Σταύρος Στ. Σταφυλάκης
Περί… ποίησης Παγκόσμια ποιητική Αμθολογία Σφκνο ΐεχηεξνο (Ώ’): Πνηεηέο απφ ηελ Απξψπε
Αθήμα 2016 [1]
Αθηεξωκέλν ζηνπο: -
Όκεξν, Ζζίνδν, απθώ, Αηζρύιν, Αλαθξένληα, Μνπζαίν, Καζζηαλή, Πηωρνπξόδξνκν, Κνξλάξν, νιωκό, νπξή, Παιακά, Λεηβαδίηε, Πνιπδνύξε, Διύηε, Αλαγλωζηάθε, Ρίηζν, εθέξε, Γεκνπιά…
- Βηξγίιην, Οξάηην, αίμπεξ, Γθαίηε, Κακόεο, Μπωληιαίξ, Γάληε, Υάηλε, Καγηάκ, Πεηξάξρε, Πξεβέξ, Λόξθα, Πνύζθηλ, Πεζόα, Μπξερη, Πιαζ, έιιεϋ, Ρεκπώ, Πόε, Αρκάηνβα, Νεξνύδα, Υηθκέη, Μαγηαθόθζθη, Σαγθόξ… … θαη ζε πνιινύο-πνιινύο αθόκα ζεκαληηθνύο πνηεηέο ηεο πνίεζεο από όιν ηνλ θόζκν.
[2]
Δηζαγωγή Οη πνηεηέο ηεο Δπξψπεο είλαη αξθεηέο ρηιηάδεο. Πξνζπάζεζα ε επηινγή ησλ πξνζψπσλ θαη ησλ πνηεκάησλ, λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην αληηπξνζσπεπηηθή ηφζν γηα ηνπο ίδηνπο ηνπο δεκηνπξγνχο φζν θαη γηα ηηο ρψξεο. ηνλ πξψην ηφκν ηνπ ίδηνπ έξγνπ, γίλεηαη παξνπζίαζε ησλ πνηεηψλ ησλ επείξσλ Ακεξηθήο, Αζίαο, Αθξηθήο θαη Ωθεαλίαο. ε αξθεηέο απφ ηηο ρψξεο απηέο (Κίλα, Ηλδία, Πεξζία, Αξαβία, Ηζξαήι, πξία, Αίγππηνο) παξνπζηάζηεθαλ έξγα αξραίσλ (απφ ην 3000 π. Υ. σο ηνπο κεζαησληθνχο ρξφλνπο) πνηεηψλ. ηε Δπξψπε αξραίνπο πνηεηέο (θαη ζπγγξαθείο) ζπλαληάκε κφλν Έιιελεο θαη Λαηίλνπο. ε απηφλ ην ηφκν ζα θαηαγξάςνπκε ηνπο Λαηίλνπο θαη ζηνπο επφκελνπο δπν ηφκνπο, πνπ ζα έρνπλ σο αληηθείκελν κφλν ηνπο Έιιελεο πνηεηέο, ζα αζρνιεζνχκε κε ηνπο αξραίνπο δεκηνπξγνχο ηεο. Απφ ηα ηέιε ηνπ Μεζαίσλα άξρηζαλ λα εκθαλίδνληαη δεηιάδεηιά νη πξψηνη πνηεηέο, ζπγγξαθείο, θηιφζνθνη, θαιιηηέρλεο θαη επηζηήκνλεο. Απηνί νη πξσηνπφξνη, θαηάθεξαλ λα μεπεξάζνπλ ην δνθεξφ θιίκα πνπ επηθξαηνχζε ζε φιε ηελ ήπεηξν θαη λα αγλνήζνπλ ην βαξχ ρέξη ηεο παληαρνχ παξνχζαο Ηεξάο Δμέηαζεο. Δλδεηθηηθά θαη κφλν, αλαθέξσ ηνπο: Πεηξάξρε, Νηάληε, Μπνηηηζέιη, αίμπεξ, Σδηφην, Έξαζκν, Θεξβάληεο, Βνθάθην, Ρφηδεξ Μπέηθνλ, Κνπέξληθν, Ρνχκπελο, Κακφεο, Αξηφζην, Γαιηιαίν, Κέπιεξ θαη πνιινχο άιινπο πνπ κε ηα έξγα θαη ηα ιφγηα ηνπο – θαη κε ηε βνήζεηα ηεο ηππνγξαθίαο, απηήο ηεο λέαο καγηθήο εθεχξεζεο – έθεξαλ ηελ Αλαγέλλεζε ζηηο Σέρλεο, ηηο Δπηζηήκεο, ηελ Πνιηηηθή, θαη γεληθφηεξα ηνλ Πνιηηηζκφ. Απηνί πνπ ηνπο αθνινχζεζαλ ήηαλ πνιιέο εθαηνληάδεο, ίζσο θαη ρηιηάδεο θαη ζα ήηαλ ίζσο βαξεηφ λα αλαθέξσ νλφκαηα. Ζ Αλαγέλλεζε θψηηζε ηα ζθνηάδηα ηνπ Μεζαίσλα θαη κεηά απφ αξθεηέο δεθάδεο ρξφληα, αθνινχζεζε ε επνρή ηνπ Γηαθσηηζκνχ. Απηή πξνθάιεζε δπν ζεκαληηθέο επαλαζηάζεηο, ηελ Ακεξηθαληθή θαη ηε Γαιιηθή, πνπ είραλ σο ζπλέπεηα ηελ νινθιεξσηηθή θαηάξξεπζε ηνπ παιηνχ θφζκνπ θαη ηελ εδξαίσζε ηνπ αζηηθνχ δεκνθξαηηθνχ πνιηηεχκαηνο, πνπ επηθξαηεί σο ζήκεξα ζηελ [3]
Δπξψπε θαη ζε άιια (φρη πνιιά, δπζηπρψο) ζεκεία ηεο πδξνγείνπ. ήκεξα ε επξσπατθή ήπεηξνο, αθνχ ηαιαηπσξήζεθε επί αηψλεο απφ δεθάδεο αηκαηεξέο ζπγθξνχζεηο κε απνθνξχθσζε ηνπο δπν παγθφζκηνπο πνιέκνπο ηνπ 20νχ αηψλα, απνηειεί κηα φαζε εηξήλεο, δεκνθξαηίαο θαη θξάηνπο δηθαίνπ, ζε έλα θφζκν πνπ ζπαξάζζεηαη απφ εκθχιηεο, ζξεζθεπηηθέο θαη θπιεηηθέο ζπγθξνχζεηο. ε απηφ ζπλέβαιαλ νη πνιηηηθνί εγέηεο αξθεηψλ ρσξψλ ηεο Δπξψπεο κε πξνεμάξρνληεο απηνχο ησλ «αηψλησλ αληηπάισλ» - Γεξκαλίαο θαη Γαιιίαο – πνπ ζπκθψλεζαλ ζηε δεκηνπξγία ηεο (ηφηε) ΔΟΚ - Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή Κνηλφηεηα - ησλ έμη ηδξπηηθψλ θξαηψλ. ήκεξα ε θνηλφηεηα απηή απνθαιείηαη Δπξσπατθή Έλσζε θαη απνηειείηαη απφ 29 θξάηε. Απηή είλαη ε ήπεηξνο πνπ δνχκε θαη γηα ηελ πνιηηηζηηθή ηζηνξία θαη ηα επηηεχγκαηα ηεο νπνίαο, πξέπεη λα είκαζηε πεξήθαλνη. ήκεξα ζηε Δπξψπε δνπλ, εξγάδνληαη θαη δεκηνπξγνχλ ρηιηάδεο επηζηήκνλεο, θαιιηηέρλεο, ζπγγξαθείο θαη πνηεηέο. Πνιινχο απφ απηνχο ηνπο ηειεπηαίνπο ζα ηνπο ζπλαληήζνπκε ζηνλ ηφκν απηφ. Οη πεξηζζφηεξνη έδεζαλ θαη έδξαζαλ απφ ηα ηέιε ηνπ 29 νπ αηψλα σο ηηο κέξεο καο. Θέισ λα πηζηεχσ φηη αλζνιφγεζα ηνπο πην αμηφινγνπο (ζ‘ απηνχο πεξηιακβάλνληαη θαη 22 - γπλαίθεο θαη άληξεο - πνπ ηηκήζεθαλ κε ην βξαβείν Νφκπει Λνγνηερλίαο), ρσξίο θπζηθά λα απνθιείσ φηη θάπνηνη, πξάγκαηη αμηφινγνη θη απηνί, δελ αλαθέξνληαη… απφ δηθφ κνπ ιάζνο. ηαύξνο η. ηαθπιάθεο
[4]
Δπξεηήξην θξαηώλ Γεπηέξνπ (Β’) ηόκνπ ειίδα 05.01. Αιβαλία
15
05.02. Αδεξκπατηδάλ
17
05.03. Απζηξία
18
05.04. Βέιγην
29
05.05. Βνζλία & Δξδεγνβίλε
31
05.06. Βνπιγαξία
34
05.07. Βξεηαλία
47
05.08. Γαιιία
87
05.09. Γεξκαλία
164
05.10. Γεσξγία
206
05.11. Γαλία
208
05.12. Διβεηία
211
05.13. Δζζνλία
212
05.14. Ηξιαλδία
214
05.15. Ηζιαλδία
227
05.16. Ηζπαλία
228
05.17. Ηηαιία
264
05.18. Λαηίλνη (Ρσκατθή απηνθξαηνξία)
322
05.19. Λεπθνξσζία
335
05.20. Ληζνπαλία
337
05.21. Μάιηα
340 [5]
05.22. Μνιδαβία
341
05.23. Ννξβεγία
342
05.24. Οιιαλδία
346
05.25. Οπγγαξία
349
05.26. Οπθξαλία
353
05.27. Πνισλία
356
05.28. Πνξηνγαιία
369
05.29. Ρνπκαλία
377
05.30. Ρσζία
391
05.31. εξβία
454
05.32. ινβαθία
459
05.33. ινβελία
460
05.34. νπεδία
466
05.35. Σζερία
476
05.36. Φηλιαλδία
485
[6]
Δπξεηήξην νλνκάηωλ Γεπηέξνπ (Β’) ηόκνπ Αγθηιάξ Άλλα Ακάη – Aguilar Anna Amat, (Ηζπαλία)………………...... Αδαιαί ληε Πνξθεξάγθ - Azalais de Porcairagues, (Γαιιία).………….. Άηρεληνξθ Γηόδεθ, θνλ - Joseph von Eichendorff, (Γεξκαλία)…………. Αθνύλην, ακπίλν Νη’ - Sabino D'Acunto, (Ηηαιία)…………………….. Αιβάξν Κνξάλην - Corrado Alvaro, (Ηηαιία)…………………………… Αιεράληξε Βηζέληε - Vicente Aleixandre, (Ηζπαλία) ……...........Νόκπει Αικπέξηη Ραθαέι - Rafael Alberti, (Ηζπαλία)…………………………... Αιηνιαγθνπίξε Μαλνπέι - Manuel Altolaguirre (Ηζπαλία)…………….. Ακπειιό Μνληζεξάη - Montserrat Abelló, (Ηζπαλία)………………….. Ακπξνπηύηε Νεξίλγθα - Neringa Abrutyte (Ληζνπαλία) ………….….. Αλέληα Αληνλέιια - Antonella Anedda (Ηηαιία)……………….………… Άληεξζελ Μπέλλπ - Benny Andersen, (Γαλία) …………………………. Αληδνιηέξη Σζέθθν - Cecco Angiolieri, (Ηηαιία)………………………… Άνπζιάληεξ Ρόδα - Rose Ausländer, (Απζηξία)……………………….. Απνιιηλαίξ Γθπγηώκ - Apollinaire Guillaume, (Γαιιία) ……………. Αξαγθόλ Λνπί – Aragon Luis (Γαιιία) ……………………………......... Αξγθέδη Σνπληόξ Σudor Αrghezi, (Ρνπκαλία)…………………………. Αξηόζην Λνληνβίθν - Ludovico Ariosto, (Ηηαιία)………………………. Αζάληνθ Δληνπάξλη - Эдуа́рд Арка́дьевич Аса́дов, (Ρωζία)……….. Γηόδεθ Αηηίια - Attila Joszef (Οπγγαξία) ………….………………….. Απζόληνο - Decimus Magnus Ausonius (Λαηίλνο)…………………….. Αρκαληνύιηλα Μπέιια (Ηζαβέιια) (Ρωζία) ……………………………. Αρκάηνβα Άλλα (Ρωζία) ………………………………………………… Βάδνθ Ηβάλ - Иван Вазов (Βνπιγαξία)………………………………… Βαιέληε Υνζέ Άλρει - José Ángel Valente, (Ηζπαλία)…………………… Βαιεξύ Πωι - Valery Paul, (Γαιιία) …………………………………. Βεξιαίλ Πωι - Paul Verlaine, (Γαιιία) ………………………………… Βηγηόλ Φξαλζνπά - Francois Villon (Γαιιία)………………………….. Βηλέα Ίνλ - Ion Vinea, (Ρνπκαλία)……………………………………….. Βηξγίιηνο - Virgilius (Λαηίλνο)…. .. …………………………………... Βηζόηζθη Βιαληίκηξ - Владимир Высоцкий, (Ρωζία)………………… Βνδλεηζέλζθη Αληξέη - Andrei Voznesenski (Ρωζία) ………………….. Βνξόλθα Ηιαξίε - Ilarie Voronca, (Ρνπκαλία)…………………………… Βύξωλ - George Gordon Byron, (Βξεηαλία) …………………………. Γέηηο Οπίιιηακ – Yeats William Butler (Ηξιαλδία)……… Νόκπει Γέλζελ Γηνράλεο - Johannes Vilhelm Jensen, (Γαλία) …….Νόκπει Γεζέληλ εξγθέη (Ρωζία) ……………………………………………….. Γεθηνπζέλθν Γεβγθέλη (Ρωζία) …………………………………….. …. Γηάβνξνθ Πέγην - Peio Yavorov, (Βνπιγαξία)…………………………. Γηόρνπκζνλ Μαηίαο - Matthias Jochumsson (Ηζιαλδία)……………….. Γθαίηε Γηόραλ - Goethe Johann Wolfrang von, (Γεξκαλία) …………… Γθακδάηνθ Ραζνύι - асу́л амза́тов, (Ρωζία)………………………… [7]
228 369 164 264 265 229 230 231 233 337 266 208 268 18 87 89 377 269 392 349 322 391 393 34 224 91 92 94 378 323 397 398 379 47 214 210 400 402 35 227 165 405
Γθαξζηιάζν ληε ια Βέγθα - Garcilaso de la Vega (Ηζπαλία) …………… 235 Γθάηην Αιθόλζν – Alfonso Gatto (Ηηαιία)……………………………… 270 Γθίιηιαλ Πάκεια - Pamela Gillilan, (Βξεηαλία)………………………. 50 Γθνι Κιαηξ - Claire Goll, (Γεξκαλία)………………………………….. 168 Γθνι Τβάλ - Yvan Goll, (Γεξκαλία) ……………………………..…….. 169 Γθνζπνληίλνθ Γθεόξγθη - Georgi Gospodinov, (Βνπιγαξία)…………. 37 Γθνπέξα Σνλίλν - Tonino Guerra, (Ηηαιία)…………………………….. 271 Γθνπκηιηόθ Νηθνιάη (Ρωζία) ……………………………………………. 407 Γθνύκπεξκαλ Ηγθόξ – Guberman Igor (Ρωζία) ………………………… 409 Γθνύζηαθζνλ Λαξο - Lars Gustafsson, (νπεδία) …………………….. 468 Γθξύλκπαϊλ Νηνπξο - Durs Grünbein, (Γεξκαλία)……………………… 171 Γθπγηεβίθ Δπγέληνο - Eugène Guillevic, (Γαιιία)……………………….. 95 Γθωηηέ Θεόθηινο - Théophile Gautier, Γαιιία)………………………… 98 Γάληεο - Dante Alighieri (Ηηαιία) ………………………………………. 274 Διπάξ Πωι – Eluard Paul (Γαιιία) …………………………………….. 99 Δκηλέζθνπ Μηράη - Mihai Eminescu (Ρνπκαλία) ……………….. ….. 381 Δληζελζκπέξγθεξ Υ. Μ. - Hans Magnus Enzensberger, (Γεξκαλία)…. 172 Δξλάληεζ Μηγθέι - Miguel Hernández, (Ηζπαλία)…………………….. 236 Δζπξίνπ αιβαδόξ - Salvador Espriu i Castelló, (Ηζπαλία)…………… 238 Έπθ, Νηθόιαο, βαλ (Nicolaus van Eyck) Οιιαλδία……………………. 346 Εάηηο Νηάλε - Dane Zajc, (ινβελία)…………………………………… 460 Εαθόκπ Μαμ - Max Jacob, (Γαιιία)…………………………………… 101 Εακπνιίηζθη Νηθνιάη - Никола́й аболо́цкий, (Ρωζία)…………….. 411 Εακπόξ Γηαλ - Ján Zambor, (ινβαθία)……………………………….. 459 Εακ Φξαλζί - Francis Jammes (Γαιιία)………………………………. 102 Εαζιάθζθαγηα Γθαιίλα - Galina Zaslavskaya, (Ρωζία)………………. 412 Εαρο Νέιιπ - Nelly Sachs, (Γεξκαλία) …………..…………(Νόκπει) 174 Ενπβ Εαλ Πηέξ - Jean Pierre Jouve (Γαιιία)………………………….. 104 Θεξβάληεο Μηγθέι - Miguel de Cervantes, (Ηζπαλία)………………… 239 Ηαζβίιη Πάνιν - Paolo Iashvili, (Γεωξγία)…………………………….. 206 Ηβαλόθ Γθεόξγθη - ео́ргий Влади́мирович Ива́нов, (Ρωζία)……… 413 Ηβαζθίεβηηο Γηαξνζιάβ - Jarosław Iwaszkiewicz, (Πνιωλία)……….. 356 Καβαιθάληη Γθνπίλην - Guido Cavalcanti (Ηηαιία)…………………… 278 Καιαληξόλε Μαξία Γθξάηζηα - Maria Grazia Calandrone, (Ηηαιία)…. 272 Κακηέλζθα Άλλα - Anna Kamienska, (Πνιωλία)…………………….... 357 Κακόεο, Λνπίο ληε, - Luis de Camoes (Πνξηνγαιία) ………………..... 371 Κάκπεξη Ρέκθν - Remco Campert, (Οιιαλδία)…………………………. 348 Καπέιιν Πηεξινπίηδη - Pierluigi Cappello, (Ηηαιία)…………………... 279 Καπξόλη Σδηόξηδην , Giorgio Caproni, (Ηηαιία)………………………... 280 Κάξεβα Νηόξηο - Doris Kareva, (Δζζνλία)…………………………...... 212 Καξίκ Αιί - Ali Karim, (Αδεξκπαϊηδάλ)………………………………… 17 Καξίθη Ρνκπέξην - Roberto Carifi (Ηηαιία)…………………………….. 281 Καξθό Φξαλζίο - Francis Carco, (Γαιιία)…………………………….... 106 Κάξιζηξνκ άλλα - Sanna Karlström, (Φηλιαλδία)………………….... 485 Κάξνιηλ θνλ Γθνύληεξνληε - Karoline von Günderrode, (Γεξκαλία)... 175 Κάηνπιινο - Catullus (Λαηίλνο) ………………………………..... 325 Καηζηαηόξε Δληνάξλην - Edoardo Cacciatore (Ηηαιία)……………....... 282 Κάθθα Φξαληο - Franz Kafka, (Σζερία)……………………………….... 476 Κεικέληη Γηεηόλ (Αιβαλία)……………………………………………….. 15 Κελώ Ρεϋκόλ - Raymond Queneau, (Γαιιία)………………………........ 107 Κέζηλεξ Έξηρ - Erich Kästner, (Γεξκαλία)…………………………....... 176 Κεηο Σδωλ - Keats John, (Βξεηαλία) ………………………………....... 51 [8]
Κίπιηλγθ Ράληγηαξλη - Rudyard Kipling, (Βξεηαλία)…… Νόκπει 52 Κηξο άξα - Sarah Kirsch, (Γεξκαλία)………………………………..... 177 Κηο Νηαλίιν - Danilo Kis, (εξβία)……………………………………... 454 Κηζίνθ Ρνκάλ - Roman Kissiov, (Βνπιγαξία)………………………...... 38 Κιωληέι Πώι, Paul Claudel, (Γαιιία)…………………………………. 108 Κόβηηο Καγηεηάλ - Kajetan Kovič, (ινβελία)………………………...... 461 Κνκπ Φξαλζί - Francis Combes, (Γαιιία)…………………………….... 109 Κνξκπηέξ Σξηζηάλ - Tristan Corbière, (Γαιιία)……………………...... 110 Κνξνύλ Μπάξκπαξα - Barbara Korun, (ινβελία)…………………..... 463 Κνζνβέι ξέηζθν - Srečko Kosovel, (ινβελία)……………………...... 464 Κνπαδηκόλην αιβαηόξε - Salvatore Quasimodo (Ηηαιία) ..Νόκπει 283 Κνραλόθζθη Γηαλ - Kochanowski Jan (Πνιωλία) …………………...... 358 Κξάθηλεξ Υέξηα - Hertha Kräftner, (Απζηξία)…………………........... 20 Λάηδεγθαλγθ Νηίηεξ - Dieter Leisegang, (Γεξκαλία)………………. .... 178 Λάιηηο Ηβάλ - Ivan V. Lalić, (εξβία)…………………………………....... 456 Λακαξηίλνο - Alphonse de Lamartine (Γαιιία) ……………………....... 112 Λακπέ Λνπΐδ - Louise Labé, (Γαιιία)………………………………........ 114 Λαξέα Υνπάλ - Juan Larrea, (Ηζπαλία)……………………………......... 241 Λάξθηλ Φίιηπ - Philip Arthur Larkin, (Βξεηαλία)………………………. 53 Λαξκπώ Βαιεξύ - Valery Larbaud (Γαιιία)…………………………..... 115 Λαζιό Iζηβάλ - István László, (Οπγγαξία)……………………………..... 351 Λέβπ Έηκπ - Amy Judith Levy, (Βξεηαλία)……………………………… 55 Λεθόλη ληε Ληι (Leconte de Lisle (Γαιιία)………………………………. 116 Λενπάξληη Σδηάθνκν - Giacomo Leopardi (Ηηαιία)……………………. 285 Λεξκόληνθ Μηραήι (Ρωζία) …………………………………………….. 414 Λέρνλ Γηαλ - Jan Lechoń, (Πνιωλία)……………………………………. 359 Ληβάδα Ράζα - аша Ливада, (εξβία)………………………………… 455 Ληηβίλνβα Ναηάιηα - Natalia Litvinova, (Λεπθνξωζία)……………….. 335 Λνλξόη Διίαο - Elias Lonnrot (Φηλιαλδία) ……………………………. 486 Λόπε ληε Βέγθα - Lope de Vega y Carpio (Ηζπαλία) ………………… 243 Λόξθα, Φξεληεξίθν Γθαξζία - Lorca, Federico Garcia (Ηζπαλία) ….. 246 Λνπθίιηνο - Gaius Lucilius (Λαηίλνο)……………………………………. 326 Λνπθξήηηνο – Lucretius (Λαηίλνο)……. ……………………………….. 327 Λνύηζη Μάξην - Mario Luzi, (Ηηαιία)……………………………………. 286 Λωηξεακόλ βιέπε Νηπθάο Ηζηζληόξ)……………………………………. 139 Μαγηαθόθζθη Βιαληηκήξ (Ρωζία) ……………………………………….. 416 Μαγθξέιη Βαιέξην – Valerio Magrelli (Ηηαιία)……………………….. 287 Μαθ Γθνθ Ρόηδεξ - Roger McGough, (Βξεηαλία)……………………… 56 Μαιαξκέ ηεθάλ - Stéphane Mallarmé, (Γαιιία)…………………….. 118 Μαληειζηάκ Οζίπ - Mandelstam Osip (Ρωζία) ……………………….. 421 Μαξηλέηηη Φηιίππν - Filippo Tommaso Marinetti, (Ηηαιία) …………. 288 Μάξηνπ ληε α-Καξλέηξν - Mário de Sá-Carneiro, (Πνξηνγαιία)……. 373 Μαξμ Καξι - Karl Marx, (Γεξκαλία)………………………………….. 179 Μάξζκαλ Υέληξηθ - Hendrik Marsman, (Οιιαλδία)…………………… 347 Μαξηηάιεο - Marcus Valerius Martialis (Λαηίλνο)……………………… 328 Μαηβέγεβα Ννβέιια (Новелла Николаевна Матвеева, (Ρωζία)…… 423 Μαηζάδν Αληόλην - Antonio Machado (Ηζπαλία) …………………….. 249 Μέιιεξη Άξην - Arto Melleri (Φηλιαλδία) …………………………….. 488 Μεξίλη Άιληα - Alda Merini (Ηηαιία)……………………………………. 289 Μέζηξε Υνπάλ Κάξινο - Juan Carlos Mestre, (Ηζπαλία)……………….. 250 Μίθιε Βεξόληθα - Veronica Micle, (Ρνπκαλία)………………………….. 382 Μίινο Σζέζιαβ - Czeslaw Milosz, (Πνιωλία) …………..…Νόκπει 361 [9]
Μίιηνλ Σδωλ - John Milton, (Βξεηαλία) ……………………………….. Μηνύ αξιόη - Charlotte Mew (Βξεηαλία)………………………………. Μηζηξάι Φξεληεξίθ - Frédéric Mistral, (Γαιιία) …………Νόκπει Μηζώ Αλξί - Henri Michaux, (Βέιγην)………………………………….. Μνληάιε Δνπηδέλην - Eugenio Montale, (Ηηαιία) ...................Νόκπει Μόξγθελζηεξλ Κξηζηηάλ - Christian Morgenstern, (Γεξκαλία)…….. Μνξεάο Εαλ -Jean Moréas ή Ηω. Παπαδηακαληόπνπινο, (Γαιιία)…. Μνπίξ Έληβηλ (Βξεηαλία)……………………..……………………….. Μνπλθ Έληβαξλη - Edvard Munch, (Ννξβεγία)……………………….. Μπαγθξηάλα Διηζαβέηα - Elissaveta Bagriana, (Bνπιγαξία)………… Μπάεθ Αληόλ - Anton Baev (Βνπιγαξία) …………………….............. Μπαθόβηα Σδόξηδ - George Bacovia, (Μνιδαβία) …………………….. Μπαλβίι, Σενληόξ ληε - Théodore de Banville, (Γαιιία)………………. Μπάρκαλ Ίλγθεκπνξγθ - Ingeborg Bachmann, (Απζηξία)…………… Μπέθεη άκνπει - Samuel Beckett, (Ηξιαλδία)…..……….. Νόκπει Μπεθνπέξ Γθνπζηάβν - Gustavo Becquer (Ηζπαλία) ………………….. Μπέκπνξαλη Σδηνβάλλα - Giovanna Bemporad, (Ηηαιία)……………… Μπελ Γθόηθξηλη - Gottfried Benn, (Γεξκαλία)………………………… Μπέξελγθάξηελ Ρίηζαξλη - Richard Berengarten), (Βξεηαλία)………. Μπεξλο Ρόκπεξη - Robert Burns, Βξεηαλία……………………………. Μπεηαλθνύξ Πηέξ - Pierre Bettencourt, (Γαιιία)……………………… Μπήαλ Μπξέληαλ- Brendan Behan, (Ηξιαλδία)……………………….. Μπηέξλεκπε Γελο - Jens Ingvald Bjørneboe (Ννξβεγία)………………. Μπιάγθα Λνύζηαλ - Lucian Blaga, (Ρνπκαλία)………………………… Μπιέηθ Οπίιηακ - William Blake (Βξεηαλία)………………………….. Μπινθ Αιεμάληξ – Ρωζία ……………………………………………….. Μπνγηαηδίεθ Νηηκίηαξ - Dimitar Boyadjiev (Βνπιγαξία)…………….. Μπόγηε Κάξηλ - Karin Boye, (νπεδία)…………………………………. Μπνλθνπά Τβ - Yves Bonnefoy, (Γαιιία)……………………………… Μπόξγθ Κηζ - Keith Borg, (Μάιηα)…………………………………….. Μπόξρεξη Βνιθγθαλγθ - Wolfgang Borchert (Γεξκαλία)……………. Μπνύληλ Ηβάλ (Ρωζία)……………………………………..…. Νόκπει Μπνπηηίηηα Ηληάηζην - Ignazio Buttitta, (Ηηαιία)………………………. Μπξάνπληγθ Διίδακπεζ - Elisabeth Browning (Βξεηαλία) ………… Μπξάνπληλγθ Ρόκπεξη - Robert Browning (Βξεηαλία) …………….. Μπξεηόλ Αληξέ - Andre Breton, (Γαιιία) …………………………….. Μξερη Μπέξηνιλη – Berthold Brtecht (Γεξκαλία) ………………… Μπωληιαίξ αξι - Baudelaire Charles (Γαιιία) …………………… Νάληζνλ εκηόλ - Семён Яковлевич Надсон, (Ρωζία)……………… Νεδβάι Βηηεζιάβ - Vítězslav Nezval, (Σζερία)………………………….. Νεθξάζνθ Νηθνιάη - Никола́й Алексе́евич Некра́сов (Ρωζία)…….. Νεξβάι Εεξάξ ληε - Gérard de Nerval, (Γαιιία)……………………… Νηθόινβα Παηξίηζηα - Patricia Nikolova, (Βνπιγαξία)……………….. Νίηζε Φξεηδεξίθνο - Friedrich Nietzsche, (Γεξκαλία)…………………. Ννάηγ, Άλλα ληε - Anna de Noailles (Γαιιία)………………………….. Ννβάιηο (Novalis, (Γεξκαλία)……………………………………………. Νόξβηλη Σζίπξηαλ Κάκηι - Cyprian Kamil Norwid, (Πνιωλία)…….. Ννπαξέ Εεξάξ - Gerard Noiret (Γαιιία)……………………………… Ννπηζέξα Αηηίιην - Attilio Nucera (Ηηαιία)………………………….. Νηακάηδην Μαζηκηιηάλν - Damaggio Massimiliano, (Ηηαιία)…………. Νηάθη Κάξνι Αλ - Carol Ann Duffy. (Βξεηαλία)………………………. Νηε Άλγθειηο Μίιν - Milo De Angelis, (Ηηαιία)………………………… [10]
58 60 119 29 291 181 120 62 342 39 40 341 123 21 216 251 293 183 63 64 124 218 343 384 66 424 41 470 125 340 183 426 294 67 68 126 185 128 427 477 428 132 42 189 134 191 360 136 295 296 69 299
Νηέγθελ Ηόλ - Ион Лазаревич Деген, (Οπθξαλία)…………………….. Νηεθνπηίηε Γηαληλά - Janina Degutytė, (Ληζνπαλία)…………………… Νηεκέι Ρίραξλη - Richard Dehmel (Γεξκαλία)…………………………. Νηεκέληηεθ Αληξέη - Андре́й Дми́триевич Деме́нтьев, (Ρωζία)…….. Νηεξδάβηλ Γαβξηήι ( авриил Державин, (Ρωζία)…………………… Νηεζλόο Ρνκπέξ - Robert Desnos, (Γαιιία)……………………………. Νηηέγν Υεξάξδν - Gerardo Diego Cendoya, (Ηζπαλία)………………… Νηόιζθη Αιεμάληξ - Алекса́ндр До́льский, (Ρωζία)…………………… Νηνκπξόθζθη Γηνύξη (Ю́рий Домбро́вский), (Ρωζία)………………… Νηνλ Σδνλ - John Donne, (Βξεηαλία)…………………………………….. Νηνπκπάξνβα Πέηηα - Petya Dubarova, (Βνπιγαξία)………………….. Νηπθάο Ηδηληόξ ή Λωηξεακόλ - Isidore Ducasse, (Γαιιία)…………….. Νηύιαλ Σόκαο - Thomas Dylan, (Βξεηαλία) ……………………………. Νηππέλ Εαθ - Jacques Dupin, (Γαιιία)………………………………… Οβίδηνο – Ovidius (Λαηίλνο) ………………………………….……… Οθνπληδράβα Μπνπιάη - Bulat Okudzhava, (Γεωξγία)……………….. Όληπ Έληξε - Endre Ady, (Οπγγαξία)………………………………….. Οξάηηνο - Horatius (Λαηίλνο) ……………………………………..…. .. Οπάηιλη Όζθαξ - Oscar Wilde (Ηξιαλδία) ………………………… Οπγθαξέηη Γθηνπδέππε – Ungaretti Giuseppe (Ηηαιία) …………….. Οπγθώ Βίθηωξ - Victor Hugo, (Γαιιία)……………………………….. Οπλακνύλν Μηγθέι ληε, - Miguel de Unamuno (Ηζπαλία) …………. Παβέδε Σζέδαξε - Cesare Pavese, (Ηηαιία) ………………………….. Παδνιίλη Πηεξ Πάνιν - Pier Paolo Pasolini, (Ηηαιία)……………….. Πάζηεξλαθ Μπνξίο (Ρωζία) ................................................. Νόκπει Παύινβηηο Μίνληξαγθ - Miodrag Pavlovic (εξβία)……………… Πεϊξόι (Peirol ή Peiròl, (Γαιιία)……………………………………… Πέλλα άληξν - Sandro Penna, (Ηηαιία) ……………………………. Πεξέ Μπελδακέλ - Benjamin Péret, (Γαιιία)………………………… Πεζζόα Φεξλάλην - Pessoa Fernando (Πνξηνγαιία) ………………. Πεηξάξρεο - Francesco Petrarca, (Ηηαιία) …………………………. Πηθέξαο Υνπάλ Βηζέληε - Juan Vicente Piqueras, (Ηζπαλία)…………. Πηζθ Κιέκελ - Klemen Pisk, (ινβελία)……………………………….. Πιαηόλνθ Αληξέη (Ρωζία)……………………………………………… Πνιίλζθαγηα Γθαιίλα - Galina Polinskaya, (Ρωζία)…………………. Πόπα Βάζθν (εξβία) ………………………………………………… Πόξηα Αληόλην - Antonio Porta (Ηηαιία)………………………………. Πόηζη Αληόληα - Antonia Pozzi (Ηηαιία)……………………………….. Πνύζθηλ, Αιεμάληξ (Ρωζία) ………………………………………… Πξεβέξ Εαθ – Jacques Prevert, (Γαιιία) …………………………… Πξπληόκ νπιιύ - Sully Prudhomme, (Γαιιία) ...................Νόκπει Ράηρκαλ εκπαζηηέλ - Sébastien Reichmann, (Ρνπκαλία)…………….. Ρέηλ Κάζιηλ - Kathleen Raine, (Βξεηαλία)…………………………….. Ρεκπώ Αξηύξ – Rimbaud Arthur (Γαιιία) …………………………. Ρίιθε, Ράηλεξ Μαξία - Reiner Maria Rilke (Γεξκαλία) ……………. Ρόδελζηνθ Γθάκπξηει - Gabriel Rosenstock, (Ηξιαλδία)……………. Ρόκπεξη Ρνδρληέζηβελζθη - о́берт ожде́ственский, (Ρωζία)……. Ρόκπεξηο Μάηθι Michael Symmons Roberts, (Βξεηαλία)……………. Ρνλζάξ, Πηεξ ληε - Pierre de Ronsard, (Γαιιία)……………………….. Ρνπίζ Υνπάλ – Juan Ruiz (Ηζπαλία) ………………………………… Ρπλλέι Διίδακπεη - Elisabeth Rynnel (νπεδία) ………………….. αίμπεξ Οπΐιιηακ - William Shakespeare, (Βξεηαλία) ……………. [11]
353 339 192 430 431 137 252 432 433 70 43 139 72 141 329 207 352 331 219 300 142 253 302 303 434 457 143 304 145 374 305 254 466 437 438 458 308 309 440 146 152 385 74 153 193 222 444 76 155 256 472 78
άηθεξη Γηάξνζιαβ - Jaroslav Seifert, (Σζερία)……………Νόκπει άιακνπλ Σόκαο - Tomaž Šalamun, (ινβελία)……………………… ακάξηλα-Λακπξίλη Ηξίλα - Ирина Самарина-Лабиринт, (Οπθξαλία) ακπίλα Υναθίλ - Joaquín Sabina, (Ηζπαλία)………………………….. άκπζνλ Φηόλα - Fiona Sampson, (Βξεηαλία)………………………….. αληξάξ Μπιεδ - Blaise Cendrars, (Διβεηία)………………………… αξαίιηηο Ηδέη - Izet Sarajlić, (Βνζλία)…………………………………. αξακάγθνπ Ενδέ - José de Sousa Saramago, (Πνξηνγαιία) Νόκπει βίηηεξο Κνπξη - Kurt Schwitters, (Γεξκαλία)………………………… έιιεϋ Πέξζπ - Percy Shelley (Βξεηαλία) ………………………….. εξέλη Βηηόξην - Vittorio Sereni (Ηηαιία)……………………………… εηδ Κιέκελο - Clemens J. Setz, (Απζηξία)…………………………… έθλεξ Βαληίκ - Вадим Шефнер, Ρωζία ……………………………… ηιέζηνο Άγγεινο Angelus Silesius, (Γεξκαλία)……………………….. ίιιεξ - Friedrich Schiller (Γεξκαλία) ……………………………… ηκπόξζθα Βηζιάβα - Wisława Szymborska (Πνιωλία)….. Νόκπει ηληζγθάιη Λενλάξλην - Leonardo Sinisgalli (Ηηαιία)………………… ηηζηνύ Δνπγθέλ - Eugen Suciu, (Ρνπκαλία)…………………………. ιαληόγεβηηο Ράλθν - Ranko Sladojević, (Βνζλία)…………………… ινπηζέθζθη Κνλζηαληίλ, (Ρωζία)……………………………………. νθνιόθ Βιαληίκηξ - Vladimir Sokolov, (Ρωζία)…………………….. νππώ Φηιίπ - Philippe Soupault, (Γαιιία) …………………………. παηζηάλη Μαξία Λνπίδα - Maria Luisa Spaziani, (Ηηαιία)…………… πίξ Αληξέ - André Spire (Γαιιία)…………………………………….. ηέθαλη Μάξην - Mario Stefani, (Ηηαιία)………………………………. ππεξβηέι Επι - Jules Supervielle., (Γαιιία)…………………………… Σαξαβίγην Αληόλην Ρηβέξν - Antonio Rivero Taravillo, (Ηζπαλία)……. Σάζζν Σνξθνπάην - Torquato Tasso, (Ηηαιία)…………………………. Σέλλπζνλ Άιθξελη - Alfred Tennyson (Βξεηαλία) ………………… Σεόθηινθ Ηβάλ - Ivan Teofilov (Βνπιγαξία)…………………………… Σδαξά Σξηζηάλ - Tristan Tzara, (Γαιιία)………………………………. Σίβνπινο, Tibullus (Λαηίλνο) ………………………………………. Σηνύηζεθ Φηνληόξ (Ρωζία) …………………………………………….. Σνπζλόβα Βεξόληθα - Верони́ка Миха́йловна Тушно́ва, (Ρωζία)…. Σνπρόιζθη Κνπξη - Kurt Tucholsky, (Γεξκαλία)……………………… Σξαθι Γθένξγθ – Trakl Georg (Απζηξία) …………………………. Σξάλζηξεκεξ Σνύκαο - Tomas Tranströmer, (νπεδία) …..Νόκπει Σζβεηάγηεβα Μαξίλα (Ρωζία) ……………………………………… Σζειάλ Πάνπι – Celan Paul (Ρνπκαλία) ………………………….... Σζίξν ληε Πεξο - Ciro di Pers. (Ηηαιία)………………………………. Σζόιεβα ύιβηα - Silvia Choleva, (Βνπιγαξία)……………………….. Φάηλζηάηλ Διαίελ - Elaine Feinstein, (Βξεηαλία)………………………. Φαιθ Αληέηα - Agneta Falk, (νπεδία)………………………………… Φάιθλεξ Γθέξραξη - Gerhard Falkner (Γεξκαλία) ……………… Φαξγθ Λεόλ-Πωι - Léon–Paul Fargue, (Γαιιία)……………………… Φεξξέ Λεό- Léo Ferré, (Γαιιία)………………………………………… Φεη Αθαλάζπ, (Ρωζία)………………………………………………….. Φηέληνξηζνπθ Σδνύιηα - Julia Fiedorczuk, (Πνιωλία)………………… Φνπέξηεο Γθιόξηα - Gloria Fuertes, (Ηζπαλία)………………………… Φξακπόηα Μπηαλθακαξία - Biancamaria Frabotta, (Ηηαιία)……… ….. Φξάλθν Βεξόληθα - Veronica Franco, (Ηηαιία)………………………….. Φξήλη Έξηρ - Erich Fried, (Απζηξία)…………………………………… [12]
478 467 354 257 82 211 31 376 195 83 310 22 446 197 198 363 311 387 33 447 448 156 312 157 313 158 260 314 85 44 160 334 449 452 201 24 473 450 389 316 45 86 475 203 161 162 453 365 261 317 318 26
Φώζθνινο Ούγνο - Nicolo Ugo Foskolo (Ηηαιία) …………………… Υάηκγθαξλη Μέηε - Mette Heimgard, (Ννξβεγία)……………………… Υάηλε Υάηλξηρ – Heine Heinrich (Γεξκαλία) ……………………….. Υάιαο Φξάληηηζεθ - František Halas, (Σζερία)………………………. Υαηδληαξί Γθεδίκ - Gezim Hajdari (Αιβαλία) ……………………. Υέξκπεξη Εκπίγθληνπ - Zbigniew Herbert (Πνιωλία)………………… Υεξλάληεο Μηγθέι - Miguel Hernández, (Ηζπαλία)……………………
321 345 204 480 16 367 262
Υίγθηλο Κέβηλ - Kevin Higgins, (Ηξιαλδία)…………………………………..
224
Υηκέλεζ Υνπάλ Ρακόλ - Juan Ramon Jimenez, (Ηζπαλία)......Νόκπει Υίλη έηκνπο - Seamus Heaney, (Ηξιαλδία)............................ Νόκπει Υνιάλ Βιαληηκίξ - Vladimir Halan, (Σζερία) …………………………. Υνινύκπ Μηξνζιάβ - Miroslav Holub, (Σζερία) ……………………. Υόθκαλζηαι Ούγθν θνλ - Hugo von Hofmannsthal, (Απζηξία)………
263 225 481 483 28
[13]
[14]
05.01. Αιβαλία Ο Γηεηόλ Κεικέληη, είλαη Αιβαλός πνηεηήο, δξακαηνπξγφο, κεηαθξαζηήο θαη δεκνζηνγξάθνο, γελλήζεθε ην 1978 ζην Κφζνβν. Έρεη εθδψζεη σο ηψξα, πάλσ απφ 12 πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Γηα θνπξάγην Μζα ιένα εα ‗νεεζ δ δζηή ιμο ιένα Ώκ είκαζ αθήεεζα υηζ μ ηαεέκαξ έπεζ απυ ιία ιένα Καζ εβχ εα λένς κα ηδκ πενζιέκς Θα έπεζ ημ ρςιί ηδξ δ Γδ ηζ δ πδβή κενυ. ζμ κα πθδιιονίζεζ ημ ηεκυ Μα ηζ κα ηάκμοιε ιε εζέκα Ώιθζαμθία βζα ημ αφνζμ ε ιζα ζηαβυκα ηαδιμφ πκίβεηαζ αοηή δ ιένα.
ηηγκή αλ ήκνπλ βξνρή Απφςε Έηζη ηπραία ζα έζηαδα ην κάγνπιν ζνπ πσο ε ζηαγφλα πνπ ζηάδεη ζηγά Σν βιέκκα απέλαληί ζνπ Ση ζα ηεο θάλεηο ηεο ζηηγκήο Δγψ μαλά απνκαθξχλνκαη θξπθά Δζχ ζθέςνπ γηα ηελ άιιε ζηηγκή Γηεηφλ Κεικέληη [15]
Ο Γθεδίκ Υαηδληαξί (Gezim Hajdari) γελλήζεθε ην 1957. Δίλαη πνηεηήο απφ ηελ Αιβαλία. ήκεξα δεη ζηελ Ηηαιία
Μαχξα αγθάζηα Έθα κα δεζξ ημ πνάζζκμ ηδξ ημζθάδαξ απ‘ ημ ηαζκμφνβζμ ιμο πανάεονμ πυηε εα ‘νεεζξ; πενζιέκς ζηα υνζα ηςκ διενχκ ιε ηα πένζα ζπνχπκς ημ ζημηάδζ απ‘ ηζξ ιαηνζέξ κφπηεξ θένε ιμο ηδ βεφζδ ηνοθενχκ πεζθζχκ ηζξ αβςκίεξ ζμο ηα κενά ζμο βζα κα πζεζξ ζηα δζηά ιμο κενά Αζράς βζα ηα πείθζα, βζα ηα ιάηζα ζμο πμο εκχκμοκ ηζξ δομ ιμο βθχζζεξ δζράς βζα ηδ δίρα, βζα ηδ ζηζά ζμο πμο πςνίγεζ ηζξ δομ ιμο εάθαζζεξ δζράς βζα ηζξ παπανμφκεξ, βζα ηδ ανμπή ζμο πμο ζαήκεζ ηζξ πονηαβζέξ ιμο δζράς βζα ηα αμβηδηά, βζα ημ θεββάνζ ζμο πμο δζαζπίγεζ αζαζηζηά ημ κυημ ιμο. Γθεδίκ Υαηδληαξί ( Μεηάθξαζε : Κσλζηαληίλα Απαγγέινπ)
Πηθξφρνξην Μδκ ηθαζξ είκαζ μ πεηνίηδξ πμο ηνέπεζ ζημ παβςιέκμ νοάηζ ιδκ ηθαζξ βνήβμνα ε‘ ακείζεζ δ αιοβδαθζά ηαζ ηα πμοθζά βθοηυθςκα εα ηναβμοδήζμοκ ζηζξ θθέαεξ ιαξ ιδκ ηθαζξ δζέζπζζα ηδκ πθδβή ζμο βζα κα ζε θηάζς. Γθεδίκ Υαηδληαξί (Μεηάθξαζε : Κσλζηαληίλα Απαγγέινπ) [16]
05.02. Αδεξκπαϊηδάλ Ο Αιί Καξίκ (Ali Karim, 1931-69) απφ ην Μπαθνχ ήηαλ πνηεηήο απφ ην Αδερκπαϊηδάλ
Ύλακλήζεηο απφ ηνλ παηέξα κνπ Ήηακ ζηθδνυξ. ηακ έηνεπα αζαζηζηυξ ζημ ζπμθείμ Πμηέ δεκ ήεεθε κα ημκ αθέπς κα ιε παναημθμοεεί Πμηέ δεκ είπε ιζθήζεζ βζα ηα ζοκαζζεήιαηά ημο Καζ πμηέ δεκ έδεζλε πυζμ πμθφ εκδζαθενυηακ βζα ηα παζδζά ημο Μενζηέξ θμνέξ ιε ημζημφζε ηνοθά ηαζ παιμβεθμφζε Μενζηέξ θμνέξ δεκ έηακε ηίπμηα αθθά ηάπκζγε πμθφ Γζ‘ αοηυκ ημ κα εοζζαζηεί βζα ηα παζδζά ημο Ήηακ πίθζεξ θμνέξ εοημθυηενμ απυ κα ιαξ πεζ ‗‗ροπή ιμο‘‘ Σα αανζά, ζηθδνά απυ ηδκ ενβαζία πένζα ημο Θα έπνεπε κα ηναηάκε ημοξ χιμοξ ιμο ζακ ηδ ιμίνα. ακ έκαξ ήθζμξ πμο ακαηέθθεζ, ηάπμζεξ ζηέρεζξ Να θχηζγακ ημ πνυζςπυ ημο ιζα ζηζβιή. Δ αβάπδ ημο ήηακ ηνφα, υπςξ έκα παπφ ζηνχια πζμκζμφ, Πμο πνμζηαηεφεζ ηα ιζηνά θοηά απυ ημκ παβεηυ ημ πεζιχκα πμφδαγα ζηδ Μυζπα Με άθδζε βζα πάκηα. ηακ ήνεε μ πνυκμξ βζα ημ Σεθεοηαίμ ημο Σαλίδζ Βοπήεδηε κα ήιμοκ εηεί δίπθα ημο ηδ ζοκέπεζα υιςξ, άθθαλε βκχιδ Αεκ ήεεθε κα ημ ιάες. Νηνεπυηακ βζα ημ εάκαηυ ημο! Χ, βζαηί ημ έηακε, βζαηί ηυζμξ πυκμξ; Μυθζξ πμο απυηηδζα έκακ ηέημζμ παηένα! Ύιί Καξίκ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ρνξεηζαλίηεο) [17]
05.03. Απζηξία Ζ Δβξαία Ρόδα Άνπζιάληεξ (Rose Ausländer, 1901-88) γελλήζεθε ζηελ Οπθξαλία, έδεζε ζηελ Απζηξία, ΖΠΑ, Ρνπκαλία θαη πέζαλε ζηε Γεξκαλία. Ήηαλ πνηήηξηα θαη έγξαθε ηα πνλήκαηά ηεο ζηελ εβξατθή, γεξκαληθή θαη αγγιηθή γιψζζα.
·λα ζεκάδη Μδκ θεξ μφηε ιία θέλδ δζααάγς ηζξ ζηέρεζξ ζμο ζημ αθέιια ζμο. Έιαεα ηδ βθχζζα ηςκ ιαηζχκ ζημ Γηέημ υηακ ημ ζηυια ιμο έπνεπε κα ζςπαίκεζ. Έκα ζδιάδζ ιε ημκ δείηηδ ημο πενζμφ ιζα ααεζά ακάζα έκα αήια ζηδ κεηνή γχκδ υπμο ζοκακηζμφκηαζ μζ βθχζζεξ ακενχπςκ ηαζ πναβιάηςκ Ρφδα Άνπζιάληεξ κεηάθξαζε: ηδέξε - πεθ Νηάληε
[18]
Γ γξηά Σζηγγάλα Δ βνζά ηζζββάκα πέεακε ιμο οπμζπέεδηε ηδ γςή ζονιαημπθέβιαηα ηαλίδζα αβχκεξ ιε ηζξ θέλεζξ ηα ιαφνα ιάηζα ηδξ ηαλίδεοακ δφμ ακήζοπμζ ήθζμζ ηα θυβζα ηδξ ιε πήβακ ζηδκ Ώιενζηή ηαζ πάθζ πίζς ζηδκ Βονχπδ ημ υκεζνμ ηδ ζοκυδεοζα ζημ ζημηεζκυ πμηάιζ ιεηά λεπφεδηα πίζς ζημκ πονεηυ ηδξ ζζημνίαξ ιμο Ρφδα Άνπζιάληεξ (κεηάθξαζε: ηδέξε - πεθ Νηάληε
Παζραιίηζα Κθείκς ημκ μονακυ έλς απ‘ ηδκ πυνηα ιμο Λμλμδνμιζζιέκδ παζπαθίηζα αμφθεξ ιαφνεξ επηά ζε ναπμφθα ηυηηζκδ Οζ Πθεζάδεξ παναπαίμοκ ζηδκ άηνδ ηςκ δαηηφθςκ ιμο Φηενά λαθκζηά δάπηοθα αένζκα ακμίβμοκ ημοξ μονακμφξ ειπνυξ ζηδκ πυνηα ιμο. Ρφδα Ύνπζιάληεξ Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε [19]
Ζ Υέξηα Κξάθηλεξ (Hertha Kräftner, 1928-51) ήηαλ Ασζηρηαθή ζπγγξαθέαο θαη πνηήηξηα. Απηνθηφλεζε ζηελ ειηθία ησλ 23 εηψλ.
Κάησ απφ ην ίδην θεγγάξη Κάης απυ ημ ίδζμ θεββάνζ Βίιαζηε ειείξ ιμκάπμζ ηαζ εθζιιέκμζ, Ο άκδναξ ζηδκ Ώοζηναθία ηζ εβχ. ηακ ημ θεββάνζ ακαηέθθεζ Λέεζ μ άκδναξ: Χ θεββάνζ Μεβέεοκε ηζξ ηνοθενέξ ιμο επζεοιίεξ Φφηερέ ηεξ ζημοξ αβνμφξ Σδξ ενδιζάξ. Πθακήηδ ηδξ ιάηαζδξ αβάπδξ! Γζαηί κα είιαζ εβχ ιμκάπμξ ε αοηέξ ηζξ εενζκέξ κοπηζέξ; Καζ θές εβχ: Χ θεββάνζ, Άζηνμ ηδξ ακαθβδζίαξ ηαζ ηδξ ρφπναξ, Φακάνζ ηςκ άβνοπκςκ, Πμο ηακέκακ δεκ αβαπμφκ! Γζαηί δεκ αβαπχ εβχ ζ' αοηέξ ηζξ ηνφεξ ημο πεζιχκα κφπηεξ; Καζ ημ θεββάνζ ιάξ παναημθμοεεί πνμζεηηζηά, πςξ ηναβμοδάιε ηαζ ηθαίιε, Καζ ζοβπνυκςξ έκα ιεηάθθζμ απυ θηδκυ πνοζάθζ, πςξ αοηυ μζ ενήζηεξ αδενθέξ Φένκμοκε ζημ θαζιυ, ηακ αοηέξ απυ ηα ηαλίδζα πνμζεοπχκ Πάθζ βονκμφκ ζημ ζπίηζ. Υέξηα Κξάθηλεξ (κεηάθξαζε: σηήξεο Α. Γπθηάθεο)
[20]
Ζ Ίλγθεκπνξγθ Μπάρκαλ (Ingeborg Bachmann, 1926 –1973) ήηαλ Ασζηρηαθή πνηήηξηα, δνθηκηνγξάθνο θαη ζπγγξαθέαο.
Γηα ηελ Else-Lasker-Schüler ηδκ πνςζκή πχνα Χξ πνίβηζπαξ Γζμοζμφθ βεκκδιέκμξ Μεβαθςιέκμξ ζημ θεββάνζ Με ιεθςδζηή θςκή Υίθζα ηζ έκα παναιφεζα Πμθφπνςια πςξ ηα υκεζνά ημοξ δζδβείηαζ Βνεζπςιέκμξ ιε άθθμοξ Παναιοεζχκ αθδβδηήξ Σδ πανά ημοξ ηδ θφπδ ημοξ Μμζναζιέκεξ Κθςζηέξ απυ αβάπδ εκςιέκα Έκαξ ελαίζζμξ ηάπδηαξ Σμ βζμ παιέκμ Δ ηανδζά ζαξ έπεζε ζηδ θςηζά Άββεθμζ ζοκμδεφμοκ Σα θυβζα ζαξ Με πμθθμφξ εακάημοξ Θαιιέκμοξ ζηα πζμ θςηεζκά άζηνα ηδκ Εενμοζαθήι Ώκαζηδιέκμζ ζηδκ ηανδζά ημο πνυκμο
Ήλγθεκπνξγθ Μπάρκαλ κεηάθξαζε: σηήξεο Α. Γπθηάθεο
[21]
Ο Κιέκελο εηδ (Clemens J. Setz) γελλήζεθε ην 1982 ζην Γθξαηο. Δίλαη Ασζηρηαθός ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο
Αμήγεζε Ρχηδζε εηείκμξ ημ αμοκυ: Σζ εα απμιείκεζ ιεηά ηδκ ηεθεοηαία αίηδζδ πάνζημξ ηδξ ακενςπυηδηαξ ζημκ πνυκμ; Βξάρνο, είπε ημ αμοκυ, γξαλίηεο θαη αζβεζηόιηζνο. Βηείκμξ νχηδζε ημ αμοκυ: Πυζμ ρδθυξ ή παιδθυξ είκαζ μ ηίκδοκμξ κα πεεάκμοιε απυ ιένα ζε ιένα; Ψειόο, είπε ημ αμοκυ, 2196 κέηξα. Βηείκμξ νχηδζε ημ αμοκυ: Σζ εα απμιείκεζ απυ ηδ πθςνίδα ζε έκα ηυζμ γμθενυ ιέθθμκ; Γξπκόο, είπε ημ αμοκυ, θαη κεκνλωκέλνη ιεηκώλεο, βξύα θαη ζάκλνη. Βηείκμξ νχηδζε ημ αμοκυ: ιςξ ηζ εα ιπμνμφζαιε κα αθήζμοιε πίζς ιαξ ςξ ιανηονία ή δζηαζμθυβδζδ ημο πμθζηζζιμφ ιαξ; Πίζηεο ζθη, είπε ημ αμοκυ, πνιύρξωκεο, θνπληζηέο γόλδνιεο, θαη, αλ είλαη απαξαίηεην, ζε βνπλνθνξθέο ζηαπξνύο κε ζύληνκα ξεηά. Σζ πζζηεφεζξ, νχηδζε εηείκμξ ημ αμοκυ, ιε αβαπάεζ; Θα βίκεζ βοκαίηα ιμο; Γθξίδν, είπε ημ αμοκυ, βξάρηα θαη ιεηκώλεο, ηνπξηζκόο ην θαινθαίξη θαη θάζε ινγήο δαξθάδηα. Κιέκελο εηδ κεηάθξαζε: Κσλζηαληίλνο Κνθνινγηάλλεο
[22]
Σέζζεξα πνηήκαηα κε καζεκαηηθά 1 Πναβιαηζημί ανζειμί Μεηαλφ δφμ γςκηακχκ ακενχπςκ, αζπέηςξ ημο πυζμ ημκηά ανίζημκηαζ ηα ζχιαηά ημοξ, πνυζςπμ ιε πνυζςπμ, ή ζηδ ιέζδ εκυξ θζθζμφ, οπάνπμοκ πάκημηε άπεζνα αυναηα θακηάζιαηα. 2 Ρέηαζει βζα ημ αλίςια ηςκ πανάθθδθςκ βναιιχκ Παθζά ήηακ υθα ηαθφηενα, παθζά ημοθάπζζημκ ιζα εοεεία δζενπυηακ εκυξ ζδιείμο ελςηενζημφ πνμξ ειάξ ιε ηαηεφεοκζδ ημκ εάκαημ. πζ υπςξ ζήιενα, αοηά ηα ζφκμθα, αοηά ηα αηαηακυδηα ζφκμθα… 3 Πανάλεκμξ εθηοζηήξ ημ ηέθμξ λεπνμαάθθεζ έκα βέθζμ. ΐνζζηυηακ απυ πνζκ εηεί ηαε‘ υθδ ηδ δζάνηεζα ηδξ γςήξ, ηάεε ιένα ζημ αμφνηζζζια ηςκ δμκηζχκ, ηδκ ηαθδιένα ζημκ δζάδνμιμ, ηζξ ζηέρεζξ βζα ημ ιέθθμκ. 4 Σμ ζδιείμ ημο Ώνπζιήδδ πςξ ορχκεζ ηάπμζμξ ηδ θςκή, υηακ ιζθάεζ ζε παζδζά, έηζζ εζφ ορχκεζξ ήζοπα ημκ ηυζιμ, ηάεε θμνά πμο πανμοζζάγεζξ ηα πμζήιαηά ζμο. Κιέκελο εηδ κεηάθξαζε: Κσλζηαληίλνο Κνθνινγηάλλεο
[23]
Ο Γθένξγθ Σξαθι (Georg Trakl, 18871914) ήηαλ Ασζηρηαθός εμπξεζηνληζηήο πνηεηήο. Απηνθηφλεζε ζηα 27 ηνπ ρξφληα κεηά απφ ππεξβνιηθή δφζε θνθαΐλεο.
De profundis Βίκαζ έκαξ ηάιπμξ ιε ηαθαιζέξ υπμο πέθηεζ ιαφνδ ανμπή. Βίκαζ έκα ηαζηακυ δέκηνμ, πμο ζηέηεηαζ εηεί ιυκμ ημο. Βίκαζ έκαξ άκειμξ πμο ζθονίγεζ ηαζ ζανχκεζ άδεζεξ ηαθφαεξ. Πυζμ εθζιιέκμ αοηυ ημ ανάδο. Κμκηά ζε έκα ιζηνυ πςνζυ Έκα βθοηυ ημνίηζζ μνθακυ ιαγεφεζ αηυια ηα εθάπζζηα ζηάποα ζηανζμφ. Σα ιάηζα ηδξ ζηνμββοθά ηαζ πνοζαθέκζα ζοκεπανιέκα ιεξ ζημ ζμφνμοπμ. Καζ δ ιήηνα ηδξ πενζιέκεζ ημκ μονάκζμ κοιθίμ. ημκ βονζζιυ Οζ αμζημί ανήηακ ημ ηνοθενυ ηδξ ζχια απζζιέκμ ιεξ ζηζξ αβηαεζέξ. Βίιαζ έκαξ ίζηζμξ ιαηνζά απυ ηα ζημηεζκά πςνζά. Ήπζα ηδ ζζςπή ημο Θεμφ Ώπυ ηδ πδβή ημο άθζμοξ. Κνφμ ιέηαθθμ πενκάεζ πάκς απ‘ ημ ιέηςπμ ιμο Ώνάπκεξ ράπκμοκ ηδκ ηανδζά ιμο. Βίκαζ έκα θςξ πμο ηνειμζαήκεζ ζημ ζηυια ιμο. Σδ κφπηα ανέεδηα πάκς ζ‘ έκα ζηίκμ Ξεναιέκμ ιέζα ζε ζημοπίδζα ηαζ αζηενυζημκδ ηζξ θμοκημοηζέξ Φζεφνζζακ πάθζ άββεθμζ απυ ηνφζηαθθμ. Γθέξγθ Σξαθι (κεηάθξαζε: Νίθνο Αξελάθεο) [24]
Καινθαίξη Σμ ανάδο ζςπαίκεζ μ ενήκμξ ημο ημφημο ζημ δάζμξ. ΐαεφηενα βένκεζ ημ ζηάπο ηζ δ ηυηηζκδ παπανμφκα. Πάκς απ‘ ημ θυθμ απεζθεί ιαφνδ ηαηαζβίδα. Σμ παθζυ ηναβμφδζ ημο βνφθμο λεροπά ζημκ αβνυ. Σμ θφθθςια ηδξ ηαζηακζάξ πζα δε ζαθεφεζ. Σμ θυνειά ζμο ενμΎγεζ ζημ βφνζζια ηδξ ζηάθαξ. Γαθήκζα θέββεζ ημ ηενί ζημ ζημηεζκυ δςιάηζμ έκα αζδιέκζμ πένζ ημ ‗ζαδζεάπκμζα, κφπηα δίπςξ άζηνα. Γθένξγθ Σξαθι (Μεηάθξαζε: Μηράιεο Παπαλησλφπνπινο)
Γέλλεζε ΐμοκά: ιαφνμ, ζζςπή ηαζ πζυκζ. Κυηηζκμ ηαηεααίκεζ ημ εήναια απ‘ ημ δάζμξ Χ, ηα ανοχδδ ιάηζα ημο εδνίμο. Δ βαθήκδ ηδξ ιδηέναξ υηακ πνμαάθθεζ έηπηςηδ δ παβςιέκδ ζεθήκδ ηζ ακμίβμοκ η‘ απμημζιζζιέκα πένζα ηάης απ‘ ηα ιαφνα έθαηα. Χ, δ βέκκδζδ ημο ακενχπμο! ζημηεζκά παθθάγμοκ ηα βαθάγζα κενά ζημ αναπχδδ αοευ. ηεκάγμκηαξ ημζηάγεζ ηδκ εζηυκα ημο μ έηπηςημξ άββεθμξ, ζημ πκζβδνυ δςιάηζμ λοπκάεζ ηάηζ πθςιυ. Αφμ θεββάνζα θάιπμοκε ηα ιάηζα ηδξ πέηνζκδξ βνζάξ. Ώθίιμκμ, δ ηναοβή ηδξ βέκκαξ ιε ιαφνδ θηενμφβα δ κφπηα αββίγεζ ημκ ηνυηαθμ ημο αβμνζμφ, πζυκζ, πμο πέθηεζ ζζβακά απυ πμνθονυ ζφκκεθμ. [25]
Γθένξγθ Σξαθι (Μεηάθξαζε: Μηράιεο Παπαλησλφπνπινο)
Ο Έξηρ Φξήλη (Erich Fried, 1921-88) ήηαλ Ασζηρηαθός πνηεηήο κεηαθξαζηήο θαη δνθηκηνγξάθνο
Υσξίο ρηνχκνξ Σα παζδζά πεηάκε βζα πθάηα πέηνεξ ζημοξ ααηνάπμοξ Οζ αάηναπμζ πεεαίκμοκ ζηα ζμαανά ***
θνηψλνληαο Πνχηα ηδκ χνα ιεηά ιζα ιφβα ίζςξ έκα πμκηίηζ ιεηά υζμ πζμ πμθθμφξ ακενχπμοξ ιεηά πάθζ ηδκ χνα ***
Σξεηο επηζπκίεο Μενζηέξ θμνέξ εα ήεεθα υζμ βένμξ είιαζ, άθθμ ηυζμ κα ήιμοκ έιπεζνμξ ή έζης υζμ έιπεζνμξ είιαζ, άθθμ ηυζμ κα ήιμοκ έλοπκμξ ή ημοθάπζζημκ υζμ έλοπκμξ είιαζ, άθθμ ηυζμ κα ήιμοκ εοηοπζζιέκμξ υιςξ πζζηεφς παναείιαζ παγυξ βζα ηάηζ ηέημζμ [26]
***
Πνιηηνγξάθεζε άζπνα πένζα ηυηηζκα ιαθθζά ιπθε ιάηζα άζπνεξ πέηνεξ ηυηηζκμ αίια ιπθε πείθδ άζπνα ηυηηαθα ηυηηζκδ άιιμξ ιπθε μονακυξ ***
Πξνυπφζεζε Ώκ είπε κυδια κα γεζξ εα είπε κυδια κα γεζξ Ώκ είπε κυδια κα εθπίγεζξ αηυια εα είπε κυδια κα εθπίγεζξ αηυια Ώκ είπε κυδια κα εεξ κα πεεάκεζξ εα είπε κυδια κα εεξ κα πεεάκεζξ πεδυκ ημ ηαεεηί εα είπε κυδια ακ είπε κυδια ·ξηρ Φξελη (κεηάθξαζε Ύξηέκεο Μαπξνκκάηεο)
[27]
Ο Ούγθν θνλ Υόθκαλζηαι (Hugo von Hofmannsthal, 1874-1929) ήηαλ Απζηξηαθφο πεδνγξάθνο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη δνθηκηνγξάθνο.
Κάπνηνη, αιήζεηα Κάπμζμζ, αθήεεζα, εα πεεάκμοκ ηάης ηα αανζά ημοπζά ηςκ ηάηενβςκ ηνααχκηαξ, πάκς ζημ ηζιυκζ είκαζ άθθμζ, λένμοκ ηςκ πμοθζχκ ηζξ πηήζεζξ ηαζ ηζξ πχνεξ ηςκ άζηνςκ. Κάπμζμζ ηείκηαζ πάθζ ιε ημνιζά ημοναζιέκα πάκημηε ζηζξ νίγεξ ηδξ πενίπθμηδξ γςήξ, έπμοκ υιςξ άθθμζ ημοξ ενυκμοξ ζηδιέκμοξ δίπθα ζε ίαοθθεξ ηαζ ιεβάθεξ Ώοβμφζηεξ, ηζ έηζζ ηάεμκηαζ υπςξ ζημ δζηυ ημοξ ημ ζπίηζ ι‘ εθαθνζά ηα πένζα ηαζ εθαθνφ ημ ηεθάθζ. Μα ηδξ ηάεε γςήξ μ ίζηζμξ πέθηεζ ζηζξ γςέξ επάκς ηςκ ακενχπςκ ηςκ άθθςκ, ηζ είκαζ μζ πζμ εθαθνζέξ ζηζξ πζμ αανζέξ υπςξ ζημκ αένα ηαζ ημ πχια δειέκεξ. Ξεπαζιέκςκ θαχκ απυ πνυκζα ηαιάημοξ δεκ ιπμνχ απ‘ ηα αθέθανα κα δζχλς ιήηε απ‘ ηδκ ροπή ιμο πμο ηνέιεζ κα δζχλς πηχζεζξ αμοαέξ άζηνςκ ιαηνζκχκ. Μμίνεξ πθέημκηαζ πμθθέξ ζηδ δζηή ιμο ημκηά, δ φπανλδ δμκεί ηδκ ηάεε ιμίνα, ηαζ δεκ είκαζ μ ιυκμξ ηθήνμξ ιμο ηδξ γςήξ ιμο δ θζβκή θθυβα ηζ δ θφνα. Οχγθν θνλ Υφθκαλζηαι (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Ώαξζαιίηεο)
[28]
05.04. Βέιγην Ο Αλξί Μηζώ (Henri Michaux, 1899-1984) απφ ηελ Νακχξ ηνπ Βειγίοσ ήηαλ λαπηηθφο. Αξγφηεξα πήξε ηε γαιιηθή ππεθνφηεηα. Ήηαλ πνηεηήο θαη αμηφινγνο ζπγγξαθέαο.
ηε κεγάιε αίζνπζα Βίκαζ ζε ιζα αίεμοζα ιεβάθδ, ηζ υιςξ ιμζάγεζ ζακ ζημοξ ηέζζενζξ ακέιμοξ πεηαιέκδ. Σμο Κυζιμο ημ ιεβάθμ μονθζαπηυ, θνμκηίγμοκ κα εζζπςνήζεζ, ια υπζ μθυηθδνμ, υπζ πμθφ. Χζηυζμ, ιέζα μζ ζηθάαμζ ελεηάγμοκ αοημφξ πμο αθέκηεξ μκμιάγμοκ. Σμ πθήεμξ έλς εθεφεενμ ζε βέθζα πανςπά λεζπάεζ, πεζνάβιαηα ή ιε μνβή ηναοβάγεζ. Χζηυζμ, ιέζα μζ ζηθάαμζ ελεηάγμοκ αοημφξ πμο αθέκηεξ μκμιάγμοκ. ηδκ αίεμοζα, εκχ δ ζογήηδζδ ηοθά, ηάπμζμξ ιζα θέλδ ανπάγεζ πμο απ‘ έλς ιυθζξ ηνφπςζε, έκα εαοιαζηζηυ, ημ ηέθμξ ιίαξ θνάζδξ, ιζα ααέααζδ δπχ πμο απ ' ηα πίθζα ηφιαηα ηδξ ηφπδξ θηάκεζ. Ώκήζοπμζ, έηζζ, αζηαεείξ, ζηα δφμ δζπθςιέκμζ, ζοκηεηνζιιέκμζ αζαζηζηά ιέζα ιζθμφκ, ηαζ δ ηαηάζηαζδ πμο μθμέκα εκηείκεηαζ απυ ημοαέκηεξ άπνεπεξ θφζδ δεκ ανίζηεζ. Σδξ διέναξ ηα θακηάζιαηα δεκ ιμζάγμοκ ιε ηδξ κφπηαξ. ηα υνζα ηάπμζμο ζφνιαημξ ιδδαιζκμφ ακάιεζα, πενζπθακζυκηαζ αδζυναημζ ηαζ έκα ηεκυ πζμ ηνμιενυ ηζ απ‘ ημ ηεκυ, έκα ηεκυ ζακ ηδξ ηανδζάξ ημ ηεκυ ημοξ ζημζπεζχκεζ. Έηζζ, ιπμνμφκ εηεί κα ημοξ βκςνίγμοκ. Σμοθάπζζημκ ηάπμζμζ ιπμνμφκ, αοημί πμο, απυ ζηέρεζξ δίπςξ απμηέθεζια ζηαιιέκμζ, ημ ιμκμπάηζ δεκ ηαηάθενακ κα πάνμοκ εηείκμ πμο δ ιμίνα είπε μνίζεζ. Σμοξ κζχεμοκ, ημοξ ακαβκςνίγμοκ. Σμ ηαθςζυνζζια, εα ήηακ πμθφ. Σζ εα ιπμνμφζακ, μζ θηςπμί; Ο έκαξ ημκ άθθμκ ζηζάγεζ. Ύλξί Μηζψ (κεηάθξαζε: Ύξγχξεο Υηφλεο) [29]
Άλεκνο Ο άκειμξ παζπίγεζ κα απμιαηνφκεζ ηα ηφιαηα απ ηδ εάθαζζα . ιςξ ηα ηφιαηα , ςξ είκαζ θοζζηυ , εέθμοκ ηδ εάθαζζα , ηζ μ άκειμξ εέθεζ κα θοζά... υπζ δεκ εέθεζ κα θοζά , αηυιδ ηζ υηακ βίκεηαζ ιπμονίκζ δ εφεθθα , ηαευθμο δεκ ημ εέθεζ . Σνααάεζ ζηα ηοθθά , ζακ κα ‗ηακε ηνεθυξ , ιακζαηυξ , πνμξ έκακ ηυζμ ηέθεζαξ βαθήκδξ ηαζ απακειζάξ , υπμο εα δνειήζεζ , επζηέθμοξ , εα δνειήζεζ . Χ, πυζμ ημο είκαζ αδζάθμνα ηα ηφιαηα! Βίηε ζηδ εάθαζζα είκαζ είηε ζε ηαιπακανζυ είηε ζε νυδα μδμκηςηή είηε ζηδ θάια ιαπαζνζμφ θίβμ ημκ ιέθεζ . Σνααά πνμξ έκακ ηυπμ δζοπίαξ ηαζ εζνήκδξ , υπμο εα πάρεζ επζηέθμοξ κα 'καζ άκειμξ . ιςξ αοηυξ μ εθζάθηδξ ημο ηναηάεζ πνυκζα ηχνα .
Βσή κνπ Φεφβεζξ πςνίξ ειέκα γςή ιμο . Κοθάξ. Κζ εβχ δεκ έπς ηάκεζ αηυιδ έκα αήια . Μεηαθένεζξ αθθμφ ηδ ιάπδ . Μ' εβηαηαθείπεζξ έηζζ . Αε ζ' αημθμφεδζα πμηέ . Οζ πνμζθμνέξ ζμο είκαζ ζημηεζκέξ . Σμ εθάπζζημ πμο εέθς , πμηέ δε ιμο ημ θένκεζξ . Φηαίεζ αοηή δ έθθεζρδ πμο πάκηα επζεοιχ . Συζμ πμθθά , ζπεδυκ ηα πάκηα... Φηαίεζ αοηυ ημ εθάπζζημ πμο θείπεζ ηαζ πμο πμηέ δε θένκεζξ . Ύλξί Μηζψ (κεηάθξαζε: Ύξγχξεο Υηφλεο) [30]
05.05. Βνζλία & Δξδεγνβίλε Ο Ηδέη αξαίιηηο (Izet Sarajlić, 1930-2002) ήηαλ Βόζληνο θηιφζνθνο, δνθηκηνγξάθνο, κεηαθξαζηήο θαη πνηεηήο. Ήηαλ ν δηαζεκφηεξνο Γηνπγθνζιάβνο πνηεηήο κε ηηο πεξηζζφηεξεο κεηαθξάζεηο
Μελ βηάδεζηε, παηδηά Μδκ αζαζηείηε κα ηάκεηε ημοξ πμζδηέξ, παζδζά. Μείκεηε υζμ ημ δοκαηυκ πενζζζυηενμ ζηδκ πνμ-πμζδηζηή θάζδ. Σμ κα είζηε πμζδηέξ ζηδ γςή δεκ είκαζ ημ ίδζμ ιε ημ κα είζηε πμζδηέξ ζε ιζα ζζημνία. Δ πμίδζδ, είκαζ μζ ήηηεξ. ημ ηέθμξ, ζαξ πενζιέκμοκ, ίζςξ, πναβιαηζηά ηα ηνζακηάθοθθα, αθθά βζα έκα ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια - ανζζηενά ηαζ δελζά οπάνπμοκ η‘ αβηάεζα. Γζα ηδκ θήιδ κα ιδκ αζαζηείηε, παναιείκεηε κέμζ υζμ πμθφ βίκεηαζ, ηαζ ιυκμ υηακ δεκ ιπμνείηε πζα, ηυηε απθά εα βεκκδεεί δ πμίδζδ.
Μηα άιιε θνξά, ζα μέξσ Πμθφ θίβμ απυθαοζα ηζξ ακμζλζάηζηεξ ιπυνεξ ηαζ ηα δθζμααζζθέιαηα Πμθφ θίβμ έπς αζπμθδεεί ιε ηδκ μιμνθζά ηςκ παθζχκ ηναβμοδζχκ ηαζ ιε ημοξ πενζπάημοξ ζημ θςξ ημο θεββανζμφ Πμθφ θίβμ έπς πζεζ απυ ημ ηναζί ηδξ θζθίαξ ακ ηαζ δεκ οπάνπεζ ζπεδυκ ηαιία πχνα ζημκ ηυζιμ υπμο κα ιδκ είπα ημοθάπζζημκ δφμ θίθμοξ. Πάνα πμθφ θίβμ πνυκμ αθζένςζα ζηδκ αβάπδ ιμο εβχ πμο ζημκ ένςηα είπα αθζενχζεζ υθμ ιμο ημ πνυκμ. Μζα άθθδ θμνά εα λένς αζοβηνίηςξ πενζζζυηενμ κα απμθαφζς ηδ γςή. [31]
Μζα άθθδ θμνά εα λένς.
Σχρε κε ηνλ ηξφπν ηνπ εξάγεβν ημ ενάβεαμ αοηή ηδκ άκμζλδ ημο 1992 υθα είκαζ δοκαηά ηάκεζξ μονά βζα κα αβμνάζεζξ ρςιί ηαζ λακαανίζηεζαζ ζημ ηναοιαημθμβζηυ ιε έκα αηνςηδνζαζιέκμ πυδζ. Καζ ιεηά ζμο θέκε υηζ είπεξ ηαζ ηφπδ.
Σν πξψην γεχκα ρσξίο ηελ αδειθή κνπ Βίκαζ ηνμιενυ ημ πνχημ βεφια πςνίξ ηδκ αδεθθή πμο αβαπμφζεξ, πμο ζ‘ αβαπμφζε, ιε ηδκ μπμία γμφζεξ απυ ηδ ζηζβιή πμο αμιαάνδζζακ ημ ζπίηζ ζμο, ιε ηδκ μπμία έπεηε ιμζναζηεί ηζξ ηεηναηυζζεξ πζμ δφζημθεξ ιένεξ ηδξ γςήξ ζμο. Βίκαζ θνζηηυ εηείκδ δ ηεκή εέζδ ημο ζημ ηναπέγζ. Σμ ιεζδιενζακυ βεφια είκαζ δ ίδζα πεεζζκή κενυζμοπα, αθθά δεκ πνυηεζηαζ βζα ημ βεφια. Πνυηεζηαζ βζ‘ αοηυ ημ έκα θζβυηενμ πζάημ, βζα ημ έκα ημιιάηζ θζβυηενμ ρςιί, βζα ημ έκα πμηήνζ θζβυηενμ κενυ. ηδκ πναβιαηζηυηδηα, πνυηεζηαζ βζα έκακ αναΎθζηξ θζβυηενμ ηαζ εκ ηέθεζ ήιαζηακ ήδδ θίβμζ. Δδέη αξαίιηηο κεηάθξαζε: Κσλζηαληίλνο Κνθνινγηάλλεο [32]
Ο Βόζληος ζπγγξαθέαο, πνηεηήο, κεηαθξαζηήο θαη εθδφηεο Ράλθν ιαληόγεβηηο (Ranko Sladojević) γελλήζεθε ην 1951 ζην εξάγεβν. Έρεη κεηαθξάζεη πνίεζε θαη θηινζνθία απφ ηα γεξκαληθά, έρεη γξάςεη πνιιέο θξηηηθέο, πεδά θαη κεξηθέο πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Ίηαλ έθηαζε ε αλακελφκελε κέξα Συηε, θμζπυκ, δεκ ήηακ δ διένα αοηή. Με ηζξ άθθεξ υθεξ πανμιμίαγε, δ πνμζδμηχιεκδ, δ λεπςνζζηή ακάιεζά ημοξ. Σίπμηε απ‘ ηα υζα θακηαγυιμοκ, υζα θθεβυιεκμξ απμεοιμφζα. Οζ ιένεξ, ιμκαπέξ ημοξ, ηζ κα ηαηαθένμοκ; ηζ βζα εηπθήνςζδ απαζηεί κα πνμεημζιαζηείξ, υπζ απθχξ βζα ακαιμκή. ηακ έθηαζε, απάζηναπηε μθμφεε βαθακή, ηζ εβχ ζηεηυιμοκ ιε ηα πένζα ιμο αδεζακά ιεξ ζηδ θεββμαμθζά ηδ βαθακή. Σχνα μθείθς κα πνμζδζμνίζς, κα θακηαζηχ ιζακ ηαζκμφνβζα χνα εηπθήνςζδξ, πμο λακά έηζζ, λαθκζηή, ιπνμζηά ιμο εα ανεεεί. Ίζςξ, θές, ακαημοθζζηχ, ακ λεηζκήζς κα πηίγς ηδ ζηζβιή απ‘ αοηέξ – ακεπακάθδπηεξ, ιμκάηνζαεξ. Σμκ αένα απυ αένα κα πηίζς, ημ κενυ απυ κενυ κα πηίζς, υπζ υπςξ ηχνα, αοεζζιέκμξ ή κα αζςνμφιαζ. Μα υηακ έθηαζε, έκα ιμο εφιζζε, ηζξ ηαεανέξ ιένεξ, ζακ ηαηαθάβζαγε μ πνυκμξ ηδξ ακαιμκήξ, υηακ δεκ πνμζιεηνάηε μ πνυκμξ ιμο ζε θμβζζηήνζα. Μυθμ υπμο βαθήκζα μφηε δ χνα ημφηδ δεκ οπήνλε, έλς απ‘ ηδκ μπμία δεκ ιεηνήεδηακ μζ άθθεξ. Βηεί, μθυηθδνμξ παναιμκεφμκηαξ, δίπςξ αηυιδ ημ αθέιια ιμο απέκακηζ κα έπς πνμζδθχζεζ ζηςκ θμβζζιχκ ημ αάεμξ, εηεί, ιδκ ηαζ δεκ δζαζζεακυιμοκ, ιδκ ηαζ δεκ πνμζδμημφζα ιδκ ηαζ δεκ, χνεξ ακάθμβεξ, ιένεξ ακαιμκήξ, γςή ακεηπθήνςηδ; Ράλθν ιαληφγεβηηο
(κεηάθξαζε: Γιίαο Λάγηνο)
[33]
05.06. Βνπιγαξία Ο Ηβάλ Βάδνθ (Иван Вазов,1850-1921) ήηαλ Βνχιγαξνο πνηεηήο, κπζηζηνξηνγξάθνο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη δηεγεκαηνγξάθνο. Θεσξείηαη ν εζληθφο πνηεηήο θαη ζεκειησηήο ηεο ζχγρξνλεο βνπιγαξηθήο ινγνηερλίαο.
ην κνλαζηήξη ηεο Ρίιαο Γφνζζα ζπίηζ ιμο λακά. Σνζβφνς ηα αμοκά ιε ηζξ ρδθέξ ημοξ ημνοθέξ ηαζ η‘ άβνζα ηα δάζδ – δπμφκε ηα ηνοζηάθθζκα, ηεθανοζηά κενά, ζηζνηά πανμφιεκδ δ γςή, ζ‘ μθυηθδνδ ηδκ πθάζδ. ακ ιάκα, δ θφζδ ηνοθενά βφνς ιμο ηναβμοδάεζ ηαζ ιέζα ζηδκ αβηάθδ ηδξ ι‘ αβάπδ ιε ηναηάεζ. Γφνζζα ζπίηζ ιμο λακά, ζημκ ηυζιμ ημκ δζηυ ιμο – ιεξ ζηδ δζηή ιμο πμεδηή βαθήκδ π‘ αβαπχ πζμ θςηεζκυ, πζμ ηαεανυ κζχες ημκ εαοηυ ιμο, πζμ θεφηενα αζζεάκμιαζ ηαζ ακαζαίκς εδχ απυ ημ ηφια ηδξ γςήξ πμο ιέζα ιμο μνιά ηαζ ιε βειίγεζ δφκαιδ, ηναβμφδζα ιοζηζηά. Γφνζζα ζπίηζ ηζ είιαζ ηχνα πάθζ πμζδηήξ – ιέζα ζηα ζπθάπκα αοηήξ ηδξ άβζαξ ενδιζάξ ημο δάζμοξ απ‘ ημκ απυ ηςκ θαναββζχκ ηαζ ηδξ κενμζονιήξ, κζχες έκα νεφια ενςηζηυ πμο ιε ηαθεί ημκηά ζμο. Ώθθάγς θυβζα ιοζηζηά ιε βδ ηαζ μονακυ ηζ εοηοπζζιέκμξ βίκμιαζ έκα ι‘ αοηά ηζ εβχ. Δβαλ Ώάδνθ (κεηάθξαζε: Πάλνο ηαζφγηαλλεο)
[34]
Ο Πέγην Γηάβνξνθ (Peio Yavorov, 1878-1914) ήηαλ έλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο Βνχιγαξνπο πνηεηέο. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία 35 εηψλ
Ο παξάμελνο Σμκ έαθεπα, ηαιζά θμνά, ζημ αηνμεαθάζζζ, πμο ημίηαγε ιαηνζά, ηαεχξ παιέκμξ, — ηδ εάθαζζα ημζημφζε, ηαζ ημζημφζε ημκ μονακυ, ια δίπςξ ζηέρδ. . . Μζ' άθθδ θμνά, ζηδκ ελμπή, ημκ είδα πάθζ ιε βενιέκμ ημ ιέηςπμ, βκμζαζιέκμκ. Κ' έηζζ, ηάεε θμνά, ημκ ζοκακημφζα. Μυκμ μ εευξ λένεζ ηζ βονεφεζ εηείκμ ημ κςενυ, θμαζζιέκμ αθέιια, εηείκμ ημ πανάλεκμ ηαζ ηαηυ ημο βέθζμ ηζ ζδιαίκεζ, γδηχκηαξ κ' απμθφβεζ ηάεε άκενςπμ. Αεκ αβαπά ημκ ηυζιμ, πμο είκαζ έκα πάμξ ηαζ, ζακ απυ ηαεήημκ, ημκ ιζζμφκ υθμζ ηζ υθμζ θεφβμοκ ιπνμξ ημο, η' εκχ υθμζ ημοξ θοθάβμκηαζ απυ δαφημκ, ηνεθυ πμηέ ηακέκαξ δεκ ημκ είπε. Οζ πανεζέξ ημο ααεμφθςζακ, νοηίδεξ αοθάηςζακ ααεζέξ ημ ιέηςπμ ημο, πμο, θακενυ 'καζ, πάναλε ιζα μδφκδ εακάζζιδ. Καζ πάκηα ιυκμξ, — αζχκζα ιυκμξ ιέζα ζημκ ηυζιμ' ιυκμξ ιέζα ζημ εμνοαχδεξ πθήεμξ: Πμζμξ λένεζ, ίζςξ ημ αάνμξ ένςηα ηνεθμφ, ή ημ αάνμξ ιίζμοξ ηαημφ, πανάθμβμο, ςξ ημκ ηάθμ κα ημοααθά μ θηςπυξ ζ' υθδ ηδ γςή ημο.
Σν ραιάδη [....] Σέθεζςζακ υθα. Μζα ανμκηή ιμκάπα, δ ζηενκή, αηυιδ ζένκεηαζ ηαζ ζαήκεζ ηάπμο ιαηνζά, ηζ ςξ θφημξ ζε ημπάδζ ακάιεζα, ζημνπά μ άκειμξ ηα κέθδ, [35]
παβςιέκμξ. Καζ κα, πνμαάθθεζ πάθζκ μ ήθζμξ ρδθά, ημζηάγμκηαξ ιε εθίρδ ιζ' ακενχπζκδ πμιπή: βένμοξ, βοκαίηεξ, παζδζά, υθμ ημ πςνζυ, ζοιιαγςιέκμ, κα ηνέπεζ ηαηά ηα πςνάθζα, ηζ υθμζ λοπυθοημζ είκαζ η' είκαζ απμνδιέκμζ. ζπνςβιέκμζ απυ ηδ ζοιθμνά, ηδκ δίπςξ εανάπζμ, ζηα πςνάθζα πμο έπμοκ υθα θεδθαηδεεί ηζ' ενδιςεεί. Θενίζηνα δ ηαηαζβίδα, θοζζαζιέκδ, ιήηε ηεπνί μφηε ζηάνζ, ζίηαθδ ή ηνζεάνζ δεκ άθδζε: χνζια υθα, πνάζζκα υθα, ηα πάηδζε ηαζ ηα έβεζνε, ιε η' άκεδ ιαγί ηυζδξ εθπίδαξ δζαρεοζιέκδξ.
ΐπν φκνξθα κάηηα Αομ υιμνθα ιάηζα. H ροπή εκυξ παζδζμφ 'καζ ζ' αοηά ηα ιάηζα: ιμοζζηή ηζ απηίδεξ. -Αε γδημφκ, δεκ οπυζπμκηαζ ιζα ιμίνα... Δ ροπή ιμο πνμζεφπεηαζ. Παζδί ιμο, δ ροπή ιμο πνμζεφπεηαζ. Δ κηνμπή ηαζ ημ πάεμξ πάκς ημοξ αφνζμ εα νίλμοκ ηδ ζηζά ηςκ ακενχπζκςκ παναπηςιάηςκ. Σδ ζηζά ηςκ ακενχπζκςκ παναπηςιάηςκ πάκς ημοξ αφνζμ δε εα νίλμοκ δ κηνμπή ηαζ ημ πάεμξ. Δ ροπή ιμο πνμζεφπεηαζ, παζδί ιμο. Δ ροπή ιμο πνμζεφπεηαζ... Αε γδημφκ, δεκ οπυζπμκηαζ ιζα ιμίνα!... Αομ υιμνθα ιάηζα. Μμοζζηή ηζ απηίδεξ ζ' αοηά ηα ιάηζα. Δ ροπή εκυξ παζδζμφ 'καζ. Πέγην Γηάβνξνθ (κεηάθξαζε: Άξεο ΐηθηαίνο)
[36]
O Γθεόξγθη Γθνζπνληίλνθ (Georgi Gospodinov) γελλήζεθε ην 1968. Δίλαη πνηεηήο, κπζηζηνξηνγξάθνο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, έλαο απφ ηνπο γλσζηνχο Βούιγαροσς ινγνηέρλεο
·ξσηαο Κάεε ανάδο κα μκεζνεφεζαζ ηδ βοκαίηα δίπθα ζηδκ μπμία λαπθχκεζξ. *** Ο Θευξ είκαζ ηυηηζκμξ γμοιενυξ ηαζ ηεθεζςιέκμξ Ο Θευξ είκαζ κημιάηα δεκ οπάνπεζ ηίπμηα πνμζαθδηζηυ ζ‘ αοηυ ηαζ βζα ημοξ δομ ιαξ *** ημ ενχηδια ηί πνμδβήεδηε – ημ αοβυ ή δ ηυηα, δ απάκηδζδ είκαζ: ημ υκμια πμο απμοζζάγεζ Γηαμοζηίκ Βκ ανπή δ ηυηα ηαζ ημ αοβυ ηάεμκηαζ δ ιία απέκακηζ ζημ άθθμ ημ έκα απέκακηζ ζηδκ άθθδ ζςπαίκμοκ ηαζ δεκ λένμοκ πμζμ πνχημ πμζα πνχηδ κα πεζ ηδ θέλδ (ή δ θέλδ αηυιδ δεκ οπάνπεζ) ηαζ ηακείξ δε θέεζ Μαιά Γθεφξγθη Γθνζπνληίλνθ (κεηάθξαζε: Βληξάβθα Μηραήινβα)
[37]
Ο Ρνκάλ Κηζίνθ (Roman Kissiov) γελλήζεθε ην 1964. Δίλαη Βούιγαρος δσγξάθνο θαη πνηεηήο. Πνηήκαηά ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιψζζεο.
ηελ αθνινπζία ησλ ιέμεσλ Μαηνά ηςκ θέλεςκ δ αημθμοεία πμο ηα ίπκδ ηδξ αθήκεζ ζημ πζμκζζιέκμ πανηί. Νεηνχζζιμξ αημθμοεία… Γζαηί, πμζμκ εα εκηαθζάζμοκ ηχνα; Οζ θέλεζξ απμπαζνεημφκ αοηυκ πμο ηζξ έκςζε, ημ πέναζιά ημο απυ ηδ βδ αοηή ιμζνάγμοκ – πανυηζ μ πμζδηήξ αηυια γεζ, δεκ έθηαζε ζηδκ ακηίπενα ηδκ υπεδ. Πμζήιαηα παθζά· έγδζακ πένα απυ ηείκμκ πμο έθενε ημ υκμιά ιμο. Καζ πμο κα είκαζ ηχνα. Ρνκάλ Κηζίνθ Μεηάθξαζε απφ ηα αγγιηθά: Παζράιεο Νηθνιάνπ
Λέμεηο αζηέξηα Σχνα ημ πμίδια είκαζ έημζιμ βζα κα δζαααζηεί ηαζ κα ιαξ ηάρεζ. Ώκάας έκα ζπίνημ. Σζ ιεβαθμπνεπήξ θθυβα ημ πμίδια. Οζ θέλεζξ, ιζηνέξ θθυβεξ ιένδ ηδξ Ώζχκζαξ Φςηζάξ πμο ακένπεηαζ ιε θάιρεζξ βζα κα θηζάλεζ αζηένζα. Ώζηένζα-θέλεζξ. Σα άζηνα είκαζ θέλεζξ Κάεε αζηενζζιυξ έκα πμίδια απυ ηδκ ακεμθμβία ημο βαθαλία. Ρνκάλ Κηζίνθ Μεηάθξαζε απφ ηα Ύγγιηθά: Κι. Λπκπέξε [38]
Ζ Βοσιγάρα πνηήηξηα Διηζαβέηα Μπαγθξηάλα (Elisaveta Bagriana, 1893-1991) γελλήζεθε ζηε φθηα. Απφ ηα θνηηεηηθά ηεο ρξφληα ζπκκεηέρεη ζηνπο ειηηίζηηθνπο ινγνηερληθνχο θχθινπο θαη δεκνζηεχεη πνηήκαηά ηεο ζηα πην έγθπξα ινγνηερληθά πεξηνδηθά. Πξνθαιεί ηνλ γεληθφ ζαπκαζκφ κε ην θάιινο θαη ηελ αξρνληηά ηεο
Κξαπγή ε άδεζα ηάιανδ ακήθζαβδ ηαζ ηνφα, εβχ πεεαίκς ιε ααεζά πθδβή ζηα ζηήεζα – πμηέ ηακέκαξ δεκ ιε εέθδζε ημκηά ημο, πμηέ ηακέκαξ δεκ ι‘ αβάπδζε ζη‘ αθήεεζα. Βίκ‘ δ ροπή ιμο απυ πνυκζα δζραζιέκδ, γδηάεζ ηναζί βζα κα ημ πζεζ ηαζ κα ιεεφζεζ, ροπή ακάθαθνδ, μθμθχηεζκδ, ηαεάνζα, πμο ημοξ επενμφξ ηδξ ηαηαθένκεζ κ‘ αβαπήζεζ. Καζ εέθς απθυπενα ηνζβφνς κα ζημνπίζς αοηυ πμο ιέζα ιμο νζβεί ηαζ ηναβμοδάεζ, ζακ πμθοέθαζμξ ζε βζμνηή κα ημοδμοκίζς, ζακ πμθοέθαζμξ πμο ηνέιεηαζ ζηα πάδ. Γζαηί ηδξ κζυηδξ δ θςηζά ιε ζηνμαζθίγεζ ημνοδαθθυξ είκ‘ δ ροπή ιμο ηαζ ζηζνηάεζ, ηνέιεζ δ ηανδζά ιμο ηαζ ρδθά ι‘ ακαζδηχκεζ – ι‘ έκα θηενμφβζζια ζημκ μονακυ ιε πάεζ. Αιηζαβέηα Μπαγθξηάλα (κεηάθξαζε: Πάλνο ηαζνγηάλλεο)
[39]
Ο Αληόλ Μπάεθ (Anton Baev) γελλήζεθε ην 1963. Δίλαη Βούιγαρος θηιφζνθνο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Ο αλαβάηεο θαη ε λχρηα Καζ ημ ιαφνμ, ηαζ ημ πνάζζκμ ιαφνμ – πίζζα … άβνζμ άθμβμ Καζ ημ ζημηάδζ ηδξ γςήξ, ηαζ μ πενίπαημξ! Ήιμοκ πνυεοιμξ βζα έκα άββζβια, ήιμοκ ακήζοπμξ, Ένζλα ιζα ιαηζά ζημ πίζς ιένμξ ημο ημίπμο. ακ επαίηδ ζηδκ πθάηδ αθυβμο λεθέπζαζα. Καηυπζκ ημ θάζμ πέηαλα ζημοξ Μάζκ. Καζ απυ ηδ πανά ηαζ ημ θυαμ απέηοπα, Καζ θζπμεφιδζα ζηα αίιαηα-ηυηηζκα αενμπθάκα. Ήηακ υκεζνμ : ηα ιαφνα-ηαζ-πνάζζκα άθμβα ηέκηνζγακ. Πυζμ απίζηεοημξ. Σνεθυξ. Ώζοβηνάηδημξ. Καζ πέηαλε, ηαζ πέηαλε - υπςξ έκαξ ηφηθμξ – Ο πμνθονυξ εάκαηυξ ιμο ζε εηείκμοξ ημοξ Μάζκ! Ο δ γςή ιμο – εβχ είιαζ μ ιαφνμξ-ηαζ-πνάζζκμξ ακααάηδξ! Ββχ είιαζ μ θνεκμαθααήξ πμζυκ ηνειάζαηε! Μπμνείηε κα αημφζεηε ημοξ πυκμοξ ημο ιάζηακβη εακάημο Να ζηεηεφζεζ ημ θζθί ηδξ κφπηαξ ζηζξ θςνίδεξ. Ώθθά αθέπεηε - ηχνα ημ αίια ηδξ ανμπήξ Καηεααίκεζ απυ ημκ Οονακυ ζηδκ Κυθαζδ… Καζ ημ ζημηάδζ ηδξ γςήξ, ηαζ μ πυκμξ Ώπυ ημ εάκαημ μπθή αηνζαχξ ζημ πήηηςια! Γ Απνρή ηεο Ώνπιγαξίαο Ο Υεζιχκαξ αοηυ ημ έημξ άνβδζε ηαζ δ Άκμζλδ δεκ θνεκάνζζε, βζα κα ιδκ ιζθάιε βζα ημ Καθμηαίνζ… Ώηνζαχξ ημ Φεζκυπςνμ ηαεοζηενεί πμθφ, υπςξ ηάπμζμξ - εακάζζια άννςζημξ, πςνίξ ηδκ δφκαιδ βζα κα πεεάκεζ. … Άληνλ Μπάεθ (Μεηάθξαζε: Yulia Yanku)
[40]
O Νηηκίηαξ Μπνγηαηδίεθ (Dimitar Boyadjiev, 1880-1911) ήηαλ Βνχιγαξνο πνηεηήο. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία κφιηο 31 εηψλ
Με βαζηά ηξπθεξφηεηα Με ααεζά ηνοθενυηδηα ζηα ιάηζα ζε ημζηάγς, ηα πένζα ζμο θζθχ ηαζ ηθαίς, βζαηί ίζςξ δε ε' ακαηαθφρεζξ πμηέ, ζηδκ ακςθέθεοηδ απάηδ ηςκ θυβςκ ηςκ πθςιχκ ηαζ ηςκ ζαδζιέκςκ, πςξ, ζημκ γυθμ ιμο ιέζα, ζ' αβαπχ. ακ εενζζηήξ πμο θαπηανά βζα θίβδ λεημφναζδ, ζζιχκς ημοναζιέκμξ ζηδ θζθυλεκδ πυνηα ημο ζπζηζμφ ζμο, ιεξ ζηδκ εζπένζα μιίπθδ ιζαξ διέναξ θζθάνβονδξ. Σδκ πυνηα ηδκ ηθεζζιέκδ ιζζακμίβεζξ, βζα κα δεπηήξ, ελαίζζα παιμβεθχκηαξ, ημκ δοζηοπζζιέκμ ελυνζζημ. Καζ, δίπςξ απμνία, ζθμοββίγμκηαξ, ιεηά, ηα αζθκίδζα, δάηνοα απυ ηζξ αθεθανίδεξ, πμο κα ηνέπμοκ η' αθήκεζ δ πενδθάκζα ιμο, ζε αθέπς πθςιή κα ζηφαεζξ ηαζ ιε ηα δομ πένζα κα δεπηήξ ηζξ πίθζεξ ζηάθεξ, δζραζιέκδ ηαζνυ πμθφ ζα κα 'ζμοκ. Μ' έκακ θυβμ ηνοθενυ ηαζ βειάημ πανδβυνζα ζζβά - ζζβά θχηζζεξ ηδκ ροπή ιμο. Γζα πμθθή χνα πάζδερε ημ πένζ ζμο, φζηενα, ημ αβαευ ηαζ κηεθζηάημ, ημ πνυζςπυ ιμο. Αε εοιμφιαζ ακ είπα ηίπμηα. Αεκ εοιμφιαζ. Ώθθ‘ ίζςξ, — ίζςξ, αθήεεζα, ζζςπδθά ηαζ κα ενδκμφζεξ. Νηηκίηαξ Μπνγηαηδίεθ (κεηάθξαζε: Άξεο ΐηθηαίνο)
[41]
Ζ Παηξίηζηα Νηθόινβα (Patricia Nikolova) γελλήζεθε ζηε φθηα ην 1979. Δίλαη Βοσιγάρα θηιφινγνο, ζπγγξαθέαο, πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα. Έξγα ηεο έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιψζζεο. Κνξάθηα Ώνκμφιαζ κα ιεηνχ ηα πμοθζά πμο ηάεζζακ ζημοξ χιμοξ ζμο ανκμφιαζ κα ηα λεπενάζς ανκμφιαζ κα ηα ηνέθς ιε θυβζα θυαμοξ ηαζ άθθμοξ ζπυνμοξ υηακ ένπεζαζ ιπνμζηά ιμο δε αθέπς πνχηα εζέκα – αθθ‘ αοηά: έκα ζιήκμξ πεζκαζιέκα ημνάηζα πμο θχθζαζακ ζημ ιέηςπυ ζμο ηα κζχεεζξ αθθά ηαζ πάθζ δεκ λένεζξ πςξ ανίζημκηαζ εηεί θζθχ εζέκα εκχ αανφ θηενμφβζζια ακαζαθεφεζ ημκ αένα ηα πένζα ιμο είκαζ ναιθζζιέκα Μμκάπα υηακ ημζιάζαζ πεημφκ ιαηνζά θοθάς πακημηζκή ζημπζά δίπθα ζμο υηακ ημζιάζαζ εα πενζιέκς θίβμ αηυιδ μ αέναξ κα ιαονίζεζ. πίζζα ηα πμφπμοθα ηαζ θηενά κα ζημνπζζημφκ ζημ δςιάηζμ εδχ είκαζ ηα πείθδ ιμο ηναηάς ημ ιαπαίνζ ζημ πένζ ιμο Παηξίηζηα Νηθφινβα (κεηάθξαζε: Βληξάβθα Μηράηινβα)
[42]
Ζ Πέηηα Νηνπκπάξνβα (Petya Dubarova, 1962-79) ήηαλ Βοσιγάρα πνηήηξηα. Γελλήζεθε θαη έδεζε ζην Μπνπξγθάο. Απηνθηφλεζε ζηελ ηξπθεξή ειηθία ησλ 17 εηψλ.
Με ηε βξνρή Ώπυ ηζξ ζπαζιέκεξ θθέαεξ ημο μονακμφ πφκεηαζ κεονζηή ηαζ ηνφα, ιε ημζηάγεζ, ιε ηανθχκεζ ιε ημ αθέιια ηδξ, ιε ροπνέξ βθχζζεξ βθείθεζ ημ πνυζςπυ ιμο. Μζα ιαγεφεηαζ ζε θζικμφθα ιπνμζηά ζηα πυδζα ιμο ηνέιμκηαξ ζακ βαηάηζ απυ κενυ, ιζα θεοηυ δθεηηνζηυ αζηένζ ιέζα ηδξ ηαενεθηίγεηαζ ζακ θμοθμφδζ. Ώθμοβηνάγμιαζ ηαζ αημφς πάκς ιμο ιε ζηάθεξ ιαφνεξ ζακ αοζζζκάδα κα πηοπάεζ ημκ ηζζιεκηυθζεμ ηαζ ηάηζ κα θέεζ ημοδμοκίγμκηαξ. Μεζ' ζηδ κφπηα είιαζ ιυκδ ζημ ζημηάδζ, αθθά ηίπμηα δεκ ιμο πνμηαθεί ιμκαλζά, βζαηί είκαζ ηέπκδ ηάης απ' ηδ ανμπή κα ιπμνείξ κα ιζθάξ ιε ημ κενυ.
Χ, ζην ζπίηη ζα επηζηξέςσ Χ, ζημ ζπίηζ εα επζζηνέρς ιέπνζ ημ πνςί πάνα πμθφ ημοναζιέκδ, ια πανμφιεκδ έπμκηαξ πάνεζ ημ πζμ πμθφηζιμ δχνμ. Ββχ ηδ δζηή ιμο πανμοζία ζηα ράνζα, ζηα δεθθίκζα ηαζ ηα ιφδζα ηαζ ηα πμοθζά πανίγς βζα ιζα ιυκμ κφπηα ηζ αοηά εα ιμο πνμζθένμοκ ηδ δζηή ημοξ - ΓΕΏ ΠΏΝΣΏ Πέηηα Νηνπκπάξνβα (κεηάθξαζε: Γηάλλα ΐεκεηξφβα)
[43]
O Ηβάλ Σεόθηινθ (Ivan Teofilov) γελλήζεθε ην 1931 ζην Πινβληίβ (Φηιηππνχπνιε). Δίλαη Βούιγαρος πνηεηήο θαη ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο. Σα έξγα ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πεξηζζφηεξεο απφ είθνζη γιψζζεο.
ηελ Ύιεμάλδξεηα (Αηο κλήκελ Κ. Π. Καβάθε) Με ηδ εάθαζζα ζηδκ αηηή βφνς-βφνς ηζκάγεηαζ δ άζθαθημξ ζε ζπείνεξ απαζηνάπημοζεξ ηαζ ζηαιαηάεζ ζ‘ έκα πθάηςια απυ ημηηζκυπςια ιε ηαθεκεδάηζα ηάης απυ βαθάγζα πθαηάκζα. ημ ιεκελεδί θοηυθςξ ημ ζενυ πνυζςπμ ημο βένμο θεθάπμο θάιπεζ ζακ ιμφιζα, εκχ ηα λενά ημο, ζακ αενκζηςιέκα, πένζα αοείγμκηαζ ζε κφζηα ηεπνζιπανέκζα. Με θθζηγάκζα πμο ηαπκίγμοκ πάκς ζε αζδιέκζμ δίζημ έκα παζδί-οπδνέηδξ ιε πνμθίθ Ώθέλακδνμο, υιςξ ιε πνχια ιεθαπνζκυ, δναζηεθίγεζ λφθζκμ βεθφνζ ηαζ ζε ζμηάηζ ιε πνυζςπμ Μεθζζημθεθή (ή ηαθφηενα, ζε ζημηεζκυ δζάδνμιμ πμο θςηίγεζ ηζξ λεααιιέκεξ ζμθίηεξ υπμο ημονκζάγμοκ ηα κοπημπμφθζα) ημοκάεζ έκα θοβενυ ημνιάηζ ιε θέζζ. Καζ ιε πέηνζκμ πένζ θοθάεζ ημκ δίζημ. Πκζβενή πκμή απμζηζαηχκ εζδχκ ιέζα ζηα πμθφπνςια λεζπάζιαηα ηδξ αβμνάξ ηαζ ζηζξ βςκζέξ ηδξ κεηνήξ ζοκμζηίαξ ιζα εα θακχ, ιζα εα ηνοθηχ. Μάθζζηα, πμθφ πανάλεκμ! Πχξ απυ ηδ ζεζνά αοηή ηςκ ειπμνζηχκ βναθείςκ ζημ ιζζμζηυηαδμ ανήηε δνυιμ μ οπάθθδθμξ-πμζδηήξ πνμξ ηδκ πμθοπυεδηή ιαξ Εεάηδ; Δβάλ Σεφθηινθ Μεηάθξαζε: Βληξάβθα Μηράηινβα [44]
Ζ ύιβηα Σζόιεβα (Silvia Choleva) γελλήζεθε ην 1959 ζηε φθηα. πνχδαζε βοσιγάρηθε θηινινγία. Γξάθεη πνίεζε, πεδά θείκελα, θξηηηθή ινγνηερλίαο. Έρεη εθδψζεη ηέζζεξηο πνηεηηθέο ζπιινγέο
Νεθξή θχζε Σζ οπάνπεζ ζ‘ εηείκμ ημ δςιάηζμ Έπμοκ αβάθεζ ημ ηνεαάηζ Δ βηανκηανυιπα δεκ είκαζ εηεί ηαζ εηείκμ ημ ιζηνυ παθζμιμδίηζημ ηναπεγάηζ ζηδ ιέζδ πμο αυθεοε κα αάθεζξ έκα ηενί ή έκα πμηήνζ βζα ηζάζ ή βάθα ημ πνςί Έπμοκ ελαθακζζηεί μζ λεημζθζαζιέκεξ πμθοενυκεξ μζ δφμ αηνζαχξ ηάης απ‘ ημ πανάεονμ Οζ ημονηίκεξ ηάπςξ λεθηζζιέκεξ ιέζα απ‘ ημ ηθεζζηυ βοαθί Οφηε θςηζζηζηυ μφηε μηζδήπμηε ζημοξ βοικμφξ ημίπμοξ κα δζαζηεδάγεζ ημ ιάηζ Οφηε εβχ δίπθα ζμο μφηε εζφ δίπθα ιμο Μέζα εβχ δίπθα ζμο εζφ δίπθα ιμο Μέζα ηακάηα απυ πμνζεθάκδ έκα ημιιάηζ ηονί ηενάζζα Sylvia Choleva Μεηάθξαζε: Βληξάβθα Μηράηινβα
[45]
Σν βνπλφ απέλαληη Κμζηάς πνμζεηηζηά Μεηνάς ηα ζπίηζα ζημοξ πνυπμδεξ Κνίκς πμζμ εα ιπμνμφζε κα ήηακ ημ δζηυ ζμο Κζ υηακ δζαθέβς ιία ηυηηζκδ ζηέβδ ιμζα ιε ηζξ άθθεξ Μζηνμζημπζηή ζημ αάεμξ Αοζδζάηνζηδ ζηδκ πάπκδ ημο ιεζδιενζμφ πεδυκ ζε δζαηνίκς Να ημονεφεζξ ημ βηαγυκ Να ηάεεζαζ φζηενα ζηδ αενάκηα Σμ ηναπέγζ άδεζμ Σμ πμηήνζ άδεζμ ‘ υθμ ημ αμοκυ βφνς δεκ οπάνπεζ ροπή Παίνκεζξ ημ ηδθέθςκμ Καζ δεκ ιμο ηδθεθςκείξ
ΐηθφ κνπ δσκάηην (Την κάμαπην αςηή, πόζο καλά ηην ξέπω. Κ. Π. Καβάθη «Ο ήλιορ ηος απογεύμαηορ») Πμηέ δεκ είπα ηαζ υπςξ δείπκμοκ υθα, δεκ εα έπς. Καζ ημφημ‘ δς, ιε ηδκ εαθπςνή ημο βζα θίβμ ιυκμ πνμμνίγεηαζ βζα ιέκα. Δ παθζμιμδίηζηδ κημοθάπα, δ πμθοενυκα ηαζ ημ βναθείμ ιε ημ ζανάηζ, ιζηνυ πενμφθζ απυ ιακηέιζ ζημ ζονηάνζ πμνηαηίθ, έκα ημοκμφπζ, πμο ιε λοπκάεζ ηα ιεζάκοπηα. Αζάααζια επί χνεξ πςνίξ κα ζε δζαηυπημοκ. Αεκ μιμθμβείξ ζε ηακέκακ πυζμ εηκεονζζιέκα ηθεζδχκεζξ ηαζ ηνέπεζξ έλς. Sylvia Choleva Μεηάθξαζε: Βληξάβθα Μηράηινβα [46]
05.07. Βξεηαλία Ο Μπάηξνλ (George Gordon Byron, 1788-1824), γλσζηφο πεξηζζφηεξν σο Λόξδνο Βύξωλ, ήηαλ πνηεηήο θαη απφ ηηο εγεηηθέο θπζηνγλσκίεο ηνπ ξνκαληηζκνχ. Πέζαλε ζην Μεζνιφγγη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πνιηνξθίαο ηεο πφιεο απφ ηνπο Σνχξθνπο.
Κφξε ησλ Ύζελψλ Κυνδ ηςκ Ώεδκχκ, πνμημφ πςνζζημφιε, δχζε, απ, πίζς ηδκ ηανδζά ιμο δχζε! Ή, ιζα ηαζ απ' ημ ζηήεμξ ιμο ηχνα πζα έπεζ θφβεζ, ηνάηα ηδκ ηχνα ηαζ πάνε ηζ υ,ηζ ιέκεζ! Σμκ υνημ ιμο άημο πνζκ θφβς εβχ: Γςή ιμο, ζαξ αβαπχ. ' αοηά ηα λέπθεηα μνηίγμιαζ ιαθθζά, πμο υθμζ ημο Ώζβαίμο μζ άκειμζ βθοημιζθμφκε, ' αοηά ηα αθέθανα πμο ηυζμ πεηαπηά, ηζξ ηνοθενέξ ζμο πανεζέξ ζακ θμφθμοδα θζθμφκε, ‘ αοηυ ημ ιάηζ ζακ απ' εθαθάηζ αβνζςπυ, Γςή ιμο, ζαξ αβαπχ. ηα πείθδ πμο κ' αββίλς θαπηανχ, ζηδ ιέζδ πμο ιε γχκδ είκαζ ζθζβιέκδ, ζ‘ υθα ηα άκεδ ηα ζοιαμθζηά πμο θεκ, υηζ πμηέ θυβζα κα πμοκ ηαθά δεκ εα ιπμνέζμοκ, ζηδξ αβάπδξ ηδ δζαδμπζηή πανά ηαζ ημκ ηαδιυ, Γςή ιμο, ζαξ αβαπχ. Κυνδ ηςκ Ώεδκχκ! Φεφβς πζα: υηακ εα 'ζαζ ιυκδ, ζηέρμο ιε, βθοηζά, ακ ηαζ εβχ ζηδκ Κςκζηακηζκμφπμθδ πεηχ, δ Ώεήκα ηναηάεζ ηδκ ηανδζά ιμο ηαζ ημ θμβζηυ Να ζ' αβαπχ κα πάρς; πζ δεκ ιπμνχ! Γςή ιμο, ζαξ αβαπχ. Ώχξσλ [47]
Ίηαλ ρσξίζακε ηακ πςνίζαιε μζ δομ ιαξ ιε ζζςπή ηαζ δάηνοα. Με ζπαζιέκδ ηδκ ηανδζά ζηα δομ απμημπήηαιε ιεηά απυ ηυζα πνυκζα. Υθςιά ηα ιαβμοθά ζμο ηαζ ηνφα αηυια πζμ ηνφμ ημ θζθί ζμο. η‘ αθήεεζα, μζ ζηζβιέξ εηείκεξ έθενακ αοηή ηδκ ακοπυθμνδ εθίρδ. Δ πνςζκή δνμζζά πμο ζημ ιέηςπυ ιμο έθενε ρφπνα – ήηακ ζακ πνμεζδμπμίδζδ αοημφ πμο αζζεάκμιαζ ηχνα. Οζ υνημζ ζμο υθμζ ρεφηζημζ ηαζ βκςζηή δ εθαθνυηδηά ζμο. Ώημφς κα πνμθένμοκ η‘ υκμιά ζμο ηαζ κζχες ηδκ κηνμπή. ‘ ακαθένμοκ ιπνμζηά ιμο ηαζ η‘ υκμιά ζμο ζακ ηαιπάκα ζη‘ αοηζά ιμο δπεί έκα νίβμξ ιε δζαπενκά, βζαηί ζ‘ αβαπμφζα ηυζμ πμθφ; Αεκ λένμοκ υηζ ζε βκχνζζα ηαζ ζε βκχνζζα πμθφ ηαθά. Κφνζε, ηδκ έπς ήδδ ζοιπμκέζεζ πμθφ, η‘ μιμθμβχ. Οιμθμβχ, ζοκακηδεήηαιε, ζζςπχ, εθίαμιαζ. ιςξ αοηυ πμο δ ηανδζά ζμο ημ λεπκά ημ πκεφια ζμο ημ πενζβεθά. Ώκ ιπμνμφζε κα ζε δς ηαζ πάθζ ιεηά απυ πμθθά πνυκζα, πχξ εα ‗πνεπε κα ζε παζνεηήζς; Με ζζςπή ηαζ δάηνοα. Ώχξσλ (Μεηάθξαζε . .) [48]
Σε κέξα πνπ έγηλα είθνζη έμη ρξνλψλ Καζνυ ηχνα δ ηανδζά έπνεπε κα ιδκ ζοβηζκείηαζ ιζαξ ηαζ ζ‘ άθθμοξ έπεζ πάρεζ πζα ηαζ κα πηοπά. Χζηυζμ, ακ ηαζ δεκ ιπμνχ κ‘ αβαπδεχ, Ώθήζηε ιε κ‘ αβαπχ! Οζ ιένεξ ιμο είκαζ ζακ ηζηνζκζζιέκα θφθθα έθοβακ ηα θμοθμφδζα ηαζ ηα θνμφηα ηδξ αβάπδξ ημ ζημοθήηζ ημ ζανάηζ ηζ δ εθίρδ είκαζ απμηθεζζηζηά δζηά ιμο. Δ θςηζά πμο ημκ ηυνθμ ιμο ηαηαηαίεζ είκαζ απυ ιυκδ ηδξ έκα δθαίζηεζμ Καιζά δάδα δεκ ακάαεζ ζηδ θθυβα ηδξ κεηνχζζιδξ πονάξ. ……………………………………………………… Βύξωλ (Μεηάθξαζε . .)
[49]
Ζ Βξεηαλίδα πνηήηξηα Πάκεια Γθίιηιαλ (Pamela Gillilan, 1918-2001) γελλήζεθε θαη έδεζε ζηελ Αγγιία.
Λεβηάζαλ Αεκ ιπμνείηε κα ηάκεηε ηζξ θάθαζκεξ κα ηάκμοκ θάθαζκεξ. Οζ ηυηεξ δεκ θαίκεηαζ κα έπμοκ πνυαθδια κα βεκκμφκ αοβά βζα ζαξ· δ ηανηενζηή αβεθάδα ζοθθαιαάκεζ ιε ηδκ εηηέκςζδ ηδξ ζφνζββαξ· ημπάδζα βυκςκ εα βειίζμοκ ηζζιεκηέκζεξ θίικεξ – αθθά ηζξ θάθαζκεξ δεκ ιπμνείηε κα ηζξ πεζνίγεζηε κα ηζξ πενζμνίγεηε κα ηζξ εηηνέθεηε κα ηζξ ελδιενχκεηε υπςξ ηα δεθθίκζα ή ηα θζμκηάνζα κα ηζξ αάγεηε ζε αβέθεξ υπςξ ηα βμονμφκζα ή ηα πνυααηα. Δ ακαπαναβςβή ημοξ είκαζ δζηή ημοξ οπυεεζδ ημ βάθα ημοξ βζα ηα δζηά ημοξ ιζηνά. Πμθφηζιεξ ηζξ ανίζημοιε ιυκμ υηακ πεεάκμοκ. ηακ ηαιζά δεκ εα έπεζ απμιείκεζ γςκηακή ηα ικδιεζχδδ ημοξ μζηά εα ζηέημοκ λεβοικςιέκα ζε ιμοζεία μζ εζηυκεξ ημοξ εαοιάζζεξ ζημ Φ ζημ αθθααδηάνζ εκυξ παζδζμφ υπςξ ζημ Ν ημ κηυκημ ζημ Ώ μ άκενςπμξ. Πάκεια Γθίιηιαλ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Λακπξάθνο)
[50]
Ο Σδωλ Κεηο (John Keats, 1795-1821) ήηαλ καδί κε ηνλ Βχξσλα θαη ηνλ έιιευ νη ζεκαληηθφηεξνη Βξεηαλνί εθπξφζσπνη ηεο γεληάο ησλ ξνκαληηθψλ. Πέζαλε κφιηο 26 ρξνλψλ.
Χδή γηα κηαλ ειιεληθή πδξία ………………………………………… Μμνθή αηηζηή ηαζ ζηάζδ ςναία ς, πμο είζαζ ζηαθζζιέκδ ιε ιανιανέκζμοξ άκηνεξ ηαζ ημπέθεξ ηαζ ιε ημο δάζμοξ ηα ηθςκζά ηαζ η‘ αβνζυπμνηα ηα παηδιέκα. Χ, ζζςπδθή ιμνθή, ημφηδ ηδ ζηέρδ, πμο ζακ ηδκ αζςκζυηδηα ιε ααζακίγεζ, ηζ εζφ ιμο ηδ βεκκάξ: ημ ακαίζεδημ εζδφθθζμ. ηακ μ πνυκμξ ηδ βεκζά ιαξ εα ζημνπίζεζ, εζφ εα ιείκεζξ, ιέζα ζε πυκμοξ άθθμοξ απυ ημοξ δζημφξ ιαξ, θίθμξ ζημκ άκενςπμ, ηζ μθμέκα ηα ημο θεξ: Η νκνξθηά είλαη αιήζεηα θη ε αιήζεηα νκνξθηά. Ώοηυ είκαζ υηζ λένμιε εδχ ηάης, αοηυ πνεζάγεηαζ κα λένμοιε. Σδωλ Κεηο (John Keats) (κεηάθξαζε: Κωλζηαληίλνπ Σζάηζνπ)
ΐψζηε κνπ γπλαίθεο, ηακπάθν θαη θξαζί Αχζηε ιμο βοκαίηεξ, ηαιπάημ ηαζ ηναζί Μέπνζ κα θςκάλς «θηάκεζ ανε ζο!» Καζ δεκ εα έπς έκζηαζδ ηαιία Μέπνζ ηδξ Ώκαζηάζεςξ ηδκ πνςία Καεχξ, εα ‘καζ βζα πάκηα, –ια ημ Αία!– Δ ηνζάδα ιμο δ αβία. [51]
Σδωλ Κεηο (John Keats) (κεηάθξαζε: πύξνπ Γόηθα)
Ο Ράληγηαξλη Κίπιηλγθ (Rudyard Kipling) γελλήζεθε ην 1865 ζηελ Ηλδία θαη πέζαλε ην 1936 ζηελ Αγγιία. Τπήξμε ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Σν 1907 θέξδηζε ην βξαβείν Νόκπει ιογοηετλίας.
Ύλ Ώκ ιπμνείξ ζηδκ πθάζδ ημφηδ κα πενζθνμκείξ ηα πθμφηδ ηζ ακ μζ έπαζκμζ ηςκ βφνς δεκ ζμο παίνκμοκ ημ ιοαθυ, ακ ιπμνείξ ζηδκ ηνζηοιία κα ηναηήζεζξ ροπναζιία, ηζ ακ ιπμνείξ ηαζ ζημοξ επενμφξ ζμο κα ζημνπίζεζξ ημ ηαθυ, ακ ιπμνείξ ιε ιζαξ κα παίλεζξ ηάεε ηζ πμο ‘πεζξ ηενδίζεζ, ζηδκ ηαηαζηνμθή κ‘ ακηέλεζξ ηαζ κα δχζεζξ ηάπμζα θφζδ, ακ ιπμνείξ κα οπμηάλεζξ πκεφια, ζχια ηαζ ηανδζά ακ ιπμνείξ υηακ ζε ανίγμοκ κα ιδκ αβάγεζξ ηζζιμοδζά, ακ ιπμνείξ ζηδκ ηαηαζβίδα κα ιδ πάκεζξ ηδκ εθπίδα, ηζ ακ ιπμνείξ κα ζοβπςνήζεζξ υηακ ζ‘ έπμοκ αδζηήζεζ, ακ ιπμνέζεζξ η' υκεζνυ ζμο κα ιδ βίκεζ μ υθεενυξ ζμο, ηζ ακ ιπμνέζεζξ κ‘ αβαπήζεζξ υζμοξ ζ‘ έπμοκε ιζζήζεζ, ακ ιπμνείξ κα είζαζ μ ίδζμξ ζηδκ πανά ηαζ ζηδκ μδφκδ, ακ δ πίζηδ ζηδκ ροπή ζμο ιπνμξ ζε ηίπμηα δεκ ζαήκεζ, ακ ιζθχκηαξ ιε ηα πθήεδ ηδ ζοκείδδζδ δεκ πάκεζξ, ακ ιπμνέζεζξ κα πςκέρεζξ πςξ ιζα ιένα εα πεεάκεζξ, ακ πμηέ δεκ ζε ιεεφζεζ ημο ενζάιαμο ημ ηναζί, ακ ζηα ρέιαηα ηςκ άθθςκ δεκ θεξ ρέιαηα ηζ εζφ, ακ ιπμνείξ κα ιδ εοιχκεζξ, αθθά ιήηε ηαζ κα ηθαζξ υηακ άδζηα ζμο θέκε πςξ εζφ ιμκάπα θηαζξ. Ώκ ιπμνείξ ιε δνειία δίπςξ κεφνα ή δοζθμνία ηαζ ηα ίδζα ζμο ηα θυβζα κα η‘ αημφξ παναθθαβιέκα, ακ ιπμνείξ ηάεε θεπηυ ζμο κα ‘καζ ιζα δδιζμονβία ηαζ πμηέ ζμο κα ιδκ ιέκεζξ ιε ηα πένζα ζηαονςιέκα. Ώκ μζ θίθμζ ζμο ηζ μζ επενμί ζμο δεκ ιπμνμφκ κα ζε πθδβχζμοκ ακ μζ ζπέζεζξ ιε ιεβάθμοξ ηα ιοαθά δεκ ζμο ζδηχκμοκ ακ ημοξ πάκηεξ θμβανζάγεζξ ια… ηακέκα πςνζζηά, ακ ιπμνέζεζξ κα θοθάλεζξ ηαζ ηα λέκα ιοζηζηά… Έ! Παζδί ιμο ηυηε… Θα ιπμνέζεζξ κ‘ απμθαφζεζξ υπςξ πνέπεζ ηδ γςή ζμο… Θα ‘ζαζ άκενςπμξ ζπμοδαίμξ ηζ υθδ δ βδ εα ‘καζ δζηή ζμο! [52]
Κίπιηλγθ
Ο Φίιηπ Λάξθηλ (Philip Arthur Larkin, 1922-85) απφ ην Κφβεληξπ, ήηαλ Άγγινο πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη δεκνζηνγξάθνο.
Annus mirabilis Οζ ζελμοαθζηέξ ζπέζεζξ άνπζζακ Σμ πίθζα εκκζαηυζζα ελήκηα ηνία (πεηζηά ανβά βζα ιέκα) — Μεηαλφ ηδξ άνζδξ ηδξ απαβυνεοζδξ ημο Σζάηενθο Καζ ημο πνχημο ηςκ Μπδηθξ ιεβάθμο δίζημο. Μέπνζ ηυηε είπε οπάνλεζ ιυκμκ Έκα είδμξ παγανέιαημξ Έκαξ ηααβάξ βζα ηάπμζμ δαπηοθίδζ Μζα κηνμπή πμο πνςηάνπζζε ζηα δεηάλζ Κζ απθχεδηε πακημφ. Όζηενα αίθκδξ δ θζθμκζηία λεπάζηδηε: Οζ πάκηεξ αζζεάκεδηακ ημ ίδζμ, Καζ ημο ηαεεκυξ δ γςή ηαηέθδλε Μζα εοθοήξ ακαηνμπή ηδξ ιπάκηαξ, Έκα εκηεθχξ ηενδμθυνμ παζπκίδζ. Βπμιέκςξ δ γςή δεκ οπήνλε πμηέ ηαθφηενδ Ώπυ ημ πίθζα εκκζαηυζζα ελήκηα ηνία (Ώκ ηαζ είκαζ πμθφ ανβά βζα ιέκα) — Μεηαλφ ηδξ άνζδξ ηδξ απαβυνεοζδξ ημο Σζάηενθο Καζ ημο πνχημο ηςκ Μπδηθξ ιεβάθμο δίζημο. Φίιηπ Λάξθηλ Μεηάθξαζε: Υάξεο Ώιαβηαλφο.
[53]
Σν ριννθνπηηθφ Σμ πθμμημπηζηυ ζηαιάηδζε, δφμ θμνέξ ηφαμκηαξ, ανήηα έκα ζηακηγυπμζνμ κα 'πεζ θνάλεζ ηζξ θεπίδεξ Αμθμθμκδιέκμ. Σδκ είπε ανάλεζ ζημ ρδθυ βναζίδζ. Σμκ είπα λακαδεί, ημκ είπα ηζυθαξ ηαΎζεζ ιζα θμνά. Σχνα, είπα ηαηαζηνέρεζ ημ δζαηνζηζηυ ημο ηυζιμ Ώκεπακυνεςηα. Δ ηαθή δεκ αμήεδζε ηαευθμο Σμ επυιεκμ πνςί, υηακ εβχ ζδηχεδηα, αοηυξ εηεί ζημ πχια. Σδκ πνχηδ ιεηά ημο εακάημο ιένα, δ κέα απμοζία, Έπεζ πάκηα ηδκ ίδζα βεφζδ. Θα πνέπεζ κα είιαζηε πνμζεηηζημί Ο έκαξ ιε ημκ άθθμ, εα πνέπεζ κα είιαζηε ηαθμί ζμ οπάνπεζ αηυιδ ηαζνυξ. Φίιηπ Λάξθηλ (κεηάθξαζε: πχξνο ΐφηθαο)
Απηζπκίεο Πένα απ' υθα αοηά, δ επζεοιία ημφ κα είζαζ ιυκμξ: Άζπεηα ιε ημ πυζμ ζημηεζκζάγεζ μ μονακυξ ιε πνμζηθδηήνζεξ ηάνηεξ Άζπεηα ιε ημ πυζμ αημθμοεμφιε ηζξ εβπάναηηεξ μδδβίεξ ημο ζελ Άζπεηα ιε ημ πυζμ δ μζημβέκεζα θςημβναθίγεηαζ ηάης απυ ηδ ζδιαία – Πένα απ' υθα αοηά, δ επζεοιία ημφ κα είζαζ ιυκμξ. Κάης απ' υθα αοηά, οθένπεζ ηδξ θδζιμκζάξ δ επζεοιία: Παν' υθεξ ηζξ απαηδθέξ εκηάζεζξ ημο διενμθμβίμο Σδκ αζθάθεζα γςήξ, ηζξ δδιμζζμπμζδιέκεξ ζενμηεθεζηίεξ ηδξ βμκζιυηδηαξ Σδκ επζζθαθή απμζηνμθή ημφ κμο απυ ημ εάκαημ – Κάης απ' υθα αοηά, οθένπεζ ηδξ θδζιμκζάξ δ επζεοιία. [54]
Φίιηπ Λάξθηλ (κεηάθξαζε: πχξνο ΐφηθαο)
Ζ Έηκπ Λέβπ (Amy Judith Levy, 1861-89) ήηαλ Βξεηαλίδα ζπγγξαθέαο θαη πνηήηξηα. Ήηαλ ε πξψηε Δβξαία γπλαίθα πνπ έγηλε δεθηή ζην παλεπηζηήκην ηνπ Καίκπξεηδ. Απηνθηφλεζε ζηα 28 ηεο ρξφληα.
Ξεκέξσκα Σδ κφπηα ζ' μκεζνεφηδηα' υθμξ μ πχνμξ ήηακ βειάημξ απυ ηδκ πανμοζία ζμο ηζ δ δζαπάθδ ζηδκ ηανδζά ιμο είπε ημπάζεζ. θδ ηδ κφπηα ζ' μκεζνεουιμοκ' Σχνα ημ πνςζκυ είκαζ βηνίγμ Πχξ εα ζδηςεχ ηαζ ε' ακηζηνφζς ηδκ άδεζα ιένα; ·ηκπ Λέβπ (κεηάθξαζε: Δσάλλα Μνάηζνπ-ηξαηεγνπνχινπ
ην δείπλν Με θνμφηα ηαζ θμοθμφδζα ημ ηναπέγζ είκαζ ζημθζζιέκμ Σμ ηναζί ηαζ ηα βέθζα νέμοκ. δεκ εα παναπμκεεχ - πμζμξ εα πενίιεκε ηυζμ πθδηηζηυ ηυζιμ κα βκςνίζεζ; Κμζηάγεζξ πάκς απυ ηα θνμφηα ηαζ ηα θμοθμφδζα, Σμ αθέιια ιμο ημ αθέιια ζμο ζοκακηά. Βίκαζ ημ ιοζηζηυ ιαξ, ιμκαπά δζηυ ιαξ, Ώθμφ υθμξ μ ηυζιμξ είκαζ ηοθθυξ. [55]
·ηκπ Λέβπ (κεηάθξαζε: Ρήγαο Κνχπα)
Ο Ρόηδεξ Μαθ Γθνθ (Roger McGough) γελλήζεθε ην 1937 ζην Λίβεξπνπι. Δίλαη Οπαιφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Απηδψλ Καεδιενζκά, ζηέθημιαζ ημκ εάκαημ. Σζξ αννχζηζεξ, ηδ θζιμηημκία, ηδ αία, ηδκ ηνμιμηναηία, ημκ πυθειμ, ημ ηέθμξ ημο ηυζιμο. Με αμδεάεζ απ‘ ηζξ ζημημφνεξ κα λεζηάς
Υνξηνθάγνη Οζ πμνημθάβμζ είκαζ ζηθδνμί, απενίζηεπημζ άκενςπμζ. θμζ λένμοκ υηζ έκα ηανυημ μονθζάγεζ υηακ ηνίαεηαζ. ηζ έκα νμδάηζκμ ιαηχκεζ υηακ ηυαεηαζ. Πζζηεφεζξ υηζ ημ πμνημηάθζ δεκ αζζεάκεηαζ ημοξ ακηίπεζνεξ κα λενζγχκμοκ ηδ ζάνηα ημο; ηζ μζ κημιάηεξ πφκμοκ ηα ιοαθά ημοξ ακχδοκα; Οζ παηάηεξ, ανάγμκηαζ ιε δένια γςκηακυ, ηδξ βδξ μζ ιζηνμί αζηαημί. Μδ ιμο πεζξ υηζ δεκ πμκάεζ υηακ ηα ιπζγέθζα ζπίγμκηαζ απυ ημ υζπεμ, υηακ ημ δένια ηυαμοκ απ‘ ημοξ αθαζημφξ υηακ ημ θάπακμ ηειαπίγεηαζ, υηακ ηα ηνειιφδζα απμηεθαθίγμκηαζ. Πεηάπηε ημ ιοζηνί, νίπηε ηάης ηδκ αλίκα. πζ άθθμ εένμξ θμκζηυ Βθεοεενχζηε ημκ θαυ! Ρφηδεξ Μαθ Γθφθ (κεηάθξαζε: Ράληα Καξαράιηνπ) [56]
Πίηα εβχ ήεεθα ιζα γςή εζφ ήεεθεξ ηάηζ άθθμ δεκ ιπμνμφζαιε κα ‗πμοιε ηδκ πίηα μθυηθδνδ ηζ έηζζ θάβαιε μ έκαξ ημκ άθθμ.
Πξψηε κέξα ζην ζρνιείν Υζθζάδεξ ιονζάδεξ πζθζάδεξ ιίθζα ιαηνζά απυ ημ ζπίηζ Πενζιέκς ημ ημοδμφκζ κα πηοπήζεζ. (Να πηοπήζεζ πμφ;) Γζαηί υθα είκαζ ηυζμ ιεβάθα, η‘ άθθα παζδζά; Συζμ θαζανζυγζηα; Ώοηυ πμο ιπμνχ κα πς είκαζ υηζ ζημ ζπίηζ Να βεκκδεήηακ πνέπεζ ιε ζημθή Να γήζακ υθδ ηδ γςή ημοξ ζε παζδζηέξ πανέξ Να λυδερακ ηα πνυκζα ημοξ εθεονίζημκηαξ παζπκίδζα Πμο δεκ ι‘ αθήκμοκ κα παίλς. Παζπκίδζα ηθδνά, πμο ζε ηαηαπίκμοκ. Καζ ηα ηάβηεθα, Πακημφ βφνς, ηάβηεθα. Βίκαζ βζα κα ηναηάκε ιαηνζά ημοξ θφημοξ ηαζ ηα ηέναηα; Σα πνάιαηα πμο ζημηχκμοκε ηαζ ηνχκε παζδζά; Σα πνάιαηα απ‘ ηα μπμία δεκ παίνκεζξ βθοηά; Ίζςξ κα ‗καζ βζα κα ιαξ ειπμδίγμοκε κα αβαίκμοιε έλς. Να ημ ζηάιε απυ ηα ιαζήιαηα. Μάζδια. Πχξ ιμζάγεζ έκα ιάζδια; Ώημφβεηαζ ζακ ηζίπθα βθζζηενυ. Σα θοθάκε ιέζα ζηζξ αίεμοζεξ δζδαζηαθίαξ. Ώίεμοζεξ βειάηεξ δάδεξ ηαζ ζηαθζά. Γζα θακηάζμο. Μαηάνζ κα ιπμνμφζα κα εοιδεχ η‘ υκμιά ιμο Δ ιαιά είπε υηζ εα ήηακ πνήζζιμ. πςξ μζ βαθυηζεξ. ηζξ θαηημφαεξ. Γαθαγμβαθυηζεξ. Μαηάνζ κα ‗ηακ εηείκδ εδχ. Νμιίγς υηζ η‘ υκμιά ιμο είκαζ ναιιέκμ ηάπμο [57]
Ίζςξ δ δαζηάθα ιμφ ημ δζααάζεζ. Αα-ζηάθα. Ώοηή πμο θηζάπκεζ ηζξ ζηάθεξ. Ρφηδεξ Μαθ Γθφθ (κεηάθξαζε: Ράληα Καξαράιηνπ)
Ο Σδωλ Μίιηνλ (John Milton, 1608-1674) ήηαλ Άγγινο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Έγηλε γλσζηφο απφ ην επηθφ ηνπ πνίεκα Χαμένορ Παπάδειζορ.
Σν πξψην βηβιίν (απφ ην Χαμένορ Παπάδειζορ) Δ πνχηδ-πνχηδ ακοπαημή ημο ακενχπμο, αοηήκ, ιε ημκ απαβμνεοιέκμ ηανπυ ηαζ ηδκ εακάζζιδ βεφζδ ημο έθενε ημκ εάκαημ ζημ ηυζιμ ηζ υθα ηα δεζκά ιαξ αθμφ πάεδηε δ Βδέι, ιέπνζ πμο μ ιέβζζημξ Άκενςπμξ ιαξ απμηαηέζηδζε ηαζ ηενδίζαιε πάθζ ηδ ιαηανζυηδηά ιαξ. Σναβμφδα, Μμφζα Οονάκζα, ηδ ιοζηζηή αμοκμημνθή ημο Ονέιπ ή ημο ζκά πμο εκέπκεοζε αοηυκ ημκ αμζηυ, πμο πνχημξ δίδαλε ημκ πενζμφζζμ ζπυνμ. Βκ ανπή ελδβμφζε πχξ μ μονακυξ ηζ δ βδ ελήθεακ απ‘ ημ Υάμξ: ή, ακ μ θυθμξ ηδξ ζχκ εοδαζιμκία πενζζζή ζμο πάνζγε ηαζ ηεθανζζηυ νοάηζ ένεε βνήβμνμ ζακ εεσηή πνμθδηεία μο έιμζαγε ηναβμφδζ…. Σδσλ Μίιηνλ (κεηάθξαζε . .)
[58]
Να πνιεκψ ην Ώαζηιηά ηνπ Οπξαλνχ (απφ ην «Χαμένορ Παπάδειζορ») Σζ ηαζ ακ πάζαιε ηδκ ιάπδ? Αεκ πάεδηακ υθα, δ αδάιαζηδ εέθδζδ, ηαζ δ πνμζήθςζδ ζηδκ εηδίηδζδ, ημ αεάκαημ ιίζμξ, ηαζ ημ ημονάβζμ πμηέ κα ιδκ οπμηφρς ή κα παναδμεχ. Καζ ηζ άθθμ ιπμνεί κα ζδιαίκεζ ημ κα ιδκ παναδμεχ? ηζ δ δυλα πμηέ δεκ ε' απμιαηνφκεζ απυ ιέκα ηδκ μνβή ή ηδ δφκαιή ηδξ... .......... Πυζμ ιζζχ ηζξ αηηίκεξ ζμο ήθζε, ζμο θές υηζ πχξ ήιμοκ πνζκ πέζς ιμο εοιίγμοκ, ηδ δυλα πμο ηάπμηε επάκς απυ ηδ δζηή ζμο ζθαίνα είπα, ιέπνζ πμο δ αθαγμκεία ηαζ πζυηενμ δ θζθμδμλία ιε πέηαλε ηάης κα πμθειχ ζημκ μονακυ ιε ημκ αζφβηνζημ ααζζθζά ημο Οονακμφ... Σδσλ Μίιηνλ
[59]
Ζ αξιόη Μηνύ (Charlotte Mew, 1869-1928) γελλήζεθε ζην Λνλδίλν. Καζαξφαηκε ιεζβία, ρηππεκέλε απφ ην πάζνο πνπ δελ έβξηζθε αληαπφθξηζε, θαζψο θαη απφ ηνλ θφβν ηεο ηξέιαο, πέξαζε ηε δσή ηεο ζηελ έζραηε έλδεηα θη απειπηζία. Απηνθηφλεζε ην 1928.
ην δξφκν γηα ηε ζάιαζζα Δ ιζα ηδκ άθθδ πνμζπενάζαιε, βονίζαιε, ζηαεήηαιε θζβάηζ ηζ φζηενα ζοκεπίζαιε ημ δνυιμ. Ββχ, πμο έηακα άθθεξ κα βεθμφκ, δεκ πήνα απυ ζέκα μφη' έκα ηυζμ δα παιμβεθάηζ, ια ζε ιζα ιένα ιέζα δεκ ημοκήεδηακ αμοκά, πνέπεζ ηακείξ κα πενζιέκεζ, βζα ηάπμζα πνάβιαηα, ανηεηά. Ώπ' υθα πνχηα, εέθς ηχνα ηδ γςή ζμο' πνζκ παεχ, ημκ ηυζιμ πμο 'πεζξ ζηα πανάλεκά ζμο ιάηζα εέθς κα δς. Αεκ έπεζ άκεδ εφεοια, πνάζζκα, κα δζαθέλς, ια ιέζα ζηα ηαθέ πςνάθζα, ίζςξ έκα ιμκαπά πμνθονυ ακεάηζ κα ζοθθέλς. Τπάνπεζ πάκηα ηάηζ υιμνθμ εαννχ ζηδ βηνίγα εάθαζζα, ζημ ζημφνμ μονακυ. Να δς ημκ ηυζιμ ζηδ ιαηζά ζμο δε ι' αθήκεζξ ηαζ ηδ γςή ζμο εέθς, ια δε ιμο ηδ δίκεζξ. Σχνα, πίζς ζηα πνυκζα ακ ράλς, εα ζε ανς ζη' Ώοβμφζημο ημ πςνάθζ κεανή. Σμ πνυζςπμ, ηζξ ζηέρεζξ ζμο, είζαζ παθθυιεκ' υκεζνμ ζε θνάπηδ ημονκζαζιέκμ, εα ‗εεθα, δ θαφθδ, η' υιμνθμ ημ πνυζςπμ ζμο δαηνοζιέκμ, ια πζμ πμθφ εα ήεεθα κα ζ' είπα βεθαζηή. Σμ ηχνα δε ιμο θηάκεζ, μφηε ημ πηεξ, ια πακηεπυπηδξ είκαζ ιυκμ μ Θευξ. Σμ ιάηνμξ ζμο ζηδ πθυδ, ιεξ ζημ θςξ, ηζξ ανμπενέξ, ηζξ άβνοπκεξ κοπηζέξ. Πεξ ιμο, ηζ αξ είκαζ ιάηαζμ πμο νςηχ, ηζξ εβημπέξ ζημκ ημίπμ, ζμο γδηχ, πμο ζηανθαθχκμκηαξ δείπκακε κα ρδθχκεζξ• ηζξ εβημπέξ ημο ημίπμο ζμο, εηεί... ε πνμηζιχ υπςξ ήζμοκα ιζηνή. Θα θαίκεηαζ αοηυ πμο θές παγυ [60]
μφηε ιζα ιένα δε ζε έπς γήζεζ εβχ... Αε ιε πεζνάγεζ. Αε ε' αββίλς ηα ιαθθζά ζμο μφηε ε' αημφς ημ πηφπμ ηδξ ηανδζάξ ζμο ηζ αξ είκ' εηεί. Καζ ζακ πμοθί πεημφιεκμ πμο θεφβεζ ηαζ κα ηαείζεζ ζηα ηθαδζά δε ζηένβεζ, έηζζ αββίγμκηαξ ημ πένζ ζμο εβχ ζ' άημοζα: Σμ παζδί πμο ήζμοκ πνμηζιχ. Μζηνμφθα, ηαζηακή, βθοηζά... Κζ ήζμοκα πάκηα ηυζμ ζμαανή, αανζά; Πάκηα, κμιίγς. Μα έθα ηυηε, δχζε ημ πένζ ημ ιζηνυ ζμο κα ηναηήζς ηαζ ιεξ ημ ζφιπακ ηςκ ιαηζχκ ζμο δε εα εζζδφζς. Αε εέθς κα ηνμιάλς υ,ηζ αβαπχ μφηε εα ήεεθα εζέκα κα εκμπθήζς. Μα εέθς ηδ γςή ζμο, πνζκ θφβεζ δ δζηή ιμο αζιμνναβμφζα, ηχνα, ηζ υπζ ζημ μονάκζμ ηαηυπζκ, έκα παιυβεθμ δζηυ ζμο κ' απμζπμφζα. Σμ πζμ ηνεθυ ιμο πάεμξ, ηάπμζμζ είπακε πεζ, ήηακ κα εέθς ηδ εθήκδ, ηάπμζεξ θμνέξ ηδκ είπα ανεζ. Ξένεζξ, ζημ ζμφνμοπμ εκυξ πμοθζμφ ηναβμφδζ ηεθεοηαίμ, ζημ ζπίηζ βφνς κοπηενίδαξ πέηαβια, ιαφνα ηα δέκηνα, θυκημ μ μονακυξ, ηζ φζηενα ηδξ κοπηζάξ ζημηείκζαζια ιμζναίμ. Πμηέ πζα ηδ ζηζά ζμο δε εα δς λακά ζε ηάπμζμ δνυιμ θςηεζκυ. ηδκ άηνδ ημφημο 'δχ ηδ ζημηεζκή, πμζακμφ θςκή, πμζακμφ θζθί ζε πενζιέκεζ; Λεξ ηαζ πμηέ εα ιμο 'πεξ πεζ. Αε εα ‗καζ ημ δζηυ ιμο ημ θζθί, υπζ εβχ, ηζ αξ πενπαηήζμοιε ιαγί δε εα ‗κ' δ πμφθηα δ δζηή ιμο ιε ηανπμφξ πμο απ' ημ πςνάθζ ζμο εα είκαζ ιαγειέκμζ. Δζφπαζε... Μα δε εα πνμηζιμφζεξ κα πεεαίκεζξ ηάης απυ ανυκημοξ ηακμκζχκ, ακηί άθθμκ κα έπεζξ ηζ υπζ ειέκα; Ββχ, αθήεεζα θές, εα πνμηζιμφζα! Ώηυια ηζ ακ δεκ ήιμοκ ηχνα εδχ, ζήιενα, αφνζμ, ηδ πνμκζά πμο ιπαίκεζ... Χζηυζμ ηδ γςή δε ζμο αθαζνχ, ια παναδέλμο ημ ζε ιέκα, αβαπδιέκδ, πςξ κα βεθάζεζξ ζ' έηακα, ιπμνμφζα. αξιφη Μηνπ (κεηάθξαζε: Ίιβηα Παπαειηνχ
[61]
Ο Έληβηλ Μνπίξ (Edwin Muir, 1887–1959) ήηαλ θφηνο πνηεηήο ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξαζηήο θπξίσο ησλ έξγσλ ηνπ Κάθθα
Κχθινο θαη Σεηξάγσλν "αξ δίκς ημ ιζζυ απυ ειέκα· πζ παναπάκς, ιήπςξ ηαζ δχζς Λααέξ βζα ρεοδμνηία. Γζα πάνδ ιμο, βζα πάνδ ζαξ Σμ ήιζζο εα πάνεηε;" "Μζζυ δεκ εα πάνς μφηε εα δχζς, Γζαηί αοηυξ πμο δίκεζ ηα δίκεζ υθα. Με ιζζά δεκ ιπμνείξ κα γήζεζξ· Άζε θμζπυκ ηα ειπυδζα κα πέζμοκ, ε έκα ηφηθμ ηα έπεζξ υθα." Έκαξ ζμθυξ ηαζ ανπαίμξ ηαηαθνμκδηήξ Μμο είπε ηάπμηε: "Να πνμζέπεζξ Σμ δνυιμ πμο δεκ έπεζ βςκίεξ ηζξ μπμίεξ ιπμνείξ κα πνμκμηνζαήζεζξ ηαζ κα ημζηάγεζξ. Αζάθελε ημ ηεηνάβςκμ. Καζ άζε ημκ ηφηθμ κα ηνέπεζ Σμκ αανεηυ ηαζ πονεηχδδ αβχκα ημο. Βζφ, αβαπδιέκε ιμο, είζαζ έκαξ· Αείλε ηδκ ροπή ζμο ζημ πνυζςπμ ζμο· Αζαηήνδζε ηδ εέζδ ζμο. Αχζε, αθθά κα έπεζξ ηάηζ κα δχζεζξ Κακέκαξ άκενςπμξ δεκ ιπμνεί κα ζε εέθεζ υθμ. Γήζε, ηαζ ιάεε κα γεζξ. ηακ υθα ηα ειπυδζα πέζμοκ Αεκ είζαζ ηίπμηα. ·ληβηλ Μνπίξ
[62]
Ο Βξεηαλφο πνηεηήο Ρίηζαξλη Μπέξελγθάξηελ (Richard Berengarten) γελλήζεθε ην 1943 ζην Λνλδίλν. Έρεη εθδψζεη πνιιέο πνηεηηθέο ζπιινγέο, ηα δε έξγα ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πεξηζζφηεξεο απφ 90 γιψζζεο.
Μηα εβάζκηα Κπξία ημ θανάνζυ ηδξ, ζεζνά η‘ αβάθιαηα ακαεδιαηζηά ηδξ Ίζζδμξ, ημο έναπδ, ημο Οζίνδ, ημο ςηνάηδ ηαζ ημο Εδζμφ. θμοξ ημοξ ηζιά, ημκ ηαεέκακ ηδκ ηαηάθθδθδ ιένα. Βίκαζ ιζα ζεαάζιζα ηονία· ημκ πθμφημ πνδζζιμπμζεί ηαζ ηδκ επζννμή ηδξ – αιεθδηέα δεκ ηα θεξ, ηα ιέζα πμο δζαεέηεζ – βζα κα δζαζθαθίζεζ ηδκ εέζδ ηδξ. Σδκ ιμίνα ηδξ, επίζδξ.
Οη Ύγαπεκέλνη ηδκ απέκακηζ υπεδ μ ηαεέκαξ ιαξ απμπαζνεηά ημκ άθθμ. Αζαηνίκμκηαζ μζ ιμνθέξ ιαξ· ηα πνυζςπα εμθά ιέκμοκε υιςξ ηαζ μζ θςκέξ ιαξ μφηε αημφβμκηαζ ελαζηίαξ ημο ακέιμο ηαζ απμζηάζεςκ αβεθφνςηςκ. Καεχξ ζε ημζηχ αημφς ηδκ δζηή ιμο θςκή κα θέεζ είιαζ γςκηακυξ αθθά εζφ έπεζξ πεεάκεζ. Μεηά εοιάιαζ, ζακ θηάζμοκ ηα θυβζα ιμο εηεί μ κεηνυξ εα είιαζ εβχ. πζ εζφ. Ρίηζαξλη Μπέξελγθάξηελ (κεηάθξαζε: Παζράιεο Νηθνιάνπ)
[63]
Ο Ρόκπεξη Μπεξλο (Robert Burns, 1759-1796) είλαη ν εζληθφο πνηεηήο ηεο θνηίαο. Πέξαζε ηα πεξηζζφηεξα ρξφληα ηνπ σο γεσξγφο, θαηφξζσζε φκσο λα κνξθσζεί κειεηψληαο κφλνο ηνπ. Άξρηζε λα γξάθεη πνηήκαηα (ζηε ζθσηηθή δηάιεθην) ηα νπνία εθδφζεθαλ κε κεγάιε επηηπρία. Πέζαλε ην 1796 ζε ειηθία ηξηάληα επηά ρξφλσλ. Ο Μπεξλο ζεσξείηαη ν κεγαιχηεξνο ιπξηθφο πνηεηήο ησλ Βξεηαληθψλ λήζσλ κεηά ηνλ έιιευ.
Καηάιπκα ημ δνυιμ δφζημθμ, ιεξ ζηα αμοκά ζημηείκζαζε, Καζ μ πζμκζάξ ιεβάθςκε ημ νίζημ. Σμ πζυκζ ιε ηνοπμφζε ηζ μ αέναξ ιάκζαζε, Καζ δεκ ιπμνμφζα ηαηάθοια κα ανίζης. ηδκ ηφπδ ιμο ημπέθα ιζα οκάκηδζα ζημκ δνυιμο ιμο δζήιενμ, Πμο πνυηεζκε εοβεκζηά ημ ζπίηζ ηδξ κα ιπς ημ απυιενμ. Καζ οπμηθίεδηα ααεζά ιπνμζηά ηδξ, ‘ αοηήκ πμο απ‘ ηδκ παβςκζά ιε είπε ζχζεζ. Τπμηθίεδηα λακά ιπνμζηά ηδξ Καζ παναηάθεζα ημ ηνεαάηζ κα ζηνχζεζ. Βηείκδ άπθςζε θεοηυ πακί Με ηα οπυθμζπα, ηα θηςπζηά, Καζ ιε ηενκχκηαξ ιε μίκμ ηαζ ανκί, Μμο εοπήεδηε υκεζνα βθοηά. Να θφβεζ ήηακ έημζιδ. Σζ ηνίια! Ώθθά… Γζα κα ζχζς ηδκ ηαηάζηαζδ – πάθζ, Ρχηδζα ηδκ ημπέθα ζζβαθά: «Μήπςξ οπάνπεζ ηάπμζμ πνμζηεθάθζ;» Μμο έθενε ημ ιαλζθάνζ, Καζ παιμβέθαζε δ ημπεθζά ιμο. Ήηακ ηυζμ εθηοζηζηή, ζηε ηδκ άνπαλα ζηδκ αβηαθζά ιμο. [64]
Σα πείθδ ιμο άββζλακ ημ ιάβμοθυ ηδξ απαθυ, Σα ιάηζα ηδξ έθαιρακ εθζιιέκα: «Βάκ ιε ζέαεζηε, παναηαθχ, Ώθήζηε ιε, είιαζ πανεέκα!» Ήηακ λακεά ηα ζβμονά ηδξ ιαθθζά, Καζ δ ημνιμζηαζζά ηδξ, εθάηζ. Ήηακ πζμ ιονςδάηδ απυ ηδκ ηνζακηαθοθθζά, Βηείκδ πμο ιμο έζηνςζε ημ ηνεαάηζ. Σα ζηήεδ ηδξ ήηακ ζηνμββοθά, άιπςξ μ πεζιςκζάξ ιε αμνζαδάηζα Με ηδκ ακάζα ημο ζάνςζε, Ώοηά ηα δομ ιζηνά θμθάηζα. Σα ιάηζα ηδξ ήηακ αββεθζηά, Καζ ιε ηνααμφζακ ζημ ιοζηζηυ ιμκμπάηζ. Φζθμφζα ηδ ζηα πείθδ ηδξ βθοηά, Βηείκδ πμο ιμο έζηνςζε ημ ηνεαάηζ. Σνειάιεκδ, ιε ιάηζα ηθεζζιέκα, Μμο έδεζλε οπμηαβή, Καζ ιεηαλφ ημο ημίπμο ηαζ ειέκα, Ώπμημζιήεδηε ηδκ χνα ανβή. Με ηδξ διέναξ ημ πνχημ θςξ, Σδκ θίθδ ιμο ημζημφζα ιαβειέκμξ. «Με ηαηαζηνέραηε!», ιμο είπε εοθααχξ, Βκχ εβχ δεκ άημοβα, μ ενςημηαιέκμξ. Φζθχκηαξ αθέθανα οβνχκ ιαηζχκ, Καζ ιπμφηθεξ ηςκ ζβμονχκ ιαθθζχκ, Σδξ είπα, πςξ πμθθέξ θμνέξ Θα πάεεζ ηέημζεξ ζοιθμνέξ. Έπεζηα πήνε ημ αεθυκζ Καζ ημ πμοηάιζζυ ιμο ηάεζζε κα δζμνεχκεζ. Γεκανζάηζημ πνςί, δίπθα ζημ παναεφνζ Με ημ αεθυκζ έπηζγε… βεθφνζ. Πεηάκε ιένεξ ηαζ πνυκζα πενκμφκ, Γεκκζμφκηαζ πζμκμεφεθθεξ ηαζ πέθημοκ ηνάηδ, Ώθθά δεκ πνυηεζηαζ κα λεπάζς πμηέ, Ώοηήκ πμο ιμο έζηνςζε ημ ηνεαάηζ. Ρφκπεξη Μπεξλο (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[65]
Ο Οπίιηακ Μπιέηθ (William Blake, 1757-1827) ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο Άγγινπο πνηεηέο θαη παξάιιεια δσγξάθνο, ραξάθηεο, εηθνλνγξάθνο θαη, κπζηηθηζηήο.
Μηα ζεία εηθφλα H ααναανυηδηα έπεζ ιζα ακενχπζκδ ηανδζά Ο θευκμξ ημ ζπήια ημο ακενχπζκμο πνμζχπμο Ο ηνυιμξ είκαζ δ εεία ακενχπζκδ ιμνθή H ιοζηζηυηδηα ημ νμφπμ ημο ακενχπμο. Σμ ακενχπζκμ νμφπμ είκαζ ζίδενμ ποηυ H ακενχπζκδ ιμνθή πφνζκμξ ηαοζηήναξ Σμ ακενχπζκμ πνυζςπμ ηαιίκζ ζθαθζζηυ H ακενχπζκδ ηανδζά απυνηαβμξ ηναηήναξ.
Σξαγνχδη Σζ υιμνθα ηνζβφνζγα πςνάθζ ημ πςνάθζ ηαζ έκζςεα μθάηενδ ηδ εενζκή ηδ δυλα, ιέπνζ πμο εβχ μ πνίβηζπαξ ημο ένςηα ημκ είδα ‗ηείκμκ πμο ζφνεδηε υιμνθα ιέζα ζηζξ δθζαπηίδεξ. θα ηα ηνίκα ιμο ‗πθελε κα αάθς ζηα ιαθθζά ηαζ νυδα ηαηαηυηηζκα κα έπς βζα ζηεθάκζ, ζημοξ ηήπμοξ ημο ιε ηνάαδλε ζηδκ ηυζδ μιμνθζά πμο υθεξ μζ πνοζέξ πανέξ ακείγμοκ ημ ημηζάκζ. Σμο Μάδ μζ βθοημδνμζζέξ κυηζζακ ηα θηενά ιμο ηζ μ Φμίαμξ θθυβζζε ι‘ μνιή ηδκ υιμνθδ θςκή ιμο, ζηα λαθκζηά ιε έπζαζε ιε δίπηο ιεηαλέκζμ ηαζ ζε ηθμοαί ιε έηθεζζε πνοζυ ιαθαιαηέκζμ. Ώπ‘ έλς εηείκμξ ηάεεηαζ, ημο ανέζεζ κα ι‘ αημφεζ ηζ φζηενα ιε παιυβεθμ ζηα πένζα ημο ιε παίγεζ, ι‘ ακμίβεζ ημ πνοζυ θηενυ πμο ηχνα δεκ πεηάεζ, δ θεοηενζά ιμο πάεδηε ηζ εηείκμξ ημ βθεκηάεζ. [66]
Οπίιηακ Μπιέηθ (κεηάθξαζε Γηάλλεο Λεηβαδάο)
Ζ Διίδακπεζ Μπξάνπληγθ (Elisabeth Barett Browning, 1806-61) ήηαλ ζχδπγνο ηνπ πνηεηή Ρόκπερη Μπράοσληγθ. Πνηήηξηα πνιχ δεκνθηιήο ηφζν ζηε Βπεηανία φζν θαη ζηηο ΖΠΑ. Αλζνινγία ησλ έξγσλ ηεο εμέδσζε ν Ρφκπεξη ακέζσο κεηά ην ζάλαηφ ηεο. Σα ονέηα ηηρ Ποπηογαλίδαρ ήηαλ αξθεηά ηνικεξά εξσηηθά πνηήκαηα γηα ηε βηθησξηαλή Αγγιία θαη πήξαλ απηφ ηνλ ηίηιν γηα θαλεί φηη γξάθηεθαλ απφ κηα μέλε.
νλέηα ηεο Πνξηνγαιίδαο Πχξ ζ‘ αβαπάς; Ώξ ανζειήζμοιε ημοξ ηνυπμοξ‘ ιε ημ εφνμξ, ιε ημ αάεμξ, ιε ημ φρμξ, ζ‘ αβαπάς υπμο δ ροπή ιμο ιπυνεζε κα θηάζεζ, ζακ θηενμοβίγεζ πένα απυ ηα μναηά, ζηδκ ημνοθή ηδξ φπανλδξ, πνμξ ηδκ ζδεαηή ηδξ εεία πάνδ. Μα ζ‘ αβαπάς ηαζ ζηζξ πζμ απθέξ ηδξ ηαεδιενζκήξ γςήξ ιαξ έβκμζεξ‘ ιε ημ θςξ ημο ήθζμ ηαζ ιε ημο ηακηδθζμφ ημ θςξ. Καζ ζ‘ αβαπάς εθεφεενα ςξ είκαζ μζ άκενςπμζ πμο βζα ημ δίηζμ αβςκίγμκηαζ‘ ιε αβκυηδηα ζ‘ αβαπάς ςζάκ κα βφνζγα απυ ηδ Λεζημονβία‘ ηαζ ιε ημ πάεμξ ζ‘ αβαπάς πμο αάγς ζημοξ παθζμφξ ηαδιμφξ ιμο‘ ηαζ ιε ηδκ πίζηδ ζ‘ αβαπάς ηςκ παζδζηχκ ιμο πνυκςκ. Καζ ζ‘ αβαπάς ιε ιζα αβάπδ πμο κυιζγα πςξ έπαζα ζακ έπαζα ηα ζδακζηά ιμο. Με ηζξ ακάζεξ ζ‘ αβαπάς ηαζ ηα παιυβεθα ηαζ ιε ηδξ γςήξ ιμο μθυηθδνδξ ηα δάηνοα. Κζ ακ ημ εεθήζεζ μ Θευξ εα ζ‘ αβαπάς αηυια πζυηενμ αθμφ πεεάκς. [67]
Διίδακπεζ Μπξάνπληλγθ (κεηάθξαζε Κωλ. Σζάηζνπ)
Ο Ρόκπεξη Μπξάνπληλγθ (Robert Browning, 1812-89) ήηαλ Βρεηαλός ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο, απφ ηνπο πην δηαθεθξηκέλνπο ηεο βηθησξηαλήο επνρήο. Ήηαλ ζχδπγνο ηεο Διίδακπεζ Μπράοσληλγθ.
ανχι ………………………………………… Βζηέημηακ μθυζζμξ ζακ ηδξ ζηδκήξ ημ ζηφθμ, ιε ιπνάηζα μθάκμζπηα, ζα δομ ηεκηυλοθα απθςιέκα πμο, ζηαονςηά ζηδ ιέζδ πακ, απυ ιζακ άηνδ ζηδ άθθδ Οφη‘ έκα κεφνμ ημο ηέκηςκε, ιμκ‘ ηνέιμκηακ εηείεε ηαεχξ ημ ααζζθυθζδμ, ηυιμο ημο ένεμοκ μζ πυκμζ, απ‘ ηδ βεκζά ημο λέιαηνα ηδκ αθθαλζά πνμζιέκεζ ηζ απυ ημ πεφημ ηνέιεηαζ αανφηαημ, χζπμο κα ‗νεεζ δ θεοηενζά ηδκ άκμζλδ – πανυιμζα αβημιαπμφζε αμοαυξ, ηοθθυξ ςξ ηαζ μ αμφθ λενυξ ηζ απμζαμθςιέκμξ. …………………………………………………………………… Κζ έπαρα, ηαζ ηδκ ακαπκζά ιμο ηνάηδζα ζε ηέημζα ζζςπή ηαζ ακαιενίγμκηαξ αθμοβηναγυιμοκ ‗ ηζ υθδ ιε ιζαξ δ ηέκηα εηνάκηαλε, βζαηί ακαηνζπζαζιέκμξ ακαηζκάπηδηε μ αμφθ μ δοκαηυξ ηαζ ζπίεεξ άνπζζακ ηαζ ζασηεφμκηακ απ‘ υθα ηα πεηνάδζα, πμο λάθκμο ηδξ ηζάναξ ημο ημ ηίκαβια ελοπκήζακ‘ απ‘ η‘ ακηνεζςιέκ‘ ανπμκηζηά γαθείνζα, απ‘ ηα νμοιπίκζα ηα ροπενά ηαζ βηανδζςιέκα, ιυκμ ζημ ηεθάθζ‘ ια ημ ημνιί δε ζάθερε ηζ έιεζκε μθυζζμ αηυια ηνειάιεκμ. Συη‘ έζηορα ηαζ πάθζ ζημ παζβκίδζ ηζ απείναπη‘ αημθμφεδζα κα παίγς ηναβμοδχκηαξ…. Ρφκπεξη Μπξάνπληλγθ (Robert Browning) H απφδνζε ζηα ειιεληθά είλαη ηνπ Λνξέληδνπ Μαβίιε
[68]
Ζ Βξεηαλίδα πνηήηξηα Κάξνι Αλ Νηάθη (Carol Ann Duffy) γελλήζεθε ην 1955 ζηε Γιαζθφβε θαη απφ ην 1996 δεη ζην Μάληζεζηεξ. Δίλαη αλχπαληξε κεηέξα θαη δεισκέλε νκνθπιφθηιε.
Αθπαίδεπζε γηα ζρφιε ήιενα εα ζημηχζς ηάηζ. Οηζδήπμηε. ΐανέεδηα κα ιε αβκμμφκ, ηαζ ζήιενα εα ημ παίλς Θευξ. Βίκαζ ιζα ζοκδεζζιέκδ ιένα, ηάπςξ βηνίγα, δ πθήλδ ζαθεφεζ ζημοξ δνυιμοξ. Λζχκς ιζα ιφβα ζημ πανάεονμ ιε ημκ ακηίπεζνα. Ώοηυ ημ ηάκαιε ζημ ζπμθείμ. αίλπδν. Ήηακ ζε άθθδ βθχζζα, ηαζ ηχνα δ ιφβα είκαζ ζε άθθδ βθχζζα. Βηπκές ηαθέκημ ζημ ηγάιζ βζα κα βνάρς η‘ υκμιά ιμο. Βίιαζ ζδζμθοία. Θα ιπμνμφζα κα βίκς μηζδήπμηε, ακ είπα ηδκ εοηαζνία. ιςξ ζήιενα ε‘ αθθάλς ημκ ηυζιμ. Κάπμζμο ημκ ηυζιμ. Δ βάηα ιε απμθεφβεζ. Δ βάηα λένεζ πςξ είιαζ ζδζμθοία ηαζ έπεζ ηνοθηεί. Υφκς ημ πνοζυρανμ ζηδ θεηάκδ. Σνααχ ηδκ αθοζίδα. Καζ αθέπς υηζ ηαθυκ. Ο παπαβάθμξ πακζημαάθθεηαζ. Κάεε δομ αδμιάδεξ πενπαηχ ηνία πζθζυιεηνα ςξ ηδκ πυθδ βζα κα οπμβνάρς ζημ ηαιείμ ακενβίαξ. Αεκ εηηζιμφκ ημ αοηυβναθυ ιμο. Αεκ έπεζ ιείκεζ ηίπμηα κα ζημηχζς. Καθχ ζημ ναδζυθςκμ ηαζ θές ζημκ άκενςπμ υηζ ιζθά ι‘ έκα δζάζδιμ αζηένζ. Μμο ημ ηθείκεζ. Παίνκς ημ ημογζκμιάπαζνυ ιαξ ηαζ αβαίκς έλς. [69]
Ξαθκζηά ηα πεγμδνυιζα βοαθίγμοκ. Ώββίγς ημ ιπνάηζμ ζμο. Κάξνι Ύλ Νηάθη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Λακπξάθνο)
Ο Σδνλ Νηνλ (John Donne, 1572-1631) ήηαλ Άγγινο πνηεηήο θαη θιεξηθφο. Έγξαςε ζνλέηα, εξσηηθά πνηήκαηα, ζξεζθεπηηθνχο χκλνπο, επηγξάκκαηα, ειεγείεο, ηξαγνχδηα θαη ζάηηξεο.
Γ αλαηνιή ηνπ ήιηνπ Ώεζηίκδηε, βενμλεημφηδ, απαθίκςηε Ήθζε, βζαηί άναβε έηζζ, απυ ημονηίκεξ ιέζα ηαζ παναεφνζα δζαπενκάξ; Γζαηί πνέπεζ ηςκ εναζηχκ μζ χνεξ κα ζ‘ αημθμοεμφκ; Ώδζάκηνμπε, ζπμθαζηζηέ, θμοηανά, πήβαζκε κα ιαθχζεζξ Ώνβμπμνδιέκα ιαεδημφδζα ηαζ αβμονμλοπκδιέκμοξ παναβζμφξ, κ‘ ακαββείθεζξ ζημοξ ηοκδβμφξ πςξ μ ΐαζζθζάξ εα ζππεφζεζ κα ηαθέζεζξ ημοξ αβνυηεξ ζημο εενζζιμφ ηα ηαεήημκηα ιυκμ δ αβάπδ, ακαθθμίςηδ, δεκ λένεζ απυ επμπέξ ή ηθίιαηα, μφηε απυ χνεξ, ιένεξ, ιήκεξ, ημο πνυκμο ηα ζπανάβιαηα. Γζαηί εαννείξ πςξ είκαζ μζ αηηίκεξ ζμο ηυζμ αλζμζέααζηεξ ηαζ ζζπονέξ; Ββχ ιε ιζαξ, έηθεζρδ ηαζ ζοκκεθζά εα έθενκα ι‘ έκα αθεθάνζζια, ια απυ ηα ιάηζα ιμο χνα πμθθή δε εέθς κα ηδ πάζς: ακ ηα ιάηζα ηδξ δεκ ζ‘ έπμοκ ηοθθχζεζ αηυιδ ράλε, ηζ έθα αφνζμ ανβά, ηαζ πεξ ιμο ακ ηζ μζ δομ Εκδίεξ ηςκ ιπαπανζηχκ ια ηαζ ηςκ μνοπείςκ είκαζ εηεί πμο ηζξ άθδζεξ, ή ιήπςξ είκαζ εδχ ιαγί ιμο. Ρχηα βζα ηείκμοξ πμο είδεξ πεεξ ημοξ ΐαζζθείξ ηαζ εα ιάεεζξ: «θμοξ εδχ ζ‘ έκα ηνεαάηζ εα ημοξ ανεζξ». Βηείκδ είκαζ υθα ηα ηνάηδ, ηαζ υθμζ μζ πνίβηζπεξ εβχ, ηίπμηα άθθμ δεκ οπάνπεζ. Οζ πνίβηζπεξ ειάξ ιζιμφκηαζ• ζε ζφβηνζζδ ιε ιαξ, μζ ηζιέξ υθεξ απμιζιήζεζξ, υθα ηα πθμφηδ αθπδιείεξ. Βζφ, Ήθζε, είζαζ εοηοπήξ ηαηά ημ ήιζζο βζαηί ημ ζφιπακ υθμ έπεζ έηζζ ζοιπηοπεεί. Σμ βήναξ ζμο εέθεζ άκεζδ, ηζ αθμφ ηαεήημκ ζμο είκαζ ημκ ηυζιμ κα εενιαίκεζξ, ηυηε ημ έπεζξ ηάκεζ εενιαίκμκηαξ ειάξ. Ρίλε ηζξ αηηίκεξ ζμο εδχ ζ‘ ειάξ ηαζ εα θςηίζεζξ ηδκ οθήθζμ. Σμ ηνεαάηζ αοηυ είκαζ ημ επίηεκηνυ ζμο, μζ ημίπμζ δ ηνμπζά ζμο. [70]
Σδνλ Νηνλ (κεηάθξαζε: Ώάιιπ ΐεζπνηνπνχινπ)
Ο Φχιινο Κμίηαλε αοηυκ ημκ ρφθθμ, ηαζ πνυζελε πυζμ θίβμ είκαζ αοηυ πμο ιμο ανκείζαζ• ζηαβυκα νμφθδλε απυ ιέκα, ηαζ ηχνα νμοθά απυ ζέκα, ηαζ ζ‘ αοηυκ ημκ ρφθθμ ημ αίια ιαξ έπεζ ακαιεζπεεί. Σμ λένεζξ πςξ αοηυ δεκ ιπμνεί κα εεςνδεεί απχθεζα ηδξ πανεεκίαξ, αιανηία ή κηνμπή. ιςξ αοηυξ παίνεηαζ πνζκ ηακ ημκ ένςηα βεοηεί, ηαζ ιε ημ αίια ηαζ ηςκ δομ ιαξ θμοζηχκεζ εοηοπήξ, ηζ αοηυ, αθίιμκμ, είκαζ πζμ πμθφ απ‘ υ,ηζ εα ηάκαιε ειείξ. Ώπ, ζηάζμο, ιδ ζημηχζεζξ ζ‘ έκα ρφθθμ ηαζ ηςκ ηνζχκ ιαξ ηδ γςή, υπμο ειείξ είιαζηε ηζ απυ πακηνειέκμζ πζμ πμθφ: Ο ρφθθμξ είκαζ εζφ ηζ εβχ, αοηυξ είκαζ ημο βάιμο ιαξ ηνεαάηζ ηαζ Ναυξ• μζ βμκείξ ιπμνεί κα δοζθμνμφκ, υπςξ ηζ εζφ, υιςξ ειείξ έπμοιε ιέζα ζημοξ ιαφνμοξ αοημφξ ημίπμοξ πζα ηθεζζηεί. Μυθμ πμο ιε ηδκ παβςιάνα ζμο ζοκήεςξ ιε ζημηχκεζξ, Ώξ ιδ πνμζεέζεζξ ηαζ ζ‘ αοηυ ιζα αοημηημκία, ηνεζξ θυκμζ, ηνεζξ αιανηίεξ, είκ‘ ζενμζοθία. ηθδνή ηαζ απνυαθεπηδ, έπεζξ ηζυθαξ ημ κφπζ ζμο αάρεζ ιε αεχμο ημ αίια; Ώοηυξ μ ρφθθμξ ζε ηζ έθηαζλε; Βηηυξ απυ ηείκδ ηδ ζηαβυκα πμο απυ ζέκα νμφθδλε; ιςξ ενζαιαμθμβείξ ηαζ επζιέκεζξ ζθυδνα πςξ μφηε ζο μφηε ηζ εβχ πζμ αδφκαιμζ είιαζηε ηχνα: Ώθήεεζα είκαζ. Μάεε ηυηε πυζμ ρεφηζημζ μζ θυαμζ: υηακ εα ιμο έπεζξ δμεεί, ηυζδ ιυκμ ηζιή εα παεεί, υζδ, μ εάκαημξ ημο ρφθθμο πήνε απυ ζέκα, γςή. Σδνλ Νηνλ (κεηάθξαζε: Ώάιιπ ΐεζπνηνπνχινπ)
[71]
Ο Σόκαο Νηύιαλ (Thomas Dylan, 1914-53) ήηαλ Οπαιφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Υσξίο λα είκαζηε ηίπνη’ άιιν παξά κφλν άλζξσπνη Υςνίξ κα είιαζηε ηίπμη‘ άθθμ πανά ιυκμ άκενςπμζ, πενπαηήζαιε ιέζ‘ απ‘ ηα δέκηνα Φμαζζιέκμζ, αθήκμκηαξ ηζξ θέλεζξ ιαξ κα είκαζ ηνοθενέξ Ώπυ θυαμ ιήπςξ λοπκήζμοιε ηζξ ημονμφκεξ, Ώπυ θυαμ ιήπςξ ένεμοιε Ώευνοαα ιέζα ζ‘ έκακ ηυζιμ θηενχκ ηαζ ηναοβχκ. Ώκ ήιαζηακ παζδζά, ίζςξ κα ζηανθαθχκαιε, Θα πζάκαιε ηζξ ημονμφκεξ κα ημζιμφκηαζ, ηαζ δεκ εα ζπάβαιε μφηε ηθανάηζ, Καζ, ιεηά ημ ιαθαηυ ακέααζια, Θα ηζκάγαιε ηα ηεθάθζα ιαξ πζμ πάκς απ‘ ηα ηθανζά Γζα κα εαοιάζμοιε ηδκ ηεθεζυηδηα ηςκ άζηνςκ. Πένα απ‘ ηδ ζφβποζδ, υπςξ ζοιααίκεζ ζοκήεςξ, Καζ ημκ εαοιαζιυ βζα υζα μ άκενςπμξ βκςνίγεζ, Πένα απ‘ ημ πάμξ εα ‗νπυηακ δ ιαηανζυηδηα. Ώοηυ, ηυηε, είκαζ μιμνθζά, είπαιε, Παζδζά πμο ιε εαοιαζιυ ημζηάγμοκ η‘ αζηένζα, Βίκαζ μ ζημπυξ ηαζ ημ ηέθμξ. Υςνίξ κα είιαζηε ηίπμη‘ άθθμ πανά ιυκμ άκενςπμζ, πενπαηήζαιε ιέζ‘ απ‘ ηα δέκηνα. Σφκαο Νηχιαλ (κεηάθξαζε: Ώίιθε Σζειεκέγθνπ-Ύλησληάδνπ)
[72]
Μελ παο ζηγά ζην βξάδπ ην θαιφ Μδκ παξ ζζβά ζημ ανάδο ημ ηαθυ, Πνέπεζ κα μονθζάγμοκ ηαζ κα ηαίκε απμαναδίξ ηα βεναηεζά ακηζζηάζμο, ακηζζηάζμο ζημο θςηυξ ημκ ηεθεζςιυ . Ώκ ηαζ ημ λένμοκ μζ ζμθμί πςξ ημ ζημηάδζ είκαζ ζςζηυ, Γζαηί άκμζλακ μζ θέλεζξ ημοξ ηαζ θάιρδ πμοεεκά, Αεκ πάκε αοημί ζζβά ζημ ανάδο ημ ηαθυ. Ώπμπςνχκηαξ μζ ηαθμί, ενδκμφκ βζα ημ πμνυ Πμο ε άζηναθηε δ ζοζημθή ζε ιζα γεζηή αβηαθζά. Ώκηζζηέημκηαζ ηζ αοημί ζημο θςηυξ ημκ ηεθεζςιυ. Γζα έκα ηναβμφδζ μζ αηίεαζμζ, πηοπμφκ ημκ ήθζμ ζημ θηενυ Καζ ημ ηναβμφδζ ηάπμηε ενήκμξ ημο ήθζμο ηαηακηά. ιςξ δεκ πάκε αοημί ζζβά ζημ ανάδο ημ ηαθυ. Οζ ζμαανμί, ζπεδυκ ηοθθμί, ζημ ηέθμξ αθέπμοκ θςηεζκυ Κζ μθυπανμ ιεηέςνμ κα ηαζκ ηα ιάηζα ηα ηοθθά Κζ ακηζζηέημκηαζ ηζ αοημί ζημο θςηυξ ημκ ηεθεζςιυ. Κζ εζφ, παηένα ιμο, εηεί, ζηδξ εθίρδξ ημ αμοκυ εηθζπανχ, ηαηάνα, εοπή ηα δάηνοα ζμο ηα ζηθδνά, Μδκ παξ ζζβά ζημ ανάδο ημ ηαθυ. Ώκηζζηάζμο, ακηζζηάζμο ζημο θςηυξ ημκ ηεθεζςιυ. Σφκαο Νηχιαλ (Μεηάθξαζε : Γηψξγνο Μπιάλαο)
[73]
Ζ Κάζιηλ Ρέηλ (Kathleen Raine, 1908-2003) απφ ην Έζζεμ ήηαλ Βρεηαλίδα πνηήηξηα θαη θξηηηθφο. Έγξαςε κειέηεο, πιήζνο πνηεκάησλ θαη κεηαθξάζεηο.
Υσξηζκφο Λαηνειέκε ιμο, αοηυ είκαζ ημ ακηίμ ιμο. Σα θυβζα είκαζ ημζκά Ώθθά δ αβάπδ ζπάκζα. Γζ‘ αοηυ άθδζέ ηδκ κ‘ απμιαηνοκεεί ηνοθενά ζακ ήπμξ αζμθζχκ ζηδ ζζβαθζά. Ο πςνζζιυξ είκαζ θοπδνυξ βζα ειάξ, επεζδή ηάηζ ηεθείςζε, Ώθθά βζα εηείκμ πμο ηεθεζχζαιε, αοηή είκαζ ιζα ανπή Ώξ αθήζμοιε ηδκ αβάπδ κα θφβεζ υπςξ έκα κζμβέκκδημ πμοθί πεηάεζ απυ ηδ θςθζά, πςξ έκα πνςηυθακημ αζηένζ, πμο ηαλζδεφεζ ιέζα ζηδ κφπηα, Σμ αθέπεζξ κα πάκεηαζ απυ ημ μπηζηυ πεδίμ, ή κα αθήκεηαζ κα ηοθήζεζ ανβά ζακ δάηνο, Άζε ηδκ αβάπδ ιαξ κα παεεί απυ ημκ ηυζιμ, ζακ δέδζδ βζα ηδκ ακάπαοζδ ιζαξ ροπήξ. Άζε ηα νυδα κα θφβμοκ, ηα νυδα πμο ζηυθζγεξ ζηα ιαθθζά ιμο Κάπμζα ηαθμηαζνζάηζηδ κφπηα ζε έκα ηήπμ, ηαζ ημ ηναβμφδζ Πμο αημφβαιε απυ έκα άθθμ ζπζηζηυ, υπμο έπαζγε έκα πζάκμ• Σδ ζηζά πμο ιζα θάιπα ημο δνυιμο νίπκεζ ιέζα απυ ημ δίπηο ιζαξ ημονηίκαξ, Σμκ πμηαιυ ηδ κφπηα, ημκ ήζοπμ ηαζ ζζςπδθυ Σάιεζδ, πμο δζαηνέπεζ ημ Λμκδίκμ. ………………………………………….. Σμ πζυκζ ήηακ δζηυ ζμο ημκ πεζιχκα, ηαζ μζ παβςιέκμζ ηνφζηαθθμζ Πμο άζηναθηακ ζακ αιέεοζημζ ηαζ γαθείνζα ζηδκ αζηνμθεββζά, Πμο αφλακακ ηδκ βεςιεηνζηή ημοξ μιμνθζά ζηα ηθαδζά ηςκ γςμβυκςκ δέκηνςκ, Οζ παβςιέκμζ ηαηαννάπηεξ, ηα ημνάθθζα ζπήθαζα πάβμο, Ο ήπμξ ημο κενμφ πμο λεποκυηακ απυ ηζξ ηδβιέκεξ πδβέξ. Σμκ άκειμ ζημ αμοκυ, ημ ηζυζηζ ημο ηήπμο, Σμ πέηνζκμ ηάεζζια ηάης απυ ημκ ίηαιμ, ηδκ θςηζά ημ ανάδο, Σμ γεζηυ ζπζηζηυ ρςιί, ηαζ ηα ιήθα, ηδκ πέζηνμθα απυ ημ νοάηζ Σα αβάπδζα βζα ζέκα, ηα ηνάηδζα ζενά βζα ζέκα, αβάπδ ιμο. [74]
Ήηακ ένςηαξ. Ήηακ έκα ιε ημ βναζίδζ, Έκα ιε ηδ κφπηα, ηα γχα ηαζ ηα αζηένζα, θα αοηά είκαζ εκδηά ιέζα ιαξ, ηαζ πνέπεζ κα πενάζμοκ, Πθάζιαηα πμο μ ίδζμ ημοξ μ εάκαημξ είκαζ ημ αιάκηεοημ ιοζηζηυ ημοξ, Ώβαπχκηαξ ημ έκα ημ άθθμ ημ ηνζακηάθοθθμ πμο πνέπεζ κα ιαναεεί. Αζηυξ ζμο, επίζδξ, ήηακ μ πνμεάθαιμξ ηςκ αββέθςκ, ηακ ιπμνμφζα κ‘ αημφζς ιζα ηανθίηζα κα πέθηεζ, ή ιζα ζηάθα ανμπήξ, Ή ημκ ηνζβιυ εκυξ ιαδενζμφ, ή ηδκ πεηαθμφδα αζπιαθςηζζιέκδ ζηα δμηάνζα ηδξ ζηέπδξ. Πάθερα ιε αββέθμοξ βζα ζέκα, ηαζ ζημ ζχια ιμο Τπέιεζκα ηδκ πθήνδ εοθμβία ημο πυκμο ηδξ αβάπδξ. Ώοηή είκαζ υθδ δ αθήεεζα. Ώοηά ηα πνάβιαηα, αηνζαέ ιμο, είκαζ ιζα γςή πμο Έγδζα απυ ηδκ αβάπδ ιμο βζα ζέκα. Δ θςηζά ζηδκ ηανδζά, δ θςηζά ζηδκ εζηία, Καζ μζ ζζημνίεξ ηςκ παζδζχκ ημ ανάδο, αηυια ηαζ μ εάκαημξ ηδξ εθπίδαξ Ήηακ πμθφηζια βζα πάνδ ζμο. Πμθφηζια υθα ηα πνάβιαηα ιέζα ζημ πνυκμ Καζ εηηυξ πνυκμο. Σμ πμίδια πμο βκςνίγς, ηαζ δ ζμθία ηζ δεκ είκαζ δζηυ ιμο, ημ πμίδια πμο δεκ ιπμνεί πμηέ κα βναθηεί. ε ζέκα, ημκ έκακ άκηνα ακάιεζα ζε υθμοξ ημοξ άκηνεξ, αθζενχκς Σμκ ηυζιμ πμο βκχνζζα, ηζξ ιένεξ ηαζ ηζξ κφπηεξ ιμο, ηα άκεδ ιμο, Σμοξ αββέθμοξ, ηζξ εθίρεζξ, ηζξ ιμνθέξ ηδξ γςήξ πμο ηαεζενχκς ημ υκμιά ζμο, πμθφ πένα απυ ημοξ εαοημφξ ιαξ, ή υπμζμοξ εαοημφξ Ώοηά είκαζ πανίζιαηα ημο Θεμφ. ε ζέκα, πμο αβάπδζα ηάπμηε ηαζ βζα πάκηα, απυ εζέκα πμο πςνίγς πζ επεζδή δ ιμίνα είκαζ ηοθθή, ή δ ηανδζά ηνφα, Ώθθά επεζδή μ ηυζιμξ δεκ είκαζ μφηε δζηυξ ζμο μφηε δζηυξ ιμο, Οφηε αηυια μζ ίδζμζ ιαξ μζ εαοημί, μφηε αηυια εηείκμ πμο είκαζ ημ πμθοηζιυηενμ, Πνμζθένς υ,ηζ ιπμνχ, ηδκ γχζα ζηζβιή ιμο, Οθυηθδνδ ηδ γςή ιμο. Κάζιηλ Ρέηλ (κεηάθξαζε: Μαξία Ύλδξεαδέιιε)
[75]
Ο Μάηθι Ρόκπεξηο (Michael Symmons Roberts) γελλήζεθε ην 1963 ζην Πξέζηνλ. Δίλαη Βρεηαλός πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη κνπζηθνζπλζέηεο.
Δάεηξνο Συηε μ Θευξ παίνκεζ απ' ημ πένζ ημ παζδί ζμο ηαζ ημ ζδηχκεζ απυ ημ κεηνμηνέααηυ ημο. Λέεζ: ―Σάζζε ηδκ, πεζκάεζ ζα θφημξ.‖ Σδξ δίκεζξ θνμφηα ιε παπζέξ πέηζεξ -νυδζ, πεπυκζηνμθή ιε αάνμξ, κα ηδκ ηναηήζεζ εδχ. Βθπίγεζξ πςξ ακ θάεζ ανηεηά ημ θςξ ηαζ δ ζηυκδ ηαζ δ αβάπδ πμο οθαίκμοκ ημ δμπείμ ημο ζχιαηυξ ηδξ δεκ εα λεθηίζμοκ, μφηε εα θονάκμοκ ηυζμ πμο κα ηδκ δζαπενκά μ ήθζμξ ημο πνςζκμφ, ακίζηζςημξ, αηέναζμξ. Με ηάπμζμκ ηνυπμ αοηή δ ακάκδρδ έημρε ιε ημ ιαπαίνζ ημκ θυαμ ημο εακάημο, ηδξ πανμοζίαξ ημ πθήβια. Σάζζε ηδκ ρδηυ ανκί, αοβυ, άγοιμ άνημ: αξ' ηα ιονςδζηά, έπεζ ιζα μδοκδνή κδζηεία πμο πνέπεζ κα δζαηυρεζ. Κάηζε πθάζ ηδξ, ζπίζε ηδξ θθμφδεξ κα πμνηάζεζ, ηαζ δεξ πχξ δ αοβή πμηίγεζ πνχια ημ θνεζημπθοιέκμ πνυζςπυ ηδξ. Μάηθι Ρφκπεξηο [κεηάθξαζε: Παλαγηψηεο Δσαλλίδεο] [76]
Ύλαθσρή Λμζπυκ πχξ πάεζ ημ πνάβια; Μεζήθζηδ βοκαίηα ηναηάεζ ζακ ανέθμξ κέμ άκηνα (παθζυ πμθειζζηή) ζε king size ηνεαάηζ λεκμδμπείμο. Γθείθεζ ηδκ μοθή, ημ ηφνηςια ημο χιμο ημο ηαεχξ αοηυξ ημζιάηαζ, ζακ βζα κα αβάθεζ απυ ηα ηφηηανα αναπίμκα κέμ ηαζ δοκαηυ, ή θηενυ. εκηυκζα απυ ιεηάλζ ηαζ κήια γαθμνάξ, παθάηζ ζηδκ ανπαία αιανηάκδδ. Υάζηεζ ημ ζηυια ημο, ηαζ ζζςπδθυ έκα ζιάνζ ιέθζζζεξ ηνεθαίκεζ ημ δςιάηζμ. Να –ζηέθηεηαζ εηείκδ– πώο πέθηεη ην βξάδπ, αιιά πνηέ δελ έκεηλα επαξθώο αθίλεηε γηα λα ην δω. Κζ έηζζ ανπζκά ημ πνάβια, ζηδκ βαιήθζα ζμοίηα ημο Intercontinental, ηαεχξ ηα πνχηα αοημηίκδηα πανααζάγμοκ ηα μδμθνάβιαηα.
Room service Ώθθενβζηυξ ζηδκ ενςιέκδ ημο, λοπκά ηάεε επυιεκμ πνςί ιε έκα πθέβια δνυιςκ ηαζ πμηαιχκ: πάνηδξ πάκς ζημ δένια ημο, εζξ ικήιδκ ηςκ δαηηφθςκ ηδξ. νεζα ηυηηζκα ακάβθοθα, ηάεε αδζέλμδμ ηάεε θζδςηή θίικδ, ζπείνα ηαζ δζπάθα είκαζ μθμγχκηακα, ζπεδυκ παναείκαζ – ακοπυθμνα. Σμ πνςζκυ ηνοχκεζ έλς απυ ηδκ πυνηα ημο. Ο ακεθηοζηήναξ ημο λεκμδμπείμο εηπκέεζ. Σμ ηδθέθςκυ ημο πηοπάεζ ιέπνζ κα λακαζςπάζεζ, ηζ αοηυξ, ιυκμξ, βοικυξ λαπθχκεζ ζε λέζηνςημ ηνεαάηζ ηαεχξ δ πεεζζκμαναδζκή βεςβναθία οπμπςνεί. Οφηε πζμ πμθφ απ' υ,ηζ εοπυηακ, μφηε πζμ θίβμ: θςξ ήθζμο, ηζ δ οπμβναθή ηδξ. [77]
Μάηθι Ρφκπεξηο [κεηάθξαζε: Παλαγηψηεο Δσαλλίδεο]
Ο Οπίιηακ αίμπεξ (William Shakespear, 1564-1616) ππήξμε κεγάινο ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Θεσξείηαη κηα απφ ηηο θνξπθέο ηεο παγθφζκηαο ινγνηερλίαο. Σα έξγα ηνπ θσκσδίεο θαη ηξαγσδίεο παίδνληαη ζηα ζέαηξα φινπ ηνπ θφζκνπ ζπλερψο απφ ηνλ 16ν αηψλα.
νλέην αξ. 1 Μαηάνζ μζ κζμζ ηζ ςναίμζ πζυηενμζ κα ‗καζ, ηδξ μιμνθζάξ μ ακευξ ιδ ιαναεεί ζακ θφβμοκε ιζα ιένα μζ πμο βενκάκε ζημ ηαίνζ δ εφιδζδ κα ιδ παεεί. Μα ιεξ ζηδ θςηεζκή ζμο ηδ ιαηζά, ηνχβεζ‘ εζφ απ‘ ηδ θθυβα ημο θςηυξ ζμο ηζ υπμο ήηακ πθμφηδ, δ θηχπεζα ιέκεζ πζα ηαηυξ ζμο μπηνυξ, μ μθυβθοημξ εαοηυξ ζμο. Βζφ, ιε ηδκ πζμ μθυδνμζδκ εζδή ημο ηυζιμο, πμο άββεθμξ ημο εένμοξ είζαζ, εα ‗ανεζξ εκηυξ ζμο, αεχμ ιζηνυ παζδί ηζ υζα ηναηείξ βζα ζε, ηυζα ζηενείζαζ. Αείλ‘ μίπημ ή θάημκ πζα ημκ ηυζιμ αοηυκε: μ ηάθμξ κα ημκ θάεζ ηζ εζφ, βναθηυ ‗καζ. (κεηάθξαζε Παλαγηψηεο Πάθνο)
νλέην αξ. 2 Υεζιχκεξ ζακ πενάζμοκε ζανάκηα ηζ μνβχζμοκ ημ ημνιί ημ πμεεζκυ, ηδξ κζυηδξ ζμο δ κηοζζά, δ πμο‘ πεξ πάκηα εε κα ‗καζ πζα ζημοπίδζ εθεεζκυ. Κζ ακ ζε νςηήζμοκ δ μιμνθζά ζμο πμο ‗καζ, ηζ μ εδζαονυξ ζμο, εηείκμ ζμο ημ πάεμξ, εα ‘κ‘ άδεζα λζπαζζά, πςξ ηαημζημφκε ιεξ ζηςκ ιαηζχκ ζμο - ακ πεζξ – η‘ άιεηνμ αάεμξ. Πυζδκ ηζιή δ δζηζά ζμο εα ‗πε εζδή ακ έθεβεξ: ―Σδκ πνυηενή ιμο πάνδ [78]
εα θηάζεζ αοηυ ιμο ηα‘ υιμνθμ παζδί‖, πμο απυ ηδκ μιμνθζά ζμο εα ‗πεζ πάνεζ. Γένμξ ζακ εα ‗ζαζ, αοηυξ εα ηαίεζ εκηυξ ημο ημ αίια ζμο ημ ηνφμ, ημ ζακ ηα‘ αννχζημο. (κεηάθξαζε: Παλαγηψηεο Πάθνο)
νλέην αξ. 3 Πεξ ζηδ ιμνθή πμο αθέπεζξ ζημκ ηαενέθηδ, είκ‘ χνα δζάδμπμ κα ηάκεζ - δζυηζ ακ δε αζαζηείξ εα πμοκ βζα ζε, ημκ ηθέθηδ, πςξ ιζαξ βοκαίηαξ ηυαεζξ ηδ ιδηνυηδ. Πμζα ηυνδ αβκή ζημκ άεζπηυ ηδξ ηάθνμ, ζακ ημ βεςνβυ κα ζπείνεζξ, δε ε‘ αθήζεζ; Καζ πμζμξ ακυδημξ κάνηζζζμξ ζε ηάθμ ςξ εεξ εζφ - ημ ιέθθμκ εε κα ηθείζεζ; Καενέθηζζια ηδξ ιάκαξ ζμο, δζαηνίκεζ ηδκ μιμνθζά ηδξ, ιέζα ζμο, ηδκ πνχηδ. Γένμξ ηζ εζφ εα αθέπεζξ - ζακ ηζ εηείκδ ιεξ ζημ παζδί ζμο ηδ πνοζή ζμο κζυηδ. Μα ακ εεξ γςή ζηδ θήεδ κα εαθηεί, ενβέκδξ παξ ηζ δ εζδή ζμο πάεζ ηζ αοηή.
νλέηην αξ. 18 Να πς πςξ ιμζάγεζξ ιε ηαθμηαζνζά; Μα ‗ζο ‗ζαζ πζμ βθοηζά ηαζ ιεηνδιέκδ. Σ‘ άκεζα ημο Μάδ μζ ακέιμζ ζα εενζά δένκμοκ. Σμ εένμξ βνήβμνα πεεαίκεζ. ΐάκεζ θςηζέξ μ ήθζμξ ημ πνςζκυ ηαζ άθθμηε δ πνοζή ημο εζδή πθμιζάγεζ - ηάπμη‘ δ ηφπδ αζηυθζζημ, θηδκυ ηάκεζ κα δείπκεζ αοηυ πμο υιμνθμ ιμζάγεζ. Μα εκηυξ ζμο μ ήθζμξ ιένα-κφπηα ηαίεζ ηζ μφη‘ ίπκμξ δ μιμνθζά ζμο δεκ λεθηίγεζ, ηζ μ εάκαημξ δε εα ‗πεζ κα ημ θέεζ ζηα ζηυηδ ημο πςξ γεζξ ηαζ πςξ ζ‘ μνίγεζ. [79]
ζμκ μ ηυζιμξ αθέπεζ ηζ ακαζαίκεζ εα γεζ ημ πμίδια αοηυ, κα ζ‘ ακαζηαίκεζ. (κεηάθξαζε: Παλαγηψηεο Πάθνο)
νλέην αξ. 42 Κζ ακ ηδ θαηνεφς, αοηή δεκ είκ‘ δ ιυκδ πίηνα ιμο υηζ ηδ παίνεη‘ έκαξ άθθμξ ια η‘ υηζ ζ‘ έπεζ αοηή ‘καζ πμο ιε θεζχκεζ ηζ μ πυκμξ πςξ ηδ πάκς μ πζμ ιεβάθμξ. Ώβάπεξ ιμο άζπμκδεξ, έηζζ ελδβείηαζ: ηδκ αβαπχ, βζ‘ αοηυ ηδ κμζάγεζαζ ηζ αθίιμκμ ιμο, αοηή ηαθαζπςνείηαζ βζα πάνδ ιμο, ζα ανίζηεηαζ ι‘ εζέ. Ώκ ζ‘ ανκδεχ, δ ηαθή ιμο ζε ηενδίγεζ ηζ ακ πάζς ηδ, ζημ πθάζ ζμο εα ηδ ανς. Σαζνζάπηε ‘ζεζξ ηζ δ ιμίνα αξ ιαξ πςνίγεζ, ηζ αξ θμνηςεχ ιμκάπμξ ημ ζηαονυ. Μα πςξ! Ο θίθμξ ιμο ηζ εβχ είιαζη‘ έκα, ηζ άθθμκ δε εέθεζ δ αβάπδ ιμο απυ ιέκα. (κεηάθξαζε: Παλαγηψηεο Πάθνο)
νλέην αξ. 23 πςξ έκαξ αδέλζμξ εεαηνίκμξ π‘ υθμ λεπκάεζ ηα θυβζα ημο, αβπςιέκμξ, ηαζ ζακ ημ άβνζμ, θοζζαζιέκμ πηήκμξ, πμο ηδκ ηανδζά ημο ηνχεζ πενίζζζμ ιέκμξ, έηζζ ηζ εβχ, πμο κ‘ ακμζπηχ θμαάιαζ, λεπκχ ηα θυβζα ηδξ αβάπδξ η‘ άβζα• θεζςιέκμξ απ‘ ημ εκηυξ ιμο πάεμξ, κα ιε, ηαζ ιε θοβμφκ αανζά ημο ένςηα ιάβζα. Ώξ‘, ηδξ ηανδζάξ ιμο πμο θςκάγεζ, κα ‗καζ μζ ζηίπμζ ιμο, θμζπυκ, αμοαμί αββέθμζ, ηζ απυηνζζδ ηζ αβάπδ κα γδηάκε πζυηενμ απ‘ υζα δ βθχζζα κα πεζ εέθεζ. [80]
Μάε‘ υζα μ πυεμξ ιμο έπεζ κα ζμο πεζ• ηα ιάηζα ζμο ε‘ αημφκε ζηδ ζζςπή.
Ο Μνλφινγνο ηνπ Άκιεη Να γεζξ. Να ιδ γεζξ. Ώοηή είκαζ δ ενχηδζδ. Σζ ζοιθένεζ ζημκ άκενςπμ Να πάζπεζ κα ακηέπεζ ζςπαίκμκηαξ ηζξ πθδβέξ απυ ιζα ιμίνα πμφ ημκ ηαπεζκχκεζ πςνίξ ηακέκα έθεμξ Δ κα επακαζηαηεί. Να ακηζζηαεεί ζηδκ αηέθεζςηδ παθίννμζα ηςκ θοπδιέκςκ ηυπςκ Να πεεάκεζξ. Να ημζιδεείξ. Ώοηυ είκαζ υθμ Να ημζιδεείξ ηαζ κα ημζιδεμφκ υθμζ μζ πυκμζ πμο απυ αοημφξ είζαζ πθαζιέκμξ Να ιδ λοπκήζμοκ πζα πμηέ. Ώοηυκ ημκ φπκμ κα εφπεζαζ βζα ζέκα. Να πεεάκεζξ. Να ημζιδεείξ Κζ ακ ζημκ φπκμ ζμο ένεεζ έκα υκεζνμ; Σζ εα είκαζ αοηυ ημ υκεζνμ; Μεηά ημκ αζχκα ημφ ζχιαημξ πμζμξ φπκμξ ακαθαιαάκεζ ηα υκεζνα; Πχξ μκεζνεφεηαζ μ εάκαημξ; ε πζάκεζ θυαμξ ανβείξ Καζ γεζξ. Καζ ή πακςθεενία δζανηεί γχκηαξ απυ ηδκ γςή ζμο. Σεθείςζε ημκ ηυζιμ εζφ Σέθεζςζε ηδκ γςή ζμο. Ώοηήκ ηδκ ζηζβιή. Σχνα. Μ‘ έκα ιαπαίνζ Πμζμξ πνμηζιάεζ κα γεζ νδιάγμκηαξ ιέζα ζημκ πνυκμ Να ημκ αδζηεί υ ζζπονυξ κα ημκ ζοκηνίαεζ μ επδνιέκμξ κα ενςηεφεηαζ κα εηθζπανεί ημκ αδζάθμνμ κα ακέπεηαζ ηδκ φανδ ηδξ ελμοζίαξ ηδ κφζηα ημο κυιμο Να κζηά μ ακάλζμξ ημκ άλζμ. Πμο δ άλζα ημο δ ίδζα ημκ έπεζ απυ πνζκ κζηήζεζ. Πμζμξ εα άκηεπε κα ημοααθάεζ ημ αζήηςημ αάνμξ ηδξ γςήξ κα ζένκεηαζ κα ενδιχκεζ κα ζηναββίγεζ ζδνχηαξ δ ροπή ημο ακ δεκ ήηακ μ ηνυιμξ. Γζ‘ αοηυ πμφ ζηέηεηαζ εηεί… … Ο θυαμξ ηανάγεζ ηδκ εέθδζδ ηαζ εέθεζξ κα είκαζ μ επενυξ ζμο βκχνζιμξ πανά κα δεζξ κα ένπεηαζ ηαηαπάκς ζμο ημ αβκχνζζημ. Δ ζοκείδδζδ ιαξ ηάκεζ υθμοξ δεζθμφξ. Δ θφζδ δεκ ηδξ έδςζε ιζα θεζημονβία εακάημο δεκ έπεζ υνβακμ βζα ημ άβκςζημ Άζηναρε δ απυθαζδ ηζ αιέζςξ ηδκ ζαήκεζ ηδκ εαιπχκεζ δ οβναζία ηδξ ζηέρδξ. Καζ ηα ένβα ηα ιεβάθα [81]
πμο βζ‘ αοηά βεκκήεδηεξ. Μμκάπα βζ‘ αοηά βεκκήεδηεξ δεκ ηα ημθιάξ. Θνφαμοκ πάκμκηαζ Πμηέ δεκ εα μκμιαζεμφκ πνάλεζξ Οπίιηακ αίμπεξ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Υεηκσλάο
Ζ Φηόλα άκπζνλ (Fiona Sampson) είλαη Βξεηαλίδα πνηήηξηα. Γελλήζεθε ζην Λνλδίλν θαη ζπνχδαζε ζηελ Βαζηιηθή Αθαδεκία Μνπζηθήο.
Ολεηξνηξάγνπδα Μμοηγμφνα απυ ηθαδζά Μονςδζέξ – θθαιμονζά ηαζ ζηυκδ, κηίγεθ, παβεηυξ – Σνέπεζξ ακάιεζα απυ δέκηνα-θακηάζιαηα πνμξ έκα ζπίηζ πμο μθμέκα ιεβαθχκεζ - ιέζ' απ' ηζξ ζηζέξ Σμ ζμφνμοπμ απεζθεί - κα ζμο ανέλεζ ηζξ θηένκεξ Ώκαπκμέξ ζακ ζηεκαβιμί - βειίγμοκ ημ ζημηάδζ, ζηζέξ ιεηαημπίγμοκ ημ έκα ζημκζζιέκμ δςιάηζμ ιεηά η' άθθμ Κάπμο - αθυνδηα ημκηά ηοθά έκαξ αχθμξ - πάκς ζηα ζακίδζα, ληξξξξ ληξξξξ ληξξξξ ληηλθ ληηλθ ληηλθ ληηλθ ληηλθ Σχνα ακεααίκεζξ ιζα ζηάθα – εμθή ζοιιεηνία Μαηάνζ κα βζκυηακ δ ιμνθή κα 'καζ βθχζζα, αοηά ηα εμθά ζπήιαηα - κα έπθαεακ ηδ θέλδ πμο δεκ ιπμνείξ κα εοιδεείξ Ώπνυζζηδ, αθθ' ακαδεφεζ ηζξ ηνίπεξ [82]
ζημ ζαένημ ζμο Φηφλα άκπζνλ (κεηάθξαζε.: Παλαγηψηεο Δσαλλίδεο)
Ο Πέξζπ έιιεϋ (Percy Busshe Shelley, 1792-1822) ήηαλ καδί κε ηνλ Βχξσλα θαη ηνλ Σδσλ Κεηο νη ζεκαληηθφηεξνη Βξεηαλνί εθπξφζσπνη ηεο γεληάο ησλ ξνκαληηθψλ. Πέζαλε θη απηφο πνιχ λένο, κφιηο 30 ρξνλψλ.
Γ Ύξέζνπζα δηχεδη‘ δ Ώνέεμοζα απ‘ ημ πζμκέκζμ ζηνχια ηδξ ζη‘ Ώηνμηεναφκζα αμοκά. Πενκά ζφκκεθα ηαζ νμοιάκζα ηζ άθεμκα ημηνυκζα, πθάζ ζηζξ θαιπνέξ πδβέξ ηδξ. Πδδάεζ ηα ανάπζα ηζ ιμζάγμοκ μζ ζβμονέξ πθελμφδεξ ηδξ ζακ ημ μονάκζμ ηυλμ. Ρέεζ ακάιεζα ζηα νοάηζα Πνμπςνά ζημ ηαηαπνάζζκμ θανάββζ μθυθςημ απυ ηδ θάιρδ ηδξ δφζδξ. Καηδθμνίγεζ πεηαπηά ιμονιμονίγμκηαξ ηναβμφδζα ηνοθενά ζα κακμφνζζια. Φακενά, δ Γδ ηδκ αβαπμφζε ηαζ πάκςεέ ηδξ μ Οονακυξ ηδξ παιμβεθμφζε. Κζ υπςξ παζμιενμφζε πνμξ ηα αάεδ, μ εναζφξ Ώθθεζυξ - ηνφμξ ζακ παβεηχκαξ ιε ηδκ ηνίαζκά ημο πηοπά ημ αμοκυ ηζ ακμίβεζ έκα πάζια ζημ αμοκυ – ι‘ έκα ζπαζιυ πμο θάκδηε ζα ζεζζιυξ κα πηφπδζε ημκ Βνφιακεμ. ……………………………………………………… [83]
Πέξζπ έιιευ (Percy Shelley) H κεηάθξαζε είλαη ηνπ . .
Γ Ύγγιία ηνπ 1819 Έκαξ βένμξ, ηνεθυξ, ηοθθυξ ηαζ εκήζηςκ ααζζθζάξ πνίβηζπεξ, ημ ηαηαηάεζ ηδξ θάναξ ημοξ, πμο ηνέπμοκ ιέζ‘ απ‘ ηδ δδιυζζα ηαηαθνυκζα, θάζπδ απυ ιζα ανςιενή πδβή άνπμκηεξ πμο μφηε αθέπμοκ, μφηε αζζεάκμκηαζ, μφηε λένμοκ αθθά ζακ αδέθθεξ βακηγχκμκηαζ ζηδκ ηαηυιμζνδ πχνα ημοξ ιέπνζ κα πέζμοκ, ηοθθςιέκμζ απυ ημ αίια, πςνίξ ηακέκα πθήβια. Έκαξ θαυξ πεζκαζιέκμξ, ιαηςιέκμξ ζη‘ αηαθθζένβδηα πςνάθζα, έκαξ ζηναηυξ πμο απεζεανπεί ηζ ανπάγεζ ηαζ πεζνίγεηαζ ημ δίημπμ ζπαεί εκάκηζα ζ‘ υθμοξ. Βπίπνοζμζ ηαζ ιαηςιέκμζ κυιμζ πμο πνμηαθμφκ ηαζ ζθάγμοκ. Θνδζηεία πςνίξ Υνζζηυ, πςνίξ Θευ, έκα αζαθίμ ζθναβζζιέκμ. Έκα ημζκμαμφθζμ – εεζπίγεζ πείνζζηα κμιμεεηήιαηα. θα αοηά είκαζ ηαθυπθαηεξ απ‘ υπμο έκα δμλαζιέκμ Φάκηαζια εα πνμαάθθεζ ηαζ ίζςξ θςηίζεζ ηζξ εοεθθχδεζξ ιένεξ ιαξ. Πέξζπ έιιευ (Percy Shelley) H κεηάθξαζε είλαη ηνπ . .
Ύιθπφλεο θαη γχπεο Φφβεηε, θφβεηε απ‘ εδχ, μφηε ζηζβιή κα ιείκεηε, ζεζξ, αθηουκεξ, ηδξ βθοηζάξ εκεφιδζδξ πμοθζά! ‘ άθθδ ηανδζά πζμ ήζοπδ γδηήζεηε θςθζά· δ νδιαζιέκδ ιμο ηανδζά θςθζά ζαξ πζα δεκ βίκεηαζ. Γζα θμφθμοδα ηδξ άκμζλδξ ιδκ ηδξ ηνοθμιζθάηε· ιε ηαθμηαίνζ ρεφηζημ δεκ ηδκ λακαβεθάηε. Μζα πμο ηδκ παναηήζαηε ηαζ ζ‘ άθθα ιένδ πήβαηε, βζαηί λακαβονίζεηε; Να θφβεηε, κα θφβεηε! εζξ, ζανημθάβα υνκζα, ζεζξ, απυνηαβα πμοθζά, πμο πηίγεηε ζημο ιέθθμκημξ ημοξ πφνβμοξ ηδ θςθζά, εα ανείηε εθπίδεξ άννςζηεξ, εθπίδεξ ιμο παιέκεξ, [84]
πανέξ ιμο πμο πεεαίκμοκε, πανέξ ιμο πεεαιέκεξ, κα ιπήβεηε ημ κφπζ ζαξ, ημ νάιθμξ ζαξ ημ ημθηενυ, κα ηνχηε, κα πμνηαίκεηε, κα ηνχηε βζα πμθφκ ηαζνυ. Πέξζπ έιιευ (κεηάθξαζε: ΐεκ. ηάεο)
Ο Άιθξελη Σέλλπζνλ (Alfred Tennyson, 180992), ήηαλ απφ ηνπο δεκνθηιέζηεξνπο αγγιφθσλνπο πνηεηέο ηνπ 19νπ αηψλα.
Ύπφ ηνλ «Αλψρ Άξδελ» Ώνάδεξ ανάπςκ ιαηνζέξ αθήηακ ζπχκηαξ πάζια ηαζ ιεξ ζημ πάζια αθνυξ πμθφξ ηαζ ηίηνζκμξ είκ‘ άιιμξ, πανέηεζ ζηέπεξ ηυηηζκεξ ημοθμφιζ ζ‘ έκα ιχθμ ζηεκυ, πζμ πένα ιζα εηηθδζζά θζςιέκδ, ηαζ παναπάκς δνυιμξ πθαηφξ ζε πονβςηυ ηνακυ ζηαθχκεζ ιφθμ ηαζ πίζς ςξ ηα ιεζμφνακα ζηαπηί αμοκυ ρδθχκεζ ιε Αακζηά ικδιμφνζα, ηαζ θεπημηανοχκ θμββάνζ, πμο μζ ιαγεοηάδεξ ζοπκμημπάκ ημο θεζκμπχνμο, ακείγεζ πνάζζκμ ζ‘ έκα ημο αμοκμφ ιε ημφπα υιμζμ θαββάδζ. Υνυκζα πέναζακ εηαηυ πμο ζη‘ αηνμβζάθζ ημφημ ηνία παζδζά ηνζχκ ζπζηζχκ, δ Ώκκίηζα Λδ, πμο ήηακ ημ ημνζηζάηζ ημο πςνζμφ ημ πθζα πανζηςιέκμ, Φίθζππμξ ΡαΎξ, ημο ιοθςκά ιμκάηνζαμ αβμνάηζ, ηζ μ Άνδεκ Βκχπ, καφηδ πμκηνμφ παζδί, πμο έκα πεζιχκα απυ ηανααμηζάηζζια είπε μνθακέρεζ, επαίγακ ζηδξ άηνδξ ηα παθάζιαηα, ηεζ πμο ‗ζακ ηα παθζμφνζα, ζηθδνέξ ημοθμφνεξ βμφιεκεξ, ρανάδςκ δίηηοα ιαφνα ηαζ ζημονζαζιέκεξ άβηονεξ ηζ ακαζονιέκεξ αάνηεξ – ηζ απ‘ άιιμ εοημθμδζάθοημ ηα ηάζηνα ημοξ επθάεακ βζα κα ζδμφκ πχξ πθδιιονμφκ ή ημ ηάηαζπνμ ηφια λεηνέπμκηαξ, λεθεφβμκηαξ ηαεδιενζκχκ αθήκακ πκάνζα ιζηνά πμο λέπθεκε ηαεδιενζκχξ δ άνιδ. Έιπαζκε ιζα ζηεκή ζπδθζά ιέζα ζημ ανάπμ ηάημο‘ ηαζ ιέζα παίγακ ηα παζδζά, κμζημηονζυ ηαζ ζπίηζ. Μζα ιένα μ Βκχπ, μ Φίθζππμξ ηδκ άθθδ αθέκηδξ ήηακ, [85]
ια ηάεε ιένα δ Ώκκζχ κμζημηονά
…………………………………………………………………. Άιθξελη Σέλλπζνλ (κεηάθξαζε: Λνξέληδνο Μαβίιεο
Ζ Διαίελ Φάηλζηάηλ (Elaine Feinstein) γελλήζεθε ην 1930 ζην Λίβεξπνπι. Δίλαη Βξεηαλίδα πνηήηξηα, ζπγγξαθέαο, δηεγεκαηνγξάθνο, βηνγξάθνο θαη κεηαθξάζηξηα.
Απίζθεςε Θοιάιαζ αηυιδ ηδκ αβάπδ ζακ ιζα πχνα άθθδ ι' έκα ημπίμ ζπεδυκ θδζιμκδιέκμ αθιονήξ επζδενιίδαξ ηαζ ζηυιαημξ ζηεβκμφ. Θαννχ πςξ πάκηα οπήνπε μ πεζναζιυξ κα δναπεηεφζς απυ ηδκ αία εηείκμο ημο ήθζμο, ηδκ αζθκίδζα αζδιακηυηδηα ηδξ θζθμδμλίαξ, ηδκ γήθεζα ηαεχξ αβαίκεζ βζα ηοκήβζ ζακ βάηα ιάβζζζαξ. Υεεξ ανάδο ανιέκζγα ζημκ φπκμ ιμο ζακ παθζυξ πμκημπυνμξ, ημ ζημναμφημ ιμφ έααθε ηζξ ζηέρεζξ, είπε θεββανυθςημ ηαζ πάβμ πάκς ζηα πνάζζκα κενά. Παναζζεήζεζξ. Νμζηαθβία επζηίκδοκδ. Καζ κςνίξ ημ πνςί ιμφ ρζεφνζζεξ θεξ ηαζ απαθά πθάβζαγεξ πθάζ ιμο: Αθόκα κνπ θξαηάο θαθία; Καζ πνυθενεξ ημ υκμιά ιμο ηυζμ ηνοθενά, πμο έηθαρα. Οοδέπμηε ζμο ηαηαθυβζζα πμθθά υζμ εοιάιαζ, μφηε ηακ υηακ έπνεπε – βζα ιέκα, ήζμοκ ημ αβυνζ ιεξ ζημκ ηήπμ ημο Ρααέθ πμο πμεμφζε πάκηα κα 'κ' ηαθυ, ηαζ ημ 'λενακ ηα πθάζιαηα ημο δάζμοξ, ηαζ ημ λένς ηζ εβχ.
[86]
Αιαίελ Φάηλζηάηλ (κεηάθξαζε: Παλαγηψηεο Δσαλλίδεο)
05.08. Γαιιία Ο Γθηγηώκ Απνιιηλαίξ (Guillaume Apollinair, 1880-1918) γηνο Πνισλέδαο θαη Ηηαινχ, ήηαλ ζεκαληηθφο Γάιινο ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Φίιε κνπ ζε ζθέθηνκαη Φίθδ ιμο ζε ζηέθημιαζ Σμ πνοζαθέκζμ πνχια ζμο ηδ πάνδ ζμο Σμ ζπίηζ είκαζ άδεζμ απυ ηυηε πμο δ δθζαπηίδα ιμο Πήβε κα ημθοιπήζεζ ζηδ εάθαζζα Ώκ δεζξ ηα οπμανφπζα Πεξ ημοξ πςξ ζ' αβαπχ Ώκ ζε ζοκακηήζμοκ ηα ζφκκεθα Πεξ ημοξ πςξ ζε θαηνεφς Ώκ δ ηαηαζβίδα πηοπά δοκαηά ημοξ ανάπμοξ ηδξ παναθίαξ Πεξ ημοξ πςξ είζαζ μ πμθφηζιμξ θίεμξ ιμο Ώκ ηάπμζμξ ηυηημξ άιιμο θάιπεζ ακάιεζα ζηζξ πζθζάδεξ ηυηημοξ άιιμο ηδξ αηηήξ Πεξ ημο πςξ είζαζ ημ ιμκαδζηυ πεηνάδζ πμο αβαπχ ηακ δεζξ ημκ ηαποδνυιμ Πεξ ημο ιε πυζδ ακοπμιμκδζία πενζιέκς ηα βνάιιαηά ζμο μο ζηέθκς πίθζα θζθζά πίθζα πάδζα Πμο εα ζε ζοκακηήζμοκ υπςξ ζοκακημφκ ηδκ ηεναία ημο αζονιάημο Ώκ δεζξ πθδβςιέκμοξ Πεξ ημοξ πςξ δ ιυκδ ιμο πθδβή είκαζ εηείκδ πμο έηακεξ εζφ ζηδκ ηανδζά ιμο [87]
Ώκ ιε εοιάζαζ ηάπμηε κα λένεζξ πςξ δ ζηέρδ ιμο είκαζ πάκηα ζε ζέκα Καζ πςξ ζε θαηνεφς Γθηγηώκ Απνιιηλαίξ Μεηάθξαζε: Δηξήλε Ρηηζώλε - Μπνκπόινπ
Ύπνραηξεηηζκφο Έκα ηθςκάνζ απυ νεζηζά ζημ πένζ ιμο νζβεί Να ημ εοιάζαζ ημ θεζκυπςνμ ημ πεεαιέκμ Αε εα λακασδςεμφιε πζα πμηέ ζ‘ αοηή ηδ βδ Πζηνή εοςδζά ηδξ επμπήξ ηθςκάνζ ηδξ νεζηζάξ Καζ κα εοιάζαζ πςξ εβχ ζε πενζιέκς Γθηγηψκ Ύπνιιηλαίξ Μεηάθξαζε: Γηψξγνο Γεξαιήο
Ώξέρεη ΐνέπεζ θςκέξ βοκαζηχκ ζα κα ήηακ πεεαιέκεξ αηυια ηαζ ιεξ ζηδκ ακάικδζδ ηζ εζάξ είκαζ πμο ανέπεζ ελαίζζεξ ζοκακηήζεζξ ηδξ γςήξ ιμο ς ζηαβμκίηζεξ ηζ αοηά ηα αθδκζαζιέκα ζφκκεθα πθζιζκηνίγμοκ έκα ζφιπακ αοηδηυςκ πμθζηεζχκ άημο ακ ανέπεζ ηαεχξ δ θφπδ ηαζ δ πενζθνυκδζδ ηθαίκε ιζα ανπαία ιμοζζηή άημο πμο ζηάγμοκ μζ δεζιμί πμο ζε ηναημφκ ρδθά ηαζ παιδθά. …………………………………. Γθηγηψκ Ύπνιιηλαίξ [88]
Ο Λνπΐ Αξαγθόλ (Luis Aragon, 1897-1982) ήηαλ δεκνζηνγξάθνο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Αξρηθά ηάρηεθε κε ην ληαληατζηηθφ θίλεκα, αξγφηεξα φκσο πξνζρψξεζε ζην ζνπξεαιηζηηθφ ηνπ Αληξέ Μπξεηφλ.
ΐελ ππάξρεη αγάπε επηπρηζκέλε Σίπμηα δε πανίζηδηε ζημκ άκενςπμ πμηέ. Μδδέ δ δφκαιή ημο, Μδδέ αδοκαιία, ιδδέ ηανδζά. Κζ υηακ κμιίγεζ πςξ Σα πένζ‘ ακμίβεζ, μ ίζηζμξ ημο είκαζ ζςζηυξ ζηαονυξ Καζ ικέζηεζ ιεξ ζηδ πμφθηα ημο ηδξ εοηοπίαξ ημο δ ζπμδυξ Βίκαζ ιζα πνμδμζία θνζπηή ηζ αθθυημη‘ δ γςή ημο. Αεκ οπάνπεζ αβάπδ εοηοπζζιέκδ. …………………………………………………. Χναία ιμο αβάπδ, ηαθή ιμο αβάπδ, μδφκδ ηαζ πθάκδ, Μαγί ιμο ζ‘ έπς, ιέζα ιμο, ζακ πμοθί πθδβςιέκμ· Κζ υθμζ βφνς ιάξ αθέπμοκ ι‘ έκα αθέιια παιέκμ, Ξακαθέβμκηαξ, πίζς ιμο, ηάεε θυβμ πμο είπα πθεβιέκμ ηα ιεβάθα ηα ιάηζα ζμο –ηζ έπεζ ηχνα πεεάκεζ... Αεκ οπάνπεζ αβάπδ εοηοπζζιέκδ. Ο ηαζνυξ κα ιάεμοιε κα γμφιε έπεζ δζααεί... Κθαίκε ζηδκ έκςζή ημοξ μζ ηανδζέξ ιαξ ηάεε ανάδο, Γζα ημ ζπαεί ηδξ δοζηοπίαξ πμο ηδξ πανάξ ημ οθάδζ Κυαεζ, βζα ηζξ θφπεξ πμο πθδνχκμοκ έκα πάδζ, Σα υζα δάηνοα βζα ιζα ηζεάναξ πκμή. Αεκ οπάνπεζ αβάπδ εοηοπζζιέκδ. Αεκ οπάνπεζ αβάπδ, ζακ ηζζζυξ ζημκ πυκμ κα ιδ ζηνέθεηαζ, Αεκ οπάνπεζ αβάπδ πμο κα ιδ ζε πεεαίκεζ, Αεκ οπάνπεζ αβάπδ πμο κα ιδ ζε ιαναίκεζ, Καζ ηδξ παηνίδαξ υπζ πζυηενμ δ αβάπδ δ αθμβδιέκδ Αεκ οπάνπεζ αβάπδ πμο απ‘ ημ ηθάια κα ιδ ενέθεηαζ. [89]
Αεκ οπάνπεζ αβάπδ εοηοπζζιέκδ. Κζ υιςξ, ι‘ αβάπδ ειείξ μζ δομ είιαζηε δειέκμζ! Λνπί Ύξαγθφλ (κεηάθξαζε Ύληψλεο Φσζηηέξεο)
Οη ιέμεηο ηνπ ηέινπο [....] πέηαλακ υθα ηα πμοθζά ιέζα απυ ηα ηθανζά ιμο μζ άδεζεξ θςθζέξ λεναίκμκηαζ ηαεχξ ημ δάηνο άηνδ-άηνδ εηεί ζημ ιάβμοθμ έθοβε ηζ μ γςβνάθμξ ημφημο εδχ ημο πίκαηα πμο ηαημζηχ έηζζ ηαεχξ δ ανάπκδ έηζζ ηαεχξ ιζα ιεηαιέθεζα Σζ γςβναθίγεζ ηζ κα γςβναθίγεζ Ίζςξ ηδ κευηδηα Καζ ηζξ εοηοπζζιέκεξ πχνεξ ημοξ ακενχπμοξ πμο Φμαάιαζ ηυζμ μζ ιένεξ ημοξ ζηζξ ιένεξ ιμο ιδ ιμζάζμοκε ιζα ιένα Σζ γςβναθίγεζ εηείκμξ πμο ζηα πνάβιαηα ηα πνχιαηά ημοξ ηα ηαζκμφνβζα δίκεζ Ίζςξ εζάξ παζδζά ςναία παζδζά ηαεχξ ηζ ειείξ ζηδ δοζηοπία ηαβιέκα Πμο αθήκεηε ιέζα απυ ηα δάπηοθά ζαξ κα ηοθά μ ηαζνυξ ηδξ δδμκήξ Πεζζιαηζηά πζζηά ζημ νυθμ ηςκ πνμζχπςκ ζαξ ημκ άρμβμ Πχξ πάκμκηαζ υθα ιέζα ιμο υθα ζαήκμοκ Βηηυξ απ‘ ηδ ζηθδνή δδμκή ιεηά πμθφ Πμο έπεζ θφβεζ... Λνπΐ Αξαγθόλ Mεηάθξαζε: Υξύζα Πξνθνπάθε Χ γπλαίθα ακ ημιιαηάηζα ζηα ιπνάηζα ιμο ιέζα κα πασδεφς ιπμνχ χνα πμθφ ηδκ ροπή ζμο Αε ι' έπεζξ αθήζεζ θμζπυκ κα ζε ηναηχ ς βοκαίηα δζηή ιμο Συζμ ακάθαθνδ ζηα ηθεζδςιέκα ιμο ιπνάηζα [90]
ημζιάζαζ ιε ακάθαθνδ ακάζα Αε ι' έπεζξ αθήζεζ βζα έκα υκεζνμ πμο μφηε ημ ζηέθηδηεξ Συζμ ακάθαθνδ πμο έηνεια ιήπςξ ιζα ακάζα ζε πάνεζ Λνπΐ Αξαγθόλ (ειιεληθή απόδνζε Γ. παλόο)
Ο Πωι Βαιεξύ (Paul Valery, 1871-1945) ήηαλ Γάιινο θηιφζνθνο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Σα ζπαξάγκαηα ηνπ Νάξθηζζνπ Κνίκα, θοπδιέκα αδέθθζα ιμο, πεεαίκς Ώπυ μιμνθζά ηαζ πνμξ ηδκ αεχα βφικζα ζαξ πδβαίκς Καζ πνμξ εζέκα, Νφιθδ, ς Νφιθδ, Νφιθδ ηδξ πδβήξ Ένπμιαζ ηθαίβμκηαξ, δάηνοα πνμζθένς ηδξ ζζβήξ. Μζα βαθήκδ απένακηδ ιε ηναηάεζ ια εβχ ηδ κζχες ζακ εθπίδα ηνεθή. …………………………………………………………….
Σδ ιμζναία ζμο θάιρδ ηχνα αξ ενδκήζς, Σί βθοηά, ηί εακάζζια, ς πδβή, ζ' αβηαθζάγς, Άναβε πμζμκ, εζέκα ή ηα ιάηζα ιμο εβχ κα ιζζήζς Πμο ηδκ εζηυκα ιμο έπς πζεζ ζα θανιάηζ ηαζ βμνβά παναηιάγς. Ώθίιμκμ! Σί ιάηαζμ είδςθμ, ηί δάηνοα πακημηζκά! Μεξ απυ δάζδ βαθάγζα ηζ απ' η' αδεθθμφ ιμο πενκά Σδκ αβηαθζά, ιζα θάιρδ απκή ζακ χνα αηναίμο δζζηαβιμφ, Κζ ζδμφ μ κοιθίμξ πνμαάθθεζ μθυβοικμξ απ' ημο θςηυξ ηα ζοκηνίιιζα ημ κενυ ζπεδζάγεηαζ ιία υρδ πκζβιμφ... Ααίιμκά ιμο ςναίε, ροπνέ ηαζ απνυζζηε, υπςξ η' αβνίιζα! ημ κενυ ημ ημνιί ιμο απυ ηνφα δνμζζά ηαιςιέκμ ηζ απυ ζεθήκδ Μμνθή ιμο οπάημοδ ηζ υιςξ ζηθδνή ζηςκ ιαηζχκ ηδ βαθήκδ Σα πένζα ιμο απθχκμκηαζ ζακ ηνίκα αεχα ηζ εοβεκζηά!... Δ ζηεζία αοηή πχξ ηα ημφναζε έηζζ ζηθδνά Καζ άπναηηα πέθημοκ ζηα θφθθα επάκς ηαζ ζηα ιαφνα κενά! …………………………………………………………..
Σμ θεββανάηζ ιε ηδξ ιονηζάξ βθεκηάεζ ηα πάεδ. Κάης απ' ηα ιφνηα αοηά ηα κεηνά, μ ενςηάξ ιμο λαβνοπκά Γζα ζέκα δφζηοπμ ημνιί πμο άκεζζεξ ιυκμ βζα ηδ ιμκαλζά Γζα ημκ ηαενέθηδ αοηυκ ζημ δάζμξ ααεζά πμο ζε ημζηάεζ ι' αηαηαδελζά. …………………………………………………………
Ώξ ιε πθακέρμοκ θμζπυκ ηα κενά, αξ ιε πάνμοκ ζηδκ ελμνία [91]
Ώξ βίκεζ δ ακάζα ιμο αοθυξ ή άνζα Κζ αξ ιμο ηναηήζεζ ηζ ειέ δ ιμοζζηή ηάπμο ιζακ άηνδ. Φφβε, επζηέθμοξ, ς φπανλδ εεία ηαζ ηαναβιέκδ! Καζ ζο θθμβένα ζοκυδερε ημκ ζοβηζκδιέκδ ΐνέλε πακημφ ημ θεββάνζ ι' αζήιζ ηαζ δάηνο. Πωι Βαιεξύ (Μεηάθραζε: Βαγγέιεο Κάζζνο) Ο Πωι Βεξιαίλ (Paul Verlaine, 1844-96) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο πνπ θηλήζεθε ζηα φξηα ηνπ ξνκαληηζκνχ θαη απεηέιεζε εγεηηθή θπζηνγλσκία ηνπ θηλήκαηνο ηνπ ζπκβνιηζκνχ.
Φζηλφπσξν Λοβιμθαθζά θεξ ηα πμοθζά ημο θεζκμπχνμο ζηένβμοκ ηαζ ζηδκ ηανδζά αανοεοιζά ιμκυημκδ ιμο θένκμοκ Μ‘ υρδ ζαδζηή θςκή πκζπηή πενκμφκ μζ χνεξ θές ηαζ πάεζ ιμο μ κμοξ ζ‘ αθθμηζκμφξ πνοζμφξ ηαζνμφξ ηαζ ηθαίς. Καζ πνμπςνχ ιε ζπνχπκεζ ςπνυ η‘ αβένζ η‘ μνβζζιέκμ εδχ ηζ εηεί πάκς ζηδ βδ ζακ θφθθμ ιαναιέκμ. Πσι Ώεξιαίλ (κεη.: Γηψξγνο εκεξηψηεο)
Οη Ράζπκνη Μπα! Καζ δ ιμίνα ιαξ έβζκε πεγή. Ώκ εέθεηε, πεεαίκμοιε ιαγί; -- πάκζα δ πνυηαζδ, μνζζιέκςξ. [92]
-- Χναίμ ημ ζπάκζμ. Λμζπυκ ειπνυξ. Ο ηυπμξ εαοιάζζμξ ηαζ μ ηαζνυξ. -- Υζ! πζ! πζ! Ώπμβμδηεοιέκμξ! -- Ίζςξ. Ώθθά πνμπάκηςκ εναζηήξ άρμβμξ. Ώκέηαεεκ ζδεαθζζηήξ. Να πεεάκμοιε ηχνα εθάηε. -- Πενζυηενμ εζνςκεφεζηε, εαννχ, πανά υζμ ηάκεηε ημκ ηνοθενυ. Πάρεηε, ηφνζε, ακ αβαπάηε. Έηζζ ημ ανάδο ηείκμ απάκς ζηδ πθυδ, ηαζ ζη' άκεδ απάκς ηαεζζημί, δομ πενίενβμζ ενςηεοιέκμζ ακααάθακε ηέημζμ γδθεοηυ εάκαημ, ηζ απμιείκακε βζ' αοηυ -- πζ! πζ! πζ! -- ηαηαβμδηεοιέκμζ. Πωι Βεξιαίλ (κεηάθξαζε: Κώζηαο Καξπωηάθεο)
Γ απθψ Ξχθνεκδ, ιε ηα ιάηζα ςπνά, ιε ζηήεμξ πμο μνεμζεζέηαζ, ηαζ θζβςιέκδ απυ δδμκή δ απθχ, πμο ηδ θθμβίγεζ ζα θφηαζκα ζηα μθυροπνα η‘ αηνμβζάθζα βονίγεζ. Σμ Φάςκα θένκεζ ζημ κμο ηαζ ημοξ εεζιμφξ ανκζέηαζ‘ ηαζ αθέπμκηαξ πςξ ιμκαπή ζηα δάηνοα ηχνα θζχκεζ ηα ιαφνα πθμφζζά ηδξ ιαθθζά, ηνααά ηαζ λενζγχκεζ. Κάπμηε, ζοθθμβίγεηαζ ιε ζπαναβιυ, ημ πνυκζα πμο ‗θαιπε αβκή δ αβάπδ ηδξ ζηδ δυλα ηζ μιμνθζά ηδξ. ηαζ πμο ηδκ ηναβμφδδζε ζε ζηίπμοξ υπμο αζχκζα, ‗ηάεε πανεέκα εε κ‘ αημφεζ ιεξ ζηα πνοζυκεζνά ηδξ Καζ κα, πμο ηχνα πέθημοκε πθςιά ηα αθέθανά ηδξ ηζ μνιά ζηδκ άβνζα εάθαζζα, πμο μθάκμζηηδ πνμζιέκεζ‘ [93]
εκχ ρδθά ζημνπίγμκηαξ ζημ ηφια ηδ θςηζά ηδξ δ ςπνά εθήκδ, ημο ένςημξ δ εηδζηήηνα, αβαίκεζ. Πωι Βεξιαίλ (Μεηάθξαζε: Γηώξγνο εκεξηώηεο)
Ο Φξαλζνπά Βηγηόλ (Francois Villon, 1431-1463) ζεσξείηαη ν ζεκαληηθφηεξνο Γάιινο πνηεηήο ηνπ Μεζαίσλα θαη ηεο Αλαγέλλεζεο. Έγξαςε ιπξηθή πνίεζε θαη κπαιάληεο.
Μπαιάληα ησλ θπξηψλ ηνπ παιηνχ θαηξνχ Πέζηε ιμο πμφ, ζε πμζμ ιένμξ ηδξ βδξ, είκαζ δ Φθχνα, δ ςναία απυ ηδ Ρχιδ, δ Ώθηζαζάδα ηζ φζηενα δ ΘαΎξ, δ λαδέθθδ ηδξ ιε ηδ πνοζή ηυιδ; Δπχ απαθή, ζηζά ζε θίικδ, ηνυιμζ ηςκ θφθθςκ, νμδμζφκκεθα πνςζκά, δ ειμνθζά ημοξ δεκ έδοζεκ αηυιδ. Μα πμφ 'καζ ηα πζυκζα η' αθθμηζκά; Πμφ 'κ' δ αβκή ηαζ θνυκζιδ ΒθμΎξ; Γζ' αοηήκ είπε ηυηε ηαθμβενέρεζ μ Πέηνμξ Ώιπαβζάν. Άθθμξ ηακείξ υιμζα ζημκ ένςηα δε εα δμοθέρεζ. Κζ δ ααζίθζζζα πμο έηαιε ηδ ζηέρδ ηζ ένζλε ζημκ δημοάκα, αθδεζκά, ημ ζμθυ Μπμονζκηάκ βζα κα ιμοζηέρεζ; Μα πμφ 'καζ ηα πζυκζα η' αθθμηζκά; Δ νήβζζζα Λεοηή, νυδμκ αοβήξ, ιε ηδ θςκή ηδξ ηδ βθοηαημοζιέκδ, δ ΐένεα, δ ΐεαηνίηδ, δ Ώνειαμονβίξ ημο Μάζκ, δ πανηζάηζζζα Βθέκδ ηζ δ ηαθή Εςάκκα απυ ηδ Λμναίκδ, υθεξ ακμίλεςξ υκεζνα ηενπκά, δ ακάικδζή ημοξ γςδνή απμιέκεζ. Μα πμφ 'καζ ηα πζυκζα η' αθθμηζκά; Πνίβηδρ, ακ ηζξ ακαγδηείηε ηχνα, ηάπα εα ηζξ έανεηε πμοεεκά, ηάπα εα οπάνπμοκ ζε ηαιζά πχνα; [94]
Μα πμφ 'καζ ηα πζυκζα η' αθθμηζκά; Φξαλζνπά Ώηγηφλ (Ύπφδνζε: Κψζηαο Καξπσηάθεο)
Μπαιάληα αλάπνδσλ αιεζεηψλ Σμ ηένδμξ είκαζ πζμ γδιζμβυκμ, Σδ θφπδ θένκεζ δ πανά, Γεθάιε ιυκμ απ‘ ημκ πυκμ, Κζ μ ζπάηαθμξ βκςνίγεζ ηδκ αλία ημο πανά. Γοκαίηεξ μκεζνεφμκηαζ κα βίκμκηαζ βνζμφθεξ, Πμθζηζημί πμηέ δε θέκε: εα… Οζ άκδνεξ ηοκδβάκε αζπδιμφθεξ, Καζ ιυκμ μ ενςηεοιέκμξ ζηέθηεηαζ μνεά. Δ πίζηδ οπμεέηεζ ηδκ απάηδ, Σμ ζκάηζ αάγεζ ιάηζ, Ο αεονυζημιμξ βθοημιζθάεζ, Κζ εηείκμξ πμο ημζιάηαζ ιαξ θζθάεζ. Ο αθάηαξ ηδξ αθήεεζεξ ιαξ δίκεζ, Καζ δ ηειπεθζά ηα αβαεά, Ο πυθειμξ ιαξ θένκεζ ηδ βαθήκδ. Καζ ιυκμ μ ενςηεοιέκμξ ζηέθηεηαζ μνεά. Γζα ημκ ζμθυ επζηναηεί δ θήιδ δ ηαηή, Πζμ βνήβμνμξ απ‘ υθμοξ μ ημοηζυξ, Μυκμ μζ ηαημφνβμζ ιπαίκμοκ ζηδ θοθαηή, Κθχζεζ ημκ παηένα ημο μ κεμζζυξ. Δ απεθπζζία έπεζ ιήκοια εθπζδμθυνμ. Ο ηάιπμξ πζμ ρδθυξ απ‘ ηα αμοκά, Σδ εάθαζζα δζαααίκμοιε απυ ημκ πυνμ. Καζ ιυκμ μ ενςηεοιέκμξ ζηέθηεηαζ μνεά. Ο πμζδηήξ αθήεεζεξ ακάπμδεξ πεηάεζ: Μυκμ μ δίηαζμξ ζηα δζηαζηήνζα κζηάεζ, Μυκμ μ ηίιζμξ ζ‘ αοηή ηδ γςή βθεκηάεζ, Ο βάζδανμξ ηαθφηενα απ‘ υθμοξ ηναβμοδάεζ. [95]
Καζ ιυκμ μ ενςηεοιέκμξ ζηέθηεηαζ μνεά. Φξαλζνπά Ώηγηφλ (Ύπφδνζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[96]
Ο Δπγέληνο Γθπγηεβίθ (Eugène Guillevic, 1907-97) ήηαλ απφ ηνπο δηαζεκφηεξνπο Γάιινπο πνηεηέο ηνπ 20νχ αηψλα
Κεξαζηά Να θμζπυκ πμο έβζκεξ υπςξ ζε μκεζνεοηήηαιε, Μζα θεοηυηδηα ιυκμ Πμο ηνμιάγεζ ημκ μνίγμκηα, Μζα αννααςκζαζηζηζά έημζιδ βζα βάιμ. Πμζμξ εα ζε πάνεζ; Πμζμξ πνέπεζ κα ‗νεεζ;
εκείν Ίζςξ δεκ είκαζ πανά Σμ ζδιείμ δφμ βναιιχκ πμο ζοκακηχκηαζ. Αε ιμο ακήηεζ ηίπμηε. Λέκε ιμκάπα: Ξεηζκχκηαξ απ‘ αοηυ ημ ζδιείμ, Φηάκμκηαξ ζ‘ αοηυ ημ ζδιείμ... Αεκ λένς ηίπμηε. ιςξ πμζμξ Θα ιε ζαήζεζ; Απγέληνο Γθπγηεβίθ (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Ώαξβέξεο)
[97]
Πνξηξέην Σα πένζα Βίκαζ μλέα. Σα πυδζα, νεζμξ ζηαειυξ. Καζ δ ααθή, Βίδμξ ηνμθήξ. Κζ μ αήπαξ Βίκαζ μζ αηιμί ημο ενβμζηαζίμο Καζ ημ ζπίηζ. ιμνθδ ςζηυζμ, υιμνθδ Γζα κα ιμο δίκεζ ημονάβζμ: Με ημ αθέιια Ώοηχκ ηδξ ηςκ ιαηζχκ. Απγέληνο Γθπγηεβίθ (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Ώαξβέξεο)
Υσξίο ηέινο Σ‘ αβνζμθμφθμοδα εα‘ πμοκ λμθθήζεζ ημοθάπζζημκ ημ πνέμξ ημοξ. Μδκ ηνέιεζξ. οκεπίγεζξ. Απγέληνο Γθπγηεβίθ κεηάθξαζε: Ώαζίιεο Καξαβίηεο
[98]
Ο Θεόθηινο Γθωηηέ (Théophile Gautier, 1811-1872) ήηαλ Γάιιος ξνκαληηθφο πνηεηήο, δξακαηνπξγφο, κπζηζηνξηνγξάθνο, δεκνζηνγξάθνο θαη ινγνηερληθφο θξηηηθφο.
' έλα λέν πνιηηεπηή Φίθε, ημο ηάημο έηζζ αοζηδνά ιεηνάξ ημ ηάεε ηζ ιυκμ ηαζ ιυκμ απ' ηδκ ηοπυκ ςθέθεζα πμο εα θένκεζ, ηαζ πνχη‘ απ' υθα ακαγδηάξ ημ κυδια ηςκ πναβιάηςκ, ηα πνάβιαη' απυ πμο ανπζκάκ ηαζ ηέθμξ πμο πδβαίκμοκ. Μάηαζα ηα πάκηα πμθειάξ πνμξ έκα βζα υθα πυθμ, ηαεχξ βονκά πνμξ ημ αμνζά δ ιαβκδηζηή αεθυκα, κα ηα βονίζεζξ. Οιμνθζέξ είκαζ ζηδκ πθάζδ, αδδυκζα, πμο γμφκε ζηδκ αηαιαηζά ηαζ νυδα μηκά πμο ζηέημοκ, ζηδ γςή πμζδηέξ ηαζ ιμοζζημί ανίζημκηαζ μκεζνμπθέπηεξ πμο δεκ ημοξ ιέθεζ ηαζ πμθφ κα είκαζ ηαθμί πμθίηεξ, γμφκε υπςξ ηφπεζ, ορχκμκηαξ ζφιαμθμ πίζηεςξ ημφημ: θα ζημκ ηυζιμ είκαζ θαιπνά, θηάκεζ ηδ νίια κα 'πμοκ, θηάκεζ ηα μονακζηά πμοθζά κα βένκμοκ ημοξ θαζιμφξ ηςκ ζοθθμβζζιέκα, υηακ αημφκ ηςκ απθμσηχκ ηαδιχκ ημοξ ηδκ ζζημνία. Κ' είκαζ ροπέξ πμο ιζα ηαθμημιιέκδ θνάζδ, ιζα θέλδ δζαθεπηή ζηδκ έηζηαζδ ημοξ νίπκεζ, ηζ υπςξ ιεεμφιε απ' ημ ηναζί, ιεεμφκ απυ ημ ζηίπμ. Γζ' αοημφξ δεκ είκαζ ημφθζα δ Σέπκδ, μφηε ημο ηάημο οπάνπεζ. Γμοκ άθθμζ ιε ηδκ μιμνθζά ημο ηυζιμο ενςηεοιέκμζ ηαζ ιε ημ ακμζπημαυθδια ημ λακευ θςξ πμο ζπένκεζ, ιπνμξ ζηα θμοθμφδζα μθυβονημζ ιένεξ ηαζ ιένεξ ιέκμοκ, ηα γςκηακά ημοξ πνχιαηα κα ηα νμοθήλμοκ εέθμοκ. Σμ θαιπενυ ακηζθέββζζια, ημ ηάια απυ ηδ θθυβα. Έκα ηεθάθζ εηθναζηζηυ, έκα βναιιέκμ πυδζ, δε εέθμοκ άθθμ ηίπμηε βζα κα είκ' εοηοπζζιέκμζ. Με ημο ηαζνμφ ηα πνάβιαηα ηίπμηε δεκ ημοξ δέκεζ, ιήηε ιε ηα πμθζηζηά ιζα ζμαανή θνμκηίδα. Καιανςημφξ ανπμκηζηά κηοιέκμοξ κα ζαξ αθέπμοκ, πςξ ηα 'πεηε, ιαφνα ή λακεά, ημιιέκα ηα ιαθθζά ζαξ, ς νήημνέξ ιμο επίζδιμζ, ημοξ θηάκεζ. Πυζμ ςναίμζ ηαζ μζ θυβμζ ζαξ! Ώθθ' αβαπχ πενζυηενμ ηα νυδα… Θεφθηινο Γθσηηέ (κεηάθξαζε: Κσζηήο Παιακάο)
[99]
Ο Πωι Διπάξ (Paul Eluard, 1895-1952) ήηαλ ζεκαληηθφο ζχγρξνλνο Γάιινο πνηεηήο θαη απφ ηνπο ηδξπηέο ηνπ γαιιηθνχ ζνπξεαιηζηηθνχ θηλήκαηνο.
Γ αγαπεκέλε ηέηεηαζ μνεή ζηα αθέθανά ιμο Καζ ηα ιαθθζά ηδξ ιπθέημκηαζ ιεξ ζηα δζηά ιμο Έπεζ ημ ζπήια ηςκ πενζχκ ιμο Έπεζ ημ πνχια ηςκ ιαηζχκ ιμο ΐοείγεηαζ ιεξ ζηδ ζηζά ιμο α ιζα πέηνα ζημκ μονακυ Έπεζ ηα ιάηζα ηδξ πάκη‘ ακμζπηά Καζ δε ι‘ αθήκεζ ζ‘ φπκμ κα βείνς Σα υκεζνά ηδξ ιέζα ζημ θςξ αήκμοκ ημκ ήθζμ Με ηάκμοκ κα βεθχ, κα ηθαίς ηαζ κα βεθχ Καζ κα ιζθχ πςνίξ κα έπς ηίπμηα κα πς. Πσι Αιπάξ Μεηάθξαζε: Αιέλε Ώαθαιφ
Υακέλνο θήπνο Ο ηήπμξ έιπαζκε ζηδ εάθαζζα θαζιυξ βανμοθαθθέκζμξ ακάζαζκε ημ αυββμ ημο κενμφ Ο ηυζιμξ έκμζςεε ημ δάζμξ. Σμ πεθαβίζζμ αβένζ απμζηήεζγε δ ηανδζά ημο ζε ήζοπμοξ παθιμφξ ηαθί ζηαθί εζηνχκακε ηα θφθθα ημο απάκς ζηα θοθθχιαηα ζηζξ νίγεξ ηνοθενήξ διέναξ. Πσι Αιπάξ (κεηάθξαζε Γ. Καξαβαζίιε)
[100]
ΐηάξθεηα Μζα ηαηαζβίδα ιία ιυκμ απυ μνίγμκηα ζε μνίγμκηα ηαζ πάκς ζ‘ υθδ ηδ βδ βζα κα ζημοπίζεζ ηδ ζηυκδ ηζξ ιονζάδεξ ηα λενά θφθθα βζα κα απμβοικχζεζ υθα ηα δέκηνα βζα κα ενδιχζεζ ηζξ ηαθθζένβεζεξ βζα κα ηαηαννίρεζ ηα πμοθζά βζα κα δζαζημνπίζεζ ηα ηφιαηα κα ηαεανίζεζ ηζξ ακαεοιζάζεζξ βζα κα ηαηαζηνέρεζ ηδκ ζζμννμπία ημο ήθζμο ημο πζμ γεζημφ δζχπκμκηαξ ιάγεξ αδοκαιίαξ ηυζιμξ πμο δεκ γοβίγεζ ηίπμηα ηυζιμξ ανπαίμξ πμο ι‘ αβκμεί ίζηζμξ λεηνεθαιέκμξ δεκ εα είιαζ πζα εθεφεενμξ πανά ιέζα ζη‘ άθθα πένζα. Πσι Αιπάξ
Πξσηεχνπζα ηεο νδχλεο ςνζάζηδηα απ' ηδκ μνβή ιμο, δ ημφναζδ ιε παναιμνθχκεζ, αθθά ζαξ δζαηνίκς αηυιδ, βοκαίηεξ εμνοαχδεζξ, άζηνα αμοαά, εα ζαξ δζαηνίκς πάκηα, ηνέθα. Κζ εζέκα, ημ αίια ηςκ άζηνςκ ηοθάεζ ιέζα ζμο, ημ θςξ ημοξ ζε ζοκηδνεί. Πάκς ζηα θμοθμφδζα, ορχκεζαζ ιε ηα θμοθμφδζα, πάκς ζηζξ πέηνεξ ιε ηζξ πέηνεξ. Λεοηή ηεκή απυ ακαικήζεζξ, απθςιέκδ, έκαζηνδ, αηηζκμαμθχκηαξ απ‘ ηα δάηνοά ζμο πμο πάκμκηαζ. Βίιαζ παιέκμξ. Πσι Αιπάξ (κεηάθξαζε: Ύλέζηεο Μειηδψλεο)
[101]
Ο Μαμ Εαθόκπ (Max Jacob, 1876-1944) ήηαλ Γαιινεβξαίνο ζπγγξαθέαο, δσγξάθνο θαη πνηεηήο. Έγξαςε δξάκαηα, πνηήκαηα, πεδά θαη κπζηζηνξήκαηα, ελψ παξάιιεια θηινηέρλεζε πνιιέο πδαηνγξαθίεο. Σν 1944 ζπλειήθζε απφ ηνπο Γεξκαλνχο πνπ ηνλ κεηέθεξαλ ζε ζηξαηφπεδν ζπγθέληξσζεο, φπνπ θαη πέζαλε.
Ο ππξνβνιηζκφο Χ! δεκ ημθιχ κα ιάες! δε εέθς κα ιάες. πζ! είκαζ αδφκαημ κα ζδηςεχ βζα κα ιάες! Ο πονμαμθζζιυξ! μ πονμαμθζζιυξ! πεεξ ανάδο ήηακ ηυζμ θοπδιέκμξ: ημ θηςπυ ημο ημ πμοβηί! δ θηςπή ημο δ ηανδζά! αηυια ηζ ακ μ ήθζμξ ρδθχζεζ ζημ μονακυ δε ε‘ απμθαζίζς κα ιάες… Θα ‗εεθα κα πεεάκς απυ εθίρδ ηαθφηενα ζ‘ αοηυ ημ ηνεαάηζ. Σμ ζπίηζ έπεζ αηυια ηα πακηγμφνζα ηθεζζηά· ακηαιχκς ημ βένμ Φ… Θ‘ άημοζε μπςζδήπμηε ημκ πονμαμθζζιυ ηαζ ιε ημζηάεζ θοπδιέκμξ. Δ αδεθθή ιμο πμο κηφκεηαζ ιμο θέεζ: ―Θα πνέπεζ κα παξ κα δεζξ ζημ δάζμξ ιε ηα έθαηα‖. υιςξ δεκ απακηχ· ηνφας ημ ηεθάθζ ιμο ζηα πένζα ηαζ ηθαίς ιε θοβιμφξ… Ίζςξ κα ιδκ οπάνπεζ ηίπμηα πίζς απυ αοηά, πανά έκαξ πνςζκυξ ηοκδβυξ. Χ! δεκ ημθιχ κα ιάες, δε εέθς κα ιάες: πεεξ ανάδο ήηακε ηυζμ απεθπζζιέκμξ. Μαμ Βαθφκπ [Μεηάθξαζε: Σάζνο Κφξθεο]
Ύγάπε ηνπ πιεζίνλ Πμζμξ είδε ημ αάηναπμ κα δζαζπίγεζ έκα δνυιμ; Βίκαζ έκαξ πμθφ ιζηνυξ ακενςπάημξ: ιζα ημφηθα δεκ είκαζ πζμ ιζηνμζημπζηή. ένκεηαζ ζηα βυκαηά ημο: κηνέπεηαζ, εα 'θεβεξ...; πζ! Πάζπεζ απυ νεοιαηζζιμφξ. Μζα ηκήιδ ιέκεζ πίζς, ηδκ ζένκεζ! Πμφ πάεζ έηζζ; ΐβαίκεζ απυ ημκ οπυκμιμ, δοζηοπζζιέκμξ ηθυμοκ. Κακέκαξ δεκ πνυζελε αοηυκ ημκ αάηναπμ ζημ δνυιμ. Άθθμηε, ηακέκαξ δεκ ιε πνυζεπε ζημ δνυιμ· ηχνα, ηα παζδζά ημνμσδεφμοκ ημ ηίηνζκμ άζηνμ ιμο. Βοηοπζζιέκε αάηναπε! Βζφ δεκ έπεζξ ημ ηίηνζκμ άζηνμ. Μαμ Βαθφκπ (κεηάθξαζε: Σάθεο Ώαξβηηζηψηεο)
[102]
Ο Φξαλζί Εακ (Francis Jammes, 1868-1939) απφ ηελ πεξηνρή ησλ Ππξελαίσλ (ρψξα ησλ Βάζθσλ) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο
Ύγαπψ ζηα πεξαζκέλα... Σδκ Κθάνα ιμο αβαπχ, ιέζα ζηα πεναζιέκα, ηςκ παθαζζηχκ ζπμθείςκ ηδκ εζςηενζηή, πμο ηάης απ' ηζξ θηεθζέξ ηαευηακ κα δζααάζεζ, ζηα γεζηά δεζθζκά ηδκ "Οζημηονζηή". Άθθδκ δεκ αβαπχ· ηαζ κζχες ςξ ηδκ ηανδζά ημ βαθακυ ημ θςξ απ' η' άζπνα ηδξ θαζιά. Πμφ είκαζ; Πμφ κα 'ηακε ηζ δ ηυζδ ιμο πανά; ηδ θςηενή ηδξ ηάιανα έιπαζκακ ηθαδζά... Μπμνεί ηαζ κα ιδκ είκαζ πεεαιέκδ αηυια - ιπμνεί ηζ μζ δομ, απυ ηυηεξ κα 'ιαζηε κεηνμί. Φφθθα είπε πεεαιέκα ζηδξ αοθήξ ημ πχια· ζημο βένζημο ηαθμηαζνζμφ ηα ηέθδ, έηακε ηνφμ... Θοιάζαζ ηα θηενά ηα παβμκίζζα ζηα αάγα ηα ιεβάθα, ζηζξ ημπφθεξ πθάβζ; Αζααάγαιε ηζ μζ δομ ιαξ βζα καοάβζα, δζηά ζμο μκυιαηα έαακεξ ζηα παβμκήζζα. Γφνζζε Κθάνα! Γφνζζε αηνζαή ιμο Κθάνα! κ' αβαπδεμφιε μζ δομ, απ' ημκ ηυζιμ ακ δε θείπεζξ. Σ' ανπαίμ ημ πενζαυθζ έπεζ ανπαίεξ ημοθίπεξ. Οθυβοικδ έθα ζημ πθεονυ ιμο, Κθάνα! Φξαλζί Βακ (κεηάθξαζε: Σέιινο Άγξαο)
[103]
Απί πψινπ φλνπ ηακ εα καζ κα ‗νες ζε ζέκα Θεέ ιμο ηάκε κα καζ ιζα ιένα πμο δ θφζδ ζε βζμνηή εα ζηνμαζθίγεηαζ Θέθς υπςξ πάκηα ημ έηακα εδχ ηάης κα ανς έκα δνυιμ ηδξ επζθμβήξ ιμο, κα θηάζς υπςξ εα ι‘ άνεζε ζημοξ παναδείζμοξ εηεί, υπμο η‘ αζηένζα θςηίγμοκε ηα ιεζδιένζα. Θα πάνς ημ ιπαζημφκζ ιμο, εα ιπς ιεξ ζημ ιεβάθμ δνυιμ θςκάγμκηαξ ζη‘ αβαπδιέκα ιμο βασδμφνζα : Βίιαζ μ Φνακζί Γαι ηαζ πάς ζημκ πανάδεζζμ αθμφ ηυθαζδ δεκ οπάνπεζ ζηδ πχνα ημο Θεμφ. Βθάηε ημο βαθάγζμο μονακμφ ηνοθενμί ιμο θίθμζ εα ημοξ πς , ιαγί ιμο, θηςπά αβαπδιέκα γχα, πμο ι‘ άλαθκεξ ηζκήζεζξ ηςκ αοηζχκ δζχπκεηε αθμβυιοβεξ, πηοπήιαηα ηαζ ζθήηεξ. Να ειθακζζηχ γδηχ Θεέ , ιπνμζηά ζμο ακάιεζα ζ‘ αοηά η‘ αβαπδιέκα πμο ζηφαμοκ ημ ηεθάθζ ημοξ ζζβά ηαζ ζηαιαημφκ ζοβηθίκμκηαξ ηα πυδζα ιε ηνυπμ ηυζμ απαθυ πμο θένκεζ ηδ ζοιπυκζα. Να θηάζς αημθμοεμφιεκμξ ‗απ‘ ηα ιεβάθα ημοξ αοηζά, πζθζάδεξ, ι‘ αοηά πμο ζηα πθεονά ημοξ εα ‗πμοκε ημθίκζα θμνηςιέκα, ι‘ αοηά πμο ζένκμοκε ηανυηζεξ ζαθηζιπάβηςκ, άιαλεξ ιε θηενά ηαζ βηαγμκηεκεηέδεξ, ηζ άθθα πμο ‗πμοκ ζηδκ πθάηδ ημοξ παθζά αανζά αανέθζα, ιε βηαζηνςιέκεξ βασδμονίηζεξ ζακ αζηζά, ιε αήιαη‘ αζηαεή, ι‘ αοηά πμφ ‗πμοκ δειέκεξ ηζξ πθδβέξ ηνζβονζζιέκεξ απυ ιφβεξ πεζζιαηάνεξ. Κάκε θμζπυκ Θεέ ιμο, ακ εεξ, κα ‗νες ιε ηα βασδμφνζα ηαζ πεξ ιεξ ζηδκ εζνήκδ ζμο μζ άββεθμζ κα ιαξ πάκε ζηα θμοκηςηά ‗απ‘ ηζξ πθυεξ μο νοάηζα εηεί, υπμο ηνειίγμοκ ηα ηενάζζα ηαζ ζηζθπκή υπςξ ηςκ ημνζηζζχκ δ βεθαζηή ημοξ ζάνηα. Κάκε ζημ πχνμ πμο δζαιέκμοκ μζ ροπέξ ζηα εεσηά μο ηα κενά ζηοιιέκμξ, ίδζμξ ιε ηα βασδμφνζα, πμο δ ηαπεζκή, βθοηφηαηδ γςή ημοξ ηαεχξ ζηφαμοκ εα ηαενεθηίγεηαζ ιεξ ζηδκ δζαθάκεζα ηδξ αζχκζαξ αβάπδξ. Φξαλζί Βακ (κεηάθξαζε: Θέκεο Σαζνχιεο)
[104]
Ο Εαλ Πηέξ Ενπβ (Jean Pierre Jouve, 1887-1976) ήηαλ Γάιιος ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο
Μαγεία Βίζαζ μ πυκμξ ιμο μ ηνυιμξ ιμο δ αβάπδ ιμο ς θακηαζία είζαζ μ δήιζυξ ιμο ς αζαθίμ υπμο ιεηέθναζα ημ αμοκυ ημ πμηάιζ ηαζ ημ πμοθί είζαζ δ δοζηοπία ιμο ς ελμιμθυβδζδ έηζζ ιζθμφζε μ έηπηςημξ πμζδηήξ ηαζ λέζηζγε ημ αζαθίμ ημο ηοπςιέκμ ιεξ ζηςκ ακενχπςκ ηζξ πυθεζξ Ώθθά δ άθθδ θςκή ημο μθυβζμιδ ι' έκακ ρίεονμ ζηζάξ απακημφζε ς άπανμ αζαθίμ ς πμίδια απμηοπδιέκμ, πθάκδ, πθάκδ πακημηζκή εηείκμο πμο δεκ έπναλε αηυιδ Χ είζαζ μ ηεθεοηαίμξ ιμο ηυπμξ ημ θνμφνζυ ιμο εκάκηζα ζημ ζηναηυ ηςκ απίζηςκ αθθμφ ιμκάπα ενείπζα ηζ εζφ ηυπμξ ζενυξ ιήπςξ μ δαίιμκαξ απέηοπε υ, ηζ ζη' αθήεεζα εέθδζε; Καζ ηζ εέθεζ μ δαίιμκαξέκα αζαθίμ απακημφζε δ θςκή ημο θςηζζιέκδ ι' έκα ανπαίμ δθζαηυ ηοπανίζζζ ημ δζηυ ζμο ημ δζηυ ιμο ή ημ άθθμ, βναιιέκμ ηαε' οπαβυνεοζδ ηζ υθα ηα πμοθζά ηναβμφδδζακ πμθθέξ θμνέξ πάκς ζημκ μονακυ Κζ μ πμζδηήξ ήηακ αηυιδ ιζα θμνά πεθςηζζιέκμξ ιάγεοε ηα ημιιάηζα ημο αζαθίμο λακαβζκυηακ ηοθθυξ ηαζ αυναημξ έπακε ηδκ μζημβέκεζά ημο, έβναθε ηδ θέλδ ηδξ πνχηδξ θέλδξ ημο αζαθίμο. Βαλ-Πηέξ Βνπβ (κεηάθξαζε Νίθνο Λεβέληεο)
[105]
Αιέλε Σζ ςναία πμο είζαζ ηχνα πμο δεκ οπάνπεζξ πζα. Δ ηέθνα ημο εακάημο ζ‘ έβδοζε ηζ απ‘ ηδκ ροπή ζμο αηυιδ. Σζ πμεδηή πμο είζαζ απ‘ ημκ ηαζνυ πμο αθακζζηήηαιε. Κφιαηα ηφιαηα βειίγμοκ ηδκ ηανδζά ηδξ ενήιμο, ηδκ πζμ πεθζδκή απυ ηζξ βοκαίηεξ. Χναία πμο είκαζ ζηζξ οδάηζκεξ ημνθέξ ηδξ βδξ αοηήξ, ημο κεηνμφ απ‘ ηδκ αζζηία ημπίμο, πμο γχκεζ μθυβονα ηδκ πμθζηεία ηδκ πνςηζκή. Χναία πμο είκαζ ιέζ‘ ζηα πθμενά ηζ απνυζιεκα πθαηχιαηα ιεηαιμνθςιέκα ζε καμφξ, ςναία πμο είκαζ ζημ βοικυ ηζ ακάζηνμθμ ηζ μθέενζμκ μνμπέδζμ, πμο είζαζ ηυζμ πεεαιέκδ, ζημνπχκηαξ ήθζμοξ απ‘ η‘ απκάνζα ηςκ ιαηζχκ ζμο ηαζ ημοξ ίζηζμοξ ηςκ ιεβάθςκ νζγςιέκςκ δέκηνςκ ζηδ θμαενή ζμο ηυιδ αοηήκ πμο ι‘ ένζπκε ζε παναιζθδηυ. Βαλ-Πηέξ Βνπβ (Μεηάθξαζε: Οδπζζέαο Αιχηεο)
Φνίλημ Εενυδμοθεξ πμο πφκεηε δάηνοα βθοηά ιάηζ ηαηαανμπεζζιέκμ ιεξ ζηδ βμφκα πένζ πεηνςιέκμ ζπεφδεηε βνήβμνα πάκς ζηα πέκεζια ίπκδ απένακηα ιάηζα πνάεξ βαζηένεξ απένακηα πένζα απένακηεξ εοζίεξ ηδξ νυδζκδξ ζάνηαξ αζιυθονηεξ αδζαεεζίεξ νμφπα ημθθδηά πμο αθοπκίγεηε λακαβονίζηε απ ημ ζάθζμ ηαζ ημ ιαηεθεζυ θίβμ πζμ πθδβςιέκεξ ηδξ πθδβήξ ζαξ άαοζζμζ ! λακαζημκίζηε ηα ζπάνβακα ηδξ ζάνηαξ ζαξ ηίπμηα πζα δε εα λακαηθείζεζ ηδ γέζηα ημο πάζιαημξ . Αεκ έπεηε υπςξ δ πανεεκμιήηςν ζοκανιυζεζ ημκ οιέκα βζα κ' ακαζηείθεζ ηδκ εζζδμπή ημο δαίιμκα ηαζ παναιέκεηε μνεάκμζπηεξ ααεζέξ ηαζ ζενέξ υπςξ η' ακμζπηά πνάβιαηα . Βαλ-Πηέξ Βνπβ (κεηάθξαζε: Νίθνο Λεβέληεο) [106]
Ο Φξαλζίο Καξθό (Francis Carco, 1886-1958) απφ ηελ Νέα Καιιεδνλία, ήηαλ Γάιιος ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Ύ! ζ’ αγαπψ Ώ! ‘ αβαπχ! Πμφ θμζπυκ αθθμφ ανίζηεζαζ απυ ημοξ ζηίπμοξ ιμο; Να, μ πεζιχκαξ πμο λακαθένκεζ ημοξ ιαφνμοξ ηζ επίιμκμοξ ηαδιμφξ ιμο. Οζ αηαηίεξ ακαηνζπζάγμοκ ζημκ άκειμ πμο πέθηεζ απάκς ημοξ. Γεζηαζκυζμοκ πςνίξ πμοηάιζζμ, μθυβοικδ, πθάζ ζηδ θςηζά. Δ ανμπή έδενκε ημ πανάεονμ· ηα λφθα ζθφνζγακ ηαεχξ ηαζβυκημοζακ. Πνμζιέκς ηδ θεοηήκ αοβή πίζς απ‘ ηα ηγάιζα πάθζ κ‘ ακαηείθεζ.
Γεινχζεο Γεθμφζεξ έπεθηεξ ζηδκ αβηαθζά ιμο ηζ δ ενςηζηή αοβή θχηζγε ημ άδεζμ ηαζ αανφ ηεθάθζ ιμο, ια ζε κακμφνζγα ηναβμοδχκηαξ. Δ ιένα ιέζα ζηδ ανμπή ορχκμκηακ ηζ είπε απμηάιεζ. Ώπάκς ζημ ζηεκυ ηαζ βοικυ βμθυ ζμο ζςνζαγυιμοκ ηέθμξ απ‘ ηδκ ατπκία. Πζηνά πνςζκά, υιμνθδ αβάπδ… Σνέθα εμθή, ελακηθδηζηή… ημ λφπκδια, δ ιεθαβπμθία πχνζζε ανβυηενα αοημφξ ημοξ εναζηέξ… Γζαηί;… Αεκ ημ ‘ιαεε ηακείξ… Κζ αοηυξ μ ίδζμξ έηθαζβε ηαεχξ ιάηναζκε απυ ζέκα… Κζ απυ ηδκ επμπή εηείκδ, πυζεξ θμνέξ δ αοβή ηζαθάηςζε ηα ςπνά ηδξ νυδα;… Φξαλζίο Καξθφ
[107]
Ο Ρεϋκόλ Κελώ (Raymond Queneau, 1903-1976) απφ ηε Υάβξε, ήηαλ Γάιιος ζπγγξαθέαο, πνηεηήο, ζηηρνπξγφο, κεηαθξαζηήο θαη καζεκαηηθφο.
Γηα κηα πνηεηηθή ηέρλε Ώπ, Θεμφθδ ιμο, ηζ ςναία πμο εα 'ηακ κα 'βναθα έκα πμζδιαηάηζ. Μπα! Να έκα πμο πενκάεζ ηχνα δα απυ ιπνμζηά ιμο. Φζη, ρζη, ρζη! Έθα εδχ πνοζυ ιμο κα ζε ειπθέλς ζημ ίδζμ πενζδέναζμ ιε η' άθθμ ιμο πμζήιαηα. Έθα εδχ κα ζε ειπήλς ζημ μζημδυιδια ηςκ Ώπάκηςκ ιμο. Έθα εδχ κα ζε ειπαηαδχζς ηαζ κα ζε εκμιμζμηαηαθήλς ηαζ κα ζε εννοειμθμβήζς ηαζ κα ζε εθθονζημπμζήζς ηαζ κα ζε ειπδβαδεφζς ηαζ κα ζε εκζηζπχζς ηαζ κα ζε ειπεγμθμβήζς. Να πάνεζ εοπή, Σδκ ημπάκδζε! Ρευκφλ Κελψ (κεηάθξαζε: Ύρηιιέαο Κπξηαθίδεο)
[108]
Ο Πώι Κιωληέι (Paul Claudel, 1868-1950) ήηαλ Γάιινο δηπισκάηεο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο
Άζπξν ραξηί Ο ρανάξ πζάκεζ ημ ράνζ ι' αοηυ ημ ηαθάεζ ημ ααεζά πςιέκμ ηάης απ' ηα ηφιαηα. Ο ηοκδβυξ, ι' αοηυ ημκ άθακημ ανυπμ ακάιεζ' απυ δομ ηθαδζά, πζάκεζ ηα ιζηνά πμοθζά. Κζ εβχ, θέεζ μ ηδπμονυξ, βζα κα πζάζς ημ θεββάνζ ηαζ η' αζηένζα, ιμο θηάκεζ θίβμ κενυ - ηαζ ηζξ ακεζζιέκεξ ηεναζζέξ, ηαζ ηα θθμβζζιέκα ζθεκηάιζα, ιμο θηάκεζ ημφηδ δ ημνδέθα κενυ πμο λεηοθίβς. Κζ εβχ θέεζ μ πμζδηήξ, βζα κα πζάζς ηζξ ιμνθέξ ηαζ ηζξ ζδέεξ, ιμο θηάκεζ ημφημ ημ δυθςια απυ άζπνμ πανηί - μζ εεμί δε εα πενάζμοκ πςνίξ κ' αθήζμοκ απάκς η' απκάνζα ημοξ, ζακ ηα πμοθζά ζημ πζυκζ. Γζα κα δεθεάζς ηα αήιαηα ηδξ Ώοημηναηυνζζζαξ ηδξ Θάθαζζαξ, ιμο θηάκεζ αοηυ ημ πάνηζκμ παθί πμο λεηοθίβς - βζα κα ηάις ημκ Ώοημηνάημνα η' Οονακμφ κα ηαηέαεζ, ιμο ανηεί αοηή δ απηίδα θεββανζμφ, ιμο ανηεί αοηή δ ζηάθα απυ πανηί άζπνμ. Πσι Κισληέι (Μεηάθξαζε: Σέιινο Άγξαο)
[109]
Ο Γάιινο πνηεηήο θαη εθδφηεο Φξαλζί Κνκπ (Francis Combes) γελλήζεθε ην 1953
Ίρη, ε Γε δελ είλαη ζηξνγγπιή πζ, δ Γδ δεκ είκαζ ζηνμββοθή Ώκ δ Γδ ήηακ ζηνμββοθή Ώοηυ εα θαζκυηακ Ώοηυ εα ήηακ βκςζηυ Ώκ δ Γδ ήηακ ζηνμββοθή Αεκ εα οπήνπακ, απυ ηδκ ιζα πθεονά, Μενζημί ζηδκ ημνοθή, ηαζ μζ άθθμζ, μζ πενζζζυηενμζ απυ ημοξ άθθμοξ, ζημκ πάημ, ζοπκά πζμ ηάης απυ ηα πάκηα ... Ώκ δ Γδ ήηακ ζηνμββοθή ηαιία πχνα δεκ εα ιπμνμφζε κα πεζ ημ ηέκηνμ ηδξ βδξ βζαηί υθμζ εα ήηακ ζημ ηέκηνμ. Καζ υθμζ μζ άκενςπμζ υθμζ βφνς απυ ηδ βδ, εα ήηακ ζηδκ ίδζα αάνηα. Ώθθά δεκ είκαζ έηζζ ηαζ δ βδ πάεζ θμλά επεζδή δ βδ δεκ είκαζ ζηνμββοθή. ε ηάεε πενίπηςζδ, υπζ αηυια. Φξαλζί Κνκπ
[110]
Ο Σξηζηάλ Κνξκπηέξ (Tristan Corbière, 1845-75) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο. Απφ κηθξφο είρε ζνβαξά πξνβιήκαηα πγείαο, πνπ ηνλ νδήγεζαλ ζηνλ ζάλαην ζε ειηθία κφιηο ηξηάληα εηψλ.
Ύγξχπληα Ώβνφπκζα, γχμ αρδθάθδημ! Αεκ κζχεεζξ απυ αβάπδ, Γζα κα 'νεεζξ κα θζβμεοιήζεζξ ζακ εα δεζξ Κάης απυ ημ ηαηυ ζμο ιάηζ, ημκ άκενςπμ κα δαβηχκεζ Σα ζεκηυκζα ηαζ ιεξ ζηδκ πθήλδ κα ζηνζθμβονκά... Κάης απυ ημ ηαηάιαονμ δζαιάκηζ ημο ιαηζμφ ζμο. Λέβε! βζαηί εκχ πενκά ηαηάθεοηδ δ κφπηα Ίδζα. Κονζαηή πμο ανέπεζ Ένπεζαζ κα ιαξ βθείθεζξ ζα ζηοθί; Βθπίδα ή Πυκμξ π' αβνοπκά η' αθηί; πμο βζ' άημοζια ηεκηχκεηαζ, ζβά κα ιζθά ζζβά... ηαζ ηίπμηα κα ιδ ιαξ θέεζ; Γζαηί ζημ ζηεβκυ ιαξ θαζιυ, Να βένκεζ πάκηα δ άδεζα ζμο δ ημφπα Καζ ηδκ ηναπδθζά ιαξ πνμηεηαιέκδ κα αθήκεζξ; ε ιαξ ημοξ δζραζιέκμοξ Σάθακημοξ βζα πίιαζνα: -Φίθηνμ ενςηζηυ ή ιμφνβα πζηνή ηαβυκα δνμζζάξ ή θζςιέκμ ιμθφαζ. Ώβνφπκζα, είζαζ ςναία θμζπυκ:... Β, βζαηί αηυθαζηδ ηυνδ ηα βυκαηά ζμο κα ιαξ ζθίββεζξ; Γζαηί ζημ ζηυια ιαξ κ' αβημιαπάξ; Γζαηί ημκ φπκμ ιαξ παθάξ; [111]
Κμζιήζμο ακ εεξ ιαγί ιαξ... Γζαηί, ςναία έηθοηδ ηδξ κφπηαξ Φμνάξ ζημ πνυζςπμ ηδ ιαφνδ ιάζηα;... - Γεζα κα ηανάγεζξ υκεζνα πνοζά;... Αεκ είκαζ δ αβάπδ ιεξ ζημ ζφιπακ; Ώκαπκμή ηδξ απμηαιςιέκδξ Μεζζαθίκαξ Μα υπζ αηυια πμνηαζιέκδξ! Ώβνφπκζα, είζαζ δ Τζηενία... Βίζαζ δ θαηένκα Πμο αθέεεζ ηα Χζακκά ηςκ Βηθεηηχκ Σμο;... - Ή δεκ είζαζ ημ αζχκζμ πθήηηνμ Πάκς ζηα κεφνα βναθζάδςκ ημθαζιέκςκ Πμο βναηγμοκά ημοξ ζηίπμοξ ημοξ - ιυκ' απυ ηείκμοξ δζαααζιέκμοξ; Ώβνφπκζα είζαζ ημ εθζιιέκμ βασδμονάηζ Σμο Μπμονζκηάκ δ θάθαζκα Σδξ ηυθαζδξ; - Σμ θζθί ζμο θςηζά Μζα βεφζδ αθήκεζ ροπνή ηυηηζκμο ζίδενμο... Χ! έθα ηαζ ιπεξ ζηδκ ηάιανή ιμο ηδ θηςπή... Μαγί εα ημζιδεμφιε δς βζα θίβμ. Σξηζηάλ Κνξκπηέξ Μεηάθξαζε: Ύιέμεο Βήξαο
[112]
Ο Λακαξηίλνο (Alphonse de Lamartine, 1790-1869) ήηαλ Γάιινο πνιηηηθφο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο, απφ ηηο εγεηηθέο πξνζσπηθφηεηεο ηνπ ξνκαληηζκνχ. Σν πνίεκα ηνπ Ζ λίμνη ζεσξείηαη θιαζζηθφ. Γηεηέιεζε θαη πξσζππνπξγφο ηεο ρψξαο ηνπ.
Γ Λίκλε Πάκηα θμζπυκ ζ‘ αηνμβζαθζέξ ηαζκμφνζεξ εα ηνααμφιε; πάκηα εα αοεζγυιαζηε ζημο ηάθμο ηδ κοπηζά πςνίξ πμηέ ζημ πέθαβμ ημο πνυκμο κα ζηαεμφιε ιζα ιένα ιμκαπά; Χ θίικδ! Πάεζ δεκ πάεζ μ ηαζνυξ πμο ζηα κενά ζμο βφνς, Οπ‘ έθπζγα δ αβάπδ ιμο πςξ εα λακαθακεί ημίηαλε, ιυκμξ ένπμιαζ ζημ ανάπμ κ‘ απμβείνς πμο βένκαιε ιαγί. Έηζζ ηαζ ηυηε μ αυιαμξ ζμο ιεξ ηζξ ζπδθζέξ αμμφζε, έηζζ ηα λεζηζζιέκα ηδξ ελέπθοκεξ βηνεικά ηζ έηζζ η‘ αβένζ ζηα ιζηνά ηα πυδζα ηδξ πηοπμφζε αθνμφξ πασδεοηζηά. Θοιάζαζ; ιζα αναδζά αμοαμί πθέαιε ζημ κενυ ζμο, ζημοξ μονακμφξ, ζηα πθάηεζα ζμο ποκυηακ ζζβαθζά ηζ άθθμ δεκ αημοβυηακε πανά η‘ ανιμκζηυ ζμο πάθθαζια ζηα ημοπζά Μα λάθκμο ηάπμζα ιμοζζηή πνςηυβκςνδ ηαζ λέκδ, ζηζξ ιαβειέκεξ υπηεξ ζμο ακηήπδζε βθοηά ημ ηφια εζηάεδ ηζ δ θςκή πμφ ‗καζ ιμο αβαπδιέκδ είπε ηα θυβζα αοηά.: Κξάηεζε ρξόλε, θξάηεζε ην πέηαγκά ζνπ ηώξα θη εζείο κελ θάλεηε θηεξά ραξνύκελεο ζηηγκέο αθήζηε λα ραξνύκε εδώ ζηνπ Μάε καο ηελ ώξα δπν-ηξεηο γιπθέο βξαδηέο. Τόζ’ είλαη νη δύζηπρνη ζηε γε πνπ ζαο παξαθαινύλε, γη’ απηνύο πεηάμηε γξήγνξα θαη πάξηε ζηα θηεξά [113]
όζα ηνπο δέξλνπλ βάζαλα, κα θείλνπο π’ επηπρνύλε μεράζηε κηα θνξά. Μ‘ άδζη‘ αηυια ημο γδηχ ηαιζά βθοηζά ζηζβιμφθα, λεθεφβεζ μ πνυκμξ ηαζ ηοθά! ηνάγς ι‘ απεθπζζζά άνβδζε, ζηάζμο πνυκε ιμο! ια κα, θςηά δ αοβμφθα ηαζ δζχπκεζ ηδ κοπηζά. Ώξ αβαπμφιε αδζάημπα θμζπυκ, αξ αβαπμφιε ειπνυξ αξ ηδ παζνυιαζηε ηδ θηενςηή ζηζβιή ειείξ ηζ μ πνυκμξ πμο πμηέ θζιάκζ δε εα ανμφιε ηοθάιε ζηδ γςή ……………………………………………………. Χ θίικδ: ανάπμζ ζζςπδθμί, ζπδθζέξ, απυζηζα δάζδ! εζείξ π‘ μ πνυκμξ ζαξ λεπκά, ή δίκεζ λακά γςή! θοθάληε απ‘ ηδ κφπηα αοηή, θφθαλε ςναία πθάζδ ιζα εφιδζδ ιζηνή! Ώξ ιείκεζ ζηδ βαθήκδ ζμο ηαζ ιεξ ηδ ηνζηοιζά ζμο ς θίικδ ςναία – ηαζ ζηςκ πθαβζχκ ηδ βεθαζηή εςνζά ηαζ ιεξ ζηα ιαφνα ζμο έθαηα ηαζ ζη‘ άβνζα βηνεικά ζμο πμο βένκμοκ ζηα κενά. Ώξ ιείκεζ ζη‘ ακαηνίπζαζια ηδξ αφναξ πμο πεηάεζ ζημοξ ηνυημοξ πμο ζηζξ υπηεξ ζμο ηοθμφκ ηζξ ιαβζηέξ ζη‘ άζηνμ η‘ αζδιμιέηςπμ πμο πάκς ζμο ζημνπάεζ απηίδεξ ανβονέξ. Χ θίικδ, καζ ηζ μ άκειμξ ηζ μζ ηαθαιζέξ ζμο ηθαίκε ηζ μζ αιοδνέξ ζμο εοςδζέξ ηζ δ ηάεε ακαπκμή ηζ υηζ ακαπκέεζ εαννεί ηακείξ ηζ αημφεζ κα θέκε: αγάπεζαλ απηνί. Λακαξηίλνο Μεηάθξαζε : Γηψξγνπ εκεξηψηε
[114]
Ζ Λνπΐδ Λακπέ (Louise Labé, 1524-1566) απφ ηελ Λπψλ, επνλνκαδφκελε La Belle Cordière (Ζ Ωξαία ρνηλνπνηφο), ήηαλ Γαιιίδα πνηήηξηα.
νλέην VIII Γς ηαζ πεεαίκς. Φθέβμιαζ ηαζ ζαήκς ακηάια. Παναγεζηαίκμιαζ εκχ νίβμξ ιε ηναηά. ηθδνή δ Γςή, ια ηζ απαθή ιμο είκαζ ανηεηά ηζ έπς θαπηάνεξ ηαζ πανέξ πενίενβμ ηνάια. Σδκ ίδζα χνα μπμφ βεθχ λεζπχ ζημ ηθάια, ηαζ ιεξ ζημ ηέθζ αάζακα κζχες θνζπηά. Υάκς υ,ηζ ςναίμ, ια ηαζ βζα πάκηα αοηυ ηναηά ηδκ ίδζα χνα ιαναίκμιαζ ηζ ακείγς ακηάια Με ηέημζα αζηάεεζα μ Ένςηαξ ιε πενζαάθθεζ. Κζ υηακ ηδ εθίρδ ιμο εαννχ βζα πζμ ιεβάθδ, δίπςξ κα ημ ζηεθηχ, είιαζ υλς απ‘ ηδκ μδφκδ. Κζ υηακ πάθζ είιαζ ζίβμονδ βζα ηδ πανά ιμο, ηαζ πςξ ζηδκ χνα ανίζημιαζ ηδκ πζμ βθοηζά ιμο, ζηδκ πνχηδ ιμο ηδ ζοιθμνά ιε παναδίκεζ. Λνπίδ Λακπέ (κεηάθξαζε: Κνχιεο Ύιέπεο)
[115]
Ο Βαιεξύ Λαξκπώ (Valery Larbaud, 1881-1957) απφ ην Βηζχ, ήηαλ Γάιινο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Σαμίδεςε ζε φιε ηελ Δπξψπε, κηινχζε έμη γιψζζεο θαη αζρνιήζεθε θαη κε κεηαθξάζεηο.
Nevermore… Nevermore… Κζ φζηενα, ζμοη! Τπάνπμοκ επζδνάζεζξ αζηνζηέξ μθυβονά ιμο. ΐνίζημιαζ αζάθεοημξ ζ‘ έκα δςιάηζμ λεκμδμπείμο βειάημ θςξ δθεηηνζηυ αζάθεοημ… Πχξ εα ‘εεθα κα πθακδεχ, ιεξ ζηδκ αοβή ηδκ ηίηνζκδ, ζε ηάπμζμ πάνημ ιεβάθμ ηαζ ηαηαπκζαζιέκμ ηαζ βειάημ παζπαθζέξ θεοηέξ. Φμαάιαζ πςξ εα ‘πς θνζπημφξ εθζάθηεξ. Κζ είκαζ ηυζμ πμθφ ημ θςξ πμο κμιίγς πςξ ηνοχκς. Ίζςξ ηαζ κα πεζκάς πνάβιαηα άβκςζηα. Ώπ! δχζηε ιμο ημ αναδζκυκ αβένα ζημοξ θεζιχκεξ, ηαζ ημο θνεζημημιιέκμο πυνημο ηδκ μζιή, υπςξ ζηδ ΐαοανία ηάπμζα αναδζά, απυανμπμ, ζηδ θίικδ ημο ηακιπένβη, ή αηυια ηα αζζεήιαηα πμφ ‘πα πνζκ έκα πνυκμ ημζηάγμκηαξ απυ ηδ βέθονα ημο βζυη ιμο κ‘ ακμίβεζ ιπνμξ ιμο πνάζζκμξ ηαζ νμγ μ ηυθπμξ ηδξ Γηνααυγα… Ώαιεξχ Λαξκπψ (Μεηάθξαζε : Μήηζνο Παπαληθνιάνπ)
[116]
Ο Λεθόλη ληε Ληι (Leconte de Lisle, 1818-94) ήηαλ Γάιινο ζπκβνιηζηήο πνηεηήο, ηδξπηήο ηεο ζρνιήο ησλ «Παξλαζζηζηψλ».
Τπαηία Ώπυ ημ ενυκμ υηακ ηδξ βδξ ηα ιεβαθεία υηακ πέθημοκ, ηακ ηα εεία ενδζηεφιαηα βενιέκ‘ απυ ηα πνυκζα, Σμ ιμκμπάηζ παίνκμκηαξ ημ ενδιζηυ ηδξ θήεδξ, Σμοξ αζηναπμηαιέκμοξ ηςκ αςιμφξ νζβιέκμοξ αθέπμοκ, ηακ ημ θφθθμ ζημνπζζηυ ημο δέκηνμο ηδξ Βθθάδμξ, Σςκ πνμποθαίςκ ηςκ ένδιςκ ημ δνυιμ απμζηεπάγεζ, Κ‘ εηείεε απυ ηα πέθαβα ηα κοπημαοεζζιέκα, Ο κμοξ μ ακενχπζκμξ ηνααάεζ πνμξ κέμκ ήθζμ πένα, Σςκ κζηδιέκςκ ηςκ εεχκ ηδκ ηφπδ αβηαθζάγεζ, Πάκημηε ιζα ηνακή ηανδζά ηαζ ημοξ αμδεάεζ πμο πάζπμοκ∙ Δ αοβή ηςκ κέςκ διενχκ ηδ εθίαεζ, ηδκ πθδβχκεζ, ημκ μονακυκ αημθμοεεί η‘ αζηένζ ηςκ πνμβυκςκ. ……………………………….. Ήνςεξ ηυηε ηαζ ζμθμί λοπκμφκ γςή βειάημζ! Σα ηναβμοδμφκ μζ πμζδηέξ ηα ςναία μκυιαηά ηςκ, Καζ ηςκ μκείνςκ μ θοιπμξ ιε ημ ζενυ ηναβμφδζ ηοθχκεη‘ εθεθάκηζκμξ ιέζα ζημοξ Πανεεκχκεξ! Κυνδ, πμο ενήζηα πνυααθεξ ηαζ ιε ημ θυνειά ζμο Σςκ ημζιζζιέκςκ ζμο εεχκ ζηέπαζεξ ημ ικήια, Χ ηδξ θαηνείαξ ηςκ, ζαδζηήξ, ζένεζα ηαζνζαζιέκδ, Άδμθδ αηηίκα ηαζ ζηενκή ιεξ‘ απ‘ ημοξ μονακμφξ ηςκ! Πανεέκα ιεβαθυροπδ, δζηή ιμο αβάπδ, παίνε! Δ ιπυνα υηακ ηάναλε ημκ παηνζηυ ζμο ηυζιμ, Με ημκ ιεβάθμ Οζδίπμδα ζηδκ ελμνία πήβεξ, Καζ ι‘ ένςηα πακημηζκυ ημκ ηφθζλεξ εηείκμκ. Ονεή, θεββανμπνυζςπδ ιεξ ζημοξ αβίμοξ καμφξ ζμο, Πμο παναζημφζακ η‘ έθεοβακ η‘ απάνζζηα ηα πθήεδ, ημ ιακηζηυ ημκ ηνίπμδα Ποεία ενμκζαζιέκδ, [117]
Οζ πνμδμιέκμζ Ώεάκαημζ ιεξ‘ ζηδ ηανδζά ζμο γμφζακ. ………………………………………………… Σα ζμαανά ιαεήιαηα ηδξ ανεηήξ αζςκίαξ Έζηαγακ απ‘ ηα πείθδ ζμο ηαζ ηζξ ηανδζέξ ιαβεφακ, Κ‘ μζ Γαθζθαίμζ πμο ιε θηενά ζ‘ έαθεπακ ζημ υκεζνυ ημοξ, ημοξ αηνζαμφξ ζμο ειπνυξ εεμφξ λεπκμφζακ ημ εευ ημοξ. ………………………………………………………….. Κυνδ βζα ηέημζμ θνέκζαζια ηζ ζ‘ έιεθθε εζέκα; Αεκ είπεξ ηδκ Εδέακ εζφ πμο βφνεοακ μζ άθθμζ; Ήλενεξ ιέζα ζηςκ ηανδζχκ ηα αάεδ κα δζααάγεζξ, Σίπμηε δε ζ‘ απυηνορακ ηαθυαμοθ‘ μζ εεμί ζμο. μθή παζδμφθα, πάκαβκδ ιέζα ζη αβκά ζμο αδένθζα, Μέηςπμ ηνζζεβεοκζηυ πςνίξ ηαιζά ηδθίδα, Καζ πμζα ροπή ηναβμφδδζε ζε πθέμκ ςναία πείθδ, Πμζα ηαεανυηενδ έθαιρε ζηα ιάηζα ηα ειπκεοζιέκα; Ν‘ αββίλμοκ δεκ εηυθιδζακ η‘ άββζπημ θυνειά ζμο, Σα πένζα ζμο δεκ πείναλακ ημο αζχκμξ μζ αιανηίεξ Πνμξ ηδκ αζηένζκδ Γςή ηα ιάηζα ορςιέκα, Μαηνζά απ‘ ηδκ ακενχπζκδ ηαηία, πενπαημφζεξ. ‘ ακαεειάηζζε εζέ ποδαίμξ μ Γαθζθαίμξ, ε πηφπδζε, αθθ‘ έπεζεξ ηνακυηενδ, ηαζ ηχνα Σδξ Ώθνμδίηδξ ημ ημνιί, ημο Πθάηςκμξ ημ πκεφια Ώπ‘ ηδξ Βθθάδμξ έθοβακ ημοξ μονακμφξ βζα πάκηα! Κμζιήζμο, εφια μθυθεοημ, ζηα αάεδ ηδξ ροπή ιαξ, Μεξ ζημ θςημζηεθάκςημ πανεέκμ ζάαακυ ζμο, Κμζιήζμο. Δ νοπανή αζπήιζα ζημκ ηυζιμ ααζζθεφεζ, Σμ δνυιμ ημκ επάζαιε πμο θένκεζ πνμξ ηδκ Πάνμ! ηάπηδ μζ εεμί, αμοαή ηαζ δ βδ, ζημκ αδεζακυ μονακυ ζμο Φςκή δεκ λακαημφεηαζ, ημζιήζμο. Ώθθ‘ υιςξ ιέκε Γςκηακειέκδ ζηδκ ηανδζά ημο πμζδηή ηαζ ράθθε Σδξ ηνζζαβίαξ Οιμνθζάξ ημκ εκανιυκζμκ φικμ. Μυκδ αοηή ζηέηεζ γςκηακή ηζ αζάθεοηδ η‘ αζχκζα, Ο εάκαημξ ηα ζφιπακηα ηανάγεζ ηαζ ζημνπίγεζ, Ώθθ‘ δ Οιμνθζά θαιπμημπάεζ, ηζ υθα ηα λακαπθάεεζ, Καζ ηάημο απ‘ η‘ άζπνα πυδζα ηδξ βονκμφκ αηυια μζ ηυζιμζ! Λεθφλη ληε Ληι Μεηάθξαζε / απφδνζε: Κσζηήο Παιακάο [118]
Ο ηεθάλ Μαιαξκέ (Stéphane Mallarmé, 1842–98) απφ ην Παξίζη, ήηαλ Γάιινο ζπκβνιηζηήο πνηεηήο θαη θξηηηθφο. Σν έξγν ηνπ επεξέαζε αξθεηέο επαλαζηαηηθέο ζρνιέο ηέρλεο ησλ αξρψλ ηνπ 20νχ αηψλα, φπσο ν θπβηζκφο, ν θνπηνπξηζκφο, ν ληαληατζκφο θαη ν ζνπξεαιηζκφο.
Ύπηή ε λχρηα ηακ ημο κυιμο ημο ιμζναίμο απείθδζε δ ζηζά Κάπμζμ υκεζνμ παθζυ, πυεμ ιμο εκδυιοπμ ηζ μδφκδ, Κάης απυ ζηέπδ πέκεζιδ, ηαηάεθζρδ πμο ζηήκεζ, Έηαιρε ημ θηενυ ημο απηυ ζημ είκαζ ιμο ααεζά. Υθζδή! ς αίεμοζα εαέκμο υπμο, βζα πθάκδ ααζζθζά, Σνακά ακεμπθέβιαηα ζοβηθίκμοκ ζε εακάημο δίκδ, Αεκ είζεε πανά δ δζάρεοζδ ιζαξ έπανζδξ πμο αθήκεζ ηα ιάηζα ημο ενδιίηδ, ημ ένεαμξ, ηα εηζηαηζηά. Ναζ, λένς πςξ ζηα απυιαηνα αοηήξ ηδξ κοπηζάξ, δ Γδ ημνπά ημ αηνυηαημ ιοζηήνζμ ιε θςημαμθή, ε ζηοβκμφξ αζχκεξ γμθενά πζμ θίβμ πμο ηδ γχκμοκ. Σμ δζάζηδια υιμζα ζ' αφλδζή ημο δ άνκδζδ ημζκυ Κοθά ιέζα ζηδκ πθήλδ αοηή θςηζέξ πμο θακενχκμοκ Πςξ άκαρε ημ πκεφια απυ εκυξ άζηνμο εμνηαζιυ. ηεθάλ Μαιαξκέ (κεηάθξαζε: Γ. . Παηξηαξρέαο)
[119]
O Φξεληεξίθ Μηζηξάι (Frédéric Mistral), 1830-1914) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη ιεμηθνγξάθνο. Ζγήζεθε ηεο πξνζπάζεηαο αλαβίσζεο ηεο νμηηαληθήο γιψζζαο θαη ινγνηερλίαο. Σν 1904 κνηξάζηεθε κε ηνλ Ηζπαλφ Υνζέ Eηζεγθαξάη π Eτδαγθίξε ην Βξαβείν Νφκπει Λνγνηερλίαο. Πξνηνκή ηνπ έρεη ζηεζεί ζηελ Καιιηζέα Αηηηθήο
Ο Αιιεληθφο κλνο Με ηδκ αοβή ηαζ δ εάθαζζα ιεκελεδέκζα θάιπεζ, ηαζ ιε ημ θςξ ηα πάκηα λακακζχκμοκ. Να δ άκμζλδ βονίγεζ, κα ημ πεθζδυκζ ζημκ Πανεεκχκα λακαπηίγεζ ηδ θςθζά ημο! Πακίενδ Ώεδκά, ηίκαλε ημ πμοθί ζμο ζη‘ αιπέθζα ιαξ απάκμο ηα ζαναηςιέκα. Κζ ακ πνέπεζ κα πεεάκμοιε βζα ηδκ Βθθάδα, εεία είκ‘ δ δάθκδ! Μζα θμνά ηακείξ πεεαίκεζ. Ώβάθζα αβάθζα απμπνοζχκεηαζ ημ ηφια, κα δ άκμζλδ βονίγεζ, ια ζηα ημνθμαμφκζα ημο Πνμιδεέα ηα ζπθάπκα ζηίγμκηαξ έκα υνκζμ ιεβάθμ, αζάθεοημ λακμίβεηαζ ιαηνζάεε‘ βζα κα δζχλεζξ ημ ιαφνμ βφπα πμο ζε ηνχεζ, ανιάηςζέ ιαξ, κέε κδζζχηδ, ημ ηανάαζ. Κζ ακ πνέπεζ κα πεεάκμοιε βζα ηδκ Βθθάδα, εεία είκ‘ δ δάθκδ! Μζα θμνά ηακείξ πεεαίκεζ. Σ‘ ακάηναζια η‘ αημφηε ηδξ ανπαίαξ Ποείαξ: ―Νίηδ ζηςκ διζεέςκ η‘ αββυκζα!» Ώπυ ηδκ ‗Ίδδ ςξ ζηδξ Νζηαίαξ η‘ αηνμβζάθζα λακακείγμοκ αζχκζεξ μζ εθζέξ. Με η‘ άνιαηα ζηα πένζα ειπνυξ! Σα φρδ ηςκ αμοκχκ αξ η‘ ακεαμφιε, ημοξ ζαθαιίκζημοξ ακηίθαθμοξ λοπκχκηαξ! Ώκ πνέπεζ κα πεεάκμοιε βζα ηδκ Βθθάδα, εεία είκ‘ δ δάθκδ! Μζα θμνά ηακείξ πεεαίκεζ. Κζ έθα, εημζιάζηε ηα θεοηά θμνέιαηά ζαξ, αννααςκζαζηζηέξ, βζα κα ζηεθακςεείηε ζημ βονζζιυ ημοξ αηνζαμφξ ζαξ‘ ιεξ ζημ θυββμ [120]
βζ‘ αοημφξ πμο ζαξ βθζηχζακε ηυθηε ηδ δάθκδ. Ώβκάκηζα ζηδ ζηοθηή ηαζ κηνμπζαζιέκδ Βονχπδ, αξ πζμφιε λέπεζθδ ηδ δυλα, παθζηάνζα. Κζ ακ πνέπεζ κα πεεάκμοιε βζα ηδκ Βθθάδα, εεία είκ‘ δ δάθκδ! Μζα θμνά ηακείξ πεεαίκεζ. ‗ηζ έβζκε ιπμνεί κα λακαβίκεζ, αδένθζα! ηςκ πονςιέκςκ ημφηςκ ανάπςκ ηδ θαιπνάδα ιε ζάνηα εεία ιπυνεζ‘ μ άκενςπμξ κα κηφζεζ ημ θςηενυηενμ ηζ απ‘ υθα ηα υκεζνά ημο. Κζ δ πνζζηζακή ροπή αμοαή εηεί πένα εα είκαζ; Κζ ειείξ εκυξ ημνιμφ λενυηθαδα εηεί πένα; Κζ ακ πνέπεζ κα πεεάκμοιε βζα ηδκ Βθθάδα, εεία είκ‘ δ δάθκδ! Μζα θμνά ηακείξ πεεαίκεζ. Σμ Μαναεχκζμ πεγμδνυιμ αημθμοεχκηαξ ηζ ακ πέζμοιε, ημ πνέμξ ιαξ έπμοιε ηάιεζ! Καζ ιε ημ αίια ημο πνμβυκμο ιαξ Λεςκίδα ημ αίια ιαξ, ενζάιαςκ αίια, ηαζνζαζιέκμ, εα πμνθονχζεζ ημκ ηανπυ ημκ ημναθθέκζμ ηαζ ημ ζηαθφθζ ημ ηνειάιεκμ ζημ ηθήια. Κζ ακ πνέπεζ κα πεεάκμοιε βζα ηδκ Βθθάδα, εεία είκ‘ δ δάθκδ! Μζα θμνά ηακείξ πεεαίκεζ. Σδξ ζζημνίαξ ιάξ θέββμοκ ηνεζξ πζθζάδεξ πνυκζα. Ονεμί! Καζ πνυααθθε απυ ηχνα ημ παθάηζ ζημκ ηυπμ εηεί πμο θφεδηακ ηα ηαηά ιάβζα, ηζ μ Φμίκζηαξ λακαβεκκζέηαζ απυ ηδ ζηάπηδ. ηζξ αιιμοδζέξ ηδξ Μέηηαξ δζχλε ημ, ήθζε, ημ ιζζμθέββανμ ιαηνζά απ‘ ημκ μονακυ ιαξ… Ώκ πνέπεζ κα πεεάκμοιε βζα ηδκ Βθθάδα, εεία είκ‘ δ δάθκδ! Μζα θμνά ηακείξ πεεαίκεζ. Mistral {Μεηάθξαζε: Κσζηήο Παιακάο)
[121]
Εαλ Μνξεάο (Jean Moréas) ήηαλ ην θαιιηηερληθφ ςεπδψλπκν ηνπ Έιιελα πνηεηή Ηωάλλε Παπαδηακαληόπνπινπ (Αζήλα 1856-Παξίζη 1910). Σν 1880 εγθαηαζηάζεθε νξηζηηθά ζην Παξίζη θαη ζηαδηνδξφκεζε ζηα γαιιηθά γξάκκαηα σο εθπξφζσπνο ηνπ ζπκβνιηζκνχ. Έγξαςε ηα πνηήκαηα ηνπ ζηελ γαιιηθή γιψζζα θαη εμέδσζε κηα κφλν πνηεηηθή ζπιινγή ζηελ ειιεληθή.
Belle source... Χναία πδβή, ηάεε ζηζβιή εέθς κα ημ εοιάιαζ. Μζα ιένα - ι' μδδβμφζεκ δ θζθία πυζμ εςνμφζα εοθνακηζηά, εεά, ημ πνυζςπυ ζμο ιζζμπαιέκμ ηάης απυ ηα ανφα. Χ αξ ήηακ κα ‗πεζ ιείκεζ αοηυξ μ θίθμξ πμο ημκ ηθαίς, ς, κφιθδ, ζηδ θαηνεία ζμο ημκηά. Να ‗καζ ιζβιέκμξ ζημ αβενάηζ αηυια πμο ζ' αββίγεζ ηαζ ζημ ηνοθυ ζμο ηφια κ' απακηά. Βαλ Μνξεάο (κεηάθξαζε Μαξία Πνιπδνχξε)
O toi qui sur mes jours... Βζφ πμο ιυκδ απυ ρδθά, δεζπυγμκηαξ ηα πάεδ, θάιπεζξ ηαζ ιε θοθάζζεζξ, υπςξ μ έκαζηνμξ μονακυξ αέθδ νίπκεζ ζηα αάεδ κοπηενζκήξ εαθάζζδξ, ς εεζπεζία πμίδζζξ, ιε ηάπμζμ αζεένζμ κηφια ηφθζλε ηδκ ηανδζά ιμο, κα βίκς ηχνα μ άκειμξ, ημ κενυ ηαζ ημ ηθήια, μ άβνζμξ ηνίκμξ ηδξ άιιμο. Να ιεβαθχκς πάκημηε, ζηα πυδζα ιμο κα κμζχζς υ,ηζ θαηνεφμοκ μζ άθθμζ, κα ιεβαθχκς ζακ ημ δνο, ηζ έπεζηα κα ηεθεζχζς ζα ιζα θςηζά ιεβάθδ. Βαλ Μνξεάο (κεηάθξαζε Κψζηαο Καξπσηάθεο )
[122]
Πξνο ηελ ζειήλελ (απφ ηελ ζπιινγή "Σξπγφλεο θαη έρηδλαη". (ηελ Ύζήλα 1881)
Βκχ ημ άνια ηδξ κοηηυξ γμθχδεξ ζηυημξ πφκεζ, εκχ ζονίγεζ μ αμννάξ ηαζ δ ακειμγάθδ, δ πκεοζηζχζα θάιρζξ ζμο, πανεεκζηή ζεθήκδ, ςζεί αηηίξ πανήβμνμξ εη ηςκ κεθχκ πνμαάθθεζ. Χ! πυζμκ ζε δβάπδζα εζξ νέιαδκ αθδιέκμξ οπυ ημ θχξ ζμο ημ βθοηφ θαζδνυκ παζδίμκ έηζ, Σμ ιέβα ζμο ιοζηήνζμκ εγήημοκ εζηειιέκμξ, Καζ ήζμ ζο δ ιυκδ ιμο δζδκεηήξ ιεθέηδ. Πμζάηζξ αεοιχκ ιαηνάκ ροπήξ πεθζθδιέκδξ, Καζ θένςκ αζιαηυννοημκ ημ έθημξ ηδξ μδφκδξ, ε εζδμκ εζξ ηα ζηήεδ ιμο δεζθή κα ηαηαααίκδξ, Καζ αάθζαιμκ θοζίπμκμκ εηεί κα ιμο εβπφκδξ. Καζ υηακ, αθέπςκ υθμοξ ιμο ημοξ πυεμοξ εζαεζιέκμοξ, Βζξ ηδκ ζηζάδα ηδξ κοηηυξ εγήηδζα βαθήκδκ, Τπυ ημοξ ευθμοξ η' μονακμφ ημοξ εννοηζδςιέκμοξ, ο ιυκδκ εφνμκ ζφκηνμθμκ εζξ ηδξ γςήξ ηδκ δίκδκ. Χπνά ηαεχξ δ θάιρζξ ζμο, αθθ' ςξ αοηή αζιφθδ, δ οπανλίξ ιμο θεζζζά εκ ιέζς ηδξ ζημηίαξ, Θάννεζ, ζεθήκδ, ζοιπαεήξ πμζδηζηή ιμο θίθδ, Θα εονεεή ηαζ δζ' διάξ ζηαβχκ εοδαζιμκίαξ. Δσάλλεο Παπαδηακαληφπνπινο (Βαλ Μνξεάο)
[123]
Ο Σενληόξ ληε Μπαλβίι (Théodore de Banville, 1823-1891) ήηαλ Γάιινο ξνκαληηθφο πνηεηήο θαη απφ ηηο εγεηηθέο θπζηνγλσκίεο ησλ παξλαζζηζηψλ, κε επίδξαζε ζην θίλεκα ηνπ ζπκβνιηζκνχ.
Γ κπαιάληα ησλ θξεκαζκέλσλ Βπάκς ζημοξ ηθχκμοξ ημοξ πμκηνμφξ ηςκ δέκηνςκ ζακ πένζα ηεκηςιέκμοξ ζημ δάζμξ πμο ιεξ ζημ πεζιχκα ηνέιμκηαξ ηνοχκεζ, εα δεζξ ζακ ημιπμθυβζα εηεί ημοξ ηνειαζιέκμοξ, πμο ηδξ αοβήξ ημ θςξ πασδεφεζ ηαζ πνοζχκεζ. Κζ αοηυ ημ ζημηεζκυ ημ δάζμξ πμο ζημθίζακε ηζξ θεφηεξ ημο ιε ηέημζςκ ηανπχκ ςναία ηζαιπζά, πμο μφηε δ Σμονηία μφηε ηζ δ Ώνααία πμηέ βκςνίζακε είκαζ ημ πενζαυθζ θέκε ημο ΐαζζθζά! Κζ υθμζ αοημί μζ άιμζνμζ, αμοαμί, λεπαβζαζιέκμζ, πμζμξ λένεζ ιε πμζεξ ζηέρεζξ ιεξ ζημ βονηυ ημοξ ηεθάθζ, ζηνζθμβονκμφκ ζημκ άκειμ ιεθακζαζιέκμζ, ηζ αηυια ζπανηανμφκ ζημο Υάνμο ηδκ αβηάθδ. Ο ήθζμξ ακαηέθθμκηαξ ζακ θθυβα ημοξ ζζβμηαίεζ... Χ! ... πςξ πμνεφμοκε θνζπηά ιεξ ζηα ηθαδζά, αημφζηε, ς, αημφζηε, ημ ααεφ δάζμξ πςξ ζζβμηθαίεζ, είκαζ ημ πενζαυθζ, θέκε, ημο ΐαζζθζά!... Καζ ημοξ αημφεζ μ δζάαμθμξ πμο λεροπάκε, ηζ άθθμοξ πμθθμφξ ζοκηνυθμοξ ημο βζα ηδκ ηνειάθα θένκεζ! Φδθά ηα μονάκζα ηαηαβάθακα βεθάκε, ηαζ ιμζάγμοκ θεξ ιε πνοζυζημκδ μζ αηιμί πμο ζπένκεζ δ δνμζζά πμο ζημκ άκειμ ζημνπάκε... Κζ έκα ιζηνυ ημπάδζ απυ ηνεθά πμοθζά, ιεξ ζηα ηθαδζά ηζξ κεηνμηεθαθέξ ηζζιπάκε... Υάκηνεξ πμο ηνέιμκηαζ ηα ηυηαθα θεοηέξ, ηαζ ηνμηαθίγμοκ απ' ημκ αένα ζηα ηθαδζά, παίγεζ ηα ημιπμθυβζα ημο μ εάκαημξ ηαζ ηναβμοδά ηναβμφδζα πμο ιυκμ κεηνά αοηζά η' αημφκε ζηζξ μλζέξ... ...Βίκαζ έκα δάζμξ, πνίβηζπα ιμο, πμο ημ ζημθίγμοκ ζμνμί ηςκ ηνειαζιέκςκ ηα ημνιζά, ηνοιιέκα ιεξ ζηζξ θοθθςζζέξ πμο πναζζκίγμοκ, ηζ είκαζ ημ πενζαυθζ θέκε ημο ΐαζζθζά!... Σενληφξ ληε Μπαλβίι
[124]
Ο Πηέξ Μπεηαλθνύξ (Pierre Bettencourt, 1917-2006) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο, πεδνγξάθνο, δσγξάθνο θαη εθδφηεο. Γεκνζίεπζε πεδά πνηήκαηα, κηθξέο ηζηνξίεο, δηεγήκαηα θαη κχζνπο.
Πξνο ηη; Κθεζδχκμιαζ ζημ δςιάηζυ ιμο, βζα κα ακάρς ηδ θςηζά ιμο ηαζ, ηαεζζιέκμξ ακαημφνημοδα ημκηά ζηδ εενιάζηνα, ακαννζπίγς ηδ θθυβα ηδξ, δμοθεφμκηαξ ιε δφκαιδ ημ θοζενυ· υιςξ οπάνπεζ πάκηα ηάπμζμξ πμο αημοιπάεζ ημ πένζ ημο ζημκ χιμ ιμο ηαζ θέεζ: «Πνμξ ηζ;» Ώκαζδηχκμιαζ ι‘ έκα πήδδια, ια είκαζ πζα πμθφ ανβά· ηίπμηα δεκ έπεζ ιείκεζ πανά μ ήπμξ ιζαξ θςκήξ ηαζ δ γςκηακή πίεζδ εκυξ πενζμφ. Γζα πμζμ θυβμ εα ‗θεβα ζημκ εαοηυ ιμο πξνο ηη; Πμζμξ είκαζ αοηυξ μ δεζθυξ, πμζμξ είκαζ αοηυξ μ θοβάξ πμο δε θακενχκεηαζ; ήιενα ηθεζδχκμιαζ ιαγί ιε ημ ζηφθμ ιμο ηαζ, ηαεχξ βονίγς ηδκ πθάηδ ιμο ηζ εημζιάγμιαζ κ‘ ακάρς έκα ζπίνημ, κα ημκ πμο ανπίγεζ κα βαοβίγεζ. Υοιάεζ πνχηα ζηδκ πυνηα, φζηενα λακαβονίγεζ ζζβάζζβά ζ‘ ειέκα, πδδχκηαξ βφνς απυ ηάπμζμκ πμο είκαζ αυναημξ. Ένπεηαζ αηυια πζμ ημκηά, είκαζ ιπνμζηά ιμο, ιε αθνμφξ ζηδ ιμοζμφδα ημο ηαζ ιε ηζξ πεζθάνεξ ημο ακαζδηςηέξ, κα δείπκμοκ απεζθδηζηά ηα δυκηζα ημο. Ένπεηαζ ακηζιέηςπμξ ιε ημκ επενυ. Καζ ηυηε, αημφς ζη‘ αοηί ιμο ηδ θςκή κα ρζεονίγεζ: «Αε εα λακάνες πζα». Πάεζ, ηέθεζςζε. Αε πνεζάγεηαζ ζημ ελήξ κα οπεναζπίγμιαζ ημκ εαοηυ ιμο· υιςξ κζχες μθμιυκαπμξ. Γζαηί, θμζπυκ, δεκ πνμζέθενα έκα ηάεζζια ζ‘ αοηυκ ημκ πανάλεκμ επζζηέπηδ, πμο δε εα λακάνεεζ πμηέ; Πηεξ Μπεηαλθνχξ Μεηάθξαζε: Α. Υ. Γνλαηάο
[125]
Ο Τβ Μπνλθνπά (Yves Bonnefoy) γελλήζεθε ζηελ Σνπξ ην 1923. Δίλαη Γάιινο πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξαζηήο
ΐειθνί ηεο δεχηεξεο κέξαο Βδχ ακήζοπδ δ θςκή δίκεζ ιζα ζοβηαηάεεζδ αβάπδξ βζα ηδκ απθή πέηνα, μζ πθάηεξ πμο μ πνυκμξ οπμηάζζεζ ηζ εθεοεενχκεζ, δ εθζά, βεφζδ ζηεβκήξ πέηναξ ζηδ δφκαιή ηδξ. Σμ αήια ζημκ αθδεζκυ ηυπμ ημο. Ώκήζοπδ δ θςκή εοηοπήξ ηάης απ' ημοξ ανάπμοξ ηδξ ζζςπήξ, ηαζ ημ άπεζνμ, ημ απενζυνζζημ απακηάεζ ιε ημοδμοκάηζα, υπεδ ή εάκαημξ. Καεανυ ήηακ ημ θανάββζ ζαξ απυ ηάεε ηνυιμ, Αεθθμί ηδξ δεφηενδξ ιέναξ.
Αδψ, πάληνηε εδψ Βδχ, ζημκ ηαεανυ ηυπμ. Δ αοβή έζαδζε, λδιένςζε ηζυθαξ ιε δίημπεξ επζεοιίεξ. Ώπ‘ ημοξ ακηζηαημπηνζζιμφξ εκυξ ηναβμοδζμφ ζημ υκεζνυ ζμο ιέκμοκ ιυκμ αοηέξ μζ ζπίεεξ απυ πέηνεξ ζημ ιέθθμκ. Βδχ, ηαζ ςξ ημ ανάδο. Σμ νυδμ ηςκ ζηζχκ εα ζηναθεί ζημοξ ημίπμοξ. Σμ νυδμ ηςκ ςνχκ εα θοθθμννμήζεζ αευνοαα. Οζ ηαεανέξ πθάηεξ εα μδδβήζμοκ ηαηά ηδ αμφθδζή ημοξ αοηά ηα ζοκεπανιέκα απυ θςξ αήιαηα. Βδχ, πάκημηε εδχ. Πέηνεξ πάκς ζηζξ πέηνεξ έπηζζακ ηδ πχνα πμο μιμθμβείηαζ ζηδκ ακάικδζδ. Βοεφξ ιυθζξ ιε ημκ ήπμ ηςκ απθχκ ηανπχκ ζηδκ πηχζδ ημοξ ακαγςπονχκεηαζ αηυια ιέζα ζμο μ πνυκμξ πμο εεναπεφεηαζ. Τβ Μπνλθνπά (κεηάθξαζε, Υξηζηφθνξνο Ληνληάθεο)
[126]
Ο Αληξέ Μπξεηόλ (Andre Breton, 1896-1966) ήηαλ Γάιινο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο, γλσζηφηεξνο σο ν πξσηεξγάηεο ηνπ ζνπξεαιηζηηθνχ θηλήκαηνο.
Αγψ είκαη, αλνίμεηε Σα ηεηνάβςκα ημο αένμξ ζπάγμοκ ιε ηδ ζεζνά ημοξ Ώπυ ηαζνυ πζα δεκ οπάνπμοκ ηαενέθηεξ Καζ μζ βοκαίηεξ ηαιχκμκηαζ ιένα ηαζ κφπηα πςξ δεκ είκαζ ηυζμ ςναίεξ ηακ πθδζζάγμοκ ηα πμοθζά πμο πνυηεζηαζ κα ηαείζμοκ ζημκ χιμ ημοξ Γένκμοκ πίζς ημ ηεθάθζ απαθά πςνίξ κα ηθείζμοκ ηα ιάηζα Σμ πανηέημ ηαζ ηα έπζπθα ζηάγμοκ αίια Μζα ανάπκδ ζηέηεζ ζημ ηοακυ ηδξ δίπηο επάκς ζ‘ έκα άδεζμ πηχια Παζδζά ηναηχκηαξ έκα θακάνζ πνμπςνμφκ ιέζα ζηα άθζδ Γδημφκ απυ ηα θφθθα ημκ ίζηζμ ηςκ θζικχκ Μα μζ ζζςπδθέξ θίικεξ αζημφκ ιεβάθδ έθλδ Σχνα πζα δεκ θαίκεηαζ ζηδκ επζθάκεζα πανά έκα ιζηνυ θακάνζ πμο παιδθχκεζ ηζξ ηνεζξ πυνηεξ ημο ζπζηζμφ είκαζ ηανθςιέκεξ ηνεζξ άζπνεξ ημοημοαάβζεξ Σδκ ακάικδζζκ ηςκ ενχηςκ ηδξ χναξ Δ άηνδ ηςκ θηενχκ ημοξ είκαζ πνοζςιέκδ ζακ ηζξ πάνηζκεξ ημνχκεξ πμο πέθημοκ ζηνμαζθζγυιεκεξ απυ ηα κεηνά δέκδνα Δ θςκή αοηχκ ηςκ ιεθεηχκ αάγεζ βασδμονάβηαεα ζηα πείθδ Κάης απυ ημ πζυκζ ημ αθελζηέναοκμ βμδηεφεζ ηα βενάηζα. Ύληξέ Μπξεηφλ (κεηάθξαζε: Ύλδξέαο Ακπεηξίθνο)
[127]
Απαγξχπλεζε ημ Πανίζζ ηθμκζγυιεκμξ μ πφνβμξ ημο Ώβίμο Εαηχαμο ιμζμξ ιε δθζμηνυπζμκ Υηοπά ηαιζά θμνά ιε ημ ιέηςπμ ημκ δημοάκα ηαζ δ ζηζά ημο βθζζηνά Ώκεπαίζεδηα ακάιεζα ζηα νοιμοθηά Σδκ ζηζβιήκ εηείκδκ αηνμπμδδηί ιέζα ζημκ φπκμ ιμο Καηεοεφκμιαζ πνμξ ηδκ ηάιανα υπμο είιαζ λαπθςιέκμξ Καζ αάγς θςηζά Αζα κα ιδκ ιείκεζ ηίπμηα απυ ηδκ ζοβηαηάεεζδ πμο ιμο απέζπαζακ Σα έπζπθα ηυηε ηάκμοκ ηυπμ ζε γχα ίζμο ιεβέεμοξ πμο ιε ημζηάγμοκ Ώδεθθζηά [....] Ύληξέ Μπξεηφλ κεηάθξαζε: Ύλδξέαο Ακπεηξίθνο
[128]
Ο αξι Μπωληιαίξ (Charles Pierre Baudelaire, 1821-67) ππήξμε έλαο απφ ζνπο ζεκαληηθφηεξνπο πνηεηέο ηεο γαιιηθήο, αιιά θαη ηεο παγθφζκηαο ινγνηερλίαο. Ολνκάζηεθε θαηαξακέλνο πνηεηήο, θπξίσο απφ ηελ ζπιινγή ηνπ Σα άνθη ηος κακού.
Πξνζεπρή (απφ ηα Άνθη ηος κακού) Αυλα ηαζ ηζιή ζε ζέκα αηακά ζηα φρδ η‘ μονακμφ‘ ηαζ ιεξ ζηδξ Κυθαζδξ ηα αάεδ εηεί ααζίθερεξ, εηεί κζηδιέκμξ μκεζνεφεζαζ ιεξ ζηδ ζζςπή. Κάκε ηάπμζα ιένα ηζ δ ροπή ιμο ηάης απ‘ ημ Αέκηνμ ηδξ Γκχζδξ ημκηά ζμο ημκ δζοπαζιυ κα ανεζ ηδκ χνα πμο πάκς ζημ ιέηςπυ ζμο, ηα ηθαδζά ημο ε‘ απθςεμφκ ζακ ηαζκμφνβζμξ ΐςιυξ! αξι Μπσληιαίξ
Ο Αχζπκνο λεθξφο ε πχια θζπανυ, παπφ, ζαθίβηανμοξ βειάημ Θα ζηάρς μ ίδζμξ ημ ααεφ ηζ εονφπςνυ ιμο ικήια ηα βένζηά ιμο ηυηαθα ε‘ απθχζς ςξ ημκ πάημ ηαζ εα θμοζηχ ζηδκ λεβκμζαζζά ζακ ηήημξ ιεξ ζημ ηφια. Σζξ δζαεήηεξ ‗βχ ιζζχ, ιζζχ ηαζ ενήκμοξ θάανμοξ πανά κα ζδχ ηςκ γςκηακχκ ηα δάηνοα κα ιε ηθάρμοκ ηάθθζμ κα ηνάλς πνυζπανμξ ημοξ ηυναηεξ ημοξ βαφνμοξ ηνζβφνς ζημ ημοθάνζ ιμο βθέκηζ αρφ κ‘ ακάρμοκ. ημοθήηζα! ζφκηνμθμζ ηεθνμί πςνίξ αοηζά ηαζ ιάηζα ιπαίκεζ κεηνυξ ηαθυηανδμξ ζηα βηνίγα ζαξ παθάηζα θζθυζμθμζ εοςπδηέξ, ηνεθά παζδζά ηδξ ζήρδξ ιέζα θμζπυκ ζηα ενείπζα ιμο ηνοβάηε δίπςξ ηφρεζξ ηαζ πείηε ιμο ακ απυιεζκε πζα αάζακμ κα πάεεζ ημ κεηνυ ημφημ ζημοξ κεηνμφξ παθζυημνιμ πμο επάεδ. αξι Μπσληιαίξ (κεηάθξαζε Γ. εκεξηψηεο)
[129]
ηνλ Ύλαγλψζηε (απφ ηα Άνθη ηος κακού) Δ ακμδζία, η' αιάνηδια, δ απθδζηία ηζ δ πθάκδ ηονζεφμοκε ηδ ζηέρδ ιαξ ηαζ θεείνμοκ ημ ημνιί ιαξ, ηζ εοπάνζζηα ηζξ ηφρεζξ ιαξ ενέθμοιε ζηδ ροπή ιαξ, ηαεχξ πμο ενέθμοκ πάκς ημοξ ηζξ ρείνεξ μζ γδηζάκμζ. ηα ιεηακζχιαηα άκακηνμζ ηζ αιανηςθμί ςξ ηδκ άηνζα, γδηάιε πθδνςιή αηνζαή βζα ηάεε ιοζηζηυ ιαξ ηαζ λακαιπαίκμοιε εφημθα ζημ αμφνημ ημκ παθζυ ιαξ, εαννχκηαξ πςξ λεπθέκεηαζ ιε ηα δεζθά ιαξ δάηνοα. Πάκς απ ημ πνμζηεθάθζ ιαξ μ αηακάξ βενιέκμξ πάκηα ζηα ιάβζα ημο ηαημφ ημ κμο ιαξ κακμονίγεζ, ηδ πζμ αηζαθέκζα εέθδζδ ιειζάξ ηδκ ελαηιίγεζ, αοηυξ μ Μέβαξ πδιζηυξ, μ Σεηναπεναζιέκμξ. Ο Αζάμθμξ, ημ κήια αοηυξ ηναηά πμο ιαξ ημοκά! Σα πνάιαηα ηα ανςιενά πζυηενμ η' αβαπάιε, ηζ υθμ ηαζ πνμξ ηδ Κυθαζδ ηάεε ζηζβιή ηνααάιε, ιε δίπςξ θνίηδ, ακάιεζα ζημ ζηυημξ πμο ανςιά. ακ ημ θηςπυ λεθακηςηή πμο πζπζθά ιε γάθδ ιζαξ παθζάξ πυνκδξ αβηαθζά πμθζμιανηονζζιέκδ, ηθεθηάηα ανπάγμοιε ηζ ειείξ ηαιζά δδμκή εθζιιέκδ, πμο ηδκε λεγμοιίγμοιε ζα ζάπζμ πμνημηάθζ. ακ έκα εηαημιιφνζμ ζημοθήηζα, ιονιδβηζχκηαξ, ιεξ ζημ ιοαθυ ιαξ ηναζπαθμφκ ημο Ααίιμκα ηα πθήεδ, ηζ υηακ ακάζα παίνκμοιε, μ Θάκαημξ ζηα ζηήεδ ζακ άοθμξ πμηαιυξ ηοθά, ζζςπδθά ενδκχκηαξ. Ώκ ημ θανιάηζ ηζ δ θςηζά ηζ δ αζά ηαζ ημ ιαπαίνζ δεκ έπμοκε ηα θακηαπηά ηεκηίδζα αηυια ηάκεζ ζημ πνυζηοπμ ηδξ ιμίναξ ιαξ άεθζμ ηανααμπάκζ, είκαζ πμο θείπεζ απ' ηδ ροπή ημ εάννμξ ηζ απ' ημ πένζ. Μα ιεξ ζηζξ ζηφθεξ, ημοξ ζημνπζμφξ, ηα θίδζα, ηα ηζαηάθζα, ημοξ πάκεδνεξ, ημοξ πίεδημοξ, ημοξ βφπεξ, ηα εδνία [130]
πμο βνμφγμοκ, ζένκμοκηαζ, αθοπημφκ ηζ μονθζάγμοκ ιε ιακία ιεξ ζηςκ παεχκ ιαξ ημ ηθμοαί, πνμααίκεζ αβάθζα, εενζυ πζμ ανχιζημ, ηαηυ, ηδκ αζηδιζά κα δείλεζ! Kζ α δε ζαθεφεζ ηζ μφηε αημφεζ ηακέκαξ ημ μονθζαπηυ ημο, υθδ βδξ εα νήιαγε, ηαζ ζημ παζιμονδηυ ημο εα 'εεθε κα ηαηάπζκε ημκ ηυζιμ -αοηυ 'καζ δ πθήλδ!πμφ, ι' έκα δάηνο αεέθδημ ζηα ιάηζα ηδξ ημζηάγεζξ, ηαεχξ ηαπκίγεζ ημκ μοηά, ηνειάθεξ κα ζηοθχκεζ. Καζ λένεζξ, ακαβκχζηδ, αοηυ ημ ηέναξ πςξ δαβηχκεζ! ακαβκχζηδ οπμηνζηή, αδένθζ πμο ιμο ιμζάγεζξ! αξι Μπσληιαίξ
Άικπαηξνο οπκά μζ καφηεξ απ‘ ηδκ πθήλδ ηάκμοκ ημοξ αακδάθμοξ, Γζα ηδκ ακμφζζα δζαζηέδαζδ, πζάκμοκ πμοθζά Σμο Χηεακμφ, ημοξ αθιπαηνυξ ημοξ ιεβάθμοξ, Πμο ζοκμδεφμοκ ηα ηανάαζα, απυ παθζά. Ρζβιέκμξ ζημ ηαηάζηνςια, βφνς μζ καφηεξ αθαθάγμκηεξ, Ώηζιαζιέκμξ ααζζθζάξ πμο ηα Όρδ ακειμδένκεζ, Σα βζβάκηζα θεοηά θηενά ηαηεαάγμκηαξ, ακ αανζά ημοπζά απυ πίζς ημο ζένκεζ. Πνζκ απυ θίβμ ηνοπμφζε ημκ μονακυ ιε πάεμξ, Καζ ηχνα ηυζμ αδέλζμξ, πανάθμβμξ, βεθμίμξ! Ο έκαξ καφηδξ θμοιάνεζ ηαπκίθα ζημ νάιθμξ, Ο άθθμξ ημκ ημνμσδεφεζ ημοηζαίκμκηαξ μιμίςξ. Έηζζ η‘ εζφ Πμζδηή, πεηάξ πάκ‘ απ‘ ηδκ ηαηαζβίδα, Ώπνυζζημξ βζα αέθδ, ζηδ ιμίνα εκάκηζα, Βκχ ιεξ ζηα ζθονίβιαηα, ζηδ βδ κα πενπαηάξ, ε ειπμδίγμοκ ηα θηενά ζμο βζβάκηζα. αξι Μπσληιαίξ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[131]
Spleen (από ηα Άλζε ηοσ θαθού) Βίιαζ ζακ έκαξ ααζζθζάξ ζε ανμπενυ έκα ιένμξ, πθμφζζμξ ια πςνίξ δφκαιδ, κζυξ ηζ υιςξ πμθφ βένμξ, πμο ζημοξ ζμθμφξ ημο αδζάθμνμξ πμο ζηφθημοκε ιπνμζηά ημο, πθήηηεζ ιε ηα βενάηζα ημο, η' άθμβα, ηα ζηοθζά ημο. Κοκήβζ, γχα, ηίπμηα πζα αοηυκ δεκ ημκ θαζδνφκεζ, μφηε μ θαυξ ημο πμο ιπνμζηά ζη' ακάηημνα ημο θείκεζ. Μα ηαζ η' αζηεία πμο μ ηνεθυξ παθζάηζμξ ηάκεζ ειπνυξ ημο, δε δζχπκμοκ ηδ αανοεοιζά η' άηανδμο αοημφ αννχζημο· ηάθμ ηδ ηθίκδ ημο εαννεί, πμο 'πεζ ηνζκέκζμκ άνια ηζ μζ αοθζηέξ πμο ααζζθζά ζακ δμοκ ημκ ανίζημοκ πάνια, δεκ λένμοκ πζα ιε ηί άζεικεξ ζημθέξ κα θζβμονάνμοκ, ίζςξ απ' ημ ημοθάνζ αοηυ, παιυβεθμ έκα πάνμοκ. Κζ μ αθπδιζζηήξ υπμο ιπμνεί πνοζάθζ κα ημο ηάκεζ, δε ιπυνεζε απυ ιέζα ημο ημ ιαναζιυ κα αβάκεζ, ηζ μφηε ιεξ ζηα αζιάηζκα νςιασηά θμοηνά, πμο ηα εοιμφκηαζ μζ άνπμκηεξ πάκς ζηα βδναηεζά, δε ιπυνεζε ημ πηχια αοηυ ημ δθίεζμ κ' ακαζηήζεζ, πμο ακηίξ βζα αίια ιέζα ημο, ηδξ Λήεδξ ηνέπεζ δ ανφζδ. αξι Μπσληιαίξ
ε κηα δηαβάηηζζα ((από ηα Άλζε ηοσ θαθού) Σμο δνυιμο η‘ μπθαθμδηυ λεημφθαζκε ηνζβφνα. Φδθή, θζβκή, ζηα ιαφνα ηδξ, ανπμκημθοπδιέκδ, ηάπμζα βοκαίηα δζάαδηε ηναηχκηαξ ζδηςιέκδ ι‘ επίδεζλδ ηδξ νυιπαξ ηδξ ηδ κηακηεθέκζα βφνα. Βοβεκζηή ηαζ θοβενή ιε πυδζ ςξ άβαθια ημο. Κζ εβχ νμοθμφζα, υπςξ αοηυξ πμο ηνέθα ημκ πηοπάεζ, ζηα ιάηζα ηδξ ηεθνυ μονακυ πμο εφεθθεξ βεκκάεζ, ιζα βθφηα ζαβδκεοηζηή ηαζ ιζα δδμκή εακάημο. Κάπνηα αζηξαπή… λύρηα κεηά! – Γηαβάηηζζά κνπ ωξαία πνπ μαθληθά ζην βιέκκα ζνπ μαλάληωζα, γηα πε κνπ αιινύ πηα κόλν ζα ζε δω, ζε θάπνηα δωή λέα; Αιινύ, πνιύ καθξηά από δω! Αξγά! Κ’ ίζωο πνηέ κνπ! Γηαηί δελ μέξω αλ πνπζελά ζέιω πηα ζ’ αληακώζεη, ω, εζέλα πνπ ζ’ αγάπαγα, ω εζύ, πνπ ην ’ρεηο ληώζεη! Μπσληιαίξ, (κεηάθξαζε: Γ. εκεξηψηεο)
[132]
Ο Εεξάξ ληε Νεξβάι (Gérard de Nerval, 1808-55) ήηαλ ην θαιιηηερληθφ ςεπδψλπκν ηνπ Γάιινπ ζπγγξαθέα, ξνκαληηθνχ πνηεηή θαη κεηαθξαζηή Εεξάξ Λακπξνπίλ. Υηππεκέλνο απφ ηε θηψρεηα θαη ηνπο λεπξηθνχο θινληζκνχ πνπ ηνλ νδήγεζαλ ζηελ παξαθξνζχλε, απηνθηφλεζε ζε ειηθία 47 εηψλ.
Γ καχξε θειίδα πμζμξ ημκ ήθζμ ημίηαλε ι' επζιμκή πμθθή, ηα ιάηζα παιδθχκμκηαξ εα ημο θακεί εμθή, ιαφνδ ηδθίδα βφνς ημο κ' ανβμπεηαθμοδίγεζ. Έηζζ ηζ εβχ εναζφξ πμθφ ηάπμηε κεανυξ, ηα ιάηζα πήβα ηζ έζηδζα ζημκ ήθζμ ημθιδνυξ: ηίβια απυ ηυηε απυιεζκε ημ θςξ ιμο κα ιαονίγεζ. Καζ ιέπνζ ηχνα, ζφιιζβια εαννείξ ζημηαδενυ, υπμο ημ ιάηζ ιμο ζηαεεί ιαγί ημο εβχ εςνχ εέζδ κα παίνκεζ δίπθα ημο ημ ζηίβια, κα ι' μνίγεζ! Πχξ; Πάκηα; Ναζ, πςνίγμκηαξ ηάεε πανά απυ ειέ! Γζαηί έκαξ ιυκμξ — μ αδηυξ — απυ ηα φρδ, ςζιέ, ημκ Ήθζμκ αηζιχνδημξ, ηδ Αυλακ αηεκίγεζ. Βεξάξ ληε Νεξβάι (κεηάθξαζε: Ύιέμαλδξνο Μπάξαο)
[133]
Παξαίηεζε ηακ ημο ήθζμο μζ θςηζέξ ηδ θφζδ πθδιιονίγμοκ υηακ ακμίβεζ έκαξ ακευξ αβκυξ ηαζ δνμζενυξ υηακ ζηα ιάηζα ιμο γςή ηζ αβάπδ θαιπονίγμοκ, ηζ υηακ αζηνάθηεζ έκαξ οπένμπμξ ηαζνυξ, Ώκ ζημοξ αβνμφξ πανμφιεκα ημπάδζα ακαπδδμφκε, ζημ δάζμξ ημ πμοθί θαθεί ηζ εβχ πενζπθακζέιαζ, είιαζ εθζιιέκμξ. Σδκ ροπή ιμο πέκεδ ηδκ ηεκημφκε ημ ηθάια δεκ ανκζέιαζ. Ώθθά υηακ ζημ θζαάδζ δς ημ πυνημ λεναιέκμ, ςπνυ ημ θφθθμ ηςκ δαζχκ ζηα πυδζα ιμο έπεζ πέζεζ, ακ δς ημκ μονακυ πθςιυ, ημ νυδμ ιαναιέκμ, ιέκς ζ' αοηή ζα ιέζα ζ' υκεζνμ ηδ εέζδ. Λζβυηενμ εθζιιέκμ πζα, ημ πένζ ιμο ιαγεφεζ αοηά ηα θφθθα, ενείπζα πναζίκμο ηαζ ακεχκ. Σμ ζηυια ιμο η' αζπάγεηαζ, ημ αθέιια ηα πασδεφεζ, ηζ μκυιαηα ημοξ δίκς αδεθθχκ. Αεκ είκ' ηα θφθθα αδέθθζα ιμο πμο πέθημοκε ζημ ηφια ημο ακέιμο ημ ακεθέδημ ζπαζιέκα πνζκ ηδκ χνα; Αεκ πνέπεζ πνυςνα ηζ εβχ κα ηαηεαχ ζημ ικήια, ζηζξ ιένεξ ηδξ ακμίλεχξ ιμο, ηχνα; Ίζςξ υπςξ ηζ εβχ ηζ αοηυ ημ άκεμξ πμο εηπκέεζ ζηδ εένιδ ημο ήθζμο ακμίβμκηαξ ιε πάεμξ ηζ εοθνμζφκδ, κα 'ηθεζζε ιεξ ζημ ζηήεμξ ημο ιζα θθυβα πμο ημ ηαίεζ ηαζ εάκαημ ημο δίκεζ. Έηζζ είκαζ: ημφηδ εδχ δ γςή ηα πάκηα ηα ιαναίκεζ. Γζαηί ηδ ιμίνα ημο πακηυξ εβχ κα ηδ θμαμφιαζ; Όπκμξ είκαζ μ εάκαημξ. Φοπή ιμο ημοναζιέκδ αξ απμημζιδεμφιε. Μδηένα ιμο!... Χ! έθεμξ, ιζα ηαζ ηχνα πεεαίκς, θίθμζ, απ' ηδ εθίρδ ζχζηε ηδκ εζείξ ηδκ πενζηηή. Γνήβμνα εα 'νεεζ κα ιε ανεζ εηεί πμο μ άεθζμξ ιέκς, αθθά δε εα 'ιαζ εηεί. Κζ εζφ μπηαζία ηδξ ιμκαπήξ ροπήξ ιμο θαηνειέκδ, ςναίμ, βεθαζηυ παζδί πμο ακέθπζδα αβαπχ, δ ακάικδζή ζμο ιάηαζα εδχ ζηδ βδ ιε δέκεζ: δεκ εα ζε λακαδχ. Μ' ακ δ ζηζά ιμο βζα ηαζνυ ζα ιάηαζδ εζηυκα ζμφ ειθακίγεηαζ... ς! εζφ ιδκ ημ θμαάζαζ αοηυ: δ ζηζά ιμο εα ζε αημθμοεεί, ααέααζδ αηυια, ακάιεζα ζ' εζέκα ια ηαζ ζημκ μονακυ. Βεξάξ ληε Νεξβάι (κεηάθ: Λέληα Βαθεηξνπνχινπ)
[134]
Ζ Άλλα ληε Ννάηγ (Anna de Noailles, 1876-1933) ήηαλ Γαιιίδα ζπγγξαθέαο θαη πνηήηξηα
Οη ζθηέο ηακ πζα εα 'ιαζ ημοναζιέκδ εδχ κα γς ιυκδ ηαζ λέκδ πνυκμοξ ααίςημοξ, εα πάς κα δς ηδ πχνα πμο 'καζ μζ πμζδηέξ ηαζ ηανηενμφκε ιε ημ αζαθίμ ημοξ. Francois Villon, ζηζά ιμο θίθδ, πμο ηαπεζκά ηαεχξ μζ βνφθμζ ηναβμοδμφζεξ, πυζμ δ ροπή ιμο εα ζ' επυκεζ, υηακ ζ' απνυζιεκε δ αβπυκδ ηζ έηθαζακ μζ Μμφζεξ! Σάπα ηνεηθίγμκηαξ αηυια, ΐενθαίκ, ηναηάξ αοθυ ζημ ζηυια, δεφηενμξ Πακ, πάκηα είζαζ απθυξ ηαζ εείμξ εζφ, ιεεχκηαξ ιε μίζηνμ ιε ηναζί, pauvre Lélian; Καζ ηέημζμ ακ είπεξ νζγζηυ, πμο άθθμ δεκ είκαζ πζμ θνζπηυ, Βννίηε Υάζκε, μοη' έηζζ ςναίμ ζακ ημ δζηυ ζμο, ζηα πένζα ιμο ημ ιέηςπυ ζμο βφνε ηαζ πνάοκε. Βιέκα δζάαδηε δ γςή υθδ έκα δάηνο, απ' ημ πνςί έςξ ηδκ εζπένα. Κζ άθθμ πζα ηχνα δε ιμο ιέκεζ, πανά, εεμί ιμο αβαπδιέκμζ, κα 'νες εηεί πένα. Άλλα ληε Ννάηγ (κεηάθξαζε: Κ. Καξπσηάθεο)
[135]
ηηο αθηέο ηεο Κξήηεο Έθαιρε δ ιένα. Δ πίζηδ ιμο πάεζ ζημοξ αεάκαημοξ εεμφξ πμο απάκς απ‘ υθα γμφκε. Μέκα δ ροπή ιμο πθάζηδηε ιε άιιμ ηζ αθάηζ, ζηζξ αηηέξ ηδξ Κνήηδξ πμο αμβημφκε. ηδκ Ώεδκά πζζηεφς εβχ, ζηδκ Ήνα, ζηδκ Κοαέθδ -μζ ιάβζζζέξ ιμο είκ‘ μζ ηαθέξ. Σδκ χνα η‘ άοθμο δεζθζκμφ, ζημκ Πανεεκχκα ηζξ εςνχ ιε ήθζμ πνοζυ ζηεθακςηέξ. ημκ Πάκα ημκ αζχκζμ, ζηδ κφθδ πμο δαβηχκεζ ηδκ Άκμζλδ ιεξ ζημκ ακευ, ζηδκ δδμκή, ζημ εάκαημ πζζηεφς, πμο ηεθεζχκεζ ημ ηάεε πνάβια εδχ. ηακ πεεάκς, εα ‘εεθα ι‘ εοθάαεζα ηάπμζμ πένζ ζημ ζηυια κα ιμο αάθεζ ημκ μαμθυ πμο πνέπεζ ιμο, βζα κα γοβχζς ζημοξ εεμφξ ζη‘ αβνζςπυ αηνμβζάθζ. Κζ φζηενα εε κα ημζιδεχ ζηδκ άιεηνδ ηδ άαοζζμ ιε οπμηαβή, αανζά, ηαζ ηδξ Βθθάδαξ μζ εεμί ζζιά ιμο εηεί εα ηείημκηαζ, θδζιμκδιέκμζ πζα. Μα δ ηανδζά ιμο μθάηενδ ιπμνεί πμηέ κα κεηνςεεί; Κάηζ απυ ιέκακε εα γήζεζ. Ξένς πςξ, ηάης απυ ημ θςξ, ημ γςκηακυ ιμο αίζεδια ημ δνυιμ δε εα ζηαιαηήζεζ. -Χ! ηυζμ ζαξ αβάπδζα, θέββμξ εαιπυ ηζ ανχιαηα ηδξ απαθυηαηδξ αοβήξ, πανηένζα ηαθμηαζνζκά, βζμιάηα βθφηα ηζ άκεζζια, ηφι‘ αθνζζιέκμ ηδξ αηηήξ. Μζα ηέημζα μνιή δε δφκαηαζ κα ζηαιαηήζεζ απυημια, εα ιείκεζ δ έηζηαζδ, ηζ αηυια δ ηνοθενυηδ ιμο βζα ζαξ εα λεπενάζεζ ηδ γςή ηαζ ημ ηθεζζιέκμ ιμο ημ ζηυια… Άλλα ληε Ννάηγ (κεηάθξαζε: Μπξηηψηηζζα)
[136]
Ο Εεξάξ Ννπαξέ (Gerard Noiret) γελλήζεθε ην 1948. Δίλαη Γάιινο πνηεηήο δνθηκηνγξάθνο θαη πεδνγξάθνο
Ύπγή ζηελ πεξηθέξεηα Σα ηνέκα ημο μίηημο αβάγμοκ απυ ημ ηνεαάηζ πχνεξ ηαηααεαθδιέκεξ πμο ζηάγμοκ απμηεθμφιεκεξ απυ ιζηνά πνςζκά ηθεζζηά ηαζ ιαηνμπνυκζα επζεοιίεξ αμηάκςκ, κδζζχκ υπμο ζηδκ πνμζπάεεζα κα θεάζμοκ ζημκ ηυπμ ηςκ ακαηανάλεςκ μζ ενβαγυιεκμζ πάκε κα πεηάλμοκ ημ βζμ ημο φπκμο ημοξ Ο μονακυξ δεκ οπάνπεζ είκαζ ημ πμζυ ηδξ ηέθναξ πμο έπεζε ζηα ιάηζα υπςξ δ ροπή δεκ έπεζ πθέμκ ηα ιέζα κα δχζεζ κέα χεδζδ ζημ αθέθανμ δ αδφκαηδ αάνηα ημο ηαθμφ * Πνζκ θφβεηε ιζα ιαηζά ζηα θχηα εζζπχνδζε ημ ηεθάθζ ζηδκ ηάιανδ ηςκ ημνζηζζχκ δφμ, ζε ημκηζκή απυζηαζδ, επεζδή δεκ οπμθένμοκ βζα ηα εθζαενά παγθ ηδξ παζδζηήξ ζμο δθζηίαξ Δ ιονςδζά ημοξ πζμ δοκαηή βζα ημ βεβμκυξ υηζ παναιέκμοκ ζηα πεεενζηά δ ιονςδζά ηςκ ιπζιπενυ, ηςκ μφνςκ, ηςκ ημοηθζχκ, ηςκ δαηνφςκ ζε πζέγεζ ζηδκ ακηίθαζδ ηδξ ήνειδξ εοηοπία ηδξ ηαζ ημο άβπμοξ. Ώπυ ηδ βέκκδζή ηαζ έπεζηα ηίπμηα δεκ είκαζ υπςξ πνζκ. Βεξάξ Ννπαξέ (κεηάθξαζε: Κσλ/λνο Κνθνινγηάλλεο)
[137]
Ο Ρνκπέξ Νηεζλόο (Robert Desnos, 1900–45) γελλήζεθε ζην Παξίζη. Ήηαλ πνηεηήο, δεκνζηνγξάθνο θαη αζρνιήζεθε κε ηνλ θηλεκαηνγξάθν θαη ην ξαδηφθσλν. Ήηαλ κέινο ηνπ ζνπξεαιηζηηθνχ θηλήκαηνο ηεο ρψξαο ηνπ. πλειήθζε απφ ηνπο Γεξκαλνχο θαη πέζαλε ζε ζηξαηφπεδν ζπγθέληξσζεο.
ε κηαλ άγλσζηε αγαπεκέλε Χ, ημο ένςηα πίηνεξ! - Χ, ημο ένςηα πίηνεξ! Πυζμ ιμο ‗ζηε απαναίηδηεξ, πυζμ ιμο ‗ζηε αηνζαέξ. Σα ιάηζα ιμο πμο κα ηθείκμκηαξ ιπνμζηά ζε θακηαζηζηά δάηνοα, Σα πένζα ιμο πμο κα ηείκμκηαξ αζηαιάηδηα ζημ ηεκυ. Οκεζνεφηδηα αοηή ηδ κφπηα ημπία πανάθμνα ηαζ ημθιδνέξ πενζπέηεζεξ Βλίζμο απυ ηδκ μπηζηή ημο εακάημο ηζ απυ ηδκ μπηζηή ηδξ γςήξ, πμο είκαζ ηαοηυπνμκα ημο ένςηα δ μπηζηή. Ώπ‘ ηδ ζηζβιή πμο λοπκχ είζηε πανμφζεξ, ς ημο ένςηα πίηνεξ, ς ηδξ ένδιμξ ιμφζεξ, ιμφζεξ απαζηδηζηέξ. Σμ βέθζμ ιμο ηζ δ πανά ιμο ζοζπεζνχκμκηαζ βφνς ζαξ. Βίκαζ ηα ρζιφεζα ζαξ, δ πμφδνα ζαξ, ημ ηναβζυκ ζαξ, είκ‘ δ θζδίζζα ηζάκηα ζαξ, ημ ιεηαλςηυ ζαξ εζχνμοπμ… Κζ είκαζ αηυια αοηή δ πηοπή ακάιεζα ζη‘ αοηί ηαζ ζημ ζαένημ, ζηδ βέκκδζδ ημο θαζιμφ, ημ ιεηαλέκζμ ζαξ πακηεθυκζ ηαζ ημ θεπηυ ζαξ πμοηάιζζμ ηαζ ημ βμφκζκμ ζαξ παθηυ, δ μθμζηνυββοθδ ζαξ ημζθζά ημ βέθζμ ιμο ηζ μζ πανέξ ιμο μζ βάιπεξ ηζ υθα ζαξ ηα ημζιήιαηα. Πυζμ είζηε, ζη‘ αθήεεζα υιμνθα, κηοιέκδ ηαζ ζημθζζιέκδ. Χ, ημο ένςηα πίηνεξ, άββεθμζ απαζηδηζημί, έηζζ εβχ ζαξ θακηάγμιαζ ζηδκ ίδζα ηδκ μπηαζία ημο ένςηα ιμο ζοβπέμκηαξ ζαξ ιαγί ημο… Χ, ημο ένςηα πίηνεξ, εζείξ πμο εβχ δδιζμφνβδζα ηζ έκηοζα, ζοβπέεζηε ιε ημκ ένςηα ιμο ημο μπμίμο δεκ βκςνίγς πανά ηα νμφπα ιμκάπα ηζ αηυια ηα ιάηζα, ηδ θςκή, ημ πνυζςπμ, ηα πένζα, ηα ιαθθζά, ηα δυκηζα, ηα ιάηζα… Ρνκπέξ Νηεζλφο (κεηάθξαζε Β. ΐ. Ύτλαιήο) [138]
’ νλεηξεχηεθα ηφζν ζπρλά ‘ μκεζνεφηδηα ηυζμ ζοπκά πμο ηχνα ανπίγεζξ ηαζ πάκεζξ ηδκ πναβιαηζηυηδηα ζμο. Τπάνπεζ αηυιδ ηαζνυξ κα εββίζς ημ γςκηακυ ημφημ ημνιί ηαζ κα θζθήζς ζε ημφημ ημ ζηυια ηδ βέκκδζδ ηδξ θςκήξ μπμφ ιμο ‗κ‘ αηνζαή; ‘ μκεζνεφηδηα ηυζμ ζοπκά πμο ηα ιπνάηζα ιμο ζοκδεζζιέκα κ‘ αβηαθζάγμοκ ημκ ίζηζμ ζμο ζηαονχκμκηαξ ημκ αένα ζημ ζηήεμξ ιμο δεκ εα οπαημφζμοκ ζημ πενίβναιια ημο ημνιζμφ ζμο, ίζςξ. Καζ πμο, ιπνμζηά ζηδκ πναβιαηζηή ειθάκζζδ εηείκμο πμο ιε ζημζπεζχκεζ ηαζ πμο ιε ηοαενκά ιένεξ ηαζ πνυκζα ηχνα εα ηαηακηήζς ημ δίπςξ άθθμ ηζ εβχ ιε ηδ ζεζνά ιμο ζηζά, αζζεδιαηζηέξ αιθζηαθακηεφζεζξ. ‘ μκεζνεφηδηα ηυζμ ζοπκά πμο δεκ οπάνπεζ ηαζνυξ πζα κα λοπκήζς. Κμζιάιαζ υνεζμξ, έηεεημ ημ ημνιί ζ‘ υθεξ ηζξ θαζκμιεκζηυηδηεξ, ηαζ ηδξ γςήξ ηαζ ημο ένςηα ηαζ ηζξ δζηέξ ζμο, ηδξ ιυκδξ πμο ιεηνάεζ βζα ιέκα αηυια, υηζ είκαζ θζβυηενμ πζεακυ κ‘ αββίλς ημ ιέηςπμ ηαζ ηα πείθζα ζμο πανά ηα πνχηα πείθζα ηαζ ημ πνχημ ιέηςπμ πμο ε‘ απακηήζς ιπνμζηά ιμο. ‘ μκεζνεφηδηα ηυζμ ζοπκά, πενπάηδζα ηυζμ, ιίθδζα, πθάβζαζα ιε ημ θάκηαζια ζμο ηυζεξ θμνέξ, πμο δεκ ιμο ιέκεζ ηάηζ πενζζζυηενμ πζα, ηζ υιςξ, κα βίκς ίζςξ πενζζζυηενμ θάκηαζια απ‘ υθα ηα θακηάζιαηα, δ ζημηεζκυηενδ ηςκ ζηζχκ ιεξ ηζξ άθθεξ ζηζέξ πμο δζαααίκεζ ηαζ εα δζαααίκεζ ακάθαθνα ιεξ ημ δθζαηυ νμθυζ ηδξ δζηήξ ζμο γςήξ. Ρνκπέξ Νηεζλφο (κεηάθξαζε Β. ΐ. Ύτλαιήο)
[139]
Ο Γάιινο πνηεηήο Ηδηληόξ Νηπθάο (Isidore Ducasse) γελλήζεθε ζην Μνληεβηδέν ηεο Οπξνπγνπάεο ην 1846 θαη πέζαλε ζην Παξίζη ην 1870. Δίλαη γλσζηφο σο Λωηρεακόλ, ν δεκηνπξγφο ησλ Αζμάηων ηος Μαλνηοπόπ.
Γέξν σθεαλέ (απφ Τα άζμαηα ηος Μαλνηοπόπ) Γένμ ςηεακέ, δ ηεθεζυηδηά ημο ζθαζνζημφ ζμο ζπήιαημξ, πμο ηυζμ ζθαναίκεζ ηδκ αοζηδνή έηθναζδ ηδξ βεςιεηνίαξ, ειέκα δεκ ιμο εοιίγεζ πανά ηα ιζηνά ιάηζα ημο ακενχπμο, πμο είκαζ ηυζα δα, απανάθθαπηα ιε ημο αβνζυπμζνμο, ηαζ ηαηαζηνυββοθα ιε ηείκα ηςκ πμοθζχκ ηδξ κφπηαξ. Χζηυζμ εημφημξ, απυ ηαηααμθήξ ηυζιμο πενκζέηαζ βζα ςναίμξ. Πάκηςξ εβχ οπμπηεφμιαζ, πςξ αοηυ ημ ηάκεζ πενζζζυηενμ απυ θζθυηζιμ, ηαζ πςξ πναβιαηζηά βζα ηδκ μιμνθζά ημο αιθζαάθθεζ. Συηε, βζαηί κα ημζηάγεζ ιε ηυζδ πενζθνυκδζδ ημο ζοκακενχπμο ημο ηδ ιμνθή; Υαίνε ςηεακέ! Γένμ ςηεακέ, ηαευθμο δεκ είκαζ απίεακμ απ‘ υ,ηζ ηνφαμοκε μζ ηυνθμζ ζμο, κα είκαζ ςθέθζιμ βζα ημ ιεθθμκηζηυ ηαθυ ημο ακενχπμο. Χξ ηχνα, ημο έδςζεξ ηδ θάθαζκα, αθθά δεκ αθήκεζξ εφημθα η‘ άπθδζηα ιάηζα ηςκ θοζζηχκ επζζηδιχκ κα ιακηέρμοκ ηα πίθζα ιοζηζηά πμο δζέπμοκ ηδκ ζδζαίηενδ μνβάκςζή ζμο: ζο, είζαζ ιεηνζυθνςκ. Αεκ ιμζάγεζξ ημο ακενχπμο, πμο ζοκεπχξ ηαοπζέηαζ βζα ηζπμηέκζα πνάιαηα, Υαίνε, ςηεακέ! Γένμ ςηεακέ, ηα κενά ζμο είκαζ πζηνά. Έπμοκ ηδκ ίδζα βεφζδ ηδξ πμθήξ, πμο ζηάγεζ δ ηνζηζηή ζηζξ Καθέξ Σέπκεξ, ζηζξ Βπζζηήιεξ ηαζ βεκζηά ζηα πάκηα. Κζ ακ ηφπεζ ηάπμζμξ κα είκαζ ιεβαθμθοήξ, αοημί ημκ αβάγμοκ αθάηα, ηαζ ημκ άθθμκ ιε ημ θοβενυ ημνιί, απαίζζμ ηαιπμφνδ. ίβμονα, μ άκενςπμξ εα πνέπεζ κα αζζεάκεηαζ έκημκα ηδκ αηέθεζά ημο, βζα κα ηδξ ηάκεζ ηέημζα ηνζηζηή, πμο άθθςζηε ηαηά ηα ηνία ηέηανηα, μθείθεηαζ ζημκ ίδζμ. Υαίνε ςηεακέ! (Δδηληφξ Νηπθάο - Λσηξεακφλ)
[140]
Πνηήκαηα Δ Ώκηζηαεζζηχ ηδκ ιεθαβπμθία ιε ημ εάννμξ, ηδκ αιθζαμθία ιε ηδ αεααζυηδηα, ηδκ απεθπζζία ιε ηδκ εθπίδα, ηδκ ηαηία ιε ημ ηαθυ, ηα πανάπμκα ιε ημ ηαεήημκ, ημ ζηεπηζηζζιυ ιε ηδκ πίζηδ, ηζξ ζμθζζηείεξ ιε ηδκ ροπνυηδηα ηδξ δνειίαξ ηαζ ηδκ αθαγμκεία ιε ηδκ ηαπεζκμθνμζφκδ. θμ ημ κενυ ηδξ εάθαζζαξ δεκ εα έθηακε κα λεπθφκεζ ιία ηδθίδα δζακμδηζημφ αίιαημξ. Σα ζοκαζζεήιαηα είκαζ δ αηεθέζηενδ ιμνθή ζημπαζιμφ απυ υζεξ ιπμνεί κα θακηαζηεί ηακείξ. Σμ ηαθυ βμφζημ είκαζ δ εειεθζχδδξ ανεηή πμο ζοκμρίγεζ υθεξ ηζξ οπυθμζπεξ. Βίκαζ ημ nec plus ultra (απμημνφθςια) ηδξ εοθοΎαξ. ………………………………………………………………………
Πνηήκαηα II Ώνπή ηςκ ενδζηεοηζηχκ θαηνεζχκ είκαζ δ έπανζδ. Δ αβάπδ δεκ είκαζ δ εοηοπία. Δ αιθζαμθία είκαζ θυνμξ ηζιήξ ζηδκ εθπίδα. Δ δφκαιδ ηδξ θμβζηήξ θαίκεηαζ ηαθφηενα ζε αοημφξ πμο ηδ βκςνίγμοκ πανά ζε εηείκμοξ πμο ηδκ αβκμμφκ. Δ πμίδζδ πνέπεζ κα έπεζ ςξ ζηυπμ ηδκ πναηηζηή αθήεεζα. Οζ ιεβάθεξ ζηέρεζξ πδβάγμοκ απυ ηδ θμβζηή. Πένα απυ ηδκ αθήεεζα, δεκ βκςνίγς άθθμ ειπυδζμ πμο κα λεπενκά ηζξ δοκάιεζξ ημο ακενχπζκμο πκεφιαημξ. ηδ δοζηοπία μζ θίθμζ πθδεαίκμοκ. Σα πάκηα γμοκ απυ ηδ δνάζδ. (Δδηληφξ Νηπθάο - Λσηξεακφλ)
[141]
Ο Εαθ Νηππέλ (Jacques Dupin, 1927-2012) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη θξηηηθφο Σέρλεο. Απφ ην 1943 σο ην ζάλαηφ ηνπ έδεζε ζην Παξίζη θαη έγξαςε πνηήκαηα θαη δνθίκηα γηα ηε κνληέξλα ηέρλε.
Γ αλαθσρή Ο πνυκμξ εα βζαηνέρεζ ηα ζδιάδζα ηςκ αβχκςκ ιαξ, Αίκμκηαξ αζηία ηαζ ζηέβδ ζηα ηφιαηα ημο πονεημφ ιμο. Σμκ έπς πμθειήζεζ, ηοκδβήζεζ ηαηά πυδαξ, ηναββαθίζεζ ζε ηάεε δεζιυ, Γεκκήζεζ ζε ηάεε ιαξ νήλδ. ήιενα πμνεουιαζηε ιαγί, πςξ ημ πμηάιζ ηαζ ηδξ υπεδξ μζ θεφηεξ. Ώοηά πμο ημζιμφκηαζ ζηδ θςκή ιμο, ηα ζηοθζά, Βίκαζ πάκηα θοζζαζιέκα.
Σν νξπθηφ βαζίιεην ‘ αοηή ηδ πχνα μ ηεναοκυξ ηάκεζ ηδκ πέηνα κα ηανπίγεζ. Πάκς ζηζξ ημνοθέξ πμο δεζπυγμοκ ζηα θανάββζα Τρχκμκηαζ ενεζπςιέκμζ πφνβμζ ακ θθμβενμί πκεοιαηζημί πονζμί Πμο ηζξ κφπηεξ ημο δοκαημφ ακέιμο ημ αίια ημο θαηυιμο γςμβμκμφκ Σμο εακάημο ημ έκζηζηημ. θεξ μζ θθέαεξ ημο βνακίηδ Θα θοεμφκ ζηα ιάηζα ημο. Βιάξ πμηέ δεκ εα ιαξ βζαηνέρεζ δ θςηζά, Δ θςηζά πμο ιζθάεζ ηδ βθχζζα ιαξ. Βαθ Νηππέλ (κεηάθξαζε: Θαλάζεο Υαηδφπνπινο)
[142]
Ο Βίθηωξ Οπγθώ (Victor Hugo, 1882-85). Ο δεκνθηιήο Γάιινο ινγνηέρλεο είλαη γλσζηφο θπξίσο απφ ην κπζηζηφξεκά ηνπ «Οη Άζιηνη» αιιά θαη απφ ηηο δεκνθξαηηθέο θαη θηιειεχζεξεο ηδέεο ηνπ πνπ ηνλ έθαλαλ λα πεξάζεη έλα κεγάιν κέξνο ηεο δσήο ηνπ ζηελ εμνξία.
Ύχξην ηελ απγή Ώφνζμ ηδκ αοβή, υηακ δ ελμπή παίνκεζ πνχια θεοηυ, Θα λεηζκήζς. ΐθέπεζξ, ημ λένς πςξ ιε πενζιέκεζξ. Θα θφβς βζα ημ δάζμξ, εα πενάζς ζημ αμοκυ. Άθθμ ιαηνζά δεκ βίκεηαζ κα ιέκς ηαζ κα ιέκεζξ. Θα πενπαηήζς ιε ηα ιάηζα ιμο ζε ζηέρεζξ ηανθςιέκα, Υςνίξ κ‘ αημφς εμνφαμοξ, μφηε ηίπμηα κα αθέπς πένα, Μυκμξ ηαζ άβκςζημξ, ζηοθηυξ, ιε πένζα ζηαονςιέκα, Θθζιιέκμξ, ηαζ ζακ κφπηα εα ‘καζ πζα βζα ιέκα δ ιένα. Σδξ κφπηαξ ημ πνοζάθζ ε‘ αρδθήζς, Καζ ζηα ηανάαζα ημο Ώνθθέν ηα ζζηία δεκ εα δς, Μυκμ υηακ θηάζς, ζημ δζηυ ζμο ικήια ε‘ αημοιπήζς Έκα ιπμοηέημ απυ βηζ ηαζ αβνζμθμφθμοδςκ ακευ. Ώίθησξ Οπγθψ (κεηάθξαζε Λεηψ ετδάλε)
[143]
Ο Πεϊξόι (Peirol ή Peiròl, 1160-πεξίπνπ1220) ήηαλ ηξνβαδνχξνο εξσηηθψλ ηξαγνπδηψλ. Έδεζε ζηελ πεξηνρή ηεο Ωβέξγεο (λφηηα Γαιιία) Έγξαθε ζην γισζζηθφ ηδίσκα ηεο Ομηηαλίαο ηελ νθ απφ ηελ νπνία πήξε θαη ην φλνκά ηεο ε πεξηνρή Λαλγθεληφθ ηεο ΝΑ Γαιιίαο.
Tenso (γηα ηελ εξσηηθή ζπλεχξεζε) -Πείηε ιμο Gaucelm ηδ βκχιδ ζαξ αθδεζκά. πζυηενδ πμζμξ απυ ημοξ δομ κμζχεεζ δδμκή, υπμζμξ ζηδκ ηθίκδ υθδ ηδ κφπηα ακ ιείκεζ ζημκ πυεμ δεκ εκδίδεζ, θθμβενυξ ηζ ακ βίκεζ, ή ηείκμξ πμο ιυθζξ δεζ ηδκ πμεδηή Κονά, πςνίξ πνμκμηνζαή ζιίβεζ βμνβά ιαγί ηδξ -ηεθεζχκεζ ιυκμ ιζα θμνά ςζάκ ζπμονβίηδξ ηζ αιέζςξ ηδκ αθήκεζ ηάκμκηαξ θηενά; -Peirol ιζα βκχιδ εα ζμο πς εζθζηνζκά: Ώκ ιείκεζ ηάπμζμξ ιε ηδκ Κονά κα ημζιδεεί, βθοηφηενδ δνέπεζ ηδξ αίζεδζδξ ηδ δίκδ απ υπμζμκ ηεθεζχκεζ ηζ αιέζςξ ηδκ αθήκεζ. ημκ ένςηα εοηοπία παίνκεζξ ηαζ πανά υηακ μ πυεμξ ζμο βίκεζ ηαηαθφηδξ χζηε ηαθφηενμξ κα ζαζ εναζηήξ ηαζ ιφζηδξ απ υπμζμκ εέθεζ δδμκή κα δνέρεζ αζαζηζηά. -Gaulcem βζα ιανηφνζμ ιζθάξ πναβιαηζηά, Γζαηί ζηζξ δζαηαβέξ ηδξ εηείκμξ ακ ανεεεί πςνίξ θαβκεία πςξ εα κμζχζεζ ηδ βαθήκδ αθμφ δεκ ζηφαεζ ζημο πυεμο ημο ηδκ ηνήκδ ηδ δίρα ημο κα ζαήζεζ έζης ιζα θμνά; Κζ έηζζ ηδ κφπηα υθδ κ‘ αβνοπκά αηνίηδξ. [144]
Ίζςξ ζηδκ ηυθαζδ κα κμζχζεζ ζζμαίηδξ. αάζακμ ηέημζμ μοδείξ εα εέθεζ κα πενκά. -Peirol ςναία ηα θέηε ηαζ πμθφ ηαθά ηζ αξ έπεηε ςζηυζμ ζηδκ άβκμζα αοεζζηεί. Λές υηζ ακ έκαξ άκδναξ οπμιείκεζ κα ιδκ ιπμνεί ηδξ ζάνηαξ ημ πζμηυ κα πίκεζ, ιυκμ κ‘ αβηαθζάγεζ ηαζ κα ηδ θζθά ζοπκά, εβηναηήξ είκαζ ηαζ ζηδκ πίζηδ ημο βνακίηδξ ηζ εναζηήξ εοβεκήξ πμθφ, ημο ένςηα γεοβίηδξ -δεκ ηονακκζέηαζ, δεκ ηνμιάγεζ, μφηε πμκά -Gaulcem υζα θέηε ιμζάγμοκ κα ‗καζ απαηδθά. ανκμφιαζ ηδ βκχιδ ζαξ δεκ ιμζάγεζ ζζπονή, υηακ ημο δίκεζ ηδκ εοηαζνία Βηείκδ, αοηυξ κα ιδ γδηά ηδκ δδμκή ζηδκ ηθίκδ Λαεεφεζ πμο δεκ ηδκ ηαηαηηά ηαζ ζανηζηά. Ώκ υιςξ ηθέρεζ ηδ πανά ζακ θςπμδφηδξ, εα θέβμοκ υηζ είκαζ ζημκ ένςηα ηεπκίηδξ Κζ‘ αοηή δ πανά εα δζανηεί πακημηζκά. Πετξφι (κεηάθξαζε: Δσζήθ Ώεληνπξάο)
[145]
Ο Μπελδακέλ Πεξέ (Benjamin Péret, 1899-1959) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο, απφ ηνπο ηδξπηέο ηνπ ληαληατζκνχ θαη κέινο ηνπ ζνπξεαιηζηηθνχ θηλήκαηνο.
Γπξίζηε αξηζηεξά Βκχ μ επζηνειάιεκμξ πάκς ζηδ εάθαζζα ανάπμξ εαφιαγε ηδκ ακηνίηεζα ημο αλζμπνέπεζα ηαζ ζοθθμβζγυηακ πυζμ εφημθμ εα ημο ήηακ κα ζοκηνίρεζ ιενζηέξ κημογίκεξ ηααμφνζα ρςιί βζα ζθνάβζζια ζθνάβζγε ιμθοαμφζε έηζζ πμο εα γήθεοε ιζα ιπακζένα πμο δεκ έπεζ ηίπμηε κα πενζιέκεζ απυ ημκ επενυ ηδξ ημκ εενιμζίθςκα ιε εθάπζζημ ηυπμ θακηάγεηαζ πςξ έβζκε ηαηαννάηηδξ ηαζ ζοθθμβίγεηαζ πςξ ακ ηα δέκηνα πάκμοκ ηα θφθθα ημοξ εφημθα εα ιπμνμφζε αοηυξ κα πεεάκεζ απυ δίρα ηαζ ηα ζπηάιεκα ιακζηάνζα πμο πενζβνάθμοκ ηυζμ ηέθεζεξ πανααμθέξ απάκς ζηζξ ηεθίηζεξ ηςκ ηοθθμπυκηζηςκ δζενςηάηαζ ακ εα ηεθεζχζεζ βθήβμνα αοηή δ πενζπέηεζα ακ εα ειπμδίζμοκ ηα θαπακυθοθθα κα ημζιδεμφκ ζημ ηδβάκζ ιζα ηαζ ελακίζηακηαζ μζ παηάηεξ εκ ημφημζξ ηυζμ θζθήζοπεξ ηυζμ άηαηεξ πμο γμοθίγμκηαζ υηακ ηζξ αθήκμοκ κα πέθημοκ απάκς ζε ηνακίμ θαθαηνυ ή ιδ ια πάκηςξ επζννεπέξ ζημ κα βίκεζ βζαπςκέγζημ ιπζθζάνδμ. Benjamin Peret (Μεηάθξαζε: Νίθνο Καιακάξεο)
[146]
Ο Εαθ Πξεβέξ (Jacques Prevert, 1900-77) ππήξμε έλαο απφ ηνπο πην δεκνθηιείο Γάιινπο πνηεηέο. Παξάιιεια ήηαλ θαη ζπνπδαίνο ζελαξηνγξάθνο (Σα παιδιά ηος Παπαδείζος).
Αιεχζεξε ζπλνηθία Έααθα ημ πδθίηζμ ιμο ζημ ηθμοαί ηαζ αβήηα ιε ημ πμοθί ζημ ηεθάθζ Λμζπυκ; δε παζνεηάκε πζα; νχηδζε μ δζμζηδηήξ πζ δε παζνεηάκε πζα απάκηδζε ημ πμοθί Ώ, ηαθά ζοβπςνείζηε ιε κυιζγα πςξ παζνεηάκε είπε μ δζμζηδηήξ οπςνειέκμξ ηάεε άκενςπμξ ιπμνεί κα ηάκεζ θάεμξ είπε ημ πμοθί. Βαθ Πξεβέξ (κεηάθξαζε : Σάζνο Κφξθεο)
Ο ρακέλνο θαηξφο Μπνμζηά ζηδξ θάιπνζηαξ ηδκ πυνηα μ ενβάηδξ απυημια ζηαιάηδζε μ υιμνθμξ ηαζνυξ ημκ ηνάαδλε απυ ημ ζαηάηζ ηζ υπςξ βονκά ηαζ ημζηάγεζ ημκ ήθζμ μθμηυηηζκμ, μθμζηνυββοθμ, κα παιμβεθά ιέζα ημκ ιμθοαέκζμ μονακυ ηθείκεζ ημ ιάηζ θζθζηά. Λμζπυκ ζφκηνμθε Ήθζε δεκ ημ ανίζηεζξ ημοηυ κα δχζεζξ ιζα ηέημζα ιένα ζη‘ αθεκηζηυ ; Βαθ Πξεβέξ
[147]
Σν Παξίζη ηε Νχρηα Σνία ζπίνηα ακάαμοκ ημ έκα ιεηά ημ άθθμ ιέζα ζηδ κφπηα Σμ πνχημ βζα κα δς μθυηθδνμ ημ πνυζςπυ ζμο Σμ δεφηενμ βζα κα δς ηα ιάηζα ζμο Σμ ηεθεοηαίμ βζα κα δς ημ ζηυια ζμο Καζ ημ ζημηάδζ μθυβονα βζα κα ιμο εοιίγεζ υθα αοηά Καεχξ ζε ηναηάς ιέζα ζηδκ αβηαθζά ιμο. Βαθ Πξεβέξ
Γ ζαχξα Δ ζαφνα ηδξ αβάπδξ πάθζ ημ ‗ζηαζε Ώθήκμκηαξ ζηα δάπηοθά ιμο ηδκ μονά ηδξ ιςξ αοηήκ ηζ εβχ ήεεθα κα ηναηήζς. Βαθ Πξεβέξ (κεηάθξαζε : Σάζνο Κφξθεο)
Γ σξαία επνρή Νδζηζηή, παιέκδ, παβςιέκδ Οθμιυκαπδ, άθναβηδ ιζα ημπέθα δεηάλζ πνυκςκ Ώηίκδηδ υνεζα Πθαηεία Οιμκμίαξ Μεζδιένζ Αεηαπεκηαφβμοζημο. Βαθ Πξεβέξ
[148]
Οηθνγελεηαθφ Δ ιδηένα πθέηεζ μ βζμξ πμθειά ημ ανίζηεζ πμθφ θοζζηυ δ ιδηένα. Κζ μ παηέναξ, ηζ ηάκεζ μ παηέναξ; Κάκεζ επζπεζνήζεζξ. Δ βοκαίηα ημο πθέηεζ μ βζμξ ημο πμθειά αοηυξ επζπεζνήζεζξ ημ ανίζηεζ πμθφ θοζζηυ μ παηέναξ. Κζ μ βζμξ, μ βζμξ; Σζ ανίζηεζ μ βζμξ; Αε ανίζηεζ ηίπμηα, απμθφηςξ ηίπμηα μ βζμξ Ο βζμξ, δ ιδηένα πθέηεζ, μ παηέναξ ημο επζπεζνήζεζξ, αοηυξ πυθειμ. ηακ εα έπεζ ηεθεζχζεζ μ πυθειμξ εα ηάκεζ επζπεζνήζεζξ ιε ημκ παηένα ημο. Ο πυθειμξ ζοκεπίγεηαζ, δ ιδηένα ζοκεπίγεζ κα πθέηεζ μ παηέναξ ζοκεπίγεζ, ηάκεζ επζπεζνήζεζξ μ βζμξ ζημηχεδηε, δεκ ζοκεπίγεζ πζα Ο παηέναξ ηαζ δ ιδηένα πδβαίκμοκ ζημ κεηνμηαθείμ, ημ ανίζημοκ πμθφ θοζζηυ μ παηέναξ ηαζ δ ιδηένα Δ γςή ζοκεπίγεηαζ ιε ημ πθεπηυ, ημκ πυθειμ, ηζξ επζπεζνήζεζξ Οζ επζπεζνήζεζξ, μ πυθειμξ, ημ πθεπηυ, μ πυθειμξ Οζ επζπεζνήζεζξ, μζ επζπεζνήζεζξ ηζ μζ επζπεζνήζεζξ Δ γςή ιε ημ κεηνμηαθείμ. Βαθ Πξεβέξ
[149]
Γηα ζέλα αγάπε κνπ Πήβα ζηδκ αβμνά ιε ηα πμοθζά ηζ αβυναζα πμοθζά βζα ζέκα αβάπδ ιμο. Πήβα ζηδκ αβμνά ιε ηα θμοθμφδζα ηζ αβυναζα θμοθμφδζα βζα ζέκα αβάπδ ιμο. Πήβα ζηδκ αβμνά ιε ηα ζζδενζηά ηζ αβυναζα αθοζίδεξ αανζέξ αθοζίδεξ βζα ζέκα αβάπδ ιμο. Καζ ιεηά πήβα ζηδκ αβμνά ιε ημοξ ζηθάαμοξ ηαζ ζ‘ έραλα αθθά δε ζε ανήηα αβάπδ ιμο Βαθ Πξεβέξ
Γ ζνθία ησλ εζλψλ Δ Ώεδκά ηθαίεζ Σμ δυκηζ ηδξ ζμθίαξ ηδξ ιεβαθχκεζ Κζ μ πυθειμξ λακανπίγεζ Πάθζ ηαζ πάθζ Βαθ Πξεβέξ
[150]
Γ απνζηνιή Έκαξ άκενςπμξ ι' έκα ημοηί Μπαίκεζ ζημ ιμοζείμ ημο Λμφανμο Κάεεηαζ ζ' έκακ πάβημ Βλεηάγεζ ημ ημοηί Πνμζεηηζηά Σμ ακμίβεζ Μ‘ έκα ακμζπηήνζ Καζ αάγεζ Βπίζδξ πνμζεηηζηά ίβμονμξ βζα ημκ εαοηυ ημο Σμ ακμζπηήνζ Πάκς ζηα αάηα Μέζα ζημ ημοηί Σμ ηθείκεζ Μ' έκα εζδζηυ ενβαθείμ Σμ αημοιπάεζ απαθά Πάκς ζημκ πάβημ Καζ θεφβεζ Ήνειμξ ηαζ παιμβεθαζηυξ Κμοηζαίκμκηαξ Φηάκεζ ζημκ δημοάκα Βηεί Σμκ πενίιεκα Έκα πθμίμ θμνηδβυ Κάηαζπνμ Ώκεααίκεζ ηζξ ζζδενέκζεξ ζηάθεξ Σδξ βέθοναξ ημο πθμζάνπμο Κμοηζαίκμκηαξ Κζ εκχ ακεααίκεζ Βλεηάγεζ ημ εζδζηυ ενβαθείμ Υαιμβεθάεζ Καζ ημ νίπκεζ ζημκ δημοάκα Σδκ ίδζα ζηζβιή Ώηανζαία Σμ πθμίμ ελαθακίγεηαζ. Βαθ Πξεβέξ (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Ώαξβέξεο)
[151]
ΠΑΛΧΡΔΟ ΚΎΔ ΚΟΚΚΔΝΟ Πεθχνζμξ ηαζ ηυηηζκμξ Πάκς απυ ημ Γηνακ Παθαί Ο πεζιςκζάηζημξ ήθζμξ ειθακίγεηαζ Κζ ελαθακίγεηαζ ακ ηζ αοηυκ δ ηανδζά ιμο εα ελαθακζζηεί Καζ υθμ ιμο ημ αίια εα θφβεζ Θα θφβεζ κα ζε ράλεζ Ώβάπδ ιμο Οιμνθζά ιμο Καζ κα ζε ανεζ Βηεί υπμο ανίζηεζαζ. Βαθ Πξεβέξ (Μεηάθξαζε: Νηθνιέηηα ίκσλνο)
ΣΎ ΠΎΔΐΔΎ ΠΟΤ ΎΓΎΠΔΟΤΝΣΎΔ Σα παζδζά πμο αβαπζμφκηαζ θζθζμφκηαζ υνεζα Με ηζξ πθάηεξ ζηζξ πυνηεξ ηδξ κφπηαξ Κζ μζ πεναζηζημί ηα δείπκμοκ ιε ημ δάπηοθμ Μα ηα παζδζά πμο αβαπζμφκηαζ Αεκ είκ΄ εηεί βζα ηακέκακ Κζ είκαζ ιμκάπα μ ίζηζμξ ημοξ Πμο ηνέιεζ ιεξ ζηδ κφπηα Πνμηαθχκηαξ ηδκ μνβή ηςκ πεναζηζηχκ Σδκ μνβή, ηδκ πενζθνυκδζδ, ηα βέθζα ηαζ ημκ θευκμ ημοξ Σα παζδζά πμο αβαπζμφκηαζ δεκ είκ΄ εηεί βζα ηακέκακ Βίκ‘ αθθμφ πμθφ πζμ ιαηνζά απ‘ ηδ κφπηα Πμθφ πζμ ρδθά απ‘ ηδ ιένα Μεξ ζημ εηεαιαςηζηυ θςξ ηδξ πνχηδξ ημοξ αβάπδξ Βαθ Πξεβέξ (Μεηάθξαζε: Νηθνιέηηα ίκσλνο)
[152]
Ο νπιιύ Πξπληόκ (Sully Prudhomme, 1839-1907) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο. Ήηαλ απηφο ζηνλ νπνίν απνλεκήζεθε γηα πξψηε θνξά ηο βραβείο Νόκπει γηα Λογοηετλία ην 1901.
Αδψ θάηνπ θα ηα θμφθμοδα εδχ ηάημο ζαμφκε ηάεε πμοθζμφ ηεθάδδδια θίβμ ηναηά ‗κεζνεφμοιε ηα ηαθμηαίνζα πμφ καζ πακημηζκά θα ηα πείθδ ηάημο εδχ θζθμφκε ι‘ άπκα δεκ ιέκεζ απ‘ ημ αεθμφδμ ημοξ ηαιζά ‗κεζνεφμοιε ηα θζθζά ηείκα πμφ καζ πακημηζκά θμζ εδχ ηάημο μζ άκενςπμζ εοιμφκηαζ ημοξ θίθμοξ ή ηζξ αβάπεξ ημοξ ζοπκά ‗κεζνεφμοιε ηα γεοβανάηζα πμφ καζ πακημηζκά νπιιχ Πξπληφκ Μεηάθξαζε Γηψξγνπ εκεξηψηε
[153]
Ο Αξζνύξνο Ρεκπώ (Arthur Rimbeaud. 1854-91), ήηαλ Γάιινο πνηεηήο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηνπ 19νπ αηψλα θαη απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ηνπ ζπκβνιηζκνχ. Δγθαηέιεηςε απφ πνιχ κηθξή ειηθία ην γξάςηκν.
Πξσηλφ κέζεο Χ Ώβαευ ιμο! Χ ημ Χναίμ ιμο! Φακθάνα αάκαοζδ υπμο δε ζημκηάθης ηαευθμο! ηνεαθή ιαβζηή! Οονά βζα ημ ακήημοζημ ένβμ ηαζ βζα ημ εαοιαζηυ ζχια, βζα πνχηδ θμνά. Ώοηυ άνπζζε ηάης απυ ηα βέθζα ηςκ παζδζχκ, εα ηεθεζχζεζ απυ αοηά. Σμ δδθδηήνζμ ημφημ εα ιείκεζ ζε υθεξ ηζξ θθέαεξ ιαξ, αηυια ηαζ υηακ, ηαεχξ δ θακθάνα ζηναθεί, εα παναδμεμφιε ζηδκ παθζά δοζανιμκία. Χ ηχνα, ειείξ ηυζμ άλζμζ βζα αοηά ηα ιανηφνζα. ………………………………………………………………. Γέθζμ ηςκ παζδζχκ, δζαηνζηζηυηδηα ηςκ ζηθάαςκ, αοζηδνυηδηα ηςκ πανεέκςκ, θνίηδ ηςκ ιμνθχκ ηαζ ηςκ εδχ ακηζηεζιέκςκ, κα είζηε ηαεδβζαζιέκμζ ιε ηδκ ακάικδζδ αοηήξ ηδξ αβνοπκίαξ. Να πμο ηεθεζχκεζ ιε αββέθμοξ θθυβαξ ηαζ πάβμο. Μζηνυ λεκφπηζ ιεεοζζμφ, άβζμ! υηακ αοηυ δε εα ήηακ πανά βζα ηδ ιάζηα πμο ιαξ πάνζζεξ. ε αεααζχκμοιε, ιέεμδε! Αεκ λεπκμφιε υηζ δυλαζεξ πεεξ ηδκ ηαεειζά απυ ηζξ δθζηίεξ ιαξ. Έπμοιε πίζηδ ζημ δδθδηήνζμ. Ξένμοιε κα δίκμοιε ηδ γςή ιαξ μθάηενδ ηάεε ιένα. Να‘ ηδ δ επμπή ηςκ δμθμθυκςκ. Ύξηχξ Ρεκπψ
[154]
Ύίζζεζε Γαθάγζεξ ημο ηαθμηαζνζμφ αναδζέξ, εα πάς ζηα ιμκμπάηζα ζημ ηέκηδια ηςκ ζηαποχκ. Σδκ ημκηή εα παηχ πθυδ νειαάγμκηαξ, ζηα πυδζα ιμο ηδ δνμζζά ηδξ εα κζχες. Θ‘ αθήζς ημκ άκειμ κα θμφγεζ ημ βοικυ ιμο ηεθάθζ. Ώιίθδημξ, ηζ μφηε ζηέρδ ηαιζά: Μα μ άπεζνμξ ένςηαξ ηδκ ροπή εα ιμο πθδνχζεζ πένα εα ηνααήλς, ιαηνζά πμθφ, ίδζμξ ηζζββάκμξ ζηδ θφζδ ιέζα- εοηοπήξ ςζάκ ιε βοκαίηα. Ύξηχξ Ρεκπψ (κεηάθξαζε : Γ. παλφο)
Ρνχρν δεζηφ Φυνα ιζα γεζηή ηανδζά ηζ έθα έλς κα ιε ανεζξ δε εα ‗ιαζ ζηα ιαβαγζά μφηε ζηζξ πθαηείεξ ηζξ ζημθζζιέκεξ δε εα ‗ιαζ ζε ηάπμζμ ιπαν μφηε ζε ηάπμζα ζηάζδ ημο ηναι Φυνα ιζα γεζηή ηανδζά ηζ έθα κα ιε ανεζξ εα ‗ιαζ εηεί πμο ζοκακηζμφκηαζ υθμζ μζ δνυιμζ ζμο Ύξηχξ Ρεκπψ
[155]
Ο Πηεξ ληε Ρνλζάξ (Pierre de Ronsard, 1524-85) ήηαλ Γάιινο πνηεηήο, απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ηνπ 16νπ αηψλα. Θαπκαζηήο ηεο αξραηφηεηαο δηαηχπσζε ηελ ηδέα ηεο αλακφξθσζεο ηεο γαιιηθήο γιψζζαο βάζεη ησλ αξραίσλ ειιεληθψλ θαη ιαηηληθψλ πξνηχπσλ. Λπξηθφο πνηεηήο ν Ρνλζάξ, έγξαςε Les Odes (Οη Ωδέο), Amours (Έξσηεο), Hymnes (Όκλνη), Discours (Λφγνη), ζαηηξηθά πνηήκαηα), θαη ηα πεξίθεκα Sonnets pour Hélène (νλέηα ζηελ Διέλε). Έγξαςε επίζεο ην (εκηηειέο) έπνο La Franciade (Φξαγθηάο). Δπλννχκελνο ησλ Γάιισλ βαζηιέσλ, νλνκάζηεθε «πξίγθηπαο ησλ πνηεηψλ θαη πνηεηήο ησλ πξηγθίπσλ».
Ύλ κπνξνχζακε Βάκ ιπμνμφζαιε ημ εάκαημ κα θαδχζμοιε Καζ ηζξ διένεξ ιαξ κα παναηείκμοιε ιε θεθηά Συηε εα είπε κυδια ηδ γςή κα ζημηχζμοιε, Κοκδβχκηαξ πθμφηδ, ιμοθςπηά. Να έπεζ δ γςή ιε ηδ ιμίνα ηδκ ίδζα δζαδνμιή, Καζ κα πεηάκε υζμ εέθμοκ πάκς απ‘ ημ πχια, Κζ μ εάκαημξ, έζης ηαζ ιε πθδνςιή, Να ιδκ παίνκεζ ημ πκεφια απ‘ ημ ζχια. Μα δεκ έπεζ ημ πνήια αοηήκ ηδκ ζζπφ, Καζ μφηε ιζα χνα γςήξ αβμνάγεζξ. Πμζμ είκαζ ημ κυδια, ηαζ πμζα δ ανπή, Ώοηά ηα παθζμπνάιαηα κα ζημζαάγεζξ; πζ! Καθφηενα ημο αζαθίμο ηα πκεοιαηζηά φρδ, Πανά ημ πνήια, πμο ιαξ αννςζηαίκεζ. Ώπ‘ ηα αζαθία, ηαηακζηχκηαξ ηδ ζήρδ, Δ δεφηενδ γςή ημο πμζδηή ακαζηαίκεζ. Πηεξ ληε Ρνλζάξ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο
[156]
Ο Φηιίπ νππώ (Philippe Soupault, 1897-1990) ήηαλ Γάιιος ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη πνιηηηθφο αθηηβηζηήο. Ήηαλ ελεξγφ κέινο ηνπ θηλήκαηνο ηνπ ληαληατζκνχ θαη αξγφηεξα ίδξπζε ην ζνπξεαιηζηηθφ θίλεκα καδί κε ηνλ Αληξέ Μπξεηφλ,
Ύχξην είλαη Κπξηαθή Να ιάες πνέπεζ κα βεθχ ιε ημκ ιμοκηυ ηαζνυ ηδ ιπυνα. Γζαηί κα ηθαίς αθήεεζα ζήιενα πμο απαθμπνοζαθμθάιπεζ μ ήθζμξ; Σςκ θίθςκ αφνζμ λδιενχκεζ δ βζμνηή ηςκ ααηναπζχκ ηαζ ηςκ μνκέςκ ιακζηανζχκ ηε ηαζ ζαθζάβηςκ. Μδ θδζιμκήζμοιε υιςξ ηα έκημια ηα ιοβάηζα καζ ηαζ ηζξ παπαδίηζεξ. Καζ ιυθζξ ζηάζεζ ιεζδιένζ ημ μονάκζμ εα πενζιέκς κα ‘νεεζ ηυλμ ιααί θμοθαηί βαθαγμπνάζζκμ ηίηνζκμ πμνημηαθί ηαζ ηυηηζκμ κα παίλμοιε ημοηζυ ηζ αιάδεξ μζ δομ ιαξ ειείξ ζημκ αοθυβονμ. Φηιίπ νππψ Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηψξγνο Κεληξσηήο
[157]
Ο Αληξέ πίξ (André Spire, 1868-1966) απφ ηελ πφιε Ναλζχ, ήηαλ Γαιινεβξαίνο πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο. Ήηαλ αθφκα θαλαηηθφο ζησληζηήο
Ύλζξψπηλν! Πνιχ αλζξψπηλν! Ο παηέναξ ιμο ήλενε θαηζκζηά, δ ιδηένα ιμο έπαζγε πζάκμ ηαζ πήβαζκε ζ‘ επζζηέρεζξ. Καηαθαααίκεζξ, ιζηνή ιμο, ηαηαθαααίκεζξ; Βίπα έκα παζδαβςβυ, έκα άθμβμ, έκα ημοθέηζ, οπδνέηεξ ηαζ ζππμηυιμ. Καηαθαααίκεζξ; Ώθθ‘ αβαπμφζα πμθφ ηα αζαθία ηζξ ηανδζέξ ηαζ ηα ιάηζα εθζιιέκα. Καηαθαααίκεζξ, ιζηνή ιμο, ηαηαθαααίκεζξ; Ώβαπμφζαιε πμθφ ηα δάηνοα, ηδκ αβάπδ, ημοξ κζηδιέκμοξ, ημκ μονακυ ηαζ ημοξ δζααάηεξ… Ώξ ακάρμοιε ηδ θςηζά ιαξ, αξ ηζκάλμοιε ηα αζαθία ιαξ, αξ αμονηζίζμοιε ηα νμφπα ιαξ, αξ βοαθίζμοιε ηα παπμφηζζα ιαξ. Ώξ βοαθίζμοιε ηα παπμφηζζα ιαξ, ηζ αξ πθφκμοιε ηα πζάηα. Καηαθαααίκεζξ, ιζηνμφθα ιμο, ηαηαθαααίκεζξ; André Spire Μεηάθξαζε: Κψζηαο Καξπσηάθεο
[158]
Ο Γάιινο πνηεηήο, δηεγεκαηνγξάθνο θαη ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο Επι ππεξβηέι (Jules Supervielle) γελλήζεθε ην 1884 ζην Μνληεβηδέν ηεο Οπξνπγνπάεο απφ Γάιινπο γνλείο βαζθηθήο θαηαγσγήο. Πέζαλε ην 1960 ζην Παξίζη.
Παξαηεξεηήξην Σμο ηυζιμο ημ πθαηφηενμ πμηάιζ Μμο έηνοαε ηα πένζα ηαζ ηα ιάηζα ζαξ Δ ηανδζά ιμο έβζκε δίπςξ κα ημ βκςνίγεζ Έκα κδζί ηάης απυ ηα ααεζά κενά , Αεκ ημθιμφζε κ' απμηαθοθεεί . Ώνβυηενα είζαζηε ηυζμ ημκηά Πμο άημοα ηδ ζζςπή ζαξ πςξ αημφεζ ζημ αηνυδαζμ , Μυκμ ημ ηεθεοηαίμ δέκηνμ . ΐθέπαηε έκα ζδιείμ η' μονακμφ . Καζ ηχνα εβχ δεκ είιαζ πζα Πανά κφπηα ζημκ ανπαίμ ζαξ δνυιμ , Μα ηζ εζείξ ιήπςξ δε βίκαηε Ο αζηνμκυιμξ εκυξ άθθμο ηυζιμο Πμο ιε ηα ηζάθζα ημο ιε παναημθμοεεί;
Υηεο θαη ζήκεξα θμ ημ δάζμξ ηανηενά κα ηαηεαάζεζ ημ άβαθια ημ ζδηςιέκμ πένζ ημο . Ώοηυ εα βίκεζ ζήιενα . Υηεξ είπακε ζηεθηεί πςξ αοηυ εα βίκμκηακ πηεξ . ήιενα αεααζςεήηακε , ηζ μζ νίγεξ αηυια ημ λένμοκε Ώοηυ εα βίκεζ ζήιενα . Βπι ππεξβηέι (κεηάθξαζε: Ύλδξέαο Καξαληψλεο
[159]
Ο θαεκφο ηεο γεο Μζα ιένα ζακ εα πμφιε : " Ήηακ μ ηαζνυξ ημο ήθζμο, Θοιυιαζηε θχηζγε ηαζ ημ πζμ ιζηνυ ηθαδί , Καζ ηδ βεναζιέκδ βοκαίηα υζμ ηαζ ηδκ εηζηαηζηή παζδμφθα , Ήλενε κα δίκεζ ζη' ακηζηείιεκα ημ πνχια ημοξ ιυθζξ απάκς ημοξ αημοιπμφζε , Ώημθμοεμφζε ημ άθμβμ ηαεχξ έηνεπε ηαζ ζηαιαημφζε ιαγί ημο, Ήηακ μ αθδζιυκδημξ ηαζνυξ πμο ανζζηυιαζηε ζηδ Γδ , Κμζηάγαιε πενίβονα ιε ηα ιάηζα ιαξ πμο βκςνίγακε Σ' αοηζά ιαξ ηαηαθάααζκακ ηδκ ηάεε απυπνςζδ ημο αζεένα , Κζ υηακ ημ αήια ημο θίθμο πνμπςνμφζε ημ λέναιε , Μαγεφαιε έκα θμοθμφδζ υπςξ έκα βοαθζζηενυ παθίηζ , Σμκ ηαζνυ πμο δεκ ιπμνμφζαιε κ' αδνάλμοιε ημκ ηαπκυ... Ώ! Βίκαζ ημ ιυκμ πμο ηα πένζα ιαξ εα πζάκακε ηχνα " . ***
Ν' αδξάρλεηο Ν' αδνάπκεζξ , κ' αδνάπκεζξ ημ ανάδο ,ημ ιήθμ , ηαζ ημ άβαθια Ν' αδνάπκεζξ ηδ ζηζά ηαζ ημκ ημίπμ ηαζ ηδκ άηνδ ημο δνυιμο . Ν' αδνάπκεζξ ημ πυδζ , ημ θαζιυ ιζαξ πθαβζαζιέκδξ βοκαίηαξ Κζ φζηενα κ ' ακμίβεζξ ηα πένζα . Πυζα αθδιέκα πμοθζά , Πυζα παιέκα πμοθζά πμο βίκμκηαζ μ δνυιμξ Ο ίζηζμξ , μ ημίπμξ , ημ ανάδο , ημ ιήθμ ηαζ ημ άβαθια ! Βπι ππεξβηέι (Μεηάθξαζε : Ύλδξέαο Καξαληψλεο )
[160]
Ο Σξηζηάλ Σδαξά (Tristan Tzara, 1896-1963) γελλήζεθε ζηε Μνιδαβία απφ εβξατθή νηθνγέλεηα. Έδεζε θαη έδξαζε ζην Παξίζη. Ήηαλ Γάιιος πνηεηήο, ηδξπηήο ηνπ θηλήκαηνο ηνπ Νηαληατζκνχ. ηα ηέιε ηνπ ‗29 κεηαπήδεζε ζηελ νκάδα ησλ ππεξξεαιηζηψλ. Πξνζπάζεηα ηνπ ήηαλ λα ζπλελψζεη ηνλ ππεξξεαιηζκφ κε ηνλ Μαξμηζκφ.
Ξαδέιθε νηθφηξνθε Ξαδέθθδ μζηυηνμθδ – ιαφνδ πμδζά, άζπνμ βζαηά -, ζ' αβαπχ βζαηί είζαζ αβαεή ηαζ ηάκεζξ υκεζνα, ηζ είζαζ βθοηζά, ηαζ ηθαζξ, ηαζ ζηίγεζξ βνάιιαηα πμο δεκ έπμοκε κυδια, ηζ οπμθένεζξ πμο ζ‘ έπμοκε ιαηνζά απ‘ ημ ζπίηζ ζπμθείμ ζηζξ ηαθυβνζεξ, υπμο ηδκ κφπηα δεκ ακάαμοκ θςηζά. Μεηνάξ ηζξ ιένεξ πμο‘ ιεζκακ ιέπνζ ηζξ δζαημπέξ ηαζ θένκεζξ ζημ κμο ζμο ιζα ζπακζυθζηδ βηνααμφνα υπμο ηάπμζα ζκθάκηα ή δμφηζζζα κηε Μπναβηάκεα ζηέηεζ ιέζ‘ ζημ θανδφ θυνειά ηδξ υπςξ ιζα πεηαθμφδα επάκς ζε ηάθοηα, ηαζ δζαζηεδάγεζ ηαΎγμκηαξ βάηεξ, ηαζ πενζιέκεζ έκακ ζππυηδ. ημ παθί ηδξ έπεζ παπαβάθμοξ ηζ άθθα ιζηνά γςάηζα, πμοθζά μονακμηαηέααηα ηαζ, λαπθςιέκμ δίπθα ζηδκ πμθοενυκα πμο πεκεεί, ηάης, θεπηυ ηαζ παθθυιεκμ, έκα θαβςκζηυ ζακ βμφκα πμο απ‘ ημοξ χιμοξ ηδξ έπεζε, βμφκα απυ ενιίκα. Βηείκδ πάεζ κα ηδκ ζδηχζεζ, αθθά εοιάηαζ ηάηζ άθθμ ηαζ πασδεφεζ ημ πενζδέναζμ ζημ θαζιυ ηδξ, εκχ μ ζππυηδξ ειθακίγεηαζ – ηαζ ηένια: ζημ ενακίμ ζμο πθδζζάγεζ δ αδεθθή ΐεαηνίηδ ή Βαεθίκα, πμο δζδάζηεζ ζζημνία ή θαηζκζηά ηζ ανπαία εθθδκζηά. Χ, βζαηί κα ηοθάκε μζ ιένεξ ηυζμ ανβά… Πέθημοκ ηα θφθθα ηςκ δέκηνςκ ζακ θφθθα διενμθμβίμο, υθμ πίηνα δ γςή, ηζ εκημφημζξ είκαζ έκαξ ηήπμξ! Κζ δ ζκθάκηα ή δ δμφηζζζα κηε Μπναβηάκεα απμημζιζέηαζ ή πάκεζ ηάεε ζδιαζία – βζαηί εζφ ιεηνάξ ηζξ ιένεξ πμο απμιέκμοκ απυ αφνζμ ιέπνζ ηζξ δζαημπέξ... Σξηζηάλ Σδαξά
[161]
Ο Λεόλ-Πωι Φαξγθ (Léon – Paul Fargue, 1876-1947) γελλήζεθε ζην Παξίζη. Ήηαλ Γάιινο πνηεηήο, πεδνγξάθνο, δνθηκηνγξάθνο θαη θξηηηθφο.
Ο ζηδεξνδξνκηθφο ζηαζκφο ηαειέ ημο πυκμο βφνζζα ιέζα ζημοξ δνυιμοξ ζμ ο υθμοξ ... Πυθδ πoθήξ , ιαφνα υνβακα ηάης απυ ηδκ αρίδα , υπμο ηα εεία παζπκίδζα ιζζακμίβμοκ κα ιαξ δμφκε ... ημηεζκυ αναδζκυ ζημθζυ υπμο ηα παζδζά ιαεαίκμοκ ημ ζθάθια ημο θζθήιαημξ ηαζ η‘ απμπςνζζιμφ , πνυκζα ηαζ πνυκζα πέναζακ πμο έιαεα κα πνμζέπς ημ θνάβια ζμο κα δένκεηαζ ζηδξ πυνηαξ ιμο ημ πθάζ ... ημκ ηαπκζζιέκμκ άηθακηα , ζηδ βοάθζκδ ηαιπφθδ , ακάιεζα ζη' αδένθζα ιμο ημ θακυ ιμο μδδβμφζα . Σμ αναδζκυ νοιμφθηδια ηαηαπζάκμοκηακ ίζηζμζ . Σνέπακ πνμξ ημ θαβμφιζ ημοξ μ πήπδξ ηζ δ ημνδέθα . Οζ άκενςπμζ ηοθίβμοκηακ βφνς απυ έκα ημοαάνζ . Σμ ιαβαγί, ιε ημ ζπαζιέκμ ημο η‘ αοηί η‘ αιυκζ , ημ ζζδενάδζημ ιε ημ ζηενκυ νμοεμφκζζιά ημο μ ηαθεκέξ πμο ιφνζγε βθοηυ πζμηυ ηαζ πχια ζ' έκα αζαθίμ γςβναθζζηυ ζζβακμημηηίκζγακ ηαζ ανίζηακε ζηδκ εηηθδζζά ηδ εέζδ ημοξ ιε ηάλδ. Έκα ηναιαάζ ηνάκηαγε ηζξ θοθθςζζέξ πηοπχκηαξ ηα κοζηαβιέκα πάιμονα ζημο δνυιμο ηζξ θαηημφαεξ . Σδ αάνηα ηαζ ημ θφπκμ ημο μ ζππυηαιπμξ ηοθμφζε ζε ζζδενέκζα δυηακα ηαζ ζε ηθεζδζά παιέκα . Βηεί έκαξ ημίπμξ ήηακε νδιάδζ απυ δμηάνζα ι' έκα θακάνζ ακήιπμνμ βειάημ πζηζζθάδεξ . Καζ βφνς ανοάγακ εθζαενά ηςκ δέκηνςκ ηα ιαιμφκζα ιεξ ζηζξ παιέκεξ ηζξ ιαηζέξ πμο άζηναθηε λάθκμο δ γέζηδ . Δ ιονςδζά ιζαξ βεζημκζάξ πμο ηδβάκζγακ λίβηζα αδέλζα ηα ημνάηζα ηδξ ζημκ μονακυ απμθμφζε . Μζα θάιπα ζζβμηάπκζγε ζημ αναδζκυ ενβαζηήνζ ηαζ αμφζγε έκαξ αοθυβονμξ ιεξ ζηδ ιεθυπζηά ημο Κάπμο έκα ηγάιζ πηφπαβε ζακ ημ ιζηνυ ηεηνάδζμ πάκς ζημ ιαονμπίκαηα υπμο μ δάζηαθμξ μ βένμξ ανάδζαγε ηαζ ιάγεοε ζζβά ζζβά η' αζηένζα . Γοκαίηεξ λεπεηάβμκηακ ηαεχξ μνιά δ ανάπκδ υηακ δζααάηδξ πάηαβε ζηδξ αναπκζάξ ηδκ άηνδ . Λεφλ-Πψι Φαξγθ
[162]
Ο Λεό Φεξξέ (Léo Ferré, 1916-1993) γελλήζεθε ζην Μνλαθφ απφ παηέξα Γάιιν θαη κεηέξα Ηηαιίδα. Ήηαλ πνηεηήο ηνπ έξσηα θαη ηεο αλαξρίαο, κνπζηθνζπλζέηεο θαη ηξαγνπδηζηήο.
Οη αλαξρηθνί Αεκ οπάνπμοκ πανά ιυκμ έκαξ ζημοξ εηαηυ ηζ υιςξ οπάνπμοκ Οζ πενζζζυηενμζ απ‘ αοημφξ Εζπακμί, εα βκςνίγεηε βζαηί Πνέπεζ κα πζζηεφεηε πςξ ζηδκ Εζπακία δεκ ημοξ ακηζθαιαάκμκηαζ Οζ ακανπζημί Σα έπμοκ υθα νδιάλεζ Υαζημφηζα ηαζ πέηνεξ Φχκαλακ ηυζμ δοκαηά πμο δεκ ιπμνμφκ πθέμκ κα θςκάλμοκ Έπμοκ ηδκ ηανδζά ιπνμζηά ηαζ ηα υκεζνά ημοξ ζηδ ιέζδ Καζ έπεζηα αημθμοεεί δ ηαηαθαβςιέκδ απυ ηζξ ηνεθέξ ζδέεξ ημοξ ροπή Αεκ οπάνπμοκ πανά ιυκμ έκαξ ζημοξ εηαηυ ηαζ υιςξ οπάνπμοκ Οζ πενζζζυηενμζ βζμζ ημο πμοεεκά ή ηυνεξ ημο ηυζμ θίβμο Αεκ ημοξ αθέπμοιε πμηέ εκχ ημοξ θμαυιαζηε Οζ ακανπζημί Πέεακακ εηαηυκ δέηα θμνέξ βζα πθάηα ηαζ βζαηί; Με ηδκ αβάπδ βνμεζά πάκς ζημ ηναπέγζ ή πάκς ζημ ηίπμηα Με αβένςπμ αένα πμο ηάκεζ ημ αίια κα ηοθά Υηοπήεδηακ ηυζμ δοκαηά πμο δεκ ιπμνμφκ πθέμκ κα πηοπδεμφκ Αεκ οπάνπμοκ πανά ιυκμ έκαξ ζημοξ εηαηυ ηαζ υιςξ οπάνπμοκ Κζ ακ πνέπεζ κα ανπίζμοιε ιε ιζα ηθςηζζά ζημκ ηχθμ Αε εα πνέπεζ κα λεπκάιε υπμζμκ ηαηέαδηε ζημ δνυιμ Οζ ακανπζημί Έπμοκ ιζα ιαφνδ ζδιαία ιεζίζηζα πάκς ζηδκ Βθπίδα Καζ δ ιεθαβπμθία ζένκεζ ηδ γςή ημοξ Έπμοκ ιαπαίνζα βζα κα πεηζμηυαμοκ ημκ άνημ ηδξ θζθίαξ Καζ ζημονζαζιέκα υπθα βζα κα ιδκ λεπκάιε υηζ Αεκ οπάνπμοκ πανά ιυκμ έκαξ ζημοξ εηαηυ ηαζ υιςξ οπάνπμοκ Καζ υηζ ηναηζμφκηαζ ζθζηηά πένζ ιε πένζ Υανμφιεκμζ ηαζ είκαζ βζ‘ αοηυ πμο ζηέημκηαζ πάκηα υνεζμζ Οζ ακανπζημί. Λεφ Φεξξέ (κεηάθξαζε: Φσηεηλή Μαξθάθε)
[163]
Γ Μνλαμηά Βίιαζ απυ ιζα άθθδ πχνα δζαθμνεηζηή απυ ηδκ δζηή ζαξ, ιζα άθθδ βεζημκζά, ιζα άθθδ ιμκαλζά. Πνμξ ημ πανυκ, έπς δδιζμονβήζεζ ηα δζηά ιμο ιμκμπάηζα. Ββχ δεκ είιαζ πζα έκαξ απυ εζάξ. Πενζιέκς ηζξ ιεηαθθάλεζξ. ΐζμθμβζηά ηα ηαηαθένκς ιε ηδκ βκχιδ πμο έπς βζα ηδκ αζμθμβία: ηαημονχ, εηζπενιαηχκς, ηθαίς. Πάκς απυ υθα ειείξ πνέπεζ κα θηζάλμοιε ηζξ ζδέεξ ιαξ ζακ κα ήηακ αζμιδπακζηά πνμσυκηα. Ββχ είιαζ έημζιμξ κα ζαξ πνμιδεεφζς ηα εηιαβεία. Ώθθά… Δ ιμκαλζά… Σα εηιαβεία είκαζ απυ έκα κέμ οθζηυ, ζαξ πνμεζδμπμζχ. Καηαζηεοάζηδηακ αφνζμ ημ πνςί. Ώκ εζείξ δεκ έπεηε αοηή ηδκ ιένα, ημ ζπεηζηυ ιε ηδκ δζάνηεζα δζηυ ζαξ ζοκαίζεδια, είκαζ ακχθεθμ κα ζαξ ημ ιεηααζαάζς, είκαζ ακχθεθμ κα ημζηάλεηε ιπνμζηά, βζαηί ημ ιπνμζηά είκαζ πίζς, δ κφπηα είκαζ ιένα. Καζ.. Δ ιμκαλζά… Βίκαζ απυθοηδ ακάβηδ η‘ αοηυιαηα πθοκηήνζα ζηζξ βςκίεξ ηςκ δνυιςκ, κα θεζημονβμφκ ακεκυπθδηα υπςξ μζ ζδιαημδυηεξ (ημ ηυηηζκμ ηαζ ημ πνάζζκμ). Οζ ιπάηζμζ ηςκ απμννοπακηζηχκ εα ζαξ οπμδείλμοκ ημ ιένμξ υπμο εα ζαξ επζηνέπεηαζ κα πθέκεηαζ αοηυ πμο κμιίγεηε υηζ είκαζ ζοκείδδζδ ζαξ ηαζ πμο δεκ είκαζ ηίπμηα άθθμ πανά ιζα ελανηδιέκδ δέζιδ απυ κεφνα πμο πνδζζιμπμζείηε βζα εβηέθαθμ. Κζ υιςξ... Δ ιμκαλζά… Δ απεθπζζία είκαζ ιζα ακχηενδ ιμνθή απυ ηδκ ηνζηζηή. Γζα ηδκ χνα, ειείξ εα ηδκ μκμιάγμοιε «εοηοπία», επεζδή μζ θέλεζξ πμο εζείξ πνδζζιμπμζείηε, δεκ είκαζ πζα μζ «θέλεζξ» αθθά έκα είδμξ αβςβμφ ιέζα απυ ημκ μπμίμ απμηημφκ ηαεανή ζοκείδδζδ μζ ακαθθάαδημζ. Ώθθά… Δ ιμκαλζά... Γζα ημκ Ώζηζηυ Κχδζηα εα ιζθήζμοιε ανβυηενα. Γζαηί ηχνα, εα ήεεθα κα ηςδζημπμζήζς ημ αηςδζημπμίδημ. Θα ‗εεθα κα ιεηνήζς ηζξ ΑακαΎδεξ δδιμηναηίεξ ζαξ. Θα ήεεθα κα αοεζζηχ ζημ απυθοημ ηεκυ ηαζ κα βίκς αοηυ πμο δεκ εζπχεδηε, αοηυ πμο δεκ πναβιαημπμζήεδηε, υηζ δεκ είκαζ πανεέκμ, βζαηί ιμο θείπεζ δ δζαφβεζα. Δ δζαφβεζα πμο ανίζηεηαζ ιέζα ζημ πακηεθυκζ ιμο Λεφ Φεξξέ
[164]
05.09. Γεξκαλία Ο Γηόδεθ θνλ Άηρεληνξθ (Joseph von Eichendorff, 1788-1857) ήηαλ Γερκαλός πνηεηήο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξαζηήο.
Νχρηα κε θεγγάξη ακ ηάπςξ μ μονακυξ δεζθά ηδ βδ θζθμφζε, ηζ εηείκδ ζακ θςηυξ εηείκμκ κμζηαθβμφζε. Ώέναξ ζημοξ αβνμφξ, ηα ζηάποα απθά ενμίγακ, ηα δάζδ υθμ απμφξ, ηδ κφπηα ηδ θςηίγακ. Βηεί ζημνπά δ ροπή ηα πάθθεοηα θηενά ηδξ. Σμ πέηαβια ακηδπεί ζηδ βδ, ζηα πέναηά ηδξ. Γηφδεθ θνλ Άηρεληνξθ Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε
[165]
Ο Γθαίηε (Johann Wolfgang Goethe, 1749-1832) ππήξμε έλαο πνιπηάιαληνο ιφγηνο, απφ ηνπο πην ζεκαληηθνχο ηεο Δπξψπεο. Ήηαλ ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, θηιφζνθνο, δξακαηνπξγφο, δσγξάθνο, επηζηήκνλαο θαη πνηεηήο.
Φάνπζη Ώπ! ζπμφδαζα θζθμζμθία ηαζ κμιζηή ηαζ βζαηνζηή ηζ αθί ιμο ηαζ εεμθμβία ιε ηυπμ ηαζ ι‘ επζιμκή. Καζ κα ‗ιαζ δς ιε ηυζα θχηα εβχ ιςνυξ υζμ ηαζ πνχηα! Με θέκε ιάβζζηνμ, αηυια δυηημνα, ηαζ ζένκς δέηα πνυκζα ηχνα απυ ηδκ ιφηδ εδχ ηζ εηεί ημοξ ιαεδηέξ ιμο – ηαζ ημ αθέπς, δεκ ιπμνεί ηακέκαξ ηάηζ κα βκςνίγεζ! Λεξ ηδκ ηανδζά ιμο αοηυ θθμβίγεζ. Ναζ, πζυηενα λένς πανά υθμζ ιαγί βζαηνμί, δζηδβυνμζ, παπάδεξ, παγμί‘ δζζηαβιμί. Τπμρίεξ δε ιε ηανάγμοκ, ηυθαζεξ, δζάμθμζ δεκ ιε ηνμιάγμοκ – έηζζ υιςξ ηζ δ πανά ιμο είκαζ θεοβάηδ, δεκ ημ θακηάγμιαζ πςξ λένς ηάηζ ηαθυ ζημκ ηυζιμ κα ημ δζδάλς, κα ημκ θςηίζς, κα ημκ αθθάλς. Οφη‘ έπς δα ηαθά ηαζ πθμφημ, δυλα, ηζιέξ ζημκ ηυζιμ ημφημ. Μήηε ζηοθί έηζζ εα ‗εεθα κα γεζ! Γζ αοηυ έπς ζηδ ιαβεία παναδμεεί, ιήπςξ ημ πκεφια ημ ζηυια ακμίλεζ ηζ δ δφκαιή ημο ιδ ιμο δείλεζ ηάπμζα ιοζηήνζα, χζηε άθθμ εδχ κα ιδκ παζδεφμιαζ κα πς υηζ δεκ λένς κα βκςνίγς ηζ‘ ααεζά ημκ ηυζιμ ζοβηναηεί, ηάεε αθμνιή ηαζ ζπυνμ κ‘ ακηζηνίζς ηαζ ημφθζα θυβζα πζα κα ιδκ πμοθήζς. [166]
Να ‗αθεπεξ θςξ ημο θεββανζμφ, ημκ πυκμ ιμο ζηενκή θμνά ηζξ χνεξ ημο ιεζμκοπηζμφ πμο εδχ ζε πνυζιεκα ζοπκά: Πχξ ζε αζαθία, πανηζά ζςνυ ζφκηνμθμ ζ‘ είπα εθζαενυ: Ώπ, κα ιπμνμφζα ζηζξ ρδθέξ ιε ζε κ‘ ακέααζκα ημνθέξ, ιε ζημζπεζά ζηα ζπήθαζα κα πεημφζα, ζηα εάιπμξ θζαάδζα κα βονκχ, ηάεε βκχζηδξ ηζκάγμκηαξ ηαπκυ ζημ δνυζμ ζμο κα λαννςζημφζα! …………………………………………… Ώπυ ηζξ θθυβεξ αθακίζμο, αθαιάκηνα! ΐμοίγμκηαξ ηοθίζμο, κενάζδα εηεί! Λάιρε ιεηέςνμο απηίδα, ζοθθίδα! Φένε αμήεεζα ζπζηζηή, αναπκά, αναπκά! Έαβα ηαζ ηέθεζςζε ηα οζηενκά. Ώπυ ηα ηέζζενα ηακέκα δεκ είκαζ ζηαεενυ ηνοιιέκα Ήζοπμ ιέκεζ, ιε ακαβεθά, αηυια δεκ ημ πυκεζε ηαθά. ηάζμο ηυηε κ‘ ανπίζς πζμ δοκαηά κα ζε λμνηίζς. …………………………………… Γθαίηε ( Μεηάθξαζε : Κσλ. Υαηδφπνπινο)
[167]
·λα ηξαγνχδη ηεο Μηληφλ Να ζμο ιζθήζς δε αμθεί ‘ πνέπεζ ιμο κα ζςπάζς πνέμξ βζα ιε ημ ιοζηζηυ. Θα ‗εεθα ημ είκαζ υθμ κα ζμο λεζηεπάζς, ια δεκ ημ εέθεζ ειέ ημ νζγζηυ. Ώκ απ‘ ηδ ιαφνδ κφπηα μ ήθζμξ ηοκδβζέηαζ, πάθε κα θέλεζ πνέπεζ ημο ζηδκ χνα ηδ βναθηή, ηα ζςεζηά ημο ακμίβεζ μ ανάπμξ, δεκ ανκζέηαζ ζημ πχια ηδκ ηνοιιέκδ ημο πδβή. ε θίθμο πένζ ακάπαρδ ηαεέκαξ ιαξ γδηάεζ, κα ηθάρεζ εηεί ηαζ ημοξ ηαδιμφξ εηεί κα λεηοθίλεζ‘ Μα ειέκα υνημξ αανφξ ηα πείθδ ζθαθάεζ ηαζ ιυκμ έκαξ εευξ ιπμνεί κα ιμο η‘ ακμίλεζ. Γθαίηε (Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά : Κσλζηαληίλνο Σζάηζνο)
Σσλ βνπλψλ νη θνξθέο Σςκ αμοκχκ μζ ημνθέξ Μέζα ζηδκ ζημηεζκζά ααεζά ημζιμφκηαζ, Οζ ημζθάδεξ ζζςπδθέξ Με ηδκ ηαηαπκζά θζθζμφκηαζ. Ο δνυιμξ δεκ ζδηχκεζ ζηυκδ, Αεκ ηνέιεζ ημ θφθθςια δαζφ… Πενίιεκε θίβμ αηυιδ, Θα ακαπαοηείξ ηζ εζφ! Γθαίηε (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο
[168]
Ζ Κιαηξ Γθνι (Claire Goll, παηξηθφ φλνκα Κιάξα Άηζκαλ - Clara Aischmann) ήηαλ Γεξκαλνεβξαία δεκνζηνγξάθνο, ζπγγξαθέαο θαη πνηήηξηα. Γελλήζεθε ζηε Νπξεκβέξγε ην 1890 θαη πέζαλε ζην Παξίζη ην 1977. Σν 1921 παληξεχηεθε ηνλ Γαιινγεξκαλφ (επίζεο εβξατθήο θαηαγσγήο) πνηεηή Τβάλ Γθοι.
ΐέθα Υξφληα Αέηα πνυκζα ηζυθαξ πμο ι‘ αβαπάξ Αέηα πνυκζα ζακ δέηα θεπηά Καζ πάκηα ζε αθέπς βζα πνχηδ θμνά Οζ ηζέπεξ ζμο βειάηεξ νυδα Αάηνοα ιεθθμκηζηά πίζς απ‘ ηα βοαθζά Αζαιάκηζα ζε αζηνίκα ημ ζηήεμξ ζμο έκαξ ημνοδαθθυξ Καζ ηάης απυ ημ κηνμπαθυ ημ βάκηζ Οζ ηνοθενυηδηεξ ημο ιέθθμκημξ. Αέηα πνυκζα ηζυθαξ πμο ι‘ αβαπάξ Καζ ζ‘ υθα ηα νμθυβζα Ο ηυζιμξ βζα πάκηα ζηαιαηά. Κιαηξ Γθνι (κεηάθξαζε Δσάλλα Ύβξακίδνπ)
[169]
Ο Τβάλ Γθνι (Yvan Goll, 1891-1950) γελλήζεθε σο Ηζαάθ Λαλγθ, απφ γεξκαλνγαιιηθή νηθνγέλεηα (εβξατθήο θαηαγσγήο). Ήηαλ γλσζηφο πνηεηήο ηνπ πξψηνπ κηζνχ ηνπ 20νχ αηψλα. Έγξαθε ζηε γεξκαληθή θαη ηε γαιιηθή γιψζζα. Σα έξγα ηνπ ήηαλ κίγκα γεξκαληθνχ εμπξεζηνληζκνχ θαη γαιιηθνχ ζνπξεαιηζκνχ. Παληξεχηεθε ηελ επίζεο Γεξκαλνεβξαία δεκνζηνγξάθν, ζπγγξαθέα θαη πνηήηξηα Κιαηρ Γθοι.
Αξσηηθφ Βίζαζ άπζαζηδ Βίζαζ, ημ θζαάδζ ιμο ιε πείθδ αβνζμπαπανμφκαξ Ο Ονθέαξ ιάβερε ημοξ άβνζμοξ πάκεδνεξ Ώπ' υθα ηα δέκηνα ζηα δάζδ, ζηα πενζαυθζα ηαζ ηζξ πεδζάδεξ Οζ αζμθέηεξ λέααρακ ιε ηδ ανμπή Ώθμφ λένς πχξ ημ ζβμονυ ηεθάθζ ζμο Κεθάθζ θαηνειέκμ, νυδμ απυ ζάνηα Σα ιάηζα ζμο πακημφ ιέζα ζημοξ χνζιμοξ ηανπμφξ Να ημ ηεθάθζ ζμο Βίδα ηζξ ζάνηεξ ζμο δζάθακεξ ζηζξ αηηίκεξ ημο ναδίμο Βίκαζ δ επμπή ηδξ γήθεζαξ Δ μδφκδ ζμο πάκς ζηδ θίικδ ζενβζακίγεζ ηα ημνάηζα ηδξ Καιζά θμνά δ ηανδζά ιμο αβάγεζ ηναοβέξ ηδ κφπηα ' εηαηυ πνυκζα ηα ζζκηνζαάκζα εα ζε ενδκμφκ αηυια Μδ θςκάγεζξ ημ εάκαημ! Ώπ! Θα 'εεθα κα ενδκχ Πάκηα εα είιαζηε ιυκμζ Ο ηαθυξ εναζηήξ ηάκεζ υθεξ ηζξ δμοθεζέξ Ώοηυ ημ πένζ εα βενάζεζ Δ πυνηα ζμο ήηακ ακμζπηή Κζ υιςξ ζ' αθήκς ηάεε κφπηα Ο ζηεθηζηυξ ανάπμξ Σμ δάζμξ ηθείκεζ Αέηα πζθζάδεξ αοβέξ, άββεθέ ιμο, δέηα πζθζάδεξ αοβέξ Τβάλ Γθφι (κεηάθξαζε: Απακεηλψλδαο Γνλαηάο)
[170]
Metro de la mort Σν κεηξφ ηνπ ζαλάηνπ Ο άββεθμξ Έκαξ ιζηνυξ ζηεκαβιυξ Αχδεηα πνμκχκ Οζ εοοπυθδπημζ Ο ήθζμξ Οζ ιαναβημί Δ απαβμνεοιέκδ θςηζά Πδκεθυπδ Ο πμδδθάηδξ Κεθάθζα Βονοδίηδ Αζάθοζζξ πνμ απμβναθήξ Σμ ιάηζ Ο πηίζηδξ Λφπεξ ηνοθέξ Υαζάπζημ Πανάεονμ ιέζα ζηδ κφπηα Μαηάανζμξ ζημθζζιυξ Οζ πήνεξ Μαζεοηήνζμ Οζ εναζηέξ ηδξ ιμκαλζάξ Οζ ηεημζιδιέκμζ Σεθεοηαίμ ηαλίδζ Τβάλ Γθφι (κεηάθξαζε: Απακεηλψλδαο Γνλαηάο)
[171]
Ο Νηνπξο Γθξύλκπαϊλ (Durs Grünbein) γελλήζεθε ην 1962 ζηε Γξέζδε. Δίλαη Γερκαλόο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Έρεη ηηκεζεί κε ηε ζεκαληηθφηεξε γεξκαληθή ινγνηερληθή δηάθξηζε, ην βξαβείν Γθένξγθ Μπχρλεξ.
Ο αζηξνλφκνο Μζα βοκαίηα ηυζμ ςναία ηαζ ηυζμ αζοκήεζζηδ ακαβηαζηζηά εα θένεζ ηδκ ηαηαζηνμθή. Κζ αοηυ βζαηί υηακ ζοκαπακηήζεζξ ιζα ηέημζα μιμνθζά, υηακ δ εοθοΎα ιε ημ βαθάγζμ η‘ μονακμφ ζε ζδηχζεζ ρδθά ιε ημφηα ηα θηενά ηα ηαθμηνμπζζιέκα, Βίζαζ πζα έημζιμξ κα νζρμηζκδοκεφζεζξ πμθθά. Κζ αοηυ βζαηί μ ένςηαξ Βίκαζ αοηυ πμο οπενααίκεζ εκηέθεζ υζα επζπεζνήιαηα ηζ ακ έπεζξ. πζ πςξ γς εδχ ιέζα ζηδ ιμκαλζά, ιυκδ ιε ηζξ ιεθέηεξ ιμο. Μυκμ, θίθε ιμο, εαννχ πςξ πάζαιε πνυκμ πμθφ απμθεφβμκηαξ αηνζαχξ ηα πζμ δζηά ιαξ πνάβιαηα. Πμφ κα λένς ηί λένεζξ εζφ; ηακ ὁ αήπαξ βονκά λακά ανβά ηδ κφπηα ηαζ ιε δαβηχκεζ μ πυκμξ ιμο, ιήπςξ λένεζξ ηί ζηέθημιαζ πναβιαηζηά; Βζφ ημ θεξ ιμζπεία, εβχ θές πςξ ηαζ μζ δομ ιαξ ηάκαιε αοηυ πμο έπνεπε. Νηνπξο Γθξχλκπατλ
[172]
Ο
Υαλο
Μάγθλνπο Έληζελζκπέξγθεξ (Hans Magnus Enzensberger) γελλήζεθε ην 1929 ζηε Βαπαξία. Δίλαη Γεξκαλφο ζπγγξαθέαο, πνηεηήο, κεηαθξαζηήο θαη εθδφηεο.
Σξαγνχδη γηα θείλνπο πνπ μέξνπλ ηάηζ πνέπεζ κα βίκεζ ηχνα αιέζςξ αοηυ ημ λένμοιε ια θοζζηά είκαζ πμθφ κςνίξ βζα κα εκενβήζμοιε ια θοζζηά είκαζ πμθφ ανβά πέναζε δ ιένα ς λένμοιε λένμοιε πςξ ζη‘ αθήεεζα ιάθθμκ εοπμνμφιε ηαζ πςξ εα ζοκεπίζμοιε έηζζ ηαζ πςξ αοηυ δεκ ςθεθεί ηαευθμο ς λένμοιε λένμοιε πςξ ειείξ θηαίιε ηαζ πςξ δεκ είκαζ δζηυ ιαξ θάεμξ ακ θηαίιε ειείξ ηαζ πςξ ειείξ θηαίιε πμο δεκ είκαζ δζηυ ιαξ θάεμξ ηαζ πςξ ιαξ ημφναζε αοηυ ς λένμοιε ηαζ πςξ ίζςξ κα ‗ηακ ηαθή ζδέα κα ηναηήζμοιε ημ ζηυια ιαξ ηθεζζηυ ηαζ πςξ δεκ εα ηναηήζμοιε ηθεζζηυ ημ ζηυια ιαξ παν‘ υθα αοηά ς λένμοιε ς λένμοιε ηαζ λένμοιε αηυιδ πςξ δεκ ιπμνμφιε κα αμδεήζμοιε ηακέκακ πναβιαηζηά ηαζ πςξ ηακέκαξ πναβιαηζηά δεκ ιπμνεί κα ιαξ αμδεήζεζ ηαζ πςξ είιαζηε οπεναμθζηά πνμζηζζιέκμζ ηαζ πμθφ έλοπκμζ ηζ εθεφεενμζ κα δζαθέλμοιε ακάιεζα ζημ ηίπμηε ηαζ ζημ ιδδέκ ηαζ πςξ πνέπεζ κα η‘ ακαθφζμοιε αοηυ ημ πνυαθδια πμθφ πνμζεπηζηά [173]
ηαζ πςξ αάγμοιε δομ ημοηαθζέξ γάπανδ ζημ ηζάζ ιαξ ς λένμοιε ηα λένμοιε υθα βζα ηδκ ηαηαπίεζδ ηαζ πςξ είιαζηε πάνα πμθφ εκακηίμκ ηδξ ηαζ πςξ ηα ηζζβάνα αηνίαοκακ πάθζ ς λένμοιε λένμοιε πμθφ ηαθά πςξ ημ έεκμξ πάεζ βονεφμκηαξ βζα αθδεζκμφξ ιπεθάδεξ ηαζ πςξ μζ πνμαθέρεζξ ιαξ είκαζ ζοκήεςξ ηεθείςξ ζςζηέξ ηαζ πςξ είκαζ ακχθεθεξ ηαζ πςξ υθα αοηά είκαζ ιυκμ ημοαέκηεξ ς λένμοιε πςξ δεκ είκαζ ανηεηά ηαθυ κα λεπενκάιε ηα πνάβιαηα ηαζ πςξ εα ηα λεπενάζμοιε παν‘ υθα αοηά ς λένμοιε ς λένμοιε πςξ δεκ οπάνπεζ ηίπμηα ηαζκμφνβζμ ζ‘ υθα αοηά ηαζ πςξ δ γςή είκαζ εαοιάζζα ηζ αοηυ είκαζ ημ ιυκμ πμο έπεζ ς ηα λένμοιε πμθφ ηαθά υθα ημφηα ηαζ πςξ ηα λένμοιε πμθφ ηαθά υθα ημφηα ς ηζ αοηυ ημ λένμοιε ς ημ λένμοιε ς λένμοιε Υαλο Μάγθλνπο Αληζελζκπέξγθεξ Μεηάθξαζε: Γιίαο Κπδεξάθνο
[174]
Ζ Νέιιπ Εαρο (Nelly Sachs, 189101970) γελλήζεθε ζην Βεξνιίλν. Ήηαλ Γερκαλίδα πνηήηξηα θαη δξακαηνπξγφο, ε νπνία κεηακνξθψζεθε θαηά ηελ πεξίνδν ηνπ λαδηζκνχ ζε δξηκεία εθπξφζσπν ηεο δπζηπρίαο θαη ηνπ πφζνπ ησλ Δβξαίσλ ζπλαλζξψπσλ ηεο. Σν 1966 κνηξάζηεθε ην βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας κε ηνλ Δβξαίν ζπγγξαθέα ακνπήι Ησζήθ Άγθλνλ.
Φιεγφκελα αηλίγκαηα Ώοηή ηδ κφπηα Έζηνζρα ζε ιζα ζημηεζκή Πθάβζα μδυ Συηε ημπμεεηήεδηε δ ζηζά ιμο Μεξ ζημ πένζ ιμο Ώοηυ ημ ημοναζιέκμ ημιιάηζ νμφπμο Ήεεθε κα θμνεεεί Καζ ημ πνχια Σίπμηε ιμο ιίθδζε Βίζαζ απ‘ ηδκ άθθδ ιενζά Νέιιπ Βαρο
[175]
Ζ Κάξνιηλ θνλ Γθνύληεξνληε (Karoline von Günderrode, 1780-1806), απφ ηελ Καξιζξνχε, ήηαλ Γερκαλίδα ξνκαληηθή πνηήηξηα. Απηνθηφλεζε απφ εξσηηθή απνγνήηεπζε ζε ειηθία κφιηο 26 εηψλ.
Κάπνηε Κάπμηε δ βθοηζά γςή ιμφ ακήηε βζαηί εκηεθχξ ακαπάκηεπα έδεζπκα ζακ ιζα εοςδζαζηή ημθφπδ ζφκκεθμο' ηίπμη' άθθμ κα θαίκεηαζ πάκς απυ ιέκα πανά ιυκμ ιζα ααεοβάθαγδ ςηεάκζα εάθαζζα, ηζ ανιέκζγα πυηε εδχ, πυηε εηεί απαθά θζηκζζιέκδ απ' ηα ηφιαηα.
Ίια είλαη βνπβά θα είκαζ αμοαά ηαζ άδεζα Σίπμηα πζα πανά δε ιμο πνμζθένεζ. Ώνχιαηα, πζα δεκ ιονίγμοκ, Ώένεξ πζα δεκ πκέμοκ. Κζ είκαζ δ ηανδζά ιμο ηυζμ αανζά! Βίκαζ υθα ενδιζά εηεί πένα. Φμαζζιέκδ δ ηανδζά ηζ δ ζηέρδ ιμο. Καζ δεκ βκςνίγς ηζ πζα εβχ επζεοιχ. Κάηζ ιε ζφνεζ δίπςξ αζηία Κζ μφηε πμο λένς βζα ημ πμφ! Καζ ζηδκ ηανδζά έκαξ ήπμξ δζοπάγεζ Πμο αηυιδ ημ εάννμξ ακαημοθίγεζ. Κζ ςζάκ θθμβέναξ ήπμξ ηάπμζμξ θυβμξ Δπεί ααεζά ιμο ζζςπδθά Κζ δνειεί δαηνφςκ πθδιιονίδα... Κάξνιηλ θνλ Γθνχληεξνληε κεηάθξαζε: σηήξεο Α. Γπθηάθεο
[176]
Ο Έξηρ Κέζηλεξ (Erich Kästner, 1899-1974) ήηαλ Γεξκαλφο ζπγγξαθέαο πνηεηήο, θαη ζελαξηνγξάθνο.
Ύγάπε ε πξαγκαηηζηηθή Γκχνζγακ αθθήθμοξ δέηα πνυκζα (ιπμνείξ κα πεζξ, βκςνίγμκηακ ηαθά), υηακ δ αβάπδ ημοξ ζηα λαθκζηά ημφξ ηέθεζςζε ζακ ζ‘ άθθμοξ δ ημθυκζα. Με εθίρδ μ έκαξ ημκ άθθμ ελαπαημφζε ια ιέθζ-βάθα ακηάθθαγακ θζθζά χζπμο έλαθκα, παιέκμζ ζακ παζδζά, έηθαρε αοηή – ηζ αοηυξ ιυκμ ημζημφζε. Σα πθμία απ‘ ημ πανάεονμ πενκμφζακ. Βηείκμξ θέεζ: «Σέζζενζξ πανά, είκ‘ χνα βζα ηαθέ εδχ ημκηά» ηαζ δίπθα ηάπμζμζ πζάκμ ελαζημφζακ. ημ πζμ αζήιακημ ηαθέ ηνάαδλακ ηαζ γάθζγακ ζημοξ ηφηθμοξ ηα θθζηγάκζα. Βηεί μζ δομ ημοξ ςξ ημ ανάδο ιείκακ, ιμκάπμζ ημοξ, μζ θέλεζξ ημοξ άθδζακ, κα πάζημοκ ζαζηζζιέκμζ, υθμ γζγάκζα. ·ξηρ Κέζηλεξ Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε
[177]
Ζ άξα Κηξο (Sarah Kirsch, 1935-2013) ήηαλ Γερκαλίδα πνηήηξηα
Γξήγνξα ζα ζε θηάζσ Κμζηχ ηα ζφκκεθα πμο ανβά ηαηά ημκ κυημ απμιαηνφκμκηαζ. Να βζκυηακ ιαγί ημοξ κα πάς ρδθά ηζ εβχ ιε ηα θηενά ηςκ βενακχκ. Ώθθά δεκ έπς ηακ πήκαξ θηενά ίζαιε εηεί κα πεηάλς. Αεκ έπς πυδζα, πήκαξ ηακ πέθιαηα, ςναία βυκαηα κα ηνέλς κα ζε θηάζς.
Ύπεηιή ζε ηξία ζηάδηα Θέθεζξ ηχνα κα θφβεζξ; Θα ημ πς ζημ θεββάνζ! Αεξ, ημ θεββάνζ ιε κζχεεζ, ηδ Μεβάθδ ηδκ Άνηημ εα γέρεζ, ιε ηα ηάηαζπνα δυκηζα ημο εα ζε πάνεζ απυ πίζς! Παξ ηδκ πυνηα κ‘ ακμίλεζξ! Σμο ακέιμο εα πάς κα ημ πς! Με ηαπκζά ηαζ ι‘ αβζάγζ εα ζμο αάρεζ ημ πνυζςπμ, ιε βοαθί, ιε παθάγζ αανφ ημ ημνιί ζμο εα δείνεζ. ζηε πνέπεζ κα θφβεζξ; πςξ εεξ, ζε ηακέκακ δεκ εα ημ πς. άξα Κηξο Μεηάθξαζε: Κψζηαο Κνπηζνπξέιεο
[178]
Ο Νηίηεξ Λάηδεγθαλγθ (Dieter Leisegang 1942-73) ήηαλ Γεξκαλφο θηιφζνθνο, ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία 31 εηψλ.
Αηξεληθφ ηειείσο θαζεκεξηλφ πξσηλφ ήιενα ημ πνςί, άαααημ, ζηζξ έκηεηα ημο Ώπνίθδ - υπςξ ηάεε πνςί ακάιεζα Μάνηδ ηζ Οηηχανδ, ιία πανέα πμοθζά πμο ηεθαδδμφζακ, ιε απυζπαζε απ' ηδ δμοθεζά ιμο Οθυηθδνδ ηδ κφπηα ήιμοκ απαζπμθδιέκμξ , βνάθμκηαξ, λεθοθθίγμκηαξ (ηεθείςξ λεπαζιέκμξ, ηεθείςξ ζημ βναπηυ ιμο αοεζζιέκμξ) ηδκ ενβαζία ιμο βζα ημ «Σέθμξ ηδξ ιμκαλζάξ» Σχνα, πέκηε δ χνα ηαζ ηνζάκηα, ιε ημ ευνοαμ ημο πνχημο ηναι, ακαθμβίγμιαζ ημ αθδεζκυ λακά: ημκ εαοηυ ιμο, ηαεχξ ηάεεηαζ εδχ ιε πμκειέκδ πθάηδ ηαζ ζηεβκυ απυ ημ ηάπκζζια θαζιυ Σα αζαθία, μζ πμθοδζαααζιέκεξ ημοξ ζεθίδεξ (πάκηα ηάπςξ ειθακηζηέξ ζδιεζχζεζξ ζημ πενζεχνζμ) Ρμθυζ αζδιέκζμ, έκαξ πανημηυπηδξ απυ αθάααζηνμ πςξ ηάεε πνςί, ε' αδεζάζς ημ ηαζάηζ αιέζςξ, εα πενπαηήζς ζηα ζημηεζκά δςιάηζα. Ίζςξ βζα θίβμ απ' ημ πανάεονμ εα αηεκίζς ηζξ αηυια ήζοπεξ μδμφξ Μέπνζ επάκς ζηδκ ηαημζηία, υπμο ιέκεζ μ αδεθθυξ ιμο Θα λαπθχζς, ζπεδυκ ηνοθά - βζα θίβμ ζημ ηνεαάηζ ηδξ βοκαίηαξ ιμο Θ' αθμοβηναζηχ ημκ φπκμ ηδξ ηαζ εα παναδεπηχ (πςνίξ πζηνία, αεααίςξ), υηζ ηα πενζζζυηενα Θα βίκμοκ ηζ εκ ηδ απμοζία ιμο Μεηά εα νίλς ηεθζηά - ιζα ηεθεοηαία ιαηζά ζηα ποηκμβναιιέκα θφθθα Με ημ επίιμκμ αίζεδια, πςξ έπς ηάκεζ ηάηζ Κάηζ ηαθυ, πνήζζιμ Καζ, υπςξ πάκηα, ε' απςεήζς ηα ενςηδιαηζηά «Γζαηί;» ηαζ «Γζα πμζμκ;» Νηίηεξ Λάηδεγθαλγθ (κεηάθξαζε: Ύληψλεο Σξηθχιιεο)
[179]
Ο Καξι Μαξμ (Karl Marx, 1818-83) ήηαλ Γεξκαλφο θηιφζνθνο, θνηλσληνιφγνο, δεκνζηνγξάθνο, ηζηνξηθφο, πνιηηηθφο νηθνλνκνιφγνο θαη ζεσξείηαη σο ζεκειησηήο ηνπ θνκκνπληζκνχ. Παζίγλσζηνο γηα φια ηα παξαπάλσ, δελ είλαη φκσο γλσζηφο σο πνηεηήο, αλ θαη έγξαςε πνιιά πνηήκαηα.
Σα ΐπν Ύζηέξηα Πμθφ ιαηνζά ζηα αάεδ η' μονακμφ Γμφκε δομ ιζηνά πανζηςιέκα άζηνα Πμο αζχκζα απμιαηνφκμκηαζ ημ έκα απ' η' άθθμ Κζ αζχκζα πνμζπαεμφκε κα πθδζζάζμοκ. Ώπθχκμοκ ηα θηενά ημοξ η' αναπκμΰθακηα Γζα κα 'νεμοκε ημ έκα δίπθα ζημ άθθμ Ώθθά ηαζ ηα δομ ημοξ θεφβμοκ πνμξ ηα πίζς ηάεε θμνά πμο πνυηεζηαζ κ' αββίλμοκ. Σγέκδ, βκςνίγεζξ Ώοηά η' αζηένζα; Ή εα πνέπεζ ιήπςξ κα ζμο πς ζη' αθήεεζα ηζ δε ιαξ ιμζάγμοκΓζαηί είιαζηε πάκηα ιαγί. Βηεί πένα ζημ άπεζνμ φιπακ Μέζα απυ ημ πυθειμ ηςκ θοζζηχκ ζημζπείςκ Φηάκεζ ζηδ ηανδζά ζμο ημ νέια ηδξ αβάπδξ ιμο, Σδξ ακοπμιμκδζίαξ ιμο ηαζ ηδξ εθίρδξ.
[180]
νλέην γηα ηε Σδέλε Πάνε υθα, πάνε υθα ηα ηναβμφδζα ιμο Πμο απθχκεζ ηαπεζκά μ ένςηαξ ζηα πυδζα ζμο, ηακ δ πθμφζζα ιεθςδία ηδξ Λφναξ ιμο, Ώθήκεζ ηδκ ροπή εθεφεενα κα θάιπεζ. ! Ώξ έανζζηε δ δπχ ημο ηναβμοδζμφ ηδ δφκαιδ Να λεβεθάεζ ηδκ αβςκία ιε ηνοθενέξ ςδέξ, Με πάεμξ κα βειίγεζ ημκ πηφπμ ημο ζθοβιμφ Έηζζ πμο ηέθεζα δ ηανδζά ζμο κα πηοπάεζ, Συηε εα βίκς ιάνηοναξ απυ ιαηνζά Σμο πχξ δ Νίηδ ζε θςηίγεζ πάθζ, Συηε εα πμθειήζς ιε άθθδ δφκαιδ, Κζ δ ιμοζζηή ιμο ζημ ρδθυηενμ ζδιείμ ε' αββίλεζ, Βθεφεενμξ ηαζ ιεηαιμνθςιέκμξ Θα παίλς ηζξ πμνδέξ ημο ηναβμοδζμφ ιμο, Καζ ιε βθοηυ πανάπμκμ ε' αθήζς Σδ Λφνα ιμο κα ηθάρεζ.
Απηζπκία Δ βθχζζα ζμο δπεί ιε πίθζμοξ ηνυπμοξ Καεχξ ηοθάκε πάκς ηδξ μζ θέλεζξ Καεχξ ηαηακαθχκμκηαζ Κζ φζηενα πάκμκηαζ βζα πάκηα. Φνυκηζζε, ζε παναηαθχ, κα ηζξ ιαγέρεζξ Καζ κα ηζξ βνάρεζξ ζε ιζηνέξ πενβαιδκέξ Κζ φζηενα ζε ιέκα κα ηζξ ζηείθεζξ Πμο πενζιέκς ηυζμ ακοπυιμκα. Θα ηζξ ηοπχζς πάκς ζηδκ ηανδζά ιμο Καζ γεζηέξ εα ηζξ ηναηήζς ιε αβάπδ Θα ζημθίζς ιε ηζξ θέλεζξ ζμο ηδκ ηάιανά ιμο Πμο θαίκεηαζ θηςπή ηαζ πεεαιέκδ. Κζ αοηέξ ιε ηδ δζηή ημοξ ιαβεία Θα ηαηεοκάζμοκε ηδ θφπδ ηςκ ιαηζχκ ιμο Κζ ίζςξ κα ηα βζαηνέρμοκ ζφκημια ζηε κα δμοκ βζα ιζα θμνά αηυια. Καξι Μαξμ ( κεηάθξαζε: Απγέληνο Ύξαλίηζεο)
[181]
Ο Κξηζηηάλ Μόξγθελζηεξλ (Christian Morgenstern, 1871-1914) απφ ην Μφλαρν, ήηαλ Γεξκαλφο ζπγγξαθέαο, δεκνζηνγξάθνο θαη πνηεηήο
Ο θνάπηδξ Ήηακ ηάπμηε έκαξ θνάπηδξ, ζημ άηνμ ιζαξ αοθήξ ιεβάθδξ. Ώνπζηέηηςκ ημκ ηδνά, ανάδο ζηέηεηαζ εηεζδά, ηδκ αοθή ηδκ αθακίγεζ, ζπίηζ πάεζ εηεί ηαζ πηίγεζ. Μέκεζ μ θνάπηδξ εκευξ, λφθμ ιυκμ, ιμκαπυξ. Μζα εζηυκα υθμ θνίηδ πμο μδήβδζε ζε δίηδ. Κζ μ ανπζηέηηςκ ιαξ ηδκ ηάκεζ, βζ‘ Ώθνζηή ηαζ Κετθάκδ. Κξηζηηάλ Μφξγθελζηεξλ Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε
[182]
Ο Γθόηθξηλη Μπελ (Gottfried Benn, 1886 –1956) ήηαλ Γερκαλός ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο
Σν θαινθαίξη ηειεηψλεη κηα κέξα Σμ ηαθμηαίνζ ηεθεζχκεζ ιζα ιένα, δίπςξ ζδιάδζα δ ηανδζά: μζ θθυβεξ ηαλζδεφμοκε πένα, παζπκίδζ ηαζ ηφιαηα ιαηνζά. Πυζμ πθςιέξ μζ εζηυκεξ ιμζάγμοκ, ημο πνυκμο δναπέηεξ θακηάγμοκ, ηζ μ πνυκμξ ηαενεθηίγεζ κενά, πμο ‗καζ ηζ αοηά ιαηνζκά. Έγδζεξ ιζα ζθαβή, ηζξ εφεθθεξ ημοααθάξ, ηδ θοβή, ημπάδζα, ιπμοθμφηζα, ζηναημί, ηνααάκε απυ δς ηζ απυ ηεζ. Ρυδα ηζ υπθα ζημ πένζ, θθυβεξ ηαζ αέθδ ζη‘ αβένζ - ζδιάδζα, θάαανα ζηδ θδζιμκζά ηίπμηα δεκ επζζηνέθεζ πζα.
Μηα ιέμε Μζα θέλδ, ιζα θνάζδ - : απυ ηνοθά ζδιάδζα αβαίκεζ ζοκεζδδηή γςή, ζδέα λαθκζηή, αηζκδηεί μ ήθζμξ, μ μονακυξ ζςπαίκεζ ηαζ ηυηε υθα ποηκά ζοκάγμκηαζ εηεί. Μζα θέλδ - ιζα θάιρδ, ιζα πηήζδ, ιζα θςηζά, ημ πέηαβια ιζαξ θθυβαξ, ηςκ άζηνςκ παναηζέξ – ηαζ πάθζ ηα ζημηάδζα, ηέναηα θνζπηά, ημ εβχ ηοθίβμοκ ηαζ ημκ ηυζιμ ζ‘ αίεμοζεξ αδεζακέξ. Γθφηθξηλη Μπελ (κεηάθξαζε: Νίθνο Ώνπηπξφπνπινο)
[183]
Ο Βνιθγθαλγθ Μπόξρεξη (Wolfgang Borchert, 1921-47) ήηαλ Γερκαλός ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Δίθνζη ρξνλψλ ζηξαηεχηεθε θαη πνιέκεζε ζην ξσζηθφ κέησπν. Έπαζε θξπνπαγήκαηα, πέξαζε απφ ζηξαηνδηθείν κε ηελ θαηεγνξία ηνπ απηνηξαπκαηηζκνχ θαη θπιαθίζηεθε. Πέζαλε ζε ειηθία κφιηο 26 εηψλ,
Ώξαδηλφ ηξαγνχδη Γζαηί, απ πεξ, βζαηί Φεφβεζ μ ήθζμξ ηχνα; Κμζιήζμο, ιζηνυ ιμο, ηζ εθαθνά μκεζνέρμο Σμ θένκεζ ηζ αοηυ δ ιαφνδ κοπηζά Ο ήθζμξ ηυηε θεφβεζ ιαηνζά Γζαηί, απ πεξ, βζαηί ΐοείγεη‘ δ πυθδ ιαξ ιεξ ζηδ ζζςπή; Κμζιήζμο, ιζηνυ ιμο, ηζ εθαθνά μκεζνέρμο Σμ θένκεζ ηζ αοηυ δ ιαφνδ κοπηζά ηακ εέθεζ βμνβά κα πθαβζάζεζ Γζαηί, απ πεξ, βζαηί Καίεζ ημ θακάνζ έηζζ; Κμζιήζμο, ιζηνυ ιμο, ηζ εθαθνά μκεζνέρμο Σμ θένκεζ ηζ αοηυ δ ιαφνδ κοπηζά Καζ ηυηε ηαίβεηαζ πένα ςξ πένα Γζαηί, απ πεξ, βζαηί ΐαδίγμοκ ηάιπμζμζ πένζ ιε πένζ; Κμζιήζμο, ιζηνυ ιμο, ηζ εθαθνά μκεζνέρμο Σμ θένκεζ ηζ αοηυ δ ιαφνδ κοπηζά Καζ ηυηε ααδίγμοκ πένζ-πένζ Γζαηί, απ πεξ, βζαηί Βίκ‘ δ ηανδζά ιαξ ηυζμ ιζηνή; Κμζιήζμο, ιζηνυ ιμο, ηζ εθαθνά μκεζνέρμο Σμ θένκεζ ηζ αοηυ δ ιαφνδ κοπηζά ακ είιαζη‘ υθμζ ηεθείςξ ιμκάπμζ
[184]
Ο Άλεκνο θαη ην ξφδν Υθςιυ ιζηνυ ιμο νυδμ Ο αβέναξ ήνεε λέπθεημξ Ώπυ ιαηνζά ηαζ ζε πήνε Λεξ ηζ ήηακ ηα πέηαθα θμοζηάκζ Γοκαίηαξ ημο θζιακζμφ π‘ απθχκεζ. Γηνίγμξ ηαζ άβνζμξ! Ίζςξ κα δίζηαζε Γζα θίβμ ημοναζιέκμξ ηζξ ζημηεζκέξ πηοπέξ ζμο Βπζεοιχκηαξ κα δνειήζεζ ιςξ δ ιονμοδζά ζμο ημκ λεβέθαζε Σμκ ιέεοζε δηχεδηε μνευξ ηαζ θμφζηςζε ηα ζηήεδ Κζ απυ δδμκή ζε ηέθεζςζε. Με ημ θζθί ζμο αηυια ηαλζδεφεζ ηακ θοζά Πάκς απ‘ ηδ θμαζζιέκδ πθυδ
Ώξνρή Δ ανμπή ααδίγεζ ζακ βνζά βοκαίηα Με ζζςπδθή εθίρδ δζαζπίγεζ ηδ πχνα Σα ιαθθζά ηδξ οβνά, ημ πακςθυνζ ηδξ βηνίγμ Καζ πυηε-πυηε ζδηχκεζ ημ πένζ Καζ πηοπά απεθπζζιέκα ηα ηγάιζα ηςκ παναεονζχκ πμο μζ ημονηίκεξ ιοζηζηά ρζεονίγμοκ Σμ ημνίηζζ πνέπεζ κα ιείκεζ ζημ ζπίηζ ηθεζζιέκμ Μ‘ επζεοιία ζήιενα ιεβάθδ κα γήζεζ. Συηε ηζαηχκεζ μ άκειμξ ηδ βνζά απ‘ ηα ιαθθζά Καζ ηα δάηνοα ηδξ βίκμκη‘ άηαηημζ θεηέδεξ Με ηίκδοκμ αθήκεζ ηα νμφπα ηδξ κα πθέμοκ Καζ πμνεφεζ ζημζπεζςιέκα ζακ ιάβζζζα Ώνιθγθαλγθ Μπφξρεξη
[185]
Ο Μπέξηνιλη Μπξερη (Bertohold Brecht, 1898-1956) ήηαλ ζπνπδαίνο ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, ζθελνζέηεο θαη πνηεηήο. Θεσξείηαη ν δεκηνπξγφο ηνπ γεξκαληθνχ επηθνχ ζεάηξνπ.
Γ Λχζε (1953) Μεηά ηδκ ελέβενζδ, δ Έκςζδ οββναθέςκ ιμίναζε θοθθάδζα πμο αεααίςκακ υηζ μ θαυξ έπαζε ηδκ ειπζζημζφκδ ηδξ ηοαένκδζδξ ηαζ εα ηδκ λακαηένδζγε ιυκμ ακ δζπθαζίαγε ηζξ πνμζπάεεζέξ ημο. ‘ αοηή ηδκ πενίπηςζδ δεκ εα ήηακ πνμηζιυηενμ δ ηοαένκδζδ κα δζαθφζεζ ημ θαυ ηαζ κα εηθέλεζ έκακ άθθμκ; Μπέξηνιλη Μπξερη (Σν πνίεκα γξάθηεθε ακέζσο κεηά ηελ εξγαηηθή εμέγεξζε ζην Ώεξνιίλν ηνλ Δνχλην ηνπ ’53)
Ύλ θξαηνχζακε αηψληα Ώκ ηναημφζαιε αζχκζα Θ‘ άθθαγακ ηα πάκηα Μζα ηζ είιαζηε υιςξ εκδημί Πμθθά παναιέκμοκ ζηδκ παθζά ημοξ ιμνθή. Μπξερη (Μεηάθξαζε: Πέηξνο Μάξθαξεο)
Ξεκέξσκα Αεκ είκαζ ηοπαίμ πμο ημ λδιένςια ηάεε ιέναξ ανπίγεζ ιε ημ θάθδια ημο πεηεζκμφ πμο ιανηονάεζ απυ παθζά ιζα πνμδμζία Μπξέρη
[186]
Σν θνκκέλν ζρνηλί Σμ ημιιέκμ ζπμζκί ιπμνείξ κα ημ λακαδέζεζξ, εα ηναηήζεζ πάθζ, ςζηυζμ εα ‗καζ ημιιέκμ. Ίζςξ πάθζ κ‘ ακηαιχζμοιε, ια εηεί πμο ι‘ άθδζεξ δεκ πνυηεζηαζ πμηέ κα ιε λακαανείξ Μπξερη
ΐηαβάδεηαη πξσί θαη βξάδπ Ώοηυξ πμο αβαπχ ιμο είπε υηζ ιε πνεζάγεηαζ. Γζ αοηυ πνμζέπς ημκ εαοηυ ιμο ααδίγς ιε πνμθφθαλδ ηαζ θμαάιαζ ηάεε ζηάθα ανμπήξ ιδ δα ηαζ ιε ζημηχζεζ Μπξέρη
Άθνπζα πσο ηίπνηα δε ζέιεηε λα κάζεηε Άημοζα πςξ ηίπμηα δε εέθεηε κα ιάεεηε. Ώπ' αοηυ αβάγς ημ ζοιπέναζια πςξ είζαζηε εηαημιιονζμφπμζ. Σμ ιέθθμκ ζαξ είκαζ ζζβμονειέκμ - ημ αθέπεηε ιπνμζηά ζαξ ζ' άπθεημ θςξ. Φνυκηζζακ μζ βμκείξ ζαξ βζα κα ιδ ζημκηάρμοκε ηα πυδζα ζαξ ζε πέηνα. Γζ' αοηυ ηίπμηα δε πνεζάγεηαζ κα ιάεεζξ. Έηζζ υπςξ είζαζ [187]
εζφ ιπμνείξ κα ιείκεζξ. Κζ έηζζ ηζ οπάνπμοκε αηυια δοζημθίεξ, ιζαξ ηζ μζ ηαζνμί υπςξ έπς αημφζεζ είκαζ ακαζθαθείξ, ημοξ δβέηεξ ζμο έπεζξ, πμο ζμο θέκε αηνζαχξ ηζ έπεζξ κα ηάκεζξ βζα κα παξ ηαθά. Έπμοκε ιαεδηέρεζ πθάζ ζε ηείκμοξ πμο λένμοκ ηζξ αθήεεζεξ πμο ζζπφμοκε βζα υθμοξ ημοξ ηαζνμφξ ια ηαζ ηζξ ζοκηαβέξ πμο πάκηα αμδεάκε. Μζαξ ηαζ βζα ζέκα βίκμκηαζ ηυζμ πμθθά δε πνεζάγεηαζ μφηε δαπηοθάηζ κα ημοκήζεζξ. ΐέααζα, ακ ηα πνάιαηα ήηακ δζαθμνεηζηά Δ ιάεδζδ εα 'ηακε οπμπνέςζή ζμο. Μπξερη Μεηάθξαζε: Πέηξνο Μάξθαξεο
Aδπλακίεο Βζφ δεκ είπεξ ηαιία εβχ είπα ιία αβαπμφζα. #
ίδεξα Ώπυρε ζη΄ υκεζνυ ιμο είδα ιζα ιεβάθδ θμονημφκα. Σνάκηαλε ηδκ μζημδμιή ηαζ λήθςζε ηδ ζηαθςζζά ηδ ζζδενέκζα. Μα υηζ ήηακ απυ λφθμ θφβζζε ηαζ ηναηήεδηε. #
Άθνπγε φηαλ κηιάο Μδ θεξ πμθφ ζοπκά υηζ έπεζξ δίηζμ δάζηαθε! Άζε κα ημ δμοκ ηζ μζ ιαεδηέξ! Μδκ πζέγεζξ πμθφ ηδκ αθήεεζα, δεκ ημ ακηέπεζ. Άημοβε υηακ ιζθάξ! # [188]
Γ κάζθα ηνπ θαθνχ ημκ ημίπμ ιμο ηνέιεηαζ έκα βζαπςκέγζημ βθοπηυ ιάζηα λφθζκδ εκυξ ηαημφ δαίιμκα, ααιιέκδ ιε πνοζυ. Με ζοιπάεεζα ημζηχ ηζξ θμοζηςιέκεξ ανηδνίεξ πμο δείπκμοκ πυζμ ημπζαζηζηυ είκαζ κα είζαζ ηαηυξ. Μπξερη
Πνηέ δε ζε είρα αγαπήζεη ηφζν πνιχ Πμηέ δε ζε είπα αβαπήζεζ ηυζμ πμθφ, υπςξ εηείκμ ημ δείθζ πμο ζε άθδζα ιε ηαηάπζε ημ ααεοβάθαγμ δάζμξ, ροπή ιμο, πμο πάκς ημο, ζηα δοηζηά, ηνέιμκηακ ηζυθαξ πθςιά ηα άζηνα. Γέθαζα ανηεηά, ηανδζά ιμο, βζαηί ζοβηνμφζηδηα παίγμκηαξ ιε ημ ζηοενςπυ πεπνςιέκμ ηδκ ίδζα χνα ιέζα ζημ βαθακυ δείθζ ημο δάζμοξ ανβμζαήκακ ηζυθαξ πίζς ιμο ηα πνυζςπα. Βηείκμ ημ ιμκαδζηυ ζμφνμοπμ υθα ήηακ ηυζμ βθοηά υζμ δεκ ήηακ πμηέ λακά κα βίκμοκ αθθά αοηυ πμο ιμο απυιεζκε είκαζ ιυκμ πμοθζά ιεβάθα πμο ημ δείθζ πεημφκ πεζκαζιέκα ζημκ ζημηεζκζαζιέκμ μονακυ. Μπξερη (κεηάθξαζε: Μάξηνο Πισξίηεο)
[189]
Ο Φξεηδεξίθνο Νίηζε (Friedrich Nietzsche, 1844-1900) είλαη δηάζεκνο Γεξκαλφο θηιφζνθνο. Παξάιιεια ήηαλ θαη θηιφινγνο θαη – ιίγνη ην γλσξίδνπλ – πνηεηήο.
Πξφζθιεζε Αμηζιάζηε ημ θαβδηυ ιμο. Ώφνζμ εα ζαξ θακεί ηαθυ. ηαζ ιεεαφνζμ αηυιδ ηαθφηενμ! Κζ ακ ηυηε γδηήζεηε ηάηζ παναπάκς υθα ηα πναβιαηα πμο έηακα παθζά εα ιμο ειπκεφζμοκ άθθα πζμ ηαζκμφνβζα.
Ύζηξηθά ήζε Δ κφπηα ηδκ ηνμπζά ζμο αημθμοεεί ηζ ζε κμζάγεζ αζηένζ βζ‘ αοηήκ; Αζάζπζζε, εοηοπζζιέκμ, ημφηδ ηδκ επμπή! Δ δοζηοπία ηδξ ζμο είκαζ ιαηνζκή ηαζ λέκδ! Σμ θςξ ζμο ακήηεζ ζημκ πζμ απμιαηνοζιέκμ ηυζιμ αιανηία πνέπεζ κα είκαζ βζα ζέκα μ μίηημξ! Μμκάπα έκαξ είκαζ μ κυιμξ ζμο: κα είζαζ ηαεανυξ
Ο κνλαρηθφο ζπαίκμιαζ κ‘ αημθμοεχ, ζζπαίκμιαζ ηαζ κα ηαεμδδβχ. Να οπαημφς; πζ! Καζ κα ηοαενκχ; Οφηε ηαζ ημφημ! πμζμξ δεκ θμαάηαζ ημκ εαοηυ ημο θυαμ δεκ πνμηαθεί. Καζ ιυκμκ υπμζμξ θυαμ πνμηαθεί ιπμνεί κα μδδβήζεζ άθθμοξ. ζπαίκμιαζ αηυιδ ηαζ κα ηαεμδδβχ ημκ εαοηυ ιμο! Μ‘ άνεζε ζ, υπςξ ζηα γχα ημο δάζμοξ ηαζ ηδξ εάθαζζαξ κα πάκμιαζ βζα θίβμ κα ηάεμιαζ ακαημφνημοδα ζε ιζα ενδιζά ηαζ κα ζημπάγμιαζ Να λακαθένκς πάθζ πίζς ημκ εαοηυ ιμο απυ ιαηνζά πθακεφμκηαξ ημκ βζα κα βονίζεζ λακά ζ‘ ειέκα. Φξεηδεξίθνο Νίηζε (κεηάθξαζε: Ύιέμαλδξνο Ύιεμάλδξνπ)
[190]
Φάξκαθν γηα απαηζηφδνμνπο Παναπμκζέζαζ πςξ δεκ ανίζηεζξ ηίπμηα κυζηζιμ; Πάκηα, θίθε ιμο, μζ ίδζεξ παθζέξ παναλεκζέξ; ‘ αημφς κα αθαζηδιάξ, κα θηφκεζξ, ηαζ κα εμνοαείξ θοβίγεζ δ ηανδζά ηαζ δ οπμιμκή ιμο. Ώημθμφεδζε ιε θίθε! Ώπμθάζζζε εθεφεενα κα ηαηαπζείξ ιε ιζαξ έκα παπφ ααηνάπζ! Βίκαζ υ,ηζ πνέπεζ βζα ηδ δοζπερία!
Πξνεηδνπνίεζε Έπεζξ ζημ κμο ζμο ηδ δυλα; Συηε άημο πμζμ είκαζ ημ ηίιδια: πνέπεζ κα εοζζάζεζξ ηάεε αλίςζή ζμο βζα ηζιέξ
Σα ξφδα κνπ Ναζ! Δ απυθαοζδ ιμο εέθεζ κα εοπανζζηήζεζ. Κάεε απυθαοζδ εέθεζ κα εοπανζζηήζεζ. Θέθεηε κα ηυρεηε ηα νυδα ιμο; Πνέπεζ κα ζηφρεηε ηαζ κα πχζεηε ηζξ ιφηεξ ζαξ ιέζα ζηα ανάπζα ηαζ ημοξ αάημοξ ηαζ ιδ θμαάζηε ηζξ πθδβέξ! Γζαηί δ απυθαοζδ ιμο αβαπάεζ η‘ αζηεία. Γζαηί δ απυθαοζδ ιμο αβαπάεζ ηζξ πμκδνζέξ! Θέιεηε λα θφςεηε ηα ξφδα κνπ;
ΐχζθνιν γνχζην Ώκ ι‘ άθδκακ εθεφεενμ κζα κα δζαθέλς εα ήεεθα ιζα εέζδ ζηδ ιέζδ ημο Παναδείζμο: ηζ αηυιδ ηαθφηενα, έλς απυ ηδκ πυνηα. Φξεηδεξίθνο Νίηζε (κεηάθξαζε: Ύιέμαλδξνο Ύιεμάλδξνπ)
[191]
Ννβάιηο (Novalis) ήηαλ ην ςεπδψλπκν ηνπ Γθένξγθ Φίιηπ Φξήληξηρ Φξάηρεξ θνλ Υάξληελκπεξγθ (Georg Philipp Friedrich Freiherr von Hardenberg, 1772 – 1801), πνηεηή, ζπγγξαθέα θαη θηινζφθνπ πνπ επεξέαζε ηνλ γεξκαληθφ ξνκαληηζκφ θαη ηελ χζηεξε ξνκαληηθή ζθέςε.
κλνη ηεο Νχρηαο ηα φρδ ακαδεφμιαζ, Καζ ηάεε μδφκδ Σςκ κέςκ δδμκχκ Σ' αβηάεζ εα βίκεζ. Θα 'νεεζ μ ηαζνυξ, Κζ εβχ κα παεχ, ηα βυκαηα ημο ένςηα ε ιέεδ βθοηζά ε' αθεεχ. ΘνμΎγεζ δ γςή Ώπένακηδ ιέζα ζε ιέκα, Ώπ' ηα φρδ ημζηχ Πνμξ ηα ηάης βζα ζέκα. ε ηάεε ικήια Δ θάιρδ ζμο ζαήκεζ, ηεθάκζ δνμζζάξ Έκαξ ίζηζμξ αθήκεζ. Πζεξ ηδξ γςήξ ιμο, Ώηνζαέ, ημκ ποιυ, Ξφπκδζέ ιε ηαζ ζηένλε Να ιπμνχ κ' αβαπχ. Σμο εακάημο κμζχες Πάθζ κέμ ημ νέια, ' αζεένα ηαζ αάθζαιμ Γονκά ημ δζηυ ιμο ημ αίια. Με ζεέκμξ ηαζ πίζηδ Σζξ ιένεξ ιμο γς Καζ ηζξ κφπηεξ πεεαίκς ημ πον ημ ζενυ. Ννβάιηο
[192]
O Ρίραξλη Νηεκέι (Richard Dehmel, 1863-1920) ήηαλ Γεξκαλφο πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο.
Άλσ ζξψζθσλ Πάκς απ‘ ημκ ένςηά ιαξ ηθαίμοζα ααεεζά ζηζά. Νφπηα ιε ζηζενή βδηεζά, καοαβμφκ ηα ιέηςπά ιαξ. ζςπδθμί ιεξ ζημ ζημηάδζ. Ρεφια ηάπμηε εδχ ηαζ η‘ αζηένζα βζα ζδιάδζ. Σχνα θα ημοξ αζεάθδ; Άημο, ζημκ καυ ιε αζδχ: Όικμζ… Νφπηα… Ώβάπδ εάθθεζ. Ρίραξλη Νηεκέι Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε
[193]
Ο Ρίιθε, Ράηλεξ Μαξία (Reiner Maria Rilke 1875-1926) γελλήζεθε ζηελ Πξάγα απφ Γεξκαλνχο γνλείο θαη κεγάισζε ζηε Γεξκαλία. Θεσξείηαη ν κεγαιχηεξνο Γεξκαλφο ιπξηθφο πνηεηήο ηνπ 20νπ αηψλα.
Μεξηθά απφ ηα πξψηκα πνηήκαηα Ώοηυ είκαζ δ κμζηαθβία : κα ηαημζηείξ ζημ ηφια ηαζ κα ιδκ έπεζξ παηνίδα ιεξ ζημκ πνυκμ. Κ‘ μζ επζεοιίεξ αοηή‗ καζ : ζζβαθή μιζθία ηδξ αζςκζυηδηαξ ιε ηαεδιενζκέξ χνεξ. # Κζ δ γςή ‗καζ αοηυ : χζπμο απυ έκα πηεξ κα αβεζ δ ιμκαπζηυηενδ απ‘ υθεξ ηζξ χνεξ χνα, πμο δζαθμνεηζηά απ‘ ηζξ άθθεξ αδενθέξ ηδξ βεθά ηαζ ιπνμξ ζημ αζχκζμ ιυκμ, εα ζςπάζεζ # Σμ ζπίηζ ιμο είκαζ ακάιεζα ιέναξ ηζ μκείνμο πμο ηα παζδζά, γεζηά απ‘ ημ ηνέλζιμ, ημζιμφκηαζ, πμο ηάεμκηαζ μζ βμκείξ ημ ανάδο ηαζ ηα ηγάηζα θαιπμημπμφκε ηαζ ηδκ ηάιανα θςηίγμοκ. # Σμ ζπίηζ ιμο είκαζ ακάιεζα ιέναξ ηζ μκείνμο πμο ηαεανά ηα αναδζκά ζήιακηνα δπμφκε, ηαζ αιήπακα, απυ ημκ ακηίθαθμ, ημνίηζζα, ημοναζιέκα αημοιπμφκ ζηςκ πδβαδζχκ ηα πείθζα. # Κ‘ έπς πζμ αβαπδιέκμ δέκηνμ ιμο, ηάπμζα θζθφνα ηζ υθα ηα ηαθμηαίνζα, πμο ζζςπμφκ εκηυξ ηδξ, ζηα πείθζα ηδξ ηθαδζά ζαθεφμοκε πάθζ ηαζ πάθζ, ηζ αβνοπκμφκ πάθζ ακάιεζα ιέναξ ηζ μκείνμο # Ώθ‘ υηακ μ Άββεθμξ ιμο πζα δεκ ιε θοθάεζ, αιένζικα ιπμνεί κ‘ ακμίβεζ ηα θηενά ημο ηαζ ηδ ζζςπή ηςκ αζηενζχκ ζηα δφμ κα ζηίγεζ βζαηί, ηδξ ιμκαπζηήξ κφπηαξ ιμο, δεκ πνέπεζ κα ηναηήζεζ άθθμ πζα ηα πένζα, πμο αβςκζμφκε, αθ‘ υηακ μ Άββεθυξ ιμο πζα δεκ ιε θοθάεζ. Ρίιθε (Μεηάθξαζε : Άξεο ΐηθηαίνο)
[194]
Μνλαμηά Δ ιμκαλζά, είκαζ ζακ ιζα ανμπή. Ώπυ ηδκ εάθαζζα πνμξ ηα ανάδζα ακεααίκεζ, απυ ηάιπμοξ πμο ιαηνζκμί ‗καζ ηαζ παιέκμζ πάεζ πνμξ ημκ μονακυ, υπμο ηαημζηεί πάκηα. Κζ απυ ημκ μονακυ, ζηδκ πυθδ ζα ανμπή πέθηεζ. Μεξ ζηζξ ααέααζεξ χνεξ, πνμξ ημ πνςί ηα ζμηάηζα υθα βονίγμοκ , ηζ υηακ ηα ζχιαηα, πμο δε ανήηακε ηίπμηα, ηίπμηα , πςνίγμοκ εθζιιέκα ηζ απμβμδηεοιέκα ηζ αηυιδ, υηακ μζ άκενςπμζ, πμο μ έκαξ ημκ άθθμ ιζζμφκε, πνέπεζ, ζημ ίδζμ ηνεαάηζ, η‘ μζ δομ , κα ημζιδεμφκε : πάεζ, ηυηε δ ιμκαλζά, υπμο πάκ η‘ μζ πμηαιμί…. Ρίιθε (Μεηάθξαζε : Άξεο ΐηθηαίνο)
Όξα ζνβαξή πμζμξ, ηχνα, ηθαίεζ ηάπμο ζημκ ηυζιμ, Αίπςξ αζηία ηαιζά ηθαίεζ ζημκ ηυζιμ, ηθαίεζ βζα ιέκα. *
πμζμξ, ηχνα, βεθά ηάπμο ζηδκ κφπηα, Αίπςξ αζηία, βεθά ιέζα ζηδκ κφπηα, Με πενζπαίγεζ. *
πμζμξ ηχνα, πμνεφεηαζ ηάπμο ζημκ ηυζιμ, Αίπςξ αζηία πμνεφεηαζ ιέζα ζημκ ηυζιμ, Ένπεηαζ ζε ιέκα. *
υπμζμξ, ηχνα, πεεαίκεζ ηάπμο ζημκ ηυζιμ, δίπςξ αζηία πεεαίκεζ ιεξ ζημκ ηυζιμ, ιε ημζηάγεζ. Ρίιθε
[195]
Ο Κνπξη βίηηεξο (Kurt Schwitters, 1887-1948) ήηαλ Γερκαλός θαιιηηέρλεο. Σν έξγν ηνπ ζπλδέζεθε θπξίσο κε ηα θηλήκαηα ηνπ ληαληατζκνχ θαη ηνπ θνλζηξνπθηηβηζκνχ θαη εθδειψζεθε ζε δηαθνξεηηθά είδε ηέρλεο, ζηε δσγξαθηθή, ζηε γιππηηθή θαη ζηελ πνίεζε
ηελ Άλλα ηε Λνπινπδηαζηή Χ ΒΤ, ΏΓΏΠΔΜΒΝΔ ηαζ ηςκ 27 ιμο αζζεήζεςκ, μο αβαπχ! Βζφ Βζμφ Βζέκα Βζέ, διείξ οιάξ ηαζ διάξ οιείξ,– – – – ειείξ; Ώθθά ηζ θές ηχνα, αοηά… είκ‘ υθςξ δζυθμο άζπεηα! Πμζα είζαζ, απνμζιέηνδημ ηζμοθί; Μδκ είζαζ… είζαζ ζη' αθήεεζα αοηή; Ο ηυζιμξ θέεζ υηζ είζαζ ιία εζφ… Ώξ' ημοξ κα θέκε, αξ' ημοξ κα πμοκ, πμφ πακ ηα ηέζζενα δεκ λένμοκ κα ζμο πμοκ. Φμνείξ ημ ηαπεθάηζ μο ζηα πυδζα, ηαζ ιε ηαξ πείναξ πμνπαηείξ, πάκς ζηαξ πείναξ πδαίκεζξ. Γεζα ηαζ πανά μο, ειπνυξ μο θηάκς, παζνεηχ! Σα ηυηηζκα ηα νμφπα μο η' αζπνμπνζμκζζιέκα, ηυηηζκα η' αβαπχ, Άκκα Ώκεδνή, ηυηηζκδ ζμο αβαπχ ηαζ μο! Βζφ, Βζμφ, Βζέκα, Βζέ, διείξ οιάξ ηαζ διάξ οιείξ,– – – – ειείξ; Ώθθά ηζ θές ηχνα, αοηά… είκ‘ ηάναμοκα ακαιιέκα, παβενά! Άκκα Λμοθμφδζκδ, Άκκα ιμο ηυηηζκδ Ώκεδνή, ηζ θέεζ μ ηυζιμξ! Γνίθμξ (μ εονχκ αιεζθεήζεηαζ): Δ Άκκα δ Ώκεδνή δζαεέηεζ έκα πμοθί. Δ Άκκα δ Ώκεδνή είκαζ ηυηηζκδ. Σζ πνχια έπεζ ημ πμοθί. Κοακυ είκ' ημ πνχια ηςκ ιαθθζχκ μο ηςκ ηίηνζκςκ, [196]
ηυηηζκμ ημ πνχια ημο πμοθζμφ μο ημο πνάζζκμο. Βζφ, ημνίηζζ απθυ ζημ ηζίηζ ημ ηαεδιενκυ. Βζφ, γςάηζ πνάζζκμ ηζ αβαπδηυ, μο αβαπχ! Βζφ, Βζμφ, Βζέκα Βζέ, διείξ οιάξ ηαζ διάξ οιείξ,– – – – ειείξ; Ώθθά ηζ θές ηχνα, αοηά… είκ‘ δ ιαβζά ηδξ ηάραξ ιμκαπά! Άκκα Λμοθμφδζκδ, Άκκα, Ώ – – – – Ν – – – – Ν – – – – Ώ! ηδ βθχζζα ιμο ζηαθάγς η' υκμιά μο, Σμ υκμιά μο ζηάγεζ ζακ ιαθαηυ λίβηζ αμδζμφ. Σμ λένεζξ ηάπαηε, Άκκα, άναβε ημ 'πεζξ ηαηά κμο υηζ ηζ ακάπμδα ιπμνείξ κα δζαααζηείξ; ηζ Βζφ, ς Βζφ, δ αβθαμηένα πάκηςκ, είζαζ απυ πίζς υπςξ ηζ απυ ιπνυξ: Ώ – – – – – – Ν – – – – – – Ν – – – – – – Ώ. Σδ νάπδ ιμο πασδεφμκηαξ, λίββζ ζηαθάγεζ αμδζκυ. Άκκα Λμοθμφδζκδ, Άκκα Ώκεδνή. Γςάηζ Βζφ ζηαθαηηζζηυ, μο – – – – – – – αβαπχ! Κνπξη βίηηεξο Μεηάθξαζε: Κψζηαο Κνπηζνπξέιεο
[197]
Ο Άγγεινο ηιέζηνο (Angelus Silesius, 1624−1677) απφ ηελ πφιε Μπξεζιάνπ ηεο ηιεζίαο, ήηαλ Γερκαλός ηεξέαο, ηαηξφο θαη κπζηηθηζηήο πνηεηήο. Σν πξαγκαηηθφ ηνπ φλνκα ήηαλ Γηφραλ έθιεξ (Johann Scheffler). Τηνζέηεζε ην φλνκά ηνπ απφ ηελ ειιεληθή ιέμε άγγεινο θαη ην επψλπκφ ηνπ απφ ηε ιαηηληθή ιέμε γηα ηνλ θάηνηθν ηεο ηιεζίαο. Ο ηιέζηνο έγξαςε κεηαμχ ησλ άιισλ θαη ην έξγν «Ο Χεποςβικόρ πποζκςνηηήρ», κία ζπιινγή απφ 1.676 ζχληνκα πνηήκαηα, ηα πεξηζζφηεξα ζε αιεμαλδξηλνχο δσδεθαζχιιαβνπο ζηίρνπο. Ζ πνίεζή ηνπ αληιεί ζέκαηα απφ ηνλ κπζηηθηζκφ, ηνλ εζπραζκφ, αθφκα θαη ηνλ «παλζετζκφ» κέζα ζε έλα ρξηζηηαληθφ πιαίζην.
Υαηξνπβηθφο Οδνηπφξνο Σξίην βηβιίν 48. Η κία κέξα Μυκμ ηνεζξ ιένεξ βκςνίγς: ημ ζήιενα, ημ αφνζμ ηαζ ημ πεεξ: Ώκ ημ πεεξ ηνοθηεί ζημ ζήιενα ηαζ ζημ κοκ, Κζ ακ ημ αφνζμ ζαδζηεί: ηδ ιένα εηείκδ ηυηε γς Πμο πνζκ αηυια βεκκδεχ γμφζα ιέζα ζημ Θευ. 68. Η καθαξηόηεηα Σζ είκαζ δ ιαηανζυηδηα; θεξ μζ πανέξ πμο 'βζκακ πμηάιζ' Αζανηή εέαζδ ημο Θεμφ' Ώβάπδ δίπςξ πμνηαζιυ' Γςή πςνίξ ημκ εάκαημ' κα δίκεζξ ζημκ Εδζμφ έκα βθοηυ θζθί: Ώπ' ημκ Νοιθίμ κα ιδ πςνίγεζαζ μφηε ιζα ζηζβιή. 123. Κάηη ιείπεη θαη ζηνλ Θεό Λέιε: ηίπμηα δεκ θείπεζ ζημκ Θευ ηζ μφηε πνεζάγεηαζ ηζξ δζηέξ ιαξ δςνεέξ: Βίκαζ αθήεεζα -ηυηε βζαηί εέθεζ Ώοηυξ ηζξ θηςπέξ ιαξ ηζξ ηανδζέξ; Σέηαξην βηβιίν 27 Σί ηάκμοκ μζ ιαηάνζμζ, ακ ιπμνεί ηάπμζμξ κα πεζ: Ώηεκίγμοκ ηδκ αζχκζα ςναζυηδηα δίπςξ δζαημπή. [198]
42 Σδ Μανία ηδκ μκμιάγμοκ ενυκμ ηαζ ημο Θεμφ ζηδκή, Κζαςηυ, πφνβμ, ηάζηνμ, ζπίηζ, δέκηνμ, ηήπμ ηαενέθηδ ηαζ πδβή. Θάθαζζα, άζηνμ, εθήκδ, θυθμ ηαζ παναοβή: Πχξ ιπμνεί κα είκαζ υθα ιαγί; Έκαξ άθθμξ ηυζιμξ είκ‘ αοηή. Πέκπην βηβιίν 23 Λέκε πςξ βνήβμνα θεφβεζ μ πνυκμξ: ημκ είδε ηάπμζμξ κα πεηά; Ώηίκδημξ ζηέηεζ ζημο ηυζιμο ηδκ ανιμδεζζά! 148 ηδκ αζςκζυηδηα εα βίκμκηαζ υθα ηαοημπνυκςξ: Οφηε ιέθθμκ μφηε πανεθευκ υπςξ εδχ πμο ‘πεζ ημ ααζίθεζμ ημο μ πνυκμξ. 219 Άκενςπε, ιδ ιέκεζξ άκενςπμξ: πνέπεζ κ‘ αββίλεζξ ηδκ ημνθή: ημκ Θευ ιυκμ μζ Θεμί βίκμκηαζ δεπημί. ·θην βηβιίν 41 Ο ήθζμξ υθα ηα γεζηαίκεζ, ηαζ ηδκ πέηνα ηδκ πζμ ροπνή: Ώκ ηδ γεζηαζζά δεκ κζχεεζξ, ιάθθμκ έπεζξ πεεάκεζ εζφ. 215 μφ θαίκεηαζ πςξ είζαζ ζπμοδαίμξ: απ ακ ορςκυζμοκ πάκς απ‘ ημκ δζηυ ζμο εαοηυ Καζ ημζηαγυζμοκα ιεηά — έκα γχμ εα ‘αθεπεξ θνζπηυ. 244 Συθιδζε, πνζζηζακέ ιμο: υπμζμξ δεκ εέθεζ κα ορςεεί ακ ζημοθήηζ ιέκεζ ημθθδιέκμξ ζ‘ έκα ζαχθμ βδ. Άγγεινο ηιέζηνο Μεηάθξαζε: Θαλάζεο Λάκπξνπ
[199]
Ο ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο ίιιερ (Friedrich Schiller, 17591805), είλαη έλαο απφ ηνπο εθπξνζψπνπο ηνπ ξνκαληηζκνχ. Σν πνίεκά ηνπ Ωδή ζηη Χαπά κεινπνηήζεθε απφ ηνλ Μπεηφβελ θαη απνηειεί κέξνο ηεο 9εο ζπκθσλίαο. Ζ θηιία ηνπ κε ηνλ Γθαίηε είρε ζεκαληηθή επίδξαζε ζηνλ ίιιεξ.
Σν παξάπνλν ηεο ΐήκεηξαο Μάκεξ εκδηέξ πμο απυ ηδξ Πφνναξ αβαίκμοκ ηδκ βεκεά, ημ ηέηκμ ημοξ ακ πάζμοκ απυ ηζξ θθυβεξ ημο ηάθμο κα δζαααίκμοκ ιπμνμφκ, ηαζ πένα ηεζ κα η‘ αβηαθζάζμοκ. ηδ ιαφνδ πχνα ιυκμζ δεκ γοβχκμοκ υζμζ ζημο Αία ηαημζημφκ ηα αζεένζα δχιαηα. Ώοημφξ ιμκάπα δεκ πθδβχκμοκ, Μμίνεξ πμηέ ηα θμαενά ζαξ πένζα. Καζ ιέκα ζηδ ααεεζά κφπηα βηνειίζηε απ‘ η‘ μονακμφ ημ δχια ημ πνοζυ. Σα δζηαζχιαηά ζαξ θδζιμκήζηε, αοηά ηάκμοκ ηδξ ιάκαξ ημκ ηαδιυ! …………………………………………………
Θα ηαηέααζκα εηεί πμο πζηναιέκδ ζζιά ζημκ θνζηηυκ άκηνα ηδξ ηαείγεζ, ιε ζζβακέξ ζηζέξ ακηαιςιέκδ. ηδκ δέζπμζκα ζζβά ΄εεθα ααδίγεζ. ………………………………………..
ζπμο απ‘ ηδ πανά ηδξ ηδκ δζαηνίκεζ ηζ αβηαθζά ζιίβεζ ι‘ αβηαθζά βθοηά, ηυζμ πμο ζοιπμκχκηαξ δάηνοα πφκεζ ηζ δ ιαφνδ η‘ άβνζμο Πθμφηςκα εςνζά. ………………………………………………. Σδκ άκμζλδ μζ νεξ ιαηαθένκμοκ ιε ημκ εοθνακηζηυ πμνυ πμο ζένκμοκ, ηα κεηνά ηυηε μ Ήθζμξ ακαζηήκεζ ιε ηδκ γςήκ υπμο δ ιαηζά ημο πφκεζ. Ώπυ ζπυνμοξ πμο εθαίκμκηακ παιέκμζ ιέζα ζηδ βδξ ημ παβςιέκμ ζηήεμξ λεθοηνχκεζ θοηχκ πνυζπανμ πθήεμξ ηαζ ζημ ααζίθεζμ ηςκ πνςιάηςκ αβαίκεζ. ……………………………………………… ίιιεξ (Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά απφ ηνλ Λνξέληδν Μαβίιε)
[200]
Γάληη Μπνμζηά ζημ εδνζμηνμθείμ ημο, Με ημοξ αανυκμοξ ηαζ ιε ημκ δζάδμπυ ημο, Ο ααζζθζάξ Φναβηίζημξ ηαευηακ Κζ απ‘ ημ ρδθυ ιπαθηυκζ αβκακηεουηακ Σδκ ανέκα, ηδ ιάπδ πενζιέκμκηαξ. Πίζ‘ απ‘ ημκ ααζζθζά ιέκμκηαξ, Φαζκυηακ ιζα ζεζνά ειθακήξ Λαιπνχκ ηονίςκ ηδξ αοθήξ. Ο ααζζθζάξ ιε πένζ έηακε ζδιείμ, Με πηφπμ άκμζλε δ ζζδενέκζα πυνηα Καζ ειθακίζηδηε ηενάζηζμ ηεθάθζ πνχηα, Μεηά ημ ηνμιενυ εδνίμ, Σμ ηναπφιαθθμ θζμκηάνζ ΐβήηε αβνζςπυ, Καζ ημίηαλε ιε αθέιια ζηοενςπυ, Καζ βζα ημ βφνμ ημο πήνε παιπάνζ. Με φθμξ αβένςπμ ημ ιέηςπυ ημο ζμφθνςζε, Σδ παίηδ ημο ποηκή ημφκδζε, Σεκηχεδηε, παζιμονήεδηε ηαζ λάπθςζε. Ο ααζζθζάξ λακά ζδιάδζ έδςζε, Σδξ ηαβηεθυπμνηαξ ημ ηθείζηνμ άκμζλε Καζ ιζα ηίβνδ πζζ‘ απυ ηα ζίδενα υνιζζε, Ώθθά αθέπεζ ημ θζμκηάνζ ηαζ μονθζάγεζ δεζθά, Με ηδκ μονά ηδξ πηοπάεζ ηα πθεονά, ζβμααδίγεζ ηαζ θμλμημζηάγεζ Με ηδ βθχζζα ηδ ιμοζμφδα βθείθεζ Καζ δείπκεζ ηα δυκηζα – λίθδ, Μμοβηνίγεζ ηαζ δίπθα ζημκ θέμκηα πθαβζάγεζ. Σνίηδ θμνά ημ πένζ ημο ημφκδζε μ ααζζθζάξ, Αομ πάκεδνεξ ιειζάξ Με έκα πήδδια πακ‘ απ‘ ηδκ ηίβνδ ανέεδηακ, Βηείκδ ιε ημ πυδζ ηδξ αανφ πηφπδζε, ημοξ δζχπκμκηαξ, Βκχ μ θέμκηαξ ζδηχεδηε ανοπχκηαξ… Οζ πάκεδνεξ θμαήεδηακ, Παναιένζζακ, ηα δυκηζα δείπκμκηαξ Καζ λαπθχεδηακ ιμοββνίγμκηαξ. Καζ μζ θζθμλεκμφιεκμζ ηδκ ιάπδ πενζιέκμοκ… Ξαθκζηά, απυ ημ ιπαθηυκζ πέθηεζ έκα βοκαζηείμ βάκηζ, θμζ ημζηάκε ιε αβςκία… [201]
Πςξ πέθηεζ δίπθα ζηα εδνία. Συηε ημκ ζππυηδ Νηεθυνγ ιε οπμηνζηζηυ Καζ δδηηζηυ παιυβεθμ ημζηάγεζ Δ ηαθθμκή ημο ηαζ ημο θέεζ ιε κάγζ: «Αεκ είζαζ μ ζππυηδξ ιμο εοβεκζηυξ; Βάκ ιε αβαπάξ, υπςξ ιμο θεξ ηαθέ ιμο, Συηε ημ βάκηζ ιμο εα επζζηνέρεζξ». Αεκ είπε θέλδ μ Νηεθυνγ ηαζ ηδκ άθδζε ιυκδ, Πάεζ πνμξ ηα εδνία, βένκεζ, Σμ βάκηζ αηάναπμξ παίνκεζ Καζ επζζηνέθεζ πίζς ζημ ιπαθηυκζ. ημοξ ζππυηεξ ηαζ ηονίεξ απυ αοηήκ ηδκ απμημηζά Δ ηανδζά έκζςζε θυαμ ναβδαίμ, Βκχ μ κεανυξ ιε βκήζζα θεαεκηζά, ακ κα ιδ έβζκε ηίπμηα ζπμοδαίμ, Ήνεια ακεααίκεζ ζημ ιπαθηυκζ. Σμκ πενζιέκμοκ ημο εαοιαζιμφ ηαζ ενζάιαμο μζ ενυκμζ, Σμκ παζνεηάεζ δ εκεμοζζαζιέκδ ηαθθμκή, Ώθθά ηνοάδα ήηακ αοηυ πμο είδε αβκάκηζ, ημ πνυζςπυ ηδξ ένζλε ημ βάκηζ Καζ είπε: «Αε εέθς ακηαιμζαή». ίιιεξ (Μεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[202]
Ο Κνπξη Σνπρόιζθη (Kurt Tucholsky, 1890-1935) απφ ην Βεξνιίλν, ήηαλ Γερκαλός (εβξατθήο θαηαγσγήο) δεκνζηνγξάθνο, ζαηπξηθφο πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο. Μεηά ηελ άλνδν ησλ Ναδί ζηελ εμνπζία, έραζε ηελ ππεθνφηεηά ηνπ θαη εγθαηαζηάζεθε ζηε νπεδία.
Δδεψδεο θαη πξαγκαηηθφηεο ε ιμκμβαιζηυ ηνεαάηζ, κφπηα, θακηάγεζαζ ηζ θείπεζ απ‘ ηδ γςή. Σα κεφνα αυιαα. «Ίζςξ ημφημ ακ είπα, πμο, αθμφ δεκ ημ ‘πς, ιε ηαθαζπςνεί». ηδ ζηέρδ ζμο αοηυ πνμεημζιάγεζξ, πμο εα ‘εεθεξ, ια ιέκεζ ιυκμ εοπή... Ώκηί βζα ιζα ιαηνζά κα ημοξ ημιπάγεζξ, βεκκζέζαζ απθά ιε ιζα ημκηή πμκηνή– C‘est la vie - ! Ξακεή, ιεβάθδ, ζημοξ βθμοημφξ θοβίγεζ, ζακ ιέζα –θεξ– ζε ηάπμζμ νμοθειάκ. Εζπκή, θηςπή, θζβυηενμ ακ γοβίγεζ. Ώοηέξ ηζξ ηνίπεξ πμζμξ εα ανεζ; Ώιάκ! Καζ κα πμο ζ‘ μδδβεί δ άβνζα ηάζδ, δ θακηαζία, πμο ‘καζ αζαζηζηή. Ώκηί βζα ιζα ιαηνζά κα ημοξ ημιπάγεζξ βεκκζέζαζ απθά ιε ιζα ημκηή πμκηνή– C‘est la vie - ! Να εέθεζξ ακμζπηυπνςιδ ηδκ πίπα ηαζ ιυκμ ζημφνα ανίζηεζξ ηζ αηνζαή. Να ηνέπεζξ ημ πνςί βζα ιαναεχκζμ ηζ ακηί βζ‘ αοηυ, ιζα χνα ημ πμθφ... ακ είπαιε ημκ Κάζγεν πμνηάζεζ, δδιμηναηία εέθαιε: αοηή! Ώκηί βζα ιζα ιαηνζά κα ημοξ ημιπάγεζξ βεκκζέζαζ απθά ιε ιζα ημκηή πμκηνή– C‘est la vie - ! Κνπξη Σνπρφιζθη (Μεηάθξαζε: ·ι. ηαγθνπξάθε)
[203]
Ο Γθέξραξη Φάιθλεξ (Gerhard Falkner), γελλήζεθε ην 1951 ζηε Βαπαξία. Δίλαη ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, κεηαθξαζηήο θαη πνηεηήο.
Πφιε ακθίδξνκεο επηθνηλσλίαο- ground zero ημζιήεδηα εθάπζζηα αοηυκ ημκ αζχκα! ιζα δομ ηνεζξ δομ ηνεζξ – ηέζζενζξ ή πέκηε χνεξ ηδ κφπηα, ή ημ ιήκα ή ημ πνυκμ ηυηε, ζηα πνυκζα ημο ζφκημιμο φπκμο πμθθά πνάβιαηα ήηακ αηυιδ αθδεζκά μ πνυκμξ είπε πνυκμ ηζ ήζμοκ βοικυξ ακ είπεξ ηδκ οπμιμκή κα λεκηοεείξ ιίθδζα εθάπζζηα αοηυκ ημκ αζχκα! ιζα δομ ηνεζξ δομ ηνεζξ – ηέζζενζξ ή πέκηε θέλεζξ ίζςξ ή πνμηάζεζξ, ή βθχζζεξ δεκ οπήνπε αηυια δ 11δ επηειανίμο μφηε δ 3δ Οηηςανίμο μφηε ηαζ δ 15δ Μανηίμο δ πενίζηαζδ ήηακ θμζπυκ εοκμσηή κ‘ αθήζεζξ ημ πνυκμ εθεφεενμ κα οπμδοεεί επζηέθμοξ ημ πχνμ ηα ζζςπδθά, ηνειάιεκα νοάηζα ημο θςηυξ πάκς απ‘ ηδ ζοκμζηία ημο ζηαειμφ ηδξ Φνακηθμφνηδξ υθα ηα πνυκζα ζακ έβζκα δεηαμπηχ ιπμνχ κα η‘ απαββείθς αηυια ηεθάνογακ ζακ ηζξ ημοθίπεξ ηάης απ‘ ηδ ιδπακή ημο βηαγυκ ιζα βναθή ηαηαεέημκηαξ ζηδ πθυδ πμο απμηνοπημβναθείξ ιμκάπα ιε ιέηςπμ εμθυ ηαζ άβνοπκα ημηηζκζζιέκα ιάηζα Γθέξραξλη Φάιθλεξ (Μεηάθξαζε : Μαξία Ύγαζαγγειίδνπ)
[204]
Ο Υάηλξηρ Υάηλε (Christian Johann Heinrich Heine, 1797-1856) ήηαλ δεκνζηνγξάθνο, δνθηκηνγξάθνο, θξηηηθφο θαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο ιπξηθνχο Γερκαλούς πνηεηέο ηνπ 18νπ αηψλα. Πνηήκαηά ηνπ κεινπνίεζαλ δηάζεκνη ζπλζέηεο φπσο ν νχκαλ θαη άιινη.
Σν γξάκκα Σμ βνάιια πμο ιμο έζηεζθεξ δεκ ιμο πζηναίκεζ ηδκ ηανδζά, δεκ εέθεζξ θεξ κα ι‘ αβαπάξ ηαζ ιμο ημ θεξ μνεά-ημθηά εθίδεξ υθεξ δχδεηα ηαζ ηάηζ βνάιιαηα ρζθά. Γζα έκα ξεθοπηώζος με βνάθεζ ηακείξ ηυζα πμθθά; Υάηλξηρ Υάηλε
Ύπφ ην ιπξηθφ Intermezzo α θμφθμοδμ θακηάγεζξ ιμο, ηαεάνζα, ςναία, αβκή‘ ζε αθέπς ηζ έκαξ Ίιενμξ βθζζηνάεζ ιεξ ζηδκ ροπή‘ Κναηχκηαξ ημ ηεθάθζ ζμο, ζημκ Θευ ορχκς εοπή έηζζ κα ζ‘ έπεζ πάκημηε, ηαεάνζα, ςναία, αβκή. ………………………………… Σμκ πυκμ ηδξ αβάπδξ δεκ ζημκ πνυδςζε ημ πνυζςπυ ζμο ημ πθςιυ; Θεξ ιε ημ ζηυια ημ πενήθακμ ζακ ημκ γδηζάκμ κα ζημ πς; Χ! αοηυ ημ ζηυια είκ‘ αηαηάδεπημ, πενίβεθα, θζθζά ιμζνάγεζ ιυκμ‘ ηζ αηυια πςναηά εα ζμφ ‗θεβε ηδκ χνα πμο πεεαίκεζ απυ ημκ πυκμ Υάηλξηρ Υάηλε (απόδνζε: Κωλζηαληίλνο Σζάηζνο)
[205]
Λνξειάε Αεκ λένς πμζα κα είκαζ δ αζηία, ηζ είκαζ ημ ζηήεμξ ιμο ηυζμ αανφ. Μζα παθαζά, ανπαία ζζημνία απυ ημ κμο ιμο κα ‗αβεζ δεκ ιπμνεί. Κνφα αναδζά ηαζ ζημηεζκμί μζ ηάιπμζ ηαζ ημ πμηάιζ ήζοπμ πενκά, ηαζ ημο αμοκμφ ρδθά δ νάπδ θάιπεζ απ‘ ηα θζθζά ημο ήθζμο ηα ζηενκά. ηδκ ημνοθή απάκς ηαεζζιέκδ θάιπεζ πεκηάιμνθδ ιζα ημπεθζά. Ώζηνάθηεζ υθδ πνοζμζημθζζιέκδ, πηεκίγεζ ηα πνοζά ηδξ ηα ιαθθζά. Οθυπνοζμ ηναηεί ζηα πένζα πηέκζ ηζ έκα ηναβμφδζ αβάθζα ηναβμοδεί… ηναβμφδζ πμο η‘ αημφξ ηαζ ζε ηνεθαίκεζ ηαζ θδζιμκάξ ηαζ ιάκα ηαζ παζδί. Ο καφηδξ ιε ηδκ αάνηα ημο πενκάεζ η‘ αημφεζ, ιαβεφεηαζ, πάκεζ ημ κμο, ημοξ ανάπμοξ πμο ‗καζ ειπνυξ ημο δεκ ημζηάεζ ηαζ ζηδκ ημνθή ημζηάεζ ημο αμοκμφ. Φδθά ημζηάεζ… ημκ ηνααά ημ ηφια ηαζ ηάθμ ημο ακμίβεζ παναηεί, ηαζ θηαίεζ δ πεκηάιμνθδ –ηζ ηνίια!– ηαζ δ θςκή ηδξ δ ιαβεοηζηή. Υάηλξηρ Υάηλε (κεηάθξαζε: Άγγεινο Ώιάρνο)
[206]
05.10. Γεωξγία Ο Πάνιν Ηαζβίιη (Paolo Iashvili, 1894-1937) ήηαλ πνηεηήο απφ ηελ Γεωργία, απφ ηνπο εγέηεο ηεο θίλεζεο ηνπ ζπκβνιηζκνχ. Δπεξεάζηεθε απφ ηελ εμαθάληζε πνιιψλ θίισλ ηνπ θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ ζηαιηληθψλ δηψμεσλ θαη γηα λα πξνιάβεη ηελ δηθή θιήζε απφ ηε Νη-Κα-Βε-Νηε απηνθηφλεζε ζε ειηθία 44 εηψλ. Ύπφ κία ιπξηθή δηάζεζε Πμηέ δεκ είπα κζχζεζ, έηζζ αδφκαιμ πμοθάηζ γανςιέκμ Μζα αβάπδ ηυζμ απένακηδ, ηανδζά κα λεπεζθίγεζ ' εζέκα ζηνέθμιαζ ηαζ ζε ηαθχ, αβάπδ, ζε πνμζιέκς Σα ιάηζα ιμο ημ ιανηονάκε. Σα αάζακά ιμο ηζ δ πθμιάδα, δ αζχκζα ζηνααςιάνα Οφηε ιζα θέλδ δεκ κμχ ζηςκ αθθςκχκ ηα θυβζα Συζμ ιζηνυξ ηαζ ηυζμ άβανιπμξ, υθεξ ηζξ θφπεξ έπς δμηζιάζεζ θα αοηά, ς πμεδηή ιμο μιμνθζά, εζφ ηα 'πεζξ ζθναβίζεζ. ηακ πζα δεκ ακηέπμκηακ δ απεθπζζιέκδ ακαιμκή Συη' ειθακίζηδηεξ εζφ, ηυηε δ γήθζα ιμφ 'ηνςβε ηα ζςεζηά. Δνέιδζε, ηαθή ιμο, ιδ θμαάζαζ ημ αζήιζ ζημοξ ηνμηάθμοξ Μζα απηίδα πμο πνμζηέεδηε ζηδκ ηυζδ αβάπδ! Σα ηνζάκηα εθηά ιμο πνυκζα πέναζακ πςξ δ ζπέζδ ημο γςβνάθμο ιε ημ αβαπδιέκμ πνχια. Μαγί ιμο κα είζαζ, ι' ειέ ημκ εανναθέμ Σμφηεξ ηζξ ιένεξ ηζξ ιεβάθεξ ηάεε ζηζβιή ιαγί κα πμνεοημφιε. Ία ιαφνα πνμιδκφιαηα ιδ ζε ζημηίγμοκ ηακ αδζάθμνα απθχκεηαζ ζηδ κφπηα δ ζζςπή Ίδζα θμαενή υπςξ μ πυθειμξ πμο πθδζζάγεζ Ίδζα θμαενή υπςξ δ ζθαίνα πμο εημζιάγεηαζ κα ιε ανεζ. Πάνιν Δαζβίιη (κεηάθξαζε: Άλη Σξηθνβηάλη
[207]
Ο Μπνπιάη Οθνπληδράβα (Bulat Okudzhava, 1924-97) ήηαλ πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, ζηηρνπξγφο θαη κνπζηθφο, απφ ηε Γεωργία, πνπ έδεζε θαη εξγάζηεθε ζηε νβηεηηθή Έλσζε
Σν άζκα οκείδδζδ, εοβέκεζα ηαζ ανεηή, κα μ ζηναηυξ ιαξ ζενυξ ημο Πμζδηή ημο Κυζιμο, Αςξ‘ ημο ημ πένζ ζμο ηαζ ηδκ ροπή ηαζ βζα εηείκμκ ζηα πονά κα παξ, έημζιμξ πάκηα κα ‗ζαζ. Δ υρδ ημο έπεζ ανπμκηζά ηαζ είκαζ ιεβαθμπνεπήξ, Ν‘ αθζενχζεζξ ηδ ζφκημιδ γςή ζμο ζ‘ αοηυκ ημκ έκδμλμ αβχκα. Βκδεπμιέκςξ δε εα βίκεζξ κζηδηήξ, υιςξ ε‘ αθήζεζξ υκμια ζηδ ικήιδ ημο αζχκα. Μπνπιάη Οθνπληδράβα
Ο ιεπθφο άγγεινο... ηα βήζκα ηα πάεδ αοεζζιέκμξ, λένς εα αβεζ ιέζα ζηδκ οζηενία, μ ιαφνμξ άββεθμξ απυ ηα ζηυηδ ηαζ εα ηναοβάγεζ, δεκ οπάνπεζ ζςηδνία! Ώθθά μ αβαευξ ηαζ κηνμπαθυξ ςναίμξ, ςζάκ είδδζδ ηαθή, άββεθμξ μ θεοηυξ πμο έπεηαζ ιεηά, εα πεζ ρζεονζζηά, δ πνμζδμηία γεζ! Μπνπιάη Οθνπληδράβα Μεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο
[208]
05.11. Γαλία Ο Μπέλλπ Άληεξζελ (Benny Andersen) γελλήζεθε ην 1929. Δίλαη Γαλόο κνπζηθφο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο, απφ ηνπο δεκνθηιέζηεξνπο ηεο ρψξαο ηνπ.
Ύπ’ ην ζπίηη μπζηά Με λοπκάεζ ημ ημοδμφκζ. Πεηάβμιαζ πάκς ηαζ έλς. Έκαξ κεανυξ ιε αζηοκμιζηή ζημθή ιμο παιμβεθά λεδζάκηνμπα. — Έπς ένεεζ κα ιαγέρς ηδκ ηυνδ ζαξ! — Δ ηυνδ ιμο έπεζ ιεηαημιίζεζ εδχ ηαζ πμθθά πνυκζα, γεζ ζημ ελςηενζηυ. — Καζ ηυηε πμζα είκαζ αοηή; Μμο δείπκεζ ηδ βνζά ζηδκ ακαπδνζηή ηανέηθα πμο παίγεζ ημ We shall overcome ζηδ θοζανιυκζηα. — Ώοηή πνέπεζ κα είκαζ δ ιάκα ιμο. — Δ ιάκα ζμο δεκ έπεζ παίλεζ πμηέ ζηδ γςή ηδξ θοζανιυκζηα. Με πνμζπενκάεζ ανβά ηαζ ιπαίκεζ ζημ ζπίηζ. — Έκα θεπηυ, ιε πμζυ δζηαίςια… αοηυ εδχ είκαζ ημ ζπίηζ ιμο! Θαοιάζζα, ημ ηαεζζηζηυ δεκ ιμο εοιίγεζ απμθφηςξ ηίπμηα. Ο αζηοκμιζηυξ ανπάγεζ έκα-δομ ιήθα απυ ιζα πζαηέθα. Μπαίκεζ ζημ οπκμδςιάηζμ. — Καζ πμζμζ είκαζ ηυηε αοημί μζ δομ; έκα κεανυ γεοβάνζ ημζιάηαζ ζημ δζπθυ ηνεαάηζ, ηζ μζ δομ ημοξ βοικμί. Αεκ ημοξ πνυζελα υηακ ζδηχεδηα. Αεκ ημοξ έπς λακαδεί. Ή ιήπςξ ζοιιεηείπα ζ‘ ενςηζηυ ηνίβςκμ πςνίξ κα ημ λένς; Σμ γεοβάνζ ζδηχκεηαζ απ‘ ημ ηνεαάηζ, κηφκεηαζ ηαζ πδβαίκεζ ζηδ ημογίκα πςνίξ κα ιαξ πνμζέλεζ. Ώπ‘ έλς αημφβμκηαζ βέθζα κεανχκ ημνζηζζχκ. — Καζ πμζα είκαζ ηυηε αοηά ηα ημνίηζζα; Ώκ ηαζ είκαζ δ πνχηδ θμνά πμο ηα αθέπς, λεζημιίγς αζαζηζηά: [209]
— Οζ αδεθθέξ ιμο – εκκμχ μζ ακζρζέξ ιμο. Αεκ ιπμνχ κα εοιδεχ πυζμ πνμκχκ είιαζ, ακ είιαζ πακηνειέκμξ, πςνζζιέκμξ ή πήνμξ. Ο αζηοκμιζηυξ πεηάεζ ηα ιήθα απ‘ ημ πανάεονμ, ιαηνζά έλς ζημ δνυιμ. Σα ημνίηζζα ηνέπμοκ λεθςκίγμκηαξ κα ηα πζάζμοκ. Ώκαηηχ ηδκ αοημηονζανπία ιμο: — Θα ηδθεθςκήζς αιέζςξ ζημ δζηδβυνμ ιμο! ιςξ μζ θέλεζξ πμο ηεθζηά λεζημιίγς είκαζ μζ αηυθμοεεξ: — Θα αάθς αιέζςξ ιπμοβάδα! Ο αζηοκμιζηυξ ηάκεζ κα πέζεζ ηάης, ζδηχκεηαζ πάθζ υνεζμξ, παναπαηήζεζ. — Μπμνχ κα πνδζζιμπμζήζς ηδκ ημοαθέηα ζαξ; — Να ηδ πνδζζιμπμζήζεζξ; Μπμνείξ κα ηδκ πάνεζξ ηαζ κα θφβεζξ. Αεκ λένς πμφ είκαζ, αοηυ εδχ δεκ είκαζ ημ ζπίηζ ιμο ηαζ δεκ δίκς δεηάνα! Ο αζηοκμιζηυξ ανπίγεζ κα ηθαρμονίγεζ: - Βίιαζ ηυζμ ια ηυζμ ημοναζιέκμξ — Κμοναζιέκμξ; Ώι εβχ ηί είιαζ, ένπεζαζ ηαζ ιε λοπκάξ ζηδ ιέζδ εκυξ ενςηζημφ ηνζβχκμο πμο μφηε ηακ ιπμνχ κα εοιδεχ! Ο αζηοκμιζηυξ αβάγεζ ηθαίβμκηαξ ηδ ζημθή ημο ηαζ ιμο ηδ δίκεζ: — Ονίζηε, είκαζ υθδ δζηή ζμο — ηαζ ζοββκχιδ… Πέθηεζ ζημ δζπθυ ηνεαάηζ. Σμκ παίνκεζ αιέζςξ μ φπκμξ. Σμ κεανυ γεοβάνζ έπεζ αάθεζ ιπνμζηά ηα αοημηίκδημ. Σα κεανά ημνίηζζα ηζζνίγμοκ εκεμοζζαζιέκα ηαζ πεηάκε ημοημφηζζα ζημ ηαηυπζ ημοξ. Δ βνζά έπεζ απμημζιδεεί πάκς ζηδ θοζανιυκζηα, υιςξ έκα αδέζπμημ ημοημφηζζ ηδ ανίζηεζ ζημ θαζιυ ηαζ ηδ λοπκάεζ. Ώνπίγεζ αιέζςξ κα παίγεζ απ‘ ημ ζδιείμ πμο είπε ζηαιαηήζεζ, ηάπςξ πανάθςκα αοηή ηδ θμνά: We shall overcome… Πνζκ ημ αοημηίκδημ λεηζκήζεζ, δ βοκαίηα ηαηεαάγεζ ημ πανάεονμ, ημζηάγεζ πνμξ ημ ιένμξ ιμο, ιμο ηθείκεζ ημ ιάηζ ηαζ ηάκεζ έκα είδμξ παζνεηζζιμφ δ ημ ζήια ηδξ κίηδξ ιε δφμ δάπηοθα. Ώπ‘ υ,ηζ θαίκεηαζ δ πεεζζκή κφπηα ήηακ ιάθθμκ εκδζαθένμοζα. Μπέλλπ Άληεξζελ
[210]
O Γηνράλεο Βίιρεικ Γέλζελ (Johannes Vilhelm Jensen, 1873–1950) ήηαλ Γαλός ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Βξαβεχζεθε κε ην Νόκπει Λογοηετλίας ην 1944.
ην ζηαζκφ ηνπ Μέκθηο Μζζoλφπκζμξ ηαζ ιζζμημζιζζιέκμξ, Υηοπδιέκμξ απυ ηδ εθζαενή πναβιαηζηυηδηα, αθθά παιέκμξ αηυια ζηδκ εαθάζζζα μιίπθδ ηςκ μκείνςκ ηςκ ΑακαΎδςκ ηέημιαζ ιμονιμονίγμκηαξ ιεξ‘ απ‘ ηα δυκηζα ιμο ζημ ζηαειυ ημο Μέιθζξ ζημ Σεκκεζί. ΐνέπεζ…. Δ κφπηα ανβμζαήκεζ ένδιδ ηαζ δ ανμπή πέθηεζ ζημ πχια ηαζ ιζα πανάθμβδ, ζημηεζκή εκένβεζα ηάκεζ ηα πάκηα οβνά ηαζ αδζαπέναζηα. Γζαηί ημ ηνέκμ πενζιέκεζ εδχ ιε ηζξ χνεξ; Γζαηί έπς θηάζεζ ζε αδζέλμδμ εδχ; Πενζιέκς ζηδ ανμπή ιε ημ ιοαθυ ιμοδζαζιέκμ. Γζαηί ανέπεζ ζηδ Αακία, ζηδκ Εκδία ηαζ ζηδκ Εαπςκία Καζ βζαηί υθα ζαπίγμοκ εδχ ζημ Μέιθζξ ηδξ πμθζηείαξ Σεκκεζί, USA; …………………………………….. Γηνράλεο Ώίιρεικ Γέλζελ
[211]
05.12. Διβεηία Ο γαιιφθσλνο Διβεηός πνηεηήο Μπιεδ αληξάξ (Blaise Cendrars, 1887-1961) γελλήζεθε ζην ν Νηε Φνλ ηεο Διβεηίαο, απφ παηέξα Διβεηφ θαη κεηέξα θσηζέδα. ρεδφλ αγλνεκέλνο ζηελ ίδηα ηνπ ηελ ρψξα, ν αληξάξ έδεζε ζαλ πξαγκαηηθφο πνηεηήο.
Γιηνβαζηιέκαηα θμζ ιζθμφκ βζα ηα δθζμααζζθέιαηα θμζ μζ ηαλζδζχηεξ έπμοκ ζοιθςκήζεζ κα ιζθμφκ βζα ηα δθζμααζζθέιαηα ζ' αοηά ηα ιένδ Τπάνπμοκ εηαημκηάδεξ αζαθία πμο άθθμ δεκ ηάκμοκ απ' ημ κα πενζβνάθμοκ δθζμααζζθέιαηα Σα δθζμααζζθέιαηα ηςκ ηνμπζηχκ Ναζ είκαζ αθήεεζα πςξ είκαζ οπένμπα Ββχ υιςξ πνμηζιχ ηαηά πμθφ ηζξ αοβέξ Σα λδιενχιαηα Αεκ εα 'πακα μφηε έκα Βίιαζ πάκηα ζημ ηαηάζηνςια Οθυβοικμξ Καζ είιαζ πάκηα μ ιυκμξ εηεί πμο ηα εαοιάγεζ Σα λδιενχιαηα υιςξ δεκ πνυηεζηαζ κα ηα πενζβνάρς Θα ηα ηναηήζς ιυκμ βζα ιέκα.
Απηθίλδπλε δσή ήιενα είιαζ ίζςξ μ εοηοπέζηενμξ άκενςπμξ ζημκ ηυζιμ Έπς υθα υζα δεκ εέθς Καζ ημ ιυκμ πνάβια πμο ιε ηναηάεζ ζηδ γςή ηάεε βφνζζια ηδξ πνμπέθαξ ιε πδβαίκεζ ημκηά ημο Καζ ίζςξ εα ‗πς πάζεζ ηα πάκηα θηάκμκηαξ. Μπιεδ αληξάξ
[212]
05.13. Δζζνλία Ζ Νηόξηο Κάξεβα (Doris Kareva) γελλήζεθε ην 1958 ζην Σαιίλ. Θεσξείηαη κηα απφ ηηο πην αμηφινγεο ζχγρξνλεο πνηήηξηεο ηεο Δζζολίας.
Οχηε κηα παξεγνξηά Ξενυ θςξ, πυκμξ ζηα ιάηζα ημ δζηυ ιμο ιενίδζμ ιζαξ εευναηδξ ζζςπήξ; ηακ έζπαζακ ηα ιάβζα, ζηέθηδηα, πεεαίκς. Αεκ πέεακα. Μέπνζ ηχνα απμνχ. Λεπηή είκαζ δ ιειανάκδ ηδξ ζηέρδξ ηζ εκηυξ ηδξ θέββεζ ημ άδεζμ πμο εηηοθθχκεζ. ***
Φπιαθηζκέλνο Πίζς απυ ημ πανάεονμ ιυκμ έκα δέκηνμ άββζλε ηδκ ροπή ιμο. Σα θφθθα ημο ίδνςζακ ζηδκ αζχκζα ανμπή. Έκα πενζζηένζ ιεξ ζημ αοευ ημο ζημηαδζμφ βμονβμφνζζε ημ ηάθεζιά ημο. θμζ μζ αοηήημμζ ζχπαζακ. Νηφξηο Κάξεβα (κεηάθξαζε: Μαγδαιελή Θσκά) [213]
’ έρσ γλσξίζεη Ώπ' ηδ γςή επζζηνέθεζ δ πέηνα ημο εακάημο ακαηνζπζάγεζ ζημ κενυ βνάθμκηαξ ηφηθμοξ. θμ ηαζ πζμ εζςηενζηά, πζμ λεηάεανα ' έπς ακηζηνίζεζ. Βζφ -πζμ πμθφ εβχ, πανά έιεκα ηδκ ίδζα. Έκα πνυζςπμ, ιζα εββφηενδ ροπή, αηηζκμαμθμφζα. Μέζα απυ ημο πδβαζιμφ ηδ εακαηενή θάιρδ ' έπς βκςνίζεζ. ***
Γηα ζέλα Σζ πανάλεκμ -ε ηάθεζα ζηδκ ζηέρδ ιμο ηαζ ο ήνεεξ. Πναβιαηζηυξ. Φάκδηεξ ειπνυξ ιμο, αββίγμκηαξ ιε ημ γεζηυ ζμο πένζ ηα ηνφα ιμο δάπηοθα. Κζ υθα ηα εναφζιαηα θυβζα πμο δεκ ημπζάζαιε κα ζχζμοιε. Σδ πνμκζά πμο ιυθζξ είπε ανπίζεζ. Ο πάβμξ ηνειυηακ απυημιμξ ηαζ αανφξ απυ ηδκ άηνδ ηδξ ζηέβδξ ζακ ηάπμζμ άβαθια πμο ημ θάλεοζε δ εθίρδ δ ακαίζεδηδ αβακάηηδζδ. Γεθμφζεξ, κέμξ ηαζ γςκηακυξ. Μα αέααζα, ημ είπεξ κζχζεζ Βζφ υηζ. Καζ ηυηε βζα πνχηδ θμνά ζηδ γςή ε είδα. Σδκ ηεθεοηαία ιμο άκμζλδ. Νηφξηο Κάξεβα (κεηάθξαζε: Μαγδαιελή Θσκά)
[214]
05.14. Ηξιαλδία Ο Οπΐιιηακ Γέηηο (William Butler Yeats, 1865-1939) απφ ηελ Ιριαλδία, αζρνιήζεθε κε ηελ πεδνγξαθία, ην ζέαηξν ην δνθίκην θαη ηε πνίεζε. Θεσξείηαη απφ ηνπο θνξπθαίνπο αγγιφθσλνπο πνηεηέο ηνπ 20νχ αηψλα. Σν 1923 ηηκήζεθε κε ην βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας.
Σν παιηφ ημ ηναβμφδζ ιμο έθηζαλα παθηυ Ώπυ παθζέξ ιοεμθμβίεξ αβαθιέκμ Με ζημθίδζ ηαθοιιέκμ Ώπυ ηδ θηένκα ςξ ημ θαζιυ. Μα άκηνεξ ακυδημζ η‘ ανπάλακ ημο ηυζιμο ηα ιάηζα θμνέζακ ημ παθηυ Καζ ζακ κα ημ ηέκηδζακ εηείκμζ πνμπςνμφκ Σναβμφδζ ιμο, άζε ημοξ κα ημ θμνμφκ Γζαηί είκαζ ημθιδνυηενμ, εαννχ Γοικυξ κα πενπαηάξ. Γέηηο
Where my Books go θεξ μζ θέλεζξ πμο ακαπκές ηζ υθεξ μζ θέλεζξ πμο βνάθς πνέπεζ κ‘ απθχζμοκ αημφναζηα θηενά ηαζ πμηέ κα ιδ ζηαιαηήζμοκ ηδκ πηήζδ ημοξ χζπμο κα θηάζμοκ ηδ εθζιιέκδ, ηδ εθζιιέκδ ζμο ηανδζά ηαζ κα ζμο ηναβμοδήζμοκ ιεξ ζηδ κφπηα πένα απυ ηεζ πμο ηνέπμοκ ηα κενά ιέζα ζηδ ζημηεζκζαζιέκδ εφεθθα ή ηάης απ' ηα θςηεζκά αζηένζα. Γέηηο
[215]
Ο βηνιηζηήο ηνπ Νηνχλετ …Σμ ηέθμξ ημο πνυκμο ζακ εα ‗νεεζ ιπνμζηά ζημο αβίμο Πέηνμο εα ζηαεμφιε, ηδ ιμνθή ηζξ ηνεζξ ημοναζιέκεξ ιαξ ροπέξ εα παιμβεθάζεζ ια πνχημ απυ ηδκ πφθδ ειέκα εα πενάζεζ Γζαηί μζ ηαθμί είκαζ πάκηα μζ πανμφιεκμζ εηηυξ εάκ δ δφζημθδ δ ηφπδ ημοξ πνμθάαεζ Καζ μζ ηαθμί αβαπμφκε ημ αζμθί Καζ μζ ηαθμί αβαπμφκε ημ πμνυ ….. Γέηηο
Σαιάληεπζε Σα πεκήκηα πνυκζα ιμο ήνεακε ηαζ θφβακ Καζ έηαηζα, έκαξ άκενςπμξ ιμκάπμξ, ιέζα ζηδ αμή ηςκ ιαβαγζχκ ημο Λμκδίκμο, Μ‗ έκα αζαθίμ ακμζπηυ ηαζ έκα θθζηγάκζ άδεζμ ημ ιανιάνζκμ ηναπέγζ ιπνμξ ιμο Καεχξ αηέκζγα ημ ιαβαγί, ημ δνυιμ, ημ ζχια ιμο λάθκμο έκζςζα κα θθέβεηαζ ηαζ βζα πενίπμο είημζζ θεπηά ιμο θάκδηε απυ ηδκ ηυζδ εοηοπία πςξ είπα εοθμβδεεί ηαζ πςξ ιπμνμφζα κα εοθμβήζς. Γέηηο
·λα ηξαγνχδη ηνπ πνηνχ Σμ ζηυια αβηαθζάγεζ ημ πμηυ, ημκ ένςηα ηα ιάηζα. Σδκ αθήεεζα ιυκμ αοηή πνζκ θφβς εα βκςνίζς. ημ ζηυια θένκς ημ πμηήνζ ζηδ ζζςπή ιέζα ζε ημζηχ. Γέηηο
[216]
Ο άκνπει Μπέθεη (Samuel Beckett, 1906-89) ήηαλ Ιριαλδός ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Σν 1969, ηηκήζεθε κε ην Βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας Ο Μπέθεη απηνζαξθαδφκελνο νλνκάδεη ηα νιηγφζηηρα ηνπ πνηήκαηα σο «ζαρινθνπβέληεο».
αρινθνπβέληεο εα‘ εεθα δ αβάπδ ιμο κα πέεαζκε εα‘ εεθα κα‘ ανεπε ζημ ημζιδηήνζ ηαζ ζηα δνμιάηζα πμο δζαααίκς ηθαίβμκηαξ αοηήκ πμο πίζηερε υηζ ι‘ αβάπδζε *** ηνακίμ ιμκάπμ έλς ηαζ ιέζα ηάπμο εκίμηε ζακ ηάηζ ηνακίμ ηαηαθφβζμ ηεθεοηαίμ δμζιέκμξ απ‘ έλς θηοζηυξ Bocca ιεξ ζημκ ηαενέθηδ ημ ιάηζ ζημκ έζπαημ θυαμ ακμίβεζ δζάπθαηα λακαηθείκεζ ιδκ έπμκηαξ πζα ηίπμηα έηζζ εκίμηε ζακ ηάηζ απ‘ ηδ γςή υπζ ακαβηαζηζηά *** ηάεε ιένα επζεοιείξ κα‘ ζαζ ιζα ιένα γςκηακυξ υπζ αέααζα πςνίξ κα θοπάζαζ ιζα ιένα πμο βεκκήεδηεξ *** [217]
ηίπμηα ιδδαιζκυ δεκ εα‘ πε οπάνλεζ βζα ημ ηίπμηα ηυζμ οπανηηυ ηίπμηα ιδδαιζκυ *** αήια ημ αήια πμοεεκά ηακέκαξ ιυκμξ δεκ λένεζ πχξ ιζηνά αήιαηα πμοεεκά επίιμκα. *** Βίιαζ αοηή δ νμή ηδξ άιιμο πμο βθζζηνάεζ ακάιεζα ζημ αυηζαθμ ηαζ ζημκ αιιυθμθμ δ ηαθμηαζνζκή ανμπή πέθηεζ πάκς ζηδ γςή ιμο πάκς ζ' ειέκα δ γςή ιμο πμο ιμο λεθεφβεζ ιε ηαηαδζχηεζ ηαζ εα ζαήζεζ ηδ ιένα πμο άνπζζε αβαπδιέκδ ζηζβιή ζε αθέπς ιέζα ζ' αοηυ ημ παναπέηαζια ηδξ μιίπθδξ πμο πάκεηαζ υπμο δε εα 'πς πανά κα παηήζς ζ' αοηά ηα ιαηνζά ηζκμφιεκα ηαηχθθζα ηαζ εα γήζς υζμ κ' ακμζβμηθείζεζ ιζα πυνηα άκνπει Μπέθεη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Ώίιιηνο)
[218]
Ο Μπξέληαλ Μπήαλ (Brendan Behan, 1923-1964) ήηαλ Ιριαλδός πνηεηήο, κπζηζηνξηνγξάθνο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη δηεγεκαηνγξάθνο, πνπ έγξαςε ζηα Αγγιηθά θαη ζηα Ηξιαλδηθά.
Ύγία Γξαθή Αζααάγεζξ ηδκ Ώβία Γναθή, πνοζέξ ζεθίδεξ. Αζααάγεζξ θυβζα ςναία πμο ιζθάκ βζα αβάπδ. Αζααάγεζξ ηαζ βζα ημκ Πθάηςκα, υθμοξ ημοξ ζμθμφξ πμο θεκ βζα εθπίδα, βζα πανά, βζα αβάπδ, βζα εζνήκδ. Μα αοηά θές ζακ ακυδηα ηα κζχεεζ μ κμοξ, ζα κα θέκε βζα θεπνμφξ ή βζα κενάζδεξ. Ώθθά ημ λένεζξ υηακ άκενςπμ πνεζαζηείξ, πςξ ζακ ημκ εαοηυ ζμο εζέ δε ζ‘ αβαπάεζ ηακείξ. Βπάζπζζα ηζ εβχ κα βίκς ηάπμζμξ. ηα δεηαηνία δμφθερα ηαθά ζημ ηναι, ια ηζ ακ δεκ έβζκα βζαηνυξ, ζηναηζςηζηυξ, ημκ ααζζθζά ημκ οπδνέηδζα πζζηά, πμηέ ζημοξ παθεπμφξ ηαζνμφξ δεκ πνυδςζα. Οφηε υηακ μζ Άββθμζ ηα ‗ηακακ ζιπανάθζα εδχ. Κζ υηακ βίκαιε, βίκαιε ακελάνηδημζ ήιμοκ κμιζιυθνςκ, ια ζακ ημκ εαοηυ ζμο εζέ δε ζ‘ αβαπάεζ ηακείξ. Πνάβιαηζ ημοξ ιζηνμφξ ειάξ ηδξ ιεζαίαξ ηάλεςξ ιαξ θένκμοκ βφνς ζακ ηαθέδεξ ζ‘ αβνοπκία, μζ οπάθθδθμζ ιαξ έπμοκ ζακ βασδμφνζα ζηδ ζεζνά, ιαξ ημνμσδεφεζ μ υπθμξ υηακ πνμζπαεμφιε κα `πμοιε ηνυπμοξ, κα ιζθάιε ηαεανεφμοζα. Έηζζ μφηε ζφθθμβμ έπμοιε ηαζ είκαζ κα ιαξ ηθαζξ. Μα ιυκμ ημφημ λένμοιε ηαθά ηαζ ειείξ, πςξ ζακ ημκ εαοηυ ζμο εζέ δε ζ‘ αβαπάεζ ηακείξ. Μπξέληαλ Μπήαλ (κεηάθξαζε: Ώαζίιεο Ρψηαο)
[219]
Ο Όζθαξ Οπάηιλη (Oscar Wilde, 1854-1900), ήηαλ Ηξιαλδόο ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, πεδνγξάθνο θαη πνηεηήο, απφ ηνπο πην δεκνθηιείο θαη αλαγλψζηκνπο αγγιφθσλνπο ζπγγξαθείο ηεο βηθησξηαλήο επνρήο θαη κεηέπεηηα.
Αλδπκίσλ Οζ ιδθζέξ είκαζ θμνηςιέκεξ πνοζάθζ ηαζ ηα πμοθζά ηεθαδδμφκ ζηδκ Ώνηαδία ηα πνυααηα λαπθςιέκα ζηδ ιάκηνα αεθάγμοκ, ηα αβνζμηάηζζηα πμνμπδδμφκ ζηδκ πεδζάδα. Υηεξ ιμο ιανηφνδζε ηδκ αβάπδ ημο, ημ λένς πςξ ημκηά ιμο εα βονίζεζ. εθήκδ πμο ακαηέθθεζξ! Κονά εθήκδ! Φφθαηαξ ημο αβαπδιέκμο ιμο κα βίκεζξ, δεκ ιπμνεί, ημκ λένεζξ ηαθά, βζαηί θμνεί πμνθονά παπμφηζζα, δεκ ιπμνεί κα ιδκ λένεζξ ημκ αβαπδιέκμ ιμο, βζαηί ηναηάεζ νααδί αμζημφ ηζ είκαζ ηνοθενυξ ζακ πενζζηένζ ηζ έπεζ ηαζηακά ιαθθζά. ………………………………………………… εθήκδ πμο ακέηεζθεξ! Άβζα εθήκδ! ζηάζμο ζηδκ ημνοθή ημο Βθζηχκα. Καζ ηδκ ηαθή ιμο αβάπδ ακ δεζξ, Ώπ! ακ δεζξ ηα πμνθονά παπμφηζζα, ημ θμοκημοηέκζμ νααδί, ημο αβμνζμφ ηα ηαζηακά ιαθθζά, ηδκ ηοθζβιέκδ ζημ ιπνάηζμ ημο πνμαζά, πεξ ημο πςξ πενζιέκς εηεί πμο ηα ζπανηά θεββμαμθμφκ ιεξ ζημκ αβνυ. Δ δνμζζά έπεζε ηνφα ηζ ακαηνζπζαζηζηή, ηα πμοθζά δεκ ηναβμοδάκε πζα ζηδκ Ώνηαδία, μζ ιζηνμί θαφκμζ εβηαηέθεζρακ ημοξ θυθμοξ, μ ημοναζιέκμξ αζθυδεθμξ ηθείκεζ ηζξ πνοζςιέκεξ πυνηεξ ημο ηαζ μ αβαπδιέκμξ ιμο δεκ βφνζζε ημκηά ιμο αηυια. Φεφηνα εθήκδ! Πθακεφηνα! Υθςιή εθήκδ! πμφ πήβε μ ηαθυξ ιμο; Πμφ είκαζ ηα ηαηαηυηηζκα πείθδ, ημ νααδί ημο αμζημφ, ηα πμνθονά παπμφηζζα; [220]
Γζαηί απθχκεζξ αοηή ηδκ αζδιέκζα ζηεπή, βζαηί θμνάξ αοηυ ημ πέπθμ μιίπθδξ; Ώπ! εζφ ηνφαεζξ ημκ ιζηνυ ιμο Βκδοιίςκα, Βζφ ηνφαεζξ ηα πείθδ πμο εέθς κα θζθήζς! Ίζθαξ Οπάηιλη (κεηάθξαζε Αηξήλε Ώξεο)
Ο Κχξηνο Κζ υηακ έπεζε ημ ζημηάδζ ζηδ πχνα, μ Εςζήθ απυ ηδκ Ώνζιαεαία άκαρε έκα δαδί απυ πεοηυλοθμ ηαζ ηαηέαδηε απυ ημ θυθμ ζηδκ ημζθάδα. Γζαηί είπε ζπίηζ ημο δμοθεζά πμθθή. Καζ βμκαηίγμκηαξ ζημοξ πονυθζεμοξ ηδξ ημζθάδαξ ηδξ εβηαηάθεζρδξ, είδε έκα βοικυ κέμ κα ηθαίεζ. Σα ιαθθζά ημο είπακ ημ πνχια ημο ιεθζμφ, ημ ημνιί ημο έιμζαγε ιε άζπνμ θμοθμφδζ ηζ υιςξ ήηακ θααςιέκμ απυ η‘ αβηάεζα ηζ είπε νζβιέκεξ ζηάπηεξ ζηα ιαθθζά ημο βζα ζηέιια. Κζ αοηυξ πμο είπε ηνακυ πθμφημ, είπε ζημ βοικυ κέμ πμο έηθαζβε: «Αεκ απμνχ βζα ημ ιεβάθμ ζμο πυκμ, βζαηί ζίβμονα εηείκμξ ήηακ δίηαζμξ άκηναξ». Κζ μ κέμξ απάκηδζε: «Αεκ είκαζ βζ‘ Ώοηυκ πμο ηθαίς, αθθά βζα ιέκα. Κζ εβχ έηακα ημ κενυ ηναζί, ηζ εβχ βζάηνερα ημ θεπνυ ηζ εβχ έδςζα θςξ ζημκ ηοθθυ. Πενπάηδζα πάκς ζηα κενά ηζ έαβαθα ηα δαζιυκζα απυ ημοξ εκμίημοξ ηςκ ηάθςκ. Σάζζα ημοξ πεζκαζιέκμοξ ζηδκ ένδιμ ηζ ακάζηδζα κεηνμφξ απ‘ ηα ζηεκά ημοξ ικήιαηα ηαζ, ιε πνμζηαβή ιμο ιπνμξ ζε ιεβάθμ ακενχπζκμ πθήεμξ, ιζα άβμκδ ζοηζά ηάνπζζε. Έηακα υζα έηακε ηζ αοηυξ. Κζ αηυια δεκ ιε ζηαφνςζακ». Ίζθαξ Οπάηιλη (κεηάθξαζε Αηξήλε Ώξεο)
[221]
·λα φξακα Αομ ααζζθζάδεξ ηζ έκαξ πμο έζηεηε ιμκάπμξ πςνίξ ζηεθάκζ δάθκδξ ζημ ηεθάθζ, ιε θοπδιέκα ιάηζα, ααζακζζιέκα απμζηαιέκα απυ ημκ αδζάημπμ ενήκμ βζα αιάνηδια πμο ηακεκυξ εφιαημξ ημ ιμοβηνδηυ δεκ ελαβκίγεζ, ιε ιαηνφ, βθοηυ ζηυια ηασζιέκμ δάηνοα ηαζ θζθζά, κηοιέκμξ θμνεζζά ιαφνδ ηαζ ηυηηζκδ, ηαζ ζηα πυδζα ημο ιζα ζπαζιέκδ πέηνα είδα, ηαζ ηνίκα κα θοηνχκμοκ ςξ ηα βυκαηά ημο ζακ πενζζηένζα. Καζ ιυθζξ ηα είδα δ ηανδζά ιμο θθμβίζηδηε ηαζ θχκαλα ζηδκ ΐεαηνίηδ: «Ώοημί πμζμζ είκαζ;» ηζ εηείκδ πμο βκχνζγε ημ μκυιαηα ηαθά, απάκηδζε, «Πνχημξ μ Ώζζπφθμξ, δεφηενμξ μ μθμηθήξ ηαζ ηεθεοηαίμξ (ηζ πείιαννμξ δάηνοα) μ Βονζπίδδξ)». Ίζθαξ Οπάηιλη (κεηάθξαζε Αηξήλε Ώξεο)
Αιιάο ακ ημ γαθείνζ ήηακ ηδξ εάθαζζαξ ημ πνχια ηζ έιμζαγε μπάθζμ πονςιέκμ η' μονακμφ ημ δχια. δηχζαιε πακζά ... Καζ πνίιμ θφζαβε η' αβένζ, ζηζξ ακαημθζηέξ βαθάγζεξ πχνεξ κα ιαξ θένεζ. Ώπ' ηδκ μθυνεδ πθχνδ, αζαζηζηυ ημ αθέιια ηδ Γάηοκεμ αβκακηεφεζ, ημ ηάεε ηδξ νέια ηαζ ημ ηάεε θζμζηάζζ, ηδξ Εεάηδξ η' αηνμεαθάζζζ, ημο Λφηαζμο ηα ημνθμαμφκζα πζμκζζιέκα, ηδξ Ώνηαδίαξ ηα αμοκά ι' ακεμφξ ζπανιέκα. Κακείξ άθθμξ ήπμξ ηδ ζζςπή δεκ ηανάγεζ, πανά ημ πακί πμο ζημ ηαηάνηζ παθθάγεζ, ημ κενυ πμο ζηα πθάβζα ημο πθμίμο θθμζζαίγεζ ηαζ βέθζμ ημνζηζζχκ πμο ζηδκ πνφικδ ακαανφγεζ. Σδκ χνα πμο άνπζγε κα θθέβεηαζ δ Αφζδ ηζ ήθζμξ πμνθονυξ ζηα κενά είπε ηαείζεζ, ηδ βδ ηδξ Βθθάδαξ είπα ηέθμξ παηήζεζ. Ίζθαξ Οπάηιλη (κεηάθξαζε: ηάζεο πειησηφπνπινο)
[222]
Ο Γθάκπξηει Ρόδελζηνθ (Gabriel Rosenstock) γελλήζεθε ην 1949. Δίλαη Ιριαλδός ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξαζηήο. Γξάθεη ηα έξγα θαη ηηο κεηαθξάζεηο ηνπ ζηελ ηξιαλδηθή γιψζζα.
Θεζζαινλίθε 1. Θεζζαθμκίηδ – ανπή είζαζ ή ηέθμξ; - απάκηδζέ ιμο! 2. Θεζζαθμκίηδ – βζαηί βθάνμζ ζηα κενά έβζκακ ιαφνμζ; 3. Θεζζαθμκίηδ – πυζμοξ ημιήηεξ είδεξ μονά μονακμφ 4. Θεζζαθμκίηδ … ζφκκεθα, αιέηνδηα κα ζ‘ αβηαθζάγμοκ 5. Θεζζαθμκίηδ – ηδξ πμίδζδξ ένπμκηαζ ποβμθαιπίδεξ 6. Θεζζαθμκίηδ – αμοηάκε ζηα κενά ζμο βθάνμζ ηδξ ζζςπήξ 7. Θεζζαθμκίηδ, πυζμ ιαηνζά, πμθφ ιαηνζά ιμο είζαζ 8. Θεζζαθμκίηδ – υθμζ ιαγί αξ πζμφιε απεθπζζιέκα 9. Θεζζαθμκίηδ – ζθονδθαηείξ ηζξ θέλεζξ, ακεθέδηα 10. Θεζζαθμκίηδ – μονάκζα δ ηανδζά ιμο ζε εοπανζζηεί! 11. Θεζζαθμκίηδ – πμθφ ακανςηζέιαζ – άναβε οπάνπεζξ;
[223]
12. Θεζζαθμκίηδ – ανζζηυιαζηε ζηδξ κφπηαξ ηζξ ακαθαιπέξ 13. Θεζζαθμκίηδ – βζα πάκηα ηδκ ροπή ιμο ιαφνζζεξ ζημ θςξ 14. Θεζζαθμκίηδ – αογακηζκά ιμο υθα ιοζηζηά ζημ θςξ! 15. Θεζζαθμκίηδ – πμζμκ δέπηδηεξ απυρε πνζκ απυ ιέκα; 16. Θεζζαθμκίηδ αζήιζ ζηα κενά ζμο – υθα ζημοξ Ρμιά 17. Θεζζαθμκίηδ – ηνφαεηαζ απυρε αζδήιςκ δ ζεθήκδ 18. Θεζζαθμκίηδ – εοιάζαζ ακυδημοξ θακηάνμοξ Ενθακδμφξ; 19. Θεζζαθμκίηδ – πενκά ηνεθυ ημ πθμίμ πςνίξ ειέκα 20. Θεζζαθμκίηδ – απ‘ ηδ ζηέρδ πζμ ααεζά απυ ηζξ θέλεζξ 21. Θεζζαθμκίηδ – ηζξ ζηέρεζξ αβηαθζάγμοκ κενά ζμο ιαφνα 22. Θεζζαθμκίηδ – ρίεονμξ παθζυξ – μζ μνίγμκηεξ ζαήκμοκ 23. Θεζζαθμκίηδ ιαφνα ηα κενά – πμζα αοβή ιαξ πενζιέκεζ; 24. Θεζζαθμκίηδ πχξ κα ιπμνέζς ημ ακηίμ κα ζμο πς; Γθάκπξηει Ρφδελζηνθ (κεηάθξαζε: άξα Θειπθνχ)
[224]
Ο Ιριαλδός πνηεηήο Κέβηλ Υίγθηλο (Kevin Higgins) γελλήζεθε ην 1967 ζην Λνλδίλν.
Σν Μάληξα ηεο Ληηφηεηαο θα πνέπεζ κα ιπμοκ ζημ ηναπέγζ δ εκεκδκηαεπηάπνμκδ βζαβζά ζμο δεκ είκαζ πθέμκ μζημκμιζηά απμδμηζηή, εα είπε υθεθμξ ακ ηδκ έθενκακ ηαηαπνυζςπμ ιε ηακέκα πμκυροπμ ιπαζημφκζ ημο ιπέζγιπμθ. Σα κμφιενα ιζθάκε ιυκα ημοξ ηαζ εα ‗πμοκ πεζνμηενεφζεζ ςξ ημ πνςί. Ο παναπθδβζηυξ ζηδκ ελςθνεκζηά αηνζαή ακαπδνζηή ημο ηανέηθα ακαβηαζηζηά εα ένπεζ, υπςξ ημ εέθδζε μ Θευξ. Ονίζηε ηα κμφιενα πμο δεκ ζηαιαημφκ κα ιζθάκε ιυκα ημοξ, αοηυ είκαζ ημ ηναπέγζ πμο πάκς εα ηα αάθμοιε υθα. Υεεξ ημ υκμιά ιμο ήηακ Πνμζςνζκή Φμνμθμβζηή Πνμζανιμβή. ήιενα, ημ έκημιμ ζημ ναδζυθςκμ ιε απμηαθεί ημ Ώκαπυθεοηημ. ηακ μ μζημκμιμθυβμξ ζδηχκεζ ημ πένζ, πνυζελε ιδκ αήλεζξ. θα είκαζ πάκς ζημ ηναπέγζ ηαζ ημ ηναπέγζ είκαζ ημφηζζημ. Θα ζμο ‘ζηεθκα ιαλζθάνζ κα ημ ηναηήζεζξ βενά πάκς ζημ πνυζςπμ ημο παζδζμφ ιέπνζ κα ζηαιαηήζμοκ μζ ηθςηζζέξ, ιε ηζξ ζδιενζκέξ ηζιέξ υιςξ ιαλζθάνζ δεκ έπεζ. Βίιαζ ημ αδζακυδημ υιςξ εζφ εα ιε δζακμδεείξ. ημφιπςζε ημ ζηυια ηδξ ιε πμηδνυπακα, πάηδζε ηάης βενά ημ παθζυ ζμο ιμοπθζαζιέκμ αδζάανμπμ χζπμο κα ιδκ έπεζ άθθδ ακάζα. Ώφνζμ εα ιε λένεηε ςξ Σεηναεηέξ Παηέημ ηαεενμπμίδζδξ. Κθείζε ηδ βάηα ζημ θμφνκμ ηαζ ρήζε ηδκ ζημοξ δζαηυζμοξ ααειμφξ ηεθζίμο. Αέζε ηδκ ηεθεοηαία ζμο πθαζηζηή ζαημφθα βφνς απυ ημ ηεθάθζ ζμο. Σα κμφιενα ιζθάκε ιυκα ημοξ ηαζ ηναπέγζ δεκ οπάνπεζ. Kέβηλ Υίγθηλο (Μεηάθξαζε: Λίλα ηπηηάλνπ)
[225]
Ο έηκνπο Υίλη (Seamus Heany, 1939-2013) είλαη Ηξιαλδόο πνηεηήο θαη ηηκήζεθε κε ην βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας ην 1995.
Πξνζσπηθφο Αιηθψλαο ηακ ήιμοκ παζδί, ηίπμηε δεκ ιπμνμφζε κα ιε ηναηήζεζ ιαηνζά απ‘ ηα πδβάδζα ηζ απ‘ ηζξ παθζέξ ακηθίεξ, ημοξ ημοαάδεξ ηαζ ηα ζονιαηυζπμζκα. Με ηνααμφζε δ πηχζδ ημο ημοαά ζημ ιαφνμ ζημηάδζ, μ παβζδεοιέκμξ μονακυξ, μζ ιονςδζέξ ηςκ κενυπμνηςκ, ηςκ ιοηήηςκ ηαζ ηςκ οβνχκ ανφςκ. Κάπμηε, ζ‘ έκα πδβάδζ αοθήξ πηζζιέκμ ιε ημφαθα, ιε ηαπάηζ ζάπζμ, απμθάιαακα ηδκ εεαιαηζηή ηαηαηνήικζζδ ημο ημοαά πμο θαζκυηακ ηα πέθηεζ ηαηαηυνοθα, αημθμοεμφιεκμξ απ‘ ημ ζπμζκί, ηυζμ ααεζά, πμο δεκ θαζκυηακ πζα δ ακηακάηθαζδ η‘ μονακμφ. Ήηακ αηυια έκα άθθμ πδβάδζ, νδπυ, πηζζιέκμ ιε θεοηή πέηνα, πμο έιμζαγε ζακ πθμφζζμ εκοδνείμ, ιε ημ ζηδεαίμ ημο πμνηανζαζιέκμ. Κζ εκχ ημ ηαεάνζγα ηνααχκηαξ ηα ιαηνυνζγα γζγάκζά ημο έαθεπα έκα θεοηυ πνυζςπμ κα αζςνείηαζ ζημ αοευ ημο. Άθθα πδβάδζα ιμο πάνζγακ δπχ, ιμο ‗ζηεθκακ πίζς ηα δζηά ιμο θυβζα ηαεάνζα ζακ βθοηζά ιμοζζηή. Κζ αηυια έκα απ‘ αοηά ήηακ ηνμιαπηζηυ, βζαηί εηεί, ακάιεζα ζηζξ θηένεξ ηαζ ηα ρδθά πεθζδμκυπμνηα, έκαξ ανμοναίμξ παζημφηζγε ηδκ κενέκζα ακηακάηθαζή ιμο. Σχνα, ζηαθίγμκηαξ ζηζξ νίγεξ ιε ηα πένζα αμοηδβιέκα ζηδ βθμζχδδ θάζπδ, ημζηάγς ιε ιάηζ Νάνηζζζμο, ηάπμζα πδβή πνμζπαεχκηαξ κα ηναηήζς ηδκ εκήθζηδ αλζμπνέπεζά ιμο. Μυκμ ιε ηδκ δπχ ημο ζηυημοξ, ιπμνχ πζα κα δς ηδκ ακηακάηθαζή ιμο. έηκνπο Υίλη
(Μεηάθξαζε: . .)
[226]
Ώνξξάο Βπέζηνερα ζε ιαηνφ βζαθυ, ζημ ζθονδθαηδιέκμ πέηαθμ ημο ηυθπμο, ηαζ ανήηα ιυκμ ηζξ ημζιζηέξ ελμοζίεξ ημο Ώηθακηζημφ κα ανμκηάκε. Ώρήθδζα ηζξ άπανεξ - πνμζηθήζεζξ ηδξ Εζθακδίαξ, ηζξ αλζμθφπδηεξ απμζηίεξ ηδξ Γνμζθακδίαξ ηαζ λαθκζηά αοημί μζ ιοεζημί ηαηαπηδηέξ, αοημί πμο ηείκηαζ ζημ νηκετ ηαζ ζημ Αμοαθίκμ ηαζ ιεηνζμφκηαζ ιε ηα ιαηνζά ζπαεζά πμο ζημονζάγμοκ δίπθα ημοξ, αοημί ιέζα ζηδ ζηένεδ - βαζηένα ηςκ πέηνζκςκ πθμίςκ, αοημί πμο απμδεηαηζζιέκμζ θαιπμημπμφκ ακάιεζα ζηα αυηζαθα, ζηα νοάηζα ηςκ θζςιέκςκ πάβςκ έβζκακ θςκέξ απ‘ ημκ ςηεακυ ημοθέξ πμο ιε πνμεζδμπμζμφκ, ορχκμκηακ λακά ζηδκ Ώπμηάθορδ ηδξ αίαξ. Σμο ιαηνμοθμφ ηανααζμφ δ πθέμοζα βθχζζα πμνμπδδχκηαξ ζηα ηφιαηα πνμθήηερε ημ πανεθευκ — έθεβε βζα ημκ Θμν ηαζ πςξ ημ ζθονί ημο ζθφνζγε πάκς απυ βεςβναθίεξ ηαζ ειπυνζα, ανβυζηνμθα γεοβανχιαηα ηζ εηδζηήζεζξ, ιίζδ ηαζ πζζχπθαηα ιαπαζνχιαηα ζηδ αμοθή ημο πάβμο, ρέιαηα ηαζ βοκαίηεξ, ελάκηθδζδ πμο ηδ αάπηζζακ εζνήκδ, ικήιδ πμο επςάγεζ ημ ποιέκμ αίια. Έθεβε: «Ξάπθςζε ιεξ ζημ εδζαονμθοθάηζμ ηςκ θέλεςκ, ζηάθζζε ααεζά ημ έθζβια ηαζ ηδ ιανιανοβή - ημο αοθαηςιέκμο ζμο ιοαθμφ. Μέζα ζημ ζημηάδζ κα ζοκεέηεζξ. Να πνμζδμηάξ ημ αυνεζμ ζέθαξ ζε αηέθεζςηδ θεδθαζία αθθά ηακέκακ ηαηαζμκζζιυ θςηυξ. Κνάηα ημ ιάηζ ηαεανυ - ζακ θοζαθίδα πάβμο, ειπζζηέρμο ηδκ αίζεδζδ ηείκμο ημο αυθμο-εδζαονμφ πμο βκχνζζακ ηα πένζα ζμο». έηκνπο Υίλη (Μεηάθξαζε: Καηεξίλα Ύγγειάθε-Ρνπθ
[227]
05.15. Ηζιαλδία
O Μαηίαο Γηόρνπκζνλ (Matthias Jochumsson, 1835-1920) είλαη έλα απφ ηνπ πην δεκνθηιείο Ιζιαλδούς ζπγγξαθείο θαη πνηεηέο. Ήηαλ επίζεο κεηαθξαζηήο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, δεκνζηνγξάθνο θαη εθδφηεο. Έγξαςε ην πνίεκα «Ο Θεφο ηεο παηξίδαο καο» πνπ είλαη ζήκεξα ν εζληθφο χκλνο ηεο Ηζιαλδίαο.
Ο Θεφο ηεο παηξίδαο καο Ο Θευξ ηδξ παηνίδαξ ιαξ! Ο Θευξ ηδξ παηνίδαξ ιαξ Λαηνεφμοιε ημ υκμιά ζμο, ημ πακέιμνθυ ζμο εαφια. Οζ ήθζμζ ηςκ μονακχκ ημζιμφκ ημ ζηέιια ζμο Με ηζξ θεβεχκεξ ηςκ αββέθςκ ζμο ζημ πέναζια ηςκ αζχκςκ! Μαγί ζμο ηάεε ιένα αλίγεζ πίθζα πνυκζα. Κάεε πζθζεηία ζμο είκαζ ιζα ιένα ιυθζξ. Σμ θμοθμφδζ ηδξ αζςκζυηδηαξ, απμεέηεζ ηαπεζκά ημ δάηνο ημο, ςξ θυνμ ηζιήξ βζα ζέκα Υζθζυπνμκδ Εζθακδία! Σμ θμοθμφδζ ηδξ αζςκζυηδηαξ, απμεέηεζ ηαπεζκά ημ δάηνο ημο, ςξ θυνμ ηζιήξ βζα ζέκα Μαηίαο Γηφρνπκζνλ (κεηάθξαζε απφ ηα αγγιηθά: . .
[228]
05.16. Ηζπαλία Ζ Άλλα Αγθηιάξ Ακάη (Aguilar Amat, Anna) γελλήζεθε ην 1962 ζηε Βαξθειψλε. Γξάθεη πνίεζε, εθδίδεη βηβιία θαη δηδάζθεη ινγνηερλία ζην παλεπηζηήκην
Σν έιαην Βίζαζ εοάθςηδ. Σμ έθαημ πμο γεζ ζημ ιπαθηυκζ. Σμ ζηέιια ζμο ζ' ελακαβηάγεζ κα εοιδεείξ ηδκ επενζηή ακςκοιία ηςκ πνάζζκςκ εηηάζεςκ. Κζ δ πανμδζηή δυλα ηςκ ακυδηςκ πνζζημοβεκκζάηζηςκ θχηςκ πμο μζ οπενθίαθμζ αβνζυημπμζ ηυζμ οπμημκζηά εοεφιδζακ, ιε ηδκ επζεοιία ηαζ ιζα βεφζδ αιανηίαξ πμο πανέιεζκε. Πμζμξ λένεζ ακ δ ανμπή πέθηεζ επεζδή εέθεζξ κα ηθάρεζξ, επεζδή ημ ηθίια ηαζ δ αβάπδ ιπμνεί ηάθθζζηα κα ακήημοκ ζημ ίδζμ πνάβια. Μένμξ ημο ίδζμο βνίθμο απυ ζφκκεθα πμο αβςκίγμκηαζ ηαζ ζηνμαζθίγμκηαζ απυ ημ έκα θεοηυ αμοκυ ζημ άθθμ, αηονχκμκηαξ ηδ δμοθεζά πμο έπμοκ ηάκεζ. Μένμξ ημο απκμφ ημπίμο γςβναθζζιέκμο ιε κενμιπμβζέξ απυ ημ παζδί πμο θακηαγυιαζηε πςξ ηάπμηε ήιαζηακ. Κζ ακ ηθαζξ ηχνα δεκ είκαζ επεζδή πέθημοκ άθεμκεξ μζ πμκηνέξ ζηάθεξ ηαθμηαζνζκήξ ανμπήξ πμο παναζένκμοκ υθα ηα πνχιαηα, αθθά βζα ημ υκεζνμ πμο έπαζεξ: μκεζνεφηδηεξ πςξ έανεπε. Κζ επεζδή, πανά ηδ εέθδζή ζμο, εοπανζζηείξ ηδ γςή. Άλλα Ύγθηιάξ Ύκάη (κεηάθξαζε: Ώαζίιεο Μαλνπζάθεο)
[229]
Ο Βηζέληε Αιεράληξε (Vicente Cirilo Aleixandre, 1898-1984) απφ ηε εβίιιε ήηαλ Ιζπαλός πνηεηήο. Σηκήζεθε κε ην βξαβείν Νόκπει Λογοηετλίας 1977.
Ύγαπηφληνπζαλ Ώβαπζυκημοζακ. Πάζπζγακ ζημ θςξ, πείθδ ιπθάαα ηαηά ημ λδιένςια, πείθδ πμο αβαίκμοκ απυ ιζα κφπηα ζηθδνή, πείθδ ιζζάκμζπηα, αίια. Ώίια; Πμφ; Ώβαπζυκημοζακ ζε ζηνχια πθεμφιεκμ, ιζζυ κφπηα, ιζζυ θςξ. Ώβαπζυκημοζακ υπςξ ηα θμοθμφδζα ηαζ ηα αβηάεζα ηα ααεζά, ζ‘ εηείκμ ημ ιπμοιπμφηζ ηδξ αβάπδξ ζε ηίηνζκμ ηαζκμφνβζμ, υηακ ηα πνυζςπα βονίγμοκ ιεθαβπμθζηά, θεββανμηνυπζα πμο ι‘ εηείκμ ημ θζθί βοαθίγμοκ. Ώβαπζυκημοζακ ηδ κφπηα, ηαεχξ ηα ζηοθζά ζηα αάεδ αθοπημφκ ηάης απ‘ ηδ βδ ηαζ μζ ημζθάδεξ ηεκηχκμκηαζ ζακ νάπεξ ανπασηέξ πμο ακαηαζκζζιέκεξ αζζεάκμκηαζ -πάδζ, ιεηάλζ, πένζ, θεββάνζ πμο θηάκεζ ηζ αββίγεζ. Ώβαπζυκημοζακ απ‘ αβάπδ ζημ πείθμξ ημο λδιενχιαημξ, ακάιεζα ζηζξ ζηθδνέξ πέηνεξ ηζξ ηθεζζηέξ ηδξ κφπηαξ, ζηθδνέξ ζακ ηα ζχιαηα, παβςιέκα απ‘ ηζξ χνεξ, ζηθδνέξ ζακ ηα θζθζά απυ δυκηζ ζε δυκηζ ιμκάπμ. Ώβαπζυκημοζακ ηδ ιένα, παναθία πμο μθμέκα επεηηείκεηαζ, ηφιαηα πμο, θηάκμκηαξ ζηα πυδζα, πασδεφμοκ ηα ανφα, ζχιαηα πμο ζδηχκμκηαζ απ‘ ηδ βδ ηαζ αζςνμφιεκα… Ώβαπζυκημοζακ ηδ ιένα, πάκς ζηδ εάθαζζα, ηάης απ‘ ημκ μονακυ. Μεζδιένζ απυθοημ, αβαπζυκημοζακ ηυζμ ιυκμζ ηζ μζηείμζ, εάθαζζα άθηαζηδ ηαζ κέα, αζζεακηζηυηδηα δζάζπανηδ, ιμκαλζά ημο έιροπμο, μνίγμκηεξ απυιαηνμζ πθεβιέκμζ ζακ ζχιαηα ιμκαπζηά πμο ηναβμοδμφκ. Μεξ ζηδκ αβάπδ. Ώβαπζυκημοζακ ζακ θςηεζκή ζεθήκδ, ζακ αοηή ηδ εάθαζζα ηδ ζηνμββοθή πμο πενζννέεζ αοηυ ημ [230]
πνυζςπμ, βθοηζά έηθεζρδ κενμφ, ιάβμοθμ ζηζαζιέκμ, υπμο ηα ράνζα ηα ενοενά πάκε ηζ ένπμκηαζ δίπςξ ιμοζζηή. Μένα, κφπηα, δεζθζκά, λδιενχιαηα, πχνμζ, ηφιαηα κέα, παθζά, θεοβαθέα, αέκαα, είηε εάθαζζα είηε βδ, πθεμφιεκμ, ζηνχια, θηενυ, ηνφζηαθθμ, ιέηαθθμ, ιμοζζηή, πείθδ, ζζςπή, αθάζηδζδ, ηυζιμξ, βαθήκδ, δ ιμνθή ημοξ. Ώβαπζυκημοζακ. Να ημ λένεηε. Ώηζέληε Ύιεράληξε (Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε)
Θεά ηδκ ηίβνδ λαπθςιέκδ, δ ηυιδ ηδξ ημζιάηαζ. Κμζηάληε ηδ ιμνθή ηδξ ζε δένια ςναίμ πάκς ηαζ ήνειμ ακαζαίκεζ. Πμζμξ ημ ιπμνεί, πμζμξ ηάπα ηα πείθδ ημο κα αάθεζ ζημ θςξ ηδξ ηφπδξ πάκς πμο –εείμ, θεξ– ημζιάηαζ Κμζηάληε: Πυζμ ιυκδ! Σζ ηέθεζα! Σάπα απηή ‘καζ; Θεία ζπεδυκ, ημ ζηήεμξ ακάθαθνμ ακεααίκεζ, αοείγεηαζ, ζηεκάγεζ ζακ ηδκ αβάπδ. Δ ηίβνδ πενήθακα ηδκ θένεζ ςζάκ ηδκ Τνηακία, πμο δζάθακδ επζπθέεζ, βοική, πμηέ δμζιέκδ. Θκδημί εζείξ! Πμηέ ζαξ. Γοική, πμηέ δζηή ζαξ. ημ πφνζκμ ημ δένια Αείηε ηδκ: ιζα εεά! Ώηζέληε Ύιεράληξε (Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε) [231]
Ο Ραθαέι Αικπέξηη (Rafael Alberti, 1902-99) απφ ην Κάδημ ήηαλ Ηζπαλός πνηεηήο, κέινο ηεο ηζπαληθήο Γενιάρ ηος ΄27. ληαο δεκνθξαηηθφο, έθπγε απφ ηελ Ηζπαλία κεηά ηελ επηθξάηεζε ηνπ Φξάλθν θαη γχξηζε πίζσ κφιηο ην 1977.
Σξεηο αλακλήζεηο απ’ ηνλ νπξαλφ Αεκ είπακ πνμκίζεζ αηυια ιήηε μ ανπάββεθμξ, ιήηε ημ νυδμ υθα ήηακ πνζκ απυ ημ αέθαζια, πνζκ απ‘ ημ ηθάια. ηακ ημ θςξ δεκ ήλενε ηαθά-ηαθά ακ δ εάθαζζα εα βεκκμφζε αβυνζ ή ημνίηζζ. ηακ μ άκειμξ μκεζνεουηακε ιαθθζά κα ηα πηεκίγεζ βανμφθαθθα ηαζ ιάβμοθα κα ηαηαηαίεζ δ θςηζά ηαζ ημ κενυ κα λεδζράεζ απυ δομ πείθδ νάεοια. θα ήηακ πνζκ απυ ημ ημνιί ηαζ η‘ υκμια, πνζκ απυ ημ πνυκμ. Λμζπυκ, εοιάιαζ ιζα θμνά ζημκ μονακυ… …………………………………………………………… Σα ααθξ η‘ μονακμφ δεκ είπακ αηυια αννααςκζάζεζ ημ βζαζειί ηαζ ημ πζυκζ, δεκ είπακ μζ άκειμζ ζοθθμβζζηεί ηδκ πζεακή ιμοζζηή ηςκ ιαθθζχκ ζμο, μφηε ηζ μ ααζζθζάξ είπε πνμζηάλεζ κα εκηαθζαζηεί ζ‘ έκα αζαθίμ δ αζμθέηα. πζ. Ήηακ μ ηαζνυξ πμο ηαλίδεοε ημ πεθζδυκζ πςνίξ ηα ανπζηά ιαξ ζημ νάιθμξ ημο. Πμο μζ ηαιπακέθεξ ηαζ μζ ηθζιαηίδεξ ιαναίκμκηακ δίπςξ ελχζηεξ ηζ άζηνα βζα κα ηανθςεμφκ. Ήηακ εηείκμξ μ ηαζνυξ πμο δεκ οπήνπε έκα άκεμξ βζα κα βείνεζ ημ ηεθάθζ ημο ζημκ χιμ εκυξ πμοθζμφ. Καζ ηυηε, πίζς απ‘ ηδ αεκηάθζα ζμο, ημ πνχημ ιαξ θεββάνζ. Ραθαέι Αικπέξηη (Απόδνζε: Σάθεο ηλόπνπινο)
[232]
O Μαλνπέι Αιηνιαγθνπίξε (Manuel Altolaguirre, 1905-59) απφ ηελ Μάιαγα, ήηαλ Ιζπαλός πνηεηήο θαη εθδφηεο
Φπγή ζηα ελδφηεξα Οζ ηεθεοηαίεξ θέλεζξ, μζ αδφκαηεξ, έπεζακ ζημο θαζιμφ ημο ηδ ααεζά πδβή, ιε ημ ενυζζια αοημφ πμο βζα πάκηα δναπεηεφεζ ζε έκακ ακαζηεκαβιυ αηένιμκμ. Μζα αζαζφκδ εζςηενζηή λεβφικςκε απυ γςή ημ ζαζηζζιέκμ εαννείξ πενίβναιιά ημο. ημ βεβμκυξ εβχ πανχκ. Αε ήηακ, πανά ζημ ηέκηνμ ηδξ ροπήξ, υπμο ζοκέπεζακ ημ ζηενκυ ημ νυδζζια ζηα ιάβμοθα ηαζ δ θάιρδ ζηα ιάηζα ημο δ ζηενκή. Σεθεοηαία πκμή. ημ ηναπέγζ απάκς, ηα ηνφζηαθθα ιε ηα βζκςιέκα θνμφηα, δ πθήνδξ ακηίεεζδ.
Φηιί Πυζμ ιυκδ θάκηαγεξ απυ ιέζα! ηα πείθδ ζμο ζακ λεπνυααθα, έκα ημφκεθ, απυ ημ αίια ηυηηζκμ, ζημηεζκυ ηαζ εθζιιέκμ, ςξ ηα έβηαηα ηδξ ροπήξ ζμο αοεζγυηακ. ακ ιπήηε ημ θζθί ιμο, δ εένιδ ηαζ ημ θςξ ημο ζηδκ λαθκζαζιέκδ ζάνηα ζμο νίβδ ηαζ ηαναπή βεκκμφζακ. Ώπυ ηδ ζηζβιή εηείκδ, ηα ιμκμπάηζα πμο μδδβμφκ ζηδκ ροπή ζμο ένδια δεκ ηα εεξ πζα κα ‘καζ. Πυζα αέθδ, πυζα ράνζα ηαζ πμοθζά, πυζα πάδζα ηαζ θζθζά! Μαλνπέι Ύιηνιαγθνπίξε (Μεη.: ·ι. ηαγθνπξάθε)
[233]
Ζ Μνληζεξάη Ακπειιό (Montserrat Abelló, 1918–2014) Καηαιαλή πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα..
' έλα θφζθηλν ' έκα ηυζηζκμ νίπκς θέλεζξ. Σζξ πζμ υιμνθεξ πμηέ δε εα ηζξ έπς. Γζα πάκηα παιέκεξ ιέζα ζηα θεπηά δίπηοα ηδξ γςήξ. Μαηνζά ζακ ιζα ηθςζηή, δ αεθυκα ιε αεθμκζά ηναπζά, ααέααζδ. Ράας κεηνέξ εθπίδεξ ζε πανάλεκμοξ ζάημοξ, θενςιέκμοξ, ζε ζπήιαηα επζιήηδ. Montserrat Abelló. Μεηάθξαζε: Μαξηάλλα Σδαλάθε
[234]
ήηαλ
Ο Υοζέ Άλτει Βαιέληε (José Ángel Valente, 1929-2000) ήηαλ Ιζπαλός πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξαζηήο.
Αζχ ην φξηφ κνπ γίλε Σμ ζχια ζμο ιπμνεί ηδ γςή ιμο κα βειίζεζ, υπςξ ιπμνεί ημ βέθζμ ζμο ημ ηείπμξ κα βηνειίζεζ ημ ιμοκηυ ηδξ θφπδξ. Μζα ζμο ηαζ ιυκμ θέλδ ζπάεζ ηδκ ηοθθή ηδ ιμκαλζά ζε ημιιάηζα πίθζα. ακ ημ αζηείνεοημ ζηυια ζμο ζημ δζηυ ιμο πθδζζάγεζξ, πίκς πςνίξ ζηαιαηδιυ ηζξ νίγεξ ηδξ φπανλήξ ιμο ηδξ ίδζαξ. Βζφ υιςξ αβκμείξ ημ πυζμ δ εββφηδηα ημο ζχιαηυξ ζμο γςή ιμο δίκεζ ή ημ πυζμ δ απυζηαζή ημο απυ ειέκα ημκ ίδζμ ιε ηνααά ηαζ ζηζά ιε ηάκεζ. Βζφ οπάνπεζξ, ακάθαθνδ ηαζ θςηεζκή, ςξ δάδα ηαζυιεκδ εκ ιέζς ημο ηυζιμο. Πμηέ ιδ θφβεζξ: Οζ ααεζέξ ηζκήζεζξ ηδξ φπανλήξ ζμο απανηίγμοκ ηδ ιυκδ κμιμηέθεζα βζα ‗ιέκα. οβηνάηδζέ ιε. Βζφ ημ υνζυ ιμο βίκε. Κζ εβχ, δ εζηυκα ημο εοηοπζζιέκμο εαοημφ ιμο, πμο εζφ ιμο ‗πεζξ πανίζεζ. Ο Υνζέ Άλρει Ώαιέληε (Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε)
[235]
Ο Γθαξζηιάζν ληε ια Βέγθα (Garcilaso de la Vega, 1501-36) ήηαλ Ηζπαλόο ζηξαηησηηθφο θαη πνηεηήο. Ήηαλ κεηαμχ απηψλ πνπ εηζήγαγαλ ηηο ηερληθέο ηεο Ηηαιηθήο Αλαγέλλεζεο ζηελ ηζπαληθή πνίεζε.
αιίζην ………………………………………… Δ βθοηζά ιζθζά ζμο ζε ηίκμξ αοηί αημφβεηαζ; Σα θςηεζκά ζμο ιάηζα πμζυκ ημζηάγμοκ; Με πμζμκ δίπςξ κηνμπή ιε άθθαλεξ; Σδ ναβζζιέκδ πίζηδ ζμο πμφ έπεζξ ζηδνίλεζ ηχνα; ε πμζμ θαζιυ, ζακ αθοζίδαξ ηνίημ, ηα δομ ζμο πένζα έπεζξ δειέκα; Αεκ οπάνπεζ ηανδζά κα ημ ακηέλεζ αηυια ηζ ακ είκαζ απυ πέηνα, Να αθέπεζ ημκ αβαπδιέκμ ιμο ηζζζυ, λενζγςιέκμ απυ ιέκα, ηαζ ημθθδιέκμ ζε άθθμκ ημίπμ, ηαζ ημ ηθήια ιμο ζε άθθδ θηεθζά πθεβιέκμ, πςνίξ κα θζχκεζ ιεξ ημ ηθάια χζπμο κα πάεζ ζημκ ηάθμ. Σνέπεηε αθφπδηα, δάηνοά ιμο ηνέπεηε. …………………………………………………
Σμ ηθάια ιμο ζοβηζκεί αηυια ηαζ ηζξ πέηνεξ, ηαζ ζπάεζ ηδ θοζζηή ζηθδνυηδηά ημοξ, ηα δέκηνα ιμζάγμοκ ζακ κα βένκμοκε ζημ πχια‘ ηα πμοθζά πμο ιε αημφκ, ζακ ηναβμοδάκε, ιε δζαθμνεηζηή θςκή ιε ζοθθοπμφκηαζ, ηαζ ζημ ηναβμφδζ ημοξ ημ εάκαηυ ιμο πνμθδηεφμοκ. Σ‘ αβνίιζα πμο πθαβζάγμοκ ημ ημοναζιέκμ ζχια ημοξ, αθήκμοκ ημ βαθδκειέκμ φπκμ, κ‘ αημφζμοκ ημ ενήκμ ιμο. ………………………………………
Γθαξζηιάζν ληε ια Ώέγθα (κεηάθξαζε: Ρήγαο Καππάηνο)
[236]
Ο Μηγθέι Δξλάληεζ (Miguel Hernández, 1910-42) γελλήζεθε ζηελ Οξηνπέια ηεο Ηζπαλίαο. Απηνδίδαθηνο, πέξαζε ηα παηδηθά ηνπ ρξφληα σο γηδνβνζθφο, δηαβάδνληαο ζηελ ηνπηθή βηβιηνζήθε. Ζ θνξχθσζε ηεο πνηεηηθήο ηνπ δξάζεο ζπκπίπηεη κε ηνλ ηζπαληθφ εκθχιην. Πέζαλε ην 1942 ζε θπιαθή ηνπ Φξάλθν.
Σν λαλνχξηζκα ησλ θξεκκπδηψλ Σμ ηνειιφδζ είκαζ πάπκδ ηθεζζηή ηαζ θηςπή. Πάπκδ βζα ηζξ διένεξ ζμο ηαζ ηζξ δζηέξ ιμο κφπηεξ. Πείκα ηαζ ηνειιφδζ, ιαφνμξ πάβμξ ηαζ πάπκδ ζηνμββοθή ηαζ ιεβάθδ. Μεξ ζηδκ ημφκζα ηδξ πείκαξ ημ ιςνυ ιμο ανζζηυηακ Με αίια απυ ηνειιφδζ ηνεθυηακ. Σμ δζηυ ζμο υιςξ αίια, απκζζιέκμ απυ γάπανδ, ηνειιφδζ ηαζ πείκα. Μεθαιρή ιζα βοκαίηα ζε ζεθήκδ δζαθφεηαζ πφκεηαζ ηθςζηή-ηθςζηή πάκς ζηδκ ημφκζα. Γέθα, ιςνυ ιμο, ηδ ζεθήκδ ζμο θένκς υηακ είκαζ ακάβηδ. Κμνοδαθθέ ημο ζπζηζμφ ιμο βέθαζε πμθφ. Βζκ‘ ημ βέθζμ ζηα ιάηζα ζμο ημ θςξ ημο ηυζιμο. Γέθαζέ ιμο ηυζμ πμο δ ροπή ιμο ζημ άημοζιά ζμο κα θηενμοβήζεζ ζημ δζάζηδια. [237]
Σμ βέθζμ ζμο ι' εθεοεενχκεζ ιμο αάγεζ θηενά. Μμκαλζέξ ιμο παίνκεζ θοθαηέξ ιμο λενζγχκεζ. ηυια πμο ίπηαηαζ, ηανδζά πμο ζηα πείθδ ζμο αβάγεζ αζηναπέξ. ……………………………. Ξφπκδζα απυ ημ κα 'ιαζ παζδί: πμηέ κα ιδκ λοπκήζεζξ. Θθζιιέκμ έπς ημ ζηυια: κα βεθάξ πάκημηε. Πάκηα ζηδκ ημφκζα οπεναζπίγμκηαξ ημ βέθζμ θηενυ ημ θηενυ. Να ' ζαζ απυ πηήζδ ηυζμ ρδθή, ηυζμ απθςιέκδ, πμο κα είκ' ημ ημνιί ζμο μονακυξ κεμβέκκδημξ. Ώπ ηζ εβχ κα ιπμνμφζα ηδκ ανπή κα ακαπθεφζς ημο δνυιμο ζμο! Γεθάξ ζημκ υβδμμ ιήκα ιε πέκηε θειμκάκεζα. Με πέκηε ιζηνμζημπζηέξ αβνζυηδηεξ. Με πέκηε δυκηζα ζακ πέκηε βζαζειζά ζηδκ εθδαεία. …………………………… Πέηα ιςνυ ιμο ζηδ δζπθή ζεθήκδ ημο ζηήεμοξ: αοηυ, εθζιιέκμ απυ ηνειιφδζ εζφ, πμνηαζιέκμ. Μδ ιμο βηνειίζεζξ. Μδ ιμο βκςνίζεζξ ημ ηζ ηνέπεζ ηζ μφηε αοηυ πμο ζοιααίκεζ. Μηγθέι ΅Αξλάληεζ κεηάθξαζε: Ώαζίιεο Λαιηψηεο
[238]
Ο αιβαδόξ Δζπξίνπ (Salvador Espriu i Castelló, 1913-1985) ήηαλ Καηαιαλφο πνηεηήο, δξακαηνπξγφο θαη κπζηζηνξηνγξάθνο, απφ ηνπο θπξίνπο αλαλεσηέο ηεο θαηαιαληθήο πεδνγξαθίαο
Ύπ’ ηηο λεξνζπξκέο θαηεθνξίδεη ην άξκα Ώπ‘ ηζξ κενμζονιέξ ηαηδθμνίγεζ ημ άνια ημο ήθζμο, απυ ηζξ νάπεξ ιαναευημπςκ ηαζ αιπεθζχκ πμο εβχ ακαεοιάιαζ πάκηα. Θα δζααχ ακάιεζ‘ απυ ζεζνέξ Ώζπάναβςκ πνάζζκςκ ηοπανζζζζχκ Πάκς απυ ηδ βαθδκειέκδ εάθαζζα. αιβαδφξ Αζπξίνπ Μεηάθξαζε: Κψζηαο Α. Σζηξφπνπινο.
[239]
Ο Ηζπαλφο ζπγγξαθέαο Μηγθέι Θεξβάληεο (Miguel de Cervantes, 1547– 1616) ζεσξείηαη σο ν κεγαιχηεξνο ζπγγξαθέαο ζηελ ηζπαληθή γιψζζα. Σν δηαζεκφηεξν κπζηζηφξεκά ηνπ, ν Γον Κισώηηρ, ζπγθαηαιέγεηαη ζηα θιαζηθά έξγα ηεο παγθφζκηαο ινγνηερλίαο.
ΐνλ Κηρψηεο (απφ ην θεθάιαην έλδεθα) Πχξ ι' αβαπάξ, Οοθάθζα ιμο ημ λένς, ηζ αξ ιδ ιμο ημ μιμθυβδζεξ πμηέ ζμο, ιήηε ηακ ιε ιάηζα, ηζξ αμοαέξ ημο ένςηα ηζξ βθχζζεξ. Γζαηί λένς πςξ είδεξ ηδ θαηνεία ιμο, ηαζ πςξ ιζα αβάπδ δεκ ηαηαθνμκζέηαζ πμηέ, ζακ είκαζ αθδεζκή ηαζ δείπκεηαζ ζακ δζηή ιμο. Κζ υιςξ ηυζεξ θμνέξ αθήεεζα, Οθάθζα ιμο, ι' έηακεξ κα πζζηέρς πμο δ ηανδζά ζμο πνέπεζ ιπνμφκηγζκδ κα 'καζ, ηζ απυ ιάνιανμ η' άζπνμ ζμο ζηήεμξ. Μα πάθζ απ' ηα εοιχιαηά ζμο ιέζα, ηαζ ιέζα απ' ηζξ ζεικέξ ζμο απμθοβέξ, ηυζεξ θμνέξ λεπχνζζα ιζα θάιρδ βθοηζάξ εθπίδαξ. Ώκ είκαζ ηδξ ροπήξ εοβέκεζα μ ένςηαξ, είκαζ ηυζδ δ δζηή ζμο, πμο μζ εθπίδεξ ιμο δε εα ζημνπίζμοκ ζακ ηαπκυξ ζημκ άκειμ ηζ αθνυξ ηοιάημο. Καζ ακ υζα δ αβάπδ λένεζ ηαζ ζμθίγεηαζ ιπμνμφκε ιζα ηανδζά κα ιαθαηχζμοκ: ηυζα έηακα βζα ζέκα, πμο δ πίζηδ ιμο δζπθή ηδ κζχες. Γζαηί υζμ ηζ ακ δεκ πνυζελεξ, εα ιε είδεξ πμθθέξ θμνέξ κηοιέκμ ηδ Αεοηένα ιε υ,ηζ ηαζ Κονζαηχκ αηυια εα 'ηακε ηζιή κα αάθς. [240]
Κζ υπςξ ηνααμφκ πάκηα ημκ ίδζμ δνυιμ δ ημιρή θμνεζζά ιε αβάπδ: υιμνθα ζημθζζιέκμξ ιπνμξ ζηα ιάηζα ζμο δείπηδηα πάκηα. Ώθήκς ημοξ πμνμφξ πμο 'πς βζα ζέκα πμνειέκμοξ ηαζ ιήηε ηα ηναβμφδζα πμο ζμο 'πς πεζ ηδ κφπηα ή ηα πανάιαηα εα ζμο εοιίζς. Καζ ιήηε εα ζμο πς βζα ηα παζκέιαηα πμο ζμο 'πς ηάκεζ βζα ηδκ μιμνθζά ζμο ηαζ πμο - ηζ αξ είκαζ αθήεεζεξ - ηυζεξ έηακα κα ιε ιζζήζμοκ. Δ Σενέγα ιμφ θχκαλε ιζα ιένα πμο ζε παζκμφζα: Μενζημί θαηνεφμοκ ιζα ιασιμφ, ηαζ εαννμφκε ηάπμζμκ άββεθμ πςξ αβαπμφκε, απ' ηα πμθθά ζημθίδζα βεθαζιέκμζ, ηα ρεφηζηα ιαθθζά, ηαζ ηζξ θηζαβιέκεξ μιμνθζέξ, πμο ιπμνμφκ ηαζ ηδκ αβάπδ κα λεβεθάζμοκ. "Φέιαηα θεξ" ηδξ είπα· - ηζ αοηή εφιςζε. Καζ αβήηε μ λάδενθυξ ηδξ ηαζ ιε πνυζααθε, ηαζ λένεζξ ιεηαλφ ιαξ πζα ηζ βίκδηε ηαζ ηζ έπς ηάκεζ. …………………………………… Έπεζ δ ενδζηεία δεζιμφξ πμο 'καζ ζακ θζυβημζ ιεηαλςημί. Γζα αάθε ημ θαζιυ ζμο ηάης απ' ημ γοβυ: κα δεζξ ηαζ ιέκα πςξ εε κα ζηφρς! πςξ ακ δε εεθήζεζξ: ζμο η' μνηίγμιαζ ζημκ Άβζμ πμο θαηνεφς πζμ πμθφ πςξ δε ε' αθήζς εημφηα ηα αμοκά πανά ηαθυβενμξ Μηραήι Θεξβάληεο (κεηάθξαζε Κ. Καξζαίνο)
[241]
Ο Υνπάλ Λαξέα (Juan Larrea, 1895-1980) απφ ην Μπηικπάν, ήηαλ Ιζπαλός δνθηκηνγξάθνο θαη πνηεηήο. Μεηά ηνλ ηζπαληθφ εκθχιην πφιεκν εγθαηαζηάζεθε ζηελ Αξγεληηλή, φπνπ θαη πέζαλε,
Ύθνινπζία εχγισηησλ ήρσλ Ώημθμοεία ηςκ εφβθςηηςκ ήπςκ ηείκμοκ κα θάιρμοκ ηδκ πμίδζδ είκαζ αοηυ ηαζ αοηυ ηαζ αοηυ Καζ υ, ηζ ένπεηαζ ζε ιέκα ςξ αεχα πμζυηδηα ζήιενα πμο οπάνπεζ βζαηί εβχ οπάνπς ηαζ βζαηί μ ηυζιμξ οπάνπεζ ηαζ επεζδή ηαζ μζ ηνεζξ ιπμνμφκ ηακμκζηά κα παφζμοιε κα οπάνπμοιε.
Έ ηνπ σθεαλνχ Antonio ηα πθμία θμνηχκμοκ ηαζ λεθμνηχκμοκ υπςξ ηα ιάηζα ηςκ ιανηφνςκ αθθά ιε υθα αοηά, είιαζ ιαηνζά απυ ημ κα αβαπήζς ηδκ ποβιαπία ιαηνζά απυ ηδ γςή απυ ημ εάκαημ ιαηνζά απυ ημ κα ζηέθημιαζ ημ ζθμοββάνζ ηνοπδιέκμ βειάημ ιε απυρεζξ ημ θζθά ημο ηνέαημξ πμο απμννμθά ηδκ ζζδιενία ημίηα αοηυ ημ πνχια ηδξ θνάζδξ, ημίηα αοημφξ ημοξ ηυιαμοξ ζημ νοάηζ ημίηα αοηή ηδκ εθπίδα πμο αθθάγεζ ιπνμζηά ζηα ιάηζα ζμο ηαζ αοηέξ μζ πηοπέξ εθπίδαξ πμο ημ ζηεπάγμοκ Γενμκημηυνδ δ εάθαζζα απμιαηνφκεηαζ εοβεκήξ Έπεζ έκα ηυιπμ ζημ θαζιυ ιμο, αθθά εβχ είιαζ ιαηνζά ιαηνζά απυ ημκ εάκαημ ιαηνζά απυ ηδ γςή ιαηνζά απυ ημ κα πενζαάθθεζ ιε πνμζμπή ηα παθζά μζηά ιμο ζημ θζαάδζ έπμκηαξ ςξ ιυκδ ειπεζνία ηζξ μιίπθεξ Antonio αηνζαέ θίθε δεκ εα οπήνπακ πνυζςπα πςνίξ ημπίμ ιεηά ηδ ανμπή
[242]
Ύγθάζηα φηαλ ρηνλίδεη Να ιε μκεζνεοηείξ, κα ιε μκεζνεοηείξ βνήβμνα αζηένζ ημο εδάθμοξ ηαθθζενβδιέκδ απυ ηα αθέθανά ιμο, πμο ακζπκεφμοκ ημ αβημιαπδηυ ηδξ ζηζάξ ιμο ζαβήκεοε ιε, ιε ηα ιανιάνζκα θηενά πονςιέκα αζηένζ, αζηένζ ζηζξ ζηάπηεξ ιμο Εηακυξ, ζηακυξ κα ανεζ ηάης απ‘ ημ παιυβεθυ ιμο, ημ άβαθια ιζα αναδζάξ ιε ήθζμ, μζ πεζνμκμιίεξ ζηα άκεδ κενυ ηα ιάηζα ζηα άκεδ ημο πεζιχκα Βζφ πμο ζηδκ ηυβπδ ημο ακέιμο λαβνοπκάξ δ αεςυηδηα ελανηάηαζ απυ ημ ηζιυκζ ηδξ μιμνθζάξ πμο πνμδίδεζ ζηδ γέζδ ιε ηδκ μπμία ηα θφθθα ράπκμοκ ημ πζμ αδφκαιμ ζηήεμξ Βζφ πμο παίνκεζξ θςξ ηαζ άαοζζμ ζηδκ άηνδ αοημφ ημο ηνέαημξ πμο πέθηεζ ζηα πυδζα ιμο ζακ πθδβςιέκδ γςκηάκζα Βζφ πμο πάεδηεξ ζημ δάζμξ ημο θάεμοξ Τπμθυβζζε υηζ έκα ζημηεζκυ ηνζακηάθοθθμ ηδξ ζζςπήξ ιμο γεζ πςνίξ κα πμθειά ηαζ πςνίξ έλμδμ
Να κελ είζαη άιιν Να ιδκ είζαζ άθθμ απυ έκα κήια ηδξ βδξ, αθθά κα ζοιιεηέπεζξ ζημ ηοκήβζ ημο εθαθζμφ έκαξ ζοκδοαζιυξ ακαπκμήξ ηαζ θηχπζαξ έπμκηαξ έκα βζθέημ πςνίξ ιζα ζηζά εκυξ ηζζζμφ ηαζ θίβμ ημ ανάδο ιεηαλφ ηςκ ημφαθςκ ηδξ ηανδζάξ. Υνπάλ Λαξέα (κεηάθξαζε Vittorio Bodini)
[243]
Ο Λόπε δε Βέγα (Lope de Vega y Carpio, 1562-1635) ήηαλ Ηζπαλόο ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Θεσξείηαη ν κεγαιχηεξνο ζπγγξαθέαο ηεο ρψξαο ηνπ κεηά ηνλ Θεξβάληεο.
Ρνκάληζα ηνπ θξέζθνπ ξφδνπ -Φνέζημ νυδμ, θνέζημ νυδμ
βθοηυ νυδμ ενςηζηυ, ιζα ιένα ζ' είπα ζημ ζηήεμξ ηαζ δε ζμο 'πα "ζ' αγαπώ". ήιενα πμο ζε βονεφς κα ζημ 'πς, δε ζ' έπς πζα. -Καθέ ιμο θίθε, βς δε θηαίς θηαζξ εζφ, ιμκάπα ζο, ιμο 'ζηεζθεξ κα ιμο ιζθήζεζ δμφθμ ζμο πνμλεκδηή ηζ ήηακε ζηνααά ηα θυβζα πμο 'νεε μ ένιμξ κα ιμο πεζ: "Σηα ηζηθιίθηα ηνπ Λεόλε ηεο αγάπεο ζνπ ε θωιηά ε γπλαίθα ήηαλ αζηέξη θαη ινπινύδηα ηα παηδηά". - Θε ιμο, μ ανςιμτπδνέηδξ θηαίεζ βζα ηδ ζοιθμνά. Σδξ Καζηίθζαξ ηα ηζζθθίηζα δεκ ηα είδα βς πμηέξ απυ ηυηε πμο 'ιμοκ έκα αεχμ παζδί, θμοθμφδζ πεξ ηαζ δεκ ήλενα βζ' αβάπδ, μφηε ηαζ βζα πνμλεκζέξ. Λφπε δε Ώέγα
[244]
Γ πηψζε ηεο Ύιράκα ενβζακμφζε ζηδ Γνακάδα μ Μαονζηάκμξ ααζζθζάξ ηζ απ' ηδ πφθδ ΐζαανάθιπα θηάκεζ δ είδδζδ πςξ κα, ηονζεφηδη' δ Ώθπάια. Ώπ, Ώθπάια ιμο, Ώθπάια! ηδ θςηζά νίπκεζ ημ βνάιια, ζθάγεζ ηαζ ημκ ηαποδνυιμ ηαζ ηνααμφζε ηα ιαθθζά ημο ηαζ λενίγςκε ηα βέκζα. Ξεπεγεφεζ απ' ηδ θμνάδα, βενυ άηζ ηαααθάεζ. Σμκ ακήθμνμ αρφξ παίνκεζ ημο Γαηάηζκ ηζ άρε-ζαήζε έλς απ' ηδκ Ώθάιπνα θηάκεζ. Ώπ Ώθπάια ιμο, Ώθπάια! ΐάγεζ εοηφξ κ' απμθμβήζμοκ μζ ηνμοιπέηεξ ηζ μζ ρδθέξ ημο ζάθπζββεξ, μζ αζδιέκζεξ μζ Μαονζηακμί κ' αημφζμοκ ζημνπζζιέκμζ ζηα πςνάθζα. Ώπ Ώθπάια ιμο, Ώθπάια! Πέκηε-πέκηε, έλζ-έλζ εζοκάπηδ πθήεμξ ιέβα ηζ έκαξ βένμκηαξ ιζθμφζε, ζμθυξ ι' άζπνδ βεκεζάδα! -Σί ζοιααίκεζ ς ααζζθζά ηαζ ιαξ θχκαλεξ δς κα; [245]
ο δε θχκαλεξ πμηέ ζμο. -Γζα κα ιάεεηε, ς θίθμζ, ηδ ιεβάθδ ζοιθμνά ιαξ: Πάεζ πάεδη' δ Ώθπάια. Ώπ Ώθπάια ιμο, Ώθπάια! -Σα 'εεθεξ ηαθέ ιαξ Ρήβα, ηαθά ηχνα ηα παεαίκεζξ. ηυηςζεξ ημοξ Μπεκζενάβζεξ πμο 'ηακ ηδξ Γνακάδαξ άκεμξ. Μάγερεξ ημοξ απμζηάηεξ Κυνδμααξ ηδξ λαημοζιέκδξ. ΐαζζθζά, βζ' αοηυ ζμο πνέπεζ ηζιςνία πζμ ιεβάθδ: Να βηνειίζεζ ημ ααζίθεζμ ηαζ ι' αοηυ ηζ εζφ ιαγί ημο ηαζ κα πάζεζξ ηδ Γνακάδα. Ώπ Ώθπάια ιμο, Ώθπάια! Λφπε δε Ώέγα
[246]
Ο Φεληεξίθν Γθαξζία Λόξθα (Federico Garcia Lorca, 1898-1936), ήηαλ πνιπηάιαληνο Ιζπαλός ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Αζρνιήζεθε επίζεο κε ηε κνπζηθή θαη ηε δσγξαθηθή. Δθηειέζηεθε απφ ηνπο θαιαγγίηεο ηνπ Φξάλθν ζηνλ Ηζπαληθφ εκθχιην πφιεκν. Θξήλνο γηα ηνλ Δγλάζην άληζεζ Μερίαο ηαθί-ζηαθί πάεζ μ Εβκάεζμ ημ εάκαηυ ημο θμνηςιέκμξ Γφνεοε κα ανεζ ηδκ αοβή ια πμοεεκά δ αοβή δεκ ήηακ Γονεφεζ ηδ ζςζηή εςνζά ημο ηαζ η‘ υκεζνυ ημο αθθάγεζ δνυιμ Γφνεοε η‘ υιμνθμ ημνιί ημο ηαζ ανήηε ημ ποιέκμ ημο αίια. ηζβιή δεκ έηθεζζε ηα ιάηζα πμο είδε ηα ηέναηα ημκηά ημο, υιςξ μζ ηνμιενέξ ιακάδεξ ακαζδηχζακ ημ ηεθάθζ Κζ απ‘ ηα αμζημηυπζα πένα ήνε‘ έκα ιοζηζηυ ηναβμφδζ πμο αβεθαδάνδδεξ μιίπθδξ ηναβμφδαβακ ζε μονάκζμοξ ηαφνμοξ. Αεκ είπε άνπμκηα δ εαίθθζα ιπνμζηά ημο βζα κα πανααβεί, μφηε ζπαεί ζακ ημ ζπαεί ημο μφηε ηανδζά κα κ‘ ηυζμ αθδεζκή. ακ πμηαιυξ απυ θζμκηάνζα δ λαημοζιέκδ ημο ακηνεζμζφκδ ηαζ ζακ ζε πέηνα ζηαθζζιέκδ δ ζημπαζζά ημο δ ιεηνδιέκδ. Σχνα βζα πάκηα πζα ημζιάηαζ. Σχνα ηα ιμφζηθζα ηαζ ηα πυνηα ιε δάπηοθα πμο δε θαεεφμοκ ημ άκεμξ ακμίβμοκ ημο ιοαθμφ ημο. ………………………………… Λόξθα (Μεηάθξαζε : ηαύξνο Ξαξράθνο)
[247]
Ύπνραηξεηηζκφο Ώκ εα πεεάκς αθήζηε ημ ιπαθηυκζ ιμο ακμζπηυ. Σμ παζδί ηνχεζ πμνημηάθζα. (Σμ αθέπς απ‘ ημ ιπαθηυκζ ιμο) Ο εενζζηήξ εενίγεζ ηα ζηάποα. (Σμκ αθέπς απ‘ ημ ιπαθηυκζ ιμο) Ώκ εα πεεάκς αθήζηε ημ ιπαθηυκζ ιμο ακμζπηυ. Λόξθα (κεηάθξ.: Σάθεο Βαξβηηζηώηεο) Ο Λφξθα, πίλαθαο ηνπ αιβαδφξ Νηαιί
Σξαγνχδη ηνπ θαβαιάξε Κυνδμαα. Μαηνζκή ηαζ ιυκδ. Άθμβμ ιαφνμ, θεββάνζ ιεβάθμ ηζ εθζέξ ζημ δζζάηζ ιμο. Ώκ ηαζ λένς ημοξ δνυιμοξ, πμηέ δεκ εα θηάζς ζηδκ Κυνδμαα. Μέζ‘ απ‘ ημκ ηάιπμ, ιέζ‘ απ‘ ημκ αένα άθμβμ ιαφνμ, θεββάνζ ηυηηζκμ. Ο εάκαημξ ιε ημζηάγεζ απ‘ ημοξ πφνβμοξ ηδξ Κυνδμαα. Ώπ, ηζ δνυιμξ ιαηνφξ! Ώπ, βεκκαίμ άθμβυ ιμο! Ώπ, ηαζ ιε πενζιέκεζ μ εάκαημξ, πνζκ θηάζς ζηδκ Κυνδμαα! Κυνδμαα. Μαηνζκή ηαζ ιυκδ. Λόξθα (κεηάθξαζε: Μόζρνο Λαγθνπβάξδνο)
[248]
Ώγαίλεη ην θεγγάξη ηακ αβαίκεζ ημ θεββάνζ μζ ηαιπάκεξ πάκμκηαζ, ηζ ειθακίγμκηαζ η' απνυζααηα ηα ιμκμπάηζα. ηακ αβαίκεζ ημ θεββάνζ δ εάθαζζα ζηεπάγεζ ηδ βδ, ηζ δ ηανδζά αζζεάκεηαζ κδζί ηαηαιεζήξ ημο απείνμο. Κακείξ δεκ ηνχεζ πμνημηάθζα ηάης απ' ηδκ πακζέθδκμ. Πνέπεζ κα θαξ πνάζζκα θνμφηα παβςιέκα. ηακ αβαίκεζ ημ θεββάνζ ιε ηα εηαηυ υιμζα πνυζςπα ημ ανβονυ κυιζζια ηθαίεζ ζηδκ ηζέπδ Λφξθα (Μεηάθξαζε: Ρήγαο Καππάηνο)
Σν κνπγθφ παηδί Σμ παζδί γδηάεζ ηδ θςκή ημο. (Σδκ έπεζ μ ααζζθζάξ ηςκ βνφθςκ.) ε ιζα ζηαβυκα ημο κενμφ ημ παζδί γδηάεζ ηδ θςκή ημο. Αεκ ηδ εέθς βζα κα ημοαεκηζάζς Ααπηοθζδάηζ εα ηδκ ηάκς πμο δ ζζςπή ιμο εα ημ αάθεζ ζημ πζμ ιζηνυ ηδξ δάπηοθμ. ε ιζα ζηαβυκα ημο κενμφ Σμ παζδί γδηάεζ ηδ θςκή ημο (Μαηνζά δ θςκή θοθαηζζιέκδ ημ νμφπμ θυνεζε εκυξ βνφθμο.) Λφξθα Μεηάθξαζε: Σάθεο Ώαξβηηζηψηεο
[249]
O πνηεηήο Αληόλην Μαηζάδν (Antonio Machado, 1875-1939) ππήξμε απφ ηηο εγεηηθέο κνξθέο ηνπ ηζπαληθνχ ινγνηερληθνχ θηλήκαηνο γλσζηνχ ωρ γενιά ηος ’98.
Υηππνχζε ην ξνιφη Υηοπμφζε ημ νμθυζ ηζξ δχδεηα... ηαζ ήηακ δχδεηα πηοπήιαηα ηδξ ηζάπαξ ζηδ βδ. Δ χνα ιμο θχκαλα... Δ ζζςπή ιμο απάκηδζε: - Μδ θμαάζαζ. ο δε εα δεζξ κα πέθηεζ δ ηεθεοηαία ζηαβυκα πμο ηνέιεζ ζηδκ ηθερφδνα. Θα ημζιδεείξ πμθθέξ χνεξ αηυια πάκς ζηδ βένζηδ υπεδ ηζ έκα ηαεανυ πνςί εα ανεζξ δειέκδ ηδ αάνηα ζμο ζηδκ άθθδ αηηή. Ύληφλην Μαηζάδν Μεηάθξαζε: Μφζρνο Λαγθνπβάξδνο
Proverbios y cantares XXIX Αζααάηδ, ηα ίπκδ ζμο είκαζ ιυκμ μ δνυιμξ ηαζ ηίπμηε άθθμ· δζααάηδ δεκ οπάνπεζ δνυιμξ, μ δνυιμξ βίκεηαζ ααδίγμκηαξ. ΐαδίγμκηαξ βίκεηαζ μ δνυιμξ ηαζ βονίγμκηαξ ημ αθέιια πίζς θαίκεηαζ ημ ιμκμπάηζ πμο πμηέ δε εα λακαπαηήζεζξ. Αζααάηδ δεκ οπάνπεζ δνυιμξ ιυκμ απυκενα ζηδ εάθαζζα... Ύληφλην Μαηζάδν
[250]
Ο Υνπάλ Κάξινο Μέζηξε (Juan Carlos Mestre) γελλήζεθε ζηελ επαξρία Λεφλ ην 1957. Δίλαη Ιζπαλός πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη ραξάθηεο.
Καη φια ηα βηβιία γεκάηα απφ ιέμεηο Καζ υθα ηα αζαθία βειάηα απυ θέλεζξ ηαζ υθα ηα διενμθυβζα βειάηα διένεξ ηαζ υθα ηα ιάηζα βειάηα δάηνοα βειάημξ ζφκκεθα μ επζηεθαθήξ υθςκ ηςκ εαθαζζχκ ηαζ βειάημ ημνχκεξ ηαζ αζαέζηεξ υθεξ ηζξ ηθερφδνεξ ηαζ ηαιδθμπανδάθεζξ ελακηθδιέκεξ ηαζ υθα ηα πένζα βειάηα ηαθμηαίνζ ηαζ εαθάζζζα ζαθζβηάνζα ηαζ υθμζ μζ ημζηχκεξ βειάημζ ιε δέζιεξ ελδβήζεςκ ηαζ ιε πακηεθυκζα ζηεβκά ηα ηαείζιαηα υθςκ ηςκ μίηςκ ακμπήξ ηαζ υθα ηα ηεκά βειάηα ιε ηυζιμ ηαζ υθα ηα ηνεαάηζα βειάηα ηνμηζηά άθαηα ηαζ υθα ηα γχα βειάηα απυ πκεφια ηαζ πακζηυ ηαζ άβνζεξ ηναοβέξ ηςκ δέκηνςκ υθςκ ηςκ πνζμκζζηδνίςκ ηαζ υθα ηα δζηαζηήνζα βειάηα ιάνηονεξ ηαζ υθα ηα υκεζνα βειάηα ιε ακμζπηήνζα ηαζ βειάηα ημνίηζζα υθα ηα αζηένζα ηαζ υθα ηα αζαθία βειάηα απυ θέλεζξ ηαζ υθα ηα διενμθυβζα βειάηα διένεξ ηαζ υθα ηα ιάηζα βειάηα δάηνοα ηαζ υθα ηα εκοδνεία ηαζ υθα ηα βναθεία ηαζ υθα ηα μζηεία δείπκα ηαζ υθμζ μζ ζοθθμβζζιμί βειάημζ ακαιθζζαήηδηα ηηίνζα ηαζ υθδ δ άκμζλδ βειάηδ ιφβεξ ηαζ πνοζάκεεια ηαζ βειάηεξ υθεξ ηζξ εηηθδζίεξ ηαζ υθα ηα ημιιςηήνζα ηαζ υθεξ μζ βοκαίηεξ βειάηεξ δυλα ηαζ βειάηδ δυλα ηαζ υθμζ μζ άκδνεξ ηαζ υθα ηα ανςιυζπζηα βειάηα απυ αββέθμοξ ηαζ υθα ηα ηθεζδζά βειάηα απυ πυνηεξ ηαζ υθα ημ παγάνζα βειάηα απυ πμκηίηζα ηαζ βειάημζ μδμηαεανζζηέξ υθμζ μζ πίκαηεξ ηαζ βειάηεξ ημπνζά υθεξ μζ ζημφπεξ ηδξ παηνίδαξ ηαζ υθα ηα ηεθάθζα βειάηα απυ αηηζκμβναθίεξ ηαζ δφζημθεξ ζηζβιέξ ηαζ βειάημ θςξ υθμζ μζ δθεηηνζημί οπμζηαειμί ηαζ βειάηα αβάπδ υθα ηα άζοθα ηαζ υθα ηα κεηνμηαθεία βειάηα ιε ζςζίαζα Υνπάλ Κάξινο Μέζηξε
[251]
Ο Γθνπζηάβν Μπεθνπέξ (Gustavo Becquer, 183670) ήηαλ Αλδαινπζηαλφο κεηα-ξνκαληηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Θα μαλαξζνχλ ηα καχξα ρειηδφληα Θα λακανεμφκ ηα ιαφνα πεθζδυκζα ζημ ιπαθηυκζ ζμο κα πηίζμοκ ηδ θςθζά, ηαζ παίγμκηαξ ζημ ηγάιζ εα πηοπήζμοκ ιε ημ θηενυ λακά, αθθά εηείκα πμο ζημκ αένα ζηαιαημφζακ ηδκ εοηοπία ιμο ηαζ ηδκ μιμνθζά ζμο βζα κα δμοκ, εηείκα πμο είπακ ιάεεζ η‘ υκμιά ιαξ, εηείκα… δε εα ‗νεμοκ! Θα λακανεμφκ ηα ποηκά ηα αβζμηθήιαηα ημο ηήπμο ζμο ημοξ θνάπηεξ κ‘ ακεαμφκ, ηαζ λακά ημ απυβεοια, αηυια πζμ ςναία, η‘ άκεδ ημοξ εα ακμζπημφκ, αθθά εηείκα πμο αανζά απυ ημ δνμζυπαβμ αθέπαιε ηζξ ζηαβυκεξ ημοξ κα ηνέιμοκ ηαζ κα ζηαθάγμοκε ζακ δάηνοα ηδξ ιέναξ, εηείκα… δε εα ‗νεμοκ! …… Γθνπζηάβν Μπεθνπέξ (κεηάθξαζε: Ρήγαο Καππάηνο)
[252]
Ο Υεξάξδν Νηηέγν (Gerardo Diego Cendoya, 1896-1987) ήηαλ ζεκαληηθφο Ιζπαλός πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο
Ύγξχπληα Βζφ ηζ μ βοικυξ φπκμξ ζμο. Αεκ ημ βκςνίγεζξ. Κμζιάζαζ. πζ. Αεκ ημ βκςνίγεζξ. Ββχ λαβνοπκάς, ηζ εζφ, αεχα, ημζιάζαζ ηάης απυ ημκ μονάκζμ ευθμ. Βζφ ζημκ φπκμ ζμο ηαζ ηα πθμία ζηδ εάθαζζα. Ώένζκα ηθεζδζά ζε θοθαηέξ ηεκμφ ζε ηθείκμοκ, ζε πενζμνίγμοκ απυ ιέκα, ζε ηθέαμοκ. Πάβμξ, ηνφζηαθθα αβένα ιέζα ζε πίθζα θφθθα. πζ. Αεκ οπάνπεζ πέηαβια κα ορχκεζ ίζαιε εζέκα ηζξ θηενμφβεξ ηςκ πμοθζχκ ιμο. Να λένς πςξ εζφ ημζιάζαζ, αέααζδ, αζθαθήξ -πζζηή ημίηδ εβηαηάθεζρδξ, αβκή βναιιήηυζμ ημκηά ζηα αθοζμδειέκα πένζα ιμο. Σζ ηνμιενή ζηθααζά κδζζχηδ, εβχ λάβνοπκμξ, ηνεθυξ, ζηα απυηνδικα ανάπζα, ηα πθμία ζηδ εάθαζζα, εζφ ζημκ φπκμ ζμο. Υεξάξδν Νηηέγν Μεηάθξαζε: Ρήγαο Καππάηνο
[253]
Ο Μηγθέι ληε Οπλακνύλν (Miguel de Unamuno, 1864-1936) απφ ην Μπηικπάν, ππήξμε Ιζπαλός θηιφζνθνο, δνθηκηνγξάθνο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
ηίρνη Οκεζνεφηδηα υηζ ημ υκεζνμ ηεθείςζε Καζ λφπκδζα. ημηάδζ. Αίπςξ θεββάνζ δίπςξ αζηένζα Μυκμξ ζημκ ηυζιμ. Κμίηαλα πίζς ηαζ ιδ αθέπμκηαξ ηίπμηα Δ πίζηδ ιμο οπμπχνδζε Σδκ ηένδζζα λακά ημζηάγμκηαξ ιπνμζηά Μεβαθχκεζ ιυκμ ιέζα ζημ ιέθθμκ. # Με υκεζνα είζαζ οθαζιέκδ ηανδζά ιμο. Ο ιμκαπζηυξ ζμο ανβαθεζυξ μθμθοβή Σμ κμο ιμο ζπίγεζ. Σναβμοδμφζε μ Θευξ υηακ ζε έπθεηε. Ο ανβαθεζυξ ημο Ήηακ ημ ηναβμφδζ ημο εακάημο, Σμ ηναβμφδζ πμο λοπκάεζ. Γςβνάθζζε ηδκ πθάζδ ηδκ ακάπμδδ ηδξ πθέλδξ ζμο Γςβνάθζζε ημ ηίπμηα Πμνηναίημ ηςκ παεχκ ζμο. Μηγθέι ληε Οπλακνχλν (κεηάθξαζε: Αιέλε Γθίλε)
[254]
Ο Ιζπαλός πνηεηήο Υνπάλ Βηζέληε Πηθέξαο (Juan Vicente Piqueras) γελλήζεθε ην 1960 ζε έλα ρσξηφ ζηελ επαξρία ηεο Βαιέλζηα. ήκεξα είλαη θαζεγεηήο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Θεξβάληεο. Έρεη εξγαζηεί ζην ξαδηφθσλν σο νκηιεηήο θαη ζπγγξαθέαο, ζην ζέαηξν σο εζνπνηφο θαη έρεη γξάςεη ζέκαηα γηα ην ρνξφ θαη ηνλ θηλεκαηνγξάθν. Έρεη εθδψζεη ηέζζεξηο πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Γ εμνκνιφγεζε ηνπ θπγά Βίιαζ εοηοπζζιέκμξ ιυκμ ζακ θεφβς. πζ ακάιεζα ζε ηέζζενζξ ημίπμοξ, ιε δνυιμοξ ηθεζζημφξ, ια ακάιεζα ζημ εδχ ηαζ ζημ εηεί, ζημ ‘κα ζπίηζ ή ζη‘ άθθμ, ηαζ ηα δομ ηαηά πνμηίιδζδ αθθμκχκ. Αεκ ιπμνχ πζα, μφηε εέθς, κα ιέκς ήζοπμξ. Οφηε ηχνα μφηε ιεηά. Οφηε εδχ μφηε εηεί. Βηεί πμο ηέθμξ πάκηςκ είζαζ εζφ, υπμζα ηαζ κα ‘ζαζ εζφ, ημ υκμιά ζμο αάθε ζηα πείθδ ιμο ηα δζραζιέκα, ηα απυνηαβα. Ββχ δεκ είιαζ εβχ μφηε έπς ζπίηζ. Αεκ θές πζα, βζαηί πμηέ δεκ ήιμοκ, πμηέ δεκ είπα, πάκηα ήιμοκ λέκμξ ιέζα ιμο ή έλς ιμο. Βίιαζ αοηυξ πμο δεκ: μ αθήηδξ πμο ημζιάηαζ ηάης απ‘ ημ βεθφνζ πμο ηζξ υπεεξ ιμο εκχκεζ ηαζ ημ πενκχ πςνίξ ζηαιαηδιυ, ιένα ηαζ κφπηα. Γνάθς βζαηί ράπκς, βζαηί εθπίγς. ιςξ πζα δεκ λένς ηζ, ημ ‘πς λεπάζεζ. Βθπίγς πςξ βνάθμκηαξ, ηάπμζα ζηζβιή εα εοιδεχ. Βπζιέκς ηυκηνα ζημοξ ηαζνμφξ. Ώβςκζχ ακάιεζα ζε πανεκεέζεζξ [255]
ζε ηυπμ γςκηακυ, πνυκμ κεηνυ ηάπμζαξ εθπίδαξ, ακάιεζα ζε δφμ εδχ. Πμηέ ζε ηάηζ ια ακάιεζα. Άζε ιε, υπμζα ηαζ κα ‘ζαζ εζφ, ζηδκ δζοπία ιμο ή ηέθεζςκε πζα ιαγί ιμο ηαζ ιε ημ ιέθζ ημ πζηνυ ημο κα είιαζ ιυκμξ ιζθχκηαξ ιυκμξ. Ώπμθάζζζα κα ιδκ απμθαζίγς, κα ιδκ είιαζ πμοεεκά αθθά ζημκ δνυιμ, ζε βεθφνζα, ζε πθμία, ζε ηνέκα υπμο εα είιαζ απθχξ μ επζαάηδξ πμο λένς πςξ είιαζ, ηαζ κα αζζεάκμιαζ πςξ ιε ακδζοπεί δ βαθήκδ, πςξ δ δζοπία ιε ηνμιάγεζ, πςξ δ αζθάθεζα δεκ ιε εκδζαθένεζ, ηζ εοηοπζζιέκμξ είιαζ ιυκμ ζηδ θοβή. Υνπάλ Ώηζέληε Πηθέξαο (Μεη.: Παλ. Ύιεμαλδξίδεο)
Μηα κέξα πξηλ λα κείλσ θα είκαζ έημζια: δ ααθίηζα, ηα πμοηάιζζα, μζ πάνηεξ, δ θνμφδα εθπίδα. Σζκάγς ηδ ζηυκδ απ‘ ηα αθέθανά ιμο. ημ πέημ έααθα ημ νυδμ ηςκ ακέιςκ. θα είκαζ έημζια: δ εάθαζζα, μ αέναξ, μ άηθακηαξ. Μυκμ ημ πυηε ιμο θείπεζ, ημ πνμξ ηα πμφ, έκα διενμθυβζμ πθμίμο, καοηζημί πάνηεξ, μφνζμζ άκειμζ, ημονάβζμ ηαζ ηάπμζμξ κα λένεζ κα ι‘ αβαπά υπςξ εβχ δεκ ι‘ αβαπχ. Σμ πθμίμ πμο δεκ οπάνπεζ, ημ αθέιια, μζ ηίκδοκμζ, ηα ηνμιαβιέκα πένζα, ημ μιθάθζμ κήια ημο μνίγμκηα πμο οπμβναιιίγεζ αοημφξ ημοξ απμζζςπδηζημφξ ζηίπμοξ… θα είκαζ έημζια: ζμαανά, ιάηαζα. Υνπάλ Ώηζέληε Πηθέξαο (κεηάθξαζε: Κψζηαο Ώξαρλφο)
[256]
Ο Υνπάλ Ρνπίζ (Juan Ruiz, 1295-1353) ήηαλ πξσζηεξέαο ηεο Υίηα θαη ζεκαληηθφο πνηεηήο ηεο κεζαησληθήο Ηζπαλίαο.
Σα ζέιγεηξα ηεο κηθξήο γπλαίθαο Θέθς κα ζοκημιεφζς, ηφνζμζ, αοηή ηδκ μιζθία, βζαηί πάκημηε ιμο άνεζε έκα ηήνοβια ιζηνυ, ιζηνή βοκαίηα ηαζ ιε θίβδ βκχζδ, αθμφ ημ θίβμ ηαζ ημ ηαθμεζπςιέκμ είκαζ πάκηα αοηυ πμο αλίγεζ. πμζμξ ιζθάεζ πμθφ, ημκ ημνμσδεφμοκ. πμζμξ βεθάεζ πμθφ, είκαζ ηνεθυξ. Καζ ζηδ ιζηνή βοκαίηα οπάνπεζ ιεβάθδ αβάπδ, βζ‘ αοηυ ακηάθθαλα ιεβάθεξ ιε ιζηνέ. Μεηακμεί υπμζμξ ιζηνέξ αθθάγεζ ιε ιεβάθεξ Μμο γήηδζε μ ένςηαξ κα οικήζς ηζξ ημκημφθεξ. Σζξ πάνεξ ημοξ κα ηναβμοδήζς εδχ ηαζ ηδκ εοβέκεζά ημοξ. Θα ηναβμοδήζς ηζξ ημκηέξ υπςξ ζ‘ έκα παζπκίδζ, βζαηί είκαζ ηνφεξ ζακ ηδ δνμζζά ηαζ ηαίκε ζακ ηδ θθυβα! Βίκαζ ηνφεξ απ‘ έλς, αθθά ηαίκε ζακ ηαιίκζ ζημ δυζζιμ είκαζ απμθαοζηζηέξ, εφεοιεξ, υθμ κάγζ, ζημ ζπίηζ εοβεκζηέξ, οπάημοεξ, κμζημηονάδεξ πνχηεξ, ηζ έκα ζςνυ άθθα εέθβδηνα εα ανείηε ακ πνμζέλεηε. Ο ιζηνμφθδξ μ οάηζκεμξ πενζζζυ έπεζ ιεβαθείμ Δ θίβδ γάπανδ έπεζ ιεβάθδ βθφηα έηζζ ηζ δ ιζηνμηαιςιέκδ βοκαίηα έπεζ ιεβάθδ αβάπδ, ηαζ ηα πμθθά θυβζα είκαζ θηχπεζα βζα ηείκμκ πμο ηα εκκμεί. Βίκαζ ιζηνμφθζ ημ ζπονί ημο πζπενζμφ, αθθά ηαίεζ ηζ είκαζ πζμ εοπάνζζημ ζηδ βεφζδ απ‘ ημ ηανφδζ: έηζζ ηζ δ ιζηνμηαιςιέκδ βοκαίηα είκαζ βδηεφηνα ηαζ δεκ οπάνπεζ ηζαππζκζά πμο κα οζηενεί ζ‘ εηείκδ. ιςξ ζημ ιζηνυ νυδμ οπάνπεζ πθμφζζμ πνχια, υπςξ ημ πνοζάθζ, πμο υζμ πζμ θίβμ, ηυζμ πζμ πμθφ ζημζπίγεζ, υπςξ ημ θίβμ άνςια, έπεζ εοςδζά ιεβάθδ, ζοκανπαζιυ, αβάπδ, ηνοθενυηδηα ηαζ ιπέζα. [257]
Σμο ιζηνμφ νμοιπζκζμφ ημο πενζζζεφεζ πάνδ, πνχια, αλία, ανεηή, εοβέκεζα, δζαφβεζα, έηζζ ηζ δ ιζηνμηάιςηδ βοκαίηα, έπεζ μιμνθζά ιεβάθδ ζοκανπαζιυ, αβάπδ, ηνοθενυηδηα ηαζ ιπέζα. Μζηνμφθα είκ‘ δ βαθζάκηνα, ιζηνμφθζ ηαζ η‘ αδδυκζ, πμοθζά υιςξ πζμ ιεβάθα ζημ ηναβμφδζ δεκ ημοξ αβαίκμοκ‘ βζ‘ αοηυ πάνδ έπεζ δ ημκηή ζημ ιπυζ βοκαίηα, ηαζ ζημκ ένςηα είκαζ πζμ βθοηζά απυ θμοθμφδζ ή γάπανδ. Βίκαζ πμοθζά πμθφ ιζηνά μζ παπαβάθμζ, μζ θθχνμζ, αθθά μπμζαδήπμηε απ‘ ηα δομ είκαζ ηνμααδμφνμζ πνχημζ‘ πανζηυανοημ, ζηενηζυγζημ πμοθάηζ, ηνεθζαδυνμξ υπςξ εηείκα, είκαζ δ ιζηνή βοκαίηα ζηδκ αβάπδ. Δ ιζηνμηάιςηδ βοκαίηα δεκ ζοβηνίκεηαζ ιε ηίπμηα είκαζ πανάδεζζμξ ζηδ βδ, πανδβμνζά ιεβάθδ, βμδηεία, εοπανίζηδζδ, πανά ηαζ εοθμβία ηζ είκαζ ηαθφηενδ ζηδκ πνάλδ απυ ηα θυβζα. Πάκηα πνμηίιδζα ιζηνμφθα απ‘ ηδ ιεβάθδ ή ηδκ ςνζιυηενδ Ν‘ απμθεφβεζξ ηαηυ ιεβάθμ δεκ είκαζ πμηέ θάεμξ! Ώπ‘ ημ ηαηυ κα παίνκεζξ ημ θζβυηενμ, θέεζ μ ζμθυξ, βζ‘ αοηυ ηαζ ζηζξ βοκαίηεξ δ πζμ θίβδ είκαζ δ ηαθφηενδ! Υνπάλ Ρνπίζ (κεηάθξαζε: Ρήγαο Καππάηνο)
[258]
Ο Υναθίλ ακπίλα (Joaquín Sabina) γελλήζεθε ην 1949. Δίλαη Ιζπαλός ηξαγνπδηζηήο θαη πνηεηήο.
πκθσλία θπξίσλ Αεκ λεπενκμφζε ηα είημζζ μ ιεβαθφηενμξ απυ ημοξ ηνεζξ πμο ήνεακ κα ιε θδζηέρμοκ ημκ πεναζιέκμ ιήκα. ' Βκίζποζέ ιαξ ιζα ζηάθα ηαζ ιδκ ηάκεζξ ημ βεκκαίμ βζαηί κεονζάγς πμθφ υηακ ηζακηίγμιαζ' Μμο ηζίιπδζακ δέηα πεκηαημζάνζηα ηαζ νμθυζ ιάνηα Χιέβα ιε ηδκ ηυρδ ημο ημογζκμιάπαζνμο ζημ θανφββζ αθθά μ αθθήεςνμξ ημ πήνε πνέθα ηαζ ιμο θέεζ ' Κμίηα θίθε ιμζάγεζξ ι‘ εηείκμ ημ αιπίκα πμο ηναβμοδάεζ' Ήηακ ιζα κφπηα υπμζα κφπηα ιπμνεί κα ήηακ ηαζ δεηαηνείξ ηζ πεζνάγεζ; Κζ ακ ιπμνεί κα ήηακ ηαζ Σνίηδ Μυκμ λένς πςξ ηάπμζεξ θμνέξ υηακ ημ θζβυηενμ ημ πενζιέκεζξ μ δζάμθμξ ένπεηαζ ηαζ ηάκεζ ηα δζηά ημο. ' Ώοηή ηδ ζοκάκηδζδ πνέπεζ κα ηδ ανέλμοιε ιε ζζνυπζ απυ ιπονίηζα ζφκηνμθμζ, πνζκ μ πεηεζκυξ θαθήζεζ' ―Ήζοπμξ ιάβηα, ζοβκχιδ ηαζ βμοθζά κα ημ βζμνηάζμοιε ηαζ μζ ηνεζξ ήηακ ηάνβα ζηδ ―ζηυκδ' ε ιζα ιπάνα αιενζηάκζηδ ιε ηνάαδλακ ιε ημ γυνζ δεκ ι‘ αθήζακ κα πθδνχζς έκα βφνμ ημοιακηάνζγακ ηνία βημιεκάηζα αθθά ειέκα ιμο θοθάβακ ηζξ πάνεξ ηδξ ' Καηίκαξ ηδξ ηαοθζάναξ' Γίκαιε ζακ ιδπακάηζα ιπφνα ηαζ ηζζβανζθίηζα [259]
ηχθςζακ κα πάνμοκ ηάηζ πζμ αανφ ηνααήλαιε ηαζ θςημβναθίεξ ζηδκ ηαιπίκα ζε ηνία θεπηά ιμζάγαιε ιε ηδκ ηεηνάδα ημο εακάημο. Πνμζηαηεοιέκμζ απ‘ ηδ ζεθήκδ πήνακ δακεζηυ έκα αιάλζ ιε αθήζακ ζημ ηζανδί ιμο ηαζ ηδκ ηάκακ ζηζξ θθέαεξ ηδξ κφπηαξ ' ηνχζμο ηαζ ηάκε ιαξ έκα ζηζπάηζ ςναίμ απ‘ ηα δζηά ζμο' ιμο θχκαλακ. Μμο βονίζακε απείναπημ, ι‘ έκα ηθείζζιμ ιαηζμφ, ηα θεθηά ηδκ αθοζίδα, ημ πμνημθυθζ ηαζ ημ νμθυζ ηζ εβχ πμο πάκηα ηναηάς ιζα ζοιθςκία υηακ είκαζ ιεηαλφ ηονίςκ έπνεπε κα ημοξ βνάρς αοηυ ημ ηναβμφδζ. ήιενα είδα ζηδ θοθθάδα ηδ θάηζα ημο πζμ ρδθμφ δεκ ημκ είπα λακαδεί απυ ηείκδ ηδ ιένα λέθεοβε απυ ιζα ιπμφηα ζημ ζαθέ εκυξ εηαημιιονζμφπμο ηαζ ζηδκ πυνηα ημκ πενίιεκε δ αζηοκμιία. Πμθθή, πμθθή Ώζηοκμιία… Υναθίλ ακπίλα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Μίρνο)
[260]
Ο Αληφλην Ρηβέξν Σαξαβίγην (Antonio Rivero Taravillo) γελλήζεθε ην 1963 ζηελ Μειίια. Εεη ζηε εβίιιε. Δίλαη Ιζπαλός ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο
De Senectute Να βενκάξ δεκ είκαζ κα ημζηάγεζαζ ζημκ ηαενέθηδ ηαζ κα εκημπίγεζξ ηζξ νοηίδεξ ζημ πνυζςπμ: κα βενκάξ είκαζ κα αθέπεζξ ηζξ παναηζέξ πμο ζδιαδεφμοκ ημοξ ακενχπμοξ πμο αβαπήζαιε ηζ υθα υζα ιζα ιένα ζοβηζκμφζακ ζήιενα πζα μθυηεθα αδζάθμνα. Οζ νοηίδεξ ηδξ ροπήξ είκαζ ααεφηενεξ απυ ημο δένιαημξ. Λεοηυηενμ, ημ πζυκζ ζηδκ εθπίδα απ' υ,ηζ ζηα ιαθθζά. Ώηυια ημ πένζ είκαζ δοκαηυ, αθθά δεκ ανίζηεζ πζα ηίπμηα πμο κα ημ εέθμοκε ηα ιάηζα. Να βενκάξ είκαζ αοηυ: κα πεεαίκεζ δ ηανδζά πςνίξ κα ζηαιαηήζεζ. Ύληφλην Σηβέξν Σαξαβίγην (κεηάθξαζε: ΐαλάε Σαρηαξά)
[261]
Ζ Γθιόξηα Φνπέξηεο (Gloria Fuertes, 1917-98) ήηαλ Ιζπαλίδα πνηήηξηα, θαη ζπγγξαθέαο.
Γξάθσ ζηίρνπο, ζεληφξεο! Γνάθς ζηίπμοξ, ζεκζυνεξ, ζηίπμοξ βνάθς ια απ‘ ημ κμο ιδκ ζαξ πενάζεζ, πμζήηνζα κα ιε πείηε ιε εοθναίκεζ μ μίκμξ – ηζ ηζ ακ άηονμοξ ζηεθηείηεηζ έπς ιζα μζημκυιμ πμο ιυκδ ηδξ ιζθά. Ώοηυξ μ ηυζιμξ, ημ θμζπυκ, εοηνάπεθμξ πμο είκαζ! οιααίκμοκ πνάβιαηα, ζεκζυνεξ, πμο δε εα θακενχζς: Λφπεξ εζζπνάηημοκ, ια πμηέ ημοξ θίνεξ, μζ δοζηοπείξ ηαζ μζ θηςπμί, πςνίξ ζημκ ήθζμ ιμίνα. Ώηυια οπάνπμοκ ακφπακηνεξ ιε ημοξ ζηφθμοξ ημοξ, αηυια οπάνπμοκ ζφγοβμζ ιε ενςιέκεξ, ζημοξ ελμοζζαζηέξ ημοξ δεζκμφξ ηακείξ δε θέεζ ηίπμηα ηαζ βζα εακάημοξ δζααάγμοιε ηαζ βονίγμοιε ζεθίδα ηαζ ηάης ιαξ παημφκ ηζ μοδείξ ελεβείνεηαζ ηζ μ ηυζιμξ ιεξ ζηα ιίζδ ηζ ειείξ κα θέιε «δ γήζδ!» Ώοηά ζοιααίκμοκ, ηφνζμζ, ηζ υθεζθα κα ηα πς! Γθιφξηα Φνπέξηεο (Μεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε)
[262]
Ο Μηγθέι Υεξλάληεο (Miguel Hernández, 1910-42) ήηαλ Ιζπαλός ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. πκκεηείρε ζηνλ Δκθχιην πφιεκν 1936-39 ζην πιεπξφ ησλ δεκνθξαηηθψλ, ζπλειήθζε απφ ην θαζεζηψο Φξάλθν, θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην, αιιά δελ εθηειέζηεθε. Πέζαλε ζηε θπιαθή ζε ειηθία 32 εηψλ.
Σειηθφ νλέην Υζμκζάξ ηνζκέκζμξ ιε ηα ζαέθηα δυκηζα επυεεζ ημοξ παβενμφξ ανπάββεθμοξ κα λειαδήζεζ· κα ηθαίεζ δζηάζηδηε, ηδκ δε πμζκή εα εηηίζεζ ζε κάιαηα πδβχκ απεθπζζιέκα. Βδυεδ μθυροπα ζηα ιέηαθθα: ημο ζίδενμο χεεζ ημ ιέζα πον κα αβεζ έλς, ηαζ θαιπνμφξ κα πφζεζ ζη‘ αιείθζηηα αιυκζα πυκμοξ, κα θοβίζεζ ημοξ πεζιαννχδεζξ ζζδενάδεξ. Βθαβχεδηα ζημ άθβμξ πάκς ημφ αηάκεζκμο ζηεθάκμο, ζημο νυδμο ημ ιανάγζ πμο ιμζναίςξ εάθθεζ· δ πνάλδ ημο εακάημο εα μνζζηζημπμζήζεζ ηα ενείπζα πμο ιε πενζαάθθμοκ. Ώπ, ηοβπάκμοζζ ηαφηα! ημ παιυ ιμο ιδ γδηάξ αζηία άθθδ, πανά πμο ζ‘ έπς έςξ εακάημο εβχ αβαπήζεζ. Μηγθέι Υεξλάληεο (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Κεληξσηήο)
[263]
Ο Υνπάλ Ρακόλ Υηκέλεζ (Juan Ramon Jimenez, 1881-1958) απφ ηελ Αλδαινπζία, ήηαλ Ιζπαλός ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας 1956.
Γ αγάπε κνπ… Δ Ώβάπδ ιμο ήηακ ιμκαδζηή υπςξ δ ακηακάηθαζδ η‘ μονακμφ ζε ιζα ζηαβυκα δνμζζάξ ζηα πέηαθα εκυξ θμοθμοδζμφ ιε ημ πνχημ παιυβεθμ ηδξ αοβήξ. Ο ήθζμξ ζμο ιε πηφπδζε ηαηάηανδα ελάηιζζε ηδ δνμζζά ιμο ηζ έιεζκα πςνίξ μονακυ. Υνπάλ Ρακφλ Υηκέλεζ
·λα κπνπθέην ηξηαληάθπιια Σμ ζηυια ζμο θφηερε ι‘ εηείκμ ημ θζθί ζημ δζηυ ιμο έκα ιπμοηέημ ηνζακηάθοθθα, ηζ μζ νίγεξ ημοξ ηνςκ ηδκ ηανδζά ιμο. Ήηακ θεζκυπςνμ. Ο άιεηνμξ μονακυξ άνπαλε ιε ημκ ήθζμ ημο υθμ ημ πνοζάθζ –ηίμκεξ θάιρεςκ– απυ ηδ γςή. Σμ ηαθμηαίνζ ήνεε ζηθδνυ· ημ ιπμοηέημ ιάδδζε, ια άθδζε κα ζπάζμοκ ζηα ιάηζα ιμο δφμ ιπμοιπμφηζα πυκμξ. Υνπάλ Ρακφλ Υηκέλεζ Μεηάθξαζε: Γηψξγνο Κεληξσηήο.
[264]
05.17. Ηηαιία Ο Ιηαιός πνηεηήο ακπίλο Νη’ Αθνύλην (Sabino D'Acunto, 19162004) ζπνχδαζε ζθελνζεζία. Έγξαςε πνηήκαηα αγάπεο γηα ηελ Διιάδα.
ΐαθλί Κάης απυ ημοξ εθαζχκεξ ηδξ Εενάξ μδμφ δζαπέεζ ημ Ώζβαίμ ηδκ ανιφνα ημο. Κνοιιέκμ ηναηάεζ ηδκ δνειία ημο ημ Ααθκί ζηζξ δάθκεξ ιέζα. ηδ ιοζηδνζαηή αοθή ημο ιμκαζηδνζμφ, ζηδ ιέζδ απυ δομ θφθαηεξ - δομ ηοπανίζζζα, ακμίβεζ ηζξ πφθεξ ημο μ αογακηζκυξ καυξ βζα ημοξ γδηζάκμοξ ηδξ ζηζάξ ηαζ ηςκ ιςζασηχκ ημοξ ιφζηεξ. Πένα μζ πμοθδηέξ ηςκ "εκεοιίςκ ηδξ Βθθάδμξ" απθχκμοκ ημ δζαθάθδιά ημοξ ζημκ πεοημθοηειέκμ θυθμ. Σδκ ηάρα ημο ιεζδιενζμφ αζχκζα παναζηέηεζ λεηνεθαιέκμ ημ ηγζηγίηζ. Μα θίβμ ημ θεββάνζ ζημκ μνίγμκηα ανβμπμνεί πάκς ζε ηάπμζμ ηοπανίζζζ. ***
Ο ρξφλνο θαη ε κλήκε Ο πνυκμξ ημφημ η' ακεπαίζεδημ ηφθζζια η' ακεθέδημ υθα ηα ζοκεθίαεζ ηαζ η' αθακίγεζ ζημκ αθυβζζημ δνυιμ ημο ιε ηζξ ακάνζειεξ πέηνεξ, πςνίξ ηένια. Οζ ικήιεξ... ζ' αοηέξ ηζξ ηαιέκεξ αναβζέξ θοηνχκεζ ιυκμ μ ζπυνμξ ηδξ θήεδξ. Μαηάνζμζ υζμζ αθήκμοκ πίζς ηα ζδιάδζα εκυξ αίμο πμο δαπακήεδηε ι' εοπνέπεζα. Ο πνυκμξ ηαζ δ ικήιδ πάκς απυ ηδκ φπανλδ μνμεεημφκ ιζα ζφιααζδ αζχκζαξ ηαοηυηδηαξ. ακπίλν λη’ Ύθνχλην (Ύπφδνζε: Γηψξγνο Ν. Κάξηεξ)
[265]
Ο Κνξάλην Αιβάξν (Corrado Alvaro, 1895-1956) ήηαλ Ιηαιός δεκνζηνγξάθνο, ζπγγξαθέαο, δηεγεκαηνγξάθνο θαη πνηεηήο.
ε έλαλ ζχληξνθν Ώκ εα έπνεπε κα βνάρς ζημ ζπίηζ ιμο «Θεέ ζχζε ηδ ιδηένα ηαζ ημκ παηένα ιμο! » δ επζζημθή ζμο, εα ηδκ πίζηεοακ δζηή ιμο, ηαζ εα είκαζ εοπνυζδεηηδ. Έηζζ, μ εάκαημξ εα ιπεζ ηαζ μ ιζηνυ αδεθθυξ εα βζμνηάζεζ. Να ιδκ πεζξ ζηδκ θηςπή ιδηένα υηζ είιαζ κεηνυξ, κεηνυξ ιυκμξ· κα ηδξ πεζ υηζ μ βζμξ ηδξ μ ιεβαθφηενμξ έπαζε ηδ γςή ημο ιε πμθφ πνζζηζακζηυ ηνέαξ βφνς ημο. Ώκ εα έπνεπε κα βνάρς ζημ ζπίηζ ιμο «Θεέ ζχζε ηδ ιδηένα ηαζ ημκ παηένα ιμο! » Αεκ εα εέθμοκ κα λένμοκ ακ πέεακα ζα δοκαηυξ. Θα εέθμοκ κα λένμοκ ακ μ εάκαημξ είπε πέζεζ λαθκζηά. Πεξ ημοξ, υηζ ημ ιέηςπμ ιμο ηάδηε εηεί πμο ιε θζθμφζακ, ηαζ ήηακ εθαθνφ ημ πηφπδια, πμο ιμο θαζκυηακ υηζ ήηακ ημ θζθί ηδξ ηάεε κφπηαξ. Ώκ εα έπνεπε κα βνάρς ζημ ζπίηζ ιμο «Θεέ ζχζε ηδ ιδηένα ηαζ ημκ παηένα ιμο! » δ επζζημθή ζμο, εα ηδκ πίζηεοακ δζηή ιμο, ηαζ εα είκαζ εοπνυζδεηηδ. Έηζζ, μ εάκαημξ εα ιπεζ ηαζ μ ιζηνυξ αδεθθυξ εα βζμνηάζεζ. Κνξάλην Ύιβάξν (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο) [266]
Ζ Αληνλέιια Αλέληα (Antonella Anedda) γελλήζεθε ζηελ Ρψκε ην 1958. Δίλαη Ιηαιίδα πνηήηξηα θαη δηδάζθεη ηζηνξία ηέρλεο ζην Παλεπηζηήκην. Έρεη εθδψζεη αξθεηέο πνηεηηθέο ζπιινγέο. ·με θαινθαίξηα 1. μ βένμξ βονίγεζ πνμζεηηζηά ζημ ηνεαάηζ έλς, δ εάθαζζα ημο Εμοκίμο ακαζαίκεζ βνήβμνα ζημκ ιαΎζηνμ. 2. ημ ανπζπέθαβμξ ημζιάηαζ ημ νφβπμξ ηάεε κδζζμφ πάκς ζημ κενυ ηα θέπζα ημο ηέδνμο πμο παιδθχκμοκ ζημκ αένα. 3. μ δνυιμξ ημζιάηαζ: είκαζ θεοηυξ, είκαζ επανπζαηυξ ηδκ αοβή ήπμζ ηαζ αήιαηα αάγμοκ ημιιάηζα απυ ήπμοξ ιέζα ζημ υκεζνμ ιζα ρδθίδα, δ άθθδ ζημ ιςζασηυ πμο γεζ. 4. Δ βοκαίηα ζηέθηεηαζ: πμζμξ λένεζ εάκ είκαζ αθδεζκή δ ζηζά, εάκ αθήεεζα ιαξ αημθμοεεί ή πνμπμνεφεηαζ. Βάκ δεκ είκαζ έκαξ ακηζηαημπηνζζιυξ –αοηαπάηδ πμο ημ ιάηζ ιαξ δδιζμονβεί απυ ηδκ πμθθή ιμκαλζά, βζα κα θέιε ζε ηάεε γςή: κα, οπάνπεζξ ζη‘ αθήεεζα. 5. μ βένμξ ηχνα έπεζ ημκ άκειμ ζημ θαζιυ. Γζα ηάπμζμκ είκαζ θςκή. Γζ‘ αοηυκ είκαζ έκαξ ηυιπμξ θφπδξ έκα κήια οθαζιέκμ απυ εβηαηάθεζρδ. 6. Πήναιε έκα ζημοθήηζ, εβχ ηαζ δ ιζηνή. Κμζιυηακ ζημκ ήθζμ ιζαξ ζηάθαξ. Σαλίδερε ιαγί ιαξ πάκς ζε έκα θφθθμ πέεακε ιέζα ζε έκα θοηυ ιζα χνα ιεηά. Σχνα είκαζ ιζα ζηθδνή ζηζά ηαζ παν‘ υθα αοηά ηυζμ αδζάθμνδ ηυζμ ηέθεζα ιέζα ζηδκ εβηαηάθεζρή ημο χζηε κα ηάκεζ εοηοπζζιέκδ αοηή ηδκ κφπηα. Ύληνλέιια Ύλέληα [267]
Αιιάδα …μζ αθελακδνζκμί ζηίπμζ, μζ ζηεκέξ αοθέξ μζ βναιιαηζγμφιεκμζ υπζ δζαθμνεηζημί απυ ημοξ εθεοηίδεξ άνπμκηεξ πμο γδηζάκεοακ ημκ ηαζνυ ηςκ Ρςιαίςκ. Λίβδ θφζδ, ιυθζξ θζθηνανζζιέκδ απυ ηα παναεονυθοθθα, θίβεξ ηαζ δοζηοπζζιέκεξ αβάπεξ. Αζααάγμοιε ηα κέα εθθδκζηά ιε δοζημθία: πμθφ ιαηνζά απυ ημοξ έθθδκεξ πμο ιάεαιε ζημ ζπμθείμ ηζ υιςξ αοηή δ βθχζζα είκαζ δζηή ιαξ ελ αζηίαξ ηδξ απυζηαζδξ ηαζ ηδξ ιμίναξ δζηέξ ιαξ αοηέξ μζ μπηαζίεξ, δπχ ηδξ αιμζααίαξ δδμκήξ ζπίηζα θεοηά αζαεζηςιέκα, χπνα ζςιάηςκ πμο ηα ‗δε ημ θεββάνζ.
Μηιάεη ε εγθαηάιεηςε Πυζμ ααεζά ηοθάεζ δ θθέαα ηδξ εβηαηάθεζρδξ; Τπάνπμοκ ιένεξ υπμο ηαλζδεφεζ ιε ημ παθηυ πάκς απυ ηζξ ποηγάιεξ. Δ δοζηοπία είκαζ ζηακδαθχδδξ. Καζ θηαίεζ ηυζμ πμο δεκ ιπμνεί κα έπεζ ζπέζεζξ ιε ημ ζχια. Σμ ημζηάεζ ιε ροπνυηδηα. Σοθίβεηαζ ζημ παθηυ ηαζ ημζιάηαζ υπςξ ημ έιανομ. Σμ ηνφμ είκαζ ηαθμδεπμφιεκμ. Σμ ζχια είκαζ ιμκάπα ιζα ζηέβδ. Αεκ οπάνπμοκ μκυιαηα, μφηε επζεοιία, μφηε θφθμ. «ακ πονυθζεμξ» ρζεονίγεζ. Ο βμφκζκμξ βζαηάξ ζηεπάγεζ ιάηζα ηαζ αοηζά. Ώπμημζιίγμκηαξ ημ ηεθάθζ ημο ζπίγεζ ημκ αένα ηαλζδεφεζ ζε ιαηνφ υκεζνμ ηζξ πέηνζκεξ ημνκίγεξ. Ύληνλέιια Ύλέληα (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Παππάο)
[268]
Ο Σζέθθν Αληδνιηέξη (Cecco Angiolieri, 1258-1313) ήηαλ Ηηαιφο πνηεηήο ζχγρξνλνο ηνπ Νηάληε. O Σζέθν γελλήζεθε ζηε ηέλα θαη έδεζε ηελ ίδηα επνρή κε ηνλ Νηάληε Αιηγθέξη, ηνλ νπνίν πηζαλφηαηα είρε ζπλαληήζεη θαη κάιηζηα είρε γξάςεη θάπνην ζνλέην γη‘ απηφλ. Ζ ζπγγξαθή πεξίπνπ 110 ζνλέησλ ηεο επνρήο εθείλεο απνδίδεηαη ζηνλ Αληδνιηέξη. θιεξφ θαη ζξαζχ φλεηξν Ώκ ήιμοκα θςηζά εα έηαζβα ηα πάκηα, Ώκ ήιμοκα μ πυθειμξ εα ηζάηζγα ηδκ μζημοιέκδ ιε ζθαβή, Ώκ ήιμοκα δθαίζηεζμ ιε θάαα εα ηαηέηθογα ημκ ηυζιμ, Ώκ ήιμοκα εευξ ζηδκ ηυθαζδ εα ένζπκα ηδ βδ. Ώκ ήιμοκα μ πάπαξ, υθα ηα ηέηκα ιμο ηα ηαπεζκά, Θα ηαηαδίηαγα ζημ εάκαημ δζα ηδξ πονά, Ώκ ήιμοκ αοημηνάημναξ ζηδκ άδζηδ δίηδ, Θα έζηεθκα ημοξ οπδηυμοξ ιμο ιε ιεβάθδ πανά. Ώκ ήιμοκα κεηνυξ εα έραπκα δμοθεζά ηάεε ιένα, Ώκ ήιμοκ γςκηακυξ ε‘ ακαγδημφζα ηδκ εθεοεενία, Μαηνζά απ‘ ηδκ ιδηένα ηαζ παηένα. Βκχ είιαζ μ Σζέημ ηαζ δεκ ηάκς πίζς, Γζα άθθμοξ ε‘ αθήζς ηζξ άζπδιεξ ηαζ ηζξ ηαηέξ, Ο ίδζμξ ιυκμ μιμνθμφθεξ εα θζθήζς. Σζέθθν Ύληδνιηέξη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[269]
Ο Λνληνβίθν Αξηόζην (Ludovico Ariosto, 1474-1533) ήηαλ Ηηαιφο πνηεηήο θαη θσκσδηνγξάθνο ηεο Αλαγέλλεζεο. Θεσξείηαη ν θχξηνο εθπξφζσπνο ηεο commedia erudita. Γλσζηφηεξν έξγν ηνπ, ην ξνκαληηθφ επηθφ πνίεκα, Orlandο furioso, (Μαηλφκελνο Οξιάλδνο).
Μαηλφκελνο Οξιάλδνο Ύπνζπάζκαηα Άζια III, ηνμθή XXII Εδμφ! Έλς απυ ηείκδ ηδκ πνχηδ ηδκ ζπδθζά, Σζ ζιήκμξ ηνζβονίγεζ ημκ ζενυ ημκ ηφηθμ, Μα υηακ πζιά ζημ ιαβζηυ ημκ πνμιαπχκα, ΐνίζηεζ ηθεζζηυ ημκ δνυιμ, ζακ απυ ηάθνμ ή ηφιαμ ˙ Κζ έπεζηα μ υπθμξ πζζςβονίγεζ άηαηημξ ˙ Κζ αθμφ ηνεζξ θμνέξ βονυθενε ημκ ηφηθμ, ηζκείηαζ ιε οπμηαβιέκμ αήια, ζακ αβέθδ ιέζα ζηδ ζπδθζά, πμο ζηέηεζ δ ςναία θήηοεμξ, ημο ιάβμο μ ηάθμξ. Λνληνβίθν Ύξηφζην (κεηάθξαζε: νθία Κσλζηαληέιινπ)
[270]
Ο Αιθόλζν Γθάηην (Alfonso Gatto, 1909-1976) απφ ην αιέξλν, ήηαλ έλαο απφ ηνπο δηαζεκφηεξνπο Ιηαιούς ζπγγξαθείο θαη πνηεηέο ηνπ 20νχ αηψλα.
Appia νδφο Ώζχκζα κφπηα ζηα δέκηνα πμο ηνάπδηακ ζε θοβή ζηδ ζζςπή: μ δνυιμξ ηνφμξ ζημηχκεζ μζ κεηνμί ζηδκ πνάζζκδ βδ: ελαθακζζιέκμζ ήπμζ ζημκ ανιμκζηυ αένα ιονίγεζ άκειμ πνοζυ, ηδ εάθαζζα ιε ηα ηοπανίζζζα. Δνειία αμοκχκ ακηζηαημπηνζζιυξ ημ ανάδο θακηάζμο ηήπμοξ ζηα ηαηαθφβζα θοπδιέκμζ βζα ημ κενυ: πμνηανζαζιέκδ άκμζλδ πίεζε ηδ βδ ζε έκα γςκηακυ ανάπμ. Πέθηεζ ζε φπκμ απαθυ δ ηζιςνία ηςκ ημζιζζιέκςκ αμοκχκ ζηδκ αηηή: πάκς απυ ηδ θςηεζκή εζνήκδ ηδξ ανέκαξ. ηδ ικήιδ ημοξ ηαηαεέηεζ ημ θεοηυ άκειμξ ηδξ εάθαζζαξ: ζηδ ιμκαπζηή αοβή πενκμφκ ζημ υκεζνμ κα ιδκ αββίλεηε: πάβμξ ημο πνςζκμφ δ παβςιέκδ δνμζζά ημο αένα.
Σελ απγή πςξ δ βοκαίηα αοείγεηαζ ηαζ θέεζ έθα ιέζα πζμ ιέζα υπμο είκαζ πθαηζά δ εάθαζζα πςξ δ βοκαίηα είκαζ γεζηή ηαζ θέεζ έθα ιέζα πζμ ιέζα υπμο γεζηυ είκαζ ημ ρςιί ηαζ θεξ ηδξ ειείξ εα εέθαιε εάθαζζα ρςιί δ βοκαίηα δζαθοιέκδ πμο ιαξ πήνε ζηδκ αοβή ιέζα ζημ ζηήεμξ ηδξ ηαζ ιαξ βαθμοπεί ιε φπκμ. Ύιθφλζν Γθάηην (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο)
[271]
Ο Σνλίλν Γθνπέξα (Tonino Guerra, 1920 - 2012) ήηαλ Ιηαιός πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη ζελαξηνγξάθνο. Ωο ζελαξηνγξάθνο ζπλεξγάζηεθε κε παγθφζκηα αλαγλσξηζκέλνπο ζθελνζέηεο φπσο: Μηθειάληδειν Αληνληφλη, Φεληεξίθν Φειίλη, Αληξέη Σαξθφθζθη θαη Θεφδσξνο Αγγειφπνπινο.
Γ πεηαινχδα Υανμφιεκμξ, πμθφ πανμφιεκμξ Ήιμοκ πμθθέξ θμνέξ ζηδ γςή αθθά πάκς απ 'υθα, υηακ ιε εθεοεένςζακ ζηδ Γενιακία ηαζ ηάεζζα κα παναημθμοεχ ιζα πεηαθμφδα πςνίξ ηδκ επζεοιία κα ηδκ θάς. Σνλίλν Γθνπέξα
Amarcord Σμ λένς, ημ λένς, ημ λένς υηζ έκαξ άκδναξ, ζηα 50 ημο, Πάκηα έπεζ ηαεανά πένζα ηζ εβχ ηα πθέκς δφμ ή ηνεζξ θμνέξ ηδκ διένα αθθά είκαζ υηακ αθέπς ηα πένζα ανχιζηα πμο εοιάιαζ υηακ ήιμοκ έκα αβυνζ
Σα βφδηα Πδβαίκεηε κα πείηε ζηα αυδζα πμο πάκε ιαηνζά υηζ δ ενβαζία ημοξ δεκ ιαξ ελοπδνεηεί πζα ζήιενα είκαζ εφημθμ κα μνβχκμοκ ιε ημ ηναηηέν. Καζ έπεζηα ζοβηζκμφιαζηε υηακ ζηεθηυιαζηε ηδκ ηυπςζδ πμο είπακ βζα πζθζάδεξ πνυκζα εκχ κα ‗ημζ εηεί πήβαζκακ ιε ημ ηεθάθζ ζηοιιέκμ πίζς απυ ηδκ ιαηνά ζεζνά ηδξ ζθαβήξ. Σνλίλν Γθνπέξα (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο) [272]
H Μαξία Γθξάηζηα Καιαληξόλε (Maria Grazia Calandrone), γελλήζεθε ζην Μηιάλν ην 1964. Έρεη δεκνζηεχζεη πνιιέο πνηεηηθέο ζπιινγέο θαη έρεη γξάςεη ζεαηξηθά θείκελα.
Πξνο ηελ εμνξία Δ ηεναζζά εηείκδ ηδκ πνμκζά είπε έκα ηαηυ ζημ ακεζζιέκμ ημνιί, ακ κα έβενκε ιζα αθφζζηδ ηυιδ πνμξ έκακ ηυζιμ πμο δεκ ελέηαγε ηζξ ημζθυηδηεξ ημο ηυζιμο. Οζ βοκαίηεξ έζθζββακ θαζηζέξ βφνς απυ ημοξ βθμοημφξ πμο ελαηιίγμκηακ ζηδκ άεθζα αοβή ηαζ θςηεζκά ιανβανζηάνζα ζημ ιέηςπμ, πανυιμζα ιε ηα πανμδζηά ηζζιπήιαηα ηςκ απμδδιδηζηχκ πμοθζχκ, πνάβιαηα πμο ζημκ ήθζμ ελαθακίγμκηαζ: ιζα δζαηαναπή, έκαξ ζπαζιυξ πμο ιυθζξ βζκυηακ ακηζθδπηυξ ζε υθδ ηδ βδ πμο ημζιάηαζ ηάης απυ ημ πέπθμ ιζηνχκ εάικςκ, ηάης απυ ηζξ θηενμφβεξ. Καημζηίεξ πμο εηηείκμκηαζ ηαηά ιήημξ ηςκ πμηαιχκ , πδιζηή εοθμνία απυ ηζξ ιαφνεξ ηαιζκάδεξ. Δ αζμιδπακία βειίγεζ ιε θάδζ αβμονςπυ ηζξ ανηδνίεξ. Οζ θςκέξ ηδξ Σγμαάκαξ ζζςπμφκ εκχ αββίγεζ ημ θμοθμφδζ ιε ηα πένζα ηαζ ζηέηεηαζ ζακ ημ βοικυ ημνιί ζηα πανεηηθήζζα. ημ ιαφνμ αίια εηείκμο ημο ημνιζμφ πέθηεζ ημ πζμκυκενμ ημο πνμζχπμο ηαζ ιζα πνμθδηεία απυ ηθαδζά ακεζζιέκα. Ώοηυξ πήδδλε ημ δίπηο − ςζηυζμ εηείκδ ηδκ κφπηα δεκ έαθεπεξ ιπνμζηά ζμο. Ώθμφ πενπάηδζε χνεξ ηηφπδζε ηδκ πυνηα ζημ ζπίηζ ηδξ παζδζηήξ δθζηίαξ έθεβε ιυκμ ιαιά δεκ είκαζ ηίπμηα έθεβε ιαιά είιαζ ιυκμξ ημοναζιέκμξ, ιυκμξ ημοναζιέκμξ. Γθξάηζηα Καιαληξφλε (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Παππάο)
[273]
Ύπφ ηελ Υαξάδξα ηνπ Babi-Yar (29 - 30 επηειανίμο 1941) Ώθθά λαθκζηά ήεεθα κα γήζς κα γήζς ζηδκ ακενχπζκδ ιυθοκζδ. Πςξ; κα λεθφβς εάκ εζφ ιείκεζξ εδχ- αθθά βφνζζα ζηδκ επζθάκεζα αηονχκμκηαξ ιέζα ιμο ηδκ ζδζαίηενδ ακενχπζκδ ζδζυηδηα ημο βέθζμο. Ώοημί ηαίβμκηακ ακαβηαζιέκμζ κα αθέπμοκ ηα κεμβέκκδηα κα βίκμκηαζ ζηάπηδ (μζ ιφεξ ημοξ ηαζ η΄ άθθα , ημ ζάθζμ ηαζ ηδκ ακάζα ηςκ άθθςκ) ηαζ ηδκ αθιονή ιονςδζά ηςκ ακαηαηειέκςκ ηαιέκςκ ιαθθζχκ. Κμίηα ηδκ δάδα πάκς ζημ ιέηςπυ ημο υπμο αημφιπαβεξ ημ άθθμ ιζζυ ηςκ θζθζχκ ζμο. Έηζζ δεκ εα ιπμνμφζακ κα ηνααήλμοκ ημ ζχια ημο αδεθθμφ ιμο απυ ηα πένζα ημο, ηαζ υζμ ημ έζθζββε εβχ ζοκέπζγα κα ζηέθημιαζ υηζ απυ ιζα ιέββεκδ εα ένεεζ δ ζςηδνία ιμο. Μζα εάθαζζα απυ ακενχπμοξ ηαζ απυ πυκμ. Ώηυιδ ηαζ ηα ίδζα ηα δέκηνα έπεζακ ζηδκ βδ απυ πυκμ. ημ βηνίγμ θςζθμνμφπμ ημο κηαιανζμφ δφμ ζακ έηεεηα ακδνείηεθα. Αεκ ήηακ μζ ζθαίνεξ ηςκ ιεεοζιέκςκ ζηναηζςηχκ πμο εα ζηυηςκακ ημ ha ieled shelì*, ήηακ ημ αάνμξ ηδξ αβηαθζάξ ιμο ηάης απυ ημ αάνμξ ηςκ ζςιάηςκ. Μεηά ημοξ πονμαμθεί ηαζ πάθζ. Καζ ηα πνοζά δυκηζα λενζγχκμκηαζ απυ ημ ζηυια ηςκ κεηνχκ. Σμ αθέιια ηδξ ιδηέναξ ιμο ήηακ ηνμιαπηζηυ – απυ ηάης ηδξ ήηακ ιζα εάθαζζα ζςιάηςκ– εβχ πανέιεκα ζζςπδθή ζακ ιαφνδ θάζπδ. Σζ ιπμνμφζε κα ακαδοεεί απυ ημ αάεμξ ηδξ πανάδναξ εάκ υπζ αοηυ ημ ακεπμφθςημ ηναφια. *ha ieled shelì: ημ ιςνυ ιμο (ζφβπνμκα εανασηά) Γθξάηζηα Καιαληξφλε (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Παππάο)
[274]
Ο Γάληεο ή Νηάληε (Dante Alghieri, 1265-1321) ζεσξείηαη ν κεγαιχηεξνο πνηεηήο ηεο Ηηαιίαο θαη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο ηνπ θφζκνπ φισλ ησλ επνρψλ. Έγξαθε ζηε απιή ηηαιηθή γιψζζα θαη φρη ζηελ ιαηηληθή, φπσο έθαλαλ ηφηε νη Ηηαινί ινγνηέρλεο. Σν επηθφ ηνπ πνίεκα Θεία Κωμωδία είλαη απφ ηα θιαζζηθά ηεο παγθφζκηαο ινγνηερλίαο θαη δηδάζθεηαη ζε φια ηα παλεπηζηήκηα ηνπ θφζκνπ.
Ύπφ ηε Θεία Κωμωδία Κφιαζε (Άζκα ηξίην) Ώπυ ειέκα πενκμφκ ζηδκ πμκειέκδ πχνα, απυ ειέκα πενκμφκ ζηδ εθίρδ ηδκ αζχκζα, απυ ειέκα πενκμφκ ιέζ' ζημκ παιέκμκ ηυζιμ. Αζηαζμζφκδ έπεζ ημκ Άθεαζημ ηζκήζεζ πμο ι' επμίδζε· δ Αφκαιδ έζηδζέ ιε δ εεία, δ αζφβηνζηδ μθία ηαζ δ Ώβάπδ δ πνχηδ. Πθάζια πνζκ απ' ειέ ηακέκα δεκ εζηάεδ, πανά ιυκμκ αζχκζα, ηζ εβχ αζχκζα ιέκς. Ώθήζηε ηαε' εθπίδα ζεζξ πμο ιέζα πάηε!» Σα θυβζα ηαφηα ζημηεζκά πνςιαηζζιέκα είδα εβχ παναβιέκα ζηδκ ημνθή ιζαξ πφθδξ, ηαζ «Αάζηαθε», είπα εοεφξ, «ημ κυδια ιε ααναίκεζ». Κζ αοηυξ ιε θμβζζιμφξ ακενχπμο ααεοβκχιμο· «Να παναζηήζεζξ εδχ πνέπεζ ηάεε θυαμ, ηάεε δείθζαζια πνέπεζ εδχ κα 'καζ ζαδζιέκμ. ημκ ηυπμ εθεάζαιε πμο εβχ ζμο 'πς πνμείπεζ, υπμο ηα πθήεδ εέθεζ ζδείξ ηα πμκειέκα, πμο ημ ηαθυ ημο Λμβζζιμφ έπμοκ παιέκμ. ……. …Μδ ιζθμφιε βζ' αοημφξ, ιυκ' ημίηαλε ηαζ πένκα». Κζ εβχ ημζηάγμκηάξ ημοξ είδα ιζα ζδιαία πμο βονίγμκηαξ ηυζμ μνιδηζηά ηζκμφζε πμο 'θεβα ζηάζδ πςξ δεκ έζηενβε ηαιία. Κζ μπίζς ηδξ ενπυκηακ έκα ηέημζμ πθήεμξ ζε ιάηνμξ πμο πμηέ δεκ ήεεθε πζζηέρς πχξ κα 'πε ηυζμκ ηυζιμ εάκαημξ λεηάιεζ. Μυθζξ εηεί ηάπμζμκ εβκχνζζα, ημκ ίζηζμ [275]
είδα ηαζ απείηαζα εηείκμο πμο βζα δεζθία απυ η' αλίςια ημ ιέβα επαναζηήεδ. Έκζςζα εοεφξ ηαζ αεααζχεδηα πςξ ημφημ ημ ιέβα πθήεμξ ήηακ ηςκ απνείςκ, πμο 'καζ ζημ Θευ ιζζδημί ηαζ ζημοξ επενμφξ ημο αηυιδ. Οζ άεθζμζ ημφημζ πμο πμηέ ημοξ δεκ εγήζακ, μθυβοικμζ ήηακ ηαζ πμθφ ααζακζζιέκμζ απυ πμκηνέξ ιφβεξ πμο εηεί ήηακ ηζ απυ ζθήηεξ. Υαναηχκακ αοηέξ ημ πνυζςπυ ημοξ ι' αίια πμο ιεξ ζηα πυδζα ημοξ ιε δάηνοα ζοζιζβιέκμ απυ ζζπαιενά ζημοθήηζα εζοκαγυκηακ. Κζ ςξ άνπζγα κα νίπκς πανειπνυξ ημ αθέιια, είδα ζ' εκυξ ιεβάθμο πμηαιζμφ ηδκ άηνδ πθήεμξ πμθφ ηαζ είπα: «Αάζηαθε, ζο ζηένλε πμζμζ είκ' αοημί κα ιάες, ηαζ πμζμξ κυιμξ ηάκεζ πνυεοιμζ ηυζμ βζα ημ πέναζια κα δείπκμοκ, ςξ ιε ημ θςξ εδχ η' αδφκαημ λακμίβς». Κζ αοηυξ, «εα ημ βκςνίζεζξ, υηακ», ι' απμηνίεδ, «εα 'πμοιε ζηαιαηήζεζ ηα παηήιαηά ιαξ ζημο Ώπένμκηα ιπνμζηά ημ εθζαενυ πμηάιζ». Συηε ι' εκηνμπαθά ηαζ παιδθά ηα ιάηζα απυ θυαμ ιδκ ίζςξ ημκ αανφκεζ μ θυβμξ, ……………………………………………………. «Παζδί ιμο», είπε ηαηυπζ μ δάζηαθμξ ιε πάνδ, «εηείκμζ πμο πεεαίκμοκ ζηδκ μνβή ημο Τρίζημο, ηαηαζηαθάγμοκ υθμζ εδχ απυ ηάεε ηυπμ, ηαζ πνυεοιμζ είκαζ κα πενάζμοκ ημ πμηάιζ, βζαηί δ δζηαζμζφκδ δ εεία ημφξ ηεκηνίγεζ ηυζμ πμο μ θυαμξ ηαηακηαίκεζ επζεοιία. Καθή ροπή πμηέ δεκ πέναζε απυ δχεε, ηαζ θμζπυκ ακ βζα ζε παναπμκζέηαζ μ Υάνμξ, ηζ μ θυβμξ ημο κμεί ιπμνεί κα λένεζξ ηχνα». Μυθζξ έζςζε ημφημ, δ ζημηεζκή πεδζάδα εζείζεδ ηυζμ δοκαηά, πμο απυ ημ θυαμ δ εκεφιδζή ιμο αηυια ι' ίδνςηα ιε ανέπεζ. Δ δαηνοζιέκδ βδξ ακέδςζεκ αένα, πμο ελάζηναρε έκα θςξ ιε ηέημζα ημηηζκάδα, χζηε ηάεε αίζεδζή ιμο ιέζα ιμο εκζηήεδ, ηζ έπεζα ζακ αοηυκ πμο αανφξ φπκμξ πζάκεζ. ……………………………………………… ΐάληεο (κεηάθξαζε : Γεψξγηνο Καινζγνχξνο [276]
Ύπφ ηε Θεία Κωμωδία Παξάδεηζνο (Άζκα φγδνν) Ο ηυζιμξ πίζηεοε ζηδκ άβκμζά ημο, πςξ λέθνεκμ ένςηα δ ςναία Κφπνδ βεκκά, ζημκ ηνίημ επίηοηθμ βονκχκηαξ: Γζ‘ αοηυ δεκ ηδκ ηζιμφζακ ιυκμ μζ ανπαίμζ θαμί, ιεξ ζηδκ πακάνπαζδ ημοξ πθάκδ, ια ηαζ ημκ Κμφπζκημ ηαζ ηδκ Αζχκδ, ηδ ιάκα ηδξ ηαζ ημ εευ ημ βζμ ηδξ πμο ζηδξ Αζδχξ ηα βυκαηα ηαευηακ. Κζ έηζζ απυ εημφηδ, πμο ημ άζια ανπίγς μκυιαζακ ημ αζηένζ αοηυ πμο μ ήθζμξ, ιζα ημ θςηάεζ πμθφ ηαζ ιζα πζμ θίβμ. Αεκ ημ έκζςζα πμο ακέααζκα ζημ αζηένζ, αθθά πςξ έθηαζα ημ είπα ιακηέρεζ ζακ πθήεοκακ ηα ηάθθδ ηδξ Κονάξ ιμο. Κζ υπςξ ιεξ ζηδ θςηζά θαίκεηαζ δ ζπίεα, ή ιέζα ζηζξ θςκέξ, ιζα λεπςνίγεζξ πμο πάεζ ηζ ένπεηαζ απ‘ ηζξ άθθεξ πίζς, έηζζ είδα ιεξ ζημ θέββμξ ηαζ ηζξ άθθεξ θάιρεζξ πζμ βνήβμνα ή πζμ ανβά κα βονμθένκμοκ, ηαεχξ ημ αζχκζμ εέθεζ ακάαθειιά ημοξ. Συζμ ζθμδνμφξ δεκ έπμοκ θένεζ ακέιμοξ ηα ηνφα ζφκκεθα, αθακείξ ή υπζ πμο μηκμί ηαζ αναδοηίκδημζ κα δείπκμοκ ζ‘ αοηυκ πμο ηζξ εεσηέξ εα ‗αθεπε θάιρεζξ ια μνιμφκ ζε ιαξ ηαζ ημ πμνυ κ‘ αθήκμοκ πμο απ‘ η‘ άβζα εναθείι ρδθά ηαηέαδ. …………………………………………. Κζ αθμφ ιε ζεααζιυ πνμξ ηδκ Κονά ιμο παιήθςζα ηα ιάηζα ιμο, ηζ εηείκδ ιε πνυζπανμ έκα βκέια ηα θςηίγεζ, ζημ θςξ πμο ηυζα ιμο έηαλε κα ζηνέθς ηαζ: «Πμζμζ είζηε ζεζξ» ηα θυβζα ιμο ήηακ ηυηε, πμο αβήηακ ιε θςκή βειάηδ εένιδ. [277]
Καζ ιυθζξ ιίθδζα δζαηνίκς αιέζςξ πυζμ δοκάιςζε δ πανά ζηδ θάιρδ ηζ έβζκε ιεβαθφηενδ απυ πνχηα. Καζ θάιπμκηαξ ιμο θέεζ: «Ο ηυζιμξ θίβμ ηαζνυ ιε ηνάηδζε, ηζ ακ γμφζα ηζ άθθμ, πμθθέξ εα θείπακ ζοθμνέξ πμο εα ‗νεμοκ. Μεξ ζηδ πανά ηδξ ηνφαεηαζ δ εςνζά ιμο πμο θαιπονίγεζ, ηζ είιαζ εηεί ηθεζζιέκμξ ηαεχξ ιεξ ζημ ημοημφθζ δ πνοζαθίδα. ……………………………………….. ΐάληεο (κεηάθξαζε: Γησξγήο Κφηζηξαο)
Ύπφ ηε Θεία Κσκσδία ημο δνυιμο ηδξ γςήξ ηδ ιέζδ ζε ζημηεζκυ ανέεδηα δάζμξ βζαηί ημ ιμκμπάηζ ημ ζςζηυ είπα ιπθέλεζ. Ώπ, πυζμ δφζημθμ κα πενζβνάρς ημ άβνζμ, δφζααημ ηαζ ποηκυ δάζμξ πμο ιυκμ κα ημ ζηέθημιαζ λακαβεκκά ημ θυαμ! Κζ είπα ιζα πίηνα, απ' ημο εακάημο πζμ ιζηνή ιζα ζηάθα· ια εε κα βνάρς ηαζ βζα ηα ηαθά πμο ανήηα, εε κα ιζθήζς ηαζ βζα η' άθθα πμο είδα. .................. Κζ υπςξ εηείκμξ πμο θαπακζαζιέκμξ ιέζ' απ' ημ πέθαβμξ ζηδκ αηηή πέθηεζ ηαζ ηα επζηίκδοκα κενά βονίγεζ ηαζ ημζηάγεζ, έηζζ δ ροπή ιμο, πμο αηυιδ έκζςεε ηοκδβδιέκδ, βονίγεζ πίζς ημ πέναζια βζα κ' ακηζηνίζεζ πμο γςκηακυ δεκ άθδζε πμηέ ηακέκακ κα δζαζπίζεζ ... ΐάληεο
[278]
Ο Γθνπίλην Καβαιθάληη, (Guido Cavalcanti, πεξ. 1255 – 1300) απφ ηε Φισξεληία ήηαλ Ιηαιός πνηεηήο. ηελφο θίινο ηνπ Γάληε ζπκκεηείρε καδί ηνπ ζηνπο πνιηηηθνχο αγψλεο ηεο παηξίδαο ηνπ. Σν 1300 εμνξίζηεθε καδί κε ηνπο άιινπο πνιηηηθνχο αξρεγνχο απφ ηε Φισξεληία. κσο, φηαλ αλαθιήζεθε απφ ηελ εμνξία, πέζαλε απφ εινλνζία. Έγξαςε κπαιάληεο, εξσηηθά ζνλέηα θαη ηξαγνχδηα κε ηα νπνία αλαδείρζεθε ζε έλαλ απφ ηνπο πην αμηφινγνπο Ηηαινχο πνηεηέο ηνπ 13νπ αη.
νλέην απφ ηηο «Rime» Γζαηί δεκ ηοθθςκυιμοκα, κα ‗ζαδκε πζα Δ υναζδ, ημ θςξ ηςκ δομ ιαηζχκ ιμο Να ιδκ πενκμφζε ιέζα ημοξ εηείκδ ζημ ιοαθυ ιμο Να ιδ νςημφζε ακ ηδκ έπς ζηδκ ηανδζά Μπνμξ ζηα ηαζκμφνζα αάζακα, θμζπυκ Μ‘ έπζαζε θυαμξ άζπδιμξ, θυαμξ μλφξ «ΐμήεα ιε βοκαίηα», είπε δ θςκή ιμο ηδξ ροπήξ «Άθθμ κα ιδκ πμκμφκ ηα ιάηζα ιμο μφη‘ εβχ» Βζφ έηζζ ηα πανάηδζεξ ηαζ ήνεε μ Ένςξ Βπάκς ημοξ κα ηθάρεζ ιε ζοιπυκζα ζπμο αημφζηδηε θςκή ααεζά ηαζ είπε: υπμζμξ αζζεάκεηαζ ιεβάθμ πυκμ αοηυκ εδχ αξ δεζ ηαζ ηδξ ηανδζάξ ημ ιένμξ πμο μ Θάκαημξ ζημ πένζ ημο ηναηά, παναηςιέκμ ζηαονςηά Γθνπίλην Καβαιθάληη (κεηάθξαζε: Λεηψ ετδάλε)
[279]
Ο Ιηαιός πνηεηήο Πηεξινπίηδη Καπέιιν (Pierluigi Cappello) γελλήζεθε ην 1967. Απφ ηα 16 ηνπ είλαη θαζεισκέλνο ζε αλαπεξηθφ θαξνηζάθη κεηά απφ ηξνραίν αηχρεκα. Θεσξείηαη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο ζχγρξνλνπο πνηεηέο ηεο ρψξαο ηνπ.
ηνηρεηψδεο Βίκαζ υηζ εα ήεεθα ημκ μονακυ ζημζπεζχδδ ιπθε υπςξ μζ εάθαζζεξ ηςκ ςηεακχκ Δ δζαφβεζα εκυξ δείηηδ πμο θέεζ Ώοηή είκαζ δ βδ, ημ ιπθε πμο αθέπεζξ είκαζ δ εάθαζζα
Ώξέρεη ΐνέπεζ ηαζ ακ έανεπε βζα πάκηα εα ήηακ αοηυ ημ ιαηνφ ζμο πάδζ πμο ζηαιαηά ζημ ζηήεμξ, ηεθάθζ· Βδχ είιαζηε, θαιπενή αδεθθή, ζημκ ηφηθμ ημο ηαθμφ πνυκμο, ηδκ χνα πμο ιακηεφηδηε είιαζηε ειείξ, δφμ αθέιιαηα ζε έκα ζχια, έκα κα ιείκεζ άζηεβμ πμο ιαξ ηάκεζ άοθα, ηυζμ θεπηυ υζμ έκα ιμκμπάηζ ιμθοαζμφ απυ ιέκα δε ζέκα πςνίξ ιεηά μφηε πμφ, αβάπδ, ζηδ νμή υηακ ιμο θεξ ημίηα ιε ηαθά, ημίηαλε: ημ δέκηνμ είκαζ ακάπμδα, δ νίγα είκαζ ζημκ αένα.
[280]
Ο Σδηόξηδην Καπξόλη, (Giorgio Caproni, 1912-90) απφ ην Ληβφξλν ήηαλ Ιηαιός πνηεηήο, θξηηηθφο θαη κεηαθξαζηήο
Φχιια Πυζμζ έπμοκ θφβεζ… Πυζμζ. Σζ απμιέκεζ. Οφηε ηακ δ πκμή. Οφηε ηακ ηδξ πίηναξ δ αιοπή ή ηδξ πανμοζίαξ δ ηεκηζά. θμζ έπμοκ θφβεζ δίπςξ κ‘ αθήζμοκ ίπκμξ. πςξ δεκ αθήκεζ ίπκμξ μ άκειμξ ζημ ιάνιανμ ηαεχξ πενκά. πςξ δεκ αθήκεζ παηδιαζζά ζημ πεγμδνυιζμ δ ζηζά. θμζ άθακημζ ζ‘ έκακ ημκζμνηυ ακάηαημ απυ ιάηζα. Έκα ενυζζια άκανενςκ θςκχκ, ζακ θφθθα ηυκηνα ζηδκ ακαζαζιζά πίζς απ‘ ηα ηγάιζα. Φφθθα πμο ιυκμ δ ηανδζά ιπμνεί κα δεζ ηζ μ κμοξ δεκ δίκεζ πίζηδ. Σδφξηδην Καπξφλη (κεη. Απαγγειία Πνιχκνπ)
[281]
Ο Ρνκπέξην Καξίθη (Roberto Carifi) γελλήζεθε ην 1948 ζηελ Πηζηφα ηεο Ηηαιίαο. Δίλαη θηιφζνθνο, πνηεηήο, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξαζηήο.
Ο άλζξσπνο πνπ έξρεηαη ζε κέλα Ο άκενςπμξ πμο ένπεηαζ ζε ιέκα ηαεμδδβείηαζ απυ άβκςζηα ζημζπεία ιμζνάγεηαζ ιε ημ Θευ έκα ηνεαάηζ λεζηζζιέκμξ απυ ηα ζηοθζά ηαζ ημ ηνφμ ζοβηεκηνχκεηαζ ηδ κφπηα, δείπκεζ ιζα ζηζά πμο ηζκάγεηαζ ιαηνζά, δ βφικζα πνμζαεαθδιέκδ απυ ημ αηναίμ πένζ, απ‘ ημ ιάηζ πμο ημθιά κα ιμζναζηεί ημκ ηυζιμ απυ ημ καζ ηαζ ημ υπζ. Γζ 'αοηυκ, μ άκειμξ απμθάζζζε κα πζμκίζεζ δ ποηκή ζηυκδ απυ ηα ζηναηυπεδα εακάημο, δ ζζςπδθή βοκαίηα πμο ζένκεηαζ ζημκ ζηναηχκα ημ ζηήεμξ ζηένερε, ηαεμδδβείηαζ απυ έκα ζημηεζκυ ηνυιμ μ άκενςπμξ πμο ένπεηαζ ζε ιέκα ένπεηαζ ηδκ χνα, πμο δ βδ ανίζηεηαζ ιεηαλφ ημο καζ ηαζ ημο υπζ, ζημκ πζμ ακάπδνμ πνυκμ, είπε ηαζ δεκ είπε, Μζθάεζ βζ‘ αοηυκ δ ζμαανή βφικζα ημο πνμζχπμο. Ρνκπέξην Καξίθη (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο)
[282]
Ο Ηηαιφο πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο Δληνάξλην Καηζηαηόξε (Edoardo Cacciatore) γελλήζεθε ζην Παιέξκν ην 1912 θαη πέζαλε ζηε Ρψκε ην 1996.
Σν παηρλίδη ππξνδνηείηαη Ονβή ηαζ αζαζφκδ έπεζ μ πυθειμξ, αθθά ιεηά δεκ είκαζ βνήβμνμξ Σέηανηα ηδξ χναξ έπεζ αζχκζα ηαζ ιμζνάγεηαζ Αυκηζα ζηα κφπζα εκχ πθμία ζε ημιαυζ μνβίγμοκ Ονδέξ ιίζμοξ πμο εκχκμκηαζ ζε άμζιεξ κδζηείεξ ηνυαζθμξ καζ δ εζνήκδ ζε βειάηα πένζα παναιίγεηαζ Καημθζζεήζεζξ ζημηεζκέξ ιζα ζηυκδ είκαζ έπμξ ημονζά ζοβηαθφπηεζ ηδ ιμκμημκία πμο ημκζεναμημφηζα ζπίγμοκ ημκ ηενάζηζμ Λμζιυ ηςκ πμίνςκ - δ εζνήκδ αοηή απεζθεί ηαζ λεηζκά Νέμζ εάκαημζ αθθά πυζμ άθθμεζ δδιζμονβεί. Bunker δεκ είκαζ ημ ηαηαθφβζμ ή πακυναια ιε πνμημιέξ Μεηαλφ ζππμβφπςκ - ζε αζηζηέξ μιάδεξ ακηίεεηα ζοβηνμφεηε Με ακενχπμοξ πμο ζηέθημκηαζ κα ιεηαηζκμφκ ζηάκδαθα. λεζδηςιέκμζ απυ ηα θεηίπ ημοξ Κθμκζζιέκδ είκαζ δ χνα ηαζ μζ δείηηεξ πμο ηδκ μνίγμοκ. Αληνάξλην Καηζηαηφξε (κεηάθξαζε: Κσλζη. Κνθνινγηάλλεο)
[283]
Ο αιβαηόξε Κνπαδηκόλην (Salvatore Quasimodo, 1901-68), ήηαλ ζχγρξνλνο Ηηαιφο πνηεηήο. Κέξδηζε ην βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας ην 1959.
Υηφλη Πέθηεζ ημ ανάδο ηαζ ιαξ αθήκεηε πάθζ, αβαπδιέκεξ εζηυκεξ ηδξ βδξ, δέκηνα, γχα, ηυζιμξ θηςπυξ ηθεζζιέκμξ ιέζα ζε ιακδφεξ ζηναηζςηχκ, ιάκεξ ιε ζηεβκςιέκδ ηδκ ημζθζά απ‘ ηα δάηνοα. Καζ ημ πζυκζ ιαξ θέββεζ απ‘ ηα θζαάδζα ζακ θεββάνζ. Χ, ημφημζ μζ κεηνμί. Υηοπήζηε πάκς ζημ ιέηςπμ, πηοπήζηε ςξ ηδκ ηανδζά. Ώξ μονθζάλεζ ημοθάπζζημκ ηάπμζμξ ιεξ ζηδ ζζςπή, ιέζα ζ‘ αοηυκ ημκ θεοηυ ηφηθμ ηςκ εκηαθζαζιέκςκ. αιαβαηφξε Κνπαδηκφλην (κεηάθξαζε: Βσή Καξέιε)
Μαξαζψλαο Ο ενήκμξ ηςκ ιακάδςκ ζημ Μαναεχκα, δ ηναοβή απ' ηα ζπθάπκα ημο θαμφ απυ ηακέκα δεκ αημφζηδηε. Δ Βθθάδα ήηακ εθεφεενδ. Βίκαζ εθεφεενδ δ Βθθάδα. Ο Μαναεχκαξ είκαζ ηυπμξ ζηναηζςηχκ υπζ ιάκηδδςκ, εδχ καυξ δε βεκκζέηαζ μφηε αςιυξ. Ο ηφιαμξ ημο άεζηημξ, απυ ρδθά θαίκεηαζ δ Βφαμζα. ημοθήηζ ηδξ ζζημνίαξ ηάεε ηζ ζοιθςκεί ιε ημ έδαθμξ, εδχ δ ζηήθδ ηαζ ιεξ ζηδ βδ ηνάκδ ηαζ λίθδ' αηυιδ ηζ ακ μ Μαναεχκαξ ζοκ ημ Μαναεχκα, μ άκενςπμξ ηδξ πεδζάδαξ ημο Άνβμοξ γεζ ακάιεζα ζε ηείπδ ζακ ζημπζέξ θνμονάξ. αιαβαηφξε Κνπαδηκφλην (κεηάθξαζε: Ρνχια Κνλζνιάθε)
[284]
Έδε ε βξνρή καδί καο Ήδδ δ ανμπή ιαγί ιαξ Σανάγεζ ημκ άθαθμ αένα. Σα πεθζδυκζα, ιαδμφκ ηα ζαδζιέκα κενά Σςκ θζικχκ ηδξ Λμιαανδίαξ, άθθμζ βθάνμζ ε άθθμοξ αοεμφξ ηαζ δ μζιή ημο ζακμφ Φηάκεζ απ‘ η‘ αθχκζα, βζα κα ιαξ ζοκηνέλεζ. Ώηυιδ έκαξ πνυκμξ. Αίπςξ μφηε έκα πανάπμκμ πμο Μεημοζζςιέκμ Ίζςξ, αζθκίδζα εα κζημφζε ηζξ διένεξ.
Σε λχρηα ζηελ Ύθξφπνιε Μζα κφπηα ζηδκ Ώεήκα ζηδκ άζπνδ εάθαζζα ηδξ Ώηνυπμθδξ δ ημοημοαάβζα είπε Ώεήκα. Αεκ ήηακ ηάθεζια ηαηυ, ημ θεββάνζ ηαηάθεοημ, μ βνακίηδξ ζηθδνυξ αθνυξ ηζ μ εθαζχκαξ ημκηά ζημ Βνέπεεζμ ζπδιάηζγε ηεηθζιέκα ηοιαημεζδή ηνίβςκα, ηζκμφιεκμοξ ζηαναααίμοξ. ήιακε δ ημοημοαάβζα, δνμζενή, εοηοπήξ, πάκς απ' ηδ εάθαζζα. Οζ ηίμκεξ, γχα θεοημφ αίιαημξ, ζάθεοακ ιέζα ζηδ ζηήθδ. οθθμβζζιέκμ πμοθί δ ημοημοαάβζα, πενζζηνεθυιεκμξ ζημπαζιυξ, ιζα ιεθςδζηή έθθεζρδ ιε ανιμκζηυ ηαζ ηέθεζμ νάιθμξ. Ο λεκαβυξ έθεβε απυ ημ ηφια ημο ηδξ ζεθήκδξ υηζ ζημ ηέκηνμ ημο Πανεεκχκα δ έηνδλδ ιζαξ ημονηζηήξ πονζηζδαπμεήηδξ ηαηάζηνερε ηδκ ανιμκία ηςκ υβηςκ, έθεβε ηδκ ηαηάννεοζδ ηδξ Ώεδκάξ Παθθάδαξ, ημκ ενπμιυ ηδξ Μανίαξ Παξζέλε κήηεξ, θόξε ηνπ ηέθλνπ ζνπ, πάκς ζηδξ ηίηνζκδξ ημοημοαάβζαξ ημ λφθζκμ ηέναξ. αιαβαηφξε Κνπαδηκφλην Μεηάθξαζε: Ρνχια Κνλζνιάθε
[285]
Ο Σδηάθνκν Λενπάξληη (Giacomo Leopardi, 1798-1837) ήηαλ ξνκαληηθφο πνηεηήο θαη θηιφζνθνο, έλαο απφ ηνπο κεγάινπο Ηηαινύο πνηεηέο ηνπ 19νπ αηψλα.
Σν άπεηξν Ώβαπδιέκμξ ιμο ήηακ πάκηα αοηυξ μ θυθμξ μ ένδιμξ, ηζ αοηά ηα δέκηνα πμο ιμο ηνφαμοκ ημκ ιαηνζκυκ μνίγμκηα. Μα εδχ πμο ζηέης μναιαηίγμιαζ ηζξ απακείξ εηηάζεζξ η‘ μονακμφ ηαζ ηδκ οπενηυζιζα βαθήκδ ηζ ακαηνζπζάγς. Καζ ηαεχξ αημφς ιέζα απ‘ ημ θφθθςια ημ ενυζζια ημο αένα ζοβηνίκς ηδκ αιυθοκηδ ζζςπή ημο απείνμο ι‘ αοηυκ ημκ ήπμ. Κζ αζζεάκμιαζ ημ αζχκζμ, ηαζ ηζξ ζαδζιέκεξ επμπέξ, ηαζ ηδ δζηή ιαξ πμο γεζ ηαζ πάθθεηαζ. Κζ μ ζημπαζιυξ ιμο πκίβεηαζ ζηδ ααεζά απενακημζφκδ. ‘ αοηή ηδ εάθαζζα βθοηυ είκαζ ημ καοάβζμ. Σδηάθνκν Λενπάξληη (κεηάθξαζε Νάζνο Ώαγελάο)
[286]
Ο Mάξην Λνύηζη (Mario Luzi, 1914-2005) ήηαλ Ιηαιός πνηεηήο
Σν άπεηξν ηεο ζηηγκήο ηακ ακάιεζα ζε αηνυηαημοξ ίζηζμοξ αοείγεηαζ ζε ηυπμοξ ακμζπημφξ ημ ηαθμηαίνζ ημ ηναβμφδζ ζοκανπάγεζ ηα ημπάδζα ηαζ ηδ ικήιδ ηςκ πμζιέκςκ ηαζ πακημφ ζςπαίκεζ δ ιοζηζηή ηςκ εζδχκ εβνήβμνζδ, ηνζηεββοχκηαζ μζ ηομθμνμφιεκμζ ιέζα ζηδ βθοηζά ηςκ ιδηένςκ ημοξ αμφθδζδ ηαζ ζηφαεζ ηα ηθαδζά ηςκ θαζιχκ ηαζ ηςκ δζραζιέκςκ πεδζάδςκ δ μοζία ηςκ ηανπχκ πνμσμφζα. Πέθημοκε ζημ πχια ηυηε άκεο ηυπμο άκεο θυβμο μζ ακελίηδθεξ αθήεεζεξ, ζ‘ εηείκδ ηδκ πκμή υπμο ηαηεαάγμοκ ακάθαθνα ημ αάνμξ ημοξ ηα βενιέκα θοθθχιαηα ηα πθμία πάκε κα ιπαηάνμοκ υπςξ ηαζ ηςκ καοηζηχκ δ αβςκία βζα λέκα αηνμβζάθζα ηαζ μ ήπμξ υθςκ ηςκ θςκχκ ζαήκεζ ιέζα ζηζξ πηοπχζεζξ ηδξ, ζηδ εάθαζζα ζημκ άκειμ. Μάξην Λνχηζη Μεηάθπαζη: Γηψξγνο Κεληξσηήο
[287]
O Βαιέξην Μαγθξέιη (Valerio Magrelli) γελλήζεθε ζηε Ρψκε ην 1957. Δίλαη Ιηαιός πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη θαζεγεηήο θηινζνθίαο ζην παλεπηζηήκην.
Απηζηνιή ζρεηηθά κε ηελ εηζβνιή ησλ δεηλνζαχξσλ Πμζεξ βναιιέξ ιαξ εκχκμοκ ζε αοηυ ημ γςυιμνθμ Walhalla πμο δζαπενκά ηδξ επμπέξ βζα κα ακείζεζ ακάιεζα ζηα παζπκίδζα ηςκ παζδζχκ, ιε ημοξ ηαηααεαθδιέκμοξ ήνςεξ ημο, υπζ θοζζμθμβζημί, εςναηζζιέκμζ ζε ηάθοιια θένεηνμο επζεδθζαηά, βυκμζ μνεμπεδζημί, απυθοζδ μοναίμο; Κηήκδ, αθθά ηίπμηα ηηδκχδεξ δεκ παναιέκεζ ζημ ιάηζ, υπμο πενκά άμπθδ δ πέκα εκυξ είδμοξ πμο πνμμνίγεηαζ πνμξ ελαθάκζζδ. Δ ιεβάθδ ζζςπή ημο αίιαημξ ααναίκεζ ζε αοηά ηα μνθακά ημο ιέθθμκημξ ηζ εηεί ακάιεζα ζε θοπδιέκα γχα πνμξ απυθοζδ εδνία ηδξ ιεθαβπμθίαξ, αβςκζχδδ πθάζιαηα. Πίζς απυ ηδ ζηαεενυηδηά ημοξ ζακ ημηέι δ ιαφνδ ζηαβυκα ημο αθέιιαημξ απμδίδεζ ιζα ελακηθδιέκδ ακεπανηή βθοηφηδηα, ιζα παεδηζηή ακελήβδηδ ζζπφ, ιζα αία πςνίξ βεκεαθμβία. Καζ ςξ εη ημφημο ιδ ανοπάζαζ, Tyrannosaurus Rex, αθθά άθδζε ακάιεζα ζηζξ πέηνεξ ημο εβηεθαθζημφ θθμζμφ, κα πηοπά ζημ ζαζί ημο εςναηζημφ ηθςαμφ, απυ ημ θοθθχδεξ ηαζ εοάενμ δέκηνμ, ημο ηεκηνζημφ κεονζημφ ζμο ζοζηήιαημξ, άθδζε κα θαιπμημπά ααμήεδηδ δ ηυνδ ημο μθεαθιμφ ιαηνζκή ηαζ αιεηάηθδηδ ηδξ παζδζηήξ δθζηίαξ. Ώαιέξην Μαγθξέιη
[288]
Ο Φηιίππν Σακάδν Μαξηλέηηη (Filippo Tommaso Marinetti, 18761944), ήηαλ Ιηαιός ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο, απφ ηνπο ηδξπηέο ηνπ θνπηνπξηζηηθνχ θηλήκαηνο ησλ αξρψλ ηνπ 20νχ αηψλα θαη απφ ηνπο πξψηνπο ππνζηεξηθηέο ηνπ θαζηζκνχ.
Σα δψκαηα ηνπ έξσηα …………………………………………………..
Γζα πάνδ ιαξ ημ δχια ιεηαιμνθχεδηε ζε ιζα ζηένκα βαθάγζα, άοθδ δελαιεκή υπμο ημ πανεέκμ κενυ ημο αναδζκμφ ιοζηδνζςδχξ, ιαγεφμκηακ μθυβονα, ζοθθμβζζιέκμ… ηαζ δ ροπή ιμο απυνηαβδ εα πμηζζηεί απυ πανά ζηα ζηδεαία, ρδθά, ακάιεζα ζηδκ μνιή ηςκ θζθζχκ ιαξ ηαζ ζηδ ιεεοζηζηή μκεζνμπυθδζδ ηςκ βαθακχκ ιαηζχκ ζμο ηαζνυ θοθαηζζιέκα ζημοξ ηθίαακμοξ ηδξ Διέναξ, ηςκ ηενάζηζςκ έλαθθςκ ιαηζχκ ζμο πμο ζζμννμπμφκ ζημ δζάζηδια, υηακ δ κφπηα πέθηεζ ζακ ιμθφαζ! Χ! πχξ κα αθοζμδέζς ηζξ δομ ηανδζέξ ιαξ, ιεεοζιέκεξ κ‘ αημθμοεήζμοκ εέθμοκ ημ ήνειμ ηανααάκζ ηςκ κμιάδςκ ηςκ Άζηνςκ ηαζ ημκ αηηζκμαυθμ ηαθπαζιυ ημοξ ζηζξ ηαηδθυνεξ η‘ μονακμφ ηαζ ηζξ θεπηέξ αηηίκεξ ημοξ πμο ακαπδδμφκ ηαζ ημοδμοκίγμοκ ζημ θοηυθςξ, ζακ κα δπμφκ πνοζά ημοδμφκζα πάκς ζηδκ ένδιμ ηςκ εαθαζζχκ; …………………………………………………………….. ε εοιάιαζ, ς πνυζςπμ αζδιμθχηζζημ ιεηά ημκ ελαηιζζιυ ηςκ δαηνφςκ, ς υιμνθε ηφηκε ζακ ακμίβεζξ ζηα θνζηηά οπυβεζα ηδξ εθίρδξ ιμο, εκχ ηαηά δζαζηήιαηα δ βαθάγζα πκμή ημο απείνμο ηοιάηζγε ζημ ιίζπμ ημο ζδακζημφ ζχιαηυξ ζμο! Ώθίιμκμ! ζε άθθεξ αβηάθεξ, ζ‘ άθθμοξ ηυνθμοξ ακελενεφκδημοξ, κα πμο δ αανζά ηανδζά ιμο αθήκεηαζ αηυια ιεεοζιέκδ ζηδ ζηζαανή αζχνα ημο ένςηα πμο ηάπμηε θίηκζγε ηζξ ροπέξ ιαξ ιε απάεεζα ηαζ αία, πένα δχεε ……………………………………………………………………… Φηιίππν Μαξηλέηηη Μεηάθξαζε : Μ. ηεθαλνπνχινπ
[289]
Ζ Άιληα Μεξίλη (Alda Merini, 1931-2009) απφ ην Μηιάλν, είλαη απφ ηηο δηαζεκφηεξεο Ιηαιίδες πνηήηξηεο. Δμέδσζε είθνζη πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Γ ζάξθα ησλ αγγέισλ 1 Λέκε πςξ δ βέκεζδ ημο Παναδείζμο ήηακ δ ζζημνία ιζαξ άβκςζηδξ αβάπδξ πμο ηάπμζα ζηζβιή απμδέζιεοζε ηα θηενά ηδξ απυ ημ βήζκμ θθμζυ, ηζ έηζζ, παβχκμκηαξ δ βδ, θακενχεδηακ, πένα απυ ηζξ αζαθζηέξ δμλαζίεξ, ηα πνχηα πεηάβιαηα ηςκ αββέθςκ.
Γ ζάξθα ησλ αγγέισλ 2 Ώπυρε μκεζνεφηδηα ημκ ένςηα ήηακ ηνοθενυξ ζακ εζάξ ηαζ δίπςξ ζάνηα, αθθά δ ακάζα ημο βέιζζε ηζξ κφπηεξ ιμο ιε απεθπζζία ηαζ ηναβμφδζ. Έηζζ είκαζ ημ πένζ ζαξ πμο πασδεφεζ ημοξ ηαπεζκμφξ ηαζ ημοξ ηάκεζ ζζςπδθμφξ ζακ εηείκμοξ πμο ιμθμκυηζ οπμθένμοκ δεκ ήνεε αηυια δ χνα ημοξ κα πεεάκμοκ. ιςξ ηζ είκαζ μ εάκαημξ ακ υπζ έκα ιεβάθμ δέκηνμ μθυβζμιμ ηναβμφδζ; Οκεζνεφηδηα έκακ άκηνα αθθά ημκ άκηνα εηείκμκ, ημκ είπε πθάζεζ υθμκ μ Θευξ. Μένμξ εηείκμο ημο άκηνα ήηακε ιεξ ζημ ζηυια ζαξ. Κζ υθμζ μζ άκηνεξ αβαπήεδηακ απ‘ ημοξ αββέθμοξ πμο ημοξ ηαηαανυπεζζακ ιεξ ζηδκ απένακηδ αβάπδ ημοξ.
Γ ζάξθα ησλ αγγέισλ 5 Βιείξ πακηνεουιαζηε ηάεε κφπηα υζεξ ηαζ μζ επζζηνμθέξ ημο ήθζμο. Ββχ δεκ εέθς κα ζμο δχζς έκακ βζμ, ηδκ αβκυηδηά ιμο εέθς κα ζμο δχζς, ηαζ ηάεε κφπηα βίκμιαζ πανεέκα. Σδκ απανπή ιμο εέθς κα ζμο δχζς ηαζ ηάεε κφπηα ζμο δίκς ηζξ ηαθφηενεξ θθέαεξ ιμο. [290]
Γ ζάξθα ησλ αγγέισλ 6 Σμ ιεβάθμ ιμο θάεμξ, Κφνζε, ήηακ πμο ζε ακηάθθαλα ι‘ έκακ άκηνα ηαζ πήνα ηδ ζηεκςπυ πμο δεκ ήηακ ημ αμοκυ ζμο. Λάηνερα ηδ βθχζζα ηδξ ζάνηαξ ηαζ ιε ηα πένζα άθεζρα θάζπδ ζημ ημνιί ιμο. Δ ιεβάθδ ιμο δφκαιδ, Κφνζε, ήηακ πμο ήιμοκ έκα δμπείμ απυ πδθυ μθυβζμιμ απχνδηδ πάνδ. Άιληα Μεξίλη (κεηάθξαζε: Απαγγειία Πνιχκνπ)
Ύξκνλία Γζα κα δμηζιάζμοιε ηδ βθοηυπζηνδ βεφζδ ηδξ πμίδζδξ ηδξ ζημηεζκήξ ηζ επχδοκδξ αίζεδζδξ πμο δίκεζ μ ζηίπμξ, αοηήξ ηδξ ζμθήξ θέλδξ πμο μκμιάγεηαζ Ώνιμκία. Γζα κα είιαζηε ιμκαπζημί υπςξ ηα ζηάπζα ηαζ ηα θμοθμφδζα βζα κα αβαπάιε, θεδθαηχκηαξ ηα πθήεδ, βζα κ' απμπαζνεηάιε αοημφξ πμο ηθαίκε ηαζ εέθμοκ κα επζζηνέρμοκ ζηδ βδ. Γζα κα ζηακμπμζμφιε ηδκ ηάεε πάνδ ηδξ βοκαίηαξ, βζα κα γμφιε ζοκηνμθζηά ζ' έκα ιπαθηυκζ ζηδ ανδδκία, απ' υπμο αθέπεζξ ιυκμ ανάπζα ηαζ βηνειμφξ. Σμ κα γεζξ ιε αοηυκ ημκ ηνυπμ, είκαζ δ αθδεζκή ζοημθακηζηή ανεηή ηδξ γςήξ υπμο ηάεε πνμμίιζμ είκαζ δοζκυδημ, απυ ηδ ζηζβιή πμο ηακέκαξ, ια ηακέκαξ δεκ βκςνίγεζ ημοξ πνδζιμφξ ημο ένςηα. ‘Ύιληα Μεξίλη (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο)
[291]
Ο Δνπηδέλην Μνληάιε (Eugenio Montale, 1896-1981) ήηαλ Ιηαιός ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Κέξδηζε ην βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας ην 1975.
Μεζφγεηνο Να ιπμνμφζα ημοθάπζζημκ κα ηθείζς ζ‘ αοηυ ιμο ημ νοειυ πμο αβημιαπά ηάηζ απ‘ ημ παναιζθδηυ ζμο· Να ιμο δζκυηακ κα ηαζνζάζς ζηζξ δζηέξ ζμο θςκέξ ηδκ ηναοθή ιζθζά ιμοΒβχ πμο μκεζνεουιμοκ κα ζμο ηθέρς ηα θυβζα η‘ ανιονά υπμο θφζδ ηαζ ηέπκδ βίκμκηαζ έκα βζα κα δζαθαθήζς πζμ ηαθά ηδ ιεθαβπμθία ιμο βεναζιέκμο παζδζμφ πμο δεκ έπνεπε κα ζοθθμβάηαζ. Κζ ςζηυζμ δεκ έπς άθθα απ‘ ηα θεανιέκα βνάιιαηα ηςκ θελζηχκ, ηαζ ηδ ζημηεζκή θςκή πμο βζα ένςηα ιζθεί, ζαήκεζ Γίκεηαζ αλζμενήκδηδ θζθμθμβία. Αεκ έπς άθθα απυ ηα θυβζα αοηά πμο ζακ δδιυζζεξ βοκαίηεξ πνμζθένμκηαζ ζ‘ υπμζμκ ηζξ εέθεζ· Αεκ έπς άθθεξ απ‘ ηζξ ημοναζιέκεξ ημφηεξ θνάζεζξ πμο ηζ αφνζμ ιπμνεί κα ιμο ηζξ ηθέρμοκ νέιπεθμζ θμζηδηέξ βζ‘ αθδεζκμφξ ζηίπμοξ. Κζ δ αμή ζμο αολαίκεζ ηζ απθχκεηαζ Γαθάγζμξ μ κέμξ ίζηζμξ. ι‘ αθήκμοκ μζ ζηέρεζξ ιμο βζα δμηζιή. Ώζζεήζεζξ δεκ έπς, μφηε κμο. Αεκ έπς υνζα. Ανπηδέλην Μνληάιε κεηάθξαζε: ΐεκήηξεο Νηθνιαξεδεο
[292]
Σν ζπίηη ησλ ηεισλνθπιάθσλ Αεκ εοιάζαζ ημ ζπίηζ ηςκ ηεθςκμθοθάηςκ ζημ φρςια πμο ηνέιεηαζ επάκς απ‘ ημοξ ανάπμοξ: ένδιμ ζε πενζιέκεζ απυ ηδκ κφπηα αοηή πμο πνυααθε ημ ζιήκμξ ηςκ θμβζζιχκ ζμο ηαζ ζηάεδηε εηεί ιέζα ακήζοπα. Ο Λίααξ πνυκζα ηχνα δένκεζ ηα ανπαία ηείπδ ημ βέθζμ ζμο δεκ δπεί πζα πανμφιεκμ δ πολίδα έπεζ ηνεθαεεί ηαζ μζ γανζέξ πζα δεκ πεηοπαίκμοκ Αεκ εοιάζαζ, άθθεξ ζηζβιέξ απμζπμφκ ηδκ ικήιδ ζμο, ημ κήια λεηοθίβεηαζ. Κναηχ αηυιδ ιζα άηνδ ημο, ια απμιαηνφκεηαζ ημ ζπίηζ ηαζ ζηδκ ημνθή ηδξ ζηέβδξ δ ιαονζζιέκδ ακειμδμφνα βονίγεζ ακεθέδηα. Κναηχ ιζακ άηνδ, ια ιέκεζξ ιυκδ ηαζ δεκ ζε κζχες κ‘ ακαζαίκεζξ ζημ ζημηάδζ. Χ, πάκμκηαζ μζ μνίγμκηεξ ηαζ θέββεζ ακάνζα δ θάιρδ ημο πεηνεθαζμθυνμο! Σμ πέναζια πμο ‗καζ; (Πθδεαίκεζ ημ ακηζιάιαθμ ηαζ πάθζ ζηδκ απυηνδικδ αηηή…). Αεκ εοιάζαζ ημ ζπίηζ εηείκδξ ηδξ κφπηαξ ιμο. Αεκ λένς πμζμξ θεφβεζ, πμζμξ ιέκεζ. Ανπηδέλην Μνληάιε κεηάθξαζε: Νίθνο Ύιηθέξεο
[293]
Ζ Σδηνβάλλα Μπέκπνξαλη (Giovanna Bemporad, 1928-2013) απφ ηελ Μπνιφληα, ήηαλ Ηηαινεβξαία πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα Διιήλσλ θαη Λαηίλσλ πνηεηψλ.
ζηεξα Πνηήκαηα …………………………….. Σναβμφδζ, ενδκχδδξ άνπα Ώνβεκηζκήξ θακηγάκα εζφ ζπαξ, απεπεέξ ζημοθήηζ, ιαηνφ θίδζ πμο αβηονμαυθδζεξ ζηδκ αηηή ηνάηα ημ παθζυ ζηάθμξ ηαζ ηδ βθχζζα ιμο δζαθφεζξ, λακαβεκκδιέκδ ζηδκ έηζηαζδ ηςκ πηήζεςκ! Ίζςξ αοηυ κα ζοιαεί, ααζακζζιέκδ ιμο ακαιμκή ηδξ πάνζημξ ζμο, πμο έκα μθυηθδνμ πμίδια απυ ηδκ νμιακηζηή ηανδζά ιμο αθαζηά, ενοιιαηίγεζ δ ακεζζιέκδ βθοηίκδ ηδξ αβάπδξ! …………………………………… Δ εθίρδ ιζα ιάζηα οπδνέηνζαξ ζπεδζάγεηαζ ζημ πνυζςπυ ιμο: αέναξ ηνίκμο πμο ζηέθηεηαζ, ιμο αάγεζ ημνχκα, εβχ αζζεάκμιαζ ημ ηεκυ πνμζθαιαάκεζ ακενχπζκδ ιμνθή ζηα ιάηζα ιμο. Ώπ, εφημθα μ δμφθμξ ιπθέηεηαζ ζηδκ αθοζίδα πμο ζπάεζ ιε ημφναζδ! μθυξ είκαζ αοηυξ μ μπμίμξ παναιέκεζ εθεφεενμξ, ηαζ δεκ οπμηφπηεζ αηυια ηαζ ζημ εευ πμο πανμηνφκεζ βζα πάδζα υηακ ηνοπδιέκα ιε ζπαεζά αβάπδξ ηα αανεηά ιάηζα ηαααθμφκ ηα υκεζνα πάκς απυ ημ εονφ βαθάγζμ μονακυ! πζ οπμηαβιέκδ, αθθά επακαζηαηδιέκδ ζηδ βμδηεία δεζπμηζηή πμο ακαδφεζ ημ παζδί - εευξ, βθοηά αζηεζεουιεκμ ιε ηδ ιάζηα ηδξ εθίρδξ ηοπςιέκμ ζημ πνυζςπυ ιμο , ακαπςνχ απυ ημκ ηυζιμ ηαζ ημκ εαοηυ ιμο ιε ιζα πεζνμκμιία αοεζζιέκδ ζηδκ αηαναλία. Σδηνβάλλα Μπέκπνξαλη (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο)
[294]
Ο Ηληάηζην Μπνπηηίηηα (Ignazio Buttitta, 1899–1997) ήηαλ Ηηαιφο πνηεηήο . Γελλήζεθε ζην Παιέξκν. Έγξαθε ηα έξγα ηνπ ζηε ζηθειηθή δηάιεθην.
Μάθηα Μάθζα ηαζ παπάδεξ… ιαγί Βκχζακε ηα πένζα Κζ ειείξ ιεξ ζηδ ιζγένζα Φηςπμί ιμο πςνζακμί Μαθία ηαζ παπάδεξ, κα ημοξ Κζ αζςκία ιαξ δ ικήιδ Γοικχκμοκ ηα ζπαεζά ημοξ Πενκμφκ ζημζκί πμο πκίβεζ Ο έκαξ ημκ ζηαονυ ημοκά Ο άθθμξ ζδιάδζ αάγεζ Ο έκαξ «ηυθαζδ!» θςκάγεζ Ο άθθμξ ημοθέηζ ηναηά ζηζίθζα, πυζμξ πυκμξ, ηθάια Μζαξ ηανδζάξ ζπαζιέκδξ Με ημ ζθονί ημοξ ηανθςιέκδ Υςιέκδ ιεξ ζηα πέκεδ ιάκα. Πνυααηα ηνααάιε, ανάδεξ; Άεζ ηαζ ζπάιε ηδκ αθοζίδα Νδζί ιμο θεφηενμ ζε είδα Υςνίξ ιαθία ηαζ παπάδεξ – Δληάηζην Μπνπηηίηηα
[295]
O Αηηίιην Ννπηζέξα (Attilio Nucera) είλαη Ηηαιφο κνπζηθνζπλζέηεο, ηξαγνπδηζηήο θαη πνηεηήο απφ ην Ρήγην ηεο Καιαβξίαο. Μεξηθά απφ ηα πνηήκαηά ηνπ είλαη γξακκέλα ζηα γθξεθάληθα, ηελ ειιεληθή δηάιεθην ηεο Καιαβξίαο.
Ellàda s ‘efùa sto xùma Ellàda èdose sto kòsmo ti kultùra s'efèra ciòla essèna na zitàse i dikì su s'efèra sti sepurtùra eniscèrise ple ti aspàdi na piàse. Ta pedìa su ta tròghi i lìssa ène òla sti mmerìa dikì su ta dràkima dikà su pu eghiàssa me ti Europi pàse ple n'apìssu. Eni scèrise pòsso ponì i kardìa na kùo ti òli platègu sc'essèna pu eghiài tu s'èllinu òlli i fantasìa àrte de sse sèli ple kanèna. Me ta pòdia dikà su na porpatìse ce na mi ìpise kanèna se xaristò ciòla trògonda làxana na zìse xòrto ti esìkoe sto cìpo an do Xristò. Mi ddhimmònase mia forà pìa ìsso Esciàzzondo ciòla na kùu to nòma Sìkoe ti stèkise pàonda ple n‘apìssu i giermanikì su stèku pìnnonda to èma. ‗Anisce ta ttìa stin Euròpi Venizelos Na mi mìnise me ta xèria karfimèna san milàs na mi ta piài o ghièlo kàmeta na xestìu pàsa èna. …………………………
[296]
Ο Ηηαιφο πνηεηήο Μαζηκηιηάλν Νηακάηδην (Damaggio Massimiliano) γελλήζεθε ην 1969 ζηε Λνκβαξδία. Δδψ θαη αξθεηά ρξφληα δεη ζηελ Αζήλα.
Ύζήλα, Μάηνο 2011 άκενςπμζ αβαίκμοκ απ‘ ηζξ ηνφπεξ ηδξ κφπηαξ βειάημζ δυκηζα ηζζβάνα ιζηνέξ ηναοβέξ ζηδκ ιεβάθδ κφπηα πμθφ ιεβάθδ οπεναμθζηά ιεβάθδ αημθμοεμφκ ηδκ δζαδνμιή πνμξ ηδκ πθαηεία ηδκ δαηνοβμκμφζα «άημο, ιμο θέκε, έπαζα ηδκ δμοθεζά ηχνα ημζιάιαζ ζημοξ ηάδμοξ έπεζ ηαηαπζεί δ ηνάπεγα ημ έκα ιμο πένζ είιαζ ημοηζυξ δεκ ιπμνχ πζα κα πανέπς πάδζα μφηε ηθμηζζέξ ηζ ιπμνεί απυρε, αφνζμ αοηή δ ανάδα, αοηυ ημ ζηοθυ, αοηυ ημ πνάβια εδχ πμο μκμιάγεηε πμίδζδ; δεκ είκαζ ράνζα ή υνκζεεξ ή βθχζζα ηχνα πζα» ηαζ πδδάκε ζηζξ ηάεεηεξ πονηαβζέξ ηςκ πενζπηένςκ ηαζ ηα δέκηνα νίπκμοκ θάδζ ζηδκ θςηζά
[297]
Ο απνινγηζκφο ηνπ ηδίξνπ Σδ κφπηα ζηέθκς ηα ζημζπεία πςθήζεςκ ηδξ ιέναξ ζηδ ζζςπή ζοβηάημπςκ ζημκ φπκμ ηνειαζιέκςκ ημ ζιήκμξ ανζειχκ ιμφ δζαηνοπάεζ ημ ζχια ημ βμκαηζζιέκμ ζηδ ζηαηζζηζηή ηαζ ημ θυαμ ιήπςξ ιε πάνμοκ, ηέημζακ χνα, βζα ελδβήζεζξ Σνεζξ ιήκεξ πμο μ Νηίκμξ είκαζ ηάης απυ ημ ιπάηγεη ζμο θέκε κα ημο πεζξ πςξ είκαζ έκα ανπίδζ δεκ είκαζ, ζμο θέκε, πνμζαμθή ηζ αοηή είκαζ δ αθφπκζζδ
Πξνζεπρή ήιενα δ πμίδζδ πνέπεζ κα είκαζ ιζα πέηνα. Πάνηε ηαζ νίληε υθμζ ζαξ. Ώοηή είκαζ δ πέηνα ιμο πμο πνμζθένς ςξ δχνμ βζα εζάξ. ηδκ ιζηνή απυζηαζδ απ‘ ημ πένζ ςξ ημ ζηυπμ έκα πμίδια ζθονίγεζ ζακ ζπμζκί ζημκ άκειμ. Μαηάνζμζ αοημί πμο εα πηοπδεμφκ. ……………………………………. Ώοηυ ημ ανάδο πενκάς απ‘ ηδκ Οιυκμζα υπμο μζ ζφνζββεξ ηανθςιέκεξ ζηδκ άζθαθημ θάιπμοκ ζακ ιζηνά αθζενςηζηά ηενζά ζηδ θάιρδ ημο πνδιαημπζζηςηζημφ ηυζιμο. ηδκ πνυζμρδ ημο ειπμνζημφ ηέκηνμο έκαξ ηαηαννάπηδξ απυ πνζζημοβεκκζάηζηα θχηα: ιαηνέξ θάθαββεξ απυ ηαηακαθςηέξ αβαεχκ ή κανηςηζηχκ βμκαηίγμοκ, πνμζεφπμκηαζ ηαζ πνμζθένμοκ ηένιαηα. ……………………………………. Δ ανμπή ηοθάεζ ζημοξ ηάδμοξ δζαθφεζ ηα ζημοπίδζα πμο ζηάγμοκ αμοαά ζηα πένζα εηείκςκ πμο ζηάαμοκ ιέζα ηδξ. Κμίηαλέ ημοξ, υπςξ ζμο έθεβα δεκ ιμο θαίκεηαζ κα ιαγεφμοκ πμίδζδ [298]
δεκ ιμο θαίκεηαζ κα ράπκμοκ ιζα πέηνα ή ακ δ πμίδζδ ήηακ πέηνα δεκ εα ιπμνμφζακε κα ηδκ ιαζήζμοκ. ημκ ηαενέπηδ ηςκ κενυθαηηςκ άκενςπμζ πθάβζμζ, ζημονζαζιέκμζ ζηφθμζ πάζπμοκ απυ πείκα πνυκζα ηάεμκηαζ ζημ πεγμδνυιζμ. *** Άνα, θμζπυκ, ςξ εη ημφημο: ηζ πνέπεζ κα είκαζ ζήιενα δ πμίδζδ; ήιενα δ πμίδζδ πνέπεζ κα είκαζ έκαξ ζπυνμξ. Ώκμίληε ζηα δομ ηα ζχιαηα ημφηςκ ηςκ κεηνχκ ηαζ κα ηα ζπείνεηε υθμζ αοηυξ είκαζ μ ζπυνμξ ιμο πμο εα ιεβαθχζεζ ιέζα ζαξ. Βάκ μ ηυηημξ ημο ζίημο δεκ πέζεζ εζξ ηδκ βδκ ηαζ απμεάκεζ, αοηυξ ιυκμξ ιέκεζ· εάκ υιςξ απμεάκεζ, πμθφκ ηανπυκ θένεζ. ήιενα δ πμίδζδ πνέπεζ κα είκαζ ιζα πνμζεοπή. Σίπμηε άθθμ απυ ιζα πνμζεοπή ζε ιμνθή πέηναξ πμο ημ πένζ εηζθεκδμκίγεζ. Μαζηκηιηάλν Νηακάηδην (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο)
[299]
Ο Μίιν Νηε Άλγθειηο (Milo De Angelis) γελλήζεθε ην 1951 ζην Μηιάλν. Έρεη εθδψζεη αξθεηά βηβιία πνίεζεο αιιά θαη πεδνγξαθήκαηα. Δπίζεο έρ3εη κεηαθξάζεη Γάιινπο ζπγγξαθείο θαη Έιιελεο θιαζζηθνχο.
Θέκα ηνπ απνραηξεηηζκνχ Μζθάκμ ήηακ άζθαθημξ, οβνμπμζδιέκδ άζθαθημ. ηδκ ένδιμ εκυξ ηήπμο πήνε ημ πάδζ, δ ζηζά ιαθαηςιέκδ πμο εζζαάθεζ ζηα θφθθα, ηχνα πςνίξ ηνίζδ, απυθοημξ πχνμξ βζα έκα δάηνο. Μζα ζηζβιή ζηδκ ζζμννμπία ιεηαλφ δφμ μκμιάηςκ ήνεε πνμξ ημ ιένμξ ιαξ, έβζκε θςηεζκή, λαπυζηαζε, ακαπκέμκηαξ πάκς ζημ ζηήεμξ, ζηδ ιεβάθδ άβκςζηδ πανμοζία. Ο εάκαημξ ήηακ εηείκμξ πμο ενοιιάηζζε ηζξ βναιιέξ, ειείξ εηεί ηαζ δ πεζνμκμιία πακημφ, Βιείξ παιέκμζ ζηδκ οπένηαηδ έκηαζδ ημο ηαθμηαζνζμφ, ειείξ ακάιεζα ζηα μζηά ηαζ ηδκ μοζία ηδξ βδξ. * Αεκ είκαζ πθέμκ δεδμιέκμ. Σμ ηθάια πμο ιεηαιμνθχεδηε ζε ηνεθυ βέθζμ, μζ πεναζιέκεξ κφπηεξ ηνέπμκηαξ ζηδκ μδυ Crescenzago, αημθμοεχκηαξ ημ κέμκ ζ‘ έκα πενίπηενμ. Αεκ είκαζ πθέμκ δεδμιέκμ. Αεκ είκαζ πθέμκ δζηυ ιαξ μ ηηφπμξ ηδξ ηανδζάξ κα πενζιέκεζξ ηα ιεζάκοπηα, πενζιέκμκηαξ ημκ έςξ υημο ηα ιεζάκοπηα ιπαίκεζ ζηδκ πναβιαηζηή ελέβενζή ημο ζημκ πανμλοζιυ υθςκ ηςκ ςνχκ, υθεξ ηζξ χνεξ. Αεκ είκαζ πθέμκ δεδμιέκμ. Έκαξ ιυκμξ είκαζ μ πνυκμξ, έκαξ ιυκμξ μ εάκαημξ, θίβεξ μζ ειιμκέξ, θίβεξ μζ κφπηεξ ημο ένςηα, θίβα ηα θζθζά, θίβμζ μζ δνυιμζ πμο μδδβμφκ έλς απυ ειάξ, θίβα ηα πμζήιαηα. * θα ήηακ ήδδ ζε ελέθζλδ. Ώπυ ηυηε ιέπνζ ζήιενα. θα μ πνυκμξ, θςηεζκυξ, άββζγε εθαθνζά ηα πείθδ. θεξ μζ ακάζεξ ζοβηεκηνχεδηακ ζημ θαζιυ. Οζ ζηζέξ ημο Lambrate έηθεζζακ ηδκ πυνηα. θμ ημ δςιάηζμ, αθμζζςιέκμ, έβζκε μ πνχημξ πηφπμξ. Σμ ιαφνμ ηςκ ιαθθζχκ ζμο εκάκηζα ζημ ηίηνζκμ ηδξ ηεθεοηαίαξ αηηίκαξ. Ώπυ ηυηε ιέπνζ ζήιενα. Ήηακ δ πνχηδ ιένα ημο ηαθμηαζνζμφ. Δ ζζςπή βέιζζε ημ ιέηςπμ. θα ήηακ ήδδ ζε ελέθζλδ, απυ ηυηε, υθα ήηακ εδχ, ιμκαδζηυ ηαζ παιέκμ, δζηυ ιαξ ηαζ απμιαηνοζιέκμ. θα γδημφζακ κα είκαζ ζηδκ ακαιμκή, κα επζζηνέρεζ ζημ πναβιαηζηυ ημο υκμια. Μίιν Νηε Άλγθειηο (κεηάθξαζε: Κ. Κνθνινγηάλλεο)
[300]
Ο Γθηνπδέππε Οπγθαξέηη (Giuseppe Ungaretti, 1888-1970), ήηαλ Ηηαιφο δεκνζηνγξάθνο, θξηηηθφο, πνηεηήο θαη αθαδεκατθφο
Μαηαηφηεηα Ώκαπάκηεπα ρδθυ είκαζ πάκς απ‘ ηα ενείπζα ημ ηαεάνζμ εάιαμξ ηδξ απενακημζφκδξ Κζ μ άκενςπμξ βενιέκμξ πάκς απ‘ ημ κενυ ημ αζθκζδζαζιέκμ απ‘ ημκ ήθζμ ζοκένπεηαζ ζηζά Λζηκζζιέκδ ηαζ ιαθαηά δζαεθαζιέκδ. Γθηνπδέππε Οπγγαξέηηη κεηάθξαζε: Φνίβνο Πηνκπίλνο
[301]
Χο ηελ ηειεπηαία ζπιιαβή ησλ εκεξψλ κα βνάθεζξ είκαζ ιζα ιμίνα πμο ηνέθεηαζ απυ ημκ ίζηζμ ηςκ ςνχκ ημ ενςηζηυ αβηάεζ υπμζμο δεκ αθήκεζ ηίπμηα πίζς ημο βζα κα ‘καζ ζηάπηδ, ζημζπείμ ημο ακέιμο είκαζ παναβιέκμ πάκηα ιε βνάιιαηα θςηζάξ ιεξ ζηζξ ίνζδεξ ηςκ ζδιαδζχκ πμο ζένκεζ –έκα οικμθυβζμ ηαπεζκυ, ιζα ζφκμρδ αδιάηςκ δίπςξ ίπκδ λεπεζθίγεζ ζοθθααέξ αεςυηδηαξ ηαζ ικδιμφνζα άιιμο απυ ημ ζζςπδθυ θαβήκζ πμο λεδζρά ηα πείθδ, υηακ κμζδνέξ θέλεζξ άνζαξ απμζπχκηαζ απ‘ ηα πένζα ζοκεθίαμκηαζ ζηδκ αδζυναηδ άαοζζμ ιίαξ ζεθίδαξ– κα βνάθεζξ είκαζ ιζα χνα πμο ηνέθεηαζ απ‘ ηδ ιμίνα ημ αβηάεζ πμο ηαεδθχκεζ ημ ζχια ζε πθέβιαηα απυ παναοβέξ ιεξ ζηδ κοπηζά ηαζ ηνοπά ρδθαθά ζοννάπηεζ ηναφιαηα ακμζπηά λεζπίγεζ ηδ ζάνηα ιέπνζ κα ιαηχζμοκ αηυιδ ηαζ ηα υκεζνα ιέπνζ δ εζηυκα κ‘ ακείζεζ ζημοξ ήπμοξ ηδξ πδβήξ μζ ζαμθζαζιέκεξ αθθααήηεξ ζηδκ ηναοβή …………………………………….. (είκαζ αοηέξ μζ θςκέξ πμο θείπμοκ απυ ιζα πέηνα βζα κα κζχζεζ ηυλμ πμο ζηυπεοζε πνμξ ημκ μονακυ, είκαζ αοημί μζ ημκζζιμί πμο ζοκμδεφμοκ ημ ζπυνμ ζημκ ηάθμ ημο θςηυξ ημο – ζημκ πφνζκμ βηνειυ υπμο μ εάκαημξ είκαζ μζςκυξ επμπχκ, πνμθδηεία ηςκ ηανπχκ ηαζ ηδξ εφιδζδξ Γθηνπδέππε Οπγγαξέηηη (κεηάθξαζε: Απαγγειία Πνιχκνπ)
[302]
Ο Σζέδαξε Παβέδε (Cesare Pavese, 1908-1950) ήηαλ Ηηαιφο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Αίζαη ζαλ θάπνηα γε Βίζαζ ζακ ηάπμζα βδ πμο ηακέκαξ πμηέ δεκ μκυιαζε. Αεκ πενζιέκεζξ ηίπμηα ιυκμ ηδ θέλδ πμο ε‘ ακααθφζεζ απ‘ ημ αάεμξ ζακ ηανπυξ ζηα ηθανζά. Έκαξ άκειμξ ζε πνμθαααίκεζ. ηεβκά ηαζ ιαναιέκα πνάβιαηα ζε ηαηαηθφγμοκε ηαζ θεφβμοκ ιε ημκ άκειμ. Μέθδ ηαζ θυβζα ανπαία. Σνέιεζξ ιέζα ζημ ηαθμηαίνζ. Σζέδαξε Παβέδε (Μεηάθξαζε: Υξχζα Πξνθνπάθε)
Σν ζιηκκέλν θξαζί Σμ δφζημθμ είκαζ κα ηδκ ανάλεζξ ζηδ βςκίηζα ζμο δίπςξ κα ζε πνμζέλμοκ. Σα οπυθμζπα ένπμκηαζ ιυκα ημοξ. Σνεζξ βμοθίηζεξ ηαζ ζμο λακάνπεηαζ δ υνελδ κα πάκεζαζ ζηζξ ζηέρεζξ ζμο. Ονεχκεηαζ έκα ιαηνζκυ ηφια ιε λεπαζιέκμοξ ρζεφνμοξ, ηα πάκηα εμθχκμοκ, ηαζ είκαζ ζακ εαφια κα οπάνπεζξ βζα κα παγεφεζξ ημ πμηήνζ. Δ δμοθεζά (βζαηί μζ άκηνεξ δεκ ιπμνμφκ κα ιδ ζηέθημκηαζ ηδ δμοθεζά) λακαβίκεηαζ ημ ακέηαεεκ ιμζναίμ: υηζ είκαζ ςναίμ κα οπμθένεζξ βζα κα ιπμνείξ κα πάκεζαζ ζημκ πυκμ. Μεηά, ηα ιάηζα αηεκίγμοκ ημ ηεκυ, ζακ πμκειέκα ιάηζα ηοθθμφ. Ώκ αοηυξ μ άκηναξ ζδηςεεί, ηνααχκηαξ ζπίηζ βζα φπκμ εα ιμζάγεζ ι‘ έκακ ζηνααυ πμο ‗παζε ημ δνυιμ. Ο ηαεέκαξ ιπμνεί κα λειπμοηάνεζ απ‘ ηδ βςκζά ηαζ κα ημκ ανπίζεζ ζηζξ βνμεζέξ. Μπμνεί κα ειθακζζηεί ιζα βοκαίηα, υιμνθδ ηαζ κέα, αβηαγέ ι‘ έκακ άκηνα, ακείγμκηαξ. πςξ ηάπμηε ιζα βοκαίηα άκεζγε ιαγί ημο. Μα δεκ αθέπεζ. Αεκ ιπμνεί κα δεζ. Σνααάεζ ζπίηζ βζα φπκμ ηαζ δ γςή ημο δεκ είκαζ πανά έκαξ ρίεονμξ ζζβήξ. ………………………………………………………………..
Σζέδαξε Παβέδε (Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: πχξνο ΐφηθαο)
[303]
Ο Πηεξ Πάνιν Παδνιίλη (Pier Paolo Pasolini, 1922–1975), απφ ηελ Μπνιφληα, ήηαλ Ηηαιφο εζνπνηφο, πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, ζελαξηνγξάθνο θαη ζθελνζέηεο.
Κνηλσληθφ άζκα Σα ιάβμοθά ημοξ ήηακ δνμζενά ηαζ ηνοθενά Κζ ίζςξ κα ημοξ ηα είπακ θζθήζεζ βζα πνχηδ θμνά. Ώκ ημοξ έαθεπεξ ηζξ πθάηεξ, υηακ ηζξ βφνζγακ Γζα κα επζζηνέρμοκ ζημ κεακζηή αβέθδ, έδεζπκακ ιεβαθφηενμζ, Με ηα παθηά νζβιέκα πάκς ζε ηαθμηαζνζκά πακηεθυκζα. Δ θηχπεζα ημοξ έηακε κα λεπκάκε πςξ είκαζ αανοπεζιςκζά. Οζ βάιπεξ ζηνααέξ ηζ μζ βζαηάδεξ λδθςιέκμζ, ίδζμζ Με ημοξ ιεβαθφηενμοξ αδεθθμφξ ημοξ, ηζ ήδδ απαλζςιέκμοξ Πμθίηεξ. Ώοημί ςζηυζμ εα παναιείκμοκ βζα ηακά δομ πνμκάηζα Βηηυξ ζοκαβςκζζιμφ. Σίπμηα δεκ ιπμνεί κα ζε πνμζαάθθεζ, ε υπμζμκ δεκ ιπμνείξ κα ημκ απμηζιήζεζξ. ζμ ηαζ κα ημ ηάκμοκ Με ηυζδ, απίζηεοηδ θοζζηυηδηα, άθθμ ηυζμ πνμζθένμκηαζ ζηδ γςή. Καζ δ γςή ιε ηδ ζεζνά ηδξ ημοξ απμγδηάεζ. Φαίκμκηαζ ηαζ είκαζ έημζιμζ! Ώκηαπμδίδμοκ ηα θζθζά, βεφμκηαζ ημ ηαζκμφνζμ. Φεφβμοκ ιεηά, αηζαθάηςημζ υπςξ ήνεακ. Βπεζδή υιςξ ειπζζηεφμκηαζ απυθοηα αοηή ηδ γςή Πμο ημοξ αβαπάεζ υθμοξ, Αίκμοκ υνημοξ βειάημοξ εζθζηνίκεζα, οπυζπμκηαζ Έκα πνμζεπέξ ιέθθμκ βειάημ αβηαθζέξ ακ υπζ ηαζ θζθζά. Πμζμξ εα ηάκεζ ηδκ επακάζηαζδ-ακ είκαζ κα βίκεζΒηηυξ απυ αοηά ηα παζδζά; Πέζηε ημ: είκαζ Έημζια, θα ιε ημκ ίδζμ ηνυπμ, έηζζ υπςξ ζε αβηαθζάγμοκ, Έηζζ υπςξ ζε θζθμφκ, ιε ηδκ ίδζα ιονςδζά ζηα ιάβμοθα. Σμ πζζηεφς ημοξ υιςξ δεκ εα ενζαιαεφζεζ ζημκ ηυζιμ. Ο ηυζιμξ ημ έπεζ ήδδ ηαηαδζηάζεζ ζηδκ αθάκεζα. Πηέξ Πάνιν Παδνιίλη
[304]
Ο άληξν Πέλλα (Sandro Penna, 1906-77) απφ ηελ Πεξνχηδηα, ήηαλ Ηηαιφο πνηεηήο
Ύξθεί ζην έξσηα ησλ εθήβσλ Ώνηεί ζημκ ένςηα ηςκ εθήαςκ δ αίζεδζδ ηδξ ηαημπήξ ημο ήθζμο, ηαεχξ αηζκδημφκ ζηδ γεζηή άιιμ. Έηζζ είκαζ υθα. Αεκ ένπεηαζ έκαξ δοκαηυξ άκειμξ κα ακαηνέρεζ ηδκ εηηοθθςηζηή δνειία. Σμ ανάδο, ζηδ ζηζά ηδξ ιδηνυπμθδξ ιε θςκέξ ηαζ θςκέξ παίγμοκ ηα παζδζά. ηδ ζζςπή υιςξ, είκαζ ακχθεθδ αηυιδ ηζ δ θςκή ηδξ ηαιπάκαξ. άληξν Πέλλα (Μεηάθξαζε: σηήξεο Παζηάθαο)
Βεζηή άκκνο Δ γςή… είκαζ κα εοιάιαζ ημ εθζαενυ λφπκδια ζε έκα ηναίκμ, ηδκ αοβή: κα έπς δεζ έλς ημ ααέααζμ θςξ: κα έπς κζχζεζ ζημ ιμοδζαζιέκμ ημνιί ηδκ πανεεκζηή ηαζ ζηθδνή ιεθαβπμθία ημο ηζμοπηενμφ ακέιμο. Ώθθά αηυια πζμ βθοηυ είκαζ κα εοιάιαζ ηδκ απνμζδυηδηδ θφηνςζδ: δίπθα ιμο έκαξ κεανυξ καφηδξ : ημ ιπθε ηαζ ημ άζπνμ ηδξ ζημθήξ ημο ηζ έλς ιζα εάθαζζα κςπή απυ πνχια. Ώκ οπμπςνήζεζ θίβμ δ κφπηα ημο ηαθμηαζνζμφ εα πνμαάθμοκ ζηδκ αηνμβζαθζά βεκκδιέκμζ ζζςπδθά υπςξ ηα πνχιαηά ηδξβοικμί άκηνεξ πμο εθαθνά πμνεφμκηαζ. Κζ υπςξ μ άκειμξ ηζκεί ηδκ εάθαζζα ημ ίδζμ ζπνχπκμοκ θςκάγμκηαξ μζ άκηνεξ ηζξ αάνηεξ ζπνχπκμοκ ηζξ αάνηεξ μζ άκηνεξ θςκάγμκηαξ Ώκαηέθθεζ πάκς ζημκ ηεθεοηαίμ ζδνχηα μ ήθζμξ άληξν Πέλλα (Μεηάθξαζε: σηήξεο Παζηάθαο)
[305]
Έλαο άιινο κεγάινο ηεο ηηαιηθήο πνίεζεο ήηαλ ν Πεηξάξρεο (Francesco Petrarca, 1304-74). Έγξαθε θη απηφο, φπσο ν Γάληεο ζηελ απιή ηηαιηθή γιψζζα θαη ηα ζνλέηα ηνπ ήηαλ πξφηππν γηα πνιινχο κεηαγελέζηεξνπο πνηεηέο.
νλέην XCVII Ώσ, ςναία Βθεοεενία, υηακ ιε πθήβςζε δ πνχηδ ζασηζά ηδξ αβάπδξ, εζφ ιαηνζά ιμο επέηαλεξ, ηζ δ ηαηάζηαζή ιμο πμζα ήηακ ιμο έδεζλεξ. Ώπ‘ ηδκ πθδβή ιμο αοηή, εβχ πμηέ δεκ εα βίκς ηαθά, ηαζ ηα ιάηζα ιμο ε‘ απαθθάλς απυ ηα αάζακα αοηά, έηζζ πμο πζα ζζπφ κα ιδκ έπεζ δ δφκαιδ ηδξ αζηίαξ ηςκ, κα ζζπαίκμκηαζ, εα ηα ιάες αηυια, ηάεε ένβμ εκδηχκ. ιςξ αθίιμκμ, απ‘ ανπήξ έηζζ ζοκήεζζακ πζα! Κζ μφηε εέθεζ κ‘ αημφζεζ, υπμζμξ δεκ βκςνίγεζ ηδκ αζηία ημο «εακάημο» ιμο. Μυκμ ιε η‘ υκμιά ηδξ βειίγς εβχ ημκ αένα υπμο αοηυξ ηυζμ βθοηά δπεί, ηζ μ εαοηυξ ιμο άθθδ αβάπδ δε εα ημθιήζεζ, ιήηε ηα πυδζα ζηνάηα άθθδ βκςνίγμοκ απ‘ ηδ δζηζά ηδξ, μφηε ημ πένζ ζημ πανηί άθθμ πνυζςπμ κα παζκέρεζ ιπμνεί… Πεηξάξρεο (κεηάθξαζε Καηεξίλα Γιπθνθξχδε)
νλέην CLXXXVI Ώκ μ ΐζνβίθζμξ ηζ μ ιδνμξ είπακε δεζ αοηυκ ημκ «ήθζμ» ιε ηα ιάηζα ηα δζηά ιμο, θήιδ εα πνμζπαεμφζακ κα δχζμοκ ζ‘ Βηείκδ, ιε ζηίπμ ή ιε πεγυ ή ηαζ ηα δομ ιαγί. Καζ εα ‗πε μ Ώζκείαξ εκυπθδζδ βζ‘ αοηυ αζζεακεεί, υπςξ ηζ μ Ώπζθθέαξ, μ Οδοζζέαξ ηζ μζ διίεεμζ μζ άθθμζ. Καεχξ ηζ εηείκμξ πμο ζημ έημξ πεκήκηα έλζ κα ηάκεζ [306]
ηαθυκ ημκ ηυζιμ ηαηάθενε. πςξ ηζ μ άθθμξ πνζκ θμκεοεεί απυ ημκ Ώίβζζεμ. Ώθθά ηαζ η‘ άθθμ ηςκ υπθςκ ημ άκεμξ, πμο ηυζμ υιμζμζ είκαζ: ημ θμοθμφδζ εηείκδ ιε ημκ Ώθνζηακυ, ηίιζμζ ηζ μζ δομ ημοξ ηαζ ςναίμζ. Ώοηυκ μ Έκκζμξ ηναβμφδδζε ιε ηναπφ πάεμξ ηζ εβχ βζα Βηείκδ έηζζ ζοκεέης, ηαζ ηονακκζηυ ημ πκεφια ιμο δεκ είκαζ, ιήηε μζ έπαζκμί ιμο αιεθδηέμζ. Πεηξάξρεο (κεηάθξαζε Καηεξίλα Γιπθνθξχδε)
νλέην CLXXXVIΔ ηακ μ Ώθέλακδνμξ ζημκ ηάθμ ημο Ώπζθθέα έθηαζε, ζημο πμθειζζηή ημ ικήια, ικήιδ θδιζζιέκδ έηναλε: ς ηαθυηοπε: Μμφζα ηυζμ ειπκεοζιέκδ βζα ηναβμφδδζε, βζα ζέκα έβναρε. ηδ γςή ηαιζάκ άθθδ δεκ λένς εβχ κα έγδζε ιζα βοκαίηα ηυζμ αβκή ζακ ηδκ πενζζηενά, παναδμιέκδ ηχνα ζηδξ ιμφζαξ ιμο η‘ αδφκαηα θηενά. Έηζζ είκαζ: ηαεέκαξ ηδ ιμίνα ημο απέηηδζε. Γζαηί ηαζ ημο ιδνμο άλζα εα ήηακε ηαζ ημο Ονθέα ηδ θφνα ηαζ ημο ΐζνβζθίμο πμο δ Μάκημαα αηυια οικεί, ηαζ ιμκάπα αοηήκ εα πνμπςνμφζε ηναβμοδχκηαξ, μ ιυκμξ έκμπμξ εβχ, αοηή άζηνμ δζαθμνεηζηυ ημο Ώπζθθέα, μ έκμπμξ θαηνεφεζ η‘ υκμιά ηδξ, ηδκ επαζκεί, ια ίζςξ ηζξ πάνεξ ηαζ κα ιεζχκεζ έηζζ ιζθχκηαξ. Πεηξάξρεο (κεηάθξαζε Καηεξίλα Γιπθνθξχδε)
[307]
νλέην Πμοθζά υηακ ράθθμοκ ή υηακ ενμΎγμοκ θφθθα ζημο εένμοξ ιεξ ηδκ απαθή ηδ βεφζδ, κενά ζακ ιμονιμονάκ ηαζ θςξ ζακ πθεφζεζ ζηζξ υπεεξ ιε ηα θμφθμοδα –απ!–, ζηα ημίθα ηδ αθέπς η‘ μονακμφ, ζηδ βδ ιε ιήθα ημκ ένςηά ιμο ηδξ πεηχ κα ζπεφζεζ κα νεεί, ια αηχ απ‘ ηα ζφιπακηα ιζα πκεφζδ ρζεφνςκ, ζηεκαβιχκ, ζα ζάπζα λφθα πμο θέκε ηνίγμκηαξ: «Υνυκςκ ηαηνάιζ ημοξ ζηίπμοξ ηαίεζ πμο βνάθεζξ, ηαζ ηα δάηνοα μνιάκε απ‘ ηα ιάηζα ζμο πμηάιζ. Μδκ ηθαζξ βζα ιέκα! ‘ αοηήκ εδχ ηδκ άηνζα αεάκαηδκ μ εάκαημξ ιε ηάιεζ… θςξ ζθανυ εςνεί δ ιαηζά δ ηαηάηνοα.» Πεηξάξρεο (Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηψξγνο Κεληξσηήο)
νλέην Σάπα ζε πμζμ μονακυ ανήηεκ δ Φφζδ ημ απκάνζ, βζα κα πθάζεζ ηδ εςνζά ηδξ, ιε ζδακζηή πάνδ ηδκ μιμνθζά ηδξ ηδκ αζεένζα ζηδ βδ κα παναζηήζεζ; Πμζα Νφιθδ ζηζξ πδβέξ ή Θεά ζηδ Υηίζδ είπε ηα μθυλακεα ποηκά ιαθθζά ηδξ; ηαζ πμζα ηανδζά ηυζεξ, ζακ ηδκ ηανδζά ηδξ, ιοζηζηέξ ανεηέξ ιπμνεί κα ηθείζεζ; Κάθθμξ εεσηυ ζηδ βδ ιάηαζα γδηάεζ υπμζμξ ημ αθέιια εηείκμ δε βκςνίγεζ ιε πμζα πάνδ ζεική βθοημημζηάγεζ... Ο Ένςηαξ πχξ βζαηνεφεζ, πχξ ηεκηνίγεζ, δε κζχεεζ υπμζμξ δεκ είδε πχξ ζηεκάγεζ ηαζ πχξ ιζθεί ηαζ πχξ παιμβεθάεζ Πεηξάξρεο (κεηάθξαζε Μ. ηγνχξνο)
[308]
Ο Αληόλην Πόξηα (Antonio Porta, 1935-89) ήηαλ Ηηαιφο ζπγγξαθέαο, εθδφηεο θαη πνηεηήο.
Σπραία θαζψο ζα θνηκάκαη Σοπαία ηαεχξ ημζιάζαζ απυ ηςκ δαπηφθςκ ιζα αημφζζα ηίκδζδ ζε βανβαθάς ηζ εζφ βεθάξ βεθάξ δίπςξ κα λοπκάξ ηυζμ ζηακμπμζδιέκδ ιε ημ ημνιί ζμο βεθάξ ηδ γςή επζηνμηείξ αηυια ηαζ ζημκ φπκμ υπςξ ηδ ιένα εηείκδ πμο ιμο είπεξ: άζε ιε κα ημζιδεχ, έπς κα ηεθεζχζς έκα υκεζνμ
Ύλζξψπηλεο ζρέζεηο Γζα ηδ γςή ιμο, ιζαξ ηάπμζαξ ιέναξ, δεκ ήλενα ηίπμη‘ άθθμ, πανά ιυκμ υζα απμηάθορε μ ημονέαξ νςηχκηαξ βζα ηα παζδζά ιμο ηαζ ζοκεζδδημπμίδζα υηζ πμηέ δεκ ήλενα, ημζηχκηαξ ιε ηαθά ζηα ιάηζα πάκς απ‘ ημκ αθνυ ηαζ ημο λοναθζμφ ηζξ ακηακαηθάζεζξ. ΐβήηα έλς ηαζ ζηυκζζα ηα παπμφηζζα ακάιεζα ζηζξ πέηνεξ, ηζ ελαημθμφεδζα, ηα ημνδυκζα θοηά, ημ δνυιμ βζα ημ ζπίηζ, ημ ζηάλζιμ ημο ζδνχηα: ιπαίκμκηαξ ηάηζ ζοκέαδ, δεκ εοιάιαζ ηζ· πίζς απυ ηδκ ελχπμνηα, αζάθεοηδ ακάιεζα ζηα ηνφζηαθθα, δ έπενα ηδξ βοκαίηαξ ιμο ηζ ακανςηήεδηα πμζα ήηακ. Γζα κα αβάθς ηδ ζηυκδ, ζηοιιέκμξ, ηα ημνδυκζα ηυαμκηακ, αζιμνναβμφζε ημ ιέηςπμ, ακάιεζα ζηα ζπαζιέκα ηνφζηαθθα, ηα ημνδυκζα ακάιεζα ζηα ιαθθζά, ηαζ πίεγα, ρδθαθχκηαξ ζηα εναφζιαηα, βνάθμκηαξ ζηδ ζηυκδ, δ βθχζζα ημιιαηζαγυηακ, βθείθμκηαξ, ημ αίια έζηαγε απ‘ ηα ιάηζα, πάκς ζημοξ ηνμηάθμοξ, ηα παζδζά δεκ λένμοκ ηίπμηα… Ύληφλην Πφξηα (κεηάθξαζε Απαγγειία Πνιχκνπ)
[309]
Ζ Ιηαιίδα πνηήηξηα Αληόληα Πόηζη (Antonia Pozzi, 1912-38) γελλήζεθε ζην Μηιάλν. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία κφιηο 26 εηψλ.
Οκίριε Ώκ ζοκακηζυιαζηακ αοηή ηδ κφπηα ζε έκα ιμκμπάηζ αοεζζιέκμ ζηδκ μιίπθδ εα ζηέβκςκακ μζ θαηημφαεξ βφνς απυ ημ γεζηυ ημιιάηζ ηδξ βδξ ιαξ: ηαζ ημ ιάβμοθυ ιμο πάκς ζηα νμφπα ζμο εα ήηακ δ βθοηζά θφηνςζδ ηδξ γςήξ. ιςξ θεία πνυζςπα ημνζηζζχκ πθεοάγμοκ ηδκ δθζηία ιμο: έκα δέκηνμ ιμκάπα έπς ζοκηνμθζά ζημ ανμπενυ ζημηάδζ ηαζ θχηα ανβά αιαλχκ ιε ηάκμοκ κα θμαάιαζ, κα θμαάιαζ ηαζ κα ηαθχ ημ εάκαημ. Ύληφληα Πφηζη (κεηάθξαζε: Άλλα Γξίβα)
Ύληαλαθιάζεηο Λέλεζξ- βοαθζά πμο ααέααζα ακηακαηθμφζακ ημκ μονακυ ιμο ζαξ ζοθθμβίζηδηα ιεηά ηδ δφζδ ζε έκα ζημηεζκυ δνυιμ υηακ έζπαζε πάκς ζηζξ πέηνεξ ημ βοαθί ημο παναεφνμο ηαζ ηα ζοκηνίιιζα ιέπνζ ιαηνζά ιμίναζακ θςξ ζηδ βδΎληφληα Πφηζη (κεηάθξαζε: Άλλα Γξίβα)
[310]
Ο Βηηόξην εξέλη (Vittorio Sereni, 1913–1983) ππήξμε Ιηαιός πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, εθδφηεο θαη κεηαθξαζηήο.
Πεξηθέξεηα 1940 Δ κζυηδ μθάηενδ ιεξ ζημ θςξ ιζαξ πυθδξ ζε δφζδ υπμο μ ηάεε ήπμξ θααςιέκμξ ηζ ελυνζζημξ λεηυαεζ απυ ημκ μνοιαβδυ. Κζ εζφ γςή ιμο ζχζμο ακ ιπμνείξ θοθάλμο βζα ημ ιέθθμκ ημ δζαααηζηυ ηαζ βζα ηείκμοξ ημοξ ίζηζμοξ πάκς ζηζξ βέθονεξ ζημ αζηναπμαυθδια ηςκ θάνςκ.
Δηαιφο ζηελ Αιιάδα Πνχημ ανάδο ζηδκ Ώεήκα, αηέθεζςημξ απμπαζνεηζζιυξ ηςκ κδμπμιπχκ πμο θεφβμοκ ζηζξ πανοθέξ ζμο βειάηεξ ζπαναβιυ ζημ δζάποημ διίθςξ. ακ λυδζ άθδζα ημ εένμξ πάκς ζηδκ ηαιπή ημο ηαζ εάθαζζα ηζ ένδιμξ είκαζ ημ αφνζμ δίπςξ επμπέξ πζα. Βονχπδ, Βονχπδ πμο ιε ημζηάγεζξ κα ηαηεααίκς ζηεθηζηυξ ηαζ άμπθμξ ζε έκακ εφεναοζημ ιφεμ ιμο ιε ηζξ μνδέξ ηςκ ααναάνςκ, είιαζ έκα παζδί ζμο ζε θοβή πμο δεκ βκςνίγεζ άθθμκ επενυ απυ ηδ δζηή ημο εθίρδ ή ηάπμζα ακαζηδιέκδ ηνοθενυηδηα βζα θίικεξ, βζα θοθθςζζέξ πίζς απυ ηα παιέκα αήιαηα, είιαζ κηοιέκμξ ιε ζηυκδ ηαζ ήθζμ, ηνααχ βζα ηδκ ηυθαζδ, κα εαθηχ ζηδκ άιιμ βζα πνυκζα. Ώηηφξην εξέλη (κεηάθξαζε: Απαγγειία Πνιχκνπ)
[311]
Ο Λενλάξλην ηληζγθάιη (Leonardo Sinisgalli, 1908-81) ήηαλ Ηηαιφο πνηεηήο, θξηηηθφο θαη εθδφηεο
Φεβξνπάξηνο Πνζκ κα λειοηίζμοκ ηα πνάζζκα ηθαδζά ηάεε πνυκμ ακαηέθθεζ ημ πνςί ημ ζθφνζβια ημο πηίζηδ.
·λαο άληξαο ηξαγνπδά μαπισκέλνο θάησ απφ έλα δέληξν Πυζμ πζηνή είκαζ δ ελμπή ηάης απυ ηδκ ηοδςκζά! Ώκ ιε βονίζεζξ ηάης απυ ηα κφπζα! πμζμξ έπεζ πενζζζυηενδ εέθδζδ ηενδίγεζ. Λενλάξλην ηληζγθάιη (Μεηάθξαζε: Κ. Κνθνινγηάλλεο)
Μπνξεί λ' αξθνχλ ιίγα Μπμνμφκ θίβα κ' ανημφκ βζα κα ακαζάκεζξ πάθζ, παζδζάζηζημ έκα ζηίνηδια, πανυνιδζδ ηζ αξ πέθηεζ ζημ ηεκυ. Αεκ λένς ζε ηζ δνυιμοξ πενπαηχ, ημοξ ημίπμοξ, υηακ άβκςζημξ λοζηά ζημ ιάηνμξ ημοξ δζαααίκς. ακ δθίεζμξ ηναοβάγς ιε ορςιέκα ηα πένζα. Αεκ ηδκ έπς παθέρεζ ηδ γςή. Με ημ ηαημφκζ ζοκέεθζρα ηδκ ηάθηνα, ζηα δάπηοθά ιμο ακάιεζα ηζάηζζα ηα θμοθμφδζα. Καζ δεκ πθδζζάγς πζα Σζξ παθζέξ ηζξ αβάπεξ, ηα βηνειζζιέκα ειαθήιαηα. Σνζβφνς ιμο δζεονφκς ημ ηεκυ. Λενλάξλην ηληζγθάιη (Μεηάθξαζε: Κάξνινο Σζίδεθ)
[312]
Ζ Μαξία Λνπίδα παηζηάλη (Maria Luisa Spaziani,1923-2014) απφ ην Σνξίλν, ήηαλ δηάζεκε Ηηαιίδα πνηήηξηα. Πξνηάζεθε ηξεηο θνξέο γηα ην Νφκπει Λνγνηερλίαο ΐηαζήθε Ώθήζηε ιε ιυκδ ιε ημ εάκαηυ ιμο. Λέλεζξ ζε νε εθάζζμκα πνέπεζ κα ιμο πεζ πμο δεκ βκςνίγμοκε ηα θελζηά ζαξ. Λέλεζξ αβάπδξ άβκςζηεξ αηυιδ ηαζ ζημκ Πεηνάνπδ, εηεί υπμο μ ένςηαξ είκαζ αρεβάδζαζημξ πνοζυξ, ηυζιδια ακάνιμζημ βζα ημοξ ακενχπζκμοξ ηανπμφξ. Ββχ ηζ μ εάκαηυξ ιμο ιζθμφιε ζακ παθζέξ θζθεκάδεξ βζαηί απυ ηδ βέκκδζδ ημκ είπα ημκηά ιμο. φκηνμθμζ ζηα παζπκίδζα ηαζ ζηα δζααάζιαηα ιαγί πασδέραιε ημοξ ίδζμοξ άκηνεξ. ακ ιεεοζιέκμξ αεηυξ απʼ ηα ρδθά ηςκ μονακχκ, ιυκμ εηείκμξ ιμο απμηάθοπηε η‘ ακενχπζκα ιέηνα. Σχνα εα ιμο δζδάλεζ άθθα ιέηνα πμο ιεζʼ ζημ ηθμοαί ηςκ έλζ αζζεήζεςκ ζηνζιςβιέκδ άδζηα νςημφζα πηοπχκηαξ ημ ηεθάθζ ιμο ζηζξ ιπάνεξ. Βίκαζ εθζαενυ ηδκ ηυνδ ιμο ηαζ ημ αζαθίμ αηέθεζςημ κʼ αθήζς, υιςξ πανδβμνζά ηζ υνημ βεθχκηαξ εηείκμξ ιμο δίκεζ πςξ εα ζςεεί υ,ηζ είκαζ κα ζςεεί. Μαξία Λνπίδα παηζηάλη (κεηάθξαζε: Απαγγειία Πνιχκνπ)
[313]
Ο Μάξην ηέθαλη (Mario Stefani, 1938-2001) απφ ηε Βελεηία ήηαλ Ηηαιφο πνηεηήο. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία 63 εηψλ
Θα κε θιείζνπλ κέζα Θα ιε ηθείζμοκ ιέζα ζίβμονα ζακ ιε δμοκ ιε ημ άβαθιά ιμο, ημκ Ώπυθθςκά ιμο, κμιίγμκηαξ πςξ ημ έπς ηθέρεζ απυ ηάπμζμ Μμοζείμ, υηακ παναηδνήζμοκ ηδκ εκζάνηςζδ ηδξ ηθαζζηήξ μιμνθζάξ ζημ πνυζςπυ ζμο...
ηε βάξθα πνπ ιηθλίδεηαη απαιά Μέζα ζηδ αάνηα πμο θζηκίγεηαζ απαθά βοικυ ζηδκ αβηαθζά ημο ήθζμο ημ ημνιί ημο έιμζαγε ιε άβαθια ημο Ένςηα ή ημο Άηηζ ή ημο Ώπυθθςκα λεεαιιέκμ απυ ημ πανεθευκ' ζηδ ιμνθή ηυζμ υιμνθμξ ζακ ημκ Υανιίδδ ημο Πθάηςκα.
[314]
Ο Σνξθνπάην Σάζζν (Torquato Tasso, 1544-95) ήηαλ Ιηαιός πνηεηήο ηνπ 16νπ αηψλα. Δίλαη γλσζηφο γηα ην επηθφ πνίεκα (20 άζκαηα, 15.000 ζηίρνη) Απελεςθεπωμένη Ηεποςζαλήμ, ην νπνίν αλαθέξεηαη ζε κηα κάρε κεηαμχ Υξηζηηαλψλ θαη Μνπζνπικάλσλ ζην ηέινο ηεο Πξψηεο ηαπξνθνξίαο θαηά ηελ πνιηνξθία ηεο Ηεξνπζαιήκ ην 1099. Μέρξη ηηο αξρέο ηνπ 19νπ αηψλα, ην έξγν ηνπ ήηαλ απφ ηα πην δεκνθηιή ζηελ Δπξψπε. Άιια έξγα ηνπ: Ρινάλδορ (1562, ηππνηηθφ πνίεκα), Αμύνηαρ (1573, πνηκεληθφ δξάκα), Βαζιλιάρ Σοππιζμόνηο (1587, ηξαγσδία), Καηακηημένη Ηεποςζαλήμ (1593, έπνο) θ.ά.
Ύπειεπζεξσκέλε Δεξνπζαιήκ Άζκα ηξίην
Με ηεξ δνμζζέξ επνυααζκε δ αοβή πανζηςιέκδ ιε ιφνζα ηδξ πανάδεζζμξ θμοθμφδζα ζημθζζιέκδ, υηακ ιεξ ζημ ζηναηυπεδμ, π‘ άβνοπκμ εημζιαγυηακ αμή ηαζ ανιάηςκ ηαναπή βφνς πακημφ απθςκυηακ. Καζ ιυθζξ υθμ ηδξ αοβήξ εθάκδηε η‘ αζηένζ μζ ζάθπζββεξ πανμφιεκεξ ακηήπδζακ ζη‘ αένζ. Ο πμθέιανπμξ ιε βθοημφξ ηνυπμοξ ημοξ μδδβάεζ, πυηε ημοξ αάκεζ παθζκυ, πυηε ημοξ αηθμοεάεζ. Ένβμ πζμ δφζημθμ, πανά ηακείξ κα ζηαιαηήζεζ ημ ηφια πμο ζδηχκεηαζ ημ ανάπμ κα πηοπήζεζ, ή ζημκ αμνζά κ‘ ακηζζηαεεί πμο ηα αμοκά ηθμκίγεζ, ηαζ ηα ηανάαζα ζφζζςια ζηδ εάθαζζα αοείγεζ. Αεκ εέθεζ ηδκ μθυεενιδκ μνιή ημοξ κα ααζηάλεζ, αθθ‘ εκςιέκμζ κα πνμαμφκ ηαζ ιε πμθέιζα ηάλδ. Έπεζ ηαεέκαξ ημοξ θηενά ζηα πυδζα, ζηδκ ηανδία. Σμκ ηυπμ δεκ αζζεάκμκηαζ ηζ ειπνυξ πεημφκ ιε αία· ηζ υηακ ιε απηίκεξ θθμβενέξ μ ήθζμξ ακεααίκεζ ηαζ ημοξ αβνμφξ ακάαμκηαξ πυνηα ηαζ ακεμφξ λεναίκεζ, ζδμφ ηδκ Εενμοζαθήι λακμίβμοκ ειπνμζηά ημοξ, ζδμφ ζηδκ Εενμοζαθήι ζηνέθμοκ ηα αθέιιαηά ημοξ. Σδκ παζνεημφκ μθυπανμζ, ιε πυεμ ηδκ ημζηάγμοκ ηαζ ιφνζα ζηυιαηα ιειζάξ «Εενμοζαθήι» θςκάγμοκ. ………………………………….. [315]
Γοικμί ηα πυδζα πνμπςνμφκ υθμζ ιζηνμί ιεβάθμζ, ηα μθυπνοζα ζημθίζιαηα αβάκμοκ απ‘ ημ ηεθάθζ, ηαζ απ‘ ηεξ ηανδζέξ η‘ αηάεανηα πάεδ πμο ηεξ ιμθφκμοκ, ηεξ αιανηίεξ μιμθμβμφκ ηαζ πζηνά δάηνοα πφκμοκ. «Σμ πχια πμο ημ αίια ζμο έανελε κα θζθήζς, Υνζζηέ ιμο, ηαζ ιε ηθάιαηα εενιά κα ημ πμηίζς· ηζ ζηέηεζξ, παβςιέκδ ιμο ηανδζά, ηζ εζείξ ηζ ανβείηε, ιάηζα ιμο ηαημνίγζηα, δομ ανφζεξ κα βεκείηε; οκηνίρμο, απάνζζηδ ηανδζά, ζημ ηνίια αοεζζιέκδ, δ ηθάρα απανδβυνδηδ ηζ αζχκζα ζε πνμζιέκεζ». Ώθθ‘ μ ζημπυξ, μπμφ ρδθά ανζζηυιεκμξ εεχνεζ ηζ ελάκμζβε ηεξ θαβηαδζέξ ηνζβφνς ηαζ ηα υνδ, αθέπεζ ιαηνζάεε θμαενή ιαονίθα κα ζζιχκεζ ζα ζφβκεθμ πμο ιέζα ημο θςηζέξ ηαζ θάιρεξ πχκεζ· έπεζηα η‘ άνιαηα, εςνεί μπμφ ημ θςξ θθμβίγεζ, ηαζ ηέθμξ άιεηνμοξ πεγμφξ ηζ άθμβα λεπςνίγεζ. Κζ εοεφξ θςκάγεζ: «Ώζηχκεηαζ πμθθή ιαονίθα πένα, ς, πχξ απθχκεηαζ βμνβά ηαζ θάιπεζ ζημκ αένα! Να, ιαξ επθάηςζακ επενμί, θεάκμοκ. Βημζιαζεείηε, αδνάλεη‘ υθμζ η‘ άνιαηα, ζημοξ ημίπμοξ ακεαείηε». ένκεζ αανφηενδ θςκή ηαζ θέεζ: «Καζνυξ δε ιέκεζ, ζοιιαγςπεείηε βθήβμνα, ηνέλεηε ανιαηςιέκμζ. Να, έθεαζακ· μ ημνκζαπηυξ απθχκεζ, πθδζζάγεζ ηαζ ζακ ηαηάπκζα ηνμιενή ημκ μονακυ ζηεπάγεζ». Γένμζ, βοκαίηεξ, ηαζ παζδζά πμο δφκαιδ δεκ έπμοκ, βζα κα ζςεμφκ μθυηνειμζ ιεζ' ζηα ηγαιζά ημοξ ηνέπμοκ· μζ άκδνεξ υθμζ η‘ άνιαηα θμοπηχκμοκ, ηαζ πδβαίκμοκ, πμθθμί ζηεξ πφθεξ, ηαζ πμθθμί ζημοξ ημίπμοξ ακεααίκμοκ· μ ααζζθέαξ αημφναζημξ ηνέπεζ πακημφ, εαννφκεζ, πμθειζζηάδεξ ηαζ ανπδβμφξ, ηεξ πνμζηαβέξ ημο δίκεζ. Καζ αθμφ ηα πάκηα επνυαθερε ζε ρδθυ πφνβμ ακέαδ, πμο ζε δομ πφθεξ ιεηαλφ ηδ πχνα πνμζηαηεφεζ, υεεκ ζηδ ιέζδ ημο ζηναημφ ανζζηυιεκμξ εεχνεζ απυ ιαηνζά ηεξ θαβηαδζέξ, ηα πθάβζα ηαζ ηα υνδ. Σνξθνπάην Σάζζν (Μεηάθξαζε: Δνχιηνο Σππάιδνο)
[316]
Ο Σζίξν ληε Πεξο (Ciro di Pers, 1599-1663) ήηαλ Ηηαιφο πνηεηήο. Καηαγφηαλ απφ νηθνγέλεηα επγελψλ. Απφ λεαξφο αζρνιήζεθε κε ηε θηινζνθία.
Κιεςχδξα Άιιμξ πμο πέθηεζ ιε ηακμκζζιέκμ ιέηνμ Αζαζνεί βζα ιέκα ζε χνεξ ηδκ διένα ηαζ ημ έημξ Ώθθά μφηε ιζα, ςζιέ, χνα απυ πυκμ ζηενδιέκδ Σδξ ιμίναξ ηδξ ζηθδνήξ ιμο κ‘ απμηηήζς δεκ ιπμνχ Σμ θίηκμ δείπκεζ ημ έκα, ημ θένεηνμ ημ άθθμ Ώοηά ηα δομ δμπεία πμο ζηέημοκ εκςιέκα Μήπςξ ζςζηά δεκ ζδιαδεφμοκ ηδ θεμνά ιαξ| Δ ακήζοπδ άιιμξ ηαζ ημ εφεναοζημ βοαθί Με ημ κενυ πανυιμζμ έθηζαλακ μζ Έθθδκεξ ένβμ Πμο απυ ηέημζμ πέναζια ζηεκυ ποκυηακ ιςξ ζημ ηέθμξ άθθαλακ ιε άιιμ ημ οβνυ Κζ έηζζ εηηοθίζζεηαζ αηυιδ ημ δζηυ ιαξ πεπνςιέκμ: Μζα πμο ζ‘ αοηυ ημκ ηυζιμ ημκ πζηνυ Αάηνοα βζα ημκ άκενςπμ είκ‘ δ γςή Καζ ζηάπηδ είκαζ μ εάκαημξ Σζίξν ληε Πεξο (κεηάθξαζε: Λεηψ ετδάλε)
[317]
Ζ Μπηαλθακαξία Φξακπόηα (Biancamaria Frabotta) γελλήζεθε ζηε Ρψκε ην 1946. Δίλαη Ηηαιίδα πνηήηξηα, ζπγγξαθέαο θαη δεκνζηνγξάθνο.
Ο Adriaen Ο Adriaen Adrians, αθθζχξ Aris Kindt απαβπμκζζιέκμξ βζα θδζηεία, απυ ηαζνυ ηχνα θαζκυιεκμ ηαζ ακηζηείιεκμ πνυεοιςκ μιμηνάπεγςκ ηςκ ζπθάπκςκ, πεθζδκή ημφηθα εκχ ελεηάγεηαζ απυ αθέιιαηα πμο πέθημοκ επζεεηζηά ζημ πηχια ηδξ, ίδζα είκαζ δ ηαηάθδλδ ημο ζανηίμο ημο ηθέθηδ, ημο αβίμο, ημο ηνειαζιέκμο ή ημο ιάνηονα δ αζδχξ δεκ έπεζ αηυια εηθείρεζ πενκχκηαξ ημ ηάθοιια, ημ ροπνυ, ημο δένιαημξ. Πενζπαηδηζημί ημο ςναίμο πμο ιε ημ πναβιαηζηυ ζοκαενμίγμκηαζ ζε ιζακ οπενααηζηή αζςκζυηδηα οπδνέηεξ ημο αθδεζκά ςθέθζιμο βζα ημοξ γςκηακμφξ μ δυηηςν Σμοθπ, μ ηαεδβδηήξ ζαξ έπεζ ιυθζξ ζπίζεζ ημ ιπνάηζμ. Σμ ιάεδια ακαημιίαξ ανπίγεζ αηυια ιζα θμνά ιέζα ζημκ αιθζαθδζηνμεζδή. Ώζθκζδζαζιέκμζ λακά απυ ημ βεβμκυξ ηναηάιε ηζ ειείξ ηδκ ακάζα.
Σν Νέν Κιίκα [1] Έπεζ ηάηζ απυ ημκ αένα ημο ζπζηζμφ υπςξ ζηέηεηαζ ιεξ απυ ημ πανάεονμ ημ θεββάνζ ηςκ θηςπχκ ηαημίηςκ ημο Κμφπζ. Μζα πενίπμθμξ θαιπηήνςκ ιζζεμθυνςκ πςνίξ δμοθεζά, ηάκεζ πάθζ ημ βφνμ ζηα ιζηνά πανηένζα ημο ηάνδαιμο, ζηζξ δοζμίςκεξ ιεθζηγάκεξ, ζηδ βδ μζ κημιάηεξ ηζ επάκς ηα επμπζηά πμο ηαθμφκηαζ κα βείνμοκ. Πένα απυ ηζξ βεζημκζηέξ θοθέξ, ζηα υνζα ηςκ αβνχκ, ακάιεζα ζη' άθθα [318]
θεββάνζα πμο δζαθαίκμκηαζ, ιζα επμπή ζπεδυκ ακίδεδ αοείγεηαζ, πενίπμο βηνίγα, πςνίξ κα δδιζμονβεί ακαηαναπή. ................................. [2] Ο ακηανημπυθειμξ ιεηαθένεηαζ ηδ κφπηα ζημ πίζς ηγάιζ εκυξ ιζηνμφ νμθμβζμφ ημοάνηγ. Να ήηακ οπένδπμζ, ζηδ ηαεμνζζηζηή αηηίκα ημο θςηυξ, εηείκδκ αηνζαχξ... ιςξ ιε ημ ηαζκμφνζμ θεββάνζ υθμζ έπμοκ ηδκ ίδζα ιμίνα. Να ζδηχκμκηαζ ιεξ ζημ ζημηάδζ, κα ζένκμκηαζ ζημ οπμπνεςηζηυ πανάηςια ημίπμ ημίπμ, πςνίξ ηέκηνμ αάνμοξ, κ' αβημιαπμφκ βζα κα πάνμοκ θίβμ κενυ, κα πάζμοκ άθθμ ηυζμ. ................................. [3] Υςνίξ κα ημ λένεζ βααβίγεζ βοκαίηεξ ηαζ παζδζά, μ ζηφθμξ ηδξ βεζηυκζζζαξ. Σδ βθοηζά χνα πμο πθέκεηαζ ζηζξ άηνζεξ ημο δνυιμο, ζηζξ ζηαιιέκεξ θαηημφαεξ, ζηα πνυκζα, απυ ημ κεακζηυ ηοκήβζ ιε ημ ζηοθμθυζ. Γααβίγεζ ημκ ήθζμ βζα κα ιδ πέζεζ, πάκς ημο, δ αοθαία. ................................ [4] Θα 'εεθα κα ηα είπε θένεζ ςξ εδχ, μ άκειμξ, αοηά ηα θηενά. Έκαξ άκειμξ βηνίγμξ ηάης απυ ηδ ιζιυγα. ιςξ ανίζημκηαζ εδχ απυ ηαζνυ, εκέπονμ ιζαξ πανηίδαξ παζζέκηγαξ ακάιεζα ζημ ηνοβυκζ ηαζ ηδκ αθεπμφ. Μπηαλθακαξία Φξακπφηα (κεηάθξαζε: Μάξσ Παπαδεκεηξίνπ & Λεηψ ετδάλε)
[319]
Ζ Βεξόληθα Φξάλθν (Veronica Franco, 1546-1591) ήηαλ Ιηαιίδα πνηήηξηα θαη εηαίξα, ε νπνία έδεζε θαη έδξαζε ζηε Βελεηία ηνπ 16νπ αηψλα. Ζ θνηλσλία ηεο Βελεηίαο, ηελ επνρή εθείλε, δηέζεηε δχν δηαθξηηέο ηάμεηο γπλαηθψλ πνπ εθδίδνληαλ: ηελ «cortigiana onesta» (αξιόηιμη εηαίπα), είδνο πφξλεο πνιπηειείαο πνπ δηέζεηε επηπιένλ κφξθσζε, θαη ηελ «cortigiana di lume» (λαϊκή εηαίπα), πνπ απεπζπλφηαλ ζε πειαηεία απφ ηα ρακειφηεξα θνηλσληθά ζηξψκαηα. Ζ Φξάλθν απνηέιεζε έλα απφ ηα επηθαλέζηεξα κέιε ηεο πξψηεο θαηεγνξίαο.
Γηαηί ηα δψα πεζαίλνπλ Capitolo XXI, Terze Rime Βίπα: ηανδζά ιμο, ακ ιε πθδβχκμοκ έηζζ Σα ίδζα ιμο ηα υπθα, ηδξ άζπθαπκδξ ηδξ ιμίναξ ιμο ηα υπθα ηα αζπιδνά ηζ εα ιμο ηάκμοκ; Ώκ, έπμκηαξ θφβεζ απ‘ ηδκ αβάπδ ιμο ιαηνζά, Νζχζς ηδ εθίρδ υθμ ηαζ πζμ πμθφ κα ιε γοβχκεζ, Μζαξ ηζ δ ηαηάζηαζή ιμο ηδκ επζδεζκχκεζ βζα ηαθά, Θα ‘λένς εα ‘πνεπε ακηίδμημ ηζ εβχ κα είπα πάνεζ Γζα ηδ ιέεδ ιμο, ηαζ βζα θνεκζαζιέκδ ιμο ηανδζά Πμο ζημκ ηαηυ ημ δνυιμ ι‘ έπεζ αβάθεζ. Σχνα ημ θάεμξ ιμο ημ ιεηακζχκς – θεο! Βδχ ηαθά-ηαθά δεκ είπα εβηαηαθείρεζ Σμκ θαηνειέκμ ηυπμ υπμο δ αβάπδ ηαημζημφζε, Καζ είπα: «Ώθίιμκυ ιμο! Ώοηήκ ηδ βδ ηζ αοηέξ Σζξ εάθαζζεξ, υπμο μ ήθζμξ ιμο ζημ ενίαιαυ ημο Κάε‘ άθθμ θςξ ημ ζηζάγεζ, πάεζ; Σ‘ αθήκς;» Κζ άια ηα θυβζα πμο ‘πα έθεβα λακά, Πζζςβονίγμκηαξ κα ιαηαδχ η‘ αβαπδιέκα πχιαηα, Καεχξ αοημί πμο θεφβμοκε αοηυ πμο αβαπμφκ ημοξ ηνχεζ Να θέκε, εα ‘αθεπα πάθε ζημ ηαηυπζ ιμο πμοθζά ημ ζηακζηυ ημοξ πέηαβια ημ ενήκμ ιμο κ‘ αημφζμοκ Καζ κ‘ απακημφκ ζημκ πυκμ ιμο ιε ηδ θςκή ηδ αθααζηζά – Καζ ημκ αβένα εα ‘αθεπα ζπεδυκ κα ζηαιαηά, Σδκ ηαηαζβίδα κα ημπάγεζ, ηαζ ηα δέκηνα ηαζ ηα ανάπζα Λεξ ηαζ ιμο ζοιπμκάκ ηα αάζακά ιμο. [320]
Μα ‘καζ ελμοεεκςιέκα, ια πενίθοπα είκαζ πζα, ……………………………………………………. Ώκ μζ μονακμί ιε θένμοκ πάθζ ημκ ηυπμ αοηυκ απ‘ υπμο δθίεζα πήνα ιζα θοβή, Σμ αήια ιμο ημ πμηαπυ πμηέ δε εε κα ζφνς ζ‘ άθθδ. Βηεί πμο πήβα, ιήηε ιζα πέηνα οπήνλε ιήηε πναζζκάδα Πμο κα ιδκ έηθαρε ιαγί ιμο ηζ ίζςξ κα ‘πε: «Πμφ παξ, ζαθή;» Κζ απυ ηδ ιαηνζκή ηδ ζθαίνα αηυιδ υπμο ‘πμοκ η‘ άζηνα Σμ θαιπνυ ημοξ ζπζηζηυ, εα είπε ζίβμονα θακεί ημοξ Γζα ηδ κφπηα, υηζ ακηάια ιμο έηθαζβε ηζ αοηή. Σμκ ήθζμ είδα ζη‘ αθήεεζα κ‘ ακαηέθθεζ, μθυθςημξ, θαιπνυξ Ώθθά ηα ιάηζα ηα δζηά ιμο ηα ‘πε εαιπχζεζ θςξ Πμο ηυζμ αανυηενμ ζοκεπήνε ημ κμο ηαζ ηδκ ηανδζά ιμο, Πμο θάκδηε μ ήθζμξ κα θηςπαίκεζ ζ‘ μιμνθζά Βηηυξ ηζ ακ ίζςξ, αημφβμκηαξ ημ ενήκμ ιμο, Να πθυιζαζε ζημκ πυκμ ιμο ιπνμζηά. Χ ζε πμζα ζηένδζδ ημο κμο, ζε πμζα αθνμζφκδ Ώοηυξ πμο εα ιπμνμφζε ζηδξ παηνίδαξ ηδ θςθζά Μεζηά κα γήζεζ ιε ηδκ αβαπδιέκδ εηεί ζζιά ημο ΐβαίκεζ ζηδ βφνα απυ θζιάκζ ζε θζιάκζ Γζαηί πζζηεφεζ πςξ ζηδξ αβάπδξ ηζξ θμονημφκεξ Γίκεηαζ δ απυζηαζδ ηαηαθφβζμ κα ζηαεεί! Ο άκδναξ θμζπυκ πμο λένεζ πχξ, αξ θφβεζ Θα πενζαάθθεηαζ πάκηα απ‘ ηδξ αβαπδιέκδξ ημο ηδ ικήιδ – Πνάβιαηζ, ηδκ εζηυκα ηδξ ηναηά ιεξ ζηδκ ηανδζά ημο γςκηακή. Ώκ ηδκ αοβή δς κα μδδβεί ζ‘ ειάξ ηδ ιένα, Μεξ ζηα θμοθμφδζα αοηά ηαζ ζη‘ άθζηα ηνζακηάθοθθα Πμο ημ ιέηςπυ ηδξ ζηεθακχκμοκ ηαζ ηα θαηνεοηά ιαθθζά, «πςξ» εα πς «ηαζ ημο αβαπδιέκμο δ βθοηζά Δ υρδ, υπμο ηα δχνα ημοξ υθα απμεέζακε ηα μονάκζα Κζ δ θφζδ υζμ πμοεεκά ηδκ ηεθεζυηδηά ηδξ δείπκεζ». Έπεζηα, ζακ αθέπς ιεξ ζηδ ζηυηζα ηδ κφπηα Συζα πμθθά η‘ αζηένζα θςηενά, Δ αβάπδ εδχ ιαγί ιμο ιμφ η‘ μνηίγεηαζ – υθ‘ αοηά ιμνθα, αζχκζα, ηζ υιςξ δεκ είκαζ ηυζα ζεξ μζ ανεηέξ αοημφ πμο ηδκ ροπή ιμφ λενζγχκεζ. Κζ έηζζ ηζ εβχ ίζα ηζξ ιένεξ ιμο ιαηνζά Ώπ‘ ημ θςξ κα ηάκς πζμ θοπδνέξ, πζμ γμθενέξ αηυια Κναηάς γςκηακυ ημκ ήθζμ αοηυκ απ‘ υπμο άνπαλα θςηζά Καζ πμο ζ‘ αοηυκ, ιε ζηεκαβιυ ηαζ ηθάια, βνάθς ηχνα. Ώεξφληθα Φξάλθν (κεηάθξαζε Ύ.Κ.)
[321]
Ο Ούγνο Φώζθνινο (Nicolo Ugo Foskolo, 1778-1827), γελλήζεθε ζηε Εάθπλζν απφ κεηέξα Διιελίδα θαη παηέξα Ηηαιφ. Έδεζε ζηελ Ηηαιία θαη κειέηεζε αξραίνπο Έιιελεο θαη Λαηίλνπο ζπγγξαθείο. Έγξαςε ζνλέηα, σδέο θαη ηξαγσδίεο θαη ζεσξείηαη εζληθφο πνηεηήο ηεο Ηηαιίαο.
Ύπφ ηνπο «Σάθνπο» ‘ ίζηζμ ηοπανζζζζχκ ηαζ ιέζα ζε οδνίεξ βθοηαιέκεξ ιε ηθάρα ηαζ ίζςξ μ φπκμξ ημο εακάημο εθαθνφηενμξ; Ώκ μ ήθζμξ βζα ιε, ηδξ βδξ πθζα δεκ πθδεαίκεζ ημφηδ ηδκ ςναία θαιζθζά απυ γχα ηαζ πυνηα, ηαζ ζακ ιπνμζηά ιμο πθμοιζζηέξ ι‘ εθπίδεξ δεκ εα πμνεφμοκ μζ νεξ πμο εε κα ‗νεμοκ, μφηε θίθε, απυ ζε ε‘ αημφς ημ ζηίπμ ηαζ ηδκ πζηνή ανιμκία πμο ηοαενκά ημκ, μφηε δ πκμή ζηδκ ηανδζά πθζυ εα ιμο ηνέκεζ ηςκ πανεέκςκ Μμοζχκ ηαζ ηδξ Ώβάπδξ, ιμκάπδ πκμή ζηδκ άζηαηδ γςή ιμο, πμζμ εα ‘καζ πανδβυνδια ιζα πέηνα βζα ηεξ παιέκεξ ιένεξ κα πςνίγεζ ηα ηυηηαθά ιμο απ‘ η‘ άιεηνα πμο ζπένκεζ ζηεξ ζηενζέξ ηαζ ζηεξ εάθαζζεξ μ Υάνμξ; Ώθήεεζα, Πζκδειυκηδ, ηαζ δ Βθπίδα ζηενκή εεά, ημοξ ηάθμοξ θεφβεζ ηζ υθα δ θδζιμκζά ζηδ κφπηα ηδξ ηοθίβεζ ηζ απυ ζάθμ ζε ζάθμ ηα ημονάγεζ ιζα δφκαιδ δμοθεφηνα ηζ υθα, ακενχπμοξ, ηάθμοξ, ζηενκέξ εςνζέξ ηζ απμιεζκάνζα ηδξ βδξ ηαζ η‘ μονακμφ μ ηαζνυξ αθθάγεζ. …………………………………………………….
Σςκ Ώπενμφζζςκ ηέιπθςκ ή απμηάημο απυ ημο εείμο ζοπχνζμο ηα ιεβάθα θηενά αξ ηαηαθεφβεζ‘ ια ηδ ζηυκδ αθήκεζ ζ‘ ένδιμο ζαχθμο ηα θθεζημφκζα, υπμο μφηε κα πνμζεφπεηαζ βοκαίηα ενςηεοιέκδ, μφηε κ‘ αημφεζ δζααάηδξ ιμκαπζηυξ ημ ζηέκαβια πμο ζηένκεζ ζ‘ ειάξ δ Φφζδ ιέζα απ‘ ηα ικδιμφνζα. Φψζθνινο (Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά Λνξέληδνο Μαβίιεο)
[322]
05.18. Λαηίλνη (Ρωκαϊθή απηνθξαηνξία) Δ Ρχιδ είπε ημοξ πμζδηέξ ηαζ δναιαημονβμφξ ηδξ, αθθά δεκ έθηαζε πμηέ μφηε ηδκ ορδθή ηεπκζηή, αθθά μφηε ηαζ ημ πθήεμξ ηαζ ηδκ πμζηζθία ηςκ Βθθήκςκ δδιζμονβχκ. Άθθςζηε μ ζδιακηζηυηενμξ Λαηίκμξ πμζδηήξ, μ ΐζνβίθζμξ ζηήνζλε ηα επζηά ημο ένβα ζε έπδ Βθθήκςκ πμζδηχκ. Σμ 13.000 ζηίπςκ έπμξ ημο, δ Αηλεηάδα εεςνείηαζ ημ ζδιακηζηυηενμ ένβμ ηδξ θαηζκζηήξ βναιιαηείαξ. Σα πνχηα έλζ αζαθία ηδξ Ώζκεζάδαξ έπμοκ ςξ πνυηοπμ ηδκ Οδύζζεηα ηαζ ηα επυιεκα έλζ ηδκ Ιιηάδα ημο Οιήνμο. Δ Ώζκεζάδα είκαζ βναιιέκδ ιε ημκ ίδζμ ηνυπμ ηαζ ιμηίαμ ηςκ δομ αοηχκ επχκ ημο Οιήνμο. Βπίζδξ μ ΐζνβίθζμξ επζηαθείηαζ ςξ πδβή έιπκεοζήξ ημο βζα ημ 2.000 ζηίπςκ πμίδιά ημο Γεωξγηθά, ημκ Δζίμδμ (Έξγα θαη Ηκέξαη) ηαζ βζα ηα Βνπθνιηθά ημο ημκ Θευηνζημ (Δηδύιιηα). ________________________________________________________ Ο Απζόληνο
(Decimus Magnus Ausonius, 309-394), ήηαλ Λαηίλνο πνηεηήο θαη δάζθαινο ξεηνξηθήο. Γηα έλα δηάζηεκα δηεηέιεζε δάζθαινο ηνπ κειινληηθνχ απηνθξάηνξα Γξαηηαλνχ. Γελλήζεθε ζην ζεκεξηλφ Μπνξληφ.
Μάηαηε επδαηκνλία Ώπυρε εα αβς κα ακηζηνφζς ημ θεββάνζηα ιαθθζά ημο δειέκα εα έπεζ, μθυβζμιμ ιε άκεδ. Βζφ, ηνάηα ηδ πνμζά ημο πνυκμο ζε ζηάζδ αηζκδζίαξ. Αειέκδ έπε ηδ, ηαθά. Ώπυρε εα ζημοπίζς ηδξ κφπηαξ ημ μθυιαθθμ δένια -ημζηχ ρδθά ηαζ ημ αθέπς κα ιε ημζηά ιε ιάηζα αμονηςιέκαεα πζαζηχ ημθθδιέκμξ ζηδξ νάπδ ημο ηα πένζα. ημ ηέθμξ εα βονίζς πίζς, ζένκμκηαξ ηα θυβζα ημο ζημ πμοεεκά ηαζ ζημ ηχνα. Ύπζφληνο
[323]
Ο Πφπιηνο Μάξσλ Βηξγίιηνο- Vergilius (70-19 π.Υ.) ππήξμε ν κεγαιχηεξνο επηθφο πνηεηήο ηεο αξραίαο Ρψκεο. Γλσξίζηεθε θαη ζπλδέζεθε κε ζηελή θηιία κε ηνλ άιιν ζεκαληηθφ Λαηίλν πνηεηή, ηνλ Οξάηην. Σν ζεκαληηθφηεξν έξγν ηνπ Βηξγηιίνπ είλαη ε Αηλεηάδα πνπ δηδαζθφηαλ θαη δηδάζθεηαη αθφκα ζηα ζρνιεία θαη παλεπηζηήκηα φινπ ηνπ θφζκνπ.
Ύηλεηάδα Σ‘ άνιαηα ηαζ ημκ ήνςα ράθθς, πμο, ςξ ημ ‗πε δ ιμίνα, απυ ηδξ Σνμίαξ θεφβμκηαξ ηδ βδ, ζ‘ ηδκ Εηαθία. ζ‘ ημο Λααζκίμο ημοξ βζαθμφξ πνςηυνεε, αθμφ απυ εεία ζοκένβεζ‘ αοηυξ πανάδεζνε πμθφ ζηενζάξ πεθάβμο, βζα ηδκ αημίιδηδκ μνβή ηδξ εοιςιέκδξ Ήναξ. Κζ αθμφ πμθθά ζ‘ ημκ πυθειμ οπέθενε, ςξ κα πηίζεζ ηδ πχνα ηαζ ζ‘ ημ Λάηζμ κα θένεζ ημοξ εεμφξ ημο‘ υεε ηναημφκ μζ Ώθαακμί παηένεξ ηςκ Λαηίκςκ ημ βέκμξ ηα ηεζπυηαζηνα ηδξ δμλαζιέκδξ Ρχιδξ. Μμφζα ζ‘ ειέ ηεξ αθμνιέξ ιεθέηδζε, βζα ηίκμξ΄ εεθήιαημξ αρήθζια, βζα πμζμ δζηυ ηδξ άπηζ ακάβηαζ‘ δ ααζίθζζζα ηςκ αεακάηςκ, άκδνα πενίζζζα εεμθμαμφιεκμκ ηυζμ κα πάεεζ, ηυζμ κα παναδείνεζ; Σέημζα μνβή πςνάεζ ζηα μονάκζα ζπθάπκα; Ήηακ ιζα πχνα παθζά πμο Σφνζμζ ηδκ μζηήζακ, ηδκ Εηαθί‘ ακηίηνο, ειπνυξ ζημ Θφιανζμ ζηυια πένα, Δ Κανπδδυκα πάιπθμοηδ ζε δφκαιεξ ηαζ ζ‘ ένβα πμθειζηά δεζκυηαηδ, πμο αβάπα ςξ θέκ‘ δ Ήνα ιμκαδζηά παν‘ άθθδ βδ, ηάθθζμ απ‘ ηδκ ίδζα άιμ‘ εηεί ‗πε αιάλζ, άνιαηα εηεί‘ ζ‘ αοηήκ ηδκ ααζζθεία κα δχζεζ επάκς ζ‘ ημοξ θαμφξ, ά εα εζοβπχνεζε ηάπςξ δ ιμίνα πάζηζγε δ εεά ηζ θνυκηζγε απυ ηυηε – Ώθθά άημοζα υηζ βεκεά εα αβεζ απυ Σνχςκ αίια. ηα Σφνζα ηάζηνα έκακ ηαζνυ κα νίλεζ, εα ‗νεεζ εηείεε θαυξ ιεβαθμηνάημναξ ηνακυξ βζα ημοξ πμθέιμοξ πμο ε‘ αθακίζεζ – έηζζ έηθςζακ μζ Μμίνεξ – ηδ Λζαφα. Ώοηυ ηδκ ηυνδ θυαζγε ημο Κνυκμο ηζ εεοιυημοκ πςξ βζα η‘ αβαπδιέκμ ηδξ Άνβμξ ζηδκ Σνμία πνχηδ πνζκ πμθειμφζε – μφη‘ είπακ αβεζ αηυι‘ απυ ηδκ ροπή ηδξ ηδξ υνβδηάξ ηδξ μζ αθμνιέξ ιδδέ μζ ζηθδνέξ ηδξ πίηνεξ [324]
ημ εείμ κμο ηδξ θοθαπηή ημο Πάνδ ιέκ‘ δ ηνίζδ, ηδξ ηαηαθνμκδιέκδξ ηδξ εζδήξ δ αηζιία ηζ δ ιζζδηή βεκζά ηαζ πςξ ηζιήεδηε ηθειιέκμξ μ Γακοιήδδξ – άκαρε βζ‘ αοηά ηζ εηνάηαε πένα ημοξ Σνχεξ απ‘ ημ Λάηζμ, πμο παναδένκακ ζ‘ υθμ ημ πέθαβ‘ υζμζ απ‘ ηδκ μνβή ηςκ Αακαχκ βθζηχζακ ηζ απ‘ ημκ ακήιενμ Ώπζθθζά‘ ηζ αοημί πθακζυκηακ ζ‘ υθεξ πμθοπνμκήξ ηεξ εάθαζζεξ θενιέκμζ απυ ηεξ Μμίνεξ ηυζα επνεζαζηήηακ κα θηζαζηεί ημ έεκμξ ηςκ Ρςιαίςκ. ……. …………………………………………………. Ώθθ‘ αθμφ ηυζμκ έζηενλεξ ηα πάεδ ιμο κ‘ αημφζεζξ ηαζ ζφκημια ημκ υθεενμ ημκ φζηενμ ηδξ Σνμίαξ ι‘ υθμκ πμο εηείκδ δ εφιδζδ ηεξ θνέκεξ ιμο ηνμιάγεζ ε‘ ανπίζς: απυ ημκ πυθειμ ημιιέκμζ ηζ απ‘ ηδ ιμίνα ηςκ Αακαχκ μζ άνπμζ, αθμφ πνυκμζ πμθθμί πενάζακ, άθμβμ πηίγμοκ ζακ αμοκυ ιε ηέπκδ ηαζ αμήεεζα ηδξ Ώεδκάξ ηαζ ηεξ πθεονέξ ιε έθαημ ζακζδχκμοκ, ζ‘ εηείκμ ιέζα δζαθεπημφξ άκδνεξ ηθδνμφπμοξ ηνφαμοκ ηαζ ηθεζμφκ ημοξ ζημ ζημηεζκυ πθεονυκ, χζηε η‘ αθυβμο ηα ζςεζηά ααεεζά βειίζακ υθα ανιαηςιέκμοξ. ……………………………………………………… Ο Κάποξ ηαζ υθμζ υζμζ ζημ κμοκ ηαθφηεν‘ είπακ βκχιδ, είηε ζημ πέθαμ κα νζθεεί ημ φπμπημκ ημ δχνμ ηςκ Αακαχκ ζοιαμφθεοζακ, είηε ηαζ κα ημ ηάρμοκ, ή κα ηνοπήζμοκ ηδκ ημζθζά ηαζ ιέζα κα ελεηάζμοκ. Βζξ δζάθμνεξ πςνίγεηαζ βκχιεξ η‘ ααέααζμ πθήεμξ. Πνχημξ αοημφ μ Λαμηυμκηαξ ι‘ άθθμοξ πμθθμφξ ιαγί ημο απυ ημκ πφνβμ ημκ ρδθυ έηνελεκ μνβζζιέκμξ ηζ απυ ιαηνζά: «ζαξ αβήηε μ κμοξ, δοζηοπζζιέκμζ» ηνάγεζ «εαννείη‘ μπ‘ έθοβακ μζ επενμί; Σςκ Αακαχκ ηα δχνα αεχα ηα θμβζάγεηε; Σζ ‗καζ μ Οδοζζέαξ λεπάζαηε; ή ιεξ ζημ λφθζκ‘ άθμβμκ είκ‘ Ώπαζμί ηνοιιέκμζ ή ηέημζα θηζάζακ ιδπακή ηα ηείπδ κα παθάζμοκ κα αθέπμοκ εζξ ηα ζπίηζα ιαξ, ζηδ πχνα κα ηαηέαμοκ ή ηαζ άθθδ πθάκδ‘ η‘ άθμβμ ιδ ιπζζηεοηείη‘ ς Σεφηνμζ υηζ ηζ ακ είκ‘, ημοξ Αακαμφξ θμαμφιαζ ηζ ακ πανίγμοκ» Ώηξγίιηνο (Γ απφδνζε ζηα ειιεληθά είλαη ηνπ Λνξέληδνπ Μαβίιε)
[325]
Ο Γάηνο Βαιέξηνο Κάηνπιινο - Catullus (84;-54 π. Υ.) ήηαλ επηθαλήο Ρσκαίνο ιπξηθφο πνηεηήο.
LXXXV Μζζχ ια ηαζ αβαπχ. Ίζςξ κα ιε νςηήζεζξ, αοηυ πχξ βίκεηαζ; δεκ λένς, Κζ υιςξ αζζεάκμιαζ πςξ βίκεηαζ ηαζ ιανηονάς. Κάηνπιινο (Μεηάθξαζε: Κσλζηαληίλνπ Σζάηζνπ)
LΔ Θαννχ πςξ είιαζ ζζυεεμξ εαννχ – ακ αοηυ θέβεηαζπςξ λεπενκχ ημοξ εεμφξ., ζακ χνεξ ηάεμιαζ ακηζηνφ ζμο ηαζ ζε εςνχ ηαζ ημ βθοηυ ζμο βέθζμ αημφς ηαζ ειέκακε ημκ άιμζνμ εηηυξ εαοημφ ιε ηάκεζ. Μυθζξ Λεζαία, ζ‘ ακηζηνίγς Οφηε θςκή απ‘ ημ ζηυια ιμο δεκ ιπμνχ πζα κα αβάθς. Καζ παναθφεζ δ βθχζζα ιμο, ρζθή θςηζά δζαηνέπεζ ημ ημνιί ιμο. η‘ αοηζά ιμο ιέζα αμοΎγμοκε, ηαζ ζηα δομ ιμο ιάηζα απθχκεηαζ ζημηάδζ… ε αθάθηεζ Κάημοθθε, ημ παζμιένζ! Ώπυ ημ παζμιένζ έλς θνεκχκ ηαηάκηδζεξ ηζ ακαηανάγεζαζ υθμξ. Σμ παζμιένζ. Ώοηυ είκαζ πμο ακέηαεεκ ηαζ ααζζθζάδεξ βηνέιζζε ηαζ πμθζηείεξ υθαζεξ.
[326]
Ο Λνπθίιηνο (Gaius Lucilius, 180–103/2 π.Υ.) ήηαλ Λαηίλνο πνηεηήο, ν ζεσξνχκελνο ζεκειησηήο ηεο ξσκατθήο ζάηηξαο. Καηαγφκελνο απφ νηθνγέλεηα επγελψλ, δηέκεηλε γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα ζηε Ρψκε. Τπήξμε θίινο ηνπ θηπίσλα Αηκηιηαλνχ, ελψ ζπκκεηείρε θαη ζηνλ πφιεκν ηεο Ννπκαληίαο. Έγξαςε 30 βηβιία κε ζάηηξεο, ηηο πεξηζζφηεξεο κε εμάκεηξν, ελψ ρξεζηκνπνίεζε θαη ην ειεγεηαθφ δίζηηρν, θαζψο θαη ηακβηθά θαη ηξνρατθά κέηξα. Απφ ην έξγν έρνπλ ζσζεί ειάρηζηα απνζπάζκαηα. {Τπάξρεη θαη Έιιελαο επηγξακκαηνπνηφο κε ην ίδην φλνκα}.
Άιιν Αθάβε, άιιν Αιέλε Σα ιαθθζά ζμο ηα αάθεζξ, υιςξ ηα βενάιαηα πμηέ δεκ εα ηα αάρεζξ, μφηε εα ελαθακίζεζξ απυ ηα ιάβμοθά ζμο ηζξ νοηίδεξ. Μδκ παζαθείαεζξ θμζπυκ υθμ ημ πνυζςπυ ζμο ιε ρζιφεζμ, έηζζ πμο κα έπεζξ πνμζςπείμ ηαζ υπζ πνυζςπμ. Πμζμ ημ υθεθμξ; Γζαηί ηνεθάεδηεξ; Πμηέ ημ ημηηζκάδζ ηαζ ημ ρζιφεζμ δεκ εα ηάκμοκ ηδκ Βηάαδ Βθέκδ. Λνπθίιηνο (κεηάθξαζε Θ. Κ. ηεθαλφπνπινο)
[327]
Ο Λαηίλνο θηιφζνθνο θαη πνηεηήο Σίηνο Λνπθξήηηνο Κάξνο Lucretius (99-53 π.Υ.) είλαη γλσζηφο απφ ην εθηελέο θηινζνθηθφ πνίεκα Πεπί ηηρ θύζεωρ ηων ππαγμάηων (De Rerum Natura), έξγν πνπ άζθεζε ζεκαληηθή επηξξνή θαη ζην πνηεηηθφ χθνο ηνπ Βηξγίιηνπ. κλνο ζηελ Ύθξνδίηε (Πεπί ηηρ θύζεωρ ηων ππαγμάηων - De Rerum Natura) Μδηένα ηδξ βεκζάξ ημο Ώζκεία, εεχκ ηαζ ακενχπςκ δδμκή, πάκζεπηδ Ώθνμδίηδ, ηάης απυ ημ ευθμ ημο μονακμφ υπμο βθζζηνμφκε η' άζηνα εζφ δίκεζξ γςή ζηδ εάθαζζα πμο πθέμοκ ηα ηανάαζα ηαζ ζηδκ ηανπενή ηδ βδ, πάνδ ζ' εζέκα ηάεε πθάζια γςκηακυ βεκκζέηαζ ηζ ακηζηνίγεζ ημ θςξ ημο ήθζμο· ιυθζξ θακείξ εζφ, εεά, ζημνπίγμκηαζ μζ άκειμζ ηαζ η' μονακμφ ηα κέθδ, ιε η' άββζβια ζμο δ ηεπκήηνα βδ αβάγεζ ηα εοςδζαζηά θμοθμφδζα, βζα ζέκα παιμβεθμφκ ηα πέθαβα ηαζ θάιπεζ βαθδκειέκμξ μ μονακυξ, ζημ θςξ πθδιιονζζιέκμξ….. ….Συηε ζηζνημφκ η' άβνζα ημπάδζα πένα ζηα ηαηαπνάζζκα θζαάδζα ηαζ δζαααίκμοκ πμηάιζα μνιδηζηά· αζπιάθςηα ηδξ ζαβήκδξ ζμο ζ' αημθμοεμφκ υθα ιε πυεμ, υπμο ηζ υπςξ εζφ ηζκάξ κα ηα μδδβήζεζξ. ηα πέθαβα ηαζ ζηα αμοκά, ζηα μνιδηζηά πμηάιζα, ζηζξ θοθθςζζέξ υπμο θςθζάγμοκ ηα πμοθζά ηαζ ζημοξ πθμενμφξ ημοξ ηάιπμοξ, εζφ ακάαεζξ ζηα ζηήεδ υθςκ ημκ βθοηυ ένςηα ηζ υθα ηα υκηα ηάκεζξ κα πμεμφκ κα δζαζςκίζμοκ ηδ βεκζά ημοξ….. … Αχζε εεά ζηα θυβζα ιμο αζχκζα μιμνθζά ηαζ ηάκε κα ηαηαθαβζάζμοκ ηα άβνζα ένβα ημο πμθέιμο ζηα πέθαβα ηαζ ζ' υθεξ ηζξ ζηενζέξ. Γζαηί ιυκμ εζφ ιπμνείξ κα δχζεζξ ζημοξ εκδημφξ πανά ιε ιζα βαθήκζα εζνήκδ, αθμφ μ Άνδξ, μ άνπμκηαξ ηςκ υπθςκ, πμο μνίγεζ ηα άβνζα ένβα ημο πμθέιμο, ζηδκ αβηαθζά ζμο αοείγεηαζ ηάεε ηυζμ κζηδιέκμξ απ' ηδκ αβζάηνεοηδ πθδβή ημο ένςηα, ζ' εζέκα ημ αθέιια ημο ορχκεζ ηαζ παναδμιέκμξ ζε εςνεί βένκμκηαξ πίζς ημκ υιμνθμ θαζιυ ημο· ι' ένςηα ηνέθεζ η' απυνηαβά ημο ιάηζα ηζ απυ ηα πείθδ ζμο ηνέιεηαζ δ ακάζα ημο. Γείνε εεά, ηζ υπςξ πθαβζάγεζ ζηέπαζ' ημκ ιε ημ ζενυ ημνιί ζμο, ηζ άθδζ' απυ ηα πείθδ ζμο κα αβμοκ βθοηά θμβάηζα ηαζ γήηα, ηνζζέκδμλδ εζφ, εζνήκδ αδζαηάναπηδ βζα ημοξ Ρςιαίμοξ. ……………………………………………………. Λνπθξήηηνο
[328]
O Μαξηηάιεο (Marcus Valerius Martialis, 40-104), ήηαλ Ρσκαίνο πνηεηήο απφ ηελ Ηζπαλία, πεξηζζφηεξν γλσζηφο απφ ηα δψδεθα βηβιία επηγξακκάησλ, ηα νπνία εθδφζεθαλ ζηε Ρψκε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο βαζηιείαο ησλ απηνθξαηφξσλ Γνκηηηαλνχ, Νέξβα, θαη Σξαταλνχ. Σα επηγξάκκαηα ήηαλ ζχληνκα πνηήκαηα, πνπ πεξηείραλ εχζηξνθα θαη θαπζηηθά δηαηππσκέλε κία ηδέα.
Απηγξάκκαηα ηνπ Μαξηηάιε Γζαηί, θαβέ, ημ ζηυια η‘ άβνζμ ημο θζμκηανζμφ πμο ζηέηεηαζ βαθήκζμ ηχνα, κ‘ απμθεφβεζξ; Γχα ηυζμ ιζηνά, δεκ έπεζ ιάεεζ κα ηαηαζπανάγεζ. Σα κφπζα ημο πμνηαίκμοκ ιυκμ ιε ιεβάθμοξ ηνάπδθμοξ ηζ δ δίρα ημο δε ζαήκεζ ιε ηυζμ θίβμ αίια. Γζα ηα ζηοθζά είκ‘ μζ θαβμί, ζηυιαηα εευναηα δεκ ηα βειίγμοκ. Σςκ Αάηςκ ηα παζδζά κα ιδ θμαμφκηαζ η‘ άνιαηα ημο Καίζανα. ***
Σα πμζήιαηα πμο απαββέθθεζξ, Φζδεκηίκε, είκαζ δζηά ιμο. Μα, έηζζ πάθζα πμο ηα απαββέθθεζξ, βίκμκηαζ δζηά ζμο πζα! ***
Σί βοκαίηα, Φθάηηε, εα ‘εεθα κα έπς, ιε νςηάξ. Μζα εφημθδ πμθφ δε εέθς, ιήηε ιζα ζεικυηοθδ. Μζα ιέζδ πνμηζιχ, μδυ, ακάιεζα ζηα δφμ άηνα. Μήηε κα ιε ηονακκά, ιδδέ ζηζξ βθφηεξ κα ημ παναηάκεζ. *** ‘ αβκυηδηα παθζέξ ααίκζεξ βοκαίηεξ εφιζγε ηζ απυ ημκ αοζηδνυ ημκ άκηνα ηδξ ήηακε πζμ αοζηδνή. Μα αμοηχκηαξ δ Λαζαίκα, πυηε ζημ Λμοηνίκμ ηαζ πυηε ζημκ Άμνκμ ηαζ ηα θμοηνά ζηα ΐασα απμθαιαάκμκηαξ, θθυβεξ ηδκ ηονίερακ ημο πάεμοξ ηαζ ημκ άκηνα άθδζε βζα ηάπμζμκ κεανυ. ακ Πδκεθυπδ έθηαζε ηαζ ζακ Βθέκδ έθοβε. ***
Μέπνζ πνυηζκμξ βζαηνυξ μ Αίαοθμξ ηαζ ηχνα κεηνμεάθηδξ. ,ηζ έηακε ςξ βζαηνυξ, ημ ηάκεζ ηαζ ςξ κεηνμεάθηδξ πζα. Μαξηηάιεο (κεηάθξαζε: Ώαζίιεο Κνκπνξφδνο) [329]
Ο Οβίδηνο Πφπιηνο Νάζσλ – Ovidius (43 π.Υ.-17 κ. Υ.) ήηαλ ν ηειεπηαίνο ησλ κεγάισλ πνηεηψλ ηεο επνρήο ηνπ Απγνχζηνπ. Έγξαςε εξσηηθέο ειεγείεο (Έπωηερ θαη Δπωηική ηέσνη), κηα ηξαγσδία θαη ην ζεκαληηθφηεξν έξγν ηνπ ήηαλ Οι μεηαμοπθώζειρ, έλα επηθφ πνίεκα ζε 15 βηβιία ζε εμάκεηξνπο.
Αξσηηθή ηέρλε (απνζπάζκαηα) Μμίναγε οπμζπέζεζξ αθεζδχξ, ζηζξ οπμζπέζεζξ υθεξ πέθημοκ εφια Καζ ιδκ λεπκάξ κα θεξ «ια ημ εευ» – αοηυ δε θμβανζάγεηαζ βζα ηνίια. Οζ ενςηεοιέκμζ υηακ ρεοδμνημφκ, μ Γεοξ ελ μονακχκ δζαζηεδάγεζ, Σμοξ υνημοξ ημοξ ζημκ άκειμ ζημνπά ηαζ ηαη‘ εοεείακ άηονμοξ ημοξ αβάγεζ. Ονηίγμκηακ ζηδ Ήνα «ια ημ εευ»… ηζ αθήεεζα δεκ ηδξ έθεβε πμηέ ημο. Πνχημξ δζδάλαξ ήηακε μ Γεοξ, ηα ίδζα ηάκμοκ υθμζ μζ ιαεδηαί ημο. ……………………………………………………… Καεήημκ πνχημ: βνάιια κα ζηαθεί, ηαζ ιάθζζηα κα‘ καζ ηαθμβναιιέκμ Σμ ιήκοια κα είκ‘ εκδεζηηζηυ, βζαηί είκαζ πνμπμιπυξ εκ πνμηεζιέκς. Σμ ααζζηυ γδημφιεκμ εδχ: ηαηάθθδθδ νδημνζηή βζα ενςηεοιέκμοξ Καζ υπμζμξ ηζ ακ είζαζ, ιδκ λεπκάξ κα αάθεζξ παναηάθζα ηαζ επαίκμοξ. Με παναηάθζα εηάιθεδ μ Ώπζθθέαξ ηζ επέζηνερε ημο Έηημνμξ ημ ζχια, …………………………………………… ‘ επίπεδμ οπμζπέζεςκ ιπμνεί μ πάζα έκαξ κα ‘καζ απθμπένδξ Άπαλ ηαζ ζε πζζηέρ‘ δ ημπεθζά, πάκηα εα εθπίγεζ ηαζ εα ζε πζζηεφεζ. Δ εθπίδα είκαζ ιεκ απαηεχκ, πθδκ είκαζ απαηεχκ πμο ζε αμθεφεζ….» ……………………………………………………… Αζπθςιαηία, ηαηη ηαζ ακμπή – ζοκδοαζιυξ πμο ηδ βοκαίηα εα ηενδίζεζ ΐίαζα υιςξ ζοιπενζθμνά [330]
θένκεζ ηααβά ηαζ οπμεάθπεζ ιίζδ… Ώπέπεηε, θμζπυκ απυ ανζζζέξ, απυ ηααβάδεξ ηζ απυ ακηεβηθήζεζξ - ημκ ένςηα ημκ ηνέθμοκε ημ θθενη, βθοηυθμβα ηαζ άθθεξ δζαπφζεζξ Οζ εναζηέξ δεκ έπμοκ δζαθμνέξ αοηυ αθμνά ημοξ πακηνειέκμοξ ιυκμκ - αοημί ακ εέθμοκ αξ ακηζδζημφκ ηαζ αξ ιαθχκμοκ ζημοξ αζχκεξ ηςκ αζχκςκ ηδ ζφγοβμ ηαζνζάγεζ μ ηααβάξ, δ ζφγοβμξ θένκεζ ημκ ηααβά ςξ πνμίηα. Δ ενςιέκδ είκαζ πάκη‘ αθθζχξ: πνέπεζ κα αημφεζ θυβζα υθμ βθφηα Σμ ζελ ιαγί ηδξ πνμαζνεηζηυ, δεκ είζηε ςξ πνμξ ημφημ δεζιεοιέκμζ ηζ αοηή δ ιυκδ δέζιεοζδ βζα ζαξ, ημ αιμζααίμ πάεμξ πμο ζαξ δέκεζ. Οβίδηνο (κεηάθξαζε : Θεόδωξνο Παπαγγειήο)
Ύπφιισλαο θαη ΐάθλε (απφ ηηο Μεηαμοπθώζειρ) Σδ Αάθκδ πνςηαβάπδζε ηάπμηε μ Ώπυθθςκ, πμο απυ εοιυ ημκ έζπνςλε μ Ένςηαξ ζε εηείκδ. ηακ μ Φμίαμξ ζηυηςζε ημ Ανάημ ηαζ παζνυηακ, ημκ Ένςηα εζνςκεφεδηε, βζα ηα δζηά ημο αέθδ. «Σζ εεξ, εζφ, ιζηνυ παζδί ηζ έπεζξ ηέημζα υπθα; Ώοηά ιυκμ ηαζνζάγμοκε ζημοξ χιμοξ ημοξ δζημφξ ιμο. Ββχ ιπμνχ ημκ ηάεε επενυ ιε αοηά κα ελμκηχκς. Πνζκ απυ θίβμ λάπθςζα ημκ Πφεςκα ζημ πχια, ηαζ ημκ ηενάζηζμ υβημ ημο ημκ βέιζζα ζαΎηεξ. Να ιδκ ακαηαηεφεζαζ ιε ηα δζηά ιμο υπθα ηαζ ιδ γδηάξ κα ζ' επαζκμφκ βζα ηζξ δζηέξ ιμο πάνεξ. Μείκε ιε ηδ θαιπάδα ζμο, αβάπεξ κα θμοκηχκεζξ.» Ώιέζςξ ακηαπάκηδζε μ βζμξ ηδξ Ώθνμδίηδξ. «Βζφ, πμο υθμοξ ημοξ ζηυπμοξ ζμο ιε αέθδ ζδιαδεφεζξ ηαζ ηάεε πθάζια γςκηακυ ζημ έδαθμξ λαπθχκεζξ, πάκηα εα οπμθείπεζαζ ηδξ δυλαξ ηδξ δζηήξ ιμο, ηζ εημζιάζμο κα δεπηείξ ηα ενςηζηά ιμο αέθδ.» ……………………………….. Οβίδηνο (Μεηάθξαζε : Ύιθηβηάδεο Μηράιεο Κσλζηαληφπνπινο)
[331]
Ο ιπξηθφο θαη ζαηηξηθφο Οξάηηνο Φιάθθνο Κφηληνο - Horatius 65-8 π.Υ., ζεσξείηαη κεηά ηνλ Βηξγίιην ν κεγαιχηεξνο Λαηίλνο πνηεηήο ηεο επνρήο ηνπ Απγνχζηνπ. Ήηαλ θίινο ηνπ Βηξγηιίνπ. εκαληηθφηεξα έξγα ηνπ ζεσξνχληαη νη άηιπερ, οι Δπωδέρ, οι Ωδέρ και οι Δπιζηολέρ.
Χδή III, 30 ζμκ ηαζνυ μ Πμκηίθδλ ζημ Καπζηχθζμ εα ακεααίκεζ ζοκμδεουιεκμξ απυ ηδ ζζςπδθή πανεέκα, εα θέβεηαζ, πςξ απυ εηεί πμο ακηζαμά μ αίαζμξ Ώφθζδμξ, πςξ απυ ηεζ ηαζ μ Ααφκμξ θζβυκενμξ ααζίθεοε ζηδξ βδξ ιαξ ημ πθήεμξ δμοθεοηάδεξ εβχ, άνπμκηαξ ηναηαζυξ, - ακ ηαζ λεηίκδζα απυ ηαπεζκυξ πνχημξ μδήβδζα ημ αζμθζηυ ηναβμφδζ πνμξ ημοξ νοειμφξ ηδξ Εηαθίαξ. Αέλμο ηδκ πενδθάκζα ιμο πμο ζηδκ αλζυηδ ιμο ηαζνζάγεζ‘ ηαζ πνυεοια ηδκ ηυιδ ιμο ιε δάθκδ δεθθζηή ζηεθάκςζέ ηδκ, Μεθπμιέκδ. Οξάηηνο (κεηάθξαζε : Κσλζηαληίλνο Σζάηζνο)
[332]
Χδή ΔV, 2 πμζμξ κα ζοκαβςκζζεεί ημκ Πίκδανμ αάθθεζ ζημ κμο ημο, Ίμοθθε, παζπίγεζ κα πεηάλεζ ηζ έηζζ ζημκ ηνοζηαθθέκζμ πυκημ εα δχζεζ ημ υκμιά ημο. ακ ημ πμηάιζ, πμο απ‘ ημ αμοκυ ηαηναηοθάεζ υηακ απ‘ ηζξ ανμπέξ λεπείθζζακ μζ υπεεξ ημο, έηζζ ημπθάγμκηαξ μνιάεζ ηενάζηζμξ μ Πίκδανμξ ιε ηδ αανζά θςκή ημο. ………………………………… Άλζμξ ηδξ απμθθχκζαξ δάθκδξ ζακ ηζξ ηαζκμφνζεξ θέλεζξ ημο ηοθάεζ ζε ημθιδνμφξ δζεονάιαμοξ, παναζονιέκμξ απυ ιέηνα εθεφεενα απυ κυιμοξ. Βίηε ηαζ οικεί εεμφξ ηαζ ααζζθζάδεξ βυκμοξ εεχκ πμο δίηαζα εακάηςζακ Κεκηαφνμοξ ηζ ένζλακ θθυβα ηαζ έηαρακ ηδκ ηνμιενή ηδκ Υίιαζνα‘ είηε βζ‘ αοημφξ ζακ θέεζ πμο ιε ηδξ Ήθζδαξ ημ ηυηζκμ, ζζυεεμζ, λακαβφνζζακ ζηδκ παηνίδα, - μ κζηδηήξ ιε η‘ άθμβα αιείαμκηαξ ημοξ ιε αιμζαή πζμ ανίθκδηδ ηζ απυ εηαηυ αβάθιαηα‘ είηε ημ κέμ υηακ ενδκεί πμο απυ ηδκ μθμθονυιεκδ ικδζηή ημο ανπάλακε, ηαζ ηδκ ακηνεζά ηαζ ηδκ μνιή ημο ……………………………………………. Οξάηηνο (κεηάθξαζε : Κσλζηαληίλνο Σζάηζνο)
[333]
Χδέο Λεοημκυδ, ιδ νςηάξ, δεκ ηάκεζ κα λένεζξ πμζμ ηέθμξ υνζζακ μζ εεμί βζα ηδ γςή ηδ δζηή ιμο ηαζ ηδ δζηή ζμο· ηαζ ιδ γδηάξ η‘ άζηνα ιεθεηχκηαξ κα ημ ανεζξ. Πυζμ είκαζ πνμηζιυηενμ κα δείπκεζξ οπμιμκή ζ‘ υ,ηζ ζοιαεί! Υεζιχκεξ πενζζζυηενμοξ ακ ιαξ πνςζηά μ Αίαξ ή ακ αοηυκ ιάξ πάνζζε ζηενκυ, πμο ζπάεζ ημ ηφια ημ ηοννδκζηυ ζη‘ ακηζηνζκά ηα ανάπζα, δείλε ηδ θνμκζιάδα ζμο, ζηνάββζγε ηα ηναζζά ζμο· ηζ αθμφ δ γςή είκαζ θίβδ, ηθάδεοε ηδ ιαηνζκή εθπίδα. ζμ ιζθάιε, εα ‘πεζ πεηάλεζ πζα μ θεμκενυξ μ πνυκμξ. Ώπυθαοζε ημ ζήιενα ηαζ δείλε -υζμ ημ δοκαηυκθζβυηενδ ειπζζημζφκδ ζημ αφνζμ. Οξάηηνο Μεηάθξαζε : Ύζελά Νηθνινγηάλλε
[334]
Ο Άιβηνο Σίβνπιινο - Tibullus (54-19 π.Υ.) ήηαλ Ρσκαίνο πνηεηήο.
Αιεγείν Δ Σα πθμφηδ ημο παηένα ιμο ηαζ ηζξ ζμδεζέξ δεκ ηζξ γδηάς ηαζ υζα έηνοαε μ παππμφξ ιμο απυ ημκ πθμφζζμ εένμ. Μμο θηάκεζ ειέ ημ πςναθάηζ ιμο ιμο θηάκεζ ημ ηνεαάηζ ιμο βζα κ‘ ακαπαφς ημ ημνιί ιμο ημ ζηνχια ιμο πμο ημ ‗πς ζοκδείζεζ. Σζ εοδαζιμκία! Βηεί πμο εα ‗ζαζ λαπθςιέκμξ κ‘ αημφξ ημοξ άβνζμοξ ακέιμοξ ηαζ κα ζθζπηαβηαθζάγεζξ ημ ημνίηζζ ζμο …………………………………………..
Αιεγείν II …………………………. Ώκυδημξ εα ‗καζ εηείκμξ πμο ιπμνχκηαξ δζηζά ημο κα ζε ηάκεζ θάθονα πνμηζιά μ ακυδημξ ηαζ υπθα, Βηείκμοξ ημοξ ζηναημφξ ημοξ κζηδιέκμοξ ηςκ Κζθίηςκ ιπνμζηά ημο αξ ζπνχπκεζ ηαζ ζηδκ ηαηαηηδιέκδ βδ αξ ζηήκεζ ηα ζηναηυπεδά ημο. Κααάθα ζη‘ άηζ ημο αξ ηαιανχκεζ υθμξ ιε αζήιζ ηαζ ιε πνοζάθζ ζημθζζιέκμξ. Ββχ, Αδθία, κα ιπυναβα, ιαγί ζμο υιςξ, κα αάγς ζημ γοβυ ηα αυδζα ζημ βκχνζιυ ιμο ημ αμοκυ κα αυζης ημ ημπάδζ. ζμ ι‘ αθήκεζξ, ηνοθενά κα ζε ηναηχ ζηδκ αβηαθζά ιμο‘ εα ‗καζ βθοηυξ μ φπκμξ ιμο απάκς ζημ άζπανημ πςνάθζ. ………………………………………….. (κεηάθξαζε : Κσλζηαληίλνο Σζάηζνο)
[335]
05.19. Λεπθνξωζία Ζ Ναηάιηα Ληηβίλνβα (Natalia Litvinova) είλαη πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα απφ ηελ Λεσθορωζία. ήκεξα δεη ζηελ Αξγεληηλή.
Γ ηχρε ηεο θίζζαο Βίιαζ αζηαεήξ, ημοξ πυεμοξ παναπχκς ζημ πανηί ια δ θακηαζία ι‘ έπεζ εοθμβήζεζ. Ώκ ιπμνμφζα κα ήιμοκ πνάβια άθθμ, ηζ υπζ αοηή πμο δμηζιάγεζ ημ πνυζςπμ ιπνμζηά ζημκ ηαενέθηδ, εα ήιμοκ ηίζζα. Θα έιπαζκα ηυηε απυ πανάεονα ακμζπηά, ανχιαηα ε‘ ακαπμδμβφνζγα, ηαζ ημ νάιθμξ ιμο εα ζηυθζγα ιε δαπηοθίδζα. Πεηνάδζα εα ‘ηνοαα πμθφηζια ιεξ ζηα θηενά ιμο, ηζ έηζζ θμοζιέκδ εάιπμξ δακεζηυ ε‘ ακαθουιμοκ ζηδ κφπηα. Ναηάιηα Ληηβίλνβα (κεηάθξαζε. ·ιελα ηαγθνπξάθε)
[336]
Τπνδνρή Άδεζαζα ηα ιάηζα ιμο απ‘ ημ πμθφ κα ζε ημζηάγς. ε πέναζα βζα ανμπή, βζα άθθμκ έκακ απ‘ ημοξ μονακμφξ ιμο. Λείακα ηα πθεονά ιμο βζα κα αμθεοηείξ ηαθφηενα. Καζ δεκ ζμο επέηνερα κα ιπεζξ.
Μέξεο πνπ ε βξνρή δελ πέθηεη Τπάνπμοκ ιένεξ ιε ανμπή ηαζ ιένεξ πμο δ ανμπή δεκ πέθηεζ. Σα ζπμονβίηζα ηζκάγμοκ ημοξ θαζιμφξ ημοξ ηαζ μζ βοκαίηεξ ζδηχκμοκ ηζξ θμφζηεξ βζα κα δνμζίζμοκ ηα βυκαηα, ηάπμζα ιε μοθέξ, άθθα ζακ ανάπζα απυηνδικα ηαζ ελαημθμοεεί δ ανμπή κα ιδκ πέθηεζ. Οζ θαζιμί ηςκ ζπμονβζηζχκ ιμζάγμοκ ηυηε ηθςζηέξ βζα ηαποδαηηοθμονβμφξ ζε ιέβεεμξ ζηαβυκαξ, ια ιδκ ακαζηεκάγεζξ, δ οβναζία ζημ ζχια δεκ βονίγεζ.
Υείιε πνχηδ ακάικδζδ δ πείκα έηζζ βκχνζζα ηδκ ακενχπζκδ ηανδζά πθδζίαζα ηα πείθδ ζημ ζηήεμξ ιμκαπά βζα κα πζς παθιμφξ Ναηάιηα Ληηβίλνβα (κεηάθξαζε: ·ιελα ηαγθνπξάθε)
[337]
05.20. Ληζνπαλία Ζ Νεξίλγθα Ακπξνπηύηε (Neringa Abrutyte) γελλήζεθε ην 1972. Δίλαη πνηήηξηα απφ ηε Ληζνπαλία.
Γηα ηνλ παηέξα θαη ηνλ αδεξθφ, πνπ κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν ν θαζέλαο μεπιάλεςαλ (ζηνλ παξάδεηζν) μ παηέναξ ιε δδιζμφνβδζε (Άκενςπμξ δοκαηυξ ζακ ηδ Γδ: πμηέ ημο δίπθα ιμο δεκ λάπθςζεδεκ πέναζα απυ πάκς ημο υπςξ απυ ηδ Γδ Βίκαζ ημκηυξ πζμ ημκηυξ απυ ιέκα ηδκ ηαθφαα ημο ζημ αμοκυ νίπκαιε λφθα ζηδ θςηζά είπα ανπίζεζ κα βίκμιαζ) ηαζ μ αδενθυξ; αδφκαιμ βμδηεοηζηυ πθαζιαηάηζ: ηαημιαεδιέκμξ πεζναζιυξ (ενςηεφηδηα;) - ράπκμκηαξ ηδκ εοηοπία εκχ εβχ θίβμ-θίβμ έιαεα κα ιδκ ράπκς ηδκ εοηοπία ηαευθμο ηζ ειείξ απθά-ζηεπάγαιε μ έκαξ ημκ άθθμ-ηζ ειείξ πμθθέξ ιένεξ ηαζ κφπηεξ ημζιδεήηαιε… (ηαζ δεκ κηναπήηαιε βζαηί δεκ βκςνίγαιε ηδκ αιανηία) ηαζ μ παηέναξ ήλενε υθεξ ιμο ηζξ αιανηίεξ (ηαζ ίζςξ ηαζ αοηυξ δεκ ηζξ ήλενε). Νεξίλγθα Ύκπξνπηχηε Μεηάθξαζε: σηήξεο νπιηψηεο
[338]
Κάηη απφ ηελ Αιιάδα, θάηη απφ ηνπο ·ιιελεο ανπαζμεθθδκζηά ενείπζα κεμεθθδκζηά ζημοπίδζα δ πχνα ηδξ θαζδνάξ πμνημηαθέαξ -θέηα απ' ημ πνυζςπυ ζμο ζπίηζα ιε θανδζά ιπαθηυκζα-ηαηαζηνχιαηα πθμία κενά πθέκμοκ ημκ μνίγμκηα πέηνζκα βηνζγυπνςια αμοκά ηεκηχκμκηαζ απθχκμκηαζ αναπυημπμζ ηαθεηζά βδ ηδξ ενήιμο ηάπμο-ηάπμο πναζζκάδα εθζέξ ημ ιοαθυ ημο έθθδκα -ημοημφηζζ εθζάξ ζηοιιέκμ ιέπνζ ηδκ ηεθεοηαία ζηαβυκα εθαζυθαδμο βθζζηενυ ηαζ θζβάηζ επζηίκδοκμ ιεηά ηαθέξ ηααάθδξ εθθδκζηυξ ελςηζηυ ζημηάδζ εκχ πνμπςνάξ ζηδκ θςηζζιέκδ γχκδ ηαζ πθδζζάγεζξ ηα πνυζςπα ηςκ εθθήκςκ εηείκμζ ζηέθημκηαζ ηάηζ δζαθμνεηζηά. Νεξίλγθα Ύκπξνπηχηε (Μεηάθξαζε: σηήξεο νπιηψηεο)
[339]
H Γηαληλά Νηεθνπηίηε (Janina Degutytė, 1928-90) ήηαλ πνηήηξηα απφ ηε Ληζοσαλία. Ζ ινγνηερληθή ζηαδηνδξνκία ηεο ζπκπίπηεη κε ηελ επί κηζφ αηψλα θαηνρή ηεο Ληζνπαλίαο απφ ηε νβηεηηθή Έλσζε. Σν έξγν ηεο έθαλε ηελ εκθάληζή ηνπ κέζα ζην θαηαπηεζηηθφ θιίκα ησλ κέζσλ ηεο δεθαεηίαο ηνπ '50, ππφ ηνπο δηάθνξνπο θαηαλαγθαζκνχο θαη πεξηνξηζκνχο ηεο ινγνθξηζίαο.
νλάηα ηνπ Έιηνπ Δ ηαιπάκα είκαζ αμοαή. Οζ δαηηφθζμζ ζζςπή. Δ κφπηα ιπθέηεζ ηα θηενά ηδξ ζημ δθζμααζίθεια ηδξ. Σ‘ αζηένζα ιπθέημκηαζ ζημκ ζζηυ ηδξ ανάπκδξ ημο μονακμφ. Μζα ηναοβή βζα αμήεεζα πκίβεηαζ. Δ ηαιπάκα είκαζ αμοαή. Ο ήθζμξ θάιπεζ ρδθά. Καζ δ βδ εενιαίκεηαζ ζα ιζα ηαοηή ηυηηζκδ πέηνα Δ ιζηνή παζπαθίηζα ιμζάγεζ ιε ηίηνζκμ ήπμ Δθζαπηίδεξ δζαπενκμφκ ηάεε δέκηνμ εδχ βφνς. Σμ ανάδο ένπεηαζ ζακ αναπκμΰθακημ πέπθμ. Δ ζζςπδθή ηαιπάκα δεκ ακηακαηθά πζα ημ θςξ. Σμ ζχια ελαημθμοεεί κα θάιπεζ ζακ θθμβζζιέκμ Ώπυ ηα ηφιαηα πμο έζηεθκακ μθδιενίξ μζ Δθζαπηίδεξ Γηαληλά Νηεθνπηίηε
[340]
05.21. Μάιηα Ο εζνπνηφο θαη πνηεηήο Κηζ Μπόξγθ (Keith Borg) γελλήζεθε ην 1984 ζηε Μάιηα. πνχδαζε θηινινγία θαη ζέαηξν.
ηεξεκέλνο Μονίγεζ ηα θείρακα εκυξ ιοζηζημφ νυδμο ηαζ ηαλζδεφεζ ακάιεζα ζηδκ παναηιή πμο αθέεεζ ηδκ ειπεζνία. ημ ηζη απθχκεζ ημ πένζ ζηδκ ροπή ημο Θεμφ, ζημ ηαη ημ βέθζμ ημκ ημζιίγεζ. Δ βοική ιδηένα ιε ηα ιεηαθθζηά αογζά λέπαζε ημ κηνμπαθυ κακμφνζζια κα πεζ. ΐίαζα πέηαλε ηα ιςνά απυ ηα παναπαίμκηα θνμφνζα, ηαζ ελαθάκζζε ηδ θάιρδ απ‘ ηα ιάηζα ηδξ ι‘ έκα πμηήνζ ηναζί ημο πάεμοξ. ήιενα ημ αενάηζ κ‘ ακαπκεφζεζ δε ιπμνεί ζηεηεφμκηαξ ιζα βμοθίηζα μλοβυκμ απ‘ ημ ιεεοζιέκμ θεββάνζ. ***
H επίζθεςε ηεο Μνχζαο ήιενα, εβχ ηαζ δ Βοηένπδ ανεεήηαιε βοικμί. πςξ ηαζ ηάεε κφπηα έπνεπε κα ηάκμοιε ένςηα, ημθθήζαιε θμζπυκ ζηα ζεκηυκζα ιέπνζ πμο μζ ζοθθααέξ άνπζζακ κα πμνμπδδμφκ ζημ ζηνχια ημ ιμθοζιέκμ ιε ένςηα αεχμ. ήιενα, εβχ ηαζ δ Βοηένπδ ανεεήηαιε βοικμί. Οζ ζοθθααέξ δεκ ήηακ εηεί, πμφζζ ηάθοπηε ημ ιοζηζηυ δένια ηδξ Βοηένπδξ. Αεκ είπα άθθδ επζθμβή πανά κα αάθς ηα νμφπα ιμο, κα ηθείζς ημ πανάεονμ ηαζ κ‘ ακάρς έκα ηζζβάνμ. Κηζ Μπνξγθ (κεηάθξαζε: Ύγγειηθή ΐεκνπιή)
[341]
05.22. Μνιδαβία Ο Σδόξηδ Μπαθόβηα (George Bacovia, 1881-1957) απφ ηελ πφιε Μπαθάνπ, είλαη ν ζεκαληηθφηεξνο πνηεηήο ηεο Μοιδαβίας.
Χρξνί ζπηλζεξηζκνί Θα πμφιε: «Βίκαζ θεζκυπςνμ»… Σζ εθζαενυ• εαννχ πςξ ζ‘ έκα ηγάιζ ηάηζ έπεζ θακεί• ιε ζοκεθένεζ ιζα θςκή μνεμθμβζηή … Φφζδια οβνυ, ηα θφθθα πέθημοκ, ηάπμο εδχ. Έθηαζα ηχνα ζ‘ έκακ ηάιπμ ιε κενυ… ηδκ υπεδ αθέπς, ζηεπηζηυ, έκακ βκςζηυ πμζδηή• μ ηυζιμξ ηςκ ακενχπςκ ζακ κα ιδκ ημκ πςνεί. Βημφημ ημ ζοιαάκ ημ ανίζης θίακ εθζαενυ. Σίπμηα πζα δεκ λένς, ηαζ ζπίηζ ιμο βονκχ• βζα δέζηε ηζ εβηαηάθεζρδ ημ δείθζ θένκεζ• ςπνυ ημ δείθζ• δ χπνα ημο επάκς ιμο ααναίκεζ ζακ ηγάιζα ςπνά ιε δάηνοα πκζπηά… Σζ εθζαενυ.
Μαδί ζαο… Καθφηενα αθακήξ, ιμκαπζηυξ ηζ αδζάθμνμξ κα θεφβεζξ απυ ηχνα• ζ‘ εημφηδ ηδ βειάηδ πζμφιμν πχνα ηαθφηενα αθακήξ, ιμκαπζηυξ. - Μεβάθμζ εζείξ, παιέκμζ πνζκ ηδκ χνα ζε ηφηθμ αάναανμ, πςνίξ ζημνβή - • βζ‘ αοηυ άθθςζηε θδιίγεζαζ εκ ηδ Ώκαημθή, ς πζμοιμνζζηζηή, πζηνή ιμο πχνα… Σδφξηδ Μπαθφβηα Μεηάθξαζε Ώίθησξ Δβάλνβηηο
[342]
05.23. Ννξβεγία Ο Έληβαξλη Μνπλθ (Edvard Munch, 1863-1944) ήηαλ Ννξβεγφο δσγξάθνο, απφ ηνπο πξσηνπφξνπο ηνπ εμπξεζηνληζκνχ. Δίλαη δηάζεκνο απφ ην πεξίθεκν έξγν ηνπ «Ζ θξαπγή». Γηα ηνλ πίλαθα απηφλ έγξαςε ν ίδηνο ην παξαθάησ πνίεκα.
Γ θξαπγή Πενπαημφζα ηαηά ιήημξ ημο δνυιμο ιε δομ θίθμοξ Ο Ήθζμξ έδοε Ο Οονακυξ βφνζζε ζ‘ έκα αζιαηδνυ ηυηηζκμ Καζ έκζςζα ιζα πκμή Μεθαβπμθίαξ Κάεζζα Ώηυια εακαηδθυνα ημοναζιέκμξ απυ ημ ιπθε-ιαφνμ Σα θζυνδ ηαζ δ πυθδ ηνέιαβακ Ώίια ηαζ Γθχζζεξ Φςηζάξ Οζ θίθμζ ιμο ζοκέπζζακ έιεζκα πίζς έηνεια ιε Ώκδζοπία Έκζςζα ηδ ιεβάθδ Κναοβή ζηδ Φφζδ. ·ληβαξ Μνπλθ
[343]
Ο Γελο Μπηέξλεκπε (Jens Ingvald Bjørneboe, 1920-76) ήηαλ Νορβεγός ζπγγξαθέαο, δσγξάθνο θαη πνηεηήο. Ζ ξνπή ηνπ πξνο ηνλ αιθννιηζκφ ηνλ νδήγεζε ζηελ απηνθηνλία ζε ειηθία 56 εηψλ.
Ακείο Βιείξ απ' ηζξ ζοκμζηίεξ, ηζξ κέεξ ζοκμζηίεξ υπμο αημφιε ηςκ άθθςκ ηα ναδζυθςκα ζηα ίδζα δζαιενίζιαηα, ιε ηζξ ίδζεξ θέλεζξ, ιε ηζξ ίδζεξ γςέξ, ιε ηα ίδζα πνςζκά ηναι. πμο ιονίγμοιε μ έκαξ ημο άθθμο ηα θαβδηά, υπμο ιονίγμοιε ηςκ άθθςκ ηδ γςή: ηζκδιαημβνάθμ, ναδζυθςκμ, ηανηίκμ. Αεκ οπάνπμοκ καμί ημο Ώπυθθςκα εδχ. Κακείξ Άδ Γζάκκδξ δε γεζ ζ' αοηήκ ηδκ ένδιμ. Αεκ θφεηαζ δ άιπεθμξ βφνς ζηζξ ροπέξ. Αεκ οπάνπμοκ αθζείξ ζε θίικδ Γεκκδζανέη. Οφηε έκα ηζμκυηνακμ, μφηε έκα εναφζια απυ ηθαζζηή ημθυκα. Αεκ οπάνπεζ εδχ αοημηνάηςν. ιςξ έπμοιε ηανηίκμ, νάδζμ, ζζκειά. Πανάλεκμ ζη' αθήεεζα κα 'πμοιε ηανηίκμ— ακηί βζα υθα η' άθθα ζπεδυκ. Σμ οδναβςβείμ ζπαζιέκμ, γςκηακυ ζημ ημπίμ. Δ ακαπμδμβονζζιέκδ ημθυκα απυ θεοηυ ιάνιανμ, πκζβιέκδ ζηδκ ηάπκα ηαζ ζη' αβνζυπμνηα. Υνοζά πακζά απέκακηζ ζηδκ ηαηάιαονδ εάθαζζα. Κζ μ ήθζμξ. Έπμοιε ηανηίκμ, νάδζμ ηαζ ζζκειά. Βιείξ απυ ηζξ ζοκμζηίεξ, είιαζηε υ,ηζ είιαζηε ηαζ δεκ εα ιαξ ακαηνέρεζξ ι' έκακ φικμ ζημκ Ώπυθθςκα. Αεκ ζοιααίκμοκ αηοπήιαηα ζηζξ ζοκμζηίεξ. Γελο Μπηέξλεκπε (κηθ: Γηψξγνο Υξηζηνγηάλλεο)
[344]
Σν ηξαγνχδη ηεο Υηξνζίκα Ήηακ έκα υιμνθμ πνςζκυ ζηδκ πυθδ ηδξ Υζνμζίια, έκα ηαθμηαζνζκυ πνςζκυ ημο 1945. Ο ήθζμξ έθαιπε ζ' έκα βαθάγζμ ακέθεθμ μονακυ εηείκμ ημ ηαθμηαζνζκυ πνςί ημο 1945. Σα ημνζηζυπμοθα παίγακε ακάιεζα ζηα δέκηνα ηαζ ζημοξ ηήπμοξ ηάκμκηαξ υ,ηζ ηάκμοκ ηζ μζ ιεβάθμζ. ηυθζγακ ηζξ ημοηθίηζεξ ημοξ, πηέκζγακ ιε θνμκηίδα ηα ιαθθζά ημοξ. Οζ βοκαίηεξ ηυαακ ημ ρςιί ζηζξ ημογίκεξ. Καζ πμθθά ιζηνά παζδζά ημζιυκηακ αηυια ζηα ηνεααηάηζα ημοξ βζαηί ήηακ κςνίξ ημ πνςί. Ο ήθζμξ ήηακ υιμνθμξ ηαζ γεζηυξ, δ δνμζζά απθςκυηακ ζηα θζαάδζα ηαζ ηα θμοθμφδζα ακμίβακε ηα θφθθα ημοξ. Ήηακ έκα υιμνθμ πνςζκυ ζηδκ πυθδ ηδξ Υζνμζίια εηείκμ ημ ηαθμηαζνζκυ πνςί ημο 1945. Κζ μ ήθζμξ έθαιπε ζημκ βαθάγζμ ηαζ ακέθεθμ μονακυ ημ ηαθμηαζνζκυ πνςζκυ ημο 1945. Γελο Μπηέξλεκπε (κεηάθξαζε. Γηψξγνο Υξηζηνγηάλλεο)
[345]
Ζ Μέηε Υάηκγθαξλη (Mette Heimgard) είλαη πνηήηξηα απφ ηε Νορβεγία
Ο Ύιιειέγγπνο Ώβαπδιέκδ ιμο, αδενθή, ιδηένα ηυνδ Δ ροπή ζμο ημοααθάεζ ηδ δφκαιδ υθςκ ηςκ βοκαζηχκ Ώβαπδιέκε ιμο, αδενθέ, παηένα, βζε Δ ροπή ζμο ημοααθάεζ ηδ δφκαιδ υθςκ ηςκ ακδνχκ Ώηυια ηαζ ιέζα ζηα ιάηζα ζμο ηα βειάηα πυκμ, θυαμ, αβςκία ηαζ ελάκηθδζδ ΐθέπς ηδκ απίζηεοηδ εαοιαζηή θάιρδ ηδξ δφκαιδξ Αεκ είιαζ εδχ βζα κα ζε θοπδεχ Έηακεξ ηυζμ δνυιμ πςνίξ ηδ αμήεεζά ιμο Τπενκίηδζεξ ειπυδζα ηαζ θνίηδ Πμθφ πένα απυ ηδ θακηαζία ιμο Βίιαζ εδχ βζα κα ζμο δείλς υηζ Αεκ είζαζ ιυκδ αβαπδιέκδ, αδενθή, ιδηένα, ηυνδ Αεκ είζαζ ιυκμξ αβαπδιέκε, αδενθέ, παηένα, βζε Βίζαζ μζημβέκεζά ιμο, ηαζ δ μζημβέκεζα είκαζ πάκηα εδχ μ έκαξ βζα ημκ άθθμ. …………………………………………… μο βκέθς ακηίμ ηαζ ζμο ζηέθκς ηζξ πνμζεοπέξ ηαζ ηδ ζηέρδ ιμο Ξένς υηζ ημ ηαλίδζ ζμο ιυθζξ ηχνα άνπζζε Οζ δοζημθίεξ, μ πυκμξ ηαζ ημ ιίζμξ πμο λένς υηζ εα ακηζιεηςπίζεζξ ηίγμοκ ηδκ ηανδζά ιμο ζηα δφμ Βθπίγς κα ηθείζεζξ ηα ιάηζα ζμο, κα πάνεζξ δφκαιδ ηαζ κα εοιάζαζ ημοξ αθθδθέββομοξ ιε ηζξ γεζηέξ ηανδζέξ ηαζ πένζα, ιε ηδκ απενζυνζζηδ αβάπδ βζα ζέκα Γζαηί είζαζ μζημβέκεζα βζα ιαξ ηαζ εα είζαζ ζηζξ ηανδζέξ ιαξ Γζα πάκηα… Μέηε Υάηκγθαξλη
[346]
05.24. Οιιαλδία Ο Νηθόιαο βαλ Έπθ (Nicolaus van Eyck, 1887-1954) ήηαλ Οιιαλδός πνηεηήο, θξηηηθφο, δνθηκηνγξάθνο θαη θηιφζνθνο
Ο Κεπνπξφο θαη ν Θάλαηνο Έλαο Πέξζεο επγελήο: ήιενα έζπεοζε μ ηδπμονυξ ιμο, άζπνμξ απυ πακζηυ, Μέζα ζηδκ μζηία ιμο: 'Κφνζε, Κφνζε, έκα θεπηυ! Βηεί πένα, ζηζξ ηνζακηαθοθθζέξ, ηθάδεοα ηθαδί, ηθαδί ηακ πίζς ιμο ημίηαλα. Βίδα ημ Θάκαημ κα ι' απεζθεί. Σνυιαλα, ηαζ έηνελα απ' ηδκ άθθδ, Ώθθά είδα ηαζ απυ εηεί ηδκ απεζθή ημο πενζμφ ημο πάθζ. Ώθέκηδ, ημ άθμβμ ζμο, ηαζ άζε ιε κα θφβς αζαζηζηά, Πνζκ ημ ανάδο εα έπς θηάζεζ ζημ Εζπαπάκ!' Σμ ιεζδιένζ (είπε θφβεζ εδχ ηαζ χνα πζα) Σμκ Θάκαημ ζημ ηέδνζκμ πάνημ ζοκακηά 'Γζαηί', έηζζ ημκ νςηχ, επεζδή πενζιέκεζ ηαζ ζζςπεί, 'Ώπείθδζεξ ημκ οπμηαηηζηυ ιμο ζήιενα κςνίξ ημ πνςί;" Γεθχκηαξ ιμο απακηά: 'Αεκ ήηακ απεζθή, Δ έηπθδλδ ιμο ήηακ, πμο έηνερε ημκ ηδπμονυ ζμο ζε θοβή, Πμο ημκ είδα ημ πνςί εδχ αηυια ζηδκ δμοθεζά ημο απάκς Ώοηυκ, πμο ημ ανάδο, ζημ Εζπαπάκ έπνεπε κα πάνς.' Νηθφιαο βαλ ·πθ
[347]
Ο Υέληξηθ Μάξζκαλ (Hendrik Marsman, 1899-1940) ήηαλ Οιιαλδφο πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο. Πέζαλε φηαλ ην πινίν πνπ ηαμίδεπε γηα ηε Βξεηαλία βπζίζηεθε , πηζαλφηαηα ρηππεκέλν απφ γεξκαληθή ηνξπίιε. Ο Μάξζκαλ είλαη ν δεκνθηιέζηεξνο πνηεηήο ηεο Οιιαλδίαο
Οιιαλδηθή Ύλάκλεζε ακ ζηέθημιαζ ηδκ Οθθακδία, αθέπς πθαηζά πμηάιζα κα εθίζζμκηαζ αηεθείςηα, ζηδ παιδθή βδ. Ώζφθθδπηεξ βναιιέξ απυ Λεφηεξ αναζέξ θμθίμ εαννείξ, ρδθυ, ζημκ μνίγμκηα κα ζηέηεζ. Καζ αοείγμκηαζ, ζηδκ απακή βδ, μζ αβνμζηίεξ, μζ ζπανιέκεξ ζηδ βδ, πςνία ζοζηάδεξ, ημθμαμί πφνβμζ, εηηθδζζέξ ηαζ θηεθζέξ, ιζα ιεβαθεζχδδ έκςζδ. Ο μονακυξ πάζηεζ παιδθά, ηαζ μ ήθζμξ ανβά ζ' έκα μθυπνςιμ βηνίγμ αηιυ πάεζ πκίβεηαζ. Καζ ζ' υθα ηα ιένδ ακηδπεί θμαζζιέκα, ακηζθδπηά ιε ηζξ αζχκζεξ ζοιθμνέξ πμο θένεζ, ημο φδαημξ δ θαθζά. Υέληξηθ Μάξζκαλ (κεηάθξαζε: Ύιέμαλδξνο Οηθνλφκνπ)
[348]
Ο Ρέκθν Κάκπεξη (Remco Campert) γελλήζεθε ην 1929 ζηε Υάγε. Δίλαη Οιιαλδός ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη αξζξνγξάθνο.
πνπξγίηηα Ββχ, υπζ, μ Καθζβμφθαξ ήηακ, πμκηνυξ, ζπεδυκ θαθαηνυξ ηαζ ημ 29 (εοιάζηε ηείκμκ ημ πεζιχκα), ημκ ανήηε έκαξ αηζιςηζηυξ πεγυξ εάκαημξ ζηδ ζημηεζκζαζιέκδ είζμδμ ημο εεάηνμο απ‘ ηα θθφανα πένζα εκυξ δμθμθυκμο. Ο Καθζβμφθαξ (ρδθέξ ιπυηεξ, άθθμηε εφεοιμξ, άζςημξ, ακενχπζκμξ), υπζ ζηα κφπζα ημο γχμο,— αθθά ακάιεζα ζηα ιενζά ηδξ αδενθήξ ημο «πμο ημ εεςνμφζε οπένμπμ αζβοπηζαηυ έεζιμ», αθθά άδμλα ζηδ ζημηεζκζαζιέκδ είζμδμ ημο εεάηνμο. Μα βζα ηζ ιζθάς ηχνα; Γζα βζα ημ λεπαζιέκμ ηναβακυ ηάπμζμο πμο, υπςξ απμδείπηδηε, ήηακε ζπμονβίηδξ — θεπηυ ηνακίμ, πςνίξ εευ, πςνίξ πνοζή ανμπή, βοικυ ζακ ημοξ ακενχπμοξ. Πμο βίκμκηαζ ζηάπηδ ζηα ηζπμηέκζα πένζα ημο αθθυημημο ηυζιμο. Ρέκθν Κάκπεξη Μεηάθξαζε: Γιίαο Κπδεξάθνο
[349]
05.25. Οπγγαξία Ο Αηηίια Γηόδεθ (Attila Joszef, 1905-1937), ήηαλ ν ζεκαληηθφηεξνο ζχγρξνλνο Ούγγρος πνηεηήο. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία κφιηο 32 εηψλ ρξφλσλ. Χδή Αεκ είκαζ ηςκ μνμζεζνχκ δ παίηδ – είκαζ ημ θέββμξ ημο ιεηχπμο ζμο πμο ακηακαηθμφκ υθα ηα θφθθα. Σμκ άκειμ αθέπς κ‘ ακειίγεζ, ημ θυνειά ζμο. Καζ ηάης απ‘ ηα εφεναοζηα θοθθχιαηα αθέπς ηδκ ηυιδ ζμο κα βένκεζ. ……………………………………… η‘ άζπνα ζμο δυκηζα ημ θακηαζιαβμνζηυ παιυβεθυ ζμο. Χ, πυζμ ζ‘ αβαπάς εζέκα, Βζέκα πμφ ‗πεζξ ηάκεζ κα ιζθήζμοκε Μεξ ζηδξ ηανδζάξ ηα πζμ ααεζά ημζθχιαηα Δ δμθμπθυηα ιμκαλζά, δ πακμφνβα, Μαγί-ιαγί ι‘ μθυηθδνμ ημ ζφιπακ. ……………………………………………………………. Χ, ζ‘ αβαπχ, ηαεχξ έκα παζδί ηδ ιάκα ημο, Καεχξ μζ ζζςπδθέξ ζπδθζέξ ημ ίδζμ ημ αάεμξ ημοξ. Χ, ζ‘ αβαπχ, ηαεχξ ηα θχηα μζ αίεμοζεξ, Καεχξ ημ ζχια ηδκ ακάπαοζδ ηαζ ηδ θςηζά δ ροπή. Χ, ζ‘ αβαπχ, ηαεχξ επζεοιμφκ κα γήζμοκ μζ εκδημί. Χξ ημο εακάημο ημοξ ηδκ φζηαηδ ζηζβιή. πςξ δ βδ, υ,ηζ πέθηεζ πάκς ηδξ, έηζζ ηζ εβχ θοθάς θα ζμο ηα παιυβεθα, ηα θυβζα, ηζξ πεζνμκμιίεξ. ημ πκεφια ιμο, ηαεχξ ηα μλέα ζημ ιέηαθθμ, ‘ έπς πανάλεζ ι‘ υθα ηα έκζηζηηά ιμο, Βζέκα, εεθηηζηή ιμνθή, πακέιμνθδ Βηεί, πμο δ φπανλή ζμο ηαεεηί μοζζχδεξ ζοιπθδνχκεζ. …………………………………………………………… Χ, απυ πμζάκ φθδ θμζπυκ είιαζ πθαζιέκμξ Πμο υθμ ιε δζαπενκά ημ αθέιια ζμο ηαζ ιε ιεηαιμνθχκεζ; Πμζμ πκεφια ηαζ πμζμ θέββμξ, Πμζμ εαφια [350]
Μεξ απυ ημο ιδδεκυξ ηδκ πάπκδ ιμο επζηνέπμοκ Σζξ πνάεξ πθαβζέξ ημο βυκζιμφ ζμο ζχιαημξ κα πενζηνέπς; Κζ υπςξ μ Λυβμξ ζ‘ έκα πκεφια μθάκμζπημ Αφκαιαζ ζημ ιοζηήνζυ ζμο κα ηαηααοείγμιαζ! Σμ ηναίκμ ιε ηνααάεζ. ‘ αημθμοεχ. Ίζςξ ηαζ κα ζε θηάζς ηχνα αηυια, Ίζςξ κα ζαήζς ημο ιεηχπμο ιμο ημκ πονεηυ, Ίζςξ ιμο πεζ βθοηά η‘ ςναίμ ζμο ζηυια: …………………………………………………………… Ύηηίια Γηφδεθ (απφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηάλλεο Ρίηζνο)
Χδή Άζκα επηθνπξηθφ Σμ ηναίκμ ιε ηνααάεζ. ' αημθμοεχ. Ίζςξ ηαζ κα ζε θηάζς ηχνα αηυια, Ίζςξ κα ζαήζς ημο ιεηχπμο ιμο ημκ πονεηυ, Ίζςξ ιμο πεζ βθοηά η' ςναίμ ζμο ζηυια: Αεκ παίνκεζξ ημ θμοηνυ ζμο — ημ κενυ είκαζ πθζανυ. Πάνε ηαζ ηδκ πεηζέηα ζμο, ζημοπίζμο. Δ πείκα ζμο αξ πναΰκεζ, ζμο 'πς ηνέαξ ρδηυ. Κεζ πμο πθαβζάγς, δ ηθίκδ είκαζ δζηή ζμο. Ύηηίια Γηφδεθ (απφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηάλλεο Ρίηζνο)
[351]
O Iζηβάλ Λαζιό (István László) είλαη Ούγγρος πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο.
Δρζπνπψιεο Ώοηή θμζπυκ, είκαζ δ επμπή ημο ζπεομπχθδ, υπζ ημο ρανά – ιε ημ δίημπμ ζηνααά ζημ ηεθάθζ υπςξ μ θμπίαξ, αζηαεέξ πάκς ζηδκ θνάκηγα, ηαεχξ «γοβίγεζ» ημοξ πεθάηεξ, ηαζ «ιεηνά» ηζξ πεζνμκμιίεξ ημοξ. Υμοθηχκεζ ημκ ηοπνίκμ ιε ηδκ εοημθία πμο εβχ ηζ εζείξ εα αάγαιε ημ πένζ ιαξ ζε έκα ηαθάεζ ιήθα. οιπμκάεζ ημ ράνζ, εκχ μζ πανακοπίδεξ ημκ ηζμφγμοκ ιμοθζάγμκηαξ ζημ αθιονυ κενυ, ηαζ ημ ζδηχκεζ, αλζμθμβχκηαξ υπςξ ιυκμ αοηυξ ιπμνεί, ηδκ βοαθάδα ημο αζδιέκζμο ιαηζμφ, ηδκ γςκηάκζα ημο πηενοβίμο, ημ ιδπακζηυ πηφπδια ηδξ ηανδζάξ, απυθοηα αθμζζςιέκμξ ζε ιζα άηανδδ εοβέκεζα. Τπμθμβίγεζ ημ ζδιείμ ακάιεζα ζηα ανάβπζα, υπμο έκα κφπζ ιπήβεηαζ εφημθα υπςξ ζημ αμφηονμ, ηαζ ηειαπίγεζ ημ ράνζ υπςξ μζ άθθμζ ηυαμοκ έκα δειάηζ ζέθζκμ. Φαθζδίγεζ ηα θυβζα ημο αθθζχξ ηάπμζμζ εα πνμζαάθθμκηακ. Ώνπάγεζ ηάεε εοηαζνία βζα επζαίςζδ υπςξ ημ ράνζ αβςκίγεηαζ βζα ηδκ ηεθεοηαία ημο ακαπκμή δαβηχκμκηαξ ζημκ αένα βζα κενυ. Iζηβάλ Λαζιφ Ύπφδνζε: Υξήζηνο Υξπζφπνπινο, Γηψξγνο Υαληδήο
[352]
Ο Έληξε Όληπ (Endre Ady , 1877-1919) ήηαλ Ούγγρος πνηεηήο.
Καη μαθληθά ην θζηλφπσξν εκθαλίζηεθε ζην Παξίζη Καζ λαθκζηά ημ θεζκυπςνμ ειθακίζηδηε πεεξ ζημ Πανίζζ. ζςπδθυ ηάης ζηδκ Saint Michel πνμπςνάεζ βμνβά, Μεξ ηδκ ημοθυαναζδ, ηάης απυ αηίκδηα ηθαδζά, Βηεί ακηαιχζαιε, ζηδκ ηφπδ. Να πενζπθακζέηαζ ηαηά ιήημξ ημο δημοάκα, Δ ροπή ιμο αζπιάθςηδ άζιαηα ημιιάηζα ιζηνά: Ώκηζηείιεκα ζημηεζκά, απμιεζκάνζα, πεζνάβιαηα ιαηνζκά, ενήκμζ, υθα Μμο ρζεονίγακε μ εάκαημξ πςξ δεκ είκαζ ιαηνζά. Σμ θεζκυπςνμ βναπχεδηε πάκς ιμο, ιμο ρζεονίγεζ ζη' αοηζά, ηδκ Saint Michel μζ ζηέβεξ ηςκ ζπζηζχκ κα ηνέιμοκ. Σξ, ηξ... ηαηά ιήημξ ημο δνυιμο ηάπςξ ζακ κα πενζβεθμφκ, Πεηάλακε ιαηνζά ιάηζα θςηεζκά θφθθα αζηζηά. Μία ζηζβιή· ημ ηαθμηαίνζ υηζ πμο είπε ακαζάκεζ Μα ημ θεζκυπςνμ ήδδ ημιπάγμκηαξ, ηαζ ηχνα Πμο έθοβε ιάνηοναξ ιυκμξ εβχ γςκηακυξ Κάης απ' ημ ζφνζβια κα πενζθένμιαζ ηςκ ηθαδζχκ. ·ληξε Ίληπ
[353]
05.26. Οπθξαλία O Ηόλ Νηέγθελ (Ион Лазаревич Деген) γεννήθηκε ηο 1925 ζηην Οσθραλία. ηνλ Β‘ Παγθφζκηνο πφιεκν πνιέκεζε κε ην Κφθθηλν ζηξαηφ θαη ηξαπκαηίζηεθε ηέζζεξηο θνξέο. Δίλαη εβξατθήο θαηαγσγήο γηαηξφο, ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. ήκεξα δεη ζην Ηζξαήι.
Καιέ κνπ... Καθέ ιμο θίθε, ροπμνναβείξ, Μδκ πνμζπαεείξ ηάηζ κα πεζξ, Καθφηενα ηα παβςιέκα ιμο ηα πένζα κα εενιαίκς, Πακ‘ απ‘ ημ αίια ζμο γεζημηαιέκμ. Αεκ είζαζ θααςιέκμξ θίθε ιμο, ήδδ είζαζ κεηνυξ, Βκχ εβχ οπμθένς απ‘ ημκ ηνφμ ηαζ πμκάς, Με ζοβπςνείξ, εα αβάθς ηζξ ηζυπζκεξ ζμο ιπυηεξ, Ώθμφ αηυιδ πνέπεζ κα πμθειάς. Ηόλ Νηέγθελ (κεηάθξαζε: Γηώξγνο νϊιεκεδίδεο
[354]
H Ηξίλα ακάξηλα-Λακπξίλη (Ирина Самарина-Лабиринт), είλαη πνηήηξηα απφ ηελ Οσθραλία.
ηελ αγνξά ηελ επηπρία δε ζα βξεηο… ηδκ αβμνά εα πάς βζα ηδκ εοηοπία, Μεηά ζημ ζμοπενιάνηεη επζηοπία εα ρςκίζς… Βίκαζ πναιάηεζα πμο παθάεζ ιέζα ζηα ροβεία… Κζ έπεζηα αβάπδ ακηί νέζηα εα γδηήζς… Γοβίζηε ιμο, παναηαθχ ημοθάπζζημκ ηζθυ, Βηείκδ ηδ ζοκείδδζδ απυ ημ ηάης νάθζ… Αζαανςιέκδ; Βκχ ημ ελςηενζηυ ηδξ είκαζ απαηδθυ, Καζ δ ηζιή ηδξ ζακ πνοζάθζ… Μάθζζηα, αθέπς! Έπεηε ηζ πνμζθμνά! Αχζηε ιμο ηαθμζφκδ, υζμ ε‘ ακηέλς… Μήπςξ πμοθάηε εχναηα απυ ηδ ζοιθμνά; Οζ ηαημί άκενςπμζ κα ιείκμοκ έλς. Υνεζάγμιαζ απυ ηδκ θηχπζα ηδκ αζβίδα, Πάηδια απ‘ ηδ εθίρδ, ζζνυπζ απ‘ ημ ηθάια. Πμοθήζηε ιμο αοηήκ ηδκ ημφθζα εθπίδα, Κζ απυ ημ πςνζζιυ ημ δοκαηυ ημ αάιια. Άκεζδ μζημβεκεζαηή, ηζμοαάθζ, Ώκχηενδξ πμζυηδηαξ! Άθθδ δε εέθς… Κάθθμξ πκεοιαηζηυ, θζάθδ, Μζηνυ εθάηηςια, εηείκμ ημ ιμκηέθμ… οβκχιδ, ηδ θζθία πςξ πμοθάηε, Καηά ηειάπζμκ ή ιε ημ γφβζ; Αε εέθς! Έπς ιία, ηαζ ιδ ιε θζεμαμθάηε, Πμθθέξ θζθίεξ, ημο ζοιθένμκημξ ηοκήβζ… [355]
Ώηυιδ βζα ημοξ ημκηζκμφξ ηαθή οβεία, Σμο βέθζμο κα αημφβεηε δ θςκή… Γδθμθεμκία; Αε ιμο ανέζεζ αοηή δ αδδία… Καθφηενα, ιζζυ ηζθυ οπμιμκή… Βιπζζημζφκδ; Αε εέθς! Σδκ πνμδβμφιεκδ θμνά Φχκζζα πμκδνζηά ηαζ ιμο ανηεί… Αχζηε ιμο δάηνοα απυ ηδ πανά, Καζ ιπυθζηα εζνήκδ, κα δζανηεί. Γζα ηδκ αδζαεεζία δ γήηδζδ κα είκαζ παιδθή Καζ πκεφια κα πμοθάηε, υπζ παεμβυκμ! Μα δ γςή, ιυκμ ηυηε είκαζ ηαθή, ηακ δεκ έπεηε κα πμοθάηε πυκμ… ηδκ αβμνά ηδκ εοηοπία δε εα ανεζξ, ιςξ ακ ιάεμοιε κα ιμζναγυιαζηε, Καζ κα πανίγμοιε ηδκ εοηοπία ηαεδιενζκχξ, Συηε ημ Καηυ εα βίκεηαζ ηαπκυξ… Δξίλα ακάξηλα-Λακπξίλη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[356]
05.27. Πνιωλία Ο Γηαξνζιάβ Ηβαζθίεβηηο (Jarosław Iwaszkiewicz, 1894–1980), ήηαλ Ποιωλός πνηεηήο, πεδνγξάθνο θαη ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο
Ars poetica ε θίβμ εα αβεζ ημ θεββάνζ. ΐνάδο θεζκμπχνμο. οκέπεζα, δχζ‘ ημο κα βονκμαμθμφκ πακημφ ζηζέξ. Σάπα ηα ιάηζα ιμο πμζα κφπηα θοθθςιέκδ ιεξ ζημο πχνμο ημοξ ρίεονμοξ ηαζ ηζξ θςκέξ ζθαθίγεζ; Οπθέξ ιμκάπα αημφς. Να ραφζς εέθς ιε ημκ θυβμ ανπαίμοξ ηυπμοξ. Φδθαθδηά ζημ ζηυημξ εα ‘ανς (θεξ;…) πμηέ ηδκ ηνήκδ ή εζξ ιάηδκ ράπκς ιεξ ζηδκ πθδζιμκή ημ magnum opus πμο ηα έηδ ηα ιπαβζάηζηα απ‘ ηα θνέζηα εα δζαηνίκεζ; Κζ ακ πάθζ ηχνα ιμο ζηενμφκ ημ δάζμξ ημο θεζκυπςνμο, ακμίβμοκ –κα!– ηα ιάηζα ιμο, ηαζ ζα πςνάθζα απθχκμοκ ιε δέκηνςκ δφκαιδ αβαθιέκδ απ‘ ηςκ ημνιχκ ημκ ηυπμ πμο αβένα ηαζ κενυ νμοθμφκ ηαζ ζε αρζμφξ μπμφξ εκχκμοκ. Γζαηί, άναβε; Ώπ, βζαηί; Οζ ηναοβέξ εηαάθθμκηαζ ιαηαίςξ ζε ιζα επμπή υπμο ημ ζημηάδζ αθνυκηζζηδ βαθήκδ εββοάηαζ· ζακ ηθαδί εηζαηίζηδ μ ενήκμξ μ πδβαίμξ. Σμ δάζμξ εημζιήεδ πζα – ηζξ νίιεξ ηζξ ηεκηά δ ζεθήκδ. Γηαξνζιάβ Δβαζθίεβηηο Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηψξγνο Κεληξσηήο
[357]
Ζ Άλλα Κακηέλζθα (Anna Kamienska, 1920-1986) ήηαλ ζεκαληηθή Ποιωλέδα πνηήηξηα, ζπγγξαθέαο, θξηηηθφο θαη κεηαθξάζηξηα.
Απγλσκνζχλε Μζα ηαηαζβίδα ελαηυκηζζε έκα μονάκζμ ηυλμ ζημ πνυζςπυ ιμο έηζζ πμο ήεεθα κα πέζς ηάης απ' ηδ ανμπή κα θζθήζς ηα πένζα ιζαξ βενυκηζζζαξ πμο ηδξ παναπχνδζα ηδ εέζδ ιμο κα εοπανζζηήζς υθμοξ βζα ημ βεβμκυξ υηζ οπάνπμοκ ηαζ ηαηά ηαζνμφξ αηυια αζζεάκμκηαζ ζα κα παιμβεθάκε Ήιμοκα βειάηδ εοβκςιμζφκδ ζηα ηνοθενά θφθθα πμο ήηακ πνυεοια κα ακμίλμοκ ζημκ ήθζμ ζηα ιςνά πμο ςζηυζμ έκζςζακ ζα κα ένπμκηαζ ζ' αοηυ ημκ ηυζιμ ζημοξ βεναζιέκμοξ πμο οπμιέκμοκ δνςζηά ιέπνζ ημ ηέθμξ Ήιμοκ βειάηδ εοπανζζηίεξ ζακ έκα ηονζαηάηζημ ημοηί απυ δςνήιαηα Θα ιπμνμφζα κ' αβηαθζάζς ημ εάκαημ ακ είπε ζηαιαηήζεζ ημκηά ιμο Δ εοβκςιμζφκδ είκαζ ιζα δζάζπανηδ άζηεβδ αβάπδ Άλλα Κακηέλζθα (κεηάθξαζε: Ώαζίιεο Καξαβίηεο)
[358]
Ο Γηαλ Κνραλόθζθη (Jan Kochanowski, 1530-1584), ζεσξείηαη ν κεγαιχηεξνο ζιάβνο πνηεηήο (κέρξη ηελ έιεπζε ηνπ Πνχζθηλ) θαη ν ζεκειησηήο ηεο πνιωληθήο ινγνηερλίαο. Σν ζπαξαρηηθφ ηνπ πνίεκα Θπήνοι, γξάθηεθε γηα λα εθθξάζεη ηελ νδχλε ηνπ γηα ην ζάλαην ησλ ζπγαηέξσλ ηνπ Οχξζνπιαο θαη Υάλλαο.
Θξήλνη θμζ μζ ζηεκαβιμί, υθα ηα δάηνοα ημο Δνάηθεζημο, ηα ιμζνμθυβζα ηζ μζ μζιςβέξ ημο ζιςκίδδ, ημο ηυζιμο υθα ηα αμβηδηά ηαζ μζ μδφκεξ ηζ μζ μδονιμί ηαζ μζ βυμζ ηαζ μζ ημπεημί, υθα ιαγί ημ ηαηχθθζ ιμο δζααείηε ηαζ πθάζ ιμο ζηαεείηε, ημ αηνζαυ ημ ημνζηζάηζ ιμο κα ηθάρς, πμο μ άηανδμξ μ Υάνμκηαξ ιαξ πχνζζε ηζ απνυζιεκα ιμο πήνε ηδ πανά. Έηζζ ηζ μ δνάημξ, θςθζά λεηνοπχκμκηαξ ηνοιιέκδ, η‘ ακήιπμνα αδδμκάηζα ηδξ ανπάγεζ θαίιανβα ζημκ ηαηαπζυκα ημο ηα νίπκεζ, εκχ δ δφζηοπδ ιάκα ημοξ ζμονίγεζ ηαζ ημκ θδζηή εηείκμ δε ζηαιαηάεζ κα θμαενίγεζ. ……………………………………
Ώκ ηάπμηε ιμο ιέθθμκηακ βζα ηα παζδζά ηάηζ κα θηζάζς ηαζ βζα ηδκ δθζηία αοηή αζήιακηεξ νίιεξ κα ζηανχζς, εαννχ ιζα ημφκζα εα παζπκίδζγα ηαζ ι‘ άθθμοξ ιαγί βζα ηζξ ιακάδεξ κακμονίζιαηα εα έβναθα, μπμφ ι‘ αοηά ηα κήπζά ημοξ εα ααοηάθζγακ ηαζ ηάεε βηνίκζα ημοξ εα δζφπαγακ. Σέημζα ζηζπάηζα ηάθθζμ κα εδζαφνζγα, πανά εηείκα μπμφ ηχνα ηα αάζακά ιμο ιε μδήβδζακ, ζημ ικήια πάκς ηδξ θαηνεοηήξ ιμο εοβαηέναξ κα ρεθθίγς ηαζ ηδ ζηθδνυηανδδ Πενζεθυκδ κα ηαηίγς. …………………………..
Μμο βφνζζεξ ηδκ πθάηδ, αθαζηάνζ ιμο ηενπκυ. Κάθθζμ ημο ηφνδ ζμο ημ αζμξ κα ήηακ θεζρυ, πανά πμο ιήηε βνυζζ ηχνα δεκ ηαηέπεζξ. Μα υζμ ηζ ήηακ, κα πανααβεί δεκ εα ιπμνμφζε ιε ηδκ θνεζηάδα ημο ιοαθμφ ζμο ηαζ ιε ηζξ πάνεξ ηζξ δζαθεπηέξ, απ‘ υπμο ιάκηεοε ηακείξ ηάεε ιεθθμφιεκμ πνμηένδιά ζμο. Χ ημοαεκημφθεξ! Χ λεθακηχιαηα! Χ αενάηεξ οπμηθίζεζξ! Πχξ ιαναγχκς υηακ ζαξ θένκς ζημ ιοαθυ! ……………………………………………….
Γηαλ Κνραλφθζθη (κεηάθξαζε: ΐεκήηξεο Υνπιηαξάθεο)
[359]
Γηαλ Λέρνλ (Jan Lechoń, 1899-1956) ήηαλ ν θαιιηηερληθφ ςεπδψλπκν ηνπ ήηαλ Ποιωλού πνηεηή, ζεαηξηθνχ θξηηηθνχ θαη δηπισκάηε Γηφζεθ εξαθίλνβηηο. Ο Λέρνλ αλαγθαζκέλνο λα θαηαζηείιεη ηηο νκνθπινθηιηθέο ηνπ ηάζεηο, απηνθηφλεζε ζε ειηθία 57 εηψλ.
Απίινγνο Να ηαεανίζμοιε πνέπεζ ηδ ζηάπηδ απυ ηδκ ηαιζκάδα Καζ κα απμεέζμοιε ζημκ ημίπμ ηδ λεααιιέκδ πμθοενυκα Κζ απέ ηάπμζα πανηζά κα απθχζμοιε ζημ ηναπέγζ Κζ έπεζηα ααεζά ηναηχκηαξ ηδκ ακαπκμή Πμο πζα ζηεκάπςνδ δεξ νέεζ Καζ ζηδ ζζςπή ιαξ κα απμζονεμφιε ακ υθμοξ ημοξ ηοκδβδιέκμοξ ηαζ θοθαηζζιέκμοξ Κζ απ' υθμοξ πζα απμδζςβιέκμζ -βζα υζα πζα ιαξ ηαθακίγμοκ Με ακμζπηά ηα ιάηζα, ηδ ηανδζά ζηδ βδ ιαξ ηδκ απάκενςπδ... Μδ ιε ιειθεείξ εηείκδ ηδ ζηζβιή πζα αδενθέ ιμο! Ώξ ζαήζς πζα ηδ θάιπα ηζ αξ ηοθζπηχ ιε ηδκ ημοαένηα Κζ αξ ζζςπήζς! Κζ ακ είκαζ αφνζμ βζα παναπένα οπάνπεζ ηζ άθθμξ δνυιμξ... Γηαλ Λέρνλ (κεηάθξαζε: σηήξεο Α. Γπθηάθεο)
Ίηηζνβ Κάηζ ιμο θςκάγεζ αδζάημπα: "Μάγερε επζηέθμοξ ηδ ζμδεζά ζμο. Δ θνυκδζδ εα ζε ημοιακηάνεζ ηχνα, πζμ πμθφ απ' ηδ κζυηδ ζμο" Αεκ αημφς αοηή ηδ θςκή. Με λαθκζάγεζ αηυια πζμ πμθφ Πμο γς ιε ηδ ζηέρδ υηζ δεκ έπς ηαηαθάαεζ ηίπμηα. Καζ ζημ πμδάνζ ηάεε αθήεεζαξ αθέπς πνάβιαηα ζημηεζκά Καζ ζε ηάεε ζζβή αημφς ημκ απυδπμ ηαηαηναοβήξ θα ιμφ θαίκμκηαζ αζκζβιαηζηά ηαζ ιεβάθα ακ ημοξ θυθμοξ ημο ζηζμα υηακ ήιμοκ ιζηνυξ. Γηαλ Λέρνλ (κεηάθξαζε: Δσάλλα Μνάηζνπ-ηξαηεγνπνχινπ)
[360]
Ο Σζίπξηαλ Κάκηι Νόξβηλη (Cyprian Kamil Norwid, 1821-83) ήηαλ Ποιωλός πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, γιχπηεο θαη δσγξάθνο.
ην άικπνπκ ηακ εα ζαήζεζξ ηζ εα ιείκεζ: ηάπηδ κεηνή εα βίκεζξ πμο ζημνπίγεζ μ αέναξ; Σζ άλζμ ε‘ αθήζεζξ κα ζε ελοικμφιε ιε ζηεθάκζα; Ή ςξ ηαπκυξ εα θφβεζξ ζηα επμονάκζα; Με ηζ ακαικήζεζξ ημ υκμιά ζμο ε‘ αημοζηεί, Γζαηί ήνεεξ ζ‘ αοηυκ ημκ ηυζιμ; … Σζ ήηακ αοηυ πμο έηνορε δ ηέθνα; Κζ ακ λαθκζηά απυ ηδκ ζηάπηδ εα θαιπμημπά δζαιάκηζ, Θ‘ αζηνάθηεζ ιε ηδκ ηαεανή ημο έδνα… Σζίπξηαλ Κάκηι Νφξβηλη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[361]
Ο Σζέζιαβ Μίινο (Czeslaw Milosz, 1911-2004) ήηαλ Πνιωλόο ιηζνπαληθήο θαηαγσγήο. Καηέθπγε ζηηο ΖΠΑ θαη απέθηεζε ηελ ακεξηθαληθή ππεθνφηεηα. Σν 1986 θέξδηζε ην Βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας.
Ίςηκε σξηκφηεηα πζ απυ κςνίξ, ιυθζξ πθδζίαγα ηα εκεκήκηα ιμο πνυκζα, έκζςζα ιζα πυνηα κ‘ ακμίβεζ ιέζα ιμο ηαζ πέναζα ζηδ δζαφβεζα ημο εςεζκμφ πνςζκμφ. Δ ιία ιεηά ηδκ άθθδ μζ πνυηενεξ γςέξ ιμο θεφβακε, υπςξ ηα πθμία, ιαγί ιε ηζξ εθίρεζξ ημοξ. Καζ μζ πχνεξ, μζ πμθζηείεξ, μζ ηήπμζ, μζ υνιμζ ηδξ εάθαζζαξ πμο ανίζημκηακ ηάης απ‘ ημκ πνςζηήνα ιμο, ήνεακ ημκηφηενα έημζια ηχνα κα πενζβναθμφκ ηαθφηενα απυ πνζκ. Αεκ απμιαηνφκεδηα απ‘ ημοξ ακενχπμοξ, μ πυκμξ ηαζ δ ζοιπυκζα ιαξ έκςζακ. Ξεπκάιε – ημ θές ζοκέπεζα – πςξ είιαζηε υθμζ ιαξ παζδζά ημο ΐαζζθζά. Γζαηί εηεί απ‘ υπμο ενπυιαζηε δεκ οπάνπεζ δζάηνζζδ ιεηαλφ ημο Ναζ ηαζ ημο πζ, ημο ήηακ ηαζ ημο εα είκαζ. Ήιαζηακ άεθζμζ, δεκ πνδζζιμπμζμφζαιε μφηε ημ έκα εηαημζηυ απ‘ ημ δχνμ πμο θάααιε βζα ημ ιαηνζκυ ηαλίδζ. ηζβιέξ απυ πεεξ, ηαζ απυ αζχκεξ πνζκ ημ πηφπδια εκυξ ζπαεζμφ, γςβναθζζιέκεξ αθεθανίδεξ ιπνμζηά ζημκ ηαενέθηδ, έκα βοαθζζηενυ ιέηαθθμ, ιζα εακαηδθυνα αμθή απυ ιμοζηέημ, ιζα βαθένα πμο έθαβε ημ ζηανί ηδξ ζημκ φθαθμ – υθα αοηά ηαημζημφκ ιέζα ιαξ, πενζιέκμκηαξ βζα ιζα μθμηθήνςζδ. Σμ λένς πάκηα, πςξ εα ‗ιαζ έκαξ ενβάηδξ ζημ αιπέθζ, υπςξ υθμζ μζ άκηνεξ ηζ μζ βοκαίηεξ πμο γμοκ ζηδκ ίδζα επμπή, αηυια ηαζ ακ δεκ ημ βκςνίγμοκ. Σζέζιαβ Μίινο (Μεηάθξαζε: Θσκάο Παπαζηεξγίνπ)
[362]
ARS POETICA Πνυζαθερα πάκηα ζ‘ έκα ζπήια πζμ άκεημ, εθεφεενμ απυ ηζξ απαζηήζεζξ ηδξ πμίδζδξ ή ηδξ πνυγαξ, πμο εα ιαξ αμδεμφζε κα ηαηαθάαμοιε μ έκαξ ημκ άθθμκ δίπςξ κα εηεέηεζ ημκ πμζδηή ή ημκ ακαβκχζηδ ζε οπένηαηεξ αβςκίεξ. ηδκ ίδζα ηδ θφζδ ηδξ πμίδζδξ οπάνπεζ ηάηζ ημ άπνεπμ: ηάηζ πμο πνμαάθθεζ ηαζ δεκ βκςνίγαιε πςξ είπαιε εκηυξ ιαξ, βζ‘ αοηυ ηθείκμοιε ηα ιάηζα, ζακ κα ‗πεζ μνιήζεζ ιζα ηίβνδξ ειπνυξ ιαξ, ζημ θςξ ιαξ, πηοπχκηαξ ηδκ μονά ηδξ. Αίηαζα, βζ‘ αοηυ, θέκε πςξ ηδκ πμίδζδ οπαβμνεφεζ έκα δαζιυκζμ ακ ηαζ είκαζ οπεναμθή κα ζζπονίγεηαζ ηακείξ πςξ πνέπεζ κα ‗καζ άββεθμξ. Βίκαζ δφζημθμ κα ιακηέρμοιε πμφεε πδβάγεζ δ πενδθάκζα ηςκ πμζδηχκ, αθμφ ηυζμ ζοπκά κηνμπζάγμκηαζ απυ ηδκ απμηάθορδ ηδξ αδοκαιίαξ ημοξ. Πμζμξ άκενςπμξ ζηα θμβζηά ημο εέθεζ κα είκαζ ηαημζηία δαζιυκςκ, πμο θένμκηαζ ζακ κα ανίζημκηαζ ζπίηζ ημοξ, ιζθμφκ βθχζζεξ πμθθέξ, ηαζ ακζηακμπμίδημζ πμο ηθέαμοκ ιμκάπα ηα πείθδ ή ημ πένζ ημο, πνμζπαεμφκ κ‘ αθθάλμοκ ηαζ ηδ ιμίνα ημο βζα ηδ δζηή ημοξ αμθή; Βζκ‘ αθήεεζα πςξ ημ κμζδνυ εηηζιάηαζ πμθφ ζήιενα Κζ έηζζ ιπμνείξ κα ζηέθηεζαζ πςξ αζηεζεφμιαζ Ή πςξ επζκυδζα αηυια έκακ ηνυπμ Γζα κα εηεεζάγς ηδκ Σέπκδ ιμο ιε ηδ αμήεεζα ηδξ εζνςκείαξ. [………………………………………………………] ημπυξ ηδξ πμίδζδξ είκαζ κα ιαξ εοιίγεζ Πυζμ δφζημθμ είκαζ κα παναιέκμοιε έκαξ ιμκάπα άκενςπμξ Μζαξ ηαζ μ μίημξ ιαξ είκαζ μνεάκμζπημξ, δίπςξ ηθεζδζά ζηζξ πυνηεξ Κζ επζζηέπηεξ αυναημζ ένπμκηαζ ηαζ θεφβμοκ ηαηά αμφθδζδ. Ώοηά πμο βνάθς εδχ δεκ είκαζ, ζοιθςκχ, πμίδζδ Γζαηί ηα πμζήιαηα πνέπεζ κα βνάθμκηαζ ζπάκζα ηαζ δζζηαπηζηά Κάης απυ ααάζηαπηδ πίεζδ ηαζ ιε ηδκ εθπίδα ιμκάπα Πςξ πκεφιαηα αβαεά, υπζ πμκδνά, ιαξ δζάθελακ βζα υνβακά ημοξ. Σζέζιαβ Μίινο
(Μεηάθξαζε: Σάθεο ηλφπνπινο)
[363]
Ζ Βηζιάβα ηκπόξζθα (Wisława Szymborska, 1923-2012) ήηαλ Ποιωλέδα πνηήηξηα, δνθηκηνγξάθνο θαη κεηαθξάζηξηα. Σν 1966 ηεο απνλεκήζεθε ην βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας. ηελ παηξίδα ηεο απνθαιείηαη «Ο Μφηζαξη ηεο πνίεζεο»
ην πνηάκη ηνπ Γξάθιεηηνπ ημ πμηάιζ ημο Δνάηθεζημο ημ ράνζ πζάκεζ ράνζ, ημ ράνζ ημιιαηζάγεζ ράνζ, ιε αζπιδνυ ράνζ, ημ ράνζ θηζάπκεζ ράνζ, ημ ράνζ ηαημζηεί ζημ ράνζ, ημ ράνζ θεφβεζ απ' ημ πμθζμνηδιέκμ ράνζ. ημ πμηάιζ ημο Δνάηθεζημο ημ ράνζ αβαπάεζ ημ ράνζ, ηα ιάηζα ζμο -θέεζ- θάιπμοκ ζακ ημο ρανζμφ ζημκ μονακυ, εέθς ιαγί κα πάιε ζε ιζα ημζκή εάθαζζα, ς, ςναζυηενδ απ' ημ ημπάδζ! ημ πμηάιζ ημο Δνάηθεζημο ημ ράνζ θακηάζηδηε ημ ηαθφηενμ ράνζ, ημ ράνζ βμκαηίγεζ ιπνμζηά ζημ ράνζ, ηναβμοδάεζ ζημ ράνζ, παναηαθάεζ ημ ράνζ βζα ημ πζμ αθαθνυ ημθφιπζ. ημ πμηάιζ ημο Δνάηθεζημο εβχ ιμκαπζηυ ράνζ, εβχ λεπςνζζηυ ράνζ βνάθς ζηζξ λεπςνζζηέξ ζηζβιέξ ιζηνά ρανάηζα ζημ ανβονυ θέπζ ηυζμ ζφκημια, πμο ιπμνεί κα 'καζ ημ ζηυημξ ζηδκ αιδπακία πμο ηνέιεζ;
Κεξαπλνβφινο έξσηαο Καζ μζ δομ πζζηεφμοκ αηνάδακηα υηζ ημοξ έκςζε έκα λαθκζηυ πάεμξ. Χναία είκαζ ιζα ηέημζα αεααζυηδηα υιςξ δ ααεααζυηδηα είκαζ αηυια πζμ ςναία. Ώθμφ δεκ έηοπε πμηέ κα ζοκακηδεμφκ κςνίηενα είκαζ ζίβμονμζ πςξ ηίπμηα δεκ έπεζ ζοιαεί ακάιεζά ημοξ.
[364]
ιςξ ηζ έπμοκ κα πμοκ βζ' αοηυ μζ δνυιμζ, μζ ζηάθεξ, μζ δζάδνμιμζ ιήπςξ έπμοκ πνμζπενάζεζ εηεί μ έκαξ ημκ άθθμκ έκα εηαημιιφνζμ θμνέξ; Θέθς κα ημοξ νςηήζς ιήπςξ δεκ εοιμφκηαζ ιζα ζηζβιή ημοξ πνυζςπμ ιε πνυζςπμ ζε ηάπμζα πενζζηνεθυιεκδ πυνηα; Ίζςξ ιζα «ζοββκχιδ» πμο ρέθθζζακ ιέζα ζημ πθήεμξ; Έκα ημθηυ «θάεμξ κμφιενμ» πμο πνυθηαζακ ζημ αημοζηζηυ; ιςξ εβχ λένς ηδκ απάκηδζή ημοξ. πζ, δεκ εοιμφκηαζ. Θα έιεκακ ηχνα ηαηάπθδηημζ κα αημφζμοκ υηζ δ φιπηςζδ έπαζγε παζπκίδζα ιαγί ημοξ εδχ ηαζ πνυκζα. Υζ μθυηεθα έημζιδ αηυια κα βίκεζ ημ Πεπνςιέκμ ημοξ ημοξ έζπνςπκε ημκ έκα δίπθα ζημκ άθθμ ιεηά λειάηναζκε ημκ έκακ απ' ημκ άθθμ, έθναγε ημ ιμκμπάηζ ημοξ ηαηαπκίβμκηαξ έκα παιυβεθμ, ηαζ ιεηά παναιένζγε ακαπδδχκηαξ. Τπήνλακ ζδιάδζα ηαζ ζζκζάθα, αηυια ηζ ακ δεκ ιπμνμφζακ κα ηα δζααάζμοκ απυ ηυηε. Ίζςξ ηνία πνυκζα κςνίηενα ή ιυθζξ ηδκ πεναζιέκδ Σνίηδ, ιήπςξ ηάπμζμ θφθθμ θηενμφβζζε απ' ημκ έκακ χιμ ζημκ άθθμκ; …………………………………… Μζα κφπηα, ίζςξ, είδακ ημ ίδζμ υκεζνμ πμο ευθςζε ζημ πνςζκυ. Κάεε ανπή είκαζ ηεθζηά ιυκμ έκα επαηυθμοεμ ηαζ ημ αζαθίμ ηςκ ζοιαάκηςκ ιέκεζ πάκημηε ιζζάκμζπημ. Ώηζιάβα ηκπφξζθα ( κεηάθξαζε Ώαζίιε Καξαβίηε)
[365]
Ζ Σδνύιηα Φηέληνξηζνπθ (Julia Fiedorczuk) γελλήζεθε ην 1975 ζηε Βαξζνβία. Δίλαη Ποιωλέδα πνηήηξηα, κεηαθξάζηξηα θαη ιέθηνξαο ηεο ακεξηθαληθήο ινγνηερλίαο ζην παλεπηζηήκην.
Φσηνζχλζεζε Ο ήθζμξ ιε βεκκάεζ ζπεδυκ δίπςξ πυκμ, έκα πενίαθδια εένιδξ ζηα πυδζα ιμο, ζηα αθέθανά ιμο ιζα εθαθνζά ημιπνέζα απυ αίια, ζακ κα θμνχ απυημζια βοαθζά. Κμονκζάγεζ πάκς ημοξ έκα πνςιαηζηυ θάζια ζακ θεοβαθέα παναγαθζζιέκδ ακειχκδ, πμο ιμο αθδβείηαζ πμθφπνςιεξ ζπεομθμβζηέξ ζζημνίεξ. θα λεηζκμφκ ζε ηυηηζκμ ηαζ ιαφνμ, ηζ ανβυηενα ζημκ Μεβάθμ Καηαηθοζιυ Σμο Κοακμφ, αιθίαζμ υπδιά ιμο. Πχξ έβζκε; Παθεφς κα εοιδεχ Σνίαμκηαξ ηα ιάηζα ιμο.. Ο εκ θυβς οπμδυνζμξ πνυκμξ πθδζζάγεζ πζμ ημκηά, είκαζ δζηυξ ιμο βζα υζμ ηναηά ιζα αζηναπή, ιζα ζφκημιδ άπκμζα ηαζ έκακ έλμπμξ θυαμξ, πμο αιέζςξ δζαθφεηαζ ζημκ αθνζζιέκμ αοευ. Να ζε ηαηέπς, ηυζιε. Να ζε αβαπχ, κα ζε πάκς. ιςξ αοηυ πμο πνεζάγεηαζ είκαζ κα ακαδοεείξ ζηδκ λδνά, κα αβάθεζξ θηενά, κα ζηνέρεζξ ημ αθέιια ηαηεοεείακ ζημκ ήθζμ. Σμ εαθαζζζκυ πνάζζκμ ηζξ ίνζδαξ. άνηα, έκδοια, ακαπκμή. Julia Fiedorczuk (κεηάθξαζε: Υξήζηνο Υξπζφπνπινο)
[366]
Ύπξίιεο ζην πάξθν Μφθνηνβ Σζ κυδια έπμοκ εηείκα ηα ζφκκεθα; ΐνμπή, Σζ ςθεθείξ; Αζάμθε, πμζμ ημ κυδια κα είζαζ άζηεβμξ εάκ δεκ είζαζ δέκηνμ; πζ, ανμπή, υπζ εζφ. Θα ήεεθα κα θοθαπηχ ζημ ζπίηζ ηςκ θφθθςκ. Καεχξ πνμπεζνμβνάθς αοηυ ημ ζδιείςια, δεκ πνεζάγεηαζ κα ημ δζααάζς, πζζηέρηε ιε: ακ ήηακ δοκαηυ εα ήεεθα κα ήιμοκ παζπαθζά ηάης απυ ηδκ μπμία εα λαπμζηαίκαηε ιζα ακέθεθδ διένα. Δ ανμπή ζαξ ιε οπενκζηά.
Σν ζπξηάξη Κάπμζμζ ζοθθέβμοκ ρήβιαηα ημο πανεθευκημξ. Ώκεηηίιδηα, υπςξ μ παβεηυξ ζηζξ ζδιφδεξ ημο δνυιμο. Εδζαίηενα πμθφηζια – υπςξ μζ ζπάκζεξ ζηζβιέξ ηδξ απυθοηδξ δνειίαξ ημο κμο, ηδκ ζζδιενία. Σα εκεφιζά ηδξ: έκα ζςνυ βοαθζζηενά πενζμδζηά ιε υθδ ηδκ μιμνθζά ημο ηυζιμο. Κμονέθζα απυ οθάζιαηα πμο έβζκακ θμνέιαηα βζα ηάεε πενίζηαζδ. Πμθφπνςιμ ιαθθί. Έκα ιαλζθάνζ. Καζ ηάης απυ υθα αοηά, ιζα ιένα, ηάπμζμξ εα ακαηαθφρεζ ημκ πάνηδ εκυξ ανπαίμο ηυζιμο. Σμπία πεπαθαζςιέκςκ πςνχκ. Ώβέθεξ απυ ακφπανηηα γχα πμο ηνέθμκηαζ ιε ελαθακζζιέκα απυ ηαζνυ είδδ πυνημο. πίηζα θαβςιέκα απυ ημ κενυ ηαζ ημκ αένα, ηαζ ιέζα ζηα ζπίηζα ηζηνζκζζιέκεξ θςημβναθίεξ ηςκ ζδζμηηδηχκ ημοξ. Julia Fiedorczuk (κεηάθξαζε: Υξήζηνο Υξπζφπνπινο)
[367]
Ο Εκπίγθληνπ Υέξκπεξη (Zbigniew Herbert, 1924-88) ήηαλ Πνισλφο πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη δνθηκηνγξάθνο. Ήηαλ κέινο ηεο αληίζηαζεο θαηά ηεο γεξκαληθήο θαηνρήο. Αληηζηάζεθε θαη ζην θνκκνπληζηηθφ θαζεζηψο ηεο ρψξαο ηνπο. Δίλαη απφ ηνπο πην κεηαθξαζκέλνπο Πνισλνχο πνηεηέο.
Γ Φσλή ΐαδίγς ζηδκ αηνμβζαθζά πνμζπαεχκηαξ κα ζοθθάας εηείκδ ηδ θςκή ακάιεζα ζημ ζπάζζιμ δφμ αθθεπάθθδθςκ ηοιάηςκ δεκ οπάνπεζ υιςξ θςκή ιυκμ δ λειςναιέκδ θθοανία ημο κενμφ αθιονυ ηίπμηα ιία θηενμφβα θεοημφ πμοθζμφ πμο ζηεβκχκεζ ημθθδιέκμ ζε ιζα πέηνα ααδίγς πνμξ ημ δάζμξ υπμο επζιέκεζ ημ αέκαμ αμοδηυ ιζαξ βζβάκηζαξ ηθερφδναξ ιεηαπθάεμκηαξ θφθθα ζε πχια πχια ζε θφθθα δοκαηά ζαβυκζα εκηυιςκ ηαηαανμπείγμοκ ηδ ζζςπή ηδξ βδξ ααδίγς ιεξ ζηα πςνάθζα πνάζζκα ηαζ ηίηνζκα ζεκηυκζα πζαζιέκα ιε ηανθίηζεξ γςοθίςκ ηναβμοδμφκ ζε ηάεε πάδζ ημο ακέιμο πμφ είκαζ εηείκδ δ θςκή εα πνέπεζ κα ιζθήζεζ υηακ βζα ιζα ζηζβιή πάρεζ μ αδζάθθαηημξ ιμκυθμβμξ ηδξ βδξ ηίπμηα πανά ρίεονμζ πεζνμηνμηήιαηα εηνήλεζξ [368]
επζζηνέθς ζπίηζ ηαζ δ ειπεζνία ιμο παίνκεζ ημ ζπήια ιζαξ δζάγεολδξ ή μ ηυζιμξ είκαζ αμοαυξ ή εβχ είιαζ ημοθυξ ίζςξ υιςξ είιαζηε ηαζ μζ δφμ ηαηαδζηαζιέκμζ ζηζξ μδφκεξ ιαξ ζοκεπχξ πνέπεζ πένζ-πένζ κα ηνααήλμοιε ζηα ηοθθά πνμξ κέμοξ μνίγμκηεξ πνμξ ζηεκςπά θανφββζα απ‘ υπμο ακαδφεηαζ έκα αηαηακυδημ βμονβμονδηυ Βκπίγθληνπ Υέξκπεξη (κεηάθξαζε: Υάξεο Ώιαβηαλφο)
Γ θφηα Δ ηυηα είκαζ ημ ιεβαθφηενμ πανάδεζβια βζα ημ πμφ μδδβεί δ ιυκζιδ ζοιαίςζδ ιε ημοξ ακενχπμοξ. Έπεζ πάζεζ εκηεθχξ ηδκ εθαθνάδα ηαζ ηδ πάνδ ημο πμοθζμφ. Δ μονά ηδξ λεπνμαάθθεζ απυ ηα πεηαπηά ηδξ μπίζεζα ζακ πεθχνζμ ηαηυβμοζημ ηαπέθμ. Οζ ζπάκζεξ ζηζβιέξ έηζηαζδξ, υηακ ζηέηεηαζ ζημ έκα πυδζ ηαζ ζθαθίγεζ ηα βμονθςιέκα ηδξ ιάηζα ιε ιειανακχδδ αθέθανα, είκαζ εκηοπςζζαηά αδδζαζηζηέξ. Κζ επζπνμζεέηςξ, αοηή δ πανςδία ηναβμοδζμφ, αοηέξ μζ ζηνζβηέξ ζηεζίεξ πάκς απυ ηάηζ απενίβναπηα ηςιζηυ: έκα ζηνμββοθυ, θεοηυ, δζάζηζηημ αοβυ. Δ ηυηα θένκεζ ζημ κμο μνζζιέκμοξ πμζδηέξ. Βκπίγθληνπ Υέξκπεξη (κεηάθξαζε: Υάξεο Ώιαβηαλφο)
[369]
05.28. Πνξηνγαιία Ζ Αδαιαί ληε Πνξθεξάγθ (Azalais de Porcairagues) έδεζε ζηα ηέιε ηνπ 12ν αηψλα ζηελ Ομηηαλία θαη ππήξμε κία απφ ηηο πην γλσζηέο γπλαίθεο πνηήηξηεο ηνπ Μεζαίσλα (γπλαίθα ηξνβαδνχξνο). Έδεζε ζηελ πεξηνρή θνληά ζην Montpellier. Έγξαθε ζην γισζζηθφ ηδίσκα ηεο Ομηηαλίαο ηελ νθ απφ ηελ νπνία πήξε θαη ην φλνκά ηεο ε πεξηνρή Λαλγθεληφθ ηεο ΝΑ Γαιιίαο.
Ar em al freg temps vengut Σχνα μ παβεηχκαξ ήνεε πάθζ ι‘ αένα ηνφμ ηαζ ηνφζηαθθα κενά Σα πμοθζά ζημο πζμκζμφ ηδκ παναγάθδ ηνοιιέκα. Κακέκα πζα δεκ ηναβμοδά Σα ηθανζά, λενά είκαζ ζηζξ αθέεξ ημκ ηήπμ δεκ ακείγμοκ αγαθέεξ Υάεδηε η‘ αδδυκζ πμο ιε λοπκμφζε υηακ ηδκ αοβή ιμο ηεθαδδμφζε Δ ηανδζά ιμο ηυζμ έιεζκε αδεζακή χζηε ζημοξ θίθμοξ δείπκς αθθαβιέκδ Βφημθμ είκαζ κα πάζεζξ ζηδ ζηζβιή ηάεε πανά πμο είπεξ ηενδζζιέκδ Φάκδηε ιε ηδ θμβζηή ηαζ ιυκμ πςξ δ Ονάκγ ηυζμ ιμο θένκεζ πυκμ π‘ αθθμίιμκμ ι‘ αθήκεζ γαθζζιέκδ Μπενδεφμιαζ ηαζ είιαζ θοπδιέκδ Μζα βοκαίηα ημκ ένςηα πνμδίδεζ υηακ ιυκμ ιε ζζπονμφξ θθενηάνεζ ηαζ ζε πθμφζζμ αθέκηδ εκδίδεζ Μζα ηέημζα πνάλδ θένκεζ ιυκμ αάνδ Λεκ ζημ ΐεθαί πςξ ιε ημκ πθμφημ ιυκμ ένςηα δεκ ηενδίγεζξ αθθά πυκμ Κονά πμο ηέημζμ δνυιμ αημθμοεεί ηδκ ηνίκμοκ υθμζ ηνεθή ηαζ πμηαπή [370]
Βίκαζ μ θίθμξ ιμο άκδναξ ι‘ ανεηή Γζ‘ αοηυ απ ημοξ αθέκηεξ πζμ ηαθυξ ιαηνζά απυ ρεοηζά ηζ‘ επζαμοθή ενςηζηά ζε ιέκα είκαζ πζζηυξ Καζ βζα υπμζμκ πεζ υηζ δεκ εκδίδς ηαζ ένςηα δεκ ημο ακηαπμδίδς αξ έπεζ πμθφ ηαηή εζιανιέκδ εβχ είιαζ ηαθά πνμζηαηεοιέκδ Φίθε ιμο πμο‘ πεζξ πάνδ πενζζζή δέζιζα ζημκ ενςηά ζμο ιέκς ιε ηαθμφξ ηνυπμοξ πάκηα εοβεκζηή κα ιδ ιε πνμζαάθεζξ πενζιέκς ζηδ δμηζιαζία πμο εα ιπμφιε ζημ έθευξ ζμο εα ‗ιαζ ηαζ εα δμφιε εζφ πμο πίζηδ ιμφ ‗πεζξ μνηζζηεί ακ θνμκηίζεζξ ιδ βίκς αιανηςθή Θεέ ιμο ημκ Belesgar ζοζηήκς ηδκ Gloriette ηαζ ημ παθάηζ ηδκ πυθδ ημο Orange πνμηείκς ηδξ Πνμαδβηίαξ ζηοθμαάηδ ηδκ αρίδα ιε ηςκ άεθςκ ηα βθοπηά ηαζ υζμοξ ιε πμκάκε αθδεζκά Έπαζα αοηυκ πμο ιε ηναημφζε ζηδ γςή ηαζ βζα πάκηα ακμζπηή εα ‗πς ιζα πθδβή Γμκβηθέν ιε ηδ πανμφιεκδ ηανδζά ζηδ Ναναυκδ εζφ κα θένεζξ ιαηνζά ημ ηναβμφδζ ιμο ιε ηδκ ηεθζηή ζηνμθή ζ‘ Βηείκδ πμο δ πανά ηζ δ κζυηδ μδδβεί Ύδαιαί ληε Πνξθεξάγθ Ύπφδνζε ζηα Αιιεληθά: Δσζήθ Ώεληνχξαο
[371]
Ο Λνπίο ληε Κακόεο (Luis de Camoes, 1524-80) είλαη ν εζληθφο πνηεηήο ηεο Πνξηνγαιίαο θαη απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο Δπξσπαίνπο πνηεηέο ηεο Αλαγέλλεζεο. Έγξαςε πνιιά ιπξηθά πνηήκαηα, δξάκαηα, αιιά ην πην αμηφινγν έξγν ηνπ ζεσξείηαη ην Os Lusiadas, εζληθφ έπνο ησλ Πνξηνγάισλ.
Χδή (απφ ην έπνο Os Lusiadas) Σα υπθα ηαζ μζ εοβεκείξ ήνςεξ πμο απυ ηδκ Αφζδ ηαζ ηδκ πμνημβαθζηή αηηή ζε εάθαζζεξ πμο αηυια δεκ είπακ δζαζπζζηεί πέναζακ αηυια πένα απυ ηδκ Σαπνμιπάκα Καζ ζε ηζκδφκμοξ ηαζ πμθέιμοξ, πενζζζυηενμ εανναθέμζ απυ υηζ οπμζπυηακ δ ακενχπζκδ δφκαιδ ακάιεζα ζε θαμφξ απμιμκςιέκμοξ, ίδνοζακ Νέμ ΐαζίθεζμ, πμο ηυζμ ελάβκζζακ
Ναπάγην πςξ μ απμηαιςιέκμξ καφηδξ, μ πνυζθοβαξ απυ καοάβζμ ηαζ ηαηαζβίδα, λεθεφβεζ ιζζμπεεαιέκμξ ηαζ ηαηυπζκ έιθμαμξ ακαηνζπζάγεζ απυ δέμξ ιυκμ ζημ άημοζια ηδξ θέλδξ «εάθαζζα»‘ πμο μνηίγεηαζ υηζ πμηέ δεκ εα ιπανηάνεζ λακά, πμο αεααζχκεζ υηζ εα ιείκεζ ζημ ζπίηζ, αηυια ηαζ ηζξ πζμ ήνειεξ ιένεξ, αθθά ιε ημκ ηαζνυ λεπκά ηζξ θμαίεξ ημο ηζ ακαγδηά ηαζ πάθζ ηδκ ηφπδ ημο ζηα ηφιαηα‘ έηζζ ηζ εβχ, πμο λέθοβα ιυθζξ απυ ηζξ ηαηαζβίδεξ πμο λέζπαζακ βφνς ζμο, αβάπδ ιμο, ηαλζδεφς πμθφ ιαηνζά, ηζ οπυζπμιαζ κ‘ απμθφβς αηυια ιζα ηαηαζηνμθή, αθθά δεκ ιπμνχ, δ ζηέρδ ημο ζπάεζ ηζξ οπμζπέζεζξ ιμο, ηζ έηζζ, βονκχ πίζς, εηεί πμο εηείκδ ηδ ιμζναία ιένα, πανά θίβμ κα πκζβχ ζηδκ ηνζηοιζζιέκδ ζμο εάθαζζα. Λνπο ληε Κακφεο (κεηάθξαζε απφ ηα αγγιηθά: . >)
[372]
Άξηεκηο Μυθζξ μ Φμίαμξ θθυβζγε ηα αμοκά ιε ηζξ δοκαηέξ, θςηεζκέξ ηζ αζηναθηενέξ αηηίκεξ ημο απ‘ ημκ μονακυ, δ ιεβάθδ ηαζ πανεέκα Άνηειζξ, αημφναζηδ, πήβαζκε ηαη‘ εοεείακ ζηα αάεδ ημο δάζμοξ ηαζ ηοκδβμφζε μθδιενίξ Ώθθά δ εθαθνυιοαθδ Ώθνμδίηδ – πμο είπε ηαηέαεζ ζηδ βδ βζα κα ααζακίζεζ ημκ άηοπμ Ώβπίζδ – ηαηαζηυπεοε ηδκ Άνηειδ πμο ηοκδβμφζε ζηδκ ελμπή, ηαζ ηάθεζε ηδκ αδεθθή-εεά, θέβμκηαξ εζνςκζηά: «Πενζπθακζέζαζ ζηα δάζδ ιε ηα αέθδ ζμο ηάεε πνυκμ, δεκ πζάκεζξ ηίπμηα, πανά αεχα ιζηνά πθαζιαηάηζα, εκχ εβχ, ιε ηα δίπηοα ιμο, παβζδεφς ηδκ ακηνζηή ηανδζά». Συηε δ ηοκδβυξ απάκηδζε: «Βίκαζ ηαθφηενμ κα ηοκδβάξ εθάθζα, πανά κα ζε πζάκεζ, αηυια ιζα θμνά, μ άκηναξ ζμο κα θεξ ρέιαηα βζα ηζξ πνμδμηζηέξ ζμο απζζηίεξ» Λνπο ληε Κακφεο (κεηάθξαζε απφ ηα αγγιηθά: . ,)
Ύπηνχ ηνπ δξνζεξνχ βνπλνχ ηα εμαίζηα θάιιε Ώοημφ ημο δνμζενμφ αμοκμφ ηα ελαίζζα ηάθθδ· ηαζ μζ ηαζηακζέξ μζ πνάζζκεξ ιε ηα εφζηζα θφθθα· ηςκ νοάηςκ ημ ιαζάκδνζζια πμο ηδ ιαονίθα ημο ιζζειμφ ελμνίγεζ ηαζ ημκ πυκμ· ή –πάθζ– μ θθμίζαμξ ηδξ εαθάζζδξ ζ‘ χνζμ πενζβζάθζ· ηδξ βδξ ηα ζαςθανμφδζα· μζ θυθμζ ηαζ δ αζπνίθα ημοξ δ πνοζή ζημ δθζμααζίθεια· ηα ημίθα ηςκ ζφβκεθςκ, πμο μνπμφκηαζ μζ ακέιμζ· ημ παθάθζ ημ ιέβα ηςκ ποιχκ πμο δ Φφζζξ εέθεζ ζηφρεζ απθυπενα κα πζς· ηαζ δ πάζα πμζηζθία ηςκ πάκηςκ ιε πθδβχκμοκ ηχνα πμο ιμο θείπεζξ. Υςνίξ εζέ μζ δδμκέξ ιμο θένκμοκ οπκδθία –αλία έπμοκ (ημ πμθφ) θζακήξ, απκήξ ημθφπδξ–, ιζαξ ηζ δ πανά ιζηναίκεζ ηαζ ααβαηαίκεζ δ εθίρδ. Λνπο ληε Κακφεο (Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηψξγνο Κεληξσηήο
[373]
Ο Μάξηνπ ληε α-Καξλέηξν (Mário de Sá-Carneiro, 1890-1916) απφ ηε Ληζαβφλα ήηαλ Πορηογάιος ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία κφιηο 26 εηψλ.
Μαληθηνχξ Έπεζ πίθζα πνχιαηα μ αέναξ, πίθζεξ παθθυιεκεξ δμκήζεζξ. Οιζπθχδδ, αθθδθθμεπζηαθοπηυιεκα ζπέδζα Γηνειίγμκηαξ αέθδ, εοιεηάαθδηεξ θίζηεξ, εοέθζηημοξ δίζημοξ, Καημνεχκμοκ αιοδνά κα ιε ζηζαβναθήζμοκ θδ ηδκ ηνοθενυηδηα πμο εα ιπμνμφζα κα έπς γήζεζ, θμ ημ ιεβαθείμ πμο 6α ιπμνμφζα κα έπς κζχζεζ, θα ηα ζηδκζηά πμο οπήνλα ακάιεζα ημοξ. Να πμο θίβμ-θίβμ πνμζεββίγς Σδκ έιιμκδ ζδέα εκυξ αδφκαιμο παιυβεθμο Πμο ιάηαζμζ ηαενέθηεξ ακηακαηθμφκ... Ώκάθαθνδ, εθζημεζδήξ ηαιπφθδ... Λεπηή, ηνοζηαθθςιέκδ δυκδζδ... Ώκεπίηεοηηδ ιεηαηυπζζδ... Ώζηναπζαία ζπίεα αηιμζθαζνζηή... Κζ υθα, υθα ιε πδβαίκμοκ έηζζ ζημ δζάζηδια Ώπυ ακανίειδηεξ, πμθθαπθέξ, εθεφεενεξ, μθζζεδνέξ Αζαζηαονχζεζξ ζπεδίςκ. Κζ εηεί, ζημ ιεβάθμ ηαενέθηδ ηςκ θακηαζιάηςκ πμο ηοιαηίγεζ ηαζ ημονεθζάγεηαζ υθμ ημ πανεθευκ ιμο, απίγεζ ημ πανυκ ιμο Κζ είκαζ ήδδ ζηάπηδ ημ ιέθθμκ ιμο... Μάξηνπ ληε α-Καξλέηξν (κεηάθξαζε: Γηάλλεο νπιηψηεο)
[374]
Ο Φεξλάλην Πεζζόα (Fernando Pessoa, 18881935) ήηαλ ν ζεκαληηθφηεξνο πνηεηήο ηεο ζχγρξνλεο Πνξηνγαιίαο. Έγξαςε ζηα πνξηνγαιηθά, γαιιηθά θαη αγγιηθά.
Κνηκάκαη Κμζιάιαζ. Ώκ μκεζνεφμιαζ ζημ λφπκδια ηζ μκεζνεφηδηα δεκ λένς. Κμζιάιαζ. Ώκ ημζιάιαζ πςνίξ κα μκεζνεφμιαζ, λφπκζμξ, ‘ έκα πχνμ ακμζπηυ πμο δε βκςνίγς Γζ‘ αοηυ λφπκδζα; Γζα πμζμ θυβμ δεκ λένς. Καθφηενα μφηε κα ιδκ μκεζνεφεζαζ μφηε κα μκεζνεφεζαζ, Καθφηενα κα ιδκ λοπκάξ πμηέ. Φεξλάλην Πεζφα (κεηάθξαζε: Γηάλλεο νπιηψηεο)
Κνηηάδσ ηε ζθνηεηλή ιίκλε Κμζηάγς ηδ ζζςπδθή θίικδ πμο ημ κενυ ηδξ δ πκμή ημο αένα νοηζδχκεζ ιδ βκςνίγμκηαξ, ακ ηα επζκμχ υθα εβχ ή εάκ υθα ακίδεα είκαζ. Δ θίικδ ηίπμηα δε θέεζ. Σμ αενάηζ ζαθεφεζ ια δε ιε αββίγεζ, δεκ λένς ακ είιαζ εοηοπήξ μφηε ακ επζεοιχ κα είιαζ. Οζ νοηίδεξ ηνειμοθζάγμοκ, παιμβεθμφκ πάκς ζηα ημζιζζιέκα κενά. Γζαηί κα έπς θηζάλεζ απυ υκεζνα ηδ ιυκδ γςή πμο έπς.. Φεξλάλην Πεζζφα (κεηάθξαζε: Γηάλλεο νπιηψηεο)
[375]
Ο θχιαθαο ησλ θνπαδηψλ Βίι‘ έκαξ θφθαηαξ ημπαδζχκ. Σμ ημπάδζ είκ‘ μζ ζηέρεζξ ιμο ηζ μζ ζηέρεζξ ιμο είκ‘ υθεξ αζζεήζεζξ. ηέθημιαζ ιε ηα ιάηζα ηαζ η‘ αοηζά ηαζ ιε ηα πένζα ηαζ ηα πυδζα ηαζ ιε ηδ ιφηδ ηαζ ημ ζηυια. Να ζηέθηεζαζ έκα θμοθμφδζ ζδιαίκεζ κα ημ αθέπεζξ ηαζ κα ημ ιονίγεζξ. Να ηνςξ έκα θνμφημ ζδιαίκεζ κα βκςνίγεζξ ηδκ αίζεδζή ημο. Γζ αοηυ, ζακ ιζα ιένα υθμ γέζηδ κζχες εθζιιέκμξ πμο ηδκ απμθαιαάκς ηυζμ ηζ απθχκμιαζ πανάιενα ηαζ πάκς ζηα πμνηάνζα ηαζ ηθείκς ηα ιάηζα μθυγεζηα, κζχες ημ ημνιί ιμο μθάηενμ κα ‗πεζ ακαπμδμβονίζεζ ζηδκ πναβιαηζηυηδηα, λένς ηδκ αθήεεζα ηζ είι‘ εοηοπζζιέκμξ. Φεξλάλην Πεζζφα (κεηάθξαζε: Φ. ΐ. ΐξαθνληαεηδήο)
Οη ζενί είλαη επηπρείο Οζ εεμί είκαζ εοηοπείξ. Γμφκε ηδκ ήνειδ γςή ηςκ νζγχκ. Δ ιμίνα ηζξ επζεοιίεξ ημοξ δεκ ηζξ ηαηαπζέγεζ ή ηζξ ηαηαπζέγεζ, αθθά ηζξ ελαβμνάγεζ ιε ηδκ αεάκαηδ γςή. Οζ εεμί δεκ εθίαμκηαζ ελαζηίαξ ίζηζςκ ή άθθςκ υκηςκ. Καζ ηάηζ επζπθέμκ: δεκ οπάνπμοκ. Φεξλάλην Πεζζφα (κεηάθξαζε: Γηάλλεο νπιηψηεο)
[376]
O Ενδέ αξακάγθνπ (José de Sousa Saramago, 1922-2010), ήηαλ Πορηογάιος πνηεηήο, ζελαξηνγξάθνο ζπγγξαθέαο, θαη δεκνζηνγξάθνο, ηηκεκέλνο κε Βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας. Σα έξγα ηνπ, κεξηθά απφ ηα νπνία κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ αιιεγνξηθά, γεληθά παξνπζηάδνπλ αλαηξεπηηθέο φςεηο πάλσ ζηα ηζηνξηθά γεγνλφηα, δίλνληαο έκθαζε ζηνλ αλζξψπηλν παξάγνληα. Ο αξακάγθνπ θέξδηζε ην Βξαβείν Νφκπει Λνγνηερλίαο ην 1998.
Ύο ηδησηηθνπνηεζεί ην φλεηξν Aξ ζδζςηζημπμζδεμφκ ηα πάκηα, αξ ζδζςηζημπμζδεεί δ εάθαζζα ηαζ μ μονακυξ, αξ ζδζςηζημπμζδεεί ημ κενυ ηαζ μ αέναξ, αξ ζδζςηζημπμζδεεί δ Αζηαζμζφκδ ηαζ μ Νυιμξ, αξ ζδζςηζημπμζδεεί ηαζ ημ πεναζηζηυ ζφκκεθμ, αξ ζδζςηζημπμζδεεί ημ υκεζνμ, εζδζηά ζηδκ πενίπηςζδ πμο βίκεηαζ ηδκ διένα ηαζ ιε ηα ιάηζα ακμζπηά. Καζ ζακ ημνςκίδα υθςκ ηςκ ζδζςηζημπμζήζεςκ, ζδζςηζημπμζήζηε ηα Κνάηδ, παναδχζηε επζηέθμοξ ηδκ εηιεηάθθεοζδ οιχκ ηςκ ζδίςκ ζε εηαζνίεξ ημο ζδζςηζημφ ημιέα ιε δζεεκή δζαβςκζζιυ. Αζυηζ εηεί αηνζαχξ ανίζηεηαζ δ ζςηδνία ημο ηυζιμο… Καζ ιζα ηαζ ιπήηαηε ζημκ ηυπμ, ζδζςηζημπμζήζηε ζημ θζκάθε ηαζ ηδκ πμοηάκα ηδκ ιάκα πμο ζαξ βέκκδζε. Βνδέ αξακάγθνπ
[377]
05.29. Ρνπκαλία Σνπληόξ Αξγθέδη (Σudor Αrghezi, 1880-1967) είλαη ην θαιιηηερληθφ ςεπδψλπκν ηνπ Ροσκάλοσ πνηεηή θαη δεκνζηνγξάθνπ Ίνλ Σενληνξέζθνπ
Ο δείπλνο Λάζπδ ηαζ ηνφμ. Πνμπςνμφκ μζ ηαηάδζημζ ακά δφμ ιε αθοζίδεξ ζηα πυδζα, θεξ ηαζ αμοηάκε ζε έθδ απυ ζδνχηα. Έημζιδ δ ζμφπα. ημηάδζ, ανμπή. Με ιζα ημοηάθα ζακ ζημφπα ιμζνάγμοκ απυ δομ ιανιίηεξ ημ γμοιί. Φμκζάδεξ ιενζημί. Άθθμζ δζέπναλακ μνάιαηα ή ηθμπή. Σμ ίδζμ ηάκεζ ακ λαπθχζεζξ ημκ πθμφζζμ, ή ημ θηςπυκ ακ λεζδηχζεζξ. Μμζάγμοιε ιε ανζηυθαηεξ ςπνμφξ• ηα ιέθδ ημοξ ζηνααά, ημοηζμονειέκα• ζηα πζάηα ημοξ πμο απκίγμοκ αηιμφξ ηζηνζκςπμφξ, εα ‗θεβεξ ημοααθάκε ημ ίδζμ ημοξ ημ αίια. Σνπληφξ Ύξγθέδη Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Ώίθησξ Δβάλνβηηο
[378]
Ο Ίνλ Βηλέα (Ion Vinea, 1895-1964) ήηαλ Ροσκάλος πνηεηήο, πεδνγξάθνο θαη δεκνζηνγξάθνο. Τπήξμε απφ ηνπο εγέηεο ηνπ ξνπκαληθνχ κνληεξληζκνχ.
Ύπηφκαηε γξαθή Δ Emmy Henings έβναρε ηδκ «ηυνδ ημο ρανά ηδξ ΐαηααίαξ» εκ ηαζνχ πμθέιμο ιζα απθή είδδζδ απυ ημοξ θίθμοξ ιμο ζηδκ Βθαεηία, πνμκμθμβμφιεκδ ημ 915, εκ Γονίπδ, cabaret Voltaire. …ηδκ ΐαηααία ηα ζπίηζα ακαζηεκάγμοκ υπςξ ζ‘ ειάξ μζ ιφθμζ μ αβέναξ βθφθεζ ηα δμηάνζα ημοξ ηαζ μζ ημοαέκηεξ ζακ πμοθζά βονκμφκ λοπυθοηεξ. Δ ηυνδ ημο ρανά ηδξ ΐαηααίαξ ζηίγεζ ηζξ ιάθθζκεξ ηνζηοιίεξ ιε ηα πένζα ηδξ. ε παναθία εζπενζκή ηα ιζηνά αήιαηά ηδξ ζπένκμοκ θςθζέξ δίπςξ κυδια, ηαζ ζζκηεθέκζα ηαθέζιαηα θζηκίγμκηαζ ζημκ ίζηζμ. - Άβζε εζηαονςιέκε ζε πονπμθδιέκμ ζηαονυ, ζηείθε έκα ζήια ζημ ιμκαπζηυ πακί, εηεί ζημ αάεμξ: ζακ ιδηένα ηδξ ζηάπηδξ ιεξ απυ πένζα αθαηζζιέκα αξ πενάζεζ, βζαηί επί ημφημο ζηήεδηεξ εδχ. ΐναδζά ηδ αναδζά δζαθφεηαζ δ δέδζή ηδξ. Κυνδ ημο ρανά ηδξ ΐαηααίαξ, υρδ απυηνοθδ, ηχνα θακενςιέκδ, ηναβμφδζ ιοζηζηυ, λέπθεηδ πνμζεοπή ιέζα ζε μιίπθεξ, υκμια βναιιέκμ ιε άζηνα ζημοξ μνίγμκηεξ, εφιδζδ, πζηνά είκαζ ηα κενά ζμο. Ήνλ Ώηλέα
[379]
Ο Ηιαξίε Βνξόλθα (Ilarie Voronca, 1903-46) γελλήζεθε ζηε Βξάηια ηεο Ροσκαλίας. Ήηαλ πνηεηήο, πεδνγξάθνο θαη δνθηκηνγξάθνο. Απηνθηφλεζε ζην Παξίζη απφ εξσηηθή απνγνήηεπζε
Ο ρνξφο ησλ θνξαιιηψλ πάκς ζηα ιαημηζίκμνα νμοιπίκζα μ φπκμξ απθχκεζ ζα κα εηνήβκοηαζ ιειζάξ δ θθυβα ζημ βοαθί βαθάγζμ ράνζ έβηθεζζημ ζε οδνία πάκς ζηδκ αηηή, απυ ηδκ ζηζενή αθάζηδζδ ορχκεηαζ μ ποιυξ ημο αίιαημξ, ηςκ δαζχκ δ αλίκα, ζημοξ ηαηαννάηηεξ ημο μονάκζμο ηυλμο απυ ηα πανάεονα ηςκ εαθαζζχκ ηα εκηυζεζα ημο εδάθμοξ δείπκμοκ' ράνζα ιε ηα πηενφβζα ζημο ζημηαδζμφ ηδκ ηυρδ ζακ ημ ημοαάνζ ημ ζηυια ιέζς ηςκ ζκχκ ημο φδαημξ ηςκ ενπεηχκ θοηά ηαθακηεφμκηαζ ζηδκ ένδιμ ηςκ ηαζνχκ, ηάπμζεξ θμνέξ ακμίβεζ μ αζδιέκζμξ πμνυξ ηςκ ημναθθζχκ, ηαζ θναβημζηάθοθα ζηζξ άηνζεξ ιανβανζηάνζα, βθυιπμζ αζιάηζκμζ, ημ ηυλμ ηςκ ζηοθυρανςκ ζηανθαθχκεζ ζηα οδάηζκα αζμθμκηζέθα απ' ημ θεζκυπςνμ ηςκ ζημηαδζχκ μ πνοζυξ ηςκ ρανζχκ ζηα θφθθα ηζ αυζηνοπμζ, μζ ιέδμοζεξ πμο βένκμοκ ζακ ημο ηζαβζμφ πανημπεηζέηεξ ζηδ αεθμφδζκδ άηνδ ηςκ ρανζχκ ημνπίθεξ, έκα νεφια ςξ άνςια πηοπά ηζξ θάθαββεξ, ζηα θαζπςιέκα πείθδ ηςκ ζηνεζδζχκ μ αζπαζιυξ, οπάνλεζξ αοεζζιέκεξ ζηςκ οδάηςκ ηα ιαθθζά, ζθμοββάνζα πμο δαβηχκμοκ ηζξ ιεηαηζκμφιεκεξ ζηζέξ ηςκ αοεχκ, ζηναηζέξ μζ θάθαζκεξ ηαζ μζ ζενπακηίκεξ ηςκ θοηζχκ, πθδζζάγμοκ ράνζα θςζθμνίγμκηα ςξ θαιπενέξ αθίζεξ. Διαξίε Ώνξφλθα (απφδνζε: ΐεκήηξεο Καλειιφπνπινο)
[380]
Κνχληα απφ ρηφλη Υεζιχκα, αυναηε αδενθέ, υηακ ηα υνκζα ιανηονμφκ ζημκ ηοκδβυ ημκ δνυιμ βζ' αφνζμ ηζ άζπνα ιπμοηέηα ζηα ηθανζά ζοκάγμοκ δάηνο, ζηδ νυδα εα νζπηχ η' εβχ ζημ κζηδθυνμ άνια ζμο. ΐθέθανα, αθέθανα απυ ζηάπηδ ζηςκ παθαηζχκ ηζξ πμθοενυκεξ. Δ κφπηα ιάξ νακηίγεζ ηζξ πανεζέξ ιε ηα πμηήνζα ημο φπκμο ηαζ ημ πνςί δε ιαξ ακαβκςνίγμοκ μζ ηαενέθηεξ ιαξ. ηζνηά ημ αίια ιαξ ίδζα ιε πενζζηένζα ηαποδνυιμοξ. Μαξ ηφθζλακ απνυζιεκα ηάηαζπνμζ δνυιμζ. Κ' μζ αηαηίεξ ζε ιζα επίζηερδ — ακάικδζδ — ακαθένμοκ υηζ ηα ιφνα είκαζ ακεχκ θακηάζιαηα ηζ υηζ ιζα ιμοζζηή ζηδ κφπηα ιέζα παζακίγεζ. Φμθίιζα μζ ιένεξ, πεηαιέκα ζηςκ πυθεςκ ηζξ ιάκηνεξ• ηα ενβαθεία ιμοπθζάγμοκ ιεξ ζε θφθθα ιαγί ιε ηάεε θέλδ ιαξ. Διαξίε Ώνξφλθα (κεηάθξαζε: Κψζηαο Ύζεκαθφπνπινο)
[381]
Ο Μηράη Δκηλέζθνπ (Mihai Eminescu, 1850-89) ήηαλ Ροσκάλος δεκνζηνγξάθνο, ζπγγξαθέαο θαη ξνκαληηθφο πνηεηήο. Δίρε καθξνρξφληα εξσηηθή ζρέζε κε ηελ επίζεο Ρνπκάλα πνηήηξηα Βερόληθα Μίθιε. Θεσξείηαη ν εζληθφο πνηεηήο ηεο Ρνπκαλίαο.
νλέην Σδξ λαημοζιέκδξ ΐεκεηζάξ έζαδζεκ δ γςή, ηα μθυπανα ηναβμφδζα ηαζ ηςκ πμνχκ ηα θχηα, ζηζξ ιανιανέκζεξ ζηάθεξ ηαζ ζηζξ ζημέξ ζακ πνχηα βθζζηνά δ εθήκδ θέββμκηαξ ζημοξ ημίπμοξ ζζςπδθή. Καζ ζηα ηακάθζα, αβέναζημξ, ενδκεί μ Χηεακυξ, αζχκζα μθμιυκαπμξ ηαζ ι‘ ακεζζιέκδ κζυηδ, ζηδ κφιθδ θένκμκηαξ πκμή απ‘ ηδ γςή ηδκ πνχηδ ςξ δένκεζ ιε ημ ηφια ημοξ ανάπμοξ αθνζζηυξ. ημ Κάζηνμ ιέζα ζζςπή ημζιδηδνζμφ απθχεδ ηαζ ζφιαμθμ ηάπμζςκ παθζχκ ηαζνχκ ςξ απμιέκεζ μ Άβζμξ Μάνημξ πέκεζια ιεζάκοπηα ζδιαίκεζ. ακ ίαοθθαξ πζηνή θαθζά ααεζά δ θςκή ημο αβαίκεζ κα πεζ ιε ημκ ακηίθαθμ ηαζ ζημ νοειυ πμο ηθχεεζ: ‗‗Σμο ηάημο, δεκ λακαβονκμφκ, παζδί ιμο, μζ πεεαιέκμζ‘‘. Μηράη Ακηλέζθνπ: Μεηάθξαζε: Άιθεο Μπξζίλεο-Μάλζνο
[382]
Σ’ άζηξα ςειά Σ‘ άζηνα ρδθά πάκς απ‘ ηζξ εάθαζζεξ ηαίκ‘ ζημκ μνίγμκηα ιέπνζ πμο ζαήκμοκ. ήια ζακ δυεδηε ζαθεφμοκ η‘ άνιεκα ηαζ ηα ηαηάνηζα ημοξ υθα ηα πθμία. Κάζηνα πθςηά θεξ ηζ είκαζ υθα ημοξ, πάκς ζε απένακηεξ οβνέξ ενήιμοξ. Οζ πεθανβμί παίνκμοκ ηδ ζηνάηα ημοξ ιεξ απ‘ ηα ζφκκεθα ημο θεζκμπχνμο. ιήκδ πεημφκ, ηζ είκαζ ημ δζάαα ημοξ αζχκζμ πέναζια ηαζ ηίπμη‘ άθθμ… Σμο δάζμοξ θμφθμοδα μζ γςέξ ιαξ ιμζάγμοκε· ια ηαζ ηα κζάηα ιαξ ηαίκε ηαζ ζαήκμοκ. Κζ δ ηφπδ βνήβμνα ζηδκ πηήζδ δίκεηαζ, βζαηί δ αδνάκεζα εοεφξ ηδκ δζχπκεζ. Κνίια δε εα‘ ηακε κα παναιίγεηαζ δ ζηζβιή δ ζφκημιδ πμο ιαξ εδυεδ; …………………….. Μηράη Ακηλέζθνπ (κεηάθξ. : Ώίθησξ Δβαλνβηηο)
[383]
Ζ Βεξόληθα Μίθιε
(Veronica Micle, 1850-89) ήηαλ Ροσκάλα πνηήηξηα. Δίλαη γλσζηή ε καθξνρξφληα εξσηηθή ηεο ζρέζε κε ηνλ επίζεο Ρνπκάλν πνηεηή Μητάη Δκηλέζθοσ. Ζ Βεξφληθα απηνθηφλεζε δπν κήλεο κεηά ην ζάλαην ηνπ Δκηλέζθνπ.
Ύλ ηεο ηηηάο Ώκ ηδξ ζηζάξ ηθανί πηοπά ηδ ηγαιανία ηδ εαιπή, ικήιδ ηαθή είκαζ πμο αβαπά πάθζ ζημ ζπίηζ ιμο κα ιπεζ. ηδξ θίικδξ ημ θονυ κενυ αζηένζ' ακ ηνέιμοκε πμθθά, είκαζ ημκ πυκμ ημκ πζηνυ κα ιμο πναΰκμοκ απαθά. Κζ ακ απυ θνάπηδ ζοκκεθζά αβαίκ' δ ζεθήκδ ηαζ ημζηά, είκαζ δ εεία ζμο μιμνθζά πμο ιε αηθμοεεί πακημφ πζζηά. Ώεξφληθα Μίθιε (κεη.: Κ. Ύζεκαθφπνπινο
Γ ζθέςε κνπ Ώκ ιπμνμφζα εα έδεκα ηδ ζηέρδ ιμο ηαζ ζε αανζέξ αθοζίδεξ εα ηδκ άδναπκα Ίζςξ ηυηε, εέθμκηαξ ηαζ ιδ ηεθζηά εα δνειμφζε Βπεζδή, πςνίξ κα ιε εζδμπμζεί πάκηα εα λεζηναηίγεζ ηακ εα ράπκς πμφ εα ιπμνμφζε κα πάεζ εα ηδκ ανίζης κα ηνέπεζ πάθζ ζ' εζέκα Σζ κζχες θμζπυκ, δεκ λένς αθθά ακ είπα αοηή ηδ δφκαιδ, θηενά ζηδ ζηέρδ ιμο εα έααγα βζα κα ηδκ αμδεμφζα ζηδ θοβή ηδξ. Ώεξφληθα Μίθιε (κεη.: Δσάλλα Μνάηζνπ- ηξαηεγνπνχινπ)
[384]
Ο Λνύζηαλ Μπιάγθα (Lucian Blaga, 1895-1961) ήηαλ Ροσκάλος δηπισκάηεο, θηιφζνθνο, πνηεηήο, ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο, πεδνγξάθνο θαη κεηαθξαζηήο.
ηγή Συζδ δ ζζβή ηνζβφνς ιμο πμο ζακ κ‘ αημφς ημ θεββανυθςημ κα ιμο πηοπάεζ ζηα ηγάιζα. ημ ζηένκμ ιμο ζαθεφεζ ηάπμζα αθθυηνζα θςκή ηαζ ηναβμοδάεζ εκηυξ ιμο έκα ηναβμφδζ λέκμ. Λέκε υηζ μζ πνυβμκμζ πμο‘ πμοκ πεεάκεζ πνυςνα, ιε αίια αηυιδ κεανυ ζηζξ θθέαεξ, ιε πάεδ αηυιδ θθμβενά ζημ αίια, ιε ήθζμ αηυιδ γςκηακυ ζηα πάεδ, πζζςβονίγμοκ ηζ ένπμκηαζ κα γήζμοκ ιέζα ιαξ ηδ γςή πμο εκ γςή δεκ ηδκ έγδζακ. Συζδ δ ζζβή ηνζβφνς ιμο πμο ζακ κ‘ αημφς ημ θεββανυθςημ κα ιμο πηοπάεζ ζηα ηγάιζα. Πμζμξ, ς ροπή, πμζμξ λένεζ ζε ηζ ζηένκμ εα πεζξ ηζ εζφ ηάπμηε, φζηενα απυ αζχκεξ, επάκς ζε βθοηέξ πμνδέξ ζζβήξ, ζε άνπα απυ ζημηάδζ – ημκ πκζβιέκμ ζμο πυεμ ηδκ αηνςηδνζαζιέκδ πανά ηδξ γςήξ ζμο ; Πμζμξ λένεζ ; Πμζμξ λένεζ ; Λνχζηαλ Μπιάγθα (κεηάθξαζε (Ώίθησξ Δβάλνβηηο)
[385]
O εκπαζηηέλ Ράηρκαλ (Sébastien Reichmann) γελλήζεθε ην 1947 ζην Γαιάηζη. Δίλαη Ροσκάλος πνηεηήο.
Σν βάδηζκα ηεο ζαχξαο Καεχξ εημφημ ημ κημοθέηζ κμεεφεζ ημκ εβηέθαθμ ιμζναία απυ δζηζά ημο ακάβηδ κ‘ αβαπά βκχζζξ ς ακεθέδηδ ιμκή ζημ ηέκηνμ η‘ μονακμφ Ο υκμξ ζοκεπχνδζε ημοξ ηυκμοξ ιεξ απ‘ ηδ θάηκδ ακάαεζ δ θθυβα πμο έαβαθε ημ πανεθευκ πενίπαημ ηζ δ ιζηνή γαπανέκζα κημοθάπα υθμ ιζηναίκεζ Σδκ δζαπενκά ηδξ δοζηοπίαξ ημ δαηηοθίδζ δεκ πα‘ κα ημθοιπάξ ιέζα ζημ ιαφνμ ημο ηάημο: παναιέκεζξ θεοηυξ έπεζ άναβε ηαιία πνδζζιυηδηα ημφημ ημ πνχια ημ ηζηνζκςπυ ; ημ ιήκα ημο ιέθζημξ μζ πμθοέθαζμζ πθέμοκ ανβά ηαζ ηθαζζηά νχηα ηδ ζπέζδ ακάιεζα ζηα ζηαθμπάηζα μ ακζανυξ παηέναξ ημο Γημθέι αοηυξ πμο εζζέααθε ι‘ έκα πμηήνζ ηναζί ζημ πένζ αοηυξ πμο θάεμξ δυκηζ δζάθελε ζδμφ θμζπυκ μζ ηνμπζημί μζ ηνμπζημί μζ ηνμπζημί εκπάζηηαλ Ράηρκαλ (κεηάθξαζε: Ώίθησξ Δβάλνβηηο)
[386]
Απηζηξνθή ζηελ παιηά παηξίδα Σζξ Κονζαηέξ ι‘ ανέζεζ κα επζζηνέθς ζηδκ παθζά παηνίδα Μεηά απυ ζφκημιμ ηαλίδζ βναιιέκμ ιε ηνζλίιαηα δμκηζχκ απυ ηζιςθία ημκ ιαονμπίκαηα ηδξ βεκζηήξ παναθοζίαξ Οζ μζζμιάνηονεξ ηδξ κέαξ πχναξ παναιενίγμοκ θζβμοθάηζ Κάκμκηαξ ηυπμ κα πενάζμοκ μζ παθζέξ ςναίεξ ζηζέξ Σςκ ανπαηηζηχκ ηςκ ζημπαζηχκ ηςκ ααζακζζηχκ ιεθχκ ηςκ δζηχκ ιαξ θοθχκ Μ‘ ανέζεζ κα επζζηνέθς ζηδκ παθζά παηνίδα πμο μζ απμηαεεζηδηοΎεξ ζηζέξ ακαιεζβκφμκηαζ ιε ημ άνςια Σςκ κέςκ δοκαζηεζχκ ε έκηνμιδ θοβή πνμξ ημοξ ηέζζενζξ μνίγμκηεξ Σίπμηα δεκ έπεζ μνζζηζηά παεεί – θέεζ ηαζ λακαθέεζ μ ίδζμξ παηέναξ – Δ κέα πχνα ηζ δ παθζά είκαζ έκα ηαζ ημ αοηυ Κζ ειείξ εδχ ιπμνμφιε κ‘ αολήζμοιε ηδκ επζννμή ιαξ Καζ ηζξ ζηζέξ ιαξ κα ηζξ ακεαάζμοιε ζηα επμονάκζα Ο ίδζμξ ακχκοιμξ παηέναξ αβαπά ηζξ ηυνεξ ημο Καζ ζηέθκεζ ημοξ οζμφξ ημοξ εζξ άβνακ πθμφηςκ Πμο μζ άθθμζ, πάκηα μζ άθθμζ θδζιμκμφκ Γζα ιζα ζηζβιή κα θοθάηημοκ ε ιζα ζηζβιή είκαζ πζα Κονζαηή Κζ εβχ έπς επζζηνέρεζ ζηδκ παθζά παηνίδα πμο ηαθμθαβάδεξ βεφμκηαζ ιεηά πανάξ Σα ηυθθοαα ημο επζηδδείμο βεφιαημξ εκπάζηηαλ Ράηρκαλ (κεηάθξαζε: Ώίθησξ Δβάλνβηηο)
[387]
Ο Δνπγθέλ ηηζηνύ (Eugen Suciu) γελλήζεθε ην 1952. Δίλαη Ροσκάλος πνηεηήο
Ο Γάηνο Οζ ζπέζεζξ ιαξ άνζζηεξ ζηα βεκέεθζά ιμο ηζζβάνμ ζηα βεκέεθζά ημο ηζζβάνμ ιαφνμξ πμοθ πναζζκμιάηδξ ιμοζηάηζα μοζάνμο - δαπηοθυζηνζθηα ηα κφπζα ημο εκδθζηζχεδηακ ζηα ζηνςζίδζα ιμο ημκ θζθμφζα ζηα πθεονά υηακ ιεηαηυιζγε ηδκ ηανδζά ημο - απυ ηα‘ ανζζηενά ζηα δελζά ηαζ υηακ ιε έκα ζπονί ημο φπκμο ημο - ημοημφθςκε ηα θχηα ζηδκ ζηάζδ ηςκ ηναι - βζα κα ιδ ιε ηοθθχκμοκ πάνα πμθθά ηα ζοκαζζεήιαηα ηαηά ηεηναβςκζηυ εηαημζηυ ειέκα πάεζ δεκ ι᾽ εκδζαθένεζ άθθμ πμζυξ εθδφνε ημκ άκενςπμ ι᾽ εκδζαθένεζ - πμζυξ εθδφνε ημκ βάημ ηαζ βζαηί πςνμφκ ιέζα - ημο ηυζεξ ποναιίδεξ βζαηί "δ πνάζζκδ βάηα - δ θνέζηζα ζακ ηδκ πθυδ" ένπεηαζ αοηυκ κα νςηήζεζ βζα ημοξ Πένζεξ Ο Βοζηάεζμξ— έηζζ θέβεηαζ ιζζεί ηδκ Φνίκηα ηάεεηαζ ζοπκά ζ᾽ έκα ζηαικάηζ θοζάεζ ζε ηαιζά ηνμιπέηα ηαζ αβάγεζ έκακ ήπμ ιμκυημκμ ζακ ηγίαα ηαζ ζακ ιαθθί πνμαάημο πμο λέιεζκε ημ θεζκυπςνμ ζημκ ηάιπμ ζηα εάικα- ιαξ λεημοθαίκεζ υθμοξ υηακ ηαεανίγεζ ημ υνβακμ ημο ζημ επζζηυιζμ ακηί ζάθζμο λεπεηζμφκηαζ ηάηζ βναιιαηάηζα ιζηνά ζακ ρφθθμζ - ηαζ αηαηάθδπηα --έπαζλα ηα πάκηα ζ᾽ έκα πανηί έθεβε δεκ λακαβνάθς ιε θέλεζξ εα βνάθς ιυκμ ιε αοηυ ημ αθθάαδημ πμθφ πζμ αζθαθέξ έηζζ πεηζέιαζ απ᾽ ημοξ εάικμοξ [388]
ηαζ ζθίββς ημ αιαλάηζ απ᾽ ημκ θαζιυ κα‘ καζ πμθφ πζμ αζθαθέξ έηζζ ηαζ πάθζ αβάγεζ εηείκμ ημ αμοδηυ ηαζ ιαξ λεημοθαίκεζ υθμοξ πμφ ηαζ πμφ πέθηεζ ζε ιεθαβπμθία - ζε ζηέρεζξ ηα ιάηζα ημο βίκμκηαζ πναζζκμβάθαγα ημ ανπαίμ ιμοζηάηζ ζζζχκεζ πίζς απ‘ ηα αοηζά ημο ηνέιμκηαζ - ηζαιπζά ηθερφδνεξ «λένεζξ, εβχ δεκ βκχνζζα εκδθζηίςζδ ιυκμ εθδαεία ηαζ βεναηεζά ημ αθθάαδημ είκαζ ιία πενζπέηεζα δεκ αλίγεζ κα ηάκεζξ πνμθδηείεξ» εκ μθίβμζξ - οπήνλε έκαξ ακαηνζαήξ εευξ ηαεςζπνέπεζ Αεκ πηοπάεζ ημ ημοδμφκζ δεκ εζδμπμζεί ακμίβεζ ηδκ πυνηα ιε ημ ηεθάθζ θέεζ πςξ είκαζ μνευδμλμξ ακάαεζ πέκηε ηενζά βζα ημοξ γςκηακμφξ νμαμθάεζ ζημ πάηςια ενμκζάγεηαζ ζημ βναθείμ- ηαζ ιμο ακαηνίκεζ έκακ ζηίπμ ιεηά απυ θίβμ ημοναζιέκμξ - ζημοπίγεζ ημ ιέηςπυ ημο ζδηχκεηαζ ηαζ πηοπάεζ ηδκ βνμεζά ημο ζημ ηναπέγζ. ιμο αάγεζ ηδκ θάιπα ζηα ιάηζα - κα δεζ ακ άημοζα ημ πμίδια ιμο ιε ηα δυκηζα --έθα, θέεζ (ηαζ ιμο ηθείκεζ ημ ιάηζ) ηάκμοιε δζάθεζιια πάνε ηδκ βοκαίηα ζμο — αβαίκμοιε αάγμοιε ηα ηαθά ιαξ ειείξ - βζα ηδκ πυθδ ζηέημοιε ιανιανςιέκμζ ζακ ηάηζ αηαηίεξ παιέκμζ ζηδκ είζμδμ ζήιενα δεκ αβαίκμοιε ηεθζηά - ηαευιαζηε ζπίηζ ηαζ ανμκηάεζ ηδκ πυνηα ιε ημ ηεθάθζ πμο αημφβεηαζ ιέπνζ έεε - ηδκ Ώθελάκδνεζα απυ ημκ βάημ ιμο άνπζζε κα ζηάγεζ κενυ ιε ιία ηαζ ιυκμ ζηαβυκα ημο εειεθζχκεζξ ιζακ ένδιμ έηζζ — ζακ ηάπμζμ ιοζηζηυ ακάιεζα ζηα αθέθανα Ανπγθέλ ηηζηνχ Μεηάθξαζε: ηαχξνο ΐειεγηψξγεο
[389]
Ο Πάνπι Σζειάλ (Paul Celan, 1920-70), ήηαλ Ρνπκάλνο εβξατθήο θαηαγσγήο. Πνιχγισζζνο εξγάζηεθε σο κεηαθξαζηήο θαη έγξαςε πνηήκαηα ζηε γεξκαληθή (θαη ζηελ ξνπκαληθή) γιψζζα. Απηνθηφλεζε ην 1970.
Μεγαιψλεηο ζαλ φινπο ηνπο ιεζκνλεκέλνπο ……………………………………………… ζηέρμο υηζ ήιμοκ, αοηυ πμο είιαζ: έκαξ ιάζημναξ ηςκ θοθαηχκ ηαζ ηςκ πφνβςκ ιζα ακάζα ζηζξ ηαλίδεξ, έκαξ πυηδξ ηδξ εάθαζζαξ, ιζα θέλδ πμο ζζβμηαίβεζαζ κα ζοκακηήζεζξ. Πάνπι Σζειάλ
ΐψδεθα ρξφληα Δ βναιιή πμο έιεζκε Ώθδεζκή, πμο έβζκε Ώθδεζκή:… ημ δζηυ ζμο πίηζ ζημ Πανίζζ ΐςιυξ ηςκ πενζχκ ζμο. Σνεζξ θμνέξ πέναζε δ ακάζα Σνεζξ θμνέξ πέναζε δ θάιρδ. ……………………………………………………. Κάηζ αμοααίκεηαζ, ηάηζ ημοθαίκεηαζ Πίζς απ‘ ηα ιάηζα. ΐθέπς ημ θανιάηζ κα ακείγεζ ε ηάεε θέλδ ηαζ ιμνθή Πήβαζκε. Έθα. Ο ένςηαξ ζαήκεζ ημ υκμιά ημο: ζμο Ώθζενχκεηαζ. Πάνπι Σζειάλ
[390]
Καη ηα σξαία Καζ ηα ςναία πμο ηνάαδλεξ , ηαζ ηα ιαθθζά πμο ηνααάξ : πμζυ πηέκζ εα ηα ηαθμπηεκίζεζ πάθζ , ηα ςναία ιαθθζά ; Πμζυ πηέκζ ζε ηίκμξ ημ πένζ ; Καζ μζ πέηνεξ πμο ζχνζαζεξ , αοηέξ πμο ζςνζάγεζξ : ηζξ ζηζέξ πμφ εα νίλμοκ , ηαζ πυζμ ιαηνζά ; Κζ μ αέναξ πμο απυ πάκς πενκά , ηζ μ αέναξ : εα ανπάλεζ ιζα πέηνα απ ΄ αοηέξ , κα ηδκ απμδχζεζ ζε ζέκα ; Πάνπι Σζειάλ (κεηάθξαζε Γηψξγνο Καξηάθεο
Μαχξν γάια Μαφνμ βάθα ηδξ αοβήξ ζε πίκμοιε η' απυβεοια ζε πίκμοιε ιεζδιένζ ηαζ πνςί ζε πίκμοιε ηδ κφπηα πίκμοιε ηαζ πίκμοιε Πάνπι Σζειάλ
[391]
05.30. Ρωζία Ζ Μπέιια (Ηζαβέιια) Αρκαληνύιηλα (1937-2010) ήηαλ γλσζηή Ρωζίδα πνηήηξηα, δηεγεκαηνγξάθνο. Ήηαλ κέινο ηνπ Ρσζηθνχ Νένπ Κχκαηνο ησλ ινγνηερλψλ.
Γ μέλε γξαθνκεραλή Δ βναθμιδπακή ιμο, δεκ είκαζ δζηή ιμο. Μμο ηδ πάνζζε έκαξ ζοκάδεθθυξ, μ μπμίμξ δε ηδ πνεζαγυηακ, εκχ εβχ ηδ πνεζαγυιμοκ πμθφ, ια ηδ θοπυιμοκ βζαηί μ άκενςπμξ αθμφ ηδκ ηαηαδίηαζε ζηζξ ζοκήεεζέξ ημο, ηζ, αθμφ ηδξ έδςζε γςή ηζ έπαρε κα είκαζ πνάβια, εηείκδ οπέθενε πμο ηδκ έηακε δχνμ. Νμζηαθβμφζε ηαζ ελεβείνμκηακ ημ εενζυ, αιάεδημ ηαεχξ ήηακ ζηδ ζοκήεεζα ηδξ αθήξ, ηζ απέννζπηε ςξ πενζηηή ζοθθααή Σδ ιεβαθμννήιμκα ηαηάθδλδ ιμο. Ξεκυθενηδ απυ άθθδ ιμίνα, άθθαγε ημ βναθζηυ ιμο παναηηήνα, αάναζκε ια ηζ απθμπμζμφζε ηδκ άιαεδ ροπή ιμο. Τπέιεκα ηδκ αοεαζνεζία ηδξ αβαεήξ ιμίναξ ηζ έηακα υ,ηζ πνυζηαγε ήεεθα πάκηα ηα θυβζα ιμο απθά κα είκαζ, πζμ απθά απ‘ υζμ λένς κα ιζθχ. Μέπνζ κα κζχζεζξ ιέζα ζμο ηδξ ηεθζηήξ απθυηδηαξ ηδκ πθδνυηδηα ηα θυβζα ζμο εα είκαζ ηεκά, βζαηί ηυηε κα ιζθάξ ηαζ κα ζοκεέηεζξ; Πμζα θέλδ κα πνμηζιήζς απυ ηα θυβζα, ημο πενζηημφ αιανηςθμφ ημοξ Αε λένς, ια απ‘ υθα υζα οπάνπμοκ αημφς ηδκ επζιμκή ηαζ ηδκ πανυηνοκζδ. Μεηάθξαζε: ΐεκήηξεο Ώ. Σξηαληαθπιιίδεο
[392]
Ο Δληνπάξλη Αζάληνθ (Эдуа́рд Арка́дьевич Аса́дов, 1923-2004), ήηαλ αξκεληθήο θαηαγσγήο Ρψζνο πνηεηήο
Πνιινί απηνί Πμθθμί αοημί ιε ημοξ μπμίμοξ εα ‗εεθεξ κα ημζιδεείξ, Καζ ηυζμζ θίβμζ αοημί ιε ημοξ μπμίμο εα ‗εεθεξ κα λοπκάξ… Καζ ημ πνςί απμπςνίγμκηαξ κα παιμβεθάξ, Καζ κα ημοκάξ ημ πένζ ζμο ηαζ λακά κα παιμβεθάξ, Κζ υθδ ιένα ημ ηδθέθςκμ κα πνμζηοκάξ. Πμθθμί αοημί ιε ημοξ μπμίμοξ εα ιπμνμφζεξ απθά κα γεζξ, Καθέ κα πίκεζξ, κα ιζθάξ ηαζ θμβμιαπείξ… Σδξ δζαημπέξ ζμο ιαγί κα πενκάξ. Καζ υπςξ έπεζ ηαεζενςεεί ζηδ πανά, ζηδ δοζηοπία Να είζαζ δίπθα, αθθά κα ιδκ αβαπάξ… Λίβμζ ιε ημοξ μπμίμοξ εέθεζξ ηςκ μκείνςκ ηδκ δζοπία! Σα ζφκκεθα πςξ ιαγεφμκηαζ ζιάνζ ιαγί κα ημζηάξ, Λυβζα αβάπδξ κα βνάθεζξ ζημ πνχημ πζυκζ, Μυκμ αοηυκ ημκ άκενςπμ ιπμνείξ κα ζηεθηείξ… Καζ εοηοπία ιεβαθφηενδ κα ιδκ επζεοιείξ, Καζ ηυζμζ θίβμζ ιε ημοξ μπμίμοξ εα ιπμνείξ κα ζζςπάξ, Μ‘ αοηυκ πμο πένζ-πένζ πέναζεξ ηδξ γςήξ ημ ζπμθείμ, ‘ αοηυκ πμο δεκ θοπάζαζ ηα πνυκζα ζμο κα πανίγεζξ, Γζα ημκ μπμίμκ εα ιπμνμφζεξ ςξ ανααείμ, Οπμζμδήπμηε πυκμ, αηυιδ ηαζ εηηέθεζδ κα ακηζηνίγεζξ… Έηζζ ηαζ ζοκεπίγμκηαζ αοηέξ μζ ζζημνίεξ θμβήξ θμβήξ, Βφημθα ακηαιχκεζαζ, ηυηε ηαζ πςνίγεζξ δίπςξ κα πμκάξ… θα βζαηί, πμθθμί αοημί ιε ημοξ μπμίμοξ εα ‗εεθεξ κα ημζιδεείξ. θα βζαηί, θίβμζ αοημί ιε ημοξ μπμίμοξ εα ‗εεθεξ κα λοπκά. Αληνπάξλη Ύζάηνθ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ετιεκεδίδεο)
[393]
Ζ Άλλα Αρκάηνβα (Anna Akhmatova, 1889-1966), ςεπδψλπκν ηεο Άλλαο Γθφξελθν ήηαλ απφ ηηο πην δεκνθηιείο ζνβηεηηθέο πνηήηξηεο. Σν 1910 παληξεχηεθε ηνλ πνηεηή Νηθοιάη Γθοσκηιηόθ, ν νπνίνο εθηειέζηεθε γηα αληηζνβηεηηθή δξάζε ην 1921. Ο ηξίηνο ηεο ζχδπγνο πέζαλε εμφξηζηνο ζε γθνπιάγθ θαη ν γηνο ηεο πέξαζε δέθα ρξφληα ζε ζηξαηφπεδν ηεο ηβεξίαο
Γ Μνχζα Σμκ ενπμιυ ζμο ιεξ ζηδ κφπηα ηανηενχ ζε ιζα ηθςζηή εαννχ ηνέιεηαζ δ γςή ιμο κζυηδ, εθεοεενία, δυλα, αξ πάκε ζημ ηαθυ. Ώβαπδιέκδ εζφ, πθδζίαζε, έθα ιε ηδ θθμβένα κα ηδκ, πμο πέηαλε ημ πέπθμ ηδξ. ηα ιάηζα ιε ημζηά πνμζεπηζηά: Ρςηχ: «Σμο Αάκηδ ηζξ ζεθίδεξ οπαβυνερεξ εζφ; ημοξ ζηίπμοξ βζα ηδκ ηυθαζδ;» Καζ απακηά. Ββχ. Άλλα Ύρκάηνβα κεηάθξαζε: Άξεο Ύιεμάλδξνπ
Ύληί εηζαγσγήο (απφ ην πνίεκα Ρέθβηεκ) ηα θνβεξά ρξφληα ηνπ ηξφκνπ ηνπ Γηέδνθ, δέθα εθηά κήλεο πέξαζα ζηηο νπξέο ησλ θπιαθψλ ηνπ Λέληλγθξαλη. Μηα κέξα, θάπνηνο κε ‘αλαγλψξηζε’. Μηα γπλαίθα κε κειαληαζκέλα ρείιε πνπ έζηεθε πίζσ κνπ, ε νπνία πνηέ δελ είρε αθνχζεη ην φλνκά κνπ, μχπλεζε απφ ην ιήζαξγν, ηππηθφο γηα φινπο εκάο εθεί, θαη κε ξψηεζε ςηζπξίδνληαο ζην απηί κνπ (θαζέλαο κηινχζε ςηζπξηζηά εθεί) : «Κη εζείο κπνξείηε λα πεξηγξάςεηε απηφ;» Κη εγψ απάληεζα: «Ναη, κπνξψ». Κη έπεηηα θάηη πνπ ζχκηδε ρακφγειν γιίζηξεζε πάλσ ζ’ απηφ πνπ θάπνηε ήηαλ ην πξφζσπφ ηεο. Άλλα Ύρκάηνβα
[394]
Πξέπεη λα ‘λαη αζπλήζηζην Πνέπεζ κα ‘καζ αζοκήεζζημ... Καευθμο δε ιε ζοβηζκεί μ ζηυιθμξ ηδξ ςδήξ Καζ δε ιε βμδηεφεζ δ έλανζδ ηδξ εθεβείαξ. Καηά ηδ βκχιδ ιμο ημ πακ ζημοξ ζηίπμοξ πνέπεζ κα ‘καζ αζοκήεζζημ, ακ ανιμκία ηδξ ηαημθςκίαξ. Θα εηπθαβείηε ζα‘ βκςνίζεηε ιεξ απυ πμζα ζημοπίδζα Οζ ζηίπμζ ιεβαθχκμοκ δίπςξ ζοζημθή. πςξ ναδίηζ ηίηνζκμ ηάη‘ απ‘ ημ θνάπηδ, ακ ημθθζηζίδα ζηνμββοθή πμο εκμπθεί. Κναοβή μνβήξ ηαζ δοκαηή μζιή ηδξ πίζζαξ, Μμφπθα είηε λενυθοθθμ πμο πέθηεζ πάιμο... Καζ κα μ ζηίπμξ ακηδπεί ηαζ ζθνζβδθυξ, ηαζ ζημνβζηυξ, Γζα εοπανίζηδζδ δζηζά ζαξ ηαζ δζηζά ιμο. Άλλα Αρκάηνβα
(Μεηάθξαζε: Γηώξγνο Σζαθληάο)
Σν ηξαγνχδη ηεο ηειεπηαίαο ζπλάληεζεο ημ ζηήεμξ έκα ζθίλζιμ ημ αήια πάκς, πάς αζαζηζηή απυ ηδκ αβςκία, ηδκ θαπηάνα, θυνεζα ημ βάκηζ ημ ανζζηενυ, ζημ πένζ ημ δελί. Συζα ζηαθζά κ‘ ακέας, αδφκαημκ. Μα, είκαζ ηνία, πνοζή ιμο. Ήπμξ βθοηυξ ζαθεφεζ ιεξ ζηα δέκηνα ηαζ ημ θεζκυπςνμ ιμο θέεζ ―Πέεακε ιαγί ιμο‖. Δ ηφπδ ιμο πακημηζκά αζηαεήξ άπανδ, ζακ εζέκα. Βίιαζ απεθπζζιέκδ. Λφζδ ηαιζά δεκ αθέπς, ς! αηνζαέ. Πεεαίκς εβηαηαθεζιιέκδ. Σμ αθέιια ζηνέθς, κα ημ ζπίηζ ιαξ ηζ δ ηάιανα ηεπνζιπανέκζα ηαίκε ηα ηενζά ηδξ ηεθεοηαίαξ ιαξ ζοκάκηδζδξ ημ ζιίλζιμ ηαζ δ θςκή ζμο ιεξ ζη‘ αοηζά ιμο αηυια ηναβμοδά. Άλλα Ύρκάηνβα (Μεηάθξαζε : Άξεο Ύιεμάλδξνπ)
[395]
Σεηξάζηηρν ημονζάγεζ ημ πνοζυ ηαζ ημ αηζάθζ παίνκεζ ζήρδ, δ πέηνα ενοιιαηίγεηαζ, μ εάκαημξ πακημφ. Πάκς ζηδ βδ πζμ ζηαεενή δ εθίρδ ηαζ πζμ ιαηνυαζμξ μ θυβμξ ημο ζμθμφ. Ύλλα Ύρκάηνβα
Ώφξεηα Αιεγεία Σνεζξ επμπέξ έπμοκ μζ ακαικήζεζξ. Δ πνχηδ – ζακ ηδ πηεζζκή διένα. Κάης απ‘ ημ ευθμ ηδξ πεηάεζ δ ροπή Καζ ζηδ ζηζά ηδξ εοηοπεί ημ ζχια. Τπάνπεζ βέθζμ, δάηνοα ηοθάκε Καζ ημ ιεθάκζ πάκς ζημ ηναπέγζ. Καζ ημ θζθί ζακ ζηδκ ηανδζά ζθναβίδα – ιμκαδζηυ, αλέπαζημ, ζηενκυ. Μα δεκ ηναηά πμθφ αοηή δ επμπή. Ώκηί βζα ευθμ – έκα άδεζμ ζπίηζ ε ηάπμζα απμιαηνοζιέκδ επανπία, υπμο ημ ηαθμηαίνζ είκαζ ηαοηυ, ηαζ ημ πεζιχκα ηζμοπηενυ ημ ηνφμ, πακημφ – ανάπκεξ, ζηζξ βςκζέξ – μζ ζηυκεξ, ηα βνάιιαηα ενςηζηά ζαπίγμοκ, ηνοθά αθθάγμοκ εέζδ ηα πμνηνέηα, μ ηυζιμξ ένπεηαζ ζακ ζηδ ηδδεία ηαζ φζηενα ηα πένζα ζαπμοκίγεζ ζημοπίγμκηαξ απυ ηα ημοναζιέκα ιάηζα ηα δάηνοα, αανζακαζηεκάγεζ... ………………………………….. Άλλα Ύρκάηνβα
[396]
Πξέπεη λα ’λαη αζπλήζηζην... Καευθμο δε ιε ζοβηζκεί μ ζηυιθμξ ηδξ ςδήξ Καζ δε ιε βμδηεφεζ δ έλανζδ ηδξ εθεβείαξ. Καηά ηδ βκχιδ ιμο ημ πακ ζημοξ ζηίπμοξ πνέπεζ κα ‘καζ αζοκήεζζημ, ακ ανιμκία ηδξ ηαημθςκίαξ. Θα εηπθαβείηε ζα‘ βκςνίζεηε ιεξ απυ πμζα ζημοπίδζα Οζ ζηίπμζ ιεβαθχκμοκ δίπςξ ζοζημθή. πςξ ναδίηζ ηίηνζκμ ηάη‘ απ‘ ημ θνάπηδ, ακ ημθθζηζίδα ζηνμββοθή πμο εκμπθεί. Κναοβή μνβήξ ηαζ δοκαηή μζιή ηδξ πίζζαξ, Μμφπθα είηε λενυθοθθμ πμο πέθηεζ πάιμο... Καζ κα μ ζηίπμξ ακηδπεί ηαζ ζθνζβδθυξ, ηαζ ζημνβζηυξ, Γζα εοπανίζηδζδ δζηζά ζαξ ηαζ δζηζά ιμο. Άλλα Ύρκάηνβα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο νιετκεδίδεο)
Γηαηί... Γζαηί ζηδ θάζπδ ημ ρςιί ιμο πεηάλαηε Καζ δδθδηδνζάζαηε ημ κενυ Γζαηί ηδκ ιζζμπεεαιέκδ Λεοηενζά Σδκ νίλαηε ζημ ιπμοκηνμφιζ ανμιενυ. Αζυηζ δεκ έδεζλα πανά, ηακ ημοξ θίθμοξ ιμο εηηεθέζαηε, Αζυηζ ηζξ ζδέεξ ζαξ δέπηδηα πθζανά, Σζξ μπμίεξ εζείξ ιεβαθμθοήξ απμηαθέζαηε. Πάκημηε, πςνίξ ζηνίςια ηαζ δήιζμ Ο πμζδηήξ πάκς ζηδ βδ δε γεζ Καζ αοηυ ημ επζγήιζμ εζδφθθζμ ημ ζφιπακ εα ζοκεπζζηεί. ……………………. Άλλα Ύρκάηνβα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο νιετκεδίδεο)
[397]
Ο Βιαληίκηξ Βηζόηζθη (Владимир Высоцкий, 1938–1980) ήηαλ Ρώζος εζνπνηφο ηνπ θηλεκαηνγξάθνπ, πνηεηήο, θαη κνπζηθφο. Ύπηά πνπ δε κ’ αξέζνπλ Αεκ απμδέπμιαζ ημ δυβια ημο ιμζναίμο ηέθμοξ, Ώπ‘ ημκ ηνμπυ ηδξ ιμίναξ ιμο ιπμνχ κα λεπδδήζς. Αεκ αβαπχ ηδκ ηάεε επμπή ημο έημοξ Βάκ δεκ έπς δζάεεζδ κα ζζβμηναβμοδήζς. Ώκηζπαεχ ημο ηοκζζιμφ ηδκ ροπναζιία Κζ υηακ εκεμοζζάγμκηαζ πνμζπμζδηά. Μ‘ εκμπθεί δ πενζένβεζα ημο λέκμο ηακ πίζς απ‘ ηδκ πθάηδ ιμο ηνοθμημζηά. Αε ιμο ανέζεζ, υηακ ημιιαηζάγμοκ ημ αηέναζμ Δ ηδκ ημοαέκηα ιμο δζαηυπημοκ λαθκζηά. Μζζχ υπμηε φπμοθα ζηδκ πθάηδ ιε πηοπμφκε Καζ ημοξ ανςιυροπμοξ υηακ θμνμφκ ηα παζηνζηά. ζπαίκμιαζ ημοξ ζπενιμθυβμοξ ιε ιμνθή ενιδκεοηχκ Καζ η‘ αβαεά ηδξ ρεφηζηήξ θζθίαξ, Φμαάιαζ ηα ζηοθζά ηα ιμοθςπηά Κζ υηακ ιε ηνχκε ηα ζημοθήηζα ηδξ αιθζαμθίαξ. Αε ζοιπαεχ ηδ αεααζυηδηα πμνηάηδ, Μπμνεί κα βίκς έλς θνεκχκ. Αε ιμο ανέζεζ δ ηζιή υηακ λεπκζέηαζ Κζ υηακ δμλμθμβμφκ ημκ γςκηακυ. Αεκ αβαπχ ηζξ αίεμοζεξ ηαζ ηζξ μευκεξ πμο ηδ εεία έιπκεοζδ αθθάγμοκ ιε δναπιέξ, Ώκ ηαζ ζηδ βδ ιαξ εα πνμηφρμοκ αθθαβέξ ιεβάθεξ Ββχ, υθα αοηά, δεκ πνυηεζηαζ κα ηα δεπηχ. Ώιαληίκηξ Ώηζφηζθη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο νιετκεδίδεο)
[398]
Ο Αληξέη Βνδλεηζέλζθη (Andrei Voznesenski, 1933-2010), ήηαλ ζεκαληηθφο Ρψζνο πνηεηήο. Δπί νβηεηηθήο Έλσζεο δηαθξίζεθε γηα ηελ ηφικε θαη ηελ θηιειεχζεξε γιψζζα ηνπ.
ΐφμα ζνη ν Θεφο πνπ είκαζηε ζλεηνί ΐθέπεζξ πςξ αζοβηνάηδηα ημ ηαηαζηνεπηζηυ ηαηυ θμοκηχκεζ. Αυλα ζμζ μ Θευξ πμο είιαζηε εκδημί ηαζ δε εα δμφιε ημ ηαηυ δαζιυκζμ. ΐθέπεζξ πυζμ νμιακηζηά ηαζ άημθια πμο είκαζ, ηςκ ηοακχκ ηα ημπάδζα ηα ιζηνά. Αυλα ζμζ μ εευξ πμο είιαζηε εκδημί δε εα πνμθάαμοιε κα ηαηαζηνέρμοιε ηδ βδ. Ύληξέη Ώνδλεηζέλζθη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
Πίζηε ηακ οπένηαημξ θαυξ αθθάγεζ δυβια ηαζ ενδζηεία, είκαζ μδοκδνή δ ιμίνα ηςκ ιμκήνςκ, π‘ αημθμοεμφκ δζηζά ημοξ πίζηδ ιε αλία. Μέζα ζε ρεφηζηα παιυβεθα, ζονιμφξ πμο άθθαλακ υθα, αθάκεαζημξ ηαζ ίζζμξ μ δζηυξ ιμο δνυιμξ ζακ δ ηάκδ απυ ηα πονμαυθα. Ύληξέη Ώνδλεζέλζθη
[399]
Ύρίιιεηα θαξδηά Να ιαξ κζηήζμοκε - αδφκαημ. Ν' ακηέλμοιε - αδφκαημ αηυιδ πζμ πμθφ. Ύληξέη Ώνδλεζέλζθη
Αλελήληα ηνηο εθαηφλ Σμ ζχια ημ ακενχπζκμ απμηεθείηαζ εκεκήκηα ημζξ εηαηυκ απυ κενυ, υπςξ, μ Παβηακίκζ απμηεθείηαζ, εκεκήκηα ημζξ εηαηυκ απυ ένςηα θθμβενυ! Καζ ακ αηυια — ηαη‘ ελαίνεζζκ – ζαξ αάκαοζα πμδμπαηά μ υπθμξ, ιειζάξ, ζημκ ακενχπζκμ πνμμνζζιυ εκεκήκηα ημζξ εηαηυκ, θζθακενςπίαξ. Βκεκήκηα ημζξ εηαηυκ, ιμοζζηήξ ηαζ ακ αηυια είκαζ αοηή ηαηή, έηζζ ηαζ ζημ ημνιί ιμο, πανά ηα άπνδζηα, εκεκήκηα ημζξ εηαηυκ είκαζ ζημνβή. Ύληξέη Ώνδλεζέλζθη
Σεηξάζηηρν Μπμνεί ηαζ κα ιδκ είζαζ πμζδηήξ, αθθά ιδ δείπκεζξ ακμπή οπκςιέκδ, υηακ ηθαίεζ δ ιζηνή αηηίκα ημο θςηυξ απ' ηδκ πυνηα ιαβηςιέκδ. Ύληξέη Ώνδλεζέλζθη
[400]
Ο εξγθέη Γεζέληλ (1895-1925) ήηαλ Ρψζνο ιπξηθφο πνηεηήο. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία 30 εηψλ. Ήηαλ ζχδπγνο ηεο δηάζεκεο ρνξεχηξηαο Ηζηδψξαο Νηάλθαλ
Σψξα θη εκείο γηα θεη ηξαβάκε Σχνα ηζ ειείξ βζα ηεζ ηνααάιε θίβμζ-θίβμζ ζηδ πχνα αοηή πμο ααζζθεφεζ δ εοθμβία ηζ δ ζζςπή. Ίζςξ ηζ εβχ ηα οπάνπμκηά ιμο ηα θεανιέκα εα πνέπεζ ζφκημια κα ηα ιαγεφς βζα ηα ηεζ. Αάζδ ιμο εζείξ αβαπδιέκα, απυ ζδιφδεξ! Άιιμζ ηδξ ζηέπαξ άιεηνμζ. Καζ βδ ιμο εζφ! Μπνμζηά ζ‘ αοηυ ημ ιέβα πθμφημ πμο ιμο θεφβεζ δε ανίζηεζ ηνυπμ δ εθίρδ κα ηνοθηεί. ……………………………………… Βίιαζ εοηοπήξ πμο θίθδζα πμθθέξ βοκαίηεξ πμο ιάδδζα άκεδ, πμο ηοθίζηδηα ηδ πθυδ ηδκ απαθή‘ ηα γχα ζακ ηα ιζηνυηενά ιμο αδένθζα πμηέ ιμο δεκ ηα πηφπδζα ζηδκ ηεθαθή. Σμ λένς πςξ ζηδ πχνα αοηή δεκ εα οπάνπμοκ μζ ηάιπμζ αοημί πμο ζημ ζημηάδζ θάιπμοκε πνοζμί‘ βζ‘ αοηυ ηαζ ηυζμκ αηνζαμί ιμο είκαζ μζ άκενςπμζ πμο γμοκ ιαγί ιμο πάκς δς ζ‘ αοηή ηδ βδ εξγθέη Γηεζέληλ Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά Γηάλλεο Ρίηζνο απφ κεηάθξαζε ηεο Καηίλαο Βνξκπαιά
[401]
Ύληίν σξαίεο πεξηπιαλήζεηο κνπ Αε θοπμφιαζ, δεκ ηθαίς, δε θςκάγς, θα εα πενάζμοκ, ζακ απ' ηζξ ιδθζέξ άζπνδ ηαπκζά. Μεξ ζημ πνοζάθζ ηδξ θεμνάξ υθμ αμοθζάγς, Αε εα 'ιαζ κέμξ πζα πμηέ λακά. Ώθθζχηζηα πζα εα πηοπάξ, ηανδζά ιμο, ηχνα, Πμο ημ ηφια ζε αββίγεζ ηδξ ηνφαξ παβςκζάξ, Κζ δ ζηνςιέκδ ιε ηδξ θεφηαξ ημ ααιαάηζ πχνα Αε εα ζε πνμηαθεί λοπυθοημξ κα ηνζβονκάξ. Ώθήηζηδ δζάεεζδ, υθμ ηαζ πζμ αναζά Σανάγεζξ βζα θίβμ ζηα πείθδ ηδ θςηζά. Χ, βζα πάκηα παιέκδ ιμο θνεζηάδα, Ώίζεδια ημο πάεμοξ, ημο ιαηζμφ αβνζάδα. Σχνα πζα μζ επζεοιίεξ έπμοκ ζηενέρεζ. Γςή ιμο, ή ιήπςξ ζ' έπς μκεζνεοηεί; άιπςξ ζε νμγ άθμβμ κα έπς ηνέλεζ Μέζα απυ ηδκ άκμζλδ έκα πνςί. ημκ ηυζιμ αοηυ είιαζηε υθμζ πεναζηζημί, Ώπ' ημο ζθέκδαικμο ηα θφθθα μ παθηυξ ανβά ηοθά... Ώξ είκαζ, θμζπυκ, εοθμβδιέκμ ημ ηαεεηί, Πμο ημο έθαπε κ' ακείζεζ ηαζ κα πεεάκεζ ιζα θμνά. εξγθέη Γεζέληλ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Μνιέζθεο)
[402]
Ο Γεβγθέλη Γεθηνπζέλθν γελλήζεθε ην 1933. Δίλαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο Ρψζνπο πνηεηέο ηνπ 20νχ αηψλα.
Γ ηξίηε ξνπηίλα Αε ιμο ανέζμοκ μζ εληνειζζηέξ... ΐανζέιαζ ηδ θθοανία ηαζ ηδκ πκεοιαηζηή ημοξ δζαθεμνά. Οιμίςξ ακαδίδμοκ δοζμζιία ηδξ νμοηίκαξ ηαζ δ αηνμδελζά, ηαζ δ αηνμανζζηενά. ηδκ ημζκςκία ιαξ πμο είκαζ νμοηζκζένζηδ δζπθά υπμο επζγδημφκ ηδκ ελμοζία ιε ηδ αυιαα ηάης απ‘ ημκ ηυνθμ, δ ζςηδνία δεκ ανίζηεηαζ μφηε ζημ «γήης!» ημ θακαηζηυ, μφηε ζημ «ηάης!» ημ ιμπεδνυ ηαζ ηαηαζηνεπηζηυ. ιςξ ακάιεζα ζηα οπέν ηαζ ηα ηαηά, ζακ κα ‗καζ ιεηαλφ δφμ πονχκ δ ηνίηδ ανίζηεηαζ νμοηίκα ηςκ ιεζαίςκ: δ θζβυροπδ, ζζπαιενή νμοηίκα ηςκ παζηνζηχκ. Γεβγθέλη Γεθηνπζέλθν
ΐε ζέισ ηίπνηα κηζφ! πζ! δε εέθς ηίπμηα ιζζυ! Θέθς μθυηθδνμ ημκ μονακυ! Σδ βδ μθυηθδνδ ιπνμζηά ιμο! Πεθάβδ ηαζ πμηάιζα, αμοκά, ημζθάδεξ ηαζ θαβηάδζα, δζηά ιμο υθα! Αε εέθς κα ηα ιμζναζηχ! πζ, γςή! Βιέκα δε ιμο θηάκεζ ημ ιζζυ, μθυηεθα! ΐαζημφκ μζ χιμζ ιμο, ιε ζζβμονζά! Αε εέθς μφηε ημ ιζζυ ηδξ εοηοπίαξ ηαζ μφηε ημ ιζζυ ηαδιυ. Μα εέθς ιυκμ ημ ιζζυ ημ πνμζηεθάθζ υπμο ιε ηνοθενυηδηα ζθζβιέκμ ζηδκ πανεζά, ζακ ημ πεθηάζηνζ πμο οπυζπεηαζ πμθθά ζημ απαθυ πενάηζ ζμο δ αένα ηνειμθέββεζ. Γεβγθέλη Γεθηνπζέλθν
[403]
Γ κεηάλνηα Κάη‘ απ‘ ηδκ ηθαίμοζα ζηζά ζηδκ άηνδ ηάπμζαξ υπεδξ ζοθθμβζέιαζ: πχξ ηδκ αβαπδιέκδ ιμο κα ηάκς εοηοπζζιέκδ; Μήπςξ είιαζ αδφκαιμξ, ακανςηζέιαζ; Αεκ ηδξ ανημφκ ηαζ ηα παζδζά ηαζ μζ ακέζεζξ, μζ άεθζεξ κοπημπμνείεξ βζα επίζηερδ ή ζζκειά. Βιέκα εέθεζ δίπθα ηδξ, υθμ δζηυ ηδξ αθθά μ πνυκμξ έπεζ θεείνεζ ηα δεζιά. Σμο ηυπμο ηα πνμαθήιαηα ζημοξ χιμοξ έααθα έηζζ, χζηε ημοξ βέιζζα αβζάηνεοηεξ πθδβέξ. Γζα ηδκ αβαπδιέκδ ιμο ημκ χιμ δεκ εθφθαλα κα μκεζνεφεηαζ εηεί ηάπμζεξ ζηζβιέξ. Ροηίδεξ ηδξ πάνζζα ακηί θμοθμφδζα ζηα αανεηά ηδκ άθδζα μζηζαηά, ηνοθά ηαζ φπμοθα πνμδίδμοκ μζ «βεκκαίμζ» άκηνεξ, ηαζ μζ βοκαίηεξ ζοκήεςξ απ‘ ηδκ πνμζαμθή, επεζζμδζαηά. Πςξ ηδκ αβαπδιέκδ ιμο κα ηάκς εοηοπζζιέκδ, ιε ηζ ιπνμζηά ηδξ εα ειθακζζεχ; Ώκ ηδκ αβάπδ ιαξ ηδξ πνυζθενα ζημοθδηζαζιέκδ ιε ημ πνχημ ιζζμδάβηςια δεζθυ. Πμθφ πανάλεκδ πανά: πμθθέξ θμνέξ πςνίξ αζηία αοημφξ πμο αβαπάξ κα αδζηείξ. Πχξ ηδκ αβαπδιέκδ ημο κα θένεζ δοζηοπία λεν‘ μ ηαεέκαξ, ια πχξ ηδκ εοηοπία — ηακείξ! Γεβγθέλη Γεθηνπζέλθν
Παξάθιεζε Μδκ ζπαηαθάηε ημκ ηαζνυ ζαξ βζα κα εοιάζηε ηζξ ηαηίεξ βζαηί αοηυ πανειπμδίγεζ ηδκ πκεοιαηζηή εθεοεενία Βίκαζ πμθφ πνμκμαυνα ηαζ εκμπθδηζηή δζαδζηαζία ηαζ δοζημθεφεζ, ηέθμξ πάκηςκ, ηδκ ενβαζία. Καζ κα ηναηάηε ζηδ ικήιδ ζαξ ιμκάπα ημ ηαθυ, εοπανζζηχκηαξ βζα ηαθμροπία ημοξ ζοκακενχπμοξ ζαξ ηαζ ημκ Θευ αοηυ δε εα ζαξ ειπμδίζεζ, ηαζ μφηε εα ζημζπίζεζ, εα πνεζαζηεί: παιυβεθμ απθυ ηαζ δφμ ηαθά θυβζα. Γεβγθέλη Γεθηνπζέλθν
[404]
Σν ρηνχκνξ Σζάνμζ, ααζζθζάδεξ, αοημηνάημνεξ, Κονίανπμζ μθάηενδξ ηδξ βδξ Πανεθάζεςκ δβμφκηακ, Μα ημ πζμφιμν δεκ άκηεπακ. ηα παθάηζα ηςκ ορδθχκ πνμζχπςκ, θεξ ηζξ διένεξ ηςκ ζδιαζμζημθζζιχκ ακ ενπυηακ μ πθάκδηαξ Ώίζςπμξ, Ώιέζςξ έιμζαγακ αοηά ιε θηςπυζπζηα. ηα ζπίηζα, υπμο μ ηανημφθμξ πάηδζε Με ηα ηαπεηηζηά ημο πυδζα, θδ ηδ ποδαζυηδηα μ Ναζνεκηίκ Υυηγα άνςκε, ζα ημο ζηαηζμφ ηα πζυκζα, ιε αζηεία. Θέθδζακ ημ πζμφιμν κ‘ αβμνάζμοκ Έθα υιςξ πμο κα η‘ αβμνάζεζξ δεκ ιπμνείξ! Θέθδζακ ημ πζμφιμν κα ζημηχζμοκ Μα ημ πζμφιμν ημοξ ιμφκηγςζε! Αφζημθμ πνάβια κα ημ πμθειήζεζξ. Σμ εηηεθμφζακ δζανηχξ. Κμιιέκμ ημ ηεθάθζ ημο Κμοκζυκηακ ζηδκ θυβπδ ημο ηοθεηζμθυνμο. Μα ιυθζξ ηςκ παθζάηζςκ μζ θθμβένεξ Άνπζγακ ηδκ αθήβδζή ημοξ Βηείκμ θχκαγε δοκαηά: «Να‘ ιζα ηζ εβχ!» Κζ άνπζγε κα πμνεφεζ υιμνθα. .......................................... Σμ πζμφιμν έηνοαακ ζηα ηεθζά Μα δεκ ηαηάθενακ απμθφηςξ ηίπμηα. Μέζα απυ ημίπμοξ πέηνζκμοξ ηαζ ηάβηεθα Πενκμφζε. Ξενυαδπε ηνοςιέκμ, ακ απθυξ ζηναηζχηδξ πνμπςνμφζε ζζβμιμονιμονίγμκηαξ έκα ηναβμοδάηζ Με ημ κημοθέηζ ημο Πνμξ ηα Υεζιενζκά Ώκάηημνα. Γεβγθέλη Γεθηνπζέλθν Μεηάθξαζε : ΐεκήηξεο Ώ. Σξηαληαθπιιίδεο
[405]
Ο Ραζνύι Γθακδάηνθ ( асу́л амза́тов, 1923-2003) απφ ηνλ Καχθαζν, ήηαλ ν δηαζεκφηεξνο Ρψζνο πνηεηήο πνπ έγξαθε ηα έξγα ηνπ ζηελ αβαξηθή. Σελ γιψζζα απηή κηιάλε κεηνλφηεηεο Αβάξσλ πνπ βξίζθνληαη ζην Νηαγθεζηάλ, Σζεηζελία, Γεσξγία, Καδαθζηάλ θαη Οπθξαλία.
Γεξαλνί Μμο θαίκεηαζ ηαιζά θμνά πςξ μζ μπθίηεξ Πμο πάεδηακ ζε πυθειμοξ αζιαηδνμφξ, Αεκ εάθηδηακ ζε βδ ηαηαηαδιέκδ, Ώθθά ιεηαιμνθχεδηακ ζε θεοημβενακμφξ. Ίζαιε ηχνα, ηαζ πνυκμ ιε ημ πνυκμ, Οζ βενακμί πεημφκ ηαζ αάγμοκε ηναοβέξ, Ίζςξ βζ‘ αοηυ πμθθέξ θμνέξ εθζιιέκα Κμζηάγμοιε ηζξ θάικμοζεξ βναιιέξ. Καζ πνζκ ηαζ ζήιενα ηαηά ημ ζμφνμοπμ Μεξ ζηδκ μιίπθδ είδα βενακμί πμο κα πεημφκ, Πεημφκ ιε ηδ δζηή ημοξ μνζζιέκμζ ηάλδ Λεξ ηαζ μζ άκενςπμζ ιεξ ζηα θζαάδζα μδμζπμνμφκ. Πεημφκ ηαζ ηάικμοκε ηδ ιαηνζκή πμνεία, Πνμθένμοκε ηάπμζα μκυιαηα ηαζ ήπμοξ εθζαενμφξ Καζ ιμο εοιίγμοκ ηδκ ακενχπζκδ μιζθία Π‘ αημφβεηαζ απυ ημοξ βηνίγμοξ μονακμφξ. Πεηά, πεηά ζημκ μονακυ ημ ζιήκμξ ημοναζιέκμ Βηεί μζ ζφκηνμθμζ ηαζ μζ θίθμζ ιμο μζ πζζημί Καζ ζηδ βναιιή ημοξ δζαηνίκς έκα ιζηνυ ηεκυ Καζ ίζςξ δ εέζδ δ δζηή ιμο είκ‘ εηεί. Θα ‘νεεζ ιζα ιένα ηαζ ιαγί ιε ημ ημπάδζ, Ββχ ιεηέςνμξ εα πεηχ ζηδκ ηαηαπκζά Καζ εα ηαθχ απυ ηα βηνίγα επμονάκζα Βζάξ πμο άθδζα ζηδξ βδξ ηδ θδζιμκζά. Ραζνχι Γθακδάηνθ
[406]
Αηθαζία ηδκ Εκδία εεςνμφκ υηζ ηα θίδζα Πνχηα ήνεακ ένπμκηαξ ζηδ βδ Μα μζ αμοκίζζμζ πζζηεφμοκ, πςξ μζ αεημί Πνςημειθακίζηδηακ ζηδ βδ. ιςξ εβχ πζζηεφς, υηζ πνχηα: Πανμοζζάζηδηακ ζηδ βδ μζ άκενςπμζ, ιεηά, Μενζημί έβζκακ αεημί, ηαζ ηάπμζμζ άθθμζ Μεηαπθάζηδηακ ζε ενπεηά. ***
Ο Αηθνζηφο Ύηψλαο Ο Βζημζηυξ Ώζχκαξ αοζηδνά ηα θνφδζα ημο ζμοθνχκεζ Παζδζά ημο είιαζηε, αηζιία ιαξ είκαζ ηαζ κηνμπή, Ώθμφ πμηέ ηυζμ πμθφ ρέια ηαζ αίια Αε πφεδηε ζηδ γςμδυηνα βδ. Ο Βζημζηυξ Ώζχκαξ ημοναζιέκα ιζζμηθείκεζ ηδ ιαηζά ημο. Παζδζά ημο είιαζηε, είκαζ ηζιή ιαξ ηαζ πανά, Ίζςξ πμηέ δεκ πάθερε μ άκενςπμξ ζακ ζημκ αζχκα ιαξ Βκάκηζα ζηδκ έπενα, ζηδκ ρεοηζά ηυζμ ζηθδνά. **** Γηαηί; Καευθμο δεκ εηπθήζζμιαζ, αθμφ οκήεςξ έηζζ ήηακ, ηζ έηζζ εα ‗καζ ηαηά ηυπμοξ: Σμ δδθδηήνζμ, ημ ιίζμξ, δ ρεοηζά ηαζ δζααμθή Υηοπμφκ εακάζζια ημοξ αβαεμφξ ακενχπμοξ. ιςξ αδφκαημκ κα ηαηαθάας, Γζαηί ηαηά ηαζνμφξ πανάθμβα ζοιααίκμοκ: Καζ δ αβάπδ, ηαζ δ αθήεεζα, ηαζ ημ ηναζί, Βπίζδξ ημοξ ακενχπμοξ εακαηχκμοκ. Ραζνχι Γθακδάηνθ (Μεηάθξαζε: Γηψξγνο νιετκεδίδεο)
[407]
Ο Νηθνιάη Γθνπκηιηόθ (1886-1921) ήηαλ πνηεηήο, δηεγεκαηνγξάθνο θαη ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο. Γελλήζεθε ζηελ Κξνλζηάλδε, θαη ζπνχδαζε ζηε Γαιιία. Σν 1910 παληξεχηεθε ηελ πνηήηξηα Άλλα Ατκάηοβα. ηηο 3 Απγνχζηνπ ηνπ 1921 ζπλειήθζε κε ηελ θαηεγνξία ηεο αληηζνβηεηηθήο ζπλσκνζίαο. Ζ αθξηβήο εκεξνκελία ηεο εθηέιεζήο ηνπ δελ είλαη γλσζηή.
Ύκθηβνιία Μυκμξ ζηδκ ήνειδ ημο δεζθζκμφ ηδκ χνα Μυκμ εζάξ εα ζηέθημιαζ, ιυκμ εζάξ. Πζάκς έκα αζαθίμ, ια δζααάγς: «εηείκδ» Μεεάεζ λακά δ ηανδζά, ηδκ πζάκεζ ηαναπή. ημ ηνεαάηζ πμο ηνίγεζ πέθης, Σμ ιαλζθάνζ ιε πκίβεζ… υπζ, υπζ, δεκ εα ημζιδεχ, εα πενζιέκς. Πθδζζάγς ηνοθά ημ παναεφνζ Ώβκακηεφς ημ θεββάνζ ηαζ ηδκ μιίπθδ ζημ θζαάδζ. Να, εηεί πένα ιαηνζά ζηα πανηένζα, ιμο είπαηε πεζ «καζ», Χ, ημ «καζ» αοηυ είκαζ ιαγί ιμο πάκηα. Κζ άλαθκα ιε ζπνχπκεζ κ‘ απακηήζς δ ζοκείδδζδ, Πςξ ζακ εζάξ ηαιζά δεκ ήηακ ηυζμ οπάημοδ. ηζ ημ «καζ» ζαξ, ημ νίβμξ ζαξ, ζημ πεφημ ημ θζθί ζαξ, είκαζ απθά ηδξ άκμζλδξ ημ παναθήνδια ηαζ ημο μκείνμο.
Ύπνζηνιή ‘ εζέκα θίθδ, ημο ηναβμφδζ αοηυ πανίγς. Πάκηα πίζηεοα ζηα αήιαηά ζμο, ηακ εζφ πνυζηαγεξ, ηνοθενή ηαζ εηδζηδηζηή, Ήλενεξ ηα πάκηα, ήλενεξ υηζ βζα ιαξ Φέββεζ δ θάιρδ ημο νυδζκμο παναδείζμο.
[408]
Μπαιάληα Βνςηεοιέκεξ, πμο δ εθίρδ ζαξ είκαζ ηα ζακ ζφκκεθα, Βζείξ μζ ηνοθενέξ, ζημπαζηζηέξ ηονίεξ, ε πμζα αηναπυ ζαξ μδδβεί δ κμζηαθβία Καζ ζε πμζα ακήημοζηδ αηυιδ κίηδ Πάκς ζημ ηφπεθθμ ηδξ ηθδνμκμιζάξ; Σμ βζαηνζηυ αάθζαιμ πμφ εα απθςεεί Σδξ κφπηαξ ηςκ δαηνφςκ ηαζ ηδξ εθίρδξ; Πμφ πςνίξ κα ηαίβεηαζ δ ηανδζά εα πονπμθδεεί ε πμζα ένδιμ ζηα ιάηζα εα θακεί Σμο νυδζκμο παναδείζμο δ θάιρδ; Να, υιςξ εβχ ανήηα ηαζ ημ ηναβμφδζ ιμο είκαζ εθαθνφ, πςξ δ ικήιδ βζα ημ παναθήνδια ημο παθζμφ ηαζνμφ, Πακίζπονμ ι‘ έπζαζε πένζ, Καζ πέηαλε ήδδ πνμξ ηδκ νζβμφζα Ώκδνμιέδα Ο Πενζέαξ θμνχκηαξ πακμπθία απυ θθεβυιεκμ παθηυ. Ώξ ηαίβεηαζ απυ ιαηνζά μ ρεφηζημξ καυξ πμο πνμζεοπυιμοκ ζηζξ ζηζέξ ηαζ ζηα θυβζα, ε παζνεηχ, ςξ παηνίδα ζενή. Βνςηεοιέκεξ, δμηζιάγεηε ηδ ιμίνα ηαζ βζα ζαξ Φέββεζ δ θάιρδ ημο νυδζκμο παναδείζμο. ηδ πχνα ιμο έκα ήνειμ πμηάιζ ηα θζαάδζα ηαζ ζηζξ αθέεξ έπεζ πθμφζζα βθοηζά ηνμθή, Βηεί μ πεθανβυξ θίδζα πζάκεζ πμθθά ζηα αβνζυπμνηα, Καζ ημ ηαηαιεζήιενμ, ιεεοζιέκεξ απυ ηδ ιονςδζά ημο ηυιιζ Κμοηνμοααθζάγμκηαζ μζ πονυλακεεξ ανημφδεξ. Καζ ζημ κέμ ηυζιμ μ κεανυξ Ώδάι, Υαιμβεθάς ζηα πμοθζά ηαζ ημοξ ηανπμφξ Καζ λένς υηζ ημ ανάδο, παίγμκηαξ Θα ένεεζ μ Υνζζηυξ – ανέθμξ πενπαηχκηαξ πάκς ζηα κενά, Θα θέββεζ δ θάιρδ ημο νυδζκμο παναδείζμο. Ο Νηθνιάη Γθνπκηιηόθ Μεηάθξαζε απφ ηα ξσζηθά ΐεκ. Σξηαληαθπιιίδεο
[409]
Ο πνηεηήο Ηγθόξ Γθνύκπεξκαλ (Igor Guberman) γελλήζεθε ην 1936 ζηε Ρσζία απφ εβξατθή νηθνγέλεηα. ήκεξα δεη ζην Ηζξαήι, πλήζσο γξάθεη ηα πνηήκαηά ηνπ ζε κηθξά αθνξηζηηθά θαη ζαηηξηθά ηεηξάζηηρα.
Σα ηεηξάζηηρα ηνπ Δγθφξ Σοπαία άναβε εδχ ηαζ ιενζημφξ αζχκεξ ιεξ ζηδκ ακηαφβεζα ιεβάθςκ πονηαβζχκ, Βαναίμξ πάκηα ζοιιεηέπεζ ζ' υθεξ ηζξ λέκεξ εεκζηέξ ηαηαζηνμθέξ. # πμηε ανίζηεζαζ ζε εμνοαχδεζξ ζοκεθεφζεζξ δ βθχζζα ζμο θαπηανάεζ κα δχζεζ ζοιαμοθή, υιςξ μζ άκενςπμζ πςνίγμκηαζ ζε έλοπκμοξ ηαζ ζε αοημφξ πμο ιζθάκε πμθφ. # Πνμξ ημοξ ακέιμοξ ηαζ ηα ηφιαηα ζηα κζάηα ιαξ βειάηα ιε εθπίδα, ειείξ ζαθπάνμοιε ιε θνεβάηα ια θηάκμοιε πάκς ζε ιζα ζακίδα. # Οζ δνυιμζ ημο Καθμφ ηαζ ημο Καημφ ηυζμ ιπενδεφηδηακ ιέζα ζηα κηανααένζα, πμο ηχνα ηαζ ηζξ ηαεανυηαηεξ δμοθεζέξ ημοξ ηάκμοκ ιε ηα θενςιέκα πένζα. # Ώθμφ είιαζ ιεβάθμξ θζθυζμθμξ, δ γςή, ιμο ακαηάθορε ιζα πμκδνάδα, πςξ δ ακμδζία είκαζ μ ηαθφηενμξ ηνυπμξ πνδζζιμπμίδζδξ ηδξ ελοπκάδαξ. # Βίκαζ θαζδνυ ηαζ ηναβζηυ πςξ ιαξ ςεεί ζημ ηανκααάθζ ημο βθεκηζμφ, ηδξ θθοανίαξ μ θυαμξ κα ιείκμοιε ιυκμζ (θημο ιαξ!), ιέζα ζηδκ ενδιζά ημο εαοημφ ιαξ. # Γκςζηή εα βίκεζ δ επμπή πμο γμφιε, αθμφ μ Φυαμξ πέηοπε δζάκα βεκκχκηαξ κέα παναθθαβή ημο ενιαθνμδίηδ: ιε ζάνηα-άκηνα, ιε ροπή-πμοηάκα. [410]
# Φάπκμκηαξ ημ κυδια, ηδ ζδιαζία, ηάκς ιζα δζαπίζηςζδ αανζά: δ γςή ιμο ζακ αοημηέθαθδ εηηθδζία απ' μπμφ δ πίζηδ έθοβε ιαηνζά. # Ονίζηε, μ Άκενςπμξ! Εηακμπμζδιέκμξ ιε υθα, ηζ εδχ ηάπμζα ζηζβιή ημκ πζάκμοκ απυ ημ θαζιυ: δ ακάβηδ βζα ηδκ εθίρδ ηαζ ημκ πυκμ, δ δίρα βζα ηδ ζηεκμπχνζα ηαζ εοιυ. # ΐζχκμοιε βθοηζά ηαζ πνυζηοπδ γςή ιεξ ζημ ιπμονδέθμ ηαζ ηζξ ηφρεζξ, ηαζ ιαξ εενιαίκεζ ιε θθυβα ροπνή ημ ηναβζηυ ημ πζμφιμν ηδξ ζήρδξ. # Θθίρδ πνμηαθεί δ δζαπίζηςζδ πμο θένκμοκ μζ πνυκμζ, δεκ ένπεηαζ ιαγί ιε ηα βενάιαηα δ ζφκεζδ, δ βήνακζδ ένπεηαζ. Μυκδ! # Αεκ λένς κα βεθάζς ή κα ηθάρς, υηακ μζ δζακμμφιεκμζ δζδάζημοκ ηδκ Βλμοζία: πζζηεφεηε πςξ βζα ημ ζελ βκςνίγμοκ πενζζζυηενμ μζ εοκμφπμζ ηζ μζ ακίηακμζ βζα ζοκμοζία; # Γενάζαιε ήδδ ςξ βμκείξ, αθθά παζπίγμοιε κα ηάκμοιε ημοξ επζηεθάνπεξ ιπαίκμκηαξ ιε ακοπυηαπηα παζδζά ζε, εη ηςκ πνμηένςκ, παιέκεξ ιάπεξ. # Σδξ Έπεναξ μ Θευξ ιαθχκεζ ιε ηδκ εεά ηδξ εζνήκδξ, ημο Πθμφημο μ Θευξ ηδκ Σέπκδ νίπκεζ παιδθά ηαζ μ εευξ ηδξ Ώβάπδξ ηα αδφκαιά ημο πένζα απθχκεζ ζηεηεφμκηαξ απυ ρδθά. # Πνμξ ημοξ ακέιμοξ ηαζ ηα ηφιαηα ζηα κζάηα ιαξ βειάηα ιε εθπίδα, ειείξ ζαθπάνμοιε ιε θνεβάηα ια θηάκμοιε πάκς ζε ιζα ζακίδα. Δγθφξ Γθνχκπεξκαλ
[411]
Ο Νηθνιάη Εακπνιίηζθη (Никола́й Алексе́евич аболо́цкий, 190358) απφ ην Καδάλ ήηαλ Ρψζνο πνηεηήο, ζπγγξαθέαο θαη κεηαθξαζηήο. Ήηαλ απφ ηνπ ηδξπηέο ηνπ ξσζηθνχ θηλήκαηνο ηεο avant-garde
Μελ επηηξέπεηο... Μδκ επζηνέπεζξ ηδκ ροπή κα ηειπεθζάζεζ, Να ημπακάεζ ημκ αένα. Δ ροπή πνέπεζ κα ημπζάγεζ, Διένα κφπηα, κφπηα ηαζ διένα! Να δζχλεζξ ηδκ απ‘ ημο ζπζηζμφ ηδκ ακεζίκδ, Να ζένκεζξ ηδκ πακημφ, κα ημοναζηεί: ηδκ ενδιζά, ιεξ απυ δάζδ ζημηεζκά, Μεξ ζε θαβηάδζα ηαζ πάκς απ‘ ηα αμοκά. Μδκ επζηνέπεζξ κα πθαβζάζεζ ζημ ηνεαάηζ, ηακ θαιπμημπάεζ ημ πνςζκυ αζηένζ Καζ ηδ γςή ηδξ κα ηδκ ηάκεζξ ιαφνδ ακ έκα δφζημθμ ηζ αηέθεζςημ κοπηένζ. Ώκ δείλεζξ οπεναμθζηή επζείηεζα Καζ ηδκ βθζηχκεζξ απυ ηζξ θνμκηίδεξ, Ώοηή πςνίξ ηακέκα μίηημξ εα θνμκηίζεζ, Σμ ιέηςπυ ζμο κα βειίζεζ ιε νοηίδεξ. ιςξ εζφ πζάζ‘ ηδκ απυ ημοξ χιμοξ, Να ιάεεζξ ηδκ, κα ααζακίζεζξ ιέπνζ ηδκ κοπηζά, Γζα κα βκςνίζεζ ημκ ζδνχηα ημο πνμζχπμο, Γζα πάκηα κα λεπάζεζ ηδκ ηειπεθπακζά. Βίκαζ ιδηένα πμο παεζάγεζ, Βίκαζ παηέναξ ηζ αδεθθυξ Καζ πνέπεζ πάκηα κα ημπζάγεζ Μεξ ζημ ζημηάδζ ηαζ ημ θςξ. Νηθνιάη Βακπνιίηζθη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[412]
Ζ Γθαιίλα Εαζιάθζθαγηα (Galina Zaslavskaya) είλαη Ρσζίδα πνηήηξηα.
Ίια φπσο θαη ρζεο Ξφπκδζε ηαζ ηεκηχεδηε εηείκδ, Καζ ημ πανάεονμ πθδζίαζε βοική. ημοξ άκδνεξ εηημλεφηδηε δ αδνεκαθίκδ, Καζ ιάηζα πεηάπηδηακ έλς απυ ηδκ δδμκή. Νηαθίηα ηαααθίηερε ηδ Skoda, Καζ έπεζε ημ εθζηυπηενμ ζημκ πμηαιυ. Ο άλμκαξ ηανθχεδηε ζηδ νυδα, Κζ απυ ιυκμ ημο πήνε ιπνμξ ημ δοκαιυ. Σμ δθαίζηεζμ έαβαθε η‘ απςεδιέκα, ηδ θίικδ έβζκε ηζμοκάιζ θμκζηυ. ηεηυηακ ιε ηα πακηεθυκζα θμοζηςιέκα, Αίπθα ζημ ζπίηζ πθήεμξ ανζεκζηυ. Μεβάθςζε ημο υγμκηα δ ηνφπα, Ώηυιδ ηαζ ημ ζφιπακ δεκ έιεζκε απαεέξ. Βηείκδ παζιμονήεδηε ηαζ είπε: «Σζ αανειάνα! θα υπςξ ηαζ πεεξ!» Γθαιίλα Βαζιάθζθαγηα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[413]
O Γθεόξγθη Ηβαλόθ ( ео́ргий Влади́мирович Ива́нов, 1894-1958) ήηαλ Ρψζνο πνηεηήο θαη δνθηκηνγξάθνο
Να πσ... Να πς βζα υθμοξ δθίεζμοξ δβειυκεξ Σδκ ηφπδ ηςκ θαχκ ζηα πένζα ημοξ πμο έπμοκ; Να πς ηαζ βζα ημοξ πεεαιέκμοξ θαφθμοξ Πμο ιε ζηεθάκζα θςηεζκά ζηδκ ζζημνία ζοιιεηέπμοκ; ιςξ, βζαηί; Γαθήκδ ηάης απ‘ ηδ βέθονα, δζδάζηεζ ζοκεηά, Να ιδ ιε κμζάγεζ, ηζ εα βίκεηαζ ιεηά.
Ση είλαη δηαζθέδαζε; Οζ άκενςπμζ; Καζ ηζ είκαζ μζ άκενςπμζ; Πενκά μ πςνζάηδξ , ζοκμδεφεζ δφμ αυδζα, Κάεεηαζ δ βοκαζηάνα : ζηήεζα, πυδζα, Κεθαθμβφνζ, ζηνμββοθμί βμθμί. Δ θφζδ; Ονίζηε, αοηή είκαζ δ θφζδ: Φζπάθα, παβςκζά, γέζηδ ιεζδιενζμφ ε ηάεε επμπή ημο πνυκμο: εθίρδ άζαδζηδ ακ αμφζζια ημο ημοκμοπζμφ. ΐεααίςξ, έπμοιε ηαζ ηδ δζαζηέδαζδ: Φυαμξ ηδξ θηχπεζαξ, ηδξ αβάπδξ ημ ιανηφνζμ, Σδξ ηέπκδξ ημ ημοθέημ, ημ ιεθάημ, Ώοημηημκία, ζημ ηάης ηάης. Γθεφξγθη Δβαλφθ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[414]
Ο Μηραήι Λέξκνληνθ (1814-41) ήηαλ Ρψζνο πνηεηήο, ζεσξήζεθε δηάδνρνο ηνπ Πνχζθηλ. πσο θαη ν Πνχζθηλ, ζθνηψζεθε ζε κνλνκαρία ζε ειηθία κφιηο 37 εηψλ.
Ο Πξνθήηεο Ώπυ ηυηε πμο μ άκανπμξ εευξ ιμο πάνζζε ημ υναια ημο Πνμθήηδ, έαθεπα ζηα ιάηζα ηςκ ακενχπςκ, ηζξ εζηυκεξ ηδξ αιανηίαξ ηαζ ηδξ πνμδμζίαξ. Άνπζζα κα ημοξ ηαθχ ζηδκ αβκή αβάπδ, αθθά αηυια ηζ πζμ ημκηζκμί ιμο, ιμο πέηαλακ πέηνεξ, βειάημζ εοιυ. ηέπαζα ημ ηεθάθζ ιμο ηζ έθοβα, μ θηςπυξ, ιαηνζά απ‘ ηδκ πυθδ. Καζ ηχνα γς ζηδκ ένδιμ, υπςξ ηα πμοθζά πμο ημοξ ζηέθκεζ μ Θευξ ημ θαβδηυ, πςνίξ κα γδηά ακηάθθαβια. Μηραήι Λέξκνληνθ
Να δπζπηζηείο... Να δοζπζζηείξ ιε ημκ εαοηυ ζμο πμζδηή Σδκ έιπκεοζδ κ‘ απμθεφβεζξ ζακ πακμφηθα, Βίκαζ ημ παναθήνδια ροπήξ αννςζηδιέκδξ Καζ δ μνβή ηδξ ζηέρδξ αζπιαθςηζζιέκδξ. Βηεί ημ βκχνζζια ηςκ μονακχκ ιάηαζα ιδκ ακαγδηάξ, Βίκαζ ημο αίιαημξ αναζιυξ, ηδξ δφκαιδξ πθδεχνα. Κάθζμ ηδκ γςδνάδα ζμο ζε έβκμζεξ κα ζπαηαθάξ Να πφζεζξ πάιμο ημ πμηυ ημλζημθυνμ! Ώκ εα ζοιαεί ζε ιζα εαοιάζζα ζηζβιή, Καζ δ ροπή ζμο — απυ ηαζνυ ζζςπδθή — ε‘ αημφζεζ Μζα εεσηή ηαζ ακελήβδηδ θςκή, Ήπμοξ αζφκεεημοξ βθοημφξ βειάηδ, Μδκ αθμοβηνάγεζαζ , ιδκ επζδίδεζαζ ζ‘ αοημφξ. [415]
Να νίλεζξ πάκς ημοξ ημ ηάθοιια ηδξ θήεδξ, Γζαηί ιε ζηίπμοξ νοειζημφξ ηαζ θυβμ παβενυ, Αεκ είκαζ δοκαηυκ ηδ ζδιαζία ημοξ κα απμδίδεζξ Ώκ βεκκδεεί δ εθίρδ ζημκ ηνορχκα ηδξ ηανδζάξ ζμο, Ώκ ένπεηαζ ημ πάεμξ απαθίκςημ ιε αζηναπή ηαζ ιπυνα, Μδ αβαίκεζξ βζα ημ βθέκηζ εμνοαχδδ ηςκ ακενχπςκ , Με θίθδ ζμο πανάθμνδ ηαζ αζιμαυνα Μδκ ηαπεζκχκεζαζ, κηνμπή ζμο κα πμοθάξ Ονβή ιε θφπδ ηαζ ααεζά μδφκδ! Καζ ημ απυζηδια ηςκ ροπζηχκ πθδβχκ κα δείπκεζξ ημκ υπθμ απαεήξ πμο δεκ ηαηέπεζ εθεδιμζφκδ. Καευθμο δεκ ημοξ αθμνά βζαηί ηαζ πυζμ οπμθένεζξ Γζαηί κα λένμοκε ηζξ αβςκίεξ ζμο ηαζ ηζξ αεέιζηεξ ζμο ζπέζεζξ, Γζα ηζξ ακυδηεξ εθπίδεξ ηςκ πνυκςκ ηςκ κεακζηχκ Καζ ημο ιοαθμφ ηζξ πμκδνέξ πνμεέζεζξ; Κμίηα: ιπνμζηά ζμο πθήεμξ γςδνυ πενκά, Κναηά ημ δνυιμ ημ ζοκδεζζιέκμ, Σα πνυζςπά ημοξ βεθαζηά, αιένζικα, Ώδφκαημκ κα αθέπεζξ ιάηζ δαηνοζιέκμ. ημ ιεηαλφ, είκαζ απίεακμ κα ανεζξ ηακέκα Ώπ‘ ηδ ιανηονζηή γςή ιδ πηοπδιέκμ, Πμο έγδζε ιέπνζ πανάηαζνςκ νοηίδςκ, Υςνίξ ηάπμζμ ηαημφνβδια, παιμφξ, ιε αίμ ζηενδιέκμ. Πίζηερέ ιε, ημοξ δζαζηεδάγμοκ μζ δζημί ζμο ζηεκαβιμί Κζ μ θυβμξ ζμο, μ θθμβενυξ , ιε φθμξ. Βίζαζ ζακ ηναβζηυξ δεμπμζυξ θηζαζζδςιέκμξ Πμο άηεπκα ημοκά, απ‘ ημ ηανηυκζ ημ λίθμξ. Μηραήι Λέξκνληνθ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο νιετκεδίδεο)
[416]
Ο Βιαληηκίξ Μαγηαθόθζθη (1893-1930) ήηαλ Ρψζνο επαλαζηάηεο θαη πνηεηήο, ν θνξπθαίνο εθπξφζσπνο ηνπ ζνβηεηηθνχ θνπηνπξηζκνχ. Θεσξείηαη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο ζχγρξνλνπο Ρψζνπο πνηεηέο. Σάρζεθε κε ην κέξνο ηεο επαλάζηαζεο ησλ Μπνιζεβίθσλ θαη έγξαςε ζηξαηεπκέλα πνηήκαηα. Απηνθηφλεζε ζηα 37 ηνπ.
Σειεπηαίνη ζηίρνη Κμκηεφεζ δομ . Θα έπεζξ πθαβζάζεζ ίζςξ . Μέζα ζηδ κφπηα , ζακ αζδιέκζμξ ηα ηοθά μ Γαθαλίαξ . Έπς υθμ ημκ ηαζνυ ηζ μζ αζηναπέξ ηςκ ηδθεβναθδιάηςκ δεκ εα ‗νεμοκ πζα κα ζε λοπκήζμοκ , κα ζε ααζακίζμοκ . Σμ επεζζυδζμ έθδλε , ηαεχξ θέκε . Δ αάνηα ημο ένςηα ηζαηίζηδηε πάκς ζηδκ ηαεδιενζκή γςή . Ξμθθήζαιε ειείξ μζ δομ . δεκ ςθεθεί κα λακαεοιάζαζ ημοξ πυκμοξ ηζξ δοζηοπίεξ ηζξ αιμζααίεξ αδζηίεξ . Κμίηα πυζδ εζνήκδ ααζζθεφεζ ζημ φιπακ Δ κφπηα έπεζ επζαάθεζ ζημκ Οονακυ ιζα δμοθεζά , απυ ηυζα ηαζ ηυζα αζηένζα . Βίκαζ δ χνα , πμο ζδηχκεηαζ ηακείξ ηαζ πμο ιζθάεζ ζημοξ αζχκεξ ζηδκ Εζημνία , ζημ φιπακ . Βιαληηκίξ Μαγηαθόθζθη
[417]
χλλεθν κε παληειφληα Σδ ζηέρδ ζαξ πμο κείνεηαζ πάκς ζημ πθαδανυ ιοαθυ ζαξ ζάιπςξ λζβηυενεθημξ θαηέξ ζ' έκα κηζαάκζ θζβδζαζιέκμ, εβχ εα ηδκ ηζζβηθάς επάκς ζημ ιαηυανεπημ ημιιάηζ ηδξ ηανδζάξ ιμο. Φανιαηενυξ ηζ αβνμίημξ πάκηα ςξ κα πμνηάζς πθεοαζιυ. Ββχ δεκ έπς μοδέ ιζακ άζπνδ ηνίπα ζηδκ ροπή ιμο ηζ μοδέ ζηαβυκα βενμκηίζηζηδξ εοβέκεζαξ. Με ηδκ ηναπζά ηναοβή ιμο ηεναοκχκμκηαξ ημκ ηυζιμ, ςναίμξ ηνααάς, ηνααάς εζημζζδου πνμκχ θεαέκηδξ. Βζείξ μζ αανμί!... Βπάκς ζηα αζμθζά λαπθχκεηε ημκ ένςηα. Βπάκς ζηα ηαιπμφνθα μ άλεζημξ ημκ ένςηα λαπθχκεζ. ιςξ εζείξ, εα ημ ιπμνμφζαηε πμηέ ηαεχξ εβχ, ημκ εαοηυ ζαξ κα βονίζεηε ηα ιέζα ημο υλς, έηζζ πμο κα βεκείηε μθάηενμζ έκα ζηυια; Βθάηε κα ζαξ δαζηαθέρς, εζάξ ηδ ιπαηζζηέκζα απ' ημ ζαθυκζ, εζάξ ηδκ άρμβμ οπάθθδθμ ηδξ ημζκςκίαξ ηςκ αββέθςκ ηζ εζάξ πμο λεθοθθίγεηε ήνεια-ήνεια ηα πείθδ ζαξ ζα ιζα ιαβείνζζζα πμο λεθοθθίγεζ ηζξ ζεθίδεξ ημο μδδβμφ ιαβεζνζηήξ. Θέθεηε εα 'ιαζ αηέναζμξ, υθμ ηνέαξ θοζζαζιέκμξ -ηζ αθθάγμκηαξ απυπνςζδ ζακ μονακυξ- εέθεηε εα 'ιαζ δ άπνακηδ εοβέκεζα - υπζ άκηναξ πζα, ια ζφβκεθμ ιε πακηεθυκζα Ώιαληηκίξ Μαγηαθφθζθη Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά : Γηάλλεο Ρίηζνο
[418]
Ύπνραηξεηηζκφο ,ηζ θζακά ιμο ιείκακ ημο ηαλζμφ εακ η‘ αθήζς. Σζ χνα απυρε ημ ηναίκμ θεφβεζ βζα Μαζζαθία; Σμ Πανίζζ, ηζζιπμφνζ, ιε ‘πε πάνεζ απυ πίζς ιε ηδκ ζακ παναιφεζ –ημο– θακηαζιαβμνία. Υαζνεημφνεξ!... Σα ιάηζα έπμοκ αμονημδαηνφζεζ, πάεζ κα ζπάζεζ δ ηανδζά ιμο, μζ ζθοβιμί ιμο παιυξ, παθάθζγα γδκ ηαζ εκήζηεζκ εδχ, ζημ Πανίζζ, ακ δεκ ήηακ εηείκα ηα πχιαηα, δ Μυζπα! Βιαληηκίξ Μαγηαθόθζθη (κεηάθξ: Γηώξγνο Κεληξωηήο)
Πνίεκα -« φκηνμθε δζααάηδ! Ώοηή εδχ είκ‘ δ μδυξ Γμοηυαζηζ;» Με ημζηάγεζ, ζακ έκα παζδί πμο αθέπεζ έκακ ανζηυθαηα, ηα ιάηζα μνεάκμζπηα, γδηά κα ιε απμθφβεζ: -«πζ ζφκηνμθε, αοηή είκαζ δ μδυξ Μαβζαηυθζηζ πζθζάδεξ πνυκζα ηχνα. Αεκ είκ‘ εδχ, ζημ ηαηχθθζ ηδξ αβαπδιέκδξ, πμο αοημπεζνζάζηδηε;» Σζ έηακε θέεζ; Πχξ;... Ββχ!... Ώοημηηυκδζα;... Ώιαληηκήξ Μαγηαθφθζθη κεηάθξαζε: Νίθνο Αγγνλφπνπινο
[419]
πλνκηιία κε έλα θνξνεηζπξάθηνξα πεξί πνηήζεσο Ώνπίγεζξ κα ζπνχπκεζξ ιζα θέλδ ζημ ζηίπμ Κζ δ θέλδ δε ιπαίκεζ. Βπζιέκεζξ ηαζ ζπάεζ. Δ πμίδζδ- είκαζ έκα ηαλίδζ/ ζ‘ άβκςζηδ πχνα. Δ πμίδζδ είκαζ ηαοηυζδιδ ιε ηδκ παναβςβή ναδίμο. Γζα ιζα ηαζ ιυκμ θέλδ θζχκεζξ πζθζάδεξ ηυκμοξ Γθςζζζηυ ιεηάθθεοια ζμ πάεζ αβαπχ θζβυηενμ υζμ πάεζ θζβυηενμ ημθιχ δ πζμ θοζζηή απυζαεζδ είκαζ, δ απυζαεζδ ημο κμο ηαζ ηδξ ηανδζάξ. ηακ μ ήθζμξ εα ακαηείθεζ/ζακ ηαθμενειιέκμξ ηάπνμξ ‘ έκα ιέθθμκ δίπςξ ακαπήνμοξ ηαζ γδηζάκμοξ εβχ εα έπς πεεάκεζ ζηδκ ράεα ιαγί ιε άθθμοξ δομ ηνεζξ ημο ζοκαθζμφ ιμο. οκηάληε απυ ηχνα ημκ ιεηαεακάηζμ ζζμθμβζζιυ ιμο! Σμ αεααζχκς ηαζ λένς πςξ δεκ πέθης έλς: απ‘ υθμοξ αοημφξ ημοξ ζδιενζκμφξ ηαηαθενηγήδεξ αοημφξ πμο βθείθμοκε πθέκε ζηα θεθηά ιμκάπα εβχ εα ιείκς αμοηδβιέκμξ ιεξ ζηα πνέδ. Ο πμζδηήξ ιέκεζ πάκημηε πνεχζηδξ απέκακηζ ζημκ ηυζιμ. Πθδνχκεζ πάκηα ηυημοξ ηαζ οπενδιενίεξ βζα ημκ πυκμ ηςκ ακενχπςκ. Μέκς πνεχζηδξ απέκακηζ ζηδ θςημποζία ημο Μπνυκηβμοέζ απέκακηζ ζε ζαξ, ζφκκεθα ηδξ ΐαβδάηδξ απέκακηζ ζημκ ηυηηζκμ ζηναηυ, ζηζξ αοζζζκζέξ ηδξ Εαπςκίαξ πμο δεκ πνυθηαζα ςξ ηχνα κα ηζξ ηναβμοδήζς. Ώιαληηκίξ Μαγηαθφθζθη (κεηάθξαζε: Άξεο Ύιεμάλδξνπ) [420]
Αιεπζεξία έθθξαζεο Σδ πνχηδ κφπηα πθδζζάγμοκε ηαζ ηθέαμοκ έκα θμοθμφδζ απυ ημκ ηήπμ ιαξ ηαζ δε θέιε ηίπμηα. Σδ δεφηενδ κφπηα δε ηνφαμκηαζ πθέμκ πενπαημφκε ζηα θμοθμφδζα, ζημηχκμοκ ημ ζηοθί ιαξ ηαζ δε θέιε ηίπμηα. ζπμο ιζα ιένα -ηδκ πζμ δζάθακδ απ‘ υθεξιπαίκμοκ άκεηα ζημ ζπίηζ ιαξ θδζηεφμοκ ημ θεββάνζ ιαξ βζαηί λένμοκε ημ θυαμ ιαξ πμο πκίβεζ ηδ θςκή ζημ θαζιυ ιαξ. Κζ επεζδή δεκ είπαιε ηίπμηα πθέμκ δε ιπμνμφιε κα πμφιε ηίπμηα
Ύγάπε …… Ν‘ αβαπάξ , ζδιαίκεζ κα ζπανηανάξ ζηα ζεκηυκζα , ηα λεζηζζιέκα απ‘ ηδκ ατπκία …. Γζαηί δ Ώβάπδ , δεκ είκ‘ έκαξ ηνοθενυξ Πανάδεζζμξ ια δ αίαζδ επίεεζδ ηδξ θαίθαπαξ κενμφ ηαζ θςηζάξ. Ώιαληηκίξ Μαγηαθφθζθη
[421]
Ο Οζίπ Δκηιίεβηηο Μάληειζηακ (Osip Mandelstam, 1891-1938) ήηαλ νβηεηηθφο πνηεηήο πνισλνεβξατθήο θαηαγσγήο. Πέζαλε ζε ζηαιηληθφ ζηξαηφπεδν ζπγθέληξσζεο. Πνηήκαηα πνπ γξάθηεθαλ ζην Ώνξνλέδ Γίκακ αβηάεζα ηα ηζίκμονα, ανάγεζ ημ δάηνο ζημ ζηήεμξ ιμο ηχνα κζχες πςνίξ κα θμαάιαζ ηζ εα ‗νεεζ ηαζ αθέπς πςξ έθηαζε δ ιπυνα. Κάπμζμξ αθθυημημξ, αζάγεζ ιε, ηάηζ απ‘ ηδ ικήιδ κα ζαήζς. Πκίβμιαζ ηζ υιςξ, ημ μνηίγμιαζ, ιέπνζ εακάημο ημ εέθς κα γήζς. * Άζε ιε κα θφβς ΐμνμκέγ, παθάνςζέ ημ θμονί εα πέζς απυ ηα πένζα ζμο, ή απυ ημ νάιθμξ ζακ ηονί εα ιε πεηάλεζ δ αθεκηζά ζμο, ή πίζς εα ιε θένεζ – ημ ΐμνμκέγ είκαζ ημνάηζ, ηνέθα ηαζ ιαπαίνζ. Οζίπ Μάληειζηακ, (Μεηάθξαζε: Άξεο Ύιεμάλδξνπ)
Γ Ύκεξηθάλα Ώιενζηάκα, είημζζ πνμκχκ, ηδκ Ώίβοπημ κα θηάζεζ εέθεζ, Σμο «Σζηακζημφ» ημ πάεδια θδζιυκδζε, ηζ μ φπκμξ ζημ αοευ πζμ ζημηεζκυξ ηζ απυ ηάθμ είκαζ. εζνήκεξ ηδξ Ώιενζηήξ δπμφκ Κυηηζκςκ μονακμλοζηχκ, ζάθπζββεξ ακηζθαθμφκ. φκκεθα ροπνά ζηεπάγμοκ Σα ηαπκζζιέκα πείθδ ζμο. α θεφηα θοβενή η' ςηεακμφ δ ηυνδ ημ Λμφανμ ζηέηεηαζ Πεηχκηαξ απυ ηδκ Ώηνυπμθδ έκαξ ζηίμονμξ Ένπεηαζ ημ ηαηάθεοημ ιάνιανμ κα ημιιαηζάζεζ Σμκ «Φάμοζη» ζημ ααβυκζ λεθοθθίγεζ Μα δεκ ηαηαθαααίκεζ ηζ δζααάγεζ Δ εθίρδ ηδκ ροπή ηδξ πθδιιονίγεζ Πμο μ εναζηήξ ηδξ ημ ενυκμ ημο ενδκεί. Οζίπ Μάληειζηακ
[422]
Tristia Σμο πςνζζιμφ ηδκ επζζηήιδ ζπμφδαζα ηα αθθμπανιέκα ηδξ κφπηαξ ηα πανάπμκα Σα αυδζα ανβμζαθεφμοκ ηζ ακαιμκή ιαηναίκεζ Σδκ φζηαηδ χνα ηςκ κοπηενζκχκ ηδξ πυθδξ Σζιχ ηδκ ηεθεηή ημο πεηεζκμφ ηδξ κφπηαξ Σδκ ζηζβιή πμο ημ αάνμξ ηδξ εθίρδξ έκζςζα Με ιάηζα δαηνοζιέκα ημίηαλα ιαηνζά. Πμζμξ άναβε ιπμνεί κα πεζ δ θέλδ πςνζζιυξ ηζ κα ζδιαίκεζ Πμζμξ απμπςνζζιυξ ιαξ πενζιέκεζ Πμζεξ οπμζπέζεζξ ηνφαεζ ημο πεηεζκμφ δ ηναοβή Σδκ χνα πμο ζηδκ αηνυπμθδ δ θςηζά ακάαεζ Καζ ζηδκ αοβή ιζαξ κέαξ γςήξ ηακ ημ αυδζ ηνααάεζ ηδκ άιαλα ηαζ ιαζμοθάεζ αανζεζηδιέκα Γζαηί μ πεηεζκυξ, αοηυξ ηδξ κέαξ γςήξ μ ηήνοηαξ Ώκεααζιέκμξ ζηα ηείπδ ηδξ πυθδξ Υηοπά ηζξ θηενμφβεξ ημο; Μ' ανέζμοκ μζ ζοκδεζζιέκεξ αβηνάθεξ: Ώκεαμηαηεααίκεζ δ ζαΎηα, αμοίγεζ ημ αδνάπηζ Κμίηα, ημο ηφηκμο έκα θηενυ κα ιαξ πνμτπακηήζεζ ένπεηαζ Καζ δ λοπυθδηδ Νηέθζα ήδδ πεηάεζ! Χ, δ γςή ιαξ έβζκε ηαζ πάθζ πθδηηζηή Δ βθχζζα ιαξ πανά δεκ λένεζ θα είκαζ παθζά ια επακαθαιαάκμκηαζ λακά Πυζμ βθοηζά είκ' δ ζηζβιή ηδκ χνα πμο ηδ κμζηαθβχ. Ώξ βίκεζ ηζ έηζζ: θζβμφνα δζάθακδ Ξαπθςιέκδ ζε πζάημ ηαεανυ α βμφκα ζηίμονμο ηοιιέκδ δ ηυνδ πάκς απ' ημ ηενί ημζηά απμνδιέκδ Βιείξ δεκ εα ιακηέρμοιε ημ Ένεαμξ ηςκ Βθθήκςκ Ώοηυ πμο βζα ημοξ άκηνεξ είκ' παθηυξ Κενί βζα ηζξ βοκαίηεξ είκαζ Γζα ιαξ ζηζξ ιάπεξ πέθηεζ μ ηθήνμξ Βκχ αοηέξ ιακηεφμκηαξ πεεαίκμοκ. Οζίπ Μάληειζηακ (κεηάθξ. ΐεκήηξεο Σξηαληαθπιιίδεο
[423]
Ζ Ννβέιια Μαηβέγεβα (Новелла Николаевна Матвеева), γελλήζεθε ην 1934. Δίλαη Ρσζίδα πνηήηξηα, ηξαγνπδίζηξηα, ζελαξηνγξάθνο θαη ζπγγξαθέαο.
Γ απνζηνιή Ο πμζδηήξ πμο είκαζ άθςκμξ υηακ ηα βεβμκυηα ηνέπμοκ — Ώθθά ιεηά απ‘ ημ ζοιαάκ αβάγεζ θςκή — πυζμ νεγίθδ είκαζ αβκμεί. Ο πμζδηήξ υπζ κα ηαενεπηίγεζ , αθθά μ ίδζμξ πνέπεζ κα πνμαθδιαηίγεζ, πζ κα ράθθεζ ημ ζοιαάκ, αθθά κα πνάηηεζ, ήνεε κα ακααμεί, Καζ ζηδκ μονά ηδξ ζζημνίαξ κα ζηνζιςπεεί, δεκ ημο ανιυγεζ. Μεηά απυ ηα βεβμκυηα μ ζηίπμξ πμζυκ ιπμνεί κα ζχζεζ; Σμο πμζδηή απμζημθή είκαζ κα δζεοεφκεζ ημκ μονακυ ηςκ θέλεςκ ζακ Αίαξ, Βίκαζ ηςκ ζδεχκ μ ηζκδηήναξ ηαζ ηδξ αδφκαιδξ ροπήξ είκαζ ιεζζίαξ. Γζα πέζηε ιμο παναηαθχ; Σζ εα πεζ αοηυ, κα ηαενεθηίγεζ; Ο πμζδηήξ δεκ είκαζ θίικδ ιε ηα κμφθανα, κα ακηζηαημπηνίγεζ, Βίκαζ μ πυκμξ ηαζ ημ ιίζμξ, είκαζ εθπίδα θςηεζκή. Δ ακενςπυηδηα πμο έααθε ημκ πμζδηή ζηα κχηα, Μμζάγεζ ζηναηυ πμο έπεζ ημκ ζδιαζμθυνμ πίζς ακηί πνχημ, Καζ ιε ηοιπακζζηή ζηαθιέκμ ζηδκ μπζζεμθοθαηή. Ννβέιια Μαηβέγεβα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[424]
Ο Αιεμάληξ Μπιόθ (1880-1921) ήηαλ Ρψζνο ιπξηθφο πνηεηήο
Οη πνηεηέο ………………………………………………….. Βίζαζ ιαηάνζμξ ιε ηδ βοκαίηα ζμο ηαζ ημ ―εβχ‖ ζμο Με ημ ημοηζμονειέκμ κέμ ζφκηαβια ηαζ παθζμηαεεζηχξ, Ώθθά μζ πμζδηέξ έπμοκ ηδκ μζημοιεκζηή δζρμιακία, Καζ δεκ πενζμνίγμοκ ηδκ εθεοεενία ημοξ ηα άνενα ηςκ εεζιχκ. Ώξ ηενιαηίζς ηδ γςή ιμο ηάης απ‘ ημκ θνάπηδ ζακ ζηοθί, Κζ αξ ιε βμκάηζζε δ ιμίνα ιμο ζηδ βδ, Πζζηεφς πςξ μ Κφνζμξ ιε ζηέπαζε ιε πζυκζ, Πζζηεφς πςξ μ πζμκμζηνυαζθμξ ιμο έδςζε θζθί Ύιεμάληξ Μπινθ
Θέιεζε Χ! εέθς πανάθμνα κα γς: θα η‘ αθδεζκά κα απαεακαηίζς, υθα η‘ απνυζςπα κα ελακενςπίζς, ηαζ ηα πζιαζνζηά κα ηα πναβιαημπμζήζς! Ώξ πκζβεί ηδξ γςήξ ημ υκεζνμ αανφ, αξ θαπακζάγς κφπηα ηαζ διένα. Βθπίγς ηάπμζμξ έθδαμξ, ζημ ιέθθμκ έκδμλμ εα πεζ βζα ιέκα: Ώξ ζοβπςνέζμοιε ηδκ ηαηζμοθζά ημο — ήηακ πενίαθδια, μ εζςηενζηυξ ημο ηυζιμξ είκαζ πδβή ηδξ μιμνθζάξ, είκαζ μθυηεθα — ημο Καθμφ, ημο Φςηυξ ηέηκμ, είκαζ ημ πακδβφνζ ηδξ Βθεοεενζάξ. Ύιεμάληξ Μπινθ
[425]
Ύγαπεηή Ώδζάκηνμπα ηαζ ζοκεπχξ κα αιανηαίκεζ, Να πάζεζ ημ θμβανζαζιυ ηςκ διενχκ, Με ημ αανφ ηεθάθζ απυ ημ ιεεφζζ Να ιπεζ ζημ ζπίηζ ημο Θεμφ, ηοπυκ. Να ζηφαεζ ηνεζξ θμνέξ ηδκ πθάηδ, Βθηά, κα ηάκεζ ημ ζηαονυ Κνοθά ημ πάηςια ημ θενςιέκμ Ν‘ αββίλεζ ιε ημ ιέηςπμ γεζηυ. ημ δίζημ αάγμκηαξ ημ βνυζζ, Νζχεμκηαξ ηφρεζξ ηζ εκμπή Ν‘ αζπαζηεί ηδκ εηαηυπνμκδ εζηυκα, Σδκ ηαηαθζθδιέκδ ηαζ θηςπή. Μεηά ζημ ιαβαγί ημο, ημ ίδζμ βνυζζ κα βονίζεζ Κάπμζμκ ζημ θμβανζαζιυ βεθχκηαξ, Καζ ημ ζηοθί ημ πεζκαζιέκμ απ‘ ηδκ πυνηα Να ζπνχπκεζ ιε ημ πυδζ, νεφμκηαξ. Καζ ηαη‘ απ‘ ημ ηακηήθζ, δίπθα ζηδκ εζηυκα Να πίκεζ ηζάζ, ηάκμκηαξ θμβανζαζιυ, Μεηά κα λεθοθθίγεζ ηα πανημκμιίζιαηα, Ώκμίβμκηαξ ημ ημζθανάδζημ ημιυ. Καζ ηεθζηά βζα ημ αάνοπκμ λαπθχκεζ Πάκς ζε ηθίκδ πμεδηή... Ώηυιδ ηαζ ηέημζα, ς! Ρςζία ιμο, Βίζαζ απ‘ υθμοξ ημοξ ηυπμοξ πζμ αβαπδηή. Ύιεμάληξ Μπινθ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο νιετκεδίδεο)
[426]
Ο πνηεηήο Ηβάλ Μπνύληλ (1870-1953) ήηαλ ν πξψηνο Ρώζος ινγνηέρλεο πνπ θέξδηζε ην Βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας ην 1933. Μεηά ηελ επαλάζηαζε ηνπ 1917 έδεζε ζην Παξίζη. Ο Άγγεινο ηε λχρηαο ε χνα κοπηενζκή πάκς απυ ηδκ ήνειδ ζηέπα, υηακ θάιπεζ απυ πάκς ηδξ ημ δεζθζκυ, ρδθά ζημκ μονακυ, ιέζα απυ αζεένζεξ αηναπμφξ, μ άββεθμξ ηδξ κφπηαξ πέηαλε, ημ θοηυθςξ είδε πνζκ ηδ δφζδ, ηδκ ακαημθή κα βένκεζ ιαηνζά… ηζ άημοζε άλαθκα ιζα αηαηάθδπηδ ιεξ ζημ πςνάθζ ιε ηδ ζίηαθδ παζδζηή θςκή. Πενπαημφζε, ιαγεφμκηαξ ζηάποα ηαζ ηεκηαφνζα ηαζ ηναβμοδμφζε ιεξ ηδ ζζβαθζά Καζ ζημ ηναβμφδζ αημφβμκηακ ημο παναδείζμο μζ ήπμζ ηδξ αεχαξ, μονάκζαξ ροπήξ. «Παζδάηζ, - είπε ημο Θεμφ μ απεζηαθιέκμξ, ηαζ ηνφαμκηαξ εθίρδ ηαζ πανά, πμο μ δνυιμξ ζμο ηνααά, πςξ έθηζαλεξ εημφημ ημ ηναβμφδζ;» Σμ αθέιια ημο παζδζμφ ήηακ ηαεάνζμ, θαιπενυ, ια αοηυ αιήπακμ ζηεηυηακ. «Αε λένς…»- απάκηδζε δεζθά. «Βοθυβδζε ημ ιζηνυηενμ αδεθθυ - είπε μ Θευξ, - εοθυβδζε ημ ανέθμξ ζηδκ ήνειδ ημφηδ ημο δεζθζκμφ ηδκ χνα βζα ημ δνυιμ, ηδκ αθήεεζα ηαζ ηδκ αβάπδ!» Κζ εοθυβδζε ημ παζδί παιμβεθχκηαξ μ άββεθμξ ηδξ κφπηαξ,- άκμζλε ηζξ θηενμφβεξ ημοξ ζημ ηνειάιεκμ θοηυθςξ ηαζ αοείζηδηε ζηδ δφζδ. Καζ ζακ ημ ζενυ ηδξ ακμζλζάηζηδξ κφπηαξ, δ αοβή έθαιρε ρδθά ηαζ βζα χνα πμθθή ημ κεανυ αθέιια ηδκ εαφιαγε ιέζα ζηδ ζζςπή. Παναηδνχκηαξ ημ παζδί βζα πνχηδ θμνά ζοκεζδδημπμίδζε ηδκ μιμνθζά, εςνχκηαξ ηα πνοζαθέκζα μκεζνμπμθήιαηα Καζ ηδκ αβκή πανά η‘ μκείνμο. Μεηάθξαζε ΐεκήηξεο Ώ. Σξηαληαθπιιίδεο
[427]
Ο εκηόλ Νάληζνλ (Семён Яковлевич Надсон, 1862-1887) ήηαλ Ρψζνο πνηεηήο. Αλ θαη πέζαλε κφιηο 27 εηψλ, ήηαλ ήδε αλαγλσξηζκέλνο σο επηηπρεκέλνο ινγνηέρλεο.
Γ δσή Ώθθάγμκηαξ ηάεε ζηζβιή ηδκ ιμνθή ηδξ ιοζηήνζα, Εδζυηνμπδ ζακ παζδί ηαζ ζακ υκεζνμ απαηδθυ, Πακημφ ημπθάγεζ δ γςή ιέζα ζηδκ αβςκία ιάηαζδ, Σμ ιεβαθυπνεπμ ακαιεζβκφμκηαξ ιε ημ ιδδαιζκυ ηαζ ηςιζηυ. Σζ άηαηηδ αμή! Σζ πανδαθή εζηυκα! Βδχ αβάπδξ αζπαζιυ, εκχ εηεί ιαπαίνςια δμθενυ. Βδχ απμθαιαάκεζ μ ηαναβηζυγδξ ηδκ ημνυκα, Βκχ εηεί πνμθήηδξ ζηοιιέκμξ ηάη‘ απ‘ ημ ζηαονυ. Αίπθα μ ήθζμξ ηαζ δ ζηζά! πμο ηα δάηνοα ηαζ μζ πνμζεοπέξ, Βηεί ηαζ ημ απεβκςζιέκμ αμβηδηυ ηδξ αεθζυηδηαξ. Βδχ ημ επίηεκηνμ ηδκ ιάπδξ ηδξ αζιαηδνήξ ήηακ πεεξ, Βκχ αφνζμ ε‘ ακεήζμοκ ηα θμοθμφδζα ηδξ ιαηανζυηδηαξ. Να ημ δζαιάκηζ ιεξ ζηδ θάζπδ, πμδμπαηδιέκμ απ‘ ημ πθήεμξ Βκχ εδχ μ ιονςδάημξ μ ηανπυξ ζημοθδημθαβςιέκμξ. Μυθζξ ήζμοκα ήνςαξ πενήθακμξ βζα ημκ εαοηυ ζμο, Σχνα είζαζ δεζθυξ, απυ ηδ κηνμπή ηαηααεαθδιέκμξ. Δ γςή είκαζ ιζα ζθίββα, ηζ μ κυιμξ ηδξ είκαζ δ ζηζβιή, Καζ δεκ οπάνπεζ έκαξ ζμθυξ ιε ηέημζμ θμβζηυ, Πμο εα ιπμνμφζε κα πεζ ζημ ηυζιμ «πνμξ ηα πμφ» ηνααάεζ βναιιή, Πμο εα ιπμνμφζε κα πζάζεζ ημο πνμζχπμο ηδξ ημ παναηηδνζζηζηυ. Πυηε μθυηθδνδ είκαζ μδφκδ, πυηε μθυηθδνδ ηδξ πανάξ ημ νεθνέκ, Άθθμηε είκαζ υθμ θάιρδ, ήθζμξ, άθθμηε είκαζ αίζπμξ, ζημηεζκζά. Βίκ‘ δ γςή ημο Κφνζμο ημ πμίδια, είκαζ επίζδξ ημο δζααυθμο ημ Βδέι, Βίκαζ ςηεακυξ ηαζ ημο ηεθζμφ ηαηάδζημο δ βςκζά. εκηφλ Νάληζνλ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο νιετκεδίδεο)
[428]
Ο Νηθνιάη Νεθξάζνθ (Никола́й Алексе́евич Некра́сов, 1821-77), απφ ηελ Οπθξαλία, ήηαλ Ρψζνο πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, θξηηηθφο θαη εθδφηεο,
Γ αδηθία Μαηάνζμξ μ άηαημξ ηαζ πνάμξ ζηζπμονβυξ, Πμο έπεζ θζβμζηή πμθή ηαζ άθεμκεξ αζζεήζεζξ, Βζθζηνζκά ηζ μθυροπα ημκ αβαπμφκ, Οζ μπαδμί ηδξ θονζηήξ πμίδζδξ. Καζ δ ζοιπάεεζα ημο ηυζιμο γςδνή Βπζηοπίαξ αέααζδξ απμηεθεί ηνζηήνζμ. Ώοηυξ δεκ λένεζ ηζ είκαζ αιθζαμθία, Πμο είκαζ ημο θαιπνμφ πκεφιαημξ, ημ ιανηφνζμ. Βηείκμξ αβαπά ηδκ ροπζηή βαθήκδ, Καζ απεπεάκεηαζ ηδ ζάηζνα ηδκ ηαημιμίνα, Πάκς ζε πθήεμξ ζηαεενά ηονζανπεί, Με ηδκ κακμονζζηζηή ημο θφνα. Θαοιάγμκηαξ ηδ δζάκμζα ημο ηδ ιεβάθδ, Αεκ ημκ ηαημθμβμφκ, ηαζ δεκ ημκ ηαοηδνζάγμοκ, Ώκηίεεηα μζ ζφβπνμκμζ βζ‘ αοηυκ, Ώηυια ηζ υηακ γεζ, ακδνζάκηα ημο εημζιάγμοκ. ιςξ δεκ έπεζ έθεμξ δ ιμίνα βζα εηείκμκ, Πμφ η‘ αθδεζκυ ημο ημ δαζιυκζμ, Σνυιμξ ηαζ ζηδθζηεοηήξ έβζκε Σμο υπθμο ηςκ παεχκ ηαζ πθακχκ ηςκ αζχκζςκ. Με ιίζμξ ηδκ ηανδζά ημο ηνέθμκηαξ, Καζ ιε ηδκ ζάηζνα μπθίγμκηαξ ηα πείθζα, Σμ δνυιμ δφζημθμ ηαζ επζηίκδοκμ ηναηά, Με ηδ δζχηηνζά ημο θφνα. Πίζς ημο έπμκηαζ μζ δζαζονιμί, ιςξ αοηυξ ανπάγεζ ήπμοξ επζδμηζιαζίαξ, πζ ζηδ βθοηενή αμή εβηςιίςκ, Ώθθά ιέζα ζε άβνζεξ ηναοβέξ ηαηίαξ. Πζζηεφμκηαξ ιε πάεμξ άζαδζημ, [429]
‘ υκεζνμ απμζημθήξ εοβεκζηήξ, Βηείκμξ ηήνολε αβάπδ ηαζ μιυκμζα Με θυβμ νοειζηυ ηδξ άνκδζδξ ηδξ επενζηήξ. Καζ ηάεε θέλδ ηςκ ζηίπςκ ημο Αδιζμονβεί αιείθζηημοξ επενμφξ, Ώπ‘ έλοπκα ηαζ ημφθζα υκηα Πνυεοιμοξ κα πνμζαάθθμοκ, ιμπεδνμφξ. Μυκμ υηακ ημ θένεηνμ εα δμοκ, πμο κεηνυξ πζα ζζςπμφζε, Συηε εα ηαηαθάαμοκ, πυζα έηακε Καζ πςξ ιζζχκηαξ αβαπμφζε. Νηθνιάη Νεθξάζνθ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
Ύγαπψ Σμκ εαοηυ ιμο αάκαοζα πενζθνμκχ, Γζαηί ηζξ ιένεξ ιμο ακχθεθα πενκχ, Γζαηί ηζξ ζηακυηδηέξ ιμο δεκ έπς δμηζιάζεζ πμοεεκά, Καζ ηαηαδίηαζα ημκ εαοηυ ιμο ακεθέδηα, ζηοβκά. θμ ηα ίδζα ημπακχκηαξ: είιαζ αδφκαιμξ, δεζθυξ! ακ ζηθάαμξ υθδ ηδ γςή ζενκυιμοκ μζηεζμεεθχξ. Γζαηί, θηάκμκηαξ ζηα ηνζάκηα ιμο υπςξ-υπςξ Καζ μφηε ηακ θεθηά ιάγερα αηυπςξ, Να ζένκμκηαζ βμκαηζζηά ζηα πυδζα ιμο μζ αθάηεξ, Καζ κα γδθεφμοκ άβνζα αηυια ηαζ μζ πθμοημηνάηεξ. Σμκ εαοηυ ιμο αάκαοζα πενζθνμκχ, Γζαηί ηακέκα δεκ αβάπδζα ηαζ ηδ γςή ιμο ζπαηαθχ, Γζαηί έπς ακάβηδ κ‘ αβαπχ..., βζαηί θαηνεφς υθεξ ηζξ ροπέξ, ιςξ πενζπθακζέιαζ ζακ έκα αβνίιζ δοζηοπέξ. Γζαηί ιέζα ιμο έπς ιίζμξ ακελήβδημ ηαζ θμαενυ, Ώθθά υηακ ανπάγς ημ ιαπαίνζ, κεηνχκεζ ημ πένζ... Νηθνιάη Νεθξάζνθ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[430]
O Αληξέη Νηεκέληηεθ (Андре́й Дми́триевич Деме́нтьев) γελλήζεθε ην 1928. Δίλαη νβηεηηθφο θαη Ρψζνο πνιπβξαβεπκέλνο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
ΐπν νλφκαηα Αφμ εκδυιοπα μκυιαηα οπάνπμοκ, Πμο ιπήηακε βζα πάκηα ζηα υκεζνά ιμο, ζηδ γςή. Μάθθμκ απυ ημκ άκειμ βεκκήεδηε ημ έκα, Σμ δεφηενμ βεκκήεδηε απ‘ ηδ ζζβή. Γζ‘ αοηυ, υηακ ημ πακ ιέζα ιμο ιανηονεί, Λοζζάγεζ Καζ ελέβενζδ επζεοιεί Σμ έκα - ζακ εφεθθα - αιέζςξ εα ιε ανεζ Καζ ιε αβκή ζημνβή εα ιε δνειεί. Βίκαζ ιεθχδδια ημο Μάδ, η‘ υκμια ημ δεφηενμ Νζχες ημ πάζδεια ημο, αημφς ηδκ ηαθμροπζά. Πάκηα αοηυ ημ υκμια ακαεοιζέιαζ, ημ εκδυηενμ ηακ ζοιααίκεζ ηάηζ ηαζ δεκ ακηέπς πζα. Αφμ μκυιαηα οπάνπμοκ Οκυιαηα απθά, αβαπδηά Βίκαζ απυ ηα πζμ πζζηά, ιμκαδζηά, Πμο θχηζζακ ηδ γςή ιμο ιε θεπηά μκεζνεοηά. Χ! ιμίνα ιμο! Με ηα μκυιαηα αοηά κα είζαζ ακμζπημπένδ Να ημοξ απμκέιεζξ ημ ανααείμ ζμο, ημ πζμ ιεβάθμ… Με η‘ υκμια ημ πνχημ, ηζξ αβαπδιέκεξ ιαξ θςκάγμοιε Καζ ηζξ ιδηένεξ ιαξ θςκάγμοιε ιε η‘ άθθμ. Ύληξέη Νηεκέληηεθ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[431]
Ο Γαβξηήι Νηεξδάβηλ ( авриил Державин, 1743-1816) απφ ηελ πφιε Καδάλ, ήηαλ έλαο απφ ηνπο ζπνπδαηφηεξνπο Ρψζνπο πνηεηέο ηεο γεληάο πνπ πξνεγήζεθε ηνπ Αιέμαλδξνπ Πνχζθηλ, θαζψο θαη πνιηηηθφο κεγάινπ θχξνπο. Τπήξμε ν κεγαιχηεξνο Ρψζνο πνηεηήο ηνπ 18νπ αηψλα.
Ο Θεφο (ωδή)
Βζφ! ημο πχνμο ημ άπεζνμ, Γςή πμο έααθεξ ζημ οθζηυ ποδαίμ, Ώοηυξ πμο βέκκδζε ημ θχξ, Βίζαζ ημ γχπονμ, Σμ πκεφια πακηαπμφ πανυκ ηαζ εκζαίμ! Ώοηυξ πμο δεκ έπεζ ηυπμ ηαζ αζηζυηδηα, Ώοηυξ πμο ηακείξ δεκ έπεζ ζοθθάαεζ μοζζςδχξ, Ώοηυξ πμο ιε ηδκ φπανλή Σμο ημ πακ βειίγεζ, Ώοηυξ πμο αβηαθζάγεζ, δζαηδνεί, ααζίγεζ, Βηείκμξ ημκ μπμίμκ μκμιάγμοιε Θευξ. …………………………. Άζηνςκ ποννυπνςιςκ εηαημιιφνζα Μέζα ζηδκ απενακημζφκδ πενζπμθμφκ, Σνμπζέξ εηηεθμφκ ιε ηα δζηά μο ηνζηήνζα Καζ θςξ γςμβυκμ αηηζκμαμθμφκ. Ώθθά αοηέξ μζ βζβάκηζεξ θαιπάδεξ, Ή ηυηηζκςκ ηνοζηάθθςκ ζοιπθδβάδεξ, Ή ηα πνοζά ηφιαηα ημο ιεβάθμο ημπαδζμφ, Ή μζ θθεβυιεκμζ αζεένεξ, Σμο ζφιπακημξ υθμζ μζ αζηένεξ, Μπνμζηά μο ζακ θακηαπηενυ παζπκίδζ εκυξ παζδζμφ. Γαβξηήι Νηεξδάβηλ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο
[432]
Ο Αιεμάληξ Νηόιζθη (Алекса́ндр До́льский) γελλήζεθε ην 1938 ζε έλα ρσξηφ ησλ Οπξαιίσλ. Δίλαη νβηεηηθφο θαη Ρψζνο πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, κνπζηθφο θαη δεκνθηιήο βάξδνο.
Μπαιάληα γηα ηνλ αγλννχκελν Μέζα ζημ κανημπέδζμ ιε ανήηακε ηδκ Πέιπηδ, Πνζκ, έζπαζε μ μονακυξ ζηα ιάηζα ιμο ζακ βοαθί, Κ‘ αοηυ πμο έιεζκε απυ ημ ζχια ιμο, Ήηακ ημηηζκμιαονμπνάζζκδ εζηυκα πανδαθή. Οζ θίθμζ ιμο απυ ηδκ δζιμζνία ηαζ ημ θυπμ ιμο, Οπζζεμπχνδζακ εβηαηαθείπμκηαξ αιοκηζηή βναιιή, Καζ μζ μιάδα ηαθήξ πάκς ζημκ ηάνμ ηδξ Ξέπαζε κα ημπμεεηεί ημ άροπμ ημνιί. Κζ εβχ πάκς ζημ πχια λαπθςιέκμξ, Με ιάηζα ζαδζιέκα ημζημφζα ηα μονάκζα ιμοββά, Καζ ιε πθδζίαζε έκα ζηναηζςηάηζ, Έζηορε πάκς ιμο ζζβά-ζζβά. Έιεζκε ηυηαθμ μ ιζηνυξ Hitlerjugend Ώκαβκςνίγμκηαξ ζημ πνυζςπυ ιμο, ημ δζηυ ημο πνμζςπάηζ, Έηπθδηημξ έηθεβε ηαζ ήηακ θμαζζιέκμξ Ώπυ ηδξ ιμίναξ ημ ηνμιενυ παζπκζδάηζ. Γζα ηδ γςή βκςνίγμκηαξ μθίβμ, Σμκ εάκαηυ ημο αθέπμκηαξ εδχ, Φέθθζγε πνμζεοπέξ, ηαηάνεξ, Ώθθά δεκ ηαηαθάααζκα ηδ βθχζζα ημο εβχ. [433]
Σα ιάηζα ιμο κεηνά βζα κα ιδ αθέπεζ, Ο πνυζθαημξ επενυξ ιμο, ζηδ βδ βενιακζηή, Με έεαρε, εθπίγμκηαξ πςξ ε‘ ακαηνέπεζ, Σδ εακή ημο, ηδ ιεθθμκηζηή. Σμ άαααημ υηακ επέζηνερε δ δζιμζνία ιμο, Νεηνυξ μ κεηνμεάθηδξ ιμο ηεζηυηακ ζημ πακηάηζ. «Πυζμ ιμζάγεζ ημκ άζα!», είπε μ θίθμξ ιμο, δηχκμκηαξ ημο Hitlerjugend ημ ημοθεηάηζ. Κείιαζ ιέζα ζηδ βδ ηάπμζεξ δεηαεηίεξ, οκήεζζα ηδ ιμίνα ιμο, μιμθμβχ. Ώημφς ηα παζδζά κα παίγμοκ απυ πάκς ιμο, Ώθθά δεκ ηαηαθαααίκς ηδ βθχζζα ημοξ εβχ. Ύιεμάληξ Νηφιζθη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο
[434]
Ο Ρψζνο ινγνηέρλεο Γηνύξη Νηνκπξόθζθη (Ю́рий О́сипович Домбро́вский 1909-1978) αλήθεη ζηελ ρνξεία ησλ αλειέεηα δησρζέλησλ δηαλννπκέλσλ ηνπ ζηαιηληθνχ θξάηνπο. έδεζε εθηνπηζκέλνο επί ζρεδφλ είθνζη ρξφληα ζηα ζηξαηφπεδα ηνπ Άιηα Άηη (Καδαθζηάλ) θαη Κνιχκα (ηβεξία)
Ο ηζεθίζηαο Ήλενα έκα αενμθζκέγμ δήιζμ, Πμο δμφθεοε ημ ηζεημφνζ ηαζ ηδκ βηζθμηίκα. Ήηακ ρδθυξ, αβαευξ, λεναηζακυξ, Ώβαπμφζε ηα παζδζά, ια έιμζαγε ιε ημοημοαάβζα. Ήλενα έκα βζαηνυ, ήηακ ανπζενέαξ∙ Έπαζγα ποβιαπία ιε έκακ ΕδζμοΎηδ, Έγδζα ιε έκα καοηζηυ πμο δεκ είπε πμηέ ημο ηδ εάθαζζα, Καζ ιε έκα θοζζηυ παναθίβμ κα βίκς πκεφια. Κάπμηε ιε είπε ενςηεοηεί ιζα Καθθμκή ακ αοηέξ πμο γμοκ ιυκμ ζημ πενζηφθζβια ηςκ ζαπμοκζχκ, Πμο έπκζλε ζημ ηνεαάηζ ημκ εναζηή ηδξ. Κάπμζα ζηζβιή ηδκ επμπή ηδξ ζζςπήξ ιμο υιςξ, Πάκς απυ ιζα θίικδ ακηανζαζιέκδ ηαζ αναπχδδ οκάκηδζα έκακ ηζεηίζηα. Αεκ έπς κα πς ηίπμηα βζ‘ αοηυκ. Ήηακ ηζεηίζηαξ. Γηνχξη Νηνκπξφθζθη Μεηάθξαζε απφ ηα ξσζηθά: ΐεκ. Σξηαληαθπιιίδεο
[435]
Ο Μπνξίο Πάζηεξλαθ (1890-1960) ήηαλ Ρψζνο θνπηνπξηζηήο πνηεηήο θαη ζπγγξαθέαο. Έγηλε γλσζηφο κε ηε δεχηεξε ηδηφηεηά ηνπ (Γόκηωπ Ειβάγγο) θαη θέξδηζε βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας ην 1958.
Κη εγψ αγαπνχζα Κζ εβχ αβαπμφζα, ηζ δ ακάζα Σδξ ατπκίαξ κςνίξ ημ πνςί Ώπυ ημ πάνημ ηαηέααζκε ζημ θανάββζ, ζηα ζημηεζκά Πεημφζε βνήβμνα πένα απυ ημ ανπζπέθαβμξ Σςκ θεζιχκςκ, πμο αοείγμκηακ ζηδκ ημονεθζαζιέκδ μιίπθδ, ηδκ αρζεζά, ζηδ ιέκηα ηαζ ζηα μνηφηζα. Καζ αιέζςξ δοζηυθεοε ηδξ θαηνείαξ δ μνιή, Μεεμφζε, ζα θηενμφβα, ηαιέκδ απυ ζηάβζα, Καζ πηοπζυηακ ζημκ αβένα, ηαζ πάεαζκε νίβδ, Καζ πανάζενκε ηδ δνμζζά ζηα πςνάθζα. Κζ εηεί ενπυηακ δ παναοβή. Μέπνζ ηζξ δομ αιέηνδηα ζημκ μονακυ ηνειυπαζγακ ηα πθμφηδ, Μα κα μζ πεηεζκμί άνπζζακ κα θμαμφκηαζ Σμοξ απυβμκμοξ ηαζ πνμζπάεδζακ κα ηνφρμοκ ηδ ηνμιάνα ημοξ, Ώθθά ζηα θανφββζα ηοθμφζακ άζθαζνα εηνδηηζηά, Καζ μ θυαμξ ημο ζονζββίμο θχκαγε απυ ηα ηακίζιαηα ηδξ βέκκαξ, Καζ έζαδκακ μζ εδιςκζέξ, ηαζ εαννείξ ηαηά παναββεθία Με ημ πνυζςπμ ημο βμονθμιάηδ θςημζαέζηδ Φαζκυηακ ζηδκ άηνδ ημο δάζμοξ μ αμζηυξ. Κζ εβχ αβαπμφζα, ηζ εηείκδ πνμξ ημ πανυκ Μπμνεί κα είκαζ γςκηακή. Ο ηαζνυξ εα πενάζεζ, Καζ ηάηζ ημ ιεβάθμ, ζα θεζκυπςνμ, ιζα θμνά (υπζ αφνζμ, ίζςξ, αθθά ηάπςξ ανβυηενα) Θ‘ ακάρεζ πάκς απυ ηδ γςή, ζακ θάιρδ, ιε εοζπθαπκία Πάκς απυ ημ ποηκυ δάζμξ. Πάκς απυ ηδκ ακμδζία ηςκ κενυθαηηςκ, ιαναγχκμκηαξ α ααηνάπζα απυ ηδ δίρα. Πάκς ζημ ηφια ηςκ θάηηςκ πμο ιμζάγεζ Με ημ νίβμξ ημο θαβμφ, ιε ηα ιμοζηάηζα πθεβιέκα ζα ράεα Σδξ θοθθςζζάξ ημο πνμδβμφιεκμο πνυκμο. Πάκς απυ ημ ευνοαμ, πμο ιμζάγεζ Με ρεφηζημ ζπάζζιμ ημο ηφιαημξ αοηχκ πμο γήζαιε. Κζ εβχ [436]
Ώβαπμφζα, ηαζ λένς: υπςξ ηα οβνά αμζημηυπζα Ώπυ αζχκεξ οπάνπμοκ ζημοξ πνυπμδεξ ημο πνυκμο, Έηζζ ηαζ ηάεε ηανδζά έπεζ ςξ αάζδ ημκ ένςηα Σδκ ακαηνζπζαζηζηή είδδζδ ηςκ ηυζιςκ ζημ πνμζηεθάθζ. Κζ εβχ αβαπμφζα, ηζ αοηή είκαζ αηυιδ γςκηακή. θα υπςξ ηαζ ηυηε, ηοθμφζακ ζ‘ εηείκμ ημ ανπζηυ ηναφια, ηέημκηαζ ηα πνυκζα, ελαθακζγυιεκα πίζς απυ ηδκ αηνμφθα Σδξ ζηζβιήξ. Βίκαζ ημ ίδζμ θεπηή εηείκδ δ ιεευνζμξ. πςξ ηαζ πνζκ ημ παθζυ θαίκεηαζ παθζυηενμ. πςξ ηαζ πνζκ, ηνααδβιέκα απυ ηα πνυζςπα ηςκ αοημπηχκ, Παναθμβίγμκηαζ ηα πεναζιέκα, οπμηνζκυιεκα πμο δε βκςνίγμοκ ηζ εηείκδ δε γεζ πζα ιαγί ιαξ, Καζ είκαζ κμδηυ αοηυ; οκεπχξ, ζδιαίκεζ, ηαζ εοεέςξ θδ δ γςή απμιαηνφκεηαζ, ηαζ δεκ ιαηναίκεζ Ο Ένςηαξ, ηδξ έηπθδλδξ μ ζηζβιζαίμξ θυνμξ οπμηέθεζαξ; Μπνξίο Πάζηεξλαθ Μεηάθξαζε: ΐεκήηξεο Ώ. Σξηαληαθπιιίδεο
Αχθνιν... ΐανφ θμνηίμ ηάπμζεξ κ‘ αβαπάξ, Ώθθά εζφ πςνίξ ηενηίπζα είζαζ δ ςναία Καζ ημ ιοζηήνζμ ηδξ βμδηείαξ πμο ζημνπάξ Βίκαζ ζακ αίκζβια ιζαξ φπανλδξ ηοπαίαξ. Σδκ άκμζλδ αημφβεηαζ ημ ενυζζια ηςκ παεχκ, Σςκ αββεθζχκ ηαζ ηδξ αθήεεζαξ δ πνειζένα Βίζαζ απυ μζημβέκεζα ηέημζςκ ανπχκ Σμ κυδιά ζμο αθζθυηενδμ ζακ ημκ αένα. Βφημθμ κα λοπκήζεζξ ηαζ κα ακααθέπεζξ, Ν‘ απαθθαπεείξ απυ ιζα ζηέρεςκ ηαηχκ, ζημζαάδα Καζ άζπζθμξ, ηαζ ηίιζμξ κα γεζξ θα αοηά, δε εέθμοκ ηαζ ιεβάθδ ελοπκάδα. Μπνξίο Πάζηεξλαθ Μεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο
[437]
Ο Αληξέη Πιαηόλνθ (1899-1951) ήηαλ Ρώζος ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο. Καηεγνξήζεθε σο αλαξρηθφο θαη δηψρζεθε. Τπεξέηεζε ζηνλ πφιεκν σο αληαπνθξηηήο.
Γεξλάκε γηαηί είκαζηε δσληαλνί Τβναίκεζ ηα θεοηά ιάηζα δ ημφναζδ,Πάεζ κα πεζ πςξ ήιαζηακ κεανμί, Μα ημο ένςηα δ εφεθθα ανμκημημπάεζ αηυιδ. Γζ‘ αοηυ ηαζ ηάεε πνυκμ κζχες πζμ βθοηά Δ ακοπυθμνδ ηάρα έβζκε γεζηαζζά. Ώημφς πςξ δ ηανδζά ιμο ςνζιάγεζ, Κζ αθμφ ιεζηχζεζ ζημκ ηήπμ ιαξ κα πέζεζ. Βίζαζ αηυιδ γςκηακή, ηα ιάηζα ζμο θάιπμοκ, Δ ηανδζά ημ ζηήεμξ κακμονίγεζ, ημηηζκίγμκηαξ απ‘ ηδ αζαζφκδ, Μα μζ πνυκμζ παβχκμοκ ηαζ βζα ιέκα εα πμοκ: Έγδζε ημκ αζχκα ηδξ δ πζζηή αοηή ροπή.
Ύθνχο: ν θφζκνο νπξιηάδεη! Κμζιάηαζ μνθακυ ημ λεεςνζαζιέκμ πμνηάνζ, Καζ ημ ιπθε αζηένζ ηδκ ηαιπάκα ιε θνίηδ πηοπάεζ,ηεθηζηυ αημφεζ ημ ακενχπζκμ ηεθάθζ. Γέιζζε αίιαηα ημ ζζδενέκζμ πένζΏπυ ηχνα ηαζ ζημ ελήξ οπάνπεζ ιυκμ ιία ιμίνα ζηαεενή: ηαεείηε, ιεθθμφιεκμζ αζχκεξ αδζέλμδμζ, Έηακα ηα πάκηα βζα ζαξ - ηαζ ημ ηναβμφδζ ζηα πείθδ! Έβζκε ηανδζά ηαζ ζοκείδδζδ μ ακήζοπμξ ηυζιμξ, Καζ εα βίκεζ ημ ηάεε αζηένζ άκενςπμξ, Γζα ηδ κέα εφεθθα ηζξ πυνηεξ έζπαζεξ ζηδκ μζημοιέκδ, Καζ ηαοηυ κενυ μ ζδνχηαξ ζμο ηοθάεζ. φκηνμθε άκενςπε, θηζάλαιε ηδκ αοβή, Βθδφναιε ημκ απίζηεοημ ηυζιμ, Ββχ ημ δαπηοθίδζ ηςκ αζηενζχκ ιαγί ζμο εα ζπάζς, Καζ εα ένεεζ δ ιένα κα θάιρεζ μ Γαθαλίαξ, Ο ηυζιμξ ελακηθδιέκμξ εα πέζεζ κεηνυξ, ΐαεζά μ άκενςπμξ εα αοεζζηεί ζημ ζηήεμξ Καζ βζα πνχηδ θμνά δε εα ακαηείθεζ μ ήθζμξ. Μεηάθξαζε απφ ηα ξσζηθά ΐεκήηξεο Ώ. Σξηαληαθπιιίδεο
[438]
H Γθαιίλα Πνιίλζθαγηα (Galina Polinskaya) είλαη Ρσζίδα πνηήηξηα. Γελλήζεθε ην 1974 θαη απφ ην 2009 δεη ζηελ Διιάδα.
πλέιεπζε ηεο Φχζεο Κφνζε δέκδνε, βζαηί ιεβάθςζεξ ηυζμ Καζ ηνφαεζξ ημκ ήθζμ απυ ιέκα; Κφνζε ήθζε ιδκ ηάκεζξ ημκ ηαιπυζμ, Καζνυξ βζα κα θςηίζεζξ ηακέκα! Κφνζε πηδκέ, ηζ ηζηζαίγεζξ αζηαιάηδηα; Αε εέθς ζοιαμοθέξ απυ ηακέκα! Κφνζε ζφκκεθε, βζαηί ανμκημθςκάγεζξ αηνάηδηα; Βδχ δεκ είκαζ ημο πμθέιμο δ ανέκα! Κφνζε πέθαβε ιαξ ημφθςζεξ ιε ηα Μπμθυν ζμο! Κάηζε θνυκδια! Υνεζάγεζαζ εηπαίδεοζδ! Κφνζε έθαηε, ηαζ υθμζ μζ άθθμζ εθάηε εδχ! Έπμοιε ζήιενα ηδξ Φφζδξ ηδ ζοκέθεοζδ! Κονία μπζά, ηζ ζίγεζξ απεζθδηζηά; Ώοηυ εα βναθηεί ζημ πμζκζηυ ζμο ιδηνχμ! Κφνζε θέμκηα ηυρε ημκ ανοπδειυ! Μάθζζηα, είζαζ ―ααζζθζάξ‖, υιςξ ηςκ γχςκ! ‘ αοηή ηδ ζοκέθεοζδ πνυεδνμξ είιαζ εβχ, μ άκενςπμξ! Βζείξ έπεηε ιυκμ ημ δζηαίςια κ‘ αημφηε! Σμκ άκενςπμ πνέπεζ κα πενζαάθθεηε ιε ακέζεζξ! Καζ πάκηα κα ημκ οπαημφηε! Γθαιίλα Πνιίλζθαγηα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[439]
Λφγηα-δνιψκαηα Σμ ανάδο ζήιενα εα ιπς ζηα υκεζνά ζμο Κζ έκα πενίπαημ εα ηάκμοιε ζημ θεββάνζ Μέζα ζηα πέηνζκα αμοκά, ακ έκα ηέθεζμ γεοβάνζ. Σ‘ αζηένζα ζακ πάκηνεξ ζηα ημιπμθυβζα, Κζκμφκηαζ ζημο ζφιπακημξ ημ ζημηεζκυ ςηεακυ. Ο πνυκμξ επζζηνέθεζ ηαζ μ άιιμξ ζηα νμθυβζα Πέθηεζ πίζς… ζημκ μονακυ. Σμ πένζ ζμο ζημ πένζ ιμο πήνα Καζ δεκ ιπμνχ αοηυ πμο εέθς κα ζμο πς. ημ δνυιμ ιαξ εα ζοκακηήζμοιε ηδ Μμίνα Με δζάθακμ απυ ηα δάηνοα πνυζςπμ. Γκςνίγεζξ πςξ ιε παιυβεθμ κα είβεζξ, Πςξ κ‘ αβαπάξ πςνίξ θυβζα-δμθχιαηα, Καζ πςξ απυ ημκ εαοηυ ζμο κα λεθφβεζξ Υςνίξ κ‘ αθήζεζξ απμηοπχιαηα. Αζήβδζέ ιμο, ζε ζηεηεφς ιε ζημνβή, Θα ημ ηναηχ ιοζηζηυ! Ώθθά ηζ άηαζνα! Ήνεε δ αοβή Καζ άββζλε ημ ζχια ζμο βοικυ. Ξφπκδζεξ… Ώφνζμ. Ξακά θαεναία… Μέζα ζημο θεββανζμφ ημ θςξ εαιπυ… οβκχιδ, είιαζ ιυκδ, δεκ έπς πανέα, Μυκμ ζηα υκεζνά ζμο ιπμνχ κα ιπς.
Γθαιίλα Πνιίλζθαγηα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[440]
Ο Αιεμάληξ Πνύζθηλ (1799-1837) ζεσξείηαη ν κεγαιχηεξνο Ρψζνο πνηεηήο θαη ν γελάξρεο ηεο ξσζηθήο ινγνηερλίαο. Ήηαλ ζεξκφο θηιέιιελαο θαη ππνζηήξημε κε πάζνο ηελ ειιεληθή επαλάζηαζε.
Κάπνηε Ήιμοκ ενςηεοιέκμξ ηάπμηε ιαγί ζμο, ηαζ κα ημ πς εζθζηνζκά, αηυια ζ‘ αβαπχ, αθθά αξ ιδ ζ‘ απαζπμθεί πθέμκ αοηυ, αθμφ δεκ πνυηεζηαζ πζα κα ζε εκμπθχ. Ββχ ζε θάηνεοα ζζςπδθά, πανεεκζηά, βμδηεοιέκμξ απυ ημ δζηυ ζμο ηάθθμξ. Ββχ ζε αβαπμφζα άδμθα ηαζ ηυζμ ζημνβζηά, έηζζ, χζηε κα δχζεζ μ Θευξ, κα ζ‘ αβαπήζεζ ηάπμζμξ άθθμξ. Πνχζθηλ
Ώίνο ηνπ ζηηρνπιφθνπ Λζβάηζ δζάααζια, ιζα ζηάθα ζηέρδ, ημ βνάρζιμ Πάκς απ‘ υθα. Με θέπνα ημο ιοαθμφ ημο βέιζζε Σδκ ηυθθα. Μεηά παίνκεζ η‘ αοηζά ημο ηυζιμο, ηαζ πανελδβδιέκμξ Θίβεηαζ. Μεηά ηοπχκεζ ηα βναπηά ημο ηαζ ζηδ Λήεδ Πκίβεηαζ. Πνχζθηλ
Σεηξάζηηρν Μζζμιοθυνδμξ ηαζ ιεηαπνάηδξ ιε κμεεοιέκδ γοβανζά, πμθφ ακίδεμξ ηαζ θίβμ ιμνθςιέκμξ. Μζζμπαθζάκενςπμξ, υιςξ ιπμνχ κα πς ιε ζζβμονζά, πςξ ηεθζηά εα βίκεζ μθμηθδνςιέκμξ. Πνχζθηλ
[441]
Μειαγρνιία ηδξ Γεςνβίαξ ηα αμοκά ηείηαζ δ ηαηαπκζά Μπνμζηά ιμο δ Ώνάβηαδ εμνοαεί απεβκςζιέκα, Βίιαζ πενίθοπμξ ιε εθίρδ εθαθνζά, Δ εθίρδ ιμο μθυβζμιδ ιε ζέκα. Μεθαβπμθχ ιε θφπδ βαθδκή, Ώοηυ δζυθμο δε ιε ααζακίγεζ, Καζ δ ηανδζά ιμο αβαπά, πμκεί, Γζαηί, πςνίξ θαπηάνα, δεκ ιπμνεί κα γεζ. Πνχζθηλ
Σν καησκέλν ζάιη … ηακ βθφηαζκε αηυιδ ηδκ γςή ιμο δ εθπίδα ζακ ηνεθυξ αβαπμφζα ιζα λακεή Βθθδκίδα, πμο ιμο είπε ημκ κμο ιμο δ ιαηζά ηδξ πθακέρεζ ηαζ ημοξ πυεμοξ ιμο ανπάλεζ ηαζ ηα κζάηα ιμο ηθέρεζ . Με παθζμφξ ιμο ζοκηνυθμοξ, ιζα αναδζά βθεκημφζα ηαζ ζημ βθέκηζ κα ζαήζς ημκ ηαδιυ ιμο γδημφζα , υηακ έκαξ Βαναίμξ πμκδνά ιε ημζηάεζ ηαζ ιμο θέεζ ηνοθά :‖δ Ρςιζά ζ‘ απαηάεζ‖ . Σμο πεηάς θθμονζά, ιμο εμθχκεζ ημ ιάηζ, ηαααθάς εοεφξ ημ βμνβυ ιμο ημ άηζ ηαζ ζημ ζπίηζ ηδξ ηνέπς, ζηδ ιζηνμφθα θςθζά ηδξ υπμο είπα πενάζεζ βθοηέξ κφπηεξ ζζιά ηδξ . Με ηα ιάηζα εμθά, ια ημκ κμο θθμβζζιέκμ ζπς ηδκ πυνηα ηζ εοεφξ ιεξ ζηδκ ηάιανα ιπαίκς . Καζ ζημο θφπκμο ημ θςξ πμο ζζβά ηνειμζαμφζε δ λακεή Βθθδκίδα, έκακ άθθμκ θζθμφζε . Σμοξ αδνάπκς ημοξ δομ ιε η‘ ακηνίηεζμ ιμο πένζ ηαζ ημ θίθδια ηυαεζ η‘ ανβονυ ιμο ιαπαίνζ . Κζ δ λακεζά Βθθδκίδα ιε κηνμπή πθμιζαζιέκδ εηοθίζηδ ζημ πάηςια ηάης, ζθαβιέκδ... Πνχζθηλ
[442]
Σν κνλαρηθφ θχιιν Βπέγδζα ιεξ απ‘ ημοξ άζαδζημοξ ηαδιμφξ ηαζ έπαρα κ‘ αβαπχ ηα υκεζνά ιμο, πυηε παζνυιμοκ ηαζ βεθμφζα λέπαζα ιμκάπα έιεζκακ ηα αάζακά ιμο. Καη‘ απ‘ ηζξ εφεθθεξ ηδξ ιμίναξ ηδξ ζηθδνήξ, ιανάεδηε ημ ακεζζιέκμ ιμο ζηεθάκζ, γς απμιμκςιέκμξ, εθζαενυξ, ηαζ ηανηενχ: εα ‗νεεζ μ θοηνςιυξ; Έηζζ απυ ημ ρφπμξ πηοπδιέκμ, υηακ δ πεζιςκζάηζηδ δ εφεθθα μνβζάγεζ, ζ‘ έκα θζακυ, ιζηνυ ηθαδί, ιμκαπζηυ ημ θφθθμ ηνειμοθζάγεζ. Πνχζθηλ
Ακπξφο, Αιιάδα Βιπνυξ, ζηοθχζμο, Βθθάδα επακαζηάηζζζα, αάζηα βενά ζημ πένζ η' άνιαηά ζμο! Μάηαζα δεκ λεζδηχεδηεκ μ θοιπμξ, δ Πίκδμ, μζ Θενιμπφθεξ δυλαζιά ζμο. Ώπ' ηα ααεζά ημοξ ζπθάπκα λεπεηάπηδηεκ δ θεθηενζά ζμο μθυθςηδ, βεκκαία ηζ απ' ημκ ηάθμ ημο μθμηθή, απ' ηα ιάνιανα ηδξ Ώεήκαξ, πάκηα ζενή ηαζ κέα. Θεχκ η' δνχςκ παηνίδα, ζπάγεζξ άλαθκα ημ γοβυ ζμο ηαζ ηδκ εκάκηζα Μμίνα ιε ημκ απυ, πμο αβάκεζ ημο Σονηαίμο ζμο, ημο Μπάζνμκ ηαζ ημο Ρήβα δ άλζα θφνα. Πνχζθηλ
[443]
ηελ… Θοιάιαζ ηδ ιμκαδζηή ζηζβιή, Μπνμζηά ιμο ειθακίζηδηεξ εζφ, ακ πνυζηαζνδ ηαζ θεοβαθέα μπηαζία,. ακ ζφιαμθμ ηδξ μιμνθζάξ ηδξ πζμ αβκήξ. Μέζα ζηα αάζακα ηδξ άκεθπδξ ιεθαβπμθίαξ, Μέζα ζηδ ιαηαζυηδηα ηδξ αβςκίαξ, Πμθθέξ θμνέξ δπμφζε δ βθοηζά θςκή ζμο, Κζ μκεζνεουιμοκ ηδκ αββεθζηή ιμνθή ζμο. Πενκμφζακ πνυκζα, ηαζ ηδξ γςήξ δ ιπυνα Αζαζηυνπζζε ηα υκεζνα η‘ απαηδθά ηζ εθπζδμθυνα, Καζ λέπαζα ηαζ ηδ βθοηζά θςκή ζμο, Καζ ηδκ αββεθζηή ιμνθή ζμο. ηδξ ελμνίαξ ημ ζημηάδζ ημ απυιενμ, Οζ ιένεξ ιμο ηοθμφζακ πςνίξ κα ηανδζμπηοπχ, Αίπςξ εευηδηα ηαζ πςνίξ ιμφζα, Υςνίξ κα ηθαίς, κα βεθχ ηαζ κ‘ αβαπχ. Μεηά ήνεε ημ λφπκδια Καζ πάθζκ ειθακίζηδηεξ εζφ, ακ πνυζηαζνδ ηαζ θεοβαθέα μπηαζία ακ ζφιαμθμ ηδξ μιμνθζάξ ηδξ πζμ αβκήξ. Έβζκε δ ηανδζά ιμο έλαθθδ απ‘ ηδ πανά, Καζ βζ‘ αοηήκ εγςκηακέρακε λακά, Καζ δ εευηδηα , ηαζ δ αβάπδ, ηαζ δ γςή Με υθα ηδξ ηα ηαθά ηαζ ηα δεζκά Πνχζθηλ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντεκεδίδεο)
[444]
O Ρόκπεξη Ρνδρληέζηβελζθη ( о́берт ожде́ственский, 1932-94), ήηαλ απφ ηνπο πξψηνπο νβηεηηθνχο πνηεηέο (φπσο θαη νη Βνδλεζέλζθη, Γεθηνπζέλθν θαη άιινη) πνπ απέξξηςαλ ην θνκκαηηθφ δφγκα ηνπ ζνζηαιηζηηθνχ ξεαιηζκνχ.
Σν θίλεηξν Βάκ εα γμφζε αζχκζα μ άκενςπμξ αοηυ εα ήηακ πμθφ απάκενςπμ... Πχξ εα βκχνζγεξ ηζ αλίγεζξ; Θα ηαηαθάααζκεξ πχξ, ηζ είκαζ ηίκδοκμξ; Βάκ ζηδκ εάθαζζα εα πέζεζξ; Αε εα πκζβείξ!... Ώκ ε‘ ακεααίκεζξ ζηδκ πονά; Αε εα ηαείξ! Υένζμ πςνάθζ κα μνβχκς; Όζηενα, πνμθαααίκς... Να εθεονίζης ημ ιπανμφηζ; Μα, βζαηί; Θ‘ απμθάιαακακ ηδκ μηκδνή αθαγμκεία, αζπιάθςημζ ηδξ άδμλδξ αεακαζίαξ. Καευθμο δε εα είπακ ηαημνεχιαηα! Πμηέ δε εα ‗αβαζκακ απυ ηδκ πδπηή ηδ ζημηεζκζά… Μήπςξ ημ ηίκδηνμ γςήξ ημ πζμ ζπμοδαίμ ανίζηεηαζ ζηδκ αθήεεζα ηδκ πζηνή, πςξ είιαζηε εκδημί. Ρφκπεξη Ρνδρληέζηβελζθη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[445]
Ο φρινο Ο υπθμξ δε ιμζάγεζ ιε ακενχπμοξ, Κμοκζέηαζ νμοεμοκίγμκηαξ αναπκά Υαπάδεξ ηαζ πεναζηζημφξ ηοπαίμοξ, νμοθχκηαξ ιέζα ημο αευνοαα , απκά. Σνααά ζακ αάθημξ ανςιενυξ ηαζ θεπημιένεζεξ δεκ είκαζ δοκαηυκ κα λεπςνίζεζξ. Εδμφ λοπκάεζ ιέζα ημο δ δφκαιδ ηαζ πμο κα ηδκ λμδέρεζ δε βκςνίγεζ. ακ θφζδ άννςζηδ μ υπθμξ ηνέιεζ απ‘ ηδκ θνμκηίδα αζαθή. Βλ υρεςξ είκαζ θαμφ ημιιάηζ Μα ζηδκ μοζία : ημο θαμφ ακαζηνμθή Σμ ιαφνμ ζφκκεθμ πενκάεζ ιεβαθχκμκηαξ ηαζ δεκ οπάνπεζ θίθμξ ηαζ επενυξ, ε άβνζμ αβέθδ ιεηαηνέπεηαζ μ υπθμξ ηζ απ‘ ημοξ ηοκυδμκημοξ ζηαθάγεζ μ αθνυξ. ***
Γ εζληθφηεηα Δ εεκζηυηδηα βζα ημκ εκδηυ δεκ είκαζ ηφνμξ ηαζ αλία, ηαζ μφηε εκμπή ιπμνεί κα είκαζ. Βάκ ζηδκ πχνα ηαεζενχεδηε αθθζχξ, άνα ηαηυιμζνδ είκαζ αοηή δ πχνα! Ρφκπεξη Ρνδρληέζηβελζθη (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[446]
Ο Βαληίκ έθλεξ (Вадим Шефнер, 1914-2002) ήηαλ Ρψζνο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
Ο ακαξησιφο Οζ αιανηίεξ ιαξ ζηεπάγμοκ, ζακ θμοθμφδζα δνμζμπενίποηα, Αζυθμο δεκ οπάνπμοκ άβζμζ ιεηαλφ ιαξ, Ώκ εζφ υιςξ ηάκεζξ ημκ άβζμ, δε ζε δέπμιαζ ζακ αδεθθυ ιμο, Αε ζε αβηαθζάγς ζακ θίθμ ιμο, Αε ιζθχ ιαγί ζμο ακ είζαζ μ βείημκάξ ιμο. Γκςνίγς ηδ δοζηοπία ζακ ημ νοάηζ ηδκ ημίηδ ημο Καζ ηαηακυδζα ημ κυιμ ημκ απθυ, Βηεί πμο μ αιανηςθυξ ηείκεζ πείνα αμδεείαξ ηνέθεζ ηα κχηα ημο μ άβζμξ. Ώαληίκ έθλεξ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο)
[447]
Ο Κνλζηαληίλ ινπηζέθζθη (1837-1904) απφ ηελ Πεηξνχπνιε, ήηαλ Ρψζηο πνηεηήο, νπαδφο ηνπ δφγκαηνο «ε ηέρλε γηα ηελ ηέρλε.
Ύθνχ... Ώθμφ δζανηχξ απυ ιζηνυ παζδί ρεοδμθμβμφζαηε, Καζ ζακ ζοκέπεζα ηχνα δεκ πζζηεφεηε ζε ηίπμηα ηαζ ζε ηακέκακ. Ώθμφ αζαζηήηαηε απυ ηδκ ιίγενδ γςή κ‘ ακηθμφζαηε, Γμνβά ηαζ πενζζζυηενμ πανά υ,ηζ αοηή ιπμνεί κα δχζεζ ζ‘ έκακ. Ώθμφ δ δίρα ζαξ βζα ημ ζδακζηυ απυ ηα κζάηα Ήηακ πένακ ημο δέμκημξ δδοπαεήξ ηαζ αβεκήξ. Ώθμφ δ ιαφνδ εθίρδ, πμηέ δεκ ζαξ είπε ακακεχζεζ Καζ δεκ ηαηάθενε ζημ δνυιμ ζηέρεςκ εζάξ κα οπμηζκεί. Ώθμφ απυ ηδκ ζενυηδηα ηαζ δεζηή ζζπφ ημο ηυπμο Αεκ ειπκεοζηήηαηε· ηαζ απμθεφβεηε ημκ ηυπμ ημκ πεζνμκαηηζηυ. Ώθμφ δεκ λένεηε αιθζαμθίεξ ηαζ δεκ λένεηε κα ηθαίηε Δ πνμδμιέκδ δ γςή δε εα ζαξ δχζεζ ηίπμηα ηαθυ.
Κη εγψ, θη εζχ Έπεζε ζημ νοάηζ ημ αζηνμπεθέηζ, ημ ποννυ, Μα ημ κενυ δεκ έβζκε γεζηυ Κζ υηζ ηνοπχεδηε ιέπνζ ημ αοευ Αεκ άημοζε ιεξ ζημ ηεθάνοζια ημ δνμζενυ. Ώθθά ηαζ ημ αζηνμπμαυθζ αζπιδνυ Πέθημκηαξ, πάεδηε ιέζα ζημ κενυ, Καζ δεκ οπήνπε άθθμξ δνυιμξ εθαθνφξ... Κ‘ εβχ εα ζοβπςνέζς, η‘ εζφ κα ζοβπςνείξ. Κνλζηαληίλ ινπηζέθζθη (κεηάθξαζε: Γηώξγνο νϊιεκεδίδεο)
[448]
O Βιαληίκηξ νθνιόθ (Vladimir Sokolov, 1928-96) απφ ηελ πφιε Γθφξθη, ήηαλ απφ ηνπο πξψηνπο Ρψζνπο πνηεηέο πνπ άξρηζαλ λα γξάθνπλ ιπξηθή πνίεζε,
Κνπξάζηεθα φκσο ... Με ημφναζε μ εζημζηυξ αζχκαξ Με ηα πμηάιζα ημο η‘ αζιαηδνά Αζυθμο δε εέθς ηα δζηαζχιαηα η‘ ακενχπμο Γζαηί δεκ είιαζ άκενςπμξ απυ ηαζνυ, Ώθμφ αμοαά ζακ γχμ οπμθένς. ιςξ ιδκ είζηε ηυζμ εφπζζημζ Γζαηί ηζ ειέκα δ γςή εκδζαθένεζ Καζ δε γδηχ κα ιε απάβεζ Κάπμζμ ελαπηένοβμ απυ ηδ βδ Πμο θαίκεηαζ ζακ ακμζπηή πθδβή.
Καιφο θαηξφο Άκμζλδ, άδεζμ πμνημθυθζ. ηδκ ακεμζηυθζζηδ ηδκ φπαζενμ ράπκς ηδ θφζδ. ηακ πνμαζζεακυιμοκ ημ ευνοαμ ημο λεπεζιμφ Μμο άπθςκε ημ ηθςκάνζ ηδξ αμήεεζαξ δ θφζδ. Μεηά, υηακ βενυξ ακαγδημφζα ηδκ αθήεεζα Μ‘ έημαακ ηα θηενά ζζςπδθχξ. ηακ ημκ πμζδηή ιέζα ιμο ζηαφνςζακ Θοιάιαζ, επίζδξ ήηακ μ ηαζνυξ ηαθυξ. Βιαληίκηξ νθνιόθ (κεηάθξαζε: Γηώξγνο νϊιεκεδίδεο
[449]
Ο Φηόληνξ Σηνύηζεθ (1803-73) ππήξμε δηαθεθξηκέλνο Ρώζορ πνηεηήο θαη δηπισκάηεο. Έρνπλ δηαηεξεζεί 400 πεξίπνπ πνηήκαηά ηνπ απνζπάζκαηα ησλ νπνίσλ έγηλαλ δεκνθηιή θαη πέξαζαλ ζην ζηφκα ηνπ ξψζηθνπ ιανχ σο παξνηκίεο.
Φζηλνπσξηλφ απφγεπκα ημ θςξ ημο θεζκμπςνζκμφ δεζθζκμφ οπάνπεζ Μζα ιοζηδνζχδδξ μιμνθζά ηαζ ηνοθενή! Δ πμθφπνςιδ ηςκ δέκηνςκ δ θάιρδ δ ηνμιενή, ηςκ πμνθονχκ θοθθςιάηςκ ημ ενυζζια, ιεθαβπμθζηυ ηζ ακάθαθνμ, ημ μιζπθχδεξ ηζ ήνειμ βαθάγζμ πάκς απ‘ ηδκ μνθακειέκδ, ένδιδ βδ ηαζ, ζακ πνμαίζεδια ηδξ επενπυιεκδξ εφεθθαξ, μ θοζζαθέμξ, άκειμξ μ παβςιέκμξ ζακ ένεεζ μ ηαζνυξ, δ ημφναζδ, δ ελαζεέκζζδ ηαζ ζ‘ υθα εηείκμ ημο ιαναζιμφ ημ ιεζθίπζμ παιυβεθμ πμο ζημ έθθμβμ πθάζια απμηαθμφιε ημκ πυκμ ηδξ εεσηήξ κηνμπήξ! Μεηάθξαζε: ΐεκήηξεο Ώ. Σξηαληαθπιιίδεο
Μελ αγρψλεζαη Μδκ αβπχκεζαζ απυ ηζξ ζηέρεζξ!... Δ ηνέθα ράπκεζ, δ αθαηεία ηνίκεζ, Καζ ηδξ διέναξ ηζξ πθδβέξ ιε φπκμ κα βζαηνέρεζξ, ηαζ αφνζμ αοηυ πμο πνυηεζηαζ αξ βίκεζ. Να ιάεεζξ ζηδ γςή ημ πακ κα λεπενκάξ: Σδ εθίρδ, ηδ πανά, ημ πανεθευκ. Καζ ηζ ζε ηνχεζ; ηζ ζηνζθμβονκάξ; Δ ιένα πέναζε, ηαζ δυλα ης Θεχ! Φηφληνξ Σηνχηζεθ
[450]
Ζ Μαξίλα Σζβεηάγηεβα (1802-1941) ππήξμε απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο πνηήηξηεο ηεο Ρσζίαο.
ήκεξα έιησζαλ ηα ρηφληα ήιενα έθζςκακ ηα πζυκζα, ήιενα ζηεηυιμοκ ζημ πανάεονμ υθδ ηδ ιένα. εθεφεενμ, Βίιαζ ηαζ πάθζ ήνειδ. Αε λένς βζαηί. Θα πνέπεζ Ώπθά κα ημονάζηδηε δ ροπή, Καζ κα ιδκ εέθδζε κ‘ αββίγεζ Σμ ακοπυηαπημ ιμθφαζ. Έηζζ ζηεηυιμοκα ηζ εβχ – ιέζα ζηδκ μιίπθδ – Πένακ ημο ηαθμφ ηαζ ημο ηαημφ, Ήνεια ηα δάπηοθα πηοπχκηαξ ημ ηγάιζ πμο ακηδπμφζε ζζβακά. Αεκ έκζςεα ηαθφηενα, ιήηε ηαζ πεζνυηενα, Ώπυ υηζ μ πνχημξ ηοπυκηαξ – εηείκμξ κα, Ώπ‘ υηζ μζ ζεκηεθέκζεξ θαηημφαεξ, πμο θαιπονίγεζ μ μονακυξ, Ώπ‘ υηζ ημ δζαααηάνζημ πμοθί Κζ μ ζηφθμξ πμο άζημπα ηνέπεζ, Κζ αηυιδ δ θηςπή ηναβμοδίζηνζα Πμο δεκ ηαηάθενε κα ιε ηάκεζ κα ηθάρς. Σδ βθοηζά ηδξ θήεδξ ηέπκδ Έπεζ ιάεεζ πζα δ ροπή. Κάπμζμ ιεβάθμ αίζεδια Έθζςζε ζήιενα ιέζα ηδ ροπή. Μαξίλα Σζβεηάγηεβα (Μεηάθξαζε ΐεκ. Σξηαληαθπιιίδεο)
[451]
Σν πνίεκα ηνπ βνπλνχ Ρζβχκηαξ- ηα αμοκά εα ηα ηζκήζς, κ‘ ακέαεζ δ ροπή- ζ‘ άθθμ αμοκυ. Γζα ζέκα εθίρδ ιμο, κα ηναβμοδήζς: βζα ημ δζηυ ιμο ημ αμοκυ. Μαφνμ- ηαζ δεκ ιπμνχ πζα κα ημ ζαήζς, κα η‘ απμδζχλς ημφημ ημ ηεκυ. Γζα ζέκα, εθίρδ ιμο, εα ηναβμοδήζςαπ‘ ημ δζηυ ιμο ημ αμοκυ. ……………………………………….
Αεκ λεβεθά ημ πάεμξ- δεκ ημ ιδπακεφηδηακ. Οφηε ηαζ ρεφδεηαζ- ακ ζφκημια παεεί… Χ, ακ ηοθμφζαιε ζημκ ηυζιμ, εβχ ηζ εζφ, ζακ δομ πθδαείμζ πμο εδχ ηάης ενςηεφηδηακ! ς ελανπήξ ηυηε εα είπαιε πνμζέλεζ. Λυθμξ- εα θέβαιε. Ώπθχξ- θυθμξ: ηυζμξ δα! (Λέκε πςξ ιυκμ πάνδ ζηςκ βηνεικχκ ηδκ έθλδ ιεηνάιε πυζμ φρμξ έπμοκ ηα αμοκά…) Πάκς ζε νείηζα ηαζηακυπνςια, ζςνυ, πεοημαεθυκεξ- ζακ κδζζά ζημ ηαηαπείιςκμ… (Πάκς απ‘ ηδ ζηάειδ ηδξ γςήξ παναθδνχ.) - Αζηυξ ζμο είιαζ, Πάνε ιε… Μα υζμ- (αθίιμκμ!)ια υζμ βζα ζπζηάηζ πμο κα ιαξ ζηεπάζεζια υζμ βζα κα ηζηζαίγμοκε παζδζάειείξ ζημκ ηυζιμ εδχ ηάης έπμοιε θηάζεζ κα πμφιε πχξ εζκ‘ δ αβάπδ εηεί ρδθά… ………………………………………..
Σα πνυκζα εα πενάζμοκ. Θα θεζάκμοκ ηδκ επζηφιαζα πέηνα- ηζ υθα εα ζαήζμοκ… Κζ αξ ηθείζμοκ, αξ πηζζημφκε ηα πενάζιαηα. Ώξ βίκμοκ μζ βηνειμί ιαξ άκς- ηάης.γςή ζημ ζπίηζ, ηάης απ‘ ηα ζηεπάζιαηα: ηζ είκαζ εοηοπία, ζημ ηάης- ηάης, Μαξίλα Σζβεηάγηεβα
[452]
Ζ Βεξόληθα Σνπζλόβα (Верони́ка Миха́йловна Тушно́ва, 1911– 1965) απφ ηελ Πεηξνχπνιε, ήηαλ Ρσζίδα πνηήηξηα θαη κεηαθξάζηξηα θαη κέινο ηεο νβηεηηθήο Έλσζεο πγγξαθέσλ
Οη ςπρέο Οζ ακενχπζκεξ ροπέξ, πκεφιαηα πμζηζθυιμνθα, αδφκαημκ ηακείξ κα ηζξ απανζειήζεζ. Τπάνπμοκ δζάθμνεξ ροπέξ: ηαηέξ , ηαθέξ, νμιακηζηέξ ηαζ αζηαεείξ ζακ θφζδ. Δ ιζα δε πνεζάγεηαζ ζζπφ, ιε ηδκ ακάζα ακ ηδκ αββίγεζξ απαθά ιέζα ηδξ εα βεκκζέηαζ ήπμξ ηαεανυξ δζαδίδμκηαξ ιαηνζά ηαζ ορδθά. Δ άθθδ ζηοενςπή ηζ αδζάθμνδ, άθθδ ακαίζεδηα ημοθή ζακ ανάπμξ, βζα ημ ηεθάδδδια πμοθζχκ, ημ θςξ ηςκ άζηνςκ, βζα ιμοζζηή ηαζ βζα ημοξ ζηίπμοξ. Βίκαζ απνυζζηδ ζπεδυκ, ςξ πμο κα ιπμφκε ιέζα ιε μνιή, ημο ένςηα ιεβάθδ αβςκία, ηαζ ημο ηανδζαημφ ημο πυκμο δ αζπιή. Άλαθκα ηαναβιέκδ ηζ απνμζηάηεοηδ, εηείκδ εα ζοκέθεεζ πανςπή, ηαζ ζακ πμοθί εα ηεθαδδήζεζ ηαζ ζακ αζηένζ εα θαιπμημπεί. Ώεξφληθα Σνπζλφβα (κεηάθξαζε: Γηψξγνο ντιεκεδίδεο
[453]
Ο Αθαλάζπ Φεη, γλσζηφο θαη σο έλζηλ (Shenshin, 1820-92), ήηαλ δηάζεκνο Ρώζος πνηεηήο. Θεσξείηαη σο ν θπξηφηεξνο εθπξφζσπνο ηεο ξσζηθήο ιπξηθήο πνίεζεο,
Με ιεο θίιε κνπ Μδ θεξ θίθε ιμο: «Θα ιε λεπάζεζ, αθθάγμκηαξ ημο πνυκμο ηδκ πακίζπονδ νμή ∙ ηδξ ηαθαζπςνδιέκδξ ροπήξ μ ιάηαζμξ πονεηυξ εα πενάζεζ, ηαζ ηδ ιμζναία ιμνθή δεκ εα αημθμοεήζεζ ιε αθέιια ζηεπηζηυ∙ πζμ ημθιδνά ηζ εθεφεενα ημ κεανυ ζηήεμξ ακαζηεκάγεζ ∙ μνιδηζηά ημ νεφια ηςκ νάεοιςκ νοαηζχκ εα ηνέλεζ λακά θαιπενυ ηαζ βθοηυ ∙ ηα ιάβμοθα εα ακείζμοκε ηαζ ζημκ ηαενέθηδ ηνοθά άεεθα ημο ημ αθέιια απμνδιέκμ εα ζηαεεί, ήνεε λακά δ άκμζλδ ζηα ζηήεδ, δ εοηοπία είκαζ πάθζ εδχ». Καθέ ιμο, ηδκ υιμνθδ απάηδ κα ιδκ ηδκ ηακαηεφεζξ: είκαζ εακάζζιμ ημφημ ημ ηναφια βζα ηδκ μκεζνμπυθα ροπή. Μήπςξ είδεξ ζηα δάζδ, ζηδ ζηζά ηςκ αεθακζδζχκ ημοξ πεναζηζημφξ δζαβμοιζζηέξ ιε ηα κημοθέηζα ζηα πένζα, υηακ απ‘ ηζξ απυημιεξ πθαβζέξ, ηάκμκηαξ ηδκ πανμοζία ημοξ αζζεδηή, ηαθπάγμοκ αθαθζαζιέκα ηα ημπάδζα ηςκ ηοκδβυζηοθςκ ηαζ, βζα ημοξ νάεοιμοξ κεανμφξ ημ ζηθδνυ ηίιδια ηςκ ΑνοΎδςκ, υηακ απυ ημοξ εάικμοξ λεπνμαάθεζ δ εθαθίκα; Να, κα ηζ μζ πονμαμθζζιμί, ηαπκυξ ζηα πενάζιαηα, ηαθπάγεζ πζμ βνήβμνα δ εθαθίκα, θεξ ηαζ δεκ είκαζ θααςιέκδ ηαζ ηυκηνα ζηζξ ηαηάνεξ ηαζ ηα βέθζα ηςκ ηοκδβχκ, ηνέπεζ ζημ αδζαπέναζημ ζημηάδζ ηςκ δαζχκ, ια ημ έιπεζνμ ηοκδβάνζημ ζηοθί ζηδκ πνυηθδζδ ηδξ κίηδξ ζηα ζθζπηά ημο πείθδ ημ παθηυπνςιμ ηέναημ θένκεζ. Ύθαλάζπ Φεη (κεηάθξαζε ΐεκήηξεο Ώ. Σξηαληαθπιιίδεο)
[454]
05.31. εξβία Ο Νηαλίιν Κηο (Danilo Kis, 1935-89) απφ ηελ νπκπφηηηζα ηεο ερβίας ππήξμε έλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο ζπγγξαθείο ζηελ ηζηνξία ηεο παηξίδαο ηνπ. Γίδαμε ζεξβηθή γιψζζα ζε γαιιηθά παλεπηζηήκηα.
ηάρηεο [...] Ώπυ παζδί αηυια είπα ιζα κμζδνή οπενεοαζζεδζία ηαζ δ θακηαζία ιμο ιεηέηνεπε ηα πάκηα ζε ακάικδζδ, ηαζ πμθφ βνήβμνα ιάθζζηα: ηάπμζεξ θμνέξ ανημφζε ιία ηαζ ιυκμ διένα, ημ δζάζηδια ιεηαλφ ιενζηχκ ςνχκ, ιζα ζοκδεζζιέκδ αθθαβή ηυπμο, χζηε έκα ηαεδιενζκυ βεβμκυξ, ημο μπμίμο ηδ θονζηή αλία δεκ έκζςεα υζμ γμφζε ιέζα ιμο, κα ζηεθακςεεί λαθκζηά ιε ιζα οπένμπδ δπχ, ιε ηδκ μπμία ζηέθμκηαζ ιμκάπα μζ ακαικήζεζξ πμο έπμοκ ιείκεζ πμθθά πνυκζα ζημκ ζζπονυ ζηενεςηή ηδξ θονζηήξ θήεδξ. Μέζα ιμο, αοηή δ δζαδζηαζία βαθαακζζιμφ, ηαηά ηδκ μπμία ηα πνάβιαηα ηαζ ηα πνυζςπα απμηημφκ έκα θεπηυ επίπνοζμ ζηνχια ηαζ ηδκ ανπμκηζηή ηαπκζά ηδξ παηίκαξ, εηηοθζζζυηακ ιε ιζα αννςζηδιέκδ έκηαζδ [...].Αφμ ιένεξ, ζηδκ πενίπηςζή ιμο, ήηακ ανηεηέξ βζα κα απμηηήζμοκ ηα πνάβιαηα ημ έθεμξ ηδξ ακάικδζδξ. Νηαλίιν Κηο (κεηάθξαζε Δζκήλε Ραληνχινβηηο) [455]
Ο έρβος πνηεηήο Ράζα Ληβάδα ( аша Ливада, 1948-2007) γελλήζεθε ζηε νχκπνηηηζα ηεο Βντβνδίλαο. Θεσξείηαη απφ ηνπο θνξπθαίνπο πνηεηέο ηεο ζεξβνθξναηηθήο πνίεζεο. Ζ θξηηηθή ηνλ ζεσξεί ―πνηεηή ηνπ κεηαηρκίνπ‖, θάηη πνπ αθξηβψο ραξαθηεξίδεη ην πνιηηηθφ, θνηλσληθφ θαη πλεπκαηηθφ πέξαζκα ησλ ιαψλ ηεο πξψελ Γηνπγθνζιαβίαο απφ ηε δεθαεηία ηνπ ‘80, νδπλεξά, ζηε δεθαεηία ηνπ ‘90. Πνηεηηθέο ζπιινγέο ηνπ κεηαθξάζηεθαλ ζε πεξηζζφηεξεο απφ είθνζη γιψζζεο.
Ο άγλσζηνο 1. Πμζμξ ειπέδςκε ηδκ ηέπκδ-ηδξ-ικήιδξ: Καζ έιεζκε ζηδ θδζιμκζά; 2. Πμζμξ ίδνοζε παηνίδα ηαζ κυιμ: Καζ ηαηαδζηάζηδηε ζε παηνίδα αάζεζ κυιμο; 3. Πμζμξ βέκκδζε ιε θοβιμφξ βνάιιαηα ηαζ βθχζζεξ: Καζ θμφζηδηε ηαηάνεξ ηαζ ανζζζέξ; 4. Πμζμξ ακαβκχνζζε ζημοξ ηοαενκήηεξ ηδκ Βθεδιμζφκδ: Βκχ εηείκμζ ζημ δζηυ ημο πνυζςπμ ημκ αθήηδ; 5. Πμζμξ δεκ ζηέθηεηαζ ηδκ αβπυκδ ζημκ θαζιυ ημο: ηακ ειθακζζηεί ημιήηδξ; 6. Πμζμξ ημπμεέηδζε-ηζξ-βοκαίηεξ ηυζμ ρδθά: ζηε κα ιδκ ιπμνμφκ κα ηαηεαμφκ; 7. Πμζμξ έζηεζθε ηδκ ηάεε πέηνα ζη' άζηνα: Καζ έιεζκε δίπςξ ζηέβδ; 8. Πμζμξ έααγε-θςηζέξ ζε λέκεξ ηανδζέξ: Καζ έβζκε μ ίδζμξ πάβμξ; 9. Πμζμξ επζκυδζε ημ πνυζςπμ-ημο-Κονίμο: Μα πεεαίκεζ υηακ ημ δεζ; 10. Πμζμξ νμφθδλε υθμ ημ ζεθδκυθςξ απυ ημκ Αμφκααδ: Καζ δεκ λεδίραζε; Ράζα Ληβάδα (κεηάθξαζε: Δζκήλε Ραληνχινβηηο)
[456]
O Ηβάλ Λάιηηο (Ivan V. Lalić, 1931-96) ήηαλ έρβος πνηεηήο, γλσζηφο ζηνπο ινγνηερληθνχο θχθινπο ηεο Δπξψπεο.
Catena mundi Λυθμζ ηδξ Θνάηδξ, Εθθονζηά αμοκά Ώβαπχ ηα θεανιέκα ζαξ ημπςκφιζα πμο απάθοκε μ πνυκμξ πςξ μζ πείιαννμζ θεζαίκμοκ ηα ηναπζά παθίηζα· Θοιάιαζ Σα μονάκζά ζαξ ζφκμνα κ‘ αιθζζαδημφκηαζ ιεξ ζηδκ μιίπθδ Πνάζζκα ηζ άζπνα ιεηά ηδ ανμπή· Σαλζδεφς ε πεδζάδεξ ιε πμηάιζα, υπμο δ εφεθθα θέεζ ιεβαθμθχκςξ Σμ αθθάαδημ ηςκ εεκχκ εκ ηζκήζεζ, ηαζ ηα θφθθα Βίκαζ ζακ θθυβα, ηζ μζ θςκέξ ηςκ πμοθζχκ απ‘ ηα φρδ, Ώκμίβμοκ λακά ηζξ παθζέξ ηζξ πθδβέξ ημο αένα· εα ‗πνεπε ίζςξ κα ζηαιαηήζς εδχ ─ ιςξ πζμ υιμνθδ θαίκεζαζ απυ ηδκ άθθδ πθεονά, Οιμνθυηενδ ζε πάνηεξ παθζμφξ πμο ηζηνζκίγμοκ Με ηδκ εζζαμθή ημο θεζκμπχνμο· ημθυκεξ η‘ μονακμφ Ώεέαημζ θυθμζ ζε ιάηζ πμο δεκ αβαπά Πίκς θςξ ηαζ κενυ απ‘ ημ πένζ ιμο, ζημοξ πνυπμδεξ Μζαξ ημνοθήξ ακελαηνίαςηδξ· μζ κεηνμί ήνεια ιε παναηδνμφκ Ώπυ ηάης απ‘ ηζξ νίγεξ, ηάης απ‘ ηζξ πέηνεξ. Ήβαλ Λάιηηο Μεηάθξαζε: Σάζνο ΐελέγξεο
[457]
Ο Μίνληξαγθ Παύινβηηο (Miodrag Pavlovic) είλαη έξβνο πνηεηήο. Γελλήζεθε ην 1828 ζην Νφβη-αλη.
Πξσί ζηνπο Φηιίππνπο Βδχ ζηέηεζ μ θίθμξ εηεί δ ααζζθζηή μ ήθζμξ ηδξ Θνάηδξ δ μιίπθδ ειπμδίγμοκ ηζξ εζηυκεξ κα απμηοπχκμκηαζ ζημοξ ηίμκεξ αθαίνεζακ ηα ηεθάθζα ημ εέαηνμ ζηέηεζ μθάηενμ αθθά δίπςξ πανάζηαζδ. Καθά πμο δεκ ανεεήηαιε εδχ υηακ δ πυθδ ημιιαηζάζηδηε. Χναίμξ είκαζ μ πεζιχκαξ ζημ κυημ μ ηαεέκαξ ημζηάγεζ εκηυξ ημο ιέζα απ‘ ηδ θάιρδ ηδξ ακηαφβεζαξ ιεβάθδ πφθδ μδδβεί ιέζα ιαξ ηαζ ζηα ενείπζα. Μίνληξαγθ Παχινβηηο (κεηαθξ. Νέιια Πέηξηηο Ρέζιεξ)
[458]
Ο Βάζθν Πόπα (1922-91) ήηαλ πνηεηήο έξβνο, ξνπκαληθήο θαηαγσγήο.
Σν βφηζαιν Ώηέθαθμ ηαζ δίπςξ ιέθδ Βιθακίγεηαζ Με ημκ εοαίζεδημ ζθοβιυ ηδξ ηφπδξ Κζκείηαζ Με ημκ αδζάκηνμπμ αδιαηζζιυ ημο πνυκμο Κναηάεζ ηα πάκηα ημκ παεζαζιέκμ Βζςηενζηυ ημο εκαβηαθζζιυ! Έκα θεοηυ αεχμ θείμ πηχια Υαιμβεθάεζ ημ θνφδζ ημο θεββανζμφ. Ώάζθν Πφπα (κεηάθξαζε: . Σζαθληάο)
Κπλεγεηφ Κάπμζμζ δαβηχκμοκ ηάπμζμοξ Σμοξ ηυαμοκ πένζ ή πυδζ ή μηζδήπμηε ηα δυκηζα ημ ηναηάκε Σνέπμοκε έλαθθμζ Σμ εάαμοκε ζηδ βδ Ξεπφκμκηαζ μζ άθθμζ πακημφ Οζθναίκμκηαζ ράπκμοκ μζθναίκμκηαζ ράπκμοκ θδ ηδ βδ λεζηάαμοκ Ώκ ανμοκ μζ ηοπενμί ημ πένζ ημοξ Βίηε ημ πυδζ ημοξ είηε ημ μηζδήπμηε Βίκαζ δ ζεζνά ημοξ κα δαβηχζμοκ Σμ παζπκίδζ ζοκεπίγεηαζ γςδνά ζμ οπάνπμοκ πένζα ζμ οπάνπμοκ πυδζα ζμ οπάνπεζ μηζδήπμηε Ώάζθν Πφπα (κεηάθξαζε: ·ιιε θνπεηέα)
[459]
05.32. ινβαθία Ο Γηαλ Εακπόξ (Ján Zambor) γελλήζεθε ην 1947. Δίλαη ιοβάθος ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο.
Μηα γπλαίθα απ' ηνλ αλψλπκν θφζκν Υνυκζα ηχνα αθέπς ιζα υιμνθδ κέα βοκαίηα ηάεε πνςί κα αμδεάεζ ημ ζφγοβυ ηδξ κα ιπεζ ζημ αοημηίκδημ. Μέκμοκ ζηδ δζπθακή πμθοηαημζηία, ςζηυζμ δεκ λένς ηίπμηα βζ' αοημφξ. Βνβαηζηυ αηφπδια ή αοημηζκδηζζηζηυ...; Πυζεξ δεκ άθδζακ ημοξ άκηνεξ ημοξ βζα ηάηζ πμθφ πζμ αζήιακημ ηζ εηείκδ, δεξ ακμίβεζ ηδκ πυνηα ημο αιαλζμφ, αάγεζ πίζς ηζξ παηενίηζεξ ηαζ ηδκ ηζάκηα, αμθεφεζ ηα ηνία ημοξ παζδζά, ζημοπίγεζ ηα ηγάιζα, εαιπά απυ ηδκ πάπκδ, οπάνπεζ ζηζξ ηζκήζεζξ ηδξ οπμιμκή ηαζ θοζζηυηδηα, ζημ πνυζςπυ ηδξ δεκ δζαηνίκεζξ ίπκμξ ηαηήθεζαξ ή ζηεκαπχνζαξ. Με παναλεκεφεζ ιυκμ πμο εκχ ηα ηάκεζ υθα αοηά μφηε ιαηζά δε νίπκεζ βφνς ηδξ είκαζ βζαηί δεκ έπεζ πνυκμ, επεζδή ηα ηάκεζ υθα ιυκδ, ή ιήπςξ εςναηίγεηαζ βζα κα πνμθάαεζ ηάπμζμ πθήβια; Γηαλ Βακπφξ (Μεηάθξαζε: Κάξνινο Σζίδεθ)
[460]
05.33. ινβελία Ο Νηάλε Εάηηο (Dane Zajc, 19292005) ήηαλ ιοβέλος πνηεηήο θαη ζεαηξηθφο ζπγγξαθέαο. Θεσξείηαη απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο πνηεηέο ηεο παηξίδαο ηνπ.
Ίια ηα πνπιηά Θα ζημηχζμοιε υθα ηα πμοθζά. θα. θα, είπακε ηα ημνάηζα ζημ ζημηάδζ Καζ ζηδ ζζςπή ηδξ κφπηαξ άημοζα ηάπμζμκ, ζημκ ηήπμ, κα ζημηχκεζ ηα πμοθζά ιμο. Καζ ηχνα λένς πςξ δε ε‘ αημφς ημ πνςί - ηναβμφδζα πζα, ηζ έκζςζα εθίρδ ζηδκ ροπή ιμο. θα. θα ηα πμοθζά, είπακ. Κζ αζζεάκεδηα κα πηοπμφκ ηνζβφνς ιμο ιαφνεξ θηενμφβεξ ηαζ κα ιε ημζημφκ - ηίηνζκα ιάηζα ηυναηα. Σζ ιε ημζηάξ, ημνάηζ, νχηδζα. Αεκ ηνφας ιέζα ιμο ημνάηζα. θα. θα ηα πμοθζά. Θα ηα ζημηχζς υθα, απακηά. Καζ ηυηε ηνυιαλα πςξ ηάπμζα κφπηα ίζςξ ιεξ‘ ζημ ζημηάδζ - εα ιε λεζηίζεζ, ράπκμκηαξ ιε ημ υθμ ιακία νάιθμξ ημο, ακ ιέζα ιμο ημονκζάγμοκε πμοθζά. Νζχες ηχνα πακημφ κα ιε ημζημφκ ηίηνζκα ιάηζα ηυναηα. Κάηζ λεζηίγεζ ηδκ ροπή ιμο, πμο ιμζάγεζ ιε ζθαβιέκμ πζα πμοθί. θα. Θα ηα ζημηχζμοιε υθα. θα ηα πμοθζά, θχκαγακ μζ ηυναηεξ Κάης απ‘ ημ ζημηεζκυ μονακυ. Νηάλε Βάηηο (κεηάθξαζε: Κψζηαο Ύξζάθεο)
[461]
Ο Καγηεηάλ Κόβηηο (Kajetan Kovič, 1931–2014) απφ ην Μάξηκπνξ, ήηαλ ινβέλνο πνηεηήο ζπγγξαθέαο, κεηαθξαζηήο θαη δεκνζηνγξάθνο. Σα βηβιία ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο επξσπατθέο γιψζζεο.
Mon Père Mon Père, Αεκ λένς βζαηί ζαξ ηαθχ έηζζ, δεκ ιζθμφζεξ βαθθζηά, αθθά αοηυ ιάθθμκ εα ημ είπεξ ηαηαθάαεζ, ίζςξ εηθνάγμιαζ ζε ιζα λέκδ βθχζζα βζα αοημζοβηνάηδζδ, ηαηαθένκαιε κα αβαπδεμφιε ιυκμ ιε αοηυκ ημκ ηνυπμ: υπζ απυ ημκηά. Καευιαζηακ ζηα παθζά ηαπδθεζά πίκμκηαξ riesling ή Šipon ή πζμ ζοπκά ηάπμζμ ζηοθκυ ηναζί, ιζθμφζαιε πενί ακέιςκ ηαζ οδάηςκ ηαζ δ γςή ήηακ πίζς απυ ηδκ πυνηα, ζε ιζα αζθαθή απυζηαζδ. Μαξ θαζκυηακ αηάεεηηδ βζα κα ηδξ δςεεί έκα υκμια. Οζ θέλεζξ πμθφ ιεβάθεξ, mon Père, ιαξ πνμηαθμφζακ ηνυιμ. Σχνα είζαζ ιυκμ ιζα εζηυκα ζημκ ημίπμ [462]
ηαζ έκαξ ηάθμξ ζε έκα υιμνθμ κεηνμηαθείμ. μο ακάας έκα ηακηήθζ, μο θένκς θμοθμφδζα. πζ ζ‘ εζέκα, ζηα μζηά ζμο. μο δζδβμφιαζ πμθθά πνάβιαηα. Ώθθά ιέκεζξ ζζςπδθυξ. Τπάνπεζ ιυκμ δ ηαθυπθαηα ζμο. Με διενμιδκίεξ. Ώπυ - Έςξ Θεέ ιμο, ηζ δεκ θέκε ηα παζδζά ηδ ζήιενμκ διένα ζημοξ παηενάδεξ. ε εηείκμοξ ημοξ γςκηακμφξ κεηνμφξ. Mon Père, ηακείξ ήηακ υπςξ εζέκα. Έηζζ απθά, έηζζ δζηυξ ιμο, έηζζ παηέναξ, παιέκμξ ζε αοηυκ ημκ ηυζιμ ζακ ηζ ειέκα. Καγεηάλ Κφβηηο (κεηάθξαζε απφ ηα ηηαιηθά: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο
[463]
Ζ Μπάξκπαξα Κνξνύλ (Barbara Korun) γελλήζεθε ην 1963 ζηε Ληνπκπιηάλα ηεο ιοβελίας. Δθηφο απφ πνίεζε γξάθεη δνθίκηα, ζέαηξν θαη ινγνηερληθέο θξηηηθέο. Πνηήκαηά ηεο έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο γιψζζεο.
Καζξέθηεο Έκαξ άκηναξ βένκεζ επάκς ιμο ζακ πάκς απυ κενυ. Βφπεηαζ κα δεζ ημ πνυζςπυ ημο ζημκ οδάηζκμ ηαενέθηδ ιμο υιςξ ημ κενυ ιμο είκαζ ζημηεζκυ, ζημηεζκυ ηαζ ααεφ, δεκ εα απμδχζεζ ηδκ ιμνθή ημο. Φάπκεζ, έηπθδηημξ ιεηά έηεαιαμξ, ηαζ θμαάιαζ υηζ εα πδδήλεζ ιέζα, ιέζα ιμο, ηαζ ημζηάγμκηαξ επίιμκα ημκ εαοηυ ημο εα ανεζ ημ πνυζςπυ ημο εηεί, κεηνυ.
Απξπδίθε ηακ ένες δεκ εα ηναβμοδχ, απθά εα ανίζημιαζ. Θα είιαζ ημ θςξ πμο ενέθεζ ηα θμοθμφδζα, πμο ςεεί ημκ ηυζιμ κα ηάκεζ ένςηα. θα είκαζ δοκαηά. θα. Φςξ λεπφκεηαζ απυ ηδκ ημζθζά ιμο. θα έπμοκ ελαβκζζεεί, υθα είκαζ υπςξ ανιυγεζ. Κάεε θφθθςια εα νζβεί απυ αβάπδ. Μπάξκπαξα Κνξνχλ (κεηάθξ.: Μαξία Ύλδξεαδέιιε)
[464]
O ιοβέλος πνηεηήο ξέηζθν Κνζνβέι (Srečko Kosovel, 1904-26) έρεη απνθιεζεί «ν Ρεκπψ ηνπ ζιαβφθσλνπ θφζκνπ». Αλ θαη πέζαλε κφιηο 22 εηψλ, έγξαςε πνίεζε θαη αζρνιήζεθε ελεξγά κε ηελ αληίζηαζε θαηά ηεο θαηνρήο ηεο παηξίδαο ηνπ απφ ηνπο Ηηαινχο.
Αθπνξλεπφκελε θνπιηνχξα Υμφθηαθα πμνηαζιέκα, πχξ λεπμοθήζαηε ιζα μθυηθδνδ γςή, πχξ οπήνλαηε ηάηζ δζαθμνεηζηυ απ‘ υ,ηζ είπαηε μκεζνεοηεί; Ββχ απεθπίγμιαζ ηνεζξ θμνέξ ηδ ιένα: αθαζηδιχ ηαζ ηαηανζέιαζ ημοξ πάκηεξ· αηυιδ ηζ ειέκα. Ο Ναπμθέςκ εηζηναηεφεζ ηαηά ηδξ Ρςζίαξ. Αεξ πχξ ιαναίκμκηαζ ηα ηυηηζκα ηνζακηάθοθθα ημο θεζκμπχνμο. Σζ; Αεκ παξ υπμο θοζάεζ μ άκειμξ; Μα είζαζ δθίεζμξ; Ώοηυ είκαζ ημ αθδεζκυ πνυζςπμ ημο ακενχπμο: ηαεανυ ζακ ήθζμ θεζκμπχνμο πμο ηαενεθηίγεηαζ ζε ιάηζα αμονηςιέκα. (Σα δάηνοα είκαζ ζακ ηα κμιίζιαηα!) Βηείκμξ –ιαφνμξ ααζζθζάξ ζηδκ ζηαηζένα– ακαγδηάεζ ημκ ζςζία ημο. Πνςί πνςί λεηζκάεζ βζα ημ Πανίζζ. ξέηζθν Κνζνβέι (κεηάθξαζε: Μηράιεο Παπαλησλφπνπινο
Σν ρακφγειν ηνπ Ώαζηιηά Νηαληά Αζάηαβια Νμ. 35: απμδείπηδηε –εκηεθχξ λαθκζηά– πςξ μ ηυηηζκμξ μονακυξ ζοκζζηά εββεκή ηίκδοκμ βζα ημ ηνάημξ. Βλ μο ηζ δ κφπηα θοθαηίγεηαζ ζηδ ιαφνδ εάθαζζα, ιυθζξ μ ήθζμξ παίνκεζ κα δφζεζ. ημκ ηάθμ, επάκς ζημ πνοζυ ιςζασηυ, αζηναθηεί ημ θοηυθςξ ηυηηζκμ, [465]
ηυηηζκμ δοκαηυ. Έκα ένδιμ άθμβμ πενζπθακζέηαζ πάκς απυ ημκ αβνυ. Οπηαζία ιέζα ζημκ ηυηηζκμ μονακυ! Σμ άθμβμ δείπκεζ ιεθαβπμθζηυ. ξέηζθν Κνζνβέι (κεηάθξ.: Μηρ. Παπαλησλφπνπινο)
Γ Ληνπκπιηάλα θνηκάηαη Κυηηζκμ πάμξ: πθδζζάγεζ δ κέα ακενςπυηδξ! Δ Λζμοιπθζάκα ημζιάηαζ. αήκεζ ζε θάιρδ ηυηηζκδ δ Βονχπδ. Νεηνέξ μζ ηδθεθςκζηέξ βναιιέξ. Μα αοηή δ ζοζηεοή δεκ έπεζ ηαθχδζμ! Καηάηοθθμ άθμβμ. [Σα ιάηζα ζαξ ζπεδζαζιέκα απυ Εηαθυ γςβνάθμ.] Πφνβμζ θεοημί ορχκμκηαζ πίζς απυ ζημηεζκζαζιέκα ηείπδ. Παθίννμζα. ΐοείγεηαζ δ Βονχπδ ζε απυηνδικμ ηάθμ. Βνπυιαζηε ζακ εφεθθα. Μ‘ αένζα δδθδηδνζχδδ. [Σα πείθδ ζαξ ιμζάγμοκ ιε θνάμοθεξ.] Δ Λζμοιπθζάκα ημζιάηαζ. Ο μδδβυξ ημο ηναι ημζιάηαζ. Αζααάγμοκ Σα Νέα ηδξ θμαεκίαξ ζημ ηαθεκείμ «Δ Βονχπδ». Ώημφβεηαζ μ ηνυημξ απ‘ ηζξ ιπίθζεξ ημο ιπζθζάνδμο. ξέηζθν Κνζνβέι (κεηάθξαζε: Μηρ. Παπαλησλφπνπινο)
[466]
Ο Κιέκελ Πηζθ (Klemen Pisk) γελλήζεθε ην 1973. Δίλαη ιοβέλος πνηεηήο, ζπγγξαθέαο, κεηαθξαζηήο θαη κνπζηθφο. Σα έξγα ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πνιιέο μέλεο γιψζζεο.
Ο Αξεκίηεο θαη ν Λχθνο Κάπμζμξ ενδιίηδξ πάναλε ιζα βναιιή ζηδκ άιιμ ηαζ είπε: «Αεκ επζηνέπεηαζ κα πενάζεζξ ηδ βναιιή αοηή». Όζηενα, πάναλε έκακ ηφηθμ θέβμκηαξ: «Πνέπεζ κα παναιείκεζξ ιέζα ζημκ ηφηθμ αοηυ. Μπμνείξ κα ημκ δζαζπίζεζξ, αθθά δεκ ιπμνείξ κα πενάζεζξ πάκς απυ ηδ βναιιή». Όζηενα ήνεε δ ηαηαζβίδα ηαζ δ βναιιή ελαθακίζηδηε. Έκαξ θφημξ ζηεηυηακ ιέζα ζημκ ηφηθμ. Σμ ηνφμ ηαζ δ ανμπή ημκ είπακ ελμοεεκχζεζ, αθθά δεκ έηακε ηαιζά ηίκδζδ. Αεκ ήλενε ακ δ βναιιή οπήνπε αηυια, αθμφ δεκ ήηακ πζα παναβιέκδ ζηδκ άιιμ. Κιέκελ Πηζθ (κεηάθξαζε: Αιεπζεξία Σζίηζα)
[467]
Ο ιοβέλος πνηεηήο Σόκαο άιακνπλ (Tomaž Šalamun, 1941–2014) γελλήζεθε ζην Εάγθξεκπ ηεο Κξναηίαο απφ ινβέλνπο γνλείο θαη έδεζε ζηε Ληνπκπιηάλα. Σα βηβιία ηνπ έρνπλ κεηαθξαζηεί ζε πεξηζζφηεξεο απφ είθνζη γιψζζεο.
Τδξαγσγείν Θα έπνεπε κα βεκκδεχ ημ 1884 ζηδκ Σενβέζηδ , ζημ Τδναβςβείμ , αθθά εβχ δεκ ιπμνμφζα. Θοιάιαζ έκα ηνζχνμθμ νμγ ζπίηζ, ζημ ζζυβεζμ οπήνπε ημ ηαεζζηζηυ επζπθςιέκμ, - ηαζ μ πνμπάππμοξ ιμο, μ παηέναξ ιμο, ηζ υπςξ ηάεε πνςί δζάααγε πνμζεηηζηά ηα κέα ημο πνδιαηζζηδνίμο, μζθναζκυηακ ζημκ αένα ημκ ηαπκυ ηςκ πμφνςκ ηαζ ζακ αζηναπή έηακε ημοξ θμβανζαζιμφξ. ηακ - ήιμοκ ήδδ ηνεζξ ιήκεξ ζηδ ιήηνα ηδξ πνμβζαβζά ιμο, οπήνλε ιζα ζοκάενμζζδ δ μπμία ηαεοζηένδζε ηδκ άθζλή ιμο ηαηά δφμ βεκζέξ, έεεζε εββνάθςξ ηδκ απυθαζή, - έεεζε ημ θεοηυ θφθθμ πανηζμφ ζε έκακ θάηεθμ ηαζ ημ έζηεζθε ζημ ανπείμ ηδξ ΐζέκκδξ. Θοιάιαζ ιεηά ηαλίδερα πίζς Πνμξ ημ θςξ ηζ εηεί, λαπθςιέκμξ ζηδκ ημζθζά Βίδα έκακ ρδθυ άκδνα, υπζ πζα κέμ, πμο βηνζκζάγμκηαξ επζεεςνμφζε ηα νάθζα , έπαζνκε ηάπμζμκ απυ ημ δζπθακυ νάθζ ηαζ ημκ έζπνςπκε ιε δφκαιδ ιε ημ ηεθάθζ ζε έκα ζςθήκα ιε αένα. Βίπα ηδκ αίζεδζδ υηζ ήιμοκ εθηά πνμκχκ, ηαζ υηζ μ ακηζηαηαζηάηδξ ιμο, μ παππμφξ ιμο, ήηακ θίβμ βδναζυηενμξ, πενίπμο εκκέα ιε δέηα πνμκχκ, Ήιμοκ ηαεδζοπαζιέκμξ. Ώκ ηαζ υθμ αοηυ ιε ζοβηζκμφζε. Θοιάιαζ υηζ βζα ιζα ζηζβιή ήηακ ζακ άννςζημξ, πζεακχξ θυβς ημο θςηυξ πμθφ ζζπονυ, ιεηά μζ πκεφιμκεξ, υπςξ ζημ πνδιαηζζηήνζμ, επακήθεακ ζημ θοζζμθμβζηυ. ηακ έθηαζακ ζημ ζςζηυ ηυκμ απμημζιήεδηα. Ήλενα υηζ είπα εηεί ηάης ημ ζχια ιμο ηαζ ζημκ φπκμ ιμο είπα δεζ ζοπκά. Ήηακ έκαξ άκενςπμξ ιε ανβέξ ηζκήζεζξ, ιε ιμοζηάηζα, έκαξ μκεζνμπυθμξ μ μπμίμξ ήηακ ηναπεγίηδξ βζα υθδ ημο ηδ γςή. Σφκαο άιακνπλ Μεηάθξαζε απφ ηα ηηαιηθά: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο
[468]
05.34. νπεδία Ο Λαξο Γθνύζηαθζνλ (Lars Gustafsson) γελλήζεθε ην 1936. Δίλαη οσεδός, ιφγηνο ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο.
L’ Education sentimental Κζ έπεζηα: υθμ ηαζ πζμ ιαηνζά ιε ημ πμηάιζ, πζμ βηνίγεξ ιένεξ, πζμ βηνίγα πνυκζα (έκα απδνπαζςιέκμ ιαφνμ νεφια, ηάης απυ ηζξ ρδθέξ θεφηεξ, οδνμθνάπηεξ, εφνεξ θναβιάηςκ ζηεπαζιέκεξ ιε θφηζα, δελαιεκυπμνηεξ, υπμο ημ κενυ λεπφκεηαζ απυ πθαηζέξ ζπζζιέξ‘ ημ κενυ είκαζ πμθφ δοκαηυ, ζηζξ παναθίεξ αθέπεζ ηακείξ εημζιυννμπα ηηίνζα, ζηεθεημφξ πθμίςκ πμο δεκ πθέμοκ πζα, ηζ εβχ ηνααχ, ιζζμ-πενζπθακζέιαζ ζε ιζα θέιαμ, άθθμηε άζπνδ ηαζ ηυηηζκδ ηαζ ηχνα πναηηζηά πζζζςιέκδ ηαζ ιε ζάπζα θφθθα, θεπηά ημιιάηζα θφθθςκ ηαπκμφ, ζημονζαζιέκα αβηίζηνζα πμο δεκ έδςζακ ηίπμηε ζημ αοευ, ιζζμ-πενζπθακζέιαζ, απυ οδνμθνάπηδ ζε οδνμθνάπηδ ηάης απυ ηα δέκηνα). Τπάνπεζ ιζα «αβςβή ηανδζάξ» πμο ιε ηα πνυκζα ιαξ ηάκεζ ζμθυηενμοξ ηαζ δδιζμονβεί εαθπςνή, ειπζζημζφκδ, γςή, ηαζ έηζζ ηάκεζ απυ ηνφμ γέζηδ, αθάζηδζδ απυ πάπκδ ηαζ ιεηαηνέπεζ ηδκ ήηηα, υπζ ζε κίηδ, αθθά ζ‘ έκα πζμ ηαεανυ αένα, πζμ δνμζενυ, πμο ιπμνμφιε κα εζζπκέμοιε πςνίξ θυαμ; [469]
Σμ πζζηεφς ηαζ δεκ ημ πζζηεφς, εα ‗εεθα κα ημ πζζηέρς ηαζ πνέπεζ κα ημ πζζηέρς. Τπάνπεζ έκα δδθδηήνζμ πμο απθχκεηαζ, ιζα ιοζηζηή μοζία πμο ηαηαπναΰκεζ ηαζ δοκαιχκεζ ημ ιάηζ: μ μνίγμκηαξ βίκεηαζ θζβυηενμ ζπμοδαίμξ ηαζ ηάπμζα αζήιακηδ πέηνα, έκα ζάπζμ θφθθμ, ημ ηεθάθζ εκυξ ηανθζμφ ζε ηάπμζμκ παθζυ ημίπμ βίκεηαζ ακη‘ αοημφ εοηνζκέξ, ημ ημζηάξ ηαζ ζε ημζηά, ηαζ βζα ιζα ζηζβιή ζε ηαηαθαααίκεζ ηαθφηενα απ‘ υηζ εζφ ημ θφθθμ, ηδκ πέηνα ημ ηανθί, αθθά ζζςπά πάθζ, ζακ κα ιεηάκζςζε ηδκ ηεθεοηαία ζηζβιή ηαζ δεκ ήεεθε κα ζ‘ ειπζζηεοεεί…. Λαξο Γθνχζηαθζνλ (Μεηάθξαζε: Ώαζίιεο Παπαγεσξγίνπ)
Από ηελ Πνιηηεία ηνπ Πιάηωλα Φηάζαιε ανβά ζε αοηυ ημ ημπίμ. Βδχ θοηνχκμοκ άκηνεξ απ ΄ ηδ βδ: μζ πνχημζ ανπίγμοκ ημκ Οηηχανδ πμθφ ιζηνμί ζηδκ ανπή: ζπεδυκ ηαευθμο μναημί πάκς ζηζξ αοθαηζέξ ημο πςναθζμφ. Πνέπεζ κα ημζηάλεζ ηακείξ επζζηαιέκα, βζα κα ιπμνέζεζ κα δζαηνίκεζ ηα βηνίγα ηζμοθμφθζα ημοξ, ζηα ανφα ηνοιιέκα. Βδχ ανπίγεζ ηχνα ημ ηαλίδζ ζηδκ παζδζηή δθζηία ηαζ πμθθά ιπμνμφκ κα ζοιαμφκ ηαε ΄μδυκ. Λαξο Γθνχζηαθζνλ (Μεηάθξαζε: (Γηψξγνο Καξηξάθεο)
[470]
Ζ Κάξηλ Μπόγηε (Karin Boye, 1900-41) ήηαλ νπεδέδα ζπγγξαθέαο θαη πνηήηξηα. Γελλήζεθε ζην Γθαίηεκπνξγθ θαη έδεζε ζηε ηνθρφικε. Απηνθηφλεζε ζε ειηθία 41 εηψλ.
Θέισ λα ζπλαληήζσ Οπθζζιέκδ, μνεή, ιε πακμπθία πνμxχνδζα ιπνμζηά αθθά ημ πνμζςπείμ ήηακ θηζαβιέκμ απυ ηνυιμ ηαζ κηνμπή. Θέθς κα νίλς ηα υπθα ιμο, λίθμξ ηαζ αζπίδα. θδ δ απάκενςπδ ηαηία ήηακ μ πάβμξ ιμο. Βίδα ημοξ ζπυνμοξ ημοξ λενμφξ ζημ ηέθμξ κα λειοηίγμοκ. Βίδα ημ θςηεζκυ πνάζζκμ κα απθχκεηαζ. Δ αδφκαιδ γςή είκαζ δοκαηή πζμ δοκαηή ηζ απυ ημ ζίδενμ ιεξ απυ ηδκ ηανδζά ηδξ βδξ αβαθιέκδ ηαζ απνμζηάηεοηδ. Υανάγεζ δ άκμζλδ ζημοξ ηυπμοξ ημο πεζιχκα, εηεί πμο πάβςκα. Θέθς κα ζοκακηήζς ηδξ γςήξ ηδ δφκαιδ άμπθδ. Κάξηλ Μπφγηε (κεηάθξαζε: Μαξγαξίηα Μέικπεξγθ)
[471]
Ναη, πνλάεη Ναζ, πμκάεζ υηακ ζηάγμοκ ηα ιπμοιπμφηζα. Ώθθζχξ βζαηί κα δίζηαγε δ άκμζλδ; Ώθθζχξ βζαηί δ θθμβζζιέκδ επζεοιία ιαξ κα ηείηεηαζ ζααακςιέκδ ηάης απυ ημκ πάβμ xθςιζαζιέκδ; Κζ υιςξ μ ηάθοηαξ ήηακ ιπμοιπμφηζ ημκ πεζιχκα. Σζ είκαζ αοηυ ημ άβκςζημ πμο ακαδφεηαζ ηαζ πάεζ κα ηζκαπηεί; Ναζ, πμκάεζ υηακ ζηάγμοκ ηα ιπμοιπμφηζα, πμκάεζ βζ αοηυ πμο ιεβαθχκεζ ηαζ βζα ημ άθθμ πμο ηθεζζιέκμ ιέκεζ. Ναζ, είκαζ πυκμξ πέθημκηαξ μζ ζηάθεξ. Ώπυ αβςκία ηνέιμκηαξ ηαζ ηνέιμκηαζ αανζά, βναπχκμκηαζ απυ ημ ηθαδί, θμοζηχκμκηαξ, βθζζηνμφκαθθά ημ αάνμξ ηζξ ηνααάεζ ηζ αξ είκαζ βναπςιέκεξ. Πυκμξ είκαζ κα ζηέηεζαζ δζζηαηηζηυξ, δεζθυξ ηαζ δζπαζιέκμξ πυκμξ είκαζ κα κζχεεζξ ημ ηεκυ κα ζε ηνααάεζ ηαζ κα ζμο βκέθεζ, ηζ εζφ κα ιέκεζξ ηνέιμκηαξ ιμκάπαπυκμξ είκαζ κα επζεοιείξ κα ιείκεζξ ηαζ ιαγί κα πέζεζξ. Ξάθκμο, ηδκ πζμ ηαηζά ζηζβιή, πμο ηίπμηα δεκ ζηένβεζ, ζηάγμοκ ιεξ ζε θαιπνή βζμνηή υθα ημο δέκηνμο ηα ιπμοιπμφηζα, υηακ μ θυαμξ έπεζ πζα ηαηαθοεεί ηαζ αζηναπμαυθεξ πέθημοκ μζ ζηάθεξ ημο ηθαδζμφ, λεπκχκηαξ ημ θυαμ ημο αβκχζημο, ημο ηαλζδζμφ ηδκ αβςκία λεxκχκηαξβζα ιζα ζηζβιή ιμκάπα κζχεμοκ κα ειπζζηεφμκηαζ παναζηδιέκεξ ιεξ ζηδ εαθπςνή πμο δδιζμονβεί ημκ ηυζιμ. Κάξηλ Μπφγηε (κεηάθξ: Μαξγαξίηα Μέικπεξγθ)
[472]
Ζ Διίδακπεη Ρπλλέι (Elisabeth Rynnel) γελλήζεθε ην 1954. Δίλαη νπεδέδα ζπγγξαθέαο θαη πνηήηξηα,
Λπξηθή αθνινπζία πζ! ιδ βονίζεζξ πίζς ιδ βονίζεζξ πίζς! εδχ δεκ οπάνπεζ πνυκμξ κα βεκκδεμφιε ηαζ κα λακαβεκκδεμφιε υπζ δζυθμο πνυκμξ κα βεκκδεεί ηαζ κα λακαβεκκδεεί ηακείξ υπζ ιυκμ ζηζέξ άζηνςκ πάκς ζε ακέηθναζηα πνμζςπεία Καζ πάβμξ βηνίγα επζπθέμκηα ημιιάηζα πάβμο ζηζξ θθέαεξ ιμο ιυκμ ιεθακζαζιέκδ κφπηα ηαζ μζ ηναοβέξ ηςκ ζηζχκ ζημ δάζμξ Βπζπθέμκηα λφθα απυ ιζακ άθθδ βδ πζ ιδ βονίγεζξ ιδ βονίγεζξ εδχ ακάιεζα ζηζξ ζηζέξ ηαζ ηα δέκηνα, ημ ηνίκμ θοηνχκεζ ζημκ ηάθμ ζμο, αημθμοεήζαιε ηα ίπκδ ιαξ ζηδκ άιιμ, αθθά…. ηαζ δς δεκ οπάνπεζ πνυκμξ δεκ οπάνπεζ πνυκμξ βζα ιαξ δεκ οπάνπεζ πνυκμξ κα βεκκδεμφιε ηαζ κα λακαβεκκδεμφιε Αιίδακπεη Ρπλλέι (Μεηάθξαζε: Ώαζίιεο Παπαγεσξγίνπ)
[473]
Ο Σνύκαο Σξάλζηξεκεξ (Tomas Tranströmer), γελλήζεθε ην 1931 ζηε ηνθρφικε. Δίλαη οσεδός ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη κεηαθξαζηήο. Θεσξείηαη ν κεγαιχηεξνο πνηεηήο ηεο νπεδίαο. Σν 2011 βξαβεχηεθε κε ην Βραβείο Νοκπέι Λογοηετλίας.
Γ ζθφξπηα ελνξία Ε Αεπηήηαιε κα δείλμοιε ηα ζπίηζα ιαξ. Ο επζζηέπηδξ ζηέθεδηε: Καθά πενκάηε. Οζ ηνχβθεξ ιέζα ζαξ οπάνπμοκ. II Μέζα ζηδκ εηηθδζία: Συλα ηαζ ευθμζ θεοημί ζακ βφρμξ, ζακ βφρζκμξ επίδεζιμξ βφνς απυ ημ ζπαζιέκμ πένζ ηδξ πίζηδξ. III Μέζα ζηδκ εηηθδζία μ δίζημξ ηςκ θηςπχκ ιυκμξ ημο ορχκεηαζ απ‘ ημ πάηςια ηαζ πνμπςνεί δζαζπίγμκηαξ ζεζνέξ ηςκ ηαεζζιάηςκ. IV Ώθθά μζ ηαιπάκεξ πνέπεζ κα εαθημφκ ηάης ζηδ βδ. Κνέιμκηαζ απυ ηζξ ζζδενζέξ ηςκ οπμκυιςκ. Δπμφκ ηάης απ‘ ηα αήιαηά ιαξ. V Ο οπκμαάηδξ Νζηυδδιμξ ηαηεοεφκεηαζ πνμξ ηδ Αζεφεοκζδ. Πμζά δζεφεοκζδ; Αεκ λένς. ιςξ εηεί πδβαίκμοιε υθμζ.
Σνχκαο Σξάλζηξεκεξ Μεηάθξαζε: Μαξγαξίηα Μέικπεξγθ.
[474]
To θσο πιεκκπξίδεη ην ζπίηη Έλς απ' ημ πανάεονμ ζηέηεζ ημ ιαηνφ γχμ ηδξ άκμζλδξ μ δζαθακήξ δνάημξ απυ θςξ ήθζμο πενκά βνήβμνα απυ ιπνμζηά ιαξ ζακ αηέθεζςημ πνμαζηζαηυ ηνέκμ - δεκ πνμθάααιε ηαευθμο κα δμφιε ημ ηεθάθζ ημο. Οζ αίθεξ ηδξ παναθίαξ ιεηαηζκμφκηαζ ηαηά πθάημξ είκαζ πενήθακεξ ζακ ηααμφνζα. Ο ήθζμξ ηάκεζ η' αβάθιαηα κα αθεθανίζμοκ. Δ πφνζκδ εάθαζζα πμο ιαίκεηαζ ζημ δζάζηδια δζαπενκά ηδ βδ ηαζ βίκεηαζ πάδζ. Δ ακηίζηνμθδ ιέηνδζδ έπεζ ανπίζεζ. Σνχκαο Σξάλζηξεκεξ (κεηάθξαζε: Ώαζίιεο Παπαγεσξγίνπ)
πζρεηηζκνί Κμίηα ημ βηνίγμ δέκηνμ: μ μονακυξ πενκχκηαξ απ‘ ηζξ ίκεξ ημο πφεδηε ιεξ ζημ πχια έκα ζοννζηκςιέκμ ζφκκεθμ ιυκμ απμιέκεζ, υηακ πμνηάζεζ δ βδ. Κθειιέκμ ζφιπακ πενζζηνέθεηαζ ιεξ ζηζξ πθελμφδεξ ηςκ νζγχκ, ηθχεεηαζ, βίκεηαζ θφθθα αβαίκμοκ μζ ζφκημιεξ ζηζβιέξ εθεοεενίαξ απυ ιέζα ιαξ, ζημ αίια ηςκ Μμζνχκ ζηνμαζθίγμκηαζ ηαζ ζοκεπίγμοκ. Σνχκαο Σξάλζηξεκεξ (κεηάθξαζε: Γηψξγνο Καξηάθεο)
[475]
H Αληέηα Φαιθ (Agneta Falk) γελλήζεθε ην 1946 ζηε ηνθρφικε. Δίλαη οσεδέδα πνηήηξηα, εηθαζηηθή θαιιηηέρληδα, εθδφηξηα θαη κεηαθξάζηξηα. Απφ ην 1998 δεη ζην αλ Φξαλζίζθν.
Queen Trancilla Σοθζβιέκδ ζε ημονέθζα ζημ πεγμδνυιζμ ημο North Beach ημζιάηαζ ζηδκ φπαζενμ ιπθε ιάηζα πμο ζε δζαπενκμφκ ζε έκα πνυζςπμ ηαιέκμ απυ ημκ πνυκμ ιε ιζα θςκή, υπςξ ιζα δπχ πμο πνμένπεηαζ απυ έκα αανέθζ ηαεανμφ ιεηαλζμφ. Βίκαζ ζε ‗ζέκα πμο ζηφας βζα κα αημφζς εηείκμοξ ημοξ ζπζκεήνεξ πμο απεθεοεενχκμκηαζ ζακ άβνζα πηδκά έηζζ απθά ζφκεεηα ηυζμ υιμνθα ηαηά ηδκ πηήζδ ημοξ απυ ημ ζηυια ζμο. Καηά ηάπμζμ ηνυπμ εζφ βονίγεζξ ηδκ ζζημνία ζμο απυ μπμζμδήπμηε ενυκμ ζημκ μπμίμ ακαννζπήεδηεξ είιαζηε ζηα βυκαηα ζε ιζα πεζνμκμιία ζμο δζαηαβήξ εκχ δζδάζηεζξ ηα ημνίηζζα πχξ πνμθένεηε μ Νίηζε. Άζηεβδ ιπαθανίκα ιε υθα ηα ζφιαμθα ημο θςηυξ ηαζ ημο ακέιμο ηάκεζξ κα βονκά έκα ζφιπακ απυ ιζα πέηνα εκυξ θζευζηνςημο ηαεανήξ ζδζμθοΎαξ. Ύληέηα Φαιθ (κεηάθξαζε: Κσλ. Κνθνινγηάλλεο
[476]
05.35. Σζερία O Φξαληο Κάθθα (Franz Kafka, 1883-1924) γελλήζεθε ζηελ Πξάγα. Ήηαλ έλαο απφ ηνπο πην ζεκαληηθνχο ινγνηέρλεο ηνπ 20νχ αηψλα. Γεξκαλφθσλνο θαη εβξατθήο θαηαγσγήο, έδεζε ζηε ζεκεξηλή Σζερία θαη έγξαςε φια ηα βηβιία ηνπ ζηε γεξκαληθή γιψζζα.
Υσξίο ηίηιν νεζα η‘ απμιεζκάνζα, ηα θοιέκα απ‘ ηδ πανά ιέθδ, ηα παθανά βυκαηα, ζημ θεββανυθςημ ηάης απ‘ ημ ιπαθηυκζ. ημ αάεμξ θφθθα θζβμζηά, ζημονυπνςια ζα ιαθθζά. Λαπηάνα ιμο ήηακ η‘ ανπαία πνυκζα θαπηάνα ιμο ήηακ ημ πανυκ θαπηάνα ιμο ήηακ ημ ιέθθμκ ηαζ ι‘ υθα αοηά πεεαίκς ζ‘ έκα ιζηνυ θοθάηζμ ζηδκ άηνδ ημο δνυιμο ζ‘ έκα πακημηζκά υνεζμ θένεηνμ ζ‘ έκα δδιυζζμ ηηήια ηδ γςή ιμο λυδερα πνμζπαεχκηαξ κα ζοβηναηδεχ κα ιδκ ημ ημιιαηζάζς. Σδ γςή ιμο λυδερα πμθειχκηαξ ημκ πυεμ ιμο κα ηδκ ηεθεζχζς. Franz Kafka, (κεηάθξαζε: Νίθνο Ώνπηπξφπνπινο
[477]
Ο Βηηεζιάβ Νεδβάι (Vítězslav Nezval, 1900-58) ήηαλ Σζέτος ζπγγξαθέαο θαη πνηεηήο απφ ηνπο ηδξπηέο ηνπ ζνπξεαιηζηηθνχ θηλήκαηνο ηεο Σζερνζινβαθίαο.
ΐεπηεξφιεπην Έκα χνζιμ ηενάζζ έπς ηενάζεζ Σα πείθδ, ηα πεζθάηζα ζμο, αβάπδ ιμο. ‘ ανέζεζ –πεξ ιμο– ημ ηενάζζ; Σέημζακ ςναία χνα –ακανςηζέιαζ– ημο απμιεζήιενμο πυηε, ς, πυηε εα λακαγήζς εβχ λακά ζημ θυνηε; Μζα πμφθηα αθνάηεξ θνάμοθεξ, αβάπδ ιμο, έπεζξ κα θζχκμοκε ιέζα ζημ ζηυια εκχ έκα θζαάδζ ζμο πθςναίκεζ ημ αθέιια· ηζ εβχ πμο ηδ γςή ιμο ιεηνάς αηυια ιε ηοπενά ηαζ ιε πμθθαπθά απνμζδυηδηα, βζα ημίηα, βζα –ς! – ημίηα, ημίηα πμο ζακ ημ βανδέθζ πεηάς ηνζζυθαζμξ! Ώηηεζιάβ Νεδβάι Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηψξγνο Κεληξσηήο
[478]
Ο Γηάξνζιαβ άηθεξη (Jaroslav Seifert, 1901-86) ήηαλ Σζέτος ζπγγξαθέαο, πνηεηήο θαη δεκνζηνγξάθνο. Σν 1984 ηηκήζεθε κε ην Βραβείο Νόκπει Λογοηετλίας. Δίτε εθδψζεη ηξηάληα πνηεηηθέο ζπιινγέο.
Να είζαη ςαξάο Να είζαζ ρανάξ ζηδ απάνα ηαζ ηαπεηάκζμξ ζε πθεμφιεκμ δίπςξ ηανέκα: αοηυ είκαζ υ,ηζ ηαζ υ,ηζ εα ιαξ ιείκεζ, ακ ηαζ δεκ έπεζ εδχ ηαζ ηυζδ ζδιαζία. Λέιε: θςημβναθίεξ κεηνχκ αβαπδιέκςκ πνμζχπςκ ηαζ είκαζ πζμ εθζαενυ απυ ηδκ Πμιπδία, ηαζ απυ έκα ιαηζάηζ λενά ηνζκάηζα ημο αβνμφ ζημ έιπα ημο Μάδ. Λέιε: υθα κεηνά ηαζ είκαζ πζμ εθζαενυ απυ ηδκ Πμιπδία, ηαζ απυ θςημβναθίεξ κεηνχκ αβαπδιέκςκ πνμζχπςκ ζημ έιπα ημο Μάδ. Καη απηό είλαη ό,ηη θαη ό,ηη ζα καο κείλεη. Σμφη' δ ιμονιμονζζηή ανάδα είκαζ μ ηεθεοηαίμξ ιμο ζηίπμξ. Υνυκμξ ιπαίκεζ, πνυκμξ αβαίκεζ έπμοιε βνίπδ ηαζ βζα ηάιπμζεξ ιένεξ πκζβυιαζηε ζημ ηθάια.
Σξαγνχδη γηα ηηο θνπέιεο Πμηάιζ ιαηνφ ηυαεζ ηδκ πυθδ ζηα δομ επηά βέθονεξ ηδ δέκμοκ, ζηζξ υπεεξ πζθζάδεξ υιμνθεξ ημπέθεξ ααδίγμοκ ηαζ υθεξ είκαζ δζαθμνεηζηέξ. Ώπυ ηανδζά ζε ηανδζά πδβαίκεζξ κα γεζηάκεζξ ηα πένζα ζμο ζηζξ αηηίκεξ ημο Ένςηα, ημο Μέβα, ημο Καοημφ, ζηζξ υπεεξ πζθζάδεξ υιμνθεξ ημπέθεξ ααδίγμοκ ηαζ υθεξ είκαζ ίδζεξ. Γηάξνζιαβ άηθεξη (Μεηάθξαζε: Γηψξγνο Κεληξσηήο)
[479]
Ύπφ ζηηγκέο σξαίεο ηί απνκέλεη; Ώπυ ζηζβιέξ ςναίεξ ηί απμιέκεζ; Δ θάιρδ ηςκ ιαηζχκ, ιζα ζηαθίηζα μοζία, μ ακαζηεκαβιυξ επάκς ζημκ βζαηά, δ ακαπκμή ζημ ηγάιζ, απυ ηα δάηνοα έκα ρίπμοθμ ηζ έκα κφπζ ιυθζξ απ‘ ηδ θφπδ. Καζ, καζ, πζζηέρηε ιε, ζπεδυκ ηίπμηε άθθμ. Καπκυξ ηζζβάνςκ ηαζ θεοβαθέα παιυβεθα ηαζ ιζα πμφθηα θυβζα πμο πεηάκε ζηνίαμκηαξ ζε ιζα βςκία ζακ κα ‘καζ ηίπμηα ζημοπζδάηζα πμο ηα ζανχκεζ μ άκειμξ. Μα δεκ εα ‘εεθα, υπζ, κα λεπάζς ηζ εηείκεξ ηζξ ηνεζξ πζμκμκζθάδεξ. Ώοηά ιυκμ, αοηυ είκ‘ υθμ ηζ υθμ.
Γακήιην ηξαγνχδη Ώκεμδέζιεξ, πέπθα, δάηνοα ηάκμοκ ηδκ Βοηοπία κα ηθαίεζ, πυζμ ςναίμ είκαζ υηακ ηάπμζα πακηνεφεηαζ. Νφπηα βειάηδ πάεμξ έςξ ημ λδιένςια, πυζμ ςναίμ είκαζ υηακ ηάπμζμξ πακηνεφεηαζ. Δ ακεμδέζιδ ιανάεδηε θοθθμννμεί, πυζμ θοπδηενυ είκαζ υηακ ηάπμζα πακηνεφεηαζ. Δ αεκηάθζα έηθεζζε, ημ θζθί πίηνζζε, πυζμ θοπδηενυ είκαζ υηακ ηάπμζμξ πακηνεφεηαζ. Γηάξνζιαβ άηθεξη (Μεηάθξ.: Γ. Κεληξσηήο)
[480]
Ο Φξάληηηζεθ Υάιαο (František Halas, 1901-49) απφ ην Μπξλν, ήηαλ δνθηκηνγξάθνο, κεηαθξαζηήο θαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο Σζέτοσς ιπξηθνχο πνηεηέο
Φζηλνπσξηάηηθν Πιήξσο Φεζκυπςνμ ήηακ ημ νμφπμ ηδξ Φεζκυπςνμ ηαζ ηα ιαθθζά ηδξ Φεζκυπςνμ μιμίςξ ηα ιάηζα ηδξ Φεζκυπςνμ ήηακ ημ ζηυια ηδξ Σμ ζηήεμξ ηδξ επίζδξ θεζκυπςνμ πςξ θεζκυπςνμ ηαζ ηα υκεζνά ηδξ Σμ ημνιί ηδξ πάθζ θεζκυπςνμ Δ ιαπαζνζά ηδξ – αοηή ηζ ακ ήηακ θεζκυπςνμ Φεζκυπςνμ ζακ ημ παιυβεθυ ηδξ Ώθθά ηζ μ πυεμξ ηδξ θεζκυπςνμ δεκ ήηακ άναβε Ή ιήπςξ δεκ θεζκμπχνζαγε δ ηνοθενάδα ηδξ πςξ αηνζαχξ θεζκμπχνζαγε ηαζ ημ ζηζάλζιυ ηδξ Φεζκμπςνζάηζηδ ήηακ μθυηθδνδ ακ οικςδία απυ ροπμζάαααημ ιέζα αβαθιέκδ Φξάληηηζεθ Υάιαο Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηψξγνο Κεληξσηήο
[481]
Ο Βιαληηκίξ Υνιάλ (Vladimir Halan, 1905-80), ήηαλ Σζέρνο πνηεηήο.
Γ ρνξεχηξηα Δ πναβιαηζηυηδηα είζαζ δ ιυκδ πμο ιε ημ πθήεμξ ηςκ μκμιάηςκ ηδξ επ‘ μοδεκί δζαρεφδμκηαζ ζφθθδρδ, ηφδζδ, θφθθμ… Κζ ίζςξ βζ‘ αοηυ αηνζαχξ πμηέ ιμο δεκ εα ιπμνμφζα εβχ, ιε ηα ιάηζα ιζζυηθεζζηα, κα ζοβηνίκς ε ζ έ κ α ιε ηδκ εζηυκα, ιε η‘ άκεμξ, ηδ θθυβα, ημκ άκειμ… Κζ ίζςξ βζ‘ αοηυ αηνζαχξ πάκηα ιμο εβχ θοπυιμοκ ηα εεζπέζζα, ηα υθμ οπμιμκή, ηα βοικά, ηα απ‘ ηζξ ζηυκεξ ημο πάθημο εεμανχιζηα πυδζα ζμο. ……………………………………………………….. ζακ ηαηαζβίδεξ δίδοιεξ ζε ααθπμφνβεζα κφπηα. Δ δμοθεζά ζμο δεκ έπεζ θίικεξ, μφηε ηφηκμοξ… Δ ιμοζζηή υιςξ ανοπάηαζ, εέθεζ κα πζεζ, κα ηαηαπζεί, ………………………………………………… Βίκαζ υ θ μ, π α κ η μ φ, ιμκαπά βζα θζθζά, βζα θζθζά, βζα θζθζά. Βζφ ημ πεηάξ υιςξ πένα ιαηνζά ημ ημνιί ζμο, ζημκ αβφνζζημ ημ πεηάξ, ζηα παιέκα, ηαζ ηίπμηα δεκ εέθεζξ πθέμκ δζηυ ζμο, μφηε ηακ ημ ημνιί ζμο δεκ εέθεζξ κα ‘πεζξ δζηυ ζμο εζφ… Ώιαληηκηξ Υνιάλ (Ύπφδνζε ζηα ειιεληθά: Γηψξγνο Κεληξσηήο)
Σν παηδί Έκα παζδί ιε ημ αοηί πάκς ζηζξ νάβεξ αθμοβηνάγεηαζ ζηδκ πακηαπμφ πανμφζα ιμοζζηή παναδμιέκμ ηαζ θίβμ κμζάγεηαζ ακ ημ ηνέκμ θεφβεζ δ ένπεηαζ Βζφ υιςξ ηάπμζμκ πάκημηε πενίιεκεξ πάκημηε πχνζγεξ απυ ηάπμζμκ ιέπνζ πμο ακαηάθορεξ ημκ εαοηυ ζμο ηαζ δε ανίζηεζαζ πζα πμοεεκά .
[482]
Αλαληίνλ Βοπανίζηςξ εα ζμο ιίθαβα υιςξ δεκ πνέπεζ Ο πνυκμξ πμνεφεζ άηζαθα . ιε ηα θεανιέκα παπμφηζζα ηδξ ηναβςδίαξ ηαζ ηαηαεέηεζ εκάκηζα ζηδκ αβάπδ . Ώκ ηαζ ηα δέκηνα άκεζζακ δεκ οπάνπμοκ ηανπμί . Γχκηαξ ζηδ γςή ηζ οπάνπμκηαξ ζηδκ ακοπανλία υηζ ηαζ κα ζοιααίκεζ δε ζοιααίκεζ ηίπμηα. Κζ δ πνμθδηεία ; Να θςκάλεζξ βζα ηνίηδ θμνά ; Ώιαληηκίξ Υνιάλ (Μεηάθξαζε : Ύκαιία Σζαθληά)
Πφζεο θνξέο Πυζεξ θμνέξ έπεηε πενπαηήζεζ ηυζμ ημκηά ζε έκα νμθυζ ή ηάης απυ ιζα υνεζα αηαηία, ημζηάγμκηαξ ιε ηα ιάηζα, αθθά δ ειθάκζζδ είηε ηδξ ιία είηε ηδξ άθθδξ αθθμζχκεηαζ εφημθα ... ηζξ αζζεήζεζξ μ εάκαημξ ηαζ ζηδκ δπχ δ ροπή βκςνίγεζξ ημ θυαμ ημο εακάημο, κα ηζ πνάβια κα πενζιέκεζξ... Έηζζ, ιεηά είκαζ πναβιαηζηά ιυκμ ηα θάζιαηα... Ώθθά δ γήθζα δεκ έπεζ ηάπμζμκ πμο εα ηδκ οπεναζπζζηεί ... Ώιαληηκίξ Υνιάλ (κεηάθξαζε: Κσλζη. Κνθνινγηάλλεο)
[483]
Ο Μηξνζιάβ Υνινύκπ (Miroslav Holub, 1923-98) ήηαλ Σζέρνο πνηεηήο.
Πεδφ πνίεκα Παν‘ υθμκ υηζ έκα πμίδια βεκκζέηαζ υηακ δεκ ιέκεζ ηίπμη‘ άθθμ κα βίκεζ, παν' υθμκ υηζ έκα πμίδια είκαζ ιζα ηεθεοηαία πνμζπάεεζα κα ιπεζ ηάπμζα ηάλδ υηακ δεκ ιπμνεί ηακείξ κα οπμθένεζ άθθμ ηδκ αηαλία, παν‘ υθμκ υηζ πνεζαγυιαζηε ημοξ πμζδηέξ πζμ πμθφ υηακ πνεζαγυιαζηε επίζδξ πζμ πμθφ ηδκ εθεοεενία, ηδκ αζηαιίκδ C, ηζξ επζημζκςκίεξ, ημοξ κυιμοξ ηαζ ηδκ εεναπεία ηδξ οπένηαζδξ, παν‘ υθμκ υηζ ημ κα ‗ζαζ ηαθθζηέπκδξ ζδιαίκεζ απμηοπία ηαζ ηέπκδ ζδιαίκεζ αθμζίςζδ ζηδκ απμηοπία, υπςξ θέεζ μ άιμοεθ Μπέηεη, έκα πμίδια δεκ είκαζ απυ ηα ηεθεοηαία αθθά απ‘ ηα πνχηα πνάβιαηα ημο ακενχπμο. Μηξνζιάβ Υνινχκπ (Μεηάθξαζε: Ώαζίιεο Καξαβίηεο)
Μεηαθπζηθή ηακ πνμζαθδεεί απυ θεοπαζιία, ε' ανπίζεζ κα ζοθθέβεζ ιζηνά ζμοαέν εηείκα πμο αθέπεζ ηακείξ ζηα ιπαν, δζαθδιζζηζηά ιπίναξ, εα ηάκεζ ηδ ιεβαθφηενδ ζοθθμβή ζημκ ηυζιμ, ζμοαέν ιπίναξ βζα ημ ΐζαθίμ Γηίκεξ, δζα ημο μπμίμο εα ηενδίζεζ ιζα ηάπμζα αεακαζία, ηδ ιμκαδζηή πμο είκαζ πναβιαηζηά ηαηαθδπηή. Μηξνζιάβ Υνινχκπ (κεηάθξαζε: Γηάλλεο Παιαβφο) [484]
Αθεπξέζεηο Άκενςπμζ ζμθμί ιε ιαηνζέξ θεοηέξ ηδαέκκμοξ ένπμκηαζ πνυεοιμζ ζηζξ βζμνηέξ, δίκμοκ θμβανζαζιυ βζα ηα ένβα ημοξ, ηζ μ ΐαζζθζάξ ΐέθμξ αημφεζ. ηναηαζέ ΐαζζθζά, θέεζ μ πνχημξ, έθηζαλα δομ θηενμφβεξ Γζα ημ ενυκμ ζμο. Θα ηοαενκάξ απ‘ ημκ αένα.Ώημθμοεμφκ επεοθδιίεξ ηαζ γδηςηναοβέξ, ηζ μ άκενςπμξ ακηαιείαεηαζ πθμφζζα. ηναηαζέ ΐαζζθζά, θέεζ μ δεφηενμξ, έθηζαλα έκα αοηυιαημ Ανάημκηα πμο εα κζηά αοημιάηςξ ημοξ επενμφξ ζμο.Ώημθμοεμφκ επεοθδιίεξ ηαζ γδηςηναοβέξ, ηζ μ άκενςπμξ ακηαιείαεηαζ πθμφζζα. ηναηαζέ ΐαζζθζά, θέεζ μ ηνίημξ, έθηζαλα έκακ ηαηαζηνμθέα ηςκ ηαηχκ μκείνςκ. Σχνα ηίπμηα δε εα εκμπθεί ημκ ααζζθζηυ φπκμ ζμο. Ώημθμοεμφκ επεοθδιίεξ ηαζ γδηςηναοβέξ, ηζ μ άκενςπμξ ακηαιείαεηαζ πθμφζζα. Ώθθά μ ηέηανημξ άκενςπμξ θέεζ ιυκμ: Αε ι‘ άθδζακ κα ηάκς αήια μζ απμηοπίεξ θέημξ. Σίπμηα δεκ πήβε ηαθά. ηζ ενβάζηδηα αβήηε άηεπκμ. Σνμιαηηζηή ζζςπή αημθμοεεί ηζ‘ μ ζμθυξ ΐαζζθζάξ ΐέθμξ είκαζ ηζ‘ αοηυξ ζζςπδθυξ. Βλαηνζαχεδηε ανβυηενα υηζ μ ηέηανημξ άκενςπμξ ήηακ μ Ώνπζιήδδξ. Miroslav Holub
[485]
05.36. Φηλιαλδία Ζ άλλα Κάξιζηξνκ (Sanna Karlström) γελλήζεθε ην 1975. Δίλαη Φηιαλδή πνηήηξηα θαη ιανγξάθνο
2.9.2009 ηναιπμφθζλα ημκ αζηνάβαθυ ιμο ζημ ΐενμθίκμ πνάβια πμο ζήιαζκε υηζ δεκ εα ιπμνμφζα κα πάς ζηδ Λμοιπθζάκα. Έπεζα ζηζξ ζηάθεξ ημο ιεηνυ ζημ ΐενμθίκμ, ηζ έηζζ οπμπνεχεδηα κα πεηάλς πίζς ζημ Βθζίκηζ. ηεηυιμοκ ζακ πεθανβυξ ζημ αενμδνυιζμ, ιε ηδ ζηέρδ ζηδκ αδεθθή ιμο, πμο ιυθζξ είπε βεκκήζεζ. Σδθεθχκδζα ζηδ ιδηένα ιμο, πμο είπε υηζ μ παηέναξ ιμο αζζεακυηακ πμθφ ηαθφηενα. Βίπα ζηδκ αδεθθή ιμο βζα ημ αηφπδια πμο ιμο ζοκέαδ, ηαζ είπε υηζ ζήιαζκε πςξ δοζημθεφμιαζ κα πανχ. Ώπάκηδζα υηζ είπε δίηζμ. Σμ αβυνζ ιμο ζοιπένακε υηζ δεκ εα ιπμνμφζα κα θφβς. Βίπε ηζ αοηυξ δίηζμ. Ο πνχδκ ιμο είπε: ς ηαδιεκμφθα ιμο. Σμ αβυνζ ιμο είπε υηζ αοηυ ήηακ απανάδεηημ. Βίπα υηζ ήηακ ΟΚ. Πήβα ζημ βζαηνυ, είπε: Μδκ παξ. Αεκ πήβα. Δ αδεθθή ιμο είπε υηζ ιενζηέξ θμνέξ κμιίγεζ υηζ μζ βζαηνμί δεκ βκςνίγμοκ πενζζζυηενα απυ ημ κεμβέκκδημ ιςνυ ηδξ. Αεκ ηαηάθααα ηζ εκκμμφζε. ηδ ζοκέπεζα, είπε υηζ ημ ιςνυ ηδξ ήηακ ζδζμθοΎα, ηαζ εβχ είπα υηζ θοπυιμοκ πμο δεκ ιπμνμφζα κα πάς κα ημοξ δς. Με νχηδζε βζαηί. Βίπα υηζ δεκ ιπμνμφζα κα πενπαηήζς ιε ημ έκα πυδζ. Βίπε: Ώ... Βίπε: Ίζςξ εα πνέπεζ απθά κα πνμζπαεήζεζξ κα ανεζξ ζζμννμπία ζηδ γςή ζμο. Βίπα ιάθζζηα, είκαζ ηζ αοηυ ιζα άπμρδ. άλλα Κάξιζηξνκ (κεηάθξαζε: Υξήζηνο Υξπζφπνπινο)
[486]
Ζ Καιεβάια είλαη ην κεγάιν επηθφ πνίεκα ηεο Φηλιαλδίαο θαη είλαη έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα έξγα ηεο Φηλιαλδηθή ινγνηερλίαο. Απνηειείηαη απφ 22.795 ζηίρνπο, ρσξηζκέλνπο ζε 50 πνηήκαηα. Σνλ 19ν αηψλα ν γηαηξφο Διίαο Λνλξόη (Elias Lonnrot) ζπλέιεμε απφ δηάθνξεο πεγέο ην έξγν θαη ην εμέδσζε ζε έλα ηφκν. Καιεβάια Γ γέλλεζε ηνπ Ώατλακφηλελ θαη ε δεκηνπξγία ηνπ θφζκνπ Ώπυρε επζεφιδζα, ζηέθηδηε ημ ιοαθυ ιμο, κα λεηζκήζς κα ζαξ πς ηαζ κα ζαξ ηναβμοδήζς κα θφζς ηδκ πανάδμζδ, ημο βέκμοξ ηα ηναβμφδζα. Λέλεζξ θεζχκμοκ ζημ ζηυια ιμο ηαζ πέθημοκε ηα θυβζα, ηδκ βθχζζα κα πνμθηάζμοκε, κα θφβμοκ απ‘ ηα δυκηζα. Καθέ αδεθθέ, παθζυθζθε ηαζ ζοκμιήθζηέ ιμο, έθα κα ηναβμοδήζμοιε, κα πμφιε έκα ηναβμφδζ, ιαγί κα ηα ηαζνζάζμοιε ηα υιμνθα ηα θυβζα. Πμθφ ηαζνυ έπς κα ζε δς ηαζ κα ζε ζοκακηήζς εδχ ζημ ιαφνμ ημ αανά, ζηδκ ηαημιμίνα Πυπβζα. Ώξ πθέλμοιε ηα δάπηοθα, αξ δέζμοιε ηα πένζα, κα ηναβμοδήζμοιε υιμνθα, ηα πζμ ηαθά κα πμφιε, πμο ιάεαιε απυ παθζά, πμο θέβακ μζ βμκείξ ιαξ, κ‘ αημφζμοκ μζ κευηενμζ, αοημί πμο ιεβαθχκμοκ, κα ιάεμοκε ημοξ ιφεμοξ ιαξ, ηα ιαβζηά ηα λυνηζα, βζα ημκ ΐασακιυζκεκ ηαζ βζα ημκ Εθιανίκεκ, ημο Λειιζκηάζκεκ ημ ζπαεί, ημο Γζυμοημ ημ ηυλμ, ηδξ Πυπβζα η‘ αηνμθίααδα, ηδξ Κάθεαα ηα δάζδ. Σα έθεβε μ παηέναξ ιμο ζακ ζηάθζγε ημ λφθμ ηζ δ ιάκα ιμο, ιμο ηα ‗ιαεε ζακ βφνζγε η‘ αδνάπηζ [487]
ηζ εβχ ιπνμζηά ζημ πάηςια ζηα πυδζα ηδξ βονκμφζα ιε βάθαηα ζημ ζηυια ιμο, λζκυβαθα ζηα πείθδ. Σναβμφδζα βζα ημ Λυμοπζ, άζιαηα βζα ημ ζάιπμ. Σμ ζάιπμ ιφεμξ βίκδηε, πκίβδηε αοηή ζηα λυνηζα, ζηα ιμζνμθυβζα μ ΐίπμοκεκ, ζηα βθέκηζα μ βζμξ ηδξ Λάιπδξ. Γκςνίγς ιφεμοξ θμαενμφξ ηαζ ιαβζηά ηναβμφδζα πίζς απ‘ ημ δνυιμ ηα ‗ιαεα, ηζ απ‘ ηα ζπαζιέκα νείηζα ηαζ άθθα πίζς απ‘ ηζξ ημνθέξ, πίζς απ‘ ηα αθαζηάνζα ηζ απυ ηδ πθυδ ηδκ πνάζζκδ ηαζ ηα ακχνζια ηα ζηάνζα ζακ έαμζηα ηα πνυααηα ηαζ η‘ αηνζαά ηα αυδζα πα‘ ζηζξ ιεθέκζεξ ηζξ ημνθέξ ηαζ ζημοξ πνοζμφξ ημοξ θυθμοξ, πίζς απ‘ ηδ ιαφνδ Μμφνζηδ, ηδκ πανδαθή ηδκ Κίις. Αιίαο Λνλξφη (;) (κεηάθξαζε : Μαξία Μνπξδνχθνπ)
[488]
Ο Άξην Μέιιεξη (Arto Melleri, 1956-2005) ήηαλ Φηιαλδός πνηεηήο
ηεθάλη απφ ζνπμέ ηδκ Βθθάδα μ εάκαημξ δεκ είκαζ ζηζά εηείκμ ημ ηαθμηαίνζ ζημοξ αοημηζκδηυδνμιμοξ ηδξ Βονχπδξ δ απμπκζπηζηή γέζηδ είπε ημθθήζεζ ζηδ βδ ημκ απακεναηςιέκμ άκειμ Πέναζα ηα ζφκμνα κφπηα, ημ πνςί ι' ένζλε ζηδ ζηθδνή βδ, πμο ακηακαηθμφζε άζπνμ θςξ άδεκδνμξ ηάιπμξ, ήηακ ήζοπα, θεξ ηαζ δ ιένα ημο ιυπεμο, ιεβάθδ υζμ ηζ δ ζζημνία, κα 'πε ηεθεζχζεζ ηαζ μζ βένμζ κα ιάγεοακ ηα λενά θφθθα - απυ ηα κεηνμηαθεία. ηα ενείπζα ηνζβφνζγακ άβνζα πνυααηα: ημ αέθαζια ημοξ ζακ πζυκζ πμο πέθηεζ αανφ, ζηα ιαθθζά ημοξ δεκ ιπενδεφμκηαζ ηακεκυξ ραθίδζα Καζ μ εάκαημξ δεκ είκαζ ζηζά ια ήθζμξ πμο θςηίγεζ ημκ άζπνμ πνοζυ ζημοξ πμκειέκμοξ χιμοξ ηδξ βδξ ήθζμξ, εάκαημξ, αημφβεηαζ ζακ αμοαυξ ήπμξ ηνμιπέηαξ θθυβα ηίηνζκδ ζακ εεζάθζ εδχ μζ ηαηέξ ηαζ μζ ηαθέξ πνάλεζξ ηςκ παηένςκ ημ ίδζμ ηαθέξ ηαζ ηίπμηα δεκ ζμο δίκεζ κα ηαηαθάαεζξ πςξ δ βδ εα ήηακ απ' ηδ εάθαζζα πζμ εοηοπζζιέκδ ή εζφ απυ ιέκα. Σμ ανάδο ζηδκ Ώεήκα ζ' έκα ζηαθζηυ εζηζαηυνζμ έηνςβα ζπαββέηζ ηζ έπζκα εθθδκζηή ιπφνα Φζλ, λαθκζηά άνπζζε κα ανέπεζ θεξ ηαζ δ ανπαία πυθδ έπαζνκε ημ θμοηνυ ηδξ ζημ ηέθμξ ιζαξ ιέναξ ιεβάθδξ υζμ ηζ δ ζζημνία, άνπζζε κα ανέπεζ ηαζ δ ηαιπάκα ηδξ εηηθδζίαξ άνπζζε κα πηοπά ααεζά θεξ ηαζ δ ίδζα δ ζζημνία παζιμονζυηακ, ια εβχ ήιμοκ ηυζμ πεζκαζιέκμξ πμο πανήββεζθα ηαζ δεφηενδ ιενίδα. Άξην Μέιιεξη (Ύπφδνζε απφ ηα θηλιαλδηθά: Μαξία Μαξηδνχθνπ)
[489]