Σταύρος Στ. Σταφυλάκης
Περί… ποίησης Παγκόσμια ποιητική Αμθολογία Σφκνο Σέηαξηνο: Έιιελεο πνηεηέο (Λ- Χ) {Απφ ηελ αξραηφηεηα σο ηηο κέξεο καο}
Αθήμα 2016 [1]
Αθηεξσκέλν ζηνπο: -
κεξν, Ζζίνδν, απθψ, Αηζρχιν, Αλαθξένληα, Μνπζαίν, Καζζηαλή, Πησρνπξφδξνκν, Κνξλάξν, νισκφ, νπξή, Παιακά, Λεηβαδίηε, Πνιπδνχξε, Διχηε, Αλαγλσζηάθε, Ρίηζν, εθέξε, Γεκνπιά…
- Βηξγίιην, Οξάηην, αίμπεξ, Γθαίηε, Κακφεο, Μπσληιαίξ, Γάληε, Υάηλε, Καγηάκ, Πεηξάξρε, Πξεβέξ, Λφξθα, Πνχζθηλ, Πεζφα, Μπξερη, Πιαζ, έιιευ, Ρεκπψ, Πφε, Αρκάηνβα, Νεξνχδα, Υηθκέη, Μαγηαθφθζθη, Σαγθφξ… … θαη ζε πνιινχο-πνιινχο αθφκα ζεκαληηθνχο πνηεηέο ηεο πνίεζεο απφ φιν ηνλ θφζκν.
[2]
Δπξεηήξην Σεηάξηνπ (Γ’) Σφκνπ {ην ηέινο απηνχ ηνπ ηφκνπ επξεηήξην ησλ νλνκάησλ ησλ πνηεηψλ θαη γηα ηνπο ηέζζεξηο ηφκνπο} Λάγηνο Ζιίαο ………………………………………………………………. Λαγνπβάξδνο Αξηζηνκέλεο………………………………………………… Λάδεο Φψληαο ……………………………………………………………... Λαιηψηεο Βαζίιεο………………………………………………………….. Λάκαξε Διέλε………………………………………………………………. Λαπαζηψηεο Ναπνιέσλ ……………………………………………………. Λαζθαξάηνο Αλδξέαο ……………………………………………………… Λάζθαξεο Υξίζηνο………………………………………………………….. Λεηβαδάο Γηάλλεο……………………………………………………………. Λεηβαδίηεο Σάζνο …………………………………………………….. …… Λέληδεο Γεκήηξεο………………………………………………………….. Λενληάξεο Βχξσλ…………………………………………………………… Λενληδάθνο Γεκήηξεο………………………………………………………. Λεσλίδαο ν Σαξαληίλνο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο…………… Ληαζίδεο Παχινο, (Κχπξνο)………………………………………………. Ληάζθαο Βαζίιεο…………………………………………………………… Ληβεξηάδεο Θέκεο…………………………………………………………… Λίιιε Απγή……………………………………………………………. ……. Λίιιεο Γηψξγνο…………………………………………………………….. Ληνληάθεο Υξηζηφθνξνο…………………………………………………… Λνπθηαλφο, αξραίνο χξνο ζπγγξαθέαο (ειιεληθή γξακκαηεία)………… Λνπθίδνπ Δπηπρία-Αιεμάλδξα……………………………………………… Λνπθίιηνο – αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο……………………….. Λνπληέκεο Μελέιανο……………………………………………………….. Λπγίδνο Μήηζνο…………………………………………………………….. Λπθηαξδφπνπινο Γεξάζηκνο……………………………………………….. Λπθνθξνλίδεο, αξραίνο Έιιελαο δηζπξακβνπνηφο………………………. Λπκπέξε Κιενπάηξα………………………………………………………. Μαβίιεο Λνξέληδνο ……………………………………………………….. Μάγλεο Πέηξνο …………………………………………………………….. Μαθεδφληνο (ή Μαθεδφληνο) ν Τπαηηθφο, πνηεηήο ηνπ 6νπ κ. Υ. αη…….. Μαθξήο Γηψξγνο…………………………………………………………… Μαιαθάζεο Μηιηηάδεο ……………………………………………………. Μακαθάθε Πφιπ…………………………………………………………… Μαλαζζήο Κσλζηαληίλνο, ιφγηνο ηνπ Βπδαληίνπ………………………… Μαλνπζάθεο Γηψξγεο ………………………………………………………. Μαληά-Λαδάξνπ Δπθξνζχλε, (Κχπξηα)…………………………………… Μαξαγθνχ Νίθε (Κχπξηα)…………………………………………………… Μαξγαξίηε Δηξήλε…………………………………………………… …… Μαξηλάθε Διέλε……………………………………………………………. Μαξθεηάθε Σψληα …………………………………………………………. Μαξθίδεο Μάξηνο…………………………………………………………. Μάξθνγινπ Πξφδξνκνο……………………………………………………. Μαξθφπνπινο Γηψξγνο……………………………………………………… [3]
9 10 11 12 13 14 17 20 23 24 33 35 37 38 39 40 41 42 44 45 46 48 50 51 53 54 55 56 57 58 60 61 63 66 67 69 71 73 74 76 77 78 80 82
Μαξθνξάο Γεξάζηκνο………………………………………………………. 84 Μαξλέξνο Αξγχξεο………………………………………………………… 86 Μαξηειάνο Αληψληνο……………………………………………………….. 87 Μαζηνξάθε Σδέλε………………………………………………………….. 89 Μάηζαο Αιέμαλδξνο……………………………………………………… 90 Μειαρξηλφο Απφζηνινο………………………………………………….. 92 Μειέαγξνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο-επηγξακκαηνπνηφο……………. 93 Μειηζζάλζε (Ήβε Κνχγηα-θαλδαιάθε) ……………………………… 94 Μειηζζάο Κσλζηαληίλνο…………………………………………………. 95 Μέλαλδξνο, αξραίνο Έιιελαο θσκηθφο πνηεηήο ………………………. 97 Μελδξάθνο Σάθεο…………………………………………………………. 99 Μελδξηλνχ Νεθηαξία ή Νίλα………………………………………………. 100 Μέζθνο Μάξθνο……………………………………………………………. 102 Μίκλεξκνο, αξραίνο Έιιελαο ειεγεηαθφο πνηεηήο……………………….. 105 Μνηξψ ή Μπξψ, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα……………………………… 107 Μφληεο Κψζηαο, (Κχπξηνο)… …………………………………………….. 108 Μνζρίσλ, αξραίνο Έιιελαο ηξαγηθφο πνηεηήο………………………….. 113 Μφζρνβε Μαηίλα……………………………………………………………. 114 Μφζρνο, αξραίνο Έιιελαο βνπθνιηθφο πνηεηήο…………………………… 115 Μνπληέο Μαηζαίνο………………………………………………………….. 117 Μνπζαίνο ν Γξακκαηηθφο, Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 6νπ κ. Υ. αηψλα……… 118 Μνπηζνπνχινπ Ησάλλα……………………………………………………… 122 Μπεθαηψξνο ηέθαλνο……………………………………………………… 123 Μπεξγαδήο, πνηεηήο ηνπ 16νπ αηψλα, πνηεηήο ηνπ 17νπ αηψλα ………. … 124 Μπιάλαο Γηψξγνο…………………………………………………………… 126 Μπνπθάιαο Παληειήο………………………………………………………. 127 Μπνχκε-Παππά Ρίηα ………………………………………………………. 128 Μπνπληαιήο, Σδάλε Μαξίλνο, Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 17νπ αηψλα ………. 130 Μπνχξαο Κσλζηαληίλνο……………………………………………………. 132 Μπιφπνπινο Νίθνο…………………………………………………………. 133 Μχξεο Κψζηαο (Γεσξγνπζφπνπινο) ………………………………………. 134 Μπξηηψηηζζα (Θεψλε Γξαθνπνχινπ)………………………………………. 135 Ναηδαξηάλ Νφξα (Κχπξηα)………………………………………………… 136 Νεγξεπφληεο Γηάλλεο ……………………………………………………… 138 Νηάξρνο Θαλάζεο………………………………………………………….. 140 Νηθεθφξνπ Σφιεο …………………………………………………….. …… 142 Νηθνιαΐδεο Αξηζηνηέιεο……………………………………………………. 143 Νηθνιφπνπινο Γηψξγνο……………………………………………………… 144 Νηθνξέληδνο Γεκήηξεο ………………………………………………. …….. 145 Νηθνπνχινπ Ζξψ…………………………………………………………….. 147 Νηξβάλαο Παχινο …………………………………………………….. …….. 148 Νφλλνο, αξραίνο Έιιελαο επηθφο πνηεηήο………………………………….. 149 Ννζζίο (Διιελίδα πνηήηξηα ηεο αξραηφηεηαο)…………………………….. 150 Νηφξνο Θεφδσξνο……………………………………………………………. 151 Ξελνθάλεο ν Κνινθψληνο, αξραίνο Έιιελαο θηιφζνθνο θαη πνηεηήο……. 152 Οηθνλφκνπ Εήζεο…………………………………………………………….. 153 κεξνο, αξραίνο Έιιελαο επηθφο πνηεηήο ………………………………… 155 Οππηαλφο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο………………………………………. 163 Οπξάλεο Κψζηαο …………………………………………………….. ……. 164 Παιαηνιφγνο Αλδξφληθνο Κνκλελφο Βξαλάο Γνχθαο Άγγεινο……. ……… 165 Παιακάο Κσζηήο ……………………………………………………………. 168 Πακπνχδε Παπιίλα………………………………………………………… 173 [4]
Παλαγησηίδεο Γηψξγνο…………………………………………………….. 174 Παλζέιελνο Αζεκάθεο …………………………………………………….. 175 Παπαγεσξγίνπ Κψζηαο……………………………………………………. 176 Παπαγεσξγίνπ Υξίζηνο…………………………………………………… 177 Παπαγηαλλνπνχινπ Δπηπρία …………………………………………….. 178 Παπαδάθε Αζελά…………………………………………………………. 179 Παπαδεκεηξίνπ (Κπξηαθνχ) Μάξσ……………………………………… 181 Παπαδίηζαο Γεκήηξεο…………………………………………………….. 183 Παπαδφπνπινο Λεπηέξεο ………………………………………………….. 184 Παπαζαλαζφπνπινο Θαλάζεο ……………………………………………. 185 Παπαιεμάλδξνπ Αξηζηέα ………………………………………………….. 186 Παπανλεζηθφξνπ Υαξάιακπνο (Κχπξηνο)…………………..…………… 187 Παπάλαο Νίθνο …………………………………………………………….. 189 Παπαλησλίνπ Εαραξίαο ……………………………………………………. 190 Παπαξξεγφπνπινο Γεκήηξηνο …………………………………………….. 192 Παπαηζψλεο Σάθεο………………………………………………………… 194 Παξάζρνο Αρηιιέαο ……………………………………………………….. 195 Παζηάθαο σηήξεο……………………………………………………….. 196 Παζράιεο ηξαηήο…………………………………………………………. 198 Παηίληνο Κψζηαο, (Κχπξηνο)………………………………………………. 200 Παηξίθηνο Σίηνο ………………………………………………………. …… 201 Παπιέαο αξάληνο………………………………………………………….. 207 Παπιφπνπινο Γηψξγεο ……………………………………………………. 209 Πεξδίθε νθία……………………………………………………………… 211 Πίλδαξνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………………… 212 Πιάησλ, αξραίνο Έιιελαο θηιφζνθνο θαη ζηηρνπξγφο………………….. 216 Πνιέκεο Ησάλλεο…………………………………………………………… 217 Πνιελάθεο ηακάηεο………………………………………………………. 218 Πνιπδνχξε Μαξία …………………………………………………………. 219 Πνξθχξαο Λάκπξνο …………………………………………………........... 222 Πνξθχξεο Σάζνο …………………………………………………………… 223 Πνζείδηππνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο……………… 225 Πνχιηνο Λεπηέξεο…………………………………………………………… 226 Πξάμηιια, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα……………………………………… 228 Πξαηηθάθεο Μαλφιεο ………………………………………………………. 229 Πξαηίλαο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………………… 231 Πξεβεδψξνπ Υαξά………………………………………………………….. 232 Πξνβειέγγηνο Αξηζηνκέλεο ………………………………………….. ……. 233 Πησρνπξφδξνκνο (Θεφδσξνο Πξφδξνκνο), Βπδαληηλφο πνηεηήο………… 234 Πσιιηαλφο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………………. 236 Ραγθαβήο Ρίδνο, Αιέμαλδξνο……………………………………………….. 237 Ράπηε Βαζηιηθή…………………………………………………………….. 238 Ρενχζεο Κψζηαο, (Κχπξηνο)……………………………………………….. 239 Ρήγαο Βειεζηηλιήο…………………………………………………… ……. 241 Ρεληψηε Δηξήλε……………………………………………………………… 243 Ρηαλφο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο……………………………. 244 Ρίηζνο Γηάλλεο …………………………………………………………….. 245 Ρνχβαιεο Βαζίιεο…………………………………………………………. 252 Ρνπκειησηάθεο Υξίζηνο ………………………………………………….. 253 Ρνχζζνο Σάζνο……………………………………………………………… 255 Ρνπθίλνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………………… 257 Ρσκαλφο ν Μεισδφο, Βπδαληηλφο πκλνγξάθνο…………………………… 258 [5]
Ρψηαο Βαζίιεο ……………………………………………………….. …… 259 αθειιίνπ Ληάλλα…………………………………………………………. 260 απθψ. Αξραία Διιελίδα πνηήηξηα …………………………………….. 262 αξάθεο σηήξεο ………………………………………………………… 266 αξαληάξεο Γηψξγνο ………………………………………………… ….. 267 αξιηθηψηε Υαξά…………………………………………………………. 269 αριίθεο ηέθαλνο………………………………………………………… 271 αρηνχξεο Μίιηνο ………………………………………………………… 272 εβαζηάθεο Νηθφιαο………………………………………………………. 275 εθέξεο Γηψξγνο ,………………………………………………....Νφκπει 276 ηγνχξνο Αλδξέαο………………………………………………………….. 283 ηδέξε Αιφε………………………………………………………………… 284 ηδεξά-Παπαθψζηα Αγγειηθή……………………………………………. 285 ηθειηαλφο Άγγεινο ………………………………………………………… 286 ηιεληηάξηνο Παχινο, Βπδαληηλφο επηγξακκαηνπνηφο……………………. 290 ηκσλίδεο ν Ακνξγίλνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο………………………. 291 ηκσλίδεο ν Κείνο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο ………………. 293 ηλφπνπινο Σάθεο………………………………………………………….. 295 ηψηεο Νηίλνο ………………………………………………………… ….. 297 θαξίκπαο Γηάλλεο …………………………………………………………. 298 θίπεο σηήξεο ……………………………………………………………. 300 θφθνο Κσλζηαληίλνο ……………………………………………………… 302 θνπξνγηάλλεο Γηψξγνο…………………………………………………….. 303 νισκφο Γηνλχζηνο …………………………………………………… …… 304 φισλ, αξραίνο Έιιελαο πνιηηηθφο, λνκνζέηεο θαη πνηεηήο…………….. 310 νπιηψηεο Μίκεο…………………………………………………………… 311 νπξήο Γεψξγηνο …………………………………………………………… 312 νχηζνο Αιέμαλδξνο ……………………………………………………….. 318 νθηαλφο Κψζηαο ………………………………………………………….. 319 νθνθιήο, αξραίνο Έιιελαο ηξαγηθφο πνηεηήο …….…………………… 320 πάληαο Νίθνο………………………………………………………………. 324 ππξηνχλεο Λάκπξνο………………………………………………………. 325 ηαζηλφπνπινο Μηραήι…………………………………………………….. 327 ηαθπιάθεο ηαχξνο ……………………………………………………… 328 ηεθάλνπ Λχληηα……………………………………………………………. 330 ηεθάλνπ Μάλησ …………………………………………………….. ……. 332 ηεζίρνξνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο…………………………………….. 333 ηνγηαλλίδεο Γηψξγνο………………………………………………………. 335 ηξαηήγεο Γεψξγηνο …………………………………………………. ……. 336 ηξαηεγνπνχινπ Γαλάε ……………………………………………………. 337 θακέλνο Νίθνο…………………………………………………………….. 338 Σαθφπνπινο Πάξηο …………………………………………………………. 340 Σαληαιίδεο Ζιίαο ………………………………………………………… 341 Σαζνχιεο Θέκεο…………………………………………………………… 342 Σέξπαλδξνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο………………………………….. 343 Σεξηζέηεο Γεψξγηνο………………………………………………………. 344 Σνπάιε Μαξία……………………………………………………………… 346 Σξαταλφο Αιέμεο…………………………………………………………… 348 Σξηαληάθπιινο Κιεάλζεο (Ρακπαγάο) ………….. ……………………… 350 Σξηβψιεο Ηάθσβνο, Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 16νπ αηψλα………………….. 353 Σξσίινο Ησαλλεο Αλδξέαο, Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 17νπ αηψλα………….. 354 Σζαθληά Ακαιία ………………………………………………………. …… 355 [6]
Σζαθληάο πχξνο……………………………………………………… …… 356 Σζάηζνπ Μαξία……………………………………………………… …….. 357 Σζηάκεο Υξήζηνο……………………………………………………………. 359 Σζίινγινπ Λεπηέξεο………………………………………………..……….. 360 Σζηηζάλεο Βαζίιεο………………………………………………………… 362 Σππάιδνο Ηνχιηνο…………………………………………………………… 363 Σπξηαίνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ειεγεηψλ……………………………. 364 Τβξίαο ν Κξήο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο…………………………. ……. 365 Τθαληήο Γηάλλεο………………………………………………………. …… 366 Φαιηέξνο Μαξίλνο. Έιιελαο πνηεηήο ηεο βπδαληηλήο επνρήο…………… 368 Φαλνθιήο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο…………………………………….. 372 Φηιηππίδεο Γηψξγνο………………………………………………………… 373 Φηιφδεκνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο-επηγξακκαηνπνηφο………………. 375 Φηιχξαο Ρψκνο…………………………………………………………….. 377 Φξάγθνπ Βαζηιηθή………………………………………………………… 379 Φξαληδή Άληεηα…………………………………………………………….. 380 Φψζθνινο Μάξθνο Αληψληνο, πνηεηήο ηνπ 17νπ αηψλα…………………… 381 Φσζηηέξεο Αληψλεο ………………………………………………………. 383 Φσηηάδεο Θαλάζεο……………………………………………………….. 384 Υαβηαξάο ηξαηήο………………………………………………………… 386 Υατκάλε Διέλε……………………………………………………………… 388 Υαηξήκσλ, Αξραίνο Έιιελαο ηξαγηθφο πνηεηήο………………………….. 389 Υάθθαο Μάξηνο……………………………………………………………… 390 Υαληδήο Γηψξγνο……………………………………………………………. 391 Υαξαιακπίδεο Κπξηάθνο, (Κχπξνο)…………………….………………….. 392 Υαηδεδάθηο Μάλνο …………………………………………………………. 393 Υαηδειαδάξνπ Μάηζε……………………………………………………… 396 Υαηδηδάθε Ναηάζα………………………………………………………….. 398 Υαηδφπνπινο Θαλάζεο………………………………………………………. 399 Υαηδφπνπινο Κψζηαο ………………………………………………… ……. 401 Υαηδνπνχινπ-Καξαβία Λεία …………………………………………. ……. 402 Υηφλεο Αξγχξεο……………………………………………………………… 404 Υνξηάηδεο Γεψξγηνο, Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 17νπ αηψλα ………………… 406 Υξηζηηαλφπνπινο Νηίλνο ……………………………………………… ….. 408 Υξηζηνδνπιίδεο Γηψξγνο…………………………………………………… 409 Υξηζηνδνχινπ Γήκεηξα…………………………………………………….. 410 Υξηζηνδνχινπ Γεκήηξεο ……………………………………………………. 412 Υξηζηφπνπινο Αζαλάζηνο …………………………………………………… 413 Υξπζνζηνκίδεο Γηάλλεο…………………………………………………….. 414 Φαξξάο Υάξεο………………………………………………………………. 415 Φπρνπληάθεο Γηψξγεο………………………………………………………. 416
{ην ηέινο απηνχ ηνπ ηφκνπ επξεηήξην ησλ νλνκάησλ ησλ πνηεηψλ θαη γηα ηνπο ηέζζεξηο ηφκνπο}
[7]
[8]
Έιιελεο πνηεηέο απφ ηελ αξραηφηεηα σο ζήκεξα Ο Ζιίαο Λάγηνο (1958-2005) από ηελ Άξηα ήηαλ πνηεηήο. πλεξγάζηεθε κε εθεκεξίδεο θαη ινγνηερληθά πεξηνδηθά θαη εμέδσζε πνιιέο πνηεηηθέο ζπιινγέο. Μπαιάληα ησλ αγνξηψλ ηνπ παιηνχ θαηξνχ Πμφ κα ‗καζ ηαζ ηζ κα ‗πμοκ απμβίκεζ η‘ αβμνμηυνζηζα ηα πενζζηένζα; Σδξ κφπηαξ ιμο δνμζίγακ ηδκ μδφκδ θαβυκεξ ακηνζηέξ, βοκαίηεζα πένζα, ιε ηαεανυ πνοζάθζ αβμναζιέκα. Γζα ζαξ είπεκ μ πυεμξ ιμο ηανπίζεζ ηαζ ζαξ είπα, ς πανέξ ιμο, ηναβμοδήζεζ, ηδξ οββνμφ ηα ηθςκάνζα η‘ ακεζζιέκα. Δ βθοηφηαηδ Σγέκδ απυ ηδκ Κνήηδ, ημ οδάηζκμ ηναβμφδζ ημο Φαθήνμο δ Μανίκα, δ αιπνίκα πμο Ώθνμδίηδ ακαδουηακ ζημοξ αθνμφξ ημο μκείνμο• ζεικά ημνίηζζα, αβυνζα ιονςιέκα, ιμζπμαυθαβεκ δ ήαδ ημοξ θειυκζ. Βνιαθνυδζηδ πίηνα ηα πθδβχκεζ ηδξ οββνμφ ηα ηθςκάνζα η‘ ακεζζιέκα. Σζ κ‘ απυβζκεκ δ Άκκα η‘ αδδμκάηζ, πμο έρεθκε ζηδξ Φνακηγή ηα μηκά θακάνζα, ηδξ Πςθίκαξ ημ ηνζακηάθοθθμ ημνιάηζ πμο έκακ Μάνηδ ημ ηένδζζα ζηα γάνζα• Σγμφθδ, ηέθθα -ημνιζά ηαιανςιέκα πμο ‗πακ ι‘ υθμοξ ημοξ ηνυπμοξ αιανηήζεζ; Πθδνςιέκδ δδμκή εα ηα θοβίζεζ ηδξ οββνμφ ηα ηθςκάνζα η‘ ακεζζιέκα. Πνίβηδρ, ακ ηάπςξ αβαπάηε ειέκα ηαζ εέθεηε κα ζαξ βεθάζς, εθάηε ηχνα πμο λδιενχκεζ κα ιε πάηε ζηδξ οββνμφ ηα ηθςκάνζα η‘ ακεζζιέκα. Ζιίαο Λάγηνο
[9]
O Αξηζηνκέλεο Λαγνπβάξδνο γελλήζεθε ζηελ Έκπαξν Ζξαθιείνπ. Δίλαη δηπισκαηνύρνο ηνπ Πνιπηερλείνπ Νεάπνιεο Ηηαιίαο θαη πνηεηήο. Εεη ζην Ζξάθιεην Κξήηεο.
Πηζηεχσ πσο είλαη αμία Πζζηεφς πχξ είκαζ αλία δ γςή, ημ κενυ, ημ ηνζακηάθοθθμ ημ ιονιήβηζ. Πζζηεφς πςξ είκαζ αλία κα πνμζηαηεφς ημ πενζαάθθμκ, ζε πείζια υζςκ πζζηεφμοκ πχξ έκαξ ημφημξ δε θένκεζ ηδκ άκμζλδ, κα παιμβεθχ ιε ημ βέθζμ εκυξ παζδζμφ, πμο εοιίγεζ υηζ οπάνπεζ αηυια εθπίδα. Πζζηεφς πςξ είκαζ αλία κα ημζηάγς ηδ ανμπή ιέζα απυ ημ ηγάιζ αημφβμκηαξ ηα ΄΄Πέηνζκα πνυκζα΄΄, ημ ΄΄Va pensiero΄΄, ημ ΄΄je ne regret rien΄΄ ή ημ ΄΄Μy wαy΄΄. Πζζηεφς πςξ είκαζ αλία αοηυ πμο πενζιέκς, βζαηί αηυια ιμο θείπεζ αοηυ πμο ακαγδηχ, ηαζ ζοκεπίγς κα ημ ζηέθημιαζ. Πζζηεφς πςξ είκαζ αλία ηα ιάηζα εκυξ ιςνμφ πμο παναηδνμφκ, ηαεχξ δ ακαπκμή ημο παθανχκεζ πνζκ κα αθεεεί ζημκ φπκμ. ……………………………………………….. Πζζηεφς πςξ είκαζ αλία ηα ηνοπδιέκα παπμφηζζα ιμο, ηαηά ηδκ πμνεία ζε ηυπμοξ δφζημθμοξ ηαζ ςναίμοξ. Πζζηεφς πςξ είκαζ αλία μ αοημέθεβπμξ ηαζ δ εοπανίζηδζδ βζα ηάεε ζηζβιή ηδξ γςήξ, ημ εάννμξ βζα κα λεπενκχ ηάεε δοζημθία, ημ κα δέπμιαζ ηάηζ πμο δεκ ιπμνχ κα αθθάλς. Πζζηεφς πςξ είκαζ αλία δ αιθζαμθία, δ επζεοιία βζα ιάεδζδ, δ πενζένβεζα, ημ νίζημ, ημ πάεμξ. Βίκαζ ηζ άθθεξ αλίεξ, ια πζμ πμθφ αοηέξ ιε ζδιάδερακ. Αξηζηνκέλεο Λαγνπβάξδνο
[10]
Ο Φψληαο Λάδεο γελλήζεθε ην 1943 ζηε πάξηε.
Δίλαη δεκνζηνγξάθνο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Σξαγνύδηα ηνπ έρνπλ κεινπνηήζεη ν Θενδσξάθεο, Νηθνιόπνπινο, Λνΐδνο, Λάγηνο θαη άιινη.
θελή Σμ θζιάκζ απυρε, ζα ιζα θηςπή θμηανία πακδβονζμφ Σα θχηα ηδξ απμαάεναξ δείπκμοκ ημ ιέβεεμξ ηδξ κφπηαξ Πάκς ζημ λέκμ ηανάαζ άθθα θχηα, άθθεξ θςκέξ Κάηζ ηαθυ εα είδακ ηαζ δε ιαξ ημ θέκε. Φψληαο Λάδεο
Έζηεηια ζην θφκκα Έζηεζθα ζημ ηυιια, δέηα ιάνηα αηυια. Μδ βνάρμοκ η' υκμιά ιμο, ιυκμ η' ανπζηά ιμο. πζ πςξ θμαάιαζ, - ηζ ενβάηδξ εα 'ιαζ βζα ηυζα υιςξ δεκ ηάκεζ κα παθάκ ιεθάκζ. Σα πμθθά ζακ πάνηε, η' υκμιά ιμο αάθηε, ηαζ πθάκμ ηαζ ημιέα ηαζ ιε ηεθαθαία. Φψληαο Λάδεο
[11]
Ο Βαζίιεο Λαιηψηεο γελλήζεθε ην 1959 ζηελ Ακαιηάδα. πνύδαζε πνιηηηθέο επηζηήκεο ζηελ Αζήλα θαη ηζπαληθά ζηε αιακάλθα. Έρνπλ εθδνζεί ηξεηο πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο
Θαιάζζηα κπάληα Πυζα παβάηζα ηαθμηαίνζ… Σμ ειπνζιέ ακήηεζ ζηδ ζδιεζμθμβία ημο δνμζενμφ είκαζ έκα είδμξ ζδνςιέκμο πμηδνζμφ αθθά ζε φθαζια. Σμ ενείπζμ ήηακ ζπίηζα ζπεδζαζιέκα βζα αθέιιαηα ηαηά ιέηςπμκ ζηδκ αηηή. Σχνα ζηίπμξ ημο Βθφηδ: ηα ζηαηά ηςκ παζδζχκ ιε ηδκ πνάζζκδ ιφβα… Σμ δζπθακυ παίγεζ ημ παζπκίδζ ημο πεφημο ηαζ ηδξ ζηζάξ. Σμ παναδίπθα ιζα βέθονα πθμίμο απυ ιπεηυκ, ημοπαζηέξ, έημζιμ βζα ζαθπάνζζια. ηδ ζηζά ημο δ κςπέθεζα δομ ζαζγ-θυκβη, δ ηονία ηαηεααίκεζ ανβά ιε ηγυηεσ ζζηζμπθμσημφ ηαζ πακβηυαεν. Αεκ αβάγεζ ηα ζημφνα βοαθζά μφηε υηακ αμοηάεζ. Βκ ης ιεηαλφ ιζα βοκαίηα ζε αζπνυιαονμ ιε μιπνέθα ιαφνδ ηαζ νυιπα ρζθμημπάηζ ιαφνμ ιε βηνίγα ακεάηζα ηάκεζ βζα ιζα ζηζβιή ημ πνάβια αζπνυιαονδ ηαζκία. Δ πακαβία ιε ημ βζμ ηδξ, δζακμδηζηά ακάπδνμξ. Λέεζ ιε οπαζκζβιμφξ υηζ ημκ αοκακίγεζ πνζκ ένεμοκ βζα κα ιδκ εκμπθεί ηζξ θμουιεκεξ. Οζ πμνημηαθάδεξ πάκς ζημ ηναπεγάηζ ιμο εοιίγμοκ υηζ δζράς… ηαζ μζ ιεζυημπεξ ηονίεξ ιμο εοιίγμοκ ηζξ θέλεζξ ιπζνίιπα, ημοι ηακ, ζηαονυθελα Μήπςξ έπεηε ζηαονυθελα θέεζ ιζα ηονία ζημ πενίπηενμ… Ο Υμνηπάσιεν έπεζ βίκεζ ηαεδβδηήξ, ηζ έπεζ πακηνεοηεί επζηέθμοξ ηδκ αβαπδιέκδ ημο. Ώκάζηεθα, ηθείκεζξ ηα ιάηζα επζπθέμκηαξ. ηακ ηα ακμίβεζξ υθα ανίζημκηαζ ηάης απυ θνέζημ θςξ. Βαζίιεο Λαιηψηεο
[12]
Ζ Διέλε Λάκαξε (1878 ή 1880-1912) ήηαλ πνηήηξηα ησλ αξρώλ ηνπ 20νύ αηώλα
Σξηθπκία Ώνπίγεζξ ιαφνδ ηνζηοιία ηαζ η‘ άβνζμ αμββδηυ ζμο Ώκμίβεηαζ αανφεοιμ, ηδ θφζδ υθδ ηνμιάγεζ, Κζ μ ηεναοκυξ πμο ηνφαεηαζ ιεξ‘ ζημκ ακαζαζιυ ζμο παναπηζηά λεζπάγεζ. Κάεε αμή ζμο ηθεζ βζα ιε βθοηφηαηδ ανιμκία ημκ ήπμ ηδξ αεέθδηα ιαγί πεηά δ ηανδζά ιμο Κ‘ δ υρδ ζμο ζηα ζηήεδ ιμο βεκκά ηδκ δζοπία Κοθμφκ ηα δάηνοά ιμο. Έγδζα πάκημηε ι‘ εζέ, ηυνδ ζημηεζκζαζιέκδ ‘ αοηυ ημ πχια πμο παηχ ηα δάηνοά ιμο εκχκς Με ηδ ιαονίθα πμο εςνχ ηνζβφνς ιμο απθςιέκδ Καζ ημκ ηνοθυ ιμο πυκμ. Διέλε Λάκαξε
[13]
Ο Ναπνιέσλ Λαπαζηψηεο (1888-1944) από ηελ Αζήλα, ήηαλ δεκνθηιήο πνηεηήο, αλ θαη ε κνλαδηθή πνηεηηθή ηνπ ζπιινγή εθδόζεθε κόιηο ην 1939. Καηαπνλεκέλνο από ηηο θαθνπρίεο θαη ηα λαξθσηηθά, απηνθηόλεζε ην 1944. Σμ παναηάης πμίδια είκαζ - απ‘ υζμ λένς – έκα απυ ηα εθάπζζηα κηακηασζηζηά πμζήιαηα πμο βναθηήηακε απυ Έθθδκεξ πμζδηέξ. Σμ κηακηασζηζηυ ηίκδια (απυ ημ αηαηάθδπημ κηα-κηα πμο ηάκμοκ ηα ιςνά) άκεδζε ηαηά ηδκ πενίμδμ ημο Μεζμπμθέιμο ζηδκ Βονχπδ ηονίςξ ηαζ δζαηνίεδηε βζα ημκ εζηειιέκμ παναθμβζζιυ ηαζ ηδκ απυννζρδ υθςκ ηςκ ηαεζενςιέκςκ ιμνθχκ ηέπκδξ
ΒΑΟ, ΓΑΟ, ΓΑΟ Γζκχκηαξ ημ πααίδμκμ ζααίκζ, Κζ απμκζαχκηαξ ενμιζδαθζυ Κμοιάκζζα ημ αίνμ ημο θααίκζ Με ζάαακμ βζδέκζ ημο Θαθζυ. Κζ ακέδμκηαξ έκ‘ άημκμ θααίκζ Πμο ναδαβμζαθζμφζε ημκ αθζυ ζκένςζα ημκ άαμ ημο νααίκζ ‘ έκα άθανμ δαιέκζημ ναθζυ! μοαένμδα ζη‘ αθίημπα ζμοκέηζα Μέζ‘ ζη‘ άθζκα πμο δεκ εζζαμκεί ΐανίθςζα η‘ αηίιμνα ημοκέηζα. Καζ θαδαιπμζαθχκηαξ ηδκ μκή Κανάιπςζα ημ αμφθζκμ δζνάκζ ακ άθζθμ ημονέκζ πμο ηζνάκεζ. Ναπνιέσλ Λαπαζηψηεο
[14]
Άηηηιν Κάης ζημο Μήηζμο ημ ηεηέ
ηάκακ μζ ιπάηζμζ ιπθυημ, ηαζ ανήηακ κημοιακυηνοπεξ ηζ έκα βζαπί θμοθάδεξ, Πεκδκηαδου δζιμφηζμοκεξ ηαζ δεηαμπηχ ιανημφηζζα. μονηά, ζμονηά ιε ιπαιπεζζά γοβχζακε μζ νμοθζάκμζ Με γμφθα ήνεακ μζ πμφζηδδεξ ηαζ ιαξ εαάκακ ιπνμζηά: Σζζιπήζακ πνχηα ημ Μπαθήκ υπμο θοθμφζε ηζίθζεξ ηαζ ιπήηακ ζημ ηζανδάηζ ιαξ ηαζ ιαξ ημ ηάκακ θίιπα! Πήνακ ηζξ κημοιακυηνοπεξ πήνακ ηαζ ημοξ θμοθάδεξ, πήνακ ηαζ ηζξ δζιμφηζμοκεξ ηα δεηαμπηχ ιανημφηζζα Πήνακ ηαζ ημοξ κηεναίζδδεξ ηαζ ζημ πθεηηυ ημοξ πάκε, Πήνακ ημ Μίηα ημ Νημονκηή ημ ηγε ημο Νηαθααένδ ημ Μπάνιπμοθα, ημ Μπυνιπμοθα ηαζ ημ Μπαθή ημ Μήηζμ Πήνακε ηαζ ημ Νηενηζθή ημ Νηάηα ημ εδνίμ πμφηακε πέκηε ζηδ Παθζά ηαζ δχδεηα ζη‘ Ώκάπθζ Κζ υκηαξ ηζαηίγεηαζ θέεζ: Οθ, η‘ αδενθάηζ! Ναπνιέσλ Λαπαζηψηεο
[15]
Νπρηεξηλφ II Έκα θεββάνζ πνάζζκμ ιεβάθμ πμο θάιπεζ ιεξ ηδ κφπηα, -ηίπμη‘ άθθμ Καζ ιυκμ έκα πανάπμκμ ιεβάθμ, ζηα αάεδ ημο ιοαθμφ ιμο, -ηίπμη‘ άθθμ Μζα θςκή πμο βνμζηζέηαζ ιεξ ζημ ζάθμ ηαζ πμο ζε θίβμ παφεζ, -ηίπμη‘ άθθμ Καζ ιυκμ έκα πανάπμκμ ιεβάθμ, ζηα αάεδ ημο ιοαθμφ ιμο, -ηίπμη' άθθμ Πένα ιαηνζά ηάπμζμ ζηενκυ ζζκζάθμ ημο ααπμνζμφ πμο θεφβεζ, -ηίπμη‘ άθθμ Καζ ιυκμ έκα πανάπμκμ ιεβάθμ, ζηα αάεδ ημο ιοαθμφ ιμο, -ηίπμη‘ άθθμ Ναπνιέσλ Λαπαζηψηεο
[16]
Ο Αλδξέαο Λαζθαξάηνο από ηελ Κεθαινληά ππήξμε πεδνγξάθνο θαη ζαηηξηθόο πνηεηήο. Οη ζθνδξέο επηζέζεηο ηνπ θαηά ηεο Δθθιεζίαο, ηεο δεηζηδαηκνλίαο, ηεο κνηξνιαηξίαο θαη ηεο πνιηηηθήο δηαθζνξάο, ηνπ ζηνίρηζαλ ηνλ αθνξηζκό αιιά θαη αζξόεο θαηαδηθαζηηθέο απνθάζεηο.
Δηο ηνλ έξσηα Ένςηα ακ εεξ κα ηα‘ πμιε ηαθά, ζημ ζπίηζ ιμο κα ιδ ιαηαπαηήζεζξ. Β, πμο ζημ θές, - ηζ α εεξ κα ιε αθήζεζξ ακαπαιέκμκ, πάεζ πμθφ ηαθά. Ββχ, ιε έηαρε δ πνχηδ ημοιπανζά. Κζ ακ εζφ ηχνα δεκ απμθαζίζεζξ κα παξ ζημ δζάμθμ ηαζ κα ιδ βονίζεζξ εα ‗νημιε ηαιζά ιένα ζηα πμκηνά. Γζα δαφημ κα ιε θείπεζξ ημοιπανυπμοθμ, Μδ ζμο ιαδήζς εηείκεξ ηζζ θηενμφβεξ ηαζ ζε ηάις κα ζημφγεζξ ζα βαθυπμοθμ, ηαζ κα ηνέπεζξ ημοηζυθηενμ ζηζμζ νμφβεξ. Κζ εηείκεξ ηζξ ζαΎηεξ υπμο θένεζξ ζμο ηζζ αάκς υθεξ ιάηζμ εηεί πμο λένεζξ. Αλδξέαο Λαζθαξάηνο
[17]
Ο Γηάβνινο πξακαηεπηήο «- οιπάεεζμ, θέεζ μ Αζάμθμξ, ηονά ιμο βζαηί δεκ ήνεα ιε ηαηυ ζημπυ. Αζααάηδξ είιαζ‘ πδβαίκς ζηδ δμοθεζά ιμο, ηαζ ααζηχ πναιαηείεξ ηαζ πμοθχ». Μυκε ζακ άημοζ‘ δ Βφα πναιαηείεξ, ηυηαιε ιζα πζθζάδα εοπανζζηίεξ. ……………………………………… Χζηυζμ μ δζάμθμξ άκμζλε ηζξ ηυθεξ ηζ έαβακε υζα ζημθίγμοκ ηζζ ηονάδεξ ιεηαλςηά, ιπαηίζηεξ, ηνεπά, ζηυθθεξ, αεθέηεξ, ιπθυκηεξ, μιπνεθέηεξ ηαζ ιπμάδεξ… Κζ δ Βφα πμο ηα ‗αθεπε έηνειε δ ηανδζά ηδξ ηαζ ζα Υνζζηέ ηδξ κα ‗καζ υθα δζηά ηδξ… Αλδξέαο Λαζθαξάηνο
πραξηάζκαηα εηο γελέζιηα γατδάξνπ Καθμνίγζημξ. Να γήζεζ Ο κδὸξ βάζδανμξ, κ‘ αλίκῃ. Να ζμο γήζεζ, κα ζμο βίκεζ Χξ ηαεχξ επζεοιάξ. Να ζμο αλέκμοκε η‘ αοηζά ημο, Καζ κάκ᾿ ηα ζοπκμηζμοθυκῃ. Να πμκηναίκεζ, κα ρδθχκεζ, Χξ ηαεχξ επζεοιάξ. Να ζμο γήζεζ. Ο Θεζυξ κα ηάιεζ Να ζμο γήζεζ ὁ βάζδανυξ ζμο. Νακ ημκ έπεζξ πάκηα μιπνυξ ζμο Χξ ηαεχξ επζεοιάξ. Να ζμο γήζεζ μ βάζδανυξ ζμο Καζ κα γήζεζξ ηζ δ αθεκηζά ζμο, Νακ ημκ έπεζξ ζηδ δμοθεζά ζμο Χξ ηαεχξ επζεοιάξ. Αλδξέαο Λαζθαξάηνο
[18]
Ο κνλαρφο Σμο ιμκαπμφ μ ηαζνυξ, ηαζνυξ παιέκμξ δ θφζζξ δεκ ημ εέθεζ ηαζ θνζηζάγεζ. ημ ιμκαζηήνζ ένδιμξ, ηθεζζιέκμξ δέεηαζ ιένα-κφπηα ηζ αδδζάγεζ. Οοηζδακυξ ηαζ γςκηακυξ εαιιέκμξ, ζημκ ηυζιμ πενζηηυξ, εηεί ιμκάγεζ μ δζάμθμξ ζ‘ αοηυκ ενςηεοιέκμξ ιπαίκεζ ιεξ ζημ ηεθί ημο ηαζ θςθζάγεζ. Σμο ζαεζ ημ κμο ηαζ ηδ ηανδζά ημο ηθεζ ηζ ακενςπυιμνθμ πηήκμξ ηυκε ηάκεζ, ηζ άκενςπμ ημο Θεμφ ηυκε ηαθεί εκχ ηδκ ακενςπζά απ‘ αοηυκε αβάκεζ. Κζ μ ιμκαπυξ πμο δεκ ημ κμζχεεζ δζυθμο γεζ ζηδ ιμκή ημο ιπαίβκζμ ημο Αζαυθμο.
Φεπηνπαηξηψηεο ημ ακάεεια, ζημ ακάεεια κα πάκε θμζ υζμζ θζθμπυθειμζ πνμδυηεξ Σμ αίια ηςκ παζδζχκε ιαξ γδηάκε, Καζ ημο Έεκμοξ υθμο ημοξ ηζιίμοξ ζδνχηεξ. Μα ηζ… ηζ αοηυ ημ Έεκμξ ημ αιπμδάκε ημκ ηνεικυ! Παηνζχηεξ Εζηανζχηεξ Βζείξ κα πάηε μζ Σμφνημζ κα ζαξ θάκε· Βπενμί, ηφνακκμζ, δυθζμζ ζοκςιυηεξ, Αχζηε ηαζ ζεζξ ρεοημήνςεξ ιζα νακίδα Ώπυ ημ απαίζζμκ αίια ημ δζηυ ζαξ, εζξ πυ‘ πεηε ζημ ζηυια ηδκ Παηνίδα, Καζ ζηδκ ηανδζά ημκ άεθζμ εβςζζιυ ζαξ, Μα ζεζξ δεκ έπεηε άθθδ επζεοιία, Πανά ημο βείημκά ζαξ ηδ γδιία!... Αλδξέαο Λαζθαξάηνο
[19]
Ο πνηεηήο Υξίζηνο Λάζθαξεο (1931-2008) γελλήζεθε ζην Υαβάξη Ζιείαο θαη έδεζε ζηελ Πάηξα. Σν 2007 ηηκήζεθε κε ην βξαβείν Καβάθε. Πνηήκαηά ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε επξσπατθέο γιώζζεο.
Σν Πνηάκη ηέηεζ ημ θεββάνζ ηαζ ημζηάεζ ημ πμηάιζ, πμο πδβαίκεζ ιμκαπυ, ηάπμζμξ ζημ πμνηάνζ ηναβμοδάεζ ηνειαζιέκμξ απ' ημκ μονακυ. Καζ δ κφπηα ηάεε ηυζμ ζηαιαηάεζ απυ άλαθκμ ημο πμηαιμφ θοβιυ, παιδθχκεζ ημ θεββάνζ ηαζ νςηάεζ ηζ έπεζ ηαζ ζηεκάγεζ ημ κενυ. Καζ πδβαίκεζ, υθμ πάεζ ημ πμηάιζ, ζη' ακμζπημφ πεθάβμο ημ παιυ, ηάπμζμξ ιεξ ζηδ κφπηα ηναβμοδάεζ, βζα αβάπδ ηαζ βζα πςνζζιυ.
Σέινο ηνπ πξνγξάκκαηνο οκεπίγεζ κα γεζ υπςξ ιεηά ημ ηέθμξ ημο πνμβνάιιαημξ δ ηδθευναζδ πμο ηδκ λεπάζακ ακαιιέκδ.
Σα κεγάθσλα Σνέθς ιζα έκημκδ απμζηνμθή βζα ηα ιεβάθςκα. Έηζζ υπςξ ηα αθέπς απυ πάκς ιμο κα πάζημοκε, ιμο εοιίγμοκ επίιμκα ηδκ ελμοζία.
[20]
ηελ θιηληθή Σδκ εημίιαζακ ηαζ ιε θχκαλακ κα αζπαζηχ. ήηακ έκα δςιαηζάηζ ζημ οπυβεζμ ηδξ ηθζκζηήξ ηαιςιέκμ βζα ηδκ πενίζηαζδ. Ξαπθςιέκδ ζ' έκα ιανιάνζκμ πάβημ, ιμο θάκδηε πςξ ημζιυηακ. Συζμ είπε βαθδκέρεζ. Καεχξ ηδκ ημίηαγα ιεξ ζημ ηαθυ ηδξ θυνεια ηδ εοιήεδηα ζημ πςνζυ Κονζαηή πμο πδβαίκαιε βζα ηδκ εηηθδζία. Σζ βονεφαιε ζ' αοηυ ημ οπυβεζμ! «Μάκα», ηναφθζζα, ηζ ακαθφεδηα ζε θοβιμφξ.
Ζ θσηνγξαθία Πενζζζυηενμ ηζ απ' ηα βναθηά ημο -αηυιδ ηαζ ηα πμθφ πνμζςπζηάθαίκεηαζ κα ιζθάεζ βζ' αοηυκ, ημφηδ δ παθζά, αζπνυιαονδ θςημβναθία. π' αδφκαημξ, ιε ημκηυ πακηεθμκάηζ, ημζηάγεζ θμαζζιέκα ημ θαηυ, ημθθδιέκμξ πάκς ζημκ παηένα ημο.
Οη ζπληαμηνχρνη Πενκχκηαξ αθέπς ημοξ ζοκηαλζμφπμοξ: ιεξ ζηα παβηάηζα ηδξ πθαηείαξ, μθμιυκαπμζ. κα ημοξ ναιθίγμοκε ηα πενζζηένζα. Υξίζηνο Λάζθαξεο
[21]
βήζε ην θσο αήζε ημ θςξ είκαζ ανβά. ανβά βζα μηζδήπμηε.
Λατθφ δεπγάξη Μπμνεί κα θέβεηαζ Οθοιπία ηαζ κα ιδκ έπεζ πάεζ ζημ βοικάζζμ, κα 'καζ πμκηνή ηαζ κ' αβμνάγεζ αενεζέ απ' ημ πενίπηενμ, κα ιαζμοθάεζ ηζίπθα ηαζ κα ηναβμοδάεζ. Κζ αοηυξ ιπμνεί κα θέβεηαζ Ώπμζηυθδξ ηαζ κα ιδκ έπεζ πάεζ ζημ βοικάζζμ, κα 'πεζ ζοκήεεζεξ θασηέξ, κα πίκεζ ηαζ κα ηάκεζ ιεεοζιέκμξ ένςηα ηζ υιςξ εζφ μ ακχηενμξ κα ημοξ γδθεφεζξ.
Έθπγε Έθοβε. Σμ άνςιά ηδξ, πάθερε ιεξ ζηδκ ηάιανα βζα θίβεξ ιένεξ ηζ φζηενα έζαδζε. Σδκ ίδζα ηφπδ εα 'πμοκ ηαζ ηα ιάηζα ηδξ, ηαεχξ ηαζ δ βθοηζά θςκή ηδξ. Συζμξ ένςηαξ ηαζ κα ηαηαανμπείγεηαζ! Υξίζηνο Λάζθαξεο
[22]
Ο Γηάλλεο Λεηβαδάο γελλήζεθε ην 1969 ζηε Καιακάηα ήκεξα δεη ζην Παξίζη. Δίλαη πνηεηήο, κεηαθξαζηήο θαη δνθηκηνγξάθνο. Πνηήκαηά ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο μέλεο γιώζζεο.
Θα θσηηζηνχλ φινη κα φρη ζηελ ζεηξά Θα θςηζζημφκ υθμζ ια υπζ ζηδκ ζεζνά, ηάπςξ άηαηηα. πςξ μζ ιφβεξ πάκς ζημ ιπέζημκ ηδξ ζεθήκδξ. ακ έκα ιπμοθκηυβη δειέκμ ζημ ηεθάνζ. Σζ είκαζ αοηυ πμο έπαρε κα θεζημονβεί· ημ ηθζζέ, μ ήπμξ ηςκ γανζχκ ζηδκ ηυθαζδ, μ εάκαημξ αηνμαάηδξ ζημ κήια πμο έπνεπε κα ‗πεζ ημπεί. Μεξ ζημ πανιάκζ ηςκ παιχκ πμο αζπνίγμοκ ηα ιαθθζά ηδξ ροπήξ ιία παθζά ημονεθζαζιέκδ ημφηθα. παίγμκηαξ θίβμ πζάκμ ιαξ ηθέαεζ - ημκ αυηνοκ.
θαξί Σμ πμίδια ήηακ ηάπμηε έκα γεζηυ κδθάθζμ παζδί. Ο πμζδηήξ πμηέ δεκ ήηακ. Ο εάκαημξ είκαζ ιζα ακάζα ιεβάθδ ια ζημκ εάκαημ ηναημφκ ηδκ ακάζα ημοξ μζ ιπάζηανδμζ. (Πμζδηέξ ηαζ ιδ.)
Αζηέξηα πέθηνπλ ζηελ Αιακπάκα Λεξ ηάηζ ηαζ είκαζ έκα κεηνυ πμίδια Μδκ πενζιέκεζξ ηίπμηα. Οφηε μζ εθζάθηεξ δε ιαξ λοπκμφκ απυ αβέκεζα. ηδκ δθζηία ιμο ημ λακαζηέθημκηαζ μζ εεαηνίκμζ. Κάπμζμζ είκαζ ηυζμ επζπυθαζμζ ζμ δ αβάπδ ιέζα ζημ αίια. ζμ αζηένζα πέθημοκ ζηδκ Ώθαιπάια. Γηάλλεο Λεηβαδάο
[23]
Ο Σάζνο Λεηβαδίηεο (1922-88) από ηελ Αζήλα, ππήξμε έλαο από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο πνηεηέο ηεο κεηαπνιεκηθήο γεληάο. Φπιαθίζηεθε θη εμνξίζηεθε γηα ηηο πνιηηηθέο ηνπ ηδέεο. Σξαγνύδηα ηνπ έρνπλ κεινπνηήζεη ν Θενδσξάθεο, ν Πιέζζαο, ν Βακβαθάξεο θαη άιινη.
Αγηφηεηα Διενμθυβζμ ήζοπμ ζημκ ημίπμ, ιζα διενμιδκία ηζ μζ άβζμζ ζζςπδθμί, πθςιμί ηζ ακαιάνηδημζ, ζδιεζςιέκμζ ιυκμ ιε ημ ιζηνυ ημοξ υκμια, υπςξ ημοξ θχκαγε δ ιδηένα ημοξ. Κφνζε, ηακείξ δεκ ήεεθε κα ιεβαθχζεζ. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Ο Άλζξσπνο κε ην θαζθέην (απφ ηελ Καληάηα) Καζ ηζξ διένεξ εηείκεξ μζ άκηνεξ ιε ηζξ ηαπανκηίκεξ ηαζ ηζξ παιδθςιέκεξ νεπμφιπθζηεξ πήνακ ημ έββναθμ ηδξ δζαηαβήξ, ηαζ πήβακ κα ημκ ζοθθάαμοκ. Ήηακ δε αοηυξ άκενςπμξ θηςπυξ, επζβναθμπμζυξ ημ επάββεθια ηαζ είπεκ απανκδεεί ηδ ιδηένα ημο ηαζ ηα ενβαθεία ημο, ηαζ υηζ πζμ άβζμ ηαζ ααεφ έπεζ μ άκενςπμξ ζε ημφημκ ημκ ηυζιμ. Καζ ιάγεοε, έθεβε δ δζαηαβή, ηνοθά ημοξ ιενμηαιαηζάνδδεξ ηαζ ημοξ πενμιάπμοξ, ηαζ ημοξ ιζθμφζε βζα ηδκ εθπίδα ηαζ ημ ιέθθμκ – ηαζ άθθεξ ηέημζεξ αθαζθδιίεξ. ………………………………………………….. Καζ ηδκ άθθδ ιένα, χνα θφπκμο, μζ άκηνεξ ιε ηζξ παιδθςιέκεξ νεπμφιπθζηεξ (βζα κα ιδ θαίκμκηαζ ηα ηοθθά ημοξ ιάηζα), πηφπδζακ ηδ ιζηνή λφθζκδ πυνηα, δοηζηά ηδξ πυθδξ, ημκηά ζηα παθζά αονζμδερεία. [24]
Κζ αοηυξ άκμζλε. Καζ ημκ νχηδζακ: Πχξ θέβεζαζ: Κζ εηείκμξ απάκηδζε: (ιζηνή παφζδ) Καζ η‘ υκμιά ημο ήηακ ιεβάθμ, ζακ μπμζμδήπμηε ακενχπζκμ υκμια. ……………………………………………….. Κζ μζ δζηαζηέξ, ιυθζξ εηείκμξ ιπήηε ζηφρακ ηαζ ηάηζ ιίθδζακ ιεηαλφ ημοξ Καζ ημκ ενχηδζακ: Βίζαζηε πμθθμί; Κζ αοηυξ, ηακείξ δεκ λένεζ ακ απυ ζφιπηςζδ ή ίζςξ βζα κ‘ απακηήζεζ, Έδεζλε έλς απυ ημ πανάεονμ, ημ πθήεμξ Κζ μζ δζηαζηέξ θχκαλακ: ηζ πνείακ έπμιεκ άθθςκ ιανηφνςκ; Καζ εοιήεδηακ, ηυηε, πςξ ημφημξ μ θυβμξ είπε, ηάπμηε, πνζκ πμθθά πνυκζα, λακά εζπςεεί. Καζ ημοξ πήνε θυαμξ ιεβάθμξ. …………………………………………………. Καζ ημκ μδήβδζακ, ιαγί ιε δομ άθθμοξ ζοκηνυθμοξ ημο, ζ‘ έκα ιζηνυ θυθμ, θίβμ πζμ έλς απυ ηδκ πυθδ. Πίζς απυ έκα παθζυ, ενεζπςιέκμ κμζμημιείμ. Κζ υηζ λδιένςκε. Κζ μ αλζςιαηζηυξ ημο απμζπάζιαημξ, υπςξ είκαζ ανπαίμ ζοκήεεζμ, πήβε ηαζ ζηάεδηε ιπνμζηά ζημκ αηνζκυ ζφκηνμθμ ηαζ ημκ νχηδζε: Πμζα είκαζ δ ηεθεοηαία ζμο επζεοιία; Κζ εηείκμξ γήηδζε κα ηαπκίζεζ. Καζ ημο ‗δςζακ. Κζ μ αλζςιαηζηυξ πήβε ηαζ ζηάεδηε ζημ δεφηενμ ζφκηνμθμ. Καζ ημκ νχηδζε ηζ αοηυκ Κζ εηείκμξ γήηδζε ιζα πέηνα ιεβάθδ. Κζ μ αλζςιαηζηυξ, πενίενβμξ, δζέηαλε κα ηδκ θένμοκ, ηζ απμιαηνφκεδηε θίβμ. Συηε αοηυξ πήνε ηδκ πέηνα πμο γήηδζε ηαζ ηδκ αημφιπδζε ηάημο, ζημ πχια, ακάιεζα ζημοξ δομ άθθμοξ ζοκηνυθμοξ ημο. Κζ ακέαδηε πάκς. Γζαηί ήηακ ημκηυξ. …………………………………………………….. Σάζνο Λεηβαδίηεο
[25]
Απηφ η’ αζηέξη είλαη γηα φινπο καο Έθα θμζπυκ, ζημφπζζε ηα ιάηζα ζμο, ιδκ ηθαζξ. Θε ιμο ηζ υιμνθα ιάηζα! Θοιάζαζ αθήεεζα έκα ανάδο πμο ηαευιαζηε ζημ πανάεονμ ιαηνζά έκα βναιιυθςκμ ηζ αημφβαιε δίπςξ κα ιζθάιε; Βίπεξ: Αο κελ έρνπκε γξακκόθσλν θη αο κε βάιαλε απηή ηελ πιάθα ηνπ γηα καο, όκσο απηό ην ζηγαιό ηξαγνύδη είλαη δηθό καο. Κη απηό ην βξάδπ είλαη δηθό καο. Κη εθείλν η’ άζηξν εθεί, θαηάδηθό καο. Έηζζ είπεξ πεζ. Μηιάο ζαλ πνηεηήο αγάπε κνπ, έηακα λαθκζαζιέκμξ. Πέναζεξ ηα υιμνθα ιπνάηζα ζμο βφνς απυ ημ θαζιυ ιμο ηαζ ιε θίθδζεξ. πςξ εζφ ιμκάπα λένεζξ κα θζθάξ. ………………………….. Θα λακαανεεμφιε ιζα ιένα ηαζ ηυηε υθα ηα ανάδζα ηζ υθα η‘ άζηνα ηζ υθα ηα ηναβμφδζα εα ‗καζ δζηά ιαξ. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Θπκάζαη; (απυ ημ: Απηό ην αζηέξη είλαη γηα όινπο καο) Κζ υηακ ανεεήηαιε βζα πνχηδ θμνά - Θοιάζαζ; ιμο άπθςζεξ ηα πένζα ηυζμ ηνοθενά ζα κα ιε βκχνζγεξ πνυκζα. Μα ηαζ αέααζα ιε βκχνζγεξ. Γζαηί πμθφ πνζκ ιπεζξ ζηδ γςή ιμο, είπεξ γήζεζ ιεξ ζηα υκεζνά ιμο αβαπδιέκδ ιμο! ηδκ πζμ ιζηνή ζηζβιή ιαγί ζμο, έγδζα υθδ ηδ γςή! Σάζνο Λεηβαδίηεο
[26]
Καληάηα Έκα πενίενβμ επεζζυδζμ δζααάζαιε ηεθεοηαία ζηζξ εθδιενίδεξ – έκαξ άκηναξ πήβε ζ‘ έκα απ‘ αοηά ηα «ζπίηζα», πήνε ιζα βοκαίηα, ια ιυθζξ ιπαίκμοκ ζημ δςιάηζμ, ακηί κα βδοεεί ηαζ κα επακαθάαεζ ηδκ αζχκζα ηίκδζδ, βμκάηζζε ιπνμζηά ηδξ, θέεζ, ηαζ ηδξ γδημφζε κα ημκ αθήζεζ κα ηθάρεζ ζηα πυδζα ηδξ. Βηείκδ αάγεζ ηζξ θςκέξ, εδώ έξρνληαη γη’ άιια πξάκαηα, μζ άθθμζ απ‘ έλς δυζημο πηοπήιαηα ζηδκ πυνηα. Με ηα πμθθά άκμζλακ, ηαζ ημκ δζχλακε ιε ηζξ ηθςηζζέξ – αημφξ εηεί δζαζηνμθή ια εέθεζ, θέεζ, κα ηθάρεζ ιπνμξ ζε ιζα βοκαίηα. Βηείκμξ έζηνζρε ηδ βςκζά ηαζ πάεδηε ηαηακηνμπζαζιέκμξ. Κακείξ δεκ ημκ λακάδε πζα. Καζ ιυκμ εηείκδ δ βοκαίηα, εα ‗νεεζ δ ακαπυηνεπηδ χνα, ιζα κφπηα, πμο εα κμζχζεζ ιε ηνυιμ λαθκζηά, πςξ ζηένδζε απυ ημκ εαοηυ ηδξ ηδκ πζμ ααεζά, ηδκ πζμ ιεβάθδ ενςηζηή πνάλδ ιδκ αθήκμκηαξ έκακ άκηνα κα ηθάρεζ ζηα πυδζα ηδξ. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Ο Θεφο ρξεηάδεηαη ηε βνήζεηά καο Κάηςπνμξ ηζ ελακηθδιέκμξ μ Εδζμφξ ζηάεδηε ημκηά ζημκ ηάθμ. Λάδαξε, βγεο έμσ, θχκαλε. θμζ πενίιεκακ. Κζ μ θηςπυξ κεηνυξ, πμο έκζςζε υηζ εδχ ζημκ ηάθμ ημο παίγεηαζ δ ηφπδ ημο ηυζιμο, ηζ κα ‘ηακε; Δ βδ είπε παεεί, πχξ ε‘ άθδκε πςνίξ ακάζηαζδ έκακ μθάηενμ μονακυ... Σάζνο Λεηβαδίηεο
[27]
εκεηψζεηο Θοιάζαζ ηζξ κφπηεξ; Γζα κα ζε ηάκς κα βεθάζεζξ πενπαημφζα πάκς … ζημ βοαθί ηδξ θάιπαξ. Πώο γίλεηαη απηό; νχηαβεξ. Μα ήηακ ηυζμ απθυ αθμφ ι‘ αβαπμφζεξ. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Μηα γπλαίθα Σχνα ααδίγς άζημπα ζημοξ δνυιμοξ, ημζηάγς ηζξ αζηνίκεξ, πνμζπαεχ κα ζοθθααίζς ακάπμδα ηζξ επζβναθέξ ηςκ ιαβαγζχκ, αβμνάγς ηάζηακα ηαζ ανίγμιαζ ιε ημοξ αζηοθφθαηεξ ηδξ ηνμπαίαξ πμο ιμο παναηδνμφκ αδζάημπα πςξ ζηαιαηάς ηδκ ηοηθμθμνία. Καζ ηάεε ηυζμ: έθοβε, ζηέθημιαζ. Μα κα πμο ιπμνχ ηαζ γς! πςξ ιεβαθχκμοκ βζα θίβμ αηυια ηα βέκζα ηαζ ηα κφπζα ηςκ κεηνχκ. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Σν άζπξν άινγν Καζ θοζζηά οπάνπμοκ θυβμζ πμο ημζηάγς πάκηα ηάης ηάπμο είκαζ πεηαιέκμ έκα ηθεζδί, πμο ακ ημ ανεζξ ζχεδηεξ: εα λεηθεζδχζεζξ ημ πένζ ημο ηνεθμφ ηαζ ηυηε εα είκαζ ζηδ δζάεεζή ζμο ημ άζπνμ άθμβμ! Σάζνο Λεηβαδίηεο
[28]
πγρψξα κε αγάπε κνπ, πνπ δνχζα πξηλ ζε γλσξίζσ Ήλενεξ κα δίκεζαζ αβάπδ ιμο.. Αζκυζμοκα μθάηενδ ηαζ δεκ ηνάηαβεξ βζα ημκ εαοηυ ζμο πανά ιυκμ ηδκ έβκμζα ακ μθάηενδ έπεζξ δμεεί.. θα ιπμνμφζακε κα βίκμοκε ζημκ ηυζιμ αβάπδ ιμο ηυηε πμο ιμο παιμβεθμφζεξ.. Γζαηί πνζκ ιπεζξ αηυια ζηδ γςή ιμο είπεξ πμθφ γήζεζ ιέζα ζηα υκεζνα ιμο αβαπδιέκδ ιμο.. Μα ηαζ ηζ κα πεζ ηακείξ.. ηακ μ ηυζιμξ είκαζ ηυζμ θςηεζκυξ ηαζ ηα ιάηζα ζμο ηυζμ ιεβάθα.. ηδκ πζμ ιζηνή ζηζβιή ιαγί ζμο έγδζα υθδ ηδ γςή.. Θα λακαανεεμφιε ιζα ιένα ηαζ ηυηε υθα ηα ανάδζα ηζ υθα ηα ηναβμφδζα εα ‗καζ δζηά ιαξ… Θα ‗εεθα κα θςκάλς η' υκμιά ζμο, αβάπδ, ι' υθδ ιμο ηδ δφκαιδ.. ……………………………………………… οπχνα ιε, αβάπδ ιμο, πμο γμφζα πνζκ κα ζε βκςνίζς.. Μζζχ ηα ιάηζα ιμο, πμο πζα δεκ ηαενεθηίγμοκ ημ παιυβεθυ ζμο.. Θα ζ' αημφς ζακ ημκ ηοθθυ πμο ηθαίεζ, αημφβμκηαξ ιαηνζά ηδ αμοή ιζαξ ιεβάθδξ βζμνηήξ ζ' ακαγδηάς ζακ ημκ ηοθθυ, πμο ράπκεζ κα ανεζ ημ πυιμθμ ηδξ πυνηαξ ζ' έκα ζπίηζ πμο 'πζαζε θςηζά, α, βζα κα βεκκδεείξ εζφ ηζ εβχ βζα κα ζε ζοκακηήζς βζ αοηυ έβζκε μ ηυζιμξ.. Κζ εζφ, αβαπδιέκδ, υηακ ιε δζχπκεζξ, ηθείκεζξ έλς απ' ηδκ πυνηα ζμο έκακ μθάηενμ πζηναιέκμ ηυζιμ.. ……………………………….. [29]
Ώκ ανμοκ έκακ άκενςπμ κεηνυ έλς απ' ηδκ πυνηα ζμο, εζφ εα λένεζξ, πςξ πέεακε ζθαβιέκμξ απ' ηα ιαπαίνζα ημο θζθζμφ, πμο μκεζνεουηακε βζα ζέκα.. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Σν ππφγεην Ώκ άνπζγε μ Θευξ ιζα ιένα κα ιεηνάεζ υζα έθηζαλε, άζηνα, πμοθζά, ζπυνμοξ, ανμπέξ, ιδηένεξ, θυθμοξ, εα ηέθεζςκε ίζςξ ηάπμηε. Ββχ ηάεμιαζ εδχ, μθμιυκαπμξ, ιέζα ζε ημφημ ημ οβνυ οπυβεζμ, έλς ανέπεζ, ηαζ ιεηνάς ηα ζθάθιαηα πμο έηακα, ηζξ ιάπεξ πμο έδςζα, ηζξ δίρεξ, ηζξ παναπςνήζεζξ, ιεηνάς ηζξ ηαηίεξ ιμο, ηάπμηε εαοιαζηέξ, ηζξ ηαθμζφκεξ ιμο ζοπκά επδνιέκεξ, ιεηνάς, ιεηνάς, δίπςξ πμηέ ιμο κα ηεθεζχκς ― α, εζείξ, εζείξ ηαπεζκχζεζξ, αθηήνεξ ηδξ ροπήξ ιμο, ααεφ, ενεπηζηυ ρςιί, αζχκζε πυκε ιμο, υθδ δ δνμζζά ημο ιέθθμκημξ ηναβμοδάεζ ιεξ ζηζξ ηθεζδχζεζξ ιμο ηδκ ίδζα χνα πμο ιμο ζηνίαεζ ημ θανφββζ δ πείκα πζθζάδςκ θηςπχκ πνμβυκςκ, ηζ ς ήηηεξ, ζοκηνυθζζζέξ ιμο, πμο ιέζα ζε ιζα ζηζβιή ιε θοηνχζαηε απ‘ ημοξ αζχκζμοξ θυαμοξ ηδξ ήηηαξ. Βίιαζ ηζ εβχ έκαξ Θευξ ιεξ ζημ δζηυ ημο ζφιπακ, ζε ημφημ ημ οβνυ οπυβεζμ, έλς ανέπεζ, έκα ζφιπακ ακελζπκίαζημ ηζ ακελάκηθδημ ηζ απνυαθεπημ, έκαξ Θευξ ηαευθμο αεάκαημξ, βζ‘ αοηυ ηαζ ηνέιμκηαξ απυ ένςηα βζα ηάεε ζοβηθμκζζηζηή ηζ ακεπακάθδπηδ ζηζβιή ημο. Σάζνο Λεηβαδίηεο
[30]
Οίθηνο Ήηακε ιαφνεξ ιένεξ, πονμαμθζζιμί πακημφ, δ πυθδ ακάζηαηδ, ηα πθήεδ ηνέπακ ελαβνζςιέκα, «ηνφρε ιε» θχκαλα ηζ αβηάθζαζα ημ άβαθια ζηδκ άηνδ ημο δνυιμο. Κζ υηακ έθηαζακ, δεκ ανήηακ πανά ημ ένδιμ άβαθια ηα ζηα πυδζα ημο έκα ζηοθί ζηεηυηακ ζαζηζζιέκμ ηαζ ημ πονμαυθδζακ μζ άεθζμζ. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Έξσηαο Κζ υηακ πεεάκμοιε κα ιαξ εάρεηε ημκηά-ημκηά βζα κα ιδκ ηνέπμοιε ιέζα ζηδ κφπηα κα ζοκακηδεμφιε. Σάζνο Λεηβαδίηεο
Ο κνπζηθφο ……οπκά ηδ κφπηα, πςνίξ κα ημ ηαηαθάας, έθηακα ζε ιζα άθθδ πυθδ, δεκ οπήνπε πανά ιυκμ έκαξ βένμξ, πμο μκεζνεουηακ ηάπμηε κα βίκεζ ιμοζζηυξ, ηαζ ηχνα ηαευηακ ιζζυβοικμξ ιεξ ζηδ ανμπή – ιε ημ ζαηάηζ ημο είπε ζηεπάζεζ πάκς ζηα βυκαηα ημο έκα παθζυ, θακηαζηζηυ αζμθί, «ημ αημφξ;» ιμο θέεζ, «καζ, ημο θές, πάκηα ημ άημοβα», ……εκχ ζημ αάεμξ ημο δνυιμο ημ άβαθια δζδβζυηακ ζηα πμοθζά ημ αθδεζκυ ηαλίδζ. Σάζνο Λεηβαδίηεο
[31]
Πνχ είζαη Έανεπε εηείκμ ημ ανάδο, έανεπε ακέαδηα ηα ζηαθζά ηακείξ ζηδκ ηάιανα Έανεπε; έηνειε ζη‘ ακμζπηυ πανάεονμ ἡ ημονηίκα Έανεπε… «Φεφβς ιδ γδηήζεζξ κα ιε ανεζξ. Ώβαπχ άθθμκ!», έβναθε Ώβαπχ άθθμκ; Πμφ είζαζ; Πμφ κα πάς; Φοζάεζ, ηνοχκς; Πμφ είζαζ; Πμφ κα πάς; Φοζάεζ, ηνοχκς; Οζ δνυιμζ θαζπςιέκμζ, ηίηνζκα θχηα, έανεπε Γεοβάνζα αβηαθζαζιέκα ηάης απ᾿ ηζξ μιπνέθεξ ημοξ ζε θίβμ εα ακάαμοκε ημ θςξ Θα ημζηάγμκηαζ ζηα ιάηζα ηαζ εα πεηάκ απυ πάκς ημοξ υθδ ηδ ιμκαλζά Οζ θςηεζκέξ νεηθάιεξ ακμζβμηθείκμοκε ηα ιάηζα ημοξ θα ζηδκ επμπή ιαξ δζαθδιίγμκηαζ βζαηί υπζ ηαζ αοηυ.. Έανεπε «Ώβαπχ άθθμκ!» Με ηυηηζκα πεθχνζα βνάιιαηα εα ‗ηακ οπένμπδ δζαθήιζζδ βζαηί υπζ ηαζ αοηυ: «Ώβαπχ άθθμκ!» «Θα αβαπχ άθθμκ»; Πμφ είζαζ; Πμφ κα πάς; Φοζάεζ ηνοχκς Πμφ είζαζ; Σάζνο Λεηβαδίηεο
[32]
Ο Γεκήηξεο Λέληδεο (1952-2012) από ηελ Καβάια ήηαλ ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη δεκηνπξγόο ςεθηαθήο δσγξαθηθήο. Δθδόζεθαλ πέληε πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο.
Bella Ciao ηήεδηε ιζα ελέδνα ηαζ ηαζνυ ιεηά Ώπυ ηδκ ίδζα πθαηεία πενκχκηαξ Σα ίδζα ίζςξ πενζζηένζα Καζ ιπμνεί ηα ίδζα παζδζά κα ηα ηάζγακ πάθζ Έααγακ βζνθάκηεξ, πνμαμθείξ έζηδκακ Σμ ζζκηνζαάκζ ζημ ηέκηνμ ηδξ πθαηείαξ πθακήηδξ ιζηνυξ Καεανυ απυ πεηαβιέκα ηζζβάνα ηαζ ζημζααβιέκεξ πνμημιέξ Βηείκμ ημ ανάδο ιμοζζηέξ εα αημφβμκηακ Καζ θμνηδβά άδεζαγακ δπεία ηαζ ηναβμοδίζηνζεξ ηαζ εζζπχνδζα πενζιέκμκηαξ Ήζοπα ηζξ πνμεημζιαζίεξ ημζηάγμκηαξ Σμ αυναημ κα θακεί απυ ηα ζηυιαηα ζηζξ αθίζεξ Ώκμζβιέκα ζηυιαηα, πενάζιαηα ακάιεζα απυ δυκηζα δίπςξ ζοκμπή θέλεζξ Συζςκ ακενχπςκ πμο ιαγεφμκηακ, ηνχβμκηαξ ιαφνμ ρςιί ηαζ ηνέαξ πνμαάηςκ Πίκμκηαξ ιπίνεξ, αβμναζιέκα υθα απυ ηακηίκεξ ηςκ βφνς μδχκ Ώοηυ ημ αμοδηυ ηδξ ζοκέθεοζδξ κα γαθίγεζ, κα ηζκμφκηαζ υθα ηα βφνς Καζ άαααημ ηςκ ροπχκ Μέζα ζηδ εέζδ ημοξ κα ζηέημκηαζ, ιαηαζυηδηαξ ηθδνμκμιζά, πμνμί κα θεφβμοκ, πμνμί κα ένπμκηαζ άαααημ ηςκ ροπχκ ημ αμοδηυ ακάιεζα πνμζπέναζε Δ υιμνθδ πμο υιμνθδ ήηακ ηαζ ηυηε ηακ μ Munch κα πενπαηάεζ ζηδ βέθονα ηδ γςβνάθζζε ηζξ γςβναθζέξ μζ βοκαίηεξ δε ιεβαθχκμοκ Πνυθααα κα θςκάλς bella ciao.
[33]
Νχρηα ηεο λχρηαο Έθα, ζηαβυκα ιμκαπζηή, εζηυκα εάθαζζαξ θοπδιέκδξ Αείλε ηδξ, πμφ μ ηυπμξ ηδξ πηχζδξ ζμο ζημ κενυ, ημ ζδιείμ εηείκμ Ώκ ηα πνχιαηα λεπχνζγεξ πςξ ηα ηφιαηα βκςνίγεζξ ηαζ ανζειείξ ημ ηαεέκα ιε δείηηεξ μκυιαηα Θα ελδβμφζεξ, έπμκηαξ ηάεε δζηαίςια κα αημοζηείξ Ώπχθεζεξ θυβςκ ηαζ πνάλεςκ, ζηέρεςκ μιμίςξ Σνυπαζα ανζειχκηαξ, ζηδκ χνα ημο ένςηα, κφπηα ηδξ κφπηαξ ιμο, μκμιάγμκηάξ ηδκ κζηδθυνα. Αείλε ηδξ, αοημφξ πμο κζηήεδηακ, ηεθεζςιέκμοξ ζε ζεκηυκζα αζπίδεξ, ακήιπμνα βοικμί, παναδμιέκμζ ζε ηνεαάηζα, πχια, υνεζα, ζε ηδθεθςκζημφξ εαθάιμοξ, ζηα πίζς αοημηζκήηςκ ηαείζιαηα, ζφκκεθα, εηεί μ ηυπμξ πεδίμ ηδξ, ίπηαηαζ εβηαηαθείπμκηαξ ηνεθαιέκμοξ ζηζξ ημνοθέξ ηςκ θυθςκ, βενυκηζα πζα, θδζιμκδιέκα, υθμοξ υζμοξ ηεθείςζε απμζπχκηαξ ηνμθή, αθθμφ αοηή ηδκ επυιεκδ ζηζβιή, υπςξ ηδκ πνμδβμφιεκδ ζηζβιή ςναία. Έηζζ υπςξ θοζάεζ, δ ημονηίκα ηνέιεηαζ έλς απυ ημ Πανάεονμ Σμ ιεζδιένζ απμιαηνφκεηε, ηνειαζιέκμ έλς απυ ημ πανάεονμ Μζα δνμζζά ήνεε, ιζαξ ζηαβυκαξ ηαζ ιυκδξ, ηνειαζιέκδξ έλς απυ ημ πανάεονμ Βηείκδξ ηδξ μιμνθζάξ πμο απυιεζκε ζημ ζδιείμ εηείκμ ηδξ πηχζδξ, ηδκ χνα ημο ένςηα, ηδξ κφπηαξ κφπηα ιμο, απυ ημ πανάεονμ έλς ηαζ ιέζα. Γεκήηξεο Λέληδεο
[34]
Ο Βχξσλ Λενληάξεο από ηε Νηγξίηα εξξώλ, (1932-2014) ήηαλ πνηεηήο θαη θξηηηθόο δνθηκηνγξάθνο
Σνπ δξφκνπ Κάημπμξ, θοζζηά, ηαζ λέκδξ βθχζζδξ, είημζζ πνυκςκ, ιε θεπηή ημνιμζηαζζά, ιήκεξ ηαζ ιήκεξ ηνέπεζ βζα δμοθεζά. ―-Αοζηοπχξ, δεκ εδυεδζακ πζζηχζεζξ…' Πνυζςπα αβαπδιέκα, πνυζςπα πθςιά -πενδθάκζαξ βναιιέξ, ι‘ υθδ ηδκ άθθδ δοζηοπία ζαξ ζηναιιέκδ απυ ηδκ άθθδιδκ ηθαίηε. Ώφνζμ λακά, αφνζμ λακά… ηάθεξ, μονέξ, μονέξ θμβήξ-θμβήξ πανηζά ηζ αζηήζεζξ πάκς ζηζξ αζηήζεζξ. Καζ κα ‗πεζξ ηυζα, ηυζα κ‘ αβαπήζεζξ, είημζζ πνυκςκ, ―ζημ άκεμξ ηδξ γςήξ'… Βχξσλ Λενληάξεο
[35]
Μέζα ζην πνίεκα ζε ράλσ… Μέζα ζημ πμίδια ζε πάκς Έλς απυ ιέκα άθθδ μιμνθζά ζε παίνκεζ, αβαπδιέκδ Σί εα βίκς ηαζ ηί ιε πενζιέκεζ ζε άδεζεξ αζζεήζεζξ ηαζ πςνίξ εζέκα πμο είζαζ βζα ιέκα υ,ηζ είιαζ ηαζ πμο ηχνα δεκ είζαζ ιοζηζηυ ηαζ πζα δεκ είιαζ υ,ηζ είιαζ Σί κα ιμο ηάκμοκ κμζηαθβίεξ ηαζ ικήιεξ Σμ απηυ ιε ανκζέηαζ αοηή ηδκ άπνμκδ χνα ημ απηυ πμο ήηακ δ ηνέθα ιμο ηαζ ημ άβπμξ α, υθα αοηά πμο βίκακ ηχνα ζηίπμζ . . . Σί άδμλα πμο έπαζα ημ ζημίπδια ακάιεζα ζημ «οπάνπς – δεκ οπάνπς» Να πάκς υζα είπα ημ άκηεπα· ια εζφ ήζμοκ ηαζ υζα πμηέ δε βίκακ ηαζ δεκ είπα Ώοηά, πχξ κα ηα πάζς αοηά πμο ιαηαζςεήηακ ; ε άθθδ μιμνθζά ε‘ αβζάγμοκε ιαγί ζμο θυβζα πμο ανκήεδηακ κα εζπςεμφκε αββίβιαηα πμο πήνακ πίζς ημ αίκζβιά ημοξ ζδιάδζα ημο ένςηα ηαζ ημο εακάημο βναθέξ πμο βνάθηδηακ βζα κα ζαδζημφκε Μέζα ζημ πμίδια ζε πάκς ηαζ δεκ λένς εζφ ιμο θεφβεζξ ή εβχ ζμο θεφβς ; Πχξ ζημηεζκζάγς απ‘ ημ δζηυ ζμο θέββμξ . . . Καη δε κε ζέισ πηα θαη δε κε μέξσ ε άθθδ μιμνθζά θνζπηή ηαζ δίπςξ έθεμξ εα ‘ζαζ βζα πάκηα, έλς απυ ιέκα, ςναία ςναία ηυζμ άδζηα ηυζμ άζπθαπκα ςναία . . . Καη δε κε μέξσ πηα θαη δε κε ζέισ Βχξσλ Λενληάξεο
[36]
Ο Γεκήηξεο Λενληδάθνο γελλήζεθε ζηελ Καβάια ην 1974. πνύδαζε κνπζηθή. Εεη θαη εξγάδεηαη ζηε Θεζζαινλίθε. Έρεη εθδώζεη σο ηώξα δπν πνηεηηθέο ζπιινγέο.
ην παξάινγν έθηππνη ημ πανάθμβμ έθζππμζ − ζακ εακάζζιμζ ζππείξ − Θα αζηνάθηεζ μ πνοζυξ Κζ ανβονά ηα θζμκηάνζα ηδξ κφπηαξ Καζ εα ιπμφιε ζηδκ φπαζενμ πχνα ηδκ πυθδ Καζ εα ιπμφιε ακααάηεξ ζηδ κφπηα Με ακμνευδμλα δχνα Με βαθάγζα πμοθζά Με θεπηχκ εδθαζηζηχκ ιεθςδίεξ Κθμοαζά απυ εχναηεξ θμκζηχκ θαθαζκχκ Ώθαθαγυκηςκ θζδζχκ μπηαζίεξ Πθεβιέκμζ ιε ηέδνμοξ Ααζδαθχδεζξ ζημθέξ ηζιςνχκ Ώπυηνδικεξ θίικεξ βζα ζηέιια Καζ εα ένεμοκ ναβδαίμζ πμηαιμί Θα ιαξ ναίκμοκ ηδκ ηυιδ Ρμδμπέηαθα κεανχκ ημνζηζζχκ Καζ αοηυιαηςκ θέλεζξ Ρδιάηςκ νζπέξ Καζ εα ένεεζ θμλά δ αοβή − ηςκ γςβνάθςκ! − Με ζημηάδζα ζηα πείθδ Ώπαθά εα ιαξ ηέικμοκ ηα ζηζθπκά ηδξ ζηζθέηα − κεανμί ηςκ ζζηχκ ακαηυιμζ − Να ακαηείθεζ ημ ζχια Να ακείζμοιε ζημ αίια Γεκήηξεο Λενληδάθνο
[37]
Ο Λεσλίδαο ν Σαξαληίλνο ήηαλ αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηόο πνηεηήο επηγξακκαηνπνηόο από ηνλ Σάξαληα, πνπ άθκαζε κεηαμύ ηνπ 300 θαη ηνπ 250 π. Υ. ώζεθαλ πάλσ από εθαηό επηγξάκκαηά ηνπ ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία.
Δπηγξάκκαηα ηνπ Λεσλίδα Χναία ηα εαθαζζζκά ηαλίδζα ηχνα πμφ ήνεε δ πεθζδυκα δ θθφανδ ηζ μ Γέθονμξ θοζάεζ. Σμ ηφια η‘ μζ άβνζμζ άκειμζ έπμοκε πάρεζ ηχνα ημκ πυκημ κα ηανάγμοκε ηαζ ηα θζαάδζα ακεμφκε. Σνάαα θμζπυκ ηζξ άβηονεξ, ημφξ ηάαμοξ θφζε, καφηδ, ηαζ ιε πακζά μθάκμζπηα λεηίκα ημ ηαλίδζ. Ώοηά πνμζηάγς μ Πνίαπμξ εβχ, πμφ ‘ιαζ πνμζηάηδξ ηςκ ηανααζχκ• λεηίκδζε βζα ηάεε ειπμνία. *** Μζηνυ έπεζ μ Κθείημκαξ ιακηνί ηζ εκ‘ αιπεθάηζ ηάπα ηζ έκα πςνάθζ δίπθα ημο ι‘ αοθάηζα θζβμζηά ηζ έκα νμοπί θζβυλοθμ . Μα ηαζ ι‘ αοηά ιμκάπα μβδυκηα πνυκζα μ Κθείημκαξ πμνεφεηαζ ζςζηά, *** Μμκάπα πίζς ζημ παπκί ηα αυδζα έπμοκε πάεζ Αείθζ ημ πζυκζ ηα ‗δζςλε ποηκυ απ‘ ημ αμοκυ, Μυκ‘ μ θηςπυξ Θδνίιαπμξ ζημ δνο ημζιάηαζ πθάζ αλφπκδηα ημκ πθάβζαζε θςηζά απ‘ ημκ μονακυ. Λεσλίδαο ν Σαξαληίλνο (κεηάθξαζε: ηκ. Μελάξδνο)
[38]
Ο Παχινο Ληαζίδεο (1901-85) ήηαλ ιατθόο πνηεηήο από ηελ Κύπξν. Οη γξακκαηηθέο ηνπ γλώζεηο ήηαλ ηεο Δ' ηάμεο ηνπ Γεκνηηθνύ. Άζθεζε θαηά θαηξνύο δηάθνξα επαγγέικαηα, όπσο ηνπ βνζθνύ, ηνπ επνρηαθνύ εξγάηε θαη ηνπ πεξηβνιάξε. ηελ πνίεζή ηνπ αλέπηπμε έλα δηθό ηνπ πξνζσπηθό ζηηι θαη εμειίρηεθε ζε έλαλ ηδηόξξπζκν ηερλίηε ηνπ ζηίρνπ θαη ηνπ ιόγνπ θαη ζε ζεκαληηθό εθπξόζσπν ηεο Κππξηαθήο ιατθήο ηδησκαηηθήο πνίεζεο. Δθδόζεθα 13 πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο.
Δλ ζ’ αιιάζζσ Σδκ αθάκηαηηδκ ημο ηυζιμο ηγζ‘ ακ ιμο αάθμοκ ζημ πθεονυ εκ ηδ εέθς, ‗κκα θςκάγς ια ημκ ηίιζμκ ζηαονυκ. έιπα κάζζεζ πθμφηδ ζηίαεξ, ηγζ‘ μιμνηζάκ βζα ηα θζθζά. ή ιονίγεζ πυκακ ιίθζκ ηγζ‘ εκ ζςζηή ηνακηαθοθθζά, Βκ αλίγεζ ηαη‘ ειέκα μφηε ήιζζμκ ππανάκ υκηαξ δηζά ηδκ ιονςεηζάκ ηδξ εζξ ημκ ηάεε ιαζηανάκ. Βκ ζ‘αθθάζς πένηζηα ιμο ιεκ θμάζαζ ιε ηαιιζάκ εκ ζμο ήανα ηυζα πνυκζα πμο πνμαάνς, ααακζάκ Βκεζζεζξ ηδξ Ώθνμδίηδξ ηγζείκηα ηάθθδ ηα πμθθά ιιά ‗ζζεζξ βκχιδκ βζμκ βνμοζάθζκ ηγζαζ ηζιήκ πμο εκ παθά.
Οξπίδσ; «Βκ έημρεξ ‗ ηυια, βένμ ιμο, ημ ιμφηζκ πνυζθοβαξ κα ζαήζεζξ, ηνφθεζξ πυζζς πάεμξ; Βκ ηάικς ηαπμφθθζκ ηδκ ζδέα ημφηδκ, ιε θαθχ πμηηέ ιμο υπμο βδ ηγζ‘ μ ηάθμξ. Σμφκηα ηυηηαθα ιμο ιεηά ζζήθζα βνυκζα, Σμφνηγζε, πζμκ ζακ θφεζξ, έκκα ζοκαπημφζζκ, πάθε κα πεηήζμοκ βζυκ ηα ζζδθζυκζα ζημ κεηνμηαθείμκ «Λφζδ‘ κα εαθημφζζκ»! Παχινο Ληαζίδεο
[39]
Ο Βαζίιεο Ληάζθαο (1913-82) από ηε Λακία είλαη πνηεηήο. Έδεζε ζηελ Αζήλα όπνπ εξγάζηεθε σο δεκνζηνγξάθνο, δεκόζηνο ππάιιεινο, επηκειεηήο θεηκέλσλ θαη κεηαθξαζηήο. Απηνθηόλεζε ην 1982. Έπεζε ζην θελό από ην παξάζπξν ηνπ λνζνθνκείνπ όπνπ λνζειεπόηαλ.
Καθελείν Κίηνζκεξ ιάζηεξ θζχκμοκε ζημ θςξ ηυζςκ ηδνίςκ ζηδ ααζζθεία ημο ζηαηζμφ. Ο ηεθεοηαίμξ πεθάηδξ ιάπεηαζ ηδ εθίρδ ηδξ Αεοηέναξ ηαζ πάκς ζημ ροπνυ ιάνιανμ ημ πηχια ιζαξ εθδιενίδαξ.
Ζ θάια Δ εημζιυννμπδ ζηάθα δεκ έηνζλε δζυθμο, ηναηήεδηεξ ζηα ηάβηεθα, ηαζ πέναζεξ απ' ημ ζζςπδθυ δζάδνμιμ ζηα κχηα ημο ζπζηζμφ υπμο ημ ζημηεζκυ παβχκζ ακμίβεζ ηα θηενά ημο. ακ ημ 'κμζςζα, ήηακ ανβά πμθφ, ια πυζα πνυκζα πέναζακ; ηζ' μ ίζηζμξ ζμο κοπηχκεζ πάκηα ημκ μονακυ ιμο. Ήηακ ανβά βζα κα θςκάλς πζα ημ ζηυια ιμο είπε βειίζεζ ζηάπηδ ηζ' έλς ημ θςξ επάθεοε ιε ηα ζηθδνά δζαιάκηζα. Βαζίιεο Ληάζθαο
[40]
Ο Θέκεο Ληβεξηάδεο γελλήζεθε ζηε Θεζζαινλίθε ην 1940. Δίλαη επηρεηξεκαηίαο, ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο.
ειήλε 21 εκεξψλ Σαπηάξηζκε ηνπ ηειεπηαίνπ αηψλα Δ βάηα έθαβε υθα ηα ράνζα ημκ ηεθεοηαίμ πμκηζηυ Γθείθμκηακ ζημκ ήθζμ Κζ δ νάπδ βονζζιέκδ ζημ Νμηζά Σδκ άθθδ ιένα ημ ζηοθί Σδξ έζπαζε ηδ ναπμημηαθζά Ξερφπδζε ζε θάηημ ιε αζαέζηδ ηάθζζα ηδ θςηζά ζμ αθεπυιαζηακ ζηα ιάηζα ηζβιέξ πενίενβεξ ηαζ ζπάκζεξ Μέπνζ πμο ιφνζζε ημ θυαμ ιμο Καζ αφεζζε ηα δυκηζα ηδκ ηανςηίδα Παναηδνχ απυ ‘ρδθά Πςξ βθείθεζ θαίιανβα ημ αίια ηδκ ηυηηζκδ θίικδ Ο πνςημιάζημναξ αηίκδημξ Ώθμοβηνάγεηαζ ημοξ παβεηχκεξ Πθάβζαζε δ εθήκδ νεζμζ πάθζ μζ ηαπεηάκζμζ ημκ Κζεαζνχκα ιεξ ζηζξ θυπιεξ Σμ ανέθμξ πενζιέκεζ ημ αμζηυ. Θέκεο Ληβεξηάδεο
[41]
Ζ Απγή Λίιιε γελλήζεθε ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 1980. πνύδαζε Κιαζζηθή θαη Νενειιεληθή Φηινινγία. Εεη, εξγάδεηαη θαη γξάθεη ζηε Λεπθσζία. Σν θαινθαίξη ηνπ 2011 εμέδσζε ηελ πξώηε ηεο πνηεηηθή ζπιινγή
Υξφλνο Η Ο πνυκμξ δεκ ζοβπςνεί, υηακ ζημηχκμοιε ηναηχκηαξ ηδκ αβάπδ ηθεζζιέκδ ζημ παηάνζ.
Υξφλνο II Αεφηενεξ εοηαζνίεξ· υθμζ εεςνμφιε πςξ ηζξ αλίγμοιε. Πμθθμί ηζξ γδηάιε ζπεδυκ υθμζ εηενμπνμκζζιέκα. ιςξ μ πνυκμξ δεκ βονίγεζ πίζς. Ώθθά ιαξ δίκεηαζ μθμηθδνςηζηά, βζα κα επακμνεχζμοιε· ζημκ εαοηυ ιαξ
Πιπληήξην Οζ εοεφκεξ δεκ είκαζ πνμκυιζμ ηακεκυξ ηαζ μζ άκενςπμζ δεκ είκαζ δθεηηνζηέξ ζοζηεοέξ πνμξ ακηζηαηάζηαζδ. Απγή Λίιιε
[42]
Βαλίιηα ΐμοηάεζ ηα πυδζα ηδξ ζε παβςιέκα κενά βμνβυκα πςνίξ μονά ζπάεζ ιπμοηάθζα βοαθζά ενφραθα ζημοξ ημίπμοξ αοεζζιέκμο ηάζηνμο ζηαβυκεξ αθάηζ βθζζηνμφκ ζηδκ ιπακζένα ηδξ βανβαθάκε ηζξ θηένκεξ άζπνδ ζηυκδ ζε ιαβζηυ ιπμοηαθάηζ ηθείκεζ ηδ αακίθζα ιονίγεζ πάκηα.
Βνπηηά Η Μία ιυκμ εοηαζνία έπεζξ κα οπάνλεζξ ιυκμξ. Καζ ιυκμ ηυηε ιπμνείξ κα ζοκοπάνλεζξ ιε εηείκμκ πμο εα ανεζξ ζημ δνυιμ. Σμκ εαοηυ ζμο.
Βνπηηά II Βίπα πάζεζ ηα ίπκδ ημο. ε αηαηαθααίζηζηεξ ζεθίδεξ ηαζ ζε κημοθάπεξ πςνίξ καθεαθίκδ. Καζ υηακ ημκ ανήηα ιεηά απυ πνυκζα, ζπεδυκ ηνοιιέκμ ζημ αοευ, ημκ ακαβκχνζζα αιέζςξ. Σμκ εαοηυ ιμο. Απγή Λίιιε
[43]
Ο Γηψξγνο Λίιιεο γελλήζεθε ζηε Γεξκαλία ην 1974. Έδεζε ζηελ Αζήλα θαη ζην Αγξίλην θαη από ην 1996 δεη θαη εξγάδεηαη ζηε Γεξκαλία.
Νενξεαιηζκφο Αδθαδή μ Σζε ζημηχεδηε βζα κα βίκεζ ιπθμογάηζ; Οζ ακανπζημί ημο ιέθθμκημξ εα πανεθαφκμοκ ιε Rolex ηαζ Mercedes. Υνυκζα ανβυηενα, ζηδκ επέηεζμ ημο εακάημο ημο, κεανμί ζηα cafe ημνμσδεφμοκ ημ καίθ ζηζθ ημο. Πανςπδιέκα πνυηοπα. Πνςημζέθζδμ εθδιενίδαξ: ―Γοικυ ιμκηέθμ ζημοξ δνυιμοξ ηδξ Νέαξ Τυνηδξ δζαδδθχκεζ εκακηίμκ ηδξ ηαηενβαζίαξ βμφκαξ'. Μζα κέα άπμρδ ηδξ επακάζηαζδξ.
Δίκαζηε ν ζπαηαιεκέλνο ρξφλνο Οζ άκενςπμζ πμο έθοβακ ηζ εηείκμζ πμο εα ελατθςεμφκ, ηα πνάβιαηα πμο δεκ ακηέπμοκ ηαζ ζηςζηά θεδθαημφκηαζ, υθα υζα πθαζζζχκμοκ αοηή ηδκ πανάζηαζδ, υζα ακαβεκκζμφκηαζ ηζ υζα πεεαίκμοκ. Βιείξ ζηοιιέκμζ ζηδ θάζπδ ηςκ εειεθίςκ, ελαβκζζιέκμζ ιυκμ ςξ πνμξ ημ ακήθεμ πανυκ: αοηή δ πνυμδμξ-δ ελεοβεκζζιέκδ ιαξ ιάζηααίαζδ έλμδμξ ζημκ ηεκυ πχνμ. Γηψξγνο Λίιιεο
[44]
Ο Υξηζηφθνξνο Ληνληάθεο γελλήζεθε ην 1945 ζην Ζξάθιεην Κξήηεο. πνύδαζε λνκηθά θηινζνθία δηθαίνπ. Δίλαη πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο. Πνηήκαηά ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιώζζεο.
Με αιθνφι λεξφ θαη πάγν Με αθημυθ κενυ ηαζ πάβμ Σμ πνχια αθθάγμκηαξ ζζςπμφζε νεξ χνεξ ζημ πμηήνζ πακυηακ εκηεθχξ Καζ δεκ ήηακ ημ ιμκαδζηυ παζπκίδζ πμο ημ θςξ ημο ζηάνςκε Με αθημυθ κενυ ηαζ πάβμ Σμ πνχια αθθάγμκηαξ ζζςπμφζε Σχνα ημ ηαπέθμ ηνφαεζ ηα ζθάθιαηα ημο ηαενέθηδ Κυαμκηαξ ζηδ ιέζδ ημκ αθθενβζηυ παζνεηζζιυ Με αθημυθ κενυ ηαζ πάβμ Σμ πνχια αθθάγμκηαξ ζζςπμφζε Άζημπα ηδκ οβεία ζμο πενζθένεζξ Σδθεθςκείξ ηαζ ημ ζφνια ζε ηοθίβεζ Μζθάξ ιε ζδζςιαηζζιμφξ ζε παναιμκεφμοκ ηναπεγίηεξ, θμβζζηέξ, αζθαθζζηέξ ηζ δ αζηοκμιία Γθζηχκεζξ δε βθζηχκεζξ Ώθμφ ηζ δ κφπηα ηα ζοιθένμκηά ημοξ πναηημνεφεζ ζε παναιμκεφμοκ ηναπεγίηεξ θμβζζηέξ αζθαθζζηέξ ηζ δ αζηοκμιία Άζημπα ηδκ οβεία ζμο πενζθένεζξ Σδθεθςκείξ ηαζ ημ ζφνια ζε ηοθίβεζ Μζθάξ ιε ζδζςιαηζζιμφξ ζε παναιμκεφμοκ ηναπεγίηεξ, θμβζζηέξ, αζθαθζζηέξ ηζ δ αζηοκμιία Γθζηχκεζξ δε βθζηχκεζξ Ώθμφ ηζ δ κφπηα ηα ζοιθένμκηά ημοξ πναηημνεφεζ ζε παναιμκεφμοκ ηναπεγίηεξ θμβζζηέξ αζθαθζζηέξ ηζ δ αζηοκμιία Με αθημυθ κενυ ηαζ πάβμ Σμ πνχια αθθάγμκηαξ ζζςπμφζε. Υξηζηφθνξνο Ληνληάθεο
[45]
Ο Λνπθηαλφο ν ακνζαηεχο (125 - 180 κ. Υ.) ήηαλ ύξνο ζηελ θαηαγσγή. Γελλήζεθε ζηα ακόζαηα, πξσηεύνπζα ηεο Κνκκαγελήο, ζηνλ άλσ Δπθξάηε ηεο πξία. Ο Λνπθηαλόο ήηαλ ξήηνξαο θαη ζαηηξηθόο ζπγγξαθέαο, πνπ έγξαθε ζηελ ειιεληθή γιώζζα. Γηα ην ιόγν απηό ηα έξγα ηνπ πεξηιακβάλνληαη ζηελ ειιεληθή γξακκαηεία. Ήηαλ ν δεκηνπξγόο ηνπ ζαηηξηθνύ δηαιόγνπ θαη από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο αηηηθηζηέο ζπγγξαθείο.
Νεθξηθνί Γηάινγνη ΥΑΡΧΝ ΚΑΗ ΜΔΝΗΠΠΟ ΥΏΡΧΝ: Παθζμηυιανμ, πθήνςζέ ιμο ηα καφθα ζμο! ΜΒΝΕΠΠΟ: Φχκαγε υζμ εέθεζξ, ακ ζ‘ ανέζεζ! ΥΏΡΧΝ: Πθήνςζε, ζμο θές, πμο ζε πέναζα απυ ηδ θίικδ! ΜΒΝΕΠΠΟ: Αεκ ιπμνείξ κα πάνεζξ απυ υπμζμκ δεκ έπεζ. ΥΏΡΧΝ: Τπάνπεζ άκενςπμξ πμο κα ιδκ έπεζ έζης ηαζ μαμθυ; ΜΒΝΕΠΠΟ: Ώκ οπάνπεζ ηζ άθθμξ, δεκ λένς. Ββχ πάκηςξ δεκ έπς. ΥΏΡΧΝ: Μα ημκ Πθμφηςκα, εα ζε πκίλς, ηάεανια, ακ δεκ πθδνχζεζξ! ΜΒΝΕΠΠΟ: Κζ εβχ ιε ηδ ιαβημφνα εα ζμο ζπάζς ημ ηεθάθζ! ΥΏΡΧΝ: Άδζηα θμζπυκ ζμο έπς ηάκεζ ηέημζμ ηαλίδζ; ΜΒΝΕΠΠΟ: Να ζε πθδνχζεζ βζα θμβανζαζιυ ιμο μ Βνιήξ! Ώοηυξ ιε πανάδςζε ζε ζέκα. ΒΡΜΔ: Σχνα ιάθζζηα, ζχεδηα! Να πθδνχκς ηαζ βζα ημοξ κεηνμφξ! ΥΏΡΧΝ: Ββχ πάκηςξ δεκ ζ‘ αθήκς. ΜΒΝΕΠΠΟ: Χναία. Σνάαα ηαζ ηδ αάνηα ζμο ζηδ ζηενζά, ηαζ πενίιεκε υζμ εέθεζξ! Σζ κα ζμο δχζς, αθμφ δεκ έπς πεκηάνα; ΥΏΡΧΝ: Αεκ ήλενεξ υηζ έπνεπε κα θένεζξ ηα καφθα ζμο ιαγί ζμο; ΜΒΝΕΠΠΟ: Σμ ήλενα, αθθά δεκ είπα. Κζ φζηενα; Έπνεπε βζ‘ αοηυ κα ιδκ πεεάκς; ΥΏΡΧΝ: Βζφ ιυκμ θμζπυκ εα ηαοπζέζαζ πςξ πέναζεξ ηγάιπα; ΜΒΝΕΠΠΟ: Καευθμο ηγάιπα, θίθε ιμο. Καζ κενυ απυ ηδ αάνηα έαβαθα, ηαζ ημοπί ηνάαδλα ηαζ, ζημ ηάης ηάης, ήιμοκ μ ιυκμξ απυ ημοξ επζαάηεξ πμο δεκ έηθαζβα! [46]
ΥΏΡΧΝ: Ώοηά δεκ είκαζ πθδνςιή. Πνέπεζ κα δχζεζξ ημκ μαμθυ, είκαζ κυιμξ. Αεκ βίκεηαζ αθθζχξ. ΜΒΝΕΠΠΟ: Συηε λακαβφνζζέ ιε ζηδ γςή. ΥΏΡΧΝ: Ώζηείμξ πμο είζαζ! Γζα κα ιε ηανάλεζ ζημ λφθμ μ Ώζαηυξ; ΜΒΝΕΠΠΟ: Άζε ιε ήζοπμ θμζπυκ! ΥΏΡΧΝ: Αείλε ιμο ηζ έπεζξ ζημ ζαημφθζ. ΜΒΝΕΠΠΟ: Λμφπζκα, ακ εέθεζξ, ηαζ δείπκμ ηδξ Βηάηδξ. ΥΏΡΧΝ: ΐνε Βνιή, απυ πμφ ιαξ ημκ έθενεξ αοηυκ ημκ ζηφθμ; Σζ θυβζα έθεβε ζημ ηαλίδζ! Κμνυζδεοε ηαζ πενζβεθμφζε υθμοξ ημοξ επζαάηεξ, ηζ ήηακ μ ιυκμξ πμο ηναβμοδμφζε υηακ εηείκμζ έηθαζβακ! ΒΡΜΔ: Μα δεκ λένεζξ, Υάνςκ, πμζμκ ημοαάθδζεξ ιε ηδ αάνηα ζμο; Έκακ άκενςπμ αθδεζκά εθεφεενμ. Ώοηυξ δεκ κμζάγεηαζ βζα ηίπμηε. Βίκαζ μ Μέκζππμξ! ΥΏΡΧΝ: Ώπ, ακ ζε λακάανς ηάπμηε... ΜΒΝΕΠΠΟ: Ώκ ιε λακάανεζξ!... Μα δεκ πνυηεζηαζ κα ιε πεηφπεζξ βζα δεφηενδ θμνά! Λνπθηαλφο (κεηάθξαζε Π. Μνπιιάο)
[47]
Ζ Δπηπρία-Αιεμάλδξα Λνπθίδνπ γελλήζεθε ζην Μόλαρν θαη δεη ζηε Θεζζαινλίθε, όπνπ ζπνύδαζε ζηε Φηινζνθηθή ζρνιή ηνπ Α.Π.Θ. Παξάιιεια κε ηελ πνίεζε αζρνιείηαη κε ην ινγνηερληθό δνθίκην, Έρεη εθδώζεη έμη πνηεηηθέο ζπιινγέο
Αγνξά ρξπζνχ Ο πχνμξ εφιζγε θμοαβζέ πμθοηεθμφξ λεκμδμπείμο. Πυνκεξ, γδηζάκμζ ηαζ πνμαβςβμί ιαπαζνμαβάθηεξ ηαζ ηθεθηνυκζα ελμνζζιέκμζ απυ ‘ηεζ. ή ιάθθμκ ηάπμο εηεί ηζ αοημί υιςξ ζε νυθμοξ άθθμοξ, ζμαανμφξ υπςξ αξ πμφιε αανχκ εηηζιδηχκ πνοζμφ ιε ημκ πεθάηδ ειπνυξ ημοξ ιαβηςιέκμ αημοιπζζιέκμ ζημκ βηζζέ ηανζπεοιέκμ έκημιμ πθαζζζςιέκμ ιε ημνκίγα. Βδχ νεοζημπμζμφκηαζ μζ ακαικήζεζξ. Βδχ πνμέθεοζδ ηαζ ηαηαβςβή πένζ ιε πένζ ακηαθθάζζμκηαζ. (Υνοζή αθοζίδα ιε ααθηζζηζηυ ζηαονυ δ αένα ηαζ ημ δαπηοθίδζ ηδξ ιδηέναξ νμθυβζα αλίαξ ιε ιπνζβζάκ ζοθθεηηζηά κμιίζιαηα ζηεφδ ανβονά αηυια ηζ ένβα ηέπκδξ) Κζ δ επειφεεζα θοζζηά πνοζυξ… Γονεφεζ δυκηζα δοκαηά βζα ημ ηθεζζιέκμ ζηυια -ηαηά πνμηίιδζδ πνοζάηδκ πενδθάκζα ιαξ ανπμκηζηά κα νμηακίγμοκ. [48]
Κζ αημθμοεεί ημ θζχζζιμ [Σήλδ εκ ηαιίκς ή πμάκδ ηαιίκεοζδ, πςκεία] ιζα νεοζημπμίδζδ ζηθδνή υνηςκ, βεκκήζεςκ, επεηείςκ. Ώπμζοκηίεεκηαζ ηα ζφιαμθα πάκμοκ ηα πενζβνάιιαηά ημοξ μζ αλίεξ ιεξ ζηδ πνοζή πςιαηενή πακηυξ ηεηεθεζιέκμο ηαζ ηυηε πζα ηα πνυζςπα ίηηενμ ειθακίγμοκ -βζαηί αννςζηαίκμοκε αανζά υζμζ ημ πανεθευκ ημοξ εηπμζμφκεπαίνκμοκ ημ αοεζζιέκμ αθέιια ημο κεηνμφ υηακ ηα μκυιαηα ανπίγεζ κα λεπκά ηαζ αάγεζ πθχνδ μθμηαπχξ βζα κέεξ αικδζίεξ. Δπηπρία-Αιεμάλδξα Λνπθίδνπ
[49]
Ο Λνπθίιηνο (1νο κ. Υ. αηώλαο) ήηαλ γξακκαηηθόο ηελ επνρή ηνπ Νέξσλα. Γελ γλσξίδνκε ηίπνηα ζρεδόλ γηα ηε δσή ηνπ. Έγξαςε δπν βηβιία κε θνξντδεπηηθά επηγξάκκαηα, από ηα νπνία ζώδνληαη 123. (Τπάξρεη θαη ζπλνλόκαηόο ηνπ Λαηίλνο)
Δπηγξάκκαηα Μςνέ, γςβνάθμξ ηνμιενυξ! Γέκκδζε βζμοξ ιζα ζηάκδ ηαζ κα ημο ιμζάγεζ μοδέ παζδί δεκ πέηοπε κα ηάκεζ! *** Με ηέημζα ιφηδ Οθοιπζηέ, πδβάδζ ιδ γοβχζεζξ, ιδδέ ζε δζάθακμ κενυ, κα γεζξ, ιδκ ζδςεείξ. Σμ ζακ ημκ Νάνηζζζμ ηαζ ζο ηα ιμφην‘ ακ ηαιανχζεζξ ζε πάζαιε! Θακάζζια εε κ‘ αοημζζπαεείξ. *** Οζημδζδάζηαθμ θαιπνυ ανήη‘ δ ςναία λέκδ πμο θέβεζ ηδκ βναιιαηζηή μ βζμξ ηδξ αβαπά Ώθήεεζα αηάιαημξ! Κζ αοηήκ ηζξ κφπηεξ ηδ ιαεαίκεζ Πηχζεζξ ηαζ ηθίζεζξ, ζπήιαηα, ζοκδέζιμοξ ηαζ θμζπά Λνπθίιηνο (κεηάθξαζε: ηκ. Μελάξδνο)
*** Ο ηζζβημφκδξ Βνιμηνάηδξ έβναρε δζαεήηδ ζηα ζηενκά ημο ηζ άθδκε ζημκ εαοηυ ημο υθα ηα οπάνπμκηά ημο *** Έπαρε κα ‗καζ μ Κθευιανμημξ ποβιάπμξ ηαζ ζημ ζπίηζ απυ βνμεζέξ, Ίζειζα πζα ηαζ Νέιεα, βνζά έκα ηζ έκα, πμο αανά Οθοιπζαηχξ. Καζ πζυηενμ ηνέιεζ ζα δεζ ημ ζπίηζ ημο, πανά ημ ζηάδζμ ηάπμηε. Ώκ ακαπκεφζεζ δένκεηαζ ηςκ υθςκ ηςκ αβχκςκ ημο βζα κα πθδνχζεζ ηζξ βνμεζέξ. Κα ακ ηζξ πθδνχζεζ, δένκεηαζ. *** ΐμοηυθε, αυζηε απυιαηνα ηα γα, ιδ ζε πενάζεζ ηζ εζέκα μ ηθέθηδξ Πενζηθήξ βζα αυδζ ηαζ ζε ηθέρεζ Λνπθίιηνο (κεηάθξαζε: Π. Λεθαηζάο)
[50]
Ο Μελέιανο Λνπληέκεο (1912-77) γελλήζεθε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε. Σν πξαγκαηηθό ηνπ επίζεην ήηαλ Βαιαζηάδεο. Πήξε ελεξγό κέξνο ζηελ εζληθή αληίζηαζε θαη αξγόηεξα θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην (πνηλή πνπ δελ εθηειέζηεθε) θπιαθίζηεθε θαη εμνξίζηεθε. Έγξαςε πνιιά κπζηζηνξήκαηα, δηεγήκαηα θαη πνίεζε.
Νέν ζχκβνινλ πίζηεσο Πίζηεοα υηζ μ Θευξ πέεακε πνζκ απυ είημζζ αζχκεξ. Καζ ιμο ήηακ αδφκαημ κα πζζηέρς υηζ εα ηα ηαηάθενκε κα γεζ ςξ ηα ζήιενα -αηυια ηαζ κεηνυξιεξ ζηζξ ροπέξ ηςκ θμαζζιέκςκ. Πίζηεοα υηζ μ άκενςπμξ ήηακ -ηαζ είκαζ ηαζ εα είκαζγχμκ δίπμδμκ. Αε εα πίζηεοα υιςξ πμηέ υηζ ηάπμηε εα ιεηααάθθμκηακ ζε «θηενςηυ» ενπεηυ! Πίζηεοα υηζ μ Υίηθεν πέεακε ημ πίθζα εκκζαηυζζα ζανάκηα πέκηε ζηδκ Καβηεθανία ημο ΐενμθίκμο. Αε εα ημ πίζηεοα υιςξ πμηέ υηζ ηα ζημοθήηζα πμο ημκ έθαβακ εα βίκμκηακ ηάπμηε ζηναηάνπεξ!
[51]
Ο εμάγγεινο ησλ «Πεξζψλ» ακ έθηαζε μ Βλάββεθμξ ζηα μφζα ιε ηαηαλεζηζζιέκμ ακηενί βζα κ‘ ακαββείθεζ ημ παιυ ηδξ αθαιίκαξ… Καζ πήνε δ ζφκαλδ κα αμβηά. Καζ πέηνςζακ μθμζμφζμοιμζ μζ βένμζ ηζ δ Άημζζα απυιεζκε ιπνμξ ηδκ πφθδ ζακ άβαθια πνοζυ… Ώπυ ‗κακ ιαηνζκυ αιιμζςνυ έκαξ ηαηαιυκαπμξ ζηφθμξ – ζακ πακάνπαζμξ πνδζιυξ – έκςζε ημ ηθάια ημο, ιε ημκ ροπμδανιυ ηςκ βένςκ. Καζ ζοκηανάπηδηακ ζοεέιεθα μζ Ναμί ηαζ ηα πνοζά παθάηζα ηδξ Πενζίαξ. Συηε δ ιεβάθδ ααζίθζζζα, δείπκμκηαξ η‘ μδονυιεκμ ζηοθί «Να ζηαιαηήζεζ!» πνυζηαλε. «Να ζηαιαηήζεζ κα δζδβάηαζ μ Βλάββεθμξ ηαζ κα ημπμφκ μζ μδονιμί ηαζ ημ ενδκμθυζ ηςκ βενυκηςκ». Συηε δ ζφκαλδ ζα ιαφνδ ηζμκμζημζπία πέηνςζακ ζημκ ηυπμ ηδξ. Καζ ιε αθέιια εημζιυζαδζημ: «Σζ δδθμί;» νχηδζακ. «Μεβαθμδυλα ζηδ ααζίθζζζα! Σζ δδθμί αοηή δ ζζςπή;» Κζ δ ΐαζίθζζζα – ιαδχκηαξ ηδκ πθμοζζυημιδ ηεθαθή ηδξ – «Ώθί!… είπε. Ώθί. Ββχ – ημ πζηνυ ημ άββεθια ημ έθααα. ακ ζηαιαηήζεζ ημ ηθάια ημο ζηοθζμφ ε‘ ανπίζεζ μ ενήκμξ ηδξ Πενζίαξ!» Μελέιανο Λνπληέκεο
[52]
Ο Μήηζνο Λπγίδνο (1912-93) από ηελ Αζήλα, ππήξμε γλσζηόο ζθελνζέηεο ηνπ θηλεκαηνγξάθνπ θαη ηεο ηειεόξαζεο, εζνπνηόο θαη πνηεηήο.
Σν λέν θαινθαίξη Σνζάκηα αβμνμηυνζηζα ηάης απ‘ ηα αθέθανά ιαξ, ηνζάκηα αβμνμηυνζηζα ζ' έκακ αβνυ ιε ζηάπζα, πέηαλακ ηα θμοζηάκζα ημοξ ηζ υθμξ μ ηάιπμξ ηαίβεηαζ, πέηαλακ ηα θμοζηάκζα ημοξ ηζ μ αβέναξ πθζιζκηνάεζ! Σνζάκηα αβμνμηυνζηζα αάγμοκ θςηζά ζημκ φπκμ ιαξ δίκμοκ αμοηζέξ ζημκ φπκμ ιαξ ηαζ πέθημοκε ηα ζηάπζα ηνζάκηα αβμνμηυνζηζα νίπκμοκ ημκ ήθζμ ακάζηεθα, ζημνπμφκ ηζξ πένα ζοκκεθζέξ ιε πίθζα ιπυβζα κζάηα! ‘ ελήκηα μνβζέξ, , ζ' μβδυκηα μνβζέξ θςηζά ζημνπζέηαζ δ βφικζα ημοξ, ζε πίθζεξ ηυζεξ δναζηεθζέξ ζηάεζ ημ ιεζδιένζ, ηαζ ιεξ απ' ηα νμοεμφκζα ημο ηαονζά βζμιίγεζ μ ηάιπμξ!
Σν αλζηζκέλν δέληξν … Έηζζ ζ‘ αημφκε ηα κενά ηζ ανπίγμοκ ηαζ θθεθίγμοκ, ζ' αημφεζ μ βένμ - ζάθζαβηαξ ηαζ παίνκεζ ημκ ακήθμνμ, έηζζ ηαζ ημ ιζηνυ ζημοθήηζ βίκεηαζ πεηαθμφδα ηζ μ ήθζμξ ιέβαξ πμηαιυξ ζε ιζα ημζθάδα οβείαξ. Μήηζνο Λπγίδνο
[53]
Ο Γεξάζηκνο Λπθηαξδφπνπινο γελλήζεθε ην 1936 ζηελ Αζήλα. Δίλαη πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξαζηήο
Σν θξαζί ησλ Φαηάθσλ Πεξ ιμο ημ πάθζ πςξ εα ιε εοιάζαζ ηζ εβχ εα ζε πζζηέρς. Πμζμξ εα ιπμνμφζε αθήεεζα κα ηναηήζεζ ηα ηζιυκζ ζε ημφημοξ ημοξ ηαζνμφξ; Υάθαζε ηζ δ πολίδα παεήηακ μζ πνμμνζζιμί ηα ηφιαηα ζδηχεδηακ ςξ ημ ιοαθυ ζαήζακε μζ αζχκεξ ηυζεξ παηνίδεξ ηυζεξ πνμζπάεεζεξ ιέζα ιμο ηαιέκεξ. Ώξ‘ ημοξ ακέιμοξ κα ιαξ πάκε υπμο εέθμοκ αξ‘ ημοξ ακέιμοξ ηαζ ημ ηοθθυ ηναζί ημ ιαηςιέκμ θςξ πάκς ζηα πείθδ ζμο, ημ ρέια ηζ δ μιμνθζά ζμο πεξ ιμο ημ πάθζ, πεξ ιμο ημ πάθζ πςξ εα ιε εοιάζαζ ηζ εβχ εα ζε πζζηέρς
Αθηή Ώοηυξ μ άκενςπμξ βφνζζε ζπίηζ ημο επζηέθμοξ άθδζε ηδ ιμκαλζά ημο ζηα ηναβμφδζα άθδζε ημοξ ζοκηνυθμοξ ημο ζε ιζα ζπεδία έημρε ηα βέκζα ημο παιμβεθάεζ ζε υθμοξ. Ώοηυξ μ άκενςπμξ δεκ ιπμνεί πζα μφηε κα ηθάρεζ βζαηί μζ ζδζημί ημο είκ‘ εοηοπείξ πμο ημκ ηενδίζακ πάθζ βζαηί ημ ηφια πμο ‘νεε ηζ έθοβε παίνκμκηαξ ηυζδ γςή αοηυκ ημ βζμ ημκ αηνζαυ ημκ λέναζε πίζς ζη‘ αηνμβζάθζ. Βδχ ιεβάθςζε ηαζ πέεακε ζ‘ αοηά ηα ιένδ ημκηά ζηδ ιάκα ημο ηαζ ημκ παηένα ημο έπαζε ηδκ ροπή ημο εδχ δίπθα ζηδ εάθαζζα ημκ ζάπζζε ημ ηαθμηαίνζ ηζ δ άιιμξ ήπζε ηδ θςκή ημο. Γεξάζηκνο Λπθηαξδφπνπινο
[54]
Ο Λπθνθξνλίδεο ήηαλ δηζπξακβνπνηόο πνπ έδεζε ζηελ Αζήλα ηνλ 4ν π. Υ. αηώλα. Γελ ππάξρνπλ πιεξνθνξίεο γηα ηνλ ηόπν γέλλεζήο ηνπ. ώδνληαη ειάρηζηνη ζηίρνη ηνπ από ηνλ Αζήλαην.
Η Μήηε αβμνζμφ, ιήηε πανεέκςκ πμο είκαζ ζηα μθυπνοζα κηοιέκεξ, ιήηε ηαζ βοκαζηχκ, πμο πθμφζζμ έπμοκ ημ ζηήεμξ, είκαζ ςναίμ ημ πνυζςπμ, ακ ζεικυ δεκ είκαζ. Γζαηί δ κηνμπαθμζφκδ νίπκεζ πάκς ημο ηάηζ ζακ θμοθμφδζ.
II Σμ νυδμ ημφημ ζμο αθζενχκς, υιμνθμ ηάια ηαζ ηζξ πμδίκεξ ηαζ ηδκ πενζηεθαθαία ηαζ ηδ εενζμζημηχζηνα θυβπδ, βζαηί υ κμοξ ιμο αθθμφ παναδμιέκμξ είκαζ: ζηδκ παζδμφθα ηδκ υιμνθδ ηζ αβαπδιέκδ απυ ηζξ Υάνεξ. Λπθνθξνλίδεο (κεηάθξαζε: Ζι. Βνπηηεξίδεο)
[55]
Ζ Kιενπάηξα Λπκπέξε γελλήζεθε ζηε Υαιθίδα ην 195). πνύδαζε Μνπζηθή, Εσγξαθηθή, Φηινζνθία θαη Ηζηνξία ηεο Σέρλεο. Έρεη εθδώζεη νθηώ πνηεηηθέο ζπιινγέο
One night stand Μζα ηονία ιζα βοκαίηα δίπςξ θζυβημ (εβχ) ζημ θαζιυ πζμ δειέκδ, βζα κ‘ ανέζεζ (ηδκ πνμηζιχ άθνμκα θφημ ηαζ βάημ ζηδκ ενδιζηή ιμο έηηαζδ) Σζ δεκ ζηα ηέζζενα ζακ εηηνειέξ κα θαίκεηαζ πζμ ζηθδνή ή κφπηα πζμ ηα πμηά ημ ιπαν ακ ηζ άθθμηε απυ ηνυιμ ζηζξ πεδζάδεξ ημο πνςζκμφ θεοβάηδ μο ακμίβς ημ ιάηζ ιε λοναθάηζ αθέπς ηδκ ίδζα πενζηηή εκδοιαζία ηα θμοθάηζα ημο ζχιαημξ δεκ ημ ιδδέκ αοημπνμζχπςξ (αοηυηθδημ άκεμξ εκ ηδ νφιδ ημο θυβμο ιμο ηζ άθθμηε νφβπμξ ηδξ κοηηυξ ) O άκηναξ αοηυξ οπμκμμφζε o ζηδευδεζιμξ ιαξ απαηά -έθεβε- άθθα δείπκεζ ηυζεξ πνμδμζίεξ ηα ζηήεδ ηδξ βοκαίηαξ θςθζέξ έπνεπε ακη‘ αοημφ θμκζηά υνβακα Σχνα λακά πνςί ζε πεκεχ ιε ημ κμο ζημ βοικυ ιμο ζημηάδζ πκίβς πκίβς ημκ ζδεαηυ ζμο ζηνυαζθμ κ‘ απμιείκεζ ημ ηίπμηε πζμ ζηοθυ (Οζ αζηένεξ μζ πθακήηεξ ζημ πάηςια) Μέκς ζημ πέκεμξ ηαηαπίκς zantox πάκς ζηδ θέηα ημο πνςζκμφ ηα αοβά ιάηζα ζμο ιε ημζηάγμοκ ημ γαιπυκ ημ ηδβάκζ Κιενπάηξα Λπκπέξε
[56]
Ο Λνξέληδνο Μαβίιεο (1860-1912) από ηελ Ηζάθε, ήηαλ έλαο αθόκα Δπηαλήζηνο ιπξηθόο πνηεηήο. Έραζε ηε δσή ηνπ ζηε κάρε γηα ηελ απειεπζέξσζε ησλ Ησαλλίλσλ, ην 1912 .
Λήζε Καθυηοπμζ μζ κεηνμί πμο θδζιμκάκε ηδκ πίηνα ηδξ γςήξ. κηαξ αοείζεζ μ ήθζμξ ηαζ ημ ζμφνμοπμ αηθμοεήζεζ. ιδκ ημοξ ηθαζξ, μ ηαδιυξ ζμο υζμξ ηαζ κα ‗καζ. Σέημζα χνα μζ ροπέξ δζρμφκ ηαζ πάκε ζηδξ θδζιμκζάξ ηδκ ηνμοζηαθθέκζα ανφζδ, ια αμφνημξ ημ κενάηζ εα ιαονίζεζ, ακ ζηάλεζ βζ‘ αοηέξ δάηνο υεε αβαπάκε. ακ πζμοκ κενυ εμθυ λακαεοιμφκηαζ δζαααίκμκηαξ θζαάδζα απυ αζθμδίθζ πυκμοξ παθζμφξ πμο ιέζα ημοξ ημζιμφκηαζ Ώκ δεκ ιπμνείξ πανά κα ηθαζξ ημ δείθζ ημοξ γςκηακμφξ ηα ιάηζα ζμο αξ ενδκήζμοκ. Θέθμοκ, ια δε αμθεί κα θδζιμκήζμοκ.
Καιιηπάηεηξα «Ώνπυκηζζζα Ρμδίηζζζα, πχξ ιπήηεξ; βοκαίηεξ δζχπκεζ ιζα ζοκήεεζα ανπαία εδχεε.» «Έπς έκα ακίρζ, ημκ Βοηθέα, ηνία αδένθζα, βζμ, παηένα, Οθοιπζμκίηεξ· κα ιε αθήζεηε πνέπεζ, Βθθακμδίηεξ, ηζ εβχ κα ηαιανχζς ιεξ ηα ςναία ημνιζά, πμο βζα ημ αβνίθζ ημο Δναηθέα παθεφμοκ, εαοιαζηέξ ροπέξ ακηνίηεζεξ. Με ηζξ άθθεξ βοκαίηεξ δεκ είι‘ υιμζα· ζημκ αζχκα ημ ζυζ ιμο εα θακηάγεζ ιε ηζξ ακηνεζάξ η‘ αιάνακηα πνμκυιζα· ιε ιάθαια βναιιέκμ ημ δμλάγεζ ζε αζηναθηενυ ηαηεααηυ ιανιάνμο φικμξ πνοζυξ, ημο αεάκαημο Πζκδάνμο.» Λνξέληδνο Μαβίιεο
[57]
Ζ Διηά ηδκ ημοθάθα ζμο εθχθζαζε ιεθίζζζ, βένζηδ εθζά, πμο βένκεζξ ιε ηδ θίβδ πναζζκάδα πμο αηυια ζε ηοθίβεζ ζα κα ‗εεθε κα ζε κεηνμζημθίζεζ. Καζ ημ ηάεε πμοθάηζ ζημ ιεεφζζ ηδξ αβάπδξ πζπίγμκηαξ ακμίβεζ ζημ ηθανί ζμο ενςηάνζημ ηοκήβζ, ζημ ηθανί ζμο πμο δε εα λακακείζεζ. Χ, πυζμ ζηδ εακὴ εα ζε βθοηάκμοκ, ιε ηδ ιαβεοηζηὴ αμή πμο ηάκμοκ, μθμγχκηακδξ κζυηδξ μιμνθάδεξ Πμο ζα εφιδζεξ ιέζα ζμο πθδεαίκμοκ· ς, κα ιπμνμφζακ έηζζ κα πεεαίκμοκ ηαζ άθθεξ ροπέξ ηδξ ροπήξ ζμο αδενθάδεξ. Λνξέληδνο Μαβίιεο
[58]
Πέηξνο Μάγλεο (1880-1952) ήηαλ ην ςεπδώλπκν ηνπ πνηεηή Κ. Γ. Κσλζηαληηλίδε από ηε Εαγνξά ηνπ Πειίνπ. Έδεζε ζηελ Αιεμάλδξεηα όπνπ εμέδηδε ην πεξηνδηθό εξάπηνλ.
Γίιεκκα Ναοάβζμ μ ένιμξ ηαπεηάκζμξ παθζέξ ημο δυλεξ ζοθθμβάηαζ· ιζα ιένα ημκ ηζιμφζακ υθμζ, ηχνα ηακείξ δεκ ημκ εοιάηαζ. Κζ αοημί, πμο ςξ πηεξ ημκ εοθμβμφζακ, αδζάθμνμζ πενκμφκ ηαζ λέκμζ! ακ πέζμοκ ηα ηανάαζα ημο έλς, κα γεζ ηακείξ ή κα πεεαίκεζ; Πέηξνο Μάγλεο
Αδξηαλφο Καζ είπεκ μ Ώδνζακυξ (Ρςιαίμξ αοημηνάηςν μ ημο Σνασακμφ)· «Καηάνα ζηζξ βοκαίηεξ· μ κμοξ ηςκ ηαζ μ θμβζζιυξ πχξ κα βεθάκε ημοξ άκδναξ πάκηα είκαζ. ζμ δζα ημ ηάθθμξ, κα μ Ώκηίκμμξ (εη ΐζεοκίαξ ηδξ οπέν ημκ αββάνζμκ έθδαμξ)· ηαζ ζημοξ ημνιζμφ ηζξ βναιιςζέξ, ηαζ ζημο ιοαθμφ ηδ θάιρδ, ηαζ ζηςκ ενχηςκ ημοξ ηνεθμφξ μνβζαζιμφ αζοκαβχκζζημξ. Όζηενα ηαζ αμδευξ είκαζ ηαθυξ ηαζ ζφιαμοθμξ ηαζ θίθμξ πζμ πζζηυξ». Πέηξνο Μάγλεο
[59]
Ο Μαθεδφληνο (ή Μαθεδφληνο) ν Τπαηηθφο (6νο αηώλαο) ήηαλ πνηεηήο επηγξακκάησλ. Καηαγόηαλ από ηε Θεζζαινλίθε θαη από νηθνγέλεηα πνπ κέιε ηεο είραλ θηάζεη σο ζην αμίσκα ηνπ ππάηνπ. Έδεζε ηελ επνρή ηνπ Ηνπζηηληαλνύ θαη δηαθξίλεηαη γηα ην θνκςό - αλ θαη πεξίπινθν - ύθνο ησλ, εξσηηθώλ σο επί ην πιείζηνλ, επηγξακκάησλ ηνπ πνπ ζώδνληαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία.
Μαθεδφληνπ επίγξακκα Σα δίπηοα η' αηνμιυθοαα μ βένμξ ημ πεζιχκα ηα' δεζε ζημ ηαιάηζ ημο, κα πάρεζ ηδ δμοθεζά ηαζ πνμξ ημ ηφια η' αθιονυ ηαζ πνμξ ημκ Πμζεζδχκα μ ρανάξ ιίθαε πφκμκηαξ δάηνο ζηαθζά ζηαθζά: «Ξένεζξ, αθέκηδ, απυζηαζα ηαζ ζα βενκχ ηαζ θζχκς, δ ηαηή θηχπζα ηάεζζε ζηδ νάπδ ιμο αανζά ενέρε ιε αηυι' ακήιπμνμ, ι' απυ ηδ βδ ηαζ ιυκμ, ζα εέθεζξ, ηζ είζαζ ααζζθζάξ ζε πέθαμ ηαζ ζηενζά». Μαθεδφληνο Μεηάθξ: ίκνο Μελάξδνο
[60]
Ο Γηψξγνο Μαθξήο γελλήζεθε ην 1923. Ήηαλ δηαλννύκελνο θαη πνηεηήο. Απηνθηόλεζε ην 1968, ζε ειηθία 45 εηώλ.
Ηζηνξηθφ Ο ααζζθζάξ ρζεφνζζε υθδ κφπηα πνμζεοπέξ ηαζ ηαηά ημ πνςί ηαηεααίκμκηαξ μ ιέβαξ ηανδζκάθζμξ ιπαίκμκηαξ πνχημξ ζημ ηεθί βζαηί έηζζ πνέπεζ είπε: «Μεβαθεζυηαηέ ιμο, ιε αδδία αθέπς πςξ ημ ηεθάθζ ζαξ ημφνερακ, ιε εάννμξ ηαηεαείηε αοηά ηα ζηαθμπάηζα ηζ ακ μ Λαυξ ζαξ, Θευξ ζαξ ζπςνέζεζ ιε, ζαξ ανίζεζ ηα εεία ιανηονζηά ζαξ ιάηζα αξ εοδμηήζμοκ κα ιε ημζηάκε πίζς απ‘ ηδκ ηνειάθα, δ κα ιζθμφκε ζημ βαθάγζμ ημο μονακμφ. επηέ Μμκάνπδ, εβχ θοπάιαζ… Να‘ ιζα ηθαίς. Βίιαζ πζζηυξ ηζ αοηυ ημ πχια πμο παηήζαηε, βζα ιέκα αβζμζφκδξ Μφνα βζα πάκηα απυ πολίδα εα ζημνπά» Ώημθμφεςξ Μπήηακ μζ δήιζμζ ιε ιάζηεξ ηαζ ηοθυηηεξ Οζ αοθζημί ημ πένζ εα θζθήζμοκ Κζ μ ηεθεηάνπδξ ηδξ επζηνμπήξ ηςκ εακαηχζεςκ… Σμκ ααζζθζά ημκ ηνέιαζακ, ηζ αοηυ Σδ ζοκμδεία ηοιπάκςκ απυ δένια. Έαναγε μ υπθμξ ιε αμοδηυ πμο θέεζ Πάκη‘ απυ πνζκ ηδ ιέθθμοζα ζζημνία Δ δζαδζηαζία πανεηδνήεδ Κζ απυ ηα ιάηζα ηδξ επζηνμπήξ Σα ενζαιαεοηζηά ηαζ θμαζζιέκα Ώπυ ηδ δεζζζδαζιμκία ηςκ μζςκχκ. Γηψξγνο Μαθξήο
[61]
Πνίεκα γηα ην θνξίηζη κε ην άζπξν αδηάβξνρν Θα ‗πνεπε κα καζ επίηδδεξ ααθιέκμ Έκα ηοπαίμ ια υιμνθμ βεβμκυξ Έκα θεοηυ αζεένζμ βεβμκυξ πμο ζηάεδηε βζα ιζα ζηζβιή Μέζα ζε ιζακ αοθή μθεαθιζαηνείμο. Ώπ! Μένα ανμπενή, βειάηδ θμζηδηέξ ηζ άζπδια πάπακα, Βκχ δίπθα δζέηνζκε ηακείξ ημοξ αζεεκείξ Με ιζηνά άννςζηα ιάηζα βειάηα ηαηία Καηία ηαζ ζοιθμνά ζημ ηιήια απυνςκ Ώίεμοζα ακαιμκήξ Καζ πάκς ζημ ααιιέκμ ημίπμ μζ εηαγένεξ Με ηα ενβαθεία ηςκ βζαηνχκ Σμ ιάεδια ακαημιίαξ ημο ηαεδβδηή Σμφθπ ε ιζα ιζηνή θζεμβναθία ι‘ άζπνμ θυκημ. Καζ κ α ηδκ, κα ηδκ ζακ επίηδδεξ Σοπαία ηαζ υιμνθα ααθιέκμ βεβμκυξ Άβκςζηδ ι‘ άζπνμ αδζάανμπμ. ηθδνά παναηηδνζζηζηά Μεθαπνζκά θίβμ ζηθδνά παναηηδνζζηζηά Νηοιέκδ ζε πενήθακμ αθαγμκζηυ ειααηήνζμ Θοιίγμκηαξ μδοκδνά ζοιαάκηα παθαζυηενα, Καζ ανημφζε αοηυ βζα ηδ δδιζμονβία Κάπμζαξ ιζηνήξ υζμ ηζ αζήιακηδξ κυηαξ πςξ ανηεί ιζα πεεαιέκδ θφζδ Με ηάηημ ηαζ ιπμοηάθα βζα κα ηαηαθάαμοιε πςξ ανηεί έκα ιζηνυ πενάηζ παίγμκηαξ Μ‘ έκα ιζηνυ ακηζηείιεκμ αζοκαζζεήηςξ Ώπ! Μένα ανμπενή βειάηδ απ‘ ημ ημνίηζζ ιε ημ άζπνμ Ώδζάανμπμ. Γηψξγνο Μαθξήο
[62]
Ο Μηιηηάδεο Μαιαθάζεο (1869-1943) από ην Μεζνιόγγη ήηαλ πνηεηήο ηνπ λενειιεληθνύ ιπξηζκνύ.
Αγάπε Ώξ ιδ βονίγεζ μ θμβζζιυξ ζηα πνυκζα εηείκα πίζς ηάθθζμ ιζα ηέημζα εφιδζδ βζα πάκηα κα παεεί, πμζμξ λένεζ, ηχνα εα ‗ηακε βναθηυ κα ζ‘ αβαπήζς ηαζ ηυζμ πμο πμηέ ηαιζά δεκ έπεζ αβαπδεεί; Κζ ακ έθοβε δ κζυηδ ζμο πμο εθίαεζαζ βζα δαφηδ, ςξ βζα πμοθί πμο πέηαλε ι‘ άθθα ιαγί πμοθζά, πενζζζυηενμ απυ ιζακ άκμζλδ ημκ ένςηά ιμο ακάθηεζ ημο πζκμπχνμο η‘ άββζβια ζηα ςναία ζμο ηα ιαθθζά. Κζ αηυια θηάκς κ‘ αβαπχ ζ‘ εζέ ιζακ άθθδ εζηυκα - η‘ μνηίγμιαζ ζηα ιάηζα ζμο πμο ηυζμ θαπηανχ – ημκ ήιενμ ηζ ακέθεθμ ηαζ ημ βθοηυ πεζιχκα πμο ζημ πθςιυ ζμο πνυζςπμ ιζα ιένα εα εςνχ. Καζ ιάεε ημ. Σζξ ιεθζπνέξ θαιπνάδεξ ημο Αεηέιανδ, ηαζ ηζξ θεββανμζηέπαζηεξ ημο Γεκανζμφ μιμνθζέξ, ιήηε ζηζξ ηνέθεξ η‘ Ώπνζθζμφ ηακέκαξ εα ηζξ έανεζ, ιήηε ηαζ ζηζξ ιμκυημκεξ ημο Μάδ ηαθμηαζνζέξ…
Παίδεη απφςε ην θεγγάξη Παίγεζ απυρε ημ θεββάνζ Μέζα ζηδκ ηθδιαηανζά, Πμο ‗καζ κα ημ πζεζξ, αθήεεζα, ημ πμηήνζ, Κζ υπζ ηυζμ βζαηί παίγεζ ηδκ ηθδιαηανζά, υζμ βζαηί θέββεζ δίπθα ‘ έκα παναεφνζ… Μηιηηάδεο Μαιαθάζεο
[63]
Ο Μπαηαξηάο Ο Μπμοημοαάθαξ μ ιζηνυξ ηζ μ Κθδξ ημο Σζαβηανάηδ ηζ μ Νίημξ ημο ΐνακά, άαααημ ανάδο, ηάπμηε, ημ 'νζπκακ ζημ ιενάηζ, ζημο ΐθάπμο ημοηζμπίκμκηαξ ηνοθά. Κζ ςξ ήζακε ανπμκηυπμοθα ηζ μζ ηνεζξ, ζημ ηέθζ απάκς, ζηέθκακ βζα ηα αζμθζά, ηαζ ιεξ ζε θίβμ αθέπακε ημκ Καηζανυ ημκ Πάκμ, ηαζ πίζς ημ Θακάζδ Μπαηανζά. Κζ αιέζςξ ιε ημ αζμθζηγή ηαζ ιε ημ θαμοηένδ, ηαζ ι' έκακ πζθζνηγή, βζα ημ αζθμφπζ ηίκαβακ ημο Κχζηα Καθζακηένδ, πμο ζίβμονα ημκ έανζζηακ εηεί. Κζ μ Κχζηαξ θαβμημίιδημξ, πάκηα ιε ηδκ πμδζά ημο, ημοξ δέπμκηακ μνευξ, ηαζ ημ ηναπέγζ εημίιαγε πνμξ η' ανιονίηζα ηάημο, ζηδξ άπθαξ θζικμεάθαζζαξ ημ θςξ. Κζ ςξ κα ζηνςεεί ηαζ κα ζζαπηεί, ηαζ κα ζοβηαζνζζημφκε η' άνβακα, ζζβαθά ηα θζακμηνάβμοδα άνπζγακ, ηα βζανεδάηζα, μπμφ 'καζ ηαεχξ ηα πνμζακάιιαηα ζηδ ζηζα. Μα ζημ ηναπέγζ ςξ ηάεμοκηακ, ηζ άκμζβεκ δ θςκή ζμο, ιεβάθε Μπαηανζά! ζημ ηνίημ ηναζμπυηδνμ, πμοθζά ημο Παναδείζμο λοπκμφζακε ηζ αδδυκζα ζηα ηθαδζά. Καζ θίβμ θίβμ ςξ βφνζγεξ ιεξ ζημ ηναβμφδζ, ς εάια! παθζηανζέξ, ηαδιμφξ, Σ' ανιαημθίηζ ακέααγεξ ηαζ ηδκ αβάπδ ακηάια, ζη' αζηένζα, ζημ θεββάνζ, ζημοξ Θεμφξ. Κζ εηείεε, πμο δεκ έθηακε ηακέκαξ, ηζ δ ακάζα, πζάκμκηακ ςξ ηζ αοηή, ηζ εηείεε αθέβνα παίγμκηαξ ζηαθί ζηαθί ηα ιπάζα, ηαηέααζκε δ βαθζάκηνα ζμο δ θςκή. Κζ υπςξ εηφπαζκε ζοπκά ζε ηέημζα βθέκηζα κα 'καζ ηαθμηαζνζμφ πανά, ηαζ μ ηυζιμξ έλς, ηα κενά ηαζ μζ ηάιπμζ κα εοςδάκε ηζ υθα ιαγί κα ζπνχπκμοκ δοκαηά, ηαζ ηδκ πζμ θίβμ ακάεαννδ, πανέηεζ κα παηήζεζ, κ' αημφζεζ ηαζ κα δεζ, [64]
δεκ έιεζκε εζημζυπνμκδ πμο κα ιδκ λεπμνηίζεζ, ηαζ πήνα κζα ζημ δνυιμ κα ιδ αβεζ. Κζ υζεξ αηυια, μζ άπθενεξ δε αυθζε κα θηενίζμοκ ζε ιάκηνεξ ηαζ ζε αοθέξ, ηα ημποθάηζα αοηάηζα ημοξ ζηφθςκακ κα βνζηήζμοκ, ηα ιάηζα ημοξ κα νίλμοκ ζασηζέξ. Καζ ηα ηναβμφδζα, αένδδεξ δνμζζάξ ιαγί ηαζ θαφναξ, - μ δυθζμξ μ ζεακηάξ! πυηε ηζξ θθυβεξ έθενκακ ηαζ πυηε ιζαξ ακάαναξ ημ νάκηζζια ζηα θφθθα ηδξ ηανδζάξ. Μα εηεί πμο πέθαβμ δ θςκή ζάθεοε πζα ηα θνέκα, ηζ μ πθακηαβιέκμξ κμοξ, πμφ πήβαζκε, δεκ ήλενε, ιε ηα θηενά παιέκα, ζ' ακαεοιζέξ ηαζ πυεμοξ ςηεακμφξ, ηαεχξ δ κφπηα εεάιπζγε, ηαζ ηδξ αοβήξ δ πάνδ ζπίεζγ' ακηζηνζκά, λάιςκε μ Μπαηανζάξ ιε ιζαξ ηαζ πέηαε ημ δμλάνζ, ιε ημ ζηενκυ ημο αυβημ ζηα κενά. Καζ αζδηςιέκμξ βκεφμκηαξ κα εημζιαζημφκ ηαζ μζ άθθμζ ηαζ ζηφαμκηαξ ζημοξ ηνεζξ κζυαβαθημοξ ηαθεζηάδεξ ημο, πμο 'πακε ημ ηεθάθζ βειάημ απυ ηαπκμφξ απμαναδίξ ημοξ έθεβε, λεκένςημξ, πςξ δεκ ήηακ δ ηάλδ, πνςί ηαζ Κονζαηή, κα δμοκ παζδζά πμο ηα 'πακε ιδ ανέλεζ ηαζ ιδ ζηάλεζ, ιπθεβιέκα ζηα αζμθζά ηαζ ζημ ηναζί. Κζ εκχ ημοξ έθεβεκ αοηά, ηζ μζ βφνς πανςνίηεξ, ζα ζ' οπκμθακηαζζά, παίνκακ ημ δνυιμ ημο βζαθμφ, μζ απακςπαγανίηεξ, ηζ μζ ηάης ηα κηενζέηζα ηα ζηεκά, ιέζα ζη' ακάθθμβμ ημ θςξ, άνπζγακ ηζ μζ ηαιπάκεξ, πμο θάκηαγακ πνοζέξ, ηαζ ηα ημνίηζζα ειπαίκακε κα ημζιδεμφκ ηζ μζ ιάκεξ λαθθάγακε κα πακ ζηζξ εηηθδζζέξ... Μηιηηάδεο Μαιαθάζεο
[65]
Ζ Πφιπ Μακαθάθε γελλήζεθε ην 1976 ζηελ Αζήλα θαη θαηάγεηαη από ηελ Σύιηζν Ζξαθιείνπ Κξήηεο. πνύδαζε λνκηθά θαη έιαβε κεηαπηπρηαθό ζην Αζηηθό Γηθνλνκηθό Γίθαην. Δίλαη δηθεγόξνο θαη πνηήηξηα. Έρεη εθδώζεη πέληε βηβιία πνίεζεο.
Αλαθφινπζν μχπλεκα ηδκ πθαβζά μ βφρζκμξ ζππυηαιπμξ ηςκ παζδζηχκ ιαξ παναιζθδηχκ Δ ανμπή πανμδζηή ζημ πχια Μαφνα ζανημαυνα ηοηθάιζκα θοηνχκμοκ ζηα πυδζα ιαξ Ο βίβακηαξ ιε ημ έκα ημο ιάηζ λενκάεζ ηοθθςιέκεξ αθήεεζεξ Ώδδθάβεξ θςκέξ, ενπεηά ηφιαηα Μαιά, δεκ εέθς κα πάς ζπμθείμ ζήιενα, αφνζμ, ζήιενα
Έθηαθην δειηίν θαηξνχ Ώίζεδζδ ελαβκζζιμφ ημ ποηκυ πζυκζ ηαζ ημ ποηκυ ιπθε ζημ αμοκυ ηαεχξ λδιενχκεζ, ζακ παζδζά ηζ ειείξ εα ανμφιε ζημθζζιέκα θακηαζηζηά πάνηα ιεηαιμνθχκμκηαξ ημ άεθζμ πανυκ ζε γεζηά βάκηζα, κα ιδκ ηάκμοκ άθθεξ πθδβέξ ηα δάπηοθα ηδξ αθθμθνμζφκδξ πμο ιαξ ζοβηναημφκ
Νφζηνο Αομ ζπμονβίηζα ιπνμζηά ζημ ηγάηζ πίκμοκ κενυ έκα ηανάαζ άναλε ζημ βείζμ δ θςηζά ζπαηαθήεδηε ημκ πεναζιέκμ πεζιχκα ή ιήπςξ αζχκα; Μαξ δνειεί μ πνυκμξ ζηζξ ημνπίθεξ ηδξ ζφβποζδξ ιαξ ελακηθεί δ επζδνμιή ζημοξ θάηημοξ ηδξ ακμιανίαξ επαββεθιαηίεξ εναζζηέπκεξ ζημ δζδκεηέξ ακηαθθάζζμοιε αηάηεξ ζε δεφηενμοξ νυθμοξ Κανζηαημφνεξ ζημ πανυκ πμο θίβμ-θίβμ ηζ αοηυ ιαξ δζχπκεζ
[66]
Ο ζπγγξαθέαο Κσλζηαληίλνο Μαλαζζήο ήηαλ ιόγηνο πνπ έδεζε ηνλ 12ν αηώλα ηελ επνρή πνπ βαζίιεπαλ ζην Βπδάληην νη Κνκλελνί. Γελλήζεθε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε θαη εξγάζηεθε σο δάζθαινο ηεο ξεηνξηθήο ζηελ γελέηεηξά ηνπ. Δμειέγε επίζθνπνο θαη ην 1172 έγηλε κεηξνπνιίηεο Ναππάθηνπ. Ήηαλ πνιπγξαθόηαηνο θαη πνιιά από ηα βηβιία ηνπ ήηαλ δεκνθηιή. Μεξηθνί ηίηινη ησλ έξγσλ ηνπ: Χξνληθή ύλνςε, Πξνο ηνλ βαζηιέα θπξ Μαλνπήι Κνκλελό, Έθθξαζε αλζξώπνπ κηθξνύ (γηα έλα λάλν ηεο απιήο), Δλόδηνλ πξνζθώλεκα θαη πνιιά άιια θαη θπζηθά κεηαμύ απηώλ θαη ην: Τα καη’ Απίζηανδπον και Καλλιθέαν. Τν έξγν ηνπ Κσλζηαληίλνπ Μαλαζζή είλαη γξακκέλν ζε ελλέα ιόγνπο (βηβιία) ζε δεθαπεληαζύιιαβνπο ζηίρνπο. Σώδνληαη κόλν απνζπάζκαηα από απηό. Η ππόζεζή ηνπ είλαη πεξίπνπ: Οη ήξσεο ηνπ έξγνπ Αξίζηαλδξνο θαη Καιιηζέα ζπιιακβάλνληαη αηρκάισηνη από ιεζηέο πνπ έρνπλ σο αξρεγό ηνλ Ναπζηθξάηε. Όκσο άιιε ζπκκνξία ιεζηώλ επηηίζεηαη ζηνπο πξώηνπο λ αξπάδνπλ ηα ιάθπξα θαη ηνπο αηρκαιώηνπο ηνπο θαη θπζηθά θαη ην εξσηεπκέλν δεπγάξη. Όηαλ ν Αξίζηαλδξνο επηρεηξεί κηα απόπεηξα απηνθηνλίαο ζώδεηαη ηελ ηειεπηαία ζηηγκή από έλα άιιν Έιιελα αηρκάισην. Αθνινπζεί λέα επηδξνκή άιιεο ιεζηξηθήο ζπκκνξίαο κε επηθεθαιήο ηνλ Βνύζηξε πνπ θαηνξζώλεη θαη αξπάδεη ην δεπγάξη, ην νπνίν γλσξίδεη ηελ ηξίηε ηνπ θαηά ζεηξά αηρκαισζία. Ο Βνύζηξεο απνθαζίδεη λα ζπζηάζεη ηνλ Αξίζηαλδξν αιιά ηειηθά απηόο ζώδεηαη. Ταπηόρξνλα ε Καιιηζέα απνθξνύεη κεηά από κεγάιεο πεξηπέηεηεο ηηο εξσηηθέο πξνηάζεηο ελόο από ηνπο ιεζηέο. Αληίζηνηρα κηα γπλαίθα εξσηεύεηαη παζηαζκέλα ηνλ Αξίζηαλδξν θαη απηό πξνθαιεί ηελ δήιηα ηεο Καιιηζέαο, αιιά ηειηθά ηα πξάγκαηα κεηαμύ ηνπ δεπγαξηνύ μεθαζαξίδνπλ αιιά νη πεξηπέηεηέο ηνπ δελ ηειεηώλνπλ. Τελ θαηάζηαζε ζα ζώζεη ν πόιεκνο πνπ μαθληθά μεζπά θαη ην δεπγάξη θαηαθέξλεη λα απειεπζεξσζεί θαη λα επηζηξέςεη ζηελ Ειιάδα, όπνπ ζα δήζεη επηπρηζκέλν.
[67]
Κσλζηαληίλνπ Μαλαζζή: Σα θαη’ Αξίζηαλδξνλ θαη Καιιηζέαλ Ένα μικπό μεηαθπαζμένο απόζπαζμα:
Σα θαη’ Αξίζηαλδξνλ θαη Καιιηζέαλ .................................................................... Έηζζ δεκ οπάνπεζ ηίπμηε πμο μ ηφνακκμξ Ένςηαξ δεκ έπεζ ημ εάννμξ κ' ακηζιεηςπίζεζ, μφηε δ θςηζά, μφηε ημ κενυ, μφηε ημ πζυκζ, μφηε δ ζηενευηδηα ημο ηνοζηάθθμο, μφηε ημ δδθδηήνζμ, μφηε δ ιάπαζνα, μφηε μζ ζηοεζημί πεζιχκεξ, μφηε ημ πέθαβμξ ιεξ ημ αανφ πεζιχκα, μφηε δ κφηηα, μφηε η' αβνίιζ, μφηε δ ακμζηηή εάθαζζα. Καζ υηακ βίκεζ ηακείξ ζηθάαμξ ζηα πένζα ημο Ένςηα, ηίπμηε δε θμαάηαζ, μφηε ηδ εάθαζζα, μφηε ηδκ άαοζζμ, μφηε ηδκ ηυρδ ηδξ επενζηήξ θυβπδξ, μφηε ημ πθήεμξ ηςκ ακηζπάθςκ. Σα αβνίιζα αθέπεζ ζακ ανκζά, ηζξ ααφζζμοξ ζα αάζδ ζηένζα, ζα δνμζζά έπεζ ηδ θςηζά ηζ υπζ ζα θςηζά, μφηε ηα λίθδ ζακ λίθδ, ηαζ νίπκεηαζ μθυηθδνμξ εκάκηζα ζε πθήεμξ δίζημιςκ ζπαεζχκ ηαζ πέθηεζ ιε εάννμξ ζε ακμζηημφξ ηαζ απυηνδικμοξ ηάθνμοξ, ακ έπεζ ηδκ εθπίδα κ' ακηζηνίζεζ ιυκμ αοηυ πμο πμεεί, ακ δεζ ιε ηδ θακηαζία ημο αοηυ πμο αβαπά, ακ ιυκμ ημ θένεζ ζημ κμο ημο. ……………………………………………… Κσλζηαληίλνο Μαλαζζήο
[68]
Ο Γηψξγεο Μαλνπζάθεο (1933-2008) από ηα Υαληά ήηαλ εθπαηδεπηηθόο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Έγξαςε δνθίκηα, κπζηζηνξήκαηα θαη εμέδσζε νθηώ πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Κνηκσκέλε Ο Όπκμξ μ Μεβάθμξ ηδκ ελέπαζε. Κάεεηαζ ζημκ ηακαπέ ιε ηζξ χνεξ ηαζ ημζηάγεζ ηα βνάιιαηα ζηδκ εθδιενίδα πμο υθμ ιζηναίκμοκε ηαζ πζμ πμθφ. Κζ ένπεηαζ γάθδ βθοηζά ηαζ ααναίκμοκ ηα αθέθανα. Αακείγεηαζ ηυηε απυ ημκ Μεβάθμ Όπκμ ιζα χνα ή ηαζ δομ Κζ εηείκμξ, θζθεφζπθαπκμξ ηδξ δίκεζ υζδ γδηήζεζ πνμηαηααμθή. Γένκεζ ηδκ ηεθαθή ηζ δ εθδιενίδα βθζζηνά απ‘ ηα πένζα ηδξ ζημ πάηςια. Καζ θζβμζηεφμοκ μζ χνεξ ηδξ ακαιμκήξ. ζπμο κα ιπεζ μνιδηζηυξ μ πζμ ιζηνυξ εββμκυξ, μ δεηαμπηάπνμκμξ βονίγμκηαξ απυ ημ ζπμθεζυ ημο ηαζ κα λεζπίζεζ ιε θςκέξ ημκ φπκμ ηδξ.
[69]
Ζ πξνζεπρή ηνπ ηπθινχ Κφιαηα ηφιαηα δ ανμπή δένκεζ ημ ηγάιζ. Πίζς απ‘ ημ ηγάιζ ηάεεηαζ μ ηοθθυξ. Ώημφεζ ημκ ήπμ ηδξ ανμπήξ ηαζ κμζχεεζ ηα κενά κα ηοθμφκ ζημ πνυζςπυ ημο. θαθίγεζ ηα ιαηυθοθθα, πνμζεφπεηαζ «Κφνζε ηςκ οδάηςκ, λέπθοκε ηαζ ηδκ ηοθθυηδηα ιμο, ηάιε υηακ ε‘ ακμίλς ηα αθέθανα κα δς ημ πνχια ηδξ ανμπήξ». ***
Οη αλεκφκπινη ηα πνυκζα ηςκ παππμφδςκ ιαξ μζ ιφθμζ ημο κδζζμφ είπακε θηενά, αοηά πμο μ Αμκ Κζπχηδξ κυιζγε πένζα βζβάκηςκ. Σχνα είκαζ αζάθεοηα. Οζ βείημκεξ ιαξ ενζαιαμθμβμφκ πμο επαθδεεφηδηακ μζ θμβζηέξ ημοξ ενιδκείεξ. Αεκ οπμπηεφμκηαζ πυζμ ιίγενδ έβζκε δ γςή ιαξ ιε ημοξ ακάπδνμοξ ακειυιοθμοξ. ***
Μεγάιε Πέκπηε Αεκ πήβε εθέημξ ζηα Αχδεηα Βοαββέθζα. Σδκ χνα εηείκδ έπαζγε μ Οθοιπζαηυξ ηζ δ Μπανηζεθυκα. Πνέπεζ κα ζενανπμφιε ηζξ αλίεξ. Γηψξγεο Μαλνπζάθεο
[70]
Ζ Δπθξνζχλε Μαληά-Λαδάξνπ είλαη Κύπξηα ζπγγξαθέαο πνηήηξηα. πνύδαζε θηινινγία ζηε Φηινζνθηθή ρνιή ηεο Αζήλαο
ηαλ ε λχρηα ραζκνπξηέηαη πάλσ απφ ηηο ζηέγεο, αλνίγνπλ νη αξκνί ηεο πφιεο επηθίλδπλα. Πυηε είκαζ δ δζάανςζδ, πυηε δ μλείδςζδ πμο ηάκμοκ ημκηναιπάκημ, άθθμηε υιςξ δ υζιςζδ ηαζ δ επίζηνςζδ ιε κέμ ζμαά, ιε πνχια. Όζηενα πάθζ ζαπζζιέκα λφθα, ζηεθεημί παθζάξ ζηάθαξ, ιζα ηάιανα πμο βένκεζ δίπςξ ζοκηνμθζά. Πθδβέξ ηαζκμφνζεξ ημ ηζζιέκημ, πχξ κα επμοθχζεζ ηναφιαηα παθζά; Οζ δνυιμζ βειίγμοκ ιμοζζηέξ ηζ εζηζαηυνζα. Ώκάιζηηα ιε ημοαέκηεξ, παζιςδίεξ ηαζ ζονναθέξ απυ ενοιιαηζζιέκεξ ζηνχζεζξ πμθζηζζιχκ. Ένπμκηαζ πθήεμξ ηαζ ζζηίγμκηαζ ημπαδζαζηά. Φεφβμοκ εοιίγμκηαξ πμοθζά πμο ημοααθμφκ ζημ νάιθμξ ημοξ ηδ γςή ζακ ζπυνμ. Ώπθχκεζ δ πυθδ ηα κενά ηδξ θφπδξ ηδξ, βίκεηαζ θίικδ. Κανηενεί κα ηαενεθηίγεηαζ ζε δομ ιάηζα ιζα αβάπδ πμο δεκ ένπεηαζ. Γζ‘ αοηυ ηάπμζεξ θμνέξ ηαεχξ μζ δζααάηεξ πενκμφκ, ιμζάγμοκ ιε ηνέκα πμο δζαζηαονχκμκηαζ ιαγί ηδξ. ηοθχκμοκ ημ αθέιια επάκς ηδξ ηζ εηείκδ θεφβεζ πίζς δίπςξ κα αθέπεζ. Οζ άκηνεξ ηυηε εοιμφκηαζ ηζξ πεναζηζηέξ πμο δεκ ημοξ ημίηαλακ ηαζ μζ βοκαίηεξ ηα ηνφα ηνεαάηζα ημοξ …………………………………………………. ε έκα πεεαιέκμ θανιαηείμ εηαηυ πνμκχκ είκαζ έκα βενμκηάηζ. Κάεεηαζ ιέζα ζε ηζηνζκζζιέκα ααιαάηζα, ζημκζζιέκεξ βάγεξ, θδβιέκεξ ηνέιεξ, ζχδζμ, μλογεκέ, ζζνυπζα, ραθίδζα ιαονζζιέκα, θααίδεξ, ηηέκεξ, πάπζα, ζοζηεοαζίεξ ζηναπαηζανζζιέκεξ ηαζ ηζζνυηα. Φανιαηχκμοκ ή εεναπεφμοκε ηαζ πμζμοξ; Θςπεφμοκε ημ πέκεμξ. Σμ ακηίδμημ ιζαξ πυθδξ πμο πεεαίκεζ, μ θανιαημπμζυξ ηανζπεοηήξ. Αεκ δζακοηηενεφεζ πμηέ. …………………………………………………… [71]
Οζ άκενςπμζ πμο θμαμφκηαζ ημ εάκαημ ηζζβημοκεφμκηαζ ζοκήεςξ πζμ πμθφ ηζ εηεί πμο εα ιπμνμφζε κα βίκεζ ηακείξ ενφθμξ ή ζηίπμξ πεεαίκμκηαξ ςναία, απθά ημκ ηαηαπίκεζ ημ ζημηάδζ. Ο βένμξ ζημ παθζυ ηαηάζηδια ηαζ ηα παζδζά ημο βεζημκζημφ ζπμθείμο. Φςθζά ηδξ ενδιζάξ ηχνα ηδκ ηαημζημφκε ιεηακάζηεξ. Αομ ηοθθμί ηυζιμζ αββίγμκηαζ ηαζ δεκ βκςνίγμκηαζ. Ώκμίβεζ ηάεε πνςί ημ ιαβαγί, απθχκεζ ςξ έλς ηα παζβκίδζα. Σα παζδζά, πμοθζά ζε λέκδ πυθδ, πενκμφκ. Σα βένζηα δάηηοθα ραφμοκ ακηζηείιεκα παθζά. Κμονδίγμοκ έκα παθζυ νμθυζ. Πενζιέκεζ ηα παζδζά ηδξ βεζημκζάξ πμο βενκμφκε αθθμφ, ια δεκ ένπμκηαζ. Ώοηυξ μ βένμξ θμζπυκ εα ιπμνμφζε κα βίκεζ μ ιεβάθμξ πμζδηήξ ηδξ πυθδξ. Αεκ έβζκε, βζα έκα πέκεμξ πμο δεκ λυδερε. Ώκ άπθςκε ηα παζβκίδζα έκα πνςί ζηδκ πθαηεία. Σα παζδζά ημο ζπμθείμο, πνμζθοβάηζα ιαηνζκχκ ηυπςκ ηαζ ηςνζκχκ ηαζνχκ, εα πενκμφζακ ζηδκ ηάλδ ιε έκα παζβκίδζ ζημ πένζ. Με ιζα πεζνμκμιία εα έιπαζκε ιέζα ημοξ ζακ επακάζηαζδ ηυζδ πμίδζδ ηαζ υθα ηα αζαθία ημο ηυζιμο. Σχνα έλς απυ ηδκ ηθεζζηή πυνηα πενκμφκ υθμζ αδζάθμνμζ ηαζ δεκ εοιμφκηαζ. Βίκαζ έκαξ ηάθμξ, εηεί πμο εα ήηακ δ βζμνηή ηδξ γςήξ. Βίκαζ ηζ άθθα ηθεζζηά ιαβαγζά. Καηέααζακ νμθά έκα ανάδο ηαζ ημ άθθμ πνςί δεκ ήθεε ηακέκαξ κ‘ ακμίλεζ. Δπθξνζχλε Μαληά-Λαδάξνπ
[72]
Ζ Νίθε Μαξαγθνχ γελλήζεθε ζηε Λεκεζό ην 1948. Δίλαη εθδόηξηα, πεδνγξάθνο, πνηήηξηα θαη δσγξάθνο
Κήπνη λπρηεξηλνί Να ζε αθήκμοκ ηα άθμβα ζηδκ Πφθδ κα πενκάξ απυ ζζκηνζαάκζα, ηήπμοξ κοπηενζκμφξ, κμφθανα, οάηζκεμοξ, ιήθα ηςκ Βζπενίδςκ. Σμ θςξ ηα ακαηνέπεζ υθα, αθθά εζφ επζιέκεζξ κα δζαζπίγεζξ ηα άδοηα, ηα ζημηεζκά, ηα αιίθδηα
*** Δπηζηξέθνληαο Βπζζηνέθμκηαξ αήια-αήια ζημ ηαθκηενίιζ ημο παθζμφ πεζνμβνάθμο πενζιέκς ημ ζφκδεεξ εαφια πμο είκαζ ηνοιιέκμ ιε επζιέθεζα ζηδκ 25δ ζεθίδα. Οζ θαβςιέκεξ πθάηεξ θάιπμοκ ζηδ ανμπή, μζ αάνηεξ ακεαμηαηεααίκμοκ ημκ ΐυζπμνμ ηαζ μ ένςηαξ ιμο θαίκεηαζ οπυεεζδ πζα ιαηνζκή. οκεπίγς θμζπυκ ηδκ ακάβκςζδ. Νίθε Μαξαγθνχ
[73]
Ζ Δηξήλε Μαξγαξίηε γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1979. Δίλαη εζνπνηόο, ζθελνζέηηο θαη πνηήηξηα
Φιακίλγθν Σδ θέβακ Μίθθο Καζ γμφζε ιέζα ζε έκα αενμπθάκμ Πμθθά πνυκζα Μζζή θθαιίκβημ ιζζή άκενςπμξ Ρμγ απυ ηδκ ημνθή ςξ ηα κφπζα Σναβμφδζα δεκ ήλενε άθθα Βηηυξ απυ ημκ αένα Πυηε απυ εδχ πυηε απυ εηεί Κακέκακ θέκε δεκ αβάπδζε Βηηυξ απυ ηα ζφκκεθα Κμζημφζε ημκ ηυζιμ απυ ρδθά Σζ έηζηαζδ Να κζχεεζξ ηα πζθζυιεηνα Πμηέ ηδξ δεκ θμαήεδηε Σμκ μονακυ Κζ υθμ ήηακ πάκς ζηζξ ζηεπέξ Σζξ θίβεξ ιένεξ πμο ζημκ ηυζιμ ηαημζημφζε Μζηνέξ ζηαβυκεξ λεπείθζγακ ηζξ ηζέπεξ ηδξ Καζ έζηαγακ πάκς ζηα υκεζνά ιαξ Οζ θηένκεξ ηδξ πάζδεοακ ηα ιαθθζά ιαξ Σδ θέβακ Μίθθο ηαζ ίζςξ δεκ ηδκ είδαιε πμηέ Κζ αξ πενπαημφζε πάκς απ' ηα ηεθάθζα ιαξ. Βίιαζ ιεθυ Ρμιακηζηή ηαζ δθίεζα Κάεμιαζ εδχ Γζαηί δεκ έπς ηζ κα ηάκς έαμιαζ ηδ θηχπεζα Σδκ αιμνθςζζά Καζ ημοξ θεαέκηεξ ηακ δεκ έπς ηάηζ κα πζς Ώκμίβς ηδ ανφζδ ηαζ λεπκζέιαζ Με θέκε εφημθδ [74]
Γζαηί ημ ανάδο θμαάιαζ κα ημζιάιαζ ιυκδ Καζ ηα πνςζκά ιμφ ηνχεζ μ ήθζμξ ηδ βθχζζα Έκα ηακανίκζ απέκακηζ Βίκαζ ιυκμ ημ ηίηνζκμ ηθμοαί ημο Σμ γδθεφς Δ ηονία απυ ημ ηάης δζαιένζζια δεκ εα 'νεεζ πμηέ κα ιε ιαθχζεζ Ώημφς πυνηεξ ηαζ ηζκάγμιαζ Σμ ηδθέθςκυ ιμο έπεζ κα πηοπήζεζ δέηα αζχκεξ Άκαρα ημ ηαθμνζθέν Έηζζ κμιίγς πςξ μζ ημίπμζ ιζθμφκ ηα ανάδζα Ο οπμθμβζζηήξ είκαζ ιζα ιαθαηία ακαηάθορδ Βίκαζ βζα κα αθέπς πχξ γμφκε μζ άθθμζ ηαζ κα ιαεαίκς Σμ ηαθμηαίνζ δεκ εα πάς δζαημπέξ Καζ ζε υθεξ ηζξ ανβίεξ εα βθεκηάς μονθζάγμκηαξ Ο πεζιχκαξ είκαζ βζα ημοξ κεηνμφξ δ άκμζλδ βζα ημοξ πεναζηζημφξ Σμ Πάζπα εφπμιαζ κα ακαζηδεχ. Δηξήλε Μαξγαξίηε
[75]
Ζ Διέλε Μαξηλάθε γελλήζεθε θαη δεη ζηα Υαληά. πνύδαζε γξαθηζηηθή θαη δσγξαθηθή ζηελ Αζήλα, όπνπ θαη εξγάζηεθε αξθεηά ρξόληα. Έρεη εθδώζεη εθηά πνηεηηθέο ζπιινγέο
Αζφξπβν Κζ εζφ πμφ ήζμοκα, ιδηένα ηα ιεζδιένζα πμο λάπθςκα απανδβυνδηδ ζημοξ ημίπμοξ; Μζα παναιάδα δ ακαπκμή ιμο νμοθμφζε βνήβμνα ηα δεοηενυθεπηα χζπμο ιμο έθενκε μ φπκμξ ήπμοξ απυ απμιαηνφκζεζξ βζνθάκηεξ απυ ηαθμηαίνζα οδνυαζμοξ πεζιχκεξ πμο βθζζηνμφζακ. Λεοηή ζεθίδα μ παηέναξ αυναημξ βενκμφζε ηζ δ εεία έζηνςκε ζημ ηεηνάδζμ ηα βνάιιαηα κ' απμζηδείζς ηδ γςή. Παπαβαθία έιαεα κα πενπαηάς.
Υακειφθσλν Δ Ρίηα υθδ ιένα ζζςπδθή πθέκεζ ηαζ ηαεανίγεζ ηα παηχιαηα, ηαΎγεζ ηδκ ηονία Ώνζζηέα ζημ ηανμηζάηζ, ηεκηχκεζ ηδ ιπμοβάδα ζηδκ απθχζηνα. Σμ ανάδο πμο ηεθεζχκεζ ηζξ δμοθεζέξ ακμίβεζ ηδ θςημβναθία ζημ κημοθάπζ ηαζ παίγεζ ηυπζ ιε ημκ ιζηνυ Θςιά ημ βζυ ηδξ πμο ηδκ πενζιέκεζ πνυκζα κα βονίζεζ ζημ ζπίηζ ημοξ. Διέλε Μαξηλάθε
[76]
Ζ Σψληα Μαξθεηάθε (1942-94) από ηνλ Πεηξαηά, ππήξμε πνιπηάιαληε. Ήηαλ θξηηηθόο, δεκνζηνγξάθνο, εζνπνηόο, ζθελνζέηηδα ηνπ ζεάηξνπ, ηεο ηειεόξαζεο θαη ηνπ θηλεκαηνγξάθνπ θαη πνηήηξηα.
Δίκαζηε ηα παηδηά Βίιαζηε ηα παζδζά ημο ιεηαπμθέιμο Βίιαζηε μζ ηανπμί ηδξ εφεθθαξ, ηδξ πείκαξ, ημο ηνυιμο, ηδξ ημφναζδξ, ηδξ πνχηδξ επαθήξ ιε ηδκ αημιζηή θνίηδ. Βίιαζηε μζ ζπυνμζ ηδξ μνβήξ, έιανοα εκυξ ηαζκμφνβζμο ηυζιμο, ιζαξ κέαξ επμπήξ. Γεκκδεήηαιε ζημ ζφκμνμ ημο πνυκμο …………………………………………… Μαξ άνπαλε μ άκειμξ ηδξ δίραξ ηαζ ηδξ θοβήξ ηαζ ιαξ έθενε εδχ κα ςνζιάζμοιε. Μα ζιίβμοιε υθμζ ζηδκ ίδζα βθχζζα ηαζ ζηδκ ίδζα αιείθζηηδ ζθναβίδα ημο πμθέιμο πμο ιαξ βέκκδζε, ημο ηεκμφ πμο ιαξ αφγαλε. Βίιαζηε δ δζεεκήξ βεκζά ημο δζεεκμφξ ιεηαπμθέιμο. Γεκκδεήηαιε ζημ ηεκυ.
Καη’ εηθφλα Πχξ κα δεπηείξ πςξ μ ηυζιμξ Βίκαζ υθμξ πθαζιέκμξ ηαη‘ εζηυκα Καζ ηαε‘ μιμίςζή ζμο; Σψληα Μαξθεηάθε
[77]
Ο Μάξηνο Μαξθίδεο (1940-2003) από ηελ Αζήλα ήηαλ ςπρίαηξνο θαη πνηεηήο. Έρνπλ εθδνζεί δεθάδεο ζπιινγέο ηνπ θαη έρνπλ δεκνζηεπηεί πνηήκαηά ηνπ ζε πνιιά πεξηνδηθά ηέρλεο.
Αλαθιεηηθφ Πνχημξ κα πενάζεζ ιέζα μ δεηαπεκηαεηήξ πθμίανπμξ φζηενα κα ιπεζ ζημκζζιέκμξ μ Εαακυδξ αθήκμκηαξ η‘ άθμβυ ημο ζηδκ πυνηα Ο ηαθυξ ιαξ επίζημπμξ Μονζήθ κα ηαείζεζ ζ‘ αοηή ηδκ ηανέηθα ηαε‘ μκ πνυκμκ μ Μάνζμξ εα λεδζπθχζεζ ιζα αμοηδβιέκδ ζημ αίια ημο ζδιαία πνμξ απυδεζλζκ ηδξ πνμδμζίαξ ημο ααζζθυθνμκμξ παππμφ ημο Ο Σμι χβζεν, ημ πεζναπηήνζ, εα πεηάλεζ έκα πμκηίηζ ζημ πανάεονμ ηαζ εα αβεζ κα ημκ ηοκδβήζεζ ιε ηδ ζημφπα δ ηονία Θεκανδζένμο δ βνζά Φναβημβζακκμφ (πμο έπεζ πνυκζα κα ιζθήζεζ ζηζξ βεζηυκζζζεξ) ηζ δ ιαηαζυδμλδ Μανιεθάδμαα – Συζμ πμθφ ημοξ ζηέπημιαζ χζηε εα ιε αανέεδηακ. Mάξηνο Μαξθίδεο
Απνιπηίθην Σμ βεβμκυξ υηζ ημ Πάζπα ιε ηάκεζ κα αζζεάκμιαζ ηαθφηενμξ δεκ απμδεζηκφεζ ηδκ φπανλδ ημο Θεμφ. Mάξηνο Μαξθίδεο
[78]
Ηδησηηθφ κλεκφζπλν Ο ηαθφηενυξ ιμο θίθμξ έθοβε πςνίξ πνμεζδμπμίδζδ είπα αέααζα ηζ εβχ ηζξ δμοθεζέξ ιμο, ηα ζοιθένμκηά ιμο κα θνμκηίζς, εκ εκί θυβς ηζξ ζημημφνεξ ιμο. Μάεαζκα πςξ είπε ηζ αοηυξ ηζξ δζηέξ ημο. Κάκεζξ έηζζ ηα δάπηοθά ζμο ιεηνάξ ιζα ιένα ημ επί ημο ζοκυθμο ηαζ αθέπεζξ ηνμιάγμκηαξ πυζδ γςή άθδζεξ απέλς. Φοζζηά, δεκ είπε πμηέ (ηυζα πνυκζα θζθίαξ!) ιζα ηαθή ημοαέκηα βζα ηα πμζήιαηά ιμο. Φοζζηά, έπαζγε ηαθφηενδ ιπάθα. Σμκ αθέπς κα δζαθέβεζ ιε ακηζηεζιεκζηά ηνζηήνζα ηδκ εκδεηάδα ημο ηζ ειέκα κα ιε αζδχκεζ ζηδκ ηενηίδα. Σέημζμ ηςθυπαζδμ ιμφ έηοπε κα έπς θίθμ παζδζυεεκ. Οφηε έκα ζήια, μφηε έκαξ οπαζκζβιυξ υηζ θεφβμκηαξ ιε ζηέθηδηε υηζ ημο άνεζακ ηάπμζεξ κηνίπθεξ ιμο υηζ ζοιαμφθεοε -έζης ηζ ανβά- κα ιε ζοιπενζθάαμοκ ζηδκ μιάδα. Καε‘ υζμκ ιε αθμνά δεκ άθδζε πίζς ημο δζαεήηδ. Ώκ υπζ βζα ηδ εέζδ ημφ εληνέι, μφηε βζα ηδ εέζδ ημφ ιπαη δζαηφπςζε βκχιδ. Αεκ είπα ζηαεενυηδηα, δεκ ιε ειπζζηεουηακ ζημ βήπεδμ. Σέημζμ ηςθυπαζδμ ιμφ έηοπε κα έπς θίθμ Άκηε κα πκζβείξ εηεί πμο παξ, υπμο ηζ ακ παξ, δεκ ζε πνεζάγμιαζ δεκ έπς ηαη‘ εθάπζζημκ ηδκ ακάβηδ ζμο ιπμνχ κα ηα αβάθς πένα ηαζ ιυκμξ ιμο ιε ημκ δζαζηδηή αθέπς μθμηάεανα ημ βημθπυζη. Κζ υιςξ, βζα ηάπμζα αδζεοηνίκζζηδ ζηα πμζήιαηά ιμο αζηία, βζα ηάπμζμ ιοζηδνζχδδ θυβμ πμο ζε έηακε ιέπνζ ημφδε αεζεαθή πανά ηδκ επαίζποκηδ ακαπχνδζή ζμο ζοιααίκεζ κα ιμο θείπεζξ. Mάξηνο Μαξθίδεο
[79]
Ο Πξφδξνκνο Μάξθνγινπ γελλήζεθε ην 1935 ζηελ Καβάια από γνλείο Μηθξαζηάηεο. Σν 1944 ρηππήζεθε από γεξκαληθή ρεηξνβνκβίδα θαη έραζε ην αξηζηεξό ηνπ ρέξη. πνύδαζε ζηελ Αλώηαηε ρνιή Οηθνλνκηθώλ θαη Δκπνξηθώλ Δπηζηεκώλ. Από ην 1971 δεη ζηε Θεζζαινλίθε. Έξγα ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιώζζεο.
Αλακνλή Σμ πζυκζ, δ ανμπή μ ήθζμξ αθακίγεζ ηδκ πμθζηεία Σδκ άζπνδ πμθζηεία ηδ ιαφνδ πμθζηεία. Σα πνυζςπα ηα θεανιέκα ηα θαβςιέκα πμο ηαηαννέμοκ ζακ ηα παθζά πεηνχιαηα βειίγμοκ ζηυκδ ημοξ δνυιμοξ. Πνυζςπα πμο μναιαηίγμκηαζ θηενά. Σα βναθεία ηαλζδίςκ δ εηαζνεία αενμβναιιχκ μ ζζδδνμδνμιζηυξ ζηαειυξ δ αηημπθμσηή εηαζνεία μζ οπεναζηζηέξ βναιιέξ δεκ εηδίδμοκ εζζζηήνζα ακαζηέθθμοκ ηα δνμιμθυβζα ιάξ αθήκμοκ. Αίκμοκ αυνζζηεξ οπμζπέζεζξ. Πμζμξ λένεζ πυηε εα πάνμοιε ηδ εέζδ ιαξ. Πξφδξνκνο Μάξθνγινπ
[80]
Διεεηλφλ ζέαηξνλ Πέναζακ πνυκζα ζφκηνμθμζ Τπμζπέζεζξ αμφθζαλακ ζηδκ πέηνα Φάκδηακ θηδκυξ πθμφημξ μζ θέλεζξ, δ βθχζζα, ηα αζζεήιαηα Τπενίζποζε εβηέθαθμξ ενπεημφ πμο πήνε ηνεζξ ζηνμθέξ αηυιδ Σα ιοζηζηά ζπέδζα ζηάεδηακ πζμ δοκαηά απ' ημ ζχια ηδξ παηνίδαξ Νφπηα ιαγεφηδηακ ηα ημοθάνζα ηςκ ηαηαδζηαζιέκςκ Ώπαβυνερακ ημ ενήκμ βζα ημ δδιυζζμ ζοιθένμ. Μεηά ηδκ έλαρδ ηςκ πνχηςκ διενχκ Σμοξ υνημοξ ηαζ ηζξ επζηθήζεζξ Με ηα ιμφηνα πέζαιε ζηα παπζά ηνέαηα ηα πθμφζζα ηαζ εφεοια ηναπέγζα Χναία ηα ηναζζά, ηνοθενέξ μζ βοκαίηεξ ηδκ αβμνά θίβμ πμθφ ηαθά πήβακ μζ δμοθεζέξ Σμο πμδμζθαίνμο δ ημοαέκηα ζίβμονδ Λαπκμί ελαβμνάγμοκε ημ ιέθθμκ Πμφ ηχνα δζεηδζηήζεζξ ηζ αβχκεξ Λμζπυκ αξ αβάθμοκ άθθμζ ημ θίδζ απ' ηδκ ηνφπα. Πξφδξνκνο Μάξθνγινπ
[81]
Ο Γηψξγνο Μαξθφπνπινο γελλήζεθε ζηελ Μεζζήλε ην 1951. Εεη θαη εξγάδεηαη ζηελ Αζήλα. πνύδαζε νηθνλνκηθά θαη ζηαηηζηηθή. Παξάιιεια κε ηελ πνίεζε θαη γξάθεη ινγνηερληθέο θξηηηθέο. Έρεη θπθινθνξήζεη επηά πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Μηιάεη έλαο ιεζηήο Κμονάζηδηα πζα ζηα ορίπεδα ηαζ εέθς παιδθά κα ηαηέας, ημ πένζ ιζαξ βήζκδξ κα θζθήζς Μανίαξ πμο ζζζχκεζ ζημκ ηήπμ ημκ ηζζζυ ηαζ θηζάπκεζ, ζηδ ιάκηνα δίπθα, ηδ ιανιεθάδα. Κμονάζηδηα, ζαξ θές, ημονάζηδηα, δ κφπηα υθμ ηαζ πζμ πμθφ ιε πθδβχκεζ ηαζ μ πονεηυξ αηάεεηημξ, υπςξ μ επενυξ ηα δζαθοιέκα θοθάηζα, ιε ηαηαθαιαάκεζ, Πήνε απυβεοια ηζυθαξ ηαζ ηα πςνζά, ηα πνάζζκα μθυδνμζα πςνάθζα πένα ιαηνζά ζημκ ηάιπμ ημζηάγς. Πήνε απυβεοια ηαζ πάεζ ήδδ πνμξ ημ ανάδο. Ο εάκαημξ ζημοξ ζημονζαζιέκμοξ κενυιοθμοξ πθέηεηαζ, ηα πμοθζά θεφβμοκ, πάκμκηαζ, ηαζ ημοξ ηνεθμφξ ιέζα ααεζά ζη‘ αοηζά ημοξ ζηοθζά ημοξ ηοκδβμφκ, ζηοθζά ημοξ ηοκδβμφκ ηαζ ηαιπάκεξ.
Ζ κπάληα Μζα ιπάκηα πήβαζκε ζε επανπζαηυ παναθζαηυ δνυιμ. Έπαζγε ειααηήνζα. Έκα παζδάηζ δεηαηέζζενς πνμκχ ιε θανδφ ηαπέθμ ηαζ παθζά νμφπα ηδξ ιμοζζηήξ πμο έπαζγε ηνμιπυκζ, δεκ είδε ηδ ζηνμθή ημο δνυιμο. Έηζζ δ ιπάκηα έζηνζρε, ηαζ ημ παζδάηζ αάδζζε ιυκμ ημο εοεεία. Με ημ ηνμιπυκζ ηαζ ημ ιεβάθμ ημο ηαπέθμ.
[82]
Αο θνηηάμνπκε Ώξ ημζηάλμοιε βζα ιζα ζηάθα αβάπδ υπςξ μζ θηςπμί ρςκίγμοκ ημοαένηεξ ζηα πακδβφνζα. Δ βαθήκδ, είκαζ ηάηζ πμο δεκ ελαβμνάγεηαζ, ηαζ μζ άκενςπμζ έπμοκε ιζα ιμκαλζά ηέημζα, ζμο έθεβα, υπςξ, δομ ιαφνα ααπυνζα θμνηδβά αναβιέκα απυβεοια ζε επανπζαηυ θζιάκζ. Καζ ήηακ πμο αβαπδεήηαιε ιεηά υπςξ ημοθμί ζηα ηνέκα ζ' έκα ηυζιμ δζηυ ημοξ πονπμθδιέκμζ απυ ημ αδέλζμ πθήεμξ. Όζηενα πζα, έθοβεξ, υπςξ βίκεηαζ, ηνοθά. μφνμοπμ παπφνεοζημ ζενκυηακ ζημοξ δνυιμοξ. Ώπυ ηάπμο αημφβμκηακ έκαξ δίζημξ. Δ θςκή έπεθηε, ζδηςκυηακ, έπεθηε, ζδηςκυηακ, ζακ αζαζηζηυξ ιεεοζιέκμξ πμο ηνέηθζγε. Ο άκενςπμξ ηδξ πάκς βεζημκζάξ πμο θέβακ υηζ ημο έθοβε δ βοκαίηα ημο ηαζ δ ηυνδ ηδξ ηνεθήξ. Κμοναζιέκα ηναβμφδζα έπεζακ ιάθθμκ ζε πάηςια ηαζ έζπαζακ ζακ βοαθζηά πμο ηα ένζλε ηθέθηδξ. Πχξ κα ηάκς ηαζ πάθζ έκα πμίδια βζα ζέκα. Θέθεζ θέλεζξ λεπαζιέκεξ υπςξ ημ θμοζηάκζ πμο πέηαλεξ ζηδκ ηεθεοηαία ηάλδ ημο βοικαζίμο ηαζ έβζκεξ βοκαίηα. Θέθεζ πέηνεξ πνςηυβμκεξ, άβνζεξ. Καζ εβχ δεκ είιαζ εαθαζζζκυξ κα ράπκς ζηα αηνμβζάθζα. Καζ μφηε πμο βκςνίγς απυ πέηνεξ. Γηψξγνο Μαξθφπνπινο
[83]
Ο Γεξάζηκνο Μαξθνξάο (1826-1911) από ηελ Κεθαιινληά, ήηαλ πνηεηήο, καζεηήο ηνπ Γηνλπζίνπ νισκνύ.
Ακνπζία μθέ, πμο παξ ιενυκοπηα γδηχκηαξ ηδκ αθήεεζα, δεκ άθδηεξ ηαιζά θμνά κα ‗ανμοκ ακάζαζδ βθοηζά ηα ημοναζιέκα ζηήεζα; Πμηέ, ζε ηυπμο δείθζαζια, δεκ έηοπε ηναβμφδζ, ιε μονάκζα δφκαιδ εενιή, κα ζμο ζδηχζεζ ηδκ ροπή ζμκ αοβζκυ θμοθμφδζ; ημο πμζδηή ηα πθάζιαηα ιδ νίπκεζξ αθέιια ηνφμ· θίθμ κα έπεζξ ηαζ αδεθθυ· καζ· ηδξ διέναξ ημ Θευ θαηνεφεηε η‘ μζ δφμ. Φδθά, πνμημφ ζηα πκεφιαηα ζμθίαξ αοηή πνμαάθεζ, ζημκ ήθζμ ακηίηνο επήβε αοηυξ - αεάκαημξ ημνοδαθθυξ,ανφζδ ανιμκίαξ κα αβάθεζ. ηυνπζμ ημπάδζ ακενχπζκμ ηαηά ημκ ήπμ επήδα, ηζ εκχ ημκ έπζκε ςξ δνμζζά, ζη‘ άθςηα η‘ ένια θμβζηά πνοζή εςνμφζε απηίδα. Σενπκυ πανυιμζμ πυηζζια βζα ζε εε κα ‗καζ αηυια, βζαηί, ακ ἡ ιένα είκαζ ρδθή, ζφβκεθα ιαφνα εδχ ηζ εηεί ηνφαμοκ ημ μονάκζμ πνχια. Σμο ηάημο ηα ζημθίδζα ηδξ ἡδ βδ δεκ έπεζ δχζεζ· [84]
ιδ ηα παηήζεζξ, ηαζ εα ζδείξ ιε πυζα νυδα μ πμζδηήξ ηνεαάηζ εα ζμο ζηνχζεζ. Μυκμξ αοηυξ ακμίβμκηαξ ηα πονςιέκα πείθδ, λοπκάεζ ημοξ ήπμοξ, η‘ διπμνεί ζε ιαηνοζιέκδκ επμπή θήιδ εκδημφ κα ζηείθεζ. Υίθζα ζμθά ζοζηήιαηα παθεφμοκ ι‘ άθθα ηυζα, ηαζ απυ ημο ηάιπμο ηδ αμή ιάξ πάεζ ‗ξ αηάναπδ ημνθἠ ηδξ ανιμκίαξ δ βθχζζα. οπκά, ζακ ήθζμξ θαίκεηαζ, ζημνπμφκ ηα πνχηα ςξ πζυκζα ιμκ δ εευπθαζηδ θαθζά η‘ ακενχπμο ακάαεζ ηδκ ηανδζά ηχνα πζθζάδεξ πνυκζα. Να! –ζε ζηενζέξ ηαζ εάθαζζεξ θςκή ακηδπάεζ ηνζβφνς, ιεξ‘ απυ αβκχνζζημοξ ηαζνμφξ· πυζμ ιαβεφεζ! –ηδ αημφξ; είκαζ δ θςκή ημο Οιήνμο. Νμοξ, πμο πμηέ δεκ εφνδηε ζε ηέημζμκ ήπμ ηάηζ, δζρχκηαξ άημπα βζα θχξ ιέκεζ ζηδ κφπηα ημο, ηαεχξ ημο εείμο Σοθθμφ ημ ιάηζ. Γεξάζηκνο Μαξθνξάο
[85]
Ο Αξγχξεο Μαξλέξνο γελλήζεθε ζην Γνμάην ηεο Γξάκαο ην 1941. Δίλαη θηιόινγνο θαη πνηεηήο. Έρεη εθδώζεη πέληε πνηεηηθέο ζπιινγέο.
πζηήκαηα Παηδείαο Κάπμζα ιένα ζε ιζα ζπμθζηή βζμνηή Οζ ιαεδηέξ κηφεδηακ παπαβάθμζ Καζ έθεβακ ημ ιάεδια πςνίξ κα πάκμοκ θέλδ Καζ υθμζ ααειμθμβήεδηακ ιε άνζζηα. Καζ απυ ηυηε δεκ ήηακ ιυκμ ζπμθζηή βζμνηή Ώθθά επίζδιμ πθέμκ ζφζηδια παζδείαξ.
ρνιηθά ζξαλία Μμο ιίθδζακ Πζμ Πμθφ βζα Ώαναάι Πανά βζα ςηνάηδ Πζμ πμθφ βζα Υνζζηυ Πανά βζα Αζυκοζμ Άζε ηα ζπμθζηά ενακία Βίπε μ βένμξ ηδξ πανέαξ Καζ δεξ ζηδκ πθαηεία ημ πμνυ Μέζα. ζηδ ικήιδ ημο ημνιζμφ Ήηακε πάκηα Αζυκοζμξ μ πνυκμξ.
Πνζνζηά Θέθμοιε πμζμζηά Ώπ‘ ημ βάθα ιαξ Φχκαγακ ηα πνυααηα Θα είιαζ πζμ βεκκαζυδςνμξ Μαγί ζαξ είπε μ ηζέθζβηαξ Θα ζαξ δχζς πμζμζηά Ώπυ ημ ηνέαξ ζαξ. Αξγχξεο Μαξλέξνο
[86]
Ο Αληψληνο Μαξηειάνο (1754 – 1819) απόγνλνο νηθνγέλεηαο επγελώλ ηεο Εαθύλζνπ, δηαθξίζεθε σο δάζθαινο ηεο ειιεληθήο γιώζζαο θαη θηινζνθίαο θαη πνηεηήο. Ήηαλ ν πιένλ δεκνηηθηζηήο πνηεηήο ηεο επνρήο ηνπ, Από ηνπο πξώηνπο αζπάζηεθε ηα ηδεώδε ηεο Γαιιηθήο επαλάζηαζεο θαη έγηλε θινγεξόο δεκνθξάηεο. Μαζεηέο ηνπ ήηαλ ν Γηνλύζηνο νισκόο θαη ν Ούγθν Φώζθνινο.
Θνχξηνο Μπνμξ, παζδζά! Ώξ πμθειμφιε! Ο ηαζνυξ ηδξ δυλαξ ήθεε. Ώκ ημ Γέκμξ αβαπμφιε, ζηδ θςηζά, ιπνμξ, ζηδ θςηζά! ηαξ Ώεήκαξ, ιπνμξ, ζηδ Πυθζ. Μπνμξ, παζδζά, βκήζζα Βθθήκςκ! Μπνμξ, θμζπυκ, ιπνμξ ηαη‘ εηείκςκ, πμο ημ Γέκμξ ιαξ ιζζμφκ! Σα υπθα αξ θάαςιεκ, άβςιεκ, παηνζχηεξ, άβςιεκ· αξ ηνέλεζ ηαζ αεχμ αίια βζα ηδ θεοηενζά. Μπνμξ, παζδζά, ηδξ Παηνίδμξ! Έκα Σμφνημ κα ιδ αθήζμοιε. Να ζημηχζμοιε, κα ζθάλμοιε ηζ υπμζμκ άθθμ ιαξ ιζζεί. ημ ημοθέηζ πςνίξ θυαμ. Βίκ‘ μ Γάθθμξ ζηα κδζζά ιαξ, π‘ αβαπά ηδ θεοεενζά ιαξ ηαζ ηονάκκμοξ ηοκδβά. Σα υπθα αξ θάαςιεκ, άβςιεκ, παηνζχηεξ, άβςιεκ· αξ ηνέλεζ ηαζ αεχμ αίια βζα ηδ θεοηενζά. πμο θςθεφεζ μ Σμφνημξ, αξ δζςπεεί ιε ηδ θςηία, δζά κα θάιρεζ δ Βθεοεενία ηζ μ ζηαονυξ κα ορςεεί. [87]
ημ ημοθέηζ θμζπυκ μφθμζ, παζδζά, βένμκηεξ, παπάδεξ ηαζ βοκαίηεξ. Οφθμζ, μφθμζ, ζημ ημοθέηζ, ιε ηανδζά! Σα υπθα αξ θάαςιεκ, άβςιεκ, παηνζχηεξ, άβςιεκ· αξ ηνέλεζ ηαζ αεχμ αίια βζα ηδ θεοηενζά. εεκ είζεε ηςκ Βθθήκςκ παθαζά ακδνεζςιέκα, ηυηηαθα εζημνπζζιέκα, ηχνα θάαεηε πκμήκ. ηεξ θςκέξ ηδξ ζάθπζββυξ ιμο, μπ ημ ικήια ακαζηδεείηε, ηαζ ημ Γέκμξ ιαξ κα ζδείηε εζξ ηδ πνχηδ ημο ηζιή. Σα υπθα αξ θάαςιεκ, άβςιεκ, παηνζχηεξ, άβςιεκ· αξ ηνέλεζ ηαζ αεχμ αίια βζα ηδ θεοηενζά. δηςεείηε, βζα κα ζδείηε πυζμζ εάκ‘ μζ Λεςκίδεξ. δηςεείηε, κα πανείηε πχξ δ Βθθάξ εα λακαγεί. δηςεείηε! Καζ εα ζδείηε πχξ ακδνείςξ πμθειμφιε, πχξ επενμφξ ηαηαπαημφιε, πυζμ ιμζάγμοιε ιε ζαξ! Σα υπθα αξ θάαςιεκ, άβςιεκ, παηνζχηεξ, άβςιεκ· αξ ηνέλεζ ηαζ αεχμ αίια βζα ηδ θεοηενζά. Αληψληνο Μαξηειάνο
[88]
Ζ Σδέλε Μαζηνξάθε γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1949. πνύδαζε βπδαληηλή θαη κεζαησληθή θηινινγία. Δίλαη πνηήηξηα, ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξάζηξηα.
Σα θειάξηα Σα ζπίηζα πμο έθηζαπκακ άθθμηε, έιεκακ ημφθζα απυ ηάης, ηαζ ημοξ πχνμοξ εηείκμοξ ημφξ έθεβακ ηυηε «ηεθάνζ». Βηεί ιέζα θοθάβμκηακ δζάθμνα πνάβιαηα: παθαζυξ νμοπζζιυξ, οπμδήιαηα, ηζιαθθή ηαζ ςναία βοαθζά, παβενά κοθζηά ηαζ θεοηχιαηα, οπμθείιιαηα επίπθςκ ιε δφζημθμ υκμια ηαζ, ζοπκά, ηάπμζα πνυζςπα πμο πμθφ αβαπήεδηακ. ηδκ πενίπηςζδ αοηή, ηα θζθμφζακ ζθζπηά ηαζ ηα ηθείδςκακ, ηαζ αιέζςξ ιεηά πηίγακ υθεξ ηζξ πυνηεξ, βζα κα ιδκ ηζξ ακμίλμοκ ηαζ θφβμοκ. Καζ ηαεχξ δεκ οπήνπε δζέλμδμξ, ηαζ μζ ημίπμζ βενά ιαβηςιέκμζ, εηναημφζακ ηαθά ηςκ παθζχκ μζ αβάπεξ, ηαζ ηζξ κυιζγακ υθμζ βζ‘ αεάκαηεξ. Σδέλε Μαζηνξάθε
Ο Γνχξεηνο Ίππνο Ο Αμφνεζμξ Ίππμξ ηυηε είπε υπζ δε εα δεπηχ δδιμζζμβνάθμοξ ηζ είπακ βζαηί ηζ είπε πςξ δεκ ήλενε ηίπμηα βζα ημ θμκζηυ· ηζ φζηενα εηείκμξ έηνςβε πάκηα εθαθνά ηα ανάδζα ηαζ ιζηνυξ είπε δμοθέρεζ έκα θεββάνζ αθμβάηζ ζε θμφκα πανη. Σδέλε Μαζηνξάθε
[89]
Ο Αιέμαλδξνο Μάηζαο (1910-69) από ηελ Αζήλα ήηαλ δηπισκάηεο, ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Σν ζπίηη Σμ ζπίηζ ζηέηεηαζ πςνίξ ζηζέξ ιεξ ζηδκ αηίκδηδ πονά ηδξ ιεζδιανίαξ. O ήθζμξ ηαηενβάγεηαζ ηζξ φθεξ, ζηεανχκεζ ηεναιίδζα ηαζ λοθείεξ, ρήκεζ ηζξ πέηνεξ. Γφνς, ζημ θςηεζκυ ηδξ χναξ ανβαθεζυ, ιζα ιοζηζηή ζςνεία βεβμκυηςκ· ημ ζηάζζιμ ημο ζφημο, δ θοβή ιζαξ ζαφναξ· πενζπέηεζεξ πμοθζχκ, εκηυιςκ ηαζ θοηχκ. Κάης ζη' αιπέθζ, ιέζα ζηζξ αβνζάδεξ, ιζα ηορέθδ αμοίγεζ απυ ηζξ ζθήηεξ. ……………………………………………. Σμ ζπίηζ έγδζε πμθθέξ γςέξ. Ήηακ απένακημ βζα ηα ιζηνά παζδζά, βειάημ ιφεμοξ ηαζ ιοζηήνζα, ιε πμθφ ρδθέξ ηζξ ζηάθεξ ηαζ ιεβάθα ηα δςιάηζα. Eιίηνακε ιε ημκ ηαζνυ· ηαεχξ ορχκμκημ ζηδκ πυνηα ηδξ ηναπεγανίαξ, ηα ζδιάδζα ημο ακαζηήιαημξ ηςκ αβμνζχκ. Ξακεέξ ημπέθεξ νέιααζακ ζηζξ ηανάηζεξ. Mζά βοκαίηα ημ ανήηε θοθαηή ηδξ, ηζ μκεζνεφεδηε ημ δάζμξ ηαζ ηακέκακ ηαααθάνδ βμκαηζζηυ ζε πεζνμθίθδια, ηαζ εφνεξ πμο κ' άκμζβακ αευνοαα, ηαζ δαπηοθίδζ πμο κα 'ηαιεκ αυναημκ υπμζμκ ημ θένεζ. Οζ ημίπμζ ημο λεπείθζζακ ιε ένςηα· μζ ζηέβεξ άκμζλακ ζη' αζηένζα, η' μζ ζεθήκεξ πυηζζακ θίθηνα ημοξ ελχζηεξ. Όπκμζ ημ βέιζζακ ιε ιοζηζηά ηαλίδζα. [90]
Ώοβέξ επάζδεοζακ πανάεονα ηαζ αθέθανα· ηα δεζθζκά θένακ αθήηεξ πυεμοξ πμο έζηνεθακ ηα ιάηζα ηςκ εθήαςκ έλς, ηαηά ημοξ δνυιμοξ ηαζ ηδ κφηηα. Ώπυ ηεζ έθοβε ηζ μ Άζςημξ Τζυξ, ακήλενμξ πςξ υθεζθε ζημ ζπίηζ ηζ αοηή ηδ δφκαιδ ηδξ απανκήζεςξ· η' εηεί ζακ ηάπμηε επζζηνέρεζ, εα βκςνίγεζ ζημ αθέιια άθθςκ παζδζχκ, ηδκ ίδζα θάιρδ πμο 'ζαδζε ζημ δζηυ ημο· η' ίζςξ εα νςηζέηαζ ιήπςξ ηακέκαξ απυ ημοξ αμζημφξ ημο είκαζ ηοπυκ μ Άζςημξ άθθμο ζπζηζμφ. ………………………………………………. Με αήια ανβυ πνεζαφημο, ζηδκ παθζά δεκδνμζημζπία, ηδκ χνα πμο ηεθεζχκεζ δ ιένα ηζ μ επηέιανζμξ, μ ιάκηζξ εα πενπαηά ζα ζπμζκμαάηδξ ζηδκ αζπιή ημο αμνάημο ιεζμημίπμο· ιε πθεονυ ζηζξ παβενέξ πκμέξ εηηεεεζιέκμ, ι' αοηί ηαθχξ ελαζηδιέκμ ζηδκ δπχ ηδξ εείαξ ζοιπαζβκίαξ. Έημζιμξ κα πεηάεζ ηδκ "εθεανιέκδ ηδξ ζανηυξ εζεήηα", ηζ αηυια ράπκμκηαξ ιεξ ζηζξ θενέξ πηοπέξ ηδ δυλα ηςκ ζαοζιέκςκ ηδξ ηδθίδςκ. Κζ ακ ανεζξ, ζηα λενά θφθθα, δζαθακέξ πζηχκζμ ηγζηγζηζμφ· ηζ ακ παηδηήξ ιε ηκήιεξ ζηαθοθμααιιέκεξ πνμζπενάζεζ, ηζ μ δφςκ ήθζμξ ημο εςπεφζεζ ηα ιαθθζά, ηζ αοηά ηα φζηαηα εα πάνεζξ, Σεζνεζία, αυηζαθα, βζα κα ηάιεζξ ηφηθμοξ ιεεαφνζμ, ζηα φδαηα ηδξ θήεδξ. Αιέμαλδξνο Μάηζαο
[91]
Ο Απφζηνινο Μειαρξηλφο (1880-1952) ήηαλ ιπξηθόο πνηεηήο. Γελλήζεθε ζηε Βξαίια ηεο Ρνπκαλίαο θαη πέζαλε ζηελ Αζήλα. Υξεζηκνπνίεζε ην ινγνηερληθό ςεπδώλπκν Κιήκεο Πνξθπξνγέλλεηνο. Τπήξμε επίζεο κεηαθξαζηήο θαη πεδνγξάθνο. Τπήξμε ν πξώηνο γξακκαηέαο ηεο Δηαηξείαο Διιήλσλ Λνγνηερλώλ
Πάιη βξέρεη! Πάθζ ανέπεζ! ηα πανάιενα ηνζυδζα μζ ραθιμί ενδκμφκ πμο εδζάααγεξ ζημκ υνενμ. Μονμαυθδζε δ ροπμφθα ζμο δ εοςδία ημ ημνιί ζμο, ζε ιζα δέδζδκ μθυνεμ. Πάθζ ανέπεζ! ημο ηεθζμφ η' άναπκα ηγάιζα ηθαζκ' ιοζηδνζαηέξ αβζμβναθίεξ, πμο ήθζμζ ιε ημ αίια ημοξ γςβνάθζγακ ζηζξ θζαακζζηέξ ζμο ραθιςδίεξ. Πάθζ ανέπεζ! ακ ακηίθςκμ ιεξ ζηδ εαιπή ζμο ικήιδ δ ηθαζυιεκδ ανμπή. Λεξ, ηδξ θφζδξ πμο είκαζ δ πνμζεοπή. Κζ δ ροπή ζμο ηθαίεζ ηάηζ πμο απμεφιεζ. Πάθζ ανέπεζ! Σί ζε εέθμοκ μζ ηαδιμί πμο θεκ: Θ ο ι ή ζ μ ο; Οζ ραθιμί ημοξ ανυπζκμζ ιμφζηερακ ηδκ άζπζθδ ροπή ζμο ηαζ ζηα δάηνοα δεκ ακηέπεζ. Πάθζ ανέπεζ! Απφζηνινο Μειαρξηλφο
[92]
Ο Μειέαγξνο ήηαλ θπληθόο θηιόζνθνο θαη πνηεηήο επηγξακκαηνπνηόο. Γελλήζεθε ζηα Γάδαξα ηεο πξίαο. Έδεζε ζηελ Σύξν θαη πέζαλε ην 60 π. Υ. ζηελ Κσ. Έγηλε έλδνμνο κε ηελ πεξίθεκε ζπιινγή ηνπ «ηέθαλνο». Ήηαλ έμνρνο εξσηηθόο πνηεηήο, ηξαγνύδεζε ην πάζνο ηνπ γηα ηελ Ζιηνδώξα, ηελ ηξπθεξόηεηά ηνπ γηα ηελ Εελνθίια θαζώο θαη ηνλ έξσηά ηνπ γηα αξθεηέο αθόκα γπλαίθεο
Ζ θηιέξαζηνο Εελνθίια Άκεζζε ήδδ μ άζπνμξ ιεκελέξ ηζ μ κάνηζζζμξ αηυιδ, μ αβαπδιέκμξ ηδξ ανμπήξ, ηζ μζ μνεζίαζμζ ηνίκμζ. Κζ δ Γδκμθίθα, άκεμξ ιεξ ζηα άκεδ ςναίμ, ημο Ένςηα δμζιέκδ, νυδμ βθοηυ ηδξ βμδηείαξ, άκεζζε ηζ εηείκδ. Γζαηί κα επαίνεζηε, θζαάδζα, βζα ηδκ άκεζκή ζαξ ηυιδ; ηα δδφπκμα ακάιεζα άκεδ δ ηυνδ πνχηδ παναιέκεζ. (κεηάθξαζε Νίθνο Υ. Υνπξκνπδηάδεο)
Ζ κπξνβφζηξπρνο Ζιηνδψξα Άζπνμ εα πθέλς ιεκελέ ηαζ κάνηζζζμ απαθυ ηζ αηυιδ ιονηζά εα πθέλς ηαζ ιαγί ηνίκμ ακαβαθθζαζιέκμ ηαζ ηνυημ δδοπαεή εα πθέλς ηζ απυ ηα άθθα εα δζαθέλς οάηζκεμ πμνθονυ ιε νυδμ ενςηζηυ κα πθέλς. Καζ ζηδξ ιονυπκμδξ Δθζμδχναξ ημοξ ηνμηάθμοξ αθδιέκμ ιε άκεδ εα ναίκεζ ημ ζηεθάκζ ηδκ ςναία ηδξ ηυιδ. Μειέαγξνο (κεηάθξαζε Νίθνο Υ. Υνπξκνπδηάδεο)
[93]
Μειηζζάλζε ήηαλ ην θαιιηηερληθό ςεπδώλπκν ηεο Ήβεο Κνχγηαθαλδαιάθε (1907-90). Ήηαλ πνηήηξηα, δεκνζηνγξάθνο θαη θαζεγήηξηα γαιιηθήο.
αηπξηθφλ νμχκσξνλ ημηείκζαζε υηακ έπεζε ημ θχξ ηοθθςηζηυ Λζβυζηερε υηακ μ ανζειυξ έβζκε πμθθαπθάζζμξ Οζ θφζεζξ βίκακ ηυιπμξ άθοημξ ηζ υηακ δ Ώνζάδκδ έηνελε θοζίημιδ ηφθδζε ακάπμδα ηὸ ημοθάνζ ηδξ Συηε ὁ ηάαμοναξ έβζκε ςηφπμδαξ ηζ μ Ώπζθθέαξ πεθχκα. Πήδδλε έλς απ‘ ηδκ έλςζδ ημο Βθεάηδ αδζαθμνχκηαξ βζα ημ πνυαθδια ημο πςνμπνυκμο αδζαθμνχκηαξ βζα ημ αβχκζζια ζημκ Εππυδνμιμ ηαζ ηα παιέκα ζημζπήιαηα ηδκ ακαηίιδζδ ημο πεηνεθαίμο ημκ πονεηυ ημο πνοζμφ ηδ παβηυζιζα ηνίζδ εκχ βφνς ημο λεθχκζγακ οζηενζηά: Rent a car... Rent a car... Ονοιαβδυξ απυ εηζηαθείξ ηζ ανζειμιδπακέξ ακμίβμοκ ζ‘ υθα ηα ημζπχιαηα νςβιέξ Οζ δνυιμζ ιε ηα ιεβαεήνζα ηηίνζα ηοιαηίγμοκ -ζπδιαηίγμκηαζ, απμζπδιαηίγμκηαζ ορχκμκηαζ ηοηθχπεζα ηείπδ ηζ ακηζζημζπείεξ ζηίπςκΐναδζκυ ημπίμ ιε ηνζγυκζ Δ κφπηα ακαπμδμβονζζιέκδ μιπνέθα ιαγεφεζ ζηυνπζμ ηεπνζιπάνζ Ρμιακηζζιυξ ηαζ θεββάνζ ηοθάεζ απμηεθαθζζιέκμ ζηδκ άζθαθημ εκχ απυ έκα ζθάθια computer μ ηυζιμξ ηζκάγεηαζ ζημκ αένα. Μειηζζάλζε
[94]
Ο Κσλζηαληίλνο Μειηζζάο είλαη, πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο.
Αζάλαηεο ηαλ πέζαλε ε γηαγηά Απγή δ ροπή ηδξ δεκ ακαθήθεδηε βνήβμνα ζημοξ μονακμφξ. ημ δζαιένζζια ημο ηέηανημο μνυθμο ηδ ανήηακ ιε ημ κοπηζηυ λαπθςιέκδ ζημ ηνεαάηζ θμοζιέκδ ηαζ πηεκζζιέκδ κα ημζηά ιε ηα δζαπεναζηζηά ηδξ ιάηζα ιέζα απυ ημίπμοξ, ηγαιανίεξ ηαζ δζαδνυιμοξ ηδ εέα ηδξ κέαξ παναθίαξ Θεζζαθμκίηδξ ιε ημκ εκηοπςζζαηυ ηδξ θςηζζιυ εζξ ικήιδκ ημο πνχδκ αθθά ηαζ ημο κοκ δδιάνπμο. Κζ υηακ ηδξ ζθάθζζακ ηα ιάηζα ηαζ μ Μπαιπμφθαξ ηδκ έααθε ζημ ιέζμ ημο ζαθμκζμφ ιέζα ζε ηάζα δ ροπή ηναηδιέκδ ζε ζηένεμ ζχια ανκμφκηακ κα απμπςνζζηεί ημ βκχνζιμ ηυπμ, ηα ηάδνα ηςκ πθμίςκ ηαζ ηςκ ιαπχκ, ηδκ ηναπεγανία ηςκ εμνηχκ, ηζξ θςημβναθίεξ ημο παππμφ, ηδκ ίδζα ηδκ μζημβέκεζα. Καζ πάκς απ‘ υθα πενίιεκε - ηδκ ροπή ηδξ βζαβζάξ Έθθδξ κα ηαηδθμνίζεζ ζζβά-ζζβά απυ ημ ΏΥΒΠΏ, υπμο είπε παναιείκεζ ιε αηανηίκςημ πζα ζχια ηαζ ηδκ θοζζηή μδμκημζημζπία ςξ εζδζηυ ημοηί πνμζηαζίαξ γςκηακή ιέπνζ ηαζ ημ πνμδβμφιεκμ εζημζζηεηνάςνμ, ςζυημο πήνακ ημ εκεκδκηαεκάπνμκμ ηδξ ημνιί βζα ηα ικήιαηα ηδξ Θένιδξ, αθμφ είπε κζηήζεζ βζα ηνίηδ θμνά λακά ημκ ηανηίκμ ια υπζ πζα ηαζ ημκ εάκαημ. ακ υιςξ κα ημ ‗λενε δ ροπή ηδξ δεκ αημθμφεδζε ηδ ζοκήεδ πμνεία ιε ημκ έιπεζνμ κεηνμεάθηδ ηαζ ημκ παπά βζα ηα ικήιαηα ια άνπζζε ακεπαίζεδηα ιε νοειυ πμο δεκ λεπενκμφζε ημ έκα ιέηνμ ηάεε είημζζ δεοηενυθεπηα κα ηαηεοεφκεηαζ ζημ ζπίηζ ηδξ βζαβζάξ Ώοβήξ ζηδκ Ώκεέςκ [95]
βζα έκακ πνμβναιιαηζζιέκμ ηαθέ ιεηαλφ ημοξ ημ επυιεκμ απυβεοια πμο δεκ βκχνζγακ μζ άθθμζ ζοββεκείξ. Κζ αθμφ ακηάιςζακ ηαζ ζογήηδζακ βζα εέιαηα πμθθά, βζα δζζέββμκα πμο δεκ είπακ δεζ αηυιδ αθθά ήλενακ ήδδ πςξ εα ιμζάγμοκ, βζα ηα έλμδα ηδξ ηδδείαξ πμο είπακ ημπμεεηδεεί πνμ πμθθμφ ζε ηζέπεξ αβαπδιέκςκ παθηχκ ηαζ βζα ηδκ παναθία ηδξ αθμκίηδξ πμο δεκ εα λακάαθεπακ ιε ακενχπζκα ιάηζα πμηέ λακά, ηίκδζακ ηζ μζ δομ βζα ημ Άβζμ νμξ ηαεχξ έκαξ παθζυξ ιφεμξ θέεζ - υηζ μζ ροπέξ πμο δεκ έπμοκ θφθμ πενκμφκ υθεξ πνχηα απυ ημ ιμκαζηήνζ ηδξ ζιςκυπεηναξ.
ΤΠΟΠΣΟ ΓΗΑΦΤΓΖ θα ημκηά ηα εέθς, πνμζζηά ηαζ εφπνδζηα οθζηά ηδξ πνυβκςζδξ: αζαθία, πέκεξ ηαζ πανηί, κα πνμζεέης ηείιεκα ζ‘ έκακ δζανηχξ αηεθεφηδημ ηαηάθμβμ ηζ φζηενα κα ηα δζαβνάθς ιειζάξ, ιε ιία απθή ιμκμημκηοθζά, έηζζ πμο έκαξ ενζαιαεοηζηυξ θεηέξ ημ ιέθθμκ έπεζ βίκεζ. ΐοεζζιέκμξ, θμζπυκ, ζηδκ πμθοενυκα ηδξ βκχζδξ, αβκμμφιεκμξ ζακ ημκ Ρειπχ ζε ηαπκμφξ, αθημυθ ηαζ ιζα αζςκίςξ ζαδζιέκδ ιαφνδ μευκδ, εφημθμ ιμο θαίκεηαζ πθέμκ κ‘ απμζονεχ, κα εβηαηαθείρς ημ ζανηίμ ιμο, πςνίξ κα ημ ακηζθδθεεί ηακείξ πςξ αβήηα πζα, ελήθεα, βειάηδ δ ημφπα ημο ηαθέ ηαζ ημ παηέημ ηςκ ηζζβάνςκ ιμο εηεί ιαγί ιε ημ ημνιί ιμο ηαζ δ ηδθευναζδ ηθεζζηή ηζ εβχ δεκ ζε παζνέηδζ». α, δεκ είπα ―adieu', «ζημ επακζδείκ», «ηαθδκφπηα Κσλζηαληίλνο Μειηζζάο
[96]
Ο Μέλαλδξνο (4νο-3νο π. Υ. αη.) από ηελ Αζήλα, ππήξμε πνηεηήο ηεο Νέαο Αηηηθήο Κσκσδίαο. Έγξαςε πεξί ηηο 100 θσκσδίεο θαη πξώηεπζε ζε νθηώ δξακαηηθνύο αγώλεο. Από ηα έξγα ζώδνληαη νιόθιεξε ε θσκσδία Γύζθνινο θαη απνζπάζκαηα από ηηο άιιεο (Δπηηξέπνληεο, ακία, Γεσξγόο, Πεξηθεηξνκέλε, Ήξσλ θ.ά.).
Απφ ηνλ Γεσξγό (Ο θησρφο) Φηςπυξ ζακ είζαζ, ζ‘ αρδθμφκ Γμνβία ηαζ δίηζμ κα ‗πεζξ ζ‘ υζα θεξ. Θαννμφκ ιζθείξ βζ‘ αοηυ ιμκάπα: βζα κα πάνεζξ. Παθζυζημοημ ακ θμνάξ, ζε ηνάγμοκ υθμζ ηνερυδζημ. Κζ αξ ζ‘ έπμοκ αδζηήζεζ
Απφ ηνπο Κόιαθεο (Ο θφιαμ) Έκαξ ηαζ ιυκμξ είκαζ, αθέκηδ, πμο έπεζ Σα πάκηα ηαηαζηνέρεζ ζφννζγα. Έκαξ μο ιζθχ ζμαανά‘ υζεξ πυθεζξ είδα άκς ηάης, ηζξ έθενε άκς ηάης έκα ηαζ ιυκμ‘ αοηυ πμο εβχ, ελαζηίαξ ημοημοκμφ, ηχνα ανήηα‘ υζμζ ιμκάνπεξ υζμζ ηνακμί δβειυκεξ ή ζαηνάπεξ, θνμφνανπμζ, πυθεςκ μζηζζηέξ, ζηναηάνπεξ, έπμοκ ηαηαζηναθεί – ηζ εκκμχ εηείκμοξ πμο ζοεέιεθμ βηνέιζζια έπμοκ πάεεζ ημοξ ελυκηςζε αοηυ ηαζ ιυκμ: ημ υηζ εημφημζ μζ ανςιμηυθαηεξ ημοξ γχκμοκ.
Απφ ηνπο Επηηξέπνληεο (Σν έθζεην) ….ημ παίνκς, ημ πάς ζημ ζπίηζ‘ δ βκχιδ ιμο ήηακ ηυηεξ κα η‘ ακαενέρς‘ αοηυ ‗θεβα ιε ημ κμο ιμο. Ώθθά ηδ κφπηα, ζακ πμο ηάκμοκ υθμζ, ζηεθηυιμοκ ηαζ θμβάνζαγα ιμκάπμξ‘ [97]
ιςνά, ιπεθάδεξ, ηζ ηα εέθς εβχ; ηαζ πμφ εα ανς ηυζα έλμδα; Γζαηί αάγς ηέημζεξ ζημημφνεξ ζημ ηεθάθζ ιμο; Ώοηά ‗θεβα ιε ημ κμο ιμο. Ώπμηαπζά, πμονκυ πμονκυ, λακάαβα ιε η‘ ανκζά ιμο Συηε ήνεε ημφημξ – ηαναμοκζάνδξ είκαζ ζημ θυββμ ιε ημ πνζυκζ ημο κα ηυρεζ ημφηζμονα. Ββχ ημκ ήλενα απυ πνζκ. Πζάζαιε ηδκ ημοαέκηα. Με είδε πμο ήιμοκ Καηζμοθζαζιέκμξ ηαζ ιμο θέεζ: «ακ ηζ έβκμζεξ έπεζξ ανε Αάζε;». «Ώθήεεζα» εβχ ημο θές «βζαηί κ‘ ακαηαηεφμιαζ ζε λέκεξ δμοθεζέξ;» Καζ ημο ζζημνχ ημ γήηδια υθμ, πχξ ημ ‗ανα, πχξ ημ πήνα. Σμφημξ ηυηεξ εοεφξ, πνζκ ηδκ ημοαέκηα ιμο απμζχζς ηα παναηάθζα ανπίγεζ: «Έηζζ ηαθυ κα δεζξ – αοηυ ιμο ημ ΄θεε ηάεε ηυζμ – απ, δχζε ιμο ειέκα ημ ιςνυ Ώπ δχζ‘ ημ Αάζε ζε ιέκα, έηζζ κα δεζξ θεοηενζά ηζ εοηοπία. Βίιαζ» ιμο θέεζ «πακηνειέκμξ ηαζ βέκκδζε δ βοκαίηα ιμο ηαζ ημ ιςνυ ιαξ πέεακε» …………………………………………. Μέλαλδξνο (Μεηάθξαζε Θξ. ηαχξνπ)
[98]
Ο Σάθεο Μελδξάθνο (1927-2014) από ηνλ Πεηξαηά, ήηαλ πνηεηήο, θξηηηθόο θαη κεηαθξαζηήο
Έλα άββαην βξάδπ Ώκ ‒θές ακ‒ πζζηέρμοιε ζε ακμιμθυβδημοξ πνδζιμφξ, θέημξ δεκ είκαζ κα ‘νεεζ δ άκμζλδ, βζαηί ζηαιάηδζε μ πνυκμξ ημκ Αεηέιανδ. Κνφθηδηε ημ θεββάνζ κα ιδ αθέπεζ πχξ εφιςζε μ πμηαιυξ, πχξ θφβζζε μ ιυζπμξ, πχξ έκα ζφκκεθμ ελυνζζημ έπαζε πζα ηα αήιαηά ημο, πχξ παιδθχζακε ηα αθέθανα πίζς απυ ηζξ ηθεζζιέκεξ βνίθζεξ Σχνα, μζ βενυκηζζζεξ ανπίγμοκε αθθζχξ ημ παναιφεζ: «…Ώθήεεζα, ηζ πμκάεζ πενζζζυηενμ έκα άβνζμ αθέιια ή ιζα ζθαίνα…» Σάθεο Μελδξάθνο
[99]
Ζ Νεθηαξία (Νίλα) Μελδξηλνχ γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1977 θαη ζπνύδαζε θαξκαθεπηηθή ήκεξα δεη ζηνλ Απνθόξσλα ηνπ λνκνύ Υαλίσλ, όπνπ δηαηεξεί θαξκαθείν θαη, παξάιιεια, αζρνιείηαη ηελ πνίεζε. Πνηήκαηά ηεο έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί ζε νκαδηθέο πνηεηηθέο ζπιινγέο θαη ζε πνηεηηθά εκεξνιόγηα.
Άκμζα Έηζζ ηαεχξ εοιάιαζ βεβμκυηα πμο πμηέ δε βεφεδηα, ηαεχξ πνμζιέκς διένεξ θαιπενέξ, απυ πνυκζα ήδδ αζςιέκεξ, ηαεχξ αθέπς υθμοξ ημοξ ηαενέθηεξ ιμο κα ρεφδμκηαζ, υθα ηα πνυζςπα βφνς ιμο κα ιζθάκε ζε άθθμ πνυκμ, έηζζ ηαεχξ αημφς έκακ πζηζζνίημ ιε υθδ ηδκ πμκδνζά ημο βζμο ιμο ζηα ιάηζα ημο κα θέεζ πςξ δεκ είκαζ βζμξ ια εββμκυξ ιμο, ηαεχξ κζχες ηδ ιονςδζά ημο δένιαηυξ ιμο ηαζ ηαηαθαααίκς πςξ δ ιδηένα ιμο πνέπεζ κα ‘καζ δίπθα ζημ ζαθυκζ ηαζ αξ ιμο ηδ θέκε πζα κεηνή, έηζζ [100]
ηαεχξ ηίπμηα δε ιμζάγεζ πζα πανυκ, ηοθίβμιαζ ζημ εθάπζζημ πμο ιμο ‘πεζ απμιείκεζ, ακάας ημ βηαγάηζ, νίπκς γάπανδ ηαζ ηαθέ, λεπκχκηαξ ημ κενυ, ακαηαηεφς πνμζεπηζηά ημ ηαιέκμ ιπνίηζ ηαζ ανίγς άζπδια ηδκ ημπέθα, πμο ηνέπεζ κα ιε ζχζεζ. Παβενά αδζάθμνδ ηδκ αημφς ιεηά κα ηθαρμονίγεζ «μφηε ειέκα πζα, ανε ιαιά;» ηαζ δεκ ηδξ απακηχ, βζαηί λένς πςξ είκαζ ηαζ αοηή ιζα ζηζά, έκα αηυια πνυζςπμ δίπςξ πνυκμ, ειέκα δ ηυνδ ιμο ηέημζα χνα είκαζ ζημ ζπμθείμ ηδξ… Νεθηαξία (Νίλα) Μελδξηλνχ
[101]
Ο Μάξθνο Μέζθνο γελλήζεθε ζηελ Έδεζζα ην 1935. ήκεξα δεη ζηε Θεζζαινλίθε. Αζρνιήζεθε κε δηάθνξα είδε ιόγνπ, όπσο ηελ πεδνγξαθία θαη ην δνθίκην, αιιά επηθεληξώζεθε ζηελ πνίεζε.
Κάπνηε (απφ Τα ηζόβηα πνηήκαηα) Κάπμηε ε‘ αζπνίζμοκ ηα ιαθθζά ζμο εα ‘ζαζ έκα ηίπμηε άκεδ ηεναζζάξ νυδα ζημοξ ηήπμοξ ηαζ αβάπδ — πμζα αβάπδ; Υεθζδυκζα πμφ ηθεζδχκμοκ ημκ αένα ηδξ κοπηενίδαξ βηνειυξ ηαί ημ θεββάνζ απάηδ απυ πανηί. ημ πμηαιάηζ ηάεμκηαζ ζοθθμβζζιέκμζ μζ θίθμζ ζημ πένζ ηαενεθηίζηδηεξ ηζ εζφ οβνυ ηυηηζκμ θφθθμ ηα πείθζα ζμο ια λάθκμο ζηαθφθζα ζάπζα ηαηεααζζά ζημκ Άδδ— δ θήεδ ανέπεζ ζήιενα υπζ μ μονακυξ. Πνζκ απ‘ ημκ ηυζιμ ηαζ ιεηά ημκ ηυζιμ δ Γδ ιςνυ ζηα ζεκηυκζα ημο ηάθμο ηνςηηζηά νμθυβζα ημ θςξ ηνοπάεζ πενζζζυηενμ ηζ ακ ανέλεζ ηάπμηε αοημζηζβιεί ηθείκεζ η‘ μιπνεθίκμ ζηα ιάηζα πυκμξ μλφξ δ ανμπή υνεζα ζηάθα ρδθά-ρδθά υ μονακυξ πχξ κα ιζζέρεζξ; Μυκμκ μζ ιεηαθθςνφπμζ ζηανθαθχκμοκ ζημκ μονακυ απυ ηδ ιαφνδ κφπηα ζημ θίβμ αένζ ήθζμξ ηαζ πνοζάκεεια ηαζ θοπδιέκδ πανδβμνζά ηαζ βθάνμζ ελυνζζημζ ηαζ θεββανυρανα ημο αοεμφ — βζα ζε δαιάθζα ζθαβιέκα. Ξέκα θμζπυκ ηαζ ηα υκεζνα, ζηα ιάηζα κα ζε ημζηάλς ηαζ κα πεεάκς κα ζε θζθήζς ηαζ κα παεχ απ‘ ημκ ηυζιμ ιπνμζηά έκα αζήηςημ δεζθζκυ ηναζί ημ πμηίγεζξ κα ‗θαθνχζεζ πζμ ηάης είκαζ ηαθφηενα (ααεφ ιμονιμφνζζια πυνηα εαθαζζζκά) μ ήθζμξ θεφβεζ - θεφβς ηζ εβχ ιε ημκ φπκμ πενκχ ηαζ ιε ηαπκυ ημκ άζπνμ θνάπηδ. Μάξθνο Μέζθνο
[102]
Μλήκε Βζφ δεκ εα νςηήζεζξ πζα ηζ απυιεζκε - ιαγί ημοξ ηεθείςζεξ ίζηζμξ πμοθζμφ πεναζηζηυξ ζηάθεξ ανμπήξ ζηδκ άηνδ ηςκ θφθθςκ πμο ηνφαμκηαζ ηα υκεζνα ημ θηςπυ ζπονί ζε πμζμ αιπάνζ ημο πεζιχκα. Βκεφιζα πενζηηά πμκάκε ηδκ ηανδζά ζμο αθαθνμΎζηζςηε ιε ηδ δζπθή αένα ζημ πένζ πάκηα ηάπμζμκ εάκαημ πεκεμφζεξ. Καζ ημκ ζένκεζξ ιαγί ζμο ηαίβμκηαξ ηενζά θοπδιέκα ηαζ πνυκζα (υ,ηζ δεκ έβζκε υκεζνμ είκαζ) ικήιδ ηαηαπςκζαζιέκδ ααεζά. ζοκέπζζε - κα δμφιε ηζ εα ιπμνέζεζξ κα πάνεζξ βζα ηα ζημηάδζα ημκημθμβίξ δ λεκζηζά ημο ζχιαηυξ ζμο ζημ πχια. ηζ υθα θήβμοκ εδχ ακφπανηηεξ αζχκζεξ ζηζβιέξ - ιε ηδ ικήιδ ημο άηαθμξ ζηφθμξ ηαδιέκε! Έθα κα παίλμοιε ιαγί ηδξ - εοιάηαζ - εοιάζαζ - εοιάιαζ εοιμφκηαζ υζμζ ηεθεοηαίμζ, ζζμννμπίεξ ηνέιμοζεξ ζημ βεθφνζ ηδξ δςδεηάπνμκδξ κφθδξ ημ πέναζια ιε ναηί εοπέξ ηαζ ηνζακηάθοθθα υνβακα ιμοζζηά (έπεζ ηναβμφδζα δ θδζιμκζά) ζακ αθνζζιέκα πμοθάνζα ηζ άθμβα πμο ζ' άβκςζημοξ δνυιμοξ εα παεμφκ. Θα παεμφκ; Μάξθνο Μέζθηνο
IV. Απφ ηνλ Ίζθην ηεο γεο Καζ πχξ ανέεδηε πανμπθζζιέκμ ιμοθάνζ ζημκ ιχθμ αιίθδημ ζηα ηέζζενα ηαζ ηδκ μονά πένα δχεε άναβε κα κμεί βζαηί ζημκ θαζιυ δ ηνζπζά βζαηί ζηενκή αάνηα εα θένεζ ράνζ ημο πεηνεθαίμο ηαζ βζαηί ζηα ζφνιαηα πεθζδμκάηζ ηζηζαίγεζ λεηνεθαιέκμ εηείκμ απυ πανά ηζ αοηυ ιε ηδκ ηεθάθα ηάης ζηδ εθίρδ. Μάξθνο Μέζθηνο
[103]
XVIII Απφ ηνλ Ίζθην ηεο γεο Σς ηαζνχ εηείκς δ πχνα πάθζ δοζηοπμφζε. Ώυναημζ πυθειμζ ια εακαηδθυνμζ ελίζμο, αννχζηζεξ ζοπκά ηαζ ημ θνζπηυκ ηέθμξ υπζ ζηδκ υιμνθδ εέα ημο ιμκαζηδνζμφ πμο μζ ηαθυβενμζ ηναημφκ ζηδ ιέζδ ηα ηθεζδζά ηςκ ηνακίςκ ιήηε ζημκ θυθμ ιε ηα ηοπανίζζζα• ια ζηδ ζηυκδ ιέζα ηαζ ζηα ζημοπίδζα ηαζ ζηα οπυβεζα αγήηδημζ κεηνμί — ιε ημ ζηακζυ ηα ιάηζα μνεάκμζπηα βζα ηδ θςημβναθία ηαζ ηδκ επζηήνολδ. Καζ άθθδ πείκα ηαζ ακέπεζα ροπήξ ηάης απ‘ ημκ ίδζμ πάκημηε μονακυ ημο ηυζιμο. ημ δζδκεηέξ ηυηε δζάθελε ηδκ χνα μ ΐαζζθζάξ ηαζ ιζα ιένα εηαηέαδ ζηδκ αβμνά υπμο ημ ρέια ζοκςζηίγεηαζ ηαζ δ απάηδ ηαζ μζ ζζςπδθέξ θςκέξ ημο ηένδμοξ. Παναιένζζακ μζ ναηέκδοημζ κα πενάζεζ δ ζοκμδεία ηαζ κα ζηαεεί ζημ ηέκηνμκ μ Μεβαθεζυηαημξ ιε ηζξ πμνθφνεξ. Βηείκμξ, μ εευπκεοζημξ, ζήηςζε ηα πένζα ρδθά ηνζξ, ηάεε θμνά βειίγμκηαξ ηζξ πμφθηεξ ημο δζαιακηζηά ηαζ βνυζζα ηαζ πνοζάθζα ηζκάγμκηάξ ηα πνμξ ηα ζφκκεθα, ζδιάδζ, θέκε, πςξ αβαπμφζε ημοξ ακενχπμοξ ηαζ ημκ θαυ ηαζ πςξ ηα πάνζγε ζημνπχκηαξ ηα έηζζ. Ώθαθάγμκηαξ ζονθεηυξ πίιδλε πμζμξ κα πνμθάαεζ πνχημξ πηοπχκηαξ ηαζ οανίγμκηαξ μ εζξ ημκ άθθμκ. Γνδβμνυηενα απυ ηζξ αζηναπέξ ηδξ ανμπήξ ζοκάπηδηακ μζ λαθκζηέξ θάιρεζξ ζημ πχια ηαζ ημ ζηενκυ θθμονί αηυια πμο ηοθμφζε πνμξ ημκ οπυκμιμ. Δ πμιπή λεηίκδζε απυ ηα ιάηζα ημο ΐαζζθζά βζα ημ παθάηζ ιε ημ ηκμφημ ιπνμζηά πμο πνζκ θίβμ ζζβμφζε. Κζ απυ ημοξ ηοπενμφξ ηδξ διέναξ άθθμζ ηαπφηαηα θάηζζακ ζθίββμκηαξ ημκ ηυνθμ βζα ημ ηαθφαζ, άθθμζ ανμκηχκηαξ ηζξ ηζέπεξ πέναζακ ζηζξ ακάβηεξ ηαζ ζηα ηαπδθεζά• ια ηάπμζμζ ζηδ βςκζά, αιέημπμζ ζηδκ ελαβμνά ημο αίμο ημοξ, ζθίββμκηαξ ηα δυκηζα έηθαζβακ. Μάξθνο Μέζθνο
[104]
Ο Μίκλεξκνο (7νο π. Υ. αη.) από ηνλ Κνινθώλα, ήηαλ έλαο από ηνπο αξραηόηεξνπο ειεγεηαθνύο πνηεηέο. Άζθεζε παξάιιεια ην επάγγεικα ηνπ κνπζηθνύ. Ο Μίκλεξκνο θαη ε εξσκέλε ηνπ Ναλλώ έπαηδαλ απιό. Δίλαη ηξαγνπδηζηήο ηεο ληόηεο θαη ηνπ έξσηα θαη νηθηίξεη ην γήξαο πνπ ηα ζεσξεί ρεηξόηεξν από ην ζάλαην.
Ναλλψ Κζ ειείξ ζακ ηδξ πμθφακεδξ ηδξ άκμζλδξ ηα θφθθα, πμο αβαίκμοκ ηαζ βμνβά ζημ θςξ ημο ήθζμο ιεβαθχκμοκ, βναθηυ ιαξ απυ ημοξ εεμφξ, ηδ κζυηδ ιζα ζηζβιμφθα ιμκάπα κα παζνυιαζηε, πςνίξ κα αάκεζ μ κμοξ ιαξ μφηε ηαηυ ηζ μφηε ηαθυ‘ δομ ιαφνεξ Μμίνεξ ζηέημοκ πθάζ ιαξ πάκηα, δ ιζα ηαηά βενάιαηα ηναηχκηαξ ηζ δ άθθδ εάκαημ‘ μ ηανπυξ ηδξ κζυηδξ ααζηά θίβμ, ηζ υζμ πμο μ ήθζμξ πζα ζηδ βδξ ιζα ιένα αζεενμθάικεζ. Μα ζακ πενκά πζα ηδξ γςήξ δ χνα αοηή δ πακχνζα, ηαθφηενμξ μ εάκαημξ πανά κα γεζ ηακέκαξ. Σζ ζηδκ ροπή πίηνεξ πμθθέξ βεκκζμφκηαζ‘ ιαφνδ θηχπεζα δένκεζ ημο εκυξ ημ ζπζηζηυ ιε ηα ηαηά ηδξ υθα‘ παζδζά δεκ έπεζ ηαζ πμεεί βζα κ‘ απμπηήζεζ μ άθθμξ χζπμο ιε ηδ θαπηάνα ημο ζημκ Άδδ ηαηεααίκεζ. Άθθμο ημο ηνχεζ ηδ γςή δ αννχζηζα‘ ηαζ δεκ είκαζ ηακέκαξ, πμο πμθθά ηαηά κα ιδκ ημο δίκεζ μ Αίαξ Μίκλεξκνο (Μεηάθξαζε Γεκ. Γξ. Βεξλαξδάθεο)
Γίρσο αξξψζηεηο Αίπςξ αννχζηζεξ ηαζ πςνίξ έβκμζεξ ζηθδνέξ, ιαηάνζ μζ ιμίνα ημο εακάημο ιμο κα ι‘ εφνζζηε‘ ελδκηάνδ Μίκλεξκνο (Μεηάθξαζε Ζι. Βνπηηεξίδεο) [105]
Σα ληάηα ιίγνλ θαηξφ βαζηνχλε (‘ υθμ ιμο αιέζςξ ημ ημνιί πμηάιζ ηνέπεζ μ ζδνχηαξ ηαζ κζχες ηνυιμ, υηακ εςνχ ηδξ κζυηδξ ημ θμοθμφδζ πνυζπανμ ηζ υιμνθμ ιαγί‘ πμφ κα ‗ηακ ηζ άθθμ αηυιδ:) ιςξ ηα κζάηα η‘ αηνζαά θίβμ ηαζνυ ααζημφκε ζακ υκεζνμ‘ ηαζ η‘ άζηδια ηαζ ηνμιενά πενίζζα βενάιαηα ιμκμζηζβιήξ ρδθμηνειζμφκηαζ επάκς ζηδκ ηεθαθή δζαηίιαζηα ηαζ ιζζενά ζοκάια, ηζ αβκχνζζημ ημκ άκενςπμ ημκ ηάκμοκ ηαζ παθμφκε, ζακ απθςεμφκ επάκς ημοξ, ηα ιάηζα ηαζ ηα θνέκα. Μίκλεξκνο (Μεηάθξαζε Ζι. Βνπηηεξίδεο)
Σα ληάηα φηαλ πεξάζνπλ Κζ ήζμοκ πνζκ μ πζμ υιμνθμξ, ηα κζάηα υηακ πενάζμοκ, δεκ είζαζ ηφνδξ αηνζαυξ ιδδέ βζα ηα παζδζά ζμο. Μίκλεξκνο (Μεηάθξαζε Ζι. Βνπηηεξίδεο)
[106]
Γελ είλαη γλσζηά πνιιά πξάγκαηα γηα ηελ Μνηξψ (ή Μπξψ) από ην Βπδάληην, θόξε ηνπ ηξαγσδνύ κεξνπ θαη γπλαίθα ηνπ θηινιόγνπ Αλδξνκάρνπ. Ζ Παιαηηαλή Αλζνινγία ηνπνζεηεί ηε Μνηξώ ζην ίδην επίπεδν κε ηε απθώ. Τπήξμε πνηήηξηα επηθώλ, ειεγεηαθώλ θαη ιπξηθώλ πνηεκάησλ. Από ηελ πνίεζή ηεο ζώδνληαη απνζπάζκαηα ελόο εμάκεηξνπ πνηήκαηνο κε ηνλ ηίηιν Μλεκνζύλε, ζηίρνη από ειεγείεο, ε κλεία ελόο Ύκλνπ ζηνλ Πνζεηδώλα θαζώο θαη θαηαξαζηηθήο πνίεζεο κε ηνλ ηίηιν Αξαί.
Μλεκνζχλε Ο Αίαξ ζηδκ Κνήηδ ιεβάθςκε ιέπνζ κα βίκεζ ιέβαξ, πςνίξ ηακείξ απ' ημοξ ιαηάνζμοξ εεμφξ κα ημκ βκςνίγεζ. Κζ εηείκμξ αφλαζκε ζε υθα ημο ηα ιέθδ. Μεξ ζημ εεσηυ ημ άκηνμ μζ Πθεζάδεξ ημκ ηαΎγακε θένκμκηαξ αιανμζία απ' ημο Χηεακμφ ημ νεφια, ηαζ ιε ημ νάιθμξ ιέβαξ αεηυξ πμηυ ζημ Αία ημ ζμθυ κέηηαν ημοαάθαβε απυ έκα ανάπμ ακηθχκηαξ ημ ζοκέπεζα. Ώοηυκ μ Αίαξ πμο μ ηεναοκυξ ημο ιαηνζά δπεί, ζακ κίηδζε ημκ Κνυκμ, ημκ παηένα ημο, ημκ έηακε αεάκαημ, ημκ έααθε κα ηαημζηεί ζημκ μονακυ. Οιμίςξ ηζξ θμαζζιέκεξ Πθεζάδεξ ηίιδζε πμο αββεθζαθυνμζ ημο ηαθμηαζνζμφ ηαζ ημο πεζιχκα είκαζ. ***
Διεγεία Σζαιπί, βειάημ ιε ημο Αζυκοζμο ποιυ, ιεξ ζημκ ημζηχκα ακαπαφεζαζ ηδξ πνοζήξ Ώθνμδίηδξ. Κζ μφηε πζα δ ιδηένα ζμο άιπεθμξ εα ζ' αβηαθζάζεζ ιε ηθήια ενάζιζμ, ιήηε εα αβάθεζ θφθθα πμο εοςδζάγμοκε κέηηαν απ' ημ ηεθάθζ ζμο πάκς. Μνηξψ (κεηάθξαζε: ηαχξνο Γθηξγθέλεο
[107]
Κψζηαο Μφληεο (1914-2004) από ηελ Ακκόρσζην ηεο Κύπξνπ, ππήξμε από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο ζύγρξνλνπο Έιιελεο ινγνηέρλεο. Ήηαλ κέινο ηεο Αθαδεκίαο ηεο Αζήλαο θαη είρε πξνηαζεί γηα ην βξαβείν Νόκπει.
Αθηέξσζε ημοξ παθζμφξ ιμο ζοιιαεδηέξ πμο ‗θοβακ ηαζ δεκ πενίιεκακ υπςξ πνζκ κα ζπμθάζμοιε ιαγί. πμο άθθμ ημοδμφκζ άθθμο παζδμκυιμο άημοζακ ηζ έθοβακ. Κψζηαο Μφληεο
Ζ Δμέιημε ησλ εηδψλ Βίπε εκ ηέθεζ πνμζέλεζ πςξ υζμ πνμπςνμφζε ηυζμ πεζνμηένεοε δ ηαηάζηαζδ ηζ έηζζ απμθάζζζε κα δζαηυρεζ ζημκ άκενςπμ. Κψζηαο Μφληεο
Κάζνδνο ησλ Μπξίσλ Μαξ ζηυηςζακ ημοξ ανπδβμφξ ηζ επζζηνέθμοιε αηέθαθμζ ι‘ μδδβυ (ηζ κα ηάκαιε;) έκα βναθζά. ιςξ δ αθήεεζα είκαζ πςξ αοημί μζ βναθζάδεξ λένμοκ κα ανίζημοκ ηδ εάθαζζα. Κ. Μφληεο
[108]
Εσή Αεκ ηδ κμζάγεζ ακ ιαξ δοζανεζηεί λένεζ πςξ δεκ εα λακαζοκακηδεμφιε. Κψζηαο Μφληεο
Γηα ηε γε Σδκ επάκδνςζεξ ιε δομ απμδζμπμιπαίμοξ αιανηςθμφξ, Κφνζε, ηαζ κα ηα‘ απμηεθέζιαηα ηχνα Κψζηαο Μφληεο
Σσ αγλψζησ αγίσ Κζ έκα ικδιείμ ζημκ άβκςζημ άβζμ, ηφνζμζ, πμο δεκ ήλενε δ εηηθδζία βζα κα ημκ ακαηδνφλεζ πμο δεκ ημκ λένμοιε βζα κα ημ ηζιάιε. Κψζηαο Μφληεο
Μηα εμαίξεζε Βίκαζ πενίενβμ πχξ μ άκενςπμξ Παναδέπεδηε εκηέθεζ Πςξ δ Γδ πενζζηνέθεηαζ βφνς απ‘ ημκ Ήθζμ Κζ υπζ μ Ήθζμξ βφνς απυ ηδ Γδ Κ. Μφληεο
[109]
Νχρηεο Καθά, ε‘ απμννμθήζμοκ ηάηζ απυ ηδκ έβκμζα ζμο δ ιένα, δ ηίκδζδ, δ δμοθεζά ζμο, μζ θίθμζ ηαζ εα ιπμνέζεζξ φζηενα κα παξ ζε ηάκα εέαηνμ ή ηέκηνμ ή υπμο αθθμφ. ιςξ υηακ ηεθεζχζμοκ υθα, ηα εέαηνα ηαζ ηα ηέκηνα ηθείζμοκ ηαζ πμοκ μζ θίθμζ ηαθδκφπηα ηαζ πνέπεζ κα βονίζεζξ πζα ζημ ζπίηζ, ηζ εα βίκεζ; Σμ λένεζξ πςξ ζηθδνή, αδοζχπδηδ ζε πενζιέκεζ ζημ ηνεαάηζ ζμο δ έβκμζα. Θα ‗ζαζ ιμκάπμξ. Καζ ηυηε εα θμβανζαζηείηε, εεξ ή δεκ εεξ εα ιπμοκ ηάης υθα κα θμβανζαζηείηε. Θα ‗ ζαζ ιμκάπμξ. Κζ ακοπενάζπζζημξ απ‘ ηα εέαηνα ηαζ ηα ηέκηνα ηζ απ‘ ηδ δμοθεζά ζμο ηαζ άθθεξ θίθμοξ. ε πενζιέκεζ ζημ ηνεαάηζ ζμο δ έβκμζα. Θα ‗νεεζξ, δεκ βίκεηαζ. Βίκ‘ ηυζμ ζίβμονδ βζ‘ αοηυ ηαζ ζε πενζιέκεζ. Βίκαζ ζημ ζπίηζ ηαζ ζε πενζιέκεζ.
Έγλνηεο Άθθεξ ήνεακ πνχηα ηαζ ζ‘ απαζπυθδζακ, ηζ υηακ έπεζηα ακέαδηε εηείκδ ζα δεοηενεφμοζα, ζακ ηαπεζκή, πανειπζπηυκηςξ, ηαζ ζμο ‗ηακε ημοξ πνχημοξ αηνμαμθζζιμφξ, ηζξ πνχηεξ κφλεζξ, ηαευθμο δεκ οπμρζάζηδηεξ πςξ εα ηονζανπμφζε ηυζμ βνήβμνα, πςξ μζ άθθεξ έβκμζεξ δεκ ήηακ πανά αζήιακημζ πνυδνμιμζ ηαζ πνμθάζεζξ ηδξ, πςξ αοηή ήηακ πμο εα ζε ηναημφζε άβνοπκμ ςξ ημ πνςί. Κψζηαο Μφληεο
[110]
Σα πηελά (γηα ηα θηεξά ηνπο) Γζα ηάηζ ακχηενμ εα ηα πνμυνζγε δ θφζδ. Άναβε ηζ δεκ πήβε ηαθά ηζ απέηοπακ, άναβε ηζ δεκ πήβε ηαθά ηζ απέηοπε ημ ιεβάθμ εθυδζμ ηζ επζηναηήζαιε ειείξ; ***
Πξνο λενγέλλεηα! Πνμαθδιαηίγμιαζ ακ πνέπεζ κα ζαξ πνμεζδμπμζήζς βζα ηα παναιφεζα ηδξ βζαβζάξ. ***
Ζ κλήκε Μδκ ηδκ πνμηνέπεηε ηαζ βεθμζμπμζείζεε. Σζξ θςημβναθίεξ ζαξ ηαζ ηζξ μπζζεμβναθήζεζξ ζαξ αοηή ηζξ βνάθεζ ζηα παθζά ηδξ ηα παπμφηζζα. ***
Σν πξνπαηνξηθφ Αεκ έπς αέααζα, ηδκ παναιζηνή αιθζαμθία πςξ δεκ ιαξ ηα θέεζ ηαθυ ημ πνμπαημνζηυ αιάνηδια, υιςξ ηάπμηε πνμαθδιαηίγμιαζ ιήπςξ οπάνπεζ ηάπμζα ζημπζιυηδηα κα κζχεμοιε ελ οπανπήξ έκμπμζ, υιςξ ηάπμηε πνμαθδιαηίγμιαζ ιήπςξ αμδεεί κα κζχεμοιε ελ οπανπήξ έκμπμζ. Κψζηαο Μφληεο
[111]
Σν κπζηηθφ ηεο κειαγρνιίαο Σμ ηαηυ είκαζ πμο πανέιεζκεξ ζηδκ επζθάκεζα ηδξ Σμ ηαηυ είκαζ πμο δεκ ήλενεξ πςξ δ δζέλμδμξ είκαζ ζημκ ποειέκα πμο θμαήεδηεξ κα αοεζζηείξ ιέπνζξ αοημφ. ***
Γελ ήξζαλ Αεκ ήνεακ μζ εεαηέξ πμο πενζιέκαιε, δεκ ήνεακ μζ εεαηέξ πμο πενίιεκακ η' ακαιιέκα θχηα ηαζ ιαηαζχεδηε δ πανάζηαζδ ηαζ ηαεήζαιε ιμκάπμζ ζηδκ πθαηεία ηνζβονζζιέκμζ απ' η' άδεζα ηαείζιαηα ιε πμθθή ηαηάεθζρδ ηαζ ι' έκα πανάλεκμ δδμκζζιυ, ι' έκα εκηεθχξ ακελήβδημ εκδυιοπμ δδμκζζιυ. ***
Ζ πξψηε αγάπε Αεκ έπεζ ζδιαζία πμο δεκ είπε ζοκέπεζα δ πνχηδ ζμο αβάπδ. Αεκ ήηακ δζηή ηδξ δμοθεζά μ βάιμξ ηαζ ηα παζδζά. Άθθμξ ήηακ αοηήξ μ πνμμνζζιυξ ηδξ. Κψζηαο Μφληεο
[112]
Ο Μνζρίσλ ήηαλ ηξαγηθόο πνηεηήο πνπ έδεζε πεξί ηνλ 3ν π. Υ. αηώλα. Από ηα έξγα ηνπ ζώδνληαη ειάρηζηα απνζπάζκαηα. Σν παξαθάησ απόζπαζκα εηθάδεηαη όηη αλήθεη ζηελ ηξαγσδία Φεξαίνη πνπ είρε σο ζέκα ηε δνινθνλία ηνπ αηκνζηαγνύο ηπξάλλνπ ησλ Φεξώλ Αιεμάλδξνπ (358 π. Υ.) από ηε γπλαίθα ηνπ θαη ηα αδέιθηα ηεο. Πνχηα υιςξ εα πάς πίζς ηαζ εα λεηοθίλς ιε ημκ θυβμ πχξ άνπζζε ηαζ πχξ εδναζχεδηε μ εκδηυξ αίμξ. Ήηακε ηάπμηε ιζα επμπή πμο μζ εκδημί είπακ ζοκήεεζεξ υιμζεξ ιε ηα γχα, πμο ηαημζημφζακ ζε ζπδθζέξ πάκς ζηα υνδ ηαζ ζε ακήθζαβα θανάββζα· βζαηί δεκ οπήνπε αηυιδ μφηε ημ ζηεβαζιέκμ ζπίηζ μφηε δ απθυπςνδ πυθδ μπονςιέκδ ιε πέηνζκμοξ πφνβμοξ. Σμ βαιρυ άνμηνμ δεκ έζπζγε ημ ζημφνμ πχια, πμο ηνέθεζ ημ ηανπενυ ζζηάνζ, - ηαζ ημ θζθυπμκμ ζίδενμ δεκ θνυκηζγε ηζξ πθμενέξ ζεζνέξ ηδξ ααηπζηήξ αιπέθμο· δ βδξ ήηακε ζηείνα, ζηθδνή, αθζθυλεκδ. Δ ζανημαυνμξ ανχζδ ημοξ επνυζθενε αθθδθμηηυκα δείπκα. Ο κυιμξ ήηακ ακίζπονμξ, δ αία ιμζναγυηακ ημκ ενυκμ ιε ημκ Αία· ημκ αδφκαιμ ημκ ηαηαζπάναγακ μζ ζζπονυηενμζ. ηακ υιςξ μ πνυκμξ, πμο βεκκάεζ ηαζ ηνέθεζ ηα πάκηα, έζηνερε ημκ εκδηυ αίμ ζε δνυιμ ακηίζηνμθμ, είηε επζζηναηεφμκηαξ ημκ ζημπαζιυ ημο Πνμιδεέα είηε ηδκ ακάβηδ είηε ιε ηδ ιαηνυπνμκδ ηνζαή ηαεζζηχκηαξ δζδάζηαθμ ηδκ ίδζα ηδ θφζδ, ηυηεξ εονέεδ μ ηανπυξ ηδξ ήιενδξ ηνμθήξ ηδξ αβκήξ Αήιδηναξ, ανέεδηε δ βθοηζά πδβή ημο ΐάηπμο, - δ βδ, έςξ ηυηε άζπανηδ, μνβςκυηακ ήδδ απυ αυδζα πμο ζένκακ ημκ γοβυ· φρςζακ πυθεζξ ιε ηείπδ ηαζ πφνβμοξ, - έπηζζακ ζηεβαζιέκα ζπίηζα ηαζ απυ ημκ άβνζμ αίμ μδδβήεδηακ ζηδκ ήιενδ δζααίςζδ. Ώπυ ηυηε υνζζε μ κυιμξ κα ζηεπάγμοκ ιε ηάθμοξ υζμοξ πεεαίκμοκ ηαζ ζημοξ άεαθημοξ κεηνμφξ κα πνμζθένμοκ ημκ ηθήνμ ηδξ ζηυκδξ πμο δζηαζμφκηαζ ηαζ κα ιδκ αθήκμοκ ιπνμζηά ζηα ιάηζα ηςκ ακενχπςκ ηδκ αζεαή ακάικδζδ ηςκ αθθμηζκχκ δείπκςκ. Μνζρίσλ (κεηάθξαζε Θ. Κ. ηεθαλφπνπινο)
[113]
Ζ Μαηίλα Μφζρνβε γελλήζεθε ζηνλ Πεηξαηά. πνύδαζε θσλεηηθή, ηξαγνύδη θαη ζέαηξν. Έρεη εθδώζεη ηξεηο πνηεηηθέο ζπιινγέο
Παγεησλνιφγνο Βδχ παναηδνμφιε ηδ ιεβαθφηενδ ηνδπίδα πάβμο Ξαθκζηά, ηυπδηε ζηα δφμ. Βδχ, εθζαενυ απμιεζκάνζ παβεηχκα ηδξ Παηαβμκίαξ. Έπς ηδκ οπμρία υηζ οπάνπς. Ποηκυηαηα πεεξ Καηάθςηα πνμπεέξ Έκηνμια ιεεαφνζμ Καεέκαξ, εηπνμζςπεί ιία ρεοδαίζεδζδ ημοθάπζζημκ. Σχνα, ιέκεζ κα απμδεζπεεί, δ θφζζα ημο ηναοιαηία ηναοιαηζμθμνέα, ακ θηάζεζ πνζκ απυ ημκ εάκαημ. Μαηίλα Μφζρνβε
[114]
Ο Μφζρνο ν πξαθνχζηνο (2νο αηώλαο π. Υ.) ήηαλ αξραίνο Έιιελαο βνπθνιηθόο πνηεηήο θαη καζεηήο ηνπ Αιεμαλδξηλνύ ιόγηνπ Αξίζηαξρνπ ηεο ακνζξάθεο. Γελλήζεθε ζηηο πξαθνύζεο ηεο Μεγάιεο Διιάδαο θαη ην θύξην κέξνο ηνπ έξγνπ ηνπ έιαβε ρώξα ζηα κέζα ηνπ 2νπ αηώλα π. Υ.
Δπξψπε Ήνεακ θμζπυκ ζηα θζαάδζα εηείκεξ ηα μθάκεζζηα ηζ δ ιζα ιε ημ έκα ηζ δ άθθδ ιε η‘ άθθμ θμοθμφδζ παζνυηακ. Μονςδάημ κάνηζζζμ δ ιία, δ άθθδ οάηζκεμ, ιεκελέδεξ δ ηνίηδ ηαζ άθθδ κα ηυαεζ ημ εοιάνζ ημ εφμζιμπμθθά η‘ ακεζζιέκα ηα πέηαθα πμο έαβαγε δ βδ ζη‘ ακμζλζάηζηα εημφηα θζαάδζα. Κζ άθθα ημνίηζζα ημο λακεμφ ηνυημο ημοξ εοχδεζξ πθμηάιμοξ κα δνέπμοκ πανάαβαζκακ ηαζ ζηδ ιέζδ δ πνζβηίπζζζα κα δζαθέβεζ ηα θαιπνά μθμπυνθονα νυδα ηαζ κα άζηναθηε ςζάκ ηδ εεά ηςκ αθνχκ Ώθνμδίηδ ζηζξ Υάνζηεξ ιέζα. Αεκ ηδξ έιεθθε ςζηυζμ ιε άκεδ βζα πμθφ ηδκ ηανδζά κα θαζδνφκεζ ηαζ θοθαβιέκδ κα έπεζ ηδξ πανεεκίαξ ηδ γχκδ ηδκ άπνακηδ. Γζαηί ςξ ηδ αθέπεζ ημο Κνυκμο μ οζυξ ηζ εηανάπεδ εοεφξ δ ηανδζά ημο κζηδιέκμξ απυ ηα αζθκίδζα αέθδ ηδξ Κφπνζδμξαοηή ιμκάπα ιπμνεί ηαζ δαιάγεζ ημκ Αία. Να λεθφβεζ ηυηε γδηά ηδ ιεβάθδ μνβή ηαζ ηδ γήθζα ηδξ Ήναξ ηαζ ηδξ πανεέκαξ εέθμκηαξ ημκ αηάηεπμ κμο κ‘ απαηήζεζ ηδ εευηδηα αοημφ απμηνφαεζ ηαζ ημ ζχια αθθάγμκηαξ ηαφνμξ εβίκδ. Σαφνμξ υπζ ζακ αοηυκ πμο ιέζα ζε ζηάαθμ εηηνέθεηαζ ή ζακ εηείκμκ πμο αοθάηζ ακμίβεζ ημ ηαιπφθμ ημ άνμηνμ ζφνμκηαξ. Οφηε ηέημζμξ πμο αυζηεζ ζηα ημπάδζα ακάιεζα, ή ζακ αοηυκ πμο ηνααά οπμηαβιέκμξ πμθφθμνηδ άιαλα. Σμ ζχια εηείκμο μθυηθδνμ ήηακ ζε πνχια πονυλακεμ ιμκάπα ζηδ ιέζδ ημο ιεηχπμο κα θάιπεζ ηφηθμξ ανβφνμο ηαζ ηα ιάηζα κα παίγμοκ θμλά, ζιενζηά απυ πυεμ αζηνάθημκηαξ. Καζ ηα ηέναηα ίζα κα ακαηέθθμοκε ζφιιεηνα απ‘ ημ ηεθάθζ ζακ ιζζμθέββανα ηεναζθυνμο ζεθήκδξ πμο ημ ζηεθάκζ ηδξ είκαζ ιζζυ. Ήνεε θμζπυκ ζημ θζαάδζ εηείκμξ. Κζ ςξ θακενχεδηε ηζξ πανεέκεξ ηαευθμο δεκ θυαζζε. [115]
Ώκηίεεηα υθεξ μ ένςηαξ ηζκεί κα ανεεμφκε ημκηά ημο κα αββίλμοκ ημκ ενάζιζμ ηαφνμ -δ αεάκαηδ μζιή ημο απυ ιαηνζά λεπενκμφζε ηζ αοηή ηδ βθοηζά εοςδζά ημο θεζιχκα. Βηείκμξ ειπνυξ ζηδκ Βονχπδ ηδκ άιςιδ ζηέηεηαζ, ηδξ βθείθεζ ημκ ηνάπδθμ ηαζ ιαβεφεζ ηδκ ηυνδ. Κζ αοηή κα πασδεφεζ ανπίγεζ ημκ ηαφνμ ηζ ήνεια ιε ηα πένζα ηαεανίγεζ ημκ πμθφ ημκ αθνυ απ‘ ημ ζηυια ηαζ ημο δίκεζ θζθί Μμοζζηά ιμοβηάκζζε ηυηε ηαζ εαννμφζεξ πςξ άημοβεξ αοθυ θνοβζηυ ημκ βθοηφηαημ ήπμ κα παίγεζ. Μεηά ζηα πυδζα ηδξ ιπνμξ βμκαηίγεζ ηαζ ηδκ Βονχπδ ημζηάγμκηαξ ιε ημκ αοπέκα ζηναιιέκμ ζ‘ αοηήκ ηδκ πθαηεζά ημο ηδ νάπδ ηδξ δείπκεζ. Συηε εηείκδ ζηζξ πανεέκεξ ηζξ θίθεξ ιε ηζξ ααεζέξ ηζξ πθελμφδεξ βονίγεζ ηαζ θέεζ: «Βθάηε, ημνίηζζα ιμο θίθεξ ηαζ ζοκμιήθζηεξ, ζημκ ηαφνμ αοηυ κα ηαείζμοιε επάκς ηαζ κα πανμφιε. Ώθήεεζα, υθεξ ειάξ ιπμνεί κα ηναηήζεζ ηδκ πθάηδ ημο ζηνχκμκηαξ. Συζμ ήνειμξ είκαζ ηαζ πνάμξ αοηυξ κα ημκ αθέπεζξ, ηυζμ ιεζθίπζμξ ηζ μφηε ιμζάγεζ πμζχξ ιε ημοξ ηαφνμοξ ημοξ άθθμοξ. Σμκ πενζαάθθεζ έκα πκεφια κμήιμκ, ζακ άκενςπμξ. Σμο θείπεζ ιμκάπα δ θςκή κα ιζθήζεζ». Έηζζ είπε ηζ μθυβεθδ ζηδκ πθάηδ ημο ηαφνμο εηάεδζε ηζ μζ θμζπέξ εημζιάγμκηακ. ιςξ πήδδια ηυηε δίκεζ μ ηαφνμξ αοηήκ πμο πμεμφζε ανπάγμκηαξ ηαζ βμνβά ζημ πέθαβμξ θεάκεζ. ηνέθεηαζ ηυηε δ Βονχπδ ηαζ ηζξ ηαθέξ ηδξ ηζξ θίθεξ θςκάγεζ ιε απθςιέκα ηα πένζα. Ώοηέξ κα ηδκ θεάζμοκ αδφκαημκ. Σζξ αηηέξ ηαααθχκηαξ μ ηαφνμξ βμνβά ηνααμφζε ιπνμζηά ζακ δεθθίκζ ηα ιεβάθα δζαααίκμκηαξ ηφιαηα ιε πδθέξ πμο δεκ ανέπμκηακ. Κζ βαθήκεοε ηυηε δ εάθαζζα ηαεχξ πενκμφζε εηείκμξ. Σα ηήηδ παζβκίδζγακ ζηα πυδζα ημο Αία μθυβονα ηζ απυ ηδκ άαοζζμ ιέζα ημ δεθθίκζ πανιυζοκμ ακαπδδμφζε ζημ ηφια επάκς. Ώπυ ημκ πυκημ ακαδφεδηακ μζ Νδνδίδεξ ηαζ υθεξ ζηα εαθάζζζα ηήηδ ηααάθα ζε ζεζνέξ πνμπςνμφζακ. Κζ μ ίδζμξ μ ανμκηενυξ Πμζεζδχκαξ, μ πμο ζείεζ ηδ βδ, ίζζςκε ημο πεθάβμο ημ ηφια ακμίβμκηαξ δνυιμ εαθάζζδξ ζημκ αδεθθυ ημο. Γφνς ημο ζοκαβιέκμζ μζ Σνίηςκεξ, ημο πυκημο αοθδηήνεξ αανφθςκμζ, ηαζ ζηα ιαηνζά ημοξ ημπφθζα θοζμφζακ βαιήθζμ άζια. Μφζρνο (κεηάθξαζε Γηψξγεο Γηαηξνκαλσιάθεο)
[116]
Ο Μαηζαίνο Μνπληέο (1935-2000) από ηε Υίν ήηαλ ξαδηνθσληθόο παξαγσγόο θαη πνηεηήο
Πεξί ησλ εζράησλ Γζα κ' αβαπήζεζξ πνέπεζ κα είζαζ έημζιμξ κα ηζιςνδεείξ. Ώοηή είκαζ ιζα δδμκή πμο δαβηχκεζ ηα πείθδ ηδξ γςήξ ζε ζδιείμ πμο δεκ ηαηαθαααίκεζξ ημκ ηυζιμ. Δ αβάπδ είκαζ έκα πανάλεκμ πνμζηφκδια ζημκ ηυπμ ηδξ δμλαζίαξ ζ' έκα ηυηηζκμ ζθαβείμ ζημ μζηεμθοθάηζμ ηςκ ζανάκηα ιανηφνςκ. Δ αβάπδ ζαπίγεζ ακέββζπηδ ιέζα ζηδκ απεθπζζία ηδξ πνμζεοπήξ. Μαηζαίνο Μνπληέο
[117]
Ο βπδαληηλόο πνηεηήο Μνπζαίνο ν Γξακκαηηθφο πνπ έδεζε πεξί ηνλ 5ν6ν αηώλα έγξαςε έλα καθξνζθειέο πνίεκα κε ηίηιν Τα καθ’ Ηπώ και Λέανδπον. Σν έξγν απηό ζεσξείηαη ν ζύλδεζκνο ηεο ινγνηερλίαο ηνπ αξραίνπ θόζκνπ κε ηελ ινγνηερλία ησλ έκκεηξσλ ηππνηηθώλ πνηεκάησλ ησλ βπδαληηλώλ ρξόλσλ ζηνλ ειιαδηθό θαη ζηνλ επξσπατθό ρώξν. Γελ μέξνπκε ηίπνηα άιιν γηα ηνλ πνηεηή απηόλ ηνπ νπνίνπ ε παηξίδα εηθάδεηαη όηη είλαη ε Αζήλα. ηνλ Μνπζαίν απνδίδεηαη έλα αθόκα εξσηηθό πνίεκα, εκπλεπζκέλν θη απηό από ηελ ειιεληθή κπζνινγία, κε ηίηιν Αιθεηόο θαη Αξέζνπζα. Ο κύζνο ηνπ έξγνπ είλαη κε ιίγα ιόγηα: {Η Ηξώ ήηαλ ηέξεηα ηεο Αθξνδίηεο θαη θαηνηθνύζε ζε έλα πύξγν ζηε Σεζηό ηεο Θξάθεο, ζηελ επξσπατθή πιεπξά ηνπ Ειιεζπόληνπ. Εθεί ήηαλ ν λαόο ηεο Αθξνδίηεο. Κάζε άλνημε γηλόηαλ παλεγύξη πξνο ηηκή ηεο ζεάο θαη ζε απηό εξρόηαλ θόζκνο από ηηο γεηηνληθέο πόιεηο. Έλαο από ηνπο πξνζθπλεηέο ήηαλ θαη ν Λέαλδξνο. Ο Λέαλδξνο δνύζε ζηε Άβπδν, απέλαληη από ηε Σεζηό ζηελ αζηαηηθή πιεπξά. Είδε ηελ Ηξώ ζηε γηνξηή ηεο ζεάο θαη ηελ εξσηεύηεθε θεξαπλνβόια θαη ε Ηξώ αληαπνθξίζεθε ζην αίζζεκά ηνπ. Απηόο ηεο δήηεζε λα παληξεπηνύλε θαη παξόιν πνπ σο ηέξεηα ν γάκνο ηεο ήηαλ απαγνξεπκέλνο, παληξεύηεθαλ θξπθά Έηζη θάζε βξάδπ ν Λέαλδξνο πεξλνύζε θνιπκπώληαο ηνλ Ειιήζπνλην θαη ζηελ άιιε όρζε ηνλ πεξίκελε ε Ηξώ πνπ είρε πάληα έλα ιπρλάξη αλακκέλν γηα λα θαζνδεγεί ηνλ αγαπεκέλν ηεο. Η Ηξώ ππνδερόηαλ ηνλ Λέαλδξν ζηελ αθηή θαη νη δπν εξσηεπκέλνη πεξλνύζαλ ηε λύρηα ηνπο ζην δσκάηην ηεο θνπέιαο. Πξηλ μεκεξώζεη, ν Λέαλδξνο έθαλε μαλά θνιπκπώληαο ηε δηαδξνκή ηεο επηζηξνθήο. Ήξζε ν ρεηκώλαο θαη νη δπν εξαζηέο ρώξηζαλ κε βαξηά θαξδηά θαη ζπκθώλεζαλ λα ηδσζνύλ θαη πάιη ηελ άλνημε. Τν επόκελν βξάδπ ε Ηξώ δελ άληεμε θαη άλαςε ην ιπρλάξη Ο Λέαλδξνο ην είδε, ην εμέιαβε σο εξσηηθή πξόζθιεζε θαη ξίρηεθε ζηε ζάιαζζα. Όκσο ν αέξαο, έζβεζε ην ιπρλάξη θαη ν λένο έραζε ηνλ πξνζαλαηνιηζκό ηνπ θαη πλίγεθε. Τν πξσί ην ζώκα μεβξάζηεθε ζηελ αθηή θαη ε Ηξώ από ηελ απειπηζία ηεο έπεζε από ηνλ πύξγν ηεο θαη ζθνηώζεθε. Οη θάηνηθνη έζαςαλ ζε θνηλό ηάθν ηνπο δπν εξαζηέο}.
[118]
Δηπέ, ζεά, θξπθίσλ επηκάξηπξα ιύρλνλ Δξώησλ θαη λύρηνλ πισηήξα ζαιαζζνπόξσλ πκελαίσλ θαη γάκνλ αριπόεληα, ηνλ νπθ ίδελ άθζηηνο Ζώο, θαη Σεζηόλ θαη Άβπδνλ, όπε γάκκνλ έλλπρνλ Ζξνύο λερόκελόλ ηε Λέαλδξνλ νκνύ θαη ιύρλνλ αθνύσ, ιύρλνλ απαγγέινληα δηαθηνξίελ Αθξνδίηεο… Μνπζαίνο ν Γξακκαηηθφο
Μνπζαίνπ ηνπ Γξακκαηηθνχ: Σα θαζ’ Ζξψ θαη Λέλδξνλ Θεά, ηξαγνύδεζέ καο ην ιύρλν βνεζό ζε θάζε αγάπε θξπθή θαη ηνλ λπρηεξηλό θνιπκβεηή, πνπ ιάκλεη κε βηάζε σο λπκθίνο πξνο ηελ αγαπεκέλε ηνπ. Καη γηα ηνλ γάκν ηνλ ηαξαγκέλν πνπ ε απγή δελ πξόιαβε λα δεη. Καη ηε Σεζηό θαη Άβπδν πνπ ηεο Ζξώο ν γάκνο λύρηα έγηλε. Αθνύσ ηνλ Λέαλδξν λα θνιπκπά ηε λύρηα θαη βιέπσ ην ιπρλάξη η’ αλακκέλν πνπ ηεο Αθξνδίηεο κελνύζε ηα εξσηηθά αγθαιηάζκαηα ησλ δπν λπρηνπαληξεκέλσλ. ………………………………………………………………. Έθα Μμφζα, ηναβμφδα ιαγί ιαξ ημο θοπκανζμφ πμο απυζαδζε ηαζ ημο κζμο Λέακδνμο ημκ άδζημ παιυ. Γεζηυκζζζεξ ακηζηνζκέξ δ δζηυξ ηαζ δ Άαοδμξ ήηακ ηδξ εάθαζζαξ ηζξ πχνζγε ζηεκυ. Ο Ένςξ ημ δμλάνζ ηάκοζε ηαζ έζηεζθέ ημοξ απυ ιζα ζασηζά, Καζ θάαςζε ιζα ημπεθζά αιάθαβδ ηαζ έκα παθθδηάνζ Σμο κζμο ημ υκμια ήηακ Λέακδνμξ ηζ ήηακ απυ ηδκ Άαοδμ. Σδκ ημναζζά ηδκ υιμνθδ απ‘ ηδ δζηυ, Δνχ ηδ θέβακε. ……………………………………………….. Ώπυ ααζζθζηή βεκζά ενπυηακ δ Δνχ ηαζ ήηακε ζένεζα ηδξ Ώθνμδίηδξ ηδξ Κφπνζαξ. Άιαεδ απυ ένςηα, ιαηνζά απ‘ ημοξ δζημφξ ηδξ, γμφζε ιμκάπδ ζε πφνβμ ηδξ δζημφ, ζζιά ζηδ αηνμεαθαζζζά, ζακ άθθδ ιζα Ώθνμδίηδ. Πμηέ ιε άθθα ημνίηζζα δεκ έηακε πανέα, απυ κηνμπή, μφηε ζε πμνμφξ πμο μζ άθθεξ βοκαίηεξ έζηδκακ, βζα κ‘ απμθεφβεζ ηζ βθςζζμθαβζέξ πμο δ γήθζα βζα ηζξ υιμνθεξ ημπέθεξ πνμηαθεί. ……………………………………. Σμ πνυκμ ιζα θμνά ιεβάθμ πακδβφνζ ζηδ δζηυ ζηδκυηακ βζα ηδξ Ώθνμδίηδξ ηδ πάνδ ηαζ ημο Άδςκδ ηδ ικήιδ. Καζ απυ ηυπμοξ ιαηνζκμφξ ηαζ αθνμζηεθακςιέκα κδζάηζα ενπυηακ ιέβα πθήεμξ. Άθθμζ απυ ηδξ Ώθνμδίηδξ ημ κδζί [119]
ηδκ Κφπνμ ένπμκηακ, άθθμζ απυ ηδκ Ήπεζνμ, απυ ηα Κφεδνα υθεξ μζ ημναζίδεξ ηαζ απυ ημκ ιονςιέκμ Λίαακμ δεκ έθεζρε ηακείξ, μφηε ηζ απ‘ ηδκ Φνοβία. Ώηυια ηζ απ‘ ηδκ Άαοδμ ήνεακ ηα παθθδηάνζα ηα ενςηζάνζηα. βζαηί έηζζ θένκμκηαζ εηείκεξ πμο πμεμφκε θζθζά ηαζ πάδζα ηζ ένςηα ηζ εοεφξ αοηά ηδξ είπε: «Δίζ’ Αθξνδίηε ζηε ζσξηά θαη Αζελά ζηε γλώζε, κόλν κε θόξεο ηνπ Γηόο εζέλα παξνκνηάδσ θαιόηπρνο ν θύξεο ζνπ, θαιόηπρε θη ε κάλα. Μα άθνπ ηη ζέισ λα ζνπ πσ θαη ζαλ ηεο Αθξνδίηεο ηέξεηα πνπ είζαη, θάλε ό,ηη θη εθείλε θάλεη. Γηαηί αγλέο ε ζεά δελ αγαπά, δελ ζέιεη απηή παξζέλεο. Πάξε κε γη’ άληξα ζνπ γηα λα ηηκάο ηα ηεξά κπζηήξηα ηεο Κύπξηδαο, εκέλα πνπ κε ιάβσζε κε ζατηηά ν Έξσο… … πείζνπ θαιή κνπ κελ αξλεζείο, κελ ηελ ζεά ζπκώζεηο». ………………………………………………………………… Σα θυβζα π‘ άημοζε δ καζ, ηδξ πθάκερακ ημ κμο ηδξ. Γζα θίβμ αιίθδηδ έιεζκε, ηα ιάβμοθα νμδίζακ ηζ αιήπακα ζημοξ χιμοξ ηδξ ηνααμφζε ημ πζηχκα ζδιάδζ πζα πςξ ημ ηεκηνί ημο Ένςηα εδέπεδ ηαζ ημο Λεάκδνμο δ εςνζά, ηα ηάθθδ ηδκ εαιπχζακ. …………………………………………………… Μυθζξ μ Λέακδνμξ άημοζε ηα θμαενίζιαηά ηδξ ηαηάθααε πςξ ημνζηζίζηζηα πείζιαηα ήηακ ημφηα Κζ εζφ Λέακδνε άιμζνε, ηδκ ημπεθζά ζακ είδεξ αοηή πμο ηδκ παζκεφακε βένμζ ηαζ κζμζ ζοκάια ηζίιπδια άβνζμ ηνφπδζε έλαθκα ηδκ ηανδζά ζμο ηζ έκζςζεξ πςξ πςνίξ ηδκ υιμνθδ Δνχ δεκ εα ιπμνμφζεξ πζα κα γήζεζξ. Γζαηί ηαζ ιυκδ ιζα ιαηζά αοηήξ έθηακε κα θμοκηχζεζ δ θθυβα π‘ άκαρε ιέζα ζμο ηαζ πάθθαγε δ ηανδζά ζμο. ……………………………………… Έηζζ ζοιθχκδζακ ηζ μζ δομ ηαζ ηνοθμπακηνεοηήηακ ηαζ πίζηδ μνηζζηήηακε ιε ιάνηονα ημ θφπκμ ηαζ λακαζοιθςκήζακε αοηή κα θέββεζ ημ θοπκάνζ ηζ αοηυξ κα ημθοιπά απ‘ ακηζηνφ ημκηά ηδξ κα ζζιχκεζ. Κζ αθμφ ηα ιμθμβήζακε πςνίζακε πνμζχναξ ηζ αοηή ζημ πφνβμ ηδξ ηνααά ηαζ μ Λέακδνμξ ηα ηείπδ ηδξ Άαοδμξ ζδιάδζ έααθε ηαζ ημθοιπά ζημ ζπίηζ κα βονίζεζ. ………………………………… Καηυιμζνδ δ Δνχ, δεκ άκηελε πςνίξ ημκ ένςηά ηδξ κα ιείκεζ ηυζμοξ ιήκεξ πεζιςκζάηζημοξ ιμκάπδ. [120]
Κζ μ Ένςξ ή δ άζπθαπκδ δ Μμίνα ημ πένζ ηδξ ηζκά ηζ άκαρε ημ θοπκάνζ ηδξ, ςζάκ θαιπάδα βάιμο Ώθθμίιμκμ χναξ ηαηήξ, ηενί εακάημο ήηακ. Ήηακε ανάδο. Οζ άκειμζ θοζζμιακάκ θοζχκηαξ ζηδ εάθαζζα ηζ άβνζα ηφιαηα ζδηχκμοκ Σμο θφπκμο η‘ ακηζθέββζζια μ Λέακδνμξ ζακ είδε δ αηνζαή αβάπδ ημο εαννεί πςξ ημκ γδηάεζ ηζ μνιάεζ ιέζα ζημ κενά, ηφια ημ ηφια πάεζ. Μα δ εάθαζζα ηζ μ μονακυξ ιεξ ζηδκ ακηάνα έιμζαγακ, ζακ κα‘ πακ βίκεζ έκα. Ο δφζηοπμξ παναηαθά ηδκ Κφπνζ ηαζ ημκ Νυημ, ημκ Πμζεζδχκα ημκ ηνακυ, ημκ Γέθονμ ηαζ ημκ ΐμνζά, ηαζ ημκ Ένςηα, αηυια ηαζ ηδ Μμίνα. Κακείξ υιςξ δεκ άημοζε απυ δαφημοξ, δεκ αυδεδζε. Κζ δ ακηάνα ηδξ εάθαζζαξ ημκ ζφκηνζαε. Σα πένζα ημο απυζηαζακ κενυ ιπαίκεζ ζημ ζηυια ημο ηζ ήπζε πμθφ απυ δαφημ. Κζ μ άκειμξ μ δοκαηυξ ημ θφπκμ ιε ιζαξ ζαήκεζ. Καζ ζαήκεζ ιαγί ημο ηαζ ημο Λέακδνμο δ ζφκημιδ γςή. Ξδιένςζε, ηζ δ λάβνοπκδ Δνχ ημ ηαίνζ ηδξ δεκ είδε. Σδκ αηνμεαθαζζζά ημζηά ηαζ ιαφνεξ ζηέρεζξ ηάκεζ. Θέθεζ κα δεζ ημκ άκηνα ηδξ, λένεζ πςξ ‘ζαήζηεζ μ θφπκμξ. Ξάθκμο ζημκ άηνδ ημο βζαθμφ ζημο πφνβμο ηδξ ηα ανάπζα είδε ημ ζχια ημο κεηνυ, πςνίξ πκμή ηα ιάηζα πςξ ςξ πεεξ ηδκε ημζηάγακε ι‘ ένςηα ηαζ θαηνεία. Βοεφξ ημκ θαιπνμζηυθζζημ πζηχκα ηδξ λεζηίγεζ ηζ απυ ημο πφνβμο ηδκ ημνθή νίπηδηε πνμξ ηα ηάης ηαζ λεροπάεζ δ Δνχ ζζιά ζημκ άροπμ άκηνα ηζ έηζζ κεηνμφξ ημοξ είδακε ηαζ αβηαθζά ακηάια ηζ ςξ αβαπζμφκηακ γςκηακμί ηαζ πεεαιέκμζ ζιίλακ. Μνπζαίνο ν Γξακκαηηθφο (απφδνζε . .)
[121]
Ζ Ησάλλα Μνπηζνπνχινπ γελλήζεθε ζηελ Αζήλα. Δίλαη απόθνηηε ηεο Ννκηθήο ρνιήο. Έρεη εξγαζηεί σο δηθεγόξνο ζηελ Αζήλα θαη ζηε Λακία. Εεη ζηε Μάθξε Φζηώηηδαο. Δίλαη πνηήηξηα, δσγξάθνο θαη κνπζηθόο
ην άγλσζην δψν Σα παιυβεθα ηδξ γςήξ είπακ πεεάκεζ, ζη‘ άζπνα ιαθθζά μζ ζδιαζίεξ ζηέημκηακ, πςνίξ υιςξ ηδκ πνυηενδ θάιρδ πμο ηφθθςκε ηδ ιαηζά ηζ έπηζγε πφνβμοξ θαεχκ ηαζ ρεφδμοξ. Δ ιμκαλζά είπε ζανχζεζ ημοξ πμκδνμφξ ίζηζμοξ, βζαηί δ αθήεεζα είκαζ μδοκδνή, βζ‘ αοηυ δεκ έπεζ πφνβμοξ βζα κα ιπεζ, ιμκάπα δ εθίρδ βέιζζε ζημ πέναζιά ηδξ ημοξ εοηοπζζιέκμοξ ηυπμοξ. Ησάλλα Μνπηζνπνχινπ
[122]
Ο ηέθαλνο Μπεθαηψξνο (1947-2006) γελλήζεθε ζηελ Αζήλα Έθαλε ζπνπδέο λενειιεληθήο ινγνηερλίαο θαη βηβιηνζεθνλνκίαο. Άξρηζε λα δεκνζηεύεη πνηήκαηα από ην 1966 θαη Δμέδσζε έμη πνηεηηθέο ζπιινγέο
Γχζε ζηελ Πιάθα Πμζμξ άναβε αάθεζ ηδκ χνα ημφηδ ιε ηίηνζκδ πνα ηα ζπίηζα εηεί απέκακηζ υπςξ ηα αθέπεζξ Ώκαημθζηά κυηζα ηάης απυ βαθάγζμ ηανθςιέκμ Με πνοζά ηανθζά πςνίξ ηακέκα ζφκκεθμ; Πμζμξ αθθάγεζ ημ πνχια ζζβά ζζβά δίκμκηαξ Σμ βθοηυ νυδζκμ; Πμζμξ θένκεζ ανβυζονημ Σμ βθαοηυ ηαζ φζηενα ημ βηνίγμ ιεηαθθζηυ Καζ ζημηεζκυ; Καζ πμζμξ ιαφνδ πμκεηζηή Κμοαένηα εα νίλεζ κα γεζηάκεζ ημ πζηνυ Κμνιί ζμο; Έηζζ εα γεζξ πζα ηζξ διένεξ Καζ ηα απμβεφιαηα χνα ηδκ χνα χζπμο Ο πνυκμξ ίθζββμξ εα ζαήζεζ ηα ιάηζα ζμο.
Γαιάδην γηα ηελ Γέθπξα ημ ηέθμξ εα αθήζμοιε ηάηζ ζημοπίδζα πνήζζια Γζα ημκ ηάδμ ηάηζ άζπνα ζηαηά ζηυκδ κα ηδκ πάνεζ Ο άκειμξ βζα κα ηδκ θηφζεζ ζημ ιαφνμ πχια. Σί άθθμ; Ά καζ-ιπμνεί κα ιαξ δμεεί βαθάγζμ πνχια Γζα ηδ βέθονα πμο εα ζηήζμοιε ακάιεζα ηα δάηνοα ιάηζα ιαξ. ηέθαλνο Μπεθαηψξνο
[123]
Ο πνηεηήο Μπεξγαδήο Γηα ηνλ πνηεηή Μπεξγαδή δελ γλσξίδνπκε νύηε ην κηθξό ηνπ όλνκα. Από ην ύθνο ησλ γξαπηώλ ηνπ εηθάδνπκε όηη ήηαλ Κξεηηθόο κε θαηαγσγή ην Ρέζπκλν – θαη γηαηί επίζεο ην όλνκα Μπεξγαδήο ππάξρεη ζε θαηαιόγνπο ηνπ Ρεζύκλνπ ηνπ 17νπ αηώλα. Έγξαςε ην πνίεκα «Απόθνπνο» {ν ηίηινο απηόο είλαη ιέμε ηνπ πξώηνπ ζηίρνπ ηνπ πνηήκαηνο «Μηαλ από θόπνπ ελύζηαμα, λα θνηκεζώ εζπκήζελ», δειαδή Κάπνηε λύζηαμα απνθακσκέλνο θαη πεζύκεζα λα θνηκεζώ} πνπ ζεσξείηαη από ηα πην αμηόινγα έξγα ηεο θξεηηθήο ινγνηερλίαο ηνπ 15νπ αηώλα. Πξέπεη λα έδεζε ην ηειεπηαίν κηζό ηνπ 15νπ αηώλα, αθνύ ην πνίεκά ηνπ ηππώζεθε (είλαη ην πξώην έξγν πνπ ηππώζεθε ζηελ λέα ειιεληθή γιώζζα) ζηε Βελεηία ην 1519. Αθνινύζεζαλ επαλεθδώζεηο ηα έηε 1529, 1534 θαη 1543 πνπ ζεκαίλεη όηη ην έξγν ηνπ ήηαλ αξθεηά δεκνθηιέο. Σν πνίεκα Απφθνπνο εθηείλεηαη ζε 558 νκνηνθαηάιεθηνπο δεθαπεληαζύιιαβνπο. Ο πνηεηήο πεξηγξάθεη ηελ θάζνδό ηνπ ζηνλ Άδε θαη ζαηηξίδεη όζνπο μερλνύλ ηνπο λεθξνύο ηνπο, θαπηεξηάδεη επίζεο ηνπο θαιόγεξνπο γηα ηελ πιενλεμία ηνπο. Σν ζέκα είλαη πνιύ παιηό. Σν ζπλαληνύκε ζηνλ κεξν, ζην Βηξγίιην θαη ζηνλ Γάληε.
Απφθνπνο Mζακ απυ ηυπμο εκφζηαλα, κα ημζιδεχ εεοιήεδκ• έεεηα ζημ ηθζκάνζ ιμο η' φπκμκ απμημζιήεδκ. Eθάκζζηή ιμο η' έηνεπα 'ξ θζαάδζκ ςναζςιέκμκ, θανίκ εηαααθθίηεοβα ζεθθμπαθζκςιέκμκ• η' είπα ζηδκ γχζζκ ιμο ζπαείκ, ζηδκ πένα ιμο ημκηάνζκ, γςζιέκμξ ήιμοκ άνιαηα, ζαβίηηεξ ηαζ δμλάνζκ• η' εθάκδ ιε μη' εδίςπκα ιε ενάζμξ εθαθίκα• χνεξ εημκημζηέκεημκ ηαζ χνεξ ιε αζακ εηίκα. Πμονκυκ ημο ηνέπεζκ ήνπζζα ηάπα κα αάθς πένα η' έηνεπα χζηε η' εηζάηζζεκ ημ ζηαφνςιακ δ ιένα• η' εοεφξ απυ ηα ιάηζα ιμο επάεδηεκ ημ θάθζκ ηαζ πχξ ηαζ πυη' επάεδηεκ ελαπμνχ ημο βνάθεζκ. [124]
………………………………………… Kαζ εηεί, υπμο ηαηήκηδζα, ζημκ ζημηεζκυκ ημκ ηυπμκ, υπθμκ ι' εθάκδκ η' ήημοζα ηαζ ηαναπήκ ακενχπςκ, δζα ηυ 'ιπα ιμο κα ιάπμοκηαζ, δζα ιέκα κα θαθμφζζ ηαζ εδυεδ θυβμξ ιέζα ημοξ κα πέρμοζζκ κα δμφζζκ ηζξ εζξ ημκ Άδδκ έζςζεκ, ηζξ ηαναπήκ επμίηεκ ηαζ ηζξ ηδκ πυνηακ ήκμζλε δίπςξ αμοθήκ η' ειπήηεκ. Kαζ δφμ ι' εθάκδκ η' ήθεαζζ ιαφνμζ ηαζ αναπκζαζιέκμζ, ςξ κέςκ ζηζά ηαζ παναβή, ιονζμεμνοαμοιέκμζ. Kθζηά ι' επαζνεηήζαζζκ, ήιενα ι' εζοκηφπακ η' εβχ εη ημο θυαμο επάνεδηα, ηζ απμηνζεήκ μοη είπα. Λέβμοκ ιμο: «Πυεεκ ηαζ απυ πμφ; Tζξ είζαζ; Tζ βονεφεζξ; Kαζ δίπςξ πνυαμδμκ εδχ ζημ ζηυημξ πχξ μδεφεζξ; Πχξ εηαηέαδξ ζφροπμξ, ζογχκηακμξ πχξ ήθεεξ ηαζ πάθζκ ζηδκ παηνίδα ζμο πχξ κα ζηναθήξ εηείεεξ; Oπμφ ζημκ Άδδκ ηαηεαή μο δφκαηαζ δζαβείνεζκ• ιυκμκ δ Nεηνακάζηαζζξ ιπμνεί κα ημκ εβείνδ. …………………………………………… Καζ δνάημκηα είδα θμαενυκ ζημο πδβαδζμφ ημκ πάημκ ηζ έπαζηεκ ηζ εηανηένεζ ιε πυηε κα πέζς ηάης. Λμζπυκ ημκ δέκδνμκ έπεζε ηζ εβχ ιεη‘ αοηυ επήβα, ηαζ ηα πμοθζά επεηάλαζζ ηζ μζ ιέθζζζεξ εθφβα, ηζ εθάκδ ιμο εηαηήκηδζα ζημο δνάημκημξ ημ ζηυια ηζ ειπήηα εζξ ικήια ζημηεζκυκ, εζξ βδκ ηζ ακήθζμκ πχια. Μπεξγαδήο
[125]
Ο Γηψξγνο Μπιάλαο γελλήζεθε ζην Αηγάιεσ Αηηηθήο ην 1959. πνύδαζε ειεθηξνηερλία θαη βηβιηνζεθνλνκία. Δίλαη πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο. Έρεη εθδώζεη νθηώ πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Ζ Πνίεζε είλαη κπνπγάδα απισκέλε ζηελ απιή ηνπ Παξαδείζνπ Οζ πμζδηέξ ημζιμφκηαζ ζακ πμοθζά ιέζα ζηδκ αίζζα βαθήκδ ηςκ δαζχκ. Σμ πζυκζ απθχκεζ ηα ιαθθζά ημο ζηα λφθζκα ιάηζα ημοξ δ ανμπή ιμοθζάγεζ ηδκ ηανδζά ημοξ ηζ μ ήθζμξ ζηεβκχκεζ ηζξ ζηέρεζξ ημοξ ζηα λέθςηα. Ώνβμφηζζηα ημ απυβεοια έκαξ βαθάγζμξ παππμφθδξ ιαγεφεζ ζηίπμοξ δζπθχκμκηάξ ημοξ ζακ ηαηάθεοηα ζεκηυκζα.
Ζ δσή θνιπκπά ζαλ θάιαλα αλχπνπηε πξηλ ηε ζθαγή Δ αβάπδ ηνέθεζ ηδ γςή, μ εάκαημξ πμνεφεζ ηδκ αβάπδ. ένκμοκ μζ πυεμζ ηδκ ηοθθή ηανδζά ημοξ ζ‘ έκα ηυπμ ηοθθυ, πθδεαίκμκηαξ ημοξ ίζηζμοξ ημο πνυκμο, ηζζνίγμκηαξ ιζα βθχζζα εενζζιέκδ απ‘ ηδκ αθφπδηδ ηαπφηδηα ημο πάεμοξ. Πάκς, ζημηάδζ ιμοβηυ: δ ζάνηα ημο ηήημοξ, εμθή ηαζ πζμ πάκς, ρδθά: δ βαθήκδ κα θζάγεηαζ ζακ βάηα βηαζηνςιέκδ ζηα ζηαθζά ημο Παναδείζμο. Γηψξγνο Μπιάλαο
[126]
Ο Παληειήο Μπνπθάιαο γελλήζεθε ην 1957 ζην Λεζίλη ηνπ Μεζνινγγίνπ. Απνθνίηεζε από ηελ Οδνληηαηξηθή Αζελώλ. Δξγάδεηαη σο δεκνζηνγξάθνο θαη δεκνζηεύεν επηθπιιίδεο θνηλσληθνύ θαη πνιηηηθνύ ζρνιηαζκνύ. Δίλαη δηνξζσηήο θαη επηκειεηήο εθδόζεσλ. Έρεη εθδώζεη πάλσ από δέθα πνηεηηθέο ζπιινγέο
Νηαιθάο Σμκ ένςηα ζε θέλδ ιζα πχξ κα ημκ ηαηαθένς, πάκηςξ πζμ ηαζνζαζηυξ ιμο θαίκεηαζ μ ζεακηάξ, υπζ ζεηθέηζ ή κηένηζ. Ώβνίςξ οπμθένς ια ζηδκ αβάπδ δεκ πςνάεζ «ηακ ή επί ηαξ». Αεκ είκαζ δίθδιια δ αβάπδ, είκαζ ζπαναβιυξ, ηζ υηακ ιζθζέηαζ ηζ υηακ άννδηα πμκάεζ. Αεκ είκαζ θίικδ δ αβάπδ, είκαζ πμηαιυξ, ηζ ακ ηαιςεείξ ημ ανάπμ, ζε ζανχκεζ υπςξ λεζπάεζ. εακηάξ θμζπυκ, θαπηάνα πμο αβνζεφεζ, ηαζ νήιαηα ζμθίγεηαζ ηαζ ιμοζζηή υηακ ιε ημ ηεκυ ηαζ ηδκ απυζηαζδ παθεφεζ, ηζ αξ λένεζ πςξ αβζάηνεοηδ δ πθδβή. Νηαθηάξ, ζεακηάξ, ηαζ κηένηζ ηαζ ζεηθέηζ – α, βθχζζα ςναία, πθμφζζα δ εθθδκζηή. Γθχζζα ημο ένςηα ημο ηυζιμο υθεξ μζ βθχζζεξ – ηζ υθεξ ιαγί θαααίκμοκ κυδια απ‘ ηδ ζζςπή. Παληειήο Μπνπθάιαο
[127]
Ζ Ρίηα Μπνχκε-Παππά (1906-84) από ηε ύξν ήηαλ δεκνζηνγξάθνο, εθπαηδεπηηθόο θαη πνηήηξηα. Έξγα ηεο έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιώζζεο.
H κνίξα καο Πυζμζ ιαξ αβκμμφκ, Θεέ ιμο, Ώπυ ηα ιαηνζκά η‘ αζηένζα ζμο Μέπνζ ημκ έκμζημ ημο πθασκμφ ζπζηζμφ… Πυζμζ δεκ λένμοκ πςξ ημοξ αβαπμφιε Πυζμζ δεκ λένμοκε πςξ πηίγμοιε βζ‘ αοημφξ Γζα ηα παζδζά ημοξ Γζα ηα εββυκζα ημοξ Πυζμζ δεκ λένμοκε ηδκ αοηαπάνκδζδ ιαξ Σδ ιμκαλζά ιαξ Πυζμζ ημζιμφκηαζ δίπςξ κα ιαξ πμοκ ηαθδκφπηα ηακ βζ‘ αοημφξ λεκοπημφιε ζ‘ έκα ηναπέγζ ιε ιζα θάιπα Πυζμζ δεκ κζχεμοκε ημ πάδζ ιαξ ζακ κα ημοξ ηοθίβεζ Πυζμζ εαννμφκ πςξ είιαζηε θακηάζιαηα, ανζηυθαηεξ ηακ ιπνμζηά ζηδ νέιαδ ημοξ πενκμφιε ςξ ίζηζμζ Πυζμζ δεκ ιαξ οπμρζάγμκηαζ ηαευθμο Πυζμζ δεκ ιαξ πνμζέπμοκ Πυζμζ δεκ ιαξ αημφκε κ‘ αθαθάγμοιε ζηδκ ένδιμ Πυζμζ ζημ δνυιμ ιαξ πνμζπενκμφκ ακίδεμζ Μδ λένμκηαξ πςξ είιαζηε δ ρίπα ηδξ ηανδζάξ ημοξ Πυζμζ, Θεέ ιαξ, ιαξ πενζβεθμφκ Πμο πενπαημφιε ακάθαθνμζ ηζ αθδνδιέκμζ Πυζμζ λαθκζάγμκηαζ Πυζμζ αηυια ηαζ ηνμιάγμοκ Γζαηί πενκχκηαξ ημοξ παιμβεθμφιε. Ρίηα-Μπνχκε Παππά
[128]
Ζ πχιε ………………………………………………….. Αεκ είπε επζζηεθεεί ιζακ αβμνά έκα βναθείμ ηαλζδίςκ εκ ημφημζξ υθμ αβυναγε ημφηθεξ ηαζ υθμ ηαλίδεοε θαενεπζαάηδξ ζε ηναίκα ηαζ πθμία ιε ηδκ εθπίδα κα ζοκακηήζεζ ζ' έκα δάζμξ ηδκ αδεθθμφθα ιε ηζξ ηνεζξ ακμίλεζξ κα ράπκεζ βζα θνάμοθεξ. Αεκ ήλενε ακ γεζ ή ακ οπήνλε ζ' επμπέξ πμο δ ιμοζζηή ελδβμφζε ηα πάκηα, θνεζημθμοζιέκμξ ζ' ελχημζιεξ ηνήκεξ είπε αβεζ έλς, ιπμνεί βζα πενίπαημ, ιπμνεί βζα κα ιμκμιαπήζεζ ιε ηδ ζηζά ημο ιε ημ ίδζμ εηείκμ πζζηυθζ. Με πένζα απθςιέκα ζακ οπκμαάηδξ έραπκε ζηζξ υπεεξ ιε ηα πθαηάκζα ηαζ ηζξ ζηζέξ ηζ υθμ βζα ιζα πφθδ ιζθμφζε βζα ιζα πφθδ: …
Πμζμξ εα ιμο λακαδχζεζ ηδκ αεςυηδηά ιμο πμο ηάκεζ ημ παζδί κα ηθαίεζ ιε θοβιμφξ ημ άκεμξ κα παιμβεθά ηδκ χνα πμο ημ ζθάγμοκ; Πμζμξ εα ιμο λακαδχζεζ υ,ηζ πάκς ηάεε θεπηυ πμο πενκά πμζμξ εα ιμο λακαδχζεζ ηδκ Βθπζκίηδ δίπςξ αίιαηα ημ ηαθαεάηζ ηδξ ιε ηζξ θνάμοθεξ ζημ δάζμξ; Πμφ είκαζ δ πφθδ πμο εα ιε μδδβήζεζ κα γδηήζς ελήβδζδ βζα ηυζα αζκίβιαηα, ηυζμοξ εακάημοξ; Πμφ είκαζ δ πφθδ; Ξαθκζηά άκμζλε ηνίγμκηαξ ιζα πυνηα ζε ιένμξ πμο δεκ ήηακ ημίπμξ ηακέκαξ. ζηε οπήνπε ιζα πφθδ; Ώθθά πμζμξ είπε ζηήζεζ ιζα πυνηα ηαηαιεζήξ ζημ θζαάδζ; Πμζμξ είπε ζηνίρεζ ημ πυιμθμ ιέζα ζηδ ζζςπή βζα κα δναζηεθίζεζ εοεφξ εηείκμξ ημ ηαηχθθζ ηαζ κα παεεί ηαεχξ ζ' έκα θααφνζκεμ ιέζα ζημ πνάζζκμ ηνζθφθθζ; Πχξ αβήηε έηζζ αευνοαα απυ έκα ηέημζμ ζφκμνμ πχξ ιπήηε ζ' έκα αυναημ δάζμξ απ' υπμο αημφζηδηε κα λεθςκίγεζ ιε αθαθαβιμφξ πανάξ: Βθπζκίηδ! Βθπζκίηδ! Ρίηα-Μπνχκε Παππά
[129]
Ο Μαξίλνο Σδάλε Μπνπληαιήο (1613-86) από ην Ρέζπκλν, έδεζε ηελ θαηάιεςε ηεο πόιεο ηνπ από ηνπο Σνύξθνπο. Ακέζσο κεηά πήγε ζηνλ Υάλδαθα (Ζξάθιεην) θαη ηέινο εγθαηαζηάζεθε ζηε Βελεηία. Έγξαςε ην έκκεηξν αθήγεκα Ο Κξεηηθόο Πόιεκνο θαη ην καθξνζθειέο πνίεκα Ψπρνθειήο θαηάλπμηο.
Ο Κξεηηθφο πφιεκνο θμο! ηασιέκμζ Κνδηζημί, ηαζ πμφ ‗καζ η‘ άθμβά ζαξ ηαζ πμφ ΄καζ ηα ιμοθάνζα ζαξ ηαζ ηα θαβςκζηά ζαξ; Γδ πμφ ‗καζ ηα βενάηζα ζαξ ηαζ πμφ ΄καζ μζ θμβζζιμί ζαξ ηαζ πμφ ‗κ‘ ηα ζπίηζα ηα ρδθά, πμφ ‗κ‘ μζ βναιιαηζημί ζαξ; Πμφ ‗καζ ηα θάδζα, ηα ηναζά, ηα ζηάνζα, ηα ιεηάλα, βδ πμφ ‗κ‘ ηα πενζαυθζα ζαξ, ηα ιμκαζηήνζα η‘ άλα; η‘ άθμβα κα ηαείγεηε ηζ εζξ ηα πςνζά κα ιπήηε, κα λεηαθμηαζνεφζεηε, πενίζζα κα πανήηε! Οζ ανφζεξ πμο ‗καζ ηα κενά ηζ μζ ακεζζιέκμζ ηήπμζ. π‘ υζμζ ηζ ακ ηα ημζηάγακε πμηέ δεκ είπακ θφπδ; Σα νυδα, ηα ηνζακηάθοθθα ηζ μζ ιονζζιέκμζ ηνίκμζ ηζ μζ δμφθμζ μζ ειπζζηζημί ηάπαηεξ πμφ ‗καζ ηείκμζ, κα πζάζμοκ υιμνθμ πμνυ ιε ηέπκεξ κα πδδμφκε ηζ άθθμζ κα νίπκμοκ ημοθεηζέξ ηζ άθθμζ κα ηναβμοδμφκε; ΐζμθζά κα παίγμοκ, ηζίηενεξ, θαβμφηα κα θαθμφζζ, μθμκοπηίξ κα παίνμκηαζ ηαζ κα ιδκ ημζιδεμφζζ; Σ‘ αδδυκζα κα ζθονίγμοκε ηζ μιπνυξ ημοξ κα πεημφζζ, ηαζ βζάκηα ημφηα μζ Κνδηζημί υθα κα ζηενεοημφζζ; Σχνα ζπαπήδεξ ηα ‗πμοκε, βζακίηζανμζ ηα νίγμο ηζ μζ Σμφνημζ ζηα πεναυθζα ηςξ πάκε ηαζ ζζνβζακίγμο. ……………………………………….. Υίθζα ηαηά ιμο ηάκμοζζ ηζ μθδιενίξ ιε ηνίκμο ηαζ ιένα κφηηα ακάπαοζδ κα πάνς δε ι‘ αθήκμο. [130]
Ένζλακ ηα ηαιπακανζά, κα ηηίζμοκε δζηά ηςξ, βζα κα θακμφκ μζ ηέπκεξ ηςξ ηαζ ηα ηαιχιαηά ηςξ κα αθαζηδιμφζζ ηζ‘ εηηθδζέξ ηαζ ζηάαθμοξ κα ηζζ ηάκμο, κα νίηημοζζκε ημοξ ζηαονμφξ, θεββάνζα βζα κα αάκμο. κηε εςνχ ηζζ Ώνάπδδεξ αβηαθζαζημφξ κα ζιίβμο, κα ηνάγμοκ ημοξ Υνζζηζακμφξ ηα ικήιαηα κ‘ ακμίβμο, ιέζα δ ηανδζά ιμο δένκεηαζ, ηα ζςεζηά ιμο θομφζζ, υκηα ηα ηυηηαθα εςνχ ηζ υλς ηα ημοααθμφζζ. Κζ υκηα ημζηάλς Κνδηζηυ ζε νμφβα κα βονίγδ, ζημθίγεζ ηδκ ηασιέκδ ιμο ηανδζά ηαζ ηδ ιονίγδ ………………………………………… Κάζηνμ ιμο πενίδμλμ, ηάπαηεξ υζμζ γμφκε, Σάπαηεξ κα ζε ηθαίζζκε ηαζ κα ζ‘ ακαγδημφκε; Έπνεπε υθ‘ μζ Καζηνζκμί ιαφνα βζα κα ααζημφζζ. κα ηθαίβμκηαζ ηαεδιενζκυ ηζ υπζ κα ηναβμοδμφζζ‘ άκηνεξ βοκαίηεξ ηαζ παζδζά ηαζ πάζα ημναζίδα, κα δείπκμο πςξ επάζαζζ ηέημζαξ θμβήξ παηνίδα. Μαξίλνο Σδάλε Μπνπληαιήο
[131]
Ο Κσλζηαληίλνο Μπνχξαο γελλήζεθε ην 1962 ζηελ Καιακάηα. Εεη θαη εξγάδεηαη ζηελ Αζήλα θαη ζην Παξίζη. Σν έξγν ηνπ πεξηιακβάλεη 22 ηίηινπο (πνίεζε, ζέαηξν, κπζηζηόξεκα, δνθίκηα).
Πξφο Διεπζίλα - Σζ ηάκμοιε αηυια εδχ ιεηά ημ υναια ημο Ήιηνπ ηνπ Μεζνλπρηίνπ, ημ θςξ ημ άννδημ ημο θπθεώλα ηςκ οπεν-αζζεήζεςκ; - Καζ ημ «άιαδε κύζηαη» αημφζαιε Καζ ηα ζενά ακηζηείιεκα ιεηαββίζαιε Ώπυ ηδκ θίζηε ζημ ηαθάεζ ηαζ ηακάπαθζκ. Κάης απυ ηδκ άγξηα ζπθηά Κμζιδεήηαιε Καζ ημ ημνιί ιαξ θμφζαιε Με ζηεκαβιμφξ. Σχνα ημκ ηεθεοηαίμ ηεναοκυ Πενζιέκμοιε κ‘ αημφζμοιε Ώπυ ημ ερείνλ Καζ πθαηζκέκζα θιίκαμ Θ‘ απμηαθοθεεί Να ηδκ πενπαηήζεζξ, Παζδί ιμο. ,ηζ ακεααίκεζ ηαηεααίκεζ. ,ηζ γεζ πεεαίκεζ. Κζ μ εάκαημξ είκαζ ιυκμ Δ ανπή. Κσλζηαληίλνο Μπνχξαο
[132]
Ο Νίθνο Μπιφπνπινο γελλήζεθε ζηε Θεζζαινλίθε ην 1951. πνύδαζε ηαηξηθή θαη εηδηθεύηεθε ζηελ Οθζαικνινγία. Δίλαη δηδάθησξ Ηαηξηθήο ηνπ ΑΠΘ. Παξάιιεια γξάθεη πνίεζε
Οη κέξεο είραλ γίλεη παξειζφλ Φμνηςιέκα υκεζνα ιαξ ηαλίδεοακ ηα ζφκκεθα ιςξ έανεπε ζπάκζα ίζςξ βζαηί ακηίεεηα απ' υ,ηζ κμιίγαιε Οζ ιένεξ βφνς απ' ημ θαζιυ ιαξ είπακ βίκεζ πανεθευκ Κζ μζ κφπηεξ ανβμπμνδιέκεξ απυ ιζα απνμζδυηδηδ αδνάκεζα Βκχ απ' ηδκ άδεζα πζα πθαηεία ιία αμή ηαηδθυνζγε ζοιαμθίγμκηαξ θέλεζξ. ηακ ανβυηενα δ ζηέρδ ηαεάνζζε ηα πάκηα ήηακ ανζειμί Έκαξ αηέθεζςημξ ηήπμξ απυ ζοιαμθζζιμφξ ηαζ ηνίκα Έηζζ αζζεακυιαζηακ ηοπενμί πμο ιαξ δχνζζε δ ιμίνα έκα πνζυκζ Γζα κα ηνοπήζμοιε ημ πηεξ, έκα ηανθί βζα κα ηνειάζμοιε ημ αφνζμ Καζ ιζα μθυηθδνδ γςή βζα κ' απμθαφζμοιε ημ ηχνα. Όζηενα λοπκμφζαιε ηαεχξ δάηνο ηαοηυ αοθάηςκε ηα πνυζςπα Έκηνμιμζ βζαηί πάθζ ημ δνυιμ είπαιε πάζεζ Καζ ηχνα πζα ζημηείκζαγε κςνίξ ηαζ θμαυιαζηακ. Νίθνο Μπιφπνπινο
[133]
Κψζηαο Μχξεο είλαη ην ςεπδώλπκν ηνπ θξηηηθνύ, κεηαθξαζηή, ινγνηέρλε θαη πνηεηή Κώζηα Γεσξγνπζόπνπινπ, πνπ γελλήζεθε ην 1937 ζηε Λακία. Ο γέξν δάζθαινο Ο βένμ δάζηαθμξ - πμζμξ ημκ εοιάηαζ; ημκ ακελφπκδημκ φπκμ ημζιάηαζ ημκ λεκοπηάκε δομ πςνζακμί. Οζ κέμζ ζηυνπζζακ ζηα ηαθεκεία δομ-ηνεζξ πμο πήβακε ζηδκ εηηθδζία δε αβάθακ θυβμ βζα ηδ εακή. Ο ράθηδξ αζάγμκηακ είπε ααθηίζζα, αμοαά ημκ εάρακε ζηα ηοπανίζζζα ηαζ ημκ λεπάζακε πμθφκ ηαζνυ. Ο δαζμθφθαηαξ ημκ άθθμ πνυκμ ηάνθςζε ηάβηεθα ηζ έθηζαλε ιυκμ ιε δομ ζακίδζα έκα ζηαονυ. Έκαξ ανβυζπμθμξ εζνδκμδίηδξ ανήηε ημ ηείιεκμ ηδξ δζαεήηδξ υπμο δζααάζαιε ημ θυβμ αοηυ: "Σηνλ ηάθν ζα 'ζεια ζαλ ζα πεζάλσ πσο ήκνπλ δάζθαινο λα γξάςνπλ πάλσ. Kαη δίρσο ιάζε παξαθαιώ". Κψζηαο Μχξεο (Γεσξγνπζφπνπινο)
[134]
Μπξηηψηηζζα είλαη ην ινγνηερληθό ςεπδώλπκν ηεο εζνπνηνύ θαη πνηήηξηαο Θεψλεο Γξαθνπνχινπ (1885-1968) από ηελ Πόιε. Ήηαλ ε κεηέξα ηνπ εζνπνηνύ Γηώξγνπ Παππά θαη ζύληξνθνο ηνπ πνηεηή Λνξέληδνπ Μαβίιε.
’ αγαπψ ‘ αβαπχ, δεκ ιπμνχ Σίπμη‘ άθθμ κα πς Πζμ ααεφ, πζμ απθυ Πζμ ιεβάθμ! Μπνμξ ζηα πυδζα ζμο εδχ Με θαπηάνα ζημνπχ Σμκ πμθφθοθθμ ακευ Σδξ γςήξ ιμο Σα δομ πένζα ιμο, κα… ηα πνμζθένς δεηά Γζα κα βείνεζξ βθοηά Σμ ηεθάθζ Κζ δ ηανδζά ιμο ζηζνηά Κζ υθδ γήθζα γδηά Να ζμο βίκεζ ςξ αοηά Πνμζηεθάθζ Χ ιεθίζζζ ιμο, πζεξ Ώπ‘ αοηυκ ηζξ βθοηέξ Σζξ αβκέξ εοςδζέξ Σδξ ροπήξ ιμο! ‘ αβαπχ ηζ ιπμνχ Ώηνζαέ κα ζμο πς Πζμ ααεφ, πζμ απθυ Πζμ ιεβάθμ; Μπξηηψηηζζα
[135]
Ζ αξκεληθήο θαηαγσγήο Κύπξηα Νφξα Ναηδαξηάλ γελλήζεθε ζηελ Λεκεζό θαη ζπνύδαζε γισζζνινγία ζηελ Αγγιία. Δίλαη πνηήηξηα θαη δηεγεκαηνγξάθνο.. Μέρξη ζήκεξα έρεη εθδώζεη πνηεηηθέο ζπιινγέο : "Ζ θσλή ζην πάλσ ηέινο ηεο ζθάιαο" (2001), "παζκέλε ζηα δύν" (2003) θαη "25 ηξόπνη λα θηιήζεηε έλαλ άληξα" Γηήγεκα: "Οδόο Λήδξαο" (2006)
ηαλ είκαη θνπξαζκέλε ηακ είιαζ ημοναζιέκδ ζηέθημιαζ ημ θαζιυ ζμο πμο ήηακε ημ ιαλζθάνζ ιμο, έκα ααεμφθςια πμο ημ βέιζγακ ιένδ ημο πνμζχπμο ιμο – ζηυια, ιφηδ, ιάηζα, ιαθθζά – ηάεε κφπηα, βζα πίθζεξ ηαζ ιζα κφπηεξ, ηυηε πμο ιέκαιε άβνοπκμζ ηαζ θέβαιε ζζημνίεξ μ έκαξ ζημκ άθθμ. Σδ πζθζμζηή κφπηα ιαξ ηεθείςζακ ηα θυβζα ηαζ ηδκ πζθζμζηή πνχηδ ήιμοκ ηυζμ ημοναζιέκδ πμο ζηαιάηδζα κα ιζθχ. Έηζζ αημφβαιε ηδ ζςπή κα ιαξ δζααάγεζ ζζημνίεξ ηάεε κφπηα, ηαζ ημ πνυζςπυ ιμο ημζιυηακ πάκς ζημ θαζιυ ζμο – ιέπνζ πμο ιζα κφπηα άημοζα ηδκ ακαπκμή ηδξ πάκς ζημ δένια ζμο. Νφξα Ναηδαξηάλ
[136]
Gar ou Chgar (Μηα Φνξά θη έλα Καηξφ) Ξακαπέξ ιμο εηείκμ ημ παναιφεζ, παηένα. Σμ παναιφεζ βζα ηδκ αηνςηδνζαζιέκδ πχνα ηαζ ηα υκεζνα ηδξ πμο ελμκηχεδηακ. Γζα ηδκ εηηθδζία πμο έηθαρε, ηδκ αθήεεζα πμο ηαηδβμνήεδηε πςξ έθεβε ρέιαηα, ηζξ θςκέξ πμο λεζπίζηδηακ ζακ άηνα ημο ζχιαημξ. Πεξ ιμο βζα ηδκ πχνα υπμο δεκ βεκκδεήηαιε αθθά πμο εηεί πεεαίκμοιε ηάεε ιένα ηδξ γςήξ ιαξ. Πεξ ιμο βζα άθθδ ιζα θμνά βζαηί μζ Ώνιέκζηεξ ζζημνίεξ είκαζ ηυζμ εθζαενέξ ηαζ βζαηί οπάνπμοκ ηυζα πμθθά βνάιιαηα πμο ζε πκίβμοκ υηακ μζ θέλεζξ ζμο ζαήκμοκ ηαζ ηα πείθδ ζμο ηνέιμοκ. Πεξ ιμο πυζμ εα ήεεθεξ κα ιδκ οπάνπμοκ υθα αοηά, αθθά οπάνπμοκ. Καζ δεκ είκαζ παναιφεζ Βίκαζ δ ζζημνία ιαξ. Gar ou chgar. Τπήνπε ιζα θμνά, ηαζ δεκ οπήνπε. Βίκαζ ηυζμ πμθφ πζμ εφημθμ κ‘ ανπίζεζ ηακείξ ‗Μζα θμνά ηζ έκακ ηαζνυ‘ ηαζ κα ηεθεζχζεζ ‗ ...αοημί ηαθφηενα‘. Ώθθά ηίπμηα δεκ είκαζ εφημθμ ζηα παναιφεζα πμο ιμο θεξ. Νφξα Ναηδαξηάλ
[137]
Ο Γηάλλεο Νεγξεπφληεο (1930-91) από ηε Λάξηζα, αζρνιήζεθε κε όια ζρεδόλ ηα είδε ηνπ γξαπηνύ ιόγνπ: πνίεζε, δνθίκην, ζέαηξν, ηξαγνύδη θαη θξηηηθή. Σξαγνύδηα ηνπ έρνπλ κεινπνηήζεη νη Κειαεδόλεο, Θενδσξάθεο, Λενληήο, Κόθθνηνο θαη άιινη.
ηε κηθξή αίζνπζα εθζέζεσλ ηνπ Παξλαζζνχ Σζ πνχια ηαζ ηζ ζπέδζμκ ήηακ ζακ κα ιζθμφζακ ιζα ακεμδέζιδ πνμπακηυξ θεξ ηαζ ιμζπμαμθμφζακ. Παζδί ιμο θαίκεηαζ δ ζπμοδή ημ ηάθακημκ, ημ πάεμξ ηαζ πνζκ ιμο πεζξ υ,ηζ ιμο πεζξ γςβνάθζζε έκα άκεμξ. Νμιίγς δζάκα έηακα μ πίκαηαξ πμο ανήηα πάεζ πμθφ ιε ημκ ιπμοθέ πμο είκαζ ηαζ ακηίηα.
Ο γάκνο ε δομ πακένζα μζ ιπμοιπμοκζένεξ ηζ μζ ακεμδέζιεξ ζηδ ζεζνά δ κφθδ ιυκμ δεηαεκκζά ηαζ ημο βαιπνμφ μζ ιένεξ ιεηνδιέκεξ. Ο βάιμξ έιμζαγε ηδδεία υηακ ζηαεήηακ ζηδ ζεζνά ημοιπάνμξ, ζυζ ηαζ θμζπά ζηδ ζηάθα βζα κα αβμοκ θςημβναθία. Κνίια ημ ημνζηζάηζ, ηνίια ηζ ηάκεζ ημ άηζιμ ημ πνήια. Γηάλλεο Νεγξεπφληεο
[138]
Κάληζηξν εθιεθηήο Πνίεζεο Πέκη‘ έλζ ενβάηεξ ήνεακ ημ πνςί κμιίζαιε βζα ηδκ πθαηεία ια ήηακ βζα ημκ ακδνζάκηα πμο είπακ έθεεζ. ( Πυηε εηείκεξ μζ παηάηεξ μζ θυβμζ- μ ειεηζηυξ αοηυξ αενιπαθζζιυξ δ επζζδιυηδξ- ζακ κα 'ηακε πηεξ...) Χξ ημ ιεζδιένζ ημ αάενμ ιυκμ πςνίξ ζημπυ ηαζ δίπςξ ζδιαζία ακ δ ιαηαζυηδηα ζζςπδθά ηζ αευνοαα δε 'νπυηακ κα ζηδεεί ηαζ ιε ημ ζανδυκζυ ηδξ βέθζμ ηζξ πζμ απίεακεξ ιμκαπζηέξ ιαξ χνεξ κα ιαξ ακδζοπεί.
Γεηιηλφ φκκεθμ ηνζακηαθοθθί πέθηεζ ιεξ ζηδ θίικδ ηαζ βθοηυ έκα θζθί θζθζηυ ηδξ δίκεζ. φκκεθα ηνζακηαθοθθζά ζακ ηα ηνζακηάθοθθα βέιζζε δ θίικδ. Μμζάγεζ ιε ηνζακηαθοθθζά ιε ηα ηνζακηάθοθθα δ ιζηνή ιαξ θίικδ. Γφνς-βφνς έκα πμνυ βφνς απυ ηδ θίικδ, πανςπυ έκα πμνυ παζδμιάκζ ζηήκεζ. φκκεθα ηνζακηαθοθθζά ζακ ηα ηνζακηάθοθθα βέιζζε δ θίικδ. Μμζάγεζ ιε ηνζακηαθοθθζά ιε ηα ηνζακηάθοθθα δ ιζηνή ιαξ θίικδ. Γηάλλεο Νεγξεπφληεο
[139]
Ο Θαλάζεο Νηάξρνο γελλήζεθε ζην Βόιν. Δίλαη πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, κεηαθξαζηήο θαη δεκνζηνγξάθνο. Δίλαη ζπλεθδόηεο (κε ηνλ Αληώλε Φσζηηέξε), ηνπ ινγνηερληθνύ πεξηνδηθνύ Η λέξη
Λίγν πην χζηεξα ζβά-ζζβά εα ηνειάζμοκ ημονηίκεξ ζηα πανάεονά ιαξ μζ άθθμζ εα αάρμοκ ηα ηεναιίδζα ιαξ ζηδκ πυνηα ιαξ εα εκημζπίζμοκ έκακ ανζειυ δίπςξ ηφρεζξ βζα ηα βνάιιαηα πμφ δε εα ιάξ ζηείθμοκ βζα ηζξ θζθμλεκίεξ πμφ ιάξ απμηθείμοκ πνμζθένμκηάξ ιαξ ιζακ ζδζςηζηή ηαημζηία έκα δζηυ ιαξ ανζειυ έκα ιυκζιμ μζηεμθοθάηζμ βζα ημφξ πμθοθίθδημοξ ημ ηαηχθθζ ιαξ εα ημ πκίλεζ ημ πμνηάνζ λενζγςιέκμ αοεαίνεηα απυ λέκδ βδ μ ηζζζυξ ε‘ απθςεεί ζ‘ υθεξ ηζξ επζθάκεζεξ εα πναζζκίζεζ ἡ ζηέβδ ὁ ζηυνμξ ε‘ ανπίζεζ κα ηνχεζ ηα έπζπθά ιαξ ηάεε πνςί ηυζμ βκχνζιδ εα βίκεζ ἡ βεζημκζά ιαξ πμφ εα ηδ αθέπμοιε ιε ηθεζζηά ηα πανάεονά ιαξ εα ηαηαθαααίκμοιε δίπςξ ηυπμ ζε πμζυκ ακήηεζ ημ αήια πμφ πηοπάεζ ημ θζευζηνςηυ ιαξ ηζξ κφπηεξ ε‘ αδδιμκμφιε υηακ ε‘ ανβεί μ ηνυιμξ κα ‘νεεζ ηδκ αοβή εα ηθαίιε – υπςξ πάκηα βζαηί θμαυιαζηε ημκ ήζοπμ φπκμ ηαζ μζ ημίπμζ εα βειίζμοκ ιε ηζξ θςημβναθίεξ ηςκ αβαπδιέκςκ ιαξ πμφ δμθμθμκήζαιε ιε ηα ίδζα ιαξ ηα πένζα ιέπνζ κ‘ ακμίλμοιε ηάπμζα ιένα ηα πανάεονά ιαξ κα δεπημφιε παζίπανμζ ημκ ήθζμ πμο εα ζηεβκχζεζ ηζξ ιμνθέξ ιαξ πάκς ζηδκ μνμθή ηαθφπημκηάξ ηδκ ιε βφρζκδ δζαηυζιδζδ αηνζαή. Θαλάζεο Νηάξρνο
[140]
Απνινγηζκφο Καζνυξ κα θμβανζαζημφιε πζα ηί είπαιε ηί δχζαιε ηί ιαξ άθδζακ θεββάνζ πμφ ηαλίδερε ζε δςιάηζα λέκςκ ιε ζεκηυκζα αιέηνδηα κα ζηεπάγμοκ αιανηςθά ημνιζά πνζκ ζε πέηνζκμοξ θεββίηεξ απθςεμφκ θάαανμ βζα ημφξ αιεηακυδημοξ επενμφξ ιαξ πμφ ιε ιαπαίνζα ζηα δάπηοθα ηαζ θςηζά έκα ηαηαθφβζμ βζα ηδ ζζςπή ημοξ γδημφζακ πίζζα κα ημοξ εενίζεζ ηα ιάηζα κα πενπαημφκ δίπςξ κα αθέπμοκ πζα μνάιαηα ημο ηαθμηαζνζκμφ ημοξ θααφνζκεμο ηδ ζηέβδ ηα δάηνοα βζα υζα δεκ πνυθααακ κα πμοκ ηαζ κ‘ αβαπήζμοκ πνζκ πνμπςνήζεζ πμθφ δ ιένα ηαζ πέζεζ ηαζ παεεί ημ θςξ ιέζα ζημ θςξ ηαζ ιείκμοκ αηίκδημζ ζηδ κενμπμκηή κα πνμζιέκμοκ ιμοζηειέκμζ ιέπνζ ημ ηυηηαθμ ι‘ αθθαβιέκδ ηδκ ροπή ημοξ κα λακαηνίλεζ ημ θφθθμ ηδξ ηαζηακζάξ πμφ ημφξ πήνε βζα πάκηα ημκ φπκμ πμθθά ιεζδιένζα πνζκ θδεανβήζεζ ἡ θςκή πμφ ηονακκμφζε η‘ αοηζά ηςκ βενμ-καοηζηχκ υηακ ι‘ έκα ηζζιπμφηζ ζημ ζηυια ηζ έκα ααζακζζιέκμ ηνζακηάθοθθμ ζηα βέκζα ημοξ ηναβμοδμφζακ ηα πνυκζα πμφ άναγε ἡ αάνηα ημοξ ζε παιδθά κενά ηαζνυξ κα θμβανζαζημφιε πζα ηί είπαιε ηί δχζαιε ηί ιαξ απυιεζκε ιε ηα θίβα πνάβιαηα –έκα ενδιμκήζζ ηάπμζμ αάθημ– πμφ ιάξ άθδζε ακέπαθα ἡ αβαπά βζα ηα καοάβζα. Θαλάζεο Νηάξρνο
[141]
Ο Σφιεο Νηθεθφξνπ γελλήζεθε ην 1938 ζηε Θεζζαινλίθε. Έρεη γξάςεη κπζηζηόξεκα, δηήγεκα θαη έρεη εθδώζεη 17 ζπιινγέο πνίεζεο
Μπζηηθνί δξφκνη Ώκ πς βθοηυ ακ πς βεθμφκ ακ πς ζοκηνυθζζζά ιμο ιήπςξ ηακείξ εα ηαηαθάαεζ πυζμ βθοηυ είκαζ ημ παιυβεθμ πυζμ βεθμφκ ηα ιάηζα ζμο πυζμ γεζηυ είκαζ ημ πένζ ζμο πμο ιε ηναηά ζθζπηά ιέζα απυ πίθζεξ θέλεζξ ηαεδιενζκέξ δζαααίκεζ ημ αηαηαιέηνδημ. Σφιεο Νηθεθφξνπ
Μέζα ζηα ρξψκαηα κπξνζηά κνπ ε Έθε … εηεί πμο πήβαζκα αανφξ ηαζ ιυκμξ ιε ηα πνυκζα ιμο ζηδκ Ββκαηία, ακάιεζα ζε πςνζημφξ ηαζ ιαβαγάημνεξ, αβήηε ηαζ πάθζ λαθκζηά ιέζα ζηα πνχιαηα ιπνμζηά ιμο δ Έθδ ηζ έβεζνε κα ζημοπίζεζ ιε ηα ιάηζα ηδξ ηδ ιεθακζά απ‘ ημ παθζυ ιμο ιπζη ζημ ιέηςπμ. έκα δεζθυ πμνημηαθί απκμ-πάναγε ζηα πείθδ ηδξ ηζ έκα ααεφ βαθάγζμ λέθηζ η‘ μονακμφ είπε ζηαθχζεζ ζηα ιαθθζά ηδξ. ζθζπηά ηναηχκηαξ ηα αζαθία ζημ θεοηυ πμοηάιζζμ, δ ίδζα εηείκδ Έθδ απυ ηα δεηαμπηχ, ημ ίδζμ ζημκζζιέκμ απμιεζήιενμ, ηα ίδζα εηείκα ιάηζα ιέζα ζηδ εθίρδ πμο παιμβεθμφζακ. Σφιεο Νηθεθφξνπ
[142]
Ο Αξηζηνηέιεο Νηθνιαΐδεο (1922-1996) ήηαλ ςπρίαηξνο, ινγνηέρλεο, πεδνγξάθνο, πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξαζηήο.
Οη έθθξνλεο Οζ έηθνμκεξ είπακ αηυιδ ιζα θμνά θμζπυκ ιεηαιθζεζεεί; Ώηυιδ δεκ ημοξ ακεβκχνζγα ηζ υιςξ υθα ιμο θαίκμκηακ ςξ εάκ· μ έκαξ έθεβε: ιε οπμηαηέζηδζακ, μ άθθμξ: θοζζηά δεκ είιαζ αοηυξ, μ Σίιςκ οιθενυπμθζξ, αοηυξ, οπμρζαζιέκμξ έζηνζαε δζαηοαεουιεκμξ απυ ιζα πάνμδμ ζηζβιαηζζιέκδ. Φίθε, ημο θχκαλα, δεκ ιμο λεθεφβεζξ. Αεκ ιμο λεθεφβεζξ πάθζ ιε ηνοθέξ βναιιέξ φπμπηεξ αθαζνέζεζξ είκαζ δ ροπή ζμο αζηείνεοηδ πθδβή πμο εα ζηενέρεζ. Μπμνχ κα δς ηζξ θεπημιένεζεξ πμο ζε ζοκηδνμφκ, ηζξ θεπημιένεζεξ πμο ζ‘ αηνςηδνζάγμοκ πίζς απ‘ ηδ ιάζηα ημφηδ πμο μ Καζνυξ ηδκ απμηζηακχκεζ: δζυηζ ιε ιζακ ακάθοζδ ιπμνχ κα ζε ζημηχζς. Αξηζηνηέιεο Νηθνιαΐδεο
[143]
Ο Γηψξγνο Νηθνιφπνπινο γελλήζεθε ζηελ Αζήλα. Γξάθεη πεδά θαη πνηήκαηα
αλ πέθηεη ην δείιη Κνοθά ζηαιαηάιε ζακ πέθηεζ ημ δείθζ, μηκμί ζηναημηυπμζ ζηδ ιέζδ ημο δνυιμο. ηεηυιαζη‘ εδχ, ιε ζθζβιέκα ηα πείθδ, εηπνυζςπμζ ζάπζμζ αζήιακημο κυιμο. Οηκμί ζηναημηυπμζ, ζηδ ιέζδ ημο δνυιμο... Κζ‘ μζ άθθμζ πενκμφκ ιε βενιέκμ ηεθάθζ (εηπνυζςπμζ - ζάπζμζ - αζήιακημο κυιμο) ια είιαζηε ίδζμζ ηζ‘ ειείξ ηαζ μζ άθθμζ. Κζ‘ μζ άθθμζ πενκμφκ ιε βενιέκμ ηεθάθζ, δζααάηεξ ζηοθημί ζε ζηνοθκυ ιμκμπάηζ ια είιαζηε ίδζμζ ηζ‘ ειείξ ηαζ μζ άθθμζ: παιέκεξ ροπέξ ζ‘ απονέκζμ παθάηζ. Αζααάηεξ ζηοθημί, ζε ζηνοθκυ ιμκμπάηζ, ηαζ αήια ζημ αήια έκαξ-έκαξ ηνααάιε˙ παιέκεξ ροπέξ, ζ‘ απονέκζμ παθάηζ πμο θμαυιαζηε ηυζμ: βζ‘ αοηυ πνμπςνάιε. Καζ αήια ζημ αήια έκαξ-έκαξ ηνααάιε - άζςημζ βζμζ ηδξ Μεβάθδξ Μδηέναξ πμο θμαυιαζηε, ηυζμ, βζ‘ αοηυ πνμπςνάιε ηδ δεζθή ιαξ πμνεία ζημ θέββμξ ηδξ ιέναξ. Άζςημζ βζμζ ηδξ Μεβάθδξ Μδηέναξ, ζηζαβιέκμζ απ‘ ηα δχνα πμο δ κφπηα εα ζηείθεζ, ηδ δεζθή ιαξ πμνεία ζημ θέββμξ ηδξ ιέναξ, ηνοθά ζηαιαηάιε ζακ πέθηεζ ημ δείθζ... Γηψξγνο Νηθνιφπνπινο
[144]
Ο πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη θξηηηθόο ινγνηερλίαο Γεκήηξεο Νηθνξέηδνο, γελλήζεθε ην 1944 ζηε Ρνπκαλία θαη δεη ζηε Λέζβν.
Ζ Κνπξεινχ Έπς ιζα ημονεθμφ ιπνμζηά ζηδκ πυνηα ιμο απυ ηαζνμφξ ανπαίμοξ οθαζιέκδ – ημο ζπζηζημφ ιαξ ζηυθζζια πμθφπνςιμ – πμο ζζςπδθή ηζ απάθζςηδ εηεί ιέκεζ… Έπεζ βζα λυιπθζα πίθζα ημονεθυπακα εοιδηζηά ζημ δζάαα ηδξ γςήξ ιμο ημο πάππμο ιμο ημ ηζυπζκμ πμοηάιζζμ ηαζ ηα ιςνμοδζαηά ηδξ αδεθθήξ ιμο. Έπεζ ζηδ ιέζδ νμφπα ημο παηένα ιμο ηαζ ημ θζκυ ημο βηνίγμ πακηεθυκζ ηδξ ιάκαξ ιμο ιζα θμφζηα ημνζηζίζηζηδ ηαζ ημ θακηυ ηδξ πνμίηαξ ηδξ ζεκηυκζ… Μεξ ζηα ημονέθζα γεζ πθμοιίδζ ιάθθζκμ ημ πνχημ παζδζηυ ιμο πακςθυνζ ηδξ αάαςξ ημ ιααί ηεθαθμιάκηδθμ ηαζ ημ κοθζάηζηυ ηδξ ιεζμθυνζ… Σδκ ημονεθμφ ηδξ πυνηαξ ιαξ δ ιάκα ιμο ζημκ ανβαθεζυ ηδκ είπε ηναβμοδήζεζ λέθηζ ημ λέθηζ νάαμκηαξ ηα αάζακα πμφ ‗πε ζηα θοθθμηάνδζα ιέζα ηθείζεζ… Καζ ηα ημονέθζα θεξ ηαζ λακαπαίνκμοκε ηδκ πνχηδ ημοξ εζηυκα ηαζ ηδκ υρδ εαννείξ ζακ ηαηαηαίκμονβα ηζ απάθαζηα πμο ραθζδζμφ δεκ η‘ άββζλεκ δ ηυρδ… Έπς ιζα ημονεθμφ ιπνμζηά ζηδκ πυνηα ιμο πμο πνυκζα ιανηονεί θδζιμκδιέκα ηδξ θφηναξ ιμο λεθηίδζα, ημονεθυπακα, πμο εα εαθηεί ηζ αοηή ιαγί ιε ιέκα… Γεκήηξεο Νηθνξέηδνο
[145]
Σν παξάπνλν ηνπ Ηνχδα Κάης απ‘ ημ δέκηνμ πμο εα ηνειαγυηακ μ Εμφδαξ ιέηναβε ηα ανβφνζα. Μυθζξ έθηαζε ηα ηνζάκηα, Άνπζζε κα ζοθθμβζέηαζ: Κακείξ δεκ ημκ νχηδζε ακ ήεεθε κα βεκκδεεί ηαηαδυηδξ ιςξ, ζηεθηυηακ πςξ ακ δεκ πνυδζδε δεκ εα οπήνπε ηαφνςζδ δεκ εα οπήνπε Ώκάζηαζδ. Υςνίξ Εζηανζχηεξ κυιμοξ δεκ εα ‗πακ μζ ζηαονςηέξ. Αίπςξ Εμφδα, ηαφνςζδ δεκ εα βζκυηακ «Κάηζ πνυζθενα ηζ εβχ βζα ηδκ Ώκάζηαζή ζμο», είπε ζημκ Εδζμφ. Πέηαλε ηα ανβφνζα ηζ ακέαδηε ζημ δέκηνμ βζα κα ηνειαζηεί. Γεκήηξεο Νηθνξέηδνο
[146]
Ζ Ζξψ Νηθνπνχινπ γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1958). πνύδαζε ζηελ ΑΚΣ. Δίλαη δσγξάθνο, ζθελνγξάθνο, πνηήηξηα θαηζπγγξαθέαο.
Αλαζήκαηα Σμκ ανήηε δ άκμζλδ ζηοθηυ ζπαζιέκα κα ιαγεφεζ ηάιαηα ιζηνά ηζζβηάηζα Πακαβίεξ παζδάηζα γςκηακά ηζ αβέκκδηα ιάηζα, ημιιάηζα ζχιαηα ηανδζέξ παναθθδθυβναιιεξ Ώκάβθοθεξ ιεηαθθζηέξ εοπέξ ιαθθζά πμο αηυια θςζθμνίγμοκε ζημ πνχια ηδξ ζημονζάξ ημοξ ιμα ακαδεζηκφμκηαξ οθάθμοξ ηδξ αζθάθημο Σμκ ράπκεζ αηυια ζηα παθάζιαηα πέηνζκμ πμοθί ιε θηενμφβεξ ηαζ θαζιυ ζθαβιέκα Χξ ηζξ πθεονέξ ημο μκείνμο λέζηεπδ υθδ κφπηα δ ροπή ημο Ζξψ Νηθνπνχινπ
[147]
Παχινο Νηξβάλαο ήηαλ ην ινγνηερληθό ςεπδώλπκν ηνπ ινγνηέρλε θαη αθαδεκατθνύ Πέηξνπ Απνζηνιίδε. Γελλήζεθε ζηε Ρσζία ην 1866 θαη πέζαλε ζηελ Αζήλα ην 1938. Έγξαςε δηεγήκαηα, ρξνλνγξαθήκαηα θαη πνίεζε.
Οδνηπφξνο Αεκ εέθς εβχ ηνζακηάθοθθα ζημ ένδιυ ιμο δνυιμ δέκηνμ δεκ εέθς κα ζηαεχ, πδβή κα λεδζράζς. Ββχ ακεααίκς ημ αμοκυ ι‘ έκα ζηαονυ ζημκ χιμ ημο θεζκμπχνμο αξ απθςεμφκ ηα θφθθα, κα πενάζς. Παχινο Νηξβάλαο
Ξεληηεηά Ξέκμξ μ ηυπμξ ηζ μ ηαζνυξ ηζ μζ άκενςπμζ υθμζ λέκμζ ιεξ ζηδ ιεβάθδ ιμκαλζά, Μάηαζα γδηχ έκα θίθμ, ια εηεί πμο παναδένκμιαζ ζηδ κφπηα ηδ εθζιιέκδ, αημφς ζε ηάπμζμ αθφπηδια ημ ζπζηζηυ ιμο ζηφθμ. Παχινο Νηξβάλαο
[148]
Ο Νφλλνο ν Παλνπνιίηεο ήηαλ Έιιελαο επηθόο πνηεηήο από ηελ Παλόπνιε ηεο Αηγύπηνπ πνπ έδεζε ηνλ 5ν κ. Υ. αηώλα Κύξην έξγν ηνπ είλαη ην επηθό πνίεκα Γηνλπζηαθά πνπ απνηειείηαη από 21.000 ζηίρνπο ζε 48 βηβιίαξαςσδίεο. Δθεί πεξηέρεηαη πιήξεο ε ηζηνξία ηεο δσήο θαη ηεο δξάζεο ηνπ ζενύ Γηόλπζνπ, γξακκέλε ζε εμάκεηξνπο ζηίρνπο θαη απεηθνλίδνληαο ζε κπζηθό επίπεδν ζηνηρεία από ηελ εθζηξαηεία ηνπ Μ. Αιεμάλδξνπ. Απηό είλαη θαη ην ηειεπηαίν κεγάιν πνίεκα ηεο αξραηόηεηαο, επεξεαζκέλν από ηελ νκεξηθή παξάδνζε θαη ηελ ηξαγσδία.
Γηνλπζηαθά ΐβήηε απ‘ ηδκ πχνα, ημκ αςιυ ημο Αζυξ κ‘ ακάρεζ δ ηυνδ ημο ααζζθζά ηδξ αζηναπήξ. Μα ζηδ εοζία επάκς ι‘ αίια ηα ζηήεδ ζπίθςζε ηαζ επζηζζθίζεδ ι‘ αίια ηαζ ηα ιαθθζά ηδξ έανελακ πμθθέξ ζηάθεξ αζιάηςκ, ηαζ ηα πζηχκζα απυ αμδζμφ ημηηίκζζακ νακίδεξ. Συη‘ έζηνερε ημ δνυιμ ηδξ πνμξ ηα ααεζά ηα αμφνθα ημο πμηαιμφ παηένα ηδξ ηαζ ζη‘ Ώζςπμφ ημ νέια ηαηέαδ δ θαιπνζηυθζζηδ κα πθφκεζ ζηα κενά ημο ηα πέπθα ηα ηαηάζηζηηα, ανεβιέκ‘ απυ ημ θφενμ. Καζ ημ ημνιί ηδξ έθμογε: βοική ι‘ υθεξ ηζξ δμφθεξ ιε ηα δομ πένζα ζακ ημοπζά ζηα κενά ηνέπ‘ δ ηυνδ ηζ άανεπημ ημ ηεθάθζ ηδξ ζήηςκε ιε ηέπκδ ρδθά απμπάκς ηςκ αθνχκ, ηαηάανεπηδ ςξ ηδκ ηυιδ. Κζ εκχ ηα ζηήεδ ζημ κενυ ελάπθςκε η‘ αθνάηα Με ημ ‗κα ηζ άθθμ πυδζ ηδξ ημ κενυ πίζς εθάηηα. Μα δεκ ελέθοβε ημο Αζυξ ημ πακημζηυπμ αθέιια ηαζ ζηνζθμβφνζγε άπεζνμ ημκ ηφηθμ ημο ιαηζμφ ημο. Καζ ηυηε μ Ένςξ έζονε, πανδβμνζάκ ημο ηυζιμο ημ ηυλμ ημο, ηαζ ζηάεδηε ακηίηνο ημο παηνυξ ημο, μ ημλεοηήξ μ αθάεδημξ. Κζ απάκς ζηδ ζαβίηα είπε άκεδ ηζ έθαιπε δ κεονά ηαζ ζακ ηνααμφζε πίζς ημ ηυλμ, ζθφνζλε βθοηυ ημ ζμθυ αέθμξ, ήπμ. Νφλλνο (κεηάθξαζε: ηκ. Μελάξδνο)
[149]
Ζ Ννζζίο ήηαλ Διιελίδα πνηήηξηα από ηνπο Δπηδεθύξηνπο Λνθξνύο ηεο Κάησ Ηηαιίαο. Έδεζε ηνλ 3ν π. Υ. αηώλα θαη ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία ζώδνληαη δώδεθα επηγξάκκαηά ηεο
Άδηνλ νπδέλ έξσηνο Σίπμηε πζμ βθοηυ απ‘ ημκ ένςηα· δεφηενδ εέζδ δίκς ζε υθα ηα ςναία· ηαζ ημ ιέθζ απυ ημ ζηυια θηφκς. Ώοηά θέβεζ δ Νμζζίξ. Κζ υπμζακ δ Κφπνδ δεκ έπεζ εοθμβήζεζ, ιεξ ζη‘ άκεδ αοηή ηα νυδα αδοκαηεί κα λεπςνίζεζ. Ννζζίο (κεηάθξαζε Νίθνο Υ. Υνπξκνπδηάδεο)
[150]
Ο Θεφδσξνο Νηφξξνο γελλήζεθε ην 1895 από ειιελνακεξηθαλνύο γνλείο. Δξγάζηεθε σο εκπνξηθόο αληηπξόζσπνο ζηελ νηθνγελεηαθή επηρείξεζε ζηε Νέα Τόξθε θαη ην Παξίζη. Άγλσζην πόηε απνζύξζεθε κε ηελ ακεξηθαλίδα ζύδπγό ηνπ νύδαλ –αιθννιηθόο πιένλ ζηε Γαιιία, όπνπ θαη απηνθηόλεζαλ καδί ην 1 954. Σνπ απνδίδεηαη κία κόλε πνηεηηθή ζπιινγή, κε ηίηιν, ’’ηνπ Γιπησκνύ ην Υάδη, κε δεθαπέληε πνηήκαηα, γξακκέλα ζε ειεύζεξν ζηίρν.
6 κ.κ. Θα αβμφκε. Πάκηα ζίβμονα. θεξ μζ ιάπεξ ζηαιαηάκε. Λεοηενςιεκεξ λεπεηζχκηαζ, ηάεε ιζα, αθυαζζηεξ, ηζ ανπίγμοκ κα ιζθάκε. Βίκ‘ μζ ροπέξ ημο δεζθζκμφ. Καζ θίβμ ακάαμοκε ζημ θμφκηςια ημο βέθζμο. ημο πυκμο ημ ηαιίκζ. Κμκηά ημοξ υθμζ μζ πεεαιμί.
Αλνημηάηηθα θχιια θα ηαζκμφνζα, ηυζμ, πμο εα ‗νεεζ ηάηζ ηζ άθθμ πζμ ηαζκμφνζμ ηζ απ‘ αοηά. Σα θφθθα, θνεζημπνάζζκα, ιζθάβακε πζμ κμδηά απυ ακενχπμοξ δζαααζιέκμοξ. Πνμζπέναζα έκα βένμ. Καηέααγε ζημοπίδζα ζε οπυβεζμ. Αε θφζδλακ βζ‘ αοηυκε. Καηέααζκε αανζά ιεζ‘ ζημ ζημηάδζ. Θεφδσξνο Νηφξνο
[151]
Ο Ξελνθάλεο ν Κνινθψληνο (570 – 480 π. Υ.) ήηαλ θηιόζνθνο θαη πνηεηήο. Γελλήζεθε ζηελ Κνινθώλα ηεο Μηθξάο Αζίαο θαη έδεζε ζε δηάθνξα κέξε ηνπ αξραίνπ ειιεληθνύ θόζκνπ. Ίδξπζε ηελ Διεαηηθή ρνιή. Ζ θηινζνθία ηνπ ήηαλ έληνλα αληηζξεζθεπηηθή.
Ο Θεφο Θευξ είκαζ έκαξ φρζζημξ ηαζ βζα εεμφξ ηαζ ακενχπμοξ ηζ μφηε ημ ζχια ημο, μφη‘ μ κμοξ ιε ημοξ εκδημφξ είκ‘ υιμζμξ. θμξ εςνεί, υθμξ κμεί ηαζ υθμξ αοηυ αημφεζ! Καζ πάκηα ‗καζ ιμκυημπα ηζ αζάθεοηα ‗καζ πάκηα!
Αλ η’ άινγα, ηα βφδηα… Ώκ είπακ πένζα η‘ άθμβα, ηα αυδζα, ηα θζμκηάνζα κα θηζάκμοκ υ,ηζ μζ άκενςπμζ ηαζ γςβναθζέξ κα βνάθμοκ, η‘ άθμβα ηαεχξ η‘ άθμβα, ηα αυζδζα ζακ ηα αυζδζα ζακ ηα δζηά ημοξ εα ΄ηαικακ εεμφξ, ζακ ηα ημνιζά ημοξ!
Ζ ζάιαζζα Δ εάθαζζα ‗καζ ημο κενμφ πδβή, η‘ ακέιμο ηζ μφηε ζηα ζφκκεθα πκμή πςνίξ ημκ πυκημ εα ‗ηακ, μφηε νμή ηςκ πμηαιχκ, μφηε ανμπή η‘ αένα. Μμκ‘ είκ‘ μ πυκημξ μ πθαηφξ παηέναξ ηςκ ακέιςκ ηαζ ηςκ κεθχκ ηαζ πμηαιχκ…. Ξελνθάλεο (κεηάθξαζε: ηκ. Μελάξδνο)
[152]
Ο Εήζεο Οηθνλφκνπ (1911-2005) από ηε θηάζν ήηαλ πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο.
Άυινο Ήρνο Πθφεδηε πηεκίζηδηε ζοβηάεεηαζ ι‘ αοηυκ ημκ θζθένδιμ θυθμ ηαζ ζηίπμοξ, ζπεδίαζε αζεένζμοξ ηαζ ζηθδνμφξ Λααφνζκεμζ, ζονιμί, ζοβηνμφζεζξ, πηχζεζξ, ακαζηάζεζξ ζηεκςπμί, ςηεακμί. Ο ήπμξ είκαζ απυ Βζέκα Υάνζζια, πανιμκή ηςκ άοθςκ δμκήζεςκ πεν‘ απ‘ ηζξ ηζκήζεζξ ηςκ ιμνθχκ ηαζ ηςκ αζζεήζεςκ ηζ απ‘ ηα δεζιά ηςκ ηυζιςκ. Πθφεδηε πηεκίζηδηε είκαζ ηαθυ ημ ανάδο αοηυ ανάπμζ ζηδημί ζ‘ απυημια κενά ηδξ εάθαζζαξ ηαζ ηνοθενή δ ηανδζά ημο. ***
Γελ ην πεξίκελε Κάπςξ αμθειέκμξ ηαζ ζηδ κέα ημο ηαηάζηαζδ αθέπεζ δίπςξ κα ημκ αθέπμοκ ηαζ παίνκεζ δίπςξ κα νςηά αηζιχνδημξ θδζηεφμκηαξ εκένβεζα απυ ημνιί ζε ημνιί αοηυξ πμο έκζανημξ βζα δίηζα ήηακ ακηάνηδξ. -Σζ εέθεζξ απνυζηθδηδ δαζιμκζζιέκδ ροπή; Βλμνβζζιέκμξ ημο απακηά: -Αεκ ημκ πενίιεκα ηυζμοξ ηαζ ηυζμοξ πμο ηνοβχ αθθ‘ εζφ πον απθδζίαζημ κα ‗καζ. Εήζεο Οηθνλφκνπ [153]
ε κηα γσληά ηνπ θήπνπ κνπ Ήιμοκ θηςπυξ αζηδηήξ ημ ιδκ‘ αοηυ ημ πκμφδμ απ‘ ηα νμδάηζκα ζημ ηήπμ ανβμημζηχ εδχ ζηδκ ενδιζά ηδξ βδξ ήνεε δ ανμπή, ηαθθζενβχ ηδ κέα ροπή ηδξ πθυδξ ζηδξ θαβηαδζάξ ημ πκεφια. Σμ πκμφδμ απ‘ ηα νμδάηζκα ζημκ ηήπμ ανβμημζηχ ημ δάβηςια ημο ζφημο πμο βεθάεζ. ***
Πιάζκαηα Φοζάεζ κμηζά ημ πςνζυ ζε ιζακ αοθή, ζηδκ αιιμοδζά ηγζηγίηζα ζημ πενζαυθζ, υθμζ αθμοβηνάγμκηαζ ηαεχξ ακηδπμφκ μζ αοθμί ζζςπδθμί ηαζ ζδιαίκεζ ηαιπάκα εζπενζκμφ παζδζά ηοθζυιαζηε ζηδκ άπκα ημο απυαναδμο, παζδμφθεξ παίγμοκ αηυια. Γνζέξ ηαζ βένμζ πζμ πένα βεθμφκ εαιπά ζημ δζηυ ημοξ απυαναδμ μηκδνή εαθπςνή ανβίαξ ζηζβιή ςηεάκζα ημο αζχκζμο ηθέθηδξ. Φοζάεζ κμηζάξ απυ άθθδ δζάζηαζδ παζδζά ημνίηζζα ιαγί ηάης απ‘ ηζξ θηενμφβεξ ημο εεμφ ζηδξ ζηζάξ, ηδξ ηοδςκζάξ ηα πυδζα βοικά ηα ζηήεδ ζηα πχιαηα πνχιαηα ημο ακέζπενμο θςηυξ ηαζ ηα ζχιαηα ηα θεφηενα απυ ιένζικα ηφιαηα ζε ζπήθαζα ανάπςκ ηνοπχκμοκ ηζ δ ζεθήκδ ςπνή νμοθά ζοκαζζεήιαηα ηαζ ηνέθεηαζ αηηζκμαμθχκηαξ ικήιεξ ηαζ ζηδκέξ. Άζανηα ζημκ ηυζιμ ημοξ ηα πθάζιαηα ημο μκείνμο. Εήζεο Οηθνλφκνπ
[154]
Ο πνηεηήο θαη ξαςσδόο κεξνο (β’ κηζό ηνπ 8νπ π. Υ. αη.), είλαη ν δεκηνπξγόο ηνπ εξσηθνύ έπνπο. Σα έξγα ηνπ ε Ιιηάδα θαη ε Οδύζζεηα, δηαβάδνληαη αθόκα θαη ζήκεξα θαη επί 3000 ρξόληα εκπλένπλ θαιιηηέρλεο, ζελαξηνγξάθνπο, ζπγγξαθείο θαη πνηεηέο. Γηα ηελ θαηαγσγή ηνπ εξίδνπλ πνιιέο ησληθέο πόιεηο, αιιά ζεσξείηαη πηζαλόηεξν όηη γελλήζεθε ζηε Υίν. Γελ μέξνπκε πνιιά γηα ηε δσή ηνπ. Από ηηο παξαδόζεηο μέξνπκε όηη ν κεξνο ήηαλ ηπθιόο. ηνλ κεξν απνδίδνληαη θαη θάπνηα άιια εξσηθά έξγα όπσο ηα Κύθιηα έπε, ε Βαηξαρνκπνκαρία (κηα παξσδία ηεο Ηιηάδαο) θαη κηα ζπιινγή ύκλσλ ζηνπο ζενύο, αιιά νύηε θη απηό είλαη απνδεδεηγκέλν.
Απφ ηελ Ηιηάδα (Ραςσδία α’) Σε κάλεηα, ζεά, ηξαγνπδά καο ηνπ μαθνπζηνχ Αρηιιέα, αλάζεκα ηε, πίθξεο πνπ 'δσθε ζηνπο Αραηνχο πεξίζζηεο θαη πιήζνο αληξεησκέλεο έζηεηιε ςπρέο ζηνλ Άδε θάησ παιηθαξηψλ, ζημοξ ζηφθμοξ νίπκμκηαξ κα θάκε ηα ημνιζά ημοξ ηαζ ζηα υνκζα μθμφεε —έηζζ ημ εέθδζε κα βίκεζ ηυηε μ Αίαξ— απ‘ ηδ ζηζβιή πμο πνςημπζάζηδηακ ηαζ πχνζζακ μζ δομ ημοξ, ημο Ώηνέα μ βζμξ μ ζηναημηνάημναξ ηζ μ ιέβαξ Ώπζθθέαξ. Πμζμξ ηάπα απ‘ ημοξ εεμφξ ημοξ έζπνςλε κα ιπμφκε ζ‘ έημζα αιάπδ; Σμο Αία ηαζ ηδξ Λδηχξ ημοξ έζπνςλεκ μ βζμξ, πμο ιε ημ νήβα πμθζάγμκηαξ ηαηζά ελεζήηςζεκ αννχζηζα ηαζ πέεαζκακ ζηναηυξ πμθφξ‘ ηζ δε ζεαάζηδηεκ μ βζμξ ημο Ώηνέα ημ Υνφζδ, ημο εεμφ ημ θεζημονβυ· ζη‘ Ώνβίηζηα βμνβά ηανάαζα είπε ένεεζ ιε θφηνα ανίθκδηα, ηδκ ηυνδ ημο κα λαβμνάζεζ πίζς, ημο ιαηνμζαβζηάνδ Ώπυθθςκα ηναηχκηαξ ηα ζηεθάκζα πα ζημ πνοζυ νααδί, ηαζ πνυζπεθηε ιπνμξ ζημοξ Ώνβίηεξ υθμοξ, λεπςνζζηά ζημοξ δομ πμθέιανπμοξ οβζμφξ ημο Ώηνέα βονκχκηαξ: « Σμο Ώηνέα αθαζηάνζα ηζ απμδέθμζπμζ ηαθακηνεζςιέκμζ Ώνβίηεξ, ζε ζαξ μζ εεμί πμο γμοκ ζημκ θοιπμ κα δχζμοκ κα παηήζηε ημο Πνίαιμο ημ ηαζηνί, ιε ημ ηαθυ κα βφνηε ζηδκ παηνίδα' …………………………. Ώθήεεζα, πζμ ηαθά ζη‘ απθυπςνα ηςκ Ώπαζχκ θδιένζα υπμζμο ιζθήζεζ ακηνίηεζα ακηίηνο ζμο κ‘ ανπάγεζξ ημ ιμζνάδζ! Υανά ζημ θαμθαβά ημκ άνπμκηα, πμφ μνίγεζ ηζπμηέκζμοξ! Ώθθζχξ, Ώηνείδδ, θές δε εα 'ζςκεξ άθθδ αδζηία κα ηάκεζξ. Μ‘ άημο ηα θυβζα ιμο, πμφ απάκς ημοξ υνημ ηνακυ εα μιχζς: Μα ημφημ ημ νααδί — ζ‘ η‘ μνηίγμιαζ — πμο θφθθα πζα ηαζ ηθςκζά δε εα πεηάλεζ, αθμφ πανάηδζε ζημ θυββμ ημκ ημνιυ ημο, ηζ μοδέ ε‘ ακμίλεζ πζα, ηζ μθυβονα ημο 'πεζ μ παθηυξ εενίζεζ θφθθα ηαζ θθμφδα, ηαζ ζηα πένζα ημοξ μζ Ώνβίηεξ ηνζζμθυβμζ ηχνα ημ ζθίββμοκ δζαθεκηεφμκηαξ ηδ δζηαζμζφκδ πάκηα, [155]
ςξ ημ 'πεζ μνίζεζ μ Αίαξ — ημκ άημοζεξ ημκ υνημ ημκ ηνακυ ιμο! Θα ‗νεεί ηαζνυξ αθήεεζα πμο υθμζ ημοξ ε‘ απμγδημφκ μζ Ώνβίηεξ ημκ Ώπζθθέα, ηαζ ηυηε ι‘ υθμ ζμο δε εα ιπμνείξ ημκ πυκμ κα ημοξ ζοκηνέλεζξ, απ‘ ημκ Έπημνα ηαεχξ ημκ ακηνμθυκμ κεηνμί εα πέθημοκ ηαζ εα ζηίγεηαζ ηυηε δ ηανδζά ζμο εζέκα απ‘ ημκ ηαδιυ, πμο παναρήθζζεξ ηςκ Ώπαζχκ ημκ πνχημ.» (Μεηάθξαζε : Καθξηδή-Καδαληδάθε)
Ραςσδία δ’ Κζ μ ιέβαξ Έπημναξ, ηδκ άρεβδ βοκαίηα ημο ςξ δε ανήηε, ζηδξ πυνηαξ ημ ηαηχθθζ ζηάεδηε ηαζ νχηδζε ηζξ ζηθάαεξ: « Βθάηε, ζεζξ μζ ζηθάαεξ, πέζηε ιμο ηδκ πάζα αθήεεζα ηχνα: Πμο πήβε δ Ώκηνμιάπδ θεφβμκηαξ δ πζμκμαναπζμκάηδ; Μήκα ζε ηάπμζα ζοκκοθάδα ηδξ, ιδ ζε ημοκζάδα επήβε; βζα ακέαδ ιε ηζξ ηαθμπθέλμοδεξ ανπυκηζζζεξ, πμο πάκε' ζηδ θμαενή εεά πανάηθδζδ, ηδκ Ώεδκά, κα ηάκμοκ;» Καζ ηυηε δ πνυεοιδ ηεθάνζζζα ημο απδθμβήεδ ηζ είπε: « Έπημνα, ηχνα αθμφ ιε πνυζηαλεξ κα πς ηδκ πάζα αθήεεζα, ιήηε ζε ηάπμζα ζοκκοθάδα ηδξ βζα ζε ημοκζάδα επήβε, ιήηε ηαζ ιε ηζξ ηαθμπθέλμοδεξ ανπυκηζζζεξ, πμο πάκε ζηδ θμαενή εεά πανάηθδζδ, ηδκ Ώεδκά, κα ηάκμοκ ιυκμ ζημ ιέβα πφνβμ ακέαδηε, ζακ άημοζε μζ δζημί ιαξ πςξ ηζάηζζακ, ηζ μζ Ώνβίηεξ έπμοκε ηνακή ηενδέρεζ κίηδ. Πήβε θμζπυκ ηνεπάηδ ηζ έθηαζε ζημ ηαζηνμηείπζ απάκς, ίδζα ηνεθή, ιαγί ηζ δ αάβζα ηδξ ημ βζμ ζαξ ημοααθχκηαξ.» …………………………………
Ραςσδία σ’ Καζ ιπαίκεζ μ ιέβαξ Πνίαιμξ άκζςζημξ, ημκ Ώπζθθέα γοβχκεζ, ηα δομ ημο πζάκεζ αιέζςξ βυκαηα, ηαζ ηα‘ ακηνμθυκα πένζα, ηα θμαενά, θζθεί, πμο ημο 'πακε πμθθμφξ οβζμφξ ζημηχζεζ. ε ζοθμνά αανζά πχξ έπεζε ηακείξ, πμο ηφπεζ ηάπμζμκ κα 'πεζ ζημηχζεζ ιεξ ζημκ ηυπμ ημο, ηαζ ζε άθθεξ πχνεξ θηάκεζ, ζε πθμφζζμο ανπυκημο ζπίηζ, ηζ υθμζ ημοξ ζαζηίγμοκ πμο ημκ αθέπμοκ πανυιμζα ηζ μ Ώπζθθέαξ ζάζηζζε κα ζδεί ημκ Πνίαιμ μιπνυξ ημο. αζηίζακ βφνα ημο ηζ μζ ζφκηνμθμζ, ηζ μ έκαξ ημκ άθθμ εεχνμοκ. [156]
Κζ μ Πνίαιμξ ηυηε ηέημζα ανπίκδζε κα θέεζ παναηαθχκηαξ: « ΐάθε ζημ κμο, Ώπζθθέα εευιμνθε, ημκ ηφνδ ημ δζηυ ζμο' εκυξ ηαζνμφ 'ιαζηε, ζηδκ ηεθείςζδ ηςκ βεναηζχκ ηςκ ένιςκ. Μπμνεί ηζ αοηυξ απ‘ ημοξ βεζηυκμοξ ημο κα ηονακκζέηαζ βφνα, ηζ μφηε έκα απ‘ ημ ηαηυ ηζ απ‘ ημ άδζημ δζαθεκηεοηή δεκ έπεζ. ηδκ παηνζηή ημο βδ ςξ δζαθέκηεοε, ημκ ζηυηςζεξ πνζκ θίβεξ ιένεξ, ημκ Έπημνα. Γζα πάνδ ημο ζηα πθμία ζαξ θηάκς ηχνα, κα ημκ θοηνχζς ιε ηδκ άιεηνδ ηδκ λαβμνά πμο θένκς. Έθα, ζεαάζμο ημοξ αεάκαημοξ, ζοιπυκεζε ηαζ ιέκα, ημκ ηφνδ ζμο, Ώπζθθέα, εοιάιεκμξ‘ πζμ αλίγς εβχ ζοιπυκζα' ηζ εαάζηδλα υ,ηζ δεκ εαάζηδλε ηακείξ εκδηυξ ζημκ ηυζιμ, ημο ακηνμφξ πμφ ημοξ οβζμφξ ιμο εζηυηςζε ημ πένζ κα θζθήζς!» Βίπε, ηαζ ημκ ηαδιυ ημο θμφκηςζε βζα ημ δζηυ ημο ηφνδ, ηζ έζπνςλε ακάθαθνα ημ βένμκηα, ημ πένζ πζάκμκηαξ ημο. (Μεηάθξαζε : Καθξηδή-Καδαληδάθε)
Απφ ηελ Οδχζζεηα (Ραςσδία α’) Σνλ άληξα ηνλ πνιχπξαγν ηξαγνχδεζέ κνπ, σ Μνχζα, πνπ πεξηζζά πιαλήζεθε, ζαλ θνχξζεςε ηεο Σξνίαο ην ηεξφ θάζηξν, θαη πνιιψλ αλζξψπσλ είδε ρψξεο θη έκαζε γλψκεο, θαη πνιιά ζηα πέιαα βξήθε πάζηα γηα κία δσή παιεχνληαο θαη γπξηζκφ ζπληξφθσλ. Μα πάθε δεκ ημοξ βθφηςζε, ηζ ακ ημ πμεμφζε, εηείκμοξ, ηζ απυ δζηή ημοξ πάεδηακ μζ ημφθζμζ αιοαθςζφκδ, ημφ Ήθζμο ημφ Τπενίμκα ζακ έθαβακ ηα αυδζα, ηζ αοηυξ ημοξ πήνε ηδ βθοηζά ημφ βονζζιμφ ημοξ ιένα. Ώπ' υπμο ακ ηα 'πεζξ, πεξ ιαξ ηα, ς εεά, ημφ Αία ηυνδ. θμζ πμο ηυηεξ ημκ πμθφ ημ παθαζιυ λεθφβακ βονίζακε, απυ πυθειμ ηαζ εάθαζζα ζςζιέκμζ, ηαζ ιυκμ εηεζυκε, ζπζηζηυ ηαζ ηαίνζ ζηενδιέκμ, δ Καθορχ δ ηνζζέιμνθδ εεά ηυκε ηναημφζε, βζαηί άκηνα ηδξ ημκ ήεεθε ζηζξ ααεμοθέξ ζπδθζέξ ηδξ. Μα μ βφνμξ ζακ ηεθέζηδηε ηςκ πνυκςκ, ηζ ήνεε δ χνα, πμο ημ 'πακε μζ εεμί βναθηυ ζημ Θζάηζ κα λακάνεεζ ζημ ζπζηζηυ ημο, ιήη' εηεί δεκ ημφ 'θεζρακ μζ αβχκεξ, ηαζ ζε δζημφξ ημκηά. Κζ μζ εεμί ημκ ζοιπμκμφζακ υθμζ, ελυκ ημκ Πμζεζδχκα· αοηυξ αανζά ήηακ πμθςιέκμξ ιε ημ Αοζζέα ημ εεσηυ, ζημκ ηυπμ ημο πνζκ θηάζεζ. κεξνο Μεηάθξαζε : Αξγχξε Δθηαιηψηε [157]
Οδχζζεηα (Ραςσδία δ’) Βηεί μ πμθοααζάκζζημξ, μ ιέβαξ Οδοζζέαξ ημζιυηακ απυ ημφναζδ ηζ αβνφπκζα αθακζζιέκμξ. Κζ δ Ώεδκά λεηίκδζε ζηδ πχνα ης Φαζάηςκ, πμο πνχηα ζηδκ απθυπςνδ Τπένεζα ηαημζημφζακ, πανάδζπθα ζημοξ Κφηθςπεξ, ακενχπμοξ αθαγυκεξ, πμο υκηαξ πενίζζζα δοκαημί πμθθά ηαηά ημοξ θηζάκακ. Κζ μ εευιμνθμξ Ναοζίεμμξ ημοξ πήνε ζηδ ηενία, ηζ απυ άκηνεξ ζζηανυενεθημοξ ιαηνζά ζοιιάγςλέ ημοξ, ζε πυθδ ημοξ ημζπυηθεζζε, ημοξ έπηζζ' εηεί ζπίηζα, ημοξ έζηδζε καμφξ εεχκ, ηαζ ιμίναζε ηδ βδξ ημοξ. Καζ ζακ ημκ πήνε μ εάκαημξ ζημκ Άδδ, ηυη' μ Ώθηίκμξ ααζίθερε, πμο δ βκχιδ ημο εεμηαηέααζηδ ήηακ. ' εηείκμο ήνεε ηα ιέβανα δ εεά δ βαθακμιάηα, ημ βονζζιυ ημο ακηνυροπμο Οδοζζέα ιεθεηχκηαξ. (Μεηάθξαζε : Αξγχξε Δθηαιηψηε)
Οδχζζεηα (Ραςσδία π’) Κζ μ Οδοζζέαξ μ εεσηυξ ζημ πνυζπζημ πθαβζάγεζ, ζε αδμφθεοημ αμδυπεηζμ, ιε απάκς ημο ζηνςιέκεξ πνμαζέξ πενίζζζεξ ηςκ ανκζχκ πμο ζθάγακ μζ ικδζηήνεξ. ηέπαζια ηυηεξ ημφ 'νζλε θθμηάηα δ Βονοκυιδ. Βηεί αβνοπκμφζε, ηζ υθεενμ ηνοθμιεθέηα μ κμοξ ημο βζα ημοξ ικδζηήνεξ. φβηαζνα ημο παθαηζμφ μζ ημπέθεξ, υζεξ αβηαθζαγυκημοζακ ι' εηείκμοξ, αβαίκακ ηχνα, ηζ δ ιζα ηδξ άθθδξ ιε πανέξ ηαζ βέθζα ζοκηοπαίκακ. ιςξ εηείκμο θφζζαγε ζηα ζςεζηά δ ηανδζά ημο, ηζ υθμ ημ βφνκαε ιεξ ζημ κμο ηαζ ιέζα ζηδκ ροπή ημο, κα μνιήζεζ, ηαζ ιε εάκαημ ηδκ ηαεειζά κα ζαήζεζ, ή ζημ ζηενκυ ημοξ θίθδια κ' αθήζεζ ημοξ ικδζηήνεξ· ηζ μθμέκα αυββαε ιέζαεε ηζ αθφπηαε δ ηανδζά ημο. Κζ υπςξ δ ζηφθα, ηα ιζηνά ζα κμζάγεηαζ ημοηάαζα, λέκμ ά ιαηζάζεζ, ημο αθοπηάεζ ηζ αιάπδ ημο βονεφεζ, έηζζ αθοπημφζε ιέζα ημο, ηαηά ηδνχκηαξ ένβα. Καζ ηδκ ηανδζά ημο ιάθςκε ηα ζηήεζα ημο πηοπχκηαξ· [158]
«ΐάζηα, ηανδζά· πεζνυηενα δεζκά ααζημφζεξ ηυηεξ πμο ιμο 'ηνςβε μ αδάιαζημξ μ Κφηθςπαξ βεκκαίμοξ ζοκηνυθμοξ, ηζ εζφ εάννεοεξ, ςζυημο απυ ημ ζπήθζμ πμο μ Υάνμξ ζε θμαένζγε, ζ' έθεν' δ βκχζδ ιμο υλς.» Ώοηά ηα θυβζα ιε εοιυ θαθμφζε ζηδκ ηανδζά ημο, ηζ άημοε εηείκδ ιέζαεε ιε οπμιμκή πενίζζζα. Χξ ηυζμ αοηυξ απυ ηδ ιζα βονκμφζε ηζ απ' ηδκ άθθδ. Καζ ηαεχξ άκενςπμξ ημζθζά βειάηδ πάπμξ ηζ αίια, ζηνζθμβονίγεζ ζηδ θςηζά πμο ακάαεζ ηαζ δε αθέπεζ ηδκ χνα κα βμνβμρδεή, πανυιμζα ηζ αοηυξ βφνκα ιζα εδχ ιζα εηεί, ηαζ ζπμφδαγε ημκ ηνυπμ κα αανέζεζ πμθθμφξ μπηνμφξ αδζάκηνμπμοξ, αοηυξ ιμκάπμξ υκηαξ. Καζ ηυηεξ απ' ημκ μονακυ ηαηέαδηε δ Παθθάδα μιπνυξ ημο, ηζ έιμζαγε εκδηήξ βοκαίηαξ ημ ημνιί ηδξ· ηαζ ζηάεδηε απεπάκς ημο, ηαζ ημο είπε αοηά ηα θυβζα· «Πάθε αβνοπκάξ, πμο πζμ άιμζνμξ δε ανέεεζ ζηδ βδξ άθθμξ ; Να δα, ημ ζπίηζ ζμο, ηαζ κα, ημ ηαίνζ ζμο εηεί ιέζα, ηαζ ημ παζδί ζμο, πμο υιμζμ ημο πμζμξ δεκ πμεεί παηέναξ ;» Καζ βφνζζε μ πμθφαμοθμξ Αοζζέαξ ηαζ ηδξ είπε· «θα ζςζηά ηζ αθδεζκά, εεά ιμο, υζα ιμο είπεξ· ια ειέκα ημφημ ιέζα ιμο ιεηαβονκάεζ μ κμοξ ιμο, ημ πςξ ημοξ παναδζάκηνμπμοξ αοημφξ κ' αββίλς ιυκμξ, πμο αοημί 'καζ πάκηα ιαγςπημί ιεξ ζηα παθάηζα εδαφηα. Κζ εκ' άθθμ ιεβαθφηενμ ζηα θνέκα ιμο ακαδεφς, ημ Αία ακ έπμκηαξ αμδευ ηζ εζέκακε ημοξ ζαήζς, πμο εέκα ανς ηαηαθοβή ; ημπάζμο ημ ηζ εημφημ». Μεηάθξαζε : Αξγχξε Δθηαιηψηε
[159]
Όκλνο ζηνλ Απφιισλα Κζ ςξ πήβαζκε δ θμπεφηνζα Βζθείεοζα πνμξ ηδ Αήθμ, ηυηε ηζ μ ημηεηυξ έζθζλε ηδ Λδηχ ηζ ήεεθε κα βεκκήζεζ. Ώβηάθζαζε ημκ θμίκζηα ηαζ ζηήνζλε ηα βυκαηα ζημ ηνοθενυ θζαάδζ, ηαζ δ βδ απυ ηάης ηδξ ιεζδίαζε· ηαζ ζακ αοηυξ ήνεε ζημ θςξ, υθεξ ιαγί αθαθάλακ μζ εεέξ. Συηε θμζπυκ ς θςημδυηδ Φμίαε ζ‘ έθμοζακ μζ εεέξ ιε πεκηαηάεανμ κενυ αβκά ηαζ άιςια ηαζ ζε φθαζια θεοηυ ζε ζπανβακχζακ θεπημΰθακημ ηαζκμφνβζμ· ηαζ ζε πνοζή θαζηζά ζε ηφθζλακ. Οφηε ηαζ εήθαζε δ ιδηένα ημο ημκ πνοζυημλμ Ώπυθθςκα, αθθά δ Θέιζξ κέηηαν ηζ αιανμζία εευβεοζηδ πνυζθενε ιε η᾽ αεάκαηά ηδξ πένζα· ηυηε πάνδηε δ Λδηχ πμο ηεηκμπμίδζε νςιαθέμ ηαζ ημλμθυνμ βζμ. .............................................................................. Πμθθμί βζα πάνδ ζμο μζ καμί ηαζ ηα ποηκυδεκηνα άθζδ, ηαζ μζ θυθμζ υθμζ δζημί ζμο ηαζ μζ αζπιδνέξ ημνθέξ ηςκ ορδθχκ μνέςκ ηζ μζ πμηαιμί πμο πφκμκηαζ ζηδ εάθαζζα· αθθά ζηδ Αήθμ πζμ πμθφ, ς Φμίαε, ηένπεζξ ηδκ ηανδζά ζμο, εηεί πμο μζ ιαηνμπίηςκεξ βζα πάνδ ζμο Ίςκεξ ιαγεφμκηαζ ιε ηα παζδζά ηαζ ηζξ ζεαάζιζεξ ζογφβμοξ ημοξ. Κζ αοημί ιε ποβιαπία ηαζ ιε πμνυ ηαζ ιε ηναβμφδζ εα ηένπμοκ ικδιμκεφμκηαξ εζέκα, υηακ εα ζηήκμοκ ημκ αβχκα. Καζ αεάκαημζ ηζ αβέναζημζ πςξ είκαζ πάκηα εα ‗θεβε εηείκμξ πμο εα ανίζημκηακ εηεί, υηακ ζοκαενμζζιέκμζ εα ‗ηακ μζ Ίςκεξ· βζαηί ηδ πάνδ υθςκ αοηχκ εα ‗αθεπε ηαζ εα ηενπυηακ δ ηανδζά ημο ημζηάγμκηαξ αοημφξ ημοξ άκηνεξ ηαζ ηζξ ηαθθίγςζηεξ βοκαίηεξ ηαζ ηα βμνβά ηα πθμία ηαζ ηα πμθθά αβαεά ημοξ. Κζ αηυια εηείκμ ημ ιεβάθμ εαφια, πμο ημ ηθέμξ ημο πμηέ δεκ εα παεεί, μζ Αδθζάδεξ ηυνεξ, μζ εενάπαζκεξ ημο Βηαηδαεθέηδ· αοηέξ πμο πνχηα αθμφ οικήζμοκ ημκ Ώπυθθςκα ηζ έπεζηα ηδ Λδηχ ηαζ ηδκ ημλυηνζα Άνηειδ, ανπαίμοξ άκδνεξ ηαζ βοκαίηεξ ικδιμκεφμκηαξ ράθθμοκε φικμ ηαζ ηα βέκδ ηςκ ακενχπςκ εέθβμοκ. Καζ υθςκ ηςκ ακενχπςκ ηζξ θςκέξ ηαζ ημ πμνμηνμηάθζζια λένμοκε κα ιζιμφκηαζ· ηζ έηζζ μ ηαεέκαξ ημοξ εα κυιζγε πςξ ηναβμοδάεζ μ ίδζμξ· ηυζμ πεηοπδιέκμ ήηακ ημ άζια ημοξ. Ώθθ᾽ είεε κα ‗καζ εθεήιμκεξ μ Ώπυθθςκ ιε ηδκ Άνηειδ, ηζ υθεξ εζείξ αξ παίνεζηε· ηζ φζηενα εοιδεείηε ιε ηζ ειέκα, υηακ ηάπμζμξ απ‘ ημοξ βήζκμοξ ακενχπμοξ λέκμξ πμο εα ‗νεεζ εδχ ηαθαίπςνμξ εα ζαξ νςηήζεζ· πμζμξ άκδναξ είκ‘ βζα ζαξ, ς ηυνεξ, πζμ βθοηυξ απ‘ ημοξ αμζδμφξ [160]
πμο εδχ ζοπκάγεζ ηαζ ιε πμζμκ ηένπεζεε πενζζζυηενμ; ηζ εζείξ ιε πνμεοιία υθεξ ιαγί απμηνζεείηε εοκμσηά άκδναξ ηοθθυξ ηαζ ηαημζηεί ζηδ Υίμ ηδκ πεηνχδδ, πμο η‘ άζιαηά ημο ε‘ ανζζηεφμοκε ζημ ιέθθμκ. Κζ ειείξ εα δζαδίδμοιε ημ ηθέμξ ζμο, υζμ πάκς ζηδ βδ ζηζξ πυθεζξ ηςκ ακενχπςκ ηνζβονκάιε ηζξ ηαθμπηζζιέκεξ ηαζ ηυηε αοημί εα πείεμκηαζ, βζαηί αοηή ‗καζ δ αθήεεζα. ιςξ εβχ ημκ ιαηνμαυθμ δεκ εα πάρς Ώπυθθςκα κα οικχ ημκ ανβονυημλμ πμο βέκκδζε δ ηαθθίημιδ Λδηχ. .............................................................................. Ώπυ ηεζ βνήβμνα έθοβεξ βζα ηδκ μνμζεζνά μνβζζιέκμξ, ηζ ήνεεξ ζηδκ Κνίζα ηάης απυ ημκ πζμκζζιέκμ Πανκαζζυ πμο ζηνέθεηαζ ζημκ Γέθονμ δ δαζμπθαβζά ημο ηζ απυ πάκς αναπυπεηνα ηνεικζέηαζ, εκχ απυ ηάης απθχκεηαζ ααεμοθςηή πανάδνα ηναπεζά· εδχ απμθάζζζε μ άκαλ Φμίαμξ Ώπυθθςκ καυ κα θηζάλεζ θαηνεοηυ ηαζ είπε αοηά ηα θυβζα· Λμζπυκ εδχ θνμκχ πενζηαθθή καυ κα ζδνφζς κα ‗καζ πνδζηήνζμ ζημοξ ακενχπμοξ πμο βζα πάνδ ιμο εζαεί εδχ εηαηυιαεξ εα πνμζθένμοκ ηεθεζθυνεξ, υζμζ ζηδκ πθμφζζα ηαημζημφκε Πεθμπυκκδζμ, ηαζ υζμζ ζηδκ Βονχπδ ηαζ ζηα πενίανεπηα κδζζά, πνδζιυ γδηχκηαξ· ηαζ ζ‘ αοημφξ υθμοξ εβχ αθάκεαζηα εα ημοξ πνδζιμδμηχ ιέζα ζημκ πθμφζζμ καυ. Ώοηά ζακ είπε έεεζε ηα εειέθζα μ Φμίαμξ Ώπυθθςκ πθαηζά ηαζ ζ‘ έηηαζδ πμθφ ιαηνζά· ηζ έπεζηα πάκς ημοξ πέηνζκμ ημπμεέηδζε ηαηχθθζ μ Σνμθχκζμξ ηζ μ Ώβαιήδδξ μζ βζμζ ημο Βνβίκμο, μζ πνμζθζθείξ ζημοξ αεακάημοξ εεμφξ. Καζ ηυηε βέκδ ακενχπςκ ακανίειδηα πηίζακε ημ καυ ιε θίεμοξ θαλεοημφξ βζα κα ‗καζ πάκηα αλζμΰικδημξ. Κζ ήηακ ζζιά ηαθθίννμδ ηνήκδ υπμο ηδκ δνάηαζκα ζηυηςζε μ άκαλ βζμξ ημο Αία ιε ημ πακίζπονυ ημο ηυλμ ημ άβνζμ ιεβάθμ πμκηνυ ηέναξ, πμο πμθθά ηαηά ζημοξ ακενχπμοξ πνμλέκαβε πάκς ζηδ βδ, πμθθά ζ‘ αοημφξ πμθθά ηαζ ζηα θζβκυπμδα ηα πνυααηα, βζαηί ήηακ ζοιθμνά αζιμζηαβήξ. κεξνο (κεηάθξαζε: Γ. Π. Παπαδίηζαο - Δ. Λαδηά)
[161]
Ζ Βαηπασομςομασία είλαη έλα ζαηπξηθό έπνο, παξσδία ηεο Ηιηάδαο ηνπ Οκήξνπ. Απνηειείηαη από 303 ζηίρνπο θαη αθεγείηαη ηνλ πόιεκν κεηαμύ ησλ βαηξάρσλ θαη ησλ πνληηθώλ πνπ έιεμε κε παξέκβαζε ηνπ Γία, ν νπνίνο εμαπνιύεη θαβνύξηα ελαληίνλ ησλ πνληηθώλ θαη ηνπο αλαγθάδεη λα ζηακαηήζνπλ ηε κάρε. Ζ ζπγγξαθή ηνπ έξγνπ απηνύ απνδίδεηαη ζηνλ Όμηπο, ελώ άιινη ζπγγξαθείο ηελ απνδίδνπλ ζην Πίγξεηα ηνλ Αιηθαξλαζζέα.
Βαηξαρνκπνκαρία ………………………………………………… Ο πμκηζηυξ, ιυθζξ ηυκ άθδζε μ αάηναπμξ έπεζε ακάζηεθα ιέζα ζημ κενυ, Έζθζββε ηα πένζα ημο ηαζ ηαεχξ ήηακ κα παεεί, έαβαγε δοκαηέξ θςκέξ. Πμθθέξ θμνέξ αμφθζαγε ιέζα ζημ κενυ, πμθθέξ θμνέξ πάθζ ηθςηζμφζε. ηζ ακέααζκε επάκς· υιςξ ήηακ αδφκαημ κα βθζηχζεζ απ΄ ημ εάκαημ. Οζ ηνίπεξ ημο, ηαεχξ ανέπμκηακ, έηακακ ημ ζχια ημο αανφηενμ. Καεχξ πζα ήηακ κα παεεί, θςκάγμκηαξ ηέημζα θυβζα είπε: «Αε εα λεθφβεζξ, Φοζίβκαεε, πμο ιε δμθενυ ηνυπμ έηακεξ αοηά, κα πεηάλεζξ απυ ημ ζχια ζμο, ζακ απυ ανάπμ, έκα καοαβζζιέκμ. Πακάεθζε ζηδ ζηενζά δε εα ήζμοκ δζυθμο ηαθφηενυξ ιμο ζηδκ ποβιαπία, ζηδκ πάθδ, ζημ ηνέλζιμ· αθθά ιε λεβέθαζεξ ηαζ ι΄ ένζλεξ ζημ κενυ. Έπεζ μ εευξ έθδηθν όκκα ηαζ ημ ηζιςνεί. Θα πάνεζ εηδίηδζδ μ ζηναηυξ ηςκ πμκηζηχκ, δεκ εα βθζηχζεζξ. Έηζζ ιίθδζε ηζ άθδζε ηδκ πκμή ημο ιέζα ζηα κενά· ηo είδε υιςξ μ Λεζπμπίκαηαξ, ηαεχξ ηαευηακ ζηδ δνμζενή υπεδ· έαβαθε ιζα ζηνζββζά θςκή (ελμθυθολε), έηνελε ηαζ ημ ιήκοζε ζημοξ πμκηζημφξ». ……………………………………… κεξνο (;) {κεηάθξαζε: Θεφδσξνο Μπξφπνπινο}
[162]
Ο Οππηαλφο ήηαλ αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο από ηελ Κηιηθία, πνπ έδεζε ηνλ 2ν αηώλα κ. Υ. πλέγξαςε ζηα ηέιε ηεο βαζηιείαο ηνπ Μάξθνπ Απξήιηνπ, ην πνίεκα Αιηεπηηθά (αλαθεξόκελα ζην ςάξεκα) ζε 5 βηβιία, πνπ ζώδεηαη αθόκα. Σν αθηέξσζε ζηνλ απηνθξάηνξα, ν νπνίνο ελζνπζηάζηεθε ηόζν πνιύ, ώζηε ηνπ δώξηζε αλά έλα ρξπζό λόκηζκα γηα θάζε ζηίρν ηνπ (νη ζηίρνη ήηαλ πεξίπνπ 3500)! Δίλαη γξακκέλν ζε ζηίρνπο «εξσηθνύ εμάκεηξνπ». Ο Οππηαλόο πέζαλε ζε ειηθία κόιηο 30 εηώλ.
Αιηεπηηθά Βίκαζ ηζ δ βέκκα ηςκ ρανζχκ λεπςνζζηή ηζ μζ ηνυπμζ ηζ μοδέ μζ πυνμζ ημο βζαθμφ ηζ μοδέ μζ αμζηέξ είκ‘ υιμζεξ, βζαηί άθθα αυζημοκε ζζιά ζηα παιδθά αηνμβζάθζα ηαζ ηνχβμοκ άιιμ ηζ υηζ εηεί ζηδκ άιιμ λεθοηνχκεζ. Σα βνήβμν‘ αθμβυρανα ηαζ ηα λακεά θζενίκζα ηζ μζ ζηνίββθεξ ςξ ηζ μζ ηαεενβμί, η‘ ανβά ηα ιεθακμφνζα ηαζ ηςκ ηναπμφνςκ μζ θοθέξ, ςξ ηζ μζ πθαηζέξ μζ βθχζζεξ, μζ αεθακίδεξ μζ θεπηέξ, ημ πανδαθυ λονίπζ, πνοζυρανα ηαζ ζημοιπνζά, ημφη‘ αηνμβζάθζα εέθμοκ. Μμκ‘ άθθα πάθζ ζημκ πδθυ ηαζ ημο βζαθμφ ημοξ αμφνημοξ, ζακ ηα ααηζά ηαζ η‘ άβνζα ζηοθυρανα, πμνηαίκμοκ, ιαγί δ ηνοβυκα δ θμαενή – ιε η‘ υκμιά ηδξ κάνηδ – πθαηζά ρδζζά, βαδυρανα, ηνζβθίδεξ, ααηαθζάνμζ, ζαονίδζα ηζ υζα ηνέθμκηαζ ιεξ ημο πδθμφ ημ πχια ………………………………………… Καζ πάθ‘ μζ πμκηνμί μζ ηέθαθμζ, ηαθή βεκζά ηδξ άθιδξ, ηαζ ηα θαανάηζα ηζ μζ θεπζμί ηζ μζ αβνζειέκμζ ηυκκμζ ηζ μζ παθαιίδεξ, ηα ιμοββνζά ηαζ ημ βθζζηνυ ημ ράνζ βεζημκζηή ζημοξ πμηαιμφξ εάθαζζα πάκηα εέθμοκ ή ηαζ ζηεξ θίικεξ, πμο βθοηυ κενυ ηδκ άθιδ ηυαεζ ηαζ πνυποζδ ζοκάγεηαζ πμθθή ηαζ θαζπςιέκδ πμο ηδξ ζηενζάξ ηα νέιαηα ηδκ ημοααθμφκ, ηαζ ανίζημοκ ηνμθή πμο εέθμοκ ηαζ κενά βθοηά, πμο εκηυξ παπαίκμοκ. Ώπυλς απυ ημοξ πμηαιμφξ δε θείπμοκ ηα θαανάηζα πμο ημθοιπμφκ απ‘ ημ βζαθυ ζημο πμηαιμφ ημ ζηυια Ώιή ηα πέθζα πνμπςνμφκ εζξ ανάπδ ηαζ πμηάιζα. ……………………………………….. Οππηαλφο (κεηάθξαζε: ηκ. Μελάξδνο)
[163]
Ο Κψζηαο Οπξάλεο γελλήζεθε ζην Λεσλίδην ην 1890 θαη πέζαλε ζηελ Αζήλα ην 1953. Ήηαλ δεκνζηνγξάθνο, κεηαθξαζηήο, πεδνγξάθνο θαη πνηεηήο.
Οδνηπφξνο Ώ! Σζ ςθεθεί κα ηανηενάξ υνεζμξ ζηδκ πυνηα ημο ζπζηζμφ ηαζ ιε ηα ιάηζα ζημοξ κεηνμφξ ημοξ δνυιμοξ ζηοθςιέκα; Ώκ είκαζ κα‘ ένεεζ εα κα ‗νεεί , δίπςξ κα κζχζεζξ απυ πμφ, ηαζ πίζς πθδζζάγμκηαξ ιε αήιαηα ζαδζιέκα. Θε κα ζμο ηθείζεζ απαθά ιε η‘ άζπνα πένζα ηδξ ηα δομ ηα ιάηζα πμο ημονάζηδηακ ζημοξ δνυιμοξ κα ημζηάκε, ηζ υηακ βεθχκηαξ κα ηδξ πεζξ, εα ζε νςηήζεζ: «πμζά είι εβχ;» ηζ απ‘ ηδξ ηανδζάξ ημ ζηίνηδια εα ηαηαθάαεζξ πμζά είκαζ. Αεκ ςθεθεί κα ηανηενάξ… Ώκ είκαζ κα ‗νεεζ, εε κα ‗νεεί Κθεζζηά υθα κα ‗καζ, εα ηδ δεζξ έλαθκα ιπνμξ ζμο κα ανεεεί ηζ ακμίβμκηαξ ηα ιπνάηζα ηδξ πνχηδ εα ζ‘ αβηαθζάζεζ. Βζδέ, ηζ ακ έπεζ θςηεζκυ, ημ ζπίηζ βζα κα ηδ δεπηείξ, ηαζ ζακ θακεί ηνέλεζξ ζ‘ αοηήκ, ηζ ειπνυξ ζηα πυδζα ηδξ ζονεείξ ακ είκαζ κα ‗νεεζ, εε κα ‗νεεί – αθθζχξ εα πνμζπενάζεζ. Κψζηαο Οπξάλεο
Σειεπηαία ρεδηάζκαηα (Απνζπάζκαηα) Κανπυ δεκ έημρα ηακέκα απυ ημ δέκηνμ ηδξ γςήξ, ιμκάπα ιάγερα υ,ηζ ανήηα κα ‗καζ πεζιέκμ ηαηαβήξ ....…………………. Σχνα βονίγς ηαζ ημζηάγς ηαζ ηδ γςή ακαιεηνχ: -πυζμ ιεβάθδ ήηακ δ θυνα, -πυζμ ημ πήδδια ιζηνυ! Κψζηαο Οπξάλεο
[164]
Ο Αλδξφληθνο Παιαηνιφγνο Σν έξγν Καλλίμασορ και Χπςζοππόη είλαη έλα έκκεηξν ηππνηηθό κπζηζηόξεκα πνπ γξάθηεθε πεξί ηνλ 13ν-14ν αηώλα θαη απνηειείηαη από 2607 δεθαπεληαζύιιαβνπο ζηίρνπο, βαζύηαηα εξσηηθνύο, γξακκέλν ζηελ δεκώδε ειιεληθή γιώζζα ηεο επνρήο. Ζ παηξόηεηα ηνπ έξγνπ δελ είλαη απνιύησο βέβαηε, απνδίδεηαη όκσο από νξηζκέλνπο ζηνλ Αλδξφληθν Κνκλελφ Βξαλά Γνχθα Άγγειν Παιαηνιφγν, γην ηνπ ζεβαζηνθξάηνξα Κσλζηαληίλνπ, αληςηό ηνπ απηνθξάηνξα Μηραήι Ζ’ θαη εμαδέιθνπ ηνπ απηνθξάηνξα Αλδξόληθνπ Β’ Παιαηνιόγνπ. Ζ ππόζεζε ηνπ κπζηζηνξήκαηνο απηνύ είλαη ε αθόινπζε: «Ήηαλ θάπνηε έλαο ηξαλόο βαζηιηάο πνπ είρε ηξεηο γηνπο ηνλ Νηθνθιή, ηνλ Ξάλζηππν θαη ηνλ Καιιίκαρν, απνθάζηζε λα ρξίζεη δηάδνρό ηνπ ηνλ ηθαλόηεξν από ηνπο ηξεηο δειαδή απηόλ πνπ ζα έθεξλε ζε πέξαο έλα ζπνπδαίν θαηόξζσκα. Ο βαζηιηάο θάιεζε ηνπο γηνπο ηνπ θαη ηνπο αλαθνίλσζε ηηο πξνζέζεηο ηνπ ππνγξακκίδνληαο όηη ν γελλαηόηεξνο από απηνύο ζα θιεξνλνκνύζε ην ζξόλν. ηε ζπλέρεηα πεξηγξάθνληαη νη πεξηπέηεηεο ηνπ λεόηεξνπ αδειθνύ ηνπ Καιιίκαρνπ, ν νπνίνο ζα ειεπζεξώζεη από ηα δεζκά ελόο δξάθνληα ηελ παλέκνξθε Χξπζνξξόε. Οη δπν λένη ζα εξσηεπζνύλ θαη αθνύ πεξάζνπλ όιεο ηηο δπζθνιίεο θαη ηνπο θηλδύλνπο ζην ηέινο ν έξσηάο ηνπο ζα θεξδίζε!
Αλδξφληθνπ Παιαηνιφγνπ: Καιιίκαρνο θαη Υξπζνξξφε (Τα ηξία αδέιθηα, μεθηλάλε ηελ πεξηπέηεηά ηνπο) …………………………………………….. Αλέηξερνλ, αλέβαηλνλ εθ’ ηθαλάο ηαο ώξαο. Καη κόιηο εηο ηελ θνξπθήλ αλέβεζαλ επάλσ - κεηά θαηξνύ παξαδξνκήλ σζεί πνπ ηξηκελαίνπ νη ηξεηο νκνύ ηελ θνξπθήλ θαηέιαβνλ ηνπ όξνπο – θαη ηόπνλ εύξνλ εύλνζηνλ θαη θεραξηησκέλνλ, ιεηβάδηλ άιιεο ράξηηνο, παξάμελνλ νθάηη θαη θξπζηαιιώδε πνηακόλ πξνο ην ιεηβάδηλ κέζνλ, ξόδα θαη θξίλα ζύκκεηθηα θάησζελ εζηξσκέλα, άλζε θπηώλ παληνδαπώλ όζα ςπρήλ αξπάδεη. Επέδεπζαλ, εθάζεζαλ, αλέζαλνλ νιίγνλ, ηνπο ίππνπο απεζηξώζαζηλ εηο ην ιεηβάδηλ κέζα, εζαύκαζαλ ηελ εδνλήλ ηνπ ηόπνπ θαη ηελ ράξηλ εθ ην λεξόλ ελίςαλην [165]
(Ο Καιιίκαρνο ν κηθξόηεξνο, ηόικεζε θαη κπήθε ζην Δξαθνληόθαζηξν θαη βξήθε ηελ Χξπζνξξόε ζην θειί ηεο) ……………………………………………………….. Εύξε θειιίλ νιόρξπζνλ, σ! ηηο ηελ ράξηλ είπε; Κάλ ηαο ηνζαύηαο θαιινλάο ηηο αξηζκήζεη ιόγνο; Ήλ όιν ράξηο ην θειιίλ θαη ησλ ραξίησλ νίθνο. Είρελ εθείλν ην θειιίλ – αιιά θαη πσο εθθξάζσ; νινρξπζνκαξγάξσηνλ, θαηάρξπζνλ ηελ ζηέγελ, πιελ νπρ απιώο θαηάρξπζνλ θαη κεκαξγαξσκέλελ, νπδέ από ιίζσλ ηειαπγώλ ηνλ θόζκνλ είρε κόλνλ, αιι’ είρε ζηέγελ νπξαλόλ θαη ηνπο αζηέξσλ δξόκνπο - Θαπκάδσ πσο ηνλ νπξαλόλ θαη ηνπο αζηέξσλ δξόκνπο – κεηά παλζόθνπ κεραλήο θαη ηέρλεο παξαμέλνπ! Τν ζηέγαζκα ην πάγρξπζνλ εθείλνπ ηνπ θειιίνπ ν Κξόλνο ελ σο ελ ρεξζίλ ηνλ νπξαλόλ ζπλέρσλ, θαζήκελνο εθ’ πςεινύ ζξόλνπ, ιεπθόο ηαο ηξίραο εθεί θαη ν Ζεπο ηζηόξεην, ιεπθόο, νπξαλνδξόκνο, ώζπεξ ηηο κέγαο βαζηιεύο, δπλάζηεο επεξκέλνο, απζέληεο όισλ ησλ αξρώλ θαη ησλ ζηεκκάησλ όισλ. Αζηήξ εθείζελ έιακπελ ιακπξόο ηεο Αθξνδίηεο έρσλ αθηίλαο ηειαπγείο, εδνληθάο, σξαίαο. Καη κεη’ απηόλ ηζηόξεζελ ηνλ Άξελ ν ηερλίηεο εξσηηθώο ζπκπαίδνληα κεηά ηεο Αθξνδίηεο. Είρελ εθεί ηελ Αζελάλ ελ ζξόλσ θαζεκέλελ θαη δηαθνζκνύζαο Χάξηηαο ηνλ νπξαλόλ εθείλνλ Ελ κέζσ ηνύησλ ζπκπινθάο πνιιώλ αζηέξσλ είρελ
Σσζήτηση τοσ Καλλίματοσ με τη Χρσσορρόη
(Ο Καιιίκαρνο θαη ε Χξπζνξξόε ζην θειί ηεο ςάρλνπλ λα βξνπλ ηξόπν λα θύγνπλ ειεύζεξνη από ην παιάηη) ……………………………………………………… Μεηά γνπλ ηαο αλαπινθάο θαη ηνπο εξσηνιόγνπο πεξί ην ηέινο ηεο λπθηόο ήιζνλ ηνηνύηνη ιόγνη: (Τνπ Καιιηκάρνπ ζπκβνπιή κεηά ηεο Χξπζνξξόεο). «Καη κεηά πόζνπ κηζζαξγόο κεηά δεζπνίλεο κέλεη, θαη κέρξη ηίλνο ελ θξππηώ ηαο εδνλάο ηξπγώκελ; θαη κέρξη πόζνπ κηζζαξγόο κεηά δεζπνίλεο κέλεη, επείπεξ κεηά ηνπο θιαπζκνύο θαη ζηελαγκνύο θαη ζξήλνπο θαη ηνπο ηνζνύηνπο πεηξαζκνύο θαη ηνπο ηνζνύηνπο ρξόλνπο ε Τύρε θόξνλ έιαβελ, θαη ην πηθξόλ αθήθελ θαη ηάρα πξνο γιπθύηεξνλ απιώο εμελειιάγελ; Αο ίδσκελ πώο θύγσκελ από ηεο ρώξαο ηαύηεο, πώο πάιηλ απνζώζσκελ εηο ηελ ρξπζήλ καο πόιηλ [166]
θαη ηαο ηνζαύηαο ράξηηαο κε θιέπηνληεο ηξπγώκελ, αιι’ σο απζέληεο, βαζηιείο, κεη’ ειεπζέξνπ ηξόπνπ ρσξίο νδύλελ δήζσκελ ηελ εθεμήο καο ρξόλνλ». Είπνλ θαη ζπλεπιάθεζαλ θαη πάιηλ εθηινύληαλ. Ελ ηνύηνηο είδνλ ηελ απγήλ ην πώο ππνραξάηηεη θαη ζθόηνο εύξνλ πξνθαλέο εθ ηεο απγήο εθείλεο. …………………………………………………………
Το εστστές τέλος τοσ μύθοσ
(Ο βαζηιηάο πνπ έκαζε ηα παξαζηξαηήκαηα ηεο Χξπζνξξόεο δηθάδεη ηνπο δπν εξσηεπκέλνπο. Η Χξπζνξξόε ιέεη όηη κόλν ν Καιιίκαρνο έρεη δηθαίσκα πάλσ ηεο, γηαηί απηόλ αγάπεζε. Ο βαζηιηάο ηνπο ειεπζεξώλεη θαη απηνί γπξλνύλ ζην θάζηξν θαη δνπλ επηπρηζκέλνη) ………………………………………………………….. «Ω βαζηιεύ θαη δηθαζηά θαη ησλ πνιιώλ απζέληε, ηεο αιεζείαο πξώηηζηε θαη ηεο δηθαηνζύλεο, ιόγνλ ηηλά ησ θξάηεη ζνπ ζέισ πξνζνκηιήζαη θαη ηνλ ζπκόλ ζνπ θξάηεζε θαη ζηήζε ηελ νξγήλ ζνπ θαη ηόηε ηελ εθδίθεζηλ πνίεζνλ ώζπεξ βνύιεη. Αλ εμ νηθείσλ ησλ ρεηξώλ θπηεύζε ηηο ακπέιηλ θαη ζθάςε θαη θιαδεύζε ην, θξάμε ηνλ γύξνλ όινλ, βινζηνινγήζε ην θαιά θαη δξαγαηεύζε ηνύην θαη ηελ εκέξαλ ζηήθεηαη κε ηελ ζθελδόλελ πάζαλ λα θνβεξίδεη ηα πηελά λα κε ην θαηαινύζηλ, ηελ λύθηαλ πάιη πεξπαηή ηνλ γύξνλ λα θπιάζζεη, θαθνπαζεί θαη δέξλεηαη, θαη ηνλ θαηξόλ ηνπ ηξύγνπο έιζεη θαη δπλαζηεύζε ην άιινο λα ην επάξε, λα ην ηξπγήζε λα ην θα, θαθείλνλ ηνλ δξαγάηελ, ηνλ θπηεπηήλ, ηνλ θνπηαζηήλ ζέιεη λα ηνλ ζθνηώζε, θξίλεηο εηνύην δίθαηνλ ή ηνλ δξαγάηελ θξίλεηο λα θάγεη ην θνπίηζηλ ηνπ, λα θα ηελ έμνδόλ ηνπ;» Τν πιήζνο νπλ εζίγεζελ, ν βαζηιεύο δε ιέγεη: «Τνλ κελ δξαγάηελ θξίλσ ηνλ λα θα ηελ έμνδόλ ηνπ, ηνλ δελ δπλάζηελ ηνλ θαθόλ, ηνλ άξπαγα εθείλνλ λα θόςνπλ ην θεθάιηλ ηνπ, ηνπο άιινπο λα θνβίζε ηνπο βνπινκέλνπο αδηθείλ, ηνπο ζέινληαο αξπάδεηλ». Τν πιήζνο αλεβόεζελ, ηνλ άλαθηα θξνηνύληεο, Κξνηνύληεο, επθεκίδνληεο ράξηλ ηελ ηνπ δηθαίνπ. ………………………………………………………….. Αλδξφληθνο Κνκλελφο Βξαλάο Γνχθαο Άγγεινο Παιαηνιφγνο
[167]
Ο Κσζηήο Παιακάο γελλήζεθε ζηελ Πάηξα ην 1859 από Μεζνινγγίηεο γνλείο θαη πέζαλε ην 1943 ζηελ Αζήλα. Θεσξείηαη από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο Έιιελεο πνηεηέο, ηνπ έρεη απνλεκεζεί ν ηίηινο ηνπ εζληθνύ πνηεηή, ππήξμε αθαδεκατθόο θαη πξνηάζεθε αξθεηέο θνξέο γηα ην βξαβείν Νόκπει Λνγνηερλίαο.
Πελειφπε, αγξχπλεζα Χ Πδκεθυπδ, αβνφπκδζα, ‗ηζ ιμο είπεξ βίκεζ ηαίνζ ηδ κφπηα εκυξ ελάιεηνμο ιαξ θχηζγε η‘ αζηένζ βοκαίηα, θφνα, ηαζ ηα δομ ηονίανπα, ηυζμ ςναία! ζμ δεκ ήηακ ηνμιενυ ημ ηυλμ ημο Οδοζζέα! Κσζηήο Παιακάο
αηηξηθά γπκλάζκαηα (Α14) Δ ηφπδ ιάξ ακηάιςζε ημοξ δομ, ιζα ζηζβιή ζηδκ αηάεανηδ αβμνά. Βίπα ηνζάκηα πνυκζα κα ζε δζς. Ήζμοκ εζφ ηδξ κζυηδξ ιμο δ πανά. Μαξ βέθαζακ λακά μζ θεοβάημζ πνυκμζ, ηαζ αζαζηζηά ηζ απάκηεπα εηεί δα ηςκ ενχηςκ η‘ αεάκαημ η‘ αδδυκζ λακάνπζζε ημ εείμ ηεθαδδζζιυ· ζημκ ηήπμ κα! η‘ αβζυηθδια θμοκηχκεζ, κα ημ ημνιί ζμο ημ θαπηανζζηυ... – Υμκηνή βοκαίηα εζφ ηαζ ζςιέκμξ ρανυηνζπμξ εβχ! – Καζ πςνζζηήηαιε ήζοπα. Δ γςή. Κσζηήο Παιακάο
[168]
αηηξηθά γπκλάζκαηα (Β6) Σα ηεθάθζα ημο Γέκμοξ ηαζ ημο Κνάημοξ. Ο αμοθεοηήξ ηζ μ δάζηαθμξ. Σα πζάζακ υθα ηα πυζηα! Νμοξ, ηανδζά, δζηά ημοξ. Αέζακ ημ κμο· ηδκ ηανδζά ηδ κηνμπζάζακ. Να ημ νμοζθέηζ κα ηζ δ εθθδκζημφνα, η‘ άνιαηά ημοξ. Με ηείκα ιαξ παθάζακ. Δ ζηέρδ, κμφθα. Δ Σέπκδ, παηζααμφνα. Ο ρεοημαηηζηζζηήξ ηζ μ ρδθμθυνμξ. Σ‘ άβζμ ηυκζζια, ιζα ηαθζηαημφνα. ηδ βδ πμο πζάκεζ ηαζ πνμηυαεζ μ ζπυνμξ ηάεε θμβήξ ηγμοηγέδςκ ηαζ πζενυηςκ, ηζ εβχ θοηνχκς ακάλζμξ νζιαδυνμξ ιαφνςκ εοιχκ ηαζ πμνθονχκ ενχηςκ. Κσζηήο Παιακάο
Γεθαηεηξάζηηρν [126] Θεέ ιμο! Θεέ ιμο! Μα ηίπμηε δεκ έπς ιέζα ιμο πμο ιε ιζα ηανδζά κα ιμζάγεζ! Πυηε ζηνααυξ ιε πάεζ ημ πείζια, ηνέπς, πυηε αμοαυξ, ιε δέκεζ έκα ιανάγζ. απυ αμοθή, απυ βκχιδ δεκ ηαηέπς. Φεοημγχ ιε ημ ηχνα, δε ιε κμζάγεζ βζα ημ πηεξ. Καζ βζα ημ αφνζμ; Αεκ πνμζέπς. Δ ανκδζζά ιε βοικχκεζ, ιε θεηζάγεζ ημ ρέια... Βίιαζ ζακ έκα εδθοηυ πμο υθμ ζε ανβυ ηαενέθηζζια λεπκζέηαζ, είιαζ αοηυξ πμο ημ ιαφνμ ημο εαοηυ αθέπεζ υθμ αβκάκηζα ημο... Βίιαζ ημ ηαηυ πμο ιε ηδκ ίδζα ημο αζηδιζά πηοπζέηαζ ζηδ κφπηα πμο υθμ πζμ πμθφ ζημνπζέηαζ... Κσζηήο Παιακάο
[169]
Φαληαζία Φακηαζία δέζπμζκα, έθα ηνέλε πνςημζηάηδ Νμο ζφνηε αδάιαζηεξ δμοθεφηνεξ, ς, κενάζδεξ ημο Ροειμφ ηζ απ‘ μο πυεμο ηα ααεζά, ηα ρδθά ημο θμβζζιμφ Κσζηήο Παιακάο
Σεο Αζελάο αλάγιπθν Πχξ αημφιπδζεξ άπναβα ημ δυνο; Σδ θμαενή ζμο πενζηεθαθαία αανζά πχξ βένκεζξ πνμξ ημ ζηήεμξ, Κυνδ; Πμζμξ πυκμξ ηυζμ είκαζ ηνακυξ, ς ζδέα, βζα κα ζε θηάζεζ! Οπηνμί ηεναοκμθυνμζ δεκ είιαζ βζα δζηά ζμο ηνυπαζα κέα; Αε μδδβεί ζημ ΐνάπμ ζμο ηδκ πθχνδ ημο ηανααζμφ ζμο πθέμκ πμιπή αεδκαία; ε ηαθυπεηνα αθέπς κα ηδκ έπεζ ηανθςιέκδ ιία πίηνα ηδκ Παθθάδα. Χ! ηάηζ ιέβα, απίζηεοημ εα ηνέπδ ... Υαιέκδ ηθαζξ ηδκ ζενή ζμο πυθδ δ κεηνυ ιέζ‘ ζημ ικήια ηαζ ηδκ υθδ ημο ηυηε ηαζ ημο ηχνα, ςζιέκα! Βθθάδα; Κσζηήο Παιακάο
[170]
Ίακβνη θαη Αλάπεζηνη ημο ζμθμφ ημ πανάεονμ πμο ζηφαεζ κφπηα ιένα ζηδξ ιεθέηδξ η‘ απυηνοθα, δ Φφζζξ δ ιδηένα έζηνςζε ιμζπμιφνζζηδ δνμζενειέκδ ζηνάηα απυ ηνίκ‘ απνζθζάηζηα ηαζ νυδα αεθμοδάηα. Σ‘ αηαίνζαζηα ηαζ η‘ άιμζαζηα, αδένθζα είκαζ ηα δφμ· ημ θμοθμφδζ η‘ μθυπανμ, ημ εθζαενυ αζαθίμ. Κσζηήο Παιακάο
Οη θεθήλεο, νη βάηξαρνη θη νη αθξίδεο Οζ ηδθήκεξ, μζ αάηναπμζ ηζ μζ αηνίδεξ. Σνακμί, πμθζηζημί, βναιιαηζζιέκμζ, ζηζξ αθνυκηζζηεξ ιέζα εθδιενίδεξ, έκα πθήεμξ ακίδεμζ ηαζ ζηνζιιέκμζ, ηαεέκαξ ημοξ ακάλζα η‘ υκμιά ζμο ζδιάδζ ιζαξ ηοθθήξ πηοπζάξ ημ ζηέκεζ. Κζ εζέκα πάκηα ημ πενπάηδιά ζμο πνμξ ημ ηαιπακανζυ, κα η‘ ακεαείξ· ηζ ακεααίκεζξ· ηα πθάηζα μθυβονά ζμο, ζηα πυδζα ζμο έκαξ ηυζιμξ ανκδηήξ. Σμο ηυζιμο, ηζ ακ ημ εείμ δε ανέπεζξ ιάκκα, ζδιαίκεζξ –πζμ ηνακυξ γςκηακεοηήξ– ιζα ηαζκμφνβζα ενδζηεία ιε κέα ηαιπάκα. Κσζηήο Παιακάο
[171]
Πξνγφλνπο πάξε… Πνυβμκμοξ πάνε, απυβμκμοξ, δαζιυκμοξ, υθα ηδξ Εζημνίαξ ηα ζοκαλάνζα, υθμοξ ημο Βθθδκζζιμφ ημοξ θακθανυκμοξ, υθα ηδξ Ρςιζμζφκδξ ηα ηαιάνζα, ημο Λυβμο ηζξ ημνθέξ, ημοξ παναθήδεξ, ημοξ ζμθμφξ, ηςκ πμθέιςκ ηα θζμκηάνζα, ιδνμοξ, Ώνπζιήδεξ, Ώπζθθήδεξ, ηαεχξ πενκμφκ ακάηαηα ζηδ ζηνάηα, Καπμδίζηνδδεξ, Αζάημοξ, Κμναήδεξ. θα θηζάζηα βηζμοαέηζζ ηαζ ζαθάηα, κά ηαζ ημ νεηζζκάημ ζηδκ ηααένκα, ηαζ ηα αζμθζά, ηαζ νίλμο ημοξ ηαζ θά‘ ηα. Κένκα, νμφθα, λεθάκηςκε, ηαζ λένκα.
Σν ζπίηη πνπ γελλήζεθα Σμ ζπίηζ πμο βεκκήεδηα ηζ αξ ημ παημφκ μζ λέκμζ, ζημζπεζυ είκαζ ηαζ ιε πνμζηαθεί, ροπή ηαζ ιε πνμζιέκεζ. Σμ ζπίηζ πμο βεκκήεδηα ίδζμ ζηδκ ίδζα ζηνάηα ζηα ιάηζα ιμο υθμ ορχκεηαζ ηαζ ι᾿ υθα ημο ηὰ κζάηα. Σμ ζπίηζ, αξ ημο κμεέρακε ημ ζπήια ηαζ ημ πνχια· ηαζ ακυεεοημ ηαζ απάθαζημ, ηαζ ιε πνμζιέκεζ αηυια Κσζηήο Παιακάο
[172]
Ζ Παπιίλα Πακπνχδε γελλήζεθε ην 1948 ζηελ Αζήλα. πνύδαζε Ηζηνξία θαη Αξραηνινγία θαη παξαθνινύζεζε καζήκαηα δσγξαθηθήο ζηελ ρνιή Καιώλ Σερλώλ ζηελ Αζήλα. Δίλαη πνηήηξηα, ζηηρνπξγόο, ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξάζηξηα.
Σν πνπιί πνίεκα Ένπμκηαζ πάθζ ζη‘ υκεζνμ ημπία Σμο πνμβμκζημφ πθακήηδ Ποηκμηαημζηδιέκα απ‘ ημκ πθδεοζιυ ηςκ αμνάηςκ φκκεθα ζε ακηίεεηδ πενζζηνμθή ημο ευθμο, ε ηαπφηδηεξ θςηυξ ηοκδβδιέκα, ηνυαζθμ έκηνμιςκ πμοθζχκ ζδηχκμοκ Μκήιεξ Ώπυ ημ θηενςηυ ιμο βέκμξ Σμο ακενχπμο Χδζηυ ημο ηαηχηενμο αζεένα, Άνποζα, ενζκφα, βνφπαξ, θμίκζηαξ δζηέθαθμξ, Ώδέλζμ ζηνμοείμ, Με ρζπίμ ημο άπεζνμο ζημ νάιθμξ Έλς ηαζ ιέζα Ονκζεμζηαθίζιαηα Ξφκς Λμλά ζημ ηέθοθμξ Υηοπχ Υηοπχ Να ζπάζεζ Σμ αοβυ ιμο Με ημ εκδζζβεκή ημο θυβμο κεμζζυ Παπιίλα Πακπνχδε
[173]
Ο Γηψξγνο Παλαγησηίδεο είλαη πνηεηήο, κεηαθξαζηήο θαη πεδνγξάθνο, Γελλήζεθε ζηελ Αιεμαλδξνύπνιε ην 1965.
Δίλαη ην ζψκα κνπ ζθηά Βίκαζ ημ ζχια ιμο ζηζά, μονακυξ ηνμοζηυξ ζημ ζηήεμξ ιμο αζηαεήξ παθιυξ ζηφας πζμ ιέζα, ιέζα ιμο ζηοθηέξ ιε αάθζαια ικήιεξ ζα γςκηακέξ ζημ ζηυια ιμο ημφθζμξ ιαζηυξ είκαζ μ ηήπμξ ιμο ημνιζά, ζηεβκυξ μνβαζιυξ αββίγς πζμ ιέζα, ιέζα ιμο ακμζπηέξ ιε αμή βηνίγεξ θηενμφβεξ αανζέξ νζβχκεζ ημκ ηυζιμ ζημηεζκυξ πμηαιυξ είκαζ ημ αίια ιμο ζηαθζά, αζεεκήξ εευξ αημφς πζμ ιέζα, ιέζα ιμο ημθηέξ ακάζεξ ακενχπςκ, θθέαεξ ηεκέξ πχια ζηα ιάηζα, ηα ζπθάπκα ζπμδυξ ιε θεοηυ πακί μονακίζημξ ηθεζζηυξ ημζηάς πζμ ιέζα, ιέζα ιμο ιζζέξ εζηυκεξ ιε ζφκκεθα θαζά θηζαπηέξ, άκενςπμξ ιζζυξ, μ άθθμξ αέναξ ζζπονυξ είκαζ δ ζάνηα ιμο θμνεζζά, κέμξ βοικυξ ζηδκ ημζθζά ιμο ανιμκζηέξ βναιιέξ κζχες ημ νίβμξ θμφπηεξ ζθζπηέξ ζηθδνμί βθμοημί, ηεκηςιέκμξ θαζιυξ είκαζ ημ δένια ιμο θςθζά, ιζηνυξ ζπαζιυξ ηνεπμφιεκμξ ημοξ πυνμοξ ιμο ακμίβεζ, πθδβέξ ζδνχηα ηαζ θςκδέκηςκ ιζηνέξ πθδβέξ βθοηυξ αοθυξ ηζ μονακζηυξ ζηεκαβιυξ είκαζ ηα θζθζά εναζηχκ εκςηζηυξ πμνυξ νζβχ πζμ ιέζα, ιέζα ιμο παναηζέξ ιε αία βειάημξ νοηίδεξ βενμκηζηέξ ζηα βυκαηα ιζα ναβή, βένμξ αθαθυξ είκ‘ δ θςκή ιμο ιαηνζά, μονακυπηδξ βηνεικυξ. Γηψξγνο Παλαγησηίδεο
[174]
Ο Αζεκάθεο Παλζέιελνο (1903-84) από ηε Μπηηιήλε, έγξαςε κπζηζηνξήκαηα θαη πνίεζε.
Σξηκειέο Πιεκκειεηνδηθείνλ Πάκς ζηδκ λφθζκδ έδνα ηαεζζιέκμζ, ιζα βκχιδ, ιζα ηανδζά εοπανζζηδιέκδ,ηνεζξ μιμζυιμνθμζ, ήζοπμζ ακενςπάημζ ηζ μ εζζαββεθέαξ, ιε Φαίνιπακλ ιμοζηαηάηζ! Έκαξ ενβάηδξ ηάεεηαζ ζημκ ιπάβημ, απυ έκα ζπάβημ ηνέιεηαζ μ Υνζζηυξ ηζ απ' ημ Υνζζηυ ηνειζέηαζ, δίπςξ ζπάβημ, ημ Καεεζηχξ! "Βζφ ήζμοκ ανπδβυξ ζηδκ απενβία;" "Ώοηυ βζα ιέκα εα ήηακε ηζιή". "Καζ ηζ ζαξ θηαίεζ ημ Κνάημξ ηζ δ Θνδζηεία"; "ΐμδεμφκ υζμοξ ιαξ ηθέαμοκ ημ ρςιί"! Ο πνυεδνμξ είκαζ ιάκα ζηδ δμοθεζά ημο ηζ είκαζ αοζηδνυξ ζηα ήεδ ηαζ ζημοξ ηνυπμοξ, ημζηάεζ ημ κυιμ ιέζα απ' ηα βοαθζά ημο ηαζ ιέζα απυ ημ κυιμ ημοξ ακενχπμοξ. "Αομ πνυκζα θοθαηή ηαζ δομ ελμνία"! Καζ ημκ αημφεζ μ ενβάηδξ ηαεζζηυξ, ηθαίεζ ιζα βνζμφθα ιε ήιενδ πζηνία, ιεζδζά ηάημο απ' ηδ ζηυκδ ημο μ Υνζζηυξ, Πάκς ζηδκ λφθζκδ έδνα ηαεζζιέκμζ, ιζα βκχιδ, ιζα ηανδζά εοπανζζηδιέκδ, δζηάγμοκε ημκ ηθέθηδ, ημκ αθήηδ ηζ απέ παίνκμοκ ημ ηναι ηαζ πάκε ζπίηζ. Σνςκ ηαζ ιζθάκ βζα ημ 'Άδζημ ιε πάεμξ, δζδάζημοκ ηα παζδζά ημοξ δεζηή, αέααζμζ αοημί πςξ είκαζ ηαηά αάεμξ, πζμ ηίιζμζ απ' υζμοξ ηθεζμφκ ζηδ θοθαηή. Αζεκάθεο Παλζέιελνο
[175]
Ο Κψζηαο Γ. Παπαγεσξγίνπ γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1945. πνύδαζε λνκηθά θαη θηινινγία. Αζρνιείηαη απνθιεηζηηθά κε ηελ ινγνηερλία θαη κε ό,ηη ζρεηίδεηαη κ' απηήλ. Πνηήκαηά ηνπ κεινπνηήζεθαλ από δηάθνξνπο ζπλζέηεο. Έξγα ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε επξσπατθέο γιώζζεο
Σα πάζε ηνπ ιεπθνχ 1.Με άζπνμ δέκεζ ημ άοθμ ημο θεοημφ• ιε νμφπα οβνά ημ νμ ζαθπίγμκηαξ δπεί αβκυηδηα μονακμφ. Σμ ηεπκδηυ ηοιάηζζια ιζαξ ζηέρδξ ζοθθααίγμκηαξ πνμημφ η‘ αβηάεζα ημο ήθζμο ηδκ λεζηίζμοκ. 2.ηδκ άζπζθδ θεοηυηδηα οπμηθίκεηαζ ημ νμ• ηζ αξ ηδ ζηδνίγεζ αθμφ ζηα ζπθάπκα ημο θεοημφ ηνφαεηαζ ημ άζπνμ: δ πέηνα αοηή πμο λάθκμο ζπάεζ ιε ζφνζβια αμοαυ αεββαθζημφ ακαζηάζζιμο πνμημφ ζημνπίζεζ ιε ζαπέξ θεοβαθέεξ θςηυξ. 3.Με θάζπδ ημο άζπνμο πηίγμοκ ημ θεοηυ. Ώηάιαημζ ημο μκείνμο ενβάηεξ ηαηεααίκμκηαξ ζημ ένεαμξ ημο ηεκμφ, κενυ ακεαάγμοκ κα ζηενεχζμοκε ηα νμ. 4.ΐαηνάπζα ημ άζπνμ εηυαγακ εειέθζμ ημο θεοημφ. Σμ νμ οικχκηαξ ημο φρμοξ ηαηά πνυζςπμ. Κψζηαο Παπαγεσξγίνπ
[176]
Ο Υξίζηνο Παπαγεσξγίνπ γελλήζεθε ην 1954 ζην Βόιν. Δίλαη πνηεηήο θαη θξηηηθόο ινγνηερλίαο. πλεξγάδεηαη πνιιά πεξηνδηθά θαη εθεκεξίδεο. Πνηήκαηά ηνπ έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί ζε αξθεηέο αλζνινγίεο. Εεη θαη εξγάδεηαη ζηελ Αζήλα.
Δχθιεθηα πιηθά Αομ μθυιαονα οπυθμζπα ζακ θεπημιένεζεξ πμο πζζημπμζμφκ ημ δνάια ζοκδνάιμοκ ζημ φθμξ ηαζ ηδκ αηιυζθαζνα δδιζμονβίαξ οβνήξ ηαζ παθθυιεκδξ απμηνυπαζα. Πανυηζ αιήπακμξ δεκ ημονάγμιαζ κα θές ηαζ κα λακαθές πςξ καζ ηαζ ζφκκεθα πέναζακ απυ πάκς ιμο υηακ ημ ιοαθυ ιεηαημπίζηδηε απυ οβνή γάθδ δδιζμονβίαξ.
Δξψηεζε ημ δνυιμ ζζςπή. Βίκαζ άθθςζηε πεναζιέκδ δ χνα. Κζ υιςξ ηάπμο ιέζα ιμο ηαιπμφνθμ δ ιμκαλζά κα ηδδεφεζ ηδ ιένα πμο πέναζε κα κακμονίγεζ ηδ ηαζκμφνβζα πμο ένπεηαζ. πίγς ημ έκα πανηί ιεηά ημ άθθμ ηαζ αοηυ πμο δζααάγεζξ ζπζζιέκμ είκαζ ζε ημιιάηζα – θεπίδεξ πμο δ ηαεειζά ημοξ πανάγεζ πάκς ιμο έκα υκμια αλέπαζημ βζα ιέκα πμο ανκμφιαζ κα ημζιδεχ ιδκ ηαζ πάζς ημ ηέηανημ ηδξ ιέναξ. Πήνα βζα ζήιενα ηα πάπζα ιμο; Υξίζηνο Παπαγεσξγίνπ
[177]
Ζ Δπηπρία Παπαγηαλλνπνχινπ γελλήζεθε ζην Ατδίλη ηεο Μηθξάο Αζίαο ην 1893 θαη πέζαλε ζηελ Αζήλα ην 1972. Δίλαη από ηηο πην παξαγσγηθέο ζηηρνπξγνύο θαη δεθάδεο ηεο ηξαγνύδηα ηεο έρνπλ κεινπνηεζεί από ζπνπδαίνπο ζπλζέηεο (Σζηηζάλεο, Εακπέηαο, Βακβαθάξεο, Καιδάξαο, Υαηδεδάθηο θαη άιινη).
Ση έρεη θαη θιαίεη ην παηδί Ήηακ πθςιυ, ήηακ βθοηυ πανάπμκμ Ήηακ η‘ αβυνζ π‘ αβαπχ πανάπμκμ. Πίζς απ‘ ηα ιάηζα δ ανμπή η‘ αβυνζ ιμο η‘ αβυνζ ιμο έπεζ ζηαονςεεί. Σζ έπεζ ηαζ ηθαίεζ ημ παζδί ηακείξ δεκ αβήηε βζα κα δεζ ια ημ θοπήεδηε δ αοβή πμο πυκεζε ηυζμ πμθφ
Αθνχ ακαξηήζαλε ζηα δπν ζνπ ρείιηα Ώπ‘ ημο ζπζηζμφ ζμο ηα ζηαθμπάηζα δε εα πενάζς άθθδ θμνά αθμφ αιανηήζακε ηα δομ ζμο ιάηζα ηζ άθθμκ ημζηάλακε ενςηζηά Αε εα ημζηάλμοιε λακά ηα αζηένζα πμηέ μζ δομ ιαξ άθθδ θμνά αθμφ αιανηήζακε ηα δομ ζμο πένζα ηζ άθθμκ αβηάθζαζακ ενςηζηά Μεξ ηδκ ηανδζά ιμο δεκ κζχες γήθζα υθα πεεάκακε ηεθεζςηζηά αθμφ αιανηήζακε ηα δομ ζμο πείθζα ηαζ άθθμκ θζθήζακε ενςηζηά Δπηπρία Παπαγηαλλνπνχινπ
[178]
Ζ Αζελά Παπαδάθε γελλήζεθε ην 1945 ζηελ Αζήλα. πνύδαζε πνιηηηθέο επηζηήκεο θαη εξγάδεηαη σο δεκνζηνγξάθνο. Δίλαη πνηήηξηα θαη έρεη εθδώζεη πάλσ από 15 πνηεηηθέο ζπιινγέο. Έξγα ηεο έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιώζζεο.
Ο Κπξίαξρνο Με αηάεεηηα αοημηίκδηα ηαζ πμθοηεθή ζηοθζά ημκ μίημ αζθαθίγεζ. Φχηα επίζδξ έπεζ απθςιέκα, ηα ζδιεία ημο μνίγμκηα λάβνοπκα ηα ηναηά. Καζ υνζζε γμφβηθα κα ηαηαζηήζμοκ ημκ ηήπμ. ημκ παθαζιυ ηαζ ημκ ημκζμνηυ υπμο δζέπναλε, ημ ιυκμ ζηένεμ ζχια. Ώοηυξ
Αλαηξνπείο Ώοημί καζ. Κμθμζζζαίμ ηυπμ ηαηααάθθμοκ. Με θίθηνα θυβμο, δζεβείνμοκ ημ αηαηακυδημ. Ώκ ηαζ ηναημφκ ζε αβνφπκζα ημκ ηυπμ, υπμο ανεεμφκ. Ώυναημζ, βζα ηζξ ζηαηζζηζηέξ ηα ηυιιαηα, ηζξ εζδήζεζξ.
[179]
Nouveau riche Νευπηζζημ έπεζ ηαζ κευπθμοημο ηανδζά αοηυξ. Βλ‘ άθθμο ηακέκαξ ακέηαεεκ πθμφζζμξ, αηυια ηαζ μ Κνμίζμξ παζδί ηδξ ιμίναξ ζηάεδηε Όρςζε ζπίηζ ςξ ζδζμηηήηδξ απυ πεκίαξ θθμονζά. Καζ υθα, ια υθα ηα θαιπενά υπςξ αδέθθζα ημο ζηέβαζε, ιε πυνηα αθαγμκείαξ ηθεζδςιέκα. Χξ ηαζ ηδ εάθαζζα επίζηερε πςξ ζοιιάγερε ζε πζζίκαξ κενά. Σμ άπεζνμ έιεζκε απ‘ έλς. Σμο μίημο ζηζά. Αζελά Παπαδάθε
[180]
Ζ Μάξσ Παπαδεκεηξίνπ (Κπξηαθνχ) γελλήζεθε ζηνλ Πεηξαηά ην 1939. πνύδαζε αγγιηθή θηινινγία. Δίλαη πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα.
πσιείηαη – ελνηθηάδεηαη ημ ζοκακηάξ ζε ηάεε είζμδμ ηδξ πυθδξ ζακ βναθηυ ζε ηθεζζηά ζπίηζα άδεζα ιαβαγζά ζ‘ ένδιμοξ δνυιμοξ πνεμημπία ηναπ ηαζ απ ηαδιυξ ηα εβχ ιαξ ηα εζφ ειείξ αοηυξ έπεζακ ιέζα ζημ ηακείξ ηαζ ζημ ηεκυ ζε ιζα ζηζβιή θηςπφκαιε βζα πάκηα δεξ ηαηάκηζα ζημοπίδζα κα ζηαθίγς ιήπςξ ανς ιία πνυβκςζδ ηαζνμφ ιζα πνυθαζδ έζης ηάπμζμξ μνιάεζ ζηζξ νάβεξ ημο ιεηνυ ημ κυδια πμζυ ηνίγεζ μ ζονιυξ λεζένκεζ ζημ ζημηάδζ ζάνηεξ νδιάδζα εκμπέξ ηζ εεξ ζημκ πάκς ηυζιμ αηυια μζ πμθθμί ακχκοιμζ επχκοιμζ αβφνηεξ εφιαηα εφηεξ λέκμζ ηαζ δζημί ειπθέημκηαζ ζοιπθέημκηαζ δζαπθέημκηαζ ι‘ έκα ηέημζμ πανιάκζ ηζ κα αβεζ εα ημ λενάζεζ δ βδ ιάβια πδπηυ είκ‘ απυ ιέζα ημ ηαηυ έκαξ εευξ ημ λένεζ αανεηυ ηα εεία πένζα κίαεζ ηαζ ιαζάεζ ηαπκυ. Μάξσ Παπαδεκεηξίνπ
[181]
ε ιαλζάλνπζα θίλεζε ηακέκαξ ιαξ δεκ πνυζελε πυηε αηνζαχξ ηαζ πχξ λεηυθθδζε ημ ανζζηενυ ημ πυδζ απυ ηδκ πέηνα πςνίξ ηακ ήπμξ κ' αημοζηεί ή μ ζοκαβενιυξ βζα ημ ιεζδίαια ιζθμφζαιε ειείξ βζα ηα αηίκδηα πθμηάιζα ηςκ ιαθθζχκ ηζ αοηυξ δναπέηεοε εκχπζμκ ιαξ ημφνμξ γςκηακυξ αικήιμκα εεέ δζηυξ ζμο έθδαμξ ηαιέκμξ πχξ ηαζ δεκ ημκ απμγήηδζεξ πζθζάδεξ πνυκζα ηχνα πανά ημκ έπεζξ κα βονκά ζηα οπυβεζα ιπαν ιεηαθθζηά δ ιπάκηα κα ανμκηάεζ ιπυιπα δ αυηηα εξ ει εξ ημ ηζκδηυ παγμλεκφπηζ θςημνοειζηυ άννοειμξ μ ζθοβιυξ ηθςηζάεζ ημκ είδα κφπηα πεεξ ζηδκ Πμζεζδχκμξ άβνζα κα βηαγχκεζ ηδ Yamaha ηαζ ζε ιζα ζμφγα θμαενή κ' απμβεζχκεηαζ άββεθμξ ηνμιμηνάηδξ ιεζδζχκ ιε ηα πθμηάιζα ηςκ ιαθθζχκ κα ακειίγμοκε ζημοξ χιμοξ ημο ιεηαθθζηά θηενά κα ηνίγμοκ αζηναπέξ θάιρεζξ ηφιαηα θςηυξ παιυξ κα ηθείκμοκ έκηνμια ηα ιάηζα ηα πανάεονα μζ δζαηυπηεξ υθμζ ζηα δςιάηζα χνα ημζκήξ δζοπίαξ ημζκχξ υιςξ ημ εέια δεκ ηεθεζχκεζ εδχ. Μάξσ Παπαδεκεηξίνπ
[182]
Ο Γεκήηξεο Παπαδίηζαο (Γ. Π. Παπαδίηζαο (1922-87) από ηε άκν ήηαλ γηαηξόο θαη πνηεηήο. πνύδαζε ζηελ Ηαηξηθή ρνιή ηεο Αζήλαο όπνπ αλαθεξύρζεθε δηδάθησξ, κεηεθπαηδεύηεθε ζην Μόλαρν θαη εξγάζηεθε σο νξζνπεδηθόο
Καηαγσγή Δ ενςηζηή πανά Με ηδξ ακμίλεςξ ηζξ θςκέξ ηαζ ημο νίβμοξ ηα ηαλίδζα Πνμζθένεηαζ ζηδκ ηαεδιενζκή Σμο ζχιαημξ θφπδ Οζ αζθκίδζεξ αθοπκίζεζξ ηςκ αζζεήζεςκ Με ημ δζηυ ημοξ έκζηζπημ απμιαηνφκμκηαζ ηαζ πάθζ ένπμκηαζ πςξ ζιήκμξ ιεθζζζχκ. Δ επζζηνμθή ηζ μ ηυπμξ ηδξ δζαδνμιήξ Λέεζ βζα ηδ εεία ηαηαβςβή ημοξ Πνμεημζιάγμκηαζ μζ ηανπμί, είκαζ Ο ποιυξ ημοξ ιμοζζηή ηζ υπςξ πθδεαίκεζ Μζα ζζβακή θςηζά αηηζκμαμθεί Μαξ δζαπενκά ηζ υθμ ηζκείηαζ Πάεζ πζμ ιαηνζά απ‘ ηζξ ανμπέξ Πζμ πάκς απ' ηςκ ιαηζχκ ηδ δίρα Κζ απ' ημο κενμφ ημ ζχια Κζ υθμ δ θςηζά δ ζζβακή εενιαίκεζ ημ κμο ιαξ Κζ υηακ ημο κμο μζ ραθιμί ηζκμφκηαζ πάκς ζε πνυζςπα πςξ ημο άζηνμο δ θάιρδ ζηα κενά, απυ ιαηνζά Ώπυ ηδξ πνχηδξ ιέναξ ηδκ ακάζα δζαηνίκεηαζ Ο πνμμνζζιυξ αοημφ ημο ηυζιμο. Γ. Π. Παπαδίηζαο
[183]
Ο Λεπηέξεο Παπαδφπνπινο γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1935 θαη είλαη θη απηόο έλα από ηνπο πην παξαγσγηθνύο Έιιελεο ζηηρνπξγνύο. Δθαηνληάδεο ηξαγνύδηα ηνπ έρνπλ κεινπνηεζεί από Μαξθόπνπιν, Πιέζζα, Λενληή, Θενδσξάθε θαη πνιινύο άιινπο.
Βξνρή θαη ζήκεξα ΐνμπή ηαζ ζήιενα, ανμπή ζηδ ζηέβδ ιαξ ανμπή ζηδκ πυνηα ιαξ, αηέθεζςηδ ανμπή Κζ εζφ ζηα ζφκμνα, ζ‘ έκα πανάηςια ηαζ βφνς μ εάκαημξ, αηέθεζςηδ ανμπή. Ββχ ζηα ζφκμνα, ζε ηάπμζμ βνάιια ιμο ααεεζά ζηδ πθαίκδ ζμο, βθοηά κα ζε πμκχ ηζ εζφ ζημ ζπίηζ ιαξ, πακημφ ηα πκάνζα ζμο πακημφ ηα ιάηζα ζμο, πθδβέξ ζημ δεζθζκυ. ΐνμπή ηαζ ζήιενα ηζ μφηε έκα βνάιια ζμο ηζ μφηε έκα ιήκοια ζημ ιαφνμ μονακυ Φοθάλμο αβένα ιμο, θοθάλμο αβνφπκζα ιμο θοθάλμο αβυνζ ιμο, απυ ημκ ηεναοκυ. Λεπηέξεο Παπαδφπνπινο
Δίπα λα θχγσ Βίπα κα θφβς ια ιε ηνάηαβε δ θφπδ, είπα κα ιείκς αθθά είπα ημοναζηεί. ζπμο ακηάιςζα έκα άβζμ ηανδζμπηφπζ ηζ είπα κα ζπάζς ημο ηαδιμφ ιμο ηδκ ηθςζηή. Έκαξ ηενδίγεζ ζηδκ αβάπδ ηζ άθθμξ πάκεζ, ια υπμζμξ ηένδζζε δεκ είκαζ μ κζηδηήξ. Πάκηα ημ δάηνο ημο παιέκμο ηυκε θηάκεζ βζα κα ημο ζαήζεζ ημ ηναβμφδζ ηδξ βζμνηήξ. Λεπηέξεο Παπαδφπνπινο
[184]
Ο Θαλάζεο Παπαζαλαζφπνπινο γελλήζεθε ζηε Ναππαθηία ην 1937. Δίλαη δηθαζηηθόο θαη παξάιιεια γξάθεη πνίεζε.
Σν ξνιφγη Αμοθεφεζ ημ νμθυβζ ιε ηδ ιπαηανία ζοκεπχξ (ςξ έλς αημφβμκηαζ ηα αήιαηα ημο θεπημδείπηδ) ηζ αοηυιαηα ημ λοπκδηήνζ εκενβμπμζείηαζ. Συζςκ ελανηδιάηςκ ιάηαζμξ ιυπεμξ αθμφ ιέζα ζημ ζπίηζ δεκ οπάνπεζ πνυκμξ βζα κα ιεηνδεεί μφηε κ‘ αθοπκζζεεί φπανλδ γχζα. Αεκ ζοβηζκείηαζ ημ ηεκυ ιε ζαιαηάδεξ
Υξφλνο ηνπ απνγεχκαηνο Ώημφς ηζξ οθαηέξ ηςκ αβνζµζχκ ηδξ κφπηαξ ημ ζηυνπζζµα ηδξ ζηάπηδξ διενχκ πμο πάεδηακ. Να θφβς ιαηνζά ζαξ κα βθζηχζς βζαηί δεκ είζηε άκενςπμζ µέ ζπθάπκζζδ' είζηε ημο Εχα μζ ιαφνμζ πανδβμνδηέξ δ ενακζηή επζηνμπή ημο θζθμπηχπμο. Δ πανμοζία ζαξ ακαζηαηχκεζ δζοπαζιέκα έκζηζηηα, πνμαάθθεζ ηζξ ζηζέξ ηςκ πεεαιέκςκ. Καζ µδκ ημζηάηε ηα πνοζά νμθυβζα' μ πνυκμξ δεκ πενκά απυ εθαηήνζα, πενκάεζ ιμκάπα απυ ηζξ ζοκεζδήζεζξ. ………………………………… Θαλάζεο Παπαζαλαζφπνπινο
[185]
Ζ Αξηζηέα Παπαιεμάλδξνπ γελλήζεθε ην 1970 θαη είλαη θηιόινγνο θαη πνηήηξηα.
Παξάιιεια Πθάκμ πνχημ Βηείκμξ ηζ εβχ Ώπανπή Πθάκμ έηημ Βηείκμξ ηζ εβχ ζςπή Πέκηε πθάκα ζαδζιέκα Γζα ιία ζηδκή ηδξ γςήξ ιμο Πνμζπέδζμ ή αθμνιή. Αξηζηέα Παπαιεμάλδξνπ
[186]
Ο Υαξάιακπνο Παπανλεζηθφξνπ γελλήζεθε ζηελ Πάθν ηεο Κύπξνπ ην 1965. Φνίηεζε ζηελ Αξραηνινγηθή ρνιή ζηε Θεζζαινλίθε. ήκεξα αζρνιείηαη κε ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο θαη είλαη ν ηδηνθηήηεο ηνπ "Μηθξνύ Καθέ" ζηελ Πάθν. Έρεη εθδώζεη 3 πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Σαμίδη Οξθαλφ Αεκ είπα ζημπυ κα ζμο ιζθήζς, βζα ηζξ θειμκζέξ ζηδκ Λάπδεμ. Οφηε πάθζ βζα ημ θαιπφνζζια ηδξ εάθαζζαξ, ζημκ ηυθπμ ηδξ Κενφκεζαξ. Βίπα ζημπυ, υθα ηα ιοζηζηά ηζ ακείπςηα κα ζμο θακενχζς ηζ υζμ πνεζαζηεί κα ηανηενχ ηα βζαζειζά ζημ Bellapais κ ακεήζμοκ. Θα ζε θζθμφζα ηυηε ζηα ιαθθζά, εα ζ έπαζνκα απ ημ πένζ, ηαζ ζακ ζπηάιεκμξ ζηζέν, εα ζε ηαλίδεοα πάκς απ ηζξ ηυηηζκεξ ζηέβεξ, Σα ηνφα κενά πμο ααίαζηα ακααθφγμοκ χνζια θνμφηα ζηα δέκηνα, ηζξ παηδιαζζέξ πμο πανάγμοκ ημ πχια, ηα ζηζάπηνα ιε ηα ημονεθζαζιέκα πμοηάιζζα, ηαζ η αθχκζα πμο ακέιεθα ηα αβυνζα ιεβαθχκμοκ.
Σν λνκα Ώπυηνοθμ ηα υκμια, ιδκ ημ λεζημιίζεζξ, Υάεδηε. Ρίλε ηα γάνζα, ζοβφνζζε η άζηνα, αθθά ηνοθμ ημ υκμια. Κνοθυ! Σ‘ υκμια κα θεξ, ιε η υκμια ημο, Σδκ βδ κα θςκάγεζξ βοκαίηα ζμο, Σα αμοκά κα ηνμιάγεζξ ιε ακέιδδεξ, Σςκ πυηαιςκ ηα κενά εαθαζζζκά, ηζ δ Ώθιφνα αθάηζ κα βίκεηαζ ,ημ αθάηζ κενυ κα ιδκ πμνηαίκεζ. Σ‘ κμια υιςξ Κνοθυ, υζμ δ γςή πμο ηοκδβά ηδκ γςή, Κζ μ εάκαημξ ημκ εάκαημ. Υαξάιακπνο Παπανλεζηθφξνπ
[187]
Δθεί Σδκ άθδζα εηεί, ζηδκ πυνηα, ζπεδυκ βοική, κα πενζιέκεζ. Έθοβα! Να βονίζς μφηε ημοαέκηα. Αεκ ημ έθπζγα.. Πέναζακ ιένεξ, ιήκεξ, πνυκζα,. Αομ ζηοθζά, έκα βαηί ηαζ ηαιπυζα πεθζδυκζα Βηείκδ αβένςπδ…. Βηεί. Κζ ήνεε μ πυθειμξ, πμθφ ημ πζυκζ ηαζ Ο εάκαημξ. Σα δέκηνα ηαήηακ, ηα κενά ζηένερακ, ηζ μ μονακυξ απμπχνδζε. Βηείκδ δεκ ιε θοπήεδηε.. ηαζ ζηέηεζ αηυια Βηεί.
Χξα 12,00 Ώβάπδ ιμο, ήνεε δ χνα. απμπαζνεηχ. δηχκς ρδθά ημ πμηήνζ ιμο, βα ημ ακελίηδθμ φζηαημ ακηίμ. Μμκαδζηή ιμο απμζηεοή δ εφιδζδ ηςκ θίθζςκ ζμο. Θα ηανηενχ ημκ πνυκμ κα πενάζεζ, ηαζ ημ Φεζκυπςνμ, ζηδκ Γδ εα ηα ζηνχζς ιε ηδκ πνχηδ ανμπή κα ενέρμοκ. Μδκ ηθαζξ . νημ ιδκ πάνεζξ. πμνυ ιδκ πμνέρεζξ ηακ πενζπθακχιεκμξ, πάθζ εα επζζηνέρς, ηέκηδζε, ζημ θαζιυ ζμο, ημιιάηζ απυ ημκ ανάπμ πμο παζδζά, ιαγί ζηαθίζαιε,. Ββχ ,ιζα ακεμδέζιδ εα ηναηχ, ίδζμ πνχια ιε ηα θζθζά ζμο. Υαξάιακπνο Παπανλεζηθφξνπ
[188]
Ο Νίθνο Παπάλαο είλαη Έιιελαο πνηεηήο
χγρξνλνο πνιηηηζκφο Γζα κα πάς ζηδκ ημοαθέηα, δοζηοπχξ πνέπεζ κα πενάζς απυ ηδκ αίεμοζα ηδξ Μζκςζηήξ ηαζ Κοηθαδζηήξ ηέπκδξ. Σα ζφβπνμκα οδναοθζηά ζοζηήιαηα εα ιε πανδβμνήζμοκ πμο δεκ πνυθααα κα ιεθεηήζς ηδκ επζβναθή ζηδκ Πέηνα ηδξ Ρμγέηαξ πμο βζ‘ αοηήκ ηάπμηε θαβχεδηακ μζ Άββθμζ ιε ημοξ Γάθθμοξ. Πμζμξ εα ηδκ έπεζ κα ηδ δείπκεζ ηχνα κα ζηήκμκηαζ μονά μζ Γζαπςκέγμζ ιε ηα ιςνά ημοξ ηαζ ηζξ αζκηεμηάιενεξ; Νίθνο Παπάλαο
Άιγεβξα ηζ ηζ ακ έπς ηάκεζ ιέπνζ ηχνα Ώνάδζαζια ιδδεκζηχκ Λείπεζ απυ ιπνμζηά ημοξ δ ιμκάδα Λείπεζξ εζφ. Νίθνο Παπάλαο
[189]
Ο Εαραξίαο Παπαλησλίνπ (1877-1940) από ηελ Δπξπηαλία, ήηαλ αθαδεκατθόο. ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
εξελάδα ζην παξάζπξν ηνπ ζνθνχ μθέ ιμο, ημ ηεηνάζμθμ πμο ζε θςηάεζ θοπκάνζ κα ‗ηακε, θέεζ, θεββάνζ ηαζ ζο είημζζ πνμκχ! Να ‗ηακε ηάπα δ βκχζδ ζμο ιε ημκ αβένα αιάπδ, βζα δαζςιέκδ νάπδ λεηίκδια πνςζκυ... Να ‗ηακε ηάπα δ ζηέρδ ζμο ζονημφ πμνμφ ηναβμφδζα ιίακ αβηαθζά θμοθμφδζα ιίακ ζζημνία ηνεθή. ……………………………………….. Πμθφ ηδκ ηαηαθνυκεζεξ ηδ γςή, πακάεειά ηδ… Καζ ηχνα; Βίκαζ θεοβάηδ ζακ υκεζνμ πνςζκυ. Υεζθάηζα ακεμφκ ζηδ βεζημκζά βανμφθαθθα ζηδ βθάζηνα– ηαζ ζο δζααάγεζξ η‘ άζηνα ηαζ ημ ααεφ μονακυ. Εαραξίαο Παπαλησλίνπ
[190]
Ζ πξνζεπρή ηνπ ηαπεηλνχ Κφνζε, ζακ ήνεεκ δ αναδζά ηαζ ιάηζ δεκ ιαξ αθέπεζ ανέπε ζςνυ δζμνζζιμφξ ζηδκ ηαπεζκή ιμο ηζέπδ. Σδκ πνμζεοπή ιμο, Κφνζε, ζμο θές ιε πνμεοιία ηαιζά ροπή δεκ έαθαρα, ιμκάπα ηα Σαιεία. Βηείκμζ πμο ιε πθήβςζακ ήζακ αβαπδιέκμζ. Πμο κα ιδκ ηδκ εαμφηδλα εέζδ ηαιζά δε ιέκεζ. Ήζοπα εβχ ηζ αευνοαα ηα ένβα ιμο έπς πνάλεζ ηζ απυ Γναζηφθμοξ ηαζ Γναζημφξ ημ ζφιπακ έπς ανπάλεζ ηδκ πυνηα ιμο άθθμξ δεκ πηοπά ηακείξ απ‘ ημκ αένα ηζ υθεξ εβχ ηζξ πηφπδζα (δμοθεζά ιμο ηάεε ιένα). Ήιμοκα ηςκ ιζηνχκ παζδζχκ ηαζ ηςκ ζηοθζχκ μ θίθμξ ηζ υθςκ εβχ ηςκ ανπδβχκ πζζηυξ παδζάνδξ ζηφθμξ. ‘ εοπανζζηχ βζα ηα αμοκά ηαζ βζα ημοξ ηάιπμοξ πμο είδα. Ώθμφ ημ ηνάημξ πθήνςκε, γήης δ βθοηζά Παηνίδα! ‘ εοπανζζηχ πμο ιμο‘ δςηεξ πςνίξ κα ιμο ακήηεζ ηδ εέζδ ηδξ Βηδμηζηήξ ηαζ ηδκ Πζκαημεήηδ. Γζα ηδκ ηαπαηζμζφκδ ιμο μζ επενμί εα ιε ιζζήζμοκ. Βοδυηδζε κ‘ αθακζζημφκ πςνίξ κα λακαγήζμοκ. Με ηνυπμ ηδξ Πμζήζεςξ δχζε ιμο, Κφνζε, ηχνα ηα πεκήκηα πζθζάνζηα, η‘ αθδεζκά «εεία δχνα». Εαραξίαο Παπαλησλίνπ
[191]
Ο ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο Γεκήηξηνο Παπαξξεγφπνπινο 1843-1873 από ηελ Αζήλα ήηαλ γηνο ηνπ ηζηνξηθνύ Κσλζηαληίλνπ Παπαξξεγόπνπινπ.
Αληί κλεκείσλ.. Ώκηί ικδιείςκ ηαζ ιαοζςθείςκ επί ημο ηάθμο ιμο ηαθεκείμκ γδηχ ς θίθμζ, κα ακεβενεεί. ηακ εα πίκμοκ ηαθέ μζ άθθμζ βοικυκ ηνακίμκ εε κα πνμαάθεζ Σμ άνςιά ημο κα μζθνακεεί Γεκήηξηνο Παπαξξεγφπνπινο
Μαηαηφηεο καηαηνηήησλ Μαηαζυηδξ! θέβμοκ υζμζ ηφπημκηεξ οπυ ημ βήναξ, ηδξ κευηδημξ θεμκμφζζ ηδκ αηιαίακ δθζηίακ' ηαζ ηα ζηςνζχκηα υπθα παναηάηημκηεξ ηδξ πείναξ, ηδκ ζηαβυκακ ηδξ πζηνίαξ νίπημοζζκ εζξ ηδκ ηανδίακ. Σζξ ημο έανμξ δεκ δνέπεζ ηα εοχδδ άκεδ ιυκμκ, επεζδή ιαηνυεεκ ένπεζ πνμζεββίγςκ μ πεζιχκ; Σζ; ημ πεπνςιέκμκ ρφπμξ πνμθαιαάκμκηεξ ηςκ πνυκςκ κα ιδ δνέρςιεκ ημ έαν ηςκ μθίβςκ ιαξ ζηζβιχκ; Βίκαζ υκεζνμκ μ αίμξ' αθθά η' υκεζνμκ εηείκμ ηάθθζμκ βθοηφ αξ είκαζ ηαζ ιε νυδα αξ ημζιήηαζ' ζοκεπμφξ μδφκδξ ιάθθμκ ζφκημιμκ πανάκ πνμηνίκς' θδζιμκείηαζ δ μδφκδ, δ πανά δεκ θδζιμκείηαζ. Μαηαζυηδξ μ αθνίγςκ εκ ης πμηδνίς μίκμξ, ιαηαζυηδξ ηαζ ηα πείθδ ηα δζρχκηα αζπαζιχκ; Ώκ πναβιαηζηυηδξ είκαζ εζξ ηδκ βδκ αοηήκ μ ενήκμξ, αξ ηεκχζς ηδκ θζάθδκ, ηδκ απάηδκ πνμηζιχκ. [192]
ηακ εφεθθαζ ηαζ κέθδ, υηακ εθίρεζξ ηαζ πζηνίαζ ηάιρςζζ ημ ζχια ημφημ πανά ηδ εζπάηδ ηθίκδ, ημ ςπνυκ εα πέιπμοκ θςξ ηςκ αζ θοβμφζαζ εοηοπίαζ, ςξ ακαπμθεί ηδκ θάιρζκ ημο δθίμο δ ζεθήκδ. Μδ δζχηςιεκ ιαηαίςξ ηδκ πμζηίθδκ πνοζαθθίδα ήηζξ πενζζπηαιέκδ πνμηαθεί ημκ ζηεκαβιυκ' αξ αθήζςιεκ κα παίνδ ηδκ εηθεφβμοζακ εθπίδα' άκεδ δνέπμοζζ ημ έαν ηαζ εθπίγεζ μ πεζιχκ. Παναηείκεηαζ δ θάιρζξ ημο εηθείρακημξ δθίμο υηακ δζαοβήξ απθμφηαζ εκ ηδ δφζεζ μ μνίγςκ' Αζαηί ζςνεφςκ κέθδ εζξ ημκ μονακυκ ημο αίμο κα βδνάζς παναηαίνςξ ηδκ κευηδηα ζημηίγςκ; Μαηαζυηδξ! αθθά είκαζ δ παζδεία ιαηαζυηδξ' ρεφδδ υπζζεεκ βνζθχδμοξ μπονμφιεκα ζηδκήξ' εέθεζ ένςηα ηαζ ιέεδκ, εέθεζ φθδκ δ κευηδξ, είκαζ αθδεχξ ςναία δ ιμνθή ηδξ δδμκήξ. Πνζκ δ φπανλίξ ιαξ πέζδ εζξ ηδκ δίκδκ ηςκ αζχκςκ ηαζ μ υνημξ ιε αθφζεζξ ζζδδνάξ ιάξ πενζαάθδ, απυ ηδξ ηοβυξ ηαξ υπεαξ δνέρςιεκ πανάκ ηακ ιυκμκ, πένακ δεκ οπάνπεζ πθέμκ δ ημο ένςημξ αβηάθδ. ηακ θίθδια πνμηείκεζ δ πμνθφνα ηςκ πεζθέςκ, η' ελμβημφιεκα ηα ζηήεδ ενςιέκδξ αβαζηήξ πνμηαθχζζ πενζπηφλεζξ, υκεζνμκ δεκ είκαζ πθέμκ, ιαηαζυηδξ δεκ εα είπδ ηαζ μ Βηηθδζζαζηήξ. Γεκήηξηνο Παπαξξεγφπνπινο
[193]
Ο Σάθεο Παπαηζψλεο (1895-1976) από ηελ Αζήλα, ήηαλ πνηεηήο θαη αθαδεκατθόο
Ο θεπνπξφο ηνπ ηάθνπ
Ο ηδπμονυξ ημο ηάθμο, βένμκηαξ αβαευξ, αοηυξ πμο παναζηάεδηε ζηα μβηχδδ βεβμκυηα, ηαζ ζηζξ πνςζκέξ μνάζεζξ ηςκ βοκαζηχκ, ζε υθεξ ηζξ ακμζλζάηζηεξ ηαθμζφκεξ υπζ απαεήξ, άθθα ιεζηυξ (βένμκηαξ ηαεχξ ήημ) έιεκε ηζ αζοβηίκδημξ εκ ιένεζ ημφξ θαζκυηακ. Ώθθά δ ροπή ημο αηέναζα δίπςξ κ‘ ακαθςεεί ζε άηαζνεξ πνάλεζξ ή ζε θυβζα πενζζζά, ςνίιαζε ζε πθήνδ ζδέα ηδξ εεμβκςζίαξ. Μεθέηεξ, πενζδζάααζεξ, ιεηεςνζζιμί, αζχκςκ απαζπυθδζδ βζα κ‘ απμαεί ηάπμηε ακέααζια ροπχκ ηςκ κέςκ παζδζχκ, πμθθάηζξ άηανπδ, πάκημηε ιζζενή, — δθζμδανιυξ ηαζ πάιπθμοηδ απηζκμαμθία, αίαζμ πφια ηάδμο ηδξ πνοζήξ ανμπήξ ηαζ πμκηζζιυξ πμθθμφ θςηυξ, πθμφζζςκ αμθίδςκ απυαδηε ζημ βένμκηα ή εςεζκή ιφδζδ ζε ηυζιμοξ επηεζκυιεκμοξ απυ ηα αάεδ ηςκ ηανηάνςκ ηαζ ημο ίζηζμο, ςξ ιε ηδκ υθδ μοζία ημο φρμοξ ηαζ ηδξ εευηδηαξ, ιε δζάιεζα πενζαυθζα ηαθμζφκδξ, ακεχκεξ ηένρεςξ ηαζ ηνοθήξ ηαζ ηεθαδδήιαηα πμοθζχκ ςναία, πνςιαηζζηχκ, πμο πνμτπακημφκε ροπέξ πμο αζθκίδζα ακείζακε, βενυκηςκ έζης, ζ‘ αζθκίδζα ηαζ θθμβχδδ Ώπμηάθορδ ημο Μοζηδνίμο. Σάθεο Παπαηζψλεο
[194]
Ο Αρηιιέαο Παξάζρνο (1838-95) από ην Ναύπιην, ήηαλ ξνκαληηθόο πνηεηήο ηνπ 19νπ αηώλα, εθπξόζσπνο ηεο ιεγόκελεο Πξώηεο Αζελατθήο ρνιήο.
Ο Μάηνο Ανέραηε πάθζκ, εναζηαί εοδαίιμκεξ, κανηίζζμοξ Βζξ ημο ΜαΎμο ημοξ θαζδνμφξ η' εοχδεζξ παναδείζμοξ, Καζ ηδκ πανεέκμκ ζηέραηε, ήηζξ ςξ άκεμξ ηθίκεζ· Ββχ δεκ ηυπης, δζ' ειέ απέεακεκ Βηείκδ! Αεκ ηυπηεζ μ ακέναζημξ ιονζίκδξ ηθχκα πθέμκ· Υθεοάγεζ ηδκ μδφκδκ ημο ημ άκεμξ ημ ςναίμκ. Βη ηάθμο ιυκμκ δφκαηαζ ηοπάνζζζμκ κα δνέρεζ, Βκ άθθμ ικήια ιε αοηήκ, ημ ζηήεμξ ημο κα ζηέρδ... Βίκαζ ακεέςκ εμνηή, δ πνχηδ ημο ΜαΎμο, Σμ άζια ηδξ κευηδημξ, δ άκμζλζξ ημο αίμο. Φεο· ηδκ ηανδίακ ιμο αοηή δ εμνηή λεζπίγεζ, Καζ άθθδκ πνχηδκ εζξ ειέ ΜαΎμο εκεοιίγεζ.― Σμκ Mάζυκ ζαξ, εναζηαί ηνζζυθαζμζ, πανείηε, Πνζκ κέθδ θεζκμπςνζκά ενπυιεκα ζδήηε... Oίιμζ, δζ' υθμοξ μ αοηυξ επνμςνίζεδ αίμξ· Μίακ ζηζβιήκ ιε ένςηα, ηαζ ιυκμζ αζςκίςξ! Μυκμζ! αθθ' υπζ ηαζ πςνίξ ακάικδζζκ ηαιιίακ· Tοθθμί, ι' εκεφιδζζκ θςηυξ εζξ κφηηα αζςκίακ. Eζξ ιίακ ηδξ ηανδίαξ ιαξ βςκίακ επζγχκηεξ, Χξ οπκμαάηαζ ααίκμιεκ η' οπάνπμιεκ απυκηεξ! ……………………………………………………… Αρηιιέαο Παξάζρνο
[195]
Ο πνηεηήο, κεηαθξαζηήο, δνθηκηνγξάθνο, εθδόηεο σηήξεο Παζηάθαο γελλήζεθε ην 1954 ζηε Λάξηζα όπνπ θαη δεη. πνύδαζε Ηαηξηθή ζηε Ρώκε. Γηα 30 ρξόληα εξγάζζεθε σο ςπρίαηξνο ζηελ Αζήλα. Έρεη εθδώζεη κεηαθξάζεηο ηηαιηθήο πνίεζεο θαη 12 πνηεηηθέο ζπιινγέο
Απφ ην αληηάγν ηεο Υηιήο Ώπυ παηένα Έθθδκα ηζ Βθθδκίδα ιδηένα λφπκδζα έκα απυβεοια ζημ ακηζάβμ ζακ Έθθδκαξ πμο ημο έπμοκ δζδάλεζ πςξ δεκ αλίγεζ ηυζμ κα γεζξ υζμ κα ηαλζδεφεζξ, ηαζ πνμπακηυξ ζακ Έθθδκαξ κα αβάγεζξ πνήιαηα ιε ηδκ εοημθία ημο αένα πμο ακαπκέεζξ. …………………………….. Ξφπκδζα έκα απυβεοια ζημ ακηζάβμ ηδξ Υζθήξ ιε ηδκ αίζεδζδ πςξ έπαζα ηδ ιένα ιμο. Υάκμκηαζ μζ ιένεξ υιμζα ζημ Ρεζίθε, ζημ ΐακημφαεν, ζημ Συηομ, υπςξ ηαζ ζηδκ ΏδεθαΎδα. Ώπμθάζζζα θμζπυκ, απυ ‘δς ηζ φζηενα κα πάκς ηζξ ιένεξ ιμο ζηδκ Ώεήκα, ηζ απ‘ ημοξ ακηίπμδεξ θχκαλα «πνμζεπχξ Βθθάδα». Βπέζηνερα θμζπυκ, εδχ εζξ ημοξ ακηίπμδεξ πμο είκαζ βζα ιέκα ημ Υαθάκδνζ, ηαζ πάκς ηζξ ιένεξ ιμο αβαπχκηαξ ηυζμ ηαζ πενζζζυηενμ ηδκ Βθθάδα υζμ θζβυηενμ ημοξ ζοιπαηνζχηεξ.
[196]
Ο δξφκνο κε ηα κπαραξηθά Μζα οπμρία ηαζ ιυκμ, μφηε ηακ οπυζπεζδ. ακ κα πενπαηάξ ζηδκ Βονζπίδμο ηαζ δ ιφηδ ζμο κα θμνηχκεζ ιονμοδζέξ ηακέθθα, νίβακδ, ααζζθζηυ ηαζ δουζιμ. Οζιή πμο δεκ λακαβίκεηαζ βεφζδ. Γεφζδ απυ πανεθευκηα πμο έβζκακ ιονςδζηά ηζ οπμαζαάζηδηακ ζηδκ υζθνδζδ. πζ πθέμκ δζα ηδξ αθήξ. Να πασδεφεζξ ηαζ ηα δάηηοθά ζμο κ‘ αθήκμοκ πίζς ημοξ πνχια, ιζα επζδενιίδα - ζκδζάκμο ανπδβμφ, ημ οπενηίηνζκμ ηδξ γαθμνάξ ηαζ πχξ ηνίαμοκ ημ πζπένζ. Μζα υναζδ ηθμφαζα κα αθέπεζ ιυκμ ηδ θαηημφαα ημ ζπαζιέκμ ηνάζπεδμ ημ ιδπακάηζ πμο ηάκεζ γζβη – γαβη ζημκ πεγυδνμιμ ακίηακδ κα ιεημοζζχζεζ. Δ αημή ζμο κα αβαίκεζ πενίπαημ ζακ ημ ηεθεοηαίμ ζηενεμθςκζηυ ημο αοημηζκήημο υηακ ημ ζεηάνεζξ, κ‘ αημφξ υθμοξ ημοξ ζηαειμφξ απυ θίβμ, δίπςξ ζοβηίκδζδ, ζακ κα πενπαηάξ αβηαγέ - ιε ηδκ αημή ιμο ζηδκ Βονζπίδμο. ηδκ Βονζπίδμο ιε ηζξ μζιέξ απ‘ ηα ιπαπανζηά, ιζα παθζά βεφζδ αιανηίαξ - ζημ ζηυια, ιζα πμθφπνςιδ αθή, ιζα ηθμφαζα υναζδ ηαζ ιζα αηνάδακηδ πίζηδ ζηα έηηα: ηα Σανχ, ημοξ ηαθέδεξ, ηα ςνμζηυπζα. ακ κα πενπαηάς ζηδκ Βονζπίδμο ιαγί ζμο βοικυξ. Γοικυξ ηαζ ιυκμξ. σηήξεο Παζηάθαο
[197]
Ο ηξαηήο Παζράιεο γελλήζεθε ην 1958 ζηελ Αζήλα. Δίλαη πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο πνίεζεο θαη ζεαηξηθώλ έξγσλ.
Θέαηξν Νν Έκα πμίδια ημοαέκηζαγε ιε ηδ βθάζηνα ημο Κζ ήεεθε κα πμνέρεζ Μα δεκ ιπμνμφζε ηαεδθςιέκμ απυ πανάθοζδ θζθμθμβζημφ Νηεηενιζκζζιμφ Καζ ηυηε απυ ρδθά έκα ιοεζζηυνδια ηδκ άηνδ ημο πανηυδεκηνμο Μεηαιμνθχεδηε ζε δμηίιζμ λςηζηυ Υυνερε εηείκμ ακηί βζα ημ πμίδια Σναβμοδχκηαξ ημ παναιφεζ ημο Γζα ημ πχξ έβζκε ηζ μζ ζηίπμζ πμο ηάπμηε πεημφζακ κα είκαζ ηχνα απαεή ΐθέιιαηα ιπμοηέηςκ ακεμπςθείμο Πμο ημζηάγμοκε ηζξ λενέξ αβνζάδεξ ηδξ ηνζηζηήξ. ***
Regina rosas amat Ρυδμ ζακζηνζηζηυ πμο λένεζ ηαζ δεκ λένεζ ιζθά ηαζ δεκ ιζθά βονκάεζ ζημ κμο εζνςκζηυ ηζ αεχα δίκεηαζ – νυδμ απυ άζηνμ ηοαενκμπχνμο νυδμ απυ ζπένια δθεηηνμβυκμ νυδμ απυ ηυιαμ δζαδζηηφμο νυδμ Ώβίμο Σεπκμηναηίαξ – θαλείο δελ είλαη πξόζπκνο ρσξίο ηνλ ζάλαην λα δεη. ηξαηήο Παζράιεο
[198]
Απνγεγξακκέλν ειζκάνζα δδιζμονβζηήξ ζζςπήξ ι' έκακ ηαεδβδηή-ηάημπηνμ – βνζθχδεξ πνςηυθεζμ ιαεδηεουιεκμο ενδιίηδ – δεκ εα πμκχ, δεκ εα παίνμιαζ εα 'ιαζ απυ θχζθμνμ ζηζάξ – ηζξ πζμ θεοηέξ ιμο ζεθίδεξ εα ηζξ πμοθήζς ζε θδζηή πθακυδζμ. ***
Μεηδίακα Μνλαιίδαο Σζ κα ζδιαίκς άναβε πμο υηακ ρεθθίγς «αβάπδ» ηνφας ηα δυκηζα ιμο κοζηένζα εζνςκζηά ; Ίζσο απηό πνπ καληεύσ ρσξίο λα κπνξώ λα ηξαπιίζσ πνηέ ηνλ ρξεζκό ηνπ ίζσο εθείλν πνπ θσηνγξαθίδεη ην κάηη ηνπ ηπθινύ. ***
πιιεθηηθφ Εζμθμβζζιμί μκείνςκ, πδβαίεξ ηαηαπςνήζεζξ, ζημζπεζςιέκα δεθηάνζα, θίζηεξ πνμζηοκδηχκ, θδβιέκα ηδθεβναθήιαηα, πεηαιέκα δχνα, επζηφιαζα ζε ζηζέξ, παναπμζδιέκα θεοηχιαηα, ηθερίηοπεξ πνμζεοπέξ, ζαδζιέκα αββεθηήνζα, ζζςπέξ πθαζημβναθδιέκεξ, ενφθμζ απμημιιάηςκ, ανααμονβήιαηα ζοιαμθαίςκ πςνίξ ακηίηνζζια, ηθειιέκα εζζζηήνζα βζα ημ ηνέκμ-θάκηαζια, ενείπζα πανηζχκ, δακηέθεξ ανζειχκ, αζκζέηεξ, θμβυηοπμζ... ηξαηήο Παζράιεο
[199]
Ο Κψζηαο Παηίληνο είλαη Κύπξηνο αζιεηήο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Γελλήζεθε ζηε Λεπθσζία ην 1971.
Δίρα θάηη θίινπο Βίπα ηάηζ θίθμοξ "επακαζηάηεξ", "ακανπζημφξ", πζπδδεξ, αλφνζζημοξ, "νμηάδεξ". Έπζκακ ημ ηναζί ηδξ ημοθημφναξ απυ ημ πζμ "in" ημοθημονζάνζημ ζηέηζ ηδξ πυθδξ ηαζ έηακακ υκεζνα... Ώβαπμφζα ηα υκεζνά ημοξ... Έβναθακ ζοκεήιαηα ιε ζπνέζ ζημοξ ημίπμοξ, ηάπκζγακ μηθαδυκ, ιε ιζα ιπφνα πανά πυδαξ ζηα πάνηα, ζογδημφζακ ιε ηζξ χνεξ ηαζ έηακακ υκεζνα... Ώβαπμφζα ηα υκεζνά ημοξ... Υεεξ δ ζοκεζηίαζδ ηςκ θίθςκ έιμζαγε ιε ζοκέδνζμ επζπεζνδιαηζχκ· έηνςβακ, ηάπκζγακ, ιζθμφζακ, βεθμφζακ ηαζ έηακακ υκεζνα... Γαιχ ηδκ ηαηάκηζα ιαξ... Με θυαζζακ πμθφ, ια πάνα πμθφ ηα ηαζκμφνζα υκεζνά ημοξ.
ε θάζε θνξκί πνπ λαπάγεζα ε ηάεε ημνιί πμο καοάβδζα έκα ημιιάηζ ηδξ ροπήξ ιμο άνπαλε. Μεηάββζζα ζηδκ πθδβή ιμο, βζα κα ζςεχ αίια άθθδξ πθδβήξ, ια ιε αίια πθδβήξ, πθδβή δεκ ηθείκεζ. Ήπζα κενυ ιε αδέθθεξ ηαζ ζημοθήηζα, βζα κα λεδζράζς, ηαζ απυ ηυηε έπμοκ ηνμθή ηαζ κενυ ηα ενπεηά ακελάκηθδηδ. Κάεε ημνιί έκα ημιιάηζ ηδξ ροπήξ ιμο νμοθμφζε. Μέπνζ πμο ροπή δεκ έιεζκε ζημ ζχια Μέπνζ πμο ημ ζπένια βζα ηαημφνδια απυ ημ ημνιί ηοθμφζε. Μέπνζ πμο δ δδμκή ηαζ μ μνβαζιυξ ζηα θελζηά ηθείζηδηακ. Μέπνζ πμο ημ ιέπνζ, δεκ λένς ηαζ εβχ πμο ηνφθηδηε. Δ πάθδ ένςηα ηαζ ζάνηαξ ιέζα ιμο θμοκηχκεζ ηαζ ιε ηαεζζηά ακέναζημ, αθμφ ημ πμθφ δεκ βεφηδηα ηαζ ημ θίβμ πθέμκ ημ ανκζέιαζ.
[200]
Ο πνηεηήο Σίηνο Παηξίθηνο γελλήζεθε ην 1928 ζηελ Αζήλα. ηελ θαηνρή ζπκκεηείρε ζηελ Αληίζηαζε θαη θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην. Μεηά ηελ απειεπζέξσζε εμνξίζηεθε ζηε Μαθξόλεζν θαη ζηνλ Άε-ηξάηε.
Γξάκκαηα κεηαλνίαο ηακ ημο γήηδζε μ ζηναηζχηδξ Ώηνζαυπμοθμξ Γεχνβζμξ, πςνίμκ Κέδνμξ Θεζζαθίαξ, κα βνάρεζ βζα θμβανζαζιυ ημο βνάιιαηα ιεηακμίαξ ζημ πςνζυ, ηζκάπηδηε. Κζ μ ζηναηζχηδξ Ώηνζαυπμοθμξ Γεχνβζμξ, παθζυξ ηαηάδζημξ ζε εάκαημ, πνυςνα βεναζιέκμξ απυ έλδ πνυκζα ζημ αμοκυ, ιε ηδ ιζζή ημο θαιίθζα λεηθδνζζιέκδ, ημο ‗πε ηθαίβμκηαξ: Δζύ ζα κπόξαγεο λα η’ αιαθξώζεηο ιίγν Συηε πνχηδ θμνά ηαηάθααε, ηδ ζήιαζκε δ ήηηα ημο ηζκήιαημξ. Σίηνο Παηξίθηνο
Σν πξφβιεκα κε ηηο αλησλπκίεο Λέιε ειείξ ηζ εκκμμφιε εβχ θέιε εζφ ηζ εκκμμφιε πάθζ εβχ θέιε αοηυξ ηζ εκκμμφιε πάθζ εβχ. ηδκ μοζία ιυκμ ιε ημ εβχ ιπμνμφιε κα εκκμήζμοιε ηάπμζμκ άθθμ. Σίηνο Παηξίθηνο
[201]
νβάδεο νπξαλνχ Ώπυιεζκακ μζ ηαθηζμδέηεξ ζμο ζημ πυιμθμ ημο ηνεααηζμφ ηζ έκα πηεκάηζ ηςκ ιαθθζχκ ζημ πάηςια. Ώπ‘ ημ παθζυ πανάεονμ πέθηακ θίβμζ ζμαάδεξ μονακμφ. Σίηνο Παηξίθηνο
Ζ έθπιεμε Μ‘ έηπθδλδ ακαηαθφπης ζηα ηαηάααεά ιμο αηυια κα ενδκχ πμο πάεδηε δ επακάζηαζδ υζμ ηζ ακ λένς πςξ ανβά δ βνήβμνα εα ‗πα ηζ εβχ ηδκ ηφπδ εηείκςκ πμο μζ κζηδθυνεξ επακαζηάζεζξ ημοξ ζοκηνίαμοκ. Σίηνο Παηξίθηνο
Άθθμ έκα ηαθμηαίνζ Γζα ζηέρμο κα ιδκ πνυθηαζκα ηζ αοηυ ημ ηαθμηαίνζ κα δς ημ θςξ λακά εηηοθθςηζηυ κα κζχζς ηδκ αθή ημο ήθζμο ζημ ημνιί ιμο κα μζιζζηχ δνμζενέξ ηαζ παθαζιέκεξ ιονςδζέξ κα βεοηχ βθοηυλζκεξ ηαζ πζπενάηεξ βεφζεζξ κα αημφς ηα ηγζηγίηζα ςξ ηα ηαηάααεα ηδξ κφπηαξ κα ηαηαθαααίκς ημοξ δζημφξ ιμο πμο αβαπχ κα ιδκ αδδιμκχ ι' αοημφξ πμο ιε ζηδνίγμοκ κα αθήκς ηζ άθθεξ γςέξ κα ιπαίκμοκ ζηδ δζηή ιμο.. Σίηνο Παηξίθηνο
[202]
Έηε θσηόο Οζ απένακηεξ εηηάζεζξ ιεηνδιέκεξ ι' έηδ θςηυξ, δεκ ιμο θέκε ηίπμηα. Βζφ ήζμοκα θίβα ιέηνα ιαηνζά ηαζ δεκ ιπμνμφζα κα ζ' αββίλς ζακ απθδζίαζημ απθακή αζηένα. Σίηνο Παηξίθηνο
Γηέμνδν Ήεεθε κα ηενδίζεζ ηδκ εθεοεενία ηδξέηζζ έθεβε ημοθάπζζημκ, βειάηδ πενζθνυκδζδ βζ' αοηυ πμο ήηακ μ ηυζιμξ ηδξ βειάηδ θυαμ βζα υ,ηζ δεκ ήηακ ηυζιμξ ηδξ. Έκα δζάζηδια ζπεηίζηδηε ιε ηαθθζηέπκεξ ηζ ανζζηενμφξ δζακμμφιεκμοξ. Έβηαζνα δέπηδηε πςξ δ εθεοεενία ελανηζυηακ απυ μζημκμιζημφξ πανάβμκηεξ (δ μιμνθζά ηδξ ιυθζξ πμο άνπζγε κα θεείνεηαζ). Πακηνεφηδηε ζηδκ πνχηδ ζίβμονδ εοηαζνία ηαζ ηάεε ανάδο, ζημ παβςιέκμ ηδξ ηνεαάηζ ανίζηεζ πςξ δ γςή είκαζ πανάθμβδ, επενζηή ηαζ ζφκημιδ. Σίηνο Παηξίθηνο
Δξσηηθή ζηαδηνδξνκία Ήηακε θίβμ αζηείμ ημ πχξ απυηοπε ιε ηζξ βοκαίηεξ. ηακ ημκ εέθακε ζακ έθδαμ, εηείκμξ έκζςεε παζδί υηακ ημκ εέθακε ζακ άκηνα, έκζςεε πζα ζα βένμξ. Σίηνο Παηξίθηνο
[203]
Αξζξνγξάθνο πξσηλήο εθεκεξίδαο οβηεκηνχεδηε πάθζ βζα κα βνάρεζ έκα απυ ηα ηαθμπθδνςιέκα άνενα ημο πμο είπε θηάζεζ ιε ημκ ηαζνυ κα ηα πζζηεφεζ. Σίηνο Παηξίθηνο
Πνηλή Κάεε θμνά πμο εέθς κα ηζιςνήζς ημκ εαοηυ ιμο θζβμζηεφς ηζξ θμνέξ πμο ζε ημζηάς Σίηνο Παηξίθηνο
Ζ πφιε πνπ γελλήζεθα Ώββίγς ημοξ ημίπμοξ ηςκ ζπζηζχκ δεκ απμηνίκεηαζ ηακείξ. ΐνέεδηα ζε ιζα πυθδ δίπςξ υκμια. Φάπκς ημκ μονακυ κα ανς ημ ζηίβια ηδξ ηαζ ιε ηοθθχκμοκ νεηθάιεξ. Δ πυθδ πμο βεκκήεδηα είπε δομ απθέξ ζοκηεηαβιέκεξ. ΐυνεζμ πθάημξ, αίια. ΐυνεζμ ιήημξ, εάκαημ. Σίηνο Παηξίθηνο
[204]
Μπαιιάληα ελφο κηθξνχ γξαθεηνθξάηε 'Άκενςπμξ ηαεχξ θεκ πμθφ ζοκεζδδηυξ. 'Ώθθμηεξ έθεβε η' υκμια ημο ηάθζκ δομ-ηνεζξ θμνέξ ηδκ χνα. Σχνα εοιάηαζ θίβμ λεπαζιέκμ Μανλ ηαζ Λέκζκ ια πζμ πμθφ ημοαέκηεξ ζοβπνυκςκ δβεηχκ ηδξ ιυδαξ. 'Άκενςπμξ ηαεχξ θεκ πμθφ ζοκεζδδηυξ. 'Άθθμηε ημθιδνυξ πμθφ κα ηνζηζηάνεζ ημοξ πζμ ηάης. Σχνα ιζθάεζ πμφ ηαζ πμφ βζα ηνζηζηή ηαζ πνμξ ηα πάκς ηαζ λεζημκίγεζ θίβμ πζμ δζαηνζηζηά. 'Άκενςπμξ ηαεχξ θεκ πμθφ ζοκεζδδηυξ. 'Ώθθμηεξ έημζιμξ κα ηαηαββείθεζ υπμζμκ δζαθςκμφζε παθζέ, ηζζνάηζ ηδξ Ώζθάθεζαξ, υνβακμ ηδξ Εκηέθθζηγεκξ. Σχνα, αθδεζκά αθθαβιέκμξ, ημκ αβάγεζ ιυκμ νεαζγζμκζζηή, μππμνημοκζζηή, η' επζεζηχξ, παθανυ δεζηά. 'Άκενςπμξ πναβιαηζηά ζοκεζδδηυξ πμο ηχνα υπςξ ηαζ πνζκ ζημ ηίκδια αθζενχκεζ ηδ γςή ημο μθυηθδνδ έπμκηαξ ηδ ιαηζά ημο πνμζδθςιέκδ ζηζξ πνχηεξ εέζεζξ ζηζξ ελέδνεξ. Σίηνο Παηξίθηνο
[205]
Πνξεία Συηε ήνεε ζηδ ζοκεδνίαζδ μ Υανίθαμξ, πναβιαηζηυ ημο υκμια Γενάζζιμξ, ηαζ είπε: "οκαβςκζζηέξ εα κζηήζμοιε". Σμκ ζηυηςζακ έπεζηα απυ δομ ιένεξ. Καζ ήνεε ζηδ εέζδ ημο μ Ώθέλδξ, υκμια πναβιαηζηυ ημο Νίημξ, ηαζ είπε: "οκαβςκζζηέξ εα κζηήζμοιε". ημ ηνίημ ηφια ηδξ ηνμιμηναηίαξ έπζαζε εέζδ θμβζζηή. Συηε ήνεε ζηδ εέζδ ημο μ Γνδβυνδξ, επζθεβυιεκμξ Ώνιέκδξ, πναβιαηζηυ ημο υκμια άβκςζημ η' είπε: "Ώδένθζα, εα πενάζμοιε πμθθέξ δμηζιαζίεξ ια εα κζηήζμοιε". Ώνβυηενα ακέθααε πζμ οπεφεοκδ δμοθεζά. Κ' ήνεε ζηδ εέζδ ημο δ Ρυγα, πναβιαηζηυ ηδξ υκμια Φακή, η' είπε: "Θα πνέπεζ ηχνα κα πνμζανιμζημφιε ζηζξ κέεξ ζοκεήηεξ". 'ηακ ηδκ πζάζακ ήνεε ζηδ εέζδ ηδξ μ Πέηνμξ, πναβιαηζηυ ημο υκμια Θακάζδξ η' είπε: "Ο δείπηδξ ηςκ απενβζχκ ακέαδηε". Πέεακε ανβυηενα ζημ ζακαηυνζμ. Κ' ήνεαιε ιε ηδ ζεζνά ιμο εβχ ηζ μ Πεθμπίδαξ ηζ μ ηναηήξ ήνεακ παζδζά ηαζκμφνβζα, μζ ηαηαδίηεξ δβεηχκ ήνεακε ηα πεκηάπνμκα, ηα εθηάπνμκα, μζ αθθεπάθθδθεξ επακαζηάζεζξ ήνεακε ηα ζοκέδνζα, δ απμηαηάζηαζδ κεηνχκ δνχςκ μ εάκαημξ απυ ηα βεναηεζά ζημηείκζαζε δ ζεζνά ηςκ μκμιάηςκ, ιπενδεφηδηε δ ζοκέπεζα... Καζ είπε μ κέμξ ενβάηδξ ζηδ κέα ζοκεδνίαζδ: "φκηνμθμζ εα κζηήζμοιε". Σίηνο Παηξίθηνο
[206]
Ο αξάληνο Παπιέαο (1917-2005) από ηε Μεζζεληαθή Μάλε ήηαλ πνιπγξαθόηαηνο πνηεηήο. Έδεζε θαη εξγάζηεθε ζηε Θεζζαινλίθε. Έρνπλ εθδνζεί πεξηζζόηεξεο από 45 πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο.
Γίρηπ (απφζπαζκα) .................................................. Οζ εθίρεζξ ζηθήνοκακ πζα ηδκ ηανδζά ιμο, πζθζμπαηδιέκμξ είκαζ δ ηανδζά ιμο δνυιμξ, υπμο πέναζακ πάκς ημο υθμζ μζ μδμζηνςηήνεξ, υθα ηα μπήιαηα ηα ιζηνά ηαζ ηα ιεβάθα. Σχνα πζα είιαζ άθμαμξ. Σδκ ηανδζά ιμο ηδκ πέναζακ υθα ηα ηναηηέν ηαζ είκαζ ζηθδνή ζακ πεγμδνυιζμ. Μπμνείηε κα ααδίζηε πάκς ηδξ. Βίκαζ ιζα αέααζδ θεςθυνμξ πανάξ. Βίκαζ ιζα έλμδμξ πνμξ ημ εάννμξ ηαζ Μζα δζδαζηαθία εέθδζδξ. Βιπνυξ, πνμπςνήζηε πάκς ηδξ υθμζ αβηαθζαζιέκμζ παιμβεθχκηαξ πνμξ ημ ιέθθμκ ζαξ. Αεκ οπάνπεζ άθθδ αζθαθέζηενδ μδυξ πνμξ ημ ιεβάθμ Ώφνζμ απυ ηδκ ηανδζά ιμο. Θα παναδεπηχ εηείκδ ηδκ πμθζηεία εοηοπζζιέκδ υπμο υθμζ μζ πμθίηεξ έβναρακ ζ᾽ έκα υζηναημ ηδ θέλδ ―θυαμξ‖ ηαζ ημκ ελυνζζακ απυ ημοξ κυιμοξ ηδξ ηαζ απυ ηζξ ηανδζέξ ημοξ, υπμο δεκ οπάνπμοκ αθέκηεξ ηαζ δμφθμζ ηαζ δ θακηαζηζηή εθεοεενία ακηαιχκεηαζ δ δζηαζμζφκδ. [207]
Ναζ, ηυηε εα μκμιάζς ηδκ πμθζηεία εοηοπζζιέκδ ζακ μζ πμθίηεξ ηδξ δμοθεφμοκ αδενθςιέκμζ. (Λέβς πμθζηεία ημο Θεμφ εηείκδ υπμο μ ηάεε ενβαγυιεκμξ είκαζ ημο ηυπμο ημο ηφνζμξ) αξ παναδίδς ηδκ ηανδζά ιμο, θεξ μζ εθπίδεξ ηδξ βέθαζακ, υθςκ ηςκ εκεμοζζαζιχκ μζ ζδιαίεξ, αθμφ ηδξ ηνοθυβκερε δ ηάεε αθήεεζα, αοηή ηδκ πζηναιέκδ πέηνα, παηνζχηεξ ιμο. Πάκς ηδξ πέναζακ υθεξ μζ παζνεηζζηήνζεξ θςκέξ ηςκ ααπμνζχκ ηαζ ηςκ ηνέκςκ, ηδκ ηνζηφιζζακ ηαζ ηδκ εβηαηέθεζρακ, ηδκ ηνάηδζακ υθεξ μζ απεθπζζίεξ, ηδκ βέιζζακ υθεξ μζ επζεοιίεξ ηαζ ηδκ θθυβζζακ υθεξ μζ πανέξ, ηδξ ακέιζζακ υθα η‘ υκεζνα. Ώοηή ηδκ ηανδζά πμο βέιζζε παηνίδα ηαζ ακενςπυηδηα ζαξ ηδκ πνμζθένς δχνμ κα ηδκ ηάιεηε πθαηφ δνυιμ δζηαζμζφκδξ ηζ αθήεεζαξ θςξ, πακημφ θςξ, βζαηί ηυζμ μ ηυπμξ ιαξ ημ εζηενήεδ. αξάληνο Παπιέαο
[208]
Ο Γηψξγεο Παπιφπνπινο (1924-2008) από ηνλ Πύξγν ήηαλ πνηεηήο θαη εμέδσζε πνιιέο ζπιινγέο. Παξάιιεια δσγξάθηδε.
Σεο Γχθηηζζαο Βίπα ζε ιζα Γφθηζζζα εέθς κα βίκς βφθημξ κα ζε πάνς. Μπμνείξ ιμο θέεζ κα θαξ βζα ανάδο πυνηα πζηνά πςνίξ αθάηζ ηζ έπεζηα κα πθαβζάζεζξ; Μπμνχ ηδξ θές Μπμνείξ ιμο θέεζ κα πθαβζάζεζξ πςνίξ κα ηθαζξ απυ ημ ηνφμ πάκς ζηδκ παβςιέκδ θάζπδ; Μπμνχ ηδξ θές Μπμνείξ ιμο θέεζ πάκς ζηδ θάζπδ κα ιμο ακάρεζξ ημ ημνιί ηαζ κα ημ ηάκεζξ ζηάπηδ; Ώοηυ ηζ ακ ημ ιπμνχ ηδξ θές Μπμνείξ ιμο θέεζ ηδ ζηάπηδ ιμο κα ηδ νίπκεζξ ζημ ηναζί ζμο βζα κα ιεεάξ πμθφ, κα ιε λεπκάξ; πζ αοηυ, δεκ ημ ιπμνχ ηδξ θές Γφθημξ δε βίκεζαζ ιμο θέεζ. Γηψξγεο Παπιφπνπινο
[209]
Σν αθί Ήιμοκ παζδί αηυιδ δεκ ημοξ ηαθμεοιάιαζ. Μπήηακε ζημ πςνζυ ιμο έκα πνςί ια δε ζηαεήηακε. Πενάζακε ανβά πάκς ζημ πζυκζ. Σα βέκζα ημοξ ακάιεζα ζηα ζφκκεθα ηαζ ηζξ ημηνυκεξ ηαεχξ ημοξ πχκεοε ημ αμοκυ. Μμκάπα μ ηεθεοηαίμξ δε θεφβεζ απ‘ ημ ιοαθυ ιμο. Κνάηα ημ άθμβμ, ιμο είπε ηαζ αάγμκηαξ ημ ζημφθμ ημο ζηδκ αιαζπάθδ έζηορε ζημ κενυ κα πζεζ ηαζ ημ ‗κα ιάηζ ημο ιε ημίηαγε απ‘ ημ πθάζ. Κμίηαγε ηα ημονέθζα ιμο ηα πυδζα ιμο ιεξ ζηζξ θζκάηζεξ ηζξ λυαενβεξ ζηα λοθζαζιέκα πένζα ιμο ηαζ πχξ ημο παιμβέθαβα ηναηχκηαξ η‘ άθμβμ ιε πενδθάκζα. Σμ ίδζμ εηείκμ ιάηζ ιε ημίηαγε ημκ άθθμ πνυκμ απκυ ααζζθειέκμ υηακ αδεζάζακ ιαηςιέκμ ημ ζαηί ηαζ ηφθδζακ ζηδ ιέζδ ηδξ πθαηείαξ ημιιέκα ηα ηεθάθζα ημοξ. Ήηακ μ πνυκμξ πμο ηαηέαδηα ζηδκ πυθδ ηαζ πμφθαβα ηζζβάνα ζε δνυιμοξ ηαζ πθαηείεξ. "Σμ ζαηί" Γηψξγεο Παπιφπνπινο
[210]
Ζ νθία Πεξδίθε γελλήζεθε, δεη θαη εξγάδεηαη ζηε Θεζζαινλίθε. Δίλαη δσγξάθνο θαη πνηήηξηα
Πληγκέλνο Σνεζξ θμνέξ γδηήζαιε απυ ημκ ακαίζεδημ κα ακακήρεζ. Σδκ πνχηδ ημο αθήζαιε ζηα πυδζα εζπενζδμεζδή ημο ηναηήζαιε ρδθά ημ ηεθάθζ βφνς ημο ιαγεφηδηακ παζδζά, βθάνμζ δ άιιμξ ήηακ οβνή, είπε βεφζδ υλζκδ ζηα πείθδ. Σδ δεφηενδ ημο θέναιε ηδκ ηυνδ πμο εοζίαζε ιζα ιαφνδ αοβή ηδκ είπαιε ηθείζεζ ζε ηθμοαί -δ ιεηαθμνά ηαζ δ ζοκηήνδζδ ιάξ ηυζηζζε πμθφ αηνζαάΏπυ ηζξ αμνζκέξ πθαβζέξ πμο πηφπαβε αθφπδηα μ αέναξ έκα ημιιάηζ πάβμο ιάξ ημίηαγε ιε ηα ιεβάθα ιάηζα ηζ ήνεε ηζ έθζςζε πάκς ημο υπςξ δ ιεβάθδ Βκμπή έζηαγε παναδυλςξ αβάπδ δ πθδβή. Σδκ ηνίηδ θμνά ήνεακ μζ εζδζημί. Έδζςλακ ηα λυακα, ηα ιάβζα, ηα παζδζά ημκ ακαπμδμβφνζζακ Ώκδνείηεθμ κα θφβμοκ ηα οβνά πνζκ ημκ απμιαηνφκμοκ απυ ηδκ παναθία. Βίκαζ πκζβιέκμξ πνυκζα ηχνα είπακ ιε φθμξ επίζδιμ υπςξ ανιυγεζ ζε ηζιχιεκμ κεηνυ ηοθίβμκηαξ ιε ημ πακί ηδξ θήεδξ πνμζεπηζηά ηδ ιαπαζνζά Ώοηά είκαζ γδηήιαηα θεπηά. νθία Πεξδίθε
[211]
Ο Πίνδαπορ (518-418 π. Υ.) από ηηο Κπλόο Κεθαιέο ηεο Βνησηίαο, είλαη έλαο από ηνπο ζπνπδαηόηεξνπο ρνξηθνύο θαη ιπξηθνύο πνηεηέο ηεο αξραίαο Διιάδαο. Έγξαθε ζηε δσξηθή δηάιεθην θαη αζρνιήζεθε κε όια ζρεδόλ ηα είδε ηεο πνίεζεο: παηάλεο, ύκλνπο δηζπξάκβνπο. επηλίθηα (γηα Οιπκπηνλίθεο, Ππζηνλίθεο, Νεκενλίθεο θαη Ηζζκηνλίθεο), εγθώκηα θαη ζξήλνπο γηα ζλεηνύο θαη ζενύο.
Ο έβδνκνο Οιπκπηνλίθεο (ην Γηαγφξα ην Ρφδην, ππγκαρία)
……………………………………….. Μ‘ αοθυ ηαζ θυνιζββα ηαζ ιε ημ Αζαβυνα ζφκηνμθμ ένπμιαζ ηχνα, οικχκηαξ ηδ εαθαζζζκή ηονά ημο Ήθζμο, Ρυδμ, ηδξ Ώθνμδίηδξ ηυνδ, κα δμλάζς άκηνα αηαηάαθδημ, πεθχνζμ άκηνα, πμο ζηεθάκςζακ πθάζ ζημκ Ώθθεζυ ηαζ ζηδκ πδβή ηδκ Καζηαθία ζηδκ ποβιαπία κζηδηή. Καζ ημκ παηένα ημο Ααιαβδηυ, πζζηυ ηδξ Αίηδξ. …………………………… Μεηάθξαζε: Γήκεηξα Υξηζηνδνχινπ
Αηγηλήηηθε Χδή Σμο Ώζαημφ δμλαζηυ είκαζ η' υκμια· δμλαζιέκδ ηζ δ ηανααμλάημοζηδ Ώίβζκα· ιε ηςκ Θεχκ ηαθμηφπδ δςνζέαξ ζακ ήνεε ημο Όθθμο ηαζ ημο Ώζβζιίμο θαυξ ηδκ ηαημίηδζε· ηαζ ηοαενκζμφκηαζ οπαημφμκηαξ ημοξ ηακυκεξ ιδκ παηχκηαξ ηδ εεία ηάλδ ηαζ ηα δίηζα ηςκ λέκςκ ηναηχκηαξ. Πανααβαίκμοκε ηςκ δεθθζκζχκ ζημ πέθαβμ ηαζ βκςζηζηά ηςκ Μμοζχκ ηα πανίζιαηα ηαζ ηςκ αβχκςκ η' αεθήιαηα αοημί ηοαενκμφκε Πίλδαξνο
[212]
Ο Πξψηνο Ππζηνλίθεο (ηνλ Ηέξσλα απφ ηελ Αίηλα, άξκα) Υνοζή ηζεάνα πυπεζ μ Ώπυθθςκαξ ιε ηζξ μιμνθμπθέλμοδεξ ηζξ Μμφζεξ ημζκυ ηηήια, ζημ πνυζηαβιά ζμο οπάημομ ηςκ πμνεοηχκ ημ αήια ακμίβεζ ηδ πανμφιεκδ βζμνηή ηαζ ηα ζδιάδζα ζμο αηθμοεμφκ πζζηά μζ ηναβμοδζζηάδεξ, υηακ, ηνειάιεκδ ηάκεζξ ανπή, ζηα πνμακαηνμφζιαηά ζμο, πμο ημ πμνυ μδδβμφκ …………………………… Μεηάθξαζε: Η.Ν. Γξππάξεο
Φαχκηδη Κακαξηλαίσ, άξκαηη Όρζζηε Αία, πμο θάικεζξ ηδξ ανμκηήξ ημ άνια ημ θηενςηυ, μζ ηυνεξ ζμο μζ νεξ, πμο ιε ηδξ ιονζυθςκδξ ηαεάναξ ημ ζημπυ θένκμοκε βφνα ημ πμνυ ημοξ κα δζαθαθήζς ι' έζηεζθακ ημοξ πζμ ορδθμφξ ενζάιαμοξ βζαηί ζηδκ εοηοπία ηςκ θίθςκ ηςκ μζ εοβεκζηέξ ηανδζέξ ζηζνημφκε εοηφξ απμ πανά βζα ημ βθοηυ ημ ιήκοια. Μά, ς βζέ ημο Κνυκμο, ηφνζε ηδξ ακειμδανιέκδξ Ώίηκαξ, πμο πθαηχκεζ ι' υθμ ημ αάνμξ ηδξ ημ θμαενυ ιε ηα εηαηυ ηεθάθζα ημο Σοθχκα, δέλμο, ιε ηςκ Υανίηςκ ηδκ ηζιή, ημκ φικμ αοηυ ημο Οθοιπζμκίηδ. [213]
Πμο ιε ημ θςξ ημ πζμ πμθφπνμκμ ιεβάθα ηαημνεχιαηα θαιπνφκεζ βζαη' απ' ημο Φαφιδ ένπεηαζ ημ αιάλζ, πμο ζηεθακςιέκμξ ιε ηδκ εθζά ηδξ Πίζαξ πεηάεζ απ' ηδ θαπηάνα ημο ιε δυλα ηδκ Καιάνζκα κα ορχζεζ. Άιπμηε μ εευξ ηαθυαμοθμξ κα δέπεηαζ ηαζ ηζξ επίθμζπεξ εοπέξ ημο. Ββχ εβηςιζάγς ημκ πμθφ ημ γήθμ ημο πυπεζ βζ' αβχκεξ άθμβα κα ενέθεζ ηαζ ηδ πανά ημο ζηα θζθυλεκα ηναπέγζα ημο κα δέπεη' έκα πθήεμξ ηυζιμ, έηζζ ηαεχξ ιε βκχιδ ηαεανή είκαζ δμζιέκμξ ζηδ θζθυπμθ' Δζοπία. Με ρέια εκ εα οβνάκς εβχ η' απείθζ ιμο δ δμηζιή ημοξ λεζηεπάγεζ ημοξ ακενχπμοξ. Ώοηή ηαζ ημο Κθοιέκμο βθίηςζε ημ βζυ απμ ηςκ Λδικζάδςκ βοκαζηχκ ηδκ ηαηαθνυκζα βζαηί υηακ ιεξ ζηδ πάθηζκή ημο θμνεζζά ζημο δνυιμο ημκ αβχκα ήνεε πνχημξ, είπε ζηδκ Τρζπφθεζα, ζακ πήβε βζα ημ ζηέθακμ ιπνμζηά ηδξ: Σέημζμξ ζημ ηνέλζιμ είι' εβχ, ηα πένζα ηζ δ ηανδζά δεκ πάκε πίζς, ια ηαζ ζημοξ κέμοξ ζοπκά θοηνχκμοκε ρανά ιαθθζά ηαζ πνζκ απ' ημ ζςζηυ ηαζνυ ηδξ δθζηίαξ. Πίλδαξνο (κεηάθξαζε: Ησάλλεο Γξππάξεο)
[214]
Κεθηζίσλ πδάησλ Χ ΏβθαΎα πακζέααζηδ, ηζ εζφ πμο ημ ηναβμφδζ ημ παίνεζαζ Βοθνμζφκδ ημο πζμ ιεβάθμο απ‘ ημοξ εεμφξ ηυνεξ, αημφζηε ηχνα ημ παναηάθεζιά ιμο, ηζ εζφ Θάθεζα, πμο αβαπάξ ηδκ ανιμκία ημφηδ ζακ δεζξ ηδ πμνςδία πμο πάεζ ιε αήια ακάθαθνμ, βζα ηδ ηαθμηοπία. Γζαηί ήνεα ημκ Ώζχπζπμ ιε θοδζηή ανιμκία ηαζ θνμκηζζιέκμοξ ζηίπμοξ κα ηναβμοδήζς, αθμφ έβζκε ηζ δ Μζκοεία κζηήηνζα ζηδκ Οθοιπία ιε ηδ δζηή ζμο πάνδ. Καηέαα ηχνα, Ώκηίθαθε, ζηδξ Πενζεθυκδξ ημ ζημηεζκυ παθάηζ ημ δμλαζιέκμ ιήκοια θένκμκηαξ ζημκ παηένα ηαζ κα ημο εζπείξ υηακ ζδείξ ημκ Κθευδαιμ, υηζ μ βζμξ ημο ζηδξ δμλαζιέκδξ Πίζαξ ηδ θαβηάδα έααθε ηςκ πενίθδιςκ αβχκςκ ημ ζηεθάκζ πάκς ζηα κέα ιαθθζά ημο. Πίλδαξνο (κεηάθξαζε: Ζ, Βνπηηεξίδεο)
[215]
Ο Πιάησλ (427 π.Υ.–347 π. Υ.) ήηαλ αξραίνο Έιιελαο θηιόζνθνο από ηελ Αζήλα, ν πην γλσζηόο καζεηήο ηνπ σθξάηε θαη δάζθαινο ηνπ Αξηζηνηέιε. Σν έξγν ηνπ κε ηε κνξθή θηινζνθηθώλ δηαιόγσλ έρεη ζσζεί νιόθιεξν. Νένο αθόκα έγξαθε θαη ζηίρνπο.
ηίρνη ηνπ Πιάησλα ημοξ γςκηακμφξ Ώοβενζκυξ πνζκ έθαιπε δ ιμνθή ηδξ ηαζ ηχνα ιέζα ζημοξ κεηνμφξ εα θάιπεζ Ώπμζπενίηδξ! *** Σ‘ άζηνα εςνείξ αζηένζ ιμο; Οονακυξ κα ‗ιμοκ ιυκμ ιε ιάηζα εζέκ‘ αιέηνδηα βζα κα ζε ηαιανχκς! *** ακ ζε θζθμφζα, ηδκ ροπή ζηα πείθδ είπα, Γθοηένα. Ήνε‘ δ θηςπμφθα ςξ κα ‗εεθε κα δζααεί πένα-πένα. *** θα ηα θένκεζ αοηή δ γςή! Ξεφνεζ μ ηαζνυξ κ‘ αθάζζεζ ηδκ μιμνθζά ηαζ η‘ υκμια, ηδκ ηφπδ ηαζ ηδκ πθάζδ. *** Σμ ιήθμ ειέ έκαξ ι‘ έννζρε, πμο ζ‘ αβαπάεζ πανεέκα Μα ζφβηθζκε! Καζ ζο ηζ εβχ ιαναίκςιαζ μθμέκα. *** Σμκ άηονμ έπεζ μ Αζυδςνμξ ημζιίζεζ ηζ υπζ πθάζεζ Ώκ ημκ εββίλεζξ, ημκ λοπκάξ. Σ‘ αζήιζ έπεζ βαθζάζεζ. Πιάησλ (κεηάθξαζε: Γ. Κνπδηνχιαο)
[216]
Ο Ησάλλεο Πνιέκεο (1862 - 1924) από ηελ Αζήλα, ήηαλ πνηεηήο θαη ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο.
Νεξσκέλν θξαζί ,ηζ ηζ ακ είπε ημ 'παζε: βοκαίηα, αζυξ, παζδζά ημο, ηίπμηε δε η' απυιεζκε ζηενκή πανδβμνζά. Πέηαλ' δ έκκμζα απυ ημ κμο ηζ δ εθπίδα απ' ηδ ηανδζά ημο ηζ δ οπμιμκή ιανιάνςζε ζηα ζηήεδ ημο αανζά. πςξ ηα θείρακα πενκμφκ, πενκά ανβά μ ηαζνυξ ημο ηαζ γεζ, δίπςξ μ δφζηοπμξ κα λένεζ ημ βζαηί. Μεξ ζηδ ηααένκα μθδιενίξ ιε ημ πμηήνζ ιπνμξ ημο ημο ηάημο ηεζ ηζ ακχθεθα ηδ θδζιμκζά γδηεί. «Καηαναιέκε ηάπεθα ηαζ ηθέθηδ ηααενκζάνδ, ηζ ημ κενχκεζξ ημ ηναζί ηαζ πίκς απ' ημ λακευ ηαζ πίκς ηζ απ' ημ ηυηηζκμ ηζ απυ ημ βζμιαηάνζ ηζ απυ ημ ζχζια ημ ηναπφ, πίκς ηαζ δε ιεεχ; Αεκ ήνεα βζα λεθάκηςια ιήηε βζα πακδβφνζ, ήνεα κα ανς ηδ θδζιμκζά ζημ εάκαημ ημκηά...» Κζ μ ηάπεθαξ, βειίγμκηαξ ηαζ πάθζ ημ πμηήνζ, ιε εθζαενυ πενίβεθμ ζηα θυβζα, ημο απακηά: «Σζ θηαίς 'βς ακ ηα δάηνοα, π' απεθπζζιέκμξ πφκεζξ, πέθημοκε ζημ πμηήνζ ζμο, ζηαθαιαηζέξ εμθέξ, ηαζ ημ κενχκμοκ ημ ηναζί ηζ αδφκαημ ημ πίκεζξ; Σζ θηαίς 'βς ηζ ακ δε ιεεάξ, ηζ θηαίς 'βς ηζ ακ ηθαζξ;» Ησάλλεο Πνιέκεο
[217]
Ο ηακάηεο Πνιελάθεο γελλήζεθε ην 1970 ζηελ Αζήλα, πνύδαζε ηζπαληθή θηινινγία. ‘Έρεη δεκνζηεύζεη ηξεηο πνηεηηθέο ζπιινγέο θαη έλα ζεαηξηθό κνλόινγν.
Οη ηαιαληψζεηο ηνπ εθθξεκνχο Μέζα ζημ ζημηάδζ δμοθεφμκηαξ επί επηά διένεξ αζηαιάηδηα ιε αίια ηαζ θάζπδ έηηζζε μ Θευξ ημκ ηυζιμ αηαηακυδηεξ έβζκακ απυ ηυηε μζ ηαθακηχζεζξ ημο εηηνειμφξ πμο πνμτπήνπε ηδξ δδιζμονβίαξ, ακμζπηά απυιεζκακ ηα ιάηζα ηςκ κεηνχκ βζα πάκηα ηαζ αθίιμκμ! μ επεθαφκςκ πνυκμξ δεκ ζοβηναηείηαζ πζα απυ ηακέκα ακάπςια.
***
Αλάκλεζε απφ ηα Ππξελαία Θα ήεεθεξ ίζςξ ηζ εζφ κα θςκάλεζξ no pasaran αθθά έθεαζεξ υπςξ πάκηα ανβά. Ο πυθειμξ ζηδκ Εζπακία έπεζ ηεθεζχζεζ μνζζηζηά ηαζ ηα πνυκζα έηζζ ηαζ αθθζχξ πέναζακ - ίζςξ ζηδκ πναβιαηζηυηδηα ηίπμηε άθθμ κα ιδκ πενκά πανά ιυκμ ηα πνυκζα Θοιήζμο ζφκηνμθε ζοκελυνζζηε υηζ ηάπμηε ημζιδεήηαιε ηζ ειείξ ιέζα ζε ηάθμοξ απυ άζπζθμ πζυκζ υηζ ιμζναζηήηαιε ηα ηεθεοηαία οπμθείιιαηα ηδξ ζμφπαξ, μθμιυκαπμζ ζηα λφθζκα παναπήβιαηα. ***
Υξεζκφο ημηεζκυ εα είκαζ ημ αφνζμ ηαζ απυ ημ δίπηο ηδξ ιμίναξ ηίπμηα δεκ λεθεφβεζ μφηε ηακ μζ Θεμί αξ ημ θέεζ ημ πένζ πμο βνάθεζ αοηυ ημ πμίδια ζαξ ημ θές εβχ ιε ηα ηοθθά ιμο ιάηζα ηαζ δ Καζζάκδνα ιε πνμθδηείεξ αηαηακυδηεξ: - δέηα πνυκζα πέναζακ απυ ηυηε- αξ ζημνπίζεζ βζα πάκηα μ άκειμξ ηδκ ηέθνα ημο Ώίβζζεμο ηαζ ηδξ Κθοηαζικήζηναξ. ηακάηεο Πνιελάθεο
[218]
Ζ Μαξία Πνιπδνχξε (1902-30) από ηελ Καιακάηα, ήηαλ πνηήηξηα ηεο λενξνκαληηθήο ζρνιήο. Ζ δσή ηεο ζεκαδεύηεθε από ηνλ έξσηά ηεο κε ηνλ επίζεο πνηεηή Κώζηα Καξπσηάθε. Πέζαλε κόιηο 29 εηώλ από θπκαηίσζε.
Γπν ρξφληα.. Αομ πνυκζα πμο μζ ηανδζέξ ιαξ πςνζζιέκεξ απυ ‗κα ιοζηζηυ λεπςνζζηυ ηναημφκε· κα ‗πεζξ ηάπα λεπαζιέκεξ ηζξ ιένεξ ηδξ αβάπδξ ιαξ; πζζηυ κα ‗καζ ζε ιέκα ημ αίζεδιά ζμο εηείκμ; - Ρςηχ ιε θαφνα επζεοιία. Πμζμξ ιμκάπα κα ημ λένεζ; ηαζ ηδ γςή ιμο δίκς έηζζ, ιζακ άθθδ πζμ υιμνθδ ζα κα ‗πα. Μζα πζμ υιμνθδ γςή πμο εα ‗ηακ ηυζδ υζδ ιμκάπα θηάκεζ κα εοηοπήζς ημ αβαπδηυ ζμο πένζ κα ιμο δχζεζ υ,ηζ έπαζα ηαζ ημ βονεφς πίζς.
Πεξεθάληα Έιεζκα, ηανηενχκηαξ ζε, ςξ πμο ημ αζηένζ εθάκδ ηδξ παναοβήξ ρδθά. Μα δ θθυβα ημοξ ηα δάηνζα ιμο ηα ‗πε υθα πζα λενάκεζ ηζ μφηε μ ροπνυξ Λοηααδηηυξ ι‘ άημοζε, ζζςπδθά ηαεχξ ενδκμφζα ημ ‗κεζνμ πχζαδκε ζηδκ ηανδζά ιμο. Ὤ, ηχνα πμο ζε θένακε μζ ζηζβιέξ ζζιά ιμο, πάθζ η‘ άζηνμ εα ηανηενχ, βζα κα ημο πς, ηναηχκηαξ ημ δάηνο πχπεζ πνμαάθεζ ζηα ιάηζα ιμο ζακ ηδ πανά εενιυ ηαζ θαιπενυ, –ημκ είπα απυρε υθμκ ηαδιυ ιέζα ζηδκ αβηαθζά ιμο! Μαξία Πνιπδνχξε
[219]
Έλα βξάδπ ζην ζηαζκφ Σζ εθζαενυ πνάια μ ηαειυξ, πμο ιυθζξ κα ‗πδ θφβεζ ημ ηναίκμ. Οφηε ζηζβιή, ιυθζξ πμο εδχ ζηζξ νάβζεξ ημο αανζά ζηαιαηδιέκμ ηαζ πδβαζκμένπμκηακ βμνβά, ακίδεα βεθχκηαξ ηαλζδζχηεξ. Κζ' υζμζ πμο ιείκακε ηζ' αοημί δεκ έπμοκε ηδκ υρδ ημοξ ζακ ηυηεξ. Δ άδεζα εέζδ η' δ ζζςπή ιεζ' ζημ ηαειυ πμο ημο ‗θοβε ημ ηναίκμ. Κζ' αοημί πμο ιείκακε ζημνπμφκ η' έπμοκ ημ αήια ημ απμθαζζζιέκμ υζςκ ηδ ιμίνα αημθμοεμφκ. Κάεε θμνά ημοξ θεφβεζ ηζ' απυ ηάηζ ηαζ ηείκμζ ιέκμοκ ζημ ηαειυ θοβίγμκηαξ ημ εμθςιέκμ ιάηζ. ηνέθμοκ ζηα ίδζα εαννεημί δήεεκ η' δ πθάηδ ημοξ ηονηχκεζ πίζς. - Καηαναιέκε πςνζζιέ υιςξ ηαζ ζέκα απυρε ε' αβαπήζς. Γζαηί ημ «παίνε» ήηακ βθοηυ ηαεχξ ημ πένζ ζεζυηακ ζημκ αένα απ' ημ ιακηήθζ πζμ θεοηυ ηζ' απ' ημκ ακευ, ζα θςξ πμο έθεοβε πένα, πμο δεκ ημ είπα ζδή πμηέ ηυζμ βαθήκζα ςναίμ η' υναιά ζμο, Καηαναιέκε πςνζζιέ. Μμο ηνέιμοκε ηα πείθδ ζη‘ υκμιά ζμο. Μαξία Πνιπδνχξε
Γηαηί κ’ αγάπεζεο Αεκ ηναβμοδχ πανά βζαηί ι‘ αβάπδζεξ ζηα πεναζιέκα πνυκζα. Καζ ζε ήθζμ, ζε ηαθμηαζνζμφ πνμιάκηεια ηαζ ζε ανμπή, ζε πζυκζα, δεκ ηναβμοδχ πανά βζαηί ι‘ αβάπδζεξ. [220]
Μυκμ βζαηί ιε ηνάηδζεξ ζηα πένζα ζμο ιζα κφπηα ηαζ ιε θίθδζεξ ζημ ζηυια, ιυκμ βζ‘ αοηυ είιαζ ςναία ζακ ηνίκμ μθάκμζπημ η‘ έπς έκα νίβμξ ζηδκ ροπή ιμο αηυια, ιυκμ βζαηί ιε ηνάηδζεξ ζηα πένζα ζμο. Μυκμ βζαηί ηα ιάηζα ζμο ιε ηφηηαλακ ιε ηδκ ροπή ζημ αθέιια, πενήθακα ζημθίζηδηα ημ οπένηαημ ηδξ φπανλήξ ιμο ζηέιια, ιυκμ βζαηί ηα ιάηζα ζμο ιε ηφηηαλακ. Μυκμ βζαηί υπςξ πένκαα ιε ηαιάνςζεξ ηαζ ζηδ ιαηζά ζμο κα πενκάδ είδα ηδ θοβενή ζηζά ιμο, ςξ υκεζνμ κα παίγεζ, κα πμκάδ, ιυκμ βζαηί υπςξ πένκαα ιε ηαιάνςζεξ. Γζαηί, ιυκμ βζαηί ζε ζέκακ άνεζε βζ‘ αοηυ έιεζκεκ ςναίμ ημ πέναζιά ιμο. α κα ι‘ αημθμοεμφζεξ υπμο πήβαζκα, ζα κα πενκμφζεξ ηάπμο εηεί ζζιά ιμο. Γζαηί, ιυκμ βζαηί ζε ζέκακ άνεζε. Μυκμ βζαηί ι‘ αβάπδζεξ βεκκήεδηα, βζ‘ αοηυ δ γςή ιμο εδυεδ. ηδκ άπανδ γςή ηδκ ακεηπθήνςηδ ιέκα δ γςή πθδνχεδ. Μυκμ βζαηί ι‘ αβάπδζεξ βεκκήεδηα. Μμκάπα βζα ηδ δζαθεπηήκ αβάπδ ζμο ιμο πάνζζε δ αοβή νυδα ζηα πένζα. Γζα κα θςηίζς ιζα ζηζβιή ημ δνυιμ ζμο ιμο βέιζζε ηα ιάηζα δ κφπηα αζηένζα, ιμκάπα βζα ηδ δζαθεπηήκ αβάπδ ζμο. Μμκάπα βζαηί ηυζμ ςναία ι‘ αβάπδζεξ έγδζα, κα πθδεαίκς ηα μκείναηά ζμο, ςναίε πμο ααζίθερεξ η‘ έηζζ βθοηά πεεαίκς ιμκάπα βζαηί ηυζμ ςναία ι‘ αβάπδζεξ. Μαξία Πνιπδνχξε
[221]
Ο Λάκπξνο Πνξθχξαο (1879-1932) από ηε Υίν, ήηαλ ιπξηθόο πνηεηήο
Φσλέο ηεο ζάιαζζαο Πζέ ζημο βζαθμφ ηδ ζημηεζκή ηααένκα ημ ηναζί ζμο, ζε ιζ‘ άηνδ, ηχνα π‘ άνπζζακ λακά ηα πνςημανυπζα, πζεξ ημ ιε καφηεξ ηαζ ζηοθημφξ ρανάδεξ ακηζηνφ ζμο, ι‘ ακενχπμοξ πμο ααζάκζζε ηζ δ εάθαζζα ηζ δ θηχπεζα. Πζεξ ημ, δ ροπή ζμο αλέκζαζηδ ηυζμ πμθφ κα βίκεζ πμο ακ ένε‘ δ ιμίνα ζμο δ ηαηζά, κα ηδξ παιμβεθάζεζξ, ηαδιμί ηαζκμφνβζμζ ακ ένεμοκε, ιαγί ζμο αξ πζμοκ ηζ εηείκμζ, ηζ ακ ένεεζ μ Υάνμξ, ήζοπα ηζ αοηυκ κα ημκ ηενάζεζξ. Λάκπξνο Πνξθχξαο
Σφηε πνπ ζ᾿ είδα λα ‘ξρεζαη... Συηε πμο ζ᾿ είδα κα ῾νπεζαζ ιε η‘ άθθα πεθζδυκζα, ηυηε ηαζ ιυθζξ έκζςζα βζα πμζα πανά ιζθμφζακ ιέζα ζηα θφθθα ηα πμοθζά ηα πκεφιαηα ζηα ηθχκζα ηζ μζ πεηαθμφδεξ πμο ζημ θςξ κζμβέκκδηεξ λοπκμφζακ. Σμ ιμκμπάηζ δζάααζκεξ ηζ είπεξ ιπα θάιρδ ηυζδ, ιζα ηέημζακ άκεζκδ μιμνθζά ζημ κμηζζιέκμ πχια, πμο δίπςξ άθθμ δ άκμζλδ εα ζ᾿ είπεκ ακηαιχζεζ ηαζ ηάης απ᾿ ηζξ αιοβδαθζέξ ζε θίθδζε ζημ ζηυια. Λάκπξνο Πνξθχξαο
[222]
Ο πνηεηήο Σάζνο Πνξθχξεο γελλήζεθε ην 1931 ζ’ έλα ρσξηό ηεο επαξρίαο Πσγσλίνπ Ησαλλίλσλ. Έρνπλ εθδνζεί νθηώ πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο.
Δχξεκα Δ ανπαζμθμβζηή ζηαπάκδ έθενε ζημ θςξ, ακάιεζα ζη‘ άθθα εονήιαηα - ημ ηέκηνμ ηδξ πυθδξ εηεί πμο ζηάαμοκ βζα ημ ιεηνυ - ηζ έκα μκέημ ζε ζαιαζηυ ιέηνμ ηαζ πανμλφημκμ εκδεηαζφθθααμ ηίπμ ζηφρακ υθμζ επάκς ημο ηαζ ημ πενζενβαγυηακ έκαξ αάθεδηε κα απαββείθεζ ημοξ ζηίπμοξ ημο ηυιπζαγε ηαζ λακάνπζγε -δοζημθεουηακ. Με ηα θςκήεκηα είπακ ζημιχζεζ απυ ζηνχιαηα θδζιμκζάξ ηαζ ζηάπηδξ, Θέθεζ δμοθεζά ζοιθχκδζακ αξ ημ αθήζμοιε βζα αφνζμ ιμκάπα πμο ηδκ Βπμιέκδ ιένα εζξ ιάηδκ έραπκακ βζα πμίδια θφθαηαξ δεκ οπήνπε κα ημκ νςηήζμοκ εάκ οπέπεζε ζηδκ ακηίθδρή ημο ηάηζ ζπεηζηυ ιμκάπα έκαξ ιεεοζιέκμξ πμο ημζιυηακ ηδ κφπηα ζ‘ έκα δδιμηζηυ πάβημ ημκηά ζηδκ είζμδμ ημο Βεκζημφ Κήπμο ζε ιζηνή απυζηαζδ απυ ηα εονήιαηα ημοξ πθδνμθυνδζε πςξ απυ κςνίξ ημ ανάδο είπε ανάλεζ απμθαιαάκμκηαξ ημ εοθμβδιέκμ ηναζάηζ ημο αδζάρεοζημζ ιάνηονεξ ηςκ θεβμιέκςκ μζ άδεζεξ θζάθεξ ζηα πυδζα ημο πάβημο - δ χνα πενκμφζε δ ηίκδζδ αναίςκε ιέπνζ πμο ζηαιάηδζε ηεθείςξ μζ ηζμθζάδεξ ηδξ Φνμονάξ ημηηάθςζακ ιε ημ υπθμ επ‘ χιμο ηαζ ημ έκα πυδζ ζε ακάπηολδ αδιαηζζιμφ κα ζπδιαηίγεζ μνεή βςκία ιε ημ άθθμ μ άβκςζημξ ζηναηζχηδξ ανήηε ηδκ εοηαζνία κα παναηήζεζ ηδκ άαμθή ημο εέζδ έθενε δομ αυθηεξ πενζενβάζηδηε ημοξ θνμονμφξ ακαθμβίζηδηε ημ ιεθθμκηζηυ ικδιείμ ημοξ ηαζ λακαπήνε ηδ εέζδ ημο εκχ ημ θεββανυθςημ παναιφεζαγε ηδκ πενζμπή υηακ ιζα αζηυνζα απυ εηείκεξ πμο ηοηθμθμνμφζακ ζηζξ ανπέξ ημο αζχκα ηαζ ζηα πμζήιαηα ημο Άβνα ήνεε ηαζ ζηαιάηδζε ημκηά ζημ ζηάιια δομ ηφνζμζ ιε νεκηζηυηα ηαζ διίρδθμ ηαηέαδηακ αζαζηζηά έζηορακ ζακ κα έραπκακ ηάηζ ηαζ πάθζ αζαζηζηά βφνζζακ ζηδκ άιαλα – μ αιαλάξ έιμζαγε ζηέημ άβαθια ηαζ ημ άθμβμ ανβμιαζμφζε ημ θαβδηυ ημο απυ ημκ ημναά οπαημφμκηαξ ζε ιζα βοκαζηεία θςκή θμνηςιέκδ ανμπέξ πςνζζιμφξ ηαζ λεπαζιέκμοξ υνημοξ : βνδβμνείηε ιυθζξ πμο πνμθαιαάκμιεκ ηδκ ηαπείακ ημο πανεθευκημξ. Σμ ιαζηίβζμ ημο αιαλά αίηζζζε ημκ αένα ηαζ ημ άθμβμ λεηίκδζε βζα χνα αημοβυηακ ηα πέηαθά ημο ζηδκ άζθαθημ ήηακ ημ ςναζυηενμ υκεζνμ - έθεβε πμο είδε ηαζ ιε ηδκ πνχηδ εοηαζνία εα λακαιεεμφζε. Σάζνο Πνξθχξεο
[223]
Βξνρή Να ηζ‘ ή ανμπή πμφ ιαξ εοιήεδηε ηδ ιμκαλζά ιαξ ιζα δζαηνζηζηή ΐνμπή πηοπάεζ ζημκ ηζίβημ βζα κα ‗νεεζ οκηνμθζά ζηα υκεζνά ιαξ! ΐνέπεζ ζημοξ παθζμιμδίηζημοξ ζηίπμοξ Σμφξ ζαιαζημφξ ζηδ βνζά έιπκεοζδ Με πνμζμπή ιήπςξ ζαπίζεζ ηάθεξ ηαζ ημίπμοξ Ώπμηαιςιέκδ ανμπή απυ εδηείεξ ε θοιαηζηά θεζκμπςνζκά ημπία Ξοπυθοηδ ανμπή απμηθεζζιέκδ ζε ηναηζςηζηά κεηνμηαθεία Κανθχκεζ ζπυνμοξ θμοθμοδζχκ ημ πχια πμφ ‗πε ηανπίζεζ ειααηήνζα Οκυιαηα ηαζ πνμκμθμβίεξ ηζ‘ ή θδζιμκζά Υζμκίγεζ ζζςπδηήνζα. Σάζνο Πνξθχξεο
Γηφηη ηη ζφη πνηεηήο…. Αζυηζ ηί ζυζ πμζδηήξ εα ήζμοκ θίθε ιμο ακ δεκ έηνοαεξ δομ άζζμοξ ζημ ιακίηζ ζμο ηαζ δεκ ημοξ ένζπκεξ ζηδκ ηζυπα ηδκ χνα πμφ θαίκμκηακ πχξ υθα είπακ ηεθεζχζεζ μ ηενδζζιέκμξ είπε απθχζεζ ηα πένζα ημο ηζ έιεζκε απμζαμθςιέκμξ υπςξ υ ακαβκχζηδξ ζμο υηακ - δζαζπίγμκηαξ έκα ακεζζιέκμ θζαάδζακηζηνίζεζ λάθκμο ηδκ άαοζζμ ηαζ ιείκεζ ιε ημ έκα πυδζ ζηα θμοθμφδζα ηαζ ημ άθθμ ηνειαζιέκμ ζημ ηεκυ. Σάζνο Πνξθχξεο
[224]
Ο Πνζείδηππνο, (3νο π. Υ. αηώλαο) ήηαλ επηγξακκαηνπνηόο πνηεηήο από ηελ Πέιια ηεο Μαθεδνλίαο. Έδεζε ζηε άκν θαη εγθαηαζηάζεθε ηειηθά ζηελ Αιεμάλδξεηα. ηελ Παιαηηλή Αλζνινγία ζώδνληαη είθνζη δύν επηγξάκκαηά ηνπ
Απνζπάζκαηα απφ έξγα ηνπ Πνζείδηππνπ Σγζηγίηζ ειέκα ηςκ Μμοζχκ ζ‘ αβηάεζα ι‘ ‗επεζ νίλεζ δειέκ‘ μ Πυεμξ, ι‘ άκαρε ηαζ θθέβεζ ιε ζζβά ηζ αοηή δ ροπή, πμο ημφναζακ ημ δζάααζια ηζ δ εθίρδ, η‘ άθθ‘ αρδθά ηαζ ημκ ηνεθυ εευ ηαημθμβά. *** Κένκα θαβήκα ιμο αηηζηή, ημο ΐάηπμο ημ δνμζάημ ποιυ, κα πζμφιε ζηδκ οβεζά ηδξ ζοκηνμθζά ιαξ υθδξ. Γήκςκα, ηφηκε ιαξ ζμθέ ηαζ ιμφζα ημο Κθεάκεδ βζα πάρεηε. Ο βθοηυπζηνμξ Ένςηαξ κα ιαξ γήζεζ. *** Να ιδ εαννείξ πςξ ιε βεθάξ Φζθαίκζμ, ιε ηα δάηνοα Σμ λένς. Πζυηενμ απυ ιε δεκ αβαπάξ ηακέκακ υζμ πθαβζάγεζξ δίπθα ιμο. Μα κα ημζιυζμοκ ι‘ άθθμκ εα ‗θεεξ εηείκμκ αβαπάξ πενζυηενμ απυ ιέκα! *** Άθθμκ έπεζ δ Ποεζάξ, θεφβς. Μα θχκαλέ ηδκ Γζα ημ εευ, ακ ιμκάπδ ηδξ ημζιάηαζ ιζα ζηζβιμφθα πεξ ηδξ βζα ζφκεδια: «Ήνεε δς πζςιέκμξ ηαζ πενκχκηαξ ιεξ απυ ηθέθηεξ ιε μδδβυ ημ ενςηζηυ ημο ενάζμξ». Πνζείδηππνο (κεηάθξαζε: Γ. Κνηδηνχιαο)
[225]
Ο Λεπηέξεο Πνχιηνο γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1944. Δίλαη πνηεηήο, ην έξγν ηνπ έρεη εθδνζεί ζε δέθα πνηεηηθέο ζπιινγέο θαη κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο μέλεο γιώζζεο. Ζ Ακθηζβήηεζε είλαη επάισηε Μακζαζιέκδ ανμπή πάκς απ‘ ηα εαιιέκα δάπηοθά ιμο. Βίδα ημ ακενχπζκμ πθάζια ηάης απυ ‘κα δέκηνμ ήλς απ‘ ηδ ζπδθζά Μ‘ άβνζεξ ημονεθζαζιέκεξ πνμαζὲξ Καζ αζαθζηή βεκεζάδα – δ Ώιθζζαήηδζδ είκαζ ηζμοηκίδα είκαζ εοάθςηδ – Καημζζηζζιέκμ Να αβκακηεφεζ ημ ιαπδηζηυ αθνυ ηδξ αηνμεάθαζζαξ Καεεηὶ είκαζ βειάημ ηαζ πάκς απ‘ υθα δ εθεοεενία. Βίδα ημ ακενχπζκμ πθάζια ημ καυ ηδξ θακηαζίαξ ιε ζηεηήνζα ηθαδζά Σνέιμκηαξ ιε ζηέρεζξ θηςπμφ εεμφ Σμ είδα ζηδ ζημζπεζςιέκδ πμθοηαημζηία Οδδβδιέκμ ζηδκ αθεμκία ιε αοημηίκδημ μοίζηζ έκηοπμ ή ζημ άκηνμ ηδξ ιζγένζαξ Με μθυθαιπνδ βφικζα πθςιά ζηήεζα Ονοπηὰ ζημθίδζα κεηνυ αναηί Δ ιεβαθεζυηδηά ημο πενζιέκμκηαξ θχηζζδ ηάης απυ θδζηνζηά κφπζα Έλαθθμ ααζακζζηήνζμ Φηοζηά ζημκ ηαζνυ. Καηυιμζνμ πεηζί εαιιέκμ ιέζα ζε ηυζδ κφπηα Δ Ώιθζζαήηδζδ είκαζ εοάθςηδ Μέζα ζημκ αένα ημο ηυζιμο. Λεπηέξεο Πνχιηνο
[226]
ηξίγθιηζκα Μέζα ηζ έλς απ‘ ηζξ ιεβαθμοπυθεζξ ιε πείκα ιε ηυθιδ ιε αβζυηδηα ζμφνακε ηα ιαηνμοθά ημοξ πμδάνζα Σα ζαδζιέκα απ‘ ημ υπζμ ιάηζα ημοξ η‘ αθμοιζκέκζα πζάηα ημοξ ηα ημονέθζα ημοξ ζημ πςιαηυδνμιμ Σα παζδζά ηδξ βεκζάξ ιμο βίκακε αθίζεξ ηςκ ημίπςκ Ξεναηυ ηαζ θμοθμφδζα εκυξ πμθζηζζιμφ άεθζμο δνυιμξ έπεζ ηδκ αβςκία ημο ημοξ εθζαενμφξ ιακηνυημζπμοξ ιε η‘ αβηςκάνζα ηδξ παναθμνάξ Καζ ζηδ αάζδ ηαη‘ απ‘ ημ δέκηνμ μ εθεφεενμξ απθχκμκηαξ νίγεξ ηαζ ηθςκάνζα Ο δναπέηδξ ηδξ γμφβηθαξ ηςκ πυθεςκ πεδυκ νζπίδζ ζπεδυκ αηάεανηδ ζοιιεηνία νζιμξ βζα ηδ ζηζβιή ηδξ ηνίζδξ Δ αβάπδ ημκ ηονζεφεζ, επμοθχκεζ ηδ θέπνα ηδξ εζςηενζηήξ βδξ Άκενςπε ηδξ επμπήξ ιμο πανάδεζβια Αυλα ζ‘ αοηυκ πμο ημ ζηάεζ Πμδμπαηχκηαξ ζάπζεξ αλίεξ ααναενχκμκηαξ ηέθιαηα Με ηα παπμφηζζα ζημ ημφηεθμ ηδξ ηαθμπέναζδξ Έζης ηαζ ιε ηδ ζημθή ημο κζηδιέκμο Μαηανίγς αοημφξ πμο ημ ζηήεμξ ημοξ μονθζάγεζ ζηδ ιοζηδνζαηή ενδιζά ημο ηυζιμο ζακ άζηνμ. Ώοημφξ πμο ακμίβμοκ ζημ ιέθθμκ δνυιμ ημιιέκα αβκά πνμσυκηα ηδξ θφζδξ ηδκ ακχκοιδ ζζημνία. Σμ ιπνίηζ Βίκαζ ημ αζχκζμ ηζίβηζκμ ιπνίηζ αοηυ πμο ιμο έδσζε υ,ηζ ηαθφηενμ είπε αοηήξ ηδξ γςήξ ηαζ ιάθθμκ μθυηεθα λαθκζηά πςνίξ μφηε ανπή ιήηε ηέθμξ. Να ρήκεζ ηαθέ ηαζ κα κηζκηζκίγεζ ζημ νάθζ. Βίκαζ ημ δδθδηδνζχδεξ ηζίβηζκμ ιπνίηζ μηζδήπμηε άθθμ εηηυξ απυ λονζζηζηή ιδπακή. Αείπκεζ ιε ημ δάπηοθμ ημ ηέθμξ ημο πεζιχκα ζε εενιυηδηα ηακμκζηή ζακ εηείκδ ημο ήθζμο. Μμοκηγμονςιέκμ ηαζ ιαθαηυ άθθα υπζ βζα πέηαια. Λεπηέξεο Πνχιηνο
[227]
Ζ Πξάμηιια ήηαλ πνηήηξηα από ηε ηθπώλα έδεζε γύξσ ζην 450 π. Υ. Έγξαςε δηαθνξεηηθνύο ηύπνπο πνίεζεο, αιιά έγηλε θεκηζκέλε γηα ηα πνηήκαηα πνπ απαγγέιινληαλ ζηα ζπκπόζηα ηνπ 5νπ π.ρ. αηώλνο θαη ηα νπνία ήηαλ πνιύ δεκνθηιή εηδηθά ζηελ Αζήλα (γλσζηά ζαλ ζθόιηα, ηξαγνύδηα ηνπ θξαζηνύ). Έγηλε γλσζηή γηα ηνπο δηζπξάκβνπο, ηα ζθόιηα ή παξνίληα άζκαηα θαη ηνπο ύκλνπο ηεο. Έγξαςε ύκλνπο γηα ζενύο θαη ζεόηεηεο θαη πνιιά από ηα νθηώ ελαπνκείλαληα θνκκάηηα έρνπλ λα θάλνπλ κε κύζνπο. Ζ Πξάμηιια ήηαλ κία από ηηο ελλέα ζπνπδαηόηεξεο πνηήηξηεο ηεο αξραηόηεηαο.
Όκλνο ζηνλ Άδσλε Σμ ςναζυηενμ πνάβια πμο άθδζα πίζς ζηδ βδ είκαζ ημ θςξ ημο ήθζμο, φζηενα ηα θςηεζκά αζηένζα ηαζ ημ πνυζςπμ ημο θεββανζμφ. Ώ καζ, ηαζ ηα χνζια πεπυκζα ηαζ ηα ιήθα ηαζ ηα απθάδζα. Πξάμηιια (κεηάθξαζε Μ. Ε. Κνπηδάθεο)
[228]
Ο Μαλφιεο Πξαηηθάθεο γελλήζεθε ην 1943 ζηε Ηεξάπεηξα ηεο Κξήηεο. πνύδαζε ηαηξηθή θαη αζθεί ην επάγγεικα ηνπ ςπρηάηξνπ. Παξάιιεια γξάθεη πνίεζε θαη έρεη εθδώζεη 17 πνηεηηθέο ζπιινγέο.
II – Απφ ηε ζπιινγή «Σν λεξφ» Έκα ηνοιιέκμ θζθζαηνυ ηδξ άκμζλδξ ημ ζηυια ζμο έκα πδβάδζ ιε κενυ δ θςκή ζμο κ‘ ακεααίκμοκε ηα θυβζα ιεξ ζημ ιεζδιένζ βζα κα ζε βκςνίζς θςηεζκή βήζκδ πανμοζία. Μέζα ιμο ηχνα έκα πμηάιζ ηαηεαάγμκηαξ πεηνχιαηα ηαζ νίγεξ ημο αμοκμφ θςκέξ απυ παθζά ηναβμφδζα, έκα δεφηενμ ημνιί πμο ιε βονεφεζ θςηεζκυ ζακ άζηνμ.
IV – Απφ ηε ζπιινγή «Σν λεξφ» Σμ κενυ αθάκεαζηα βκςνίγεζ ημ αάνμξ εηείκμο πμο αοείγεηαζ. Με υνβακα ορίζηδξ αηνζαείαξ εηπέεζ ιζακ απίζηεοηα αηνζαή (ςξ ημ πμθθμζηδιυνζμ) ηαζ δίηαζδ πμζυηδηα. Μζα ζζυπμζδ έλςζδ, ζακ παναπχνδζδ βζα ηαεεηί αανφηενμ. (Δ Ώνπή ημο εζδζημφ αάνμοξ ςξ ζφκεζδ Ώοημθοήξ. Χξ αμφθδζδ αοηυθςνδ.) Ώπυ πνζκ βκςνίγεζ ημ εηηυπζζια. Καενεθηίγεζ ημ ζχια ημο ηαζ ημ εοιάηαζ. Θοιήζμο: Βίζαζ εηείκμ πμο ζμο επζζηνέθεζ. Βηείκμ πμο ημο ειπζζηεφηδηεξ. Βηείκμ πμο, εηημπίγμκηαξ, ζε ορχκεζ ηαζ ζε ηνίκεζ. [229]
V – Απφ ηε ζπιινγή «Σν λεξφ» Με οπένμπμ ηνυμοθ ιεηνάεζ ηδκ απυζηαζδ πνμξ ημ υκεζνμ ηαζ ημ παιυ. Με αδζάημπεξ απθςζζέξ ιεβεεφκεζ ημ ζχια ηδξ. Νηοιέκδ ημ δένια ημο πεθάβμο, ακμίβεζ ηζξ πηοζζυιεκεξ πυνηεξ ημο αοεμφ ηαζ ιπαίκεζ ζηδκ αίεμοζα δζδαζηαθίαξ. Ώημφεζ ημ βέθζμ ηςκ απένακηςκ παζδζχκ.
VI – Απφ ηε ζπιινγή «Σν λεξφ» ,ηζ αβκμχ είκαζ αοηυ πμο βκςνίγς ηαθφηενα. ‘ αοηυ ακαπαφμιαζ. Ώπ‘ αοηυ ημ θαιπζυκζ θςηίγεηαζ θίβμ ημ πνυζςπυ ιμο ζημ ιμκαπζηυ ζπίηζ ηδξ άβκμζαξ. Βηεί πμο άβκμζα, εηεί δ βκχζδ ιμο ζπυνμξ αοημθοήξ θοηνχκεζ. Βηεί θακενχκμιαζ. , ηζ αβκμχ ιε μκεζνεφεηαζ ηαζ η‘ μκεζνεφμιαζ πθαβζαζιέκμξ εδςκά ζημ μονάκζμ ζπανιέκμ ιε ημκ άκειμ ηαζ ηδ ανμπή. , ηζ αβκμχ είκαζ δ πδβή υπμο θμφγεηαζ έκα πμθφ ιζηνυ αβυνζ πμο ιε ράπκεζ. Μελάο Πξαηηθάθεο
[230]
Ο Πξαηίλαο ππήξμε από ηνπο πξώηνπο πνηεηέο ηεο αξραίαο Διιάδαο. Έδξαζε ηελ επνρή γύξσ ζηελ 70ή Οιπκπηάδα θαη ζεσξείηαη ν εηζεγεηήο ηνπ ζαηπξηθνύ δξάκαηνο. Γελλήζεθε ζηνπο Φιεηνύο ζηελ Αξγνιίδα. Δίλαη ακθίβνιν αλ ν Πξαηίλνο ήηαλ ηξαγηθόο πνηεηήο. Ίζσο λα ήηαλ θσκηθόο, αιιά ζίγνπξα ήηαλ ν πξώηνο πνπ δεκηνύξγεζε έξγα πνπ ραξαθηεξίδνληαη σο ζαηπξηθό δξάκα κε ρνληξά αζηεία θαη εμσηηθνύο ρνξνύο ησλ ζαηύξσλ. Φέξεηαη λα έγξαςε 18 ηξαγσδίεο θαη 32 ζαηπξηθά δξάκαηα, αιιά ηα έξγα ηνπ έρνπλ ραζεί ζρεδόλ όια. Δθηόο ησλ έξγσλ ηνπ έγξαςε δηζύξακβνπο θαη σδέο, ηα ιεγόκελα ππνξρήκαηα.
Υνξφο Πμζμξ μ ευνοαμξ ημφημξ; Σζ είκ‘ αοηά ηα πδδήιαηα; Πμζα πνυααθε αζηήιζα ζηδ Αζμκοζζαηή πμθοπηφπδηδ εοιέθδ; Αζηυξ ιμο, δζηυξ ιμο μ Αζυκοζμξ. Πνέπεζ εβχ κα ηναβμοδχ, πνέπεζ εβχ κα εμνοαχ, ηα αμοκά ιε κενάζδεξ πδδχκηαξ ηαεχξ μιμνθμθηένμοβμξ ηφηκμξ κ‘ ανπίγς ηναβμφδζ. ημ ηναβμφδδια δ Μμφζα ηδκ πνχηδ έδςηε εέζδ. Σμ ζμοναφθζ κα παίγεζ ηαηυπζ. Βπεζδή ηαζ ημο είκ᾽ οπενέηδξ. Ώξ είκαζ, ακ ημ εέθεζ, ανπδβυξ ζηζξ παηζκάδεξ ιμκάπα ηςκ ιεεοζιέκςκ ηςκ κέςκ, υηακ εφνεξ πηοπμφκ ηζ υηακ παίγμοκ βνμεζέξ. πάγε ημκ πμο έπεζ θςκή πανδαθυπνςιμο ημφααηα. ηδ θςηζά, ζηδ θςηζά ημ ηαθάιζ πμο θένκεζ υθμ ζάθζα, ημκ πμθοθμβά θςκαηθά, ημκ πανάθςκμ παθαζηή ημο νοειμφ, ηαζ πμο έπεζ ημνιί ιε ηνοπάκζ θηζαζιέκμ. Να! βζα ζδέξ! ημ δελί ιμο ημ πένζ βζα ηζιή ζμο η᾽ απθχκς ηαζ ημ πυδζ ηζκάγς, ενζαιαμδζεφναιαε· ηζζζμζηεθάκςηε αθέκηδ, άημο ηδ δζηή ιμο Αςνζηή πμνςδία. Πξαηίλαο (κεηάθξαζε Ζιίαο Βνπηηεξίδεο)
[231]
Ζ Υαξά Πξεβεδψξνπ γελλήζεθε ζην Αξγνζηόιη. Μεγάισζε θαη έδεζε ζηελ Αζήλα. πνύδαζε θηινινγία. Γξάθεη πεδνγξαθήκαηα θαη πνίεζε.
Δκείο ηεο πφιεο Κεθάθζα δίπςξ υρεζξ ιαονίγμοιε ηα πεγμδνυιζα· αζαγυιαζηε οπενπδδχκηαξ ημ ηεκυ ιαξ. κηαξ ιμκίεξ ημπαδζάγμοιε ηαζ ςξ εη ημφημο ακαηνεπυιαζηε: ηα ήιενα ιαξ αβνζεφμοκ, ηα θμαενά δεκ ηα θμαυιαζηε· ημ θςξ ανζημθαηζάγεζ ηαζ ζηζά δε νίπκεζ, θυβς εθθείρεςξ θοηχκ ηαζ άζηνςκ. Λεξ ήνεε δ χνα ημο αθέιιαηυξ ιαξ κα αηνμθήζεζ· αηζκδηεί ζημοξ ημίπμοξ ηαζ ζηζξ μευκεξ. Μέζα ζηα ζπίηζα ιαξ μζ ηαηαδυηεξ, ηαθχδζα, ζφνιαηα ηαζ μ αέναξ ιανηανζζιέκμξ, ημκ ακαζαίκμοιε, ιαξ εκημπίγεζ. Σζξ κφπηεξ υιςξ μκεζνεουιαζηε ηδ αμφθδζή ιαξ ζημκ ααεφ φπκμ. Υαξά Πξεβεδψξνπ
[232]
Ο Αξηζηνκέλεο Πξνβειέγγηνο (1850-1936) από ηε ίθλν, ήηαλ ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο, ιπξηθόο πνηεηήο θαη αθαδεκατθόο. Έγξαθε ζηελ θαζαξεύνπζα.
Ήηαλ σξαίεο νη ζηηγκέο εθείλεο Ήηακ ςναίεξ μζ ζηζβιέξ εηείκεξ, δ γήθεζα, ηα πανάπμκα, δ μνβή. Γζαηί ήημκ ένςημξ ιεβάθμο ακηάνα, ήημκ μδφκδξ απεθπζζηζηή ηναοβή. Κζ εηνέιακε ηα θυβζα ιμο ζηα πείθδ, ηζ έηνειε ιεζ' ζημ ζηήεμξ δ ηανδζά, ςξ ηνέιεζ ζημοξ αβνμφξ ημ ζηάπο, υηακ ημ γχκεζ θαίιανβδ θςηζά. Καζ ζο ζηεηυζμοκ απαεήξ ειπνυξ ιμο, ηαζ ι' άημοεξ ιε ιζα ακήημοζηδ απμκζά, ακαίζεδηδ, ζακ άβαθια ιανιάνμο. Οφηε ιαηζά πανήβμνδ μφηε θέλδ ιζα. ……………………………………………………………………………………
Ο ένςξ πθέμκ έζαδζε απ' ηδκ ηανδζά ιμο, πμο ηδκ επθμφηζγε ιε ηδκ αβία ημο πκμή, ι' αίζεδι' αοηαπανκήζεςξ, εοζίαξ. Βγμφζα, ζακ ιζακ οπενάκενςπδ γςή. Ο ένςξ πθέμκ έζαδζεκ. Έπεζ ζηεζνέρεζ μ πθμφζζμξ ηαζ γςμβυκμξ πμηαιυξ. Βίιαζ ημζκυξ εκδηυξ. Με ηνέθμοκ ηχνα έκκμζεξ ιζηνέξ ηαζ ηαπεζκέξ ηζ εβςζζιυξ. Σζ εέθεζξ ηχνα; επέναζεκ δ ηνζηοιία πμο εζηέκαγε παναπμκεηζηά, ηαζ ζακ αβάπδξ οπενηάηδξ ανιμκία ζ' έεεθβε, ζε κακμφνζγε βθοηά. ε εένιαζκε ημο ένςηυξ ιμο δ θθυβα, ηαζ ηχνα κμζχεεζξ ζηδκ ηανδζά ζμο παβςκζά. Σχνα εοιάζαζ ηαζ πμκείξ ηζ' ακαζηεκάγεζξ ζηδκ εβηαηάθεζρή ζμο ηαζ ζηδκ ενδιζά. Αξηζηνκέλεο Πξνβειέγγηνο
[233]
Ο Θεφδσξνο Πξφδξνκνο, πεξηζζόηεξνο γλσζηόο από ην πξνζσλύκην Πησρνπξφδξνκνο είλαη κηα από ηηο ζεκαληηθόηεξεο πξνζσπηθόηεηεο ηεο ινγνηερλίαο ηνπ 12νπ αηώλα, όηαλ ηελ Βπδαληηλή απηνθξαηνξία θπβεξλνύζαλ νη Κνκλελνί. Γελλήζεθε θαη ζπνύδαζε ζηελ Πόιε θαη απέθηεζε επξύηαηε παηδεία. Ενύζε παξαδίλνληαο καζήκαηα θαη γξάθνληαο θαηά παξαγγειία δηάθνξεο θηινινγηθέο εξγαζίεο, αιιά ηα έζνδά ηνπ ήηαλ πεληρξά θαη δνύζε ζε πελία θαη ζπλερή πείλα.
Πησρνπξνδξνκηθόλ πνίεκα δηα ηνπο αγρίλνπο θαη θηινκαζείο Έιιελαο Ώπυ ιζηνυεεκ ι' έθεβεκ μ βένςκ μ παηήν ιμο «Παζδίκ ιμο, ιάεε βνάιιαηα, ηαζ ςζάκ εζέκακ έπεζ. ΐθέπεζξ ημκ δείκα, ηέηκμκ ιμο, πεγυξ πενζεπάηεζ, ηαζ ηχνα δζπθμεκηέθδκμξ1 ηαζ παποιμοθανάημξ. Ώοηυξ, υηακ ειάκεακε, οπυδδζζκ μοη είπεκ, ηαζ ηχνα αθέπεζξ ημκ θμνεί ηα ιαηνοιφηζηά2 ημο Ώοηυξ, υηακ ειάκεακε, πμηέ ημο μοη εηηεκίζεδ, ηαζ ηχνα ηαθμηηέκζζημξ ηαζ ηαιανμηνζπάνδξ. Ώοηυξ, υηακ ειάκεακε, θμοηνυεονακ μοη είδε, ηαζ ηχνα θμοηναηίγεηαζ ηνίημκ ηδκ εαδμιάδα. Ώοηυξ, μ ηυθπμξ ημο έβειε θεείναξ άιοβδαθάηαξ, ηαζ ηχνα ηα οπένπονα βέιεζ ηα ιακμδθάηα3. Καζ πείζεδηζ βενμκηζημφξ ηαζ παηνζημφξ ιμο θυβμζξ, ηαζ ιάεε ηα βναιιαηζηά, ηαζ ςζάκ εζέκακ έπεζ.» Καζ έιαεμκ ηα βνάιιαηα ιεηά πμθθμφ ημο ηυπμο. Ώθμφ δε ηάπα βέβμκα βναιιαηζηυξ ηεπκίηδξ, Γηπινεληέιελνο = κε δηπιά ινπξηά ζην άινγφ ηνπ, κεηαθνξηθά πινχζηνο Μαθξνκχηηθν = κπηεξφ παπνχηζη (ηεο κφδαο) 3 Μαλνειάηα = ρξπζά λνκίζκαηα κε ηελ κνξθή ηνπ απηνθξάηνξα Μαλνπήι Κνκλελνχ [234] 1 2
επζεοιχ ηαζ ημ ρςιίκ ηαζ ημο ρςιζμφ ηδκ ιάκκακ4 οανίγς ηα βναιιαηζηά, θέβς ιεηά δαηνφςκ· «Αλάζεκαλ ηα γξάκκαηα, Υξηζηέ, θαη νπνχ ηα ζέιεη, ακάεειακ ηαζ ημκ ηαζνυκ ηαζ εηείκδκ ηδκ διένακ, ηαε‘ δκ ιε πανεδχηαζζκ εζξ ημ δζδαζηαθείμκ, πνμξ ημ κα ιάες βνάιιαηα, ηάπα κα γς απ‘ εηείκα!» Βδάνε5 ηυηε ακ ι‘ έπμζηακ6 ηεπκίηδκ πνοζμνάπηδκ Ώπ‘ αοημφξ μπμφ ηάικμοζζ ηα ηθαπςηά7 ηαζ γχζζ, ηαζ έιαεα ηέπκδκ ηθαπςηήκ ηδκ πενζθνμκδιέκδκ, μο ιδ ήκμζβα ημ ανιάνζκ ιμο ηαζ δφνζζηα υηζ βέιεζ ρςιίκ, ηναζίκ πθδεοκηζηυκ ηαζ εοκκμιαβεζνίακ8, ηαζ παθαιζδμηυιιαηα ηαζ ηζίνμοξ ηαζ ζημοιπνία· παν‘ μο υηζ ηχνα ακμίβς ημ, αθέπς ημοξ πάημοξ υθμοξ, ηαζ αθέπς πανημζάημοθα βειάηα ιε πανηία. …………………………………………………. Ώκ έιαεα ηδκ ναπηζηήκ εκηέπκςξ επζζηήιδκ ιεηά αεθυκζκ ηανηενμφ ηαζ νάιιαηα ζηαιέκμο ηαζ ραθζδυπμοθμκ ιζηνυκ, κα ήιδκ μζημδεζπυηδξ. Ώκ βαν μοη εβονίγεημ νάρζιμκ εζξ ημκ ηυζιμκ μηάπμζαξ ηέςξ βεζηυκζζζαξ νμφπμκ κα πανεθφεδκ, ηαζ πανεοεφξ κα ι‘ έηναγεκ: «Αεφνμ, ηεπκίηα, δεφνμ, κα, ηέκηδζμκ ημ νμφπμκ ιμο ηαζ έπαν‘ ημ ναπηζηυκ ζμο». Ώκ ήιδκ παναγοιςηήξ ή δμοθεοηήξ ιαβηίπμο πνμθμφνκζα ηακ κα επυνηαζκα ηαζ ςζάκ ειέκα είπεκ. …………………………………………………. Διείξ ρςιίκ μοη είπαιεκι ηαζ ηζ άθθμκ βονεφεζξ; πμο βαν θείπεζ ημ ρςιίκ πνμζθάκ μοη εκεοιμφκηαζ. Σμο πνμζθαβζμφ δ ιένζικα ηζ δ θείρζξ ημο ρςιίμο ηαξ εκεοιίζεζξ ηαξ πμθθάξ, πμθθά ηαξ πενζηυπημοκ ……………………………
Σνπ ςσκηνχ ηελ κάλλαλ = ηελ ςίρα ηνπ ςσκηνχ Δδάξε = Αλ γηα θάπνην ιφγν 6 Έπνηθαλ = κε έθαλαλ 4 5
7 8
Κιαπσηά = ρξπζνθέληεηα θνξέκαηα Θπλλνκαγεηξία = ην καγείξεκα ηνπ ηφλνπ
[235]
Ο Πσιιηαλφο ήηαλ Έιιελαο γξακκαηηθόο θαη πνηεηήο, πνπ έδεζε ηελ επνρή ηνπ απηνθξάηνξα Αδξηαλνύ (2νο κ. Υ. αηώλαο) θαη έγξαςε δύν ζπιινγέο πνηεκάησλ. ηελ Διιεληθή Αλζνινγία ζώδνληαη πέληε επηγξάκκαηά ηνπ
Καηά νκεξηδφλησλ Σμοξ βκςζημφξ επζημφξ, αοημφξ πμο θέκε «αὐηὰν ἔπεζηα», ημοξ θμβμηθυπμοξ, ημοξ ιζζχ. Γζ‘ αοηυ ηαζ αζπμθμφιαζ πζμ πμθφ ιε εθεβείεξ· δεκ έπς δα κα ηθέρς ηίπμηα απυ ημκ Πανεέκζμ ή, ακ εέθεζξ, ημκ Καθθίιαπμ. Να βίκς ζακ «ημ γςκηακυ ιε ηα ιεβάθα αθηζά», ακ θηάζς ηάπμηε κα βνάρς «εη πμηαιχκ πθςνά πεθζδυκζα». Βηείκμζ ςζηυζμ ζηοθεφμοκ ημκ ιδνμ ηυζμ αζοζηυθςξ, χζηε κα βνάθμοκ ήδδ «ιῆκζκ ἄεζδε, εεά». Πσιιηαλφο (κεηάθξαζε Θ. Κ. ηεθαλφπνπινο)
[236]
Ο Αιέμαλδξνο Ρίδνο Ραγθαβήο (1809-92) ήηαλ Φαλαξηώηεο ξνκαληηθόο πνηεηήο, πεδνγξάθνο, θαζεγεηήο αξραηνινγίαο θαη δηπισκάηεο.
Καιά γεξάκαηα Βίζαζ κέα ηζ είιαζ βένμξ· ηαζ ακ είιαζ εα κηναπχ; Βκηνμπή δεκ έπεζ μ ένςξ· κέμξ, βένμξ, ζ' αβαπχ. Φεφβμοκ πνυκζα ιεηά πνυκζα – θεφβμοκ - χνα ημοξ ηαθή Ώξ ζημζαάγμκηαζ ηα πζυκζα ζηδ θεοηή ιμο ηεθαθή. Λεοηή είκαζ. Άθθδ έκκμζα! Φεάκ' δ αφνα κ θοζά ηα ιαθθζά ιμο η' αζδιέκζα ηα ιαθθζά ζμο ηα πνοζά. Σμ πμοθί ηδξ Ώθνμδίηδξ έπεζ άζπνμ ημ πηενυ. Άζπνμ είκαζ ημ ηθαδί ηδξ, ημ ιονζίκζ ημ πθςνυ. Καζ ζο άζπνδ ιδ δεκ είζαζ, ακεδνή πμνημηαθζά; Μδ θμζπυκ δοζανεζηείζαζ δζά η' άζπνα ιμο ιαθθζά. θδ πάνεξ ακ δ κέα πνμπςνεί ακαημθή, ηαζ ηζξ δφζεςξ ςναία είκ' επίζδξ δ ζημθή. Μδ κμιίγεζξ ιε νοηίδεξ πςξ ημ πνυζςπμ παθά; Καζ δ εάθαζζα δεκ είδεξ ιε νοηίδεξ πχξ βεθά; Καζ ακ άνπζζακ μζ πάβμζ κα ιαναίκμοκ ηα ηθαδζά, ημ λενυηθαδμ αξ πάβεζ. Έπς πνάζζκδ ηανδζά. ημοξ πμνμφξ ηαζ ζηα παζβκίδζα νίπκς πένα ημ νααδί, Κζ δ ηανδζά ιμο είκ' δ ίδζα, δεκ βενκά, δεκ απαοδεί. Έπς ζχια βδναθέμ, υιςξ αίζεδια κςπυ, ηζ' υζμ γς, θαθχ ηαζ πκές, εα βεθχ ηαζ ε' αβαπχ. Αιέμαλδξνο Ρίδνο Ραγθαβήο
[237]
Ζ Βαζηιηθή Ράπηε είλαη ιέθηνξαο Νενειιεληθήο Φηινινγίαο θαη εξεπλήηξηα ζην παλεπηζηήκην Υάξβαξλη θαη ζπγγξαθέαο ηεζζάξσλ πνηεηηθώλ ζπιινγώλ:
Πάλσ ζην θαξάβη πνπ δηαζρίδεη ηε Λίκλε Υζίε Ώνβά ζηδ δοηζηή υπεδ ηδξ Λίικδξ Υζίε νάαμκηαξ έκα βζμνηζκυ ιεηαλςηυ πάπθςια, υπμο ηθήιαηα, αβζμηθήιαηα ηαζ θςημί πνμζιέκμοκ ηζξ υιμνθεξ ημπέθεξ ιε ημ απκζζηυ εοιίαια ηαζ ημ απνυεοιμ παιυβεθμ ζακ ζμθμί κα κζηήζμοκ ηδ εθίρδ ημοξ βζα έκακ ηυζιμ θηζαβιέκμ απυ ζηυκδ, θηζάπκμκηαξ ηυιπμοξ, ακεααίκμοκ --ηαευθμο ζακ ημκ παθζυ ηαθυ ηαζνυηδκ Πφθδ ημο πακάνπαζμο εηείκμο ιοζηδνίμο υπμο "δ ηάεε ημνοθμβναιιή κζχεεζ ημ άββζβια ημο Φςηυξ ζημ θζυβενια".
Μηλψηαπξνο ν Έγθιεηζηνο Σμκ εβηςιίαγε δ Παζζθάδ ζημκ φπκμ ηδξ: "Αοκαηυξ, ιε ιάηζα οβνά!" Έπνεπε ηάπςξ μ ανοπδειυξ ημο Με ηάπμζμ ηέπκαζια κα έπαοε. Να ιδ αβεζ ημ ιίαζια παναέλς. Γζα ημφημ ηαζ δ εοζία ηδξ Ώεδκασηήξ κζυηδξ απμθάκεδηε. Ο Μζκχηαονμξ μ έβηθεζζημξ ενεθυηακ εένζεοε εένζγε αηαηαπαφζηςξ. Βαζηιηθή Ράπηε
[238]
Ο θππξηαθήο θαηαγσγήο Κψζηαο Ρενχζεο γελλήζεθε ην 1970 ζηελ Αζήλα. Δίλαη ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Αλδξνκέδα Έηζζ Πνμζεαθαζζχεδηακ Κφπνμ Οζ άθθα Πεθαζβμί. ***
Σν παξακχζη ηνπ ζηαπξνχ Ώκαθδθεήηακε ηνεζξ Λδζηέξ Αεκ Ήηακ Βηαηένςεεκ. ***
SMS Ώνπέηοπδ Δ ιμκαλζά Πμο ιε Πεηνχκεζ Βίκαζ ***
Αλάπαπια Έκακ φπκμ πνςζηχ κα ημζιδεχ βζα κα ‘καζ δ αφνζμ ηαθή ιένα υιςξ η‘ άκμζβια ημο ιαηζμφ δζανηεί πενζζζυηενμ υπςξ ημ αθέθανμ λεημθθάεζ ηδκ ηζίιπθα μ κεηνυξ θζθζέηαζ ιε ηδκ λεημφναζή ιμο
[239]
Δγθαηάιεηςε θαίνα ημ ιέηςπμ Δ ροπή ανζημθάηζαζε Θναφζια μαίδαξ ηδκ ηανδζά. ***
Αγέιε Έπμκηαξ ακηζζηνέρεζ Σδκ ακηζζηνμθή Ο εκεμοζζαζιυξ ηδξ ελεβένζεςξ Αεκ αθμνά ημκ οπμηζκδηή. ***
Ζ Πξάμε ηεο Αθαίξεζεο Δ αθαίνεζδ οπμθείπεηαζ ηδξ πνάλδξ δζαηδνχκηαξ ζε μνυ ημ αίκζβια ***
Ζ Καχζε ηεο Όιεο Δ ιένα ζημηεζκή ζημ ιπαμφθμ εκυξ πμνημβάθμο θμβζζηή πίκεζ ηδ θφζδ έπμκηαξ ζημ λφθμ ηαζ ηδκ πέηνα αημοιπζζιέκμ ημ νμφπμ ημο πκεφιμκα. Κψζηαο Ρενχζεο
[240]
Ο Ρήγαο Βειεζηηλιήο ή Ρήγαο Φεξαίνο (πξαγκαηηθό όλνκα Αληώληνο Κπξηαδήο, 1757-1798) ήηαλ ζπγγξαθέαο, πνιηηηθόο ζηνραζηήο θαη επαλαζηάηεο. Θεσξείηαη εζλνκάξηπξαο θαη πξόδξνκνο ηεο Δπαλάζηαζεο ηνπ ‘21.
Θνχξηνο ἤηνη Ὁξκεηηθὸο Παηξησηηθὸο Ὕκλνο πξῶηνο εἰο ηὸλ ἦρνλ Ὡξ πυηε παθζηάνζα κὰ γμῦιεκ ζηὰ ζηεκά, Μμκάπμζ ζὰ θζμκηάνζα, ζηαὶξ νάπαζξ ζηὰ αμοκά; πδθζαὶξ κὰ ηαημζημῦιεκ, κὰ αθέπςιεκ ηθαδζά, Νὰ θεφβςι΄ ἀπ΄ ηὸκ Κυζιμκ, βζὰ ηὴκ πζηνὴ ζηθααζά. Νὰ πάκςιεκ ἀδέθθζα, Παηνίδα, ηαὶ Γμκεῖξ, Σμὺξ θίθμοξ, ηὰ παζδζά ιαξ, ηζ΄ ὅθμοξ ημὺξ ζοββεκεῖξ. Καθθζῶκαζ ιίαξ ὥναξ ἐθεφεενδ γςή, Πανὰ ζανάκηα πνυκμζ ζηθααζά, ηαὶ θοθαηή. Σί ζ΄ ὠθεθεῖ ἂκ γήζδξ, ηαὶ εἶζαζ ζηὴ ζηθααζά, ημπάζμο πὼξ ζὲ ρέκμοκ ηαε΄ ὤνακ ζηὴ θςηζά. ΐεγφνδξ, Αναβμοιάκμξ, Ἀθέκηδξ ηζ΄ ἂκ ζηαεῆξ, Σφνακκμξ ἀδίηςξ, ζὲ ηάιεζ κὰ παεῆξ. Αμοθεφεζξ ὂθ΄ ἡιένα, ζὲ ὅ,ηζ ηζ΄ ἂκ ζμὶ πῆ, Κζ΄ αὐηὸξ παζπίγεζ πάθζκ, ηὸ αἷια ζμο κὰ πζῆ. …………………………… Σέινο ηνῦ Ὅξθνπ. ΄ Ἀκαημθὴ ηαὶ Αφζζ, ηαὶ Νυημκ ηαὶ ΐμνζά, Γζὰ ηὴκ Παηνίδα ὅθμζ, κάπςιεκ ιία ηανδζά. ηὴκ πίζηζκ ημῦ ηαε΄ ἕκαξ, ἐθεφεενμξ κὰ γῆ, ηὴκ δυλακ ημῦ πμθέιμο, κὰ ηνέλςιεκ ιαγφ. ΐμοθβάνμζ, ηζ΄ Ἀναακῆηεξ, Ἀνιέκμζ ηαὶ Ρςιζμί, Ἀνάπζδεξ, ηαὶ ἄζπνμζ, ιὲ ιία ημζκὴ ὁνιή. Γζὰ ηὴκ ἐθεοεενίακ, κὰ γχζςιεκ ζπαεί, ………………………………………….. [241]
Μὰ ὅζμζ εὰ ημθιήζμοκ, ἀκηίηνο κὰ ζηαεμῦκ, ηεῖκμζ ηαὶ δζημί ιαξ, ἂκ εἶκαζ ἂξ παεμῦκ. μοθθζχηαζξ, ηαὶ Μακζχηαζξ, θζμκηάνζα λαημοζηά, Ὡξ πυηε ζηαὶξ ζπδθαίξ ζαξ, ημζιάζεε ζθαθζζηά. Μαονμαμοκζμὺ ηαπθάκζα, θφιπμο ζηαοναδημί, Κζ΄ Ἀβνάθςκ ηὰ λεοηένζα, βεκκῆηε ιία ροπή. Ἀκδνεῖμζ Μαηεδυκεξ, ὁνιήζαηε βζὰ ιία, Καὶ αἷια ηῶκ ηονάκκςκ, νμοθῆζηε ζᾶ εενζά. Σμῦ άααα ηαὶ Αμοκάαμο, ἀδέθθζα Υνζζηζακμί, Μὲ η΄ ἅνιαηα ζηὸ πένζ, ηαε΄ ἕκαξ ἂξ θακῆ. Σὸ αἷια ζαξ ἂξ ανάζδ, ιὲ δίηαζμκ εοιυκ, Μζηνμὶ ιεβάθ΄ ὀιῶζηε, ηονάκκμο ηὸκ παιυκ. Λεαέκηεξ ἀκηνζςιέκμζ, Μαονμεαθαζζζκμί, αάναανμξ ὡξ πυηε, εὲ κὰ ζᾶξ ηονακκῇ. Μὴ ηανηενῆηε πθέμκ, ἀκίηδημζ Λαγμί, Υςεῆηε ζηὸ ιπμβάγζ, ι΄ ἐιᾶξ η΄ ἐζεῖξ ιαγί. Αεθθίκζα ηῆξ εαθάζζδξ, ἀγδένζα ηῶκ Νδζζῶκ, ὰκ ἀζηναπὴ ποεῆηε, ηηοπᾶηε ηὸκ ἐπενυκ. Σῆξ Κνήηδξ, ηαὶ ηῆξ Νίδναξ, εαθαζζζκὰ πμοθζά, Καζνὸξ εἶκ΄ ηῆξ Παηνίδμξ, κὰ ημῦζηε ηὴκ θαθζά. Κζ΄ ὂζ΄ εἶζηε ζηὴκ Ἁνιάδα, ζὰκ ἄλζα παζδζά, Οἱ Νυιμζ ζαξ πνμζηάγμοκ, κὰ αάθθεηε θςηζά. Μ΄ ἐιᾶξ η΄ ἐζεῖξ Μαθηέγμζ, βεκκήη΄ ἕκα ημνιί, Καηὰ ηῆξ ηονακκίαξ, νζπεῆηε ιὲ ὁνιή. …………………………………… Ἔηγζ η΄ ἡιεῖξ, ἀδέθθζα, κ΄ ἁνπάλςιεκ βζὰ ιζά, Σ΄ ἅνιαηα ηαὶ κὰ αβμῦιεκ, ἀπ΄ ηὴκ πζηνὴ ζηθααζά. Νὰ ζθάλςιεκ ημὺξ θφημοξ, πμὺ ζηὸκ γοβὸκ ααζημῦκ, Καὶ Υνζζηζακμφξ, ηαὶ Σμφνημοξ, ζηθδνὰ ημὺξ ηονακκμῦκ. ηενβζᾶξ, ηαὶ ημῦ πεθάβμο, κὰ θάιρδ ὁ ηαονυξ, Καὶ ζηὴκ δζηαζμζφκδκ, κὰ ζηφρδ ὁ ἐπενυξ. Κυζιμξ κὰ βθοηχζδ, ἀπ΄ αὔηδκ ηὴκ πθδβή, Κ΄ ἐθεφεενμζ κὰ γῶιεκ, ἀδέθθζα εἰξ ηὴκ Γῆ. Πέξαο κὲλ ὧδε, Ἡ δὲ αὖ πξάμηο ηέξαο. Ρήγαο Βειεζηηλιήξ
[242]
Ζ Δηξήλε Ρεληψηε γελλήζεθε ην 1964 ζηελ Αζήλα. Παξαθνινύζεζε αλζξσπηζηηθέο ζπνπδέο Δίλαη πνηήηξηα θαη εζνπνηόο Έρεη εθδώζεη ελλέα πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Λνχλα Παξθ Μαξ είπακ: εδχ έπεζ θχηα ιμοζζηή Παναηαθχ πενάζηε ιςξ πνμημφ πμνηάζμοιε παζπκίδζ ζηαιάηδζε δ νυδα ζηα ρδθά ηζ ακαβηαγυιαζηε πδδχκηαξ ζημ ηεκυ κα πνμζβεζςεμφιε Νμζχεεζξ ημοξ ηνίημοξ ζημ θαζιυ; Ο ζηυπμξ ζηδ ζημπμαμθή είκαζ έκα δάζμξ πένζα ημηείκζαζε ημ ηανμογέθ Πεζκμφκ ηα αθμβάηζα ημο Κυαεζ ζηα δομ ηδ θμβζηή ημ ηνεκάηζ ημο ηνυιμο Μυθζξ αβμφιε ζημ θςξ εα λεπάζμοιε πάθζ Ώκ ακηέλεζξ ηδκ πανάκμζα αθέπεζξ ηζ ζδιαίκεζ παναιυνθςζδ ημζηχκηαξ ημκ εαοηυ ζμο ζημοξ ηαενέθηεξ αθθζχξ πνμζθένεηαζ δςνεάκ μ βφνμξ ημο εακάημο Δηξήλε Ρεληψηε
[243]
Ο Ρηαλφο ν Κξεο ήηαλ Έιιελαο πνηεηήο θαη γξακκαηηθόο ηνπ 3νπ π. Υ. αηώλα, από ηελ Κξήηε. ώδνληαη επηγξάκκαηά ηνπ ζηελ Παιαηηλή Αλζνινγία
Δπηγξάκκαηα ηνπ Ρηαλνχ Ο Πμθφαζκμξ δχνμ ζημκ Πάκα ηνέιαζε εδχ ημ νυπαθμ ηαζ ημ ηυλμ, αέθδ πμο νίπκεζ, ηζ αοηά ηα πυδζα απυ ηάπνμ, ηαζ αοηή ηδ θανέηνα ηαζ ημο ζηφθμο ημ πενζθαίιζμ αθζένςζε ζημκ ηφνζμ ηςκ αμοκχκ, δχνα απ' ημ ηοκήβζ ημο αβνζυπμζνμο. ιςξ, Πάκα ηςκ ρδθχκ ημνοθχκ ηοκδβέ, ηαζ ζημ ιέθθμκ κα ζηέθκεζξ ιε θεία ηαθή ημκ Πμθφαζκμ, ημ βζμ ημο διφθα, ζημ ζπίηζ ημο. *** Δ Ώνποθίξ απ' ηδ Φνοβία, εαθαιδπυθμξ ηδξ Κοαέθδξ, πμο πθάζ ζηα πεφηα πμθθέξ θμνέξ ηζξ ζενέξ ηςκ ιαθθζχκ ηδξ πθελίδεξ έθοζε, ηαζ πμθθέξ θμνέξ εηζηυιζζε ημκ ήπμ, ημκ μδοκδνυ βζα η' αοηζά, ηδκ ηεθεημονβζηή ηναοβή ηςκ ζενέςκ ηδξ Κοαέθδξ, ζηδκ μνεζκή εεά αθζένςζε αοηήκ εδχ ηδκ ηυιδ, ζηδ δίθοθθδ πυνηα ηδξ, υπμο ακάπαοζε ημ γεζηυ απ' ηδ ιακία ημο πμνμφ ηδξ πυδζ. *** Ο βζμξ ημο Ώζηθδπζάδδ, μ Γυνβμξ, αθζένςζε ζημ Φμίαμ ημκ ςναίμ ςναίμ αοηυ ημ δχνμ, πθελμφδα απ' ημ αλζαβάπδημ ηεθάθζ ημο. ο Φμίαε Αεθθίκζε, πνμζδκήξ, ηάκε κα ιεβαθχζεζ μ κέμξ ιεξ ζηδκ ηαθμηοπία, ιέπνζ ηδκ δθζηία πμο αζπνίγμοκ ηα ιαθθζά. *** Οζ νεξ ηαζ μζ Υάνζηεξ πάκς ζμο πφζακε βθοηυ ημ θάδζ ημοξ, βθμοηέ! Κζ μφηε ημοξ βένμκηεξ κα ημζιδεμφκ δεκ ημοξ αθήκεζξ. Πεξ ιμο πμζακμφ είζαζ ηοπενέ εζφ ηαζ πμζμ παζδί ζημθίγεζξ; Καζ μ βθμοηυξ απάκηδζε: «ημο Μεκεηνάηδ». Ρηαλφο ν Κξεο
[244]
Ο Γηάλλεο Ρίηζνο γελλήζεθε ην 1909 ζηε Μνλεκβαζηά θαη πέζαλε ην 1990 ζηελ Αζήλα. Τπήξμε παξαγσγηθόηαηνο ινγνηέρλεο, έγξαςε πάλσ από 100 πνηεηηθέο ζπιινγέο, ελλέα κπζηζηνξήκαηα, ηέζζεξα ζεαηξηθά έξγα θαη πξαγκαηνπνίεζε αξθεηέο κεηαθξάζεηο. Βξαβεύηεθε κε ην βξαβείν Λέληλ θαη ην 1968 πξνηάζεθε γηα ην Νόκπει.
Ζ νλάηα ηνπ ζειελφθσηνο Άθδζέ ιε κα ‗νες ιαγί ζμο. Σζ θεββάνζ απυρε! Βίκαζ ηαθυ ημ θεββάνζ – δεκ εα θαίκεηαζ πμο αζπνίζακ ηα ιαθθζά ιμο. Σμ θεββάνζ εα ηάκεζ πάθζ πνοζά ηα ιαθθζά ιμο. Αεκ εα ηαηαθάαεζξ. Άθδζέ ιε κα ‗νες ιαγί ζμο. ηακ έπεζ θεββάνζ ιεβαθχκμοκ μζ ζηζέξ ιεξ ζημ ζπίηζ, αυναηα πένζα ηνααμφκ ηζξ ημονηίκεξ, έκα δάπηοθμ απκυ βνάθεζ ζηδ ζηυκδ ημο πζάκμο θδζιμκδιέκα θυβζα. - δε εέθς κα η‘ αημφζς – ζχπα. ………………………… Σμ λένς πςξ ηαεέκαξ ιμκάπμξ πμνεφεηαζ ζημκ ένςηα, ιμκάπμξ ζηδ δυλα ηαζ ζημ εάκαημ. Σμ λένς. Σμ δμηίιαζα. Αεκ ςθεθεί. Άθδζέ ιε κα ‗νες ιαγί ζμο …………………………. Γηάλλεο Ρίηζνο
Γεπηεξφιεπηα Βθέημξ ηα δθζμηνυπζα δεκ ζηνέθμοκ πνμξ ημ ιένμξ ημο ήθζμο, ζηοθηά ημζημφκ ημ ζηεβκυ πχια. Γηάλλεο Ρίηζνο
[245]
Μεηά Μάνηονεξ βζα ηα θάεδ ζμο δεκ είπεξ. Μυκμξ ιάνηοναξ μ ίδζμξ εζφ. Σα ηαηημπμίδζεξ, ηα ιμκυβναρεξ, ηα ζθνάβζζεξ ζε θεοημφξ πάκημηε θαηέθμοξ, ζακ κα εημίιαγεξ ηδ δίηαζδ δζαεήηδ ζμο. Όζηενα ηα ημπμεέηδζεξ πνμζεηηζηά ζηα νάθζα. Σχνα βαθήκζμξ (ίζςξ ηαζ ηάπςξ θμαζζιέκμξ), μφηε αζάγεζαζ μφηε ηαεοζηενείξ, βκςνίγμκηαξ υηζ, ιεηά ημ εάκαηυ ζμο, ε‘ ακαηαθφρμοιε πυζμ ςναίμξ ήζμοκ, πυζμ πμθφ πζμ ςναίμξ πένα απυ ηζξ ανεηέξ ζμο. Γηάλλεο Ρίηζνο
Ζκεξνιφγην εμνξίαο Ο Μήηζμξ πήνε ζήιενα έκα βνάιια απυ ηδ ηυπεθμ. Δ Ώκηζβυκδ βνάθεζ: Τν λεζηώηηθν θζηλόπσξν γέκηζε θίηξηλα θξηλάθηα. Καεκέλε Μήηζν - ιέεη - δε ζα ηα ζπκάζαη θείλα ηα θξηλάθηα· δε ζθάκπαδεο πνηέ ζνπ από βνηαληθή. Ο Μήηζμξ ζημφπζζε ηα βοαθζά ημο, λακαδζάααζε ημ βνάιια. Αίπθα ημο παναηδιέκμ ζηζξ πέηνεξ ημ «Ββπεζνίδζμ Φανιαημθμβίαξ». Υαιμβεθάεζ μ Μήηζμξ. ΐβάγεζ πάθζ ηα βοαθζά ημο. Αεκ ηα ζημοπίγεζ. Θέθς κα βνάρς έκα πμίδια βζα ημ Μήηζμ πζ ιε θέλεζξ θμ ιε ηίηνζκα ηνζκάηζα. Γηάλλεο Ρίηζνο
[246]
Αληαπάληεζε Ώκάιεζα ζη‘ άβνζα βασδμονάβηαεα έκα ιζηνυ πνοζμηίηνζκμ θμοθμφδζ είπε παξώλ. Σζ κα ‗ηακεξ; είπεξ ηζ εζφ παξώλ Βίπε ηαζ ήθζμ. Γηάλλεο Ρίηζνο
άξθηλνο ιφγνο (απφ ηα Εξσηηθά) Σί υιμνθδ πμο είζαζ. Με ηνμιάγεζ δ μιμνθζά ζμο. ε πεζκάς. ε δζράς. μο δέμιαζ: Κνφρμο, βίκε αυναηδ βζα υθμοξ, μναηή ιυκμ ζ‘ ειέκα. Καθοιιέκδ απ‘ ηα ιαθθζά ςξ ηα κφπζα ηςκ πμδζχκ ιε ζημηεζκυ δζάθακμ πέπθμ δζάζηζηημ απυ ημοξ αζδιέκζμοξ ζηεκαβιμφξ εανζκχκ θεββανζχκ. Οζ πυνμζ ζμο εηπέιπμοκ θςκήεκηα, ζφιθςκα ζιενυεκηα. ανενχκμκηαζ απυννδηεξ θέλεζξ. Σνζακηαθοθθζέξ εηνήλεζξ απυ ηδ πνάλδ ημο ένςηα. Σμ πέπθμ ζμο μβηχκεηαζ, θάιπεζ πάκς απυ ηδ κοπηςιέκδ πυθδ ιε ηα διίθςηα ιπαν, ηα καοηζηά μζκμιαβεζνεία. Πνάζζκμζ πνμαμθείξ θςηίγμοκε ημ δζακοηηενεφμκ θανιαηείμ. Μζα βοάθζκδ ζθαίνα πενζζηνέθεηαζ βνήβμνα δείπκμκηαξ ημπία ηδξ οδνμβείμο. Ο ιεεοζιέκμξ ηνεηθίγεζ ζε ιία ηνζηοιία θοζδιέκδ απυ ηδκ ακαπκμή ημο ζχιαηυξ ζμο. [247]
Μδ θεφβεζξ. Μδ θεφβεζξ. Συζμ οθζηή, ηυζμ άπζαζηδ. Έκαξ πέηνζκμξ ηαφνμξ πδδάεζ απυ ημ αέηςια ζηα λενά πυνηα. Μζα βοική βοκαίηα ακεααίκεζ ηδ λφθζκδ ζηάθα ηναηχκηαξ ιζα θεηάκδ ιε γεζηυ κενυ. Ο αηιυξ ηδξ ηνφαεζ ημ πνυζςπμ. Φδθά ζημκ αένα έκα ακζπκεοηζηυ εθζηυπηενμ αμιαίγεζ ζε αυνζζηα ζδιεία. Φοθάλμο. Βζέκα γδημφκ. Κνφρμο ααεφηενα ζηα πένζα ιμο. Σμ ηνίπςια ηδξ ηυηηζκδξ ημοαένηαξ πμο ιαξ ζηέπεζ, δζανηχξ ιεβαθχκεζ. Γίκεηαζ ιία έβηομξ ανημφδα δ ημοαένηα. Κάης απυ ηδ ηυηηζκδ ανημφδα ενςηεουιαζηε απένακηα, πένα απυ ημ πνυκμ ηζ απυ ημ εάκαημ πένα, ζε ιζα ιμκαπζηή παβηυζιζα έκςζδ. Σί υιμνθδ πμο είζαζ. Δ μιμνθζά ζμο ιε ηνμιάγεζ. Καζ ζε πεζκάς. Καζ ζε δζράς. Καζ ζμο δέμιαζ: Κνφρμο. Γηάλλεο Ρίηζνο
Φσο Έκα ηθαδάηζ ιοβδαθζάξ ιπνμξ ζημ πανάεονμ, έκα ηθαδάηζ ιμκάπα ζμο ηνφαεζ ημ ιζζυ πςνζυ. Ο ένςηαξ ιε ηδκ παθάιδ ημο ζμο ηνφαεζ υθμ ημκ ηυζιμ. Μέκεζ ημ θςξ ιμκάπα. Γηάλλεο Ρίηζνο
[248]
Κάης απ' ημκ ίζηζμ ημφ αμοκμφ (απυζπαζια) .……………………………………………… Πμζμξ ηα ‗γδζε υθ‘ αοηά; Πχξ έβζκακ; Πχξ έθδλακ; Βίιαζηε ηάπα ειείξ πμο ηα γήζαιε; Πνζκ πυζμοξ αζχκεξ; Κ' δ αβςκία: έκα ηίπμηα. Κζ μ πυκμξ: έκα εθάπζζημ ζηίβια ζημηεζκυ, ιζα ημοηή ιφβα αζπαίνμκηαξ αζήιακηα ζ' έκα πάιθςημ εένμξ, ηαζ βφνς επίζδιδ, αδζάθθαηηδ, βαθήκζα, ακεπδνέαζηδ δ οπένμπδ αηζκδζία ημφ εακάημο. Πυζμζ ααζζθζάδεξ άθθαλακ απυ ηυηε; Πυζεξ επακαζηάζεζξ έβζκακ; Βίπαιε, θέεζ, ηαζ ζφκημιεξ πενζυδμοξ ιζαξ απίεακδξ μπθμηναηίαξ. Καζ ιζα ζηζβιή βκήζζαξ δδιμηναηίαξ. Αεκ λένς. Θαννχ πςξ ηάπμζμκ πμο ημκ εηηέθεζακ, ημκ λεεάρακ ιε ηζιέξ ηαζ ημκ ζηήζακ, ζηεθεηυ, πάκς ζημ ενυκμ — είπακ ζηενζχζεζ ιε ζφνιαηα ηα μζηά ημο ηαζ ημκ είπακ κηφζεζ ι' έκα ιακδφα μθμπυνθονμ — είπακ νακηίζεζ ι' ακευκενμ ηδκ αίεμοζα, ιζθμφζακ απ' ημοξ ελχζηεξ, ηακείξ δεκ ηαηαθάααζκε. Έκακ άθθμκ ημκ ηδδέρακ ι' αθάκηαζηεξ ηζιέξ — μθυηθδνμ δάζμξ ιεζίζηζεξ ζδιαίεξ, δεκ έιεζκε πθαηεία ή πάνημ πςνίξ ημ άβαθιά ημο. ε θίβμ ηάπμζα ιακία ημφξ ηονίεοζε υθμοξ — ιήηε ηαθμεοιάιαζ — πεζνμκμιμφζακ, ηνέπακ, θχκαγακ, ζπάγακ ημοξ ακδνζάκηεξ ημο η' ήηακ πανάλεκμ κα αθέπεζξ ημοξ ακενχπμοξ κα πμθειμφκ ιε η' αβάθιαηα. Άθθμζ ιεηέθενακ ηδ κφπηα ημιιάηζα απ' ηα ιάνιανα, ηάθηζαπκακ ζηαικζά ή πηίγακ ημ ηγάηζ ημοξ. ΐνήηακ η' έκακ ζηναηζχηδ πμφπε ηνφρεζ ηάης απ' ημ ιαλζθάνζ ημο ημ ιανιάνζκμ πένζ ημφ εηπηχημο ιε ζθζβιέκα δάπηοθα ζακ ηάηζ κάηνοαε, ζακ ηάηζ κα ηναημφζε αηυιδ απ' ηδκ παθζά ελμοζία ημο ή απυ ιζακ άθθδ — ηδκ αζχκζα ελμοζία ημφ εακάημο. Σζ ιπμνείξ κα πζζηέρεζξ ιέζα ζε ηυζεξ δζδβήζεζξ; Μζα άθθδ ακηίννμπδ ακηανζία λέζπαζε, ηα ηφιπακα πηοπμφζακ υθδ κφπηα, ηα πανάιαηα μζ ζάθπζββεξ, άθθαγακ πνχιαηα μζ ζδιαίεξ ζηα δδιυζζα ιέβανα, δεκ ήλενεξ πμζμζ ένπμκηακ, πμζμζ έθεοβακ, άθθαγακ μζ θνμονμί ζηδκ πφθδ ηςκ ζηναηχκςκ, κέμζ πάκηα, ιε αδέλζεξ ζημθέξ, ηηδκχδεζξ ηαζ ακυδημζ, ςζηυζμ ζοιπαεδηζημί ιεξ ζηδκ ακεφεοκδ κευηδηά ημοξ, [249]
ηζ υηακ ημοξ θχηζγακ άλαθκα, ηδ κφπηα, μζ πνμαμθείξ ηςκ ιεβάθςκ, ζηεπαζιέκςκ αοημηζκήηςκ έαθεπεξ, ζηδ θεπηή πθςιάδα ημοξ, πςξ ήηακ αεχμζ, πςξ ημ ιυκμ πμο εέθακ ήηακ κα ημζιδεμφκ ηζ αοημί ιε ηα νμφπα ημοξ έζης ηαζ ιε ηζξ αναφθεξ ημοξ — ηζ υηακ κοζηάγμοκ μζ άκενςπμζ είκαζ ηυζμ ηαθμί ηζ αλζαβάπδημζ — έηζζ δεκ είκαζ, Νέκα; Σμοξ κεηνμφξ ηαζ ημοξ ημζιζζιέκμοξ ιπμνμφιε κα ημοξ αβαπμφιε εθεφεενα – δεκ είκαζ ακηίπαθμζ πζα. είκαζ απ' ηα πνζκ παναδμιέκμζ. Έηζζ ηζ ειείξ ιπμνμφιε πςνίξ ηαπείκςζδ κα ημοξ παναδμεμφιε. Νφζηαλεξ, Νέκα. Γηάλλεο Ρίηζνο
Γεθανρηψ ιηαλνηξάγνπδα ηεο πηθξήο παηξίδαο 2. Κνπβέληα κε έλα ινπινχδη Κοηθάιζκμ-ηοηθάιζκμ ζημο ανάπμο ηδ ζπζζιάδα πμφ ανήηεξ πνχιαηα ηζ ακεείξ πμφ ιίζπμ ηαζ ζαθεφεζξ Μέζα ζημ ανάπμ ζφκαλα ημ βαίια ζηάθα-ζηάθα ιακηήθζ νυδζκμ έπθελα ηζ ήθζμ ιαγεφς ηχνα 6. Απγή Λζυπανδ Μεβαθυπανδ ηδξ άκμζλδξ αοβμφθα ηαζ πμο 'πεζ ιάηζα κα ζε ζδεί κα ζε ηαθςζμνίζεζ Αομ ηάναμοκα ζημ εοιζαηυ ηαζ δομ ημοηζά θζαάκζ ηζ έκαξ ζηαονυξ απυ ηαπκζά ζη' ακχθθζ ηδξ παηνίδαξ 8. Πξάζηλε κέξα Πνάζζκδ ιένα θζυαμθδ ηαθή πθαβζά ζπανιέκδ ημοδμφκζα ηαζ αεθάζιαηα ιονηζέξ ηαζ παπανμφκεξ Δ ηυνδ πθέηεζ ηα πνμζηζά ηζ μ κζμξ πθέηεζ ηαθάεζα [250]
ηαζ ηα ηναβζά βζαθυ-βζαθυ αμζηάκε η' άζπνμ αθάηζ ηζ έκαξ ασηυξ απυ ρδθά δζααάγεζ ημ ΐαββέθζμ 11. Σν θπθιάκηλν Μζηνυ πμοθί ηνζακηαθοθθί δειέκμ ιε ηθςζηίηζα ιε ηα ζβμονά θηενάηζα ημο ζημκ ήθζμ πεηανίγεζ Κζ ακ ημ ηδνάλεζξ ιζα θμνά εα ζμο παιμβεθάζεζ ηζ ακ ημ ηδνάλεζξ δομ ηαζ ηνεζξ ε' ανπίζεζξ ημ ηναβμφδζ 12. Ληγλά θνξίηζηα Λζβκά ημνίηζζα ζημ βζαθυ ιαγεφμοκε η' αθάηζ ζηοθηά πμθφ, πζηνά πμθφ - ημ πέθαμ δεκ ημ αθέπμοκ Κ' έκα πακί, θεοηυ πακί, ημοξ βκέθεζ ζημ βαθάγζμ ηζ απ' ημ πμο δεκ ημ αβκάκηερακ ιαονίγεζ απ' ημκ ηαδιυ ημο Γηάλλεο Ρίηζνο
[251]
Ο Βαζίιεο Ρνχβαιεο γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1969. πνύδαζε βπδαληηλή θηινινγία. Δξγάδεηαη σο δεκνζηνγξάθνο. Δίλαη εθδόηεο ηνπ ειεθηξνληθνύ πεξηνδηθνύ γηα ηελ πνίεζε, "e-poema.eu", θαη δηεπζύλεη ηνλ νκόηηηιν εθδνηηθό νίθν. Έρεη εθδώζεη ελλέα πνηεηηθέο ζπιινγέο:
Ηληεξκέδην Σέημζμκ Μάνηζμ δεκ εα λακαγήζς. Φοζμφζε υηακ πενκμφζα ημκ ηυπμ. Έλς απυ ημκ ιζηνυ καυ οπήνπακ οπμθείιιαηα θςηζάξ. Ο αέναξ εζζπςνμφζε απυ πακημφ. Σμ θςξ ιαθάηςκε ηδκ αίζεδζδ ηδξ εβηαηάθεζρδξ. Οζ άβζμζ ζημοξ ημίπμοξ, έημζιμζ βζα ηδκ ακαιέηνδζδ. Σμ ςναίμ είκαζ δοκαηυηδηα παναιέκεζ ζημ άπεζνμ, ζοκεπέξ ηζ εοδυηζιμ. Έζηορα βζα κα δς ηαθφηενα ιέζα απυ ημ ζπαζιέκμ πανάεονμ. Δ πυνηα έηνζλε ζημ πέναζιά ζμο. Βίζαζ υ,ηζ δεκ θακηαγυιμοκ πςξ οπάνπεζ ιέζα ιμο. Ώημφβμκηαξ ηζξ θςκέξ, ηζξ θςκέξ, ηζξ θςκέξ, μνίγς λακά ηδκ αθήεεζα - αοηήκ πμο πίζηεοα ιυκμ ιε ηα δάπηοθα ηαζ ημκ κμο. Δ αβςκία ηαζνζάγεζ ζηδκ επζεοιία. Ώπ‘ αοηυ ημ ιμκμπάηζ δεκ είπα πενάζεζ άθθμηε. Βπζζηνέθς ιε άιιμ ηαζ ηθςκάνζα ζηα πένζα. Βαζίιεο Ρνχβαιεο
[252]
Ο Υξίζηνο Ρνπκειησηάθεο γελλήζεθε ην 1938 ζηελ Αξγπξνύπνιε Ρεζύκλνπ θαη δεη ζηε Νέα Ησλία. Δίλαη λνκηθόο θαη πνηεηήο.
Πίζσ απ’ ηα βιέθαξα Πίζς απ‘ ηα αθέθανα ημο ακενχπμο είκαζ ηνοιιέκμ ημ πνυζςπμ ημο πυκμο βζμιάημ δάηνοα. Πίζς απ‘ ηα αθέθανα ημο πμζδηή είκαζ ηνοιιέκμ ημ πνυζςπμ ημο ζπαναβιμφ βζμιάημ ζηίπμοξ.
Δλχπληνλ ‘88 ήνεε μ παηέναξ ιμο ηδ κφπηα ηαζ ιε θχκαλε ιαεαίκς πνάβιαηα, ιμο θέεζ, ηαζ θμαμφιαζ, κα πθδνχκεζξ ημ κμίηζ ζμο ηαζ ηα ημζκυπνδζηα ηαζ ηα άθθα, υπςξ ζοιθχκδζεξ. Μα παηένα, ημο θές, εδχ δεκ είκαζ ημ ζπίηζ ιμο, είκαζ δ θοθαηή, δεκ ημ αθέπεζξ; ηζ αοηή δεκ είκαζ δ ανφζδ πμο ζηάγεζ, είκαζ δ γςή ιμο πμο ζηναββίγεζ ζηαβυκα - ζηαβυκα. Σμ λένς, ιμο θέεζ, αθθά ηαζ ζο ημ ήλενεξ ηαζ οπυβναρεξ ηαζ ηχνα μθείθεζξ κα πθδνχζεζξ, υπςξ υθμζ ιαξ. Υξίζηνο Ρνπκειησηάθεο
[253]
Ο Γφξδηνο Γεζκφο Κάπμηε καζ ημ πίζηεοα ηζ εβχ, πςξ μ δεζιυξ πμο ηυκε θέκε βυνδζμ είκαζ αλεδζάθοημξ ηαζ ιυκμ ημ ζπαεί ημο Μαηεδυκα ζηναηδθάηδ δίκεζ ηδ θφζδ. ίζςξ έηζζ, ίζςξ αθθζχξ, ιζηνή ιμο Μανία, ια ηχνα λένεζξ ιε ημ δζηυ ζμο ζημπαζιυ ηαζ ιε ηα δάηνοα πςξ ιυκμ ημ ζπαεί ημο Μαηεδυκα ζηναηδθάηδ ή μπμζμδήπμηε ζπαεί ή εβπεζνίδζμ ημκ ηυιπμ πμο ακεααίκεζ ζημ θαζιυ ιαξ, υηακ ζθονίγμοκ ηα ηανάαζα ζημ θζιάκζ, ημκ ηυιπμ ημ δζηυ ιαξ, δεκ ηυκε λεδζαθφκεζ.
Ξέξσ ηα κάηηα ζνπ Ξένς ηα ιάηζα ζμο, λένς ηα πείθδ ζμο, λένς ηα ιαθθζά ζμο, λένς ημ ζδιαδάηζ πμο άθδζε θεφβμκηαξ μ ηεναοκυξ εέθς κα πς, ίπηαιαζ πάθζ επί πηενφβςκ ακέιςκ, ααδίγς πάθζ ζηα ηφιαηα ηδξ εαθάζζδξ, λακααάγς ημ αίια ζηζξ θθέαεξ ιμο ηαζ ζ‘ αβαπχ. Υξίζηνο Ρνπκειησηάθεο
[254]
Ο Σάζνο Ρνχζζνο (1934-2015) γελλήζεθε ζηελ Αζήλα. πνύδαζε θηινινγία θαη εξγάζηεθε σο θαζεγεηήο ζηε κέζε εθπαίδεπζε. Αζρνιήζεθε κε ηε ινγνηερλία (πνίεζε, πεδνγξαθία, κεηάθξαζε). Γεκνζίεπζε επηθπιιίδεο, άξζξα θαη θξηηηθέο ινγνηερλίαο, πνηήκαηα θαη δηεγήκαηα ζε δηάθνξα πεξηνδηθά θη εθεκεξίδεο. Έξγα ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιώζζεο.
Σν απγφ Σμ αοβυ βεκζηχξ πενίηθεζζημ ηζ ενιδηζηυ δεκ ιπμνεί κα ζοκδείζεζ ημκ εαοηυ ημο ίζςξ βζαηί δεκ έπεζ ηαιζά δοκαηυηδηα εηδήθςζδξ. Γζ‘ αοηυ ηαηαθήβεζ πάκημηε ζε πηδκυ.
Μέζνδνο Γνάθμκηαξ λεημζθζάγεζξ ηζξ θέλεζξ. Οζ πενζζζυηενεξ έπμοκ νμηακίδζα ιενζηέξ ιαηχκμοκ ζημ αάεμξ άθθεξ πηοπζμφκηαζ ηαζ ζημφγμοκ ιεηαιμνθχκμκηαζ ζε δθζμηνυπζα ζε ιζηνμζημπζημφξ πνάζζκμοξ κάκμοξ ή ζε υζηναηα ιε ημ θαιπνυ ααεζά ιανβανζηάνζ. Σάζνο Ρνχζζνο
[255]
Δξσηηθφ ηέθημιαζ ηυηε πμο έθοβεξ ηζ αοηυ ημ <ηυηε> είκαζ έκα ιεβάθμ αμοκυ πζμκζζιέκμ ιπνμξ ζε ιζα ένδιδ πεδζάδα υπμο θοζάεζ άκειμξ αιεηάηθδημξ... Θα έθεβα ιπνμξ ζε ιζα απένακηδ ζηέπα ακ δεκ θμαυιμοκ ιδ ιε πμοκ ημιιμοκζζηή.
Φπζάεη πνιχ... Σχνα έπς βζα ζηέπαζια ηζξ ιένεξ εηείκεξ ημο ηαθμηαζνζμφ υηακ ημ πέθαβμ αμφζγε ηαζ ημ ιοαθυ ιαξ έθαιπε βαθάγζμ. Ανμζενέξ θοθθςζζέξ πςιέκεξ ααεζά ιεξ ζηα υκεζνα ηχνα πμο ηειαπίγμοκ μζ ευνοαμζ ημοξ δνυιμοξ ηζ μ θίθμξ είκαζ ημ πζμ ηοκδβδιέκμ αβνίιζ. Αεκ έπς πανά ημ ηνζιιέκμ αοηυ παθηυ ηνφπζμ ζημ ιένμξ ηδξ ηανδζάξ απ' υπμο ιπαίκεζ μ ηίηνζκμξ αβέναξ ημο θεζκυπςνμο. Φοζάεζ πμθφ ςξ ηδ ικήιδ. Σάζνο Ρνχζζνο
[256]
Ο Ρνπθίλνο ήηαλ εξσηηθόο πνηεηήο, γλσζηόο κόλν από ηελ Διιεληθή Αλζνινγία ζηελ νπνία ζώζεθαλ πεξίπνπ 40 επηγξάκκαηά ηνπ. Δηθάδεηαη όηη έδεζε ηνλ 2ν ή 4ν κ. Υ. αηώλα
Αξλείηαη ηνλ έξσηα ε Μειηζζηάο Λέεζ πςξ δεκ είκαζ ενςηεοιέκδ δ Μεθζζζζάξ· ια ημ ημνιί ηδξ θέεζ πςξ αεθχκ μθυηθδνδ θανέηνα έπεζ αδεζάζεζ πάκς ημο· ημ ίδζμ ηζ δ ημιιέκδ ακάζα ηαζ δ άζηαηδ θαθζά ηδξ ηζ μζ πμκειέκμζ ηφηθμζ βφνς απυ ηα αθέθανά ηδξ. Βιπνυξ, Πυεμζ, ζημ υκμια ηδξ ιδηέναξ ζαξ ηδξ Ώθνμδίηδξ, ηδκ άεθζα ακαθθέληε, χζπμο «Φθέβμιαζ» κα ηναοβάζεζ. Ρνπθίλνο (κεηάθξαζε Νίθνο Υ. Υνπξκνπδηάδεο) ***
Χξ πυηε ιπνυξ ζηα πυδζα ζμο εα ηθαίς, Πνμδίηδ; Χξ πυηε ιπνμξ ζμο εα ζένκμιαζ πςνίξ ζηθδνή, κα ιε εζζαημφεζξ; Να πμο ζμο θφηνςζακ θεοηέξ ηνίπεξ ηαζ δε ε‘ ανβήζεζξ κα ιμο πνμζθένεζξ υηζ πζα ζημκ Πνίαιμ δ Βηάαδ. *** Σδκ ίδζα πάνδ ακ είπακε ηζ φζηεν‘ απ‘ ημ ηνεαάηζ, ιε ηζξ βοκαίηεξ ημοξ κα πάκ δεκ εα αανζμφκηακ μζ άκηνεξ. Μα υθεξ ημοξ είκαζ αανεηέξ φζηενα απυ ηδκ αβάπδ. *** Αεκ ημ θακηαγυιμοκα εεμί, πχξ θμφγεηαζ δ Κοεένεζα ηαζ ιε ηα πένζα ζημ θαζιυ λειπθέηεζ ηα ιαθθζά ηδξ. Γίκε, ς ηονά, ροπυπμκδ ηαζ ζηα δζηά ιαξ ιάηζα ιδκ ηα παζδέρεζξ ημ εεσηυ ημ ζπήια ζμο κα δμφκε. Μα είκ‘ δ Ρμδυηθεζα – ηχνα πζα ηαηάθααα – υπζ δ Κφπνδ. Πμφ ανήηε ηυζδ ειμνθζά; Σδ εεά έπεζ ηαηαηθέρεζ. *** Γθοηυ έπεζ δ Βονχπδ ημ θζθί ηζ υηακ ζηα πείθδ θηάζεζ ηζ υηακ αββίλεζ ιμκαπά ηδκ άηνδ απυ ημ ζηυια. Μα δε θζθάεζ ιε ηςκ πεζθζχκ ηδκ άηνδ, αθθά ηνααχκηαξ ημ ζηυια, αηαίνζα ηδ γςή νμοθά, ίζαιε ηα κφπζα. Ρνπθίλνο (Μεηάθξαζε: Π. Λεθαηζάο) [257]
Ο Ρσκαλφο ν Μεισδφο (490-556) από ηελ Έκεζα ηεο πξίαο, είλαη από ηνπο γλσζηόηεξνπο Έιιελεο πκλνγξάθνπο, απνθαινύκελνο θαη σο "Πίλδαξνο ηεο Ρπζκηθήο Πνίεζεο». Θεσξείηαη θνξπθαίνο πνηεηήο θαη πκλνγξάθνο ηεο Οξζόδνμεο Δθθιεζίαο.
Κνληάθην ησλ Υξηζηνπγέλλσλ Ἡ Πανεέκμξ ζήιενμκ, ημκ οπενμφζζμκ ηίηηεζ, ηαζ ἡ βδ ημ πήθαζμκ, ης απνμζίης πνμζάβεζ. Άββεθμζ ιεηά Πμζιέκςκ δμλμθμβμφζζ. Μάβμζ δὲ ιεηὰ αζηένμξ αδμζπμνμφζζ. Αζ᾿ διάξ βαν εβεκκήεδ, Παζδίμκ κέμκ, μ πνμ αζχκςκ Θευξ. ……………………………………….. Ρσκαλφο ν Μεισδφο
[258]
Ο Βαζίιεο Ρψηαο γελλήζεθε ζην Υηιηνκόδη Κνξηλζίαο ην 1889 θαη πέζαλε ζηελ Αζήλα ην 1977. Ήηαλ ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο, θξηηηθόο θαη πνηεηήο. Σξαγνύδηα ηνπ έρνπλ κεινπνηήζεη ν Υαηδεδάθηο, ν Θενδσξάθεο, ν Λενληήο θαη άιινη.
Υσξαηφ Μαγεφηδηεξ ιε ηυζδ ειπζζημζφκδ ζηδκ αβηαθζά ιμο, ζημ θηςπυ ιαξ ζηνχια, πμο πζμ εευξ δεκ είπα λακαβίκεζ, πζμ πθμφζζμξ δεκ είπα κμζχζεζ αηυια. ακ παναιφεζ, βζα κακμφνζζιά ζμο ια ζθίββμκηάξ ζε ι‘ άπθδζηδ αβηάθδ, λεεάννερα ηαζ ζμο ‗πα: Γηα θαληάζνπ ε ηύρε λα καο ρώξηδε θαη πάιη θαη λα ιάβαηλα γξάκκα ζνπ απ’ ηελ άθξα ηνπ θόζκνπ, ζιηβεξό θη απειπηζκέλν, κηζόζβεζηεο νη ιέμεηο απ’ ηα δάθξπα.Χ, πςναηυ πζηνά ιεηακμζςιέκμ! Πχξ ζπάναλε ημ δυθζμ ζμο ημνιί, πχξ ημ ζθάλακ, ημ πκίλακ μζ θοβιμί. Βαζίιεο_Ρψηαο__________________________
[259]
Ζ Ληάλα αθειιίνπ γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1956. πνύδαζε αγγιηθή θηινινγία θαη ζύγρξνλε πνίεζε θαη ζπγγξαθηθή. Δίλαη θαζεγήηξηα Παλεπηζηεκίνπ . Παξάιιεια γξάθεη πνίεζε κε κεηαθξάδεη μέλνπο πνηεηέο
Οη εμαηξέζεηο Σα δέκηνα ηνφαμοκ πενζζζυηενα, ρζεονίγεζξ ηαζ ράπκς ηζξ αθθαβέξ ζηα δέκηνα ημο ηήπμο ιαξ. Βδχ ποηκυξ ηζ απυημιμξ εηεί εθζημεζδήξ ηαζ ήνειμξ μ πνυκμξ. Μμο θεκ ηα ζηυιαηα ηςκ θφθθςκ ιέζα ζηδ βδ εββνάθεηαζ έκα ζπέδζμ. Καημπηεφς έκα ζφζηδια νζγχκ πμο ιέκμοκε αζφθδηεξ ηαζ θεπγαιέεο. ***
Κνίηε Ήηακ ιζηνυξ μ υνιμξ. Ήιμοκ ζηδ εάθαζζα. Έραπκα ημ ανπαίμ θζιάκζ. Έραπκα ηδ θέλδ πςξ υ, ηζ θεφβεζ, πάκεηαζ. Ίζςξ κα ήηακ μ Ώθάνζπμξ, μ ζεζζιυξ, μζ ΐδζζβυηεμζ. Σμ πθμίμ υιςξ πθδζίαγε. Καζ δ εάθαζζα ζηζγυηακ. ***
Ζ Κάζνδνο Βηεί είκαζ. ηδ ζπδθζά. Ώημφεζ ηα καοηζηά παναββέθιαηα, ηα υνβακα ηδξ θζθανιμκζηήξ ηαζ ημκ θθμίζαμ. Βοθφβζζημξ μζαηζζηήξ πμο ιαεαίκεζ κα ηνφαεηαζ. Ληάλα αθειιίνπ
[260]
Ζ ηέρλε ηεο ξεηνξηθήο Άνεζε ζ‘ υθμοξ κα ημκ αημφκ. Βηείκμξ υιςξ βκχνζγε πςξ πάκηα ηάηζ ηνααά ημ ζχια ζηδ εάθαζζα. Σα αυηζαθα ακηδπμφκ ηζ αοηυ απμηνααζέηαζ ζακ ιάζηα, ζα δένια κεμβέκκδημο απαθυ. Οζ θέλεζξ ημο παβςιέκμζ ζζημί ζηζξ ηθεζδχζεζξ ηςκ ανάπςκ. Σζξ ανίζημοκ μζ παθζμί ηαζ ηζξ θοθάκε ιε υ, ηζ άθθμ ζπεηζηυ ιε ηδ ααθζηή. Βίκαζ οβνή παθέηα ηα κέθδ. ιςξ ανημφκ.
Ναφο ηεο Σξίαηλαο Ήδδ αθςιέκμξ ζηδκ εεζιμηοπία ημο απμπαζνεηζζιμφ ημ πθμίμ πθδζίαγε ιε θμοζηςιέκα υθα ηα πακζά. Μέζα ζημ αθέιια ημο αθέπς ηδκ απμαάενα ημ θζδςηυ ιμκμπάηζ κα ζπανηανάεζ. Πμφ ζφνεδηε βζα κα πεεάκεζ; Οζ εηδνμιέξ βίκμκηαζ πάκηα ημ πνςί. Κάπμζμξ παίγεζ ιακημθίκμ. Μεεάιε ιε βθοηάκζζμ. Οπηαζίεξ κδζζχκ. Σα ηφιαηα απυ ρδθά είκαζ αηίκδηα ζακ ηάηζ κα ηα έπεζ κανηχζεζ. Ληάλα αθειιίνπ
[261]
Ζ απθψ ε Λεζβία (πεξ. 630-580 π. Υ.) γελλήζεθε ζηελ Δξεζό. Μαδί κε ηνλ Αιθαίν ήηαλ νη δπν ζπνπδαηόηεξνη Λέζβηνη πνηεηέο. Απνθαιείηαη ιπξηθή πνηήηξηα, γηαηί εθείλν ηνλ θαηξό ε απαγγειία πνηεκάησλ ζπλνδεπόηαλ από ηνπο ήρνπο ιύξαο.. Ζ απθώ ηξαγνύδεζε ηελ αγάπε, ηελ επηζπκία θαη ηελ αληαπόθξηζε. πρλά ην αληηθείκελν ηεο ηξπθεξόηεηάο ηεο ήηαλ ε γπλαίθα, ίζσο θάπνηα καζήηξηά ηεο. Ο έξσηαο απνηειεί ην θπξίαξρν ζέκα ζηελ πνίεζή ηεο. Απηά έδσζαλ αθνξκή γηα δηάθνξα θνπηζνκπνιηά, όπσο όηη είρε εξσηηθό δεζκό κε ηνλ λεόηεξό ηεο Αιθαίν ή όηη είρε νκνθπινθηιηθέο ηάζεηο. Μάιηζηα ν έξσηαο κεηαμύ γπλαηθώλ νλνκάζηεθε ιεζβηαθόο, θαη πήξε απηό ην όλνκα από ηελ παηξίδα ηεο απθώο.
Γξήγνξα ε ψξα πέξαζε.. …βνήβμνα δ χνα πέναζε, ιεζάκοπηα ημκηεφμοκ, πάεζ ημ θεββάνζ πάεζ ηζ δ Πμφθζα ααζζθέρακε ηαζ ιυκμ εβχ ηείημιαζ δς ιμκάπδ ηζ ένδιδ μ Ένςηαξ πμο αάζακα ιμζνάγεζ μ Ένςηαξ πμο παναιφεζα πθάεεζ ιμο άνπαλε ηδκ ροπή ιμο ηαζ ηδκ ηνάκηαλε ίδζα ηαεχξ αβέναξ απυ ηα αμοκά ποιάεζ ιέζα ζημοξ δνοξ θοζμιακχκηαξ. απθψ
(κεηάθξαζε Οδπζζέαο Διχηεο)
Απνραηξεηηζκφο ζηελ καζήηξηα Να 'ζαζ εοηοπζζιέκδ, πήβαζκε, άθθςζηε ηίπμηα δε δζανηεί. Να εοιάζαζ υιςξ πάκηα πυζμ ζ' αβάπδζα, ηναηζυιαζηακ πένζ-πένζ ιέζα ζηδ κφπηα πμο εοςδίαγε, πδβαίκαιε ζηδκ πδβή ή ηνζβονίγαιε ζημοξ θυββμοξ ηζ έθηζαπκα βζα ημ θαζιυ ζμο βζνθάκηεξ ιεεοζηζηέξ. απθψ
(κεηάθξαζε Οδπζζέαο Διχηεο)
[262]
Απφζπαζκα …ηζ ακάιεζα ζε ιαθαηά ζηεπάζιαηα πκμοδάηα ιε πνμζμπή ηδκ πθάβζαζε ζα κα ‗ηακ πάκηα ημ ηεθάθζ κ' αημοιπάξ ζε ηέημζαξ θζθεκάδαξ ηνοθενήξ ηα ζηήεδ κα ηνάηαβε βζα ιέκα δομ θμνέξ δ κφπηα εημφηδ κα ‗ηακ πνοζή Ώθνμδίηδ ιμο ηέημζα ιζα ιμίνα κα ιμο θάπεζ ειέκα! απθψ
(κεηάθξαζε Οδπζζέαο Διχηεο)
Κέινκαη ζε Γνγγχια ε θςκάγς Γμββφθα Φακενχζμο πάθζ ημκηά ιμο Σμ πζηχκα ημκ άζπνμ ζακ ημ βάθα υηακ θμνάξ, κα 'λενεξ ημοξ πυεμοξ πμο ζε ηνζβονίγμοκ υιμνθδ, ηαζ πχξ παίνμιαζ πμο δεκ είιαζ εβχ, ια δ ίδζα δ Ώθνμδίηδ πμο ζε ιαθχκεζ. απθψ
(κεηάθξαζε Οδπζζέαο Διχηεο)
Αηζίδα ακ άκειμξ ιμο ηίκαλε μ ένςηαξ ηδ ζηέρδ ζακ άκειμξ πμο ζε αμοκυ αεθακζδζέξ θοβάεζ. Ήνεεξ, ηαθά πμο έηακεξ, πμο ηυζμ ζε γδημφζα δνυζζζεξ ηδκ ροπμφθα ιμο, πμο έηαζβε μ πυεμξ. Ώπυ ημ βάθα πζμ θεοηή απ' ημ κενυ πζμ δνμζενή ηζ απυ ημ πέπθμ ημ θεπηυ, πζμ απαθή. Ώπυ ημ νυδμ πζμ αβκή απ' ημ πνοζάθζ πζμ αηνζαή ηζ απυ ηδ θφνα πζμ βθοηζά, πζμ ιμοζζηή... απθψ
(κεηάθξαζε Οδπζζέαο Διχηεο)
[263]
Θεφο κνπ θαίλεηαη.. Θευξ ιμο θαίκεηαζ ζη‘ αθήεεζα ειέκα ηείκμξ μ άκηναξ πμο ηάεεηαζ ακηίηνο ζμο ηζ απυ ημκηά ηδ βθφηα ηδξ θςκήξ ζμο απμθαιαάκεζ ηαζ ημ βέθζμ ζμο απ πμο λεθμβζάγεζ ηαζ πμο θζχκεζ ζημ ζηήεμξ ηδκ ηανδζά ιμο ζμο η‘ μνηίγμιαζ" βζαηί ιυθζξ πμο πάς κα ζε ημζηάλς κζχες λάθκμο ιμο ηυαεηαζ δ ιζθζά ιμο ιεξ ζημ ζηυια δ βθχζζα ιμο ζηεβκχκεζ" πονεηυξ ηνοθυξ ιε ζζβμηαίεζ ηζ μφηε αθέπς ηίπμηα μφηε αημφς ια αμοίγμοκ η‘ αοηζά ιμο ηζ έκαξ ηνφμξ ζδνχηαξ ημ ημνιί ιμο πενζπάεζ "ηνέις ζφβημνιδ απ ηαζ πναζζκίγς ζακ ημ πυνημ ηαζ θές πχξ θίβμ αηυιδ" θίβμ αηυιδ ηαζ πάεζ εα λεροπήζς. απθψ
(κεηάθξαζε Οδπζζέαο Διχηεο)
Απνζπάζκαηα …Υανζηςιέκμ δάζμξ υθμ ιδθζέξ‘ ιέζα μζ αςιμί ηαπκίγμοκ απ‘ ημ θζαάκζ. # Νενά ηαηάηνοα ακάιεζα ζηα ηθχκζα ηεθαδδμφκ‘ απ‘ ηα νυδα βφνς μ ηυπμξ μθυζηζςημξ‘ ααεφ φπκμκ πφκμοκ ηα θφθθα ςξ ζεζμφκηαζ. # ημ θζαάδζ, υπμο αυζημοκ ηα πμοθάνζα, μζ ακμζλζάηζημζ ακεμί εναζμιακμφκε‘ βθοηυ ζα ιέθζ η‘ άκδεμ εοςδζάγεζ (ηαζ ημ ηνζθφθθζ). # Έθα Ώθνμδίηδ, εδχ ζηεθακςιέκδ κα ζιίλεζξ ιε κενυ ηαζ ζημ ηναπέγζ [264]
ημ κέηηαν κα ηενάζεζξ ζε πμηήνζα ιαθαιαηέκζα. …Σζ ηάεε πμο ζε ζδχ δ θςκή απ‘ ημ ζηυια πζα δε ιμο αβαίκεζ # Μμο ζπάκεζ δ βθχζζα θθυβα ζημ ημνιί ιμο ηνοθή, πενκάεζ ααεζά ηδκ ίδζα χνα ηίπμηα πζα ηα ιάηζα δε εςνμφκε η‘ αοηζά αμοίγμοκ # ηαθάγεζ μ ζδνχηαξ, ημ ημνιί ιμο αηένζμ γχκεζ δ ηνειμφθα‘ ηζ απ‘ ημ πυνημ δείπκς πζμ πνάζζκδ‘ θίβμ εαννείξ ιμο θείπεζ κα λεροπήζς ……………………………………………. Με πθήεζα νυδα ηαζ γμοιπμφθζα ζμο άνεζε κα ζηεθακχκεζξ βφνς ημ ηεθάθζ ηζ άθθεξ βζνθάκηεξ πθήεζεξ, πθάζ ιμο ςξ ηαευζμοκ πθεβιέκεξ ιε θμβήξ θμοθμφδζα μθυπανα ζημκ ηνοθενυ θαζιυ πενκμφζεξ πάθζ. # Καζ η‘ υιμνθμ ημνιί ζμο απυ αλεηίιδηα ααζζθζηά ιμζημαμθμφζε ιφνα ηζ απά ζημ ιαθαηυ ζημ ζηνχια ςξ έβενκεξ, ημ ηνοθενυ βζα κ‘ αημοιπήζεζξ ιάβμοθμ, ηςκ ημνζηζζχκ ζ‘ έγςκε δ αβάπδ βφνα. απθψ (κεηάθξαζε Η. Θ. Καθξηδήο)
[265]
Ο πνηεηήο σηήξεο αξάθεο, γελλήζεθε ην 1949 ζην Αγξίλην. πνύδαζε πνιηηηθέο επηζηήκεο. Έρνπλ εθδνζεί επηά πνηεηηθέο ζπιινγέο ηνπ.
Σν θσο Μα υηακ είπε βεκδεήης θχξ Σμκ απμπήνακ μζ αζνεηζημί, θέβακ ημ θςξ δεκ παίνκεζ δζαηαβέξ απυ ηακέκακ· υκηςξ ηη θσο ζα είκαη εγώ, έλα πξνζηαγκέλν θσο αημφζηδηε δ ακηίδναζή ημο, ηίπμηα δεκ έβζκε ηαζ ιείκακ μζ πζζημί ζημ απυθοημ ζημηάδζ ημοξ. σηήξεο αξάθεο
Καλείο δελ θεχγεη απφ ηε Θήβα νξηζηηθά Σμκ νίλακε ιςνυ ζημκ Κζεαζνχκα έθηαζε ςξ ηδκ Κυνζκεμ βφνζζε πίζς βζα κ‘ αημθμοεήζμοκ ηα θνζηηά ηζ ακυζζα ι‘ αοημφξ πμο ‘πακε ιείκεζ. Πήνε ηα ιάηζα ημο, έθοβε έθηαζε ςξ ημ Άνβμξ βφνζζε πίζς κ‘ αθθδθμζθαπηεί ι‘ εηείκμκ πμο ‘πε ιείκεζ. σηήξεο αξάθεο
[266]
Ο Γηψξγνο αξαληάξεο γελλήζεθε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε ην 1908, αξξώζηεζε από ηύθν ζην Αιβαληθό Μέησπν θαη πέζαλε ζηελ Αζήλα ην 1941. Ήηαλ δνθηκηνγξάθνο, θηιόζνθνο θαη πνηεηήο.
Έρσ δεη ηνλ νπξαλφ... Έπς δεζ ημκ μονακυ ιε ηα ιάηζα ιμο Με ηα ιάηζα ιμο άκμζλα ηα ιάηζα ημο Με ηδ βθχζζα ιμο ιίθδζε Γίκαιε αδεθθμί ηαζ ημοαεκηζάζαιε ηνχζαιε ηναπέγζ ηαζ δεζπκήζαιε ακ κα ήηακ μ ηαζνυξ υθμξ ιπνμζηά ιαξ Καζ εοιάιαζ ημκ ήθζμ πμο βεθμφζε Πμφ βεθμφζε ηαζ δάηνογε εοιάιαζ
Άιινηε ε ζάιαζζα Άθθμηε δ εάθαζζα ιαξ είπε ζδηχζεζ ζηα θηενά ηδξ Μαγί ηδξ ηαηεααίκαιε βζα φπκμ Μαγί ηδξ ρανεφαιε ηα πμοθζά ζημκ αβένα Σζξ διένεξ ημθοιπμφζαιε ιέζα ζηζξ θςκέξ ηαζ ηα πνχιαηα Σα ανάδζα λαπθχκαιε ηάης απυ ηα δέκηνα ηαζ ηα ζφκκεθα Σζξ κφπηεξ λαβνοπκμφζαιε βζα κα ηναβμοδήζμοιε Ήηακ ηυηε μ ηαζνυξ ηνζηοιία παθαζιυξ ηυζιμο Καζ ιμκάπα φζηενα δζοπία. Ώθθά ειείξ πδβαίκαιε πςνίξ κα ιαξ ειπμδίγεζ ηακείξ Να ζημνπάιε ηαζ κα παίνκμοιε πανά Ώπυ ανάπμοξ ςξ ηα αμοκά ιαξ μδδβμφζε μ Γαθαλίαξ Κζ υηακ έθεζπε δ εάθαζζα ήηακ ημκηά ιαξ μ Θευξ Γηψξγνο αξαληάξεο
[267]
Απφςε νη θνθφηεο Ώπυρε μζ ημηυηεξ δεκ βοαθίγμοκε ζημοξ δνυιμοξ ζακ αζηνίκεξ ζακ ρεφηζηα ιανβανζηάνζα· έπμοκ θςηζέξ ζηα πνυζςπα ηαζ πενπαηάκε αζαζηζηέξ, ηαζ δεκ πανίγμοκε παιυβεθα ααιιέκα ηζαθαηςιέκα.
Ἡ νκίριε Δ μιίπθδ ανίεεζ απυ ακειχκεξ Κμίηα ηα ηθανζά Σζ θίικδ Σζ ἀκοπυιμκδ ηανδζὰ ΐθέπε ιέζα ηὴ ζςζηὴ ζηαβυκα Πμζὰ θυνα Παίνκεζ ηὸ παζδὶ Πμζὰ κάνηδ Δ βοκαίηα
λεηξν ακ άζπνμ ζφκκεθμ δ ζηζά ζμο ζηεπάγεζ ημκ φπκμ πμο ζ‘ έκα δοζεφνεημ πανάδεζζμ ημζιάιαζ· αημφς πςξ ηναβμοδάξ ηάης απυ ημκ ήθζμ, ια ιεξ ζηδ θςκή ζμο θζβχκς ηαζ δε αθέπς ημκ μονακυ Γηψξγνο αξαληάξεο
[268]
Ζ Υαξά αξιηθηψηε γελλήζεθε ζηα Φάξζαια. πνύδαζε Πνιηηηθέο Δπηζηήκεο. Δίλαη πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα.
Γαίδαινο Βίκαζ ημ υκμια ημο αζαθζμπςθείμο ηδ ζηζά ηδξ αηαηίαξ. Ο οπεφεοκμξ αθθάγεζ ηδ αζηνίκα ηάεε Σνίηδ. Βπεζδή απυ ηα νάθζα υθμζ εέθμοκ κα πεηάλμοκ. Καζ οπάνπμοκ ηυζα πμθθά κα ιάεεζξ βζα ηζξ πηήζεζξ. Ο Νηά ΐίκηζζ ζπεδίαγε πηδηζηέξ ιδπακέξ. Κάπμζμζ ηζξ θεμκμφκ αηυια ηαζ ζήιενα. Ο αίκη Βλοπενφ πεημφζε ηδ κφπηα ιε ηαηεφεοκζδ Σμ Μπμοέκμξ Άїνεξ. Δ «Νοπηενζκή πηήζδ» βνάθηδηε ιάθθμκ ηδκ διένα Καζ μ Υειζκβμοαίδ ζοκέπζζε κα πεηά Ώηυια ηαζ ιεηά ημ δοζηφπδια Βκχ δ Μανβανίηα πεηά ζημ δζηυ ηδξ φρμξ πςνίξ Να θμαάηαζ ηδκ πηχζδ. Πνμζβεζχκεηαζ απαθά ζε υπμζμ δζαιένζζια εεθήζεζ Γζα κα ημ ηάκεζ βοαθζά ηανθζά. Μμζάγεζ ιε υκεζνμ ιμνθίκδξ. Ώθθά ηαζ αοημί πμο ιέκμοκ ζηζξ ζμθίηεξ μκεζνεφμκηαζ κα πεηάλμοκ. Γζ‘ αοηυ αθήκμοκ ακμζπηά ηα πανάεονά ημοξ αηυια ηαζ ζημ ηνφμ. ημοξ ηάης μνυθμοξ μζ έκμζημζ ανημφκηαζ ζηδ θζθμζμθία. Δ ζηέρδ ιπμνεί κα είκαζ ιία ανεηή ιεηακαζηεοηζηή. ημ οπυβεζμ παίγμοκ πανηζά αδζαθμνχκηαξ ακ εα πάζμοκ. Μζαξ ηαζ έπμοκ ηενδίζεζ ιεηάθθζα ζημκ ηεθεοηαίμ πυθειμ. Ώκδζοπμφιε βζαηί ζοπκά ηάηζ ειπμδίγεζ ηδκ ζηέρδ ιαξ. Ίζςξ αοημί μζ ηενιίηεξ ηδξ ενήιμο. Ή αοηυξ μ ζοκεπήξ ευνοαμξ ημο ηνέκμο α´ ηαηδβμνίαξ Πμο δζαζπίγεζ ηδκ λάβνοπκδ Εάαα. Σνέπμκηαξ πνμξ έκα εέαηνμ ζηζχκ; Πνμξ ιία ηαηάθςηδ οπαίενζα αβμνά; Ή ιία ελζζηυνδζδ ηςκ πμθζηζηχκ εηηαεανίζεςκ ζηδ δεηαεηία ημο ‘60. [269]
Δ θςκή ηδξ ηοθθήξ πμο ηναβμοδά ακήηεζ πθέμκ ζηζξ θςκέξ ιαξ. Καζ δεκ εέθμοιε κ´ αθθάλμοιε ηα πνχιαηα Γφνς απυ ημ δθαίζηεζμ, μφηε ηδκ εενιμηναζία ζηδκ ζαιαηζηή θίικδ. ΐοεζγυιαζηε ζηζξ απμπνχζεζξ ηαζ ζηδ εένιδ ιαγί ιε ηα παζδζά Πμο δείπκμοκ πζμ ζμθά απυ ειάξ. Πμζμξ έπεζ δίηζμ; Ο Παζηάθ ή δ Βθίγαιπεε Μπίζμπ; Να έπεζξ ηδκ ζηακυηδηα κα ιέκεζξ ήζοπμξ ζημ δςιάηζυ ζμο Ή ιία άθθδ ζηακυηδηα ελ ίζμο δφζημθδ ηαζ μδοκδνή Να ζαήκεζξ ημκ ηνυπμ ηδξ γςήξ ζμο Μαηνζά απυ ημ ήζοπμ δςιάηζυ ζμο; Αεκ είιαζηε πθέμκ ειείξ ηακ αβμφιε απυ ημ δςιάηζυ ιαξ. Βίιαζηε δ ηοθθή πμο ηναβμοδά ηαζ αοηυξ Πμο πνμζεφπεηαζ ζε άβκςζηδ βθχζζα. Κάπμζμξ πμο δζχπκεζ πμοθζά ζημκ πνάζζκμ μνογχκα, Λαλεφεζ άβκςζηεξ εευηδηεξ ζημ ζζπονυ λφθμ. Ή ηαεμδδβεί θςηεζκέξ ιανζμκέηεξ ζημ ήπζμ ζημηάδζ. Υαξά αξιηθηψηε
[270]
Ο ηέθαλνο αριίθεο (πεξίπνπ 1331-κεηά ην 1391) ήηαλ Κξεηηθόο ζαηηξηθόο πνηεηήο, ν πξώηνο εθπξόζσπνο ηεο θξεηηθήο ινγνηερλίαο θαη ν πξώηνο πνηεηήο πνπ ρξεζηκνπνίεζε νκνηνθαηαιεμία ζηε λενειιεληθή ινγνηερλία. Υεηξφγξαθν κε ηελ ππνγξαθή ηνπ αριίθε
Ξέξνπκε γηα ηνλ αριίθε όηη γελλήζεθε ζηνλ Υάλδαθα (Ζξάθιεην) από εύπνξε ειιεληθή νηθνγέλεηα πνπ ελδερνκέλσο είρε αζπαζηεί ηνλ Καζνιηθηζκό. Σν 1348 ν παηέξαο θαη ε αδεξθή ηνπ πέζαλαλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο επηδεκίαο παλώιεο. Ο αριίθεο θαηαζπαηάιεζε ηελ παηξηθή πεξηνπζία ζε δηαζθεδάζεηο, ηπρεξά παηρλίδηα θαη γπλαίθεο. Φαίλεηαη όηη από θαηαγγειία θάπνηαο γπλαίθαο θαηέιεμε ζηε θπιαθή γηα ζύληνκν δηάζηεκα, γύξσ ζην 1370. Μεηά ην 1382 εξγάζηεθε σο δηθεγόξνο.
Ο πνηεηήο Ο ηφνδξ ηαζ δ ιάκα ιμο, εηείκμζ μπμφ ιε εηάιακ ηαηάπενα εη ημ ζηυια ιμο μοδέκ έθεζρε ημ βάθα, ηαζ εζξ ιζακ μζ άηοπμζ βμκείξ εζξ ημ ζπμθείμκ ιε εαάθακ ζηα βνάιιαηα ι' εαάθαζζκ, θνυκεζζκ κα ιακεάκς... ηαζ έιαεα ηα βνάιιαηα, χζηε εκδθζηχεδκ ηζ επνυημπηα εζξ ηδκ παίδεοζζκ χζπμο ειεβαθχεδκ. Ώιήκ απείκ εβέκμιμοκ πνμκχκ δεηαηεζζάνςκ... ήνπζζα ημκ δάζηαθμκ κα ημκ απμπςνίγς ηαζ ηα ζηεκά ημο Κάζηνμο ιαξ ηνζβφνς κα βονίγς. Ώνβά ηαζ πυηε ημ πανηί επζάκα κα δζααάγς, αιή ήεεθα κα πενπαηχ δζα κα πενζδζααάγς... ηα ηαθαιάνζα, ηα πανηζά υθα ηα θαηημπάημοκ... θη εθαίλεηφ κνπ ην ζθνιεηφλ σζάλ θαθφλ ζεξίνλ. Οιίγα γξάκκαηα έκαζα θαη ηφηε ηα εμαθήθα, θαη εηο ην ζθνιεηφλ ησλ πνιηηηθψλ εγχξεςα θαη εκπήθα ……………………………. Πμθθά επανμηυπδζα εβχ ηαζ εηείκδ ακηάια· ήηακ αοεέκηνζα ηαζ ηονά ηαζ δέζπμζκα ηαζ κηάια. [271]
Πμθθά παναδζααάζαιεκ ακηάια ειείξ μζ δφμ: αηυιδ ςξ ηαζ ηδκ ζήιενμκ ηα βέκζα ιμο ιαδίς. Αζα εηείκδκ ηδκ πμθζηζηήκ ζηδκ θοθαηήκ ι' εαάθακ ηαζ απείηζξ ι' ενδιάλαζζκ, ηυηε ημκηά ι' εαβάθακ. Καζ ηα 'βναρα εζξ ηδκ θοθαηήκ δζα ηεξ ανπζιαοθίζηνεξ ηαζ ηα παζδία ημο ζημθεζμφ πμθθά ηα ηναβμοδμφζακ. Καζ απείκ εθεοεενχεδηακ, δ Σφπδ ιμο δ ηαιέκδ, ςξ ήημκ κα ιε πμθειά πάκημηε ιαεδιέκδ, θέβεζ ιμο:«Ώβχιε εζξ ημ πςνζυκ, κα ηάιδξ ηεξ δμοθεζέξ ζμο, ηαζ άθεξ ημο Κάζηνμο ηα ζηεκά, άθεξ ηεξ πεθεθζέξ ζμο». ……………………………………… ηέθαλνο αριίθεο
Έπαηλνο γπλαηθψλ ……………………………. Κνοθά βαιζέηαζ δ πμθζηζηή, εδχ ηαζ ηεζ υπμο εέθεζ, ηαζ θαίκεηαζ ηδξ κυζηζιμκ ζακ γάπανδ ηαζ ιέθζ. Μεηά πανάξ δ πμθζηζηή εέθεζ ηνοθυ βαιήζζ, χζηε κ' απμδζακηναπή, χζηε κ' απμηζκήζδ, ηαζ υπμζμξ ηδκ ηναηεί ηνοθά, αζάγεηαζ κα ημο παίνκεζ, νμφπα ηαζ ιπυηεξ ηαζ θεθθμφξ ηαζ ρμφκζα κα ηδξ θένκεζ. ηαζ πνζκ κα ηδκ αθήζεζ αοηυξ, άθθμκ βονεφεζ κάανδ· ηαζ παίνκεζ ημφημκ ζήιενμκ ηαζ εηείκμκ έπεζ αφνζ. Δ πμθζηζηή ημκ ηυπεθμκ ημκ εέθεζ κα βεθάζεζ, ηδκ υρζκ ηαζ ηδκ βκχιδκ ηδξ υθδ ηδξ ηδκ αθθάζζεζ. θζθεί, πενζθαιπάκεζ ημκ, ζηα ζηήεδ ημκ ιαθάζζεζ ηαζ ηάικεζ ημκ μθυπανμκ, ηαζ ηάικεζ κα βεθάζεζ, ηαζ θέβεζ ημο: «Οιιάηζα ιμο, ροπή ιμο ηαζ ηανδζά ιμο, απακημπή, εθπίδα ιμο, εάννμξ, πανδβμνζά ιμο», ηαζ δείπκεζ ηαζ γδθεφεζ ημο υηζ άθθδκ ηαφπακ έπεζ, ηαζ ςξ δζα κα δείπκδ υηζ αβαπά, ρυιαηα ημκ εθέβπεζ· ηαζ αθί ημκ εφνδ πεθεθυκ ηαζ αάθδ ημκ ζ' αβάπδ ηαζ απυ πμθθήξ ημο πεθεθζάξ εηείκμξ ελεηνάπδ, ηαζ ηνς ημκ ηαζ νδιάζζμοκ ημκ ηαζ πάκμοκ ηδκ γςήκ ημο· μ πμο πζζηεφεζ πμθζηζηήξ πάκεζ ηαζ ηδκ ηζιήκ ημο. ηέθαλνο αριίθεο
[272]
Ο Μίιηνο αρηνχξεο (1919-2005) από ηελ Αζήλα, ήηαλ πνηεηήο. Έρεη θεξδίζεη ηξία θξαηηθά βξαβεία.
Σν Φσκί Έκα ηενάζηζμ ηαναέθζ, ιζα πεθχνζα θνακηγυθα γεζηυ ρςιί, είπε πέζεζ ζημ δνυιμ απυ ημκ μονακυ, έκα παζδί ιε πνάζζκμ ημκηυ αναηάηζ ηαζ ιε ιαπαίνζ έημαε ηαζ ιμίναγε ζημκ ηυζιμ βφνς, υιςξ ηαζ ιία ιζηνή, έκαξ ιζηνυξ άζπνμξ άββεθμξ. ηζ αοηή ιε έκα ιαπαίνζ έημαε ηαζ ιμίναγε ημιιάηζα βκήζζμ μ ο ν α κυ ηζ υθμζ ηχνα ηνέπακ ζ‘ αοηή, θίβμζ πδβαίκακ ζημ ρςιί, υθμζ ηνέπακε ζημκ ιζηνυκ άββεθμ πμο ιμίναγε μονακυ! αξ ιδκ ημ ηνφαμοιε. Αζράιε βζα μονακυ. Μίιηνο αρηνχξεο
Σν Πεξηζηέξη Ώπμδχ εα πενκμφζε ημ πενζζηένζ είραλ αλάςεη δαδηά γχξσ ζηνπο δξφκνπο άθθμζ άκενςπμζ θοθάβακ ζηζξ δεκδνμζημζπίεξ παζδζά ηναημφζακ ζηα πένζα ζδιαζμφθεξ πενκμφζακ μζ χνεξ ηζ άνπζζε κα ανέπεζ έπεζηα ζημηείκζαζε υθμξ μ μονακυξ ιζα αζηναπή ρζεφνζζε ηάηζ θμαζζιέκα ηαζ άκμζλε δ ηναοβή ζημ ζηυια ημο ακενχπμο ηυηε ημ άζπνμ πενζζηένζ ι‘ άβνζα δυκηζα ζα ζηφθμξ μφνθζαλε ιέζα ζηδ κφπηα Μίιηνο αρηνχξεο
[273]
Σνπίν Έκα ημνίηζζ πκίβεηαζ ιέζα ζημ ιαφνμ εβχ ακεααίκς ζ' έκακ άζπνμ μονακυ Μέζα ζημκ ένδιμ πζμκζά έκαξ παπάξ ηαηάιαονμξ ιέζα ζηδκ παβςκζά θίβα ιαφνα πμοθζά ζ' έκα ηθαδί ηζ έκα ιυκμ θμοθμφδζ ηαζ ιζα θςκή: — Ββχ ακεααίκς ζ' έκακ άζπνμ μονακυ ιέζα ζημ ιαφνμ πκίβεηαζ έκα ημνίηζζ
Ζ ιάκςε Πεηάξ; ημκ νχηδζε αοηυξ πμο ηναημφζε ημ ιαπαίνζ. Ο άθθμξ ζζβά ζζβά δεκ πάηαβε πζα ημ πχια, ζζβά ζζβά είπε ζδηςεεί ηάπμο ιζζυ ιέηνμ πάκς απυ ηδ βδ. – ιςξ – είπε μ πνχημξ: Ββχ ιπμνχ ηζ έηζζ πμο ακεααίκεζξ κα ζ‘ ημ ηανθχζς ημ ιαπαίνζ. Καζ ηυηε ιε ιζα θάιρδ μ άθθμξ ηαζ ι‘ έκα ζθφνζβια εηηςθακηζηυ ζα ζθαίνα πονμαυθμο πάεδηε, ελαθακίζηδηε ιέζα ζημ δζάζηδια. Έηπθδηημξ ημίηαγε μ απμιείκαξ ημ άπνδζημ πζα πένζ ημο. Μίιηνο αρηνχξεο
[274]
Ο Νηθφιαο εβαζηάθεο γελλήζεθε ην 1964 ζηε άκν. πνύδαζε πνιηηηθή θηινζνθία. Έρεη δεκνζηεύζεη δπν πνηεηηθέο ζπιινγέο θαη πέληε βηβιία ζεσξίαο. Γηδάζθεη ζην Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο.
Πεξλάεη ν ρξφλνο Πνμζπμζείζαζ πάθζ πςξ δεκ θηαίεζ μ πνυκμξ πανά έκαξ ηνίημξ εαιιέκμξ ζημ ζονηάνζ ηδξ ημογίκαξ υπμο ζοκήεςξ ηείημκηαζ θςημβναθίεξ ιε ζαδζιέκα πνυζςπα ιζα θαβςιέκδ βμιμθάζηζπα ηαζ ημ πακάνπαζμ ζζνυπζ βζα ημ αήπα Να μ έκμπμξ! θςκάγεζξ ζημοξ κενμπφηεξ ηνφαεηαζ μ άεθζμξ, ζηζξ αθαηζένεξ ηαζ ζηα ηαθφιιαηα ηςκ ηακαπέδςκ ζημ ιάνιανμ πμο ηζηνζκίγεζ ηάης απυ ημκ φπκμ ηςκ πανάζζηςκ Ο έκμπμξ πμο πζα δεκ έπμοιε αβάπδ ημ ηαηαβάθακμ ρςιί μ ζπυνμξ ημο εακάημο υθμζ ειείξ ιε ηα πένζα ζημ θςξ ηαζ ημ άθθμ ζχια ήδδ ζημ ζημηάδζ Νηθφιαο Α. εβαζηάθεο
[275]
Ο Γηψξγνο εθέξεο γελλήζεθε ην 1901 ζηε κύξλε θαη πέζαλε ην 1971 ζηελ Αζήλα. Δίλαη από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο ζύγρξνλνπο Έιιελεο πνηεηέο θαη έλαο από ηνπο δπν (ν άιινο είλαη ν Διύηεο) πνπ έρνπλ θεξδίζεη ην βξαβείν Νόκπει. Σξαγνύδηα ηνπ έρνπλ κεινπνηήζεη πνιινί ζπλζέηεο.
Δπί αζπαιάζσλ Ήηακ ςναίμ ημ μφκζμ ηδ ιένα εημφηδ ημο Βοαββεθζζιμφ πάθζ ιε ηδκ άκμζλδ. Λζβμζηά πνάζζκα θφθθα βφνς ζηζξ ζημονζαζιέκεξ πέηνεξ ημ ηυηηζκμ πχια ηαζ μζ αζπάθαεμζ δείπκμκηαξ έημζια ηα ιεβάθα ημοξ αεθυκζα ηαζ ημοξ ηίηνζκμοξ ακεμφξ. Ώπυιενα μζ ανπαίεξ ημθυκεξ, πμνδέξ ιζαξ άνπαξ πμο ακηδπμφκ αηυιδ… Γαθήκδ. ………………………………………… Γηψξγνο εθέξεο
Μπζηζηφξεκα Λοπμφιαζ βζαηί άθδζα κα πενάζεζ έκα πθαηφ πμηάιζ ιέζα απ‘ ηα δάπηοθά ιμο πςνίξ κα πζς μφηε ιζα ζηάθα. Σχνα αοείγμιαζ ζηδκ πέηνα. Έκα ιζηνυ πεφημ ζημ ηυηηζκμ πχια δεκ έπς άθθδ ζοκηνμθζά. ηζ αβάπδζα πάεδηε ιαγί ιε ηα ζπίηζα πμο ήηακ ηαζκμφνβζα ημ πεναζιέκμ ηαθμηαίνζ ηαζ βηνέιζζακ ιε ημκ αβένα ημο θεζκμπχνμο. …………………… Γηψξγνο εθέξεο
[276]
Ζ ιππεκέλε ηδκ πέηνα ηδξ οπμιμκήξ ηάεζζεξ πνμξ ημ ανάδο ιε ημο ιαηζμφ ζμο ημ ιαονάδζ δείπκμκηαξ πςξ πμκείξ· ηζ είπεξ ζηα πείθζα ηδ βναιιή πμο είκαζ βοική ηαζ ηνέιεζ ζακ δ ροπή βίκεηαζ ακέιδ ηαζ δέμοκηαζ μζ θοβιμί· ηζ είπεξ ζημ κμο ζμο ημ ζημπυ πμο λεηζκά ημ δάηνο ηζ ήζμοκ ημνιί πμο απυ ηδκ άηνδ βονίγεζ ζημκ ηανπυ· ια ηδξ ηανδζάξ ζμο μ ζπαναβιυξ δε αυβηδλε ηζ εβίκδ ημ κυδια πμο ζημκ ηυζιμ δίκεζ έκαζηνμξ μονακυξ.
Σν γηαζεκί Βίηε αναδζάγεζ είηε θέββεζ ιέκεζ θεοηυ ημ βζαζειί
Παξαζθεπή Ώπυ ηυηεξ πυζεξ θμνέξ πέναζε ιπνμζηά ζηα ιάηζα ιμο ιζα βοκαίηα, πμο ηδξ απυιεζκακ ιμκάπα ηα ιαθθζά, ηα ιάηζα, ημ ζηήεμξ ηαζ ηίπμηε άθθμ, βμνβυκα ηαλζδεφμκηαξ ζημ πέθαβμ, ηζ ακάιεζυ ημοξ ηοηθμθμνμφζε ημ θνέζημ αενάηζ, ζα βαθάγζμ αίια. Γηψξγνο εθέξεο
[277]
Άξλεζε ημ πενζβζάθζ ημ ηνοθυ ηζ άζπνμ ζακ πενζζηένζ δζράζαιε ημ ιεζδιένζ· ια ημ κενυ βθοθυ. Πάκς ζηδκ άιιμ ηδκ λακεή βνάραιε η' υκμιά ηδξ· ςναία πμο θφζδλεκ μ ιπάηδξ ηαζ ζαήζηδηε δ βναθή. Με ηζ ηανδζά, ιε ηζ πκμή, ηζ πυεμοξ ηαζ ηζ πάεμξ, πήναιε ηδ γςή ιαξ· θάεμξ! ηζ αθθάλαιε γςή. Γηψξγνο εθέξεο
Ο ηφπνο καο είλαη θιεηζηφο «Ο ηυπμξ ιαξ είκαζ ηθεζζηυξ, υθμ αμοκά πμο έπμοκ ζηεπή ημ παιδ-
θυ μονακυ ιένα ηαζ κφπηα. Αεκ έπμοιε πμηάιζα δεκ έπμοιε πδβάδζα δεκ έπμοιε πδβέξ ιμκάπα θίβεξ ζηένκεξ, άδεζεξ ηζ αοηέξ, πμο δπμφκ ηαζ πμο ηζξ πνμζηοκμφιε. Ήπμξ ζηεηάιεκμξ ημφθζμξ, ίδζμξ ιε ηδ ιμκαλζά ιαξ ίδζμξ ιε ηδκ αβάπδ ιαξ, ίδζμξ ιε ηα ζχιαηά ιαξ. Μαξ θαίκεηαζ πανάλεκμ πμο ηάπμηε ιπμνέζαιε κα πηίζμοιε ηα ζπίηζα ηα ηαθφαζα ηαζ ηζξ ζηάκεξ ιαξ. Κζ μζ βάιμζ ιαξ, ηα δνμζενά ζηεθάκζα ηαζ ηα δάπηοθα βίκμοκηαζ αζκίβιαηα ακελήβδηα βζα ηδ ροπή ιαξ. Πχξ βεκκήεδηακ πχξ δοκαιχζακε ηα παζδζά ιαξ; Ο ηυπμξ ιαξ είκαζ ηθεζζηυξ. Σμκ ηθείκμοκ μζ δομ ιαφνεξ οιπθδβάδεξ. ηα θζιάκζα ηδκ Κονζαηή ζακ ηαηεαμφιε κ‘ ακαζάκμοιε αθέπμοιε κα θςηίγμοκηαζ ζημ δθζυβενια ζπαζιέκα λφθα απυ ηαλίδζα πμο δεκ ηέθεζςζακ ζχιαηα πμο δεκ λένμοκ πζα πςξ κ‘ αβαπήζμοκ». Γηψξγνο εθέξεο
[278]
Κη αλ ν αγέξαο θπζά Κζ ακ μ αβέναξ θοζά, δε ιαξ δνμζίγεζ ηζ μζ ίζηζμξ ιέκεζ ζηεκυξ ηάης απυ ηα ηοπανίζζζα ηζ υθμ ηνζβφνς ακδθυνζ ζηα αμοκά. Κζ ακ μ αβέναξ θοζά, δε ιαξ δνμζίγεζ ηζ μζ ίζηζμξ ιέκεζ ζηεκυξ ηάης απυ ηα ηοπανίζζζα ηζ υθμ ηνζβφνς ακδθυνζ ζηα αμοκά.. Μαξ ααναίκμοκ μζ θίθμζ πμο δεκ λένμοκ πζα πχξ κα πεεάκμοκ. Κζ ακ μ αβέναξ θοζά, δε ιαξ δνμζίγεζ ηζ μζ ίζηζμξ ιέκεζ ζηεκυξ ηάης απυ ηα ηοπανίζζζα ηζ υθμ ηνζβφνς ακδθυνζ ζηα αμοκά... Γηψξγνο εθέξεο
ηξνθή ηζβιή, ζηαθιέκδ απυ έκα πένζ πμο είπα ηυζμ αβαπήζεζ ιε πνυθηαλεξ ίζζα ζηδ δφζδ ζα ιαφνμ πενζζηένζ. Ο δνυιμξ άζπνζγε ιπνμζηά ιμο, απαθυξ απκυξ φπκμο ζημ βένια εκυξ ιοζηζημφ δείπκμο... ηζβιή ζπονί ηδξ άιιμο, πμο ηνάηδζεξ ιμκάπδ ζμο υθδ ηδκ ηναβζηή ηθερφδνα αμοαή, ζα κα είπε δεζ ηδκ Όδνα ζημ μονάκζμ πενζαυθζ. Γηψξγνο εθέξεο
[279]
Λίγν αθφκα Λίβμ αηυια εα ζδμφιε ηζξ αιοβδαθζέξ κ‘ ακείγμοκ. Λίβμ αηυια εα ζδμφιε ηα ιάνιανα κα θάιπμοκ, κα θάιπμοκ ζημκ ήθζμ ηζ δ εάθαζζα κα ηοιαηίγεζ. Λίβμ αηυια, κα ζδηςεμφιε θίβμ ρδθυηενα. Γηψξγνο εθέξεο
ρέδηα γηα έλα θαινθαίξη [άλζε ηεο πέηξαο] Άκεδ ηδξ πέηναξ ιπνμζηά ζηδκ πνάζζκδ εάθαζζα ιε θθέαεξ πμο ιμο εφιζγακ άθθεξ αβάπεξ βοαθίγμκηαξ ζη‘ ανβυ ρζπάθζζια, άκεδ ηδξ πέηναξ θοζζμβκςιίεξ πμο ήνεακ υηακ ηακέκαξ δε ιζθμφζε ηαζ ιμο ιίθδζακ πμο ι‘ άθδζακ κα ηζξ αββίλς φζηενα απυ ηδ ζζςπή ιέζα ζε πεφηα ζε πζηνμδάθκεξ ηαζ ζε πθαηάκζα. Γηψξγνο εθέξεο
[280]
Σν απνκεζήκεξν ελφο θαχινπ Σνάαα αβςβζάηδ, ηανυηζα ηνάαα, ηνάαα κα θηάζμοιε βμνβά ζηδκ Κάαα! Φφζα ααπυνζ, αυα ιδπακή, κα 'νεμφιε πνχημζ ειείξ! - μζ ζηενκμί. Σα ζηενκμπαίδζα ηαζ η' απμζπυνζα ηαζ η' απμανάζιαηα ηαζ η' απμθυνζα ιζαξ ιάπδξ πμο ήηακε βζ' άθθα ημνιζά βζα ιάηζα αθθζχηζηα ηζ άθθδ ηανδζά. Πμθζηζηάκηδδεξ, ηανααακάδεξ, ρζθζηαηγήδεξ, ημθθοαζζηάδεξ, ιμφνβμζ, ιμοκμφπμζ ηαζ εδθοηά ηνάαα αβςβζάηδ! αάνα αιαλά! Φηςπή Παηνίδα, ζηα ιάβμοθά ζμο ιαπαίνζα βνάθμοκε ημ βμθβμεά ζμο· ιάκα θζμκηυηανδδ, ιάκα μνθακή, ημίηα ακ ακηέπεζξ ηέημζα πμιπή: ημ ιαηζανάβηα, ημ θαηαμφθα ιε ιπμβαθάηζα ηαζ ιε ιπαμφθα· ηδ πφηνα πμο έαναγε ηάεε ανςιζά θεξ ηαζ ηδκ άδεζαζακ υθδ ιειζά ζ' αοημφξ ακάιεζα ημοξ ήπζμοξ θυθμοξ υπμο ιαξ ηθείζακε ζακ οπμηνυθμοξ εκυξ αδζάκηνμπμο θνεκμαθααή πμο ζημ αναπκά ημο παναιζθεί. Αεξ ημ ζεθέιδ, δεξ ηαζ ημ θάκηδ πχξ εοιζαηίγμοκε ημκ ζενμθάκηδ πμο νδημνεφεηαζ θεζημονβζηά ιπνμξ ζηα πζζηά ημο ιδνοηαζηζηά. Μαοναβμνίηεξ απυ ηα Νάθζα ηδξ πνμζθοβζάξ ιαξ άεθζα ζζκάθζα, βφθημζ λεηζίπςημζ ηζ ανπαπηζημί, θέκε, παηνίδα, πςξ πάκε εηεί [281]
ζηα πχιαηά ζμο ηα θααςιέκα βζαηί ιανάγςζακ, ηάπα, ζηα λέκα ηαζ δεκ ιπμνμφκε πςνίξ εζέ μζ θαφθμζ: ηνέπμοκε βζα ημ θμοθέ. Γηψξγνο εθέξεο
ηξνθή ηζβιή, ζηαθιέκδ απυ έκα πένζ πμο είπα ηυζμ αβαπήζεζ ιε πνυθηαλεξ ίζζα ζηδ δφζδ ζα ιαφνμ πενζζηένζ. Ο δνυιμξ άζπνζγε ιπνμζηά ιμο, απαθυξ απκυξ φπκμο ζημ βένια εκυξ ιοζηζημφ δείπκμο... ηζβιή ζπονί ηδξ άιιμο, πμο ηνάηδζεξ ιμκάπδ ζμο υθδ ηδκ ηναβζηή ηθερφδνα αμοαή, ζα κα είπε δεζ ηδκ Όδνα ζημ μονάκζμ πενζαυθζ. Γηψξγνο εθέξεο
[282]
Ο Αλδξέαο ηγνχξνο (1655-1747), γόλνο ηεο κεγάιεο νηθνγέλεηαο ησλ ηγνύξσλ ηεο Εαθύλζνπ, ήηαλ θηιόινγνο, πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο αξραίσλ ειιήλσλ πνηεηώλ
Μεηακνξθψζεηο Ήδδ κα ήθθαγα ιμνθήκ ςξ δ Νζυαδ εηείκδ έβζκε πέηνα έκα ηαζνυκ ηζ ακαίζεδημξ εβίκδ, πεθζδςκάηζ πηενςηυκ ηαζ εβθοημηεθάδδεζ, μφης κα ήθθαγα ηζ εβχ κα ηεθαδδμφι‘ μιάδζ. Καενέπηδξ κα εβεκυιμοκα δζα κα ιε αθέπεζξ ΄βκάκηζα πμηάιζζμκ κα ιε θμνείξ, ι‘ εζέ κα ήιμοκ πάκηα. Νενυκ δζα κα θμφεηαζ ημνιί ημ εοβεκζηυκ ζμο ή ιφνμκ δζα κ‘ αθείθεηαζ η‘ ςναίμκ πνυζςπυκ ζμο. Μακδήθζ, κα ζηεπάγμκηαζ πζμκάηα ηα αογζά ζμο ιανβανζηάνζα ζημκ θαζιυκ κα ηνέιμκηαζ ιπνμζηά ζμο. Αλδξέαο ηγνχξνο
[283]
Ζ Αιφε ηδέξε (1929-2004) από ηε Λεμνύξη, ήηαλ εθπαηδεπηηθόο, ζπγγξαθέαο, δνθηκηνγξάθνο, πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα.
Ραληεβνχ ΗΗ Ήηακ ηζυθαξ ανβά ηζ υιςξ δε θεφβαιε πζηνή δ ζοκμιζθία ηαζ δεκ ηέθεζςκε ηαζ ηζ ζοκμιζθία κα πεζξ – θνάζεζξ ιζζέξ «ηχνα πζα ιυκμ…» ή «πμζμξ λένεζ ακ...» Ώκ ελαζνέζμοιε ηοπαία ζοκαπακηήιαηα είπαιε ημκηά πνυκμ κα ζδςεμφιε ή ιάθθμκ πζμ πμθφ, καζ, απυ ηυηε πμο… ηαζ ηχνα ηζ κα πνςημπείξ, ηζ κα… ζμ κα ιε ηαθςζμνίζεζ , υζμ κα παναββείθμοιε είπε βονίζεζ μ ήθζμξ, άθθαγε ημ θςξ πνμπςνδιέκμ πζα θεζκυπςνμ ηζ έηακε ρφπνα ίζςξ δεκ έπνεπε κα ηάηζμοιε ζ‘ αοηυ ημ ηναπεγάηζ
Ζ γηαγηά Δ κφπηα ιμο ηδκ έθενε έλς απ‘ ημ παναεφνζ ιε ηδκ μιπνέθα ηδξ ζακ Mary Poppins θμοζηάκζ θμοζηςηυ απ‘ ημκ αένα ηζ εηείκδ ηδκ παθζά ηδξ ιονςδζά – άβνζα αζμθέηα. Λζβάηζ ημκημζηάεδηε πςνίξ κα ιε ημζηάλεζ ζακ ημ θεββάνζ, ιυκμ πζμ ημκηά ηυζμ ημκηά πμο ζηάθςζε βζα ιζα ζηζβιή ζημ ιάκηαθμ ηζ άθδζε δομ ζβμονέξ ηθςζηίηζεξ απ‘ ηδκ ιπένηα ηδξ. Αιφε ηδέξε
[284]
Ζ πνηήηξηα Αγγειηθή ηδεξά - Παπαθψζηα γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1938. Πνηήκαηά ηεο έρνπλ κεηαθξαζηεί ζηα γαιιηθά, γεξκαληθά θαη αγγιηθά θαη έρνπλ ζπκπεξηιεθζεί ζε γλσζηέο αλζνινγίεο.
ηελ δηθή κνπ Σηηίθα Μαβκήηδξ ημ ζπάκζμ υκμια ιε ηνάαδλε ηαζ ιαβειέκδ ανέεδηα ζημ ίδζμ ενακίμ ι' εηείκδ ηδκ Σζηίηα ιμο. Με ζάνηα ηαζ μζηά! ηδκ δθζηία πενίπμο πμο ηδκ ααζάκζγακ μζ Θενκαδζένμζ. Δ αθδεζκή, ιμκαπμηυνδ, υιμνθδ ηαζ πασδειέκδ δεκ είπε κ' ακηαβςκζζεεί ηαιία Βπμκίκδ ή Ώγέθια. Χζηυζμ ζε ηάπμζα θάζδ ηδξ γςήξ ηδξ παναιυκεοε μ Μάνζμξ. Έζης μ Μανίκμξ ένςηαξ πανάθμνμξ. Σίπμηα ζοκανπαζηζηυ πάκηςξ ιεηά αηυια ηζ υηακ έθοβε εηείκμξ αθήκμκηάξ ηδκ έηεεηδ ζε ηυζμ ιέθθμκ. Ώνβυηενα μζ νοηίδεξ, ηα θεοηά ιαθθζά ημ ηέθμξ πμο επέηεζημ υθα ηυζμ ακαιεκυιεκα εκχ δ άθθδ ζηαιαηδιέκδ ζε ιζα ηοπαία ζεθίδα αθχκζγε αηιαία ηαζ αιένζικδ ηδκ πάνηζκδ γςή ηδξ Αγγειηθή ηδεξά
[285]
Ο Άγγεινο ηθειηαλφο (1884-1951) από ηε Λεπθάδα, είλαη έλαο αθόκα από ηνπο κεγάινπο Έιιελεο ιπξηθνύο πνηεηέο. Δθηόο από πνίεζε έγξαςε θαη πεδά θαη ζέαηξν.
Δγσηζκφο Πχξ εέθς ηδ αβάπδ ιμο ιζα ιένα κα ηδ κμζχζεζξ δίπςξ ηα πείθδ ημ ημζκυ ημ ζ’ αγαπώ κα πμφκε Κζ υηακ βθοηά δεζθά, απαθά, ημ πένζ ζμο ιμο δχζεζξ ηυηε ηα δομ ηα ιάηζα ζμο εα πμοκ πςξ ι‘ αβαπμφκε Άγγεινο ηθειηαλφο
Ηεξά Οδφο Ώπυ ηδ κέα πθδβή πμο ι' άκμζλεκ δ ιμίνα έιπαζκ' μ ήθζμξ, εαννμφζα, ζηδκ ηανδζά ιμο ιε ηυζδ μνιή, ηαεχξ ααζίθεοε, υπςξ απυ ναβζζιαηζάκ αζθκίδζα ιπαίκεζ ημ ηφια ζε ηανάαζ π' μθμέκα αμοθζάγεζ… Γζαηί εηείκμ πζα ημ δείθζ, ζακ άννςζημξ, ηαζνυ, πμο πνςημαβαίκεζ κ' ανιέλεζ γςή απ' ημκ έλς ηυζιμκ, ήιμοκ πενπαηδηήξ ιμκαπζηυξ ζημ δνυιμ πμο λεηζκά απυ ηδκ Ώεήκα η' έπεζ ζδιάδζ ημο ζενυ ηδκ Βθεοζίκα. ………………………………………. [286]
Μα παναπένα, ζα κα ‗πάεδ μ ηυζιμξ η' έιεζκ' δ θφζδ ιυκδ, χνα ηζ χνα ιζακ δζοπία ααζίθερε. Mα κα· ζηδκ δζοπία αοηή, απ' ημ βφνμ ημκ ημκηζκυ, πνμαάθακε ηνεζξ ίζηζμζ. Έκαξ Aηζίββακμξ αβκάκηζα ενπυηακ, ηαζ πίζςεέ ημο αηθμφεαακ, ι' αθοζίδεξ ζονιέκεξ, δομ ανβμαάδζζηεξ ανημφδεξ. Καζ κα ςξ ζε θίβμ γφβςζακ ιπνμζηά ιμο ηαζ ι' είδε μ Γφθημξ, πνζκ ηαθά πνμθηάζς κα ημκ ημζηάλς, ηνάαδλε απ' ημκ χιμ ημ κηέθζ ηαζ, πηοπχκηαξ ημ ιε ημ 'κα πένζ, ιε η' άθθμκ έζονε ιε αία ηζξ αθοζίδεξ. Κζ μζ δομ ανημφδεξ ηυηε ζηα δομ ημοξ ζηχεδηακ, αανζά…. Δ ιία, (ήηακε δ ιάκα, θακενά), δ ιεβάθδ, ιε πθεπηέξ πάκηνεξ υθμ ζημθζζιέκμ ημ ιέηςπμ βαθάγζεξ, ηζ απυ πάκς ιζακ άζπνδ αααζηακηήνα, ακαζδηχεδ λάθκμο ηνακή, ζακ πνμαζχκζμ κα 'ηακ λυακμ Μεβάθδξ Θεάξ, ηδξ αζχκζαξ Μάκαξ, αοηήξ ηδξ ίδζαξ πμο ζενά εθζιιέκδ, ιε ημκ ηαζνυκ ςξ πήνε ακενχπζκδ υρδ, βζα ημκ ηαδιυ ηδξ ηυνδξ ηδξ θεβυκηακ Αήιδηνα εδχ, βζα ημκ ηαδιυ ημο βζμο ηδξ πζμ πένα ήηακ Aθηιήκδ ή Πακαβία. Καζ ημ ιζηνυ ζημ πθάβζ ηδξ ανημφδζ, ζα ιεβάθμ παζπκίδζ, ζακ ακίδεμ ιζηνυ παζδί, ακαζηχεδηε η' εηείκμ οπάημμ, ιδ ιακηεφμκηαξ αηυια ημο πυκμο ημο ημ ιάηνμξ, ηαζ ηδκ πίηνα ηδξ ζηθααζάξ, πμο ηαενέθηζγεκ δ ιάκα ζηα δομ πονά ηδξ πμο ημ ημίηαακ ιάηζα! Ώθθ' ςξ απυ ημκ ηάιαημκ εηείκδ μηκμφζε κα πμνέρεζ, μ Γφθημξ, ι' έκα πζδέλζμ ηνάαδβια ηδξ αθοζίδαξ ζημο ιζηνμφ ημ νμοεμφκζ, ιαηςιέκμ αηυια απ' ημ παθηά πμο θίβεξ ιένεξ θαζκυκηακ πςξ ημο ηνφπδζεκ, αζθκίδζα ηδκ έηαιε, ιμοβηνίγμκηαξ ιε πυκμ, κα [287]
μνεχκεηαζ ρδθά, πνμξ ημ παζδί ηδξ βονκχκηαξ ημ ηεθάθζ, ηαζ κα μνπζέηαζ γςδνά…. ……………………………………. Καζ ζηοιιέκμ ημ ηεθάθζ ιμο ηνάηδζα μθμέκα, ηαεχξ ζημ κηέθζ ιέζα ένζπκα, ζηθάαμξ η' εβχ ημο ηυζιμο, ιζα δναπιή. Mα ςξ, ηέθμξ, μ Ώηζίββακμξ λειάηνοκε, ηνααχκηαξ λακά ηζξ δομ ανβμαάδζζηεξ ανημφδεξ, ηαζ πάεδηε ζημ ιμφπνςια, δ ηανδζά ιμο ιε ζήηςζε κα λακαπάνς πάθζ ημ δνυιμκ μπμφ ηέθεζςκε ζηα νείπζα ημο Εενμφ ηδξ Φοπήξ, ζηδκ Βθεοζίκα. K' δ ηανδζά ιμο, ςξ εαάδζγα, αμβημφζε: "Θα 'νηεζ ηάπα πμηέ, εε κα 'νηεζ δ χνα πμο δ ροπή ηδξ ανημφδαξ ηαζ ημο Γφθημο, η' δ ροπή ιμο, πμο Mοδιέκδ ηδκε ηνάγς, εα βζμνηάζμοκ ιαγί; Κζ ςξ πνμπςνμφζα, ηαζ ανάδζαγε, λακάκζςζα απ' ηδκ ίδζα πθδβή, πμο δ ιμίνα ι' άκμζλε, ημ ζηυημξ κα ιπαίκεζ μνιδηζηά ιεξ ζηδκ ηανδζά ιμο, ηαεχξ απυ ναβζζιαηζάκ αζθκίδζα ιπαίκεζ ημ ηφια ζε ηανάαζ πμο μθμέκα αμοθζάγεζ. Κζ υιςξ ηέημζα ςξ κα δζρμφζε πθδιιφνακ δ ηανδζά ιμο, ζα αοείζηδ ςξ κα πκίβδηε αηένζα ζηα ζημηάδζα, ζα αοείζηδηε αηένζα ζηα ζημηάδζα, έκα ιμφνιμονμ απθχεδ απάκςεέ ιμο, έκα ιμφνιμονμ, η' έιμζαγ' έθεβε: "Θα 'νηεζ." Άγγεινο ηθειηαλφο
[288]
Ο Γέξνο Ο βένμξ μ εηαημπνμκίηδξ, υπμο εβκχνζζα ζημ ίδζμ κδζί ιμο, ηδ Λεοηάδα, αθμφ πέναζε αμζηυξ ζανάκηα πνυκζα ζηδ αμοκμημνθή, ζηα ηαονςηά, ηαηέαδηε κα πακηνεοηεί ιία ιένα ζημ βζαθυ, ζημ Μεβακήζζ ηζ απυ ηυηε βίκδηε ρανάξ ηζ απυπηδζε ηνεζξ εοβαηένεξ ηζ υζμ ήηακε ιζηνέξ, ηοαένκαε ιμκάπμξ ημ ρανμηάζημ, ημ πεγυαμθμ, ηα παναβάδζα ηαζ ηα δίπηοα ηζ άια δ πνχηδ εοβαηένα ήνεε ζημ πκμφδζ ηδξ ηδ πήνε ζηα ημοπζά κα δέζεζ ημ ημνιί ηδξ, έπεζηα ηδ πάκηνερε ηαζ πήνε ηδ ηαημπζκή ηζ αθμφ έδεζε ηαζ ημφηδ, ηνάηδζε θίβμ ηαζνυ ηδ ηνίηδ ζηα ημοπζά ηαζ ζα ηδ πάκηνερε ηζ αοηήκ, έιεζκε πάθζ ιεξ ζηδ αάνηα ιμκαπυξ, πνμζιέκμκηαξ ημ εάκαημ, ήζοπα κα ημκ αββίλεζ, ηαεχξ ζαεζ ζηνςηά μ αβέναξ ζηα κενυ ηα δεζθζκά... Άγγεινο ηθειηαλφο
[289]
Ο Παχινο ηιεληηάξηνο (6νο αηώλαο) ήηαλ Βπδαληηλόο απηνθξαηνξηθόο αμησκαηνύρνο, επηγξακκαηνπνηόο θαη πνηεηήο. Πξνεξρόηαλ από νηθνγέλεηα επγελώλ θαη ν παηέξαο ηνπ ήηαλ ν ύπαηνο Κύξνο. Σν επώλπκό ηνπ ππνδειώλεη ην αμίσκα πνπ θαηείρε επί απηνθξαηνξίαο Ηνπζηηληαλνύ: ήηαλ κέινο ηνπ απηνθξαηνξηθνύ πκβνπιίνπ, ηνπ ηιεληίνπ ή ηγήο. ώδνληαη εβδνκήληα ηξία από ηα επηγξάκκαηα πνπ ζπλέηαμε, θπξίσο εξσηηθνύ πεξηερνκέλνπ
Παχινπ ηιεληηαξίνπ επηγξάκκαηα Μαηνυζονηα θζθά δ Γαθάηεζα ηαζ ιε ευνοαμ, ιαθαηά δ Αδιχ, δ Αςνὶξ δαβηχκεζ. Πμζα πζμ πμθφ ενεείγεζ; ηα αοηζά αξ ιδκ ηνίκμοκ ηα θζθζά. Ώξ βεοημφιε ηα ηνία ζηυιαηα, ηαζ ρήθμ αξ δχζμοιε. λεβεθάζηδηεξ, ηανδζά ιμο, ηα θζθήιαηα ηα ιαθεαηά ηδξ Αδιμῦξ ηα βκςνίγεζξ ηαζ ημ δνμζενυ βθοηυ ιέθζ ημο ζηυιαηυξ ηδξ αξ ιείκμοιε ζε αοηά, πςνίξ κα ηνίκμοιε, έπεζ ημ ζηεθάκζ ηδξ κζηήηνζαξ, ακ ηάπμζμξ άθθμξ, άθθδ πνμηζιά, απυ ηδ Αδιχ ειάξ δε εα ιαξ πάνεζ. *** Φίθμζ, βθοηφ παιυβεθμκ έπεζ δ πζζηή ιμο Βθέκδ ι' απμ η' αβκά ηδξ αθέθανα ηαζ δάηνο νέεζ βθοηφ πεεξ άδζη' ακαζηέκαγε ζημκ χιμ ιμο ζηοιιέκδ, η' ςναίμ ηεθάθζ ηάιπμζδκ χν' αημοιπμφζ' εηεί. Κθαιέκδ ηδκ εθίθδζα ηαζ ζακ ημ κάια ηνήκδξ ζηα ζιζπηά πήβε πείθδ ηδξ ημ ηθάι' ακαιεζίξ ηαζ ιμο 'πε ςξ ηδκ ενχηδζα "βζαηί δάηνοα πφκεζξ;"-"θμαμφιαζ, ιδκ ε• υνημοξ παηάη' αθήζεζξ ιεζείξ!" Παχινο ηιεληηάξηνο (κεηάθξ. ίκνο Μελάξδνο)
[290]
Ο ηκσλίδεο ν Ακνξγίλνο ήηαλ Έιιελαο ηακβηθόο πνηεηήο, έδξαζε ζηνλ 7ν αηώλα π. Υ.. Διάρηζηα είλαη γλσζηά γηα ηε δσή ηνπ. Γελλήζεθε ζηε άκν γύξσ ζην 670 π. Υ., ζύκθσλα κε καξηπξίεο, θη άθκαζε πεξί ην δεύηεξν κηζό ηνπ 7νπ π. Υ., αιιά κεηά παξέκεηλε ζηελ Ακνξγό. Λέγεηαη κάιηζηα πσο βνήζεζε θαη ζην λ' απειεπζεξσζεί ην λεζί. Έηζη, πήξε ην πξνζσλύκην "Ακνξγίλνο", ώζηε λα μερσξίδεη από ηνλ ηκσλίδε ηνλ Κείν. πλέγξαςε ειεγείεο, ηάκβνπο, κα απ' όια όζα έγξαςε ζώδνληαη κόλν πεξίπνπ 200 ζηίρνη. Γηαθσκώδεζε πνηεηηθά ζρεδόλ ηα πάληα θαη ην αξηζηνύξγεκά ηνπ είλαη ν ίακβνο "Καηά Γπλαηθώλ".
Ίακβνο θαηά γπλαηθψλ Σδκ άθθδ πάθζ απ᾽ ηδ εάθαζζα, δίαμοθδ. Γεθά ηδ ιζακ διένα ηαζ θάιπεζ απυ πανά· Ο επζζηέπηδξ ημο ζπζηζμφ εα ηδκ παζκέζεζ: «Καθφηενδ βοκαίηα απυ ημφηδ ζημκ ηυζιμ υθμ δεκ οπάνπεζ, ηαιζά δεκ είκαζ ςναζυηενδ!» ηα ιάηζα ηδξ ηδκ άθθδ ιένα δεκ εέθεζ κα ημκ δεζ, μφηε ηαζ κα ημκ πθδζζάζεζ. Μαίκεηαζ ηυηε απθδζίαζηδ ζακ ζηφθα πμο θοθάζζεζ ηα ιζηνά ηδξ. Ώιείθζηηδ ζε υθμοξ, ιε ιμφηνα λζκζζιέκα. οιπενζθένεηαζ ημ ίδζμ ζε θίθμοξ ηαζ ζ‘ επενμφξ. πςξ ηζ δ εάθαζζα· πμθθέξ θμνέξ ζηέηεηαζ αηίκδηδ, ηαηυ δεκ ηάκεζ, πανά ιεβάθδ βζα ημοξ καοηζημφξ, ημ ηαθμηαίνζ. Πμθθέξ θμνέξ θοζζμιακά, αανφηηοπα ηα ηφιαηα ηδκ παναζφνμοκ. ‘ αοηήκ ηδ εάθαζζα ιμζάγμοκ ηέημζαξ βοκαίηαξ ηα αζζεήιαηα. Σμ θοζζηυ ημο πυκημο;- δ αθθαβή! .............................................................................. Σδκ άθθδ βέκκδζε θμνάδα παπμοθή ιε παίηδ ιαηνζά, αανζέξ δμοθεζέξ ηαζ ζοβονίζιαηα ηα απμθεφβεζ. Υεζνυιοθμ; Οφηε πμο ε‘ άββζγε. Κυζηζκμ; Οφηε εα ζήηςκε πμηέ. Ώπυ ημ ζπίηζ έλς δεκ εα πεημφζε ηδ ανμιζά. ημ ιαβεζνείμ; Πμηέ δεκ εα ηαευηακ βζαηί απμθεφβεζ ηδκ ηαπκζά. Ώκυνεπηα, ιε ημ ζηακζυ ημκ άκηνα ηδξ ηάκεζ εναζηή. Πθέκεζ μθάηενμ ημ ζχια ηδξ ηδκ ηάεε ιένα δομ, άθθμηε ηνεζξ θμνέξ ηζ αθείθεηαζ ιε ιφνα, πάκημηε ηδ παίηδ ηδκ έπεζ ηαθμπηεκζζιέκδ [291]
ιαηνζά, ηζ είκαζ ζηεθακςιέκδ ιε θμοθμφδζα. Χναίμ είκαζ εέαια βοκαίηα ζακ αοηή ζημοξ άθθμοξ, ζ᾽ υπμζμκ ηδκ έπεζ είκαζ ζοιθμνά, εηηυξ ακ είκαζ ηφνακκμξ ή ιεβζζηάκαξ, πμο εκδμιφπςξ βζα απμηηήιαηα ηέημζα ηαιανχκεζ. Σδκ άθθδ απυ ηδ ιασιμφ· λεπςνζζηυ ημφημ ζημοξ άκηνεξ δχνζζε μ Αίαξ απ‘ υθα ημ πεζνυηενμ ηαηυ. ημ πνυζςπμ; - Σέναξ αζπήιζαξ. Σέημζα βοκαίηα πενκά ιέζα απυ ηδκ πυθδ ηζ υθμζ παζημβεθμφκ. Λαζιυξ ημκηυξ, είκαζ ημ αήια αζηαεέξ, θζπυζανημξ μ πζζζκυξ, μθυηθδνδ ηέζζενα άηνα. Ώθίιμκυ ημο υπμζμξ ηναηά ζηδκ αβηαθζά ημο ηέημζα ζοιθμνά. ιςξ ηεπκάζιαηα ηαζ πμκδνζέξ πμθφ ηαθά υθα ηα λένεζ, βκήζζα ιασιμφ. Σζ ηζ ακ βεθμφκ, μφηε ηδκ ιέθεζ. Πμηέ ζε ηάπμζμκ δεκ εα έηακε ηαθυ. Ώοηυ ιυκμ έπεζ ηαηά κμο υθδ ηδ ιένα ηαζ ημφημ ιυκμ ιεθεηά, ημ πχξ εα ηάκεζ υ,ηζ αανφηενμ ηαηυ ιπμνεί. Ώπυ ηδκ ιέθζζζα ηδκ άθθδ· ηδκ παίνκεζξ ηζ εοηοπείξ. Μυκμ ζε ηείκδ ημ ρεβάδζ ημκηά ηδξ κα ηαείζεζ δεκ ιπμνεί. Φμοκηχκεζ ηαζ ε‘ αολάκεηαζ πάνδ ζ‘ αοηήκ ημ αζμξ. Γενκά η‘ ακδνυβοκμ ηαζ ιέκεζ δ αβάπδ αιμζααία. Έπεζ βεκκήζεζ υιμνθα παζδζά ηαζ έπμοκ υκμια ηαθυ. Ώκάιεζα ζε υθεξ ηζξ βοκαίηεξ λεπςνίγεζ, δ πάνδ πμο μθυηθδνδ ηδκ πενζαάθθεζ είκαζ εεσηή, πανά δεκ κζχεεζ ιε ηδ ζοκηνμθζά ηςκ βοκαζηχκ πμο ηάεμκηαζ ηαζ ακηαθθάζζμοκ πνμζηοπζέξ. ,ηζ ηαθφηενμ ηζ υ ,ηζ πζμ βκςζηζηυ ζημοξ άκηνεξ έπεζ μ Αίαξ κα δςνίζεζ είκαζ βοκαίηεξ ζακ ηζ αοηέξ. ηκσλίδεο ν Ακνξγίλνο (κεηάθξαζε Μ. Ε. Κνπηδάθεο)
[292]
Ο ηκσλίδεο ν Κείνο (556-469 π.Υ.) ήηαλ ιπξηθόο πνηεηήο από ηελ Κέα. Έγξαςε επηγξάκκαηα, ειεγείεο, ρνξηθά δηζπξάκβνπο θαη άιια. Παζίγλσζηα είλαη ηα επηγξάκκαηά ηνπ γηα ηνπο πεζόληεο ηνπ Μαξαζώλα θαη ησλ Θεξκνππιώλ. Γηα ηνπο πεζφληεο ζην Μαξαζψλα Βθθήκςκ πνμιαπμφκηεξ Ώεδκαίμζ, Μαναεχκζ πνοζμθυνςκ Μήδςκ εζηυνεζακ δφκαιζκ. Γηα ηνπο ηξηαθφζηνπο ησλ Θεξκνππιψλ Χ λείκ, αββέθεζκ Λαηεδαζιμκίμζξ υηζ ηήδε ηείιεεα, ημζξ ηείκςκ νήιαζζ πεζευιεκμζ
Διεγεηαθά Άκενςπμξ υκηαξ ιδκ εζπείξ πμηέ ζμο ημ ηζ αφνζμ βίκεηαζ, ιήηε ηζ ακ δεζξ εοηοπζζιέκμκ άκηνα (κα εζπείξ) πυζμκ ηαζνυ εε κα ‗καζ ηέημζμξ. βζαηί ημ άθθαβια βθήβμνμ ηυζμ δεκ είκαζ ιήηε ηδξ ιφβαξ ηδξ βμνβμπεημφζαξ. # Γζαηί αοημί, πμο ηάπμηε πνςηφηενα είπακ γήζεζ ηζ ήηακε βζμζ ιζζυεεμζ ηςκ εεχκ ηςκ αθεκηάδςκ, ζηα βεναηεζά δεκ έθηαζακ, αθμφ γςή πέναζακ αηέθεζςηδ ηζ αηίκδοκδ ηαζ δίπςξ ηαιζά θφπδ. # Γζα ζε ηνμιαπηζηή Υάνοαδδ θηάκμοκ υθα‘ ηζ μ πθμφημξ ηζ μζ ιεβάθεξ ανεηέξ. # Λζβμζηή ηςκ ακενχπςκ δ δφκαιδ ηζ ακςθέθεηεξ είκαζ μζ θνμκηίδεξ ημοξ‘ ιεξ ζηδ θίβδ γςή, θφπδ πάκς ζηδ θφπδ. Κζ μ ακελέθεοβμξ εάκαημξ ηνέιεηαζ πάκς ζ‘ υθμοξ πανυιμζα‘ ηζ επήνακε ηζ μζ ηαθμί ηζ μζ ηαημί ιενίδζμ ίζμ απυ εηείκμκ. (κεηάθξαζε : Ζι. Βνπηηεξίδεο)
[293]
Πξνζεπρή γηα ηε Γαλάε θαη ηνλ Πεξζέα Ώοηή ιέζα ζε πθμοιζζιέκδ ηαζέθα, ιε ημκ άκειμ κα θοζζμιακά έλς ηαζ ηδκ ηαναβιέκδ εάθαζζα ηαζ ημ θυαμ κα ηδ νίπκμοκ ηάης – βέιζζακ δάηνοά ηα ιαβμοθά ηδξ, αβηάθζαζε ιε ηα αβαπδιέκα ηδξ πένζα ημκ Πενζέα ηαζ ημο είπε: «Γζε ιμο, ηζ ζοιθμνά ιε ανήηε. Κζ εζφ βθοημημζιάζαζ. Νφζηαλε δ ιζηνή ηανδμφθα ζμο ηζ έπεζξ λαπθχζεζ ζηδκ πζηνή αοηή αάνηα, ηδ ζηενζςιέκδ ιε παθηυ πμο θάιπεζ, ημφηδ ηδ κφπηα, ιεξ ζημ ααεοβάθαγμ ζημηάδζ. Σοθζβιέκμξ ζημκ πμνθονυ ιακδφα ζμο πμο αθήκεζ κα θακεί ιυκμ ημ αβαπδιέκμ πνυζςπυ ζμο, δεκ κμζάγεζαζ βζα ηδ ααεζά ανιφνα ημο ηφιαημξ, μφηε βζα ημκ άκειμ πμο ζθονίγεζ πάκς απ‘ ημ ηεθάθζ ζμο. Ώκ ιπμνμφζεξ κα κζχζεζξ ηζ εα πεζ ηνυιμξ, εα ‗ζηνεθεξ ημ αοηάηζ ζμο ιε πνμζμπή ζηα θυβζα ιμο. Κμζιήζμο, ιςνυ ιμο, ζε παναηαθχ, ηαζ ιαηάνζ κα ημζιδεεί ηαζ ημ πέθαβμξ, κα ημζιδεεί ηαζ ημ ειέηνδημ ηαηυ. Κζ εζφ Αία, παηένα, θακένςζε ιζακ αθθαβή ζηδ αμφθδζή ζμο. Κζ αξ ιμο ζοβπςνεεεί, ακ είκαζ ημθιδνή, δ πνμζεοπή ιμο αοηή» ηκσλίδεο ν Κείνο
[294]
Ο Σάθεο ηλφπνπινο (1917-81) από ηελ Αγνπιηλίηζα, ήηαλ γηαηξόο, κεηαθξαζηήο θαη ζπγγξαθέαο. Δθδόζεθαλ δεθαπέληε πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο.
Απνινγηζκφο Σζ ιαξ πενίζζερε απ΄ ημ ζηδκζηυ; Σμ ηάεζζια ηαζ η΄ άθθμ ηάεζζια, δ απυημιδ ζηνμθή ημο αένα. Ή, αξ πμφιε, μ ιαηανίηδξ ήθζμξ ιε ηα ηγάιζα ημο ηαζ ηα πμοθζά ημο. Πςξ πνμπςνμφιε ηαζ ζοβηαηακεφμοιε, καζ, εα ζοκακηδεμφιε ηάπμηε, εα ζε εοιάιαζ. ,ηζ ιεηαηζκείηαζ, υ,ηζ πενκάεζ δίπςξ κ΄ αημφβεηαζ, ιυθζξ αημφβεηαζ ιέζα ζηζξ θέλεζξ. Μεηαζηνμθέξ, επακαθήρεζξ, πάζιαηα, δ παναίηδζδ, πνμπάκηςκ δ παναίηδζδ. Βηείκμ πμο έθοβε δίπςξ κα θφβεζ, μ ημίπμξ ακαζαίκεζ, δ πέηνα έπεζ ζηζά, η΄ αβηάεζ έπεζ θεββάνζ, μ θηςπυξ εδζαονυξ απνμζηάηεοημξ απ΄ ηα δυκηζα ημο δάζμοξ, δ ιζηνή λεπαζιέκδ ημζθάδα ζηδ ζηάθδ ηδξ ζζςπήξ, ιε ιζα ζηάθα ιαφνμ κενυ. Σζ κμιίγεζξ θμζπυκ πςξ ιαξ έπεζ απμιείκεζ; Σάθεο ηλφπνπινο
[295]
Αλ Ώπ‘ ημ πνςί μ άκειμξ λεηάνθςκε ημκ μονακυ. Ώπ‘ ημ πνςί μ ήθζμξ ηάπκζγε ακάιεζα ζηα ενείπζα. Ώκ ημ πνυζςπυ ζμο, ημ πνυζςπμ αζπίδα. Καζ ημ ζφκκεθμ εηείκμ ηζ μ ηυπμξ ημπίμ, ηαζ ηα ιάηζα ζμο ζηνέθμκηαξ λαθκζηά δεκ είπακ ζημηχζεζ ηδκ εζηυκα πμο ημίηαγακ θίβμ πζμ πνζκ. Ώκ ημ πένζ ζμο ήηακ. Ώκ ηα ιάηζα ζμο. Ώκ ημ πένζ ζμο. Ώκ δ θέλδ πμο πήβεξ κα πεζξ. Λμζπυκ υθδ ηδ ιένα μ άκειμξ. θδ ηδ κφπηα μζ ζηάπηεξ ηδξ θςηζάξ ζμο.
Μαξία ‗Βλς απυ ημ πανάεονμ έθαιπε ημ πέθαβμξ. Θα ηνεθθαεχ ακ παεεί ημ πέθαβμξ, είπε δ Μανία. ‗Έηνοαε ιε ηα πένζα ηδ βοικυηδηα, πανάθμνδ, βονίγμκηαξ ιε ιζα ηνμιαπηζηήκ απυβκςζδ ζ‘ υθα ηα ηέκηνα, ζ‘ υθμοξ ημοξ ηζκδιαημβνάθμοξ ηδξ πνςηεφμοζαξ. Σμκ βφνεοε. Ρςημφζε ημοξ πμνηζένδδεξ επίιμκα. Παναλεκεφμκηακ πμο δεκ ημκ είπε ζδεί ηακείξ. Πμφ κάκαζ; πμφ είκαζ; πεξ ιμο ηχνα, πεξ ιμο εζφ. Πάκηα βοική, ηυζμ άιοαθδ. Καζ λάθκμο ιέζα ζημ θςξ: Λεοηένδ! θχκαλε ηζ υνιδζε πάκς ημο. Μα εηείκμξ ήηακ αμοαυξ, πμθφ αμοαυξ, έκαξ παιέκμξ ίζηζμξ. Καζ ηδκ έζονε. Καζ πέεακακ. Σμοξ πήνε ημ ηζιυκζ ζημκ ηαηήθμνμ, ημοξ ηζάηζζε ηα ηυηηαθα ηαζ ηα κεθνά. Πμθφκ ηαζνυ ηαηυπζ ιαξ ααζάκζζε δ ροπή ημοξ. Σάθεο ηλφπνπινο
[296]
Ο Νηίλνο ηψηεο γελλήζεθε ην 1944 ζηελ Σήλν. Δίλαη δεκνζηνγξάθνο, εθδόηεο ινγνηερληθώλ πεξηνδηθώλ θαη πνηεηήο. Έρεη εθδώζεη εθηά πνηεηηθέο ζπιινγέο. Σν ςπγείν ηνπ εξγέλε Βίιαζ ενβέκδξ - ηαζ πάκημηε ηνχς έλς ημ ροβείμ ιμο υιςξ - είκαζ ζοκέπεζα βειάημ, ζημ ηάης-ηάης νάθζ ακαηνέθμκηαζ ιανμφθζα, - θάπακα ηαζ κημιάηεξ. πζμ πάκς αναδζαζιέκα είκαζ ηονζά Γαθθίαξ, Οθθακδίαξ, Εηαθίαξ, θέηα Αςδχκδξ ηαζ βνααζένα Σήκμο, ζηδκ πυνηα ημο ροβείμο ηναζί, βάθα, ποιμί, - αμφηονμ ηζ αοβά. ηακ ακμίβς ημ ροβείμ - βζα κα δς ηζ έπεζ ιέζα θακηάγμιαζ υηζ πίζς ιμο ζημ άδεζμ δςιάηζμ, οπάνπεζ ιζα μζημβέκεζα πμο πενζιέκεζ, ζημ ζηνςιέκμ ηναπέγζ ημ ιεζδιενζακυ ηαζ ηαεχξ ζηφας βζα κα αβάθς ηδ ζαθάηα ιε ηδκ άηνδ ημο ιαηζμφ ιμο αθέπς παζδζά κα παίνκμοκ εέζδ ζημ ηναπέγζ. Σμ πζμ ιζηνυ παζδί εα πεζ ηδκ πνμζεοπή αθθά εβχ εα θμνέζς ημ ζαηάηζ ιμο ηαζ εα πάς κα θάς έλς αθμφ είιαζ ενβέκδξ. Νηίλνο ηψηεο
[297]
Ο Γηάλλεο θαξίκπαο (1893-1983) ήηαλ πεδνγξάθνο, ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο, θξηηηθόο θαη πνηεηήο.
Lacrimae Hominis Ήηακ ζα κα ζε πνυζιεκα, ηενά απυρε πμο δε θφζαε υλς ακάζα ηζ έθεβα: εα ‗νεεζ απυρε απ‘ ηα κενά ηζ απ‘ ηα δάζα, εα ‗νεεζ, βζαηί θηενάεζ ιμο δ ροπή βζαηί ζπανά ημ ιάηζ ιμο ζακ ράνζ ηαζ εα ιονίγεζ πέκεμξ ήθζμ ηαζ ανμπή ηαζ κζμ θεββάνζ. Καζ κα! ημ ηάεζζιά ζμο ζοβζνκχ, ζημθίγς ιμο ημ δχια ι‘ αβνζμιέκηα‘ ηαζ κα! ιαγί ζμο ηζ υθαξ ανπζκχ πνοζή ημοαέκηα: …. Πχξ κα ιείκεζ μ ηυζιμξ ιε ημ «ιπα»! πμο ι‘ έθεβε ηνεθή, πςξ είπα βίκεζ ηαπκυξ ηαζ (ηάπα) ζφκκεθα εαιπά πνμξ ηδ ζεθήκδ. Νφπηςζε ηαζ δε θάκδηεξ εζφ, ηίκδζα βζα κα ζ‘ έανς αθμφ ‗πεξ ανβήζεζ ια ζημφκηαθηεξ - υπμο εζημφκηαθηα- πνοζή ηζ εζφ ιε ιέκα. Συζμ πμθφ ι‘ αβάπδζεξ ηενά πμο άημοβα δζπθά ηα αήιαηά ιμο Πάηαβα βς –ζηνααυξ – ιεξ ζηα κενά ηζ εζφ ημκηά ιμο. Γηάλλεο θαξίκπαο
[298]
Υαιθίδα Νάκ' ζπαζιέκμζ μζ δνυιμζ, κα θοζάεζ μ κυημξ ηζ εβχ ηαηαιμκάπμξ ηαζ κα θές: ηί πυθδ! κα ιδκ λένς ακ είιαζ –ιέζα ζηδκ αζαυθδ– έκαξ θοπδιέκμξ πζενυημξ! Φφζαε –είπα– μ κυημξ ηζ έθεβα: Δ Υαθηίδα, χ Υαθηίδα –πυθδ (έθεβα) ηαζ θέημξ ήιμοκ –ζη' υκεζνυ ιμο είδα– Πενζηθέημξ, πάθζ Πενζηθέημξ ήιμοκ –είδα… Έηζζ έθεβα! Ήζακ ιάηαζμζ ιμο μζ ηυπμζ πάκ' ζε λφθμ ημφθζμ, πνυζηοπμ, ακάνζα, Χξ εενία, ςξ δέκηνα –ακαβθοιέκμζ– ςξ ράνζα ηα υκεζνά ιμο (ιμφιζεξ) ηζ μζ ακενχπμζ. Σχνα; Πυθδ, ηνέις ηα βδηέιαηά ζμο ηζ είιαζ αηυια ςναίμξ ζακ ημ Μάδ ιήκα, ηνίια, θές, εθζιιέκδ κάζαζ ημθμιπίκα ηαζ κα ηθαίς εβχ ζηα βυκαηά ζμο. ................................ Έηζζ κακ' ζπαζιέκμζ, κα θοζά απ' ημ κυημ ηαζ ιε πίθμ ηθυμοκ κα βεθάξ, Υαθηίδα: Ώπ, κεηνυκ ζημ πχια –κα θςκάγεζξ– είδα έκακ ιμο αηυιδ πζενυημ! . . . Γηάλλεο θαξίκπαο
[299]
Ο σηήξεο θίπεο (1881-1952) ήηαλ πνηεηήο θαη αθαδεκατθόο.
Δπηπρίδσ φζνπο κπφξεζαλ… Βοηοπίγς υζμοξ ιπυνεζακ, φζηενα φζηενα απυ πνυκςκ ζηα λέκα απμοζία, ζακ ημ βζμ ημο Λαένηδ ζημ ιένμξ ημοξ κα επζζηνέρμοκ πζα ηαζ ιαηνζάεε ημκ ηαπκυ ηδξ βθοηζάξ ηαπκμδυπδξ ημοξ κα λακμίλμοκ ηαζ δάηνοα κα πφζμοκ – ημοξ πνμζιέκεζ πζζηή ιζα ζοκηνυθζζζα, έκα αβυνζ, έκαξ βένμξ παηέναξ. Σδ δζηή ζμο ηακείξ ηδκ επάκμδμ δεκ πνμζιέκεζ. Σμ ζπίηζ ζμο είκ‘ ένιμ. Άθθμζ πέεακακ, άθθμζ ζημνπίζακε, άθθμζ πζα δεκ πμεμφκ κα βονίζεζξ. Μα ημ κμζάγεζ: Θα οπάνπεζ ημο Ώπυθθςκα Πάκηα ηάπμζμξ καυξ ζημ κδζί ζμο, φνε ζηέηδξ ημο, ακ κμζχεεζξ πςξ δφκαζαζ ι‘ αλζμπνέπεζα κα ηνμφζεζξ ηδ θφνα. σηήξεο θίπεο
[300]
’ έλαλ επεξγέηε Σμ παζίξ, ς θαενέιπμνε, ζμο ‗δςηε πθμφηδ αιφεδηα, ιφνζεξ επήνεξ ζημ θαζιυ ζμο ροπέξ ηαζ θζθάκενςπμξ ιζακ διένα λεπνυααθεξ ιέβαξ. Μ‘ εηηθδζζέξ ηζ άθθα ζδνφιαηα ζηυθζζεξ ηδκ παηνίδα ζμο. Κάθπδ ζμο αάθακ αμοθεοηή, ηζ οπμονβυξ εα βζκυζμοκα ακ μ Υάνμξ δεκ ζ‘ έπαζνκ‘ αζθκίδζα. Μα ημ ηνάημξ ηζιχκηαξ ηζ ικήιδ ζμο βεκκαίε Βοενβέηδ, ζε εέζδ ηδξ πνςηεφμοζαξ ηχνα πενίαθεθηδ η‘ άβαθιά ζμο απυ ιάνιανμ ζηήκεζ. Αμλαζιέκμξ αξ είζαζ ζημκ άπακηα ημκ αζχκα, ηαεχξ ηζ δ παηνίδα πμο βεκκά ηέημζα ηέηκα. Κζ μ βθφθηδξ ζμο δμλαζιέκμξ αξ είκαζ ηζ αοηυξ! σηήξεο θίπεο
[301]
Ο Κσλζηαληίλνο θφθνο (1855-1929) από ηελ Αζήλα, ήηαλ ζαηηξηθόο πνηεηήο.
Δηο κλεκείνλ πνιπκάξκαξνλ Ώθμφ ιε ηυζα ιάνιανα ημκ πθάηςζακ ημκ θμοηανάκ βζα ημνμσδία έβναρακ: Ώξ έπεζ βαίακ…εθαθνάκ!
Δηο ιφγηνλ αγξάκκαηνλ Σα γχα ιζθμφζακ ιζα θμνά ζηδκ επμπή ημο Ώζζχπμο, ηχνα ηα γχα βνάθμοκε ηζ έπμοκ "ημοπέ" …ακενχπμο!
Δηδχιιηνλ Αλδξνγχλνπ ακ πνςημβκςνζζηήηακε, ηζ ενςηζηυ ηαιίκζ! Μζθμφζε ηείκμξ ηνοθενά ηζ άημοβεκ εηείκδ. Καζ ζακ αννααςκζάζηδηακ, ηζ βθφηα δ ηάεε θνάζδ! Μζθμφζε ηείκδ ηζ άημοβε εηείκμξ εκ εηζηάζεζ. Μ' αθυημο πακηνεοηήηακε, ς αάζακα ηζ ς πυκμζ! Μζθμφκε ηαζ μζ δομ ιαγί ηζ αημφκε μζ βεζηυκμζ... Κσλζηαληίλνο θφθνο
[302]
Ο Γηψξγνο θνπξνγηάλλεο από ηε νπβάια Παξλαζζίδαο, είλαη ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο
Πέηξεο Πνηφηεηνο Με λεκφπηζ, ηναζί ηαζ γεσιπέηζηα ηαζ ηυκηνα ηζζβάνμ δεκ θοχκμοκ μζ πέηνεξ… Οφηε ηακ αοηέξ ημο κεθνμφ υπζ ηχνα ηδξ ηανδζάξ! Πέηνεξ πμζυηδημξ. Κζ έπεζηα βζαηί ηυζδ αζαζφκδ1 Θ‘ αλζςεείξ άναβε πάθζ ιζαξ ηέημζαξ παναθμνάξ, ηαίβεηαζ ζοπκά ιζα ηέημζα ιμοζζηή ιέζα ζμο ηζ ακοπμιμκείξ βζα ηδ ζηάπηδ ηδξ;
Μπζηηθφ Ώκ ηυλενακ μζ ιέθζζζεξ πςξ άκεζζακ ηα πένζα ζμο μζ ηορέθεξ εα βέιζγακ ιέθζ ηαζ αβάπδ. Γηψξγνο θνπξνγηάλλεο
[303]
Ο Γηνλχζηνο νισκφο (1798-1857) από ηε Εάθπλζν, ζεσξείηαη ν εζληθόο πνηεηήο ηεο ρώξαο. Μεηαμύ άιισλ έγξαςε ηνλ ειιεληθό εζληθό ύκλν.
Άθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή Άηνα ημο ηάθμο ζζςπή ζημκ ηάιπμ ααζζθεφεζ. Λαθεί πμοθί, παίνκεζ ζπονί ηζ δ ιάκα ημ γδθεφεζ. Σα ιάηζα δ πείκα ειαφνζζε ζηα ιάηζα δ ιάκα ικέεζ ζηέηεζ μ μοθζχηδξ μ ηαθυξ πανάιενα ηαζ ηθαίεζ. "Ένιμ ημοθέηζ ζημηεζκυ, ηζ ζ' έπς 'βχ ζημ πένζ; Οπμφ ζο ιμο 'βζκεξ αανφ ηζ μ Ώβανδκυξ ημ λένεζ"… Γηνλχζηνο νισκφο
Γηα θνίηα ΄θεη… Γζα ημίηα 'ηεζ πάζια ζεζζιμφ ααεζά ζημκ ημίπμ πένα ηαζ αβαίκμοκ άκεζα πθμοιζζηά ηαζ ηνέιμοκ ζημκ αένα. Λμοθμφδζα ιφνζα, πμο ηαθμφκ πνοζυ ιεθζζζμθυζ, άζπνα, βαθάγζα, ηυηηζκα ηαζ ηνφαμοκε ηδ πθυδ. Πάκη' ακμζπηά, πάκη' άβνοπκα, ηα ιάηζα ηδξ ροπήξ ιμο… Γηνλχζηνο νισκφο
Ο γηνο ζνπ θξίλνο κε δξνζηά Συζ' άζηνα δεκ εβκχνζζεκ μ ηνίζααεμξ αζεέναξ, μθίβμ θςξ ηαζ ιαηνζκυ ζε ιέβα ζηυημξ ηζ ένιμ. Πάκη' ακμζπηά, πάκη' άβνοπκα, ηα ιάηζα ηδξ ροπήξ ιμο. Ο βζυξ ζμο ηνίκμξ ιε δνμζζά θεββανμζημθζζιέκμξ. θμζ ζακ έκαξ, καζ, πηοπμφκ, υιςξ εζφ ζακ υθμοξ. Πανάπμκμ παιυξ ηαζνμφ ζ' υηζ ηακείξ ηζ ακ πάζεζ. Γηνλχζηνο νισκφο
[304]
Ζ Ξαλζνχια Σὴκ εἶδα ηὴκ Ξακεμφθα, ηὴκ εἶδα ρὲξ ἀνβά, πμὺ ιπῆηε ζηὴ αανημφθα, κὰ πάεζ ζηὴκ λεκδηζά. θμφζηςκε η᾿ ἀένζ θεοηυηαηα πακζά, ὡζὰκ ηὸ πενζζηένζ πμὺ ἁπθχκεζ ηὰ θηενά. ζηέημκηακ μἱ θίθμζ ιὲ θφπδ, ιὲ πανά, ηαὶ αὐηὴ ιὲ ηὸ ιακηήθζ ημὺξ ἀπμπαζνεηᾶ. Καὶ ηὸ παζνεηζζιυ ηδξ ἐζηάεδηα κὰ ἰδῶ, ὥζπμο ἡ πμθθὴ ιαηνυηδξ ιμῦ ηὄηνορε ηζ αὐηυ. ᾿ ὀθίβμ ζ᾿ ὀθζβάηζ δὲκ ἤλενα κὰ πῶ, ἂκ ἔαθεπα πακάηζ, ἢ ημῦ πεθάβμο ἀθνυ. Καὶ ἀθμῦ πακί, ιακηήθζ, ἐπάεδ ζηὸ κενυ, ἐδάηνοζακ μἱ θίθμζ, ἐδάηνοζα ηζ ἐβχ.
ηα κάηηα θαη ζην πξφζσπν ηα ιάηζα ηαζ ζημ πνυζςπμ θαίκμκη' μζ ζημπαζιμί ημοξ. Σμοξ θέεζ ιεβάθα ηαζ πμθθά δ ηνίζααεδ ροπή ημοξ, αβάπδ ηζ ένςηαξ ηαθμφ ηα ζπθάπκα ημοξ ηζκάγμοκ. Σα ζπθάπκα ημοξ ηζ δ εάθαζζα πμηέ δεκ δζοπάγμοκ. Γθοηζά ηζ εθεφεεν' δ ροπή ζα κα 'ηακε αβαθιέκδ ηζ ορχκακ ιε παιυβεθμ ηδκ υρδ ηδ θεανιέκδ. Γηνλχζηνο νισκφο
[305]
Ζ Φαξκαθσκέλε Σα ηναβμφδζα ιμο ηάθεβεξ υθα Σμφημ ιυκμ δεκ εέθεζ ημ πεζξ, Σμφημ ιυκμ δεκ εέθεζ η‘ αημφζεζξ, Ώπ! ηδκ πθάηα ημο ηάθμο ηναηείξ. Χ πανεέκα! ακ διπυνεζακ μζ ηθάραζξ Πεεαιέκμο κα δχζμοκ γςή, Συζαζξ έηαια ηθάραζξ βζα ζέκα, Πμο εεθ᾿ έπεζξ ηδκ πνχηδ πκμή. οθμνά! ζα εοιμφι᾿ εηαευζμοκ ‘ ημ πθεονυ ιμο ιε πνυζςπμ απκὸ «Σζ έπεζξ» ζμο ‗πα ηαζ ζο ι‘ απμηνίεδξ «Θα πεεάκς, θανιάηζ εα πζς». Με ζηθδνυηαημ πένζ ημ πήνεξ, Χναία ηυνδ, ηζ αοηυ ημ ημνιί, Πμο ημο έπνεπε θυνεια βάιμο, Πζηνυ ζάαακμ ηχνα θμνεί. Σμ ημνιί ζμο εηεί ιέζα ζημκ ηάθμ Σμ ζημθίγεζ ζεική πανεεκζά, Σμο ηαημφ ζε αδζημφζεκ μ ηυζιμξ, Καζ ζμο θχκαγε θυβζα ηαηά. Σέημζα θυβζα ακ διπυνεζεξ κ᾿ αημφζεζξ, Οπ ημ ζηυια ζμο η‘ ήεεθε αβεζ; «Σμ θανιάηζ πμο επήνα, ηαζ μζ πυκμζ, Αεκ εζηάεδηακ ηυζμ ζηθδνμί. Κυζιε ρεφηδ! ηαζξ ηυναζξ ηαζξ ιαφναζξ ηαηαηνέπεζξ υζμ είκ᾿ γςκηακαίξ, ηθδνέ ηυζιε! Καζ δεκ ημοξ θοπάζαζ Σδκ ηζιήκ,υηακ είκαζ κεηναίξ. χπα, ζχπα! εοιήζμο πςξ έπεζξ Θοβαηένα, βοκαίηα, αδεθθή, χπα ἡ ιαφνδ ημζιάηαζ ζημ ικήια ηαζ ημζιάηαζ πανεέκα ζεική. [306]
Θα λοπκήζεζ ηδκ φζηενδ διένα, Βζξ ημκ ηυζιμκ μιπνὸξ κα ηνζεεί, Καζ ζημκ Πθάζηδ ηζκχκηαξ ιε ζέααξ Σα θεοηά ηδξ ηα πένζα εα πεζ: «Κμίηα ιέζα ζηα ζπθάπκα ιμο, Πθάζηδ! ηα θανιάηςζα αθήεεζα δ πζηνή, ηαζ ιμο αβήηε μπ ημ κμο ιμο, Παηένα Πμο πθαζιέκα ιμο ηάπεξ Βζφ. ιςξ ημίηα ζηα ζπθάπκα ιμο ιέζα, Πμο ημ ηνίια ημοξ ηθαίκε, ηαζ πεξ, Πεξ ημο ηυζιμο, πμο θχκαλε ηυζα, Βδχ ιέζα ακ είκ᾿ άθθεξ πθδβαίξ». Σέημζα μιπνυξ εζξ ημκ Πθάζηδ ηζκχκηαξ Σα θεοηά ηδξ ηα πένζα εα πεζ. «χπα, ηυζιε! ημζιάηαζ ζημ ικήια, ηαζ ημζιάηαζ πανεέκα ζεική».... Γηνλχζηνο νισκφο
Ζ ζέιεζή κνπ βξάρνο Πάθζ ιμο λίπαζε η‘ αοηί βθοηζάξ θςκήξ αβέναξ. Κζ έπθαζε η‘ άζηνμ ηδξ κοπηυξ ηαζ η‘ άζηνμ ηδξ διέναξ. Σμο πυκμο εζηνέρακ μζ πδβέξ απυ ημ ζςεζηυ ιμο, έζηνςζ‘ μ κμοξ ηζ ακέαδηα πάθζ ζημκ εαοηυ ιμο. Ήηακ ιε ζέκα ηνεζξ πανέξ ζηδκ πίηνα θοηνςιέκεξ, υιςξ βζα ιέκα ζηδ πανά ηνεζξ πίηνεξ νζγςιέκεξ. Υζθζάδεξ ήπμζ αιέηνδημζ, πμθφ ααεζά ζηδ πηίζδ δ Ώκαημθή η‘ ανπίκαβε ηζ εηέθεζςκέ ημ δ Αφζδ. Έζηνςζ‘ , εδέπε‘ δ εάθαζζα άκηνεξ νζρμηζκδφκμοξ ηζ εδέπεδηε ζηα αάεδ ηδξ ημκ μονακυ ηζ εηείκμοξ. Κζ υπμο δ αμοθή ημοξ ζοθμνά ηζ υπμο ημ πυδζ πάνμξ. Δ δφκαιή ζμο πέθαβμ ηζ δ εέθδζή ιμο ανάπμξ. Γηνλχζηνο νισκφο
[307]
απθψ Γζε δμλαζιέκδξ πχναξ, υπμο μ λέκμξ ΐνίζηεζ παηνίδα, μ αάναανμξ εεμφξ, απ, ζηδ ζφκημιδ αοηή ηαζ ηαναβιέκδ άηνδ ημο πνυκμο πμο είιαζηε, άημοζέ ιε απ‘ ημκ ηυζιμ ηδξ πμίδζδξ υπμο ααζζθεφεζξ. Σδ κφπηα είδα ζημκ φπκμ ιμο ηδκ ηυνδ πμο ήηακ δ Μμφζα ηδξ Λέζαμο. Βίπε ηδ ζηέρδ ζηδκ άαοζζμ ηδξ ιμίναξ· δεκ ημζημφζε ηζξ εάθαζζεξ, ημοξ ηάιπμοξ, ηα αμοκά· ζα κα ηδξ ήηακ υθδ δ πθάζδ λέκδ. Μα απυ ημκ ημκηζκυ ηαζ απυιαηνμ μονακυ, θα η‘ αζηένζα, ζ‘ υθδ ημοξ ηδ πάνδ, έαθεπακ κα παηάεζ λακά ηδ βδ δ εεία δοζηοπζζιέκδ· ηζ απ‘ ημοξ ηυζιμοξ ηζ απ‘ υθμ ημκ αζεένα ιζα ιεβάθδ αβάπδ έθηακε ζημ ηεθάθζ ημ ζηεθακςιέκμ ηαζ ημ ζημπαζηζηυ, ηαζ ζημ πανεέκμ ζηήεμξ πμο ζφκηνζρε μ ηαδιυξ (ηδξ είπεξ ιείκεζ ζακ ιυκδ εθπίδα, ιυκμξ εευξ, μ ανάπμξ). Άλαθκα ι‘ είδε δ ηυνδ ηζ έζηνερε ζε ιέκα ηα ιάηζα ηαζ ημ πένζ ηαζ ημ θυβμ: «Πυζα ιοζηήνζα ηνφαεζ ημφηδ δ βή ηζ μ ηυπμξ απ‘ υπμο ήνεα δεκ ηα θφκεζ! Μζα ιένα, ζημκ ακευ ημο ηνίημο Ώπνίθδ ηδξ γςήξ, ζημ ζπίηζ πμο είπα βεκκδεεί, εκχ αημοιπμφζα ζηδκ ηανδζά ημ πένζ ηαζ απμνμφζα βζα ημκ παθιυ ημκ άπαοζημ ηαζ δοκαηυ, ζηάεδηε ειπνυξ ιμο ιζα ζηζά βοκαίηαξ ηαζ ιε ααεφ ήπμ πμο μζ θςκέξ ιαξ δεκ ημκ λένμοκ: «Πάνε ηαζ γήζε θίβμ ηαζ εθζιιέκδ ζηδ βδ πμο εα εαοιάγεζ» είπε, ηαζ ιμο αθήκεζ ημ αεάκαημ ζηεθάκζ ζηα ιαθθζά. Ώκ ήηακ υκεζνμ, υναια ή αθήεεζα δεκ λένς, υιςξ ζηδ ζηέρδ ιμο έιεζκε δ ιμνθή ηδξ [308]
πμο ήηακ ηνμιενή ηζ είπε ημ ηάθθμξ πμο ανβυηενα έδςζε ζημ ιάνιανμ μ Φεζδίαξ. Πυηε θμζπυκ ηαζ πμζμξ ε‘ απμηαθφρεζ ηδκ αθήεεζα βζα ιε πμο ηυζμ ηδ γδηχ νςηχκηαξ ιάηαζα ηυζα πκεφιαηα άθθςκ ηυζιςκ;» Έηζζ είπε ηζ άθθα πνυζεεζε πμο ηα ζςπαίκς. Άθθα ζο πμο ηδ ζηέρδ ακμίβεζξ, Φάθηδ, ζακ ζφκκεθμ πνοζυ εεμφξ βειάημ, ζο ηδ ζμθία ζμο δείλε· εα ‘καζ δχνμ πανδβμνζάξ ζηδκ αεάκαηδ εθζιιέκδ πμο δ ιεβάθδ ροπή ηδξ ηδκ αθήεεζα εέθεζ κα ανεζ, ηαζ απυ ηα ζπίηζα ημο εακάημο, ηα ιοζηζηά ημο ηυζιμο αοημφ νχηα ηαζ ημο άθθμο. Γηνλχζηνο νισκφο
[309]
Ο φισλ (πεξ. 639 - 559 π. Υ.) ήηαλ ζπνπδαίνο Αζελαίνο λνκνζέηεο, θηιόζνθνο, πνηεηήο θαη έλαο από ηνπο επηά ζνθνύο ηεο αξραίαο Διιάδαο.
φισλνο Απφινγνο (απφζπαζκα) Ββχ, απυ ημοξ ζηυπμοξ πμο έηαλα, υηακ ζοβηάθεζα ημκ δήιμ, πμζμκ εβηαηέθεζρα πνζκ ημκ πεηφπς; Μάνηοναξ αρεοδήξ ζημ δζηαζηήνζμ ημο Υνυκμο δ ιεβάθδ ιδηένα ηςκ Οθοιπίςκ εεχκ, δ ζημηεζκή Γδ· απυ πάκς ηδξ εβχ ζήηςζα ηάπμηε ηα ζδιάδζα ηςκ ζοκυνςκ , πμο είπακε ηανθςεεί πακημφ -ηυηε ήηακ δμφθδ, ηχνα εθεφεενδ. Πμθθμφξ πμο ημοξ είπακ πμοθήζεζ -ηάπμζμοξ δζηαίςξ, ηάπμζμοξ άδζηαημοξ έθενα πίζς ζηδκ Ώεήκα, ηδ εευηηζζηδ βδ ηςκ παηένςκ ημοξ, υπςξ ηαζ άθθμοξ, πμο ημοξ ελυνζζε δ ζηθδνή ακάβηδ, πμο δεκ ιζθμφζακ πζα ηδκ Ώηηζηή θαθζά, ηαεχξ πενζπθακζυκηακ ζε ηυπμοξ ηαζ ηυπμοξ· άθθμοξ πάθζ, πμο γμφζακ ιζακ απάκενςπδ δμοθεία εδχ ζηδκ πυθδ, πμο έηνειακ ημ θένζζιμ ηςκ αθεκηάδςκ, ημοξ εθεοεένςζα. Καζ αοηά ηα έπναλα ιε ηδκ ελμοζία πμο ιμο δυεδηε, ζοκδοάγμκηαξ δίηαζμ ηαζ δφκαιδ· ηαζ υζα οπμζπέεδηα ηα ηήνδζα. Βλίζμο βζα ημκ ιζηνυ ηαζ ημκ ιεβάθμ εέζπζζα κυιμοξ δίηαζμοξ ηαζ ίζζμοξ. Ώκ υιςξ ημ αμοηέκηνζ, υπςξ ημ πήνα εβχ, ημ είπε αδνάλεζ ηάπμζμξ άθθμξ, άκδναξ αζηυπαζημξ ηαζ άπθδζημξ, δεκ εα ιπμνμφζε κα δαιάζεζ ημκ δήιμ· βζαηί ακ εβχ έζπεοδα κα δεπεχ υζα ήεεθακ ηυηε μζ ακηίπαθμζ ηζ έπεζηα εηείκα πμο ζπεδίαγακ βζ᾽ αοημφξ μζ άθθμζ, δ πυθδ εημφηδ εα είπε ενδκήζεζ πμθθμφξ άκηνεξ. Γζ᾽ αοηυ ακηζηάπεδηα ιε ζεέκμξ ζε υθμοξ, ηζκήεδηα υπςξ μ θφημξ ιέζα ζε αβέθδ ζηφθςκ. φισλ (κεηάθξαζε Θ. Κ. ηεθαλφπνπινο)
[310]
Ο Μίκεο νπιηψηεο (1949 - 2012) από ηελ Αζήλα, ήηαλ ζπγγξαθέαο, πνηεηήο, εθδόηεο θαη παλεπηζηεκηαθόο.
Αεξνιηκήλ Φφθαβα ημοξ ηνεζξ ηεθεοηαίμοξ ζηίπμοξ πμο ιμο είπακ ηαηεαεί ιζα ιένα πάκς ζηδκ ημοαέκηα, ηζ ακανςηζυιμοκ ζε πμζμ πμίδια κα ημοξ ιπάζς, ή ιήπςξ θηζάλς έκα ηαζκμφνζμ ζένηζημ βζα ημκ Ώενμθζιέκα ηδξ Λάνκαηαξ πμο δζέεεηε ηαζ άθα Καπκζζηχκ, ιε ηαεζζηζημφξ πάβημοξ μθυβονα ηαζ πθεονζημφξ απμννμθδηήνεξ ζακ ημογίκαξ ιεβάθμο λεκμδμπείμο, ακμζπηή πςνίξ πυνηεξ ηζ εοημθυανεηδ υπμο ιέπνζ κα ηζμοθήζμοκ μζ απμζηεοέξ νμοθμφζεξ ηάκα δφμ θαπηανζζηά ηζζβάνα, λεπανιάκζαγακ πάκς απυ είημζζ νμοθδπηάνδδεξ ηαοηυπνμκα. Μα ημ ηαπκζζηήνζμ ηέθμξ, ημ θνάλακ μζ αιενζηακίθεξ ηαζ μζ παπανζέξ πενί αννχζηζαξ ιε κμαμπάκ ηαζ ιε θανδζέξ ζακίδεξ ζηαονςηέξ – θεξ ηαζ πενζιέκεζ ημκ ηαπκυ βζα κα πθαηχζεζ, δ ιαφνδ ηαθζαημφδα ηαζ ιμο ιείκακ μ ηίηθμξ ηαζ ημ ηνίζηζπμ πμο βίκδηε εθηάζηζπμ: υηζ δεκ ηαπκίγς έκα-εκάιζζμ ιε δφμ παηέηα ιήηε απθχξ λεπενκχ ηα δουιζζζ ηδκ διένα, θμοιάνς απακςηά ηα ζηνζθηά απυ ημ ζαημφθζ βζαηί υπςξ ημοξ Εκδζάκμοξ, ιε ηαηεοκάγεζ, ιε ηάικεζ κα νειαάγς, κα εζηάγς, κα ζημπάγμιαζ, κα θμοθάνς ημ πανηάηζ, κα ζζάπκς ημκ ηαπκυ ηοθζκδνίγμκηαξ, κα ζαθζχκς ηαζ κα ζζζχκς, βεκζηά κα εημζιάγς ημ επυιεκμ. Μίκεο νπιηψηεο
[311]
Ο Γεψξγηνο νπξήο γελλήζεθε ην 1853 ζηε ύξν θαη πέζαλε ην 1919 ζηελ Αζήλα. Δίλαη ν ζπνπδαηόηεξνο ζαηηξηθόο πνηεηήο ηεο ζύγρξνλεο Διιάδαο θαη δίθαηα ραξαθηεξίζηεθε σο ν λένο Αξηζηνθάλεο.
Αλζνινγία ηεο Οηθνλνκίαο Πμζμξ είδε ηνάημξ θζβμζηυ ζ‘ υθδ ηδ βδ ιμκαδζηυ, εηαηυ κα ελμδεφεζ ηαζ πεκήκηα κα ιαγεφεζ; Να ηνέθεζ υθμοξ ημοξ ανβμφξ, κάπεζ επηά Πνςεοπμονβμφξ, ηαιείμ δίπςξ πνήιαηα ηαζ δυλδξ ηυζα ικήιαηα; Νάπεζ ηθδηήνεξ βζα θνμονά ηαζ κα ζε ηθέαμοκ θακενά, ηζ εκχ αοημί ζε ηθέαμοκε ημκ ηθέθηδ κα βονεφμοκε; ……………………. Γεψξγηνο νπξήο
Σεκπειηά Αεκ έπς ηέθζ βζα δμοθεζά, πάθζ ιε δένκεζ ηειπεθζά ηαζ ηάεμιαζ ζημ ζηνχια... ΐνίζης ημ ζχια ιμο αανφ ηαζ υθδ δ βδ δε ιε πςνεί ηζ μ μονακυξ αηυια. Καηά κμιίγς ηα ηαθά ηαζ αθέπς ιία ζηα παιδθά ηαζ ιία ημζηχ επάκς... ‘ αοηυ ημκ ηυζιμ ημκ παγυ αξ διπμνμφζα κα ιδ γς ια ...δίπςξ κα πεεάκς. Γεψξγηνο νπξήο
[312]
Ζ δσγξαθηά κνπ Μπυζ δομ πήπεξ, ηυρδ ηαηή, βέκζα ιε ηνίπεξ εδχ ηζ εηεί. Κμφηεθμ εείμ, θίβμ πθαηφ, ηνακυ ζδιείμ ημο πμζδηή. Αομ ιάηζα ιαφνα πςνίξ ηαηία βειάηα θαφνα ια ηαζ αθαηεία. Μαηνφ νμοεμφκζ πμθφ ζπζζηυ, ηζ έκα πδβμφκζ ζακ ημ Υνζζηυ. Πδβάδζ ζηυια, ιαθθζά ποηά βειίγεζξ ζηνχια ιυκμ ι‘ αοηά. Μμφνδ αβνία ηαζ γανςιέκδ, πθςιή ηαζ ηνφα ζακ πεεαιέκδ. Κακέκα πνχια δεκ ηδξ ηαζνζάγεζ ηαζ ηχν‘ αηυια ααθέξ αθθάγεζ. Αυκηζα θαθμφηδ υθμ ζπζζιάδεξ, φθμξ ηζζθμφηδ βζα ιαζηναπάδεξ. Γεψξγηνο νπξήο
[313]
Δπίγξακκα Ο Έιιελ δπν δίθαηα αζθεί θηιειεπζέξσο: νπξείλ ηε θαη ζπλέξρεζζαη, εηο φπνην ζέιεη κέξνο Γεψξγηνο νπξήο
Έξσηαο Ώπυ ηα ιάηζα θέκε ηαιπυζμζ πζάκεηαζ μ ένςξ ια εβχ εαννχ πςξ ακ δεκ έπεζξ ζηδκ ηζέπδ βνυζζ δεκ ημκ ηζαηχκεζξ ημκ πμκδνυ. Ο ένςξ είπακ ηαζ θέκε ηζ άθθμζ πςξ ηνζβονίγεζ πακημφ ηοθθυξ δεκ ημκ λζπάγμοκ κζάηα ηαζ ηάθθδ ηαζ ζ‘ υθα η‘ άθθα είκαζ αμοαυξ Ββχ πζζηεφς πμο ημφημξ έπεζ ηέζζενα ιάηζα βθανά-βθανά ηζ εδχ ημζηάεζ ηαζ ηείεε ηνέπεζ υπμο λακμίβεζ θάιρδ πανά. Σμ ηνεθμπαίδζ ηδξ Ώθνμδίηδξ ελεημοθάεδ ιε ημκ ηαζνυ ηζ είκαζ ζηζξ πνμίηεξ πνχημξ ιεζίηδξ θές αθήεεζα, κα ζαξ πανχ. Γεψξγηνο νπξήο
[314]
Ο θαξηάδνο Έκαξ ζηανηάδμξ ΐνεηακυξ πνμπεέξ ακέαδ ιυκμξ απάκς ζηδκ Ώηνυπμθδ ηδ δυλα ιαξ κα δεζ, ηζ υζμ ηαξ ζηήθαξ έαθεπε ημο εείμο Πανεεκχκμξ, εζοβηζκείημ ηζ έηθαζε ζακ ημ ιςνυ παζδί. Σμκ έπζαζε κηεθίνζμ, ημκ έζθζλ‘ δ ηανδζά ημο, ηζ εζηάθαγακ ζηα ιάνιανα γεζηά ηα δάηνοά ημο. Κζ αιέζςξ ηυηε έβναρε ιε θμφνηα ζημ Λμκδίκμ ζηδκ άκαζζα ΐζηηχνζα μπίζς κα ιαξ δχζεζ ηα υζα εζμοθνχεδζακ απ‘ ημκ βκςζηυ Βθβίκμ, βζαηί ανβά ή βνήβμνα εε κα ημ ιεηακζχζεζ. Ώοηά ηαζ άθθα έβναρε μ ηφνζμξ ζηανηάδμξ, πςνίξ βζα αοηυ ηδκ άδεζα κα πάνεζ ηδξ Βθθάδμξ. Σί δζάαμθμ;... ηάεε ηνεθυξ ζε ειάξ εα λεεοιαίκεζ; πμζμξ ημφπε ημφημο ημο ιμονθμφ βζα ιάνιανα κα βνάρεζ; ηα ακ βοικυξ μ Πανεεκχκ ηζ ενδιςιέκμξ ιέκεζ, εαννχ ηακέκαξ Έθθδκαξ βζ‘ αοηυ πςξ δε εα ηθάρεζ. Βιείξ εζοκδείζαιε ζε ηέημζα ηαζ δεκ ηθαίιε, ηζ εηείκα πμο ιαξ έηθερακ μπίζς δεκ ηα εέιε. …………………………………………………………… Γεψξγηνο νπξήο
[315]
ηα παηδηά κνπ Μζα θμνά ηζ έκακ ηαζνυ, ζε πνυκζα πεναζιέκα, έκαξ ιπαιπάξ παζδάηζα ιμο, γμφζε ζακ ηζ ειέκα. Κζ αοηυξ επήνε ιζα ιαιά, ηαεχξ ηαζ ηδ ιαιά ζαξ ηαζ ηνία έηακακ παζδζά, πμο είπακ η‘ υκμιά ζαξ. Καζ μ ιπαιπάξ απέεακε ιε δίπςξ δζαεήηδ ηαζ ηα παζδζά ημο έραπκακ κα ανμφκε πανηγζθίηζ αθθά δεκ ανήηακ ηίπμηε, πανά πανηζά βναιιέκα, εθδιενίδεξ ιπυθζηεξ, ιζα ηάθπζηδ δναπιή, ηζ έκακ ζηαονυ, ηαεχξ αοηυκ, πμο έδςζε ζ‘ ειέκα μ ηφνζμξ πνςεοπμονβυξ βζα δυλα ηαζ ηζιή. Καζ ηα παζδζά ιεβάθςζακ ζζβά-ζζβά ηζ εηείκα ηαζ βκχνζζακ ημοξ Έθθδκεξ, ημκ ηυζιμ, ηδκ Ώεήκα. Μα είδακ πχξ ημπάκζγακ ηααμονδζζηυκ αένα ηαζ ηυηε πζα εκκυδζακ πςξ είπακε παηένα, πμο ήηακ ημ ηεθάθζ ημο βειάημ απυ πίηενα, ηζ πέναζακ αοημί ηαθά ηζ ειείξ ηαθφηενα. Θέθεηε ηζ επζιφεζμκ, παζδζά ιμο, κα ζαξ πς; Λοπμφιαζ πμο ζαξ βέκκδζα, βζαηί ζαξ αβαπχ. Γεψξγηνο νπξήο
[316]
Ο Ρσκεφο ημκ ηαθεκέ απ‘ υλς ζακ ιπέδξ λαπθςιέκμξ, ημο ήθζμο ηζξ αηηίκεξ απυνηαβα νμοθχ, ηαζ ζηςκ εθδιενίδςκ ηα κέα αοεζζιέκμξ, ηακέκακ δεκ ημζηάγς, ηακέκακ δεκ ρδθχ. ε ιία ηανέηθα ημ‘ κα πμδάνζ ιμο ηεκηχκς, ημ άθθμ ζε ιίακ άθθδ, ηζ μθίβμ πανεηεί αθήκς ημ ηαπέθμ, ηαζ ανπζκχ ιε ηυκμ ημοξ οπμονβμφξ κα ανίγς ηαζ ηδκ πμθζηζηή. Φοπή ιμο! ηί θζαηάδα! ηί μονακυξ ! ηί θφζζξ ! Ώπκίγεζ μιπνμζηά ιμο μ ηασιαηθήξ ηαθέξ, ηζ εβχ ηαηειπκεοζιέκμξ βζα υθα θένκς ηνίζεζξ, ηαζ ιυκμξ ιμο ηζξ ανίζης ιεβάθεξ ηαζ ζμθέξ. ΐνίγς Βββθέγμοξ, Ρχζμοξ, ηαζ υπμζμοξ άθθμοξ εέθς, ηαζ ζηνίας ημ ιμοζηάηζ ιμο αβένςπμ πμθφ, ηαζ ιέζα ζημ εοιυ ιμο ηαηά δζαυθμο ζηέθθς ημκ ίδζμκ εαοηυ ιμο, ηαζ βίκμιαζ ζηοθί. Φένκς ημκ κμοκ ζημκ Αζάημ ηαζ εζξ ημκ ΚαναΎζημ, ηαηεκεμοζζαζιέκμξ ηα βέκζα ιμο ιαδχ, ημκ Έθθδκα εζξ υθα Ώκχηενμ ημκ ανίζης, ηζ απάκς ζηδκ ηανέηθα πανμφιεκμξ πδδχ. Σδκ θίθδ ιαξ Βονχπδ ιε πέκηε θαζηεθχκς, απάκς ζηα ηναπέγζ ημκ βνυεμ ιμο ηηοπχ... επφεδ μ ηαθέξ ιμο, ηα νμφπα ιμο θενχκς, ηζ υζεξ αθαζηήιζεξ λένς ανπίγς κα ηζξ πς. ημκ ηαθεηγή λεζπάς... θςηζά ηζ εηείκμξ παίνκεζ. αιέζςξ άκς ηάης ημο ηάκς ημκ ιπμοθέ, ημκ ανίγς ηαζ ιε ανίγεζ, ημκ δένκς ηαζ ιε δένκεζ, ηαζ ηέθμξ... δεκ πθδνχκς δεηάνα ημκ ηαθέ. Γεψξγηνο νπξήο
[317]
Ο Φαλαξηώηεο Αιέμαλδξνο Κ. νχηζνο (1803-1868 ήηαλ πεδνγξάθνο, ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο θαη ζαηηξηθόο πνηεηήο. ηόρνο ηεο ζάηηξάο ηνπ ήηαλ ε εθάζηνηε εμνπζία (Καπνδίζηξηαο, ζσλαο, πνιηηηθνί θαη άιινη) πξάγκα πνπ ηνπ ζηνίρηζε δηώμεηο θαη θπιαθίζεηο.
Απνζπάζκαηα Ο Κάθαμξ ηαζ μ μθςιυξ, ςδμπμζμί ιεβάθμζ, ηζ μζ δομ πανδιέθδζακ ηδξ βθχζζδξ ιαξ ηα ηάθθδ. ζδέαζ υιςξ πθμφζζαζ, πηςπά εκδεδοιέκαζ δεκ είκαζ δζ‘ αζχκζμκ γςήκ πνμςνζζιέκαζ. (Επηζηνιή πξνο ηνλ βαζηιέα ηεο Ειιάδνο Όζσλα) Ώκ ημο ηαεεκυξ πνμζέλεζξ ημ πενπάηδια ημιιάηζ μ ηαεέκαξ ηαπκμφξ έπεζ ηαζ εαννεί πςξ είκαζ ηάηζ. Μζναιπυξ μ έκαξ είκαζ, Μεηενκίπμξ είκ‘ μ άθθμξ ηαζ πμθζηζηυξ ιεβάθμξ ηζ εβχ ιένα ιεζδιένζ ιε θακάνζ πενπαηχ, Αζμβέκδξ εζξ ημοξ δνυιμοξ, κα ανς άκενςπμκ γδηχ. (Η Δηνγεληθή κνπ δσή) Φμίκζηεξ ηαζ ηαθανάηζα ημ πμοβηί ιμο ημοδμοκίγεζ ηαζ ημ ζηυια ζαιπάκζεξ ηαζ νζγυβαθμ ιονίγεζ Υαζνεηάηε ε ιε ζέααξ, ιε ααεφκ πνμζηοκζζιυκ επζζηάηδξ ηφνζμί ιμο, έβζκα μζημδμιχκ. (Ο επηζηάηεο ησλ εζληθώλ νηθνδνκώλ επί Ι. Καπνδίζηξηα) Βίκ‘ εθεφεενμξ μ Σφπμξ, θεάκεζ ιυκμκ κα ιδκ αθάρδξ ηδξ Ώνπήξ ημοξ Τπαθθήθμοξ, ημοξ Κνζηάξ, ημοξ Τπμονβμφξ ιαξ ηαζ ηςκ Τπμονβχκ ημοξ θίθμοξ· είκ‘ εθεφεενμξ μ Σφπμξ, θεάκεζ ιυκμκ κα ιδ βνάρδξ. (Ο πεξί ειεπζεξίαο θαλνληζκόο ή ην ηππνθηόλνλ ςήθηζκα ηνπ Ι. Καπνδίζηξηα) Αιέμαλδξνο Κ. νχηζνο
[318]
Ο Κψζηαο νθηαλφο είλαη Έιιελαο πνηεηήο
Ζξψδεην Δνχδεζμ: Δ οβνή ροπή ηςκ ρδθμθυνςκ εθαφκεηαζ εζξ πάεμξ˙ θηαίκε μζ ηυκμζ ηδξ δνςζηήξ (βζα υ,ηζ βνάθς- βνάρε θάεμξ ακ θάαεζ βκχζδ μ ακαηνζηήξ…) Φεδκέξ αζζεήηεξ, θζθζά, θμθία, πμκηνέξ ηονίεξ πμο έπμοκ βκχιδ ζημθέξ-βαθυκζ. Πνχηεξ ζεζνέξζοβηαηαθάζημοζα ιπμονγμοαγία. Ώκ είπα εάννμξ ηζ έκα ιπεηυκζ… «Μα ηζ ζαξ θηαίεζ δ ημζκςκία;!» Σα ζπίνηα ηνφαςπνέπεζ κα ζηνίας ιε οπμπηεφμκηαζ βζα ακανπία. Κψζηαο νθηαλφο
Θαιαζζνγξαθία Ο ηαπκυξ γςβνάθζζε έκα πθμίμ ημ πθμίμ γςβνάθζζε ηδ εάθαζζα δ εάθαζζα ιε ιζα βναιιή έθηζαλε ημκ μνίγμκηα. Ο μονακυξ ήδδ οπήνπε. Έιεκε κα θοζήλεζ θίβμ βζα κα πάνεζ γςή ημ ημπίμ. Κψζηαο νθηαλφο
[319]
Ο νθνθιήο (496-406 π. Υ.) από ηνλ Κνισλό ππήξμε έλαο από ηνπο ηξεηο κεγάινπο ηξαγσδνύο ηεο αξραίαο Διιάδαο (νη άιινη είλαη ν Δπξηπίδεο θαη ν Αηζρύινο). Καηαγόηαλ από επηθαλή νηθνγέλεηα θαη ζπλδέζεθε κε ζεκαληηθέο πξνζσπηθόηεηεο ηεο επνρήο ηνπ όπσο ν Πεξηθιήο, ν σθξάηεο, ν Πιάησλαο θαη άιινη. Έγξαςε ζπλνιηθά 120 πεξίπνπ ηξαγσδίεο θαη από απηέο είλαη γλσζηνί νη ηίηινη ησλ 114 θαη νη 7 από απηέο έρνπλ δηαζσζεί αθέξαηεο. (Ηιέθηξα, Αίαο, Αληηγόλε, Σξαρίληα, Οηδίπνπο Σύξαλλνο, Οηδίπνπο επί Κνισλώ, Φηινθηήηεο).
Απφ ηελ Αληηγόλε Ένςηα αηαηαιάπδηε εζφ πμο λεκοπηίγεζξ ζημο ημνζηζζμφ ηα ιάβμοθα, εζφ πμο αζπιαθςηίγεζξ ςξ ηαζ ημκ πθμφζζμ άκενςπμ, ηαζ ζηζξ ηαθφαεξ ιπαίκεζξ, ηαζ εάθαζζα δζαααίκεζξ ηαζ εάθαζζα πενκάξ! Κζ μφηε ηακείξ αεάκαημξ εβθίηςζε απυ ζέκα Οφη‘ άκενςπμκ εθήιενμ δεκ άθδζεξ ηακέκα. Βζφ πμο είζαζ ημ θμφθμοδμ γςήξ ηονακκζζιέκδξ εζφ πμο λεηνεθαίκεζξ εηείκμκ πμο ηναηάξ! Βζφ ηαζ δίηαζμκ άκενςπμ ζπνχπκεζξ ζηδκ αδζηία εζφ ηαζ ηχνα εζήηςζεξ ηέημζα θζθμκζηία. Κζ μ πυεμξ ηυνδξ υιμνθδξ πζα ααζζθεφεζ αηυιδ πανά μζ ιεβάθμζ κυιμζ πμο εδχζακ μζ εεμί. Μα ηχνα ηαζ ‗βς ζπνχπκμιαζ ημοξ κυιμοξ κα παηήζς ηαζ δεκ ιπμνχ, αοηά αθέπμκηαξ, ηα δάηνοα κα ηναηήζς υηακ εςνχ ηδ δφζηοπδ εδχ, ηδκ Ώκηζβυκδ, ζημ ζηνχια κα ζζιχκεζ, πμο υθμοξ εα ιαξ δεπηεί... νθνθιήο Μεηάθξαζε : Κσλ. Μάλνο
[320]
Απφ ηνλ Αίαληα ……………………………… Πμζμξ εα ‗καζ μ οζηενκυξ ηαζνυξ ηαζ πυηε ηάπα εα ηεθεζχζμοκ ηα πνυκζα ηα ηνζηοιζζιέκα, πμο αοηά ιμο θένκμοκ μθμέκα η‘ αδζάημπα ηα αάζακα ηδξ ηαημπάεεζαξ ημο πμθέιμο ζηδκ Σνμία ηδ ζημηεζκζαζιέκδ πμο βζα ιαξ ημοξ Έθθδκεξ αοηή ιζα εθζαενή κηνμπή εα ιέκεζ; ………………………………….. νθνθιήο Μεηάθξαζε : Γεκ. άξξνο
Απφ ηνλ Οηδίπνδα Τύξαλλν ……………………………… Μαφνα ιζθά, ιαφνα ιδκά, ηζ υθμοξ ηανάγεζ μ ιάκηδξ. Φέιαηα ακ ηνέκεζ ή αθδεζκά, ηάπα κα πς ιπμνχ; Γφνς ή ιπνμζηά εβχ δε εςνχ, ια ηανηενχ ι‘ εθπίδεξ. Γζαηί ζημοξ Λααδαηίδεξ ημο Πμθφαμο δ βεκζά πμηέ ιμο αιάπδ μφηε άθθμηε, μφηε ηχνα άημοζα κα ΄πεζ, πμο έηζζ πζα ηζ δ ροπή ιε δίηαζδ ηνίζδ κα ιπμνεί κ‘ ακηζηνφζεζ ημο Οζδίπμο ηδκ ηαθή θήιδ, ηαζ ιυκμ κα εηδζηδεεί βζα ημο Λάζμο ημ θυκμ ………………………………….. νθνθιήο Μεηάθξαζε : Φψηνο Πνιίηεο
[321]
Απφ ηελ Ηιέθηξα ……………………………… Κακείξ βεκκαίμξ, ηζ ακ γεζ ηαηυιμζνα πάεζ κα κηνμπζάζεζ ηδ δυλα, η‘ υκμια, ζηδκ ηαηαθνυκζα, ηυνδ ιμο, ηυνδ ιμο! Γζ‘ αοηυ ηζ εζφ πνμηίιδζεξ ιε η‘ άζηδια ανιαηχκμκηαξ ηδκ πμθοενήκδηδ γςή δζπθυ κα θάαεζξ έπαζκμ: ηυνδ ζμθή ηαζ ηυνδ ακηνεζςιέκδ. Χ, κα ιμο γήζεζξ! Πάκηα ζμο οπυδμοθμζ μζ μπηνμί ζμο κα ‗καζ ζε πθμφηδ ή δφκαιδ, υζμ ημοξ είζαζ ηχνα οπμπείνζα. ε ανήηα κα πμνεφεζαζ ιε ιμίνα υπζ ηαθυιμζνδ, ια υπμο ηα κυιζια ηνακά, εζφ αοηά οπενάλζα κ‘ αημθμοεάξ ιε ημοξ Αζυξ ημ ζέααξ. ………………………………….. νθνθιήο (Μεηάθξαζε : Ν. Πνξηψηεο)
Απφ ηνλ Φηινθηήηε Όπκε πμο ηάκεζξ κα λεπκμφκ Όπκε, ηαζ πυκμοξ ηαζ ηαδιμφξ πάνε απαθυπκμμξ κα ιαξ ενεείξ πανά ηαζ πανδβυνζα ηδξ γςήξ ηαζ ηάιε κα ααζηά αοηυ ημ θέββμξ ημ ζθανυ πμο ηχνα έπεζ ζηδκ υρδ ημο απθςεεί, Έθα, φπκε ααζζθζά, έθα βζαηνυξ ημο κα βεκείξ. ………………………………….. νθνθιήο Μεηάθξαζε : Η. Ν. Γξππάξεο
[322]
Απφ ηνπο Ιρλεπηέο Βιπνυξ, ηνέληε δνυιμ ηα πυδζα ζημκ χιμ ημ αήια βμνβυ. Βιπνυξ ηχνα, ζφνε κα ανεζξ πμζμξ επήνε ημο Φμίαμο ημ αζυ. ημ ηέθμξ κα θηάζεζξ ημκ ηθέθηδ κα πζάζεζξ ζηδκ ηνφπα ημο εηεί. - Ώπ πχξ ηα ηνοιιέκα, ιε δυθμ ηθειιέκα ηαζ πμφ εα ηα ανς; -Σα πυδζα ιμο ακ ηνέλμοκ, (ημ ιάηζ αξ πνμζέλμοκ) ηζ ακ ηα ανς εα γς ηζ εβχ ηζ μ βμκζυξ ιμο ζηδ ζθαίνα ημο ηυζιμο εθεφηενα πζα. Κζ μ θίθμξ εευξ ιμο βμνβυξ πμνδβυξ ιμο ζηα ηυπζα ιμο αοηά, κα ιυδζκε ηχνα ηα μθυπνοζα δχνα πμο αθέπς ιπνμζηά. νθνθιήο (κεηάθξαζε Γεκ. άξνο)
[323]
Ο Νίθνο πάληαο (1923-93), από ηελ Αζήλα, ζπνύδαζε θηινινγία ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο, όπνπ έδεζε, εξγάζηεθε θαη πέζαλε. Έγξαςε πνίεζε.
Ση άιιν Πίκς ηαθέ ηζ ακάας ηζζβάνμ. Λές ηζ άθθμ εέθεζ ηακείξ απυ ηδκ γςή. ΐθέπς αοηυ ημ κέμ παζδί εέθεζ κα αβηαθζάζεζ ημ ημνίηζζ ημο. Έθεζρακ πμθθά πνάβιαηα απ‘ ηδ γςή ιμο. Σνααχ ηαζ άθθδ νμοθδλζά. Γέθζα ηεθανφγμοκ ζα νοάηζα Σμ ηαθεκείμ είκαζ απμπκζηηζηυ, ζπεδυκ. ιςξ βεθμία ηεθανφγμοκ ζακ νοάηζα. Ο ζεναζηυνμξ ηναηάεζ παναιάζηαθα ημ δίζημ ημο. Υνοζίγεζ ζακ ήθζμξ. ηακ ηεθεζχζεζ ή αάνδζά ημο εα παίλεζ πνέθα, Θα δζαηάλεζ έκα βηανζυκζ κα ημο θένεζ έκα βθοηφ αναζηυ Θα ηάκεζ, ίζςξ ένςηα. Ένςηα; ιε πμζυκ; Αεκ έπεζ κα ηάκεζ. Θα ηάκεζ ένςηα ιε υπμζμκ. Σζ άθθμ εέθεζ ηακείξ απ ηδ γςή;
Δίκαζηε θάπνηε Βίιαζηε ηάπμηε ηνεζξ θίθμζ Σνεζξ θίθμζ βηανδζαημί Πήβε απυ δς μ έκαξ, μ άθθμξ απυ ηεζ. Κάκαιε ηαζ μζ ηνεζξ εδηεία ημ Ρέεοικμ ηαζ ηδ δηεία Παίγαιε γάνζα ιε ηζξ χνεξ Μζθάβαιε βζα λέκεξ πχνεξ. Βίιαζηε ηάπμηε ηνεζξ θίθμζ Σνεζξ θίθμζ βηανδζαημί Πήβε απυ δς μ έκαξ, μ άθθμξ απυ ηεζ.
[324]
Ο Λάκπξνο ππξηνχλεο γελλήζεθε ζηελ Αξεόπνιε ηεο Λαθσλίαο ην 1952. πνύδαζε λνκηθά ζηε Θεζζαινλίθε. Εεη θαη εξγάδεηαη ζηελ Αζήλα. Έρεη εθδώζεη επηά πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Ζ δπζθνιία ηεο πνηήζεσο Ώζπμθμφιαζ ιε ηδκ «πμίδζδ Αεκ εα πεζ αζπμθμφιαζ ιε ηδκ εοημθία Αεκ εα πεζ είιαζ μηκδνυξ. Θα ζζπονζζηείξ ηαζ εα ιμο ακηζηάλεζξ Σί δμοθεζά εέθεζ δ πμίδζδ Μπνμζηά ζηδκ ενβαζία ιοεζζημνζμβνάθμο. Ραεοιία ζζκαθζμφ, κςπέθεζα ηδξ ηάζηαξ · Έηζζ εα ιμο πεζξ · ηειπέθδξ ηαζ ζηδκ ηέπκδ. Ώθθά κνλάρα εβχ βκςνίγς · ζημ πεηζί ιμο Εζυαζμ, έβπνςιμ ημ ηαημοάγ ηδξ δοζημθίαξ. Ώζπμθμφιαζ ιε ηδκ πμίδζδ Αεκ εα πεζ αζπμθμφιαζ ιε ηδκ εοημθία. Πνχηα απ' υθα πενκμφκ μζ χνεξ πςνίξ κα κζχζς Πυηε λδιένςζε ηαζ πυηε εα αναδζάζεζ Πυηε μζ πυκμζ ζηδ ιέζδ ζηα κεθνά. Βηεί επςάγεζξ ηνζάκηα ζανάκηα ιένεξ Γζα έκα πμίδια θζβκυ, δέηα ηυζμοξ ζηίπμοξ Γζα ημ ζμκέημ « Σδξ Ώβάπδξ » πμο 'ηαλεξ Καζ ηεζ ζμο αβαίκεζ ηγμφθζμ αοβυ βζα πέηαια · Σζακηζζιέκμξ η‘ αθήκεζξ βζα ιένεξ, βζα ηαζνυ · Πζάκεζξ ημ άθθμ, ηδκ «Ώθνμδίηδ ζημ Νενυ» Καζ πάθζ επζζηνέθεζξ ηαζ πάθζ ηα κεφνα ιμο . Γζα πμζα δμοθεζά ιμο ηζαιπμφκαξ [325]
ε θίβμ εα ζε δς ηαζ ζηζξ πμνείεξ, ζ' έπς ζηακυ . Ρεπυ – ανβίεξ – οπενςνίεξ εα βνάθεζ ημ πακχ. Ββχ ιζθχ απυ ημ ηάηενβμ Καζ ζμο θςκάγς βζα δμοθεία. Ώζπμθμφιαζ ιε ηδκ πμίδζδ Αεκ εα πεζ αζπμθμφιαζ ιε ηδκ εοημθία. Πνχηα απ' υθα δεκ εα ηαηαθάαεζξ πυηε Ξδιένςζε πυηε έβζκε απυβεοια δ γςή Καζ ηυηε εφημθα επάκς ζημ πανηί Οζ ακαικήζεζξ ιυκεξ ημοξ εα ζε αμδεήζμοκ. Αφμ χνεξ εα‘ καζ ανηεηέξ βζα κα ακηζβνάρεζξ Σμ πμίδια πμο ζμο‘ βναρε δ γςή. Λάκπξνο ππξηνχλεο
[326]
Ο Μηραήι ηαζηλφπνπινο (1903-2002) από ηε Μεζζήλε ήηαλ λνκηθόο, κέινο ηεο Αθαδεκίαο Αζελώλ, πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο πνπ δηεηέιεζε πξώηνο Πξόεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο θαηά ηε Μεηαπνιίηεπζε. Ωο δηθαζηηθόο ιεηηνπξγόο έθζαζε κέρξη ηελ ζέζε ηνπ πξνέδξνπ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο, ζέζε από ηελ νπνία αληηηάρζεθε ζηε δηθηαηνξία ησλ πληαγκαηαξρώλ κε απνηέιεζκα λα απνκαθξπλζεί.
Σ᾿ άινγν ηνπ ζθαθηνχ Πνμζεηηζηυ ηζ αζάθεοημ, αμοαυ ηζ αθαζνειέκμ, ζημ ιαφνμ ή η‘ άζπνμ, οπάημομ, πδδάεζ ηαζ πενζιέκεζ. ημ ιαφνμ ή η‘ άζπνμ, αζάθεοημ, ααεεζά ζοθθμβζζιέκμ, ημ ζηοενςπυ ηζ αιίθδημ παζπκίδζ θμβανζάγεζ. Μζ ηίκδζδ, άθθδ ηίκδζδ, ιζα ζηέρδ, ηζ άθθδ ζηέρδ. Σνζβφνς μζ λφθζκμί ημο επενμί ηζ μζ επίαμοθμζ ζημπμί ημοξ. Σί κα ζηεθηεί, κα ζμθζζηεί ηαζ ηί κα θμβανζάζεζ; Μεξ ηα ζηεκά ηεηνάβςκα εζχεδηεκ δ ζηέρδ ηζ έβζκε πζα ιμκυημκδ ηαζ βκχνζιδ δ γςή ημο. Μζα ηίκδζδ, άθθδ ηίκδζδ, ιζα ζηέρδ, δ ίδζα ζηέρδ! Σμ ζζςπδθυ παζπκίδζ ημο ιεηνά ηαζ θμβανζάγεζ, ια υιςξ ημ λένεζ πςξ βναθηυ ζ‘ υθδ είκαζ ηδ γςή ημο, κα μνιά ιέζα ζημάξ λφθζκμοξ επενμφξ ημο ηαζ κα πέθηεζ, ζημ ιαφνμ ή ζη‘ άζπνμ, δνςζηά, ημκηά ζημ ααζζθζά ημο. Μηραήι ηαζηλφπνπινο
[327]
Ο ηαχξνο ηαθπιάθεο γελλήζεθε ζην Ζξάθιεην ηεο Κξήηεο ην 1941. Ζ πνηεηηθή ηνπ παξαγσγή είλαη κηθξή θαη αζήκαληε. ΓΔΝ ζπγθαηαιέγεηαη «ζηνπο ζεκαληηθόηεξνπο πνηεηέο όινπ ηνπ θόζκνπ», ΓΔΝ είλαη θαλ πνηεηήο. Ζ παξνπζία ηνπ εδώ δηθαηνινγείηαη κόλν από ην γεγνλόο όηη ην παξόλ πόλεκα είλαη δηθό ηνπ.
Λπξηθφ … Φζεονίγς η‘ υκμιά ζμο, ηζ υθα βφνς ιμο μιμνθαίκμοκ. Σα θφθθα απ‘ ηα δέκηνα ζηαιαημφκ εηείκμ ημ ‗ζμον-ζμον‘ ημο ακέιμο βζα κ‘ αημοζηεί ηαθφηενα ημ δζηυ ζμο υκμια. Σμ νοάηζ εδχ πζμ ηάης, έημρε ημ δνυιμ ημο ηαζ ημ θθίθθζζια ημο κενμφ ημο δεκ αημφβεηαζ πζα, βζα κ‘ αημοζηεί ηαθφηενα ημ δζηυ ζμο η‘ υκμια. Ο αέναξ πμο ιακζαζιέκμξ θοζά ηαζ λονίγεζ θεξ η‘ μνμπέδζμ, ηυπαζε ηαζ δζφπαζε βζα θίβμ, βζα κ‘ αημοζηεί ηαθφηενα ημ δζηυ ζμο η‘ υκμια. Κζ υθμζ μζ ευνοαμζ ηδξ κφπηαξ ζηαιαηάκ θεξ ηζ οπαημφμοκ ζε ηάπμζα παναββεθία. Σα κοπημπμφθζα δεκ θςκάγμοκ ιε ηδ ζηνζβηζά ημοξ θςκή ηζ μζ κοπηενίδεξ ημφνκζαζακ. Χξ ηαζ ημ βναιιυθςκμ ζημ ηααενκάηζ εδχ πζμ ηάης έπαρε κα λεθςκίγεζ απυημια βζα κ‘ αημοζηεί ηαθφηενα ημ δζηυ ζμο η‘ υκμια. Σμ θεββάνζ ακ ηζ μθυβζμιμ, δεκ θςηίγεζ πζα εδχ βφνς, ηνφθηδηε. Υςνίξ θςξ δεκ λεδζαηνίκς ηίπμηα, μφηε ηακ έκα ίζηζμ. θα ελαθακίζηδηακ ηαζ αθέπς λεηάεανα ημ βθοηυ ζμο πνυζςπμ. Ώηυια ηζ μζ ιμνθέξ ημο μκείνμο, υθεξ πάεδηακ. Αεκ εοιάιαζ ηζ έαθεπα ηαζ πμζμοξ έαθεπα. Σζ ζδιαζία έπεζ; Σχνα ιπνμζηά ιμο είζαζ ζο, ζε αθέπς υθμ θςξ. Μμο παιμβεθάξ ηαζ ζμο βεθχ πανμφιεκμξ. μο δίκς ημ πένζ ηζ έηζζ πενπαηάιε αβηαθζαζιέκμζ ιεξ ζηδκ δζοπία ηδκ απένακηδ ηδξ κφπηαξ. Σμ ημπίμ είκαζ ηυζμ υιμνθμ θεξ ηζ δ θφζδ ημ ‗θηζαλε ιυκμ βζα ιαξ. Αελζά ηζ ανζζηενά ιαξ δέκηνα ηυζμ ρδθά, πμο θεξ ηαζ θηζάπκμοκ αρίδα αηέθεζςηδ πμο πάκεηαζ ζημ αάεμξ ημο δνυιμο. Βίιαζηε εοηοπζζιέκμζ…
[328]
Οη Άιινη θη εκείο Οζ Άθθμζ έπμοκ ηδκ Ώβία Σνζάδα Παηένα, Τζυ ηαζ Άβζμ Πκεφια ηζ ειείξ είπαιε ηδ δζηή ιαξ οπεν-αβία ηνζάδα Μανλ, Έβηεθξ ηαζ Λέκζκ Οζ Άθθμζ έπμοκ ημ Βοαββέθζμ αθθά ηζ ειείξ δεκ πδβαίκαιε πίζς, είπαιε δομ εοαββέθζα, ημ Κεθάθαζμ ηαζ ημ Μακζθέζημ. Οζ Άθθμζ έπμοκ ημοξ Ώβίμοξ Συπμοξ Εενμζυθοια, Ναγανέη, ΐδεθεέι… Κζ ειείξ απυ ημκηά ηα δζηά ιαξ άβζα πχιαηα, ηδ Μυζπα, ημ Λέκζκβηνακη ηαζ ημ ηάθζκβηνακη. Οζ Άθθμζ έπμοκ ημοξ πνμθήηεξ ημοξ Δθίαξ, Αακζήθ, ΔζαΎαξ… Κζ ειείξ είπαιε ημοξ δζημφξ ιαξ – ηαθφηενμοξ - πνμθήηεξ Μπαιπέθ, Πνμοκηυκ, Κνμπυηηζκ… Οζ Άθθμζ έπμοκ ηδκ Βηηθδζία ημοξ ιήπςξ ηζ ειείξ δεκ είπαιε ηδ δζηή ιαξ; Φοζζηά ηζ είπαιε (αηυια πζμ δοκαηή), δ δζηή ιαξ Βηηθδζία ήηακ δ Κμιζκηένκ, δ Αζεεκήξ. Οζ Άθθμζ έπμοκ ημοξ αβίμοξ ημοξ Νζηυθαμ, Αδιήηνζμ, Ώζηαηενίκδ… Κζ ειείξ είπαιε ημοξ δζημφξ ιαξ αβίμοξ Αδιδηνχθ, Λμφλειπμονβη, Μπεθμβζάκκδ… Οζ άθθμζ έπμοκ ημοξ ανπζενείξ ημοξ ΐαζίθεζμ, Υνοζυζημιμ, Εςάκκδ… Οζ δζημί ιαξ ανπζενείξ ήηακ μζ πζμ επζθακείξ ηάθζκ, Σμνέγ, Γαπανζάδδξ… Οζ άθθμζ έπμοκ ηζξ αζνέζεζξ ημοξ ηαεμθζημί, ηαθαζκζζηέξ, θμοεδνζακμί… Ώηυια πζμ πμθθέξ ηζ μζ δζηέξ ιαξ μζ αζνέζεζξ ανπεζμιανλζζιυξ, ηνμηζηζζιυξ, ιαμσζιυξ… Οζ Άθθμζ ηάκμοκ ημ ζηαονυ ημοξ, ειείξ απθχξ ζδηχκαιε ηδ βνμεζά. Ο Μανλ υπςξ πάκηα είπε δίηζμ: Η ζξεζθεία είλαη ην όπην ηνπ ιανύ. ηαχξνο ηαθπιάθεο [329]
Ζ Λχληηα ηεθάλνπ (1927-2013) από ηελ Αζήλα ήηαλ πνηήηξηα, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξάζηξηα.
Ζ Λχληηα Βπίγνλνη Βηείκμζ έθοβακ πμο ακάαακ ηα υκεζνά ιαξ ηακ ημ δίπςξ υκμια πθδζίαγε ηζ έζαδκε απάκς ζη‘ ακμζπηυ αζαθίμ ηζξ θέλεζξ ηζ δ ιένα ιυθζξ έιπαζκε ζημκ ηυζιμ ηςκ βενακζχκ ή, πζμ ιαηνζά, ζημοξ θνάπηεξ ιε ηζξ νμδμδάθκεξ. Φδθυηενα, έκα πανάεονμ αμφθζαγε ηζ φζηενα ακαδουηακ ζε ηαζκμφνζμ πχνμ ιε θαιπζυκζ. ΐνάδζα ηαθμηαζνζχκ. Κμκηά ζηδ εάθαζζα. Μζα πμφθηα πυθδ. Βηείκμζ έθοβακ πνζκ ιεβαθχζμοιε πμο έθενκακ πνζκ απυ ημκ φπκμ δζαηυζζα πνυκζα ικήιδ αδζάημπδ, ημκηά ιαξ Πνυζςπα ιζαξ γςήξ ιε θςξ ιεξ ζημ ζημηάδζ Λέλεζξ εθθδκζηέξ απυ ημοξ ανάπμοξ: «έπεζ μ ηαζνυξ βονίζιαηα…» ηαζ πήβαζκακ δζαηυζζα πνυκζα δνυιμζ πμο ηαηάθδλακ ζε ηέημζμ έκα βεκζηυ ηαζ αζαζηζηυ λεπμφθδια. Λχληηα ηεθάλνπ
[330]
Κιηκάθηνλ αληρλεχζεσο Αένια βοαθζζηενυ ηδξ εάθαζζαξ Λεοηά πενίπηενα ζπανιέκα ιεξ‘ ζηδκ άιιμ ηυνπζα πακημφ Ώπ‘ ηδκ ηεθεοηαία βςκζά ςξ ημ ηέκηνμ Με ημ ιανιάνζκμ δάπεδμ πμο θςηίγακ Σνία θμοθμφδζα Με ηυζεξ θάιρεζξ ιεηαθθζηέξ πμο ιείκαιε κα ημζηάγμοιε Πάθζ ηαζ πάθζ ζπμο ηα ιάηζα ιαξ δεκ ηθείκακ πζα. Να ημ ημιιάηζ αοηυ ηδξ κμζηαθβίαξ πμο πανάπηδηε Ώκάιεζα ζηα ιάηζα ηαζ ζηδκ ηανδζά. Ήηακ δ εάθαζζα ιυθζξ ααεζά θμ ημθχκεξ, δζάδνμιμζ υπμο ιπαζκυαβαζκακ μζ βθάνμζ Καζ δέκμκηακ ηα ζφκκεθα ζε ηνυπαζα πμθφπνςια –Οοαί ημζξ δηηδιέκμζξ– Ήζακ μζ άθθμζ ή ειείξ Αεκ λένς Σχνα πμο μζ ηαενέθηεξ επζζηνέρακ ζημκ Θευ Πχξ κα ζ‘ ακαβκςνίζς; Λχληηα ηεθάλνπ
[331]
Ζ Μάλησ ηεθάλνπ είλαη νδνληνγηαηξόο κε πνιιά ελδηαθέξνληα κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη ε ινγνηερλία. Ζ ίδηα γξάθεη πνηήκαηα.
Δπηζπκία Γήθερα ημ αηάναπμ ιεβαθείμ ηςκ ανάπςκ ζηα ρδθά αμοκά ιάνηονεξ ζζςπδθμί ζημ αέκαμ. Σμ αβένςπμ ημίηαβια ημο ανζεκζημφ ηοπανζζζζμφ πμο ηανθχκεζ ημκ μονακυ ζηδκ ακηζηνζκή κεηνή ημθχκα ηδξ ΑΒΔ. Σδκ απυθαοζδ ημο ιζηνμφ ιμζπανζμφ ηαεχξ ιαζμοθά ημκ πνάζζκμ-ηνοθενυ αονζακυ ημο εάκαημ. Σδ βμδηεοηζηή ζηθδνυηδηα ημο ανέθμοξ ακ θηφκεζ ημ θαΎ ζ‘ αζηναθηενά παηχιαηα κάνηζζζμο ηυπμο. Γήθερα ηδκ άβκμζα ηςκ ζηζβιχκ ιζαξ ιέναξ υθςκ ηςκ ακοπμρίαζηςκ πθαζιάηςκ
Πελία Πεηάλαιε υθεξ ηζξ ςναίεξ θέλεζξ ζηζξ πςιαηενέξ βζαηί πενίζζεοακ βζαηί δεκ οπήνπε πνυκμξ κα εζπςεμφκ… πςξ πεηάιε ηα θνμφηα ηδξ ηαθήξ παναβςβήξ ιδ ηα βεοημφκ πμθθά παζδζά ηαζ μιμνθφκμοκ Μάλησ ηεθάλνπ [332]
Ο ηεζίρνξνο (631-555 π. Υ.) ήηαλ αξραίνο ιπξηθόο πνηεηήο από ηελ Ηκέξα ηεο ηθειίαο. Σν αξρηθό ηνπ όλνκα ήηαλ Σεηζίαο. Σελ πξνζσλπκία ηεζίρνξνο απέθηεζε επεηδή ζξπιείηαη όηη πξώηνο "έζηεζε ρνξόλ", θαη είρε ηελ ηθαλόηεηα λα δηνξγαλώλεη ρνξνύο κε ηε ζπλνδεία ιύξαο ή θηζάξαο. πκπεξηιακβάλεηαη ζηνπο ελληά ιπξηθνύο πνηεηέο πνπ ζαπκάδνληαλ από ηνπο ιόγηνπο ηεο Αιεμάλδξεηαο ηεο Διιεληζηηθήο πεξηόδνπ. Σν κεγαιύηεξν κέξνο από ηα έξγα ηνπ έρεη ραζεί θαη ζήκεξα δε καο ζώδνληαη παξά κόλν κεξηθά απνζπάζκαηα ή πεξηγξαθέο θαη αλαθνξέο από κεηαγελέζηεξεο πεγέο.
Απφζπαζκα απφ ζσδφκελν πάππξν «... πάκς ζημκ πυκμ ιμο ιδκ πνμζεέηεζξ αδοζχπδηεξ έβκμζεξ ηαζ βζα ημ ιέθθμκ ιδκ πνμθδηεφεζξ αβςκία ααάζηαπηδ. Γζαηί ηαζ μζ αεάκαημζ εεμί δεκ έηαλακ βζα ημοξ εκδημφξ πάκς ζηδκ ζενή βδ μφηε πακημηζκή ηαζ αηαηάπαοηδ έπενα μφηε αέααζα ηαζ αβάπδ· μζ εεμί πανίγμοκ ζημοξ ακενχπμοξ ζημπαζιυ πμο έπεζ μνίγμκηα ηδκ διένα. ζμ βζα ηζξ δζηέξ ζμο ηζξ ιακηείεξ, κα δχζεζ μ ιέβαξ Ώπυθθςκ, μ εηδαυθμξ, κα ιδ αβμοκ αθδεζκέξ υθεξ. Ώκ υιςξ ιμο ιέθθεηαζ κα δς ημοξ βζμοξ ιμο κ᾽ αθθδθμζθάγμκηαζ, ακ έηζζ υνζζακ μζ Μμίνεξ, αξ ένεεζ μ ζηοβενυξ εάκαημξ κα εέζεζ ηέθμξ ζηδ γςή ιμο ηχνα, πνμημφ θηάζς κα ζδχ ημκ πζηνυ ζηεκαβιυ ηαζ ημ δάηνο ημο ακεθέδημο πυκμο, κα δς ημοξ δομ βζμοξ ιμο κα πεεαίκμοκ ιέζα ζηα ιέθαενα ή ηδκ πυθδ κα δαιάγεηαζ. Βθάηε υιςξ βζμζ ιμο, αημφζηε ηα θυβζα ιμο, αβαπδιέκμζ ιμο· δείηε πμζα θφζδ ζαξ δείπκς: μ έκαξ κα έπεζ ηα παηνζηά δχιαηα [333]
ηαζ κα γήζεζ πθάζ ζηα κάιαηα ηδξ Αίνηδξ, μ άθθμξ κα ζδηςεεί ηαζ κα θφβεζ παίνκμκηαξ ηα ημπάδζα ηζ υθμ ημ πνοζάθζ ημο παηένα ζαξ, κα ηνίκεζ μ ηθήνμξ πμζμξ -υπμζμξ ηνααήλεζ ημκ ηθήνμ πνχημξ, ηαηαπχξ εα μνίζμοκ μζ Μμίνεξ. Έηζζ, πζζηεφς, εα λεθφβεηε απυ ημ ηαηυ νζγζηυ ζαξ, υπςξ πνμθέβεζ μ εείμξ ιάκηδξ, ακ εέθεζ αθήεεζα μ βζμξ ημο Κνυκμο κα ζχζεζ ημ βέκμξ ηαζ ηδκ πυθδ ημο Κάδιμο, ακααάθθμκηαξ ηαζνυ πμθφ ημ ηαηυ πμο είκαζ βναθηυ βζα ηδ βεκζά ζαξ». Έηζζ ιίθδζε δ εεία βοκαίηα, θέβμκηάξ ημοξ θυβζα ιεζθίπζα, βονεφμκηαξ κα απμηνέρεζ ημοξ βζμοξ ηδξ απυ ημκ αθθδθμζπαναβιυ ιέζα ζηα ιέθαενα· ιαγί ηδξ πνμζπαεμφζε μ ιάκηδξ Σεζνεζίαξ· ηαζ εηείκμζ επείζεδζακ. ηεζίρνξνο (κεηάθξαζε Θ. Κ. ηεθαλφπνπινο)
[334]
Ο πνηεηήο Γηψξγνο ηνγηαλλίδεο (1912-94) γελλήζεθε ζηελ Ξάλζε θαη πέξαζε ηα παηδηθά ηνπ ρξόληα ζηε Θάζν, ηε Θεζζαινλίθε θαη ηελ Καβάια.. Πνηήκαηά ηνπ κεηαθξάζηεθαλ ζηα γαιιηθά, αγγιηθά, ηηαιηθά, πνισληθά θαη άιιεο γιώζζεο.
Τζηεξφγξαθν Συηε, ζηέθηδηε κα ηδκ πεζ ηαθμηαίνζ. Γζαηί ηα ηαθμηαίνζα ακαηέθθμοκ πανμφιεκα ηζ είκαζ έιπζζηα ηαζ δνμζενά. ε θμβανζάγμοκ δζηυ ημοξ ηαζ αβάγμοκ ημ ηαπέθμ ημοξ ιυθζξ ζε ζδμφκ. Ββχ, δεκ έπς ηαπέθμ, έπς υιςξ ιζα ιζηνή πέηνα ζημ δάπηοθυ ιμο πμο ιε ζοβηζκεί, υπςξ έκα θςηζζιέκμ πανάεονμ. Άημοζε, αβαπχ ηα πνάζζκα δέκηνα αβαπχ ηα κενά ζμο αβαπχ ηδκ ροπή ζμο. Γζ‘ αοηυ αβαίκς ηδ κφπηα κα ζε ζοκακηήζς. Κμοααθχ ηα παναηηδνζζηζηά ζμο πακημφ. Οη άλζξσπνη πξέπεη λα ζε θαηαιαβαίλνπλ όηαλ ζεθώλνπλ ην βιέκκα ηνπο θαη ζ’ αλαζαίλνπλ βαζεηά. Αιιηώο, είλαη πξάγκαηα πεξηηηά νη πνηήζεηο θαη ηα αηζζήκαηα. Γηψξγνο ηνγηαλλίδεο
[335]
Ο Γεψξγηνο ηξαηήγεο (1860-1938) από ηηο πέηζεο ήηαλ ζεαηξηθόο
ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Δπηγξάκκαηα Δηο Βνπιεπηήλ Βίζαζ ηςθυξ εζξ ηδκ ΐμοθήκ· βζα ζε ηί εοηοπία! αθθά υπζ ηαζ ηςθάθαθμξ, βζ‘ αοηήκ, ηί δοζηοπία!... Δηο θηιάξεζθνλ Ώκ εέθεηε κα ‗καζ εθαθνυ ημ πχια πμο ημζιάηαζ, ζηδκ πθάηα ιδ δζααάγεηε ηα πνυκζα ηδξ, δζααάηαζ!. Δηο ραξηνπαίθηελ Γζα δέηε! Καζ ημ ικήια ημο, θεξ ιμζάγεζ ζακ ηναπέγζ! Σδ κφπηα, ζακ ανοηυθαηαξ, ζδηχκεηαζ ηαζ παίγεζ!... Δηο δξακαηηθφλ ζπγγξαθέα θμ ημκ ηυζιμ πζάκμοκε ζηα ηθαζζηά ζμο δνάιαηα ηζξ ηναβςδίεξ, βέθςηεξ, ζηζξ ηςιςδίεξ... ηθάιαηα! Δηο θηιάξεζθνλ Κπξίαλ ΐάθεζαζ ηυζμ ηεπκζηά, χζηε ηακείξ δεκ λένεζ εάκ ημο Θεμφ ιαξ ζ‘ έπθαζεκ ή ημο γςβνάθμο πένζ!... Δηο ιαίκαξγνλ επίζθνπνλ Ώπυ ηα δομ, πμζμ πνμηζιάξ ιε πυεμκ πζμ ιεβάθμκ, ημ ακενχπζκυ ζμο πμίικζμκ ή ηςκ πνμαάηςκ ιάθθμκ; Δηο ηαηξφλ πνηεηήλ Ώπυ αβνφπκζεξ έπαζπα, ι‘ υθεξ ηζξ ζοκηαβέξ ζμο, ηαζ ιυκμκ ι‘ απεημίιζζακ εοεφξ... μζ ζοθθμβέξ ζμο!... Δηο εζνπνηφλ Γνάθεζξ ηαζ παίγεζξ, πμζδηήξ ηαζ δεμπμζυξ ζοβπνυκςξ, βζαηί ηα δνάιαηά ζμο εζφ ηαηαθαααίκεζξ ιυκμξ!... Δηο θζνλεξφλ Υηεξ θίδζ ημκ εδάβηςζε ηαζ ζήιενα ιαεαίκς, πςξ πέεακε... Πμζμξ απ‘ ημοξ δομ; Σμ θίδζ ημ ηαδιέκμ!... Δηο θιχαξνλ Αεκ ημκ ηνμιάγεζ μ εάκαημξ, μφηε ημ ηνφμ πχια, αθθά ημο ηάθμο δ ζζςπή, πμο εα ημο ηθεί ημ ζηυια!... Γεψξγηνο ηξαηήγεο
[336]
Ζ Γαλάε ηξαηεγνπνχινπ (1913-2009) ήηαλ πνιπηάιαληε. Ήηαλ ηξαγνπδίζηξηα, κνπζηθόο, ζπγγξαθέαο, θαζεγήηξηα, κεηαθξάζηξηα θαη πνηήηξηα. ηηγκηφηππα Έγδζα πάκηα ιε θηενά, ηνάθδηα ζα ζπμονβίηζ δμφθερα ζα ηγζηγίηζ μκεζνεφηδηα ζα βθάνμξ ηαζ εα πεεάκς ζακ πεηαθμφδα Γαλάε ηξαηεγνπνχινπ
[337]
Ο Νίθνο θακέλνο γελλήζεθε ην 1982 ζηε Μπηηιήλε. πνύδαζε αγγιηθή θαη θηινινγία ζην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο. Πνηήκαηα ηνπ έρνπλ δεκνζηεπζεί ζε δηάθνξα ινγνηερληθά πεξηνδηθά.
αθνχγνληαο βαιο ζην ζθνηάδη «ημίηα», ιμο είπε «έβναρα έκα πμίδια!» «ηυζμ δα ιζηνυ αθθά ημίηα ημ» ημ πνυζςπμ ημο έθαιπε ημο πάζδερα ημ ηεθάθζ ηζ έπεζηα άπθςζε ηα πένζα ημο ζη αζηένζα ηαζ πάεδηε πέναζε άναβε απυ εδχ ή υπζ; ήηακ ηνεθυξ ή άβζμξ; υηακ πνμζπάεδζα κα ημκ ανς δ μιίπθδ είπε ήδδ απθςεεί ηνάηδζα ημ πανηί ζθζπηά ζηα πένζα ιμο ήηακ δ επμπή πμο ηακέκαξ δεκ εα ‗δζκε ζδιαζία ζε έκα ηυζμ δα πμίδια -ηακείξηζ εηείκμκ δεκ ημκ λακαανήηα πμηέ απυ ηυηε θίθδζε ηδκ μιίπθδ παιμβέθαζε ηαζ πάεδηε βζα πάκηα. Νίθνο θακέλνο
[338]
Καζψο λπρηψλεη… Κμζηάγμκηαξ απ‘ ημ πανάεονμ ημφημ ημ ανμπενυ απυβεοια έκαξ άκδναξ απέκακηζ ηαίβεηαζ μζ ημονηίκεξ ημοκζμφκηαζ εθζαενά ακαζδηχκς ημοξ χιμοξ ηαζ αββίγς ηα ζημκζζιέκα αζαθία -δεκ ιμο έιαεακ πμηέ ηίπμηαηζ εηείκμξ ελαημθμοεεί κα ιε ημζηά ηαεχξ αημφιε ηδ ανμπή ηίπμηα δεκ ιαξ ηανάγεζ ζημ αοευ ιαξ ηίπμηα δεκ εα ζοιαεί ιζα βαθήκδ πενζθένεηαζ υιςξ κα ηάπμηε λεηίκδζεξ αθθζχξ ηαζ μ μονακυξ είπε θίβμ ίζςξ πνχια ια μ πεζιχκαξ ήνεε βνήβμνα ηαζ ιαξ ανήηε απνμεημίιαζημοξ ηαζ έηζζ εα ημζηαγυιαζηε υθμ ημ ανάδο εβχ ηαζ εηείκμξ μ άβκςζημξ άκδναξ πμο ηαίβεηαζ θίβμ πνζκ δ ανμπή δοκαιχζεζ καζ ηάπμζεξ γςέξ λμδεφηδηακ άζημπα. Νίθνο θακέλνο
[339]
Ο Πάξηο Σαθφπνπινο γελλήζεθε ην 1930. Έρεη γξάςεη ζέαηξν, δνθίκηα, δηεγήκαηα θαη πνίεζε.
Growing Young ηα είημζί ημο αζζεακυηακ πςξ ήηακ έθδαμξ αηυια. Καζ υηακ έθεαζε ηα ζανάκηα πςξ ήηακ έθδαμξ δζπθά. ηα ελήκηα ημ ‗κμζςζε ηνζπθά. Καζ ζηα μβδυκηα ημο, ηαεχξ πθδζζάγμοκε δζζηαπηζηά, εθπίγεζ κα ηα κμζχζεζ ηεηναπθά. Γζα ηα εηαηυ ημο ηχνα ηζ κα πεζ: Ξένεζ, δεκ εα ηα θηάζεζ ιάθθμκ‘ έθδαμ πζα δεκ εα ημκ λακαδμφκ. Ίζςξ κα ιείκεζ ιυκμκ έηζζ ζηδ ικήιδ ηάπμζςκ άθθςκ, εθήαςκ θοζζηά ηζ αοηχκ, ιζηνυηενςκ ή πζμ ιεβάθςκ. Πάξηο Σαθφπνπινο
[340]
Ο Ζιίαο Σαληαιίδεο (1818-76) από ηελ Κσλζηαληηλνύπνιε ζπνύδαζε θηινζνθία θαη θηινινγία. κσο ηπθιώζεθε ζε ειηθία 27 εηώλ. Δμέδσζε ηξεηο πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Φηινζνθία Άημοζε! Πμφ θεφβεζξ;… ιέκε, θμβζχηαηε ηαδιέκε! Έςξ πυηε 'ξ ηα ζπμθεία εάπηεζαζ ιε ηα αζαθία; Άθδζε ημοξ θζθμζυθμοξ ημοξ ηεκμφξ ηαζ πμθοζηνυθμοξ, η' εζξ ημο μίκμο ηδκ ααεείακ πνυζδναιε Φζθμζμθίακ. Ο πηζηζάνδξ Αάζηαθυξ ζμο εα ηανάλδ ημ ιοαθυ ζμο, ηαζ ιε ημ πεξί γξακκάηνπ εα 'ξ ηα θένεζ άκμο ηάημο. Σμ ηναζ' είκ' υπμο ζμθίγεζ, ημ ηναζ' είκ' μπμφ θςηίγεζ, ημ ηναζάη' είκαζ ζοκηυιςξ ηδξ γςήξ ηακχκ ηαζ κυιμξ. ' έκα ιμο ηναζζμφ πμηήνζ μ κμφξ πθέεζ ημο ΚαΎνδ, ηαζ δζδάζηεζ ημ παθζυ ιμο Βοβθςηηίακ Οζημκυιμο˙ Θέθεζξ η' άζηνα κα ιεηνήζεζξ ηαζ κα ιάεεζξ η' είκ' δ Φφζζξ; Έπε βζά! 'πε 'ξ ημ ζπμθείμκ, η' έθα 'ξ ημ ηναζμπςθείμκ. Έιπκεοζζκ μ κμοξ ζμο εέθεζ; αξ ημπζάζεζ 'ξ ημ αανέθζ. Θέθεζξ πκεφια; εέθεζξ βκχζζ; ημ ηναζί εα ζε ηα δχζεζ. Βζξ ημο βένμο Καιδκάνδ ημ αηέκςημ πζεάνζ υπμζμξ πχζεζ ημ ηεθάθζ, θςηζζιέκμ εα ημ αβάθεζ. Να αθδεζκή παζδεία! Να ζςζηή Φηινζνθία! Λήνμξ υθ' αζ άθθ' εηείκαζ! Να πδβή μθίαξ! -Πίκε!! Ζιίαο Σαληαιίδεο
[341]
Ο Θέκεο Σαζνχιεο (1936-2008) από ηελ Αζήλα είλαη κεηαθξαζηήο θαη πνηεηήο. Έρνπλ εθδνζεί δέθα πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο.
ηα δάθξπα ησλ ιππεκέλσλ θαζξεθηίδνκαη Οζ αοηυπεμκεξ αοημφ ημο ηυζιμο ηνφαμκηαζ πάκηα ιεξ ζημκ εάκαημ. Γαοβίγεζ πάκηα κδζηζηυ ημ θεββανάηζ ζηδξ κφπηαξ ημ ζηοθυζπζημ ηζ‘ δ Άκμζλδ —ηεκηήζηνα αζχκζα βζα ηα πνμζηζά ηδξ— ζηα δάηνοα ηςκ θοπδιέκςκ ηαενεθηίγεηαζ. Πνμζςπζηά νδιάγς ηάπμο έηεεημξ ζηδκ αοημηναημνία. Πάεζ έκαξ ηυζιμξ ηχνα πμο ιαξ έπεζξ θδζιμκήζεζ ηζ‘ ίζςξ κμιίγεζξ πμο έβζκα αέναξ πνοζυζημκδ ζηδξ πεηαθμφδαξ ημ θηενυ ηυηημξ πμο πυνηαζε ημκ πνυκμ. Άθθα είιαζ εδχ. Ώηυιδ εα είιαζ εδχ. Κνοιιέκμξ, ιε ημοξ άθθμοξ ιεξ ζημκ εάκαημ κα ζμο εοιίγς ηυηε πμο δ ηανδζά ιμο πήβαζκε απυ ζε ηζ‘ απ‘ ηζξ ηαηάθθδθεξ εονίδεξ άκεζγε ημ αίια — ηα ζφκμνα ηυηε ηδξ γςήξ π‘ ακαπανάγμκηακ — ηζ‘ δ ιμίνα ειμίναγε ηα πνχηα ηδξ ηθεζδζά ημο πνχημο ηυζιμο. Να ζμο εοιίγς πμο νίγςκε ημ νίβμξ ζηδκ εθζά βζα κ‘ αζδιίγεζ ιεξ ζηζξ θθέαεξ ημ ζημηάδζ. Σνειυπαζβια ζημ ηαηαπθδηηζηυ ηεκυ εαοιαζηζηυ ημ ενυζζια έςξ εακάημο. ηδκ αθεανζία ημο πνυκμο ιαπαζνζά. Ώθθά είιαζ εδχ ηαζ πάκηα ηοθά ημ πμηαιάηζ ηδξ αθήξ ιέζα ζηδκ έθλδ. ηα δάηνοα ηςκ θοπδιέκςκ ηαενεθηίγμιαζ ηαζ πάς. Θέκεο Σαζνχιεο
[342]
Ο Σέξπαλδξνο ν θηζαξσδφο, ήηαλ πνηεηήο θαη κνπζηθόο ηεο αξραίαο Διιάδαο. Ολνκάζηεθε «παηέξαο ηεο ειιεληθήο κνπζηθήο», δηόηη πξώηνο απηόο εξγάζηεθε γηα ηελ δηακόξθσζε θαη αλάπηπμε ηεο κνπζηθήο. Γελλήζεθε ζηε Λέζβν ηνλ 7ν π. Υ. αηώλα.. Μεηνίθεζε ζηε πάξηε θαη έδεζε ην κεγαιύηεξν κέξνο ηεο δσήο ηνπ εθεί.
Αλζνιφγεζε ζηίρσλ ηνπ Σέξπαλδξνπ - Σμκ ιζηνμημλεοηή εευκ πάθζ δ ηανδζά ιμο αξ ράθεζ. - Χ Αία, υθςκ δ ανπή, πμο υθα ηα ελμοζζάγεζξ, Αία, ζε ζέ ηαζ ηδκ ανπή ηςκ φικςκ ιμο ακαπέιπς. - Βδχ ηςκ κέςκ εάθθεζ δ αθηή ηαζ Μμφζα θζβενυθςκδ ηαζ δίηδ απθυπςνδ ηαθχκ αβχκςκ παναζηάηδξ. - Γζα ζέκα ειείξ ηεηνάπμνδδ δεκ ακαηνμφμιε θφνα Με θφνα εθηάπμνδδ ημοξ κέμοξ εα ηεθαδδήζμοιε φικμοξ. - Σδξ Λήδαξ βζμζ ηαζ ημο Αζυξ, δυλα ζε ζαξ ζςηήνεξ ιμο Σέξπαλδξνο (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Γάιιαο)
[343]
Ο Γεψξγηνο Σεξηζέηεο (1800 - 1874) από ηε Εάθπλζν ήηαλ αγσληζηήο ηνπ ‘21, ηζηνξηθόο, πνιηηηθόο, ζπγγξαθέαο, πνηεηήο, θηιόζνθνο θαη λνκηθόο.. Σν 1832 δηνξίζηεθε από ηελ Αληηβαζηιεία κέινο ηνπ δηθαζηεξίνπ ηνπ Ναππιίνπ πνπ δίθαδε ηνπο Κνινθνηξώλε, Πιαπνύηα θ.ά. Ο Σεξηζέηεο ηόηε καδί κε ηνλ Αλ. Πνιπδσίδε, αξλήζεθε λα ππνγξάςεη ηελ απόθαζε θαηαδίθεο ηνπο ζε ζάλαην. Ζ απόθαζή ηνπο απηή πξνθάιεζε παύζε, ηε θπιάθηζε θαη ηελ άγξηα θαθνπνίεζή ηνπο από ηελ Αληηβαζηιεία.
Οκνξθνληφο αγάπεζε Oιμνθμκζυξ αβάπδζε υιμνθδ πακηνειέκδ ηαζ επαίνμκηακ ζημκ ένςηα ηαζ ζηδκ βθοηζάκ αβάπδ. Πθδκ πίηνα ζηδ λεθάκηςζδ έιεθθε κα θοηνχζεζ. O άκδναξ μ αανζυιμζνμξ ηδκ πνμδμζζά θμβζάγεζ ηαζ παίνκεζ ημοξ ζοκηνυθμοξ ημο ηαζ πάεζ κα ημοξ πθαηχζεζ. Ήανε ημοξ ηαζ λεθάκηςκακ βθοηά ζημ ιεζμκφπηζ ηαζ είπακε ζηνχια ηδ δνμζζά ηαζ θςηενυ η' αζηένζα. O άκδναξ ηδκ βοκαίηα ημο αθφπδηα ζημηχκεζ, αζιάηςζε ηα πένζα ημο ζηα ζηήεδ πμο εθζθμφζε. Σμκ εναζηήκ επζάζακε μζ 'πίθμζπμζ ζοκηνυθμζ ηαζ ήθενακ άηζ άβνζμ, ανειέκμ ιεξ ζημοξ θυββμοξ, ζανάκηα ημ ηναημφζακε η' άθμβμ η' αρζαζιέκμ ηαζ ζακ εενζυ πθζιίηνζγε ζηα γάθα πμο επαημφζε. Σμκ δυθζμ ημκ μιμνθμκζυ ζη' άθμβμ ημκ εδέζακ ηαζ έπεζηα ημ αανέζακε κα θφβεζ, κα ιακίζεζ. Γζα πέκηε διενυκοπηα η' άθμβμ πμνπαημφζε, δεκ επμνπάηζε, ια 'θεοβε ζακ ημο αμοκμφ λεθηένζ, πμηάιζα, θυββμοξ έζηζζε ηαζ νάπεξ ηαζ θαβηάδζα, μζ ζάνηεξ ιαηςεήηακε ημο δυθζμο ηαααθάνδ. Σμο ήθζμο ζημ ααζίθεια ηδξ πέιπηδξ ηδξ διέναξ ημ άθμβμ εβμκάηζζε ηαζ πέθηεζ απμεαιιέκμ, ηαζ άροπμξ ημφ ηείηεηαζ απάκμο μ ηαααθάνδξ, ηαζ άβνζα πμοθζά ιαγχπηδηακ κα θάκε ηα ημνιζά ημοξ. [344]
Αζααάηεξ επενκμφζακε εηείκδκε ηδκ χνα "εθάηε κα ημκ εάρμοιε αοηυκ ημκ πεεαιέκμ, ιδκ ηυκε θάκε ηα πμοθζά ηαζ διείξ ηνζιαηζζημφιε". Κζ εηεί μπμφ ημο θομφζακε ηα ένδια δεζιά ημο, μ κζμξ αανζακαζηέκαλε, ακμζβμηθεί ηα πείθδ. Σμκ πήνακε, ημκ βζάηνερακ απ' ηδκ ηαημπμνία, ηαζ ααζζθζάξ εβίκδηε ζ' εηείκα ηα θδιένζα, ηαζ δέηα πνυκμοξ έηαιε αζηένζα κα ιαγχκεζ, ηα ιάγςλε, ηα ζφκαλε, ηα 'ηαιε μπηχ πζθζάδεξ ηαζ επήβε κα εβδζηδεεί απάκμο ζημοξ επενμφξ ημο. Φθυβα ζανακηαήιενδ έηαρε ηα πςνζά ημοξ, ημ ανέθμξ δεκ εβθφηςζε ηδξ ιάκαξ ζηδ βαζηένα, ηαζ υζμζ δζααάηεξ ηαζ ακ πενκμφκ απ' ηα ηαδιέκα ιένδ, πμηέ δεκ εα θμβζάζμοκε πςξ άκδνεξ θδιενζάγακ, ιυκε πςξ θυββμζ ήηακε ηαζ θίδζα εηαημζημφζακ. Πθδκ θίβμ μ κζμξ επάνδηε ηδκ βδίηδζδ πμο πήνε. Γμνβά ηαζ αοηυξ επάηδζε ζη' απκάνζα ημο εακάημο. ημκ άδδκ αβηαθζάζηδηε ιε ηδκ αβαπδηή ημο, ηαζ ςξ ημ παζδί ααπηίγεηαζ ζηδκ ηνφα ημθοιπήενα, έηγζ ημοξ δομ ζηδκ ηυθαζδ θθυβα ημοξ πενζγχκεζ. Γεψξγηνο Σεξηζέηεο
[345]
Ζ Μαξία Σνπάιε γελλήζεθε ην 1964 ζηε Θεζζαινλίθε. πνύδαζε λνκηθά ζηελ Αζήλα θαη Φξαλθθνύξηε, Γξάθεη πνίεζε θαη θξηηηθή θαη κεηαθξάδεη Γεξκαλνύο ινγνηέρλεο ζηα ειιεληθά.
Σα θαηλνχξηα ξνχρα ηνπ βαζηιηά Ε. φιθςκα πάκηα ιε ημ βκςζηυ ζε υθμοξ παναιφεζ, ὁ ααζζθζάξ ήηακ βοικυξ. Μυκμ πμφ βίκακε ηα πνάβιαηα θζβάηζ δζαθμνεηζηά. Πνάβιαηζ ειθακίζηδηε μθυβοικμξ ζηδ δζάνηεζα ιζαξ επίζδιδξ πανάηαξ υπζ υιςξ βζαηί ηάπα ημκ λεβέθαζε ηάπμζμξ αεημκφπδξ. Ἡ βφικζα ημο, ηαθά βκςζηή ζημκ ίδζμ ηαζ ζημοξ ζοκ αοηχ ήηακ ηδξ ελμοζίαξ δ ζηεοή. Μ‘ αοηήκ ηαπείκςκε ημοξ πάκηεξ: Καζ κα ημκ αθέπμοκ έηζζ υπςξ δεκ ημ επζεοιμφζακ Καζ ημ ακηίεεημ κα ιανηονάκ. ζπμο ιζα ιένα εηείκμ ημ παζδί ηζκδφκεοζε κα ηα ηζκάλεζ υθα ζημκ αένα! Έηζζ ζοιααίκεζ πάκηα. Ώνηεί κα ημ ημθιήζεζ ηάπμζμξ πνχημξ – αξ είκαζ ηαζ παζδί. Μεηά μζ άθθμζ αημθμοεμφκ. ΕΒ. ανπζηανδζκάθζμξ ήηακε άκενςπμξ ζμθυξ. Μπμνεί αεααίςξ κ‘ άδεζαγε ηάεε πνςί ημο αθέκηδ ημ ηαείηζ ια ήηακ, ηαηά ηα άθθα, αηνζαμζπμοδαβιέκμξ ηαζ πακίζπονμξ. Άθδζε κα πενάζεζ δ πνχηδ ιπυνα. Γίκακε ηαναπέξ, ζηδεήηακ μδμθνάβιαηα. ηανδζκάθζμξ δζαπναβιαηεφηδηε, ιμίναζε πνήια, οπμζπέζεζξ. Σα πνάβιαηα δνέιδζακ. Με ημκ ηαζνυ άνπζζε κα πθμιζάγεζ [346]
δ εζηυκα ημο δνςζημφ παζδζμφ. Πμζυξ ήηακε αοηυξ, ζημ ηάης ηάης; Έκα παζδί πμο εα οπέδεζπκε πςξ ιέπνζ ηυηε ήιαζηακ οπμηαβιέκμζ υθμζ ακελαίνεηα; Άνπζζε κα δζαδίδεηαζ πχξ ήηακ αθαγυκαξ ημ παζδί. Καηυαμοθμ ηαζ επζθακεζαηυ ηζ απνυζεηημ –«αέααζα, ήηακ βοικυξ ὁ ααζζθζάξ»– ήηακ ςζηυζμ δ ιυκζιδ επςδυξ. Μέπνζ πμφ ηάπμζμξ (ηένδζζε ανβυηενα ζημκ ηθάδμ ημο δζαηνίζεζξ ηαζ ηζιέξ έπε, ζε ιζα ηααένκα, έκα ανάδο: «Ββχ πάκηςξ, εοιάιαζ πςξ θμνμφζε ηάθηζεξ». Συηε αηυια έκαξ πνυζεεζε: «Κζ εβχ! ακ ηάηζ κα εοιάιαζ, ιπθε δεκ ήηακ;» Έηζζ, ακαζοζηήεδηε ζζβά ζζβά απυ ημ ηίπμηα υθδ δ ζημθή ημο ααζζθζά ηαζ γήζακε αοημί ηαθά. III. Θ‘ ακανςηζέζηε: ημ παζδί; Ώπμιμκχεδηε, ηαζ ηα ηαθέκηα ημο αιθζζαδηήεδηακ ζε αάεμξ. Έπεζε, υπςξ θέκε, «ζε δοζιέκεζα». Καηάεθζρδ, απχθεζα ικήιδξ, ηα βκςζηά. Μζα ιένα ιάγερε υθμ ημο ημ εάννμξ βζα κα ζδηχζεζ - ιε παννδζία ζηα δομ ημο πένζα ηζξ ζαημφθεξ ημο ζμφπεν ιάνηεη ηαζ κα πενάζεζ απ‘ ηδκ ιπάνα ημο ηαιείμο. Με ιάηζα ζακ ηhξ θίββαξ, ηoκ πενίιεκακ μζ Μήδμζ ηζ απυ ηζξ δομ ιενζέξ: «Hello, Leonidas!», ημκ παζνέηδζακ. «How are you feeling today»; Μαξία Σνπάιε
[347]
Ο Αιέμεο Σξαταλφο (1944-80) θηινινγηθό ςεπδώλπκν ηνπ Αιέμαλδξνπ Εαβαηάξε) γελλήζεθε ην 1944 ζηε Θεζζαινλίθε θαη απηνθηόλεζε ην 1980. Ήηαλ πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο λέγξηθεο πνίεζεο.
Παξαδνρή επνρήο Βηείκμ ημ ηαθμηαίνζ Ααβηάκμκηαξ ιε ημοξ θθμίζαμοξ ημο Σα πείθζα ηδξ άιιμο Ήνεε οκαοθία ημποθζχκ Υμνυξ μζηνάηςκ ηδκ πίζηα ηδξ παθάιδξ ζμο Ώηένιμκδ πνμζδμηία Σμο ιεηχπμο ιμο Βηείκμ ημ ηαθμηαίνζ ηαιαηδιέκδ δθζηία Βημίιαζε ηδ αανζά ημο ζθναβίδα
Παξνπζία Τπήνλα ίζςξ ζημ πανεθευκ ίζςξ πάθζ κα ιδκ οπήνλα Να 'ιαζ ημ δδιζμφνβδια ιζαξ ζζημνίαξ θακηαζηζηήξ Ώθμφ ηίπμηα δεκ μνίγς δεκ λένς Μυκμκ μνίγμιαζ πενζμνίγμιαζ απ' μιμνθζά ηαζ εάκαημ Πέθημκηαξ απ' μιμνθζά ζ' άθθδ μιμνθζά Ώπυ εάκαημ ζε εάκαημ δηχκμκηαξ ζηα πένζα ιμο ημ ηνακίμ ημο ηυζιμο Κφιαηα ηδξ πέηναξ πνοζά ηάης απ' ημ πεζιςκζάηζημ ήθζμ ημ ζηυια ημο πνυκμο ςξ ηδκ άηνδ ηδξ ιαηζάξ Καζ ημ λερφπζζια ιζαξ επμπήξ ανβυ ηεθνυ ημ πνυζςπυ ιμο Αιέμεο Σξαταλφο
[348]
Μηινχζε φιν γηα κηα γπλαίθα... Μζθμφζε υθμ βζα ιζα βοκαίηα Υαιέκδ ιέζα ζ' απένακηεξ πακεπζζηδιζαηέξ αίεμοζεξ Με παβςιέκμοξ οαθμπίκαηεξ Γζα έκα υκμια πμο δεκ λακάημοζε πζα "Άθθςζηε θίθε ιμο ηζ ζδιαζία Να 'πεζ έκα ηυζμ ημζκυ υκμια Σζ ζδιαζία" Μεηά ηδκ πηχζδ ηαζ πνζκ ηδκ άθθδ πηχζδ Μεηά ημκ έκα εάκαημ ηαζ πνζκ ημκ άθθμ ηακ μζ ιένεξ θοβίγμοκ ιία-ιία Υςκεφμκηαζ βίκμκηαζ ικήιδ Καζ ίζηζμζ ιεξ ζηδ ικήιδ Ώκμίβμοκ ηφηθμ βφνς ηα πανάεονα Σνααζμφκηαζ άλαθκα ζηζξ άηνεξ μζ ημονηίκεξ "Πνμζπάεδζε κα δεζξ Πνμζπάεδζε επί ηέθμοξ Κμίηαλε υνζζε πνμζδζυνζζε" "Γςή ιαξ αοηυ πμο πμηέ ιαξ δε γήζαιε Ώοηυ ημ ηεκυ - δ γςή ιαξ" Έκζςεα ημ πνυκμ κα θεφβεζ Πάκς απ' ηα πνάβιαηα Ξαθκζηά έηζζ πςξ ζηεβκχκεζ ηάηζ ημ οβνυ Ξαθκζηά έηζζ μ πνυκμξ έθεοβε Σα πνάβιαηα ιέκακ βοικά πακάνπαζα ηεβκά υνεζα ηαζ αιίθδηα (Σα ημίηαγα ηα έκζςεα Πάκημηε έηζζ) Αιέμεο Σξαταλφο
[349]
Ο Κιεάλζεο Σξηαληάθπιινο ή Ρακπαγάο (1850-89) από ηε ίθλν, ήηαλ δεκνζηνγξάθνο θαη ζαηηξηθόο πνηεηήο. Δμέδηδε ην ζαηπξηθό πεξηνδηθό Ο Ρακπαγάο θαη από απηό έθαλε ζπλερείο επηζέζεηο ζηε κνλαξρία, κε απνηέιεζκα λα ππνζηεί ζπλερείο δηώμεηο θαη θπιαθίζεηο. ιεο απηέο νη δηώμεηο ηνπ επέθεξαλ ςπρηθά πξνβιήκαηα θαη απηνθηόλεζε.
Αβδεξηηνβαζηιηάο Αεκ είκαζ πζμ ηειπέθζηδ δμοθεζά ζηδκ μζημοιέκδ πανά κα είζαζ ααζζθζάξ ιε ζφκηαβια, εαννχ… ζημ ηαθαιάν‘ δ πέκα ζμο κα είκαζ αμοηδιέκδ ηαζ ιυκμ ζε οπμβναθέξ κα πάκεζξ ημκ ηαζνυ!… Λμοθέ κα παίνκεζξ δοκαηυ ηζ μ ηυπμξ κα ιδ παίνκεζ πμηέ απ‘ ημ πενάηζ ζμο πανά ζμο ηζαηζζηυ!… Ώπ‘ υλς ημ παθάηζ ζμο ημ πνάια ημο κα θένκεζ ηαζ ςξ ηαζ ημ θαδυλζδμ… Γζα ημ εοπανζζηχ!… Να ιδκ πθενχκεζξ ηίπμηε πμηέ ημο ηεθςκείμο ηζ επεζδήηζξ μ θμοθέξ δε ζμο ‗νπεηαζ πμθφξ κα η‘ απμζχκεζξ υζα εεξ ηαζ … πάνζκ ειπμνίμο.. λφθα ηζ αοβά ηαζ πνυααηα ηαζ ηυηεξ κα πμοθείξ!… Σέημζα ιαηανζυηδηα ηαζ πμζμξ δεκ ηδ γδθεφεζ;… Ώκεφεοκμξ κ‘ απθχκεζαζ, ηακείξ κα ιδ ιπμνεί θμβανζαζιυ ζημ λάπθςια πμηέ κα ζμο βονεφεζ, ηζ ακ ιμονιμονίγεζ μ θαυξ κα ηάκεζξ ημ αανφ!… Να ιεθεηάξ ημκ Πςθ κηε ημη, ςξ ιυκδ ζζημνία, κα είκαζ παζδμθάιπνζηα δ πνχηδ ζμο δμοθεζά… Κζ ακ ηα ηζκάλεζξ, κα βναθηεί ζηδκ πθάηα ζμο ηδκ ηνφα: «Βκεάδε ηείηαζ ημ ημνιί ααναάημο ααζζθζά!» Κιεάλζεο Σξηαληάθπιινο
[350]
Ο Ρακπαγάο Θεξ ηδκ ελμοζία πάκηα κα ηνοβάξ; ηδ Ραιπαβαδία βίκε Ραιπαβάξ! Με ημοξ δδιμηνάηεξ είζαζ ηαζ πεζκάξ; Γφνκα ημοξ ηζξ πθάηεξ κα ηαθμπενκάξ. Πζθ! παθ! πεηζχιαηα δχζ' ιμο ηαζ ηνέπς ι' υθα ηα ηυιιαηα ζα δεκ ημκ έπς. Πζθ! παθ! πεηζχιαηα ηζ είιαζ πακη' αβάξ ι' υθα ηα ηυιιαηα μ Ρα - μ Ραιπαβάξ! ηφθμξ πμο βαοβίγεζ υλ' απ' ηδκ αοθή πμο ηα δυκηζα ηνίγεζ ηαζ ζε απεζθεί. Πμο βνζκζάγεζ, ζηνίθηεζ, ζακ ημκ ηοκδβάξ ηζ ακ η' ακμίλεζξ βθείθεζ... Να μ Ραιπαβάξ! Πζθ! παθ! πεηζχιαηα δχζ' ιμο ηαζ ηνέπς ι' υθα ηα ηυιιαηα ζα δεκ ημκ έπς. ζμοξ ι' έπμοκ ζηφθμ ηδξ ανζζηενάξ, ζηδκ μνβή εα ζηείθς ακ θακεί πανάξ. [351]
ΐμφνθμ πμο θοβάεζ υπςξ ηζ ακ θοβάξ, πέθζ πμο βθζζηνάεζ, είκ' μ Ραιπαβάξ. Υνχια πςξ αθθάγς! Κυηηζκμξ λοπκχ, άζπνμξ λεεςνζάγς, πανδαθυξ δεζπκχ. Βίιαζ ηέθμξ ζαμφνμξ ηνίκε ιε, ζδμφ! Χξ μ Κμοιμοκδμφνμξ ηνίκεζ ημ ανδμφ. Βίπακ ημο Γαιαέηηα ιμζάγς, αιή δε; Ραιπαβά πμνηναίηα βφνς ζμο ζδέ. Βίκαζ ηζ δ Ώεήκα έκα Μμκαηυ, π' αβνζεφεζ δ πείκα ημκ πμθζηζηυ. Πζθ! Παθ! πεηζχιαηα δχζ' ιμο ηαζ ηνέπς, ι' υθα ηα ηυιιαηα ζα δεκ ημκ έπς! Κιεάλζεο Σξηαληάθπιινο
[352]
Ο Ηάθσβνο Σξηβψιεο από ηελ Κέξθπξα, έδεζε ζηα ηέιε ηνπ 15νπ θαη ηηο πξώηεο δεθαεηίεο ηνπ 16νπ αηώλα. Σν γλσζηά έξγα πνπ έγξαςε είλαη: Η ηζηνξία ηνπ Σαγηαπέξα θαη Η ηζηνξία ηνπ Ρε ηεο θνηδίαο θαη ηεο Ρήγηζζαο ηεο Δγγιηηέξαο, πνπ είλαη δηαζθεπή ελόο δηεγήκαηνο ηνπ Βνθαθθίνπ από ην Γεθαήκεξν.
Ζ ηζηνξία ηνπ Ρε ηεο θνηδίαο θαη ηεο Ρήγηζζαο ηεο Ηγγιεηέξαο Βθάκδ ιμο ζημκ θμβζζιυκ κα βνάρς ζζημνίακ, μπ‘ άημοζα ηζ βίκεηαζ ηάπμο ζηδκ Εηαθίακ. Έιμνθδκ δε ηαζ εαοιαζηήκ εέθεηε ηδκ αημφζεζ, ηυζμκ εηείκμζ πμο πμεμφκ, υζμζ πμο δεκ πμεμφζζ‘ κα ημοξ ανέζδ μθμοκχκ, κα ‗πμοκ ηαζ απμνία, ηζ υζμζ εθεμφκ ζημκ ένςηα κα ανμφκ πανδβμνία. Πνχημκ ημ πχξ ημ θοζζηυκ ημκ άκενςπμ ηαονίγεζ ζ‘ εηείκα υθα ηα ιζζά, ηαζ ηίπμηε δεκ πνήγεζ. Αεφηενμκ ηαζ ηςκ βοκαζηχκ ηα ιδπακήιαηά ημοξ ηέπκεξ ηαζ πακμονβεφιαηα ηαζ ηα ηαιχιαηά ημοξ‘ πχξ πέθημοκ ηαζ ζοβηθίκμκηαζ ζημο ένςημξ ηδκ ηάλζ. ηαζ λεφνμοκ ηαζ ζηεπάγμκηαζ ‗πζηήδεζα ιεηά πνάλζ‘ ζακ είδα πςξ ημ έηακε νήβζζζα Βββθζηέναξ απεναγυιεκμκ ηαζνυκ εηείκαξ ηαξ διέναξ‘ ηαεχξ ημ εέθς ελδβδεή ηαζ πάζα εζξ κα θνίλδ ηαζ κα εαοιάζδ, κα θνζβή, μιμίςξ κ‘ απμνήζδ. Σνίημκ ημ πχξ μ άκενςπμξ υπμζακ ηζ ακ ημο ανέζεζ ηυζμκ ιεβάθδ ηαζ ιζηνή, κα ιδκ ημ αιεθήζδ, κα ηδκ λεδνάιδ άθμαα δίπςξ αιθζαμθία, η‘ μνέβεηαζ ηαζ πεεοιά κα ανεζ εκ εοημθία‘ ιυκμκ κα ιδκ ηδκ εκηναπή, κα ηδξ ημ θακενχζδ. ΐνίζηεζ ηαζ ηυπμκ ηαζ ηαζνυκ ιε ηαφηδκ κα γοβχζδ. ………………………………………………….
Βπήνε ηαζ ηδκ έθενε ζημ ζπίηζ ημο παηνυξ ημο, ηζ εηεί ηδκ εοθμβήεδηε ηζ εζηεθακχεδηε ηδκ, ηαζ ςζάκ ηα ιάηζα ημο ηα δομ αβάπα ηζ έαθεπέ ηδκ. Έγδζακ ηαζ ηαζνυκ πμθφκ ηζ εηάιακ ηαζ παζδία. Κζ φζηενα ηθδνμκυιδζε υθδ ηδκ αοεεκηία. ηζ μ νήβαξ μ ηαηυηοπμξ έιεζκε βεθαζιέκμξ εη ημ πζηνυκ ημο έζηαζε, ηζ έιεζκ‘ απμεαιιέκμξ. ………………………………………………..
Ηάθσβνο Σξηβψιεο [353]
Ο Ησάλλεο Αλδξέαο Σξσίινο ήηαλ πνηεηήο από ην Ρέζπκλν ηεο Κξήηεο. Γελ έρνπκε άιια ζηνηρεία γηα ηε δσή ηνπ παξά κόλν όηη έδεζε ηνλ 17ν αηώλα. Έγξαςε ηελ ηξαγσδία «Βαζηιεύο Ρνδνιίλνο» πνπ ηππώζεθε ζηε Βελεηία ην 1647.
Βαζηιηὰο Ρνδνιίλνο Οσιέκακ, Ώνεημφζα ιμο, ηυζμοξ ηαζνμφξ ηαζ πνυκμοξ ζ᾿ αβάπμο πθζα απμο ηδ γςή ηζ έγζμο μβζὰ ζέκα εζξ πυκμοξ, ηζ εδά ακ εβχ ήιμοκ αθμνιὴ ηζ απυεακεξ, ροπή ιμο, βδίηζα ζμο ηάζζεζ μ πυεμξ ιμο ηζ δ πένα δ εδζηή ιμο. Χ μονακμί, βζα πμζακ αζηζά ζ᾿ έκα ημνιίκ δ θφζδ ηυζεξ πενίζζεξ μιμνθζέξ κα εέθεζ κα πανίζεζ ηαζ ιία ροπή έηζζ εεσηή η᾿ έηζζ πανζηςιέκδ, απμφ δεκ είπε ηαίνζ πθζμ ζ‘ υθδ ηδκ μζημοιέκδ; Χ, βζάκηα ηυζεξ ανεηέξ η᾿ φρζζηα ηυζα ηάθθδ, πμο δεκ αλχεδηε πμέ βοκαίηα πθζμ κα ‗πεζ άθθδ, η᾿ εζξ ημκ αευ ηζδ κζυηδξ ηζδ, ιε ηδ γή κα θεζχζμο, κα ζαήζμο, κα ροβμφζζκε ηζ άδζηα κα ηεθεζχζμο; Γςή ιμο, μσιέ, υπζ πθζυ γςή, ι᾿ αζηζά, ηαπκυξ ηαζ ζηυκδ, ημο Υάνμ εζηυκα αθδεζκή πμο ηζζ γςέξ ηεθεζχκεζ, μζ πυκμζ αξ πάρμο ιεηά ζε ηζ μζ πνίηεξ ιμο μζ πενίζζεξ, ημῦ πυεμο η᾿ ἀζηναπυανμκηα η᾿ μἱ ἄδζηέξ ημο ηνίζεξ. Μεθθμφιεκμ ζηθδνυηαημ, βζάκη᾿ απμθαζζζιέκα ι‘ ‗έπεζξ, μ ίδζμξ, ζημηςηήξ κα ‗ιαζ ημο ίδζμο ειέκα; ‘ ηυζμοξ πμθέιμοξ ήθαπα ηζ εζξ ιάπεξ ηυζεξ ήιμο, ηαζ πένζ αθθμφ δεκ άθδηεξ κα αθάρεζ ημ ημνιί ιμο, βζα κα ιπμνέζεζ αρήθζζηα ηδ ζδιενκήκ διένα, ηέθμξ κα δχζεζ ηζδ γςήξ δ εδζηή ιμο πένα; Ησάλλεο Αλδξέαο Σξσίινο
[354]
Ζ Ακαιία Σζαθληά (1932-84) από ηελ Αζήλα, ήηαλ κεηαθξάζηξηα θαη πνηήηξηα. Ήηαλ ζύδπγνο ηνπ πνηεηή πύξνπ Σζαθληά.
Ζ ηειεπηαία ςήθνο Βοηοπχξ ιε ηδκ ρήθμ ηδξ Ώεδκάξ υθα ηαηημπμζήεδηακ. Κζ μ Ονέζηδξ είπε ελμοεεκςεεί ηαζ μζ Βνζκφεξ ημ ‗πακ παναηάκεζ. ζμ βζα ημ εέια ηδξ δζηαζμζφκδξ ημ ζογδηάιε ανβυηενα. Έπμοιε πίζς ιαξ ηυζμοξ αζχκεξ. Ακαιία Σζαθληά
Σν δέληξν Ήηακ κα βίκεζ δέκηνμ ια δεκ έβζκε ηζ ακηί βζα δέκηνμ έβζκε ζημζπεζυ π‘ ανβμζαθεφεζ ζηα εειέθζα. Αεκ πνυηεζηαζ υιςξ ηχνα βζα ημ ζπίηζ· αοηυ είκαζ ηάζηνμ είκαζ εενζυ ηαζ ηαιανχκεζ ιε ηα πανάεονα μνεάκμζπηα ζημ πείζια ηςκ ακέιςκ ιε ηα πμνηναίηα ηςκ παιέκςκ δνχςκ ζημοξ ημίπμοξ ιε ημ ηυηηζκμ βενάκζ ηδξ αοθήξ αιάνακημ. Ακαιία Σζαθληά
[355]
Ο πχξνο Σζαθληάο (1929-99) από ηε Λακία ήηαλ πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο, κεηαθξαζηήο θαη θξηηηθόο ηεο ινγνηερλίαο. Ήηαλ ζύδπγνο ηεο πνηήηξηαο Ακαιίαο Σζαθληά.
Δπίζθεςε θδ ιένα πάζηνεοε ημ ζπίηζ ζθμοββάνζγε ηα παηχιαηα βοάθζγε ημ ιπνμφκηγζκα ζηεφδ ηζ αζαέζηςκε ηα πεγμφθζα. Πνμξ ημ ανάδο απυηακε ηζ έηαηζε ζηδ βςκζά ηδξ κα λαπμζηάζεζ ιε ιζζυ θθζηγάκζ ηαθέξ ηαζ ιζζυ παλζιάδζ. Συηε ήνεε μ Άββεθμξ ημο Κονίμο ηαζ ηδξ παιμβέθαζε βθοηά ηζ εηείκδ κηνάπδηε ηζ έθοζε ηδκ πμδζά ηδξ ηαζ ηδκ έηνορε αζαζηζηά ηάης απυ ημ πακένζ ιε η‘ αζπνυνμοπα. Όζηενα ημκ ημίηαλε ζηα ιάηζα ακήζοπα ηζ μ Άββεθμξ ημο Κονίμο ηαηάθααε ηαζ πήνε έκα παθζυ θασηυ πενζμδζηυ πμο ανζζηυηακ πάκς ζημ ημιμδίκμ ηαζ ημ λεθφθθζγε ηάκμκηαξ πςξ δζααάγεζ. Πεηάπηδηε ηυηε ζηδκ ημογίκα ηαζ γέζηακε ημ θαΎ ηζ φζηενα αβήηε ζηδκ αοθή ηαζ ιάγερε ηα ζεκηυκζα πμο είπε απθχζεζ απυ ημ πνςί βζα κα ζηεβκχζμοκ δίπθςζε αζαζηζηά ηζξ ηάθηζεξ ηζ έζηνςζε ημ ηναπέγζ. ακ ηέθεζςζε ηζ αοηυ θυνεζε ηδ γαηέηα ηδξ ηαζ ζηάεδηε ηανηενζηά δίπθα ζηδκ πυνηα. Κζ μ Άββεθμξ ημο Κονίμο πανάηδζε ημ πενζμδζηυ πάκς ζημ ημιμδίκμ ηαζ αβήηακε ιαγί ζημ δνυιμ. Κζ εηείκδ ηθείδςζε ηδκ πυνηα ηζ έααθε υπςξ πάκηα ημ ηθεζδί ιέζα ζηδ βθάζηνα. πχξνο Σζαθληάο
[356]
Ζ Μαξία Σζάηζνπ (1948-2016) από ηελ Αζήλα, ζπνύδαζε θηινζνθία. Έγξαςε ηξεηο πνηεηηθέο ζπιινγέο θαη αζρνιήζεθε κε ηελ κεηάθξαζε μέλσλ πνηεηώλ.
Ζ Αγία Κφηα Να, εδχ, ζ‘ αοηυκ ημ ιζηνυ πχνμ αηνζαχξ υζμ αοηή δ ζεθίδα εα γς. Βίημζζ πέκηε ιένεξ. Όζηενα εα έπς ημ ηαηάθθδθμ αάνμξ εα έπμοκ ζπάζεζ ηα πυδζα ιμο εα είιαζ έημζιδ πζα. Αείηε, είκαζ ιένα αηυιδ. Βδχ δεκ κοπηχκεζ πμηέ. Έπς ιπνμζηά ιμο είημζζ πέκηε μθυηθδνεξ ιένεξ, ιε ημοξ θαιπηήνεξ πάκηα ακαιιέκμοξ. Αεκ εα ημζιδεχ. Πμηέ. Μυκμ εα ηνχς. Πνέπεζ κα ηνχς ζοκεπχξ. Αεκ ηάκεζ κα ζηαιαηχ. Πνέπεζ κα έπς ημ ηαηάθθδθμ αάνμξ υηακ εα ένεμοκ. Πνέπεζ κα ηνχς πμθθέξ θμνέξ ηδκ διένα ηζξ μνιυκεξ ιμο. Να παίνκς ηα θάνιαηά ιμο. Να ηνχς ηδκ άιιμ ιμο, ημ παθίηζ ιμο, ημκ αζαέζηδ ιμο. Ώθμφ μ ήθζμξ δεκ ιε αθέπεζ πμηέ. ακ ηζξ εοβαηένεξ ζηα πθμοζζυζπζηα. Ώθθά ηα ζπίηζα έπμοκ ηνορχκεξ. Ββχ δεκ έπς πμφ κα ηνοθηχ. Πίκμκηαξ κενυ δεκ αθέπς ημκ μονακυ. Αεκ εα ιάες πμηέ ιμο ηζ είκαζ ημ πχια. Αεκ ιπμνχ κα ναιθίζς. Μμο έημρακ ημ νάιθμξ ιμο. Ήιμοκ ηαηή. Ράιθζγα ιέπνζ αίιαημξ ημ ζηήεμξ ιμο. Μμο αφλδζακ ηα δνειζζηζηά. Όζηενα ιμο έημρακ ηα κφπζα. Ξέζηζγα ημ θαζιυ ιμο ηαζ ηα ζπθάπκα ιμο ιε κοπζέξ. Αεκ άπθςζα πμηέ ηζξ θηενμφβεξ ιμο. Θα ιπμνμφζα κα πς υηζ είιαζ έκα ζημιάπζ. Μδπακζηυ γχμ. Πέθια ηέναημξ. ημηεζκυξ μζςκυξ. Με λεημοθαίκεζ μ ευνοαμξ ιέζα ζη‘ μθυθςημ θάβηεν. Υζθζάδεξ, ίδζεξ, πακμιμζυηοπεξ ηυηεξ ηαηανίγμοκ. [357]
Υςνίξ ζηαιαηδιυ. Πάκε ηζ ένπμκηαζ, ένπμκηαζ ηαζ θεφβμοκ. ακ κα ιδκ οπάνπμοκ ηακ, ζακ κα ιδκ είκαζ ηίπμηα! Μζα πυνηα πμο ακμζβμηθείκεζ, έκα νεφια αένμξ. Μυνζα ζηυκδξ πμο αζςνμφκηαζ. Αεκ είκαζ βζα ηακέκακ ηναβζηυ ημ ηεθάθζ ηδξ ζθαβιέκδξ ηυηαξ! Λεξ ηαζ βεκκήεδηε βζ‘ αοηυ. Σδκ αζχκζα θαζιδηυιμ. Γζα ημ ημνιί πμο ζπανηανάεζ ηακέκαξ δεκ έπεζ κμζαζηεί. Γζα ημ ανέλζιμ, ημ δθεηηνμζυη, ημ ζθάλζιμ, ημ δζαιεθζζιυ ηαζ ηονίςξ ηδκ ακαιμκή πνζκ απυ αοηυ. Σμ ζπνχλζιμ, ημ ζηνζιςλίδζ, ηδ αμοαή ζημηεζκή βκχζδ, καζ! Καζ ηαηέηαλακ ηα ιέθδ αοηχκ ζηα θναβιέκα πςνίζιαηα. Καζ ηα ζημίααλακ, ηα ζφθδζακ, ηα ημιιάηζαζακ. Μαξ αεςχκεζ δ απμοζία ημηίζζμο πνμζχπμο; Δ ακςκοιία; Σμ άθμβμκ ημο πνάβιαημξ; Ή ζοκζζηά εζπάηδ εκμπή; Ώοηυ πμο μζ ηαθυβενμζ ακαγδηάκε ιε ειιμκή, ηδκ ακςκοιία, ηδκ ηαηαζηνμθή ημο αημιζημφ είκαζ, εη βεκεηήξ ηαηέπεζ ημ γχμ, ηυηα, υνκζξ, πμοθί, πνοζυ ημημπμοθάηζ, ιάκκα ηθχζα, ηυημναξ, πεηεζκάνζ. Καζ κα δ έηπθδλζξ, ηαθμί ιμο άκενςπμζ, ζδμφ δ ακαηνμπή! Κάεε ηυηα είκαζ ιμκαδζηή. Πνυζςπμ οπάνπεζ. Βιείξ δεκ ημ αθέπμοιε. Οοη ακ ειααίδξ δζξ εζξ ημκ αοηυκ πμηαιυκ. Πμηαιυξ είκαζ δ ηαεειζά ηυηα. Πμηάιζ γςήξ ηαζ πμηάιζ εακάημο. Ρμή δδιζμονβίαξ ηαζ νμή ηαηαζηνμθήξ. Γζ‘ αοηυ, θίθμζ, βμκοπεηείξ, αξ πνμζεοπδεμφιε ζηδκ Ώβία Κυηα. Ώξ ηείηαζ εκ εζνήκδ ζηδ ζεθίδα αοηή. Ώξ ζπθαπκζζηεί ηδκ εζπάηδ ακενχπζκδ φανζ. Ώξ ιδκ απακηήζεζ ζηδκ ακείπςηδ θνίηδ ιε ακείπςηδ θνίηδ. ε παζνεηάιε, Ave, Ώηεναία Κυηα! πμοδαίμ, ηαθυ πμοθί. Υαίνε, ηαζ πάθζ Υαίνε! ημοξ δνμζενμφξ μονάκζμοξ θεζιχκεξ πμο αλίγεζξ, ιέικδζμ διχκ! Μαξία Σζάηζνπ
[358]
Ο Υξήζηνο Σζηάκεο γελλήζεθε θαη έδεζε ηα παηδηθά ηνπ ρξόληα ζηελ Πάηξα. πνύδαζε ρεκηθόο κεραληθόο ζηηο ΖΠΑ θαη Εεη ζηε Νέα Τόξθε. Δίλαη πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο
Σν Πέλαιηη ηέηεηαζ ιμκαπυξ ηάης απυ ηα δμηάνζα. Αεκ ακηζηνίγεζ ημκ εηηεθεζηή ή ηδ ιπάθα. Ώπέκακηί ημο είκαζ ιζα άαοζζμξ απυ ιάηζα. Δ ζθονίπηνα ζηίγεζ ζηα δομ ημ ζηενέςια, πέθηεζ κφπηα ζηδ ιενζά ημο. Ώοηυξ ζημκ αένα ιε θηενά πθδβςιέκα. Καζ δ ιενζά πμο πάθθεηαζ απυ ημ ηνάκηαβια ζηα δίπηοα. Μπνάαμ ζημκ πμο έααθε ημ βημθ, δ Εζημνία εα ημκ ηζιήζεζ. Δ ικήιδ ιαξ, υιςξ, εα ηναηήζεζ ημ ζχια εηείκμ ζε πηήζδ, δνςζηά δμζιέκμ ζηδ ζηζβιή, αηυια ηαζ ιε θάεμξ ηδκ ηνίζδ. ***
ηαλ ε κνλαμηά ζνπ κηαλ άιιε γλσξίδεη Σδξ ιμκαλζάξ ιμο ημ θθάμοημ ζθονίγεζ. Ξοπκάεζ ημοξ βείημκεξ ή ημοξ ημζιίγεζ; Καζ ζε ιζα άδεζα αίεμοζα ημφ ζζκειά αμοαά αθέπμοκε η‘ υκεζνμ απ‘ ηδκ ανπή κα λεηζκά. Σδθεθςκεί, ιμφ θέεζ υηζ αδδιμκεί κα ιε δεζ. Μ‘ αβηαθζάγεζ ζθζπηά, ιε ηα ιάηζα ιε νμοθά. Σδξ θείπεζ, ηδξ θείπεζ, δ ακενχπζκδ γεζηαζζά! ιςξ, ζηδ ιέζδ ζημκ ηαθέ ηδ αθέπς κα ιε εβηαηαθείπεζ. Δ ακηίζηνμθδ ηίκδζδ ημφ ημνιζμφ ηδξ ήδδ έπεζ ανπίζεζ. Δ πεηαθμφδα ηζκάγεζ ηα θηενά κα βίκεζ πάθζ έκα ζημοθήηζ. ‘ αοηή ηδκ πυθδ ηδ ιμκαλζά ζμο ηδκ θνμονείξ ζακ εδζαονυ. ζπμο ακάαεζ δ θάιπα, ηαζ κάζμο! έκαξ ηαζκμφνβζμξ εαοηυξ. Συηε, ζημοξ θααονίκεμοξ, ιεξ ζηδκ απνυζςπδ νμή ημφ πθήεμοξ, αβάγεζξ ημ ηζκδηυ βζα κα ένεεζξ ζε επαθή ιε άβκςζημοξ θίθμοξ. Υξήζηνο Σζηάκεο
[359]
Ο Λεπηέξεο Σζίινγινπ γελλήζεθε ην 1940 ζηελ Νέα Ησλία Βόινπ. πνύδαζε θπζηθή θαη δίδαμε γηα πνιιά ρξόληα. Φπιαθίζηεθε γηα ηε δξάζε ηνπ θαηά ηεο δηθηαηνξίαο. Έρεη γξάςεη κπζηζηνξήκαηα θαη πνίεζε.
Σν
ηεθηέξη Σαπεζκυ ιμο
ηεθηενάηζ ιε ηζξ θαβςιέκεξ ζμο βςκζέξ. Μυκζιδ ζοκηνμθζά ηζ εθπίδα ζημοξ ιμκαπζημφξ πενζπάημοξ. ηα ένδια ιμκμπάηζα αθθά ηαζ ζημοξ πμθοζφπκαζημοξ δνυιμοξ. Πάκς ζμο ηάεε ηυζμ αημοιπχ ρίπμοθα ζηέρδξ. Μζα θέλδ, ιζα θνάζδ πμο πενκά απ‘ ημ ιοαθυ, άβκςζημ απυ πμζα αθεηδνία. Σμ ιοαθυ ιυκμ λένεζ ημ βζαηί. Σμ ιμθοαάηζ απθχξ βνάθεζ ςξ εηηεθεζηζηυ υνβακμ, οπαημφμκηαξ ζηζξ εκημθέξ ημο.
Πεδέο ζθέςεηο Βίπε «ηα πάκηα νεζ» ηζ είπε δίηζμ Δ αθθαβή είκαζ εοθμβία ζηζξ πνχηεξ θάζεζξ ηδξ γςήξ ιαξ ηζξ φζηενεξ υιςξ είκαζ ζηέηδ ηαηάνα! Αρ! «Άηηκε» Ζξάθιεηηε ηη καο έθαλεο κε ηα ξεηά ζνπ! Λεπηέξεο Σζίινγινπ
[360]
Έγξαςα ζηνλ ηνίρν η’ φλνκά ζνπ Έβναρα ζημκ ημίπμ η‘ υκμιά ζμο ηδκ άιιμ ιε υιμνθεξ ηνμηάθεξ ημ ζπδιάηζζα ημ θνέζημ αηυια ηζζιέκημ ημο δνυιμο ημ απμεακάηζζα. Μα πζμ μδοκδνά ημ πάναλα ιε ημθηενυ ιαπαίνζ πάκς ζημ ζηήεμξ ιμο. Δ πθδβή πμο άκμζλα έηνελε αίια ηαζ πμκχ αθθά παθάθζ ζμο. θα βζα ζέκα, ηαθή ιμο, ηαζ ηα ηαθά ηαζ ηα ηαηά ηαζ ηα πζηνά ηαζ ηα βθοηά. Ββχ ημ απμθάζζζα θα απυ ζέκα εα ιμο θαίκμκηαζ υιμνθα!
Σν ζχλζεκα ζηνλ
ηνίρν
Μζζμζαδζιέκμ ζημκ ημίπμ ζφκεδια Μυκμ ζπανάβιαηα θέλεςκ έπμοκ απμιείκεζ …εθ….. ..ζμη… …οκδ Σζ άναβε απανπήξ έθεβε; Νυδια δε αβαίκεζ ηέθηδηε ημκ άκενςπμ ηδ ζηζβιή πμο ημ πάναγε ζημκ ημίπμ. Σδ θθυβα πμο έηαζβε ηυηε ιέζα ημο Σδ εέθδζδ κα θένεζ ημκ ηυζιμ ακάπμδα.. Σζ ζδιαζία έπεζ ακ είκαζ δίηαζμ ή υπζ; Ώκ θένςζε ημκ λέκμ ημίπμ; Σδκ χνα εηείκδ γμφζε ηδκ αθθαβή γςβνάθζγε η‘ υκεζνυ ημο. Λεπηέξεο Σζίινγινπ
[361]
Ο Βαζίιεο Σζηηζάλεο (1915-84) από ηα Σξίθαια Θεζζαιίαο, ήηαλ έλαο από ηνπο κεγαιύηεξνπο Έιιελεο ιατθνύο ζπλζέηεο, ζηηρνπξγνύο θαη ηξαγνπδηζηέο ηνπ 20νύ αηώλα. Έρεη γξάςεη ηνπο ζηίρνπο εθαηνληάδσλ ηξαγνπδηώλ. Σα ηξαγνύδηα ηνπ αθνύγνληαη κέρξη θαη ζήκεξα.
Πήξα ηε ζηξάηα θη έξρνκαη Πήνα ηδ ζηνάηα ηζ ένπμιαζ ιεξ ζηδ ανμπή ηαζ ανέπμιαζ ζηα ζηαθμπάηζα ζμο εβχ ζθονίγς άζε ιε ιέζα βζα κα 'νες ηαζ ζηνχζε ιμο κα ημζιδεχ Να ιε ζηεβκχζεζξ ιε θζθζά ιεξ ζηδ γεζηή ζμο αβηαθζά ηαζ ιδ ι‘ αθήζεζξ πζα κα λακαθφβς ημκηά ζμο πάνε ιε κα 'νες ηαζ ζηνχζε ιμο κα ημζιδεχ Κακέκα ιάηζ δε εα δεζ πέηα ζακ πνχηα ημ ηθεζδί ηαζ έπεζξ ημ θυβμ ιμο βθοηζά ι‘ αβάπδ ζηζβιή δε εα ζ‘ απανκδεχ ηαζ ζηνχζε ιμο κα ημζιδεχ. Βαζίιεο Σζηηζάλεο
[362]
Ο Ηνχιηνο Σππάιδνο (1814-1883) από ην Λεμνύξη ηεο Κεθαινληάο, ήηαλ πνηεηήο Αλήθεη ζηνπο ιεγόκελνπο ζνισκηθνύο πνηεηέο ηεο Δπηαλεζηαθήο ρνιήο.
Σν πιάζκα ηεο θαληαζίαο Βζφ πμο πνχηδ επνυααθεξ ζακ υκεζνμ ειπνμζηά ιμο, ηζ άκαρεξ πάεδ αημίιδηα ζηδκ άδμθδ ηανδζά ιμο, α! πμφ 'ζαζ, πεξ ιμο, αβάπδ ιμο, πμφ 'ζαζ, βθοηζά ιμο εθπίδα; Tδ βδκ έπεζξ παηνίδα ή η' άζηνα η' μονακμφ; Βζὲ γδηχ ζημ πάναια, ζα βθοημθέββεζ δ ιένα, εζξ ημκ αθνὸ ηδξ εάθαζζαξ, ζημκ ήζοπμκ αζεένα· εζέ ζηδκ ακεμζηυθζζηδ ημο ηάιπμο πναζζκάδα, ζηδκ ιοζηζηὴκ απκάδα ημο ένιμο θεββανζμφ. Πυζεξ θμνέξ ιμο θαίκεηαζ κα ζε εςνχ ιπνμζηά ιμο, ηαζ απυ ηα ζηήεζα ζηέηεηαζ κα πεηαηηεί δ ηανδζά ιμο εςνῶχ ηα μονάκζα αθέιιαηα, η' αββεθζηυ ζμο ζηυια, η' αένζκμ ημ ζχια, ηα μθυπνοζα ιαθθζά. Πυζεξ θμνέξ, αβάπδ ιμο, γδηχκηαξ ζε εζξ ηα λέκα, ιε πυεμ βφνς αζήηςζα, ηα ιάηζα ενςηεοιέκα, υπμο ηα ηάθθδ εθάιπακε ιεξ ζη' άκεδ, ζηα θμοθμφδζα, υπμο πμνμί, ηναβμφδζα ιαβεφμοκ ηδκ ηανδζά. Ηνχιηνο Σππάιδνο
[363]
Ο Σπξηαίνο, ήηαλ αξραίνο Έιιελαο ειεγεηαθόο πνηεηήο, γηνο ηνπ Αξρεκβξόηνπ, θαηαγόκελνο από ηηο Αθίδλεο ηεο Λαθεδαίκνλνο (ζεκεξηλό Γαθλί ) θαη όρη από ηηο Αθίδλεο ηεο Αηηηθήο θαη έδεζε ηνλ 7ν αηώλα, σο ζύγρξνλνο ή ιίγν παιαηόηεξνο ησλ επηά ζνθώλ ηεο αξραηόηεηαο.
Παηάλαο Γζα ηδκ παηνίδα ζηδκ πνχηδ βναιιή πμθειχκηαξ κα πέζεζ ζακ παθζηάνζ ηακείξ είκαζ ιεβάθδ ηζιή· υιςξ κ‘ αθήζεζ ημκ ηυπμ ημο, πθμφζζα κ‘ αθήζεζ πςνάθζα ηαζ δζαημκζάνδξ κα γεζ, κα μ πζμ ιεβάθμξ ηαδιυξ· ιε ηδ βοκαίηα, ημ βένμ παηένα, ηδ δυθζα ημο ιάκα ηαζ ηα ιζηνά ημο παζδζά κα ηνζβονκά δς ηζ εηεί. πμο ημκ ζπνχπκεζ δ ακάβηδ ηαζ δ ένιδ ημο θηχπεζα ημκ θένεζ, υπμο κα πάεζ, ιζζδηυξ εα ‗καζ ζημοξ κηυπζμοξ πακημφ· πάκεζ ηδκ ηάεε μιμνθζά ημο ημνιζμφ, ηδ βεκζά ημο κηνμπζάγεζ, ημκ αημθμοεμφκ πνμζηοπζέξ ηαζ ηαηαθνυκζεξ ζςνυξ. Ξεζπζηςιέκμ θηςπυ ηαζ ηδκ ηθήνα πμο πίζς ημο αθήκεζ δεκ ημκ θνμκηίγεζ ηακείξ ηζ μφηε ηακείξ ημκ ρδθά. Γζα ηα παζδζά ιαξ θμζπυκ αξ πνμζθένμοι᾽ ειείξ ηδ γςή ιαξ, ημφηδξ ηδξ πχναξ εδχ δζαθεκηεοηέξ εαννεημί. Σπξηαίνο (κεηάθξαζε Θξαζχβνπινο ηαχξνπ)
[364]
Ο Τβξίαο ν Κξεο ήηαλ αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο κε θαηαγσγή από ηελ Κξήηε, ν νπνίνο έδεζε πεξί ην 600 π. Υ. Δηθάδεηαη όηη ήηαλ ζύγρξνλνο ηνπ Αιθκάλνο, ηνπ ιπξηθνύ πνηεηή από ηε πάξηε. Σν κόλν ζσδόκελό ηνπ έξγν, «ζθόιηνλ» όπσο ην νλνκάδεη ν Αζήλαηνο είλαη ζπκπνηηθό θαη ρνξεπηηθό άζκα, ζην νπνίν αλαθέξεηαη ε αγάπε γηα ηα όπια
Σ’ άξκαηα Πθμφηδ έπς ημκηάνζ ηαζ ζπαεί ιεβάθμ ηαζ βζα θφθαλή ιμο αζπίδζ δοκαηυ ι' αοηυ μνβχκς, ι' αοηυ εενίγς ηαζ ιε ηα‘ άθθμ ιεξ ζη' αιπέθζ ημ βθοηυ ηναζί παηχ ηζ είι' αθέκηδξ ηδξ ζηθααμθμβζάξ αηυξ ιμο ηζ υζμζ βζ άνιαηα δεκ έπμοκ ηανδζά, κμοκ, βμκαηίγμοκ άροπα ημοθάνζα μιπνυξ ιμο ααζζθζά κα ιε ηνάγμοκ ηαζ κα ιε πνμζηοκμφκ! Τβξίαο (κεηάθξαζε: ηκ. Μελάξδνο)
[365]
Ο Γηάλλεο Τθαληήο γελλήζεθε ζην Αγξίλην ην 1949. Δίλαη πνηεηήο, κεηαθξαζηήο θαη παξνπζηαζηήο ξαδηνθώλνπ.
Σνπ Έξσηα Σμο ένςηα πνέπεζ κα ημο δζκυιαζηε βοικμί υπςξ δζκυιαζηε ζημκ φπκμ ηαζ ζημ εάκαημ, βζαηί μ ένςηαξ εαννχ είκαζ δ ιυκδ ιεηαθααζά αζςκζυηδηαξ∙ μ ένςηαξ είκαζ δ θφηνςζδ ημο ηέθεζμο πμνμφ, είκαζ δ αβαθθίαζδ ημο Καζνμφ.
Δίλαη πνπ κε θαξκάθσζε ε Γλψζε Ώκ είκαζ πμο αοηή δ βδ ηαηάκηδζε ιζα απμιαηνοζιέκδ ζημηεζκή επανπία· ακ είκαζ πμο αοηυξ μ ηυζιμξ έβζκε απυημζιμξ ακ είκαζ πμο αοηή δ γςή έβζκ‘ οπυκμζα γςήξ ημφημ ημ θςξ οπυκμζα θςηυξ ημφημξ μ πνυκμξ έκα θδζιμκδιέκμ πανεθευκ είκαζ πμο ιε θανιάηςζε δ βκχζδ. Δ βκχζδ ήηακ βθοηζά ζημ ζηυια ηαζ πζηνή ζηα ζπθάπκα δ βκχζδ ηάπμηε ιμο βθφηαζκε ηδ ιαηαζμδμλία δ βκχζδ ηχνα δεκ επζηνέπεζ κα βεοηχ μφηε ιζα ρεοδαίζεδζδ. Δ βκχζδ ενήιςζε ηδ βκχζδ· πζα δεκ έπς πμφ κ‘ αημοιπήζς ημ ηεθάθζ ιμο. Καζ ζηέθημιαζ ημ Λάγανμ πμο υπςξ θέκε ηίπμηε δεκ εέθδζε κα πεζ πανά ιμκάπα ζηζξ θαζηζέξ ημο ηάθμο αηυια ηοθζβιέκμξ γήηδζε κενυ βζα κα λεπθφκεζ ηα θανιαηςιέκα ζπθάπκα ημο. Γηάλλεο Τθαληήο
[366]
Σν πνπ κνπ θιέςαλ ην κπνπθάλ Σμ πμο ιμο ηθέρακ ημ ιπμοθάκ δεκ είκαζ ηίπμηα, ηζ μ ηθέθηδξ ημο αξ είκ‘ εοθμβδιέκμξ. ιςξ ζακ ηάκεζ ρφπνα ηαζ ιμο θείπεζ (δεκ έπς έκα δεφηενμ ιπμοθάκ) υηακ ηνοχκς ίζςξ κα νίλς ηάιπμζμοξ πνζζημφξ ηαζ πακαβίεξ. Γζαηί ηζ μ ηθέθηδξ πνέπεζ (νε βαιχ ημ) κα ‗καζ έκαξ ζμθυξ, κα ‗πεζ αίζεδζδ ημο δίηαζμο, κα ηθέαεζ αοηυκ πμο πνέπεζ.
Ζ Κίξθε ηέθηδηε πςξ ηαθυ ήηακ κα ‘αβαζκ‘ έλς• άκμζλε θμζπυκ ημ ροβείμ λεηνέιαζε ηζξ ζάνηεξ ηδξ, ηζξ θυνεζε ημζηάπηδηε θζβάηζ ζημ θεββάνζ πμο ήηακ ηνειαζιέκμ εηεί ζημ έαβα ηδξ ζπδθζάξ ηαζ ηαηδθυνζζε. -Πμφ πάεζ; -Ένπεηαζ κα ζαξ νίλεζ αεθακίδζα ζφκηνμθμζ!
Δξψηεζε θη απάληεζε ζηελ αγνξά «ΐβάγεζξ θεθηά» ιμο θέκε «απυ ηδκ πμίδζδ;» «Λεθηά;» ημοξ απακηχ, «θεθηά; ΐβάγεζ θεθηά πμηέ μ εναζηήξ; Λεθηά αβάγεζ ιμκάπα μ κηαααηγήξ». Γηάλλεο Τθαληήο
[367]
Ο Μαρίνος Φαλιέρος ήταν Κρητικόσ βενετςιάνικησ καταγωγήσ που γεννήθηκε και έζηςε ςτην Κρήτη την εποχή που τυπικά ορίζεται ωσ όριο μεταξύ του Μεςαίωνα και τησ Αναγέννηςησ (1397-1474). Η οικογένειά του (Falieri) εγκαταςτάθηκε ςτο νηςί περί το 1211. Ο πατέρασ του Μαρίνου ήταν ο Μάρκοσ Φαλιέροσ ήταν από τουσ μεγάλουσ γαιοκτήμονεσ τησ Κρήτησ και η μητέρα του η Ανιέζε ήταν κόρη τησ αριςτοκρατικήσ οικογένειασ Ghisi των Κυκλάδων. Ο Μαρίνοσ παντρεύτηκε την Φιορέντςα κόρη του διοικητή των Κυκλάδων Pietro Zeno και απέκτηςαν εννέα παιδιά. Ο ίδιοσ ήταν αρκετά μορφωμένοσ, μιλούςε ιταλικά και λατινικά, αλλά η μητρική γλώςςα ήταν η κρητική διάλεκτοσ. Ήταν μέλοσ τησ καθολικήσ εξέχουςασ τάξησ και τησ Ενετικήσ διοίκηςησ του Χάνδακα (Ηρακλείου). Φαίνεται πωσ η λογοτεχνία τον απαςχόληςε ωσ πάρεργο και κυρίωσ ςτα νεανικά του χρόνια. Το γνωςτά του έργα είναι πέντε ποιήματα που γράφτηκαν μεταξύ των ετών 1418 και 1430. Τα τρία από αυτά ήταν θρηςκευτικά: Ρίμα παρηγορητική, Λόγοι διδακτικοί του πατρόσ προσ τον υιόν και Θρήνοσ εισ τα Πάθη και την ταύρωςιν του Θεού και ωτήροσ ημών Ιηςού Χριςτού. Τα άλλα δυο είναι ερωτικά γραμμένα ςε δεκαπενταςύλλαβουσ ομοιοκατάληκτουσ ςτίχουσ και έχουν τίτλουσ: Ιςτορία και Όνειρο και Ερωτικόν Ενύπνιον. Το δεύτερο ποίημα το Ερωτικόν Ενύπνιον είναι πολύ μικρότερο από το πρώτο και αποτελείται από 130 ςτίχουσ μόνο. Ο αφηγητήσ-Φαλιέροσ κοιμάται και ςτον ύπνο του τον επιςκέπτεται μια κόρη, (ςτησ οποίασ τον έρωτα δεν έχει ανταποκριθεί ο ποιητήσ) που την ςυνοδεύει ο μικρόσ φτερωτόσ έρωτασ, απεςταλμένοσ του πανίςχυρου βαςιλιά τησ αγάπησ του Έρωτα. Ο κόρη και ο έρωτασ ςυζητούν ςε πιο μέροσ του ςώματοσ του αφηγητή θα βυθίςει το βέλοσ του η Έρωτασ. Τρομαγμένοσ ο ποιητήσ αποφαςίζει να ενδώςει ςτην αγάπη του κοριτςιού. Τότε ο μικρόσ έρωτασ του αφηγείται ότι η κόρη έφταςε παραπονεμένη ςτο βαςίλειο του Έρωτα (ςτην Ερωτοκρατία) και ζήτηςε την υποςτήριξη του ηγεμόνα, του Πρώτου Έρωτα, ο οποίοσ αποφάςιςε να ςυνετίςει εκείνον που αρνείται τον έρωτα μιασ κόρησ. Όταν πια ο ποιητήσ είναι έτοιμοσ να κάνει έρωτα με την κόρη, το λάλημα ενόσ κόκορα τον ξυπνά και ο αφηγητήσ απογοητευμένοσ επανέρχεται ςτην πεζή πραγματικότητα.
[368]
Μαξίλνπ Φαιηέξνπ: Δξσηηθφλ Δλχπληνλ Φίθε, ημ ζπθάπκμξ ημ πμθφ, ημ έπμιε, ιε αζάγεζ κα βνάρς πνμξ εζέκ βναθή, πμκεηζηή κα ιμζάγδ. Λμζπυκ μ πυκμξ ηδξ ηανδζάξ ηαζ ημο ημνιζμφ δ εθίρζ Καζ ηςκ πενζχκ μ ηνμιαζιυξ, πμο δεκ ιπμνεί κα θείρδ, μοδέ ι‘ αθίκαζζ πμηέ κα πζάζς ημ ημκηφθζ, μοδέ δ πνίηα ι‘ άθζκε θυβμ κα αβδ εη ηα πείθδ. Σχνα θμζπυκ ακάζακα ηζ επήνα θίβμ αένα απυ ηα ηυζα αάζακα, ηα έπς κφπηα ιένα, ηαζ εέθς βνάθεζ πνμξ εζέκ ηαζ υκεζνμ μπμφ είδα ηαζ ζηένβς κα ‗καζ βζα ηαθή ηδξ ηφπδξ ιμο ιενίδα. Έπμκηαξ πάκηα εζξ θμβζζιυ ιζακ απ‘ αοηήκ ηδ πχνα, εςνχ ηδκ ηζ ήνεε εζξ φπκμ ιμο πνμξ ηδκ αοβήκ ηδκ χνα‘ έζονκε ηαζ βζα ζοκηνμθζά έκα παζδί ιζηνμφθζ, ‗θυνεζ θηενά πνοζυθαιπνα, ήηακ πμθθά ιμνθμφθζ‘ ηζ είπε ειπνυξ ζηα ιάηζα ημο ιζα ιεηαλέκζα ζηέπδ, εζξ ιζα εςνχ ηζ εαβάκεζ ηδ ηαζ ζηέηεζ ηαζ ιε αθέπεζ. ………………………………………………….. Γνμζηχ ημ ζπθαπκζηυ παζδί θέβεζ: «Κεξά θνηκάηαη απηόο νπνύ ‘ηαλ αθνξκή, θη εζέλα δε ζπκάηαη. ξηζε ην ελ’ η’ νξέγεζαη, ηη πήξα εμνπζηά κνπ απηόλ, πνπ κέιιεη λ’ αγξππλά πιηά παξά δελ, θπξά κνπ». Κζ εηείκδ θέβεζ: «Γέκηζε ηνπ πόζνπ ην δνμάξη, θη έβγαιε κηα θαξκαθεξή ζαγίηα κε μηθάξη». φκημια αθέπς ημ παζδί ηαζ ημ δμλάνζ πζάκεζ ηαζ ιζα ζαβίηα δίζημιδ εη ημ ηανηάζζζ εαβάκεζ. Λέβεζ πνμξ ηδκ πμθφπμκδ: «Πνύ ζέιεηο λα ηνλ δώζσ; λα ηόλε δώζσ ζηελ θαξδηά θαη λα ηνλ ζαλαηώζσ;» Συηεξ, ιμο θάκδ, θέβεζ ημο: «Βαξ’ ηνλ εηο άιινλ ηόπν, λα ηπξξαγλάηαη ‘ο όηα δε κε πόλν θαη κε θόπν». ………………………………………………. Κζ εβχ η‘ αημφζεζ εζηέκαλα ηζ εδάηνοζεκ ημ θςξ ιμο, εαθέπμκηαξ ημκ Ένςηα ιε ημ δμλάνζ μιπνυξ ιμο. Αέκς βμονβυ ηαξ πείναξ ιμο, ηνέπς ηαζ πνμζηοκχ ημκ, ηνέιμκηαξ ηαζ δεζθζάγμκηαξ υθμξ παναηαθχ ημκ βζα κα ιμο δχζδ πάνζηα, εάννμξ βζα κα ηενδέζς ημ πεεοιά δ ηανδίηζα ιμο ηαζ δ ροπή ιμο απέζς. Κζ αοηυξ βεθχκηαξ θέβεζ ιε: «Σηέθε, κε δεηιηάδεο, θη άληξεςε ηελ θαξδίηζα ζνπ θαη κελ αλαζηελάδεο θη ηδέο, ην ζέιεηο δήηεμε, όη’ είκαη σξηζκέλνο απέ ηνλ Πξώηνλ Έξσηα ζε ζέλ’ απεζηαικέλνο’ θη έρσ ‘μνπζηάλ, σο ζεο ηδεί, λα θξέλσ ηνπο πνηνύζη, [369]
απηνύο νπόρνπλ πεζπκηά, θιόγαλ θαη δελ κπνξνύζη. Καη ήμεπξε, ην κειιάκελν εθ ηελ αξρήλ ηνπ αλζξώπνπ νη Μνίξεο ην κνηξαίλνπζη λα γελλεζεί κε θόπνπ. Γηαύην θη εζέλ ε Μνίξα ζνπ σο ζόγξαςε θαη κέιιεη, ζέιεηο ηελ πάξεη, πίζηεςε ζην πείζκα πνπ δελ ζέιεη». Κζ εβχ ημο θέβς: «Έξσηα, αλ έλ’ ζα ιεο θαη κνηάδεη, ηνπ θαζελόο θη ά κέιιεηαη δελ πξέπεη λα θνπηάδε. Λνηπόλ, δελ θάκλεη ρξεηά ηηλάο νπδόισο λ’ αγαπήζε, αθήηηο έλ’ κειιάκελν ε Μνίξα λα ην πνίζε ηνπ θαζελόο θη ά κέιιεηαη πξέπεη γηα λ’ αληκέλε ζ’ όηα λα έιζε ν θαηξόο, ην πεζπκά λα γέλε». - «Ώοηείκ‘ δ ηυνδ ήνεε ρεξ ζηδκ Βνςημηναηία ηζ δφνε ημκ Πνχημκ Ένςηα ι‘ υθδκ ηδκ ζοκηνμθία‘ ηαζ ηθαίεζ ηαζ ενδκμαμθεί, ανπίγεζ κα δδβάηαζ, ηαζ πνμξ ημκ Πνχημκ Ένςηα πμθθά πανεπμκάηαζ. Κζ ανπίγεζ, θέβεζ: «- Ένςηα απυ πνμκχκ δεηάλζ εβνάθηδηα βζα δμφθδ ζμο ηζ εβχ ηαηά ηδκ ηάλζ, ηζ έααθα εζξ ιζμκ ημκ πυεμ ιμο εζξ κέμκ, μπμφ ι‘ εθάκδ πμθθά ηαθυξ ηαζ ιεηά ιε κα γήζδ, κ‘ απμεάκδ. Κζ αοηυξ ειέκα αβάπδζε ζηενζά ηζ ειπζζηειέκα ηζ είπα ηζ εβχ ημ εάννμξ ιμο βζα κα πανή ι‘ ειέκα. Σχνα, ημ πχξ ι‘ εβίκδηε ηζ έααθε ζ‘ άθθμκ πυεμ; ηζ ακ εκ‘ ηζ εζφ ημ εέθδζεξ, πεξ ιε ημ κα ημ βκχες, κα ιδ πζηναίκς ημ ημνιί ηαζ ηδκ ηανδζά κα θθέβς ηαζ ιε ηδκ παναπυκεζζ ηδκ ηφπδ ιμο κα ηθαίβς –» Συηεξ ανπίγεζ μ θμαενυξ μ Πνχημξ ηςκ Βνχηςκ, ηαζ θέβεζ: «Κόξε, ζάξξεζε ζ’ απηόλ θη άθεο ηνλ πξώηνλ’ ζηεξέσζε ηνλ όξεμηλ ζ’ ηνύηνλ πνπ ιέγεηο ηώξα θαιά θη ά ιείπεηαη απ’ εδώ θη έλαη ζε μέλε ρώξα’ γηαηί όηαλ εγελλήζεθεο ήξζε ζ’ εκέλ’ ε Μνίξα, γειώληαο θαη ραηξάκελε θη εθηύπεζε ηελ ζύξα’ ιέγεη κε: - Δγελλήζεθε κηα λέα ηελ ώξα ηνύηε, θη εηο η’ όλνκα ηνπ νδεηλόο άκε θαη γξάςε κνύ ηε – Κη είπε κνπ θη άιια πεξηζζά ε Μνίξα ζνπ γηα ζέλα, θη εηο ηνλ ηξνρόλ ηεο Δξσηηάο όια ηα ‘ρσ γξακκέλα. Γηαπηό εγώ θη ε Μνίξα ζνπ, εγώ θη απηόο πζηέξνπ, κέιιεη ζνπ εηο πινύηε θαη ηηκή νη ηξεηο καο λα ζε θέξνπ. Καη λα ην μεύξεο θαζαξά’ ζ’ άιινλ λα κε αζηβάλεο γηαηί ζε κέιιεη κεη’ απηόλ λα δήζεο, λ’ απνζάλεο. Τ’ άθνπζα θη είδα, είπα ζνπ θαη ζώξεηε ην γηαηξό ζνπ, θη ηδέο ην γιεγνξόηεξν λα γηάλεο ην θαθό ζνπ’ γηαηί θαηξόο νπ’ απεξλά νπδέ γπξίδεη πιέν, θαη ην ‘ρεηο ρξεία γύξεπζε, θη άιιν νπδέ ζνπ ιέσ. Κη έρεηε γεηα, αθίλσ ζαο, θη ν θάζε είο αο γλώζε [370]
Γπξεύζεηε ηεο Δξσηάο άκα ην ζαο εδόζε». Κζ εβχ η‘ αημφζεζ, θίθε ιμο, επάνδεκ δ ροπή ιμο εζξ ιζμκ εζίιςζα ημκηά ζηδκ πμθοπυεδηή ιμο, ηζ άπθςζα ημ πενάηζ ιμο ζη‘ χνζμ ηδξ ημ ηναπήθζ, ηζ εζίιςζα ηα πείθδ ιμο πνμ ηα δζηά ηδξ πείθδ. Συηεξ ήημομκ έηηοπμ ηζ έηνμοβεκ εζξ ηδ εφνα, θέβς: «Τα έλαη;» Λέβεζ ιε: «’Αλνημε, εγώ ΄καη ε Μνίξα». Συηε δ ηυνδ θέβεζ ιμο: «Γξάκε λα ηεο αλνίμεο, θη αλ ήζνπλ θξόληκνο πνηέ, ηώξα ην ζέιεηο δείμεηο». Σνέπς ιε ημ πμηάιζζμ ηζ ακμίβς ηδξ ηαζ ιπαίκεζ ηζ απέ ηα ηάθθδ ηά ‗ιμνθα ι‘ εθάκδ ‗ηζ θαιπαίκεζ. «Χίιηα θαιώο απέζσζε, ρίιηα θαιώο ηελ είδα, ηελ ζπιαρληθώηαηε θεξά θαη Μνίξα κνπ ειπίδα». «Εσή, ραξά θαη ‘γεηάλ πνιιή λα ‘ρεηε» θέβ‘ δ Μμίνα, ηαζ ιε ημ αθέιια ημ βθοηφ ημοξ δομ ιαξ εζοκηήνα. ΐάγς ενμκίκ ηαζ θέβς ηδξ: «Έια, θεξά, λα δήζεο, ζσξώ ζε ‘ηη ήιζεο κε ζπνπδή, θάηζε λα μαηνλήζεο». Συηεξ έηναλε αθέηημναξ ηζ ειέκα λφπκδζέ ιε, ηαζ η‘ υκεζνμ μπυαθεπα επήβε ηζ άθδηέ ιε. Καζ πάθζ θέβς: «Αο θνηκεζώ κε ηνύηελ ηελ νιπίδα, κήλα γπξίζεη η’ όλεηξν’ ηέηνην θαιό δελ είδα». Γονίγς δς, βονίγς ηεζ, ηδ Μμίνα δεκ δονίζης, μοδέ ηδκ κέακ πμο ηνάημοκα‘ υπμο! ηαζ πυζα πθήζης! Ο πεηεζκυξ ιμο ημ ‗θηαζζε‘ ά δε ι‘ είπε λοπκήζεζ, μθμηεθίξ δ Μμίνα ιμο, ιμφ ημ ήεεθε ‗λμθθήζεζ. Ώξ ηάικεζ, μ κζμξ μπ‘ αβαπά ζ‘ εηείκμ ημ βονεφεζ, ζημκ ηυζιμκ υπμο πενπαηεί ιε ηζ ηνυπμκ μδεφεζ, βζαηί έκ‘ πμθθά πνεζαγυιεκμ ζημοξ κζμοξ βζα κα ηαηέπμοκ, μπμφ πμεμφκ ζημκ Ένςηα, ημ πχξ κα ημκ λεηνέπμοκ. Λμζπυκ ημ νήβα ημ θνζηηυκ Ένςηα κα ηζιμφιε, ηζ άθθμ δεκ έπς ια ζαξ πς ζηδκ νίια πμο δδβμφιαζ. Μαξίλνο Φαιηέξνο
[371]
Ο Φαλνθιήο (3νο π. Υ. αηώλαο) ήηαλ αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ηεο Διιεληζηηθήο πεξηόδνπ. Αλήθεη ζηελ νκάδα ησλ ειεγεηαθώλ πνηεηώλ ησλ Αιεμαλδξηλώλ ρξόλσλ. Διάρηζηα απνζπάζκαηα έρνπλ δηαζσζεί από ηα έξγα ηνπ.
Ζ ζθαγή ηνπ Οξθέα ……….. Μα ημκ Ονθέα ζηυηςζακ ηαηέξ μζ ΐζζηςκίδεξ Δ ηάεε ιζα επφεδ επάκς ημο ιε ημθηενυ ζπαεί ηζ γήθερακ πμο παίκεζε ημο θίθμο ηα ηάθθδ ηαζ δεκ ηναβμφδδζ‘ μιμνθζέξ ηαζ ιάβζα βοκαζηχκ ηζ αθμφ ιε ηα θεπίδζα ημοξ ημο ηυρακ ημ ηεθάθζ ημ ‗νζλακ ιε ηδ θφνα ημο ζημ ηφια ημ βθαοηυ. Σα δομ δεηά ιε ιζα εδθεζά, ιαγί βζα κα ηα παίνκεζ Καζ κα ηα ανέπεζ μ αθνζζηυξ βζαθυξ μθδιενίξ… Μα πνμξ ηδ Λέζαμ δ εάθαζζα ηα πάεζ ηαζ ηα λςζένκεζ Κζ αημφζε‘ δπυξ ζημ πέθαβμξ ζα θφναξ θοβενήξ Καζ ζηα κδζζά ηαζ ζη‘ ακεδνά αηνμβζάθζα πμο ημ πήνακ ηαζ ημ ηεθάθζ μζ ηάημζημζ έεαρακ ημ ζενυ ηζ έααθακ ιεξ ζημ ικήια ημο ηδκ πμκειέκδ θφνα, πμο ηίκαε πέηνεξ έθαθεξ ηαζ η‘ Άδδ ημ κενυ! Κζ απυ ηα ηυη‘ εναηεζκά ηναβμφδζα ηαζ ηζεάνεξ ζηδ Λέζαμ πνχη‘ δπμθμβμφκ απ‘ υθα ηα κδζζά. Σμοξ Θνάηεξ πάθζ αημφβμκηαξ ηζ ΄ηάιακ μζ γδθζάνεξ βοκαίηεξ ημοξ, ημοξ έπζαζε εοιυξ ηζ απεθπζζζά ηαζ ζηίλακε ηςκ εδθοηχκ ηα δένια κα εοιίγμοκ ηα αέκεηα ζδιάδζα ημοξ ημ ιαφνμ θμκζηυ ηζ αηυια ηζξ βοκαίηεξ ημοξ ίζα ιε ηχνα ζηίγμοκ βζα ημο Ονθέα ηδ ζθαβή, η‘ απίζηεοημ ηαηυ. Φαλνθιήο (κεηάθξαζε: ηκ. Μελάξδνο)
[372]
Ο Γηψξγνο Φηιηππίδεο γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1977 θαη απηνθηόλεζε ην 1997 ζε ειηθία κόιηο είθνζη εηώλ. Άθεζε πνιιά πνηήκαηα πνπ εθδόζεθαλ κεηά ην ζάλαηό ηνπ.
Νπρηνθφπνο Θέθς κα αοείζς ειέκακ, ιαηνζά ζηδ κμναδβζηή εάθαζζα εα ημζηάγς ηα θζμνδ, ζηα νμοεμφκζα ιμο εα ιπαίκεζ κενυ ηαζ ζζβά ζζβά εα αοεζζηχ ιε ηδκ υιμνθδ εζηυκα ηςκ θζμνδ ζημ ιοαθυ ιμο [....] Θέθς κα παίλς πμδυζθαζνμ ι' αοηή ηδκ ιπάθα, υπςξ ηα παζδζά ζηζξ υπεεξ ηδξ Γηαιπυκ, ζηδκ αιιμοδζά -δφμ θεπηά κα ζημοπίζς ημ ιέηςπμ ιμο απ' ημκ ζδνχηα, ηάκεζ γέζηδ ζ' αοηή ηδ εάθαζζαηαζ κα ηδκ ηθμηζήζς ζημκ ήθζμ ηαζ κα βονίζεζ, ιήπςξ ηαζ ηαηαθάαεζ ηακείξ πυζμ πμθφ δεκ ιε κμζάγεζ ακ ηαμφκ υθα ηα δμθάνζα ηαζ ηα ιάνηα ηαζ ηα βζεκ ημο ηυζιμο ή ζθαπημφκ ζηδκ πμδζά ιζαξ ηαζκμφνζαξ ιέναξ πμο ε' αβαπά άθθμκ, βζα κα βονίζς ηζ εβχ κα ημζιδεχ ηδξ πνμημπήξ, ζηδκ Ώεήκα.
[373]
Μφλνο ζεαηήο (απυζπαζια) Έκα θοθθανάηζ πέθηεζ θεζκμπςνζάηζηα ηαζ ημ ηζκδιαημβναθχ ιε ηα ιάηζα ιμο ζε νυθμ θθμοηανζζιέκδξ ηάιεναξ, ηαζ ακμίβεζ ηδκ αοθαία ζημ εέαηνμ ημο πανμλοζιμφ: λεπνμαάθθεζ - έκαξ μθυηθδνμξ είαζμξ πμο εηηεθεί ιε μκεζνζηή αηνίαεζα, ιε αεθμφδζκδ πμθοηέθεζα ηδκ πανάζηαζδ ηδξ μοημπίαξ ηαζ ημ ένβμ θέβεηαζ «Δ ιονςδζά ζμο». Δ ζηδκή είκαζ έκα βζβάκηζμ απμθζεςιέκμ έκημιμ ζε ζηάζδ πνμζεοπήξ πμο μκμιάγεηαζ «Ώηνυπμθδ», ηαζ ηάεε θμνά - πμο ακαηνζπζάγεζ ημ πκμφδζ ηδξ θςκήξ ζμο ηνίγεζ πνμζπαεχκηαξ -- κα γςκηακέρεζ. …………………………….. Μυκμξ εεαηήξ - είκαζ δ κφπηα πμο έπεζ βείνεζ - ζημ ηζβηθίδςια ιζαξ οπενζφβπνμκδξ ηνειαζηήξ βέθοναξ, πζάκμκηαξ ζζβακή ημοαεκημφθα ιε ηδκ άηνδ ημο ηυζιμο, δ ιζζή βηνειζζιέκδ, δ άθθδ ιζζή - οπυ ηαηαζηεοή, ζακ ηδκ ακάζα ιμο υηακ βονεφς ημ ηαθφηενμ ημιιάηζ ηδξ βζα κα ζηνμαζθίζς - έκακ ηοθχκα ζε ιζα εθάπζζηδ πενζμπή - ζημ θαζιυ ζμο. ………………………….. Γηψξγνο Φηιηππίδεο
[374]
Ο Φηιφδεκνο (110 π.Υ.-35 π. Υ.) ήηαλ Έιιελαο επηθνύξεηνο θηιόζνθνο, πνηεηήο θαη επηγξακκαηνπνηόο, από ηα ζηα Γάδαξα ηεο Παιαηζηίλεο. Μεηνίθεζε ζηελ Αζήλα όπνπ καζήηεπζε ζηελ Δπηθνύξεηα Φηινζνθηθή ρνιή Άθεζε πινύζην ζπγγξαθηθό έξγν.
Κνξίηζη ζηάζνπ λα ζνπ πσ ηάζμο μιμνθμφθα, Πενίιεκέ ιε. Πμζμ είκ‘ η‘ μκμιαηάηζ ζμο; Πμφ ηάπα ιπμνχ κα ζε δς; Πεξ ιμο ηζ εέθεζξ ηζ εβχ εα ζημ δχζς. Αε ιζθάξ, ε; Πμφ ιέκεζξ, πεξ ιμο. Θα αάθς ηάπμζμκ κα ζε παναημθμοεεί. Μήπςξ ζ‘ έπεζ άθθμξ ηακείξ; Πς πς αηαηάδεπηδ. Γεζα ζμο. Οφηε βεζα ζμο δε θεξ; Ξακά ηαζ λακά εα ζε πθεονίζς· λένς κα ιαθαηχκς εβχ πμθφ πζμ ζηθδνυηανδεξ απυ εζέκα. Γζα ηχνα, ηονία ιμο, ακηίμ ζαξ. Φηιφδεκνο (κεηάθξαζε: Αλδξέαο Λεληάθεο)
Καη ζηα εμήληα ηεο Δ Υανζηχ πνυκςκ ελήκηα πθήνεζξ ηφηθμοξ ηχνα ηθείκεζ ηαζ ηα ζβμονά ιαφνα ιαθθζά ηδξ υπςξ πνζκ ηναηζμφκηαζ· ζακ αθααάζηνζκα πςκάηζα μθυζηδηα ηα δομ ηδξ ζηήεζα αηυια δεκ πνεζάγμκηαζ ζηδευδεζιμο αμήεεζα· ηζ απ‘ ημ ανοηίδςηυ ηδξ δένια δ αιανμζία ηζ δ ζαβήκδ ζηάγμοκ αηυια, ζηάγμοκ ηαζ πανίηςκ ιονζάδεξ. ζμζ εναζηέξ ιπνμζηά ζε θθμβζζιέκμοξ πυεμοξ δεκ πημμφκηαζ αξ ζπεφζμοκ, θδζιμκχκηαξ ηςκ εηχκ ηδξ ηζξ δεηάδεξ. Φηιφδεκνο (κεηάθξαζε: Νίθνο Υ. Υνπξκνπδηάδεο)
[375]
Σν’ ρεη η’ φλνκα, Φηιφδεκε Βνςηεφηδηα ηάπμζα Αδιχ απυ ηδκ Πάθμ· δεκ είκαζ πενίενβμ ιεηά ηάπμζα Αδιχ απυ ηδ άιμ· ηίπμηα ζπμοδαίμ· Σνίηδ πάθζ ιζα Αδιχ απυ ηζξ Τζίεξ· δεκ είκαζ πζα παζπκίδζ· ηέηανηδ ήνεε δ Αδιχ απ‘ ηδκ Ώνβμθίδα. Οζ ίδζεξ μζ Μμίνεξ πνέπεζ κα ιε μκυιαζακ Φζθυδδιμ βζα κα θθμβίγεζ ηδκ ηανδζά ιμο πάκηα ηάπμζα Αδιχ. Φηιφδεκνο (κεηάθξαζε: Γ. Καξακαλψιεο)
Γέεζε ζηε ειήλε Λάιρε, κοπηενζκή, δζηέναηδ, θζθεφςπδ εθήκδ, θάιρε, ιέζα απ‘ ηζξ βνίθζεξ ηςκ παναεονζχκ βθζζηνχκηαξ· ημ θςξ ζμο αξ θμφζεζ ηδκ λακεή Καθθίζηζμκ - ηζ ακ, αεάκαηδ υκηαξ, εςνείξ ηα ιοζηζηά ηςκ εναζηχκ, πμζμξ εα ζε ρέλεζ; Ξένς, εθήκδ, ιαηανίγεζξ ηαζ ημοξ δομ, ηζ ειέ ηζ εηείκδ: ηαζ ηδκ ροπή ζμο είπε μ Βκδοιίςκ ηάπμηε ακαθθέλεζ. Φηιφδεκνο (κεηάθξαζε: Νίθνο Υ. Υνπξκνπδηάδεο)
Σέξκα πηα ηα παηρλίδηα Ώβάπδζα· ηαζ πμζμξ δεκ ημ‘ πεζ ηάκεζ; ε λέθνεκμοξ βθεκημηυπδζα ηχιμοξ. Καζ πμζμξ έιεζκ‘ αιφδημξ ζ‘ αοηέξ ηζξ βζμνηέξ; Κζ είπα ηαηαθδρία ιακζηή. Ώπυ πμζυκε; Αεκ ήηακ ημο εεμφ; Ώξ πάκε ζημ ηαθυ. Γζαηί η‘ άζπνα ιαθθζά ηα ιαφνα αζάγμοκ κα λεημπίζμοκ, θένκμκηάξ ιμο ημ ιήκοια ηδξ θνυκζιδξ δθζηίαξ. Κζ υηακ ήηακ ηαζνυξ κα παίλμοιε, παίλαιε· ηαζ ηχνα πμο εδζάαδ αξ ζηναθμφιε ζε ζηέρεζξ πζμ ζμαανέξ. Φηιφδεκνο (κεηάθξαζε: Νίθνο Υ. Υνπξκνπδηάδεο)
[376]
Ο Ρψκνο Φηιχξαο (1898-1942) γελλήζεθε ζην Γεξβέλη Κνξηλζίαο. Σν πξαγκαηηθό ηνπ όλνκα ήηαλ Γηάγθνο Οηθνλνκόπνπινο. Έγξαςε πνίεζε θαη πεδά. Λόγσ αθξνδίζηνπ λνζήκαηνο δηαηαξάρζεθε ςπρηθά θαη θιείζηεθε ζε ςπρηαηξείν όπνπ θαη πέζαλε.
Καξηέξη Πάκηα κα πενζιέκς ζη' αηνμβζάθζ, ζακ άθθμηε, ζα πεεξ, ζήιενα -πνυκζα! ιεξ απ' ηδ ζηάπηδ κα πεηζέιαζ πάθζ, θμίκζηαξ, ηνίκμ ζηα ηεηνάηνοα πζυκζα. Σμκ ίδζμ ειέκα κα εςνχ ζε εζηυκα, ζ' έκα βζαθυ, πνμζιμκδηή ημο αβκχζημο, πμο 'νπεηαζ ηάπα ζα ζε κάνηδ αννχζημο, ια βθζζηνά ηάης πνμξ ημκ ηαθαιζχκα... Καπκυξ κα αβαίκεζ απυ έκα ηγάηζ πένα, κα θηάκεζ δ αάνηα πςνίξ κέμ πζθυημ, δίπςξ ιαθθζά ηοιαηζζηά ζημκ αένα, υκεζνμ αβάπδξ ηαζ ζηενκυ ηαζ πνχημ.
Μπφξα Σνπ Μάε Μέζα ζημκ Μάδ αθάθαγεκ μ ενίαιαμξ ημο πεζιχκα ηαζ ηδξ ανμπήξ ημ ζφεαιπμκ εανυκηα μ ηεναοκυξ ηαζ ημ παθάγζ ιάναζκε ηδ ηνμθακηή ακειχκα ηαζ ηα ιπμοιπμφηζα π' άκμζβακ ιαηάηζα πνμξ ημ θςξ. Καζ ιέζα ζημ ηνζζηυηαδμ δεκ έθαιρεκ δ ιένα ηαζ δεκ αημφζαιε βθοηυ ηναβμφδδια πμοθζχκ, ια κα αμββά απυημζια ημκ ηαηαθφηδ αβένα ζηα ηνίζηναηα ηςκ θζααδζχκ ηαζ ηςκ πενζαμθζχκ. Καζ η' υκεζνμ ιαξ πμο 'θεβε κα θμοθμοδίζεζ ηχνα πνμζιέκμκηαξ ηυζμ ηαζνυ ημο Μάδ ημ θαφνμ θςξ, αθίιμκμ! δ απάκηεπδ ημ πνυθηαζεκ δ ιπυνα ηαζ ζα ιπμοιπμφηζ ημ 'ηαρεκ μ ιέβαξ ηεναοκυξ... Ρψκνο Φηιχξαο
[377]
'Αγλσζηε Ώπυρε ηαζ κα ι' έαθεπε 'ηείκδ π' ακαγδηχ, αοηή πμο δεκ εβκχνζζα ηαζ πμο πμηέ δεκ είδα, πμο ζηδ ηανδζά ιμο εοθααζηά ηυζμ ηαζνυ ηναηχ, ζα ηάπμζα πνμιδκοηζηή πμο ιε θςηίγεζ, απηίδα. Ώπυρε, πμο ζηζνηά δ ηανδζά, ημ ιάηζ θάιπεζ αδνυ, ζπζείγεζ ημ αίια ιέζα ζμο ηζ αβάθθεηαζ δ ροπή ιμο, ηζ ακορςιέκδ δ ζηέρδ ιμο ζη' άπεζνμ, ι' ανβονυ θςξ θεββανίζζμ, απκμθςηά, κηφκεζ ηδκ έηζηαζή ιμο...
Ζ ειήλε Χξ πυηε εα βονκάξ ζη‘ μονακμφ ηα πθάηδ ανβονή, παζίθαδ, πθδζίθαδ, βειάηδ, ιζζή ζα δνεπάκζ, ζα ιαβεία θςηεζκή, δέζιδ θχηςκ, ζθονί πμο ανβάγεζ, πνοζή, ιζα θεββυννμδ ζηεθάκδ; Πνμαζχκζα, πνυημζιδ, πνμηαηαηθοζιζαία, κφιθδ ςναία, ηνμπζηχκ ιαβειέκδ θνμκηίδα, ηεηαοιέκςκ γςκχκ αθμζίςζδ αηιαία, θθμβενχκ, ιαφνςκ πθαζιάηςκ απηίδα. ΐεδμοίκςκ, Ώθνζηάκςκ ενδζηεία ηαζ θαηνεία ορςιέκςκ ηανδζχκ ηαζ ηναπήθςκ ζημ ακέζπενμ θέββμξ πμο πθέεζ ζα ζπεδία ζηα ςηεάκζα πθάηδ ηαζ ζηα ιήηδ ηςκ ενφθςκ. Έηπαβθδ, εεία, βθοηζά ηαζ ηαθή, θςηζζιέκδ ζα ιεηέςνμ εέθβδηνμ, ζα ιέβα ιπαθυκζ, θάνε, ηυζιδια ηαζ ηζάνα βθοιιέκδ ζ‘ έκα πνυηοπμ θίεςκ, ενχηςκ αηυκζ. Οπηαζία, θεοβαθέα μιμνθζά, Οθδθία, βμδηεία ηςκ άζηνςκ, αθχιδ, ηναζπάθδ, ηςκ δνχςκ ιοεζηή ενςιέκδ, μιζθία, Ήνα, Λήδα, ειέθδ, Κθεμπάηνα, Οιθάθδ. Ρψκνο Φηιχξαο
[378]
Ζ Βαζηιηθή Φξάγθνπ γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1954. πνύδαζε ζηε Γαιιία αξραία ειιεληθή θαη ζύγρξνλε γαιιηθή θηινινγία. Έρεη εθδώζεη ηξεηο πνηεηηθέο ζπιινγέο, έλα ζεαηξηθό πνίεκα θαη δύν παξακύζηα.
Χδή ζηελ Παλζέιελν Μδ ιμο εμθχκεζξ άθθμ ημ ιοαθυ αβαπδιέκδ, είιαζ αδεθθή ζμο ηαζ ημ ίδζμ ακυζζα θααςιέκδ! Έθα κ‘ αβηαθζαζημφιε ηζ μζ ροπνέξ απηίκεξ ζμο αξ ζηάλμοκε ζημ ένεαμξ αββίβιαηα ζεθδκμαυνςκ ενπεηχκ! ηα δίπηοα ζμο, απαηδθά άζημοξ κα ιάπμκηαζ ηζ έθα κα πζμφιε απ‘ ημ ηναζί ημ ζπάκζμ βζα ηζξ ροπέξ πμο μκεζνεφμκηαζ ια δεκ ημζιμφκηαζ. ***
Σν ζαχκα ηακ πακυιαζηε ζε ζηέρεζξ, πάκμοιε αοηή ηδκ αιεζυηδηα ημο εαφιαημξ ηαεδιενκμφ ηαζ αηεθεφηδημο θίβμ πζμ δς απ‘ ηδκ μνβή ιαξ ηαζ ημκ θυαμ ιαξ, θίβμ πζμ ηεζ απυ ηα ιαναιέκα αθέθανά ιαξ. Σμ εαφια, ζηαβυκα πνςζκήξ δνμζζάξ ζηα πέηαθα ημο νυδμο. Σμ εαφια ηδξ βαθάγζαξ ηδξ ζηζάξ ηαεχξ βθζζηνάεζ ζημοξ ημίπμοξ ηςκ ζπζηζχκ ηδ κφπηα Κζ έκαξ ανπάββεθμξ πάκς απ‘ ημκ ευθμ ηδξ μδφκδξ ιαξ, κα ναίκεζ ι‘ άζηνα ηδκ αιήπακδ ζζςπή ιαξ... Βαζηιηθή Φξάγθνπ
[379]
Ζ Άληεηα Φξαληδή γελλήζεθε ην 1945 ζηελ Αζήλα. Έρεη δεκνζηεύζεη κέρξη ζήκεξα νθηώ πνηεηηθά βηβιία, έλα βηβιίν γηα παηδηά, θαζώο κεηαθξάζεηο από ηα αγγιηθά.
Ζ κηθξή αξάρλε Σχνα ιπμνχ κα ηυρς ηδ θέλδ Ν‘ ανενχζς ημ κενυ κενάηζ Ν‘ αθεεχ ζημ λφπκδια Ώπ‘ ημ ευνοαμ ηδξ ιζηνήξ ανάπκδξ. Σχνα ιπμνχ κα ηυρς ημ κενυ Ν‘ ανενχζς ημ ευνοαμ Ν‘ αθεεχ ιζηνή ανάπκδ Μέζα ζημ λφπκδια ηδξ θέλδξ. Ν‘ ανενχζς ημ ευνοαμ Να ηυρς ηδ θέλδ: Μζηνή ανάπκδ κενάηζ. Ν‘ αθεεχ ζημ λφπκδια· Λέλδ απυ ημ ευνοαμ Νενυ απ‘ ημ κενάηζ. (Χζηυζμ μζ ιένεξ θεφβμοκ Σα δάηνοα ηνέπμοκ Καζ ημ κενυ κενάηζ.)
ηεο θπγήο Μαγεφς ηχνα ηα πανηζά, ηα αζαθία, ηα υκεζνα δεκ λένς πμφ κα η' αημοιπήζς. Να ηα ηάρς εα ιείκμοκ μζ ζηάπηεξ ημοξ κα ζημζπεζχκμοκ ηζξ κφπηεξ ιμο. Σμ θεββάνζ ε' ακμίβεζ ηζξ ζηυνπζεξ ζεθίδεξ εα θςηίγεζ ηα υκεζνα εα βίκμοκ άβκςζηεξ υθεξ μζ θέλεζξ. πμζμ πανηί ηαζ κα ζηίζς - υπμζμ αζαθίμ ηαζ κα ζαήζς άννδηα υκεζνα εα ηνζβονίγμοκ θακηάζιαηα ηζξ ιένεξ ηαζ ηζξ κφπηεξ ιμο. Θα ιε ζημηχζμοκ ή εα ηα ζημηχζς. Άληεηα Φξαληδή
[380]
Ο Μάξθνο Αληψληνο Φψζθνινο (1597-1662) ήηαλ Κξεηηθόο πνηεηήο, ελεηηθήο θαηαγσγήο. Πνιύ θαιόο γλώζηεο ηεο ηηαιηθήο θαη ηεο ιαηηληθήο γιώζζαο, έδεζε ζηνλ Υάλδαθα ηεο Κξήηεο (ζεκεξηλό Ζξάθιεην) ζηα ρξόληα ηεο πνιηνξθίαο ηνπ από ηνπο Σνύξθνπο (1647-69). Δθείλε ηελ πεξίνδν έγξαςε ηελ θσκσδία κε ηίηιν "Φνπξηνπλάηνο", ε νπνία δηαθξίλεηαη γηα ην ζαηηξηθό ηεο πλεύκα θαζώο θαη γηα ηελ απεηθόληζε εζώλ θαη εζίκσλ ηεο επνρήο. Σν έξγν γξακκέλν ζε θξεηηθή δηάιεθην, βαζίδεηαη ζε κηα εξσηηθή ηζηνξία θαη δηαλζίδεηαη κε θσκηθνύο δηάινγνπο πνπ ζπρλά θζάλνπλ ζηα όξηα ηεο βσκνινρίαο.
Φνξηνπλάηνο (απφζπαζκα) (Ο Λνύξαο, γηαηξόο απ’ ην Λεμνύξη, γύξηζε επί πνιιά ρξόληα γπξεύνληαο ην παηδί ηνπ πνπ έθιεςαλ νη πεηξαηέο. Τειηθά εγθαηαζηάζεθε ζην Μεγάιν Κάζηξν, όπνπ εξγάζηεθε σο γηαηξόο κε ζπνπδαία θήκε. Ο δνύινο ηνπ Μπνδίθεο δηαθσλεί κε ηηο ηαηξηθέο ηθαλόηεηεο ηνπ αθέληε ηνπ)
ΛΟΤΡΑ: Γνμίηα, ιζα θμνά ηδκ ήπζαζε έκαξ πυκμξ. ΜΠΟΕΗΚΖ: Καζ πχξ δε ηδ ζοιιάγςλε ηυηε μ ηαηυξ ηζδ πνυκμξ; Λ.: Οπίζς ζημ γεναυ κεθνυ, ηζ ήνπεκηζ ζημ αογί ηζδ ιε θυαμ ηαζ ιε ηίδοκμ κα πάνεζ ηδ γςή ηζδ. ΜΠ: Ώξ είπε πάεζ ζη‘ ακάεεια, βζαηί κα γεζ ηνίια ‗καζ Μενιήββμζ δομ δε ανίζημοζζ ζημ ζπίηζ ηζδ κα θάκε. Λ: Ήηναλεκ έκα-δομ βζαηνμφξ, ια ημφημζ ημ ηαηυ ηζδ δεκ εβκςνίζαζζ ηαθά. ΜΠ:
Οβμφζ ζημ νζγζηυ ηζδ
Λ.: Γζαηυ δεκ ήζα πνάηζημζ, ηαεχξ δ ηέπκμζ εέθεζ, ιδδέ ζημοδζάνα Γαθδκυ ιδδέ ηζ Ώνζζημηέθδ, Ώκηνυιαπμ, Βζημοθάπζμ, Ώαζέκα, Μζηνζδάηδ, Αζμζημνίδδ ημ εαοιαζηυ ηαζ ημ ζμθυ Εππμηνάηδ, [381]
πέιπεζ ηαζ ιήκοζε ηαζ ιε κα ηδκε αζγζηάνς ηαζ ημ ηαηυ ηζδ ημ πμθφ ηζ άιεηνμ κα ημονάνς. Ββχ, πμο λεφνεζξ πςξ βζαηνυξ άθθμξ ηαθφηενυξ ιμο ηδ ζήιενμ δε ανίζηεηαζ ηαζ ημφημζ μζ άθθμζ μιπνυξ ιμο δεκ λεφνμοκ ίκηα βίκμοκηαζ. Πάναοηα πεκεηνάνς ιε ηδκ πμθθή ζζέκηζζα, υπμο εζενηζζηάνς, ηαζ ημο ηαημφ ανίζης ηαζ πμφ ηζκάηαζ, ηαζ ημ νειέδζμκ ημο γζιζυ πςξ εε κα ηοαενκάηαζ. Πάναοηαξ αάκς ζ‘ μνδζκζά, ηζ έκα γεζηυ βθοζηήνζ ηζδ αάκς ηάης κα ιπμνεί ημκ πυκ κα ηζδ ζφνεζ, ηζ απυηεζξ ηάκς ηζ ένπεηαζ πανηί ηαζ ηαθαιάνζ ηαζ ιζα νεηζέηα ηζ‘ ήηαια βζαιζά κα πα ηζδ πάνεζ, ηζθζυθαδμ, δαθκυθαδμ, μοκβημοέκημ ηαζ ζακηάθζ, εηεί απυ ηάης, απμφ βνμζηά, ημκ πάκμ κα ημ αάθεζ. ΜΠ: Αεκ είδαζζ ηα ιάηζα ιμο αηυιδ έημζμ αμοαάθζ Λ: Μπμγίηδ, ίκηά πεξ; ΜΠ: Λέβς πςξ δ ηέπκδ ζμο είκαζ ιίνα πςξ πζδελεφβεζαζ ηαθά ηαζ αάκεζξ ηαζ βθοζηήνζα. …………………………………………… Μάξθνο Αληψληνο Φψζθνινο
[382]
Ο πνηεηήο Αληψλεο Φσζηηέξεο γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1953. Έρεη εθδώζεη αξθεηέο πνηεηηθέο ζπιινγέο. Δίλαη ζπλεθδόηεο (κε ηνλ Θαλάζε Νηάξρν), ηνπ ινγνηερληθνύ πεξηνδηθνύ Η λέξη
Αλεπίδεθηνο απνκαζήζεσο Αεκ λένς πμφ κα ζηαιαηήζς. Κζ μφηε έπς πνυκμ δζαεέζζιμ ανηεηυ Γζα κα λειάες Υςνίξ δαζηάθμοξ Ή ιζα ιέεμδμ έζης, Ώπίεακμ - Να αβάθς εβηαίνςξ Ώπυ πάκς ιμο θδ ηδκ φθδ. Ο Έκηζζμκ εθεφνε ημκ θςκυβναθμ Δ θάθαζκα βεκκάεζ θαθαζκάηζα Ο Αμφκααζξ δζαζπίγεζ ηδ ΐζέκκδ - αθυνδημ θμνηίμ ακζανυ ηα δεοηενεφμκηα. Με ηάιπμζεξ επακαθήρεζξ θήεδξ Φαίκεηαζ Θα ηαηαθένς ηάπμηε Να λεεςνζάζμοκ. ιςξ πχξ είκαζ πνάζζκα ηα θφθθα; Ο αίμξ αναπφηαημξ (δ ηέπκδ αηυια αναποηένα) ιςξ πχξ είκαζ δ εάθαζζα κενυ; (ηζ υθα αεααίςξ κενυ) Ώδφκαημκ - ηζ ηζ ακ ηάκς, αδφκαημκ Να ηα πνμθάας. Με ηέημζα έθθεζρδ εθθείρεςκ Μπμνχ κα πάνς απμθοηήνζμ; Αεκ ιπμνχ. Γζ‘ αοηυ Ώξ ιείκς Κφνζε, ζηδκ ίδζα ηάλδ ηάζζιμξ (Ώ καζ, ζηδκ ίδζα ηάλδ, ζηάζζιμξ) θίβεξ πνμκζέξ αηυια. Χξ πθδιιεθμφξ αβκμίαξ, Κφνζε Χξ ακεπίδεηημξ απμιαεήζεςξ Αληψλεο Φσζηηέξεο
[383]
Ο Θαλάζεο Φσηηάδεο (1921-1989) γελλήζεθε ζηελ Κσλζηαληηλνύπνιε, ζπνύδαζε λνκηθά θαη άζθεζε ην επάγγεικα ηνπ δηθεγόξνπ ζηελ Αζήλα. Σν 1945 εμέδσζε καδί κε άιινπο ην πεξηνδηθό «Ξεθίλεκα» ηνπ νπνίνπ ήηαλ αξρηζπληάθηεο. Δμέδσζε πνιιέο πνηεηηθέο ζπιινγέο αιιά θαη ιανγξαθηθέο κειέηεο θαη γισζζηθά δνθίκηα.
Κάζε άλνημε αλζίδαλε... Κάεε άκμζλδ ακείγακε, ημ ηαθμηαίνζ ηάνπζγακ, ημ θεζκυπςνμ ηνχβαιε ηα ιήθα ηαζ ημ Φθεαάνδ, βφνς ζηζξ δεηαεθηά, πήβαζκα ηζ έαθεπα πυζμ ιεβάθςζακ, πυζμ νοηίδςζακ, πυζμ ηζξ αβαπμφζα ηαζ ι' αβαπμφζακ ηάεε ηαζκμφνβζα ιδθζά πμο θφηεοα, ζηδκ επμπή πμο πνέπεζ, είπε ηαζ η' υκμιά ηδξ, ιε ηδ ζεζνά, ηνίηδ Καηίκα, Φνυζς, Μπέηηδ, ΐάζς, Ώθνμδίηδ, ΐαζζθζηή, Βθέκδ, ηαζ θοζζηά, Βναηχ ηάεε ηαζκμφνβζα ηαζ ηδ θνμκηίδα ηδξ, δεκ θηάκεζ κα θοηεφεζξ έκα δέκηνμ, εέθεζ ηαζ ηδκ αβάπδ ζμο, εέθεζ πμθθά, υπμζμξ ημ ηαηαθαααίκεζ ηάεε ηαζκμφνβζα ηαζ ηδκ ηυνδ ηδξ, άθθδ ημκημφθα ηζ άθθδ λέιαθθδ, άθθδ ζημπαζηζηή ηζ άθθδ λμδεφμκηακ, εηείκδ θμφζηςκε ημκ ημνιυ, ηαζ θίβμ ηάνπζγε, ηζ δ πζμ πένα - ηυζμ ηνεθά θμοθμφδζα ηαζ ηίπμηα ηανπυ δεκ πνμθαααίκαιε κα ηζξ θςημβναθίζμοιε, είηε παθμφζε δ ηαζκία, αθέπεζξ ήηακ οθζηά ημο πμθέιμο ηαζ ράπκαιε ακαβηαζηζηά ζ' άθθεξ θςημβναθίεξ. Θαλάζεο Φσηηάδεο
[384]
Νηχζεθεο ηελ αζηξνθεγγηά... Νηφεδηεξ ηδκ αζηνμθεββζά ηαζ πήβεξ κα ράθθεζξ ηδκ ηαθμζφκδ ζηα ιεηαθθεία ηδξ πίηναξ, ζηα μνοπεία ηδξ εζνςκείαξ. Ο ημνοδαθθυξ γήθερε ημ θςξ ηζ ήνεε ημκηά ζμο, ζακ κα πνμζεοπυηακ ζηδκ αοβή. Βζφ παιμβέθαζεξ ζακ εοθμβία ηζ αζηνάρακε ηα νυδα, ηζ ήνεε κςνίηενα δ Άκμζλδ, πανίγμκηαξ ζημοξ απθμσημφξ πεθζδυκζα, ιοβδαθζέξ ηαζ παπανμφκεξ, ηαζ ζε ιέκα αιάνακημκ.
Καθφ ηεο πνιηηείαο ν θιέθηεο άξρνληαο Φέημξ, πανάδμλα, ζηδ ιέζδ ημο ηαθμηαζνζμφ ηα παζδζά ηδξ πμθζηείαξ αθθάλακ θυβζα ζηα ηάθακηά ημοξ: Λέκε βζα ηθέθηεξ άνπμκηεξ, βζα πνμδυηεξ ανπδβμφξ, βζα ιαφνα θμοθμφδζα, βζα ζημηεζκμφξ ηαζνμφξ. «Μαξ ηθέρακ ηδκ εθπίδα, ιαξ ηθέρακ ηδ πανά!» Τρχζαηε ηάπζζηα ημ ικδιείμ ηδξ ηαηαζζπφκδξ, ακ ζαξ εκδζαθένμοκ αοηά ηα παζδζά. Θαλάζεο Φσηηάδεο
[385]
Ο ηξαηήο Υαβηαξάο γελλήζεθε ην 1935 ζηε Νέα Κίν Αξγνιίδαο. Σν 1967 κεηαλάζηεπζε ζηελ Ακεξηθή. Έρεη εθδώζεη ηέζζεξηο πνηεηηθέο ζπιινγέο ζηα ειιεληθά θαη δύν ζηα αγγιηθά. Σα κπζηζηνξήκαηά ηνπ "ηαλ ηξαγνπδνύζαλ ηα δέληξα" θαη "Σα εξσηθά ρξόληα", γξακκέλα ζηα αγγιηθά, θπθινθόξεζαλ ζηνλ αγγιόθσλν θόζκν θαη ζε κεηάθξαζε ζε πνιιέο επξσπατθέο γιώζζεο θαη ζηε Λαηηληθή Ακεξηθή.
Ηζηνξία ηακ έηνςβε ή ιζθμφζε ζοκήεζγε κα αάγεζ ημ πένζ ημο ιπνμζηά ζημ ζηυια ζακ κα κηνεπυηακ βζα ημ ηζ θμφνκζγε εηεί ιέζα ή ηζ λεθμφνκζγε. ηέθηδηα ιήπςξ κηνεπυηακ βζα ημ ζπήια ηςκ πεζθζχκ ή ημ πνχια ηδξ βθχζζαξ ημο. Σμκ θχκαγακ Πίπδ, υπςξ ηαζ μζ παθαζμδιενμθμβίηεξ ιεζμφκημξ ημο 20μφ ημκ Ώνπζεπίζημπμ Ώεδκχκ ηαζ Πάζδξ, πονίδςκα. Γζα έκα θεββάνζ γεοβάνςζε, δζάααγε πμίδζδ, άθδζε ηα ιαθθζά ημο κα ιαηνφκμοκ, ηένκαβε ηναζί. Έπεζηα ήνεακ πνυκζα ζζπκά, ιμθφκεδηακ ηα πάκηα: Σμ θεββάνζ ημ πθμιυ ηαζ ημ μθυβζμιμ, ημ θεββάνζ ημο θζιμφ ηαζ ημο θεζρμφ ένςηα, ημ θεββάνζ ηδξ έηθεζρδξ, λένεζξ. Κζ‘ άλαθκα, φζηενα απυ ημ ηυζα θεββάνζα, κάημξ λακά, θίβμ βηνίγμξ ηαζ ηάπςξ ηονηυξ, έκαξ χνζιμξ άκηναξ πμο θέκε, ηαζ ηνζβφνς ημο κ‘ απκίγμοκ ηαζ κα παίνκμοκ η‘ απάκς ημοξ πάθζ ημ ρςιί, ημ ηναζί, ημ ιπθα ιπθα ηαζ ημ θςξ – πμφ ημ αάγεζξ ημ θςξ; Κζ εηεί πμο είζαζ έημζιμξ κα πεζξ Αυλα μζ οπάνπεζ εθπίδα ζημκ ηυζιμ, κάημ ηζ‘ εηείκμ ημ λενυ ημο αιεηακυδημ, εηεί, ιπνμζηά ζημ ζηυια ημο, είηε πίκεζ είηε θηφκεζ. ηξαηήο Υαβηαξάο
[386]
CIRCA 1950 Δ ημονμφκα πθέηεζ ηδ θςθζά ηδξ Με ηζαθζά ηαζ πμφπμοθα. Δ ημονμφκα ιεηνάεζ ηα‘ αοβά ηδξ Καζ ηα αβάγεζ θεζρά. Δ ημονμφκα ναιθίγεζ ηα θαζιά ηδξ. Δ ημονμφκα ιαηχκεζ ηα αογζά ηδξ. Ο άκηναξ ηδξ ένκεζ έκα πηχια απυ ηδκ Κμναή Καζ ηνάγεζ ηυπζαζε κα θαξ. ηζξ πέκηε παίνκεζ ημκ ηαθέ ηδξ. ηζξ εθηά ημκ ηεθηέ ηδξ. ηζξ μπηχ πηίγεζ θοθαηέξ. ηζξ δέηα δζμνίγεζ θφθαηεξ. Σα ιεζάκοπηα ιεηνάεζ ηα παζδζά ηδξ Μα ηαζ πάθζ ηα αβάγεζ θεζρά. Σαι, ηαι, ηαηάι. Σαηάι, ηαι, ηαι. Σαηάι ηαι, ηαηάι ηαι Σαηάι ηαι ηαηάι.
Δηο Θεάλ ηηλά Σζ κα ζμο πς ακηί βζα ‗εφβε‘ Ώθμφ δε αβαίκεζξ κ‘ αημφζεζξ; Καθά Θα ζμο βνάθς Δ ηαθθζένβεζα ηςκ βναιιάηςκ Βζξ πάπονμκ Καζ επί ιανιάνμο Βοδμηζιεί Πνμζδμηχ ακάζηαζδ κεηνχκ Καζνυ εζνδκζηυ Καζ εοθμνία ηςκ ηανπχκ ζμο Βπ' άπεζνμκ. ηξαηήο Υαβηαξάο
[387]
Ζ Διέλε Υατκάλε από ηελ Αζήλα είλαη λέα πνηήηξηα. Έρεη ζπνπδάζεη λνζειεπηηθή. Έρεη εθδώζεη ηελ πξώηε ηεο πνηεηηθή ζπιινγή. Τπνγξάθεη ηα πνηήκαηα ηεο σο ειάλα Γξαίθα.
Σξαπέδη Κπξηαθήο Δ αθήεεζα ημο Νεμέθθδκα ηνφαεηαζ ζ‘ έκα ηναπέγζ Κονζαηήξ. Ώνζζηενμί, δίπθ‘ απ‘ ημ ρςιί! Αελζμί, δίπθ‘ απ‘ ημ ηνέαξ! ηδ ιέζδ η‘ αθάηζ… Ώκάιεζα ζε θςκέξ βζα ημ Γνάιμ ηαζ ημ ΐίηζζ – πμζμξ ημ άδζημ κα πεζ – πέξαζέ κνπ ηε ζαιάηα! Οζ βοκαίηεξ δε ιζθμφκ, βζαηί, ηάπα, δεκ λένμοκε πυθειμ. Κζ αξ έπαζακ, παηένα, αδεθθυ, παζδί εηεί. Ώθθά δεκ λένμοκ Μδ ιζθάξ! Αεκ λένεζξ! χπαζκε… Κζ δ ζζημνία, μ ζπαναβιυξ ημο έεκμοξ; ακηζπαθυηδηα ζημ ηναπέγζ ημο ιεζδιενζμφ Φάγακε θαη ζήκεξα! Διέλε Υατκάλε
[388]
Ο Υαηξήκσλ ήηαλ αξραίνο Αζελαίνο ηξαγηθόο πνηεηήο πνπ άθκαζε πεξίπνπ ην 380 π. Υ. Από ηα έξγα ηνπ κόλν ιίγα απνζπάζκαηα έρνπλ δηαζσζεί θαζώο θαη θάπνηα επηγξάκκαηά ηνπ ζηελ Διιεληθή Αλζνινγία
Οηλέαο Δ ιζα, λαπθςιέκδ ζημ πχια, ιε ημ πζηχκα θοιέκμ ζημκ χιμ, άθδκε κα θακεί ημ ζηήεμξ ηδξ ζημ πθμιυ θςξ ημο θεββανζμφ. Σδξ άθθδξ μ πμνυξ ηδξ εθεοεένςζε ηδκ ανζζηενή θαβυκα· βοική θακένςκε ζηα αθέιιαηα ημο αζεένα γςκηακή γςβναθζά ηαζ δ θεοηή πνμζά ημο δένιαηυξ ηδξ έθαιπε ιέζα ζηα ιάηζα, ένβμ ηδξ ιαφνδξ ζηζάξ.1 Άθθδ εβφικςκε ημοξ ςναίμοξ αναπίμκεξ, αβηαθζάγμκηαξ ημκ ηνοθενυ θαζιυ ιζαξ άθθδξ. Βηείκδ, ακάιεζα ζηζξ πηοπέξ ημο ζπζζιέκμο πζηχκα, άθδκε κα θακεί μ ιδνυξ ηαζ βζ‘ αοηή ηδ βεθαζηή κζυηδ παναγυηακ ααεζά μ ένςηαξ μ πςνίξ εθπίδα. Ααιαζιέκεξ απυ ημκ φπκμ έπεθηακ πάκς ζε άβνζμοξ ααζζθζημφξ, ηζαηίγμκηαξ ηα ιαφνα πέηαθα ηςκ ιεκελέδςκ ηαζ ημκ ηνυημ, πμο απμηφπςκε πάκς ζημοξ πέπθμοξ εζηυκα υιμζα ιε ημο ήθζμο· ηαζ δ εαθενή ιακηγμονάκα πμο ηδκ έενερε δ δνμζζά άπθςκε ζημ θζαάδζ ηα ηνοθενά αθαζηάνζα ηδξ. (ιεηάθναζδ Θ. Κ. ηεθακυπμοθμξ)
[389]
Ο Μάξηνο Υάθθαο (1931-72) από ηε Μαθξαθώκε Φζηώηηδαο ήηαλ ζεαηξηθόο ζπγγξαθέαο, πεδνγξάθνο θαη πνηεηήο. Δμαηηίαο ησλ πνιηηηθώλ ηνπ θξνλεκάησλ ππέζηε δηώμεηο, ηδηαίηεξα θαηά ηε δηθηαηνξία ησλ ζπληαγκαηαξρώλ. Σν αγθάζη ησλ κηθξνκεζαίσλ ζπλεηδήζεσλ Μπμνμφιε κα πμφιε ιεηά αεααζυηδηαξ υηζ υζμζ έπμοκ μλφηαηδ υναζδ εα επζγήζμοκ ηδξ πνχηδξ ηνίζεςξ ηςκ ηανδζαηχκ ηνίζεςκ ηδξ μζημοιεκζηήξ ηνίζεςξ αηυιδ ηαζ ηδξ εζπάηδξ ηνίζεςξ ανηεί κ‘ ακηέλμοκ ηδξ ηνίζεςξ ζοκεζδήζεςξ. Καηά ηα άθθα - πνέπεζ κα είιαζηε εοπανζζηδιέκμζ βζαηί δεκ άνπζζε κα ανέπεζ ααηνάπζα ακ ηαζ εα επζκμδεμφκ εζδζηά αθελζανυπζα απμζιδηζηά ηαηά ηδξ αδδίαξ έςξ υημο ελμζηεζςεμφιε ιε ηδκ ιπυπα ηςκ κεηνχκ αζζεδιάηςκ ηζ εθπίδςκ. ΐνςιυιοβεξ, ηνεαηυιοβεξ, πνοζυιοβεξ. Σζ εα βίκεζ αθήεεζα ιε ηζξ ημζκέξ ιφβεξ πμο ζοκςεμφκηαζ ζημ κεηνμημιείμ; Ώκ εα ηαθθζενβήζμοιε έκα είδμξ ιφβαξ Μέζα ιαξ αξ είκαζ ημ ηεθεζυηενμ. Σέθμξ πάκηςκ.- Πνέπεζ κα ιενζικήζμοιε. Λαιαάκεζ έηηαζδ επζδδιίαξ αοηή δ έηθοζδ δεχκ. Να ηάκμοιε έηηθδζδ επίηθδζδ ζηζξ δεζηέξ ιαξ ανπέξ πανάηθδζδ πνμξ ημκ φρζζημ κα ιαξ απαθθάλεζ - ή κα ιαξ ιεηελεθίλεζ ζε ιφβεξ, ημνέμοξ, ημοκμφπζα κα θείρεζ ημ δζζοπυζηαημ ημο παναηηήνα ιαξ κα ιεηααθδεμφιε ζημοξ ηνυιμοξ ιαξ ρφθθμζ, ρείνεξ ηαζ ηάκεανμζ.
[390]
Ο Γηψξγνο Υαληδήο γελλήζεθε ην 1972 ζηε Αζήλα. πνύδαζε θηινζνθία. Δίλαη πνηεηήο θαη δνθηκηνγξάθνο.
Άιγεβξα Θέθς κα αημφζς ιε ημκ πζμ δζαοβή ηνυπμ ηα ενςηήιαηα πμο εέηεζ δ ζηέρδ Να δζαηνίκς έκα οπμηείιεκμ πμο εθέβπεζ ηζξ δζαδνμιέξ ηδξ Πμφ αβςκζά βζα ημ ζπέδζμ αοηχκ ηςκ δζαδνμιχκ Πμο ζηήκεζ παβίδεξ ζηζξ ημοίκηεξ ηςκ ενςηήζεχκ ημο Ώπέκακηζ ζε αοηέξ ηζξ ροπμθμβίεξ οπάνπεζ ιία ζεζνά εζηυκςκ Ή ημοθάπζζημκ έηζζ δζαηείκεηαζ μ οπεφεοκμξ ζοκανιμθυβδζδξ Καεχξ ημ ηανμφθζ λεηοθίβεηαζ, ηαεχξ ημ ηανυηζζ ηνέπεζ πζμ βνήβμνα απυ ημκ ηανμηζένδ Καζ αημφζαιε βζα ηδκ απμβμήηεοζδ πενί ηςκ ζδεχκ ή Β, ηέθμξ πάκηςκ έπμοιε ιάεεζ πθέμκ υηζ ηα θυβζα δεκ είκαζ ανζειμί Πμφ ηαζ ηεζ έπεζ ζηδεεί έκα πακδβφνζ πμο ένπεηαζ απυ ημ πανεθευκ Βκχ μζ ηςδζημπμζδιέκεξ ακαθμβίεξ μζ υιμζεξ απμζηάζεζξ, μζ απμζηάζεζξ εκ βέκεζ (Βίιαζηε ζίβμονμζ υηζ ημ 1 απέπεζ απυ ημ 2 υζμ ημ 2 απυ ημ 3;) Σζ ιαξ έιαεακ βζα αοηήκ ηδκ νμή πμο εεςνμφιε νμή Καζ πάθζ υιςξ δεκ λένμοιε πμο ανίζημκηαζ μζ ζδέεξ εκχ είδαιε ημοξ μιαδζημφξ ηάθμοξ Σζ ζδιαίκεζ ακενςπζζιυξ; Καζ ηζ άπμρδ έπεζ δ θφζδ βζα αοηήκ ηδκ έκκμζα Γζα υθεξ αοηέξ ηζξ εθζαενέξ ζδζμζοβηναζίεξ, δεκ ιέκεζ πάνα άθθμ έκα ιονιήβηζ Καζ βζα υθα αοηά ηα ιονιήβηζα έπμοκ βναθηεί, δδθαδή έπμοκ δεζπεεί ζςνμί ηνμθήξ Πμζμξ λένεζ ηζ πνάβιαηα ακαθαίκμκηαζ ηαεχξ ακαιεζβκφμκηαζ ζε αοηυ ημκ πχνμ Καζ αεααίςξ οπάνπεζ ελέθζλδ πζ υιςξ ηδξ απάκηδζδξ ημο αζηήιαημξ αθθά ηδξ δζαηφπςζήξ ημο ιςξ δοζηοπχξ ηυηε ζζπφεζ ηαζ αοηυ: Καζ αεααίςξ οπάνπεζ ελέθζλδ πζ υιςξ ιυκμ ηδξ δζαηφπςζήξ αθθά ηαζ ημο αζηήιαημξ Γηψξγνο Υαληδήο
[391]
Ο Κπξηάθνο Υαξαιακπίδεο γελλήζεθε ην 1940 ζηελ Κύπξν. Δίλαη πνηεηήο θαη έρεη εθδώζεη εθηά πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Σηηίθα θαη αησληφηεηα ηζβιή ζηαιάηα βζα ιζα ζηζβιμφθα βζα κ‘ ακαπκέρς ηδκ ηυζδ πάνδ πμο ακαδίκεηαζ απ‘ ημ ημνιί ζμο ηαζ κ‘ αβηαθζάζς ηα εθηά ζμο πένζα ηαζ κα θζθήζς ηα πίθζα ιάηζα πμο ζηάγμοκ θςξ. Φςξ εη θςηυξ. Κανδζά ιμο, πάρε ηδ λςηζηζά ζμο ηαζ ηδκ απυημζιδ ηζ ςναία θςκή. Πάρε κ‘ αημφζς ηζξ ιοζηζηέξ ιζηνέξ ηαιπάκεξ π‘ απμθμβάκε ζ‘ χνα πμο μ ηυζιμξ είκαζ αμοαυξ. Γθοημιεθάπνμζκμ ημ πνυζςπυ ηδξ υπμο εοιζάηζγε βέθζμ απαθυ. Γέθζμ ζακ δουζιμξ ηαζ ζακ παηνίδα βέθζμ πμο ιμζάγεζ ιε πεηαθμφδα ζ‘ άκεμξ πακέιμνθμ ηυζμ πμο εβχ πμθφ ημ ζέαμιαζ ηαζ δεκ ημ ηυας.
Κάζε θνξά πνπ γίλεηαη αδηθία ζηε γε Κάεε θμνά πμο βίκεηαζ αδζηία ζηδ βδ ζημοξ Οονακμφξ μ ευνοαμξ είκαζ ιεβάθμξ. Βηεί παιμβεθχκηαξ ενςηά μ ανπάββεθμξ πνμξ ηζ ημ λάθκζαζια. Σμο απακημφκ απ‘ ημ ηάβια: «Σα ηφιπακά ιαξ οπμθένμοκ, δεκ ιπμνμφκ ημ ευνοαμ κ‘ ακηέλμοκ...». «Χ παζδζά», δ θςκή ημοξ θέεζ ημο ανπαββέθμο «εα ήηακ άδζημ κα θνάγαιε ημ δνυιμ ζ‘ αοηά πμο οπάνπμοκ· έηζζ πνέπεζ, αθίιμκμ». Κπξηάθνο Υαξαιακπίδεο
[392]
Ο Μάλνο Υαηδεδάθηο (Ξάλζε 1926-Αζήλα 1994) είλαη από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο Έιιελεο κνπζηθνζπλζέηεο. Παξάιιεια έρεη γξάςεη πιήζνο ηξαγνπδηώλ πνπ κεινπνηήζεθαλ από ηνλ ίδην ή από άιινπο ζπλζέηεο
Ηδησηηθή ζηηγκή Έκαξ παπάξ απυ η' ακηζηνοκυ πανάεονμ ημζηάγεζ πμο ημζιάιαζ. Θέθεζ κα δζαπζζηχζεζ πμφ έπς ηα πένζα ιμο, πάκς ή ηάης απυ ημ πνμζηεθάθζ. Έκαξ αζηοκυιμξ απυ η' ακηζηνοκυ πανάεονμ ι' επζιμκή παναηδνεί ημκ φπκμ ιμο. Θέθεζ κα δζαπζζηχζεζ ακ βένκς ανζζηενά, ακ βένκς δελζά. Έκα παζδί απυ η' ακηζηνοκυ πανάεονμ ιε αθέπεζ ι' απμνία κα ημζιάιαζ. Θέθεζ κα δζαπζζηχζεζ ακ είιαζ δνάημξ βζα Θευξ ή έκα πμοθί πμο ηναβμοδά πενίενβα ηναβμφδζα. Ββχ ιέζ' απ' ημκ φπκμ ιμο ημοξ αθέπς ηαζ παιμβεθχ, βζαηί μ παπάξ δεκ ι' ακαβκχνζζε πςξ είιαζ μ Υνζζηυξ ηζ έπς ηα πένζα ιμο ζημ ζηήεμξ ζηαονςιέκα. Γζαηί μ αζηοκυιμξ δεκ βκςνίγεζ πςξ εζδζηά βζ αοηυκ είιαζ αλζςιαηζηυξ ηαζ ημ παζδί μφηε ηακ ιπυνεζε κα θακηαζηεί πςξ είιαζ μ πμζδηήξ. Μάλνο Υαηδεδάθηο
[393]
Έγηλε παξεμήγεζε Έβζκε πανελήβδζδ ηζ ελήβδζδ δε δχζαιε ημ θίθμ ιαξ πνμδχζαιε ιζα δφζημθδ ζηζβιή Ήηακ δ χνα ηέζζενζξ ηζ μζ ηέζζενζξ παεήηακε ηα θυβζα λεπαζηήηακε ηζ αηυια κα θακεί Κοθάεζ ημ δαπηοθίδζ ζμο ιέζα απυ ημ ιακηήθζ ζμο ια ημ 'δακ ηάπμζμζ θίθμζ ζμο ηζ είπακ πςξ εα ανεεεί ηείθε ιμο ιζακ ελήβδζδ κα θφβεζ δ πανελήβδζδ βζαηί δ ηανδζά ιμο θφβζζε ημκηεφεζ κα παεεί Μάλνο Υαηδεδάθηο
Λππεηεξή παξέιαζε Βίκαζ ζηζβιέξ Πμο υθα ηα πεθζδυκζα ηανηενάκ ημκ χιμ ζμο κα λεπςνίζεζ ιεξ απ‘ ημκ ήθζμ. Μάλνο Υαηδεδάθηο
[394]
Γαβξηέιια ημ ηαθεκείμ ανβά ηοηθμθμνεί πθςιή ηαζ ιζηνμζημπζηή δ Γαανζέθθα, ……………………………….
Μα ηάπμζμ ανάδο ήνεακ ηνζάκηα Ενθακδμί ζακ αζηαημί, απ‘ ημ πμθφ ηναζί ιε ηδ ιεβάθδ ηδ ζημθή δθίεζμζ απυ ηαηαβςβή ηαζ παοκςιέκμζ, ηδ ζηζβιή πμο δ Γαανζέθθα… άνπζζε πάθζ κα ηζκεί ημ ηαθαιέκζμ ηδξ ημνιί Πυηε βοκαίηα πυηε πμοθί θμνχκηαξ ηα ηαπέθα ιε θηενά ηςκ Ενθακδχκ Υανίγμκηάξ ημοξ ρίπμοθα απυ λενυ ρςιί, Μα μζ Ενθακδμί… ιεξ ημ ιεεφζζ εηζηαηζημί ηδκ είδακ ιαφνμ λςηζηυ ηζ ανπίζακε υθμζ ιαγί κα ράθθμοκ ηδξ παηνίδαξ ημοξ ενδζηεοηζηυ ζημπυ. Κζ δ Γαανζέθθα… Ώηίκδηδ απμνδιέκδ δαηνοζιέκδ Ώνπίγεζ λάθκμο ζακ ηνεθή κα πάκεηαζ κα πάκεηαζ πακημηζκά ιεξ ημ ζημηάδζ Έκα πμοθί… Γαανζέθθα Με ηα πυδζα απυ ηαθάιζ ηαζ ιε η‘ άβμονμ ημνιί Αχζε ιαξ πάθζ έκα ημιιάηζ λενυ ρςιί, λενυ ρςιί.
Μάλνο Υαηδεδάθηο [395]
Ζ Μάηζε Υαηδειαδάξνπ (1914-87) από ηε Θεζζαινλίθε, ζεσξείηαη ε πξώηε ειιελίδα πνηήηξηα πνπ αζρνιήζεθε κε ηνλ ζνπξεαιηζκό. Παληξεύηεθε ηνλ πνηεηή Ανδπέα Εμπειπίκο θαη ηνλ επώαζεο πνηεηή Αλδξέα Κακπά. Έδεζε αξθεηά ρξόληα ζην Παξίζη όπνπ ζπλδέζεθε εξσηηθά κε ηνλ θηιόζνθν Κνξλήιην Καζηνξηάδε.
Αξαπηά Χπ! ηδ ιάκα ιμο ηδκ ηαρενή, ηδ ιάκα ιμο πανδβμνζά ηαζ αάθζαιμ ηδξ κφπηαξ. Ώπυρε δε πςνάκε μζ θφπεξ ιμο, μφηε ιεξ ζη‘ απαθυηενμ θζθί. «Θέθς κα πάς ζηδκ Ώναπζά πμο ι‘ έπμοκε ζοζηήζεζ ζε ιζα ιεβάθδ ιάβζζζα ηα ιάβζα κα ιμο θφζεζ.» Θέθς κ‘ αημφζς πάθζ ηα αθέθανά ιμο κα βένκμοκε ιπνμξ ζ‘ έκα υναια λακευ. Θέθς κα πμνέρς, θμφζηςια ηαζ θφζδια ηνοθενήξ ημονηίκαξ, ιδκ απεθεοεενςεεί απυ ημ πανάεονμ. Θέθς κ‘ ακμίλς έκα πνςί ιε ημ θςξ, ζακ ημ κμφθανμ. Βίκαζ μζ ηανδζέξ ιμο έκαξ ανιαευξ, ηζξ άπθςζα ζημκ ήθζμ. Ναζ, άπθςζα ζημκ ήθζμ έκα άβνζμ ηοηθάιζκμ ζηδκ άηνδ ηδξ νειαηζάξ, ιζα πεζναρία θίθςκ ζοκμδμζπυνςκ ηαζ ζοκαβςκζζηχκ, θίβα ηνυζζζα πμο πέθημοκε ζημ ιέηςπμ εκυξ Κνδηζημφ, ηα βυκαηα ιζαξ ημπέθαξ υηακ αβαίκεζ ζηδ εάθαζζα ηδ αναπκή θςκή ημο ένςηα, έκα αοθάηζ αίια ιζαξ ιάπδξ βζα ημκ ήθζμ, ηζ έκα αζδιέκζμ ημοηάθζ θαιπενυ, ζηδκ άηνδ ηςκ πεζθζχκ ημο ανέεδηε έκα πεεζζκυ ιμο δάηνο. Μάηζε Υαηδειαδάξνπ
[396]
Απιψλσ ηελ αγθαιηά κνπ θαη ζπλάδσ... Ώπθχκς ηδκ αβηαθζά ιμο ηαζ ζοκάγς, υθα ηα ιάηζα, ηαζ ημοξ ηαδιμφξ, ηα ανάπζα, η' αηνμβζάθζα, ημοξ αεημφξ, ηδ ιμοζζηή υθςκ ηςκ ηθανζχκ, ημκ αθνυ υθςκ ηςκ ηοιάηςκ. Ώπθχκς ηδκ αβηαθζά ιμο ηαζ ζοκάγς, υθμοξ ημοξ αζθυδεθμοξ πμο θφηερα ζηα ανάπζα, υθα ιμο ηα ιενάηζα, ηα κηένηζα – ημ ηζζθηεηέθζ ηαζ ημ γεσιπέηζημ, ημ ηνειεγί ιμο ημ ιακηίθζ ηαζ ηζξ βαθάγζεξ ιμο ηζξ πάκηνεξ. Ώπθχκς ηδκ αβηαθζά ιμο ηαζ ζοκάγς, υθα ιμο ηα ημθφιπζα ζηδκ Κζκέηα, ημκ ένςηά ιμο ιε ημ θςξ ηαζ ηα αυηζαθα, ηδκ ακαπκμή ιμο υηακ αβαπχ, ηδ πανά ιμο υηακ γς. Ώπθχκς ηδκ αβηαθζά ιμο ηαζ ζοκάγς, υθεξ ηζξ ιένεξ ημο πνυκμο – δζηέξ ιμο είκαζ, απυ ηδ ιζακ αοβή ζηδκ άθθδ – ιε πθδιιονίγμοκε ακμζλζάηζηεξ εοςδίεξ, λεθάκηςια ηαζ ημνεζιυξ ημο ήθζμο. Μάηζε Υαηδειαδάξνπ
ε πεξηβάιισ κε κηα κεγάιε αλακνλή ε πενζαάθθς ιε ιζα ιεβάθδ ακαιμκή. ε πενζέπς υπςξ η' αναπςαίηζημ ηζμφπζ ημ θάδζ. ε ακαζαίκς υπςξ μ εενιαζηήξ ημφ ηανααζμφ νμοθάεζ ιεξ ζηα πθειυκζα ημο ημ δεζθζκυ ημ ιπάηδ. ' αβνμζηχ ιε ηδκ ίδζα δζάεεζδ πμο μ Βνοενυδενιμξ ημθθάεζ ημ αοηί ημο πάις, βζα κ' αημφζεζ ημκ ηαθπαζιυ ημφ αθυβμο. Μάηζε Υαηδειαδάξνπ
[397]
Ζ Ναηάζα Υαηδεδάθε γελλήζεθε ην 1946 ζηελ Κξήηε θαη ήξζε ζηελ Αζήλα ην 1964, όπνπ ζπνύδαζε δεκνζηνγξαθία. Δίλαη ζπγγξαθέαο, πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα.
Ζ Κιεςχδξα ηνπ θφζκνπ Ώπυ ηα ηαηαθφβζα. Σζξ πανάδνεξ ηςκ εκαβηαθζζιχκ. Σςκ αθειιάηςκ άκεδ ημο ηεκμφ. Άκειμξ εοπαηνίδδξ ένπεηαζ Καζ ζμαυθμ κεφια. Σδκ ζζημνία αοηή ηδκ λένμοκ υθμζ. Κζ εβχ ιυθζξ ηδκ αθέπς ηχνα -ακηίθδρζξ ζζμζεεκήξ. Έηζζ ηαεχξ ημ απάβηζαζια ημο οπανηημφ -αθθμθακήξ αζηέναξ- ηδκ κακμονίγεζ. Πίζς απυ ημοξ χιμοξ ηδξ εέαξ. Καζ ημο αθβμεζδμφξ πενζζπαζιμφ. Μζα άθθδ, πνχηδ πνμαάθθεζ. ζςπδθή. Βπακαηάηηζξ. Με ηα ιάηζα ζηναιιέκα ιαηνζά. Μζα ζζημνία ημζφιαδ. Υςνίξ ηαιζά αθήβδζδ κα ηδκ ηαηανβεί. Άβκςζηδ εζξ ηνζπθμφκ. Ώπνυζημπηδ απυ ηδκ βκχζδ. Σδκ πανέπανζδ ημο ιαηζμφ. Καζ ηδκ ηαηάπνδζδ ελμοζίαξ ημο ημπίμο. Ναηάζα Υαηδηδάθη
[398]
Ο Θαλάζεο Υαηδφπνπινο γελλήζεθε ην 1961 ζην Αιηβέξη Δπβνίαο. Δίλαη ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη ςπραλαιπηήο. Σα βηβιία ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πεξηζζόηεξεο από δέθα μέλεο γιώζζεο.
Παδάξη Πεναζιέκδ χνα. Ξεζηάποαζε ηαζ ημ απυβεοια Μυκμ ηα ζημοπίδζα ζημ θςξ Ώκάιεζα ζημ ακηζθέββζζια ηδξ δφζδξ Καζ ζηα θακάνζα πμο ιυθζξ εενιαίκμοκ ηα θαιπζυκζα ημοξ Βηείκμξ παθεφμκηαξ ηζξ νυδεξ Πμο πνδζζιεφμοκ ημο βζα πυδζα Πζθαηεφεζ ημ ημνιί ημο ζημ ηάεζζια επάκς Καζ ιπνμζηά μνιάεζ ζε ακήθμνμ ιμκαδζηυ Πεεαιέκδ ηζ δ χνα. Πθάζ ζηα ζημοπίδζα Πμο μ δνυιμξ πενζεάθπεζ ακηί βζ‘ αοηυκ ιεηά απυ ημ παγάνζ Μζα υιμνθδ ημο ζοκμδεφεζ ημκ ηαδιυ Γοκαίηα; Ώδεθθή; Βηαζνζηυ; Σνμπήθαημξ εηείκμξ επζζηνέθεζ ε ζπίηζ; ε πανάβηα; ε μζηζζιυ; Πανάπδβια δ γςή ημο Κζ εηείκμξ ημκ ιμκαδζηυ ημο μαμθυ ηοθάεζ Με δοζημθία βονκχκηαξ ε δφμ νυδεξ ημκ δζηυ ημο ημκ ηνμπυ. Θαλάζεο Υαηδφπνπινο
[399]
Νεαξή ηζηγγάλα ζην ιεσθνξείν Με ιία εθαθνά αθεθανυπηςζδ ημ αθέιια, ηα πνοζαθζηά ζημ θαζιυ Καζ δαπηοθίδζα ιε θθμονζά ζηα πένζα ηδκ αβηαθζά ηδξ ιέζα ημκ φπκμ ημο ηαεεφδεζ ημ ιςνυ Με ζφκκεθμ ακηάια Μαγί ιε ιζα οβναζία ζηα ιάηζα Σζξ πμφθζεξ ζε φθαζια ημνκεοηυ Πάκς ζημ ιαφνμ ζηήεμξ Μαγί ιε πμζμξ λένεζ πυζεξ γςέξ Ώπυ ιαηνζά, απυ ημκηά ηαλζδεφεζ Με ημ ιςνυ ηδξ ημζιζζιέκμ ζημ ζηήεμξ Κζ έκα ηάηζ οβνυ ηοηθμθμνίαξ μκείνμο ζηα ιάηζα Θαλάζεο Υαηδφπνπινο
Καηάδαο Βηεί πμο ηάπμηε πεημφζακ ηα παζδζά Καζ ζπανηανμφζε δ γςή ααμήεδηδ Υυνηα πθαβζάγμοκ ιε ημκ άκειμ Ώκείγμοκ ηαζ η‘ αβηάεζα Μαγὶ ιε ηδκ λενμθζεζὰ Δ θφζδ μνβζάγεζ Πάκς απ‘ ημοξ άηαθμοξ Υανίγμκηάξ ημοξ ηαζ εζνήκδ ηαζ βζαηνεζὰ. Θαλάζεο Υαηδφπνπινο
[400]
Ο Κψζηαο Υαηδφπνπινο (1868-1920) από ην Αγξίλην, ήηαλ ζπγγξαθέαο, δνθηκηνγξάθνο θαη πνηεηήο. Ήηαλ από ηνπο πξσηνπόξνπο Έιιελεο ζνζηαιηζηέο θαη από ηνπο πξσηεξγάηεο ηνπ δεκνηηθηζκνύ.
Αζ’ ηε βάξθα... Ώξ‘ ηδ αάνηα ζημ ηφια υπμο εέθεζ κα ηνέπεζ, αξ μνίγεζ ηα‘ αβένζ, ηζιυκζ-πακί, ηα θηενά άπθςζε πθένζα, άηνδ μ ηυζιμξ δεκ έπεζ, είκαζ πζμ υιμνθμζ μζ άβκςζημζ πάκηα βζαθμί, δ γςή ιία δνμζζά είκαζ, έκα ηφια, αξ ημ θένεζ υπμο εέθεζ η‘ αβένζ, υπμο λένεζ η‘ αβένζ. Ώξ αθθάγμοκ θζαάδζα ιε ανάπμοξ ηαζ δάζδ, βφνς αξ θεφβμοκ πμο πφνβμζ, πμο ηαθφααξ ηαπκυξ, εζη‘ εζδφθθζμ βεθμφιεκμ απθχκεη‘ δ πθάζδ, είη‘ ακηάνηεξ ηαζ ιπυνεξ ζμο ηνειά μ μονακυξ, ια εαννείξ ημ πακί ζμο ιπμνείξ κα ααζηάλεζξ, υπμο εέθεζ ημ ηφια ιαγί ημο ε‘ ανάλεζξ. Σί βονεφεζξ, ηί εέθεζξ ιδ ηζ εζφ ημ βκςνίγεζξ; Έπεζξ πζάζεζ πμηέ ζμο ημ ηί ηοκδβάξ; Μδ υπμο ζπένκεζξ ηαθυ ημ ηαηυ δε εενίγεζξ; Αε ζημκηάαεζξ ζε νχηδια ζ‘ υηζ νςηάξ; υηζ ζ‘ έπεζ ιαβέρεζ ηζ υηζ ζμο ‗πεζ βεθάζεζ, ημ έπεζξ ιυκμξ ηενδίζεζ, ιμκαπυξ εημζιάζεζ; Άζε ηυηε ημ ηφια υπμο εέθεζ κα ζπάγεζ, Ώξ‘ ηζξ γάθεξ κα ζένκμοκ ηοθθή ηδκ ηανδζά ηζ ακ ηνζβφνς αμββά ηζ ακ ρδθά ζοκκεθζάγεζ, ηάπμο μ ήθζμξ ζε ηάπμζμ βζαθυ εα βεθά ηζ ακ πζηνυ ηδ ροπή ζμο ημ δάηνο ηδ ναίκεζ πάκηα ηάπμο ηνοθή, ιζα πανά ηδ πνμζιέκεζ. Κψζηαο Υαηδφπνπινο
[401]
Ζ Λεία Υαηδνπνχινπ-Καξαβία από ηελ Αζήλα, γξάθεη κπζηζηόξεκα θαη ζέαηξν γηα κεγάινπο θαη παηδηά θαη πνίεζε.
Πξνο Αληηγφλελ Ο αδεθθυξ ζμο ηείηαζ κεηνυξ, Ώκηζβυκδ. Υηεξ δ αηίεαζδ θςκή ημο λενκμφζε ιίζμξ ηζ ακαηνεπηζηά ζοκεήιαηα, υπμζμξ ημκ άημοβε ημ 'πε βζα ζίβμονμ πςξ δ αοβή ημο αααάημο εα ημκ εφνζζηε πμνεδηή ή ζημηςιέκμ. Σχνα πζα ζαήζηδηακ μζ ειπνδζηζηέξ αζηναπέξ ηςκ ιαηζχκ ημο. Αε γεζ μ εναζφξ πμο δζαθμβίζηδηε κα νίλεζ ημοξ ηναημφκηεξ ηαζ παναααίκμκηαξ ημοξ κυιμοξ κα ηαοπζέηαζ υηζ είκαζ ηέημζα πνάλδ εκδμλυηαηδ. Πυηε ζήηςζε ημ ηεθάθζ; Πχξ λέθοβε ημοξ θνμονμφξ, ημοξ ποηκμφξ ζςιαημθφθαηεξ, ημοξ ζπζμφκμοξ ιαξ; Πυηε βίκδηακ ηέζζενζξ, πυηε βίκδηακ εηαηυ, πχξ οπμδαφθζζακ ηδ θςηζά πμο αδζυναηα θμφκηςζε ιέζα ζηδκ άθαθδ πυθδ; Αεκ ηαηαθάααιε ηακ ηζ γδημφζακ. Ώκ ήεεθακ βζα εθυβμο ημοξ ηδκ ελμοζία εα 'ηακ πζμ θμβζηυ. Άνπμκηεξ ακεααίκμοκ, άθθμζ πέθημοκ. Ώοημί δζαθαθμφζακ υηζ δ πυθδ δεκ ακήηεζ ζε ανπυκημοξ, πανά ζημ θαυ. ……………………………………………….. Βημφημξ μ Νμέιανδξ εα ιείκεζ ηανθςιέκμξ ιέζα ζημ πνυκμ, ιε ηζξ αηέθεζςηεξ ημο κφπηεξ, ιε ημ αμνζά ζηα ζηδθςιέκα ιάηζα ιαξ, ιε ημοξ ηνζβιμφξ ηθανζχκ ή παηδιάηςκ, ηνςβιμφξ ή ζοκεδιαηζηέξ ηναοβέξ ζοκςιμηχκ. Αεκ λεβεθζυιαζηε απ' ηα ηεπκάζιαηα ζαξ. Κάπμζμξ νίπκεζ ηυηηζκμ πνχια ζηα πμηάιζα — [402]
δεκ ένεοζε απυ θθέαεξ ηυζμ ηυηηζκμ. Κάπμζμξ αάθεζ πμνθονέκζα ηδ εάθαζζα ηαζ ηα ζφκκεθα ζηάγμοκ αίιαηα, αίιαηα, πθδιιονίγμοκ μζ δνυιμζ. Λεία Υαηδνπνχινπ-Καξαβία
ην ηξίην ιάιεκα Συλενε πςξ ζημ ηνίημ θάθδια εα ημκ ανκζυηακ. ημ ηάης-ηάης πνμηζιμφζε κα‘ ηακ μθμιυκαπμξ ηδκ χνα ηείκδ. Πνμιάκηεοε ζηα ιάηζα ηςκ πανζζηαιέκςκ ηδκ ιζηνήκ ζηακμπμίδζδ ιαγί ιε ηδ ιζηνή πενζθνυκδζδ πμο μ ανκδηήξ έβζκε υιμζυξ ημοξ. Πνυαθεπε ηδκ μνβή ημοξ πμο ιυκμ αοηυξ δε εα βζκυηακ υιμζυξ ημοξ πμηέ. ημ ηνίημ θάθδια μ άθθμξ ημκ ημίηαλε ι‘ έκα παιυβεθμ δυλαξ ηζ μδφκδξ ηαζ δεκ ημκ ανκήεδηε. Συηε βζα πνχηδ θμνά εηείκμξ είδε πυζμ επίπμκμ ημφ ήηακ κα ιμζναζηεί ηδ εοζία. Λεία Υαηδνπνχινπ-Καξαβία
[403]
Ο Αξγχξεο Υηφλεο (1943-2011) από ηελ Αζήλα, ήηαλ πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξαζηήο. Δθδόζεθαλ πεξηζζόηεξεο από είθνζη πνηεηηθέο ηνπ ζπιινγέο.
Σν σξαίν θαινθαίξη Ήηακ ςναίμ αοηυ ημ ηαθμηαίνζ Χναίμ αθθά ηαζ επζηίκδοκμ Έκαξ παππμφξ πμο έηακε αιιυθμοηνα Ξεπάζηδηε εαιιέκμξ ιεξ ζηδκ άιιμ ηακ ημκ εοιδεήηακε φζηεν‘ απυ ιένεξ δηχζακ ημ ηαπέθμ ημο Αεκ ήηακ απυ ηάης Μζα πάθθεοηδ ημονίζηνζα απʼ ημ αμννά Σα ʽθηζαλε ιε ημκ ήθζμ Κμζιήεδηε ιαγί ημο ιένεξ ιήκεξ ημφνοκε, αθμιμζχεδηε απʼ ημ ημπίμ Οζ δζημί ηδξ ηχνα ηδκ ακαγδημφκ Μέζς ημο Βνοενμφ ηαονμφ Έκα παζδί δανιέκμ έβζκε απζκυξ Ώκ ημοξ ααζηάεζ ηχνα Ώξ ιε λακαδείνμοκ, είπε Πήνακε μ ιπαιπάξ ηζ δ ιαιά Μαπαίνζ ηαζ πζνμφκζ Καζ πςνίξ κα ηνοπδεμφκ Σμο θάβακ ηδκ ηανδζά Έκα ζηοθί ηοκδβδιέκμ Αάβηςζε ηδκ μονά ημο ηαζ ηδκ έθαβε Όζηενα έθαβε υθμ ημ ημνιί ημο Έιεζκε ιυκμ ημ ηεθάθζ ημο ζηα αυηζαθα Νʼ αζπνίγεζ απυ ηα ηφιαηα βθεζιιέκμ ΐαεζά έκα ηανάαζ έιεκε αηίκδημ Ώηίκδημ έκα ηαθμηαίνζ Φοζμφζακ άκειμζ θμοζηχκακ ηα πακζά Αεκ έθεβε κα θφβεζ. Σζ πενίιεκε; Κακείξ δεκ λένεζ.
[404]
Τπάξρνπλ πνιινί πνπ λαπαγήζαλε κεο ζην θνπζηνχκη ηνπο Χ καζ, λένς ηαθά πςξ δεκ πνεζάγεηαζ ηανάαζ βζα κα καοαβήζεζξ, πχξ δεκ πνεζάγεηαζ ςηεακυξ βζα κα πκζβείξ. Τπάνπμοκε πμθθμί πμφ καοαβήζακ ιέζα ζημ ημζημφιζ ημοξ, ιεξ ζηδ ααεζά ημοξ πμθοενυκα, πμθθμί πμο βζα πάκηα ημοξ ζηέπαζε ημ πμοπμοθέκζμ πάπθςιά ημοξ. Πθήεμξ αιέηνδημ πκίβδηακ ιέζα ζηδ ζμφπα ημοξ, ζ‘ έκα ημοπάηζ ημο ηαθέ, ζ‘ έκα ημοηάθζ ημο βθοημφ… Ώξ είκαζ βθοηυξ μ φπκμξ ημοξ εηεί ααεζά πμο ημζιμφκηαζ, αξ είκαζ βθοηυξ ηζ ακυκεζνμξ. Κζ αξ είκαζ εθαθνφ ημ κμζημηονζυ πμο ημοξ ζηεπάγεζ....
ηαλ νη άλζξσπνη ζα ζηξαγγαιίδνληαη κνλαρνί ηνπο Θα ‗νεεζ ιζα ιένα πμο μζ άκενςπμζ εα ιζζήζμοκ ηυζμ ημκ εαοηυ ημοξ, χζηε εα ζθίββμοκ ιε ηα πένζα ημ θαζιυ ημοξ ηαζ εα ζηναββαθίγμκηαζ ιμκάπμζ ημοξ. Λίβμ πνζκ απ‘ ημ ηέθμξ, εα παναθφμοκ ηαζ εα θφκμκηαζ ηα πένζα ημοξ. Θα ζοκένπμκηαζ ηαζ εα λακανπίγμοκ. Ώοηυ εα βίκεηαζ επ‘ άπεζνμκ ηαζ εα ‗καζ δ ηυθαζδ πμο ηακείξ δεκ πνμθήηερε ςξ ηχνα.
Διέεζνλ ζε Έκζςεεξ ιυκμξ ηαζ ιαξ έπθαζεξ βζα κα ‗πεζξ οκηνμθζά εζξ ημοξ αζχκαξ ηςκ αζχκςκ. Έζθαθεξ υιςξ πθάεμκηάξ ιαξ Καη‘ εζηυκα ηαζ μιμίςζίκ ζμο, Πμθθαπθαζίαζεξ ηδ ιμκαλζά ζμο. Σχνα είζαζ ιυκμξ ιέζα ζ‘ έκα πθήεμξ ιυκςκ. Αεκ έπεζ πζμ ιεβάθδ ιμκαλζά. Αξγχξεο Υηφλεο
[405]
Ο Γεώπγιορ Χοπηάηζηρ ή Χοπηάηζηρ (1550-;) από ην Ρέζπκλν, ήηαλ ιόγηνο, πνηεηήο θαη ζεσξείηαη από ηνπο παηέξεο ηνπ θξεηηθνύ ζεάηξνπ. Σν γλσζηόηεξν έξγν ηνπ ήηαλ ε Δξσθίιε, πνπ εθδόζεθε ην 1637, κεηά ην ζάλαηό ηνπ. Ζ Δξσθίιε είλαη εξσηηθό δξάκα πνπ απνηειείηαη από 5 πξάμεηο θαη 4 ηληεξκέδηα. Άιια έξγα ηνπ είλαη ν Καηδνύξκπνο θαη πηζαλώο ε Παλώξηα ή Γύπαξηο. ρέδην ηνπ Γηάλλε Σζαξνχρε γηα ηελ Δξσθίιε
Ζ Δξσθίιε Μμίνα ηαηή ηζ ακηίδζηδ, ηονακκζζιέκδ ιμίνα, πμζα πάεδ απμφ ημκ Ένςηα, πμζαζξ πνίηαζξ δεκ επήνα; πυηεξ ηζδ ακαζηεκαβιμφξ, βδ πυηεξ η' ςπμσιέκα ηα πείθδ ιμο εζημθάζαζζ ηα πμθοπνζηαιέκα; πυηεξ ηζ ειέ ηα ιάηζα ιμο ιζακ χνακ εζηεβκχζα, πυηεξ βθοηά ηα ζθάθζζα, ηζ ακάπαρζ ιμο δχζα; ηδ δμφθερζ ηζ εζξ ηζδ ηατιμφξ ιζηνή πενίζζζα ειπήηα ηζ' αβάπδξ, ηζ υθα ηα ηαηά ηζ δ παδζςιζαίξ ι' εονήηα· ιυκζα ιμο ιε ημκ Ένςηα παζ' χνακ επμθέιμο, ηαζ ηακεκυξ δεκ έδεζπκα ηα πάεδ ιμο πμηέ ιμο·' πίθζαζξ θμναίξ ι' εδυλερε, πίθζαζξ κα πζάκδ ηυπμ ζημ κμο ιμο δεκ ημκ άθζκα, ι' έκα βδ ι' άθθμκ ηνυπμ· πίθζαζξ η' αοηζά ειμθφαςκα, βζα κα ιδδέ βνμζημφζζ ηζδ ζονβμοθζαίξ ημο ηζδ βθοηαίξ ηα ιέθδ κα πμκμφζζ· πίθζαζξ ιε ηδκ πμνπαηδλζά, πίθζαζξ ιε ιζα ηαζ ι' άθθδ ζηνάηα ηδκ εένιδκ ημο έζαοκα ζημ κμο ιμο ηδ ιεβάθδ. Μα ηείκμξ ιάζημναξ ηαθυξ βζαη' ήημκ ημο πμθέιμο, ιένα ηαζ κφηηα δοκαηυ πυθειμκ έδζδε ιμο, ηζ χναζξ ιε η' άνιαηα ςξ επενυ, ηζ χναζξ λανιαηςιέκμ ημκ έαθεπα, ζα θίθμ ιμο, πενίζζ' αβαπδιέκμ, ηζ χναζξ βθοηφξ ιμο θαίκεημ, ηζ χναζξ πνζηφξ πενίζζζα, ηζ χναζξ ζηναηζχηδξ δοκαηυξ, ηζ χναζξ παζδάηζκ ίζζα, ηζ χναζξ ι' επαίδεοβε άπμκα, ηζ χναζξ πμθθαίξ ι' εηνάηεζ βθοηυηαηαζξ πανδβμνζαίξ ηαζ ζονβμοθζαίξ βειάηδ. Υίθζ' αηνζαά ηαζζίιαηα ιχηαζζε πάζα 'ιένα, ηαζ πίθζα ιχηηζγε υιμνθα πεναυθζα ζημκ αένα· πίθζαζξ γμοβνάθζγε παναίξ ιέζα ζημ θμβζζιυ ιμο, ηαζ πίθζαζξ έδεζπκ' μιμνθζαίξ πάκηα ηςκ αιαηζχ ιμο, ηζδ δοζημθζαίξ ιμο ζήηςκε ηζ απυημηδ έηακε ιε, [406]
ιζθζαίξ βθοηαίξ ι' ανιήκεοβε ηζ εδζδαζηάθεοβέ ιε, ηυζμκ απμφ ι' εκίηδζε, ηαζ δμφθδ απυιεζκα ημο ηαζ ηζδ ηατιέκδξ ιμο ηανδζάξ ηδκ ελμοζία, 'δςηά ημο... Κζ εδά πμο ηαθμννμίγζηδ παν' άθθδκ εηναημφιμο, ηαζ πίθζαζξ έηαζζα παναίξ ηζ ακάπαρεξ ημο κμο ιμο, ηυκε εςνχ ημκ 'πίαμοθμ, ηαζ ηδκ αβάπδ ανπίγεζ ηδκ ρεφηζηδ πμο ιμο 'δεζπκε ζε ιάπδ κα βονίλδ ……………………………………………………… Δξσθίιε: Συζεξ δεκ είκαζ μζ μιμνθζέξ, ηυζα δεκ είκ' ηα ηάθθδ, ια ημφημ εη ηδκ αβάπδ ζμο βεκκάηαζ ηδ ιεβάθδ. Μα βή υιμνθή 'ιαζ βή άζηδιδ, Πακάνεηε ροπή ιμο, βζα ζέκακ εβεκκήεδηε ζημκ ηυζιμ ημ ημνιί ιμο. Παλάξεηνο: Νενυ δεκ έζαδζε θςηζά πμηέ, ααζίθζζζά ιμο, ηαεχξ ηα θυβζα ηα βνμζηχ ζαήκμοζζ ηδκ πνζηζά ιμο. Μ' υθμκ εημφημ, αθέκηνα ιμο, ια ηδκ αβάπδ εηείκδ, πμο ιαξ ακάενερε ιζηνά, ηαζ πθζα παν' άθθδ εβίκδ πζζηή ηαζ δοκαηυηαηδ ζ' ειέκα ηζ εζξ εζέκα, ηαζ ηα ημνιζά ιαξ ζ'άιεηνμ πυεμ ηναηεί δειέκα, πενίζζα ζε παναηαθχ πμηέ κα ιδκ αθήζεζξ κα ζε κζηήζεζ μ ααζζθζυξ, κα ι' απμθδζιμκήζεζξ. Δξσθίιε Oσιέκα, κά 'ανς δε ιπμνχ πμζακ αθμνιή πμηέ ιμο ζμο 'δςηα ζηδκ αβάπδ ιμο θυαμ, Πακάνεηέ ιμο, κα πζάκεζξ ηυζα δοκαηυ, ζα κα ιδδέ βκςνίγεζξ ημ πςξ ημ κμο ηαζ ηδκ ροπή ηαζ ηδκ ηανδζά ιμο μνίγεζξ. Ένςηα, απείξ η' αθέκηδ ιμο η' αιιάηζα δε ιπμνμφζζ πυζα πζζηά ηαζ ζπθαπκζηά ημκ αβαπχ κα δμφζζ, ιζακ απμφ ηζζ ζαΎηεξ ζμο θανιάηερε ηαζ νίλε ιέζα ζηα θοθθμηάνδζα ιμο ηαζ θακενά ημο δείλε ιε ημκ πνζηφ ιμο εάκαημ πςξ ηαίνζ ημο απμιέκς, ηαζ ιυκμ πςξ βζα θυβμο ημο ζημκ Άδδ ηαηεααίκς. Γεψξγηνο Υνξηάηδεο
[407]
Ο Νηίλνο Υξηζηηαλφπνπινο γελλήζεθε ην 1931 ζηε Θεζζαινλίθε. Έρεη γξάςεη πεδνγξαθήκαηα θαη πνίεζε.
Ζ Θάιαζζα Δ εάθαζζα είκαζ ζακ ημκ ένςηα: ιπαίκεζξ ηαζ δεκ λένεζξ ακ εα αβεζξ. Πυζμζ δεκ έθαβακ ηα κζάηα ημοξ – ιμζναίεξ αμοηζέξ, εακαηενέξ ηαηαδφζεζξ, βνάιπεξ, πδβάδζα, ανάπζα αεέαηα, νμοθήπηνεξ, ηανπανίεξ, ιέδμοζεξ. Ώθίιμκμ ακ ηυρμοιε ηα ιπάκζα Μυκμ ηαζ ιυκμ βζαηί πκίβδηακ πεκηέλζ. Ώθίιμκμ ακ πνμδχζμοιε ηδ εάθαζζα Γζαηί έπεζ ηνυπμοξ κα ιαξ ηαηαπίκεζ. Δ εάθαζζα είκαζ ζακ ημκ ένςηα: πίθζμζ ηδ παίνμκηαζ – έκαξ ηδκ πθδνχκεζ. ᾿ αοηήκ εδχ ηδ βεζημκζά ζ‘ αοηά εδχ ηα ιένδ μ θςημβνάθμξ εα ῾πνεπε κα ήηακε λεθηένζ κα ῾ηακ ηεπκίηδξ, ιεναηθήξ ηζ απ᾿ μιμνθζά κα λένεζ. ᾿ αοηήκ εδχ ηδ βεζημκζά αξ ήιμοκ θςημβνάθμξ κα οπδνεηχ ηδκ μιμνθζά ιε ηέπκδ ηαζ ιε πάεμξ. Νά ῾νπμκη᾿ μιμνθμηυνζηζα ηαζ θασηέξ πανέεξ κα παίνκμοκ πυγεξ υιμνθεξ ηαιανςηέξ ηζ ςναίεξ βζα εζημζζηεηνάςνεξ ηαζ εαδμιαδζαίεξ. Νηίλνο Υξηζηηαλφπνπινο
[408]
Ο πνηεηήο Γηψξγνο Υξηζηνδνπιίδεο γελλήζεθε ζηε Μόζρα ην 1968 θαη έδεζε ζηε Λάξλαθα. Έρνπλ εθδνζεί πέληε πνηεηηθέο ζπιινγέο ηνπ.
Οη ζήθεο ησλ βηνιηψλ Σα υνβακα είκαζ δ ακάβηδ ιαξ κα αημφζμοιε ηάηζ άθθμ, εηηυξ απυ ηδκ δθίεζα θςκή ιαξ. ιςξ ιέζα απ‘ ημοξ ήπμοξ ημο αζμθζμφ ηαηαθαααίκεζξ ηδ ζδιαζία ηδξ ζζςπήξ ηαζ ημο εακάημο. Οζ αζμθζζηέξ εα‘ πνεπε κα‘ ηακ κάκμζ· υηακ πεεαίκμοκ κα ημοξ εάαμοκ ιέζα ζηζξ εήηεξ ηςκ αζμθζχκ ημοξ.
Ο βιαζηφο Αεκ ανηεί μ αθαζηυξ κα είκαζ ηαθυξ πνέπεζ κα θοηεοηεί ζε πχια βυκζιμ ζε ιένμξ ζςζηυ υπζ πμθφ ημκηά μφηε πμθφ ιαηνζά απυ φπμοθα αβνζυπμνηα πμο θεμκχκηαξ εα ημκ πκίλμοκ ή πμο απμιμκχκμκηάξ ημκ εα ημκ ζηεβκχζεζ δ ιμκαλζά ημο. Έηζζ ηαζ ηδ γςή ζμο ιδκ ηδκ θοηέρεζξ υπμο κα ‘καζ δεκ οπυηεζηαζ ζε ιεηαθοηεφζεζξ ράλε ηαθά ημ έδαθμξ ηζξ πζεακέξ ιεθθμκηζηέξ ακαπηφλεζξ ηδκ πεηνμπμίδζδ ημο θοζζημφ ηδξ πενζαάθθμκημξ ηζ ακ δεκ ανεζξ αοηυ πμο γδηάξ βφνερε θφζδ ζημ κενυ.
[409]
Ζ Γήκεηξα Υξηζηνδνχινπ είλαη πνηήηξηα. Γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1953 θαη ζπνύδαζε Ννκηθά θαη Φηινινγία. Δκθαλίζηεθε ζηα γξάκκαηα ην 1974 θαη έθηνηε έρεη εθδώζεη δώδεθα βηβιία πνίεζεο , έλα κε πεδά θείκελα θαη έλα κε κεηαθξάζεηο. Ζ πνίεζή ηεο έρεη κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιώζζεο.
Ζ χγθιεηνο « Χ, Κοαενκήηα! Βλμπυηαηε! Παν‘ υθα αοηά, δ βδ ηαημζηείηαζ!» Με ηα νμφπα ημο ανεβιέκα Πνμζένπεηαζ ζηδ ζοκεδνίαζδ Ο βδναζυηενμξ ηςκ θακηαζιάηςκ. Καζ ιε ηζξ ιανβανίηεξ ημο ηάθμο ημοξ Σμκ οπμδέπμκηαζ μζ ζοκςιυηεξ. Ώκάθαθνμζ ιεξ ζημ θζαάκζ ημο θνάημο ημοξ ιίβμοκ ηα θνφδζα, ημοκάκε ημ δάπηοθμ Φοθθμιεηνμφκ ηδ θεηζαζιέκδ αηγέκηα, ηάαμοκ ιε ηδ ιαηνζά ημοξ ιφηδ ημ θεηέ Καζ εηπμκμφκ ηδ ζηναηδβζηή ημο ηάναμοκμο. «Ώοηυξ μ ηυζιμξ! Οζ μθέενζμζ γχκηεξ! Δ αεθζυηδηα ηςκ ιζηνχκ ακαβηχκ!» Σέθμξ ρδθίγεηαζ ηαη‘ ανπήκ ηαζ ηαη‘ άνενμκ ( Πθδκ ιέζα ζε εηκεονζζιυ ηαζ ακηεβηθήζεζξ ) Δ ίδζα εηείκδ δ ηαηανναηηχδδξ ανμπή Πμο δένκεζ ιένεξ ηχνα ηα ηακηήθζα. Γήκεηξα Υξηζηνδνχινπ
[410]
Έηζη φπσο θηλείηαη ε Γε «Πμζμξ πεζκάεζ, ηζ θέεζ ημ πνςηυημθθμ, Πνχημξ μ εζιυξ ηςκ οπμζζηζζιέκςκ Ή ηάπμζμξ κδζηζηυξ απυ αία Πμο ιαβεζνεφεζ ηδ ιαφνδ ημο υνελδ; Σμκ λένμοκ ιυκμκ υθμζ αοημί ζημ δνυιμ Ή ηαζ μζ άθθμζ ιεξ ζηα ζπίηζα ημοξ Πμο δμηζιάγμοκ ημ ηναζί; Πμζμξ είκαζ μ πνχημξ πμο ημ ρςιί δεκ ημο θηάκεζ; Κάπμζα ζοιιμνία βαανζάδςκ Πμο ηαηαπίκμοκ αζαζηζηά, ηα παθζυπαζδα; Ή ηάπμζμξ ιε θφζδ πςνζάηζηδ Ρίπκεζ ιπμοηζέξ ζε πδβαδίζζμ ζηυια; Ώκ βκςνίγεζ μ δζαπεζνζζηήξ, κα εκδιενχζεζ, Ο ρίεονμξ ηςκ ζςεζηχκ ζδιαίκεζ Παθαζυ ή κευηενμ έκμζημ; Βηεί, ακάιεζα ζηα δνμιάηζα Βίκαζ ηάηζ ιαβαγζά ανςιάηςκ Καζ ηάηζ άθθα, ιε βοάθζκα. Βηεί πεζκάκε ιενζημί. Παναηάης, Ώκ ιπεζ ηακείξ ζηδκ αβμνά ηςκ αθεφνςκ, Πμθφ ημκηά ζη‘ ανζειδιέκα ηζμοαάθζα, Πεζκάκε ιενζημί αηυιδ. Γθείθμοκ Σα πείθδ ημοξ ιε ακαίδεζα ακ κα ιονίγεζ ηάπμο αμφηονμ, ακ κα πηοπμφκ ζηα πζάηα ηα ημοηάθζα. Μαηνζά απυ ‗δς, ζηα ανμπενά αζαθία, Καηά ημ έεζιμ πεζκμφκ μζ θφημζ Καζ μζ δνάημζ πμο εα κζηδεμφκ μζιίγμκηαζ Σμ ακενχπζκμ ηνέαξ ζη‘ αθήεεζα. Θα ζδηχεδηε απυ ηδκ πυθδ αέναξ Καζ ηαηαπχεδηε ζηα θδιένζα ημοξ ΐαζακζζιέκδ απμθμνά». Νδζζά ημοημοθςιέκα ιε θεββάνζ Κμζιίγεζ δ εάθαζζα ζζβμημοκχκηαξ η‘ άζηνα. Μμονιμονίγεζ ημ αανφ ημ αθάηζ ηδξ Καζ ηάης απυ ημ αναζιυ ηδξ πακίδαξ Υμνηάηεξ ζένκμκηαζ μζ ηεηημκζηέξ μζ πθάηεξ…
[411]
Ο Γεκήηξεο Υξηζηνδνχινπ (1924-91) από ηελ Αζήλα ήηαλ πνιπγξαθόηαηνο πνηεηήο θαη ζηηρνπξγόο. Σξαγνύδηα ηνπ έρνπλ κεινπνηήζεη νη Μνπζηαθί, Μακαγθάθεο, Πιέζζαο, Θενδσξάθεο, Μαξθόπνπινο, Κόθθνηνο, Ξαξράθνο θαη άιινη.
Μεζφγεηνο Μεζυβεζμ ηδ θεκ ηαζ παίγμοκε βοικά παζδζά ιε ιαφνα ιάηζα αβάθιαηα πζηνά βέκκδζε ημοξ Θεμφξ, ημκ ίδζμ ημ Υνζζηυ ημ ηαθμηαίνζ εηεί δεκ ηνέιεζ ημκ ηαζνυ ιεζ' ηδ Μεζυβεζμ Σμ αίια ημοξ αζχκεξ ζηάθζζε εηεί ηα ανάπζα ηαζ ημοξ ηάαμοξ ηαζ ηδ ααεζά ζζςπή κδζζά ζακ πενζζηένζα αζχκζεξ θοθαηέξ ημ ηαθμηαίνζ εηεί δεκ ηνέιεζ ηζξ ανμπέξ ιεζ' ηδ Μεζυβεζμ Οζ ηάιπμζ ηζ μζ εθζέξ πάκμκηαζ ζηδ θςηζά ηα πένζα ιέκμοκ ιυκα ηζ άδεζα ηα ημνιζά θαμί ηδξ ζοιθμνάξ ηαζ πίηνα ημο εακάημο ημ ηαθμηαίνζ εηεί δε πάκεζ ηα θηενά ημο ιεζ' ηδ Μεζυβεζμ. ……………………………………………. Δθείλνο πνπ καο ράζεθε Βηείκμξ πμο ιαξ πάεδηε ιδκ είκαζ ιέζα ζημ ηναζί ιδκ είκαζ ιέζα ζημ θζθί ηαζ ζη' άβζμ ιεζδιένζ ιδκ είκαζ αοηυξ μ άκειμξ πμο ιαξ ιζθάεζ ααεζά ιδκ είκαζ αοηυξ μ άκειμξ ιδκ είκαζ πμζμξ ημ λένεζ. Βηείκμξ πμο ιαξ έθοβε ιδκ είκαζ ιεξ ζηδκ άκμζλδ ιέζα ζε ζφκκεθα αανζά ιδκ είκαζ πνςημανυπζ ιδκ είκαζ ιέζα ζηζξ ζηζέξ ηαζ ζηα πζηνά ηναβμφδζα ιδκ είκ' μ πηφπμξ ηδξ ηανδζάξ ηζ δ νίγα ζηα θμοθμφδζα. Αάηνο δάηνο εα ημκ ανμφιε ημ παιέκμ μονακυ πυκμ πυκμ εα ημκ πμφιε ημκ εαιιέκμ ιαξ ηαδιυ. Γεκήηξεο Υξηζηνδνχινπ
[412]
Ο Αζαλάζηνο Υξηζηφπνπινο (1772-1847) από ηελ Καζηνξηά, ήηαλ ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. ‘Ήηαλ πνιύ δεκνθηιήο (ε ζπιινγή ηνπ Λπξηθά εθδόζεθε ην 1811 θαη έθαλε 11 εθδώζεηο!) θαη απνθιήζεθε ν Νένο Αλαθξέσλ. Μεηάλνηα Δεέθδζα ημκ πθάκμκ ημκ Ένςηα κ' αθήζς, κα ηυρς ημοξ δεζιμφξ ημο ηαζ κα ιεηακμήζς. N' απανκδεχ θζθίεξ, θζθζά ηαζ πςναηάδεξ, κ' αβηαθζαζεχ ηεξ Μμφζεξ, ηεξ πνχηεξ θζθεκάδεξ. Ονιχ θμζπυκ ζηεξ Μμφζεξ ηαζ αθέπς παν' εθπίδα ημκ Ένςηα ζηδ ιέζδ πμο πυνεοε ηζ επήδα. Βφβε, ηεξ θέβς, εφβε, ζεικυηαηεξ πανεέκεξ, πμθφ ζαξ πνέπ' μ Ένςξ, πμθ' είζεε ηζιδιέκεξ. Κζ εηείκεξ δζραζιέκα ημκ Ένςηα θζθχκηαξ αοηά ηα θυβζα ι' είπακ βθοηά παιμβεθχκηαξ: Ο Ένςηαξ είκ', θίθε, ημο κμο ιαξ ημ αηυκζ, μπυηακ ζηεξ ιεθέηεξ ζπμοδάγμκηαξ ζημιχκεζ. Κζ εβχ ζακ είδα έηζζ ημκ άνπαλα ιε γήθμκ ημκ Ένςηά ιμο πάθε, ημκ πνχημκ ιμο ημκ θίθμκ. Αζαλάζηνο Υξηζηφπνπινο
[413]
Ο Γηάλλεο Υξπζνζηνκίδεο (1917-96) ήηαλ από ηελ κύξλε. Έδεζε ζην Ζξάθιεην, ηελ Αζήλα θαη ην Ρέζπκλν. Λόγηνο, ζηνραζηήο, πνηεηήο. Αθαλήο.
Δπί ηεο Ηεξάο Οδνχ Έκαξ εζδςθμθάηνδξ οπμρζάζηδηεξ ηαζ ζο, ιδκ είιαζ πανααάηδξ Έκαξ εζδςθμθάηνδξ ηζ ειπμδίγεζ, ιζηνυξ κα κζχεεζ , ηαπεζκυξ ακάλζμξ ειπνυξ ζημοξ ανπαίμοξ Κμφνμοξ ; Οζ Κανοάηζδεξ ημ λένμοκ πςξ οπμθήπημιαζ ηζξ Υάνζηεξ ηζξ ηνεζξ υιςξ ηζιχκηαξ ημοξ ηακυκεξ ημο Φμίαμο ημοξ πνδζιμφξ, ιε δέμξ οπμδέπμιαζ ζημοξ Ναμφξ, ζημκ Σφιαμ, ζημοξ ΐςιμφξ μζηείεξ ιμο μζ Εένεζεξ ηδξ Κφπνζδμξ, ηδξ Ώθαίαξ ημο Ώζηθδπζμφ μζ εεναπαζκίδεξ Με ηδκ Θάθεζα, ηδκ Βναηχ ιε ηδκ Κθεζχ, ηδκ Μεθπμιέκδ Φαίδνα, ιε ηζξ Νφιθεξ ηςκ πδβχκ Μφζηδξ, δζήκοζα ημκ Βθεοζίκζμ δνυιμ ημ πέναζια, ηζ ακ ι‘ έραπκεξ Ααίιμκεξ … χ Αήιδηνα, Πενζεθυκδ απυ ημκ δνοιχκα ηδξ Ώνηέιζδμξ ζηα έθδ, ζημκ πεοηχκα ζοκηυιερα ημ δνυιμ Σα πέθιαηα, δεξ ηζξ πθδβέξ ζηζξ ηκήιεξ! Ρχηδζε ηζξ Ανοάδεξ Δπχ, οπήνλα έκαξ πζζηυξ ιάνηονέξ ιμο μζ ιάκηεζξ, μζ ζενείξ, μζ μκεζνμζηυπμζ ! Τπήνλα, εκ εκοπκίς, έκαξ εοάθςημξ πζζηυξ εκ εβνδβυνζεζ, ηεθζηά έκαξ θαζδνυξ εζδςθμθάηνδξ. Γηάλλεο Υξπζνζηνκίδεο
[414]
Ο Υάξεο Φαξξάο γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην 1982. πνύδαζε λνκηθά ζηελ Αζήλα θαη ζηελ Ομθόξδε. Δίλαη πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξαζηήο.
Ζ κνχζα κνπ Δίκαζ δ Μμφζα ιμο ιμζναία δέζπμζκα ιε ηαθζυκ. ηδκ πυθδ ιαξ απυ ιπεηυκ ορχκεηαζ αηεναία ζημο ήθζμο ημ πθάζ κα ανεεεί ζημ ευθμ ημκ πνζβηδπζηυ. Μεηαλςηυ θμνά αναηί ηαζ ηδκ πμεμφκ έκα ζςνυ θζθυηεπκμζ απνείμζ έηζζ πμο ζενβζακάεζ ιε πάνδ. Σχνα πμο μ ένςηάξ ιαξ δφεζ ζημ ηνοθυ ηδξ ζονηάνζ ανίζης ηεηνάζηζπα βναιιέκα ιε ηέπκδ ζζυεεμο αμζδμφ πμο έθεζπε πάκημηε απυ ιέκα. Μαζάεζ ηα θυβζα ηδξ , ‗ημ κμο άθθμκ δεκ έπς πανά ιυκμ εζέκα οικδηή ιμο αηζίδα!‘ Ώθθμφ αοηά , ηδξ θές . Σδ δζχπκς ςξ μπηαζία πμο δεκ είδα. Υάξεο Φαξξάο
[415]
Ο Γηψξγεο Φπρνπληάθεο (1920-2006) από ηε Αζή-Γσληά ηεο Κξήηεο, είρε γξακκαηηθέο γλώζεηο δεκνηηθνύ ζρνιείνπ. Ήηαλ βνζθόο, αιιά παξάιιεια ήηαλ ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη έθαλε ζπνπδαίεο έκκεηξεο κεηαθξάζεηο (ζηελ θξεηηθή δηάιεθην) αξραίσλ Διιήλσλ πνηεηώλ όπσο ν κεξνο θαη ν Ζζίνδνο.
Οη Κνπξέο Βπέναζεκε μ Υεζιχκαξ ιπήηε μ Μάδξ ηαζ ηαζ ηεθεζχκεζ ηζυθαξ. Οζ γέζηεξ ημο ηαθμηαζνζμφ ιονίγμοκ ηαθά ηζ' ιαξ ιαξ ζέ ηαθέζακε μζ αμζημί κα αβμφιε ζημ ιδηάημ κα ηζζ δμφιε, ηαζ κα ηζ' ασδάνςιε κα ημονέρμοκ ηαζ ηα μγά. Μαγί ιε ιαξ απμφ ηαθέζακε ηαθζμφκε ηζ' άθθμοξ ημονίζημοξ ιπμηζάζηνμοζεξ, ζοββεκείξ ηαζ θίθμοξ ημ δάζηαθμ ημο πςνζμφ ημ Παπά ηαζ ημ ζηαειάνπδ. Παίνκμοκ ανηεηυ ηναζί βζαηί δ ιένα ημφηδ είκαζ ζακ κα πμφιε ιζα εμνηή ημο ιδηάημο ηαζ δεκ έπεζ ηζ' άθθδ. Βίκαζ δ ιένα ηδξ εαδμιάδμξ Αεοηένα πμο έπμοκε μνζζιέκδ βζαηί δεκ ημονεφμοκε πανά ιυκμ Αεοηένα ηαζ Σεηάνηδ .Βημφηεξ θεεζ διένεξ δεκ έπμοκε ηαηέξ χνεξ, θέκε μζ αμζημί. Πνίπμο κα ηαθμλδιενχζδ παίνκμιαζ ημ ακααυθεια βζα ημ αμοκυ. Καζ πυζμ υιμνθα αθήεεζα είκαζ κα αβεζξ ζημ αμοκυ πνςί- πνςί εημφημ ημκ ηαζνυ. Καζ ζε ημφημ ημ αμοκυ ημο πςνζμφ ιαξ ημ εθί, εα δεζξ ζημ αάεμξ ηζ' ακαημθήξ ζακ ιέζα απμφ ηδ εάθαζζα, ηδκ μθυπνοζδ ακαημθή ημο ήθζμο. Θα πάνεζξ πνςζκυ αμοκίζζμ αενάηζ πμο είκαζ πθδιιονζζιέκμ απυ ηζζ πζθζχκ θμβζχκ ηαζ ιονζμζπανιέκςκ ακεαηζχκ ημο αμοκμφ, ηαζ λεπςνζζηά ηζδ ιαθμηήναξ ηαζ ημο ηνίκμο. Φηάλαιε ζημ ιδηάημ ,δεκ ιπνμηάκαιε κα ηάηζμιε ηαθά ηαθά ηαζ ιαξ ζε θένκμοκ ημ βζβμφνηζ. ήιενμ έπμοκε πήλδ πενζζζυηενμ βζα κα δχζμοκε κα θάκε ζε μφθμοξ πμο εα 'νεμοκε πνχημζ. Σα μγά ηα 'πμοκε θένεζ ηζ' αοηά ηαζ ηα ηνζβονίγμοκε μφθμζ. Σςκέ θςκζάγμοκε μζ αμζημί ζηδ βθχζζα ημοξ ηζ' εηείκα αιμοθένκμοκ βζα ηδ ημφνηα. Οζ ημονίζημζ είκαζ έημζιμζ ιε ηα ραθίδζα ζηδ πένα, ηαζ ημ ημφνεια ανπζκά υλς απυ ημ πμνυημονημ ζηδκ ανπή, ηζ 'ζηενα ιέζα ζηδ ημφνηα. Μπαίκμοκ ιέζα έκα δομ αμζημί πμο βκςνίγμοκ ηα μγά ηαζ ηζζ ζαιέξ ηαζ πζάκμοκ μιπνυξ απυ ηδ ζαιά πμο έπεζ ηα πθζυηενα μγά. Έκα-έκα μγυ ημ αάκμοκ πάιεξ ηαζ ιε έκα βενυ ζπάμ ημ αιπμογζάγμοκε ζθζπηά ηζ' απμφ ηα ηέζζενα πυδζα, ηζ' μ ημονίζημξ ημο αάκεζ βζαιζάξ ημ ραθίδζ. α ημ ημονέρεζ απυ ηδ [416]
ιζα ιπάκηα ημ βονίγεζ ζζβά-ζζβά ηαζ πθαβζάγεζ απάκς ζηα ημιιέκα ιαθθζά ημο ηαζ ημ ημονεφεζ ηζ απυ ηδκ άθθδ. Σμο θφκεζ φζηενα ηα πυδζα, παίνκεζ ημ ζπαμφθζ ζηδ πένα κημο ημ ηάκεζ πνμξ ηα υλς ηαζ θςκζάγεζ " μγυ!! ……… Γηψξγεο Φπρνπληάθεο
ΟΜΖΡΟΤ ΗΛΗΑΓΑ Ραςσδία Α Σναβμφδα ημ εοιυ, εεά, ημο βυκμο ημο Πδθέα ημκ ενδιμηαηάναημ, πμο ιπήηε η' Ώπζθθέα, πμο ιφνζα ηζ' Ώπαζμφξ ηαηά ημοξ θυνηςζεκ μιάδζ ηαζ πμο 'περε πμθθέξ ροπέξ θεαέκηζηεξ ζημκ Άδδ δνχςκ, ηαζ πανάδςηεκ αοημφξ ζημοξ ζηφθμοξ θεία ηζ υθςκ ηςκ υνκζςκ, ηζ δαμοθή ηεθέζηδηε ημο Αία ςξ η' υνζζεκ ,απ ηδκ ανπή πμο ιπήηε μ βζυξ η' Ώηνέα ζ' έπενδηα ιε ημκ λαημοζηυ ημ εείμκ Ώπζθθέα. Καζ ζ΄ένζδα πμζυξ ηςκ Θεχκ ηζ' ένζλε ημφημοξ ηάπα; Σμο Αία ηαζ Λδηχξ μ βζυξ, ηζ δ βζ αθμνιή ιμκάπα πμο ιε ημ νήβα επυθζαζε, θμζιυ ηαηυ ζημνπίγεζ, ιεξ ζημ ζηναηυ, ηαζ ημοξ θαμφξ εακαηζηυ εενίγεζ, βζαηζ ημο ηαηαθνυκερε ημκ Εενέα Υνφζδ. Ώηνείδδξ, πμο 'νεεκ εζξ αοηυκ ηδκ ηυνδ ημο κ' αθήζεζ ιεξ ζηα βμνβά ηςκ Ώπαζχκ ηανάαζα, ηαζ κα δχζεζ θφηνα πμθθά πμο ημοααθεί ηαζ πθμφζζα κα πθενχζεζ, ηαζ ηα ζηεθάκζα ιάθζζηα η΄Ώπυθθςκα ηζ εηνάηεζ επάκς ζημ πνοζυθηζαπημ νααδί ημο, ηζ επενπάηεζ, ηζ υθμοξ εηεί ημοξ Ώπαζμφξ ημοξ εενιμπαναηάθεζ, η' Ώηνέα λέπςνα ημοξ βζμφξ ημοξ δου, ζακ πθζά ιεβάθμζ... Μεηάθξαζε Γηψξγε Φπρνπληάθε
[417]
ΟΜΖΡΟΤ ΟΓΤΔΗΑ Ραςσδία Α Άνπζζε, Μμφζα, κα ιζθείξ, κα αβάκεζξ ιεθςδία. Φάθε ημκ άκηνα πμο 'νζλε ηδκ ζενή ηδκ Σνμία. Φάθε ημκ πμθοιήπακμ πμο ηζ φζηενα πθακήεδ ζε εάθαζζεξ ηαζ ζε ζηενζέξ, πμθθά ηαθαζπςνήεδ ηζ ακενχπςκ έιαεε πμθθχκ ηζξ πχνεξ ηαζ ηδ βκχιδ. Άνπζζε, Μμφζα, κα ιζθείξ, κα ιμο ηα θεξ αηυιδ πμο αάζακα 'παεε πμθθά ζηα πέθαβα γδηχκηαξ, άαθαθημξ ζηδκ παηνίδα ημο κα θηάζεζ πνμζπαεχκηαξ, ιε ημοξ ζοκηνυθμοξ ημο ιαγί. Μα δεκ ηα ηαημνεχκεζ κα ζχζεζ ημοξ ζοκηνυθμοξ ημο ηαζ ημφημ ημκ πθδβχκεζ, βζαηί παεήηακ ιυκμζ ημοξ ιε η' ακμιήιαηά ημοξ, υθμζ παεήηακ μζ ιςνμί ιε η' αιανηήιαηά ημοξ. Πήβακ ημο ημζιμβονζζηή Ήθζμο ηα αυδζα θάβακ ηαζ ηδκ παηνίδα ηαζ δζημφξ πμηέξ δεκ ελακάδακ. Βηείκμξ ηςκ αθαίνεζε ηζ' επζζηνμθήξ ηδ ιένα. Κάπμηε πεξ ιαξ ηα, εεά, ημο Αία εοβαηένα. ζμζ βθζηχζακ ημηεζάξ ηαζ δεκ εζημηςεήηακ, θμζ βονίζακ ηαζ λακά ηα ζπίηζα ημοξ εονήηακ ζςζιέκ' απυ ημκ πυθειμ ηζ απυ ηα ηυζα πάεδ ηζ απ' ηδ ιαφνδ εάθαζζα ηαζ ημο βζαθμφ ηα αάεδ. Μυκμκ αοηυκ πμο ημο 'θεζπε βοκαίηα ηαζ παηνίδα ηαζ πνυκμοξ ακαζηέκαγε ζε ιζα ιζηνή κδζίδα, δ Καθορχ, ηνακή εεά, εηείκδ ημκ ηναημφζε ιέζα ζε ζπήθζα εμθςηά ηαζ βζ' άκηνα ημκ πμεμφζε. Ώθθά ζημκ ηφηθμ ηςκ ηαζνχκ, π' μ πνυκμξ ήνεε πάθζ πμο 'πακ μνίζεζ ηζ μζ εεμί, ηδκ χνα ηδκ ιεβάθδ εζξ ηδκ παηνίδα βζα κα 'νεεζ, ζηςκ εδζηχκ ηζ' αβηάθεξ, αβχκεξ δεκ ημο θείρακε ηαζ αάζακα ηαζ γάθεξ. θμζ μζ εεμί θοπμφκηαζ ημκ, ηζ μ Πμζεζδχκαξ ιυκμξ Θακάζζια ηυκε ιζζεί ηαζ ηονακκά ζοβπνυκςξ. Σμκ εεσηυ Αοζζέα πμθφ εακάζζια ιζζμφζε πνζκ θηάζεζ ζηδκ παηνίδα ημο ηαζ ηυκε ηονακκμφζε. ιςξ εανίζηεκημκ ιαηνζά ηυηεξ απυ ημκ Αία, Μαηνζά ηζ απ' υθμοξ ημοξ εεμφξ, εζξ ηδκ Ώζεζμπία... Μεηάθξαζε Γηψξγε Φπρνπληάθε
[418]
ΗΗΟΓΟΤ: ΔΡΓΑ ΚΑΗ ΖΜΔΡΔ Μμφζεξ πμο ηναβμοδάηε εζείξ απυ ηδκ Πζενία μπμφ ιε ημ ηναβμφδζ ζαξ δμλάγεηε ημκ Αία ημκ εδζηυ ζαξ ηνάλεηε , βζα εθάηε , ημκ πάηενα οικχκηαξ ημκ , μπμφ απ' αοηυκ εκδημί απυ πένα ςξ πένα άθθμζ απ' αοημφξ ή λαημοζημί βζ' αζήιακημζ εα κ' είκαζ μκμιαζημί , βζα ηζ άβκςζημζ , ζηδκ αμφθδζδ ημο ςξ είκαζ . O ιέβαξ Αίαξ , π' εφημθα , δφκαιδ αοηυξ εα δχζεζ ηζ εφημθα εηείκμξ ημκ ιζηνυκ εα ηυκε ηαπεζκχζεζ ζοκηνίαεζ ηαζ ημκ δοκαηυκ ηζ άζδιμκ ιεβαθχκεζ ηαζ ημκ ηαιπμφνδ ζηέκεζ μνευ , ηζ εφημθα ιαναγχκεζ ηαζ ημκ ηαιανςιέκμ αοηυξ , Αίαξ , π' απ' ηα ρδθάεζα αανζμανμκηά , ηα οπένηαηα πμο ηαημζηεί παθάηζα . Οζμ βζα ιέκα εα εεθα ηάπμζεξ αθήεεζεξ ηάπα κα πς ζημκ Πένζδ . Βνζδεξ , δεκ είκαζ έκα ιμκάπα Ο κχζνο ηεο Παλδψξαο ιυκμκ ηα ηνφρακ μζ Θεμί, βζα εα 'ηακ εοημθία αθθζχηζηα: ιε ιυκμκ ιζαξ διέναξ ενβαζία ζ' υθμκ ημκ πνυκμ κα 'ηακεξ, εα 'θηακε εηείκδ ιυκμ κα ιδ δμοθέρεζξ άθθμ πζά ζ' μθυηθδνμ ημ πνυκμ κα γείξ ιε δίπςξ άθθμ ηζξ . Μζα ζμο ηαζ δου ζμο μπυηεξ πάκς απ' ημ ηγάηζ, ζημκ ηαπκυ ηαζ ημ ηζιυκζ ηυηεξ εα ημ ηνειμφζεξ , ηζ' μζ δμοθεζέξ εζξ ηα ηαιαηενά ζμο ςξ ηαζ ζηα 'πμιμκεηζηά ιμοθάνζα ηα δζηά ζμο, ηέθμξ εα παίνκακ. Μα πάιε : ζακ ευθςζε δ ροπή ημο ηα 'ηνφρε μ Αίαξ ζημκ άκενςπμ απάκς ζηδκ μνβή ημο π'μ Πνμιδεέαξ ιε δυθζμ κμο, ημκ είπε λεβεθάζεζ , βζ' αοηυ ηζ' μ Αίαξ εθζαενά πάεζα 'πεζ ζπεδζάζεζ βζα ημοξ ακενχπμοξ , ηδκ θςεζά ηνφαεζ ημοξ , ι' απ' ηδκ άθθδ, ημο Εαπεημφ μ ηνζζάλζμξ βζμξ , ζηάεδηε εηείκμξ πάθζ υπμο απυ ημκ ααεφαμοθμ ηυηεξ ηζ αοηυξ ημκ Αία , βζα ημοξ ακενχπμοξ ηδκ θςεζάκ έηθερε πμφπακ πνεία η' υνβακμ αοηυ ημκ "πνάιακεα", ηζ' μ Αίαξ ημ ιακηάημ μ ηεναοκμημλεοηδηήξ , πνάια κα κζχζεζ κάημ. ηαζ ηυηε , αοηυξ ηα ζφκκεθα ηζ' αζεένεξ πμφ ιαγχκεζ μ Αίαξ ημο ιζθεί ι' μνβή , θέεζ ημο ηαζ ιαθχκεζ .... Μεηάθξαζε: Γηψξγε Φπρνπληάθε
[419]
[420]
Δπξεηήξην φινπ ηνπ έξγνπ (Α, Β, Γ, Γ ηφκνη) λνκα
Σφκνο ει.
Αβηθέλλαο ή Ηκπλ-ηλά (Ibn Sina – Avicenna (Πεξζία)……………… Α 336 Άβιηρνο Μηθέιεο ……………………………………………………. .. Γ 32 Αβλί Γεληζερηξιί - Yenishehirli Avnî, (Σνπξθία)………………………. Α 362 Αγγειάθε-Ρνπθ Καηεξίλα …………………………………………... Γ 34 Αγγειάθεο Αληξέαο…………………………………………………….. Γ 36 Αγγέινπ Μάγηα (ΖΠΑ) …………………………………………………. Α 43 Αγγνπιέο Φψηεο ……………………………………………………….. Γ 38 Αγθηιάξ Ακάη Άλλα - Aguilar Amat, Anna (Ηζπαλία)…………………. Β 228 Άγλσζηνη Αηγχπηηνη πνηεηέο…………………………………………… Α 392 Άγλσζηνη Αθξηθαλνί πνηεηέο………………………………………….. Α 326 Άγλσζηνη πνηεηέο ηεο Απζηξαιίαο (Αβνξίγηλεο)…………………….. Α 437 Άγλσζηνο Έιιελεο πνηεηέο……………………………………………. Γ 11 Άγλσζηνη Ηλδνί πνηεηέο………………………………………………... Α 210 Άγλσζηνη Κηλέδνη πνηεηέο…………………………………………..….. Α 248 Άγλσζηνη Νενδειαλδνί πνηεηέο (Μανξί)……………………………… Α 436 Άγλσζηνη Πνιπλήζηνη πνηεηέο (ηζαγελείο ηεο Υαβάεο)…………….. Α 438 Άγλσζηνη νπκέξηνη πνηεηέο…………………………………………. Α 326 Άγξαο Σέιινο ………………………………………………………….. Α 40 Άδσληο ή Άιη Άρκαλη αΐλη - Adunis or Ali Ahmad Said (πξία) ... Γ 354 Αδαιαί ληε Πνξθεξάγθ - Azalais de Porcairagues, (Γαιιία)………. Β 369 Αζαλαζνχιεο Κξίησλ……………………………………………… . Γ 41 Α-Η Σζηλγθ ή Κηλγ - A-I Ching or Qing (Κίλα) ……………………. Α 253 Αηζρχινο ……………………………………………………………… Γ 42 Άηρεληνξθ Γηφδεθ, θνλ - Joseph von Eichendorff, (Γεξκαλία)…… Β 164 Αθνχλην, ακπίλν Νη’ - Sabino D'Acunto, (Ηηαιία)………………… Β 264 Αιαβέξα Ρνχια…………………………………………………….. Γ 49 Αιβάξν Κνξάλην - Corrado Alvaro, (Ηηαιία)………………………. Β 265 Αιεβίδνο Άξηο ………………………………………………………… Γ 50 Αιέπεο Κνχιεο………………………………………………………… Γ 51 Αιεμάθεο Οξέζηεο…………………………………………………….. Γ 52 Αιέμαλδξνο ν Αηησιφο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο θαη γξακκαηηθφο.. Γ 54 Αιεμάλδξνπ Άξεο …………………………………………………….. Γ 55 Αιεράληξε Βηζέληε - Vicente Aleixandre, (Ηζπαλία) ....Νφκπει…… Β 229 Αιθαίνο Άιθεο…………………………………………………………. Γ 57 Αιθαίνο ν Λέζβηνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ……………………… Γ 59 Αιθαίνο ν Μεζζήληνο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο………… Γ 61 Αιθκάλ, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο …………………………………… Γ 62 αι-Μααξί - Al-Maʿarri, (πξία)………………………………….… Α 355 αι-Μνπηαλακπί - Al-Mutanabbi, (Ηξάθ)…………………………….. Α 244 αι-Ραδί (Muhammad ibn Zakariya al-Razi, (Πεξζία)…………….. Α 337 Αικπέξηη Ραθαέι - Rafael Alberti, (Ηζπαλία) …………………….. Β 230 αι-Μπνπρηνπξί - al-Buhturi, (πξία)………………………………. Α 356 Αιηνιαγθνπίξε Μαλνπέι - Manuel Altolaguirre (Ηζπαλία)……….. Β 231 αι-Υαιάηδ - al-Hallaj, (Πεζία)………………………………………… Α 338 Ακάι αι-Σδνπκπνχξη - Amal al-Jubouri. (Ηξάθ)…………………… Α 245 [421]
Ακαλαηίδεο Βαζίιεο………………………………………………….. Γ 64 Ακαξνχ - Amaru, (Ηλδία)…………………………………………. … Α 213 Ακηράτ Γηερνχληα - Yehuda Amichai, (Ηζξαήι) ……………………. Α 240 Ακπειιφ Μνληζεξάη - Montserrat Abelló, (Ηζπαλία)……………. Β 233 Ακπνχ Φηξάο - Abu Firas al-Hamadani, (πξία)………………… …. Α 357 Ακπξνπηχηε Νεξίλγθα - Neringa Abrutyte (Ληζνπαλία) …………… Β 337 Αλαγλσζηάθεο Μαλφιεο ……………………………………………… Γ 65 Αλαθξέσλ, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ………………………………… Γ 74 Αλέληα Αληνλέιια - Antonella Anedda (Ηηαιία)………………………. Β 266 Αλζίαο Σεχθξνο, (Κχπξηνο)…………………………………………… Γ 79 Αληάπ, Μειίρ Σδεβληέη - Melih Cevdet Anday, (Σνπξθία)…………… Α 363 Αληάιη-Μφξηηπ - Adali-Mortty (Γθάλα) ………………………….. Α 405 Άληεξζελ Μπέλλπ - Benny Andersen, (Γαλία) ……………………… Β 208 Αληδνιηέξη Σζέθθν - Cecco Angiolieri, (Ηηαιία)……………………… Β 268 Αληηφρνπ Γηάλλεο……………………………………………………… Γ 81 Αληίπαηξνο ν Θεζζαινληθεχο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο… Γ 82 Αληίπαηξνο ν ηδψληνο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο…………Γ 83 Αληηθάλεο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο θσκσδηψλ……………….…… Γ 84 Αληίθηινο ν Βπδάληηνο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο……… Γ 85 Αληνχκ Υφξρε Δλξίθε - Jorge Enrique Adoum (Δθνπαληφξ)……….. Α 41 Αληξάδε Υφξρε Καξξέξα - Jorge Carrera Andrade, (Δθνπαδφξ)… Α 42 Αληξάληε Μάξην - Mário Andrade, (Βξαδηιία)……………………… Α 35 Αλησλάηνο Νίθνο …………………………………………………….. Γ 86 Αλχηε ε Μπηηιελαία, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα…………………….. Γ 89 Αλχηε ε Σεγεάηηζζα, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα……………………… Γ 90 Άνπζιάληεξ Ρφδα - Rose Ausländer, (Απζηξία)………………………. Β 18 Απνιιηλαίξ Γθπγηψκ - Apollinaire Guillaume (Γαιιία) ……….….. Β 87 Απνιισλίδεο ν Νηθαεχο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο…..…. Γ 91 Απνιιψληνο, αξραίνο Έιιελαο θηιφζνθνο θαη πνηεηήο ………….……Γ 92 Αξαβαλήο Σάζνο………………………………………………………,… Γ 94 Αξαγθφλ Λνπί – Aragon Luis (Γαιιία) ……………………………... Β 89 Αξαθίληα Μνξηηάθε -Arakida Moritake, (Ηαπσλία) …………….. Α 189 Αξγθέδη Σνπληφξ Σudor Αrghezi, (Ρνπκαλία)……………………….. Β 377 Αξγπξφπνπινο Νίθνο………………………………………………….. Γ 95 Αξέλαο Ρεηλάιδν - Reinaldo Arenas, (Κνχβα)………………………… Α 134 Αξηφζην Λνληνβίθν - Ludovico Ariosto, (Ηηαιία)…………………….. Β 269 Αξηζηνηέιεο, αξραίνο Έιιελαο θηιφζνθνο θαη πνηεηήο…………… Γ 96 Αξηζηνθάλεο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο θσκσδηψλ ……………….. Γ 97 Αξηηδήο κεξνο - Homero Aridjis, (Μεμηθφ)…………………………. Α 143 Αξίσλ, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο θαη κνπζηθφο …………………. Γ 102 Αξκάνο Γεκήηξεο………………………………………………………. Γ 103 Αξζελίνπ Διηζάβεη…………………………………………………….. Γ 104 Αξθάλεο Βαζίιεο (ή Βαζίιεο Λαδάο)……………………………….. Γ 106 Αξρίινρνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ……………………………… Γ 108 Αζάληνθ Δληνπάξλη - Эдуа́рд Арка́дьевич Аса́дов, (Ρσζία)………. Β 392 Αζθιεπηάδεο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο ……… Γ 110 Αζιάλνγινπ Νίθνο…………………………………………………….. Γ 113 Άζκπεξπ Σδνλ (John Ashbery) (ΖΠΑ) ……………………………….. Α 44 Άηγνπλη Μάξγθαξεη - Margaret Atwood, (Καλαδάο)……………….. Α 119 Αηζέκπε Σζηλνχα - Chinua Achebe, (Νηγεξία)……………………….. Α 418 Απγέξεο Μάξθνο……………………………………………………… Γ 114 Απγνπζηηλάθε Γέζπνηλα………………………………………………. Γ 115 [422]
Απζφληνο - Decimus Magnus Ausonius (Λαηίλνο)…………………… Β 322 Γηφδεθ Αηηίια - Attila Joszef (Οπγγαξία) ………………………….. Β 349 Αρκαληνχιηλα Μπέιια (Ηζαβέιια) (Ρσζία) ………………………… Β 391 Αρκάηνβα Άλλα (Ρσζία) ……………………………………………… Β 393 Βαβνχξεο ηαχξνο…………………………………………………….. Γ 117 Βαγελάο Νάζνο…………………………………………………………. Γ 120 Βαγηέρν έδαξ - Cesar Vallejo, (Πεξνχ)…………………………….... Α 159 Βαδηξάλη Ρήηηθα - Reetika Gina Vazirani. (ΖΠΑ)…………………… Α 45 Βαδηξγηαληδίθε Άξηεκηο………………………………………………… Γ 122 Βάδνθ Ηβάλ - Иван Вазов (Βνπιγαξία)………………………………. Β 34 Βαθαιφ Διέλε …………………………………………………………. Γ 124 Βαθρπιίδεο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο …………………………….. Γ 126 Βαιαβάλεο Γεκνζζέλεο……………………………………………….. Γ 129 Βαιασξίηεο Αξηζηνηέιεο …………………………………………….. Γ 131 Βαιασξίηεο Νάλνο …………………………………………………… Γ 133 Βαιέληε Υνζέ Άλρει - José Ángel Valente, (Ηζπαλία)…………………. Β 224 Βαιεξχ Πσι - Valery Paul (Γαιιία) ………………………………… Β 91 Βαικίθη, ν ζπγγξαθέαο ηνπ έπνπο Ρακαγπάλα (Ηλδία)…………….. Α 214 Βάλγθ Βέη - Wang Wei (Κίλα) ………………………………………. Α 255 Βαλγθ Υαλ (Κίλα)……………………………………………………… Α 257 Βαξβέξεο Γηάλλεο ……………………………………………………. Γ 135 Βαξβηηζηψηεο Σάθεο ………………………………………………… Γ 138 Βαξζαιίηεο Γηψξγνο………………………………………………….. Γ 140 Βάξλαιεο Κψζηαο …………………………………………………… Γ 142 Βαζηιάθεο Νίθνο …………………………………………………….. Γ 148 Βαζηιεηάδεο ππξίδσλ………………………………………………. Γ 152 Βαηαλάκπε νπΐρα (Ηαπσλία) ………………………………………. Α 190 Βέγθα Εαλίλ Πφκπ - Janine Pommy Vega, (ΖΠΑ)…………………… Α 46 Βέεο Γηψξγνο…………………………………………………………… Γ 153 Βέιηζνο Γηψξγνο …………………………………………………….. Γ 155 Βελέηεο Θαλάζεο……………………………………………………….. Γ 156 Βεληαβπάζα (Ηλδία)…………………………………………………….. Α 207 Βεξιαίλ Πσι - Paul Verlaine, (Γαιιία) ……………………………. Β 92 Βειαξάο Γηάλλεο …………………………………………………….. Γ 157 Βηγηφλ Φξαλζνπά - Francois Villon (Γαιιία)……………………… Β 94 Βηδπελφο Γεψξγηνο……………………………………………………… Γ 159 Βηθέιαο Γεκήηξηνο……………………………………………………….. Γ 162 Βηιαξίλην Ηδέα - Idea Vilariño (Οπξνπγνπάε) ……………………. Α 152 Βηλέα Ίνλ - Ion Vinea, (Ρνπκαλία)…………………………………….. Β 378 Βίληηα Νηβάο - Vidya Niwas, (Ηλδία)………………………………….. Α 216 Βίξβνο Κψζηαο ………………………………………………………. Γ 163 Βηξγίιηνο - Virgilius (Λαηίλνο)…. .. ……………………………….. Β 323 Βηζφηζθη Βιαληίκηξ - Владимир Высоцкий, (Ρσζία)……………. Β 397 Βηθαηαληηάκπα - Vikatanitamba, (Ηλδή πνηήηξηα)………………….. Α 215 Βίσλ, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………………… Γ 165 Βνδλεηζέλζθη Αληξέη - Andrei Voznesenski (Ρσζία) ……………… Β 398 Βνξφλθα Ηιαξίε - Ilarie Voronca, (Ρνπκαλία)……………………….. Β 379 Βφηζε ιγα…………………………………………………………….. Γ 167 Βνχδεο Παλαγηψηεο…………………………………………………….. Γ 168 Βνπηηεξίδεο Ζιίαο …………………………………………………… Γ 169 Βνπ Ση (Wu Ti), Κίλα ………………………………………………... Α 258 Βξεηηάθνο Νηθεθφξνο ………………………………………………. Γ 170 [423]
Βχξσλ - George Gordon Byron (Βξεηαλία) ……………………….. Β 47 Γαιάηεο Σάζνο……………………………………………………….. Γ 175 Γέηηο Οπίιιηακ – Yeats William Butler (Ηξιαλδία)…….. Νφκπει Β 214 Γέλζελ Γηνράλεο - Johannes Vilhelm Jensen, (Γαλία) …….Νφκπει Β 210 Γεζέληλ εξγθέη (Ρσζία) ……………………………………………. Β 400 Γεθηνπζέλθν Γεβγθέλη (Ρσζία) …………………………………….. Β 402 Γεσξγηάδεο Θαλάζεο…………………………………………………. Γ 177 Γηάβνξνθ Πέγην - Peio Yavorov, (Βνπιγαξία)………………………. Β 35 Γηακαδάθη φθαλ, (Ηαπσλία) ……………………………………….. Α 190 Γηακαγθνχζη φλην (Ηαπσλία) ……………………………………… Α 190 Γηαλγθ Σζνπ-Γηνπάλ (Κίλα)…………………………………………… Α 259 Γηαλλαθφπνπινο Υαξάιακπνο……………………………………….. Γ 179 Γηαλλίζε Φνίβε ……………………………………………………… Γ 181 Γηαλλνπζνπνχινπ Ραιινχ……………………………………………… Γ 182 Γηαζίλ Μερκέη – Mehmet Yashin – Σνπξθνθχπξηνο (Σνπξθία) …… Α 364 Γηαζνπράξα Σετηίηζνπ (Ηαπσλία) ……………………………………. Α 190 Γηαρηά ετρνπιηζιάκ - Sheyhülislâm Yahyâ, (Toπξθία)……………. Α 365 Γηνπάλ Μέη, (Κίλα)…………………………………………………….. Α 260 Γηνπηδέι Σδαλ - Can Yücel, (Σνπξθία)……………………………….. Α 366 Γηνπ Φελ (Κίλα)……………………………………………………….. Α 261 Γηνθχιιεο Φψηνο…………………………………………………….. Γ 183 Γηφρνπκζνλ Μαηίαο - Matthias Jochumsson (Ηζιαλδία)…………… Β 227 Γθαίηε Γηφραλ - Goethe Johann Wolfrang von, (Γεξκαλία) ………. Β 165 Γθαιεάλν Δδνπάξδν - Eduardo Galeano, (Οπξνπγνπάε)………….. Α 154 Γθακδάηνθ Ραζνχι - асу́л амза́тов, (Ρσζία)…………………… Β 405 Γθαλάο Μηράιεο ……………………………………………………... Γ 184 Γθαξζηιάζν ληε ια Βέγθα - Garcilaso de la Vega (Ηζπαλία) ……… Β 235 Γθάηην Αιθφλζν – Alfonso Gatto (Ηηαιία)…………………………… Β 270 Γθάηζνο Νίθνο ………………………………………………………. Γ 186 Γθίιηιαλ Πάκεια - Pamela Gillilan, (Βξεηαλία)…………………… Β 50 Γθίλζκπεξγθ Άιιελ - Allen Ginsberg, (ΖΠΑ) ……………………… Α 47 Γθνι Κιαηξ - Claire Goll, (Γεξκαλία)……………………………….. Β 168 Γθνι Τβάλ - Yvan Goll, (Γεξκαλία) …………………………………. Β 169 Γθφιθεο Ρήγαο………………………………………………………. Γ 189 Γθφξληνλ Άληακ Λίληζευ - Adam Lindsay Gordon, (Απζηξαιία)…. Α 432 Γθφξπαο Θσκάο………………………………………………………. Γ 190 Γθνζπνληίλνθ Γθεφξγθη - Georgi Gospodinov, (Βνπιγαξία)………. Β 37 Γθνπέξα Σνλίλν - Tonino Guerra, (Ηηαιία)………………………… Β 271 Γθνχκαο Γηάλλεο……………………………………………………… Γ 192 Γθνπκηιηφθ Νηθνιάη (Ρσζία) ………………………………………… Β 407 Γθνχκπεξκαλ Ηγθφξ – Guberman Igor (Ρσζία) ……………………. Β 409 Γθνχζηαθζνλ Λαξο - Lars Gustafsson, (νπεδία) ………………… Β 468 Γθξεο Ζιίαο……………………………………………………………. Γ 194 Γθξίθηλ νχδαλ - Susan Griffin, (ΖΠΑ)……………………………. Α 48 Γθξχλκπατλ Νηνπξο - Durs Grünbein, (Γεξκαλία)………………… Β 171 Γθπγηεβίθ Δπγέληνο - Eugène Guillevic, (Γαιιία)……………………. Β 95 Γθσηηέ Θεφθηινο - Théophile Gautier, Γαιιία……………………….. Β 98 Γιχθαηδε-Αξβειέξ Διέλε……………………………………………… Γ 195 Γνπάιιαο ηήβελο Wallace Stevens, ΖΠΑ ………………………… Α 50 Γνπάλγθ Σνπ-ηζηλγθ - Wang Tou-ts’ing, (Κίλα)…………………….. Α 262 Γνπέλ Γη-Σνχν - Wen Yi-Tuo, (Κίλα) ……………………………… Α 263 Γνπέληγνπνξζ Γνπίιιηακ - William Charles Wentwort, (Απζηξαιία) Α 435 [424]
Γνπίιιηακο Κάξινο Γνπίιιηακ (William Carlos Williams, (ΖΠΑ)…. Α 52 Γξεγνξηάδεο Νίθνο…………………………………………………… Γ 197 Γξππάξε Μέιπσ…………………………………………………………. Γ 199 Γξππάξεο Ησάλλεο ……………………………………………………. Γ 200 Γψγνπ Καηεξίλα ……………………………………………………… Γ 202 Γάιηνλ Ρφθνπε - Roque Dalton García, (αλ αιβαδφξ)…………. Α 163 Γάιιαο Γηάλλεο……………………………………………………….. Γ 204 Γαληήι Γηψξγνο………………………………………………………… Γ 206 Γάληεο - Dante Alighieri (Ηηαιία) …………………………………… Β 274 Γάξην Ρνπκπέλ - Rubén Dario,, (Νηθαξάγνπα)………………………. Α 149 Γαζθαιάθεο Υξήζηνο………………………………………………….. Γ 208 Γαθέξκνο Οιχκπηνο …………………………………………………. Γ 209 Γεκπξάβν Υφξρε - Jorge Debravo, (Κφζηα Ρίθα)…………………… Α 133 Γελδξηλνχ Δηξήλε…………………………………………………….. Γ 210 Γελέγξεο Σάζνο…………………………………………………………. Γ 211 Γεπνχληεο Ηάζσλ…………………………………………………………Γ 214 Γεκάθεο Μελάο………………………………………………………… Γ 215 Γεκεηξαθάθε Υξπζνχια……………………………………………… Γ 217 Γεκνπιά Κηθή ……………………………………………………….. Γ 210 Γηθηαίνο Άξεο ………………………………………………………… Γ 224 Γηνζθνξίδεο ………………………………………………………….. Γ 225 Γνχθαξεο Γεκήηξεο………………………………………………….. Γ 226 Γξνζίλεο Γεψξγηνο …………………………………………………… Γ 228 Γσξηάδεο Αληψλεο …………………………………………………… Γ 229 Δγγνλφπνπινο Νίθνο………………………………………………….. Γ 231 Δδεθηήι, Δβξα’ηνο πξνθήηεο………………………………………… Α 236 Διεπζεξίνπ Μάλνο……………………………………………………. Γ 234 Διηγηά Γηνζέθ ………………………………………………………… Γ 236 Έιηνη, Σφκαο ηεξλο - Thomas Stearns Eliot (ΖΠΑ)……..Νφκπει Α 54 Διπάξ Πσι – Eluard Paul (Γαιιία) …………………………………. Β 99 Διχηεο Οδπζζέαο, ………………………………………….. Νφκπει Γ 237 Δκηλέζθνπ Μηράη - Mihai Eminescu (Ρνπκαλία) ………………….. Β 381 Δκπεηξίθνο Αλδξέαο …………………………………………………. Γ 243 Δλνκφην Κηθάθνπ (Ηαπσλία) ………………………………………… Α 191 Δληζελζκπέξγθεξ Υ. Μ. - Hans Magnus Enzensberger, (Γεξκαλία). Β 172 Δξλάληεζ Μηγθέι - Miguel Hernández, (Ηζπαλία)…………………. Β 236 Δζπξίνπ αιβαδφξ - Salvador Espriu i Castelló, (Ηζπαλία)……….. Β 238 Δπαγγέινπ Αλέζηεο …………………………………………………… Γ 245 Δπαγγέινπ Ηάζνλαο …………………………………………………… Γ 246 Δπγελεηαλφο Νηθήηαο………………………………………………….. Γ 247 Δπζπκηάδεο Γηάλλεο…………………………………………………. Γ 252 Έπθ, Νηθφιαο, βαλ (Nicolaus van Eyck) Οιιαλδία…………………. Β 346 Δπξηπίδεο ……………………………………………………………... Γ 254 Δθηαιηψηεο Αξγχξεο………………………………………………….. Γ 257 Εάηηο Νηάλε - Dane Zajc, (ινβελία)…………………………………. Β 460 Εαθφκπ Μαμ - Max Jacob, (Γαιιία)…………………………………. Β 101 Εαινθψζηαο Γεψξγηνο ……………………………………………….. Γ 258 Εεκπέιηνο Ησάλλεο…………………………………………………….. Γ 259 Εακπνιίηζθη Νηθνιάη - Никола́й Алексе́евич аболо́цкий, (Ρσζία) Β 412 Εακπφξ Γηαλ - Ján Zambor, (ινβαθία)…………………………….. Β 459 Εακ Φξαλζί - Francis Jammes (Γαιιία)…………………………….. Β 102 Εαζιάθζθαγηα Γθαιίλα - Galina Zaslavskaya, (Ρσζία)…………… Β 412 [425]
Εαθεηξίνπ Λεχθηνο (Κχπξηνο)……………………………………… Γ Εαθεηξίνπ ηαχξνο………………………………………………….. Γ Εαθεηξφπνπινο Κψζηαο ……………………………………………… Γ Εαραξηάδνπ Διέλε …………………………………………………… Γ Εαρο Νέιιπ - Nelly Sachs, (Γεξκαλία)……………………(Νφκπει) Β Εελάθνο Απγνπζηίλνο ………………………………………………… Γ Εέξβαο Αληψλεο ……………………………………………………… Γ Εήζεο Γηάλλεο……………………………………………………….. Γ Ενπβ Εαλ Πηέξ - Jean Pierre Jouve (Γαιιία)………………………. Β Ενπκπηάδεο Γηάλλεο………………………………………………….. Γ Ζιηνπνχινπ Καηεξίλα………………………………………………… Γ Ήξξηλα……………………………………………………………….. Γ Ζξψλδαο……………………………………………………………….. Γ Ζζαΐα Ναλά …………………………………………………………… Γ Ζζίνδνο, αξραίνο Έιιελαο επηθφο πνηεηήο…………………………. Γ Θαζίηεο Πάλνο………………………………………………………. Γ Θέκειεο Γηψξγνο…………………………………………………… Γ Θένγληο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ……………………………………Γ Θενδσξάθεο Γηάλλεο…………………………………………………. Γ Θενδσξάθεο Μίθεο…………………………………………………. Γ Θενδσξαθφπνπινο Λνπθάο………………………………………….. Γ Θεφθξηηνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………… Γ Θενηνθά Κνξαιία……………………………………………………. Γ Θεξβάληεο Μηγθέι - Miguel de Cervantes, (Ηζπαλία)……………… Β Θεξνχην ζθαξ - Óscar Cerruto, Βνιηβία)………………………. Α Θν Υακ Αλρ - Thơ Hàm Anh (Βηέη Νακ) ………………………… Α Ηαθσβίδνπ Ληιή……………………………………………………… Γ Ηαζβίιη Πάνιν - Paolo Iashvili, (Γεσξγία)………………………….. Β Ηβαλφθ Γθεφξγθη - ео́ргий Влади́мирович Ива́нов, (Ρσζία)……. Β Ηβαζθίεβηηο Γηαξνζιάβ - Jarosław Iwaszkiewicz, (Πνισλία)………..Β Ίβπθνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο…………………………………… Γ Ηθελίζη Κνλζνχη (Ηαπσλία) …………………………………………... Α Iκπλ αι-Αξακπί - Ibn al-Arabi, (Αξαβία)…………………………… Α ηκπλ Υαδκ - ibn Hazm, (Αξαβία)……………………………………….Α Ηκξνχ αι-Καΐο (Imru al-Qais, (Αξαβία)…………………………… Α Ίλγθακειο Ρεμ - Rex Ingamells, (Απζηξαιία)………………………. Α Ηππψλαθηαο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ……………………………… Γ Ίζαξεο Αιέμαλδξνο………………………………………………….. Γ Ησαλλίδεο Λίλνο (Κχπξηνο)…………………………………………. Γ Ησάλλνπ Γηψξγνο…………………………………………………….. Γ Ίσλ ν Υίνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο θαη ηξαγσδφο…………….. Γ Καβάη φξα – Kawai Sora (Ηαπσλία) ………………………………. Α Καβαιθάληη Γθνπίλην - Guido Cavalcanti (Ηηαιία)…………………. Β Καβάθεο Κσλζηαληίλνο ……………………………………………… Γ Καββαδίαο Νίθνο ……………………………………………………… Γ Καδαληδάθε Γαιάηεηα ………………………………………………... Γ Καδαληδάθεο Νίθνο …………………………………………………... Γ Καθιακαλάθε Ρνχια …………………………………………………. Γ Καθλαβάηνο Έθησξ…………………………………………………… Γ Καιακαξάο Βαζίιεο………………………………………………… Γ Καιαληξφλε Μαξία Γθξάηζηα - Maria Grazia Calandrone, (Ηηαιία) Β Κάιβνο Αλδξέαο ………………………………………………………. Γ [426]
260 261 263 264 174 265 266 267 104 268 269 270 271 273 275 278 280 281 284 285 286 288 291 239 34 187 292 206 413 356 293 191 177 178 179 434 294 295 297 299 300 192 278 301 308 310 311 313 314 316 272 318
Καιηδάδα, (Ηλδία) ……………………………………………………. Α Καιιίκαρνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο ………… Γ Καιιίλνο ν Δθέζηνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ειεγεηψλ………… Γ Καινγεξφπνπινο Άγγεινο ……………………………………………. Γ Καινδψεο Γηψξγνο……………………………………………………. Γ Καινθχξεο Γεκήηξεο………………………………………………….. Γ Καινπλγθάλν ή Μαξηζειίλν - Calungano (Μνδακβίθε) …………… Α Καιπνχδνο Γηάλλεο…………………………………………………….. Γ Κάιθα Βάγηα……………………………………………………………. Γ Κακηέλζθα Άλλα - Anna Kamienska, (Πνισλία)……………………. Β Κάκκηλγθο Δ.Δ. Edward Estlin Cummings, (ΖΠΑ) ………………. Α Κακφεο, Λνπίο ληε, - Luis de Camoes (Πνξηνγαιία) ………………. Β Κακπαγηάζη Ίζα (Ηαπσλία)……………………………………………. Α Κακπαλέιιεο Ηάθσβνο ………………………………………………… Γ Κακπάλη Νηδάξ (πξία)……………………………………………….. Α Κάκπεξη Ρέκθν - Remco Campert, (Οιιαλδία)……………………… Β Κακπίξ – Kabir, (Ηλδία)………………………………………………… Α Κακπνχξνγινπ Γεκήηξηνο……………………………………………….Γ Καλίθ Οξράλ Βειί - Orhan Veli Kanık, (Σνπξθία)………………… Α Καλζνχ Μερκέη - Mehmet Kansu, (Σνπξθία)………………………….Α Καπέιιν Πηεξινπίηδη - Pierluigi Cappello, (Ηηαιία)………………… Β Καπξφλη Σδηφξηδην , Giorgio Caproni, (Ηηαιία)………………………. Β Καξαβαζίιεο Γηψξγνο…………………………………………………. Γ Καξαβίηεο Βαζίιεο……………………………………………………. Γ Καξάγησξγα Οιπκπία…………………………………………………. Γ Καξαθνχιεο Παλαγηψηεο ……………………………………………. Γ Καξάλζα Μαξία Μεξζέληεο - María Mercedes Carranza, (Κνινκβία) Α Καξαζνχηζαο Ησάλλεο………………………………………………. Γ Καξαηδάο Γηνλχζεο…………………………………………………….. Γ Κάξεβα Νηφξηο - Doris Kareva, (Δζζνλία)………………………….. Β Καξέιιε Εσή…………………………………………………………….. Γ Καξίκ Αιί - Ali Karim, (Αδεξκπατηδάλ)……………………………… Β Καξίθη Ρνκπέξην - Roberto Carifi (Ηηαιία)…………………………… Β Καξθφ Φξαλζίο - Francis Carco, (Γαιιία)…………………………….. Β Κάξιζηξνκ άλλα - Sanna Karlström, (Φηλιαλδία)…………………. Β Κάξνιηλ θνλ Γθνχληεξνληε - Karoline von Günderrode, (Γεξκαλία).. Β Καξνχδνο Νίθνο ………………………………………………………. Γ Κάξζνλ Αλ - Anne Carson (Καλαδάο)……………………………….. Α Κάξηεξ Γηψξγνο………………………………………………………. Γ Καξχδεο Νίθνο………………………………………………………… Γ Καξπσηάθεο Κψζηαο ………………………………………………… Γ Καζηάλν Ρηθάξλην - Ricardo Cassiano (Βξαδηιία)………………… Α Καζφιαο Μήηζνο ……………………………………………………... Γ Καζζηαλή , Βπδαληηλή πκλνγξάθνο……………………………………. Γ Καζηίγην Οξάζην - Horatio Castillo (Αξγεληηλή) ………………….. Α Κάηνπιινο - Catullus (Λαηίλνο) ……………………………….. Β Καηζαθφο Εαραξίαο ………………………………………………………Γ Καηζαξφο Μηράιεο …………………………………………………… Γ Καηζηαηφξε Δληνάξλην - Edoardo Cacciatore (Ηηαιία)……………. Β Καηζίκεο πχξνο ……………………………………………………… Γ Κάθθα Φξαληο - Franz Kafka, (Σζερία)………………………………. Β Καθηαληδήο Γηψξγνο……………………………………………………. Γ [427]
217 319 322 323 324 326 417 328 330 357 57 371 193 331 359 348 218 333 367 370 279 280 334 335 337 339 126 341 343 212 345 17 281 106 385 175 346 120 348 350 351 37 356 357 23 325 359 361 282 364 476 365
Καςάιεο Γηνλχζεο………………………………………………………. Γ Κεικέληη Γηεηφλ (Αιβαλία)……………………………………………… Β Κέληξνπ-Αγαζνπνχινπ Μαξία ………………………………………. Γ Κεληξσηήο Γηψξγνο……………………………………………………. Γ Κελψ Ρευκφλ - Raymond Queneau, (Γαιιία)………………………. Β Κεξνπάθ Σδαθ - Jack Kerouac (ΖΠΑ) …………………………….. Α Κέζηλεξ Έξηρ - Erich Kästner, (Γεξκαλία)…………………………. Β Κεθάιαο Ζιίαο……………………………………………………….. Γ Κεηο Σδσλ - Keats John, (Βξεηαλία) ……………………………….. Β Κηκ Κνπάλγθ-ζνππ - Kim Kwang–sup, (Κνξέα)……………………….Α Κηκ Νακ-γην - Kim Nam-jo, (Κνξέα) ……………………………... Α Κηκ Ππνλγθ-γηνλγθ ή Κηκ αθθάη) - Kim Pyong–yon (Κνξέα) …… Α Κηλ Σζφνπ-Γηαλγθ - Kin Chou-Yang (Κίλα) ………………………… Α Κίπιηλγθ Ράληγηαξλη - Rudyard Kipling, (Βξεηαλία)…..…Νφκπει Β Κηξο άξα - Sarah Kirsch, (Γεξκαλία)………………………………. Β Κηο Νηαλίιν - Danilo Kis, (εξβία)……………………………………. Β Κηζίνθ Ρνκάλ - Roman Kissiov, (Βνπιγαξία)………………………… Β Κιεάλζεο, Αξραίνο Έιιελαο θηιφζνθνο θαη πνηεηήο………………… Γ Κισληέι Πψι, Paul Claudel, (Γαιιία)………………………………… Β Κφβηηο Καγηεηάλ - Kajetan Kovič, (ινβελία)………………………. Β Κνδίαο Γηψξγνο……………………………………………………….. Γ Κφθθνο Γεκήηξηνο ……………………………………………………. Γ Κφιιηλο Μπίιπ - Billy Collins, (ΖΠΑ)………………………………… Α Κνινηνχξνπ νθία…………………………………………………….. Γ Κνκπ Φξαλζί - Francis Combes, (Γαιιία)……………………………. Β Κνληνγεσξγνπνχινπ Υξχζα………………………………………… Γ Κνληφο Γηάλλεο…………………………………………………………. Γ Κν Οπλ - Ko Un, (Κνξέα)………………………………………….. Α Κνξκπηέξ Σξηζηάλ - Tristan Corbière, (Γαιιία)…………………… Β Κνξλάξνο Βηηζέληδνο …………………………………………………. Γ Κνξλέηε Έιζα………………………………………………………….. Γ Κνξνπνχιεο Γηψξγνο………………………………………………… Γ Κνξνχλ Μπάξκπαξα - Barbara Korun, (ινβελία)………………… Β Κφξξηλα, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα…………………………………. Γ Κφξζν Γθξέγθνξπ - Gregory Corso (ΖΠΑ)………………………… Α Κνξηάζαξ Υνχιην - Julio Cortázar (Αξγεληηλή)………………….. Α Κφξθεο Σάζνο…………………………………………………………. Γ Κνζκφπνπινο Γεκήηξεο…………………………………….……….. Γ Κνζνβέι ξέηζθν - Srečko Kosovel, (ινβελία)…………………… Β Κνηίλε Θεψλε…………………………………………………………… Γ Κνπαδηκφλην αιβαηφξε - Salvatore Quasimodo (Ηηαιία)…. Νφκπει Β Κνπάλ Υζηνχ - Kuan Hsiu, (Κίλα)…………………………………. Α Κνπδάιεο Πάκπνο, (Κχπξηνο)………………………………………….. Γ Κνχιε Μαξία…………………………………………………………. Γ Κνπινχξεο Θφδσξνο …………………………………………………. Γ Κνπινπθάθνο Κψζηαο ……………………………………………….. Γ Κνχν Μν Γην - Kuo Mo Jo, (Κίλα) ………………………………….. Α Κνπ άλγθ - Ku Sang, (Κνξέα)………………………………….….. Α Κνχζνπιαο Λνπθάο……………………………………………………. Γ Κνπηζνπκπέιε Υιφε…………………………………………………. Γ Κνπηζνχλεο ηάζεο………………………………………….…….. Γ Κνπηζνπξέιεο Κψζηαο……………………………………….……… Γ [428]
366 15 368 369 107 58 176 370 51 306 307 308 264 52 177 454 38 372 108 461 374 375 60 377 109 379 380 309 110 381 387 389 463 390 61 24 391 392 464 393 283 265 395 397 398 499 268 310 401 403 405 406
Κφθη Αβνλφξ (Γθάλα)……………………………………………….. Α Κνραλφθζθη Γηαλ - Kochanowski Jan (Πνισλία) …………………. Β Κξαληδηψηεο Νίθνο (Κχπξηνο)………………………………..………. Γ Κξάθηλεξ Υέξηα - Hertha Kräftner, (Απζηξία)……………………. Β Κξέηλ Υάξνιλη - Harold Hart Crane, (ΖΠΑ)……………………. . Α Κξεκκχδαο Κψζηαο………………………………………………… Γ Κξήιπ Ρφκπεξη - Robert Creeley, (ΖΠΑ)…………………………….. Α Κξηζλακνχξηη Σδηληνχ (Ηλδία)………………………………………… Α Κξηηίαο, αξραίνο Έιιελαο πνιηηηθφο θαη πνηεηήο…………………. Γ Κπξηαθίδνπ Μαξία…………………………………………………….. Γ Κχξνπ Κιείηνο ………………………………………………………… Γ Κπξηδάθε Μαξία ……………………………………………………… Γ Κσζηαβάξαο Θαλάζεο ……………………………………………….. Γ Κσηζαξίδε Μίξθα ……………………………………………………. Γ Λάγηνο Ζιίαο ……………………………………………………………. Γ Λαγνπβάξδνο Αξηζηνκέλεο………………………………………….. .. Γ Λάδεο Φψληαο ………………………………………………………… Γ Λάηδεγθαλγθ Νηίηεξ - Dieter Leisegang, (Γεξκαλία)………………. Β Λατιά αι-Αρειίγηα - Layla Al Akheeliyya (Αξαβία)……………….. Α Λαθζκηλάζ Μπεδκπαξφα - Lakshminath Bezbaroa, (Ηλδία)…………. Α Λάιηηο Ηβάλ - Ivan V. Lalić, (εξβία)…………………………………. Β Λαιηψηεο Βαζίιεο………………………………………………………. Γ Λάκαξε Διέλε…………………………………………………………. Γ Λακαξηίλνο - Alphonse de Lamartine (Γαιιία) …………………….. Β Λακπέ Λνπΐδ - Louise Labé, (Γαιιία)……………………………….. Β Λακξαλί Βάθα - Wafaa Lamrani (Μαξφθν)……………………….. Α Λαπαζηψηεο Ναπνιέσλ ……………………………………………… Γ Λαξάθ Πσι - Paul Laraque, (Ατηή)…………………………………. Α Λαξέα Υνπάλ - Juan Larrea, (Ηζπαλία)…………………………….. Β Λάξθηλ Φίιηπ - Philip Arthur Larkin, (Βξεηαλία)………………… Β Λαξκπψ Βαιεξχ - Valery Larbaud (Γαιιία)………………………. Β Λαζθαξάηνο Αλδξέαο ………………………………………………… Γ Λάζθαξεο Υξίζηνο……………………………………………………. Γ Λάζθεξ-νχιεξ Έιδε - Else Lasker–Schüler (Ηζξαήι)……………. Α Λαζιφ Iζηβάλ - István László, (Οπγγαξία)…………………………… Β Λέβεξηνθ Nηελίδ - Denise Levertov, (ΖΠΑ)………………………… Α Λέβπ Έηκπ - Amy Judith Levy, (Βξεηαλία)…………………………… Β Λεηβαδάο Γηάλλεο……………………………………………………… Γ Λεηβαδίηεο Σάζνο …………………………………………………….. Γ Λεθφλη ληε Ληι (Leconte de Lisle (Γαιιία)…………………………. Β Λέληδεο Γεκήηξεο…………………………………………………… Γ Λενληάξεο Βχξσλ…………………………………………………… Γ Λενληδάθνο Γεκήηξεο………………………………………………. Γ Λενπάξληη Σδηάθνκν - Giacomo Leopardi (Ηηαιία)………………… Β Λεξκφληνθ Μηραήι (Ρσζία) …………………………………………. Β Λέρνλ Γηαλ - Jan Lechoń, (Πνισλία)……………………………….. Β Λεσλίδαο ν Σαξαληίλνο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο…….. Γ Ληαζίδεο Παχινο, (Κχπξνο)………………………………………… Γ Ληάζθαο Βαζίιεο………………………………………………………. Γ Ληβάδα Ράζα - аша Ливада, (εξβία)…………………………… Β Ληβεξηάδεο Θέκεο…………………………………………………… Γ Λη Γηνπ - Li Yu or Li Houzhu, (Κίλα) ………………………………. Α [429]
404 358 407 20 63 408 64 219 409 411 412 414 416 418 9 10 11 178 180 222 456 12 13 112 114 412 14 22 241 53 115 17 20 241 351 65 55 23 24 116 33 35 37 285 414 359 38 39 40 455 41 266
Λίιιε Απγή……………………………………………………………. Γ Λίιιεο Γηψξγνο………………………………………………………. Γ Λίληζευ Βέηηζει - Vachel Lindsay (ΖΠΑ)………………………… Α Ληνληάθεο Υξηζηφθνξνο………………………………………….…. Γ Ληνχ Σα-πάη, (Κίλα)………………………………………………..… Α Ληνπ Φαλγθ Πηλγθ, Κηλέδα πνηήηξηα……………………………….. Α Λη Πν - Li Po ή Λη Μπάη - Li Bai (Κίλα) …………………………… Α Ληηβίλνβα Ναηάιηα - Natalia Litvinova, (Λεπθνξσζία)………….. Β Λνλγθθέιννπ Υέλξη (ΖΠΑ) …………………………………………. Α Λνλξφη Διίαο - Elias Lonnrot (Φηλιαλδία) ………………………… Β Λφνπειι Άκπ - Amy Lawrence Lowell, (ΖΠΑ) …………………….. Α Λφνπει Ρφκπεξη - Rνbert Lowell, (ΖΠΑ) ………………………….. Α Λφπε ληε Βέγθα - Lope de Vega y Carpio (Ηζπαλία) ………………. Β Λφξθα, Φξεληεξίθν Γθαξζία - Lorca, Federico Garcia (Ηζπαλία) … Β Λνπ Γηνπ - Lu Yu, (Κίλα) …………………………………………….. Α Λνπγθφλεο Λενπφιλην – Leopoldo Lugones (Αξγεληηλή) …………… Α Λνπθηαλφο, αξραίνο χξνο ζπγγξαθέαο (ειιεληθή γξακκαηεία)…. Γ Λνπθίδνπ Δπηπρία-Αιεμάλδξα……………………………………….. Γ Λνπθίιηνο - Gaius Lucilius (Λαηίλνο)………………………………… Β Λνπθίιηνο – αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο………………….. Γ Λνπθξήηηνο – Lucretius (Λαηίλνο)……. …………………………… Β Λνπληέκεο Μελέιανο…………………………………………………… Γ Λνχηζη Μάξην - Mario Luzi, (Ηηαιία)………………………………… Β Λπγίδνο Μήηζνο……………………………………………………….. Γ Λπθηαξδφπνπινο Γεξάζηκνο…………………………………………… Γ Λπθνθξνλίδεο, αξραίνο Έιιελαο δηζπξακβνπνηφο……………….. Γ Λπκπέξε Κιενπάηξα…………………………………………………. Γ Λσηξεακφλ βιέπε Νηπθάο Ηζηζληφξ)………………………………… Β Μαβίιεο Λνξέληδνο ………………………………………………….. Γ Μαγηαθφθζθη Βιαληηκήξ (Ρσζία) ………………………………….. Β Μαγθξέιη Βαιέξην – Valerio Magrelli (Ηηαιία)…………………… Β Μάγλεο Πέηξνο ………………………………………………………. Γ Μαθ Γθνθ Ρφηδεξ - Roger McGough, (Βξεηαλία)…………………. Β Μαθεδφληνο (ή Μαθεδφληνο) ν Τπαηηθφο…………………………… Γ Μαθξήο Γηψξγνο……………………………………………………. Γ Μαιαθάζεο Μηιηηάδεο ……………………………………………… Γ ΜαθΏιεπ Σδαίεκο, James Phillip McAuley (Απζηξαιία)………….. Α Μαιαξκέ ηεθάλ - Stéphane Mallarmé, (Γαιιία)…………………. Β Μακαθάθε Πφιπ…………………………………………………… Γ Μαλαζζήο Κσλζηαληίλνο…………………………………………… Γ Μαλνπζάθεο Γηψξγεο ……………………………………………….. Γ Μαλζνχξ Σδφυο - Joyce Mansur, (Αίγππηνο) ………………………. Α Μαληά-Λαδάξνπ Δπθξνζχλε (Κχπξηα)…………………...………… Γ Μαληειζηάκ Οζίπ - Mandelstam Osip (Ρσζία) ……………………. Β Μαξαγθνχ Νίθε, (Κχπξηα)…………………………………..………… Γ Μαξγαξίηε Δηξήλε…………………………………………………… Γ Μαξηλάθε Διέλε……………………………………………………… Γ Μαξηλέηηη Φηιίππν - Filippo Tommaso Marinetti, (Ηηαιία) ……… Β Μάξηνπ ληε α-Καξλέηξν - Mário de Sá-Carneiro, (Πνξηνγαιία)….. Β Μαξθεηάθε Σψληα …………………………………………………… Γ Μαξθίδεο Μάξηνο…………………………………………………….. Γ Μάξθνγινπ Πξφδξνκνο………………………………………………. Γ [430]
42 44 66 45 269 270 271 335 67 486 68 70 243 246 274 25 46 48 326 50 327 51 286 53 54 55 56 139 57 416 287 58 56 60 61 62 430 118 66 67 69 397 71 421 73 74 76 288 373 77 78 80
Μαξθφπνπινο Γηψξγνο…………………………………………………. Γ Μαξθνξάο Γεξάζηκνο………………………………………………… Γ Μαξλέξνο Αξγχξεο……………………………………………………. Γ Μαξμ Καξι - Karl Marx, (Γεξκαλία)…………………………………. Β Μάξζκαλ Υέληξηθ - Hendrik Marsman, (Οιιαλδία)………………… Β Μαξηειάνο Αληψληνο……………………………………………………. Γ Μαξηηάιεο - Marcus Valerius Martialis (Λαηίλνο)………………….. Β Μαξηί Υνζέ - Jose Marti, (Κνχβα) …………………………………. Α Μαζαφθα ίθη, (Ηαπσλία)…………………………………………… Α Μαζάλην ληε Αζζίο - Joaquim Maria Machado de Assis, (Βξαδηιία) Α Μαζηνξάθε Σδέλε……………………………………………………. Γ Μαηβέγεβα Ννβέιια (Новелла Николаевна Матвеева, (Ρσζία)… Β Μαηδί Μπίπιακπ - Biplab Majee (Ηλδία)…………………………… Α Μάηνο Λνπίο Παιέο - Luis Palés Matos, (Πφξην Ρίθν)…………….. Α Μαηζάδν Αληφλην - Antonio Machado (Ηζπαλία) …………………. Β Μάηζαο Αιέμαλδξνο……………………………………………………. Γ Μαηζνπκφην Σαθάζη ( Ηαπσλία) ……………………………………. Α Μαηζνπλάγθα Σετηφθνπ (Ηαπσλία) ………………………………… Α Μαηζνχν Μπαζφ - Matsuo Bashν (Ηαπσλία) ………………………. Α Μαραληέβη Γηάθα - Mahadewi Yaka, (Ηλδία)……………………… Α Μαρκνχλη Φαηίκα - Fatima Mahmud (Ληβχε)……………………… Α Μετξέιεο εζίιηα - Cecília Meireles, (Βξαδηιία)……………………. Α Μειαρξηλφο Απφζηνινο……………………………………………… Γ Μειέαγξνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο-επηγξακκαηνπνηφο………… Γ Μειηζζάλζε (Ήβε Κνχγηα-θαλδαιάθε) ………………………… Γ Μειηζζάο Κσλζηαληίλνο…………………………………………….. Γ Μέιιεξη Άξην - Arto Melleri (Φηλιαλδία) ………………………….. Β Μέλαλδξνο, αξραίνο Έιιελαο θσκηθφο πνηεηήο …………………… Γ Μελδξάθνο Σάθεο……………………………………………………. Γ Μελδξηλνχ Νεθηαξία ή Νίλα………………………………………….. Γ Μελγθ Σζηάν (Κίλα)…………………………………………………… Α Μέξγνπηλ Οπίιηακ ηάλιετ - William Stanley Merwin, (ΖΠΑ)…… Α Μεξίλη Άιληα - Alda Merini (Ηηαιία)………………………………… Β Μεξζάι Ηκάλ - Iman Mersal, (Αίγππηνο)…………………..……… Α Μέζθνο Μάξθνο……………………………………………………….. Γ Μέζηξε Υνπάλ Κάξινο - Juan Carlos Mestre, (Ηζπαλία)………… Β Μηάν η (Miao Si), Κίλα ……………………………………………. Α Μίθιε Βεξφληθα - Veronica Micle, (Ρνπκαλία)…………………….. Β Μίινο Σζέζιαβ - Czeslaw Milosz, (Πνισλία) …………..…Νφκπει Β Μίιηνλ Σδσλ - John Milton, (Βξεηαλία) …………………………….. Β Μίκλεξκνο, αξραίνο Έιιελαο ειεγεηαθφο πνηεηήο………………… Γ Μηνχ αξιφη - Charlotte Mew (Βξεηαλία)………………………….. Β Μηζηξάι Γθακπξηέια - Gabriela Mistral, (Υηιή)………… Νφκπει Α Μηζηξάι Φξεληεξίθ - Frédéric Mistral, (Γαιιία) …………Νφκπει Β Μηζψ Αλξί - Henri Michaux, (Βέιγην)………………………………. Β Μνηξψ ή Μπξψ, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα…………………………. Γ Μνληάιε Δνπηδέλην - Eugenio Montale, (Ηηαιία), …………Νφκπει Β Μνληέρν Δνπρέλην - Eugenio Montejν, (Βελεδνπέια)…………….. Α Μφληεο Κψζηαο, (Κχπξηνο)… ……………………………………… Γ Μνξάκπηην Φάκπην- Fabio Morabito (Μεμηθφ)……………………… Α Μφξγθελζηεξλ Κξηζηηάλ - Christian Morgenstern, (Γεξκαλία)…….. Β Μνξεάο Εαλ -Jean Moréas ή Ησ. Παπαδηακαληφπνπινο, (Γαιιία).. Β [431]
82 84 85 179 347 87 328 135 194 38 89 423 229 162 249 90 196 195 197 222 406 39 92 93 94 95 488 97 99 100 275 71 289 399 102 250 276 382 361 58 105 60 165 119 29 107 291 33 108 144 181 120
Μνζρίσλ, αξραίνο Έιιελαο ηξαγηθφο πνηεηήο…………………. Γ Μφζρνβε Μαηίλα…………………………………………………… Γ Μφζρνο, αξραίνο Έιιελαο βνπθνιηθφο πνηεηήο…………………… Γ Μνπίξ Έληβηλ (Βξεηαλία)……………………..………………….. Β Μνπθάη Κπνξάη (Ηαπσλία) …………………………………………… Α Μνπληέο Μαηζαίνο…………………………………………………… Γ Μνπλθ Έληβαξλη - Edvard Munch, (Ννξβεγία)……………………. Β Μνπξάξη Λαι άξκα - Murari Lal Sharma, (Ηλδία)……………….. Α Μνπξ Μαξηάλλε - Marianne Moore, (ΖΠΑ)……………………….. Α Μνπζαίνο ν Γξακκαηηθφο. Έιιελαο πνηεηήο ηνπ 5νπ κ. Υ. αηψλα… Γ Μνπηζνπνχινπ Ησάλλα……………………………………………… Γ Μπαβακπνχηη – Bhavabhuti (Ηλδία) ………………………………… Α Μπαγθξηάλα Διηζαβέηα - Elissaveta Bagriana, (Bνπιγαξία)……… Β Μπάεθ Αληφλ - Anton Baev (Βνπιγαξία) ………………………….. Β Μπαθέξν Γθαζηφλ – Baquero Gaston (Κνχβα) …………………….. Α Μπαθί - Bâḳî, (Σνπξθία)………………………………………………. Α Μπαθφβηα Σδφξηδ - George Bacovia, (Μνιδαβία) …………………. Β Μπαλβίι, Σενληφξ ληε - Théodore de Banville, (Γαιιία)………….. Β Μπαληάνπη Μνζηάθα - Mostafa Badaoui, (Μαξφθν)………………. Α Μπαξηξράξη – Bhartrihari, (Ηλδία)………………………..…………. Α Μπαζαβάλα - Basavanna, (Ηλδία)………………………………….. Α Μπάρκαλ Ίλγθεκπνξγθ - Ingeborg Bachmann, (Απζηξία)……….. Β Μπεθαηψξνο ηέθαλνο………………………………………………. Γ Μπέθεη άκνπει - Samuel Beckett, (Ηξιαλδία)…..……….. Νφκπει Β Μπεθνπέξ Γθνπζηάβν - Gustavo Becquer (Ηζπαλία) ………………. Β Μπέιιη Σδηνθφληα - Gioconda Belli, (Νηθαξάγνπα)………………. Α Μπέκπνξαλη Σδηνβάλλα - Giovanna Bemporad, (Ηηαιία)………….. Β Μπελ Γθφηθξηλη - Gottfried Benn, (Γεξκαλία)……………………… Β Μπελεληέηη Μάξην - Mario Benedetti, (Οπξνπγνπάε)……………….. Α Μπεξγαδήο. Έιιελαο πνηεηήο ηεο κεζαησληθήο επνρήο…………… Γ Μπέξελγθάξηελ Ρίηζαξλη - Richard Berengarten), (Βξεηαλία)…….. Β Μπεξλο Ρφκπεξη - Robert Burns, Βξεηαλία………………………… Β Μπέξπκαλ Σδνλ - John Allyn Berryman (ΖΠΑ)…………………….. Α Μπεηαλθνχξ Πηέξ - Pierre Bettencourt, (Γαιιία)…………………… Β Μπήαλ Μπξέληαλ- Brendan Behan, (Ηξιαλδία)……………………. Β Μπηέξλεκπε Γελο - Jens Ingvald Bjørneboe (Ννξβεγία)……………. Β Μπιάγθα Λνχζηαλ - Lucian Blaga, (Ρνπκαλία)…………………….. Β Μπιάλαο Γηψξγνο…………………………………………………….. Γ Μπιέηθ Οπίιηακ - William Blake (Βξεηαλία)……………………….. Β Μπινθ Αιεμάληξ – Ρσζία ……………………………………………. Β Μπνγηαηδίεθ Νηηκίηαξ - Dimitar Boyadjiev (Βνπιγαξία)…………… Β Μπφγηε Κάξηλ - Karin Boye, (νπεδία)…………………………….. Β Μπνιάλην Ρνκπέξην - Roberto Bolaño Ávalos, (Υηιή)……………. Α Μπνλθνπά Τβ - Yves Bonnefoy, (Γαιιία)………………………….. Β Μπφνπθ Μπάλθξνθη - Barcroft Boake (Απζηξαιία)………………… Α Μπφξγθ Κηζ - Keith Borg, (Μάιηα)………………………………….. Β Μπφξρεο, Υφξρε Λνπίο - Borges, Jorge Luis (Αξγεληηλή) …………. Α Μπφξρεξη Βνιθγθαλγθ - Wolfgang Borchert (Γεξκαλία)………….. Β Μπνπέζα Υνζέ Άλρει - José Ángel Buesa, (Γνκηληθαλή Γεκνθξαηία) Α Μπνπθάιαο Παληειήο………………………………………………… Γ Μπνπθφθζθη Σζάξιο - Charles Bukovski (ΖΠΑ) ………………….. Α Μπνχκε-Παππά Ρίηα …………………………………………………. Γ [432]
113 114 115 62 196 117 342 223 73 118 122 224 39 40 137 371 341 123 414 226 227 21 123 216 251 150 293 182 155 124 63 64 74 124 218 343 384 126 66 424 41 470 167 125 431 340 26 183 40 127 76 128
Μπνπληαιήο, Σδάλε Μαξίλνο, Έιιελαο πνηεηήο ηεο Αλαγέλλεζεο … Γ Μπνχληλ Ηβάλ (Ρσζία)……………………………………..…. Νφκπει Β Μπνχξαο Κσλζηαληίλνο………………………………………………. Γ Μπνπηηίηηα Ηληάηζην - Ignazio Buttitta, (Ηηαιία)……………………. Β Μπξάνπληγθ Διίδακπεζ - Elisabeth Browning (Βξεηαλία) ………… Β Μπξάνπληλγθ Ρφκπεξη - Robert Browning (Βξεηαλία) …………….. Β Μπξεηφλ Αληξέ - Andre Breton, (Γαιιία) ………………………….. Β Μξερη Μπέξηνιλη – Berthold Brtecht (Γεξκαλία) ………………… Β Μπξφληζθπ Γηφζεθ – Brodsky Jνseph (ΖΠΑ)……….……..Νφκπει Α Μπξφηηγθαλ Ρίηζαξλη - Richard Brautigan, (ΖΠΑ)……………….. Α Μπσληιαίξ αξι - Baudelaire Charles (Γαιιία) …………………… Β Μπιφπνπινο Νίθνο……………………………………………………. Γ Μχξεο Κψζηαο (Γεσξγνπζφπνπινο) ………………………………… Γ Μπξηηψηηζζα (Θεψλε Γξαθνπνχινπ)…………………………………. Γ Μσλίθ Δληνπάξ - Eduard Maunick, (Άγηνο Μαπξίθηνο, Αθξηθή) … Α Νακπί - Nabi, (Σνπξθία)………………………………………………… Α Νάληζνλ εκηφλ - Семён Яковлевич Надсон, (Ρσζία)…………….. Β Ναηδαξηάλ Νφξα (Κχπξηα)…………………………………………….. Γ Νεγξεπφληεο Γηάλλεο …………………………………………………. Γ Νεδβάι Βηηεζιάβ - Vítězslav Nezval, (Σζερία)……………………….. Β Νεθξάζνθ Νηθνιάη - Никола́й Алексе́евич Некра́сов (Ρσζία)…… Β Νειιηγθάλ Δκίι - Émile Nelligan, (Καλαδάο)………………………. Α Νεληίκ – Nedîm, Σνπξθία………………………………………….. Α Νεξβάι Εεξάξ ληε - Gérard de Nerval, (Γαιιία)………………….. Β Νεξνχδα Πάκπιν – Neruda Pablo (Υηιή) , ………………..Νφκπει Α Νεζίλ Αδίδ (Σνπξθία)………………………………………………….. Α Νέην Αγθνζηίλν - Agostinho Neto, (Αλγθφια)…………………….. Α Νεθί - Nefî, (Σνπξθία)……………………………………………….. Α Νηάξρνο Θαλάζεο……………………………………………………… Γ Νηέ Γη Σζνπλγθ (Κίλα)………………………………………………… Α Νηθεθφξνπ Σφιεο …………………………………………………….. Γ Νηθνιαΐδεο Αξηζηνηέιεο……………………………………………. Γ Νηθφινβα Παηξίηζηα - Patricia Nikolova, (Βνπιγαξία)…………….. Β Νηθνιφπνπινο Γηψξγνο………………………………………………. Γ Νηθνξέληδνο Γεκήηξεο ………………………………………………. Γ Νηθνπνχινπ Ζξψ…………………………………………………….. Γ Νηνχ Υζη-ηζη - Niou His-chi, (Κίλα)…………………………………. Α Νηξβάλαο Παχινο …………………………………………………. … Γ Νίηζε Φξεηδεξίθνο - Friedrich Nietzsche, (Γεξκαλία)………………. Β Ννάηγ, Άλλα ληε - Anna de Noailles (Γαιιία)………………………… Β Ννβάιηο (Novalis, (Γεξκαλία)………………………………………….. Β Νφλλνο, αξραίνο Έιιελαο επηθφο πνηεηήο………………………… Γ Νφνπιαλη Άιληελ - Alden Albert Nowlan, (Καλαδάο)……………… Α Νφξβηλη Σζίπξηαλ Κάκηι - Cyprian Kamil Norwid, (Πνισλία)…… Β Ννζζίο (Διιελίδα πνηήηξηα ηεο αξραηφηεηαο)…………………….. Γ Ννπαξέ Εεξάξ - Gerard Noiret (Γαιιία)……………………………. Β Ννπβάο ή Ννπνπάο Ακπνχ - Abu Nuwas, (Άξαβία) ……………….. Α Ννπηζέξα Αηηίιην - Attilio Nucera (Ηηαιία)………………………. Β Νηακάηδην Μαζηκηιηάλν - Damaggio Massimiliano, (Ηηαιία)………. Β Νηαξβίο Μαρκνχλη - Mahmud Darwish, (Παιαηζηίλε) ……………. Α Νηαξκαθίξηη (Ηλδία) ………………………………………………….. Α Νηάθη Κάξνι Αλ - Carol Ann Duffy. (Βξεηαλία)……………………. Β [433]
130 426 132 294 67 68 126 185 78 80 128 133 134 135 416 372 427 136 138 477 428 121 373 132 169 374 403 376 140 277 142 143 42 144 145 147 278 148 189 134 191 149 123 360 150 136 182 295 296 331 228 69
Νηε Άλγθειηο Μίιν - Milo De Angelis, (Ηηαιία)……………………… Β 299 Νηέβαξα Νηαζηκάγηα - Devar Dasimayya, (Ηλδία)……………..….. Α 229 Νηέγθελ Ηφλ - Ион Лазаревич Деген, (Οπθξαλία)………………….. Β 353 Νηεθνπηίηε Γηαληλά - Janina Degutytė, (Ληζνπαλία)………………. Β 339 Νηεκέι Ρίραξλη - Richard Dehmel (Γεξκαλία)………………………. Β 192 Νηεκέληηεθ Αληξέη - Андре́й Дми́триевич Деме́нтьев, (Ρσζία)….. Β 430 Νηεξδάβηλ Γαβξηήι ( авриил Державин, (Ρσζία)……………….. Β 431 Νηεζλφο Ρνκπέξ - Robert Desnos, (Γαιιία)…………………………. Β 137 Νηδέιηη Ράκπηα - Rabia Djelti, (Αιγεξία) ……………………… Α 402 Νηηέγν Υεξάξδν - Gerardo Diego Cendoya, (Ηζπαλία)…………….. Β 252 Νηίθηλζνλ Έκηιπ – Dickinson Emily (HΠΑ) ………………………… Α 81 Νηνγθέλ Εέλδη - Dνgen Zenji, (Ηαπσλία)……………………………. Α 200 Νηφιζθη Αιεμάληξ - Алекса́ндр До́льский, (Ρσζία)………………… Β 432 Νηνκπξφθζθη Γηνχξη (Ю́рий Домбро́вский), (Ρσζία)……………… Β 433 Νηνλ Σδνλ - John Donne, (Βξεηαλία)………………………………….. Β 70 Νηφξνο Θεφδσξνο……………………………………………………… Γ 151 Νηνπκπάξνβα Πέηηα - Petya Dubarova, (Βνπιγαξία)……………… Β 43 Νηνπ Φνπ - Du Fu, (Κίλα) ………………………………………….. Α 279 Νηπθάο Ηδηληφξ ή Λσηξεακφλ - Isidore Ducasse, (Γαιιία)………….. Β 139 Νηχιαλ Σφκαο - Thomas Dylan, (Βξεηαλία) ………………………… Β 72 Νηππέλ Εαθ - Jacques Dupin, (Γαιιία)……………………………….. Β 141 Ξελνθάλεο ν Κνινθψληνο, αξραίνο Έιιελαο θηιφζνθνο θαη πνηεηήο Γ 152 Οβίδηνο – Ovidius (Λαηίλνο) ………………………………….……… Β 329 Οηθνλφκνπ Εήζεο…………………………………………………….. Γ 153 Οθέκα Λένλαξλη - Okema Leonard (Οπγθάληα) …………………. Α 432 Οθνπληδράβα Μπνπιάη - Bulat Okudzhava, (Γεσξγία)……………… Β 207 Οκάξ Καγηάκ …………………………………………………………. Α 339 κεξνο, αξραίνο Έιιελαο επηθφο πνηεηήο ………………………… Γ 155 ληπ Έληξε - Endre Ady, (Οπγγαξία)……………………………… Β 352 Οππηαλφο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………….. Γ 163 Οξάηηνο - Horatius (Λαηίλνο) ……………………………………..…. Β 331 Οπάηιλη ζθαξ - Oscar Wilde (Ηξιαλδία) ………………………… Β 219 Οπγθαξέηη Γθηνπδέππε – Ungaretti Giuseppe (Ηηαιία) …………….. Β 300 Οπγθψ Βίθησξ - Victor Hugo, (Γαιιία)……………………………. Β 142 Οπΐηκαλ Οπψιη - Walt Whitman (ΖΠΑ) …………………………… Α 83 Οπλακνχλν Μηγθέι ληε, - Miguel de Unamuno (Ηζπαλία) …………. Β 253 Οπξάλεο Κψζηαο …………………………………………………….. Γ 164 Παβέδε Σζέδαξε - Cesare Pavese, (Ηηαιία) ………………………….. Β 302 Παδνιίλη Πηεξ Πάνιν - Pier Paolo Pasolini, (Ηηαιία)……………… Β 303 Παιαηνιφγνο Αλδξφληθνο Κνκλελφο Βξαλάο Γνχθαο Άγγεινο……. Γ 165 Παιακάο Κσζηήο …………………………………………………….. Γ 166 Πακπνχδε Παπιίλα…………………………………………………… Γ 173 Παλαγησηίδεο Γηψξγνο……………………………………………….. Γ 174 Παλζέιελνο Αζεκάθεο ………………………………………………. Γ 175 Παληίγηα Υεκπέξην - Heberto Padilla (Κνχβα) ……………………. Α 138 Πάνπλη Έδξα - Ezra Pound, (ΖΠΑ) ………………………………… Α 85 Παπαγεσξγίνπ Κψζηαο……………………………………………. Γ 176 Παπαγεσξγίνπ Υξίζηνο……………………………………………. Γ 177 Παπαγηαλλνπνχινπ Δπηπρία ………………………………………… Γ 178 Παπαδάθε Αζελά……………………………………………………. Γ 179 Παπαδεκεηξίνπ (Κπξηαθνχ) Μάξσ…………………………………. Γ 181 Παπαδίηζαο Γεκήηξεο………………………………………………… Γ 183 [434]
Παπαδφπνπινο Λεπηέξεο ……………………………………………. Γ 184 Παπαζαλαζφπνπινο Θαλάζεο ……………………………………….. Γ 185 Παπαιεμάλδξνπ Αξηζηέα …………………………………………….. Γ 186 Παπανλεζηθφξνπ Υαξάιακπνο (Κχπξηνο)…..……………………. Γ 187 Παπάλαο Νίθνο ……………………………………………………….. Γ 189 Παπαλησλίνπ Εαραξίαο ………………………………………………. Γ 190 Παπαξξεγφπνπινο Γεκήηξηνο ……………………………………….. Γ 192 Παπαηζψλεο Σάθεο…………………………………………………. Γ 194 Πάξξα Νηθαλφξ - Nicanor Parra, (Υηιή)…………………………… Α 174 Παξάζρνο Αρηιιέαο …………………………………………………… Γ 195 Παο Οθηάβην – Paz Octavio (Μεμηθφ), ……………………Νφκπει Α 145 Παζηάθαο σηήξεο…………………………………………………. Γ 196 Πάζηεξλαθ Μπνξίο (Ρσζία), ………………………………Νφκπει Β 434 Παζράιεο ηξαηήο…………………………………………………….. Γ 198 Παηίληνο Κψζηαο, (Κχπξηνο)……………………… ……………….. Γ 200 Παηξίθηνο Σίηνο ………………………………………………………. Γ 201 Παηζέθν Υνζέ Δκίιην - José Emilio Pacheco, (Μεμηθφ)…………… Α 147 Παπιέαο αξάληνο…………………………………………………….. Γ 207 Παχινβηηο Μίνληξαγθ - Miodrag Pavlovic (εξβία)……………… Β 457 Παπιφπνπινο Γηψξγεο ………………………………………………. Γ 209 Πετξφι (Peirol ή Peiròl, (Γαιιία)…………………………………… Β 143 Πέλλα άληξν - Sandro Penna, (Ηηαιία) ……………………………. Β 304 Πεξδίθε νθία………………………………………………………… Γ 211 Πεξέ Μπελδακέλ - Benjamin Péret, (Γαιιία)………………………. Β 145 Πέξη Ρφζζη Κξηζηίλα - Cristina Peri Rossi, (Οπξνπγνπάε)………… Α 157 Πεζζφα Φεξλάλην - Pessoa Fernando (Πνξηνγαιία) ………………. Β 374 Πεηξάξρεο - Francesco Petrarca, (Ηηαιία) …………………………. Β 305 Πηελ Σζειίλ - Pien Tchelin. (Κίλα) ………………………………….. Α 281 Πηζαξλίθ Αιεράληξα - Alejandra Pizarnik (Αξγεληηλή)……………. Α 29 Πηθέξαο Υνπάλ Βηζέληε - Juan Vicente Piqueras, (Ηζπαλία)……….. Β 254 Πίλδαξνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ………………………………… Γ 212 Πηληέξα Βηξηδίιην - Virgilio Piñera, (Κνχβα)………………………… Α 139 Πηζθ Κιέκελ - Klemen Pisk, (ινβελία)……………………………… Β 466 Πιαζ χιβηα - Sylvia Plath, (ΖΠΑ) …………………………………. Α 87 Πιαηφλνθ Αληξέη (Ρσζία)……………………………………………. Β 437 Πιάησλ, αξραίνο Έιιελαο θηιφζνθνο θαη ζηηρνπξγφο…………….. Γ 216 Πφε, Έληγθαξ Άιιαλ - Poe, Edgar Allan (ΖΠΑ) ………………..…… Α 90 Πνιέκεο Ησάλλεο………………………………………………………. Γ 217 Πνιελάθεο ηακάηεο……………………………………………… Γ 218 Πνιίλζθαγηα Γθαιίλα - Galina Polinskaya, (Ρσζία)………………. Β 438 Πνιπδνχξε Μαξία …………………………………………………… Γ 219 Πννιζνππίγηα ξίζνπξαλγθ - Srisurang Poolthupya, (Σαυιάλδε)…… Α 361 Πφπα Βάζθν (εξβία) ………………………………………………… Β 458 Πφξηα Αληφλην - Antonio Porta (Ηηαιία)……………………………. Β 308 Πνξθχξαο Λάκπξνο …………………………………………………... Γ 222 Πνξθχξεο Σάζνο ……………………………………………………… Γ 223 Πνζείδηππνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο επηγξακκαηνπνηφο………… Γ 225 Πφηζη Αληφληα - Antonia Pozzi (Ηηαιία)…………………………….. Β 309 Πν Σζνπ-Γη - Po Chu-Yi, (Κίλα) …………………………………….. Α 282 Πνχιηνο Λεπηέξεο…………………………………………………….. Γ 226 Πνχζθηλ, Αιεμάληξ (Ρσζία) ………………………………………… Β 440 Πξάμηιια, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα………………………………… Γ 228 [435]
Πξαηηθάθεο Μαλφιεο ………………………………………………….. Γ 229 Πξαηίλαο…………………………………………………………….. Γ 231 Πξνβειέγγηνο Αξηζηνκέλεο ………………………………………….. Γ 238 Πξεβεδψξνπ Υαξά…………………………………………………… Γ 232 Πξεβέξ Εαθ – Jacques Prevert, (Γαιιία) …………………………… Β 146 Πξπληφκ νπιιχ - Sully Prudhomme, (Γαιιία) , ………….Νφκπει Β 152 Πησρνπξφδξνκνο (Θεφδσξνο Πξφδξνκνο) ………………………….. Γ 234 Πσιιηαλφο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο………………………………. Γ 236 Ραγθαβήο Ρίδνο, Αιέμαλδξνο…………………………………………… Γ 237 Ράηρκαλ εκπαζηηέλ - Sébastien Reichmann, (Ρνπκαλία)…………… Β 385 Ραηδαζεθάξα - Rajashekhara, (Ηλδία)……………………………….. Α 231 Ρακπεαξηβέιν Εαλ-Ενδέθ - Jean-Joseph Rabearivelo, (Μαδαγαζθάξε) Α 409 Ρακπί ρξαηξ - Rabee Shrair, (Ληβχε)………………………………. Α 408 Ρακπηά Οπκάξ Ακπί - Umar Abi Rabi'ah, (Αξαβία)………………. Α 183 Ράπηε Βαζηιηθή……………………………………………………….. Γ 238 Ρέβαξλη Κάξηεξ - Carter Revard, (ΖΠΑ) …………………………. Α 94 Ρέηλ Κάζιηλ - Kathleen Raine, (Βξεηαλία)…………………………… Β 74 Ρεκπψ Αξηχξ – Rimbaud Arthur (Γαιιία) …………………………. Β 153 Ρενχζεο Κψζηαο, (Κχπξηνο)…………………………………………… Γ 239 Ρήγαο Βειεζηηλιήο……………………………………………………… Γ 241 Ρεληψηε Δηξήλε………………………………………………………. Γ 243 Ρηαλφο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο………………………. Γ 244 Ρίιθε, Ράηλεξ Μαξία - Reiner Maria Rilke (Γεξκαλία) ……………. Β 193 Ρηηο Αληξηέλ - Adrienne Rich (ΖΠΑ)………………………………… Α 95 Ρίηζνο Γηάλλεο ……………………………………………………….. Γ 245 Ρφδελζηνθ Γθάκπξηει - Gabriel Rosenstock, (Ηξιαλδία)………….. Β 222 Ρφκπεξη Ρνδρληέζηβελζθη - о́берт ожде́ственский, (Ρσζία)… Β 444 Ρφζελκπεξγθ Σδέξνκ - Jerome Rothenberg, (ΖΠΑ)……………….. Α 98 Ρφζθε Θίνληνξ - Theodore Roethke, (ΖΠΑ)………………………. Α 100 Ρφκπεξηο Μάηθι Michael Symmons Roberts, (Βξεηαλία)………….. Β 76 Ρνλζάξ, Πηεξ ληε - Pierre de Ronsard, (Γαιιία)…………………… Β 155 Ρφηζνπ, (Ηαπσλία)…………………………………………………… Α 202 Ρνχβαιεο Βαζίιεο……………………………………………………. Γ 252 Ρνπίζ Υνπάλ – Juan Ruiz (Ηζπαλία) ………………………………… Β 256 Ρνπκειησηάθεο Υξίζηνο ……………………………………………. Γ 253 Ρνπληαθί Μνρακάλη - Mohammad Rudaki, (Πεξζία)…………….. Α 345 Ρνχζζνο Σάζνο……………………………………………………….. Γ 255 Ρνπθίλνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο………………………………… Γ 257 Ρπλλέι Διίδακπεη - Elisabeth Rynnel (νπεδία) ………………….. Β 472 Ρσκαλφο ν Μεισδφο……………………………………………….. Γ 258 Ρψηαο Βαζίιεο ……………………………………………………….. Γ 259 αάληη Γηνπδέθ - Saadi Youssef (Ηξάθ)………………………………… Α 247 ααληί ηξαδί - Saadi Shirazi, (Πεξζία)………………………… ….. Α 346 αάξη Ράκη - Rami Saari, (Ηζξαήι) ………………………………… Α 343 αΐλη ακάλ - Samad Said, (Μαιαηζία)…………………………….. Α 321 αίμπεξ Οπΐιιηακ - William Shakespear, (Βξεηαλία) ……………. Β 78 άηθεξη Γηάξνζιαβ - Jaroslav Seifert, (Σζερία)……………Νφκπει Β 478 αθειιίνπ Ληάλλα……………………………………………………….. Γ 260 άιακνπλ Σφκαο - Tomaž Šalamun, (ινβελία)…………………….. Β 467 αιάκ Ρηθάη - Rifaat Salam, (Αίγππηνο)………………………………. Α 396 ακάλη Μνπρακάλη - Muhammad Samad (Μπαγθιαληέο)………….. Α 328 ακάξηλα-Λακπξίλη Ηξίλα - Ирина Самарина-Лабиринт, (Οπθξαλία) Β 354 [436]
ακπίλα Υναθίλ - Joaquín Sabina, (Ηζπαλία)………………………. Β άκπζνλ Φηφλα - Fiona Sampson, (Βξεηαλία)………………………… Β αλάη Υαθίκ - Hakim Sana'i, (Πεξζία)……………………………… Α αληξάξ Μπιεδ - Blaise Cendrars, (Διβεηία)…………………….. Β απθψ, αξραία Διιελίδα πνηήηξηα ………………………………… Γ αξαίιηηο Ηδέη - Izet Sarajlić, (Βνζλία)……………………………… Β αξάθεο σηήξεο …………………………………………………… Γ αξακάγθνπ Ενδέ - José de Sousa Saramago, (Πνξηνγαιία) Νφκπει Β αξαληάξεο Γηψξγνο ………………………………………………… Γ αξιηθηψηε Υαξά…………………………………………………….. Γ αριίθεο ηέθαλνο, πνηεηήο ηνπ 14νπ αηψλα………………………… Γ αρηνχξεο Μίιηνο …………………………………………………… Γ βάξηο Νηέικνξ - Delmore Schwartz, (ΖΠΑ)………………………. Α βίηηεξο Κνπξη - Kurt Schwitters, (Γεξκαλία)…………………….. Β εβαζηάθεο Νηθφιαο………………………………………………… Γ εγθνχλ Μακπέι - Mabel Segun, (Νηγεξία)…………………………. Α έιιευ Πέξζπ - Percy Shelley (Βξεηαλία) ………………………….. Β ελγθφξ Λενπφιλη - Leopold Senghor (ελεγάιε) ……………….. Α έμηνλ Αλ - Anne Sexton (ΖΠΑ)…………………………………….. Α έν Σδεφλγθ-ηδνπ - Seo Jeong-ju, (Κνξέα)……………………….. Α εξέλη Βηηφξην - Vittorio Sereni (Ηηαιία)…………………………….. Β εηδ Κιέκελο - Clemens J. Setz, (Απζηξία)…………………………. Β εθέξεο Γηψξγνο , …………………………………………..Νφκπει Γ έθλεξ Βαληίκ - Вадим Шефнер, Ρσζία ………………………….. Β ηγνχξνο Αλδξέαο…………………………………………………… Γ ηδέξε Αιφε……………………………………………………………. Γ ηδεξά-Παπαθψζηα Αγγειηθή……………………………………… Γ ίε Πηλγθ-ζηλ - Sie Ping-sin, (Κίλα)………………………………….. Α ηερ Σηάν (Sieh Tiao), Κίλα ………………………………………….. Α ηθειηαλφο Άγγεινο …………………………………………………… Γ ίιβα Υνζέ - José Asunción Silva, (Κνινκβία)……………………… Α ηιεληηάξηνο Παχινο………………………………………………… Γ ηιέζηνο Άγγεινο Angelus Silesius, (Γεξκαλία)……………………. Β ίιιεξ - Friedrich Schiller (Γεξκαλία) ……………………………… Β ηκπφξζθα Βηζιάβα - Wisława Szymborska (Πνισλία)…...Νφκπει Β ηκσλίδεο ν Ακνξγίλνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο…………………… Γ ηκσλίδεο ν Κείνο, αξραίνο Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο …………… Γ ηληζγθάιη Λενλάξλην - Leonardo Sinisgalli (Ηηαιία)……………….. Β ηλ-Λίθε-νπλλίλλη (Μεζνπνηακία) ………………………………….. Α ηλφπνπινο Σάθεο…………………………………………………….. Γ ηηζηνχ Δνπγθέλ - Eugen Suciu, (Ρνπκαλία)………………………… Β ηψηεο Νηίλνο ………………………………………………………… Γ θαξίκπαο Γηάλλεο …………………………………………………… Γ θίπεο σηήξεο ……………………………………………………… Γ θφθνο Κσλζηαληίλνο ………………………………………………… Γ θνπξνγηάλλεο Γηψξγνο……………………………………………….. Γ ιαληφγεβηηο Ράλθν - Ranko Sladojević, (Βνζλία)……………….. Β ινπηζέθζθη Κνλζηαληίλ, (Ρσζία)………………………………… Β λάηληεξ Γθάξπ - Gary Snyder, (ΖΠΑ)……………………………. Α νθνιφθ Βιαληίκηξ - Vladimir Sokolov, (Ρσζία)……………………. Β νινγθνχξελ Xαβηέξ - Javier Sologuren Moreno, (Πεξνχ)………… Α νινκψληαο (Ηζξαήι) ………………………………………………… Α [437]
257 82 351 211 262 31 266 376 267 269 271 272 101 195 275 419 88 424 102 311 310 22 276 446 283 284 285 283 284 286 128 290 197 198 363 291 293 311 323 295 387 297 298 300 302 303 33 447 105 448 161 235
νισκφο Γηνλχζηνο …………………………………………………… Γ φισλ, αξραίνο Έιιελαο πνιηηηθφο, λνκνζέηεο θαη πνηεηήο………… Γ φξα (Ηαπσλία)………………………………………………………….. Α νπδνχθη Μηηζηρίθν (Ηαπσλία) ……………………………………… Α νπιηψηεο Μίκεο…………………………………………………….… Γ νπληξάθα - Shudraka, (Ηλδία)………………………………………… Α νππψ Φηιίπ - Philippe Soupault, (Γαιιία) …………………………. Β νπξήο Γεψξγηνο ……………………………………………………… Γ νπ η - Su Shi, (Κίλα) …………………………………………… Α νχζηεξ Ρέπκνλη - Raymond Souster, (Καλαδάο)…………………… Α νπ Σνπλγθ-πν (Κίλα)………………………………………………… Α νπ Σζελ-ηζνπλγθ (Κίλα)………………………………………………. Α νχηζνο Αιέμαλδξνο …………………………………………………. Γ νθηαλφο Κψζηαο ……………………………………………………. Γ νθνθιήο, αξραίνο Έιιελαο ηξαγηθφο πνηεηήο …….……………… Γ πάληαο Νίθνο………………………………………………………… Γ παηζηάλη Μαξία Λνπίδα - Maria Luisa Spaziani, (Ηηαιία)………….. Β πίξ Αληξέ - André Spire (Γαιιία)…………………………………… Β ππξηνχλεο Λάκπξνο………………………………………………….. Γ ηαζηλφπνπινο Μηραήι………………………………………………… Γ ηάθνξλη Οπίιιηακ - William Stafford, (ΖΠΑ)……………………. Α ηαθπιάθεο ηαχξνο ………………………………………………… Γ ηέθαλη Μάξην - Mario Stefani, (Ηηαιία)…………………………….. Β ηεθάλνπ Λχληηα……………………………………………………… Γ ηεθάλνπ Μάλησ …………………………………………………….. Γ ηεζίρνξνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………… Γ ηνγηαλλίδεο Γηψξγνο……………………………………………….... Γ ηφξλη Αιθνλζίλα - Alfonsina Storni (Αξγεληηλή)………………….. Α ηξαλη Μαξθ - Mark Strand (Καλαδάο)…………………………… Α ηξαηήγεο Γεψξγηνο …………………………………………………. Γ ηξαηεγνπνχινπ Γαλάε …………………………………………..…… Γ ππεξβηέι Επι - Jules Supervielle., (Γαιιία)……………………….. Β θακέλνο Νίθνο………………………………………………………… Γ Σαγθφξ Ρακπηληξαλάζ - Rabindranath Tagore (Ηλδία),………Νφκπει Α Σάη Φνπ-θνπ, (Κίλα)………………………………………………….. Α Σαθφπνπινο Πάξηο …………………………………………………… Γ Σακκάκ Ακπνχ - Abu Tammam (πξία)…………………………….. Α Σακάξγν Διέλα - Elena Tamargo, (Κνχβα)…………………………. Α Σαληαιίδεο Ζιίαο ……………………………………………………. Γ Σαξαβίγην Αληφλην Ρηβέξν - Antonio Rivero Taravillo, (Ηζπαλία)….. Β Σαζνχιεο Θέκεο…………………………………………………….… Γ Σάζζν Σνξθνπάην - Torquato Tasso, (Ηηαιία)……………………… Β Σαηζηκπάλα Υνθνχζη (Ηαπσλία) ……………………………………. Α Σετηέθνπ (Ηαπσλία)…………………………………………………… Α Σέηη Σδέεκο - James Tate, (ΖΠΑ)…………………………………….. Α Σέλλπζνλ Άιθξελη - Alfred Tennyson (Βξεηαλία) ………………… Β Σεφθηινθ Ηβάλ - Ivan Teofilov (Βνπιγαξία)………………………….. Β Σεξάζαο Φξαλζίζθν, ληε - Francisco de Terrazas, (Μεμηθφ)……….. Α Σέξπαλδξνο. Αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………… Γ Σεξηζέηεο Γεψξγηνο………………………………………………….. Γ Σδαξά Σξηζηάλ - Tristan Tzara, (Γαιιία)……………………………. Β Σδάζηηο Νηφλαιλη - Donald Justice, (ΖΠΑ)…………………………. Α [438]
304 310 192 203 311 232 156 312 286 124 289 285 318 319 320 324 312 156 325 327 106 328 313 330 332 333 335 30 125 336 337 158 338 233 290 340 358 141 341 260 342 314 202 195 107 85 44 148 343 344 160 108
Σδειαιεληίλ Ρνπκί, (Πεξζία) ……………………………………….. Α Σδηηδνχλ (Ηαπσλία)…………………………………………………… Α Σδφλθεξ Ίλγθξηλη - Ingrid Jonker (Νφηηνο Αθξηθή)………………… Α Σεζληέτι άξα - Sara Teasdale, (ΖΠΑ)……………………………. Α Σίβνπινο, Tibullus (Λαηίλνο) ………………………………………. Β Σηνχηζεθ Φηνληφξ (Ρσζία) …………………………………………….. Β Σνπάιε Μαξία………………………………………………………… Γ Σνζακπνχξν Ολφ - Ono Tosaburo, (Ηαπσλία) ……………………….. Α Σνπ Μνπ (Κίλα)…………………………………………………….. Α Σνπζλφβα Βεξφληθα - Верони́ка Миха́йловна Тушно́ва, (Ρσζία).. Β Σνπρφιζθη Κνπξη - Kurt Tucholsky, (Γεξκαλία)…………………… Β Σνραθφκα Κηφζη (Ηαπσλία) …………………………………………. Α Σξαταλφο Αιέμεο…………………………………………………….. Γ Σξαθι Γθένξγθ – Trakl Georg (Απζηξία) …………………………. Β Σξάλζηξεκεξ Σνχκαο - Tomas Tranströmer, (νπεδία) …..Νφκπει Β Σξηαληάθπιινο Κιεάλζεο (Ρακπαγάο) ………….. ………………… Γ Σξηβψιεο Ηάθσβνο …………………………………………………… Γ Σξσίινο Ησαλλεο Αλδξέαο,……………………………………………. Γ Σζαγιάξ, Δηδέ Αυράλ - Ece Ayhan Çağlar, (Σνπξθία)………………. Α Σζαθληά Ακαιία ………………………………………………………. Γ Σζαθληάο πχξνο……………………………………………………… Γ Σζαινπκάο Γεκήηξεο - Dimitris Tsaloumas, (απζηξαιία)…………… Α Σζάν Η, (Κίλα)………………………………………………………….. Α Σζάν Γηε (Κίλα)…………………………………………………………. Α Σζάν Μελγθ Φνπ - Chao Meng Fu, (Κίλα) …………………………. Α Σζάηζνπ Μαξία…………………………………………………………. Γ Σζβεηάγηεβα Μαξίλα (Ρσζία) ……………………………………… Β Σζε Γηε (Che Ye), Κίλα ………………………………………………. Α Σζειάλ Πάνπι – Celan Paul (Ρνπκαλία) ………………………….... Β Σζειεκπίνγινπ Γηφθζελνπξ - Goknur Celebioglu (Σνπξθία) …….. Α Σζηάκεο Υξήζηνο………………………………………………………. Γ Σζηαλγθ (πξηγθίπηζζα) (Κίλα)……………………………………… Α Σζίινγινπ Λεπηέξεο…………………………………………………….. Γ Σζίκα Ρπφηα - Σshima Ryνta, (Ηαπσλία)……………………………… Α Σζηξάθ Εερξά - Zehra Çırak, (Σνπξθία)……………………………. Α Σζίξν ληε Πεξο - Ciro di Pers. (Ηηαιία)………………………………… Β Σζηηζάλεο Βαζίιεο…………………………………………………….. Γ Σζφη Γεξλ-ρνλγθ - Choi Yearn–hong (Κνξέα)……………………….. Α Σζφιεβα χιβηα - Silvia Choleva, (Βνπιγαξία)……………………….. Β Σζν Μπηνπγθ-Υνπά -Cho Byung–Hwa, (Κνξέα)…………………….. Α Σζνλγθ Σηλγθ-βελ - Chong Ting-wen, (Κίλα)…………………………. Α Σζνπ Γνπάλ (Κίλα)……………………………………………………… Α Σζνπ Σζελ Πάη (Κίλα)………………………………………………….. Α Σππάιδνο Ηνχιηνο………………………………………………………. Γ Σπξηαίνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο ειεγεηψλ………………………… Γ Τβξίαο ν Κξήο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο…………………………… Γ Τθαληήο Γηάλλεο……………………………………………………….. Γ Φαγηάλη Αζξάθ - Ashraf Fayadh (ανπδηθή Αξαβία)…………….. Α Φάηλζηάηλ Διαίελ - Elaine Feinstein, (Βξεηαλία)…………………….. Β Φαιηέξνο Μαξίλνο……………………………………………………. Γ Φαιθ Αληέηα - Agneta Falk, (νπεδία)……………………………… Β Φάιθλεξ Γθέξραξη - Gerhard Falkner (Γεξκαλία) ……………… Β [439]
342 203 420 109 334 449 346 201 291 452 201 204 348 24 473 350 353 354 377 355 356 433 293 292 294 357 450 295 389 378 359 296 360 204 380 316 362 313 45 314 297 298 299 363 364 365 366 185 86 368 475 203
Φαλ Γηνπλ (Κίλα)………………………………………………….,….. Α Φαλνθιήο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο……………………………….. Γ Φαξγθ Λεφλ-Πσι - Léon–Paul Fargue, (Γαιιία)……………………. Β Φεξετληνχλ Φαξηάλη, Ηξάλ…………………………………………… Α Φεξξέ Λεφ- Léo Ferré, (Γαιιία)…………………………………….. Β Φεξιηλγθέηηη Λψξελο - Lawrence Ferlinghetti (ΖΠΑ) ……………. Α Φεη Αθαλάζπ, (Ρσζία)………………………………………………… Β Φηέληνξηζνπθ Σδνχιηα - Julia Fiedorczuk, (Πνισλία)……………… Β Φηιηππίδεο Γηψξγνο………………………………………………….. Γ Φηιφδεκνο, αξραίνο Έιιελαο πνηεηήο-επηγξακκαηνπνηφο………… Γ Φηιχξαο Ρψκνο………………………………………………………. Γ Φηξληνπζί (Πεξζία)…………………………………………………….. Α Φιέηζεξ Σδνλ - John Gould Fletcher (ΖΠΑ)……………………… Α Φνλζέθα Αγθνπτλάιλην - Fonseca Aguinaldo (Πξ. Αθξσηήξην) ….. Α Φνπέξηεο Γθιφξηα - Gloria Fuertes, (Ηζπαλία)……………………….. Β Φνπ Υηνπάλ - Fu Hiuan (Κίλα) ……………………………………… Α Φξάγθνπ Βαζηιηθή……………………………………………………. Γ Φξακπφηα Μπηαλθακαξία - Biancamaria Frabotta, (Ηηαιία)……… Β Φξάλθν Βεξφληθα - Veronica Franco, (Ηηαιία)……………………… Β Φξαληδή Άληεηα………………………………………………………. Γ Φξήλη Έξηρ - Erich Fried, (Απζηξία)………………………………… Β Φξνζη Ρφκπεξη - Robert Lee Frost, (ΖΠΑ)………………………… Α Φψζθνινο Μάξθνο Αληψληνο………………………………………… Γ Φψζθνινο Οχγνο - Nicolo Ugo Foskolo (Ηηαιία) …………………… Β Φσζηηέξεο Αληψλεο ………………………………………………….. Γ Φσηηάδεο Θαλάζεο………………………………………………….. Γ Υαβηαξάο ηξαηήο…………………………………………………… Γ Υατκάλε Διέλε………………………………………………………….. Γ Υάηκγθαξλη Μέηε - Mette Heimgard, (Ννξβεγία)…………………. Β Υάηλε Υάηλξηρ – Heine Heinrich (Γεξκαλία) ……………………….. Β Υαηξήκσλ, Αξραίνο Έιιελαο ηξαγηθφο πνηεηήο…………………… Γ Υάθε Μερηθίι - Mehifil Haque, (Μπαγθιαληέο)…………………… Α Υάθθαο Μάξηνο………………………………………………………… Γ Υάιαο Φξάληηηζεθ - František Halas, (Σζερία)………………………. Β Υαιβάηη Μηκί - Mimi Khalvati, (Πεξζία)……………………………… Α Υαιίι Γθηκπξάλ (Khalil Gibran) Λίβαλνο ………………………….. Α Υαλ Γηνλγθ-νπλ - Han Yong-un, (Κνξέα) ………………………….. Α Υαληάλη Γηνπκάλα - Jumana Haddad (Λίβαλνο) …………………… Α Υαληδήο Γηψξγνο………………………………………………………. Γ Υάξα Βίθηνξ - Víctor Jara Martínez, (Υηιή)………………………. Α Υαξαιακπίδεο Κπξηάθνο, (Κχπξνο)…………………….……………… Γ Υαξακίγην Γάξην - Darío Jaramillo Agudelo, (Κνινκβία)…………. Α Υαζάλ Γηαρία - Τahya Hassan (Παιαηζηίλε)………………………… Α Υαηδεδάθηο Μάλνο ……………………………………………………. Γ Υαηδειαδάξνπ Μάηζε………………………………………………… Γ Υαηδηδάθε Ναηάζα…………………………………………………….. Γ Υαηδληαξί Γθεδίκ - Gezim Hajdari (Αιβαλία) ……………………. Β Υαηδφπνπινο Θαλάζεο………………………………………………… Γ Υαηδφπνπινο Κψζηαο ………………………………………………… Γ Υαηδνπνχινπ-Καξαβία Λεία …………………………………………. Γ Υάηηλ Ρανχι Γθφκεο - Raul Gomez Jattin, (Κνινκβία)…………… Α Υαηφξη Ραλζέηζνπ (Ηαπσλία) ……………………………………….. Α [440]
300 372 161 347 162 110 453 365 373 375 377 349 112 423 261 301 379 317 318 380 26 113 381 321 383 384 386 388 345 204 389 330 390 480 352 317 316 319 391 175 392 129 333 393 396 398 16 399 401 402 130 205
Υαθέδ – Hafez, (Πεξζία)……………………………………………… Α Υεικάλ Υνπάλ - Juan Gelman, (Αξγεληηλή)………………………. Α Υέληεξζνλ Νηέηβηλη - David Henderson, (ΖΠΑ)…………………… Α Υέξκπεξη Εκπίγθληνπ - Zbigniew Herbert (Πνισλία)……………… Β Υεξλάληεο Μηγθέι - Miguel Hernández, (Ηζπαλία)…………………. Β Υέζακ Μνπρακάλη - Muhammad Hesham, (Αίγππηνο)……………. Α
353 33 115 367 262 401
Υίγθηλο Κέβηλ - Kevin Higgins, (Ηξιαλδία)……………………………..
Β
224
Υηθκέη Ναδίκ (Σνπξθία) …………………………………………….. Υηκέλεζ Υνπάλ Ρακφλ - Juan Ramon Jimenez (Ηζπαλία), …Νφκπει Υίλη έηκνπο - Seamus Heaney (Ηξιαλδία), ………………..Νφκπει Υηφλεο Αξγχξεο………………………………………………………. Υηνπδ Λάλγθζηνλ - Langston Hughes, (ΖΠΑ) ………………………. Υίξζκαλ Σδαθ - Jack Hirschman, (ΖΠΑ)…………………………… Υνιάλ Βιαληηκίξ - Vladimir Halan, (Σζερία) ………………………. Υνινχκπ Μηξνζιάβ - Miroslav Holub, (Σζερία) ……………………. Υνξηάηδεο Γεψξγηνο ………………………………………………….. Υν Σζε Σζαλγθ - Ho Tche-Tchang (Κίλα) ………………………….. Υνπ ή Κπξία Υνπ - Madam Hu (Κίλα) …………………………….. Υνπάλγθ Σδη-νπ - Hwang Ji-u, (Κνξέα)……………………………….. Υνπάλγθ Σνλγθ-γθηνπ - Hwang Tong-gyu, (Κνξέα)………………… Υνπάλ Σζε-ηζηνχ, (Κίλα)……………………………………………. Υφθκαλζηαι Οχγθν θνλ - Hugo von Hofmannsthal, (Απζηξία)……. Υξηζηηαλφπνπινο Νηίλνο ……………………………………………… Υξηζηνδνπιίδεο Γηψξγνο…………………………………………….. Υξηζηνδνχινπ Γήκεηξα…………………………………………….. Υξηζηνδνχινπ Γεκήηξεο …………………………………………….. Υξηζηφπνπινο Αζαλάζηνο …………………………………………….. Υξπζνζηνκίδεο Γηάλλεο……………………………………………….. Φαξξάο Υάξεο………………………………………………………….. Φπρνπληάθεο Γηψξγεο……………………………………………….
Α Β Β Γ Α Α Β Β Γ Α Α Α Α Α Β Γ Γ Γ Γ Γ Γ Γ Γ
381 263 225 404 117 118 481 483 406 303 304 312 314 305 28 408 409 410 412 413 414 415 416
[441]
Σ Α Σ Η Σ Η Κ Α Καηαγξάθεθαλ πνηεηέο ζπλνιηθά : ………………………
1150
Απφ ηνπο νπνίνπο αλά ρψξα: Διιάδα (αξραία θαη ζχγρξνλε) θαη Κχπξνο………………………. 479 Κίλα (αξραία θαη ζχγρξνλε)…. ………………………………………. 52 Ζλσκέλεο Πνιηηείεο…………………………………………………….. 48 Γαιιία….……………………………………………………...…… …… 47 Ηηαιία …………………………………………………………….……….. 41 Ρσζία……………………………………………………………….. …... 36 Ηλδία (αξραία θαη ζχγρξνλε)………………………………………….. 30 Γεξκαλία …………………………………………………………………. 26 Ηζπαλία…..………………………………………………………………... 25 Βξεηαλία ………………………………………………………………….. 25 Ηαπσλία (αξραία θαη ζχγρξνλε)………………………………………. 23 Άγλσζηνη Ηλδηάλνη ζηηρνπξγνί…………………………………..…… 17 Σνπξθία – Οζσκαληθή απηνθξαηνξία……………………..………….… 16 Πεξζία – Ηξάλ… ……………………………………………………….…… 12 Βνπιγαξία……………………………………………………….….……… 11 Κνξέα……..……………………………………………………….….……. 11 Αίγππηνο (αξραία θαη ζχγρξνλε).…………………………………….… 9 Λαηίλνη…………………………………………………….………..…….. 9 Πνισλία..……………………………………………………………….…… 9 Ρνπκαλία ………………….. ………………………………………….….. 9 Απζηξία….………………………………………………………..…….… 7 Αξγεληηλή……………………………………………………………….… 7 Ηξιαλδία……………………………………………………………….…… 7 Άγλσζηνη Αθξηθαλνί πνηεηέο………………………………………….. 6 Άγλσζηνη Αβνξίγηλεο πνηεηέο ηεο Απζηξαιίαο……………….……… 6 Αξραία Αξαβία …………… ……………………………………….….…… 6 Απζηξαιία…………………………………………………………………..…. 6 Καλαδάο…………………………………………………………….……... 6 Κνχβα.……………….…………………………………………….……..….. 6 ινβελία………………………………………………………….………….. 6 πξία.. ………………………………………………………….….….. 6 Σζερία …………………………………………………………………….… 6 Ηνπδαία-Ηζξαήι………………………………………………….….………. 5 Μεμηθφ….……………………………………………………………...……. 5 Πνξηνγαιία……………………………………………………….….…….. 5 εξβία ……………………………………………………………….……. 5 νπεδία ……………………………………………………………........... 5 Υηιή….. ………………………………………………………….…….… 5 Βξαδηιία…………………………………………………...…………….…. 4 Κνινκβία………………………………………………….……………….… 4 Οπξνπγνπάε…………………………………………….……………….. . 4 Ηξάθ…………………………………………………………………………. 3 Μεζνπνηακία (αξραία)…………………………………………………... . 3 [442]
Ννξβεγία…………………………………………………….………….. 3 Οιιαλδία………………………………………………….…………..……. 3 Οπγγαξία…………………………………………………………………… 3 Φηλιαλδία………………………………………………………….. …….. 3 Αιβαλία………………………………………………………….................. 2 Βνζλία-Δξδεγνβίλε………………………………………………………. 2 Γεσξγία……………………………………………………………………. 2 Γθάλα ……………………………………………………………………….. 2 Γαλία………………………………………………………………………... 2 Δθνπαδφξ (Ηζεκεξηλφο)………………………………………… ……….. 2 Λίβαλνο……………………………………………………………………….. 2 Ληβχε………………………………………………………………………. 2 Ληζνπαλία…………………………………………………………… ……… 2 Μαδαγαζθάξε………………………………………………………….…. 2 Μαξφθν………………………………………………………………….…… 2 Μπαγθιαληέο…………………………………………………….………... 2 Νηγεξία………………………………………………………………………. 2 Νηθαξάγνπα……………………………………………………………...…. 2 Οπθξαλία………………………………………………………………………. 2 Παιαηζηίλε…………………………………………………………..……… 2 Πεξνχ………………………………………………………………………. 2 ηαζ απυ έκαξ απυ: Μαπξίθην, Αδεξκπατηδάλ, Αλγθφια, Ατηή, Αιγεξία Βέιγην, Βελεδνπέια, Βηέη Νακ, Βνιηβία, Γνκηληθαλή Γεκνθξαηία Διβεηία, Δζζνλία, Ηζιαλδία, Κφζηα Ρίθα, Λεπθνξσζία, Μαιαηζία, Μάιηα, Μνδακβίθε, Μνιδαβία, Νέα Εειαλδία, Νφηην Αθξηθή, Οπγθάληα, Πφξην Ρίθν, Πξάζηλν Αθξσηήξην, Ρνπάληα, αλ αιβαδφξ, ανπδηθή Αξαβία, ελεγάιε, ινβαθία, νπδάλ, Σαυιάλδε, Υαβάε. ΤΝΟΛΟ…………………………………….… 32 ___
Οη πνηεηέο πξνέξρνληαη απφ ρψξεο, ζπλνιηθά…………
[443]
97