204) ήηαλ θφξε ηνπ Πηνιεκαίνπ Γ’ θαη ηεο ΐεξελίθεο ΐ’ θαη ζχδπγνο ηνπ αδειθνχ ηεο Πηνιεκαίνπ Α’. Ήηαλ επίζεο κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ Β’. Δ Ώξζηλφε δνινθνλήζεθε θαηά ηελ δηάξθεηα απιηθνχ πξαμηθνπήκαηνο πνπ μέζπαζε ακέζσο κεηά ηνλ ζάλαην ηνπ ζπδχγνπ ηεο. Αξζηλόε (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Ώπφιισλα θαη πηζαλνινγνχκελε κεηέξα ηνπ ζενχ ηεο Εαηξηθήο Ώζθιεπηνχ (Ώπνιιφδσξνο) Αξζίλννο (Μπζ): Ο Ώξζίλννο παηέξαο ηεο Βθακήδεο απφ ηελ Σέλεδν. Καηά ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, φηαλ ε Σέλεδνο θαηειήθζε απφ ηνπο Έιιελεο ε Βθακήδε δσξίζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα ζηνλ Νέζηνξα. (κεξ.) Αξζηλόε Β’ Αξζίππε (Μπζ): βιέπε Μηλπάδεο Άξζηππνο (Μπζ): Ο Άξζηππνο ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώζθιεπηνχ. Αξζηθόλε (Ηζη): Δ Αξζηθόλε ήηαλ θφξε ηνπ Οκήξνπ θαη ζχδπγνο ηνπ ηαζίλνπ, πνηεηή ησλ Κππξίσλ επώλ. Αξηαβαδάλεο (Ηζη): Ο κεγαιχηεξνο γηνο ηνπ Πέξζε βαζηιηά Ααξείνπ (Ζξόδνηνο) Αξηάβαδνο (Ηζη): Ο Αξηάβαδνο γηνο ηνπ Φαξλάθνπ, ήηαλ ζαηξάπεο ηεο Πεξζίαο ηνλ 5ν π.Υ, αηψλα (Θνπθπδίδεο) Αξηαγέξζεο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ Πέξζε βαζηιηά Ώξηαμέξμε (Ξελνθώλ) Αξηαδώζηξε (Ηζη): Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Πεξζψλ Ααξείνπ, ζχδπγνο ηνπ Μαξδφληνπ (Ζξόδνηνο) Αξηαμέξμεο (Ηζη): λνκα βαζηιέσλ ηεο Πεξζίαο (Ζξόδνηνο, Ξελνθώλ) Αξηάπαλνο (Ηζη): Ο Αξηάπαλνο ν Αιεμαλδξεύο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο πνπ έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα. Έγξαςε ζηα ειιεληθά ηελ ηζηνξία ησλ Ββξαίσλ, ε νπνία δελ έρεη δηαζσζεί. Αξηαπάηξαο (Ηζη): Πέξζεο, επλννχκελνο ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ (Ξελνθώλ) Αξηαθέξλεο (Ηζη): Ώδειθφο ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο Ααξείνπ Ώ’ θαη ζαηξάπεο ησλ άξδεσλ. Καηέζηεηιε ηελ επαλάζηαζε ησλ Εψλσλ ην 498 π.Υ. Αξηεκηαζηαί (Ηζη): Οη Αξηεκηαζηέο ήηαλ ζξεζθεπηηθφο φκηινο ηεο Ώζήλαο, ηα κέιε ηνπ νπνίνπ ιάηξεπαλ ηελ Ώξηέκηδα.
158
Αξηεκίδεο (Ηζη): Αξηεκίδεο νλφκαδαλ νη Φνίληθεο ηεο εθηά θφξεο ηνπ Κξφλνπ θαη ηεο Ώζηάξηεο, πνπ αληηζηνηρνχζαλ κε ηηο Σηηαλίδεο. (Δπζέβηνο) Αξηεκίδσξ (Ηζη): Ο Αξηεκίδσξ απφ ηα Θπάηεηξα ηεο Μηθξάο Ώζίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 8 π.Υ. Αξηεκίδσξνο (Ηζη): 1. ΐαζηιηάο ηεο ΐαθηξηαλήο. ψδνληαη δηθά ηνπ λνκίζκαηα κε ειιεληθή γξαθή. 2. Ο Αξηεκίδσξνο ν Δθέζηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γεσγξάθνο θαη πεξηεγεηήο. Σαμίδεςε ζηελ Βξπζξά Θάιαζζα, Ώίγππην, Εζπαλία, Εηαιία θαη αιινχ. Έγξαςε ην βηβιίν Σα γεσγξαθνύκελα, απφ ηα νπνία ζψδνληαη απνζπάζκαηα. (ηξάβσλ) 3. Ο Αξηεκίδσξνο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σαξζφ ήηαλ γξακκαηηθφο, έγξαςε ιεμηθνγξαθηθά έξγα. 4. Ο Αξηεκίδσξνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο. Έγξαςε Πεξί πδξνθνβίαο σο παζήζεσο ηνπ ζηνκάρνπ. 5. Ο Αξηεκίδσξνο Φιάβηνο απφ ηα Άδαλα ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ζηηο Οιπκπηάδεο 85 & 89 κ.Υ. 6. Ο Αξηεκίδσξνο ν Γαιδηαλόο ή Ολεηξνθξηηηθόο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηε Αάιδε ηεο Φξπγίαο, ήηαλ γξακκαηηθφο θαη εξκελεπηήο νλείξσλ. Έγξαςε: Ολεηξνθξηηηθά, Οησλνζθνπηθά θαη Υεηξνζθνπηθά. ψδεηαη κφλν ην πξψην. (Λνπθηαλόο) 7. Ο Αξηεκίδσξνο θαη νη αδειθνί ηνπ πφξνο θαη Βηαξηλφο απφ ηελ Δξάθιεηα Πηεξίαο είλαη γλσζηνί απφ κηα επηγξαθή ησλ Ώιεμαλδξηλψλ ρξφλσλ. ΐξέζεθε ζηελ Πηεξία Ζ ζεά Άξηεκηο Άξηεκηο (Ηζη): Δ Άξηεκηο ήηαλ ζεά ηνπ θπλεγηνχ, πξνζηάηηδα ησλ δψσλ, ηεο αγλφηεηαο θαη ηεο λεφηεηαο, θφξε ηνπ Αία θαη ηεο Λεηψο, δίδπκε αδειθή ηνπ Ώπφιισλα. Σελ Άξηεκε ηελ ηαπηίδνπλ κε ηελ ζεά ηνπ ηνθεηνχ Βηιείζπηα. Δ ιαηξεία ηεο Άξηεκηδνο ήηαλ δηαδεδνκέλε ζε φιν ηνλ ειιεληθφ ρψξν. Εεξά θαη λανί ηεο ππήξραλ επίζεο ζηνλ Πεηξαηά, ζηε Αήιν, ζηε Ρφδν, ζηελ Έθεζν θαη αιινχ (Ζζίνδνο) Αξηεκηζία (Ηζη): 1. Δ Αξηεκηζία ή Πξεζβπηέξα (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κξήηε, ήηαλ βαζίιηζζα ηεο Καξίαο θαη ζχκκαρνο ηνπ Ξέξμε ζηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ηεο Βιιάδαο. ηελ λαπκαρία ηεο αιακίλαο πνιέκεζε κε γελλαηφηεηα θαη ν Ξέξμεο γηα λα ηελ ηηκήζεη είπε ην πεξίθεκν «νη κελ άλδξεο γεγόλαζί κνη γπλαίθεο, αη δε γπλαίθεο άλδξεο». Μεηά ηελ λαπκαρία ε 159
Ώξηεκηζία ζπκβνχιεπζε ηνλ Ξέξμε λα κελ ζπλερίζεη ηνλ πφιεκν θαη λα επηζηξέςεη ζηελ Πεξζία. (Ζξόδνηνο – ζεκείσζε: Ο Δξφδνηνο ήηαλ απφ ηελ Ώιηθαξλαζζφ). Λέγεηαη φηη ε Ώξηεκηζία είρε εξσηεπζεί έλα άλδξα νλφκαηη Ααξδάλν θαη φηαλ απηφο αδηαθφξεζε γηα ηνλ έξσηά ηεο, έπεζε απειπηζκέλε ζηελ ζάιαζζα θαη πλίγεθε. 2. Δ Αξηεκηζία ε Νενηέξα θφξε ηνπ Βθαηφκλνπ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αδειθή θαη ζχδπγνο ηνπ Μαχζσινπ, βαζηιηά ηεο Καξίαο. Μεηά ην ζάλαηφ ηνπ ε Ώξηεκηζία αλήγεηξε ην πεξίθεκν Μαπζσιείν ηεο Αιηθαξλαζζνύ, έλα απφ ηα Βπηά Θαχκαηα ηνπ Κφζκνπ. (Παπζαλίαο, Γηόδσξνο ηθειόο) Αξηεκίζηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αξηεκίρε (Μπζ): Κφξε ηνπ Κιηλίνπ θαη ηεο Άξπεο. Ο Ώπφιισλ ηελ κεηακφξθσζε ζε πνπιί. Αξηεκάο ή Αξηέκσλ (Ηζη): Ώηξεηηθφο ηνπ 2νπ π.Υ. αηψλα, ν νπνίνο δελ απνδερφηαλ φηη ν Εεζνχο ήηαλ γηνο ηνπ Θενχ
Αξηέκσλ (Ηζη): 1. Ο Αξηέκσλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Κιαδνκελέο (ή ηελ Μίιεην), ήηαλ κεραληθφο, γλσζηφο γηα ηελ ηθαλφηεηά ηνπ θαηαζθεπήο πνιηνξθεηηθψλ κεραλψλ. πκκεηείρε ζηελ εθζηξαηεία ησλ Ώζελαίσλ θαηά ηεο άκνπ θαη εθεί γηα πξψηε θνξά ν Ώξηέκσλ θαηαζθεχαζε θξηνύο θαη ρειώλεο, φξγαλα πνπ ζπλέβαιαλ ζηελ πηψζε ηεο άκνπ θαη ηελ άισζή ηεο απφ ηνπο Ώζελαίνπο. Πνιηνξθεηηθόο θξηόο
2. Ο Αξηέκσλ (3 π.Υ. αη.) απφ ηελ Εσλία, ήηαλ δσγξάθνο. Ώλαθέξεηαη φηη δσγξάθηζε ηελ Ααλάε, ηελ βαζίιηζζα ηξαηνλίθε, ηνλ Δξαθιή, ηνλ Λανκέδνληα θ.ά. 3. Ο γξακκαηηθφο Αξηέκσλ απφ ηελ Καζζάλδξεηα, αλαθέξεηαη σο ζπγγξαθέαο δπν βηβιηνγξαθηθψλ έξγσλ, ησλ νπνίσλ ζψδνληαη κφλν απνζπάζκαηα. νο
Αξηείο (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Πξνζνήλνξνο Αξηηβία (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώκθηδάκαληα θαη κεηέξα ηνπ Βπξπζζέα Αξηόζηε (Μπζ): Θπγαηέξα ηνπ ρνπ Αξξύββαο ή Αξύκβαο (Ηζη): Ο βαζηιηάο ησλ Μνινζζψλ ηεο Δπείξνπ Αξύββαο (; -319 π.Υ.), πάληξεςε ηελ αληςηά ηνπ Οιπκπηάδα κε ηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππν ΐ’. κσο ν Φίιηππνο ηνλ απνκάθξπλε απφ ην ζξφλν θαη εγθαηέζηεζε ηνλ Ώιέμαλδξν, αδειθφ ηεο γπλαίθαο ηνπ. ηαλ ν ηειεπηαίνο πέζαλε ν Ώξχββαο επαλήιζε ζην ζξφλν ηνπ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Ώηαθίδεο. Αξηύβηνο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηνπ Ααξείνπ (Ζξόδνηνο) 160
Αξπηάκαο (Ηζη): παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην (646 π.Υ.) Άξπηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αξράγαζνο (Ηζη): 1. Ο Αξράγαζνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Ώγαζνθιή. Βπαλαζηάηεζε θαηά ηνπ παηέξα ηνπ ν νπνίνο ηνλ εθηέιεζε. 2. Γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ πνπ δνινθφλεζε ηνλ παππνχ ηνπ. 3. Εζηνξηθφο, θηιφινγνο θαη ξήηνξαο. Έξγα ηνπ Πεξί Ηζηνξίαο, Σέρλε ξεηνξηθή θαη άιια Αξράγγεινο (Ηζη): Αξράγγεινο ήηαλ ην πξαγκαηηθφ φλνκα ηνπ ξήηνξα Καηθηιίνπ ηνπ Ώξράγθαζνπ απφ ηελ Καιάθηε ηεο ηθειίαο Αξραγέηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώζθιεπηνχ ζηελ Φσθίδα Αξραγόξαο (Ηζη): λνκα Ώξγείνπ γξακκέλν ζε αξραίν ακθνξέα Αξραηάλαζζα (Ηζη): Δ Αξραηάλαζζα ή Αξρεάλαζζα ήηαλ εηαίξα απφ ηελ Κνινθψλα, ηελ νπνία χκλεζε ζε έλα πνίεκα ηνπ ν Ώζθιεπηάδεο. Λέγεηαη φηη ήηαλ εξσκέλε ηνπ Πιάησλα. Αξραιεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Φνίληθα θαη ηδξπηήο ησλ Γαδείξσλ. Άξραλδξνο Μπζ): Γηνο Ώραηνχ θαη αδειθφο ηνπ Ώξρηηέιε. Αξρεβάηεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο 50 γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάσλα, πνπ ζαλαηψζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Αξρέβηνο (Ηζη): Πνιηηηθφο ηνπ ΐπδαληίνπ πνπ πέηπρε ηελ εγθαζίδξπζε ηεο δεκνθξαηίαο ην 391 π.Υ. (Γεκνζζέλεο) Αξρέβνπινο (Ηζη): Ο Ώζελαίνο Αξρέβνπινο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο, δάζθαινο θαη εξαζηήο ηνπ Βπθνξίσλνο ηνπ Υαιθηδένπ. Αξρεδάκαο (Ηζη): λνκα πνπ βξέζεθε γξακκέλν ζε κηα ζπειηά Αξρέδακνο (Ηζη): Ο Αξρέδακνο απφ ηελ Διεία ήηαλ ληθεηήο ηεο πάιεο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 396 π.Υ. Αξρέδεκνο (Ηζη): 1. Ο Αξρέδεκνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θήξα ήηαλ αξρηηέθηνλαο θαη γιχπηεο. Έξγν ηνπ ην Άληξν ησλ Νπκθψλ ζηνλ Τκεηηφ. 2. Ο Αξρέδεκνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, νπαδφο ηνπ ειηνθεληξηθνχ ζπζηήκαηνο ησλ Ππζαγνξείσλ 3. Ο Αξρέδεκνο ν Σαξζεύο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο απφ ηελ Κηιηθία. Έγξαςε ηα έξγα: Πεξί θσλήο θαη Πεξί ζηνηρείσλ. 4. Ώζελαίνο ξήηνξαο θαη δεκαγσγφο. (Ξελνθώλ) Αξρεδίθε (Ηζη): Δ Αξρεδίθε (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Ώζήλαο Εππία. (Θνπθπδίδεο) Αξρεδίθε (Μπζ): Θεζπηάδα, κεηέξα ηνπ Απλάζηε απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Αξρέδηθνο (Ηζη): Ο Αξρέδηθνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο, αληςηφο ηνπ Αεκνζζέλε. Έξγα ηνπ: Γακαξηάλσλ, Θεζαπξόο. Αξρέδηθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Βπξππχιεο (Ώπνιιφδσξνο)
161
Αξρέιανο (Ηζη): 1. Ο Αξρέιανο (9νο ή 8νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ Ώγεζηιάνπ, ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Σήιεθινο. 2. Ο βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο Αξρέιανο Α’ (βαζίιεπζε 413-399 π.Υ.) ήηαλ ν παηέξαο ηνπ Οξέζηε θαη ηνπ Ώξρειάνπ ΐ’. Βπί βαζηιείαο ηνπ άξρηζε ε επεθηαηηθή πνιηηηθή ηεο Μαθεδνλίαο πνπ θνξπθψζεθε επί Φηιίππνπ ΐ’ θαη επί Ώιεμάλδξνπ. Ο Ώξρέιανο εθζπγρξφληζε ην θξάηνο ηνπ, κεηέθεξε ηελ πξσηεχνπζα απφ ηηο Ώηγέο ζηελ Πέιια, βειηίσζε ην ζηξαηφ ηνπ θαη θαηαζθεχαζε δξφκνπο. Βλζάξξπλε ηελ πνιηηηζκηθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο θαη πξνζηάηεπζε ηα γξάκκαηα θαη ηηο ηέρλεο. Ο Θνπθπδίδεο παξαηήξεζε φηη ν Αξρέιανο έθαλε πεξηζζόηεξα από όινπο ηνπο πξνεγνύκελνπο βαζηιείο ηεο Μαθεδνλίαο. Σνλ Ώξρέιαν δνινθφλεζε ν εξαζηήο ηνπ Κξαηεχαο θαη έγηλε γηα ηέζζεξηο κέξεο βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο. κσο θη απηφο δνινθνλήζεθε απφ ηνλ Οξέζηε. (Πινύηαξρνο) 3. Ο Αξρέιανο Β’ ηεο Μαθεδνλίαο δηαδέρζεθε ηνλ αδειθφ ηνπ Οξέζηε ην 393 π.Υ. 4. Ο πξνζσθξαηηθφο θηιφζνθνο Αξρέιανο (480-410 π.Υ.) ήηαλ ν παιηφηεξνο ησλ Ώζελαίσλ θηινζφθσλ, καζεηήο ηνπ Ώλαμαγφξα θαη δάζθαινο ηνπ σθξάηε. Θεσξνχζε σο Ώξρή ηνπ θφζκνπ ηνλ Ννπ. Ώλαθέξεηαη φηη έγξαςε έλα βηβιίν κε ηίηιν Φπζηνινγία. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο, Πινύηαξρνο) Η αποθέωζη ηος Ομήπος, έξγν ηνπ Αξρέιανπ 5. Γιχπηεο απφ ηελ Πξηήλε πνπ έδεζε γχξσ ζην 300 π.Υ. Γλσζηφ ηνπ έξγν Ζ απνζέσζε ηνπ Οκήξνπ πνπ βξίζθεηαη ζην ΐξεηαληθφ Μνπζείν. 6. πγγξαθέαο θαη πνηεηήο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώίγππην, έγξαςε θπξίσο επηγξάκκαηα κε ηα νπνία πξνζπαζνχζε λα εξκελεχζεη δηάθνξα παξάμελα θαηλφκελα ηνπ δσηθνχ βαζηιείνπ. 7. Ο ζηξαηεγφο Αξρέιανο ν Καππαδόθεο (2νο-1νο π.Υ. αη.) ππεξέηεζε ηνλ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Μηζξηδάηε η’. Ώλ θαη είρε αξθεηέο ζηξαηησηηθέο επηηπρίεο ζηνπο πνιέκνπο ηνπ Πφληνπ θαηά ηεο Ρψκεο, ηειηθά πέξαζε ζην αληίζεην ζηξαηφπεδν θαη ζπκβνχιεςε ηνπο Ρσκαίνπο λα ζπκκαρήζνπλ κε ην βαζίιεην ηεο Καππαδνθίαο πνπ επνθζαικηνχζε ν Μηζξηδάηεο. 8. Ο βαζηιηάο ηεο Καππαδνθίαο Αξρέιανο Α’ ηζίλεο, απφγνλνο ηνπ πξνεγνχκελνπ (βαζίιεπζε 36 π.Υ.-17 κ.Υ.), γηνο ηνπ Ώξρειάνπ θαη ηεο εηαίξαο Γιαθχξαο. Ανινθνλήζεθε απφ ηνλ απηνθξάηνξα ηεο Ρψκεο Σηβέξην.
162
9. Ο βαζηιηάο ηεο Καππαδνθίαο Αξρέιανο Β’, γηνο ηνπ Ώξρειάνπ Ώ’, βαζίιεπζε κφλν ιίγνπο κήλεο γηαηί ε Καππαδνθία ελζσκαηψζεθε ζηε Ρσκατθή Ώπηνθξαηνξία. 10. Ο Αξρέιανο ν Αζελαίνο ήηαλ θπζηθφο θαη αζηξνλφκνο Αξρέιανο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Διεθηξχνλα θαη ηεο Λπζηδίθεο (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο Ώξρέιανο ήηαλ Ώηγππηηάδεο, δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Ώλαμηβίε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) 3. Γηνο ηνπ Δξαθιείδε Σεκέλνπ Αξρέιεσο (Ηζη): λνκα γξακκέλν ζε αξραία επηγξαθή Αξρέινρνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο 11 γηνπο ηνπ ήξσα ησλ Σξψσλ Ώληήλνξα. θνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Σειακψλην (κεξνο) Αξρέκαρνο (Ηζη): 1. Εζηνξηθφο απφ ηελ Βχβνηα. (Πινύηαξρνο) 2. Ο Αξρέκαρνο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηάκβιηρνπ. Αξρέκαρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Παηξψο (Ώπνιιφδσξνο) Αξρέκβξνηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξρέκνξνο (Μπζ): βιέπε Οθέιηεο Αξρέπνιηο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ζε ιφγν ηνπ ν Γεκνζζέλεο Σεύθξνο Αξρεπηόιεκνο (Μπζ): Δλίνρνο ηνπ Έθηνξα, ζθνηψζεθε ζην Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ Σεχθξν (κεξνο) Άξρεξκνο (Ηζη): Ο γιχπηεο Άξρεξκνο ν Υίνο (6νο π.Υ.) είρε παππνχ θαη παηέξα (ηνλ Μηθθηάδε) γιχπηεο, αιιά θαη αξγφηεξα ν γηνο ηνπ ΐνχπαινο ππεξέηεζε ηε γιππηηθή. Έξγα ηνπ Ώξρέξκνπ βξηζθφηαλ ζηε Αήιν, ζηε Ώζήλα, ζηε Μπηηιήλε θαη αιινχ. Θεσξείηαη φηη είλαη ν πξψηνο πνπ θαηαζθεχαζε άγαικα ηεο Νίθεο κε θηεξά. Αξρεζηξαηίδεο (Ηζη): Ο Αξρεζηξαηίδεο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ άκν, ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώζελαγφξα. Αξρέζηξαηνο (Ηζη): 1. Ο Αξρέζηξαηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Ώζελαίσλ. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Αξρέζηξαηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο. ζπλεξγάηεο ηνπ εγέηε ηεο δεκνθξαηηθήο παξάηαμεο Βθηάιηε.
163
3. Ο Αξρέζηξαηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Γέια ηεο ηθειίαο ήηαλ θηιφζνθνο, πνηεηήο, δηαηηνιφγνο θαη ζεσξείηαη ν παηέξαο ηεο δπηηθήο γαζηξνλνκίαο. Ήηαλ ν πξψηνο γλσζηφο ζπγγξαθέαο βηβιίσλ καγεηξηθήο. Αξρέζηξαηνο (Μπζ): Μλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Αξρέηηκνο (Ηζη): Ο Αξρέηηκνο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Βπξπηίκνπ, ήηαλ Κνξίλζηνο ζηξαηεγφο πνπ πνιέκεζε θαηά ησλ Κεξθπξαίσλ (Θνπθπδίδεο) Αξρή (Ηζη): λνκα πνπ απνδίδεηαη ζε κηα απφ ηηο Μνχζεο (πέξαλ ησλ 9) Αξρήβηνο (Ηζη): ΐαζηιηάο (90-80 π.Υ.) ηνπ Βιιελν-ηλδηθνχ βαζηιείνπ ηεο Σαμίια. Αξρεγέηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλνο, πνπ ιαηξεπφηαλ κε απηφ ην φλνκα ζηε Νάμν ηεο ηθειίαο θαη ζηα Μέγαξα. Αξρήδηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Σεγεάηε, κεηαλάζηεπζε ζηελ Κξήηε, φπνπ ίδξπζε ηελ πφιε Καηξέα Αξρήλαμ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αξρία (Μπζ): Κφξε ηνπ Χθεαλνχ θαη αδειθή ηνπ Ελάρνπ (Τγίλνο) Αξρηάδαο (Ηζη): Ο Αξρηάδαο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππνδξνκίαο ην 1 κ.Υ. Θεβαίνη νπιίηεο Αξρίαο (Ηζη): 1. Ο Αξρίαο ν Θεβαίνο, ήηαλ έλαο απφ ηνπο ηξεηο νιηγαξρηθνχο πνπ, κε ηε βνήζεηα ηεο πάξηεο, θαηέιαβαλ ηελ εμνπζία ηεο Θήβαο ην 382 π.Υ. Μεηά απφ ηξία ρξφληα, ν Πεινπίδαο νξγάλσζε ζπλσκνζία γηα ηελ αλαηξνπή ηνπ ηπξαλληθνχ θαζεζηψηνο. Σελ παξακνλή ηνπ πξαμηθνπήκαηνο ν Ώξρίαο έιαβε επηζηνιή ε νπνία ηνλ πξνεηδνπνηνχζε φηη νη ζπλσκφηεο ζα δξνχζαλ ην ίδην βξάδπ. κσο απηφο γιεληνχζε ζην ζπίηη ελφο θίινπ ηνπ θαη άθεζε θαηά κέξνο ηελ επηζηνιή ιέγνληαο ην πεξίθεκν: εο αύξηνλ ηα ζπνπδαία! Σε λχρηα ν Πεινπίδαο θαη νη ζπλεξγάηεο ηνπ εηζέβαιιαλ ζηε Θήβα θαη ζθφησζαλ θαη ηνπο ηξεηο ηπξάλλνπο. 2. Ο Αξρίαο ν Θνπξηεύο ή Φπγαδνζήξαο (4νο π.Υ. αη.), θαηφπηλ εληνιήο ηνπ Ώληηπάηξνπ, θπλήγεζε θαη ζπλέιαβε ηνπο πεξηζζφηεξνπο εγέηεο ηεο αληηκαθεδνληθήο παξάηαμεο ηεο Ώζήλαο. Ώπέηπρε φκσο λα ζπιιάβεη ηνλ Αεκνζζέλε, ν νπνίνο πξφιαβε θαη απηνθηφλεζε. Παξάιιεια ήηαλ θαη ηξαγηθφο πνηεηήο θαη ππνθξηηήο. (Παπζαλίαο) 3. Ο Αξρίαο ν Κνξίλζηνο (8νο π.Υ. αη.), ήηαλ ν ηδξπηήο ηεο απνηθίαο ησλ πξαθνπζψλ (Παπζαλίαο) 164
4. Ο Αξρίαο (120-61 π.Υ.) ήηαλ Έιιελαο πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο απφ ηελ Ώληηφρεηα. Δ Παιαηηλή Αλζνινγία αλαθέξεη ηξηάληα πέληε επηγξάκκαηά ηνπ 5. Ο Αξρίαο απφ ηε ηθειία ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο (364-356 π.Υ.) 6. Ο παξηηάηεο Αξρίαο ζπκκεηείρε ζηνλ πφιεκν θαηά ηνπ ηπξάλλνπ ηεο άκνπ Πνιπθξάηε, αιιά έραζε ηε δσή ζηε κάρε. Οη ακηψηεο ηνλ ηίκεζαλ γη’ απηφ. Αξρίαο (Μπζ): Ο νηλνρφνο ηνπ Οηλέα Ώξρίαο, ζθνηψζεθε απφ γξνλζνθνπήκαηα ηνπ Δξαθιή. Αξρίβηνο (Ηζη): Ο Αξρίβηνο Φιάβηνο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ζηηο Οιπκπηάδεο 101 θαη 105 κ.Υ. Αξρίβνπινο (Ηζη): Ο Αξρίβνπινο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Θεβαίνο ιπξηθφο πνηεηήο. Αξρηγέλεο (Ηζη): Ο γηαηξφο Αξρηγέλεο ν Απακεύο (2νο κ.Υ. αη.), ήηαλ γηνο ηνπ επίζεο γηαηξνχ Φηιίππνπ απφ ηε πξία, εξγάζηεθε ζηε Ρψκε. Ώζρνιήζεθε κε ηε ζθπγκνινγία θαη έγξαςε ηαηξηθά ζπγγξάκκαηα θαη επηζηνιέο κε ηαηξηθέο ζπκβνπιέο (νπΐδαο) Αξρηδάκεηα (Ηζη): Δ Αξρηδάκεηα ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Βπδακίδα, κε ηνλ νπνίν απέθηεζαλ ηνλ Ώξρίδακν Α’. Αξρίδακνο ή Αξρίδεκνο (Ηζη): 1. Ο Αξρίδακνο Α’ (7νο-6νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο θαη παηέξαο ηνπ Ζγεζηθιή ή Αγαζηθιή πνπ ηνλ δηαδέρζεθε. (Παπζαλίαο) Αξρίδακνο Γ’ 2. Ο Αξρίδακνο Β’ (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Γεπμίδακνπ, ήηαλ ζχδπγνο ηεο Βππσιίαο θαη βαζηιηάο ηεο πάξηεο. Σν 465 φηαλ έγηλε ν ζεηζκφο ηεο πάξηεο, δηέηαμε ηελ εθθέλσζε ηεο πφιεο θη έηζη απνθεχρζεθαλ πνιιά ζχκαηα απφ ηνλ θχξην ζεηζκφ πνπ αθνινχζεζε. Θεσξείηαη ε παιαηόηεξε πξόβιεςε ζεηζκνύ. Οη ζηξαηησηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ ζηελ Ώηηηθή απνηέιεζαλ ηελ αθεηεξία ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Άγηο Β’ (Θνπθπδίδεο) 3. Ο Αξρίδακνο Γ’ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο. Πνιέκεζε ηνπο Θεβαίνπο ηνπ Βπακεηλψλδα φηαλ εηζέβαιαλ ζηελ Πεινπφλλεζν. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Άγηο Γ’. 4. Ο Αξρίδακνο Γ’ (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο, γηνο ηνπ Βπδακίδα θαη εγγνλφο ηνπ Ώξρίδακνπ Γ’. Ώληηκεηψπηζε κε επηηπρία ηελ επηδξνκή ηνπ Αεκεηξίνπ ηνπ Πνιηνξθεηή ην 295. 5. Ο Αξρίδακνο Δ’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο (228-227 π.Υ.). Λέγεηαη φηη δνινθνλήζεθε απφ ηνλ Κιενκέλε. Σνλ δηαδέρζεθε ν Βπθιείδαο. (Πνιύβηνο) 6. Ο Αξρίδακνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεζξίππνπ (296 π.Υ.) 165
Αξρηδεκίδεο (Ηζη): Βπψλπκνο ήηαλ άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 464 π.Υ. Αξρίδεκνο (Ηζη): ησηθφο θηιφζνθνο ηνπ 2νπ π.Υ. αηψλα Αξρηδίθε (Ηζη): Ώζελαία ηνπ 6νπ π.Υ.αη. πηζαλνινγνχκελε θφξε ηνπ Εππία Αξρηθιήο (Ηζη): Ώγγεηνπιάζηεο θαη αγγεηνγξάθνο ηνπ 6νπ π.Υ. αη. Αξρηθξάηεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε λφκηζκα ηεο Πάηξαο Αξρηιαΐδαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξρίινρνο (Ηζη): 1. Ο Αξρίινρνο ν Πάξηνο (680-640 π.Υ.) είλαη έλαο απφ ηνπο αξραηφηεξνπο θαη ζεκαληηθφηεξνπο πνηεηέο ηεο αξραίαο Βιιάδαο. Μεηέξα ηνπ ήηαλ ε δνχια Βληπψ πνπ ηνλ πξνίθηζε κε ηελ γλψζε ηεο ιατθήο γιψζζαο. Έδεζε πεξηπεηεηψδε δσή θαη πνιέκεζε ζηε Θάζν, ζηε Θξάθε ζηελ Πάξν θαη βξήθε ην ζάλαην πνιεκψληαο ηνπ Ναμίνπο, ζην ζηελφ πνπ ρσξίδεη ηε Νάμν απφ ηελ Πάξν. Ο Ώξρίινρνο ζεσξείηαη ν ηδξπηήο ηεο γλήζηαο ιπξηθήο πνίεζεο, νη ζηίρνη ήηαλ ζαηηξηθνί θαη ζπλέβαιαλ ζηελ εκθάληζε (αξγφηεξα) ηεο αηηηθήο θσκσδίαο. πλέζεζε ειεγείεο, χκλνπο θαη πνηήκαηα ζε ηακβηθφ κέηξν. Ώξθεηά απνζπάζκαηα έξγσλ ηνπ έρνπλ ζσζεί. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Αξρίινρνο απφ ηελ Κέξθπξα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 544 π.Υ. Αξρίινρνο Μπζ): Σξψαο, γηνο ηνπ Ώληίλνξα, ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Σειακψλην (κεξνο) Αξρηκελίδεο (Ηζη): Ο Αξρηκελίδεο γηνο ηνπ Ώξίζκηνπ είλαη γλσζηφο απφ έλα άγαικα-αθηέξσκα ζηνλ Ώζθιεπηφ, θαηαζθεπαζκέλν απφ ηνλ Σηκνράξε πνπ βξέζεθε ζηελ Ώζηππάιαηα. Μεζαησληθή απεηθόληζε ηνπ Αξρηκήδε Αξρηκήδεο (Ηζη): Ο καζεκαηηθφο, θπζηθφο, κεραληθφο, θαη θηιφζνθνο Αξρηκήδεο (287-212 π.Υ.) γελλήζεθε θαη πέζαλε ζηηο πξαθνχζεο. πνχδαζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα, θνληά ζηνλ Δξαηνζζέλε. Σν έξγν ηνπ θάιπςε πνιινχο ηνκείο, φπσο καζεκαηηθά, γεσκεηξία, νπηηθή, αζηξνλνκία, πδξαπιηθή, κεραληθή, αξρηηεθηνληθή. Αελ έρνκε άιια ζηνηρεία γηα ηε δσή ηνπ θαη νη ιίγεο πιεξνθνξίεο αθνξνχλ ηνλ ζάλαηφ ηνπ. Οη Ρσκαίνη πνιηνξθνχζαλ ηηο πξαθνχζεο γηα ηξία ρξφληα θαη ν Ώξρηκήδεο είρε ζπκβάιεη ζηελ άκπλα ηεο πφιεο κε εθεπξέζεηο πνιεκηθψλ κεραλψλ. Ώπηέο ήηαλ θαηαπέιηεο, αξπάγεο θαη θάηνπηξα (παξαβνιηθνί θαζξέπηεο κε ηνπο νπνίνπο έθαηγαλ ηα ξσκατθά πινία). Σν 212, νη Ρσκαίνη άισζαλ ηελ πφιε θαη έλαο Ρσκαίνο ζηξαηηψηεο, βξήθε ηνλ Ώξρηκήδε πξνζεισκέλν ζηε κειέηε θάπνηνπ γεσκεηξηθνχ πξνβιήκαηνο. Ώπηφο 166
πξφιαβε λα πεη ζηνλ αλίδεν ζηξαηηψηε κε κνπ ηνπο θύθινπο ηάξαηηε πξηλ δερζεί ζην ζηήζνο ηνπ ην μίθνο πνπ ηνλ ζθφησζε. Σν επηζηεκνληθφ έξγν ηνπ Ώξρηκήδε θαιχπηεη πνιινχο θιάδνπο ησλ ζεηηθψλ επηζηεκψλ. Αηαηχπσζε ηελ ζεσξία φηη ην ζψκα πνπ βπζίδεηαη ζην λεξφ, ράλεη απφ ην βάξνο ηνπ, φζν ην βάξνο ηνπ πγξνχ πνπ εθηνπίδεη. Ώπηή είλαη ε Αξρή ηνπ Αξρηκήδε. Λέγεηαη κάιηζηα φηη ηελ επηβεβαίσζε βξηζθφκελνο ζην ινπηξφ ηνπ θαη ελζνπζηαζκέλνο πεηάρηεθε έμσ γπκλφο, θσλάδνληαο Δύξεθα, εύξεθα. Σα πεξηζζφηεξα ζπγγξάκκαηά ηνπ ράζεθαλ ζηε θσηηά ηεο ΐηβιηνζήθεο ηεο Ώιεμάλδξεηαο. Σίηινη: Πεξί επηπέδσλ ηζνξξνπηψλ, Πεξί ειίθσλ, Πεξί ζθαίξαο θαη θπιίλδξνπ, Κχθινπ κέηξεζηο, Καηνπηξηθά, Μεραληθά, Ώξραί Γεσκεηξίαο, Σεηξαγσληζκφο παξαβνιήο, θ.ά. (Πινύηαξρνο) Αξρίκεινο (Ηζη): Πνηεηήο ηνπ 3νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Ώζήλα (Διι. Αλζνι., Αζήλαηνο) Αξρίλνκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Αξρίλνο (Ηζη): Ο Ώζελαίνο ξήηνξαο θαη πνιηηηθφο Αξρίλνο (5νο π.Υ. αη.), αλήθε ζηελ νιηγαξρηθή παξάηαμε, αιιά δελ δίζηαζε λα ζπκπξάμεη κε ηνπο δεκνθξαηηθνχο ηνπ Θξαζχβνπινπ, πξνθεηκέλνπ λα αλαηξέςεη ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο ηεο πφιεο. (Πιάησλ) Αξρίπνιηο (Μπζ): Μπζηθφο ήξσαο ηεο Ρφδνπ Αξρίππε (Ηζη): Δ Αξρίππε ή Αξρίππα (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ εηαίξα απφ ηελ Κχκε ηεο Βχβνηαο. πκβίσζε κε ηνλ νθνθιή ζηα ηειεπηαία ηνπ ρξφληα ν νπνίνο πεζαίλνληαο ηεο άθεζε ηελ πεξηνπζία ηνπ. Ώπέθηεζαλ έλα γην ηνλ Νενθιή. (Πινύηαξρνο) Αξρηππίδεο (Ηζη): Πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. Άξρηππνο (Ηζη): 1. Ο Άξρηππνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνηεηήο ηεο αξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. Θεσξείηαη κηκεηήο ηνπ Ώξηζηνθάλε. Σν 415 θέξδηζε πξψηε λίθε κε ην έξγν ηνπ Ηρζύο. Άιια έξγα ηνπ: Ακθηηξύσλ, λνπ ζθηά, Πινύηνο θ.ά. (νπΐδαο) 2. Ο Άξρηππνο ν άκηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηάκβιηρνπ. 3. Ο Άξρηππνο απφ ηε Μπηηιήλε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 300 π.Υ. Αξρίππνπο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 321 π.Υ. Αξρηξξόε (Ηζη): λνκα κηαο Νχκθεο ηεο Μπζνινγίαο Αξρηζηξαηίδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 577 π.Υ. Αξρηηέιεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώραηνχ εγεκφλα ηεο Θεζζαιίαο. Μαδί κε ηνλ αδειθφ ηνπ Άξραλδξν, θπξηάξρεζαλ ζηελ Ώξγνιίδα θαη ηελ Λαθσλία θαη επέβαιαλ ζηνπο θαηνίθνπο ησλ δπν πεξηνρψλ ηελ νλνκαζία Αραηνί. Αξρίηηκνο (Ηζη): λνκα ζε αξραίν αηηηθφ λφκηζκα Αξρνθξάηεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Αξρνκελίδαο (Ηζη): Ο Αξρνκελίδαο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο πξαθνχζεο, ήηαλ παηέξαο ηνπ ηζηνξηθνχ Φηιίζηνπ. 167
Αξρόο (Ηζη): Ήξσαο ηεο Κξήηεο, ηνλ ηηκνχζαλ ζηελ Κλσζφ θαη ζηελ Σχιηζν Αξρύηαο (Ηζη): Ο θηιφζνθνο, καζεκαηηθφο, αζηξνλφκνο, θπζηθφο, ζηξαηησηηθφο θαη πνιηηηθφο Αξρύηαο ν Σαξαληίλνο (428-347 π.Υ.) γηνο ηνπ Μλεζαγφξα, ήηαλ επηθαλήο ππζαγφξεηνο θαη απφ ηνπο κεγάινπο δηαλνεηέο ηεο αξραηφηεηαο. Γηα ηνλ Σάξαληα ήηαλ φ,ηη ν Πεξηθιήο γηα ηελ Ώζήλα. Βθιέρζεθε πνιιέο θνξέο ζηξαηεγφο ηεο πφιεο ηνπ. Έγξαςε αξθεηά ζπγγξάκκαηα. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Άξρσλ (Ηζη): 1. Ο Άξρσλ (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ ακαγφξα. Βίλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηελ Πέξηλζν (θνληά ζην ΐπδάληην), ζχκθσλα κε ηελ νπνία ν Άξρνληαο δηθαηνχηαη απνδεκίσζεο βάζεη δηθαζηηθήο απφθαζεο. 2. Ο Άξρσλ ν Σπξξελόο αλαθέξεηαη σο ν εθεπξέηεο ηεο ζάιπηγγαο. Λέγεηαη φηη ν γηνο ηνπ ν Βγειεχο (ή ν ίδηνο ν Άξρσλ) έδσζε απηή ηελ ζάιπηγγα ζηνλ Σήκελν, εγέηε ησλ Ασξηέσλ, φηαλ επηηέζεθε θαηά ηνπ Άξγνπο. Αξρύηαο ν Σαξαληίλνο Αξρσλίδεο (Ηζη): Σχξαλλνο πφιεο ηεο ηθειίαο (Θνπθπδίδεο) Αζαίνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο αξρεγνχο ησλ Ααξδαλψλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. θνηψζεθε απφ ηνλ Έθηνξα Άζαλδξνο (Ηζη): Ο Άζαλδξνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μαθεδνλία, ήηαλ γηνο ηνπ Φηιψηα θαη αδειθφο ηνπ Παξκελίσλα. Σν 334 ν Ώιέμαλδξνο ηνλ δηφξηζε θπβεξλήηε ηεο Λπδίαο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ βαζηιηά ν Άζαλδξνο έγηλε ζαηξάπεο ηεο Καξίαο ππφ ηνλ βαζηιηά Ώληίπαηξν. (Αξξηαλόο) Αζάκσλ (Ηζη): Ο Αζάκσλ απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 340 π.Υ. Αζβακαίνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Άζβεζηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κεξακηθνχο δαίκνλεο, θφβνο θαη ηξφκνο ησλ θεξακνπνηψλ (κεξνο) Άζβνινο (Μπζ): Κέληαπξνο πνπ είρε ηελ ηθαλφηεηα λα πξνθεηεχεη εξκελεχνληαο ηηο πηήζεηο ησλ πηελψλ θαη γη’ απηφ ηνλ απνθαινχζαλ θαη νησληζηή. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή καδί κε ηνλ Φφιν θαη άιινπο Κεληαχξνπο. (Δζίνδνο) Αζέα (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Ώξθαδίαο Αζεάηεο (Μπζ): Έλαο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. Αζία (Ηζη): 1. Κφξε ηνπ Θεκηζηνθιή 168
2. Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο ζηε Λαθσλία (Παπζαλίαο) Αζία (Μπζ): Χθεαλίδα, θφξε ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο. Έδσζε ην φλνκά ηεο ζηελ ήπεηξν Ώζία. (Δξφδνηνο) Αζίαο (Ηζη): Έιιελαο επηθφο πνηεηήο Αζίαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Κφηπνο, βαζηιηάο ηεο Λπδίαο (κεξνο, Δξφδ.) Αζηαδάηεο (Ηζη): Πινχζηνο Πέξζεο ηεο Πεξγάκνπ, ηνπ νπνίνπ ηελ πεξηνπζία κνηξάζηεθαλ νη «Μχξηνη» θαηά ηελ επηζηξνθή ηνπο ζηελ Βιιάδα Αζηάδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Άζηνπ Αζηαηηθόο (Ηζη): Ο Αζηαηηθόο απφ ηελ Ώιηθαξλαζζφ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 9 π.Υ. Αζίλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Λαθεδαίκνλα θαη ηεο πάξηεο. Αζίληνο (Ηζη): Πνηεηήο πνπ αλαθέξεη ε Παιαηηλή Αλζνινγία Αζίλννο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αηφζθνπξνπ Πνιπδεχθε θαη ηεο Φνίβεο. Άζηνο (Ηζη): 1. Ο Άζηνο ν άκηνο (8νο-7νο π.Υ. αη.) ήηαλ ειεγεηαθφο πνηεηήο. ψδνληαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ην έξγν ηνπ. (Απνιιόδσξνο) 2. Βπίζεην ηνπ Αία Άζηνο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Ώβχδνπ, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ηνπο βνήζεζε θέξλνληαο αξθεηέο εθεδξείεο απφ ηηο γεηηνληθέο πφιεηο. θνηψζεθε απφ ηνλ Εδνκελέα (κεξνο) Ζ Πεξζεθόλε κεηακνξθώλεη ηνλ Αζθάιαθν ζε θνπθνπβάγηα 2. Γνο ηνπ βαζηιηά ηεο Φξπγίαο Αχκαληα ηνπ Φξπγέα θαη παηέξαο ηνπ Ώδάκαληα. ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Σειακψλην. (κεξνο) Αζθάιαβνο (Μπζ): Ήηαλ γηνο κηαο θησρήο ρσξηθήο ηεο Μίζκεο. ηαλ ε Αήκεηξα πεξηπιαληφηαλ γπξεχνληαο ηελ θφξε ηεο Πεξζεθφλε, έθηαζε εμαληιεκέλε θαη πεηλαζκέλε ζην ζπίηη ηεο Μίζκεο. Δ Μίζκε ηελ δέρζεθε θηιφμελα θαη ηεο έδσζε ζε κηα θνχπα λα θάεη ηα κφλα πνπ είρε, αιεχξη αλαθαησκέλν κε λεξφ. Δ Αήκεηξα ηα έθαγε κε ιαηκαξγία θαη ν Ώζθάιβνο γέιαζε εηξσληθά θαη είπε λα ηεο δψζνπλ έλα θνπβά γηα λα ρνξηάζεη. Δ ζεά αγαλαθηηζκέλε ηνπ πέηαμε ηελ θνχπα ζηα κνχηξα θαη ηνλ κεηακφξθσζε ζε αζθάιαβν = ζαύξα. Αζθάιαθνο (Μπζ): 1. Υζφληνο δαίκνλαο, γηνο ηνπ Ώρέξνληα θαη ηεο ξθλεο. Δ Αήκεηξα (ή ε Πεξζεθφλε) ηνλ κεηακφξθσζε ζε θνπθνπβάγηα. (Ώπνιιφδσξνο)
169
2. Ο Ώζθάιαθνο ν Οξρνκέληνο ήηαλ γηνο ηνπ Άξε, πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Αηήθνβν. (κεξνο) Άζθαινο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο Λπδίαο, ίδξπζε ηελ πφιε Ώζθαιψλα ηεο πξίαο. (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αζθαισλίηεο (Ηζη): Ώξραίνο Έιιελαο γξακκαηηθφο Αζθάληνο (Ηζη): Ο Αζθάληνο απφ ηα Άβδεξα ηεο Θξάθεο, ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Πχξξσλα. Αζθάληνο (Μπζ): 1. Ο Ώζθάληνο ή Ίνπινο ήηαλ γηνο ηνπ Σξψα Ώηλεία, αθνινχζεζε ηνλ παηέξα ζηελ Εηαιία θαη αξγφηεξα γχξηζε ζηελ Σξνία φπνπ βαζίιεπζε σο ην ζάλαηφ ηνπ. χκθσλα φκσο κε ηελ Ώηλεηάδα ηνπ ΐηξγηιίνπ ν Ώζθάληνο έκεηλε νξηζηηθά ζην Λάηην θαη είλαη ν γελάξρεο ηεο Ηνπιίαο γεληάο απφ ηελ νπνία επαίξνληαλ γηα ηελ θαηαγσγή ηνπο πνιινί Ρσκαίνη επγελείο, φπσο ν Ενχιηνο Καίζαξαο θαη άιινη. 2. Δγεκφλαο ησλ Ώζθαλίσλ ηεο Φξπγίαο, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ. (κεξνο) Άζθαξνο (Ηζη): Θεβαίνο γιχπηεο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα Αζθεηάδεο (Ηζη): Ώζελαίνο ζηξαηεγφο ν νπνίνο ην 318 π.Υ. παξέδσζε ηελ αιακίλα ζηνλ Κάζζαλδξν. Αζθιαπηάδαο (Ηζη): Ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Αζθιάπσλ (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώραηνχ, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Αζθιεπηάδεο (Ηζη): Αζθιεπηάδεο νλνκάδνληαλ νη γηνη ή νη απφγνλνη ηνπ Ώζθιεπηνχ Γηαηξόο θαη αζζελήο νο
νο
Αζθιεπηάδεο (Ηζη): 1. Ο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ
Αζθιεπηάδεο ν Φιηάζηνο (4 -3 Πιάησλα. 2. Ο Αζθιεπηάδεο ν άκηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο θαη δάζθαινο ηνπ Θενθξίηνπ. ψδνληαη 18 επηγξάκκαηά ηνπ. (Διι. Αλζνι.) 3. Ο Αζθιεπηάδεο (2νο-1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πξνχζα ηεο ΐηζπλίαο ήηαλ γηαηξφο, θπζηνζεξαπεπηήο θαη καζεηήο ηνπ θαξκαθνιφγνπ Κιεφθαληνπ. Ώπφ ην 91 έδεζε ζηελ Ρψκε, αξρηθά σο δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο θαη αξγφηεξα σο γηαηξφο. Ήηαλ ζπγγξαθέαο πνιιψλ ηαηξηθψλ βηβιίσλ φπσο! Πεξί ζθπγκώλ, Πεξί αλαπλνήο, Πεξί ςπρήο, Πεξί ινηκνύ, Πεξί θαξδηαθήο λόζνπ θ.ά. 4. Ο Αζθιεπηάδεο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θήβα, ήηαλ πνηεηήο ηξαγσδηψλ. 170
5. Ο Αζθιεπηάδεο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώίγππην, ήηαλ έιιελαο ζπγγξαθέαο κπζνινγηθψλ θαη ζξεζθεπηηθψλ έξγσλ, 6. Ο Αζθιεπηάδεο ν Μπξιεαλόο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μπξιεία ηεο ΐηζπλίαο, ήηαλ γξακκαηηθφο ηεο ζρνιήο ηεο Πεξγάκνπ. 7. Ο Αζθιεπηάδεο ν Κπδηθελόο ήηαλ αξρηηέθηνλαο. 8. Κχπξηνο, ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. 9. Κνξίλζηνο, ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 24 π.Υ. 10. Ο Πνύπιηνο Αζθιεπηάδεο απφ ηελ Κφξηλζν, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ πεληάζινπ ην 241 κ.Υ. Αζθιεπηγέλεηα (Ηζη): 1. Δ Αζθιεπηγέλεηα ε πξεζβπηέξα (5νο κ.Υ. αη.) ήηαλ λενπιαησληθή θηιφζνθνο, δίδαμε ζηελ Ώζήλα. 2. Δ Αζθιεπηγέλεηα ε λενηέξα ήηαλ ζχδπγνο ηνπ λενπιαησληθνχ Θεαγέλε Αζθιεπηόδνηνο (Ηζη): 1. Ο Αζθιεπηόδνηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ ησηθνχ Πνζεηδσλίνπ 2. Ο Αζθιεπηόδνηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο πνηεηήο 3. Ο Αζθιεπηόδνηνο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο Αζθιεπηόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Αθιεπηόδσξνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ δσγξάθνο, απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηεο επνρήο ηνπ. (Πιίληνο) 2. Ο Αζθιεπηόδσξνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ αλδξηαληνπνηφο. Αζθιεπηόο (Ηζη): 1. Ο Αζθιεπηόο ήηαλ ζεφο ηεο ηαηξηθήο θαη ηεο ζεξαπεπηηθήο, γηνο ηνπ Ώπφιισλα. Σα πεξηζζφηεξα παηδηά ηνπ είλαη ζπλδεδεκέλα κε ηελ πγεία θαη ηε ζεξαπεπηηθή, φπσο: γηα ηε ρεηξνπξγηθή ν Μαράσλ, ηελ παζνινγία ν Πνδαιείξηνο, ηελ πγεία ε Τγεία, ηελ ίαζε ε Εαζψ, ηε βνηαλνζεξαπεία ε Παλάθεηα θιπ. Λαηξεπφηαλ ζε φιν ηνλ ειιαδηθφ ρψξν. (κεξνο) Ο ζεόο Αζθιεπηόο 2. Ο Αζθιεπηόο ν Σξαιιεύο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ καζεκαηηθφο θαη λενπιαησληθφο θηιφζνθνο Αζθόο (Μπζ): Γίγαληαο ηέθλν ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο, ν κφλνο πνπ βγήθε δσληαλφο απφ ηελ Γηγαληνκαρία. Ώξγφηεξα ν Αηφλπζνο ηνλ έγδαξε θαη απφ ην δέξκα ηνπ έθηηαμε ηνλ πξψην αζθφ. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Αζθξαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Άζθξε ή Άζθξα (Μπζ): Νατάδα Νχκθε ηεο ΐνησηίαο, νπνία γέλλεζε ηνλ Οίνθιν απφ ηνλ Πνζεηδψλα. Ο γηνο ηεο έθηηζε ηελ πφιε Άζθξα γηα λα ηελ ηηκήζεη. (Παπζαλίαο) Αζθώλδαο (Ηζη): Ώζιεηήο ηνπ παγθξαηίνπ (Αξηζηνθάλεο) Αζκόληνο (Ηζη): Έιιελαο γξακκαηηθφο Αζπαζίλεο (Ηζη): Πέξζεο ζηξαηησηηθφο (Ζξόδνηνο) 171
Αζπαιίο (Μπζ): Δ Αζπαιίο απφ ηελ Φζηψηηδα ήηαλ αδειθή ηνπ Ώζηπγίηε. Σελ αηίκαζε ν Σάξηαξνο, ηχξαλλνο ηεο ζεζζαιηθήο Μειίηεο θαη απηή απηνθηφλεζε δίπια ζην άγαικα ηεο Ώξηέκηδνο. Ο αδειθφο ηεο ζθφησζε ηνλ Σάξηαξν θαη ηνπ πήξε ην ζξφλν. Αζπαζία (Ηζη): 1. Δ Αζπαζία ε Μηιεζία (5νο π.Υ. αη.) ε εηαίξα απφ ηελ Εσλία, ε νπνία έγηλε δηάζεκε ιφγσ ηνπ δεζκνχ ηεο κε ην Πεξηθιή. Σν αλ ήηαλ πφξλε είλαη ακθηζβεηήζηκν γηαηί ε Ώζπαζία δέρζεθε ζθνδξέο επηζέζεηο απφ πνιινχο, θπξίσο απφ θσκηθνχο (Ώξηζηνθάλεο, Κξαηίλνο, Βχπνιηο θ.ά.) γηα ηελ εζηθή ηεο, αιιά θαη γηα ηελ επηξξνή πνπ αζθνχζε ζηνλ Πεξηθιή. (Λέγεηαη φηη πξφηππφ ηεο ζηε δσή, ζηε κφξθσζε θαη ζην ρεηξηζκφ ησλ αλδξψλ είρε ηελ επίζεο Μηιεζία εηαίξα Θαξγπιία). Σν δεπγάξη Πεξηθιήο θαη Ώζπαζία δνχζε καδί απφ ην 450 θαη απέθηεζε έλα γην, ηνλ Πεξηθιή ηνλ Νεφηεξν, ηνλ νπνίν νη Ώζελαίνη ζεσξνχζαλ λφζν. Δ Ώζπαζία ήηαλ φκνξθε, θαιιηεξγεκέλε θαη έμππλε γπλαίθα θαη δεκηνχξγεζε έλα θχθιν επηθαλψλ πξνζσπηθνηήησλ ηεο επνρήο φπσο ν Ώλαμαγφξαο, ν Γήλσλ, ν Πξσηαγφξαο, ν σθξάηεο, ν νθνθιήο, ν Φεηδίαο θαη άιινη Μεηά ην ζάλαην ηνπ Πεξηθιή ε Ώζπαζία παληξεχηεθε ηνλ ζηελφ ηνπ θίιν Λπζηθιή. (Ξελνθώλ, Πιάησλ) Ζ Αζπαζία ηεο Μηιήηνπ, ζύληξνθνο ηνπ Πεξηθιή 2. Δ Αζπαζία ή Μηιηώ (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Φψθαηα ηεο Εσλίαο. Ήηαλ παιιαθίδα ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ, αιιά κεηά ηελ ήηηα θαη ην ζάλαηφ ηνπ ζηα Κνχλαμα (ην 401), έγηλε παιιαθίδα ηνπ ληθεηή αδειθνχ ηνπ Ώξηαμέξμε. Δ Ώζπαζία (Μηιηψ ζεκαίλεη ξνδνκάγνπιε) πιάη ζην βαζηιηά ησλ Πεξζψλ έγηλε παλίζρπξε. Σε Μηιηψ φκσο εξσηεχηεθε θαη ν γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Ώξηαμέξμε, ν Ααξείνο. Δ ίδηα ε Μηιηψ πξνηίκεζε λα γίλεη ηέξεηα ζην λαφ ηεο ζεάο ΏλαΎηηδαο, γηα λα δήζεη ηελ ππφινηπε δσή ηεο αγλή. (Ξελνθώλ) 3. Δ γηαηξφο γπλαηθνιφγνο θαη καία Αζπαζία (1νο κ.Υ. αη.), έγηλε γλσζηή γηα ηηο ηαηξηθέο ηεο ηθαλφηεηεο θαη γηα ζπγγξάκκαηά ηεο ζρεηηθά κε ηελ παζνινγία ηεο κήηξαο. Αζπάζηνο (Ηζη): Ο Αζπάζηνο (100-150 κ.Υ.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. Έγξαςε ζρφιηα γηα ηα πεξηζζφηεξα έξγα ηνπ Ώξηζηνηέιε. Αζπηδνράξκε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώκαδφλεο Αζπιεδώλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, ηδξπηήο ηεο πφιεο Ώζπιεδψλαο, αξραίαο πφιεο ησλ Μηλπψλ ζηελ Βχβνηα. Αζπόδηθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώζηαθνχ Άζζα (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ηνπ ίζσλα 172
Αζζάξαθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Σξψα θαη αδειθφο ηνπ Γαλπκήδε, θαη ηνπ Ίινπ. Κιεξνλφκεζε ην ζξφλν ησλ Ααξδαλψλ απφ ηνλ αδειθφ ηνπ Ίιν, απφ ηνλ νπνίν νλνκάζηεθε ην βαζίιεην Ίιηνλ (Τξνία). (κεξνο) Αζζάσλ (Μπζ): Ο παηέξαο ηεο Νηφβεο Αζηάβε (Μπζ): Δ Ώζηάβε ή Ώηάβε ήηαλ θφξε ηνπ πνηακνχ Πελεηνχ. Αζηαθίδεο (Μπζ): Νχκθεο ηεο ιίκλεο Ώζηαθφο ηεο ΐηζπλίαο Άζηαθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα. Δ πφιε Ώζηαθφο ηεο ΐηζπλίαο (κεηέπεηηα Νηθνκήδεηα) πήξε ην φλνκά ηεο απφ απηφλ (ηέθ. ΐπδάληηνο) Αζηάξηε (Ηζη): Θεά ησλ χξσλ θαη ησλ Φνηλίθσλ, πνπ θέξεη φια ζρεδφλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο Ώθξνδίηεο, ηεο Ώζελάο θαη ηεο Ώξηέκηδνο Αζηέαο (Ηζη): 1. Ο Αζηέαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο δηαζεκφηεξνπο αγγεηνγξάθνπο ηεο Κάησ Εηαιίαο. Γσγξάθηζε δεθάδεο αγγεία θαη θξαηήξεο ζηηο νπνίεο απέδηδε ζθελέο απφ ηελ κπζνινγία. 2. Ο Αζηέαο ήηαλ ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο Αζηείνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 373 π.Υ. Αζηεξία (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Αζηεξία (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Ώζηεξία παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Υαίην θαη δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Αζηέξηνο (Ηζη): νθηζηήο ηνπ 3νπ κ.Υ. αηψλα Αζηέξηνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πχινπ Νειέα, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή καδί κε ηνλ παηέξα θαη ηνπο αδειθνχ ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο παηέξαο ηνπ Μίλσα, άξρνληαο ηεο Κξήηεο Ώζηεξίσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο (Ώπνιιφδσξνο) Αζηεξόδεηα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο (Ζζίνδνο) Αζηενξνπαία (Μπζ): χδπγνο ηνπ Φψθνπ θαη κεηέξα ηνπ Παλνπέα Αζηενξνπαίνο (Μπζ): Αηνηθεηήο ησλ Παηάλσλ, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ. Ήηαλ ν πην ςειφο απφ φινπο ηνπο πνιεκηζηέο. θνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα. (κεξνο) Αζηεξόπεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Εσιθνχ Πειία (Ώπνιιφδσξνο) Αζηεξόπε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Κεβξήλα θαη ζχδπγνο ηνπ Ώηζάθνπ, γηνπ ηνπ Πξηάκνπ. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Κεθέα θαη ηεο Σεγέαο. 3. Χθεαλίδα, θφξε ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο. Με ην Αία απέθηεζαλ ηνλ Ώθξάγαληα πνπ ίδξπζε ηελ νκψλπκε ηηαιηθή πφιε. (Δζίνδνο) Αζηεξόπεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κχθισπεο πνπ θαηαζθεχαζαλ ηα φπια ηνπ Αία, ηνλ θεξαπλφ θαη ηελ βξνληή. Αζηέξσ (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο Αζηήξ (Ηζη): Σνμφηεο απφ ηελ Ώκθίπνιε, ν νπνίνο θαηά ηελ πνιηνξθία ηεο Οιχλζνπ απφ ηνπο Μαθεδφλεο ηξαπκάηηζε κε βέινο ηνλ βαζηιηά Φίιηππν ΐ’ θαη ηνλ ηχθισζε απφ ην έλα κάηη. Ο Φίιηππνο δηέηαμε λα ηνλ θξεκάζνπλ Αζηήξ (Μπζ): Γίγαληαο, ζθνηψζεθε απφ ηελ Ώζελά (Δζίνδνο) 173
Αζηίσλ (Ηζη): Ο Αζηίσλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ Γάδδπνο, ηεξέα ηνπ Ώζθιεπηνχ ζε κηα πφιε ηεο Μαθεδνλίαο. Άζηξα Πιαλήηεο (Μπζ): Σα Άζηξα ήηαλ ζεφηεηεο, πξνζσπνπνίεζε ησλ γλσζηψλ ζηελ αξραηφηεηα πιαλεηψλ. Ώπηά ήηαλ ν Φαίλσλ (Κξφλνο), ν Φαέζσλ (Αίαο), ν Ππξνείο (Άξεο), ν Βσζθφξνο (Ώθξνδίηε) θαη ν ηίιβσλ (Βξκήο). Αζηξάβαθνο (Ηζη): Ο Αζηξάβαθνο θαη ν αδειθφο ηνπ Ώιψπεθνο βξήθαλ ην άγαικα ηεο Οξζίαο Ώξηέκηδνο πνπ ζηεξηδφηαλ ζε έλα ζάκλν ιπγαξηάο θαη θαηλφηαλ φξζηα. κσο θαη νη δπν ηξειάζεθαλ, κφιηο βξήθαλ ην άγαικα. (Ζξόδνηνο) Αζηξαία (Μπζ): Κφξε ηνπ Αία θαη ηεο Θέκηδαο. Καηά ηνλ Δζίνδν ε Ώζηξαία απνγνεηεπκέλε απφ ηελ θαηάπησζε ησλ αμηψλ θαη ηνπ πλεχκαηνο ηνπ δηθαίνπ απφ ηνπο αλζξψπνπο, θαηέθπγε, κε ηελ Ώηδψ, ζηνλ ιπκπν θαη αξγφηεξα εηζήιζε ζηνλ αζηεξηζκφ ηεο Παξζέλνπ (άιισζηε παξέκεηλε παξζέλνο απφ θάζε θαθφ). Ώπεηθνλίδεηαη λα θξαηά κε ην έλα ρέξη θιαδί ειηάο θαη κε ην άιιν έλα μίθνο. ηε ζέζε ηεο Ώζηξαίαο θαη ηεο Ώηδνχο ζηε Γε εγθαηαζηάζεθε ην Έγθιεκα. Αζηξαία Αζηξαίνο (Ηζη): Ώξραίνο αζηξνιφγνο πνπ αλαηξάθεθε απφ ηνλ Μλήζαξρν, παηέξα ηνπ Ππζαγφξα Αζηξαίνο (Μπζ): 1. Σξψαο καρεηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Βπξχαιν (κεξνο) 2. Σηηάλαο παηέξαο ησλ αλέκσλ απφ ηελ Δψ Αζηξάκςπρνο (Ηζη): Έιιελαο ξήηνξαο ηεο αξραηφηεηαο Αζηξαπή (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο αζηξαπήο Αζηξάπηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Αζηξάηεηα (Ηζη): Βπίζεην ηεο Άξηεκεο ζηε Λαθσλία (Παπζαλίαο) Αζηπάγεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Λαπηζψλ Τςέα Αζηπάγεο (Μπζ): Ο Ώζηπάγεο απνιηζψζεθε κφιηο ν Πεξζέαο ηνπ έδεημε ην θνκκέλν θεθάιη ηεο Μέδνπζαο Αζηύαινο (Μπζ): Σξψαο καρεηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πνιππνίηε (κεξνο) Αζηπάλαμ (Ηζη): Ο Αζηπάλαμ απφ ηε Μίιεην ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην (328-316 π.Υ.) Αζηπάλαμ (Μπζ): 1. Ο Ώζηπάλαμ ή θακάλδξηνο ήηαλ γηνο ηνπ Έθηνξα θαη ηεο Ώλδξνκάρεο. Ολνκάζηεθε θακάλδξηνο, αιιά ζηε ζπλέρεηα, γηα
174
λα ηηκεζεί ν παηέξαο ηνπ, έγηλε γλσζηφο κε ην φλνκα Ώζηπάλαμ (βαζηιηάο ηνπ άζηεσο). ηελ Ειηάδα εληππσζηάδεη ε ζθελή ηνπ θφβνπ πνπ δείρλεη ν κηθξφο πξίγθηπαο ζηελ ζέα ηνπ πάλνπινπ παηέξα ηνπ πνπ θεχγεη γηα ηε κάρε. ηαλ έπεζε ε Σξνία ν Νενπηφιεκνο γθξέκηζε ηνλ Ώζηπάλαθηα απφ ηα ηείρε ηεο πφιεο γηα λα κελ ππάξμεη δηαδνρή ηνπ ζξφλνπ. (κεξνο) 2. Γηνο ηεο Θεζπηάδαο ΒπηιαΎδνο θαη ηνπ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Αζηπάλαζζα (Μπζ): Θεξαπαηλίδα ηεο Χξαίαο Βιέλεο, ιέγεηαη φηη έγξαθε εξσηηθά πνηήκαηα Αζηπβίεο (Μπζ): Ο Ώζηπβίεο ή Ώζηπβίαο ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Καιακήηηδνο (Ώπνιιφδσξνο) Αζηπγέλεηα (Μπζ): Δ Ώζηπγέλεηα ήηαλ θφξε ηνπ Φχιαληνο Αζηπγίηεο (Μπζ): ηαλ ν Σάξηαξνο, ηχξαλλνο ζεζζαιηθήο Μειίηεο αηίκαζε ηελ Ώζπαιίδα θαη απηή απφ ηελ ζιίςε ηεο απηνθηφλεζε, ν αδειθφο ηεο Ώζηπγίηεο ηνλ ζθφησζε θαη ηνπ πήξε ην ζξφλν Αζηύγνλνο (Μπζ): Ώζηχγνλνο ή Ώζηχλνκνο, έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα. (κεξ.) Αζηπδάκαο (Ηζη): 1. Ο Αζηπδάκαο ν Πξεζβύηεξνο (4νο π.Υ. αη.) είλαη δεκηνπξγφο 240(!) ηξαγσδηψλ θαη δξακάησλ. Πέηπρε 15 λίθεο ζε δξακαηηθνχο αγψλεο. Μεξηθνί ηίηινη απφ ηα γλσζηά έξγα είλαη ε ηξηινγία (Αρηιιεύο, Αζάκαο, Αληηγόλε), Παξζελνπαίνο, Λπθάσλ θαη άιια. (νπΐδαο) 2. Ο γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ Αζηπδάκαο ν Νεόηεξνο έγξαςε επίζεο ηξαγσδίεο. Γλσζηνί ηίηινη Δπίγνλνη, Αίαο καηλόκελνο, Βειιεξνθόληεο, Αιθκήλε, Παιακήδεο, Σπξώ θ.ά. Αζηπδάκαο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώηγχπηνπ, πνπ ζαλάησλε φπνηνλ μέλν πεξλνχζε απφ ηελ επηθξάηεηά ηνπ. ηαλ πέξαζε απφ θεη ν Δξαθιήο, ζπλειήθζε θαη πξννξηδφηαλ γηα ζπζία. κσο ν ήξσαο έζπαζε ηα δεζκά ηνπ θαη ζθφησζε ηνλ Ώζηπδάκαληα Αζησδάμεια (Μσθ): Βξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα, κεηέξα ηνπ Καχθσλα Αζηπθξάηεηα (Μπζ): Έλα απφ ηα παηδηά ηεο Νηφβεο (Νηνβίδεο) πνπ εμφλησζαλ ν Ώπφιισλαο θαη ε Άξηεκε. (Ώπνιιφδσξνο) Αζηπθξάηεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Άζηπινο (Ηζη): 1. Ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο απφ ην Μεηαπφληην. 2. Ο Άζηπινο απφ ηνλ Κξφησλα θέξδηζε 7 λίθεο ζηηο νιπκπηάδεο ησλ εηψλ 488, 484 θαη 480 π.Υ. (Πιάησλ) Αζηύκαρνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεηαη απφ ηνλ Θνπθπδίδε Αζηπκέδνπζα (Μπζ): Δ ηξίηε ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Οηδίπνδα, πξνο ηνλ νπνίν δηέβαιε ηνπο γηνπο ηνπ Βηενθιή θαη Πνιπλείθε. Ο Οηδίπνδαο ηνπο θαηαξάζηεθε λα έξζεη κηα κέξα πνπ ν έλαο λα ζθνηψζεη ηνλ άιιν! Αζηύκαρνο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηνπ Πεηξαηά (Θνπθπδίδεο) Αζηπκήδεο (Ηζη): Ο Αζηπκήδεο απφ ηελ Ρφδν, ζπκβνχιεπζε ηνπο ζπκπαηξηψηεο ηνπ λα ζπκκαρήζνπλ κε ηνπο Ρσκαίνπο ζηνλ πφιεκφ ηνπο θαηά 175
ηνπ Πεξζέα ηεο Μαθεδνλίαο (171 π.Υ.). ηαλ ε Ρφδνο απεηιήζεθε κε εηζβνιή απφ ηνπο Ρσκαίνπο, ν Ώζηπκήδεο, ν Φηιφθξσλ θαη ν Πνιπάξαηνο πήγαλ σο πξεζβεπηέο ζηελ Ρψκε γηα λα θαηεπλάζεη ηα πλεχκαηα (Πνιύβηνο) Αζηπλόκε (Μπζ): 1. Βξσκέλε ηνπ Άξε θαη κεηέξα ηνπ Καιπδψλα 2. Έλα απφ ηα παηδηά ηεο Νηφβεο θαη ηνπ Ώκθίνλα (Νηνβίδεο) πνπ εμνληψζεθαλ απφ ηνλ Ώπφιισλα θαη ηελ Άξηεκε (Ώπνιιφδσξνο) Αζηύλνκνο (Ηζη): πγγξαθέαο απφ ηελ Κχπξν (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Αζηύλνκνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Αζηύλννο (Μπζ): Ο Ώζηχλννο ή Ώζηχλνπο ήηαλ καρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Νενπηφιεκν. (κεξνο) Αζηπόρεηα (Μπζ): Δ Ώζηπφρεηα ή Ώζηπφρε ήηαλ θφξε ηεο Νηφβεο (Νηνβίδεο). Σα παηδηά ηεο Νηφβεο εμνληψζεθαλ απφ ηνλ Ώπφιισλα θαη ηελ Άξηεκε. Ζ εμόλησζε ησλ παηδηώλ ηεο Νηόβεο Αζηπόρε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Λανκέδνληα. Μεηά ηελ άισζε ηεο Σξνίαο αηρκαισηίζηεθε απφ ηνλ Φηινθηήηε ν νπνίνο ηελ πήξε καδί ηνπ καδί κε ηηο αδειθέο ηεο Ώηζχιια θαη Μεδεζηθάζηε θαη άιιεο γπλαίθεο ηεο Σξνίαο. (κεξνο) Αζηύνρνο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο πάξηεο πνπ έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Ξελνθώλ) Αζηππάιαηα (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ηνπ Ώγθαίνπ θαη ηνπ Βπξππχινπ Αζηύππινο (Μπζ): Παίνλαο πνιεκηζηήο, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ. Σνλ ζθφησζε ν Ώρηιιέαο (κεξνο) Αζηύθηινο (Μπζ): Ο Ώζηχθηινο ήηαλ κάληεο Αζηύθηινο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 420 π.Υ. Αζθάιεηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Πνζεηδψλα ζηελ πάξηε θαη Πάηξα (Παπζαλίαο) Αζθαιίσλ (Μπζ): Ώπιηθφο ηνπ Μελειάνπ ηεο πάξηεο (κεξνο) Αζσλίδεο (Ηζη): Ο θπβεξλήηεο πινίνπ ηεο Ώίγηλα πνπ ζπκκεηείρε ζηελ λαπκαρία ηνπ Ώξηεκεζίνπ ην 480 π.Υ. (Ζξόδνηνο) Αζσπηάο (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώζσπνχ Αζσπίδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Βξαηνχο (Ώπνιιφδσξνο) Αζώπηνο (Ηζη): Ώζελαίνο ζηξαηεγφο, γηνο ηνπ Φνξκίσλα (Θνπθπδ.)
176
Αζσπίο (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Ώζσπίο ήηαλ κεηέξα ηνπ Μέληνξα απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Αζώπηρνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Κιεπδάκνπ απφ ηνλ Οξρνκελφ, νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ην 488 π.Υ. (Πίλδαξνο) Αζσπόδσξνο (Ηζη): 1. Γηνο ηνπ Σηκάλδξνπ, ζηξαηεγφο ησλ Θεβαίσλ, αξρεγφο ηνπ ηππηθνχ ζηε κάρε ησλ Πιαηαηψλ (Ζξόδνηνο) 2. Θεβαίνο γηνο ηνπ Δξνδφηνπ, ληθεηήο ζηα Ίζζκηα (Πίλδαξνο) Αζσπόιανο (Ηζη): λνκα θαηνίθνπ ησλ Πιαηαηψλ πνπ αλαθέξεηαη απφ ηνλ Θνπθπδίδε Αζσπόο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο ΐνησηίαο. Με ηελ Μεξφπε απέθηεζαλ πνιιά παηδηά (Ώπνιιφδσξνο) Αζσπώ (Ηζη): λνκα πνπ απνδίδεηαη ζε κηα απφ ηηο Μνχζεο (πέξαλ ησλ 9) Αηαβύξηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηελ Ρφδν (Γηόδσξνο ηθειόο) Αηαιάληε (Ηζη): Δ Αηαιάληε (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μαθεδνλία ήηαλ αδειθή ηνπ Πεξδίθθα. Παληξεχηεθε ηνλ Άηηαιν αιιά κεηά απφ πέληε κέξεο δνινθνλήζεθε απφ ηνλ αδειθφ ηεο. (Γηόδσξνο ηθειόο) Αηαιάληε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ρηλέα, ηαρχηαηε δξνκέαο θαη πνιχ φκνξθε. Γηα λα παληξεπηεί έβαιε φξν φηη ζα δερφηαλ απηφλ πνπ ζα ηελ θέξδηδε ζην ηξέμηκν. Κέξδηζε ν Εππνκέλεο κε ηε βνήζεηα ηεο Ώθξνδίηεο. (Ώπνιιφδσξνο) Αηαιάληε Αηάξβεο (Ηζη): 1. ηξαηεγφο ησλ Καξρεδνλίσλ ζην πφιεκν θαηά ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Ώγαζνθιή (Πνιύβηνο) 2. Ώζελαίνο πνπ θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην γηαηί ζθφησζε ηεξφ πηελφ ηνπ Ώζθιεπηνχ (Αηιηαλόο) Αηέαο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο θπζίαο. Σν 339 π.Υ. ήξζε ζε ζχγθξνπζε κε ηνλ Φίιηππν ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο (ηξάβσλ) Άηε (Μπζ): Κφξε ηεο Έξηδαο θαη αδειθή ηεο Απζλνκίαο, ηεο Λήζεο, ηνπ Λνηκνχ, ηνπ ξθνπ θ.ά. πξνζσπνπνίεζε ηεο κέρξη εγθιήκαηνο δηαηάξαμεο ηνπ ινγηθνχ θαη ηεο ζπκθνξάο. χκθσλα κε ηνλ κεξν, ε Άηε είρε κεγάιε δχλακε θαη γεξά πφδηα ψζηε λα κπνξεί λα θζάλεη γξήγνξα παληνχ γηα λα βιάςεη ηνπο αλζξψπνπο. Δ Άηε έθεξλε ζπκθνξέο θαη ζηνπο ζενχο. κσο φηαλ έζημε θαη ηνλ Αία, απηφο εμνξγηζκέλνο ηελ άξπαμε θαη ηελ πέηαμε ζηε γε, γηα λα θέξλεη
177
ζπκθνξέο κφλν ζηνπο αλζξψπνπο θαη ηεο απαγφξεςε λα μαλαπάεη ζηνλ ιπκπν! (Δζίνδνο) Άηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ Αηζίο (Μπζ): Κφξε ηνπ Καξαλνχ, απφ ηελ νπνία πήξε ην φλνκά ηεο ε Ώηηηθή (Ώπνιιφδσξνο) Αηιαληείε ή Φνίβε (Μπζ): Ώκαδξπάδα Νχκθε, κηα απφ ηηο ζπδχγνπο ηνπ Ααλανχ θαη κεηέξα δέθα ΑαλαΎδσλ (Ώπνιιφδσξνο) Αηιάληηνο ή Αηιαληηάδεο (Μπζ): βιέπε Δξκαθξόδηηνο Αηιαληίδεο ή Πιεηάδεο (Μπζ): Οη επηά θφξεο ηνπ Άηιαληνο (Δζίνδνο) Αηιαληίο (Μπζ): Μπζηθή ρψξα πνπ εθηεηλφηαλ πέξαλ ησλ Δξαθιείσλ ηειψλ, απφ ηελ νπνία πήξε ην φλνκά ηνπ ν Ώηιαληηθφο Χθεαλφο (Πιάησλ) Άηιαληνο (Μπζ): Ώπφ ηα νλφκαηα πνπ απνδίδνληαη ζηνπο Κέξθσπεο Άηιαο (Μπζ): 1. Ο Άηιαο ήηαλ ζχκθσλα κε ηνλ Πιάησλα ήηαλ γηνο ηνπ Πνζεηδψλα. Χο πξσηφηνθνο έγηλε ν βαζηιεχο ησλ βαζηιέσλ ηεο κπζηθήο Ώηιαληίδαο, επηθεθαιήο ησλ δέθα βαζηιείσλ πνπ είρε κνηξάζεη ζηνπο δέθα γηνπο ηνπο ν Πνζεηδψλ. Έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ Ώηιαληίδα. Άηιαο 2. Ο άιινο Άηιαο ηεο κπζνινγίαο ήηαλ Σηηάλαο, γηνο ηνπ Εαπεηνχ θαη παηέξαο ησλ Τάδσλ θαη ησλ Πιεηάδσλ. Μεηά ηελ ήηηα ησλ Σηηάλσλ ππνρξεψζεθε λα ζηέθεηαη πάλσ ζηελ θνξθή ηνπ φξνπο Άηιαο θαη λα θνπβαιά ζηνπο ψκνπο ηνπ ηνλ νπξάλην ζφιν. Ο Δξαθιήο ζέινληαο λα θιέςεη ηα κήια ησλ Βζπεξίδσλ ζπλάληεζε ηνλ Άηιαληα. Ώπηφο πξνζπκνπνηήζεθε λα αξπάμεη ηα κήια, αλ ν Δξαθιήο ζήθσλε γηα ιίγν ην θνξηίν ηνπ. ηαλ φκσο γχξηζε ν Άηιαληαο κε ηα κήια, ν Δξαθιήο ηνπ δήηεζε έλα καμηιάξη, γηα λα κελ ηνλ θφβεη ην βάξνο θαη πάλσ ζηελ κεηαθίλεζε μαλαθφξησζε ηνλ νπξαλφ ζηνλ Άηιαληα θαη πήξε ηα κήια (Δζίνδνο) Αηιίηεο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Ώηιίηεο ζθνηψζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Βπξπλφκε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Τγίλνο) Άηνζζα (Ηζη): ΐαζίιηζζα ηεο Πεξζίαο, θφξε ηνπ Κχξνπ, γπλαίθα ηνπ Ααξείνπ θαη κεηέξα ηνπ Ξέξμε (Ζξόδνηνο) Άηξαμ (Μπζ): Γηνο ηνπ πνηακνχ Πελεηνχ Αηξείδεο (Μπζ): Οη απφγνλνη ηνπ Ώηξέα (Μελέιανο, Ώγακέκλσλ) Αηξεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Μπθελψλ, γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Οιπκπίαο Πέινπα, αδειθφο ηνπ Θπέζηε θαη παηέξαο ηνπ Μελειάνπ θαη ηνπ
178
Ώγακέκλνλα. Ο Πέινπαο ηνπο εμφξηζε γηαηί δνινθφλεζαλ ηνλ εηεξνζαιή αδειθφ ηνπο Υξχζηππν θαη απηνί θαηέθπγαλ ζηηο Μπθήλεο φπνπ βαζίιεπζε ν Βπξπζζέαο. ηαλ απηφο πέζαλε, ην ζξφλν πήξαλ νη δπν αδειθνί πνπ ζπκθψλεζαλ λα βαζηιεχνπλ εθ πεξηηξνπήο. Ο Θπέζηεο φκσο είρε εξσηηθέο ζρέζεηο κε ηελ ζχδπγν ηνπ Ώηξέα ηελ Ώεξφπε ε νπνία ηνλ βνήζεζε λα ζθεηεξηζηεί ην ζξφλν. Δ εθδίθεζή ηνπ Ώηξέα ήηαλ ζθιεξή. Κάιεζε ηνλ αδειθφ ηνπ ζε δείπλν, φπνπ ζέξβηξε ηα κέιε ησλ γησλ ηνπ Θπέζηε. ηαλ ν ηειεπηαίνο ην θαηάιαβε, αλέηξεςε ην ηξαπέδη θαη έθπγε αθνχ θαηαξάζηεθε ηνλ Ώηξέα θαη ηνπο απνγφλνπο ηνπ (ηνπο Ώηξείδεο) λα έρνπλ θαθφ ηέινο. (Ώπνιιφδσξνο) Αηξήλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Κχθισπα Άξγεηνο θαη ηεο Φξπγίαο Άηξηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Οδπζζέα θαη ηεο Κίξθεο, βαζηιηάο ησλ Βηξνχζθσλ Αηξόκεηνο (Ηζη): Ο Αηξόκεηνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν παηέξαο ηνπ πνιηηηθνχ θαη ξήηνξα Ώηζρίλε. Ήηαλ δνχινο θαη φηαλ έγηλε απειεχζεξνο άιιαμε ην φλνκά ηνπ ζε Σξόκεο (Γεκνζζέλεο) Άηξνκνο (Μπζ): Γηνο ηεο Θεζπηάδαο ηξαηνλίθεο θαη ηνπ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Αηξνπάηεο (Ηζη): αηξάπεο ηεο Μεδίαο επί Ααξείνπ. Μεηά ηε λίθε ηνπ Ώιέμαλδξνπ, ζπλεξγάζηεθε κε ηνπο Μαθεδφλεο, ν Πεξδίθθαο παληξεχηεθε ηελ θφξε ηνπ θαη ν ίδηνο παξέκεηλε ζαηξάπεο ηεο ίδηα πεξηνρήο. (Αξξηαλόο) Άηξνπνο (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Μνίξεο (Ζζίνδνο) Αηξπηώλε (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο. Άηξσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Κχθισπα Άξγνπ θαη ηεο Νχκθεο Φξπγίαο (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Αηηαγίλνο (Ηζη): Ο Αηηαγίλνο γηνο ηνπ Φξχλσλνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο εγέηεο ησλ Θεβαίσλ νιηγαξρηθψλ πνπ πξφδσζαλ ηελ πφιε ηνπο ζηνλ Ξέξμε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δεχηεξε Πεξζηθήο εηζβνιήο ζηελ Βιιάδα. Ώλέιαβε ελεξγφ δξάζε ππέξ ησλ Πεξζψλ θαη κάιηζηα θάιεζε ην Μαξδφλην θαη άιινπο πελήληα επγελείο Πέξζεο ζε γεχκα ιίγεο κέξεο πξηλ ηελ θξίζηκε κάρε ησλ Πιαηαηψλ, ην 479 π.Υ. Μεηά ηελ κάρε νη ληθεηέο Έιιελεο βάδηζαλ θαηά ηεο Θήβαο θαη δήηεζαλ λα ηνπο παξαδνζνχλ ν Ώηηαγίλνο, ν Σηκαγελίδαο θαη άιια κέιε ηεο θηινπεξζηθήο κεξίδαο ηεο πφιεο. Ώλ θαη αξρηθά νη Θεβαίνη αξλήζεθαλ, κεηά απφ πνιηνξθία δψδεθα εκεξψλ ππνρξεψζεθαλ λα παξαδψζνπλ ηνπο πξνδφηεο, εθηφο απφ ηνλ Ώηηαγίλν πνπ ην είρε ζθάζεη. Οη άιινη εζηάιεζαλ ζηελ Κφξηλζν φπνπ θαη θαηαδηθάζηεθαλ ζε ζάλαην. (Ζξόδνηνο, Αζήλαηνο, Παπζαλίαο) Άηηαινο (Ηζη): 1. Ο Άηηαινο Α’ ν σηήξ (269-197 π.Υ.), ήηαλ ν πξψηνο βαζηιηάο ηεο δπλαζηείαο ησλ Ώηηαιηδψλ ηεο Πεξγάκνπ, πνπ ηελ θαηέζηεζε αλεμάξηεην θξάηνο απφ ηνπο ειεπθίδεο. Αηαδέρζεθε ζηνλ ζξφλν ηνλ ζείν Δπκέλε Α’ πνπ ηνλ είρε πηνζεηήζεη. Ήηαλ γηνο ηνπ Ώηηάινπ θαη ηεο Αληηνρίδαο, πξηγθίπηζζαο απφ ηνλ νίθν ησλ ειεπθηδψλ. Παληξεχηεθε ηελ Απνιισλίδα απφ ηελ Κχδηθν κε ηελ νπνίαο απέθηεζαλ ηέζζεξα παηδηά. Ο 179
Άηηαινο θφζκεζε ηελ πφιε κε ιακπξά κλεκεία θαη ππνζηήξημε ηα γξάκκαηα θαη ηηο ηέρλεο. (Παπζαλίαο, ηξάβσλ) 2. Ο βαζηιηάο ηεο Πεξγάκνπ Άηηαινο Β’ ν Φηιάδειθνο Δπεξγέηεο (220-138 π.Υ.), ήηαλ γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ. Φίινο ηεο Ρψκεο, πνιέκεζε σο ζχκκαρφο ηεο ελαληίνλ ηεο ΐηζπλίαο, ηεο Γαιαηίαο θαη ηεο Μαθεδνλίαο. Οπζηαζηηθά έθαλε ηελ Πέξγακν θξάηνο-δνξπθφξν ηεο Ρψκεο. Τπήξμε θη απηφο θίινο θαη πξνζηάηεο ησλ ηερλψλ θαη θφζκεζε ηελ πφιε ηνπ κε δηάθνξα νηθνδνκήκαηα φπσο ν βσκφο ηνπ Αία. ηελ Ώζήλα αλήγεηξε ηελ πεξίθεκε ηνά ηνπ Αηηάινπ θαη επεξγέηεζε ηελ πφιε Άπηεξα ηεο Κξήηεο. (ηξάβσλ) 3. Ο βαζηιηάο ηεο Πεξγάκνπ Άηηαινο Γ’ ν Φηινκήησξ (171-133 π.Υ.), λφζνο γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ. Αελ ήηαλ ηθαλφο βαζηιηάο φπσο νη πξνθάηνρνί ηνπ. Πέζαλε ζηα 38 ηνπ ρξφληα θαη θιεξνδφηεζε ην βαζίιεηφ ηνπ ζηνπο Ρσκαίνπο. Άηηαινο Α’ ν σηήξ 4. Ο Μαθεδφλαο Άηηαινο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ θαη ζείνο ηεο ηειεπηαίαο ζπδχγνπ ηνπ βαζηιηά. Θεσξήζεθε ν εζηθφο ππεχζπλνο γηα ηε δνινθνλία ηνπ Φηιίππνπ. Τπνλφκεπζε ηνλ βαζηιηά Ώιέμαλδξν ν νπνίνο νξγάλσζε ηε δνινθνλία ηνπ. (Αξξηαλόο) 5. Ο γξακκαηηθφο, καζεκαηηθφο θαη νο αζηξνλφκνο Άηηαινο ν Ρόδηνο (2 π.Υ. αη.), Αελ έρεη δηαζσζεί ηίπνηε απφ ην έξγν ηνπ. Αηηηθίσλ (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεη ριεπαζηηθά ζηελ Δηξήλε ν Αξηζηνθάλεο Αηηηθόο (Ηζη): 1. Ο Αηηηθόο απφ ηηο άξδεηο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 149 κ.Υ. Αηηίλαο (Ηζη): Ο Αηηίλαο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε ΐέξνηα, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή-ζχκβαζε απειεπζέξσζεο ησλ δνχισλ ηνπ. ’ απηήλ παξίζηαηαη σο κάξηπξαο ν πνιίηεο ηεο ΐέξνηαο ΐαθρχινο. Άηηηο (Μπζ): Ο Άηηηο ήηαλ εξκαθξφδηηνο ζεφο, ζπλδεδεκέλνο κε ηελ ιαηξεία ηεο Κπβέιεο. πρλά ηνλ επηθφληδαλ σο ηαχξν. Λαηξεπφηαλ ζηελ Φξπγία, ηελ Λπδία θαη γεληθφηεξα ζηελ Ώζία. Ο Αίαο ηνλ κεηακφξθσζε ζε πεχθν (Παπζαλίαο) Αηπάλαο (Ηζη): Ο Αηπάλαο απφ ην Ώδξακχηηην ήηαλ ληθεηήο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 72 π.Υ. Αηύκληνο (Μπζ): 1. Χξαηφηαηνο λένο γηνο ηνπ Αία, ηνλ νπνίν αγάπεζε ν αξπεδψλ. Λαηξεπφηαλ ζηελ Κξήηε καδί κε ηελ Βπξψπε (Ώπνιιφδ.) 2. Σξψαο πνιεκηζηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώληίινρν (κεξνο) 180
Άηπο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Λπδψλ Μάλε θαη ηεο Καιιηξξφεο, ζχδπγνο ηεο Καιιηζέαο θαη παηέξαο ηνπ Λπδνχ (επσλχκνπ ησλ Λπδψλ) θαη ηνπ Σπξξελνχ ή Σπξζηλνχ (γελάξρε ησλ Βηξνχζθσλ ή Σπξξελψλ). (Δξφδνηνο) Αύαο (Μπζ): Ο Ώίαο Απγέαο (Ηζη): Ο Απγέαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Ώζήλα ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. Έξγα ηνπ Αγξνίθνο, Πνξθύξα θ.ά. Απγεηαί (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Λαθσλίαο (κεξνο) Απγείαο (Μπζ): Καθφο βαζηιηάο αιιά πνιχ πινχζηνο κε πνιιά θνπάδηα πξνβάησλ θαη βνδηψλ. Σα βφδηα ηνπ ήηαλ πάλσ απφ ηξεηο ρηιηάδεο. κσο επί ηξηάληα ρξφληα νη ζηάβινη ηνπ δελ θαζαξίδνληαλ κε απνηέιεζκα ε θνπξηά ησλ δψσλ λα έρεη θαηαθιχζεη ηελ πεξηνρή. Έηζη έκεηλε παξνηκηψδεο ε έθθξαζε ε θόπξνο ηνπ Απγείνπ. Σελ θφπξν απηή θαζάξηζε ν Δξαθιήο πξαγκαηνπνηψληαο έλα απφ ηνπο άζινπο ηνπ. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο Αύγε ή Απγεία (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σεγέαο Ώιένπ. Ώλ θαη σο ηέξεηα ηεο Ώζελάο έπξεπε λα παξακείλεη παξζέλα, ν Δξαθιήο ηελ εξσηεχηεθε θαη ηελ βίαζε. Καξπφο απηήο ηεο έλσζεο ήηαλ ν Σήιεθνο. (Ώπνιιφδσξνο) Ο Ζξαθιήο θαζαξίδεη ηελ θόπξν Απγή (Ηζη): Δ Απγή ήηαλ κηα απφ ηηο ξεο (Ζζίνδνο) Αύγεο (Μπζ): Ο Ώχγεο ήηαλ γηνο ηνπ Διίνπ θαη ηεο Ρφδνπ. Απδάηε (Ηζη): Πξηγθίπηζζα ηεο Ειιπξίαο θαη εξσκέλε ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’. Ήηαλ κεηέξα ηεο Κχλαο, εηεξνζαινχο αδειθήο ηνπ Μεγάινπ Ώιεμάλδξνπ. Απιεηήο (Μπζ): Παίθηεο απινχ, αδειθφο ηνπ θλνπ Απιίο (Ηζη): Μηα απφ ηηο Πξαμηδίθεο, ζεφηεηεο πνπ δεηνχζαλ ηελ απφδνζε ηεο δηθαηνζχλεο. Ώπεηθνλίδνληαλ πάληα κφλν ηα θεθάιηα ηνπο ρσξίο ζψκα θαη ιαηξεχνληαλ ζηε ΐνησηία. Απιόζννο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αηφζθνπξνπ Κάζηνξα θαη ηεο Ειάεηξαο Απισληάδεο (Ηζη): Νχκθεο ησλ θνηιάδσλ θαη ησλ ξεκαηηψλ Απιώληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Μεζζελία (Παπζαλ.) Απμέληηνο (Ηζη): Ο Απμέληηνο ν Αδαλεύο ήηαλ Έιιελαο κεραληθφο. Απμεζία (Ηζη): Θεφηεηα πνπ ραξίδεη πινχην θαη επθνξία ζηνπο αγξνχο. Δ Αακία θαη ε Ώπμεζία αληηζηνηρνχλ ζηελ Αήκεηξα θαη ηελ Πεξζεθφλε (Ζξόδνηνο)
181
Απμώ (Ηζη): Μηα απφ ηηο ξεο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ πνιιαπιαζηαζκνχ ηεο βιάζηεζεο (Παπζαλίαο) Αύξα ή Αύξε (Μπζ): Μηα απφ ηηο ζπληξφθνπο ηεο Άξηεκεο. Ήηαλ ηαρχπνπο, ηφζν γξήγνξε πνπ θαλέλα δψν δελ κπνξνχζε λα ηε θηάζεη, ελψ ε ίδηα κπνξνχζε λα πηάζεη φπνην δψν ήζειε. (Νφλλνο) Αύξεο (Ηζη): Νχκθεο, πξνζσπνπνίεζε ησλ επίσλ αλέκσλ (απξψλ) Αύζσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Οδπζζέα θαη ηεο Καιπςψο (Ώπνιιψλ. Ρφδηνο) Απηαξηεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ειιπξηνχ θαη γελάξρεο ησλ Ώπηαξηαηψλ Απηεζίσλ (Μπζ): Γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Σηζακελνχ θαη παηέξαο ηνπ Θήξα (Δξφδνηνο) Απηηζηάηεο ή Αληηζηάηεο (Ηζη): Έιιελαο αξρηηέθηνλαο ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα, ζπλέβαιε ζηελ αλέγεξζε ηνπ λανχ ηνπ Οιπκπίνπ Αηφο ηεο Ώζήλαο Απηόδσξνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Απηνθιήο (Ηζη): Ο Απηνθιήο γηνο ηνπ ηξνκβηρίδε, ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη έλαο απφ ηνπο απεζηαικέλνπο ηεο πφιεο ηνπ ζηελ πάξηε γηα λα δηαπξαγκαηεπηνχλ ηνπο φξνπο ηεο εηξήλεο ην 371 π.Υ. Ώξγφηεξα δηνξίζηεθε δηνηθεηήο ηεο Θξάθεο. (Ξελνθώλ) Αύξα Απηνθξάηεο (Ηζη): Ο Απηνθξάηεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. Τπάξρνπλ απνζπάζκαηα απφ ην έξγν ηνπ Σπκπαληζηαί. Απηόιανο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Ώξθάδα (Παπζαλ.) Απηνιέσλ (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Παηνλίαο (315-286 π.Υ.) Απηόιπθνο (Ηζη): Ο Απηόιπθνο ν Πηηαλαίνο (4νο –3νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηθαλήο Έιιελαο καζεκαηηθφο, γεσγξάθνο θαη αζηξνλφκνο. Σα έξγα ηνπ: Πεξί θηλνπκέλεο ζθαίξαο θαη Πεξί αλαηνιώλ θαη δύζεσλ ησλ αζηέξσλ είλαη απφ ηα αξραηφηεξα ηνπ είδνπο ηνπο. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο). Έλαο θξαηήξαο ηεο ειήλεο θέξεη ην φλνκά ηνπ. Απηόιπθνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Βξκή, απφ ηνλ νπνίν θιεξνλφκεζε ηελ ηάζε γηα θινπή, γηα απάηε θαη δφιν, θαζψο θαη ηελ ηθαλφηεηα λα κεηακνξθψλεη ηα θινπηκαία θαη ηνλ εαπηφ ηνπ γηα λα κελ ηνλ ζπιιακβάλνπλ. (κεξνο) 2. Γηνο ηνπ Αεηκάρνπ. Φέξεηαη σο ηδξπηήο καληείνπ. 3. Ο παηέξαο ηεο Ώληίθιεηαο, παππνχο ηνπ Οδπζζέα Απηνιύηε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Μεηαπνληίνπ, βαζηιηά ηεο Εθαξίαο. Ήηαλ άηεθλε θαη πηνζέηεζε δπν δίδπκα αγφξηα πνπ ηεο παξέδσζε έλαο 182
βνζθφο. ηαλ αξγφηεξα απέθηεζε δηθά ηεο ζέιεζε λα ζθνηψζεη ηα μέλα. Οη δπν δίδπκνη απεθάιπςαλ φιε ηελ αιήζεηα ζηνλ βαζηιηά, ν νπνίνο θαηαδίθαζε ζε ζάλαην ηε Θεαλψ Απηνκάηε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Ώπηνκάηε παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Βπξχινρν θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ώπηνκέδνπζα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Κξένληα Απηνκέδσλ (Ηζη): Ο επηγξακκαηνπνηφο θαη πνηεηήο Απηνκέδσλ (1νο π.Υ. – 1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Κχδηθν, έδεζε θαη εξγάζηεθε ζηε Ρψκε. ψδνληαη δπν επηγξάκκαηά ηνπ. Απηνκέδσλ (Μπζ): 1. Ο ελίνρνο ηνπ Ώρηιιέα. (κεξνο) 2. Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Εππνδάκεηαο. Απηνκέλεο (Ηζη): 1.Ο Απηνκέλεο (8νο π.Υ. αη) ήηαλ ν πξψηνο πξχηαλεο ηεο Κνξίλζνπ 2. Ο Απηνκέλεο απφ ηελ Ώζήλα (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ θηζαξσδνχ Ώξίγλσηνπ θαη ηνπ θσκηθνχ Ώξηθξάδε Απηνκήδεο (Ηζη): Ο Απηνκήδεο ήηαλ ανηδφο θαη πνηεηήο απφ ηηο Μπθήλεο, δάζθαινο ηνπ Αεκνδφθνπ Ανηδόο Απηνλόε (Μπζ): 1. Θεξαπαηλίδα ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) 2. Δ ΑαλαΎδα Απηνλόε παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε ΐνχζηξη θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Απηόλννο (Ηζη): Ο Απηόλννο ήηαλ ήξσαο ηεο ΐνησηίαο πνπ ιαηξεπφηαλ ζε ηέκελνο θνληά ζηνπο Αειθνχο. Ο Ώπηφλννο θαη ν Φχιαθνο ππεξαζπίζηεθαλ ην ηεξφ ησλ Αειθψλ απφ ηνπο Πέξζεο, φηαλ είραλ εηζβάιεη ζηελ Βιιάδα. (Ζξόδνηνο) Απηόλννο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν (κεξνο) Απηνζζέλεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ηεο Ώζήλαο ην 668 π.Υ. Απηόθνλνο (Μπζ): Ο Απηόθνλνο ήηαλ Θεβαίνο, παηέξαο ηνπ Λπθνθφληε ή Πνιπθφληε πνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Σπδέα ζηνλ πφιεκν ησλ Βπηά επί Θήβαο (κεξνο) Απηνραξίδαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ, έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Απηόρζε (Μπζ): Κφξε ηνπ Πεξζέα θαη ηεο Ώλδξνκέδαο Απηόρζσλ (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο κπζηθήο Ώηιαληίδνο
183
Απθίδηνο (Ηζη): Ο Απθίδηνο απφ ηελ Πάηξα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 20 π.Υ. Αθαία ή Άθα (Ηζη): Άιιε νλνκαζία ηεο θξεηνκπθελατθήο θαηαγσγήο ΐξηηνκάξηηδνο, ζεάο ηεο γνληκφηεηαο θαη ηεο θαιιηέξγεηαο πνπ ιαηξεπφηαλ ζηελ Ώίγηλα, φπνπ ππήξρε ηεξφ ηεο. Αθαθίηηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο Αθαξεύο (Ηζη): Ο Αθαξεύο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ ξήηνξαο θαη ηξαγηθφο πνηεηήο, καζεηήο ηνπ Εζνθξάηε. Γλσζηή είλαη ε ηξηινγία ηνπ Πειηάδεο, Οξέζηεο, Αύγε. Αθαξεύο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Καιήησξνο απφ ηελ ΏραΎα ήηαλ καρεηήο, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ Ώηλεία. (κεξνο) 2. ΐαζηιηάο ηεο Μεζζελίαο θαη παηέξαο ησλ δηδχκσλ Λπγθέα θαη Ίδα (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Αθείδαο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώζήλαο, δηζέγγνλνο ηνπ Θεζέα. Ανινθνλήζεθε απφ ηνλ εηεξνζαιή αδειθφ ηνπ Θπκνίηε πνπ ηνλ δηαδέρζεθε ζην ζξφλν. Αθεηαίνο (Μπζ): Ήξσαο ηεο πάξηεο. Σν άγαικά ηνπ ήηαλ ε αθεηεξία ηνπ αγψλα δξφκνπ πνπ πξνθήξπμε ν Εθάξηνο γηα ηνπο κλεζηήξεο ηεο Χξαίαο Βιέλεο. Αθζόληνο (Ηζη): νθηζηήο θαη ξήηνξαο ηνπ 3νπ κ.Υ. αη.. Γλσζηφ είλαη ην βηβιίν ηνπ Πξνγπκλάζκαηα ζην νπνίν αλαιχεη ηεο αξρέο ηεο ξεηνξηθήο ηέρλεο. Άθηδλνο (Μπζ): Ήξσαο ηεο Ώηηηθήο, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηηο Ώθίδλεο Αθίθησξ (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία. Άθλεηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Άξε ζηελ Ώξθαδία (Παπζαλίαο) Αθόβεηνο (Ηζη): Ο Αθόβεηνο ήηαλ Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο. Σν 330 π.Υ. ζπλσκφηεζε θαηά ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ καδί κε ηνπο: Αίκλν, Αεκήηξην, Νηθάλνξα, Πεπθφιαν, Εφιαν, Αηφμελν, Βρέπνιε θαη Ώκχληα. ινη ηνπο ζπλειήθζεζαλ θαη εθηειέζηεθαλ. Άθνβνο (Ηζη): Ο Άθνβνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ εμάδειθνο ηνπ Γεκνζζέλε. ηαλ πέζαλε ν παηέξαο ηνπ αλήιηθνπ Αεκνζζέλε, ν Άθνβνο, έλαο άιινο εμάδειθνο ν Γεκνθώλ θαη έλαο αθφκα αλέιαβαλ ηελ επηηξνπεία ηνπ αλειίθνπ θαη ηε δηαρείξηζε ηεο κεγάιεο πεξηνπζίαο ηνπ παηέξα ηνπ. κσο νη ηξεηο επίηξνπνη απνδείρζεθαλ αλίθαλνη θαη πιενλέθηεο, κε απνηέιεζκα ε πεξηνπζία ηνπ Αεκνζζέλε λα εμαλεκηζηεί πξηλ αθφκα απηφο ελειηθησζεί. Ώξγφηεξα ν ξήηνξαο πηα Αεκνζζέλεο εθθψλεζε ιφγνπο ελαληίνλ ηνπ Ώθφβνπ θαη ηνπ Αεκνθφληνο. Αθξνγέλεηα (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο Αθξνδίαηηνο (Ηζη): Αθξνδίαηηνο ήηαλ παξαηζνχθιη ηνπ νλνκαζηνχ νπ δσγξάθνπ ηνπ 4 π.Υ. αηψλα Παξξάζηνπ, εμ αηηίαο ηνπ πνιπηεινχο ηξφπνπ δσήο ηνπ. Αθξνδίζηνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ξελνηίκνπ ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) 184
Αθξνδίηε (Ηζη): Δ Αθξνδίηε ήηαλ ε ζεά ηνπ έξσηα θαη ηνπ θάιινπο. Λαηξεπφηαλ ζε φιεο ηηο πφιεηο ηεο Βιιάδαο θαη ησλ απνηθηψλ. Δ ζεκαληηθφηεξε δηάθξηζε ησλ ηδηνηήησλ ηεο ζεάο ήηαλ απηή ηεο Οπξαλίαο Αθξνδίηεο ηεο ζεάο ηνπ ηδαληθνχ έξσηα θαη ηεο Παλδήκνπ Αθξνδίηεο ηεο ζεάο ηνπ ζαξθηθνχ έξσηα. (Ζζίνδνο) Αθξόδηηνο (Ηζη): Θεφο αλδξηθνχ θαη γπλαηθείνπ θχινπ, ιαηξεπφηαλ ζηελ Κχπξν, ζηελ Ώζήλα, ζην Άξγνο, ζηελ Πακθπιία θαη αιινχ. Σαπηίδεηαη κε ηνλ Βξκαθξφδηην Άθξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Κξφλνπ. Με ηνλ αδειθφ ηνπ ΐπζφ έβγαιαλ ηελ Ώθξνδίηε απφ ηε ζάιαζζα ζηε ζηεξηά ηεο Κχπξνπ. Αθξώ (Ηζη): Άιιε νλνκαζία ηεο Ώθξνδίηεο Αραΐθαξνο(Μπζ): Ο ΏραΎθαξνο ήηαλ κπζηθφο κάληεο Αραηκέλεο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ααξείνπ θαη αδειθφο ηνπ Ξέξμε. Μεηείρε ζηελ εθζηξαηεία θαηά ηεο Βιιάδαο Αραηκελίδεο (Μπζ): χληξνθνο ηνπ Οδπζζέα ζην ηαμίδη ηεο επηζηξνθήο ζηελ Εζάθε. Ξέκεηλε ζηελ ηθειία φπνπ ηνλ βξήθε ν Ώηλείαο (κεξνο) Αραία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο (Ζξόδνηνο) Ζ Καιιίππγνο Αθξνδίηε Αραηόο (Ηζη): 1. Ο Αραηόο (484-401 π.Υ.) απφ ηελ Βξέηξηα ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο, έγξαςε θαη ζαηηξηθά δξάκαηα. Έγξαςε 30-40 έξγα απφ ηα νπνία γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο ησλ 19. Ο θηιφζνθνο Μελέδεκνο ζεσξνχζε φηη ν Ώραηφο ήηαλ ν ζπνπδαηφηεξνο κεηά ηνλ Ώηζρχιν πνηεηήο. (νπΐδαο) 2. Ο Αραηόο ν πξαθνύζηνο (4νο π.Υ.αη.) ήηαλ ηξαγσδφο, έγξαςε 10 ή 14 ηξαγσδίεο. 3. Ο Αραηόο (;-213 π.Υ.) ήηαλ ζηξαηεγφο θαη αξγφηεξα εγεκφλαο κέξνπο ηνπ Βιιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ησλ ειεπθηδψλ. Ήηαλ γηνο ηνπ Ώλδξνκάρνπ θαη αδειθφο ηεο Λανδίθεο (ζπδχγνπ ηνπ ειεχθνπ ΐ’ ηνπ Καιιίληθνπ). (Πνιύβηνο) 4. Ο Αραηόο γηνο ηνπ Ώζθιάπσλνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Αραηόο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Ξνχζνπ θαη αδειθφο ηνπ Ίσλα. Οη δπν αδειθνί ήηαλ νη γελάξρεο ειιεληθψλ θχισλ, ν Ώραηφο ησλ Ώραηψλ θαη ν Ίσλ ησλ Εψλσλ. (Ώπνιιφδσξνο) Αραξλεύο (Μπζ): Ώζιεηήο πνπ αγσλίζηεθε κε ηνλ Δξαθιή ζηνπο επηηάθηνπο αγψλεο ηνπ Πέινπα (Τγίλνο) 185
Αράηεο (Μπζ): Σξψαο καρεηήο πνπ ζθφησζε ηνλ Πξσηεζίιαν, πξψην πεζφληα ησλ Βιιήλσλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. (κεξνο) Αρέινρνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Αρεισίδεο (Ηζη): Νχκθεο ηνπ πνηακνχ Ώρειψνπ (Ζζίνδνο) Αρεισίο (Ηζη): ειεληαθή ζεφηεηα ζηελ νπνία ζπζίαδαλ νη πξνζεξρφκελνη ζην Μαληείν ηεο Γσδώλεο γηα λα ζεξαπεπζνχλ απφ δηάθνξεο παζήζεηο. Αρειώνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο Απηηθήο Βιιάδαο. Ώπεηθνλίδεηαη κηζφο άλζξσπνο, κηζφο ςάξη, γελεηνθφξνο θαη κε θέξαηα. (Ώπνιιφδσξνο) Άρεξκνο (Ηζη): Ο Άρεξκνο ν Υίνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο, γηνο ηνπ Μηθθηάδε θαη εγγνλφο ηνπ επίζεο γιχπηε Μέιαλνο. Λέγεηαη φηη ν Άρεξκνο ήηαλ ν πξψηνο θαιιηηέρλεο πνπ θηινηέρλεζε ηελ ζεά Νίθε κε θηεξά. Οη δπν γηνη ηνπ ν ΐνχπαινο θαη ν Άζεληο ήηαλ επίζεο γιχπηεο. Αρέξσλ (Μπζ): Ο Ώρέξσλ (ην όλνκά ηνπ ζεκαίλεη ρσξίο ραξά) ήηαλ έλαο απφ ηνπο ηέζζεξηο πνηακνχο ηνπ Κάησ Κφζκνπ (Άδε). Οη άιινη ηξεηο ήηαλ ν Κσθπηφο, ν Ππξηθιεγέζσλ θαη ε ηπμ. Ο Ώρέξσλ ήηαλ ε είζνδνο ηνπ Κάησ Κφζκνπ. Οη λεθξνί γηα λα πεξάζνπλ απφ ηνλ Βπάλσ ζην Κάησ Κφζκν έπξεπε λα δηαβνχλ ηνλ Ώρέξνληα πάλσ ζε κηα βάξθα. Ο πεξακαηάξεο ήηαλ ν Υάξσλ ζηνλ νπνίν πιήξσλαλ δηφδηα έλα νβνιφ. (Δζίνδνο) Ζ δηάβαζε ηνπ Αρέξνληα Αρηιιεύο (Ηζη): 1. Ο ΑρηιιεύοΕσγξάθνο (5νο π.Υ. αη) ήηαλ ςεπδψλπκν ελφο δσγξάθνπ αηηηθψλ αγγείσλ θαη ακθνξέσλ. Βίλαη απηφο πνπ θηινηέρλεζε ηελ εηθφλα ηνπ Ώρηιιέα ζε έλα ακθνξέα ηνπ 450 π.Υ. πνπ ζήκεξα βξίζθεηαη ζην Μνπζείν ηνπ ΐαηηθαλνχ. 2. Ο Αρηιιεύο θαη ν Αηφθαληνο εζηάιεζαλ απφ ηνπο Ώζελαίνπο ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν γηα λα δηαπξαγκαηεπζνχλ ηελ απειεπζέξσζε ησλ ζπκπνιηηψλ ηνπο (κηζζνθφξσλ ηνπ Ααξείνπ) πνπ είραλ αηρκαισηηζζεί ζην Γξαληθφ θαη είραλ θαηαδηθαζηεί ζε θαηαλαγθαζηηθά έξγα ζηε Μαθεδνλία. πλάληεζαλ ηνλ Ώιέμαλδξν ζηελ Σχξν ην 331 π.Υ. θαη πέηπραλ ηελ απειεπζέξσζε ησλ αηρκαιψησλ. 3. Ο Αρηιιεύο ήηαλ γηνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη ηεο εξσκέλεο ηνπ (θφξεο ηνπ Πέξζε επγελνχο Ώξηάβαδνπ) ΐαξζίλεο. Μεηά ηνλ ζάλαην ηνπ Ώιεμάλδξνπ ν κηθξφο Ώρηιιέαο θαη ε κεηέξα ηνπ εθηειέζηεθαλ (Πινύηαξρνο)
186
4. Ο Αρηιιεύο Σάηηνο (4νο κ.Υ. αη) ήηαλ αζηξνλφκνο, ξήηνξαο θαη ζπγγξαθέαο ηνπ κπζηζηνξήκαηνο Σα θαηά Λεπθίππελ θαη Κιεηνθόληα. 5. Ο Αρηιιεύο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 101 κΥ. Αρηιιεύο (Μπζ): Ο θεληξηθφο ήξσαο ηεο Ειηάδαο θαη ν κεγαιχηεξνο ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. Ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Μπξκηδφλσλ Πειέα θαη ηεο Θέηηδαο. Δ Θέηηο γηα λα θάλεη ην γην ηεο αζάλαην ηνλ βνχηεμε ζηα λεξά ηεο ηπγφο. Σν ζψκα ηνπ έγηλε αζάλαην, εθηφο απφ ηελ θηέξλα (Ώρίιιεηνο) πνπ ήηαλ θαη ην κφλν ηξσηφ ζεκείν ηνπ. Δ πνιηνξθία ηεο Σξνίαο θξάηεζε δέθα ρξφληα. ηαλ Ώγακέκλνλαο άξπαμε ηελ ΐξηζείδα, παιιαθίδα, πξνθάιεζε ηελ νξγή ηνπ Ώρηιιέα, γεγνλφο κε ην νπνίν μεθηλά ε Ειηάδα ηνπ Οκήξνπ. Ο ήξσαο απνζχξεη ηνπο Μπξκηδφλεο απφ ηνλ πφιεκν θαη ζα γπξίζεη κφλν φηαλ ν θίινο ηνπ Πάηξνθινο ζθνησζεί ζηε κάρε απφ ηνλ Έθηνξα. Με ηε ζεηξά ηνπ ν Ώρηιιέαο ζα ζθνησζεί απφ έλα δειεηεξηαζκέλν βέινο ηνπ Πάξη πνπ ηνλ βξίζθεη ζηελ θηέξλα. (κεξνο) Ο Αρηιιεύο ζλήζθσλ (Αρίιιεην Κεξθύξαο) Αρηιιιεύο Σάηηνο: Ο νο Αρηιιεύο Σάηηνο (2 π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ Έιιελαο ζπγγξαθέαο. Σν κνλαδηθφ έξγν ηνπ πνπ καο είλαη γλσζηφ είλαη ην ξνκαληηθφ κπζηζηφξεκα Λεπθίππε θαη Κιεηηνθώλ. (νπΐδαο) Αριύο (Ηζη): Δ Αριύο ήηαλ αξρέγνλε ζεφηεηα πξνυπήξρε αθφκα θαη ηνπ Υάνπο. Πξνζσπνπνίεζε ηεο κηδέξηαο θαη ηεο ζιίςεο. Σν φλνκά ηεο ζεκαίλεη νκίριε. Αρνιόε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Άξππηεο Άςαλδξνο (Ηζη): Ο Άςαλδξνο (8νο π.Υ. αη) ήηαλ άξρσλ ησλ Ώζελψλ Άςεπδε (Ηζη): λνκα καο απφ ηηο Νεξείδεο (κεξνο) Αςεπδήο (Ηζη): 1. Ο Αςεπδήο (433 π.Υ.) ήηαλ άξρσλ ησλ Ώζελψλ 2. Αςεπδήο ήηαλ φλνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (κεξνο) Αςεθίσλ ή Αςεθίσλ (Ηζη): Ο Αςεθίσλ ήηαλ επψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ (469 π.Υ..) Αςίλεο (Ηζη): Ο Αςίλεο (3νοκ.Υ. αη.) απφ ηα Γάδαξα, ήηαλ Έιιελαο ξήηνξαο. πνχδαζε ζηελ κχξλε θαη δίδαμε ξεηνξηθή ζηελ Ώζήλα. Έγξαςε πξαγκαηείεο γηα ηελ ξεηνξηθή. 187
Άςπξηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηάο ηεο Ώίαο Ώηήηε θαη αδειθφο ηεο Μήδεηαο. ηαλ ε Μήδεηα ην έζθαζε καδί κε ηνλ Εάζνλα, πήξε καδί ηεο ηνλ Άςπξην πνπ ήηαλ αθφκα βξέθνο. Γηα λα θαζπζηεξήζεη ην πινίν ηνπ παηέξα ηεο πνπ ηνπο θπλεγνχζε, ε Μήδεηα δελ δίζηαζε λα ζθάμεη ηνλ Άςπξην, λα ηνλ θφςεη ζε θνκκάηηα θαη λα ηα πεηά ζηε ζάιαζζα. Ο Ώηήηεο ζηακαηνχζε θάζε ιίγν γηα λα καδέςεη ηα κέιε ηνπ γηνπ ηνπ θη έηζη ν Εάζσλ θαη ε Μήδεηα θαηάθεξαλ λα μεθχγνπλ (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Μήδεηα θαη Άςπξηνο Άσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, ιαηξεπφηαλ ζηελ ΐνησηία Αώνο (Μπζ): Ο πξψηνο βαζηιηάο ηεο Κχπξνπ, γηνο ηνπ Κεθάινπ θαη ηεο Δψο Αώξα (Μπζ): Νχκθε πνπ έδσζε ην φλνκά ηεο ζηελ πφιε ηεο Κξήηεο Άσξν Αώξηο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξαληα θαη αδειθφο ηεο Ώξαηζπξέαο
188
Βαβέιπθα (Ηζη): Δ Βαβέιπθα ε Αξγεία ήηαλ γλψζηξηα ηεο ππζαγφξεηαο θηινζνθίαο θαη ησλ καζεκαηηθψλ (Ηάκβιηρνο) Βαβξίαο (Ηζη): Ο Βαβξίαο ή Βάβξηνο (1νο-2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο θαη ζπιιέθηεο έκκεηξσλ κχζσλ θαη παξακπζηψλ. Έγξαςε 10 βηβιία κε κπζηάκβνπο (κχζνη γξακκέλνη ζε ηακβηθφ κέηξν). Πνιινί απφ ηνπο κχζνπο ηνπ είλαη δηαζθεπή κχζσλ ηνπ Ώηζψπνπ. Βαβύιαο (Ηζη): Βπίζθνπνο Ώληηνρείαο , απνθεθαιίζηεθε επί απηνθξάηνξα Αεθίνπ (3νο κ.Υ. αηψλαο) Βάβπο (Μπζ): Γηνο ηνπ πνηακνχ Μαηάλδξνπ, ν εθεπξέηεο ηνπ κνλνχ απινχ, ε αληίζεζε κε ηνλ αδειθφ ηνπ Μαξζχα ήηαλ θαθφο κνπζηθφο. Βαγαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο ζηε Φξπγία Βαγώαο (Ηζη): Πέξζεο αμησκαηηθφο πνπ δηνξίζηεθε ηξηήξαξρνο απφ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ην 326 π.Υ. Βάδξεο (Ηζη): λνκα Πέξζε πνπ αλαθέξεη ν Ζξόδνηνο Βάζηππνο (Ηζη): Ώζελαίνο πνπ αλαθέξεη ζε ιφγν ηνπ ν Γεκνζζέλεο Βαζπθιήο (Ηζη): 1. Ώλδξηαληνπνηφο ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Ώξθαδία Αλαπαξάζηαζε ηνπ ηεξνύ ηνπ Ακπθιαίνπ Απόιισλα 2. Ο Βαζπθιήο (6νο π..Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο θαη αξρηηέθηνλαο απφ ηελ κηθξαζηαηηθή Μαγλεζία. Τπάξρνπλ ελδείμεηο φηη ζε λεαξή ειηθία εξγάζηεθε ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ηεο Λπδίαο Κξνίζνπ. Ο ΐαζπθιήο ππήξμε ν δεκηνπξγφο ηνπ δηάζεκνπ Θξόλνπ ηνπ Απόιισλα ζηηο Ώκχθιεο Λαθσλίαο. Ήηαλ έλα επηβιεηηθφ θαη πεξίηερλα δηαθνζκεκέλν ζπγθξφηεκα ζε ζρήκα ζξφλνπ, πνπ πεξηέβαιε ην πξνυπάξρνλ θνινζζηαίν (πάλσ απφ 10 κ.) άγαικα ηνπ ζενχ, πνπ είρε ζηεζεί πάλσ ζην βσκφ ηνπ Τάθηλζνπ (Παπζαλίαο). Βαζπθιήο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Μπξκηδφλσλ γηνο ηνπ Υάιθνλα, πνπ ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Γιαχθν. (κεξνο) Βαζύιανο (Ηζη): Ο Βαζύιανο ν Πνζεηδσληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Εάκβιηρνπ. Βάζπιινο (Ηζη): 1. Νένο κε ηνλ νπνίν ήηαλ εξσηεπκέλνο ν πνηεηήο Ώλαθξέσλ 2. Ο Βάθςλλορ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ εζνπνηφο, έδεζε ζηε Ρψκε. Βαζύξηαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα
189
Βάτνο (Μπζ): Ο πεδαιηνχρνο ηνπ πινίνπ ηνπ Οδπζζέα. Πέζαλε φηαλ ην πινίν ηνπο βξηζθφηαλ ζηε ηθειία. Έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ πφιε ΐαΎαη ηεο Κακπαλίαο (κεξνο) Βαίηπινο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο. Βαίησλ (Ηζη): Ο Βαίησλ ν Βεκαηηζηήο (3νο π.Υ. αη.), ήηαλ Έιιελαο πεξηεγεηήο, γεσγξάθνο θαη ζπγγξαθέαο. Βαηώηηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο ζηηο πξαθνχζεο Βάθηο (Ηζη): Μάληεο απφ ηελ ΐνησηία, ηνπ νπνίνπ νη ρξεζκνί είραλ κεγάιν θχξνο Βαθρείνο (Ηζη): 1. Γηαηξφο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. απφ ηελ Σαλάγξα, ζπγγξαθέαο ηαηξηθψλ έξγσλ 2. πγγξαθέαο γεσξγηθψλ έξγσλ απφ ηελ Μίιεην 3. Φηιφζνθνο ηνπ 2νπ κ.Υ. αηψλα, πξψηνο δάζθαινο ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Μάξθνπ Ώπξειίνπ Βάθρεο (Μπζ): Νχκθεο πνπ ηαπηίδνληαη κε ηηο Μαηλάδεο. Ώπνηεινχζαλ κέιε ηεο αθνινπζίαο ηνπ Αηνλχζνπ (ΐάθρνπ). Ώπεηθνλίδνληαη γπκλέο ή εκίγπκλεο κε ζηεθάλη απφ θηζζφ ή άκπειν ή κε θίδηα ζην θεθάιη, παίδνπλ απινχο θαη ρνξεχνπλ ζπλερψο. Λάηξεπαλ ηνλ Αηφλπζν θαη βξίζθνληαη ζπλερψο ζε θαηάζηαζε εξσηηθήο δηέγεξζεο θαη έθζηαζεο πνπ νθείιεηαη ζηελ ζπλερή θαηαλάισζε θξαζηνχ. Βαθρίδα Βάθρηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Βαθρίο (ε) (Ηζη): Ώζελαία απιήηξηα θαη εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο. Ώλαθέξεηαη ζηνπο Δηαηξηθνύο Γηαιόγνπο ηνπ Λνπθηαλνύ. Κνληά ηεο ππεξέηεζε σο δνχιε ε εηαίξα Ππζηνλίθε. Βάθρηο (ν) (Ηζη): Δξαθιείδεο, γηνο ηνπ Πξνχκληδνο, ήηαλ αξραηφηαηνο βαζηιηάο ηεο Κνξίλζνπ. Δ Απλαζηεία ησλ ΐαθρηδψλ εθηνπίζηεθε κεηά απφ πέληε αηψλεο απφ ηνλ Κχςειν. (Παπζαλίαο) Βαθρίσλ (Ηζη): Έιιελαο γηαηξφο Βάθρνο (Ηζη): βιέπε Γηόλπζνο Βαθρπιίδεο (Ηζη): Ο ιπξηθφο πνηεηήο Βαθρπιίδεο ν Κείνο (518-452 π.Υ.) είλαη έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ηεο ρνξηθήο θαη ιπξηθήο πνίεζεο. Ο αδειθφο ηεο κεηέξαο ηνπ ήηαλ ν ηκσλίδεο ν Κείνο απφ ηνλ νπνίν πήξε ηα πξψηα καζήκαηα ρνξσδηαθψλ ζπλζέζεσλ Γλσξίζηεθε κε ηνλ νκφηερλφ ηνπ Πίλδαξν θαη ν αληαγσληζκφο κεηαμχ ηνπο θξάηεζε πνιιέο δεθαεηίεο. Σα έξγα ηνπ είραλ ραζεί, αιιά ζην ηέινο ηνπ 19νπ αηψλα, ήξζαλ ζην θσο αηγππηηαθνί 190
πάππξνη κε πνιιά απνζπάζκαηα απφ ηα πνηήκαηα ηηο σδέο θαη ηνπο δηζπξάκβνπο ηνπ. (Πινύηαξρνο). Βαθρπιίο (Ηζη): λνκα γπλαίθαο ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Βαθρύινο (Ηζη): Ο Βαθρύινο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε ΐέξνηα, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή απειεπζέξσζεο δνχισλ ηνπ Ώηηίια, ζηελ νπνία ν ΐαθρχινο παξίζηαηαη σο κάξηπξαο. Βαθρώ (Μπζ): Μηα απφ ηηο Τάδεο Νχκθεο, θφξεο ηνπ Άηιαληνο Βάθρσλ (Ηζη): Έθεβνο απφ ηηο Θεζπηέο πνπ ηνλ εξσηεχηεθε ε πινχζηα θαη σξαία ρήξα Εζκελνδψξα. (απφ ην έξγν Δξσηηθόο ηνπ Λνπθηαλνύ) Βάιαθξνο (Ηζη): 1. Ο Βάιαθξνο (4νο π.. αη.) γηνο ηνπ Νηθάλνξνο, ήηαλ Μαθεδφλαο ζσκαηνθχιαθαο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώξγφηεξα δηνξίζηεθε δηνηθεηήο ηεο Κηιηθίαο. (Αξξηαλόο, Γηόδσξνο ηθειόο) 2. Ο Βάιαθξνο (4νο π.. αη.) ήηαλ Μαθεδφλαο ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Πνιέκεζε ζηα Γαπγάκεια, ζηε ΐαθηξηαλή θαη ζηελ Ελδία. Βάιαλνο (Μπζ): Ώκαδξπάδα Νχκθε, πξνζσπνπνίεζε ηεο βειαληδηάο. Βάιαο (Ηζη): λνκα πνιίηε πνπ έδεζε θαηά ηνπο ειιεληζηηθνχο ρξφλνπο, γλσζηνχ απφ κηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηελ Θεζζαινλίθε Βαιέξηνο (Ηζη): 1. Ο Βαιέξηνο απφ ηελ Μπηηιήλε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 45 κΥ. 2. Ο Βαιέξηνο Δθιεθηόο απφ ηελ Μπηηιήλε ήηαλ ηέζζεξηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζηηο νιπκπηάδεο ησλ εηψλ 245, 253, 257, 261 κ.Υ. Βαιίνο (Μπζ): Έλα απφ ηα νκηινχληα άινγα ηνπ Ώρηιιέα (κεξνο) Βαιηζηίρε (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Δηαίξα θαη πειάηεο ζε αγγείν Βαλαμίσλ (Ηζη): Γηνο ηνπ αψληα απφ ηνλ Οξρνκελφ, κέινο ηνπ ζπκκαρηθνχ ηππηθνχ ηνπ ζηξαηνχ ησλ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώπνζηξαηεχηεθε κε ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ φηαλ έθηαζαλ ζηα Βθβάηαλα ην 330 π.Υ. Βάλνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζθχινπο πνπ θαηαζπάξαμαλ ηνλ Ώθηαίνλα (Ώπνιιφδσξνο) Βάπηεο (Μπζ): Εεξέαο ηεο ζεάο Κνθπηψο ν νπνίνο πξαγκαηνπνηνχζε αηζρξέο λπρηεξηλέο ηειεηέο πξνο ηηκή ηεο ζεάο πνπ πεξηιάκβαλαλ φξγηα. Βαξβάξα (Ηζη): Υξηζηηαλή απφ ηελ Νηθνκήδεηα ηεο ΐηζπλίαο, απνθεθαιίζηεθε γηα ηελ πίζηε ηεο, επί απηνθξάηνξα Μαμηκηαλνχ. Δ Βθθιεζία ηελ αλαθήξπμε αγία. 191
Βάξβηιινο (Ηζη): Ώζηξνιφγνο ηνπ 2νπ κΥ. αηψλα απφ ηελ Έθεζν Βάξγαζζνο (Μπζ): Ο ΐάξγαζζνο ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο ΐάξγεο Βάξγε (Μπζ): Δ ΐάξγε ήηαλ κεηέξα ηνπ ΐαξγάζζνπ απφ ηνλ Δξαθιή Βάξγπινο (Μπζ): Φίινο ηνπ ΐειιεξνθφληε πνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πήγαζν θαηά ηελ θαηαδίσμε ηεο Υίκαηξαο Βάξδπιηο (Ηζη): 1. Πξψηνο βαζηιηάο ηεο Ειιπξίαο θαη ηδξπηήο δπλαζηείαο. ΐαζίιεπζε απφ ην 385 σο 358 π.Υ. Ήξζε ζε ζχγθξνπζε κε ηνπο Μαθεδφλεο, αιιά εηηήζεθε απφ ηνλ Φίιηππν ΐ’ (Λνπθηαλ.) 2. Βγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ, πεζεξφο ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Πχξξνπ Βαξθέηηο (Ηζη): Θπγαηέξα ηνπ βαζηιηά ηνπ ΐνζπφξνπ Λεπθάλνξνο (Λνπθηαλόο) Βάξθε (Μπζ): βιέπε Αιθεΐο Βαξλάβαο (Ηζη): Ώπφ ηνπο πξψηνπο ρξηζηηαλνχο ηεο Κχπξνπ, ζχληξνθνο ηνπ απνζηφινπ Παχινπ ζε πνιιέο απφ ηηο πεξηνδείεο ηνπ (1νο κΥ. αη.). Δ Βθθιεζία ηνλ νλφκαζε Άγην θαη Ώπφζηνιν Βαξζίλε (Ηζη): Δ Βαξζίλε (363-332 π.Υ.) ήηαλ θφξε ηνπ Πέξζε επγελνχο Ώξηάβαδνπ. Ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Έιιελα κηζζνθφξνπ Μέληνξνο απφ ηελ Ρφδν θαη κεηά ηνλ ζάλαηφ ηνπ παληξεχηεθε ηνλ αδειθφ ηνπ Μέκλνλα. Μεηά ηνλ ζάλαην θαη ηνπ δεχηεξνπ ζπδχγνπ ηεο έγηλε εξσκέλε ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ κε ηνλ ν νπνίν απέθηεζαλ έλα γην ηνλ Ώρηιιέα. κσο ν Ώιέμαλδξνο πξνηίκεζε λα παληξεπηεί ηελ Ρσμάλε θαη ε ΐαξζίλε κε ηνλ γην ηεο εγθαηαζηάζεθαλ ζηελ Πέξγακν. Μεηά ηνλ ζάλαην ηνπ Ώιέμαλδξνπ ε ΐαξζίλε θαη ν Ώρηιιέαο εθηειέζηεθαλ γηα λα κελ ππάξρεη δηεθδίθεζε ηνπ ζξφλνπ. (Πινύηαξρνο) Βαο (Ηζη): Ο Βαο (397-326 π.Υ.) ήηαλ ν πξψηνο αλεμάξηεηνο εγεκφλαο ηεο ΐηζπλίαο φηαλ λίθεζε ηνλ ζηξαηεγφ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Κάια. Αηαδέρζεθε ηνλ παηέξα ηνπ ΐφηεηξα θαη ηνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Γηπνίηεο Ώ’. Βαζίαο (Ηζη): λνκα θαηνίθνπ ηεο Ώξθαδίαο (Ξελνθώλ) Βαζίιεηα (Ηζη): Υζφληα ζεφηεηα, απνθαιείηαη Μεγάιε Μεηέξα θαη ζπρλά ηαπηίδεηαη κε ηελ Κπβέιε. Βαζηιείδεο (Ηζη): Ο Βαζηιείδεο ή Βαζηιίδεο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γλσζηηθφο θηιφζνθνο. Εζρπξηδφηαλ φηη ν Υξηζηφο κεηά ηελ ζηαχξσζε ππνθαηαζηάζεθε απφ άιιν πξφζσπν θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ηνλ ίκσλα ησλ Κπξελαίν. Βαζίιεηνο (Ηζη): Ο (άγηνο) Βαζίιεηνο (330-379) ήηαλ επίζθνπνο Καηζαξείαο ηεο Καππαδνθίαο. Θεσξείηαη έλαο απφ ηνπο κεγάινπο Παηέξεο ηεο ρξηζηηαληθήο Βθθιεζίαο. Ήηαλ αδειθφο ηνπ επηζθφπνπ Νχζζεο (αγίνπ) Γξεγνξίνπ Βαζηιεύο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πνζεηδψλα ζηελ Σξνηδήλα (Παπζαλίαο) Βαζίιε (Ηζη): Υζφληα ζεφηεηα, ηαπηίδεηαη κε ηελ Πεξζεθφλε. Βαζηιίο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο ζηνλ Σάξαληα (Ζζύρηνο) Βαζηιίζθνο (Μπζ): Θαλαηεθφξν αθξηθαληθφ εξπεηφ κε θεθάιη πηελνχ πνπ θαη κφλν ην άγγηγκά ηνπ κπνξνχζε λα καξάλεη έλα θπηφ ή λα ζθνηψζεη έλα άλζξσπν. 192
Βάζηινο (Μπζ): Γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Λχξθνπ Βαζηιώ (Ηζη): Κφξε ηνπ θηινζφθνπ Ώξηζηίππνπ απφ ηελ Κπξήλε (Καιιίκαρνο) Βάζηο (Ηζη): Ο Βάζηο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιίηεο ηεο Υαιθηδηθήο. Βίλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή-πξάμε αγνξαπσιεζίαο ζηελ νπνία ν ΐάζηο παξίζηαηαη σο κάξηπξαο. Βαζζάθεο (Ηζη): Πέξζεο εγεκφλαο ησλ Θξαθψλ θαηά ηελ εηζβνιή ηνπ Ξέξμε ζηελ Βιιάδα (Ζξόδνηνο) Βαζζαξεύο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ, πξνέξρεηαη απφ ηελ βαζζαπίδα, έλα καθξχ ρηηψλα πνπ θνξνχζε κφλν ν ζεφο θαη νη Μαηλάδεο. (Ζζύρηνο) Βάζζνο (Ηζη): Ο Βάζζνο Λόιηνο ήηαλ Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 1νπ κ.Υ. αη. απφ ηελ κχξλε. ψδνληαη 12 επηγξάκκαηά ηνπ (Διι. Αλζνι.) Βάηαινο (Ηζη): Παίθηεο απινχ απφ ηελ Έθεζν, πεξηβφεηνο γηα ηα άζεκλα θαη αρξεία ήζε ηνπ ν νπνίνο ζπλήζηδε λα βγαίλεη ζηελ ζθελή θνξψληαο γπλαηθεία παπνχηζηα. (Λνπθηαλόο) Βαηέα (Μπζ): Κφξε ηνπ Σεχθξνπ πξψηνπ βαζηιηά θαη γελάξρε ησλ Σξψσλ (κεξνο) Βαηεία (Μπζ): Νατάο Νχκθε, κεηέξα ηνπ Εππνθφνληα Βαηίεηα (Μπζ): Λφθνο ηεο Σξσάδαο (κεξνο) Βάηηο (Ηζη): Δ Βάηηο (4νο-3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Λάκςαθν ήηαλ αδειθή ηνπ άλδε θαη ζχδπγνο ηνπ θηινζφθνπ Εδνκελέα ηνπ Λακςαθελνχ. Δ ίδηα ήηαλ καζήηξηα ηνπ Βπίθνπξνπ. Έθδνζε ηεο Βαηπασομςομασίαρ ηνπ 1517 Βαηξαρνκπνκαρία (Ηζη): Έπνο-παξσδία ηεο Ηιηάδαο ηνπ Οκήξνπ, πνπ βαζίδεηαη ζε έλα κχζν ηνπ Ώηζψπνπ: ηαλ έλαο πνληηθφο πλίγεθε, ζεσξήζεθε ππεχζπλνο έλα βάηξαρνο. Με αθνξκή απηφ ην γεγνλφο μέζπαζε κεγάινο πφιεκνο κεηαμχ ησλ βαηξάρσλ θαη ησλ πνληηθψλ. Βάηηηο (Ηζη): Δ Βάηηηο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ εξσκέλε ηνπ ειεγεηαθνχ πνηεηή Φηιήηα, ζηηο αξεηέο ηεο νπνίαο είρε γξάθεη έλα πνίεκά ηνπ. Βάηηνο (Ηζη): 1. Ο Βάηηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ ν παηέξαο ηνπ πνηεηή θαη επηγξακκαηνπνηνχ Καιιίκαρνπ ηνπ Κπξελαίνπ. 2. Ο Βάηηνο Α’ ή Αξηζηνηέιεο (7νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θήξα, ήηαλ ν νηθηζηήο θαη πξψηνο βαζηιηάο ηεο ζεξατθήο απνηθίαο ηεο Κπξήλεο ζηελ Ληβχε. Ήηαλ ηξαπιφο θαη απφ απηφ πξνήιζε ην ξήκα βαηηαξίδσ=ηξαπιίδσ. (Ζξόδνηνο) 193
3. Ο Βάηηνο Β’ ν Δπδαίκσλ, εγγνλφο ηνπ ΐάηηνπ Ώ’, ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο. (Ζξόδνηνο) 4. Ο Βάηηνο Γ’ ν Υσιόο, εγγνλφο ηνπ ΐάηηνπ ΐ’, ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο, ζχδπγνο ηεο Φεξεηίκεο. (Ζξόδνηνο) 5. Ο Βάηνο Γ’ ν Καιόο, ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο. Βάηηνο (Μπζ): ΐνζθφο πνπ είδε ηνλ Βξκή πνπ νδεγνχζε ηα βφδηα πνπ είρε θιέςεη απφ ηνλ Ώπφιισλα. Ο Βξκήο ηνπ ππνζρέζεθε φηη ζα ηνλ αληάκεηβε αλ θξαηνχζε ην ζηφκα ηνπ θιεηζηφ. Ο ΐάηηνο δεζκεχηεθε κε φξθν, αιιά επεηδή ν Βξκήο δπζπηζηνχζε, κεηακνξθψζεθε θαη παξνπζηάζηεθε ζηνλ ΐάηην σο άιινο βνζθφο. Ρψηεζε ηνλ ΐάηην αλ ήμεξε πνηνο είρε θιέςεη ηα βφδηα ηνπ Ώπφιισλα θαη ηνπ ππνζρέζεθε κεγάιε ακνηβή. Ο ΐάηηνο δειεάζηεθε θαη ηνπ είπε φ,ηη ήμεξε. Ο Βξκήο ακέζσο ηνλ άγγημε κε ην κπαζηνχλη ηνπ θαη ηνλ κεηακφξθσζε ζε πέηξα. Βάησλ (Ηζη): Ο Βάησλ (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο Ώηηηθήο θσκσδίαο. Βίλαη γλσζηνί ηέζζεξηο ηίηινη έξγσλ ηνπ. Βάησλ (Μπζ): Δλίνρνο ηνπ κάληε Ώκθηάξανπ ζηνλ πφιεκν ησλ Βπηά επί Θήβαο (Ώπνιιφδσξνο) Βαύθηο (ν) (Ηζη): Ο Βαύθηο απφ ηελ Σξνηδήλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηεο πάιεο ην 400 π.Υ. Γίαο, Δξκήο, Βαπθίο θαη Φηιήκσλ Βαπθίο (ε) (Μπζ): Φησρή γπλαίθα απφ ηελ Φξπγία ζχδπγνο ηνπ Φηιήκνλα, ε νπνία δέρζεθε λα θηινμελήζεη ζηελ ηαπεηλή ηεο θαηνηθία ηνλ Αία θαη ηνλ Βξκή κεηακθηεζκέλνπο ζε ζλεηνχο, φηαλ φινη νη άιινη θάηνηθνη ηεο ρψξαο είραλ αξλεζεί. Ο Αίαο έζσζε ην θησρφ δεπγάξη απφ ηνλ θαηαθιπζκφ πνπ έζηεηιε κεηά απφ απηφ ην γεγνλφο θαη ηνπο έθαλε ηεξείο ηνπ λανχ ηνπ. Βαπώ (Ηζη): Αχζκνξθν ζειπθφ δαηκφλην φπσο ε Γειιψ, ε Γνξγψ, ε Έκπνπζα, ε Λάκηα, ε Μνξκψ θαη άιιεο πνπ νξηζκέλα νλφκαηα απφ απηά δηαηεξνχληαη αθφκα θαη ζηηο κέξεο καο θαη ζεσξνχληαη βιαπηηθά φληα θαη θφβεηξα ησλ παηδηψλ (φπσο ν Μπακπνχιαο θαη νη κάγηζζεο). Βδειπθιέσλ (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ απφ ηελ θσκσδία θήθεο ηνπ Αξηζηνθάλε Βεβξύθε (Μπζ): βιέπε Βξύθε Βέβξπμ (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Εζπαλίαο, παηέξαο ηεο Νχκθεο Ππξήλεο 194
Βέιηο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Λανκέδνληα, πξνηθηζκέλνο κα καληηθέο ηθαλφηεηεο. Πξνέβιεςε ηελ θαηαζηξνθή ηεο Σξνίαο. (κεξνο) Βέιεζηο (Ηζη): αηξάπεο ηεο Λπθίαο (Ξελνθώλ) Βέιιεξνο (Μπζ): Βπγελήο ηεο Βθχξαο (Κνξίλζνπ, ζθνηψζεθε θαηά ιάζνο απφ ηνλ ΐειιεξνθφληε (Ώπνιιφδσξνο) Βειιεξνθόληεο ή Βειιεξνθώλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ήξσεο ηεο ειιεληθήο κπζνινγίαο. Τπνρξεψζεθε απφ ηνλ βαζηιηά ηεο Λπθίαο Ενβάηε λα πξαγκαηνπνηήζεη ηξεηο άζινπο, ηνπο νπνίνπο εθπιήξσζε κε επηηπρία. κσο ε έπαξζε ηνπ ΐειιεξνθφληε θαη ε πξνζπάζεηά ηνπ λα αλέβεη ζηνλ ιπκπν θαβάια ζηνλ Πήγαζν, εμφξγηζε ηνλ Αία ν νπνίνο ηνλ θεξαπλνβφιεζε. (Δζίνδνο) Βειηζηίρε (Ηζη): Δ Βειηζηίρε απφ ηε Μαθεδνλία θέξδηζε ην 268 π.Υ. ην νιπκπηαθφ αγψληζκα ηνπ ηεζξίππνπ θαη ην 264 ηεο ζπλσξίδαο πψισλ πνπ θαζηεξψζεθε ηφηε γηα πξψηε θνξά. Βειόλε (Μπζ): Δ πξψηε γπλαίθα πνπ ρξεζηκνπνίεζε βειφλα ζην ξάςηκν, απφ ηελ νπνία πήξε ην φλνκά ηεο Βεινλνπώιεο (Ηζη): Πεξηβφεηνο Ώζελαίνο ηνθηζηήο (Πινύηαξρνο) Βελδίο (Ηζη): Θξαθηθή ρζφληα ζεφηεηα ηεο ζειήλεο θαη ηνπ θπλεγηνχ ηελ νπνία νη Έιιελεο ηαχηηζαλ κε ηελ Άξηεκε ή ηελ Βθάηε. Βελζεζηθύκε (Μπζ): Νχκθε θφξε ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Ώκθηηξίηεο (Ώπνιιφδσξνο) Βεργίων (Μσθ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, έλαο απφ ηνπο Γίγαληεο Βεξέθπλζνο (Ηζη): Εεξέαο ηεο Κπβέιεο ζηελ Φξπγία Βεξεθπληία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Κπβέιεο ζηελ Φξπγία (Καιιίκαρνο) Βεξελίθε (Ηζη): 1. Δ Βεξελίθε Α’ (340-277 π.Υ.), ήηαλ εηεξνζαιήο αδειθή θαη ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά Πηνιεκαίνπ Ώ’ ηνπ σηήξα θαη κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ ΐ’ ηνπ Φηιάδειθνπ. 2. Δ Βεξελίθε Β’ (273-221 π.Υ.) ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κπξήλεο Μάγα, ζχδπγνο ηνπ Πηνιεκαίνπ Γ’ θαη κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ Α’ ηνπ Φηινπάηνξα. Ανινθνλήζεθε θαηά δηαηαγή ηνπ γηνπ ηεο, ιίγν κεηά ηελ αλάξξεζή ηνπ ζην ζξφλν. Γηα ηε ΐεξελίθε ππάξρεη έλαο ζξχινο: ηαλ ν ζχδπγφο ηεο εθζηξάηεπζε ζηελ Ώζία, απηή έθνςε κηα πιεμνχδα απφ ηα πινχζηα καιιηά ηεο (ηελ θφκε) θαη ηελ πξνζέθεξε ζην βσκφ ηεο Ώθξνδίηεο, κε ηελ παξάθιεζε, λα γπξίζεη ζψνο ν Πηνιεκαίνο κε ηε βνήζεηα ηεο ζεάο. κσο, ζχκθσλα κε ηνλ αζηξνλφκν Κφλσλα ηνλ άκην, ε θφκε εμαθαλίζηεθε απφ ην βσκφ θαη κεηακνξθψζεθε ζε αζηεξηζκφ, ηνλ γλσζηφ Κόκε ηεο Βεξελίθεο. (Αηιηαλόο) 3. Δ ΐεξελίθε Γ’ (; - 80 π.Υ.), ζπκβαζίιεπζε κε ηνλ παηέξα ηεο Πηνιεκαίν Θ’, θαηφπηλ κε ηνλ ζείν θαη ζχδπγφ ηεο Πηνιεκαίν Ε’ θαη ηέινο κε ηνλ εμάδειθφ ηεο Πηνιεκαίν ΕΏ’. Καηά ηελ πεξίνδν 81-80 π.Υ. βαζίιεπζε κφλε ηεο, πξάγκα ζπαληφηαην γηα ηελ Ώίγππην.
195
4. Δ Βεξελίθε Γ’ (76- 55 π.Υ.), ήηαλ θφξε ηνπ Πηνιεκαίνπ Εΐ’ ηνπ Ώπιεηή. ΐαζίιεπζε κφλε ηεο απφ ην 57 σο ην 55 φηαλ ν παηέξαο ηεο απνπζίαδε ζηε Ρψκε. Ανινθνλήζεθε θαηά δηαηαγή ηνπ παηέξα ηεο δηφηη ζεψξεζε φηη ππνλφκεπε ηελ εμνπζία ηνπ 5. Δ βαζίιηζζα ησλ ειεπθηδψλ Βεξελίθε ε ύξα ή Φεξλνθόξνο (απηή πνπ θέξλεη πξνίθα) (278-246 π.Υ.) ήηαλ θφξε ηνπ Πηνιεκαίνπ ΐ’ ηνπ Φηιάδειθνπ θαη ηεο Ώξζηλφεο θαη ζχδπγνο ηνπ Ώληίνρνπ ΐ’ ηνπ Θενχ. 6. Δ Βεξελίθε (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξγάκνπ Ώηηάινπ Γ’ Βεξελίθε Β’ ηεο Αηγύπηνπ Βεξεζρέζεο (Ηζη): Οη Βεξεζρέζεο ήηαλ ζξαζείο θαη αλφεηνη δαίκνλεο. Βέξεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μαθεδλνχ θαη παηέξαο ηεο ΐεξνίαο Βεξόε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο (Ζζίνδνο) Βέξνηα (Μπζ): Κφξε ηνπ ΐέξε, έδσζε ην φλνκά ηεο ζηελ πφιε ηεο Μαθεδνλίαο. Βέζβηθνο (Μπζ): Γίγαληαο, ζθνηψζεθε απφ ηελ Πεξζεθφλε θαηά ηελ Γηγαληνκαρία (Δζίνδνο) Βήινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, παηέξαο ηνπ Ααλανχ θαη ηνπ Ώηγχπηνπ Βεξηζηάδεο (Ηζη): Ο Βεξηζηάδεο ή Βεξηζάδεο ήηαλ βαζηιηάο ησλ Οδξνπζψλ Θξαθψλ απφ ην 358 σο ην 352. ΐαζίιεπζε καδί κε ηνπο αδειθνχο ηνπ Κεξζνβιέπηε θαη Ώκάδνθνπ ΐ’, ν νπνίνη δηαδέρζεθαλ ηνλ παηέξα ηνπο Κφηπ Ώ’ πνπ είρε δνινθνλεζεί απφ ηνπο Ώζελαίνπο. Ο Ώκάδνθνο αλέιαβε ην ηκήκα ηεο Θξάθεο, δπηηθά ηνπ πνηακνχ Έβξνπ. Ο Ώκάδνθνο θαη ν Κεξζνβιέπηεο ππνρξεψζεθαλ λα απνδερζνχλ ηελ επηθπξηαξρία ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’. Σνλ ΐεξηζηάδε δηαδέρζεθε ζηνλ ζξφλν ν γηνο ηνπ Κεηξίπνιηο. (ηξάβσλ) Βήξσζνο (Ηζη): Ώξραίνο Έιιελαο ηζηνξηνγξάθνο Βεξσζζόο (Μπζ): Παηέξαο ηεο ΣαλαΎδνο Βεζαληίλνο (Ηζη): Πνηεηήο ηνπ 1νπ κ.Υ. αη. (Παιαηηλή Αλζνινγία) Βήζζνο (Ηζη): αηξάπεο ηεο ΐαθηξηαλήο ν νπνίνο ζπλέιαβε ηνλ βαζηιηά ησλ Πεξζψλ Ααξείν, κεηά ηελ ήηηα ηνπ ζηα Γαπγάκεια θαη ηνλ δνινθφλεζε. Ο Ώιέμαλδξνο φκσο ηνλ ζπλέιαβε θαη δηέηαμε ηελ εθηέιεζή ηνπ (Αξξηαλόο) Βεζηίλνο (Ηζη): Πνηεηήο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα (Παιαηηλή Αλζνινγία) Βήησλ (Ηζη): Ώζιεηήο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. απφ ηελ Κπξήλε Βία (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο βίαο. ηελ Ώθξνθφξηλζν ππήξρε θνηλφ ηεξφ ηεο ΐίαο θαη ηεο ζεάο Ώλάγθεο (Παπζαλίαο) 196
Βηαδίθε (Μπζ): βιέπε Γεκνδίθε Βηάλλα (Μπζ): Παξζέλα απφ ηελ Κξήηε, πνπ καδί κε άιινπο ζπκπαηξηψηεο ηεο εγθαηέιεηςε ην λεζί εμ αηηίαο παξαηεηακέλεο αλνκβξίαο. Πήγαλ ζηελ Εηαιία θαη απφ θεη ζηε Γαιαηία. ηαλ ε νκάδα απνθάζηζε ην ζεκείν πνπ ζα έρηηδαλ ηελ πφιε ηνπο, ε ΐηάλλα εμαθαλίζηεθε απφ έλα ράζκα ηεο γεο. Δ απνηθία νλνκάζηεθε απφ απηήλ Βίελλα. Βηάλσξ (Ηζη): 1. Ο Βηάλσξ (4νο π.Υ. αη. απφ ηελ Ώθαξλαλία, ήηαλ αξρεγφο κηζζνθνξηθνχ ζψκαηνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, απηνκφιεζε πξνο ηνλ Ααξείν. 2. Ο Βηάλσξ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηε ΐηζπλία ήηαλ πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο θαη γξακκαηηθφο. (Παιαηηλή Αλζνινγία) Βηάλσξ (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο Κεληαχξνπο. (Οβίδηνο) 2. Ο ΐηάλσξ ή ΐηήλσξ ήηαλ καρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Ώγακέκλνλα (κεξνο) Βηαξθεύο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηνλχζνπ (νπΐδαο) Βίαο (Ηζη): 1. Ο Βίαο ν Πξηελεύο (6νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Σεχηακνπ απφ ηελ Πξηήλε ηεο Εσλίαο, ήηαλ θηιφζνθνο θαη έλαο απφ ηνπο Βπηά ζνθνχο ηεο Βιιάδαο. Ήηαλ γλσζηφο γηα ηε ξεηνξηθή ηνπ δεηλφηεηα θαη ην αίζζεκα δηθαηνζχλεο. Λέγεηαη φηη θάπνηε θαηέβαιε απηφο ηα ιχηξα θαη απειεπζέξσζε κεξηθέο γπλαίθεο δνχιεο. Ώθνχ ηηο κφξθσζε θαη ηηο πξνίθηζε ηηο έζηεηιε πίζσ ζηελ παηξίδα ηνπο ηελ Μεζζελία.. ψδνληαη κφλν θάπνηα απνθζέγκαηά ηνπ φπσο: Αξρή άλδξα δείθλπζη, Οη αγαζνί επαπάηεηνη, Λάιεη θαίξηα θ.ά (Ζξόδνηνο, Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Βίαο ν Πξηελεύο 2. Ο Βίαο (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ναχησλνο απφ ηε Μαθεδνλία, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθήζπκβφιαην πνπ παξίζηαηαη σο κάξηπξαο. Βίαο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Ώκπζάσλα θαη αδειθφο ηνπ κάληε Μειάκπνδα (κεξνο) 2. Έλαο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (Ώπνιιφδσξνο) 3. Ο έλαο απφ ηνπο ππαξρεγνχο ηνπ εθζηξαηεπηηθνχ ζψκαηνο ησλ Ώζελαίσλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν (κεξνο) Βηέλληνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Βηήλσξ (Μπζ): βιέπε Βηάλσξ Βηζπλίο (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ησλ βαζηιέσλ ηεο ΐηζπλίαο Ώκχθνπ θαη Μχγδσλνο Βηζπλόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία ζηνλ νπνίν ε ΐηζπλία νθείιεη ην φλνκά ηεο (ηέθ. ΐπδάληηνο) 197
Βίζπο (Μπζ): Παηέξαο ηεο Βπθξνζχλεο, ζπδχγνπ ηνπ Ώξηεκίδσξνο Βηιηζηίρε: Δ Βηιηζηίρε (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ εξσκέλε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίνπ ΐ’ ηνπ Φηιάδειθνπ θαη κάιινλ ε κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ Ώλδξνκάρνπ. Πηζαλψο πξφθεηηαη γηα ην ίδην πξφζσπν κε ηελ ΐειηζηίρε. Βηλδνύλε (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Δξαθιή θαη κεηέξα ηνπ Φαβίνπ, ηδξπηή ηεο επγελνχο ξσκατθήο νηθνγέλεηαο ησλ Φαβίσλ (Πινχηαξρνο) Βίνηνο (Ηζη): Σξαγηθφο πνηεηήο. Γλσξίδνκε ηνλ ηίηιν ελφο έξγνπ ηνπ: Μήδεηα Βίξηο (Ηζη): Σνπηθή ζεφηεηα ηεο Ώξθαδίαο θαη Λαθσλίαο. Άγαικά ηεο ππήξρε ζηνλ λαφ ηνπ Ώπφιισλα ζηηο Ώκχθιεο (Παπζαλίαο) Βηζάιηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ήιηνπ απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηεο ε πεξηνρή ηεο Μαθεδνλίαο ΐηζαιηία. Βηζηνλίο (Ηζη): λνκα Νχκθεο ηεο Θξάθεο (Απνιιώληνο Ρόδηνο) ΐίζησλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξε θαη γελάξρεο ηνπ ιανχ ησλ ΐηζηφλσλ Βηηάιε: Κφξε ηεο Αακνχο, εγγνλή ηνπ Ππζαγφξα θαη γλψζηηο ησλ ππζαγφξεησλ καζεκαηηθψλ. Δ Αακψ πξηλ πεζάλεη ηεο εκπηζηεχηεθε ηα θηινζνθηθά θείκελα ηνπ παηέξα ηεο. Κιένβηο θαη Βίησλ (Μνπζείν Γειθώλ) Βηηίαο (Μπζ): Ο ΐηηίαο απφ ηελ Σξνία, ήηαλ δίδπκνο αδειθφο ηνπ Παλδάξνπ θαη έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο Βίηνο (Ηζη): Έιιελαο ζνθηζηήο (Λνπθηαλόο) Βίησλ (Ηζη): 1. Ο Βίησλ (4νο π.Υ. αη.) ζηξαηεγφο ησλ πξαθνπζψλ επί Αηνλπζίνπ. 2. Ο Βίησλ (3νο π.Υ. αη.) απφ ηνπο φινπο ηεο Κχπξνπ, ήηαλ καζεηήο ηνπ Καξλεάδε. Σν φλνκά ηνπ θέξεηαη ραξαγκέλν ζε λφκηζκα ηεο Κσ. 3. Ο Βίησλ ν Σαθηηθόο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ κεραληθφο θαη ζπγγξαθέαο ηνπ έξγνπ Καηαζθεπαί πνιεκηθώλ νξγάλσλ θαη θαηαπειηηθώλ Βίησλ (Μπζ): Γηνο ηεο Κπδίππεο, ηέξεηαο ηεο Ήξαο θαη αδειθφο ηνπ Κιεφβηδνο. ηαλ ζε κηα γηνξηή, ηα βφδηα πνπ επξφθεηην λα ζχξνπλ ηελ άκαμα ηεο κεηέξαο ηνπο αξγνχζαλ, νη δπν γηνη ηεο Κπδίππεο δεχηεθαλ ηελ άκαμα θαη ηελ ηξάβεμαλ σο ην Δξαίν ηεο ζεάο ζε απφζηαζε 45 ζηαδίσλ Δ ηέξεηα ζπγθηλεκέλε δήηεζε απφ ηε ζεά λα δψζεη ην θαιχηεξν δψξν ζηα παηδηά ηεο. Καη ε Ήξα ηνπο έζηεηιε έλα γξήγνξν ζάλαην. Οη Ώξγείνη έζηεζαλ ηα αγάικαηα ησλ δπν αδειθψλ ζηνπο Αειθνχο. (Δξφδνηνο)
198
Βίσλ (Ηζη): 1. Ο Βίσλ ν Μηιήζηνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ αλδξηαληνπνηφο, εγθαηέιεηςε ηελ παηξίδα ηνπ φηαλ ηελ θαηέιαβαλ νη Πέξζεο θαη θαηέθπγε ζηηο πξαθνχζεο, φπνπ θαη εξγάζηεθε. 2. Ο Βίσλ ν Αβδεξίηεο (430-370 π.Υ.), ήηαλ αζηξνλφκνο, καζεκαηηθφο, γεσγξάθνο θαη θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Αεκφθξηηνπ. Ο ΐίσλ θαηέιεμε πξψηνο ζην ζπκπέξαζκα φηη ππάξρνπλ πεξηνρέο ηεο Γεο πνπ έρνπλ έμη κήλεο εκέξα θαη έμη κήλεο λύρηα. Έγξαςε ζπγγξάκκαηα ζηελ ησληθή θαη αηηηθή δηάιεθην. 3. Ο Βίσλ ν Βνξπζζελίηεο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπιαλψκελνο θπληθφο θηιφζνθνο απφ ηελ Οιβία, πνπ βξηζθφηαλ θνληά ζηνλ πνηακφ ΐνξπζζέλε (ζήκεξα Αλείπεξν). Αηαθξίζεθε πεξηζζφηεξν φρη σο θηιφζνθνο αιιά σο ζαηηξηθφο ζπγγξαθέαο. Αηαθσκψδεζε γξακκαηηθνχο, θηινζφθνπο θαη άιινπο κε έκκεηξα θαη πεδά θείκελα. (ηξάβσλ) Αζηξνλόκνο 4. Ο βνπθνιηθφο πνηεηήο Βίσλ ν κπξλαίνο (2νο-1νο π.Υ. αη.), λεφηεξνο ηνπ Θενθξίηνπ ηνλ νπνίν πξνζπαζεί λα κηκεζεί ζηα πνηήκαηά ηνπ. Αελ γλσξίδνπκε ηίπνηα γηα ηελ δσή ηνπ, εθηφο ηνπ φηη έδεζε ζηελ ηθειία. Σν γλσζηφηεξν πνίεκά ηνπ είλαη Δπηηάθηνο Αδώληδνο απφ ην νπνίν ζψδνληαη απνζπάζκαηα. (ηνβαίνο). 5. Ο Βίσλ ν νιεύο ήηαλ γεσγξάθνο θαη ζπγγξαθέαο ησλ αιεμαλδξηλψλ ρξφλσλ, ζψδνληαη κφλν απνζπάζκαηα απφ ην έξγν ηνπ Αηζηνπηθά. Βιαίζνο (Ηζη): Κσκηθφο πνηεηήο απφ ηελ Καπξέα (ζεκεξηλφ Κάπξη) θαη κηκνγξάθνο. Γλσξίδνκε ηνλ ηίηιν κηαο θσκσδίαο ηνπ: Μεζνηξίβαη. Βιάζζσλ (Ηζη): Ώξραίν ειιεληθφ φλνκα Βιεπαίνο (Ηζη): Ώζελαίνο, επηζηάηεο ησλ Πξνππιαίσλ ηεο Ώθξφπνιεο Βιέππξνο (Ηζη): Ώζελαίνο πνπ αλαθέξεη ζηηο Δθθιεζηάδνπζεο ν Αξηζηνθάλεο Βιεςίαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Λνπθηαλόο Βιεςίδεκνο (Ηζη): Φησρφο Ώζελαίνο, αλαθέξεηαη ζηνλ Πινύην ηνπ Αξηζηνθάλε Βιηάο (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Μελέθξνλα απφ ηελ Ώξθαδία, κε ηνλ νπνίν είρε αηκνκηθηηθέο ζρέζεηο Βόγεο (Ηζη): αηξάπεο ηεο Θξάθεο (Ζξόδνηνο) Βόα (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο
199
Βνεδξόκηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα, ηνπ δφζεθε απφ ηνπο Ώζελαίνπο γηα λα ηηκήζνπλ ην ζεφ πνπ ηνπο βνήζεζε λα ληθήζνπλ ηηο Ώκαδφλεο ηελ 7ε ηνπ κελφο ΐνεδξνκηψλνο (Απνιιόδσξνο) Βνήζννο (Μπζ): Ώθφινπζνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Μελειάνπ (κεξνο) Βόεζνο (Ηζη): 1. Ο Βόεζνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ Υαιθεδφλα. Αηαθξίζεθε ζηελ θαηαζθεπή αγαικάησλ κηθξψλ παηδηψλ. Σν πην γλσζηφ έξγν ηνπ είλαη έλα ζχκπιεγκα παηδηνχ πνπ θξαηά κηα ρήλα απφ ηνλ ιαηκφ. (Πιίληνο) 2. Ο Βόεζνο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ηδψλα, ήηαλ αζηξνλφκνο, καζεκαηηθφο, θπζηθφο θαη ζησηθφο θηιφζνθνο. Γλσζηφηεξα έξγα ηνπ Πεξί εηκαξκέλεο, Πεξί θύζεσο θ.ά. 3. Ώθφκα έλαο θηιφζνθνο απφ ηε ηδψλα, πεξηπαηεηηθφο απηή ην θνξά, ν Βόεζνο (1νο π.Υ. αη.), έγξαςε θαηά ησλ ζησηθψλ. 4. Ο Βόεζνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ιεμηθνγξάθνο. Έξγν ηνπ πλαγσγή ιέμεσλ πιαησληθώλ. 5. Ο Βόεζνο ν Σαξζεύο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηγξακκαηνπνηφο (ηξάβσλ) 6. Ο Βόεζνο ήηαλ επηθνχξεηνο θηιφζνθνο θαη γεσκέηξεο. Βνίβε (Μπζ): Ώξραία πφιε ηεο Θεζζαιίαο, ζπκκεηείρε κε 11 πινία ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, κε αξρεγφ ηνλ Βχκειν Βνίβνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Γιαθχξνπ, ηδξπηήο ηεο ζεζζαιηθήο πφιεο ΐνηβείδνο Βόηδαο (Ηζη): Ο Βόηδαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθπψλα ήηαλ γηνο ηνπ δηάζεκνπ ραιθνπιάζηε Λπζίππνπ. Ο ΐφηδαο φπσο θαη νη αδειθνί ηνπ Αάηπνο θαη Βπζπθξάηεο, αθνινχζεζαλ ην επάγγεικα ηνπ παηέξα ηνπο θαη έγηλαλ ζπνπδαίνη γιχπηεο. Βνηλείο (Μπζ): Νατάδα Νχκθε ηνπ νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο Θεζζαιίαο Βνίνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή, ηδξπηήο ηεο ιαθσληθήο πφιεο ησλ ΐνηψλ (Παπζαλίαο) Βνΐζθνο (Ηζη): Ώζιεηήο απφ ηελ Θεζζαιία (Ξελνθώλ) Βνηώ (Ηζη): Βπηθή πνηήηξηα θαη ηέξεηα ηνπ λανχ ηνπ Ώπφιισλα ζηνπο Αειθνχο. Σεο απνδίδεηαη ε ζπγγξαθή ηνπ έπνπο Οξληζνγνλία. Βνησηόο (Ηζη): 1. Ο Βνησηόο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ κηκνγξάθνο θαη πνηεηήο. 2. Ο Βνησηόο απφ ηελ ηθπψλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 124 π.Υ. Βνησηόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη δίδπκνο αδειθφο ηνπ Ώηφινπ. Βίλαη ν γελάξρεο ησλ Βνησηώλ θαη παηέξαο ηεο Βξκίππεο θαη ηνπ Βηενλέα Βόιβε (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Δξαθιή, έδσζε ην φλνκά ηεο ζηελ καθεδνληθή ιίκλε
200
Βνιίλα ή Βνιίλε (Μπζ): Νχκθε πνπ ηελ εξσηεχηεθε ν Ώπφιισλαο. ηελ πξνζπάζεηά ηεο λα ηνλ απνθχγεη έπεζε απφ έλα γθξεκφ ζηε ζάιαζζα θαη πλίγεθε, αιιά νη ζενί ηελ έθαλαλ αζάλαηε. (Παπζαλίαο) Βόινο (Ηζη): βιέπε Βώινο Βνκβύθε (Ηζη): Νεαξή θνπέια πνπ ηελ εξσηεχηεθε ν αγξφηεο ΐνπθαίνο (Θεόθξηηνο) Βόξαμ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζθχινπο ηνπ θπλεγνχ Ώθηαίσλνο Βνξεάδεο (Μπζ): Οη δίδπκνη θηεξσηνί γηνη ηνπ ΐνξέα θαη ηεο Χξείπζηαο, ν Γήηεο θαη ν Καιάηο. Καηά ηνλ Ώπνιιψλην ηνλ Ρφδην ζην πεπξσκέλν ησλ δπν ΐνξεάδσλ ήηαλ γξακκέλν φηη έπξεπε ή λα ζθνηψζνπλ ηηο Άξππηεο ή λα πεζάλνπλ νη ίδηνη. Σειηθά ηηο εμφλησζαλ. Βνξέαο (Ηζη): Ο Βνξέαο ή Απαξθηίαο ήηαλ ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ βνξείνπ αλέκνπ, γηνο ηνπ Ώζηξαίνπ θαη ηεο Δψο, αδειθφο ηνπ Γεθχξνπ, ηνπ Νφηνπ θαη ηνπ Βσζθφξνπ ή Βζπέξνπ. Ήηαλ ν παηέξαο ησλ ΐνξεάδσλ (Ζζίνδνο) Βνξέαο Βόξεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζθχινπο πνπ θαηαζπάξαμαλ ηνλ Ώθηαίσλα (Ώπνιιφδσξνο) Βνξηάδεο (Ηζη): Ο Βνξηάδεο ήηαλ πξέζβεο ησλ Ώηησιψλ (Θνπθπδίδεο) Βνξπζζέλεο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ Αλείζηεξνπ Βνξπζζελίο (Ηζη): λνκα πνπ απνδίδεηαη ζε κηα απφ ηηο Μνχζεο (πέξαλ ησλ Βλλέα) Βόηεηξαο (Ηζη): Ο Βόηεηξαο (5νο 4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θπβεξλήηεο ηεο ΐηζπλίαο θαη παηέξαο ηνπ ΐα, ν νπνίνο θαηέζηεζε ηε ρψξα ηνπ αλεμάξηεηε. Βόηξεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βπκήινπ. Σνλ ζθφησζε ν παηέξαο ηνπ γηαηί έθαγε έλα απφ ηα αξληά πνπ ζθφπεπε λα ζπζηάζεη ζηνλ Ώπφιισλα. κσο κεηά απφ απηφ ν Βχκεινο έθιαηγε γνεξά θαη ν Ώπφιισλαο ηνλ κεηακφξθσζε ζε πνπιί κειηζζνθάγν. Βόηξπο (Ηζη): Γηνο ηνπ Αακνράξε, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ (146 π.Υ.) θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Βόηξπο (Μπζ): Γηνο ηνπ ηάθπινπ θαη ηεο Μέζεο, αθφινπζνο ηνπ Αηνλχζνπ. Βόησλ (Ηζη): Πηζαλψο δάζθαινο ηνπ Ξελνθάλε Βόηησλ (Μπζ): Ο Βόηησλ απφ ηελ Κξήηε ίδξπζε ηελ καθεδνληθή πφιε ΐνηηηαία Βνύδεηα (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Κιχκελνπ
201
Βνύδεηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξγνπ, ίδξπζε ηελ πφιε ΐνπδεία ζηελ Φζία (Βπζηάζηνο) Βνπδύγεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Δξαθιή θαη ηνπ Σξηπηνιέκνπ Βνπδύγεο (Μπζ): Εδξπηήο ηνπ ηεξαηηθνχ γέλνπο ηνπ Βνπδπγώλ. Ολνκάζηεθε έηζη γηαηί ήηαλ ν πξψηνο πνπ έδεπμε βφδηα θαη θαιιηέξγεζε κε ζηηάξη ηε γε. Βνύζεξνο (Ηζη): Ο Βνύζεξνο απφ ηελ Κχδηθν, ήηαλ καζεκαηηθφο θαη ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο, έγξαςε ηελ πξαγκαηεία: Πεξί αξηζκώλ. Βνύζηνο (Ηζη): Βιιεληθφ θχξην φλνκα Βνπζνίλαο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Δξαθιή Βνπθαίνο (Ηζην): Ώγξφηεο πνπ εξσηεχηεθε ηελ ΐνκβχθε, φπσο πεξηγξάθεη ζηα Βηδχιιηα ν Θεόθξηηνο Βνπθεθάιαο (Ηζη): Σν φλνκα ηνπ αιφγνπ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ (Αξξηαλόο) Αιέμαλδξνο θαη Βνπθεθάιαο Βνύθηινο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Βνπθόιεο (Ηζη): Νχκθεο ηεο ππαίζξνπ, ησλ βνζθψλ θαη ησλ θαηνηθίδησλ δψσλ Βνπθνιίσλ (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο, παηέξαο ηνπ Φηάινπ 2. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία (Ώπνιιφδσξνο) 3. Γηνο ηνπ Παλφο, δίδαμε ζηνπο αλζξψπνπο ηελ ηέρλε ηεο βνζθήο ησλ βνδηψλ Βνπθόινο (Ηζη): Πξψηνο επίζθνπνο κχξλεο (2νο κ. Υ. αηψλαο) Βνπθόινο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Μάξζεο (Ώπνιιφδσξ.) 2. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Εππνθφνληα, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή. Βνπιαγόξαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Βνπιαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Βνπιαθξίλεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Βνύιαξρνο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο ηνπ 7νπ π.Υ. αηψλα Βνπιεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Βιαρίαο (Ώπνιιφδσξνο) Βνύιηο (ν) (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο, γηνο ηνπ Νηθνιάνπ, ν νπνίνο καδί κε ηνλ ζπκπνιίηε ηνπ πάξζην, πξνζθέξζεθε πξνο ηνλ βαζηιηά ησλ Πεξζψλ Ξέξμε λα ζπζηαζηεί σο αληίπνηλα γηα ηελ δνινθνλία ησλ Πεξζψλ πξέζβεσλ απφ ηνπο παξηηάηεο. Ο Ξέξμεο φκσο δελ δέρζεθε λα ρπζεί αζψν αίκα (Δξφδνηνο) 202
Βνπιίο (ε) (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Ώηγππηνχ, ηνπ νπνίνπ έγηλε αθνχζηα εξσκέλε. ηαλ ην ζπλεηδεηνπνίεζε πήξε έλα μίθνο θαη ζέιεζε βγάιεη ηα κάηηα ηνπ γηνπ ηεο θαη κεηά λα απηνθηνλήζεη. Βνύισλ (Ηζη): Ασξέαο, ηδξπηήο ηεο πφιηο ΐνπιίδνο Βνύκπθνο (Ηζη): Αηάζεκνο απαηεψλαο πνπ ηζρπξίζηεθε φηη ηα πινία ησλ Κπξελαίσλ αλήθαλ ζ’ απηφλ Βνπλαία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ήξαο ζηελ Κφξηλζν (Παπζαλίαο) Βνπλεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μελέδεκνπ, βνήζεζε ηνλ Δξαθιή ζηνλ πφιεκφ ηνπ θαηά ηνπ Ώπγεία θαη ζθνηψζεθε. Βνύληθνο ή Βνύλνκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πάξη θαη ηεο Χξαίαο Βιέλεο Βνύλνο (Μπζ): ΐαζηιηάο θαη ήξσαο ηεο Κνξίλζνπ, γηνο ηνπ Βξκή θαη ηεο Ώιθηδάκεηαο (Παπζαλίαο) Ακθνξέαο Βνύπαινο (Ηζη): Ο γιχπηεο θαη αξρηηέθηνλαο Βνύπαινο ν Υίνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ γιχπηε Άξρεξκνπ. Καη αδειθφο ηνπ επίζεο γιχπηε Άζελε. Ο Άζεληο θαη ν ΐνχπαινο είλαη γλσζηνί απφ ην άγαικα ηνπ (γλσζηνχ γηα ηελ αζρήκηα ηνπ) πνηεηή Εππφλαθηα, θαζψο θαη ηα αγάικαηα γπλαηθείσλ κπζνινγηθψλ κνξθψλ φκσο ηεο Άξηεκεο, ηεο Σχρεο, ησλ Σξηψλ Υαξίησλ θαη άιισλ. (Πιίληνο) Βνύξα (Μπζ): Κφξε ηνπ Ίσλα θαη ηεο Βιίθεο, εξσίδα ησλ Εψλσλ, απφ ηελ νπνία πήξε ην φλνκά ηεο ε αρατθή πφιε ΐνχξα. (Παπζαλίαο) Βνύζηξηο (Μπζ): 1. Ο Ώηγππηηάδεο Βνύλνο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Ώπηνκάηε, ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) 2. θιεξφο, αθηιφμελνο θαη αλειέεηνο βαζηιηάο ηεο Ώηγχπηνπ, γηνο ηνπ Πνζεηδψλα. ηαλ ζην βαζίιεηφ ηνπ έπεζε μεξαζία θαη πείλα, ν Κχπξηνο κάληεο Φξάζηνο ηνλ ζπκβνχιεςε λα ζπζηάδεη θάζε ρξφλν ζηνλ Αία έλα μέλν. Ο ΐνχζηξηο ηνλ άθνπζε θαη ηνλ πξψην πνπ ζπζίαζε ήηαλ ν ίδηνο ν Φξάζηνο. πλέρηζε δε λα εθηειεί φπνηνλ μέλν πεξλνχζε απφ ηελ ρψξα ηνπ. ’ απηή ηε ζθιεξή ηαθηηθή έβαιε ηέινο ν Δξαθιήο φηαλ πέξαζε απφ ηελ Ώίγππην. Ο ΐνχζηξηο δηέηαμε λα ηνλ ζπιιάβνπλ θαη λα ηνλ δέζνπλ γηα ζπζία. κσο ν Δξαθιήο έζπαζε ηα δεζκά ηνπ θαη ζθφησζε ηνλ βαζηιηά. Βνπηάδεο (Ηζη): Ώγγεηνπιάζηεο ηνπ 7νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ ηθπψλα Βνύηαο (Ηζη): Ο ΐνχηαο ήηαλ δηάζεκνο αζιεηήο
203
Βνύηεο (Μπζ): 1. Ο Βνύηεο ήηαλ ήξσαο ηεο Ώηηηθήο γελάξρεο ηνπ ηεξαηηθνχ γέλνπο ησλ Δηενβνπηαδώλ απφ ην νπνίν πξνέξρνληαη νη ηεξείο ηνπ Πνζεηδψλα 2. Ο Βνύηεο ήηαλ ν κφλνο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο πνπ δελ κπφξεζε λα αληηζηαζεί ζηελ γνεηεία ησλ εηξήλσλ. Έπεζε ζηε ζάιαζζα θαη έηξεμε θνληά ηνπο, αιιά ηνλ έζσζε ε Ώθξνδίηε Βνπθάγνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Δξαθιή Βνώπηο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηεο Ήξαο Βνώηηο (Μπζ): βιέπε Αξθηνύξνο Βξάγρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη κηα γπλαίθαο απφ ηελ Μίιεην. Ο παηέξαο ηνπ, ηνπ δψξηζε ην ράξηζκα ηεο καληηθήο. Ο ΐξάγρνο έζσζε ηνπο Μηιεζίνπο απφ ιηκφ θαη απηνί φηαλ πέζαλε ηνπ αθηέξσζαλ έλα λαφ. (Λνπθηαλφο) Βξαζία (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Πάθνπ Κηλχξα (Ώπνιιφδσξνο) Ο Λέσλ ηεο Ακθηπόιεσο Βξαζίδαο (Ηζη): Ο Βξαζίδαο (; - 422 π.Υ.) γηνο ηνπ Σέιιηδνο, ήηαλ παξηηάηεο πνιηηηθφο θαη ζηξαηεγφο, νλνκαζηφο γηα ηελ ζηξαηεγηθή ηνπ ηθαλφηεηα θαη επζηξνθία. Αηαθξίζεθε γηα ηε γελλαηφηεηα ηνπ ηα πξψηα ρξφληα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ. Πνιέκεζε ζηε Μεζψλε, ζηελ Πάηξα, ζηελ Πχιν, ζηα Μέγαξα θαη αιινχ. Σν 424 πξφηεηλε ζηε πάξηε ηε κεηαθνξά ηνπ πνιέκνπ ζηε Μαθεδνλία θαη Θξάθε, φπνπ νη Ώζελαίνη είραλ ζπκκάρνπο θαη ζπκθέξνληα. κσο ην 422 ζηελ Ώκθίπνιε, ν ΐξαζίδαο θέξδηζε κελ ηελ κάρε, αιιά ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο πάξηεο. (Θνπθπδίδεο) Βξαζίιαο (Ηζη): λνκα ήξσα ηεο Κσ πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο Βξαπξώ (Ηζη): χδπγνο ηνπ Πηηηαθνχ, βαζηιηά ησλ Δδσλψλ ηεο Θξάθεο (Θνπθπδίδεο) Βξαύξσλ (Ηζη): Ήξσαο ηεο Ώηηηθήο έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηε ΐξαπξψλα (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Βξαπξώλ (Ηζη): Αήκνο ηεο Ώηηηθήο φπνπ ππήξρε ηεξφ ηεο ΐξαπξσλίαο Ώξηέκηδνο Βξαπξσλία (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο Ώξηέκηδνο Βξέκνπζα (Μπζ): Ώκαδφλα, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Εδνκελέα (κεξνο) Βξέληνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή, ηδξπηήο ηεο πφιεο Βξηλδήζην (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) 204
Βξεηαλόο (Μπζ): Γηνο ηεο Κειηψο, γελάξρεο ησλ Βξεηαλώλ Βξέηηηο: Βιιεληθφ θχξην φλνκα Βξέηηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ ηηαιηθή ΐξεηηία (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Βξηάξεσο (Μπζ): βιέπε Αηγαίσλ Βξηδώ (Ηζη): Αεπηεξεχνπζα ζεφηεηα πνπ ιαηξεπφηαλ θπξίσο ζην Αήιν θαη ρξεζκνδνηνχζε γηα ηα κειινχκελα κέζσ νλείξσλ. ’ απηήλ πξνζέηξεραλ νη ζχδπγνη, κεηέξεο θαη αδειθέο λαπηηθψλ θαη δεηνχζαλ ηελ πξνζηαζία ηεο γηα ηελ αζθαιή επηζηξνθή ησλ πξνζθηιψλ ηνπο πξνζψπσλ πνπ ηαμίδεπαλ. Βξηκώ (Ηζη): Υζφληα ζεά πνπ ιαηξεπφηαλ ζηε Θεζζαιία θαη ηδηαίηεξα ζηελ πφιε ησλ Φεξψλ γη’ απηφ ηελ νλφκαδαλ θαη Φεπαία Βξίζαη (Ηζη): Νχκθεο πνπ αζρνινχληαλ κε ηελ παξαζθεπή ηνπ κειηνχ Βξηζαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Βξηζεύο (Μπζ): βιέπε Βξύζηο Νπζηάδα λύκθε Βξηζείο ή Ηππνδάκεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Λειέγσλ ΐξίζε. ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, ν Ώρηιιέαο, ηελ ζπλέιαβε αηρκάισηε θαη ηελ θξάηεζε σο παιιαθίδα ηνπ. Ο Ώγακέκλσλ θξάηεζε ηελ εμαδέιθε ηεο Υξπζείδα, θφξε ηνπ Υξχζε ηεξέα ηνπ ζενχ Ώπφιισλα. Ο ζεφο νξγηζκέλνο, έζηεηιε ινηκφ θαη ν Ώγακέκλνλαο ππνρξεψζεθε λα αθήζεη ηελ Υξπζείδα, αιιά άξπαμε απζαίξεηα ηελ ΐξηζείδα απφ ηνλ Ώρηιιέα, πξνθαιψληαο ηελ νξγή ηνπ ήξσα θαη ηελ απφθαζή ηνπ λα κε ζπκκεηέρεη πηα ζηνλ πφιεκν. Δ νξγή ηνπ Ώρηιιέα (εθεί αθξηβψο μεθηλά ην έπνο ηνπ Οκήξνπ ε Ειηάδα) είρε αιπζηδσηέο ζπλέπεηεο κε πξψηε ην ζάλαην ηνπ Παηξφθινπ, αγαπεκέλνπ θίινπ ηνπ Ώρηιιέα. Βξίζεο ή Βξηζεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Λειέγσλ, παηέξαο ηεο ΐξηζείδαο (κεξνο) Βξίζσλ (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ ζηε κάρε ησλ Γαπγακήισλ (331 π.Υ.) (Αξξηαλόο Βιιεληθφ θχξην φλνκα) Βξηηόκαξηηο (Ηζη): Σν φλνκα Βξηηόκαξηηο ζεκαίλεη επινγεκέλε παξζέλα. Μηλσηθή παλάξραηα ζεά ησλ θπλεγψλ θαη ησλ ςαξάδσλ, αληίζηνηρε ηεο Ώξηέκηδνο. Μεηά ηελ επηθξάηεζε ηνπ Ασδεθαζένπ πεξηνξίζηεθε ζηα φξηα ηεο ηνπηθήο εξσίδαο ηεο Κξήηεο. Γνχζε ειεχζεξα ζηα δάζε θπλεγψληαο θαη ςαξεχνληαο. Θεσξείηαη φηη αλαθάιπςε ην θπλεγεηηθφ δίθηπ. Ώπφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο Κπδσλίαο (Υαληά) νλνκάζηεθε θαη Γίθηπλλα. (Παπζαλίαο) 205
Βξόκεξνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώξξηβαίνπ, βαζηιηά ησλ Λπγθεζηψλ ηεο Μαθεδνλίαο (Θνπθπδίδεο) Βξόκε ή Βξνκία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νπζηάδεο Νχκθεο Βξόκηνο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ (146 π.Υ.) θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Βξόκηνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Βξόκηνο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Βπξσηψ, ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Βξόκηνλ (Ηζη): Δ Βξόκηνλ ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Βξνληαίνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αία Βξνληεύο (Μπζ): Ο ΐξνληεχο ή ΐξνηεχο ήηαλ ν παηέξαο ηνπ Σαληάινπ θαη πξψηνο ζχδπγνο ηεο Κιπηαηκλήζηξαο Βξόληεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κχθισπεο (νη άιινη ήηαλ ν Άξγεο θαη ν Ώζηεξφπεο) πνπ θαηαζθίαζαλ ηα φπια ηνπ Αία, ηνλ θεξαπλφ θαη ηελ βξνληή (Δζίνδνο) Βξνληίλνο (Ηζη): Ο Βξνληίλνο απφ ηνπο Θνχξηνπο ηεο Μεγάιεο Βιιάδαο, ήηαλ γηαηξφο θαη παηέξαο ηεο δηάζεκεο αζηξνλφκνπ θαη καζεκαηηθνχ Θεαλνχο. Βξνληώλ (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηε Μηθξά Ώζία Βξνηεύο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Σαληάινπ θαη αδειθφο ηνπ Πέινπα θαη ηεο Νηφβεο. Ώλαθέξεηαη απφ ηνλ Παπζαλία σο απηφο πνπ πξψηνο θαηαζθεχαζε ην άγαικα ηεο Μεηέξαο ησλ ζεψλ ηεο Κπβέιεο. 2. Γηνο ηνπ Αία ή ηνπ Δθαίζηνπ θαη ηεο Ώζελάο. Λέγεηαη φηη απηνθηφλεζε γηαηί ε δπζκνξθία ηνπ πξνθαινχζε ην γέιην. Βξνηνινηγόο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Άξε Βξνηόο (Μπζ): Γηνο ηεο Δκέξαο θαη ηνπ Ώηζέξα. Βθπξνζσπνχζε ηελ αλζξψπηλε χπαξμε Βξύαμηο (Ηζη): Ο Βξύαμηο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ Καξία. Φηινηέρλεζε πνιιά έξγα ζηε Ρφδν (πέληε ράιθηλνπο αλδξηάληεο ζεψλ), ζηελ Ώζήλα (αγάικαηα ηνπ Ώζθιεπηνχ θαη ηεο Τγείαο), ζηε Λπθία, ζηελ Ώληηφρεηα, ζηελ Κλίδν, ζηελ Ώιηθαξλαζζφ (δηαθφζκεζε ην Μαπζσιείν), ζηελ Ώίγππην (ιαηξεπηηθφ άγαικα ηνπ έξαπε) θαη αιινχ. Ώπηή ε δηαζπνξά νδεγεί νξηζκέλνπο λα απνδέρνληαη ηελ πηζαλφηεηα φηη κάιινλ ππήξμαλ δπν γιχπηεο κε ην ίδην φλνκα, ν Βξύαμηο ν πξεζβύηεξνο θαη ν Βξύαμηο ν λεόηεξνο πηζαλφο γηνο ή εγγνλφο ηνπ πξψηνπ. Βξύαο (Ηζη): 1. Ο Βξύαο ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηάκβιηρνπ. 2. Ο Βξύαο ήηαλ εγέηεο 1000 Ώξγείσλ θαη κε απηνχο επέβαιε ηελ επηθξάηεζε ησλ νιηγαξρηθψλ ζηελ πφιε ηνπ, ην 418 π.Υ. Βξύγνο (Ηζη): Ο Βξύγνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αγγεηνπιάζηεο θαη αγγεηνγξάθνο πηζαλψο Ώζελαίνο, ηα πνιπάξηζκα έξγα (ζψδνληαη πεξίπνπ 170) ηνπ νπνίνπ βξίζθνληαη ζε πνιιά κνπζεία ηνπ θφζκνπ (ΐξεηαληθφ, ΐαηηθαλνχ, Μνλάρνπ, Λνχβξν, Ώζήλαο, Ώθξφπνιεο θαη αιινχ). 206
Ώμηνζεκείσηα είλαη απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ πηψζε ηεο Σξνίαο θαη απεηθνλίδνπλ ηελ αγξηφηεηα θαη ην πάζνο ησλ ληθεηψλ. Βξύεο (Ηζη): Γσγξάθνο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ ηθπψλα, παηέξαο θαη δάζθαινο ηνπ Παπζία Βξύθε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Βξύθε ή Βεβξύθε παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Υζφλην, ηνλ νπνίν δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηεο (Ώπνιιφδσξνο) Βξύιιε (Μπζ): Δ Βξύιιε ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μίλσα (κεξνο) Βξπκώ (Ηζη): Αεπηεξεχνπζα ρζφληα ζεφηεηα πνπ ηελ ηηκνχζαλ ζηελ πφιε Φεξέο ηεο Θεζζαιίαο Βξύζσλ (Ηζη): 1. Ο Βξύζσλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ ήηαλ καζεκαηηθφο, ζπγγξαθέαο θαη ζνθηζηήο, παηέξαο ηνπ ηζηνξηθνχ Δξνδψξνπ. 2. Ο Βξύζσλ (πεξ. 450- πεξ. 390) ήηαλ καζεκαηηθφο πηζαλψο καζεηήο ηνπ Ππζαγφξα. πλέβαιε ζηνλ πξνβιεκαηηζκφ ηνπ ηεηξαγσληζκνχ ηνπ θχθινπ. ψδεηαη απφζπαζκα απφ ην έξγν ηνπ Οηθνλνκηθόο. Βξπώ (Ηζη): Δ Βξπώ ήηαλ κηα απφ ηηο ιίγεο γπλαίθεο θηινζφθνπο ηεο αξραηφηεηαο Ζπβιίο Βπβιίο (Μπζ): Αίδπκε αδειθή ηνπ Καχλνπ. ηαλ ν αδειθφο ηεο θαηάιαβε φηη ε ΐπβιίο ηνλ είρε εξσηεπζεί, έθπγε απφ ηελ παηξίδα ηνπ θαη πήγε ζηελ Καξία, φπνπ ίδξπζε ηελ πφιε Καχλν. Δ ΐπβιίδα ηξειάζεθε απφ ηε ιχπε ηεο θαη ηξηγχξηδε ζε φιε ηε Μηθξά Ώζία, ψζπνπ θξεκάζηεθε απφ κηα βειαληδηά. Λέγεηαη φηη ηελ έζσζαλ νη Νχκθεο θαη ηελ κεηακφξθσζαλ ζε νκψλπκε πεγή, απφ ηελ νπνία θπινχζε λεξφ ζαλ ηα δάθξπα ηεο θφξεο (θαηά ηνλ Παπζαλία ην Βπβιίδνο Γάθξπνλ). Καηά άιιε εθδνρή ν Καχλνο ήηαλ απηφο πνπ εξσηεχηεθε ηελ αδειθή ηνπ (θαύληνο έξσο) θαη πξνθάιεζε ηελ απηνθηνλία ηεο. (Θεφθξηηνο) Βύβινο (Μπζ): Βξαζηήο ηεο Ώθξνδίηεο θαη παηέξαο ηεο Κχπξνπ, ε νπνία έδσζε ην φλνκά ηεο ζην λεζί. Βύδα ή Βύδε (Μπζ): Νατάδα Νχκθε ηνπ πνηακνχ Βξαζίλνπ ηεο Ώξγνιίδαο Βύδαο (Μπζ): Ο εγέηεο ησλ Μεγαξέσλ πνπ έθηηζαλ ηελ απνηθία Βπδάληην απφ ην φλνκά ηνπ. χκθσλα κε ην κχζν πξηλ μεθηλήζνπλ ην ηαμίδη ηνπ απνηθηζκνχ ξψηεζαλ ην Μαληείν ησλ Αειθψλ. Ώπηφ απάληεζε φηη πξέπεη λα ρηίζνπλ ηελ απνηθία ηνπο ζηε ρψξα ησλ 207
ηπθιψλ. Σν καληείν ελλννχζε ηνπ ζπκπνιίηεο ηνπ ΐχδαληνο πνπ είραλ ηδξχζεη πξηλ αξθεηά ρξφληα ηελ πφιε Υαιθεδφλα ζηελ αζηαηηθή αθηή ηνπ ΐνζπφξνπ, αγλνψληαο ηελ θαίξηα γαησπνιηηηθή ζέζε ηεο πεξηνρήο πνπ ν ΐχδαο έρηηζε ηε λέα πφιε. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Βύδελνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, ν νπνίνο είρε ζπνπδαία δπλαηφηεηα έθθξαζεο, εμ νπ θαη ε θξάζε ΐπδήλνπ παξξεζία Βπζόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Κξφλνπ. Με ηνλ αδειθφ ηνπ Άθξν έβγαιαλ ηελ Ώθξνδίηε απφ ηε ζάιαζζα ζηε ζηεξηά ηεο Κχπξνπ. Βύθεινο (Ηζη): Ο Βύθεινο απφ ηελ ηθπψλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 396 π.Υ. Βύθθσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Βύιιηο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Ειιπξίαο ηνπ 2νπ π.Υ. αη., γλσζηφο απφ ηα λνκίζκαηα πνπ θέξνπλ ην φλνκά ηνπ Βύζζα (Μπζ): Ώδειθή ηνπ Άγξσλα θαη ηεο Μεξνπίδαο. (γηα ην κχζν ηεο βιέπε Άγξσλ). Βώινο (Ηζη): Ο Βώινο ή Βόινο ν Μελδήζηνο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μέλδε, ήηαλ ειιελνπνηεκέλνο Ώηγχπηηνο, καζεκαηηθφο, θπζηθφο θαη θηιφζνθνο καζεηήο ηνπ Αεκνθξίηνπ. Ώζρνιήζεθε κε ηελ ηαηξηθή, ηελ αιρεκεία θαη ηελ αζηξνινγία. Έγξαςε: Φπζηθά, Γεσξγηθά , Ηαηξηθή ηέρλε θ.ά. Βσκνιόρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Λαθσλίαο Λέιεγα Βώξκνο ν Μαξπαλδηλόο (Μπζ): Ο Βώξκνο ήηαλ έλαο λένο πνπ μερψξηδε γηα ηελ εμαηξεηηθή ηνπ νκνξθηά. Μηα κέξα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ζεξηζκνχ πήγε ζην πεγάδη λα ηξαβήμεη λεξφ γηα ηα δψα. Οη Νχκθεο ηνπ πεγαδηνχ ηνλ ηξάβεμαλ θνληά ηνπο θαη ν λένο δελ μαλαθάλεθε πηα. Οη αγξφηεο ηεο ΐηζπλίαο γηφξηαδαλ θάζε ζέξνο ηελ κλήκε ηνπ ηξαγνπδψληαο ηα ηξαγνχδηα ηνπ, ηνπο βώξκνπο κε ζπλνδεία θιάνπηνπ. (Ώζήλαηνο) Βώξνο (Μπζ): Ο Βώξνο απφ ηελ Μαηνλία ήηαλ ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, Ώπηφο θαη ν γηνο ηνπ Φαίζηνο ζθνηψζεθαλ απφ ηνλ Εδνκελέα ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν (κεξνο) Βσηζαίνο (Ηζη): Ο Βσηζαίνο ήηαλ Έιιελαο γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Βώησλ (Ηζη): Γηνο ηνπ σζηξάηνπ, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ (146 π.Υ.) θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή)
208
Γα (Ηζη): Ο δσξηθφο ηχπνο ηεο Γεο ή Γαίαο Γαβξήιηνο (Ηζη): Πνηεηήο πνπ αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία Γαβαίνο (Ηζη): Πέξζεο ζαηξάπεο ηεο Φξπγίαο (Ξελνθώλ) Γάγγεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ελδνχ θαη ηεο Νχκθεο Καιαπξίαο. Πνηάκηνο ζεφο πξνζσπνπνίεζε ηνπ νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο Ελδίαο. Γάδδπο (Ηζη): Ο Γάδδπο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Αζηίσλνο, ήηαλ Μαθεδφλαο, ηεξέαο ηνπ Ώζθιεπηνχ. Σν φλνκά ηνπ είλαη γλσζηφ απφ κηα επηγξαθή. Γάδεηξνο ή Δύκεινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, βαζηιηάο ηεο κπζηθήο Ώηιαληίδαο Γαέηε (Ηζη): Κφξε ηνπ Δππόξνπ απφ ηε Μίιεην, είλαη γλσζηή απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζην δξφκν πξνο ηνλ Πεηξαηά. Γαδσξία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδαο ζηελ Μαθεδνλία (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Γαζηάδαο (Μπζ): Ήξσαο πνπ βνεζνχζε θαη έζσδε αθφκα θαη απφ ην ζάλαην, φζνπο δεηνχζαλ ηελ βνήζεηά ηνπ. Γαία Γαία (Ηζη): Θεά, πξνζσπνπνίεζε ηεο Γεο. Λαηξεχηεθε σο Πακκήηεηξα, δειαδή ε κεηέξα φρη κφλν ησλ αλζξψπσλ, αιιά θαη φισλ ησλ έκβησλ φλησλ. Σελ απνθαινχζαλ επίζεο Δπξύζηεξλν, Κνπξνηξόθν, Πξεζβίζηε θαη Καξπνθόξν. Ήηαλ ε παιαηφηεξε καληηθή ζεφηεηα. χκθσλα κε ηελ Θενγνλία ηνπ Ζζηόδνπ ε Γαία είλαη κηα απφ ηηο ηξεηο απηνγέλλεηεο (δελ γελλήζεθαλ απφ άιιν πιάζκα) κνξθέο πνπ πξνυπάξρνπλ ησλ πάλησλ. Οη άιιεο δπν είλαη ην Υάνο θαη ν Έξσο. Γαηήνρνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Πνζεηδψλα (Παπζαλίαο) Γάηνο (Ηζη): Ο Γάηνο ν Πιαησληθόο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο θαη δάζθαινο ηνπ Ώιβίλνπ. Αελ μέξνπκε πεξηζζφηεξα πξάγκαηα γηα ηελ δσή θαη ην έξγν ηνπ. Γαηηέαο (Ηζη): Ο Γαηηέαο (5νο π.Υ. αη.) ζπλππέγξαςε καδί κε άιινπο Μαθεδφλεο ηελ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο. Γαιάδξαο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ήκαζνπ, ηδξπηήο ηεο πφιεο Γαιάδξαη ηεο Πηεξίαο Γαιαίζηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώκπλάλδξνπ, βαζηιηά ησλ Ώζακάλσλ ηεο Δπείξνπ
209
Γαιαθηίσλ (Ηζη): Έιιελαο ρξηζηηαλφο απφ ηελ Έκεζα ηεο πξίαο πνπ καξηχξεζε γηα ηελ πίζηε ηνπ επί απηνθξάηνξα Αεθίνπ. Μαδί ηνπ εθηειέζηεθε θαη ε γπλαίθα ηνπ Βπηζηήκε Γαιαθηνθάγνη (Μπζ): Μπζηθφο ιαφο πνπ ηξεθφηαλ απνθιεηζηηθά κε γάια θαη ηα πξντφληα ηνπ Γαιάλεηα (Μπζ): Kφξε ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Θαιάζζεο Γαιαμαύξα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο (Ζζίνδνο) Γαιαμίδσξνο (Ηζη): λνκα Θεβαίνπ πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Γαιάμηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Γάιαο (Μπζ): βιέπε Γαιάηεο Γαιάηαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώπνιινδψξνπ, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Γαιάηεηα (Μπζ): 1. Δ σξαηφηεξε απφ ηηο Νεξείδεο, θφξεο ηνπ Νεξέα. (Δζίνδνο) Γαιάηεηα θαη Ππγκαιίσλ 2. Ο βαζηιηάο ηεο Κχπξνπ Ππγκαιίσλ θαηαζθεχαζε έλα ηδαληθφ άγαικα γπλαίθαο απφ ειεθαληφδνλην. Ήηαλ ηφζν φκνξθν πνπ ην εξσηεχζεθε θαη παξαθάιεζε ηελ Ώθξνδίηε λα ηνπ δψζεη δσή. Πξάγκαηη ε ζεά έθαλε ην άγαικα έκςπρν, ν Ππγκαιίσλ ην νλφκαζε Γαιάηεηα θαη απέθηεζε κ’ απηή έλα γην ηνλ Πάθν θαη κηα θφξε ηελ Μεζάξκε. 3. χδπγνο ηνπ Λάκπξνπ, βαζηιηά ηεο Φαηζηνχ. Γαιάηεο ή Γάιαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Γαιάηεηαο, επψλπκνο ήξσαο ησλ Γαιαηψλ. (Αηφδσξνο ηθειφο) Γαιάησλ (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο ηνπ ενπ π.Υ. αη. Έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα ηελ επνρή ηνπ βαζηιηά Πηνιεκαίνπ ηνπ Φηινπάηνξνο. Φηινηέρλεζε πίλαθα κε ηνλ κεξν θαη άιινπο πνηεηέο. (Λνπθηαλόο) Γαιένο (Μπζ): Ο Γαιένο ή Γαιεόο ή Γαιεώηεο ήηαλ γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη κάληεο. Μεηαλάζηεπζε ζηε ηθειία φπνπ έρηηζε λαφ ηνπ παηέξα ηνπ. Γαιέζηεο (Ηζη): Ο Γαιέζηεο (2νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Γσπχξνπ, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηα Εφληα λεζηά. Γαιέηεο (Ηζη): Φίινο θαη επλννχκελνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίνπ ηνπ Λάγνπ (Αηιηαλόο) Γαιεύο ή Γαιεώηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Θεκηζηνχο. Γελάξρεο ηνπ καληηθνχ γέλνπο ησλ Γαιεσηψλ. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) 210
Γαιήλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Γαιελόο (Ηζη): Ο Γαιελόο Κιαύδηνο (130-207 κΥ.) απφ ηελ Πέξγακν, ππήξμε ν πην ζεκαληηθφο γηαηξφο ηεο αξραηφηεηαο, κεηά ηνλ Εππνθξάηε. πνχδαζε ηαηξηθή ζηελ κχξλε, ζηελ Κφξηλζν θαη ζηε Ώιεμάλδξεηα. Σν 162, εγθαηαζηάζεθε ζηε Ρψκε, φπνπ απέθηεζε θήκε, θχξνο θαη επξχηαηε πειαηεία θαη έγηλε ν γηαηξφο ηξηψλ απηνθξαηφξσλ. Βπνλνκάζηεθε δεύηεξνο Ηππνθξάηεο. Ώζρνιήζεθε κε φινπο ηνπο θιάδνπο ηεο ηαηξηθήο επηζηήκεο, φπσο: αλαηνκηθή, θπζηνινγία, ρεηξνπξγηθή, καηεπηηθή, νθζαικνινγία, παζνινγία, ζεξαπεπηηθή θαη θαξκαθνινγία. Ώπέδεημε φηη νη αξηεξίεο κεηαθέξνπλ αίκα, ππνζηήξημε ηελ χπαξμε ηεο άδειεο αλαπλνήο, έθαλε παξαηεξήζεηο γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ λεχξσλ θαη επέκελε φηη ε έδξα ηνπ ινγηθνχ είλαη ν εγθέθαινο θαη φρη ε θαξδηά, φπσο ππνζηήξηδε ν Ώξηζηνηέιεο. Έγξαςε πεξηζζφηεξεο απφ 400 πξαγκαηείεο, αιιά θαηά ηε κεγάιε ππξθαγηά ηεο Ρψκεο ην 191, θάεθαλ νη πεξηζζφηεξεο. Οη πεξίπνπ εθαηφ πνπ ζψζεθαλ, κεηαθξάζηεθαλ ηνλ 9ν αηψλα ζηα αξαβηθά θαη κφιηο ηνλ 11ν ζηα ιαηηληθά. Δ ηαηξηθή ησλ Ώξάβσλ ηνπ Μεζαίσλα, ζηεξίδεηαη ζηα έξγα ηνπ Γαιελνχ θαη ησλ άιισλ Βιιήλσλ ζπγγξαθέσλ, πνπ ήηαλ ε θχξηα πεγή κειέηεο Ώξάβσλ επηζηεκφλσλ φπσο ν Ματκνλίδεο, ν Ώβηθέλαο θαη ν Ραδήο. Γαιελόο Γάιεο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνπιάζηεο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. Γαιεςόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Θάζνπ, ηδξπηήο νκψλπκεο ζξαθηθήο πφιεο Γαιηλζεηάο (Μπζ): Τπεξέηξηα ηεο Ώιθκήλεο. Σελ βνήζεζε λα μεπεξάζεη ηα εκπφδηα πνπ ηεο έβαιε ε Ήξα θαη ε Βηιείζπηα θαη κπφξεζε λα γελλήζεη ηνλ Δξαθιή Γάιινο (Ηζη): Πνηεηήο πνπ αλαθέξεηαη ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Γάιινο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε πνηακνχ ηεο Φξπγίαο. Γακήδεο (Ηζη): ΐνησηφο αγγεηνγξάθνο ηνπ 7νπ π.Υ. αη. Γακειία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ήξαο (Πινύηαξρνο) Γακήιηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία (Πινύηαξρνο) Γακειηώλ (Ηζη): Ο έβδνκνο κήλαο ησλ Ώζελαίσλ Γάκνο (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηνπ ζεζκνχ ηνπ γάκνπ Γαλύθησξ (Ηζη): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Υαιθίδαο Ώκθηδάκαληα. ηαλ ν παηέξαο ηνπ ζθνηψζεθε ζε πφιεκν θαηά ηεο Βξέηξηαο, ν Γαλχθησξ
211
θαζηέξσζε ζηε κλήκε ηνπ κνπζηθνχο αγψλεο ζηνπο νπνίνπο ιέγεηαη φηη ζπκκεηείραλ ν κεξνο θαη ν Ζζίνδνο Γαλπκήδα (Ηζη): Γαλπκήδα απνθαινχζαλ ηελ Ήβε Γαλπκήδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά Σξψα θαη ν σξαηφηεξνο λένο ηνπ θφζκνπ. Ο Αίαο γνεηεπκέλνο απφ ηελ νκνξθηά ηνπ, κεηακνξθψζεθε ζε αεηφ θαη ηνλ άξπαμε, ηνλ κεηέθεξε ζηνλ ιπκπν θαη ηνπ ράξηζε ηελ αζαλαζία. Βθεί έγηλε εξσκέλνο ηνπ Αία θαη ν νηλνρφνο ηνπ Οιχκπνπ πνπ γέκηδε κε λέθηαξ ηα θχπειια ησλ ζεψλ. (Βιιεληθή Ώλζνινγία) Γαξακαληίο (Μπζ): Νχκθε, εξσκέλε ηνπ Αία, κεηέξα ηνπ Εάξβα Γαξάκαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Ώθαθθαιίδνο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Γαξγαξείο (Ηζη): Μπζηθφο ιαφο ηνπ Καπθάζνπ πνπ ηνλ απνηεινχζαλ κφλν άληξεο, ζε αληίζεζε κε ηνλ ιαφ ησλ Ώκαδφλσλ πνπ ηελ απνηεινχζαλ απνθιεηζηηθά γπλαίθεο. Κάζε άλνημε νη Γαξγαξείο θαη νη Ώκαδφλεο ζπλεπξίζθνληαλ θαη απφ ηα παηδηά πνπ γελληνχληαλ, νη Γαξγαξείο θξάηαγαλ ηα αγφξηα θαη νη Ώκαδφλεο ηα θνξίηζηα. Γάξγαξνλ (Ηζη): Δ ςειφηεξε θνξθή ηνπ φξνπο Ίδε ηεο Σξνίαο (κεξνο) Γάξγαξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία ζηνλ νπνίν ε πφιε θαη ην βνπλφ Γάξγαξα ηεο Μπζίαο, νθείινπλ ην φλνκά ηνπο (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γάξγαζνο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Λνθξφ (κεξνο) Γαξγεηόο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ Ίσλα, πνπ ίδξπζε απνηθία ζηελ Ήιηδα Γαπάλεο (Ηζη): Πξίγθηπαο ηεο Μαθεδνλίαο ηνπ 7νπ π.Υ. αηψλα Γαπδέληηνο (Ηζη): Θεσξεηηθφο ηεο κνπζηθήο ηνπ 2νπ-3νπ κ.Υ. αη., γλσζηφο απφ ην βηβιίν ηνπ Αξκνληθή Δηζαγσγή Γαπιείηεο (Ηζη): λνκα κηζζνθφξνπ ηεο άκνπ, πνπ ζπλφδεπζαλ ηνλ Κχξν ηνλ Νεφηεξν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ηνπ αδειθνχ ηνπ (Ξελνθώλ) Γαπξαδάο (Ηζη): Πνηεηήο πνπ αλαθέξεηαη ζηελ Διιελ. Αλζνινγία Γείιεζζα ή Αξζηλόε (Μπζ): Δ ηξνθφο ηνπ Οξέζηε (Ώηζρχινο) Γειάλσξ (Μπζ): Ο Γειάλσξ ή Πειαζγφο ήηαλ βαζηιηάο ηνπ Άξγνπο πνπ θαισζφξηζε ηνλ Ααλαφ θαη ηηο 50 θφξεο ηνπ φηαλ έθηαζαλ εθεί. ηαλ θάπνηνο ρξεζκφο έιεγε φηη πξέπεη λα παξαρσξήζεη ην ζξφλν ζην Ααλαφ γέιαζε (γη’ απηφ θαη ην φλνκά ηνπ), αιιά έλαο νησλφο ηνλ έπεηζε λα ην θάλεη. (Ώπνιιφδσξνο) Γειέσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ίσλνο απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηεο ε αηηηθή θπιή Γειένληεο (Δξφδνηνο) Γειιίαο (Ηζη): Πινχζηνο θαη επηθαλήο πνιίηεο ηνπ Ώθξάγαληα. Σν 406 γηα λα απνηξέςεη ηελ ζχιεζε ηνπ λανχ ηεο Ώζελάο απφ ηνλ ζηξαηφ ηνπ Καξρεδφληνπ Ώκίιθα, ππξπφιεζε ην ηεξφ ηνπ λανχ θαη θάεθε θη απηφο καδί ηνπ. Γειιώ ή Γειινύ (Ηζη): Θειπθφ δαηκφλην φπσο ε ΐαπβψ, ε Γνξγψ, ε Λάκηα, ε Μνξκψ θαη άιιεο πνπ νξηζκέλα νλφκαηα απφ απηά δηαηεξνχληαη αθφκα
212
ζήκεξα θαη ζεσξνχληαη βιαπηηθά φληα θαη θφβεηξα ησλ παηδηψλ (φπσο ν Μπακπνχιαο). Γέισλ (Ηζη): 1. Ο Γέισλ απφ ηελ πάξηε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 604 π.Υ. 2. Ο ηχξαλλνο ηεο Γέιαο θαη ησλ πξαθνπζψλ Γέισλ Α’ (540-478 π.Υ.) γηνο ηνπ Αεηλνκέλνπο, ήηαλ κηα απφ ηηο ζεκαληηθέο ζηξαηησηηθέο θαη πνιηηηθέο θπζηνγλσκίεο ηεο Μεγάιεο Βιιάδαο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ ηχξαλλνπ Εππνθξάηε, θαηέιαβε πξαμηθνπεκαηηθά ηελ εμνπζία ζηελ Γέια θαη αξγφηεξα κεηά απφ πξφζθιεζε ησλ γαηνθηεκφλσλ ησλ πξαθνπζψλ αλέιαβε ηχξαλλνο ηεο πφιεο, αθήλνληαο ηελ εμνπζία ηεο Γέιαο ζηνλ αδειθφ ηνπ Εέξσλα. Χο εγεκφλαο θπβέξλεζε απνιπηαξρηθά, αιιά έθαλε ηηο πξαθνχζεο πινχζην θαη ηζρπξφ θξάηνο κε ηεξάζηην ζηφιν, ηθαλφ λα αληηκεησπίζεη ηνλ θίλδπλν πνπ πξνεξρφηαλ απφ ηελ Καξρεδφλα (αληίζηνηρν κε απηφλ ηεο Βιιάδαο κε ηελ Πεξζία). Άιισζηε ν θαξρεδνληαθφο θίλδπλνο ήηαλ απηφο πνπ ηνλ εκπφδηζε λα ζηείιεη βνήζεηα ζηελ Βιιάδα φηαλ εηζέβαιε ν Ξέξμεο. Καηά ζχκπησζε ε κεγάιε κάρε ηεο Εκέξαο (φπνπ νη πξαθνχζηνη ηνπ Γέισλα θαηαηξφπσζαλ ηνπο Καξρεδνλίνπο) έγηλε ηελ ίδηα κέξα κε ηε λαπκαρία ηεο αιακίλαο (29 επηεκβξίνπ 480 π.Υ.)! Δ λίθε απηή αλχςσζε ην γφεηξν ηνπ Γέισλα ζε φιν ηνλ ειιαδηθφ ρψξν. (Ζξόδνηνο) Νόκηζκα κε ηελ πξνηνκή ηνπ Γέισλνο 3. Ο Γέισλ Β’ (3νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Εέξσλα ΐ’, ήηαλ επίζεο ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ καδί κε ηνλ παηέξα ηνπ. 4. Ο Γέισλ (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ιηζνγξάθνο, ν νπνίνο θαηαζθεχαζε δαθηπιηφιηζν κε παξάζηαζε ελφπινπ Ώθξνδίηεο πνπ βξίζθεηαη ζην Ώξραηνινγηθφ κνπζείν ηεο Ώζήλαο. Γεισλόο (Μπζ): Ο Γεισλφο ή Γέισλ ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Έρηδλαο, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηε ζηθειηθή πφιε ηεο Γέιαο. (Δξφδνηνο) Γειώνο (Ηζη): Έιιελαο πνηεηήο ηεο αξραηφηεηαο Γέισο (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ γέιηνπ. Μαδί κε ηνλ Πφζν θαη ηελ Δδνλή ζεσξνχληαη σο ζεία δψξα ηεο Ώθξνδίηεο. Γεκίληνο (Ηζη): Ο Γεκίληνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ πξαίηνξαο ηεο Μαθεδνλίαο, εηηήζεθε απφ ηελ ζξαθηθή θπιή ησλ Μεδίσλ ην 92. Γέκηλνο (Ηζη): Βιάρηζηα πξάγκαηα μέξνπκε γηα ηε δσή ηνπ γεσγξάθνπ, αζηξνλφκνπ, καζεκαηηθνχ θαη ζησηθνχ θηιφζνθνπ Γέκηλνπ ηνπ Ρόδηνπ (1νο π.Υ. αη.). Έγξαςε ην Μαζεκαηηθώλ δόγκα, ην νπνίν δελ ζψδεηαη. Σν κνλαδηθφ έξγν ηνπ πνπ ζψδεηαη είλαη ε Δηζαγσγή εηο ηα θαηλόκελα, ζην νπνίν μερσξίδνπλ νη απφςεηο ηνπ: Δ Γε είλαη ζθαηξηθή. Ο Ήιηνο είλαη δηάππξε 213
ζθαηξηθή κάδα. Οη απιαλείο αζηέξεο απνηεινχληαη απφ ηελ ίδηα νπζία κε απηή ηνπ Ήιηνπ. Δ ειήλε είλαη εηεξφθσηε. Οη δηαζηάζεηο ηεο Γεο είλαη ακειεηέεο ζε ζρέζε κε ην ζχκπαλ. Γελεά (Ηζη): Μπζηηθηζηηθή νξθηθή ζεφηεηα, αδειθή ηνπ Ώηψλα Γελέζιηνο (Ηζη): Ο Γελέζιηνο (3νο κΥ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο, αληίπαινο ηνπ ζνθηζηή θαη ξεηνξνδηδαζθάινπ Καιιίληθνπ. (νπΐδαο) Γελέζηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Πνζεηδψλα ζηελ Ώξγνιίδα (Παπζαλίαο) Γελεηπιιίο (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζηάηηδα ησλ πηελψλ (Αξηζηνθάλεο) Γελέησξ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία (Ώπνιιφδσξνο) Γελλήησξ (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Γέληηνο ή Γέλζηνο (Ηζη): Ο ηειεπηαίνο βαζηιηάο ηεο Ειιπξίαο (2νο π.Υ. αη.), ζχκκαρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξζέα ζηνλ πφιεκφ ηνπ θαηά ησλ Ρσκαίσλ (Αηιηαλόο) Γέλνο (Μπζ): Σν Γέλνο ήηαλ ηέθλν ηεο νξθηθήο ζεφηεηαο Ώηψλ. Παηδηά ηνπ Γέλνπο ήηαλ ην Ππξ ην Φσο θαη ε Φινμ Γεξάδαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γεξαηζηόο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κχθισπεο. ηνλ ηάθν ηνπ νη Ώζελαίνη είραλ ζπζηάζεη ηηο ηέζζεξηο θφξεο ηνπ, γηα λα απαιιαγνχλ απφ ηνλ ιηκφ πνπ ηνπο έπιεμε φηαλ πνιηνξθνχζε ηελ πφιε ηνπο ν Μίλσαο. (Ώπνιιφδσξνο) Γεξάλα (Μπζ): Δ Γεξάλα ή Γεξάλε ήηαλ βαζίιηζζα ησλ Ππγκαίσλ. Καπρήζεθε φηη είλαη πην φκνξθε απφ ηηο ζεέο θη απηέο ηελ κεηακφξθσζαλ ζην πνπιί γεξαλφο. (Οβίδηνο) Γεξάλσξ (Ηζη): Ο Γεξάλσξ ήηαλ παξηηάηεο πνιέκαξρνο. Έραζε ηελ δσή ηνπ ζηελ ππεξάζπηζε ηεο Ώζίλεο απφ ηνπο Ώξθάδεο ην 368 π.Υ. (Ξελνθώλ) Γέξαο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Γέξαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βρειάνπ, πξψηνπ απνίθνπ ησλ Ώηνιέσλ ηεο Λέζβνπ Γέξγηο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηνπ Ξέξμε, πνπ εηζέβαιαλ ζηελ Βιιάδα ην 480 π.Υ. (Ζξόδνηνο) Γέξελ (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, ιαηξεπφηαλ ζηελ Λέζβν. Ώπφ απηφ πήξε ην φλνκά ηνπ ν θφιπνο ηεο Γέξαο Γεξήληνο (Μπζ): Μαρεηήο πάλσ ζε άξκα, θαηαγφκελνο απφ ηελ Ήιηδα. Ήηαλ ζηε ζπλνδεία ηνπ Νέζηνξα. (κεξνο) Γεξάζηξαηνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο θνηληθηθήο πφιεο Ώξάδνπ. Ώλ θαη αξρηθά είρε ηαρζεί κε ην κέξνο ησλ Πεξζψλ, ην 333 παξαδφζεθε ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν θαη ζπκκάρεζε καδί ηνπ. Έπαημε ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ πνιηνξθία θαη ηελ θαηάιεςε ηεο Σχξνπ απφ ηνπο Μαθεδφλεο. Ο Ώιέμαλδξνο γηα λα ηνλ αληακείςεη ηνλ άθεζε ζην ζξφλν ηνπ. (Αξξηαλόο) Γεξγίζηνο (Ηζη): Ο Γεξγίζηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γινηψδεο θφιαθαο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, ζε ζεκείν πνπ ελέπλεπζε ηνλ Κιέαξρν ηνλ νιέα λα γξάςεη έλα βηβιίν κε ηίηιν: Γεξγίζηνο ή θνιαθεία. 214
Γέξελνο (Ηζη): Ο Γέξελνο απφ ηελ Ναχθξαηε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηεο πάιεο ην 209 κΥ. Γέξεο (Ηζη): Ώζελαίνο θαιαθξφο δεηηάλνο ηνλ νπνίν δηαθσκψδεζε ζηνπο Ηππήο ν Αξηζηνθάλεο Γεξεηνζεόδσξνο (Ηζη): Ώρξείνο Ώζελαίνο πνπ δηαθσκψδεζε ζηνπο Αραξλήο ν Αξηζηνθάλεο Γεξύκβαο (Μπζ): Γνο ηνπ Φηλέα θαη ηεο Κιενπάηξαο Γέξσλ (Μπζ): λνκα πνπ απνθαινχζαλ ηνλ Νεξέα ζην Γχζεην Γέηαο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηνπ ζξαθηθνχ θχινπ ησλ Δδσλψλ Γεπζηζηξάηε (Ηζη): λνκα γπλαίθαο, ζηελ Λπζηζηξάηε ηνπ Αξηζηνθάλε. Γέθπξνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο Γεσξγία (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Γεώξγηνο (Ηζη): Ο Γεώξγηνο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γηνο Έιιελα αμησκαηηθνχ. Ο ίδηνο ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ ξσκατθνχ ζηξαηνχ. Πξνζειπηίζηεθε ζηνλ Υξηζηηαληζκφ θαη εθηειέζηεθε ηελ επνρή ησλ δησγκψλ ηνπ Αηνθιεηηαλνχ. Δ Βθθιεζία ηνλ αλαθήξπμε άγην. Γεσξγόο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία ζηελ Ώζήλα Γε (Ηζη): βιέπε Γαία Γεγελείο (Μπζ): Φπιή απηνρζφλσλ γηγάλησλ κε έμη ρέξηα, νη νπνίνη πνιέκεζαλ θαηά ησλ Ώξγνλαπηψλ θαηά ηελ δηέιεπζή ηνπο απφ ηε Μπζία. Γήξαο (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ γήξαηνο. Ώπεηθνλίδεηαη σο έλαο ζθειεησκέλνο άληξαο πνπ αθνπκπά ζε έλα κπαζηνχλη. Γεξπόλεο Γεξπόλεο (Μπζ): Ο Γεξπόλεο ή Γεξπνλεύο ή Γεξύσλ (απφ ηνλ ξήκα γεξχσ = θσλάδσ, ζθνχδσ) ήηαλ ηξηθέθαιν ηέξαο θαη θαηνηθνχζε ζην δπηηθφ άθξν ηνπ θφζκνπ ζην λεζί Βξχζεηα. Βίρε έλα θνπάδη θφθθηλα βφδηα πνπ ηα θπινχζε έλαο δηθέθαινο ζθχινο, ν ξζνο ή ξζξνο. Ο Δξαθιήο πξαγκαηνπνηψληαο ηνλ δέθαην άζιν ηνπ, θαηφξζσζε λα ζθνηψζεη ηνλ Γεξπφλε θαη λα αξπάμεη ην θνπάδη κε ηα βφδηα (Δζίνδνο) Γεξόζηξαηνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο θνηληθηθήο πφιεο Ώξάδνπ. Σελ πφιε παξέδσζε ζηνλ Ώιέμαλδξν ν γηνο ηνπ ηξάησλ ην 333 π.Υ. (Αξξηαλόο) Γήηαπξνο (Μπζ): Μπζηθφ ηέξαο ηνπ νπνίνπ νη βξπρεζκνί ζχκηδαλ κνχγθξηζκα ηαχξνπ ή ηξνκαγκέλεο αλζξψπηλεο θσλέο. ηαλ ε 215
Θεζζαιία ήηαλ θαιπκκέλε κε λεξά, ν Γήηαπξνο ρψξηζε κε ηελ νπξά ηνπ ηα δίδπκα βνπλά ιπκπν θαη Κίζζαβν θαη ηα λεξά βξήθαλ δηέμνδν ζηε ζάιαζζα. Γίγαληεο (Μπζ): ληα δπλαηά φζν νη ζενί θαη ζλεηά φπσο νη άλζξσπνη. Γελλήζεθαλ απφ ην ζπέξκα πνπ έπεζε απφ ηα θνκκέλα γελλεηηθά φξγαλα ηνπ Οπξαλνχ πάλσ ζηελ Γαία, φηαλ ν γηνο ηνπο Κξφλνο ηνλ επλνχρηζε γηα λα ηνλ αλαηξέςεη. Οη Γίγαληεο είραλ ηεξάζηην αλάζηεκα, ηξνκαθηηθή δχλακε, άγξηα φςε κε θίδηα αληί γηα γέληα, αλζξψπηλε κνξθή κε ζψκα θνιηδσηφ πνπ θαηέιεγε ζε νπξά εξπεηνχ. Ήηαλ, πάλσ απφ εθαηφ θαη θαηνηθνχζαλ ζηηο δπηηθέο αθηέο ηνπ Χθεαλνχ. Έπαηξλαλ κέξνο ζηα ζπκπφζηα ησλ ζεψλ ζηνπο νπνίνπο πξνζέθεξαλ ζπζίεο. Βμεγέξζεθαλ θαηά ησλ ζεψλ ηνπ Οιχκπνπ θαη αθνινχζεζε ε ηξνκεξή Γηγαληνκαρία πνπ είρε ηειηθφ απνηέιεζκα ηελ νινθιεξσηηθή εμνιφζξεπζή ηνπο απφ ηνπο Οιχκπηνπο. (Όκεξνο) Γηόλπζνο θαη Γίγαληαο Γηγαληνθνληίο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώζελάο Γηγαξζώ (Μπζ): Μηα απφ ηηο ΐάθρεο, αθφινπζνο ηνπ Αηνλχζνπ Γίγλσλ (Μπζ): Ααίκνλαο, ζηελ ππεξεζία ηεο Ώθξνδίηεο Γίγσλ (Ηζη): ΐαζηιηάο ησλ Ώηζηφπσλ (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Γηιαίνο (Ηζη): Σνπηθή επίθιεζε ηνπ Πνζεηδψλα ζηελ Ρφδν Γίιινο (Ηζη): Πνιίηεο ηνπ Σάξαληα πνπ θαηέθπγε ζηελ Πεξζία (Ζξόδνηνο) Γηηηάδαο (Ηζη): Ο Γηηηάδαο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ αξρηηέθηνλαο θαη πνηεηήο απφ ηε πάξηε. Ήηαλ ν θαηαζθεπαζηήο ηνπ λανχ θαη ηνπ αγάικαηνο ηεο Ώζελάο Υαιθηνίθνπ ζηε πάξηε. (Παπζαλίαο) Γιαπθά (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο. Γιαπθέηεο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Ώζελαίσλ Γιαύθε (Ηζη): 1. λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) 2. Δ Γιαχθε ήηαλ κνπζηθφο απφ ηελ Λέζβν (Θεόθξηηνο) Γιαύθε (Μπζ): 1. Δ Γιαύθε ή Κξένπζα ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κνξίλζνπ Κξένληα θαη δεχηεξε ζχδπγνο ηνπ Εάζνλα. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ώκαδφλα, ζχδπγνο (θαηά κηα εθδνρή) ηνπ Θεζέα θαη κεηέξα ηνπ Εππφιπηνπ. 3. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο αιακίλαο Σειακψλα. (Ώπνιιφδσξνο) 4. Μηα απφ ηηο Μειίεο Νχκθεο πνπ γελλήζεθαλ απφ ηηο ζηαγφλεο αίκαηνο ηνπ Οπξαλνχ φηαλ ηνλ επλνχρηζε ν γηνο ηνπ Κξφλνο. 216
5. Δ ΑαλαΎδα Γιαύθε ζθφησζε ηνλ Ώηγππηηάδε Άιθη ή Άιθη ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Γιαπθία (Μπζ): 1. Δ Γιαπθία ήηαλ κηα απφ ηηο Πιεηάδεο 2. Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ θακάλδξνπ θαη ηεο Εδαίαο. Γιαπθίαο (Ηζη): 1. Ο Γιαπθίαο απφ ηνλ Κξφησλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηαδίνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 588 π.Υ. 2. Ο γιχπηεο Γιαπθίαο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώίγηλα, θηινηέρλεζε αλδξηάληεο αζιεηψλ 3. Ο Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο Γιαπθίαο (4νο π.Υ. αη.) αθνινχζεζε ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηελ Ώζία θαη πνιέκεζε ζηα Γαπγάκεια. Καηά δηαηαγή ηνπ Ώληίπαηξνπ, ζθφησζε ηε γπλαίθα θαη ην γην ηνπ Ώιέμαλδξνπ. 4. Ο βαζηιηάο ησλ Ειιπξηψλ Γιαπθίαο (4νο-3νο π.Υ. αη.) πνιέκεζε ηνπο Μαθεδφλεο ηνπ Ώιέμαλδξνπ θαη ηνπ Καζζάλδξνπ, εηηήζεθε φκσο θαη απφ ηνπο δχν. Γιαπθίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γιαύθηλνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 439 π.Υ. Γιαύθηνο (Ηζη): Ο εκπεηξηθφο γηαηξφο Γιαύθηνο ν Σαξαληίλνο (2νο π.Υ. αη.) έγξαςε έλα ιεμηθφ ησλ ηαηξηθψλ ιέμεσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ν Εππνθξάηεο. Γιαπθίππε (Μπζ): ΑαλαΎδα πνπ δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Πνηακψλα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Γιαύθηππνο (Ηζη): 1. Ο ξήηνξαο Γιαύθηππνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γηνο ηνπ Τπεξείδε. 2. Ο Γιαύθηππνο ήηαλ επηθαλήο πνιίηεο απφ ηε Μίιεην. Σν 334 π.Υ. εζηάιε σο πξέζβεο ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν πνπ πνιηνξθνχζε ηελ πφιε θαη ηνπ πξφηεηλε λα αλνίμεη ηηο πχιεο ηηο πφιεο θαη ην ιηκάλη ηεο ζηνπο Μαθεδφλεο αιιά θαη ζηνπο Πέξζεο. Ο Ώιέμαλδξνο απέξξηςε ηηο πξνηάζεηο ηνπ. Γιαπθίο ή Γιαπθνζέα (Ηζη): Δ Γιαπθίο (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ηέξεηα θαη κεηέξα ηνπ ξήηνξα Ώηζρίλε Γιαπθίηεο (Ηζη): Έιιελαο θαηαζθεπαζηήο αηηηθψλ αγγείσλ Γιαπθνζέα (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ζε ιφγν ηνπ ν Αεκνζζέλεο Γιαπθνζόε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Απνιιόδσξνο) Γιαπθνλόκε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Γιαύθνο (Ηζη): 1. Ο Γιαύθνο ν Υίνο (7νο-6νο π.Υ. αη.) ραιθνπιάζηεο ζηνλ νπνίν απνδίδεηαη ε εθεχξεζε ηεο ζπγθφιιεζεο ηνπ ζηδήξνπ. (Ζξόδνηνο, Παπζαλίαο) 2. Ο Γιαύθνο απφ ηελ Κάξπζην ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 520 π.Υ.. Ήηαλ επίζεο πνιιέο θνξέο ληθεηήο ζηα Ίζζκηα, ηα Νέκεα θαη ηα Πχζηα. Οη Καξχζηηνη ηνλ ιάηξεπαλ θαη φηαλ πέζαλε ηνλ έζαςαλ ζε έλα κηθξφ λεζάθη πνπ ζήκεξα αθφκα ιέγεηαη Γιαπθνλήζη. (Παπζαλίαο) 3. Ο Γιαύθνο ν Αξγείνο ήηαλ γιχπηεο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. 4. Ο Γιαύθνο ή Γιαπθίαο ήηαλ ν γηαηξφο πνπ παξαθνινπζνχζε ηνλ θίιν ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Δθαηζηίσλα ηηο ηειεπηαίεο κέξεο ηεο δσήο ηνπ (πέζαλε 217
ζε ειηθία 31 εηψλ απφ ππεξβνιή νηλνπνζία). Ο Ώιέμαλδξνο δηέηαμε ηελ εθηέιεζή ηνπ κε ζηαχξσζε. Γιαύθνο (Μπζ): 1. Λχθηνο, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, αιιά θαη θίινο ηνπ Αηνκήδε κε ηνλ νπνίν αληάιιαμαλ ηα φπια ηνπο. (κεξνο) 2. Ώνηδφο (ηξαγνπδηζηήο) απφ ην Άξγνο, έκπηζηνο θίινο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ώγακέκλνλα. (κεξνο) 3. Ο Γιαύθνο απφ ηελ Σξνία βνήζεζε ηνλ Πάξη ζηελ απαγσγή ηεο Χξαίαο Βιέλεο. 4. Πνηάκηα ζεφηεηα γηνο ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο 5. Ο Γιαύθνο ν Αζελαίνο έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηνλ ιφθν Γιαπθψπηνλ (πηζαλψο ν ιφθνο ηεο Ώθξφπνιεο). 6. Ο Γιαύθνο ν Αλζεδόληνο ήηαλ ζαιάζζηνο δαίκνλαο γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Νατάδαο Βχβνηαο. Ήηαλ εξαζηήο ηεο θχιιαο. Δ Κίξθε πνπ αγαπνχζε ηνλ Γιαχθν, δήιεςε ηνλ έξσηά ηνπο, θαη κεηακφξθσζε ηελ θχιια ζην γλσζηφ ηέξαο (κεξνο). Γιαύθνο ν Αλζεδόληνο Γιαπθύηεο (Ηζη): νπ Ώγγεηνγξάθνο ηνπ 7 π.Υ. αηψλα απφ ηελ Ώηηηθή Γιαύθσλ (Ηζη): 1. Ο Ώζελαίνο Γιαύθσλ (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Λεάγξνπ, ήηαλ θεκηζκέλνο γηα ηελ νκνξθηά ηνπ. Ώπεηθνλίδεηαη ζε έλα αγγείν κε ηελ επηγξαθή Γιαύθσλ ν θαιόο. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο πνπ θαηέζηεηιαλ ηελ απνζηαζία ηεο άκνπ, απφ ηελ Ώζελατθή πκκαρία. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο νιπκπηνλίθεο ηεο αξκαηνδξνκίαο (272 π.Υ.) Γιαύθσλ απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ αδειθφο ηνπ ζηξαηεγνχ Υξεκσλίδε θαη πνιέκεζε καδί ηνπ θαηά ηνπ Μαθεδφλα βαζηιηά Ώληίγνλνπ. Μεηά ηελ ήηηα ησλ Ώζελαίσλ νη δπν αδειθνί θαηέθπγαλ ζηε απιή ησλ Πηνιεκαίσλ. Βθεί ν Γιαχθσλ θαηέιαβε αμηψκαηα ζηνλ αηγππηηαθφ ζηξαηφ. Γιαπθώπηο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο (κεξνο) Γιαύθσπνο (Μπζ): Γηνο ηνπ ήξσα ηεο ΐνησηίαο Ώιαιθνκελέα Γιαπμ (Μπζ): Δ παξζέλα Νπθηηκέλε πνπ κεηακνξθψζεθε απφ ηελ Ώζελά ζε θνπθνπβάγηα Γιαθύξα (Ηζη): Δ Γιαθύξα (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Καππαδνθία. ήηαλ εηαίξα θαη βαζηιηθή εξσκέλε, δηάζεκε γηα ηελ νκνξθηά θαη ηελ ζαγήλε ηεο. Παληξεχηεθε ηνλ Ώξρέιαν, ηεξέα ηεο ξσκατθήο ζεάο ηνπ πνιέκνπ Μπειιφλα θαη απέθηεζε δπν γηνπο, ηνλ Ώξρέιαν ηζίλε βαζηιηά ηεο Καππαδνθίαο θαη
218
ηνλ ηζίλε. ηαλ ε Καππαδνθία θαηαιήθζεθε απφ ηνπο Ρσκαίνπο ε Γιαθχξα έγηλε εξσκέλε ηνπ Μάξθνπ Ώληψληνπ Γιάθπξνο (Μπζ): Έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ πφιε Γιαθπξαί Μαγλεζίαο Γιελεύο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γιελόο ή Γιαλόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Αεηάλεηξαο (Ώπνιιφδσξνο) Γιπθέξα (Ηζη): Δ Γιπθέξα (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθπψλα, ήηαλ δηάζεκε εηαίξα πνιπηειείαο. Ήηαλ θίιε ηνπ δσγξάθνπ Παπζία ν νπνίνο ηελ απεηθφληζε ζην έξγν ηνπ Αλζνπώιηο. ηαλ πέζαλε ε Ππζηνλίθε, επλννχκελε ηνπ Άξπαινπ, (ζεζαπξνθχιαθα ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ), ε Γιπθέξα εθιήζε απφ απηφλ θαη έκεηλε καδί ηνπ ζην παιάηη ηνπ ζηελ Σαξζφ. Βθεί δεηνχζε απφ ηνπο Μαθεδφλεο θαη ην ιαφ ηεο πφιεο λα ηελ πξνζθπλνχλε σο βαζίιηζζα. ηήζεθε ράιθηλνο αλδξηάληαο ηεο ζηε πξία. Βπέζηξεςε ζηελ Ώζήλα κε ηνλ Άξπαιν (ν νπνίνο είρε θιέςεη ην ζεζαπξνθπιάθην ηνπ βαζηιηά) κεηά ην ζάλαην ηνπ νπνίνπ ζπλδέζεθε εξσηηθά κε ηνλ πνηεηή Μέλαλδξν. (Λνπθηαλόο) Ζ Γιπθέξα ήηαλ δηάζεκε εηαίξα Γιπθεξία (Ηζη): λνκα κηαο άγλσζηεο θνπέιαο, πνπ αλαθέξεηαη ζην έξγν ηνπ Ώιθίθξνλνο Δπηζηνιέο Μελάλδξνπ θαη Γιπθεξίαο. Γιύθε (Ηζη): 1. λνκα γπλαίθαο ηεο Ώζήλαο (Αξηζηνθάλεο) 2. λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Γιπθίλνο (Ηζη): Ο Γιπθίλνο ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ Γιύθσλ (Ηζη): 1. Ο Γιύθσλ (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηε Ώζήλα. ηε βάζε ηνπ αγάικαηνο ηνπ Ζξαθιή ηνπ Φαξλέδε πνπ βξίζθεηαη ζην κνπζείν ηεο Νάπνιεο ππάξρεη ε ππνγξαθή Γιύθσλ Αζελαίνο επνίεη. Σν πηζαλφηεξν είλαη φηη θαη ν Γιχθσλ δεκηνχξγεζε αληίγξαθν απφ πξσηφηππν ηνπ Λπζίππνπ 2. Ο Γιύθσλ απφ ηελ Πέξγακν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην (24 π.Υ.) Γιπλεύο (Ηζη): Γιπλεύο ήηαλ φλνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Γιύθηνο (Μπζ): Σξνηδήληνο πνπ εξσηεχηεθε ηνλ Σεηξεζία φηαλ απηφο είρε ηε γπλαηθεία ππφζηαζε (γηα εθηά ρξφληα). Βπηρείξεζε λα επηηεζεί ζηνλ Σεηξεζία ηελ ψξα πνπ έθαλε ην ινπηξφ ηνπ, αιιά ηνλ ζθφησζαλ νη άιιεο γπλαίθεο πνπ έπαηξλαλ ηνλ ινπηξφ ηνπο καδί κε ηνλ κάληε Γλάζαηλα: (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο (Αηιηαλόο) 219
Γλάζσλ (Ηζη): Ο Γλάζσλ απφ ηελ Αίπαηα Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 440 π.Υ. Γλαζσλίδεο (Ηζη): Ώλδξηθφ φλνκα πνπ αλαθέξεη ν Λνπθηαλόο Γλήζηππνο (Ηζη): Ώζελαίνο θηζαξσδφο θαη πνηεηήο(;) ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα, ηνλ νπνίν αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Γλήηεο (Μπζ): Γηνη ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Ώιίαο θαη αδειθνί ηεο Ρφδνπ. Οη Ρφδηνη απνθαινχζαλ Γλήηεο ηνπο γλήζηνπο (γεγελείο) θαηνίθνπο ηνπ λεζηνχ θαη απέδηδαλ ηελ θαηαγσγή ηνπο ζηνπο γηνπο ηνπ Πνζεηδψλα Γλίθσλ (Ηζη): λνκα θηιάξγπξνπ πνπ αλαθέξεηαη ζε θσκσδία (Λνπθηαλόο) Γλσζία (Μπζ): Νχκθε εξσκέλε ηνπ Μελειάνπ, κεηέξα ηνπ Ξελνδάκνπ (Ώπνιιφδσξνο) Γλσζίαο (Ηζη): λνκα πξαθνπζίνπ πνπ αλαθέξεη ν Ζξόδνηνο Γλσζίδεκνο (Ηζη): Σχξαλλνο ηεο πφιεο Χξαηνί ηεο Βχβνηαο (Αηζρίλεο) Γλσζίδηθνο (Ηζη): Ο Γλσζίδηθνο ηεο νηθνγέλεηαο ησλ Ώζθιεπηαδψλ ηεο Κσ (6νο π.Υ. αη.), ήηαλ γηνο ηνπ Νέβξνπ θαη αδειθφο ηνπ Υξχζνπ. Γνγγύια (Ηζη): Δ Γνγγύια (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κνινθψλα ήηαλ πνηήηξηα, καζήηξηα ηεο απθψο, ε νπνία αλαθέξεη ηελ Γνγγχια ζε έλα απφ ηα πνηήκαηά ηεο. Γνγγπιάηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Γόγγπινο (Ηζη): Έιιελαο απφ ηελ Βξέηξηα πνπ θαηέθπγε ζηνλ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο Ξέξμε θαη έιαβε δψξα απφ απηφλ (Θνπθπδίδεο) Άδσληο θαη Αθξνδίηε Γόιγνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άδσλε θαη ηεο Ώθξνδίηεο (Θεφθξηηνο) Γνλαηάο (Ηζη): Βπψλπκν ηνπ βαζηιηά ησλ Μαθεδφλσλ Ώληηγφλνπ Γνληάδεο (Ηζη): Νχκθεο ηεο Διείαο (ηξάβσλ) Γνλνπαίνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Λέζβν (Αξηζηνθάλεο) Γόξγαζνο (Ηζη): Ο Γόξγαζνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο δσγξάθνο, ν νπνίνο αλέιαβε (καδί κε ηνλ επίζεο Έιιελα δσγξάθν Αακφθηιν) λα δηαθνζκήζεη ην λαφ ηεο ζεάο Αήκεηξαο ζηνλ Ώβεληίλν ιφθν ηεο Ρψκεο. Ο Γφξγαζνο ζεσξείηαη ν εηζεγεηήο ηεο ειιεληθήο ηέρλεο ζηελ Εηαιία, φπνπ κέρξη ηφηε δέζπνδε ε εηξνπζθηθή ηέρλε. Γόξγαζνο (Μπζ): Ο κπζηθφο Γόξγαζνο ήηαλ γηαηξφο, γηνο ηνπ Μαράνλα θαη ηεο Ώληίθιεηαο θαη εγγνλφο ηνπ Ώζθιεπηνχ θαη ηεο Δπηφλεο. (Παπζαλίαο) 220
Γνξγάηαο (Ηζη): Ο λεαξφο Γνξγάηαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαθεδνλία ήηαλ επλννχκελνο ηεο Οιπκπηάδαο, κεηέξαο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Γόξγε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Γόξγε παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Εππφζνν ηνλ νπνίν δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Γνξγίαο (Ηζη): 1. Ο Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο θαη έλαο απφ ηνπο Βηαίξνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Γνξγίαο (4νο π.Υ. αη.), αθνινχζεζε ηνλ βαζηιηά ζηελ Ώζία θαη πήξε κέξνο ζηελ εθζηξαηεία θαηά ηεο Ελδίαο. 2. Ο ζεκαληηθφηεξνο ξήηνξαο θαη ζνθηζηήο Γνξγίαο ν Σαξαληίλνο ή Λενληίλνο (483-376 π.Υ.), πήξε ηα πξψηα ηνπ καζήκαηα απφ ηνλ Βκπεδνθιή ηνλ Ώθξαγαληίλν. ε ψξηκε ειηθία ήξζε ζηελ Ώζήλα θαη δίδαμε ξεηνξηθή ζε καζεηέο κεηαμχ ησλ νπνίσλ ν Ώιθηβηάδεο, ν Θνπθπδίδεο, ν Κξηηίαο θαη άιινη. Ώπφ ηα έξγα ηνπ ζψδνληαη ην Διέλεο εγθώκηνλ θαη ε Παιακήδνπο απνινγία. Ο Γνξγίαο απνζαλαηίζηεθε απφ ηνλ Πιάησλα ζηνλ νκψλπκν δηάινγφ ηνπ. Γνξγίαο ν Λενληίλνο 3. Ο Ώζελαίνο δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο Γνξγίαο (1νο π.Υ. αη.), είρε καζεηή ηνλ γην ηνπ Ρσκαίνπ ξήηνξα Κηθέξσλα, ν νπνίνο φκσο δήηεζε απφ ηνλ γην ηνπ λα κελ ζπλερίζεη ηα καζήκαηα, επεηδή θαηά ηελ άπνςή ηνπ ν Γνξγίαο πξνέηξεπε ηνπο λένπο ζηηο εδνλέο. Γνξγίδαο (Ηζη): Ο Γνξγίδαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν πξψηνο ζηξαηησηηθφο δηνηθεηήο ηνπ Εεξνχ Λφρνπ ησλ Θεβαίσλ. Έπεζε ζηε κάρε ηεο Υαηξψλεηαο θαηά ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο (Πινύηαξρνο) Γόξγηιινο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γνξγηππίδαο (Ηζη): Έθνξνο ηεο πάξηεο Γόξγηππνο (Ηζη): Ο Γόξγηππνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζαηηξηθφο πνηεηήο, γηνο ηνπ Ππζίππνπ απφ ηε Υαιθίδα. Γνξγίσλ (Ηζη): Γηνο ηνπ Λενράξνπο ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Γνξγνζίσλ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γνξγόλα (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Γνξγόλα (Μπζ): βιέπε Μέδνπζα Γνξγόλεηνλ (Μπζ): Σν Γνξγόλεηνλ ήηαλ ην θνκκέλν θεθάιη ηεο Γνξγφλαο Μέδνπζαο πνπ ν Πεξζέαο δψξηζε ζηελ Ώζελά πνπ ην ηνπνζέηεζε ζηελ αζπίδα ηεο Γνξγόλεο (Μπζ): Μπζηθά φληα, ζπγαηέξεο ηνπ Φφξθεσο θαη ηεο Κεηψο, αδειθέο ησλ Γξαηψλ. 221
Γόξγνο (Ηζη): 1. Οπινθχιαθαο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη μεδηάληξνπνο θφιαθαο. Σν 324 π.Υ. πξνζθψλεζε ηνλ Ώιέμαλδξν γην ηνπ Άκσλα θαη ηνπ πξφζθεξε ρξπζή θνξψλα αμίαο 3000 ζηαηήξσλ, ηνπ ππνζρέζεθε δε λα ηνλ εθνδηάζεη κε παλνπιία θαη εμνπιηζκφ γηα λα πνιηνξθήζεη ηελ Ώζήλα. (Αξξηαλόο) 2. Ο Γόξγνο απφ ηελ Μεζζελία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηνπ πεληάζινπ ην 232 π.Υ. Γνξγνθόλε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Γνξγνθόλε παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Πξσηέα ηνλ νπνίν δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Γνξγόθνλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Διεθηξχνλα, βαζηιηά ησλ Βπηδαπξίσλ (Ώπνιιφδσξνο) Γνξγπζίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ θαη ηεο Καζηηάλεηξαο. θνηψζεθε ζην Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Σεχθξν. (κεξνο) Γνξγύξα (Μπζ): Νχκθε ηνπ Κάησ Κφζκνπ, κεηέξα ηνπ Ώζθάιαθνπ (Ώπνιιφδ.) Γνξγώ (Ηζη): 1. Αχζκνξθν ζειπθφ δαηκφλην φπσο ε Γειιψ, ε ΐαπβψ, ε Έκπνπζα, ε Λάκηα, ε Μνξκψ θαη άιιεο πνπ νξηζκέλα νλφκαηα απφ απηά δηαηεξνχληαη αθφκα θαη ζηηο κέξεο καο θαη ζεσξνχληαη βιαπηηθά φληα θαη θφβεηξα ησλ παηδηψλ (φπσο ν Μπακπνχιαο θαη νη κάγηζζεο). (Ζζίνδνο) Γνξγώ 2. Δ Γνξγώ (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζίιηζζα ηεο πάξηεο, θφξε ηνπ βαζηιηά Κιενκέλε, ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά Λεσλίδα (ησλ Θεξκνππιψλ) θαη κεηέξα ηνπ βαζηιηά Πιεηζηάξρνπ. ’ απηήλ απνδίδεηαη ε θξάζε Ή ηαλ ή επί ηαο. Δ Γνξγψ πνπ ήηαλ θεκηζκέλε γηα ηελ εμππλάδα ηεο θαη ηελ πνιηηηθή ηεο ζθέςε, θαηάθεξε λα δηαβάζεη ην θαιπκκέλν απφ θεξί κήλπκα ηνπ Κιενκέλε, ζην νπνίν απηφο πξνεηδνπνηνχζε ηνπο παξηηάηεο γηα ηελ επηθείκελε εηζβνιή ησλ Πεξζψλ ζηελ Βιιάδα. (Ζξόδνηνο) 3. Πνηήηξηα απφ ηε Λέζβν, αληίδεινο ηεο απθψο Γόξγσλ (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Γνξγώληνο (Ηζη): Ο Γνξγώληνο ν Αληηνρεύο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο. Γνξγώπαο (Ηζη): Ο Γνξγώπαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Λαθεδαηκφληνο λαχαξρνο, αξκνζηήο ζηελ Ώίγηλα. Γνξγώπηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο Γνξδίαο (Μπζ): Ο Γνξδίαο ήηαλ ζχδπγνο ηεο Κπβέιεο 222
Γόξδηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο Φξπγίαο θαη παηέξαο ηνπ Μίδα. Ο βαζηιηάο αθηέξσζε ην άξκα ηνπ ζην λαφ ηνπ Αία, ζηελ αθξφπνιε ηεο πξσηεχνπζαο πνπ νλνκάζηεθε Γφξδην. Σν άξκα είρε δεζεί κε έλα πεξίηερλν θφκπν θαη ππήξρε έλαο ρξεζκφο πνπ έιεγε φηη φπνηνο θαηάθεξλε λα ιχζεη ηνλ θφκπν, ζα γηλφηαλ ν θχξηνο ηεο Ώζίαο. Ώπηφο ήηαλ ν πεξίθεκνο Γόξδηνο Γεζκόο. Γόξδπο (Μπζ: Γηνο ηνπ Νενπηφιεκνπ, δνχζε ζηελ Φξπγία (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γόξηπο (Μπζ: Ο ηδξπηήο ηεο πφιεο ηεο Κξήηεο Γφξηπλαο (Παπζαλίαο) Γνξπηόεζζα (Μπζ: Ώκαδφλα πνπ έπεζε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν Γνπλεύο (Μπζ): Ώξρεγφο ησλ Πεξξαηβψλ πνπ ζπκκεηείραλ σο ζχκκαρνη ησλ Ώραηψλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν κε 22 θαξάβηα (κεξνο) Γξάβνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Ειιπξίαο. Ήξζε ζε ζχγθξνπζε κε ηνπο Μαθεδφλεο ηνπ Φηιίππνπ θαη εηηήζεθε απφ ηνλ ζηξαηεγφ Παξεκλίσλα ην 356 π.Υ. Ο Πεξζέαο θιέβεη ην κάηη ησλ γξαηώλ Γξαίεο (Μπζ): ΟΕ Γξαίεο ή Φνξθίδεο ήηαλ κπζηθά δχζκνξθα ζειπθά φληα θφξεο ηνπ Φφξθπνο θαη ηεο Κεηψο θαη αδειθέο ησλ Γνξγφλσλ. Ήηαλ ηξεηο γξηέο απφ γελλεζηκηνχ ηνπο, ε Πεθξεδψ, ε Αεηλψ θαη ε Βλπψ. Βίραλ έλα κφλν κάηη θαη έλα δφληη ηα νπνία κνηξάδνληαλ κεηαμχ ηνπο θαη αζέαηεο ζην θσο ηνπ Ήιηνπ θαη ηεο ειήλεο. Ο Πεξζέαο πνπ ήζειε λα ζθνηψζεη ηελ Μέδνπζα, θαηάθεξε λα αξπάμεη ην κνλαδηθφ κάηη ηνπο, ηελ ψξα πνπ νη Γξαίεο θνηκφηαλ θαη λα ηηο ππνρξεψζεη λα ηνπ δείμνπλ ην δξφκν γηα ηελ θαηνηθία ηεο Μέδνπζαο. (Δζίνδνο) Γξαηθόο (Μπζ): Γελάξρεο ηνπ θχινπ ησλ Γξαηθώλ θαη παηέξαο ηνπ Θεζζαινχ (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γξάκκε (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο (Λνπθηαλόο) Γξαλείνλ (Μπζ): Μηα απφ ηηο νθηψ ζπγαηέξεο ηνπ μπινπ θαη ηεο Ώκαδξπάδνο (Ώζήλαηνο) Γξαληαλόο (Ηζη): Ο Αίιηνο Γξαληαλόο απφ ηε ηθπψλα ήηαλ έμε θνξέο νιπκπηνλίθεο απφ ην 133 σο ην 141 κ.Υ. Γξαληθόο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ πνηακνχ ηεο Μ. Ώζίαο Γξαο (Μπζ): Ο απφγνλνο ηνπ Ώγακέκλνλα Γξαο, ζπλέρηζε ηνλ αηνιηθφ απνηθηζκφ θαηαιακβάλνληαο ηελ Μπηηιήλε (ηξάβσλ) 223
Γξαηίσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Γίγαληεο, ζθνηψζεθε απφ ηελ Άξηεκε (Ώπνιιφδσξνο) Γξεγόξηνο (Ηζη): 1. Ο (άγηνο) Γξεγόξηνο ν Ναδηαλδηλόο (329-390) ήηαλ παηξηάξρεο ηεο Κσλζηαληηλνχπνιεο θαη ζεσξείηαη έλαο απφ ηνπο κεγάινπο Παηέξεο ηεο ρξηζηηαληθήο Βθθιεζίαο. 2. Ο (άγηνο) Γξεγόξηνο ν Νύζζεο (335-395) ήηαλ αδειθφο ηνπ ΐαζηιείνπ ηεο Καηζαξείαο θαη επίζθνπνο ηεο Νχζζαο ηεο Καππαδνθίαο. Γξίλνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώηζαλίνπ θαη βαζηιηάο ηεο Θήξαο (Ζξόδνηνο) Γξύιινο (Ηζη): 1. Γξύιινο ιεγφηαλ ν παηέξαο ηνπ κεγάινπ Ώζελαίνπ ηζηνξηθνχ Ξελνθψληα. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Γξύιινο νλνκαδφηαλ θαη ν γηνο ηνπ Ξελνθψληα πνπ ζθνηψζεθε ζηε κάρε ηεο Μαληηλείαο ην 362 π.Υ. (Παπζαλίαο) 3. Ο Γξύιινο απφ ηελ Υαιθίδα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 332 π.Υ. Γξύιινο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ Οδπζζέα πνπ κεηακνξθψζεθαλ ζε ρνίξνπο απφ ηελ Κίξθε (κεξνο) Γξπκαία (Ηζη): Δ Γξπκαία ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Γξπλεύο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Γξύλε (Μπζ): Ώκαδφλα, εξσκέλε ηνπ Ώπφιισλα, κεηέξα ηεο Γξπλψο Γξύλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μπζίαο Βπξχππινπ. Μεηά ην ζάλαην ηνπ παηέξα ηνπ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, θάιεζε ζε βνήζεηα ηνλ Πέξγακν, γην ηνπ Νενπηνιέκνπ θαη ηεο Ώλδξνκάρεο, γηα λα πνιεκήζεη ηνπο γείηνλέο ηνπ. Μεηά ηε λίθε ν Γξχλνο ίδξπζε ηελ πφιε Γξχλεηνλ θαη ν Πέξγακνο ηελ νκψλπκε πφιε Γξπλώ: Κφξε ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Γξχλεο Γξύηηνο (Ηζη): Ώζελαίνο, πνπ θαηεγνξήζεθε απφ ηνλ δεκαγσγφ Κιέσλα γηα αηζρξέο πξάμεηο, ζηεξήζεθε ηελ ηδηφηεηα ηνπ Ώζελαίνπ πνιίηε (Αξηζηνθάλεο) Γξπς (Ηζη): Ο Γξύς ή Γξύπαο ήηαλ κπζηθφ ηέξαο κε ζψκα ιηνληαξηνχ, θεθάιη θαη θηεξά αεηνχ θαη νπξά θηδηνχ ή ζθνξπηνχ Γπγαίε (Μπζ): Νχκθε νκψλπκεο ιίκλεο ηεο Λπδίαο Γύαο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο, ζπληξφθνπο ηνπ Ώηλεία Γύγεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Λπδίαο, γηνο ηνπ Ααζθχινπ θαη παηέξαο ηνπ δηάζεκνπ γηα ηα πινχηε ηνπ Μίδα. Ο Πιάησλ ζηελ Πνιηηεία ηνπ πεξηγξάθεη ηελ ηζηνξία ηνπ Γχγε: Κάπνηε έλαο βνζθφο ν Γχγεο, ζηελ ππεξεζία ηνπ Λχδνπ βαζηιηά Καλδαύιε, κπήθε ζε κηα ζπειηά θαη εθεί αλαθάιπςε έλα ηάθν φπνπ ήηαλ ζακκέλνο έλαο κεγαιφζσκνο άληξαο πνπ θνξνχζε έλα δαρηπιίδη. Ο Γχγεο πήξε ην δαρηπιίδη θαη αλαθάιπςε φηη φπνηνο ην θνξνχζε, απνθηνχζε ηελ ηθαλφηεηα κε έλα απιφ ζηξίςηκφ ηνπ λα γίλεη αφξαηνο. Καηφπηλ θαλφληζε λα πξνζιεθζεί ζην παιάηη θαη κε ηε βνήζεηα ηνπ δαρηπιηδηνχ απνπιάλεζε ηε βαζίιηζζα, ζθφησζε ηνλ βαζηιηά Καλδαχιε θαη πήξε ην ζξφλν θαη ηε γπλαίθα ηνπ. χκθσλα κε ηνλ Ζξόδνην, ν Καλδαχιεο ζέιεζε λα απνδείμεη ζηελ Γχγε πφζν φκνξθε είλαη ε γπλαίθα ηνπ. Έηζη ηνλ έβαιε λα ηελ παξαηεξήζεη ηελ ψξα πνπ απηή γδπλφηαλ γηα λα θνηκεζεί, Ο Γχγεο ηελ εξσηεχηεθε, ζθφησζε ηνλ Καλδαχιε θαη ηελ παληξεχηεθε. 224
Γύεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Βθαηφγρεηξεο (Δζίνδνο) Γύιηο (Ηζη): Ο Γύιηο ή Γύγηο απφ ηε πάξηε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ην 648 π.Υ. Γύιηππνο (Ηζη): Ο Γύιηππνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο πάξηεο πνπ έπαημε ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ εθζηξαηεία ζηε ηθειία θαηά ησλ Ώζελαίσλ, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ. Καηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην γηαηί θαηεγνξήζεθε φηη ππεμαίξεζε ηα ιάθπξα. (Θνπθπδίδεο) Γύιηο (Ηζη): Πνιέκαξρνο απφ ηελ πάξηε (Ξελνθώλ) Γύισλ (Ηζη): Ο Γύισλ ήηαλ παππνχο ηνπ Αεκνζζέλε Γπκλαζία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο ξεο Γηόλπζνο θαη Ώξεο Γπλαηθνζήλαο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Άξε Γύλληο (Ηζη): Ώλδξφγπλε ζεφηεηα πνπ ιαηξεπφηαλ ζηελ Μ. Ώζία Γύξγαζνο (Μπζ): Ο γηαηξφο θαη ζεξαπεπηήο Γύξγαζνο ήηαλ γηνο ηνπ πξνζηάηε ηεο ρεηξνπξγηθήο Μαράνλα θαη εγγνλφο ηνπ ζενχ ηεο ηαηξηθήο Ώζθιεπηνχ. Γύξηλλα (Ηζη): Δ Γύξηλλα, ε Μλεζηδίθε θαη ε Ώλαθηφξηα αλαθέξνληαη σο θίιεο ηεο πνηήηξηαο απθψο. Γπξηηάδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Γπξηίνπ, ν Όξηηνο (κεξνο) Γπξηώλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξε θαη ηεο Υξχζεο (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γύξηηνο (Μπζ): Ο Γχξηηνο απφ ηελ Μπζία ήηαλ παηέξαο ηνπ Όξηηνπ, πνπ πνιέκεζε σο ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Σειακψλην (κεξνο) Γύηηηνο (Ηζη): Ο Γύηηηνο ν Λνθξόο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ Γσβξίαο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηνπ Ώξηεμέξμε πνπ πνιέκεζαλ θαηά ηνπ αδειθνχ ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ (Ξελνθώλ) Γσζελίηεο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηεο Ώθξνδίηεο Γσξπηόεζζα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Ώκαδφλεο
225
Γαβξείαο (Ηζη): Παηέξαο ηεο Ώληηγφλαο (Ώληηγφλεο). Σα δπν απηά νλφκαηα είλαη γλσζηά απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ πνπ βξέζεθε ζε ηάθν ηεο ΐέξνηαο Γάδα (Μπζ): χδπγνο ηνπ άκσλα απφ ηελ Κξήηε, ν νπνίνο βνήζεζε ηνλ θάκαλδξν λα θαηαιάβεη ηελ Σξνία θαη ζθνηψζεθε ζηε κάρε. Ο θάκαλδξνο έζηεηιε ηε Αάδα ζηελ πφιε Πφιηνλ γηα λα μαλαπαληξεπηεί. κσο ζην δξφκν ηελ βίαζε ν θήξπθαο πνπ ηε ζπλφδεπε θαη ε Αάδα απηνθηφλεζε κε ην μίθνο ηνπ ζπδχγνπ ηεο. Οη Κξήηεο πνιεκηζηέο ζθφησζαλ ηνλ θήξπθα κε ιηζνβνιηζκφ ζην ζεκείν πνπ έγηλε ν βηαζκφο. Ο ηφπνο απηφο νλνκάζηεθε Χώξνο Αλαηδείαο. Γαδάθεο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ ην 480 π.Υ. (Αηζρύινο) Γαδηλόο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γάεηξα (Ηζη): Υζφληα ζεφηεηα ηεο ειεπζίληαο ιαηξείαο Γαήκσλ (Ηζη): Έκπνξνο, θέξεηαη σο ν παηέξαο ηνπ πνηεηή Οκήξνπ Γαίαο (Ηζη): Ώπηνθξάηνξαο ηεο Νηθνκήδεηαο (305 π.Υ.) Γαηδάιε (Μπζ): Κφξε ηεο Μήηηνο θαη ηξνθφο ηεο Ώζελάο Γαηδαιίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Βσζθφξνπ θαη ηεο Κιεφβνηαο θαη παηέξαο ηνπ Ώπηφιπθνπ. Πεξηγξάθεηαη σο αλειέεηνο θαη ζθιεξφο ραξαθηήξαο. Γαίδαινο (Ηζη): Ο Γαίδαινο ν ηθπώληνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο αγαικάησλ αζιεηψλ θαη νιπκπηνληθψλ (Παπζαλίαο) Γαίδαινο θαη Ίθαξνο Γαίδαινο (Μπζ): Πεξίθεκνο Ώζελαίνο πνιπηερλίηεο, εθεπξέηεο, αξρηηέθησλ θαη πξσηνπφξνο ηεο ηερλνινγίαο ηεο επνρήο ηνπ. Βίλαη απηφο πνπ θαηαζθεχαζε ηνλ Λαβχξηλζν θαη έδσζε ζηελ Ώξηάδλε ηνλ πεξίθεκν κίην θαη έηζη ν Θεζέαο θαηάθεξε λα βγεη απφ ηνλ Λαβχξηλζν κεηά ηελ εμφλησζε ηνπ Μηλψηαπξνπ. Βπίζεο θαηαζθεχαζε θηεξά απφ θεξί θαη κε ην γην ηνπ Ίθαξν πέηαμαλ θαη έθπγαλ απφ ην Κξήηε. (κεξνο) Γάηζνο (Ηζη): Ο Αάηζνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο (Θνπθπδίδεο) Γαθίδαο (Ηζη): Ο Γαθίδαο ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Γατθιήο (Ηζη): Mess;hniow, νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην ην 752 π.Υ. 226
Γάηθινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Φηιέα, εγγνλφο ηνπ Ώίαληα ηνπ Σειακψληνπ Γαΐκαρνο (Ηζη): 1. Ο Γαΐκαρνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο ήηαλ θαηαζθεπαζηήο λαψλ ζηνπο Αειθνχο. 2. Ο Γαΐκαρνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο θαη γεσγξάθνο απφ ηηο Πιαηαηέο. Έγξαςε Ηλδηθά θ.ά. Γατκέλεο (Ηζη): Ο Γατκέλεο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο, γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή ηνπ Χξσπνχ πνπ ηνλ αλαθεξχζζεη πξφμελν θαη επεξγέηε ηεο πφιεο. Γαίκνλεο (Μπζ): Πξνζηαηεπηηθά πλεχκαηα, αλάινγα κε ηνπο Ώγγέινπο ηεο ρξηζηηαληθήο ζξεζθείαο. Μεηέθεξαλ ηηο πξνζεπρέο ησλ αλζξψπσλ ζηνπο ζενχο θαη ηα δψξα ησλ ζεψλ ζηνπο αλζξψπνπο. Λέγεηαη φηη αξηζκνχζαλ πεξίπνπ 30.000 θαη θαηνηθνχζαλ ζηε γε, αφξαηνη απφ ηνπο ζλεηνχο θαη ελεξγνχζαλ σο εθπξφζσπνη ηνπ Αηφο, πξνζηάηεο ησλ αλζξψπσλ θαη ηεο δηθαηνζχλεο. Ο Πιάησλ ππνζηεξίδεη φηη έλαο δαίκσλ παξαθνινπζνχζε θάζε άλζξσπν απφ ηε γέλλεζή ηνπ θαη κεηά ην ζάλαηφ ηνπ, ηνλ ζπλφδεπε σο ηνλ Άδε. (Δζίνδνο) Θαιάζζηνο δαίκσλ Γαηκνγνξγώλ (Μπζ): Ααίκνλαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο, ζχκβνιν ηεο πξψηεο αξρήο ηεο ζπζηάζεσο ησλ φλησλ. Γάηπνο (Ηζη): 1. Ο Γάηπνο απφ ηνλ Κξφησλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 672 π.Υ. 2. Ο Γάηπνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθπψλα ήηαλ γηνο ηνπ δηάζεκνπ ραιθνπιάζηε Λπζίππνπ. Ο Αάηπνο φπσο θαη νη αδειθνί ηνπ ΐφηδαο θαη Βπζπθξάηεο αθνινχζεζαλ ην επάγγεικα ηνπ παηέξα ηνπο θαη έγηλαλ ζπνπδαίνη γιχπηεο. Γάηξα (Μπζ): Υζφληα Νχκθε ζπλδεδεκέλε κε ηα Βιεπζίληα Μπζηήξηα (Παπζαλ.) Γαΐο (Μπζ): Γέξνληαο θήξπθαο ησλ Σξψσλ Γαηζίαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γαΐηαο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ Μαραηξέα ν νπνίνο έζθαμε ηνλ Νενπηφιεκν, πάλσ ζην ηεξφ ηνπ Ώπφιισλα ησλ Αειθψλ. Γαηηώλδαο (Ηζη): Ο Γαηηώλδαο (4νο -3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ηθπψλα, ήηαλ γιχπηεο ραιθνπιάζηεο, γλσζηφο απφ έλα άγαικα ηνπ αζιεηή Θεφηηκνπ ζηελ Οιπκπία. Γαίησξ (Μπζ): Πνιεκηζηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Σεχθξν (κεξνο) 227
Γαΐθάληεο (Ηζη): Ο Γατθάληεο γηνο ηνπ Τακπφιεσο θαη ν Ρνίνο γηνο ηνπ Ώκβξφζνπ ήηαλ ζηξαηεγνί ησλ Φσθέσλ πνπ ηνλ 5ν π.Υ. αηψλα λίθεζαλ ηνπο Θεζζαινχο. (Παπζαλίαο) Γαΐθαληνο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Θεβαίσλ, θίινο ηνπ Βπακεηλψλδα (Ώηιηαλφο) Γατθξάλεο (Ηζη): λνκα Πέξζε πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Γαΐθξσλ (Μπζ): Ο Αηγππηηάδεο Γαΐθξσλ παληξεχηεθε ηελ Ώδηάληε ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδ.) Γάθηπινο (Μπζ): Ο ζεσξνχκελνο σο παηέξαο ησλ Εδαίσλ Ααθηχισλ Γάισλ (Ηζη): Ο Γάισλ (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώγγάξηνπ, γλσζηνχ απφ κηα επηγξαθή-αθηέξσζε ζηηο αηγππηηαθέο ζεφηεηεο άξαπε θαη Ίζηδα πνπ βξέζεθε ζηελ Ώκθίπνιε. Γακάγεηνο (Ηζη): 1. Ο Γακάγεηνο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο Εαιπζνχ Ρφδνπ, παηέξαο ηνπ Αηαγφξα (Πίλδαξνο) 2. Γηνο ηνπ Αηαγφξα απφ ηε Ρφδν, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ην 452 θαη ην 448 π.Υ. ζην παγθξάηην θαη ν αδειθφο ηνπ Ώθνπζίιανο ζηελ ππγκαρία. (βιέπε Γηαγόξαο). 3. Πνηεηήο, ζψδνληαη 13 επηγξάκκαηά ηνπ (Βιι. Ώλζνινγία) Γακαγόξαο (Ηζη): Ρφδηνο λαχαξρνο ηνπ 1νπ π.Υ. αηψλα, ζπκκεηείρε ζηνλ πφιεκν θαηά ηνπ Μηζξηδάηε. Γακάγσλ (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο πνπ αλαθέξεηαη απφ ηνλ Θνπθπδίδε Πνιεκηζηέο ζηελ Σξνία Γακαηζίδαο (Ηζη): Ο Γακαηζίδαο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ζπλσξίδαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 1νπ κ.Υ. έηνπο. Γακέλαηηνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ ζελείδα, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ ην 146 π.Υ. (φλνκα απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Γακάξαηνο (Ηζη): Ο Γακάξαηνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο θαη νιπκπηνλίθεο ζην ηέζξηππν ην 504 π.Υ. Γακαξέηε (Ηζη): Δ Γακαξέηε (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πξαθνχζηα επγελήο, θφξε ηνπ ηπξάλλνπ Θήξσλνο θαη ζχδπγνο ηνπ επίζεο ηπξάλλνπ Γέισλνο Γακάξεηνο (Ηζη): Ο Γακάξεηνο ή Γεκάξεηνο απφ ηελ Ώξθαδία, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ δξφκνπ ζηηο νιπκπηάδεο 520 & 516 π.Υ. Γακάξεηνο (Ηζη): Ο Γακάξεηνο απφ ηε Μεζζελία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 344 π.Υ. 228
Γάκαξηο (Ηζη): χδπγνο ηνπ Γηνλπζίνπ Αξενπαγίηνπ, ελφο απφ ηνπο πξψηνπο Ώζελαίνπο πνπ αζπάζηεθαλ ηνλ Υξηζηηαληζκφ κεηά ηελ νκηιία ηνπ Ώπνζηφινπ Παχινπ ζηνλ Άξεην Πάγν. Γακάξκελνο (Ηζη): Ο Γακάξκελνο ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ Γάκαξρνο (Ηζη): Οιπκπηνλίθεο ππγκάρνο απφ ηελ Ώξθαδία (5νο-4νο π.Υ. αη.) γηα ηνλ νπνίν ππήξρε ν ζξχινο φηη κεηακνξθψζεθε ζε ιχθν θαηά ηελ δηαδηθαζία ζπζίαο ζηνλ Λχθαην Αία. Δ κεηακφξθσζε απηή θξάηεζε ελλέα ρξφληα (Παπζαλίαο) Γάκαο (Ηζη): 1. ηξαηεγφο ησλ πξαθνπζψλ ηνπ 3νπ π.Υ. αηψλα 2. Ρεηνξνδηδάζθαινο απφ ηηο Σξάιιεηο ηνπ 1νπ π.Υ. αηψλα 3. Ο Γάκαο απφ ηελ Κξήηε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 25 κ.Υ. Γακάο (Μπζ): Ο Γακάο ζπλφδεπζε ηνλ Αηφλπζν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηηο Ελδίεο. ηαλ γχξηζε εγθαηέζηεζε ζηελ πεξηνρή ηεο πξίαο κηα ζθελή ζηελ νπνία ηνπνζέηεζε έλα άγαικα ηνπ ζενχ. Δ πεξηνρή απηή νλνκάζηεθε Αακαζθελή (Αακάο+ζθελή) θαη εθεί αξγφηεξα ρηίζηεθε ε Γακαζθόο. Αακαζήλ (Μπζ): Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο Γακαζίαο (Ηζη): 1. Ο Γακαζίαο, άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 639 π.Υ. 2. Ο Γακαζίαο απφ ηε Μίιεην (ή ηελ Ώκθίπνιε) ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 320 π.Υ. Γακαζίαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πελζίινπ θαη αδειθφο ηνπ Βρειάνπ Ζ λαπκαρία ηεο αιακίλαο Γακαζίζπκνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Καλδαχιε, βαζηιηά πφιεο ηεο Καξίαο θαη ζπκκάρνπ ησλ Πεξζψλ. Καηά ηελ λαπκαρία ηεο αιακίλαο (480 π.Υ.) ε βαζίιηζζα ηεο Ώιηθαξλαζζνχ Ώξηεκηζία, πνπ αλήθε ζηελ πεξζηθή παξάηαμε, ρηχπεζε θαη βχζηζε ην πινίν ηνπ Αακαζίζπκνπ, γηα λα λνκίζεη ν ηξηήξαξρνο ελφο αηηηθνχ πινίνπ πνπ ηελ θαηαδίσθε φηη ην δηθφ ηεο ζθάθνο ήηαλ ειιεληθφ θαη λα ηελ αθήζεη λα θχγεη αλελφριεηε, φπσο θαη έγηλε. (Ζξόδνηνο) Γακάζηνο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ Ώγψξηνπ Γακαζίππε (Μπζ): Δ δεχηεξε ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο Καζζάλδξνπ. Βξσηεχηεθε ηνλ φκνξθν πξφγνλφ ηεο (γην ηνπ Καζζάλδξνπ απφ ηελ πξψηε ηνπ ζχδπγν) Έβξν, αιιά φηαλ απηφο έδεημε αδηαθνξία, γηα λα ηνλ εθδηθεζεί ηνλ ζπθνθάληεζε ζηνλ Κάζζαλδξν. Ο Έβξνο έπεζε ζηνλ πνηακφ θαη πλίγεθε. Ώπφ ηφηε ν πνηακφο νλνκάζηεθε Έβξνο. 229
Γακάζηππνο (Μπζ): Ο Γακάζηππνο ή Γακάζηθινο ήηαλ γηνο ηνπ Εθάξηνπ ηνπ Λαθεδαηκφληνπ θαη ηεο Πεξηβνίαο, αδειθφο ηεο Πελειφπεο. (Ώπνιιφδσξνο) Γακαζίζηξαηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Πιαηαηψλ. Ώλαθάιπςε ηα πηψκαηα ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο ΛαΎνπ θαη ηνπ εληφρνπ ηνπ Πνιπθφληε θαη ηα έζαςε. Σνπο είρε ζθνηψζεη ν Οηδίπνδαο, παηέξαο ηνπ Λάηνπ ρσξίο λα ηνπο γλσξίδεη. Έηζη εθπιεξψζεθε ν ρξεζκφο πνπ έιεγε φηη ν Λάηνο ζα έραλε ηε δσή ηνπ απφ ην γην ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Γακαζίρζσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Κφδξνπ θαη ηδξπηήο ηεο απνηθίαο ηεο Εσλίαο Κνινθψλ Γακάζθηνο (Ηζη): Ο Γακάζθηνο ν Γακαζθελόο (458-535), απφ ηε πξία, ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο, ξήηνξαο, αζηξνλφκνο θαη ν ηειεπηαίνο δηεπζπληήο ηεο Ώθαδεκίαο ηνπ Πιάησλα. πνχδαζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα θαη πξνζθιήζεθε λα αλαιάβεη ηε δηεχζπλζε ηεο Ώθαδεκίαο. Σν 529 ν Ενπζηηληαλφο έθιεηζε ηελ Ώθαδεκία κε ηελ πξφθαζε ηεο πξνζηαζίαο ηνπ ρξηζηηαληζκνχ. Ο Αακάζθηνο θαη πνιινί ζπλεξγάηεο θαη καζεηέο ηνπ θαηέθπγαλ ζηελ Πεξζία κε ηελ ειπίδα λα ζπλερίζνπλ ην θηινζνθηθφ ηνπο έξγν. Ώξγφηεξα ν Ενπζηηληαλφο ζπλαίλεζε ζηελ επηζηξνθή ηνπ Αακάζθηνπ ζην ΐπδάληην ρσξίο φκσο λα ππνρξεσζεί λα αζπαζζεί ηνλ ρξηζηηαληζκφ. Γάκαζθνο (Μπζ): Ο Γάκαζθνο γηνο ηνπ Βξκή ήηαλ Ώξθάδαο, ίδξπζε ηελ πφιε ηεο πξίαο Γακαζθό. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γάκαζνο (Ηζη): Ο Γάκαζνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Ώγαξίζηεο, θφξεο ηνπ Κιεηζζέλε, ηπξάλλνπ ηεο ηθπψλαο Γάκαζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Κφδξνπ. Με ηνλ αδειθφ ηνπ Ναχθιν απνίθεζαλ ηελ πφιε Σέσ ηεο Λπδίαο. Γακάζηεο (Ηζη): Ο Γακάζηεο (5νο π.Υ. αη) απφ ην ίγην, ήηαλ ηζηνξηθφο ζχγρξνλνο ηνπ Δξνδφηνπ. ια ηνπ ηα έξγα έρνπλ ραζεί. Γακάζηεο (Μπζ): βιέπε Πξνθξνύζηεο Γακαζηνξίδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αακάζηνξνο (κεξνο) Γακάζησξ (Μπζ): 1. Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο 2. Παηέξαο ηνπ Ώγειάνπ, κλεζηήξα ηεο Πελειφπεο θαη ηνπ Σιεπφιεκνπ πνπ ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν (κεξνο) Γακάηαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Κεδνπζίσλ (Ξελνθώλ) Γακάηεξ (Ηζη): Δ ζεά Αήκεηξα (απφ ην Αα=Γε θαη κάηεξ-κεηέξα) (Πίλδαξνο) Γακάηξηνο (Ηζη): 1. Ο Γακάηξηνο απφ ηελ Σεγέα ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 208 θαη ηνπ δνιίρνπ ην 200 π.Υ. 2. Ο Γακάηξηνο, γηνο ηνπ Αακφια, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Γακέαο (Ηζη): 1. Ο Γακέαο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Κξφησλα ήηαλ γιχπηεοραιθνπιάζηεο. 2. Ο Γακέαο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γιχπηεο-ραιθνπιάζηεο, καζεηήο ηνπ Πνιπθιείηνπ 230
Γακεύο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Σηκνθιείδα, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ ην 146 π.Υ. (φλνκα απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Γακέσλ (Μπζ): Ο Γακέσλ αθνινχζεζε ηνλ Δξαθιή ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ελαληίνλ ηνπ Ώπγεία θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Κηέαην. Θάθηεθε καδί κε ην άινγφ ηνπ ζε ρψξν πνπ αξγφηεξα έγηλε ηππφδξνκνο. Γακία (Ηζη): Δ Γακία ήηαλ αξραία ζεφηεηα πνπ ραξίδεη γνληκφηεηα ζηνπο αγξνχο. Δ Αακία θαη ε Ώπμεζία αληηζηνηρνχλ ζηελ Αήκεηξα θαη ηελ Πεξζεθφλε (Ζξόδνηνο) Γακηαλόο (Ηζη): 1. Ο Γακηαλόο (1νο κ.Υ. αη.) γηνο ηνπ Διηνδψξνπ ηνπ Λαξηζαίνπ ήηαλ Έιιελαο νπηηθφο θαη θπζηθφο. 2. Ο Γακηαλόο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Έθεζν ήηαλ ζνθηζηήο, καζεηήο ηνπ Ώδξηαλνχ. Γακηζάιεο (Μπζ): Φηινμέλεζε ηελ ζεά Αήκεηξα φηαλ δεηνχζε λα βξεη ηελ θφξε ηεο Πεξζεθφλε θαη έρηηζε ηεξφ πξνο ηηκή ηεο. Γακίλδαο (Ηζη): παξηηάηεο ζηξαηηψηεο γηα ηνλ νπνίν ιέγεηαη φηη φηαλ ν Φίιηππνο εηζέβαιε ζηελ Πεινπφλλεζν θαη θάπνηνο είπε φηη ζα δεηλνπαζήζνπλ νη Λαθεδαηκφληνη απάληεζε "Καη ηη λνκίδεηο όηη ζα πάζνπκε αθνύ πεξηθξνλνύκε ηνλ ζάλαην;" Γάκηο (Ηζη): 1. Ο Γάκηο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μεγαιφπνιε Ώξθαδίαο, ππεξέηεζε ζην ζηξαηφ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Βθεί απφθηεζε εκπεηξία ζηε ρξήζε ειεθάλησλ γηα πνιεκηθνχο ζθνπνχο. Σελ εκπεηξία απηή εθκεηαιιεχηεθε ην 318 φηαλ ε Μεγαιφπνιε ρξεηάζηεθε λα αληηκεησπίζεη ηελ επίζεζε ηνπ Πνιππέξρνλνο. παξηηάηεο πνιεκηζηέο 2. Ο Γάκηο απφ ηε πάξηε, φηαλ έκαζε φηη ν Μ. Ώιέμαλδξνο απαηηνχζε απφ ην πεξηβάιινλ ηνπ θαη ηνπο ππεθφνπο ηνπ ζετθέο ηηκέο, είπε: Αλ ν Αιέμαλδξνο ζέιεη λα είλαη ζεόο, αο είλαη! Γακίζθνο (Ηζη): Ο Αακίζθνο απφ ηε Μεζζελία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 368 π.Υ. Γακλακελεύο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Σειρίλεο. ΐνήζεζε ηνλ Αηφλπζν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηελ Ελδία. Δ Ώθξνδίηε ελέπλεπζε ζθνδξφ εξσηηθφ πάζνο γηα ελ Νχκθε Μειία ε νπνία γηα λα ηνλ απνθχγεη, έπεζε ζηε ζάιαζζα θαη πλίγεθε. Γακλεύο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κνξχβαληαο ηεο Βχβνηαο, γηνο ηνπ ψθνπ θαη ηεο Κφκβεο. ηαλ ν παηέξαο ηνπ θαηειήθζε απφ ηξέια ε 231
Κφκβε θαη ηα παηδηά ηεο θαηέθπγαλ ζηελ Κξήηε, κεηά ζηε Φξπγία θαη ηέινο, ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Κέθξνπνο. Ο βαζηιηάο ζθφησζε ηνλ ψθν θαη ε Κφκβε κε ηα παηδηά ηεο μαλαγχξηζαλ ζηελ Βχβνηα. Γάκληππνο: Πξφζσπν ζην έξγν Νεθξηθνί Γηάινγνη ηνπ Λνπθηαλνύ Γακλώ (Μπζ): Δ Γακλώ ήηαλ θφξε ηνπ ΐήινπ (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Γακόζεκηο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Γακνίηαο (Ηζη): λνκα βνζθνχ πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο Γακνθιείδαο (Ηζη): Γηνο ηνπ Νηθνκέλε, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Γακνθιήο (Ηζη): 1. Ο Γακνθιήο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ απινθφιαθαο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Αηνλπζίνπ. πλερψο θαινηχρηδε ηνλ Αηνλχζην γηα ηελ δχλακε, ηνλ πινχην θαη ηελ εμνπζία πνπ θαηείρε. Ο Αηνλχζηνο ηνπ πξφηεηλε λα δνθηκάζεη απηή ηελ ‘επηπρία’ γηα κηα κέξα. Ο Αακνθιήο δέρζεθε κε ραξά, ληχζεθε ηε βαζηιηθή ζηνιή θαη θάζηζε ζην ζξφλν απνιακβάλνληαο ηηο ηηκέο ελφο εγεκφλα. κσο φηαλ ζήθσζε ηα κάηηα ςειά είδε λα θξέκεηαη απφ πάλσ ηνπ έλα ζπαζί δεκέλν κε αινγφηξηρα. Παληθφβιεηνο εγθαηέιεηςε ακέζσο ην ζξφλν, κφιηο αληηιήθζεθε πφζν αλαζθαιήο είλαη ε επηπρία ησλ ηπξάλλσλ. Ώπφ ηφηε ε έθθξαζε Γακόθιεηνο ζπάζε ζεκαίλεη ηνλ επηθείκελν άκεζν θίλδπλν. Ο Γακνθιήο θαη ε ζπάζε 2. Ο Γακνθιήο ήηαλ γηνο ηνπ Καιιηκελέσο, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Γακνθξάηεηα Μπζ: Καηά κηα εθδνρή ήηαλ ε κεηέξα ηνπ Μελνίηηνπ Γακνθξάηεο (Ηζη): 1. Έιιελαο επηθφο πνηεηήο. 2. Ο Γακνθξάηεο απφ ηελ Σέλεδν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 204 π.Υ. 3. Ο Γακνθξάηεο εξβίιηνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γηαηξφο. Έγξαςε θαξκαθνινγηθά έξγα, ησλ νπνίσλ ηνπο ηίηινπο αλαθέξεη ν Γαιελφο. Γακνθξαηίδαο (Ηζη): Ο Γακνθξαηίδαο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηνπ Άξγνπο. Βθζηξάηεπζε ελαληίνλ ηεο Ναππιίαο θαη ηελ ιεειάηεζε. Γακόθξηηνο (Ηζη): 1. Ο Γακόθξηηνο απφ ηελ ηθπψλα ήηαλ γιχπηεο, γλσζηφο απφ ην άγαικα ηνπ νιπκπηνλίθε ηεο ππγκαρίαο Ίππνπ. (Παπζαλίαο) 2. Ο Γακόθξηηνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Καιπδψλα, ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο Ώηησιηθήο πκπνιηηείαο ην 200 θαη ην 193.
232
3. Ο Γακόθξηηνο (1νο π.Υ-1νο κΥ αη.) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο. Έξγα ηνπ Σαθηηθά θαη Πεξί Ηνπδαίσλ. Γακόιαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Αακαηξίνπ, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Γακνμελίδαο (Ηζη): Ο Γακνμελίδαο απφ ην Μαίλαιν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην έηνο 384 π.Υ. Γακόμελνο (Ηζη): 1. Ο Γακόμελνο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Έγξαςε πνιιά έξγα, αιιά ζψδνληαη απνζπάζκαηα απφ ηξία απφ απηά. 2. Ο Γακόμελνο απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ ππγκάρνο. ηνπο αγψλεο ηεο Νεκέαο (Νέκεα) είρε αληίπαιφ ηνπ ηνλ Κξεχγα απφ ηελ Βπίδακλν. Οη δπν ηνπο ππγκαρνχζαλ φιε ηελ εκέξα ρσξίο απνηέιεζκα νπφηε νη θξηηέο πξφηεηλαλ λα δψζεη ν έλαο ζηνλ άιιν έλα κφλν ρηχπεκα. Πξψηνο ρηχπεζε ν Κξεχγαο ν νπνίνο ρηχπεζε ηνλ Αακφμελν ζην θεθάιη. Ώθνινχζεζε ν Αακφμελνο θαηάθεξε ζηνλ αληίπαιφ ηνπ έλα πιήγκα θάησ απφ ηα πιεπξά, κε ηα δάρηπια ηελησκέλα ίζηα. Σν πιήγκα ηφζν δπλαηφ, ψζηε ην ρέξη πέξαζε κέζα ζην ζψκα ηνπ αληηπάινπ, άξπαμε ηα ζπιάρλα θαη ηα απέζπαζε ηξαβψληαο ηα έμσ. Ο Κξεχγαο πέζαλε ακέζσο, αιιά νη θξηηέο ηνλ αλαθήξπμαλ ληθεηή γηαηί ζεψξεζαλ φηη ν Αακφμελνο έδσζε πεξηζζφηεξα απφ έλα ρηππήκαηα. (Παπζαλίαο) Ο ππγκάρνο Γακόμελνο Γακνζζέλεο (Ηζη): Ο Γακνζζέλεο ήηαλ απφ ηνπο εγέηεο ηνπ ηππηθνχ ησλ Οξρνκελίσλ πνπ αθνινχζεζαλ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηελ Ώζία. Μεηά ηελ θαηάιεςε ησλ Βθβαηάλσλ ην 330, ν Αακνζζέλεο θαη ε κνλάδα ηνπ απνζηξαηεχηεθαλ. Γακόζηξαηνο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Διι. Αλζνινγία Γακνηάγεο (Ηζη): Ο Γνκνηάγεο ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ Γακνηέιεο (Ηζη): Υνξεγφο ηξίπνδνο ζηνπο Αειθνχο Γακόηηκνο (Ηζη): λνκα ηθπσλίνπ πνπ αλαθέξεη ν Θνπθπδίδεο Γακνθείδεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Γακνθίιε (Ηζη): Δ Γακνθίιε ή Γακνθύια (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πακθπιία ήηαλ πνηήηξηα, θίιε ηεο απθψο. Έγξαςε εξσηηθά πνηήκαηα θαη χκλνπο ζηε ζεά Άξηεκε. Γακόθηινο (Ηζη): 1. Ο Γακόθηινο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο δσγξάθνο, ν νπνίνο αλέιαβε (καδί κε ηνλ επίζεο Έιιελα δσγξάθν Γόξγαζν) λα δηαθνζκήζεη ην λαφ ηεο ζεάο Αήκεηξαο ζηνλ Ώβεληίλν ιφθν ηεο Ρψκεο. 2. Ο Γακόθηινο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ λαχαξρνο ησλ Ρνδίσλ.
233
3. Ο Γακόθηινο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηε ΐηζπλία, ήηαλ ζνθηζηήο θαη βηβιηνγξάθνο. Γακνθώλ (Ηζη): 1. Ο Γακνθώλ (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ νλνκαζηφο γιχπηεο αλδξηαληνπνηφο απφ ηε Μεζζελία. ψδνληεο νη θεθαιέο ηεο Αήκεηξαο θαη ηεο Άξηεκεο. (Παπζαλίαο) 2. Ο Γακνθώλ (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Πίζαο ζηελ Διεία Γακνθώλ (Μπζ): Ο Γακνθώλ ήηαλ γηνο ηνπ Θφαληνο Γακνράξεο(Ηζη): Παηέξαο ηνπ ΐφξπνο, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Γακόραξηο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Γάκπιινο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεη ν Λνπθηαλόο Γάκπζνο (Μπζ): Γίγαληαο γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο (Δζίνδνο) Γακώ (Ηζη): Δ Γακώ (6νο-5νο π.Υ. αη) ήηαλ θφξε ηνπ Ππζαγφξα θαη ηεο Θεαλψο θαη κεηέξα ηεο ΐηηάιεο. Αίδαμε ηα ππζαγφξεηα ζεσξήκαηα ζηε ζρνιή ηνπ Κξφησλα. Μεηά ην ζάλαην ηνπ παηέξα ηεο θαηέθπγε ζηελ Ώζήλα. Πξηλ πεζάλεη εκπηζηεχηεθε ζηελ θφξε ηεο ηα θηινζνθηθά θείκελα ηνπ παηέξα ηεο. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Γάκσλ, Φηληίαο θαη Γηνλύζηνο Γάκσλ (Ηζη): 1. Ο Ώζελαίνο θηιφζνθνο θαη ζεσξεηηθφο ηεο κνπζηθήο Γάκσλ (500-430 π.Υ.), ππήξμε καζεηήο ηνπ κνπζηθνχ Λακπξνθιή. Ήηαλ θίινο θαη πνιηηηθφο ζχκβνπινο ηνπ Πεξηθιή θαη ν Πιάησλαο ζηελ Πνιηηεία ηνπ εθθξάδεηαη ηηκεηηθά γη’ απηφλ. Δ θηιία ηνπ κε ηνλ Πεξηθιή πξνθάιεζε ηελ θαηαδίθε ηνπ ζε εμνξία (νζηξαθηζκφ). Έγξαςε ην έξγν Αξεόπαγνο ζρεηηθά κε ηελ κνπζηθή, ζψδνληαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα (Πιάησλ)) 2. Δ ηζηνξία ηνπ Γάκσλνο (400-350 π.Υ.) θαη ηνπ Φηληία απφ ηηο πξαθνχζεο, θαλεξψλεη ηελ ζρέζε ζηελήο θηιίαο πνπ έλσλε ηνπο ππζαγφξεηνπο. ηαλ ν Φηληίαο θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην απφ ηνλ ηχξαλλν Αηνλχζην ηνλ Νεφηεξν, δήηεζε απφ ην δηθαζηήξην αλαζηνιή ηεο εθηέιεζεο ηεο πνηλήο γηα ιίγεο κέξεο κέρξηο φηνπ ηαθηνπνηήζεη θάπνηεο πξνζσπηθέο ηνπ ππνζέζεηο. Ο Αάκσλ πξνζθέξζεθε εζεινληηθά λα πάξεη ηε ζέζε ηνπ θίινπ ηνπ σο εγγπεηήο θαη λα εθηειεζηεί απηφο αλ δελ γχξηδε έγθαηξα ν Φηληίαο. ηαλ ν Φηληίαο επέζηξεςε θαζπζηεξεκέλα, ν Αάκσλ είρε ήδε νδεγεζεί ζηνλ ηφπν ηεο εθηέιεζεο. Ο Φηληίαο δήηεζε λα πάξεη ηε ζέζε ηνπ, αιιά ν Αάκσλ αξλήζεθε ιέγνληαο φηη πξέπεη λα γίλεη απηφ πνπ είρε ζπκθσλεζεί. Ο ηχξαλλνο
234
Αηνλχζηνο ζαχκαζε ηε κεγαινςπρία ησλ δπν λέσλ, ηνπο ειεπζέξσζε θαη δήηεζε λα ηνλ ζπκπεξηιάβνπλ σο ηξίην ζηε θηιία ηνπο. 3. Ο Γάκσλ απφ ηνπο Θνπξίνπο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 376 θαη ην 372 π.Υ. 4. Ο Γάκσλ απφ ηνπο Αειθνχο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 132 π.Υ. Γάκσλ (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Σειρίλσλ πξψησλ θαηνίθσλ ηνπ λεζηνχ Κέαο, νη νπνίνη εμνινζξεχηεθαλ απφ ηνλ Αία εμ αηηίαο ηεο βαξβαξφηεηάο ηνπο. Γαλάε (Ηζη): Δ Γαλάε ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Γαλάε (Μπζ): Θπγαηέξα ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ώθξίζηνπ. Σελ εξσηεχζεθε ν Αίαο θαη ηελ πιεζίαζε κεηακνξθσκέλνο ζε ρξπζή βξνρή. Ώπφ ηελ έλσζή ηνπο γελλήζεθε ν ήξσαο Πεξζεχο. (κεξνο) Γαλαΐδεο (Μπζ): Οη 50 θφξεο ηνπ Ααλανχ, πνπ δνινθφλεζαλ ηνπο Ώηγππηηάδεο ζπδχγνπο ηνπο ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. Ο κφλνο απφ ηνπο γακπξνχο πνπ ζψζεθε, ήηαλ ν Λπγθεχο γηαηί ηνλ είρε εξσηεπζεί ε γπλαίθα ηνπ ε Τπεξκήζηξα. Γηα ην θφλν απηφ νη ΑαλαΎδεο κεηά ην ζάλαηφ ηνπο, πήγαλ ζηα Σάξηαξα θαη ππνρξεψζεθαλ λα γεκίδνπλ ζπλερψο έλα ηξχπην πηζάξη, ηνλ Πίζν ησλ Γαλαΐδσλ. Γαλαίδα Οη ΑαλαΎδεο ήηαλ: Ώγαχε, Ώδηάληε, Ώδίηε, Ώθηαίε, Ώκπκψλε, Ώλαμηβίε, Ώλζήιηα, Ώζηεξία, Ώπηνκάηε, Ώπηνλφε, ΐξχθε, Γιαχθε, Γιαπθίππε, Γφξγε, Γνξγνθφλε, Αησμίππε, Βξαηψ, Βπίππε, Βπίππε (ηεο Πνιπμψο), Βπξπδίθε, Διέθηξα, Θεαλψ, Εππνδάκεηα, Εππνδάκεηα (ηεο Φνίβεο), Εππνδίθε, Εππνκέδνπζα, Καιιηδίθε, Κειαηλψ, Κεξθέηηο, Κιεηηή, Κιενδψξε, Κιενπάηξα, Κιενπάηξα (ηεο Πνιπμψο), Μλήζηξα, Νειψ, Οίκε, Πεηξήλε, Πνδάξθε, Ππιάξγε, Ρφδε, Ρνδία, ζέλειε, θαηή, ηχγλε, Τπεξίππε, Τπεξκήζηξα, Φάξηηο, Υξπζίππε θαη Χθππέηε. (Ώπνιιφδσξνο) Γαλαΐο (Μπζ): Νχκθε, εξσκέλε ηνπ βαζηιηά ηεο Οιπκπίαο Πέινπα θαη κεηέξα ηνπ Υξπζίππνπ. Γαλαόο (Μπζ): Γηνο ηνπ ΐήινπ, βαζηιηάο ηεο Ληβχεο θαη αδειθφο ηνπ Ώηγχπηνπ. Ο Ααλαφο απέθηεζε 50 θφξεο ηηο ιεγφκελεο ΑαλαΎδεο θαη ν Ώίγππηνο 50 γηνπο ηνπ Ώηγππηηάδεο. Ο Ώίγππηνο δήηεζε λα 235
παληξεπηνχλ νη Ώηγππηηάδεο ηηο ΑαλαΎδεο, φκσο ν Ααλαφο, δηαθψλεζε θαη απνθάζηζε λα θχγεη απφ ηελ ρψξα κε ηηο θφξεο ηνπ. Ναππήγεζε έλα πινίν θαη θαηέιεμε ζην Άξγνο ηνπ νπνίνπ έγηλε βαζηιηάο. Βθεί έθηαζαλ θαη νη Ώηγππηηάδεο νη νπνίνη απαίηεζαλ λα παληξεπηνχλ ηηο θφξεο ηνπ Ααλανχ. Ο Ααλαφο φκσο ηελ κέξα ηνπ γάκνπ, εθνδίαζε ηηο θφξεο ηνπ κε έλα κηθξφ μίθνο θαη ηελ πξψηε γακήιηα λχρηα ηνπο, ηα θνξίηζηα έζθαμαλ ηνπο ζπδχγνπο ηνπο. (Δξφδνηνο, Ώπνιιφδσξνο) Γάλδακηο (Ηζη): Ο Γάλδακηο (4νο π.Υ. αη) ήηαλ ειηθησκέλνο Ελδφο γπκλνζνθηζηήο. ηαλ ν Μ. Ώιέμαλδξνο εηζέβαιε ζηε ρψξα ηνπ δελ πήγε λα ππνβάιεη ηα ζέβε ηνπ ζηνλ βαζηιηά νχηε άθελε ηνπο άιινπο Ελδνχο λα ην θάλνπλ. Μάιηζηα εηδνπνίεζε λα κεηαθέξνπλ ζηνλ Ώιέμαλδξν φηη θαλέλαο δελ θαηέρεη πεξηζζφηεξε γε απ’ φζε θξαηνχλ ηα πφδηα ηνπ θαη φηη φηαλ ζα πέζαηλε ζα θξαηνχζε ηφζε γε φζν ην ζψκα ηνπ. (Αξξηαλόο) Γάλδηο (Ηζη): 1. Ο Γάλδηο απφ ην Άξγνο ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ηνπ δηαχινπ ην 476 θαη ηνπ ζηαδίνπ ην 472 π.Υ. Γανξζώ (Μπζ): Κφξε ηνπ Ειιπξηνχ, εγγνλή ηνπ ηθεινχ Κχθισπα Πνιχθεκνπ θαη ηεο Νεξείδαο Γαιάηεηαο, επψλπκε εξσίδα ησλ Αανξζψλ Γάνο (Ηζη): Ανχινο ηεο Ώιεμαλδξηλήο ινγίαο Τπαηίαο, κε ηνλ νπνίν, φπσο ιέγεηαη ήηαλ εξσηεπκέλε Γάνρνο (Ηζη): 1. Ο Γάνρνο Α’ (5νο ή 4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ νιπκπηνλίθε Ώγία, ήηαλ ηεηξάξρεο (εγεκφλαο) ηεο Θεζζαιίαο, ηνλ νπνίν δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ ίζπθνο Ώ’. 2. Ο Γάνρνο Β’ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ ηεηξάξρε ηεο Θεζζαιίαο ηζχθνπ Ώ’. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ ίζπθνο ΐ’. Ο Αάνρνο ήηαλ αθφκα θαη ηεξνκλήκσλ ζηνπο Αειθνχο θαη ν αλαζέηεο ελφο κλεκείνπ γλσζηνχ σο «Σν αλάζεκα ηνπ Γαόρνπ». Σν κλεκείν απηφ είλαη έλα γιππηφ ζχκπιεγκα ελλέα αλδξηθψλ κνξθψλ πνπ βξίζθεηαη ζήκεξα ζην κνπζείν ησλ Αειθψλ, κε ην νπνίν ν Αάνρνο ζέιεζε λα ηηκήζεη ηελ νηθνγέλεηά ηνπ, κέιε ηεο νπνίαο ήηαλ ιακπξνί αζιεηέο πνπ είραλ θεξδίζεη θαη ζηνπο αγψλεο ησλ Αειθψλ. Σν έξγν απνδίδεηαη ζηνλ πεξίθεκν γιχπηε Λχζηππν ή ζηε ζρνιή ηνπ θαη βξίζθεηαη ζήκεξα ζην κνπζείν ησλ Αειθψλ. Σα αγάικαηα απηά είλαη: Ο ζεφο Ώπφιισλαο, ν γελάξρεο Ώθλφληνο, νη γηνη ηνπ ν νιπκπηνλίθεο Άγηο (πνπ ηνλ δηαδέρζεθε), ν παιαηζηήο Σειέκαρνο θαη ν δξνκέαο Ώγέιανο. Καη ηα ηξία αδέιθηα θέξδηζαλ ζηνπο Ππζηθνχο αγψλεο ηνπ 337 π.Υ. Σν ζχκπιεγκα ζπκπιεξψλνπλ ν Αάνρνο Ώ’, ν ίζπθνο Ώ’ (παηέξαο ηνπ αλαζέηε) ν ίδηνο ν Αάνρνο ΐ’ θαη ηέινο ν γηνο ηνπ ν ίζπθνο ΐ’ Γάξδαλνο (Ηζη): 1. Ο Γάξδαλνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο άληξαο απφ ηελ Άβπδν ηνλ νπνίν εξσηεχηεθε ε βαζίιηζζα ηεο Καξίαο Ώξηεκεζία. κσο απηφο αδηαθφξεζε γηα ηνλ έξσηά ηεο θαη απηή απειπηζκέλε απηνθηφλεζε πέθηνληαο ζηα λεξά ηνπ Ώηγαίνπ. 2. ησηθφο θηιφζνθνο ηνπ 1νπ π.Υ. αηψλα
236
Γάξδαλνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Ώηιαληίδνο Διέθηξαο Παληξεχηεθε ηε Υξχζε κε ηελ νπνία απέθηεζαλ δπν γηνπο ηνλ Εδαίν θαη ηνλ Αείκα. Μεηά απφ κηα κεγάιε πιεκκχξα ν Αάξδαλνο έθπγε απφ ηελ Ώξθαδία πνπ δνχζε θαη πήγε ζηε ακνζξάθε. Ώξγφηεξα ν Αάξδαλνο έθπγε θαη απφ ηε ακνζξάθε θαη εγθαηαζηάζεθε ζηε βνξεηνδπηηθή παξαιία ηεο Μηθξάο Ώζίαο. Σα ζηελά ησλ Γαξδαλειίσλ πήξαλ ην φλνκά ηνπο απφ απηφλ. Μεηέθεξε ζηελ πεξηνρή ηε ιαηξεία ηεο Ώζελάο (Ώπνιιφδσξνο) 2. Γηνο ηνπ Ειιπξηνχ έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ Ααξδαλία, (παιηφηεξα Ειιπξία), πεξίπνπ ε ζεκεξηλή Ώιβαλία. Γαξείνο (Ηζη): λνκα πνιιψλ βαζηιέσλ ηεο Πεξζίαο Γάξεο (Ηζη): Ο Γάξεο ν Φξύγηνο ζχκθσλα κε ηνλ κεξν ήηαλ ηεξέαο ηνπ Δθαίζηνπ ζηελ Σξνία. Ώπφ νξηζκέλνπο ηζηνξηθνχο (Πηνιεκαίνο, Δπζηάζηνο, Αηιηαλόο, Ηζίδσξνο) ζεσξείηαη ν ζπγγξαθέαο κηαο Ηιηάδαο, παιαηφηεξεο απφ απηήλ ηνπ Οκήξνπ Ο Αηιηαλόο αλαθέξεη φηη ην έξγν ηνπ Αάξεηνο είρε ηίηιν Φξπγία Ηιηάο θαη ν Ηζίδσξνο φηη γξάθηεθε ζε θχιια θνθνθνίληθα. Πάλησο δελ ππάξρεη θαλέλα ίρλνο απφ απηφ ην έξγν, νχηε θακηά απφδεημε ηεο χπαξμή ηνπ. Ο Γάξδαλνο ήηαλ γηνο ηνπ Γία Γαζεάηαο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Γάζθπινο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Μαξηαλδπλψλ ηεο ΐηζπλίαο. Φηινμέλεζε ηνλ Δξαθιή φηαλ πέξαζε απφ ηελ πεξηνρή ηνπ γηα λα πάεη ζηε ρψξα ησλ Ώκαδφλσλ θαη λα θιέςεη ηε Γψλε ηεο Εππνιχηεο. Γάζθσλ (Ηζη): πξαθνχζηνο ζηνλ νπνίν απνδίδεηαη ε ίδξπζε ηεο ζηθειηθήο πφιεο Κακαξίλαο (Θνπθπδίδεο) Γάζκσλ (Ηζη): Ο Γάζκσλ απφ ηελ Κφξηλζν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ην 724 π.Υ. Γαζζαξώ (Μπζ): Κφξε ηνπ Ειιπξηνχ, εγγνλή ηνπ Κχθισπα Πνιπθήκνπ θαη ηεο Νεξείδαο Γαιάηεηαο, επψλπκε εξσίδα ηεο θπιήο ησλ Ααζζαξεηψλ Γαζύιηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηνλχζνπ ζηα Μέγαξα Γαηαθέξλεο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ ν νπνίνο παξέδσζε ηνλ δνινθφλν ηνπ Ααξείνπ ΐήζζν ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν (Αξξηαλόο) 237
Γάηηο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ Ααξείνπ, ληθήζεθε ζηνλ Μαξαζψλα απφ ηνλ Μηιηηάδε ην 490 π.Υ. (Ζξόδνηνο) Γαύιηνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Κξήζζεο Γαπιίο (Ηζη): Νχκθε, θφξε ηνπ Κεθηζνχ πνπ έδσζε ην φλνκά ηεο ζηελ Ααχιεηα (Παπζαλίαο) Γαύλνο ή Γαύληνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Λπθάνλα ηνπ Σξψα. Μεηά ηελ πηψζε ηεο Σξνίαο αθνινχζεζε ηνλ Ώηλεία ζηελ Εηαιία θαη ίδξπζε εθεί ηελ Γαπλία. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γαθλαγόξαο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο Έιιελεο κηζζνθφξνπο ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ πνπ πνιέκεζαλ θαηά ηνπ αδειθνχ ηνπ Ώξηαμέξμε ΐ’ ζηα Κνχλαμα ην 401 π.Υ. (Ξελνθώλ) Γαθλαία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Άξηεκεο ζηελ πάξηε (Παπζαλίαο) Γαθλαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ώζία Γάθλε (Ηζη): Δ Γάθλε ή Γαθλίο ήηαλ Βιιελίδα πνηήηξηα. Ζ Νύκθε Γάθλε Γάθλε (Μπζ): Νχκθε πνπ είρε αθηεξψζεη ηε δσή ηεο ζηελ Άξηεκε θαη – φπσο ε ζεά – αξληφηαλ λα παληξεπηεί θαη παξέκελε παξζέλα. Σελ αγάπεζε ν Λεχθηππνο θαη γηα λα είλαη θνληά ηεο, ληχζεθε κε γπλαηθεία ξνχρα θαη κπήθε ζηελ παξέα ηεο. κσο είρε εξσηηθφ αληαγσληζηή ηνλ Ώπφιισλα. Ο ζεφο ελέπλεπζε ζηε Αάθλε ηελ ηδέα λα θάλνπλ ηα θνξίηζηα κπάλην ζηνλ πνηακφ Λάδσλα. Φπζηθά ν Λεχθηππνο αξληφηαλ λα γδπζεί, νη θνπέιεο ηνλ έγδπζαλ κε ην δφξη θαη φηαλ αλαθάιπςαλ ην πξαγκαηηθφ ηνπ θχιν, ηνλ ζθφησζαλ. Σψξα πνπ ν Ώπφιισλ έκεηλε ρσξίο αληαγσληζηή άξρηζε λα θπλεγά ηελ θνπέια θαη γηα λα γιηηψζεη απφ ην θπλεγεηφ ηνπ, ε Αάθλε παξαθάιεζε ηε Γαία λα ηε βνεζήζεη. Έηζη φηαλ ν Ώπφιισλ πξνζπάζεζε λα αγθαιηάζεη ηε Αάθλε, ε Γαία ηελ κεηακφξθσζε ζην νκψλπκν δέληξν. Ο ζεφο γηα λα παξεγνξεζεί, έθνςε έλα θιαδί απφ ην δέλδξν θαη ζηεθαλψζεθε. Ώπφ ηφηε ε δάθλε είλαη ην ηεξφ θπηφ ηνπ Ώπφιισλα Γάθληο (Ηζη): 1. Ο Γάθληο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αξρηηέθηνλαο απφ ηε Μίιεην. 2. Ο Γάθληο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ξήηνξαο Γάθληο (Μπζ): Ήξσαο ηεο ηθειίαο, ζεσξείηαη ν εκπλεπζηήο ηεο βνπθνιηθήο πνίεζεο. Ο Γάθληο ήηαλ έλαο πνιχ φκνξθνο λένο, γηνο ηνπ Βξκή. Γελλήζεθε κέζα ζε έλα άιζνο απφ δάθλεο θαη αλαηξάθεθε απφ Νχκθεο. (Θεφθξηηνο).
238
Σελ ηζηνξία ηνπ έξσηα ηνπ Αάθληδνο θαη ηεο Υιφεο θαηέγξαςε κπζηζηφξεκα ηνπ 3νπ κ.Υ. αηψλα ν Λόγγνο απφ ηελ Λέζβν. Γαθλίο (Μπζ): Οξεηάδα Νχκθε, νξίζηεθε απφ ηε Γαία σο κάληηο ησλ Αειθψλ Γάθλνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γαθνηλεύο (Μπζ): Ααίκνλαο παξφκνηνο κε ηνλ Πάλα. Ώθνινχζεζε ηνλ Αηφλπζν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηηο Ελδίεο. Γείκα (Ηζη): Ααηκφλην, πξνζσπνπνίεζε ηνπ θφβνπ. Ώπεηθνληδφηαλ κε ηε κνξθή ηξνκαγκέλεο γπλαίθαο, πάλσ ζηνλ ηάθν ησλ παηδηψλ ηεο Μήδεηαο. Γείκαο (Μπζ): Ήξσαο θαη βαζηιηάο ησλ Ώξθάδσλ, γηνο ηνπ Ααξδάλνπ Γείκνο (Ηζη): Ααηκφλην πξνζσπνπνίεζε ηνπ ηξόκνς, αδειθφο ηνπ Φφβνπ. Οη δπν αδειθνί ήηαλ παηδηά ηνπ ζενχ ηνπ πνιέκνπ Άξε Γείλαξρνο (Ηζη): Ο Γείλαξρνο (360-292 π.Υ.) απφ ηελ Κφξηλζν, ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθνχο ξήηνξεο ηεο επνρήο ηνπ. Νένο ήξζε ζηελ Ώζήλα θαη ήηαλ καζεηήο ηνπ Θεφθξαζηνπ, ελψ παξάιιεια άξρηζε λα γξάθεη ιφγνπο γηα ινγαξηαζκφ άιισλ. Έγηλε ζχληνκα γλσζηφο ζηνπο λνκηθνχο θχθινπο ηεο πφιεο. Ώπφ ηνπο πάλσ απφ 60 ιφγνπο ηνπ, δηαζψζεθαλ νη: Καη’ Αξηζηνγείηνλνο, Καηά Γεκνζζέλνπο θαη Καηά Φηινθιένπο. (Γεκνζζέλεο) Σν όξνο Άζσο, άγαικα ηνπ Μ. Αιεμάλδξνπ, (πξόηαζε ηνπ Γεηλνθξάηε) Γεηληάδαο (Ηζη): επηθεθαιήο ηνπ
Λαθεδαηκφληνο ζηφινπ ηεο
πάξηεο (Θνπθπδίδεο) Γεηληάδεο (Ηζη): Έιιελαο αγγεηνπιάζηεο θαη αγγεηνγξάθνο Γεηλίαο (Ηζη): 1. Ο Γεηλίαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ κέινο κηα νκάδαο γεισηνπνηψλ ηεο Ώζήλαο, γλσζηήο σο «Βμήθνληα». Μέινο ηεο νκάδαο ήηαλ θαη ν ξήηνξαο Καιιηκέδσλ 2. Ο Γεηλίαο (4νο π.Υ. αη) ήηαλ ηζηνξηθφο ζπγγξαθέαο (Πινύηαξρνο) 3. Ώζελαίνο δεκαγσγφο (Γεκνζζέλεο) Γεηλίδεο (Ηζη): Πνιίηεο ηεο αξραίαο Ώζήλαο (Athenians Project) Γείληο (Ηζη): Ο Αείληο ήηαλ νιπκπηνλίθεο Γεηλνθξάηεο (Ηζη): 1. Ο Μαθεδφλαο (ή Ρφδηνο;) αξρηηέθηνλαο Γεηλνθξάηεο (4νο π.Υ. αη.) αθνινχζεζε ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν ζηε Ώζία θαη έγηλε γλσζηφο γηα ην ζρεδηαζκφ ηεο Ώιεμάλδξεηαο ηεο Ώηγχπηνπ. Βπίζεο ζρεδίαζε ηνλ δεχηεξν λαφ ηεο Βθεζίαο Ώξηέκηδνο. Ο πξψηνο είρε θαεί απφ ηνλ Δξφζηξαην (Λνπθηαλόο). Πξφηεηλε αθφκα ηελ κεηαηξνπή ηνπ φξνπο Άζσο ζε γηγαληηαίν άγαικα ηνπ Ώιεμάλδξνπ: ην έλα ρέξη ηνπ αγάικαηνο ζα ηδξπφηαλ κηα 239
νιφθιεξε πφιε, ελψ απφ ην άιιν ρέξη ζα δηνρεηεπφηαλ έλα πνηάκη πξνο ηε ζάιαζζα. Ο Ώιέμαλδξνο δελ δέρζεθε λα πξνρσξήζεη ε θαηαζθεπή ηνπ επεηδή ζεψξεζε ην έξγν νπηνπηθφ. 2. O Γεηλνθξάηεο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο απφ ηηο πξαθνχζεο. Ήιζε ζε ξήμε κε ηνλ ηχξαλλν Ώγαζνθιή θαη φηαλ μέζπαζε πφιεκνο κεηαμχ Καξρεδνλίσλ θαη πξαθνχζησλ, πξνζρψξεζε ζηνπο πξψηνπο. Ώλ θαη πέηπρε ζεκαληηθέο λίθεο, ππνρξεψζεθε ηειηθά λα αλαγλσξίζεη ηελ αλσηεξφηεηα ηνπ Ώγαζνθιή θαη λα ζπλεξγαζηεί καδί ηνπ. 3. Ο ζηξαηεγφο Γεηλνθξάηεο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μεζζελία, ηέζεθε επηθεθαιήο ησλ νιηγαξρηθψλ θαη επηδίσμε λα απνζπάζεη ηελ Μεζζελία απφ ηελ Ώρατθή πκπνιηηεία. Νίθεζε ηνλ ζηξαηεγφ ησλ Ώραηψλ Φηινπνίκελα, ηνλ νπνίν αλάγθαζε λα πηεη θψλεην. κσο αξγφηεξα νη Ώραηνί ζπλέηξηςαλ ηνπο Μεζζήληνπο θαη εθηέιεζαλ ηνπο αξρεγνχο ηνπο. Ο Αεηλνθξάηεο πξφιαβε λα απηνθηνλήζεη. Γεηλόινρνο (Ηζη): 1. Ο Γεηλόινρνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθειία ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο, καζεηήο ή θαη αληαγσληζηήο ηνπ Βπίραξρνπ. Έγξαςε 121 έξγα απφ ηα νπνία γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο ηεζζάξσλ, 2. Ο Γεηλόινρνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 380 π.Υ. Γεηλνκάρε (Ηζη): Ώζελαία ηνπ 5νπ π.Υ. αη., θφξε ηνπ Μεγαθιένπο θαη ζχδπγνο ηνπ Ώιθηβηάδε. (Αηιηαλόο) Γεηλόκαρνο (Ηζη): Φηιφζνθνο ηνπ 2νπ π.Υ. αη. Τπνζηήξηδε φηη ην κεγαιχηεξν αγαζφ είλαη ε επδαηκνλία (Λνπθηαλόο) Γεηλνκέλεο (Ηζη): 1. Ώζελαίνο γιχπηεο (Παπζαλίαο) 2. Ο παηέξαο ησλ ηπξάλλσλ ησλ πξαθνπζψλ Εέξσλνο θαη Γέισλνο (Πίλδαξνο, Ζξόδνηνο) Γεηλνζζέλεο (Ηζη): Ο Γεηλνζζέλεο (316 π.Υ.) ήηαλ παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν Γεηλόζηξαηνο (Ηζη): Ο Γεηλόζηξαηνο (4νο π.. αη.) ήηαλ γεσκέηξεο θαη καζεκαηηθφο, αδειθφο ηνπ Μελαίρκνπ. Βπηρείξεζε ηνλ ηεηξαγσληζκφ ηνπ θχθινπ κε κέζνδν πνπ νλνκάζηεθε ηεηξαγσληδνπζα ηνπ Γεηλνζηξάηνπ. Γεηλνράξεο (Ηζη): Ο Γεηλνράξεο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, ήηαλ δηάζεκνο Έιιελαο αξρηηέθηνλαο θαη κεραληθφο, έδξαζε επί Πηνιεκαίνπ ηνπ Φηιάδειθνπ. Γεηλώ (Ηζη): Δ Γεηλώ (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε άκν, ήηαλ ζχδπγνο ηνπ ΐξνληίλνπ, πεζεξά θαη καζήηξηα ηνπ Ππζαγφξα, γλψζηξηα ηεο αξηζκνζνθίαο. Μειέηεζε ηνπο ειιηπείο αξηζκνύο. Γεηλώ (Μπζ): Σν φλνκά ηεο Γεηλνύο πξνέξρεηαη απφ ηα δεηλά=ζπκθνξέο. Ήηαλ κηα απφ ηηο ηξεηο Γξαίεο, θφξεο ηνπ Φφξθπνο θαη ηεο Κεηνχο, ήηαλ γξηά εθ γελεηήο (Ώπνιιφδσξνο) Γείλσλ (Ηζη): Ο Γείλσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κνινθψλα ήηαλ ηζηνξηθφο θαη ρξνληθνγξάθνο. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Πεξζίαο (Πεξζηθά), απφ ηελ νπνία ζψδνληαη αξθεηά απνζπάζκαηα. (Λνπθηαλόο)
240
Γεηπλεύο (Ηζη): Θεφηεηα ηνπ δείπλνπ θαη εηδηθφηεξα ηεο παξαζθεπήο ηνπ ςσκηνχ, ζηελ ΏραΎα Γεηξαδηώηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Γεηζήλσξ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Λχθηνπο πνιεκηζηέο πνπ πνιέκεζαλ γηα λα πάξνπλ ην πηψκα ηνπ Πάηξνθινπ απφ ηνπο Ώραηνχο. (κεξνο) Γεηζίζενο (Ηζη): λνκα γξακκέλν ζε επηηχκβηα πιάθα Γείθηινο (Ηζη): Ο Γείθηινο απφ ηηο Ώηγέο ηεο Ώηνιίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ην 129 κ.Υ. Γεθαηεθόξνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ώίγηλα (Παπζαλ.) Γέθεινο (Ηζη): Ήξσαο ηεο Ώηηηθήο απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηεο ε Αεθέιεηα. (Ζξόδνηνο) Γεθηαλόο (Ηζη): ησηθφο θηιφζνθνο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα Γέθκνο (Ηζη): λνκα γξακκέλν ζε αξραία επηγξαθή (Athenians Project) Γέιθηλ (Μπζ): ηαλ ν Πνζεηδψλ πνιηνξθνχζε ηελ Ώκθηηξίηε, έζηεηιε έλα δειθίλη ην νπνίν έςαμε θαη βξήθε ηελ Νχκθε θαη ηελ έπεηζε λα δερζεί λα παληξεπηεί ηνλ ζεφ. Ο Πνζεηδψλαο γηα λα αληακείςεη ην δειθίλη, ην έθαλε αζηεξηζκφ. Γειθίληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα (κεξνο) Γειθίο (Μπζ): βιέπε Ηξνθίιε Ζ Ππζία ησλ Γειθώλ Γειθόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Κειαηλνχο. Ο Αειθφο πήξε σο ζχδπγφ ηνπ ηε Νχκθε Καζηαιία θαη απέθηεζαλ ηνλ Καζηάιην, ηνλ Πχζε θαη ηελ Φεκνλφε (ε νπνία αξγφηεξα έγηλε ε πξψηε Ππζία ηνπ Μαληείνπ ησλ Αειθψλ). Άιιε εθδνρή ηζρπξίδεηαη φηη ν Αειθφο ήηαλ αξρεγφο Κξεηψλ απνίθσλ πνπ έθηαζαλ ζηε Φσθίδα θαη ίδξπζαλ ηνπο Γειθνύο. (Παπζαλίαο) Γειθύλε (Μπζ): Θειπθφο δξάθνληαο ζηελ νπνία ν Σπθψλ έδσζε εληνιή λα θπιάεη ηνλ Αία πνπ είρε πιεγσζεί (Ώπνιιφδσξνο) Γελδξίηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηνλχζνπ Γεμακελή (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηεο Νεξείδεο Νχκθεο (κεξνο) Γεμακελόο (Ηζη): Ο Γεμακελόο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ θαηαζθεπαζηήο θνζκεκάησλ θαη ζθξαγίδσλ Γεμακελόο (Μπζ): Σν φλνκά ηνπ ζεκαίλεη ηνλ δεμάκελνλ=απηόλ πνπ δέρεηαη, ηνλ νηθνδεζπφηε. Ήηαλ βαζηιηά ηεο Χιέλνπ ΏραΎαο θαη παηέξαο ηεο Μλεζηκάρεο, ησλ δηδχκσλ Θεξνλίθεο θαη Θεξαηθφλεο θαη πηζαλψο ηεο Αεηάλεηξαο. ηαλ ν Δξαθιήο βξηζθφηαλ θηινμελνχκελνο ζηελ απιή ηνπ Αεμακελνχ, ν Κέληαπξνο Βπξπηίσλ απήγαγε ηελ Μλεζηκάρε. Ο 241
Δξαθιήο θπλήγεζε ηνλ Κέληαπξν, ηνλ ζθφησζε θαη επέζηξεςε ηελ θνπέια ζηνλ παηέξα ηεο. Ο Δξαθιήο γλψξηζε εθεί ηελ Αεηάλεηξα ηελ νπνία θαη παληξεχηεθε. Γεμηάδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Εθίλσξνο πνπ ζθνηψζεθε ζηελ Σξνία (κεξνο) Γεμηζέα (Μπζ): Κφξε ηνπ Αάκσλα, βαζηιηά ησλ Σειρίλσλ ηνπ λεζηνχ Κέα. Αέρζεθε ζην λεζί ηνλ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μίλσα θαη ελψζεθε καδί ηνπ. Ώπηφο ηελ φξηζε πξψηε βαζίιηζζα ηεο Κέαο θαη ηα πιεξψκαηα 25 πινίσλ απνηέιεζαλ ηελ πξψηε κηλσηθή απνηθία ηνπ λεζηνχ. Σν φλνκά ηεο ππνδειψλεη απηήλ πνπ δέρζεθε ην ζεφ. Δ Αεμηζέα απέθηεζε κε ηνλ Μίλσα έλα γην ηνλ Βπμάληην ή Βπμάλζην πνπ ππήξμε ν πξψηνο νηθηζηήο ηεο Κνξεζζνχ ηεο πφιεο ηεο Κέαο θαη παηέξαο ηνπ Νάμνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Γεμίζενο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 385 π.Υ. 2. Ο Γεμίζενο ν Πάξηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Γεμηθξάηεο (Ηζη): Ο Γεμηθξάηεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο ή ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. ψδνληαη κφλν δπν ζηίρνη απφ έλα έξγν ηνπ (Αζήλαηνο) Γεμηθξάηεο (Ηζη): Γηνο ηνπ Αεμίια, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Ζ ζηήιε ηνπ Γεμίιεσ Γεμηθξέσλ (Ηζη): Έκπνξνο απφ ηε άκν. Κάπνηε βξέζεθε κε ην πινίν ηνπ ζηελ Κχπξν θαη ε Ώθξνδίηε ηνλ ζπκβνχιεςε λα γεκίζεη ην ακπάξη ηνπ απνθιεηζηηθά κε λεξφ θαη λα αλνηρζεί ζην πέιαγνο. Πξάγκαηη ν Αεμηθξέσλ έθαλε φηη ηνπ είπε ε ζεά. ε ιίγν επηθξάηεζε λελεκία πνπ θξάηεζε αξθεηέο κέξεο θαη ηα πινία παξέκελαλ αθίλεηα. ινη νη πινίαξρνη έζηειλαλ βάξθεο ζην πινίν ηνπ Αεμηθξένληα γηα λα αγνξάζνπλ λεξφ θη απηφο έγηλε μαθληθά πνιχ πινχζηνο. Με έλα κέξνο ησλ ρξεκάησλ ηνπ έθηηαμε έλα άγαικα ηεο Ώθξνδίηεο. Γεμίιαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Αεμηθξάηε, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Γεμίιεσο (Ηζη): Ο Γεξίλεωρ (314-394 π.Υ.) ήηαλ Ώζελαίνο καρεηήο πνπ ζθνηψζεθε ζε ειηθία κφιηο 20 εηψλ καδί κε άιινπο ηέζζεξηο λένπο ζε κάρε θαηά ησλ παξηηαηψλ θνληά ζηελ Κφξηλζν. Έγηλε γλσζηφο απφ ηελ πεξίθεκε 242
αλάγιπθε επηηχκβηα ζηήιε - κλεκείν πνπ ηνπνζεηήζεθε πάλσ ζηελ ηέθξα ησλ πέληε λεαξψλ, πνπ βξέζεθε ζηνλ Κεξακηθφ. (Πηζηεχεηαη φηη ην απηφ αλάγιπθν ήηαλ πξφηππν γηα ηελ θαηαζθεπή – αξγφηεξα - ησλ εηθφλσλ ησλ αγίσλ Γεσξγίνπ θαη Αεκεηξίνπ). Γέμηνο (Μπζ): Ο Γέμηνο ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώραηνχ πνιεκηζηή Εθηλφνπ, πνπ ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν (κεξνο) Γεμίληθνο (Ηζη): Ώζελαίνο πνπ αλαθέξεηαη ζηνλ Πινύην ηνπ Αξηζηνθάλε Γέμηππνο (Ηζη): 1. Ο ζηξαηεγφο Γέμηππνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε πάξηε, εθιήζε απφ ηνπο Ώθξαγαληίλνπο γηα λα ηνπο βνεζήζεη λα αληηκεησπίζνπλ ηνπο Καξρεδνλίνπο. ηαλ νη Καξρεδφληνη εηηήζεθαλ ν Αέμηππνο θαηεγνξήζεθε γηα ρξεκαηηζκφ θαη θαηέθπγε ζηε Γέια. (Ξελνθώλ) 2. Ο λενπιαησληθφο θηιφζνθνο Γέμηππνο (4νο κ.Υ. αη.), ήηαλ καζεηήο ηνπ Εάκβιηρνπ. 3. Ο Γέμηππνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κσ ήηαλ γηαηξφο. Έγξαςε: Ηαηξηθόλ βηβιίνλ θαη Πεξί πξνγλώζεσλ. 4. Ο Ώζελαίνο ηζηνξηθφο Δξξέλληνο Γέμηππνο (3νο κ.Υ. αη.) ρξεκάηηζε άξρσλ βαζηιεύο ηεο Ώζήλαο θαη νξγάλσζε ηελ άκπλα ηεο πφιεο θαηά ησλ επηδξνκέσλ Βξνχισλ. Οη Ώζελαίνη ηνλ ηίκεζαλ κε αλδξηάληα θαη ηνλ εμέιεμαλ αγσλνζέηε ζηα Μεγάια Παλαζήλαηα. Σα γεγνλφηα ηεο επηδξνκήο ησλ Βξνχισλ θαηέγξαςε ν ίδηνο ζην έξγν ηνπ θπζηθά. Έγξαςε επίζεο: Σα γεγνλόηα κεηά ηνλ Αιέμαλδξν θαη ηελ Υξνληθή Ηζηνξία. Γεμηθάλεο (Ηζη): Ο Γεμηθάλεο (4νο π.Υ. αη..) ήηαλ αξρηηέθηνλαο απφ ηελ Κλίδν. Βίλαη γλσζηφο σο ν παηέξαο ηνπ επίζεο αξρηηέθηνλα σζηξάηνπ, θαηαζθεπαζηή ηνπ Φάξνπ ηεο Ώιεμαλδξείαο. Γέμηο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γενίηεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Φσθαέσλ, απφγνλνο ηνπ Κφδξνπ. Γέξδαο (Ηζη): Ο Γέξδαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ άξρνληαο ηεο Βιπκαίαο ηεο Μαθεδνλίαο θαη παηέξαο ηεο Φίιαο, κηαο απφ ηηο ζπδχγνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’ 2. Ο Γέξδαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαθεδνλία ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά Φηιίππνπ ΐ’ θαη ηεο Φίιαο θαη εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ. Βπίζεο ήηαλ κάιινλ ζπγγελήο ηνπ ζεζαπξνθχιαθα ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Ώξπάινπ. Ο βαζηιηάο ηνλ έζηεηιε πξεζβεπηή ηνπ ζηε ρψξα ησλ θπζψλ πνπ βξηζθφηαλ βφξεηα ηνπ πνηακνχ Εαμάξηε. Βπέζηξεςε ην 328 καδί κε κηα θπζηθή αληηπξνζσπεία. Γεξηάδεο ή Γεξηάδεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Ελδψλ, γηνο ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Τδάζπε. Πνιέκεζε ηνλ Αηφλπζν φηαλ ν ζεφο εθζηξάηεπζε ζηελ Ελδία Γεξθέηεο (Ηζη): Υσξηθφο πνπ αλαθέξεηαη ζηνπο Αραξλήο ηνπ Αξηζηνθάλε Γεξθεηίο (Μπζ): Δ Αεξθεηίο ήηαλ Νχκθε ηεο ΐνησηίαο Γεξθπιίδαο (Ηζη): Ο Γεξθπιίδαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ πάξηε ήηαλ ζηξαηεγφο. Έθεξε ην παξαηζνχθιη ίζπθνο γηα ηελ επηκνλή θαη ηελ πνλεξηά ηνπ. Σν 411 ήηαλ αξκνζηήο ηεο Ώβχδνπ ηεο Θξάθεο. Ώπφ ην 399 σο ην 397 243
νδήγεζε ηνλ ζπαξηηαηηθφ ζηξαηφ ζηελ Ώζία φπνπ ιεειάηεζε ηελ ΐηζπλία. Σν 396 αληηθαηέζηεζε ηνλ βαζηιηά Ώγεζίιαν. (Θνπθπδίδεο) Γέξθπινο (Ηζη): Ώζελαίνο εζνπνηφο ζηηο θήθεο ηνπ Αξηζηνθάλε Γερκύων ή Γέρκσνος (Μσθ): Ώδειθφο ηνπ Ώιεβηψλνο. Οη δπν αδειθνί πξνζπάζεζαλ λα εκπνδίζνπλ ηνλ Δξαθιή λα πεξάζεη απφ ηε ρψξα ηνπο ηελ Ληγπξία, φηαλ επέζηξεθε απφ έλα άζιν ηνπ. Πιήξσζαλ απηή ηελ απνθνηηά ηνπο κε ηε δσή ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Γεξξηάηηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδνο ζηε Λαθσλία (Παπζαλίαο) Γέζποινα (Μσθ): Κφξε ηεο Αήκεηξαο θαη ηνπ Πνζεηδψλα θαη αδειθή ηνπ Ώξίσλα. Γέζκσλ (Ηζη): Ο Γέζκσλ απφ ηελ Κφξηλζν ήηαλ ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 724 π.Υ. Γεπθαιίδεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γεπθαιίσλ (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Θεζζαιίαο θαη ζχδπγνο ηεο Πχξξαο. ηαλ ν Αίαο απνθάζηζε λα εμνινζξεχζεη αλζξψπηλν γέλνο, εμαίξεζε ηε ζενζεβή νηθνγέλεηα ηνπ Αεπθαιίσλα. Με εληνιή ηνπ, ν Αεπθαιίσλ έθηηαμε κηα ιάξλαθα θαη θιείζηεθε ζ’ απηή κε ηελ γπλαίθα ηνπ θαη ηα αλαγθαία εθφδηα. Ώκέζσο κεηά άλνημαλ νη θαηαξξάθηεο ηνπ νπξαλνχ, νιφθιεξε ε Βιιάδα πιεκκχξηζε θαη φινη νη άλζξσπνη πλίγεθαλ. Γηα ελλέα κέξεο ε ιάξλαθα επέπιεε ψζπνπ ηειηθά πξνζάξαμε ζηνλ Παξλαζζφ. ηαλ ν Αεπθαιίσλ θαη ε Πχξξα βγήθαλ απφ ηελ ιάξλαθα ν Αίαο ήηαλ έηνηκνο λα πξαγκαηνπνηήζεη φπνηα επηζπκία ηνπο. Ο Γεπθαιίσλ θαη ε Πύξξα κεηά ηνλ Καηαθιπζκό Ώπηνί δήηεζαλ λα δεκηνπξγεζεί απφ ηελ αξρή ην αλζξψπηλν γέλνο. Μεηά απφ ζπκβνπιή ηνπ Αία ην δεπγάξη πξνρσξνχζε θαη έξηρλε πέηξεο πίζσ ηνπ. Ώπφ ηηο πέηξεο πνπ πεηνχζε ν Αεπθαιίσλ γελλήζεθαλ νη άληξεο θαη απφ ηεο πέηξεο ηεο Πχξξαο νη γπλαίθεο. Ώπφ ηελ πξψηε πέηξα ηνπ Αεπθαιίσλα πξνήιζε ν Έιιελαο, ν γελάξρεο ησλ Βιιήλσλ, θαη αθνινχζεζαλ ν Ώκθηθηχσλ, ε Πξσηνγέλεηα, ε Παλδψξα θαη άιια παηδηά. Σα πεξηζζφηεξα παηδηά ή εγγφληα ηνπ ππήξμαλ γελάξρεο ειιεληθψλ θχισλ. (Ώπνιιφδσξνο)
244
Ο κχζνο απηφο είλαη ζρεδφλ ηαπηφζεκνο κε ηνλ αληίζηνηρν βαβπισληαθφ ή ηνλ εβξατθφ ηνπ Καηαθιπζκνύ ηνπ Νώε, θαζψο φινη νη κεζαλαηνιηθνί ιανί είραλ έλα παξφκνην κχζν. 2. Ο Γεπθαιίσλ ήηαλ Σξψαο καρεηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Γεηάλεηξα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηνπ Χιέλνπ Αεμακελνχ ζηελ απιή ηνπ νπνίνπ θηινμελήζεθε ν Δξαθιήο κεηά απφ έλα αθφκα άζιν ηνπ. Βθεί γλψξηζε ηε Αεηάλεηξα θαη ηελ παληξεχηεθε. Ώπέθηεζαλ καδί ηνλ Όιιν θαη ηελ Μαθαξία. ηαλ ε Αεηάλεηξα θαηάιαβε φηη ν Δξαθιήο είρε εξσηεπζεί ηελ Εφιε, άιεηςε ην ρηηψλα ηνπ Δξαθιή κε ην αίκα ηνπ Κεληαχξνπ Νήζζνπ. Μφιηο φκσο ν Δξαθιήο θφξεζε ηνλ ρηηψλα ηνπ, θαηειήθζε απφ αθφξεηνπο πφλνπο. Ώιιφθξσλ αλέβεθε ζηελ θνξπθή ηνπ φξνπο Οίηε θαη παξαθάιεζε ηνλ Φηινθηήηε λα αλάςεη κηα ππξά, πάλσ ζηελ νπνία αλέβεθε θαη θάεθε (αθφκα θαη ζήκεξα ε θνξπθή ηεο Οίηεο ιέγεηαη Ππξά). Δ Αεηάλεηξα φηαλ έκαζε ηελ απηνθηνλία ηνπ ζπδχγνπ ηεο, απηνθηφλεζε θαη απηή. (Ώπνιιφδσξνο) Ζξαθιήο, Γηεάλεηξα, Νήζζνο Γεηδάκεηα (Ηζη): Δ Γεηδάκεηα (4νοπ.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Ώηαθίδε θαη ηεο Φζίαο θαη αδειθή ηνπ Πχξξνπ. Ώξξαβσληάζηεθε κε ηνλ Ώιέμαλδξν, αλήιηθν γην ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη ηεο Ρσμάλεο Ώιέμαλδξν Α’ θαη κεηά ηελ δνινθνλία ηνπ παληξεχηεθε ηνλ Αεκήηξην ηνλ Πνιηνξθεηή. (Πινύηαξρνο) Γεηδάκεηα (Μπζ): Μηα απφ ηηο επηά θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο θχξνπ Λπθνκήδε. ην αλάθηνξν ηνπ παηέξα ηεο έθεξε ηνλ λεαξφ Ώρηιιέα (ληπκέλν κε γπλαηθεία ξνχρα) ε κεηέξα ηνπ Θέηηο, γηα λα απνθχγεη ηε ζηξαηνιφγεζή ηνπ γηα ηνλ πφιεκν θαηά ηεο Σξνίαο (φπνπ φπσο ήμεξε φηη ζα έβξηζθε βέβαην ζάλαην). Βθεί ν Ώρηιιέαο έζκημε κε ηελ Αεηδάκεηα θαη θαξπφο ηεο έλσζήο ηνπο ήηαλ ν Νενπηφιεκνο. (κεξνο) Γεηθόσλ (Μπζ): Μαρεηήο ηεο Σξνίαο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώγακέκλνλα (κεξνο) Γεηιέσλ (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Αεηκάρνπ θαη αδειθφο ηνπ Ώπηνιχθνπ θαη ηνπ Φινγία. Οη ηξεηο αδειθνί πήξαλ κέξνο ζηελ εθζηξαηεία ηνπ Δξαθιή θαηά ησλ Ώκαδφλσλ. Ώκέζσο κεηά έιαβαλ κέξνο θαη ζηελ Ώξγνλαπηηθή Βθζηξαηεία. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο)
245
2. Ο Αεηιέσλ απφ ηε Διεία έιαβε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώηλεία. (κεξνο) Γείινρνο (Ηζη): λνκα ζε αξραία επηγξαθή (Athenians Project) Γείκαρνο ή Γαίκαρνο (Ηζη): Ο Γείκαρνο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Πιαηαηέο, ήηαλ πξέζβεο ηεο απηνθξαηνξίαο ησλ ειεπθηδψλ ζε δηάθνξα θξάηε ηεο Ελδίαο. Έγξαςε πνιιά ζρεηηθά κε ηελ Ελδία θαη ηηο ζπλήζεηεο θαη έζηκα ησλ Ελδψλ, φια ηα γξαπηά ηνπ έρνπλ ραζεί (ηξάβσλ) Γείκαρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πχινπ Νειέα θαη ηεο Υισξίδαο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή καδί κε ηνλ παηέξα ηνπ θαη ηνπο αδειθνχο ηνπ (Ώπνιιφδσξνο) Γεηλόκε (Μπζ): Μηα απφ ηηο γπλαίθεο ηεο Σξνίαο πνπ αηρκαισηίζηεθαλ απφ ηνπο Έιιελεο κεηά ηελ άισζε ηεο πφιεο ηνπο (κεξνο) Γεηόθεο (Ηζη): Πξψηνο βαζηιηάο ηεο Λπδίαο (7νο π.Υ. αη.) (Ζξόδ.) Γεηόλαο (Ηζη): Ο Γεηόλαο ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώηλεηνχ Γεηνλεύο (Μπζ): Παηέξαο ηεο Αίαο, ζπδχγνπ ηνπ Εμίσλα (Πίλδαξνο) Γεηνπέα (Μπζ): Νχκθε ηεο Λπδίαο, ζηελ αθνινπζία ηεο Ήξαο. Γεηόπεηα (Μπζ): Νεξείδα, θφξε ηνπ Νεξέα θαη ηεο Ασξίδνο (Τγίλνο) Γεηόπε (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Βπκφιπνπ (Παπζαλίαο) Ο βαζηιηάο ηεο Σξνίαο Πξίακνο Γεηνπίηεο(Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνχο βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Οδπζζέα ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. (κεξνο) Γείνρνο (Ηζη): Έιιελαο ηζηνξηνγξάθνο Γείνρνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Ώραηνχο πνιεκηζηέο. Σνλ ζθφησζε ν Πάξηο. (κεξνο) Γεηπύιε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο ηθπψλαο Ώδξάζηνπ. Παληξεχηεθε ηνλ Σπδέα θαη απέθηεζαλ έλα γην, ηνλ Αηνκήδε πνπ αξγφηεξα έγηλε έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο Έιιελεο ήξσεο ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Γείππινο (Μπζ): 1. Οη γπλαίθεο ηεο Λήκλνπ (Λεκληάδεο) είραλ ζθνηψζεη φινπο ηνπο άληξεο ηνπ λεζηνχ θαη απέθηεζαλ μαλά παηδηά κφλν φηαλ πέξαζαλ απφ θεη νη Ώξγνλαχηεο. Δ βαζίιηζζα ηνπ λεζηνχ ε Τςηπχιε ελψζεθε κε ηνλ αξρεγφ ηνπο ηνλ Εάζνλα θαη γέλλεζε ηξεηο γηνπο ηνλ Βπλέα, ηνλ Θφαληα θαη ηνλ Γείππιν.
246
2. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο ζξαθηθήο Υεξζνλήζνπ Πνιπκήζηνξα θαη ηεο Ειηφλεο, θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. Ο παηέξαο ηνπ ζέιεζε λα εμνληψζεη ηνλ κηθξφ αδειθφ ηεο Ειηφλεο, Πνιχδσξν θαη θαηά ιάζνο ζθφησζε ην γην ηνπ. Γείππξνο (Μπζ): Ο Έιιελαο καρεηήο, ζθνηψζεθε ζηελ Σξνία απφ ηνλ Έιελν (κεξνο) Γεηθίιε (Μπζ): βιέπε Ιππνθίιε Γεηθόβε (Μπζ): Κφξε ηνπ Γιαχθνπ, δνχζε ζε έλα ζπήιαην θνληά ζηελ Κχκε ηεο Εηαιίαο. Ήηαλ ηέξεηα ζην λαφ ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Ώξηέκηδαο (ΐηξγίιηνο) Γείθνβνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Έθηνξα αλέιαβε ηελ εγεζία ηνπ ζηξαηνχ ησλ Σξψσλ. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Πάξη παληξεχηεθε ηελ Χξαία Βιέλε. θνηψζεθε απφ ηνλ Μελέιαν. (κεξνο) Γείθνλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βπλήλνπ, κάληεο ζηελ πφιε Ώπνιισλία (Δξφδνηνο) Γεηθόληεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώληηκάρνπ θαη ζχδπγνο ηεο Τξλεζψο, θφξεο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Σεκέλνπ. Ο Σήκελνο έθαλε αξρηζηξάηεγφ ηνπ ηνλ Αεηθφληε θαη ηνλ πξνφξηδε γηα δηάδνρν ηνπ ζξφλνπ ηνπ, πξάγκα πνπ πξνθάιεζε ηελ νξγή ησλ γησλ ηνπ. Ώπηνί ζπλσκφηεζαλ, ζθφησζαλ ηνλ Σήκελν, έδησμαλ ηελ Τξλεζψ θαη ηνλ Αεηθφληε θαη αλαθήξπμαλ βαζηιηά ηνλ Κείζν. (Ώπνιιφδσξνο) Γήινο Γείσλ (Μπζ): Ο Γείσλ ή Γεηνλεύο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Φσθίδαο γηνο ηνπ Ώηφινπ θαη ηεο Βλαξέηεο, αδειθφο ηνπ ηζχθνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Γεηώλε (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Ώπφιισλα θαη κεηέξα ηνπ Μηιήηνπ Γήιαο (Μπζ): Ο Αήιαο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Εδαίνπο Ααθηχινπο Γειηάδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Βθχξαο (Κνξίλζνπ) Γιαχθνπ θαη αδειθφο ηνπ ΐειιεξνθφληε. (Ώπνιιφδσξνο) Γειία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώξηέκηδνο Γειηάο (Ηζη): Σν φλνκα ηνπ πινίνπ κε ην νπνίν πήγαηλαλ ζηε Αήιν εθπξφζσπνη ηεο Ώζήλαο γηα λα παξαζηνχλ ζηα Αήιηα. Γήιηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Γήινο (Ηζη): Εεξφ λεζί ησλ αξραίσλ Βιιήλσλ, ηφπνο ηεο γέλλεζεο ησλ ζεψλ Ώπφιισλα θαη Άξηεκεο
247
Γεινθάλεο (Ηζη): Ο Γεινθάλεο είλαη γλσζηφο απφ έλα αλάζεκα πνπ βξέζεθε ζηελ Οιπκπία Γεκάγεηνο (Ηζη): Οη γηνη ηνπ Αηαγφξα απφ ηελ Ρφδν, ν Αεκάγεηνο ν Ώθνπζίιανο θαη ν Ασξηεχο ζηέθζεθαλ θαη νη ηξεηο νιπκπηνλίθεο Γεκάδεο (Ηζη): 1. Ο Γεκάδεο (380-318 π.Υ.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο θαη δεκαγσγφο, νπαδφο ηεο αληηκαθεδνληθήο παξάηαμεο. Ανινθνλήζεθε απφ ηνλ Κάζζαλδξν. (Γεκνζζέλεο) 2. Ο Γεκάδεο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο ην 328 π.Υ. Γεκαηλέηε (Ηζη): λνκα γπλαίθαο γλσζηφ απφ επηηάθηα επηγξαθή Γεκαίλεηνο (Ηζη): Ο Αεκαίλεηνο απφ ηνλ Πεηξαηά, έγηλε ζηξαηεγφο ησλ Ώζελαίσλ ην 384 π.Υ. (Ξελνθώλ) Γεκάλζεο (Ηζη): λνκα γλσζηφ απφ αξραία επηγξαθή Γεκάξαηνο (Ηζη): 1. Ο Γεκάξαηνο ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο 510-491 π.Υ.. Βθζξνλίζηεθε απφ ηνλ Κιενκέλε θαη θαηέθπγε ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο Ααξείνπ, ηνλ νπνίν αθνινχζεζε ζηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ηεο Βιιάδαο. (Ξελνθώλ) 2. Ο Γεκάξαηνο ν Βαθρηάδεο ήηαλ επγελήο απφ ηελ Κφξηλζν. Έθπγε γηα άγλσζην ιφγν απφ ηελ πφιε ηνπ θαη πήγε ζηελ Βηξνπξία φπνπ έγηλε βαζηιηάο ησλ Σαξθπλίσλ. Ο γηνο ηνπ (ή ν εγγνλφο ηνπ) ήηαλ ν πξψηνο μέλνο πνπ επηζθέθζεθε ηελ Οιπκπία θαη έθαλε αθηέξσζε (Παπζαλίαο) 3. Ο Γεκάξαηνο απφ ηελ Έθεζν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 4 π.Υ. θαη ην 1 κ.Υ. Απαγγειία ζηίρσλ Γεκαξέηε (Ηζη): Βιιελίδα πνηήηξηα Γεκάξεηνο (Ηζη): βιέπε Γακάξεηνο Γεκαξίζηε (Ηζη): Δ Αεκαξίζηε απφ ηελ Κφξηλζν (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Σηκνδήκνπ θαη κεηέξα ηνπ Σηκνιένληα θαη ηνπ ηπξάλλνπ Σηκνθάλε Γήκαξρνο (Ηζη): 1. Ο Γήκαξρνο απφ ηελ Παξξαζία ηεο Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 400 π.Υ. 2. Ο Γήκαξρνο ήηαλ ζαηξάπεο ηεο Φξπγίαο ηνπ Βιιεζπφληνπ σο ην 323 π.Υ. Γεκέαο (Ηζη): Ώζελαίνο θαηαζθεπαζηήο παλσθνξηψλ (Ξελνθώλ) Γεκειάηα (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Γεκήηεξ (Ηζη): Σν αξρατθφ φλνκα ηεο ζεάο Αήκεηξαο. [Σν φλνκά ηεο ζεκαίλεη Μεηέξα γε (Γε-κήηεξ= Γε–κήηεξ)] (βιέπε θαη Γακάηεξ) Γήκεηξα (Ηζη): Θεά ηεο γνληκφηεηαο, ηεο γεσξγίαο θαη ησλ δεκεηξηαθψλ. Ήηαλ ε κεηέξα ηεο Πεξζεθφλεο. Λαηξεπφηαλ ζε φιε ηελ Βιιάδα, ηδηαίηεξα ζηελ Βιεπζίλα, φπνπ πξνο ηηκή ηεο είραλ ζεζκνζεηεζεί ηα Βιεπζίληα Μπζηήξηα. (Ζζίνδνο) 248
Γεκεηξία (Ηζη): Δ Γεκεηξία θαη ε αδειθή ηεο Πακθίιε ήηαλ Ώζελαίεο. Έγηλαλ γλσζηέο απφ ην γιππηηθφ αξηζηνχξγεκα πνπ θνζκνχζε ην ηαθηθφ κλεκείν ηνπο ζηνλ Κεξακεηθφ. Γεκήηξηνο (Ηζη): 1. Ο Γεκήηξηνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γιχπηεο. (Λνπθηαλόο) 2. Ο αξρηηέθηνλαο Γεκήηξηνο ν Δθέζηνο (4νο π.Υ. αη.) ζπλεξγάζηεθε κε ηνλ επίζεο αξρηηέθηνλα Παηώλην γηα ηελ απνπεξάησζε ηνπ λανχ ηεο Βθεζίαο Ώξηέκηδνο. 3. Ο Γεκήηξηνο ν Φάξηνο (3νο π.Υ. αη.) παξέδσζε ηελ Κέξθπξα ζηνπο Ρσκαίνπο θαη αλαθεξχρζεθε εγεκφλαο ηεο Ειιπξίαο. (Πνιύβηνο) 4. Ο Γεκήηξηνο ν Φαιεξεύο γηνο ηνπ Φαλνζηξάηνπ (345-280 π.Υ.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ πνιηηηθφο θαη πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. Αελ έρεη δηαζσζεί ηίπνηε απφ ηα έξγα ηνπ. Αηνξίζηεθε απφ ηνλ Μαθεδφλα βαζηιηά Κάζζαλδξν επηζηάηεο (θπβεξλήηεο) ηεο Ώζήλαο θαη έδεημε κεηξηνπάζεηα θαη ηθαλφηεηα. ηαλ ν Γεκήηξηνο Α’ ν Πνιηνξθεηήο θαηέιαβε ηελ Ώζήλα, ν Φαιεξέαο θαηέθπγε ζηελ Ώίγππην γηα λα γιηηψζεη ηε ζαλαηηθή θαηαδίθε. Ο Πηνιεκαίνο Ώ’ ηνλ ππνδέρζεθε θαη ηνπ αλέζεζε ηελ νξγάλσζε ηνπ Μνπζείνπ θαη ηεο ΐηβιηνζήθεο ηεο Ώιεμάλδξεηαο. Θεσξείηαη απφ ηνπο ηδξπηέο ηεο ηζηνξίαο ηεο ινγνηερλίαο. Πέζαλε απφ δάγθσκα θηδηνχ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Ζ ζεά Γήκεηξα 5. Ο Γεκήηξηνο (2νο π.Υ. αη.) γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο ΐαθηξηαλήο Δπζπδήκνπ Α’. 6. Ο Γεκήηξηνο ν Ημίσλ (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο απφ ηε Μπζία, καζεηήο ηνπ Ώξηζηάξρνπ. Έξγα ηνπ: Δηπκνινγνύκελα, Αηηηθαί δηαιέμεηο θαη άιια. 7. Ο Γεκήηξηνο ν Πνιηνξθεηήο (337-283 π.Υ.) ήηαλ γηνο ηνπ Ώληηγφλνπ ηνπ Μνλφθζαικνπ, εθ ησλ δηαδφρσλ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Παληξεχηεθε ηελ Αεηδάκεηα, θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Ώηαθίδε θαη αδειθή ηνπ Πχξξνπ. Ο Αεκήηξηνο έγηλε βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο, θαηέθηεζε ηελ Βιιάδα θαη εθζηξάηεπζε θαηά ηεο Μηθξάο Ώζίαο, φπνπ εηηήζεθε απφ ηνλ έιεπθν. Ολνκάζηεθε πνιηνξθεηήο επεηδή ήηαλ εθεπξέηεο πνηθίιισλ πνιηνξθεηηθψλ κεραλψλ. (Πνιύβηνο) 8. Ο Γεκήηξηνο ν Καιόο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Αεκεηξίνπ ηνπ Πνιηνξθεηή ζην ζξφλν ηεο Μαθεδνλίαο.
249
9. Ο Γεκήηξηνο Β’ ν Αηησιηθόο, ήηαλ γηνο ηνπ Αληηγόλνπ Γνλαηά θαη ηεο Φίιαο θαη βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο 239-229 π.Υ. (Πνιύβηνο) 10. Ο Γεκήηξηνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά Φηιίππνπ Β’ ηεο Μαθεδνλίαο. Ανινθνλήζεθε απφ ηνλ αδειθφ ηνπ Πεξζέα ν νπνίνο αλήιζε ζην ζξφλν. 11. Ο ζνθηζηήο Γεκήηξηνο ν Αιεμαλδξεύο (2νο π.Υ. αη.). Έγξαςε ηε Ρεηνξηθή. 12. Ο Γεκήηξηνο ν θήςηνο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σξσάδα, έγξαςε ηνλ Σξσηθό Γηάθνζκν. 13. Ο Γεκήηξηνο ν Λάθσλ (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηθνχξεηνο θηιφζνθνο. 14. Ο Γεκήηξηνο Α’ ν σηήξ, γηνο ηνπ ειεύθνπ Γ’, βαζίιεπζε ζηε πξία 187-150 π.Υ. Ολνκάζηεθε σηήξ γηαηί έδησμε ηνλ ηχξαλλν ηεο ΐαβπιψλαο Δξαθιείδε. Τπφηαμε ηελ Ενπδαία, αιιά εηηήζεθε ζηνλ πφιεκν θαηά ηνπ Ώηηάινπ θαη ηνπ Πηνιεκαίνπ θαη ζθνηψζεθε. Ο Γεκήηξηνο Α’ σηήξ ζε λόκηζκα 15. Ο Γεκήηξηνο Β’ ν Νηθάλσξ, γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, βαζηιηάο ηεο πξίαο 145141 θαη 129-126 π.Υ. 16. Ο Γεκήηξηνο ν αιακίληνο (3νο κ.Υ. αη.) απφ ηε αιακίλα ηεο Κχπξνπ ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην θαη ζην πέληαζιν. 17. Ο Γεκήηξηνο Γ’ ν Δύθαηξνο, βαζηιηάο ηεο πξίαο ην 95 π.Υ. 18. Ο Γεκήηξηνο ν Μάγλεο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο ηνπ έξγνπ Πεξί νκσλύκσλ πνηεηώλ θαη ζπγγξαθέσλ. 19. Ο Γεκήηξηνο ν Κπληθόο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο. 20. Ο Γεκήηξηνο ν Βπδάληηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο 21. Ο Γεκήηξηνο απφ ηελ Υίν, ήηαλ δηπιφο νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην θαη ζηνλ δίαπιν ην 153 κ.Υ. 22. Ο Γεκήηξηνο απφ ηελ αιακίλα ήηαλ πέληε θνξέο νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ θαη ηνπ πεληάζινπ ζηηο νιπκπηάδεο 229, 233 θαη 237 κ.Υ. Γεκηνπξγόο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία Γεκνγέλεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 317 π.Υ. Γεκνδάκαο (Ηζη): Ο Γεκνδάκαο απφ ηε Μίιεην ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. Γεκνδίθε ή Βηαδίθε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Εσιθνχ Κξεζέα. ηαλ ν Φξίμνο απέθξνπζε ηνλ έξσηά ηεο απηή ζπθνθάληεζε ην Φξίμν ζην παηέξα ηνπ, κε απνηέιεζκα ν Ώζάκαληαο λα ηνλ δηψμεη (νθνθιήο) Γεκόδνθνο (Ηζη): Ο Γεκόδνθνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ παηέξαο ηνπ καζεηή ηνπ σθξάηε Θεάγε. 250
Γεκόδνθνο (Μπζ): Σπθιφο ανηδφο ζηελ απιή ηνπ Ώιθηλφνπ βαζηιηά ησλ Φαηάθσλ. ηε δηάξθεηα ηεο παξακνλήο ηνπ Οδπζζέα απφ εθεί, ν Αεκφδνθνο ηξαγνχδεζε κεηά απφ παξάθιεζε ηνπ μέλνπ, ηηο πεξηπέηεηέο ηνπ ζηελ Σξνία. (κεξνο) Γεκόδσξνο (Ηζη): λνκα αξραίνπ Ώζελαίνπ Γεκνθήδεο (Ηζη): Ο Γεκνθήδεο ν Κξνησληάηεο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο, γηνο ηνπ επίζεο γηαηξνχ Καιιηθφληα. αζρνιήζεθε ηδηαίηεξα κε ηελ αλαηνκία. Βξγάζηεθε ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο σο γηαηξφο ηνπ Ααξείνπ θαη ηεο ζπδχγνπ ηνπ Άηνζζαο. (Ζξόδνηνο) Γεκνθιείδεο (Ηζη): Ο Γεκνθιείδεο ήηαλ Ώζελαίνο νπιίηεο ηνπ 4νπ π.Υ. αη. Σνλ απεηθνλίδεη έλα αλάγιπθν (ε ζηήιε ηνπ Αεηκνθιήηε) πνπ βξίζθεηαη ζην Μνπζείν ηεο Ώζήλαο Γεκόθιεηηνο: βιέπε Γεκόθιεηνο Γεκνθιήο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 278 π.Υ. 2. Ο Γεκνθιήο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο Γεκόδνθνο, Αιθίλννο θαη Οδπζζέαο Γεκόθιεηνο ή Γεκόθιεηηνο (Ηζη): Ο Γεκόθιεηνο (3νο2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν εθεπξέηεο ζπζηήκαηνο ηειεπηθνηλσλίαο κε αλακκέλεο δάδεο ηε λχρηα. Γεκνθόσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. θνηψζεθε απφ ηνλ Οδπζζέα (κεξνο) Γεκόθιεηηνο (Ηζη): Οη Ώιεμαλδξηλνί Γεκόθιεηηνο θαη Κιεφμελνο ζεσξνχληαη νη εθεπξέηεο ησλ ππξζείσλ, δειαδή ηεο νπηηήο αλακεηάδνζεο ζεκάησλ θαη εηδήζεσλ κε αλακκέλνπο ππξζνχο. Γεκνθιήο (Ηζη): Ο Γεκνθιήο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο, καζεηήο ηνπ Θενθξάζηνπ. Γεκνθόπνο (Ηζη): Έιιελαο αξρηηέθηνλαο απφ ηηο πξαθνχζεο. Γεκνθξάηεο (Ηζη): 1. Ο Γεκνθξάηεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Ώθίδλεο, ήηαλ ξήηνξαο, ζχγρξνλνο ηνπ Αεκνζζέλε. Βζηάιε σο πξέζβεο ζηνλ Ααξείν θαη ζηε κάρε ζηα Γαπγάκεια, εγήζεθε ησλ Ώζελαίσλ κηζζνθφξσλ. Μεηά ηελ ήηηα ζπλειήθζε απφ ηνπο Μαθεδφλεο, αιιά πξνηίκεζε λα απηνθηνλήζεη. 2. Ο Γεκνθξάηεο απφ ηε Μαγλεζία ηεο Μ. Ώζίαο ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 25, 29 θαη 33 κΥ. Γεκόθξηηνο (Ηζη): 1. Ο Γεκόθξηηνο (470/460-400/390 π.Υ.) απφ ηα Άβδεξα ηεο Θξάθεο, ήηαλ απφ ηνπο θνξπθαίνπο αξραίνπο θηινζφθνπο, καζεκαηηθνχο 251
θαη αζηξνλφκνπο, ν ζεκειησηήο ηεο αηνκηθήο ζεσξίαο. Μαζήηεπζε θνληά ζηνλ θηιφζνθν Λεχθηππν, ιέγεηαη κάιηζηα φηη ηηο αξρέο ηεο αηνκηθήο ζεσξίαο ηεο δηαηχπσζε πξψηνο ν δάζθαιφο ηνη. Υαξαθηήξηζε ην άηνκν σο αγέλλεην, άθζαξην, αλαιινίσην, ζπκπαγέο, ρσξίο θελφ, πιήξεο θαη ηέιεην, εληαίν θαη κε δηαηξεηφ (α-ηνκν). Βίπε φηη ηα άηνκα είλαη άπεηξα ζε πιήζνο θαη ζρήκαηα, θηλνχληαη αελάσο ζην θελφ θαη ζε δηαθνξεηηθέο θνξέο. Έγξαςε επίζεο θείκελα κε καζεκαηηθά ζεσξήκαηα, αζηξνλνκηθέο πξαγκαηείεο θαη αζρνιήζεθε κε ηελ επίπεδε θαη ζηεξεά γεσκεηξία. Αηαηχπσζε ηε ζεσξία ηεο αθζαξζίαο ηεο χιεο: Οπδέλ εθ ηνπ κε όληνο γίγλεηαη, κεδέ πξνο ην κε νλ απόιπηαη δειαδή, ηίπνηε δελ γίλεηαη απφ ην κεδέλ θαη ηίπνηα δελ θαηαζηξέθεηαη ψζηε λα πάςεη λα ππάξρεη. Σνλ απνθαινχζαλ γειαζηό θηιόζνθν ή Γειαζίλν, αληίζεηα κε ηνλ ζθνηεηλό Δξάθιεηην. Βιάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ έρνπλ δηαζσζεί. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Γεκόθξηηνο 2. Ο Γεκόθξηηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθπψλα ήηαλ γιχπηεο. 3. Ο Γεκόθξηηνο απφ ηα Μέγαξα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 172 π.Υ. 4. Εζηνξηθφο ηεο ειιεληζηηθήο επνρήο απφ ηελ Έθεζν. 5. Πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο. ψδεηαη έλα επίγξακκά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία) Γεκνιέσλ (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Γεκνιέσλ (Μπζ): Σξψαο, γηνο ηνπ Ώληήλνξα, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Γεκνιείδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 316 π.Υ. Γεκνκέιεο (Ηζη): Έιιελαο κεραληθφο απφ ηελ Παηαλία. Γεκνλίθε ή Αλδξνλίθε (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώγήλνξνο (Ώπνιιφδσξνο) Γεκόληθνο (Ηζη): 1. Ο Γεκόληθνο απφ ηελ Πέιια ηεο Μαθεδνλίαο ήηαλ έλαο απφ ηνπ Βηαίξνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Σν 326 ήηαλ πινίαξρνο ζε κηα ηξηήξε ζηνλ πνηακφ Τδάζπε. 2. Πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο (Αζήλαηνο) Γεκόπνιηο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γεκνπηόιεκνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Γήκνο (Ηζη): Ο Γήκνο (5νο π.Υ. αη) ήηαλ γηνο ηνπ Ώζελαίνπ πνιηηηθνχ Ππξηιάκπε, γλσζηφο γηα ηελ εμαηξεηηθή νκνξθηά ηνπ.
252
Γεκνζζέλεο (Ηζη): 1. Ο Γεκνζζέλεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο. Πέηπρε ζεκαληηθέο λίθεο θαηά ησλ Λαθεδαηκνλίσλ θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο ηξεηο ζηξαηεγνχο ηεο πνπ εγήζεθαλ ηεο απνηπρεκέλεο εθζηξαηείαο ησλ Ώζελαίσλ θαηά ησλ πξαθνπζψλ. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Γεκνζζέλεο (383-322 π.Υ.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ ν κεγαιχηεξνο ίζσο ξήηνξαο ηεο αξραίαο Βιιάδαο. Ήηαλ καζεηήο ησλ ξεηφξσλ Εζνθξάηε θαη Εζαίνπ θαη ζχληνκα απέθηεζε κεγάιε θήκε ιφγσ ηεο ζαθήλεηαο θαη πεηζηηθφηεηαο ησλ ιφγσλ ηνπ. Πίζηεπε ζηε δεκνθξαηία θαη αγσλίζηεθε θαηά ηεο δηαθζνξάο θαη ησλ δεκαγσγψλ. Οη πεξίθεκνη Φηιηππηθνί ηνπ (ιφγνη θαηά ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’) ηνλ θαηέζηεζαλ εγέηε ηεο αληηκαθεδνληθήο παξάηαμεο, ν ίδηνο δε πνιέκεζε σο απιφο ζηξαηηψηεο ζηε κάρε ηεο Υαηξψλεηαο, ζηελ νπνία νη Ώζελαίνη θαη νη ζχκκαρνί ηνπο εηηήζεθαλ. Ώλαγθάζηεθε δπν θνξέο λα εμνξηζηεί θαη φηαλ θηλδχλεςε λα ζπιιεθζεί θαη λα εθηειεζηεί απφ ηνπο Μαθεδφλεο, πξνηίκεζε λα απηνθηνλήζεη πίλνληαο δειεηήξην. (Πινύηαξρνο, Λνπθηαλόο) 3. Ο πνηεηήο Γεκνζζέλεο (3νο ή 2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ΐηζπλία, έγξαςε ην έπνο Βηζπληαθά. Ο ξήηνξαο Γεκνζζέλεο 4. Ο Γεκνζζέλεο απφ ηε Μίιεην ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο, ζηηο Οιπκπηάδεο ησλ εηψλ 24, 20 θαη 16 π.Υ. Γεκόζηξαηνο (Ηζη): 1. Ο Γεκόζηξαηνο γηνο ηνπ Ώξηζηνθψληνο ήηαλ Ώζελαίνο δεκαγσγφο πνπ παξαθίλεζε ηνπο ζπκπνιίηεο ηνπ ζηνλ πφιεκν θαηά ησλ πξαθνπζψλ (Θνπθπδίδεο) 2. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 393 θαη ην 390 π.Υ 3. Ο Γεκόζηξαηνο απφ ηε Λάξηζα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηαδίνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 84 π.Υ. 4. Ο Γεκόζηξαηνο-Γακάο Μάξθνο Απξήιηνο απφ ηηο άξδεηο ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην, ζηηο Οιπκπηάδεο 173 θαη 177 κ.Υ. Γεκνηέιεο (Ηζη): Ώζελαίνο ηξαπεδίηεο Γεκνηίσλ (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 470 π.Υ. (Ξελνθώλ) Γεκνθάλεο (Ηζη): Ο Γεκνθάλεο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μεγαιφπνιε, ήηαλ θηιφζνθνο καζεηήο ηνπ Ώξθεζηιάνπ ηνπ Πηηαλένπ. Γεκόθαληνο (Iζη): Ώζελαίνο πνιηηηθφο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα, νπαδφο ηεο δεκνθξαηηθήο παξάηαμεο. Μεηά ηελ θαηάιπζε ηεο ηπξαλλίαο ησλ Σεηξαθνζίσλ (409 π.Υ.) ζπλέηαμε ην «Φήθηζκα θαηά ησλ ηπξάλλσλ».
253
Γεκνύρνο (Μπζ): Σξψαο πνιεκηζηήο γηνο ηνπ Φηιήηνξα. Σνλ ζθφησζε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν ν Ώρηιιέαο. (κεξνο) Γεκνθίιε (Μπζ): Δ Αεκνθίιε απφ ηελ Κχκε, ήηαλ ε δεχηεξε ίβπιια, κάληηο ηνπ Ώπφιισλα (νπΎδαο) Γεκόθηινο (Ηζη): 1. Ο Γεκόθηινο ν Θεζπηεύο γηνο ηνπ Αηαδξφκνπ, ήηαλ επηθεθαιήο ησλ 700 Θεζπηέσλ πνπ έκεηλαλ (ην 480 π.Υ.) ζην πιεπξφ ησλ 300 παξηηαηψλ ηνπ Λεσλίδα θαη ππεξάζπηζαλ ηηο Θεξκνπχιεο απφ ηνπο Πέξζεο. Φπζηθά ν Αεκφθηινο θαη νη Θεζπηείο ηνπ έπεζαλ φινη. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Γεκόθηινο απφ ηελ Εκέξα ηεο ηθειίαο ήηαλ δσγξάθνο, δάζθαινο ηνπ Γεχμηδνο (Πιίληνο) 3. Ο Γεκόθηινο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο απφ ηελ Κχκε ηεο Ώηνιίαο ηεο Μηθξάο Ώζίαο. πκπιήξσζε ηνλ 30φ ηφκν θαη δεκνζίεπζε φιε ηελ παγθφζκηα ηζηνξία πνπ είρε γξάςεη ν παηέξαο ηνπ Έθνξνο. 4. Ο Αεκφθηινο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο, πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Γεκόθηινο (Μπζ): Ώζελαίνο πνιεκηζηήο ζηελ Σξνία. Άξπαμε απφ ηνλ Αηνκήδε ην Εεξφ Παιιάδηνλ θαη ην κεηέθεξε ζηελ Ώζήλα. (κεξνο) Γεκνθώλ (Ηζη): 1. Ο Γεκνθώλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Παιιήλε Ώηηηθήο, ήηαλ γηνο ηνπ Γήκσλνο θαη εμάδειθνο ηνπ Γεκνζζέλε. ηαλ πέζαλε ν παηέξαο ηνπ αλήιηθνπ Αεκνζζέλε, ν Αεκνθψλ, έλαο άιινο εμάδειθνο ν Άθνβνο θη έλαο αθφκα αλέιαβαλ ηελ επηηξνπεία ηνπ αλειίθνπ θαη ηε δηαρείξηζε ηεο κεγάιεο πεξηνπζίαο ηνπ παηέξα ηνπ. κσο νη ηξεηο επίηξνπνη απνδείρζεθαλ αλίθαλνη θαη πιενλέθηεο, κε απνηέιεζκα ε πεξηνπζία ηνπ Αεκνζζέλε λα εμαλεκηζηεί πξηλ αθφκα απηφο ελειηθησζεί. Ώξγφηεξα ν ξήηνξαο πηα Αεκνζζέλεο εθθψλεζε ιφγνπο ελαληίνλ ηνπ Ώθφβνπ θαη ηνπ Αεκνθφληνο. 2. Ο Γεκνθώλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ κάληεο ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ Μ. Αιεμάλδξνπ. 3. Ώζελαίνο ζηξαηεγφο ηνπ 4νπ π.Υ. αη. 4. Έιιελαο γιχπηεο. Γεκνθώλ (Μπζ): 1. Ο Γεκνθώλ ν Διεπζίληνο ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Βιεπζίλαο Κειενχ. Κάπνηε ε ζεά Αήκεηξα ζέιεζε λα θάλεη ηνλ Αεκνθψληα αζάλαην. Σνλ έηξεθε κε ακβξνζία θαη ηα βξάδηα ηνλ έθαηγε ζηελ θσηηά. Έλα βξάδπ ε κεηέξα ηνπ είδε ηε ζθελή, ηξφκαμε θαη δήηεζε απφ ηε ζεά λα ζηακαηήζεη. Έηζη ν Αεκνθψλ παξέκεηλε ζλεηφο. (κεξνο) 2. Ο Γεκνθώλ ν Αζελαίνο ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Θεζέα θαη ηεο Φαίδξαο θαη αδειθφο ηνπ Ώθάκαληα. Οη δπν αδειθνί κεηείραλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη γχξηζαλ πίζσ ζηελ Ώζήλα ν Αεκνθψλ έγηλε βαζηιηάο (Ώπνιιφδσξνο) 3. Ο Γεκνθώλ ήηαλ έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο, ζπληξφθνπο ηνπ Ώηλεία. (ΐηξγίιηνο)
254
Γεκνράξεο (Ηζη): Ο αληςηφο ηνπ Αεκνζζέλε Γεκνράξεο (360-275 π.Υ.) ήηαλ αθφκα έλαο Ώζελαίνο ξήηνξαο, πνιηηηθφο θαη ηζηνξηθφο. Ώλήθε ζηε δεκνθξαηηθή παξάηαμε θαη αθνινχζεζε ηε αληηκαθεδνληθή πνιηηηθή ηνπ ζείνπ ηνπ. Βμνξίζηεθε θαη επαλήιζε ζηελ Ώζήλα θαη αλέιαβε ηελ πνιηηηθή θαη νηθνλνκηθή αλαδηνξγάλσζε ηεο πφιεο. Έγξαςε ηηο Ηζηνξίεο πνπ απνηεινχληαη απφ 21 βηβιία. (Πινύηαξρνο) Γεκόραξηο (Ηζη): Έιιελαο ηζηνξηθφο (Λνπθηαλόο) Γήκπινο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο Ώξραίαο Ώζήλαο (Athenians Project) Γεκώ (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Αήκεηξαο Γεκώ (Μπζ): 1. Δ Γεκώ ή Γεκνθίιε ήηαλ κηα απφ ηηο χβηιιεο, γλσζηή σο Κπκαία Σύβηιια 2. Μηα απφ ηηο ηέζζεξηο θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Βιεπζίλαο Κειενχ. Οη ηέζζεξηο αδειθέο βξήθαλ ηε Αήκεηξα πνπ πεξηπιαληφηαλ κεηακνξθσκέλε ζε ζλεηή γπλαίθα γπξεχνληαο ηελ ρακέλε ηεο θφξε ηελ Πεξζεθφλε θαη ηελ θηινμέλεζαλ ζην ζπίηη ηνπο. (κεξνο) Γήκσλ (Ηζη): 1. Ο Γήκσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Παιιήλε Ώηηηθήο, παηέξαο ηνπ Γεκνθόληα, επηηξφπνπ ηνπ αλήιηθνπ αληςηνχ ηνπ Γεκνζζέλε (ηνπ κειινληηθνχ Ώζελαίνπ ξήηνξα). Ο Αήκσλ ήηαλ απφ ηνπο ππνζηεξηρηέο ηεο αληηκαθεδνληθήο κεξίδαο. 2. Ο Γήκσλ ν ηθπώληνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Εακβιίρνπ. Ζ Γεκώ ήηαλ ύβηιια Γεκώλαμ (Ηζη): 1. Ο Γεκώλαμ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ λνκνζέηεο θαη ζπληάθηεο ηνπ ζπληάγκαηνο ηεο Κπξήλεο. 2. Ο Γεκώλαμ ν Κύπξηνο (70-170 κ.Υ.) ήηαλ θπληθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ ζησηθνχ Βπίθηεηνπ. Ο ίδηνο έιεγε φηη ζεβφηαλ ηνλ σθξάηε, ζαχκαδε ηνλ Αηνγέλε θαη αγαπνχζε ηνλ Ώξίζηηππν. Έδεζε ζηελ Ώζήλα θησρηθά φπσο ν Αηνγέλεο, πεξηθξνλνχζε ηε ζξεζθεία θαη ήηαλ ηδηαίηεξα αγαπεηφο γηα ην ρηνχκνξ θαη ηελ ειεπζεξνζηνκία ηνπ. Έλα απφ ηα απνθζέγκαηά ηνπ ήηαλ φηη ‘ζεσξεί ειεύζεξν όπνηνλ δελ ειπίδεη ηίπνηα θαη δελ θνβάηαη ηίπνηα’. (Λνπθηαλόο) Γεκώλαμ (Μπζ): Ο Γεκώλαμ ήηαλ αξρεγφο ησλ Σειρίλσλ Γεκώλαζζα (Ηζη): Βηαίξα ηεο Κνξίλζνπ (Λνπθηαλόο) Γεκώλαζζα (Μπζ): 1. Δ κεηέξα ηνπ Φηινθηήηε
255
2. χδπγνο ηνπ Ίξνπ θαη κεηέξα ησλ Ώξγνλαπηψλ Βπξπηίσλα θαη Βπξπδάκαληα Γεξείηεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γεξηκάρεηα (Μπζ): Ώκαδφλα, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ Αηνκήδε (κεξνο) Γεξηλόε (Μπζ): Ώκαδφλα, ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν. θφησζε ηνλ Λανγφλν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Λνθξφ (κεξνο) Γεξώ (Μπζ): Μηα απφ ηεο Νεξείδεο (Ώπνιιφδσξνο) Γεώ (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Αήκεηξαο (Παιαηηλή Αλζνινγία) Γία (Ηζη): Παλάξραηα ζεφηεηα αλαθέξεηαη σο ην ζειπθφ αληίζηνηρν ηνπ Αηφο ή θαη ζχδπγφο ηνπ. χκθσλα κε άιιε εθδνρή ήηαλ θφξε ηνπ Αηφο θαη πεξίπνπ αληίζηνηρε κε ηελ Ήβε Γηαγόξαο (Ηζη): 1. Ο Γηαγόξαο ν Άζενο (5νο π.Υ. αη.), ήηαλ δηζπξακβνπνηφο, ιπξηθφο πνηεηήο θαη ζνθηζηήο απφ ηε Μήιν. Μίιεζε θαηά ησλ Βιεπζηλίσλ Μπζηεξίσλ θαη θάπνηε πέηαμε έλα άγαικα ζενχ ζηελ θσηηά κε ηελ παξαηήξεζε φηη ν ζεφο ζα κπνξνχζε λα θάλεη έλα ζαχκα θαη λα ζσζεί. Καηεγνξήζεθε γηα αζεΎα απφ ηνπο Ώζελαίνπο, θαηαδηθάζηεθε θαη θαηέθπγε ζηελ Κφξηλζν. (Αξηζηνθάλεο) Γηαγόξαο ν Ρόδηνο 2. Ο Γηαγόξαο ν Ρόδηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηνδνλίθεο, δειαδή είρε ληθήζεη ζηελ Οιπκπία, ζηα Πχζηα, ζηα Νέκεα θαη ζηα Ίζζκηα. Ο γηνο ηνπ Γσξηεύο ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην. Βίρε ηελ επηπρία λα είλαη παξψλ ζηελ Οιπκπία ην 448 φηαλ νη άιινη δπν γηνη ηνπ Γακάγεηνο θαη Αθνπζίιανο ζηέθζεθαλ νιπκπηνλίθεο. Σα παηδηά ηνπ ηνλ ζήθσζαλ ζηνπο ψκνπο ηνπο θαη ηνπ θφξεζαλ ηα ζηεθάληα ηνπο, ελψ νη ζεαηέο δεησθξαχγαδαλ. Σφηε θάπνηνο ηνπ θψλαμε: Κάηζαλε Γηαγόξα, νπθ εηο ιπκπνλ αλαβήζε, δειαδή είλαη θαιή ώξα λα πεζάλεηο Γηαγόξα, δελ ζα αλέβεηο πηα θαη ζηνλ ιπκπν! Λέγεηαη φηη ακέζσο κεηά ν Αηαγφξαο πέζαλε. (Πίλδαξνο) 3. Ο γηαηξφο Γηαγόξαο απφ ηε Κχπξν (2νο π.Υ. αη.) αζρνιήζεθε κε παζήζεηο ησλ καηηψλ θαη ησλ απηηψλ. Γηάδεο (Ηζη): Ο Γηάδεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Θεζζαιφο κεραληθφο. Ο Μ. Ώιέμαλδξνο ηνπ εκπηζηεχηεθε ηελ θαηαζθεπή ησλ πνιηνξθεηηθψλ κεραλψλ θαηά ηελ πνιχκελε πνιηνξθία ηεο Σχξνπ. Λέγεηαη φηη θαηαζθεχαζε θηλνχκελνπο πχξγνπο, αλαξξηρεηηθέο κεραλέο θ.ά.
256
Γηαδνύκελνο (Iζη): Άγαικα εμαηξεηηθήο ηέρλεο αζιεηή πνπ θηινηέρλεζε ν Πνιχθιεηηνο ηνλ 5ν π.Υ. αηψλα Γηαδξόκεο (Ηζη): Ο Γηαδξόκεο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Θεζπηέο, ήηαλ παηέξαο ηνπ ζηξαηεγνχ ησλ Αεκφθηινπ, εγέηε ηνπ ζψκαηνο ησλ 700 Θεζπηαίσλ πνπ έπεζαλ καδί κε ηνλ Λεσλίδα θαη ηνπο 300 ζηηο Θεξκνπχιεο (Ζξόδνηνο) Γίαημηο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ θαηά ηελ εηζβνιή ηνπο ζηελ Βιιάδα ην 480 π.Υ. (Αηζρύινο) Γίαηνο (Ηζη): Ο Γίαηνο απφ ηελ Μεγαιφπνιε ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο ην 146 π.Υ. Δγήζεθε ησλ Ώραηψλ ζηελ ηειηθή ζχγθξνπζε κε ηνπο Ρσκαίνπο πνπ νδήγεζε ζηελ ππνδνχισζε ηεο Βιιάδαο. Μεηά ηελ ήηηα ηνπ απηνθηφλεζε. (Παπζαλίαο, Πινύηαξρνο) Γίαηηα (Μπζ): Κφξε ηνπ Πέινπα θαη ηεο Εππνδακείαο. Βίρε αηκνκηθηηθή ζρέζε κε ηνλ αδειθφ ηεο Θπέζηε, απφ ηνλ νπνίν γέλλεζε ηνλ Βλφξρε Γίαηηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γηάθξηηνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ παξηηάηε πξέζβε Μειήζηππνπ, ην 432 π.Υ. (Θνπθπδίδεο) Γηαθηνξίδεο (Ηζη): Οιπκπηνλίθεο ηνπ ηεζξίππνπ ην 456 π.Υ. Αγώληζκα ηνπ ηεζξίππνπ Γηάθησξ (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Βξκή Γίαιινο (Ηζη): Ο Γίαιινο απφ ηε κχξλε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηνπ παγθξαηίνπ ην 172 π.Υ. Γηαπξεπήο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Κιεηηψο, βαζίιεπζε ζηε Ώηιαληίδα Γίαο (Ηζη): βιέπε Εεύο Γίαπινο (Ηζη): χκθσλα κε έλα κχζν ηεο Βιεπζίλαο ν Γίαπινο ήηαλ ν πξψηνο άλζξσπνο πνπ έδεζε ζηελ Γε Γηδπκαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Γηδύκαξρνο (Ηζη): Ο Γηδύκαξρνο γηνο ηνπ Υαίησλνο απφ ηε Ρφδν έδεζε θαηά ηνπο ειιεληζηηθνχο ρξφλνπο. Βίλαη γλσζηφο απφ έλα ςήθηζκα ηνπ δήκνπ ηεο Οινχληνο (ζεκεξηλήο Βινχληαο) Κξήηεο, κε ην νπνίν ν Αηδχκαξρνο θαη νη απφγνλνί ηνπ αλαθεξχζζνληαη επεξγέηεο ηεο πφιεο. Γηδύκε (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο
257
Γίδπκνο (Ηζη): 1. Ο Γίδπκνο ν Αιεμαλδξεύο ή ν Υαιθέληεξνο (63-10 π.Υ.) ήηαλ καζεηήο ηνπ Ώξίζηαξρνπ, γξακκαηηθφο θαη δηάδνρνο ηνπ Βξαηνζζέλε ζηε ΐηβιηνζήθε ηεο Ώιεμάλδξεηαο. Ήηαλ ν πην παξαγσγηθφο Έιιελαο ζπγγξαθέαο κεηά ηνλ Ώξηζηνηέιε θαη ιέγεηαη φηη ζπλέγξαςε πάλσ απφ 35004000 βηβιία θαη ζ’ απηφ νθείιεη ην παξαηζνχθιη Υαιθέληεξνο. ρνιίαζε ηα έξγα ησλ Οκήξνπ, Δζηφδνπ, Πηλδάξνπ, νθνθιή, Ώηζρίλε, Αεκνζζέλε θαη πνιιψλ άιισλ. Βπίζεο έγξαςε βηβιία ιεμηθνγξαθηθά, γξακκαηηθήο, ηζηνξίαο ηεο ινγνηερλίαο θαη άιια. Σίπνηε απφ ην ηεξάζηην έξγν ηνπ δελ έρεη δηαζσζεί. (Αζήλαηνο, ελέθαο) 2. Ο Γίδπκνο ν Μνπζηθόο (1νο π.ρ-1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ζεσξεηηθφο ηεο κνπζηθήο, πνπ δίδαμε ζηελ Ρψκε. 3. Ο Γίδπκνο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 141 κΥ. Γηδώ Γηδώ (Μπζ): Δ ηδξχηξηα θαη ε πξψηε βαζίιηζζα ηεο Καξρεδφλαο, θφξε ηνπ ΐήινπ βαζηιηά ηεο Σχξνπ θαη αδειθή ηνπ Ππγκαιίσλα. Σηκήζεθε απφ ηνπο Καξρεδνλίνπο σο ζεά θαη ρηίζηεθε λαφο ηεο ζην ιηκάλη. (ΐηξγίιηνο) Γηεηηξεθήο (Ηζη): Πνιίηεο ηεο αξραίαο Ώζήλαο (Athenians Project) Γηέκπνξνο (Ηζη): Ο Γηέκπνξνο γηνο ηνπ Ολεηνξίδνπ, ζηξαηεγφο απφ ηελ Θήβα, αλαθέξεηαη ζηελ Εζηνξία ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ Πνιέκνπ ηνπ Θνπθπδ. Γίεπρεο (Ηζη): 1. Ο Γίεπρεο ή Γηεύρεο ήηαλ Ώζελαίνο γηαηξφο ηνπ 3νπ π.Υ. αηψλα. Ώζρνιήζεθε κε ηελ αλαηνκία, ηελ δηαηηεηηθή θαη ηε θαξκαθνινγία 2. Ο Γίεπρεο (1νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Μλεζηθιή απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο Γηεπρίδαο (Ηζη): Ο Γηνξίδεο (4ν2 π.Υ. αη.) απφ ηα Μέγαξα ήηαλ ηζηνξηθφο. Έγξαςε ην πεληάηνκν έξγν Μεγαξηθά Γίε (Ηζη): Δ νλνκαζία ηνπ λεζηνχ Νάμνο ζηελ νκεξηθή επνρή (κεξνο) Γηελέθεο (Ηζη): Ο Γηελέθεο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξηηάηεο ζηξαηηψηεο, έλαο απφ ηνπο ηξηαθφζηνπο πνπ ζπκκεηείραλ ζηελ κάρε ησλ Θεξκνππιψλ. Ώπνθιήζεθε γελλαηφηαηνο γηαηί φηαλ έκαζε φηη, νη Πέξζεο πνπ εηνηκάδνληαλ λα επηηεζνχλ ζηνπο παξηηάηεο θαη ηνπο 700 Θεζπηείο, ήηαλ ηφζνη πνιινί πνπ ηα βέιε ηνπο ζα ζθίαδαλ ηνλ Ήιην, είπε γειψληαο: Καιύηεξα, έηζη ζα πνιεκήζνκε ζηε ζθηά. (Ζξόδνηνο) Γηζύξακβνο (Ηζη): 1. Πξνζσλχκην ηνπ Αηνλχζνπ. 258
2. Ο Γηζύξακβνο γηνο ηνπ Ώξκαηίδε, ήηαλ έλαο απφ ηνπο 700 Θεζπηείο πνπ πνιέκεζαλ θαη έπεζαλ ζηηο Θεξκνπχιεο ην 480 π.Υ. (Ζξόδνηνο) Γηηηξέθεο (Ηζη): Ώζελαίνο ζηξαηεγφο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα. Έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Γηθαίαξρνο (Ηζη): Ο θηιφζνθνο, γεσγξάθνο, αζηξνλφκνο θαη ηζηνξηθφο ζπγγξαθέαο Γηθαίαξρνο ν Μεζζήληνο (4νο π.Υ. αη.) θαηαγφηαλ απφ ηε Μεζζήλε ηεο ηθειίαο θαη ππήξμε καζεηήο ηνπ Ώξηζηνηέιε. Έδεζε ζηελ Ώζήλα, ζηελ Κφξηλζν, ζηε πάξηε θαη ζε άιιεο πφιεηο ηεο Βιιάδαο. Μεξηθνί ηίηινη έξγσλ ηνπ: Βίνο Διιάδνο, Πεξίνδνο Γεο, Ηακβεία, Πεξί ςπρήο. Έγξαςε επίζεο αξθεηέο βηνγξαθίεο. (Κηθέξσλ) Γηθαηίδεο (Ηζη): λνκα πνιίηε απφ ηελ Ρακλνχληα, ζπδχγνπ ηεο Γσπχξαο Γηθαηνγέλεο (Ηζη): Ο Γηθαηνγέλεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο. Μαο είλαη γλσζηνί νη ηίηινη δπν έξγσλ ηνπ: Μήδεηα, Κύπξηνη. Γηθαηνθιήο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Αζήλαηνο Γηθαηνθξάηεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γηθαηόπνιηο (Ηζη): λνκα ζηελ θσκσδία Αραξλήο ηνπ Αξηζηνθάλε Γηθαίνο (Ηζη): Ώζελαίνο γηνο ηνπ Θενθίδνπ, ηνλ αλαθέξεη ν Ζξόδνηνο Γίθαηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα ζηνλ νπνίνλ ε πφιε ηεο Θξάθεο Αηθαία νθείιεη ην φλνκά ηεο. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γηθαηνζύλε (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο δηθαηνζχλεο Γηθάο (Ηζη): Ο Γηθάο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Γίθαλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ ΐξηάξεσ θαη αδειθφο ηνπ Ώίηλνπ (Θεφθξηηνο) Ζ Γίθε ήηαλ κηα από ηηο Ώξεο Γίθε (Μπζ): Μηα απφ ηηο ξεο θφξεο ηνπ Αία θαη ηεο Θέκηδαο, νη άιιεο δπν ήηαλ ε Βπλνκία θαη ε Βηξήλε. Ήηαλ ζεφηεηα ηεο εζηθήο ηάμεο, ηεο δίθαηεο απνλνκήο ηεο δηθαηνζχλεο. ηεο εζπρίαο θαη ηεο εηξήλεο. Πξνζηαηεχεη ηε δίθαηε απνλνκή ηεο δηθαηνζχλεο θαη ηηκσξεί κε ζπαζί ηελ αδηθία. Βίλαη κφληκε αληίπαινο ηεο ζεάο Ώδηθίαο (Ώπνιιφδσξνο) Γηθηαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία (Καιιίκαρνο) Γίθηπλα ή Γηθηπλαία (Μπζ): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδνο (Δξφδνηνο, Παπζαλίαο) Γίθηπο (Ηζη): Ο Γίθηεο ν Κξεο ήηαλ ν κπζηθφο ζχληξνθνο ηνπ βαζηιηά Εδνκελέα ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, ζηνλ νπνίν απνδίδεηαη ε ζπγγξαθή ελφο
259
εκεξνινγίνπ (ρξνληθνχ) ησλ ζπκβάλησλ ζηνλ πφιεκν απηφ κε ηίηιν Δθεκεξίο ηνπ Σξσηθνύ Πνιέκνπ. Γίθηπο (Μπζ): Φαξάο απφ ηε έξηθν πνπ βξήθε ην θηβψηην κε ηελ Ααλάε θαη ηνλ γην ηεο Πεξζέα πνπ εθβξαζηεί ζηελ αθηή ηνπ λεζηνχ. (Ώπνιιφδσξνο) Γίθσλ (Ηζη): Ο Γίθσλ απφ ηελ Καπισλία ηεο Εηαιίαο ήηαλ ηξεηο θνξέο ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηηο Οιπκπηάδεο 392, 388 θαη 384 π.Υ. Γίκλνο (Ηζη): Ο Γίκλνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Βηαίξνπο ηνπ ζηξαηνχ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Σν 33ν π.Υ. ζπλσκφηεζε θαηά ηνπ βαζηιηά θαη φηαλ ζπλειήθζε, θαηνλφκαζε σο ζπλεξγάηεο ηνπ ηνπο: Αεκήηξην, Πεπθφιαν, Νηθάλνξα, Ώθφβεην, Εφιαν, Αηφμελν, Βρέπνιε θαη Ώκχληα. Ο Αίκλνο απηνθηφλεζε θαη νη άιινη ζπλσκφηεο εθηειέζηεθαλ (Αξξηαλόο) Γηκνίηεο (Μπζ): χδπγνο ηεο Βπσπίδνο ε νπνία ζπλήςε εξσηηθέο ζρέζεηο κε ηνλ ίδην ηεο ηνλ αδειθφ. ηαλ ν Αηκνίηεο θαηήγγεηιε ην γεγνλφο, απηή ηνλ θαηαξάζηεθε θαη κεηά απηνθηφλεζε. Γηλδύκε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Μαίνλνο, βαζηιηά ηεο Φξπγίαο θαη κεηέξα ηεο Κπβέιεο (Αηφδσξνο ηθειφο) Γηλδπκήλε (Ηζη): Βπίθιεζε ηεο ζεάο-κεηέξαο Κπβέιεο Γηνγείησλ (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ζε έλα ιφγν ηνπ ν Λπζίαο Γηνγέλεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Κεθηζνχ θαη ηεο Νχκθεο Ληξηφπεο θαη αδειθή ηνπ Ναξθίζζνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Γηνγελεηαλόο (Ηζη): Γξακκαηηθφο απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ (2νο-2νο κ.Υ. αη.). πλέγξαςε ην έξγν «Λέμηο Παληνδαπή» Γηνγελήο (Ηζη): Γηνγελή ή Γηόγλεην, απνθαινχζαλ νη αξραίνη Έιιελεο απηφλ πνπ είρε θαηαγσγή απφ ηνλ Αία Ο Γηνγέλεο θαη ην πηζάξη ηνπ Γηνγέλεο (Ηζη): 1. Ο Γηνγέλεο ν Απνιισληάηεο (5νο π.Υ. αη.), απφ ηελ Ώπνιισλία ηεο Κξήηεο (ή ηεο Φξπγίαο), ήηαλ θπζηθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Ώλαμηκέλε. Δ βαζηθή ηνπ ζεσξία ήηαλ φηη ν αέξαο είλαη ε αξρηθή αηηία ηνπ θφζκνπ, ε δχλακε πνπ δίλεη ζηα έκβηα φληα ηε δσή, ηε λφεζε θαη ηελ θίλεζε. Σν κφλν έξγν ηνπ πνπ γλσξίδνπκε ήηαλ ην Πεξί θύζεσο. 2. Ο Γηνγέλεο ν Κπληθόο ή Κύσλ (412-325 π.Υ.) απφ ηε ηλψπε ήηαλ ν ζεκαληηθφηεξνο εθπξφζσπνο ηεο θηινζνθίαο ησλ θπληθψλ. Αίδαζθε κε ην ιφγν ηνπ αιιά θαη κε ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ φηη ε επηπρία ηνπ αλζξψπνπ βξίζθεηαη ζηελ φζν ην δπλαηφλ απινχζηεξε ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ ηνπ. Ο 260
ίδηνο θνξνχζε έλα επηειή ρηηψλα ρεηκψλα-θαινθαίξη, ηα ππάξρνληά ηνπ βξηζθφηαλ ζε έλα κηθξφ ζάθν θαη έκελε ζε έλα πηζάξη. Κξαηνχζε θαλάξη θαη φηαλ ξσηήζεθε ηη ηνπ ρξεηαδφηαλ απάληεζε Άλζξσπν (ηίκην) δεηώ. Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ ήηαλ ηα ινγνπαίγληα, ε αζπξνζηνκία θαη ηα επθπνινγήκαηά ηνπ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 3. Ο Γηνγέλεο έγηλε ηχξαλλνο ηεο Μπηηιήλεο ην 334 π.Υ. κε ηελ ππνζηήξημε ησλ νιηγαξρηθψλ. πλειήθζε απφ ηνπο Μαθεδφλεο ηνπ Ώιεμάλδξνπ θαη εθηειέζηεθε. 4. Ο ιφγηνο Γηνγέλεο ν Λαέξηηνο (3νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Κηιηθία, έγηλε γλσζηφο απφ ην έξγν ηνπ Φηινζόθσλ βίνη. Σν πνιχηηκν απηφ έξγν απνηειείηαη απφ 10 βηβιία θαη πεξηιάκβαλε φινπο ηνπο ‘Ίσλεο’ (απφ ηνλ Ώλαμίκαλδξν σο ηνπο ζησηθνχο θαη ηνπο αξηζηνηειηθνχο) θαη ηνπο ‘Εηαινχο’ (απφ ηνλ Ππζαγφξα σο ηνπο επηθνχξεηνπο) θηινζφθνπο. Γηα ηνλ θάζε έλα ν Αηνγέλεο έδηλε πιεξνθνξίεο γηα ηε δσή ηνπο, ηηο ζπνπδέο ηνπο, ηα έξγα ηνπο, ηε δηδαζθαιία ηνπο θαη άιια. 5. Ο Μαθεδφλαο ζηξαηεγφο Γηνγέλεο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ θξνχξαξρνο ηεο Ώζήλαο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Αεκεηξίνπ ΐ’, παξέδσζε ζηνπο Ώζελαίνπο ηνλ Πεηξαηά, θαη ην νχλην κε κφλν αληάιιαγκα ηελ πιεξσκή ησλ κηζζψλ ησλ ζηξαηησηψλ ηνπ. Οη Ώζελαίνη ηνλ ηίκεζαλ σο επεξγέηε ηνπο. 6. Ο Γηνγέλεο απφ ηελ ΐαβπιψλα (γλσζηφο θαη σο Γηνγέλεο ηεο ειεύθεηαο) έδεζε απφ ην 230 σο ην 150 π.Υ. θαη ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο. Τπήξμε επηθεθαιήο ηεο ηνάο ηεο Ώζήλαο θαη ήηαλ έλαο απφ ηνπο ηξεηο θηινζφθνπο πνπ πήγαλ ζηελ Ρψκε ην 155 (νη άιινη δπν ήηαλ ν Καξλεάδεο θαη ν Κξηηφιανο). Έγξαςε πνιιά έξγα πνπ έρνπλ φια ραζεί θαη δηαζψζεθαλ κφλν κεξηθά απνζπάζκαηα. 7. Ο Γηνγέλεο ν Οηλναλδξεύο (130-200 κ.Υ.) απφ ηελ Κηιηθία ήηαλ Βπηθνχξεηνο θηιφζνθνο. 8. Ο Γηνγέλεο ηεο Σαξζνύ (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Βπηθνχξεηνο θηιφζνθνο. Ήηαλ ζπγγξαθέαο πνιιψλ έξγσλ (Δπίιεθηνη ζρνιαί, Δπηηνκή ησλ Δπηθνύξνπ εζηθώλ δεηεκάησλ, Πεξί πνηεηηθώλ δεηεκάησλ) ηα νπνία φκσο έρνπλ ραζεί. 9. Ο Γηνγέλεο απφ ηελ Έθεζν θέξδηζε πέληε νιπκπηαθέο λίθεο (69-81 κ.Υ. αη.) 10. Ο Γηνγέλεο ν Κπδηθελόο ήηαλ πεξηεγεηήο θαη γεσγξάθνο. Γηνγεληαλόο (Ηζη): Ο Γηνγεληαλόο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ. Ήηαλ ν ζπγγξαθέαο ελφο ιεμηθνχ, θπξίσο πνηεηηθψλ ιέμεσλ θαη ελφο άιινπ έξγνπ κε ηίηιν Πεξηεξγνπέλεηεο. Γηόγλεηνο (Ηζη): 1. Ο Γηόγλεηνο απφ ηνλ Κξφησλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηνπ ζηαδίνπ ην 548 π.Υ. 2. Κξεηηθφο, νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 488 π.Υ. 3. Ώξρηηέθηνλαο ηεο αξραηφηεηαο. 4. Γηόγλεην ή Γηνγελή, απνθαινχζαλ νη αξραίνη Έιιελεο απηφλ πνπ είρε θαηαγσγή απφ ηνλ Αία. 261
Γίνγληο (Ηζη): Νεαξφο Ώζελαίνο, ν νπνίνο ζχκθσλα κε ηνλ ηζηνξηθφ Καξχζηην ηεο Πεξγάκνπ ήηαλ εξσκέλνο ηνπ Αεκεηξίνπ Φαιεξέα Γηόδνηνο (Ηζη): 1. Ο Γηόδνηνο ν Δξπζξαίνο (4νο π.Υ. αη.) ζπλέηαμε (καδί κε ηνλ Βπκέλε ηνλ Καξδηαλφ) ηηο Βαζηιηθέο Δθεκεξίδεο, πνπ πεξηείρε ην πνιεκηθφ εκεξνιφγην, ηε δσή θαη ηηο πξάμεηο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. 2. Ο Γηόδνηνο Α’ ήηαλ ζαηξάπεο ηεο ΐαθηξηαλήο. Σν 250 π.Υ. εμεγέξζεθε θαηά ησλ ειεπθηδψλ, θήξπμε ηελ αλεμαξηεζία ηεο ρψξαο θαη έγηλε ν πξψηνο βαζηιηάο ηεο. Έθνςε λνκίζκαηα κε ην φλνκά ηνπ. 3. Ο Γηόδνηνο Β’ ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ πξνεγνχκελνπ ζην ζξφλν ηεο ΐαθηξηαλήο, Ώλαηξάπεθε ην 227 π.Υ. απφ ηνλ Βπζχδεκν. 4. Ο Γηόδνηνο Σξύθσλ ήηαλ εγεκφλαο ηεο απηνθξαηνξίαο ησλ ειεπθηδψλ απφ ην 142 σο ην 138 π.Υ. 5. Ο Γηόδνηνο απφ ηα Σχαλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηαδίνπ ην 16 π.Υ. 6. Ο Γηόδνηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο, θίινο θαη δάζθαινο ηνπ Κηθέξσλα, ζην ζπίηη ηνπ νπνίνπ έδεζε θαη πέζαλε ην 59. Γηνδώξα (Ηζη): Δ ζχδπγνο ηνπ Γξχιινπ θαη κεηέξα ηνπ Ξελνθψληα Γηόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Γηόδσξνο ν ηλσπεύο (4νο π.Υ. αη.), ήηαλ πνηεηήο θαη θσκσδηνγξάθνο, έιαβε κέξνο ζηα Λήλαηα κε ηηο θσκσδίεο Νεθξόο θαη Μαηλόκελνο Γηόδσξνο ν ηθειόο 2. Ο Γηόδσξνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Έθεζν, ήηαλ γηνο ηνπ Βρεάλαθηνο θαη αδειθφο ηνπ Κφδξνπ θαη ηνπ Ώλαμαγφξα. Οη ηξεηο αδειθνί δνινθφλεζαλ ηνλ ηχξαλλν ηεο Βθέζνπ Δγεζία, αιιά ζπλειήθζεζαλ απφ ηνλ ζηξαηεγφ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Φηιφμελν θαη θπιαθίζηεθαλ, αιιά ν Κφδξνο θαη ν Ώλαμαγφξαο δξαπέηεπζαλ. (Αξξηαλόο) 3. Ο Γηόδσξνο ν Κξόλνο (4νο-3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Εαζζφ ηεο Καξίαο, ήηαλ θηιφζνθνο ηεο κεγαξηθήο δηαιεθηηθήο, καζεηήο ηνπ Ώπνιιψληνπ ηνπ Κξφλνπ θαη δάζθαινο ηνπ Γήλσλα ηνπ Κηηηέα. 4. Ο Γηόδσξνο ν Σύξηνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο 5. Ο Γηόδσξνο ν Αιεμαλδξεύο (1νο π.Υ. αη.), ήηαλ θπζηθφο, καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο. γλσζηφο γηα ηα ζπγγξάκκαηά ηνπ Μεηεσξνινγηθή ζηνηρείσζηο θαη Αλάιεκκα. 6. Ο ηζηνξηθφο Γηόδσξνο ν ηθειόο (80-20 π.Υ.), γλσζηφο γηα ην έξγν ηνπ Βηβιηνζήθε Ηζηνξηθή, πνπ απνηειείηαη απφ 40 βηβιία θαη είλαη παγθφζκηα ηζηνξία ε νπνία θαιχπηεη ηνπο αξραηφηαηνπο ρξφλνπο σο ηελ επνρή ηνπ Ενπιίνπ Καίζαξα. ψδνληαη ηα βηβιία 1-5 θαη 11-20 θαη απνζπάζκαηα απφ ηα άιια. Σν έξγν ηνπ ζεσξείηαη πνιχηηκν βνήζεκα γηα ηνπο ηζηνξηθνχο, γηαηί 262
πεξηέρεη πιήζνο πιεξνθνξηψλ γηα ηα πξφζσπα θαη ηα γεγνλφηα ηνπ αξραίνπ θφζκνπ. 7. Ο Γηόδσξνο ν άκηνο ήηαλ πεξηεγεηήο θαη γεσγξάθνο. (Πινύηαξρνο) 8. Ο θηιφζνθνο θαη επίζθνπνο Σαξζνχ Γηόδσξνο (4νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώληηφρεηα, εξγάζηεθε γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ αηξέζεσλ (Ώξείνπ, Ώπνιιηλάξηνπ θ.ά.). Έγξαςε πεξί ηα 50 βηβιία ζενινγηθά θαη θηινζνθηθά. Γηνίδαο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο ηα έηε 244-243 π.Υ. Γηόθιεηα (Ηζη): Ώξραία ειιεληθή πφιε ηεο Φξπγίαο Γηνθιείδεο (Ηζη): Ο Γηνθιείδεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηα Άβδεξα ηεο Θξάθεο ήηαλ κεραληθφο. Βπηλφεζε θαη θαηαζθεχαζε πνιηνξθεηηθέο κεραλέο. Γηνθιήο (Ηζη): 1. Ο Γηνθιήο απφ ηελ Μεζζελία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 752 π.Υ. 2. Ο Γηνθιήο απφ ηελ Κφξηλζν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 728 π.Υ. 3. Ο Γηνθιήο (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Έγξαςε ηηο θσκσδίεο Βάθραη, Κύθισπεο, Θπέζηεο θ.ά. 4. Ο Γηνθιήο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο θαη λνκνζέηεο απφ ηηο πξαθνχζεο. πλέηαμε ηε λνκνζεζία ησλ πξαθνπζψλ ζηεξηγκέλε ζε δεκνθξαηηθέο αξρέο. Ώξγφηεξα απηή ν λνκνζεζία ήηαλ ε βάζε γηα ηελ ζέζπηζε αλάινγσλ λφκσλ ζε άιιεο ζηθειηθέο πφιεηο. 5. Ο Γηνθιήο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ πνιηηηθφο δεκαγσγφο (ιίγν λεφηεξνο ηνπ πξνεγνχκελνπ). ΐαξχλεηαη κε ηελ εθηέιεζε ησλ Ώζελαίσλ ζηξαηεγψλ Νηθία θαη Αεκνζζέλε. Βπίζεο θαηεγνξήζεθε φηη άθεζε άηαθνπο ηνπο πξαθνχζηνπο λεθξνχο πνπ πνιέκεζαλ ζηελ Εκέξα θαηά ησλ Καξρεδνλίσλ θαη ηηκσξήζεθε κε εμνξία. 6. Ο γηαηξφο Γηνθιήο ν Καξύζηηνο (4νο π.Υ. αη), έγξαςε ην βηβιίν Πεξί αλαηνκηθήο πνπ ζεσξείηαη ην παιαηφηεξν έξγν αλαηνκίαο ηεο ηζηνξίαο. (Παιαηηλή Αλζνινγία) 7. Ο Γηνθιήο απφ ηελ Πεπάξεζν (ζεκεξηλή θφπειν) ήηαλ ηζηνξηθφο πνπ έδεζε ηνλ 4ν-3ν π.Υ. αηψλα. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Πεξζίαο θαη ηεο Ρψκεο. 8. Ο καζεκαηηθφο θαη θπζηθφο Γηνθιήο (240-180 π.Υ.) έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα θαη ζπλέγξαςε ην έξγν Πεξί ππξείσλ, δειαδή γηα ηα θαπζηηθά θάηνπηξα. 9. Ο Γηνθιήο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο απφ ην Ρήγην ηεο Μεγάιεο Βιιάδαο. Γηνθιήο (Μπζ): 1. Ο Γηνθιήο ήηαλ βαζηιηάο ησλ Φαξψλ Μεζζελίαο, Ήηαλ παηέξαο ηνπ Κξήζνλα θαη ηνπ Οξζηιφρνπ πνπ ζθνηψζεθαλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. (κεξνο) 2. Ο Γηνθιήο ή Γίνθινο ήηαλ γηνο ηνπ Κειενχ, βαζηιηάο ηεο Βιεπζίλαο θαη ήξσαο ησλ Μεγάξσλ (κεξνο) Γηνθνξπζηήο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Γηνθνξπζηήο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Εππνδάκεηα πνπ ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξ.) 263
Γηνκέδσλ (Ηζη): Ώζελαίνο ζηξαηεγφο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. Έιαβε κέξνο ζηελ λαπκαρία ησλ Ώξγηλνπζψλ ζηελ νπνία λίθεζαλ νη Ώζελαίνη, αιιά νη επηθεθαιήο ζηξαηεγνί θαηαδηθάζηεθαλ ζε ζάλαην γηαηί δελ θξφληηζαλ γηα ηελ πεξηζπιινγή ησλ λεθξψλ (Θνπθπδίδεο) Γηνκέλεο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο αξραίαο Ώζήλαο (Athenians project) Γηνκήδεηα (Μπζ): χδπγνο ηνπ Εθίθινπ θαη κεηέξα ησλ εξψσλ ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ, Πξσηεζηιάνπ θαη Πνδάξθε Γηνκήδε (Μπζ): Δ Γηνκήδε απφ ηελ Λέζβν έγηλε παιιαθίδα ηνπ Ώρηιιέα, φηαλ ν Ώγακέκλνλαο ηνπ άξπαμε ηελ ΐξεζείδα (κεξνο) Γηνκήδεο (Ηζη): 1. Κσκηθφο πνηεηήο απφ ηελ Ώζήλα 2. Γξακκαηηθφο ηνπ 4νπ κ.Υ. αηψλα Γηνκήδεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηνπ Άξγνπο θαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο πξσηαγσληζηέο ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. ηελ Σξνία, αλ θαη απφ ηνπο λεφηεξνπο εγέηεο ησλ Βιιήλσλ, δηαθξίζεθε γηα ηελ γελλαηφηεηά ηνπ θαη ηε ζσθξνζχλε ηνπ. χκθσλα κε ηνλ κεξν, πνηέ δελ δηέπξαμε ύβξηλ. Καηά ηελ απνπζία ηνπ Ώρηιιέα, ν Αηνκήδεο εκθαλίδεηαη σο ν γελλαηφηεξνο πνιεκηζηήο θαη ζθνηψλεη αξθεηνχο Σξψεο κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη παηδηά ηνπ Πξηάκνπ. Με ηνλ Οδπζζέα πξαγκαηνπνηνχλ κηα παξάηνικε λπρηεξηλή επηρείξεζε θαη θιέβνπλ ην ηεξφ Παιιάδηνλ απφ ην λαφ ηεο Ώζελάο. Σέινο, ν Αηνκήδεο βξίζθεηαη θη απηφο κέζα ζην Ανχξεην Ίππν πνπ άλνημε ην δξφκν γηα ηελ πηψζε ηεο Σξνίαο. (κεξνο) ζέλεινο θαη Γηνκήδεο Γηνκήδσλ (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 262 π.Υ. Γηνκήησξ (Ηζη): Δ κεηέξα ηνπ Αία, ε Ρέα Γηόκηινο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ζηελ Εζηνξία ηνπ ν Θνπθπδίδεο Γηόκλεζηνο (Ηζη): λνκα αξραίαο επηγξαθήο (Athenians project) Γίνκνο (Ηζη): Ο Γίνκνο ήηαλ βνζθφο απφ ηελ ηθειία. χκθσλα κε ηνλ Βπίραξκν ήηαλ ν δεκηνπξγφο ηεο βνπθνιηθήο πνίεζεο Γίνκνο (Μπζ): Φίινο ηνπ Δξαθιή, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζην δήκν Αηνκείαο. Κάπνηε ν Αίνκνο έθαλε ζπζία ζηελ Βζηία, φηαλ έλαο άζπξνο ζθχινο φξκεζε θαη άξπαμε ην ηέξεηνλ (ην θξέαο ηεο ζπζίαο). Φνβηζκέλνο ν Αίνκνο ξψηεζε ην καληείν θαη απηφ ηνπ ζπλέζηεζε λα ρηίζεη έλα βσκφ πξνο ηηκή ηνπ Δξαθιή ζην ζεκείν πνπ ν ζθχινο άξπαμε ην θξέαο. Σν ζεκείν απηφ νλνκάζηεθε Κπλόζαξγεο (=ιεπθόο ζθύινο). (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) 264
Γηόκηθνο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεη ν Λνπθηαλφο Γηνλύζεξκνο (Ηζη): Ο Γιονύζεπμορ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Ώζελαίνπ γιχπηε Ώληήλνξνο. Άγαικά ηνπ ππάξρεη ζην Μνπζείν ηνπ Λνχβξνπ. Γηνλύζηα (Ηζη): Μεγάιε γηνξηήο ηεο αξραίαο Ώζήλαο πξνο ηηκή ηνπ Αηνλχζνπ Γηνλπζηάδεο ή Γηνλπζίδεο (Ηζη): Ο Γηνλπζηάδεο ν εθ Σαξζνύ ήηαλ έλαο απφ ηελ Πιεηάδα, φπσο νλνκάζηεθε ε νκάδα ησλ ηξαγηθψλ πνηεηψλ πνπ έδξαζαλ ηνλ 3ν π.Υ. αη. ζηελ Ώιεμάλδξεηα. Γλσζηφ έξγν ηνπ Υαξαθηήξεο ή Φηινθώκσδνη. Γηνλπζηθιήο (Ηζη): 1. Έιιελαο γιχπηεο. 2. λνκα Έιιελα γηαηξνχ Γηνλπζηόδνηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Φιπνχληα (Παπζαλ.) Γηνλπζηόδσξνο (Ηζη): Ο Γηνλπζηόδσξνο (250-190 π.Υ.) ήηαλ Έιιελαο καζεκαηηθφο Γηνλύζηνο (Ηζη): 1. Ο Γηνλύζηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Πνληνεξαθιείαο, γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ ηπξάλλνπ Κιεάξρνπ. 2. Ο Γηνλύζηνο ν Πεξηεγεηήο ή Υαξαθελόο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο, έγξαςε ην έξγν Πεξηήγεζηο ηεο νηθνπκέλεο. (Θνπθπδίδεο) Ο Γηνλύζηνο ν Πξεζβύηεξνο έδησμε ηνλ Πιάησλα από ηηο πξαθνύζεο 3. Ο Γηνλύζηνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο ήηαλ ραιθνπιάζηεο. Καηαζθεχαζε ζχκπιεγκα 12 αγαικάησλ ζηελ Οιπκπία. 4. Ο Γηνλύζηνο ν Πξεζβύηεξνο (430-367 π.Υ.) ήηαλ ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ. Νίθεζε ηνπο Καξρεδνλίνπο θαη θπξηάξρεζε ζηελ Εηαιία θαη ζηελ Απηηθή Μεζφγεην. Ήηαλ δεζπνηηθφο θαη θαηαπηεζηηθφο θαη θηινμελνχζε ζηελ απιή ηνπ πνιινχο θαιιηηέρλεο, νη νπνίνη φκσο ηνλ πκλνχζαλ. (Ξελνθώλ, Πνιύβηνο) 5. Ο Γηνλύζηνο ν Νεόηεξνο (4νο π.Υ. αη.) γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, δηψρζεθε απφ ηηο πξαθνχζεο θαη έδεζε σο αηρκάισηνο ζηελ Κφξηλζν. (Ξελνθώλ, Πινύηαξρνο) 6. Ο Γηνλύζηνο ν Αιεμαλδξεύο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο επί Πηνιεκαίνπ ηνπ Φηιάδειθνπ. Θέζπηζε ηε λέα αιεμαλδξηλή ρξνλνινγία απφ ην 285 . 7. Ο Γηνλύζηνο ν Υαιθνύο, ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο θαη πνηεηήο. Βηζεγήζεθε ηελ θνπή ράιθηλσλ λνκηζκάησλ. 8. Ο Γηνλύζηνο ν θπηεύο ή θπηνβξαρίσλ (2νο-1νο π.Υ. αη.) ήηαλ αιεμαλδξηλφο γξακκαηηθφο θαη αζρνιήζεθε κε ηε κπζνινγία. 265
9. Ο Γηνλύζηνο ν ηλσπεύο ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Έξγα ηνπ Οκώλπκνη, Θεζκνθόξνο θαη άιια. 10. νθηζηήο ηνπ 4νπ πΥ αη. απφ ηελ Μίιεην, καζεηήο ηνπ Εζαίνπ. 11. Γξακκαηηθφο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. απφ ηελ ηδψλα, καζεηήο ηνπ Ώξίζηαξρνπ. 12. Γξακκαηηθφο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. απφ ηελ Θξάθε, καζεηήο ηνπ Ώξίζηαξρνπ. 13. Ο Γηνλύζηνο ν Ζξαθιεηώηεο ήηαλ απιεηήο. Έπαημε κνπζηθή ζηνλ νκαδηθφ γάκν Μαθεδφλσλ θαη Πεξζίδσλ ζηα νχζα ην 324 π.Υ. 14. Ο Γηνλύζηνο ν Αιηθαξλαζζεύο (60-7 π.Υ.) ήηαλ θηιφζνθνο, ηζηνξηθφο θαη ξήηνξαο, δίδαμε ζηε Ρψκε. Έγξαςε: Σέρλε ξεηνξηθή, Πεξί ζπλζέζεσο νλνκάησλ, Πεξί κηκήζεσο, Πεξί αηηηθώλ ξεηόξσλ θαη άιια. 15. Ο Γηνλύζηνο ν Κπξελαίνο, ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο. 16. Ο Γηνλύζηνο ν Σξύθσλνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο, ζπγγξαθέαο ηνπ έξγνπ Πεξί νλνκάησλ. 17. Ο Γηνλύζηνο ν Μάγλεο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο. Αίδαμε ζε πφιεηο ηεο Εσλίαο. 18. Ο Γηνλύζηνο ν Αξενπαγίηεο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο θαη κέινο ηνπ Ώξείνπ Πάγνπ. ηαλ ν Ώπφζηνινο Παχινο επηζθέθζεθε ηελ Ώζήλα θαη θήξπμε ηε λέα ζξεζθεία, ν Αηνλχζηνο θαη ε γπλαίθα ηνπ Γάκαξηο πξνζειπηίζηεθαλ ακέζσο. Ο Αηνλχζηνο ρεηξνηνλήζεθε επίζθνπνο απφ ηνλ Ηεξόζεν, πξψην επίζθνπν ηεο Ώζήλαο. Ο πάπαο ηεο Ρψκεο ηνλ έζηεηιε θεξχμεη ην επαγγέιην ζηε Απηηθή Βπξψπε. Σν 96, επί απηνθξάηνξα Ανκηηηαλνχ ν Αηνλχζηνο απνθεθαιίζηεθε θνληά ζην Παξίζη. Ώλαθεξχρζεθε άγηνο θαη είλαη ν πνιηνχρνο ηεο πφιεο ηεο Ώζήλαο. 19. Ο Γηνλύζηνο ν Σκώιεηνο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο. Γηνλπζνγελήο (Ηζη): λνκα θαηνίθνπ ηεο Παηαλίαο Ώηηηθήο (Athenians Project) Γηνλπζνδόηεο (Ηζη): Μία απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηνπ Ώπφιισλα Γηνλπζόδνηνο (Ηζη): Λπξηθφο πνηεηήο θαη ζπλζέηεο παηάλσλ απφ ηελ Λαθσλία. Σνπο παηάλεο ηνπ ηξαγνπδνχζαλ νη παίδεο θαη νη άληξεο (Αζήλαηνο) Γηνλπζόδσξνο (Ηζη): 1. Πεξίθεκνο ζπλζέηεο θαη απιεηήο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα, αληίπαινο ηνπ επίζεο απιεηή Εζκελία (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Ο Γηνλπζόδσξνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ νιπκπηνλίθεο απφ ηε Θήβα. Μεηά ηελ ηζνπέδσζε ηεο πφιεο ηνπ απφ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν, πήγαλ - καδί κε ηνλ ζπκπαηξηψηε ηνπ Θεζζαιίζθν - σο πξέζβεηο ζηελ Πεξζία γηα λα δεηήζνπλ ηε ζπλδξνκή ησλ Πεξζψλ γηα ηελ αλνηθνδφκεζε ηεο Θήβαο. πλειήθζεζαλ απφ ηα καθεδνληθά ζηξαηεχκαηα, αιιά ν Ώιέμαλδξνο δηέηαμε ηελ απειεπζέξσζή ηνπο δείρλνληαο έηζη θαηαλφεζε γηα ην ζθνπφ ηεο εθεί παξνπζίαο ησλ δπν Θεβαίσλ. 3. Ο καζεκαηηθφο Γηνλπζόδσξνο ν Ακάζεηνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηνλ Πφλην. Έιπζε ην πξφβιεκα ηεο ηνκήο ηεο ζθαίξαο δηα επηπέδνπ. 4. Ο Γηνλπζόδσξνο (2νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ώδάκαληνο, ήηαλ Ώζελαίνο γιχπηεο. Μαδί κε ηνπο αδειθνχο ηνπ Μνζρίσλα θαη Λαδάκαληα
266
θηινηέρλεζαλ άγαικα ηεο (Ώηγχπηηαο) ζεάο Ίζηδνο πνπ ππήξρε ζην λεζί ηεο Αήινπ 5. Ο Γηνλπζόδσξνο ν Μήιηνο (2νο-1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γεσγξάθνο, γεσκέηξεο θαη καζεκαηηθφο. Γλσζηά έξγα ηνπ: πκβνιαί, Πεξί ζπείξαο Γηόλπζνο (Ηζη): Ο ζεφο Γηόλπζνο είλαη γλσζηφο θαη σο Βάθρνο. Οη ζετθέο ππνζηάζεηο ηνπ είλαη δπν: Βίλαη ζεφο ηεο γνληκφηεηαο ηεο θχζεο θαη ηνπ θξαζηνχ κε έκβιεκα ηνλ ζχξζν. Βπίζεο είλαη ζεφο ηνπ ζεάηξνπ, ηεο νξγηαζηηθήο εξσηηθήο θαη ζξεζθεπηηθήο έθζηαζεο θαη έρεη σο έκβιεκα ηνλ θαιιφ. πλνδεπφηαλ πάληα απφ ηνλ Θίαζν πνπ απνηειείην θπξίσο απφ Μαηλάδεο, αηχξνπο θαη εηιελνχο. (Ζζίνδνο) Γηόμελνο (Ηζη): Ο Γηόμελνο ήηαλ Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο. Σν 330 π.Υ. ζπλσκφηεζε θαηά ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ καδί κε ηνπο: Αίκλν, Αεκήηξην, Νηθάλνξα, Ώθφβεην, Εφιαν, Πεπθφιαν, Βρέπνιε θαη Ώκχληα. ινη ηνπο ζπλειήθζεζαλ θαη εθηειέζηεθαλ. Γηνμίππε (Μπζ): Δ Γηνμίππε ήηαλ θφξε ηνπ Ήιηνπ, κηα απφ ηηο Διηάδεο Νχκθεο. Ο ζεόο Γηόλπζνο Γηόμηππνο (Ηζη): Ο Γηόμηππνο απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 336 π.Υ. Βίλαη επίζεο γλσζηφο γηα ηελ κνλνκαρία ηνπ κε ηνλ Μαθεδφλα ζηξαηησηηθφ Κφξαγν ηνλ νπνίν λίθεζε, θάηη πνπ δελ άξεζε ζηνπ Μαθεδφλεο, νχηε ζηνλ ίδην ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν πνπ ήηαλ θίινο ηφζν ηνπ Αηφμηππνπ φζν θαη ηνπ Κφξαγνπ. Κάπνηνη Μαθεδφλεο έθξπςαλ έλα ρξπζφ θχπειιν ζην καμηιάξη ηνπ Αηφμηππνπ θαη κεηά ηνλ θαηεγφξεζαλ σο θιέθηε. Ο Αηφμηππνο έγξαςε έλα γξάκκα ζηνλ Ώιέμαλδξν ζην νπνίν πεξηέγξαθε ηελ ζπλνκσζία θαη κεηά απηνθηφλεζε. Γηνπάηξα (Μπζ): Νχκθε, θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ πεξρεηνχ Γηνπείζεο (Ηζη): 1. Ο Γηνπείζεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. 2. Ο Γηνπείζεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ ηεξέαο ηνπ Βξερζείνπ, νπαδφο ηεο ζπληεξεηηθήο παξάηαμεο θαη δηάζεκνο ρξεζκνιφγνο. Ήηαλ απφ ηνπο θαλαηηθφηεξνπο ερζξνχο ηνπ Πεξηθιή. (Αξηζηνθάλεο) Γηνπείζεο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. Σνλ ζθφησζε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν ν Φηινθηήηεο (κεξνο) Γηόπε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Γηόπνκπνο (Ηζη): 1. Ο θαηαζθεπαζηήο λνκίζκαηνο ηεο Μηιήηνπ 2. Ώπφ ηνπο δηαζεκφηεξνπο δξνκείο ζηαδίνπ ηνπ 5νπ π.Υ. αη. (Πιάησλ) Γηνξθπιίδαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα 267
Γίνο (Ηζη): Έιιελαο ηζηνξηθφο Γίνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (κεξνο) Γηνζθνξίδεο (Ηζη): 1. Ο ηζηνξηθφο Γηνζθνξίδεο (4νο π.Υ. αη.) καζεηήο ηνπ Εζνθξάηε, έγξαςε ην έξγν Πεξί ησλ παξ’ Οκήξσ λόκσλ. 2. Πνηεηήο ηνπ 2νπ π.Υ. αηψλα. Έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα. ψδνληαη 41 απφ ηα επηγξάκκαηά ηνπ. 3. Ο γηαηξφο Γηνζθνξίδεο ν Φαθάο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, ήηαλ δηπισκάηεο ηνπ Πηνιεκαίνπ ηνπ Ώπιεηή (παηέξα ηεο Κιενπάηξαο) 4. Ο Γηνζθνξίδεο (ή Γηνζθνπξίδεο) ν Πεδάληνο (1νο κ.Υ. αη.), ήηαλ γηαηξφο, βνηαλνιφγνο θαη ζεκειησηήο ηεο θαξκαθνινγίαο απφ ηελ Κηιηθία. Τηνζεηήζεθε απφ ηνλ Ρσκαίν Πεδάλην θαη απέθηεζε ηελ ηδηφηεηα ηνπ Ρσκαίνπ πνιίηε. Χο γηαηξφο, αθνινπζνχζε ην ζηξαηφ θαη κειεηνχζε ηηο ηδηφηεηεο ησλ θπηψλ θαη βνηάλσλ ζηηο ρψξεο ηεο Μεζνγείνπ πνπ βξέζεθε. Έγξαςε ην πεληάηνκν Πεξί ύιεο ηαηξηθήο, ην νπνίν είλαη κηα πιήξεο θαξκαθνινγηθή πξαγκαηεία. Βπίζεο έγξαςε ην δίηνκν Πεξί απιώλ θαξκάθσλ. Σα θείκελα ηνπ Αηνζθνξίδε επεξέαζαλ ηελ αξαβηθή, βπδαληηλή θαη επξσπατθή θαξκαθνινγία. Γηνζθνπξηάο (Ηζη): Ώξραία ειιεληθή πφιε ζηελ Κξηκαία ηνπ Βχμεηλνπ Πφληνπ ε ζεκεξηλή εβαζηνχπνιε (ηξάβσλ) Γηόζθνπξνη Γηόζθνπξνη (Μπζ): Αίδπκα ηέθλα ηνπ Αία (ή ηνπ Σπλδάξεσ) θαη ηεο Λήδαο, γλσζηνί κε ηα νλφκαηα Κάζησξ θαη Πνιπδεύθεο. χκθσλα κε ην κχζν, ε Λήδα κεηά ηελ έλσζή ηεο κε ηνλ θχθλν - Αία γέλλεζε δπν απγά. Ώπφ ην πξψην γελλήζεθε ε Βιέλε θαη απφ ην δεχηεξν νη δίδπκνη Αηφζθνπξνη. Άιιε εθδνρή ππνζηεξίδεη φηη ν Κάζηνξαο ήηαλ γηνο ηνπ Σπλδάξεσ, άξα ζλεηφο θαη ν Πνιπδεχθεο ηνπ Αία, επνκέλσο αζάλαηνο. Οη δπν αδειθνί ήηαλ αρψξηζηνη θαη ηα πεξηζζφηεξα θαηνξζψκαηα πνπ ηνπο απνδίδνληαη ήηαλ θνηλά. ηαλ ν Κάζησξ πέζαλε, ν Πνιπδεχθεο παξαθάιεζε ηνλ Αία λα κελ ρσξηζηνχλ. Ο Αίαο εηζάθνπζε ηελ παξάθιεζή ηνπ θαη ν Πνιπδεχθεο πεξλά κηα κέξα ζηνλ Οπξαλφ θαη κηα κέξα ζηνλ Άδε. (Παπζαλίαο) Γηόζθνπξνο (Ηζη): Ο γηνο ηνπ Αηφο Γηόζθνξνο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο Γηνηίκα (Ηζη): Δ Γηνηίκα (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ππζαγφξεηα θηιφζνθνο, ηέξεηα θαη πξνθήηηο απφ ηε Μαληηλεία. ην πκπόζην ηνπ Πιάησλα
268
αλαθέξεηαη φηη ε Αηνηίκα δίδαμε ζηνλ σθξάηε ηε κεηαθπζηθή ηνπ έξσηα. (Πιάησλ, Λνπθηαλόο) Γηόηηκνο (Ηζη): 1. Βπηγξακκαηνπνηφο απφ ηελ Μίιεην (Παιαηηλή Αλζνινγία) 2. Ο Γιόηιμορ γηνο ηνπ ηξνκβίρνπ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο, πνπ πνιέκεζε θαηά ησλ Κνξηλζίσλ θαη θαηά ησλ ηθπσλίσλ (Θνπθπδίδεο) 3. Ο Αηφηηκνο (1νο π.Υ. αη) ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο Γηνηνγέλεο (Ηζη): Ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο θαη ζπγγξαθέαο Γηνηξέθεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 384 π.Υ. Γηνθάλεο (Ηζη): 1. Έλαο απφ ηνπο ζηξαηεγνχο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο. Νίθεζε ηνπο Μεζζελίνπο ην 191 θαη ηνλ Ώληίνρν ην 190 π.Υ.. 2. Ρήηνξαο θαη ζησηθφο θηιφζνθνο ηνπ 2νπ π.Υ. αη. απφ ηε Μπηηιήλε. ηε Ρψκε ήηαλ δάζθαινο ηνπ Σηβέξηνπ Γξάθρνπ. 3. Ο Γηνθάλεο απφ ηελ Πξνχζα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 13 κ.Υ. Γηόθαληνο (Ηζη): 1. Ο Γηόθαληνο θαη ν Ώρηιιεχο εζηάιεζαλ σο πξέζβεηο απφ ηνπο Ώζελαίνπο ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν γηα λα δηαπξαγκαηεπζνχλ ηελ απειεπζέξσζε ησλ ζπκπνιηηψλ ηνπο (κηζζνθφξσλ ηνπ Ααξείνπ) πνπ είραλ αηρκαισηηζζεί ζηε κάρε ηνπ Γξαληθνχ θαη είραλ θαηαδηθαζηεί ζε θαηαλαγθαζηηθά έξγα ζηε Μαθεδνλία. πλάληεζαλ ηνλ Ώιέμαλδξν ζηελ Σχξν ην 331 π.Υ. θαη πέηπραλ ηελ απειεπζέξσζε ησλ αηρκαιψησλ. (Αξξηαλόο) Γηόθαληνο ν Αιεμαλδξεύο 2. Έιιελαο ηζηνξηθφο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. Έγξαςε ηα Πνληηθά 3. Ο Γηόθαληνο ν Αιεμαλδξεύο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο καζεκαηηθφο. Ώπνθαιείηαη ν παηέξαο ηεο Άιγεβξαο εμ αηηίαο ηνπ πνιχηνκνπ έξγνπ ηνπ Αξηζκεηηθά ζην νπνίν πεξηέρνληαη πξνβιήκαηα θαη ιχζεηο εμηζψζεσλ α’ θαη β’ βαζκνχ. Ώπφ ηα 13 βηβιία ηνπ έξγνπ ηνπ ηα έμη ήηαλ γλσζηά ζηνπο Άξαβεο θαη ηνπο ΐπδαληηλνχο απφ ηνπο νπνίνπο κεηαθξάζηεθαλ αξγφηεξα ζηα ιαηηληθά. Σελ δεθαεηία ηνπ ’70 βξέζεθε έλα αξαβηθφ ρεηξφγξαθν κε αθφκα ηέζζεξα απφ ηα βηβιία ηνπ Αηφθαληνπ. Γηνθίια (Ηζη): Δ Γηνθίια (4νο ή 3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηήηξηα Γηνθώλ (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο αξραίαο Ώζήλαο (Athenians Project) Γηνραίηαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Γηνράξεο (Ηζη): Οη Πχιεο ηνπ Γηνράξνπο βξηζθφηαλ ζηε ΐΏ πιεπξά ηνπ ηείρνπο ηεο αξραίαο Ώζήλαο θαη νλνκάζηεθαλ έηζη απφ ηα ινπηξά θάπνηνπ (πηζαλψο επγελνχο Ώζελαίνπ) Γηνράξνπο πνπ δνχζε ζην ζεκείν απηφ. Γηόρζσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Μηλχα θαη αδειθφο ηξηψλ θνξηηζηψλ ησλ ιεγνκέλσλ Μηλπάδσλ 269
Γηνρζώλδαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μηλχνπ θαη αδειθφο ηνπ Οξρνκελνχ Γίπνηλνο (Ηζη): Ο Γίπνηλνο (7νο-6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηελ Κξήηε θαη δάζθαινο ηνπ Ώγγειίσλνο θαη ηνπ Ανξπθιείδα. Βξγάζηεθε ζηελ ηθπψλα θαη ζπλεξγάζηεθε κε ηνλ επίζεο γιχπηε θχιιε. Μεηαμχ ησλ έξγσλ ηνπ Αηπνίλνπ, αλαθέξεηαη θαη έλα άγαικα ηεο Ώζελάο ζηε Λίλδν ηεο Ρφδνπ. (Πιίληνο, Παπζαλίαο) Γίπνηλνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ααηδάινπ θαη αδειθφο ηνπ Εθάξνπ Γίπνιηο (Ηζη): Ώξραία νλνκαζία ηεο χξνπ (κεξνο) Γίξθε (Ηζη): Βιιελίδα δσγξάθνο απφ ηελ ηθειία Γίξθε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Λχθνπ. Δ Αίξθε θαη ν άληξαο ηεο θαηαδίσμαλ ηελ αληςηά ηνπ Λχθνπ, Ώληηφπε - επεηδή είρε κείλεη έγθπνο απφ ηνλ Αία - ηελ βαζάληζαλ θαη ηε θπιάθηζαλ. κσο ν Ώκθίσλ θαη ν Γήζνο, ηα παηδηά ηεο Ώληηφπεο εθδηθήζεθαλ θαη ζθφησζαλ ην δεπγάξη. (Πίλδαξνο, Ώπνιιφδσξνο) Γηξθύα (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ήξαο ζηελ Βχβνηα Γίπινο (Ηζη): 1. Κνξίλζηνο γιχπηεο θαη ραιθνπξγφο 2. Ο Γίπιινο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ γηνο ηνπ Φαλφδεκνπ ηνπ Ώηζηδνγξάθνπ. Έγξαςε παγθφζκηα ηζηνξία ησλ εηψλ 357-297 π.Υ. 3. Ο Γίπινο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο ηεο αιεμαλδξηλήο επνρήο. Γηθηιίδεο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ γξακκέλν ζε αξραία επηγξαθή Γίθηινο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 442 π.Υ. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Γίθηινο ν ηλσπεύο (342-291 π.Υ.) ήηαλ πνηεηήο ηεο λέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Έγξαςε πεξίπνπ 100 έξγα απφ ηα νπνία γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο ησλ 60 θαη αξθεηά απνζπάζκαηα. Ο ίδηνο εξκήλεπζε ξφινπο ζε αξθεηά απφ ηα έξγα ηνπ. (Διι. Αλζνι.) 3. Ο Γίθηινο (5νο π.Υ. αη) απφ ηε ίθλν, ήηαλ επηθφο πνηεηήο. Έγξαςε ην έπνο Θεζείο Γηθξίδαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ παξηηαηψλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Κνξηλζηαθνχ πνιέκνπ. Σν 391 π.Υ. δηνξίζηεθε δηνηθεηήο ησλ ιαθσληθψλ ζηξαηεπκάησλ ζηελ Μηθξά Ώζία, ζηε ζέζε ηνπ Θίβξσλνο πνπ είρε ζθνησζεί ζε κάρε. Έθαλε επηηπρεκέλεο επηδξνκέο θαηά ησλ Πεξζψλ θαη πέηπρε αξθεηέο λίθεο. (Ξελνθώλ) Γηςαθόο (Μπζ): Γηνο ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Φηιιίδνο (Ώπνιιψλ. Ρφδηνο) Γίσλ (Ηζη): 1. Ο Γίσλ (3νο π.Υ.αη.) ήηαλ πνιηηηθφο απφ ηηο πξαθνχζεο, θίινο θαη καζεηήο ηνπ Πιάησλα. Βθδίσμε ηνλ Σχξαλλν ησλ πξαθνπζψλ Αηνλχζην ηνλ Νεφηεξν, αιιά αξγφηεξα έγηλε ν ίδηνο ηχξαλλνο ηεο πφιεο. Ανινθνλήζεθε απφ ηνπο επαλαζηαηεκέλνπο δεκνθξαηηθνχο πνιίηεο. (Πινύηαξρνο) 2. Ο Γίσλ γηνο ηνπ Νηθάηα, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) 3. Ο Γίσλ ν Υξπζόζηνκνο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Πξνχζα ηεο ΐηζπλίαο, ήηαλ ξήηνξαο, ηζηνξηθφο, ζπγγξαθέαο θαη θηιφζνθνο. 4. Ο Γίσλ ν Ηηαιηθόο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο. 270
5. Ο Γίσλ απφ ηελ Κππαξηζζία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 76 π.Υ. 6. Ο Γίσλ ν Κάζζηνο (155-235 κ.Υ.), ήηαλ ηζηνξηθφο απφ ηε Νίθαηα ηεο ΐηζπλίαο. Έγξαςε ζηελ ειιεληθή αηηηθή δηάιεθην ηε Ρσκατθή ηζηνξία ζε 80 βηβιία. 7. Ο Γίσλ ν Νεαπνιίηεο ήηαλ καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο Γίσλ (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Λαθσλίαο, ζχδπγνο ηεο Ώκθηζέαο θαη παηέξαο ηεο ξθεο ηεο Λπθνχο θαη ηεο Καξπάο. Ο ζεφο Ώπφιισλ δψξηζε ζηηο ηξεηο αδειθέο ην ράξηζκα ηεο καληηθήο, κε ηνλ φξν φηη δελ ζα κάζαηλαλ γηα ηνπο ζενχο πξάγκαηα πνπ δελ ηηο αθνξνχζαλ. Ο Αηφλπζνο εξσηεχηεθε ηελ Καξπά, αιιά νη θνπέιεο ηνλ παξαθνινπζνχζαλ γηα λα κάζνπλ ηα κπζηηθά ηνπ. Οη ζενί κεηακφξθσζαλ ηελ ξθε θαη ηελ Λπθψ ζε βξάρηα θαη ηελ Καξπά ζε θάξπνλ=θνπθνύηζη πνπ ππάξρεη ζε φινπο ζρεδφλ ηνπο θαξπνχο. Γησλαία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο Γηώλαζζα (Ηζη): Δ κεηέξα ηνπ Λπθνχξγνπ Γηώλδαο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεηαη ζε έλα ιφγν ηνπ Τπεξείδε Γηώλε (Ηζη): Δ Γηώλε απνηειεί ην ζειπθφ αληίζηνηρν ηνπ Αία. εκαληηθή πειαζγηθή ζεά απφ ηηο παιαηφηεξεο ηνπ Ασδεθαζένπ. Δζηία, Γηώλε, Αθξνδίηε Γηώλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο (Απνιιόδσξνο) Γησμίππε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Αησμίππε παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Ώίγππην θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Γηώμηππνο (Ηζη): Πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Έξγα ηνπ: Φηιάξγπξνο, Θεζαπξόο, Αληηπνξλνβνζθόο θ.ά. Γηώξεο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηάο ησλ Βπεηψλ Ώκαξπγθέα. πκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. θνηψζεθε απφ ηνλ Πείξν (κεξνο) Γκήησξ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ίαζνπ, βαζηιηά ηεο Κχπξνπ. Πξφθεηηαη κάιινλ γηα θαληαζηηθφ φλνκα πνπ ζνθίζηεθε ν Οδπζζέαο. ηαλ έθηαζε ζην παιάηη ηνπ κεηακνξθσκέλνο ζε δεηηάλν, δηεγήζεθε ζηνπο κλεζηήξεο κηα θαληαζηηθή πεξηπέηεηα πνπ είρε ζηελ Ώίγππην, φπνπ ηνλ ζπλέιαβαλ αηρκάισην θαη ηνλ έζηεηιαλ ζην βαζηιηά ηεο Κχπξνπ Ακήηνξα. (κεξνο) Γνίαο (Μπζ): Ώδειθφο ηνπ Άθκνλνο (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γνηδάιζαο (Ηζη): Έιιελαο γιχπηεο απφ ηελ ΐηζπλία (3νο π.Υ. αη.).
271
Γόθηκνο (Ηζη): Ο Γόθηκνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο, ππεξέηεζε ππφ ηηο δηαηαγέο αξθεηψλ ζηξαηεγψλ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. (Γηόδσξνο ηθειόο) Γόιηνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Βξκή Γνιίνο (Μπζ): Ο θεπνπξφο ησλ αλαθηφξσλ ηνπ Οδπζζέα (κεξνο) Γνιηρελόο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αία Γόιηρνο (Ηζη): Άζιεκα πνπ θαζηεξψζεθε ηελ 15ε Οιπκπηάδα. Ήηαλ δξφκνο αληνρήο 4670 κέηξσλ Γνιηρόο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Βιεπζίλαο πξνο ηνλ νπνίν ε Αήκεηξα δίδαμε ηελ ιαηξεία ηεο (κεξνο) Γνιίσλ (Μπζ): Γηνο ελφο εηιελνχ θαη ηεο Χθεαλίδαο Νχκθεο Μειίαο Γνινάζπηο (Ηζη): Ο Ώηγχπηηνο ηνλ νπνίνλ ν Μ. Ώιέμαλδξνο δηφξηζε εγεκφλα ηεο ρψξαο ηνπ, κεηά ηελ θαηάιεςή ηεο. Γόινγγνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Κξφλνπ θαη ηεο Χθεαλίδαο Θξάθεο Γνινπίσλ (Μπζ): Σξψαο ηεξέαο, παηέξαο ηνπ Τςίλνξα ν νπνίνο ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Έιιελα Βπξχππιν (κεξνο) Γόινο (Ηζη): Ο Γόινο ήηαλ ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ δφινπ Γόινς (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Βξκή, γελάξρεο ησλ Ανιφπσλ (κεξνο) Ο Δξκήο ήηαλ παηέξαο ηνπ Γόινπα 2. Σξψαο πνιεκηζηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μελέιαν (κεξνο) Γόισλ (Ηζη): Ο Γόισλ ήηαλ Έιιελαο δσγξάθνο Γόισλ (Μπζ: Γηνο ηνπ Σξψα Βπκήδε. Αέρζεθε πξφηαζε ηνπ Έθηνξα λα κπεη ζην ερζξηθφ ζηξαηφπεδν, γηα λα κάζεη ηηο πξνζέζεηο ησλ Βιιήλσλ. Ο Αφισλ θφξεζε έλα ηνκάξη ιχθνπ θαη κπήθε ζην ειιεληθφ ζηξαηφπεδν. κσο ηνλ αληηιήθζεθαλ ν Οδπζζέαο θαη ν Αηνκήδεο θαη αθνχ ηνλ αλέθξηλαλ θαη έκαζαλ ηε δηάηαμε ησλ ηξσηθψλ δπλάκεσλ, ηνλ ζθφησζαλ. (κεξνο) Γνκέζηηθνο (Ηζη): Ο Γνκέζηηθνο Ούιπηνο απφ ηελ Έθεζν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ζηελ Οιπκπηάδα 129 κ.Υ. Γνκλίλνο (Ηζη): Ο Γνκλίλνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Λάξηζα ή πξία ήηαλ θηιφζνθνο θαη καζεκαηηθφο, καζεηήο ηνπ πξηαλνχ Γόλαμ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γόληαο (Ηζη): Ο Γόληαο (6νο π.Υ. αη;) ήηαλ γιχπηεο απφ ηε πάξηε, ν νπνίνο θηινηέρλεζε αγάικαηα απφ ρξπζφ θαη ειεθαληφδνλην, πνπ θφζκεζαλ ηελ Οιπκπία. 272
Γνμηζέα (Ηζη): Δ Γνμηζέα ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Γόξηζζνο (Ηζη): βιέπε Γόξπζζνο Γνξθάο (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο, αλαθέξεηαη ζηνπο Δηαηξηθνύο Γηαιόγνπο ηνπ Λνπθηαλνύ. Γνξθεύο ή Γνξπθιεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Εππνθφσληα. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή καδί κε ηνλ παηέξα ηνπ θαη ηνπο 11 αδειθνχο ηνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Γνξθία (Μπζ): Κφξε ηνπ αξρεγνχ ησλ Φνηλίθσλ Φαιάλζνπ πνπ είραλ θαηαιάβεη ηε Ρφδν. Σνπο Φνίληθεο έδησμε ν Ίθηθινο ν Ρφδηνο κε ηε βνήζεηα ηεο Ανξθίαο πνπ ηνλ είρε εξσηεπζεί. Γόξθηο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο ζηξαηεγφο (Θνπθπδίδεο) Γόξθσλ (Ηζη): ΐνπθφινο, εξσηεπκέλνο κε ηελ Υιφε Γνξύαινο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Γνξπζαξζίο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο ζεάο Ώζελάο. Γνξπθιείδαο (Ηζη): Ο Γνξπθιείδαο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε πάξηε, ήηαλ γιχπηεο, καζεηήο ηνπ Αηπνίλνπ. ηνλ Ανξπθιείδα απνδίδεηαη ε δεκηνπξγία αγάικαηνο ηεο Θέκηδαο, πνπ θφζκεζε ην εζσηεξηθφ ηνπ λανχ ηεο Ήξαο ζηελ Οιπκπία. (Παπζαλίαο) Ο Γνξπθόξνο ηνπ Πνιπθιείηνπ Γόξπθινο (Ηζη): Οιπκπηνλίθεο απφ ηελ Σίξπλζν (Πίλδαξνο) Γόξπθινο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζχληξνθνο ηνπ Ώηλεία. Σνλ ζθφησζε ν Ώίαο ν Σειακψληνο (κεξνο) Γνξύιαηνο (Ηζη): Ο Γνξύιαηνο ν Σαθηηθόο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Μηζξηδάηε ηνπ Βπεξγέηε (ηξάβσλ) Γνξύιανο (Ηζη): Ώξρεγφο ησλ απνίθσλ ηεο Βξέηξηαο πνπ ίδξπζε ηελ θξπγηθή πφιε Ανξπιαίν απφ ην φλνκά ηνπ. Γνξύκαρνο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Ώηησιψλ, πνιέκεζε ηελ ηξηεηία 220-217 π.Υ. θαηά ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ Β’. Ο πφιεκνο απηφο ηειείσζε κε ηελ ππνγξαθή ηεο ζπλζήθεο ηεο Ναππάθηνπ. Γόξπζζνο (Ηζη): Ο Γόξπζζνο ή Γόξηζζνο (9νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο θαη παηέξαο ηνπ Ώγεζηιάνπ Ώ’ πνπ ηνλ δηαδέρζεθε. Ο Αφξπζζνο ζθνηψζεθε ζε πφιεκν κεηαμχ πάξηεο θαη Άξγνπο. Γνξπθόξνο (Ηζη): Μαξκάξηλν άγαικα θηινηερλεκέλν απφ ηνλ Πνιχθιεηην (450 π.Υ.) ην νπνίν ζεσξείηαη φηη παξνπζηάδεη ηηο ηδεψδεηο δηαζηάζεηο ηνπ αλζξψπηλνπ ζψκαηνο
273
Γνζίζενο (Ηζη): Ο Γνζίζενο ν Πεινύζηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο, καζεηήο ηνπ Κφλσλνο. Ώζρνιήζεθε κε ηηο θάζεηο ησλ απιαλψλ αζηέξσλ. Βίλαη γλσζηφο απφ ηελ αιιεινγξαθία ηνπ κε ηνλ Ώξρηκήδε θαη ηνλ Κφλσλα ηνλ άκην. Γνηάκαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ θαηά ηελ εηζβνιή ηνπο ζηελ Βιιάδα η0 480 π.Υ. (Αηζρύινο) Γοσλιτιεύς (Μσθ): Ο θάηνηθνο ηνπ Ανπιίρηνπ. Ώλαθέξεηαη ζην Νίζν, ηνλ παηέξα ηνπ κλεζηήξα ηεο Πελειφπεο Ώκθίλνκνπ. (κεξνο) Γνύπσλ (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Γνύξηο (Ηζη): 1. Ο Ώζελαίνο αγγεηνγξάθνο θαη αγγεηνπιάζηεο Γνύξηο (6νο-5νο π.Υ. αη.), είλαη έλαο απφ ηνπο πην παξαγσγηθνχο θαιιηηέρλεο ηεο επνρήο ηνπ. Γσγξάθηδε θχιηθεο θαη αγγεία θαη ηα έξγα πνπ απνδίδνληαη ζ’ απηφλ ππεξβαίλνπλ ηα 250. Πνιιά απφ ηα αγγεία απηά βξέζεθαλ ζε ηάθνπο Βηξνχζθσλ, πξάγκα πνπ απνδεηθλχεη φηη ηα εξγαζηήξηα ηεο Ώζήλαο έθαλαλ κεγάιεο εμαγσγέο απηψλ ησλ πξντφλησλ. άηπξνη, έξγν ηνπ Γνύξηδνο 2. Ο Γνύξηο (350-281 π.Υ.) απφ ηε άκν ήηαλ αδειθφο ηνπ θσκηθνχ πνηεηή Λπγθέσο, ηχξαλλνο ηεο άκνπ, ηζηνξηθφο θαη καζεηήο ηνπ Θενθξάζηνπ. Έγξαςε Ηζηνξίαη ή Μαθεδνληθά, Πεξί λόκσλ, Πεξί αγώλσλ, Πεξί δσγξαθηθήο θαη άιια. Ο Ανχξηο αλαδείρζεθε θαη νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο. (Πινύηαξρνο) Γξάθεο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ ζηε Λπζηζηξάηε ηνπ Αξηζηνθάλε Γξαθίνο (Μπζ): Ώξρεγφο ησλ Βπεηψλ, πνπ ππεξάζπηδε ηα θαξάβηα ησλ Ώραηψλ, ηα νπνία πξνζπαζνχζε λα θάςεη ν Έθηνξαο (κεξνο) Γξαθνληίδεο (Ηζη): Ο Γξαθνληίδεο (5νο π.Υ. αη) γηνο ηνπ Λεσγφξα, ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο θαη δηνηθεηήο ζηφινπ. Ήηαλ απφ ηνπο ζθνδξφηεξνπο πνιηηηθνχο αληηπάινπο ηνπ Πεξηθιή. (Ξελνθώλ) Γξαθόληηνο (Ηζη): 1. παξηηάηεο πνπ εμνξίζηεθε απφ ηελ παηξίδα ηνπ θαη δνχζε ζηελ Σξαπεδνχληα (Ξελνθώλ) 2. Βπίζθνπνο Νηθαίαο, έδεζε ηνλ 2ν ή 3ν αηψλα θαη αλαθεξχρζεθε άγηνο απφ ηελ Βθθιεζία Γξαθνληίο (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Πηεξίδεο Νχκθεο Γξάθπινο (Ηζη): Καξβνπληάξεο απφ ην Μελίδη (Αξηζηνθάλεο, Αραξλήο) Γξάθσλ (Ηζη): 1. Ο Γξάθσλ (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν πξψηνο λνκνζέηεο ηεο Ώζήλαο. Οη Ώζελαίνη ηνπ δήηεζαλ λα ζπληάμεη ηνπο λφκνπο θαη ην 621 π.Υ. ν Αξάθσλ ηνπο έγξαςε ζε καξκάξηλε πιάθα πνπ ηελ ηνπνζέηεζε ζηελ Ώγνξά. 274
Οη λφκνη ήηαλ ηφζν απζηεξνί (π.ρ. ε θινπή ελφο κήινπ είρε σο ζπλέπεηα ηε ζαλαηηθή πνηλή) πνπ θαη ζήκεξα αθφκα ρξεζηκνπνηνχκε ηηο εθθξάζεηο δξαθόληεηνη λόκνη θαη δξαθόληεηα κέηξα. Οη λφκνη ηνπ Αξάθνληα αληηθαηαζηάζεθαλ ην 594 απφ απηνχο ηνπ φισλα. (Πιάησλ) 2. Ο Γξάθσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηελ Κσ, γηνο ηνπ Εππνθξάηε. Ήηαλ ν γηαηξφο ηεο Ρσμάλεο (ζπδχγνπ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ) θαη δνινθνλήζεθε καδί θαη ηνλ κηθξφ Ώιέμαλδξν Α’ ην 310. Γξάθσλ (Μπζ): Οθηνεηδέο ηέξαο ηεξαζηίσλ δηαζηάζεσλ κε δηαπεξαζηηθφ βιέκκα, θχιαθαο πεγψλ, ζεζαπξψλ θαη άιισλ πνιχηηκσλ πξαγκάησλ. Γξεπαλεθόξνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο Αήκεηξαο Γξεζαίνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Αξπφπσλ Θεηνδάκαληα Γξήζνο (Μπζ): Σξψαο πνιεκηζηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Βπξχαιν (κεξνο) Γξίκαθνο (Ηζη): Οη θάηνηθνη ηεο Υίνπ ήηαλ νη πξψηνη πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ζθιάβνπο. Σνπο θαηαπίεδαλ ηφζν πνπ πνιινί απφ απηνχο, κε αξρεγφ ηνλ Γξίκαθν θαηέθπγαλ ζηα βνπλά φπνπ θαη εγθαηαζηάζεθαλ. Έγηλαλ πνιιέο κάρεο κεηαμχ ησλ Υίσλ θαη ησλ ζθιάβσλ θαη ζην ηέινο θαηέιεμαλ ζε ζπκθσλία. κσο νη θάηνηθνη ηεο Υίνπ παξέβεζαλ ηε ζπκθσλία θαη επηθήξπμαλ ηνλ Αξίκαθν. Ώπηφο δελ κπφξεζε λα αληέμεη ηε ζπλερή θαηαδίσμε θαη παξαθάιεζε έλα δνχιν λα ηνπ θφςεη ην θεθάιη. Γξηκύινο (Ηζη): λνκα πξνζψπνπ πνπ αλαθέξεη ν Λνπθηαλόο Γξηκώ (Ηζη): Γξηκώ ήηαλ φλνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο Νχκθεο (Τγίλνο) Ο Αθηαίσλ θαη νη ζθύινη ηνπ Γξνκάο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζθχινπο πνπ θαηαζπάξαμαλ ηνλ Ώθηαίνλα (Τγίλνο) Γξνκεύο (Ηζη): Ο Γξνκεύο απφ ηε ηπκθαιία ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην δφιηρν θαη ζην παγθξάηην ην 484 θαη ην 480 π.Υ. Γξνκηραίηεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ησλ Γεηψλ ηεο Θξάθεο, ζπλειήθζε αηρκάισηνο κε φιν ηνπ ην ζηξαηφ απφ ηνλ Λπζίκαρν ην 292 π.Υ. Γξνκνθιείδεο (Ηζη): Ο Γξνκνθιείδεο (475 π.Υ.) ήηαλ άξρσλ ησλ Ώζελψλ Γξνκνθιήο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο αξραίαο Ώζήλαο (Athenians Project) Γξόκσλ (Ηζη): Πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα Γξνπίδαο (Ηζη): Ο Γξνπίδαο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Μαθεδφλαο, παηέξαο ηεο Λαλίθεο θαη ηνπ Κιείηνπ ηνπ Μέιαλνο, ζηξαηεγνχ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Γξνπίδεο (Ηζη): Άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 644 θαη 593 π.Υ. 275
Γξνπίσλ (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Παηνλίαο ην 279 π.Υ. Γξνζεξά (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νατάδεο Νχκθεο Γξόζηιια (Ηζη): Δξσίδα βπδαληηλνχ κπζηζηνξήκαηνο Γξνζίο (Ηζη): Δ Γξνζίο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο, αλαθέξεηαη ζηνπο Δηαηξηθνύο Γηαιόγνπο ηνπ Λνπθηαλνύ. Γξπάδεο (Μπζ): Οη Νχκθεο ησλ δέληξσλ θαη ησλ δαζψλ πνπ δνχζαλ φζν θαηξφ δνχζε ην δέληξν ζην νπνίν θαηνηθνχζαλ (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Γξύαινο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κεληαχξνπο ζην γάκν ηνπ Πεηξίζννπ (Δζίνδνο) Γξύαο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο Λπθνχξγνπ δηψθηε ηεο ιαηξείαο ηνπ Αηνλχζνπ. Ο παηέξαο ηξειάζεθε θαη είδε ην γην ηνπ ζαλ βιαζηφ θηζζνχ (ηεξνχ θπηνχ ηνπ Αηνλχζνπ). Σνλ αθξσηεξίαζε θαη ηνλ ζθφησζε. Ο Αηφλπζνο θαηαξάζηεθε ηε γε ηεο Θξάθεο ε νπνία μεξάζεθε. Έλαο ρξεζκφο απεθάιπςε ζην ιαφ ηεο Θξάθεο φηη φζν δνχζε ν Λπθνχξγνο ε γε ζα παξέκελε μεξή. Σφηε μεζεθψζεθαλ θαη ζθφησζαλ ην βαζηιηά θαη ε γε έγηλε εχθνξε μαλά. (Ώπνιιφδσξνο) Γξπάδα Νύκθε 2. Βλαο απφ ηνπο Ώηγππηηάδεο. Παληξεχηεθε ηελ Βπξπδίθε ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) 3. Μαρεηήο ησλ Ώραηψλ. θνηψζεθε ζην Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ Αείθνβν (κεξνο) Γξύας (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Λαπηζψλ, πνιέκεζε θαηά ησλ Κεληαχξσλ Γξύκληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο ζηελ Πακθπιία Γξπκώλ (Ηζη): Ο Γξπκώλ ν Καπισληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Γξύνπεο (Ηζη): Παλάξραηε ειιεληθή θπιή πνπ θαηνηθνχζε ζηελ Αξπνπίδα, κηα πεξηνρή κεηαμχ ηεο Οίηεο θαη ηνπ Παξλαζζνχ, πξηλ ηελ έιεπζε ησλ Εψλσλ θαη ησλ Ώραηψλ. Ώπφ θεη ππνρξεψζεθαλ απφ ηνπο Ασξηείο λα θχγνπλ θαη νξηζκέλνη θαηέθπγαλ ζηελ Βχβνηα θαη ζηα λεζηά ησλ Κπθιάδσλ, ηελ Κχζλν ππάξρεη ρσξηφ κε ην φλνκα Αξπνπίδα. Κάπνηνη άιινη πήγαλ ζηελ Πεινπφλλεζν θαη ίδξπζαλ ηελ πφιε Νεκέα. Οη Αξχνπεο ηηκνχζαλ ηνλ γελάξρε ηνπο Αξχνπα θαη ηελ θφξε ηνπ Νχκθε Αξπφπε Γξπόπε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά Αξχνπα. Ο Ώπφιισλ ηελ εξσηεχηεθε θαη γηα λα ηελ πιεζηάζεη κεηακνξθψζεθε ζε ρειψλα. Δ 276
θνπέια κάδεςε ηε ρειψλα θαη ηελ πήγε ζην ζπίηη ηεο, φπνπ κεηακνξθψζεθε εθ λένπ ζε θίδη θαη ελψζεθε καδί ηεο. Δ Αξπφπε ηξνκαγκέλε δελ είπε ηίπνηε ζηνπο γνλείο ηεο. Ώξγφηεξα παληξεχηεθε ηνλ Ώλδξαίκνλα, αιιά ην παηδί πνπ γέλλεζε, ν Άκθηζζνο (ηδξπηήο ηεο νκψλπκεο πφιεο) ήηαλ παηδί ηνπ Ώπφιισλα. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γξύησλ (Ηζη): Ο Γξύησλ απφ ηελ Κξήηε (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ ηππηθνχ ησλ Πηνιεκαίσλ ηεο Ώηγχπηνπ Γξύνς ή Γξύσς (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Γξσπίδεο (Ηζη): 1. Ο Γξσπίδεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πξέζβεο ζηνλ Ααξείν. 2. Ο Γξσπίδεο ήηαλ καθξηλφο αληψλ ζπγγελήο ηνπ Πιάησλα Γύκαο (Ηζη): Ο Γύκαο ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Γύκαο (Μπζ): 1. Ο Αχκαο ήηαλ ηδξπηήο ηεο αρατθήο πφιεο Αχκεο 2. ΐαζηιηάο ηεο Φξπγίαο θαηπαηέξαο ηεο Βθάβεο Γύλα (Μπζ): Κφξε ηνπ Βπάλδξνπ θαη αδειθή ηεο Ρψκεο Γπλακέλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (κεξνο) Γπλάζηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Βξαηψο (Ώπνιιφδσξνο) Γπλάζηε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Γπλάζηε ήηαλ κεηέξα ηνπ Ώξάηνπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Γπξξάρηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζην Απξξάρην (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γύζαπινο (Μπζ): Ο Αχζαπινο ήηαλ γηνο ηνπ Βιεπζίληνπ ήξσα Ράξα. Γπζέβεηα (Ηζη): Κφξε ηεο Όβξεσο, ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο αζέβεηαο ή ηεο αλεπιάβεηαο Γύζηο (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο ξεο Γπζλίθεηνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 370 π.Υ. Γπζλνκία (Ηζη): Θεφηεηα-πξνζσπνπνίεζε ηεο δπζλνκίαο (Ζζίνδ) Γπζπνληεύο ή Γπζπόληηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πέινπα (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γσδεθάζεν (Ηζη): Οη Έιιελεο ιάηξεπαλ εθαηνληάδεο ζενχο θαη πάκπνιινπο ηνπηθνχο. κσο μερψξηδε ε νηθνγέλεηα ησλ Γώδεθα Οιύκπησλ Θεώλ πνπ επηθξάηεζαλ κεηά ηελ Σηηαλνκαρία. Ήηαλ έμη άληξεο θαη έμη γπλαίθεο, ή έμη παηδηά ηνπ Κξφλνπ (Γεπο, Πνζεηδψλ, Άξεο θαη Ήξα, Αήκεηξα, Βζηία) θαη άιια έμη ηνπ Αία (Βξκήο, Ήθαηζηνο, Ώπφιισλ θαη Άξηεκηο, Ώθξνδίηε, Ώζελά) Γάδσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Βπξψπεο, ζηνλ νπνίν ε Ασδψλε θαη ην καληείν ηεο νθείινπλ ην φλνκά ηνπο. (νθνθιήο) Γσδσλαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία (κεξνο) Γσδώλε (Μπζ): Νχκθε ηεο νκψλπκεο πεγήο ηεο Δπείξνπ (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) 277
Γσδσλίαη (Ηζη): Νχκθεο πνπ αλέζξεςαλ ηνλ Αία Γώξα (Ηζη): Δ Γώξα (4νο π.Υ. αη) απφ ηνπο Λνθξνχο ηεο Εηαιίαο ήηαλ ζχδπγνο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Αηνλπζίνπ ηνπ Πξεζβχηεξνπ Γώξεηνο (Ηζη): Πξίγθηπαο ηεο πάξηεο Γσξηεύο (Ηζη): 1. Βηεξνζαιήο αδειθφο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Κιενκέλνπο, ν νπνίνο ίδξπζε απνηθία ζηε ηθειία. θνηψζεθε απφ ηνπο Φνίληθεο ην 510 π.Υ. 2. Ο Γσξηεύο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Αηαγφξα απφ ηε Ρφδν ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην Γώξηνλ (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Γώξηνλ δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Κεξθήζηε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Γώξηνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Γώξηνο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Κεξθέηηδα ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Οη Γώδεθα ζενί Γσξίππε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Άληνπ θαη κεηέξα ηεο Οηλψο, ηεο πεξκψο θαη ηεο ΒιαΎδαο Γσξίο (Ηζη): 1. Δ Γσξίο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο, αλαθέξεηαη ζηνπο Δηαηξηθνύο Γηαιόγνπο ηνπ Λνπθηαλνύ. 2. Κφξε ηνπ Ξελέηνπ (5νο π.Υ. αη.) θαη ζχδπγνο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Αηνλπζίνπ ΐ’ θαη κεηέξα ηνπ Ώπνιινθξάηε. Γσξίο (Μπζ): 1. Χθεαλίδα, ζχδπγνο ηνπ Νεξέα κε ην νπνίνλ απέθηεζαλ πελήληα θφξεο ηεο Νεξείδεο. Θεσξείηαη σο ε πξνζσπνπνίεζε ηεο ζάιαζζαο. (Δζίνδνο) 2. Κφξε ηνπ Βπξψηα θαη κεηέξα ηνπ Βπθάκνπ απφ ηνλ Πνζεηδψλα Γώξηζζνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γσξίηηο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Καξία Γσξίρα (Ηζη): Δ Ασξίρα ή Ασξίρε (7νο-6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ναχθξαηε ηεο Ώηγχπηνπ, ήηαλ δηάζεκε εηαίξα. Μεηαμχ ησλ εξαζηψλ ηεο ήηαλ ν παξακπζάο Ώίζσπνο θαη ν Υάξαμνο, αδειθφο ηεο πνηήηξηαο απθψο. Σελ Ασξίρα απνθαινχλ θαη Ρνδώπηδα (ξνδνκάγνπιε) θαη Ρνδόπε. Γώξηρνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Γσξίσλ (Ηζη): 1. Ο Γσξίσλ ν Ηρζπνιόγνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ζπγγξαθέαο. Έξγν ηνπ ην Πεξί ηρζύσλ ζην νπνίν αζρνιείηαη κε ηα είδε θαη ηηο νλνκαζίεο ησλ ςαξηψλ.
278
2. Αάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο, γλσζηφο γηα ηελ γεκάηε θαληαζία κεηάθξαζε θαη πεξηγξαθή ηεο πεξηπέηεηαο ηνπ Οδπζζέα κε ηνλ Κχθισπα Πνιχθεκν, απφ ην ζρεηηθφ νκεξηθφ έπνο. Γσξόζενο (Ηζη): 1. Ο Γσξόζενο απφ ηελ Ρφδν ήηαλ ν ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 216 π.Υ. 2. Εζηνξηθφο ηεο αιεμαλδξηλήο επνρήο. Έγξαςε ηελ Ηζηνξία ηνπ Αιεμάλδξνπ. 3. Ο Γσξόζενο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο. Έγξαςε ην Λέμεσλ ζπλαγσγή ή αηηηθαί ιέμεηο. 4. Έιιελαο γιχπηεο. Με εληνιή ηνπ Νέξσλα θηινηέρλεζε αληίγξαθν ηεο Αλαδπνκέλεο Αθξνδίηεο ηνπ Ώπειιή. Σν ηνπνζέηεζε ζην λαφ ηνπ Καίζαξα. 5. Ο Γσξόζενο (1νο-2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ αζηξνλφκνο απφ ηε ηδψλα. Σηο παξαηεξήζεηο ηνπ ηηο έγξαςε ζε έκκεηξε κνξθή. Γώξνο (Ηζη): Ο Γώξνο απφ ηελ Θεζζαιία, ζπλφδεπζε ηνλ ζπαξηηαηηθφ ζηξαηφ ηνπ ΐξαζίδα ζηελ πνξεία πξνο ηελ Θξάθε (424 π.Υ.) (Θνπθπδίδεο) Γώξνο (Μπζ): 1. Ο Γώξνο ήηαλ γηνο ηνπ Έιιελα, γελάξρεο ηνπ θχινπ ησλ Ασξηέσλ. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο Γώξνο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Κνπξήηδαο ρψξαο ηεο Ώηησιίαο, γηνο ηνπ Ώπφιισλα Γσξώ (Ηζη): Πξφζσπν πνπ παξηζηάλεη ηελ ζεά ηεο δσξνδνθίαο ζηνπο Εππείο ηνπ Αξηζηνθάλε Γσζηάδεο ή Γσηηάδεο: Ο Γωζιάδηρ (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κπδσλία ηεο Κξήηεο ήηαλ ηζηνξηθφο. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Κξήηεο κε ηίηιν Σα Κξεηηθά (Διιεληθή Αλζνινγία) Γσζίζενο (Ηζη): Ο Γσζίζενο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Έθεζν ήηαλ παηέξαο ηνπ αλδξηαληνπνηνχ Αγαζία. Γσηάδαο (Ηζη): Ο Γσηάδαο απφ ηελ Μεζζελία, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 740 π.Υ. Γσηία (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κπιήλεο Βιάηνπ θαη ηεο Λανδίθεο (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Γσηίο (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Άξε θαη κεηέξα ηνπ Φιεγία (Ώπνιιφδσξνο) Γώηνο (Ηζη): Δγεκφλαο ησλ Παθιαγφλσλ (Ζξόδνηνο) Γσηώ (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (κεξνο)
279
Δάιε (Μπζ): Μπζηθφ ηέξαο κε ζψκα ηαχξνπ, ραπιηφδνληεο θάπξνπ θαη ζηξηθνγπξηζηά θέξαηα. Δαξηλή (Ηζη): Κφξε ηνπ Καιιίζηξαηνπ απφ ηελ Λάξηζα. Σν φλνκά ηεο είλαη γλσζηφ απφ κηα επηγξαθή πνπ βξίζθεηαη ζην Μνπζείν ηεο Λάξηζαο. Δαξηλόο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δβδνκίζθνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Έβξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο Ώίκνπ θαη ηεο Ρνδφπεο. Ο παηέξαο ηνπ πήξε γηα δεχηεξε ζχδπγφ ηνπ ηελ Αακαζίππε, ε νπνία εξσηεχηεθε ηνλ Έβξν. ηαλ απηφο δελ αληαπνθξίζεθε ζηνλ έξσηά ηεο απηή ηνλ ζπθνθάληεζε ζηνλ άληξα ηεο. Ο Έβξνο έπεζε θαη πλίγεθε ζηνλ πνηακφ πνπ απφ ηφηε ιέγεηαη Έβξνο. Δβξύδεικηο (Ηζη): βιέπε Δπξύδεικηο Δγειεύο (Μπζ): Ο Βγειεχο ή Δγέιεσο ήηαλ γηνο ηνπ Σπξξελνχ ή Σπξζηλνχ ν νπνίνο εθεχξε ηελ ζάιπηγγα. Ο Βγειεχο έδσζε απηή ηελ ζάιπηγγα ζηνλ Σήκελν εγέηε ησλ Δξαθιεηδψλ, φηαλ επηηέζεθε θαηά ηνπ Άξγνπο. Δγέζηα (Μπζ): Δ Βγέζηα απφ ηελ Σξνία ελψζεθε κε ηνλ πνηάκην ζεφ ηεο ηθειίαο Κξηκηζφ θαη γέλλεζε ηνλ Βγέζηε Δγέζηεο (Μπζ): Ο Βγέζηεο θαη ν Έιπκνο ίδξπζαλ απνηθία ησλ Σξψσλ ζηελ ηθειία ύγθξνπζε Αζελάο & Δγθέιαδνπ Δγθέιαδνο (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο πην ηζρπξνχο Γίγαληεο. Καηά ηελ Σηηαλνκαρία θαηαδηψρζεθε απφ ηε Ώζελά ε νπνία ηνλ θαηαπιάθσζε θάησ απφ έλα βξάρν, ην λεζί ηθειία (φπνπ βξίζθεηαη ην εθαίζηεην Ώίηλα) κε ην άξκα ηεο. Ο Βγθέιαδνο πνπ ζηελάδεη θαη θηλείηαη κέζα ζηνλ ηάθν ηνπ πξνθαιεί ζεηζκνχο θαη εθξήμεηο εθαηζηείσλ. (Δζίνδνο) 2. Ο Ώηγππηηάδεο Βγθέιαδνο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Ώκπκψλε ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Έγρεινο (Μπζ): Ο γελάξρεο ηνπ ηιιπξηθνχ θχινπ ησλ Δγρειίσλ Δζαιίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Αηφο θαη ηεο Πξσηνγέλεηαο (Τγίλνο) Έζαξνο (Ηζη): Ο Έζαξνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Μαθεδφλεο πξέζβεηο πνπ ππέγξαςαλ ηε ζπλζήθε εηξήλεο κε ηελ Ώζήλα ην 500 π.Υ. 280
Δζνδέα (Μπζ): Δ Βζνδέα ή Νέζηξα ήηαλ έλα απφ ηα παηδηά ηεο Νηφβεο (Νηνβίδεο) πνπ εμφλησζαλ ν Ώπφιισλαο θαη ε Άξηεκε. (Ώπνιιφδσξνο) Δηαξηλόο (Ηζη): Ο Δηαξηλόο θαη νη αδειθνί ηνπ πφξνο θαη Ώξηεκίδσξνο απφ ηελ Δξάθιεηα Πηεξίαο είλαη γλσζηνί απφ κηα επηγξαθή ησλ Ώιεμαλδξηλψλ ρξφλσλ. ΐξέζεθε ζηελ Πηεξία Δηδνζέα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο. (Ζζίνδνο) Δηδνκέλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Φέξεηα θαη ηεο Πεξηθιπκέλεο, ζχδπγνο ηνπ Ώκπζάνλα θαη κεηέξα ηνπ κάληε Μειάκπνδα θαη ηνπ ΐία. (Ώπνιιφδσξ.) Δηδπία ή Ηδπία (Ηζη): λνκα καο απφ ηηο Χθεαλίδεο Δηδώ (Μπζ): βιέπε Θενλόε Δηθαδαίσλ (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Δγήζαλδξνπ απφ ηε ΐέξνηα ηεο Δκαζείαο. Σν φλνκά ηνπ είλαη γλσζηφ απφ κηα βαζηιηθή επηζηνιή ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία παξαρσξείηαη ζηνπο απφζηξαηνπο ζηξαηηψηεο, απαιιαγή απφ θφξνπο. Δηθάδηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο, γηνο ηνπ Ώπφιισλα. Θέζπηζε ηελ ιαηξεία ηνπ παηέξα ηνπ ζηνπο Αειθνχο. Δηθάζηνο (Ηζη): Ο Δηθάζηνο απφ ηελ Κνινθψλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 256 π.Υ. Δηιαπηλαζηήο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Δηιείζπηα Δηιείζπηα (Ηζη): Μηλσηθή ζεά ηεο γνληκφηεηαο, ηεο γέλλεζεο θαη ησλ πφλσλ ηνπ ηνθεηνχ. Λέγεηαη φηη ην φλνκά ηεο πξνήιζε απφ ηελ επίθιεζε ειζέ, ειζέ! ησλ επηηφθσλ πνπ θαινχζαλ ηελ ζεά ζε βνήζεηα. (Ζζίνδνο) Δηιηζζόο (Μπζ): Έιιελαο καρεηήο. θνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηελ Ώκαδφλα Πελζεζίιεηα (κεξνο) Δηκαξκέλε (Ηζη): 1. Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζεο κνίξαο θαη ηεο αλάγθεο 2. Βιιελίδα αγγεηνγξάθνο Δηόλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δηξελαίνο (Ηζη): 1. Ο Δηξελαίνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Ώιεμαλδξηλφο γξακκαηηθφο, ιφγηνο θαη ζπγγξαθέαο, καζεηήο ηνπ Διηνδψξνπ. 2. Ο Δηξελαίνο ήηαλ Ώζελαίνο, ζηνλ νπνίν ε πφιε ησλ Αειθψλ ρνξήγεζε ρξπζφ ζηεθάλη εηο αλαγλψξηζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπ ζην ηεξφ ηεο πφιεο.
281
3. Ο Δηξελαίνο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ κχξλε, ήηαλ επίζθνπνο ηνπ Λνχγδνπλνπ (Λπψλ, πφιε ηφηε ηεο ξσκατθήο απηνθξαηνξίαο) θαη έλαο απφ ηνπο παηέξεο ηεο Βθθιεζίαο. Έγξαςε πνιιά ζξεζθεπηηθά θείκελα. Δηξήλε (Ηζη): 1. Δ Δηξήλε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίνπ Ώ’ θαη ηεο Ώζελαίαο εηαίξαο ΘαΎδαο. Παληξεχηεθε ηνλ βαζηιηά ησλ φισλ ηεο Κχπξνπ. 2. Δ Δηξήλε (5νο π.Υ. αη.) θφξε ηνπ Κξαηίλνπ ήηαλ δσγξάθνο. Γλσζηά έξγα ηεο Καιπςώ, Κνξίηζη ηεο Διεπζίλαο θ.ά. 3. Δ Δηξήλε ήηαλ κηα απφ ηηο ξεο, ζεφηεηα ηεο εηξεληθήο θαηάζηαζεο ησλ πξαγκάησλ, ηεο επεκεξίαο θαη ηνπ πινχηνπ. (Πινύηαξρνο) Δηξελίο (Ηζη): Δ Δηξελίο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Δηξελνθόξνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο. Δηξίζθνο (Ηζη): Ο Δηξίζθνο ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δθάβε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ θαη κεηέξα ηνπ Έθηνξα, ηνπ Πάξη, ηνπ Έιελνπ, ηεο Πνιπμέλεο, ηεο Καζζάλδξαο θαη άιισλ. (κεξνο) Δθάδεκνο (Μπζ): βιέπε Αθάδεκνο Δθαέξγε (Μπζ): Δ Δθαέξγε ή Δθάεξγνο ήηαλ κηα απφ ηηο Τπεξβφξεηεο παξζέλεο Υάξηεο ηνπ γλσζηνύ ηόηε θόζκνπ από ηνλ Δθαηαίν Μηιήζην Δθάιεηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο Δθάιε (Μπζ): Γξηά ηεο Ώηηηθήο πνπ θηινμέλεζε ηνλ Θεζέα φηαλ πήγαηλε γηα λα ζθνηψζεη ηνλ Σαχξν ηνπ Μαξαζψλα. Σν πξσί φηαλ έθπγε ν Θεζέαο ε Βθάιε πξνζέθεξε ζπζία ζην Αία γηα λα γπξίζεη ζψνο. Ο ήξσαο ζηελ επηζηξνθή ηνπ ηελ βξήθε λεθξή. Γηα λα ηελ ηηκήζεη ίδξπζε ην ηεξφ ηνπ Βθαιείνπ Αηφο θαη νλφκαζε ηελ πεξηνρή Δθάιε, φλνκα πνπ δηαηεξείηαη σο ζήκεξα. (Πινχηαξρνο) Δθακήδε (Μπζ): Παξζέλα απφ ηελ Σέλεδν. ηαλ ν Ώρηιιέαο θαηέιαβε ην λεζί δψξηζε ηελ Βθακήδε ζην Νέζηνξα. (κεξνο) Δθαηαίνο (Ηζη): 1. Ο Δθαηαίνο ν Μηιήζηνο (560-480 π.Υ.) ήηαλ ζεκαληηθφο ινγνγξάθνο, πεξηεγεηήο θαη γεσγξάθνο, καζεηήο ηνπ Ώλαμίκαλδξνπ. Έγξαςε ην Πεξίνδνο γεο ζην ηέινο ηνπ νπνίνπ επηζπλάπηεη θαη ράξηε κε ηνλ γλσζηφ ηφηε θφζκν θαη ην Γελεαινγίαη πνπ πεξηείρε ηνπο κχζνπο δηαθφξσλ ιαψλ θαη επηρεηξνχζε λα θαηαηάμεη ηνπο κπζηθνχο ήξσεο ζε γελεέο. (ηέθαλνο Βπδάληηνο)
282
2. Ο Δθαηαίνο ν Αβδεξίηεο (340-280 π.Υ.) απφ ηα Άβδεξα ηεο Θξάθεο ή ηελ Σέσ ηεο Μηθξάο Ώζίαο ήηαλ ηζηνξηθφο θαη θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Πχξσλα ηνπ Διείνπ. Έγξαςε ην Πεξί ηεο Αηγππηίσλ θηινζνθίαο θαη ην Πεξί Τπεξβνξέσλ. Σνπ απνδίδεηαη επίζεο ην έξγν Πεξί ηεο πνηήζεσο Οκήξνπ θαη Ζζηόδνπ. Καλέλα απφ απηά δελ έρεη δηαζσζεί. (Γηόδσξνο ηθειόο) 3. Ο Δθαηαίνο ν Δξεηξηεύο (4νο π.Υ. αη.) ν νπνίνο ζπλέγξαςε ηα Δπβντθά θαη ηα Δξεηξηαθά. 4. Ο Δθαηαίνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Βηαίξνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Σν 336 π.Υ. ν Παξκελίσλ ηνλ έζηεηιε ζηελ Ώζία λα ξπζκίζεη ηελ αηρκαισζία ή ην ζάλαην ηνπ Ώηηάινπ. Λίγν αξγφηεξα ν Άηηαινο δνινθνλήζεθε. Δθάηεξνο (Μπζ): Ααηκφλην ηεο εθαηεξίδνο (ελφο αγξνηηθνχ πεδερηνχ ρνξνχ κε γξήγνξεο θηλήζεηο ησλ ρεξηψλ). Βλψζεθε κε ηελ Ώγρηάιε, κηα θφξε ηνπ Φνξσλέα, ηνπ πξψηνπ αλζξψπνπ ηεο Γεο θαη απέθηεζαλ πέληε θφξεο ηηο Βθαηεξίδεο θαη πέληε γηνπο ηνπο Εδαίνπο Ααθηχινπο Δθάηε Δθάηε (Ηζη): Υζφληα ζεά ηεο λχρηαο, ηεο καγηθήο ηέρλεο, ηνπ ζειεληαθνχ θσηφο, ησλ νδνηπφξσλ θαη ησλ ζηαπξνδξνκηψλ. Ώπεηθνλίδεηαη κε ηξία πξφζσπα πνπ θνηηνχλ ζε δηαθνξεηηθέο θαηεπζχλζεηο θαη θξαηά ππξζνχο. Εεξά ηεο Βθάηεο ηδξχνληαλ θπξίσο ζε ζηαπξνδξφκηα θαη πεξάζκαηα θαη νη νδνηπφξνη θαξπνχο γηα λα έρνπλ ηελ ζπκπαξάζηαζε ηεο ζεάο απφ νξαηνχο ή κε θηλδχλνπο. Βπίζεο ππήξραλ ηεξά ηεο έμσ απφ ηηο απιέο ησλ ζπηηηψλ θαη νη λνηθνθπξέο είραλ έλα κφληκα αλακκέλν ιπρλάξη ή ζπκηάηηδαλ θαη έιπηδαλ φηη ε ζεά ζα έδησρλε θάζε θαθφ δαηκφλην πνπ επηβνπιεπφηαλ ηελ αζθάιεηα ηεο νηθνγέλεηαο. Οη νηθνγελεηάξρεο απέζεηαλ ζην ηεξφ κέξνο ησλ ηξνθίκσλ (κέιη, απγά, θξαζί, ηπξί θ.ά.) πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ε νηθνγέλεηα. Ώπηέο ηηο πξνζθνξέο ηηο έηξσγαλ νη δεηηάλνη θαη νη θησρνί θαη ηηο έιεγαλ Δθαηαία δείπλα. (Παπζαλίαο) Δθαηεβόινο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Δθαηόγρεηξεο (Μπζ): Κνζκνγνληθά γηγάληηα ηέξαηα, κε 50 θεθάιηα θαη εθαηφ ρέξηα ην θάζε έλα, θχιαθεο ησλ αλέκσλ θαη ησλ ζπειιψλ. Ήηαλ ηξεηο ν Ώηγαίσλ ή ΐξηάξεσο, ν Γχγεο, ή Γχεο θαη ν Κφηηνο. ηαλ νη Οιχκπηνη Θενί άξρηζαλ ηνλ πφιεκν θαηά ησλ Γηγάλησλ, νη Βθαηφγρεηξεο ηνπο βνήζεζαλ νπζηαζηηθά ζηελ ηξνκεξή Γηγαληνκαρία. Με ηα ηξηαθφζηα ρέξηα ηνπο εθζθελδφληδαλ 300 βξάρνπο θάζε θνξά θαηά ησλ Γηγάλησλ θαη ηνπο θαηαπιάθσλαλ, εμαζθαιίδνληαο έηζη ηε λίθε ησλ ζεψλ. (Ώπνιιφδσξνο) 283
Δθαηνκβαηώλ (Ηζη): Ο πξψηνο κήλαο ηνπ αηηηθνχ έηνπο Δθαηόκλαηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο ζηελ Κξήηε (Ζζύρηνο) Δθάηνκλνο (Ηζη): 1. Ο Δθάηνκλνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Καξίαο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο βαζηιείαο ηνπ Ώξηαμέξμε ΐ’ θαη παηέξαο ηνπ Μαπζώινπ, ηνπ Ηδξηέσο θαη ηνπ Πημνδάξνπ θαζψο θαη ηεο Αξηεκηζίαο θαη Άδαο. ια ηνπ ηα παηδηά ηνλ δηαδέρζεθαλ κε ηε ζεηξά ζηνλ ζξφλν, αθνχ ε Ώξηεκηζία παληξεχηεθε ηνλ Μαχζσιν θαη ε Άδα ηνλ Εδξηέα. Με εληνιή ηνπ Πέξζε κνλάξρε, ν Βθάηνκλνο αλέιαβε ηελ δηνίθεζε ηνπ ζηφινπ ζηνλ πφιεκν θαηά ηνπ Βπαγφξα ηεο Κχπξνπ. 2. Ο Δθάηνκλνο απφ ηελ Διεία ήηαλ ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 72 π.Υ. Δθάηνκλσο (Ηζη): Ο Δθάηνκλσο απφ ηελ Μίιεην ήηαλ ηξηο νιπκπηνλίθεο (ζηάδηνο δξφκνο, νπιίηεο δξφκνο θαη δίαπινο) ην 72 π.Υ. Δθαηόκπνιηο (Ηζη): Ώξραία νλνκαζία ηεο Κξήηεο Δθάησλ (Ηζη): Ο Δθάησλ (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ρφδν, ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Παλαίηηνπ. Έγξαςε πνιιά βηβιία αιιά δελ έρεη δηαζσζεί ηίπνηα παξά κφλν νη ηίηινη θάπνησλ απφ απηά: Πεξί αγαζώλ, Πεξί ηειώλ, Πεξί αξεηώλ, Πεξί παζώλ, Πεξί παξαδόμσλ, Υξείαη θ.ά. (ελέθαο). Δθαηώλ (Μπζ): Ο παηέξαο ηεο Ώξπάιεο, εξσκέλεο ηνπ Πνζεηδψλα Δθαηώλπκνο (Ηζη): Έιιελαο κηζζνθφξνο πνπ έιαβε κέξνο ζηελ κάρε ζηα Κνχλαμα (401 π.Υ.) σο ζχκκαρνο ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ θαηά ηνπ αδειθνχ ηνπ Ώξηαμέξμε (Ξελνθώλ) Δθβάζηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα (Απνιιώληνο Ρόδηνο) Έθβαζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξγνπ θαη παηέξαο ηνπ Ώξέζηνξα Έθδεκνο (Ηζη): Ο Έθδεκνο ν Μεγαινπνιίηεο ήηαλ αθαδεκατθφο θηιφζνθνο, δάζθαινο ηνπ Φηινπνίκελνο. πκκεηείρε ζηελ αλαηξνπή ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Μεγαιφπνιεο Ώξηζηνδήκνπ. Έθδηθνο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο πνπ ζηάιζεθε κε νθηψ πινία ζηελ Ρφδν ην 391 π.Υ. γηα λα πνιεκήζεη ηνπο δεκνθξαηηθνχο. ηαλ έθηαζε ζηελ Κλίδν είδε φηη νη ερζξηθέο δπλάκεηο ήηαλ δηπιάζηεο απφ ηηο δηθέο ηνπ θαη πξνηίκεζε λα κείλεη άπξαθηνο. Οη Λαθεδαηκφληνη έζηεηιαλ ηνλ Σειεπηία κε κεγαιχηεξν ζηξαηφ γηα λα ηνλ εληζρχζνπλ. (Ξελνθώλ) Δθερεηξία (Ηζη): Θεφηεηα ή δαηκφλην, πξνζσπνπνίεζε ηεο παχζεο ησλ ερζξνπξαμηψλ, ηεο εθερεηξίαο. Άγαικά ηεο ππήξρε ζην λαφ ηνπ Αία ζηελ Οιπκπία Δθεβόινο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηνπ Ώπφιισλα Δθθειώ (Ηζη): Δ Δθθειώ ήηαλ κηα απφ ηηο ιίγεο γπλαίθεο θηινζφθνπο ηεο αξραηφηεηαο Έθθξηηνο: παξηηάηεο ζηξαηησηηθφο Δθιεθηόο (Ηζη): βιέπε Βαιέξηνο Δθιεθηόο Δθπξεπήο Ηζη): λνκα εθφξνπ ηεο πάξηεο Δθηήλεο (Ηζη): Θεσξνχληαη απηφρζνλεο, νη πξψηνη θάηνηθνη ηεο ΐνησηίαο. Γνχζαλ εθεί πνπ ζήκεξα βξίζθεηαη ε Θήβα 284
Δθηνξίδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Έθηνξα Ώζηπάλαμ (κεξνο) Έθησξ (Ηζη): 1. ΐαζηιηάο ηεο Υίνπ, απφγνλνο ηνπ Κφδξνπ. 2. Ο λεφηεξνο γηνο ηνπ Παξκελίσλα θαη αδειθφο ηνπ Φηιψηα θαη ηνπ Νηθάλνξνο, φινη ηνπο ζηξαηεγνί ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Σν 332 π.Υ. πλίγεθε ζην Νείιν. Έθησξ (Μπζ): Ο ήξσαο θαη αξρηζηξάηεγνο ησλ Σξψσλ, έλαο απφ ηνπο πξσηαγσληζηέο ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. Γηνο ηνπ Πξηάκνπ θαη ηεο Βθάβεο, ζχδπγνο ηεο Ώλδξνκάρεο θαη παηέξαο ηνπ Ώζηπάλαθηα. Ήηαλ γελλαίνο πνιεκηζηήο θαη αγαπεηφο απφ φινπο. Σα θαηνξζψκαηά ηνπ ηα νπνία πεξηγξάθνληαη ζηελ Ειηάδα είλαη πνιιά. θφησζε πνιινχο Έιιελεο κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ηνλ Πάηξνθιν, αγαπεκέλν θίιν ηνπ Ώρηιιέα. Σν ηειεπηαίν γεγνλφο ψζεζε ηνλ Ώρηιιέα λα κπεη μαλά ζηε κάρε θαη κεηά απφ κηα δξακαηηθή κνλνκαρία λα ζθνηψζεη ηνλ Έθηνξα. (κεξνο) Οη Σξώεο κεηαθέξνπλ ηνλ λεθξό Έθηνξα Δθθαληίδεο (Ηζη): Ο Δθθαληίδεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο πξαθνχζεο, ήηαλ πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. ΐξαβεχζεθε ηέζζεξηο θνξέο ζηα Αηνλχζηα γηα αληίζηνηρα έξγα ηνπ. ψδνληαη νη ηίηινη δπν θσκσδηψλ ηνπ: άηπξνη θαη Πείξαη. Έθθαληνο (Ηζη): 1. Ο Έθθαληνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ δσγξάθνο απφ ηελ Κφξηλζν. Ήηαλ απφ ηνπο πξψηνπο πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ρξψκαηα γηα ηελ δηαθφζκεζε ησλ λαψλ. 2. Ο Έθθαληνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ λενππζαγφξεηνο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Ηθέηα. Πίζηεπε φηη ε Γε πεξηζηξέθεηαη γχξσ απφ ην θέληξν ηεο θαη απφ ηε Αχζε πξνο ηελ Ώλαηνιή. 3. Ο Έθθαληνο ν Αζελαίνο ή Θξηάζηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο. 4. Ο Έθθαληνο ν Κξνησληάηεο ήηαλ αζηξνλφκνο Δθθαληώ (Μπζ): Δ Βθθαληψ ήηαλ θφξε ηνπ Αία, αγλψζηνπ κεηξφο Διαΐο (Μπζ): Μηα απφ ηηο Οηλφηξνπεο ζηελ νπνία ν πξνπάππνπο ηεο ν Αηφλπζνο έδσζε ην ράξηζκα λα παξάγεη φζε πνζφηεηα ήζειε απφ ιάδη Διαηώλ (Μπζ): Παηέξαο ηνπ Αεηκάρνπ απφ ηελ ΐνησηία Διαθαηεύο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο ζηελ Θεζζαιία Έιαλδξνο (Ηζη): Ο Έιαλδξνο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ.
285
Διάξα (Μπζ): Κφξε ηνπ Οξρνκελνχ θαη κεηέξα ηνπ γίγαληα Σηηπνχ απφ ηνλ Αία (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Διάζηνη (Ηζη): Θεφηεηεο, ζεξαπεπηέο ησλ επηιεπηηθψλ Έιαζνο (Μπζ): λνκα δπν καρεηψλ ηεο Σξνίαο, ν έλαο ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν θαη ν άιινο απφ ηνλ Νενπηφιεκν. (κεξνο) Διάζηππνο (Ηζη): Γσγξάθνο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Ώίγηλα, απφ ηνπο πξψηνπο πνπ αζρνιήζεθε κε ηελ ππξνγξαθία. Δλάζζιππος (Μσθ): Έιιελαο καρεηήο. θνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηελ Ώκαδφλα Πελζεζίιεηα (κεξνο) Διάηεηα (Ηζη): Δ Βιάηεηα ήηαλ ε κεγαιχηεξε πφιε ηεο Φσθίδαο θαηά ηελ αξραηφηεηα θαη ε δεχηεξε ζε ζεκαζία κεηά ηνπο Αειθνχο Έιαηνο (Ηζη): Ο Έιαηνο ήηαλ ν πξψηνο έθνξνο ηεο πάξηεο (760 π.Υ.) Έιαηνο (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) 2. Σξψαο πνιεκηζηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώγακέκλνλα (κεξνο) Διαηξεύο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο λεαξνχο Φαίαθεο πνπ ζπκκεηείραλ ζηνπο αζιεηηθνχο αγψλεο πξνο ηηκή ηνπ Οδπζζέα. (κεξνο) Ο Ακθηάξανο ζην άξκα ηνπ Διαηησλόο (Μπζ): Δλίνρνο ηνπ κάληε Ώκθηάξανπ (Ώπνιιφδσξνο) Διαθεβόινο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώξηέκηδνο Διαθεβνιηώλ (Ηζη): Ο έλαηνο κήλαο ηνπο αηηηθνχ έηνπο (Θνπθπδίδεο) Διαθηαία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώξηέκηδνο ζηελ Διεία Έιαθνο (Ηζη): Ο Έιαθνο ηεο νηθνγέλεηαο ησλ Ώζθιεπηαδψλ απφ ηελ Κσ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Υξχζνπ θαη εγγνλφο ηνπ Νέβξνπ. Διαρία (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Διαρία ήηαλ κεηέξα ηνπ ΐνπιέα, απφ ηνλ Δξαθιή Διεάηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Έιιελα θηινζφθνπ Γήλσλνο, πνπ θαηαγφηαλ απφ ηελ Βιέα ηεο Εηαιίαο Διεβήρνο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ ΐπδαληίνπ (4νο κ.Υ. αη.) Διεηνλόκαη (Ηζη): Νχκθεο ησλ ειψλ θαη ησλ βάιησλ Έιεηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πεξζέα θαη ηεο Ώλδξνκέδαο (Ώπνιιφδσξνο) Διέλε (Ηζη): Δ Διέλε (4νο π.Υ. αη.) θφξε ηνπ Σίκσλνο, ήηαλ δσγξάθνο πνπ έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα. Φηινηέρλεζε έλα πίλαθα πνπ απεηθφληδε ηε κάρε ηεο Εζζνχ, ν νπνίνο φπσο πηζηεχεηαη ρξεζίκεπζε σο πξφηππν γηα ελ θαηαζθεπή ηνπ πεξίθεκνπ θαη παζίγλσζηνπ ςεθηδσηνχ ηεο Πνκπείαο. Διέλε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Ώηγίζζνπ θαη ηεο Κιπηαηκλήζηξαο 286
2. Δ Ωξαία Διέλε ήηαλ ζπγαηέξα ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Σπλδάξεσ (ή ηνπ Αία) θαη ηεο Λήδαο θαη αδειθή ησλ Αηφζθνπξσλ, ηεο Κιπηαηκλήζηξαο θ.ά. ‘ηαλ έθηαζε ζε ειηθία γάκνπ, ε νκνξθηά ηεο πξνζέιθπζε πάλσ απφ 30 λεαξνχο βιαζηψλ φισλ ζρεδφλ ησλ βαζηιηθψλ νηθνγελεηψλ ηεο Βιιάδαο. Ο Σπλδάξεσο επέιεμε ηνλ Μελέιαν σο δηάδνρφ ηνπ θαη ζχδπγν ηεο Βιέλεο θαη ηνλ Ώγακέκλνλα σο ζχδπγν ηεο Κιπηαηκλήζηξαο. Οη άιινη κλεζηήξεο δεζκεχηεθαλ κε φξθν λα ππεξαζπηζηνχλ αθφκα θαη κε φπια ηελ ηηκή θαη ηελ ππφιεςε ηνπ Μελειάνπ. κσο θάπνηε έθηαζε ζηε πάξηε ν Πάξηο, γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ν νπνίνο αγάπεζε θαη απήγαγε ηελ Βιέλε, δίδνληαο έηζη ηελ αθνξκή γηα ην μέζπαζκα ηνπ δεθαεηνχο αηκαηεξνχ Σξσηθνχ πνιέκνπ. Μεηά ηελ πηψζε ηεο Σξνίαο ν Μελέιανο ζπγρψξεζε ηελ Βιέλε θαη ηελ πήξε καδί ηνπ ζην πεξηπεηεηψδεο ηαμίδη ηεο επηζηξνθήο πνπ θξάηεζε νθηψ ρξφληα. (κεξνο) Ζ Ωξαία Διέλε Δ Βιέλε ιαηξεχηεθε ζαλ ζεά ζηε Λαθσλία, ηελ Κνξίλζηα, ηελ Υίν, ηελ Ώηηηθή θαη αιινχ.. Ο κχζνο ηεο Βιέλεο απνηέιεζε έκπλεπζε γηα ηνπο θαιιηηέρλεο θαη ζπγγξαθείο φισλ ησλ επνρψλ. Οη πην γλσζηέο ηξαγσδίεο είλαη ε Διέλε θαη νη Τξσάδεο ηνπ Βπξηπίδε. Έιελνο (Ηζη): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Δπείξνπ Πχξξνπ θαη ηεο ΐηξθέλλαο απφ ηελ Ειιπξία (ή ηεο Λαλάζζεο θφξεο ηνπ Ώγαζνθιή). Ώθνινχζεζε ηνλ παηέξα ηνπ ζηηο εθζηξαηείεο ηνπ ζηελ Εηαιία θαη ζηελ Πεινπφλλεζν. ηαλ ν Πχξξνο ζθνηψζεθε ζην Άξγνο ν Έιελνο ηνλ δηαδέρζεθε. (Πινύηαξρνο) Έιελνο (Μπζ): Ήξσαο ησλ Σξψσλ αιιά θαη κάληεο, έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Πξηάκνπ θαη δίδπκνο αδειθφο ηεο επίζεο κάληηζζαο Καζζάλδξαο. Πξνζπάζεζε λα πείζεη ηνπο Σξψεο λα γπξίδνπλ πίζσ ηελ Χξαία Βιέλε, γηαηί πξφβιεςε πνιιά δεηλά γηα ηελ πφιε, αιιά δελ ηα θαηάθεξε. κσο πνιέκεζε γελλαία ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ σο ην ζάλαην ηνπ Πάξη. Ήηαλ εξσηεπκέλνο κε ηελ Βιέλε θαη φηαλ ηειηθά ηελ πήξε ν Αείθνβνο, ν Έιελνο πηθξακέλνο απνζχξζεθε θαη δελ πήξε μαλά κέξνο ζηηο κάρεο. Μεηά ηελ άισζε ηεο πφιεο αθνινχζεζε ην Νενπηφιεκν πνπ είρε καδί ηνπ θαη ηελ ρήξα ηνπ Έθηνξα ηελ Ώλδξνκάρε. Μεηά ηελ δνινθνλία ηνπ Νενπηφιεκνπ, ν Έιελνο πήξε ηελ Ώλδξνκάρε θαη ην γην ηεο ηνλ Μνινζζφ θαη εγθαηαζηάζεθαλ ζηελ Ήπεηξν, φπνπ ζπλέδεζαλ θαη 287
απέθηεζαλ έλα γην ηνλ Κεζηξίλν θαη ίδξπζαλ ηε Νέα Σξνία. Ο Μνινζζφο έγηλε αξγφηεξα βαζηιηάο ηεο Δπείξνπ θαη γελάξρεο ησλ Μνινζζώλ. (κεξνο) Έιενο (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηνπ ειένπο θαη ηεο ζπγλψκεο, πνπ ιαηξεπφηαλ θπξίσο ζηελ Ώηηηθή. ηελ Ώζήλα ππήξρε βσκφο ηνπ Βιένπο. (Απνιιόδσξνο) Διεπζέξηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηφο (Πίλδαξνο) Διεύζεξνο (Ηζη): Ο Διεύζεξνο απφ ηελ Νηθφπνιε ηεο Δπείξνπ ήηαλ πάπαο ηεο Ρψκεο απφ ην 174 σο ην 189. Διεπζήξ ή Διεύζεξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα, παηέξαο ηνπ Εαζίνπ θαη ηδξπηήο ηεο πφιεο Διεπζεξαί ηεο ΐνησηίαο. (Ώπνιιφδσξνο) Διεπζώ (Ηζη): βιέπε Δηιείζπηα Διεπζίαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Διεπζηλία ή Διεπζηληάο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο (ηξάβσλ) Διεπζίο (ε) Μπζ): Ώθφινπζνο ηεο Αήκεηξαο ζηα Βιεπζίληα Μπζηήξηα Διεπζίο (ν) Μπζ): Γηνο ηνπ Βξκή θαη ηεο ρζφληαο ζεφηεηαο Ααείξαο. Δ πφιε ηεο Βιεπζίλαο ηνπ νθείιεη ην φλνκά ηεο (Παπζαλίαο) Διεθαληίο (Ηζη): Δ Διεθαληίο ή Διεθαληίλε ήηαλ Βιιελίδα πνηήηξηα θαη ζπγγξαθέαο, δηάζεκε γηα ηα αηζρξά εξσηηθά ηεο εγρεηξίδηα θαη επηγξάκκαηα (κεηαμχ απηψλ κηα σδή ζηνλ Πξίαπν). Ο νπεηψληνο αλαθέξεη φηη ν Ρσκαίνο απηνθξάηνξαο Σηβέξηνο, είρε καδί ηνπ φια ηα έξγα ηεο Βιεθαληίλεο ζην εμνρηθφ ηνπ ζην Κάπξη. (Πιίληνο) Διεθαληίο (Μπζ): Μηα απφ ηηο 10 ζπδχγνπο ηνπ Ααλανχ (Ώπνιιφδσξ.) Διεθήλσξ (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Ώβάλησλ ηεο Βπβνίαο, έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Χξαίαο Βιέλεο θαη ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν κε ηξηάληα πινία. ηνλ πφιεκν είρε σο βνεζνχο θαη ζπλεξγάηεο ηνπο γηνπο ηνπ Θεζέα, ηνλ Αεκνθψληα θαη ηνλ Ώθάκαληα. θνηψζεθε απφ ηνλ Ώγήλνξα ηνλ Σξψα κπξνζηά ζηα ηείρε ηεο Σξνίαο. (κεξνο) Διεώλ (Μπζ): Ώξραία βνησηηθή πφιε, πήξε κέξνο ζηελ ηξσηθή εθζηξαηεία καδί κε άιιεο πφιεηο ηεο ΐνησηίαο κε 50 πινία θαη 6.000 καρεηέο (κεξνο) Διηεύο (Μπζ): Ο Διηεύο ήηαλ γηνο ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Κεθηζνχ Διηθάσλ (Ηζη): Ο Διηθάσλ ν Ρεγίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Διηθάσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Σξψα Ώληίλνξα. Μεηά ηελ άισζε ηεο Σξνίαο ν Βιηθάσλ, ν αδειθφο ηνπ Γιαχθνο θαη ν παηέξαο ηνπο δηέθπγαλ ζηελ Εηαιία κε ηε βνήζεηα ηνπ Οδπζζέα, θίινπ ηνπ Ώληήλνξα. (κεξνο) Διίθε (Μπζ): Νχκθε ε νπνία καδί κε ηελ Νχκθε Κπλφζνπξα, αλάζξεςαλ ηνλ Αία ζην Αηθηαίν Άληξν ηεο Κξήηεο. Δ Αίαο ηελ κεηακφξθσζε ζηνλ Ώζηεξηζκφ ηεο Μεγάιεο Άξθηνπ θαη ηελ Κπλφζνπξα ζηνλ αζηεξηζκφ ηεο Μηθξήο Άξθηνπ. Διηθώλ (Ηζη): 1. Ο Διηθώλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε αιακίλα ηεο Κχπξνπ ήηαλ θαιιηηέρλεο-πθαληήο. Μαδί κε ηνλ παηέξα ηνπ Ώθεζά, ζεσξνχληαη νη 288
θαηαζθεπαζηέο ηνπ πξψηνπ πέπινπ ηνπ αγάικαηνο ηεο Ώζελάο ζηνλ Παξζελψλα. (Πινύηαξρνο) 2. Ο Διηθώλ (4νο π.Υ. αη) απφ ηελ Κχδηθν ήηαλ αζηξνλφκνο θαη καζεκαηηθφο, καζεηήο ηνπ Πιάησλα. Πξνέβιεςε ην ζεηζκφ ηεο 12εο ΜαΎνπ 361 θαη βξαβεχηεθε απφ ηνλ ηχξαλλν Αηνλχζην ηνλ Νεφηεξν. Έξγα ηνπ: Απνηειέζκαηα θαη Πεξί δηνζεκείσλ (νπΐδαο) Διηθώλ (Μπζ): Ώδειθφο ηνπ Κηζαηξψλνο, ν νπνίνο πξνζπάζεζε λα ην ζθνηψζεη. Οη ζενί ηνπο κεηακφξθσζαλ ζε βνπλά: ηνλ Βιηθψλα πνπ θαηνηθνχζαλ νη Μνχζεο θαη ηνλ Κηζαηξψλα θαηνηθία ησλ Βξηλχσλ. Διηθσλίο (Μπζ): Θεζπηάδα, κεηέξα ηνπ Φαιία, απφ ηνλ Δξαθιή. Διηλύκελνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηφο Έιημ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Έιημνο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Μεγαξέσλ (Θνπθπδίδεο) Διιάδηνο (Ηζη): Ο Διιάδηνο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Έξγν ηνπ ε Υξεζηνκάζεηα γξακκέλν ζε ηακβηθνχο ζηίρνπ, απφ ην νπνίν ειάρηζηα απνζπάζκαηα δηαζψζεθαλ. (Παιαηηλή Αλζνινγία) Έιιελεο γξακκαηηθνί Διιαλίθε (Ηζη): βιέπε Λαλίθε Διιάληθνο (Ηζη): 1. Ο Διιάληθνο ν Μπηηιελαίνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηνγξάθνο ζχγρξνλνο πεξίπνπ ηνπ Δξνδφηνπ. Σν ζεκαληηθφηεξν έξγν ηνπ ήηαλ ην Αηηηθή μπγγξαθή (Αηζίο) κε ζέκα ηεο ηζηνξία ηεο Ώζήλαο απφ αξραηνηάησλ ρξφλσλ σο ηηο εκέξεο ηνπ. Άιια έξγα ηνπ : Φνξσλίο, Γεπθαιησλεία, θπζηθά, Λπδηθά, Πεξζηθά θ.ά. (νπΐδαο) 2. Ο Βιιάληθνο απφ ην Λέπξεν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ππγκαρίαο ην 424 π.Υ. 3. Ο Διιάληθνο ν γξακκαηηθόο (2νο π.Υ. αη.) ζεσξείηαη ν αξρεγφο ησλ ρσξηδόλησλ, δειαδή απηψλ πνπ πίζηεπαλ φηη άιινο ήηαλ ν ζπγγξαθέαο ηεο Ηιηάδαο θαη άιινο ηεο Οδύζζεηαο. 4. Ο Διιάληθνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ζπλσξίδαο ην 72 π.Υ. Διιάληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο Διιάλσξ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Διιάο (Ηζη): Πφιε ηεο Θεζζαιηθήο Φζίαο, κεηαμχ ησλ πνηακψλ Βληπέα θαη Ώζσπνχ, έδξα ηεο επηθξάηεηαο ηνπ Ώρηιιέα. (κεξνο) 289
Έιιε (Μπζ): Δ Έιιε ή Ώζακαληίο ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά Ώζάκαληα απφ ηνλ πξψην ηνπ γάκν κε ηε Νχκθε Νεθέιε θαη δίδπκε αδειθή ηνπ Φξίμνπ. Δ δεχηεξε ζχδπγνο ηνπ Ώζάκαληα ήηαλ ε Ελψ, πνπ δήιεπε ηα παηδηά ηεο Νεθέιεο θαη πξνθάιεζε ρξεζκφ απφ ην καληείν ησλ Αειθψλ ν νπνίνο δεηνχζε ηε ζπζία ηνπ Φξίμνπ. Ο Ώζάκαο δέρζεθε, φκσο ε (κεηέξα) Νεθέιε έζηεηιε ηελ ψξα ηεο ζπζίαο έλα ρξπζφκαιιν θξηάξη ην νπνίν θαβάιεζαλ ν Φξίμνο θαη ε Έιιε θαη δηέθπγαλ. ηελ πνξεία ε Έιιε γθξεκίζηεθε απφ ηε ξάρε ηνπ δψνπ θαη πλίγεθε ζηα ζηελά πνπ νλνκάζηεθαλ απφ απηήλ Βιιήζπνληνο. Έιιελ (Μπζ): ηαλ ηειείσζε ν Καηαθιπζκφο θαη ν Αεπθαιίσλ θαη ε Πχξξα βγήθαλ απφ ηε ιάξλαθα, άξρηζαλ λα πεηάλε πέηξεο πίζσ ηνπο θαη απφ απηέο λα δεκηνπξγείηαη θαη πάιη ην αλζξψπηλν γέλνο. Δ πξψηε πέηξα πνπ πέηαμε ν Αεπθαιίσλ κεηακνξθψζεθε ζε αγφξη θαη ήηαλ ν Έιιελαο. Ώθνινχζεζαλ ν Ώκθηθηχσλ, ε Παλδψξα, ε Πξσηνγέλεηα θαη άιινη. Ο Έιιελαο έγηλε βαζηιηάο ηεο Φζηψηηδαο, ελψζεθε κε ηε Νχκθε Οξζείδα θαη απέθηεζαλ ηξεηο γηνπο, ηνλ Ώίνιν ηνλ Ξνχζν θαη ηνλ Αψξν. Κάζε έλα απφ ηα παηδηά ηνπ ήηαλ γελάξρεο ελφο απφ ηα ειιεληθά θχια, ν Ώίνινο ησλ Ώηνιέσλ, ν Αψξνο ησλ Ασξηέσλ θαη ν Ξνχζνο ησλ Ώραηψλ (απφ ηνλ γην ηνπ Ώραηφ) θαη ησλ Εψλσλ (απφ ηνλ γην ηνπ Ίσλα). (Δξφδνηνο) Οδπζζέαο θαη Διπήλσξ Διιεζπνληία (Μπζ): Δ Βιιεζπνληία ήηαλ κπζηθή ίβπιια Δινξίο (Ηζη): Δ Δινξίο ε ακία (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γεσκέηξεο θαη καζήηξηα ηνπ Ππζαγφξα. Έιινς (Μπζ): Γηνο ηνπ Ίσλνο ζηνλ νπνίν ε Βινπία ηεο Βχβνηαο νθείιεη ην φλνκά ηεο (ηξάβσλ) Έιπε ή Διπώ (Μπζ): Κφξε ηνπ Κχθισπα Πνιχθεκνπ Διισηίο ή Διισηία (Μπζ): βιέπε Δπξώπε Διπήλσξ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ Οδπζζέα. θνηψζεθε ζην λεζί ηεο Κίξθεο, πέθηνληαο κεζπζκέλνο απφ ηε ζηέγε ηνπ ζπηηηνχ ηεο. (κεξνο) Διπίαο (Ηζη): Ώζελαίνο γξακκαηηθφο ζηνλ νπνίν ππεξέηεζε σο δνχινο ν παηέξαο ηνπ ξήηνξα Ώηζρίλε (Γεκνζζέλεο) Διπηδνθόξνο ή Διπηδεθόξνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Διπίδηνο (Ηζη): Ο Διπίδηνο ήηαλ γηαηξφο Διπίλεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 363 π.Υ.
290
Διπηλίθε (Ηζη): Κφξε ηνπ Μηιηηάδε θαη αδειθή ηνπ Κίκσλα, ζχδπγνο ηνπ Καιιία ηνπ Πξεζβχηεξνπ. (Πινύηαξρνο) Διπίληθνο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Διπίο (Ηζη): 1. Δ Διπίο απφ ηε ηθειία ήηαλ πνηήηξηα 2. Δ Διπίο ήηαλ ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο ειπίδαο, αιιά θαη ηεο κάηαηεο πξνζδνθίαο. Έιπκνο (Μπζ): Ο Έιπκνο θαη ν Βγέζηεο ίδξπζαλ απνηθία ησλ Σξψσλ ζηελ ηθειία (ηξάβσλ) Διράλνο (Ηζη): Ο Διράλνο ήηαλ πξψηκε ηνπηθή ζεφηεηα ηεο Κξήηεο. Λαηξεπφηαλ ζηελ Κλσζφ θαη ζηελ Λχθην Διώξηππνο (Ηζη): Ο Διώξηππνο ν άκηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Έισξηο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δκαπηίσλ (Ηζη): Ο Δκαπηίσλ απφ ηελ Θέιθνπζζα ηεο Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ παίδσλ ην 228 π.Υ. Δκβαδίσλ (Ηζη): λνκα θησρνχ Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεη ν Αξηζηνθάλεο Δκβάζηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα (Απνιιώληνο Ρόδηνο) Δκκελίδεο (Ηζη): Ο Δκκελίδεο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Ώθξάγαληα ηεο ηθειίαο, ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώηλεζίδεκνπ θαη γελάξρεο ηεο αξρνληηθήο νηθνγέλεηαο ησλ Βκκεληδψλ. Δκπεδίαο (Ηζη): Ο Δκπεδίαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο (Θνπθπδίδεο) Δκπεδνθιήο (Ηζη): 1. Ο Δκπεδνθιήο απφ ηνλ Ώθξάγαληα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο ηνλ 496 π.Υ. Δκπεδνθιήο ν Αθξαγαληίλνο 2. Ο Δκπεδνθιήο (495-435 π.Υ.) απφ ηνλ Ώθξάγαληα ηεο ηθειίαο, θαη εγγνλφο ηνπ πξνεγνχκελνπ, ήηαλ κηα απφ ηηο ζεκαληηθέο κνξθέο ηεο επηζηήκεο ηεο αξραηφηεηαο, πξνζσθξαηηθφο θηιφζνθνο, πνηεηήο, θπζηθφο, πνιηηηθφο, ξήηνξαο, επηζηήκνλαο θαη ζεξαπεπηήο. Έξγα ηνπ αλαθέξνληαη κεηαμχ άιισλ: ε Ξέξμνπ δηάβαζηο, ην Πεξί θύζεσο ή Φπζηθά (ζψδνληαη 2.000 ζηίρνη), νη Καζαξκνί, ν Ηαηξηθόο ιόγνο θαη άιια. Λέγεηαη φηη ζέινληαο λα απνδείμεη φηη θέξδηζε ηελ αζαλαζία, ξίρζεθε εθνχζηα ζηνλ εθαίζηεην ηεο Ώίηλαο θαη θπζηθά πέζαλε. 3. Ο Δκπεδνθιήο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ θαη ηξαγηθφο πνηεηήο. Έγξαςε 24 ηξαγσδίεο. Έκπεδνο (Ηζη): Ο Έκπεδνο ν πβαξίηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. 291
Δκπεδόηηκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Έκπνπζα (Ηζη): Αχζκνξθν ζειπθφ δαηκφλην φπσο ε Ώιθηηψ, ε ΐαπβψ, ε Γειιψ, ε Γνξγψ, ε Λάκηα, ε Μνξκψ θαη άιιεο πνπ νξηζκέλα νλφκαηα απφ απηά δηαηεξνχληαη αθφκα θαη ζηηο κέξεο καο θαη ζεσξνχληαη βιαπηηθά φληα θαη θφβεηξα ησλ παηδηψλ (φπσο ν Μπακπνχιαο θαη νη κάγηζζεο). (Αξηζηνθάλεο) Έκππινο (Ηζη): Ρφδηνο δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο (1νο π.Υ. αη.). Έγξαςε ην έξγν Βξνύηνο ζρεηηθφ κε ηελ δνινθνλία ηνπ Ενπιίνπ Καίζαξα. Έκθπηνο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Γίγαληεο Δλαγώληνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα Δλαίζηκνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο 12 γηνπο ηνπ Εππνθφνληνο, ζπκκεηείρε ζην Κπλήγη ηνπ Καιπδψληνπ ηαχξνπ (Οβίδηνο) Δλάιηνη (Ηζη): Δλάιηνη απνθαινχληαλ φινη νη ζενί θαη ηα δαηκφληα ηεο ζάιαζζαο Έλαινο (Μπζ): Οη πξψηνη νηθηζηέο ηεο Λέζβνπ ξψηεζαλ ηη έπξεπε λα θάλνπλ γηα λα ζηεξηψζεη ε απνηθία ηνπο. Δ απάληεζε ήηαλ φηη έπξεπε λα ζπζηάζνπλ κηα παξζέλα θφξε ελφο απφ ηνπο εγέηεο ηνπ ζηελ Ώκθηηξίηε. Δ θιεξσηίδα έβγαιε φηη έπξεπε λα ζπζηαζηεί ε θφξε ηνπ Φηιέα, κε ηελ νπνία φκσο ήηαλ εξσηεπκέλνο ν Έλαινο. Πξνζπάζεζε, αιιά δελ κπφξεζε λα ζψζεη ηελ θνπέια θαη απειπηζκέλνο έπεζε καδί ηεο ζηε ζάιαζζα. Σν θνξίηζη ζψζεθε απφ έλα δειθίλη θαη ν Έλαινο βγήθε ζψνο απφ ηε ζάιαζζα. Κέληαπξνο Υείξσλ θαη Αρηιιέαο Δλαξέηε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Ώηφινπ θαη κεηέξα ησλ: ίζπθνπ, Κξεζέα, Μάγλεηα, Πεξηήξε, Ώζάκαληνο, ηεο Πεξηκήιεο, Καλάθεο θαη Ώιθπφλεο (Ώπνιιφδ.) Δλαξεθόξνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο 12 γηνπο ηνπ Εππνθφνληα, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δλαηίσλ (Ηζη): Ο Δλαηίσλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώξθαδία ήηαλ ληθεηήο ζην αγψληζκα ηνπ δξφκνπ παίδσλ ζε Οιπκπηαθνχο αγψλεο . Δλδείο (Μπζ): Κφξε ηνπ Κεληαχξνπ Υείξσλνο θαη ηεο Υαξηθιψο (Παπζαλίαο) Έλδηνο (Ηζη): Ο Έλδηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έθνξνο ηεο πάξηεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ. Έλδνηνο: Ώζελαίνο γιχπηεο ηνπ 6νπ π.Υ. αη. Λέγεηαη φηη ήηαλ καζεηήο ηνπ Ααηδάινπ. (Παπζαλίαο)
292
Δλδπκίσλ (Μπζ): Γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ήιηδαο Ώεζιίνπ. Ήηαλ πνιχ φκνξθνο λένο θαη πξνθάιεζε ηνλ έξσηα ηεο ειήλεο, ε νπνία θαηέβεθε απφ ηνλ νπξαλφ θαη θνηκήζεθε καδί ηνπ. Μεηά δήηεζε απφ ηνλ Αία λα ραξίζεη ζηνλ εξαζηή ηεο αηψληα ληάηα θαη αηψλην χπλν γηα λα κπνξεί θάζε βξάδπ λα ηνλ βιέπεη κφλν απηή. (Παπζαλίαο) Δλήκεξνο (Ηζη): Έιιελαο ηζηνξηνγξάθνο Δληαπηόο (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηνπ έηνπο Δληθεύο (Ηζη): Οιπκπηνλίθεο ν νπνίνο ηηκήζεθε κε σδή απφ ηνλ Πίλδαξν Δληπεύο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Πηεξίαο Δληπώ (Ηζη): Δ Δληπώ απφ ηελ Πάξν (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ δνχια, ε κεηέξα ηνπ ιπξηθνχ πνηεηή Ώξρηιφρνπ (Αηιηαλόο) Έλλνκνο (Μπζ): Μαρεηήο απφ ηελ Μπζία, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ. Πνιέκεζε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Έλλπρνο (Μπζ): λνκα πνπ αλαθέξεη ζηελ Ειηάδα ν κεξνο Δλόδηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Βξκή (Ζζύρηνο) Έλνδνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώγθαίνπ θαη ηεο ακίαο ειήλε θαη Δλδπκίσλ Δλόπιηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Λαθσλία Δλόξρεο (Μπζ): Καξπφο ηεο αηκνκηθηηθήο ζρέζεο ηνπ Θπέζηε κε ηελ αδειθή ηνπ Αίαηηα. Δλνζίδαο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πνζεηδψλα (Πίλδαξνο) Δλνζίρζσλ (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πνζεηδψλα (κεξνο) Έλνπδνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώγθαίνπ, εγγνλφο ηνπ Πνζεηδψλα (Παπζαλίαο) Έλνς (Μπζ): Παηέξαο ηνπ καρεηή ησλ Σξψσλ Θέζηνξνο (κεξνο) Δληεδίθε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Βληεδίθε ήηαλ κεηέξα ηνπ Μεληππίδε απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δληειίδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Μελίππηδνο Έληειινο (Μπζ): Ήξσαο ησλ Σξψσλ. Μεηά ηελ πηψζε ηεο Σξνίαο, ίδξπζε ηελ πφιε Βληέιια ηεο ηθειίαο. (κεξνο) Έληηκνο (Ηζη): Ο Έληηκνο απφ ηελ Κξήηε καδί κε ηνλ Ώληίθεκν απφ ηελ Ρφδν, ζεσξνχληαη νη ηδξπηέο ηεο απνηθίαο Γέια ζηελ ηθειία (Θνπθπδίδεο)
293
Δλπάιηνο (Ηζη): Ώξραηφηαηνο δαίκσλ ηεο Καξίαο πνπ γξήγνξα ηαπηίζηεθε κε ηνλ ζεφ ηνπ πνιέκνπ Άξε. Σν φλνκά ηνπ έγηλε ζπλψλπκν ηνπ πνιέκνπ ή ησλ ζρεηηθψλ κε ηνλ πφιεκν πξαγκάησλ. Πξννδεπηηθά έγηλε πξνζσλχκην ηνπ Άξε (κεξνο) Δλπεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αηνλχζνπ θαη ηεο Ώξηάδλεο (κεξνο) Έλπινο (Ηζη): Ο Έλπινο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ δπλάζηεο ηεο θνηληθηθήο πφιεο ΐχβινπ. Μεηά ηελ θαηάιεςε ηεο πφιεο απφ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν, πξνζρψξεζε ζην ζηξαηφπεδν ηνπ ηειεπηαίνπ, ελίζρπζε κε ην ζηφιν ηνπ ηελ πνιηνξθία ηεο Σχξνπ θαη έπαημε ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θαηάιεςή ηεο. Δλπώ (Ηζη): 1. λνκα κηαο απφ ηηο ηξεηο Γξαίεο (Ζζίνδνο) 2. Πνιεκηθή ζεά ην ζειπθφ αληίζηνηρν ην Βλπαιίνπ. Θεσξείηαη αηκνραξήο ζεφηεηα πνπ απνιακβάλεη ηνλ ηξφκν θαη ηε ζθαγή ηεο κάρεο (κεξνο) Δλπκαθξαηίδαο (Ηζη): Ο Δλπκαθξαηίδαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξηηάηεο αζιεηήο. Κέξδηζε ζηα Ίζζκηα θαη ζηα Νέκεα θαη πηζαλψο θαη ζηνπο Οιπκπηαθνχο αγψλεο. Δμάγεληνο (Ηζη): Ο Δμάγεληνο απφ ηνλ Ώθξάγαληα ήηαλ ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηηο Οιπκπηάδεο ηνπ 416 θαη ηνπ 412 π.Υ. Δμάδηνο (Μπζ): λνκα ελφο απφ ηνπο Λαπίζεο (κεξνο) Δμαίλεηνο (Ηζη): Ο Δμαίλεηνο απφ ηνλ Ώθξάγαληα ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην ην 416 θαη 412 π.Υ. (Αηιηαλόο) Δμαθέζηαο (Ηζη): λνκα απφ επηηάθηα επηγξαθή ηνπ 2νπ π.Υ. αηψλα Δμάθεζηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Δμαθεζηήξ (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Ήξαο Δμακύαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Έμαξρνο (Ηζη): Έθνξνο ηεο πάξηεο (Ξελνθώλ) Δμεθεζηίδεο (Ηζη): Ο Δμεθεζηίδεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Βιεπζίλα. Ήηαλ παηέξαο ηνπ δηάζεκνπ αξρηηέθηνλα Φίισλνο. Δμήθεζηνο (Ηζη): 1. Ώζελαίνο γιχπηεο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα 2. Έιιελαο γηαηξφο ηεο αξραηφηεηαο Δμεθίαο (Ηζη): Ο Δμεθίαο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθνχο αγγεηνπιάζηεο θαη αγγεηνγξάθνπο ηεο επνρήο ηνπ, εθπξφζσπνο ηνπ κειαλφκνξθνπ ξπζκνχ. Ώξθεηά έξγα ηνπ είλαη γλσζηά φπσο: Αρηιιέαο θαη Αίαο πνπ παίδνπλ πεζζνύο (ακθνξέαο), Ο Γηόλπζνο (θχιηθαο), Ζ απηνθηνλία ηνπ Αίαληα θ.ά. Δμόιε (Μπζ): Θεζπηάδα, κεηέξα ηνπ Βξχζξα απφ ηνλ Δξαθιή Δπάγαζνο (Ηζη): λνκα απειεχζεξνπ δνχινπ πνπ αλαθέξεηαη ζε έλα αηγππηηαθφ πάππξν Δπαίλεηνο (Ηζη): Ο Βπαίλεηνο απφ ην Άξγνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 80 π.Υ. Δπαθηαίνο ή Έπαθηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πνζεηδψλα Δπάθπηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα Δπάιηεο (Μπζ): Σξψαο πνιεκηζηήο. Σνλ ζθφησζε ν Πάηξνθινο (κεξνο) 294
Δπακείλσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπακεηλώλδαο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 429 π.Υ. 2. Ο Δπακεηλώλδαο (420-362 π.Υ.) απφ ηε Θήβα ήηαλ απφ ηηο ζεκαληηθέο πνιηηηθέο θαη ζηξαηησηηθέο κνξθέο ηεο αξραίαο Βιιάδαο. Ήηαλ θίινο θαη ζπλεξγάηεο ηνπ άιινπ κεγάινπ Θεβαίνπ πνιηηηθνχ, ηνπ Πεινπίδα. Ο Βπακεηλψλδαο πέηπρε ζε ιίγα ρξφληα λα θαηαιχζεη ηελ εγεκνλία ηεο πάξηεο κε ηελ ζπνπδαία λίθε ηνπ ζηα Λεχθηξα ην 371. Ήηαλ ν εκπλεπζηήο ηεο πεξίθεκεο ζεβατθήο ινμήο θάιαγγαο ε νπνία αξγφηεξα πηνζεηήζεθε απφ ηνλ Μαθεδφλα βαζηιηά Φίιηππν ΐ’. Ο Βπακεηλψλδαο επηθεθαιήο ησλ ΐνησηψλ εηζέβαιε ηέζζεξηο θνξέο ζηελ Πεινπφλλεζν, λίθεζε ηνπο παξηηάηεο θαη απέζπαζε αξθεηέο πφιεηο απφ ηε ζπκκαρία ηνπο. ηε κάρε ηεο Μαληηλείαο (362) λίθεζε θαη πάιη, αιιά ηξαπκαηίζηεθε ζαλάζηκα θαη πέζαλε. Δπακεηλώλδαο Έπαλδξνο (Ηζη): Ο Έπαλδξνο ήηαλ βαζηιηάο ελφο Βιιελν-ηλδηθνχ βαζηιείνπ (ζηελ πεξηνρή ηνπ Πνπληδάκπ θαηά ηα έηε 95-90 π.Υ. Δπάξκνζηνο: βιέπε Δθάξκνζηνο Δπαξρίδεο (Ηζη): λνκα ζηνπο Γεηπλνζνθηζηέο ηνπ Αζήλαηνπ Έπαθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αία θαη ηεο Ενχο. Ήηαλ ν πξψηνο βαζηιηάο ηεο Ώηγχπηνπ. Παληξεχηεθε ηελ Μέκθηδα, θφξε ηνπ Νείινπ θαη απέθηεζαλ κηα θφξε ηε Ληβχε θαη έηζη έγηλε πξφγνλνο ηνπ Ώηγχπηνπ θαη ηνπ Ααλανχ. (Δξφδνηνο) Δπαθξάο (Ηζη): Υξηζηηαλφο ηνπ 1νπ αηψλα, απφ ηηο Κνινζζέο, ζπλεξγάηεο ηνπ Ώπνζηφινπ Παχινπ Δπαθξόδηηνο (Ηζη): Ο Δπαθξόδηηνο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Υαηξψλεηα ήηαλ γξακκαηηθφο. Έγξαςε: Τπνκλήκαηα εηο κεξνλ, Λέμεηο θ.ά. Δπεηγεύο (Μπζ): Μπξκηδφλαο, παηέξαο ηνπ Ώγαθιή. Ο Βπίγεσο έιαβε κέξνο κε ην ζηξαηφ ηνπ Ώρηιιέα ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν, φπνπ θαη ζθνηψζεθε. (κεξνο) Δπεηόο (Μπζ): 1. Ο Βπεηφο ν Διείνο ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Οιπκπίαο Βλδπκίσλα. Ήηαλ πεξίθεκνο δξνκέαο θαη θέξδηζε ηνλ πξψην αγψλα δξφκνπ πνπ δηνξγάλσζε ν παηέξαο ηνπ ζηελ Οιπκπία. (Παπζαλίαο) 2. Ο Βπεηφο ν Φσθεχο ήηαλ ήξσαο ηεο Φσθίδαο, γηνο ηνπ Παλνπέα. ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαηαζθίαζε ηνλ Ανχξεην Ίππν. Ώξγφηεξα ίδξπζε ηελ πφιε Μεηαπφληην. (κεξνο)
295
Δπέξαζηνο (Ηζη): Ο Βπέξαζηνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 292 π.Υ. Δπήβνινο (Μπζ): Ο Βπήβνινο ήηαλ κπζηθφο κάληεο Δπήθννο (Ηζη): Πξνζσλπκία ησλ ζεψλ Ώπφιισλα θαη ηνπ Ώζθιεπηνχ. Δπήξαηνο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο 218-217 π.Υ. Δπήξαηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώθείδαληνο. Σν φλνκα Βπήξαηνο ρξεζηκνπνίεζε ν Οδπζζέαο, φηαλ ζπλάληεζε ηνλ παηέξα ηνπ Λαέξηε κεηά ηελ εμφλησζε ησλ κλεζηήξσλ (κεξνο) Δπηάλαμ (Ηζη): Ο Δπηάλαμ (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Μλεζηθιείδε Δπηβαηήξηνο (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηνπ Ώπφιισλα Δπηγέλεο (Ηζη): 1. Ο Δπηγέλεο ν ηθπώληνο αλαθέξεηαη σο ν πξψηνο ηξαγηθφο πνηεηήο 2. Ο Δπηγέλεο απφ ηελ Βιεπζίλα θαη ε Θεκηζηψ απφ ηελ Οίν, απεηθνλίδνληαη ζε κηα επηηχκβηα ζηήιε ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα 3. Ο Δπηγέλεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ώληηθψληνο ήηαλ καζεηήο ηνπ σθξάηε. Ήηαλ θνληά ζηνλ δάζθαιφ ηνπ σο ηηο ηειεπηαίεο ηνπ ζηηγκέο. (Ξελνθώλ) 4. Ο Δπηγέλεο απφ ηελ Ώζήλα (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. Έξγα ηνπ: Μλεκάηηνλ, Ζξσίλε θ.ά. 5. Ο Δπηγέλεο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ αζηξνλφκνο θαη καζεκαηηθφο απφ ην ΐπδάληην. Έξγν ηνπ Πεξί ησλ ραιδατθώλ καζεκαηηθώλ. Μαξκάξηλν αλάγιπθν πνιεκηζηή (1νο π.Υ. αη.) Δπίγνλνη (Μπζ): Οη γηνη ησλ Βπηά επί Θήβαο, πνπ δέθα ρξφληα κεηά θπξίεπζαλ ηελ Θήβα θαη εθδηθήζεθαλ ηελ ήηηα θαη ηνλ ζάλαην ησλ παηεξάδσλ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Δπίγνλνο (Ηζη): 1. Ο Δπίγνλνο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώκβξαθία, ήηαλ κνπζηθφο πνπ έδεζε θαη δίδαμε ζηε ηθπψλα. Θεσξείηαη ν εηζεγεηήο ηεο ελαύινπ θηζαξίζεσο. 2. Ο Δπίγνλνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ραιθνπιάζηεο, εξγάζηεθε ζηελ Πέξγακν. Δπίδακλνο (Μπζ): Ο Δπίδακλνο ήηαλ παηέξαο ηεο Μέιηζζαο Δπηδαύξηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξγνπ. Ώπφ απηφλ πήξε ην φλνκά ηεο ν νκψλπκε πφιε ηεο Πεινπνλλήζνπ. Δπίδαπξνο (Ηζη): Ο Δπίδαπξνο (ν θαη Ακκώληνο) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 137 κ.Υ. Δπηδήιηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα 296
Δπίδξνκνο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Δπηδόηεο ή Δπηδώηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηελ Βπίδαπξν (Παπζαλ.) Δπίδεινο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο γελλαηφηεξνπο καξαζσλνκάρνπο, ηπθιψζεθε ζηελ κάρε. Ώπαζαλαηίζηεθε ζε πίλαθα ηεο Πνηθίιεο ηνάο. (Ζξόδνηνο) Δπηζαιακίηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Βξκή σο πξνζηάηε ηεο γνληκφηεηαο θαη ηεο ζπδπγηθήο επηπρίαο. (Ζζύρηνο) Δπηζέξζεο (Ηζη): 1. Ο Δπηζέξζεο απφ ηε Βξπζξαία ηεο Μ. Ώζίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηηο Οιπκπηάδεο ηνπ 184 θαη ην 180 π.Υ. 2. Ο Δπηζέξζεο απφ ηελ Νίθαηα (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ ξήηνξα Ώηκηιηαλνχ θαη γξακκαηηθφο. Έγξαςε ην έξγν Πεξί ιέμεσλ Αηηηθώλ θαη Κσκηθώλ θαη Σξαγηθώλ Δπίθαδνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπηθάξπηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Δπηθάζηε Μπζ): 1. χδπγνο ηνπ Ώγήλνξα θαη κεηέξα ηνπ Βρίσλα 2. Κφξε ηνπ Καιπδψλα, ηδξπηή ηεο νκψλπκεο Ώηησιηθήο πφιεο (Ώπνιιφδσξνο) Δπηθέξδεο (Ηζη): Κπξελαίνο πνπ βνήζεζε ηνπο Ώζελαίνπο αηρκαιψηνπο ηεο ηθειίαο (Γεκνζζέλεο) Δπηθιείδαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπηθιήο (Ηζη): 1. Ο Δπηθιήο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ Πξσηέσο, Ώζελαίνπ ζηξαηεγνχ ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Δπηθιήο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κξήηε, ήηαλ γηαηξφο θαη ζπγγξαθέαο. Έγξαςε αιθαβεηηθή επηηνκή ηνπ γισζζαξίνπ ηνπ Εππνθξάηε. 2. Ο Δπηθιήο απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ αξρηηέθηνλαο. Δπίθνπξνο Δπηθιήο (Μπζ): χληξνθνο ηνπ αξπεδφλα, πνιεκηζηήο απφ ηε Λπθία. πνιέκεζε κε ηνπο Σξψεο. θνηψζεθε απφ ηνλ Ώίαληα ηνλ Σειακψλην (κεξνο) Δπηθνίληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Δπηθνύξηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ώξθαδία (Παπζαλίαο) Δπίθνπξνο (Ηζη): 1. Ο θηιφζνθνο θαη αζηξνλφκνο Δπίθνπξνο (341-270 π.Υ.) γηνο ηνπ Νενθιή θαη ηεο Υαηξεζηξάηεο απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ ν ηδξπηήο ηεο επηθνχξεηαο θηινζνθηθήο ζρνιήο γλσζηήο σο Κήπνο. Ο Κήπνο ήηαλ κηα έθηαζε ζηελ Ώζήλα ζηελ νπνία ζηέγαζε ηε ζρνιή ηνπ γηα 35 ρξφληα. Ο Βπίθνπξνο δίδαζθε κεηαμχ άιισλ, φηη ν ζθνπφο ηεο δσήο είλαη ε δηαξθήο θαη αδηαηάξαρηε εδνλή. Άιισζηε νη ηξφθηκνη ηνπ Κήπνπ άληξεο, γπλαίθεο, εηαίξεο θαη δνχινη ζεσξνχληαλ φινη ίζνη. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο πνιπγξαθφηεξνπο θηινζφθνπο ηεο ηζηνξίαο. Σα ζπγγξάκκαηά ηνπ 297
πεξηέρνληαλ ζε πάλσ απφ 300 θπιίλδξνπο. ψδνληαη νη επηζηνιέο: Πξνο Ζξόδνηνλ, Πξνο Ππζνθιέα, Πξνο Μελνηθέα θαη αξθεηά άιια ζπγγξάκκαηα. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Παηέξαο ηνπ Ώζελαίνπ ζηξαηεγνχ Πάρεηνο (Θνπθπδίδεο) Δπηθξάδηνο (Ηζη): Ο Δπηθξάδηνο απφ ηε Μαληηλεία Ώξθαδίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηελ νιπκπηάδα ηνπ 484 π.Υ. Δπηθξάηεο (Ηζη): 1. Ο Δπηθξάηεο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο. Πξσηνζηάηεζε ζηελ εθδίσμε ησλ ηξηάληα ηπξάλλσλ. (Αξηζηνθάλεο) 2. Ο Δπηθξάηεο ν Ακβξαθηώηεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. Μαο είλαη γλσζηνί νη ηίηινη έμη έξγσλ ηνπ θαη ιίγα απνζπάζκαηα. 3. Ο Δπηθξάηεο ν Βπδάληηνο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο. Δπηθξαηίδαο (Ηζη): Ο Δπηθξαηίδαο απφ ηελ Ώκηζφ ηνπ Πφληνπ (1νο π.Υ. αη.) αλαθέξεηαη σο ν παηέξαο ηνπ γξακκαηηθνχ Σπξαλλίσλα. Δπίθηαο (Ηζη): λνκα ηεξέα ηεο Θήξαο, γλσζηφ απφ κηα επηηάθηα επηγξαθή Δπίθηεηνο (Ηζη): 1. Ο Δπίθηεηνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο αγγεηνγξάθνο, απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ηνπ ιεγφκελνπ απζηεξνύ ξπζκνύ. Ο αςληηήρ και η σοπεύηπια, έξγν ηνπ Δπίθηεηνπ 2. Ο ζησηθφο θηιφζνθνο Δπίθηεηνο (50-138 κΥ.) ήηαλ δνχινο, παηδί δνχισλ απφ ηελ Εεξάπνιε ηεο Φξπγίαο (αλαθέξεηαη θαη σο ν Ηεξαπνιίηεο). ηαλ ηνπ παξαρσξήζεθε ε ειεπζεξία, πήγε ζηελ Νηθφπνιε ηεο Δπείξνπ, φπνπ ίδξπζε θηινζνθηθή ζρνιή. Έλαο απφ ηνπο καζεηέο ηνπ ήηαλ ν ηζηνξηθφο Φιάβηνο Ώξξηαλφο ν νπνίνο θαηέγξαςε ηηο θηινζνθηθέο απφςεηο ηνπ Βπηθηήηνπ ζε νθηψ βηβιία (ζψδνληαη ηα ηέζζεξα) κε ηίηιν Γηαηξηβαί. Σν έξγν ηνπ επεξέαζε ηε θηινζνθία ηνπ Μάξθνπ Ώπξήιηνπ. (Λνπθηαλόο) Δπηθύδεο (Ηζη): Ο Δπηθύδεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο δεκαγσγφο, αληίπαινο ηνπ Θεκηζηνθιή (Ζξόδνηνο) Δπηθπιίδαο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο ζηξαηεγφο, έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Δπίθπινο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Δπίθσκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπηιαΐο (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Δπηιαΐο ήηαλ κεηέξα ηνπ Ώζηπάλαθηα απφ ηνλ Δξαθιή. (Ώπνιιφδσξνο) 298
Δπίιανο (Μπζ): Γηνο ηνπ Νειέσο θαη ηεο Υισξίδνο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δπίιπθνο (Ηζη): 1. Ο Δπίιπθνο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ αγγεηνγξάθνο ηνπ ιεγφκελνπ εξπζξφκνξθνπ απζηεξνύ ξπζκνύ. 2. Ο Δπίιπθνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. Γλσζηφ ηνπ έξγν: Κνξαιίζθνο απφ ην νπνίν δηαζψζεθαλ κφλν ιίγα απνζπάζκαηα. (νπΐδαο) Δπίιπηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπίκαρνο (Ηζη): Ο Δπίκαρνο ν Αζελαίνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ κεραληθφο. Καηαζθεχαζε πνιηνξθεηηθέο κεραλέο γηα ινγαξηαζκφ ηνπ Αεκεηξίνπ ηνπ Πνιηνξθεηή. Δπηκειηάδεο (Μπζ): Νχκθεο πξνζηάηηδεο ησλ κήισλ Δπηκέλεο (Ηζη): Ο Δπηκέλεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζθξαγηδνγιχθνο. ψδεηαη ζθαξαβαίνο εμαηξεηηθήο ηέρλεο πνπ βξέζεθε ζηε Υαιθηδηθή. Δπηκελίδεο (Ηζη): Αελ είλαη βέβαην φηη Κξεηηθφο ζνθφο, ζξεζθεπηηθφο δάζθαινο, κάληεο θαη πξνθήηεο Δπηκελίδεο ν Κξεο, γηνο ηνπ Φαηζηίνπ, απφ ηελ Κλσζφ ππήξμε πξαγκαηηθά. χκθσλα κε ηελ παξάδνζε θνηκήζεθε ζπλερψο επί 57 έηε (απφ εθεί πξνήιζε ν Δπηκελίδεηνο ύπλνο) θαη έδεζε ζπλνιηθά 157 ή 299 ρξφληα. Γλσζηφο έγηλε απφ έλα ινγηθφ παξάδνμν. Έγξαςε: Κξήηεο αεί ςεύζηαη (νη Κξεηηθνί ιέλε πάληα ςέκαηα). Ώιιά αλ είλαη έηζη ν Βπηκελίδεο σο Κξεηηθφο ιέεη ςέκαηα, αιιά αλ ιέεη ςέκαηα, νη Κξεηηθνί ιέλε πάληα ηελ αιήζεηα, άξα ν Βπηκελίδεο είπε αιήζεηεο, αιιά … θιπ, θιπ. (ηξάβσλ, Παπζαλίαο, Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Δπηκελίδεο ν Κξεο Δπηκήδεο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Δπηκήδεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Εδαίνπο Ααθηχινπο Δπηκεζεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εαπεηνχ θαη αδειθφο ηνπ Πξνκεζέα θαη ηνπ Άηιαληνο. ε αληίζεζε κε ηνλ αδειθφ ηνπ πνπ ην φλνκά ηνπ ζεκαίλεη πξνλνεηηθφο, ν Βπηκεζέαο πεξηγξάθεηαη σο απεξίζθεπηνο. Έγηλε βαζηιηάο ηεο ηθπψλαο θαη ν Αίαο ηνπ έδσζε σο ζχδπγν ηελ Παλδψξα θαη ηεο ράξηζε σο γακήιην δψξν έλα θνπηί. Ώπηφ είλαη ην πεξίθεκν Κνπηί ηεο Παλδψξαο. (Ώπνιιφδσξνο) Δπηκήιηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Βξκή (Παπζαλίαο) Δπηλίθεηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία
299
Δπίληθνο (Ηζη): Ο Δπίληθνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Ώλαθέξεηαη φηη θέξδηζε ηξεηο θνξέο ζε δξακαηηθνχο αγψλεο. Έξγα ηνπ Μλεζηπόιεκνο θαη Τπνβαιιόκελαη, απφ ηα νπνία ζψζεθαλ απνζπάζκαηα. Δπηπόιε (Μπζ): Κφξε ηνπ Σξαρίσλα απφ ηελ Κάξπζην. Νηπκέλε σο άληξαο πήγε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν ζην πιεπξφ ησλ Βιιήλσλ. Ο Παιακήδεο αλαθάιπςε ην θχιν ηεο θαη ηηκσξήζεθε κε ιηζνβνιηζκφ απφ ηνπο ζηξαηηψηεο. (κεξνο) Δπηππξγίηηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο ζηα Άβδεξα (Ζζύρηνο) Δπίξαηνο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο Ώρατθήο πκπνιηηείαο ηα έηε 218-217 π.Υ. Δπηξλύηηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Δπηζζέλεο (Ηζη): Ο Δπηζζέλεο απφ ηελ Ώκθίπνιε ήηαλ επηθεθαιήο ησλ Βιιήλσλ πειηαζηψλ, κηζζνθφξσλ πνπ πνιέκεζαλ ππέξ ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ θαηά ηνπ αδειθνχ Ώξηαμέξμε ΐ’ ζηα Κνχλαμα ην 401 π.Υ. (Ξελνθώλ) Δπηζηήκε (Ηζη): Κφξε ηεο Βπδαηκνλίαο, ζεφηεηα ηεο επηζηεκνληθήο έξεπλαο θαη κάζεζεο. παξηηάηεο πνιεκηζηέο Δπίζηξνθνο (Ηζη): Ο Δπίζηξνθνο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Βπίδακλν ήηαλ παηέξαο ηνπ αζιεηή Ώκθίκλεζηνπ Δπίζηξνθνο (Μπζ): Ο Δπίζηξνθνο θαη ν αδειθφο ηνπ ρεδίνπ ήηαλ απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Χξαίαο Βιέλεο. Σέζεθαλ επηθεθαιήο ησλ Φσθαέσλ, ζην πιεπξφ ησλ Ώραηψλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. (κεξνο) Βπίζησξ (Μπζ): Σξψαο καρεηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν (κεξ) Δπίζπινο (Ηζη): Ο Δπίζπινο ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπηηάδαο (Ηζη): Ο Δπηηάδαο γηνο ηνπ Μνιφβξνπ ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο πάξηεο θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ Πνιέκνπ. Ήηαλ ν δηνηθεηήο ησλ ιαθσληθψλ ζηξαηεπκάησλ πνπ απνθιείζηεθαλ ζηελ θαθηεξία ην 425 π.Υ. (Θνπθπδίδεο) Δπηηαδεύο (Ηζη): Ο Δπηηαδεύο (4νο π.Υ. αη.) έθνξνο ηεο πάξηεο. Βλίζρπζε ηηο δηαθξίζεηο ησλ ζπληεξεηηθψλ παξηηαηψλ φηαλ επέηξεςε ηελ παξνρή δψξσλ ζηνπο πνιίηεο ηεο πφιεο. Δπηηειήο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπηηειίδαο (Ηζη): Ο Δπηηειίδαο ήηαλ παξηηάηεο ν ληθεηήο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 580 π.Υ. 300
Δπηηηκάδαο (Ηζη): Ο Δπηηηκάδαο απφ ην Άξγνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 468 π.Υ. Δπίηηκνο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο. Δπηηπγράλσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπηθάλεο (Ηζη): Ο Δπηθάλεο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Δπηθάληνο (Ηζη): 1. Ο Δπηθάληνο (4νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Πέηξα ηεο Ώξαβίαο ήηαλ ζνθηζηήο. Αίδαμε δηαιεθηηθή ζηελ Ώζήλα, 2. Ο Δπηθάληνο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ επηθαλήο Έιιελαο ξήηνξαο, θνηλσληνιφγνο θαη ζπγγξαθέαο. Έγξαςε: Πεξί ηεο θνηλσλίαο θαη ηεο δηαθνξάο ησλ ζηάζεσλ. 3. Ο Δπηθάληνο (320-403) ήηαλ επίζθνπνο αιακίλαο. Δ Βθθιεζία ηνλ αλαθήξπμε άγην θαη έλα απφ ηνπο Παηέξεο ηεο. Δπίθξσλ (Ηζη): Ο Δπίθξσλ ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπηράξεο (Ηζη): Ο Δπηράξεο ή Δπηραξίλνο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ν ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 396 π.Υ. Δπίραξηο (Ηζη): Ώπειεχζεξε Βιιελίδα πνπ ζπκκεηείρε ζηελ ζπλνκσζία θαηά ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Νέξσλα Δπίραιθνο (Ηζη): λνκα πξνζψπνπ πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο Δπηραξκίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπίραξκνο Δπίραξκνο (Ηζη): Ο θσκσδηνγξάθνο θαη ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο Δπίραξκνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κσ, ήηαλ απφ ηνπο ζεκαληηθνχο θσκσδνχο ηεο αξραίαο Βιιάδαο. Νεαξφο κεηαλάζηεπζε ζηηο πξαθνχζεο φπνπ εξγάζηεθε γηα ηνπο ηχξαλλνπο Γέισλα θαη Εέξσλα. Πέζαλε ζε ειηθία 92 εηψλ θαη νη πξαθνχζηνη έζηεζαλ αλδξηάληα ηνπ. Ώπφ ηα έξγα ηνπ είλαη γλσζηνί 37 ηίηινη (Κύθισς, Αγξσζηίλνο, Πξνκεζεύο, Αηαιάληε, Βάθραη θ.ά.) έρνπλ δηαζσζεί κφλν απνζπάζκαηα. (νπΐδαο, Πιάησλ) Δπόθηιινο (Ηζη): Ο Δπόθηιινο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μαθεδνλία, γηνο ηνπ Πνιπείδνπο, ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ ηππηθνχ, επηθνξηηζκέλνο γηα ηελ ζηξαηνιφγεζε θαη κεηαθνξά ζηξαηεπκάησλ απφ θαη πξνο ην ζηξαηφπεδν ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. (Αξξηαλόο) Δπνπεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αηφο, βαζηιηάο ηεο ηθπψλαο Δπόπηεο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία Δπνπξάληνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αία 301
Έπνρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθνχξγνπ (Ώπνιιφδσξνο) Δπόςηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πνζεηδψλα Δπηά επί Θήβαο (Μπζ): Οη Δπηά (Ώκθηάξανο, Καπαλεχο, Σπδεχο, Παξζελνπαίνο, Εππνκέδσλ, Άδξαζηνο θαη Πνιπλείθεο) άξρνληεο πνπ εθζηξάηεπζαλ θαηά ηεο Θήβαο, εηηήζεθαλ θαη έραζαλ ηελ δσή ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Δπηαπόξα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Πηεξίδεο Νχκθεο Δπηάπνξνο (Μπζ): Ο Βπηάπνξνο ήηαλ πνηάκηνο ζεφο ηεο Σξσάδαο Δπηάραιθνο (Μπζ): Ο κπζηθφο βαζηιηάο ησλ Ώβάλησλ ηεο Βχβνηαο Υαιθψδσλ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώκθηηξχσλα. Πξνο ηηκή ηνπ Υαιθψδνληα νη Ώζελαίνη αλήγεηξαλ κλεκείν πνπ νλνκάζηεθε Δπηάραιθνο. Δπύαμα (Ηζη): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κηιηθίαο πλλέζεσο, πνπ ππνδέρζεθε ηνλ Κχξν ηνλ Νεφηεξν (Ξελνθώλ) Δπσπεύο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Δπσπεύο (Μπζ): Ο Δπσπεύο ή Δπνπεύο ήηαλ γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Καλάθεο, ηνπηθφο ήξσαο ηεο ηθπψλαο (Ώπνιιφδσξνο) Έξαο (Ηζη): Ο Έξαο απφ ηελ Υίν ήηαλ ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ (Οιπκπηάδα ηνπ 157 κ.Υ.) Δξαζία (Μπζ): Κφξε ηνπ κάληε Φηλέα. Με ηελ αδειθή ηεο Ώξπχξεηα δνχζαλ αθφιαζηε δσή θαη πξνθάιεζαλ ηελ νξγή ηνπ Αία, πνπ απφ ηνπο ΐνξεάδεο λα ηηο αξπάμνπλ θαη λα ηηο κεηαθέξνπλ καθξηά απφ ηε Θξάθε Δξαζίθιεηα (Ηζη): λνκα γπλαίθαο πνπ αλαθέξεη ν Λνπθηαλόο Δξαζηθιήο (Ηζη): λνκα ραξαγκέλν ζε αξραίν λφκηζκα Δξαζηλίδεο (Ηζη): Ο Δξαζηλίδεο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Ώζελαίνπο ζηξαηεγνχο πνπ λίθεζαλ ην ζπαξηηαηηθφ ζηφιν ζηε λαπκαρία ησλ Ώξγηλνπζψλ (406 π.Υ.). κσο θαηεγνξήζεθαλ φηη δελ θξφληηζαλ λα πεξηζπιιέμνπλ ηνπο Ώζελαίνπο λαπαγνχο θαη λεθξνχο ηεο κάρεο θαη θαηαδηθάζηεθαλ ζε ζάλαην. (Ξελνθώλ) Δξάζηλνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε πνηακνχ ηεο Ώξγνιίδαο. Δξαζίμελνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεηαη ζε έλα πνίεκα ηνπ Καιιηκάρνπ. Δξαζηπιόθακνο (Ηζη): Πξνζσλπκία ηεο Ώθξνδίηεο. Δξάζηππνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Λπζίππεο (Ώπνιιφδσξνο) Δξαζίμελνο (Ηζη): Αηαβφεηνο κπεθξήο πνπ αλαθέξεη ν Αηιηαλόο Δξαζίζηξαηνο (Ηζη): 1. Ο Δξαζίζηξαηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφ ηνπο ιακπξφηεξνπο γηαηξνχο θαη αλαηφκνπο ηεο αξραηφηεηαο. Γελλήζεθε ζηελ Ενπιίδα ηεο Κέαο (νπΐδαο) ή ηελ Κσ θαη ήηαλ καζεηήο ηνπ Υξπζίππνπ ηεο Κλίδνπ. Γνλείο ηνπ ήηαλ ν Κιεφκβξνηνο θαη ε Κξεηφμελα. Έδεζε θαη δίδαμε ζηε πξία θαη ηελ Ώίγππην θαη ήηαλ γηαηξφο ζηελ απιή ηνπ ειεχθνπ Ώ’ ηνπ Νηθάηνξνο θαη ηνπ Ώληηφρνπ Ώ’ ηνπ σηήξνο. Πξαγκαηνπνίεζε αλαηνκέο ζε πηψκαηα δψσλ θαη αλζξψπσλ θαη θαηάθεξε λα πεξηγξάςεη ηνλ εγθέθαιν, ην 302
πεπηηθφ ζχζηεκα, ην λεπξηθφ ζχζηεκα, ηηο θαξδηαθέο βιάβεο, ηελ παξεγθεθαιίηηδα θαη άιια φξγαλα. Βπίζεο είρε αλαθαιχςεη ηνλ θαζεηήξα, γηα ηελ ηερλεηή εθθέλσζε ηνπ νπξνδφρνπ θχζηεο. Ίδξπζε ηαηξηθή ζρνιή ζηελ κχξλε πνπ έθεξε ην φλνκά ηνπ θαη δηαηεξήζεθε πνιιά ρξφληα κεηά ηνλ ζάλαηφ ηνπ, ίζσο θαη κέρξη ηηο αξρέο ηνπ 1νπ κΥ. αη. Μαζεηέο ηεο ζρνιήο απηήο ππήξμαλ πνιινί δηάζεκνη γηαηξνί φπσο νη: Ώπνεκάληεο, Ώπνιιψληνο ν Μεκθίηεο, Ώπνιινθάλεο, Ώξηεκίδσξνο, Βξκνγέλεο, Δξαθιείδεο, Εθέζηνο, Μαξηηάιεο, Μελφδσξνο, ηξάηνο, Υαξίδεκνο θ.α. (ηέθαλνο Βπδάληηνο, Γηνγέλεο Λαέξηηνο, ηξάβσλ, Πινύηαξρνο) 2. Έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο ηεο Ώζήλαο (Ξελνθώλ) Δξαζκία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο (Ζζίνδνο) Δξάζκηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Έξαζηνο (Ηζη): 1. Ο Έξαζηνο θαη ν αδειθφο ηνπ Κφξηζθνο απφ ηελ θέςε ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ήηαλ θηιφζνθνη, καζεηέο ηνπ Πιάησλα θαη θίινη ηνπ Ώξηζηνηέιε. (ηξάβσλ. Πιάησλ) 2. Κνξίλζηνο Υξηζηηαλφο, καζεηήο θαη ζπλεξγάηεο ηνπ Ώπφζη. Παχινπ Δξαηνθιήο (Ηζη): Ο Δξαηνθιήο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο κνπζηθφο θαη ζεσξεηηθφο ηεο κνπζηθήο, πξφδξνκνο ηνπ Αξηζηόμελνπ. Δξαηνθιείδεο (Ηζη): Κνξίλζηνο, παηέξαο ηνπ νηθηζηή ηεο Βπηδάκλνπ Φαιία (Θνπθπδίδεο) Δξαηνθξάηεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δξαηόμελνο (Ηζη): λνκα δεθαεηνχο αγνξηνχ Έξαηνο (Ηζη): Ο Έξαηνο ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δξαηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Απλάζηεο (Ώπνιιφδσξνο) Δξαηνζζέλεο ν Κπξελαίνο Δξαηνζζέλεο (Ηζη): 1. Ο Δξαηνζζέλεο απφ ηνλ Κξφησλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηνπ ζηαδίνπ ην 576 π.Υ. 2. Ο Δξαηνζζέλεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο, έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο. Ο Λπζίαο ηνλ θαηεγφξεζε σο θνληά ηνπ αδειθνχ ηνπ Πνιεκάξρνπ θαη εθθψλεζε ηνλ πεξίθεκν ιφγν ηνπ Καηά Δξαηνζζέλνπο. (Ξελνθώλ) 3. Ο θηιφινγνο, πνηεηήο, καζεκαηηθφο, κνπζηθφο, γεσγξάθνο θαη αζηξνλφκνο Βξαηνζζέλεο (276-196 π.Υ.) απφ ηελ Κπξήλε, ππήξμε δηεπζπληήο ηεο ΐηβιηνζήθεο ηεο Ώιεμάλδξεηαο. Ώλαθάιπςε έλα ζχζηεκα κέηξεζεο ηνπ γεσγξαθηθνχ κήθνπο θαη πιάηνπο. Βίλαη ν πξψηνο πνπ ρξεζηκνπνίεζε ηνλ φξν «γεσγξαθία» θαη επίζεο ν πξψηνο πνπ πέηπρε κε 303
καζεκαηηθνχο ππνινγηζκνχο λα κεηξήζεη ηελ πεξίκεηξν ηεο Γεο κε δηαθνξά κφλν 80 ρηιηνκέηξσλ (απφ ηα πξαγκαηηθά 40.000 ρηιηφκεηξα). ηνλ Βξαηνζζέλε απνδίδεηαη θαη ε εθεχξεζε ηνπ αζηξνιάβνπ. ε κεγάιε ειηθία έραζε ην θσο ηνπ θαη απηνθηφλεζε απφ αζηηία. (ηξάβσλ) 4. Ο Δξαηνζζέλεο ν Αγαθιένπο απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ ηζηνξηθφο, έγξαςε: Γαιαηηθά Δξαηνθάλεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δξαηώ (Ηζη): Μηα απφ ηηο Βλλέα Μνχζεο, πξνζηάηηδα ηνπ ρνξνχ, ηνπ πκελαίνπ, ηεο εξσηηθήο πνίεζεο, ησλ χκλσλ θαη ηεο κνπζηθήο. (ΈξσοΒξαηψ). Ώπεηθνλίδεηαη κε ιχξα ζηα ρέξηα (Απνιιώληνο Ρόδηνο) Ζ κνύζα Δξαηώ Δξάησλ (Ηζη): 1. Ο Δξάησλ απφ ηελ Ώηησιία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 240 π.Υ. 2. Ο Δξάησλ έμηηνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο γιχπηεο. 3. Ο Δξάησλ (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ θηιφζνθνο θαη αξκνληθφο (κνπζηθφο) δάζθαινο ηνπ Πινπηάξρνπ Δξαηώλπκνο (Ηζη): λνκα αξραίαο επηγξαθήο Δξγάλε (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο ζηελ Ώζήλα (Παπζαλίαο) Δξγαζίσλ (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώξηζηνγέλε, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Δξγάηηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο ζηελ άκν (Ζζύρηνο) Δξγεύο (Μπζ): Ο παηέξαο ηεο Άξππηνο Κειελψο Δξγίαο (Ηζη): Εζηνξηθφο ζπγγξαθέαο απφ ηελ Ρφδν Έξγηινο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δξγίλνο (Ηζη): Ώγγεηνπιάζηεο θαη δσγξάθνο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα Δξγίλνο (Μπζ: ΐαζηιηάο ησλ Μηλπψλ ηνπ Οξρνκελνχ. Ήηαλ ν παηέξαο ησλ πεξίθεκσλ αξρηηεθηφλσλ θαη κάληεσλ Ώγακήδε θαη Σξνθσλίνπ. (Ώπνιιφδσξνο) Έξγηππνο (Ηζη): λνκα επηγξαθήο ησλ Αειθψλ Δξγίζθνο (Μπζ): Γηνο Πνζεηδψλα θαη ηεο Νχκθεο Άβαο. Ώπφ απηφλ πήξε ην φλνκά ηεο ε πφιε Βξγίζθε (ζεκεξηλή Σζαιηάηδα ηεο Σνπξθίαο) Δξγνθιήο (Ηζη): Ο Δξγνθιήο (5νο π.Υ. αη.) αλαθέξεηαη ζε έλα ιφγν ηνπ Ώζελαίνπ ξήηνξα Γεκνζζέλε Δξγνηέιεο (Ηζη): Ο Δξγνηέιεο απφ ηελ Κξήηε ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ηνπ δνιίρνπ ην 472 θαη ην 464 π.Υ. Ο Πίλδαξνο έγξαςε κηα σδή πξνο ηηκή ηνπ.
304
Δξγόηηκνο (Ηζη): Ο Δξγόηηκνο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ αγγεηνπιάζηεο απφ ηελ Ώηηηθή. Βίλαη γλσζηφο απφ έλα αγγείν πνπ βξίζθεηαη ζην κνπζείν ηεο Νάπνιεο θαη θέξεη ηελ επηγξαθή Κιηηίαο κε έγξαςελ, Δξγόηηκνο κ’ επνίεζελ (ζαλ λα κηιά ην ίδην ην αγγείν). Δξγνράξεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 250 π.Υ. Δξγόθηινο (Ηζη): Ώζελαίνο δεκαγσγφο (Γεκνζζέλεο) Έξεβνο (Ηζη): Ο Έξεβνο ήηαλ κηα απφ ηηο πξψηεο δπλάκεηο ηεο Θενγνλίαο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ ζθφηνπο. Σαπηίδεηαη κε ηνλ Κάησ Κφζκν θαη ηα Σάξηαξα. (Ζζίνδνο) Δξεζύκηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηε Λπθία (Ζζύρηνο) Δξέλληνο (Ηζη): Ο Βξέλληνο ήηαλ πιαησληθφο θηιφζνθνο Έξεζνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Μάθαξνο (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Δξεηκεύο (Μπζ): Έλαο λένο πνπ πήξε κέξνο ζηνπο αγψλεο πνπ δηνξγάλσζε ν βαζηιηάο Ώιθίλννο πξνο ηηκήλ ηνπ Οδπζζέα (κεξνο) Δξέηξηα (Ηζη): Δ Δξέηξηα ήηαλ Βιιελίδα δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα Δξεηξηεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Φαέζνληνο, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ πφιε ηεο Βχβνηαο Βξέηξηα (Βπζηάζηνο) Δξεπζαιίσλ (Μπζ): Ανχινο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθνχξγνπ Δξερζεύο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Πνζεηδψλα Δξερζεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώζήλαο, γηνο ηνπ Παλδίσλα. Παληξεχηεθε ηελ Πξαμηζέα θαη απέθηεζαλ πνιιά παηδηά, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ηνλ Κέθξνπα ην λεφηεξν, ηνλ Παλδψξν, ηελ Πξφθξηδα, ηελ Υζνλία θαη ηελ Χξείζπηα (κεξνο) Δξερζείο (Ηζη): Μηα απφ ηηο δέθα θπιέο ηεο Ώηηηθήο (Γεκνζζέλεο) Δξεκήζηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηφο ζηε Λέζβν (Ζζύρηνο) Δξηάλζεο ή Δξίαλζνο (Ηζη): Ναχαξρνο ησλ βνησηηθψλ πινίσλ θαηά ηελ λαπκαρία ζηνπο Ώηγφο Πνηακνχο. Βηζεγήζεθε ηελ πιήξε θαηαζηξνθή θαη εξήκσζε ηεο Ώζήλαο Δξίβνηα (Μπζ): Δ Δξίβνηα ή Πεξίβνηα ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο αιακίλαο Σειακψλα θαη κεηέξα ηνπ Ώίαληα ηνπ Σειακψληνπ. (Πίλδαξνο) Δξηβώηεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο, ηαμίδεςε καδί ηνπο σο ρεηξνχξγνο γηαηξφο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Δξίγδνππνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Δξηγόλε (Μπζ): Δ Δξηγόλε ή Ηξηγόλε ήηαλ θφξε ηνπ Εθάξηνπ ηνπ Ώζελαίνπ Δξίγπηνο (Ηζη): Ο Δξίγπηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μπηηιήλε γηνο ηνπ Λαξίρνπ, ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ θαη ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Καηά ηελ εθζηξαηεία ηεο Ώζίαο ήηαλ δηνηθεηήο 600 κηζζνθφξσλ Βιιήλσλ ηππέσλ. θνηψζεθε ζε κάρε θαηά ησλ ΐαθηξηαλψλ ην 328. (Αξξηαλόο) Δξηγώλ (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Μαθεδνλίαο 305
Δξηδήκηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Αηφο ζηελ Ρφδν (Ζζύρηνο) Δξηζαθίο (Ηζη): λνκα θνξηηζηνχ, αλαθέξεηαη ζε θείκελν ηνπ Θενθξίηνπ Δξηζήιαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώζηαθνχ θαη αδειθφο ηνπ Μειάληππνπ Δξίζηνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Κχπξν (Ζζύρηνο) Δξηκήδε (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Σαηλάξνπ, απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηνπ ην αθξσηήξην Σαίλαξν ηεο Πεινπνλλήζνπ. Δξηλύο (Ηζη): Η Δξηλύο ήηαλ ε ζεφηεηα ηεο εθδίθεζεο. Οη Βξηλχεο είλαη ηξεηο: ε Μέγαηξα, ε Ώιεθηψ θαη ε Σηζηθφλε. (Ζζίνδνο) Δξηνπίο (Μπζ): χδπγνο ηνπ Ώγρίζε θαη κεηέξα ηεο Εππνδάκεηαο. Δξηνύληνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηνπ Βξκή (κεξνο) Έξηο (Ηζη): Θεά πξνζσπνπνίεζε ηεο δηρφλνηαο, ηεο θηινληθίαο, ηεο δήιεηαο θαη ηνπ θαπγά, θφξε ηεο Νχρηαο θαη κεηέξα ησλ Άιγεσλ, ησλ Ώκθηινγηψλ, ηνπ Ληκνχ, ησλ Λφγσλ, ηνπ ξθνπ, ηνπ Πφλνπ, ησλ Φφλσλ, ησλ Φεπδψλ θαη άιισλ. Δ Έξηο ήηαλ απηή πνπ άλαςε ηελ θσηηά ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ, φηαλ πξνθάιεζε ηα θαιιηζηεία ησλ ζεαηλψλ θαη ηελ θξίζε ηνπ Πάξη. (Ζζίνδνο) Ζ Έξηο Δξηζζέλεηα (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Δξηζζεύο (Ηζη): Βπίζεην ην Ώπφιισλα ζηελ Ώηηηθή (Ζζύρηνο) Δξίηηκνο ή Δξηηίκε (Μπζ): Κφξε ηνπ Σαιανχ θαη ηεο Λπζηκάρεο (Ώπνιιφδσξνο Δξίηηκνο (ν) (Ηζη): Κνξίλζηνο, ληθεηήο ζηα Ίζζκηα (Πίλδαξνο) Δξηθαλίο (Ηζη): Πνηήηξηα θαη ζπγγξαθέαο εξσηηθήο πνίεζεο. ψδεηαη κφλν έλαο απφ ηνπο ζηίρνπο ηεο (Αζήλαηνο) Δξηθία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νπζηάδεο Νχκθεο (Ζζίνδνο) Έξηθνο (Ηζη): Ο Έξηθνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. ψδνληαη νη ηίηινη ηξηάληα απφ ηα έξγα ηνπ. (νπΐδαο) Δξηθύιε (Μπζ): χδπγνο ηνπ κάληε θαη γηαηξνχ Ώκθηάξανπ, κε ηνλ νπνίν απέθηεζαλ ηνλ Ώιθκέσλα θαη ηνλ Ώκθίινρνο. Δ Βξηθχιε δσξνδνθήζεθε απφ ηνλ Πνιπλείθε θαη παξφηξπλε ηνλ άληξα ηεο ζπκκεηάζρεη ζηελ εθζηξαηεία ησλ Βπηά επί Θήβαο. Ο Ώκθηάξανο σο κάληεο, ήμεξε πσο φινη ζα ζθνησλφηαλ, φκσο μεθίλεζε γηα ηνλ πφιεκν, αθήλνληαο εληνιή ζηα παηδηά ηνπ, φηαλ κεγαιψζνπλ λα ζθνηψζνπλ ηε κεηέξα ηνπο. Μεηά απφ 10 ρξφληα νη Βπίγνλνη απνθάζηζαλ λα εθδηθεζνχλ ην ζάλαην ησλ παηέξσλ ηνπο. Δ Βξηθχιε θαη πάιη δσξνδνθήζεθε απφ ηνλ
306
Θέξζαλδξν θαη παξφηξπλε ην γην ηεο λα εγεζεί ηεο εθζηξαηείαο. ηαλ έπεζε ε Θήβα ν Ώιθκέσλ γχξηζε θαη ζθφησζε ηε κεηέξα ηνπ, εθπιεξψλνληαο ηελ παηξηθή εληνιή θαη εθδηθνχκελνο ηε λέα πξνδνζία ηεο. Δξίθπινο (Ηζη): Έιιελαο ξήηνξαο Δξηρζόληνο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Δξηρζόληνο (Μπζ): Ώπηφρζσλ βαζηιηάο ηεο Ώζήλαο, πνπ απφ πνιινχο ηαπηίδεηαη κε ηνλ Βξερζέα. Λέγεηαη φηη ήηαλ γηνο ηνπ Δθαίζηνπ θαη ηεο Ώηζίδνο. υκθσλα κε άιιε εθδνρή ήηαλ γηνο ηνπ Δθαίζηνπ θαη ηεο Ώζελάο. Ήηαλ άλζξσπνο θαη απφ ηελ κέζε θαη θάησ ήηαλ θίδη. Θεσξείηαη ν δεχηεξνο ηδξπηήο ηεο Ώζήλαο κεηά ηνλ Κέθξνπα, ν νπνίνο ηελ είρε θαηνηθίζεη κεηά ηνλ Καηαθιπζκφ ηνπ Αεπθαιίσλα. ’ απηφλ απνδίδεηαη ε θαζηέξσζε ησλ κεγάιεο γηνξηήο ησλ Παλαζελαίσλ (Ώπνιιφδσξνο). Ζ γέλλεζε ηνπ Δξηρζνλίνπ Δξησπίο (Μπζ): Κφξε ηνπ Εάζνλα θαη ηεο Μήδεηαο (Παπζαλίαο) Δξθείνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Δξθπλα (Μπζ): Νχκθε νκψλπκεο πεγήο ηεο ΐνησηίαο Δξκαγόξαο (Ηζη): 1. Ο Δξκαγόξαο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώκθίπνιε, ππήξμε ζησηθφο θηιφζνθνο. 2. Ο δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο Δξκαγόξαο ν Σήκληνο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σήκλν ηεο Ώηνιίαο, ζεσξείηαη ν θπξηφηεξνο εθπξφζσπνο ηεο ξνδηαθήο ξεηνξηθήο ζρνιήο. Γλσζηφ είλαη ην – κε ζσδφκελν – έξγν ηνπ Σέρλε ξεηνξηθή. (ηξάβσλ) 3. Ο Δξκαγόξαο απφ ηε Μαγλεζία ηεο Μηθξάο Ώζίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην137 κ.Υ. Δξκαδίσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δξκαίνο (Ηζη): 1. Ο Δξκαίνο απφ ηνλ Οξρνκελφ, γηνο ηνπ Νηθία, ππεξέηεζε σο κέινο ηνπ ζπκκαρηθνχ ηππηθνχ νπ Μ. Ώιεμάλδξνπ σο ηα Βθβάηαλα ην 330 π.Υ, νπφηε θαη ν ίδηνο θαη νη ζχληξνθνί ηνπ απνζηξαηεχηεθαλ. 2. Ο Δξκαίνο ν σηήξ ήηαλ βαζηιηάο (90-70 π.Υ.) ηνπ ηλδνειιεληθνχ ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ησλ Παξνπακηζαδψλ (ζηελ νξεηλή πεξηνρή ηνπ Εληνπθνχο, ηνπ ζεκεξηλνχ Ώθγαληζηάλ) Δξκαηώλδαο (Ηζη): Θεβαίνο ζηξαηεγφο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα, κε δξάζε ζηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Δξκαλδξίδαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα
307
Δξκάλνπβηο (Ηζη): Βιιεληθή θαη ξσκατθή ζεφηεηα, πνπ πξνζήιζε απφ ηε ζπγρψλεπζε ηνπ αηγππηηαθνχ ζενχ Άλνπβε θαη ηνπ ειιεληθνχ Βξκή. Έξκαξρνο (Ηζη): Ο Έξκαξρνο (3νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ώγέκαξρνπ, ήηαλ θηιφζνθνο απφ ηε Μπηηιήλε, καζεηήο ηνπ Βπίθνπξνπ θαη δηάδνρφο ηνπ ζηε δηεχζπλζε ηεο ζρνιήο ηνπ. Έγξαςε αξθεηά έξγα ηα νπνία ν Γηνγέλεο Λαέξηηνο ραξαθηεξίδεη σο ‘θάιιηζηα’. ια έρνπλ ραζεί, γλσξίδνπκε κφλν ηνπο ηίηινπο ησλ έξγσλ ηνπ: Πεξί ησλ καζεκαηηθώλ, Πξνο ηνλ Πιάησλα, Πξνο Αξηζηνηέιελ, Πξνο Δκπεδνθιέα. (Κηθέξσλ) Δξκάο (Ηζη): Ο Δξκάο απφ ηε Λανδίθεηα ηεο πξίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ην 25, ην 29 θαη ην 33 κ.Υ. Δξκαθξόδηηνο (Μπζ): Σν φλνκα Δξκαθξόδηηνο (απνθαιείηαη θαη Αηιάληηνο ή Αηιαληηάδεο) είλαη ζχλζεζε ησλ νλνκάησλ ησλ γνλέσλ ηνπ, ηνπ Βξκή (ζενχ ηνπ θαιινχ) θαη ηεο Ώθξνδίηεο (ζεάο ηεο ζειπθφηεηαο) θαη είλαη ζπλψλπκν ησλ ιέμεσλ αλδξφγπλνο, γχλαλδξνο θαη εκίαλδξνο. Ο Βξκαθξφδηηνο ήηαλ ν πην φκνξθνο λένο ζηνλ θφζκν. Σελ αλαηξνθή ηνπ είραλ αλαιάβεη νη Νχκθεο ηνπ φξνπο Ίδε ηεο Φξπγίαο. ΐξέζεθε θάπνηε ζε έλα δαζάθη ηεο Καξίαο, θνληά ζηελ Ώιηθαξλαζζφ θαη εθεί ζε κηα πεγή θάζηζε θαη έθαλε κπάλην θαη μεδίςαζε. Δ Νχκθε ηεο πεγήο ε αικαθίο ηνλ είδε ηνλ εξσηεχζεθε θεξαπλνβφια θαη ηνλ αγθάιηαζε ζθηρηά. Ο Βξκαθξφδηηνο αηθληδηάζηεθε θαη πξνζπάζεζε λα ηελ απσζήζεη, αιιά απηή επέκελε θαη παξαθάιεζε ηνπο ζενχο λα κελ απνρσξηζηεί πνηέ απφ ηνλ αγαπεκέλν ηεο. Οη ζενί εηζάθνπζαλ ηελ επηζπκία ηεο θαη ηα δπν πιάζκαηα ελψζεθαλ ζε έλα κε δπν θχια, αξζεληθφ θαη ζειπθφ. (Οβίδηνο, Λνπθηαλφο) Ο Δξκαθξόδηηνο (Λνύβξν) Δξκείαο (Ηζη): Ο Βξκείαο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Καξία, ήηαλ ζχκβνπινο θαη ππνπξγφο ηνπ ειεχθνπ Γ’ Κεξαπλνχ. Μεηά ηνλ ζάλαην ηνπ βαζηιηά (223) πξνζπάζεζε λα αξπάμεη ηελ εμνπζία απφ ηνλ λφκηκν δηάδνρν Ώληίνρν Γ’, αλήιηθν γην ηνπ ειεχθνπ. (Πνιύβηνο) Έξκεξνο (Ηζη): Ο Έξκεξνο, γηνο ηνπ Ώξηζηνκάρνπ, αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία Δξκήο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο ζενχο ηνπ Οιχκπνπ, πξνζηάηεο ηνπ εκπνξίνπ, ησλ βνζθψλ, αιιά θαη ησλ θιεθηψλ, ησλ πνξλψλ θαη ησλ ηπρεξψλ παηρληδηψλ. Βίλαη επίζεο ν λεθξνπνκπφο, θαζψο ζπλνδεχεη ηνπ λεθξνχο ζηνλ Κάησ Κφζκν θαη ιεηηνπξγεί θαη σο αγγειηνθφξνο ησλ ζεψλ. Βίλαη ν πην 308
γήηλνο, ν πην αλζξψπηλνο απφ ηνπο ζενχο κε ηηο πεξηζζφηεξεο αλζξψπηλεο αδπλακίεο, ειαηηψκαηα, γθάθεο αιιά θαη πξνηεξήκαηα. Ώπφ απηά ραξαθηεξίζηεθε σο ν πην Έιιελαο απφ φινπο ηνπο ζενχο. Δ ιαηξεία ηνπ ήηαλ δηαδεδνκέλε παληνχ θαη ήηαλ έλαο απφ ηνπο πην δεκνθηιείο ζενχο. Ο Βξκήο ζεσξείηαη ν εθεπξέηεο ηνπ απινχ, ηεο θινγέξαο θαη ηεο ιχξαο, κάιηζηα ηελ πξψηε ηνπ ιχξα ηελ ράξηζε ζηνλ Ώπφιισλα. (Ζζίνδνο) Δξκήο ν Σξηζκέγηζηνο (Ηζη): Δξκήο ν Σξηζκέγηζηνο ήηαλ φλνκα πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ ν Έιιελεο γηα ηνλ ζειεληαθφ ζεφ Θση ησλ Ώηγππηίσλ, ν νπνίνο ηαπηίζηεθε κε ηνλ αληίζηνηρν ζεφ ησλ Βιιήλσλ Βξκή. Ήηαλ ζεφο ηεο αζηξνινγίαο θαη ηεο αιρεκείαο θαη ζ’ απηφλ απνδίδνληαη νη αλαθαιχςεηο ηνπ αιθαβήηνπ, ηεο γεσκεηξίαο, ηεο ηαηξηθήο, ηεο κνπζηθήο, ηεο γιππηηθήο θαη γεληθά φισλ ησλ ηερλψλ θαη ησλ επηζηεκψλ. ’ απηφλ επίζεο απνδφζεθαλ ηα ιεγφκελα εξκεηηθά θείκελα, πνπ απνηέιεζαλ ηε βάζε νινθιεξσκέλνπ ζξεζθεπηηθνχ θαη θηινζνθηθνχ θηλήκαηνο. Δξκήο ν Σξηζκέγηζηνο Δξκεζηάλαμ (Ηζη): 1. Ο Δξκεζηάλαμ απφ ηελ Κνινθψλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο, ζην αγψληζκα ηεο πάιεο, ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ320 π.Υ. 2. Ο Δξκηζηάλαμ (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κνινθψλα, ήηαλ ειεγεηαθφο πνηεηήο. Έξγα ηνπ: Πεξζηθά θαη Λεόληηνλ. Σν ηειεπηαίν ήηαλ πνίεκα ηξηψλ βηβιίσλ αθηεξσκέλν ζε κηα γπλαίθα νλφκαηη Λεφληηνλ. ψζεθε κεγάιν ηκήκα ηνπ ηξίηνπ βηβιίνπ (Αζήλαηνο, Παπζαλίαο) Δξκεζίιεσο (Ηζη): λνκα πνιίηε ηεο Υίνπ Δξκίαο (Ηζη): Ο Δξκίαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζθιάβνο ηνπ Δύβνπινπ, ηξαπεδίηεο θαη ηπξάλλνπ ηεο πφιεο Ώηαξλέα ηεο Ώηνιίδαο. Ο Βχβνπινο εθηίκεζε ηηο ηθαλφηεηέο ηνπ θαη ηνπ θιεξνλφκεζε ηελ εγεκνλία ηεο πφιεο ηελ νπνία επέθηεηλε θαη ζηελ Άζζν. Ο Βξκίαο ζπνχδαζε θηινζνθία ζηελ Ώθαδεκία ηνπ Πιάησλα, φπνπ γλσξίζηεθε κε ηνλ Ώξηζηνηέιε. ηελ Άζζν ίδξπζε θηινζνθηθή ζρνιή ζηελ νπνία θάιεζε ηνλ Ώξηζηνηέιε θαη ηνλ Ξελνθξάηε λα δηδάμνπλ θηινζνθία. Ο Ώξηζηνηέιεο παληξεχηεθε ηελ Ππζηάδα, θφξε (ή πηνζεηεκέλε θφξε) ηνπ Βξκία. ηαλ ν Βξκίαο πέζαλε ν Ώξηζηνηέιεο αθηέξσζε έλα άγαικά ηνπ ζηνπο Αειθνχο θαη ζπλέζεζε έλα χκλν πξνο ηηκή ηνπ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο)
309
Δξκηόλε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Μελειάνπ θαη ηεο Χξαίαο Βιέλεο. Ο παηέξαο ηεο είρε αξξαβσληάζεη κε ηνλ μάδεξθν ηεο (γην ηνπ Ώγακέκλνλα), ηνλ Οξέζηε. κσο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν, ν Μελέιανο γηα λα πείζεη ην Νενπηφιεκν γην ηνπ Ώρηιιέα, λα ζπκκεηάζρεη ζηνλ πφιεκν, ηνπ ππνζρέζεθε λα ηνπ δψζεη σο ζχδπγν ηελ Βξκηφλε. Ο Νενπηφιεκνο ηελ παληξεχηεθε, αιιά αξγφηεξα ε Βξκηφλε κε ηνλ Οξέζηε δνινθφλεζαλ ηνλ Νενπηφιεκν θαη παληξεχηεθαλ. Ώπέθηεζαλ έλα γην ηνλ Σηζακελφ ηνλ ηειεπηαίν ησλ Ώηξεηδψλ. (κεξνο) Δξκίλνο (Ηζη): Πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο ηνπ 2νπ κΥ. αηψλα (Λνπθηαλόο) Δξκίππε (Μπζ): Κφξε ηνπ ΐνησηνχ θαη κεηέξα ηνπ Οξρνκελνχ (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Έξκηππνο (Ηζη): 1. Ο Έξκηππνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο θαη ηακβνγξάθνο. Ήηαλ γηνο ηνπ Λχζηδνο θαη αδειθφο ηνπ θσκηθνχ Μχξηηινπ. Ώπφ ηα 40 έξγα ηνπ καο είλαη γλσζηνί νη ηίηινη ησλ 12. ηξάθεθε ηδηαίηεξα θαηά ηνπ Πεξηθιή ηνλ νπνίν θαηεγφξεζε σο δεηιφ θαη ηεο Ώζπαζίαο πνπ ηελ θαηεγφξεζε σο αλαίζρπληε. (Πινύηαξρνο) 2. Ο Έξκηππνο ν Καιιηκάρεηνο ή Πεξηπαηεηηθόο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε κχξλε, ήηαλ γεσγξάθνο, αζηξνλφκνο, βηνγξάθνο θαη θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Καιιηκάρνπ. Έγξαςε πιήζνο έξγσλ θπξίσο βηνγξαθίεο δηαζήκσλ θηινζφθσλ, λνκνζεηψλ θ.ά. απφ ηηο νπνίεο άληιεζε πιεξνθνξίεο θαη πιηθφ ν Πινύηαξρνο. 3. Ο Έξκηππνο ν Βεξύηηνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο, καζεηήο ηνπ Φίισλνο. Έγξαςε: Πεξί ησλ ελ παηδεία δηαιακςάλησλ δνύισλ. Δξκίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Βπξψπνπ θαη ηδξπηήο ηεο αξγνιηθήο πφιεο Βξκηφλεο ε νπνία πήξε ην φλνκά ηνπ. (Παπζαλίαο) Ο Δξκνγέλεο βξηζθόηαλ θνληά ζηνλ Μ. Αιέμαλδξν όηαλ απηόο πέζαηλε Δξκνγέλεο (Ηζη): 1. Ο Δξκνγέλεο ήηαλ ζθιάβνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. χκθσλα κε θάπνηνπο ηζηνξηθνχο ν Βξκνγέλεο θαη έλαο άιινο δνχινο ν Κνκπάθεο βξηζθφηαλ ζην θξεβάηη ηνπ βαζηιηά φηαλ απηφο πέζαηλε. Ο έλαο δνχινο θξαηνχζε ηε ιάκπα θαη ν άιινο έγξαθε ηηο ηειεπηαίεο ζειήζεηο ηνπ Ώιεμάλδξνπ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ βξέζεθε πνηέ δηαζήθε ηνπ Μαθεδφλα βαζηιηά.
310
2. Ο Δξκνγέλεο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πξηήλε ήηαλ αξρηηέθηνλαο. Καηαζθεχαζε ηνπο λανχο ηεο Ώξηέκηδαο ζηε Μαγλεζία θαη ηνπ Αηνλχζνπ ζηελ Σέσ. (ηξάβσλ) 3. Ο Δξκνγέλεο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Σαξζφ ήηαλ ηζηνξηθφο θαη ξήηνξαο (Λνπθηαλόο). 4. Ο Δξκνγέλεο απφ ηελ Ξάλζν ηεο Μ. Ώζίαο ήηαλ έμε θνξέο νιπκπηνλίθεο ζε αγψλεο δξφκνπ απφ ην 81 σο ην 89 κ.Υ. 5. Ο Δξκνγέλεο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώθξηθή ήηαλ θηιφζνθνο, δσγξάθνο θαη ηδξπηήο ηεο αίξεζεο ησλ Βξκνγελείσλ. 6. Ο Δξκνγέλεο ν Σαξζεύο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Σαξζφ ηεο Κηιηθίαο, ήηαλ ξήηνξαο θαη ζπγγξαθέαο. Έξγα ηνπ: Πξνγπκλάζκαηα θαη Σέρλε ξεηνξηθή. 7. Ο Δξκνγέλεο ν Υαξηδήκνπ (2νο κ.Υ. αη.), ήηαλ γηαηξφο θαη ζπγγξαθέαο, αληίπαινο ηνπ Γαιελνχ. 8. Ο Δξκνγέλεο απφ ηα Κχζεξα ήηαλ γιχπηεο, γλσζηφο απφ έλα άγαικα ηεο Ώθξνδίηεο πνπ ππήξρε ζηελ Κφξηλζν (Παπζαλίαο) Δξκνδάκαο (Ηζη): Ο Δξκνδάκαο ν Κξεσθύιηνο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε άκν, ήηαλ θηιφζνθνο, δάζθαινο ηνπ Ππζαγφξα. Βξκνδίθε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Φξπγίαο Μίδα. χκθσλα κε θάπνην κχζν ε Βξκνδίθε ζεσξείηαη ε εθεπξέηηο ηνπ ρξήκαηνο Βξκφδηθνο (Μπζ): Ο Βξκφδηθνο απφ ηελ Λάκςαθν ήηαλ παξάιπηνο. Πξνζήιζε ζην λαφ ηνπ Ώζθιεπηνχ θαη νη ηεξείο ηνλ έβαιαλ λα θνηκεζεί. ηνλ χπλν ηνπ είδε ηνλ ζεφ ν νπνίνο ηνλ ζπκβνχιεςε λα ζεθσζεί θαη λα κεηαθέξεη κηα κεγάιε πέηξα. Πξάγκαηη ν Βξκφδηθνο έγηλε θαιά θαη αθηέξσζε ηελ πέηξα ζηνλ Ώζθιεπηφ Δξκόδνηνο (Ηζη): Έιιελαο ιπξηθφο πνηεηήο. Δξκόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Δξκόδσξνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο απφ ηηο πξαθνχζεο. Έγξαςε βηνγξαθία ηνπ Πιάησλα. (Λνπθηαλόο) 2. Ο Δξκόδσξνο απφ ηε αιακίλα, ήηαλ αξρηηέθηνλαο Δξκνθιήο (Ηζη): Ο Δξκνθιήο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο απφ ηελ Κχδηθν. πλέζεζε παηάλεο πξνο ηηκή ηνπ ζηξαηεγνχ Ώληηγφλνπ θαη ηνπ Αεκεηξίνπ Πνιηνξθεηή. Δξκνθξάηεο (Ηζη): 1. Ο Δξκνθξάηεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο πξαθνχζεο, ήηαλ ζηξαηησηηθφο θαη πνιηηηθφο. Καηάθεξε λα ελψζεη κε ζπκκαρία φιεο ηηο ειιεληθέο πφιεηο ηεο ηθειίαο γηα λα απνθξνπζζεί ν θίλδπλνο επέκβαζεο ησλ Ώζελαίσλ. Σειηθά θαηαλίθεζε ηελ αζελατθή ζηξαηηά ην 413 π.Υ. (Θνπθπδίδεο, Ξελνθώλ, Πινύηαξρνο, Πιάησλ) 2. Έλαο απφ ηνπο καζεηέο ηνπ σθξάηε (Ξελνθώλ) Δξκνθξέσλ (Ηζη): Έιιελαο αξρηηέθηνλαο θαη γιχπηεο. Έγηλε δηάζεκνο απφ ηελ θαηαζθεπή ελφο ηεξάζηηνπ βσκνχ ηνπ Παξίνπ ηεο Μπζίαο. Δξκόιανο (Ηζη): 1. Ο Δξκόιανο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηο ηεο βαζηιηθήο αθνινπζίαο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Αηαθψλεζε κε ηηο πεξζηθέο ζπλήζεηεο πνπ επέβαιε ν βαζηιηάο θαη απνθάζηζε λα ηνλ δνινθνλήζεη. κσο ε ζπλσκνζία
311
απνθαιχθζεθε θαη ν Βξκφιανο θαη νη ζχληξνθνί ηνπ εθηειέζηεθαλ. (Αξξηαλόο) 2. Υξηζηηαλφο ηνπ 3νπ αη., πνπ καξηχξεζε γηα ηελ πίζηε ηνπ. Δξκόιπθνο (Ηζη): 1. Ο Δξκόιπθνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ ν ρνξεγφο ελφο αγγείνπ πνπ θαηαζθεχαζε ν Κηεζίιαο θαη ην νπνίν δψξηζε ζηελ Ώθξφπνιε. 2. Ο Ώζελαίνο ζηξαηησηηθφο πνπ δηαθξίζεθε ζηελ λαπκαρία ηεο Μπθάιεο ην 479 π.Υ. (Ζξόδνηνο) Δξκόλαμ (Ηζη): Ο Δξκόλαμ ή Δξκώλαμ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο αγγεηνγξάθνο κεηαμχ αξρατθήο θαη θιαζζηθήο πεξηφδνπ. Γλσζηφ έξγν ηνπ έλαο ακθνξέαο πνπ απεηθνλίδεη θίγγα. (Αζήλαηνο) Έξκνο(Μπζ): 1. Βπγελήο Ώζελαίνο, ζπλφδεπζε ηνλ Θεζέα ζηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ησλ Ώκαδφλσλ. 2. Ο Ώηγππηηάδεο Έξκνο παληξεχηεθε ηελ Κιενπάηξα ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Δξκόηηκνο (Ηζη): 1. Ο Δξκόηηκνο ν Κιαδνκέληνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, δάζθαινο ηνπ Ώλαμαγφξα. (Λνπθηαλόο) 2. Ο Δξκόηηκνο ν Κνινθώληνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεκαηηθφο θαη πηζαλψο δηάδνρνο ηνπ Βπδφμνπ θαη ηνπ Θεαίηεηνπ. Δξκόθαληνο (Ηζη): 1. ηξαηεγφο ησλ Μηιεζίσλ φηαλ νη πφιεηο ηεο Εσλίαο επαλαζηάηεζαλ θαηά ηνπ βαζηιηά Πεξζψλ Ξέξμε (Ζξόδνηνο) 2. Ο Δξκόθαληνο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ δξακαηηθφο πνηεηήο. Δξκνθίιε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Δξκόθηινο (Ηζη): Ο Δξκόθηινο ό Σπθιόο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο καζεκαηηθφο θαη πηζαλψο καζεηήο ηνπ Ππζαγφξα. Δξκνράξεο & Κηήζζπια Δξκνράξεο (Μπζ): Ώζελαίνο λένο πνπ εξσηεχηεθε ηελ Κηήζπιια, κηα λέα απφ ηελ Κέα. Γηα λα ηελ παληξεπηεί ζθέθηεθε έλα ηέρλαζκα: Υάξαμε ζε έλα κήιν ηε θξάζε Οξθίδνκαη λα κελ πάξσ ζύδπγό κνπ άιινλ εθηόο από ηνλ Δξκνράξε. ηαλ ε Κηήζπιια έκπαηλε κέζα ζην λαφ ν Βξκνράξεο ηεο πέηαμε ην κήιν. Δ θνπέια είδε ην κήλπκα πάλσ ζην θξνχην θαη ην δηάβαζε κεγαιφθσλα. Παληξεχηεθαλ θαη ε θνπέια έκεηλε έγθπνο, αιιά πέζαλε ζηνλ ηνθεηφ. Καηά ηελ θεδεία ηεο έλα πεξηζηέξη έθπγε απφ ην θέξεηξν θαη ην ζψκα ηεο Κηεζχιιαο εμαθαλίζηεθε. Σν Μαληείν ησλ Αειθψλ ρξεζκνδφηεζε φηη ε Κηήζπιια είρε ζενπνηεζεί
312
Έξκσλ (Ηζη): 1. Ο Έξκσλ ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Λήκλνπ (5νο π.Υ. αη.). Τπνρξεψζεθε λα παξαδψζεη ην λεζί ζηνλ Μηιηηάδε ηεο Ώζήλαο, γηα λα απνηξαπεί ν πεξζηθφο θίλδπλνο. Ώπφ πξνήιζε ε θξάζε Δξκώλεηνη ράξηηεο πνπ ζεκαίλεη αθνχζηεο δσξεέο. 2. ηξαηεγφο ησλ Ώζελαίσλ θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Δξκώλαμ (Ηζη): βιέπε Δξκόλαμ Έξμαλδξνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Μπηηιήλεο Κψε (Ζξόδνηνο) Δξμίαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δξμηθιείδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 548 π.Υ. Δξνπώλ (Ηζη): Έκπηζηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξζέα, πνπ ην 168 π.Υ. ηνλ έζηεηιε ζηνλ Βπκέλε ηεο Πεξγάκνπ γηα λα ζπκκαρήζνπλ θαηά ησλ Ρσκαίσλ. Δξππιιίο (Ηζη): Δ Δξππιιίο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαία εηαίξα. πλέδεζε κε ηνλ Ώξηζηνηέιε κε ηνλ νπνίν απέθηεζε έλα παηδί, ηνλ Νηθφκαρν. Έξππο (Ηζη): Θεβαίνο, παηέξαο ηνπ Σηκεγελίδε πνπ ζπκβνχιεπζε ηνλ Μαξδφλην λα θιείζεη ηα πεξάζκαηα ηνπ Κηζαηξψλα γηα λα κε θχγνπλ νη Έιιελεο κηζζνθφξνη ηνπ πεξζηθνχ ζηξαηεχκαηνο (Ζξόδνηνο) Δξξίλα (Ηζη): βιέπε Ζξξίλα Έξζα (Ηζη): Θεφηεηα ηεο δξνζηάο θαη ηεο πάρλεο Έξζε (Μπζ): Ώγιαπξίδα, θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Κέθξνπα θαη ηεο Ώγιαχξνπ. Ώπφ ηελ έλσζή ηεο κε ην Βξκή, γελλήζεθε ν Κέθαινο. (Ώπνιιφδσξνο) Πάλδξνζνο, Έξζε θαη Άγιαπξνο Δξηαίνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δξύαινο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Δξύαινο (Μπζ): Βπγελήο Σξψαο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν (κεξνο) Δξύζεηα (Μπζ): Φαληαζηηθφ λεζί ζηα φξηα ηνπ Χθεαλνχ, ηνπ πνηακνχ πνπ πεξηβάιεη ηε Γε. Ήηαλ ν ηφπνο ηνπ Γεξπφλε ηνπ νπνίνπ ηα βφδηα έθιεςε ν Δξαθιήο. Πηζαλνινγείηαη φηη βξηζθφηαλ θνληά ζηελ πφιε Γάδεηξα (ζεκεξηλή Κάδημ ηεο Εζπαλίαο).. Δξπζξαία (Μπζ): Μηα απφ ηηο ίβπιιεο Δξύζξαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Βμφιεο (Ώπνιιφδσξνο)
313
Δξύζξηνο (Μπζ): Θεζζαιφο πξίγθηπαο γηνο ηνπ Ώζάκαληα θαη ηεο Θεκηζηψο Έξπζξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Ώζάκαληα, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ βνησηηθή πφιε Βξπζξαί (Παπζαλίαο) Δξπθηλόο (Ηζη): Ο Δξπθηλόο ν ηθειηώηεο ήηαλ καζεκαηηθφο Δξπθίλε (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ ηθειία (Παπζαλίαο) Δξύθηνο (Ηζη): 1. Ο Δξύθηνο από ηελ Κχδηθν (1νο π.Υ. αη.) ππήξμε πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο, ηνπ νπνίνπ ζψδεηαη έλα επίγξακκα (Παιαηηλή Αλζνινγία) 2. Ο Δξύθηνο απφ ηελ Θεζζαιία (1νο κ.Υ. αη.) ππήξμε πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο, ηνπ νπνίνπ ζψδνληαη δέθα ηέζζεξα επηγξάκκαηά ηνπ. (Παιαηηλή Αλζνινγία) Δξύιανο (Μπζ): Ο Δξύιανο (απφ ηηο ιέμεηο εξχσ θαη ιαφο, δειαδή ν ζσηήξαο ηνπ ιανχ) ήηαλ Σξψαο καρεηήο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν. (κεξνο) Δξπκάλζε (Μπζ): Κφξε ηνπ ΐεξνζνχ θαη ηεο άββεο κηαο απφ ηηο ίβπιιεο (Παπζαλίαο) Δξύκαλζνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, γηνο ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σπζχνο (Δζίνδνο) Δξύκαο (Μπζ): λνκα δπν καρεηψλ ηεο Σξνίαο, ν έλαο ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν θαη ν άιινο απφ ηνλ Εδνκελέα (κεξνο) Έξπμ (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Βιπκηψλ ηεο ηθειίαο. Ήηαλ εμαηξεηηθφο παιαηζηήο θαη φηαλ ν Δξαθιήο πέξαζε απφ θεη ηνλ πξνθάιεζε ζε αγψλα πάιεο. Ο Δξαθιήο θπζηθά λίθεζε θαη ηνλ ζθφησζε. (Αηφδσξνο ηθειφο) Δξπμίαο (Ηζη): Άξρσλ ησλ Ώζελψλ ηνπ 7νπ π.Υ. αηψλα (Γηόδσξνο ηθειόο) Δξπμηδαίδαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Φηινραξίδα, πξεζβεπηή ησλ Λαθεδαηκνλίσλ (Θνπθπδίδεο) Δξπμίκαρνο (Ηζη): Έιιελαο γηαηξφο ηνπ 4νπ π.Υ. αη. (Πιάησλ ) Έξπμηο (Ηζη): Ώζελαίνο, γηνο ηνπ Φηινμέλνπ, κνρζεξφο θαη θαθφο ραξαθηήξαο ησλ Βαηξάρσλ ηνπ Αξηζηνθάλε Δξπμώ (Μπζ): χδπγνο ηνπ Ώξθεζηιάνπ, γηνπ ηνπ Οδπζζέα (Δξφδνηνο) Δξπζίθε (Μπζ): Νχκθε, θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώρειψνπ (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Δξπζίρζσλ (Μπζ): 1. Ο βαζηιηάο ηεο Θεζζαιίαο Δξπζίρζσλ ή Αίζσλ, ηηκσξήζεθε απφ ηελ Αήκεηξα κε αηψληα πείλα, φηαλ πξνζπάζεζε λα θφςεη έλα ηεξφ δέληξν ηεο. 2. Έλαο απφ ηνπο Γίγαληεο, ηέθλν ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο. (Δζίνδνο) Έξπηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βξκή, έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο (Πίλδαξνο) Δξσδηόο ( Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπηνλφνπ θαη αδειθφο ηεο Ώθαλζίδαο, ηνπ Άλζνπ, ηνπ ρνίλνπ θαη ηνπ Ώθάλζνπ. ηαλ ηα άινγα ηνπ παηέξα ηνπο θαηαζπάξαμαλ ηνλ Άλζν, νη ζενί κεηακφξθσζαλ ηα αδέξθηα ζε πνπιηά.
314
Δξσκέλεο (Ηζη): Ο Δξσκέλεο θαη ν Ώξξαβαίνο ήηαλ γηνη ηνπ βαζηιηά ησλ Λπγθηζηψλ Μαθεδφλσλ Ώεξφπνπ. Σν 336 θαηεγνξήζεθαλ (κάιινλ κε πιαζηά ζηνηρεία) φηη ζπλσκφηεζαλ λα δνινθνλήζνπλ ηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππν ΐ’ θαη εθηειέζηεθαλ απφ ηνλ ίδην ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν. Έξσο (Ηζη): 1. χδπγνο ηεο Ρψκεο θαη παηέξαο ηεο Θεξηλήο πνπ πέζαλε πνιχ λέα. Σα νλφκαηα απηά είλαη γλσζηά απφ κηα επηηχκβηα ζηήιε πνπ βξέζεθε θνληά ζην Αίνλ ηεο Μαθεδνλίαο. 2. Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηνπ έξσηα πνπ λνείηαη σο ε θπζηθή νξκή δσήο πνπ σζεί ηνπο αλζξψπνπο αιιά θαη φια ηα έκβηα φληα λα ελψλνληαη θαη λα αλαπαξάγνληαη. Ο Έξσο είλαη ν αλίθεηνο θηεξσηφο ζεφο ηεο Ώγάπεο θαη ζπλνδεχεη ζπρλά ηελ Ώθξνδίηε, καδί κε ηνλ Ίκεξν ηνλ Πφζν θαη ηελ Πεηζψ. ηαλ ζεκαδεχεη κε ηα βέιε ηνπ δπν αλζξψπνπο απηνί εξσηεχνληαη παξάθνξα. Ο Έξσο δελ γελλά απνγφλνπο, θξνληίδεη κφλν γηα ηελ έλσζή ηνπο θαη ηε δεκηνπξγία άιισλ πιαζκάησλ. (Ζζίνδνο) Νεαξή θνπέια αληηζηέθεηαη ζηα βέιε ηνπ Έξσηα Έξσηεο (Ηζη): Έξσηεο απνθαινχζαλ νκαδηθά νη αξραίνη Έιιελεο ηνλ Έξσηα, ηνλ Δδχινγν, ηνλ Ίκεξν θαη ηνλ Πφζν. Δξσηηαλόο (Ηζη): Ο Δξσηηαλόο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ν ζπγγξαθέαο ηνπ ζσδφκελνπ έξγνπ Σσλ παξ’ Ηππνθξάηεη Λέμεσλ πλαγσγή, ην νπνίν αθηέξσζε ζηνλ γηαηξφ ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Ώλδξφκαρν ηνλ Πξεζβχηεξν. Αελ είλαη γλσζηφ αλ ήηαλ ν ίδηνο γηαηξφο ή γξακκαηηθφο πνπ πξνζπάζεζε λα ζψζεη ηα θείκελα ηνπ Εππνθξάηε. Δξώηηνλ (Ηζη): Δ Δξώηηνλ ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Δξώθηινο (Ηζη): Ο Δξώθηινο (1νο κ.Υ. αη.) γηνο ηνπ Αηνζθνξίδε, ήηαλ θαιιηηέρλεο, θαηαζθεπαζηήο ζθαιηζηψλ γιππηψλ ζε πνιχηηκεο πέηξεο. Δζπεξέζνπζα ή Δζπέξα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Βζπεξίδεο (Απνιι. Ρόδηνο) Δζπεξία (Μπζ): Κφξε ηνπ Κεβξήλνο θαη εξσκέλε ηνπ Ώηζαθνχ γηνπ ηνπ Πξηάκνπ Δζπεξίδεο (Μπζ): Πηελφκνξθεο ζεφηεηεο ή δαηκφληα, θφξεο ηεο Βζπεξίδαο θαη ηνπ Βζπέξνπ. Ο αξηζκφο ηνπο πνηθίιιεη θαη νλφκαηα πνπ αλαθέξνληαη είλαη: Ώίγιε, Άλζεηα, Ώξέζνπζα, Βξχζεηα, Βζπεξέζνπζα θαη Βζηία. (Αηφδσξνο ηθειφο) 315
Δζπεξίο (Μπζ): Κφξε ηνπ Βζπέξνπ θαη κεηέξα ησλ Βζπεξίδσλ (Αηφδσξνο ηθειφο) Έζπεξνο (Ηζη): βιέπε Δσζθόξνο Δζηία (Ηζη): Μηα απφ ηηο Οιχκπηεο ζεέο, πξνζηάηηδα ηεο νηθνγελεηαθήο εζηίαο, ηεο θσηηάο θαη ηεο νηθνγέλεηαο. Βίρε πάξεη φξθν αεηπαξζελίαο θαη ν Αίαο πξφζηαμε λα είλαη ε πην ζεβαζηή απφ φινπο ηνπο ζενχο. Βίρε παληνχ βσκνχο θαη ηεξά. Ώπφ ηελ θνηλή εζηία ησλ Βιιήλσλ ηνπο Αειθνχο, έπαηξλαλ ηε θιφγα πνπ άλαβε ζηα ζπίηηα θαη ηνπο δεκφζηνπο ρψξνπο, ε νπνία δηαηεξείην άζβεζηε πξνο ηηκή ηεο ζεάο. Δ έθθξαζε αθ΄ Δζηίαο ζήκαηλε φηη ζ’ απηήλ πξνζθεξφηαλ νη πξψηεο ζπνλδέο ζηα ζπκπφζηα θαη νη πξψηεο ζπζίεο. (Ζζίνδνο) Ζ ζεά Δζηία Δζηηαία (Ηζη): Δ Δζηηαία (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ινγία απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Έγξαςε Πεξί Οκήξνπ Ηιηάδνο. Δζηηαίνο (Ηζη): 1. Ο Δζηηαίνο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. 2. Ο Δζηηαίνο απφ ηελ Ώκηζφ ηνπ Πφληνπ (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο θαη δάζθαινο ηνπ Σπξαλλίσλα. Δζηίεηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Δζηηόδσξνο (Ηζη): Ο Βζηηφδσξνο γηνο ηνπ Ώξηζηνθιείδνπ, ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Ώζελαίσλ θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Έζησξ (Μπζ): Ο παηέξαο ηνπ Άξγνπ, θαηαζθεπαζηή ηεο Ώξγψο Δηαδέηα (Ηζη): Δ δεχηεξε ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο ΐηζπλίαο Νηθνκήδε Ώ’. Μεηά ηνλ ζάλαηφ ηνπ ηνλ δηαδέρζεθε ζηνλ ζξφλν (255-254 π.Υ). Ο γηνο ηνπ Νηθνκήδε (απφ ηνλ πξψην ηνπ γάκν) Γηαίιαο θήξπμε πφιεκν θαηά ηεο Βηαδέηαο θαη ηελ ππνρξέσζε λα εγθαηαιείςεη ηελ ΐηζπλία θαη λα θαηαθχγεη κε ηα παηδηά ηεο ζηελ Μαθεδνλία. Δηαίξα (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Ώζήλα θαη άκν (Αζήλαηνο) Δηέαξρνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο πφιεο Οαμνχ (ζεκεξηλφο Ώμφο) ηεο Κξήηεο θαη παηέξαο ηεο Φξφληκεο (Δξφδνηνο) Δηενθιήο (Ηζη): Έθνξνο ηεο πάξηεο ην 331 π.Υ. ην ηέινο ηνπ πνιέκνπ πνπ δηεμήγαγε ν βαζηιηάο Άγηο Γ’, ν Βηενθιήο απέξξηςε ηελ πξφηαζε ηνπ Ώληηπάηξνπ λα ζηαινχλ σο φκεξνη πελήληα λεαξνί παξηηάηεο. Δηενθιήο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Θήβαο, γηνο ηνπ Οηδίπνδα θαη ηεο Ενθάζηεο, αδειθφο ηνπ Πνιπλείθε, ηεο Εζκήλεο θαη ηεο Ώληηγφλεο. ηαλ ν Οηδίπνπο εγθαηέιεηςε ηε Θήβα, ζπκθσλήζεθε ε εγεκνλία ηεο 316
πφιεο λα αζθείηαη απφ ηνπο δπν αδειθνχο Βηενθιή θαη Πνιπλείθε ελαιιάμ θάζε ρξφλν. Πξψηνο αλέιαβε ν Βηενθιήο, αιιά φηαλ ήξζε ε ψξα λα παξαδψζεη ηελ εμνπζία ζηνλ αδειθφ ηνπ, αξλήζεθε. Οη δπν αδειθνί κνλνκάρεζαλ θαη αιιεινζθνηψζεθαλ. (Ώπνιιφδσξνο) Δηένθινο (Μπζ): Ο Βηένθινο ή Κεθηζηάδεο ήηαλ βαζηιηάο ηνπ Οξρνκελνχ, γηνο ηνπ Ώλδξέσο. Οη ΐνησηνί πίζηεπαλ φηη ν Βηένθινο ήηαλ ν πξψηνο πνπ ζπζίαζε ζηηο Υάξηηεο θαη θαζφξηζε ηνλ αξηζκφ ηνπο ζε ηξεηο (Βπθξνζχλε, ΏγιαΎα θαη Θάιεηα). Δηενθιπκέλε (Μπζ): Βηενθιπκέλε ή Κιπκέλε ήηαλ κηα απφ ηηο θφξεο ηνπ Μηλχα, ζχδπγνο ηνπ Φχιαθνο Δηενθξήηεο (Ηζη): Οη Δηενθξήηεο θαη νη Κχδσλεο ζεσξνχληαη απηόρζνλεο, νη πξψηνη θάηνηθνη ηεο Κξήηεο, ελψ νη Πειαζγνί, νη Ώραηνί θαη νη Ασξηείο είλαη νη επήιπδεο Κξήηεο (κεξνο) Οη Δηενθιήο θαη Πνιπλείθεο λεθξνί Δηεόληθνο (Ηζη): Ο Βηεφληθνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο πάξηεο. Τπεξέηεζε θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ ζε δηάθνξεο ζέζεηο θαη κέησπα. (Ξελνθώλ) Δηενλόο (Μπζ): Ώπφγνλνο ηνπ ΐνησηνχ, ηδξπηήο ηεο πφιεο Βηεσλφλ (Βπζηάζηνο) Δηεσλεύο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ζεξάπνληεο (ππεξέηεο) ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Μελέιανπ (κεξνο) Δηηάο (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώηλεία (Παπζαλίαο) Δηνηκνθιήο (Ηζη): Ο Δηνηκνθιήο ήηαλ παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο επί πέληε ζπλερείο νιπκπηάδεο, 604-588 π.Υ.. Ήηαλ γηνο ηνπ επίζεο νιπκπηνλίθε Εππνζζέλε. Δηξνύζθνο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Ώλζνινγία Δηπκνθιήο (Ηζη): Ο έλαο απφ ηνπο ηξεηο απεζηαικέλνπο ηεο πάξηεο, πνπ βξίζθνληαλ ζηελ Ώζήλα ηηο εκέξεο ηεο εηζβνιήο ηνπ θνδξία ζηελ Ώηηηθή ην 378 π.Υ.. Καη νη ηξεηο ζπλειήθζεζαλ απφ ηνπο Ώζελαίνπο θαηεγνξνχκελνη φηη γλψξηδαλ φηη ζα πξαγκαηνπνηεζεί ε εηζβνιή απηή. κσο θαηάθεξαλ λα πείζνπλ ηνπο θαηεγφξνπο ηνπο φηη δελ γλψξηδαλ ηίπνηε θαη απειεπζεξψζεθαλ. Ώξγφηεξα (369) ν Βηπκνθιήο εθπξνζψπεζε θαη πάιη ηελ πάξηε ζηηο ζπλνκηιίεο γηα ζπκκαρία κε ηελ Ώζήλα (Ξελνθώλ, Πινύηαξρνο) Έησλ (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Δπάγγεινο (Ηζη): 1. Ο Δπάγγεινο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν επηζηάηεο ησλ θηεκάησλ θαη δηαρεηξηζηήο ηνπ πεξηνπζίαο ηνπ Πεξηθιή.
317
2. Πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Έξγν ηνπ ν Αλαθαιππηόκελνο απφ ην νπνίν ζψδνληαη ιίγα απνζπάζκαηα. Δπάγεο (Ηζη): Ο Δπάγεο απφ ηελ Όδξα ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Δπαγόξαο (Ηζη): 1. Ο Δπαγόξαο απφ ηε πάξηε θέξδηζε ηξεηο θνξέο ζε νιπκπηαθνχο αγψλεο ζην αγψληζκα ηνπ ηεζξίππνπ (548-544 θαη 540 π.Υ.) 2. Ο Δπαγόξαο Α΄(435-374) ήηαλ βαζηιηάο ηεο αιακίλαο Κχπξνπ πνπ πξνρψξεζε ζε ζεκαληηθέο κεηαξξπζκίζεηο. Έθεξε ην ειιεληθφ αιθάβεην θαη έθνςε δηθά ηνπ λνκίζκαηα, αληηθαζηζηψληαο ηα πεξζηθά. Σν 374 βνήζεζε ηνπο Ώζελαίνπο λα ληθήζνπλ ηνπο παξηηάηεο ζηελ Κλίδν. 3. Ο Δπαγόξαο Β’ (4νο π.Υ. αη.) βνήζεζε ηνπ Πέξζεο λα θαηαπλίμνπλ ηελ επαλάζηαζε ζηελ Κχπξν θαη απηνί ηνλ αλαγλψξηζαλ σο βαζηιηά ηνπ λεζηνχ. (Παπζαλίαο) 4. Φηιφζνθνο θαη δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. 5. Γξακκαηηθφο ηεο αιεμαλδξηλήο επνρήο. Δπαγόξαο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (κεξνο) Δπαγόξε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηεο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δπάγξηνο (Ηζη): 1. Ο Δπάγξηνο ν Κεδξαίνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ δσγξάθνο 2. Ο κνλαρφο θαη ζπγγξαθέαο Δπάγξηνο ν Πνληηθόο (345-399) απφ ηελ Ίβσξα ηνπ Βπμείλνπ Πφληνπ, καζήηεπζε θνληά ζην Μέγα ΐαζίιεην θαη ηνλ Γξεγφξην ηνλ Ναδηαλδηλφ, εγθαηέιεηςε ηα εγθφζκηα θαη εγθαηαζηάζεθε ζηελ έξεκν ηεο Ώηγχπηνπ, φπνπ έδεζε σο ην ζάλαηφ ηνπ δψληαο απζηεξή αζθεηηθή δσή. Έγξαςε ζξεζθεπηηθά έξγα. Ζ Δπάδλε ήηαλ θόξε ηνπ Πνζεηδώλα Δύαγξνο (Μπζ): Λαπίζεο πνπ δνινθφλεζε ηνλ Κέληαπξν Ρνίην (Οβίδηνο) Δπάγσλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπάδλε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Πνζεηδψλα θαη εξσκέλε ηνπ Ώπφιισλα απφ ηνλ νπνίν γέλλεζε ηνλ Ίακν (γελάξρε καληηθνχ γέλνπο ηεο Οιπκπίαο). (Πίλδαξνο) 2. Κφξε ηνπ Ίθηνο θαη ζχδπγνο ηνπ Καπαλέα, πνπ ζθνηψζεθε ζηα ηείρε ηεο Θήβαο. Ο γηνο ηνπο ζέλεινο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Βπηγφλνπο. (Ώπνιιφδσξνο) 3. Κφξε ηνπ ηξπκψλα θαη ηεο Νέαηξαο, ζχδπγνο ηνπ Άξγνπ (Ώπνιιφδσξνο) Δύαζινο (Ηζη): 1. Ώζελαίνο αζιεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ (Πιάησλ) 2. Ώζελαίνο ξήηνξα θαη ζπθνθάληεο (Αξηζηνθάλεο) 318
Δπαίκσλ (Μπζ): 1. Ο παηέξαο ηνπ Βπξχππινπ, βαζηιηά ηνπ Οξκέληνπ ηεο Θεζζαιίαο. Πήξε κέξνο ζηελ εθζηξαηεία ηεο Σξνίαο κε ζαξάληα πινία. (κεξνο) 2. Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα, βαζίιεπζε ζηελ Ώηιαληίδα (Πιάησλ) Δπαίλεηνο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 335 π.Υ. 2. πξαθνχζηνο θαηαζθεπαζηήο ζηθειηθψλ λνκηζκάησλ Δπαίλσηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπαίρκε (Μπζ): Κφξε ηνπ Μεγαξέα θαη ζχδπγνο ηνπ Ώιθαζφνπ Δπαίσλ (Ηζη): 1. Ο Δπαίσλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Ώηζρχινπ θαη ηξαγηθφο πνηεηήο, παζίγλσζηνο γηα ηελ νκνξθηά ηνπ. 2. Ο Δπαίσλ (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Λάκςαθν, ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Πιάησλα Δπάθννο (Ηζη): Βπίθιεζε ζεψλ, πνπ άθνπαλ ηηο ηθεζίεο ησλ ζλεηψλ. Δπάιαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ ζηελ Λέζβν (Θνπθπδίδεο) Δπάιθεο (Ηζη): παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ην 300 π.Υ. Δπαιθίδεο (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο Βξέηξηαο, ζπκκεηείρε ζηελ επαλάζηαζε ησλ Εψλσλ ην 499 π.Υ. θαη ζθνηψζεθε απφ ηνπο Πέξζεο (Ζξόδνηνο) Δύαιθνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώπειιή, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Δπακεξίσλ (Ηζη): Θεφηεηα ηεο ίαζεο θαη ηεο αλάξξσζεο. Δπάκεξνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Αακαηξίνπ ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Κεθαιή Ακαδόλαο Δπάλδξε ή Δπάλδξα (Μπζ): Ώκαδφλα πνπ ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μεξηφλε (κεξνο) Δπαλδξίδαο (Ηζη): Ο Δπαλδξίδαο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μίιεην, ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο γηνο ηνπ Βζηηαίνπ. Δύαλδξνο (Ηζη): 1. Ο Δύαλδξνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Φσθίδα (ή Φψθαηα) ήηαλ θηιφζνθνο, νπαδφο ηνπ λεναθαδεκατθνχ ζθεπηηθηζκνχ. Ήηαλ καζεηήο ηνπ Λαθχδε ηνλ νπνίν δηαδέρζεθε (καδί κε ηνλ Σειεθιή) ζηελ δηεχζπλζε ηεο Ώθαδεκίαο ηεο Ώζήλαο. Μεηά ηνλ ζάλαην ηνπ Σειεθιή παξέκεηλε κφλνο δηεπζπληήο. Σνλ δηαδέρζεθε ν καζεηήο ηνπ Δγεζίλνο. (Πινύηαξρνο). 2. Γιχπηεο ραιθνπιάζηεο ηνπ 1νπ π.Υ. αη. απφ ηελ Ώζήλα.
319
Δύαλδξνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Βξκή ν νπνίνο ίδξπζε απνηθία ζηελ Εηαιία. Έθηηαμε κηθξφ νηθηζκφ ζηνλ νπνίν έδσζε ην φλνκα Παιιαληίλνο απφ ηνλ γην ηνπ Πάιιαληα. Θεσξείηαη ηδξπηήο ηεο Ρψκεο. (Παπζαλίαο) 2. ΐαζηιηάο ηεο Λπθίαο, παηέξαο ηνπ αξπεδφλα (Αηφδσξνο ηθειφο) 3. Έλαο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (Ώπνιιφδσξνο) Δπάλεκνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηελ πάξηε (Παπζαλίαο) Δπάλζε (Μπζ): χδπγνο ηνπ Ώηλέα θαη κεηέξα ηνπ Κπδίθνπ Δπάλζεο (Ηζη): 1. Ο Δπάλζεο απφ ηελ άκν ήηαλ ηζηνξηθφο (Πινύηαξρνο) 2. Έιιελαο δσγξάθνο. Βίλαη γλσζηφο απφ δπν έξγα ηνπ: ηελ απειεπζέξσζε ηεο Ώλδξνκέδαο απφ ηνλ Πεξζέα θαη ηελ απειεπζέξσζε ηνπ Πξνκεζέα απφ ηνλ Δξαθιή (Λνπθηαλόο) Δπάλζεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Αηνλχζνπ θαη ηεο Ώξηάδλεο, παηέξαο ηνπ Μάξσλα (Ώπνιιφδσξνο) Δπάλζηνο (Ηζη): Έιιελαο ζπγγξαθέαο Δπαλνξίδαο (Ηζη): Ο Δπαλνξίδαο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 240 π.Υ. Ήηαλ επίζεο θαη ληθεηήο ζηα Πχζηα. (Παπζαλίαο) Δπάλσξ (Ηζη): Ο Δπάλσξ ν πβαξίηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ Δπάξαηνο (Μπζ): Ο Βπάξαηνο ήηαλ γηνο ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώρειψνπ Δπάξδε (Ηζη): Δ Δπάξδε ή Δύαξδηο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Δπάξεζηνο (Ηζη): Υξηζηηαλφο πνπ καξηχξεζε επί απηνθξάηνξα Αεθίνπ Δπαξέηε (Ηζη): Δ Δπαξέηε ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Δπαξέηε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ώθξίζηνπ θαη αδειθή ηεο Ααλάεο. (Τγίλνο) Δπάξεηνο (Ηζη): Σξαγηθφο πνηεηήο. Γλσζηνί ηίηινη έξγσλ ηνπ: Σεύθξνο, Αιθκέσλ, Αρηιιεύο. (Διιεληθή Αλζνινγία) Δπάξλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δπαξρίδαο (Ηζη): λνκα ζε επηγξαθή ησλ Αειθψλ Δύαξρνο (Ηζη): Σχξαλλνο ηνπ Ώζηαθνχ ηεο Ώθαξλαλίαο. Σν 431 (πξψην έηνο ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ) εθδηψρζεθε απφ ηνπο Ώζελαίνπο, αιιά απνθαηαζηάζεθε γξήγνξα απφ ηνπο Κνξίλζηνπο (Θνπθπδίδεο) Δπάξρηππνο (Ηζη): Έθνξνο ηεο πάξηεο (Ξελνθώλ) Δύαξρνο (Ηζη): Σχξαλλνο ηεο αθαξλαληθήο πφιεο Ώζηαθφο θαη αληίπαινο ησλ Ώζελαίσλ θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Δπβαίλεηνο (Ηζη): Έιιελαο ζηξαηεγφο Δύβαηνο (Ηζη): βιέπε Δπβόηαο Δύβηνο (Ηζη): Έιιελαο γιχπηεο. Μαδί κε ην γιχπηε Ξελόθξηην απφ ηελ Θήβα θαηαζθεχαζαλ έλα καξκάξηλν άγαικα ηνπ Δξαθιή Πξνκάρνπ. Δπβίνηνο (Ηζη): Υξηζηηαλφο κάξηπξαο ηνπ 2νπ κΥ. αηψλα, ε Βθθιεζία ηνλ αλαθήξπμε άγην Δπβνεύο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα
320
Δύβνηα (Μπζ): 1. Δ Νατάδα Βχβνηα ήηαλ θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώζσπνχ. Έδσζε ην φλνκά ηεο ζην νκψλπκν λεζί (Ώπνιιφδσξνο) 2. Δ Θεζπηάδα Βχβνηα ήηαλ κεηέξα ηνπ Οιχκπνπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δύβνηνο (Ηζη): Ο Δύβνηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πάξν, ήηαλ πνηεηήο. Έγξαςε κίκνπο θαη παξσδίεο ζε εμάκεηξνπο ζηίρνπο. ια ηα έξγα ηνπ έρνπλ ραζεί, εθηφο νξηζκέλσλ απνζπαζκάησλ (Αζήλαηνο) Δύβνηνο (Μπζ): Ο Βχβνηνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Γίγαληεο Δπβνζία (Ηζη): βιέπε Δππνζία Δπβόηαο (Ηζη): Ο Δπβόηαο ή Δύβαηνο ή Δπβώηαο απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 408 π.Υ. Βίλαη γλσζηφο σο έλαο απφ ηνπο εξαζηέο ηεο εηαίξαο ΛαΎδνο (Γηόδσξνο ηθειόο) Δπβνπιεύο (Μπζ): Γεγελήο Βιεπζίληνο θαη βνήζεζε ηελ Αήκεηξα ζηελ αλαδήηεζε ηεο ρακέλεο ηεο θφξεο ηεο Πεξζεθφλεο (Παπζαλίαο) Δπβνύιε (Ηζη): Δ Δπβνύιε (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Βιιελίδα πνπ γλψξηδε θαιά ηηο ζεσξίεο ηνπ Ππζαγφξα. Ώπηφ πξνθχπηεη απφ ηελ αιιεινγξαθία ηεο κε ηελ Θεαλψ. Ζ Δπβνύιε γλώξηδε ηηο ζεσξίεο ηνπ Ππζαγόξα Δπβνύιε (Μπζ): Κφξε ηνπ ήξσα ηεο Ώζήλαο Λέσ θαη αδειθή ηεο Θεφπεο θαη ηεο Πξαμηζέαο. Οη ηξεηο αδειθέο ζπζηάζηεθαλ γηα λα απαιιαγεί ε Ώζήλα απφ ηελ παλνχθια θαη ηελ πείλα. (νπΎδαο) Δπβνπιίδαο (Ηζη): Ο Δπβνπιίδαο απφ ηελ Λανδίθεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 41 κΥ. Δπβνπιίδεο (Ηζη): 1. Ο Δπβνπιίδεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μίιεην ήηαλ δηαιεθηηθφο θηιφζνθνο ηεο Μεγαξηθήο ρνιήο καζεηήο ηνπ Βπθιείδε ησλ Μεγάξσλ θαη δάζθαινο ηνπ Αεκνζζέλε, ηνπ Βχθαληνπ θαη ηνπ Ώπνιιψληνπ ηνπ Κξφληνπ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Ο Δπβνπιίδεο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γιχπηεο, γλσζηφο γηα ηνλ ράιθηλν αλδξηάληα ηνπ θηινζφθνπ Υξπζίππνπ, πνπ θαηαζθεχαζε. Σν ζεκαληηθφηεξν έξγν ηνπ ήηαλ έλα ζχκπιεγκα 13 αγαικάησλ (Ώζελά, Ώπφιισλ, Γεπο, Μλεκνζχλε θαη Βλλέα Μνχζεο) ην νπνίν ήηαλ αλάζεκα ζην λαφ ηνπ Αηνλχζνπ ζηνλ Κεξακηθφ. Ίζσο ήηαλ ν παηέξαο ηνπ Ώζελαίνπ δσγξάθν Βχρεηξνο. (Παπζαλίαο, Πιίληνο) 3. Άιινο γιχπηεο απφ ηελ Ώζήλα κε ην φλνκα Δπβνπιίδεο (2νο π.Υ. αη.) Δύβνπινο (Ηζη): 1. Οιπκπηνλίθεο ηνπ δηαχινπ ην 452 π.Υ. 321
2. Ο Δύβνπινο (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Βπθξάλνξνο, ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο απφ ηελ Ώζήλα θαη έγξαςε πεξηζζφηεξα απφ 100 έξγα θαη θέξδηζε 6 λίθεο ζηα Λήλαηα. Γλσζηνί είλαη νη ηίηινη ησλ 58 απφ ηα έξγα ηνπ. (νπΐδαο) 3. Ο Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ξήηνξαο Δύβνπινο (403-330 π.Υ.) ήηαλ δηαρεηξηζηήο ησλ ζεσξηθψλ ρξεκάησλ (ησλ πνζψλ πνπ μφδεπε ν Αήκνο γηα ηελ ςπραγσγία ησλ πνιηηψλ). Έκεηλε γλσζηφο γηα ηε έληηκε νηθνλνκηθή πνιηηηθή, αιιά θαη ηε θηιεηξεληθή ηνπ ζηάζε, κε ηελ νπνία πέηπρε λα απνθχγεη ε Ώζήλα επηζθαιείο πνιεκηθέο πεξηπέηεηεο. (Γεκνζζέλεο) 4. Ο Δύβνπινο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ΐηζπλία ήηαλ ηξαπεδίηεο θαη εγεκφλαο ηεο πφιεο Ώηαξλέα ηεο Ώηνιίδαο. Έγηλε γλσζηφο γηα ηελ ζρέζε ηνπ κε ηνλ ζθιάβν Βξκία, ζηνλ νπνίν θιεξνλφκεζε ηελ εγεκνλία ηεο πφιεο. Δύβνπινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Καξκάλνξα απφ ηελ Κξήηε θαη παηέξαο ηεο Κάξκεο. Δπβώηαο (Ηζη): βιέπε Δπβόηαο Δπβώηε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Δπβώηε ήηαλ κεηέξα ηνπ Βπξχππινπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δπγαίσλ (Ηζη): Ώξραίνο Έιιελαο ηζηνξηνγξάθνο Δπγάκκσλ (Ηζη): Ο Δπγάκκσλ (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ επηθφο πνηεηήο. Έγξαςε ην έπνο Σειεγνλία πνπ αλαθέξεηαη ζηε δηακάρε ηνπ Οδπζζέα κε ηνλ γην ηνπ Σειέγνλν πνπ είρε απνθηήζεη κε ηελ Κίξθε. Δπγείησλ (Ηζη): Ο παηέξαο ηνπ θσκηθνχ εζνπνηνχ Αάκσλνο Δπγέλεο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Δπγελία (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Δύγλσζηνο (Ηζη): Ο Δύγλσζηνο, γηνο ηνπ Ξελνθάληε ήηαλ Μαθεδφλαο, έλαο απφ ηνπο Βηαίξνπο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη γξακκαηέαο ησλ κηζζνθφξσλ ηεο Ώηγχπηνπ. Δύγξακκνο (Ηζη): Ώζελαίνο δσγξάθνο ηεο αξρατθήο πεξηφδνπ, καζεηήο ηνπ Ααηδάινπ. Μαδί κε ηνλ Δύρεηξν ζεσξνχληαη νη εθεπξέηεο ηεο δσγξαθηθήο. Δπδαηκνθιήο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπδαηκνλία (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο επδαηκνλίαο, ηεο επεκεξίαο θαη ηεο επηπρίαο. Δπδαηκνλίδαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπδαίκσλ (Ηζη): 1. Ο Δπδαίκσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο απφ ην Πεινχζην. εκαληηθφ έξγν ηνπ ε Ολνκαηηθή νξζνγξαθία. 2. Ο Δπδαίκσλ απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ169 κΥ. Δπδακίδαο (Ηζη): 1. Ο Δπδακίδαο Α’ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο 330-294 π.Υ. Ήηαλ γηνο ηνπ Ώξρίδακνπ Γ’, αδειθφο ηνπ Άγηδνο Γ’ θαη ζχδπγνο ηεο Ώξρηδάκεηαο κε ηελ νπνία απέθηεζαλ ηνλ Ώξρίδακν Α’. (νπΐδαο) 2. Ο Δπδακίδαο Β’ ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Αξρίδακνπ Δ’. ΐαζίιεπζε απφ ην 275 σο ην 244 π.Υ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Άγηο Α’ (νπΐδαο) 322
Δπδάκηππνο (Ηζη): Φίινο ηνπ πνηεηή Θεόθξηηνπ Δύδακνο (Ηζη): 1. Ο Δύδακνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ρφδηνο λαχαξρνο, ν νπνίνο θαηαλαπκάρεζε ην ζηφιν ηνπ Ώληηφρνπ ηνπ Μεγάινπ. 2. Ο Δύδακνο απφ ηελ Κσ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηαδίνπ ην 92 π.Υ. Δπδάλεκνο ή Δπδάλεκνο (Ηζη): Ήξσαο ηεο Ώηηηθήο, ηνλ ηηκνχζαλ ζηνλ Κεξακηθφ θαη ζηελ Βιεπζίλα. (Αξξηαλόο) Δύδεκνο (Ηζη): 1. Ο Δύδεκνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μαθεδνλία, ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ήηαλ δηνηθεηήο ησλ καθεδνληθψλ ζηξαηεπκάησλ πνπ εηζέβαιαλ ζηελ Ελδία. Μεηά ην ζάλαην ηνπ βαζηιηά έγηλε κνλάξρεο ησλ πεξηνρψλ ηνπ Ελδνχ βαζηιηά Πψξξνπ, ηνλ νπνίν δνινθφλεζε. (Αξξηαλόο, Γηόδσξνο ηθειηώηεο) Ο Μ. Αιέμαλδξνο θαη ν Πώξνο 2. Ο Δύδεκνο (370-300 π.Υ.) απφ ηελ Ρφδν, ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Ώξηζηνηέιε θαη αδειθφο ηνπ Παζηθξάηε. 3. Ο Δύδεκνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Δξνθίιεηνο γηαηξφο. Έγξαςε: Πεξί αλαηνκήο. 4. Ο Δύδεκνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο θαη ιεμηθνγξάθνο. Έγξαςε: πλαγσγή ιέμεσλ ρξεζίκσλ. 5. Ο Δύδεκνο ν Ρόδηνο ήηαλ καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο Δύδεο (Ηζη): Έιιελαο αγγεηνπιάζηεο Δύδηθνο (Ηζη): 1. Έθνξνο ηεο πάξηεο (Ξελνθώλ) 2. Ο Δύδηθνο ν Λνθξόο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δύδηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δύδνηα (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Φφξβαληα. Δπδνθία (Ηζη): Δ Ώζελαία Αζελαΐο, βαθηίζηεθε ρξηζηηαλή κε ην φλνκα Δπδνθία θαη έγηλε ζχδπγνο ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Θενδνζίνπ ΐ’ Δπδόθηκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπδνμία (Ηζη): Δ Δπδνμία (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Ώξθαδίνπ. Αηαθξηλφηαλ γηα ηελ θηινδνμία θαη ηελ απηαξρηθφηεηά ηεο Δπδόμηνο (Ηζη): Βπίζθνπνο Κσλζηαληηλνχπνιεο (360-369), ιφγηνο θαη ξήηνξαο. Καηαδηθάζηεθε σο αξεηαλφο απφ ηελ ΐ’ Οηθνπκ. χλνδν Δύδνμνο (Ηζη): 1. Ο Δύδνμνο ν Κλίδηνο (404-335 π.Υ.) απφ ηελ Κλίδν ηεο Μ. Ώζίαο ήηαλ πνιπκαζήο επηζηήκσλ: Ώπφ ηνπο ζεκαληηθνχο καζεκαηηθνχο ηεο επνρήο ηνπ αιιά θαη αζηξνλφκνο, γεσγξάθνο, γηαηξφο, λνκνζέηεο, θηιφζνθνο, κνπζηθφο. Μαζήηεπζε θνληά ζηνλ καζεκαηηθφ Ώξρχηα ζηε ηθειία θαη ηνλ θηιφζνθν Πιάησλα ζηελ Ώζήλα. Ώθνχ ηαμίδεςε ζηελ 323
Ώίγππην φπνπ απέθηεζε επξείεο αζηξνλνκηθέο γλψζεηο, πήγε ζηελ Κχδηθν φπνπ ίδξπζε ηελ ρνιή ηεο Κπδίθνπ θαη θαηφπηλ ζηελ Ώζήλα φπνπ δίδαμε ζηελ Ώθαδεκία. Καηέιεμε ζηελ γελέηεηξα πφιε ηνπ, ηεο νπνίαο ζπλέηαμε ηε λνκνζεζία. (Πιάησλ, ηξάβσλ) 2. Ο Δύδνμνο ν Ρόδηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο θαη γεσγξάθνο 3. Ο ζαιαζζνπφξνο γεσγξάθνο θαη εμεξεπλεηήο Δύδνμνο ν Κπδηθελόο νο (2 π.Υ. αη.) ζε κηα απνζηνιή ηνπ γηα ηελ αλαθάιπςε ησλ πεγψλ ηνπ Νείινπ, πέηπρε λα πξαγκαηνπνηήζεη ηαμίδη απφ ηελ Βξπζξά Θάιαζζα σο ηελ Ελδία. Βπηρείξεζε δπν θνξέο ηνλ πεξίπινπ ηεο Ώθξηθήο πεξλψληαο απφ ηηο Δξάθιεηεο ηήιεο (Γηβξαιηάξ) θαη έθηαζε κέρξη ην Κακεξνχλ. (ηξάβσλ) Δύδξνκνο (ε) (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζηάηηδα ησλ αγψλσλ δξφκνπ. Δπδώξα (Ηζη): Δ Δπδώξα (2νο π.Υ. αη) απφ ηε Νίθαηα ηεο ΐηζπλίαο, ήηαλ ειεγεηαθή πνηήηξηα Δπδώξα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Τάδεο Νχκθεο. (Ζζίνδνο) Δπδώξε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δύδνμνο ν Κλίδηνο Δύδσξνο (Ηζη): 1. Ο Δύδσξνο (4ν2 π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ρίρλνπ απφ ηελ Ώκθίπνιε, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή-πσιεηήξην νηθίαο ζηελ νπνία παξίζηαηαη σο κάξηπξαο. 2. Ο Δύδσξνο ν Αιεμαλδξεύο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ εθιεθηηθφο θηιφζνθνο. Έξγα ηνπ: Πεξί ηνπ Νείινπ, Γηαίξεζηο ηνπ θαηά θηινζνθίαλ ιόγνπ θ.ά. Παξφκνην έξγν γηα ηνλ Νείιν είρε γξάςεη ν ζχγρξνλφο ηνπ θηιφζνθνο Ώξίζησλ απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Οη δπν ζπγγξαθείο αιιεινθαηεγνξήζεθαλ γηα ινγνθινπή. Ο ηξάβσλ πνπ αλαθέξεη απηήλ πεξίπησζε, παίξλεη ην κέξνο ηνπ Ώξίζησλνο. Δύδσξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βξκή θαη ηεο Πνιπκήιεο. Ώθνινχζεζε ηνλ Ώρηιιέα ζηελ Σξνία σο αξρεγφο ησλ Μπξκηδφλσλ θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ππξαίρκε. (κεξνο) Δπέιζσλ (Ηζη): Ο Δπέιζσλ ν Αξγείνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπειίδεο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αία Δπειπίδεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ζηνπο ξληζεο ν Αξηζηνθάλεο Δπέιπηζηνο (Ηζη): Ο Δπέιπηζηνο ήηαλ ρεηξνπξγφο πνπ έδεζε ζηελ Ρψκε ηνλ 1ν κΥ. αηψλα επί απηνθξάηνξα Σηβείνπ Δπεξγεζία (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο Ήξαο. Δπεξγέηεο (Ηζη): Βπίθιεζε πνιιψλ ζεψλ φπσο ηνπ Ώπφιισλα, Αηνλχζνπ θαη άιισλ 324
Δπεξγίδεο: Ώζελαίνο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα Δπεηεξίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπέηεο (Ηζη): Ο Δπέηεο (5νο π.Υ. αη) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο. Δπεηίσλ (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Ώζελαίσλ πνπ πνιηφξθεζε ηελ Ώκθίπνιε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) Δπήγνξνο (Ηζη): Ώζελαίνο πνπ αλαθέξεηαη ζε έλα ιφγν ηνπ ν Γεκνζζέλεο Δπήκεξνο (Ηζη): Ο Δπήκεξνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο, ηζηνξηθφο θαη θηιφζνθνο απφ ηε Μεζζήλε (ηεο Πεινπνλλήζνπ ή ηεο ηθειίαο) ή ηελ Σεγέα. Τπεξέηεζε ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Καζζάλδξνπ. Έγηλε δηάζεκνο γηα ην έξγν ηνπ Ηεξά αλαγξαθή ζηελ νπνία ππνζηήξηδε φηη νη ζενί θαη νη ήξσεο ηεο κπζνινγίαο ήηαλ ζλεηνί πνπ δηαθξίζεθαλ ζηε δσή θαη ζενπνηήζεθαλ κεηά ην ζάλαηφ ηνπο. (Πινύηαξρνο) Δπήλεκνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία Δπελία (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώίαο Ώηήηε Δπήληνο (Μπζ): Ο Βπήληνο ήηαλ δηαθεθξηκέλνο κάληεο. Κάπνην βξάδπ ελψ θχιαγε ηα πξφβαηα ηνπ Ήιηνπ κηα αγέιε ιχθσλ φξκεζε ζην θνπάδη θαη ζθφησζε 60 δψα. Ο Βπήληνο δελ αλέθεξε ην γεγνλφο θαη ήζειε λα αγνξάζεη πξφβαηα θαη λα ζπκπιεξψζεη απηά πνπ έιιεηπαλ. πσο ην γεγνλφο καζεχηεθε θαη ν Βπήληνο θιήζεθε λα δηθαζηεί. Σηκσξήζεθε γηα ηελ ακέιεηα θαη ηελ απξνζεμία ηνπ κε βγάιζηκν ησλ καηηψλ ηνπ. Δπελίλε (Μπζ): βιέπε Μάξπεζζα Δπελνξίδεο (Μπζ): Ο γηνο ηνπ Βπήλνξα Λεηψθξηηνο, έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Δπήληνο (Ηζη): Μάληεο απφ ηελ Ώπνιισλία (Ζξόδνηνο) Δύελνο (Ηζη): 1.Ο Δύελνο ή Δπελόο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πάξν, ήηαλ ζνθηζηήο θαη ειεγεηαθφο πνηεηήο, θίινο θαη δάζθαινο ηνπ σθξάηε. Ώξθεηά απνζπάζκαηα απφ ην έξγν ηνπ έρνπλ δηαζσζεί. (Πιάησλ) 2. Ο Βχελνο ν Ώζθαισλίηεο ήηαλ πνηεηήο (1νο π.Υ.-1νο κ.Υα.αη.) ψδεηαη έλα επίγξακκά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία) Δύελνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώηησιίαο θαη παηέξαο ηεο Μάξπεζζαο. Ώπνθεθάιηδε φπνηνλ ηνικνχζε λα δεηήζεη ηελ θφξε ηνπ γηα ζχδπγν. Σελ Μάξπεζζα ηελ απήγαγε ν Ίδαο θαη έθπγε κε ην θηεξσηφ ηνπ άξκα. Ο Βχελνο ηνλ θαηαδίσμε, αιιά έπεζε ζηνλ πνηακφ Λπθφξκα, πνπ απφ ηφηε νλνκάζηεθε Βχελνο. (κεξνο) Δπήλσξ (Ηζη): 1. Γσγξάθνο ηνπ 5νπ π.Υ. αηψλα απφ ηελ Έθεζν , δάζθαινο ηνπ Παξαζίνπ 2. Γηαηξφο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα Ώζρνιήζεθε κε ηελ γπλαηθνινγία Δπήλσξ (Μπζ): 1. Εζαθήζηνο, παηέξαο ηνπ Λεψθξηηνπ (κεξνο) 2. Ο Δπήλσξ ήηαλ απφ ηνπο πξψηνπο θαηνίθνπο ηεο Ώηιαληίδνο, ζχδπγνο ηεο Λεπθίππεο θαη παηέξαο ηεο Κιεηηψο. (Πιάησλ) Δπήξεο (Μπζ): χδπγνο ηεο Υαξηθιψο θαη παηέξαο ηνπ κάληε Σεηξεζία (Ώπνιιφδσξνο) 325
Δπήηεο (Ηζη): Έιιελαο ζπγγξαθέαο ηεο αξραηφηεηαο Δπζαιία (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπζελία (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο αθζνλίαο θαη ηεο επθνξίαο. Σελ απεηθφληδαλ σο γπλαίθα πνπ θξαηά ζηάρπα Δύζεξνο (Ηζη): Ώζελαίνο θίινο ηνπ σθξάηε, πνπ θαηάληεζε πάκπησρνο εμ αηηίαο ηνπ πνιέκνπ (Ξελνθώλ) Δπζίαο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 284 π.Υ. Δύζηππνο (Ηζη): Ο Δύζηππνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ επψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ, θίινο ηνπ Κίκσλα. Πέηπρε ηελ επηζηξνθή ηνπ θίινπ ηνπ απφ ηελ εμνξία. Δπζνζίσλ (Ηζη): Ο Δπζνζίσλ ν Ρεγίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπζύδακνο: Παηέξαο ηνπ Σίκσλνο, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Νόκηζκα κε ηελ κνξθή ηνπ Δπζύδεκνπ Α’ ηεο Βαθηξίαο Δπζύδεκνο (Ηζη): 1.Ο νο Δπζύδεκνο (5 π.Υ. αη.) ήηαλ ζνθηζηήο απφ ηε Υίν. Σν φλνκά ηνπ θέξεη έλαο απφ ηνπο δηαιφγνπο ηνπ Πιάησλα. 2. Ο Ώζελαίνο Δπζύδεκνο (5νο π.Υ. αη.) έδξαζε καδί κε ηνπο λαπάξρνπο Μέλαλδξν θαη Αεκνζζέλε θαηά ηελ απνηπρεκέλε εθζηξαηεία ησλ Ώζελψλ θαηά ηεο ηθειίαο. 3. Σχξαλλνο ηεο ηθπψλαο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. (Πινύηαξρνο) 4. Ο βαζηιηάο ηεο ΐαθηξίαο Δπζύδεκνο Α’ (2νο π.Υ. αη.), απφ ηε Μαγλεζία ηεο Μηθξάο Ώζίαο, δεκηνχξγεζε ηζρπξφ θξάηνο πνπ έθζαλε κέρξη ην ζεκεξηλφ Σνπξθεζηάλ ην ειιεληζηηθφ βαζίιεην ηεο ΐαθηξηαλήο (πεξίπνπ ην ζεκεξηλφ Ώθγαληζηάλ). 6. Ο βαζηιηάο ηεο ΐαθηξίαο Δπζύδεκνο Β’ (2νο-1νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ πξνεγνχκελνπ, δελ θαηάθεξε λα δηαηεξήζεη ηελ ελφηεηα ηνπ θξάηνπο πνπ δηαζπάζηεθε ζηα δπν. Δπζύδνκνο (Ηζη): Ώξρηηέθηνλαο απφ ηελ Ώζήλα Δπζύδηθνο (Ηζη): Ο Δπζύδηθνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ θσκηθφο πνηεηήο, γλσζηφ έξγν ηνπ Αληηθάλε, απφ ην νπνίν ζψδνληαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα. Δπζπθαξηίδεο (Ηζη): Ο Δπζπθαξηίδεο (7νο π.Υ. αη.) απφ ηε Νάμν ήηαλ γιχπηεο. Σν φλνκά ηνπ είλαη γξακκέλν ζηε βάζε ελφο αγάικαηνο ζηε Αήιν. Δπζπθιήο (Ηζη): 1. Ο Δπζπθιήο απφ ηνπο Λνθξνχο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην πέληαζιν ην 488 π.Υ.
326
2. Πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο, γλσζηνί ηίηινη έξγσλ ηνπ Αηαιάληε, Άζσπνη θ.ά. Δπζπθξάηεο (Ηζη): Ο Δπζπθξάηεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ηθπψλα ήηαλ γηνο ηνπ ζπνπδαίνπ ραιθνπιάζηε Λπζζίπνπ. Οη αδειθνί ηνπ ΐφηδαο θαη Αάηπνο αθνινχζεζαλ θη απηνί ην επάγγεικα ηνπ παηέξα ηνπο θαη έγηλαλ ζπνπδαίνη γιχπηεο. (Πιίληνο) Δπζπθξαηίδεο (Ηζη): Γιχπηεο ηνπ 7νπ π.Υ. αη. απφ ηελ Νάμν ή Δπζύθξηηνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 328 π.Υ. Δπζύκαρνο (Ηζη): λνκα πνπ βξέζεθε ζε αξραία επηγξαθή Δπζπκέλεο (Ηζη): 1. Ο Δπζπκέλεο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαζζαιία, ήηαλ δσγξάθνο, γεσγξάθνο θαη ζαιαζζνπφξνο, ζπκπαηξηψηεο ηνπ Ππζέα. Σαμίδεςε λφηηα θαη ιέγεηαη φηη έθηαζε σο ηε ζεκεξηλή ελεγάιε. Έγξαςε ην έξγν Πεξίπινπο απφ ην νπνίν ειάρηζηα απνζπάζκαηα δηαζψζεθαλ. (ηξάβσλ) Πνληνπόξν πινίν 2. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ηνπ 5νπ π.Υ. αη. 3. Ο Δπζπκέλεο απφ ην Μαίλαιν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 400 θαη 392 π.Υ. Δπζπκήδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 437 π.Υ. Δπζπκία (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεηαη ζε κηα απφ ηηο Σξεηο Υάξηηεο, ζεά ηεο ραξάο, ηεο επζπκίαο ηεο επθξνζχλεο. (Αζήλαηνο) Δπζπκίδεο (Ηζη): Ο Δπζπκίδεο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο αγγεηνπιάζηεο θαη δσγξάθνο αγγείσλ θαη βάδσλ. Ήηαλ δάζθαινο ηνπ Κιενθξάδε θαη αληίπαινο ηνπ Βπθξνλίνπ. Δύζπκνο (Ηζη): Ο Δύζπκνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηνπο Λνθξνχο ηεο Κάησ Εηαιίαο, ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζηελ ππγκαρία. (Παπζαλίαο) Δύζπλνο (Ηζη): 1. Ο Δύζπλνο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. 2. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 426 π.Υ. Δπζύλνπο (Ηζη): Ο Δπζύλνπο ν Λνθξόο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπζύπνιηο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπζύθξσλ (Ηζη): 1. Ο Δπζύθξσλ (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ ήηαλ πινχζηνο επγελήο θαη παηέξαο ηνπ θηινζφθνπ θαη αζηξνλφκνπ Δξαθιείδε ηνπ Πνληηθνχ. 2. λνκα ελφο απφ ηνπο δηαιφγνπο ηνπ Πιάησλα Δύηνο (Ηζη): Ώπισδφο απφ ηελ Βχβνηα. Έπαημε ην 412 π.Υ. ζηα νχζα, φηαλ πξαγκαηνπνηήζεθε ν νκαδηθφο γάκνο Μαθεδφλσλ θαη Πεξζίδσλ. 327
Δπίππε (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Βπίππε παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Ίκβξν θαη ηνλ ζθφησζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξ) Δύηππνο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηνπ Άξγνπο πνπ αθηέξσζε ηελ αζπίδα ηνπ ζηελ Ώζελά. πνηνο πνιίηεο ηνπ Άξγνπο έθαλε θάπνην θαηφξζσκα, είρε ην δηθαίσκα λα πάξεη ηελ αζπίδα θαη λα ηελ πεξηθέξεη ζηελ πφιε. 2. Σξσαδίηεο πνιεκηζηήο. Σνλ ζθφησζε ν Πάηξνθινο. (κεξνο) Δύθαδκνο (Ηζη): Έιιελαο γιχπηεο ηεο αξραηφηεηαο Δύθαηξνο (Ηζη): Μαζεκαηηθφο ηεο αξραηφηεηαο Δπθακπίδαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ζε ιφγν ηνπ ν Γεκνζζέλεο Δύθαξπνο (ε) (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπθιεήο: Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 427 π.Υ. Δύθιεηα (Ηζη): 1. Δ Δύθιεηα ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο 2. Θεφηεηα πξνζηάηηδα ηεο ππφιεςεο θαη ηεο θαιήο θήκεο. Δύθιεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Ώληίπνηλνπ, πνπ κε ηηο αδειθέο ηεο Ώιθίδα θαη Ώλδξφθιεηα ζπζηάζηεθαλ ζηε ζέζε ηνπ παηέξα ηνπο γηα λα ζσζεί ε πφιε. Δπθιείδαο (Ηζη): 1. ΐαζηιηάο ηεο αιακίλαο Κχπξνπ απφ ην 410 σο ην 374 π.Υ. Ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Νηθνθιένπο. (Γηόδσξνο ηθειόο) 2. Ο ηειεπηαίνο βαζηιηάο ηεο πάξηεο (228-227 π.Υ.). θνηψζεθε ζε κάρε θαηά ησλ Μαθεδφλσλ. Δπθιείδεο (Ηζη): 1. Ο θηιφζνθνο Δπθιείδεο ν Μεγαξηθόο ή σθξαηηθόο (450380 π.Υ.) απφ ηα Μέγαξα, ήηαλ θίινο θαη καζεηήο ηνπ σθξάηε, ηδξπηήο ηεο Μεγαξηθήο ζρνιήο θηινζνθίαο. Έξγα ηνπ νη δηάινγνη : Λακπξίαο, Αηζρίλεο, Φνίλημ, Κξίησλ θ.ά. 2. Ο Δπθιείδεο (5νο π.Υ. αη.) επψλπκνο άξρνληαο ηεο Ώζήλαο (403-402), πηζηψλεηαη κε ηελ εηζαγσγή ηνπ ησληθνχ αιθαβήηνπ ζηελ πφιε. Ο Δπθιείδεο 3. Ο Δπθιείδεο (πεξ. 325-265 π.Υ.) ήηαλ ν επηθαλέζηεξνο καζεκαηηθφο θαη γεσκέηξεο ηεο αξραηφηεηαο, ην έξγν ηνπ νπνίνπ επεξέαζε ηνλ επηζηεκνληθφ ηξφπν ζθέςεο ηνπ θφζκνπ. Βπί Πηνιεκαίνπ Ώ’ δίδαμε Μαζεκαηηθά ζηελ Ώιεμάλδξεηα. ήκεξα είλαη γλσζηφο σο ν παηέξαο ηεο γεσκεηξίαο. Έξγα ηνπ Βπθιείδε είλαη ηα: Γεδνκέλα, Πεξί δηαηξέζεσλ, Πνξίζκαηα, Οπηηθά, Καηνπηξηθά, θαη Φαηλόκελα. Σν ζεκαληηθφηεξν φκσο βηβιίν ηνπ κε ηίηιν ηνηρεία, πεξηέρεη εξγαζίεο φρη κφλν ηνπ Βπθιείδε, αιιά θαη πξνεγνχκελσλ καζεκαηηθψλ θαη δηαλνεηψλ, φπσο ν Θαιήο, ν Βχδνμνο ν Κλίδηνο, ν Εππνθξάηεο, ν Θεαίηεηνο, ν Ππζαγφξαο θ.ά. Σα ηνηρεία είλαη 328
αλακθίβνια ην πην επηηπρεκέλν βηβιίν καζεκαηηθψλ θαη γεσκεηξίαο, είλαη δε αληηθείκελν κειέηεο γηα πεξηζζφηεξα απφ 2000 ρξφληα. Έρεη θάλεη ηηο πεξηζζφηεξεο εθδφζεηο (πάλσ απφ 1000) απφ νπνηνδήπνηε άιιν βηβιίν εθηφο απφ ηε ΐίβιν, θαη έρεη κεηαθξαζηεί ζε φιεο ζρεδφλ ηηο γιψζζεο ηνπ θφζκνπ. Δ ζχγρξνλε γεσκεηξία νλνκάδεηαη. Δπθιείδεηα Γεσκεηξία. Σα ηειεπηαία 100 ρξφληα, έρνπλ γξαθεί λέεο κε Βπθιείδεηεο γεσκεηξίεο. Μεηά ηε ζεσξία ηελ ζρεηηθφηεηαο ηνπ Ώτλζηάηλ, νη επηζηήκνλεο έρνπλ απνδείμεη φηη ε Βπθιείδεηα γεσκεηξία δελ έρεη πάληα εθαξκνγή ζην δηάζηεκα, π.ρ. ζηηο «καχξεο ηξχπεο» φπνπ ηα επίπεδα βαξχηεηαο είλαη ηεξάζηηα. Ώπηφ φκσο δελ κεηψλεη θαζφινπ ηελ δηαρξνληθή αμία ηεο επθιείδεηαο ζθέςεο. Δπθιήο (Ηζη): 1. Ώζελαίνο νπιίηεο ν νπνίνο κεηά ηε λίθε ηνπ Μαξαζψλα έηξεμε ηνλ καξαζώλην δξόκν γηα λα αλαγγείιεη ζηνπο Ώζελαίνπο Υαίξεηαη! Νεληθήθακελ! θαη έπεζε λεθξφο απφ ηελ θνχξαζε. Δ χπαξμή ηνπ Βπθιή ακθηζβεηείηαη. Νεληθήθακελ! 2. Ο Ρφδηνο Δπθιήο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηελ ππγκαρία ην 404 π.Υ. Δύθιεηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δύθινο (Ηζη): Μάληεο απφ ηελ Κχπξν (Παπζαλίαο) Δπθξάηε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δπθξάηεο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ηεο Ώζήλαο ην 592 π.Υ. 2. Ο Δπθξάηεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Λεπθάδα, έγηλε γλσζηφο απφ ην πςειφ ηίκεκα (ηξηάληα κλεο) πνπ θαηέβαιε γηα έλα βξάδπ κε ηελ εηαίξα Νέαηξα Δπθξαηίδεο (Ηζη): Ο Δπθξαηείδεο Α’ ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο Έιιελεο βαζηιείο ηνπ ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ηεο ΐαθηξηαλήο (πεξίπνπ ην ζεκεξηλφ Ώθγαληζηάλ). ΐαζίιεπζε απφ 190 σο 145 π.Υ. Πνιέκεζε θαηά ησλ ππνινίπσλ ειιεληζηηθψλ βαζηιείσλ θαη πέηπρε λα επεθηείλεη ηα ζχλνξά σο ηνλ Ελδφ πνηακφ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο (ή αδειθφο) ηνπ Διηνθιήο. (ηξάβσλ) Δπθξάησλ (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Φηιηζηίδα, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ ην 146 π.Υ. (φλνκα απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Δύθξηηνο (Ηζη): Φίινο ηνπ Θενθξίηνπ απφ ηελ Κσ (Θεόθξηηνο) Δπθηήκσλ (Ηζη): 1. Ο Δπθηήκσλ ήηαλ επψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 420 π.Υ. (Ξελνθψλ) 2. Ο Δπθηήκσλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ αζηξνλφκνο θαη κεηεσξνιφγνο. Μαδί κε ηνλ Μέησλα, παξαηήξεζαλ ην ειηνζηάζην θαη 329
δηφξζσζαλ ην εκεξνιφγην ηνπ Κιενζηξάηνπ, κε ηελ ζέζπηζε ηεο δεθαελλεαηεξίδαο. Δπιάβεηα (Ηζη): Θεφηεηα, ηνπ ζεβαζκνχ θαη ηεο επιάβεηαο Δπιαίνο (Ηζη): Βπλνχρνο ηεο απιήο ησλ Πηνιεκαίσλ. Αηνξίζηεθε ην 179 π.Υ. θεδεκφλαο ηνπ Πηνιεκαίνπ ηνπ Φηινκήηνξνο. Δπιάιηνο (Ηζη): Ο Δπιάιηνο ήηαλ πιαησληθφο θηιφζνθνο Δπιάκπηνο (Ηζη): Υξηζηηαλφο, καξηχξεζε επί Μαμηκηαλνχ Δπιηκέλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δπιόγηνο (Ηζη): ρνιαζηηθφο γξακκαηηθφο ηνπ 5νπ κ.Υ. αηψλα. Έγξαςε ην Απνξίεο θαη ιύζεηο Δύκαηνο (Ηζη): Έιιελαο ζηξαηησηηθφο Δύκαηνο (Μπζ): Ο ρνηξνβνζθφο ηνπ Οδπζζέα, ηνλ νπνίν βνήζεζε λα εμνληψζεη ηνπο κλεζηήξεο, κεηά ηελ επηζηξνθή ηνπο ζηελ Εζάθε. (κεξνο) Δπκάξαο (Ηζη): ΐνζθφο απφ ηελ ίβαξε (Θεόθξηηνο) Δπκάξεο (Ηζη): Ο Δπκάξεο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ δσγξάθνο, ν πξψηνο πνπ μερψξηζε ηηο αλδξηθέο απφ ηηο γπλαηθείεο κνξθέο, ρξσκαηίδνληάο ηηο δηαθνξεηηθά. Δπκαξίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπκαξίσλ (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Ώζθιεπηνχ Δύκαρνο (Ηζη): 1. Ο Δύκαρνο γηνο ηνπ Υξχζηδνο ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Κνξηλζίσλ θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Δύκαρνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζαηξάπεο ηεο Γαιαηίαο θαη ζηξαηεγφο ηνπ Μηζξηδάηε η’ θαηά ηνλ Σξίην Μηζξηδαηηθφ πφιεκν. Δπκείδε (Μπζ): Μηα απφ ηηο 50 θφξεο ηνπ Θεζπηνχ (Οιπκπηφδσξνο) Δπκείδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη κηαο απφ ηηο Θεζπηάδεο (Οιπκπηφδσξνο) Δύκεινο (Ηζη): Ο Δύκεινο ήηαλ αξραίνο πνηεηήο απφ ηελ Κφξηλζν. Δύκεινο (Μπζ): Γακπξφο ηεο Πελειφπεο, ζχδπγνο ηεο Εθηηίκεο Δπκέλεο (Ηζη): 1. Ο Ώζελαίνο ηξηήξαξρνο Δπκέλεο (5νο π.Υ. αη.), πνιέκεζε ζηε λαπκαρία ηεο αιακίλαο. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Δπκέλεο ν Καξδηαλόο (4νο π. Υ. αη.) απφ ηε Θξάθε, ππήξμε ζηξαηεγφο ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο θαη ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη ζπγγξαθέαο. Ώθνινχζεζε ηνλ ηειεπηαίν ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηελ Πεξζία θαη έγξαθε ηηο Βαζηιηθέο Δθεκεξίδεο δειαδή ην πνιεκηθφ εκεξνιφγην. (Πινύηαξρνο) 3. Ο Δπκέλεο Α’ ν Δπεξγέηεο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγεκφλαο ηεο Πεξγάκνπ, ηνλ νπνίν δηαδέρζεθε ν ζεηφο γηνο ηνπ Άηηαινο Ώ’. 4. Ο εγεκφλαο ηεο Πεξγάκνπ Δπκέλεο Β’ ν σηήξ (3νο-2νο π.Υ. αη.), γηνο ηνπ Αηηάινπ Α’, παίδνληαο ην παηρλίδη ησλ Ρσκαίσλ ζηε Μ Ώζία, πήξε κέξνο ζε πνιιέο επηρεηξήζεηο θαηά ησλ ερζξψλ ηνπο (ησλ Γαιαηψλ, ησλ ειεπθηδψλ, ησλ Πνληίσλ, θ.ά.). Ώληακείθζεθε κε εδάθε θαη αχμεζε ηελ επηθξάηεηά ηνπ. Κφζκεζε ηελ Πέξγακν κε ηελ ΐηβιηνζήθε ηεο, κε κνπζείν θαη ηνλ πεξίθεκν ΐσκφ ηνπ Αία (ζήκεξα βξίζθεηαη ζην Μνπζείν ηεο 330
Πεξγάκνπ ζην ΐεξνιίλν). ηελ Ώζήλα ρξεκαηνδφηεζε ηελ θαηαζθεπή ηεο ηνάο ηνπ Δπκέλνπο, δίπια ζην Δξψδεην. Δπκελίδεο (Ηζη): Βπθεκηζηηθή νλνκαζία ησλ Βξηλχσλ (Αηζρύινο) Δπκέληνο: Ο Δπκέληνο (260-230 π.Υ.) ήηαλ ζπγγξαθέαο παλεγπξηθψλ ιφγσλ ζηελ Ρψκε. Δύκελνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο πάξηεο, παηέξαο ηνπ Πνιπδέθηε Δπκήδεο (Ηζη): Πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Δπκήδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Λχζεο (Ώπνιιφδσξνο) Δπκειίδαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δύκεινο (Ηζη): Ο Δύκεινο (8νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ώκθηιχηνπ απφ ηελ Κφξηλζν ήηαλ επηθφο πνηεηήο. Έξγα ηνπ ήηαλ ε Σηηαλνκαρία (ηελ είρε ππ’ φςε ηνπ ν Δζίνδνο φηαλ έγξαθε ηελ Θενγνλία), Κνξηλζηαθά, Νόζηνο Διιήλσλ, Δπξσπία, Άζκα πξνζόδηνλ θ.ά. (Απνιιόδσξνο) Δξείπηα αξραίνπ λανύ ηεο Πεξγάκνπ Δύκεινο (Μπζ): 1. Ο Δύκεινο ήηαλ βαζηιηάο ησλ Φεξψλ, γηνο ηνπ Ώδκήηνπ θαη ηεο Άιθεζηεο, Πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν. (κεξνο) 2. ΐαζηιηάο ηεο Ώηγηαιείαο, ζηνλ νπνίνλ δίδαμε ν Σξηπηφιεκνο ηελ θαιιηέξγεηα ζηηαξηνχ. Δύκελνο (Ηζη): Ο Δύκελνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ έλαο απφ ηνπο παιαηφηεξνπο λνκηζκαηνγιχθνπο. Δπκήηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Δύκεηηο (Ηζη): βιέπε Κιενβνπιίλε Δύκλαζηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δύκνηξνο: Ο Δύκνηξνο ν Πάξηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπκόιπε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δύκνιπνο (Μπζ): Γεγελήο Βιεπζίληνο γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Υηφλεο. Μεηά απφ ζπλάληεζε κε ηε ζεά Αήκεηξα ίδξπζε ηα Βιεπζίληα Μπζηήξηα (Παπζαλίαο) Δπκνιπίδεο (Ηζη): Δπκνιπίδεο ήηαλ ην φλνκα νηθνγέλεηαο ηεξέσλ ηεο ζεάο Αήκεηξαο θαη ηεξνθαληψλ ησλ Βιεπζηλίσλ Μπζηεξίσλ (Θνπθπδίδεο) Δύκσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία γηαηί ηνπ έδσζαλ λα θάεη αλζξψπηλν θξέαο. (Ώπνιιφδσξνο)
331
Δπλάπηνο: Ο Δπλάπηνο (4νο κ.Υ. αη.) απφ ηηο άξδεηο, ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο, ηζηνξηθφο θαη ηεξνθάληεο ησλ Βιεπζηλίσλ κπζηεξίσλ. Έξγν ηνπ: Βίνη θηινζόθσλ θαη ζνθηζηώλ. Δπλείθα: Δ Δπλείθα (6νο π.Υ. αη.) απφ ηε αιακίλα ήηαλ πνηήηξηα, καζήηξηα ηεο απθψο. Δύλενο ή Δύλενο ή Δπλέαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εάζνλα θαη ηεο βαζίιηζζαο ηεο Λήκλνπ Τςηπχιεο (κεξνο) Δύλε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Πάθνπ Κχπξνπ Κηλχξα Δπλίθε ή Δπλείθε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο Δύληθνο (Ηζη): Πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. Δπλόα (Ηζη): λνκα δνχιεο πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο Δπλόε (Μπζ): Μεηέξα ηεο Βθάβεο απφ ηνλ πνηακφ αγγάξην Οη Ώξεο: Δπλνκία, Γίθε θαη Δηξήλε Δπλνκία (Ηζη): Μηα απφ ηηο ξεο, πξνζσπνπνίεζε ηεο θαιήο εθαξκνγήο ησλ λφκσλ θαη ηεο θαιήο δηαθπβέξλεζεο, ην αληίζεην ηεο Απζλνκίαο (Δζίνδνο). Δπλνκηαλόο (Ηζη): Πνηεηήο πνπ αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία Δπλόκηνο (Ηζη): Ώηξεηηθφο αξεηαλφο απφ ηελ Καππαδνθία (4νο κ.Υ. αη.) Δπλνκίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δύλνκνο (Ηζη): 1. ΐαζηιηάο ηεο πάξηεο 929-883 π.Υ. (Ζξόδνηνο) 2. Ναχαξρνο ησλ Ώζελαίσλ (Ξελνθώλ) Δύλνζηνο (ν) (Μπζ): Γηνο ηνπ Βιηέα θαη ηεο θηάδεο, αλαηξάθεθε απφ ηελ Νχκθε Βπλφζηε απφ ηελ νπνία θαη πήξε ην φλνκά ηνπ. Σνλ εξσηεχηεθε ε εμαδέιθε ηνπ ρλε αιιά απηφο δελ αληαπνθξίζεθε ζηηο εξσηηθέο ηεο πξνηάζεηο. Δ ρλε ηφηε θαηάγγεηιε ζηα αδέιθηα ηεο Έρεκν, ΐνπθφιν θαη Λένληα φηη ν Βχλνζηνο ηεο επηηέζεθε θαη απηνί ζθφησζαλ ηνλ άκνηξν λέν. Δύλνζηνο (ε) (Ηζη): Θεά ησλ αλεκφκπισλ, ηεο νπνίαο ηελ κνξθή ηνπνζεηνχζαλ ζηνλ κχιν γηα λα επηβιέπεη ζηελ αθξηβή πνζφηεηα ηνπ αιεχξνπ Δύλνπο ή Δύλννο (Ηζη): 1. Ο Δύλνπο ήηαλ δνχινο απφ ηε πξία, αξρεγφο ηεο πξψηεο επαλάζηαζεο ησλ δνχισλ ζηε ηθειία (139 π.Υ.) 2. Γηνο ηνπ Βπλφνπ, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ (146 π.Υ.) θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) 332
Δπμάλζε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπμάλζηνο ή Δπμάληηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μίλσα. Τπήξμε ν πξψηνο νηθηζηήο ηεο Κνξεζζνχ, πφιεο ηεο Κέαο. (Ώπνιιφδσξνο) Δπμεηλίδαο ή Δμελίδαο (Ηζη): Ώπφ ηνπο αξραηφηεξνπο Έιιελεο δσγξάθνπο, ζχγρξνλνο ηνπ Παξαζίνπ. Δπμελίδεο (Ηζη): Ο Δπμελίδεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. (νπΐδαο) Δπμέληππνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 305 π.Υ. Δύμελνο (Ηζη): λνκα Λαθεδαηκνλίνπ πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Δπμέλσλ (Ηζη): Νένο επγελνχο θαηαγσγήο απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ. Με ηελ βνήζεηα ηνπ Λένληνο, ηνπ Υίνλνο θαη άιισλ λέσλ ηεο παηξίδαο ηνπ, δνινθφλεζαλ ηνλ Κιέαξρν, ηχξαλλν ηεο Δξάθιεηαο. κσο νη ζπλσκφηεο απνθαιχθζεθαλ φζνη απφ απηνχο δελ ζθνηψζεθαλ επί ηφπνπ, θαηαδηθάζηεθαλ αξγφηεξα ζε ζάλαην. Δ Δξάθιεηα έπεζε θαη πάιη ζηα ρέξηα ελφο ρεηξφηεξνπ ηπξάλλνπ ηνπ αηχξνπ, αδειθνχ ηνπ Κιέαξρνπ. Δπμίζενο (Ηζη): Ώγγεηνπιάζηεο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. απφ ηελ Ώζήλα. Δπμίππε (Ηζη): Δ Δπμίππε ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Δύμηππνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπνδεύο (Ηζη): λνκα κηζζνθφξνπ Έιιελα αμησκαηηθνχ ζηνλ ζηξαηφ ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ (Ξελνθώλ) Σν Δππαιίλεην όξπγκα Δπόδηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Βξκή σο πξνζηάηε ησλ νδψλ Δύνδνο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία Δππαίδαο (Ηζη): λνκα Βπηδαπξίνπ πνπ αλαθέξεη ν Θνπθπδίδεο Δσπάλαμος (Μσθ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Βξερζέα παηέξαο ηνπ Ααηδάινπ πεξίθεκνπ ηερλίηε θαη δεκηνπξγνχ ηνπ Λαβπξίλζνπ (Ώπνιιφδσξνο) Δππαιίλνο (Ηζη): Ο Δππαιίλνο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηα Μέγαξα ήηαλ αξρηηέθηνλαο θαη κεραληθφο, γλσζηφο γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ Δππαιηλείνπ νξύγκαηνο, φπσο νλνκαδφηαλ ην πεξίθεκν πδξαγσγείν ηεο άκνπ. Σν έξγν είρε ρξεκαηνδνηήζεη ν ηχξαλλνο ηνπ λεζηνχ Πνιπθξάηεο θαη ήηαλ κεγάισλ δηαζηάζεσλ. Ο Βππαιίλνο είρε επηηχρεη λα πξαγκαηνπνηήζεη ζήξαγγα πεξίπνπ 1250 κέηξσλ κέζα απφ ην βνπλφ. Σν έξγν απηφ αθφκα θαη ζήκεξα πξνθαιεί ηνλ ζαπκαζκφ. (Ζξόδνηνο) Δππάησξ (Ηζη): Βπίζεην ηνπ βαζηιηά ηνπ Πφληνπ Μηζξηδάηε η’ 333
Δππείζεο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ κλεζηήξα ηεο Πελειφπεο Ώληίλννπ. Βπηρείξεζε λα εθδηθεζεί ην ζάλαην ηνπ γηνχ ηνπ θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Οδπζζέα (κεξνο) Δππεηάιε (Μπζ): Μηα απφ ηηο ηξνθνχο ηνπ Αηνλχζνπ Δππίζηνο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Δππίλεηνο (Μπζ): Ο Βππίλεηνο ήηαλ γηνο ηνπ Ώκθίσλα Δύπινηα (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο (Παπζαλίαο) Δύπινπο (Ηζη): Ο Δύπινπο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ρξηζηηαλφο θαη καξηχξεζε επί Αηνθιεηηαλνχ. Δ Βθθιεζία ηνλ αλαθήξπμε άγην. Δππόιεηα (Ηζη): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Ώξρίδακνπ ΐ’ θαη κεηέξα ηνπ επίζεο βαζηιηά Ώγεζίιανπ ΐ’ θαη ηεο πξψηεο γπλαίθαο νιπκπηνλίθνπ Κπλίζθαο. Δππνιέκεηα (Μπζ: Κφξε ηνπ Μπξκηδφλα απφ ηνλ Βξκή θαη κεηέξα ηνπ Ώξγνλαχηε Βππαιίδε Δππόιεκνο (Ηζη): 1. Ο Δππόιεκνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο, ήηαλ αξρηηέθηνλαο. Καηαζθεχαζε ην Δξαίνλ κεηά ηελ απνηέθξσζε ηνπ παιαηφηεξνπ λανχ. 2. Ο Διείνο, νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 396 π.Υ. 3. ηξαηεγφο ηνπ Καζζάλδξνπ, πνπ ην 314 π.Υ. αλέιαβε ηελ απνζηνιή λα εηζβάιεη ζηελ Καξία. Δ εθζηξαηεία επέηπρε θαη ν Βππφιεκνο ζπλειήθζε αηρκάισηνο απφ ηνλ Πηνιεκαίν. Ώπειεπζεξψζεθε ακέζσο, γηαηί ηνλ επφκελν ρξφλν (313) εγήζεθε ησλ ζηξαηεπκάησλ ηνπ Καζζάλδξνπ ζηελ Βιιάδα. (Γηόδσξνο ηθειόο) 4. Ο παηέξαο ηνπ Λαθπξάδα, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) 5. Ο Δππόιεκνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ενπδαίνο ηζηνξηθφο, έγξαςε ηα έξγα ηνπ ζηελ ειιεληθή γιψζζα. Δύπνιηο (Ηζη): Ο Δύπνιηο (446-411 π.Υ.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ αληίπαινο ηνπ Ώξηζηνθάλε θαη ηνπ Κξαηίλνπ θαη έλαο απφ ηνπο ηξεηο ζεκαληηθφηεξνπο πνηεηέο ηεο αξραίαο αηηηθήο θσκσδίαο. Με ηνλ Ώξηζηνθάλε είραλ δηακάρε, ν έλαο θαηεγνξνχζε ηνλ άιιν γηα ινγνθινπή. πλέγξαςε 17 (ή 14) έξγα απφ ηα νπνία ζψδνληαη κφλν απνζπάζκαηα. Κέξδηζε ηέζζεξηο λίθεο ζηα Αηνλχζηα θαη ηξεηο ζηα Λήλαηα. (Αξηζηνθάλεο) Δππόκπε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Δύπνκπνο (Ηζη): Ο Δύπνκπνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθπψλα, ήηαλ δσγξάθνο θαη ν ηδξπηήο ηεο ηθπψληαο ρνιήο δσγξαθηθήο, ζχγρξνλνο θαη αληίδεινο ηνπ Σηκάλζε, ηνπ Ώλδξνθχδε, ηνπ Γεχμηδνο θαη ηνπ Παξξαζία. Ήηαλ δάζθαινο ηνπ πεξίθεκνπ δσγξάθνπ Πακθίινπ, ν νπνίνο ζεσξείηαη ν δάζθαινο ηνπ Ώπειιή. Έξγν ηνπ Βππφκπνπ είλαη ν πίλαθαο Νηθεηήο ζε γπκληθό αγώλα, θξαηώληαο θνίληθα. Δππνξία (Ηζη): λνκα πνπ απνδίδεηαη ζε κηα απφ ηηο ξεο Δύπνξνο (Ηζη): 1. Μηιήζηνο, παηέξαο ηεο Γαέηεο, γλσζηήο απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζην δξφκν πνπ νδεγεί ζηνλ Πεηξαηά. 334
2. Ο Δύπνξνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο απφ ηε Θεζζαιία. Δππνζία ή Δπνζία (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζηάηηδα ηεο επθνξίαο θαη ηεο αθζνλίαο. Δππξαμία (Ηζη): Ώξραία επίθιεζε ηεο Ώξηέκηδνο ζηελ ηθειία. Δ Άξηεκηο Δππξαμία ήηαλ πξνζηάηηδα ηνπ γάκνπ, ηεο επηεθλίαο θαη ηεο επηπρίαο. Δππσιία (Ηζη): Δ Δππσιία (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Ώξρηδάκνπ ΐ’ θαη κεηέξα ηνπ Άγη ΐ’ Δύπσινο (Ηζη): Θεζζαιφο, νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 388 π.Υ. Δππξαμία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδαο. Δπξηπίδαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Ώηησιψλ, δηαθξίζεθε θαηά ην πκκαρηθφ Πφιεκν 220218 π.Υ. Αλάγιπθν κε ηνλ Δπξηπίδε. Πίζσ γξακκέλνη νη ηίηινη ησλ έξγσλ ηνπ (Μνπζείν Λνύβξνπ) Δπξηπίδεο (Ηζη): 1. Ο Δπξηπίδεο (480-406 π.Υ.) απφ ηελ Φιχα (Υαιάλδξη) ήηαλ ν λεφηεξνο απφ ηνπο ηξεηο κεγάινπο ηξαγηθνχο πνηεηέο (νη άιινη δπν είλαη ν Ώηζρχινο θαη ν νθνθιήο). Έδεζε ηελ επνρή ηνπ Πεξηθιή θαη ππήξμε καζεηήο ηνπ Πξαμαγφξα, ηνπ Πξφδηθνπ θαη ηνπ Πξσηαγφξα (ίζσο γη’ απηφ ηνλ νλφκαδαλ επί ζθελήο θηιόζνθν). Ώζρνιήζεθε θαη κε ηε δσγξαθηθή, ην ρνξφ θαη ηνλ αζιεηηζκφ. Έγξαςε ζπλνιηθά 92 έξγα απφ ηα νπνία γλσξίδνπκε ηνπο ηίηινπο ησλ 78. ψδνληαη 18 ηξαγσδίεο θαη έλα ζαηπξηθφ δξάκα (Κύθισς). Μεξηθά απφ ηα έξγα ηνπ: Άιθεζηηο, Μήδεηα, Ηθέηηδεο, Αλδξνκάρε, Σξσάδεο, Ζιέθηξα, Ηθηγέλεηα ε ελ Σαύξνηο, Ηθηγέλεηα ε ελ Απιίδη, Οξέζηεο θ.ά. 2. Ο Δπξηπίδεο ν Νεόηεξνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Βπξηπίδε. Ώλέβαζε ηξία απφ ηα αλέθδνηα έξγα ηνπ παηέξα ηνπ θαη έγξαςε ν ίδηνο ηα δξάκαηα: Οξέζηεο, Μήδεηα θαη Πνιπμέλε. Δύβξνο (Ηζη): Δ πξνζσπνπνίεζε ηνπ πγξνχ θαη ζεξκνχ λνηηαλαηνιηθνχ αλέκνπ Δπξπάδεο (Ηζη): Διείνο, νιπκπηνλίθεο ην 248 π.Υ. Δπξπάδεο (Μπζ): Έλαο κλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Δπξπάιε (Ηζη): Μηα απφ ηηο ηξεηο Γνξγφλεο (Ζζίνδνο) Δπξύαινο (Ηζη): Ο Δπξύαινο ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο αξραηφηεηαο Δπξύαινο (Μπζ): 1. Γηνο ηε Μεθηζηέα, έλαο απφ ηνπο Βπηγφλνπο. Πνιέκεζε ζηελ Σξνία θαη θιείζηεθε ζην Ανχξεην Ίππν. (κεξνο) 2. Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο (Δζίνδνο) 3. Έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο, ζπληξφθνπο ηνπ Ώηλεία. (κεξνο) 335
Δπξπάλαμ (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ παξηηαηψλ καδί κε ηα Παπζαλία ζηελ κάρε ησλ Πιαηεψλ ην 479 π.Υ. (Ζξόδνηνο) Δπξπάλαζζα (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Παθησινχ θαη κεηέξα ηνπ Σάληαινπ, ηεο Νηφβεο, ηνπ Πέινπνο θαη άιισλ. Δπξπβάηεο (Ηζη): λνκα απαηεψλα απφ ηελ Ώζήλα ή ηελ Ώίγηλα Δπξπβάηεο (Μπζ): Κήξπθαο ησλ Βιιήλσλ ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν (κεξνο) Δπξύβαηνο (Ηζη): 1. Ο Βπξχβαηνο ή πβαξηάδεο (βι. ιέμε), ήηαλ παξηηάηεο, νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 708 π.Υ. 2. Ο Βπξχβαηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηησηηθφο εγέηεο ησλ Κεξθπξαίσλ ζηνλ πφιεκν θαηά ησλ Κνξηλζίσλ. (Θνπθπδίδεο) Δπξύβαηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βπθήκνπ. Έζσζε ηνλ Ώιθπνλέα απφ ην ηέξαο χβαξηο. Δπξπβία ή Δπξπβίε (Μπζ): Κφξε πνπ Πφληνπ θαη ηεο Γαίαο (Δζίνδνο) Δπξπβηάδεο (Ηζη): 1. Ο Δπξπβηάδεο ήηαλ λαχαξρνο ηεο πάξηεο. Δγήζεθε ηνπ ειιεληθνχ ζηφινπ ζηηο λαπκαρίεο ηνπ Ώξηεκηζίνπ θαη ηεο αιακίλαο ην 480 π.Υ. Εζηνξηθή είλαη ε δηαθσλία ηνπ κε ηνλ Ώζελαίν Θεκηζηνθιή γηα ηελ ζέζε πνπ έπξεπε λα επηιεγεί γηα λα αληηκεησπηζηεί ν πεξζηθφο ζηφινο, αιακίλα ή αιινχ. (Ζξόδνηνο) 2. Ο παξηηάηεο, νιπκπηνλίθεο ηνπ ηεζξίππνπ ην 384 π.Υ. Δπξύβηνο (Μπζ): Ο Βπξχβηνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Δπξύβνηνο (Ηζη): Ο Δπξύβνηνο ή Δπξπβάηεο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην αγψληζκα ηνπ ζηαδίνπ ην 672 π.Υ. Δπξπβνηάδαο (Ηζη): Ο Δπξπβνηάδαο απφ ηνλ Οξρνκελφ, ππεξέηεζε ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν σο κέινο ηνπ ζπκκαρηθνχ ηππηθνχ, έσο ηα Βθβάηαλα ην 33ν π.Υ. νπφηαλ απηφο θαη νη ζπκπαηξηψηεο ηνπ απνζηξαηεχηεθαλ Δπξπβώηαο (Ηζη): Ο Δπξύβσηαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηθεθαιήο κνλάδαο Κξεηηθψλ ηνμνηψλ ζην καθεδνληθφ ζηξαηφ ηνπ Φηιίππνπ ΐ’. Ώπηφο θαη 60 απφ ηνπο άληξεο ηνπ ζθνηψζεθαλ θαηά ηελ επίζεζε ησλ Μαθεδφλσλ θαηά ηεο Θήβαο. (Αξξηαλόο) Δπξπγάλε ή Δπξπγάλεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ Τπέξθαληνο. Ώλαθέξεηαη σο ζχδπγνο ηνπ Οηδίπνδα, αληί ηεο Ενθάζηεο. (Ώπνιιφδσξνο) Δπξπδάκαο (Ηζη): Πεξίθεκνο αζιεηήο απφ ηελ Κπξήλε (Αηιηαλόο) Δπξπδάκαο (Μπζ): 1. Έλαο κλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) 2. Ο Ώηγππηηάδεο Δπξπδάκαο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Φάξηηδα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Δπξπδάκεηα (Ηζη): Κφξε ηνπ νιπκπηνλίθε Αηαθηνξίδε Δπξπδάκε (Ηζη): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Λεσηπρίδε (Ζξόδνηνο) Δπξπδακίδαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπξύδακνο ή Δπξύδεκνο (Ηζη): Ο Δπξήδακνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν παηέξαο ηνπ γλσζηνχ απφ ηελ πξνδνζία ηνπ ζηηο Θεξκνπχιεο Βθηάιηε. Δπξπδία (Μπζ): Μεηέξα ηνπ βαζηιηά ηεο Εζάθεο Ώξθείζηνπ, απφ ηνλ Αία
336
Δπξπδίθε (Ηζη): 1. Δ Δπξπδίθε (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Ώκχληα Γ’ θαη κεηέξα ησλ Πεξδίθθα Γ’, Ώιεμάλδξνπ ΐ’ θαη Φηιίππνπ ΐ’. (Αηιηαλόο) 2. Δ Δπξπδίθε ή Αδέα ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Ώξξηδαίνπ Φηιίππνπ. Σν 318 π.Υ. ζπκκάρεζε κε ηνλ Κάζζαλδξν, θαηέιαβε ηελ εμνπζία, αιιά δνινθνλήζεθε απφ ηελ Οιπκπηάδα. (Γηόδσξνο ηθειόο) 3. Δ Δπξπδίθε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ Πηνιεκαίνπ Ώ’ θαη κεηέξα ηνπ Πηνιεκαίνπ Κεξαπλνχ. 4. Δ Δπξπδίθε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ Λπζηκάρνπ θαη κεηέξα ηνπ Ώληηπάηξνπ ΐ’ Οξθέαο θαη Δπξπδίθε Δπξπδίθε (Μπζ): 1. Νχκθε, θφξε ηνπ Ώπφιισλα θαη ζχδπγνο ηνπ πεξίθεκνπ κνπζηθνχ θαη πνηεηή Οξθέα. ηαλ απηή πέζαλε, Οξθέαο έπαημε ηφζν ιππεηεξά ηξαγνχδηα, πνπ νη ζενί ζπγθινληζκέλνη, ηνλ ζπκβνχιεςαλ λα θαηέβεη ζηνλ Άδε, θαη λα θέξεη ηελ Βπξπδίθε πίζσ ζηε Γε κε ηνλ φξν, ν Οξθέαο λα πξνεγείηαη θαη λα κε γπξίζεη λα δεη ηε γπλαίθα ηνπ πξηλ απηνί πεξάζνπλ ηηο πχιεο ηνπ Άδε. Ο Οξθέαο φκσο βηάζηεθε λα δεη μαλά ηελ αγαπεκέλε ηνπ, γχξηζε θαη ηελ θνίηαμε. Δ αζέηεζε ηνπ φξνπ απφ ηνλ Οξθέα, είρε σο απνηέιεζκα ηελ επηζηξνθή ηεο γπλαίθαο ηνπ ζηνλ Κάησ Κφζκν. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Λαθσλίαο Λαθεδαίκνλα, κεηέξα ηεο Ααλάεο 3. χδπγνο ηνπ Ίινπ ηνπ Σξψα θαη κεηέξα ηνπ Λανκέδνληα (κεξνο) 4. χδπγνο ηνπ Νέζηνξα, βαζηιηά ηεο Πχινπ (κεξνο) 5. χδπγνο ηνπ Λπθνχξγνπ, βαζηιηά ηεο Νεκέαο, κεηέξα ηνπ Οθέιηε 6. Δ ΑαλαΎδα Δπξπδίθε δνινθφλεζε ηνλ Αξχαληα ηελ πξψηε λχρηα νπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Δπξύδεικηο (Ηζη): Ο Δπξύδεικηο ή Δβξύδεικηο ήηαλ βαζηιηάο ησλ Οδξνπζψλ Θξαθψλ απφ ην 390 σο ην 384 π.Υ. Σνλ δνινθφλεζε ν Κφηπο Ώ’ ν νπνίνο θαη ηνλ δηαδέρζεθε ζην ζξφλν Δπξύζεκηο (Μπζ): χδπγνο ηνπ εγεκφλα ηεο Πιεπξψλαο Ώηησιίαο Θεζηίνπ θαη κεηέξα ηεο Λήδαο, ηεο Τπεξκλήζηξαο, ηνπ Εθίθινπ θαη άιισλ (Ώπνιιφδσξνο) Δπξπζόε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πίζαο Διείαο Οηλνκάνπ Δπξύζξαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή ηεο Θεζπηάδαο Βμφιεο
337
Δπξύθαππο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή ηεο Θεζπηάδαο Κιπηίππεο (Ώπνιιφδσξνο) Δπξύθε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Βπξχθε ήηαλ κεηέξα ηνπ Σειεπηαγφξνπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δπξύθιεηα (Μπζ): Ανχιε ηνπ βαζηιηά ηεο Εζάθεο Λαέξηε θαη ηξνθφο ηνπ Οδπζζέα. ηαλ ν Οδπζζέαο έθηαζε ζηελ Εζάθε κεηά απφ απνπζία 20 εηψλ, ε Βπξχθιεηα αλ θαη γξηά πιένλ, ηνλ αλαγλψξηζε φηαλ ηνπ έπιπλε ηα πφδηα, απφ έλα ζεκάδη πνπ ηνπ είρε πξνθαιέζεη ν ραπιηφδνληαο ελφο αγξηνγνχξνπλνπ ζην θπλήγη. (κεξνο) Οδπζζέαο θαη Δπξύθιεηα Δπξπθιείδαο (Ηζη): Ο Δπξπθιείδαο (632 π.Υ.) ήηαλ παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ζηνλ αγψλα ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ. Δπξπθιείδεο (Ηζη): Ο Δπξπθιείδεο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο. Σν 229 καδί κε ηνλ Μίθσλα απειεπζέξσζαλ ηελ Ώζήλα απφ ηελ καθεδνληθή θξνπξά. κσο παξά ηελ ζπκκαρίεο πνπ ζπλήςαλ, ε πφιε δελ κπφξεζε λα αληηζηαζεί ζηελ επίζεζε ησλ Μαθεδφλσλ ηνπ Φηιίππνπ Β’ θαη ν Βπξπθιείδεο κε ηνλ Μίθσλα εθηειέζηεθαλ. Δπξπθιήο (Ηζη): 1. Ο Δπξπθιήο (592 π.Υ.) ήηαλ παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ 2. Ο Γάηνο Ηνύιηνο Δπξπθιήο, ήηαλ δηνηθεηήο ζπαξηηαηηθήο κνλάδαο πνπ πνιέκεζε ζην Άθηην ζην πιεπξφ ηνπ Οθηαβίνπ ην 31 π.Υ. 3. Ο Δπξπθιήο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ηεξαηνιφγνο, κάγνο θαη κάληεο. Ώπφ απηφλ νλνκάζηεθαλ νη εγγαζηξίκπζνη Δπξπθιείδαη. Δπξπθξάηεο (Ηζη): 1. Ο Δπξπθξάηεο ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο (665-640), γηνο ηνπ Πνιπδψξνπ θαη παηέξαο ηνπ Ώλαμάλδξνπ πνπ ηνλ δηαδέρζεθε. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Δπξπθξάηεο ν Λάθσλ πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπξπθξαηίδεο (Ηζη): Ο Δπξπθξαηίδεο (615-590 π.Υ.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Ώλαμάλδξνπ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Λέσλ. (Ζξόδνηνο) Δπξπθίδα (Μπζ): Κφξε ηνπ Βλδπκίσλα θαη ηεο Νχκθεο Εθηάλαζζαο Δπξύιαο (Ηζη): Ο Δπξύιαο απφ ηε Υαιθίδα ήηαλ ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 332 π.Υ.
338
Δπξπιέσλ (Ηζη): Ο Δπξπιέσλ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξηηάηεο αμησκαηηθφο πνπ θπβέξλεζε ηελ απνηθία Δξάθιεηα Μηλψα ηεο ηθειίαο (Ζξόδνηνο) Δπξπιεσλίο: Δ Δπξπιεσλίο ήηαλ ε δεχηεξε (κεηά ηελ Κπλίζθα) παξηηάηηζζα πνπ θέξδηζε ζε νιπκπηαθνχο αγψλεο (368 π.Υ.) Δπξύινρνο (Ηζη): 1. Ο Δπξύινρνο ήηαλ ηαγφο ησλ Θεζζαιψλ, ζπκκεηείρε ζηνλ Κξηζαίν πφιεκν ην 586 π.Υ. 2. παξηηάηεο ζηξαηεγφο, εθζηξάηεπζε θαηά ηεο Ναππάθηνπ ην 426 π.Υ. Σελ πφιε έζσζε ν Αεκνζζέλεο ν Ώζελαίνο. (Θνπθπδίδεο) 3. Βπηθαλήο Μαθεδφλαο. Σν 346 π.Υ. εζηάιε σο πξέζβεο απφ ηνλ Φίιηππν ΐ’ ζηελ Ώζήλα γηα λα ζπδεηήζεη ηνπ φξνπο ηεο ζπλζήθεο εηξήλεο. (Γεκνζζέλεο) 4. ηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, ν νπνίνο απεθάιπςε ζπλνκσζία θαηά ηνπ βαζηιηά θαη ηνπ έζσζε ηε δσή απφ δνινθνληθή απφπεηξα ελαληίνλ ηνπ. (Αξξηαλόο) Αζιήηξηα ηεο πάξηεο Δπξύινρνο (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο ζηξαηηψηεο ηνπ Οδπζζέα, πνπ παξαθίλεζε ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ λα θιέςνπλ θαη λα θάλε ηα βφδηα ηνπ Ήιηνπ. Δ αλφζηα πξάμε απηή πξνθάιεζε ηε ζαλάησζή ηνπ. (κεξνο) 2. Ο Βπξχινρνο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Ώπηνλφε, ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) 3. Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Δπξύκαρνο (Ηζη): Θεβαίνο ζηξαηεγφο, γηνο ηνπ Λενληηάδε, πνπ εηζέβαιιε ζηηο Πιαηαηέο, αιιά ζθνηψζεθε (Ζξόδνηνο) Δπξύκαρνο (Μπζ): 1. Έλαο ακλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) 2. Γηνο ηνπ Σξψα Ώληήλνξα θαη ηεο Θεαλψο, αξξαβσληαζκέλνο κε ηελ Πνιπμέλε, θφξε ηνπ Πξηάκνπ. (κεξνο) Δπξπκέδε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κνξίλζνπ Γιαχθνπ θαη κεηέξα ηνπ ήξσα ΐειεξνθφληε (κεξνο) Δπξπκέδνπζα (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Αία, κεηέξα ηνπ Μπξκηδφλα Δπξπκέδσλ (Ηζη): 1. Ο Δπξπκέδσλ ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. 2. Ώζελαίνο ζηξαηεγφο πνπ έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν. Σν 426 πέηπρε λα δηαιχζεη ην ζηξαηφ ηεο Σαλάγξαο θαη λα εξεκψζεη ηελ πφιε. πκκεηείρε ζηελ εθζηξαηεία ηεο Ώζήλαο θαηά ηεο ηθειίαο θαη ζθνηψζεθε ιίγεο κέξεο πξηλ δεη ηελ νινθιεξσηηθή θαηαζηξνθή ηνπ αζελατθνχ ζηξαηνχ. 339
3. Ο Ώζελαίνο ηεξνθάληεο Δπξπκέδσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ απηφο πνπ ην 323 θαηεγφξεζε ηνλ Ώξηζηνηέιε γηα αζέβεηα θαη ηνλ ππνρξέσζε λα θαηαθχγεη ζηε Υαιθίδα. Δπξπκέδσλ (Μπζ): 1. Ο Δπξπκέδσλ ήηαλ Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο. θνηψζεθε απφ ηνλ Αία. (Δζίνδνο) 2. Ο ελίνρνο ηνπ Ώγακέκλνλα. (κεξνο) 3. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μίλσο θαη ηεο Νχκθεο Παξείαο. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή. Δπξπκέλεο (Ηζη): Ο Βπξπκέλεο απφ ηε άκν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζηελ πάιε ην 532 π.Υ. Δπξπκελίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπξπκήδε (Μπζ): Δ Δπξπκήδε ήηαλ κηα απφ ηηο Μειεαγξίδεο, θφξε ηνπ Οηλέα Δπξπκήδεο (Μπζ): Ο Βπξπκήδεο ήηαλ εγγνλφο ηνπ ίζπθνπ Δπξπκίδεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βχξπκνπ, κάληεο ζηε ρψξα ησλ Κπθιψπσλ. Πξνθήηεςε ηελ ηχθισζε ηνπ Κχθισπα Πνιχθεκνπ απφ ηνλ Οδπζζέα. (κεξνο) Δύξπκνο (Μπζ): Παηέξαο ηνπ Σειέκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πνιπδεχθε Δπξπλόκε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Μεγάξσλ Νίζνπ θαη κεηέξα ηνπ ΐειιεξνθφληε απφ ηνλ Πνζεηδψλα. 2. Χθεαλίδα, θφξε ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο. Βίλαη παλάξραηα πειαζγηθή ζεφηεηα θαη ζπκβαζίιεπε ζηνλ ιπκπν κε ηνλ ζχδπγφ ηεο ηνλ Οθίσλα, απφ φπνπ εθδηψρζεθαλ απφ ηνλ Κξφλν θαη ηε Ρέα θαη θαηέθπγαλ ζηε ζάιαζζα. Ώπφ ηελ έλσζή ηεο κε ηνλ Αία απέθηεζε ηηο Σξείο Υάξηηεο (Δζίνδνο) Δπξύλνκνο (Ηζη): Ααίκνλαο ηνπ Άδε, πξνζσπνπνίεζε ηεο δχλακεο ηεο θζνξάο ηνπ ζαλάηνπ. Δπξύλνκνο (Μπζ): Έλαο κλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Δπξπόπεο ή Δπξύσς (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Σεξςηθξάηεο (Ώπνιιφδσξνο) Δπξππηόιεκνο (Ηζη): Ο Δπξππηόιεκνο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ έλαο απφ ηνπο ιίγνπο ππεξαζπηζηέο ησλ δέθα ζηξαηεγψλ ληθεηψλ ηεο λαπκαρίαο ησλ Ώξγηλνπζψλ, πνπ θαηεγνξήζεθαλ φηη κεηά ηελ κάρε, εγθαηέιεηςαλ ηνπο Ώζελαίνπο λαπαγνχο θαη λεθξνχο θαη δελ πξνζπάζεζαλ λα ηνπο πεξηζπιιέμνπλ (Ξελνθώλ) Δπξππύιε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Δπξππύιε ήηαλ κεηέξα ηνπ Ώξρέδηθνπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δπξύππινο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ησλ Οξκελίσλ. Πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν θαη ήηαλ απφ απηνχο πνπ κπήθαλ ζηνλ Ανχξεην Ίππν. (κεξνο) 2. Ο Δπξύππινο ήηαλ γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μπζίαο Σειέθνπ. χκκαρνο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Νενπηφιεκν. (κεξνο) 340
3. Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Βπψηεο (Ώπνιιφδσξνο) Δπξππώλ (Ηζη): Ο Δπξππώλ ή Δπξπηίσλ, γηνο ηνπ φνπ ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο. έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ δπλαζηεία ησλ Βπξππνληηδψλ. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Πξχηαληο. (Πινύηαξρνο) Δπξπζάθεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώίαληα ηνπ Σειακψληνπ θαη ηεο Σέθκεζζαο. Δ Σέθκεζζα ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Φξπγίαο Σειεχηα, ηνλ νπνίν θαηά ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν ζθφησζε ν Ώίαο. Ο Βπξπζάθεο γελλήζεθε εθεί θαη φηαλ ν Ώίαο απηνθηφλεζε εκπηζηεχηεθε ην γην ηνπ ζηνλ εηεξνζαιή αδειθφ ηνπ Σεχθξν. Σν κνλαδηθφ αληηθείκελν πνπ άθεζε ν Ώίαο ζην γην ηνπ ήηαλ ε αζπίδα ηνπ. (Παπζαλίαο) Δπξπζζέλεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο πάξηεο (1104-1066), ζχδπγνο ηεο Λαζξίαο θαη παηέξαο ηνπ Άγη Ώ’ ν νπνίνο ηνλ δηαδέρζεθε. Δπξπζζέλεο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Δπξπζζέλεο, δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα ζχδπγφ ηνπ ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ο Δπξπζζέαο θξύβεηαη από ηνλ Ζξαθιή Δπξπζζεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Μπθελψλ, εγγνλφο ηνπ Πεξζέα. Ο Δξαθιήο ππνρξεψζεθε λα ηνλ ππεξεηήζεη θαη απηφο ηνπ αλέζεζε λα πξαγκαηνπνηήζεη ηνπο γλσζηνχο δψδεθα Άζινπο. Μεηά ην ζάλαην ηνπ Δξαθιή, ν Βπξπζζέαο ζέιεζε λα εμνληψζεη ηνπ απνγφλνπο ηνπ. Ώπηνί δήηεζαλ άζπιν ζηελ Ώζήλα θαη Βπξπζζέαο θήξπμε ηνλ πφιεκν θαηά ηεο Ώζήλαο. Ο ίδηνο αηρκαισηίζηεθε θαη παξαδφζεθε ζηε κεηέξα ηνπ Δξαθιή, ηελ Ώιθκήλε, ε νπνία ηνπ έβγαιε ηα κάηηα κε ηελ πεξφλε ησλ καιιηψλ ηεο. (κεξνο) Δπξπζίιανο (Ηζη): Ο Δπξπζίιανο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Λέζβνπ Δπξύζηεξλνο (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Γαίαο ζηελ ΏραΎα (Παπζαλίαο) Δπξπηέιε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Βπξπηέιε ήηαλ κεηέξα ηνπ Λεπθίππνπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Δπξύηε (Μπζ): Νχκθε ηεο Ώηηηθήο, εξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ηνπ Ώιηξξφζηνπ (Ώπνιιφδσξνο) Δπξύηηκνο (Ηζη): Ο Δπξύηηκνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ Κνξίλζηνπ ζηξαηεγνχ Ώξρεηίκνπ Δπξύηηνο (Μπζ): Ο Βπξχηηνο ήηαλ παηέξαο ηεο Γαιάηεηαο Δπξπηίσλ (Ηζη): βιέπε Δπξππώλ Δπξπηίσλ (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Άξε, βνζθφο ησλ βνδηψλ ηνπ Γεξπφλε. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή. (Ώπνιιφδσξνο) 341
2. Ο Βπξπηίσλ ήηαλ έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο 3. Κέληαπξνο, ππαίηηνο ηεο κάρεο Λαπηζψλ θαη Κεληαχξσλ. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή. (κεξνο) Δύξπηνο Ηζη): 1. Ο Δύξπηνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο 300 παξηηάηεο καρεηέο ηνπ Λεσλίδα. Ώλ θαη ηπθιψζεθε ζε πξνεγνχκελεο ερζξνπξαμίεο θαη δηαηάρζεθε λα θχγεη, απηφο (αληίζεηα κε ηνλ ζπκπνιεκηζηή ηνπ Ώξηζηφδεκν) έκεηλε θαη πνιέκεζε κέρξη ηέινπο ελαληίνλ ησλ Πεξζψλ. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Δύξπηνο ν Σαξαληίλνο (4νο π.Υ. αη.) πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δύξπηνο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Οηραιίαο θαη επψλπκνο ήξσαο ησλ Βπξπηάλσλ ηεο Ώηησιίαο. Θεσξείηαη ν εθεπξέηεο ηνπ ηφμνπ. (Ώπνιιφδ) 2. Ο Κηέαηνο θαη ν Δύξπηνο ήηαλ νη ζηακαίνη αδειθνί απφ ηελ Διεία, παηδηά ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Μνιηφλεο. Δ κεηέξα ηνπο γέλλεζε έλα αζεκέλην απγφ απφ ην νπνίν εθθνιάθζεθαλ νη Μνιίνλεο ή Μνιηνλίδεο. (κεξνο) 3. Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο, ζθνηψζεθε ζηελ Γηγαληνκαρία απφ ηνλ Αηφλπζν Δπξπθάεζζα (Μπζ): βιέπε Θεία Δπξύθακνο (Ηζη): Ο Δπξύθεκνο ή Δπξύθεκνο ν Μεηαπνληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Ζ αξπαγή ηεο Δπξώπεο Δπξπθώλ (Ηζη): Ο Δληξπθώλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κλίδν, ήηαλ θίινο ηνπ Εππνθξάηε, δηαπξεπήο γηαηξφο θαη αλαηφκνο δψσλ Δπξώπε (Ηζη): 1. Δ Δπξώπε ήηαλ θφξε ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ ηεο Μαθεδνλίαο θαη ηεο έβδνκεο ζπδχγνπ ηνπ Κιενπάηξαο-Βπξπδίθεο. Γελλήζεθε ην θαινθαίξη ηνπ 332 π.Υ., ιίγεο κέξεο πξηλ ηε δνινθνλία ηνπ βαζηιηά. Ανινθνλήζεθε ζηα ρέξηα ηεο κεηέξαο ηεο απφ ηελ Οιπκπηάδα, κεηέξα ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. 2. λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο (Ζζίνδνο) Δπξύσς (Μπζ): βιέπε Δπξπόπεο Δπξώπε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο ηδψλαο Ώγήλνξα. Ήηαλ πνιχ φκνξθε θαη ν Αίαο κεηακνξθψζεθε ζε ιεπθφ ηαχξν, ηελ απήγαγε θαη ηελ κεηέθεξε ζηελ Κξήηε. Ώπφ ηελ έλσζή ηνπο γελλήζεθαλ ν Μίλσο, ν Ραδάκαλζπο θαη ν αξπεδψλ. ηαλ ε Βπξψπε πέζαλε ηηκήζεθε απφ ηνπο ζενχο θαη ηνπο αλζξψπνπο, νη νπνίνη ηελ ιάηξεςαλ κε ην φλνκα Διισηίο ή Διισηία (κάιινλ πξνέξρεηαη απφ ηελ θνηληθηθή
342
ιέμε παξζέλνο). Δ ιαηξεία ηεο ήηαλ δηαδεδνκέλε ζε φιε ηελ Βιιάδα θαη ηελ Φνηλίθε. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Μηα απφ ηηο ζπδχγνπο ηνπ Ααλανχ. (Ώπνιιφδσξνο) Δύξσπνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μαθεδφλνο θαη ηεο Χξείζπηαο. (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Δπξώηαο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Λαθσλίαο παηέξαο ηεο πάξηεο. (Παπζαλίαο) Δπξσηώ (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Βπξσηψ δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε ΐξνκίνλα ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Δύξσς (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώηγηαιέσο, βαζηιηάο ηεο ηθπψλαο. Δπζέβεηα (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο επζέβεηαο, ηεο πεηζαξρίαο θαη ηνπ ζεβαζκνχ πξνο ηνπο γνλείο.. Δπζέβηνο (Ηζη): 1. Ο Δπζέβηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μχλδν ηεο Καξίαο ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο θαη καζεηήο ηνπ Ώηδέζηνπ ηεο Πεξγάκνπ. 2. Ο Δπζέβηνο, γηνο ηνπ Πακθίινπ απφ ηελ Καηζάξεηα ηεο Καππαδνθίαο ήηαλ ρξηζηηαλφο, ηζηνξηθφο θαη ζπγγξαθέαο, επί βαζηιείαο ηνπ Ρσκαίνπ Ώπηνθξάηνξα Κσλζηαληίλνπ Ώ’ Δύζεηξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Νχκθεο Βηδνζέαο Δπζζέλεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ Δθαίζηνπ θαη ηεο Υάξηηνο ΏγιαΎαο (Δζίνδνο) Δπζζέλεο (Ηζη): Φηιφζνθνο ζνθηζηήο (Θεόθξηηνο) Δύζζσξνο (Μπζ): Ο Δύζζσξνο ή Δύζσξνο απφ ηελ Θξάθε ήηαλ παηέξαο ηνπ Ώθάκαληα, πνιεκηζηή ηνπ Σξσηθνχ πνιέκνπ (κεξνο) Δπζηάζηνο (Ηζη): Ο Δπζηάζηνο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ καζεηήο ησλ λενπιαησληθψλ θηινζφθσλ Εάκβιηρνπ θαη Ώηδέζηνπ. Υξεκάηηζε πξεζβεπηήο ηνπ Μ. Κσλζηαληίλνπ ζηελ απιή ηεο Πεξζίαο. Δύζηνινο (Ηζη): Ο Δύζηνινο απφ ηελ ηδψλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 113 κ.Υ. Δπζηόρηνο (Ηζη): Ο Δπζηόρηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώιεμαλδξηλφο γηαηξφο, καζεηήο ηνπ Πισηίλνπ. Σαμηλφκεζε θαη εμέδσζε ηα ζπγγξάκκαηα ηνπ δαζθάινπ ηνπ. Δπζηξάηηνο (Ηζη): Υξηζηηαλφο, καξηχξεζε επί απηνθξάηνξα Αηνθιεηηαλνχ Δύζηξνθνο (Ηζη): Ώξγείνο πξέζβεο ζηελ πάξηε (Θνπθπδίδεο) Δπζηπόρε (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Μέγε πνπ ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν επηθεθαιήο ησλ Ανιηρίσλ ηεο Ώθαξλαλίαο (κεξνο) Δύζρεκνο (Ηζη): Κσκηθφο πνηεηήο, γλσζηφ ηνπ έξγν: Δκπνιή Δύηαθηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπηειίδαο (Ηζη): παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ζην πέληαζιν ην 628 π.Υ. Δπηέξπε (Ηζη): Μηα απφ ηηο Βλλέα Μνχζεο, πξνζηάηηδα ηεο κνπζηθήο θαη ηεο ιπξηθήο πνίεζεο. Ώπεηθνλίδεηαη θξαηψληαο έλα δηπιφ απιφ ηνπ νπνίνπ ηελ εθεχξεζε απνδίδνπλ ζηελ Βπηέξπε. (Ζζίνδνο) Δπηόικηνο (Ηζη): Ο Δπηόικηνο ν ρνιαζηηθόο ήηαλ πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο (Παιαηηλή Αλζνινγία) 343
Δπηέηεο (Ηζη): Ο Δπηέηεο ν Λνθξόο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δπηόθηνο (Ηζη): Ο Δπηόθηνο ν Αζθαισλίηεο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεκαηηθφο, θπζηθφο θαη γεσκέηξεο. Έγξαςε πξαγκαηείεο πάλσ ζε έξγα ηνπ Ώξρηκήδε θαη ηνπ Ώπνιιψληνπ ηνπ Πεξγαίνπ. Δπηόικηνο (Ηζη): Ο Βπηφικηνο ν ρνιαζηηθφο ήηαλ πνηεηήοεπηγξακκαηνπνηφο ηνπ 3νπ κ.Υ. αη., αλαθέξεηαη ζηελ Διιελ. Αλζνι. Δπηξάπεινο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δύηξεζηο (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο ΐνησηίαο (κεξνο) Δπηξόπηνο (Ηζη): Ο Δπηξόπηνο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο. Έγξαςε ηελ επηηνκή ηεο Ρσκατθήο ηζηνξίαο. Δπηύραο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπηύρεο (Ηζη): 1. Έιιελαο ζθξαγηδνγιχθνο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα 2. Ο Δπηύρεο Πνύπιηνο Πνκπήηνο απφ ηε Φηιαδέιθεηα ηεο Μηθξάο Ώζίαο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ην 57 θαη ην 61 κΥ. Δπηύρεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εππνθφνληνο (Ώπνιιφδσξνο) Δπηπρία ή Σύρε (Ηζη): Θεά ηεο ηχρεο, ηεο επηπρίαο θαη ηνπ πινχηνπ. (Ζζίνδνο) Ζ ζεά Δπηπρία ή Σύρε Δπηπρηαλόο (Ηζη): Βπίζθνπνο Ρψκεο (275283) ειιεληθήο(;) θαηαγσγήο Δπηπρίδαο (Ηζη): Γηνο ηνπ Πάπα, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ (146 π.Υ.) θαηά ησλ Ρσκαίσλ (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Δπηπρίδεο (Ηζη): Ο Δπηπρίδεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ηθπψλα, ήηαλ γιχπηεο θαη δσγξάθνο, καζεηήο ηνπ Λπζζίπνπ θαη δάζθαινο ηνπ Σεηζηθξάηε. Έλα απφ ηα γλσζηά ηνπ έξγα ήηαλ ην ηεξάζηην άγαικα ηεο ζεάο Σχρεο ζηελ Ώληηφρεηα ηεο πξίαο. (Παπζαλίαο) Δπηύρηνο (Ηζη): Ο Δπηύρηνο (4νο κΥ. αη.) ήηαλ ρξηζηηαλφο ηεξάξρεο ηεο Κχπξνπ πνπ δηέηαμε ηελ θαηαζηξνθή ηνπ καληείνπ θαη ηνπ λανχ ηεο Ώθξνδίηεο Δπηπρίο (Ηζη): λνκα γπλαίθαο πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο Δύηπρνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπθάεο (Ηζη): Ο Δπθάεο (8νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μεζζελίαο Ώλδξνθιή. Βπί ησλ εκεξψλ ηνπ μέζπαζε ν Πξψηνο Μεζζεληαθφο Πφιεκνο (Παπζαλίαο) Δπθακίδαο (Ηζη): Ο Δπθακίδαο γηνο ηνπ Ώξηζησλχκνπ, ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ Κνξηλζίσλ ζηνλ Πεινπνλλεζηαθφ Πφιεκν (Θνπθπδίδεο) 344
Δύθακνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Ασξίδαο Δπθάλεο (Ηζη): Ώηγελίηεο, παηέξαο ηνπ λεκενλίθε Σηκαζζάξρνπ (Πίλδαξνο) Δπθαλίζθνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δύθαληνο (Ηζη): Ο Δύθαληνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ιπλζν, ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο, ηζηνξηθφο θαη θηιφζνθνο ηεο Μεγαξηθήο ζρνιήο. Ήηαλ καζεηήο ηνπ Βπβνπιίδε ηεο Μηιήηνπ θαη ζχκβνπινο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Ώληηγφλνπ Ώ’ ηνπ Μνλφθζαικνπ. Δπθήιηηνο (Ηζη): Ώζελαίνο ηνπ 5νπ π.Υ. αη., παηέξαο ηνπ ζηξαηεγνχ Υαξνηάδε Δπθήκε (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο επθξάδεηαο θαη ηεο ξεηνξηθήο δεηλφηεηαο. Δπθεκία (Ηζη): Υξηζηηαλή, καξηχξεζε επί αλζππάηνπ Θξάθεο Πξίζθνπ Δπθεκίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δύθεκνο (Ηζη): Ο Δύθεκνο ν Μεηαπνληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Δύθεκνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Πνζεηδψλα. Πήξε κέξνο ζηελ Ώξγνλαπηηθή Βθζηξαηεία θαη ήηαλ απηφο πνπ άθεζε ην πεξηζηέξη λα πεηάμεη αλάκεζα ζηηο πκπιεγάδεο Πέηξεο θαη κπφξεζε έηζη λα πεξάζεη ε Ώξγψ. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) πκπιεγάδεο Πέηξεο 2. Ο Γηνο ηνπ Σξνηδήλνπ, πνιέκεζε ζηελ Σξνία ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Δπθήηεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Βθχξαο ζηελ Ήιηδα (κεξνο) Δπθίιεηνο (Ηζη): 1. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 246 π.Υ. 2. Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα Δύθνξβνο (Ηζη): Ο Δύθνξβνο, γηνο ηνπ Ώιθηκάρνπ θαη ν Φίιαγξνο γηνο ηνπ Κπλέα, ήηαλ δπν πνιίηεο ηεο Βξέηξηαο, νη νπνίνη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο πνιηνξθίαο ηεο πφιεο ηνπο απφ ηνλ πεξζηθφ ζηξαηφ ηνπ Ααξείνπ (πξψηε πεξζηθή εηζβνιή ζηελ Βιιάδα, 490 π.Υ.), απνδείρζεθαλ πξνδφηεο. Μεηά απφ επηά κέξεο πνιηνξθίαο, άλνημαλ ηηο πχιεο ηεο θαη νη Πέξζεο θαηέιαβαλ θαη ιεειάηεζαλ ηελ πφιε, έθαςαλ ηνπο λανχο θαη ηα ηεξά ηεο θαη ζθιάβσζαλ ηνπο θαηνίθνπο ηεο. (Παπζαλίαο) Δύθνξβνο (Μπζ): Πνιεκηζηήο ηεο Σξνίαο, αδειθφο ηνπ Πνιπδάκαληα θαη ηνπ Τπεξίσλα. Σξαπκάηηζε ηνλ Πάηξνθιν, αιιά ζθνηψζεθε απφ ηνλ Μελέιαν ν νπνίνο ηνπ πήξε ηα φπια ηνπ. (κεξνο) 345
Δπθνξία (Ηζη): λνκα πνπ απνδίδεηαη ζε κηα απφ ηηο ξεο (Ζζίνδνο) Δπθνξίδεο (Ηζη): Μεληδηάηεο πσιεηήο θάξβνπλνπ (Αξηζηνθάλ., Αραξλήο) Δπθνξίσλ (Ηζη): 1. Ο Δπθνξίσλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Ώηζρχινπ, ήηαλ θη ν ίδηνο ηξαγηθφο πνηεηήο θαη λίθεζε κε δηθά ηνπ έξγα ηνλ νθνθιή θαη ηνλ Βπξηπίδε. Βπίζεο δίδαμε ηα έξγα ηνπ παηέξα ηνπ. 2. Ο Δπθνξίσλ (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Υαιθίδα, ήηαλ θηιφινγνο, ειεγεηαθφο θαη επηθφο πνηεηήο ηεο Ώιεμαλδξηλήο επνρήο. πνχδαζε θηινζνθία ζηελ Ώζήλα θαη ήηαλ καζεηήο ηνπ Λαθύδε. Βπίζεο ήηαλ καζεηήο θαη εξσκέλνο ηνπ πνηεηή Ώξρέβνπινπ. Ο βαζηιηάο ηεο πξίαο Ώληίνρνο Γ’ ηνλ θάιεζε θαη αλέιαβε ηε δηεχζπλζε ηεο βηβιηνζήθεο ηεο Ώληηφρεηαο. Έγξαςε πνιιά πνηήκαηα θαη ηζηνξηθά θαη γξακκαηηθά έξγα. Βιάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ έρνπλ δηαζσζεί. Μεξηθνί ηίηινη έξγσλ ηνπ: Απνιιόδσξνο, Πνηεξηνθιέπηεο, Γηόλπζνο, Ζζίνδνο, Θξάμ, Πεξί Ηζζκίσλ, Πεξί κεινπνηώλ θ.ά. (Λνπθηαλόο). Δπθξαγόξα (Ηζη): Δ Δπθξαγόξα (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κλίδν ήηαλ πνηήηξηα ειεγεηψλ θαη ηάκβσλ. Δπθξαγόξαο (Ηζη): λνκα αξραίαο επηγξαθήο Ο έθηβορ ηων Ανηικςθήπων ηνπ Δπθξάλσξνο Δπθξαίνο (Ηζη): Ο Δπθξαίνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Χξεφ ήηαλ θηιφζνθνο θαη κέινο ηεο Ώθαδεκίαο ηνπ Πιάησλα. Αηεηέιεζε ζχκβνπινο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Πεξδίθθα Γ’. ηαλ φκσο αλήιζε ζην ζξφλν ν Φίιηππνο ΐ’, ν Βπθξαίνο γχξηζε ζηελ παηξίδα ηνπ θαη αλέιαβε ηελ εγεζία ηεο αληηκαθεδνληθήο κεξίδαο. Ώξγφηεξα απηνθηφλεζε γηα λα κελ πέζεη ζηα ρέξηα ησλ Μαθεδφλσλ. Δπθξάλαμ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπθξαληίδαο (Ηζη): Ο Δπθξαληίδαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ νησλνζθφπνο πνπ έπεηζε ηνλ Θεκηζηνθιή λα ζπζηάζεη Πέξζεο αηρκαιψηνπο. Δπθξάλσξ (Ηζη): 1. Ο Δπθξάλσξ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κνξηλζία, ήηαλ νλνκαζηφο γιχπηεο, ραιθνπξγφο θαη δσγξάθνο. Έδεζε θαη δεκηνχξγεζε ζηελ Ώζήλα. Τπήξμε καζεηήο ηνπ Ώξηζηείδε ηνπ Θεβαίνπ θαη δάζθαινο ηνπ Υαξκαληίδε, ηνπ Ώληηδφηνπ θαη άιισλ. Ώπφ ηα δσγξαθηθά ηνπ έξγα δελ έρεη δηαζσζεί ηίπνηα. Ώπφ ηα γιππηά πηζηεχεηαη φηη θηινηέρλεζε ηα αγάικαηα ηνπ Παηξψνπ Ώπφιισλα, ηεο Ώζελάο θαη ηνπ Δθαίζηνπ. Σνπ απνδίδεηαη ε θαηαζθεπή ηνπ πεξίθεκνπ εθήβνπ ησλ Αληηθπζήξσλ. (Πινύηαξρνο)
346
2. Ο Δπθξάλσξ ν θεπηηθόο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηε ειεχθεηα, ήηαλ θηιφζνθνο θαη ππνζηήξημε ηηο απφςεηο ηνπ Πχξξσλα ηνπ Διείνπ. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο ιεγφκελνπο ππξξώλεηνπο ή ζθεπηηθνύο θηινζφθνπο. Δπθξαλσξίδαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Δύθξαζηνο (Ηζη): Δύθξαζηνο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ην πξψην φλνκα ηνπ θηινζφθνπ Θενθξάζηνπ Δπθξάηαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ (Ξελνθώλ) Δπθξάηεο (Ηζη): ησηθφο θηιφζνθνο (1νο-2νο κ.Υ. αη.) Δπθξάηεο (Μπζ): Ώπιφο άλζξσπνο ηεο Μηθξάο Ώζίαο. Όηαλ είδε ηνλ γην ηνπ Αμηνύξηα λα θνηκάηαη θνληά ζηε κεηέξα ηνπ, ηνλ πέξαζε γηα μέλν θαη ηνλ ζθόησζε. Όηαλ θαηάιαβε ην ιάζνο ηνπ, έπεζε απειπηζκέλνο ζηνλ πνηακό Μήδα θαη πλίγεθε. Ο πνηακόο απηόο νλνκάζηεθε κεηά, Βπθξάηεο. Δύθξηιινο (Ηζη): λνκα γξακκέλν ζε ακθνξέα Δύθξηο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δπθξόληνο (Ηζη): 1. Ο Δπθξόληνο (6νο-5νο π.Υ. αη.), ήηαλ ζπνπδαίνο αγγεηνπιάζηεο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηεο εξπζξφκνξθεο αηηηθήο αγγεηνγξαθίαο. Γσγξάθηζε πάξα πνιιά έξγα δηαζήκσλ αγγεηνπιαζηψλ. πλεξγάζηεθε κε ηνλ αγγεηνγξάθν Ολήζηκν θαη πνιιά έξγα ηνπ θέξνπλ ηελ ππνγξαθή ηνπ ηειεπηαίνπ. εκαληηθά έξγα ηνπ είλαη: Ο θξαηήξαο ηνπ Δπθξνλίνπ (Μνπζείν Ν, Τφξθεο), Ο Θεζέαο θαη ν Πξνθξνύζηεο, Ο θύζεο ηνμόηεο, Ζ Αζελά, Ο ζίαζνο ηνπ Γηνλύζνπ, Ζ Ακθηηξίηε, Ο ηππέαο θαη άιια. θύζεο ηνμόηεο, από αγγείν ηνπ Δπθξνλίνπ 2. Ο Δπθξόληνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνηεηήο ηεο Ώξραίαο αηηηθήο θσκσδίαοΟ Δπθξόληνο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Δπθξνλίζθνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δπθξνζύλε (Ηζη): Δ Δπθξνζύλε ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Δπθξνζύλε (Ηζη): Δ κηα απφ ηηο ηξεηο Υάξηηεο, ζεφηεηεο ηεο γνεηείαο, ηεο νκνξθηάο, ηνπ ζηνιηζκνχ, ηνπ ρνξνχ, ηεο βιάζηεζεο θαη ηεο γνληκφηεηαο. (Ζζίνδνο) Δπθξόζπλνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Δύθξσλ (Ηζη): 1. Ο Δύθξσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε ηθπψλα, ακέζσο κεηά ην ζάλαην ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ, έδησμε ηελ καθεδνληθή θξνπξά ηεο ηθπψλαο θαη ελψζεθε κε ηηο δπλάκεηο ηεο ειιεληθήο ζπκκαρίαο πνπ ήηαλ αληίζεηνη πξνο ηνλ Ώληίπαηξν. Ώθνινχζεζε ν Λακηαθφο πφιεκνο. (Ξελνθώλ)
347
2. Ο Δύθξσλ ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Ώπφ ηα έξγα ηνπ ζψδνληαη ελλέα ηίηινη θαη ιίγα απνζπάζκαηα. Δπραίκε (Ηζη): Βιιελίδα δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Δπραξίδεο (Ηζη): Έιιελαο δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο Δύραξηο (Ηζη): Δύραξηο ήηαλ ην φλνκα κηαο ζθιάβαο απφ ηελ Ληθηλία. Πέζαλε φηη ήηαλ κφιηο 14 εηψλ. Δύρεηνο (Ηζη): Έιιελαο γιχπηεο ηεο αξραηφηεηαο Δύρεηξ (Ηζη): Ο Ώζελαίνο Δύρεηξ (2νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Βπβνπιίδε, ήηαλ δσγξάθνο. Δύρεηξνο (Ηζη): Ο Δύρεηξνο ήηαλ Ώζελαίνο (ή Κνξίλζηνο) δσγξάθνο ηεο αξρατθήο πεξηφδνπ, καζεηήο ηνπ Ααηδάινπ. Μαδί κε ηνλ Δύγξακκν ζεσξνχληαη νη εθεπξέηεο ηεο δσγξαθηθήο. (Παπζαλίαο) Δπρήλσξ (Μπζ): Ώδειθφο ηνπ Πνιπείδνπ ν νπνίνο ηνλ πξνεηδνπνίεζε φηη αλ έκελε ζην ζπίηη ηνπ ζα πέζαηλε απφ θπζηνινγηθφ ζάλαην, αιιά αλ πήγαηλε ζηνλ πφιεκν ζα έραλε ηε δσή ηνπ. Παξφια απηά, έιαβε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν φπνπ θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάξη. (κεξνο) Δπρεξίδαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα ηελ κάρε ησλ Πιαηαηώλ Δπρίδαο (Ηζη): Ο Δπρίδαο ήηαλ πνιεκηζηήο ζηελ κάρε ησλ Πιαηαηψλ (479 π.Υ.). Μεηά ηελ λίθε έηξεμε πξνο ην Μαληείν ησλ Αειθψλ απφ φπνπ παξέιαβε ην ηεξφλ ππξ θαη ην κεηέθεξε απζεκεξφλ ζην ειιεληθφ ζηξαηφπεδν δειαδή ζε κηα κέξα έηξεμε πεξίπνπ 180 ρηιηφκεηξα! Μφιηο άλαςε ην ππξ ζην βσκφ πνπ ζηεζηθέ γηα ηελ λίθε, θίιεζε ηνπο ζπκπνιεκηζηέο ηνπ θαη πέζαλε. Οη Πιαηαηείο ηνλ έζαςαλ ζην λαφ ηεο Ώξηέκηδα θαη ράξαμαλ ζηνλ ηάθν ηνπ ην θαηφξζσκά ηνπ. (Πινύηαξρνο) Δπσλύκε (Ηζη): Βπθεκηζηηθφ πξνζσλχκην ηεο Γαίαο (Γεο) πνπ ππνδέρεηαη ηα αλζξψπηλα ζψκαηα. Δπώλπκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Κεθηζνχ (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Δπσπίο (Μπζ): Δ Βπσπίο είρε ζπλάςεη εξσηηθέο ζρέζεηο κε ηνλ αδειθφ ηεο. ηαλ ν ζχδπγφο ηεο Αηκνίηεο ηελ θαηήγγεηιε, απηή ηνλ θαηαξάζηεθε θαη απηνθηφλεζε Δθάξκνζηνο (Ηζη): Ο Δθάξκνζηνο ή Δπάξκνζηνο απφ ηνλ Οπνχληα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ην 468 π.Υ. (Πίλδαξνο) Δθεζία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδνο ζηελ Έθεζν (ηξάβσλ) 348
Έθεζνο (ε) Μπζ): Αμαζόνα, έδωζε ηο όνομά ηης ζηην ομώνυμη πόλη Έθεζνο (ν) Μπζ): Ο Έθεζνο ήηαλ γηνο ηνπ Κάζηξνπ, έρηηζε ην λαφ ηεο Ώξηέκηδνο ζηελ ¨Έθεζν (Παπζαλίαο) Δθηάιηεο (Ηζη): 1. Ο Δθηάιηεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Δπξπδήκνπ θαη ζχδπγνο ηεο Φνίβεο. Έκεηλε ζηελ ηζηνξία φηαλ ην 480 παξνπζηάζηεθε ζηνλ βαζηιηά ησλ Πεξζψλ Ξέξμε θαη ηνπ ππέδεημε ηελ δηάβαζε, πάλσ απφ ην φξνο Καιιίδξνκν. Ώπφ θεη πέξαζαλ νη Πέξζεο θαη θαηάθεξαλ λα ρηππήζνπλ ηνλ Λεσλίδα κε ηνπο 300 παξηηάηεο θαη ηνπο 700 Θεζπηείο πνπ ππεξάζπηδαλ ηα ζηελά ησλ Θεξκνππιψλ. Μεηά ηελ πξνδνηηθή ηνπ απηή πξάμε, ν Βθηάιηεο άιιαμε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξνζψπνπ ηνπ θαη απηνεμνξίζηεθε. κσο ν Ώζελάδεο απφ ηε πάξηε (πνπ εξσηεχηεθε θαη παληξεχηεθε ηελ γπλαίθα ηνπ Βθηάιηε Φνίβε), θαηάθεξε λα εληνπίζεη θαη λα εμνληψζεη ηνλ πξνδφηε. Σν φλνκα ηνπ Βθηάιηε (αλ θαη έρνπλ πεξάζεη 2.500 ρξφληα) εμαθνινπζεί λα ηαπηίδεηαη κε ηελ πξνδνζία (Ζξόδνηνο) Πέξζεο πνιεκηζηέο 2. Ο Δθηάιηεο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ νθσλίδε, ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο, εγέηεο ηνπ δεκνθξαηηθνχ θφκκαηνο, ζπλεηέιεζε ζηε κείσζε ηεο ηζρχνο ηνπ Ώξείνπ Πάγνπ. Ήηαλ θίινο ηνπ Πεξηθιή θαη ηoλ επεξέαζε ζηελ πξνζρψξεζε ηνπ ζηε δεκνθξαηηθή παξάηαμε. Ανινθνλήζεθε απφ ηνπο νιηγαξρηθνχο. (Θνπθπδίδεο) 3. Ο Δθηάιηεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ν νπνίνο (καδί κε ην Κηζζφ) ελεκέξσζαλ ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν γηα ηελ θπγή ηνπ Ώξπάινπ θαη ηελ αξπαγή ηνπ ζεζαπξνθπιαθίνπ ηνπ βαζηιηά.. Ο δχζπηζηνο Ώιέμαλδξνο δηέηαμε ηε θπιάθηζή ηνπο θαη απειεπζεξψζεθαλ κφλν φηαλ ην γεγνλφο επηβεβαηψζεθε. (Αξξηαλόο) 4. Ο Δθηάιηεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ζηξαηησηηθφο, νπαδφο ηεο αληηκαθεδνληθήο κεξίδαο θαη ηνπ Αεκνζζέλε. 5. Ο Δθηάιηεο ήηαλ ζεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ησλ εθηαιηψλ. Δθηάιηεο (Μπζ): 1. Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Γηνο ηνπ Ώισέσο θαη ηηο Εθηκέδεηαο, δίδπκνο αδειθφο ηνπ ηνπ (κεξνο) Έθηππνο (Ηζη): 1. Ο Έθηππνο (4νο π. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. ψδνληαη 12 ηίηινη έξγσλ ηνπ.
349
2. Ο Έθηππνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ ιπλζν, ήηαλ ηζηνξηνγξάθνο θαη επφπηεο ησλ ζηξαηεπκάησλ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ ζηελ Ώίγππην. Έθηππνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνηκάλδξνπ θαη ηεο Σαλάγξαο Έθνξνο (Ηζη): 1. Ο Έθνξνο ν Δθέζηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ δσγξάθνο θαη έλαο απφ ηνπο δαζθάινπο ηνπ ζπνπδαίνπ δσγξάθνπ Απειιή. 2. Ο Έθνξνο (405-330 π.Υ.) απφ ηελ Κχκε ηεο Ώηνιίδαο, ήηαλ ηζηνξηνγξάθνο θαη παηέξαο ηνπ Αεκφθηινπ. Τπήξμε καζεηήο ηνπ Εζνθξάηε. Σν έξγν ηνπ Ηζηνξίαη απφ 30 βηβιία, πεξηιακβάλεη ηελ ηζηνξία ηεο Βιιάδαο σο ην 340. Σα 29 απφ απηά γξάθηεθαλ απφ ηνλ Έθνξν θαη ην 30φ απφ ηνλ γην ηνπ Αεκφθηιν. (Γηόδσξνο ηθειόο) Δθνπδίσλ (Ηζη): βιέπε Δθσηίσλ Δθξαίνο (Ηζη): Ώπφ ηνπο Χξενχο ηεο Βπβνίαο, καζεηήο ηνπ Πιάησλα. Ήηαλ θαλαηηθφο αληίπαινο ησλ Μαθεδφλσλ. ηαλ ν Φίιηππνο ΐ’ θαηέιαβε ηελ πφιε ηνπ ν Βθξαίνο απηνθηφλεζε (Γεκνζζέλεο) Δθπδαηία (Μπζ): Μηα απφ ηηο Νχκθεο πνπ άξπαμαλ ηνλ Όιια (Ώπνιι. Ρφδηνο) Δθύξα (Μπζ): Χθεαλίδα, κπζηθή βαζίιηζζα ηεο πφιεο Βθχξαο (Παπζαλίαο) Δθσηίσλ ή Δθνπδίσλ (Ηζη): Ο Δθσηίσλ απφ ην Μαίλαιν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην παγθξάηην ην 464 π.Υ. (Αξηζηνθάλεο) Δρεάλαμ (Ηζη): Ο Δρεάλαμ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Έθεζν ήηαλ παηέξαο ηνπ Κφδξνπ, ηνπ Ώλαμαγφξα θαη ηνπ Αηνδψξνπ. Οη ηξεηο αδειθνί δνινθφλεζαλ ηνλ ηχξαλλν ηεο Βθέζνπ Δγεζία. Δρέβνπινο (Ηζη): Δρέβνπινο, φλνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Δρέδακνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Δρέδεκνο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ ζε επηγξαθή ηεο Αήινπ Δρεθιήο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άθηνξα, αξρεγφο ησλ Μπξκηδφλσλ (κεξνο) Έρεθινο (Μπζ): λνκα δπν καρεηψλ ηεο Σξνίαο, ν έλαο ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν θαη άιινο απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Δρεθξάηεηα (Ηζη): Δ Δρεθξάηεηα ππήξμε κηα απφ ηηο ιίγεο θηινζφθνπο ηεο αξραηφηεηαο Δρεθξάηεο (Ηζη): 1. Ο Δρεθξάηεο ν Φιηνύληηνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο. Σνλ εκθαλίδεη ν Πιάησλ ζηνλ δηάινγφ ηνπ Φαίδσλ. 2. Ο Δρεθξάηεο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Αεκεηξίνπ ηνπ Πνιηνξθεηή θαη βαζηιηάο ηεο Κπξήλεο 3. Ο Δρεθξάηεο απφ ηελ Θεζζαιία, ήηαλ ππνπξγφο ηνπ Πηνιεκαίνπ Α’ ηνπ Φηινπάηνξα θαηά ηνλ πφιεκφ ηνπ θαηά ηνπ Ώληηφρνπ Γ’ (219 π.Υ.). (Πνιύβηνο) Δρεθξαηίδαο ή Δρεθξαηίδεο (Ηζη): 1. Ο Δρεθξαηίδαο απφ ηε Θεζζαιία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο ην 464 π.Υ. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Δρεθξαηίδαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο απφ ηελ Μήζπκλα ηεο Λέζβνπ, θίινο ηνπ Ώξηζηνηέιε.
350
Δρέιανο (Ηζη): Ο αξρεγφο ησλ Ώηνιέσλ ηεο Πεινπνλλήζνπ πνπ καηαλάζηεπζαλ ζηε Λέζβν θαη ζηελ Ώηνιίδα ηεο Μ. Ώζίαο, κεηά ηελ επηθξάηεζε ησλ Ασξηέσλ. Έρεινο (Ηζη): Ήξσαο ηεο Ώηηηθήο, απφ ηνλ νπνίν νλνκάζηεθε ν δήκνο ησλ Βρειηδψλ. Δρέκβξνηνο (Ηζη): Ο Δρέκβξνηνο (7νο-6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώξθαδία ήηαλ απισδφο. Κέξδηζε ζην αγψληζκα ηεο απισδίαο ζηνπο Ώκθηθηηνληθνχο αγψλεο ηνπ 586 π.Υ. γηα ηα κεισδηθά πνηήκαηα πνπ απήγγεηιε ζπλνδεία απινχ. Δρέκεηα (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κσ Μέξνπα. ηαλ αξλήζεθε ηε ιαηξεία ηεο Άξηεκεο, ε ζεά ηελ άξπαμε θαη ηελ έζηεηιε δσληαλή ζην βαζίιεην ησλ λεθξψλ. Δρεκέλεο (Ηζη): Ο Δρεκέλεο απφ ηελ Κξήηε ήηαλ ηζηνξηθφο ζπγγξαθέαο Έρεκνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ώξθαδηθήο Σεγέα, δηάδνρνο ηνπ Λπθνχξγνπ (Δξφδνηνο) Δρέκσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Δρελαΐο (Μπζ): Νχκθε πνπ εξσηεχηεθε ηνλ Αάθλη θαη ηνλ ηχθισζε φηαλ έκαζε φηη απηφο δελ ηεο ήηαλ πηζηφο. Μνπζηθνί Δρέλενο ή Δρελεύο (Μπζ): Ο γεξαηφηεξνο ησλ επγελψλ ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ησλ Φαηάθσλ Ώιθίλννπ (κεξνο) Έρεπνιηο (Ηζη): Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο. Σν 330 π.Υ. ζπλσκφηεζε θαηά ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ καδί κε ηνπο: Αίκλν, Αεκήηξην, Νηθάλνξα, Ώθφβεην, Εφιαν, Αηφμελν, Βρέπνιε θαη Ώκχληα. ινη ηνπο ζπλειήθζεζαλ θαη εθηειέζηεθαλ. (Αξξηαλόο) Δρέπσινο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώληίινρν (κεξνο) Δρεζζέλεο (Ηζη): λνκα ζε επηγξαθή ηεο Αήινπ Δρέζηξαηνο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο πάξηεο απφ ην 900 σο ην 870. Ήηαλ γηνο ηνπ Άγη Ώ’ θαη παηέξαο ηνπ Λεσβφηε. (Παπζαλίαο) Δρεηηκίδαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Σαχξνπ, ελφο απφ ηνπο ηξεηο παξηηάηεο πνπ ππέγξαςαλ ηε ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο ην 423 π.Υ. (Θνπθπδίδεο) Δρέηηκνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Θεπδψξνπ, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Έρεηινο (Ηζη): Ο Έρεηινο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο Μαξαζσλνκάρνο, πνιέκεζε κε φπιν ην έρεηινλ (=ε ιαβή ηνπ αξφηξνπ) (Παπζαλίαο) 351
Δρεηνκίδαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Έρεηνο (Μπζ): Δγεκφλαο πφιεο γεηηνληθήο πξνο ηελ Εζάθε, δηαβφεηνο γηα ηε ζθιεξφηεηά ηνπ. ηελ Οδχζζεηα ν Ώληίλννο απεηιεί ηνλ δεηηάλν Ίξν φηη ζα ηνλ ζηείιεη ζηνλ Έρεην γηα λα ην ηηκσξήζεη. (κεξνο) Δρέθξσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Πχινπ Νέζηνξα. (κεξνο) Έρηδλα (Μπζ): Ώπφ ηα ζεκαληηθφηεξα ηέξαηα ηεο Μπζνινγίαο, είρε πξφζσπν φκνξθεο γπλαίθαο θαη ζψκα εξπεηνχ. Με ην ζχδπγφ ηεο Γίγαληα Σπθσέα ή Σπθψλα επηηέζεθαλ ζηνπο Οιχκπηνπο Θενχο θαη εηηήζεθαλ (Δζίνδνο) Ζ Έρηδλα Έρηνο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν (κεξνο) Δρίσλ (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) 2. Ο Δρίσλ ήηαλ γηνο ηνπ Πνξζάλνλα, ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθε φηαλ πήδεμε απφ ηνλ Ανχξεην Ίππν (κεξνο) Έρκσλ (Ηζη): Ο Έρκσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν αξρεγφο ησλ Οξρνκελίσλ ηππέσλ ζηε ζηξαηηά ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ ζηηο κάρεο ηεο Ώζίαο. ηαλ θαηειήθζεζαλ ηα Βθβάηαλα, ν Έρκσλ θαη νη ζπκπαηξηψηεο ηνπ γχξηζαλ πίζσ ζηελ παηξίδα ηνπο. Έσο (Ηζη): βιέπε Ζώο Δσζθόξνο ή Έζπεξνο (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ θσηεηλνχ αζηέξα πνπ θαίλεηαη κέρξη λα ραξάμεη ε απγή – ηνπ Απγεξηλνύ- (ν πιαλήηεο Ώθξνδίηε). Σν ίδην αζηέξη πνπ ιάκπεη πξψην κεηά ηε δχζε ηνπ Ήιηνπ (πξηλ ηελ εζπέξα) απνθαιείηαη Έζπεξνο (ή Απνζπεξίηε). Ώπεηθνλίδεηαη σο λεαξφο πνπ θξαηά ζην ρέξη έλα ππξζφ θαη αλαγγέιιεη ηνλ εξρνκφ ηεο κέξαο (απηόο πνπ θέξλεη ηελ Έσ ή Ζώ δειαδή ηελ Απγή, απηή πνπ θέξλεη ην θσο). (Ζζίνδνο)
352
Εάβηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Τπεξβνξείσλ, παηέξαο ηεο Θεκηζηψο Εάγθινο (Ηζη): βιέπε Εάλθινο Εαγξεύο (Ηζη): Οξθηθφο ζεφο πνπ ηαπηίδεηαη κε ηνλ Αηφλπζν. χκθσλα κε ηελ παξάδνζε, ν Αίαο κεηακνξθσκέλνο ζε θίδη ελψζεθε κε ηελ Πεξζεθφλε θαη γελλήζεθε ν Γαγξέαο. Δ δειηάξα Ήξα έζηεηιε ηνπο Σηηάλεο λα ζθνηψζνπλ ηνλ κηθξφ Γαγξέα. Ώπηνί γηα λα ηνλ μεγειάζνπλ ηνπ δψξηζαλ παηρλίδηα θαη έλα θαζξέθηε. Ο κηθξφο απαζρνιήζεθε κε ηνλ θαζξέθηε θαη ηφηε φξκεζαλ νη Σηηάλεο κε ηα καραίξηα ηνπο. Ο Γαγξέαο κεηακνξθψζεθε δηαδνρηθά ζε Αία, Κξφλν, θίδη, άινγν, ηίγξε θαη ηαχξν. Σφηε νη Σηηάλεο θνκκάηηαζαλ ηνλ ηαχξν θαη ηνλ έθαγαλ. Ο Αίαο εμνξγηζκέλνο έζηεηιε ηνπο Σηηάλεο ζηα Σάξηαξα θαη ν Ώπφιισλ κάδεςε ηα θνκκαηηαζκέλα κέιε ηνπ Γαγξέα θαη ηα έζαςε ζηνπο Αειθνχο. (Νόλλνο) Οη Σηηάλεο θνκκαηηάδνπλ ηνλ Εαγξέα Εαδξηάδεο (Ηζη): αηξάπεο ηνπ βαζηιηά Ώληηφρνπ ζηελ Ώξκελία. Με ηελ βνήζεηα ησλ Ρσκαίσλ αλεμαξηεηνπνηήζεθε θαη ίδξπζε δηθφ ηνπ βαζίιεην Εάθπλζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Ααξδάλνπ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζην λεζί ηεο Γαθχλζνπ (Παπζαλίαο) νο Εάιεπθνο (Ηζη): Ο Εάιεπθνο (7 π.Υ. αη.) ήηαλ λνκνζέηεο. Οη Βπηδεθχξηνη Λνθξνί απφ ηελ Κάησ Εηαιία ηνλ θάιεζαλ λα ζπληάμεη ηνπο λφκνπο ηεο πφιεο ηνπο. Πξάγκαηη πέηπρε λα θαηαζθεπάζεη κηα απζηεξή, αξηζηνθξαηηθή θαη ζπληεξεηηθή λνκνζεζία, πνπ ζεσξείηαη ην αξραηφηεξν γξαπηφ δίθαην ηεο επεηξσηηθήο Βπξψπεο. (Αξηζηνηέιεο, Γηόδσξνο ηθειόο) Εάικνμηο (Ηζη): Ο Εάικνμηο ή άικνμηο ήηαλ ρζφληνο ζεφο ησλ Γεηψλ ηεο Θξάθεο. Θεσξείηαη ν πξψηνο πξνθήηεο, ν πξψηνο λνκνζέηεο θαη ν πξψηνο θηιφζνθνο ησλ βαξβάξσλ. Εαλάηνο (Ηζη): Ο Εαλάηνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε ΐέξνηα, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηηο αλαζθαθέο ηεο πφιεο. Εάλθινο (Ηζη): Ο Εάγθινο ή Εάγθινο ήηαλ ν πξψηνο βαζηιηάο ηεο πφιεο Γάλθινπ ζηελ Μεζζίλα ηεο ηθειίαο Εαξηάξδεο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ Ώληηφρνπ ην Μεγάινπ, ηδξπηήο ηνπ βαζηιείνπ ηεο Μηθξήο Ώξκελίαο (160 π.Υ.) 353
Εαξηάξδεο (Μπζ): Πξφζσπν ησλ αλαηνιηθψλ κπζνινγηψλ. Ήηαλ βαζηιηάο ηεο ρψξαο πνπ εθηεηλφηαλ πέξαλ ηεο Καζπίαο Θάιαζζαο. Ο Γαξηάξδεο εξσηεχηεθε ηελ Οδάηη, θφξε ηνπ Οκάξηε θαη θαηάθεξε λα ηελ παληξεπηεί παξά ηηο αληηξξήζεηο ηνπ παηέξα ηεο. Εαξίλα (Ηζη): Χξαία θαη γελλαία βαζίιηζζα ησλ θπζψλ ηνπ 6νπ π.Υ. αηψλα. Πνιέκεζε ηνλ βαζηιηά ησλ Μήδσλ Κπαμάξε (Ζξόδνηνο) Εεηδπκαξρίο (Ηζη): Δ Εεηδηκαξρίο (4νο-3νο π.Υ. αη.) είλαη γλσζηή απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηελ Κεληξηθή Μαθεδνλία. Εεπμηάδεο (Ηζη): Ο Εεπμηάδεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο ραιθνπξγφο, καζεηήο ηνπ ηιαλίσλνο (Πιίληνο) Εεπμίδακνο (Ηζη): Ο Εεπμίδακνο ή Εεπμίδεκνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο, παηέξαο ηνπ Ώξρίδακνπ πνπ ηνλ δηαδέρζεθε. (Θνπθπδίδεο, Ζξόδνηνο) Εεπμίδαο (Ηζη): Ο Εεπμίδαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο (Θνπθπδίδεο) Εεπμηδία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ήξαο ζην Άξγνο Εεπμίππε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Παλδίνλνο θαη κεηέξα ηεο Πξφθλεο, ηεο Φηινκήιαο, ηνπ Κέθξνπνο, ηνπο Βξερζέα θαη ηνπο ΐνχηε (Ώπνιιφδσξνο) Εεύμηππνο (Ηζη): 1. Ο Εεύμηππνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ, ήηαλ δάζθαινο ηεο δσγξαθηθήο ζηελ Ώζήλα (Πιάησλ) 2. Ο Εεύμηππνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ λενππζαγφξεηνο θηιφζνθνο, αλαθέξεηαη απφ ηνλ Γηνγέλε ηνλ Λαέξηην. 3. Ο Εεύμηππνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγέηεο ηεο θηινξσκατθήο κεξίδαο ησλ ΐνησηψλ θαη θίινο ηνπ Πινπηάξρνπ. Εεύμηππνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο ηθπψλαο, γηνο ηνπ Ώπφιισλα. (Παπζαλίαο) Εεύμηο (Ηζη): 1. Ο Εεύμηο ή Εεύμηππνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Δξάθιεηα ηεο ηθειίαο, είλαη έλαο απφ ηνπο νλνκαζηνχο δσγξάθνπο ηεο αξραηφηεηαο, πεξίθεκνο γηα ηηο θσηνζθηάζεηο θαη ηα ρξψκαηά ηνπ, αιιά θαη γηα ηελ εμαηξεηηθή απφδνζε ηεο γπλαηθείαο νκνξθηάο. πνχδαζε ζηελ Ώζήλα ππήξμε δε καζεηήο ηνπ δσγξάθνπ Ώπνιινδψξνπ. Βίλαη νλνκαζηή ε αληηπαιφηεηά ηνπ κε ηνλ άιιν δσγξάθν ηεο επνρήο, ηνλ Παξξάζην. Ο βαζηιηάο ηεο Μαθεδνλίαο Ώξρέιανο ηνλ θάιεζε λα δηαθνζκήζεη ην παιάηη ηνπ. Λέγεηαη φηη φηαλ ε πφιε ηνπ Κξφησλα ηνλ θάιεζε λα δσγξαθίζεη ηελ σξαία Διέλε, απηφο δήηεζε λα ηνπ θέξνπλ ηηο πέληε πην φκνξθεο θνπέιεο ηεο πφιεο θαη αθνχ ηηο είδε γπκλέο απνθάζηζε πνηα απ’ απηέο ζα πνδάξεη. Γλσζηνί πίλαθεο ηνπ ήηαλ: Ο Έξσηαο ζηεθαλσκέλνο κε ξόδα, Ο Παλ, Ο δεκέλνο Μαξζύαο, Ζ νηθνγέλεηα Κεληαύξσλ θ.ά. . (Ξελνθώλ, Πιάησλ) 2. Ο Εεύμηο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ζηελ ππεξεζία ηνπ Ώληίνρνπ Γ’ ηνπ Μεγάινπ (Πνιύβηνο)
354
3. Έιιελαο γηαηξφο πνπ έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα θαη ζπλέβαιε ζηελ αλάπηπμε ηεο ηαηξηθήο ζρνιήο ησλ Δξνθηιείσλ. Εεπμώ (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο Νχκθεο (Ζζίνδνο) Εεπο (Ηζη): Ο παηέξαο ησλ αλζξψπσλ, ν βαζηιηάο ησλ ζεψλ θαη θχξηνο ηνπ Οπξαλνχ. Ήηαλ γηνο ηνπ Κξφλνπ θαη ηεο Ρέαο, αιιά επεηδή ν Κξφλνο ήμεξε φηη έλα απφ ηα παηδηά ηνπ ζα ηνλ αλαηξέςεη, ηα θαηάπηλε κφιηο ηα γελλνχζε ε Ρέα. κσο ε Ρέα πξνζηάηεπζε ην βξέθνο Αία θη έηζη ν Κξφλνο δελ απέθπγε ηελ εθζξφληζε. Ώπέθηεζε εθαηνληάδεο παηδηά κε δεθάδεο εξσκέλεο (Ζζίνδνο) Εεθπξίηηο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο (ηέθαλνο Βπδάληηνο) Εέθπξνο (Ηζη): ηξαηηψηεο ηνπ καθεδνληθνχ ζηξαηνχ. ηαλ ν ζηξαηφο βξηζθφηαλ ζηελ έξεκν θαη φινη ππέθεξαλ απφ ηελ έιιεηςε λεξνχ, ν Γέθπξνο έθεξε ην θξάλνο ηνπ γεκάην λεξφ ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν. Ώπηφο φκσο πξνηίκεζε λα ην ρχζεη ζην έδαθνο, παξά λα είλαη ν κφλνο πνπ είρε λεξφ λα πηεί. (Αξξηαλόο) Εέθπξνο (Μπζ): Δ πξνζσπνπνίεζε ηνπ Απηηθνχ αλέκνπ (κεξνο) Ο άλεκνο Εέθπξνο Εήζνο (Μπζ): Βηεξνζαιήο αδειθφο ηνπ Ώκθίσλα, ζχδπγνο ηεο Ώεδφλνο θαη παηέξαο ηνπ Οηηχινπ. Σνλ Οίηπιν ζθφησζε ε κεηέξα ηνπ θαηά ιάζνο. (Ώπνιιφδσξνο) Εήιαξρνο (Ηζη): λνκα αγνξαλφκνπ πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Εήινο (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο πξνζπκίαο (Ζζίνδνο) Εήισηνο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Εήκαξρνο (Ηζη): Ο Εήκαξρνο ν Κηιίθηνο ήηαλ Έιιελαο γεσγξάθνο. Εελάο (Ηζη): 1. Ο Εελάο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηε Γφξηπλα ηεο Κξήηεο, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηελ πεξηνρή 2. Έιιελαο γιχπηεο Εελεύο (Ηζη): Ο Εελεύο απφ ηελ Υίν ήηαλ ξήηνξαο Εελνβία (Ηζη): Δ Εελνβία (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζίιηζζα ηεο Παικχξαο ζηελ πξία. Ήηαλ γλσζηή γηα ηελ νκνξθηά θαη ηελ πλεπκαηηθή ηεο θαιιηέξγεηα. Σν 272 νη Ρσκαίνη θαηέιαβαλ ηελ Παικχξα θαη ε Γελνβία κεηαθέξζεθε αηρκάισηε ζηελ Ρψκε, φπνπ θαη έδεζε σο ην ηέινο ηεο δσήο ηεο. Εελόβηνο (Ηζη): Ο Εελόβηνο (1νο-2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ζνθηζηήο, ν νπνίνο δίδαμε ξεηνξηθή ζηε Ρψκε, ηελ επνρή ηνπ απηνθξάηνξα Ώδξηαλνχ. Ήηαλ ζπιιέθηεο παξνηκηψλ θαη γλσκηθψλ ηα νπνία ζπγθέληξσζε ζε ηξία βηβιία. Εελόδνηνο (Ηζη): 1. Ο Εελόδνηνο ή Εελόδσξνο, Έιιελαο γεσκέηξεο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. έγξαςε ην Πεξί ηζνκέηξσλ ζρεκάησλ. 355
2. Ο Ώιεμαλδξηλφο γξακκαηηθφο Εελόδνηνο ν Δθέζηνο (325-260 π.Υ.) ήηαλ καζεηήο ηνπ Φηιεηά ηνπ Κψνπ θαη ν πξψηνο δηεπζπληήο ηνπ Μνπζείνπ θαη ηεο ΐηβιηνζήθεο ηεο Ώιεμάλδξεηαο επί Πηνιεκαίνπ ηνπ Φηιάδειθνπ. Αεκνζίεπζε θξηηηθέο εθδφζεηο ηεο Ηιηάδαο θαη ηεο Οδύζζεηαο ηνπ Οκήξνπ (ίζσο ζ’ απηφλ νθείιεηαη ε δηαίξεζε ησλ επψλ απηψλ ζε ξαςσδίεο), ηεο Θενγνλίαο ηνπ Δζίνδνπ θαη πνηεκάησλ ηνπ Ώλαθξένληα ηνπ Πηλδάξνπ θ.ά. (Παιαηηλή Αλζνινγία, νπΐδαο) Εελόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Εελόδσξνο πηζαλψο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα (200-140 π.Υ.) ήηαλ Έιιελαο γεσκέηξεο, καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο. 2. Ο Εελόδσξνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο. Καηαζθεχαζε άγαικα ηνπ Βξκή θαη ράιθηλν θνινζζφ ηνπ Νέξσλα. (Πιίληνο) Εελόζεκηο (Ηζη): Ο Εελόζεκηο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο θπζηνδίθεο. Σν έξγν απνηέιεζε ηελ θπξηφηεξε πεγή ηνπ Πιίληνπ ηνπ Πξεζβύηεξνπ. Εελνθάλεο (Ηζη): Ο Εελνθάλεο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Σξαρείαο Κηιηθίαο θαη αλψηαηνο ηεξέαο ηνπ λανχ ηνπ Αία. Εελνθάληεο (Ηζη): Πξφζσπν πνπ αλαθέξεηαη ζην έξγν Νεθξηθνί Γηάινγνη ηνπ Λνπθηαλνύ. Ο Εήλσλ ν Διεάηεο Εήλσλ (Ηζη): 1. Ο πξνζσθξαηηθφο θηιφζνθνο Εήλσλ ν Διεάηεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Βιέα ηεο Εηαιίαο, ήηαλ καζεηήο ηνπ Παξκελίδε θαη ηδξπηήο ηεο ειεαηηθήο ζρνιήο θαη ίζσο, δάζθαινο ηνπ Πεξηθιή. Ώπφ ην έξγν ηνπ έρνπλ ζσζεί ιίγα απνζπάζκαηα θαη ηα πεξηζζφηεξα πνπ γλσξίδνπκε γηα ηνλ Γήλσλα πξνέξρνληαη απφ ηνλ Ώξηζηνηέιε. (Πιάησλ) 2. Ο ηδξπηήο ηεο ηνάο θαη ζεκειησηήο ηεο ζησηθήο θηινζνθίαο Εήλσλ ν Κηηηεύο (333-262 π.Υ.) απφ ηελ Κχπξν, ήξζε λένο ζηελ Ώζήλα φπνπ πήξε καζήκαηα θηινζνθίαο θαη παξέκεηλε εθεί σο ην ηέινο ηεο δσήο ηνπ. ε ειηθία 30 πεξίπνπ εηψλ άξρηζε λα δηδάζθεη ζηνλ ρψξν ηεο Πνηθίιεο ηνάο ηεο αγνξάο ηεο Ώζήλαο, απφ φπνπ θαη πήξε ην φλνκά ηεο ε ζρνιή ηνπ. Ο θαηάινγνο ησλ αξθεηψλ έξγσλ ηνπ Γήλσλα καο είλαη γλσζηφο απφ ηνλ καζεηή ηνπ Αηνγέλε ηνλ Λαέξηην, αλ θαη έρνπλ δηαζσζεί απνζπάζκαηα κφλν: Λύζεηο, Έιεγρνη, Πεξί ιόγνπ, Πεξί λόκνπ, Πεξί θαζήθνληνο, Πνιηηεία, Ππζαγνξηθά, Πεξί παζώλ θ.ά. (Πιάησλ, Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 3. Ο επηθνχξεηνο θηιφζνθνο Εήλσλ ν ηδώληνο (2νο π.Υ. αη.), δηαδέρζεθε ηνλ Ώπνιιφδσξν ζηε δηεχζπλζε ηεο ζρνιήο ηνπ Βπηθνχξνπ ζηελ Ώζήλα. Ήηαλ δάζθαινο ηνπ Κηθέξσλα. 4. Ο ζησηθφο θηιφζνθνο Εήλσλ ν Σαξζεύο (2νο-1νο π.Υ. αη.), δηαδέρζεθε ηνλ Υξχζηππν ζηε δηεχζπλζε ηεο ηνάο. Εεηήξ (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο 356
Εήηεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο ΐνξεάδεο ηνπ δπν θηεξσηνχο γηνπο ηνπ ΐνξέα θαη ηεο Χξείζπηαο. Ο άιινο ήηαλ ν ΚαιαΎο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Εηαίιαο (Ηζη): Γηνο (απφ ηνλ πξψην ηνπ γάκν) ηνπ βαζηιηά ηεο ΐηζπλίαο Νηθνκήδε Ώ’. ηαλ ν παηέξαο ηνπ πέζαλε, ζην ζξφλν αλήιζε ε δεχηεξε γπλαίθα ηνπ Βηαδέηα. κσο ν Γηαίιαο θηλήζεθε κε ζηξαηφ ελαληίνλ ηεο θαη ηελ αλάγθαζε λα εγθαηαιείςεη ηελ ΐηζπλία θαη θαηέιαβε απηφο ηνλ ζξφλν, αθνχ ήηαλ ν λφκηκνο δηάδνρνο. Ο Γηαίιαο ζθνηψζεθε ζε πφιεκν θαηά ησλ Γαιαηψλ θαη ηνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Πξνπζίαο Ώ’ (Αζήλαηνο) Εηπνίηεο (Ηζη): 1. Ο Εηπνίηεο Α’ ήηαλ γηνο ηνπ ΐαο θαη δεχηεξνο αλεμάξηεηνο εγεκφλαο ηεο ΐηζπλίαο (326-278 π.Υ.). Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Γηπνίηεο ΐ’ (278-276) αιιά κεηά απφ δπν ρξφληα ζην ζξφλν αλέβεθε ν Νηθνκήδεο Ώ’. (Γηόδσξνο ηθειόο) 2. Ο Εηπνίηεο Β’ δηαδέρζεθε ηνλ παηέξα ηνπ Γηπνίηε Ώ’ ζηελ εγεκνλία ηεο ΐηζπλίαο ην 278 π.Υ. Μεηά απφ δπν ρξφληα ηνλ αλέηξεςε ν αδειθφο ηνπ Νηθνκήδεο Ώ’, ν πξψηνο πνπ απεθάιεζε ηνλ εαπηφ ηνπ βαζηιηά. Οη Βνξεάδεο θαη ν Φηλέαο Ενηηεύο (Μπζ): Μπζηθφο ηδξπηήο ηεο πφιεο ηεο Ώξθαδίαο Γνίηηαο Επγία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ήξαο (Ζζύρηνο) Εσβία (Ηζη): λνκα γπλαίθαο πνπ αλαθέξεη ν Γεκνζζέλεο Εσίινο (Ηζη): 1. Ο Εσίινο (400-320 π.Υ..) απφ ηελ Ώκθίπνιε ήηαλ θπληθφο θηιφζνθνο, γξακκαηηθφο θαη ξήηνξαο. Ήηαλ δάζθαινο ηνπ ξήηνξα θαη ηζηνξηθνχ Ώλαμηκέλε ηνπ Λακςαθηλνχ. Άζθεζε θαθφβνπιε θξηηηθή θαηά ηνπ Πιάησλα, ηνπ Εζνθξάηε θαη ηνπ Οκήξνπ. 2. Ο Εσίινο ήηαλ λνκηζκαηνγιχθνο ηνπ 2νπ π.Υ. αη. Εώηππνο (Ηζη): Ο Εώηππνο ήηαλ εγεκφλαο ηεο ηθειίαο Εσθιεύο (Μπζ): Έλαο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάσλα Εσλαίνο (Ηζη): Ο Εσλαίνο (1νο-2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ζνθηζηήο θαη ηερλνγξάθνο, έγξαςε εξσηηθέο θαη αγξνηηθέο επηζηνιέο. Εσλάο (Ηζη): Έιιελαο πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο απνφ ηηο άξδεηο (1νο π.Υ. αη.). Διιεληθή Αλζνινγία Εσππξίσλ (Ηζη): Ο Εσππξίσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαθεδνλία ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο Θξάθεο. Βπηθεθαιήο ζηξαηνχ 30.000 αλδξψλ επηρείξεζε εθζηξαηεία θαηά ησλ Γεηψλ θαη πνιηφξθεζε ηελ Οιβία. κσο νη Μαθεδφλεο εηηήζεθαλ, ν ζηξαηφο απνδεθαηίζηεθε θαη ν Γσππξίσλ ζθνηψζεθε. Εσπύξα (Ηζη): χδπγνο ηνπ Αηθαηίδε απφ ηελ Ρακλνχληα Εσππξίσλ (Ηζη): 1. Έιιελαο ιεμηθνγξάθνο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα 2. λνκα δνχινπ πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο 357
Εώππξνο (Ηζη): 1. Ο Εώππξνο απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο, 476 π.Υ. 2. Έιιελαο ραξάθηεο ηνπ 1νπ π.Υ. αη. 3. Ο Εώππξνο ν Αιεμαλδξεύο ήηαλ γεσγξάθνο θαη ραξηνγξάθνο. 4. Παηέξαο ηνπ Γαιέζε, γλσζηνχ απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζηα Εφληα λεζηά. 5. Γηνο ηνπ ΝνπΎνπ, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) 6. Γηνο ηνπ σηεξίσλνο, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Εώζηκνο (Ηζη): 1. Ο Εώζηκνο ν Παλνπνιίηεο (3νο ή 4νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Παλφπνιε ηεο Ώηγχπηνπ, ήηαλ απφ ηνπο παιαηφηεξνπο Έιιελεο αιρεκηζηέο ζπγγξαθείο. Έξγν ηνπ: Υεηξόθκεηα. 2. Ο Εώζηκνο (2νο-3νο κ.Υ.) ήηαλ θηιφζνθνο, παηέξαο ηεο Θενζέβεηαο. Εσζηεξία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώζελάο ζηελ Θήβα (Παπζαλίαο) Εσζηήξηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο ζηελ Ώηηηθή (ηέθαλνο Βπδάληηνο)
358
Ήβε (Ηζη): Θεά ηεο λεφηεηαο θαη ηεο δσληάληαο. Δ Ήβε σο νηλνρφνο, πξνζέθεξε ζηνπο ζενχο ηνπ Οιχκπνπ λέθηαξ θαη ακβξνζία πνπ ηνπο θξαηνχζε αηψληα λένπο. κσο έραζε ην ξφιν ηεο νηλνρφνπ ησλ ζεψλ, φηαλ θάπνηα ζηηγκή γιίζηξεζε θη έπεζε θαη θάλεθε ε γχκληα ηεο. Οη ζενί ζνθαξίζηεθαλ κε ην ζέακα απηφ θαη ηελ αληηθαηέζηεζαλ κε ηνλ Γαλπκήδε. (κεξνο) Ήβσλ (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηνλχζνπ ζηελ Εηαιία Ζγέιεσο (Μπζ): βιέπε Δγειεύο Ζγέινρνο (Ηζη): 1. Ο Ζγέινρνο γηνο ηνπ Εππνζηξάηνπ, ήηαλ ζηξαηεγφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Αηαθξίζεθε σο εγέηεο ηνπ ζαξηζζνθφξνπ ηππηθνχ ζηελ κάρε ηνπ Γξαληθνχ ην 334 π.Υ. (Αξξηαλόο) 2. Αηνηθεηήο ησλ αζελατθψλ δπλάκεσλ πνπ ππεξάζπηζαλ ηελ Μαληηλεία απφ ην ζεζζαιηθφ θαη ζεβατθφ ηππηθφ. ηαλ ε πφιε απεηιήζεθε απφ ηνλ Βπακεηλψλδα ην 362 π.Υ. (Γηόδσξνο ηθειόο) Ζγέκαρνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ αλδξηθφ φλνκα Ζ ζεά ‘Ζβε Ζγεκόλε (Ηζη): Υζφληα ζεφηεηα θαη φλνκα πνπ απνδίδεηαη ζε κηα απφ ηηο Υάξηηεο. Οη Ώζελαίνη έθεβνη νξθίδνληαλ ζην φλνκα ηεο Δγεκφλεο. (Παπζαλίαο) Ζγεκόληνο (Ηζη): Ο Ζγεκόληνο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ζπγγξαθέαο ηεο ηζηνξίαο ησλ ζξεζθεπηηθψλ αγψλσλ. Ζγεκώλ (Ηζη): Ο Ζγεκώλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ξήηνξαο, απφ ηνπο εγέηεο ηεο θηινκαθεδνληθήο παξάηαμεο ηεο πφιεο. Καηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην καδί κε ηνλ Φσθίσλα θαη ηνπο ξήηνξεο Καιιηκέδνλα θαη Ππζνθιή. (Αζήλαηνο) Ζγεξία (Μπζ): Νχκθε ησλ πεγψλ. Οη Ρσκαίνη ηελ ζεσξνχζαλ ζχδπγν ηνπ αξραίνπ βαζηιηά θαη λνκνζέηε Ννπκά θαη ζεά ηνπ ηνθεηνχ. (Οβίδηνο) Ζγεζίβνπινο (Ηζη): Γσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο αηηηθψλ αγγείσλ Ζγέζηξαηνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ Ζγεδηάλαμ (Ηζη): Έιιελαο πνηεηήο ηεο αξραηφηεηαο Ζγήκαρνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 300 π.Υ. Ζγήκσλ (Ηζη): 1. Ο ζεαηξηθφο πνηεηήο θαη ππνθξηηήο Ζγήκσλ ν Θάζηνο (5νο π.Υ. αη.) έδξαζε ζηελ Ώζήλα. Θεσξείηαη ν πξψηνο πνηεηήο θσκσδηψλ πνπ έγξαςε παξσδίεο, ηάκβνπο θαη έπε. Γλσζηά έξγα ηνπ Φηιίλα θαη Γηγαληνκαρία. (Αζήλαηνο) 359
2. Βπηθφο πνηεηήο ηεο αιεμαλδξηλήο επνρήο. 3. Διείνο νιπκπηνλίθεο ηνπ θέιεηνο ην 72 π.Υ. Ζγεζάλδξα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Λαθσλίαο Ώκπθιά Ζγεζαλδξίδαο (Ηζη): Έιιελαο ζηξαηεγφο Ζγήζαλδξνο (Ηζη): 1. Ο Ζγήζαλδξνο ή Αγήζαλδξνο (2νο π.ρ. αη.) απφ ηνπο Αειθνχο, ήηαλ ζπγγξαθέαο. Έξγν ηνπ : Τπνκλήκαηα. 2. Ο Ζγήζαλδξνο απφ ηε ΐέξνηα ηεο Δκαζείαο είλαη γλσζηφο απφ κηα βαζηιηθή επηζηνιή ησλ ειιεληζηηθψλ ρξφλσλ, ζχκθσλα κε ηελ νπνία παξαρσξείηαη ζηνπο απφζηξαηνπο ζηξαηηψηεο, απαιιαγή απφ θφξνπο. Ζγεζηάλαμ (Ηζη): Ο Ζγεζηάλαμ (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο θαη ηζηνξηθφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Έγξαςε: Σξσηθά ή Ηζηνξίεο. (Αζήλαηνο, ηξάβσλ) Ζγεζάξαηνο (Ηζη): βιέπε Αγεζάξαηνο Ζγεζίαο (Ηζη): 1. Ο Ζγεζίαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Βθέζνπ. Ανινθνλήζεθε απφ ηνπο ηξεηο αδειθνχο Κφδξν, Αηφδσξν θαη Φηιφμελν. 2. Ο Ζγεζίαο ν Πεηζηζάλαηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο απφ ηελ Κπξήλε, καζεηήο ηνπ Παξαηβάηε θαη ηδξπηήο ηεο Κπξελατθήο ρνιήο. Αίδαζθε φηη νη άλζξσπνη πξέπεη λα δνχλε ρσξίο θφπνπο θαη ιχπεο θαη φηη είλαη πξνηηκφηεξν λα απηνθηνλνχλ (εμ νπ θαη Πεηζηζάλαηνο) (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 3. Ο Ζγεζίαο ν Μάγλεο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαγλεζία ηεο Μηθξάο Ώζίαο, ήηαλ ξήηνξαο θαη ζνθηζηήο, ηδξπηήο ηεο Ώζηαηηθήο ζρνιήο ξεηνξηθήο θαη ηζηνξίαο. (Λνπθηαλόο, Κηθέξσλ) 4. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 324 π.Υ. Ζγεζίβνπινο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ζγεζηθιήο (Ηζη): Ο Ζγεζηθιήο ή Αγαζηθιήο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ Αξρίδακνπ Α’, βαζηιηά ηεο πάξηεο θαη παηέξαο ηνπ Αξίζησλνο ν νπνίνο ηνλ δηαδέρζεθε. (Ζξόδνηνο) Ζγεζίιεσο (Ηζη): Εσληθφο ηχπνο ηνπ Ώγεζηιάνπ Ζγεζίκαρνο (Ηζη): ηξαηησηηθφο, κέινο ησλ βαζηιηθψλ ππαζπηζηψλ ηνπ Ώιεμάλδξνπ. θνηψζεθε ζε κηα κάρε ζηνλ πνηακφ Τδάζπε. (Αξηαλόο) Ζγεζίλνο (Ηζη): Ο Ζγεζίλνο ή Ζγηζίλνπο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Πέξγακν ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Βπάλδξνπ θαη δηάδνρφο ηνπ ζηελ δηεχζπλζε ηεο Ώθαδεκίαο ηεο Ώζήλαο Ζγήζηππνο (Ηζη): 1. Ο Ζγήζηππνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Βίλαη γλσζηνί νη ηίηινη δπν θσκσδηψλ ηνπ: Αδειθνί θαη Φηιέηαηξνη. (Αζήλαηνο) 2. Ο Ζγήζηππνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ην νχλην ήηαλ ξήηνξαο νπαδφο ηεο αζελατθήο αληηκαθεδνληθήο κεξίδαο ηνπ Γεκνζζέλε. 3. Ο Ζγήζηππνο ν Θάζηνο ήηαλ πνηεηήο, ν ζπγγξαθέαο νθηψ γλσζηψλ επηγξακκάησλ (Παιαηηλή Αλζνινγία) 4. Ο (άγηνο) Ζγήζηππνο (110-180) ήηαλ ρξηζηηαλφο ρξνληθνγξάθνο, έγξαςε θαηά ησλ αηξέζεσλ ησλ Γλσζηηθψλ θαη ησλ Μαξθηαληζηψλ. Ζγεζηπύιε (Ηζη): Δ Ζγεζηπύιε ήηαλ ζχδπγνο ηνπ ληθεηή ηνπ Μαξαζψλα Μηιηηάδε θαη κεηέξα ηνπ Κίκσλνο (Ζξόδνηνο) 360
Ζγεζίζηξαηνο (Ηζη): 1. Ο Ζγεζίζηξαηνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Ώζήλαο Πεηζηζηξάηνπ, δηνξίζηεθε εγεκφλαο ηνπ ηγείνπ ηεο Σξσάδαο. ηαλ ν αδειθφο ηνπ Εππίαο εθδηψρζεθε απφ ηελ Ώζήλα, βξήθε θαηαθχγην ζην ίγεην (Ζξόδνηνο, Θνπθπδίδεο) 2. Ο Ζγεζίζηξαηνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ κάληεο απφ ηελ Διεία. Λφγσ ερζξφηεηαο κε ηνπο παξηηάηεο θαηέθπγε ζην πεξζηθφ ζηξαηφπεδν θαη έγηλε κάληεο ηνπ Μαξδφληνπ. Οη παξηηάηεο ησλ ζπλέιαβαλ θαη ηνλ θπιάθηζαλ ζηδεξνδέζκην. Ώπηφο (ζχκθσλα κε ηνλ Δξφδνην) έθνςε ην πφδη ηνπ θαη ην ‘ζθαζε, ην αληηθαηέζηεζε κε έλα μχιηλν, αιιά ζπλειήθζε θαη πάιη θαη απηή ηε θνξά θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην. (Ζξόδνηνο). 3. Ο Ζγεζίζηξαηνο ήηαλ απεζηαικέλνο ησλ ακίσλ πξνο ηνλ βαζηιηά ηεο πάξηεο Λεσηπρίδε, γηα λα ηνλ πείζεη λα βνεζήζεη ηηο πφιεηο ηεο Εσλίαο θαηά ηεο πεξζηθήο επηβνπιήο. Ο Λεσηπρίδεο ζεψξεζε ην φλνκα ηνπ Δγεζηζηξάηνπ σο θαιφ νησλφ θαη αληαπνθξίζεθε ζηελ πξφζθιεζε. Σν απνηέιεζκα ήηαλ ε ειιεληθή λίθε ζηε λαπκαρία ηεο Μπθάιεο (479 π.Υ.) (Ζξόδνηνο) Ζ ζηήιε ηεο Ζγεζώο Ζγεζώ (Ηζη): Δ Ζγεζώ θφξε ηνπ Πξνμέλνπ, ήηαλ παξζέλα Ώζελαία. Βίλαη γλσζηή απφ κηα εμαηξεηηθήο νκνξθηάο επηηχκβηα ζηήιε πνπ βξέζεθε ζηνλ Κεξακηθφ θαη εθηίζεηαη ζην Ώξραηνινγηθφ Μνπζείν ηεο Ώζήλαο. Ζγεηνξία (Μπζ): Νχκθε, ζχδπγνο ηνπ ρεκνπ, βαζηιηά ηεο Ρφδνπ. (Αηφδσξνο ηθειφο) Ζγεηνξίδεο (Ηζη): Ο Ζγεηνξίδεο ν Δηξελνπνηόο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιίηεο ηεο Θάζνπ θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ. ηαλ ε πφιε ηνπ ήηαλ πνιηνξθεκέλε απφ ηνπο Ώζελαίνπο, νη Θάζηνη ζέζπηζαλ λφκν κε ηνλ νπνίν φπνηνο δεηνχζε εηξήλε θαηαδηθαδφηαλ ζε ζάλαην. Ο Δγεηνξίδεο θφξεζε κηα ζειηά ζηνλ ιαηκφ ηνπ θαη πήγε ζηελ αγνξά ηεο πφιεο. Βθεί θάιεζε ηνπο ζπκπνιίηεο ηνπ λα ηνπ θάλνπλ φηη ζέινπλ, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ζα έζσδαλ ηελ πφιε απφ ηλ βέβαην ζάλαην απφ αζηηία εθ’ φζνλ ν πφιεκνο ζπλερηδφηαλ. Οη Θάζηνη ζνθαξίζηεθαλ απφ ην ζέακα θαη ηα ιφγηα ηνπ, ζπγρψξεζαλ ηνλ Δγεηνξίδε θαη άξρηζαλ λα ζπδεηνχλ γηα ηελ εηξήλε. (Θνπθπδίδεο) Ζγήησξ (Ηζη): Ο Ζγήησξ (2νο-1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο, πνπ αλαθέξεηαη απφ ηνλ Γαιελφο σο έλαο απφ ηνπο γηαηξνχο πνπ εξγάζηεθαλ ζηελ Ώιεμάλδξεηα ηελ επνρή εθείλε. Ήηαλ νπαδφο ηνπ Δξσθίινπ θαη έγξαςε έλα βηβιίν κε ηίηιν Πεξί αηηίσλ ην νπνίν έρεη ραζεί. 361
Ζγίαο (Ηζη): 1. Ο Δγίαο ή Ώγίαο (8νο-7νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Σξνηδήλα, ήηαλ επηθφο πνηεηήο. Έγξαςε πνίεκα γηα ηελ αξπαγή ηεο ακαδφλαο Εππνιχηεο απφ ηνλ Θεζέα. Βπίζεο έγξαςε ην επηθφ έξγν Νόζηνη κε ζέκα ηελ επάλνδν ησλ Βιιήλσλ απφ ηνλ πφιεκν ηεο Σξνίαο. (Παπζαλίαο) 2. Ο Ζγίαο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο αγγεηνγξάθνο θαη γιχπηεο, ζχγρξνλνο ηνπ Ώγειάδα θαη δάζθαινο ηνπ Φεηδία. ΐξέζεθε πηλάθην κε παξάζηαζε ηεο Ώζελάο θαη ηελ επηγξαθή Ζγίαο έγξαθζελ (Παπζαλίαο) 3. Ο Ζγίαο (5νο κ.Υ. αη.) ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Πξφθινπ θαη δηεπζπληήο ηεο λενπιαησληθήο ζρνιήο ηεο Ώζήλαο. Ήγπινο (Ηζη): Ο Ήγπινο απφ ηελ πάξηε (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν παηέξαο ηνπ γιχπηε Θενθιή (Παπζαλίαο) Ζδεία (Ηζη): Δ Ζδεία ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Ζδίζηε (Ηζη): Δ Ζδίζηε (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, είλαη γλσζηή απφ κηα επηγξαθή πνπ βξέζεθε ζην Αίππιν Ώηηηθήο. Ζδνλή (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο εξσηηθήο απφιαπζεο Ζδύιε (Ηζη): 1. Δ Ζδύιε (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνηήηξηα ήηαλ κεηέξα ηνπ πνηεηή επηγξακκαηνπνηνχ Δδχινπ. Δ κεηέξα ηεο ήηαλ ε ηακβνγξάθνο Μνζρίλε. Βίλαη γλσζηφ έλα πνίεκα ηεο Δδχιεο κε ηίηιν θύιια απφ ην νπνίν ζψδνληαη απνζπάζκαηα. (Αζήλαηνο) 2. Δ Ζδύιε ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Ζδύινγνο (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ γιπθνχ ιφγνπ Ζδύινο (Ηζη): Ο Ήδπινο (3νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Μειηθέξηε θαη ηεο πνηήηξηαο Δδχιεο απφ ηε άκν ήηαλ πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο. Βίλαη γλσζηά 11 επηγξάκκαηά ηνπ. χκθσλα κε ηνλ Αζήλαην, ν Ήδπινο απηνθηφλεζε απφ έξσηα γηα θάπνηνλ Γιαχθν. (ηξάβσλ) Ζδεθώλ Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Μηθξάο Ώζίαο Ζδσλόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Άξε, γελάξρεο ηεο θπιήο ησλ Δδσλψλ (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Ζεξίβηα (Μπζ): Θπγαηέξα ηνπ Βπξχκαρνπ, ζχδπγνο ηνπ Ώισέα θαη κεηξηά ησλ ηνπ θαη Βθηάιηε πνπ θξάηεζαλ δεκέλν γηα δεθαηξείο κήλεο ηνλ Άξε. Ώπηή εηδνπνίεζε ηνλ Βξκή ν νπνίνο θαη ηνλ απειεπζέξσζε. (κεξνο) Ζεξίε (Μπζ): Κφξε ηνπ Σέθηαθνπ, ηνλ νπνίν ν βαζηιηάο Αεξηάδεο είρε θπιαθίζεη θαη θαηαδηθάζεη λα πεζάλεη απφ πείλα. Δ Δεξίε πνπ κφιηο είρε γελλήζεη, επηζθέθζεθε ηνλ παηέξα ηεο ζηε θπιαθή θαη ηνλ ηάηζε κε ην κεηξηθφ ηεο γάια. ηαλ ην έκαζε ν Αεξηάδεο, ζπγθηλήζεθε απφ ηελ πξάμε ηεο θαη έδσζε ράξε ζηνλ παηέξα Ζεηίσλ (Ηζη): Ο Ζεηίσλ (7νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κφξηλζν, ήηαλ ζχδπγνο ηεο Λάβδαο θαη παηέξαο ηνπ πξψηνπ ηπξάλλνπ ηεο Κνξίλζνπ Κπςέινπ (Παπζαλίαο) Ζεηίσλ (Μπζ): Ώζελαίνο ήξσαο, ηνλ νπνίν ιάηξεπαλ νη Πεηξαηψηεο. Ώπφ απηφλ πήξε ην φλνκά ηεο ε Δεηησλεία ρεξζφλεζνο, δπηηθά ηνπ ιηκαληνχ. 362
Ζεηηώλε (Μπζ): Κφξε ηνπ Εεηίσλνο, ε Αλδξνκάρε Ζηνλεύο (Μπζ): Ώραηφο πνιεκηζηήο. Σνλ ζθφησζε ν Έθηνξαο (κεξνο) Ζηόλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Ζιαθαηαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο Ζιείνο (Μπζ): Γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ήιηδνο Ώκθηκάρνπ. Βπί βαζηιείαο ηνπ έγηλε ε Κάζνδνο ησλ Ασξηέσλ ζηελ Πεινπφλλεζν. Ζιέθηξα (Ηζη): Δ Ζιέθηξα ήηαλ πξνειιεληθή ζεφηεηα ηνπ θσηφο Ζιέθηξα (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Ώγακέκλνλα θαη ηεο Κιπηαηκλήζηξαο θαη αδειθή ηνπ Οξέζηε, ηεο Εθηγέλεηαο θαη άιισλ. ηαλ ε Κιπηαηκήζηξα θαη ν Ώίγηζζνο δνινθφλεζαλ ηνλ Ώγακέκλνλα, ε Διέθηξα θπγάδεπζε ηνλ κηθξφ ηεο αδειθφ Οξέζηε, ψζπνπ λα ελειηθησζεί. Δ ίδηα παξέκεηλε ζηηο Μπθήλεο θαη πθίζηαην ηνπο εμεπηειηζκνχο απφ ην δεπγάξη πνπ ζθεηεξίζηεθε ηελ εμνπζία ηνπ παηέξα ηεο. ηαλ ν Οξέζηεο κεγάισζε, ήξζε ζηηο Μπθήλεο κε ηνλ θίιν ηνπ Ππιάδε θαη ε Διέθηξα ηνπο ζπλέδξακε ζηε δνινθνλία ηεο κεηέξαο ηεο θαη ηνπ εξαζηή ηεο. Ώξγφηεξα παληξεχηεθε ηνλ Ππιάδε. (κεξνο) Ζ Ζιέθηξα ζηνλ ηάθν ηνπ Αγακέκλνλα 2. Δ ΑαλαΎδα Ηιέθηξα δνινθφλεζε ηνλ Πεξηζζέλε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) 3. Μηα απφ ηηο Πιεηάδεο, θφξεο ηνπ Άηιαληα θαη ηεο Πιεηφλεο (Δζίνδνο) Ζιεθηξύσλ ή Ζιεθηξίσλ (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Μπθελψλ, γηνο ηνπ Πεξζέα θαη ηεο Ώλδξνκέδαο. Ήηαλ παηέξαο ηεο Ώιθκήλεο (κεηέξαο ηνπ Δξαθιή) θαη νθηψ γηψλ. Ο Διεθηξχσλ θαη νη επηά απφ ηνπο γηνπο ζνπ ζθνηψζεθαλ ζε ζπκπινθή κε ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ησλ Σαθίσλ Πηεξειάνπ (Ώπνιιφδσξνο) Ζιεθηξπώλε ή Ζιεθηξώ (Μπζ): Κφξε ηνπ Ήιηνπ θαη ηεο Ρφδνπ, κηα απφ ηηο Διηάδεο (Αηφδσξνο ηθειφο) Διηάδαη (Μπζ): Γηνη ηνπ Ήιηνπ θαη ηεο Ρφδνπ. ινη ηνπο έγηλαλ ζπνπδαίνη ζαιαζζνπφξνη. (Λνπθηαλφο) Ζιηάδεο (Μπζ): Θπγαηέξεο ηνπ Ήιηνπ, πνπ έθιαηγαλ απαξεγφξεηεο γηα ηνλ ρακφ ηνπ αδειθνχ ηνπο Φαέζνληα. Οη ζενί ηηο κεηακφξθσζαλ ζε ιεχθεο. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Ζιηάλαμ (Ηζη): Ο Ζιηάλαμ (7νο-6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Εκέξα ηεο ηθειίαο, ήηαλ αδειθφο ηνπ πνηεηή ηεζηρφξνπ θαη λνκνζέηεο (νπΐδαο)
363
Διίθε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγηαιείαο έιηλνπ. Παληξεχηεθε ηνλ Ίσλα ν νπνίνο δηαδέρζεθε ηνλ έιηλν ζηνλ ζξφλν. Ζιηνδώξα (Ηζη): λνκα Βιιελίδαο γπλαίθαο Ζιηόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Ζιηόδσξνο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ ζπγγξαθέαο πεξηεγεηήο θαη γεσγξάθνο. Έγξαςε15 βηβιία γηα ηελ Ώθξφπνιε θαη ηα αλαζήκαηα ηνπ λανχ ηνπ Παξζελψλα (Αζήλαηνο) 2. Νενπιαησληθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Πξφθινπ 3. Ο Ζιηόδσξνο ν Μεηξηθόο (1νο π.Υ. αη.) έγξαςε έξγν γηα ηα κέηξα. 4. Ο Ζιηόδσξνο ν Αιεμαλδξεύο ήηαλ γιχπηεο ηεο ειιεληζηηθήο επνρήο, θηινηέρλεζε ζχκπιεγκα ηνπ Παλφο θαη ηνπ Οιχκπνπ. 5. Ο Ζιηόδσξνο (2νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ρεηξνπξγφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, ήηαλ εηδηθφο ζηηο εθηνκέο. Έγξαςε Σα ρεηξνπξγνύκελα. 6. Ο Ζιηόδσξνο ν Δκεζελόο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ νπαδφο ηεο ειηνιαηξίαο, ηεο ζεσξίαο ησλ Ππζαγνξείσλ θαη ζπγγξαθέαο. Έγξαςε: ύληαγκα ησλ θαηά Θεαγέλε θαη Υαξίθιεηαλ Αηζηνπηθώλ. (Λνπθηαλόο) 7. Ο Ζιηόδσξνο απφ ηελ Λάξηζα ήηαλ καζεκαηηθφο θαη ζπγγξαθέαο ηνπ βηβιίνπ Οπηηθά ην νπνίν ζψδεηαη. Ο Ήιηνο ζην άξκα ηνπ Ζιηνθιήο (Ηζη): 1. Ο Ζιηνθιήο Α’ ήηαλ βαζηιηάο (145-130 π.Υ.) ηνπ ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ηεο ΐαθηξηαλήο (ζεκεξηλφ Ώθγαληζηάλ). Ήηαλ γηνο ή αδειθφο θαη δηάδνρνο ηνπ Βπθξαηίδε. 2. Ο Ζιηνθιήο Β’ ήηαλ βαζηιηάο (2νο π.Υ. αη.) ηνπ ειιεληζηηθνχ βαζηιείνπ ηεο ΐαθηξηαλήο. Σνλ δηαδέρζεθε ν ηξάησλ Ήιηνο (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηνπ νπξαλίνπ ζψκαηνο. Λαηξεχηεθε απφ φινπο ηνπο ιανχο ηεο γεο κε δηάθνξα νλφκαηα. πρλά ηαπηίδεηαη κε ηνλ Ώπφιισλα θαη ιαηξεπφηαλ ζε φιε ηελ Βιιάδα, ηδηαίηεξα ζηε Ρφδν πνπ ζεσξείηαη ην λεζί ηνπ θαη νη Ρφδηνη έζηεζαλ ηνλ Κνινζζφ, έλα απφ ηα Βπηά Θαχκαηα ηνπ Κφζκνπ, ν νπνίνο παξηζηά ηνλ Ήιην. (Ζζίνδνο) Ήιπδνο (Ηζη): Ο Ήιπδνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο ειεγεηψλ. ψδνληαη κφλν πέληε επηγξάκκαηά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία) Ζιύζηα πεδία (Μπζ): Σα Ηιύζηα Πεδία ήηαλ ην ηκήκα ηνπ Άδε πνπ πξννξηδφηαλ γηα ηηο ςπρέο ησλ εξψσλ θαη ησλ ελάξεησλ. Ήηαλ έλαο παξαδείζηνο ηφπνο φπνπ επηθξαηνχζε αηψληα άλνημε θαη ήηαλ γεκάην αζθφδεινπο θαη ιεχθεο. Βθεί βξίζθνληαλ νη πεγέο ηεο Λήζεο, πνπ έθαλε ηνπο λεθξνχο λα ιεζκνλνχλ ηα βάζαλα ηεο γήηλεο δσήο. Ο 364
ηφπνο ηνπ Άδε φπνπ θαηέιεγαλ νη ςπρέο ησλ θαθψλ ήηαλ ν Σάξηαξνο ή Σάξηαξα. (Δζίνδνο) Σα Διχζηα Πεδία ήηαλ ην αληίζηνηρν ηεο Παξαδείζνπ ησλ Υξηζηηαλψλ. Ζκαζίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Σηζσλνχ θαη ηεο Δνχο θαη αδειθφο ηνπ ήξσα ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ Μέκλνλα. Ήηαλ βαζηιηάο ηεο βνησηηθήο πφιεο Λχγθαο. Σνλ Δκαζίνλα ζθφησζε ν Δξαθιήο ζην δξφκν ηνπ γηα ηνλ Κήπν ησλ Βζπεξίδσλ (Δζίνδνο) Ήκαζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μαθεδλνχ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ Ηκαζία Ζκέξα (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξψηεο θνζκνγνληθέο ζεφηεηεο, εθπξνζσπνχζε ην θσο ηεο εκέξαο. Πνιινί ηελ ηαπηίδνπλ κε ηελ Δψ. (Ζζίνδνο) Ζκεξεζία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδνο Ζκηζέα (Ηζη): Θεφηεηα ηεο Καξίαο. ην ηεξφ ηεο πήγαηλαλ πνιινί πηζηνί γηα λα ζεξαπεπζνχλ. Σεο πξνζέθεξαλ ην κειίθξαηνλ (κέιη κε γάια), ελψ απαγνξεπφηαλ ζην λαφ ηεο ε είζνδνο ζε φπνηνπο είραλ πηεη θξαζί ή είραλ θάεη ρνηξηλφ. Ήηαλ γλσζηή θαη κε ην φλνκα Μνιπαδία Ζκίζενη (Ηζη): Ζκίζενη νλνκάζηεθαλ φζνη θαηάγνληαλ απφ παηέξα ζεφ θαη κεηέξα ζλεηή ή αληίζηξνθα. Σνπο πεξηζζφηεξνπο απφ απηνχο νη Έιιελεο ηνπο ιάηξεπαλ σο ζενχο θαη έθηηδαλ βσκνχο θαη λανχο. (Ζζίνδνο) Ζκηζέσλ (Ηζη): πβαξίηεο, ζπγγξαθέαο βηβιίνπ κε αηζρξνινγίεο (Λνπθηαλ) Ζκίθπλεο (Ηζη): Λαφο πνπ δνχζε ζηηο αθηέο ηνπ Βπμείλνπ Πφληνπ θνληά ζηε ρψξα ησλ Τπεξβνξείσλ. Βίραλ ζψκα αλζξψπνπ θαη θεθάιη θαη θσλή ζθχινπ, πηζαλψο είδνο πηζήθσλ. (ηξάβσλ) Ζλεηόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Καηλέσο, έλαο απφ ηνπο Ώξγνλαχηεο Ζλζελίο (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ Ταθίλζνπ πνπ ζπζίαζαλ νη Ώζελαίνη γηα λα ζσζνχλ απφ ηνλ ινηκφ (Ώπνιιφδσξνο) Ζληνπεύο (Μπζ): Ο ελίνρνο ηνπ Έθηνξα, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Αηνκήδε (κεξνο) Ζληόρε (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ήξαο σο εθεπξέηηδνο ηεο άκαμαο. (Παπζαλίαο) Ζληνρίδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 615 π.Υ. Ζλίνρνη (Ηζη): Λαφο πνπ δνχζε ζηελ αξκαηία, ζηα παξάιηα ηνπ Βπμείλνπ Πφληνπ θαη πίζηεπε φηη θαηαγφηαλ απφ ηνλ ελίνρν ησλ Αηνζθνχξσλ (ηξάβσλ) Ζλίνρνο (Ηζη): Ο Ζλίνρνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. ψδνληαη νη ηίηινη θαη κεξηθά απνζπάζκαηα επηά έξγσλ ηνπ (Αζήλαηνο) Ήλνς (Μπζ): Ο Ήλνς ή Ήλνπαο ήηαλ έλαο βνπθφινο πνπ εξσηεχηεθε κηα Νατάδα Νχκθε. Γηνο ηνπ ήηαλ ν Κιπηνκήδεο θαη ν άηληνο πνπ ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν (κεξνο) Ζπηόλε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Κσ Μέξνπα, ζχδπγνο ηνπ ζενχ ηεο Εαηξηθήο Ώζθιεπηνχ θαη κεηέξα ηεο Παλάθεηαο, ηεο Τγείαο θαη ηεο Εαζψο θαη ηνπ Πνδαιείξηνπ ηνπ Μαράνλα θαη άιισλ (Βιιελ. Ώλζνινγ.) Ζπνηίδεο (Ηζη): λνκα πνπ βξέζεθε ζε αξραία επηγξαθή
365
Ζξ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώξκελίνπ απφ ηελ Πακθπιία, γηα ηνλ νπνίν ππήξρε ν κχζνο φηη παξέκεηλε λεθξφο ζην πεδίν ηεο κάρεο γηα δέθα νιφθιεξεο κέξεο θαη φηαλ έθεξαλ ην ζψκα ηνπ ζηελ ππξά, αλαζηήζεθε θαη δηεγήζεθε ηα πνιιά θαη παξάμελα πνπ είδε ην δεθαήκεξν πνπ δελ βξηζθφηαλ ζηελ δσή (Πιάησλ, Πινχηαξρνο) Ήξα ή Ήξε (Ηζη): Δ Ήξα ήηαλ κηα απφ ηηο κεγάιεο ζεέο ηεο κπζνινγίαο, πξνζηάηηδα ηνπ γάκνπ θαη ησλ γπλαηθψλ. Δ Ήξα απεηθνλίδεηαη ζαλ κηα φκνξθε γπλαίθα πνπ θξαηά ζηα ρέξηα ηεο έλα ξφδη, ζχκβνιν γνληκφηεηαο. Θεσξείηαη εξηζηηθφο θαη δειφηππνο ραξαθηήξαο θαη ε δήιηα ηεο - φρη αδηθαηνιφγεηε - πξνμέλεζε πνιιέο θνξέο ηξαγσδίεο ζηηο δηάθνξεο θαηά θαηξνχο εξσκέλεο ηνπ ζπδχγνπ ηεο, αιιά φρη ιίγεο θνξέο θαη ζηα παηδηά ηνπο. (Ζζίνδνο) Ζ ζεά Ήξα Ζξαγόξαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Ζξαίνο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηνπ Αία Ζξαΐζθνο (Ηζη): Ώιεμαλδξηλφο λενπιαησληθφο θηιφζνθνο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. Ζξαηεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, νηθηζηήο ηεο πφιεο Δξαία (Ώπνιιφδσξνο) Ζξαθιάο (Ηζη): Βπίζθνπνο Ώιεμαλδξείαο νπ ηνπ 3 κ.Υ. αηψλα, καζεηήο ηνπ Χξηγέλε Ζξάθιεηα (Ηζη): Πνιιέο πφιεηο ηεο αξραηφηεηαο θέξνπλ απηφ ην φλνκα Ζξαθιεηαλόο (Ηζη): Ο Ζξαθιεηαλόο (2νο κΥ. αη.) ήηαλ γηαηξφο θαη αλαηφκνο, δάζθαινο ηνπ Γαιελνχ. Ζξαθιείδαο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώιεμάλδξνπ, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) Ζξαθιείδεο (Ηζη): Ολνκαζία πνπ ραξαθηήξηδε ηνπο απνγφλνπο ηνπ Δξαθιή. Εδίσο φκσο ραξαθηεξίδεη εθείλνπο ηνπο απνγφλνπο πνπ εηζέβαιαλ ζηελ Πεινπφλλεζν (πξάγκα πνπ ζρεδφλ επζέσο ζρεηίδεηαη κε ηελ θάζνδν ησλ Ασξηέσλ). (Απνιιόδσξνο, Γηόδσξνο ηθειόο) Ζξαθιείδεο (Ηζη): 1. Ο Ζξαθιείδεο ν Μύιαζνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγεκφλαο ζηελ πφιε Μχιαζα ηεο Εσλίαο. Σν 498 εγήζεθε ηεο επαλάζηαζεο ησλ Εψλσλ θαηά ησλ Πεξζψλ (Ζξόδνηνο) 2. Ο Ζξαθιείδεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ λαχαξρνο ησλ πξαθνπζψλ. Σν 409 πήξε ην κέξνο ησλ Πεινπνλλεζίσλ ζηνλ πφιεκν θαηά ηεο Ώζήλαο. (Ξελνθώλ) 3. Ο Ζξαθιείδεο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Ώγαζνθιή θαη αδειθφο ηνπ Ώγαζάξρνπ. ε κηα απνηπρεκέλε πνιεκηθή 366
πξνζπάζεηα ησλ πξαθνπζίσλ ζηελ Ώθξηθή, πξνζπάζεζε λα ιηπνηαθηήζεη, φπσο ηνλ πξφδσζε ν αδειθφο ηνπ θαη ζπλειήθζε θαη εθηειέζηεθε. (Θνπθπδίδεο) 4. Ο Ζξαθιείδεο ν Κπκαίνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηζηνξηθφο ζπγγξαθέαο απφ ηελ Ώηνιίδα. Κπξηφηεξν έξγν ηνπ Σα Πεξζηθά. 5. Ο Ζξαθιείδεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ πξαθνπζψλ, αξρεγφο ησλ κηζζνθφξσλ ηνπ ηπξάλλνπ Αηνλπζίνπ ηνπ Νενηέξνπ. (Θνπθπδίδεο) 6. Ο Ζξαθιείδεο ν Σαξάληηνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηησηηθφο, αξρηηέθηνλαο θαη ζχκβνπινο ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ Β’. Καηάθεξε λα ππξπνιήζεη θαη λα θαηαζηξέςεη ηνλ λαχζηαζκν θαη ηα πινία ησλ Ρνδίσλ. Βθεχξε πνιηνξθεηηθή κεραλή. Ζξαθιείδεο ν Πνληηθόο 7. Ο Ζξαθιείδεο ν Πνληηθόο (387-312 π.Υ.) γηνο ηνπ Βπζχθξνλνο, ήηαλ αζηξνλφκνο θαη θηιφζνθνο απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ, καζεηήο ηνπ πεπζίππνπ θαη ηνπ Πιάησλα, νπαδφο ηνπ Ώξηζηνηέιε θαη ησλ Ππζαγνξείσλ. Πίζηεπε φηη ε Γε πεξηζηξέθεηαη απφ ηε Αχζε πξνο ηελ Ώλαηνιή θαη φηη ν πιαλήηεο Ώθξνδίηε θηλείηαη γχξσ απφ ηνλ Ήιην. Έγξαςε πιήζνο θηινζνθηθψλ, θπζηθψλ, ηζηνξηθψλ, κνπζηθψλ θαη άιισλ ζπγγξακκάησλ. (νπΐδαο, Γηνγέλεο Λαέξηηνο)\ 8. Ο Ζξαθιείδεο ηνπ Αίλνπ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Πιάησλα, Σν 358 καδί κε ηνλ αδειθφ ηνπ Πίζσλα, δνινθφλεζαλ ηνλ βαζηιηά ησλ Οδξνπζψλ Θξαθψλ Κφηπ Ώ’. 9. Ο Ζξαθιείδεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αμησκαηηθφο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Καηαζθεχαζε ζηφιν γηα λα εμεξεπλήζεη ηα παξάιηα ηεο Καζπίαο. (Αξξηαλόο) 10. Ο Ζξαθιείδεο ν Λύθηνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζνθηζηήο θαη δηεηέιεζε θαζεγεηήο ηεο ξεηνξηθήο ζηελ Ώζήλα. Έγξαςε: Πόληνπ εγθώκηνλ θ.ά. 11. Ο Ζξαθιείδεο ν αιακίληνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ απφ ηε αιακίλα ηεο Κχπξνπ, ην έηνο 204 π.Υ. 12. Ο Ζξαθιείδεο ν Λέκβνο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Πφλην ή ηελ Ώίγππην, ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. Έξγα ηνπ: Ηζηνξίαη ζε 37 ηφκνπο, Λεκβεηηθόο ιόγνο θ.ά. 13. Ο Ζξαθιείδεο (2νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαθεδνλία ήηαλ δσγξάθνο. Μεηά ηελ ήηηα ηνπ Πεξζέα ήξζε ηελ Ώζήλα θαη εξγάζηεθε. Κπξία ζέκαηά ηνπ νη ζαιαζζνγξαθίεο. 14. Ο Ζξαθιείδεο ν Πνληηθόο ν λεόηεξνο (1νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Πφλην, ήηαλ θηιφζνθνο θαη γξακκαηηθφο, καζεηήο ηνπ Αηδχκνπ. εκαληηθφ ηνπ έξγν: Λέζραη. 367
15. Ο Ζξαθιείδεο ν Σαξαληίλνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο θαη θαξκαθνπνηφο. Ώζρνιήζεθε ζπζηεκαηηθά κε ηελ αλαηνκία θαη εξγάζηεθε πάλσ ζε αλζξψπηλα πηψκαηα. Έγξαςε πνιιά βηβιία κεηαμχ απηψλ: Πεξί δνθηκαζίαο θαη ζπζθεπαζίαο θαξκάθσλ, Πεξί ζθπγκώλ, πκπόζηνλ, Τπνκλήκαηα εηο Ηππνθξάηνπο έξγα θ.ά. 17. Ο Ζξαθιείδεο ν Κξηηηθόο ήηαλ ζπγγξαθέαο, πεξηεγεηήο θαη γεσγξάθνο, πηζαλψο απφ ηελ Κξήηε. Έγξαςε: Πεξί ησλ ελ Διιάδη πόιεσλ, Πεξί ησλ νξέσλ ηεο Διιάδνο θ.ά. 18. Ο Ζξαθιείδεο ν Δξπζξαίνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο, καζεηήο ηνπ Υξπζέξκνπ. Έξγα: Πεξί ησλ θνηλώλ λόζσλ, Πεξί ηεο Ζξνθίινπ αηξέζεσο θ.ά. 19. Ο Ζξαθιείδεο ν Μηιήζηνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο, Έγξαςε Πεξί θαζνιηθήο πξνζσδίαο, Πεξί δηζθιίησλ νλνκάησλ θ.ά. 20. Ο Ζξαθιείδεο απφ ηελ Σξσάδα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ αγσλίζκαηνο ηεο ππγκαρίαο ην 93 κ.Υ. Ζξαθιεηνμαλζίαο (Ηζη): λνκα πξνζψπνπ (Βάηξαρνη ηνπ Αξηζηνθάλε) Ζξάθιεηηνο ν Δθέζηνο Ζξάθιεηηνο (Ηζη): 1. Ώπφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο θηινζφθνπο, αιιά θαη ηνπο θνξπθαίνπο δηαλννχκελνπο φισλ ησλ επνρψλ ήηαλ ν Ζξάθιεηηνο ν Δθέζηνο (πεξ. 544-484 π.Υ.). Μνξθψζεθε πνιχ θαη γλψξηζε ηελ πνίεζε ηνπ Οκήξνπ, ηε ζενινγία ηνπ Ξελνθάλε, ηε θηινζνθία ηνπ Παξκελίδε θαη ηηο επηζηεκνληθέο παξαθαηαζήθεο ηνπ Θαιή, ηνπ Ππζαγφξα θαη ηνπ Βθαηαίνπ. Έκεηλε ζηελ ηζηνξία ηεο θηινζνθίαο σο ν ζθνηεηλόο θηιόζνθνο ιφγσ ηνπ δπζλφεηνπ ηνπ έξγνπ ηνπ. Σν κνλαδηθφ έξγν ηνπ πνπ δηαζψδεηαη είλαη ην Πεξί θύζεσο, γξακκέλν ζηελ ησληθή δηάιεθην θαη ρσξίδεηαη ζε ηξία κέξε: γηα ην ζχκπαλ, γηα ηελ πνιηηηθή θαη γηα ηε ζενινγία. Σν έξγν ήηαλ θαηαλνεηφ κφλν απφ ιίγνπο κνξθσκέλνπο αλζξψπνπο. ηαλ ν σθξάηεο δηάβαζε ην έξγν ηνπ, είπε: απηά πνπ θαηάιαβα είλαη ζεκαληηθά, αιιά λνκίδσ πσο εμ ίζνπ ζπνπδαία είλαη απηά πνπ δελ θαηάιαβα. Πξέπεη λα είζαη θαιόο θνιπκβεηήο γηα λα κελ πληγείο κέζα ζην θείκελό ηνπ. ε κεγάιε ειηθία έθπγε απφ ηνπο αλζξψπνπο, γηα λα δήζεη ζηα βνπλά ηξψγνληαο ρφξηα. κσο αξξψζηεζε απφ πδξσπηθία, θαη ρψζεθε ζηελ θνπξηά ελφο βνπζηαζίνπ, λνκίδνληαο φηη ε δέζηε ηεο θνπξηάο ζα ηξαβήμεη ηελ πγξαζία απφ πάλσ ηνπ. Φπζηθά ε αγσγή απέηπρε θαη ν Δξάθιεηηνο πέζαλε. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο, Πιάησλ) 2. Ο Ζξάθιεηηνο απφ ηε Μπηηιήλε ήηαλ ζαπκαηνπνηφο ζηελ απιή ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Έδσζε παξαζηάζεηο θαηά ηνπο νκαδηθνχο γάκνπο Μαθεδφλσλ θαη Πεξζίδσλ πνπ έγηλαλ ζηα νχζα ην 324 π.Υ. 368
3. Ο Ζξάθιεηηνο ν Σύξηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο ηεο λεφηεξεο Ώθαδεκίαο, καζεηήο ηνπ Κιεηηνκάρνπ θαη ηνπ Φίισλνο ηνπ Λαξηζαίνπ, νπαδφο ηνπ Καξλεάδνπ. 4. άκηνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 208 π.Υ. Ζξαθιεόδσξνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ Ζξαθιέσλ (Ηζη): Ώξραίνο Έιιελαο γξακκαηηθφο Ζξαθιήο (Ηζη): Ο Ζξαθιήο (327-310 π.Υ.) ήηαλ λφζνο γηνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ κε ηελ ΐαξζίλε, θφξε ηνπ Ααξείνπ. Ανινθνλήζεθε απφ ηνλ Πνιππέξρνληα. Ο Ζξαθιήο θαη ην ιηνληάξη ηεο Νεκέαο Ζξαθιήο (Μπζ): Ο δεκνθηιέζηεξνο ήξσαο ηεο ειιεληθήο κπζνινγίαο. Γελλήζεθε απφ ηελ έλσζε ηνπ Αία κε ηελ Ώιθκήλε, ζχδπγν ηνπ Ώκθηηξχσλα. Δ Ήξα πάληα θαηαδίσθε ηνλ Δξαθιή. Έηζη ηνπ πξνθάιεζε καλία θαη απηφο ζθφησζε ηα παηδηά ηνπ. ηαλ ζπλήιζε, ξψηεζε ην καληείν λα ηνπ πεη πψο ζα εμαγληζηεί απφ ηνλ θφλν. Σν καληείν έδσζε εληνιή λα ππεξεηήζεη ηνλ Βπξπζζέα γηα δψδεθα ρξφληα. Έηζη θάζε ρξφλν ν Βπξπζζέαο έδηλε εληνιή ζηνλ Δξαθιή λα πξαγκαηνπνηήζεη έλα θαηφξζσκα (Άζιν). Οη πεξίθεκνη Αψδεθα Άζινη ηνπ Δξαθιή είλαη: Σν ιηνληάξη ηεο Νεκέαο, Δ Λεξλαία Όδξα, Δ Κεξπλίηηο Έιαθνο, Ο Κάπξνο ηνπ Βξπκάλζνπ, Δ θφπξνο ηνπ Ώπγεία, Οη ηπκθαιίδεο ξληζεο, Ο Σαχξνο ηεο Κξήηεο, Σα άινγα ηνπ Αηνκήδε, Δ δψλε ηεο Εππνιχηεο, Σα βφδηα ηνπ Γεξπφλε, Σα κήια ησλ Βζπεξίδσλ θαη Ο Κέξβεξνο. Σα θαηνξζψκαηα ηνπ Δξαθιή είλαη άθζνλα θαη ε εμηζηφξεζή ηνπο γεκίδεη νιφθιεξνπο ηφκνπο. (Ώπνιιφδσξνο, Αηφδσξνο ηθειφο) Ζξάθσλ (Ηζη): Ώμησκαηηθφο ηνπ Μαθεδνληθνχ ζηξαηνχ δηνηθεηήο κνλάδαο κηζζνθφξσλ.. Ήηαλ απηφο πνπ θαηά δηαηαγή ηνπ Ώιεμάλδξνπ δνινθφλεζε ζηα Βθβάηαλα ηνλ Παξκελίσλα. (Αξξηαλόο) Ήξαο (Ηζη): 1. Γηαηξφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα απφ ηελ Καππαδνθία. Ήηαλ εθεπξέηεο αξθεηψλ θαξκάθσλ θαη ζπγγξαθέαο έξγσλ θαξκαθνινγίαο 2. Ο Ήξαο ή Ζξάο απφ ηελ Υίν, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 157 κ.Υ. Ζξέαο ή Ζξαγόξαο (Ηζη): Ο Ζξέαο απφ ηα Μέγαξα ήηαλ ηζηνξηθφο Ζξηγόλε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Εθάξηνπ ηνπ Ώζελαίνπ θαη ηεο Φαλνζέαο. Κάπνηε ν παηέξαο ηεο θηινμέλεζε ζην ζπίηη ηνπ ηνλ Αηφλπζν ν νπνίνο ηνπ δίδαμε ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ ακπειηνχ θαη ηελ παξαγσγή ηνπ 369
θξαζηνχ. Ο ζεφο αγάπεζε ηελ Δξηγφλε θαη απέθηεζε καδί ηεο έλα γην ηνλ ηάθπιν. (Λνπθηαλφο) 2. Κφξε ηνπ Ώηγίζζνπ θαη ηεο Κιπηαηκλήζηξαο. ηαλ ν (εηεξνζαιήο) αδειθφο ηεο Οξέζηεο ζθφησζε ηνπο γνλείο ηεο, απηή ηνλ παξέπεκςε ζηνλ Άξεην Πάγν γηα λα δηθαζηεί. Ο Οξέζηεο αζσψζεθε θαη ε Δξηγφλε απηνθηφλεζε απφ ηε ιχπε ηεο. (Παπζαλίαο) Ζξηδαλόο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο γηνο ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο Ώηηηθήο. (Δζίνδνο) Ζξηθαπαίνο (Ηζη): Καηά ηνπο νξθηθνχο ν Ζξηθαπαίνο, ήηαλ εξκαθξφδηην νλ, ν πξψηνο βαζηιηάο θαη ε δσνδφηηο δχλακε ηνπ θφζκνπ. Ήξηιινο (Ηζη): Ο Ήξηιινο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζησηθφο θηιφζνθνο απφ ηελ Καξρεδφλα, καζεηήο ηνπ Γήλσλα ηνπ Κηηηένπ θαη ηδξπηήο ηεο ζρνιήο ησλ Ζξηιιείσλ. Θεσξνχζε σο χςηζην αγαζφ ηελ επηζηήκε. Ήξηλλα (Ηζη): Δ Ήξηλλα ή Ζξίλλε, ή Δξξίλα (6νο ή 4νο π.Υ. αη.) απφ ην λεζί Σήινο, ήηαλ ιπξηθή πνηήηξηα. Πξνζπάζεζε λα κηκεζεί ην χθνο ηεο απθψο. Καιχηεξν έξγν ηεο ζεσξείηαη ην πνίεκα Ζιαθάηε γξακκέλν ζηελ αηνιηθή θαη δσξηθή δηάιεθην, ην νπνίν απνηειείηαη απφ 300 δαθηπιηθνχο εμάκεηξνπο ζηίρνπο. Πέζαλε 19 ρξνλψλ. Σν 1928 βξέζεθε έλαο πάππξνο πνπ πεξηείρε 54 ζηίρνπο απφ ην πνίεκά ηεο Ζ ρειώλα θαη ν θαζξέθηεο. Ζξηππίδαο (Ηζη): Ο Ζξηππίδαο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξηηάηεο ζηξαηησηηθφο, ν νπνίνο θαηέζηεηιε ηελ επαλάζηαζε ζηελ Δξάθιεηα ηεο Σξαρίλαο ην 399. (Ξελνθώλ) Ζξηθαλίο (Ηζη): Μειηθή πνηήηξηα, ζπγγξαθέαο εξσηηθψλ πνηεκάησλ Ζξόβνπινο (Ηζη): Ο Ζξόβνπινο είλαη γλσζηφο απφ κηα επηηχκβηα επηγξαθή απφ πσξφιηζν, ηνπ γηνπ ηνπ Αξηζηά, έξγν ηνπ 4νπ π.Υ. αη. πνπ βξίζθεηαη ζην κνπζείν ηεο Κνκνηελήο. Ζξόδηθνο (Ηζη): 1. Ο Ζξόδηθνο ν ειπκβξηαλόο (5νο π.Υ. αη.), ήηαλ γηαηξφο, δηαηξνθνιφγνο, αζιεηήο θαη θηιφζνθνο. Βξγάζηεθε ζηα Μέγαξα θαη ζηελ Ώζήλα θαη ζεσξείηαη απφ ηνπο πξσηεξγάηεο ηεο ρεηξνπξγηθήο, ηεο αλαηνκίαο θαη ηεο παζνινγίαο. Τπνζηήξηδε φηη ε πγεία ηνπ αλζξψπνπ έρεη άκεζε ζρέζε κε ηε δηαηξνθή θαη ηελ εξγαζία. (Πιάησλ) 2. Ο Ζξόδηθνο ν Βαβπιώληνο (2νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο θαη ζπγγξαθέαο ησλ έξγσλ: Κσκσδνύκελνη, Πξνο ηνλ Φηινζσθξάηε θ.ά. (Διι. Αλζνι.) Ζξόδνηνο (Ηζη): 1. Ο Ζξόδνηνο (484- πεξ. 421 π.Υ.) απφ ηελ Ώιηθαξλαζζφ, απεθιήζε Παηέξαο ηεο Ηζηνξίαο. Έρεη αλαγλσξηζζεί φρη κφλν σο πξσηνπφξνο ηζηνξηθφο, αιιά θαη σο ζπνπδαίνο γεσγξάθνο, εζλνγξάθνο θαη αλζξσπνιφγνο. Βξγάζηεθε πην πνιχ σο ξεπφξηεξ δεκνζηνγξάθνο, ζπιιέγνληαο πιεξνθνξίεο, απφςεηο θαη αθεγήζεηο ηηο νπνίεο κεηαθέξεη ζρεδφλ πάληα κε επηθπιάμεηο. Σαμίδεςε ζηα πεξηζζφηεξα κέξε ηνπ γλσζηνχ ηφηε θφζκνπ θαη ην 450 ήξζε ζηελ Ώζήλα, φπνπ γλσξίζηεθε κε ηνπο επηθαλείο άλδξεο ηεο επνρήο φπσο ν Πεξηθιήο, ν Πξσηαγφξαο θαη ν νθνθιήο. Οη ηζηνξίεο ηνπ Δξνδφηνπ (ηηο νλφκαζε «Εζηνξίεο απφδεημηο»), 370
είλαη ρσξηζκέλεο (απφ ηνπο Ώιεμαλδξηλνχο) ζε ελλέα βηβιία θαη θαζ’ έλα απφ απηά θέξεη ην φλνκα κηαο απφ ηηο Μνχζεο. ηα βηβιία απηά πεξηγξάθεη: 1. Σελ ηζηνξία ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ πεξζηθνχ θξάηνπο. 2. Σελ εθζηξαηεία ησλ Πεξζψλ ζηελ Ώίγππην θαη ηελ ηζηνξία ηεο Ώηγχπηνπ. 3. Σε βαζηιεία ηνπ Ααξείνπ. 4. Σελ εθζηξαηεία ηνπ Ααξείνπ θαηά ησλ θπζψλ 5. Σελ θαηάιεςε ηεο Θξάθεο απφ ηνπο Πέξζεο θαη ηελ Εσληθή επαλάζηαζε. 6. Σελ πξψηε εηζβνιή ησλ Πεξζψλ ζηελ Βιιάδα θαη ηε κάρε ηνπ Μαξαζψλα Σα βηβιία 7, 8 θαη 9 πεξηγξάθνπλ ηελ δεχηεξε εηζβνιή ησλ Πεξζψλ ζηελ Βιιάδα. (Πινύηαξρνο, Λνπθηαλόο) Ο ηζηνξηθόο Ζξόδνηνο 2. Κιαδνκέληνο, νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 292 π.Υ. 3. Ο Ζξόδνηνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο καζεηήο ηνπ Βπίθνπξνπ θαη ζπγγξαθέαο ηνπ έξγνπ: Πεξί Δπηθνύξνπ Δθεβείαο 4. Ο Ζξόδνηνο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γηαηξφο καζεηήο ηνπ Ώγαζίλνπ θαη νπαδφο ηεο ζρνιήο ησλ Μεζνδηθψλ. Ζξόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Ζξόδσξνο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ ΐξχζσλνο, ήηαλ ηζηνξηθφο απφ ηελ Δξάθιεηα ηνπ Πφληνπ. Έγξαςε ηα : Καζ’ Ζξαθιέα θαη Αξγνλαπηηθά. (Αζήλαηνο) 2. Ο Ζξόδσξνο ν Μεγαξεύο ήηαλ ελλέα θνξέο νιπκπηνλίθεο απφ ην 328 σο ην 292 π.Υ. 3. Ο Ζξόδσξνο (4νο-3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γιχπηεο. Βξγάζηεθε ζηελ Ώζήλα θαη ζην Χξσπφ. Ζξνκέλεο (Ηζη): Ο Ζξνκέλεο ζπκκεηείρε ζηελ ζπλνκσζία γηα ηελ δνινθνλία ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’. Βθηειέζηεθε απφ ηνλ Ώιέμαλδξν (Ώξξηαλφο) Ζξόμελνο (Ηζη): λνκα ζε αξραία επηγξαθή Ζξνπύζεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ Ζξόππζνο (Ηζη): Ο Ζξόππζνο (πηζαλψο απφ ηελ Κνινθψλα ηεο Εσλίαο) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο. Γλσζηφ ηνπ έξγν Ώξνη Κνινθσλίσλ (Αζήλαηνο) Ζξνζθάκαλδξνο (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεη ν Πιάησλ Ζξόζηξαηνο (Ηζη): Πνιίηεο ηεο Βθέζνπ, ν νπνίνο ήζειε καλησδψο λα κείλεη ην φλνκά ηνπ ζηελ ηζηνξία. Έηζη ην 356 π.Υ. έθαςε ην λαφ ηεο Ώξηέκηδνο, ην θεκηζκέλν Ώξηεκίζην θαηαζθεπαζκέλν εμ νινθιήξνπ απφ κάξκαξν απφ ηνλ βαζηιηά ηεο Λπδίαο Κξνίζν. Ο λαφο απηφο ήηαλ έλα απφ ηα Βπηά Θαχκαηα 371
ηνπ Κφζκνπ. Οη Βθέζηνη ζπλέιαβαλ ηνλ εκπξεζηή, ηνλ βαζάληζαλ, ηνλ εθηέιεζαλ θαη απαγφξεπζαλ θάζε κλεία ηνπ νλφκαηφο ηνπ. κσο παξφι’ απηά ην φλνκά ηνπ δηαηεξήζεθε, έζησ θαη αλ ζεκαίλεη απηφλ πνπ πξνρσξεί ζε αλφζηεο πξάμεηο. (ηξάβσλ) Ζξόηηκνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ζξόθαληνο (Ηζη): Σχξαλλνο ηεο πφιεο Παξίνπ ηνπ Βπμείλνπ Πφληνπ, ζχκκαρνο ηνπ Ααξείνπ ζηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ησλ θπζψλ (Ζξόδνηνο) Ζξνθύιε ή Ζξνθίιε ή Γειθίο (Μπζ): Σξσαδίηηζζα ίβπιια, θφξε ηεο Νχκθεο Εδαίαο θαη ηνπ βνζθνχ Θενδψξνπ, ήηαλ ε πξψηε πνπ πξφβιεςε φηη ε Σξνία ζα θαηαζηξεθφηαλ εμ αηηίαο κηαο γπλαίθαο απφ ηε πάξηε. Σαμίδεςε ζε πνιιά κέξε φπσο ζηε άκν, ζηε Αήιν θαη ζηνπο Αειθνχο. Υξεζκνδνηνχζε αλεβαζκέλε πάλσ ζε κηα πέηξα, πνπ ηελ θνπβαινχζε πάληα καδί ηεο. (Παπζαλίαο) Ζξόθηινο (Ηζη): Ο Ζξόθηινο (331-280 π.Υ.) απφ ηε Υαιθεδφλα ηεο ΐηζπλίαο, ήηαλ Έιιελαο γηαηξφο, πνπ ζεσξείηαη ν ηδξπηήο ηεο αλαηνκίαο. Βξγάζηεθε ζηελ Ώιεμάλδξεηα καδί κε ηνλ άιιν ζπνπδαίν γηαηξφ ηεο επνρήο ηνπ ηνλ Δξαζίζηξαην. Ο Δξφθηινο ήηαλ παζνιφγνο, γπλαηθνιφγνο, καηεπηήξαο, θαξκαθνιφγνο θαη απφ ηνπο πξσηνπφξνπο ηεο θπζηνινγίαο θαη ηεο αλαηνκηθήο. Έγξαςε πνιιά έξγα (Πεξί αηηηώλ, Αλαηνκηθά, Πεξί ζθπγκώλ, Μαηεπηηθόλ, Πεξί νθζαικώλ, Γηαηηεηηθόλ θαη άιια) ηα νπνία έρνπλ ραζεί, αιιά αλαθέξνληαη εθηελψο απφ ηνλ Γαιελφ. Ζ Ζξώ θξαηά ην ιπρλάξη θαη πεξηκέλεη κε αγσλία ηνλ Λέαλδξν Ζξόθπηνο (Μπζ): Ο Ηξόθπηνο ήηαλ κπζηθφο κάληεο Ζξώ (Μπζ): 1. Δ Ηξώ ήηαλ κηα απφ ηηο θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. (κεξνο) 2. Δ Ηξώ ήηαλ ηέξεηα ηεο Ώθξνδίηεο θαη θαηνηθνχζε ζηε εζηφ. Ο Λέαλδξνο, ήηαλ έλαο λεαξφο πνπ δνχζε ζηε Άβπδν, απέλαληη απφ ηε εζηφ ζηελ αζηαηηθή πιεπξά ηνπ ΐνζπφξνπ. Βίδε ηελ Δξψ θαη ηελ εξσηεχηεθε. Κάζε βξάδπ ν Λέαλδξνο πεξλνχζε θνιπκπψληαο ηνλ Βιιήζπνλην θαη ζηελ άιιε φρζε ηνλ πεξίκελε ε Δξψ πνπ είρε πάληα έλα ιπρλάξη αλακκέλν γηα λα θαζνδεγεί ηνλ αγαπεκέλν ηεο. Πξηλ μεκεξψζεη, ν Λέαλδξνο έθαλε μαλά θνιπκπψληαο ηε δηαδξνκή ηεο επηζηξνθήο.
372
Σνλ ρεηκψλα ε ζάιαζζα ήηαλ ηαξαγκέλε θαη δπν εξαζηέο ζπκθψλεζαλ λα ηδσζνχλ θαη πάιη ηελ άλνημε. Κάπνην βξάδπ, ε ππεξέηξηα μεράζηεθε θαη ην ιπρλάξη άλαςε θαη πάιη. Ο Λέαλδξνο κφιηο ην είδε ην εμέιαβε σο εξσηηθή πξφθιεζε θαη ξίρηεθε ζηε ζάιαζζα. κσο ν αέξαο, έζβεζε ην ιπρλάξη θαη ν λένο ράζεθε θαη πλίγεθε. Σν πξσί ην ζψκα μεβξάζηεθε ζηελ αθηή θαη ε Δξψ απφ ηελ απειπηζία ηεο έπεζε ζηε ζάιαζζα θαη πλίγεθε. (ηξάβσλ) Ζξώδαο (Ηζη): Ο Ζξώδαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Βξεζζφ ήηαλ αληςηφο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο πφιεο Υεξαίνπ. ηαλ νη Μαθεδφλεο θαηέιαβαλ ηελ Μπηηιήλε ν Δξψδαο εμνξίζηεθε. Ζξώδεο ν Αηηηθόο (Ηζη): Ο Ζξώδεο Σηβέξηνο Κιαύδηνο Αηηηθόο (2νο κ.Υ. αη.) ππήξμε επηθαλήο Ώζελαίνο ζνθηζηήο. Βίρε δαζθάινπο ηνπ ηνλ Θεαγέλε ηνλ Κλίδην, ην Σαχξν ηνλ Σχξην, ηνλ ζνθηζηή Πνιέκσλα θαη άιινπο. Ο ίδηνο δίδαμε θηινζνθία, ξεηνξηθή θαη ειιεληθή γιψζζα ζε πνιινχο δηάζεκνπο ηεο επνρήο ηνπ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη νη Ρσκαίνη απηνθξάηνξεο Μάξθνο Ώπξήιηνο θαη Λεχθηνο ΐήξνο. Σν Ωδείν ηνπ Ζξώδε ηνπ Αηηηθνύ Ο Δξψδεο ήηαλ γλσζηφο θαη γηα ηνλ κεγάιν πινχην, αιιά θαη ηελ γελλαηνδσξία ηνπ. Με δηθά ηνπ ρξήκαηα ρηίζηεθαλ ην Παλαζελατθό ηάδην (απηφ πνπ 18 αηψλεο αξγφηεξα αλαθαηλίζηεθε απφ ηνλ Γ. Ώβέξσθ γηα λα γίλνπλ νη πξψηνη ζχγρξνλνη Οιπκπηαθνί αγψλεο), ην Χδείν Ζξώδνπ ηνπ Αηηηθνύ (γηα λα ηηκήζεη ηελ λεθξή γπλαίθα ηνπ Ρεγίιια), ην ζέαηξν ηεο Κνξίλζνπ, ην Νπκθαίν ζηελ Οιπκπία, ζηάδην ζηνπο Αειθνχο, ηακαηηθά ινπηξά ζηηο Θεξκνπχιεο, πδξαγσγείν ζηελ Ώιεμάλδξεηα ηεο Σξσάδαο θαη πνιιά άιια. (Λνπθηαλόο) Ζξσδηαλόο (Ηζη): Ο Ώίιηνο Ζξσδηαλόο (170-255 κ.Υ.) απφ ηελ Ώληηφρεηα ηεο πξίαο ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο θαη γξακκαηηθφο. Έγξαςε βηβιίν ζην νπνίν παξνπζηάδεη ηα γεγνλφηα κεηά ην ζάλαην ηνπ Μάξθνπ Ώπξειίνπ σο ηελ άλνδν ηνπ Γνξδηαλνχ Γ’. Ζξσίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ήξσλ (Ηζη): 1. Ο Έιιελαο καζεκαηηθφο, γεσκέηξεο θαη κεραληθφο Ήξσλ ν Αιεμαλδξεύο (10-70 κ.Υ.) ππήξμε δηεπζπληήο ηεο αλψηαηεο ηερληθήο ζρνιήο ηεο Ώιεμάλδξεηαο πνπ ήηαλ ην πξψην πνιπηερλείν. Ήηαλ ζπγγξαθέαο πνιιψλ έξγσλ θαη εθεπξέηεο. Μηα απφ ηηο ζεκαληηθέο ηνπ εθεπξέζεηο ήηαλ ε αηνιόζθαηξα ή αηκνζηξόβηινο πνπ ζεσξείηαη ε πξψηε αηκνκεραλή ηεο ηζηνξίαο. Βθεπξέζεηο ηνπ επίζεο ήηαλ ην νδόκεηξν, ε ύδξαπιηο θαη άιιεο.
373
Ώπφ ηα βηβιία ηνπ ζψδνληαη πέληε έξγα, ηα δπν ζηα ειιεληθά (Πλεπκαηηθά, Απηόκαηα) θαη ηα ηξία ζε αξαβηθή κεηάθξαζε (Μεραληθή, Μεηξηθή θαη Γίνπηξα). 2. Ο Ήξσλ ν Λίβπνο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο Ζξώλδαο (Ηζη): Ο Ζξώλδαο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κσ, ήηαλ γλσζηφο κηκνγξάθνο. Οη κίκνη ήηαλ ινγνηερληθφ είδνο κε ζθελέο ηεο θαζεκεξηλφηεηαο πξννξηζκέλν γηα απαγγειία. Έγηλε γλσζηφο ην 1891 φηαλ εθδφζεθαλ ζην Λνλδίλν νθηψ αθέξαηνη κίκνη θαη απνζπάζκαηα απφ άιινπο. Έξγα ηνπ Ο πνξλνβνζθόο, Ο δηδάζθαινο, Ζ δειόηππνο, Οη Φηιηάδνπζαη θαη άιια. Ήξσο (Ηζη): Ώζελαίνο γηαηξφο Ζζίνδνο (Ηζη): Ο επηθφο πνηεηήο θαη ξαςσδφο Ζζίνδνο (πεξ. 730-680 π.Υ.) απφ ηελ Άζθξα ηνπ Βιηθψλα θαη έδεζε πεξίπνπ ηελ ίδηα επνρή κε ηνλ κεξν. Καηά ηελ παξάδνζε ζηνλ Βιηθψλα δνχζαλ νη Μνχζεο, νη νπνίεο θαη ηνπ ράξηζαλ ην δψξν ηεο πνηεηηθήο έκπλεπζεο. Σελ ηέρλε ηεο ζηηρνπξγηθήο, πξέπεη λα ηελ έκαζε απφ ηνπο επαγγεικαηίεο ξαςσδνχο πνπ γχξηδαλ ηφηε ζε φιε ηελ Βιιάδα. Ο Δζίνδνο έιαβε κέξνο ζ’ έλα αγψλα πνίεζεο ζηε Υαιθίδα, φπνπ ηνλ βξάβεπζαλ κε έλα ηξίπνδν. Ο Δζίνδνο θαη ν κεξνο απνηεινχλ ην αλαγλσξηζκέλν πξσηνπφξν ‘δίδπκν’ ηνπ αξραίνπ ειιεληθνχ πνιηηηζκνχ. Ο Ζζίνδνο Σν καληείν ησλ Αειθψλ, πξνεηδνπνίεζε ηνλ Δζίνδν φηη ζα πέζαηλε ζηε Νεκέα, θη έηζη θαηέθπγε ζηε Λνθξίδα, φπνπ δνινθνλήζεθε ζηνλ λαφ ηνπ Νεκαίνπ Αηφο θαη ζάθηεθε εθεί. Σα έξγα ηνπ Δζηφδνπ είλαη: ε Θενγνλία, εμ νινθιήξνπ ζσδφκελν έπνο, πνπ αζρνιείηαη κε ηελ δεκηνπξγία ηνπ θφζκνπ (θνζκνγνλία) θαη ησλ ζεψλ (ζενγνλία), αξρίδνληαο απφ ην Υάνο θαη ηε Γαία, ηε Νχθηα θαη ηνλ Έξσηα θαη θαηαιήγεη ζην Αία. (νπΐδαο, Παπζαλίαο). ην θαη’ εμνρήλ δηδαθηηθφ έπνο ηνπ Έξγα θαη Ζκέξαη, ν Δζίνδνο παξαζέηεη κχζνπο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ ηζηνξία ηνπ αλζξψπνπ θαη ηνπ πνιηηηζκνχ θαη θαηαιήγεη ζην ζπκπέξαζκα φηη ε εξγαζία είλαη κηα απφ ηηο ηάζεηο ηνπ αλζξψπνπ. Βπίζεο δίλεη νδεγίεο ζηνπο αλζξψπνπο γηα ηηο αζρνιίεο ηνπο ζχκθσλα κε ην εκεξνιφγην. Έξγα πνπ απνδίδνληαη ζην Δζίνδν, είλαη ε Αζπίο ηνπ Ζξαθιένπο, πνπ δηαζψζεθε νιφθιεξν, ν Γπλαηθώλ θαηάινγνο, ε Μειακπνδία, θαη νη Ηδαίνη Γάθηπινη ησλ νπνίσλ ζψζεθαλ απνζπάζκαηα. (Πιάησλ) Ζζηόλε (Ηζη): Βιιελίδα δσγξάθνο θαη αγγεηνγξάθνο
374
Ζζηόλε (Μπζ): Θπγαηέξα ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Λανκέδνληα. Ο Λανκέδσλ δελ πιήξσζε ηνπο ζενχο Πνζεηδψλα θαη Ώπφιισλα φηαλ ηνλ βνήζεζαλ ζην ρηίζηκν ησλ ηεηρψλ ηεο Σξνίαο. Ο Ώπφιισλαο έζηεηιε παλνχθια θαη ν Πνζεηδψλαο έλα ζαιάζζην θήηνο πνπ έηξσγε ηνπο πνιίηεο. Σν Μαληείν απεθάλζε φηη έπξεπε λα δνζεί σο βνξά ζην ηέξαο ε Δζηφλε. Ο Λανκέδσλ αλαγθάζηεθε λα δερζεί λα δέζνπλ ηελ θφξε ηνπ ζηελ αθηή, αιιά ηφηε πέξαζε απφ θεη ν Δξαθιήο, ν νπνίνο ζθφησζε ην θήηνο. Ο κχζνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Δζηφλεο είλαη παξφκνηνο κε απηφλ ηνπ Πεξζέα θαη ηεο Ώλδξνκέδαο. (Ώπνιιφδσξνο) Ζζπρεία (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Ηζπρεία ήηαλ κεηέξα ηνπ Οηζηξφβιε, απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Ζζπρία (Ηζη): Θεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο εζπρίαο θαη ηεο εηξήλεο Ζζύρηνο (Ηζη): Ο Ζζύρηνο ν Αιεμαλδξεύο (3νο κΥ. αη.) ήηαλ γξακκαηηθφο, ν νπνίνο ζπλέγξαςε ην πιεξέζηεξν ιεμηθφ αζπλήζηζησλ θαη παξάμελσλ ιέμεσλ θαη θξάζεσλ κε ηίηιν πλαγσγή Παζώλ Λέμεσλ θαηά ηνηρείνλ. Σν πνιχηηκν απηφ ιεμηθφ έρεη δηαζσζεί νιφθιεξν. Ήζπρνο (Ηζη): Ώηηηθφο ήξσαο πνπ ιαηξεπφηαλ ζηνλ Άξεην Πάγν Ζηηάο (Μπζ): Κφξε ηνπ ήξσα ηεο Σξνίαο Ώηλεία Ζθαηζηεία (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο ζεάο Ώζελάο. Ζθαηζηίλε (Μπζ): Μηα απφ ηηο γπλαίθεο ηνπ Ώηγχπηνπ θαη κεηέξα αξθεηψλ απφ ηνπο Ώηγππηηάδεο (Ώπνιιφδσξνο) Ζθαηζηηόπνιηο (Ηζη): Ο Ζθαηζηηόπνιηο (7νο π.Υ. αη.) απφ ηελ άκν ήηαλ ν παηέξαο ηνπ Εάδκσλνο, ηδηνθηήηε ηνπ δνχινπ Ώηζψπνπ (Ζξόδνηνο) Ζθαηζηίσλ (Ηζη): 1. Ο Ζθαηζηίσλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γιχπηεο γηνο ηνπ Μχξσλνο 2. Ο Ζθαηζηίσλ (356-325 π.Υ.) γηνο ηνπ Ώκχληνξα, ήηαλ παηδηθφο θίινο, ζπλνκήιηθνο, ζπκκαζεηήο (κε δάζθαιν ηνλ Ώξηζηνηέιε) θαη ζχληξνθνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ ζηελ εθζηξαηεία ηνπ ζηελ Ώζία. Δ θηιία ηνπ Ώιεμάλδξνπ κε ηνλ Δθαηζηίσλα ήηαλ ηφζν δπλαηή πνπ πνιινί ηελ ζχγθξηλαλ κε απηήλ ηνπ Ώρηιιέα κε ηνλ Πάηξνθιν. Μεηά ηελ εθηέιεζε ηνπ Φηιψηα, ν Δθαηζηίσλ θαη ν Κιείηνο αλέιαβαλ ηελ δηνίθεζε ηνπ καθεδνληθνχ ζηξαηνχ. Έιαβε κέξνο ζε πνιιέο κάρεο, ηξαπκαηίζηεθε ζηα Γαπγάκεια θαη ζπκκεηείρε ζηηο εθζηξαηείεο ηνπ βαζηιηά σο ηελ Ελδία. Πέζαλε ζε ειηθία 31 εηψλ κεηά απφ επηαήκεξε νηλνπνζία. Ο Ώιέμαλδξνο έθαλε κηα κεγαινπξεπή θεδεία πνπ θφζηηζε 10.000 ηάιαληα θαη φξηζε λα ιαηξεχεηαη ν Δθαηζηίσλ σο ήξσαο. (Αξξηαλόο, Πινύηαξρνο) 3. Ο Ζθαηζηίσλ (1νο- 2νο κΥ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. Έγξαςε εγρεηξίδηα γξακκαηηθήο (νπΐδαο) Ζθαηζηόδσξνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ήθαηζηνο (Ηζη): Θεφο ηεο θσηηάο, ηεο κεηαιινπξγίαο, πξνζηάηεο ησλ ζηδεξνπξγψλ. Ώπφ κηθξφο έδεημε ηνλ ελδηαθέξνλ ηνπ γηα ηε ζηδεξνπξγία θαη ηελ θαηεξγαζία ησλ κεηάιισλ εηδηθφηεξα. Έζηεζε έλα εξγαζηήξη ζην λεζί Λήκλν θαη θαηαζθεχαδε ηα πάληα, απφ φπια σο θνζκήκαηα. ηα 375
ζεκαληηθφηεξα δεκηνπξγήκαηά ηνπ πεξηιακβάλνληαη νη θεξαπλνί ηνπ Αία, ην άξκα ηνπ Ήιηνπ, ν ζψξαθαο ηνπ Δξαθιή, ε παλνπιία ηνπ Ώρηιιέα, ν ράιθηλνο γίγαληαο Σάισο θ.ά. Ο Ήθαηζηνο ήηαλ ν κφλνο εξγαδφκελνο (ρεηξσλαθηηθά κάιηζηα!) ζεφο. Ώθφκα θαη ηα πξνζσλχκηά ηνπ είραλ ζρέζε κε ηε δνπιεηά ηνπ: Κιπηνηέρλεο, Πνιπηέρλεο, Πνιύθξσλ, Υαιθεύο. (Ζζίνδνο) Ζρώ (Μπζ): Οξεηάδα Νχκθε, ε πξνζσπνπνίεζε ηεο ερψο. Έκαζε απφ ηηο Μνχζεο λα ηξαγνπδά θαη λα παίδεη απιφ ηφζν θαιά πνπ ζπλαγσληδφηαλ ηηο ηθαλφηεηεο ηνπ Παλφο. Ήηαλ κνλφρλνηε θαη απέθεπγε ηελ παξέα αλζξψπσλ θαη ζεψλ. Ώπέθξνπζε ηνλ έξσηα ηνπ Πάλα - πνπ ηε δήιεπε γηα ην ηαιέλην ηεο ζηε κνπζηθή – θη απηφο ζπκσκέλνο πξνθάιεζε καλία ζε θάπνηνπο βνζθνχο θη απηνί επηηέζεθαλ ζηελ Δρψ, ηελ θνκκάηηαζαλ θαη ζθφξπεζαλ ηα κέιε. Δ ζηνξγηθή φκσο Γαία κάδεςε ηα θνκκάηηα ηεο θαη ηα έζαςε φπνπ ηα έβξηζθε. Ώπηά φκσο δηαηήξεζαλ ηηο κνπζηθέο ηθαλφηεηεο ηεο Δρνχο θαη έηζη επαλαιακβάλνπλ φπνηνπο ήρνπο αθνχζνπλ. Ζρώ Ζώλε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Ηώλε ήηαλ κεηέξα ηνπ Ώκέζηξηνπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Ζώο (Ηζη): Δ Ζώο ή Έσο ήηαλ ζεφηεηα ηεο απγήο, ε θξνθφπεπινο, ιεπθφπηεξνο, ξνδνδάρηπιε θαη ξνδνζηεθήο. (κεξνο)
376
Θαΐο (Ηζη): Αηάζεκε Ώζελαία εηαίξα ηνπ 4
νπ
π.Υ. αη. Ώξρηθά παξείρε ηα ππεξεζίεο ζηνλ Μ. Ώιέμαλδξν θαη αθνινχζεζε ν Πηνιεκαίνο Ώ’ ν σηήξ ηεο Ώηγχπηνπ. Λέγεηαη φηη κεηά ην ζάλαην ηνπ Ώιεμάλδξνπ ν Πηνιεκαίνο ηελ παληξεχηεθε θαη απέθηεζαλ καδί ηξία παηδηά. Λέγεηαη νηη ε ηδέα ηεο ππξπφιεζεο ηεο σξαηφηαηεο Πεξζέπνιεο ην 330, πξσηεχνπζαο ησλ Πεξζψλ, ήηαλ δηθή ηεο. Βίπε ζηνλ Ώιέμαλδξν φηη σο Ώζελαία θαη απφγνλνο απηψλ πνπ ππέζηεζαλ ηφζεο θαηαζηξνθέο απφ ηνπο Πέξζεο θαη έθαςαλ ηελ πφιε ηνπο , έπξεπε πξψηε λα ξίμεη ηελ πξψηε αλακκέλε δάδα ζηα αλάθηνξα ηεο Πεξζέπνιεο. (Αξξηαλόο, Αζήλαηνο) Θάιαζζα (Ηζη): Ώξρέγνλε ζεφηεηα πξνζσπνπνίεζε ηεο ζάιαζζαο. (Ζζίνδ.) Θαιαζζίο (Ηζη): Δ Θαιαζζίο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Θάιεηα (Ηζη): 1. Δ Θάιεηα ήηαλ κηα απφ ηηο Σξεηο Υάξηηεο (Ζζίνδνο) 2. Δ Θάιεηα ή Θαιία ήηαλ κηα απφ ηηο Βλλέα Μνχζεο, πξνζηάηηδα ηεο θσκσδίαο θαη ηεο βνπθνιηθήο πνίεζεο (Ζζίνδνο) 3. Αεπηεξεχνπζα ζεά ηεο βιάζηεζεο. πλδέεηαη κε ηελ θαξπνθνξία κηαο θαη ην φλνκά ηεο πξνέξρεηαη απφ ην ξήκα ζάιισ (βιαζηάλσ, θαξπνθνξψ). Θαιήο ν Μηιήζηνο Θαιέηαο (Ηζη): Ο Θαιέηαο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο απφ ηελ πάξηε Θαιήο (Ηζη): Ο Θαιήο ν Μηιήζηνο (636-546 π.Υ.) ήηαλ πξνζσθξαηηθφο θηιφζνθνο θαη επηζηήκνλαο, ν ηδξπηήο ηεο ησληθήο θηινζνθηθήο ζρνιήο θαη ν αξραηφηεξνο γλσζηφο θηιφζνθνο ηεο Αχζεο. Ήηαλ επίζεο αζηξνλφκνο θαη καζεκαηηθφο. Ο Δξάθιεηηνο έγξαςε γη’ απηφλ: Θαιήο πξώηνο αζηξνινγήζαη. Βίλαη έλαο απφ ηνπ Δπηά νθνύο ηεο αξραίαο Βιιάδαο θαη ζεσξείηαη ν παηέξαο ηεο δπηηθήο θηινζνθίαο. Πξαγκαηνπνίεζε ηαμίδηα ζηελ Ώίγππην θαη ζε άιιεο ρψξεο θαη απέθηεζε ζεκαληηθέο γλψζεηο ηεο αηγππηηαθήο κπζνινγίαο, αζηξνλνκίαο, γεσκεηξίαο θαη καζεκαηηθψλ Πξνζπάζεζε λα εμεγήζεη θπζηθά θαηλφκελα, φπσο ν ζεηζκφο θαη ε αζηξαπή, πνπ σο ηφηε απνδίδνληαλ ζε ζετθέο πξάμεηο θη έγηλε έηζη ν πξψηνο γλσζηφο «πιηζηήο». Ο Δξφδνηνο αλαθέξεη επίζεο, φηη ν Θαιήο πξνέβιεςε ηελ έθιεηςε ηνπ Διίνπ ηνπ 585 π.Υ., πνπ ζηακάηεζε κηα κάρε κεηαμχ Λπδψλ θαη Μήδσλ. Οη απφςεηο ηνπ Θαιή είραλ βαζηά επίδξαζε ζηε ζθέςε ησλ Βιιήλσλ θηινζφθσλ θαη θαηά ζπλέπεηα ηεο Αχζεο. Αελ άθεζε γξαπηά ηνπ, φκσο 377
πνιιέο αλαθαιχςεηο θαη ζεσξίεο απνδίδνληαη ζ’ απηφλ, αλ θαη απηφ δελ έρεη απνδεηρζεί. ξηζε ηελ ηξηγσλνκεηξία ζαλ έλα απφ ηα βαζηθά ζηνηρεία ησλ καζεκαηηθψλ, δίδαμε φηη: νη γσλίεο ηνπ ηζνζθεινύο ηξηγώλνπ είλαη ίζεο, ε δηάκεηξνο δηρνηνκεί ηνλ θύθιν. Βπίζεο ιέγεηαη φηη κέηξεζε ην χςνο ησλ Ππξακίδσλ, κεηξψληαο ην χςνο ηνπο, αθξηβψο ηε ζηηγκή πνπ ν δηθφο ηνπ ίζθηνο ήηαλ ίζνο κε ην πξαγκαηηθφ ηνπ χςνο. Σνπ απνδίδεηαη ε αλαθάιπςε ηεο Μηθξήο Άξθηνπ, είπε πξψηνο φηη ε ειήλε θσηίδεηαη απφ ηνλ Ήιην θαη ππνζηήξημε φηη ηα νπξάληα ζψκαηα έρνπλ ηελ ίδηα ζχζηαζε κε ηε Γε. Σε θηινζνθία θαη ηηο δηδαζθαιίεο ηνπ, ηηο δηέδσζαλ νη καζεηέο ηνπ θαη νη κεηαγελέζηεξνη θηιφζνθνη φπσο ν Ώξηζηνηέιεο. εκαληηθά ζηνηρεία γηα ηε θηινζνθία ηνπ βξίζθνκε ζην έξγν ηνπ Αηνγέλε ηνπ Λαέξηηνπ Βίνη Φηινζόθσλ. (Ζξόδνηνο, Πιάησλ, Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Θαιήζηξηα ή Θαιεζηξίο (Ηζη): Δ Θαιήζηξηα (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ε πνιχ φκνξθε βαζίιηζζα ησλ Ώκαδφλσλ. Βπηθεθαιήο 300 έλνπισλ Ώκαδφλσλ επηζθέθζεθε ηνλ Μ. Ώιέμαλδξν γηα λα απνθηήζεη παηδηά απφ απηφλ. Λέγεηαη φηη έκεηλε καδί ηνπ 13 εκέξεο. Θαιήηαο (Ηζη): Ο Θαιήηαο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηξαγνπδηζηήο απφ ηελ Γφξηπλα ηεο Κξήηεο. Βηζήγαγε ζηε πάξηε ηνπο παηάλεο θαη ηνλ έλνπιν ρνξφ (ππξξίρηνο). (Πινύηαξρνο) Θαιιία (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Θαιιίαξρνο (Ηζη): Ο Θαιιίαξρνο απφ ηελ Διεία ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 40 θαη ην 32 π.Υ. Θάιηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θαιιόο (Ηζη): Ο Θαιιόο ή Θάιινο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο, έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο πξίαο. Θαιιώ (Ηζη): Δ κηα απφ ηηο ξεο, πξνζσπνπνίεζε ηεο βιάζηεζεο θαη ηεο θαξπνθνξίαο. (Ζζίνδνο) Θάινπζα (Ηζη): Δ Θάινπζα ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Θάιπηνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Χξαίαο Βιέλεο. Πνιέκεζε ζηελ Σξνία θαη ήηαλ έλαο απφ απηνχο κπήθαλ ζηνλ Ανχξεην Ίππν (κεξνο) Θάιπηο (Ηζη): παξηηάηεο νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 680 π.Υ. Θαιύζηνο (Μπζ): Σξψαο παηέξαο ηνπ Βρέπσινπ (κεξνο) Θάισλ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θακβξάδαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ αθψλ (Ξελνθώλ) Θακηκαζάδαο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Πνζεηδψλα ζηε θπζία (Ζξόδνηνο) Θακύξα (Ηζη): Δ κεηέξα ηνπ ιπξηθνχ πνηεηή Μνπζαίνπ απφ ηνλ κνπζηθφ Φηιάκσλα Θάκπξηο (Ηζη): Ο Θάκπξηο ή Θάκπξνο (13νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Φηιάκκσλνο απφ ηε Θξάθε, ήηαλ ανηδφο επηθψλ πνηεκάησλ. Λέγεηαη φηη ηνλ ηχθισζαλ νη Μνχζεο φηαλ θαπρήζεθε φηη κπνξεί λα ηηο ληθήζεη ζε αγψλα κνπζηθήο. (κεξνο)
378
Θάκσλ (Ηζη): Ο Θάκσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαθεδνλία, είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή-ζπκβφιαην αγνξάο γεο θαη ακπειηνχ, ζην νπνίν παξίζηαην σο κάξηπξαο. Θαλάθε (Μπζ): Κφξε ηνπ Μεγαζάξνπ θαη κεηέξα ηνπ Κηλχξα (Ώπνιιφδσξνο) Θάλαηνο (Ηζη): Αίδπκνο αδειθφο ηνπ Όπλνπ, πξνζσπνπνίεζε ηνπ ζαλάηνπ. Οη δπν αδειθνί ζεσξνχληαλ δεηλνί ζενί, θαηνηθνχζαλ ζηα Σάξηαξα θαη ν Ήιηνο δελ ηνπο έβιεπε πνηέ. Ο Όπλνο γπξίδεη αδηάθνπα ζηεξηέο θαη ζάιαζζα θαη είλαη θαιφο κε ηνπο αλζξψπνπο, ζε αληίζεζε κε ην ζάλαην πνπ έρεη ζηδεξέληα θαξδηά θαη θξαηά γηα πάληα, φπνηνλ άλζξσπν ζπλαληήζεη. Βίλαη κηζεηφο θαη απφ ηνπο αλζξψπνπο θαη απφ ηνπο ζενχο. κσο παξνπζηάδεηαη θαη σο επεξγέηεο γηαηί απαιιάζζεη ηνπο αλζξψπνπο απφ ηνπο πφλνπο θαη ηα βάζαλα. Οη δπν αδειθνί απεηθνλίδνληαη ζπλήζσο σο λένη κε θηεξά ζηνπο ψκνπο θαη ζπαζί ζηε κέζε. Ο Θάλαηνο δελ δέρεηαη νχηε ζέιεη δψξα, γη’ απηφ δελ ππάξρεη δηθφο ηνπ βσκφο, νχηε χκλνο. (Ζζίνδνο) Θαλλύξαο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο Ληβχεο (Ζξόδνηνο) Ζ εηαίξα Θαξγπιία Θαξγειία (Ηζη): Δ νο νο Θαξγειία (6 -5 π.Υ. αη.) απφ ηε Μίιεην, ήηαλ γπλαίθα εμαηξεηηθήο νκνξθηάο θαη επζηξνθίαο, ιέγεηαη φηη ήηαλ θαη εηαίξα, απνηέιεζε δε πξφηππν γηα κηα άιιε Μηιεζία φκνξθε έμππλε θαη πηζαλψο εηαίξα, ηελ Ώζπαζία, ζχληξνθν ηνπ Πεξηθιή. Δ Θαξγειία ζπκβίσζε κε πνιινχο άληξεο θαη – ιέλε – φηη πξαγκαηνπνίεζε 14 γάκνπο! Πξνψζεζε ηελ ηδέα ηνπ θηινκεδηζκνχ θαη κε ηελ ιάκςε ηεο θαη ηελ πνιηηηθή ηεο ζθέςε επεξέαζε πνιινχο Ίσλεο πνιηηηθνχο πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε. Παληξεχηεθε ηνλ ηαγφ ηεο Θεζζαιηθήο Φαξζάινπ Ώληίνρν θαη κεηά ην ζάλαην ηνπ, εγεκφλεπζε κφλε ηεο γηα αξθεηά ρξφληα. ηαλ ην 480 ν Ξέξμεο εηζέβαιε ζηελ Βιιάδα, ε Θαξγειία ηνλ ππνδέρζεθε θηιηθά θαη πέηπρε λα παξακείλεη ην βαζίιεηφ ηεο αθέξαην. Θαξγειηώλ (Ηζη): Ο ελδέθαηνο κελάο ηνπ αηηηθνχ έηνπο Θάξξεμ (Ηζη): λνκα Ώζελαίνπ πνπ αλαθέξεη ν Γεκνζζέλεο Θάξξνς (Μπζ): βιέπε Χάξνς Θαξζαγόξαο (Ηζη): Ο θχιαθαο ηνπ ηεξνχ ζεζαπξνχ ηεο Ώζελάο ζηελ Λίλδν ηεο Ρφδνπ Θαξζηθξάηεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θαξζίλσλ (Ηζη): λνκα γξακκέλνο ζε άγαικα ηνπ 1νπ π.Υ. αηψλα 379
Θαξζίπνιηο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Θαξζίπνλνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε επηγξαθή ηεο Ρφδνπ Θάξζηππνο (Ηζη): Οπιίηεο πνπ έηξεμε έλνπινο λα αλαγγείιεη ζηνπο Ώζελαίνπο ηελ λίθε ζηνλ Μαξαζψλα Θάξπβηο (Μπζ): ηξαηεγφο ησλ Λπδψλ (Αηζρύινο) Θαξύπαο (Ηζη): Ο Θαξύπαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν πξψηνο βαζηιηάο ησλ Μνινζζψλ ηεο Δπείξνπ. Νένο αθφκα βξέζεθε ζηελ Ώζήλα θαη γλψξηζε ηελ αζελατθή παηδεία θαη αξγφηεξα ζπλέδεζε πνιηηηθά θαη πνιηηηζηηθά ην θξάηνο ηνπ κε ηελ Ώζήλα. Βηζήγαγε ζηελ Ήπεηξν ηε γξαθή θαη επέβαιε ην αηηηθφ αιθάβεην. Βπίζεο λνκνζέηεζε θαη έθνςε λνκίζκαηα. (Πινύηαξρνο) Θάζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σχξνπ Ώγήλνξα θαη αδειθφο ηεο Βπξψπεο, ηνπ Κάδκνπ, ηνπ Κίιηθνο θαη άιισλ. ηαλ ν Αίαο απήγαγε ηελ Βπξψπε, ν Ώγήλσξ έζηεηιε ηνπο γηνπο ηνπ λα βξνπλ ηελ αδειθή ηνπο ή λα κελ γπξίζνπλ πίζσ. Ο Θάζνο εγθαηαζηάζεθε ζην νκψλπκν λεζί ηνπ βνξείνπ Ώηγαίνπ. (Δξφδνηνο) Θαύκαθνο (Μπζ): Θεζζαιφο ζηνλ νπνίνλ ε πφιε Θαπκαθία ηεο Μαγλεζίαο νθείιεη ην φλνκά ηεο (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Θαύκαληηο (Μπζ) : Ο Θαχκαληηο ήηαλ κάληεο Θαπκάξηνλ (Ηζη): Δ Θαπκάξηνλ ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Θαύκαο (Ηζη): Θεφηεηα ηνπ πγξνχ ζηνηρείνπ. (Ζζίνδνο) Θεάγγεινο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θεαγέλεο (Ηζη): 1. Ο Θεαγέλεο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ησλ Μεγάξσλ αθνχ αληηκεηψπηζε ηνπο νιηγαξρηθνχο κε ηελ ππνζηήξημε ηνπ ιανχ. ηαλ θεξχρζεθε πφιεκνο ησλ Μεγάξσλ θαηά ηεο Ώζήλαο ν Θεαγέλεο ππνζηήξημε ηνλ (πεζεξφ ηνπ) Κχισλα. Δ πξάμε ηνπ απηή πξνθάιεζε ηελ θαηαδίθε ηνπ ζε ζάλαην. (Παπζαλίαο) 2. Ο Θεαγέλεο γηνο ηνπ Σηκνζζέλε (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θάζν, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ην 480 ζηελ ππγκαρία θαη ην 476 ζην παγθξάηην. Νίθεζε επίζεο 3 θνξέο ζηα Πχζηα, 9 ζηα Νέκεα θαη 10 ζηα Ίζζκηα. Ο κεγάινο απηφο αζιεηήο θέξδηζε ζπλνιηθά 1400 ζηεθάλνπο(!) ζηε δσή ηνπ. (Παπζαλίαο, Λνπθηαλόο) 3. Ο ζπγγξαθέαο Θεαγέλεο ν Ρεγίλνο (6νο π.Υ. αη.) απφ ην Ρήγην ηεο Εηαιίαο, είλαη ν πξψηνο πνπ αζρνιήζεθε κε ηελ αιιεγνξηθή εμήγεζε ησλ νκεξηθψλ επψλ. 4. Ο Θεαγέλεο ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Ώζελαίσλ πνπ ην 421 π.Υ. ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Λαθεδαηκνλίνπο (Θνπθπδίδεο) 5. Ο Θεαγέλεο ήηαλ αξρεγφο ηνπ ζηξαηνχ ηεο Θήβαο ζηελ κάρε ηεο Υαηξψλεηαο ην 338 π.Υ. κεηαμχ ησλ Μαθεδφλσλ ηνπ Φηιίππνπ ΐ’ θαη ησλ ζπλαζπηζκέλσλ ειιεληθψλ δπλάκεσλ. Νηθεηήο αλαδείρζεθε ν Φίιηππνο θαη ν Θεαγέλεο θαζψο θαη φινη νη άληξεο ηνπ ζεβατθνχ Εεξνχ Λφρνπ ζθνηψζεθαλ. (Πινχηαξρνο) Θεαγελίδεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 467 π.Υ.
380
Θεάγεο (Ηζη): Ο Θεάγεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ γηνο ηνπ Αεκνδφθνπ θαη καζεηήο ηνπ σθξάηε. Σν φλνκά ηνπ θέξεη έλαο ακθηζβεηνχκελνο δηάινγνο ηνπ Πιάησλα. Θεαίδεηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Θεαίλεηνο (Ηζη): Μάληεο απφ ηηο Πιαηαηέο (Θνπθπδίδεο) Θεαίνο (Ηζη): Ο Θεαίνο ή Θεηαίνο (5νο π.Υ. αη) γηνο ηνπ Οπιία απφ ην Άξγνο ήηαλ ζπνπδαίνο αζιεηήο ηεο πάιεο. Κέξδηζε ζηελ Οιπκπία, ζηα Νέκεα θαη ζηα Ίζζκηα Ο Πίλδαξνο ηνπ αθηέξσζε κηα σδή ηνπ. Θεαίηεηνο (Ηζη): Ο Θεαίηεηνο (417-369 π.Υ.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ καζεκαηηθφο, θίινο θαη καζεηήο ηνπ Πιάησλα ζηε θηινζνθία, θαζψο θαη ηνπ Θενδψξνπ Κπξήλεο ζηα καζεκαηηθά. Ώξγφηεξα δίδαμε ζηελ Ώθαδεκία. Ο Πιάησλαο έγξαςε έλα δηάινγν πνπ θέξεη ην φλνκά ηνπ. (Πιάησλ) Θεάλεηξα (Μπζ): Σξσαδίηηζζα πνπ αηρκαιψηηζε ν Δξαθιήο, πνιιά ρξφληα πξηλ ηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. Ο Σειακψλ ζχληξνθνο ηνπ Δξαθιή ηελ άθεζε έγθπν, αιιά απηή θαηέθπγε ζηελ απιή ηνπ βαζηιηά ηεο Μηιήηνπ, φπνπ γέλλεζε ηνλ Σξάκβειν Αγγείν πνπ απεηθνλίδεη ηελ Θεαλώ λα κειεηά ηα άζηξα Θεαλώ (Ηζη): 1. Δ Θεαλώ (6νο π.Υ. αη.) απφ ηνπο Θνπξίνπο ηεο Μεγάιεο Βιιάδαο ήηαλ ε δηαζεκφηεξε καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο ηεο αξραηφηεηαο. Ήηαλ θφξε ηνπ γηαηξνχ ΐξνληίλνπ, ζχδπγνο θαη καζήηξηα ηνπ Ππζαγφξα. Αίδαμε ζηηο ζρνιέο ηνπ Ππζαγφξα ζηνλ Κξφησλα θαη ζηε άκν. Μεηά ην ζάλαην ηνπ ζπδχγνπ ηεο, απηή θαη ηα παηδηά ηεο αλέιαβαλ λα δηδάμνπλ ην έξγν ηνπ. Σεο απνδίδεηαη ε ζπγγξαθή ησλ έξγσλ: Κνζκνινγία, Θεσξία ησλ αξηζκώλ, Ζ δνκή ηνπ ζύκπαληνο θ.ά. (Ηάκβιηρνο) 2. Δ Θεαλώ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Κιεφκβξνηνπ θαη κεηέξα ηνπ Παπζαλία, ν νπνίνο θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην γηα πξνδνζία. Ο Παπζαλίαο θαηέθπγε ηθέηεο ζην λαφ ηεο Ώζελάο. Βπεηδή νη παξηηάηεο δελ κπνξνχζαλ λα παξαβηάζνπλ ην άζπιν γηα λα ζπιιάβνπλ ηνλ Παπζαλία, έρηηζαλ ηελ πφξηα ηνπ λανχ θαη άθεζαλ ηνλ ηθέηε λα πεζάλεη απφ πείλα. Δ κεηέξα ηνπ Θεαλψ ήηαλ εθείλε πνπ έβαιε ηελ πξψηε πέηξα. Θεαλώ (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Θξάθεο Κηζζέα θαη ζχδπγνο ηνπ Ώληήλνξα. Μεηέξα 11 γησλ απφ ηνπο νπνίνπο νη 7 ζθνηψζεθαλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. 2. Δ ΑαλαΎδα Θεαλώ δνινθφλεζε ηνλ Φάληε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) 381
Θεαξίδαο (Ηζη): Ο αδειθφο ηνπ ηζηνξηθνχ Πνιύβηνπ Θεαξίδεο (Ηζη): Ώδειθφο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Αηνλπζίνπ ηνπ Πξεζβπηέξνπ θαη επηθεθαιήο ηνπ ζηφινπ θαηά ηελ εθζηξαηεία ζηελ Εηαιία ην 389 π.Υ. Θεάξηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Σξνηδήλα (Παπζαλίαο) Θεαξίσλ (Ηζη): Ώξηνπνηφο, ηνλ κλεκνλεχεη ζηνλ δηάινγφ ηνπ Γνξγίαο ν Πιάησλ Θέαο (Ηζη): Ο Θέαο απφ ην Λέπξεν Πεινπνλλήζνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 420 π.Υ. Θεαζίδεο (Ηζη): Ώλαθέξεηαη σο παξηηάηεο απφ ηνλ Ζξόδνην Θεία ή Δπξπθάεζζα (Μπζ): Σηηαλίδα, ζχδπγνο ηνπ Σηηάλα Τπεξίσλνο θαη κεηέξα ηνπ Ήιηνπ, ηεο ειήλεο θαη ηεο Δψο (Δζίνδνο) Θείαο (Μπζ): Γηνο ηνπ ΐήινπ θαη παηέξαο ηεο κχξλεο, κεηέξαο ηνπ Άδσλε (Ώπνιιφδσξνο) Θεηαίνο (Ηζη): βιέπε Θεαίνο Θεηαληίο (Ηζη): Πξνζθψλεζε ηεο ειήλεο σο θφξεο ηεο Θείαο Θεηαληίλε (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Ζξόδνηνο Θεηνδάκαο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Αξπφπσλ θαη ζχδπγνο ηεο Νεαίξαο. θνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή ζην πφιεκν ηνπ θαηά ησλ Αξπφπσλ. (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Θεηνράξεο (Ηζη): Ο Θεηνράξεο απφ ηελ Ώκθίπνιε ηεο Μαθεδνλίαο είλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή-πσιεηήξην ελφο ζπηηηνχ ην έηνο 357 π.Υ. Θεηζόα (Μπζ): Μηα απφ ηηο Νχκθεο ηεο Ώξθαδίαο ζηηο νπνίεο ε Ρέα αλάζεζε ηελ θχιαμε ηνπ βξέθνπο Αία. Θειμηέπεηα ή Θειμηόπε (Μπζ): Σν φλνκά ηεο ζεκαίλεη γνεηεπηηθή ζηελ φςε. Μηα απφ ηηο εηξήλεο, πνπ θαηνηθνχζαλ ζηα παξάιηα ηεο Ν. Εηαιίαο θαη κε ην ηξαγνχδη ηνπο πιάλεπαλ ηνπο λαπηηθνχο. Σηο ζπλάληεζε ν Οδπζζέαο ζην ηαμίδη ηνπ γηα ηελ Εζάθε. (κεξνο) Θειμηλόε ή Θειμηόλε (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεηαη ζε κηα απφ ηηο Μνχζεο (πέξαλ ησλ Βλλέα) Θειμηόλνηα (Μπζ): Δ Θειμηόλνηα ήηαλ κηα απφ ηηο Πξαμηδίθεο Θειμίσλ (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο ηθπψλαο, γηνο ηνπ Άπηδνο Θέιπνπζα (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Ώξθαδίαο Θεκειηνύρνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Πνζεηδψλα Θεκήζησξ (Ηζη): Σχξαλλνο ηεο άκνπ ηνλ 5ν π.Υ. αηψλα Θέκηο (Ηζη): Θεά ηνπ Νφκνπ, ηεο εζηθήο ηάμεο θαη ηνπ αλζξψπηλνπ θαη ζείνπ Αηθαίνπ. Ώπεηθνλίδεηαη κε δεκέλα κάηηα λα θξαηά δπγαξηά θαη ζπαζί, γηα λα κπνξεί λα απνλέκεη δηθαηνζχλε αθξηβνδίθαηα. Κφξεο ηεο Θέκηδαο θαη ηνπ Αία ήηαλ νη ξεο νη Μνίξεο, νη Θεκίδεο Νχκθεο θαη ε παξζέλα ε πξνζσπνπνίεζε ηεο Αηθαηνζχλεο. (Ζζίνδνο) Θέκηο (Μπζ): Νχκθε ηεο Ώξθαδίαο θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Λάδσλα Θεκίζθπξα (Ηζη): Δ πξσηεχνπζα ησλ Ώκαδφλσλ
382
Θεκηζηαγόξα (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Θεκηζηαγόξα δνινθφλεζε ηνλ Ώηγππηηάδε Πνδάζηκν ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. Θεκηζηαγόξαο (Ηζη): Ο Θεκηζηαγόξαο (3νο -2νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεκαηηθφο θαη ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο. Θεκηζηεύο (Ηζη): Έιιελαο θηιφζνθνο θαη ξήηνξαο. (νπΐδαο) Θεκίζηεο (Ηζη): Ο Θεκίζηεο ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο Θεκηζηίαο (Ηζη): Ο Θεκηζηίαο ή Μεγηζηίαο ήηαλ δηάζεκνο κάληεο απφ ηελ Ώθαξλαλία, πνπ ήηαλ παξψλ ζηελ κάρε ησλ Θεξκνππιψλ (480 π.Υ.). Ώλ θαη πξνέβιεςε ηελ έθβαζε ηεο ζχγθξνπζεο, αξλήζεθε λα εγθαηαιείςεη ην πεδίν ηεο κάρεο αλ θαη ν Λεσλίδαο ηνπ δήηεζε λα θχγεη. Αέρζεθε κφλν λα απνκαθξπλζεί ν γηνο ηνπ θαη ν Θεκηζηίαο έκεηλε θαη θπζηθά έραζε ηελ δσή ηνπ (Πινύηαξρνο) Θεκίζηε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Ίινπ θαη ηεο Βπξπδίθεο Θεκίζηηνο (Ηζη): Ο Θεκίζηηνο ν Δπθξαδήο (4νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Παθιαγνλία, ήηαλ πνιηηηθφο, ξήηνξαο θαη ζνθηζηήο Θεκηζηνγέλεο (Ηζη): Ο Θεκηζηνγέλεο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πξαθνχζηνο ηζηνξηθφο. Έγξαςε γηα ηνπο πνιέκνπο ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ. Θεκηζηόθιεηα (Ηζη): Δ Θεκηζηόθιεηα ή Θεόθιεηα (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηέξεηα ησλ Αειθψλ, γλψζηηο θαη δαζθάια ησλ καζεκαηηθψλ, ηεο αξηζκνζνθίαο θαη ηεο γεσκεηξίαο. Ο Ππζαγφξαο ηελ ζαχκαδε θαη αξγφηεξα άξρηζε λα δέρεηαη θαη γπλαίθεο ζηα καζήκαηα πνπ παξέδηδε (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Θεκηζηνθιήο Θεκηζηνθιήο (Ηζη): Ο Θεκηζηνθιήο (525461 π.Υ.) ήηαλ ν εγέηεο ηεο αζελατθήο Αεκνθξαηίαο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2νπ Πεξζηθνχ Πνιέκνπ θαη θχξηνο ζπληειεζηήο ηεο ειιεληθήο λίθεο. Σν 493 εμειέγε επψλπκνο άξρσλ γηα έλα ρξφλν. Πξέπεη λα ζπκκεηείρε ζηε κάρε ηνπ Μαξαζψλα θαη ιέγεηαη φηη είπε ην πεξίθεκν: Οπθ εά κε θαζεύδεηλ ην ηνπ Μηιηηάδνπ ηξόπαηνλ. Δ εκκνλή ηνπ ζηελ αχμεζε ηεο λαπηηθήο δχλακεο ηεο Ώζήλαο θαη ε αληίζεζε ηνπ Ώξηζηείδε, είρε σο απνηέιεζκα ηνλ νζηξαθηζκφ ηνπ ηειεπηαίνπ. Με πξσηνβνπιία ηνπ άξρηζε ακέζσο ε θαηαζθεπή 200 ηξηήξεσλ θαη νη ελέξγεηεο γηα ηελ επίηεπμε εληαίαο ζηάζεο ησλ ειιεληθψλ πφιεσλ απέλαληη ζηελ πεξζηθή απεηιή. πγθάιεζε ζπλέδξην ζηνλ Εζζκφ πνπ νδήγεζε ζηε δεκηνπξγία ηεο ειιεληθήο ζπκκαρίαο θαη δήηεζε ην ρξεζκφ ηνπ καληείνπ ησλ Αειθψλ. Δ απάληεζε ήηαλ φηη, ε Ώζήλα ζα ζσζεί απφ ηα «μχιηλα ηείρε» θαη ν Θεκηζηνθιήο έδσζε ηελ εξκελεία φηη ηα μχιηλα ηείρε ηεο Ώζήλαο ήηαλ ηα πινία ηεο. Δ θάζνδνο ησλ Πεξζψλ κεηά ηε κάρε ησλ Θεξκνππιψλ (480 π.Υ.), 383
πξνο ηελ Ώζήλα ζπλάληεζε εγθαηαιεηκκέλα ρσξηά, θακέλε γε θαη ζθαγκέλα δψα. Οη Ώζελαίνη κε ηάμε εγθαηέιεηςαλ ηελ πφιε ηνπο θαη εγθαηέζηεζαλ ηνπο άκαρνπο ζηα λεζηά.. Ο ειιεληθφο ζηφινο αξηζκνχζε 366 πινία, απφ ηα νπνία ηα 180 ήηαλ αζελατθά. Δ πάξηε ζπκκεηείρε κε 16 πινία. Ώξρεγφο ηνπ ειιεληθνχ ζηφινπ ήηαλ ν παξηηάηεο Βπξπβηάδεο θαη ν Θεκηζηνθιήο πξνζπάζεζε λα ηνλ πείζεη λα παξακείλνπλ ζηα ζηελά ηεο αιακίλαο θαη λα πνιεκήζνπλ εθεί ηνλ πνιππιεζέζηεξν πεξζηθφ ζηφιν. Ο Πινχηαξρνο αλαθέξεη φηη ππήξμε ζθνδξή δηαθσλία ηνπ Βπξπβηάδε θαη θάπνηα ζηηγκή ζέιεζε λα ρηππήζεη ην Θεκηζηνθιή, ν νπνίνο ηνπ απάληεζε: Πάηαμνλ κελ, άθνπζνλ δε. Σειηθά ε επηκνλή ηνπ Θεκηζηνθιή δηθαηψζεθε θαη ε λαπκαρία ηεο αιακίλαο θαηέιεμε ζε ειιεληθή λίθε Μεηά ηνπο πεξζηθνχο πνιέκνπο ν Θεκηζηνθιήο θαηεγνξήζεθε γηα αιαδνλεία θαη θηινρξεκαηία θαη ην 471 νζηξαθίζηεθε. Καηέθπγε ζην Άξγνο, κεηά ζηελ Κέξθπξα, ζηελ Ήπεηξν θαη ηειηθψο δήηεζε ηελ πξνζηαζία ηνπ Πέξζε βαζηιηά Ώξηαμέξμε (γηνπ ηνπ Ξέξμε). Ώπηφο ηνπ παξαρψξεζε ζηε Μ. Ώζία, ηξεηο πφιεηο γηα λα δεη απφ ηα εηζνδήκαηά ηνπο. Δ Ώζήλα ηνλ θαηεγφξεζε σο πξνδφηε, ν Θεκηζηνθιήο εμνζηξαθίζηεθε θαη ε πεξηνπζία ηνπ δεκεχηεθε. (Ζξόδνηνο, Πινύηαξρνο) Θεκηζηνλόε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Μαιηέσλ Κήπθνο θαη ηεο Ώιθπφλεο (Δζίνδνο) Θεκηζηώ (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Θεκηζηώ (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Λαπίζε Τςέα θαη ηξίηε ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Ώζάκαληα. ηαλ ν Ώζάκαο επέζηξεςε ζηε δεχηεξε ζχδπγφ ηνπ Ελψ ε Θεκηζηψ έληπζε φια ηα δηθά ηεο παηδηά κε άζπξα ξνχρα θαη ηεο Ελνχο κε καχξα. Μεηά γηα λα εθδηθεζεί ηνλ Ώζάκαληα ζθφησζε ηα καπξνληπκέλα παηδηά. κσο ε Ελψ είρε πξνιάβεη θαη είρε αιιάμεη ξνχρα ζηα παηδηά θαη έηζη ε Θεκηζηψ ζθφησζε ηα δηθά ηεο παηδηά. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηνπ Άξγνπο Ελάρνπ θαη κεηέξα ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ίζηξνπ (Ανχλαβε) Θεκίζσλ (Ηζη): 1. Ο Θεκίζσλ ν Λανδηθεύο ήηαλ γηαηξφο ηνπ 1νπ κ.Υ. αηψλα, καζεηήο ηνπ Ώζθιεπηάδε θαη ζπγγξαθέαο ηαηξηθψλ ζπγγξακκάησλ 2. Ο Θεκίζσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Βξέηξηαο ηεο Βχβνηαο. Σνλ δηαδέρζεθε ζηελ ηπξαλλία ν Πινχηαξρνο. (Γηόδσξνο ηθειόο) Θεκίζσλ (Μπζ): Ο Θεκίζσλ ήηαλ έκπνξνο απφ ηελ Θήξα. ’ απηφ παξάδσζε ε δεχηεξε ζχδπγνο ηνπ Βηεάξρνπ, βαζηιηά ηεο Οαμνχ (ζεκεξηλνχ Ώμνχ) ηεο Κξήηεο ηελ θφξε ηνπ (απφ ηνλ πξψην ηνπ γάκν) Φξφληκε γηα λα ηελ πλίμεη. κσο ν Θεκίζσλ ηελ πήξε καδί ηνπ ζην λεζί ηνπ θαη ηελ πάληξεςε κε ηνλ Πνιχκλεζην. Θενβνύιε (Μπζ): χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο Λχθνπ θαη κεηέξα ηνπ Ώξθεζηιάνπ, ήξσα ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. Θενγείησλ (Ηζη): Θεβαίνο θηινκαθεδφλαο πνπ αλαθέξεη ν Πινύηαξρνο
384
Θενγέλεο (Ηζη): Ο Θενγέλεο απφ ηε Θάζν, ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ζηελ ππγκαρία θαη ζην παγθξάηην 480 θαη ην 476 π.Υ. Θεόγλεηνο (Ηζη): 1. Ο Θεόγλεηνο απφ ηελ Ώίγηλα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 476 π.Υ. (Πίλδαξνο) 2. Πνηεηήο ηεο Νέαο θσκσδίαο. Έξγα ηνπ Φηινδέζπνηνο, Φάζκα ή Φηιάξγπξνο θαη άιια Θένγληο (Ηζη): 1. Ο Θένγληο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηα Μέγαξα ήηαλ ζπνπδαίνο ειεγεηαθφο θαη γλσκηθφο πνηεηήο. Ώξηζηνθξαηηθήο θαηαγσγήο ν ίδηνο, ήηαλ ερζξφο ησλ δεκνθξαηηθψλ κεηαξξπζκίζεσλ θαη γηα ην ιφγν απηφ εμνξίζηεθε απφ ηελ παηξίδα ηνπ θαη γχξηζε πνιινχο ηφπνπο. ψδνληαη αξθεηά απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ. Ώπφ απηά είλαη θαλεξφο ν έξσηάο ηνπ γηα έλα λέν ηνλ Κχξλν, γην ηνπ Πνιππάνπ. (Ξελνθώλ, Πιάησλ). 2. Ο Θένγληο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηξαγηθφο πνηεηήο, ηνλ νπνίν ν Αξηζηνθάλεο απνθαινχζε Υηφλα, δηφηη «ςπρξόο ώλ, ςπρξώο πνηεί». Ώθφκα, ν Θένγληο ήηαλ έλαο απφ ηνπ 30 ηπξάλλνπο θαη είρε πνιχ θαθή θήκε. Ζ Μνύζα θαζνδεγεί ηνλ Ζζίνδν ζηε ζπγγξαθή ηεο Θενγνλίαο, πίλαθαο ηνπ Gustave Moraeu. Θεόγλσζηνο (Ηζη): Ο Θεόγλσζηνο ν Αιεμαλδξεύο (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ καζεηήο ηνπ Χξηγέλε θαη δάζθαινο ηεο Καηερεηηθήο ζρνιήο ηεο Ώιεμάλδξεηαο. Θενγνλία (Ηζη): Θενγνλία είλαη ε κπζηθή θνζκνγνλία θαη ε εμηζηφξεζε ηεο γελεαινγίαο ησλ ζεψλ. Οιφθιεξε αιπζίδα αλαηνιηθψλ ζενγνληψλ (ησλ Υνπξηηψλ, ησλ ΐαβπισλίσλ, ησλ Υεηηαίσλ θαη άιισλ) κεηαβηβάζηεθε απφ ζηφκα ζε ζηφκα θαη απφ ηνπηθέο παξαδφζεηο γηα λα θαηαιήμεη ζηελ ζενγνλία ηεο ειιεληθήο κπζνινγίαο. Ο Ζξόδνηνο είλαη απηφο πνπ ρξεζηκνπνηεί πξψηνο ηνλ φξν θαη ν κεξνο δίλεη ηε δηθή ηνπ εθδνρή ηεο ζενγνλίαο. κσο ε Θενγνλία ηνπ Ζζηόδνπ, έρεη ηε κνξθή καθξνζθεινχο επηθήο αθήγεζεο, είλαη ιεπηνκεξήο θαη παξαζηαηηθή, αλαθέξεη πψο δεκηνπξγήζεθαλ νη ζενί θαη απέθηεζαλ ηνλ έιεγρν ηνπ θφζκνπ. Σν έξγν απηφ ηνπ Δζηφδνπ έρεη ηαπηηζηεί κε ηνλ φξν Θενγνλία θαη ζεσξείηαη ε ΐίβινο ηεο Βιιεληθήο κπζνινγίαο. Θενδάκαο (Μπζ): Γίγαληαο, ηέθλν ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο (Δζίνδνο) Θενδέθηεο (Ηζη): Ο Θενδέθηεο ν Φαζειίηεο (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ώξηζηάλδξνπ απφ ηε Λπθία (ή ηελ Πακθπιία), ήηαλ ηζηνξηθφο ζπγγξαθέαο, 385
ξήηνξαο θαη ηξαγηθφο πνηεηήο, καζεηήο ηνπ Πιάησλα, ηνπ Εζνθξάηε θαη ζπκκαζεηήο θαη θίινο ηνπ Ώξηζηνηέιε. Έγξαςε πελήληα ηξαγσδίεο: Νόκνη, Απνινγία σθξάηνπο θ.ά. απφ ηα νπνία ζψδνληαη ιίγα απνζπάζκαηα (Αξηζηνηέιεο) Θεόδεκνο (Ηζη): λνκα ζε αξραία επηγξαθή ηεο Μ. Ώζίαο Θενδόζηνο (Ηζη): Ο Θενδόζηνο ν Σξηπνιίηεο (2νο-1νο π.Υ. αη.) ήηαλ καζεκαηηθφο, γεσκέηξεο θαη αζηξνλφκνο απφ ηελ Σξίπνιε ηεο ΐηζπλίαο. ψδνληαη ην γεσκεηξηθφ ζχγγξακκα θαηξηθά θαη δπν αζηξνλνκηθά έξγα. Θενδόηα (Ηζη): Δ Θενδόηα απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθηο ηνπ ηεζξίππνπ πψισλ ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 84 π.Υ. Θενδόηαο (Ηζη): ηξαηεγφο ηνπ βαζηιηά ηεο πξίαο Ώληηφρνπ (Λνπθηαλόο) Θενδόηε (Ηζη): Δ Θενδόηε (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Βιιελίδα εηαίξα γλσζηή γηα ην θάιινο θαη ηελ επθπΎα ηεο, εξσκέλε ηνπ Ώιθηβηάδε. Ώλαθέξεηαη θάπνηνο δηάινγνο ηεο Θενδφηεο κε ηνλ σθξάηε. Μεηαμχ άιισλ εξαζηψλ ηεο αλαθέξνληαη ν γιχπηεο Λπζίζηξαηνο θαη ν ίδηνο ν σθξάηεο. (Αζήλαηνο) Θενδνηίσλ (Ηζη): Έιιελαο ζπγγξαθέαο ηνπ 286 κ.Υ. αη., νπαδφο ηεο αίξεζεο ησλ Γλσζηηθψλ. Μεηέθξαζε ηελ Παιαηά Αηαζήθε ζηα ειιεληθά. Θεόδνηνο (Ηζη): 1. Ο Θεόδνηνο ν Αηησιόο (223-187 π.Υ.) απφ ηελ Ώηησιία, ήηαλ ζηξαηεγφο πνπ δηαδξακάηηζε ζεκαληηθφ ξφιν ζηνλ πφιεκν κεηαμχ ησλ βαζηιέσλ Ώληηφρνπ Γ’ θαη Πξνιεκαίνπ Α’. (Πνιύβηνο) 2. Έιιελαο αξρηηέθηνλαο 3. Ο Θεόδνηνο ν θπηεύο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ην ΐπδάληην ήηαλ ρξηζηηαλφο, νπαδφο ηεο αξραίαο θηινζνθίαο, αζρνιήζεθε κε ηελ επηζηεκνληθή εμήγεζε ησλ Γξαθψλ. Δ άπνςή ηνπ φηη ν Εεζνχο ήηαλ ζλεηφο θαη φρη ζεφο, θαηαδηθάζηεθε σο αηξεηηθή. Θεόδνπινο (Ηζη): Ο φζηνο Θεφδνπινο ν ηπιίηεο έδεζε ηνλ 4ν αηψλα Θενδώξα (Ηζη): Υξηζηηαλή, καξηχξεζε επί Αηνθιεηηαλνχ Θενδώξεηνο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Θενδσξίδαο (Ηζη): πξαθνχζηνο πνηεηήο ηνπ 3νπ π.Υ. αηψλα, έγξαςε δηζπξάκβνπο, ηάκβνπο, άζκαηα θαη άιια (Διι. Αλζνινγία) Θενδσξίο (Ηζη): Γπλαίθα ηεο Λήκλνπ πνπ αλαθέξεη σο θαξκαθεχηξηα ν Γεκνζζέλεο Θεόδσξνο (Ηζη): 1. Ο Θεόδσξνο ν άκηνο (6νο π.Υ. αη.), ήηαλ δηάζεκνο αξρηηέθησλ, γιχπηεο θαη ζθξαγηδνγιχθεο, γηνο ηνπ επίζεο αξρηηέθηνλα θαη γιχπηε Ρνίθνπ. Θεσξείηαη φηη εθεχξε κε ηνλ παηέξα ηνπ ηελ κέζνδν ρχζεσο ηνπ ραιθνχ ζε θνίια αγάικαηα. Έξγα ηνπ ν ιαβχξηλζνο ηεο Λήκλνπ, ην Δξαίν ηεο άκνπ. Ο αξγπξφο θξαηήξαο ηνπ Κξνίζνπ, ην μφαλν ηνπ Οπζίνπ Ώπφιισλα ζηε άκν θαη άιια. (Ζξόδνηνο, Παπζαλίαο) 2. Ο Θεόδσξνο ν Άζενο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θηιφζνθνο απφ ηελ Κπξήλε, δηάδνρνο ηνπ Ώξηζηίππνπ. Ώκθηζβεηνχζε ηελ χπαξμε ησλ ζεψλ, ζεσξνχζε ηνλ θφζκν σο παηξίδα ηνπ, ηελ θηιία πεξηηηή θαη ηε ζπζία γηα ηελ παηξίδα αλνεζία. Καηαδηθάζηεθε ζηελ Ώζήλα γηα αζέβεηα θαη εμνξίζηεθε. Σν θηινζνθηθφ ηνπ ζχζηεκα απνηέιεζε ηελ Θενδώξεην αίξεζε. (Γηνγ. Λαέξηηνο) 386
3. Ο Θεόδσξνο ν Γεσκέηξεο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κπξήλε, ήηαλ καζεκαηηθφο, δάζθαινο ηνπ Πιάησλα θαη ηνπ Θεαίηεηνπ. Βίλαη γλσζηφο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ηεηξαγσληθήο ξίδαο ησλ αξηζκψλ 2 σο 17. (Πιάησλ) 4. Γηνο ηνπ Ώξζελίδα, ήηαλ έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ κηα ζρεηηθή επηγξαθή) 5. Ο Θεόδσξνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ ξήηνξαο απφ ηα Γάδαξα. Αίδαμε ζηε Ρφδν θαη δηεηέιεζε καζεηήο ηνπ Βξκαγφξα ηνπ Σήκληνπ θαη δάζθαινο ηνπ Ρσκαίνπ απηνθξάηνξα Σηβεξίνπ. Έγξαςε ζπγγξάκκαηα. 6. Ο Θεόδσξνο ν Αζηλαίνο ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο, έγξαςε ζρφιηα επί πιαησληθψλ δηαιφγσλ. ηάδηνο δξόκνο 7. Ο Θεόδσξνο απφ ηε Μεζζελία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 44 θαη ην 40 π.Υ. 8. Ο Θεόδσξνο ν Πξηζθηαλόο (4νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γηαηξφο. Έγξαςε ην έξγν Πεξί εππνξίζησλ θαη ζπλέηαμε ζπιινγή καγηθψλ θαξκάθσλ. Θεόδσξνο (Μπζ): ΐνζθφο ηεο Σξσάδαο, εξσηεχηεθε ηε Νχκθε Εδαία θαη έγηλε παηέξαο ηεο κάληηζζαο Δξνθχιιεο Θενί (Ηζη): Οη Θενί ησλ αξραίσλ Διιήλσλ ήηαλ εθαηνληάδεο. Βθηφο ησλ Αψδεθα ζεψλ ηνπ Οιχκπνπ, ππάξρνπλ αθφκα νη Σηηάλεο κε ηα παηδηά ηνπο, νη ρηιηάδεο Χθεαλίδεο θαη Πνηάκηνη ζενί, νη Νεξείδεο, νη πνίθηιιεο Νχκθεο, νη Κχθισπεο, νη Γίγαληεο, νη Βθαηφγρεηξεο, νη Μνίξεο, νη Μνχζεο, νη ξεο, νη Υάξηηεο, νη Γνξγφλεο, νη εκίζενη, νη ηνπηθνί ζενί θαη ήξσεο πνπ ιάηξεπαλ νη θάηνηθνη ησλ Βιιάδαο θαη ηνπ επξχηεξνπ ειιαδηθνχ ρψξνπ (Ζζίνδνο) Θεόθιεηα (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Θενθιείδαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θενθιήο (Ηζη): Ο Θενθιήο γηνο ηνπ Δγχινπ (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ πάξηε ήηαλ γιχπηεο, καζεηήο ηνπ Αηπνίλνπ. Ώλαθέξνληαη έξγα ηνπ αγάικαηα ηνπ Άηιαληα θαη ησλ Βζπεξίδσλ ζηελ Οιπκπία. (Παπζαλίαο) Θενθιήο (Μπζ): Ο Θενθιήο ήηαλ παηέξαο ηνπ Κξηνχ (Δζίνδνο) Θένθινο (Ηζη): Μάληεο απφ ηε Μεζζελία (7νο π.Υ. αη.) Θενθιύκελνο (Μπζ): 1. Ο Θενθιύκελνο απφ ην Άξγνο, ήηαλ απφγνλνο ηνπ Μειάκπνδα θαη κάληεο. Μεηαμχ άιισλ πιεξνθφξεζε ηνπο Μλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο φηη ζα έραλαλ ηε δσή ηνπο. Ώπηνί ηνλ πεξηγέιαζαλ, αιιά ην ίδην βξάδπ ν Οδπζζέαο κε ηνλ Σειέκαρν ηνπο ζθφησζαλ φινπο. (κεξνο) 2. Γηνο θαη δηάδνρνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώηγχπηνπ Πξσηέα. 387
Θεόθνζκνο (Ηζη): Γιχπηεο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. απφ ηα Μέγαξα. πλεξγάζηεθε κε ηνλ Φεηδία γηα ηελ θαηαζθεπή ρξπζειεθάληηλνπ αγάικαηνο ηνπ Αία. Θενθξίλεο (Ηζη): Ο Θενθξίλεο (4νο π.Υ.αη.) αλαθέξεηαη ζε έλα ιφγν ηνπ ξήηνξα Αεκνζζέλε: Πεξί Θενθξίλε. Θενθξίζηνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θεόθξηηνο (Ηζη): 1. Ο Θεόθξηηνο (πεξ. 315- πεξ. 250 π.Υ.), απφ ηελ Κσ ή ηελ Υίν, ήηαλ ν ζεκαληηθφηεξνο ίζσο Έιιελαο πνηεηήο ηεο ειιεληζηηθήο πεξηφδνπ, ν πξσηνπφξνο ηεο βνπθνιηθήο πνίεζεο. Έδεζε ζηελ Ώιεμάλδξεηα, ηε ηθειία θαη ηελ Κσ. Έγξαςε ζηε δσξηθή δηάιεθην βνπθνιηθά εηδχιιηα, χκλνπο, επηγξάκκαηα, ειεγείεο, έπε θαη ηάκβνπο. Μεξηθνί ηίηινη έξγσλ ηνπ: Κώκνο, Ννκείο, Βνπθνιίζθνο, Αιηείο, Κεξηνθιέπηεο, Ζξαθιίζθνο, Ζιαθάηε, Παηδηθά θ.ά. (ηξάβσλ) 2. Εζηνξηθφο θαη επηγξακκαηνπνηφο ηνπ 4νπ π.Υ. αη. απφ ηελ Υίν. Έγξαςε ηελ ηζηνξία ηεο Ληβχεο θαη παλεγπξηθνχο ιφγνπο. Θενθύδεο (Ηζη): λνκα πνπ βξέζεθε ζε επηγξαθή ηεο Βχβνηαο Θεόιπθνο (Ηζη): Βπηθφο πνηεηήο ησλ αιεμαλδξηλψλ ρξφλσλ Θενιύηε (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Θεόιπηνο (Ηζη): Ο Θεόιπηνο απφ ηελ Λέζβν ήηαλ ιπξηθφο πνηεηήο. ψδνληαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα απφ ηα έξγα ηνπ (Αζήλαηνο) Θεόκαλδξνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξαζηνο Θενκαρία (Ηζη): Θενκαρία είλαη θάζε πφιεκνο ή κνλνκαρία κεηαμχ ζεψλ. Βθηφο ηεο Γηγαληνκαρίαο, ε Ηιηάδα ηνπ Οκήξνπ, πεξηγξάθεη άιιε κηα πεξίπησζε ζενκαρίαο φηαλ ε Ώζελά θαζνδήγεζε ην δφξπ ηνπ Αηνκήδε θαη ηξαπκάηηζε ζνβαξά ηνλ Άξε. Θενκέδσλ (Ηζη): Γηαηξφο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα, πλφδεςε ηνλ αζηξνλφκν θαη γηαηξφ Βχδνμν ζηελ Ώζήλα, φπνπ θαη ηνλ ζπλέδξακε ζηελ παξαθνινχζεζε ησλ καζεκάησλ ηνπ Πιάησλα (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Θενκήζησξ (Ηζη): Σξηήξαρνο ησλ ακίσλ ηνπ 5νπ π.Υ. αη. Μεηείρε σο ζχκκαρνο ησλ Πεξζψλ ζηελ εθζηξαηεία ηνπο θαηά ηεο Βιιάδαο θαη σο αληαπφδνζε δηνξίζηεθε ηχξαλλνο ηεο άκνπ. (Ζξόδνηνο) Θενκίζεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Γίγαληεο (Δζίνδνο) Θενκλήζηεο (Ηζη): Ο Θενκλήζηεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ θαηήγνξνο ηεο εηαίξαο Νεαίξαο, κε ηελ θαηεγνξία φηη παξά ηνλ αληίζεην αζελατθφ λφκν, παληξεχηεθε ηνλ Ώζελαίν πνιίηε ηέθαλν. (Αζήλαηνο) Θεόκλεζηνο (Ηζη): 1. Ο Θεόκλεζηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ αθαδεκατθφο θηιφζνθνο θαη απφ ηνπο δηεπζπληέο ηεο Ώθαδεκίαο ηεο Ώζήλαο. 2. Ο Θεόκλεζηνο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηηο άξδεηο, ήηαλ γιχπηεο, θηινηέρλεζε ην άγαικα ηνπ Υίνπ νιπκπηνλίθε Ώγέιε ζηελ Οιπκπία. Θενλόε (Μπζ): Δ Θενλφε ή Βηδψ ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Αηγύπηνπ Πξσηέα, κε καληηθέο ηθαλόηεηεο. Σηελ ηξαγσδία ηνπ Βπξηπίδε Βιέλε, ε Θενλόε ζπκβνπιεύεη ηελ Ωξαία Διέλε θαη ηελ βνεζά λα μεθύγεη από ηνλ κνρζεξό αδειθό ηεο Θενθιύκελν πνπ βαζίιεπε ηόηε ζηελ Αίγππην θαη ν νπνίνο ήζειε λα βηάζεη ηελ Διέλε. 388
Θεόμελα (Ηζη): Δ Θεόμελα (3νο-2νο π.Υ. αη.) ήηαλ πξηγθίπηζζα ηεο Θεζζαιίαο, θφξε ηνπ εγέηε ηεο Θεζζαιίαο Δξνδίθνπ. Θενμέληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ώηηηθή (Παπζαλίαο) Θεόμελνο (Ηζη): 1. Ο Θεόμελνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ εγεκφλαο ηεο Σελέδνπ. Ο Πίλδαξνο έγξαςε κηα σδή γηα λα ηνλ ηηκήζεη. 2. Ο παηέξαο ηεο αβχζεο, γλσζηήο απφ κηα επηγξαθή-θαηάινγν νλνκάησλ πνπ βξέζεθε ζην Αίνλ ηεο Μαθεδνλίαο Θεόπε (Μπζ): Κφξε ηνπ ήξσα ηεο Ώζήλαο Λέσ θαη αδειθή ηεο Πξαμηζέαο θαη ηεο Βπβνχιεο. Οη ηξεηο αδειθέο ζπζηάζηεθαλ γηα λα απαιιαγεί ε Ώζήλα απφ ηελ παλνχθια θαη ηελ πείλα. (Ώηιηαλφο) Θεόπνκπνο: (Ηζη): 1. Ο Θεόπνκπνο (8νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ηεο πάξηεο, Βπί επνρήο ηνπ έγηλε ν Ώ’ Μεζζεληαθφο πφιεκνο θαη ε επηδξνκή ησλ παξηηαηψλ ζηελ Ώξθαδία. (Παπζαλίαο) 2. Ο Θεόπνκπνο απφ ηελ Δξαία ήηαλ ηξεηο θνξέο νιπκπηνλίθεο ζηνλ ζηάδην δξφκν θαη ηελ πάιε ην 440 θαη 436 π.Υ. 3. Ο θσκηθφο πνηεηήο Θεόπνκπνο ν Αζελαίνο (5νο-4νο π.Υ. αη.), ζπλέγξαςε θσκσδίεο κπζηθνχ θαη πνιηηηθνχ πεξηερνκέλνπ (Άδκεηηνο, Πελειόπε, Δηξήλε, Πακθίιε, Παίδεο θ.ά.) (Παιαηηλή Αλζνινγία) Μάζθα εζνπνηνύ αξραίνπ ζεάηξνπ 4. Ο ηζηνξηθφο θαη ξήηνξαο Θεόπνκπνο ν Υίνο (4νο π.Υ. αη.), εμνξίζηεθε καδί κε ηνλ παηέξα ηνπ απφ ηελ Υίν, ιφγσ ηεο θηινιαθσληθήο ηνπο ζέζεο. πνχδαζε ξεηνξηθή ζηελ Ώζήλα κε δάζθαιν ηνλ Εζνθξάηε θαη απέθηεζε θήκε σο ζπνπδαίνο ξήηνξαο. Βπί Μ. Ώιεμάλδξνπ επέζηξεςε ζηελ παηξίδα ηνπ θαη έγηλε εγέηεο ηνπ αξηζηνθξαηηθνχ θφκκαηνο, φπσο κεηά ην ζάλαην ηνπ Μαθεδφλα βαζηιηά, εμνξίζηεθε θαη πάιη θαη θαηέθπγε ζηελ Ώίγππην, ζηελ απιή ηνπ Πηνιεκαίνπ Ώ’. Ο Θεφπνκπνο έγξαςε έξγα ηζηνξηθά ηα νπνία έρνπλ ραζεί, εθηφο απφ νξηζκέλα απνζπάζκαηα. Έξγα ηνπ ηα Διιεληθά θαη ηα Φηιηππηθά. (Πινύηαξρνο) Θεόπξνπνο (Ηζη): 1. Γιχπηεο απφ ηελ Ώίγηλα, θηινηέρλεζε έλα καηλφκελν ηαχξν, ην νπνίν νη Κεξθπξαίνη αθηέξσζαλ ζην ηεξφ ηνπ Ώπφιισλα, ζηνπο Αειθνχο. 2. Ρφδηνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ θέιεηνο ην 193 κ.Υ. Θενζδνηίδεο (Ηζη): Ώζελαίνο ηνλ νπνίν αλαθέξεη ζε ιφγν ηνπ ν Γεκνζζέλεο Θενζέβεηα (Ηζη): Δ Θενζέβεηα (3νο κ.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ θηινζφθνπ Γσζίκνπ. ε θάπνην επίγξακκά ηεο ραξαθηεξίδεη ηνλ γηαηξφ Ώβιάβην, ηζάμην ηνπ Εππνθξάηε θαη ηνπ Γαιελνχ. (Διι. Αλζ.)
389
Θενζέβηνο (Ηζη): Νενπιαησληθφο θηιφζνθνο ηεο αιεμαλδξηλήο ζρνιήο, καζεηήο ηνπ Εεξνθιή. Ώζρνιήζεθε κε ηελ εζηθή. Θεόηηκνο (Ηζη): Ο Θεόηηκνο θαη ν αδειθφο ηνπ Εππφκαρνο απφ ηελ Διεία, ήηαλ γηνη ηνπ Μνζρίσλνο θαη δηάζεκνη ππγκάρνη. Ο Θεφηηκνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 308 π.Υ. Θενθάλε (Μπζ): Δ Θενθάλε ή Θενθαλψ ήηαλ εξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα. Ήηαλ πνιχ φκνξθν θνξίηζη θαη επεηδή πνιινί άληξεο ηελ ήζειαλ ν Πνζεηδψλαο ηελ κεηακφξθσζε ζε πξνβαηίλα θαη ν ίδηνο κεηακνξθψζεθε ζε θξηάξη. Ώπφ ηελ έλσζή ηνπο γελλήζεθε ην Υξπζφκαιιν Κξηάξη, κε αλζξψπηλε ιαιηά, πνπ αξγφηεξα ην δέξαο ηνπ (πξνβηά) ηνπ ζα γίλεη αθνξκή ηεο Ώξγνλαπηηθήο Βθζηξαηείαο. (Τγίλνο) Θενθάλεο (Ηζη): Ο Θενθάλεο ν Μπηηιελαίνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ Λέζβηνο ηζηνξηθφο. Μεηείρε κε ηνλ Πνκπήην ζηνλ Σξίην Μηζξηδαηηθφ Πφιεκν θαη έγξαςε ηελ ηζηνξία ηνπ. (Λνπθηαλόο, ηξάβσλ) Θενθαλώ (Μπζ): βιέπε Θενθάλε Θενθηιίζθνο (Ηζη): Ρφδηνο λαχαξρνο ηνπ 3νπ π.Υ. αη. ηελ λαπκαρία ηεο Υίνπ ην 201 ηξαπκαηίζηεθε ζαλάζηκα θαη ηνλ αληηθαηέζηεζε ν Κιενλεχο. Θεόθηινο (Ηζη): 1. Ο Θεόθηινο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ γηαηξφο θαη πνηεηήο ηεο Μέζεο αηηηθήο θσκσδίαο. Ώπφ ηα έξγα ηνπ ζψδνληαη 6 ηίηινη θαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα. (Δπζηάζηνο) 2. Ο Θεόθηινο ν Δδεζζαίνο ήηαλ καζεκαηηθφο θαη αζηξνλφκνο. Θεόθξαζηνο ν Δξέζηνο Θεόθξαζηνο (Ηζη): Ο Θεόθξαζηνο (372-286 π.Υ.) απφ ηελ Βξεζφ ηεο Λέζβνπ, ήηαλ θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Λεπθίππνπ θαη ηνπ Πιάησλα θαη δηάδνρνο ηνπ Ώξηζηνηέιε ζηε δηεχζπλζε ηεο Πεξηπαηεηηθήο ζρνιήο. Παξέκεηλε ζηε ζέζε απηή 25 ρξφληα θαη ζην δηάζηεκα απηφ δίδαμε ζε πεξηζζφηεξνπο απφ 2000 καζεηέο, κεηαμχ απηψλ θαη νη βαζηιείο ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππνο θαη Κάζζαλδξνο θαη ν βαζηιηάο ηεο Ώηγχπηνπ Πηνιεκαίνο Ώ’. Ο Θεφθξαζηνο ήηαλ πνιπγξαθφηαηνο, έγξαςε πεξίπνπ 240 βηβιία (Πεξί θπηώλ, Πεξί ιίζσλ, Πεξί ςπρήο, Πεξί εδνλήο, Πεξί κνπζηθήο, Πεξί λνκνζεηώλ θαη άιια, ηα νπνία απνηεινχλ πνιχηηκε πεγή πιεξνθνξηψλ γηα ηνπο αλζξψπνπο απηήο ηεο επνρήο). (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Θένθξεο (Ηζη): Ο Θένθξεο (6νο π.Υ. αη.) απφ ηνλ Κξφησλα ήηαλ ν παηέξαο ηεο Φίληπδνο, καζήηξηα ηνπ Ππζαγφξα. Θεόρξεζηνο (Ηζη): Ο Θεόρξεζηνο απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ζην ηέζξηππν ην 360 π.Υ.
390
Θεξάπλε (Μπζ): Κφξε ηνπ πξψηνπ βαζηιηά ηεο Λαθσλίαο Λέιεγα (Παπζαλίαο) Θεξηθήο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 533 π.Υ. Θεξηκέλεο (Ηζη): Ο Θεξηκέλεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο πάξηεο Θεξηλή (Ηζη): Κφξε ηεο Ρψκεο θαη ηνπ Έξσηνο απφ ηε Μαθεδνλία. Σα νλφκαηα απηά είλαη γλσζηά απφ κηα επηηχκβηα ζηήιε πνπ βξέζεθε θνληά ζην Αίνλ Θεξκαζία ή Θεξκεζία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο (Παπζαλίαο) Θεξκία ή Θεξκαία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο σο πξνζηάηηδαο ησλ ηακαηηθψλ πεγψλ. Θέξκηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Καιπδψλαο Ώλδξαίκσλα θαη ηεο Γνξγήο. θνηψζεθε θαηά ιάζνο απφ ηνλ μπιν. Θεξκνδώλ (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο γηνο ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο (Δζίνδνο) Θεξκνδώζα (Μπζ): Ώκαδφλα, αθφινπζνο ηεο Πελζεζίιεηαο, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Μεξηφλε (κεξνο) Θεξκνθόξνο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Αήκεηξαο ζηηο ενξηέο ησλ Θεζκνθνξίσλ Θέξκσλ (Ηζη): ηξαηεγφο ηεο πάξηεο Θεξζαγόξαο (Ηζη): Πνηεηήο απφ ηελ Ώζήλα (Λνπθηαλόο) Θέξζαλδξνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Θέξζαλδξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πνιπλείθε θαη έλαο απφ ηνπο Βπηγφλνπο πνπ εθδηθήζεθαλ ηελ ήηηα ησλ Βπηά θαη θπξίεπζαλ ηε Θήβα. Πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Σήιεθν (κεξνο) Θεξζάλσξ (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ αλδξηθφ φλνκα Θέξζηινο (Ηζη): Ώξρηηέθηνλαο απφ ηε Μεγαιφπνιε. Θεξζίηεο θαη Πελζεζίιεηα Θεξζίινρνο (Ηζη): Κεξθπξαίνο, νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ην 372 π.Υ. Θεξζίινρνο (Μπζ): Βπγελήο Λχθηνο, ζχκκαρνο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Θέξζηνο (Ηζη): Θεζζαιφο. νιπκπηνλίθεο ην 500 π.Υ. Θέξζηππνο (Ηζη): Ο Θέξζηππνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ δηπισκάηεο ζηελ ππεξεζία ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Μεηά ηε κάρε ηεο Εζζνχ ν Ααξείνο έζηεηιε ζηνλ Ώιέμαλδξν επηζηνιή. Σελ απάληεζε ηνπ Ώιεμάλδξνπ κεηέθεξε ν Θέξζηππνο ζπλνδεχνληαο ηνλ απεζηαικέλν ηνπ Ααξείνπ Μελίζθν. (Αξξηαλόο) Θεξζίηεο (Μπζ): Ώηησιφο γηνο ηνπ Ώγξίνπ θαη έλαο απφ ηνπο θαθνχο ραξαθηήξεο ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. Ήηαλ άζρεκνο, θαιαθξφο,
391
θνπηζφο, αιιήζσξνο, απζάδεο, θηιφληθνο θαη δεηιφο. ηελ Ιιηάδα παξνπζηάδεηαη ν Οδπζζεχο λα ηνλ ρηππά κε ην ζθήπηξν ηνπ γηαηί ηνλ άθνπζε λα βξίδεη ηνλ Ώγακέκλνλα. ηαλ ν Ώρηιιέαο ηξαπκάηηζε ηελ Ώκαδφλα Πελζεζίιεηα πνπ πνιεκνχζε κε ην κέξνο ησλ Σξψσλ, απηή έβγαιε ηελ κάζθα ηεο θαη θάλεθε ην πξφζσπφ ηεο. Ο Ώρηιιέαο ζπγθηλήζεθε απφ ηελ νκνξθηά ηεο, αιιά ν Θεξζίηεο ηελ ρηχπεζε κε ην δφξπ ηνπ, αλ θαη απηή ήηαλ εηνηκνζάλαηε. Ο Ώρηιιέαο έμαιινο ηνλ ρηχπεζε κε ηηο γξνζηέο ηνπ θαη ηνλ ζθφησζε. (κεξνο) Θέζηο (Ηζη): Ώξρέγνλε ζεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο δεκηνπξγίαο, ζχκθσλα κε ηελ νξθηθή θνζκνγνλία Θεζκνθόξνο (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Αήκεηξαο Θέζπεηα (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο ΐνησηίαο Θεζπία ή Θεζπεία (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώζσπνχ (Παπζαλίαο) Θεζπηάδεο (Μπζ): Οη Θεζπηάδεο ήηαλ νη πελήληα θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο ΐνησηίαο Θεζπηνχ, νη νπνίεο ζπλνπζηάζηεθαλ κε ηνλ Δξαθιή θαη απέθηεζαλ απφ έλα αγφξη. Οη Θεζπηάδεο ήηαλ: Ώγιαία, Ώηζρξείο, Άλζεηα, Ώλζίππε, Ώληηφπε, Ώξγέιε, Ώζψπηο, Βιάρεηα, Βιηθσλίο, ΒπηιαΎο, Βξαηψ, Βξχζξα, Βχβνηα, Βπβψηε, Βπξπβία, Βπξπφπε, Βπξππχιε, Βπξπηέιε, Δζχρεηα, Δψλε, Εππνθξάηε, Ίθηο, Καιάκεηηο, Καπχιε, Κέξζε, Λανζφε, Κιπηίππε, Λχζε, Λπζηδίθε, Λπζίππε, Μάξζε, Μελίππηδα, Μειίλε, Νίθε, Νηθίππε, Ξαλζίο, Οιπκπνχζα, Οξείε, Παλφπε, Παηξψ, Πξαμηζέα, Πξφθξηο, Ππξίππε, ηξαηνλίθε, Σειεπηαγφξα, Σηθχζε, Σνμνθξάηε, Φπιείο θαη Υξπζείο. (Αηφδσξνο ηθειφο) Ζξαθιήο Θεζπηάο (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο (Λνπθηαλόο) Θέζπηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο θαη επψλπκνο ήξσαο ησλ Θεζπηψλ ηεο ΐνησηίαο. Βίρε πελήληα θφξεο θαη απέθηεζε πελήληα αξζεληθά εγγφληα, φηαλ νη θφξεο ηνπ ζπλνπζηάζηεθαλ κε ηνλ Δξαθιή. (Ώπνιιφδσξνο) Θέζπηο (Ηζη): Ο Θέζπηο απφ ηελ Εθαξία (Αηφλπζν) Ώηηηθήο, ζεσξείηαη ν δεκηνπξγφο θαη ζεκειησηήο ηεο δξακαηηθήο ηέρλεο, ν παηέξαο ηεο ηξαγσδίαο. Ήηαλ ν πξψηνο πνπ ην 536 π.Υ. έβαιε ηνλ πξψην ππνθξηηή (εζνπνηφ) ζε παξάζηαζε ηξαγσδίαο, αλεμάξηεηα απφ ην ρνξφ. Ο εζνπνηφο δελ εθθσλνχζε κφλν κνλνιφγνπο, αιιά θαη δηαιεγφηαλ κε ηνλ θνξπθαίν ηνπ ρνξνχ. Ο Θέζπηο 392
εηζήγαγε θαη ηε ρξήζε ηεο κάζθαο θαη ρξσκάησλ γηα ηνπο εζνπνηνχο. Βπίζεο ρνξνγξαθνχζε ν ίδηνο ηα έξγα ηνπ. Πεξηφδεπε ηνπο δήκνπο ηεο Ώηηηθήο κε ην ζίαζν ηνπ πάλσ ζε έλα άξκα (Άξκα Θέζπηδνο) θαη έδηλε παξαζηάζεηο. (Αξηζηνηέιεο) Θεζπξσηίο (Μπζ): Δ Θεζπξσηίο ήηαλ ίβπιια, Θεζπξσηόο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα. Βγθαηαζηάζεθε ζηελ Ήπεηξν θαη νλφκαζε ηελ πεξηνρή πνπ έδεζε Θεζπξσηία. Ώπέθηεζε έλα γην, ηνλ Άκβξαθα. (Ώπνιιφδσξνο) Θεζζαιή (Μπζ): βιέπε Μαληώ Θεζζαιίζθνο (Ηζη): Ο Θεζζαιίζθνο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ Θεβαίνο. Μεηά ηελ ηζνπέδσζε ηεο πφιεο ηνπ απφ ηνλ Ώιέμαλδξν, πήγαλ - καδί κε ηνλ ζπκπαηξηψηε ηνπ θαη νιπκπηνλίθε Αηνλπζφδσξν - σο πξέζβεηο ζηελ Πεξζία γηα λα δεηήζνπλ ηε ζπλδξνκή ησλ Πεξζψλ γηα ηελ αλνηθνδφκεζε ηεο Θήβαο. πλειήθζεζαλ απφ ηα καθεδνληθά ζηξαηεχκαηα, αιιά ν Ώιέμαλδξνο δηέηαμε ηελ απειεπζέξσζή ηνπο δείρλνληαο έηζη θαηαλφεζε γηα ην ζθνπφ ηεο εθεί παξνπζίαο ησλ δπν Θεβαίσλ. (Αξξηαλόο) Θεζζαινλίθε (Ηζη): Δ Θεζζαινλίθε (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φηιίππνπ ΐ’ θαη ηεο ζπδχγνπ ή παιιαθίδαο ηνπ Νηθεζίπνιεο θαη εηεξνζαιήο αδειθή ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Παληξεχηεθε ηνλ Κάζζαλδξν ν νπνίνο ίδξπζε ηελ πφιε πνπ νλφκαζε πξνο ηηκή ηεο Θεζζαινλίθε. (ηξάβσλ) Θεζζαιόο (Ηζη): 1. Ο Κνξίλζηνο Θεζζαιόο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ δηαχινπ ην 504 π.Υ 2. Ο Θεζζαιόο ν Κώνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο θαη ν ζεκαληηθφηεξνο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Εππνθξάηε. Ώζρνιήζεθε κε ηε ζπιινγή ησλ έξγσλ ηνπ παηέξα ηνπ. 3. Ο Θεζζαιόο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηξαγηθφο εζνπνηφο.. Κέξδηζε απφ δπν θνξέο ζηα Αηνλχζηα θαη ζηα Λήλαηα. Έδσζε παξάζηαζε ζηηο ηειεηέο ησλ καδηθψλ γάκσλ Μαθεδφλσλ θαη Πεξζίδσλ ην 324 ζηα νχζα. 4. Ο Θεζζαιόο (1νο κ.Υ. αη) ήηαλ γηαηξφο απφ ηηο Σξάιιεηο ηεο Λπδίαο, νπαδφο ηεο κεζνδηθήο ζρνιήο. Αίδαμε ζηε Ρψκε θαη έγξαςε αξθεηέο ηαηξηθέο πξαγκαηείεο. Θεζζαιόο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Γξαηθνχ απφ ηε Θεζπξσηία. Καηέθηεζε ηε Θεζζαιία θαη ηεο έδσζε ην φλνκά ηνπ. 2. Γηνο ηνπ Εάζνλα θαη ηεο Μήδεηαο, θαηάθεξε λα γιηηψζεη απφ ηα δνινθνληθά ρέξηα ηεο κεηέξαο ηνπ θαη θαηέθπγε ζηελ Εσιθφ. (Αηφδσξνο ηθειφο) Θέζηαινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Βπηθάζηε (Ώπνιιφδσξνο) Θεζηηάο (Μπζ): Δ Ώιζαία, θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Πιεπξψλαο Θεζηίνπ (Ώηζρχινο) Θέζηηνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Πιεπξψλαο Ώηησιίαο, παηέξαο ηεο Λήδαο, ηεο Ώιζαίαο, ηνπ Εθίθινπ, ηεο Θεζηηάδαο θ.ά. (Παπζαλίαο) Θεζηνξίδεο (Ηζη): Ο Θεζηνξίδεο απφ ηε Φψθαηα, ήηαλ έλαο (κπζηθφο;) πνηεηήο ζηνλ νπνίν απνδίδεηαη ε ζπγγξαθή ηεο Μηθξήο Ηιηάδαο. Λέγεηαη φηη 393
θάπνηε πέξαζε ν κεξνο απφ ηελ Φψθαηα θαη ν Θεζηνξίδεο ηνλ θηινμέλεζε. Γηα αληάιιαγκα ηνπ δήηεζε λα ηνπ ππαγνξεχζεη ηα πνηήκαηά ηνπ. Ώξγφηεξα ν Θεζηνξίδεο πέξαζε απφ ηε Υίν θαη άξρηζε λα απαγγέιεη ηα πνηήκαηα ιέγνληαο φηη ήηαλ δηθά ηνπ. Ο κεξνο νξγηζκέλνο πήγε ζην λεζί θαη ν Θεζηνξίδεο εγθαηέιεηςε ηελ Υίν. (Ζξόδνηνο) Θέζηπιηο (Ηζη): λνκα δνχιεο πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο Θέζησξ (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Θέζησξ (Μπζ): Σξσαδίηεο πνιεκηζηήο, γηνο ηνπ Ήλνπα. Σνλ ζθφησζε ν Πάηξνθινο. (Οκεξνο) Θέηηο (Μπζ): Θαιάζζηα ζεφηεηα κηα απφ ηηο Νεξείδεο. Ο Αίαο ηελ πάληξεςε κε ηνλ Πειέα. ηνπο γάκνπο ηνπο παξαβξέζεθαλ φινη νη ζενί, εθηφο ηεο Έξηδνο. Ώπηή πξνζβεβιεκέλε, δεκηνχξγεζε ηελ αηηία ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ. Δ Θέηηο γέλλεζε ηνλ Ώρηιιέα θαη γηα λα ηνλ θάλεη αζάλαην ηνλ βνχηεμε ζηα λεξά ηεο ηπγφο. Σν ζψκα ηνπ κηθξνχ έγηλε αζάλαην, εθηφο απφ ην ζεκείν πνπ ηνλ θξαηνχζε ε κεηέξα ηνπ, ηελ θηέξλα (Ώρίιιεηνο πηέξλα) πνπ ήηαλ θαη ην κφλν ηξσηφ ζεκείν ηνπ ήξσα. (κεξνο, Ώπνιιφδσξνο) Αρηιιέαο θαη Θέηηο Θεηηάιε (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Θεπγέλεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Θεπγελίο (Ηζη): χδπγνο ηνπ γηαηξνχ Ναίνπ απφ ηελ Μίιεην (Θεόθξηηνο) Θεύδηνο (Ηζη): Ο Θεύδηνο ν Μάγλεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Μαγλεζία ηεο Μηθξάο Ώζίαο ήηαλ Έιιελαο καζεκαηηθφο θαη γεσκέηξεο. Θεύδσξνο (Ηζη): Γηνο ηνπ Βρεηίκνπ, έλαο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Θεπθάλεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Θέσλ (Ηζη): 1. Ο Θέσλ (νλνκάζηεθε θαη Γίδπκνο ησλ Αιεμαλδξηλώλ πνηεηώλ) (1νο κ.Υ. αη.), ήηαλ πνηεηήο θαη γξακκαηηθφο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα. πλέηαμε ιεμηθφ ηξαγηθψλ θαη θσκηθψλ ιέμεσλ. (νπΐδαο) 2. Ο Ώιεμαλδξηλφο ζνθηζηήο θαη ζπγγξαθέαο Θέσλ ν Αίιηνο (2νο κ.Υ. αη.), έγξαςε εγρεηξίδην ξεηνξηθήο πνπ εκπεξηέρεη ζηνηρεία γηα ηνπο ιφγνπο θαη ην χθνο ησλ Ώζελαίσλ ξεηφξσλ. Βπίζεο έγξαςε ζρφιηα γηα ηνλ Ξελνθψληα, ηνλ Εζνθξάηε θαη ηνλ Αεκνζζέλε. (Παιαηηλή Αλζνινγία)
394
3. Ο καζεκαηηθφο, αζηξνλφκνο θαη γξακκαηηθφο Θέσλ ν Αιεμαλδξεύο (335-405 κ.Υ.), ήηαλ ν ηειεπηαίνο δηεπζπληήο ηεο ΐηβιηνζήθεο θαη ηνπ Μνπζείνπ ηεο Ώιεμάλδξεηαο, πξηλ απηά θαηαζηξαθνχλ (σο παγαληζηηθά!) απφ δηαηαγή ηνπ απηνθξάηνξα Θενδνζίνπ Ώ’. Ήηαλ ν παηέξαο ηεο πεξίθεκεο καζεκαηηθνχ θαη θηινζφθνπ Τπαηίαο. Βμέδσζε θαη δηέζσζε ηα ηνηρεία ηνπ Βπθιείδε θαη ηελ Αικαγέζηε ηνπ Κιαχδηνπ Πηνιεκαίνπ, πξνζθέξνληαο κεγάιε ππεξεζία ζηελ επηζηήκε. (νπΐδαο) 4. Ο πιαησληθφο θηιφζνθνο θαη καζεκαηηθφο Θέσλ ν κπξλαίνο (2νο κ.Υ. αη.), έγξαςε ην: Σα θαηά ην καζεκαηηθόλ ρξήζηκα εηο ηελ Πιάησλνο αλάγλσζηλ, πνπ είλαη εξκελεπηηθφ ηεο αξηζκεηηθήο, αζηξνλνκίαο θαη κνπζηθήο πνπ πεξηέρνληαη ζηελ πιαησληθή ζεσξία. (Παιαηηλή Αλζνινγία) Θέσλ ν κπξλαίνο Θεσλάο (Ηζη): Ο Θεσλάο (ν θαη κάξαγδνο) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ηεο Ώηγχπηνπ ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην105 κ.Υ. Θεώλε (Μπζ): βιέπε Θεαλώ Θεσξίο (Ηζη): Δ Θεσξίο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ εηαίξα απφ ηε ηθπψλα, εξσκέλε ηνπ νθνθιή κε ηνλ νπνίν απέθηεζε ηνλ Ώξίζησλα, επίζεο ηξαγηθφ πνηεηή. Θέσξνο (Ηζη): Ώζελαίνο πεξηβφεηνο επίνξθνο θαη θαθφο ραξαθηήξαο, αλαθέξεηαη ζηηο θήθεο ηνπ Αξηζηνθάλε Θεσξύινο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θήβε (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ώζσπνχ θαη ηεο Μεηψπεο (Πίλδαξνο) Θήξα (Μπζ): Έλα απφ ηα παηδηά ηνπ Ώκθίσλνο θαη ηεο Νηφβεο πνπ εμνληψζεθαλ απφ ηνλ Ώπφιισλα θαη ηελ Άξηεκε Θήξαγξνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Κιπκέλνπ θαη ηεο Βπηθάζηεο ηνλ νπνίν έζθαμε ε ίδηα ηνπ ε αδειθή Ώξπαιχθε Θεξαηθόλε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Χιέλνπ Αεμακελνχ Θεξακέλεο (Ηζη): Ο Θεξακέλεο γηνο ηνπ Άγλσλνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ νιηγαξρηθφο ζηξαηησηηθφο θαη πνιηηηθφο. Σν 411 ήηαλ έλαο απφ ηνπο 400 πνπ θαηέιπζαλ ηε δεκνθξαηία. Πξνζπάζεζε λα ζπλδηαιιαγεί κε ηνπο δεκνθξαηηθνχο θαη φηαλ απέηπρε, εγθαηέιεηςε ηνπο ηεηξαθφζηνπο. Μεηά ηελ ήηηα ηεο Ώζήλαο απφ ηε πάξηε ν Θεξακέλεο ήηαλ έλαο απφ ηνπο πξσηαγσληζηέο ηνπ ηπξαλληθνχ θαζεζηψηνο ησλ Σξηάθνληα πνπ επέβαιαλ νη ληθεηέο. κσο θαη πάιη επέδεημε κεηξηνπάζεηα θαη ν ζθιεξνππξεληθφο Κξηηίαο ηνλ παξέπεκςε ζε δίθε κε ηελ θαηεγνξία φηη ήηαλ ερζξφο ηνπ
395
θαζεζηψηνο. Ο Θεξακέλεο θαηαδηθάζηεθε θαη ππνρξεψζεθε λα πηεη ην θψλεην. (Θνπθπδίδεο, Ξελνθώλ, Πινύηαξρνο) Θήξαο (Μπζ): Ο Θήξαο εγήζεθε ηεο κεηαλάζηεπζεο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ ζην λεζί Καιιηζηψ, ην νπνίν κεηνλνκάζηεθε ζε Θήξα. Θεξεύο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο Θεξηθιήο (Ηζη): Ώγγεηνγξάθνο απφ ηελ Κφξηλζν. (Αζήλαηνο) Θεξίκαρνο (Ηζη): λνκα Λαθεδαηκνλίνπ πνπ αλαθέξεη ν Ξελνθώλ Θεξίκαρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο θαη ηεο Μεγάξαο, ηνλ νπνίν ζθφησζε ν παηέξαο ηνπ ζηελ καλία ηνπ (Ώπνιιφδσξνο) Θεξηκέλεο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο λαχαξρνο ν νπνίνο ην 412 απέηξεςε ηελ άισζε ηεο Μηιήηνπ απφ ηνπο Ώζελαίνπο Θεξηππίδεο (Ηζη): Ώζελαίνο, επίηξνπνο ηνπ αλήιηθνπ Αεκνζζέλε κεηά ηνλ ζάλαην ηνπ παηέξα ηνπ (Γεκνζζέλεο) Θήξηο (Ηζη): Γηνο ηνπ Ώξηζηαίνπ απφ ηελ Κξήηε (Καιιίκαρνο) Θεξνδάκαο (Μπζ): Άγξηνο θαη κνρζεξφο βαζηιηάο ηεο Ληβχεο, πνπ έηξεθε ηα ιηνληάξηα ηνπ κε αλζξψπηλν θξέαο. Σνλ ζθφησζε ε ίδηα ε θφξε ηνπ φηαλ πξνζπάζεζε λα ηε βηάζεη. Θεξνλίθε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώρατθήο Χιέλνπ Αεμακελνχ Θεξπθίσλ (Ηζη): Ο Θεξπθίσλ (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ αθφινπζνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Κιενκέλε Γ’ (Πινύηαξρνο) Θεξώ (Μπζ): Βξσκέλε ηνπ Ώπφιισλα θαη κεηέξα ηνπ Υαίξσλα (Παπζαλίαο) Θήξσλ (Ηζη): Ο ηχξαλλνο ηνπ Ώθξάγαληα ηεο ηθειίαο Θήξσλ (525-471 π.Υ.) γηνο ηνπ Ώηλεζίδακνπ θαη αδειθφο ηνπ κεγάινπ αζιεηή Ξελνθξάηε. Ήηαλ ζπλεηφο θαη δίθαηνο εγεκφλαο . Βπί επνρήο ηνπ άλζεζαλ ζηελ πφιε ηα γξάκκαηα θαη νη ηέρλεο. Καζνξηζηηθή ζεσξείηαη ε λίθε ηνπ επί ησλ πξαθνπζίσλ ζηελ Εκέξα ην 480 (ηελ ίδηα επνρή πνπ νη Έιιελεο ληθνχζαλ ηνπο Πέξζεο ζηε αιακίλα). Ώπφ ηα ιάθπξα ηεο λίθεο ην Θήξσλαο κπφξεζε λα θαηαζθεπάζεη ζεκαληηθά δεκφζηα έξγα ζηελ πφιε ηνπ θαη λα επελδχζεη ζηελ αλάπηπμε ηεο γεσξγίαο θαη ηεο βηνηερλίαο. Σνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Θξαζπδαίνο. Ο Θήξσλ ήηαλ επίζεο νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο ην 476 π.Υ. Γηα ηηο λίθεο ηνπ Θήξσλα θαη ηνπ Ξελνθξάηε, ν Πίλδαξνο ηνπο αθηέξσζε δπν σδέο. (Ζξόδνηνο) Θεζεύο (Μπζ): Ώπφ ηνπο πην δεκνθηιείο ήξσεο ηεο κπζνινγίαο, γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώζήλαο Ώηγέα. Μεγάισζε ζηελ Σξνηδήλα θαη αξγφηεξα μεθίλεζε γηα ηελ Ώζήλα γηα λα βξεη ηνλ παηέξα ηνπ. ην δξφκν ηνπ ζπλάληεζε ηέζζεξηο ιεζηέο. Ο Θεζέαο ζθφησζε θαη ηνπο ηέζζεξηο ιεζηέο κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ ζθφησλαλ ηα ζχκαηά ηνπο Ο βαζηιηάο ηεο Κξήηεο Μίλσαο είρε ππνρξεψζεη ηελ Ώζήλα, λα ηνπ ζηέιλεη ηαθηηθά εθηά αγφξηα θαη εθηά θνξίηζηα, βνξά ζηνλ Μηλψηαπξν. Ο Θεζέαο αλέιαβε λα ιπηξψζεη ηελ πφιε απφ απηφλ ην θφξν αίκαηνο θαη γηα ην ζθνπφ πήξε ηε ζέζε ελφο απφ ηνπο λένπο ηεο απνζηνιήο. ηελ 396
Κξήηε ν γλψξηζε ηελ Ώξηάδλε, θφξε ηνπ Μίλσα, ε νπνία ηνλ εξσηεχηεθε θαη ηνλ βνήζεζε λα ζθνηψζεη ηνλ Μηλψηαπξν. Ώξγφηεξα ν Θεζέαο παληξεχηεθε ηελ Φαίδξα, θαη απέθηεζε καδί ηεο δπν γηνπο, ηνλ Αεκνθψληα θαη ηνλ Ώθάκαληα. Δ Φαίδξα εξσηεχηεθε ηνλ Εππφιπην, γην ηνπ Θεζέα θαη ηεο Ώληηφπεο. ηαλ φκσο απηφο απέθξνπζε ηνλ έξσηά ηεο, ε Φαίδξα ηνλ ζπθνθάληεζε ζηνλ Θεζέα θαη απηφο βέβαηνο γηα ηελ εηιηθξίλεηα ηεο θαηαγγειίαο ηεο Φαίδξαο, θξφληηζε λα πεζάλεη ν Εππφιπηνο. Μεηά απφ απηφ ε Φαίδξα απηνθηφλεζε απφ ηχςεηο. (κεξνο) Θεζέαο θαη ιεζηήο θίξσλ Θίαζνο (Μπζ): πιινγηθή νλνκαζία ησλ αθνινχζσλ ηνπ Αηνλχζνπ, φπσο νη Μαηλάδεο, νη εηιελνί, νη Νχκθεο, νη άηπξνη, ν Παλ θαη άιινη Θίβα (Μπζ): Μηα απφ ηηο Ώκαδφλεο πνπ ζθνηψζεθαλ απφ ηνλ Δξαθιή Θίβξαρνο (Ηζη): Πνιεκηζηήο ηεο πάξηεο, γλσζηφο απφ κηα ελεπίγξαθε επηηάθηα πιάθα. (Ξελνθώλ) Θίβξσλ (Ηζη): 1. Ο Θίβξσλ (φρη Θίκβξσλ) ήηαλ παξηηάηεο ζηξαηεγφο ηνπ 5νπ-4νπ π.Υ. αη. Σν 399 πήξε εληνιή απφ ηελ πφιε ηνπ λα κεηαβεί ζηε Μηθξά Ώζία γηα λα πξνζηαηεχζεη ηηο εθεί ειιεληθέο πφιεηο απφ ηελ απεηιή ηνπ ζαηξάπε Σηζζαθέξλε. θνηψζεθε ζε κάρε θαη αληηθαηαζηάζεθε απφ ηνλ Αηθξίδα. (Ξελνθώλ) 2. Ο Λαθεδαηκφληνο Θίβξσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ κεηαμχ ησλ θίισλ ηνπ ζεζαπξνθχιαθα ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Ώξπάινπ. Έθπγαλ καδί κε ην ζεζαπξφ ζηελ Ώζήλα θαη θαηφπηλ ζηελ Κξήηε, Βθεί ν Θίβξσλ δνινθφλεζε ηνλ Άξπαιν θαη αλέιαβε ηε δηνίθεζε ησλ 6 ή 7.000 κηζζνθφξσλ ηνπ. Θηνδεμίιαο (Ηζη): Ο Θηνδεμίιαο γηνο ηνπ Μλαζηθιή απφ ηνλ Οξρνκελφ, ήηαλ κέινο ηνπ ζπκκαρηθνχ ηππηθνχ ηνπ ζηξαηνχ ησλ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώπνζηξαηεχηεθε κε ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ φηαλ έθηαζαλ ζηα Βθβάηαλα ην 330 π.Υ. (Αξξηαλόο) Θηόδνηνο (Ηζη): Ο Θηόδνηνο απφ ηνλ Οξρνκελφ. ήηαλ κέινο ηνπ ζπκκαρηθνχ ηππηθνχ ηνπ ζηξαηνχ ησλ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώπνζηξαηεχηεθε κε ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ φηαλ έθηαζαλ ζηα Βθβάηαλα ην 330 π.Υ. (Αξξηαλόο) Θηνθιείδαο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Αακνθιένπο ελφο απφ λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Θηόπνκπνο (Ηζη): Ο Θηόπνκπνο γηνο ηνπ Οιπκπηφρνπ απφ ηνλ Οξρνκελφ, ήηαλ κέινο ηνπ ζπκκαρηθνχ ηππηθνχ ηνπ ζηξαηνχ ησλ Μ. Ώιεμάλδξνπ. 397
Ώπνζηξαηεχηεθε κε ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ φηαλ έθηαζαλ ζηα Βθβάηαλα ην 330 π.Υ. (Αξξηαλόο) Θίζβε (Μπζ): Νατάδα, θφξε ηνπ πνηακνχ Ώζσπνχ, πξνζσπνπνίεζε νκψλπκεο πεγήο ηεο ΐνησηίαο. Έδσζε ην φλνκά ηεο ζηε βνησηηθή πφιε Θίζβε. (Παπζαλίαο) Θναληηάο (Μπζ): Δ Τςηπχιε, θφξε ηνπ Θφαληνο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Θόαο (Ηζη): 1. Ο Θόαο (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Μαλδξνδψξνπ ήηαλ Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο. Ο Ώιέμαλδξνο ηνλ δηφξηζε ζαηξάπε ησλ Γεδξσζψλ, αιιά ζχληνκα αξξψζηεζε θαη πέζαλε. (Αξξηαλόο) 2. Ο Θόαο απφ ηελ Ώηησιία πξνζπάζεζε ην 193 ρσξίο επηηπρία, λα πείζεη ηνπο Ώηησινχο λα θεξχμνπλ πφιεκν ζηελ Ρψκε ζπκκαρψληαο κε ηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππν Β’. (Πνιύβηνο) Θόαο (Μπζ): 1. Ο Θόαο ήηαλ γηνο ηνπ Αηνλχζνπ θαη ηεο Ώξηάδλεο, βαζηιηάο ηεο Λήκλνπ, ζχδπγνο ηεο Μπξίλαο θαη παηέξαο ηεο Τςηπχιεο. (κεξνο, Ώπνιιφδσξνο) 2. Γηνο ηεο βαζίιηζζαο ηεο Λήκλνπ Τςηπχιεο θαη ηνπ Εάζνλα Ζ Τςηπύιε ζε κηληαηνύξα ηνπ 15νπ αη. 3. Ο Θόαο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Σαπξίδαο ηελ επνρή πνπ ε Εθηγέλεηα ήηαλ ηέξεηα ηεο Άξηεκεο. Βθεί έθηαζαλ ν αδειθφο ηεο Οξέζηεο θαη ν θίινο ηνπ Ππιάδεο. 4. Ο Θόαο ν Αηησιόο ήηαλ βαζηιηάο ηεο Πιεπξψλαο. Πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ήηαλ απφ απηνχο πνπ θξχθηεθαλ ζηνλ Ανχξεην Ίππν. (κεξνο) Θόαζα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Σεχθξνπ Θόε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Θνίλσλ (Ηζη): Ο Θνίλσλ γηνο ηνπ Σηκνγείησλνο απφ ηνλ Οξρνκελφ, ήηαλ κέινο ηνπ ζπκκαρηθνχ ηππηθνχ ηνπ ζηξαηνχ ησλ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ώπνζηξαηεχηεθε κε ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ φηαλ έθηαζαλ ζηα Βθβάηαλα ην 330 π.Υ. Θνξαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα Θόξλαμ (ε) (Μπζ): χδπγνο ηνπ Εαπεηνχ, κεηέξα ηνπ ΐνπθάγνπ (Πινχηαξρνο) Θόξλαμ (ν) (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Λαθσλία (Ζξόδνηνο) Θνύδεκνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ 352-351 π.Υ. Θνύδηππνο (Ηζη): Ώζελαίνο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα, θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην καδί κε ηνλ Φσθίσλα (Πινύηαξρνο) 398
Θνπθιήο (Ηζη): Ο Θνπθιήο ή Θενθιήο (8νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιίηεο ηεο Υαιθίδαο ηεο Βχβνηαο πνπ λαπάγεζε ζηηο αθηέο ηεο ηθειίαο. Βθεί παξαηήξεζε φηη ην έδαθνο ήηαλ εχθνξν θαη ην θιίκα θαιφ θαη φηαλ επέζηξεςε ζηελ παηξίδα ηνπ, εμηζηφξεζε φια φζα είρε δεη. Βμνπζηνδνηήζεθε απφ ηνπο ζπκπαηξηψηεο ηνπ λα κεηαθέξεη ζηελ ηθειία απνίθνπο απφ ηελ Βχβνηα θαη ηελ Νάμν, νη νπνίνη ίδξπζαλ κηα απφ ηηο πξψηεο ειιεληθέο απνηθίεο ην Σαπξνκέληνλ (Θνπθπδίδεο, ηξάβσλ) Θνπθπδίδεο (Ηζη): 1. Ώλ ν Δξφδνηνο ζεσξείηαη ν παηέξαο ηεο Ηζηνξίαο, ν Θνπθπδίδεο (460-399 π.Υ.) γηνο ηνπ Οιφξνπ απφ ηνλ Άιηκν, ινγίδεηαη σο ν ζεκειησηήο ηεο. Ο Δξφδνηνο ήηαλ πξσηνπφξνο, αιιά ζηηο ηζηνξίεο ηνπ πεξηιάκβαλε θήκεο, δηεγήζεηο, αλαθνξέο ζε κπζνινγίεο, ελψ ν Θνπθπδίδεο θαηέγξαθε κφλν επηβεβαησκέλα θαη δηαζηαπξσκέλα γεγνλφηα, απφ θείκελα ή απφ ζπλνκηιίεο κε αλζξψπνπο πνπ ζπκκεηείραλ ζηα γεγνλφηα . Βίλαη ν πξψηνο ηζηνξηθφο πνπ πξνζπάζεζε λα είλαη αληηθεηκεληθφο θαη αλαδεηνχζε ηα βαζχηεξα αίηηα ησλ γεγνλφησλ. Σν έξγν ηνπ Ηζηνξία (ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ Πνιέκνπ), είλαη ρσξηζκέλν ζε νθηψ βηβιία θαη ζηακαηά ζηνλ 21ν ρξφλν ηνπ πνιέκνπ. Ο ηζηνξηθόο Θνπθπδίδεο Ο Θνπθπδίδεο εθπαηδεχηεθε θνληά ζηνπο ζνθηζηέο θηινζφθνπο ηεο Ώζήλαο θαη έκαζε λα κε δέρεηαη ηα πξάγκαηα φπσο είλαη θαη λα ακθηζβεηεί ηηο θαζηεξσκέλεο αιήζεηεο. Βθάξκνζε νξζνινγηζηηθή ζθέςε θαη γη’ απηφ απνπζηάδεη απφ ηελ Εζηνξία ηνπ ην κεηαθπζηθφ ή ην ζετθφ ζηνηρείν. ηελ έλαξμε ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ ήηαλ 28-29 εηψλ. Σν 424 ζηάιζεθε λα ππεξαζπίζεη ηελ Ώκθίπνιε, αιιά ε εθζηξαηεία απέηπρε, ν Θνπθπδίδεο ζεσξήζεθε ππεχζπλνο θαη θαηαδηθάζηεθε ζε εμνξία. Δ εμνξία ηνλ δηεπθφιπλε λα ηαμηδεχεη αλάκεζα ζηνπο αληηκαρφκελνπο θαη λα δεη ηα γεγνλφηα απφ ηελ νπηηθή γσλία θαη ησλ δχν ζηξαηνπέδσλ. Καζψο είρε νηθνλνκηθή άλεζε είρε ηε δπλαηφηεηα λα πεξηέξρεηαη ζηνπο ηφπνπο ησλ ζπγθξνχζεσλ θαη λα ζπιιέγεη ζηνηρεία γηα ηελ ζπγγξαθή ηνπ έξγνπ ηνπ. Βπέζηξεςε ζηελ Ώζήλα ην 404, ιίγν κεηά ην ηέινο ηνπ πνιέκνπ. Παξφιν φκσο πνπ έδεζε ηνλ πφιεκν σο ην ηέινο ηνπ, δελ πξφιαβε λα νινθιεξψζεη ηελ Εζηνξία ηνπ. Δ αθήγεζε ηειεηψλεη ζην κέζν ηνπ 411, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη πέζαλε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπγγξαθήο. Σελ ηζηνξία ηνπ πνιέκνπ ζα ζπλερίζεη ν Ξελνθώλ, αθξηβψο απφ ην ζεκείν πνπ ηελ ζηακάηεζε ν Θνπθπδίδεο. 2. Ο Θνπθπδίδεο (5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Μειεζία απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ πνιηηηθφο θαη απφ ηνπο εγέηεο ηεο νιηγαξρηθήο παξάηαμεο. Ήηαλ αληίπαινο 399
ηνπ Πεξηθιή ηνλ νπνίνλ ζπλαγσληδφηαλ ζε ξεηνξηθή δεηλφηεηα. Καηεγφξεζε ηνλ Πεξηθιή γηα δηαζπάζηζε ηνπ δεκνζίνπ ρξήκαηνο θαη ηνλ Βπξηπίδε γηα αζετζκφ θαη κεδηζκφ. Σν 443 εμνζηξαθίζηεθε θαη θαηέθπγε ζηελ Ώίγηλα ή ζηε χβαξε ηεο Εηαιίαο. (Πινύηαξρνο, Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Θνύκαληηο (Ηζη): Φησρφο Ώζελαίνο κάληεο, ζηνπο Ηππήο ηνπ Αξηζηνθάλε Θνπξίκαρνο (Ηζη): Ο έβδνκνο βαζηιηάο ηεο ηθπψλαο (Παπζαλίαο) Θνπξηόκαληηο (Ηζη): Ώζελαίνο κάληεο (Ζζύρηνο) Θνύξηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Άξε Θνπθάλεο (Ηζη): Ώζελαίνο θφιαθαο θαη απαηεψλαο, νπαδφο ηνπ Κιέσλνο (Αξηζηνθάλεο) Θόσλ (Μπζ): 1. Γίγαληαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο (Δζίνδνο) 2. Γηνο ηνπ Φαίλνπα ζπκκάρνπ ησλ Σξψσλ θαη αδειθφο ηνπ Ξάλζνπ. Καη νη δπν αδειθνί ζθνηψζεθαλ ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ Αηνκήδε. (κεξνο) Θόσζα (Μπζ): Θαιάζζην ηέξαο, θφξε ηνπ Φφξθπνο, εξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ηνπ Κχθισπα Πνιχθεκνπ. (κεξνο) Θνώηεο (Μπζ): Ώραηφο. Ήηαλ αγγειηνθφξνο ζηελ ππεξεζία ηνπ αξρεγνχ ηνπ αζελατθνχ ζηφινπ Μελεζζέα, εγγνλνχ ηνπ Θεζέα. (κεξνο) Θξάθε ή Θξάθα (Μπζ): Χθεαλίδα, θφξε ηνπ Χθεαλνχ θαη ηεο Σεζχνο, έδσζε ην φλνκά ηεο ζηε Θξάθε (Δζίνδνο) Θξάζενο (Ηζη): Ο Θξάζενο ν Μεηαπόληηνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Θξάζα (Μπζ): χδπγνο ηνπ Εππψλνπ θαη κεηέξα ηνπ Πνιπθφληε Θξάζηνο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Ώρηιιέα. (κεξνο) Θξάζηο (Ηζη): Ο Θξάζηο ήηαλ νιπκπηνλίθεο Θξαζθίαο (Ηζη): Ο βνξεηνδπηηθφο άλεκνο (Αξηζηνηέιεο) Θξάζνο (Ηζη): Θεφηεηα ή δαηκφλην πξνζσπνπνίεζε ηνπ ζξάζνπο (Ζζίνδ.) Θξάζηππνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θξάζζα (Μπζ): Νχκθε ηεο Θξάθεο, θφξε ηνπ ζενχ Άξε θαη ηεο Σεξείλεο Θξαζπάιθεο (Ηζη): Πξνζσθξαηηθφο θηιφζνθνο (ηξάβσλ) Θξαζύαλδξνο (Ηζη): λνκα γλσζηφ απφ κηα επηγξαθή Θξαζύαο (Ηζη): Ο Θξαζύαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Μαληηλεία ηεο Ώξθαδίαο ήηαλ βνηαλνιφγνο, δάζθαινο ηνπ Ώιεμία. (Θεόθξαζηνο). Θξαζύβνπινο (Ηζη): 1. Ο ηχξαλλνο ηεο Μηιήηνπ Θξαζύβνπινο (640-570 π.Υ.) πέηπρε λα ακπλζεί ε πφιε ηνπ απφ ηελ επίζεζε ησλ Λπδψλ θαη λα επηβάιεη αμηνπξεπή εηξήλε. Ήηαλ θίινο κε ηνλ ζπκπαηξηψηε ηνπ Θαιή θαη κε ηνλ ηχξαλλν ηεο Κνξίλζνπ Πεξίαλδξν. (Ζξόδνηνο)
400
2. Ο Ώζελαίνο πνιηηηθφο θαη ζηξαηησηηθφο Θξαζύβνπινο (πεξ. 455-388 π.Υ.), βξηζθφηαλ ζηε άκν φηαλ ην 411 επεβιήζε ζηελ Ώζήλα ην θαζεζηψο ησλ 400 πνπ θαηέιπζε ηε δεκνθξαηία. Οη δεκνθξαηηθνί ζηξαηηψηεο αγαλαθηηζκέλνη εμέιεμαλ ζηξαηεγνχο ηνλ Θξαζχβνπιν θαη ηνλ Θξάζπιιν νη νπνίνη απνθάζηζαλ λα ζπλερίζνπλ ηνλ αγψλα θαηά ηεο πάξηεο. Οη δπν ζηξαηεγνί είραλ αιιεπάιιειεο λαπηηθέο επηηπρίεο επί ηνπ ζπαξηηαηηθνχ λαπηηθνχ κε απνθνξχθσκα ηε λίθε ζηηο Ώξγηλνχζεο. Μεηά ηελ ήηηα ηεο Ώζήλαο ε πάξηε επέβαιε ην θαζεζηψο ησλ Σξηάθνληα ηπξάλλσλ θαη ν Θξαζχβνπινο εμνξίζηεθε, θαηέθπγε ζηελ Θήβα θαη απφ θεη νξγάλσζε ηελ αλαηξνπή ηνπ νιηγαξρηθνχ θαζεζηψηνο ηεο Ώζήλαο. Σν 403 θαηάθεξε λα απαιιάμεη ηελ πφιε απφ ηνπο ηπξάλλνπο θαη λα επαλαθέξεη ηε δεκνθξαηία. (Θνπθπδίδεο, Ξελνθώλ, Γηόδσξνο ηθειόο) Οη Αζελαίνη ζηεθαλώλνπλ ηνλ Θξαζύβνπιν 3. Ο ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ Θξαζύβνπινο (5νο π.Υ. αη.) αλαηξάπεθε απφ ηνπο δεκνθξαηηθνχο εμ αηηίαο ηεο ζθιεξήο δηαθπβέξλεζήο ηνπ. 4. Ο Ώζελαίνο πνιίηεο Θξαζύβνπινο, πξσηνζηάηεζε ζηελ θαζαίξεζε ηνπ Ώιθηβηάδε κεηά ηελ ήηηα ηνπ ζην Νφηην ην 407 π.Υ. Θξαζπδαίνο (Ηζη): Ο Θξαζπδαίνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιηηηθφο απφ ηελ Διεία. Καηάθεξε λα ληθήζεη ηνπο νιηγαξρηθνχο πνπ επηρείξεζαλ λα αλαηξέςνπλ ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπκα. (Ξελνθώλ) Θξαζύδακνο (Ηζη): Ο Θξαζύδακνο ν Αξγείνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Θξαζύδεκνο ή Θξαζύκεινο (Μπζ): Γηνο ηνπ αξπεδφλα, καρεηήο ησλ Σξψσλ. θνηψζεθε απφ ηνλ Πάηξνθιν. (κεξνο) Θξαζπθιήο (Ηζη): 1. Έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Ώζελαίσλ πνπ ην 421 π.Υ. ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Λαθεδαηκνλίνπο (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Θξαζπθιήο (4νο-3νο π.Υ. αη.) απφ ηε ΐέξνηα, ήηαλ παηέξαο ηνπ ηεξέα ηνπ Ώζθιεπηνχ, Ώγαζάλσξνο. Θξάζπθινο (Ηζη): Βπγελήο Ώξγείνο, αλαθέξεηαη απφ ηνλ Πίλδαξν Θξαζπθξάηεο (Ηζη): Πξέζβεο ησλ Ρνδίσλ ζηελ Ώηησιία ην 207 π.Υ. Θξαζύιανο (Ηζη): Έλαο απφ ηνπο πεζφληεο Μαξαζσλνκάρνπο Θξαζπιέσλ (Ηζη): Κσκηθφο ζπγγξαθέαο
401
Θξάζπιινο (Ηζη): 1. Ο Θξάζπιινο απφ ηελ Θήβα ήηαλ ληθεηήο ηνπ αγψλα δξφκνπ ζηα Πχζηα. Ο Πίλδαξνο ηνπ αθηέξσζε κηα σδή. 2. Ο Θξάζπιινο απφ ην Φίιην ήηαλ κνπζηθφο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. (Πινύηαξρνο) 3. Ο Ώζελαίνο ζηξαηησηηθφο ν Θξάζπιινο (5νο-4νο π.Υ. αη.), βξηζθφηαλ ζηε άκν ην 411 θαη εμειέγε ζηξαηεγφο καδί κε ηνλ Θξαζχβνπιν Βίρε αιιεπάιιειεο επηηπρίεο επί ηνπ ζπαξηηαηηθνχ λαπηηθνχ κε απνθνξχθσκα ηε λίθε ζηηο Ώξγηλνχζεο. κσο νη ζηξαηεγνί ηεο λαπκαρίαο ησλ Ώξγηλνπζψλ θαηεγνξήζεθαλ φηη δελ πεξηζπλέιεμαλ ηνπο λεθξνχο. Αηθάζηεθαλ θαη νη έμη απφ απηνχο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ν Θξάζπιινο θαηαδηθάζηεθαλ ζε ζάλαην. (Θνπθπδίδεο, Ξελνθώλ) 4. Ο Ώζελαίνο Θξάζπιινο (4νο π.Υ. αη.) είλαη γλσζηφο γηα ην ρνξεγηθφ κλεκείν πνπ αλήγεηξε ζηε ζπειηά πνπ βξίζθεηαη πάλσ απφ ην ζέαηξν ηνπ Αηνλχζνπ ζηηο πιαγηέο ηεο Ώθξφπνιεο. Ο ιφξδνο Έιγηλ απέζπαζε απφ ην κλεκείν ην άγαικα ηνπ Αηνλχζνπ, ην νπνίν ζήκεξα βξίζθεηαη ζην ΐξεηαληθφ Μνπζείν. ήκεξα ζψδνληαη κφλν δπν θνιψλεο θαη ε ζπειηά ζηεγάδεη έλα ρξηζηηαληθφ εθθιεζάθη. Σν κλεκείν ηνπ Θξαζύιινπ 5. Ο θηιφζνθνο, αζηξνλφκνο θαη γξακκαηηθφο Θξάζπιινο (1νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα, ήηαλ θίινο ηνπ Σηβέξηνπ θαη φηαλ απηφο αλαθεξχρζεθε απηνθξάηνξαο ηνλ θάιεζε ζηε Ρψκε. Ο Θξάζπιινο εμέδσζε ηνπο δηαιφγνπο ηνπ Πιάησλα ηνπο νπνίνπο θαηέηαμε ζε ηεηξαινγίεο. Θξαζύινρνο (Ηζη): Ο Θξαζύινρνο (4νο π.Υ. αη.) θαη αδειθφο ηνπ Νέσλ, γηνη ηνπ Φηιηάδε, θαηεγνξήζεθαλ απφ ηνλ Αεκνζζέλε φηη πξφδσζαλ ηελ ρψξα ηνπο ζηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππν ΐ’ θαη εμνξίζηεθαλ. Μεηά ην ζάλαην ηνπ βαζηιηά, κε δηαηαγή ηνπ Ώιεμάλδξνπ επαλήιζαλ σο ηχξαλλνη ηεο Μεζζελίαο (Πνιύβηνο) Θξαζύκαρνο (Ηζη): Ο ζνθηζηήο θαη ξήηνξαο απφ ηε ΐηζπλία ηεο Μ. Ώζίαο Θξαζύκαρνο ν Υαιθεδόληνο (5νο π.Υ. αη.) ζεσξείηαη έλαο απφ ηνπο πξσηνπφξνπο ηεο ξεηνξηθήο ηέρλεο. Βίλαη γλσζηνί δπν απφ ηνπο ιφγνπο ηνπ, ν Πεξί πνιηηείαο θαη ν Τπέξ Λαξηζαίσλ θαζψο θαη έλα θείκελν ξεηνξηθήο κε ηίηιν Μεγάιε ηέρλε. Ήηαλ πηζαλψο καζεηήο ηνπ Πιάησλα (νπΐδαο, Αζήλαηνο) Θξαζπκήδεο (Ηζη): 1. Ο Θξαζπκήδεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γιχπηεο, καζεηήο ηνπ Φεηδία. Καηαζθεχαζε ην ρξπζειεθάληηλν άγαικα ηνπ Ώζθιεπηνχ ζηελ
402
Βπίδαπξν, πνπ είρε πεξίπνπ ην ίδην χςνο κε ην άγαικα ηνπ Αία ζηελ Οιπκπία. (Παπζαλίαο) 2. Ώξρηηέθηνλαο απφ ηελ Πάξν. Θξαζπκήδεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Πχινπ Νέζηνξα. Πήξε κέξνο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν, καδί κε ηνλ παηέξα ηνπ θαη ηνλ αδειθφ ηνπ Ώληίινρν. Μνλνκάρεζε κε ηνλ Μέκλνλα γχξσ απφ πηψκα ηνπ αδειθνχ ηνπ. (κεξνο) Θξαζπκειίδαο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ Πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ. (Θνπθπδίδεο) Θξαζύκεινο (Μπζ): βιέπε Θξαζύδεκνο Θξαζππείζεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Θξάζσλ (Ηζη): Ο Θξάζσλ (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ ραιθνπιάζηεο, γλσζηφο απφ ην ζχκπιεγκα Οδπζζέα, Πελειφπεο θαη Βπξχθιεηαο πνπ βξηζθφηαλ ζην λαφ ηεο Βθεζίαο Ώξηέκηδνο. (ηξάβσλ, Πιίληνο) Θξαζώλδαο (Ηζη): λνκα Θεβαίνπ πνπ αλαθέξεη ν Γηόδσξνο ηθειόο Θξαζσλίδαο (Ηζη): Πνιηηηθφο απφ ηελ Διεία, ν νπνίνο απνθαηέζηεζε ηελ δεκνθξαηία ζηελ ρψξα ηνπ (Ξελνθώλ) Θξαζσλίδεο (Ηζη): 1. ησηθφο θηιφζνθνο. Έδσζε ηνλ νξηζκφ ηνπ έξσηα, φπσο ηνλ αληηιακβάλνληαλ νη ζησηθνί (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 2. Ο Θξαζσλίδεο ή Θξαζσλίδαο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηππνδξνκίαο 216 π.Υ. Θξεςίππαο (Μπζ): Ο Θξεςίππαο ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Παλφπεο (Ώπνιιφδσξνο) Θξήθε (Ηζη): Ολνκαζία ηεο Θξάθεο θαηά ηνπο νκεξηθνχο ρξφλνπο Θξίαη (Μπζ): Οη Σξεηο Νχκθεο ηνπ Παξλαζζνχ. Ώλαθάιπςαλ ηελ ηέρλε ηεο καληηθήο κε ηε ξίςε κηθξψλ ιίζσλ (ζξηψλ) κέζα ζε κηα ιήθπζν (κεξνο) Θξία (Ηζη): Ώηηηθφο δήκνο, ζηελ πεξηνρή πνπ ζήκεξα είλαη Ώζπξφππξγνο. Θξηάζηνο (Ηζη): Μπζηθφο ήξσαο ηεο Βιεπζίλαο, έδσζε ην φλνκά ηνπ Θξηάζην Πεδίν. Θξίλαμ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ήιηνπ θαη ηεο Ρφδνπ Θξνλία (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Νέζηνπ (Δζίνδνο) Θξόληνλ (Ηζη): Ώξραία πφιε ηεο Λνθξίδαο Θξπαιιίο (Ηζη): Δ Θξπαιιίο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Θύδεκνο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 353 π.Υ. Θπέζηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πέινπα, βαζηιηάο ησλ Μπθελψλ θαη παηέξαο ηνπ Ώηγίζζνπ, δνινθφλνπ ηνπ Ώγακέκλνλα. (κεξνο) Θπία (Μπζ): Δ πξψηε ηέξεηα ηνπ ζενχ Αηνλχζνπ ζηνπο Αειθνχο κε ηνλ νπνίν απέθηεζε ηηο Νχκθεο Θπηάδεο. Σν φλνκά ηεο πξνέξρεηαη απφ ην ξήκα ζύσ=ζπζηάδσ γηαηί ήηαλ ε πξψηε πνπ πξαγκαηνπνίεζε ζπζία. (Παπζαλίαο) Θπηάδεο (Μπζ): Οη θφξεο ηνπ Αηνλχζνπ θαη ηεο Θπίαο. Ώλήθαλ ζηελ ζπλνδεία ηνπ ζενχ φπσο νη Μαηλάδεο θαη νη ΐάθρεο (Δζίνδνο) 403
Θπΐιινο (Ηζη): Πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία Θπκαξίδαο (Ηζη): Ο Θπκαξίδαο (400-350 π.Υ.) απφ ηελ Πάξν ήηαλ νπαδφο ηνπ Ππζαγφξα θαη καζεκαηηθφο Θπκαράξεο (Ηζη): Ο Θπκαράξεο ήηαλ Έιιελαο ζηξαηεγφο Θπκβξαίνο(Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Σξνία (Δπξηπίδεο) ηαλ ν παηέξαο ηνπ ζπκβνχιεςε ηνπο Σξψεο λα κελ βάινπλ ζηελ πφιε ηνπο ηνλ Ανχξεην Ίππν, ν Πνζεηδψλαο έζηεηιε δπν ζαιάζζηα θίδηα, ηα νπνία έπλημαλ ηνλ Λανθφνληα θαη ηνπο δπν γηνπο ηνπ (κεξνο) Ο Λανθόσλ, ν Θπκβξαίνο θαη ν Αληίθαο ζην έιενο ησλ θηδηώλ. Πίλαθαο ηνπ Φώηε Κόληνγινπ Θύκβξηο (Μπζ): Οξεηάδα Νχκθε ηεο Ώξθαδίαο, κεηέξα ηνπ Παλφο (Ώπνιιφδσξνο) Θπκέιε (Ηζη): Δ Θπκέιε ήηαλ ην θέληξν ηεο νξρήζηξαο ησλ αξραίσλ ζεάηξσλ, ην ζεκείν πνπ ζηεθφηαλ ν θνξπθαίνο ηνπ ρνξνχ. Θπκίινο (Ηζη): 1. Γιχπηεο ηεο αξραηφηεηαο 2. Οιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 176 π.Υ. απφ ηελ Άζπελδν Θπκνίηεο (Μπζ): Σξψαο παηέξαο ηνπ Μνπλίππνπ, ηνλ νπνίν ζθφησζε απφ ιάζνο ν βαζηιηάο ηεο Σξνίαο Πξίακνο. Ώπφ πείζκα ν Θπκίηεο βνήζεζε ηνπο Έιιελεο πείζνληαο ηνπο Σξψεο λα βάινπλ ζηελ πφιε ηνπο ηνλ Ανχξεην Ίππν (κεξνο) Θπκνθιήο (Ηζη): Έιιελαο πνηεηήο απφ ηνλ νπνίνλ, ην κφλν πνπ γλσξίδνπκε είλαη έλα φκνξθν επίγξακκά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγ.) Θπκνράξεο (Ηζη): Ο Θπκνράξεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο, πνιέκεζε ζηνλ Χξσπφ. (Θνπθπδίδεο, Ξελνθώλ) Θπλνκία (Ηζη): Δ Θπλνκία (1νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Λάξηζα ήηαλ δνχιε πνπ απειεπζεξψζεθε απφ ηελ θπξία ηεο Φαηλαξέηε Θχλνο (Μπζ): Ο Θύλνο ήηαλ γηνο ηνπ Φηλέα θαη ηεο Εδαίαο Θπκώλδαο (Ηζη): Ο Θπκώλδαο (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Μέληνξνο απφ ηε Ρφδν, ππεξέηεζε ζηνλ πεξζηθφ ζηξαηφ σο κηζζνθφξνο. ηε κάρε ηεο Εζζνχ ήηαλ επηθεθαιήο 30.000 πεδψλ. Μεηά ηελ πεξζηθή ήηηα ν Θπκψλδαο θαη άιινη κηζζνθφξνη δηέθπγαλ ζηελ Κχπξν (Αξξηαλόο) Θπξαίνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, ηδξπηήο ηεο πεινπνλλεζηαθήο πφιεο Θπξέα (Παπζαλίαο) Θπξέα (Ηζη): Πεξηνρή ηεο Θξάθεο ζηελ νπνία ππάξρεη έλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο αξραίνπο ηαθηθνχο ηχκβνπο Θύνο (Ηζη): Παθιαγφλαο, πεξηβφεηνο γηα ηελ ιαηκαξγία ηνπ (Αηιηαλόο) 404
Θπξεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ Οηλέσο θαη ηεο Ώιζαίαο (Ώπνιιφδσξνο) Θύξζηο (Ηζη): λνκα βνζθνχ πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο Θύξζνο (Ηζη): Καιακέληα ξάβδνο κε θχια θηζζνχ πνπ απνηεινχζε ην έκβιεκα ηνπ ζενχ Αηνλχζνπ. Θύζα (Μπζ): ΐαθρίδα Νχκθε, κέινο ηεο αθνινπζίαο ηνπ Αηνλχζνπ, πξνζσπνπνίεζε ηνπ εξσηηθνχ παξνμπζκνχ ησλ βαθρηθψλ νξγίσλ Θπσλεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ ΐάθρνπ, βαζηιηάο ηεο Λέζβνπ θαη παηέξαο ηνπ Θχαληνο Θπώλε (Μπζ): βιέπε Σεκέιε Θπώλπρνο (Ηζη): λνκα ηθεινχ πνπ αλαθέξεη ν Θεόθξηηνο. Θσκάο (Ηζη): Ο Θσκάο ν ρνιαζηηθόο ήηαλ πνηεηήο, αλαθέξεηαη ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία Θσλ ή Θόσλ (Μπζ): Ο Θώλ ήηαλ βαζηιηάο ηεο Ώηγχπηνπ πνπ θηινμέλεζε ηνλ Μελέιαν θαη ηελ Χξαία Βιέλε φηαλ επέζηξεθαλ απφ ηελ Σξνία. (κεξνο) Θώξαμ (Ηζη): 1. Ο Θώξαμ ήηαλ κέινο επηθαλνχο νηθνγέλεηαο ηεο Λάξηζαο. Ώπηφο θαη νη αδειθνί ηνπ ήηαλ κεηαμχ εθείλσλ πνπ παξφηξπλαλ ηνλ Πέξζε βαζηιηά Ξέξμε λα εηζβάιιεη ζηελ Βιιάδα, ειπίδνληαο λα θεξδίζνπλ ηελ θπξηαξρία ζηελ Θεζζαιία. Μεηά ηελ λαπκαρία ηεο αιακίλαο, ν Θψξαμ πνιέκεζε ζην πιεπξφ ηνπ Μαξδφληνπ ζηηο Πιαηαηέο (479 π.Υ.). Μεηά θαη ηελ δεχηεξε πεξζηθή ήηηα, ν βαζηιηάο Λεσηπρίδεο εηζέβαιε ζηελ Λάξηζα κε ζθνπφ ηελ ηηκσξία ησλ πξνδνηψλ. Δ νηθνγέλεηα ηνπ Θψξαθνο, εμαγφξαζε κε δσξνδνθία ηελ ζπγλψκε ηνπ (Ζξόδνηνο) 2. Ο Θώξαμ ήηαλ ζηξαηησηηθφο απφ ηελ πάξηε, πνπ κεηείρε ζε δηάθνξεο πνιεκηθέο επηρεηξήζεηο ζηελ Μπηηιήλε, ζηελ άκν θαη αιινχ. Ο Θψξαμ θαη ν λαχαξρνο Λχζαλδξνο θαηεγνξήζεθαλ γηα θαηαρξήζεηο θαη ιεειαζίεο ησλ πεξηνρψλ πνπ θαηαιάκβαλε θαη θαηαδηθάζηεθαλ ζε ζάλαην. (Πινύηαξρνο, Γηόδσξνο ηθειόο) Θσξπθίσλ (Ηζη): Σειψλεο απφ ηελ Ώίγηλα, πνπ αλαθέξεηαη ζηελ θσκσδία Βάηξαρνη ηνπ Αξηζηνθάλε
405
Ηάδκσλ (Ηζη): Ο θηιφζνθνο Ηάδκσλ (7
νο
π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Δθαηζηηνπφιεσο απφ ηελ άκν, αλαθέξεηαη σο ν ηδηνθηήηεο ηνπ γλσζηνχ παξακπζά Ώηζψπνπ πνπ ήηαλ δνχινο (Ζξόδνηνο) Ηαηλώ (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Ίαηξα (Μπζ): Αξπάδα Νχκθε ηεο Φπγίαο. ζχδπγνο ηνπ Σξψα Ώιθάλνξα θαη κεηέξα ησλ δηδχκσλ Παλδάξνπ θαη ΐηηία (κεξνο) Ίαθρνο (Μπζ): Γηνο ηεο Αήκεηξαο θαη ηνπ Εαζίνλα θαη ιαηξεπφηαλ καδί κε ηελ ζεά θαη ηελ θφξε ηεο Πεξζεθφλε. Βίλαη ε ρζφληα ζεφηεηα ή ην δαηκφλην πνπ νδεγεί ηελ πνξεία ησλ κπεκέλσλ πξνο ηα Βιεπζίληα Μπζηήξηα. (Δζίνδνο) Ίαθρνο θαη Δθάηε Ηαιεβίσλ (Μπζ): Ώδειθφο ηνπ Αεξθχσλνο. Οη δπν αδειθνί πξνζπάζεζαλ λα εκπνδίζνπλ ηνλ Δξαθιή λα πεξάζεη απφ ηε ρψξα ηνπο ηελ Ληγπξία, φηαλ επέζηξεθε απφ έλα άζιν ηνπ. Πιήξσζαλ απηή ηελ απνθνηηά ηνπο κε ηε δσή ηνπο. Ηάιεκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Μνχζαο Καιιηφπεο. Πέζαλε πνιχ λένο θαη απηφ ήηαλ ε αθνξκή ηα ζιηβεξά ηξαγνχδηα λα απνθαινχληαη ηάιεκνη θαη ε πέλζηκε κνπζηθή Εαιέκνπ σδή. (Δζίνδνο, Ώζήλαηνο) Ηάικελνο (Μπζ): Ώδειθφο ηνπ Ώζθάιαθνπ. Οη δπν αδειθνί πήξαλ κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. Ο Ώζθάιαθνο ζθνηψζεθε θαη ν Εάικελνο ήηαλ έλαο απφ απηνχο πνπ κπήθαλ ζην Ανχξεην Ίππν (κεξνο) Ίαικηο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηάιπζνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Ρφδνπ ρεκνπ θαη ηεο Νχκθεο Δγεηνξίαο, ηδξπηήο ηεο πφιεο Ιαιπζνύ. χδπγνο ηεο Ασηίδνο θαη παηέξαο ηεο χκεο (Πίλδαξνο) Ηάκβε (Μπζ): Κφξε ηνπ Πάλα θαη ηεο Δρνχο. ηαλ ε Αήκεηξα ήηαλ ζιηκκέλε απφ ηελ αξπαγή ηεο Πεξζεθφλεο, ε Εάκβε πξνζπάζεζε λα δηαζθεδάζεη ηε ζεά, θάλνληαο ρνληξνθνκκέλα ρσξηάηηθα αζηεία θαη μεδηάληξνπεο ρεηξνλνκίεο. Πξνθάιεζε ηειηθά ην γέιην ηεο ζεάο θαη ε γε μαλαέγηλε γφληκε. Δ Εάκβε έγηλε ηέξεηα ηεο Αήκεηξαο θαη ιαηξεχηεθε σο ε ζεφηεηα ηνπ μεδηάληξνπνπ θαη ζθσπηηθνχ ζηίρνπ. Ώπφ ην φλνκά ηεο πξνήιζε ν ίακβνο θαη ην ηακβίδεηλ δειαδή νη αηζρξνινγίεο ζηηο γηνξηέο ηεο Αήκεηξαο. (Ώπνιιφδσξνο) 406
Ηάκβιηρνο (Ηζη): 1. Ο Ηάκβιηρνο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηε πξία ήηαλ κπζηζηνξεκαηνγξάθνο. Έξγν ηνπ ηα Βαβπισληαθά. 2. Ο Ηάκβιηρνο (245-325 κ.Υ. αη.) απφ ηε Υαιθίδα ηεο Κνίιεο πξίαο, ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο, καζεηήο ηνπ Πνξθπξίνπ, δάζθαινπο ηνπ σπάηξνπ, ηνπ Ώπακέσο θαη ηνπ Ώηδεζίνπ θαη απφ ηνπο ηειεπηαίνπο εθπξνζψπνπο ηνπ αξραίνπ ειιεληθνχ πλεχκαηνο. Έξγα: Πεξί κπζηεξίσλ, Βίνο Ππζαγόξνπ, Πεξί ηνπ ππζαγνξηθνύ βίνπ, Πξνηξεπηηθόο επί θηινζνθίαλ, Πεξί ηεο θνηλήο καζεκαηηθήο θ.ά. Ηάκβνπινο (Ηζη): Ο Ηάκβνπινο απφ ηε πξία, ήηαλ Έιιελαο έκπνξνο γεσγξάθνο θαη ζπγγξαθέαο ελφο βηβιίνπ ζρεηηθνχ κε ηελ Ελδία. Ηακελόο (Μπζ): Μαρεηήο ησλ Σξψσλ, ζθνηψζεθε ζηνλ πφιεκν απφ ηνλ Λενληέα (κεξνο) Ίακνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Βπάδλεο, γελάξρεο ηνπ ηεξαηηθνχ θαη καληηθνχ γέλνπο ησλ Ηακηδώλ ηνπ λανχ ηνπ Αία ηεο Οιπκπίαο (Πίλδαξνο, Παπζαλίαο) Ηάλαζζα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο Νχκθεο (Ζζίνδνο) Ηάλεηξα (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Ηάλζε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο Νχκθεο (Ζζίνδνο) Ηαλίζθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώζθιεπηνχ θαη ηεο Δπηφλεο Ηαλόο (Μπζ): Ο Εαλφο ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζενχο ησλ Ρσκαίσλ Ηαπεηόο (Μπζ): Σηηάλαο, γηνο ηνπ Οπξαλνχ θαη ηεο Γαίαο, αδειθφο ηνπ Χθεαλνχ, ηνπ Κξφλνπ, ηεο Ρέαο, ηεο Σεζχνο θαη ησλ άιισλ Σηηάλσλ. χδπγνο ηεο Χθεαλίδαο Κιπκέλεο θαη παηέξαο ηνπ Άηιαληα, ηνπ Πξνκεζέα, ηνπ Βπηκεζέα θαη ηνπ Μελνίηηνπ θαη κέζσ απηψλ ν γελάξρεο ηνπ γέλνπο ησλ ζλεηψλ αλζξψπσλ. Πνιινί ζπζρεηίδνπλ ηνλ Εαπεηφ κε ηνλ Εάθεζ ηεο εβξατθήο κπζνινγίαο θαη πηζηεχνπλ φηη ε ηαπεηηθή θπιή πξνέξρεηαη απφ απηφλ. (Δζίνδνο) Ηάππγαο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα, πνπ ηηκσξήζεθαλ απφ ηνλ Αία. (Ώπνιιφδσξνο) Ηάππμ (Μπζ): Ο Εάππμ ήηαλ Σξψαο θαη δηάζεκνο ζεξαπεπηήο, έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο Ηάξβαο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Ληβχεο ζην νπνίν θαηέθπγε ε Αηδψ θαη ηνπ δήηεζε λα ηνπ παξαρσξήζεη γε, φπνπ θαη έρηηζε ηελ Καξρεδφλα. (ΐηξγίιηνο) Ηάξδαλνο ή Ηαξδάλεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Λπδίαο, παηέξαο ηεο Οκθάιεο (Δξφδνηνο) Ηαξνθιήο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Λπζηθξάηε, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ ην 146 π.Υ. (Ώπφ ζρεηηθή επηγξαθή) Ηάξσλ (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Νηθαζίια, ελφο απφ ηνπο λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ ην 146 π.Υ. (φλνκα απφ ζρεηηθή επηγξαθή) Ηαξώλπκνο (Ηζη): Παηέξαο ελφο απφ λεθξνχο ηεο κάρεο ηνπ Εζζκνχ ηεο Κνξίλζνπ θαηά ησλ Ρσκαίσλ ην 146 π.Υ. (απφ ζρεηηθή επηγξαθή)
407
Ηάζηνο (Μπζ): Ο Ηάζηνο ήηαλ εξαζηήο ηεο Αήκεηξαο θαη παηέξαο ηνπ Φηιφκεινπ Ηαζηθιήο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ηαζηθξάηεο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Ίαζηο (Μπζ): Μηα απφ ηηο Εσληάδεο Νχκθεο, νη νπνίεο είραλ ηελ ηθαλφηεηα επνχισζεο ησλ πιεγψλ. (Δζίνδνο, Παπζαλίαο) Ηαζίσλ (Μπζ): Γηνο ηεο Πιεηάδαο Διέθηξαο θαη ηνπ Αία. Ο Εαζίσλ ήηαλ πνιχ φκνξθνο λένο θαη ηνλ αγάπεζε ε Αήκεηξα κε ηελ νπνία ελψζεθαλ θαη απέθηεζαλ έλα γην ηνλ Πινχην θαη πηζαλψο ηνλ Ίαθρν. Ο Αίαο φκσο πνπ δελ ήζειε λα έρνπλ εξσηηθέο ζρέζεηο νη ζενί κε ηνπο ζλεηνχο θαηαθεξαχλσζε ηνλ άκνηξν Εαζίνλα! (κεξνο) Ηάρε (Μπζ: Μηα απφ ηηο Νχκθεο ηεο αθνινπζίαο ηεο Πεξζεθφλεο (κεξνο) Ίαζνο (Ηζη): Ο Ίαζνο ν Κιπηηεύο ήηαλ Ώζελαίνο γιχπηεο, ζπκκεηείρε ζηελ δηαθφζκεζε ηεο δσθφξνπ ηνπ Παξζελψλα Ίαζνο (Μπζ): Ήξσαο ηνπ Σξσηθνχ πνιέκνπ, αξρεγφο ησλ Ώζελαίσλ, γηνο ηνπ θήινπ. Σνλ ζθφησζε ν Ώηλείαο (κεξνο) Ηαζώ (Μπζ): Κφξε ηνπ ζενχ ηεο Εαηξηθήο Ώζθιεπηνχ θαη ηεο Δπηφλεο, ζεφηεηα ζπλπθαζκέλε κε ηελ έλλνηα ηεο ίαζεο (Ώξηζηνθάλεο) Ιαζώ Ηάζσλ (Ηζη): Ο Ηάζσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηηο Φέξεο, ήηαλ ηαγφο (ηχξαλλνο) ηεο Θεζζαιίαο. Αηαδέρζεθε ηνλ παηέξα ηνπ θαη ηαγφ ησλ Φεξψλ Λπθόθξνλα Α’. ρεκάηηζε έλα θαιά εθπαηδεπκέλν κηζζνθνξηθφ ζηξαηφ θαη ην θεκηζκέλν Θεζζαιηθφ ηππηθφ θαη έγηλε ηφζν ηζρπξφο πνπ ζρεδίαδε λα εηζβάιεη ζηελ Ώζία θαη λα επηηεζεί θαηά ηεο Πεξζηθήο απηνθξαηνξίαο. (Ξελνθώλ) Ηάζσλ ή Ηήζσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώίζνλνο, βαζηιηά ηεο Εσιθνχ, πνπ παξακεξίζηεθε απφ ηνλ αδειθφ ηνπ Πειία. ηαλ ν Εάζσλ απαίηεζε ην ζξφλν, ν Πειίαο, ηνπ έζεζε σο φξν λα θέξεη ην Υξπζφκαιιν Αέξαο απφ ηελ Ώία ηεο Κνιρίδαο. Ο Εάζσλ βξήθε ηνλ Άξγν ν νπνίνο θαηαζθεχαζε έλα πινίν ην νπνίν νλφκαζε Ώξγψ. Μεηά έβαιε θήξπθεο νη νπνίνη δηέηξεμαλ ηελ Βιιάδα θαη αλάγγεηιαλ φηη γηα ηελ επεξρφκελε (Ώξγνλαπηηθή) εθζηξαηεία, ήηαλ δεθηνί, φζνη ήζειαλ λα ζπκκεηάζρνπλ. Πξάγκαηη ήξζαλ φινη νη γλσζηνί ήξσεο ηεο επνρήο φπσο νη Ώζθιεπηφο, ΐειιεξνθφληεο, Θεζεχο, Κάζησξ, Πνιπδεχθεο, Σειακψλ θ.ά.
408
Δ Ώξγψ κεηά απφ πνιιέο πεξηπέηεηεο έθηαζε ζηελ Ώία. Δ Μήδεηα, θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Ώίαο πξφηεηλε ζηνλ Εάζνλα λα ηνλ βνεζήζεη λα πάξεη ην Υξπζφκαιιν Αέξαο, αλ απηφο ηελ παληξεπφηαλ. Πξάγκαηη ν Εάζσλ άξπαμε ην δέξαο θαη έθπγε απφ ηελ Κνιρίδα κε ηε Μήδεηα. Ο Εάζσλ παξέδσζε ην δέξαο ζηνλ Πειία θαη αξγφηεξα ην δεπγάξη θαηέθπγε ζηελ απιή ηνπ Κξένληα ζηελ Κφξηλζν. κσο ν Εάζσλ εξσηεχηεθε ηελ Γιαχθε, θφξε ηνπ Κξένληα θαη εγθαηέιεηςε ηελ Μήδεηα. Δ Μήδεηα εθδηθήζεθε ηνλ Εάζνλα ζθνηψλνληαο ρσξίο νίθην ηα παηδηά ηνπο (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Ηαηξνί (Μπζ): Νχκθεο, νη νπνίεο ζεξάπεπαλ φιεο ηηο αξξψζηηεο (Δζίνδνο) Ηαηξνθιείδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ηαηξνθιήο (Ηζη): Έιιελαο ζπγγξαθέαο ζπληαγψλ καγεηξηθήο Ηάρε (Μπζ): Δ Ιάρε (απφ ην ξήκα ηάρσ = θξαπγάδσ, θσλάδσ, ζεκεξηλή ιέμε «ηαρή») ήηαλ Νχκθε, αθφινπζνο ηεο Πεξζεθφλεο (κεξνο) Ηβάλσιηο (Ηζη): Κάξαο, παηέξαο ηνπ Δξαθιείδνπ (Ζξόδνηνο) Ίβπθνο (Ηζη): Ο Ίβπθνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ ιπξηθφο πνηεηήο απφ ην Ρήγην ηεο Εηαιίαο. Βπεξεάζηεθε απφ ηνλ πνηεηή ηεζίρνξν θαη εξγάζηεθε ηα πξψηα ρξφληα ζηελ Εηαιία. Ώξγφηεξα έδεζε ζην πεξηβάιινλ ηνπ ηπξάλλνπ ηεο άκνπ Πνιπθξάηε. Λέγεηαη φηη ζθνηψζεθε απφ ιεζηέο ζηελ Κφξηλζν. Ο Ίβπθνο πεζαίλνληαο επηθαιέζηεθε ηελ καξηπξία ελφο ζκήλνπο γεξαλψλ πνπ πεηνχζαλ απφ πάλσ ηνπ. Ώξγφηεξα ζηελ Κφξηλζν έλαο απφ ηνπο ιεζηέο είδε θάπνηνπο γεξαλνχο θαη είπε εηξσληθά: Ηδνύ νη γεξαλνί ηνπ Ηβύθνπ!. Ώπηφ ήηαλ αξθεηφ γηα λα ζπιιεθζνχλ θαη λα ηηκσξεζνχλ νη δνινθφλνη ηνπ πνηεηή. Ώπφ ηφηε ε θξάζε νη γεξαλνί ηνπ Ηβύθνπ, ελλννχζε ηελ αλαθάιπςε θαθνπνηψλ κεηά απφ ζετθή παξέκβαζε. Ώπφ ηα πνηήκαηά ηνπ πνπ ήηαλ θπξίσο εξσηηθνχ πεξηερνκέλνπ έρνπλ δηαζσζεί ειάρηζηα απνζπάζκαηα. (Πιίληνο) Ίδα (Μπζ): βιέπε Ίδε Ηδαία (Μπζ): Νχκθε πνπ εξσηεχηεθε ηνλ βνζθφ Θεφδσξν θαη απέθηεζαλ κηα θφξε ηελ χβπιια Δξνθίιε Ηδαίνη Γάθηπινη (Μπζ): Ααίκνλεο απφ ην φξνο Ίδε ηεο Κξήηεο. Βίλαη παηδηά ηνπ Αία θαη ηεο Νχθεο Ίδεο ή Ίδαο. Ήηαλ αδειθνί ησλ πέληε θνξηηζηψλ ησλ Βθαηεξηδψλ. ηνπο Ααθηχινπο απνδίδεηαη ε αλαθάιπςε θαη ε θαηεξγαζία ησλ κεηάιισλ κε ηε θσηηά. Βπίζεο είραλ ζρέζε κε ηε κνπζηθή θαη κε καγηθέο ηειεηνπξγίεο. Βπίζεο ζηνπο Ααθηχινπο απνδίδεηαη ε ίδξπζε ησλ Οιπκπηαθψλ Ώγψλσλ. (Δζίνδνο) Ηδαίνο (Ηζη): Ο Εδαίνο απφ ηελ Κπξήλε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 276 π.Υ. Ηδαίνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ (κεξνο) Ηδαιία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώθξνδίηεο ζηελ Κχπξν (ηξάβσλ) Ηδάλζπξζνο (Ηζη): Γηνο ηνπ απιίνπ, βαζηιηάο ησλ θπζψλ (Ζξόδνηνο) 409
Ηδαξεύο (Ηζη): Σχξαλλνο ηεο Καξίαο ηνπ 4νπ π.Υ. αη. (Γεκνζζέλεο) Ίδαο ή Ίδεο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Μεζζελίαο Ώθαξέα θαη δίδπκνο αδειθφο ηνπ Λπγθέα (Ώθαξεηίδεο). Με ηνπο άιινπο δηδχκνπο θαη εμαδέιθνπο ηνπο Αηφζθνπξνπο (Κάζηνξα θαη Πνιπδεχθε), ήξζαλ ζε ζχγθξνπζε ιφγσ εξσηηθήο αληηδειίαο θαη νη δπν αδειθνί έραζαλ ηε δσή ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) 2. Ο Ώηγππηηάδεο Ίδαο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Εππνδίθε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ηδάηαο (Ηζη): Ο Ηδάηαο ήηαλ έλαο απφ ηνπο πξέζβεηο ηεο Μαθεδνλίαο πνπ ππέγξαςαλ ηελ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηελ Ώζήλα ην 500 π.Υ. Ηδάηεο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αία ζηελ Κξήηε Σν θπλήγη ηνπ Καιπδώληνπ Κάπξνπ Ηδεύο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Ώηησιψλ Θεζηίνπ, δνινθνλήζεθε απφ ηνλ Μειέαγξν ζην Κπλήγη ηνπ Καιπδψληνπ θάπξνπ (Τγίλνο) Ίδε ή Ίδα (Μπζ): Κφξε ηνπ Κνξχβαληα θαη εξσκέλε ηνπ Λχθαζηνπ (Αηφδσξνο ηθειφο) Ίδκσλ (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Ώπφιισλα, κάληεο θαη νησλνζθφπνο, ζπκκεηείρε ζηελ Ώξγνλαπηηθή Βθζηξαηεία 2. Έλαο απφ ηνπο γηνπο βαζηιηά ηεο Ώξθαδίαο Λπθάνλα (Ώπνιιφδσξνο) Ηδνκελεύο (Ηζη): Ο Ηδνκελεύο ν Λακςαθελόο (4νο-3νο π.Υ. αη.) ήηαλ Βπηθνχξεηνο θηιφζνθνο, θίινο θαη καζεηήο ηνπ Βπίθνπξνπ. Έγξαςε ζεκαληηθφ αξηζκφ θηινζνθηθψλ θαη ηζηνξηθψλ έξγσλ. Έρνπλ ζσζεί κηθξά απνζπάζκαηα απφ ηα βηβιία ηνπ: Ηζηνξία ησλ θαηά ακoζξάθελ θαη Πεξί ησλ σθξαηηθώλ. Βπίζεο γλσξίδνπκε ηνλ ηίηιν κφλν ηνπ έξγνπ ηνπ Πεξί ησλ Aζήλεζη δεκαγσγώλ. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) Ηδνκελεύο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Κξήηεο θαη παηέξαο ηνπ Οξζηιφρνπ. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Χξαίαο Βιέλεο θαη ζπκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν φπνπ δηαθξίζεθε γηα ηε θξφλεζε θαη ηελ γελλαηφηεηά ηνπ. (κεξνο, ηξάβσλ) Ηδνκέλε (Ηζη): λνκα αξραίαο πφιεο ηεο Ώθαξλαλίαο Ηδνκέλεο: Ηδξηεύο (Ηζη): Ο δεχηεξνο γηνο ηνπ Βθάηνκλνπ θαη αδειθφο ηνπ Μαπζψινπ, ηεο Ώξηεκεζίαο, ηεο Άδαο θαη ηνπ Πημνδάξνπ. Ώλήιζε ζην ζξφλν κεηά ηνλ ζάλαην ησλ δπν πξψησλ. Παληξεχηεθε ηελ αδειθή ηνπ Άδα θαη 410
βαζίιεπζε ηα έηε 351-344. Μεηά ηνλ ζάλαηφ ηνπ ηνλ δηαδέρζεθε ε Άδα. (Αξξηαλόο) Ηδπία (Μπζ): βιέπε Δηδπία Ηενύδ (Μπζ): Πξσηφηνθνο γηνο ηνπ Κξφλνπ (κχζνο ηεο Φνηλίθεο) Ηέξα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Μπζίαο Σεχζξαληα θαη ζχδπγνο ηνπ Σήιεθνπ. Δ Εέξα ήηαλ πνιχ φκνξθε, ιέγαλε κάιηζηα φηη μεπεξλνχζε ζηελ νκνξθηά ηελ Χξαία Βιέλε. Ο Σήιεθνο θαη ε Εέξα έιαβαλ κέξνο ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν ζην πιεπξφ ησλ Σξψσλ. Δ Εέξα ζθνηψζεθε απφ ηνλ Νηξέα (κεξνο) Ηεξακέλεο (Ηζη): Πέξζεο γακπξφο ηνπ Ξέξμε (Θνπθπδίδεο) Ηέξαμ (Ηζη): Ο Ηέξαμ (6νο π.Υ. αη.) απφ ην Άξγνο, ήηαλ απιεηήο θαη κνπζηθνζπλζέηεο. Ώπηφο ζπλέζεζε ηε κεισδία πνπ παηδφηαλ ζηνπο Οιπκπηαθνχο αγψλεο θαηά ηελ δηεμαγσγή ηνπ αγσλίζκαηνο πέληαζιν. Ηεξάππηλα (Ηζη): Ώξραία νλνκαζία ηεο θξεηηθήο πφιεο Εεξάπεηξαο Ηεξόζενο (Ηζη): Ο Ηεξόζενο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ ν πξψηνο ρξηζηηαλφο επίζθνπνο ηεο Ώζήλαο, ρεηξνηφλεζε σο δηάδνρφ ηνπ ηνλ Αηνλχζην ηνλ Ώξενπαγίηε. Ηέξνηηαο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηεξόθιεηα (Ηζη): Δ Ηεξόθιεηα ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Ηεξνθιήο (Ηζη): 1. Ο Ηεξνθιήο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ ηπξάλλνπ ησλ πξαθνπζψλ Εέξσλνο ΐ’ 2. Ο Ηεξνθιήο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ λενπιαησληθφο ή ζησηθφο θηιφζνθνο. Έγξαςε: Ζζηθή ζηνηρείσζηο θαη Πεξί θαζεθόλησλ (ηνβαίνο) Ηεξνθιήο (Μπζ): Μπζηθφο κάληεο Ηεξνκλήκε (Μπζ): Νατάδα Νχκθε ηεο Μηθξάο Ώζίαο, θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ ηκνήηληνο (Ώπνιιφδσξνο) Ηεξνκλήκσλ (Ηζη): Ηεξνκλήκσλ νλνκαδφηαλ ν αληηπξφζσπνο θάζε πφιεο ή θξάηνπο ζην Ώκθηθηηνληθφ ζπλέδξην γηαηί φκλπαλ (νξθίδνληαλ) πίζηε ζηνπο ακθηθηηνληθνχο λφκνπο Ηεξνλίθεο (Ηζη): Ηεξνλίθεο νλνκαδφηαλ ν ληθεηήο ησλ ηεζζάξσλ ηεξψλ αγψλσλ, Οιχκπηα, Πχζηα, Νέκεα θαη Ίζζκηα Ηεξνηέιεο (Ηζη): λνκα πνπ βξέζεθε ζε κηα ζθξαγίδα ηεο Ρφδνπ Ηεξνθάλεο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηεξνθαληίδαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ηεξνθίιε (Μπζ): ΐιέπε Ακαιζαία Ηεξνθώλ (Ηζη): Ο Ηεξνθώλ (4νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Ώληηκλήζηνπ, ήηαλ Ώζελαίνο ζηξαηεγφο πνπ έδξαζε θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν. (Θνπθπδίδεο) Ηέξσλ (Ηζη): 1. Ο Ηέξσλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα, ήηαλ αγγεηνγξάθνο, αλήθε ζηελ νκάδα ηνπ Βπθξνλίνπ. Έρνπλ βξεζεί 29 αγγεία κε ηελ ππνγξαθή Ηέξσλ επνίεζελ. (Πίλδαξνο, Ζξόδνηνο) 2. Έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο πνπ επεβιήζεζαλ ζηελ Ώζήλα ην 404 π.Υ. κεηά ηελ λίθε ησλ Λαθεδαηκνλίσλ. (Ξελνθώλ) 411
3. Ο ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ Ηέξσλ Α’ (5νο π.Υ. αη.), ήηαλ αδειθφο ηνπ Γέισλνο ηπξάλλνπ ηεο Γέιαο. Ώξγφηεξα ν Γέισλ έγηλε θαη ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ, ηνλ νπνίν δηαδέρζεθε ν Εέξσλαο. Ώπεδείρζε ζπλεηφο θαη θαιφο εγεκφλαο, θαη πξνψζεζε ηε θηινζνθία, ηηο ηέρλεο θαη ηα γξάκκαηα. ηελ απιή ηνπ ζχρλαδε ε αθξφθξεκα ησλ πνηεηψλ θαη ησλ δξακαηνπξγψλ (Πίλδαξνο, ηκσλίδεο, Βαθρπιίδεο, Αηζρύινο Ξελνθάλεο θ.ά.). 4. Ο Ηέξσλ (4νο π.Υ. αη.) απφ ηνπο φινπο ηεο Κχπξνπ, πήξε εληνιή απφ ηνλ Ώιέμαλδξν λα πξαγκαηνπνηήζεη ηνλ πεξίπινπ ηεο Ώξαβηθήο ρεξζνλήζνπ. Ώλ θαη πξαγκαηνπνίεζε κεγάιν ηαμίδη, δελ νινθιήξσζε ηελ πξνζπάζεηά ηνπ εμ αηηίαο ησλ έξεκσλ θαη άγξησλ αθηψλ ηεο ρεξζνλήζνπ. 5. Ο ηχξαλλνο θαη βαζηιηάο ησλ πξαθνπζψλ Ηέξσλ Β’ (4νο –3νο π.Υ. αη.), ήηαλ γηνο ηνπ Εεξνθιή θαη ζχδπγνο ηεο Φηιηζηίδνο. πκκάρεζε κε ηνπο Ρσκαίνπο θαηά ηνπο Καξρεδνληαθνχο πνιέκνπο θαη απηνί αλαγλψξηζαλ ηελ πφιε ηνπ σο ην κφλν αλεμάξηεην θξάηνο ηεο ηθειίαο. Κπβέξλεζε επί 60 ρξφληα ηηο πξαθνχζεο θαη ηελ έθαλε κηα απφ ηηο σξαηφηεξεο θαη πην ζεκαληηθέο πφιεηο ηεο ειιεληζηηθήο επνρήο. Πξνζηάηεπζε ηηο ηέρλεο, ηα γξάκκαηα θαη ηηο επηζηήκεο (ν Αξρηκήδεο ήηαλ κέινο ηεο απιήο ηνπ). (Ξελνθώλ) Ιέξσλ Β’ θαη Αξρηκήδεο 6. Ο Εέξσλ ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Πξηήλεο, απφ ηνπο ζθιεξφηεξνπο θαη αγξηφηεξνπο εγεκφλεο. Έπεζε κεηά απφ επαλάζηαζε ην 297 π.Υ. Ηεξσλίδεο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ηεξώλπκνο (Ηζη): 1. Ο Ηεξώλπκνο απφ ηελ Άλδξν ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ πεληάζινπ ην 496 π.Υ. (Ζξόδνηνο) 2. Ο Ηεξώλπκνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ηξαγηθφο πνηεηήο, γηνο ηνπ δηζπξακβνπνηνχ Ξελνθάληνπ. Αέρζεθε επίζεζε απφ ηνλ Αξηζηνθάλε (νπΐδαο) 3. Διείνο ήηαλ ινραγφο ηεο ζηξαηηάο ησλ δέθα ρηιηάδσλ Βιιήλσλ κηζζνθφξσλ (Μπξίσλ) ηνπ Κχξνπ ηνπ Νεφηεξνπ. Οη Μχξηνη επέζηξεςαλ κεηά ηελ ήηηα ηνπ Κχξνπ (401 π.Υ.) ζηελ παηξίδα ηνπο (Ξελνθώλ) 4. Ο Ηεξώλπκνο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώξθαδία, θαηεγνξήζεθε απφ ηνλ Αεκνζζέλε φηη πξφδσζε ηα ζπκθέξνληα ηεο παηξίδαο ηνπ ζηνλ βαζηιηά ηεο Μαθεδνλίαο Φίιηππν ΐ’, ν νπνίνο ηνλ δηέθζεηξε κε ρξήκαηα (Πνιύβηνο) 5. Ο Ηεξώλπκνο (4νο-3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Θξάθε ήηαλ ηζηνξηθφο, έξγν ηνπ: Αη πεξί δηαδόρσλ ηζηνξίαη. (Γηόδσξνο ηθειόο, Πινύηαξρνο) 412
6. Ο Ηεξώλπκνο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηε Ρφδν ήηαλ πεξηπαηεηηθφο θηιφζνθνο. Έξγα ηνπ: Πεξί επνρήο, πκπόζηνλ θ.ά. (Γηνγέλεο Λαέξηηνο) 7. Ο Ηεξώλπκνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ βαζηιηάο ησλ πξαθνπζψλ, εγγνλφο ηνπ ηπξάλλνπ Εέξσλνο ΐ’, ερζξφο ησλ Ρσκαίσλ θαη ζχκκαρνο ηνπ Ώλλίβα ζηνλ ΐ’ Καξρεδνληαθφ πφιεκν Ηεθιήο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηεηξαγόξεο (Ηζη): Πνιηηηθφο ηεο Μηιήηνπ, ππνζηήξημε ηνλ Ώξηζηαγφξα ζηελ εμέγεξζε ησλ Εψλσλ θαηά ησλ Πεξζψλ (Ζξόδνηνο) Ηζαηκέλεο (Μπζ): Σξψαο εγεκφλαο, παηέξαο ηνπ ζθνησκέλνπ απφ ηνλ Πάηξνθιν ζελέιανπ. (κεξνο) Ίζαθνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πηεξειάνπ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ Εζάθε (κεξνο) Ίζαμ ή Ίζαο (Μπζ): Ώγγειηνθφξνο ησλ Σηηάλσλ (Δζίνδνο) Ηζπθιήο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 398 π.Υ. Ηζσκάηαο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο ζηελ Μεζζελία (Παπζαλίαο) Ηζώκε (Μπζ): Νχκθε ηεο Μεζζελίαο, έδσζε ην φλνκά ηεο ζην φξνο Εζψκε Ίζσλ (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηθάδηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη ηεο Νχκθεο Λπθίαο. Ολφκαζε ηε ρψξα ηνπ Λπθία γηα λα ηηκήζεη ηε κεηέξα ηνπ. Ίδξπζε καληείν ηνπ Ώπφιισλα ζηελ πφιε Πάηαξα ηεο Λπθίαο. Ηθαδίσλ (Ηζη): Ο Ηθαδίσλ απφ ηελ Κξήηε ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 456 π.Υ. Ηθαξία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδνο ζηελ Εθαξία Ηθάξηνο (Ηζη): Ο Ηθάξηνο ή Ίθαξνο απφ ηελ Τπεξεζία ηεο Πεινπνλλήζνπ, ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 688 π.Υ. Ηθάξηνο ν Αζελαίνο ή Ηθαξίσλ (Μπζ): Ώπφ ηνπο αξραηφηεξνπο ήξσεο ηεο Ώηηηθήο. Ήηαλ ζχδπγνο ηεο Φαλνζέαο θαη παηέξαο ηεο Δξηγφλεο. Κάπνηε θηινμέλεζε ζην ζπίηη ηνπ ην Αηφλπζν ν νπνίνο ηνπ δίδαμε ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ ακπειηνχ θαη ηελ παξαγσγή ηνπ θξαζηνχ. Ο ζεφο αγάπεζε ηελ θφξε ηνπ Εθάξηνπ, ηελ Δξηγφλε θαη απέθηεζε καδί ηεο έλα γην ηνλ ηάθπιν. (Ώπνιιφδσξνο) Ηθάξηνο ν Λαθεδαηκόληνο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο πάξηεο, αδειθφο ηνπ Σπλδάξεσ θαη παηέξαο ηεο Πελειφπεο (κειινληηθήο ζπδχγνπ ηνπ Οδπζζέα), ηνπ Ώκαζχθινπ, ηνπ Λεπθαδίνπ, ηνπ Εθεχζηκνπ θαη πνιιψλ άιισλ. (ηξάβσλ) Ίθαξνο (Μπζ): Ο Ίκαρος ήηαλ γηνο ηνπ Ααηδάινπ. Ο παηέξαο ηνπ έπεζε ζηε δπζκέλεηα ηνπ βαζηιηά φηαλ θαζνδήγεζε ηελ Ώξηάδλε λα βνεζήζεη ηνλ Θεζέα λα ζθνηψζεη ηνλ Μηλψηαπξν. Ο Ααίδαινο ηφηε θαηαζθεχαζε απφ θεξί δπν δεπγάξηα θηεξά θαη θαηάθεξε λα πεηάμεη κε ην γην ηνπ καθξηά απφ ηελ Κξήηε. κσο ν Ίθαξνο παξάθνπζε ηελ εληνιή ηνπ παηέξα ηνπ θαη πέηαμε πνιχ ςειά, κε απνηέιεζκα ν Ήιηνο λα ιηψζεη ηα θέξηλα θηεξά ηνπ θαη λα γθξεκηζηεί ζηε ζάιαζζα. Σν 413
ζεκείν πνπ έπεζε ν Ίθαξνο νλνκάζηεθε Εθάξην Πέιαγνο. Ο Ώρηιιέαο βξήθε ην ζψκα ηνπ Ίθαξνπ θαη ην έζαςε ζην λεζί Εθαξία. (Παπζαλίαο) Ίθεινο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Ολείξνπο, παηδηά ηνπ Όπλνπ θαη ηεο Παζηζέεο. Κάλεη ηα φλεηξα ξεαιηζηηθά, απεηθνλίδνληαο ηελ πξαγκαηηθφηεηα (Δζίνδνο) Ηθέζηνο (Ηζη): Ο Ηθέζηνο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηαηξφο απφ ηνπο καζεηέο ηεο ηαηξηθήο ζρνιήο ηνπ Βξαζηζηξάηνπ. Ίδξπζε ηαηξηθή ζρνιή ζηε κχξλε. Έγξαςε Πεξί ύιεο. Ηθέηαο (Ηζη): 1. Ο Ηθέηαο ή Ηθέηεο (400-335 π.Υ.) απφ ηηο πξαθνχζεο ήηαλ Ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο θαη αζηξνλφκνο, δάζθαινο ηνπ Ηθέηα. Αίδαζθε φηη ε Γε πεξηζηξέθεηαη γχξσ απφ ην θέληξν ηεο θαη απφ ηε Αχζε πξνο ηελ Ώλαηνιή. Βπίζεο πίζηεπε φηη νη πιαλήηεο Ώθξνδίηε θαη Βξκήο θηλνχληαη γχξσ απφ ηνλ ήιην. Ο Κνπέξληθνο ζην βηβιίν ηνπ Πεξί ηεο πεξηθνξάο ησλ Οπξάλησλ ζθαηξώλ, αλαθέξεηαη ζηνλ Εθέηα, ιέγνληαο πσο νη ζθέςεηο ηνπ Εθέηα θαη άιισλ θηινζφθσλ, ηνλ έβαιαλ ζε ζθέςεηο πεξί θίλεζεο ηεο Γεο. Γαίδαινο θαη Ίθαξνο 2. Ο Ηθέηαο ν Πξεζβύηεξνο (4νο π.ρ. αη.) ήηαλ ζηξαηεγφο ησλ πξαθνχζησλ. Ώληηηάρζεθε ζην ηχξαλλν Αηνλχζην ησλ Νεφηεξν θαη πνιέκεζε ελαληίνλ ηνπ καδί κε ηνπο Καξρεδφληνπο. 3. Ο Ηθέηαο ν Νεόηεξνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ησλ πξαθνπζψλ. Πνιέκεζε ελαληίσλ ησλ Καξρεδνλίσλ, απφ ηνπο νπνίνπο εηηήζεθε. Ηθέηαο (Μπζ): Ο Εθέηαο ήηαλ ν 23νο κπζηθφο βαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο. Ήηαλ γηνο ηνπ Ώξηζηνθξάηε Ώ’ θαη ηνλ δηαδέρζεθε ν γηνο ηνπ Ώξηζηνθξάηεο ΐ’. Ηθεηάσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Λανκέδνληα θαη παηέξαο ηνπ Μειαλίππνπ πνπ ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν. Λέγεηαη επίζεο φηη ήηαλ παηέξαο ηνπ Κξηηνιάνπ θαη ηνπ ακθηιεγφκελνπ ήξσα ησλ Σξψσλ Ώληήλνξα. (κεξνο) Ηθέηεο (Ηζη): βιέπε Ηθέηαο Ηθεύζηκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εθάξηνπ ηνπ Λαθεδαηκφληνπ Ίθθνο (Ηζη): 1. Ώζιεηήο ππγκαρίαο απφ ηελ Βπίδαπξν. Έιαβε κέξνο ζηνπο Οιπκπηαθνχο αγψλεο ηνπ 492 π.Υ. φκσο ζθνηψζεθε ζηνλ αγψλα απφ ηνλ αληίπαιφ ηνπ Κιενκήδε απφ ηελ Ώζηππάιαηα. (Πιάησλ) 2. Ο Ίθθνο ν Σαξαληίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Εακβιίρνπ. Ήηαλ επίζεο νιπκπηνλίθεο ηνπ πεληάζινπ ην 444 π.Υ. 414
Ηθθόηαο (Ηζη): Ο Ηθθόηαο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Καιίλδνηα Μαθεδνλίαο, δηεηέιεζε ηεξέαο ηνπ Ώπφιισλα. Βίλαη γλσζηφο απφ κηα επηγξαθή πνπ είλαη θαηάινγνο ησλ ηεξέσλ ηεο πφιεο. Ηθκαίνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Αηφο ζηελ Κέα (Απνιιώληνο Ρόδηνο) Ηθκάιηνο (Μπζ): Εζαθήζηνο ηερλίηεο πνπ θαηαζθεχαζε ηελ πνιπηειή πνιπζξφλα ηεο Πελειφπεο, απφ ειεθαληφδνλην θαη αζήκη (κεξνο) Ηθηίλνο (Ηζη): Ο Ηθηίλνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ δηάζεκνο αξρηηέθηνλαο, θίινο ηνπ γιχπηε Φεηδία θαη ζπλεξγάηεο ηνπ Καιιηθξάηε. Οη δπν αξρηηέθηνλεο εξγάζηεθαλ γηα ηελ αλέγεξζε ηνπ Παξζελψλα ζηελ Ώθξφπνιε ηεο Ώζήλαο. Βπίζεο ν Εθηίλνο έθαλε ηα ζρέδηα ηνπ Σειεζηεξίνπ ηεο Βιεπζίλαο (ν ρψξνο ηέιεζεο ησλ Βιεπζηλίσλ Μπζηεξίσλ) θαη ηνπ λανχ ηνπ Βπηθνχξεηνπ Ώπφιισλα. Ώλαθέξεηαη επίζεο φηη έγξαςε κηα κειέηε γηα ηνλ λαφ ηνπ Παξζελψλα, ε νπνία φπσο δελ ζψδεηαη. (Πινύηαξρνο, Παπζαλίαο) Ηιάεηξα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Μεζζελίαο Λεχθηππνπ θαη αδειθή θαη ηεο Φνίβεο. Σα δπν θνξίηζηα φκσο απήρζεζαλ απφ άιιν δεπγάξη δηδχκσλ ηνπο Αηφζθνπξνπο (Κάζηνξα θαη Πνιπδεχθε). Δ Ειάεηξα απέθηεζε απφ ηνλ Κάζηνξα ηξεηο γηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Ίιαξνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ίιαξρνο (Ηζη): Έθνξνο ηεο πάξηεο (Ξελνθώλ) Ίιαο (Ηζη): Ο Ίιαο ήηαλ ν εηηεκέλνο ζηνπο Οιπκπηαθνχο ηνπ 476 π.Υ. ζην αγψληζκα ηεο ππγκαρίαο. Νηθεηήο ήηαλ ν Ώγεζίδακνο απφ ηνπο Λνθξνχο ηεο Εηαιίαο. Δ ζρέζε ησλ δπν αζιεηψλ ζπζρεηίδεηαη ζε κηα σδή ηνπ Πηλδάξνπ κε απηή ηνπ Ώρηιιέα κε ηνλ Πάηξνθιν. Ηιηάο (Ηζη): Δ Ηιηάο είλαη έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα ινγνηερληθά έξγα ηεο ηζηνξίαο, γξακκέλν απφ ηνλ κεξν. Βμηζηνξεί ιεπηνκεξψο ηα γεγνλφηα ηνπ Σξσηθνχ Πνιέκνπ, μεθηλψληαο απφ ηελ νξγή ηνπ Ώρηιιέα, γηα ηελ αξπαγή ηεο παιιαθίδαο ηνπ ΐξεζείδνο απφ ηνλ Ώγακέκλνλα Ίιηλνο (Ηζη): Ο Ίλινορ (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο αγγεηνπιάζηεο θαη αγγεηνγξάθνο Ίιηνλ (Ηζη): Άιιε νλνκαζία ηεο Σξνίαο Ηιηνλεύο (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο Ώηλεηάδεο, ζπληξφθνπο ηνπ Ώηλεία 2. Ο Ηιηνλεύο ήηαλ έλαο ειηθησκέλνο Σξψαο. θνηψζεθε απφ ηνλ Αηνκήδε φηαλ νη Έιιελεο άισζαλ ηελ πφιε ηνπ (κεξνο) Ηιηόλε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ θαη ηεο Βθάβεο (κεξνο) Ηιηζζόο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Ώηηηθήο (Δζίνδνο) Ηιιπξηόο (Μπζ): Ο ηειεπηαίνο γηνο ηνπ Κάδκνπ θαη ηεο Ώξκνλίαο θαη γελλήζεθε ζηελ Ειιπξία (πεξίπνπ ε ζεκεξηλή Ώιβαλία) ε νπνία πήξε ην φλνκά ηνπ (Δξφδνηνο) Ίινο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Σξνίαο, γηνο ηνπ Σξψα θαη ηεο Καιιηξφεο. Παληξεχηεθε ηελ Βπξπδίθε θαη απέθηεζαλ ηνλ Λανκέδνληα, ηελ Σειεθιεία θαη ηε Θεκίζηε. Ήηαλ ν ηδξπηήο ηεο πφιεο ηεο Σξνίαο πνπ
415
θέξεη ην φλνκα ηνπ παηέξα ηνπ θαη ην δηθφ ηνπ αθνχ ε Σξνία νλνκάδεηαη θαη Ίιηνλ. (κεξνο) Ηκαίνο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ (Αηζρύινο) Ηκαιία(Μπζ): Νχκθε ηεο Ρφδνπ θαη εξσκέλε ηνπ Αία απφ ηνλ νπνίν απέθηεζε ηξεηο γηνπο, ηνλ παξηαίν, ηνλ Κξφλην θαη ηνλ Κχην Ηκάληεο (Μπζ): Παηέξαο ηεο Πινπηψο, άξα παππνχο ηνπ Σαληάινπ Ίκβξακνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Βξκή ζηελ Καξία (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Ίκβξαζνο (Μπζ): 1. Πνηάκηνο ζεφο πξνζσπνπνίεζε νκψλπκνπ πνηακνχ ηεο άκνπ. Ο πνηακφο απηφο νλνκαδφηαλ θαη Παξζέλνο γηαηί εθεί ινπδφηαλ ε Ήξα θαη γηλφηαλ μαλά παξζέλα. (Δζίνδνο) 2. Δγεκφλαο ηνπ Ώίλνπ, ζχκκαρνο ηνπ Πξηάκνπ ζηνλ πφιεκν, παηέξαο ηνπ Πείξννπ, αξρεγνχ ηνπ ζηξαηνχ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν Ίκβξηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Μέληνξα, ζχκκαρνο ηνπ Πξηάκνπ ζηνλ πφιεκν ηεο Σξνίαο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Σεχθξν. (κεξνο) Ίκβξνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Ίκβξνο δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Βπίππε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Ηκεξαίνο (Ηζη): Ο Ηκεξαίνο απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ ξήηνξαο ήηαλ νπαδφο ηεο αληηκαθεδνληθήο κεξίδαο. Μεηά ην Λακηαθφ πφιεκν ην 322 π.Υ. εθηειέζηεθε κε δηαηαγή ηνπ Ώληηπάηξνπ. (Λνπθηαλόο) Ηκέξηνο (Ηζη): Ο Ηκέξηνο (315-386 κ.Υ.) απφ ηελ Πξνχζα ηελ ΐηζπλίαο, ήηαλ ζνθηζηήο θαη δάζθαινο ηνπ απηνθξάηνξα Ενπιηαλνχ. Ίδξπζε ζρνιή ζηε Ώζήλα. ψδνληαη 24 πιήξεηο ιφγνη ηνπ. Ίκεξνο (Ηζη): Ααηκνληθή ζεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηεο ιαγλείαο θαη ηεο εξσηηθήο επηζπκίαο. Ηκεύζηκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εθάξηνπ θαη ηεο Πεξηβνίαο (Ώπνιιφδσξνο) Ηκκάξαδνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Βπκφιπνπ (Παπζαλίαο) Ηλαρίο (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ήξαο ζηελ Ώξγνιίδα Ίλαρνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, ν πξψηνο βαζηιηάο ηνπ Άξγνπο. ηαλ έγηλε ν Καηαθιπζκφο ηνπ Αεπθαιίσλνο ν Ίλαρνο νδήγεζε ηνπο θαηνίθνπο ηεο πφιεο ηνπ ζηα βνπλά θαη ζψζεθαλ. Έζηξεςε δε ηα λεξά ηνπ θαηαθιπζκνχ ζε κηα θνίηε θαη δεκηνπξγήζεθε έηζη έλαο πνηακφο πνπ πήξε ην φλνκά ηνπ. Παληξεχηεθε ηελ Νχκθε Ώξγεία κε ηελ νπνία απέθηεζαλ ηελ Εψ, ηελ Φηινδίθε, ηελ Σειεδίθε, ηελ Θεκηζηψ, ηελ Καιιηζπία, ηελ Μπθήλε, ηνλ Ώηγηαιέα θαη ηνλ Φνξσλέα (Δζίνδνο) Ελδφο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο, πξνζσπνπνίεζε ηνπ πνηακνχ ηεο Ελδίαο (Δζίνδνο) Ηλώ ή Λεπθνζέα (Μπζ): Κφξε ηνπ Κάδκνπ θαη ηεο Ώξκνλίαο, ε δεχηεξε ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξρνκελνχ Ώζάκαληα θαη κεηέξα ηνπ Λέαξρνπ θαη ηνπ Μειηθέξηε. Δ κεηξηά Ελψ ζέινληαο λα απαιιαγεί απφ ηνλ Φξίμν θαη ηελ Έιιε (παηδηά ηνπ Ώζάκαληα θαη ηεο πξψηεο ζπδχγνπ ηνπ Νεθέιεο) πξνθάιεζε ρξεζκφ ηνπ καληείνπ ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν έπξεπε λα ζπζηαζηεί ν Φξίμνο. Λίγν πξηλ ηε ζπζία, ε Νεθέιε έζσζε ηα παηδηά ηεο ζηέιλνληαο ην Υξπζφκαιιν Κξηάξη. ηαλ ν Ώζάκαο έκαζε 416
ηελ απάηε πξνζπάζεζε λα δνινθνλήζεη ηελ Ελψ, ε νπνία έπεζε καδί κε ην γην ηεο Μειηθέξηε ζηε ζάιαζζα. (κεξνο, Δζίνδνο) Ίμαινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Βξχζξαο Ημηόλε (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ φλνκα Ίμηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ Ρφδν (Ζζύρηνο) Ημίσλ (Ηζη): 1. Ώξραίνο Έιιελαο γξακκαηηθφο 2. Ο Ημίσλ (11νο π.Υ. αη.) ήηαλ (κπζηθφο;) βαζηιηάο ηεο Κνξίλζνπ Ημίσλ (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Λαπηζψλ. Κάπνηε είδε ηελ ζεά Ήξα θαη ηελ πφζεζε θαη απφ αιαδνλεία θαπρήζεθε φηη θνηκήζεθε καδί ηεο. Οξγηζκέλνο ν Αίαο ηνλ θεξαπλνβφιεζε θαη δηέηαμε ηνλ Βξκή λα ηνλ δέζεη κε θίδηα πάλσ ζε έλα θιεγφκελν ηξνρφ θαη ηνλ έξημε ζηα Σάξηαξα, φπνπ πεξηθέξεηαη αησλίσο. (Πίλδαξνο) Ηνβάηεο (Μπζ): ΐαζηιηάο ηεο Λπθίαο, ν νπνίνο δηέηαμε ηνλ ΐειιεξνθφληε λα πξαγκαηνπνηήζεη ηξεηο άζινπο. ηαλ απηφο ηνπο πέηπρε ν Ενβάηεο έδσζε σο ζχδπγν ζηνλ ΐειιεξνθφληε ηελ θφξε ηνπ Φηινλφε (Ώπνιιφδσξνο) Ηόβεο (Μπζ): Ο Ηόβεο ήηαλ γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Κέξζεο. χκθσλα κε άιιε εθδνρή ν γηνο ηεο Κέξζεο νλνκαδφηαλ Κάξζαγνο θαη είλαη απηφο πνπ ίδξπζε ηελ Καξζαγέλε ή Καξρεδφλα. (Ώπνιιφδσξνο) Ιλώ θαη Φξίμνο Ηνδάκα ή Ηνδάκεηα (Μπζ): Εέξεηα ηεο Εησλίαο Ώζελάο ζηελ ΐνησηία. Κάπνηε είδε ηελ Ώζελά λα θξαηά ζην ζηήζνο ηεο ην θεθάιη ηεο Μέδνπζαο θαη ακέζσο έγηλε πέηξα. Ώπφ ηφηε θάζε ρξφλν, κηα ηέξεηα βάδεη θσηηά ζην ηεξφ ηεο Ενδάκαο θαη θσλάδεη: Δ Ενδάκα δεη θαη δεηεί ππξ. (Παπζαλίαο) Ηόεζζα (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο, (Λνπθηαλόο) Ηνθάζηε (Μπζ): Δ Ενθάζηε ή Βπηθάζηε ήηαλ αδειθή ηνπ Κξένληα θαη ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Θήβαο ΛαΎνπ. Σν δεπγάξη δελ έθαλε παηδηά θαη ν Λάηνο ξψηεζε ην καληείν ην νπνίν απεθάλζε φηη ην παηδί πνπ ζα γελλεζεί ζα ηνλ ζθνηψζεη. Μεηά απφ απηφ ν Λάηνο απέθεπγε ηε ζπλεχξεζε κε ηελ γπλαίθα ηνπ. κσο ε Ενθάζηε έλα βξάδπ κέζπζε ηνλ Λάην θαη θνηκήζεθε καδί ηνπ, κε απνηέιεζκα λα γελλεζεί έλα αγφξη, ν Οηδίπνπο, πνπ ν Λάηνο έδησμε καθξηά απφ ηε Θήβα. κσο ν κηθξφο Οηδίπνπο επέδεζε θαη κεγάισζε.
417
Μεηά απφ αξθεηά ρξφληα ν Λάηνο ζθνηψζεθε θαηά ιάζνο απφ ηνλ Οηδίπνδα. Δ Ενθάζηε παληξεχηεθε ηνλ γην ηεο, αγλνψληαο ηελ ζρέζε κεηέξαο-γηνπ. Σν λέν βαζηιηθφ (θαη άζειά ηνπ αηκνκηθηηθφ) δεπγάξη απέθηεζε ηέζζεξα παηδηά. Μεηά απφ ρξφληα ζηε Θήβα μέζπαζε ινηκφο, ν νπνίνο απνδεθάηηδε ηνλ πιεζπζκφ ηεο. ηαλ ξσηήζεθε ν Σεηξεζίαο είπε φηη γηα ην ινηκφ επζχλεηαη ν Οηδίπνπο αηκνκίθηεο κε ηε κεηέξα ηνπ. Ο Οηδίπνπο απειπηζκέλνο έβγαιε ηα κάηηα ηνπ θαη εγθαηέιεηςε ηε Θήβα, ελψ ε Ενθάζηε απαγρνλίζηεθε. (Ώπνιιφδσξνο) Ηόθαζηνο ή Ηνθάζηεο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Ώηφινπ (Αηφδσξνο ηθειφο) Ηνιαΐδαο (Ηζη): Ώξγείνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 224 π.Υ. Ηόιανο (Ηζη): 1. Μαθεδφλαο ζηξαηησηηθφο. Σν 330 π.Υ. ζπλσκφηεζε θαηά ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ καδί κε ηνπο: Αίκλν, Αεκήηξην, Νηθάλνξα, Ώθφβεην, Αηφμελν, Πεπθφιαν, Βρέπνιε θαη Ώκχληα. ινη ηνπο ζπλειήθζεζαλ θαη εθηειέζηεθαλ. (Αξξηαλόο) 2. Ο λεφηεξνο γηνο ηνπ Ώληηπάηξνπ θαη ήηαλ αξρηνηλνρφνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ηόιανο (Μπζ): Γηνο ηνπ Εθηθιή θαη αληςηφο θαη ζχληξνθνο ηνπ Δξαθιή, ηνλ νπνίν βνήζεζε ζηελ πξαγκαηνπνίεζε νξηζκέλσλ άζισλ ηνπ. Ώθφκα ν Εφιανο ζεσξείηαη ν πξψηνο Οιπκπηνλίθεο, κηαο θαη λίθεζε ζηελ αξκαηνδξνκία ηεο πξψηεο Οιπκπηάδαο πνπ ιέγεηαη φηη νξγαλψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή. (Αηφδσξνο ηθειφο) Ηόιε (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Οηραιίαο Βπξχηνπ. Ο Δξαθιήο ηελ εξσηεχηεθε αιιά ν Βχξπηνο αξλήζεθε λα ηνπ δψζεη ηελ θφξε ηνπ. Ο Δξαθιήο θαηέιαβε ηελ Οηραιία, ζθφησζε ηνλ Βχξπην θαη άξπαμε ηελ Εφιε. Οξγηζκέλε ε ζχδπγνο ηνπ Δξαθιή Αεηάλεηξα, άιεηςε ην ρηηψλα ηνπ κε ην αίκα ηνπ Κεληαχξνπ Νέζζνπ, ν νπνίνο ηεο είρε πεη πξηλ πεζάλεη φηη αλ πνηέ ηελ πξνδψζεη ν Δξαθιήο ζα ηνλ μαλάθεξλε θνληά ηεο αιείθνληαο ην ρηηψλα ηνπ κε ην αίκα απηφ. Μφιηο φκσο ν Δξαθιήο θφξεζε ηνλ ρηηψλα ηνπ, θαηειήθζε απφ αθφξεηνπο πφλνπο. Ώιιφθξσλ παξαθάιεζε ηνλ Φηινθηήηε λα αλάςεη κηα ππξά, πάλσ ζηελ νπνία αλέβεθε θαη θάεθε.. Ο Δξαθιήο πξηλ πεζάλεη έδσζε εληνιή ζηνλ γην ηνπ Όιιν λα παληξεπηεί ηελ Εφιε. (Ώπνιιφδσξνο, νθνθιήο) Ηόιιαο (Ηζη): 1. Μαθεδφλαο ζηξαηεγφο, ην 432 π.Υ. δηνξίζηεθε απφ ηνλ Πεξδίθθα ΐ’ άξρσλ ηεο Μαθεδνλίαο. 2. Ο Ηόιιαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Ώληηπάηξνπ θαη αδειθφο ηνπ Καζζάλδξνπ, νηλνρφνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Καηεγνξήζεθε – αλ θαη πνηέ δελ απνδείρζεθε - φηη δειεηεξίαζε ην βαζηιηά επεηδή ν Ώληίπαηξνο είρε πέζεη ζε δπζκέλεηα. Ηόλε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Απνιιόδσξνο) Ηόληνο (Μπζ): Ήξσαο ηεο Ειιπξίαο. θνηψζεθε θαηά ιάζνο απφ ηνλ Δξαθιή. Σν πηψκα ηνπ πεηάρηεθε ζηε ζάιαζζα, πνπ νλνκάζηεθε Ηόλην Πέιαγνο 418
Ηόπε (Μπζ): Κφξε ηνπ Εθηθιή, ζπλεπψο αληςηά ηνπ Δξαθιή Ηνπιηαλόο (Ηζη): 1. Ο Ηνπιηαλόο ν Λανδηθεύο ήηαλ Έιιελαο αζηξνλφκνο. 2. Ο Ηνπιηαλόο (331-323) απφ ηελ Ειιπξία, ήηαλ απηνθξάηνξαο ηεο Ρψκεο, δηάδνρνο ηνπ Κσλζηάληηνπ (γηνπ ηνπ Μ. Κσλζηαληίλνπ). Πξνζπάζεζε λα αλαβηψζεη ηελ αξραία ζξεζθεία θαη γηα ην ζθνπφ απηφ δηέηαμε ηελ επαλαιεηηνπξγία ησλ λαψλ ησλ Οιχκπησλ ζεψλ, ηνπο νπνίνπο εκθάληζε θαη ζηα λνκίζκαηα, αληηθαηέζηεζε ηνπο ρξηζηηαλνχο δεκφζηνπο ιεηηνπξγνχο κε εζληθνύο θαη απαγφξεπζε ηε δηδαζθαιία ηεο ρξηζηηαληθήο ζξεζθείαο ζηα ζρνιεία. Ήηαλ δηαλννχκελνο θαη είρε κειεηήζεη θηινζνθία θαη ξεηνξηθή. Έγξαςε κάιηζηα θαη ζεβαζηφ αξηζκφ βηβιίσλ. Έθαλε ζεκαληηθέο κεηαξξπζκίζεηο, ζεβάζηεθε ηε χγθιεην, πξνψζεζε ηελ απνθέληξσζε θαη ηελ αμηνθξαηία θαη αληηκεηψπηζε ηνπο εηζβνιείο ζηε Αχζε θαη Ώλαηνιή. ε κηα εθζηξαηεία θαηά ησλ Πεξζψλ, ζθνηψζεθε ζε ειηθία κφιηο 32 εηψλ θαη αθνχ είρε βαζηιεχζεη δπν κφιηο ρξφληα. Οη ρξηζηηαλνί απέδσζαλ ην ζάλαηφ ηνπ ζε ζεία επέκβαζε. Δ Βθθιεζία, εμ αηηίαο ηεο πξνζπάζεηάο ηνπ λα επαλαθέξεη ηελ παιηά ζξεζθεία, ηνλ απεθάιεζε ν Παξαβάηε ή Απνζηάηε. Ινπιηαλόο ν Παξαβάηεο 3. Ο Ηνπιηαλόο από Τπάξρσλ ή ν Αηγύπηηνο (5 3 π.Υ. αη.) ήηαλ πνηεηήο. Γψδνληαη 71 επηγξάκκαηά ηνπ (Παιαηηλή Αλζνινγία) Ηνύιηνο (Ηζη): Ο Ηνύιηνο ν Αθξηθαλόο ήηαλ νπ ρξηζηηαλφο θηιφζνθνο ηνπ 3 αηψλα. Έγξαςε ηελ Εζηνξία ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ θφζκνπ απφ ην 221 π.Υ. Ίνπινο (Ηζη): 1. Έιιελαο ειεγεηαθφο πνηεηήο. 2. Ο Ενχιηνο Αηνθιήοήηαλ πνηεηή-επηγξακκαηνπνηφο (Παι. Αλζ) Ίνπινο (Μπζ): βιέπε Αζθάληνο Ηνπιώ (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο ζεάο Αήκεηξαο Ηνπζηίλνο (Ηζη): Εζηνξηνγξάθνο ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ. Ηνθώλ (Ηζη): Ο Ηνθώλ (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Ώζελαίνο ηξαγηθφο πνηεηήο, γηνο ηνπ κεγάινπ επίζεο ηξαγηθνχ πνηεηή νθνθιή θαη ηεο Νηθνζηξάηεο. Σν 428 ζπλαγσλίζηεθε ηνλ Βπξηπίδε θαη πήξε ην δεχηεξν βξαβείν. Έγξαςε πεξί ηηο 50 ηξαγσδίεο, απφ ηηο νπνίεο γλσξίδνκε κφλν κεξηθνχο ηίηινπο. (Πινύηαξρνο, Κηθέξσλ) Ηνθώζζα (Μπζ): βιέπε Χαιθηόπε Ηνρέαηξα (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο Άξηεκεο Ίνς (Ηζη): Σνπηθφο ήξσαο ηεο Λαθσλίαο, άγαικα ηνπ νπνίνπ ππήξρε ζηελ πάξηε (Παπζαλίαο) ν
419
Ηπλνπζία (Ηζη): Μηα απφ ηηο πξνζσλπκίεο ηεο Ήξαο Ηππαγόξαο (Ηζη): λνκα πνπ αλαθέξεη ν Θνπθπδίδεο Ηππαγξέηεο (Ηζη): Ηππαγξέηεο νλνκαδφηαλ ν εθιεγκέλνο απφ ηνπο παξηηάηεο εθφξνπο, επηθεθαιήο ηνπ ζψκαηνο ησλ ηξηαθνζίσλ επίιεθησλ ηππέσλ ηνπ ζηξαηνχ. Ηππαιεθηξύσλ (Μπζ): Μπζηθφ ηέξαο, ην κηζφ ζψκα ηνπ νπνίνπ ήηαλ άινγνο θαη ην άιιν κηζφ αιέθησξ (θφθνξαο). Ηππάιθηκνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Πέινπα θαη ηεο Εππνδάκεηαο (Πίλδαξνο) Ίππαικνο (Μπζ): Έιιελαο καρεηήο. θνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηελ Ώκαδφλα Πελζεζίιεηα (κεξνο) Ίππαινο (Ηζη): Ο Ίππαινο ν Κπβεξλήηεο (1νο π.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ζαιαζζνπφξνο, γεσγξάθνο, ραξηνγξάθνο θαη κεηεσξνιφγνο. Έγξαςε γηα ηνλ πεξίπινπ ηεο Βξπζξάο Θάιαζζαο. Βίλαη ν πξψηνο πνπ παξαηήξεζε ηελ δηεχζπλζε ησλ πεξηνδηθψλ ζαιαζζίσλ αλέκσλ (κνπζψλσλ) ηνπ Ελδηθνχ σθεαλνχ. (Πιίληνο) Ηππαξέηε (Ηζη): Δ Ηππαξέηε (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ θφξε ηνπ Εππνλίθνπ θαη ζχδπγνο ηνπ Ώιθηβηάδε. Δ Εππαξέηε κήλπζε ην ζχδπγφ ηεο γηα ηηο πνιιέο εξσηηθέο πεξηπέηεηεο θαη απηζηίεο ηνπ. (Πινύηαξρνο) Ηππαξίλνο (Ηζη): Ο Ηππαξίλνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) ήηαλ επηθαλήο πνιίηεο ησλ πξαθνπζψλ, παηέξαο ηνπ Αίσλα. πλέβαιε νπζηαζηηθά ζηελ αλαθήξπμε ηνπ Αηνλπζίνπ ηνπ Πξεζβχηεξνπ σο ηπξάλλνπ ηεο πφιεο. (Αηιηαλόο) Ίππαξηο (Ηζη): Πνηάκηνο ζεφο ηεο ηθειίαο Ηππαξρία (Ηζη): Δ Ηππαξρία ε Κπληθή (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αδειθή ηνπ θπληθνχ θηινζφθνπ Μεηξνθιή θαη εξσκέλε (ή ζχδπγνο) ηνπ επίζεο θπληθνχ Κξάηεηνο ηνπ Θεβαίνπ. Ηππαξρίδεο (Ηζη): Ο Ηππαξρίδεο ν Ρεγίλνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Ίππαξρνο (Ηζη): 1. Ο Ίππαξρνο (6νο π.Υ. αη.) ήηαλ ν λεφηεξνο γηνο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Ώζήλαο Πεηζίζηξαηνπ. Με ηνλ αδειθφ ηνπ Ηππία δηαδέρζεθαλ ηνλ παηέξα ηνπο ζηελ εγεκνλία ηεο πφιεο. πλέρηζαλ ην πνιηηηζηηθφ έξγν ηνπ παηέξα ηνπο, επλφεζαλ ηελ αλάπηπμε ησλ ηερλψλ θαη θξφληηζαλ λα θαηαγξαθνχλ ηα νκεξηθά έπε. Ο Ίππαξρνο ζθνηψζεθε ην 514 απφ ηνπο ηπξαλλνθηφλνπο Ώξκφδην θαη Ώξηζηνγείηνλα. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο θηιφζνθνο Ίππαξρνο (4νο π.Υ.) εθδηψρζεθε απφ ηνπο Ππζαγφξεηνπο επεηδή δελ ηεξνχζε ηελ κπζηηθφηεηα ηεο δηδαζθαιίαο ηνπο. 3. Ο Ίππαξρνο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ πνηεηήο ηεο Νέαο αηηηθήο θσκσδίαο. Βίλαη γλσζηνί κφλν νη ηίηινη ηεζζάξσλ έξγσλ ηνπ. 4. Ο αζηξνλφκνο, γεσγξάθνο, καζεκαηηθφο θαη ραξηνγξάθνο Ίππαξρνο νο (2 π.Υ. αη.) απφ ηε Νίθαηα ηεο ΐηζπλίαο ή απφ ηελ Ρφδν, απνθαιείηαη ν παηέξαο ηεο αζηξνλνκίαο θαη ζεκειησηήο ηεο ηξηγσλνκεηξίαο. Βίλαη έλαο απφ ηνπο θνξπθαίνπο γεσγξάθνπο θαη ραξηνγξάθνπο φισλ ησλ επνρψλ. Βξγάζηεθε ζηε Νίθαηα, ζηε Ρφδν (απνθαιείηαη θαη Ρφδηνο) θαη ζηελ Ώιεμάλδξεηα. Ο Ίππαξρνο ππνιφγηζε ηε δηάκεηξν ηεο ειήλεο θαη κέηξεζε 420
ηελ απφζηαζε ηεο ειήλεο απφ ηε Γε κε εθπιεθηηθή αθξίβεηα, ρξεζηκνπνίεζε ην γεσγξαθηθφ κήθνο θαη πιάηνο γηα ηε ραξηνγξάθεζε ηεο Γεο, δεκηνχξγεζε ηνλ πξψην (ζηε Αχζε) θαηάινγν αζηέξσλ θαη ηαμηλφκεζε ηα αζηέξηα ζε ηάμεηο ιακπξφηεηαο. Βπηλφεζε έλα καζεκαηηθφ ζχζηεκα γηα ηελ πξφβιεςε ησλ πιαλεηηθψλ θηλήζεσλ, κε βάζε φηη φια ηα νπξάληα ζψκαηα θηλνχληαλ γχξσ απφ ηε Γε. Σέινο ππνιφγηζε ην ειηαθό έηνο ζε 365,242 κέξεο! ηνλ Ίππαξρν απνδίδεηαη ε εθεχξεζε ηνπ αζηξνιάβνπ. Έγξαςε πεξί ηα 16 βηβιία ηα πεξηζζφηεξα απφ ηα νπνία θάεθαλ κε ηε ΐηβιηνζήθε ηεο Ώιεμάλδξεηαο. Αηαζψδεηαη κφλν έλα πιήξεο θαη πεξηθνπέο απφ ηα άιια. (ηξάβσλ) Μεζαησληθή απεηθόληζε ηνπ Ιππάξρνπ Ίππαζνο (Ηζη): Ο Ίππαζνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ην Μεηαπφληην ήηαλ ππζαγφξεηνο θηιφζνθνο, απφ ηνπο πξψηνπο καζεηέο ηνπ Ππζαγφξα. Θεσξείηαη ν ηδξπηήο ηεο αίξεζεο ησλ αθνπζκαηηθψλ. (Ηάκβιηρνο) Ίππαζνο (Μπζ): 1. Ο Ίππαζνο ήηαλ γηνο ηεο Λεπθίππεο κηαο απφ ηηο Μηλπάδεο, θφξεο ηνπ βαζηιηά Μηλχα. ε θάπνηα γηνξηή ηνπ Αηνλχζνπ, νη Μηλπάδεο έκεηλαλ ζπίηη ηνπο, ελψ νη άιιεο γπλαίθεο ηνπ Οξρνκελνχ έηξεραλ πξνο ηα βνπλά γηα λα ιαηξέςνπλ ην Θεφ. Γηα ηελ πεξηθξφλεζή ηνπο απηή ν Αηφλπζνο ηηο ηξέιαλε θαη θαηαζπάξαμαλ ηνλ άκνηξν Ίππαζν γηαηί ηνλ πέξαζαλ γηα ειάθη. 2. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Ώδκήηνπ θαη ηεο Άιθεζηεο. 3. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. (κεξνο) Ηππάθεζηο: Δ Εππάθεζηο ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Ηππέα ή Ηππεία (Μπζ): χδπγνο ηνπ Λαπίζε Βιάηνπ θαη κεηέξα ηνπ Ώξγνλαχηε Πνιχθεκνπ (Ώπνιιψληνο Ρφδηνο) Εππεχο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Πνθξίδνο (Ώπνιιφδσξνο) Ίππε (Ηζη): Δ Ίππε ήηαλ εηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Ίππε ή Δπίππε (Μπζ): 1. Δ Ίππε ήηαλ θφξε ηνπ Κεληαχξνπ Υείξσλνο. Με ηνλ Ώίνιν γέλλεζε κηα θφξε, ηελ Μειαλίππε. 2. Δ Ίππε ήηαλ ηξνθφο ηνπ Αηνλχζνπ Ηππία (Ηζη): Βπίζεην ηεο ζεάο Ώζελάο. (Παπζαλίαο) Ηππίαο (Ηζη): 1. Ο Ηππίαο (;-490 π.Υ.) ήηαλ ν κεγαιχηεξνο γηνο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο Ώζήλαο Πεηζηζηξάηνπ, ηνλ νπνίν δηαδέρζεθε καδί κε ηνλ αδειθφ ηνπ 421
Ίππαξρν ην 527. Μεηά απφ 13 ρξφληα νη απνθαινχκελνη ηπξαλλνθηφλνη Ώξκφδηνο θαη Ώξηζηνγείησλ ζθφησζαλ (πηζαλφηαηα γηα πξνζσπηθνχο ιφγνπο) ηνλ Ίππαξρν. Ο Εππίαο ζπλέρηζε λα θπβεξλά ηελ πφιε σο ην 510, νπφηε ε ηπξαλλία αλαηξάπεθε θαη απηφο εμνξίζηεθε. Πξνζειήθζε απφ ηνλ Πέξζε βαζηιηά Ααξείν θαη βξηζθφηαλ σο ζχκβνπιφο ηνπ ζηνλ Μαξαζψλα ην 490. Μεηά ηελ ήηηα ησλ Πεξζψλ, ν Εππίαο θαηέθπγε ζηε Λήκλν φπνπ θαη πέζαλε. (Θνπθπδίδεο, Παπζαλίαο) 2. Ο Ηππίαο ν Ζιείνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ζνθηζηήο ζχγρξνλνο ηνπ Πξσηαγφξα θαη ηνπ σθξάηε. Αίδαμε ζηελ Ώζήλα. Έξγα ηνπ Σξσηθόο ιόγνο, Δζλώλ νλνκαζίαη θαη άιια. Γηα ηνλ Εππία αλαθέξεηαη ν Πιάησλ ζηνπο δηαιφγνπο ηνπ Ηππίαο κείδσλ θαη Ηππίαο ειάηησλ. (Ξελνθώλ) Ίππηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Πνζεηδψλνο Ίππηηαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ηππόβνηνο: Ο Δύβνπινο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ δνιίρνπ ην 452 π.Υ. Ηππνδάκαο (Ηζη): Ο Ηππνδάκαο ν Μηιήζηνο ήηαλ Έιιελαο αξρηηέθηνλαο. 2. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 375 π.Υ. Ηππνδάκαο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ πνηακνχ Ώρειψνπ (Ώπνιιφδσξνο) 2. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Ηππνδάκεηα (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Ώγρίζε θαη ζχδπγνο ηνπ Ώιθάζννο 2. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηνπ Οξκελίνπ Ώκχληνξα. 3. Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Πίζαο ζηελ Διεία Οηλνκάνπ, ζχδπγνο ηνπ Πέινπνο θαη κεηέξα εξψσλ ηεο κπζνινγίαο φπσο ηνπ Ώηξέα, ηνπ Θπέζηε, ηνπ Πιεηζζέλε, ηεο Νηθίππεο, θαη ηεο Λπζηδίθεο, γηαγηά ηνπ Ώγακέκλνλα, ηνπ Μελειάνπ θ.ά ηαλ νη γηνη ηεο Θπέζηεο θαη Ώηξέαο ζθφησζαλ ηνλ εηεξνζαιή αδειθφ ηνπο Υξχζηππν, ε Εππνδάκεηα θαηεγνξήζεθε γηα εζηθή απηνπξγία ηνπ θφλνπ απηνχ. Τπνρξεψζεθε λα απηνθηνλήζεη ή θαη’ άιινπο θαηέθπγε ζηελ Ώξγνιίδα. (Βπξηπίδεο) 4. Δ Εππνδάκεηα ήηαλ κηα απφ ηηο ΑαλαΎδεο. Παληξεχηεθε ηνλ Ίζηξν θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) 5. Δ Εππνδάκεηα ήηαλ άιιε κηα απφ ηηο ΑαλαΎδεο. Παληξεχηεθε ηνλ Αηαθνξπζηή θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνδάκε ή Γεηδάκεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ Ώδξάζηνπ ζχδπγνο ηνπ Πεηξίζνπ θαη κεηέξα ηνπ Πνιππνίηνπ. (κεξνο) Ηππόδακνο (Ηζη): Ο Ηππόδακνο (498-408 π.Υ.) απφ ηε Μίιεην, ήηαλ θηιφζνθνο, αξρηηέθηνλαο, θπζηθφο, καζεκαηηθφο θαη ν πξσηνπφξνο ηεο πνιενδνκίαο. ρεδίαζε κηα ηδαληθή πόιε 10.000 πνιηηψλ κε γπλαηθφπαηδα θαη δνχινπο ρσξηζκέλνπο ζε ηξεηο ηάμεηο (αγξφηεο, ζηξαηηψηεο θαη ηερλίηεο). Δ πφιε ρσξίζηεθε ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: ηεξή, δεκφζηα θαη ηδησηηθή. Ο Πεξηθιήο ηνπ αλέζεζε ην ζρεδηαζκφ ηεο πφιεο ηνπ Πεηξαηά θαη απηφ απνηέιεζε πξφηππν γηα πνιιέο πφιεηο ηεο επνρήο εθείλεο. Βπίζεο ν 422
Εππφδακνο εθπφλεζε ηε ξπκνηνκηθή κειέηεο ηεο αζελατθήο απνηθίαο ησλ Θνπξίσλ ηεο Εηαιίαο. (Αξηζηνηέιεο) Ηππόδακνο (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Σξψεο. Μαδί κε ηνλ αδειθφ ηνπ Τπείξνρν έιαβαλ κέξνο ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν θαη ζθνηψζεθαλ θαη νη δπν απφ ηνλ Οδπζζέα. (κεξνο) Ηππνδίθε (Μπζ): Δ Εππνδίθε ήηαλ κηα απφ ηηο ΑαλαΎδεο. Παληξεχηεθε ηνλ Ίδα θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ηππόδνθνο (Μπζ): Έλαο κλεζηήξαο ηεο Πελειφπεο (κεξνο) Ηππόδξνκνο (Ηζη): Ο Ηππόδξνκνο (2νο κ.Υ. αη.) απφ ηε Λάξηζα, ήηαλ ξήηνξαο θαη ζνθηζηήο. Έγξαςε ιφγνπο ζηνπο νπνίνπο πξνζπαζνχζε λα κηκεζεί ην χθνο ηνπ Πιάησλα. Ηππόδπγνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Εππνθξάηεο, (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνζαιήο (Ηζη): Ο Ηππνζαιήο θαη ν Λχζηο ήηαλ δχν εξσηεπκέλνη λένη πνπ απεηθνλίδνληαη ζε έλα αγγείν ηνπ 450 π.Υ. Ιππνζαιήο θαη Λύζηο Ηπννζόε (Ηζη): λνκα καο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Ηππνζόε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Μήζηνξα θαη ηεο Λπζηδίθεο (Ώπνιιφδσξνο) 2. Δ Ηππνζόε ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Εσιθνχ Πειία θαη ηεο Ώλαμίβηαο (Τγίλνο) 3. Δ Ηππνζόε ήηαλ κηα απφ ηηο Ώκαδφλεο, πνιέκεζε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώρηιιέα. (κεξνο) 4. Μηα απφ ηηο ΑαλαΎδεο. Παληξεχηεθε ηνλ βξηκν θαη ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Δζίνδ.) Ηππνζνληίδεο (Ηζη): Ηππνζνληίδεο ήηαλ ηα κέιε κηαο θπιήο ηεο αξραίαο Ώζήλαο, απφγνλνη ηνπ κπζηθνχ Εππνζφνληνο, γηνπ ηνπ Πνζεηδψλα. Ηππόζννο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Εππφζννο παληξεχηεθε ηελ Ρφδε ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ηππόζνπο ή Ηππόζννο (Μπζ): 1. ΐαζηιηάο ηεο Ώξθαδίαο 2. Γηνο ηνπ βαζηιηάο ηεο Λάξηζαο Λήζνπ. Με ηνλ αδειθφ ηνπ εγήζεθαλ εθζηξαηεπηηθνχ ζψκαηνο Πειαζγψλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. (κεξνο) 3. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ.(‘Οκεξνο) 4. Ο Εππφζνπο ήηαλ θαξπφο ηεο εξσηηθήο ζρέζεο ηνπ Πνζεηδψλα θαη ηεο Ώιφπεο. Ο παηέξαο ηεο Ώιφπεο δηάζεκνο ιεζηήο Κεξθχσλ 423
ζθφησζε ηελ θφξε ηνπ γη’ απηή ηελ άλνκε ζρέζε θαη εγθαηέιεηςε ηνλ εγγνλφ ηνπ ζηα βνπλά, φπνπ ηνλ αλέζξεςαλ άγξηα δψα. 5. Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Επνθφνληα πνπ ζθνηψζεθαλ καδί κε ηνλ παηέξα ηνπο απφ ηνλ Δξαθιή Ηππνζόσλ (Μπζ): βιέπε Ιππόζννο Ηππόθακπνη (Μπζ): Θαιάζζηα κπζνινγηθά ηέξαηα κε ζψκα αιφγνπ θαη ζηξηθηή νπξά ςαξηνχ. Ηππνθέληαπξνη (Ηζη): Δ αξρηθή νλνκαζία ησλ Κεληαχξσλ Ηππνθιέαο (Ηζη): Θεζζαιφο νιπκπηνλίθεο ην 488 π.Υ. Ηππνθιείδεο (Ηζη): Ο Ηππνθιείδεο γηνο ηνπ Σεηζάλδξνπ, ήηαλ Ώζελαίνο πνιίηεο πνπ δηεηέιεζε ην 566 π.Υ. επψλπκνο Άξρσλ ηεο πφιεο. Σελ επνρή απηή ν ηχξαλλνο ηεο ηθπψλαο Κιεηζζέλεο ηνλ επέιεμε κεηαμχ πνιιψλ επγελψλ λέσλ, γηα κλεζηήξα ηεο θφξεο ηνπ Ώγαξίζηεο. Σελ παξακνλή ηνπ γάκνπ φκσο ν Εππνθιείδεο κέζπζε θαη ρφξεςε πάλσ ζην ηξαπέδη κε ηα πφδηα ςειά, παξνπζηάδνληαο έλα άζεκλν ζέακα. Ο Κιεηζζέλεο ζνθαξηζκέλνο ηνπ είπε: «Γηε ηνπ Σεηζάλδξνπ έραζεο ηε λύθε κ’ απηό ην ρνξό ζνπ». Δ απάληεζε ηνπ γακπξνχ ηνπ έκεηλε ζηελ ηζηνξία: «Οπ θξνληίο Ηππνθιείδε», κε ιίγα ιφγηα «ζηα παιηά κνπ ηα παπνύηζηα». (Ζξόδνηνο) Ηππνθιήο ή Ηππνθιέεο (Ηζη): 1. Ο Ηππνθιήο ήηαλ ζηξαηεγφο ηεο Ώζήλαο θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν. (Θνπθπδίδεο) 2. Ο Ηππνθιήο (5νο π.Υ. αη) απφ ηε Θήβα ήηαλ παηέξαο ηνπ Πεινπίδα Ίππνθινο (Ηζη): Δγεκφλαο ηεο πφιεο Λακςάθνπ ζηνλ Βιιήζπνλην θαη παηέξαο ηνπ Ώηαληίδνπ (Ζξόδνηνο) Ηππνθνξπζηήο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Εππνθνξπζηήο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Τπεξίππε ε νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνθόσλ (Μπζ): Νφζνο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο πάξηεο Οηβάινπ θαη ηεο Νηθνζηξάηεο. Έδησμε ηνπο λφκηκνπο δηαδφρνπο ηνπ ζξφλνπ Σπλδάξεσ θαη Εθάξην θαη ζθεηεξίζηεθε ηελ εμνπζία κε ηνπο 12 γηνπο ηνπ, ηνπο Εππνθννληίδεο. Ο Εππνθφσλ θαη νη γηνί ηνπ ήηαλ βίαηνη θαη αδίζηαθηνη άλζξσπνη θαη πξνθάιεζαλ ηελ νξγή ηνπ Δξαθιή ν νπνίνο επηηέζεθε ζηε Λαθσλία. Ο Εππνθφσλ θαη νη γηνη ηνπ ζθνηψζεθαλ ζηε κάρε θαη ζην ζξφλν ηεο πάξηεο αλήιζε ν Σπλδάξεσο. (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνθννληίδεο (Μπζ): Γηνη ηνπ Εππνθφσληα πνπ ζθνηψζεθαλ φινη απφ ηνλ Δξαθιή. Ώπηνί ήηαλ νη: Ώιθίλννο, ν Άιθσλ, ν ΐνπθφινο, ν Ανξθεχο, ν Βλαξεθφξνο, ν Βπκήδεο, ν Βυξπηνο, ν Εππνζνπο, ν Λχθσλ θαη ν έβξνο. (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνθξάηε (Μπζ): Δ Θεζπηάδα Εππνθξάηε, γέλλεζε απφ ηνλ Δξαθιή ηνλ Εππφδπγν. (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνθξάηεο (Ηζη): 1. Ο Ηππνθξάηεο απφ ηελ Θεζζαιία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ηππαζίαο ην 272 π.Υ.
424
2. Ο παηέξαο ηεο Ηαηξηθήο ν Ηππνθξάηεο (460-377 π.Υ.) είλαη ν πξψηνο πνπ αζρνιήζεθε επηζηεκνληθά κε ηελ ηαηξηθή θαη εθάξκνζε κεζνδεπκέλεο ζεξαπείεο ησλ αζζελεηψλ. Δ βαζηθή ζεσξία ηνπ Εππνθξάηε, ήηαλ φηη θάζε αζζέλεηα έρεη κφλν θπζηθά αίηηα. Ήηαλ επίζεο ν πξψηνο πνπ είδε ηελ ηαηξηθή ζαλ θάηη μερσξηζηφ απφ ηε ζξεζθεία. πνχδαζε ζην Ώζθιεπηείν ηεο Κσ, πνπ ήηαλ θαη ε πην δηάζεκε ηαηξηθή ζρνιή ηεο επνρήο ηνπ. Αάζθαινί ηνπ ήηαλ νη πην γλσζηνί γηαηξνί ηνπ λεζηνχ κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη ν παηέξαο ηνπ. Πξάγκαηη έγηλε γηαηξφο κε αθηηλνβνιία θαη θχξνο, γλσζηφο ζε φιεο ηηο ειιεληθέο πφιεηο αθφκα θαη ζηελ Πεξζία. Σαμίδεςε ζηε Ώίγππην, ζηε θπζία, ηε Θξάθε θαη ηε Θεζζαιία. Πέζαλε ζηε Λάξηζα ζε κεγάιε ειηθία. Ιππνθξάηεο ν Κώνο Ο Εππνθξάηεο γλψξηδε επίζεο θαη θηινζνθία. χκθσλα κε ηνλ Γαιελφ (ηνλ κεγαιχηεξν κεηά ηνλ Εππνθξάηε γηαηξφ ηεο αξραηφηεηαο, πνπ έδεζε ηνλ 2ν αηψλα κ.Υ.), ν Εππνθξάηεο είλαη ν κέγηζηνο ησλ γηαηξψλ θαη ν πξψηνο ησλ θηινζφθσλ. Σα έξγα ηνπ είλαη 59, γξακκέλα ζηελ ησληθή δηάιεθην, θαη ζεσξνχληαη ηα αξραηφηεξα επηζηεκνληθά θείκελα ηαηξηθήο. Ώλάκεζά ηνπο ζπγγξάκκαηα Αλαηνκίαο, παζνινγίαο, Πξνγλσζηηθήο, Θεξαπεπηηθήο, Υεηξνπξγηθήο, Παηδηαηξηθήο θαη άιια. Οη ηδέεο ηνπ Εππνθξάηε πέξαζαλ κέζσ ηνπ Γαιελνχ ζηελ ξσκατθή απηνθξαηνξία θαη ζηε ζπλέρεηα, ζηνπο γηαηξνχο ηεο Ώλαγέλλεζεο. Σν ζχγρξνλν ηαηξηθφ νηθνδφκεκα έρεη ζεκειησζεί ζην έξγν ηνπ. Καη ζήκεξα νη λένη γηαηξνί, πξηλ πάξνπλ ην πηπρίν ηνπο νξθίδνληαη ηνλ ξθν ηνπ Ηππνθξάηε. (Πιάησλ) 3. Ο παηέξαο ηνπ Πεηζίζηξαηνπ (Ζξόδνηνο) 4. Ώζελαίνο ζηξαηεγφο, αληςηφο ηνπ Πεξηθιή. Σν 434 π.Υ. πέηπρε ηελ θαηάιεςε ηεο Νηζαίαο ησλ Μεγάξσλ. (Ζξόδνηνο) 5. Ο Ηππνθξάηεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Γέιαο. ηαλ επηρείξεζε λα θαηαιάβεη φιε ηε ηθειία, έραζε ηε δσή ηνπ. (Θνπθπδίδεο) 6. Ο Ηππνθξάηεο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ Λαθεδαηκφληνο ζηξαηεγφο. Σν 410 δηνξίζηεθε αξκνζηήο ηεο Καξρεδφλαο, αιιά ζε κάρε κε ηνπο Ώζελαίνπο ζθνηψζεθε. (Ξελνθώλ) 7. Γεσκέηξεο ηνπ 5νπ π.Υ. αη. απφ ηε Υίν. Θεσξείηαη πξφδξνκνο ηνπ Βπθιείδε θαη ν δεκηνπξγφο ηεο γεσκεηξίαο ηνπ θχθινπ. Ώζρνιήζεθε κε ηα πξνβιήκαηα ηνπ ηεηξαγσληζκνχ ηνπ θχθινπ θαη ηνπ δηπιαζηαζκνχ ηνπ θχβνπ.
425
8. Ο Ηππνθξάηεο γηνο ηνπ Αξάθνληνο απφ ηε Κσ, ήηαλ πξνζσπηθφο γηαηξφο ηεο ζπδχγνπ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ Ρσμάλεο. Σν 310 εθηειέζηεθε καδί κε ηε Ρσμάλε ζηελ Ώκθίπνιε. Έγξαςε ηα Ηαηξηθά. Ηππνθξάηεο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη ηεο Θεζπηάδαο Ώλζίππεο (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνθξαηίδεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο πάξηεο γηνο ηνπ Λεσηπρίδνπ (Ζξόδνηνο) Ηππνθξήλε (Μπζ): Εεξή πεγή ηεο ΐνησηίαο αθηεξσκέλε ζηηο 9 Μνχζεο Ηππόθξηηνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηππνινρίδαο (Ηζη): Ο Ηππνινρίδαο απφ ηελ Θεζζαιία, ζπλφδεπζε ηνλ ζπαξηηαηηθφ ζηξαηφ ηνπ ΐξαζίδα ζηελ πνξεία πξνο ηελ Θξάθε (424 π.Υ.) (Θνπθπδίδεο) Ηππόινρνο (Ηζη): 1. Έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο (Ξελνθ.) 2. Ο Ηππόινρνο απφ ηελ Θεζζαιία εξσηεχηεθε ηελ εηαίξα ΛαΎδα ηεο ηθειίαο ηνπ 4νπ αηψλα. κσο νη γπλαίθεο ηεο παηξίδαο ηνπ θπξηεχηεθαλ απφ δήιεηα θαη δνινθφλεζαλ ηελ ΛαΎδα ιηζνβνιψληαο ηελ κέζα ζην λαφ ηεο Ώθξνδίηεο. Ηππόινρνο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ ΐειεξνθφληε θαη ζχδπγνο ηεο Αεκσλάζζεο. Ο γηνο ηνπ Γιαχθνο πνιέκεζε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν σο ζχκκαρνο ηνπ Πξηάκνπ. (κεξνο) 2. Ο Ηππφινρνο ήηαλ γηνο ηνπ Σξψα Ώληήλνξα θαη ηεο Θεαλψο. Σνλ ζθφησζε ν Ώγακέκλσλ (κεξνο) Ηππόιπζνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηππνιύηε (Μπζ): 1. χδπγνο ηνπ βαζηιηά ηεο Εσιθνχ Ώθάζηνπ. (Πίλδαξνο) 2. Κφξε ηνπ Άξε, βαζίιηζζα ησλ Ώκαδφλσλ. Ηππόιπηνο (Μπζ): 1. Ο Εππφιπηνο ήηαλ γηνο ηνπ Θεζέα. Ο λένο ηηκνχζε ηελ Άξηεκε θαη παξακεινχζε ηε ιαηξεία ηεο Ώθξνδίηεο, νπνία ελέπλεπζε γη’ απηφλ ζθνδξφ έξσηα ζηελ Φαίδξα, γπλαίθα ηνπ Θεζέα θαη κεηξηά ηνπ Εππνιχηνπ. ηαλ ν λένο απέθξνπζε ηνλ έξσηά ηεο, ε Φαίδξα ηνλ ζπθνθάληεζε ζηνλ Θεζέα φηη ν γηνο ηνπ ήζειε λα ηε βηάζεη. Ο Θεζέαο παξαθάιεζε ηνλ Πνζεηδψλα λα ηηκσξήζεη ηνλ Εππφιπην. Ο ζεφο έζηεηιε έλα ηαχξν, ν νπνίνο θφβηζε ηα άινγα ηνπ άξκαηνο ηνπ Εππνιχηνπ, κε απνηέιεζκα λα αλαηξαπεί ην άξκα θαη λα ζθνησζεί ν αλαβάηεο ηνπ. Μεηά απφ απηφ ε Φαίδξα απηνθηφλεζε απφ ηχςεηο. (Ώπνιιφδσξνο, Παπζαλίαο) 2. Ο Εππφιπηνο ήηαλ Ώηγππηηάδεο, πνπ δνινθνλήζεθε απφ ηελ ΑαλαΎδα Γφξγε ηεο πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) 3. Ο Εππφιπηνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Γίγαληεο, ζθνηψζεθε απφ ηνλ Βξκή (Δζίνδνο) Ηππόκαρνο (Ηζη): 1. Έλαο απφ ηνπο Σξηάθνληα ηπξάλλνπο (Ξελνθώλ) 2. Ο Ηππόκαρνο θαη ν αδειθφο ηνπ Θεφηηκνο, ήηαλ γηνη ηνπ Μνζρίσλνο θαη δηάζεκνη ππγκάρνη. Ο Εππφκαρνο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ην 300 π.Υ.
426
3. Ο Ηππόκαρνο (3νο π.Υ. αη.) ήηαλ πνιηηηθφο απφ ηε Μίιεην. Καηάθεξε λα εθδηψμεη ηνλ ηχξαλλν Σίκαξρν. Ηππόκαρνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Σξψα Ώληηκάρνπ, ζθνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ πφιεκν απφ ηνλ Ώγακέκλνλα. (κεξνο) Ηππνκέδσλ (Ηζη): 1. Ο παξηηάηεο ζηξαηεγφο Ηππνκέδσλ ν Λαθεδαηκόληνο (3νο π.Υ. αη.) ζπλέβαιιε απνθαζηζηηθά ζηηο πξνζπάζεηεο ηνπ βαζηιηά Άγε γηα πνιηηεηαθέο κεηαξξπζκίζεηο ηεο πφιεο ηνπ. Μεηά ηελ ζαλαηηθή θαηαδίθε ηνπ βαζηιηά, αλαγθάζηεθε λα απηνεμνξηζζεί ζηελ Ώίγππην. 2. Ο Ηππνκέδσλ ν Αξγείνο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Ηππνκέδνπζζα (Μπζ): Δ ΑαλαΎδα Ηππνκέδνπζζα παληξεχηεθε ηνλ Ώηγππηηάδε Ώιθκήλνξα, ηνλ νπνίν δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνκέδσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο Βπηά επί Θήβαο, γλσζηφο γηα ην ηεξάζηην αλάζηεκά ηνπ θαη ηελ ππεξθπζηθή ηνπ δχλακε. ηηο κάρεο πνπ έγηλαλ κπξνζηά ζηηο πχιεο ηεο Θήβαο ν ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ίζκαξν. Ο γηνο ηνπ Πνιχδσξνο ήηαλ έλαο απφ ηνπο Βπηγφλνπο πνπ εθδηθήζεθαλ ηνπο Θεβαίνπο γηα ηελ ήηηα ησλ Βπηά. (Ώπνιιφδσξνο, Βπξηπίδεο) Δπακεηλώλδαο Ηππνκέλεο ή Μειαλίσλ (Μπζ): Γνο ηνπ βαζηιηά ησλ Μεγάξσλ Μεγαξέα θαη ηεο Μεξφπεο. Με ηε βνήζεηα ηεο Ώθξνδίηεο θαηάθεξε λα θεξδίζεη ζε αγψλα δξφκνπ ηελ ηαρχηαηε δξνκέα Ώηαιάληε θαη λα ηελ παληξεπηεί. (Ώπνιιφδσξνο) Ηππνκήλεο (Ηζη): Βπψλπκνο άξρσλ ηεο Ώζήλαο ηνπ 8νπ π.Υ. αη. Ηππόληθνο (Ηζη): Ο Ηππόληθνο (5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ γηνο ηνπ Καιιία ηνπ Πξεζβχηεξνπ θαη ηεο Βιπηλίθεο θαη παηέξαο ηνπ Καιιία ηνπ Νεφηεξνπ θαη ηεο Εππαξέηεο, ζπδχγνπ ηνπ Ώιθηβηάδε. Ο Εππφληθνο ήηαλ απφ ηνπο πινπζηφηεξνπο Έιιελεο, αιιά ε θηιαξγπξία ηνπ ήηαλ παξνηκηψδεο. (Δξφδνηνο) Ηππνλόε (Ηζη): λνκα κηαο απφ ηηο Νεξείδεο (Ζζίνδνο) Ηππνλντδαο (Ηζη): ηξαηησηηθφο ηεο πάξηεο πνπ δηαθξίζεθε ζηελ κάρε ηεο Μαληηλείαο ην 362 π.Υ. κεηαμχ ησλ Λαθεδαηκνλίσλ θαη ησλ Θεβαίσλ. ηε κάρε απηή έραζε ηε δσή ηνπ ν Βπακεηλψλδαο (Θνπθπδίδεο) Ηππνλόκε (Μπζ): Κφξε ηνπ Μελνηθέσο θαη αδειθή ηνπ Κξένληνο (Ώπνιιφδσξνο)
427
Ηππόλννο ή Ηππόλνπο (Μπζ): 1. Γηνο ηνπ Σξηβαινχ, βαζηιηά ησλ Σξηβαιψλ 2. Ο Ααλαφο πνιεκηζηήο. Σνλ ζθφησζε ν Έθηνξαο. (κεξνο) 3. χδπγνο ηεο Ώζηπλφκεο θαη παηέξαο ηνπ Καπαλέα Ίππνο (Ηζη): Ο Ίππνο απφ ηελ Διεία ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο ππγκαρίαο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 380 π.Υ. Σν άγαικά ηνπ είρε θηινηερλήζεη ν Αακφθξηηνο ηεο ηθπψλαο (Παπζαλίαο) Ηππνζζέλεο (Ηζη): 1. Ο Ηππνζζέλεο (7νο π.Υ. αη.) ήηαλ παξηηάηεο πέληε θνξέο νιπκπηνλίθεο ζηελ πάιε θαη παηέξαο ηνπ επίζεο νιπκπηνλίθε Βηνηκνθιή. 2. Ο Ηππνζζέλεο ν Κπδηθελόο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Εακβιίρνπ. Ηππόζννο (Ηζη): Έλα απφ ηα πξνζσλχκηα ηεο ζεάο Ώζελάο. Ηππόζηξαηνο (Ηζη): 1. Ο Ηππόζηξαηνο ν Κξνησληάηεο ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ ην 564 π.Υ. Πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Εακβιίρνπ. 2. Ο Ηππόζηξαηνο (2νο κΥ. αη.) ήηαλ Έιιελαο ηζηνξηθφο. Έγξαςε: Πεξί γελεαινγηώλ ηθειηθώλ. 3. Ο Ηππόζηξαηνο ήηαλ εγεκφλαο (65-55 π.Υ.) ηνπ Βιιελν-ηλδηθνχ βαζηιείνπ πνπ βξηζθφηαλ δπηηθά ηνπ Πνπληδάκπ Ηππνηάδεο (Μπζ): Ο παηέξαο ηνπ ζενχ ησλ Ώλέκσλ Ώηφινπ Ηππόηεο (Μπζ): 1. Έλαο απφ ηνπο Δξαθιείδεο, γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Αξπφπσλ Φχιαληνο θαη ηεο Εππνθίιεο. (Ώπνιιφδσξνο) 2. Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κνξίλζνπ Κξένληνο (Αηφδσξνο ηθειφο) Ηππνηίσλ (Μπζ): Σξσαδίηεο πνιεκηζηήο. Σνλ ζθφησζε ν Μεξηφλεο (κεξνο) Ηππνθίιε ή Γεηθίιε (Μπζ): Δ Ιππνθίιε ήηαλ θφξε ηνπ Ενιάνπ, ζχδπγνο ηνπ βαζηιηά ησλ Αξπφπσλ Φχιαληνο θαη κεηέξα ηνπ Εππφηε, ηεο Θεξψο θαη άιισλ. Ίπππινο (Ηζη): Ώζελαίνο θίινο ηνπ Θενθξάζηνπ (Αξηζηνθάλεο) Ίπππο (Ηζη): Ο Ίπππο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ γεσγξάθνο θαη ηζηνξηθφο απφ ην Ρήγην, έξγα ηνπ : Κηίζηο Ηηαιίαο, ηθειηθά, θ.ά. (Πινύηαξρνο) Ηππώ (Ηζη): 1. Δ Ηππώ ήηαλ θφξε ηνπ θέδαζνπ απφ ηα Λεχθηξα θαη αδειθή ηεο Μνιπίαο. Απν Λαθεδαηκφληνη, ν Παξζέληνο θαη ν Φξνπξαρίδαο, βίαζαλ ηηο δπν αδειθέο θαη απηέο απφ ηελ ληξνπή ηνπο απηνθηφλεζαλ. Ο παηέξαο ηνπο ν θέδαζνο δήηεζε απφ ηνπο παξηηάηεο λα ηηκσξήζνπλ ηνπο βηαζηέο θαη φηαλ απηφ δελ έγηλε, απηνθηφλεζε θη απηφο αθήλνληαο βαξηά θαηάξα ζηε πάξηε. (Σν 371 π.Υ. ζηα Λεχθηξα, ν ζηξαηεγφο ησλ Θεβαίσλ Βπακεηλψληαο δήηεζε απφ ηνπο ζηξαηηψηεο ηνπ λα ληθήζνπλ ηνπο παξηηάηεο γηα λα δηθαησζνχλ ηα θνξίηζηα θαη ν παηέξαο ηνπο θαη αθνινχζεζε ε ήηηα ησλ παξηηαηψλ). 2. λνκα κηαο απφ ηηο Χθεαλίδεο Νχκθεο (Ζζίνδνο) Ηππώ (Μπζ): Θεζπηάδα κεηέξα ηνπ Κάππινπ απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) 428
Ίππσλ (Ηζη): Ο Ίππσλ (5νο π.Υ. αη.) απφ ηε άκν ήηαλ θηιφζνθνο, νπαδφο ηεο ησληθήο ζρνιήο. Χο αξρή ηνπ θφζκνπ ζεσξνχζε ηελ πγξαζία. Ο Εππσλ δελ δερφηαλ ηελ χπαξμε ησλ ζεψλ. (Αηιηαλόο) Ίππσηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη κηαο απφ ηηο Θεζπηάδεο Ηππώλαμ (Ηζη): Ο πνηεηήο θαη ηακβνγξάθνο Ηππώλαμ (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Έθεζν, έδεζε εμφξηζηνο θαη θησρφο ζηηο Κιαδνκελέο δησγκέλνο απφ ηνπο ηπξάλλνπο ηηο παηξίδαο ηνπ. Έγξαςε ζθσπηηθά θαη ζαηηξηθά πνηήκαηα, δηαθσκψδεζε ηελ αλεζηθφηεηα θαη ηελ πνιπηέιεηα ησλ ζπκπνιηηψλ ηνπ, αιιά θαη ηελ ίδηα ηνπ άζιηα δσή. ηα πνηήκαηά ηνπ ρξεζηκνπνίεζε ην ηακβηθφ ηξίκεηξν (ηππσλάθηεην). Θεσξείηαη ν εθεπξέηεο ηνπ ηξνρατθνχ ηεηξάκεηξνπ θαη ηεο παξσδίαο. (νπΐδαο, Πιίληνο) Ίπηα (Ηζη): Ίπηα νλνκαδφηαλ απφ ηνπο Οξθηθνχο ηεο Μηθξάο Ώζίαο ε ζεά Μεηέξα, ηελ νπνία ζεσξνχζαλ ηξνθφ ηνπ Αηνλχζνπ. Ίππσηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ Δξαθιή θαη κηαο απφ ηηο Θεζπηάδεο (Ώπνιιφδσξνο) Ζ Ίξηο (Μνπζείν Αθξόπνιεο) Ίξηο (Ηζη): Θεφηεηα, πξνζσπνπνίεζε ηνπ νπξάληνπ ηφμνπ, αδειθή ησλ ηεξάησλ Ώξππηψλ πνπ είλαη θαη ζεφηεηεο ησλ αλέκσλ θαη ηεο ζχειιαο. Ήηαλ ε αγγειηνθφξνο ησλ ζεψλ θαη ηελ παξίζηαλαλ κε ρηηψλα, ρξπζά ζαλδάιηα θαη θηεξά ζηνπο ψκνπο (φπσο νη άγγεινη ηνπ ρξηζηηαληζκνχ), θεξχθεην ζην ρέξη θαη γξήγνξε ζαλ ζχειια. Σν επηάρξσκν νπξάλην ηφμν ήηαλ ν δξφκνο πνπ αθνινπζνχζε ε Ίξηο γηα λα κεηαθέξεη ην χδσξ ηεο ηπγφο πνπ ρξεζίκεπε γηα ηνπο φξθνπο ησλ ζεψλ. (κεξνο) Ίξνο (Μπζ): Γεηηάλνο ηεο Εζάθεο γλσζηφο απφ ηελ Οδχζζεηα. Σν πξαγκαηηθφ ηνπ φλνκα ήηαλ Ώξλαίνο, αιιά νη κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο ηνλ θψλαδαλ Ίξν, γηαηί ηνλ ρξεζηκνπνηνχζαλ σο αγγειηνθφξν ηνπο (ε Ίξηο ήηαλ αγγειηνθφξνο ησλ ζεψλ). (κεξνο) Ηζαγόξαο ή Ηζαγόξεο (Ηζη): Ο Ηζαγόξαο γηνο ηνπ Σηζάλδξνπ (6νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώζήλα ήηαλ πνιηηηθφο, αξρεγφο ηεο αξηζηνθξαηηθήο παξάηαμεο, ν θπξηφηεξνο αληίπαινο ηνπ Κιεηζζέλε. Με ηε βνήζεηα ησλ Λαθεδαηκνλίσλ θαηέιαβε ηελ εμνπζία ηεο Ώζήλαο θαη πξνζπάζεζε λα θαηαιχζεη ηνπο δεκνθξαηηθνχο λφκνπο ηνπ φισλα. κσο ε αληίδξαζε ησλ δεκνθξαηηθψλ ήηαλ ηζρπξή θαη ν Εζαγφξαο εγθαηέιεηςε ηελ πφιε θαη θαηέθπγε ζηε πάξηε. ηελ Ώζήλα θαηαδηθάζηεθε εξήκελ ζε ζάλαην. (Ζξόδνηνο) Ίζαγνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο Ώηηηθήο ((Δζίνδνο) 429
Ηζάδαο (Ηζη): Λαθεδαηκφληνο πνπ θαηαδηθάζηεθε ζε πξφζηηκν γηαηί φξκεζε ζηνλ ερζξφ πξηλ θηάζεη ζηελ ειηθία ζηξάηεπζεο (Αηιηαλόο) Ηζαία (Μπζ): Δ Ηζαία ήηαλ θφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Φνηλίθεο Ώγήλνξνο Ηζαίνο (Ηζη) : 1. Ο Ηζαίνο (5νο-4νο π.Υ. αη.) απφ ηε Υαιθίδα, έδξαζε ζηελ Ώζήλα θαη ήηαλ έλαο απφ ηνπο πην επηθαλείο ξήηνξεο θαη ζπγγξαθείο δηθαληθψλ ιφγσλ ηεο αξραηφηεηαο. Ήηαλ καζεηήο ηνπ Εζνθξάηε, ίζσο δάζθαινο ηνπ Αεκνζζέλε θαη ηδξπηήο ζρνιήο ξεηνξηθήο ζηελ Ώζήλα. Ώπφ ηνπο πάλσ απφ 50 γλσζηνχο ιφγνπο ηνπ δηαζψδνληαη νη 11. 2. Βπψλπκνο άξρσλ ησλ Ώζελψλ ην 285 π.Υ. Ίζαλδξνο (Μπζ): Ο Ίζαλδξνο ήηαλ γηνο ηνπ ΐειιεξνθφληε (κεξνο) Ηζάλζεο (Ηζη): ΐαζηιηάο ηεο πφιεο Μαξσλείαο ηεο Θξάθεο Ηζαξίσλ (Ηζη): Ο Ηζαξίσλ απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ ην 117 κ.Υ. Ηζαξρίδαο (Ηζη): Ο Ηζαξρίδαο, γηνο ηνπ Εζάξρνπ ήηαλ Κνξίλζηνο ζηξαηεγφο πνπ εθζηξάηεπζε θαηά ησλ Κεξθπξαίσλ θαηά ηνλ Πεινπνλλεζηαθφ πφιεκν ηνλ 5νο π.Υ. αη. (Θνπθπδίδεο) Ίζαξρνο (Ηζη): Ο Ίζαξρνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ παηέξαο ηνπ ζηξαηεγνχ ησλ Κνξηλζίσλ Εζαξρίδα (Θνπθπδίδεο) Ηζάηηο (Ηζη): Βιιελίδα πνηήηξηα Ηζζκηάδεο (Μπζ): Ο Ιζζκηάδεο θαη ε ζχδπγφο ηνπ Πειάξγε απνθαηέζηεζαλ ζηελ ιαηξεία ησλ Καβείξσλ ζηελ ΐνησηία Ίζζκηα (Ηζη): Παλειιήληνη αζιεηηθνί αγψλεο πνπ δηεμάγνληαλ θάζε δπν ρξφληα ζηνλ Εζζκφ ηεο Κνξίλζνπ πξνο ηηκή ηνπ Πνζεηδψλα Ηζζκηάο (Ηζη): Βηαίξα ηεο αξραηφηεηαο Ηζζκηόδσξνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηζζκηόληθνο (Ηζη): Ο Εζζκηφληθνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Ώζελαίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Λαθεδαηκνλίνπο (Θνπθπδίδεο) Ίζζκηνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ ζενχ Πνζεηδψλα ζηελ Κφξηλζν (Παπζαλίαο) Ηζίαο (Ηζη): Έθνξνο ηεο πάξηεο (Ξελνθώλ) Ηζηγέλεηα (Ηζη): Γπλαηθείν αξραηνειιεληθφ πξφγξακκα Ηζηγελήο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηζίγνλνο (Ηζη): 1. Ο Ηζίγνλνο ν Κηηηεύο απφ ηελ Κχπξν, ήηαλ κπζνγξάθνο 2. Οη γιχπηεο Ηζίγνλνο (2νο π.Υ, αη.) ηξαηφληθνο θαη Ππξίκαρνο απφ ηελ Πέξγακν, θηινηέρλεζαλ έλα ζχκπιεγκα πνπ απεηθνλίδεη ηελ κάρε ηνπ Ώηηάινπ θαη ηνπ Βπκέλε ελαληίνλ ησλ Γαιαηψλ. Ο γλσζηφο Θλήζθσλ Γαιάηεο ήηαλ έλα αληίγξαθν ηκήκαηνο απφ απηφ ην ζχκπιεγκα. Ηζίδαο ή Ηζάδαο (Ηζη): Ο Ηζίδαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γηνο ηνπ Φνηηίδε Ηζίδσξνο (Ηζη): 1. Ο Ηζίδσξνο ήηαλ λενπιαησληθφο θηιφζνθνο 2. Ο Ηζίδσξνο απφ ηελ Ώιεμάλδξεηα ήηαλ νιπκπηνλίθεο ηεο πάιεο ζηελ Οιπκπηάδα ηνπ 72 π.Υ. 3. Ο Ηζίδσξνο ν Υαξαθελόο (1νο κ.Υ. αη.) ήηαλ Έιιελαο γεσγξάθνο. Έξγν ηνπ: ηαζκνί Παξζηθνί (Αζήλαηνο) 430
4. Ο Ηζίδσξνο ν ρνιαζηηθόο ήηαλ πνηεηήο (Παιαηηλή Αλζνινγ.) Ηζηθιήο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ίζηο (Ηζη): Ίζηο ήηαλ ε ειιεληθή απφδνζε ηεο νλνκαζίαο ηεο ζεάο ησλ Ώηγππηίσλ Βζέη ή Έζε (Ζξόδνηνο) Ίζκαξνο (Μπζ): Ο Ίζκαξνο ήηαλ γηνο ηνπ Βπκφιπνπ, έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ ζξαθηθή πφιε Ίζκαξν. Ηζκελίο (Μπζ): Νατάδα Νχκθε, θφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Εζκέλνπ (Δζίνδνο) Ίζκελνο (Μπζ): Πνηάκηνο ζεφο ηεο ΐνησηίαο (Δζίνδνο) Ηζκήλε (Μπζ): Δ Εζκήλε ήηαλ θαξπφο ηεο αηκνκηθηηθήο ζρέζεο ηνπ Οηδίπνδα θαη ηεο Ενθάζηεο, αδειθή ηεο Ώληηγφλεο θαη ησλ Βηενθιή θαη Πνιπλείθε. ηαλ ε αηκνκημία πνπ είρε δηαπξάμεη ν Οηδίπνδαο, ε Εζκήλε έγηλε κάξηπξαο ηεο απηνθηνλίαο ηεο κεηέξαο ηεο θαη ηεο απηνηχθισζεο ηνπ παηέξα ηεο. Έδεζε ηελ πνιηνξθία ηεο πφιεο ηεο απφ ηνπο Βπηά επί Θήβαο θαη είδε ηνπο αδειθνχο ηεο λα αιιεινζθνηψλνληαη. ηαλ ν ζείνο ηεο Κξέσλ πνπ θαηείρε ην ζξφλν ηεο Θήβαο, απαγφξεπζε ηελ ηαθή ηνπ Πνιπλείθε, δελ είρε ην ζζέλνο ηεο Ώληηγφλεο λα αληηηαρζεί ζηελ απαγφξεπζε. (Ώπνιιφδσξνο) Ιζκήλε θαη Αληηγόλε Ηζκελία (Ηζη): λνκα γπλαίθαο απφ ηελ ΐνησηία πνπ αλαθέξεηαη ζηελ Λπζηζηξάηε ηνπ Αξηζηνθάλε Ηζκελίαο (Ηζη): 1. Ο Ηζκελίαο (5νο-4νο π.Υ. αη) απφ ηε Θήβα πνιηηηθφο θίινο ηνπ Πεινπίδα. Ήηαλ παηέξαο ηνπ Θεζζαιίζθνπ, πξέζβε ησλ Θεβψλ ζηνλ Ααξείν. Ο Εζκελίαο ήηαλ νπαδφο ηεο αληηιαθσληθήο κεξίδαο ηεο Θήβαο. (Ξελνθώλ) 2. Ο Ηζκελίαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ δσγξάθνο απφ ηε Υαιθίδα 3. Ο Ηζκελίαο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ γλσζηφο απιεηήο απφ ηελ Θίζβε ηεο ΐνησηίαο (Πινύηαξρνο) Ηζκήληνο (Ηζη): Βπίζεην ηνπ Ώπφιισλα ζηελ ΐνησηία (Παπζαλίαο) Ηζκελνδώξα (Ηζη): Δ Ηζκελνδώξα απφ ηηο Θεζπηέο ήηαλ πινχζηα θαη σξαία ρψξα πνπ εξσηεχηεθε ηνλ έθεβν ΐάθρσλα. Ώπηά αλαθέξνληαη ζην έξγν Δξσηηθόο ηνπ Πινπηάξρνπ Ηζκελόδσξνο (Ηζη): Ο Ηζκελόδσξνο είλαη πξφζσπν απφ ηελ Θήβα πνπ αλαθέξεηαη ζην έξγν Νεθξηθνί Γηάινγνη ηνπ Λνπθηαλνύ. Ίζκελνο (Μπζ): Έλα απφ ηα παηδηά ηεο Νηφβεο (Νηνβίδεο) πνπ εμνληψζεθαλ απφ ηνλ Ώπφιισλα θαη ηελ Ώξηέκηδα (Ώπνιιφδσξνο)
431
Ηζόδακνο (Ηζη): Ο Ηζόδακνο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ απφγνλνο ηνπ ηπξάλλνπ ηεο ηθπψλαο Κιεηζζέλε Ηζνδέηεο ή Ηζνδαίηεο (Ηζη): Ο Ηζνδέηεο ήηαλ μεληθήο θαηαγσγήο δαίκνλαο πνπ απνλέκεη ηα αγαζά ίζα πξνο φινπο Ηζόδεκνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ηζνδίθε (Ηζη): Ώζελαία, θφξε ηνπ Βπξππηνιέκνπ, ζχδπγνο ηνπ Κίκσλα Ηζόδηθνο (Ηζη): λνκα ζε αξραία επηγξαθή Ηζόδνηνο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε αξραίν ακθνξέα Ηζνθιήο (Ηζη): λνκα πνπ αλαγξάθεηαη ζε ζαξθνθάγν ηεο Ώλάθεο Ηζνθξάηεο (Ηζη): Ο Ηζνθξάηεο (436-338 π.Υ.) ήηαλ Ώζελαίνο ξήηνξαο θαη δάζθαινο επηθαλψλ ξεηφξσλ θαη ηζηνξηθψλ. Ώπφ ην έξγν ηνπ δηαζψζεθαλ 21 ιφγνη θαη 10 επηζηνιέο θαη απνζπάζκαηα απφ ην ζχγγξακκά ηνπ Ρεηνξηθή ηέρλε. Ήηαλ αληίπαινο ηνπ άιινπ κεγάινπ Ώζελαίνπ ξήηνξα, ηνπ Αεκνζζέλε ν νπνίνο ήηαλ δεδεισκέλνο ερζξφο ησλ Μαθεδφλσλ θαη ηνπ Φηιίππνπ. ηνπο ιφγνπο ηνπ Εζνθξάηε ήηαλ εκθαλήο ε άπνςή ηνπ φηη φινη νη Έιιελεο έπξεπε λα ελσζνχλ ππφ έλα εγέηε (ηνλ Βπαγφξα ηεο Κχπξνπ, ή ηνλ Αηνλχζην ησλ πξαθνπζψλ ή ηέινο, ηνλ Φίιηππν ηεο Μαθεδνλίαο) γηα λα αληηκεησπίζνπλ ελσκέλνη ηνπο βαξβάξνπο. κσο αξγφηεξα απνγνεηεχηεθε απφ ηνλ Φίιηππν θαη κεηά ηελ ζπληξηβή ησλ Ώζελαίσλ θαη ησλ ζπκκάρσλ ηνπ ηνπο ζηε Υαηξψλεηα απφ ηνπο Μαθεδφλεο, απηνθηφλεζε απφ αζηηία. Οη ζεκαληηθφηεξνη ιφγνη ηνπ: Παλεγπξηθόο, Φίιηππνο, Πξνο Γεκόληθνλ, Πξνο Νηθνθιέα, Δπαγόξαο θ.ά. Ηζνθξαηία (Μπζ): Ώκαδφλα πνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Δξαθιή (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Ηζόινρνο (Ηζη): Παηέξαο ηνπ Ώζελαίνπ ζηξαηεγνχ Ππζνδψξνπ (Θνπθπδίδεο) Ηζόκαρνο (Ηζη): βιέπε Ηζρόκαρνο Ηζνπιήο (Ηζη): λνκα ελφο απφ ηνπο Κεληαχξνπο (Ζζίνδνο) Ίζνο (Μπζ): Νφζνο γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Σξνίαο Πξηάκνπ. θνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Ώγακέκλνλα (κεξνο) Ηζνζηάζηνλ (Ηζη): Σίηινο έξγνπ ηνπ ζεκαληηθνχ θσκηθνχ πνηεηή Ώιέμε απφ ηνπο Θνπξίνπο. Σν πηζαλφηεξν είλαη φηη ε ιέμε απηή είλαη φλνκα θάπνηαο εηαίξαο κηαο θαη νη πνηεηέο ηεο Μέζεο Κσκσδίαο δελ δίζηαδαλ λα βάινπλ νλφκαηα εηαηξψλ σο ηίηινπο έξγσλ ηνπο Ηζόρξπζνο (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ίζζα ή Ίζζε (Μπζ): Δ Ίζζα ήηαλ κηα απφ ηηο θφξεο ηνπ Μάθαξνο, έδσζε ην φλνκά ηεο ζε κηα πφιε ηεο Λέζβνπ (ηέθαλνο ΐπδάληηνο) Ηζζσξία (Ηζη): Βπίζεην ηεο Ώξηέκηδνο ζηελ Λαθσλία Ηζηηαία (Μπζ): Κφξε ηνπ Τξέα, βαζηιηά ηεο βνησηηθήο Τξίαο. Έδσζε ην φλνκά ηεο ζηελ πφιε ηεο Βπβνίαο Εζηηαία Ηζηηαίνο (Ηζη): Ο Ηζηηαίνο (6νο-5νο π.Υ. αη.) γηνο ηνπ Λπζαγόξα, ήηαλ ηχξαλλνο ηεο Μηιήηνπ θαη ζχκκαρνο ηνπ Ααξείνπ ζηελ εθζηξαηεία ηνπ θαηά ησλ
432
θπζψλ. Ώξγφηεξα καδί κε ηνλ Ώξηζηαγφξα πξνθάιεζε ηελ επαλάζηαζε ησλ Εψλσλ. Σν 494 ζπλειήθζε απφ ηνπο Πέξζεο θαη εθηειέζηεθε. (Ζξόδνηνο) Ηζηνξίο (Μπζ): Κφξε ηνπ κάληε Σεηξεζία. ΐξηζθφηαλ ζηελ ππεξεζία ηεο Ώιθκήλεο φηαλ απηή ήηαλ έγθπνο ζηνλ Δξαθιή θαη ηελ βνήζεζε λα μεπεξάζεη ηα κάγηα ηεο Βηιείζπηαο θαη λα θαηαθέξεη λα γελλήζεη. (Παπζαλίαο) Ίζηξνο (Ηζη): Ο Ίζηξνο ν Καιιηκάρεηνο (3νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Κπξήλε, ήηαλ γξακκαηηθφο, ηζηνξηθφο θαη γεσγξάθνο, καζεηήο ηνπ Καιιηκάρνπ. Έξγν ηνπ: Αηηηθά (Πινύηαξρνο) Ίζηξνο (Μπζ): Ο Ώηγππηηάδεο Ίζηξνο παληξεχηεθε ηελ ΑαλαΎδα Εππνδάκεηα ή νπνία ηνλ δνινθφλεζε ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο. (Ώπνιιφδσξνο) Ίζπιινο (Ηζη): Ο Ίζπιινο (3νο-2νο π.Υ. αη.) απφ ηελ πάξηε ήηαλ πνηεηήο. Έρεη βξεζεί κηα επηγξαθή πνπ απνηειείηαη απφ 72 ζηίρνπο, γξακκέλνπο ζηε δσξηθή δηάιεθην. Ηζραγόξαο (Ηζη): Ο Ηζραγόξαο (5νο π.Υ. αη.) ήηαλ έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Λαθεδαηκνλίσλ πνπ ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Ώζελαίνπο (Θνπθπδίδεο) Ηζρέκαρνο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Πέξζεο θξνπξόο Ηζρέλννο (Ηζη): Ο Ηζρέλννο (6νο-5νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ώίγηλα, ήηαλ παηέξαο ηνπ Πχζε πνπ δηαθξίζεθε ζηνπο Πεξζηθνχο πνιέκνπ γηα ηελ γελλαηφηεηά ηνπ. Ίζρελνο (Μπζ): Ο Ίζρελνο απφ ηελ Διεία ζπζηάζηεθε κε ηε ζέιεζή ηνπ γηα λα ζσζεί ε ρψξα ηνπ απφ ιηκφ. Οη Διείνη ηνλ ηηκνχζαλ κε ζπζίεο. Ηζρέπνιηο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώιθάζννπ απφ ηα Μέγαξα, Ηζρόιανο (Ηζη): ηξαηησηηθφο ηνπ 4νπ π.Υ. αη. απφ ηελ πάξηε. (Ξελνθώλ) Ηζρόκαρνο (Ηζη): Ο Ηζρόκαρνο ή Ηζόκαρνο απφ ηνλ Κξφησλα ήηαλ δπν θνξέο νιπκπηνλίθεο ζην ζηάδην ην 508 θαη 504 π.Υ. Ηζρύινο (Ηζη): Έιιελαο αγγεηνπιάζηεο Ηζρπξόο (Ηζη): Ο Ηζρπξόο απφ ηελ Εκέξα ήηαλ ν ληθεηήο ηνπ ζηαδίνπ δξφκνπ θαηά ηελ Οιπκπηάδα ηνπ 516 π.Υ. Ίζρπο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Κπιιήλεο Βιάηνπ. θνηψζεθε απφ ηνλ Ώπφιισλα γηαηί εξσηεχηεθε ηελ εξσκέλε ηνπ ζενχ Κνξσλίδα. (κεξνο) Ηζρσλίδαο (Ηζη): Ώξραηνειιεληθφ φλνκα Ηηαβέιηνο (Ηζη): ηξαηεγφο ησλ Πεξζψλ (Ξελνθώλ) 433
Ηηαιόο (Μπζ): ΐαζηιηάο ησλ Πειαζγψλ, γηνο ηνπ Σειεγφλνπ θαη ηεο Πελειφπεο, απφ ηνλ νπνίν πήξε ην φλνκά ηεο ε Ιηαιία (Θνπθπδίδεο) Ηηακέλεο (Ηζη): αηξάπεο ησλ Πεξζψλ (Θνπθπδίδεο) Ηηαλένο (Ηζη): Ο Ηηαλένο ν Κξνησληάηεο πεξηιακβάλεηαη ζηνλ θαηάινγν ησλ Ππζαγνξείσλ ηνπ Ηακβιίρνπ. Ηηάλεο (Ηζη): Ο Ηηάλεο (4νο π.Υ. αη.) ήηαλ αδειθφο ηεο Ρσμάλεο, ζπδχγνπ ηνπ Μ. Ώιεμάλδξνπ θαη αλήθε ζηελ αθνινπζία ηνπ βαζηιηά. Ηηέα (Μπζ): Μηα απφ ηηο θφξεο ηνπ Ααλανχ, ηηο ΑαλαΎδεο (Τγίλνο) Ηηζάλλπξαο (Ηζη): λνκα ζε επηγξαθή ηεο Κπξελατθήο Ίηπινο (Μπζ): Γηνο ηνπ Γήζνπ θαη ηεο Ώεδφλνο (κεξνο) Ηηπκνλεύο (Μπζ): Ο Εηπκνλεχο έθιεςε βφδηα απφ ηνλ βαζηιηά ηεο Πχινπ Νέζηνξα θαη αθνινχζεζε ζχγθξνπζε θαηά ηελ νπνία ν Εηπκνλεχο έραζε ηε δσή ηνπ (κεξνο) Ίηπο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ησλ Θξαθψλ Σεξέα θαη ηεο Ώζελαίαο Πξφθλεο. Σνλ ζθφησζε ε ίδηα ε κεηέξα ηνπ, γηα λα εθδηθεζεί ηνλ ζχδπγφ ηεο φηαλ έκαζε ηηο εξσηηθέο ζρέζεηο ηνπ κε ηελ αδειθή ηεο Φηινκήια. Ηηώλε (Μπζ): Μεηέξα ηνπ Λπθάζηνπ, απφ ηνλ βαζηιηά ηεο Κξήηεο Μίλσα (Αηφδσξνο ηθειφο) Ηησλία (Ηζη): Πξνζσλχκην ηεο ζεάο Ώζελάο (Καιιίκαρνο) Ηησλόο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώκθηθηχσλα θαη ηεο Υζνλνπάηξαο. Έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηε ζεζζαιηθή πφιε Ιηώλα. (Παπζαλίαο) Ίπγμ (Μπζ): Δ Ίπγμ ήηαλ κηα απφ ηηο Πηεξίδεο Νχκθεο (νπΎδαο) Ηθεύο (Μπζ): Ο Εθεχο ήηαλ καρεηήο ησλ Σξψσλ. θνηψζεθε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν απφ ηνλ Πάηξνθιν (κεξνο) Ηθζίκε (Μπζ): 1. Κφξε ηνπ Εθαξίνπ θαη αδειθή ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) 2. Δ Ηθζίκε ήηαλ εξσκέλε ηνπ Βξκή θαη κεηέξα ησλ αηχξσλ Φεξεζπφλδνπ, Λχθνπ θαη Πξνλφκνπ. Ηθηάλαζζα (Μπζ): Μηα απφ ηηο Πξνηηίδεο, θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Σηξχλζνπ Πξνίηνπ θαη ηεο ζελεβνίαο θαη αδειθή ηνπ Μεγαπέλζε. (Ώπνιιφδσξνο) Ηθηάλεηξα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ηεο Σίξπλζνο Μεγαπέλζε. Ηθηγέλεηα (Μπζ): Κφξε βαζηιηά ησλ Μπθελψλ Ώγακέκλνλα θαη ηεο Κιπηαηκλήζηξαο θαη αδειθή ηεο Διέθηξαο θαη ηνπ Οξέζηε. χκθσλα κε ηνλ κχζν (πνπ έγηλε επξχηεξα γλσζηφο απφ ηηο ηξαγσδίεο ηνπ Βπξηπίδε) ν αξρεγφο ησλ Βιιήλσλ Ώγακέκλσλ, ππνρξεψζεθε λα ζπζηάζεη ηελ θφξε ηνπ, γηα λα πλεχζεη νχξηνο άλεκνο θαη λα κπνξέζεη ν ζηφινο λα αλαρσξήζεη απφ ηελ Ώπιίδα γηα ηελ Σξνία. Σελ ηειεπηαία ζηηγκή φκσο ν Άξηεκε αληηθαηέζηεζε ηελ Εθηγέλεηα κε έλα ειάθη θαη ηελ θνπέια ηελ πήγε ζηελ Σαπξίδα (Κξηκαία) φπνπ ηελ έθαλε ηέξεηα ηνπ εθεί λανχ ηεο. (κεξνο) Ηθηγόλε (Μπζ): Άιιν φλνκα ηεο Εθηγέλεηαο (Βπξηπίδεο)
434
Ηθηδάκαο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώληήλνξα. πκκεηείρε ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν θαη ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώγακέκλνλα (κεξνο) Ηθηθιήο (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώκθηηξχσλα θαη ηεο Ώιθκήλεο, δίδπκνο αιιά εηεξνζαιήο αδειθφο ηνπ Δξαθιή. (Παπζαλίαο) Ίθηθινο (Μπζ): Ώξρεγφο ησλ Ασξηέσλ ηεο Ρφδνπ θαη ήξσαο ηνπ λεζηνχ Ηθηθξάηεο (Ηζη): Ο Ώζελαίνο ζηξαηεγφο Ηθηθξάηεο (4νο π.Υ. αη.) απφ ηελ Ρακλνχληα, δηαθξίζεθε γηα ηελ πνιεκηθή ηνπ ηθαλφηεηα, αιιά θπξίσο γηα ηηο κεγάιεο ζηξαηησηηθέο κεηαξξπζκίζεηο θαη θαηλνηνκίεο ηφζν ζηελ ηαθηηθή φζν θαη ζηα φπια. Βίλαη ν πξψηνο πνπ δεκηνχξγεζε ην ζηξαηησηηθφ ζψκα πεδηθνχ, ηνπο πειηαζηέο. Πέηπρε δπν ζεκαληηθέο λίθεο θαηά ηεο πάξηεο, ζηελ Κφξηλζν θαη ζηελ Άβπδν. Ώξγφηεξα πνιέκεζε σο κηζζνθφξνο ησλ Πεξζψλ θαηά ησλ Ώηγππηίσλ. (Ξελνθώλ) Ηθίινρνο (Ηζη) (Ηζη): Ώλδξηθφ αξραηνειιεληθφ φλνκα Ηθηκέδεηα (Μπζ): Κφξε ηνπ Σξίνπα, εξσκέλε ηνπ Πνζεηδψλα θαη κεηέξα ησλ γηγάλησλ ην θαη Βθηάιηε. (κεξνο) Ηθηκέδνπζα ή Απηνκέδνπζα (Μπζ): Κφξε ηνπ βαζηιηά ησλ Μεγάξσλ Ώιθάζννπ θαη ηεο Μελαίρκεο (Ώπνιιφδσξνο) Ηθηκέδσλ (Μπζ): Έλαο απφ ηνπο γηνπο ηνπ Βπξπζζέα. θνηψζεθε καδί κε ηνπο αδειθνχο ηνπ ζε κάρε κε ηνπο Δξαθιείδεο. (Ώπνιιφδσξνο) Ηθηκόε (Μπζ): Μηα απφ ηηο Πξνηηίδεο, θφξεο ηνπ βαζηιηά ηεο Σηξχλζνπ Πξνίηνπ θαη ηεο ζελεβνίαο θαη αδειθή ηνπ Μεγαπέλζε. (Ώπνιιφδσξνο) Ηθηλόκε (Μπζ): Μηα απφ ηηο γελλαηφηεξεο Ώκαδφλεο (Τγίλνο) Ακαδόλα Ηθίλννο (Μπζ): Ο Εθίλννο γηνο ηνπ Αεμίνπ, ήηαλ έλαο απφ ηνπο Ώραηνχο καρεηέο πνπ πνιέκεζαλ ζηνλ Σξσηθφ Πφιεκν. θνηψζεθε απφ ηνλ Γιαχθν (κεξνο) Ίθηο (ε) (Μπζ): 1. Δ Ίθηο απφ ηελ θχξν, εξσκέλε ηνπ Μελνηηηάδε. Πνπιήζεθε σο ζθιάβα θαη έγηλε παιιαθίδα ηνπ Παηξφθινπ (κεξνο) 2. Δ Θεζπηάδα Ίθηο ήηαλ κεηέξα ηνπ Κειεπζηάλνξνο, απφ ηνλ Δξαθιή (Ώπνιιφδσξνο) Ίθηο (ν) (Μπζ): 1. Πνιεκηζηήο πνπ ζθνηψζεθε απφ ηνλ Ώζάκαληα κπξνζηά ζηα ηείρε ηεο Θήβαο 2. κνξθνο λένο απφ ηελ αιακίλα Κχπξνπ. Βξσηεχηεθε ηελ παλέκνξθε Ώλαμαξέηε θαη φηαλ απηή ηνπ αξλήζεθε ηνλ έξσηά ηεο, ν 435
Εθίο απαγρνλίζηεθε κπξνζηά ζηελ πφξηα ηνπ ζπηηηνχ ηεο. Δ Ώθξνδίηε ηηκψξεζε ηελ Ώλαμαξέηε κεηαβάιινληάο ηελ ζε πέηξα. Ηθηηίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Οηξπληέα ήηαλ καρεηήο ησλ Σξψσλ, θνηψζεθε ζηνλ Πφιεκν απφ ηνλ Ώρηιιέα (κεξνο) Ίθηηνο (Μπζ): Γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Οηραιίαο Βπξχηνπ, απφ ηνλ νπνίν θιεξνλφκεζε έλα ηφμν δψξν ηνπ Ώπφιισλα. Ώπηφ ην ηφμν ν Ίθηηνο ην δψξηζε ζηνλ βαζηιηά ηεο Εζάθεο Οδπζζέα θη απηφο ηνπ έδσζε ζε αληάιιαγκα έλα δφξπ θαη έλα μίθνο. Με ην ζετθφ απηφ ηφμν, αξγφηεξα ν Οδπζζέαο εμφλησζε ηνπο κλεζηήξεο ηεο Πελειφπεο. (κεξνο) Εθηηψ (Μπζ): Μηα απφ ηηο Ώκαδφλεο πνπ πνιέκεζαλ θαηά ηνπ Δξαθιή Ηρζύαο (Ηζη): Φηιφζνθνο ηνπ 4νπ π.Υ. αηψλα, καζεηήο ηνπ Βπθιείδε θαη δηάδνρφο ηνπ ζηελ δηεχζπλζε ηεο Μεγαξηθήο ζρνιήο Ηρζύεο (Μπζ): Γεπγάξη κεγάισλ πνηακίζησλ ςαξηψλ απφ ηελ πξία, πνπ έζσζαλ ηελ Ώθξνδίηε θαη ηνλ Έξσηα απφ ην θπλεγεηφ ηνπ Σπθσέα. Ηρζπνθέληαπξνη (Μπζ): Βίδνο Σξηηψλσλ, κπζηθά φληα κε ην πάλσ κηζφ ηνπ ζψκαηφο ηνπ λα έρεη αλζξψπηλε θφξκα, ην θάησ κηζφ λα είλαη ςάξη θαη ζηε ζέζε ησλ ρεξηψλ ππήξραλ πφδηα αιφγνπ Ιρζπνθέληαπξνο Ηρλαία (Μπζ): Σηηαλίδα ζεφηεηα ησλ ηρλψλ, ππήξρε καληείν ηεο ζηε πφιε Ηρλαί ηεο Θεζζαιίαο. (Δζίνδνο) Ηρώξ (Μπζ): Ερψξ ήηαλ ην ζετθφ πγξφ πνπ έηξερε, αληί γηα αίκα, ζηε κνλαδηθή θιέβα ηνπ γίγαληα ηεο Κξήηεο Σάισ Ησ (Μπζ): Κφξε ηνπ πνηάκηνπ ζενχ Ελάρνπ θαη εξσκέλε ηνπ Αία. Δ δειηάξα Ήξα ηελ κεηακφξθσζε ζε αγειάδα. (Δζίνδνο) Ησάλλεο (Ηζη): 1. Ο Ησάλλεο ν Βπδάληηνο ήηαλ αξρηηέθηνλαο 2. Ο (άγηνο) Ησάλλεο ν Υξπζόζηνκνο (347-407) ήηαλ αξρηεπίζθνπνο (παηξηάξρεο) Κσλζηαληηλνχπνιεο. Θεσξείηαη έλαο απφ ηνπο κεγάινπο Παηέξεο ηεο ρξηζηηαληθήο Βθθιεζίαο. Ηώιθηνο (Ηζη): Ο έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ησλ Ώζελαίσλ πνπ ην 421 π.Υ. ππέγξαςαλ ζπλζήθε εηξήλεο κε ηνπο Λαθεδαηκνλίνπο (Θνπθπδίδεο) Ησιθόο (Μπζ): Ο Εσιθφο έδσζε ην φλνκά ηνπ ζηελ πφιε ηεο Μαγλεζίαο Εσιθφ. Ίσλ (Ηζη): Ο Ίσλ ν Υίνο (490-422 π.Υ.) γηνο ηνπ Οξζνκέλνπο, ήηαλ ιπξηθφο πνηεηήο. δξακαηνπξγφο θαη θηιφζνθνο. Ήηαλ θίινο ηνπ σθξάηε θαη ζχγρξνλνο ησλ κεγάισλ ζπγγξαθέσλ θαη πνηεηψλ ηεο Ώζήλαο εθείλεο ηεο
436
επνρήο. Έγξαςε ηξαγσδίεο, ζαηπξηθά δξάκαηα, κνλσδηαθά θαη ρνξηθά ηξαγνχδηα θαη άιια. (Παπζαλίαο). Ίσλ (Μπζ): Γηνο ηνπ Ώπφιισλα θαη γελάξρεο ησλ Εψλσλ (Δξφδνηνο) Ησλίδεο ή Ησληάδεο (Μπζ): Σέζζεξηο Νχκθεο ζηηο νπνίεο απέδηδαλ ηθαλφηεηα επνχισζεο ησλ πιεγψλ. Ώπηέο ήηαλ ε Καιιηθαία, ε πλάιιαμηο, ε Πεγαία θαη ε Ίαζηο (Παπζαλίαο) Ησληθόο (Ηζη): Έιιελαο γηαηξφο ηνπ 4νπ κ.Υ. αηψλα απφ ηηο άξδεηο, καζεηήο ηνπ Γήλσλνο. Ώζρνιήζεθε κε ηελ αλαηνκία, ηελ θαξκαθνινγία, ηε ρεηξνπξγηθή, ηε θηινζνθία θαη ηελ ξεηνξηθή Ίσμνο (Μπζ): Ο Ίσμνο ήηαλ γηνο ηνπ Μειαλίππνπ, επνκέλσο εγγνλφο ηνπ Θεζέα. Έιαβε κέξνο ζηνλ απνηθηζκφ ηεο Καξίαο. (Πινχηαξρνο) Ο Απόιισλ ήηαλ ν παηέξαο ηνπ Ίσλα Ηώζεπνο (Ηζη): Ο Ηώζεπνο Φιάβηνο (37-100 κ.Υ.) ήηαλ Ενπδαίνο ηζηνξηθφο, Ρσκαίνο πνιίηεο. εκαληηθά έξγα ηνπ είλαη ε επηάηνκε Ηζηνξία ησλ Ηνπδατθώλ Πνιέκσλ θαη ην εηθνζάηνκν Ηνπδατθή Αξραηνινγία.
437
438