(9) ερωσ ανικατε μαχαν

΢ηαύξνο ΢. ΢ηαθπιάθεο

Έξσο αλίθαηε κάραλ… ΔΛΛΖΝΟΓΛΧ΢΢Ζ ΑΡΥΑΙΑ ΚΑΙ ΒΤΕΑΝΣΙΝΖ ΔΡΧΣΙΚΖ ΓΡΑΜΜΑΣΔΙΑ

ΑΘΖΝΑ 2013

[1]

Στα ερωτεσμένα ζεσγάρια όλων των εποτών απαντατού γης

[2]

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Δηζαγσγή………………………………………………………… 4 Όζηεξε Αξραηόηεηα 01. Υαξίησλνο: Υαζνέαξ ηαζ Καθθζννυδ……….…………………. 9 02. Αρηιιέσο Σαηίνπ: Λεοηίππδ ηαζ Κθεζημθχκ………………... 57 03. Ξελνθψληνο Δθεζίνπ: Ακεία ηαζ Αανμηυιδξ………………. 103 04. Λφγγνπ: Γάθκζξ ηαζ Υθυδ…………………..………………….. 125 05. Ζιηνδψξνπ: Θεαβέκδξ ηαζ Υανίηθεζα………………………… 164 06. Μνπζαίνπ: Ζνχ ηαζ Λέακδνμξ……………………………….. 243 Βπδαληηλή Πεξίνδνο 07. Μαλαζζή Κσλζηαληίλνπ: Ανίζηακδνμξ ηαζ Καθθζεέα…….. 255 08. Πησρνπξφδξνκνπ: Ρμδάκεδ ηαζ Γμζζηθήξ………..………. 261 09. Νηθήηα Δπγελεηαλνχ: Γνυζζθθα ηαζ Υανζηθήξ………………. 269 10. Δπζηαζίνπ Μαθξεκβνιίηε: Τζιίκδ ηαζ Τζιζκίαξ………….. 279 11. Αλδξφληθνπ Παιαηνιφγνπ: Καθθίιαπμξ ηαζ Υνοζμννυδ...... 281 12. Αγλψζηνπ: Βέθεακδνμξ ηαζ Υνοζάκηγα……………………… 292 13. Αγλψζηνπ: Λίαζζηνμξ ηαζ Ρμδάικδ…………………………… 306 14. Αγλψζηνπ: Φθχνζμξ ηαζ Πθάηγζα-Φθχνα……………………. 317 15. Αγλψζηνπ: Ηιπένζμξ ηαζ Μανβανχκα………………………….325 Κξήηεο κεζαησληθνί θαη αλαγελλεζηαθνί πνηεηέο 16. Μαξίλνπ Φαιηέξνπ: Δνςηζηυκ Δκφπκζμκ…………..................335 17. Βηηζέληδνπ Κνξλάξνπ: Δνςηυηνζημξ ηαζ Ανεημφζα………......341 18. Γεσξγίνπ Υνξηάηδε: Δνςθίθδ ηαζ Πακάνεημξ…………………343

[3]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Έλαο θαιφο θίινο κνπ έρεη πξνζάςεη ην παξαηζνχθιη (ή ηνλ ραξαθηεξηζκφ) ηνπ «ηζηνξηθνχ» αλ θαη σο ηψξα ζηα θαηά θαηξνχο πνλήκαηά κνπ, έρσ αζρνιεζεί θαη κε ζέκαηα φπσο ε Μπζνινγία, ηα νδσλπκηθά, ε πνίεζε, νη λνκηθνχο θψδηθεο θαη θπζηθά θαη κε ηελ ηζηνξία. Απηφο ινηπφλ κε πξνθάιεζε λα γξάςσ θαη θάηη ‘εξσηηθφ’. Υσξίο λα έρσ θαηαιάβεη ηη αθξηβψο ελλννχζε, απνθάζηζα λα αζρνιεζψ θαη κε θάηη εξσηηθφ θαη ζπγθεθξηκέλα κε απηφλ θαζ’ εαπηφλ ηνλ Έξσηα. Γελ λνκίδσ φηη ππάξρεη θάπνηνο ζηε ρψξα καο πνπ δελ έρεη αθνχζεη πνηέ ην πεξίθεκν απφζπαζκα απφ ηελ ηξαγσδία Ακηζβυκδ ηνπ ΢νθνθιή: Ένςξ ακίηαηε ιάπακ… ή δελ έρεη δηαβάζεη έζησ θαη κηα απφ ηηο δεθάδεο (ίζσο θαη εθαηνληάδεο) κεηαθξάζεηο ηνπ. Δπίζεο δελ πηζηεχσ φηη κπνξεί θαλείο λα βξεη έλα Έιιελα πνπ λα αγλνεί ηελ ηζηνξία ηνπ έξσηα ηνπ Δνςηυηνζημο θαη ηεο Ανεημφζαξ πνπ πεξηέγξαςε κε αξηζηνπξγεκαηηθφ ηξφπν ν Κξεηηθφο Βηηζέληδνο Κνξλάξνο (1553-1613) πξηλ απφ πέληε νιφθιεξνπο αηψλεο, ζην γλσζηφ πνηεηηθφ ηνπ επηθφ κπζηζηφξεκα. Γξηθήζεηε ηνπ Έξσηα, ζακάζκαηα ηα θάλεη.

Eηο-ε ζαλάηνπο εθαηό, όζνη αγαπνύλ, ηζη βάλεη· πιεζαίλεη ησο ηελ όξεμε, θαη δύλακε ησο δίδεη· καζαίλεη ηζη λα πνιεκνύ' ζ' ηζε λύθηαο ην ζθνηίδη· θάλεη ηνλ αθξηβό θηελό, ηνλ άζθεκν, εξσηάξε, θάλεη θαη ηνλ αλήκπνξνλ, άληξα θαη παιηθάξη, ην θνβηηζάξελ άθνβν, πξόζπκνλ ηνλ νθληάξε, θάλεη θαη ηνλ αθάηερν λα μεύξεη θάζε ράξε. Ληγφηεξν δηάζεκν θαη δεκνθηιέο είλαη ην εξσηηθφ έκκεηξν δξάκα ελφο αθφκα Κξεηηθνχ, ηνπ Ρεζπκληψηε Γεσξγίνπ Υνξηάηδε (1545-1610) Δνςθίθδ ζην νπνίν εμηζηνξείηαη ν έξσηαο ηεο Δνςθίθδξ θαη ηνπ Πακάνεημο: Μνίξα θαθή θη αληίδηθε, ηπξαλληζκέλε κνίξα, πνηα πάζε απνύ ηνλ Έξσηα, πνηαηο πξίθαηο δελ επήξα; πόηεο ηζε αλαζηελαγκνύο, γε πόηεο η' σρντκέλα ηα ρείιε κνπ εζθνιάζαζη ηα πνιππξηθακέλα; πόηεο θη εκέ ηα κάηηα κνπ κηαλ ώξαλ εζηεγλώζα, πόηεο γιπθά ηα ζθάιηζα, θη αλάπαςη κνπ δώζα; Ο Δνςηυηνζημξ θαη ε Δνςθίθδ είλαη δπν αθφκα εξσηηθέο κπζηζηνξίεο απφ απηέο πνπ αλζνχζαλ ζηελ κεζαησληθή θαη αλαγελλεζηαθή Δπξψπε θαη ζην Βπδάληην ηεο αληίζηνηρεο επνρήο. Ζ Κξήηε ηνπ 16νπ θαη ηνπ 17νπ αηψλα βξηζθφηαλ ππφ ηελ θαηνρή ηεο ζαιαζζνθξάηεηξαο Βελεηίαο θαη ζηελ Ηηαιία ηνπ 14νπ αηψλα θαη κεηά, αλζνχζε ην ηππνηηθφ εξσηηθφ, πεδφ ή έκκεηξν, εξσηηθφ κπζηζηφξεκα.

[4]

Γελ έρνπκε παξά λα ζπκεζνχκε ηνπο δπν απφ ηνπο ηξεηο πξσηνπφξνπο ηεο ηηαιηθήο πνίεζεο, ηνλ Νηάληε, γλσζηφ ζηνπο Έιιελεο σο Γάληε θαη ηνλ Πεηξάξρε. (Ο ηξίηνο ήηαλ ν Βνθάθηνο). Ο Γάληεο (Dante Alighieri, 1265-1321) ζε πνιχ λεαξή ειηθία γλψξηζε ηε Βεαηνίηδ, ηελ νπνία εξσηεχηεθε θεξαπλνβφια θαη πνπ – πηζαλφηαηα - δελ ηεο κίιεζε πνηέ. Σελ έβιεπε ζπρλά, πξέπεη λα ζπλαληηφληαλ ζην δξφκν, αιιά πνηέ δελ ηελ γλψξηζε απφ θνληά. Ήηαλ έλαο ‘ηππνηηθφο’, ζησπειφο, πιαησληθφο έξσηαο πνπ ηέιεησζε ην 1290 κε ηνλ πξφσξν ζάλαην ηεο Βεαηξίθεο. Ζ αγάπε ηνπ γηα ηε Βεαηξίθε, ήηαλ πηζαλφηαηα ε αθνξκή ηεο αθνζίσζεο ηνπ Γάληε ζηε ινγνηερλία, ηε θηινζνθία θαη ηελ πνίεζε. Σελ ππεξθφζκηα αγλφηεηα ηεο Βεαηξίθεο, πκλεί κεηαγελέζηεξα ζην έξγν ηνπ Ζ Θεία Κςιςδία: Γελ έθξπβε ηνλ πόζν λα κνπ αξέζεη. Σα κάηηα ηεο Βεαηξίθεο ζηπισκέλα απάλσ κνπ όπσο πξηλ, ηα μαγλαληεύσ ραξά γεκάηνο λα κνπ παξαζηέθνπλ Ο Πεηξάξρεο (Francesco Petrarca, 1304-74) είδε ηελ Λάνπξα ηνλ Απξίιην ηνπ 1327 ζε κηα εθθιεζία ηεο Αβηληφλ θαη ηελ εξσηεχηεθε παξάθνξα. Ζ πξαγκαηηθή ηαπηφηεηα ηεο θνπέιαο απηήο παξακέλεη άγλσζηε, αλ θαη θάπνηνη ηζρπξίδνληαη φηη ε Λάνπξα δελ ππήξμε πνηέ θαη ήηαλ απνθχεκα ηεο θαληαζίαο ηνπ Πεηξάξρε. Άιινη πάιη ηζρπξίδνληαη φηη ε Λάνπξα ήηαλ ππαξθηφ πξφζσπν θαη κάιηζηα ιέγεηαη φηη πέζαλε ην 1348 απφ παλψιε. Σν γεγνλφο είλαη φηη ν Πεηξάξρεο έγξαςε θαη αθηέξσζε ζηνλ πιαησληθφ απηφλ έξσηά ηνπ 365 εξσηηθά πνηήκαηα κε ηνλ ηίηιν Canzoniere (ζηίρνη ή ηξαγνχδηα). Δπινγεκέλε λα ‘λαη ε κέξα θαη ν κήλαο θαη ε ρξνληά θαη ε επνρή θαη ε ζηηγκή θαη ε ώξα θαη ην ιεπηό θαη ε όκνξθε ρώξα θαη ην κέξνο πνπ ζπλάληεζα ηα δπν όκνξθα κάηηα πνπ κε ζθιάβσζαλ Ζ ινγνηερληθή απηή ηάζε, ηεο ζπγγξαθήο δειαδή ηππνηηθήο εξσηηθήο κπζηζηνξίαο, είρε ήδε αξρίζεη απφ ηνλ 12ν αηψλα ζην Βπδάληην, φπνπ έρνπκε αξθεηά παξφκνηα έξγα γξακκέλα ζηελ ειιεληθή πνπ ήηαλ ε θπξίαξρε γιψζζα ηεο Δγγχο θαη ηεο Μέζεο Αλαηνιήο γηα πεξηζζφηεξνπο απφ δέθα αηψλεο. Αξθεηά – ίζσο ηα ζεκαληηθφηεξα - απφ ηα έξγα απηά ζα επηρεηξήζνπκε λα ηα παξνπζηάζνπκε ζηηο επφκελεο ζειίδεο. Αζθαιψο ην πφλεκα απηφ δελ θηινδνμεί λα αλαιχζεη ην θαηλφκελν ηνπ έξσηα, νχηε γεληθψο ηελ εξσηηθή πνίεζε. Απηφ ην έρνπλ θάλεη ρηιηάδεο ζπγγξαθείο, πνηεηέο, θαιιηηέρλεο, θηιφζνθνη, ηζηνξηθνί θαη θνηλσληνιφγνη, ζηνπο αηψλεο πνπ πέξαζαλ απφ ηελ αλαθάιπςε ηεο γξαθήο. Ο ζθνπφο απηνχ ηνπ βηβιίνπ δελ είλαη ηφζν επξχο. ΢ηνρεχεη ζηελ παξνπζίαζε πνιχ ιηγφηεξν δηάζεκσλ θαη δεκνθηιψλ, αθφκα θαη άγλσζησλ ζπγγξαθέσλ πνπ απνζαλάηηζαλ έκκεηξα ή πεδά, ηελ ηζηνξία ελφο εξσηεπκέλνπ δεπγαξηνχ.

[5]

΢ηελ Διιεληθή Μπζνινγία αθζνλνχλ νη πεξηπηψζεηο δηάζεκσλ εξσηεπκέλσλ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ. Μεξηθά παξαδείγκαηα: Ζ Άθηδζηζξ ζεσξείηαη πξφηππν ζπδπγηθήο ζηνξγήο, αθνζίσζεο θαη αγάπεο, φηαλ πξνζθέξζεθε λα πεζάλεη ζηελ ζέζε ηνπ ζπδχγνπ ηεο Αδιήημο, φηαλ απηφο είρε ηηκσξεζεί απφ ηελ ζεά Αξηέκηδα. Ο Λπγθέαο ήηαλ ν κφλνο απφ ηνπο 50 Αηγππηηάδεο αδειθνχο ηνπ πνπ δελ έραζε ηε δσή ηνπ απφ ηελ Γαλαΐδα ζχδπγφ ηνπ Τπενικήζηνα ε νπνία ηνλ είρε εξσηεπζεί. Οη ππφινηπεο 49 Γαλαΐδεο δνινθφλεζαλ ηνπο ζπδχγνπο ηνπο ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ηνπο Ο Κάδιμξ θαη ε Ανιμκία Ζ Ζπχ θαη ν Νάνηζζζμξ Ο Ονθέαξ θαη ε Δονοδίηδ Ζ Πδκεθυπδ θαη ν Οδοζζέαξ Ο Πενζέαξ θαη ε Ακδνμιέδα Ζ Αθηουκδ θαη ν Κήολ Ο Ποβιαθίςκ θαη ε Γαθάηεζα Ζ Χναία Δθέκδ θαη ν Πάνζξ Ο Έηημναξ θαη ε Ακδνμιάπδ Ζ Μήδεζα θαη ν Ηάζμκαξ Ο Θδζέαξ θαη ε Ανζάδκδ Ζ Δνιζυκδ θαη ν Ονέζηδξ Ο Δκδοιίςκ θαη ε ΢εθήκδ … θαη πνιιά αθφκα εξσηεπκέλα δεπγάξηα ηεο κπζνινγίαο. ΢ηα παξαπάλσ δελ αλέθεξα έλα απφ ηα ραξαθηεξηζηηθφηεξα παξαδείγκαηα εξσηηθνχ δξάκαηνο πνπ βαζίδεηαη ζε έλα αθφκα κχζν, ίζσο έλα απφ ηνπο πην φκνξθνπο θαη ζπγθηλεηηθνχο ηεο Διιεληθήο Μπζνινγίαο, απηφλ ηεο Ζνχξ θαη ηνπ Λέακδνμο. Γελ ηνλ αλέθεξα γηαηί ν κχζνο απηφο ήηαλ ην ζέκα ελφο έκκεηξνπ δξάκαηνο πνπ γξάθηεθε ηνλ 5ν κ. Υ. αηψλα απφ ηνλ Μνπζαίν θαη έγηλε επξχηαηα γλσζηφ θαη δεκνθηιέο, ηφζν ζην Βπδάληην φζν θαη ζηελ ππφινηπε Δπξψπε. Δπεξέαζε δε επξχηεξα ηελ επξσπατθή ινγνηερλία θαη ηελ ηέρλε κηαο θαη γξάθηεθαλ απφ ηφηε θαη σο ηνλ 20φ αηψλα αθφκα, πάκπνιια εξσηηθά κπζηζηνξήκαηα, πνηήκαηα, αθφκα θαη φπεξεο αιιά θαη θηινηερλήζεθαλ δσγξαθηθνί πίλαθεο. Αιιά απηφ είλαη έλα απφ ηα θείκελα ηεο ειιελφγισζζεο εξσηηθήο γξακκαηείαο πνπ ζα ην δνχκε ζηε ζπλέρεηα κε πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο. Πξηλ κηιήζσ γηα ην πξψην ειιελφγισζζν εξσηηθφ κπζηζηφξεκα θαη πξνρσξήζσ ζηα επφκελα ζα αλαθεξζψ κε ιίγα ιφγηα ζηελ πινχζηα εξσηηθή πνίεζε ηεο αξραίαο Διιάδαο πνπ, πηζηεχσ, φηη απνηέιεζε ηνλ πξφδξνκν ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ απαζρνιεί ην πφλεκα πνπ θξαηάο ηψξα ζηα ρέξηα ζνπ αλαγλψζηε κνπ. Αλ θαη νη πξψηνη Έιιελεο πνηεηέο πνπ αλαθέξζεθαλ ζηνλ έξσηα θαη εμηζηφξεζαλ γεγνλφηα απφ ηηο εξσηηθέο ζρέζεηο αλζξψπσλ θαη ζεψλ ήηαλ ν ΋κεξνο θαη ν Ζζίνδνο, εθείλε πνπ πξέπεη λα αλαθεξζεί σο πξσηνπφξνο ηεο [6]

ειιεληθήο εξσηηθήο πνίεζεο ήηαλ ε ζπνπδαία ιπξηθή ΢απθώ ε Λεζβία (630580). Ζ ΢απθψ ηξαγνχδεζε ηελ αγάπε, ηελ επηζπκία θαη ηελ αληαπφθξηζε. ΢πρλά ην αληηθείκελν ηεο ηξπθεξφηεηάο ηεο ήηαλ θάπνηα γπλαίθα ή έλα θνξίηζη απφ ηηο καζήηξηέο ηεο. Ο έξσηαο απνηειεί ην θπξίαξρν ζέκα ζηελ πνίεζε ηεο ΢απθψο. Απηά έδσζαλ αθνξκή γηα δηάθνξνπο κχζνπο θαη «θνπηζνκπνιηά», φπσο φηη είρε εξσηηθφ δεζκφ κε ηνλ λεφηεξφ ηεο, πνηεηή επίζεο Αιθαίν ή φηη είρε νκνθπινθηιηθέο ηάζεηο. Μάιηζηα ν έξσηαο κεηαμχ γπλαηθψλ νλνκάζηεθε «ιεζβηαθφο», θαη πήξε απηφ ην φλνκα απφ ηελ παηξίδα ηεο ΢απθψο. Απηέο νη ηάζεηο, αλ ππήξραλ, δελ θαηαδηθάζηεθαλ απφ ηνπο αλζξψπνπο ηεο επνρήο, αιιά δπζθεκίζηεθαλ άγξηα απφ ηνπο κεηαγελέζηεξνπο ηζηνξηθνχο. Ζ ΢απθώ Να ‘ζαη επηπρηζκέλε, πήγαηλε, άιισζηε ηίπνηα δε δηαξθεί Να ζπκάζαη όκσο πάληα πόζν ζ’ αγάπεζα θξαηηόκαζηαλ ρέξη-ρέξη κεο ζηε λύρηα πνπ επσδίαδε, πεγαίλακε ζηελ πεγή ή ηξηγπξίδακε ζηνπο ιόγγνπο θη έθηηαρλα γηα ην ιαηκό ζνπ γηξιάληεο κεζπζηηθέο Απνραηξεηηζκόο ζηε καζήηξηα (κεηάθξαζε Οδπζζέα Διύηε)

Αθφκα έλαο πνηεηήο πνπ αμίδεη λα αλαθεξζεί είλαη ν Θεόθξηηνο πνπ έδεζε ηνλ π. Υ. αηψλα ζηηο ΢πξαθνχζεο θαη ζεσξείηαη ν ζεκαληηθφηεξνο εθπξφζσπνο (θαη’ άιινπο ν ηδξπηήο) ηεο ειιεληθήο βνπθνιηθήο πνίεζεο. Σν γλσζηφ έξγν ηνπ απνηειείηαη απφ ηξηάληα κηθξήο έθηαζεο πνηήκαηα πνπ αξγφηεξα ζπγθεληξψζεθαλ θάησ απφ ηνλ γεληθφ ηίηιν Δζδφθθζα. Έγξαςε αθφκα αξθεηά επζβνάιιαηα. Βνζθέ κνπ, ην ηξαγνύδη ζνπ γιπθύηεξν είλ’ αθόκα θη απ' ην λεξό πνπ ερνινγά ζηάδνληαο απ' ην βξάρν. Αλ πξνβαηίλα πάξνπλε γηα δώξν ηνπο νη Μνύζεο, ζα πάξεηο ην καλάξη εζύ· θη αλ πάιη ηεο αξέζεη λα πάξνπλ ην καλάξη απηέο, ζπ παίξλεηο πξνβαηίλα.

3ν

(κεηάθξαζε Η. Πνιέκε)

Οη πνηεηέο ηεο ειιεληθήο αξραηφηεηαο πνπ χκλεζαλ ηνλ έξσηα, είλαη πάξα πνιινί θαη αλ θαη ζα ‘ζεια λα αλαθεξζψ πην αλαιπηηθά, δελ ζα ην θάλσ γηαηί ζα [7]

εθηξαπψ απφ ην θχξην ζέκα κνπ. Αλαθέξσ κφλν νλνκαζηηθά κεξηθνχο, φπσο νη: Μίκλεξκνο, Αιθκάλ, Αλαθξέσλ, Ίβπθνο, Ρηαλόο, Καιιίκαρνο, Μειέαγξνο, Αζθιεπηάδεο, Ρνπθίλνο, Λνπθηαλόο θαη πνιινί άιινη. Αθφκα πξέπεη λα αλαθεξζνχλ θαη αξθεηνί ζπγγξαθείο ηξαγσδηψλ θαη θσκσδηψλ. Άιισζηε ν πξφινγνο μεθίλεζε κε αλαθνξά ζε ηξαγσδία ηνπ ΢νθνθιή: Έξσηα αλίθεηε ζηνλ πόιεκν πνπ θάλεηο ρηήκα ζνπ όπνπ πέζεηο, πνπ ζη’ απαιά ηα κάγνπια ηεο θνξαζίδαο λπρηεξεύεηο θαη γπξλάο πάλσ από πέιαγα θαη ζηνπο πην απόκεξνπο ηνπο ηόπνπο… Μεηάθξαζε: Η . Γξππάξεο

Ζ κέζνδνο κεηαθνξάο θάζε έξγνπ ζηελ λέα ειιεληθή δηαθέξεη αλάινγα κε ηελ επνρή θαη κε ην βνήζεκα πνπ κπφξεζα λα πξνκεζεπηψ. ΢ηα έμη έξγα ηεο χζηεξεο αξραηφηεηαο: Υαζνέαξ & Καθθζννυδ, Λεοηίππδ & Κθεζημθχκ, Ακεία & Αανμηυιδξ, Γάθκζξ & Υθυδ, Θεαβέκδξ & Υανίηθεζα ε απφδνζε είλαη δηθή κνπ, βαζηζκέλε ζε κία ε πεξηζζφηεξεο κεηαθξάζεηο. Πξνζπάζεζαλ απιψο λα πεξηνξίζσ ηελ έθηαζε ηνπ πξσηφηππνπ θεηκέλνπ ζην 20% πεξίπνπ. Έξσο θαη Φπρή (Κππξηαθό Μνπζείν) ΢ηα επφκελα έξγα ηεο βπδαληηλήο κεζαησληθήο πεξηφδνπ (12νπ-15νπ αηψλα) πξνηίκεζα λα παξαζέζσ απηνχζηα επηιεγκέλα (απφ κέλα) απνζπάζκαηα, κηαο θαη ε γιψζζα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη ζπγγξαθείο ηνπο είλαη ζε κεγάιν πνζνζηφ θαηαλνεηή απφ ηνλ ζχγρξνλν Έιιελα αλαγλψζηε. Αιιά, αο δνχκε ην πξψην - παιαηφηεξν - απφ ηα εξσηηθά κπζηζηνξήκαηα, απηά πνπ ζα απαζρνιήζνπλ ηηο επφκελεο ζειίδεο.

΢ηαύξνο ΢η. ΢ηαθπιάθεο

[8]

01. Χαρίτωνοσ: Χαιρέασ και Καλλιρρόη Ο Χαρίτων o Αφροδιςιεύσ εύναι ύςωσ ο αρχαιϐτεροσ γνωςτϐσ Έλληνασ ςυγγραφϋασ πεζοϑ λογοτεχνικοϑ κειμϋνου, ενϐσ ιςτορικοϑ μυθιςτορόματοσ, το οπούο ϋχει διαςωθεύ ολϐκληρο. Γεννόθηκε ςτην Αφροδιςιϊδα, μια μικρό πϐλη τησ Καρύασ ςτην νοτιοδυτικό Μικρϊ Αςύα. Η Αφροδιςιϊδα πόρε το ϐνομϊ τησ απϐ την θεϊ του Έρωτα Αφροδύτη, τησ οπούασ υπόρχε εκεύ ναϐσ και ϋνα γνωςτϐ, ςε ϐλο τον ελληνιςτικϐ κϐςμο τησ εποχόσ, ϊγαλμϊ τησ. Σα παλαιϐτερα ονϐματα τησ Αφροδιςιϊδασ όταν «Λελϋγων1 πϐλισ», «Μεγϊλη πϐλισ» και «Νινϐη». Σα ϋργο αυτϐ εύναι ϋνα απϐ τα πϋντε αρχαύα μυθιςτορόματα των οπούων ςώζεται το πλόρεσ κεύμενο (τα ϊλλα τϋςςερα εύναι εύναι: ‘Σα κατϊ Λευκύππην και Κλειτοφώντα’ του Αχιλλϋωσ Σατύου, ‘Οι κατ’ Ανθύαν και Αβροκϐμην Εφεςιακού λϐγοι’ του Ξενοφώντοσ Εφεςύου, ‘Δϊφνισ και Φλϐη’ του Λϐγγου και ‘Σα περύ Θεαγϋνην και Φαρύκλειαν ό Αιθιοπικϊ’ του Ηλιοδώρου). Θξαύζκα ηνπ παπύξνπ ζην νπνίν ππάξρεη ηκήκα ηνπ κπζηζηνξήκαηνο ηνπ Υαξίησλνο Για την ζωό του ςυγγραφϋα Φαρύτωνα ξϋρουμε ελϊχιςτα πρϊγματα. Μιμοϑμενοσ τουσ παλιϐτερουσ ιςτορικοϑσ αυτοςυςτόνεται ςτην αρχό του βιβλύου του ωσ γραμματϋασ του ρότορα (δικηγϐρου;) Αθηναγϐρα. Απϐ πϋντε τμόματα παπϑρων που βρϋθηκαν, ξϋρουμε ϐτι το μυθιςτϐρημα αυτϐ, του οπούου ο πλόρησ τύτλοσ όταν Σων περί Χαιρέαν και Καλλιρρόην, γρϊφτηκε ςτα τϋλη του 1ου ό ςτισ αρχϋσ του 2ου αιώνα, ϊρα την εποχό εκεύνη ϋζηςε ο Φαρύτων. Ακϐμα και το ϐνομα του ςυγγραφϋα δεν εύναι βϋβαιο αν εύναι το πραγματικϐ ό ψευδώνυμο. Οι πϊπυροι αυτού βρϋθηκαν ςτα ερεύπια τησ αιγυπτιακόσ πϐλησ Οξϑρυγχοσ, πρϊγμα που αποδεικνϑει ϐτι το μυθιςτϐρημα του Φαρύτωνοσ όταν γνωςτϐ και δημοφιλϋσ ςτουσ ελληνϐφωνουσ πληθυςμοϑσ τησ Ανατολικόσ Μεςογεύου του 1ου και 2ου αιώνα 1

Οη Λέιεγεο ήηαλ έλα από ηα πξνειιεληθά θύια όπσο νη Πειαζγνί, νη Μηλσίηεο Κξήηεο, νη Άβαληεο, νη Τειρίλεο θαη άιινη. Πνιινί ηζηνξηθνί ηαπηίδνπλ ηνπο Λέιεγεο κε ηνπο Κάξεο. Ο Ηξόδνηνο ιέεη όηη ην όλνκα Λέιεγεο ήηαλ ην παιαηόηεξν ησλ Καξώλ. Ο Παπζαλίαο ηζρπξίδεηαη όηη νη Λέιεγεο νθείινπλ ην όλνκά ηνπο ζηνλ βαζηιηά Λέιεγα, γην ηνπ Πνζεηδώλα θαη ηεο Ληβύεο

[9]

Σα ονϐματα των δυο εραςτών - Φαιρϋασ και Καλλιρρϐη - εύναι παρμϋνα απϐ την ελληνικό μυθολογύα, αλλϊ η εποχό ςτην οπούα εκτυλύςςεται η ιςτορύα μασ μπορεύ να προςδιοριςτεύ. Ο ςυγγραφϋασ ονομϊζει ωσ πατϋρα τησ Καλλιρρϐησ τον ΢υρακοϑςιο ςτρατηγϐ Ερμοκρϊτη. Ο Ερμοκρϊτησ όταν ο πολιτικϐσ που πϋτυχε να ενώςει με ςυμμαχύα ϐλεσ τισ ελληνικϋσ πϐλεισ τησ ΢ικελύασ για να αποκρουςθεύ ο κύνδυνοσ επϋμβαςησ των Αθηναύων. Σελικϊ ηγόθηκε του ςτρατοϑ και του ναυτικοϑ των ΢υρακοϑςιων που κατανύκηςε τον αθηναώκϐ ςτϐλο το 413 π. Φ. Ο Ερμοκρϊτησ πρϊγματι εύχε μια κϐρη, τησ οπούασ δεν γνωρύζουμε το ϐνομα, αλλϊ ξϋρουμε ϐτι παντρεϑτηκε τον τϑραννο των ΢υρακουςών Διονϑςιο Α’. Επύςησ υπαρκτϐ πρϐςωπο εύναι και ο Πϋρςησ βαςιλιϊσ Αρταξϋρξησ Β’ και οι ςατρϊπεσ του. Φρονολογικϊ ο Ερμοκρϊτησ και ο Αρταξϋρξησ δεν ςυμπύπτουν, αλλϊ αυτϐσ ο ετεροχρονιςμϐσ δεν μειώνει την ςημαςύα του ϋργου αυτοϑ, που γενικώσ θεωρεύται ωσ ο πρϐδρομοσ του ςϑγχρονου ιςτορικοϑ μυθιςτορόματοσ. Σο πλόρεσ κεύμενο του ϋργου εύναι γνωςτϐ απϐ ϋνα χειρϐγραφο του 13ου αιώνα. Όμωσ δεν εκδϐθηκε παρϊ τον 18ο αιώνα και ϋμεινε μϊλλον ςτην αφϊνεια ωσ τον 20ϐ αιώνα. Αναδρομή ςτο ερωτικό μυθιςτόρημα πριν από τον Χαρίτωνα Λϋμε ξανϊ πωσ το ϋργο Φαιρϋασ και Καλλιρρϐη εύναι το πρώτο γνωςτϐ και ολοκληρωμϋνο ιςτορικϐ μυθιςτϐρημα (με την ϋννοια που δύνουμε ςόμερα ςτον ϐρο), αλλϊ αυτϐ δεν ςημαύνει ϐτι δεν προϒπόρξαν ιςτορικού ό μυθογρϊφοι που επιχεύρηςαν παρϐμοια ςυγγραφό. Σο πιο χαρακτηριςτικϐ παρϊδειγμα εύναι το ϋργο του Ξενοφώντα ‘Κύρου Παιδεία’ ςτο οπούο ο ςπουδαύοσ αυτϐσ Αθηναύοσ ιςτορικϐσ, επιχειρεύ να εξιςτορόςει μυθιςτορηματικϊ τη ζωό και το ϋργο του βαςιλιϊ τησ Περςύασ Κϑρου του Μεγϊλου. Δεν πρϋπει να ξεχνϊμε ϐτι τα πανϊρχαια ϋπη του Ομόρου ‘Ιλιϊδα’ και ‘Οδϑςςεια’ εύναι και αυτϊ ιςτορικϊ (και εν μϋρει ερωτικϊ) μυθιςτορόματα, ϋμμετρα ϐμωσ. Ακϐμα, ϋχουν διαςωθεύ ελϊχιςτα αποςπϊςματα απϐ ϋνα ερωτικϐ μυθιςτϐρημα (;), αγνώςτου ςυγγραφϋα που εύναι γνωςτϐ με τον τύτλο ‘Σο μυθιςτόρημα του Νίνου’, που περιγρϊφει τον ϋρωτα του βαςιλιϊ τησ Αςςυρύασ Νύνου και τησ ΢εμιρϊμιδοσ. ΢ϑμφωνα με τον γιατρϐ και ιςτορικϐ Κτηςύα απϐ την Κνύδο που υπηρϋτηςε (τον 5ο-4ο π. Φ. αιώνα) ωσ γιατρϐσ ςτην αυλό του Πϋρςη βαςιλιϊ Αρταξϋρξη, αλλϊ ςυνϊμα ϋγραψε και την ιςτορύα τησ Αςςυρύασ και τησ Βαβυλώνασ, ο Νύνοσ γνώριςε και ερωτεϑτηκε την ςϑζυγο ενϐσ αξιωματικοϑ του. Αυτό όταν η ΢εμύραμισ η οπούα χώριςε απϐ τον ϊντρα τησ και παντρεϑτηκε τον Νύνο και εύναι γνωςτό ωσ μια απϐ τισ ςημαντικϋσ βαςύλιςςεσ τησ Μεςοποταμύασ. Η ΢εμύραμισ εύναι μϊλλον [10]

μυθικϐ πρϐςωπο και το πιθανϐτερο εύναι πωσ όταν ακϐμα μια ϋκφανςη τησ βαβυλωνιακόσ θεϊσ Αςτϊρτησ. Επύςησ γνωρύζουμε ελϊχιςτα πρϊγματα για το ϋργο του ςυγγραφϋα Αντωνύου Διογϋνη που ϋγγραψε τον 1ο ό 2ο μ. Φ. αιώνα το ϋργο του ‘Σων υπέρ Θούλην απίςτων λόγοι κδ’ ςτο οπούο περιγρϊφει το ταξύδι του Δεινύα του Αρκϊδοσ προσ το μυθικϐ νηςύ Θοϑλη (πολλού ταυτύζουν αυτϐ το νηςύ με την ςημερινό Ιςλανδύα), ϐπου γνωρύζεται και ερωτεϑεται την Δερκυλύδα. Η ‘Μυριόβιβλοσ’2 του Υωτύου διαςώζει μια περύληψη του ϋργου αυτοϑ. Ακϐμα ςώζονται: Μικρϊ αποςπϊςματα απϐ ϋνα μυθιςτϐρημα αγνώςτου ςυγγραφϋα με τύτλο ‘Μητίοχοσ και Παρθενόπη’. Και η Μυριϐβιβλοσ μασ δύνει αποςπϊςματα απϐ το ϋργο του Ιϊμβλιχου απϐ τη ΢υρύα ‘Βαβυλωνιακά’ ςτο οπούο περιγρϊφει την ιςτορύα του Ροδάνη και τησ ΢ινώνιδοσ. Ζ Παξζελόπε θαη ν Μεηίνρνο Σο ερωτικϐ μυθιςτϐρημα Μητύοχοσ και Παρθενϐπη, ϋγινε γνωςτϐ πριν λύγα χρϐνια ϐταν ανακαλϑφθηκαν παπυρικϊ αποςπϊςματα που χρονολογοϑνται γϑρω ςτον 2ο μ.Φ. αιώνα. Απϐ τα λύγα που ξϋρουμε ςυμπεραύνουμε ϐτι το ϋργο περιγρϊφει ϋνα ςυμπϐςιο που ϋλαβε χώρα ςτο παλϊτι του τυρϊννου τησ ΢ϊμου Πολυκρϊτη. Σελετϊρχησ του ςυμποςύου εύναι ο Μιλόςιοσ φιλϐςοφοσ Αναξιμϋνησ και το θϋμα που απαςχολεύ τουσ ςυνδαιτυμϐνεσ εύναι η φϑςη του ϋρωτα. Ο Μητύοχοσ και η Παρθενϐπη ςυμμετϋχουν ς’ αυτό τη ςυζότηςη. Η Παρθενϐπη εύναι η κϐρη του Πολυκρϊτη και ο Μητύοχοσ εικϊζεται ϐτι εύναι γιοσ τουσ Αθηναύου ςτρατηγοϑ (και νικητό τησ Μϊχησ του Μαραθώνα) Μιλτιϊδη. Τπϊρχει αναχρονιςμϐσ αφοϑ ο Πολυκρϊτησ πϋθανε το 522 και ο Μητύοχοσ γεννόθηκε το 520 π.Φ., αλλϊ αυτϐ εύναι ςϑνηθεσ ςτα μυθιςτορόματα τησ εποχόσ εκεύνησ (κϊτι ανϊλογο υπϊρχει και ςτο μυθιςτϐρημα του Φαρύτωνοσ που θα δοϑμε αμϋςωσ μετϊ).

2

Η Μπξηόβηβινο ή Βηβιηνζήθε είλαη έξγν ηνπ παηξηάξρε Κσλζηαληηλνύπνιεο Φσηίνπ Α’ (820893), ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηνπο ηίηινπο 280 βηβιίσλ. Σε θάπνηα από απηά ν Φώηηνο αλαθέξεη απιώο ηνπο ηίηινπο ηνπο ελώ ζε αξθεηά δίλεη πεξηιήςεηο ή θαη απνζπάζκαηα ηνπο. Χάξε ζην βηβιίν απηό γλσξίδνπκε πνιιά βηβιία ή θαη απνζπάζκαηα βηβιίσλ πνπ ζήκεξα είλαη ρακέλα Τν έξγν απηό είλαη ζηελ πξαγκαηηθόηεηα κηα ινγνηερληθή εγθπθινπαίδεηα πνπ πεξηιακβάλεη ζπγγξαθείο ηεο αξραηόηεηαο θαη ησλ πξώησλ βπδαληηλώλ ρξόλσλ.

[11]

Λύγα (αλλϊ περιςςϐτερα απϐ το προηγοϑμενο) ξϋρουμε και για το μυθιςτϐρημα του Ιαμβλύχου Βαβυλωνιακϊ. Ο Υώτιοσ ςυνοψύζει ςε δϋκα ςελύδεσ ςτη Μυριϐβιβλϐ του το ϋργο που αποτελεύται ςυνολικϊ απϐ δεκαϋξι (κατ’ ϊλλουσ ενενόντα τϋςςερα) βιβλύα. Ο Ιϊμβλιχοσ δεν εύναι ο γνωςτϐσ μασ νεοπλατωνικϐσ φιλϐςοφοσ με το ύδιο ϐνομα, αλλϊ ϋνασ ςυριακόσ καταγωγόσ ςυγγραφϋασ και ρότορασ που γεννόθηκε περύ το 125 μ. Φ. Οι δυο πρωταγωνιςτϋσ του ϋργου εύναι ο Ροδϊνησ και η ΢ινωνύσ που εύναι όδη παντρεμϋνοι. Αλλϊ ο κακϐσ βαςιλιϊσ τησ Βαβυλώνασ Γϋρμοσ ερωτεϑεται την ϐμορφη ΢ινωνύδα και θϋλει να την παντρευτεύ. Αυτό ϐμωσ αγαπϊ τον ϊντρα τησ και αποκροϑει τον ϋρωτα του βαςιλιϊ, ο οπούοσ για να την εκδικηθεύ καταδικϊζει τον Ροδϊνη ςε θϊνατο ςτο ςταυρϐ. Η ΢ινωνύσ κατορθώνει και ςώζει τον Ροδϊνη και οι δυο τουσ φεϑγουν για να γλιτώςουν απϐ τα νϑχια του Γϋρμου. Οι βαςιλικού ευνοϑχοι Δϊμασ και ΢ϊκασ προςπαθοϑν να τουσ ςυλλϊβουν και ο βαςιλιϊσ τουσ τιμωρεύ ωσ υπεϑθυνουσ τησ φυγόσ του ζευγαριοϑ και τουσ κϐβει την μϑτη και τα αυτιϊ. Σο μεγαλϑτερο μϋροσ του ϋργου καταλαμβϊνει η φυγό και η καταδύωξη των δυο ηρώων αλλϊ το τϋλοσ εύναι. ωσ ςυνόθωσ. ευτυχϋσ: Σο ζευγϊρι νικϊ και ο Ροδϊνησ γύνεται βαςιλιϊσ τησ Βαβυλώνασ! Λύγα λϐγια ακϐμα για το βιβλύο Φαιρϋασ και Καλλιρρϐη. Εύναι γραμμϋνο ςτην ελληνικό την γλώςςα που όταν κατανοητό απϐ τουσ λαοϑσ των Βαλκανύων τησ Μικρϊσ Αςύασ, τησ ΢υρύασ, τησ Αιγϑπτου, τησ Μεςοποταμύασ ωσ τα ϐρια τησ Ινδικόσ χερςονόςου. Η ϐλη υπϐθεςη του ϋργου αναπτϑςςεται ςε οκτώ Βιβλύα ό Λϐγουσ, που καταλαμβϊνουν πϊνω απϐ 130 ςελύδεσ. ΢το κεύμενο παρεμβϊλλονται (για ϋμφαςη) αρκετού ςτύχοι απϐ την Ιλιϊδα ό και την Οδϑςςεια του Ομόρου. Θα επιχειρόςω να το παρουςιϊςω ςυνοπτικϊ, προςπαθώντασ - ϐςο μπορώ – να αποδώςω το πραγματικϐ ϑφοσ του ςυγγραφϋα

[12]

Ο Γηόλπζνο θαη ε Αξηάδλε

[13]

Υαηξέαο θαη Καιιηξξόε ΣΑ ΠΡΟ΢ΩΠΑ ΣΟΤ ΕΡΓΟΤ: Καλλιρρόη: Θ θρωίδα του ζργου Χαιρζασ: Ο ιρωασ του ζργου Ερμοκράτησ: Ο πατζρασ τθσ Καλλιρρόθσ Αρίςτων: Ο πατζρασ του Χαιρζα Ερμοκράτησ: Σφραννοσ του Ακράγαντα Αφροδίτη: Θ κεά του ζρωτα, που κινεί όλα τα νιματα τθσ ιςτορίασ Ζρωτασ: Γιοσ τθσ Αφροδίτθσ, ο μικρόσ φτερωτόσ κεόσ του ζρωτα Φήμη: Θεότθτα, προςωποποίθςθ τθσ μετάδοςθσ του λόγου και των ψικφρων Σφχη: Θεότθτα, προςωποποίθςθ τθσ τφχθσ, τθσ ευτυχίασ και του πλοφτου Πολφχαρμοσ: Φίλοσ του Χαιρζα Θήρων: Πειρατισ, μοχκθρόσ και πανοφργοσ άνκρωποσ Διονφςιοσ: Πλοφςιοσ ευγενισ τθσ Μιλιτου Λεωνάσ: Διαχειριςτισ τθσ περιουςίασ του Διονυςίου Φωκάσ: Ο οικονόμοσ του Διονυςίου Πλαγγϊν: Θ ςφηυγοσ του Φωκά Μιθριδάτησ: ΢ατράπθσ τθσ Καρίασ Τγίνοσ: Ο διαχειριςτισ τθσ περιουςίασ του Μικριδάτθ Φαρνάκησ: ΢ατράπθσ τθσ Λυδίασ Αρταξζρξησ: Βαςιλιάσ τθσ Περςίασ Αρταξάρτησ: Ευνοφχοσ ςτθν αυλι του βαςιλιά τθσ Περςίασ ΢τάτειρα: Βαςίλιςςα τθσ Περςίασ, ςφηυγοσ του Αρταξζρξθ Ροδογοφνη: Περςίδα καλλονι Δημήτριοσ: Αιγφπτιοσ φιλόςοφοσ

[14]

Βηβιίν Πξώην 1. Υαξίησλ Αθξνδηζηεύο, ΑΘελαγόξνπ ηνπ ξήηνξνο ππνγξαθεύο, πάζνο εξσηηθόλ ελ ΢πξαθνύζαηο γελόκελνλ δηεγήζνκαη… Δγψ ν Υαξίησλ απφ ηελ Αθξνδηζηάδα, γξακκαηηθφο ηνπ ξήηνξα Αζελαγφξα, ζα ζαο δηεγεζψ κηαλ εξσηηθή πεξηπέηεηα πνπ έιαβε ρψξα ζηηο ΢πξαθνχζεο: Ο παζίγλσζηνο ληθεηήο ησλ Αζελαίσλ ζηξαηεγφο Δξκνθξάηεο, είρε κηα θφξε ηελ Καιιηξξόε, ηεο νπνίαο ε νκνξθηά ήηαλ μαθνπζηή φρη κφλν ζηελ ΢ηθειία αιιά ζε νιφθιεξε ηελ Ηηαιία θαη ζε άιια κέξε. Σν θάιινο ηεο μεπεξλνχζε θαη απηφ ησλ Νεξείδσλ, ησλ Νπκθψλ, αιιά θαη ηεο ίδηαο ηεο Αθξνδίηεο. Απηφ ήηαλ ε αθνξκή γηα λα ζπξξένπλ ζηηο ΢πξαθνχζεο ππνςήθηνη ζχδπγνη ηεο Καιιηξξφεο, λεαξνί, γφλνη ζπνπδαίσλ εγεκφλσλ απφ φιεο ηηο κεγάιεο πφιεηο ηεο Μεζνγείνπ. Ζ Αθξνδίηε Σελ ίδηα επνρή δνχζε ζηηο ΢πξαθνχζεο έλαο παλέκνξθνο λένο, πην φκνξθνο θη απφ ηνλ Αρηιιέα ή ηνλ Αιθηβηάδε φπσο ηνπο έρνπλ απαζαλαηίζεη ζπνπδαίνη δσγξάθνη. Ο λένο απηφο ιεγφηαλ Υαηξέαο θαη ήηαλ γηνο ηνπ Αξίζησλνο, ελφο απφ ηνπο ζεκαληηθνχο ΢πξαθνχζηνπο. Δίλαη γλσζηφ φκσο, πσο ν Έξσηαο αξέζθεηαη ζηηο δπζθνιίεο θαη δελ έραζε ηελ επθαηξία απηή. Σελ κέξα ηεο γηνξηήο ηεο Αθξνδίηεο, ε Καιιηξξφε κε ηε κεηέξα ηεο πήγαηλαλ λα πξνζθπλήζνπλ ηε ζεά θαη ηελ ίδηα ψξα ν Υαηξέαο επέζηξεθε απφ ην γπκλαζηήξην. Ο Έξσηαο ηα ξχζκηζε έηζη ψζηε φηαλ θαη νη δπν λένη ζπλαληήζεθαλ ζην δξφκν, ην θάιινο εξσηεχηεθε θεξαπλνβφια ηελ επγέλεηα. Γχξηζαλ θαη νη δπν ζηα ζπίηηα ηνπο βαξηά ιαβσκέλνη απφ ηα βέιε ηνπ θηεξσηνχ ζενχ. Ζ Καιιηξξφε – κφλε ηεο απφ ληξνπή λα κελ ηελ θαηαιάβνπλ νη δηθνί ηεο – παξαθαινχζε ηελ Αθξνδίηε λα ηεο δψζεη ηνλ άληξα πνπ ηεο έζηεηιε ζηνλ δξφκν ηεο. Κη ν εξσηνρηππεκέλνο Υαηξέαο είπε ζηνπο γνλείο ηνπ πσο αλ δελ ηνπ δψζνπλ γηα ζχδπγν ηνπ ηελ Καιιηξξφε δελ ζα κπνξέζεη λα δήζεη. Ο θαεκέλνο ν Αξίζησλ, κάηαηα πξνζπάζεζε λα ινγηθεχζεη ην γην ηνπ, ιέγνληάο ηνπ φηη ηελ θφξε ηνπ Δξκνθξάηε ηελ ηξηγπξίδνπλ δεθάδεο πινχζηα αξρνληφπνπια. ΋κσο ν Υαηξέαο θιείζηεθε ζην ζπίηη ηνπ κειαγρνιηθφο θαη δελ εκθαλίζηεθε νχηε ζην γπκλαζηήξην, νχηε πήγε κε ηνπο θίινπο ηνπ. Καζψο ν λένο ήηαλ πνιχ αγαπεηφο, ε απνπζία ηνπ πξνμέλεζε κεγάιε εληχπσζε θη φηαλ ν ιαφο ησλ ΢πξαθνπζψλ έκαζε ην ιφγν απνθάζηζε λα ηνπ ζπκπαξαζηαζεί.

[15]

Καη ε επθαηξία δφζεθε ηε κέξα ηεο ζχγθιεζεο ηεο Δθθιεζίαο ηνπ Γήκνπ, φηαλ φινο ν ιαφο δήηεζε επίκνλα απφ ηνλ Δξκνθξάηε λα ζψζεη ηνλ Υαηξέα δίλνληαο ηελ επρή ηνπ ζηελ έλσζε ησλ δπν λέσλ. Ο ζηξαηεγφο δελ κπφξεζε λα αξλεζεί ηελ παξάθιεζε ηνπ ιανχ ηεο πφιεο θαη έζησ θαη απξφζπκα έγλεςε θαηαθαηηθά. Ακέζσο άξρηζε ιατθφ παλεγχξη, νη λένη έηξεμαλ ζην ζπίηη ηνπ Υαηξέα γηα λα ηνπ αλαγγείινπλ ην ραξνχκελν λέν θαη νη θνπέιεο ησλ ΢πξαθνπζψλ πήγαλ ζηελ Καιιηξξφε γηα λα ηελ εηνηκάζνπλ γηα ηνλ γάκν. ΋ιε ε πφιε γέκηζε απφ ζηεθάληα, θαη ηξαγνχδηα ελψ έξξεαλ παληνχ θξαζηά θαη αξψκαηα θαη νη πνιίηεο έδεηρλαλ πην ραξνχκελνη αθφκα θη απφ ηελ λίθε ηνπο θαηά ησλ Αζελαίσλ. ΋ηαλ επηηέινπο νη δπν λένη ζπλαληήζεθαλ, ν Υαηξέαο γέκηζε θηιηά ηελ Καιιηξξφε, απηή έδεηρλε παλεπηπρήο θαη φινη ζαχκαδαλ ην ηαηξηαζηφ δεπγάξη.

… ηα γόλαηα ιπζήθαλ θη ε θαξδηά ηεο Ηιηάδα Φ. 114 (κεηάθξαζε Καδαληδάθε-Καθξηδή) Αιιά, φπσο ν γάκνο ηεο Θέηηδαο θαη ηνπ Πειέα δηαηαξάρηεθε απφ ηελ εκθάληζε ηεο Έξηδαο, έηζη θαη ζην γάκν ηεο Καιιηξξφεο κε ηνλ Υαηξέα, θάπνηνο θζνλεξφο δαίκνλαο έβαιε ην ρέξη ηνπ.

2. Οη κλεζηήξεο, φινη γφλνη ζπνπδαίσλ βαζηιέσλ θαη ηπξάλλσλ, πνπ πεξίκελαλ ηελ απφθαζε ηνπ Δξκνθξάηε λα δψζεη ηελ θφξε ηνπ ζε έλα απφ απηνχο, εμαγξηψζεθαλ απφ ηελ ηξνπή πνπ είραλ πάξεη ηα πξάγκαηα θαη ν Φζφλνο ηνπο έδηλε νδεγίεο γηα λα θαηαζηξέςνπλ ηελ επηπρία ηνπ Υαηξέα. Ο γηνο ηνπ ηπξάλλνπ ηνπ Ρεγίνπ είπε κε ζπκφ: «Πμζμξ είκαζ αοηυξ πμο ιαξ ηένδζζε πςνίξ κα ημπζάζεζ, πςνίξ κα δςνμδμηήζεζ ηζξ αάβζεξ ηαζ ηζξ παναιάκεξ; Δίκαζ θηςπυξ ηαζ άζδιμξ ηζ αοηυ ιαξ πνμζαάθθεζ. Πνμηείκς κα ηάκμοιε ημκ βάιμ, ηδδεία ημο Υαζνέα». Μεηά απφ απηφλ κίιεζε ν ηχξαλλνο ηνπ Αθξάγαληα: «Έπς ηδκ άπμρδ κα ιδκ ηάκμοιε θακενυ πυθειμ, αθθά κα πεζνζζημφιε ημ εέια ιαξ ιε πακμονβία. Ακ ιε δζαθέλεηε βζα ανπδβυ ζαξ ζηδ ιάπδ ηαηά ημο Υαζνέα, ζαξ οπυζπμιαζ υηζ ιε ηδκ αμήεεζα ηδξ Εδθμηοπίαξ ηαζ ημο Ένςηα εα πεηφπς κα δζαθφζς αοηυ ημκ βάιμ». Οη ππφινηπνη πνπ ηνλ άθνπγαλ θαηάιαβαλ φηη είραλ λα θάλνπλ κε άλζξσπν πνπ ήηαλ ηθαλφο γηα φια θαη ζπκθψλεζαλ καδί ηνπ.

3. Σν βξάδπ θάπνηνο ήξζε ζην ζπίηη θαη είπε ζηνλ Υαηξέα φηη παηέξαο ηνπ έπεζε θαη ήηαλ εηνηκνζάλαηνο. Ο Υαηξέαο έθπγε κφλνο ηνπ γηαηί δελ ήηαλ ζσζηφ λα βγεη ζην δξφκν ε λεφλπκθε αθφκα Καιιηξξφε. ΋ζν φκσο έιιεηπε ν Υαηξέαο θάπνηνη έξημαλ έμσ απφ ην ζπίηη ηνπ ζεκάδηα λπθηάηηθνπ γιεληηνχ φπσο κχξα θαη ζηεθάληα ζηελ πφξηα, ρπκέλν θξαζί θαη κηζνθακέλνπο δαπινχο. Ο Υαηξέαο γπξίδνληαο ραξνχκελνο, γηαηί ν παηέξαο ηνπ δελ ήηαλ ηφζν άζρεκα, είδε ηα ζεκάδηα ηνπ γιεληηνχ ζηελ πφξηα θαη εμαγξηψζεθε. Μπήθε ζην ζπίηη θαη κίιεζε κε άζρεκν ηξφπν ζηελ Καιιηξξφε, ηεο είπε φηη ηνλ μέραζε θηφιαο θαη ηελ θαηεγφξεζε γηα ην γιέληη πνπ έθαλε θαηά ηελ απνπζία ηνπ. ΋κσο απηή δελ δέρζεθε ηηο θαηεγφξηεο θαη απάληεζε κε αλάινγν χθνο ζηνλ Υαηξέα, ιέγνληάο ηνπ φηη ε ίδηα σο θφξε ζηξαηεγνχ δελ ήηαλ καζεκέλε ζηα γιέληηα θαη φηη απηά ηα πξνμέλεζαλ νη θίινη ηνπ. ΋ηαλ απηή μέζπαζε ζε θιάκαηα , ν Υαηξέαο θαηάιαβε

[16]

ην ιάζνο ηνπ θαη ηεο δήηεζε ζπγλψκε. Μεηά απφ απηά ην δεπγάξη ήηαλ θαη πάιη κνληαζκέλν θαη νη γνλείο ηνπο θακάξσλαλ ηα παηδηά ηνπο γηα ηελ αγάπε ηνπο.

4. Αθνχ ν Αθξαγαληίλνο είδε πσο απέηπρε ην πξψην ηνπ ζρέδην έβαιε ζε εθαξκνγή έλα άιιν αθφκα ζαηαληθφηεξν. Έζηεηιε έλα δηθφ ηνπ άλζξσπν, ηθαλφ ζηηο θνιαθείεο θαη ζηα ιφγηα θαη απηφο πξνζέγγηζε ηελ βάγηα ηεο Καιιηξξφεο θαη πξνζπνηήζεθε ηνλ εξσηεπκέλν. Σεο έδσζε άθζνλα δψξα θαη ηεο είπε φηη αλ δελ αληαπνθξηζεί ζηνλ έξσηά ηνπ ζα απηνθηνλήζεη. Ζ θνπέια, φπσο φιεο νη γπλαίθεο, θνιαθεπκέλε απφ ηα φκνξθα ιφγηα θαη απφ ηα δψξα ηνπ πείζηεθε. Μεηά απφ απηφ ν ζθελνζέηεο ηεο ζθεπσξίαο έζηεηιε έλαλ άιιν έκπηζηφ ηνπ θαη γιπθνκίιεην, ν νπνίνο πιεζίαζε ηνλ Υαηξέα ζην γπκλαζηήξην πνπ είπε ζηνλ λέν φηη ε γπλαίθα ηνπ ηνλ απαηά θαη κπνξεί λα ηνπ ην απνδείμεη. Ο Υαηξέαο γηα πνιιή ψξα δελ κπνξνχζε νχηε λα κηιήζεη νχηε ηα κάηηα ηνπ λα θηλήζεη. ΢ην ηέινο είπε ζηνλ ζπλνκηιεηή ηνπ: «Απυδεζλέ ιμο υζα θεξ ηζ ακ είκαζ αθήεεζα εα ηάκς ιεβάθμ ηαηυ ζημκ εαοηυ ιμο, αθθά ηδκ Καθθζννυδ – αηυια ηαζ έκμπδ – δεκ εα ηδκ πεζνάλς». Ο άιινο ηνπ είπε: «Πεξ ζηδ βοκαίηα ζμο πςξ παξ ζηα ηηήιαηα ηαζ ημ αναδάηζ παναθφθαλε ημ ζπίηζ ζμο ηαζ εα δεζξ ημκ ιμζπυ κα ιπαίκεζ ιέζα».

Δίπε, θη εθείλνλ ηνλ πεξίδσζε ζα καύξν γλέθη ν πόλνο θαη δηπινπάιακα αζαιόζθνλε θνπρηώλνληαο ηε ξίρλεη πα ζην θεθάιη θαη ηελ όςε ηνπ κνιεύεη ηελ παλώξηα Ηιηάδα ΢.22-24 Πξάγκαηη ην ζνχξνππν θη ελψ ν Υαηξέαο παξαθνινπζνχζε ην ζπίηη ηνπ, άξρηζε ε ηξίηε θάζε ηνπ θαηαρζφληνπ ζρεδίνπ. Ο εξαζηήο ηεο βάγηαο ηεο Καιιηξξφεο, ληπκέλνο άςνγα, αξσκαηηζκέλνο θαη κε πνιιά δαρηπιίδηα, ρηχπεζε ηελ πφξηα ηνπ ζπηηηνχ, ε βάγηα άλνημε πξνζεθηηθά θαη ηνλ έκπαζε κέζα. Οξγηζκέλνο ν Υαηξέαο φξκεζε ζην ζπίηη, αιιά ν εξαζηήο ηεο βάγηαο είρε ήδε βξεη ηξφπν λα εμαθαληζηεί. Ζ θαεκέλε ε Καιιηξξφε βξηζθφηαλ ζην θξεβάηη θαη πεξίκελε ηνλ άληξα ηεο ζηα ζθνηεηλά. Μφιηο ηνλ άθνπζε έηξεμε ραξνχκελε λα ηνλ ππνδερζεί αιιά απηφο έμαιινο ηελ θιψηζεζε κε καλία. Ζ θισηζηά ηελ βξήθε ζην δηάθξαγκα, ηεο έθνςε ηελ αλάζα θαη έπεζε ιηπφζπκε. Ζ ζεά Φήκε 5. Οη δνχιεο ζήθσζαλ ηελ Καιιηξξφε πνπ φπσο ήηαλ μέπλνε θαη ακίιεηε θαηλφηαλ ζαλ λεθξή. Ακέζσο ε Φήκε δηέηξεμε ηελ πφιε θαη φινη έκαζαλ φηη ε Καιιηξξφε ήηαλ λεθξή απφ ρηχπεκα ηνπ Υαηξέα. Ο ίδηνο ν Υαηξέαο έμαιινο απφ ζπκφ, άξρηζε λα αλαθξίλεη ηηο δνχιεο θαη ηηο ζεξαπαηλίδεο ηεο Καιιηξξφεο θαη αθνχ ηηο βαζάληζε έκαζε ηελ πηθξή αιήζεηα.

[17]

Πίζηεπε φηη ε Καιιηξξφε πέζαλε θαη εηνηκάζηεθε λα ζθνησζεί, αιιά ηνλ πξφιαβε ν θαιφο ηνπ θίινο Πνιύραξκνο. Ζ θηιία ηνπ Υαηξέα κε ηνλ Πνιχραξκν ζχκηδε απηήλ ηνπ Αρηιιέα κε ηνλ Πάηξνθιν φπσο ηελ πεξηγξάθεη ν ΋κεξνο. Ζ δίθε ηνπ Υαηξέα γηα ην θφλν ηεο Καιιηξξφεο έγηλε γξήγνξα. ΋ινο ν ιαφο είρε καδεπηεί θαη φινη έιεγαλ ηα δηθά ηνπο. Μφιηο μεθίλεζε ε δηαδηθαζία ε Υαηξέαο ζεθψζεθε θαη είπε: «Αλίγς κα ηζιςνδεχ ιε θζεμαμθζζιυ, αηυια ηαζ ιε ααζακζζηήνζα βζαηί δ πνάλδ ιμο ήηακ πεζνυηενδ απυ ζενμζοθία ή παηνμηημκία». ΋ινο ν ιαφο, αθφκα θαη νη δηθαζηέο μέζπαζαλ ζε δάθξπα αθνχγνληαο ηα ιφγηα ηνπ λένπ. Καη ν ίδηνο ν Δξκνθξάηεο είπε: «Πζζηεφς υηζ δ πνάλδ ημο βαιπνμφ ιμο ήηακ αημφζζα ηαζ δεκ εα ζηεκμπςνήζς ηδκ ηυνδ ιμο – αηυια ηαζ κεηνή – βζαηί δ ίδζα ιμο είπε πεζ υηζ πνμηζιά κα πεεάκεζ πανά κα πάεεζ ηάηζ ηαηυ μ Υαζνέαξ. Γεκ εα ζηακμπμζήζς αοημφξ πμο ναδζμφνβδζακ ζε αάνμξ ιαξ πνμζθένμκηάξ ημοξ δομ κεηνμφξ. Αξ ιδ ζοκεπζζηεί αοηή δ πενζηηή δίηδ ηαζ αξ εάρμιε ηδκ ηυνδ ιμο υζμ είκαζ αηυια υιμνθδ».

6. Μεηά απφ ηα ιφγηα απηά, ν Υαηξέαο θξίζεθε αζψνο θαη ε δίθε δηαθφπεθε, φκσο ν λένο απειπηζκέλνο ήζειε λα βξεη ηξφπν λα πεζάλεη. Σνλ εκπφδηζε θαη πάιη ν θίινο ηνπ Πνιχραξκνο πνπ ηνπ είπε: «Θα αθήζεζξ κα εάρμοκ ημ ζχια ηδξ αβαπδιέκδξ ζμο λέκα πένζα, ακηί κα ηδκ ζημθίζεζξ μ ίδζμξ ηαζ κα ηδκ ηδδέρεζξ ζακ ααζίθζζζα; Ακ αοημηημκήζεζξ εα είκαζ ζακ κα ηδκ πνμδίδεζξ». ΢ηελ θεδεία ηεο Καιιηξξφεο βξηζθφηαλ φινο ν ιαφο ησλ ΢πξαθνπζψλ. Μπξνζηά απφ ηελ πνκπή πήγαηλαλ νη ηππείο θαη αθνινπζνχζαλ νη πεδηθάξηνη θξαηψληαο ιάθπξα απφ ηηο λίθεο ηνπ Δξκνθξάηε. Μεηά απφ απηνχο νιφθιεξνο ν δήκνο έρνληαο ζηελ κέζε ηνλ Δξκνθξάηε θαη ηνλ Αξίζησλα πνπ νδπξφηαλ απνθαιψληαο ηελ λχθε ηνπ θφξε θαη δέζπνηλά ηνπ. Μεηά νη καπξνθνξεκέλεο γπλαίθεο ηεο πφιεο κε ηα πξνηθηά, ηα ξνχρα θαη ηα γακήιηα δψξα. Μαδί κε απηά θαη φινο ν πινχηνο ηνπ Υαηξέα γηαηί απηφο ήζειε λα θάςεη φια ηνπ ππάξρνληα καδί κε ηε γπλαίθα ηνπ. Σε λεθξηθή θιίλε ζήθσλαλ ΢πξαθνχζηνη έθεβνη θαη ηέινο αθνινπζνχζε ν ππφινηπνο ιαφο ηεο πφιεο. Ο Δξκνθξάηεο είρε ρηίζεη έλα κεγαιφπξεπν ηάθν θνληά ζηε ζάιαζζα, πνπ γέκηζε απφ ηα θηεξίζκαηα, ηα θνζκήκαηα θαη ηηο πνιπηειείο λεθξηθέο πξνζθνξέο θαη έκνηαδε ζαλ ζεζαπξνθπιάθην. Απηφ φκσο ην γεγνλφο ήηαλ ε αηηία γηα λέεο ζνβαξέο πεξηπέηεηεο θαη ζπκθνξέο.

7. Σελ θεδεία παξαθνινχζεζε θαη ν παλνχξγνο θαη κνρζεξφο ιεζηήο Θήξσλ, πνπ είρε νξγαλψζεη κηα πεηξαηηθή ζπείξα θαη είρε αλζξψπνπο ηνπ ζε φια ηα ιηκάληα. ΋ηαλ είδε ηνλ πινχην πνπ ζπλφδεςε ηελ λεθξή θνπέια ζθέθηεθε πσο ήηαλ κηα θαιή επθαηξία λα απνθηήζεη εχθνια πνιχ ρξπζάθη. Έςαμε λα βξεη ηνπο θαηάιιεινπο αλζξψπνπο θαη ηειηθά θαηέιεμε ζε θάπνηνπο πνπ ζχρλαδαλ ζηα πνξλεία θαη ζηα θαπειεηά ηεο πφιεο θαη έθηηαμε έλα ζηξαηφ αληάμην ηέηνηνπ ζηξαηεγνχ! Σνπο κάδεςε ζε έλα απφκεξν κέξνο θαη ηνπο είπε φηη ζα κπνξνχζαλ λα γίλνπλ φινη πινχζηνη θάλνληαο κηα δνπιεηά πνπ νη ραδνί ηελ ζεσξνχλ αλέληηκε, αιιά νη έμππλνη επηθεξδή. ΢πλέρηζε: «Νμιίγς υηζ ημ πνοζάθζ ηαζ ημ αζήιζ είκαζ άπνδζημ βζα ηδκ κεηνή ημπέθα. Διείξ ηδκ κφπηα εα ακμίλμοιε ημκ ηάθμ, εα ανπάλμιε ημκ πθμφημ αοηυ ηζ αιέζςξ ιεηά εα ζαθπάνμοιε ηαζ εα [18]

πάιε υπμο ιπμνέζμοιε κα πμοθήζμοιε ημ εδζαονυ αοηυ». ΋ινη ζπκθψλεζαλ θαη εηνηκάζηεθαλ γηα ηελ λπρηεξηλή επηρείξεζε.

8. ΢ην κεηαμχ ε Καιιηξξφε άξρηζε λα ζπλέξρεηαη κηαο θαη ν αέξαο πνπ είρε εγθισβηζηεί κέζα ηεο απφ ην ρηχπεκα ηνπ Υαηξέα, βξήθε δηέμνδν θαη ε θφξε άξρηζε λα αλαπλέεη θαη πάιη θαλνληθά. ΋πσο ήηαλ ζθνηεηλά λφκηζε πσο ήηαλ ζην θξεβάηη ηεο θαη άπισζε ην ρέξη ηεο γηα λα βξεη ηνλ Υαηξέα. ΢εθψζεθε θαη κε ηελ αθή θαη ηε κπξσδηά αληηιήθζεθε φηη βξηζθφηαλ αλάκεζα ζε ζηεθάληα ζε ρξπζά θαη αζεκέληα θνζκήκαηα θαη ζθεχε θαη ζε βαξηά αξψκαηα. Καηάιαβε φηη ήηαλ θιεηζκέλε ζε ηάθν θαη άξρηζε λα θιαίεη γνεξά: «Σζ ζοιθμνά ιε ανήηε, είιαζ εαιιέκδ γςκηακή ηαζ ηακείξ δεκ ιπμνεί κα ιε αμδεήζεζ. Απ Υαζνέα, αζάζηδηεξ κα ιε ηδδέρεζξ, ιήπςξ ζπεδζάγεζξ κα πακηνεοηείξ λακά;» 9. Κη ελψ ε Καιιηξξφε ζξελνχζε, ν Θήξσλ κε ηνπο ζπλεξγνχο ηνπ, έθηαζε κε πινίν θνληά ζηνλ ηάθν. Γηάηαμε ηέζζεξηο λα παξαθπιάλε, ν ίδηνο πήξε άιινπο ηέζζεξηο θαη θαηεπζχλζεθε πξνο ηνλ ηάθν θαη άθεζε ηνπο ππφινηπνπο ζην πινίν έηνηκνπο γηα απφπινπ. Ο Θήξσλ θαη νη ηέζζεξηο άξρηζαλ λα ρηππνχλ ηνλ ηάθν κε έλα ινζηφ. Ζ Καιιηξξφε πνπ άθνπζε ηνλ ζφξπβν θπξηεχηεθε απφ αλάκεηθηα ζπλαηζζήκαηα. «Σζ ήηακ αοηυξ μ ευνοαμξ, ιήπςξ ηάπμζμξ εευξ ημο Κάης Κυζιμο ιε ηαθεί κα πάς ιαγί ημο; Ή ηακέκαξ ηοιαςνφπμξ πμο εέθεζ ημ πνοζάθζ πμο είκαζ άπνδζημ ζε ιζα κεηνή;» ΋ηαλ έλαο απφ ηνπο ιεζηέο άλνημε κηα ηξχπα ζηελ είζνδν ηνπ ηάθνπ, ε Καιιηξξφε άξρηζε λα ηνλ παξαθαιά λα ηελ ιππεζεί. Απηφο φκσο έθπγε παληθφβιεηνο θαη είπε μέπλννο: «Πάιε κα θφβμοιε βζαηί έκαξ δαίιμκαξ θοθάεζ ημκ ηάθμ». Ο Θήξσλ γέιαζε θνξντδεπηηθά θαη αθνχ θαη ν επφκελνο ιεζηήο θνβήζεθε, απνθάζηζε λα κπεη ν ίδηνο ζην ηάθν θξαηψληαο ην μίθνο ηνπ. Ζ Καιιηξξφε κφιηο ηνλ είδε ηνλ παξαθάιεζε: «Γεκ λένς πμζμξ είζαζ, αθθά θοπήζμο αοηήκ πμο δεκ θοπήεδηακ μζ βμκείξ ηδξ ηζ μ άκηναξ ηδξ. Μδ ζημηχζεζξ αοηήκ πμο ιυθζξ έζςζεξ». Ο παλέμππλνο πεηξαηήο θαηάιαβε ηη είρε γίλεη θαη ζαλ θαιφο θεξδνζθφπνο απνθάζηζε λα κελ ζθνηψζεη ηελ θνπέια, αιιά λα θεξδίζεη αθφκα πεξηζζφηεξν ρξπζάθη απφ απηήλ. Θα ηελ έπαηξλε καδί ηεο θαη ζα ηελ πνπινχζε, μέξνληαο πσο ζα θέξδηδε πνιιά απφ ην πην πνιχηηκν απφ ηα ιάθπξά ηνπ, ηελ νκνξθηά ηεο.

10. ΋ηαλ θνπβάιεζαλ ηνπο ζεζαπξνχο ηνπ ηάθνπ ζην πινίν. ν Θήξσλ δήηεζε ηελ γλψκε ησλ ππνινίπσλ γηα ηελ ζπλέρεηα ηεο δξάζεο ηνπο. Έλαο απφ απηνχο είπε: «Πνμηείκς κα εηιεηαθθεοημφιε ηδκ εοηαζνία. Να αάθμοιε ηα θάθονα ζηδ εέζδ ημοξ ηαζ κα πάιε ηδκ ημπέθα ζημοξ βμκείξ ηαζ ζημκ άκηνα ηδξ. Θα πμφιε υηζ ρανεφαιε εδχ ημκηά ηαζ αημφζαιε ηζξ θςκέξ ηδξ. Ζ Καθθζννυδ εα επζαεααζχζεζ ηα θεβυιεκά ιαξ, αθμφ ηδκ ζχζαιε ηαζ υθμζ εα ιαξ βειίζμοκ δχνα ηαζ άθεμκμ πνοζυ. Άζε πμο ι’ αοηήκ ηδκ πνάλδ εα είιαζηε εκηάλεζ ηαζ ιε ημοξ ακενχπμοξ ηαζ ιε ημοξ εεμφξ». Έλαο άιινο πξφηεηλε λα ζθνηψζνπλ ηελ Καιιηξξφε γηαηί ε νκνξθηά ηεο ζα είλαη απφδεημε ηεο ελνρήο ηνπο θαη λα θχγνπλ ακέζσο κε ζθνπφ λα πνπιήζνπλ ηα ιάθπξα. «Σμ πνοζάθζ ηαζ ημ αζήιζ δεκ ιζθάκε, μζ άκενςπμζ ιζθάκε», είπε. Σέινο ν Θήξσλ είπε: «Ζ πνχηδ πνυηαζδ ιαξ αάγεζ ζε ιπεθάδεξ ηαζ ηζκδφκμοξ. Ζ δεφηενδ ιαξ θέεζ κα ζημηχζμιε ημ ημνίηζζ ηαζ κα πανααθέρμοιε έκα αέααζμ [19]

ηένδμξ. Δβχ πνμηζιχ κα ηδκ πμοθήζμοιε, βζαηί υζμ εα βίκεηαζ δ πχθδζδ, αοηή δεκ εα ιζθήζεζ απυ θυαμ ηαζ υηακ ημ ηάκεζ ειείξ εα έπμιε ήδδ θφβεζ. Άθθςζηε ημ επάββεθιά ιαξ έπεζ ηαζ ηζκδφκμοξ, ιδκ ημ λεπκάιε αοηυ».

11. ΢ην πινίν θνξηψζεθαλ ηα ιάθπξα θαη νη πεηξαηέο έθπγαλ καδί κε ηελ λέα. Ο Θήξσλ κε πνιιά ιφγηα πξνζπαζνχζε λα πείζεη ηελ Καιιηξξφε φηη δελ θηλδχλεπε απφ θαλέλαλ. Κη απηή έθαλε πσο ηνλ πίζηεπε, γηαηί θνβφηαλ πσο νη ιεζηέο ζα ηελ ζθφησλαλ. ΋κσο κφιηο βξέζεθε κφλε ζπιινγηδφηαλ δαθξπζκέλε: «Απ παηένα, ζ’ αοηή ηδ εάθαζζα ζ’ αοηά ηα κενά κίηδζεξ έκα ζηυθμ απυ ηνζαηυζζα αεδκασηά πθμία. Καζ ηχνα πενκχ εβχ δ ηυνδ ημο Δνιμηνάηδ αζπιάθςηδ. Πνμηεζιέκμο κα πμοθδεχ ζε ηάπμζμκ Αεδκαίμ πνμηζιχ κα ιε άθδκακ ζημκ ηάθμ ιμο. Καζ μ Υαζνέαξ εα ιε αημθμοεμφζε ζημ εάκαημ ηαζ έηζζ δεκ εα πςνίγαιε πζα». Ο Άξεηνο Πάγνο Σν πινίν κε ηνπο ιεζηέο ηαμίδεπε κέξεο πνιιέο θαη πεξλνχζε θνληά απφ λεζηά θαη πφιεηο, φκσο απηνί γχξεπαλ έλα κέξνο ζην νπνίν δνχζαλ άλζξσπνη πινχζηνη πνπ ζα κπνξνχζαλ λα αγνξάζνπλ ηελ πξακάηεηα ηνπο. Έθηαζαλ ζηελ Αηηηθή θαη αξάμαλε ζε έλα λεζάθη ηνπ ΢αξσληθνχ. Έλαο απφ ηνπο θαθνπνηνχο πξφηεηλε λα πάλε ζηελ Αζήλα, πφιε πινχζηα θαη κεγάιε αιιά ν Θήξσλ δελ ζπκθψλεζε. Δίπε: «Οζ Αεδκαίμζ είκαζ θαυξ θθφανμξ ηαζ ανέζηεηαζ ζηζξ δίηεξ. Πμθθμί ζημ θζιάκζ εα νςηήζμοκ απυ πμφ θένκμιε ημ ειπυνεοιά ιαξ ηαζ ηάπμζμζ εα ιαξ οπμρζαζημφκ. Δδχ μ Άνεζμξ Πάβμξ δεκ παίγεζ ηαζ μζ άνπμκηεξ ηζξ πυθεζξ είκαζ πζμ αοζηδνμί ηαζ απυ ημοξ ηονάκκμοξ. Δβχ πζζηεφς υηζ πνέπεζ κα θμαυιαζηε ημοξ Αεδκαίμοξ πενζζζυηενμ απυ ημοξ ΢οναημφζζμοξ. Πνμηείκς θμζπυκ κα αάθμοιε πθχνδ βζα ηδκ Ηςκία, υπμο οπάνπεζ πθμφημξ πμθφ απυ ηδκ Αζία ηαζ μζ άκενςπμζ δεκ νςηάκε πμθθά. Ίζςξ ιάθζζηα ανμφιε ηαζ ηάπμζμοξ βκςζημφξ ιαξ εηεί». Πξάγκαηη απέπιεπζαλ ακέζσο θαη ζε ηξεηο κέξεο αγθπξνβφιεζαλ ζε έλα φξκν θνληά ζηε Μίιεην.

12. ΢ην ιηκαλάθη, κάδεςαλ ηα θνππηά θαη ν Θήξσλ δηέηαμε λα θαηαζθεπάζνπλ έλα θαηάιπκα γηα ηελ Καιιηξξφε, φρη γηαηί ηελ ιππφηαλ, αιιά δηφηη ζαλ θαιφο έκπνξνο ήζειε λα κελ ηαιαηπσξείηαη ην θνξίηζη θαη ε νκνξθηά ηεο λα δηαηεξείηαη αλαιινίσηε. Καηφπηλ μεθίλεζε γηα ηελ πφιε ηεο Μηιήηνπ. Καζψο ηξηγπξλνχζε ζηνπο δξφκνπο, ηνλ έδσζαλ νη ακθηβνιίεο θαη νη άζρεκεο ζθέςεηο: «Γεκ έηακα ηαθά πμο άθδζα ηυζμ πνοζάθζ ηαζ αζήιζ ζηδκ ενδιζά ηαζ έθοβα. Τπάνπμοκ πακημφ πεζναηέξ, αθθά ηαζ μζ άκενςπμζ πμο ιάγερα δεκ είκαζ δα ηαζ μζ πζμ έκηζιμζ ημο ηυζιμο, ακηίεεηα είκαζ βκςζηά ηαεάνιαηα. ΋ηακ βονίζς πίζς εα [20]

νίλς ηδκ βοκαίηα ζηδκ εάθαζζα. Διπυνεοια πμο δεκ ιπμνείξ κα πμοθήζεζξ είκαζ άπνδζημ». Καζψο ν Θήξσλ έθαλε απηέο ηηο ζθέςεηο είδε λα πεξλά απφ θνληά ηνπ έλαο καπξνθνξεκέλνο άληξαο πνπ ηνλ αθνινπζνχζε νιφθιεξε ζπλνδεία δνχισλ θαη παξαηξεράκελσλ. Πεξίεξγνο ξψηεζε πνηνο είλαη απηφο ν άληξαο θαη πήξε ηελ απάληεζε: «Θα πνέπεζ κα είζαζ λέκμξ, αθμφ δεκ ακαβκςνίγεζξ ημκ πθμοζζυηενμ ηαζ εοβεκέζηενμ άκδνα ηδξ Ηςκίαξ ημκ Γηνλύζην, θίθμ ημο Μεβάθμο Βαζζθέςξ. Φμνά ιαφνα βζαηί πνυζθαηα πέεακε δ αβαπδιέκδ ημο βοκαίηα. Δβχ θέβμιαζ Λεωλάο ηαζ είιαζ δζαπεζνζζηήξ ηαζ οπεφεοκμξ βζα ηδκ ακαηνμθή ηδξ ιζηνήξ ηαζ μνθακήξ πθέμκ ηυνδξ ημο». Ο Θήξσλ άξπαμε ακέζσο ηελ επθαηξία: «Ναζ είιαζ λέκμξ, είιαζ έιπμνμξ απυ ηδκ Ηηαθία. Μζα πθμφζζα ΢οαανίηζζζα ιμο πμφθδζε ηδκ δμφθα ηδξ επεζδή γήθεοε ηδκ μιμνθζά ηδξ. Δίκαζ υ,ηζ πνέπεζ βζα ηδκ ηυνδ ημο αθέκηδ ζμο ηαζ ίζςξ κα ιδκ πνεζαζηεί κα ηδξ θμνηχζεζ ιζα ιδηνζά». Ο Λεσλάο ελζνπζηάζηεθε θαη δήηεζε απφ ηνλ μέλν έκπνξν λα δερζεί ηελ θηινμελία ηνπ.

13. Ο Λεσλάο θαη ν Θήξσλ πήγαλ πξψηα ζην εμνρηθφ ηνπ Γηνλπζίνπ, πνπ ήηαλ ηεξάζηην θαη κεγαιφπξεπν, θαηάιιειν λα ππνδέρεηαη ηνλ βαζηιηά ησλ Πεξζψλ. Μεηά πήγαλ ζην ζπίηη ηνπ Λεσλά φπνπ είρε ζηξσζεί πινχζην ηξαπέδη. Δθεί ν Θήξσλ άξρηζε λα εθζεηάδεη ηνλ ραξαθηήξα ηεο γπλαίθαο πνχ ήζειε λα πνπιήζεη. Γελ αλέθεξε πνιιά γηα ηελ νκνξθηά ηεο, γηαηί θάηη πνπ είλαη θαλεξφ δελ ρξεηάδεηαη ζπζηάζεηο. Ο Λεσλάο ζέιεζε λα ηελ δεη αιιά ν Θήξσλ είπε φηη ε θνπέια ήηαλ ζην πινίν ην νπνίν είρε αγθπξνβνιήζεη αξθεηά καθξηά απφ ην ιηκάλη γηα λα απνθχγεη ηνπο ηεισληαθνχο. ΋κσο ππνζρέζεθε φηη ηελ επνκέλε ζα έθεξλε ηελ Καιιηξξφε ζην ζπίηη ηνπ Θεσλά. Μεηά ην γεχκα, ν Θήξσλ γχξηζε ζηνπο ζπληξφθνπο ηνπ, ηνπο είπε γηα ηελ ζπκθσλία θαη θαηφπηλ άξρηζε λα θαινπηάλεη ηελ Καιιηξξφε: «Κμνίηζζ ιμο, εβχ ήεεθα κα ζε παναδχζς ζημοξ δζημφξ ζμο, αθθά δοζηοπχξ μζ ακηίεεημζ άκειμζ ιαξ έθενακ ιέπνζ εδχ. Σχνα ειείξ πνέπεζ κα πάιε ιέπνζ ηδκ Λοηία, αθθά εζφ δεκ πνέπεζ κα ηαθαζπςνδεείξ. Θα ζε αθήζς θμζπυκ εδχ ζε ηάπμζμοξ θίθμοξ ηαζ υηακ εα βονίζς εα ζε πάνς κα πάιε ιαγί ζηζξ ΢οναημφζεξ. Απυ ηα πνάβιαηά ζμο πάνε υζα εέθεζξ ηζ ειείξ εα ζμο θοθάλμοιε ηα οπυθμζπα». Ζ Καιιηξξφε δελ ήηαλ θνπηή, θαηάιαβε φηη ηελ είρε πνπιήζεη, αιιά πξνηηκνχζε ηελ ζθιαβηά παξά λα βξίζθεηαη ζην έιενο πεηξαηψλ θαη ιεζηψλ. ΋κσο απάληεζε: «΢’ εοπανζζηχ πμο ιε θνυκηζζεξ. Απυ ηα πνάβιαηά ιμο δεκ εέθς κα ηναηήζς ηίπμηα εηηυξ απυ αοηυ ημ ιζηνυ δαπηοθίδζ πμο θμνμφζα ηαζ κεηνή».

14. Πξηλ κπνπλ ζην ζπίηη ηνπ Λεσλά, ν Θήξσλ είπε ζηελ Καιιηξξφε λα βγάιεη ην πέπιν ηεο θαη λ’ αθήζεη ηα καιιηά ηεο ιπηά. ΋ηαλ άλνημε ε πφξηα φινη φζνη ήηαλ κέζα έκεηλαλ έθζακβνη, λφκηζαλ πσο είραλ κπξνζηά ζηα κάηηα ηνπο ηελ ίδηα ηελ Αθξνδίηε! Ο Θήξσλ πήξε παξάκεξα ηνλ Θεσλά: «Δβχ έπναλα υηζ ζμο οπμζπέεδηα, ηδκ ηυνδ ιπμνείξ κα ηδκ ηναηήζεζξ. Κζ επεζδή ζε εεςνχ θίθμ ιμο, εημίιαζε ημ ζοιαυθαζμ ηαζ δχζε ιμο εζφ υηζ κμιίγεζξ πςξ αλίγεζ». Ο Λεσλάο πνπ ήμεξε φηη αξθεηνί Μηιήζηνη ζα έδηλαλ πξφζπκα πνιιά ρξήκαηα γηα λα πάξνπλ ηέηνην εκπφξεπκα, έδσζε ζηνλ Θήξσλα έλα αζεκέλην ηάιαλην. Ο Θήξσλ πήξε ην ηάιαλην, αξλήζεθε φκσο ηελ πξφζθιεζε γηα δείπλν ιέγνληαο: «Δίκαζ [21]

ανβά, εα ανεεμφιε αφνζμ ζημ θζιάκζ βζα ημ ζοιαυθαζμ». Έθπγε γξήγνξα γηα ην πινίν θαη πξφζηαμε λα ζαιπάξνπλ ρσξίο λα γίλνπλ αληηιεπηνί απφ θαλέλαλ. Ζ έξκε ε Καιιηξξφε ζξελνχζε θαη κνλνινγνχζε: «Σχνα είιαζ εαιιέκδ ζε έκα άθθμ ηάθμ πζμ ένδιμ απυ ημκ πνχημ. Δηεί εα ενπυηακ μζ βμκείξ ιμο ηαζ μ Υαζνέαξ ηαζ εα έκμζςεα ηα δάηνοά ημοξ. Απ, αάζηακδ Σφπδ δεκ πυνηαζεξ κα ιε ααζακίγεζξ. Έηακεξ ημκ αβαπδιέκμ ιμο Υαζνέα θμκζά, αοηυκ πμο δεκ είπε πηοπήζεζ πμηέ ημο μφηε δμφθμ. Έπεζηα άθδζεξ ημοξ θδζηέξ κα ιε ανπάλμοκ απυ ημκ ηάθμ ηαζ δ μιμνθζά πμο ιμο πάνζζεξ, πνδζίιεοζε βζα κα αβάθεζ πενζζζυηενα πνήιαηα μ Θήνςκ. Με πμφθδζε ζακ ζηεφμξ ζε ηάπμζμοξ πμο δεκ λένς ακ είκαζ Έθθδκεξ ή αάναανμζ ή αηυια ηαζ θδζηέξ. Απ Υαζνέα, ηχνα πεκεείξ ηαζ ηάεεζαζ δίπθα ζε έκα άδεζμ ηάθμ ηαζ λένεζξ, έζης ηαζ ανβά, υηζ ήιμοκ αβκή. Σχνα πζα είκαζ ανβά, εβχ δ ηυνδ ημο Δνιμηνάηδ πμοθήεδηα ζακ ζηθάαα ζε έκα άβκςζημ αθέκηδ». Με ηα ιφγηα απηά ν Καιιηξξφε, απνθνηκήζεθε θιαίγνληαο.

Βηβιίν Γεύηεξν 1. Ο Λεσλάο πξφζηαμε ηνλ νηθνλφκν Φσθά λα θξνληίζεη ην θνξίηζη θαη έθπγε γηα λα ζπλαληήζεη ηνλ αθέληε ηνπ θαη λα ηνπ αλαγγείιεη ηελ αγνξά ηεο φκνξθεο δνχιεο πνπ, φπσο έιπηδε, ζα ηνπ απάιπλε ιίγν ην πέλζνο ηνπ. Ο Γηνλχζηνο κεηά ηνλ ζάλαην ηεο γπλαίθαο ηνπ ζπάληα έβγαηλε απφ ην ζπίηη ηνπ. Μφιηο είδε ηνλ Λεσλά ηνπ είπε φηη ηελ είρε δεη ζηνλ χπλν ηνπ ληπκέλε φπσο ηελ πξψηε κέξα ηνπ γάκνπ ηνπο θαη ν Λεσλάο ηξαγνπδνχζε ηνλ πκέλαην. Ο Λεσλάο απάληεζε γξήγνξα: «Δίζαζ ηοπενυξ ηφνζέ ιμο βζαηί ιυθζξ αβυναζα ιζα δμφθδ, ηυζμ υιμνθδ πμο εα παναδεπεείξ υηζ αλίγεζ ημ ηάθακημ πμο λυδερα βζ’ αοηήκ». Ο Γηνλχζηνο, αλ θαη ιάηξεο ηνπ γπλαηθείνπ θχινπ, δελ κπνξνχζε θαλ λα ζθεθζεί φηη έλαο επγελήο φπσο απηφο ζα κπνξνχζε λα ζπλεπξεζεί κε κηα δνχιε. Δίπε ζηνλ Λεσλά: «Γεκ είκαζ δοκαηυ Λεςκά, ηάπμζμξ πμο δεκ βεκκήεδηε εθεφεενμξ κα είκαζ υιμνθμξ. Οζ υιμνθμζ άκενςπμζ πμο ελοικμφκ μζ πμζδηέξ είκαζ υθμζ παζδζά εεχκ. Αθθά αθμφ ηδκ αβυναζεξ, πήβαζκε κα εημζιάζεζξ ημ ζοιαυθαζμ». Ο Λεσλάο πήγε ζην ιηκάλη αιιά ν Θήξσλ δελ ήηαλ εθεί. Ρψηεζε ηνπο εκπφξνπο, ηνπο ςαξάδεο θαη άιινπο, έθαλε κε βάξθα ηνλ γχξν ησλ αθηψλ, αιιά ν Θήξσλ είρε γίλεη άθαληνο. Απειπηζκέλνο γχξηζε ζηνλ αθέληε ηνπ θαη ηνπ είπε φηη ράζεθε έλα ηάιαλην εμ αηηίαο ηνπ. Ο Γηνλχζηνο ηνλ ξψηεζε κήπσο ε δνχιε ην ‘ζθαζε, αιιά ν Λεσλάο ηνλ δηαβεβαίσζε φηη ε θνπέια βξηζθφηαλ ζην ζπίηη ηνπ. Ο Γηνλχζηνο ξψηεζε επίζεο απφ πνχ ήηαλ ην θνξίηζη θαη ν Λεσλάο ηνπ απάληεζε φηη ήηαλ απφ ηελ ΢χβαξε θαη ε θπξά ηεο ηελ πνχιεζε γηαηί ηελ δήιεπε. Ο Λεσλάο έθπγε ζηελνρσξεκέλνο θαη κφλε ηνπ ειπίδα πηα ήηαλ λα πείζεη ηνλ αθέληε ηνπ λα δεη ηελ Καιιηξξφε θαη ηα πεηζηεί πφζν φκνξθε ήηαλ.

2. Δλ ησ κεηαμχ ζην δσκάηην ηεο Καιιηξξφεο ήξζαλ ρσξηαηνπνχιεο γηα λα ηελ γλσξίζνπλ απφ θνληά. Ζ γπλαίθα ηνπ δηαρεηξηζηή, ε Πιαγγώλ, πξνζπάζεζε λα ηελ παξεγνξήζεη: «Ξένς πςξ ακαγδηάξ ημοξ δζημφξ ζμο ημνίηζζ ιμο, αθθά εδχ πνέπεζ κα ιαξ αθέπεζξ ηζ ειάξ ζακ δζημφξ ζμο. Ο αθέκηδξ ιαξ μ Γζμκφζζμξ είκαζ ηαθυξ ηαζ ηίιζμξ άκενςπμξ. Σχνα πνέπεζ κα ζε θμφζμιε ηαζ κα ζε [22]

πενζπμζδεμφιε». Πξάγκαηη νη ππεξέηξηεο ηελ έπιπλαλ, ηελ ρηέληζαλ θαη ηελ άιεηςαλ κε ιάδη, φηαλ φκσο αληίθξηζαλ ηελ Καιιηξξφε γπκλή ζάζηηζαλ θαη ιέγαλε κεηαμχ ηνπο: «Ζ μιμνθζά ηδξ ηονάξ ιαξ ήηακ λαημοζηή, αθθά ιπνμζηά ζηδκ μιμνθζά εημφηδξ ηδξ ημπέθαξ, εα θαζκυηακ ζακ δμφθδ». Μεηά ην θαγεηφ ε Πιαγγφλα πξφηεηλε ζηελ Καιιηξξφε λα πάεη ζην ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο θαη λα πξνζεπρεζεί. Ζ ζεά, είπε, ιαηξεχεηαη φρη κφλν απφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο Μηιήηνπ, αιιά θαη απφ πνιινχο πνπ έξρνληαη απφ πνιχ καθξηά. Καη ζπκπαζεί ηδηαίηεξα ηνλ Γηνλχζην, γηαηί απηφο δελ παξέιεηςε πνηέ λα πξνζεπρεζεί ζ’ απηήλ. Ζ Καιιηξξφε δελ αξλήζεθε λα πάεη, αλ θαη ζεσξνχζε ηελ Αθξνδίηε ππεχζπλε γηα φια ηα δεηλά πνπ ηελ βξήθαλ. Πήγε ινηπφλ πξνζθχλεζε ηελ ζεά θαη ηεο είπε: «Δζφ ιμο θακένςζεξ ημκ Υαζνέα, αθθά εκχ ιαξ έηακεξ γεοβάνζ, ιαξ ηα πάθαζεξ. ΢μο γδηχ θμζπυκ κα ιενζικήζεζξ, κα ιδ ιε πμεήζεζ άθθμξ άκηναξ». ΋κσο ε Αθξνδίηε άιια είρε ζην κπαιφ ηεο θαη ζρεδίαδε έλα δεχηεξν γάκν γηα ηελ Καιιηξξφε.

3. Μεηά απφ ιίγεο κέξεο ν Λεσλάο πξφηεηλε ζηνλ Γηνλχζην λα πάεη θαη λα επηζεσξήζεη ηα θηήκαηα θαη ηα δψα ηνπ θαη λα παξαζηεί ζηε ζπγθνκηδή ησλ θαξπψλ. Έηζη ζα μεθχγεη ηηο καχξεο ζθέςεηο θαη ην πέλζνο θαη αλ ζέιεη λα αληακείςεη θάπνηνλ απφ ηνπο βνζθνχο ηνπ λα ηνπ ραξίζεη ηελ θαηλνχξηα ηνπ δνχιε. ΢ηνλ Γηνλχζην άξεζε ε πξφηαζε ηνπ Λεσλά θαη κεηά απφ πξνεηνηκαζία μεθίλεζε κε νιφθιεξε αθνινπζία απφ ακάμηα, ηππνθφκνπο, άινγα, πιενχκελα, δνχινπο θαη θίινπο, αλάκεζά ηνπο θαη ν Λεσλάο. Μίιεηνο, πόιε θαη ιηκάλη Σελ ίδηα κέξα ε Καιιηξξφε, απνθάζηζε λα πάεη ζην ηεξφ θαη λα πξνζθπλήζεη θαη πάιη ηελ Αθξνδίηε. Σελ ψξα πνπ πξνζεπρφηαλ, κπήθε ζην λαφ ν Γηνλχζηνο, ν νπνίνο κφιηο είδε ηελ θφξε, ηεο είπε μαθληαζκέλνο: «Δθπίγς κα ιμο θακενχεδηεξ βζα ηαθυ. Αθνμδίηδ, δείλε ιμο ηδκ εοζπθαπκία ζμο». Ο Λεσλάο κφιηο πξφιαβε λα ηνπ πεη φηη απηή πνπ έβιεπε δελ ήηαλ ε ζεά, αιιά ε λέα δνχιε ηνπ, αιιά ν Γηνλχζηνο ηνλ ρηχπεζε ζπκσκέλνο: «Βθάζθδιε, πχξ ημθιάξ ηαζ ιζθάξ βζα ημοξ εεμφξ ιε ημκ ίδζμ ηνυπμ πμο ηάκεζξ ηαζ ζημοξ ακενχπμοξ; Αοηή θμζπυκ ήηακ δ δμφθδ; Σχνα ελδβείηαζ βζαηί έπαζεξ ημκ πςθδηή».

΢πρλά νη ζενί, ηελ όςε αιιάδνληαο, ινγήο-ινγήο παξόκνηνη κ’ αιιόμελνπο ζλεηνύο αγλώξηζηνη ηηο πνιηηείεο γπξλνύλε λα δνπλ καζέο πνηνη άλζξσπνη είλαη άλνκνη θαη πνηνη θξαηνύλ ην δίθην Οδύζζεηα Ρ.485-487 (κεηάθξαζε Καδαληδάθε-Καθξηδή) [23]

Σψξα ε Καιιηξξφε είπε ζηνλ Γηνλχζην: «Μδ ιε ημνμσδεφεζξ, ιε απμηαθείξ εεά, εκχ εβχ είιαζ ιζα δοζηοπζζιέκδ εκδηή». Απηφο έκεηλε άλαπδνο, έλνησζε δένο θαη ληξνπή θαη έθπγε γηα ην ζπίηη, αιιά κέζα ηνπ θνχλησζε ν έξσηαο. Σν λέν δηαδφζεθε ακέζσο θαη φινη έηξεραλ ζην ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο, ηάρα γηα λα πξνζθπλήζνπλ, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο γηα λα δνπλ θαη λα ζαπκάζνπλ ηελ Καιιηξξφε. Απηή ληξεπφηαλ θαη δελ ήμεξε ηη λα θάλεη, αιιά ηελ ιχηξσζε ν Λεσλάο πνπ ήξζε θαη ηελ νδήγεζε έμσ απφ ην ηεξφ. ΋κσο ηνπο αθνινπζνχζε ην πιήζνο, πνπ έκνηαδε κε ηηο κέιηζζεο πνπ αθνινπζνχλ ηελ βαζίιηζζά ηνπο.

4. Ο Γηνλχζηνο είρε ιαβσζεί βαξηά απφ ην βέινο ηνπ Έξσηα. Απφ αμηνπξέπεηα δελ κηινχζε, αιιά ε ζησπή ηνπ ήηαλ εχγισηηε. Μεηά ην γεχκα μερψξηζε κηα κεξίδα θαγεηνχ θαη είπε: «Κάπμζμξ αξ ημ πάεζ ζηδκ λέκδ. Να ιδ πεζ υηζ είκαζ απυ ημκ αθέκηδ, αθθά απυ ημκ Γζμκφζζμ». Σελ λχρηα δελ ηνπ θνιινχζε χπλνο. Πξνζπάζεζε λα ζθεθηεί ινγηθά, πψο απηφο ν επππφιεπηνο άληξαο ηεο Ησλίαο, λα εξσηεχεηαη κε ηελ πξψηε καηηά ζαλ έθεβνο θαη κάιηζηα πξηλ αθφκα πεξάζεη ε πεξίνδνο ηνπ πέλζνπο γηα ην ρακφ ηεο αγαπεκέλεο ηνπ γπλαίθαο; ΢ηελ απφγλσζή ηνπ θάιεζε ηνλ Λεσλά θαη ηνπ είπε: «Δίιαζ παιέκμξ Λεςκά ηαζ θηαζξ εζφ πμο ιμο άκαρεξ θςηζά ζηδκ ροπή ιμο. Σμ ιοζηήνζμ αοηήξ ηδξ βοκαίηαξ ι’ ακαζηαηχκεζ. Μμο είπεξ υηζ ζηδκ πμφθδζε έκαξ έιπμνμξ βζα έκα ηάθακημ, αοηή πμο αλίγεζ υθμ ημ πνοζάθζ ημο Μεβάθμο Βαζζθέςξ. Πμζμξ ήηακ αοηυξ μ έιπμνμξ; απυ πμφ ήνεε; Δίδεξ ημ πθμίμ; Ξένεζξ πμφ πήβε; Ζ ιυκδ ελήβδζδ είκαζ υηζ ημ ημνίηζζ αοηυ είκαζ ιζα Νφιθδ ή ιζα Νδνδίδα πμο αβήηε απυ ηδ εάθαζζα.» Ο Λεσλάο πξφηεηλε λα θέξεη ηελ Καιιηξξφε ζηνλ αθέληε ηνπ, αιιά απηφο αξλήζεθε θαη δήηεζε λα ηελ ζπλαληήζεη εθεί πνπ ηελ πξσηνείδε, ζην ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο.

5. Πξάγκαηη ην πξσί ν Γηνλχζηνο ληχζεθε κε επηκέιεηα θαη ζπλνδεπφκελνο απφ ππεξέηεο ηνπ θαηεπζχλζεθε γηα ην ηεξφ. Σελ ίδηα ψξα ν Λεσλάο πξνζπάζεζε λα πείζεη ηελ Καιιηξξφε λα κηιήζεη ζηνλ Γηνλχζην κε ηε γιψζζα ηεο αιήζεηαο θαη απηφο ζα εθηηκήζεη ηελ εηιηθξίλεηά ηεο. Ζ Καιιηξξφε πήγε ζην ηεξφ θαη ηελ ζπλφδεπαλ ν Λεσλάο, ε Πιαγγφλα θαη ιίγεο ζεξαπαηλίδεο. Μφιηο κπήθε ζην ηεξφ ν Γηφλπζνο έκεηλε θαη πάιη άθσλνο, κφιηο είδε ην θνξίηζη. Μίιεζε πξψηνο: «Γηα κέλα μέξεηο ηα πάληα, είκαη ν Γηνλχζηνο, ν πξψηνο ησλ Μηιεζίσλ θαη φισλ ησλ Ηψλσλ θαη γλσζηφο γηα ηελ επζέβεηα θαη ηελ επζπιαρλία κνπ. Πηζηεχσ φηη έρσ δηθαίσκα λα κάζσ ηελ αιήζεηα γηα ζέλα. Απηνί πνπ ζε πνχιεζαλ καο είπαλ φηη είζαη δνχιε απφ ηελ ΢χβαξε». Απηή είπε φηη, ζηελ ΢χβαξε δελ έρεη πάεη πνηέ θαη φηη ήηαλ ε πξψηε θνξά πνπ ηελ πνχιεζαλ. Δίπε κφλν πσο ηελ έιεγαλ, Καιιηξξφε θαη μέζπαζε ζε θιάκαηα. ΋ινη, καδί θαη ν Γηνλχζηνο ζπγθηλήζεθαλ θαη άξρηζαλ λα θιαίλε, αθφκα θαη ην άγαικα ηεο Αθξνδίηεο έκνηαδε ζθπζξσπφ. Μεηά απφ επίκνλεο εξσηήζεηο ηνπ Γηνλχζηνπ ε θνπέια δηεγήζεθε ηελ ηζηνξία ηεο σο ηελ ζηηγκή πνπ ν Θήξσλ ηελ πνχιεζε ζηνλ Λεσλά. ΋κσο απέθπγε λα κηιήζεη γηα ηνλ Υαηξέα θαη θαηέιεμε: «΢ε παξαθαιψ Γηνλχζηε κε κνπ ζηεξήζεηο ηελ παηξίδα θαη ηνπο δηθνχο κνπ, αλ κε γπξίζεηο ζηνλ παηέξα κνπ ζα πάξεηο ηα ρξήκαηά πνπ μφδεςεο γηα κέλα. Θπκήζνπ ηνλ Αιθίλνν3 πνπ έζηεηιε ηνλ Οδπζζέα 3

Ο ζπγγξαθέαο Χαξίησλ ελλνεί ηνλ βαζηιηά ησλ Φαηάθσλ Αιθίλνν πνπ θηινμέλεζε ηνλ λαπαγό Οδπζζέα, ηνλ πεξηέζαιςε θαη ηνλ βνήζεζε λα επηζηξέςεη ζηελ παηξίδα ηνπ Ιζάθε (Οδύζζεηα)

[24]

ζηελ παηξίδα ηνπ. ΢ε ηθεηεχσ λα κε ζηείιεηο πίζσ, αλ δελ κπνξψ λα δήζσ σο επγελήο πξνηηκψ λα πεζάλσ ειεχζεξε». Καηαζπγθηλεκέλνο θαη πάιη ν Γηνλχζηνο ηεο ππνζρέζεθε φηη ζα πξάμεη φηη ηνπ δήηεζε ε Καιιηξξφε. Μάξηπξαο ε Αθξνδίηε, φηη ζα ηελ θξνληίζνπλ σο θπξία θαη φρη ζαλ δνχιε.

6. Ζ Καιιηξξφε έθπγε αλαθνπθηζκέλε, αιιά ν Γηνλχζηνο ήηαλ απειπηζκέλνο. Έιεγε ζηνλ Λεσλά: «Σζ αηοπία ιε ηοκδβά, θαίκεηαζ πςξ μ Ένςηαξ ιε επενεφεηαζ. Πνχηα έεαρα ηδ βοκαίηα ιμο ηαζ ηχνα θεφβεζ αοηή πμο πίζηεοα υηζ ήηακ δχνμ απυ ηδκ Αθνμδίηδ. Έθπζγα υηζ εα γήζς ιζα εοηοπζζιέκδ γςή ιε αοηήκ πμο λεπενκά ζηδκ μιμνθζά ηαζ ηδκ Χναία Δθέκδ. Μυθζξ θφβεζ δ Καθθζννυδ, εα θφβς ηζ εβχ απυ ηδκ γςή». ΋ηαλ ν Λεσλάο ηνπ είπε φηη απηφο ήηαλ ν θχξηφο ηεο θαη φηη απηή είλαη ππνρξεσκέλε λα θάλεη φηη ηεο δεηήζεη, ν Γηνλχζηνο ζχκσζε: «Άεθζε, αβυναζεξ ιζα εοβεκή, ηδκ ηυνδ ημο λαημοζημφ ζηναηδβμφ Δνιμηνάηδ πμο ηαηαηνυπςζε ημοξ Αεδκαίμοξ ηαζ πμο αηυια ηζ μ Μεβάθμξ Βαζζθζάξ ηδξ Πενζίαξ ημο ζηέθκεζ ηάεε πνυκμ δχνα. Κζ εζφ ηχνα ιμο θεξ κα ιδ ζεααζηχ ημκ ηυνδ, πμο αηυια ηαζ μ θδζηήξ Θήνςκ δεκ ηυθιδζε κα αββίλεζ;» Ζ Αθξνδίηε ΋κσο ν Γηνλχζηνο ζην βάζνο ηεο θαξδηάο ηνπ δελ είρε ράζεη ηηο ειπίδεο ηνπ. Φψλαμε ινηπφλ ηελ Πιαγγφλα θαη ηεο είπε: «΢μο ειπζζηεφμιαζ ημ πμθοηζιυηενμ απυ ηα αβαεά ιμο, ηδκ λέκδ αοηή βοκαίηα. Θέθς κα ηδκ θνμκηίγεζξ, κα ηδκ οπδνεηείξ ηαζ κα ιδκ ηδξ θείρεζ ηίπμηα ηαζ ηάκε ηδκ κα ζε ζοιπαεήζεζ. Πανάθθδθα έπε ημ κμο ζμο κα ιε παζκεφεζξ, αθθά ιδ ιε απμηαθέζεζξ πμηέ αθέκηδ». Ζ Πιαγγφλα ήηαλ έμππλε γπλαίθα θαη θξφληηζε λα εθηειέζεη πηζηά ηηο νδεγίεο ηνπ Γηνλχζηνπ.

7. Ο Γηνλχζηνο ζπλέρηζε λα παξακέλεη ζηα θηήκαηα θαη απέθεπγε λα πάεη ζηελ πφιε, γηαηί δελ κπνξνχζε λα πάξεη καδί ηνπ ηελ Καιιηξξφε ζηελ πφιε. Ήμεξε πσο ην λέν γηα ηελ φκνξθε απηή γπλαίθα ζα δηαδηδφηαλ ακέζσο θαη ε θήκε ηεο ζα έθηαλε σο ηνλ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο. Απαζρνιήζεθε κε ηηο ππνζέζεηο ησλ θηεκάησλ ηνπ θαη δελ έκεηλε ηθαλνπνηεκέλνο απφ ηελ δηαρείξηζή ηνπο. Κάιεζε ινηπφλ ηνλ Φσθά θαη ηνλ επέπιεμε άγξηα. ΋ηαλ ην έκαζε ε Πιαγγφλα πήγε παληθφβιεηε ζηελ Καιιηξξφε θαη ηελ παξαθάιεζε λα κεζνιαβήζεη ζηνλ Γηνλχζην θαη λα ζπγρσξήζεη ηνλ Φσθά. Γηζηαθηηθή ε Καιιηξξφε ζπκθψλεζε θαη πήγαλ καδί κε ηελ Πιαγγφλα ζηνλ Γηνλχζην. Απηφο ηα έραζε απφ ηελ αλέιπηζηε επίζθεςε θαη έθαλε αξθεηή ψξα λα ζπλέιζεη θαη λα δερηεί ηηο δπν γπλαίθεο. Ζ Καιιηξξφε είπε: «Γζμκφζζε, πνςζηχ εοβκςιμζφκδ ζηδκ Πθαββυκα βζαηί ιε αβαπά ηαζ ιε θνμκηίγεζ ζακ ηυνδ ηδξ. Γζ’ αοηυ ζε παναηαθχ ιδκ ηζιςνήζεζξ ημκ άκηνα ηδξ». Ο Γηνλχζηνο [25]

θαηάιαβε φηη απηφ ην δηάβεκα ήηαλ ηέρλαζκα ηεο Πιαγγφλαο θαη νξγηζκέλνο ηεο είπε φηη ζπγρσξεί ηελ ίδηα θαη ηνλ άληξα ηεο κφλν γηα ην ραηίξη ηεο Καιιηξξφεο. Ζ Πιαγγφλα θαηαραξνχκελε είπε ζηελ Καιιηξξφε: «Γείλε ζημκ Γζμκφζζμ υηζ ημκ εοβκςιμκμφιε» θαη έζπξσμε ην θνξίηζη πξνο απηφλ. Απηή έπεζε απφ ην ζπξψμηκν ζην ρέξη ηνπ Γηνλχζηνπ, αιιά απηφο δελ θξαηήζεθε θαη ηελ θίιεζε.

8. Οη δπν γπλαίθεο θχγαλε αιιά ην θηιί έκεηλε ζηα ζσζηθά ηνπ Γηνλχζηνπ ζαλ ζαξάθη, δελ έβξηζθε πηα γηαηξηθφ γηα απηφλ ηνλ έξσηα. Ήμεξε πσο ε Καιιηξξφε ήηαλ πεξήθαλε θαη δελ ζα ηελ έθαλαλ λα αιιάμεη γλψκε νχηε ηα δψξα νχηε ε βία. ΢θέθηεθε ινηπφλ πσο ε κφλε πνπ κπνξνχζε λα ηνλ βνεζήζεη ήηαλ ε Πιαγγφλα. Σελ θψλαμε θαη ηεο είπε φηη αλ θαηάθεξλε λα πείζεη ηελ Καιιηξξφε λα αιιάμεη ζηάζε απέλαληί ηνπ, φρη κφλν ζα ηεο ράξηδε ηελ ειεπζεξία ηεο, αιιά ζα ηεο ρξσζηνχζε θη επγλσκνζχλε γηαηί ζα έζσδε θαη ηελ ίδηα ηνπ ηε δσή. Ζ έκπεηξε Πιαγγφλα κεηαρεηξίζηεθε θάζε κέζνλ θαη ηέρλαζκα, αιιά δελ θαηάθεξε λα θάκςεη ηελ αληίζηαζε ηεο Καιιηξξφεο. ΋κσο φηη δελ θαηάθεξε ε Πιαγγφλα ην πέηπρε ε Σχρε. Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ινπηξνχ ηεο Καιιηξξφεο, ε Πιαγγφλα αλαθάιπςε φηη ε μέλε θνπέια ήηαλ ήδε έγθπνο! Ζ Καιιηξξφε απειπηζκέλε μέζπαζε ζε θιάκαηα ιέγνληαο: «Απ Σφπδ, ηζ άθθμ ιμο επζθοθάζζεζξ αηυια; Σχνα εα πνέπεζ κα βεκκήζς έκα παζδί πμο πνζκ αηυια δεζ ημ θςξ, ιπήηε ζημκ ηάθμ, έπεζε ζηα πένζα θδζηχκ ηαζ ηχνα εα είκαζ έκα παζδί πςνίξ παηένα, πςνίξ παηνίδα, δμφθμξ. Καθθίηενα εα είκαζ κα πεεάκεζ». Ζ Πιαγγφλα ηεο ππνζρέζεθε ζχληνκα φηη ζα βξεη ηξφπν έθηξσζεο.

9. Οη ζηηγκέο ήηαλ θξίζηκεο. Ζ θάζε κηα απφ ηηο δπν γπλαίθεο βπζίζηεθε ζηηο δηθέο ηεο ζθέςεηο. Ζ Πιαγγφλα εηνίκαδε έλα ζρέδην γηα λα εθπιεξψζεη ηηο επηζπκίεο ηνπ θπξίνπ ηεο έρνληαο σο φπιν ηεο ηελ εγθπκνζχλε ηεο μέλεο θαη ήηαλ βέβαηε φηη ην έλζηηθην ηεο κάλαο ζα ληθνχζε ηελ πίζηε ηεο ζπδχγνπ. Ζ Καιιηξξφε πάιη ζθεθηφηαλ ηελ έθηξσζε: «Πχξ εα θένς ζημκ ηυζιμ έκα παζδί πμο δεκ εα βκςνίζεζ ημκ παηένα ημο; Πμθθμί εα πμοκ υηζ έιεζκα έβηομξ ηαηά ηδκ δζάνηεζα πμο ιε ηναημφζακ αζπιάθςηδ μζ θδζηέξ». ΋κσο θαη πάιη ηελ θπξίεπαλ άιιεο ζθέςεηο: «Μα είκαζ δοκαηυ κα ζημηχζς εβχ δ ίδζα ημ παζδί ιμο; Πμζά είιαζ, δ Μήδεζα; Αοηή υιςξ ιζζμφζε ημκ Ηάζμκα4 εκχ αβαπχ ημ Υαζνέα. Κζ ακ είκαζ αβυνζ ηαζ ιμζάγεζ ημο παηένα ημο; Καζ ακ δ ιμίνα ημο επζθοθάζζεζ ηαθφηενδ ηφπδ απυ ιέκα;» Σδ κφπηα είδε ζημκ φπκμ ηδξ ημκ Υαζνέα πμο ηδξ είπε: «Γπλαίθα, λα κνπ πξνζέρεηο ηνλ γην κνπ, ζηνλ εκπηζηεχνκαη». Σμ πνςί είπε πζα απμθαζίζεζ: Θα ηναηήζεζ ημ παζδί ηδξ. … κε ηνλ ίδην ζε όια ηνπ κνηάδνληαο, ζην αλάξξηκα θαη ζηα παλώξηα κάηηα θαη ζηε θσλή, θαη θόξαε πάλσ ηεο ηα ξνύρα ηα δηθά ηνπ Ηιηάδα Φ.66-67 10. Μφιηο μεκέξσζε αλαθνίλσζε ζηελ Πιαγγφλα ηελ απφθαζή ηεο, αιιά απηή πξνζπάζεζε λα ηελ κεηαπείζεη: «Ο ηφνζυξ ιαξ είκαζ έκηζιμξ ηαζ εκάνεημξ, 4

Σύκθσλα κε ηελ Διιεληθή Μπζνινγία, ε Μήδεηα ζθόησζε ηα παηδηά ηεο γηα λα εθδηθεζεί ηνλ άληξα ηεο Ιάζνλα πνπ είρε εξσηεπηεί κηα άιιε γπλαίθα

[26]

αθθά υζμ ενςηεοιέκμξ ηαζ ακ είκαζ, δεκ εα δεπεεί πμηέ κα ιεβαθχζεζ έκα παζδί πμο δεκ είκαζ δζηυ ημο. Ζ ζοιαμοθή ιμο είκαζ κα ημ ζημηχζμοιε ηαζ κα βθζηχζεζξ απυ ιζα άζημπδ εβηοιμζφκδ». Ζ Καιιηξξφε απειπίζηεθε θαη παξαθάιεζε ηελ Πιαγγφλα λα βξεη ηξφπν λα θξαηήζεη ην παηδί. Απηή ε πνλεξή έθαλε πσο ην ζθεθηφηαλ ηξεηο κέξεο θαη ζην ηέινο ηεο πξφηεηλε: «Γομ είκαζ μζ ηνυπμζ. Ο έκαξ κα πεεάκεζ ημ παζδί ηαζ μ άθθμξ κα βεκκδεεί ςξ ημ πζμ πθμφζζμ παζδί ηδξ Ηςκίαξ ηαζ ηθδνμκυιμξ ημο θαιπνυηενμο μίημο ηζ εζφ κα είζαζ ιζα εοηοπζζιέκδ ιδηένα. Δίζαζ ιυθζξ δομ ιδκχκ έβηομξ ηζ αοηυ ιαξ αμθεφεζ. Θα δεπεείξ κα ζοκεονεεείξ ιε ημκ Γζμκφζζμ ηαζ ζε εθηά ιήκεξ εα βεκκήζεζξ έκα εθηαιδκίηζημ παζδί, δεκ είκαζ δα ηζ αζοκήεζζημ». Ζ Καιιηξξφε έμαιιε ην απέθιεηζε ιέγνληαο φηη πξνηηκά λα ξίμεη ην παηδί. Ζ Πιαγγφλα δελ ηεο άθεζε πνιιά πεξηζψξηα: «Μέπνζ αφνζμ πνέπεζ κα πάνεζξ ηδκ απυθαζή ζμο, εβχ εα ηδκ εεςνήζς θμβζηή υπμζα ηζ ακ είκαζ αοηή. Ακ ημ ζημηχζεζξ εα έπεζ θεζημονβήζεζ δ ζογοβζηή πίζηδ, ακ ημ ηναηήζεζξ εα έπεζ επζηναηήζεζ ημ ιδηνζηυ θίθηνμ. Αφνζμ θμζπυκ».

11. Ζ Καιιηξξφε θιείζηεθε ζην δσκάηηφ ηεο, αθνχκπεζε ηελ εηθφλα ηνπ Υαηξέα ζηελ θνηιηά ηεο θαη είπε: «Σχνα είιαζηε μζ ηνεζξ ιαξ, μ άκηναξ δ βοκαίηα ηαζ ημ παζδί ηαζ πνέπεζ κα πάνμοιε απυθαζδ. Ζ δζηή ιμο άπμρδ είκαζ υηζ εέθς κα πεεάκς βοκαίηα ημο Υαζνέα ηαζ ιυκμ. Αοηυ ημ αάγς πάκς απυ βμκείξ, παηνίδα ηαζ απυ ημ παζδί ιμο αηυια, δεκ εέθς κα βκςνίζς άθθμκ άκηνα. Δζφ παζδί ιμο ηζ πνμηζιάξ, κα πεεάκεζξ πνζκ δεζξ ημ θςξ ημο ήθζμο ηαζ κα ζε πεηάλμοκ ιαγί ιε ηδκ ιάκα ζμο ή κα γήζεζξ έπμκηαξ δομ παηενάδεξ, ημκ πνχημ άκηνα ηδξ ΢ζηεθίαξ ηαζ ημκ πζμ ζζπονυ ηδξ Ηςκίαξ; Δίιαζ αέααζδ υηζ υηακ ιεβαθχζεζξ εα ιμζάγεζξ ημο παηένα ζμο ηαζ εα επζζηνέρεζξ ζηζξ ΢οναημφζεξ υπμο μ παππμφξ ζμο μ Δνιμηνάηδξ εα ζε δεπεεί ηαζ εα ζε ακαδείλεζ ζηναηδβυ. Κνίκς υηζ ρδθίγεζξ ακηίεεηα απυ ιέκα ηαζ δεκ δέπεζαζ κα πεεάκμοιε. Σχνα εζφ Υαζνέα, έπεζξ ήδδ ιζθήζεζ ζημ υκεζνυ ιμο. Μμο είπεξ υηζ ιμο ειπζζηεφεζαζ ημ βζμ ζμο, άνα ιε πακηνεφεζξ ιε ημκ Γζμκφζζμ». Σν πξσί είπε ζηελ Πιαγγφλα φηη κε βαξηά θαξδηά δέρεηαη ηελ πξφηαζή ηεο. ΋κσο, είπε, θνβάηαη φηη φηαλ ν Γηνλχζηνο κάζεη ηελ αιήζεηα ζα ηελ θάλεη παιιαθίδα ηνπ, γηαηί δελ ζα ζέιεη λα κεγαιψζεη ην παηδί άιινπ παηέξα. Ζ Πιαγγφλα απφ ηελ κεξηά ηεο είπε φηη πξέπεη λα έρεη εκπηζηνζχλε ζην ραξαθηήξα ηνπ ελάξεηνπ Γηνλχζηνπ. Αλ απηφο ππνζρεζεί θάηη, εζχ πξέπεη λα ηνλ πηζηέςεηο.

Βηβιίν Σξίην 1. Ο Γηνλχζηνο απειπηζκέλνο απφ ηελ άξλεζε ηεο Καιιηξξφεο απνθάζηζε λα πεζάλεη θαη δελ δερφηαλ ηξνθή νχηε λεξφ. Άξρηζε κάιηζηα λα γξάθεη ηηο ηειεπηαίεο ηνπ ζειήζεηο θαη παξαθαινχζε ηελ Καιιηξξφε λα έξζεη λα ηνλ βξεη έζησ θαη λεθξφ. Ζ Πιαγγφλα ηνπ αλαθνίλσζε φηη ε Καιιηξξφε απνθάζηζε λα ηνλ παληξεπηεί. Ο Γηνλχζηνο ζάζηηζε θαη νη αηζζήζεηο ηνπ ηνλ εγθαηέιεηςαλ γηα πνιιή ψξα. ΋ηαλ ζπλήιζε ξψηεζε μέπλνα: «Άημοζα ηαθά, δ Καθθζννυδ πμο ςξ ηχνα δεκ ήεεθε ηακ κα ιε δεζ, δέπεηαζ κα ιε πακηνεοηεί;». Ζ Πιαγγφλα ηνλ [27]

δηαβεβαίσζε φηη δελ ηνλ θνξντδεχεη θαη φηη πξάγκαηη ε Καιιηξξφε ηελ έζηεηιε γηα λα ηνπ δψζεη ην κήλπκα απηφ. Καη κεηά επαλέιαβε ιέμε πξνο ιέμε ηελ πξφηαζε ηεο Καιιηξξφεο: «Δβχ είιαζ δ ηυνδ ηδξ πζμ ζζπονήξ μζημβέκεζαξ ηςκ ΢οναημοζχκ. Μπμνεί κα αηφπδζα, αθθά δζαηδνχ ηδκ αλζμπνέπεζά ιμο. Ακ μ Γζμκφζζμξ εέθεζ κα ιε έπεζ ςξ παθθαηίδα ημο πνμηζιχ κα αοημηημκήζς πανά κα κηνμπζαζηχ. Ακ υιςξ ιε εέθεζ ςξ ζφγοβυ ημο, ηυηε ηζ εβχ επζεοιχ κα απμηηήζς έκα παζδί, πμο εα είκαζ ζοκέπεζα ηδξ μζημβέκεζαξ ημο Δνιμηνάηδ. Ακ υιςξ δεκ εέθεζ κα βίκεζ παηέναξ, ηυηε εβχ δεκ εέθς κα ημκ πακηνεοηχ». Αθνχγνληαο ηα ιφγηα απηά ν Γηνλχζηνο άξρηζε λα ειπίδεη φηη θάπνηε ζα ηνλ αγαπήζεη θαη ε Καιιηξξφε. Πξνζεπρήζεθε: «Χ Γία ηαζ Ήθζε, ακ απμηηήζς παζδί απυ ηδκ Καθθζννυδ εα είιαζ εοηοπέζηενμξ ηζ απυ ημκ Μεβάθμ Βαζζθζά. Σχνα Πθαββυκα ιμο, αθμφ απέδεζλεξ πςξ ι’ αβαπάξ, μδήβδζέ ιε ζηδκ Καθθζννυδ».

2. Ο Γηνλχζηνο επραξίζηεζε ηελ Καιιηξξφε πνπ ηνλ έζσζε, ελψ είρε απνθαζίζεη λα πεζάλεη. Δίπε αθφκα: «΋ιςξ ιδκ αιθζαάθεζξ, ακ βίκεζξ βοκαίηα ιμο, δεκ εα αβκμήζς ηα εθθδκζηά έεζια ηαζ εα ηάκς παζδί ιαγί ζμο. Οφηε ήηακ δοκαηυ κα ζε ιεηαπεζνζζηχ ζακ δμφθδ, εζέκα ιζα εοβεκή. Αηυια εα ήιμοκ πενήθακμξ πμο μ βζμξ ιμο εα ήηακ εββμκυξ ημο Δνιμηνάηδ». Ζ Καιιηξξφε ηνλ θίιεζε θαη είπε: «Γζμκφζζε, εζέκα ζ’ ειπζζηεφμιαζ, αθθά δεκ έπς ηαιζά ειπζζημζφκδ ζηδκ Σφπδ πμο ι’ έθενε ζ’ αοηήκ ηδκ ηαηάζηαζδ. Καζ επεζδή είζαζ ηίιζμξ ηαζ δίηαζμξ άκενςπμξ, εέθς κα επζηαθεζηείξ ημοξ εεμφξ ςξ ιάνηονεξ. Οζ ζοιπμθίηεξ ζμο εα λένμοκ υηζ έπεζξ δεζιεοηεί ιε υνημ, ηακείξ δεκ εα ημθιήζεζ κα δζααάθεζ ιζα λέκδ. Να μνηζζηείξ ζηδκ Θάθαζζα πμο ι’ έθενε ςξ εδχ, ζηδκ Αθνμδίηδ πμο ιε θακένςζε ζε ζέκα ηαζ ζημκ Ένςηα πμο ιε πάεζ κφθδ ζμο». Φπζηθά ν Γηνλχζηνο νξθίζηεθε, φκσο πνιιέο ζθέςεηο ηνλ βαζάληδαλ: «Ξένς πςξ δεκ οπάνπεζ ηάηζ ηαπφηενμ απυ ηδκ Φήιδ. Κάπμζα ζηζβιή εα θηάζεζ ζηδ ΢ζηεθία δ είδδζδ πςξ δ Καθθζννυδ γεζ, ηδκ έηθερακ θδζηέξ ηαζ ηδκ πμφθδζακ ζηδκ Μίθδημ. Καζ ακ θηάζεζ ςξ εδχ μ Δνιμηνάηδξ ηαζ γδηήζεζ ηδκ ηυνδ ημο , εβχ ηζ εα ημο πς; Πςξ ιμο ηδκ πμφθδζε μ Θήνςκ; Γδθαδή εα μιμθμβήζς πςξ είιαζ ηθεπηαπμδυπμξ. Ζ οπυεεζή ιμο εα θηάζεζ ςξ ημκ Μεβάθμ Βαζζθέα. Καθθίηενα κα πς ιζακ άθθδ ζζημνία: Ήνεε ζηδκ πυθδ ιαξ ιζα εθεφεενδ βοκαίηα ηαζ ηδκ πακηνεφηδηα κυιζια ηαζ ιε ηδκ εέθδζή ηδξ. Έηζζ εα πεζζηεί μ Δνιμηνάηδξ πςξ είιαζ άλζμξ βζα βαιπνυξ ημο. Αηυια ηζ ακ ιε ζφνεζ ζημ δζηαζηήνζμ, εβχ εα πανμοζζαζηχ ςξ ζφγοβμξ ηαζ υπζ ςξ αθέκηδξ. ΢οκεπχξ αξ ηάκς οπμιμκή». Καηφπηλ έδσζε εληνιή ζην Λεσλά λα πξνεηνηκάζεη ηνλ γάκν κε άθζνλα θαγεηά θαη θξαζηά γηαηί ζθφπεπε λα θαιέζεη ζην γακήιην γιέληη φιε ηελ πφιε. Ο ίδηνο έθπγε θαη πήγε ζην ζπίηη ηνπ ζηελ Μίιεην. Ζ Καιιηξξφε πξηλ θχγεη θη απηή, πήγε ζην ηεξφ ηεο ζεάο λα πξνζεπρεζεί: «Αθνμδίηδ, δεκ λένς ακ πνέπεζ κα ζμο παναπμκεεχ ή κα ζ’ εοπανζζηήζς. Δζφ ιε έκςζεξ ιε ημκ Υαζνέα ηαζ ηχνα ιε πακηνεφεζξ πάθζ ιε άθθμκ άκηνα. ΋ιςξ δεκ εα δεπυιμοκ αοηυκ ημκ δεφηενμ βάιμ, ακ δεκ οπήνπε αοηυ - ηαζ έδεζλε ηδκ ημζθζά ηδξ. Σχνα ζε παναηαθχ ηάκε κα ιδ θακενςεεί ημ ηέπκαζιά ιμο ηαζ αξ θακεί υηζ ημ ιςνυ πμο εα βεκκδεεί είκαζ ημο Γζμκφζζμο. ΋ηακ αοηυ ιεβαθχζεζ, εα ηαηαθένεζ κα ανεζ άηνδ ιε εηείκμκ».

[28]

Απφ ην πξσί φιε ε πφιε ήηαλ ζηνιηζκέλε κε ζηεθάληα γάκνπ. Κπθινθνξνχζαλ πνιιέο θήκεο γηα ηελ λχθε, φηη ήηαλ μέλε, φηη ήηαλ παλέκνξθε, ήηαλ ίζσο κηα ζεά πνπ εκθαλίζηεθε ζην θηήκα ηνπ Γηνλπζίνπ. ΋ινη έηξεραλ γηα λα δνπλ ηελ Καιιηξξφε, ηα ζπίηηα ηεο πφιεο είραλ αδεηάζεη. Πνιχο ιαφο ζπγθεληξψζεθε ζηνπο δξφκνπο πνπ νδεγνχζαλ πξνο ην ηεξφ ηεο Οκφλνηαο, φπνπ θαηά ην έζηκν νη γακπξνί παξαιάκβαλαλ ηηο λχθεο. Ζ Καιιηξξφε γηα πξψηε θνξά ζηνιίζηεθε θαη θφξεζε ηελ παξαδνζηαθή ζηνιή ηεο Μηιήηνπ. Ο ζπγθεληξσκέλνο θφζκνο έκεηλε εθζηαηηθφο φηαλ ηελ είδε θαη πνιινί θψλαμαλ: «Πακηνεφεηαζ δ Αθνμδίηδ». Σν ζέαηξν ησλ ΢πξαθνπζώλ Αιιά ν δειηάξεο δαίκνλαο έδεημε θαη πάιη ηα δφληηα ηνπ. Θα ζαο πσ ηε ζπλέρεηα, αθνχ δνχκε πξψηα ηη ζπλέβε ζηηο

΢πξαθνχζεο, φιν απηφ ην δηάζηεκα.

3. Σελ επνκέλε ηεο θεδείαο, ν Υαηξέαο πήγε ζηνλ ηάθν κε ινπινχδηα, φκσο ε πξφζεζή ηνπ ήηαλ λα ζθνησζεί εθεί, γηαηί δελ άληερε ηε δσή ρσξίο ηελ Καιιηξξφε. ΋κσο κφιηο έθηαζε είδε κε θξίθε ηηο πέηξεο ηνπ ηάθνπ λα έρνπλ κεηαθηλεζεί. Ζ Φήκε κεηέδσζε ζαλ αζηξαπή ην λέν ζε φιε ηελ πφιε θαη γχξσ απφ ην κλήκα καδεχηεθε πιήζνο ιαφο. Ο Υαηξέαο απνθάζηζε λα δεη ν ίδηνο ηη ζπλέβε. Αιιά ν ηάθνο ήηαλ άδεηνο απφ ηα πνιχηηκα αθηεξψκαηα θαη επίζεο δελ ππήξρε νχηε ίρλνο ηεο Καιιηξξφεο. Ήηαλ θαλεξφ φηη ηπκβσξχρνη είραλ ζπιήζεη ηνλ ηάθν. Ο Υαηξέαο απειπηζκέλνο κνλνινγνχζε: «Άναβε πμζμξ εευξ άνπαλε ηδκ Καθθζννυδ, υπςξ άνπαλε μ Γζυκοζμξ ηδκ Ανζάδκδ ηαζ μ Γίαξ ηδκ ΢ειέθδ; Δβχ ηζ κα ηάκς; Ήνεα κα πεεάκς ημκηά ζηδκ αβαπδιέκδ ιμο, αθθά ηχνα πνέπεζ κα γήζς βζα κα ηδκ ακαγδηήζς πακημφ». Οη ΢πξαθνχζηνη μεζεθψζεθαλ ακέζσο. Απφ ην ιηκάλη έθπγαλ ηξηήξεηο γηα λα εξεπλήζνπλ φια ηα ιηκάληα. Ο Δξκνθξάηεο αλέιαβε ηελ ΢ηθειία, ν Υαηξέαο ηελ Ληβχε θαη άιινη ζηξάθεθαλ πξνο ηελ Ηηαιία θαη ην Ηφλην. Γελ βξήθαλ ηίπνηα, αιιά ε Σχρε, ρσξίο ηελ ζπλδξνκή ηεο νπνίαο ηίπνηα δελ νινθιεξψλεηαη, θψηηζε ηελ αιήζεηα: ΋ηαλ νη ηπκβσξχρνη πνχιεζαλ ηελ Καιιηξξφε, απνθάζηζαλ λα ζαιπάξνπλ γηα ηελ Κξήηε, φπνπ έιπηδαλ λα πνπιήζνπλ απηά πνπ είραλ αξπάμεη απφ ηνλ ηάθν. ΋κσο νη ζθνδξνί άλεκνη παξέζπξαλ ην πινίν ζην Ηφλην θαη επί κέξεο έπιεε αθπβέξλεην αλάκεζα ζε ηεξάζηηα θχκαηα. Σειείσζαλ ηα ηξφθηκα θαη ην λεξφ θαη ην κφλν πνπ ηνπο είρε κείλεη ήηαλ ην ρξπζάθη θαη ην αζήκη ηεο Καιιηξξφεο , άρξεζηα πιένλ. Άξρηζαλ λα πεζαίλνπλ απφ δίςα θαη ν Θήξσλ έθηαζε ζην ζεκείν λα θιέβεη ην ειάρηζην λεξφ απφ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ, έηζη έλαο ιεζηήο ιήζηεπε ηνπο ιεζηέο. ΋ζν ε Καιιηξξφε βξηζθφηαλ ζηα ρέξηα ησλ ιεζηψλ, ην πινίν ηαμίδεπε κε νχξην άλεκν, [29]

ηψξα φκσο ε Πξφλνηα ηνπο ηηκσξνχζε, ην θαξάβη δελ βνχιηαδε, νη θαθνπνηνί κελ κεηάλησλαλ φςηκα, αιιά αξγνπέζαηλαλ απφ δίςα θαη πείλα. Καη λα ηη ζπλέβε: Δλψ ην πινίν ησλ ιεζηψλ εμαθνινπζνχζε λα πιέεη, έπεζε πάλσ ζηελ ηξηήξε ηνπ Υαηξέα. Οη λαχηεο ηνπ Υαηξέα είδαλ φηη ην θαΐθη ήηαλ αθπβέξλεην, ην πιεζίαζαλ θαη θάπνηνη κπήθαλ κέζα. ΋ηαλ είδαλ φινπο εθείλνπο ηνπο ζεζαπξνχο πνπ θνπβαινχζε κέζα ζην πέιαγνο, θαηαράξεθαλ θαη άξρηζαλ λα θσλάδνπλ ελζνπζηαζκέλνη. ΋κσο ν Υαηξέαο αλαγλψξηζε ακέζσο ηα λεθξηθά αθηεξψκαηα, ηα ζηεθάληα, ην λπθηθφ θφξεκα θαη ηα ζηνιίδηα ηεο Καιιηξξφεο. Μφλν ε λεθξή έιεηπε θαη ν Υαηξέαο άξρηζε λα θιαίεη ζπαξαρηηθά. ΢ην θαΐθη είρε απνκείλεη κφλν ν κηζνπεζακέλνο Θήξσλ, πνπ θάπνηα ζηηγκή ςηζχξηζε μέπλνα: «Νενυ!». Σνπ έδσζαλ λα πηεί θαη ν Υαηξέαο άξρηζε λα ηνλ ξσηά: «Πμζμζ είζηε; Γζα πμφ ηαλζδεφαηε; Πμφ ηα ανήηαηε αοηά; Σζ ηάκαηε ζηδκ ζδζμηηήηνζά ημοξ;» Ο Θήξσλ άξρηζε ηα ςέκαηα: «Δίιαζ απυ ηδκ Κνήηδ ηαζ ηαλίδεοα πνμξ ηδκ Ηςκία κα ανς ημκ αδεθθυ ιμο. Σα ηφιαηα πανέζονακ ημ ηαΐηζ ζ’ αοηά ηα κενά ηαζ ιεηά απυ πμθθέξ ιένεξ υθμζ πέεακακ απυ ηδκ δίρα. Μυκμ εβχ ζχεδηα βζαηί είιαζ πζζηυξ ζημοξ εεμφξ». Ο Υαηξέαο δηέηαμε λα δέζνπλ ην θαΐθη θαη έβαιαλ πιψξε γηα ηηο ΢πξαθνχζεο.

4. Ζ Φήκε είρε πξνιάβεη ην λέν ζηελ πφιε θαη ν ιαφο ησλ ΢πξαθνπζψλ ήηαλ ζην ιηκάλη, φηαλ ε ηξηήξεο ηνπ Υαηξέα αγθπξνβφιεζε. Ζ κάλα ηεο Καιιηξξφεο αλαγλψξηζε ην ζάβαλν θαη μέζπαζε ζε θξαπγέο, φκσο ν Δξκνθξάηεο ςχρξαηκνο θαη έκπεηξνο είπε φηη: «Πνέπεζ κα βίκμοκ μζ κυιζιεξ ακαηνίζεζξ. Πάιε ζηδκ Δηηθδζία ημο Γήιμο ηαζ ηδκ οπυεεζδ εα ηδκ ακαθάαμοκ μζ δζηαζηέξ». ΢ηε ζπλέιεπζε παξαβξηζθφηαλ φινο ν ιαφο. Ο καπξνληπκέλνο Υαηξέαο κίιεζε θαη πεξηέγξαςε φια φζα είραλ ζπκβεί. ΢ην κεηαμχ νη δνχινη έθεξαλ ηνλ Θήξσλα θαη καδί ηνπο θνπβαινχζαλ φια εθείλα πνπ ζα βνεζνχζαλ ηελ Πξφλνηα, λα ηνπ αληαπνδψζεη ηα φζα έθαλε: ηξνρνχο, καζηίγηα, ηαλάιηεο θαη άιια. Έλαο άξρνληαο άξρηζε λα ηνλ αλαθξίλεη: «Σμ υκμιά ζμο;» «Γδιήηνζμξ», «Απυ πμφ είζαζ;», «Απυ ηδκ Κνήηδ», «Πεξ ιαξ ηζ λένεζξ βζα ηδκ οπυεεζδ». «Σαλίδεοα βζα κα ανς ημκ αδεθθυ ιμο ζηδκ Ηςκία, υιςξ μζ καφηεξ ιμο ιε πανάηδζακ ηαζ ιε πήνε αοηυ ημ ηαΐηζ. Συηε κυιζζα υηζ αοημί ήηακ έιπμνμζ, ηχνα υιςξ ηαηάθααα υηζ ήηακ ηοιαςνφπμζ. Ζ εάθαζζα ιαξ πανέζονε ιαηνζά απυ ηζξ αηηέξ ηαζ ιαξ ηέθεζςζε ημ κενυ. ΋θμζ πέεακακ ηαζ ιυκμ ειέκα ζπθαπκίζηδηακ μζ εεμί, βζαηί είιαζ έκηζιμξ άκενςπμξ. ΢αξ παναηαθχ, κα ιμο θενεείηε ηαθφηενα απυ ηδκ εάθαζζα». ΋ια απηά ηα έιεγε ηφζν πεηζηηθά πνπ ν θφζκνο πνπ ηνλ άθνπγε ηνλ ιππήζεθε. ΋κσο γηα θαθή ηνπ ηχρε έλαο ςαξάο αλαγλψξηζε ηνλ Θήξσλα θαη είπε: «Αοηυκ ημκ άκενςπμ ημκ έπς δεζ ζημ θζιάκζ». Οη άξρνληεο ηνλ θάιεζαλ θαη απηφο βεβαίσζε φηη είρε δεη ζην παξειζφλ ηνλ Θήξσλα ζην ιηκάλη. Ακέζσο νη βαζαληζηέο άξρηζαλ ηελ δνπιεηά ηνπο. Μαζηίγσζαλ ηνλ ιεζηή, ηνλ έθαςαλ κε ππξσκέλν ζίδεξν, ηνπ έθαλαλ πνιιά αθφκα, ψζπνπ ν Θήξσλ δελ άληεμε θαη είπε ηα πάληα: ΋ηη ζχιεζε ηνλ ηάθν καδί κε ηνπο άιινπο, άξπαμε ηελ Καιιηξξφε, έθηαζε κέρξη ηε Μίιεην θαη ηελ πνχιεζε. Γελ είπε φκσο ην φλνκα ηνπ αγνξαζηή. Αλάκεηθηα ζπλαηζζήκαηα θπξίεπζαλ ηνπο ΢πξαθνχζηνπο, ραξά γηαηί ε Καιιηξξφε δνχζε θαη ιχπε γηαηί πνπιήζεθε ζε μέλε γε σο δνχιε. Σειηθά [30]

απνθαζίζηεθε λα πάεη ζηελ Μίιεην κηα πεληακειήο αληηπξνζσπεία κε επηθεθαιήο ηνλ Υαηξέα. Ο Θήξσλ θαηαδηθάζηεθε ζε ζάλαην θαη νδεγήζεθε έμσ απφ ην κλήκα ηεο Καιιηξξφεο φπνπ ηνλ παινχθσζαλ. Απφ θεη ν θαθνχξγνο έβιεπε ηελ ζάιαζζα, κέζσ ηεο νπνίαο κεηέθεξε ηελ Καιιηξξφε αηρκάισηε.

5. Έθηαζε ε κέξα πνπ ε αληηπξνζσπεία ζα μεθηλνχζε ην ηαμίδη ηεο γηα ηελ Μίιεην. Ζ πφιε απνθάζηζε πσο γηα λα δνζεί κεγαιχηεξν θχξνο ζηελ απνζηνιή, απηή ζα ηαμίδεπε κε ηελ ηξηήξε πνπ ππήξμε ε λαπαξρίδα ηνπ Δξκνθξάηε θαη κε ηελ νπνία λίθεζε ηνπο Αζελαίνπο. ΢ην ιηκάλη θαηέβεθε φινο ν πιεζπζκφο ηεο πφιεο, αθφκα θαη νη γπλαίθεο θαη ηα παηδηά. Οη γνλείο ηνπ Υαηξέα έθιαηγαλ γηαηί ήηαλ ήδε ειηθησκέλνη θαη θνβφηαλ πσο ζα πέζαηλαλ πξηλ δνπλ μαλά παηδί ηνπο.

… ζεβάζνπ ηα, ζπιαρλίζνπ εκέ ηελ ίδηα θάπνηε αλ βύδαμεο ηα ζηήζε κνπ θαη μέραζε ηνλ πόλν Ηιηάδα Υ.82-83 ΢ην πινίν αλέβεθε θαη ν θίινο ηνπ Υαηξέα, ν Πνιχραξκνο, θαη ε ηξηήξεο απέπιεπζε. Αθνινχζεζαλ ηελ ίδηα ξφηα κε απηήλ πνπ είραλ πάξεη νη ιεζηέο κε ηελ Καιιηξξφε. Ο Υαηξέαο πξνζεπρήζεθε ζηνλ Πνζεηδψλα λα ηνλ βνεζήζεη λα γπξίζεη κε ηελ αγαπεκέλε ηνπ, εηδάιισο πξνηηκνχζε λα κελ επηζηξέςεη πνηέ.

6. Σν πινίν έθηαζε κε νχξην άλεκν ζηελ Ησλία θαη έξημε άγθπξα ζηελ αθηή πνπ βξίζθνληαλ ηα θηήκαηα ηνπ Γηνλχζηνπ. Ο Υαηξέαο κε ηνλ Πνιχραξκν άξρηζαλ λα εμεξεπλνχλ ηελ πεξηνρή. Ζ Αζία είλαη ηεξάζηηα, έιεγε ν Υαηξέαο, πψο ζα θαηαθέξνπκε λα βξνχκε ηελ Καιιηξξφε, πνχ ζα βξνχκε απηφλ πνπ ηελ αγφξαζε; ΋κσο κπξνζηά ηνπο βξέζεθε ην ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο θαη κπήθαλ κέζα γηα λα ηελ παξαθαιέζνπλ λα δψζεη πίζσ ζηνλ Υαηξέα ηελ γπλαίθα πνπ ε ίδηα ε ζεά ηνπ είρε ραξίζεη. Ξαθληθά είδαλ δίπια ζην μφαλν ηεο Αζελάο έλα ρξπζφ νκνίσκα ηεο Καιιηξξφεο πνπ ηεο είρε αθηεξψζεη ν Γηνλχζηνο. Αηθληδηαζκέλνο ν Υαηξέαο έραζε μαθληθά ην θσο ηνπ θαη έπεζε μέπλννο ζηε γε.

… ηα γόλαηα ιπζήθαλ θη ε θαξδηά ηνπ Ηιηάδα Φ.114 Ζ λεσθφξνο ηνπ λανχ έηξεμε, ηνπ έθεξε ιίγν λεξφ θαη ηνπ είπε: «Παζδί ιμο, ηζ άθθμζ ηα έπαζακ αθέπμκηαξ ηδ εεά. Βθέπεζξ ηδκ εζηυκα; Αοηή ήηακ ιζα δμφθδ, πμο δ Αθνμδίηδ ηδκ εοκυδζε ηαζ ηδκ έηακε αθέκηνα ιαξ. Δίκαζ δ βοκαίηα ημο ζζπονυηενμο άκηνα ηδξ Ηςκίαξ, ημο Γζμκφζζμο». Ο Πνιχραξκνο. πνπ ήηαλ ςχρξαηκνο, ηξάβεμε απφ ην ρέξη ηνλ θίιν ηνπ θαη βγήθαλ έμσ απφ ην ηεξφ θαη ν Υαηξέαο μέζπαζε ζε ζξήλν: «Απ Θάθαζζα, ι’ έθενεξ ςξ εδχ βζα κα ιάες υηζ δ Καθθζννυδ είκαζ πακηνειέκδ ιε άθθμκ; Πίζηεοα υηζ ήηακ δμφθδ ηαζ ήιμοκ έημζιμξ κα πθδνχζς υζα ιμο γδηήζμοκ βζα κα ηδκ πάνς πίζς. ΋ιςξ ηχνα πμο λένς υηζ είκαζ πθμφζζα, ηζ εα πάς κα πς ζημ Γζμκφζζμ, δχζε ιμο ηδκ βοκαίηα ιμο; Λέβεηαζ αοηυ ζε έκα πακηνειέκμ; Μπμνεί ηαζ κα ιε ζοθθάαμοκ ηαζ κα ιε ηαηδβμνήζμοκ ςξ εναζηή ηδξ ίδζαξ ιμο ηδξ βοκαίηαξ!»

7. ΋ζν ζπλέβαηλαλ απηά, ν Φσθάο ν νηθνλφκνο ηνπ Γηνλπζίνπ, είδε ηελ ηξηήξε, πιεζίαζε έλα λαχηε θαη ηνλ ξψηεζε ηη γπξεχνπλ ζηε Μίιεην. Έκαζε απφ απηφλ φιε ηελ αιήζεηα. Καηάιαβε φηη κεγάιε ζπκθνξά απεηινχζε ηνλ Γηνλχζην θη [31]

επεηδή αγαπνχζε ηνλ αθέληε ηνπ, ζέιεζε λα ηνλ πξνζηαηεχζεη. Ήμεξε φηη αλ ν Γηνλχζηνο έραλε ηελ Καιιηξξφε δελ ζα δνχζε άιιν. Έηξεμε ζην πιεζηέζηεξν βαξβαξηθφ θπιάθην θαη είπε ζηνπο επηθεθαιήο φηη κηα ερζξηθή ηξηήξεο είρε αγθπξνβνιήζεη θξπθά, ίζσο γηα λα ιεζηέςεη, ίζσο γηα λα θαηαζθνπεχζεη ηελ επηθξάηεηα ηνπ Μεγάινπ Βαζηιέα. Σε λχρηα νη βάξβαξνη5 επηηέζεθαλ ζην πινίν ησλ ΢πξαθνπζψλ, ην ππξπφιεζαλ θαη φζνπο δελ ζθφησζαλ ηνπο αηρκαιψηηζαλ. Μεηαμχ ηνπο ήηαλ ν Υαηξέαο θαη ν Πνιχραξκνο. Οη βάξβαξνη ηνπο πνχιεζαλ ζηελ Καξία, φπνπ ππνρξεψζεθαλ λα εξγάδνληαη ζηα θηήκαηα ηνπ ζαηξάπε ηεο Καξίαο Μηζξηδάηε. ΢ην κεηαμχ ε Καιιηξξφε είδε ζηνλ χπλν ηεο ηνλ Υαηξέα πνπ πξνζπαζνχζε λα ηελ πιεζηάζεη, αιιά δελ κπνξνχζε γηαηί ήηαλ δεκέλνο. Ζ Καιιηξξφε έβγαιε κηα θξαπγή: «Έθα Υαζνέα!». Γίπια ηεο ν Γηνλχζηνο άθνπζε γηα ην φλνκα απηφ θαη μαθληαζκέλνο ηελ ξψηεζε πνηνο ήηαλ απηφο πνπ θάιεζε. Ζ Καιιηξξφε απηή ηε θνξά δελ έθξπςε ηίπνηα: «Ο Υαζνέαξ ήηακ μ άκηναξ ιμο, ημκ είδα ζημ υκεζνυ ιμο αθοζμδειέκμ ηαζ ηα δεζιά ζδιαίκμοκ εάκαημ. Αοηυξ είκαζ ιάθθμκ κεηνυξ, εκχ εβχ γς πθμφζζα ιε άθθμκ άκηνα. ΋ιςξ εβχ εα πάς ημκηά ημο βνήβμνα ηζ αθμφ δεκ πανήηαιε γςκηακμί μ έκαξ ημκ άθθμ, εα ημ κζχζμοιε πεεαιέκμζ». Ο Γηνλχζηνο βξέζεθε ζε δίιεκκα: Απφ ηελ κηα ηνλ έπλημε ε δήιεηα γηαηί ε γπλαίθα ηνπ αγαπνχζε άιινλ, απφ ηελ άιιε έιπηδε πσο αλ απηφο ν άιινο ήηαλ λεθξφο, ε Καιιηξξφε δελ ζα ηνλ εγθαηέιεηπε πηα. ΋κσο πξνζπάζεζε λα παξεγνξήζεη ηελ γπλαίθα ηνπ ρσξίο λα εμσηεξηθεχζεη ηα αηζζήκαηά ηνπ. Δθηά κήλεο κεηά ηνλ γάκν ε Καιιηξξφε γέλλεζε ηνλ γην ηνπ Υαηξέα. ΋ινη θπζηθά ήηαλ βέβαηνη φηη ην παηδί ήηαλ γηνο ηνπ Γηνλπζίνπ, ην γεγνλφο γηνξηάζηεθε κε κεγαινπξέπεηα θαη ν επηπρηζκέλνο «παηέξαο» γέκηζε ηνπο λανχο κε αθηεξψκαηα θαη ην ιαφ ηεο Μηιήηνπ κε δψξα θαη άθζνλα θαγεηά θαη θξαζηά.

8. Ζ Καιιηξξφε γηα λα απαιιαγεί απφ ηελ αγσλία ηνπ κπζηηθνχ ηεο, δήηεζε απφ ηνλ Γηνλχζην λα ειεπζεξψζεη ηελ Πιαγγφλα, ηελ κφλε πνπ γλψξηδε ηελ αιήζεηα. Ο Γηνλχζηνο δελ είρε αληίξξεζε, είπε φκσο πσο ην ζεσξνχζε άδηθν λα ηηκήζνπλ κηα δνχιε θαη λα κελ επραξηζηήζνπλ ηε ζεά ζην ηεξφ ηεο νπνίαο γλσξίζηεθαλ θαη ακέζσο ην δεπγάξη μεθίλεζε γηα ην θηήκα. Ο Γηνλχζηνο ζπζίαζε κηα νιφθιεξε εθαηφκβε θαη απεπζχλζεθε ζηελ Αθξνδίηε επραξηζηψληαο ηεο πνπ ηνπ ράξηζε ηελ φκνξθε Καιιηξξφε θαη ηνλ δηάδνρφ ηνπ. Ζ Καιιηξξφε θξαηψληαο ηνλ γην ηεο παξνπζίαδε έλα εθζακβσηηθφ ζέακα πνπ νχηε δσγξάθνο ην απεηθφληζε, νχηε γιχπηεο ην ζκίιεςε, νχηε πνηεηήο ην χκλεζε. Ο Γηνλχζηνο απνζχξζεθε γηα ην εμνρηθφ θαη έκεηλε κφλν ε Πιαγγφλα κε ηελ Καιιηξξφε, ε νπνία πξνζεπρήζεθε ζηελ Αθξνδίηε: «Αθνμδίηδ βζα ημ ιςνυ ιμο ζμο μθείθς πάνδ, αθθά ακ ήλενα πςξ μ Υαζνέαξ είκαζ γςκηακυξ εα ζμο ήιμοκ εοβκχιςκ. Δθπίγς υηζ μ βζμξ ιμο εα εοηοπήζεζ ζε ακηίεεζδ ιε ημοξ βμκείξ ημο. Μαηάνζ ηάπμηε κα πμοκ βζ’ αοηυκ υηζ μ εββμκυξ λεπέναζε ημκ Δνιμηνάηδ, ημκ παππμφ ημο. Δβχ δεκ εα γήζς πμθφ, βζ’ αοηυ ζε παναηαθχ: Πνυζεπε ημκ μνθακυ ιμο βζμ». Καη μέζπαζε ζε ιπγκνχο.

5

Ο ζπγγξαθέαο κε ηε ιέμε βάξβαξνη, ελλνεί κάιινλ Πέξζεο, κηαο θαη ηελ επνρή πνπ δηαδξακαηίδνληαη ηα γεγνλόηα, ε Ισλία βξηζθόηαλ ππό πεξζηθή θπξηαξρία.

[32]

9. Ζ ηέξεηα είδε ηε Καιιηξξφε λα θιαίεη θαη πήγε θνληά ηεο: «Παζδί ιμο βζαηί ηθαζξ; Αηυια ηαζ μζ λέκμζ ζε πνμζηοκμφκ, ζακ κα είζαζ δ ίδζα δ εεά. Να, πνζκ θίβεξ ιένεξ δομ κέμζ πέναζακ απυ εδχ ηαζ μ έκαξ απυ αοημφξ ιυθζξ είδε ηδκ εζηυκα ζμο έπαζε ημκ ηυζιμ». Ζ Καιιηξξφε ηαξαγκέλε ζέιεζε λα κάζεη πεξηζζφηεξα, αιιά ε ηέξεηα ην κφλν πνπ ηεο έδσζε ήηαλ κηα ζνιή πεξηγξαθή ησλ λέσλ απηψλ. ΋κσο κφιηο είδε ηνλ Γηνλχζην ηνπ αλέθεξε φιε ηελ ηζηνξία. Ο θηιχπνπηνο Γηνλχζηνο είρε ην θφβν φηη ε νκνξθηά ηεο γπλαίθαο ηνπ ήηαλ θίλεηξν γηα λα ηελ πιεζηάζεη αθφκα θαη έλαο ζεφο. Κάιεζε ηνλ Φσθά θαη άξρηζε λα ηνλ αλαθξίλεη. Απηφο ζηελ αξρή αξλήζεθε ηα πάληα, αιιά φηαλ ν αθέληεο δηέηαμε λα βαζαλίζνπλ ηνλ νηθνλφκν, απηφο αλαγθάζηεθε λα νκνινγήζεη φηη είρε έξζεη ζηελ αθηή κηα ηξηήξεο κε επγελείο απφ ηηο ΢πξαθνχζεο, πνπ δεηνχζαλ πιεξνθνξίεο γηα ηελ Καιιηξξφε. ΢ην άθνπζκα απηφ ν Γηνλχζηνο έκεηλε άλαπδνο. Υισκφο ζαλ πεζακέλνο είδε κε ηε θαληαζία ηνπ ηνλ Υαηξέα λα ηνπ παίξλεη ηελ Καιιηξξφε κέζα απφ ηα ρέξηα. Ο Φσθάο ηα ‘ραζε, θνβήζεθε κελ πάζεη ηίπνηα ν αθέληεο ηνπ θαη βηάζηεθε λα ηνπ πεη φηη ν Υαηξέαο ήηαλ λεθξφο θαη ην πινίν ράζεθε. Καηφπηλ αθεγήζεθε φια ηα γεγνλφηα: Σελ θνπβέληα ηνπ κε ηνλ λαχηε, πνηνο ήηαλ ν ζθνπφο ησλ ΢πξαθνχζησλ, ηη είπε ζηνπο βάξβαξνπο, ηελ επηδξνκή ηνπο, ζην θάςηκν ηνπ πινίνπ θαη ηελ ζαλάησζε ηνπ πιεξψκαηφο ηνπ απφ ηνπο Πέξζεο. Ο Γηνλχζηνο ζπλήιζε θαη απνθάιεζε ηνλ Φσθά επεξγέηε θαη ζσηήξα ηνπ, γηαηί ράξε ζηηο πξάμεηο ηνπ δελ έραζε ηελ Καιιηξξφε θαη ηνλ γην ηνπ. Σειείσζε ιέγνληαο: «Πξέπεη λα ςάμνπκε αλ αλάκεζα ζηνπο λεθξνχο είλαη θαη ν Υαηξέαο γηα λα ηνλ ζάςνκε κε ηηκή. Δπίζεο αλεζπρψ γηαηί δελ μέξνπκε πνηνη ήηαλ νη αηρκάισηνη θαη ζε πνηνπο πνπιήζεθαλ».

10. Σέινο ν Γηνλχζηνο δηέηαμε ηνλ Φσθά λα πεη ηα πάληα ζηελ Καιιηξξφε, εθηφο απφ ην γεγνλφο φηη θάπνηνη απφ ηελ ηξηήξε ησλ ΢πξαθνχζησλ ήηαλ αθφκα δσληαλνί, έζησ θαη αηρκάισηνη. Καηφπηλ αλήγγεηιε ζηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο φηη έλα ειιεληθφ πινίν είρε δερζεί επίζεζε απφ βαξβάξνπο, πνπ ην έθαςαλ θαη ζθφησζαλ ηνπο επηβάηεο ηνπ. Καη θαηέιεμε φηη ην πξσί είδαλ ζηελ θφθθηλε απφ ην αίκα ζάιαζζα λα επηπιένπλ πηψκαηα. Ζ Καιιηξξφε κφιηο άθνπζε απηά, έθπγε έμαιιε ζρίδνληαο ηα κάγνπιά ηεο θαη έηξεμε γηα ην ζπηηάθη πνπ έκελε φηαλ πξσηνήξζε ζηελ Ησλία. Ο Γηνλχζηνο απνζχξζεθε απφ δηαθξηηηθφηεηα, αιιά άθεζε ηελ Πιαγγφλα λα ηελ πξνζέρεη κελ θαη θάλεη θακηά ηξέια. Ζ Καιιηξξφε ζπλέρηζε ηνπο ζξήλνπο, έξημε ζηα καιιηά ηεο ζηάρηεο θαη κνηξνινγνχζε: «Απ Υαζνέα, πέεακεξ εζφ πνζκ απυ ιέκα. Χξ ηχνα έθπζγα υηζ ηάπμηε εα ζε δς ηαζ εα ζμο ζζημνίζς αοηά πμο πέναζα ηαζ ζηεθηυιμοκ πχξ εα παζνυζμοκ υηακ έαθεπεξ ημκ βζμ ζμο. Αθνμδίηδ, εζφ θηαζξ βζαηί αοηυξ ήνεε κα πνμζεοπδεεί ζε ζέκα εζφ ημκ πανάδςζεξ ζηα πένζα ααναάνςκ, ηζ εεά είζαζ εζφ πμο επζηνέπεζξ κα ζημηςεεί αοηυξ πμο ένπεηαζ ζηέηδξ ζε ζέκα; Μμο πήνεξ ημκ ζοιπμθίηδ ιμο, ημκ εναζηή ιμο, ημκ άκηνα ιμο. Αηυια άθδζεξ κα ηαεί δ ηνζήνδξ πμο μφηε μζ Αεδκαίμζ ηαηυνεςζακ κα κζηήζμοκ. Καζ μζ ηαδιέκμζ μζ βμκείξ ιαξ πμο [33]

πενζιέκμοκ κα δμοκ ημ πθμίμ κα βονίγεζ ιε ημκ Υαζνέα ηαζ ηδκ Καθθζννυδ; Αοημί εημζιάγμοκ ημ κοθζηυ ιαξ ηνεαάηζ ηζ ειείξ δεκ έπμοιε μφηε ηάθμ».

Βηβιίν Σέηαξην 1. Ζ λχρηα πέξαζε κε ηελ Καιιηξξφε λα ζξελεί θαη λα πελζεί ηνλ Υαηξέα (πνπ φκσο ήηαλ δσληαλφο). Ο Γηνλχζηνο έβιεπε ηε γπλαίθα ηνπ λα νδχξεηαη θαη ζέινληαο λα θαλεί ζηνξγηθφο ηεο πξφηεηλε λα θηηάμνπλ έλα θελνηάθην γηα ηνλ Υαηξέα: «Φακηάζμο ζμο υηζ αοηυξ είκαζ ημκηά ζμο ηαζ ζμο θέεζ: Θας’ ην θνξκί κνπ δίρσο άξγεηα λα κπσ ζην Κάησ Κόζκν Ηιηάδα Φ.71

Διείξ μζ Έθθδκεξ ηδνμφιε έκα πακάνπαζμ άβναθμ κυιμ. Σζιμφιε ιε ικήια αοημφξ πμο ηα ζχιαηά ημοξ πάεδηακ». Μεηά απφ απηφ ε Καιιηξξφε αηζζάλζεθε ηελ αλάγθε λα ςάμεη ην θαηάιιειν ζεκείν γηα λα ζηεζεί ν ηάθνο θαη απηφ ζπλέβαιε ζην λα θαηαιαγηάζεη θάπσο ε ιχπε ηεο. Γηάιεμε έλαο κέξνο θνληά ζην ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο, αιιά ν Γηνλχζηνο πξνφξηδε ην κέξνο απηφ γηα ηνλ εαπηφ ηνπ. Έηζη πξφηεηλε ζηελ Καιιηξξφε λα θαηαζθεπάζνπλ έλα κεγαιφπξεπν κλεκείν ζην πην ςειφ ζεκείν ηεο πφιεο: Μαθξηά λα θαίλεηαη απ’ ηε ζάιαζζα θη ν θόζκνο λα ην βιέπεη Οδύζζεηα Χ.83

Ζ πνυηαζδ άνεζε ζηδκ Καθθζννυδ ηαζ ζοιθχκδζε. Δημζιάζηδηε έκα ικήια, πακμιμζυηοπμ ιε αοηυ πμο είπε ζηζξ ΢οναημφζεξ ζε ιέβεεμξ ηαζ πμθοηέθεζα. Λεπθώιελνο θαη θαιιίζθπξνο Νύκθε Σελ κέξα πνπ ζα γηλφηαλ ε (εηθνληθή) θεδεία ηνπ Υαηξέα, ζπγθεληξψζεθε ιαφο απφ φιε ηελ Ησλία. Βξίζθνληαλ εθεί θαη νη ζαηξάπεο ηεο Καξίαο Μηζξηδάηεο θαη ν Φαξλάθεο ηεο Λπδίαο. Δίραλ πάεη εθεί γηα λα δνπλ απφ θνληά ηελ Καιιηξξφε, πνπ ε θήκε ηεο νκνξθηάο ηεο είρε απισζεί ζε φιε ηελ Αζία θαη είρε θηάζεη σο ηα απηηά ηνπ Μεγάινπ Βαζηιέα. Καη πξάγκαηη φηαλ εκθαλίζηεθε ληπκέλε ζηα καχξα, κε ηα ιπηά ηεο καιιηά, μεπεξλνχζε φιεο ηηο «ιεπθσιέλνπο6» θαη «θαιιηζθχξνπο7» ζεέο θαη ζλεηέο γπλαίθεο φπσο ν ΋κεξνο ηηο πεξηγξάθεη. Ο Μηζξηδάηεο κφιηο ηελ είδε έκεηλε άλαπδνο, ζαλ λα δέρζεθε ζθνδξφ ρηχπεκα. ΢ηελ ηειεηή ππήξρε θαη έλα σξαίν νκνίσκα ηνπ Υαηξέα, φκσο φινη πξφζεραλ ηελ νκνξθηά ηεο Καιιηξξφεο. Ζ Καιιηξξφε αγθάιηαζε ην νκνίσκα θαη άξρηζε λα

6 7

Λεπθώιελνο =Οκεξηθή ιέμε πνπ ζεκαίλεη απηήλ πνπ έρεη ιεπθά ρέξηα (κπξάηζα) Καιιίζθπξνο = Οκεξηθή ιέμε: Απηή πνπ έρεη όκνξθα πόδηα (ζθπξά = νη αζηξάγαινη)

[34]

θιαίεη θαη λα ην θηιά, αιιά νη παξηζηάκελνη ιππήζεθαλ ηνλ Υαηξέα φρη γηαηί πέζαλε, αιιά γηαηί ζηεξήζεθε κηα γπλαίθα ζαλ απηήλ!

2. ΢ην κεηαμχ ν Υαηξέαο θαη ν θίινο ηνπ Πνιχραξκνο δνχιεπαλ ζαλ ζθιάβνη ζηα θηήκαηα ηνπ Μηζξηδάηε, ν νπνίνο γχξηζε απφ ηελ Μίιεην ζε θαθή θαηάζηαζε απφ ηελ θσηηά πνπ ηνπ είρε αλάςεη ε γλσξηκία ηνπ κε ηελ Καιιηξξφε. Σελ επνκέλε ν επηζηάηεο ηνπ ηνλ πιεξνθφξεζε φηη ηελ λχρηα δέθα έμη δνχινη, έζπαζαλ ηα δεζκά ηνπο, ζθφησζαλ ηνλ θχιαθα θαη επηρείξεζαλ λα δξαπεηεχζνπλ, αιιά ηνπο πξφδσζαλ ηα ζθπιηά κε ηα γαπγίζκαηα ηνπο. Ο Μηζξηδάηεο δηέηαμε λα ηνπο ζηαπξψζνπλ φινπο. Μεηαμχ ηνπο ήηαλ θαη ν Υαηξέαο θαη ν Πνιχραξκνο. Ο ηειεπηαίνο φπσο πξνρσξνχζε γηα ηνλ ηφπν ηεο εθηέιεζεο θνξησκέλνο κε ηνλ ζηαπξφ ηνπ, δελ άληεμε θαη είπε: «Απ Καθθζννυδ, εζφ είζαζ δ αζηία βζα ηζξ ζοιθμνέξ ιαξ». ΋κσο ηνλ άθνπζε ν επηζηάηεο θαη πίζηεςε φηη ζηελ ζπλσκνζία κεηείρε θαη κηα γπλαίθα. Άξπαμε ινηπφλ ηνλ Πνιχραξκν θαη ηνλ νδήγεζε ζηνλ Μηζξηδάηε. Απηφο ηνλ θάιεζε λα απνθαιχςεη ηελ γπλαίθα απηή θαη φηαλ έθεξαλ κπξνζηά ηνπ ηα ζχλεξγα ηνπ βαζαληζκνχ, ν Πνιχραξκνο παξαδέρζεθε φηη γηα ηηο ζπκθνξέο ηνπ έθηαηγε κηα γπλαίθα, ε Καιιηξξφε. Ο Μηζξηδάηεο ηαξάρζεθε πνπ άθνπζε απηφ ην φλνκα, αιιά πίζηεςε φηη ήηαλ ζπλσλπκία θαη δηέηαμε λα ηνπ θέξνπλ ηελ Καιιηξξφε κπξνζηά ηνπ. ΋κσο ν Πνιχραξκνο ηνπ απάληεζε φηη απηή ήηαλ ε θφξε ηνπ Δξκνθξάηε απφ ηηο ΢πξαθνχζεο. Ο Μηζξηδάηεο ηα έραζε θαη ζπλέρηζε λα αλαθξίλεη ηνλ Πνιχραξκν γηα λα κάζεη ηη ζρέζε είρε κε ην θνξίηζη απηφ. Ο Πνιχραξκνο ηνπ απάληεζε φηη ε ηζηνξία είλαη κεγάιε θαη κέρξη λα ηνπ ηελ πεη ν θίινο ηνπ ζα έρεη εθηειεζηεί.

3. Ο Μηζξηδάηεο ππνρξέσζε ηνλ Πνιχραξκν λα ηνπ πεη ηα πάληα θη απηφο εμηζηφξεζε φια ηα γεγνλφηα, μεθηλψληαο απφ ηνλ γάκν ηεο Καιιηξξφεο σο ηελ αηρκαισζία ησλ δπν θίισλ. Καη ηειείσζε ιέγνληαο: «΋ηακ θμζπυκ δζέηαλεξ κα ζηαονςεμφιε, μ θίθμξ ιμο δεκ είπε μφηε ιζα θέλδ ηαηά ηδξ βοκαίηαξ αοηήξ, αθθά εβχ δεκ άκηελα ηαζ ακέθενα ημ υκμιά ηδξ βζαηί ελ αζηίαξ ηδξ ηάκαιε αοηυ ημ ηαλίδζ πμο ιαξ έθενε ζηδκ εέζδ πμο ανζζηυιαζηε ηχνα». Ο Μηζξηδάηεο θαηάιαβε θαη ξψηεζε αλ ην φλνκα ηνπ θίινπ ηνπ ήηαλ Υαηξέαο. «Ναζ» απάληεζε ν Πνιχθαξπνο «ηαζ ηχνα ζε παναηαθχ κα δζαηάλεζξ κα ιε ζηαονχζμοκ δίπθα ζημ θίθμ ιμο». Πξφιαβαλ ηνλ Υαηξέα ηελ ζηηγκή πνπ ν δήκηνο άξρηζε λα ηνλ αλεβάδεη ζηνλ ζηαπξφ. Σνλ νδήγεζαλ ζηνλ Μηζξηδάηε πνπ ηνπ είπε: «Φίθε ιμο, πανά θίβμ κα δζαπνάλς έκα ακυζζμ έβηθδια ελ αζηίαξ ηδξ ζζςπήξ ζμο. Ζ ζηάζδ ζμο θακενχκεζ αέααζα αλζμπνέπεζα, αθθά αοηυ δεκ ςθεθεί πάκηα». Γηέηαμε ηνπο δνχινπο λα πεξηπνηεζνχλ ηνπο δπν θίινπο θαη λα ηνπο θνξέζνπλ πνιπηειείο ειιεληθέο ακθηέζεηο θαη κεηά ηνπο θάιεζε ζε γεχκα. Σν θξαζί θαη ν έξσηαο έιπζαλ ηε γιψζζα ηνπ Μηζξηδάηε, πνπ είπε ζηνλ Υαηξέα πνπ δελ ηνλ ιππάηαη γηα ηηο ηαιαηπσξίεο πνπ ηξάβεμε, αιιά γηαηί έραζε κηα ηέηνηα γπλαίθα. Ο Υαηξέαο ξψηεζε μαθληαζκέλνο πνχ είδε ηελ Καιιηξξφε ηνπ θαη ν Μηζξηδάηεο ηνπ είπε: «Γεκ είκαζ πζα δ Καθθζνυδ ζμο, ηχνα είκαζ δ κυιζιδ ζφγοβμξ ημο Γζμκφζζμο ηαζ έπεζ ιαγί ημο παζδί». ΢αλ η’ άθνπζε απηφ ν Υαηξέαο άξρηζε λα νδχξεηαη θαη λα θαηεγνξεί ηελ Καιιηξξφε, φηη ελψ απηφο βξηζθφηαλ αιπζνδεκέλνο, απηή φρη [35]

κφλν παληξεχηεθε άιινλ, αιιά έγηλε θαη κεηέξα. Σν γεχκα κεηαβιήζεθε ζε ηξαγσδία θαη ν Μηζξηδάηεο άξρηζε λα ειπίδεη, φηη ζα έρεη επαθέο κε ηελ Καιιηξξφε κε ηελ πξφθαζε φηη βνεζάεη ηνλ Υαηξέα. Έηζη είπε : «Αφνζμ ιε ηαεανυ ιοαθυ εα απμθαζίζμοιε πχξ εα εκενβήζμοιε. Σχνα αξ πάιε υθμζ βζα φπκμ».

4. Σν πξσί ν Υαηξέαο δήισζε φηη απνθάζηζε λα πάεη ζηελ Μίιεην θαη λα δηεθδηθήζεη ηελ Καιιηξξφε απφ ηνλ Γηνλχζην. Ο Μηζξηδάηεο φκσο ηνπ είπε: «Ακ εεξ κα παξ, εβχ δεκ εα ζε ειπμδίζς. ΋ιςξ ζε ζοιαμοθεφς κα ιδκ αζάγεζαζ ηαζ κα ιδκ αθήκεζξ ημ ζοκαίζεδια κα ηοαενκά ηδ θμβζηή. Παξ κα ανεζξ έκα απυ ημοξ πζμ ζζπονμφξ άκδνεξ ηδξ Ηςκίαξ ηαζ εα ημκ ακηζιεηςπίζεζξ ιυκμξ βζαηί μζ ιυκμζ ζμο ζφιιαπμζ, μ Δνιμηνάηδξ ηαζ μ Μζενζδάηδξ, εα είκαζ ιαηνζά. Θα είζαζ ένιαζμ ημο Γζμκοζίμο, πμο είκαζ ενςηεοιέκμξ ηαζ δεκ εα δζζηάζεζ κα ζε ηαηαζηνέρεζ. Γεκ λένεζξ υηζ αοηυξ μ θηενςηυξ εευξ, μ Ένςηαξ, είκαζ ηεπκίηδξ ζηζξ δμθμπθμηίεξ; Δβχ ζμο πνμηείκς κα βνάρεζξ ιζα επζζημθή ζηδ Καθθζννυδ. Με αοηυ ημκ ηνυπμ εα δμηζιάζεζξ, ακ ζ’ αβαπά αηυια ηαζ επζεοιεί κα εβηαηαθείρεζ ημκ Γζμκφζζμ.

… όπνηνο ηελ πάξεη, εθείλνπ γλνηάδεηαη ην ζπίηη λα πινπηήλεη Οδύζζεηα Ο.21 Άζε ζε ιέκα κα θνμκηίζς κα θηάζεζ δ επζζημθή ζμο ζηα πένζα ηδξ Καθθζννυδξ» Ο Υαηξέαο ζπκθψλεζε, ηξαβήρηεθε παξάκεξα θαη έγξαςε θιαίγνληαο έλα γξάκκα ζηελ Καιιηξξφε: «Ο Υαζνέαξ πνμξ ηδκ Καθθζννυδ. Έθηαζα ςξ εδχ ιε ζοιπμθίηεξ ιμο, αθθά δεκ λένς ηζ απέβζκακ αοημί. Δβχ ηαζ μ Πμθφπανιμξ πμοθδεήηαιε ςξ δμφθμζ, αθθά ζςεήηαιε πάνζξ ζημκ Μζενζδάηδ. Απυ αοηυκ έιαεα βζα ημ βάιμ ζμο, ηάηζ πμο πμηέ δεκ πενίιεκα. Ξένς πςξ πθήνςζα αηνζαά ηδκ γήθεζα ιμο ηαζ ζε πηφπδζα άδζηα. Ακ αηυια ιε εοιάζαζ, υθα υζα πέναζα εα λεπαζημφκ, ακ ιε αβκμήζεζξ οπμβνάθεζξ ημ εάκαηυ ιμο».

5. Ο Μηζξηδάηεο αλέζεζε ηελ απνζηνιή ζηνλ δηαρεηξηζηή ηνπ Τγίλν, ζηνλ νπνίν εμνκνινγήζεθε ηνλ έξσηά ηνπ γηα ηελ Καιιηξξφε. Σνπ έδσζε αθφκα έλα γξάκκα γη’ απηήλ, ζην νπνίν εμέθξαδε ηα αηζζήκαηά ηνπ θαη ηεο έιεγε πσο έζσζε ηνλ Υαηξέα θαη φηη ζα θξνληίζεη λα ζπλαληεζεί καδί ηνπ αξθεί θη εθείλε λα ην ζέιεη. Δίπε αθφκα ζηνλ Τγίλν λα πάξεη καδί ηνπ ηξεηο δνχινπο θνξησκέλνπο κε δψξα θαη ρξπζάθη γηα λα ηα δψζνπλ ζηνλ Γηνλχζην. Δπίζεο ηνλ δηέηαμε λα αθήζεη ηνπο δνχινπο ζηελ Πξηήλε, λα θνξέζεη ξνχρα ειιεληθά (ν Τγίλνο ήμεξε ηελ γιψζζα ησλ Διιήλσλ) θαη λα πάεη πξψηα ζηελ Μίιεην, λα δεη πψο έρνπλ ηα πξάγκαηα θαη κεηά λα γπξίζεη ζηελ Πξηήλε θαη λα πάξεη ηνπο άιινπο γηα λα νινθιεξψζεη ην έξγν ηνπ. ΋κσο ε Σχρε αλέηξεςε ηα ζρέδηα ηνπ ζαηξάπε. Οη ηξεηο δνχινη ζηελ Πξηήλε άξρηζαλ λα ζπαηαιάλε ην ρξπζάθη ηνπ Μηζξηδάηε θαη νη εθ θχζεσο πεξίεξγνη Έιιελεο ππνςηάζηεθαλ φηη είραλ λα θάλνπλ κε ιεζηέο. Ο θπβεξλήηεο ηεο πφιεο ηνπο ζπλέιαβε θαη απηνί θνβηζκέλνη είπαλ ηελ αιήζεηα θαη έδεημαλ ηα δψξα ηνπ Μηζξηδάηε πξνο ηνλ Γηφλπζν θαη ηηο δπν επηζηνιέο πξνο ηελ Καιιηξξφε. Ο θπβεξλήηεο δελ άλνημε ηα ζθξαγηζκέλα γξάκκαηα, αιιά ηα έζηεηιε καδί κε ηα δψξα ζηνλ Γηνλχζην ζέινληαο λα δείμεη ηελ αθνζίσζή ηνπ ζ’ απηφλ.

[36]

Ο Γηνλχζηνο άλνημε ακέζσο ηα γξάκκαηα. Μφιηο δηάβαζε ηηο πξψηεο γξακκέο ηεο επηζηνιήο ηνπ Υαηξέα ιηπνζχκεζε θαη έθαλε πνιιή ψξα λα ζπλέιζεη.

… ηα γόλαηα ιπζήθαλ θη ε θαξδηά ηνπ Ηιηάδα Φ.114 ΋ηακ ήνεε ηαζ πάθζ ζηα ζοβηαθά ημο ζηέθηδηε πμθφ ηαζ ημκ ηονίεοζακ δζάθμνα ζοκαζζεήιαηα υπςξ θυαμξ, δοζπζζηία, εοιυξ, γήθεζα. Γεκ ήεεθε ιε ηακέκα ηνυπμ κα πζζηέρεζ υηζ μ Υαζνέαξ ήηακ γςκηακυξ ηαζ μζ οπμρίεξ ημο έπεζακ ζημκ Μζενζδάηδ, πμο επμθεαθιζμφζε κα ημο ανπάλεζ ηδκ Καθθζννυδ.

6. Σν άιιν πξσί έδσζε ζαθείο νδεγίεο λα πξνζέρνπλ λα κελ πιεζηάζεη θαλείο ηελ γπλαίθα ηνπ θαη λα κάζνπλ εηδήζεηο απφ ηελ Καξία. Καηά ζχκπησζε εθείλεο ηηο κέξεο βξηζθφηαλ ζηε Μίιεην ν ζαηξάπεο ηεο Λπδίαο θαη Ησλίαο Φαξλάθεο θαη ν Γηνλχζηνο δήηεζε λα ηνλ δεη. Σνπ είπε: «Άνπμκηά ιμο αμήεδζέ ιε. Ο θεμκενυξ ηαζ ακήεζημξ Μζενζδάηδξ έζηεζθε βνάιιαηα ηαζ δχνα ζηδ βοκαίηα ιμο βζα ηδκ απμπθακήζεζ» θαη ηνπ δηάβαζε ηα γξάκκαηα. Ο Φαξλάθεο, πνπ απφ ηελ κηα αληηπαζνχζε ηνλ Μηζξηδάηε θαη απφ ηελ άιιε ήηαλ θη απηφο εξσηεπκέλνο κε ηελ Καιιηξξφε (γη’ απηφ επηζθεπηφηαλ ζπρλά ηελ Μίιεην), ππνζρέζεθε ζηνλ Γηνλχζην, φηη ζα ελεκεξψζεη ηνλ βαζηιηά. Πξάγκαηη έζηεηιε γξάκκα ζηνλ Αξηαμέξμε πνπ ηνπ έιεγε: «Ο πζζηυξ ζμο Γζμκφζζμξ απυ ηδκ Μίθδημ ιμο παναπμκέεδηε υηζ μ ζαηνάπδξ Μζενζδάηδξ επζπείνδζε κα απμπθακήζεζ ηδκ βοκαίηα ημο, ηδξ μπμίαξ δ μιμνθζά είκαζ παζίβκςζηδ. Πζζηεφς υηζ ηάεε επίιειπηδ πνάλδ ζαηνάπδ έπεζ επίπηςζδ ζημ πνυζςπυ ζμο». Ο Μέγαο Βαζηιέαο Ο Αξηαμέξμεο θάιεζε ηνπο ζπκβνχινπο ηνπο θαη ηνπο δηάβαζε ηελ επηζηνιή ηνπ Φαξλάθε. Οη γλψκεο ηνπο ήηαλ δηραζκέλεο, άιινη έιεγαλ φηη δελ πξέπεη λα πεξάζεη αηηκψξεηε ε πξνζβνιή ηεο ηηκήο ηνπ Γηνλπζίνπ θαη άιινη φηη δελ πξέπεη λα θαηαζηξαθεί έλαο ζεκαληηθφο άλζξσπνο, φπσο ν Μηζξηδάηεο γηα κηα θαηαγγειία πνπ κπνξεί λα ήηαλ θαη ζπθνθαληία. Ο Μεγάινο Βαζηιηάο ζθέθηεθε πνιχ θαη ηέινο πήξε ηηο απνθάζεηο ηνπ: Απνθάζηζε λα θαιέζεη ηνλ Μηζξηδάηε γηα λα απνινγεζεί, γηα ηελ θαηεγνξία φηη επνθζαικηνχζε κηα μέλε γπλαίθα. Παξάιιεια φκσο δήηεζε λα έξζεη ζηα αλάθηνξα θαη ν Γηνλχζηνο κε ηελ γπλαίθα ηνπ, επεηδή είρε αθνχζεη ηηο θήκεο γηα ηελ απαξάκηιιε νκνξθηά ηεο Καιιηξξφεο.

7. Ο Μηζξηδάηεο πήξε ηελ επηζηνιή ηνπ Αξηαμέξμε θαη έκεηλε έθπιεθηνο γηαηί δελ ήμεξε γηα πνην πξάγκα ηνλ θαηήγγεηιαλ. ΋ηαλ φκσο επέζηξεςε ν Τγίλνο θαη ηνπ αθεγήζεθε ηηο ιεπηνκέξεηεο ησλ πξάμεσλ ησλ δνχισλ, θαηάιαβε ηη είρε ζπκβεί. Απνθάζηζε λα πάεη κε ζηξαηφ ζηελ Μίιεην, λα ζθνηψζεη ηνλ Γηνλχζην θαη λα [37]

αξπάμεη ηελ Καιιηξξφε. Πίζηεπε αθφκα θη αλ ηνλ ζπιιακβάλαλε θαη ηνλ ζθφησλαλ, ν ζάλαηνο ζα ήηαλ γιπθφο, αλ είρε ηελ Καιιηξξφε θνληά ηνπ. ΋κσο έκαζε φηη ν Γηνλχζηνο είρε ήδε θχγεη απφ ηελ Μίιεην θαη καδί ηνπ θαη ε Καιιηξξφε. Σφηε απνθάζηζε λα παξνπζηαζηεί ζηνλ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο, έρνληαο δπν ειπίδεο: Να δεη αθφκα κηα θνξά ηελ Καιιηξξφε θαη λα έρεη καδί ηνπ σο κάξηπξεο ηνλ Υαηξέα θαη ηνλ Πνιχραξκν. Έθπγε γηα ηελ Πεξζία κε ηελ ζπλνδεία ηνπ, βέβαηνο φηη νη ζπθνθαληίεο ελαληίνλ ηνπ ζα θαηαξξίπηνληαλ. Λίγν λσξίηεξα είρε θχγεη απφ ηελ Μίιεην κηα αθφκα απνζηνιή ηεο νπνίαο πξνπνξεπφηαλ ε Φήκε, πνπ αλήγγεηιε ζε πφιεηο θαη ρσξηά ηελ άθημε ηνπ πην ηέιεηνπ δεκηνπξγήκαηνο ηεο θχζεο, ηεο δηάζεκεο παλέκνξθεο Καιιηξξφεο.

… παξόκνηα κε ηελ Άξηεκε, γηα ηε ρξπζή Αθξνδίηε Οδύζζεηα Ρ.37 Απφ φπνπ πεξλνχζε ε ζπλνδεία ηνπ Γηνλχζηνπ, ν ιαφο έηξερε λα ζαπκάζεη απηή ηελ γπλαίθα θαη φζνη ηελ έβιεπαλ έιεγαλ πσο ε πξαγκαηηθφηεηα μεπεξλνχζε ηηο θήκεο. Ο Γηνλχζηνο φκσο ήηαλ θνβηζκέλνο γηαηί ήμεξε πφζν άζηαηεο είλαη νη φκνξθεο γπλαίθεο θαη έβιεπε φινπο ηνπο ζαπκαζηέο ηεο Καιιηξξφεο ζαλ εξσηηθνχο ηνπο αληηπάινπο. Καη κεηάλησλε γηαηί εθκπζηεξεχηεθε ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο ηνπ ζηνλ Φαξλάθε. ΢ηελ Καιιηξξφε δελ απνθάιπςε ηνλ ιφγν ηνπ ηαμηδηνχ θαη ηεο είπε κφλν φηη ηνλ είρε θαιέζεη ν Μέγαο Βαζηιέαο γηα λα ζπδεηήζνπλ ζέκαηα ηεο Ησλίαο. Ζ Καιιηξξφε απφ ηελ κεξηά ηεο ήηαλ ιππεκέλε γηαηί απνκαθξπλφηαλ απφ ηελ ειιεληθή ζάιαζζα πνπ ζπλέδεε ηα ιηκάληα ηεο Μηιήηνπ θαη ησλ ΢πξαθνπζψλ. Αθφκα γηαηί άθελε πίζσ ηεο ζηελ Μίιεην ηνλ ηάθν ηνπ Υαηξέα.

Βηβιίν Πέκπην 1. ΢ην ηαμίδη ηνπο σο ηελ Κηιηθία θαη ηε ΢πξία ε Καιιηξξφε δελ αηζζάλζεθε ηφζν μέλε, γηαηί φινη κηινχζαλ ειιεληθά θαη έβιεπε αθφκα ζάιαζζα. ΋κσο ζαλ έθηαζαλ ζην Δπθξάηε πνπ ήηαλ ηα φξηα ηεο πεξζηθήο ελδνρψξαο, έλνησζε λνζηαιγία γηα ηελ παηξίδα ηεο, γηαηί πίζηεπε φηη δελ ζα μαλάβιεπε ηηο ΢πξαθνχζεο. Έθαηζε ζηελ φρζε ηνπ πνηακνχ θαη κε ζπληξνθηά ηελ έκπηζηή ηεο Πιαγγφλα άξρηζε λα ιέεη ην παξάπνλφ ηεο: «Απ γδθζάνα Σφπδ, ηα έααθεξ ιε ιζα ακοπενάζπζζηδ βοκαίηα, ειέκα, ηδκ ηυνδ ημο Δνιμηνάηδ. Καζ δεκ ζηαιάηδζεξ ςξ εδχ. Σμοθάπζζημκ δ Ηςκία είκαζ εθθδκζηή, ηχνα υιςξ ιμο ζηενείξ αηυια ηαζ ηδκ Μίθδημ ηαζ ιε μδδβείξ ζηα αάεδ ιζαξ βδξ ααναάνςκ, πένα απυ ημκ Δοθνάηδ, πμζμκ; Διέκα, ιζα κδζζχηζζζα. Καζ εηηυξ απυ ημ ιαηνζκυ αοηυ ηαλίδζ, ιε θμαίγεζ δ πζεακυηδηα κα ηνααήλς ηδκ πνμζμπή ηάπμζμο αάναανμο εηεί». ΋ιε ε δηαδξνκή ήηαλ άλεηε, γηαηί ν Γηνλχζηνο ήζειε λα κελ ιείςεη ηίπνηα ζηε γπλαίθα ηνπ θαη παξάιιεια απνιάκβαλαλ θαη ηελ θηινμελία θαη ηα πινχζηα δψξα ησλ ηνπηθψλ αξρφλησλ. Καλείο δελ κέλεη αζπγθίλεηνο κπξνζηά ζηελ νκνξθηά.

2. Σηο ίδηεο κέξεο ν Μηζξηδάηεο ηαμίδεπε πξνο ηελ πφιε πνπ δνχζε ν Μέγαο Βαζηιηάο αθνινπζψληαο άιιν δξνκνιφγην απφ απηφ ηνπ Γηνλπζίνπ γηαηί ήζειε [38]

λα θηάζεη πξψηνο. Πξάγκαηη έθηαζε ζηελ Βαβπιψλα θαη ηελ επνκέλε παξνπζηάζηεθε κπξνζηά ζηνλ Αξηαμάξηε, ηνλ παλίζρπξν επλνχρν ηνπ βαζηιηά θαη ηνπ παξέδσζε ηα δψξα πνπ έθεξλε απφ ηελ Καξία, ιέγνληάο ηνπ φηη ήηαλ έηνηκνο λα απνθξνχζεη ηηο ζπθνθαληίεο. Καηφπηλ βξήθε ηνλ Υαηξέα θαη ηνπ είπε: «Θα ιε δζηάζεζ μ ααζζθζάξ βζαηί ήεεθα κα ζε αμδεήζς κα εκςεείξ ηαζ πάθζ ιε ηδκ Καθθζννυδ. Ο Γζμκφζζμξ ηαηήββεζθε υηζ ημ βνάιια πμο έβναρεξ ζηδκ Καθθζννυδ ήηακ βναιιέκμ απυ ηα πένζα ιμο ηαζ αοηυ είκαζ απυδεζλδ ιμζπείαξ, αθμφ ζε εεςνεί πεεαιέκμ. Ακ ηαζ λένς πυζμ πμθφ εεξ κα δεζξ ηδκ Καθθζννυδ, ζε παναηαθχ κα ιδκ ειθακζζηείξ πανά ιυκμ ηδκ ζηζβιή πμο εα πνέπεζ κα απμδείλς υηζ γεζξ». Ο Υαηξέαο κε βαξηά θαξδηά ζπκθψλεζε θαη πήγε ζην δσκάηηφ ηνπ φπνπ μέζπαζε ζε θιάκα ζρίδνληαο ηα ξνχρα ηνπ…

… θαη δηπινπάιακα αζαιόζθνλε θνπρηώλνληαο ηε ξίρλεη πα ζην θεθάιη, θαη ηελ όςε ηνπ κνιεύεη ηελ παλώξηα Ηιηάδα ΢. 23-24 … θαη ηνλ έπλημε ην παξάπνλν πνπ δελ κπνξνχζαλ λα εηδσζνχλ κε ηελ Καιιηξξφε, ελψ βξίζθνληαλ ηφζν θνληά, ζηελ ίδηα πφιε. Πέξζεο αμησκαηνύρνη

Ο Γηνλχζηνο θαη ε αθνινπζία ηνπ πιεζίαδαλ ηελ Βαβπιψλα, πξνεγήζεθε ε Φήκε, φπσο πάληα, θαη ν θφζκνο κάζαηλε φηη εξρφηαλ κηα γπλαίθα ηφζν φκνξθε, πνπ παξφκνηα δελ έρεη δεη ν ήιηνο πάλσ ζηε γε. Αθφκα θη Αξηαμέξμεο ξσηνχζε θάζε ιίγν ηνλ επλνχρν ηνπ αλ ήξζε ε Μηιήζηα. Σνλ Γηνλχζην ηνλ είρε πλίμεη ε αλεζπρία. «Πμφ πάς μ ακυδημξ; Οδδβχ ηδκ Καθθζννυδ ζηδκ Βααοθχκα, πμο είκαζ βειάηδ απυ Μζενζδάηεξ! Αηυια ηζ μ Μεκέθαμξ ηδξ ΢πάνηδξ δεκ ηαηάθενε κα ηναηήζεζ ηδκ Δθέκδ. ΢ηδκ Πενζία γμοκ πζθζάδεξ άκενςπμζ ζακ ημκ Πάνζ. Ζ ιυκδ ιμο εθπίδα είκαζ κα ηνφρς ηδκ βοκαίηα ιμο ηζ έηζζ κα ιδκ ιπμνέζεζ κα ηδκ δεζ ηακείξ». Καη δηέηαμε λα θιείζνπλ νη θνπξηίλεο ηεο άκαμαο ηεο Καιιηξξφεο.

3. Οη γπλαίθεο ησλ αμησκαηνχρσλ ηεο απιήο, αλήζπρεο απφ ηηο δηαδφζεηο πήγαλ ζηελ βαζίιηζζα ηεο Πεξζίαο ΢ηάηεηξα θαη ηεο είπαλ: «Ένπεηαζ ιζα Δθθδκίδα βοκαζημφθα ηαζ ηοηθμθμνμφκ πμθθά βζα ηδκ μιμνθζά ηδξ. Πνέπεζ κα ανμφιε έκα ηνυπμ βζα κα ιδκ αθθάλεζ δ εζηυκα ηςκ βοκαζηχκ ηδξ Πενζίαξ». Ζ βαζίιηζζα γέιαζε: «Οζ Έθθδκεξ είκαζ θακηαζιέκμζ ηαζ ιίγενμζ ηαζ εαοιάγμοκ αηυια ηαζ ηα αζήιακηα πνάβιαηα. Έηζζ ηαζ ειθακζζηεί δίπθα ηδξ ιζα δζηή ιαξ εα ζαήζεζ αιέζςξ αοηή ηδκ παναηαηζακή Δθθδκίδα».

[39]

Οη άιιεο ζπκθψλεζαλ θαη ςήθηζαλ φηη εθείλε, πνπ ζα εθπξνζσπήζεη ηελ πεξζηθή νκνξθηά, ζα ήηαλ ε Ρνδνγνύλε, θφξε ηνπ Εψππξνπ, ζχδπγνο ηνπ Μεγάβπδνπ θαη αδειθή ηνπ Φαξλάθε, ηνπ ζαηξάπε πνπ είρε γξάςεη ηελ επηζηνιή ζηνλ Μέγα Βαζηιέα. Σελ έληπζαλ, ηελ ζηφιηζαλ θαη πεξίκελαλ ηελ ζπλνδεία ηνπ Γηνλχζηνπ, βέβαηεο φηη ε νκνξθηά ηεο Ρνδνγνχλεο ζα επηζθίαδε απηήλ ηεο Καιιηξξφεο θαη νη ππεξφπηεο Έιιελεο ζα έπαηξλαλ έλα θαιφ κάζεκα. ΋ηαλ κπήθε ζηελ πφιε ν Γηνλχζηνο θαη έκαζε γηα ηελ παξνπζία ηεο αδειθήο ηνπ Φαξλάθε, θαηέβεθε απφ ην άινγν γηα λα ηελ ραηξεηίζεη. Απηή ακέζσο δήηεζε λα δεη θαη λα θηιήζεη ηελ αδειθή ηεο (φπσο απεθάιεζε ηελ Καιιηξξφε). Ο Γηνλχζηνο δήηεζε απφ ηελ Καιιηξξφε λα βγεη απφ ηελ άκαμα. Σφηε άζηξαςε ην θάιινο ηεο Καιιηξξφεο, φινη ζακπψζεθαλ απφ ηελ ιάκςε ηεο θαη ζέιεζαλ λα ηελ πξνζθπλήζνπλ αγλνψληαο ηελ Ρνδνγνχλε. Απηή αλαγλψξηζε ηελ ήηηα ηεο θαη κπήθε κέζα ζηελ άκαμα καδί κε ηελ Καιιηξξφε. Ο βαζηιηάο έζηεηιε κε ηνλ Αξηαμάξηε κήλπκα ζηνλ Γηνλχζην κε ην νπνίν φξηδε ηελ εκεξνκελία έλαξμεο ηεο δίθεο ηνπ Μηζξηδάηε, ζε ηξηάληα κέξεο.

4. Σψξα θαη νη δπν πιεπξέο πξνεηνηκάδνληαλ γηα ηελ δίθε ζαλ λα επξφθεηην λα μεζπάζεη πφιεκνο κεγάινο. Οη βάξβαξνη ρσξίζηεθαλ ζηα δπν: Οη ζαηξάπεο θαη νη επγελείο ήηαλ κε ηνλ Μηζξηδάηε, γηαηί αλ θαη θπβεξλνχζε ηελ Καξία ήηαλ απφ ηελ Βαθηξηαλή. Με ηνλ Γηνλχζην ήηαλ ν ιαφο, γηαηί πίζηεπε φηη θάπνηνη πξνζπαζνχζαλ λα ηνπ πάξνπλ ηε γπλαίθα κε πιάγηα κέζα. Σα επηρεηξήκαηα ησλ δπν δηαδίθσλ ήηαλ ηζρπξά. Ο Γηνλχζηνο ζηεξηδφηαλ ζηελ επηζηνιή ηνπ Υαηξέα πνπ, φπσο ήηαλ βέβαηνο, ηελ είρε γξάςεη ν αληίδηθφο ηνπ. Καη ην φπιν ηνπ Μηζξηδάηε ήηαλ ν Υαηξέαο, πνπ φκσο δελ ην θαλέξσλε θαη παξίζηαλε ηνλ θνβηζκέλν. Με ιίγα ιφγηα φιε ε Βαβπιψλα είρε ήδε κεηαηξαπεί ζε δηθαζηήξην. Σελ πξνθαζνξηζκέλε κέξα άξρηζε ε δίθε ζε κηα κεγαινπξεπή αίζνπζα ησλ αλαθηφξσλ. Ο βαζηιηάο θάζηζε ζην ζξφλν ηνπ θαη γχξσ ηνπ παξαηάρζεθαλ φινη νη πςειφβαζκνη αμησκαηνχρνη. Γη απηή ηε ζχλνδν ζα κπνξνχζε λα πεη θάπνηνο:

… πιάη ζην Γία ζε ζύλαμε καδί νη ζενί εθαζόληαλ… Ηιηάδα Γ.1 Οη αληίδηθνη κπήθαλ ζηελ αίζνπζα, ν κελ Μηζξηδάηεο κε ηελ αθνινπζία ηνπ, ν δε Γηνλχζηνο κε ειιεληθή ελδπκαζία θαη ηηο επηζηνιέο ζηα ρέξηα. Ο γξακκαηέαο δηάβαζε ηελ επηζηνιή ηνπ Φαξλάθε ζηνλ βαζηιηά θαη ηελ απάληεζε ηνπ βαζηιηά, θαζψο θαη ηελ απφθαζή ηνπ λα γίλεη ε δίθε απηή γηα λα θαλεί ε αιήζεηα. Καηφπηλ κίιεζε ν Μηζξηδάηεο: «Βαζζθζά ιμο εα απμθμβδεχ υηακ ένεεζ δ ζεζνά ιμο. Αθθά απμνχ, βζαηί εκχ εζφ μ ίδζμξ έηνζκεξ ακαβηαία ηδκ πανμοζία ηδξ βοκαίηαξ ημο Γζμκφζζμο εδχ, αοηή απμοζζάγεζ. Έηζζ υιςξ μ Γζμκφζζμξ ηνφαεζ αοηήκ πμο ήηακ δ αθμνιή αοηήξ ηδξ οπυεεζδξ». Ο Γηνλχζηνο απάληεζε φηη ε γπλαίθα ηνπ δελ ήηαλ απαξαίηεηε, γηαηί ε ίδηα δελ είρε άκεζε ζρέζε κε ηελ ππφζεζε. Αλ θαη λνκηθά είρε δίθην, ν βαζηιηάο (επεξεαζκέλνο απφ ηηο απφςεηο ησλ αμησκαηνχρσλ ηνπ πνπ ήζειαλ λα ηελ δνπλ) δηέηαμε λα θιεζεί ε Καιιηξξφε. ΋κσο ν Γηνλχζηνο, πνπ είρε θξχςεη απφ ηελ Καιιηξξφε ηνλ πξαγκαηηθφ ζθνπφ ηνπ ηαμηδηνχ ζηελ Βαβπιψλα δήηεζε λα αλαβιεζεί ε δίθε γηα ηελ επνκέλε.

[40]

5. Ο Γηνλχζηνο πξνζπάζεζε λα εμεγήζεη ηελ θαηάζηαζε ζηελ Καιιηξξφε. ΋κσο απηή κφιηο άθνπζε ην φλνκα ηνπ Υαηξέα μέζπαζε: «Αηυια έκα πηφπδια ηδξ Σφπδξ ιε ανήηε. Ο Υαζνέαξ ζοημθακηήεδηε ηαζ μ Γζμκφζζμξ ιε ηαηδβμνεί βζα ιμζπεία. Πχξ εα ακηζηνφζς ημκ δζηαζηή; Σζ ε’ αημφζς; ΋θμζ πνμζπαεμφκ κα ηενδίγμοκ ηδκ εφκμζα ημο δζηαζηή ηζ εβχ θμαάιαζ ιήπςξ ημο ανέζς». Ζ Καιιηξξφε ήηαλ ζε θαθή ςπρνινγηθή θαηάζηαζε, αιιά ε Πιαγγφλα ηελ παξφηξπλε λα πάεη ζην δηθαζηήξην ζα λα πεγαίλεη ζην ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο θαη φια ζα πάλε θαιά. ΋ηαλ ε Καιιηξξφε εκθαλίζηεθε ζην δηθαζηήξην φινη ζαχκαδαλ ηελ νκνξθηά ηεο θαη ε εκθάληζή ηεο ζχκηζε ηελ παξνπζία ηεο Χξαίαο Διέλεο κπξνζηά ζηνλ Πξίακν θαη ηνπο αμησκαηνχρνπο θαη άξρνληεο ηεο Σξνίαο, πνπ φηαλ ηελ είδαλ έραζαλ ηε ιαιηά ηνπο:

… θη επρόληαλ δπλαηά ν θαζέλαο ηνπο λα θνηκεζεί καδί ηεο Οδύζζεηα Α.366 6. Πξψηνο κίιεζε ν Γηνλχζηνο θαη επραξίζηεζε ηνλ βαζηιηά πνπ απνθάζηζε λα γίλεη απηή ε δίθε, ρσξίο λα ινγαξηάζεη φηη ν Μηζξηδάηεο ήηαλ αμησκαηνχρνο. Μεηά ζπλέρηζε: «Δίιαζ ζφγοβμξ ηδξ Καθθζννυδξ, πμο αθέπεηε εδχ ηαζ είιαζ ήδδ παηέναξ εκυξ παζδζμφ απυ αοηήκ. Πνζκ απυ ιέκα δ Καθθζννυδ ήηακ πακηνειέκδ ιε ημκ Υαζνέα, μ μπμίμξ υιςξ έπεζ πεεάκεζ ηαζ μ ηάθμξ ημο ανίζηεηαζ ζηδκ Μίθδημ. Ο Μζενζδάηδξ ήνεε ζηδκ πυθδ ιμο, εβχ ημκ θζθμλέκδζα, ια αοηυξ δεκ ζοιπενζθένεδηε ζακ θίθμξ αθθά εέθδζε κα ηενδίζεζ ηδκ βοκαίηα ιμο. Καηάθααε υηζ δεκ εα ηδκ ηένδζγε ιε πνήιαηα ή θυβζα ηαζ ιδπακεφηδηε έκα ηέπκαζια: Έβναρε επζζημθέξ πνμξ ηδκ Καθθζννυδ, ηζξ μπμίεξ δήεεκ είπε βνάρεζ μ Υαζνέαξ ηαζ έααθε πθαζηή οπμβναθή ημο κεηνμφ ζογφβμο ηδξ Καθθζννυδξ. Οζ απμδείλεζξ είκαζ ζηα πένζα ιμο ηαζ μ Μζενζδάηδξ δεκ ιπμνεί κα ζζπονζζηεί υηζ δεκ βκχνζγε υηζ μ Υαζνέαξ είπε πεεάκεζ. Ήηακ πανχκ υηακ ηεθείςζε ημ ικήια ημο ηαζ πέκεδζε ιαγί ιαξ. Δίκαζ θακενυ, υηζ μ Μζενζδάηδξ βζα κα δζαθεείνεζ ηδκ βοκαίηα ηάπμζμο άθθμο, ακαζηαίκεζ ηαζ κεηνμφξ. ΢αξ δζααάγς ηα πνχηα θυβζα ηδξ πθαζηήξ επζζημθήξ: ‘Ο Χαζνέαξ πνμξ ηδκ Καθθζννόδ, είιαζ γςκηακόξ…’ Σεθεζχκς θέβμκηαξ υηζ ακ μ Μζενζδάηδξ είκαζ ζε εέζδ κα απμδείλεζ υηζ μ Υαζνέαξ γεζ, είκαζ αεχμξ. ΋ιςξ ααζζθζά ιμο, θάαε οπ’ υρδ ζμο πυζμ αδζάκηνμπμξ ιμζπυξ είκαζ ηάπμζμξ πμο πνδζζιμπμζεί έκα κεηνυ βζα κα δζηαζμθμβήζεζ ηα ρέιαηά ημο». Ζ νκηιία ηνπ Γηνλπζίνπ έθαλε κεγάιε εληχπσζε ζην αθξναηήξην. Αθφκα θη ν βαζηιηάο αγξηνθνίηαμε ηνλ Μηζξηδάηε.

7. Φχρξαηκνο ν Μηζξηδάηεο ζεθψζεθε θαη άξρηζε: «Βαζζθζά ιμο, ιδκ αθήζεζξ έκα Έθθδκα ζοημθάκηδ κα ζμο πανμοζζάζεζ ρεφηζηα επζπεζνήιαηα εκακηίμκ ιμο, ειέκα πμο ιμο ειπζζηεφηδηεξ ηυζεξ πυθεζξ ηαζ πμο εα ήιμοκ άιοαθμξ κα πάζς ηυζα πνμκυιζα δζαπνάηημκηαξ ιζα ακήεζηδ πνάλδ. Άθθςζηε, ακ ήεεθα εα ιπμνμφζα κα ζηαιαηήζς ηδκ δίηδ ιε ημ επζπείνδια υηζ μ Γζμκφζζμξ αβυναζε ιζα δμφθδ ηαζ μ κυιμξ ηδξ ιμζπείαξ δεκ ζζπφεζ βζα δμφθμοξ. Αθθά αηυια ηζ ακ οπμεέζμοιε υηζ μ Γζμκφζζμξ αβυναζε ιζα εθεφεενδ βοκαίηα απυ έκα θδζηή, ηυηε δεκ εεςνείηαζ ζφγοβμξ αθθά απαβςβέαξ. Καζ ακ δεπεμφιε υηζ είκαζ ζφγοβμξ, πχξ απμδεζηκφεζ υηζ είιαζ ιμζπυξ; Ο κυιμξ απαζηεί πνάλεζξ ηζ εζφ Γζμκφζζε ιαξ [41]

δζάααζεξ έκα βνάιια. Ζ απάκηδζή ιμο είκαζ: Καζ πχξ βκςνίγεζξ υηζ ημ έβναρα εβχ; Δίκαζ μ βναθζηυξ ιμο παναηηήναξ; Να ηαηδβμνήζεζξ ημκ Υαζνέα βζα ιμζπυ. Καζ ακ απακηήζεζξ υηζ μ Υαζνέαξ έπεζ πεεάκεζ, ιε πνμηαθείξ ηαζ δεκ εα ζε ςθεθήζεζ. Καθφηενα κα ακαηαθέζεζξ ηδκ ηαηδβμνία, δζαθμνεηζηά αοηυξ πμο εα ηαηαδζηαζηεί εα είζαζ εζφ ηαζ ηυηε μ ααζζθζάξ εα ηνίκεζ εζέκα ιμζπυ». Ο Γηνλχζηνο φληαο βέβαηνο φηη ν Υαηξέαο ήηαλ πεζακέλνο απάληεζε εηξσληθά: «Δζφ Μζενζδάηδ ιπμνείξ κα θεξ υ,ηζ εεξ, αθθά ιε απεζθέξ δεκ ιπμνείξ κα ελαπαηήζεζξ ηακέκα. Γεκ εα απμδεζπεχ πμηέ ζοημθάκηδξ». Ακέζσο ν Μηζξηδάηεο θξαχγαζε: «Χ εεμί, αμδεήζηε έκακ εοζεαή άκενςπμ πμο πμθθέξ θμνέξ πνμζεοπήεδηε ηαζ εοζίαζε ζε ζαξ. ΢ηείθηε ζηδκ δίηδ ςξ οπεναζπζζηή ιμο ημκ Υαζνέα. Πκεφια αβαευ θακενχζμο, ζε ηαθεί δ Καθθζννυδ ζμο».

8. ΋πσο είρε ζπκθσλεζεί απφ πξηλ, ν Υαηξέαο εκθαλίζηεθε μαθληθά ζηελ αίζνπζα. Ζ Καιιηξξφε θψλαμε: «Εεζξ Υαζνέα ιμο;» θαη θηλήζεθε πξνο απηφλ, αιιά ηελ θξάηεζε ν Γηνλχζηνο θαη δελ αγθαιηάζηεθαλ. Μεγάινο ζάινο μέζπαζε θαη ην δηθαζηήξην ζχκηδε ζέαηξν, φπνπ βξίζθεηο ηα πάληα: πάζε, δάθξπα, νίθην, επρέο, ραξά θαη δπζπηζηία. Οη δπν αληίδεινη ζα έξρνληαλ ζηα ρέξηα, αλ δελ ηνπο εκπφδηδε ε παξνπζία ηνπ βαζηιηά, αληάιιαμαλ φκσο άζρεκα ιφγηα, φπσο: «Γεκ είζαζ άλζμξ βζα βαιπνυξ ημο Δνιμηνάηδ», ‘Κη εζχ είζαη δνχινο ηνπ Μηζξηδάηε, απαηηψ πίζσ ηελ Καιιηξξφε’, «Δβχ υιςξ ηδκ έπς», ‘Κξαηάο κηα γπλαίθα πνπ δελ είλαη δηθή ζνπ’, «΋ιςξ εζφ ηδκ ζηυηςζεξ», ‘Μνηρέ!, «Φμκζά!» Ζ Καιιηξξφε άθνπγε κε ρακεισκέλν ην βιέκκα, αγαπνχζε ηνλ Υαηξέα, αιιά ζεβφηαλ θαη ηνλ Γηνλχζην. Ο βαζηιηάο ακέζσο άδεηαζε ηελ αίζνπζα γηα λα ζπζθεθζεί κε ηνπο ζπκβνχινπο ηνπ θαη λα απνθαζίζεη γηα ην κέιινλ ηεο Καιιηξξφεο. ΋ηαλ θαηέιεμαλ θάιεζαλ ηνπο δηαδίθνπο θαη ν βαζηιηάο είπε: «Ο Μζενζδάηδξ είκαζ εθεφεενμξ κα βονίζεζ ζηδκ ζαηναπεία ημο. Σχνα ηαθχ ημκ Υαζνέα ηαζ ημκ Γζμκφζζμ κα ιμο πανμοζζάζμοκ ηα επζπεζνήιαηά ημοξ βζ’ αοηήκ ηδ βοκαίηα. Έπς οπμπνέςζδ κα εκδζαθενεχ βζ’ αοηήκ, βζαηί είκαζ ηυνδ ημο Δνιμηνάηδ πμο κίηδζε ημοξ πζμ ιζζδημφξ επενμφξ ιαξ, ημοξ Αεδκαίμοξ. Οζ δομ δζάδζημζ κα ειθακζζημφκ ιπνμζηά ιμο ζε πέκηε ιένεξ. ΢ημ δζάζηδια αοηυ δ Καθθζννυδ εα ανίζηεηαζ οπυ ηδκ θνμκηίδα ηδξ βοκαίηαξ ιμο ηδξ ΢ηάηεζναξ, χζπμο κα απμθαζζζηεί ζε πμζμκ άκηνα ακήηεζ».

9. Οη επλνχρνη νδήγεζαλ ηελ Καιιηξξφε ζηε βαζίιηζζα, ε νπνία ηελ δέρζεθε κε θαινζχλε. Απφ ηελ άιιε κέξα πιήζνο επγελψλ θαη αξρφλησλ γέκηδαλ ηηο αίζνπζεο ηνπ παιαηηνχ θαη φινη θαίγνληαλ απφ πεξηέξγεηα λα δνπλ ηελ Καιιηξξφε. Αθφκα θαη ν Μέγαο Βαζηιέαο επηζθέθζεθε αξθεηέο θνξέο ηνλ γπλαηθσλίηε κε ην πξφζρεκα φηη ήζειε λα δεη ηελ γπλαίθα ηνπ. ΢ηελ Καιιηξξφε έζηειλαλ άθζνλα δψξα, απηή φκσο δε δερφηαλ θαλέλα. Καη φηαλ ε βαζίιηζζα ηελ ξψηεζε πνηνλ απφ ηνπο δπν αληίδεινπο πξνηηκά, απηή μέζπαζε ζε θιάκαηα. Ο Γηνλχζηνο πξνζπαζνχζε λα είλαη ςχρξαηκνο θαη λα θξαηήζεη ηελ ζηάζε πνπ άξκνδε ζηελ αγσγή θαη ηνλ ραξαθηήξα ηνπ. ΋κσο δελ κπνξνχζε λα θαηαζηγάζεη ηε θσηηά πνπ είρε αλάςεη κέζα ηνπ. Σψξα ήηαλ εξσηεπκέλνο αθφκα πην πνιχ απφ ηηο πξψηεο κέξεο πνπ ηελ γλψξηζε γηαηί είρε κεζνιαβήζεη ε ζηελφηεξε γλσξηκία κε ηελ γπλαίθα ηνπ θαη ε επινγία ελφο παηδηνχ.

[42]

10. Ξαθληθά φπσο ζθεθηφηαλ μέζπαζε: «Πμζμξ είκαζ αοηυξ πμο βφνζζε απυ ημκ Κάης Κυζιμ, μ Πνςηεζίθαμξ;8 Αθνμδίηδ ιμο, ιμο έζηεζθεξ ηδκ Καθθζννυδ, εκχ δεκ ζηυπεοεξ κα ιμο ηδκ πανίζεζξ. Σμ ηαδιέκμ ημ παζδάηζ ιαξ εα ιείκεζ ςξ εκεφιζμ εκυξ ένςηα πςνίξ ηφπδ. Ήηακ θάεμξ ιμο κα ένες ζηδκ Βααοθχκα ηαζ κα πάζς ηδκ πνχηδ δίηδ απυ ημκ Μζενζδάηδ, υιςξ θμαάιαζ πενζζζυηενμ ηδκ δεφηενδ, πμο πνζκ αηυια ανπίζεζ ιμο ζηένδζε ηδκ Καθθζννυδ». Αιιά θαη ν Υαηξέαο απφ ηελ κεξηά ηνπ δήηεζε απφ ηνλ Πνιχραξκν λα κείλεη κφλνο ηνπ, Δηνίκαζε κηα ζειηά θαη κνλνινγνχζε: «Θα ήηακ πμθφ ηαθφηενμ κα είπα ζηαονςεεί πζζηεφμκηαξ υηζ δ Καθθζννυδ ι’ αβαπά. ΋ηακ υιςξ αοηή ιε είδε ζημ δζηαζηήνζμ δεκ έηνελε ημκηά ιμο κα ιε θζθήζεζ. Ξένς υηζ εβχ έκαξ λέκμξ ηαζ άζδιμξ εα πάζς ηδκ δίηδ απυ ημκ ζζπονυ Γζμκφζζμ, βζαηί εα είκαζ έκαξ αβχκαξ άκζζμξ. Πνμηζιχ κα θφβς απυ ηδ γςή ηζ εζφ βοκαίηα γήζε ηδ γςή ζμο ιέζα ζηα πθμφηδ ηδξ Ηςκίαξ. Δθπίγς ιυκμ κα ένεεζξ ζημ ηάθμ ιμο ηζ εβχ εα ζε αημφζς»

Μα θαη ζην Άδε όζνη βξίζθνληαη μερλνύλ ηνπο πεζακέλνπο εγώ, θη εθεί ζα ζπιινγίδνκαη ηελ γθαξδηαθή κνπ ζύληξνθν Ηιηάδα Υ. 389-390 Δπηπρψο κφιηο είρε πεξάζεη ηε ζειηά ζην ιαηκφ ηνπ κπήθε ν Πνιχραξκνο θαη ηνλ ζηακάηεζε. Πιεζίαδε ε κέξα ηελ έλαξμεο ηεο δεχηεξεο δίθεο.

Βηβιίν Έθην 1. Σελ παξακνλή ηεο δίθεο, φιε ε Βαβπιψλα ήηαλ ζην πφδη. Ο ιαφο ήηαλ δηραζκέλνο. Οη ππνζηεξηρηέο ηνπ Υαηξέα έιεγαλ φηη απηφο ήηαλ ν πξψηνο ηεο άληξαο, πνηέ δελ ηελ ρψξηζε θαη ν Γηνλχζηνο ηελ αγφξαζε απφ ιεζηέο ελψ δελ είλαη λφκηκε ε πψιεζε ειεχζεξεο γπλαίθαο. Αληίζεηα, νη νπαδνί ηνπ Γηνλχζηνπ ππνζηήξηδαλ φηη απηφο ηελ έζσζε απφ ηνπο ιεζηέο, ηελ παληξεχηεθε λφκηκα θαη ην ζεκαληηθφηεξν ήηαλ φηη απέθηεζαλ έλα παηδί καδί. Αθφκα θαη ην βαζηιηθφ δεπγάξη ήηαλ βπζηζκέλν ζε ζθέςεηο. Ζ ΢ηάηεηξα ραηξφηαλ γηαηί ηελ επνκέλε ζα απαιιαζζφηαλ απφ ην βάξνο ηεο θχιαμεο ηεο Καιιηξξφεο. Άιισζηε δελ ηεο άξεζαλ νη ζπρλέο επηζθέςεηο ηνπ βαζηιηά. Απηφο πξηλ απφ ηελ δίθε ζπάληα επηζθεπηφηαλ ηνλ γπλαηθσλίηε. Καη ν Αξηαμέξμεο φκσο έκελε μάγξππλνο.

… πα ζην πιεπξό ηε κηα θνηηάκελνο, η’ αλάζθεια ηελ άιιε, ηελ άιιε πίζηνκα… Ηιηάδα Χ. 10-11 Ο βαζηιηάο ζθεθηφηαλ: «Ήηακ αθαηεία ιμο κα μνίζς ηδ δεφηενδ δίηδ ηυζμ ζφκημια. Απυ αφνζμ δ Καθθζννυδ εα θφβεζ βζα ηζξ ΢οναημφζεξ ή βζα ηδ Μίθδημ ηαζ εβχ δεκ εα ηδκ δς λακά. Σζ είιαζ άναβε βζα ηδκ Καθθζννυδ, οπμρήθζμξ 8

Ο Πξσηεζίιανο ήηαλ ν πξώηνο Έιιελαο πνπ ζθνηώζεθε ζηνλ Τξσηθό Πόιεκν. Η γπλαίθα ηνπ ε Λανδάκεηα, ζηελνρσξεκέλε από ηελ απώιεηα ηνπ ζπδύγνπ ηεο, θαηαζθεύαζε έλα νκνίσκά ηνπ από θεξί θαη ην ιάηξεπε. Οη ζενί ηε ιππήζεθαλ θαη επέηξεςαλ ζηνλ Πξσηεζίιαν λα γπξίζεη γηα ηξεηο κόλν ώξεο θνληά ηεο

[43]

εναζηήξ ή δζηαζηήξ; Ο πνυβμκυξ ιμο μ Ήθζμξ ιμο έζηεζθε αοηυ ημ δχνμ ηζ εβχ εα ημ δζχλς; Γεκ ιε κμζάγμοκ μζ δμφθμζ ιμο μ Γζμκφζζμξ ηαζ μ Υαζνέαξ, εβχ δεκ εα βίκς πνμλεκήηνα ημοξ. Νηνέπμιαζ ιεκ ηδκ ΢ηάηεζνα, αθθά πάθζ δεκ εέθς κα πάρς κα αθέπς ηδκ Καθθζννυδ, πνέπεζ θμζπυκ κα ακααάθς ηδκ δίηδ».

2. Σε κέξα ηεο δίθεο ε Βαβπιψλα ήηαλ αλάζηαηε θαη πνιχο ιαφο ζπλέξξεε ζη’ αλάθηνξα. Οη δπν δηάδηθνη πξνζέξρνληαλ έρνληαο πίζσ ηνπο κεγάιε ζπλνδεία, ηνλ Γηνλχζην αθνινπζνχζαλ επγελείο θαη πινχζηνη θαη ηνλ Υαηξέα ν απιφο ιαφο. Ο βαζηιηάο θάιεζε ηνλ Αξηαμάξηε θαη ηνπ είπε: «Δίδα ζημκ φπκμ ιμο ημοξ εεμφξ πμο ιμο έδςζακ εκημθή κα πνμζθένς εοζίεξ. Κδνφζζς θμζπυκ απυ ζήιενα εμνηαζηζηή πενίμδμ ηνζάκηα διενχκ, ηαηά ηδκ μπμία υθεξ μζ δίηεξ ακααάθθμκηαζ». Πξάγκαηη ακέζσο κεηά ηελ δηαηαγή ηνπ βαζηιηά φια ηα ηεξά γέκηζαλ αλζξψπνπο πνπ θνξνχζαλ ζηεθάληα θαη πξφζθεξαλ ζπζίεο. Παληνχ αθνπγφηαλ ηξαγνχδηα θαη επσδίαδαλ ηα κχξα … θη ε θλίζα αλέβαηλε ζηξνπθίδνληαο κε ηνλ θαπλό ζηα νπξάληα Ηιηάδα Α. 317

θη ν βαζηιηάο πξψηνο πξφζθεξε απιφρεξα ζπζίεο θαη γηα πξψηε θνξά ζπζίαζε ζηνλ Έξσηα, κε ηελ ειπίδα φηη ε Αθξνδίηε ζα επεξέαδε ηνλ γην ηεο. Άγαικα ηνπ Πόζνπ (Λνύβξν) ΢ηε γεληθή ραξά κφλν ηξεηο άλζξσπνη ήηαλ δπζηπρηζκέλνη. Ζ Καιιηξξφε, ν Υαηξέαο θαη ν Γηνλχζηνο. Ζ Καιιηξξφε θιείζηεθε ζηα αλάθηνξα θαη θαηαξηφηαλ αλαζηελάδνληαο ηε γηνξηή. Ο Γηνλχζηνο ηα έβαιε πάιη κε ηνλ εαπηφ ηνπ, πνπ κπήθε κφλνο ηνπ ζ’ απηήλ ηελ πεξηπέηεηα, ελψ ζα κπνξνχζε λα θξχςεη ην γξάκκα ηνπ Υαηξέα θαη λα θξαηήζεη ηελ Καιιηξξφε, ε νπνία δελ ζα κάζαηλε ηίπνηα. Καη ν Υαηξέαο ζε θαθή ςπρνινγηθή θαηάζηαζε έςεγε ηνλ Πνιχραξκν πνπ δελ ηνλ άθεζε λα απηνθηνλήζεη θαη ηψξα πεξηκέλεη ην απίζηεπην: Να θξίλεη έλα δηθαζηήξην αλ είλαη ή φρη ν άληξαο ηεο Καιιηξξφεο.

3. Ο Μεγάινο Βαζηιηάο ήηαλ θη απηφο δπζηπρηζκέλνο, ήμεξε πηα πσο ήηαλ εξσηεπκέλνο κε ηελ Καιιηξξφε, αιιά δίζηαδε λα ην πεη αθφκα θαη ζηνλ πηζηφ ηνπ Αξηαμάξηε. Απηφο είρε θαηαιάβεη φηη έλα ζαξάθη έηξσγε ηα ζσζηθά ηνπ αθέληε ηνπ θαη ηνλ πίεζε λα ηνπ πεη ηη ηνπ ζπκβαίλεη. Καη ν βαζηιηάο ηνπ θαλέξσζε ηνλ θαεκφ ηνπ: «Αοηυ πμο ιε ααζακίγεζ δεκ πνμένπεηαζ απυ άκενςπμ αθθά απυ εευ. Σμκ Ένςηα, πμο ιπμνεί κα ελμοζζάζεζ ημοξ πάκηεξ, αηυια ηαζ ημκ ίδζμ ημκ Γία. Οιμθμβχ υηζ ηζ εβχ πηοπήεδηα αανζά απυ ηα αέθδ ημο». Ο επλνχρνο ηνπ ζχκηζε φηη ζηα πφδηα ηνπ είρε ηα πάληα, ρξπζάθη, γπλαίθεο, ιανχο θαη έζλε, αθφκα θαη νη ζενί επηζπκνχλ ηελ παξέα ηνπ. Ο βαζηιηάο φκσο ήηαλ απαξεγφξεηνο θαη θάιεζε ηνλ Αξηαμάξηε λα ςάμεη έλα θάξκαθν γηα λα γηαηξέςεη ηνλ πφλν ηνπ. Ο [44]

επλνχρνο ηνπ είπε: «Σμ θάνιαημ πμο γδηάξ ημ βκςνίγμοκ μζ πάκηεξ. Φάνιαημ είκαζ ημ ίδζμ ημ πνυζςπμ πμο ιαξ εκέπκεοζε ημκ ένςηα. Μδκ λεπκάξ ημ νδηυ: Ο ηξψζαο θαη ηάζεηαη δδθαδή, αοηυξ πμο πθδβχκεζ αοηυξ ηαζ εεναπεφεζ». Ο βαζηιηάο έλησζε ληξνπή φηαλ άθνπζε απηά ηα ιφγηα θαη είπε: «Δβχ πνχημξ πνέπεζ κα ζέαμιαζ ημο κυιμοξ πμο εεζπίγς, είκαζ δοκαηυ κα ιμο θεξ κα αηζιάζς ιζα λέκδ βοκαίηα; Δίιαζ ενςηεοιέκμξ, αθθά δεκ εα πέζς ηυζμ παιδθά». Ο Αξηαμάξηεο θαηάιαβε πσο είρε πξνζβάιεη ηνλ βαζηιέα θαη ηνπ είπε πσο άιια ελλννχζε. Σνπ πξφηεηλε λα πάεη γηα θπλήγη πνπ ηνλ επραξηζηνχζε. Θα ήηαλ θαιχηεξα λα απαζρνιείηαη κε απηφ, παξά λα κέλεη ζηα αλάθηνξα, θνληά ζηελ αθνξκή ηνπ θαεκνχ πνπ ηνλ βαζάληδε.

4. Ζ ηδέα απηή άξεζε ζηνλ βαζηιηά θαη δήηεζε λα εηνηκαζηεί ε ζπλνδεία. Δπηιέρζεθαλ νη θαιχηεξνη ηνμφηεο ηνπ ζηξαηεχκαηνο θαη ζπλφδεπαλ ηνπο αμησκαηνχρνπο ηεο απιήο ληπκέλνπο κε αζηξαθηεξέο ζηνιέο. Δπηθεθαιήο ηνπο ήηαλ ν βαζηιηάο θαβάια ζε άζπξν άινγν, δσζκέλνο κε ρξπζφ ζπαζί, θαη κε παλάθξηβα βέιε θαη ηφμν θηηαγκέλα απφ εμαηξεηηθνχο Κηλέδνπο καζηφξνπο. Ζ κφλε ηνπ επηζπκία ήηαλ λα ηνλ έβιεπε απφ θάπνπ ε Καιιηξξφε. Σν θπλήγη άξρηζε θαη φινη απνιάκβαλαλ ην άγξην αιιά φκνξθν απηφ άζιεκα. ΋ινη εθηφο απφ ίδην ηνλ Αξηαμέξμε πνπ ζην θπλήγη είρε ζπληξνθηά ηνπ ηνλ Έξσηα. Δπρφηαλ λα ήηαλ κπνξεηφ λα δεη εθεί θνληά ηελ Καιιηξξφε κε ην θφξεκα αλαζεθσκέλν σο ην γφλαην, ηα κπξάηζα ηεο γπκλά θαη ην ζηήζνο λα πάιιεηαη ιαραληαζκέλν. Αιήζεηα:

Η ζαγηηεύηξα πσο Αξηέκηδα ηνπ Δξύκαλζνπ ηηο ξάρεο γηα ηνπ ςεινύ ηνπ Πεληαδάρηπινπ θαηεθνξίδεη, θάπξνπο ζατηεύνληαο θη αιάθηα γξήγνξα…. Οδύζζεηα Ε.102-104 Κη ε εηθφλα απηή ηνλ θνχλησζε. Κάιεζε ηνλ Αξηαμάξηε θαη ηνπ δήηεζε λα ηνλ βνεζήζεη γηαηί δελ άληερε άιιν. Απηφο ηνπ πξφηεηλε λα κελ θνβάηαη ηελ κνηρεία, κηαο θαη ε Καιιηξξφε δελ είρε ζχδπγν, αθνχ δελ είρε θξηζεί αθφκα ζε πνηφλ αλήθεη. Άξα αθνχ δελ ππάξρεη ζχδπγνο, δελ ππάξρεη θαη κνηρεία. Ο βαζηιηάο ελζνπζηάζηεθε θαη αλαγλψξηζε φηη ν Αξηαμάξηεο ήηαλ ν πην αθνζησκέλνο θαη πηζηφο ηνπ ππεξέηεο. Μεηά ηνλ δηέηαμε λα πάεη θξπθά ζηελ Καιιηξξφε θαη λα ηελ πείζεη λα έξζεη θνληά ηνπ, φρη κε ηελ βία, αιιά κε ηελ ζέιεζή ηεο. Ο επλνχρνο έθπγε ραξνχκελνο, γηαηί πίζηεπε φηη ε Καιιηξξφε ζα θνιαθεπφηαλ απφ ηελ πξφζθιεζε ηνπ βαζηιηά. Χο δνχινο, επλνχρνο θαη βάξβαξνο, δελ ήμεξε ην ζεκαίλεη λα είζαη απφ επγελή ειιεληθή γεληά νχηε θαη θαληαδφηαλ φηη ε Καιιηξξφε ήηαλ πξφηππν ζπδπγηθήο πίζηεο θαη αθνζίσζεο.

5. Πήγε ινηπφλ ζηα αλάθηνξα θαη ηελ θαηάιιειε ζηηγκή, απνκφλσζε ηελ Καιιηξξφε θαη είπε: «΢μο θένκς έκα ηαθυ δχνμ. Ξένς υηζ δεκ είζαζ απάνζζηδ ηαζ δεκ εα ιε λεπάζεζξ. Ζ ιμίνα ζμο πάνζζε ιζα εεσηή μιμνθζά ηζ εζφ ηζ ηένδζζεξ απυ αοηυ; Ακηί βζα έκα ακηάλζυ ζμο εναζηή ή ζφγοβμ, ζμο έηοπε έκαξ θηςπυξ κδζζχηδξ ηαζ έκαξ δμφθμξ ημο ααζζθζά. Γεκ ελμοζζάγεζξ ηαιία πχνα, μφηε δζαεέηεζξ αηνζαά ζημθίδζα. Αηυια ηαζ μζ δμφθεξ ηςκ βοκαζηχκ ηδξ Βααοθχκαξ [45]

είκαζ πζμ πθμφζζεξ απυ ζέκα. Αθθά, μζ εεμί δζυνεςζακ ηδκ αδζηία ηαζ ιε ηδκ εοηαζνία ηδξ δίηδξ έηοπε κα ζε δεζ μ Μέβαξ Βαζζθέαξ». Ζ Καιιηξξφε πιεγψζεθε πνπ η’ άθνπζε απηά, αιιά έθαλε πσο δελ θαηάιαβε θαη είπε ζηνλ επλνχρν φηη είλαη πνιχ επραξηζηεκέλε γηα ηελ ζπκπάζεηα πνπ ηεο δείρλεη ν βαζηιηάο, αιιά εθείλε παξαθαιά λα γίλεη γξήγνξα ε δίθε, γηα λα απαιιαγεί θαη ε βαζίιηζζα απφ ην βάξνο ηεο. Ο Αξηαμάξηεο απνθάζηζε λα γίλεη πην ζαθήο: «Πνμθακχξ δεκ ηαηάθααεξ. Ο ααζζθζάξ βζα κα ζε απμηηήζεζ είκαζ έημζιμξ κα ζμο πανίζεζ ηαζ ηδκ Μίθδημ ηαζ ηδκ Ηςκία μθυηθδνδ, αηυια ηαζ ηδ ΢ζηεθία. Να εοβκςιμκείξ ημοξ εεμφξ βζα ηδκ ηφπδ ζμο ηαζ υηακ βίκεζξ πθμφζζα, ιδ ιε λεπάζεζξ». Ζ Καιιηξξφε ζχκσζε αιιά πξνηίκεζε λα κελ ην δείμεη: «Πνηα είκαη εγψ πνπ ζα πηζηέςσ φηη ν Μέγαο Βαζηιέαο κπνξεί λα κνπ δψζεη κεγαιχηεξε ζεκαζία απφ φζε δίλεη ζηηο ζεξαπαηλίδεο ηνπ; Δίκαη βέβαηε φηη απηφ πνπ ληψζεη ν βαζηιηάο γηα κέλα είλαη ζπκπφληα θαη φρη έξσηαο. Καιχηεξα λα ζηακαηήζεη απηή ηε ζπδήηεζε, κελ ηπρφλ θαη καο αθνχζεη θάπνηνο θαη καο θαθνινγήζεη ζηελ βαζίιηζζα». Ο επλνχρνο έκεηλε άλαπδνο. Μεγαισκέλνο ζε απνιπηαξρηθφ θαζεζηψο δελ κπνξνχζε λα θαληαζηεί φηη ππάξρεη θάηη πνπ δελ κπνξεί λα ην απνθηήζεη ν Μέγαο Βαζηιηάο.

6. Πνιιαπιά ζπλαηζζήκαηα θαηέθιπζαλ ηνλ επλνχρν. Ση ζα έιεγε ζηνλ βαζηιηά; ΋ηη κίιεζε κε ηελ Καιιηξξφε θαη απέηπρε ζηελ απνζηνιή ηνπ; Θα ηνλ πίζηεπε; Αθφκα θνβφηαλ κήπσο ε Καιιηξξφε ηνλ πξφδηδε ζηελ βαζίιηζζα θαη απηή ηνλ ηηκσξήζεη, γηαηί ζα ζεσξνχζε φηη ππνθίλεζε ηνλ έξσηα ηνπ βαζηιηά γηα ηελ μέλε. Απνθάζηζε λα κελ πεη ηελ αιήζεηα ζηνλ βαζηιηά γηαηί ε βαζίιηζζα είρε ππφ ζπλερή επίβιεςε ηελ Καιιηξξφε θαη δελ άθελε λα ηελ δεη θαλείο. Έηζη ηνπ είπε: «Βαζζθζά ζςζηά ιε δζέηαλεξ κα πνμζέλς κα ιδκ ιε ακηζθδθεεί ηακείξ. ΋πςξ λένεζξ μζ Έθθδκεξ είκαζ ημοηζμιπυθδδεξ ηαζ θθφανμζ ηαζ ακ ιαεεοηεί ηάηζ εα θνμκηίζμοκ κα ημ ιάεεζ υθμξ μ ηυζιμξ. Ζ Καθθζννυδ εα ημ ηάκεζ απυ αθαγμκεία ηαζ μ Υαζνέαξ ηαζ μ Γζμκφζζμξ απυ γήθεζα. Καζ εεςνχ πςξ είκαζ ζδιακηζηυ κα ιδκ ζηεκμπςνδεεί δ ααζίθζζζα ελ αζηίαξ ιζαξ λέκδξ». Μ’ απηά ηα ιφγηα έιπηδε φηη ν βαζηιηάο ζα ηνλ απάιιαζζε απφ απηφ ην δχζθνιν έξγν πνπ ηνπ είρε αλαζέζεη.

7. Φάλεθε φηη ν βαζηιηάο πείζηεθε, φκσο ηε λχρηα ν Έξσηαο ήξζε ζηνλ χπλν ηνπ θαη ηνπ ζχκηζε φια ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο Καιιηξξφεο, ην πξφζσπν, ηα κάηηα, ηα καιιηά, ην βάδηζκά θαη ηηο θηλήζεηο ηεο. Ξχπλεζε θαη κεηά ζηάζεθε αδχλαην λα θνηκεζεί. Σν πξσί θψλαμε ηνλ επλνχρν ηνπ θαη ηνλ δηέηαμε κε ηελ πξψηε επθαηξία λα κηιήζεη ζηελ Καιιηξξφε. Δθείλνο δήηεζε ηνλ βαζηιηά λα θαιέζεη ηελ ΢ηάηεηξα γηα λα θνπβεληηάζνπλ θάηη νηθνγελεηαθφ θαη έηζη λα κείλεη κφλε ε Καιιηξξφε. Ο επλνχρνο βξήθε ην θνξίηζη θαη είπε: «Αηυια ηαζ δ ααζίθζζζα ιυθζξ άημοζε πςξ ηδκ ηάθεζε μ ααζζθζάξ έθοβε ηνέπμκηαξ ηζ εζφ ηάκεζξ ηδκ δφζημθδ; ΢ημκ ααζζθζά δεκ είπα ηίπμηα βζα κα ζε πνμζηαηεφζς, υιςξ ηχνα έπεζξ ιυκμ δομ επζθμβέξ: Να πάξ ζημκ ααζζθζά, κα απμηηήζεζξ πθμφζζα δχνα ηαζ ηεθζηά κα ιείκεζξ ιε ημκ άκηνα ηδξ επζθμβήξ ζμο. Ζ άθθδ επζθμβή είκαζ δ ακοπαημή ηαζ αοηυ ηζιςνείηαζ ιε εάκαημ». Ζ Καιιηξξφε απάληεζε πσο δελ κπνξεί λα πάζεη ρεηξφηεξν θαθφ απφ απηά πνπ ήδε έρεη πεξάζεη. Καη ηψξα πεξλά αθφκα έλα καξηχξην, λα είλαη ν Υαηξέαο θνληά ηεο θαη λα κελ κπνξεί λα ηνλ δεη. Ο [46]

παλνχξγνο επλνχρνο ηελ ξψηεζε αλ ήηαλ ηφζν αλφεηε ψζηε λα πξνηηκά ηνλ δνχιν ηνπ Μηζξηδάηε απφ ηνλ βαζηιηά. Ζ Καιιηξξφε νξγίζηεθε: «Μέηνα ηα θυβζα ζμο, μ Υαζνέαξ είκαζ εοβεκήξ ηαζ βζμξ ηδξ πυθδξ πμο κίηδζε ημοξ Αεδκαίμοξ, αοημφξ πμο κίηδζακ ημκ Μεβάθμ Βαζζθέα ζημκ Μαναεχκα ηαζ ηδκ ΢αθαιίκα». Ο επλνχρνο ηεο είπε αξθεηά γηα λα ηελ πείζεη θαη θαηέιεμε απεηιψληαο ηελ φηη αλ ε Καιιηξξφε δελ ελδψζεη ζηηο νξέμεηο ηνπ βαζηιηά, ν Υαηξέαο θηλδπλεχεη λα ζαλαησζεί, γηαηί ν βαζηιηάο δελ αλέρεηαη λα ηνλ πεξηθξνλνχλ.

Θπζία ζηνπο ζενύο 8. ΋ια φκσο άιιαμαλ ζηελ ζπλέρεηα θαη ε Σχρε αλέηξεςε πνιιά ζρέδηα. Ήξζαλ αγγειηνθφξνη θαη ελεκέξσζαλ ηνλ βαζηιηά φηη νη Αηγχπηηνη ζηαζίαζαλ, ζθφησζαλ ηνλ Πέξζε ζαηξάπε θαη αλαθήξπμαλ βαζηιηά έλα Αηγχπηην. Ήδε αηγππηηαθφο ζηξαηφο είρε πεξάζεη ζηελ Αζία θαη είρε θαηαιάβεη ηελ ΢πξία θαη ηελ Φνηλίθε. ΋ιε ε Αζία ήηαλ αλάζηαηε θαη ν βαζηιηάο θάιεζε επεηγφλησο ηνπο αμησκαηνχρνπο, ζαηξάπεο θαη ζηξαηεγνχο. ΋ινη ζπκθψλεζαλ φηη έπξεπε λα δξάζνπλ ρσξίο θαζπζηέξεζε, γηα λα ζηακαηήζνπλ ηελ πξνέιαζε ησλ ερζξψλ θαη γηα λα αλεβάζνπλ ην εζηθφ ησλ θίισλ θαη ζπκκάρσλ ηνπο. Ο βαζηιηάο απνθάζηζε λα μεθηλήζεη ακέζσο ε εθζηξαηεία θαη ζην κεηαμχ λα θεξπρζεί επηζηξάηεπζε. Απφ ηνλ θαηξφ ηνπ βαζηιηά Κχξνπ, ζηελ πεξζηθή απηνθξαηνξία. ε δηαδηθαζία ηεο επηζηξάηεπζεο ήηαλ άξηζηα νξγαλσκέλε θαη θάζε ζαηξαπεία ήμεξε πφζνπο ηνμφηεο θαη νπιίηεο θαη πφζα άινγα ή άξκαηα έπξεπε λα ζηείιεη.

9. ΢ε πέληε κέξεο φια ήηαλ έηνηκα γηα ηελ εθζηξαηεία. Ζ επηζηξάηεπζε είρε ηειεηψζεη θαη είραλ παξνπζηαζηεί φινη φζνη είραλ ζηξαηεχζηκε ειηθία. Μεηαμχ ηνπο θαη ν Γηνλχζηνο, πνπ φπσο φινη νη Ίσλεο είρε απηή ηελ ππνρξέσζε. Σν έθαλε πξφζπκα, γηαηί είρε ηελ θξπθή ειπίδα φηη ν κεηά ηνλ πφιεκν ν βαζηιηάο ζα ηνλ επηβξάβεπε δίλνληάο ηνπ ηελ Καιιηξξφε ρσξίο δίθε. Ο βαζηιηάο θαη νη επγελείο ηεο Πεξζίαο, φηαλ πάλε ζε πφιεκν, ζπλεζίδνπλ λα παίξλνπλ καδί ηνπο ηηο γπλαίθεο θαη ηα παηδηά ηνπο θαζψο θαη ηηκαιθή, ρξπζφ, παιιαθίδεο θαη άιια πνιχηηκα πξάγκαηα. Ζ βαζίιηζζα δελ ζέιεζε λα πάξεη καδί ηεο ηελ Καιιηξξφε, αιιά νχηε θη ν βαζηιηάο ηεο ην δήηεζε. ΋κσο ν Έξσηαο δελ ηνλ άθελε λα ηελ μεράζεη, παξά ηελ γεληθή αλαζηάησζε. Έηζη θάιεζε ηνλ ππεχζπλν γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηεο αθνινπζίαο ηνπ θαη αθνχ ηνπ έδσζε νδεγίεο γηα θάζε άλζξσπν ή πξάγκα πνπ ζα πάξεη καδί ηνπ είπε ηάρα αδηάθνξα: «Α, αξ ένεεζ ηζ εηείκδ δ λέκδ, πμο εηηνειεί δ εηδίηαζδ ηδξ οπυεεζήξ ηδξ». Κη έηζη ε θνπέια αθνινχζεζε ην ζηξάηεπκα κε ηελ ειπίδα φηη καδί ζα ήηαλ θαη ν Υαηξέαο.

[47]

Βηβιίν Έβδνκν 1. Ο Υαηξέαο ήηαλ ν κνλαδηθφο λένο πνπ θπθινθνξνχζε ζηελ Βαβπιψλα, αθνχ δελ ήηαλ ππήθννο ηνπ βαζηιηά θαη θπζηθά δελ ζηξαηεχηεθε. Υάξεθε γηαηί έιπηδε φηη θαη ε Καιιηξξφε ζα είρε κείλεη πίζσ. Πήγε ζηα αλάθηνξα, αιιά φιεο νη πχιεο ήηαλ θιεηζηέο θαη θξνπξνχληαλ απζηεξά. Απνθάζηζε ινηπφλ λα πάεη ζην ζπίηη ηνπ Γηνλχζηνπ θαη βξήθε εθεί θάπνηνλ θαη ηνλ ξψηεζε γηα ηελ Καιιηξξφε. ΋κσο απηφο είρε θαηάιιεια δαζθαιεπηεί απφ ηνλ Γηνλχζην θαη ηνπ είπε φηη ν Μέγαο Βαζηιέαο δήηεζε απφ ηνλ Γηνλχζην λα ζπγθεληξψζεη Ίσλεο ζπκκάρνπο γηα ηνλ πφιεκν θαη ζε αληάιιαγκα ηνπ παξαρψξεζε ηελ Καιιηξξφε. Ο Υαηξέαο πίζηεςε ηα ιφγηα απηά θαη μέζπαζε: «Μςνέ ηαθυξ δζηαζηήξ είκαζ μ ααζζθζάξ, έθηαζε κα βίκεζ ηαζ πνμαβςβυξ. Δβχ ήιμοκ έημζιμξ βζα ηδ δίηδ ηαζ ηδκ κίηδ, βζαηί είπα ημ δίηζμ ιαγί ιμο ηαζ ηχνα ηαηαδζηάζηδηα ενήιδκ. Ζ Καθθζννυδ δεκ πνυηεζηαζ κα γήζεζ, ηχνα πμο λένεζ πςξ είιαζ γςκηακυξ. Δβχ απμθάζζζα κα ζημηςεχ ηαζ κα νακηίζς ιε ημ αίια ιμο ημ παθάηζ ημο δζηαζηή, βζα κα ιάεμοκ μζ Πένζεξ ηαζ μζ Μήδμζ πχξ απμκέιεζ δζηαζμζφκδ μ ααζζθζάξ ημοξ». Ο Πνιχραξκνο φκσο απάληεζε δηαθνξεηηθά: «΢ημ πανεθευκ ζε απέηνερα κα ζημηςεείξ, αθθά ηχνα ζοιθςκχ ιαγί ζμο ηαζ ιάθζζηα εέθς κα πεεάκμοιε ιαγί. ΋ιςξ ακ ζημηςεμφιε εδχ ιυκμζ ηαζ λέκμζ δεκ εα αθάρμοιε εηείκμκ πμο ηοαενκά ηυζεξ πχνεξ ηαζ ημκ πενζζημζπίγμοκ εηαημκηάδεξ θνμονμί. Μάεαιε υηζ μζ Αζβφπηζμζ έπμοκ θηάζεζ ζηδκ ΢ονία. Πνμηείκς κα πενάζμοιε ημκ Δοθνάηδ ηαζ κα ζοιιαπήζμοιε ιαγί ημοξ». Ο Υαηξέαο κφιηο άθνπζε ηνλ Πνιχραξκν θψλαμε: «Πάιε αιέζςξ, ιε ζφιιαπμ ημκ πυθειμ εα εηδζηδεμφιε ημκ Μεβάθμ Βαζζθέα».

2. Πξάγκαηη νη δπν θίινη έθπγαλ ακέζσο, ελψζεθαλ κε κνλάδα ηνπ πεξζηθνχ πεδηθνχ θαη κφιηο έθηαζαλ ζηε ΢πξία ιηπνηάρηεζαλ πξνο ηνπο Αηγχπηηνπο. ΋κσο ηνπο ζπλέιαβαλ νη θξνπξνί θαη ίζσο λα ηνπο εθηεινχζαλ σο θαηαζθφπνπο αλ δελ βξηζθφηαλ θάπνηνο πνπ ήμεξε ηα ειιεληθά. Απηνί δήηεζαλ λα ηνπο νδεγήζνπλ ζηνλ Αηγχπηην βαζηιηά θαη κφιηο εκθαλίζηεθαλ εκπξφο ηνπ ν Υαηξέαο είπε: «Βαζζθζά ιμο, ειείξ είιαζηε εοβεκείξ ΢οναημφζζμζ. Δβχ πακηνεφηδηα ηδκ ηυνδ ημο Δνιμηνάηδ – ίζςξ κα λένεζξ πςξ αοηυξ ήηακ πμο καοιάπδζε ηαζ κίηδζε ημοξ Αεδκαίμοξ». Ο βαζηιηάο θνχλεζε ην θεθάιη ηνπ θαηαθαηηθά θαη ν Υαηξέαο ζπλέρηζε, ηνπ είπε ηα πάληα γηα ηελ ππφζεζή ηνπ θαη θαηέιεμε: «Καηαθφβαιε ζε ζέκα βζαηί εέθμιε κα πμθειήζμοιε ημοξ Πένζεξ ηαζ δζαεέημοιε ηα δομ ζδιακηζηά ζημζπεία ηδξ βεκκαζυηδηαξ: ημκ πυεμ βζα ημκ εάκαημ ηαζ ηδκ εηδίηδζδ. Θα είπα ήδδ πεεάκεζ ακ δεκ ιε ηναημφζε ζηδ γςή δ ζθμδνή ιμο επζεοιία κα εηδζηδεχ»

Όκσο λα κε ραζώ απνιέκηζηα θη αδόμαζηα, πξηλ θάκσ έξγν ηξαλό, πνπ θη νη κειινύκελεο γεληέο λα ην ζπκνύληαη Ηιηάδα Υ. 304-305

[48]

Σα ιφγηα ηνπ Υαηξέα άξεζαλ ζηνλ Αηγχπηην, ηνλ δηάιεμε γηα ζχκβνπιφ ηνπ θαη ηνπ επέηξεςε λα θάζεηαη ζην ίδην ηξαπέδη κ’ απηφλ. Ήξζε φκσο ε ζηηγκή γηα ηνλ Υαηξέα λα απνδείμεη ηελ αμία ηνπ. Οη Αηγχπηηνη είραλ θαηαιάβεη φιε ηελ ΢πξία θαη ηελ Φνηλίθε θαη ηνπο αληηζηεθφηαλ κφλν ε Σχξνο. Οη θάηνηθνη ηεο Σχξνπ ήηαλ γελλαίνη πνιεκηζηέο θαη ηνπο πξνζηάηεπε ε νρπξή ζέζε ηεο πφιεο πνπ πεξηβαιιφηαλ απφ ζάιαζζα θαη ε πξφζβαζή ηεο κε ηελ μεξά ήηαλ κηα ζηελή ισξίδα.

3. Οη Σχξηνη ήηαλ νη κφλνη θάηνηθνη ηεο Φνηλίθεο πνπ παξέκεηλαλ πηζηνί ζηνλ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο. Ο Αηγχπηηνο θάιεζε ζε ζπκβνχιην ηνπο επηηειείο ηνπ θαη ηνπο είπε: «Ζ Σφνμξ είκαζ ιεβάθμ ειπυδζμ ηαζ ακ ακηέλεζ εα εκςεεί ιε ημκ ζηναηυ ημο Μεβάθμο Βαζζθέςξ, πμο υπςξ ιαεαίκμοιε πθδζζάγεζ βνήβμνα. Πνμηείκς θμζπυκ κα οπμπςνήζμοιε ςξ ημ ηαθά μπονςιέκμ Πδθμφζζμ. Ζ ένδιμξ πμο ιεζμθααεί ηαζ δ ζηεκή δίμδμξ9 ηάκμοκ ηδκ παηνίδα ιαξ απυνεδηδ». Σα ιφγηα ηνπ βαζηιηά αθνινχζεζε ζησπή θαη κεηά απφ ιίγν κίιεζε ν Υαηξέαο: «Βαζζθζά ιμο ζηεκμπςνήεδηα πμο πνυηεζκεξ οπμπχνδζδ υηακ έπεζξ ςξ ηχνα ιυκμ κίηεξ πμο ζ’ έθενακ ςξ εδχ. Δβχ δεκ πνυηεζηαζ κα οπμπςνήζς πνμηζιχ κα ιε εοζζάζεζξ. Ακ υιςξ εεξ κα απμηηήζμοιε ηδκ Σφνμ ηαζ κα θηάζμοιε ςξ ηδκ Βααοθχκα, δχζε ιμο θίβμοξ εεεθμκηέξ ζηναηζχηεξ ζμο ηαζ εβχ εα ζμο θένς ημοξ Σφνζμοξ δειέκμοξ ιε αθοζίδεξ»

Μα εγώ θη ν Πνιύραξκνο10 ηνλ πόιεκν θξαηάκε ……… ηη καο έθεξε ζενύ βνπιή εδώ πέξα Ηιηάδα Η. 48-49 Ο βαζηιηάο εληππσζηαζκέλνο άθεζε ηνλ Υαηξέα θαη ηνλ Πνιχραξκν λα επηιέμνπλ απηνχο πνπ ζα ζηειερψζνπλ ηελ νκάδα ηνπο. ΢πγθέληξσζαλ ηειηθά ηξηαθφζηνπο κηζζνθφξνπο: ΢παξηηάηεο, Κνξίλζηνπο θαη ΢ηθεινχο θαη ν Υαηξέαο ηνπο έβγαιε ιφγν: «Έθθδκεξ, είιαζ ηζ εβχ έκαξ απυ ζαξ, ΢οναημφζζμξ ιε δςνζηή ηαηαβςβή. ΋ιςξ δεκ πνέπεζ κα δζαθένμοιε ιυκμ απυ ημοξ άθθμοξ, πνέπεζ κα ημοξ λεπενκμφιε ζε βεκκαζυηδηα. Αοηυ πμο εα ζαξ γδηήζς είκαζ εθζηηυ ηαζ αξ θαίκεηαζ δφζημθμ. Μδκ λεπκάηε υηζ ηυζμζ ήηακ ηαζ μζ Έθθδκεξ πμο ακηζιεηχπζζακ ημκ Ξένλδ ζηζξ Θενιμπφθεξ. Αθμφ ιε επζθέλαηε βζα δβέηδ ζαξ, εα ζαξ μδδβήζς ζηδ κίηδ ηαζ εα ηενδίζεηε θάθονα ηαζ δυλα. ΢ημ ιέθθμκ εα ιζθάκε βζα ημοξ ηνζαηυζζμοξ ημο Υαζνέα υπςξ ιζθάκε ηαζ βζα ημοξ ηνζαηυζζμοξ ημο Λεςκίδα». Οη ζηξαηηψηεο ελζνπζηάζηεθαλ θαη έηξεμαλ λα πάξνπλ ηα φπια ηνπο.

4. Ο Υαηξέαο νδήγεζε ηνπο ζηξαηηψηεο ηνπο κε παλνπιίεο θαη πιήξε νπιηζκφ ζηνλ βαζηιηά. Απηφο εληππσζηάζηεθε κε ηελ εκθάληζε θαη ηελ πεηζαξρία ηνπο. Ο Υαηξέαο ηνπ είπε λα θξαηά ην ζηξάηεπκα ζε επηθπιαθή θαη κφιηο θαηαιάβνπλ ηελ Σχξν, ζα ηνπο θάλνπλ ζηληάιν απφ ηα ηείρε γηα λα έξζνπλ θη απηνί. Καηφπηλ νδήγεζε ηνπο ηξηαθφζηνπο ζε ππθλή θάιαγγα, γηα λα θαίλνληαη ιηγφηεξνη: 9

Ο ζπγγξαθέαο ελλνεί βέβαηα απηό πνπ ζήκεξα μέξνπκε σο Ιζζκό ηνπ Σνπέδ Ο Όκεξνο ζηελ Ιιηάδα γξάθεη «Μα εγώ θη ν ΢ζέλεινο…» αιιά ν ζπγγξαθέαο Χαξίησλαο ην ηξνπνπνίεζε γηα λα ηαηξηάδεη κε ηελ ηζηνξία ηνπ 10

[49]

… ζθνύδν ζην ζθνύδν ζθηρηνζκίγνπληαλ, θξάλνο ζην θξάλνο άληξαο ζηνλ άληξα… Ηιηάδα Ν.131-132 Φαίλνληαλ ηφζν ιίγνη, πνπ άξγεζαλ λα ηνπο δνπλ απφ ηα ηείρε ηεο Σχξνπ. ΋ηαλ πιεζίαζαλ, νη Σχξηνη ξψηεζαλ ηη ζέινπλ θαη ν Υαηξέαο απάληεζε φηη είλαη Έιιελεο κηζζνθφξνη, πνπ νη Αηγχπηηνη δελ ηνπο πιήξσζαλ ηνπο κηζζνχο ηνπο θαη απηνκφιεζαλ ζηνπο αληηπάινπο. Άλνημαλ ακέζσο νη πχιεο θαη βγήθε ν ζηξαηεγφο ηεο Σχξνπ κε ηελ αθνινπζία ηνπ. Ο Υαηξέαο ζθφησζε πξψηνο ηνλ ζηξαηεγφ θαη έπεηηα φξκεζε ζηνπο άιινπο

… έζθαδε νιόγπξα. Καη γόδνπληαλ νινύζε νη ρηππεκέλνη Ηιηάδα Κ.483 Οη άληξεο ηνπ Υαηξέα είραλ πηάζεη ην μίθνο θαη ζθφησλαλ ζαλ λα είραλ πέζεη ζε αθχιαρην θνπάδη βνδηψλ. Σν πιήζνο νξκνχζε άηαθηα πξνο ηα ηείρε θαη έπεθηε πάλσ ζηα μίθε θαη ηα δφξαηα ησλ Διιήλσλ. Σν πιήζνο ησλ λεθξψλ εκπφδηδε απηνχο πνπ ήζειαλ λα θιείζνπλ ηηο πχιεο. Ο Υαηξέαο γξήγνξα αλέβεθε ζηα ηείρε θαη θάιεζε ηνπο Αηγχπηηνπο, πνπ ήξζαλ ηξέρνληαο θαη ζε ιίγν ε πφιε είρε πέζεη. Αςίδα ηνπ Θξηάκβνπ ζηελ Σύξν Ο βαζηιηάο ηεο Πεξζίαο πιεξνθνξήζεθε ηελ πηψζε ηεο Σχξνπ θαη απνθάζηζε λα πξνρσξήζεη κε ηηο πην ηθαλέο θαη αμηφκαρεο κνλάδεο ηνπ θαη λα αθήζεη πίζσ ηνπ ζηελ Άξαδν, ηνπο ειηθησκέλνπο, ηελ βαζίιηζζα κε ηηο άιιεο γπλαίθεο θαη φιε ηελ πεξηνπζία θαη ηα ξνχρα.

5. Ζ Άξαδνο ήηαλ έλα λεζάθη ηξηάληα ζηάδηα καθξηά απφ ηελ μεξά. Δθεί ππήξρε έλα παλάξραην ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο ζην νπνίν πήγε ε Καιιηξξφε θαη κίιεζε ζηε ζεά: «Ακηί βζα ημ ιεβάθμ κδζί ηδξ ΢ζηεθίαξ ανέεδηα ζε ημφημ ημ κδζάηζ. Χξ πυηε εεά ιμο εα ιε ηοκδβάξ; Μεηά απυ υζα ηνάαδλα ήνεε ηζ μ πυθειμξ. ΢ηδκ Βααοθχκα ήλενα ημοθάπζζημκ υηζ μ Υαζνέαξ ήηακ ημκηά ιμο. Σχνα ζε παναηαθχ δχζε ιμο έκα ζδιάδζ ακ γεζ ή πέεακε». ΢ην κεηαμχ ν Αηγχπηηνο βαζηιηάο πνπ έκαζε φηη νη Πέξζεο πιεζίαδαλ θάιεζε ηνλ Υαηξέα θαη ηνπ είπε: «Θέισ λα κε βνεζήζεηο φπσο θαη ζηελ Σχξν. Δγψ αξθνχκαη λα θξαηήζσ ηελ Αίγππην θαη ζνπ παξαρσξψ ηελ ΢πξία. ΢νπ πξνηείλσ λα αλαιάβεηο ηελ δηνίθεζε ηνπ ζηφινπ, αθνχ είζαη ζαιαζζηλφο θαη θαηάγεζαη απφ ηηο ΢πξαθνχζεο. Πάξε ηηο αηγππηηαθέο ηξηήξεηο θαη ζνπ εχρνκαη λα κηκεζείο ηα θαηνξζψκαηα ηνπ πεζεξνχ ζνπ Δξκνθξάηε». Ο Υαηξέαο δέρζεθε κε ηνλ φξν λα πάξεη καδί ηνπ θαη ηνπο ηξηαθφζηνπο, πξάγκα πνπ απνδέρζεθε ν βαζηιηάο. ΋κσο ελψ ην πεδηθφ είρε απνζαξξπλζεί κεηά ηνλ δηνξηζκφ ηνπ Υαηξέα σο λαπάξρνπ, νη λαχηεο ήηαλ ελζνπζηαζκέλνη.

[50]

΢ηε ζηεξηά ηα πξάγκαηα δελ πήγαλ θαιά γηα ηνπο Αηγχπηηνπο, πνπ άξρηζαλ λα ππνρσξνχλ θαη βηάδνληαλ λα θηάζνπλ ζην Πεινχζην. Ο Γηνλχζηνο πνιέκεζε κε γελλαηφηεηα θαη πξφηεηλε ζηνλ Μεγάιν Βαζηιέα λα ηνπ δψζεη κηα δχλακε πέληε ρηιηάδσλ ηππέσλ. Με απηνχο έηξεμε γξήγνξα, πξφιαβε ηνπο Αηγχπηηνπο ηελ λχρηα θαη ζθφησζε φζνπο δελ αηρκαιψηηζε. Ο Αηγχπηηνο βαζηιηάο απηνθηφλεζε γηα λα κελ ζπιιεθζεί θαη ν Γηνλχζηνο ηνπ έθνςε ην θεθάιη θαη ην πήγε ζηνλ βαζηιηά. Απηφο επραξηζηεκέλνο ηνπ είπε φηη ηνλ ζεσξεί επεξγέηε ηνπ βαζηιηθνχ νίθνπ, ν πφιεκνο έθξηλε ηελ δίθε θαη φηη σο έπαζιν ηνπ δίλεη ηελ Καιιηξξφε.

6. ΢ηε ζάιαζζα φκσο, ν Υαηξέαο λίθεζε ηνλ πεξζηθφ ζηφιν θαη ηα λεξά γέκηζαλ λαπάγηα θαη λεθξνχο. ΋κσο ν Υαηξέαο δελ ήμεξε γηα ηελ ήηηα ησλ Αηγππηίσλ ζηε ζηεξηά. Καη ν Πέξζεο βαζηιηάο δελ ήμεξε φηη ράζεθε ν ζηφινο ηνπ. Καη νη δπν λφκηζαλ φηη είραλ θεξδίζεη θαη ζηε ζηεξηά θαη ζηε ζάιαζζα. Σελ ίδηα εκέξα ηεο λαπκαρίαο ν Υαηξέαο θαηέπιεπζε ζηελ Άξαδν θαη δηέηαμε λα γίλεη απνγξαθή ησλ αηρκαιψησλ. Οη δνχινη, νη επλνχρνη θαη φζνη άιινη κπνξνχζαλ λα πνπιεζνχλ ζπγθεληξψζεθαλ ζηελ αγνξά. Οη αμησκαηνχρνη θιείζηεθαλ ζε έλα θηίξην. Οη γπλαίθεο ζπγθεληξψζεθαλ γχξσ απφ ηε βαζίιηζζα απειπηζκέλεο, γηαηί πίζηεπαλ πσο ν πφιεκνο είρε ραζεί. Ζ ΢ηάηεηξα έγεηξε ην θεθάιη ηεο ζηα γφλαηα ηεο Καιιηξξφεο, πνπ πξνζπαζνχζε λα ηελ παξεγνξήζεη. Έλαο Αηγχπηηνο θξνπξφο πιεξνθφξεζε ηνλ Υαηξέα φηη ε βαζίιηζζα ηεο Πεξζίαο ήηαλ κεηαμχ ησλ αηρκαιψησλ θαη θνληά ηεο ήηαλ ε πην φκνξθε γπλαίθα πνπ είρε δεη. Μάιηζηα θάιεζε ηνλ Υαηξέα λα ηελ πάξεη σο παιιαθίδα ηνπ, αιιά απηφο αλ θαη δελ ήζειε λα κπιέμεη κε άιιε γπλαίθα, δήηεζε λα ηελ δεη. Ο Αηγχπηηνο πήγε ζηελ Καιιηξξφε θαη ηεο είπε φηη ν λαχαξρνο ηελ θαιεί, αιιά απηή κε θαλέλα ηξφπν δελ ήζειε λα πάεη. Ο ζηξαηηψηεο δελ ζέιεζε λα ρξεζηκνπνηήζεη βία θαη αλέθεξε ζηνλ Υαηξέα φηη ε γπλαίθα απηή πξνηηκά λα ζθνησζεί. Ο λαχαξρνο απάληεζε φηη εθηηκά ηνλ ραξαθηήξα ηεο γπλαίθαο θαη δήηεζε λα κελ ηελ πηέδνπλ άιιν. Δίπε: «Αξ ζεααζημφιε ηδκ ανεηή ηδξ, ίζςξ πεκεεί ημκ άκηνα ηδξ».

Βηβιίν Όγδνν 1. Ζ Σχρε έπαημε αθφκα έλα παηρλίδη ζηνπο ήξσεο ηεο ηζηνξίαο απηήο. ΢ην λεζί Άξαδνο (πνπ ν Μεγάινο Βαζηιέαο είρε αθήζεη ηε γπλαίθα ηνπ θαη φιε ηελ άκαρε ζπλνδεία ηνπ) ν Υαηξέαο δηέηαμε λα θνξηψζνπλ ζηα πινία φιεο ηηο μέλεο γπλαίθεο αθήλνληαο φκσο έμσ ηελ Καιιηξξφε, θπζηθά απφ άγλνηα. ΋κσο ήξζε πηα ε ψξα πνπ ε Αθξνδίηε απνθάζηζε πσο αξθεηά ηαιαηπψξεζε ηνλ Υαηξέα γηα ηελ αλφεηε δήιεηα ηνπ θαη ηελ Καιιηξξφε κε ηα βάζαλά ηεο. Πξηλ αθφκα θνξησζνχλ φινη νη αηρκάισηνη ζηα πινία, έλαο λαχηεο ήξζε ζηνλ Υαηξέα θαη ηνπ είπε πσο απηή ε μέλε γπλαίθα αξλείηαη λα ππαθνχζεη θαη πξνηηκά λα κείλεη εθεί πνπ βξίζθεηαη θαη αο πεζάλεη απφ ηελ πείλα θαη ηελ δίςα θαη ζα ήηαλ θξίκα λα κελ πάξεη καδί ηνπ ην πην φκνξθν ιάθπξν. Ο Πνιχραξκνο παξαθίλεζε ην Υαηξέα λα πάλε λα δνπλ απηήλ ηελ κπζηεξηψδε γπλαίθα θαη πξάγκαηη έθηαζαλ εθεί θαη ηελ βξήθαλ ζθεπαζκέλε κε ην πέπιν ηεο. Ο Υαηξέαο ηελ πιεζίαζε θαη ηεο είπε λα κελ θνβάηαη. Ζ Καιιηξξφε ηφηε αλαγλψξηζε ηελ [51]

θσλή ηνπ θαη ηφηε ν έλαο έπεζε ζηελ αγθαιηά ηνπ άιινπ θσλάδνληαο: «Υαζνέα!», «Καθθζννυδ!» θηιήζεθαλ κε πάζνο θαη έθαλαλ πνιιή ψξα λα ζπλέιζνπλ, Ζ Φήκε δηάδσζε ηαρχηαηα ην λέν θαη φινη έκαζαλ φηη ν λαχαξρνο βξήθε ηε γπλαίθα ηνπ. Καη φπσο πξνρσξνχζαλ νη δπν ηνπο, φινη ζαχκαδαλ ηελ νκνξθηά ηεο Καιιηξξφεο θαη ηνπο έξαηλαλ κε ινπινχδηα ελψ έξηρλαλ ζηα πφδηα ηνπο θξαζί θαη κχξα. Ο Υαηξέαο άθεζε ζην πφδη ηνπ ηνλ Πνιχραξκν θαη πξηλ αθφκα λπρηψζεη κπήθαλ κε ηελ Καιιηξξφε ζηνλ πνιπηειή βαζηιηθφ θνηηψλα. Σφηε άξρηζαλ λα ιέλε ν έλαο ζηνλ άιιν ηη ηξάβεμαλ απφ ηελ ζηηγκή πνπ ν Υαηξέαο πίζηεςε φηη είρε ζθνηψζεη ηελ γπλαίθα ηνπ. Πξψηε ε Καιιηξξφε είπε ηα πάληα θαη ν Υαηξέαο ηελ ξψηεζε πψο βξέζεθε ζην λεζάθη θαη ηη ηεο έθαλε ν βαζηιηάο. Ζ Καιιηξξφε ηνλ δηαβεβαίσζε δελ είρε δεη ηνλ Γηνλχζην απφ ηελ εκέξα ηεο δίθεο θαη φηη ν βαζηιηάο ηελ ζεβάζηεθε θαη νχηε θαλ ηελ θίιεζε. Ο Υαηξέαο είπε φηη ζπλεπψο αδίθεζε ηνλ βαζηιηά, φηαλ ιηπνηάθηεζε γηα λα ηνλ εθδηθεζεί. Καη ηεο δηεγήζεθε κε ηε ζεηξά ηνπ ηη έθαλε ζηνλ πφιεκν θαη πψο έθηαζε λα γίλεη λαχαξρνο. Σέινο, νη δπν ηνπο ρνξηαζκέλνη απφ ηηο ηζηνξίεο αγθαιηάζηεθαλ

… Κη εθείλνη κε ιαρηάξα ΢ηελ παιηά ζέζε ην θιηλάξη ηνπο λα ηνπο πξνζκέλεη βξήθαλ Οδύζζεηα Φ.296-297 2. Πξηλ ραξάμεη έθηαζε ζην λεζάθη έλαο Αηγχπηηνο αμησκαηηθφο θαη δήηεζε λα δεη ηνλ Υαηξέα ακέζσο. Ο Υαηξέαο θαη ε Καιιηξξόε ζην πινίν γηα ην δξόκν ηεο επηζηξνθήο ζηηο ΢πξαθνύζεο Αξλήζεθε λα κηιήζεη ζηνλ Πνιχραξκν θαη έηζη νδεγήζεθε ζηελ θξεβαηνθάκαξα θαη αλέθεξε ζηνλ λαχαξρν: «΢ε πθδνμθμνχ υηζ μ Μεβάθμξ Βαζζθέαξ ζηυηςζε ημκ Αζβφπηζμ. Έζηεζθε ζηναηυ κα ηαηαθάαεζ ηδκ Αίβοπημ ηαζ ιε ημ οπυθμζπμ ζηνάηεοια ένπεηαζ εδχ. Έπεζ ιάεεζ υηζ ηαηέπεζξ ηδκ Άναδμ ηαζ ακδζοπεί πμθφ βζα ηδκ βοκαίηα ημο». Ο Υαηξέαο ζεθψζεθε ακέζσο θαη κεηά απφ πξνηξνπή ηεο Καιιηξξφεο απνθάζηζε λα κελ πεη ηελ αιήζεηα ζηνπο άληξεο ηνπ γηα λα κελ παληθνβιεζνχλ. Έηζη ηνπο θψλαμε θαη ηνπο είπε φηη νη Αηγχπηηνη λίθεζαλ ην πεδηθφ ησλ Πεξζψλ θαη ήξζαλ δηαηαγέο πνπ νξίδνπλ ηελ άκεζε αλαρψξεζή ηνπο. Σα πινία, ήδε θνξησκέλα κε ηα ιάθπξα θαη ηνπο αηρκαιψηνπο, [52]

απέπιεπζαλ ακέζσο. Ο θαηξφο ήηαλ θαιφο θαη ην άιιν πξσί έθηαζαλ ζηελ πφιε ηεο Πάθνπ ηεο Κχπξνπ, φπνπ ππάξρεη λαφο ηεο Αθξνδίηεο. Ακέζσο κεηά ηελ απνβίβαζε, ν Υαηξέαο ηίκεζε ηελ Αθξνδίηε θαη κε ηηο ζπζίεο πνπ ηεο πξφζθεξε έθαγε φιν ην ζηξάηεπκά ηνπ. Καηφπηλ ζπγθέληξσζε ηνπο ηξηαθφζηνπο Έιιελεο θαη ηνπο πην πηζηνχο ηνπ Αηγχπηηνπο θαη ηνπο είπε ηελ αιήζεηα ζρεηηθά κε ηα γεγνλφηα πνπ πξνεγήζεθαλ: «Ο Μεβάθμξ Βαζζθέαξ ζηυηςζε ημκ Αζβφπηζμ ηαζ ζε θίβμ εα είιαζηε ηοηθςιέκμζ. Κακείξ ιαξ δεκ εέθεζ κα δδθχζμοιε οπμηαβή ζημκ ααζζθζά ηδξ Πενζίαξ, αθθά υπςξ ηα πάκηα βφνς ιαξ είκαζ επενζηά δεκ λένς ηζ πνέπεζ κα ηάκμοιε». Έλαο απφ ηνπο ΢παξηηάηεο ζηξαηηψηεο ηνπ πήξε ην ιφγν θαη είπε: «Έπμοιε ηζξ ηνζήνεζξ ιαξ ηαζ ημ πζμ θμβζηυ είκαζ ηαηαθφβμιε ζηζξ ΢οναημφζεξ. Δηεί δεκ θμαυιαζηε ημοξ Πένζεξ, μφηε αηυια ηαζ ημοξ Αεδκαίμοξ». ΋ινη ζπκθψλεζαλ ακέζσο, αιιά ν Υαηξέαο πξφηεηλε ζηνπο Αηγχπηηνπο λα κελ πάλε καδί ηνπο. Καιχηεξα λα κείλνπλ εθεί αλαθαηεκέλνη κε ην πιήζνο θαη φηαλ κπνξέζνπλ λα γπξίζνπλ πίζσ ζηελ παηξίδα θαη ζηηο νηθνγέλεηέο ηνπο.

3. Πξηλ θχγνπλ ν Υαηξέαο αλαθνίλσζε ζηελ Καιιηξξφε φηη παίξλεη καδί ηνπ ηελ ΢ηάηεηξα θαη ηελ Ρνδνγνχλε σο δνχιεο ηεο. Ζ Καιιηξξφε έκεηλε έθπιεθηε θαη δηαθψλεζε κε ηελ απφθαζε απηή ηνπ Υαηξέα: «Γεκ εα δεπεχ πμηέ κα ιε οπδνεηεί δ ααζίθζζζα ηδξ Αζίαξ, αοηή ιάθζζηα πμο ιε ηίιδζε ιε ηδ θζθμλεκία ηδξ. ΢ε παναηαθχ κα ηδκ ζηείθμοιε πίζς ζημκ άκηνα ηδξ». Ο Υαηξέαο θπζηθά ζπλήλεζε θαη ε Καιιηξξφε θαηεπζχλζεθε γηα ην ακπάξη, πνπ βξηζθφηαλ φιεο νη Πεξζίδεο αξρφληηζζεο. ΋ηαλ πιεξνθνξήζεθαλ φηη έξρεηαη ε γπλαίθα ηνπ λαπάξρνπ ε ΢ηάηεηξα μέζπαζε ζε θιάκα γηαηί πίζηεςε φηη πξννξηδφηαλ γηα δνχιε. ΋κσο ε Καιιηξξφε ηεο είπε φηη ν Υαηξέαο ηεο επηηξέπεη λα γπξίζεη ζηελ παηξίδα ηεο ειεχζεξε θαη καδί ηεο θαη ε Ρνδνγνχλε θαη φζεο άιιεο γπλαίθεο ην επηζπκνχλ. Ζ βαζίιηζζα ηα έραζε αθνχγνληαο ηελ Καιιηξξφε, φκσο δελ είρε θακηά ακθηβνιία γηα ηελ εηιηθξίλεηά ηεο. Ζ Καιιηξξφε πξνζέθεξε ζηελ ΢ηάηεηξα φια ηα βαζηιηθά θνζκήκαηα, αιιά απηή αξλήζεθε λα ηα δερζεί ιέγνληαο φηη ζηελ Βαβπιψλα έρεη πνιχ πεξηζζφηεξα απφ απηά. Τπήξρε ζην ζηξαηφ έλαο ειηθησκέλνο Αηγχπηηνο θηιφζνθνο ν Γεκήηξηνο, γλσζηφο ηνπ Μεγάινπ Βαζηιέα, ζηνλ νπνίνλ ν Υαηξέαο αλέζεζε ηελ απνζηνιή λα ζπλνδεχζεη ηελ βαζίιηζζα ζηελ Βαβπιψλα, κε φζεο ηξηήξεηο ήηαλ αλαγθαίεο. Μαδί ηνπ ζα πήγαηλαλ θαη φινη νη αηρκάισηνη πνπ δελ επηζπκνχζαλ λα αθνινπζήζνπλ ηνλ Υαηξέα. Απηφο θξάηεζε κφλν είθνζη ηξηήξεηο, ζηηο νπνίεο επηβηβάζηεθαλ νη Έιιελεο, φζνη Αηγχπηηνη θαη Φνίληθεο ήζειαλ λα πάλε ζηηο ΢πξαθνχζεο θαη αθφκα αξθεηνί Κχπξηνη.

4. Πξηλ αλαρσξήζνπλ, ν Υαηξέαο έγξαςε γξάκκα ζην βαζηιηά: «Ακ ηαζ ακέααθεξ ηδ δίηδ, εβχ ηδκ ηένδζζα απυ ημκ πζμ αιενυθδπημ δζηαζηή, ημκ πυθειμ. Αοηυξ ιμο έδςζε ηδκ Καθθζννυδ ηαζ αοηυξ ζμο επζζηνέθεζ ηαζ ηδκ βοκαίηα ζμο. Δίκαζ δχνμ ζε ζέκα απυ ηδκ Καθθζννυδ. Σχνα ζμο γδηχ κα ζοιθζθζςεείξ ιε ημοξ Αζβφπηζμοξ ηαζ εθπίγς κα οπάνλεζ πμθοεηήξ εζνήκδ ιαγί ημοξ». Καη ε Καιιηξξφε έγξαςε έλα γξάκκα πξνο ηνλ Γηνλχζην. Σν έθαλε θξπθά απφ ηνλ Υαηξέα, γηαηί ήμεξε πσο ήηαλ δειηάξεο. «Ζ Καθθζννυδ παζνεηά ημκ εοενβέηδ [53]

ηδξ Γζμκφζζμ. Γεκ εέθς κα εοιχζεζξ ιαγί ιμο. Θα είιαζ ροπζηά ημκηά ζε ζέκα ηαζ ζημ βζμ ιαξ. ΢ε παναηαθχ κα ημκ ακαενέρεζξ ηαζ κα ημκ εηπαζδεφζεζξ ζςζηά ηαζ υηακ ιεβαθχζεζ πάκηνερέ ημκ ιε ηδκ ηυνδ ζμο ηαζ ζηείθε ημκ ζηζξ ΢οναημφζεξ κα βκςνίζεζ ημκ παππμφ ημο Δνιμηνάηδ. Γχζε ημοξ αζπαζιμφξ ιμο ζηδκ Πθαββυκα. Να είζαζ πάκηα ηαθά». Σν γξάκκα απηφ ην έδσζε ζηελ ΢ηάηεηξα ηελ ψξα πνπ αλέβαηλε ζηελ ηξηήξε πνπ ζα ηελ πήγαηλε ζηελ Πεξζία. Σελ παξαθάιεζε λα παξεγνξήζεη ηνλ Γηνλχζην γηα λα κελ επηρεηξήζεη λα απηνθηνλήζεη απφ ηελ απνγνήηεπζή ηνπ. Αθνινχζεζαλ ζπγθηλεηηθνί απνραηξεηηζκνί θαη νη Αηγχπηηνη πξηλ επηβηβαζηνχλ ζηα θαξάβηα ηνπ Γεκεηξίνπ εθδήισζαλ ηνλ ζεβαζκφ ηνπο ζηνλ Υαηξέα. Οη δπν ζηφινη απέπιεπζαλ ηελ ίδηα κέξα, ν έλαο γηα ηελ Αλαηνιή θαη ν άιινο γηα ηελ Γχζε.

5. Ο Μέγαο Βαζηιέαο βξηζθφηαλ ζηελ Σχξν θαη εηνηκαδφηαλ λα αλαρσξήζεη γηα ηελ Άξαδν, φηαλ έκαζε ηα λέα: Σν λεζάθη είρε θαηαιεθζεί απφ αηγππηηαθά πινία θαη ε βαζίιηζζα καδί κε ηηο άιιεο γπλαίθεο είραλ αηρκαισηηζηεί. ΋ινη νη Πέξζεο πελζνχζαλ

… ηάρα ηε ΢ηάηεηξα11, κα πίζσ ηεο ηα πάζε ηα δηθά ηνπο Ηιηάδα Σ.302 Άιινο έθιαηγε γηα ηελ κάλα ηνπ, άιινο γηα ηελ αδειθή ηνπ θαη άιινο γηα ηελ θφξε ηνπ. ΋κσο ηελ επνκέλε θάλεθε ζηε ζάιαζζα λα πιεζηάδεη αηγππηηαθφο ζηφινο, αιιά ην πξψην πινίν (ηνπ Γεκεηξίνπ) έθεξε ηελ βαζηιηθή ζεκαία, πνπ πςψλεηαη κφλν φηαλ ηαμηδεχεη ν ίδηνο ν Μέγαο βαζηιέαο. Οη Πέξζεο λφκηζαλ πσο ήηαλ θφιπν ησλ ερζξψλ θαη ακέζσο δφζεθε δηαηαγή λα παξαηαρζεί ν ζηξαηφο ζε ζέζε κάρεο. Ο Γεκήηξηνο εηδνπνίεζε ηελ βαζίιηζζα πνπ εκθαλίζηεθε ζηελ πιψξε. ΋ινη ηφηε πέηαμαλ ηα φπια ηνπο θαη πξνζθχλεζαλ θαη κφιηο πιεχξηζε ην πινίν ν βαζηιηάο αγθάιηαζε ηε γπλαίθα ηνπ κε δάθξπα ραξάο. Σξηήξεηο ΋ηαλ επηηέινπο ην βαζηιηθφ δεπγάξη έκεηλε κφλν ηνπ, ε ΢ηάηεηξα εμηζηφξεζε ηα πάληα ζηνλ Αξηαμέξμε θαη ηνπ έδσζε ηελ επηζηνιή ηνπ Υαηξέα, Μεηά ηνπ δήηεζε λα παξεγνξήζεη ηνλ Γηνλχζην. Ο βαζηιηάο θάιεζε ηνλ Μηιήζην θαη ηνπ είπε ηα πηθξά λέα. Απηφο έδεημε αθφκα κηα θνξά πφζν θξφληκνο θαη θαιιηεξγεκέλνο άληξαο ήηαλ, γηαηί δελ έδεημε ηελ ηαξαρή ηνπ θαη παξέκεηλε ςχρξαηκνο κπξνζηά ζηνλ βαζηιηά. Ο Αξηαμέξμεο φκσο γηα λα ηνλ παξεγνξήζεη αιιά θαη 11

Ο ζηίρνο ηνπ Οκήξνπ είλαη: … ηάρα ηνλ Πάηξνθιν, κα πίζσ ηνπ ηα πάζε ηα δηθά ηνπο

[54]

γηα λα ηνλ αληακείςεη γηα ηελ πίζηε ηνπ ηνλ δηφξηζε δηνηθεηή φιεο ηεο Ησλίαο θαη ηνλ νλφκαζε Δπεξγέηε ηνπ Βαζηιηθνχ Οίθνπ. Ζ ΢ηάηεηξα έδσζε δηαθξηηηθά ζηνλ Γηνλχζην ην γξάκκα ηεο Καιιηξξφεο. ΋ηαλ απηφο έκεηλε κφλνο ην δηάβαζε, πηθξάζεθε πνιχ, αιιά ε θξάζε ηεο Καιιηξξφεο πνπ ηνλ απνθαινχζε «επεξγέηε» ηνλ ηθαλνπνίεζε. Σα ζπλαηζζήκαηά ηνπ ήηαλ αλάκηθηα, ιχπε κεγάιε γηα ηελ απψιεηα ηεο Καιιηξξφεο αιιά θαη ηθαλνπνίεζε γηα ηνλ δηνξηζκφ ηνπ σο δηνηθεηή ηεο Ησλίαο.

6. Ο Υαηξέαο κε ην ζηφιν ηνπ έπιεε κε νχξην άλεκν πξνο ηελ ΢ηθειία. ΋ηαλ ηέινο θάλεθε ην ιηκάλη ησλ ΢πξαθνπζψλ, έδσζε εληνιή λα ζηνιηζηνχλ ηα πινία θαη λα παξαηαρζνχλ ζε ζρεκαηηζκφ. Κάπνηνη ΢πξαθνχζηνη είδαλ ηνλ ζηφιν πνπ πιεζίαδε, πίζηεςαλ φηη ήηαλ αζελατθά πινία θαη εηδνπνίεζαλ ακέζσο ηνλ Δξκνθξάηε. Απηφο έζηεηιε έλα ζθάθνο θαη ν θαπεηάληνο ηνπ ξψηεζε ην πξψην πινίν ηνπ ζρεκαηηζκνχ πνηνη είλαη θαη ηη ζέινπλ. Ο Υαηξέαο έβαιε θάπνηνλ Αηγχπηην λα απαληήζεη φηη είλαη Αηγχπηηνη έκπνξνη θαη ζέινπλ λα πνπιήζνπλ ηα εκπνξεχκαηά ηνπο ζηηο ΢πξαθνχζεο. Ο ΢πξαθνχζηνο θαπεηάληνο φκσο είδε φηη ηα πινία δελ ήηαλ εκπνξηθά θαη επέηξεςε λα κπεη ζην ιηκάλη έλα κφλν απφ απηά. Πξάγκαηη κπήθε ζην γεκάην θφζκν ιηκάλη ε ηξηήξεο ηνπ Υαηξέα θαη ιίγν πξηλ πιεπξίζεη εκθαλίζηεθε ε Καιιηξξφε, πνπ θνξνχζε πνξθχξα απφ ηελ Σχξν θαη ζην πιάη ηεο ν Υαηξέαο κε πεξηβνιή ζηξαηεγνχ. ΋ινη ζακπψζεθαλ απφ απηφ ζέακα θαη ν Δξκνθξάηεο φξκεζε θαη αγθάιηαζε ηελ θφξε ηνπ κε δάθξπα ραξάο. Μεηά απφ απηφ ήξζαλ θαη ηα ππφινηπα πινία κε επηθεθαιήο ηνλ Πνιχραξκν. Ζ ππνδνρή πνπ έγηλε ζην δεπγάξη ήηαλ απνζεσηηθή, φινη δεησθξαχγαδαλ θαη ραηξεηνχζαλ. Ο Υαηξέαο παξάδσζε ζηνλ Δξκνθξάηε ηνλ πεξζηθφ ζεζαπξφ πνπ είρε καδί ηνπ, ρξπζφ, αζήκη, θνζκήκαηα, θνξέκαηα θαη λνκίζκαηα. Ζ πφιε γέκηζε κε πεξζηθά ιάθπξα.

7. Ο ιαφο πνπ ήζειε λα κάζεη ηα πάληα δήηεζε λα ζπγθιεζεί ν δήκνο θαη ακέζσο ην ζέαηξν γέκηζε απφ γπλαίθεο θαη άληξεο. Ο Υαηξέαο κπήθε, αιιά φινη απαίηεζαλ λα έξζεη θαη ε Καιιηξξφε. Ο Δξκνθξάηεο έθεξε ηε ζπγαηέξα ηνπ, ε νπνία ραηξέηηζε ηνλ θφζκν, άθνπζε ηηο δεησθξαπγέο, αιιά έθπγε γξήγνξα γηαηί ήηαλ θνπξαζκέλε απφ ην καθξχ ηαμίδη. Ο ιαφο φκσο δεηνχζε επίκνλα απφ ηνλ Υαηξέα λα ηνπο εμηζηνξήζεη ηα πάληα απφ ηελ αξρή σο ην ηέινο. Απηφο ληξεπφηαλ θαη ην ιφγν πήξε ν Δξκνθξάηεο πνπ πεξηέγξαςε ηα γεγνλφηα απφ ηελ ζηηγκή πνπ πίζηεςαλ φινη φηη ε Καιιηξξφε είρε πεζάλεη. ΢πλέρηζε κε ηελ ζχιεζε ηνπ ηάθνπ απφ ηνλ Θήξσλα, ηελ πψιεζε ηεο Καιιηξξφεο ζηε Μίιεην, ηε ζχιιεςε ηνπ πεηξαηηθνχ ζθάθνπο ηνπ Θήξσλα απφ ηνλ Υαηξέα θαη ηελ απνζηνιή ησλ ΢πξαθνχζησλ ζηελ Ησλία, Καηφπηλ παξαθάιεζε ηνλ Υαηξέα λα ζπλερίζεη: «Πήβαιε ζηδκ Ηςκία, ιάεαιε βζα ημκ βάιμ ηδξ Καθθζννυδξ ιε ημκ Γζμκφζζμ, ηαζ βζα ημ παζδί, πμο υιςξ είκαζ ΢οναημφζζμξ, αθθά ιεβαθχκεζ ζηδ Μίθδημ ημκηά ζε άλζμ Έθθδκα ηδδειυκα».

8. Ο Υαηξέαο ζπλέρηζε ηελ εμηζηφξεζε «΋ιςξ ημ πθμίμ ιαξ ημ έηαρακ μζ αάναανμζ ηαζ πμφθδζακ ημκ Πμθφπανιμ ηαζ ειέκα ςξ δμφθμοξ ζηδκ Κανία. Ο αθέκηδξ ιαξ μ Μζενζδάηδξ έιαεε πμζμζ είιαζηε ηαζ ιε έααθε κα βνάρς βνάιια [55]

ζηδκ Καθθζννυδ. ΋ιςξ αοηυ έπεζε ζηα πένζα ημο Γζμκφζζμο, αοηυξ πίζηερε υηζ ημ βνάιια ημ είπε βνάρεζ μ Μζενζδάηδξ ηαζ δ οπυεεζδ έθηαζε ζημκ Μεβάθμ Βαζζθέα». Ο Υαηξέαο ζπλέρηζε πεξηγξάθνληαο ηε δίθε, ηνλ πφιεκν, ηελ ζπκκαρία ηνπ κε ηνπο Αηγχπηηνπο, ηελ θαηάιεςε ηεο Αξάδνπ θαη ηελ απειεπζέξσζε ηεο Καιιηξξφεο. Καη θαηέιεμε ιέγνληαο φηη ειπίδεη φηη ζε ιίγα ρξφληα έλαο άιινο ζηφινο ζα έξζεη ζηηο ΢πξαθνχζεο. Απηή ηε θνξά ζα είλαη απφ ηελ Ησλία θαη επηθεθαιήο ηνπ ζα είλαη ν εγγνλφο ηνπ Δξκνθξάηε. Ο Υαηξέαο εμέθξαζε ηελ επγλσκνζχλε ηεο Καιιηξξφεο θαη ηελ δηθή ηνπ πξνο ηνλ Πνιχραξκν θαη πξφηεηλε λα ηνλ παληξέςεη κε ηελ αδειθή ηνπ. Καη ηέινο πξφηεηλε λα δερζεί ν δήκνο λα θάλεη πνιίηεο ησλ ΢πξαθνπζψλ ηνπο ηξηαθφζηνπο Έιιελεο ζηξαηηψηεο θαη λα παξαρσξήζνπλ γε ζηνπο Αηγχπηηνπο γηα λα γίλνπλ γεσξγνί. Καη ηα δπν αηηήκαηα έγηλαλ δεθηά δηα βνήο. ΢ην κεηαμχ ε Καιιηξξφε επηζθέθζεθε ην Ηεξφ ηεο Αθξνδίηεο ηελ επραξίζηεζε γηα ηελ επηπρή θαηάιεμε ηεο πεξηπέηεηάο ηεο θαη ηελ παξαθάιεζε λα επδνθήζεη λα κελ ρσξηζηνχλ πνηέ πηα κε ηνλ Υαηξέα θαη λα δήζνπλ επηπρηζκέλνη. Δδψ ηειεηψλεη ε ζπγγξαθή κνπ γηα ηελ Καιιηξξφε.

Ένςξ

[56]

02. Αχιλλέωσ Σατίου: Λευκίππη και Κλειτοφών Όπωσ και για τον προηγοϑμενο ςυγγραφϋα τον Φαρύτωνα απϐ την Αφροδιςιϊδα, ϋτςι και για τον Αχιλλϋα Σϊτιο ξϋρομε πολϑ λύγα πρϊγματα για τη ζωό και το ϋργο του. Ο ΢ουύδασ12 αναφϋρει ϐτι «ο Αχιλλεϑσ ΢τϊτιοσ απϐ τη Αλεξϊνδρεια, ϋγραψε την ιςτορύα τησ Λευκύππησ και του Κλειτοφώντα, καθώσ και τα ϋργα ‘Περύ ςφαύρασ’, ‘Περύ ετυμολογύασ’ και ‘Ιςτορύα ςϑμμικτη’. ΢τα τϋλη του βύου ϋγινε χριςτιανϐσ και επύςκοποσ». Απϐ τα τρύα αυτϊ βιβλύα ςώζονται μϐνο αποςπϊςματα απϐ τον πρώτο. Σα λϊθη του λεξικοϑ του ΢ουϏδα εύναι δυο: Πρώτο το ϐνομα του ςυγγραφϋα εύναι Σϊτιοσ και ϐχι ΢τϊτιοσ και δεϑτερο απϐ καμιϊ πηγό δεν προκϑπτει ϐτι όταν χριςτιανϐσ και δη επύςκοποσ. Εύναι ςχεδϐν βϋβαιο ϐτι ο Σϊτιοσ όταν Έλληνασ Αλεξανδρινϐσ και το λατινικϐ του επώνυμο δηλώνει προφανώσ ϐτι εύχε λϊβει την ρωμαώκό υπηκοϐτητα. Επύςησ υπόρξε ρότορασ ό ρητοροδιδϊςκαλοσ, πιθανϐν δικηγϐροσ. Απϐ την ϐλη πλοκό του βιβλύου εύναι εμφανϋσ ϐτι γνωρύζει πολϑ καλϊ την Αύγυπτο που ϊλλωςτε και εύναι και το κϋντρο τησ πλοκόσ του μυθιςτορόματϐσ του. Έζηςε τον 2ο αιώνα και πιθανϐτατα το ϋργο γρϊφτηκε ανϊμεςα ςτα ϋτη 172-196. ΢ε αντύθεςη με το προηγοϑμενο βιβλύο (Φαιρϋασ και Καλλιρρϐη) το βιβλύο του Σατύου που ο πλόρησ τύτλοσ του εύναι Σα περί Λευκίππην και Κλειτοφώντα δεν θεωρεύται ιςτορικϐ μυθιςτϐρημα, αλλϊ κλαςςικϐ ερωτικϐ και ακολουθεύ το τυπικϐ: ϋρωτασ-χωριςμϐσξαναςμύξιμο, ευτυχϋσ τϋλοσ με κατϊληξη τον γϊμο. Έχουν βρεθεύ κϊποια ςπαρϊγματα παπϑρων ςτα οπούα εύναι γραμμϋνα αρκετϊ εδϊφια απϐ το ϋργο του Σατύου, πρϊγμα που αποδεικνϑει ϐτι εκεύνη την εποχό η ιςτορύα τησ Λευκύππησ και του Κλειτοφώντα όταν ϋνα δημοφιλϋσ ανϊγνωςμα. Η γλώςςα που χρηςιμοποιεύ ο ςυγγραφϋασ εύναι η αττικύζουςα ελληνικό. Κϊνει χρόςη πολλών τολμηρών υπονοουμϋνων και λϋξεων πρϊγμα που προκϊλεςε την επύκριςη πολλών μεταγενϋςτερων βυζαντινών μελετητών και λογύων. Πρωτοτυπύα του ϋργου εύναι ϐτι ο Σϊτιοσ εύναι ο πρώτοσ ςυγγραφϋασ μυθιςτορόματοσ που δεν αποκαλϑπτει το ϐνομϊ του και δεν περιγρϊφει ο ύδιοσ την πλοκό του ϋργου του. Φρηςιμοποιεύ Σνπΐδαο ή Σνύδαο είλαη ην όλνκα ελόο Βπδαληηλνύ ιεμηθνγξάθνπ ηνπ 10 νπ αηώλα. Τν πεξίθεκν ιεμηθό ηνπ (ίζσο ην αξραηόηεξν ζηνλ θόζκν) πεξηιακβάλεη 30.000 ιήκκαηα, πνπ πεξηέρνπλ πνιύηηκεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ειιεληθή, ξσκατθή θαη αλαηνιηθή αξραηόηεηα. Πεξηιακβάλεη πιήζνο ζπγγξαθέσλ, πνηεηώλ θαη ινγίσλ θαζώο θαη ζρόιηα γηα ηε δσή θαη ηα έξγα ηνπο. Δθδόζεθε γηα πξώηε θνξά ην 1499 ζην Μηιάλν από ηνλ Γεκήηξην Χαιθνθνλδύιε 12

[57]

ωσ αφηγητό τον εκ των πρωταγωνιςτών του Κλειτοφώντα, ο οπούοσ μιλϊ ςε πρώτο πρϐςωπο και απευθϑνεται ςε κϊποιον ανώνυμο ακροατό (ό αναγνώςτη) πιθανώσ ςτον ύδιο τον ςυγγραφϋα. Σου αφηγεύται πώσ γνώριςε τη Λευκύππη ςτην Σϑρο τησ Υοινύκησ, το ϋρωτϊ του, τισ ςυναρπαςτικϋσ περιπϋτειεσ με τουσ ληςτϋσ τησ Αιγϑπτου και εξιςτορεύ με λεπτομϋρειεσ τα γεγονϐτα ςτην Έφεςο Σο βιβλύο χωρύζεται ςε οκτώ Βιβλύα ό Λϐγουσ. Σο παλαιϐτερο χειρϐγραφο χρονολογεύται απϐ το 1349 και η πρώτη ϋντυπη ϋκδοςό του ϋργου ϋγινε το 1601 ςτην Φαώδελβϋργη. Έκτοτε ακολοϑθηςαν πολλϋσ ϊλλεσ εκδϐςεισ ωσ και τον 20ϐ αιώνα.

Ζ Αθξνδίηε θαη ν Έξσηαο

[58]

Λεπθίππε θαη Κιεηηνθώλ ΣΑ ΠΡΟ΢ΩΠΑ ΣΟΤ ΕΡΓΟΤ: Ανϊνυμοσ αφηγητήσ: πικανϊσ ο ίδιοσ ο ςυγγραφζασ Λευκίππη: Θ θρωίδα του ζργου Κλειτοφϊν: Ο ιρωασ του ζργου Ιππίασ: Ο πατζρασ του Κλειτοφϊντα και τθσ Καλλιγόνθσ ΢ϊςτρατοσ: Ετεροκαλισ αδελφόσ του Ιππία, και πατζρασ τθσ Λευκίππθσ Καλλιγόνη: Ετεροκαλισ αδελφι του Κλειτοφϊντα Πάνθεια: ΢φηυγοσ του ΢ϊςτρατου και μθτζρα τθσ Λευκίππθσ Κλεινίασ: Εξάδελφοσ του Κλειτοφϊντα Χαρικλήσ: Ερωτικόσ ςφντροφοσ του Κλεινία ΢άτυροσ: Τπθρζτθσ και φίλοσ του Κλειτοφϊντα Κλειϊ: Τπθρζτρια τθσ Λευκίππθσ, ερωτευμζνθ με τον ΢άτυρο Καλλιςθζνησ: Άςωτοσ νζοσ από το Βυηάντιο και ςφηυγοσ τθσ Καλλιγόνθσ Ηήνων: Πιςτόσ δοφλοσ του Καλλιςκζνθ Κϊνωψ: Τπθρζτθσ και φφλακασ τθσ Λευκίππθσ Μενζλαοσ: Αλεξανδρινόσ, φίλοσ του Κλειτοφϊντα Χαρμίδησ: Αιγφπτιοσ ςτρατθγόσ, ερωτευμζνοσ με τθν Λευκίππθ Χαιρζασ: Αιγφπτιοσ ψαράσ Γοργίασ: Αιγφπτιοσ ςτρατιϊτθσ Μελίτη: Κοπζλα από τθν Ζφεςο, ερωτευμζνθ με τον Κλειτοφϊντα ΢ωςθζνησ: Επιςτάτθσ τθσ Μελίτθσ και του Θζρςανδρου Θζρςανδροσ: Ο ςφηυγοσ τθσ Μελίτθσ Μελανθϊ: Θ πιςτι υπθρζτρια τθσ Μελίτθσ ΢ϊπατροσ: Δικθγόροσ του Θζρςανδρου Νικόςτρατοσ: Δικθγόροσ του Κλειτοφϊντα

[59]

Βηβιίν Πξώην 1. ΢ηδώλ επί ζαιάηηε πόιηο. ΢πξίσλ ε ζάιαζζα κήηεξ Φνηλίθσλ ε πόιηο… Ζ ΢ηδψλα ε πφιε-κεηέξα ησλ Φνηλίθσλ είλαη έλα απφ ηα κεγαιχηεξα ιηκάληα ηεο Φνηλίθεο. Δθεί βξέζεθα θη εγψ κεηά απφ έλα ζαιάζζην ηαμίδη θαη θαηεπζχλζεθα ζην λαφ ηεο Αζηάξηεο13 γηα λα ηελ επραξηζηήζσ γηα ην αίζην ηέινο ηνπ ηαμηδηνχ κνπ. Καηφπηλ άξρηζα λα ηξηγπξλψ ζηελ πφιε. Δθείλν πνπ κνπ έθαλε εληχπσζε ήηαλ έλαο πίλαθαο πνπ παξίζηαλε κηα αθηή φπνπ βξηζθφηαλ κηα παξέα θνξηηζηψλ θαη πνπ ζηα πξφζσπά ηνπο ν δσγξάθνο πέηπρε λα απνηππψζεη ηελ ραξά αιιά θαη ηνλ θφβν αλάκηθηα. Οη θνπέιεο είραλ ζην θεθάιη ηνπο ζηεθάληα, ηα καιιηά ηνπο ιπηά ζηνπο ψκνπο θαη ήηαλ μππφιεηεο. ΋ιεο θνίηαδαλ πξνο ηε ζάιαζζα, ηα πφδηα ηνπο είραλ βπζηζηεί ζην λεξφ σο ηνπο αζηξαγάινπο, αιιά δελ ηνικνχζαλ λα πξνρσξήζνπλ πην πέξα. ΢ηε ζάιαζζα ήηαλ έλαο ηαχξνο θαη πάλσ ηνπ ήηαλ θαζηζκέλε κηα θνπέια, φρη θαβάια, αιιά κε ηα πφδηα ελσκέλα θαη θξεκαζκέλα ζηελ δεμηά πιεπξά ηνπ δψνπ θαη κε ηα αξηζηεξφ ηεο ρέξη θξαηνχζε ην θέξαην ηνπ ηαχξνπ ζαλ ραιηλάξη. Σν θνξίηζη θνξνχζε έλα άζπξν ρηηψλα θαη κηα θφθθηλε εζζήηα πνπ άθελαλ ην ζψκα ηεο λα δηαγξάθεηαη. ΋πσο θαζφηαλ πάλσ ζηνλ ηαχξν ν αέξαο θνχζθσλε ην πέπιν ηεο θαη έκνηαδε ζαλ παλί ζε πινίν. Γχξσ απφ ηνλ ηαχξν ήηαλ δειθίληα θαη έλαο Έξσηαο δσζκέλνο κε θαξέηξα ηξαβνχζε ηνλ ηαχξν θαη ππνκεηδηνχζε ιεο θαη ήηαλ πεξήθαλνο πνπ είρε θαηαθέξεη ηνλ Γία λα κεηακνξθσζεί ζε βφδη γηα ράξε ηνπ. Φπζηθά ν πίλαθαο παξίζηαλε ηελ αξπαγή ηεο Δπξψπεο απφ ηνλ Γία. Ζ αξπαγή ηεο Δπξώπεο

2. Ζ δσγξαθηά απηή κε ζπλεπήξε θαη παξαηεξνχζα ην κηθξνχιε ζεφ, ηνλ Έξσηα πνπ είρε ηφζε δχλακε ψζηε λα κπνξεί λα θπβεξλά νπξαλφ θαη γε θαη ζάιαζζα. Γίπια κνπ έλαο λένο κνπ είπε: «Έπς ηνααήλεζ πμθθά ελ αζηίαξ ημο» θη εγψ πξάγκαηη πεξίεξγνο γηα ηελ θξάζε πνπ εθζηφκηζε ηνπ δήηεζα λα κνπ πεη ηελ ηζηνξία ηνπ. Σνλ πήξα ινηπφλ απφ ην ρέξη θαη θάηζακε ζε έλα παγθάθη θάησ απφ ηε ζθηά ελφο πιαηάλνπ θαη δίπια ζην κηθξφ πνηάκη πνπ θπινχζε θαζάξην λεξφ, κέξνο θαηάιιειν γηα λα αθνπζηνχλ εξσηηθέο ηζηνξίεο.

13

Η Αζηάξηε ήηαλ θνηληθηθή ζεά ηεο γνληκόηεηαο, ηνπ έξσηα θαη ηεο γπλαηθείαο ράξεο. Οη Φνίληθεο πίζηεπαλ όηη ήηαλ θόξε ηεο Σειήλεο θαη αδειθή ηνπ Ήιηνπ, Οη Έιιελεο ηελ ηαύηηδαλ κε ηελ Αθξνδίηε ή θαη κε ηελ Σειήλε.

[60]

3. Ο λένο άξρηζε ηελ ηζηνξία ηνπ: Λέγνκαη Κιεηηνθώλ θαη θαηάγνκαη απφ ηελ Σχξν ηεο Φνηλίθεο. Σν φλνκα ηνπ παηέξα κνπ είλαη Ιππίαο θαη ηνπ εηεξνζαινχο αδειθνχ ηνπ ΢ώζηξαηνο. Οη δπν ηνπο είραλ θνηλφ παηέξα, αιιά ε κάλα ηνπ ΢ψζηξαηνπ ήηαλ απφ ην Βπδάληην, ελψ ηνπ παηέξα κνπ ήηαλ απφ ηελ Σχξν. Ζ κάλα κνπ πέζαλε λσξίο θαη ν παηέξαο κνπ παληξεχηεθε μαλά θαη απέθηεζε κηα θφξε, ηελ εηεξνζαιή αδειθή κνπ Καιιηγόλε, ηελ νπνία ν παηέξαο πξνφξηδε γηα ζχδπγφ κνπ. ΋κσο νη Μνίξεο είλαη πην δπλαηέο απφ ηνπο αλζξψπνπο θαη κπνξνχλ κε επθνιία λα ηνπο αιιάμνπλ ηε δσή. Ήκνπλ δεθαελληά ρξνλψλ θαη ν παηέξαο κνπ εηνηκαδφηαλ λα καο παληξέςεη ηνλ επφκελν ρξφλν, φηαλ ε Σχρε άξρηζε λα πιέθεη ην δξάκα. Αξρηθά είδα έλα ηξνκεξφ φλεηξν, φηη ε Καιιηγφλε θη εγψ είκαζηε έλα ζψκα αιιά απφ ηνλ αθαιφ θαη πάλσ ρσξηζκέλνη. Μηα γπλαίθα κε άγξηα φςε θαη κε θηδίζηα καιιηά θαηεβάδεη έλα δξεπάλη θαη ρσξίδεη ηα ζψκαηά καο. Σξνκαγκέλνο μχπλεζα, αιιά δελ είπα ηίπνηε ζε θαλέλα. ΋κσο ην πξσί ν παηέξαο κνπ πήξε έλα γξάκκα απφ ηνλ αδειθφ ηνπ ηνλ ΢ψζηξαην, πνπ ηνπ έιεγε φηη επεηδή ζην Βπδάληην είρε μεζπάζεη πφιεκνο, ηνπ έζηειλε ηελ γπλαίθα ηνπ Πάλζεηα θαη ηελ θφξε ηνπ Λεπθίππε, γηα λα ηηο πξνζηαηεχζεη.

4. Ο παηέξαο κνπ θαηέβεθε ζην ιηκάλη θαη ζε ιίγν γχξηζε κε κηα γπλαίθα θαινληπκέλε πνπ ηελ αθνινπζνχζε έλα πιήζνο απφ ππεξέηεο. Γίπια ηεο ήηαλ έλα θνξίηζη πνπ κφιηο ηελ είδα ηα ‘ραζα. Έκνηαδε κε ηελ Δπξψπε πάλσ ζηνλ ηαχξν, φπσο ηελ είδα ζηνλ πίλαθα. Μαιιηά μαλζά, θξχδηα καχξα θαη ρείιηα άιηθα. Κπξηεχηεθα απφ έθπιεμε ληξνπή θαη θφβν. Γελ κπνξνχζαλ λα πάξσ ηα κάηηα κνπ απφ πάλσ ηεο, κε είρε θπξηνιεθηηθά καγέςεη ε νκνξθηά ηεο.

5. Αθνχ νη θηινμελνχκελεο ηαθηνπνηήζεθαλ ήξζε ε ψξα ηνπ δείπλνπ. Ξαπιψζακε ζηα αλάθιηληξα θαη ην δηθφ κνπ ήηαλ απέλαληη ζηελ θνπέια. Γελ μέξσ θαλ αλ θαη ηη έθαγα. Σν πξφζσπφ κνπ ηελ θνίηαδε θαη παξάιιεια πξνζπαζνχζα λα θξχςσ ην βιέκκα κνπ. ΢ην ηέινο ήξζε έλαο ππεξέηεο κε θηζάξα θαη άξρηζε λα ηξαγνπδά κηα ηζηνξία γηα ηνλ έξσηα ηνπ Απφιισλα πξνο ηελ Γάθλε. ΋πσο μέξνπκε, φηαλ ν ζεφο ηελ πιεζίαζε, ην θνξίηζη κεηακνξθψζεθε ζην γλσζηφ δέληξν δάθλε, απφ ηα θιαδηά ηνπ νπνίνπ ν Απφιισλαο έθηηαμε ην ζηεθάλη ηνπ. Σν εξσηηθφ απηφ ηξαγνχδη κε μεζήθσζε θαη ζθέθηεθα: Αθνχ έλαο ζεφο ηξέρεη πίζσ απφ κηα θνπέια ρσξίο ληξνπή, εζχ γηαηί δηζηάδεηο θαη ληξέπεζαη, είζαη πην ζπνπδαίνο απφ ηνλ ζεφ; 6. Νχρησζε γηα ηα θαιά θαη νη γπλαίθεο πξψηεο πήγαλ γηα χπλν θαη δελ αξγήζακε θη εκείο. Αιιά ν χπλνο δελ εξρφηαλ λα κε πάξεη, ζηα κάηηα κνπ είρα ζπλερψο ην πξφζσπν ην θνξηηζηνχ απηνχ. Μφλν θαηά ηελ απγή ηα βιέθαξά κνπ βάξπλαλ θαη θνηκήζεθα, αιιά νχηε θαη ηφηε έθπγε ε Λεπθίππε. Σελ έβιεπα κπξνζηά κνπ, ηξψγακε καδί, ηελ άγγηδα θαη κάιηζηα ηελ θίιεζα. Σν θηιί απηφ ήηαλ ηφζν αιεζηλφ πνπ κάισζα ηνλ ππεξέηε κνπ πνπ ήξζε λα κε μππλήζεη γηαηί έραζα κηα ηέηνηα γιπθηά ζηηγκή. ΋ιν ην πξσί πξνζπαζνχζα λα είκαη θνληά ζηελ θνπέια. Κξαηνχζα έλα βηβιίν θαη ηάρα δηάβαδα πεξλψληαο απφ κπξνζηά ηεο, αιιά ε ςπρή κνπ δελ ήηαλ ζε θαιή θαηάζηαζε, ήκνπλ εξσηεπκέλνο. Τπέθεξα έηζη γηα ηξεηο ζπλαπηέο κέξεο.

[61]

7. Δίρα έλα μάδειθν ηνλ Κιεηλία, δπν ρξφληα κεγαιχηεξν απφ κέλα, πνπ ήηαλ εξσηεπκέλνο κε έλα λέν ηνλ Υαξηθιή, ζηνλ νπνίν έδηλε πνιιά δψξα θαη ηνπ ράξηζε θαη έλα φκνξθν άινγν. ΋ηαλ ηνλ θαηεγφξεζα φηη ήηαλ δνχινο ηνπ έξσηα, απηφο κνπ είπε εηξσληθά φηη «ηζ εζφ ηάπμζα ζηζβιή εα βίκεζ δμφθμξ ημο». Πήγα ινηπφλ θαη ηνλ βξήθα θη απηφο θνίηαμε ηα θνκκέλα απφ ηελ αγξχπληα κάηηα κνπ είπε: «Δίζαζ θμζπυκ ζη’ αθήεεζα ενςηεοιέκμξ». Δθείλε ηε ζηηγκή ήξζε ν Υαξηθιήο απειπηζκέλνο γηαηί ν παηέξαο ηνπ απνθάζηζε λα ηνλ παληξέςεη κε κηα άζρεκε θνπέια. Δίπε: «Γζπθυ ηαηυ ιε ανίζηεζ, ημ έκα είκαζ δ βοκαίηα ηαζ ημ άθθμ δ αζπήιζα ηδξ. ΋ιςξ είκαζ πθμφζζα ηζ μ παηέναξ ιμο ιε πμοθά βζα ημ πνήια».

8. ΋ηαλ άθνπζε απηά ν Κιεηλίαο ριφκηαζε θη άξρηζε λα ινηδνξεί ην γέλνο ησλ γπλαηθψλ: «Σζ ηαηυ έηακεξ Υανζηθή ηαζ ζε δίκεζ μ παηέναξ ζμο; Ζ απυθαοζδ πμο δίκμοκ μζ βοκαίηεξ είκαζ ζακ αοηή ηςκ ΢εζνήκςκ, εακαηδθυνα. Αηυια ηαζ μζ εημζιαζίεξ ημο βάιμο, ζηζξ μπμίεξ πηοπμφκ ηφιααθα, δπμφκ αοθμί ηαζ ακάαμοκ πονζμί, εοιίγμοκ εημζιαζία βζα πυθειμ. Άθθςζηε είζαζ ανηεηά ιμνθςιέκμξ βζα κα ιδκ αβκμείξ ηα ηαημνεχιαηα βοκαζηχκ υπςξ: Σμ πενζδέναζμ ηδξ Δνζθφθδξ, ημ ηναπέγζ ηδξ Φζθμιήθαξ, ηδ δζααμθή ηδξ ΢εεκέαμζαξ, ηδκ ηθμπή ηδξ Αενυπδξ ή ηδκ ζθαβή ηδξ Πνυηκδξ. ΋ηακ μ Αβαιέικμκαξ πυεδζε ηδκ Υνοζδίδα, έθενε επζδδιία ζημοξ Έθθδκεξ ηαζ υηακ μ Απζθθέαξ αβάπδζε ηδκ Βνζζδίδα πνμλέκδζε πέκεμξ ζημκ ίδζμ ημο ημκ εαοηυ. Ο Κακδαφθδξ είπε υιμνθδ βοκαίηα, αθθά αοηή ημκ ζηυηςζε. Ζ θςηζά ηςκ βάιςκ ηδξ Δθέκδξ άκαρε ιεβάθδ θςηζά ζηδκ Σνμία. Ζ εμόλησζε ησλ κλεζηήξσλ ηεο Πελειόπεο Πυζμζ ικδζηήνεξ πάεδηακ βζα ηδκ Πδκεθυπδ; Ζ Φαίδνα ζηυηςζε ημκ Ηππυθοημ βζαηί ημκ αβαπμφζε ηαζ δ Κθοηαζικήζηνα ημκ Αβαιέικμκα βζαηί δεκ ημκ αβαπμφζε. Οζ βοκαίηεξ ζημηχκμοκ υηακ αβαπμφκ ηαζ υηακ δεκ αβαπμφκ. Καζ υθα αοηά ηα θές βζα ηζξ υιμνθεξ βοκαίηεξ , βζαηί δ υιμνθδ βοκαίηα είκαζ ιζα πανδβμνζά ζηδ δοζηοπία ημο βάιμο. ΋ιςξ δ άζπδιδ βοκαίηα είκαζ ζοιθμνά δζπθή. Υανζηθή ιμο ζε παναηαθχ ιδκ παναδμεείξ, ιδ αθήζεζξ κα ηυρεζ αοηυ ημ υιμνθμ νυδμ ιζα άζπδιδ βοκαίηα». Ο Υαξηθιήο απάληεζε φηη έρεη αθφκα θαηξφ γηα λα απνθαζίζεη ηη ζα θάλεη θαη μεθίλεζε λα θάλεη ηππαζία. Αιίκνλν ήηαλ ε πξψηε θαη ε ηειεπηαία ηνπ βφιηα κε ην άινγν.

9. Σψξα εγψ κε ηε ζεηξά κνπ άξρηζα λα εμηζηνξψ ζηνλ Κιεηλία ηελ άθημε θαη ηελ νκνξθηά ηνπ θνξηηζηνχ. Σνπ έδσζα λα θαηαιάβεη πσο ήκνπλ εξσηεπκέλνο κε ηελ Λεπθίππε θη φηη ν έξσηαο απηφο κνπ ζηέξεζε αθφκα θαη ηνλ χπλν. Ο Κιεηλίαο γέιαζε θαη είπε: «Δίζαζ πμθφ ηοπενυξ ιζαξ ηαζ ημ ημνίηζζ γεζ ζημ ίδζμ ζπίηζ ιε [62]

ζέκα, ηδκ αθέπεζξ ηαεδιενζκά ηαζ ηνςξ ηαζ πίκεζξ ιαγί ηδξ. Αοηυ είκαζ έκα δχνμ ημο Ένςηα. Αοηή δ επαθή δζαθένεζ εθάπζζηα απυ ημ ζςιαηζηυ ζιίλζιμ πμο βνήβμνα εα ένεεζ ηζ αοηυ. Ζ θφζδ έπεζ θνμκηίζεζ χζηε μζ ζοκμιήθζημζ άκηνεξ κα πνμζεθηφμοκ ηζξ ημπέθεξ ηαζ ηάεε ημνίηζζ εέθεζ κα είκαζ υιμνθμ ηαζ εθηοζηζηυ ηαζ δέπεηαζ ιε πανά αοηυκ, πμο ηδξ θακενχκεζ ηα αζζεήιαηα αβάπδξ. Κακ’ ηδκ κα πζζηέρεζ υηζ ηδκ αβαπάξ ηζ αοηή δεκ ε’ ανβήζεζ κα ζε ιζιδεεί». Δγψ ηνλ άθνπγα θαη ηνπ είπα φηη δελ είρα πείξα ζηα δεηήκαηα ηεο αγάπεο θαη ηνπ δήηεζα λα κε ζπκβνπιέςεη ηη λα θάλσ γηα λα θεξδίζσ ηελ αγαπεκέλε κνπ.

10. Ο Κιεηλίαο απάληεζε: «Μδ γδηάξ κα ιάεεζξ απυ άθθμκ πνάβιαηα πμο ιπμνμφκ κα απακηδεμφκ απυ ιυκα ημοξ. Γεκ δζδάζηεζ ηακείξ ημ κεμβέκκδημ ιςνυ πςξ εα ανεζ ηδκ ηνμθή ημο ηαζ μζ εβηοιμκμφζεξ βοκαίηεξ λένμοκ αηνζαχξ πυηε είκαζ δ χνα ημοξ ηαζ πχξ εα βεκκήζμοκ. Σμ ίδζμ ηαζ μζ κέμζ πμο εβηοιμκμφκ ημκ ένςηα λένμοκ πυηε μζ ζοκεήηεξ είκαζ ηαηάθθδθεξ. ΢ημ ημνίηζζ δεκ εα γδηήζεζξ ενςηζηή ζοκεφνεζδ, αοηή εα ένεεζ ζηδκ χνα ηδξ. Θα ηδκ πνμεημζιάζεζξ ζζβάζζβά, εα ηδκ θζθήζεζξ ηαζ υηζ είκαζ κα ένεεζ, εα ένεεζ απυ ιυκμ ημο ηαζ θοζζηά. Αηυια ηζ ακ δείπκεζ πςξ ακηζζηέηεηαζ, ιδ δεζθζάζεζξ, ακάθααε ηδκ πνςημαμοθία ηαζ εα ηαηαθάαεζξ αιέζςξ ακ οπάνπεζ ακηαπυηνζζδ».

11. Δγψ ηνπ είπα: «Μμο έδςζεξ ηαθέξ ζοιαμοθέξ Κθεζκία, αθθά ανίζημιαζ ζε ηνμιενυ δίθδιια. Δβχ είιαζ ηαβιέκμξ ζε άθθδ ημπέθα, υπζ πθμφζζα ηαζ άζπδιδ υπςξ αοηή πμο δίκμοκ ζημκ Υανζηθή, αθθά ηδκ ηυνδ ημο παηένα ιμο πμο ηδκ έαθεπα υιμνθδ ςξ ηδ ζηζβιή πμο είδα ηδκ Λεοηίππδ ηαζ ηχνα έπς ιάηζα ιυκμ βζ αοηήκ. Απυ ηδκ ιζα είκαζ μ Ένςηαξ πμο ιμο ακάαεζ θςηζέξ ηζ απυ ηδκ άθθδ μ παηέναξ ιμο, πμο ημκ ζέαμιαζ ηαζ δεκ πνέπεζ κα ημκ παναημφζς».

12. Δθεί πνπ κηινχζακε ήξεκα, ήξζε ηξεράηνο ν ππεξέηεο ηνπ Υαξηθιή θαη θψλαμε απφ καθξηά: «Ο Υανζηθήξ ζημηχεδηε». Ο Κιεηλίαο έκεηλε άθσλνο θαη ν ππεξέηεο ηνπ δηεγήζεθε ηη ζπλέβε: «Ο Υανζηθήξ ηααάθδζε ημ άθμβμ ηαζ έηακε δομ-ηνεζξ αυθηεξ. Ξαθκζηά αημφζηδηε έκαξ ευνοαμξ, ημ άθμβμ ζδηχεδηε ζηα πίζς πυδζα ημο ηαζ άνπζζε κα ηαθπάγεζ. ΋ άηοπμξ μ Υανζηθήξ δεκ ιπμνμφζε κα πεζνζζηεί ηα παθζκάνζα ηαζ ηθοδςκζγυηακ πένα-δχεε. Σμ άθμβμ υνιδζε ζημ δάζμξ ηαζ ένζλε ημκ Υανζηθή πάκς ζε έκα δέκηνμ. Σα ιοηενά ηθαδζά ημο ημκ λέζηζζακ ζε ζδιείμ πμο άια ημκ δεζ ηακείξ δφζημθα εα ημκ βκςνίζεζ».

13. Ο Κιεηλίαο άθνπγε φια ηνχηα θαη θαηφπηλ έβγαιε θξαπγή κεγάιε θαη πήγε λα βξεη ην ζψκα ηνπ Υαξηθιή. ΋κσο ήδε ηνλ θνπβαινχζαλ ζε έλα θέξεηξν θαη ν παηέξαο ηνπ νδπξφηαλ: «Σζ ηδκ ήεεθεξ ηδκ ζππαζία αβυνζ ιμο; ΢ε ανήηε μζηηνυξ εάκαημξ ηαζ αηυια ηζ δ μιμνθζά ζμο πάεδηε. Ο κοθζηυξ ζμο εάθαιμξ εα είκαζ μ ηάθμξ ζμο πζα. Καζ δ βαιπνζάηζηδ θαιπάδα έβζκε θαιπάδα ημο εακάημο ζμο».

14. Θξελνχζε ν παηέξαο θαη παξαδίπια ζξελνχζε κφλνο ηνπ ν Κιεηλίαο: «Δβχ θηαίς, βζαηί ημο πάνζζα άθμβμ! Αξ ημο ‘δζκα έκα πμηήνζ πνοζυ κα πίκεζ ηαζ κα βθεκηά. Αθίιμκμ ζμο πάνζζα ημ θμκζά ζμο Υανζηθή, έκα γχμ ηαηυ ηζ απάνζζημ, εβχ ζμο αβυναζα ημ δμθμθυκμ ζμο».

15. Μεηά ηελ ηαθή ηνπ Υαξηθιή πήγα ζην ζπίηη καο. Σν πεξηβφιη ηνπ ζπηηηνχ ήηαλ κεγάιν ζαλ άιζνο θαη ήηαλ πεξίθιεηζην απφ έλα ςειφ ηνίρν. Σν πεξηβφιη απηφ ήηαλ ράξκα νθζαικψλ. Ο θηζζφο ηχιηγε ηα πεχθα θαη πιάη ζηα δέληξα ήηαλ [63]

θιήκαηα πνπ ζηεξίδνληαλ ζε θαιακσηέο. Πνιιψλ ινγηψλ άλζε κε πνηθίια ρξψκαηα θαη νζκέο, λάξθηζζνη, ηξηαληάθπιιά θαη πνιιά άιια. Αλάκεζα ζηα ινπινχδηα, ππήξρε κηα κηθξή πεγή πνπ κε ην λεξφ ηεο ζρεκάηηδε κηα ιηκλνχια. ΢ην λεξφ ηεο ιίκλεο απηφ θαζξεθηίδνληαλ ηα ινπινχδηα. Αθνχγνληαλ ηα ηξαγνχδηα ηδηηδηθηψλ θαη ρειηδνληψλ θαη θπθινθνξνχζαλ παληνχ θχθλνη, παπαγάινη θαη παγψληα. Ζ ιάκςε θαη ηα ρξψκαηα ησλ ινπινπδηψλ ηαίξηαδαλ κε ηε ιάκςε θαη ηα ρξψκαηα ησλ πηελψλ.

16. Δθεί ζην πεξηβφιη βξηζθφηαλ ε θνπέια πνπ αγαπνχζα. Δθεί φκσο ζπλάληεζα θαη ηνλ ππεξέηε θαη θίιν κνπ ΢άηπξν λα πεξπαηά παξέα κε ηελ ππεξέηξηα ηεο Λεπθίππεο ηελ Κιεηώ. Σελ ψξα εθείλε νη δπν ηνπο παξαηεξνχζαλ έλα παγψλη πνπ είρε αλνίμεη ζεακαηηθά ηα θηεξά ηνπ. Σφηε ηνπο κίιεζα δπλαηά γηα λα αθνχεη θαη ην θνξίηζη: «Αοηυ ημ ηάκεζ ημ παβχκζ βζαηί είκαζ ενςηεοιέκμ ηαζ εέθεζ κα εκηοπςζζάζεζ ηδκ αβαπδιέκδ ημο. Να ηδκ εηεί δίπθα ζημκ πθάηακμ».

17. Ο ΢άηπξνο πνπ έλησζε ηη ήζεια λα πσ, ζέιεζε λα κε παξνηξχλεη λα πσ θη άιια θαη ξψηεζε: «Αθήεεζα, ηυζδ δφκαιδ έπεζ μ Ένςηαξ, χζηε δ θθυβα ημο αββίγεζ αηυια ηαζ ηα πμοθζά;». Απάληεζα: «Σμ πενίενβμ δεκ είκαζ πμο δ θθυβα ημο αββίγεζ ηα πμοθζά, αθμφ ηαζ αοηυξ θηενά έπεζ. Αθθά δ θθυβα ημο αββίγεζ ηαζ ηα ενπεηά ηαζ ηα θοηά αηυια ηαζ ηζξ πέηνεξ. Γεκ αθέπμιε υηζ μ ιαβκήηδξ αβαπά ημ ζίδενμ; Οζ βεςνβμί λένμοκ πςξ ηα θοηά αβαπζμφκηαζ. Καζ αηυια πςξ οπάνπμοκ θμίκζηεξ ανζεκζημί ηαζ εδθοημί ηαζ υηακ έκαξ εδθοηυξ θμίκζηαξ είκαζ ιαηνζά απυ έκα ανζεκζηυ, αοηυξ ιαναίκεηαζ. Συηε μ βεςνβυξ παίνκεζ έκα αθαζηυ απυ ημκ ανζεκζηυ θμίκζηα ηαζ ημκ εκαπμεέηεζ ζηδκ ηανδζά ημο εδθοημφ, ημ ζχια ημο μπμίμο δνμζίγεηαζ αιέζςξ ηαζ γςδνεφεζ ιυθζξ ζιίλεζ ιε ημ αθαζηυ ηδξ αβαπδιέκδξ ημο. Αοηυξ είκαζ μ βάιμξ ηςκ θοηχκ». Ο Αιθεηόο θαη ε Αξέζνπζα 18. Καη ζπλέρηζα: «Δίκαζ βκςζηυ πςξ οπάνπεζ ηαζ βάιμξ οπενπυκηζμξ ηςκ κενχκ. Ζ εάθαζζα ζηέθκεζ ημκ βαιπνυ Αθθεζυ απυ ηδκ Ζθεία ζηδκ πδβή Ανέεμοζα ζηδ ΢ζηεθία ηαζ μ βθοηυξ αοηυξ εναζηήξ-πμηαιυξ δεκ δζαθφεηαζ απυ ημ αθιονυ εαθάζζζμ κενυ. Ένςηαξ οπάνπεζ ηαζ ιεηαλφ ηςκ ενπεηχκ αηυια ηαζ ηςκ ακυιμζςκ. Σμ ανζεκζηυ θίδζ ενςηεφεηαζ ηδ ζιένκα πμο είκαζ θίδζ ηδξ εάθαζζαξ. Κζ υηακ ημ θίδζ επζεοιήζεζ κα ζοκεονεεεί, ένπεηαζ ζηδκ αηνμεαθαζζζά ηαζ ζθονίγεζ πνμξ ηδκ ζιένκα πμο αβαίκεζ απ’ ημ κενυ ηαζ μ εναζηήξ ηδξ ζηενζάξ εκχκεηαζ ιε ηδκ ενςιέκδ ηδξ εάθαζζαξ».

19. ΋ζελ ψξα κηινχζα θνηηνχζα πξνο ηελ κεξηά ηνπ θνξηηζηνχ γηα λα θαηαιάβσ πψο άθνπγε φια απηά πνπ έιεγα θαη ήηαλ θαλεξφ φηη ηα ιφγηα κνπ ηελ [64]

επραξηζηνχζαλ. Ζ νκνξθηά ηεο Λεπθίππεο ήηαλ αλψηεξε θη απφ ην αζηξαθηεξφ θάιινο ηνπ παγσληνχ θαη απφ ηελ νκνξθηά ησλ ινπινπδηψλ. Σν πξφζσπφ ηεο είρε ην ρξψκα ηνπ λάξθηζζνπ, ηα κάγνπιά ηεο ήηαλ ζαλ ξφδα θαη ηα καιιηά ηεο ζχκηζαλ βνζηξχρνπο ηνπ θηζζνχ. Μεηξά απφ ιίγν έθπγε γηα λα παίμεη θηζάξα, αιιά ε κνξθή ηεο έκεηλε ζηα κάηηα κνπ. Δγψ ζπλέρηζα λα θνπβεληηάδσ κε ηνλ ΢άηπξν θαη λα ιέκε δηάθνξεο ηζηνξίεο, ψζπνπ πιεζίαζε ε ψξα ηνπ δείπλνπ.

Βηβιίν Γεύηεξν 1. Κη φπσο κηινχζακε, πεξπαηνχζακε πξνο ηελ θάκαξα ηεο Λεπθίππεο θαη ηελ αθνχγακε λα παίδεη θηζάξα θαη λα ηξαγνπδά έλα απφζπαζκα απφ ηνλ ΋κεξν. Μεηά έπαημε έλα απαιφ ηξαγνπδάθη γηα ην ηξηαληάθπιιν, πνπ ηα ιφγηα ηνπ ήηαλ πεξίπνπ: «Ακ μ Γίαξ υνζγε ααζζθζά ηςκ θμοθμοδζχκ, αοηυξ εα ήηακ ημ νυδμ ιε ηδκ αζηναθηενή μιμνθζά, ηα εοςδζαζηά πέηαθα ηαζ ημκ ένςηα πμο απμπκέεζ». Κη φπσο ηελ άθνπγα λα ηξαγνπδά, εγψ έβιεπα κπξνζηά κνπ ηα ρείιηα ηεο πνπ ζχκηδαλ ην ηξηαληάθπιιν πνπ πκλνχζε. Ο Γηόλπζνο θαη ην θξαζί 2. Ζ ψξα ηνπ δείπλνπ έθηαζε θαη ε Λεπθίππε ζηακάηεζε ηελ θηζάξα. Ήηαλ ε κέξα ηεο γηνξηήο ηνπ Γηνλχζνπ πνπ νη Σχξηνη ηνλ ζεσξνχλ δηθφ ηνπο14. Οη άλζξσπνη δελ ήμεξαλ αθφκα ην θξαζί, νχηε ην ζξαθηψηηθν, νχηε ην ρηψηηθν, νχηε ην ηθαξηψηηθν. Κάπνηε ν Γηφλπζνο θηινμελήζεθε απφ έλα βνζθφ, ν νπνίνο ηνπ πξφζθεξε γάια θαη πξντφληα ηεο γεο. Ο Γηφλπζνο γηα λα ηνλ επραξηζηήζεη ηνπ πξφζθεξε κηα θνχπα κε θξαζί. Ο βνζθφο ην ήπηε, επραξηζηήζεθε θαη ξψηεζε ηνλ ζεφ: «Ξέκε, πμο ανήηεξ αοηυ ημ άθζημ οβνυ πμο ιμζάγεζ ιε βθοηυ αίια;». Ο Γηφλπζνο ηνπ απάληεζε πσο είλαη πγξφ απφ θξνχην θαη παίξλνληαο ηνλ βνζθφ απφ ην ρέξη ηνλ πήγε ζηα θιήκαηα, πήξε έλα ηζακπί ην έζηπςε θαη είπε: «Αοηυ είκαζ ημ κενυ, αοηή ηαζ δ πδβή ημο». Καη απφ ηφηε νη Σχξηνη έθαλαλ γλσζηφ ζηνπο αλζξψπνπο ην θξαζί.

3. Έηζη ινηπφλ ν παηέξαο κνπ εηνίκαζε έλα πινχζην δείπλν γηα λα ηηκήζεη ην ζεφ. Καη φζν ε λχρηα πξνρσξνχζε θαη πίλακε φινη, εγψ θνίηαδα ην θνξίηζη πην ζαξξεηά, γηαηί σο γλσζηφλ, νη δπν ηζρπξνί ζενί, ν Έξσηαο θαη ν Γηφλπζνο, κπνξνχλ λα ηξειάλνπλ ηελ ςπρή, ν πξψηνο κε ηελ θσηηά πνπ αλάβεη ζηα ζσζηθά θαη δεχηεξνο κε ην θξαζί πνπ ηελ θνπληψλεη αθφκα πεξηζζφηεξν, γηαηί 14

Ο Γηόλπζνο ήηαλ γηνο ηνπ Γία θαη ηεο Σεκέιεο. Η Σεκέιε ήηαλ θόξε ηνπ Κάδκνπ, ν νπνίνο είρε γελλεζεί ζηελ Τύξν (γηνο ηνπ βαζηιηά ηεο Φνηλίθεο Αγήλνξα θαη αδειθόο ηεο Δπξώπεο)

[65]

απηφ είλαη ε ηξνθή ηνπ έξσηα. Αιιά θαη ε Λεπθίππε πήξε ζάξξνο θαη άξρηζε θη απηή λα κε θνηηάδεη κε ιάγλν βιέκκα. Έηζη πέξαζαλ αθφκα δέθα κέξεο, πνπ δελ ηνικήζακε λα πξνρσξήζνπκε πέξα απφ ηελ αληαιιαγή βιεκκάησλ.

4. Κάπνηα ζηηγκή απνθάζηζα λα νκνινγήζσ ηα πάληα ζην ΢άηπξν θαη ηνπ δήηεζα λα κε βνεζήζεη. Απηφο κνπ είπε φηη θάηη είρε θαηαιάβεη θαη ηφληζε πσο ε ηχρε κπνξεί λα καο επλνήζεη. Δίπε πσο είρε ήδε ζρέζεηο κε ηελ ζεξαπαηλίδα ηεο Λεπθίππεο, ηελ Κιεηώ θαη φηη ζα πξνζπαζνχζε λα ηελ πείζεη λα βνεζήζεη θη απηή. Καη πξφζζεζε: «Αθθά ηζ εζφ ηάηζ πνέπεζ κα ηάκεζξ, ιδκ ακηαθθάγεζξ ιυκμ ιαηζέξ. Πνμπχνδζε θίβμ, άββζλε ημ πένζ ηδξ, ζθίλε ηδξ ηα δάπηοθα, ακαζηέκαλε. Κζ ακ αοηή δεκ δζαιανηονδεεί θίθα ηδκ ζημ θαζιυ. Ο Ένςηαξ δεκ ακέπεηαζ δεζθία, μ ίδζμξ είκαζ πμθειζζηήξ, ηναηά θανέηνα, ηυλμ, αέθδ ηαζ θςηζά. Δβχ εα απμιαηνφκς ηδκ Κθεζχ ηζ εζφ κα επςθεθδεείξ ιυθζξ ιείκεζ ιυκδ δ ημπέθα».

5. Σα ιφγηα ηνπ ΢άηπξνπ κε πξνβιεκάηηζαλ θαη ηα ‘βαια κε ηνλ εαπηφ κνπ γηα ηελ δεηιία πνπ είρα επηδείμεη. ΋κσο ζθεθηφκνπλ θαη ην γεγνλφο φηη ζην ζπίηη κε πεξηκέλεη κηα φκνξθε θνπέια, πνπ επξφθεηην λα παληξεπηψ. Μέζα κνπ πάιεπε ν ινγηθή κε ηνλ Έξσηα, αιιά απηφο ήηαλ πνιχ ηζρπξφηεξνο απφ κέλα θαη ηε ινγηθή κνπ. Αλ απέθεπγα ηε ζατηηά ηνπ, δελ ζα γιίησλα απφ ηελ θσηηά ηνπ.

6. Καη φπσο ζπιινγηδφκνπλ φια ηνχηα, λα ‘ζνπ κπξνζηά ε Λεπθίππε, κφλε ηεο ρσξίο ηελ ζπληξνθηά ηεο Κιεηψο. Κηηξίληζα, θνθθίληζα θαη ηεο είπα «Γεζα ζμο ηονά ιμο». Απηή ρακνγέιαζε θαη είπε: «Δβχ ηονά ζμο; ιδ ημ θεξ». Δγψ άξρηζα λα κπεξδεχσ ηα ιφγηα κνπ.

7. Σελ άιιε κέξα θη ελψ ε Λεπθίππε έπαηδε θηζάξα, κηα κέιηζζα ηζίκπεζε ην ρέξη ηεο Κιεηψο θη απηή θψλαμε απφ πφλν. Σν θνξίηζη άθεζε ηελ θηζάξα θαη θαηάθεξε κε μφξθηα, πνπ φπσο είπε ηα έκαζε απφ κηα Αηγχπηηα, λα απαιχλεη ηνλ πφλν ηεο ζεξαπαηλίδαο ηεο. ΢ε ιηγάθη κηα κέιηζζα ή ζθήθα βφκβηζε γχξσ κνπ. Δγψ έβαια ην ρέξη ζην πξφζσπφ κνπ, ηάρα πσο ηζηκπήζεθα. Ζ Λεπθίππε ήξζε ακέζσο θνληά κνπ, κε ξψηεζε πνχ κε ηζίκπεζε ην έληνκν θη εγψ ηεο έδεημα ηα ρείιηα κνπ. Απηή ήξζε θνληά ζην ζηφκα κνπ ςηζπξίδνληαο ηα καγηθά μφξθηα θη εγψ ηελ αγθάιηαζα θαη ηελ θίιεζα. Σν θνξίηζη αηθληδηάζηεθε θαη κε ξψηεζε «Σζ ηάκεζξ ηχνα;» θαη εγψ ηεο απάληεζα φηη ηελ θηιψ πνπ γηάηξεςε ηνλ πφλν κνπ. Απηή κεηδίαζε θη εγψ πήξα ζάξξνο θαη είπα φηη ε πιεγή θαηέβεθε απφ ηα ρείιε κνπ ζηελ θαξδηά κνπ: «Σχνα λυνηζζέ ιε βνήβμνα βζαηί ημ ηναφια εα αβνζέρεζ»/ Καη ηελ άξπαμα θαη ηελ θηινχζα ελψ απηή έθαλε ηάρα πσο αληηζηέθεηαη.

8. Δθείλε ηελ ψξα είδακε ηελ Κιεηψ λα πιεζηάδεη θαη εγψ ιππεκέλνο αιιά θαη γεκάηνο ειπίδεο, απνκαθξχλζεθα. Έλνησζα ην θηιί ηεο ζην ζηφκα κνπ θαη θαηάιαβα πσο ηίπνηε δελ είλαη ζεκαληηθφηεξν γηα ηνλ εξσηεπκέλν απφ ηελ γεχζε ηνπ θηιηνχ ηεο αγαπεκέλεο ηνπ.

9. Σν βξάδπ ζην δείπλν ν ΢άηπξνο, θαζψο γέκηδε ηα πνηήξηα, καο έπαημε έλα παηρλίδη εξσηηθφ. Άιιαμε ην πνηήξη ηεο Λεπθίππεο κε ην δηθφ κνπ θη εγψ έπηλα θξαζί απφ ην ζεκείν ηνπ πνηεξηνχ πνπ πξηλ έπηλε ην θνξίηζη θαη έηζη αηζζαλφκνπλ πσο ηελ θηιψ. Ο ΢άηπξνο άιιαμε μαλά ηα πνηήξηα θαη απηή ηε θνξά ε θνπέια άξρηζε λα πίλεη κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ έπηλα θη εγψ. Απηφ ην παηρλίδη ηνπ ΢άηπξνπ επαλαιήθζεθε αθφκα δπν ή ηξεηο θνξέο.

[66]

10. Ο ΢άηπξνο κε ζπκβνχιεςε λα πάςσ πηα λα δηζηάδσ θαη λα πξνρσξήζσ ζαξξαιέα ζηε ζρέζε κνπ κε ην θνξίηζη. Έηζη ηελ άιιε κέξα, απηφο απνκάθξπλε ηελ Κιεηψ απφ ηελ ζπληξνθηά ηεο Λεπθίππεο θη εγψ νπιηζκέλνο απφ ηελ δχλακε πνπ κνπ είρε δψζεη ην θξαζί θαη ν έξσηαο, ηελ πιεζίαζα, ηελ αγθάιηαζα θαη ηελ γέκηζα θηιηά. ΋κσο θάπνηνο ζφξπβνο αθνχζηεθε θνληά καο θαη ε θνπέια έθπγε ηξέρνληαο γηα ηελ θάκαξά ηεο. Ο ΢άηπξνο πνπ εκθαλίζηεθε ζε ιίγν κνπ είπε φηη απηφο έθαλε ηνλ ζφξπβν, γηαηί λφκηζε φηη θάπνηνο πιεζίαδε.

11. Ο παηέξαο κνπ είδε φλεηξν πσο γηλφηαλ ν γάκνο κνπ κε ηελ Καιιηγφλε θαη μαθληθά νη λπθηθέο ιακπάδεο έζβεζαλ. Σξφκαμε θαη απνθάζηζε λα επηηαρχλεη ηνπο γάκνπο. Σεο αγφξαζε έλα ζσξφ γακήιηα δψξα, ρξπζφ πεξηδέξαην κε πνιχηηκα πεηξάδηα, ζκαξάγδηα, ακέζπζηνπο, έλα θφξεκα, βακκέλν κε αιεζηλή πνξθχξα, ζαλ απηή πνπ πξηλ απφ πνιιά ρξφληα αλαθάιπςε ηπραία έλαο ςαξάο, φηαλ ν ζθχινο ηνπ έζπαζε κε ηα δφληηα ηνπ έλα θνρχιη. Ο ςαξάο λφκηζε φηη ην ζθπιί ηνπ είρε καηψζεη, αιιά φηαλ έπηαζε ην πγξφ ζηα ρέξηα ηνπ θαη ην αθνχκπεζε ζην καιιί ηνπ ζθπιηνχ, θαηάιαβε ηη ζεζαπξφ είρε απνθαιχςεη.

12. Δγψ ήκνπλ ζηελνρσξεκέλνο θη έςαρλα ηξφπν αλαβνιήο ηνπ γάκνπ, αιιά έλα πεξηζηαηηθφ κε βνήζεζε. ΋ηαλ ν παηέξαο κνπ έςελε ην ζθάγην ηεο πξνγακηαίαο ζπζίαο, έλαο αεηφο φξκεζε ζηνλ βσκφ θαη ην άξπαμε. Απηφ ην ζπκβάλ ζεσξήζεθε θαθφο νησλφο, νη εηνηκαζίεο ηνπ γάκνπ ζηακάηεζαλ θαη νη κάληεηο απνθάλζεθαλ φηη ηα κεζάλπρηα έπξεπε λα γίλεη ζπζία ζηνλ Ξέλην Γία.

13. ΢ην Βπδάληην δνχζε έλαο πινχζηνο αιιά άζσηνο λένο ν Καιιηζζέλεο, πνπ είρε αθνπζηά φηη ε θφξε ηνπ ΢ψζηξαηνπ ήηαλ πνιχ φκνξθν θνξίηζη θαη ήζειε λα ηελ παληξεπηεί. Ο ΢ψζηξαηνο πνπ γλψξηδε φηη ν λένο δνχζε αθφιαζην βίν ηνλ απέξξηςε. Καη ν Καιιηζζέλεο, πνπ δελ είρε δεη πνηέ ηνπ ηελ Λεπθίππε, αιιά ηελ είρε πιάζεη κε ηελ θαληαζία ηνπ σο ηελ ηδαληθή γπλαίθα, ηελ είρε εξσηεπηεί ζθνδξά. Κη έηζη ζθέθηεθε έλα ηέρλαζκα γηα λα ηελ θαηαθηήζεη. ΢ην Βπδάληην ππήξρε λφκνο πνπ φξηδε φηη αλ θάπνηνο άξπαδε κηα θνπέια θαη εξρφηαλ ζε ζαξθηθή επαθή καδί ηεο, ήηαλ ππνρξεσκέλνο λα ηελ παληξεπηεί.

14. Με βάζε ινηπφλ απηφλ ην λφκν απνθάζηζε λα πεηχρεη ην ζθνπφ ηνπ. Αιιά ζην κεηαμχ μέζπαζε ν πφιεκνο θαη ε Λεπθίππε βξέζεθε ζην ζπίηη καο. Σν ζρέδην ηνπ Καιιηζζέλε βνήζεζε έλαο ρξεζκφο πνπ είραλ πάξεη νη Βπδαληηλνί: «Δίκαζ ηάπμζμ κδζί πμο είκαζ ηαζ πυθδ, εκχκεηαζ ιε ηδ ζηενζά ιε έκα ζζειυ πμο είκαζ ηαζ πμνειυξ. Δηεί πμο μ Ήθαζζημξ πάνδηε ηδκ βαθακμιάηα Αεδκά, εηεί ζε ηαθχ κα πάξ ηαζ κα εοζζάζεζξ ζημκ Ζναηθή». ΋ινη πξνζπαζνχζαλ λα θαηαιάβνπλ ηη ζεκαίλνπλ ηα ιφγηα απηά ηνπ ρξεζκνχ, αιιά ν ΢ψζηξαηνο ηνλ εξκήλεπζε έηζη: «Ζ πυθδ είκαζ δ Σφνμξ βζαηί ηδκ δζεηδζημφκ ηαζ δ ζηενζά ηαζ δ εάθαζζα. Δκχκεηαζ ιε ηδκ ζηενζά ιε ιζα θςνίδα βδξ, αθθά ηάης απυ ημκ ζζειυ ηνέπεζ κενυ, άνα είκαζ ηαζ πμνειυξ. Ζ ακαθμνά ζημκ Ήθαζζημ ηαζ ηδκ Αεδκά οπαζκίζζεηαζ ηδκ εθζά ηαζ ηδ θςηζά. Τπάνπεζ ζηδκ Σφνμ έκα ιένμξ πμο δ εθζά εοδμηζιεί ηαζ ιαγί ηδξ ακάαεζ ζοκεπχξ ιζα θθυβα, δ ζηάπηδ ηδξ μπμίαξ θζπαίκεζ ηδκ εθζά».

15. Οη αξρέο ηεο πφιεο ηνπ Βπδαληίνπ απνθάζηζαλ λα ζηείινπλ κηα νκάδα ζηελ Σχξν, γηα λα πξαγκαηνπνηήζεη ηε ζπζία. Ο Καιιηζζέλεο πέηπρε λα γίλεη κέινο ηεο νκάδαο απηήο θαη φηαλ νη Βπδαληηλνί έθηαζαλ ζηελ Σχξν, απηφο έκαζε πνπ [67]

βξηζθφηαλ ην ζπίηη ηνπ παηέξα κνπ θαη άξρηζε λα παξαθνινπζεί ηηο γπλαίθεο. ΋ινο ν ιαφο ηεο πφιεο άληξεο θαη γπλαίθεο, είραλ πάεη λα ζαπκάζνπλ ηε ζπζία θαη ην ηειεηνπξγηθφ ηεο. Τπήξραλ πνιιά ζπκηάκαηα, ζηεθάληα, ινπινχδηα θαη νη κπξσδηέο ησλ ζπκηακάησλ ελψλνληαλ κε ηα αξψκαηα ησλ ινπινπδηψλ. Σα ζθάγηα ήηαλ πνιιά αιιά μερψξηδαλ ηα αηγππηηαθά βφδηα κε θαξδηέο ξάρεο θαη καθξηά ζηξηθηά θέξαηα. Αλ ν κχζνο ηεο αξπαγήο ηεο Δπξψπεο ήηαλ αιεζηλφο, ηφηε ν Γίαο είρε κεηακνξθσζεί ζε αηγππηηαθφ ηαχξν.

16. Ζ κεηέξα κνπ ήηαλ άξξσζηε θαη δελ πήγε ζηελ ηειεηή θαη καδί ηεο έκεηλε θαη ε Λεπθίππε. Αιιά πήγε ε Καιιηγφλε κε ηελ κακά ηεο Λεπθίππεο. Ο Καιιηζζέλεο πνπ ήηαλ εξσηεπκέλνο κε ηελ Λεπθίππε (αλ θαη δελ ηελ είρε δεη πνηέ), είδε ηελ αδειθή κνπ καδί κε ηελ γπλαίθα ηνπ ΢ψζηξαηνπ, ππέζεζε πσο απηή ήηαλ ε Λεπθίππε θαη καγεχηεθε απφ ηελ νκνξθηά ηεο. Έηζη έδσζε εληνιή ζηνλ πηζηφ ηνπ δνχιν Εήλσλα, λα νξγαλψζεη ηελ απαγσγή ηεο θνπέιαο, φηαλ φια ηα θνξίηζηα ηεο πφιεο ζα βξηζθφηαλ θνληά ζηελ ζάιαζζα γηα θάπνην παλεγχξη.

17. ΋ηαλ ηειείσζαλ νη ηειεηέο ηεο ζπζίαο, ηα βπδαληηλά πινία απέπιεπζαλ απφ ηελ Σχξν. Ο Καιιηζζέλεο έθαλε πσο ηα αθνινπζεί θαη κεηά απφ ηνλ απφπινπ έθξπςε ην πινίν ηνπ ζε έλα θνληηλφ παξαζαιάζζην. Δθεί έδσζε ζηνλ Εήλσλα κηα βάξθα θαη ν δνχινο βξήθε κεξηθνχο πεηξαηέο θαη μεθίλεζε γηα ηελ Σχξν.

18. Σελ επνκέλε ν παηέξαο κνπ πξνγξακκάηηζε λα θάλεη ηελ ζπζία ζηνλ Ξέλην Γία, φπσο είραλ εξκελεχζεη ηελ αξπαγή ηνπ ζθαγίνπ ηεο ζπζίαο νη κάληεηο. Μφιηο έπεζε ην ζθνηάδη καδεπηήθακε ζηελ αθξνγηαιηά, αιιά θνληά ήηαλ θαη ν Εήλσλαο κε άιινπο νθηψ πεηξαηέο ληπκέλνπο κε γπλαηθεία θνξέκαηα. Ξαθληθά νη ιεζηέο φξκεζαλ, άξπαμαλ ηελ αδειθή κνπ, ηελ έβαιαλ ζηε βάξθα, βξήθαλ ην πινίν ηνπ Καιιηζζέλε, ν νπνίνο παξέιαβε ην θνξίηζη θαη βγήθε γξήγνξα ζηελ αλνηρηή ζάιαζζα. ΢ηελ αθξνζαιαζζηά φινη θψλαδαλ «Λδζηέξ άνπαλακ ηδκ Καθθζβυκδ» θη εγψ απφ ηελ κηα ήκνπλ αλαθνπθηζκέλνο, απφ ηελ άιιε ζηελνρσξηφκνπλ γηα απηφ πνπ έπαζε ε αδειθή κνπ.

19. Μεηά απφ θάπνηεο κέξεο κίιεζα ζηελ Λεπθίππε: «Κάκαιε ηαθή ανπή ιε ηα θζθζά, αθθά αξ πάιε ζε ηάηζ πζμ ενςηζηυ ηαζ αξ δεεμφιε ιε δεζιά πίζηδξ ηαζ αξ ιοδεμφιε ζηα ιοζηήνζα ηδξ Αθνμδίηδξ». Με ην ιέγε-ιέγε πείζηεθε λα κε δερζεί ην λχρηα ζην δσκάηηφ ηεο, κε ηε βνήζεηα ηεο ζεξαπαηλίδαο ηεο Κιεηψο. Σα δσκάηηα ησλ γπλαηθψλ ήηαλ ρσξηζηά θαη έθιεηλαλ κε κηα πφξηα πνπ θιείδσλε ην βξάδπ ε κεηέξα ηεο Λεπθίππεο. Ο ΢άηπξνο θαηάθεξε θαη έθηηαμε αληηθιείδηα θαη ζπλεξγάζηεθε κε ηελ Κιεηψ, φπσο είρε ζπκθσλήζεη θαη ην θνξίηζη.

20. ΢ηελ ππεξεζία ησλ γπλαηθψλ ήηαλ θαη έλα θιχαξνο θαη παλνχξγνο ηχπνο, ν Κώλσπαο, πνπ καο παξαθνινπζνχζε θαη επηηεξνχζε ηηο λχρηεο ηηο θηλήζεηο καο, αθήλνληαο κάιηζηα ηελ πφξηα ηνπ δσκαηίνπ ηνπ αλνηρηή, γηα λα κελ ηνπ μεθεχγεη ηίπνηα. Ο ΢άηπξνο επηρείξεζε λα πηάζεη θηιίεο καδί ηνπ θαη ηνλ απνθαινχζε αζηεηεπφκελνο ‘ημοκμφπζ’, φκσο απηφο ήηαλ μχπληνο θαη ελψ θαηαιάβαηλε ηηο πξνζέζεηο ηνπ ΢άηπξνπ, έπαηδε ην παηρλίδη ηνπ. Σνπ είπε ινηπφλ: «Δζφ ιπμνεί κα ημνμσδεφεζξ ημ υκμιά ιμο, αθθά άημοζε ιζα ζζημνία ιε έκα ημοκμφπζ».

[68]

21. {Σν ιηνληάξη θαηεγνξνχζε ηνλ Πξνκεζέα γηαηί ελψ ην έθαλε πην κεγάιν θαη δπλαηφ απφ ηα άιια δψα, θνβφηαλ ηνλ θφθνξα, φκσο ν Πξνκεζέαο ηνπ είπε φηη ε ςπρή ηνπ ήηαλ ην αδχλαην ζεκείν ηνπ. Κάπνηα ζηηγκή ην ιηνληάξη ζπλάληεζε έλα ειέθαληα θαη ηνλ ξψηεζε γηαηί θνπλά ζπλερψο ηα απηηά ηνπ. Δθείλε ηελ ψξα έλα θνπλνχπη δνπδνχληδε γχξσ απφ ηνλ ειέθαληα θη απηφο απάληεζε ζην ιηνληάξη: «Βθέπεζξ αοηυ ημ ιζηνμζημπζηυ πθάζια;, έηζζ ηαζ ιπεζ ζημ αοηί ιμο εα ιε πεεάκεζ». Σν ιηνληάξη ζθέθηεθε: «Δβχ θμζπυκ είιαζ ηυζμ πζμ ηοπενυξ απυ ημκ εθέθακηα, υζμ πζμ δοκαηυξ είκαζ μ ηυημναξ απυ ημ ημοκμφπζ»15}. Ο ΢άηπξνο πνπ θαηάιαβε ηη ήζειε λα πεη ν Κψλσπαο ηνπ είπε: «Άημο θμζπυκ ηζ απυ ιέκα ιζα ζζημνία ιε ημ ημοκμφπζ ηαζ ημ θζμκηάνζ». Σν ιηνληάξη θαη ην θνπλνύπη 22. {Κάπνηε έλα θνπλνχπη είπε ζην ιηνληάξη: «Σζ πανζζηάκεζξ ημκ ααζζθζά ηςκ γχςκ, δεκ είζαζ μφηε ιεβαθφηενμ, μφηε μιμνθυηενμ μφηε πζμ δοκαηυ απυ ιέκα. Δζφ ζηίγεζξ ιε ηα κφπζα ηαζ δαβηχκεζξ ιε ηα δυκηζα ζμο, αοηυ ημ ηάκεζ ηαζ μπμζαδήπμηε βοκαζημφθα. Έπεζξ πθμφζζα παίηδ αθθά λένεζξ πυζμ άζπδιμ είζαζ πίζς; Δκχ εβχ έπς υθμ ημκ αένα δζηυ ιμο ηαζ πάς πακημφ ιε ηα θηενά ιμο. ΋ζμ βζα ηδκ βεκκαζυηδηά ιμο, είιαζ μθυηθδνμ έκα πμθειζηυ υνβακμ. Σμ ζηυια ιμο είκαζ ηαζ ζάθπζββα ηαζ αέθμξ. Σμ θηενυ ιμο ιε εηζθεκδμκίγεζ ηαζ υπμο πέζς ημ αέθμξ ιμο δδιζμονβεί ηναφιαηα. Με πάκεζξ εδχ, ιε ανίζηεζξ εηεί ηαζ ηαβπάγς υηακ αθέπς ημοξ ακενχπμοξ κα πμνμπδδμφκ υηακ δεπεμφκ ημ αέθμξ ιμο. Καζ βζα κα ζημ απμδείλς αξ ανπίγμοιε ηδκ ιάπδ». ΋ξκεζε ζην ιηνληάξη θαη ην ηζηκπνχζε ζε θάζε κέξνο ηνπ πξνζψπνπ ηνπ πνπ δελ είρε ηξίρεο, ζηα κάηηα, ζηα ρείιηα, παληνχ. Σν ζεξίν πξνζπαζνχζε λα δαγθψζεη ην θνπλνχπη αιιά δάγθσλε αέξα. Απηφ θξάηεζε πνιιή ψξα θαη ην ιηνληάξη ήηαλ πνλεκέλν θαη απνθακσκέλν, φηαλ ην απξφζερην θνπλνχπη έπεζε ζηνλ ηζηφ κηαο αξάρλεο. «΋πςξ ηαηαθαααίκεζξ ημ ημοκμφπζ κίηδζε ημ θζμκηάνζ, αθθά κζηήεδηε απυ ηδκ ανάπκδ. Να θμαάζαζ θμζπυκ ηζξ ανάπκεξ», είπε ν ΢άηπξνο γειψληαο16}.

23. Ο ΢άηπξνο ήμεξε φηη ν Κψλσπαο ήηαλ θαινθαγάο θαη έλα βξάδπ ηνλ θάιεζε λα θάλε καδί. Αλ θαη θαρχπνπηνο ν Κψλσπαο δέρζεθε, γηαηί δελ κπνξνχζε λα αληηζηαζεί ζην θαγεηφ θαη ν ΢άηπξνο έξημε κεο ζηελ θνχπα ηνπ ππλσηηθφ. Μφιηο ν Κψλσς θνηκήζεθε ηξέμακε ζην δσκάηην ηεο Λεπθίππεο θαη εγψ κπήθα κέζα. ΋κσο ηελ ίδηα ψξα ε κεηέξα ηεο είδε έλα φλεηξν, φηη θάπνηνο ιεζηήο επηηέζεθε 15 16

Η ηζηνξία ηνπ Κώλσπα είλαη δηαζθεπή ηνπ Αηζώπεηνπ κύζνπ Λέσλ, Πξνκεζεύο θαη Διέθαο. Η ηζηνξία ηνπ Σάηπξνπ είλαη δηαζθεπή ηνπ Αηζώπεηνπ κύζνπ Κώλσς θαη Λέσλ

[69]

ζηελ θφξε ηεο κε έλα καραίξη θαη έζθηζε ηελ θνηιηά ηεο. Σξνκαγκέλε έηξεμε ζην ζθνηεηλφ δσκάηην ηεο θφξεο ηεο, εγψ πεηάρηεθα απφ ην θξεβάηη βγήθα έμσ θαη ηξέμακε κε ηνλ ΢άηπξν έμσ απφ ηα δηακεξίζκαηα ησλ γπλαηθψλ.

24. Ζ Πάλζεηα ραζηνχθηζε πξψηα ηελ Κιεηψ θαη κεηά άξπαμε ηελ θφξε ηεο απφ ηα καιιηά ιέγνληαο: «Απ ΢χζηναηε, εζφ πμθειάξ ζημ Βογάκηζμ, αθθά εδχ έπαζεξ ηδκ ιάπδ αθμφ ηάπμζμξ αηίιαζε ηδκ ηυνδ ζμο. Καθφηενα κα ιέκαιε ζημ Βογάκηζμ ηαζ αξ ζε αηίιαγε ηάπμζμξ Θναηζχηδξ, αοηυ δεκ εα ήηακ κηνμπή. Καθά είδα ζημ υκεζνμ υηζ ζηίζηδηε δ ημζθζά ζμο ηαζ αοηή δ ημιή είκαζ πεζνυηενδ απυ ζπαεί. Καζ δεκ είδα αοηυκ πμο ζε αηίιαζε, ιήπςξ ήηακ ηακέκαξ δμφθμξ;».

25. Ζ θνπέια φκσο απάληεζε: «Μδηένα, ιδ ηθαίξ βζαηί ηακείξ δεκ ιε κηνυπζαζε. Μπήηε ηάπμζμξ πμο δεκ λένς ακ ήηακ δαζιυκζμ, θδζηήξ ή ήνςαξ». Ζ Πάλζεηα φκσο ζξελνχζε. Κη εκείο απνθαζίζακε λα θχγνπκε γηαηί μέξακε φηη ην πξσί ε Κιεηψ ζα νκνινγνχζε ηα πάληα, αλ ηελ θνβέξηδαλ κε βαζαληζηήξηα.

26. Έηζη ν ΢άηπξνο θαη εγψ ηξέμακε ραξάκαηα γηα ην ζπίηη ηνπ Κιεηλία, ν νπνίνο καο άλνημε ηαξαγκέλνο θαη άθνπζε ηελ πεξηπέηεηά καο. Δθείλε ηελ ψξα ήξζε θαη ε Κιεηψ, πνπ θαηάιαβε πσο είρακε ζθνπφ λα θχγνκε φπσο-φπσο θαη είπε πσο ήζειε λα έξζεη καδί καο γηαηί θνβφηαλ πνιχ ηα βαζαληζηήξηα πνπ ηεο εηνίκαδαλ. Ο Κιεηηνθώλ ην ζθάεη από ην θξεβάηη ηεο Λεπθίππεο, θαζώο ε κεηέξα ηεο κπαίλεη κέζα 27. Ο Κιεηλίαο κε πήξε παξάκεξα θαη πξφηεηλε ην δηθφ ηνπ ζρέδην: «Να θοβαδεφμοιε αιέζςξ ηδκ Κθεζχ ηζ ειείξ κα πενζιέκμοιε, βζαηί δ Πάκεεζα δεκ λένεζ πμζμξ ήηακ ζημ δςιάηζμ ηδξ ηυνδξ ηδξ. Μπμνεί κα πείζεζξ ηαζ ημ ημνίηζζ κα θφβεζ ιαγί ζαξ, μπυηε εα ένες ηζ εβχ». Πξάγκαηη έδσζε ηελ Κιεηψ ζε έλα πηζηφ ππεξέηε ηνπ θαη απηφο ηελ έβαιε ζε έλα θαξάβη. Δκείο απνθαζίζακε λα επηρεηξήζνπκε λα πείζνπκε ηελ θνπέια λα έξζεη καδί καο θαη θαηφπηλ επηζηξέςακε ζην ζπίηη.

28. Σν πξσί ε Πάλζεηα έδσζε εληνιή λα θσλάμνπλ ηελ Κιεηψ θαη λα ηελ βαζαλίζνπλ. Αιιά απηή είρε εμαθαληζηεί θαη ε Πάλζεηα πήγε ζηελ Λεπθίππε θαη ηεο είπε φηη ηψξα πνπ ε Κιεηψ ην έζθαζε, πξέπεη ε ίδηα λα απνθαιχςεη ηελ αιήζεηα. Ζ θνπέια μεζάξξεςε θαη είπε ζηε κεηέξα ηεο «Σδκ αθήεεζα ζηδκ είπα, ακ εεξ ιπμνείξ, ακ οπάνπεζ ηνυπμξ, κα αεααζςεείξ υηζ είιαζ πανεέκα». Ζ κάλα ηεο είπε φηη δελ ζέιεη θαη κάξηπξεο ζηε δπζηπρία ηεο θαη έθπγε ζπκσκέλε.

[70]

29. Μφιηο έθπγε ε κεηέξα ηεο, κφλε ηεο ε θαεκέλε ε Λεπθίππε έλησζε λα ηελ πιεκκπξίδνπλ αλάκηθηα ζπλαηζζήκαηα: ιχπε γηαηί πηάζηεθε κε ηνλ εξαζηή ηεο, ληξνπή γηα ηηο θσλέο πνπ άθνπζε απφ ηελ κεηέξα ηεο θαη νξγή γηαηί δελ ηελ πίζηεπε. Πληγφηαλ απφ φια απηά θαη ζθεθηφηαλ πψο ζα αληηδξάζεη.

30. Δγψ έζηεηια ην ΢άηπξν ζην θνξίηζη γηα λα ηεο πξνηείλεη λα θχγνπκε. Απηή κφιηο η’ άθνπζε είπε: «Μα ημοξ εεμφξ, πάνηε ιε απυ ηα ιάηζα ηδξ ιάκαξ ιμο ηαζ αξ πάιε υπμο εέθεηε. Ακ ι’ αθήζεηε εδχ ιυκδ εα αάθς ηένια ζηδ γςή ιμο ιε ιζα εδθζά». ΋ηαλ έπαζα ηελ απάληεζε ηεο Λεπθίππεο αλαθνπθίζηεθα. Μεηά απφ δπν κέξεο, έθπγε ν παηέξαο κνπ γηα ηαμίδη θαη βάιακε κπξνο ην ζρέδην ηεο θπγήο.

31. Ο ΢άηπξνο ηελ ψξα πνπ καο ζεξβίξηδε, θαηάθεξε λα ξίμεη ππλσηηθφ ζηελ θνχπα ηεο Πάλζεηαο. Έθαλε ην ίδην θαη ζηελ θαηλνχξηα ζεξαπαηλίδα ηεο Λεπθίππεο θαη ζηνλ ζπξσξφ. ΋ηαλ φινη θνηκήζεθαλ, θχγακε νη ηξείο καο θαη ζηελ πχιε καο πεξίκελε ν Κιεηλίαο κε κηα άκαμα. ΋ινη καδί είκαζηε έμη, ε Λεπθίππε, ν ΢άηπξνο, εγψ , ν Κιεηλίαο θαη δπν ππεξέηεο ηνπ. Καηεπζπλζήθακε γηα ηελ ΢ηδψλα θαη θαηφπηλ γηα ηελ Βεξπηφ φπνπ βξήθακε έλα πινίν έηνηκν γηα απφπινπ. Δπηβηβαζηήθακε θαη κφιηο μεκέξσλε βάιακε ξφηα κε θαηεχζπλζε ηελ Αιεμάλδξεηα ηελ κεγάιε πφιε ηνπ Νείινπ.

32. Ήκνπλ ραξνχκελνο πνπ έβιεπα ηε ζάιαζζα θαη παξαθνινπζνχζα ηνπο λαχηεο λα θνπκαληάξνπλ ηα παιακάξηα, λα ιχλνπλ ηα παληά θαη λα ζεθψλνπλ ηελ άγθπξα. Έβιεπα ηε ζηεξηά λα απνκαθξχλεηαη ζαλ λα ηαμίδεπε απηή. Αθνχζηεθαλ νη πξνζεπρέο γηα λα έρνπκε θαιφ ηαμίδη θαη ν αέξαο θνχζθσζε ηα παληά ηνπ πινίνπ.

33. Σελ ψξα πνπ ν ΢άηπξνο καο ζεξβίξηζε πξσηλφ, έθαηζε θνληά καο έλαο λεαξφο κε ηνλ νπνίν έπηαζα θνπβέληα. Μαο είπε πσο ηνλ έιεγαλ Μελέιαν θαη ήηαλ απφ ηελ Αιεμάλδξεηα. Δκείο ζπζηεζήθακε θαη ν Μελέιανο καο ξψηεζε γηα πην ιφγν ηαμηδεχακε. Σνπ είπα λα καο πεη ηελ δηθή ηνπ ηζηνξία θαη θαηφπηλ εκείο ζα ηνπ πνχκε ηα δηθά καο.

34. Άξρηζε ινηπφλ ν Μελέιανο: «Ήιμοκ ενςηεοιέκμξ ιε έκακ υιμνθμ κέμ πμο είπε πάεμξ ιε ημ ηοκήβζ. Ακαβηαζηζηά ηζ εβχ ημκ αημθμοεμφζα ηαζ ιζα ιένα εκχ είπαιε αβεζ βζα κα ηοκδβήζμοιε ιζηνά γχα έκα αβνζμβμφνμοκμ υνιδζε ηαηά πάκς ιαξ. Πθδζίαγε ιε θυνα ημ παθζηάνζ ηαζ εβχ ένζλα ημ αηυκηζυ ιμο ζημ αβνζμβμφνμοκμ, αθθά ιπήηε ακάιεζα μ κέμξ ηαζ δέπεδηε ηδ αμθή. Έηνελα ημκηά ημο ηαζ αοηυξ πεεαίκμκηαξ άπθςζε ηα πένζα ημο ηαζ ι’ αβηάθζαζε, ειέκα ημ θμκζά ημο. ΢ημ δζηαζηήνζμ είπα υηζ αλίγς κα ιε εηηεθέζμοκ, υπςξ μζ δζηαζηέξ ιε θοπήεδηακ ηαζ ιε ηαηαδίηαζακ ζε ηνία πνυκζα ελμνία. Σχνα έθδλε δ πμζκή ιμο ηαζ βονίγς πίζς». Ο Κιεηλίαο φηαλ άθνπζε ηελ ηζηνξία ηνπ Μελέιανπ, αλαζηέλαμε θαη ηνπ δηεγήζεθε ηελ δηθή κε ηνλ Υαξηθιή θαη ην άινγν πνπ ηνλ ζθφησζε.

35. Ο Μελέιανο ήηαλ ζιηκκέλνο δηεγνχκελνο ηηο αλακλήζεηο ηνπο θαη απφ θνληά ν Κιεηλίαο δάθξπζε γηαηί ζπκήζεθε ηνλ Υαξηθιή. Ζ Λεπθίππε θνηκφηαλ ζην πινίν θη εγψ βξήθα επθαηξία θαη είπα: «Σοπενυξ μ Κθεζκίαξ, ζοκδείγεζ κα ηαηαθένεηαζ ηαηά ηςκ βοκαζηχκ ηαζ ηχνα ιπμνεί πζμ εφημθα κα ιζθήζεζ ιζαξ ηαζ ανήηε έκα [71]

υιμζυ ημοξ ζηζξ ενςηζηέξ πνμηζιήζεζξ. Αθήεεζα βζαηί ζηζξ ιένεξ ιαξ είκαζ ηδξ ιυδαξ μ ένςηαξ ιεηαλφ δομ ανζεκζηχκ;». Ο Μελέιανο είπε φηη απηφο ν έξσηαο είλαη θαιχηεξνο, γηαηί ηα αγφξηα είλαη πην απιντθά απφ ηα θνξίηζηα θαη ε νκνξθηά ηνπο είλαη πην εξεζηζηηθή. ΢’ απηή ηελ παξαηήξεζε απάληεζα φηη απηφο ν έξσηαο είλαη ζαλ ην καξηχξην ηνπ Σαληάινπ, δελ κπνξείο λα μεδηςάζεηο πνηέ.

36. Ο Μελέιανο απάληεζε κε πάζνο: «Κθεζημθχκηα δ ιεβαθφηενδ δδμκή είκαζ κα πμεείξ υ,ηζ δεκ πμνηαίκεζξ, υ,ηζ έπεζξ βζα ηαζνυ ζμο θένκεζ ημνεζιυ. Σμ νυδμ είκαζ ημ πζμ ςναίμ θμοθμφδζ, βζαηί ιαναίκεηαζ βνήβμνα. Ο Γίαξ πμο αβάπδζε ηυζεξ βοκαίηεξ δεκ ακέααζε ηαιζά ζημκ ΋θοιπμ, ηδκ Αθηιήκδ ηδκ πενίιεκε ημ πέκεμξ, ηδκ Γακάδ δ ηζαςηυξ ζηδ εάθαζζα, ηδ ΢ειέθδ δ θςηζά». ΋ιςξ ημκ Γακοιήδδ μ Γίαξ ημκ πήνε ζημκ ΋θοιπμ, βζα κα ηενκά ημοξ εεμφξ, εκχ δ Ήαδ πμο έηακε ηδκ δμοθεζά αοηή πνζκ, έπαζε ηδκ εέζδ ηδξ βζαηί ήηακ βοκαίηα».

37. Δγψ ηψξα έπξεπε λα απαληήζσ ζηνλ Μελέιαν θαη είπα: «Ζ μιμνθζά ηςκ βοκαζηχκ δεκ πάκεηαζ βνήβμνα βζ αοηυ είκαζ μονάκζα. Μπμνεί μ Γίαξ κα ακέααζε ημ αβυνζ απυ ηδ Φνοβία ζημκ μονακυ, αθθά βζα πάνδ ιζαξ βοκαίηαξ ιμοβηάκζζε ζακ ηαφνμξ, πυνερε ζακ ζάηονμξ ηαζ έβζκε πνοζή ανμπή.17. Γίαο θαη Γαλπκήδεο Καζ μ Γακοιήδδξ ηενκά ηαζ ηδκ Ήνα ηαζ ηζξ άθθεξ εεέξ πμο έπμοκ έκα αβυνζ βζα οπδνέηδ. Αθθά αξ αθήζμοιε ημοξ ιφεμοξ ηαζ αξ πμφιε βζα ηδκ ενςηζηή πνάλδ, ακ ηζ εβχ έπς ιυκμ ειπεζνία απυ βοκαίηεξ, πμο πμοθάκ ηα ηάθθδ ημοξ βζα πάνδ ηδξ Αθνμδίηδξ. Σμ ζχια ηδξ βοκαίηαξ είκαζ θηζαβιέκμ βζα αβηαθζά ηαζ ηα πείθδ ηδξ απαθά ζημ θζθί. Σδκ χνα ηδξ ενςηζηήξ ζοκεφνεζδξ, ηδκ πζάκεζ μίζηνμξ ηαζ θζθά ιε ημ ζηυια ακμζπηυ ζακ ιαζκάδα. Καζ υηακ θηάκεζ ζημ ηέθμξ αανζακαζαίκεζ απυ ηδκ δδμκή ηαζ δ ακάζα ηδξ ακεααίκεζ ςξ ηα πείθδ ηαζ ανίζηεζ ημ θζθί πμο ράπκεζ ηαζ απυ ημ θίθδια δμκείηαζ μθυηθδνδ, Δκχ ηα θζθζά ηςκ αβμνζχκ είκαζ απαίδεοηα, μζ αβηαθζέξ ημοξ πςνίξ ηέπκδ ηαζ μ ένςηάξ ημοξ μηκδνυξ».

38. Ξαλά κίιεζε ν Μελέιανο: «Γεκ ιμζάγεζξ βζα άπεζνμξ ζημκ ένςηα, αθμφ ιαξ γάθζζεξ ιε ηυζα ηαζ ηυζα βζα ηζξ βοκαίηεξ. Άημοζέ ιε ηχνα βζα η’ αβυνζα. Ζ μιμνθζά ηςκ βοκαζηχκ μθείθεηαζ ζηα θηζαζίδζα, ηα ιφνα ηαζ ηζξ ααθέξ ηςκ ιαθθζχκ, εκχ δ αβμνίζηζηδ μιμνθζά δεκ πνεζάγεηαζ λέκεξ μζιέξ, απυ υθα ηα ανχιαηα, μ ζδνχηαξ ημο αβμνζμφ ιονίγεζ πζμ ςναία. Σα αβυνζα δεκ έπμοκ παθανέξ ζάνηεξ ηαζ ηα θζθζά ημοξ δεκ είκαζ απμηέθεζια ηέπκδξ αθθά θοζζηυ».

17

Αλαθνξά ζηνπο κύζνπο ηεο Δπξώπεο, ηεο Αληηόπεο θαη ηεο Γαλάεο

[72]

Βηβιίν Σξίην 1. Σελ Σξίηε κέξα ν θαηξφο ράιαζε απφηνκα, ζεθψζεθε δπλαηφο άλεκνο θαη ην πινίν άξρηζε λα γέξλεη απφ ηελ κηα πιεπξά, ελψ ε άιιε ζεθψζεθε ςειά. ΋ινη καδί επηβάηεο θαη πιήξσκα κεηαθηλνχκαζηε πφηε απφ ηελ κηα πιεπξά πφηε απφ ηελ άιιε ρσξίο απνηέιεζκα. Σα θχκαηα ρηχπαγαλ ην ζθαξί πνπ θηλδχλεπε λα βπζηζηεί.

2. Σν απφγεπκα ν ήιηνο ράζεθε, καδί κε ηνλ αέξα έπεθηε πνιιή βξνρή θαη ηεξάζηηα θχκαηα καο έδσζαλ απφ θάζε πιεπξά. Αθνπγφηαλ ηα παξαγγέικαηα ησλ λαπηηθψλ, νη ζηξηγθιηέο ησλ γπλαηθψλ θαη νη αιαιαγκνί ησλ αλδξψλ. Ο θαπεηάληνο δηέηαμε λα πεηάμνπκε ζηε ζάιαζζα φηη θνξηίν ππήξρε, εκπνξεχκαηα, θνπηηά αθφκα θαη ηα ρξπζαθηθά θαη θνζκήκαηα. Σν θαξάβη άδεηαζε ζρεδφλ, αιιά ν θαηξφο ζπλέρηζε λα είλαη άγξηνο.

3. Σειηθά ν θαπεηάληνο δηέηαμε λα εγθαηαιείςνκε ην πινίν θαη λα κπνχκε ζηε ζσζίβηα βάξθα. Δθεί άξρηζε ην κεγάιν θαθφ θαη ν ζπλσζηηζκφο. ΋ζνη πήδεμαλ πξψηνη ζηε βάξθα πξνζπαζνχζαλ λα θφςνπλ ην ζθνηλί γηα λα κελ κπνπλ άιινη κέζα θαη βαξχλεη ην ζθάθνο. Πνιινί πήξαλ καραίξηα θαη ηζεθνχξηα θαη άξρηζε κάρε απηψλ πνπ ήηαλ κέζα ζηε βάξθα κε απηνχο πνπ επηρεηξνχζαλ λα επηβηβαζηνχλ. Κάζε έλλνηα θηιίαο, επγέλεηαο θαη ζεβαζκνχ είρε ραζεί θαη ν θαζέλαο θνίηαδε λα ζψζεη ηνλ εαπηφ ηνπ, αδηαθνξψληαο γηα ηνπο άιινπο.

4. Έλαο λένο επηρείξεζε λα ηξαβήμεη ην παιακάξη ηεο βάξθαο πην θνληά ζην πινίν, θάπνηνη θαηάθεξαλ λα επηβηβαζηνχλ θαη άιινη έπεζαλ ζηε ζάιαζζα. Σειηθά θφπεθε ην ζθνηλί θαη ε βάξθα απνκαθξχλζεθε, ελψ ην πινίν αθπβέξλεην έπεζε πάλσ ζε έλα βξάρν θαη ηζαθίζηεθε. Πνιινί πνπ έπεζαλ ζηε ζάιαζζα ηζαθίζηεθαλ ζηα βξάρηα θαη άιινπο ηνπο ρηχπεζαλ ηα ζπαζκέλα μχια.

5. Ζ Λεπθίππε θη εγψ βξήθακε έλα ηκήκα ηεο πιψξεο, θαζίζακε πάλσ ηνπ θαη αθήζακε ην θχκα λα καο παξαζέξλεη. Ο Μελέιανο θαη ν ΢άηπξνο θνιπκπνχζαλ θξαηεκέλνη απφ έλα θαηάξηη θαη ν Κιεηλίαο είρε αξπάμεη έλα μχιν θαη θνιπκπνχζε. Πξνζεπρήζεθα ζηνλ Πνζεηδψλα θαη ιίγν κεηά ηελ πξνζεπρή κνπ ν θαηξφο καιάθσζε θαη ην θχκα έβγαιε ηνλ Μελέιαν θη εκάο ζηα παξάιηα ηεο Αηγχπηνπ, πνπ εθείλε ηελ επνρή ήηαλ γεκάηα ιεζηέο. Σν βξαδάθη είρακε θηάζεη ζην Πεινχζην, επραξηζηεκέλνη πνπ ζσζήθακε, αιιά ζηελνρσξεκέλνη γηαηί πηζηεχακε φηη ν Κιεηλίαο θαη ν ΢άηπξνο ράζεθαλ.

6. ΢ην Πεινχζην ππάξρεη έλα άγαικα ηνπ Καζίνπ Γηφο, ζηνλ νπνίν πξνζεπρεζήθακε λα καο δψζεη ζεκάδη γηα ηελ ηχρε ηνπ Κιεηλία θαη ηνπ ΢άηπξνπ. Μέζα ζην λαφ ήηαλ έλαο πίλαθαο ηνπ δσγξάθνπ Δπάλζε, πνπ παξίζηαλε ηνλ Πξνκεζέα θαη ηελ Αλδξνκέδα δεκέλνπο, ηνλ Πξνκεζέα βαζάληδε έλαο αεηφο θαη ηελ Αλδξνκέδα απεηινχζε έλα θήηνο. Κνληά ηνπο ήηαλ ν Ζξαθιήο, πνπ ηφμεπε ηνλ αεηφ θαη ν Πεξζέαο πνπ πάιεπε κε ην θήηνο.

[73]

7. Ζ Αλδξνκέδα είρε θξπθηεί ζε έλα θνίισκα ηνπ βξάρνπ θαη ήηαλ εκθαλήο ν θφβνο, αιιά θαη ε νκνξθηά ηεο. Πεξίκελε ην ζάλαην ζηνιηζκέλε ζαλ λχθε γηα ηνλ Άδε. Σν θήηνο πξφβαιε απφ ηε ζάιαζζα κε ηα ζαγφληα ηνπ αλνηγκέλα απεηιεηηθά. Ο Πεξζέαο θαηέβαηλε απφ ηνλ νπξαλφ γπκλφο κε κηα ριακχδα θαη ζαλδάιηα θαη ζην έλα ηνπ ρέξη θξαηνχζε ην θεθάιη ηεο Μέδνπζαο, ελψ ζην άιιν θξαηνχζε μίθνο. Απηή ήηαλ ε απεηθφληζε ηνπ δξάκαηνο ηεο Αλδξνκέδαο.

8. Γίπια ήηαλ ε δσγξαθηά ηνπ δξάκαηνο ηνπ Πξνκεζέα, πνπ ήηαλ δεκέλνο ζην βξάρν θαη ην φξλην έζθηδε ηελ θνηιηά ηνπ θαη ηνπ έηξσγε ην ζπθψηη κε ηα λχρηα γαληδσκέλα ζην κεξφ ηνπ ήξσα. Ο Πξνκεζέαο ππέθεξε θαη απφ ηελ κηα έβιεπε ην φξλην λα ηνλ θαηαζπαξάδεη θαη απφ ηελ άιιε θνίηαδε ηνλ Ζξαθιή πνπ είρε ήδε βάιεη ην βέινο ζην ηφμν ηνπ θαη εηνηκαδφηαλ λα ζθνηψζεη ην φξλην. Ζ Αλδξνκέδα δεκέλε ζην βξάρν 9. Αθνχ πέξαζαλ δπν κέξεο θαη ζπλήιζακε απφ ην λαπάγην, κε ιίγα ρξπζά λνκίζκαηα πνπ είρακε πεξηζψζεη ζηηο δψλεο καο, λαπιψζακε έλα πινίν, πνπ ζα καο πήγαηλε ζηελ Αιεμάλδξεηα. Μφιηο φκσο πιεζηάζακε ηελ πφιε αθνχζηεθε θαζαξία θαη θσλέο πνιιέο «Οζ Βμοηυθμζ!». Ο θαπεηάληνο δελ πξφιαβε λα γπξίζεη ην πινίν πίζσ, γηαηί καο επηηέζεθαλ θάπνηνη άληξεο άγξηνη θαη κειακςνί κε θνπξεκέλα θεθάιηα, πνπ κηινχζαλ βαξβαξηθά. Οη Βνπθφινη18 αλέβεθαλ ζην πινίν, άξπαμαλ φζα ρξπζαθηθά είρακε, καο έδεζαλ θαη καο θπιάθηζαλ, ιέγνληάο καο φηη ηελ επνκέλε ζα καο νδεγνχζαλ ζηνλ βαζηιηά ηνπο, φπσο ιέγαλε ηνλ αξρεγφ ηεο ζπκκνξίαο ηνπο.

10. Σε λχρηα μαπιψζακε δεκέλνη. Δγψ άξρηζα λα ζξελνινγψ θαη λα νηθηίξσ ηνλ εαπηφ κνπ πνπ παξάζπξα ηελ Λεπθίππε ζ’ απηή ηελ πεξηπέηεηα. Ξεθηλήζακε φκνξθα, αιιά ζε ιίγεο κέξεο λαπαγήζακε θαη ηψξα πέζακε ζηα ρέξηα ησλ Αηγχπηησλ ιεζηψλ πνπ δελ μέξνπλ ηη ζα πεη έιενο. Σα βάζαλά κνπ δελ κε λνηάδνπλ, αιιά ε θαεκέλε ε Λεπθίππε, πνπ ζηάζεθε ηφζν θαιή θαη πηζηή, γηαηί λα είλαη ζηελ θπιαθή αληί ζε γακήιην ζάιακν. Πην ηπρεξνί ήηαλ απηνί πνπ ράζεθαλ ζην λαπάγην.

11. Κη έηζη πεξλνχζε ε λχρηα θαη εγψ ήκνπλ βπζηζκέλνο ζηε ιχπε θαη ζηηο ηχςεηο. Ζ Λεπθίππε δελ κηινχζε θαζφινπ θαη θάπνηα ζηηγκή ηε ξψηεζα: «Γζαηί δεκ ιζθάξ ηαευθμο αβάπδ ιμο;». Κη απηή απάληεζε: «Γζαηί δ θςκή ιμο πάεδηε πνζκ αηυια παεεί δ ροπή ιμο».

12. Μ’ απηέο ηηο ζθέςεηο θαη ηηο θνπβέληεο ήξζε ε απγή. ΢ε ιίγν ήξζε έλαο άγξηνο θαβαιάξεο θαη είπε φηη ν αξρεγφο ηνπο δηέηαμε, αλ ππάξρεη αλάκεζα ζηνπο 18

Οη Βνπθόινη ήηαλ ιεζηέο από ηελ Αίγππην, πνπ ιήζηεπαλ νξγαλσκέλνη ζε ζπκκνξίεο

[74]

αηρκαιψηνπο θάπνηα παξζέλα, λα ηελ νδεγήζνπλ ζ’ απηφλ γηα λα ηελ ζπζηάζεη. Ζ Λεπθίππε γαληδψζεθε πάλσ κνπ θαη νχξιηαδε, αιιά νη ιεζηέο ηελ ηξάβεμαλ κε ηελ βία θαη ηελ πήξαλ. Δκάο καο βγάιαλε δεκέλνπο θαη μεθηλήζακε πνξεία.

13. Μεηά απφ πνξεία δπν ζηαδίσλ, αθνχζηεθε αιαιαγκφο θαη ήρνο ζάιπηγγαο. Φάλεθε κηα θάιαγγα πελήληα πεξίπνπ ζηξαηησηψλ πνπ θξαηνχζαλ αζπίδεο. Δπηθεθαιήο ηνπο ήηαλ ν Αηγχπηηνο ζηξαηεγφο Υαξκίδεο. Οη ιεζηέο πξνζπάζεζαλ λα ηνπο απσζήζνπλ, αιιά ήξζαλ ζε βνήζεηα ηνπ ζηξαηνχ θαη ηππείο θαη νη πεξηζζφηεξνη ιεζηέο ζθνηψζεθαλ θαη ιίγνη πηάζηεθαλ αηρκάισηνη.

14. Σν απφγεπκα ν ζηξαηεγφο καο ξψηαγε έλα-έλα θαη αθνχ έκαζε φζα ρξεηαδφηαλ, καο είπε φηη ζα καο δψζεη φπια θαη καδί κε ηηο εληζρχζεηο πνπ πεξίκελε ζα έθαλε επίζεζε ζην ιεκέξη ησλ ιεζηψλ, πνπ ήηαλ πεξίπνπ δέθα ρηιηάδεο. Δγψ δήηεζα άινγν, κηαο θαη ήκνπλ άξηζηνο ζηελ ηππαζία, ν ζηξαηεγφο κε πξφζεμε θαη ην βξάδπ ζην δείπλν κε θάιεζε ζην ηξαπέδη ηνπ θαη κε ξψηεζε ιεπηνκέξεηεο. Δγψ ηνπ είπα φιε ηελ ηζηνξία κνπ θαη ν ζηξαηεγφο ζπγθηλήζεθε φηαλ άθνπζε γηα ηε Λεπθίππε. Μνπ έδσζε θαη έλα Αηγχπηην ππεξέηε.

15. Σελ άιιε κέξα ν ζηξαηεγφο πξνζπαζνχζε λα δεκηνπξγήζεη πξνζρψζεηο γηα λα πεξάζεη ηελ δηψξπγα, γηαηί ζηελ απέλαληη φρζε θαηλφηαλ νη ιεζηέο. Απηνί είραλ θηηάμεη έλα βσκφ θαη δπν απφ απηνχο νδήγεζαλ κηα θνπέια δεκέλε, ηελ Λεπθίππε. Έλαο ηεξέαο έςαιε χκλνπο θαη θάπνηνη έθαλαλ ζπνλδέο πάλσ ζην θεθάιη ηεο θνπέιαο. Μεηά ηελ έδεζαλ ζε έλα πάζζαιν θαη ν έλαο απφ ηνπο δπν θξνπξνχο , βχζηζε ην ζπαζί ηνπ ζηελ θνηιηά ηεο θαη έβγαιε ηα ζπιάρλα ηεο. Σα έξημε ζην βσκφ θαη φηαλ ςήζεθαλ ηα έθαγαλ φινη καδί νη ιεζηέο. Δκείο θνηηνχζακε κε θξίθε θαη απνηξνπηαζκφ θαη πνιινί ζηξαηηψηεο έζηξεθαλ αιινχ ην βιέκκα ηνπο. Δγψ είρα κείλεη αθίλεηνο ζαλ λα κε ρηχπεζε θεξαπλφο, δελ μέξσ πψο αιιηψο λα πεξηγξάςσ ηη έλησζα. Οη ιεζηέο φηαλ ηειείσζαλ, έβαιαλ ην ζψκα ηεο Λεπθίππεο ζε έλα θέξεηξν, ην έθιεηζαλ θαη αλαρψξεζαλ.

16. Σα βξάδπ θαηαθέξακε λα πεξάζνπκε απέλαληη θαη νη ζηξαηηψηεο έζηελαλ ζθελέο γηα λα πεξάζνπλ ην βξάδπ. Ο ζηξαηεγφο πξνζπαζνχζε λα κε παξεγνξήζεη, αιιά εγψ κφιηο έπεζαλ φινη λα θνηκεζνχλ, πήξα έλα ζπαζί θαη πήγα πάλσ απφ ην θέξεηξν. Θξήλεζα πνιιή ψξα ηελ αγαπεκέλε κνπ, πνπ βξήθε ηέηνην θξηρηφ ζάλαην θαη αθφκα θαη ηα ζπιάρλα ηεο έγηλαλ ηξνθή ησλ βαξβάξσλ. Δηνηκάζηεθα ινηπφλ λα ρχζσ ην αίκα κνπ, γηα λα δερζεί ε Λεπθίππε ηηο πξέπνπζεο ρνέο ηεο.

17. Σελ ζηηγκή πνπ ζήθσζα ην ζπαζί κνπ γηα λα ην βπζίζσ ζην ζηήζνο κνπ, ήξζαλ ηξεράηνη δπν άληξεο θσλάδνληαο. Ήηαλ ν Μελέιανο θαη ν ΢άηπξνο πνπ ηνπο ζεσξνχζα ρακέλνπο ζην λαπάγην. ΋κσο ε ιχπε κνπ ήηαλ ηφζε πνπ νχηε θαλ ηνπο αγθάιηαζα νχηε έδεημα ραξά. Κη ελψ απηνί πξνζπαζνχζαλ λα απνζπάζνπλ ην ζπαζί απφ ηα ρέξηα κνπ, εγψ θψλαδα απειπηζκέλνο, φηη ήζεια λα πεζάλσ, γηαηί κνπ ήηαλ αδχλαην λα δήζσ φηαλ ε Λεπθίππε είρε πεζάλεη κε απηφ ηνλ απαίζην ηξφπν. ΋κσο ν Μελέιανο κε δηαβεβαίσζε φηη ε Λεπθίππε δεη θαη φηαλ εγψ απφξεζα απηφο ρηχπεζε ην θέξεηξν θαη θψλαμε: «Λεοηίππδ ακ γεζξ δχζε ιανηονία, βζαηί μ Κθεζημθχκηαξ δεκ ιε πζζηεφεζ». Αθνχζηεθε ηφηε κηα [75]

αρλή θσλή, ν Μελέιανο άλνημε ην θέξεηξν θαη ε Λεπθίππε ζεθψζεθε κε ηελ θνηιηά αλνηγκέλε ρσξίο εληφζζηα. Πέζακε ν έλαο ζηελ αγθαιηά ηνπ άιινπ θαη γίλακε έλα.

18. ΋ηαλ άξρηζα λα ζπλέξρνκαη ξψηεζα ηνλ Μελέιαν, αλ φια απηά πνπ δνχζα ήηαλ φλεηξν. Ο Μελέιανο κνπ είπε λα θαιχςσ ην πξφζσπφ κνπ, γηαηί απηφο ήηαλ έηνηκνο κε ηε ζπλδξνκή ηεο ζεάο Δθάηεο, λα παξνπζηάζεη ηελ Λεπθίππε φπσο ήηαλ πξηλ, κε ηα ζπιάρλα ηεο ζηε ζέζε ηνπο θαη ρσξίο θακηά πιεγή. ΋ηαλ κνπ είπε ν θίινο κνπ λα αλνίμσ ηα κάηηα κνπ είδα κπξνζηά κνπ ηε Λεπθίππε, ρσξίο θαλέλα ηξαχκα, λα κνπ ρακνγειά. Δγψ έκεηλα άλαπδνο θαη ξψηεζα ηνλ Μελέιαν αλ είλαη άλζξσπνο ησλ ζεψλ θαη αλ κπνξεί λα κνπ εμεγήζεη ηη είλαη απηά πνπ έβιεπαλ ηα κάηηα κνπ. Σφηε ε Λεπθίππε είπε ζην Μελέιαν: «Μδκ ημκ ηανάγεζξ άθθμ ηαζ πεξ ημο πχξ ηαηάθενεξ κα λεβεθάζεζξ ημο θδζηέξ».

19. Ο Μελέιανο άξρηζε: «΋πςξ λένεζξ είιαζ απυ ηδκ Αίβοπημ ηαζ λένς πμθθμφξ εδχ βφνς. Σμ καοάβζμ ιαξ ένζλε ζηδκ παναθία ηαζ μζ θδζηέξ ζοκέθααακ ειέκα ηαζ ημκ ΢άηονμ ηαζ υπςξ ιαξ μδδβμφζακ ζημκ ανπδβυ ημοξ ηάπμζμζ απυ αοημφξ ιε βκχνζζακ, ιε έθοζακ ηαζ πνυηεζκακ κα πάς ιαγί ημοξ. Έπνεπε υιςξ κα απμδείλς ιε ηάπμζμ ηνυπμ, υηζ είιαζ εανναθέμξ ηαζ υηζ είιαζ έημζιμξ κα ηάκς ηζξ πζμ ημθιδνέξ πνάλεζξ πμο εα ιε δζαηάλμοκ. Δβχ δέπεδηα ιε ημκ υνμ κα έπς ιαγί ιμο ηαζ ημκ ΢άηονμ, πμο υπςξ ημοξ είπα, ήηακ μ οπδνέηδξ ιμο. Συηε έιαεα βζα έκα πνδζιυ πμο ημοξ οπαβυνεοε κα εοζζάζμοκ ιζα ημπέθα, κα θάκε ημ ζοηχηζ ηδξ ηαζ κα αθήζμοκ ημ ζχια ηδξ ζε έκα θένεηνμ. Αθθά ζε παναηαθχ ΢άηονε ζοκέπζζε εζφ».

20. Ο ΢άηπξνο ζπλέρηζε ηε δηήγεζε: «Καευιαζηε ιε ημκ Μεκέθαμ ζηδκ αηνμεαθαζζζά πμθφ ζηεκμπςνδιέκμζ βζ’ αοηυ πμο εημίιαγακ μζ θδζηέξ βζα ηδκ Λεοηίππδ. Δηείκδ ηδκ χνα θάκδηε έκα πθμίμ ηαζ μζ θδζηέξ υνιδζακ κα ημ θεδθαηήζμοκ. Οζ άκδνεξ ημο πθμίμο πμο θμνμφζακ ζημθέξ ηδξ επμπήξ ημο Οιήνμο ακηζζηάεδηακ υζμ ιπμνμφζακ, αθθά μζ θδζηέξ αμφθζαλακ ημ ηανάαζ ηαζ ζηυηςζακ ημοξ επζαάηεξ. Κμκηά ιαξ έθηαζε έκα ημοηί απυ ημ πθμίμ ηαζ ιέζα ημο ήηακ ιζα πθαιφδα ηαζ έκα ζπαεί ιε θάια πμθφ ιζηνή, ιυθζξ ηνία δάπηοθα, ιε έκα ιδπακζζιυ έιπαζκε ζε ιζα ηνφπηδ ηδξ θααήξ. Ήηακ θακενυ ζημ πθμίμ ήηακ έκαξ είαζμξ ηαζ ημ ζπαεί αοηυ ημ πνδζζιμπμζμφζακ βζα κα πανμοζζάγμοκ ιζα ρεφηζηδ ζθαβή ζακ αθδεζκή».

21. «Πνέπεζ κα ανμφιε έκα ηνυπμ κα λεβεθάζμοιε ημοξ θδζηέξ ηαζ κα ζχζμιε ηδκ ημπέθα Πνάβιαηζ ανήηαιε έκα δένια πνμαάημο, ημ βειίζαιε ιε αίια ηαζ ζπθάπκα γχςκ ηαζ ζηεθηήηαιε κα ανμφιε ηνυπμ κα ημ δέζμιε ζημ ζχια ηδξ Λεοηίππδξ. Μεηά εα έπνεπε κα θμνέζεζ έκα ιαηνφ έκδοια πμο εα ηάθοπηε ημ ηέπκαζιά ιαξ. ΋ηακ ηεθεζχζαιε ημοξ ζπεδζαζιμφξ, είπα ζημ Μεκέθαμ υηζ ήνεε δ χνα κα απμδείλεζ ζημοξ θδζηέξ υηζ ήηακ ανηεηά εανναθέμξ βζα ηδ ζοιιμνία».

22. «Ο Μεκέθαμξ πήβε ζημκ ανπζθδζηή βζα κα ημο ιζθήζεζ, αθθά αοηυξ ημκ πνυθααε ηαζ ημο είπε πςξ είκαζ πανάδμζδ, μζ επζηεθαθήξ ιζαξ ακενχπζκδξ εοζίαξ κα είκαζ πνςηυπεζνμζ ιφζηεξ. Πνέπεζ θμζπυκ εζφ ηαζ μ οπδνέηδξ ζμο κα πναβιαημπμζήζεηε ηδ εοζία. Ο Μεκέθαμξ απάκηδζε πςξ δέπεηαζ αθθά γήηδζε κα [76]

κηφζεζ αοηυξ ηαηάθθδθα βζα ηδκ ζθαβή ηδκ ημπέθα. Αοηυξ δέπεδηε ηαζ ειείξ πήβαιε ζηδκ Λεοηίππδ ηαζ ηδξ ελδβήζαιε ηζ πνέπεζ ια ηάκεζ ηαζ κα ιείκεζ ήζοπδ ζημ θένεηνμ. Σα οπυθμζπα ηα λένεζξ».

23. Άθνπγα φια απηά έθπιεθηνο θαη γεκάηνο επγλσκνζχλε γηα ηνλ Μελέιαν. Γεκάηνο ραξά θηινχζα ηα πφδηα ηνπ θαη ηνλ πξνζθπλνχζα ζα ζεφ. ΋κσο ξσηνχζα αλ ήμεξε θαλείο ηη έγηλε ν Κιεηλίαο. Ο Μελέιανο ζπκήζεθε φηη ηνλ είρε δεη λα αξπάδεηαη απφ έλα καδέξη, αιιά δελ μέξεη αλ ζψζεθε ή φρη. Ζ ζεά Άξηεκηο 24. ΢χζηεζα ηνλ Μελέιαν ζηνλ ζηξαηεγφ θαη ηνπ είπα φιε ηελ ηζηνξία. Απηφο ράξεθε θαη ηνλ ξψηεζε αλ μέξεη πφζνη είλαη νη ιεζηέο. Απηφο ηνπ είπε φηη ζην θνληηλφ ρσξηφ είραλ καδεπηεί πεξίπνπ δέθα ρηιηάδεο. Ο ζηξαηεγφο είπε φηη απηφο δηαζέηεη κφλν πέληε ρηιηάδεο, αιιά απηνί θάλνπλ φζν είθνζη ρηιηάδεο ιεζηέο. Πεξίκελε δε αθφκα εληζρχζεηο δπν ρηιηάδσλ αθφκα. ΋κσο έθηαζε αγγειηνθφξνο πνπ είπε ζην ζηξαηεγφ φηη νη εληζρχζεηο ζα θαζπζηεξνχζαλ γηα πέληε κέξεο. Δλ ησ κεηαμχ νη ιεζηέο είραλ ζηακαηήζεη ηηο βηαηνπξαγίεο θαη ν ζηξαηφο ήηαλ έηνηκνο λα μεθηλήζεη ελαληίνλ ηνπο, φηαλ έθηαζε έλα πνπιί πνπ αλήγγεηιε ην ζάλαην ηνπ παηέξα ηνπ ζηξαηεγνχ. Ζ εθζηξαηεία αλαβιήζεθε γηα ιίγεο κέξεο.

25. Δγψ πεξίεξγνο ξψηεζε ηη είλαη απηφ ην πνπιί. Μνπ είπαλ φηη ιέγεηαη Φνίληθαο, είλαη κεγάιν ζαλ ην παγψλη κε θηεξά ρξπζά θαη πνξθπξά. Καηάγεηαη απφ ηελ Αηζηνπία θαη αθέληε ηνπ έρεη ηνλ Ήιην. Οη Αηζίνπεο θαη νη Αηγχπηηνη κνηξάδνληαη νη πξψηνη ηε δσή ηνπ θαη νη δεχηεξνη ην ζάλαηφ ηνπ. Έηζη φζν δεη είλαη Αηζίνπαο θαη φηαλ πεζάλεη γίλεηαη Αηγχπηηνο.

Βηβιίν Σέηαξην 1. Ο ζηξαηεγφο κνπ παξαρψξεζε έλα ζπηηάθη γηα λα δήζσ κε ηελ Λεπθίππε. ΋ηαλ κπήθακε κέζα ηελ αγθάιηαζα, ηελ θίιεζα θαη επηρείξεζα λα πξνρσξήζσ γηα λα νινθιεξψζνπκε επηηέινπο ηνλ έξσηά καο. ΋κσο απηή κε απέηξεςε θη εγψ ηε ξψηεζα σο πφηε ζα ζηεξνχκαζηε ηα κπζηήξηα ηεο Αθξνδίηεο. Απηή κνπ απάληεζε φηη φηαλ ήηαλ αηρκάισηε, ηελ λχρηα ηεο παξακνλήο ηεο ζπζίαο ηεο, είδε ζην φλεηξφ ηεο ηελ ζεά Άξηεκε πνπ ηεο είπε: «Γεκ εα ζ’ αθήζς κα πεεάκεζξ, αθθά ζμο γδηχ κα παναιείκεζξ πανεέκα χζπμο εβχ κα ζε κηφζς κφθδ». Σ’ άθνπζα απηά θαη ζπκήζεθα θη εγψ έλα δηθφ κνπ φλεηξν: Δίρα βξεζεί έμσ απφ ην

[77]

λαφ ηεο Αθξνδίηεο19 θαη εκθαλίζηεθε κπξνζηά κηα γπλαίθα πνπ κνπ είπε: «Σχνα δεκ ιπμνείξ κα ιπεζξ ιέζα. Αθθά ακ πενζιέκεζξ θίβμ ηαζνυ, υπζ ιυκμ εα ζμο ακμίλς κα ιπεζξ ζημ καυ, αθθά εα ζε ηάκς ηαζ ζενέα ηδξ εεάξ». Σα είπα απηά ζηελ Λεπθίππε θαη θπζηθά δελ ηελ πίεζα άιιν.

2. Ο ζηξαηεγφο άξρηζε λα γιπθνθνηηάδεη ηελ Λεπθίππε κε ηελ εμήο αθνξκή: Κάπνηνη ζηξαηηψηεο έπηαζαλ έλα πεξίεξγν ζεξίν, πνπ ην απνθαινχλ άθμβμ ημο Νείθμο20. Δίλαη πην κεγάιν απφ έλα βφδη, κε νπξά θνληή θαη γακςά ζθπιφδνληα.

3. Ο ζηξαηεγφο καο θάιεζε λα δνχκε ην ζεξίν θαη ελψ εκείο ην θνηηάδακε κε πεξηέξγεηα, ν Υαξκίδεο ζαχκαδε ηελ Λεπθίππε. Έθαλε φηη κπνξεί γηα λα θαζπζηεξήζεη ηελ αλαρψξεζή καο θαη άξρηζε λα καο πεξηγξάθεη ηηο ζπλήζεηεο θαη ηε θχζε ηνπ ζεξίνπ. Δίλαη δψν αδεθάγν θαη πηάλεηαη δχζθνια. Δίλαη πνιχ δπλαηφ θαη έρεη δέξκα ηφζν ρνληξφ πνπ δελ ην πεξλά νχηε ζπαζί νχηε αθφληην. Δίλαη πεξίπνπ ζαλ αηγππηηαθφο ειέθαληαο. Ηππνπόηακνο 4. Μεηά άξρηζε κηα καθξά ζπδήηεζε κεηαμχ ηνπ Μελέιανπ θαη ηνπ ζηξαηεγνχ γηα ηνπο ειέθαληεο, πφζν θαηξφ εγθπκνλνχλ, πφζα ρξφληα δνπλ, γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο φπσο ε πξνβνζθίδα θαη ηα απηηά ηνπο, αλ εμεκεξψλνληαη θαη άιια πνιιά.

5. Μεηά ηελ πεξηγξαθή ησλ ειεθάλησλ ηεο Αθξηθήο ζπλέρηζαλ κε ηνπο ηλδηθνχο ειέθαληεο. Ο Υαξκίδεο είπε φηη απηνί ηξψλε έλα καχξν ηλδηθφ ηξηαληάθπιιν πνπ θάλεη ηελ αλάζα ηνπο εχνζκε, αιιά θαη ηα ίδηα ηα δψα κπξίδνπλ επράξηζηα.

6. Κάπνηα ζηηγκή ν ζηξαηεγφο εμάληιεζε ηηο ηζηνξίεο ηνπ, φκσο ε Λεπθίππε ηνπ είρε αλάςεη κεγάιε θσηηά. Κάιεζε ινηπφλ ηνλ Μελέιαν θαη ηνπ είπε φηη δελ κπνξεί ρσξίο ηελ Λεπθίππε. Αλ ν Μελέιανο ηνλ βνεζνχζε λα ηελ πείζεη λα ππνθχςεη, ν ζηξαηεγφο ζα ηνπ έδηλε πελήληα ρξπζά λνκίζκαηα θαη ζην θνξίηζη φζα ήζειε. Ο Μελέιανο αξλήζεθε ηα ρξήκαηα θαη ηνπ είπε φηη ζα πξνζπαζνχζε λα ηνλ βνεζήζεη. Καηφπηλ ήξζε ζε κέλα θαη κνπ ηα είπε φια. Απνθαζίζακε λα ηνλ εμαπαηήζνπκε γηαηί ε άξλεζε ζηηο επηζπκίεο ηνπ ζηξαηεγνχ είρε θηλδχλνπο, γχξσ καο ήηαλ ιεζηέο θαη ν Υαξκίδεο είρε ζηηο δηαηαγέο ηνπ ρηιηάδεο άληξεο.

7. Ο Μελέιανο πήγε ζηνλ Υαξκίδε θαη ηνπ είπε φηη έπεηζε ηελ Λεπθίππε, αιιά απηή παξαθάιεζε λα ηεο δνζεί ρξφλνο γηα λα πάεη ζηελ Αιεμάλδξεηα, γηαηί ν ηφπνο εδψ είλαη κηθξφο θαη φια καζαίλνληαη. ΋κσο ν ζηξαηεγφο απάληεζε φηη 19

Η ζεά Άξηεκε ήηαλ παξζέλα θαη ζην θνκκάηη απηνύ ηνπ κπζηζηνξήκαηνο, αληηδηαζηέιιεηαη κε ηελ ζεά Αθξνδίηε πνπ σο ζεά ηνπ έξσηα είρε πιήζνο εξαζηώλ.

20 Πξνθαλώο πξόθεηηαη γηα ηνλ ηππνπόηακν

[78]

απηφο είλαη ζηξαηηψηεο, είλαη ζε πφιεκν κε ηνπο Βνπθφινπο θαη δελ μέξεη αλ ζα δεη κεηά απφ ιίγεο κέξεο. Γελ αληέρεη άιιν θαη πξέπεη νπσζδήπνηε λα βξεζεί κε ηελ θνπέια. Ο Μελέιανο βξήθε γξήγνξα κηα άιιε δηθαηνινγία: Δίπε πσο ε Λεπθίππε είρε πεξίνδν θαη γηα ηξεηο-ηέζζεξηο κέξεο δελ πξέπεη λα έξζεη ζε ζαξθηθή επαθή. Ο ζηξαηεγφο δελ επέκελε ζην ζέκα απηφ αιιά δήηεζε επίκνλα λα έξζεη ην θνξίηζη θνληά ηνπ, λα ηελ ρατδέςεη θαη λα ηελ θηιήζεη.

8. ΋ηαλ έκαζα ηα λέα απφ ηνλ Μελέιαν απάληεζα φηη πξνηηκψ λα πεζάλσ παξά λα κνπ θιέςεη θάπνηνο ηα θηιηά ηεο Λεπθίππεο. «Τπάνπεζ ηίπμηα πζμ βθοηυ απυ ημ θζθί; Ζ ενςηζηή πνάλδ έπεζ ηαζ ηέθμξ ηαζ ημνεζιυ ηαζ πςνίξ ηα θζθζά πάκεζ ηδκ μιμνθζά ηδξ. Σα θζθζά θαίκμκηαζ πάκηα ζακ ηαζκμφνζα. Σα ηαθά πμο αβαίκμοκ απυ ημ ζηυια είκαζ ηνία: δ ακαπκμή, δ θςκή ηαζ ημ θζθί. Θέθς Μεκέθαε κα ιε πζζηέρεζξ, δ Λεοηίππδ ιυκμ θζθζά ιμο έπεζ δχζεζ ςξ ηχνα, είκαζ βοκαίηα ιμο ιυκμ ζηα θζθζά βζαηί παναιέκεζ πανεέκα αηυια. Γζ’ αοηυ δεκ εα επζηνέρς ζε ηακέκα κα πάνεζ ημ θζθί ηδξ». Ο Μελέιανο έδεημε λα κε θαηαιαβαίλεη θαη είπε φηη πξέπεη γξήγνξα λα πάξνπκε ηελ θαιχηεξε απφθαζε, γηαηί δηαθνξεηηθά ζα νδεγεζνχκε ζε αδηέμνδν.

9. Κη ελψ ν Μελέιανο θη εγψ πξνζπαζνχζακε λα ζθαξθηζηνχκε θάπνηα ιχζε, ήξζε θάπνηνο θαη καο είπε φηη ελψ ε Λεπθίππε πεξπαηνχζε, έπεζε μαθληθά θάησ θαη ηα κάηηα ηεο γχξηζαλ. Σξέμακε ακέζσο θνληά ηεο θαη κφιηο έζθπςα γηα λα δσ ηη έρεη, ζεθψζεθε θαη κε ρηχπεζε ζην πξφζσπν κε άγξην βιέκκα. Σνλ Μελέιαν ηνλ θιψηζεζε. Ήηαλ θαλεξφ φηη ηελ ρηχπεζε καλία θαη πξνζπαζνχζακε λα ηελ ζπγθξαηήζνπκε, αιιά απηή πάιεπε θαη δελ θξφληηδε θαλ λα θαιχπηεη κέιε ηνπ ζψκαηφο ηεο πνπ δελ πξέπεη λα βιέπνπλ νη άληξεο. Ήξζε θη ν ζηξαηεγφο θαη θνίηαμε χπνπηα ηνλ Μελέιαν, λνκίδνληαο πσο ήηαλ θάπνην θφιπν ηνπ. Σειηθά έδεζαλ ηελ θνπέια, αιιά φηαλ κείλακε κφλνη καο κε ηνλ Μελέιαν, ηθέηεπα λα ηελ ιχζνπλ θαη ζα ηελ θξαηψ δεκέλε κε ηα δηθά κνπ ρέξηα. Ήκνπλ ζη’ αιήζεηα δπζηπρηζκέλνο, πεξάζακε ηφζα θαη ηφζα, λαπάγηα, ιεζηέο θαη πνιιά άιια θαη ηψξα ήξζε ε ηξέια λα καο απνηειεηψζεη.

10. Ο Μελέιανο άξρηζε λα κε παξεγνξεί θαη πξφηεηλε λα βξνχκε έλα γηαηξφ, γηαηί απηφ πνπ είρε ε Λεπθίππε ήηαλ αζζέλεηα πνπ ζεξαπεπφηαλ. Πήγε θαη παξαθάιεζε ην ζηξαηεγφ λα ζηείιεη ηνλ γηαηξφ ηνπ ζηξαηνπέδνπ. Ο γηαηξφο είπε φηη πξέπεη πξψηα λα θνηκεζεί ε θνπέια θαη θαηφπηλ ζα απνθάζηδε γηα ηελ κέζνδν ηεο ζεξαπείαο ηεο. Πξάγκαηη ηεο έδσζε έλα ράπη θαη θνηκήζεθε. Δγψ ήκνπλ δίπια ηεο ζπλερψο, αιιά φηαλ επηηέινπο μχπλεζε έιεγε πάιη άιια αλη’ άιισλ. Ο γηαηξφο ήξζε θαη πάιη θαη πξφηεηλε ηελ αθνινπζεηέα ζεξαπεία.

11. Δλ ησ κεηαμχ ν ζηξαηεγφο πήξε δηαηαγή απφ ηνλ ζαηξάπε ηεο Αηγχπηνπ λα εηνηκαζηεί γηα κάρε κε ηνπο Βνπθφινπο. ΢ήκαλε ζπλαγεξκφο ζην ζηξαηφπεδν, νη ζηξαηηψηεο πήξαλ ηα φπια ηνπο θαη κφιηο μεκέξσζε μεθίλεζαλ λα αληηκεησπίζνπλ ηνλ ερζξφ, απφ ηνλ νπνίν ηνπο ρψξηδε ν πνηακφο Νείινο, 12. Ο Νείινο είλαη έλαο ηεξάζηηνο πνηακφο πνπ αθφκα θαη νη παξαπφηακνί ηνπ είλαη κεγαιχηεξνη απφ ηα πνηάκηα ηεο Διιάδαο. ΋ηαλ θνπζθψλεη θαηαθιχδεη ηηο φρζεο πνπ γεκίδνπλ κε λεξφ θαη ιάζπε. Οη Βνπθφινη ρξεζηκνπνηνχλ ειαθξά πιενχκελα θαη θξχβνληαη ζηηο θπηείεο ησλ παπχξσλ πνπ θπηξψλνπλ ζηηο φρζεο.

[79]

13. ΋ηαλ νη Βνπθφινη είδαλ λα πιεζηάδεη ν ζηξαηφο, κάδεςαλ ηνπο πην ειηθησκέλνπο θαηνίθνπο ηεο παξφρζηαο πφιεο θαη ηνπο έβαιαλ λα θξαηάλε θιαδηά θνηληθηάο θαη πίζσ ηνπο παξέηαμαλ νπιηζκέλνπο ηνπο πην γελλαίνπο ηνπο άληξεο. ΋ηαλ ινηπφλ ήξζε ν ζηξαηφο, νη γέξνληεο παξαθάιεζαλ ηνλ ζηξαηεγφ λα ηνπο ιππεζεί θαη λα κελ επηηεζεί ζηελ πφιε ηνπο θαη ζα ηνπ θαηέβαιαλ εθαηφ ηάιαληα αζήκη. Ο ζηξαηεγφο δελ δέρζεθε ηα ρξήκαηα, αιιά πξφζηαμε ηνπο άληξεο ηνπ λα πξνρσξήζνπλ ήζπρα.

14. ΋ηαλ νη Βνπθφινη είδαλ ηνλ αηγππηηαθφ ζηξαηφ λα πεξλά ηηο ιαζπσκέλεο φρζεο, άλνημαλ ηα αλαρψκαηα πνπ είραλ ρηίζεη νη θάηνηθνη γηα λα ζπγθξαηήζνπλ ηα λεξά ηνπ πνηακνχ θαη ν ηφπνο πιεκκχξηζε. Σαπηφρξνλα νη γέξνληεο παξακέξηζαλ θαη νη ιεζηέο επηηέζεθαλ ζε φζνπο απφ ηνπο ζαζηηζκέλνπο ζηξαηηψηεο είραλ ήδε πεξάζεη πξνο ηελ πιεπξά ηνπο θαη ηνπο θαηάζθαμαλ. Οη Αηγχπηηνη πνπ αθνινπζνχζαλ βξέζεθαλ μαθληθά κέζα ζην λεξφ θαη άιινη πλίγεθαλ, άιινη έπεζαλ ζηηο ιφγρεο ησλ Βνπθφισλ. Υηιηάδεο ζηξαηηψηεο έραζαλ ηε δσή ηνπο ρσξίο λα πξνιάβνπλ θαλ λα θαηαιάβνπλ ηη ζπλέβε θαη καδί ηνπο ζθνηψζεθε θαη ν ζηξαηεγφο. Οη Βνπθφινη γέκηζαλ πεξεθάληα γηα ηελ εχθνιε λίθε πνπ πέηπραλ κε ην ηέρλαζκά ηνπο απηφ.

15. Πέξαζαλ ηφζεο κέξεο θαη ε Λεπθίππε δελ έδεηρλε ζεκάδηα αλάξξσζεο απφ ηελ ηξέια πνπ ηελ είρε θαηαιάβεη. Έλα βξάδπ ηελ άθνπζα πνπ κνπξκνχξηδε: «Δζφ Γμνβία ιε ηνέθακεξ». Σν πξσί βγήθακε κε ηνλ Μελέιαν ζην ρσξηφ θαη ξσηνχζακε αλ ππάξρεη θάπνηνο Γνξγίαο. Έλαο λεαξφο ςαξάο ν Υαηξέαο, ήξζε θνληά καο θαη καο είπε φηη ν Γνξγίαο είλαη θάπνηνο Αηγχπηηνο ζηξαηηψηεο, πνπ είρε εξσηεπηεί ηελ Λεπθίππε. Έθηηαμε ινηπφλ έλα εξσηηθφ θίιηξν θαη έπεηζε ηνλ Αηγχπηην ππεξέηε καο λα ην αλαθαηέςεη ζην πνηφ ηεο Λεπθίππεο. ΋κσο απηφο μεράζηεθε θαη ηεο ην έδσζε ζθέην λα ην πηεί θαη απηφ ην θίιηξν ηεο έθεξε ηξέια. Ο Γνξγίαο ζθνηψζεθε ζηε κάρε κε ηνπο Βνπθφινπο, αιιά ν ππεξέηεο ηνπ πνπ ζψζεθε, είπε φηη κπνξεί λα καο δψζεη ην αληίδνην γηα ηέζζεξα ρξπζά λνκίζκαηα. Δγψ ηνπ είπα λα θέξεη ακέζσο ηνλ ππεξέηε απηφ. Σνλ δηθφ κνπ ππεξέηε ηνλ έδεηξα θαη ηνλ έδσζα ζηηο αξρέο, πνπ ηνλ θπιάθηζαλ.

16. ΢ε ιίγν γχξηζε ν Υαηξέαο κε ηνλ ππεξέηε ηνπ Γνξγία θαη εγψ ηνπο είπα: «Θα ζαξ δχζς ηέζζενα πνοζά κμιίζιαηα, αθθά πνέπεζ κα δς ηζ ζοζηαηζηά εα αάθεηε βζα κα θηζάλεηε ημ ακηίδμημ ηαζ αθμφ δζαπζζηχζμοιε ηα απμηεθέζιαηα εα πάνεηε άθθα ηέζζενα πνοζά». Ο ππεξέηεο είπε φηη δηθαηνινγεκέλα θνβάκαη, αιιά γηα λα απνδείμεη φηη ην θάξκαθν πνπ ζα εηνηκάζεη δελ είλαη επηθίλδπλν, ζα πηεη απηφο πξψηνο ην κηζφ. Σν άιιν κηζφ ζα ην δψζεη ζηελ θνπέια, πνπ φκσο πξέπεη λα ηελ αθήζνπκε λα θνηκεζεί πνιχ. ΋λησο έθηηαμε ην αληίδνην, ήπηε απηφο ην κηζφ, πήξε ηα ηέζζεξα ρξπζά θαη πήγε θη απηφο λα θνηκεζεί. Σνπ είπα φηη ζα πάξεη ηα άιια ηέζζεξα κεηά ηελ ζεξαπεία ηεο Λεπθίππεο.

17. Δηνίκαζα ινηπφλ ην θάξκαθν, πξνζεπρήζεθα ζηνλ Αζθιεπηφ, θίιεζα ην πνηήξη θαη έδσζα ζηε Λεπθίππε λα ην πηεη. Απηή θνηκήζεθε θη εγψ έθαηζα δίπια ηεο γεκάηνο αγσλία, αλ ην αληίδνην ζα ηεο θέξεη πίζσ ηα ινγηθά ηεο. Σν πξσί ε Λεπθίππε μχπλεζε θαη ε πξψηε ηεο ιέμε ήηαλ «Κθεζημθχκηα». Σεο έιπζα ηα [80]

δεζκά θαη ηεο δηεγήζεθα φια ζπλέβεζαλ, αιιά απηή δελ ζπκφηαλ ηίπνηε απφ απηά. Με ραξά κνπ πιήξσζα ηα ππφινηπα λνκίζκαηα, φπσο είρα ππνζρεζεί.

18. Ο ζαηξάπεο ηεο Αηγχπηνπ έζηεηιε κεγάιε ζηξαηησηηθή δχλακε πνπ ζπλέηξηςε ηνπο Βνπθφινπο θαη απάιιαμε ηελ πεξηνρή απφ ηνπο ιεζηέο. Δκείο εηνηκαζηήθακε λα πάκε ζηελ Αιεμάλδξεηα θαη καδί καο ήξζε θαη Υαηξέαο πνπ είρε γίλεη θίινο καο. Πιεχζακε κέζσ ηνπ Νείινπ πνπ κεηά ηελ εμαθάληζε ησλ Βνπθφισλ ήηαλ γεκάηνο πιενχκελα θαη φιε ε αηκφζθαηξα γχξσ καο ήηαλ ραξνχκελε, ζαλ λα ήηαλ γηνξηή. Ήπηα θη εγψ απφ ην λεξφ ηνπ πνηακνχ πνπ ήηαλ δηαπγέο, γιπθφ θαη δξνζεξφ.

19. ΢ην Νείιν ζπλάληεζα θαη έλα άιιν ζεξίν πνπ δεη ζηα λεξά ηνπ, ηνλ θξνθφδεηιν, έλα πιάζκα πνπ είλαη θαη ςάξη θαη δψν ηεο ζηεξηάο, Σν δέξκα ηνπ είλαη γεκάην ζθιεξέο θνιίδεο, ε νπξά ηνπ παρηά θαη καθξηά θαη φιν ην θεθάιη ηνπ είλαη έλα ηεξάζηην ζηφκα κε πνιιά αηρκεξά δφληηα.

Βηβιίν Πέκπην 1. Μεηά απφ ηξηήκεξν ηαμίδη θηάζακε ζηελ Αιεμάλδξεηα. Ζ νκνξθηά ηεο πφιεο ηνπ Αιέμαλδξνπ κε εληππσζίαζε. Δίδα ηηο αηέιεησηεο ζεηξέο θηνλνζηνηρηψλ πνπ έλσλαλ ηηο πχιεο ηνπ Ήιηνπ κε απηέο ηεο ΢ειήλεο. Ήηαλ ηφζν κεγάιε ε πφιε πνπ απνξνχζα αλ ππήξρε ηφζνο ιαφο γηα λα ηελ θαηνηθήζεη, γηαηί ε πφιε ήηαλ ηεξάζηηα θαη ν ιαφο ηεο πφιεο κφλνο ηνπ ήηαλ έλα νιφθιεξν έζλνο.

2. Σηο κέξεο εθείλεο ε πφιε γηφξηαδε ηνλ ζεφ ΢άξαπε, απηφλ πνπ νη Έιιελεο απνθαινχλ Γία. Πξνο ηηκή ηνπ έγηλε ε κεγαιχηεξε ιακπαδεθνξία πνπ έρσ δεη ζηε δσή κνπ. Δίδακε ηνλ λαφ ηνπ Οπξάληνπ Γία θαη πξνζεπρεζήθακε. Σέινο πήγακε λα μεθνπξαζηνχκε ζην ζπίηη πνπ καο είρε λνηθηάζεη ν Μελέιανο. ΋κσο, φπσο θαίλεηαη ε Σχρε καο εηνίκαδε θαη άιιεο πεξηπέηεηεο.

3. Ο Υαηξέαο είρε εξσηεπηεί ηελ Λεπθίππε θαη απηφο ήηαλ ν ιφγνο πνπ ηνλ παξαθίλεζε λα καο καξηπξήζεη ηελ ηζηνξία κε ην θάξκαθν θαη πξνζθνιιήζεθε ζηελ ζπληξνθηά καο. Ήμεξε φκσο, πσο δελ κπνξνχζε λα ηελ θεξδίζεη θαη έηζη ζπγθέληξσζε κηα νκάδα ιεζηψλ θαη αθνχ ηνπο έδσζε ηηο θαηάιιειεο νδεγίεο, καο πξνζθάιεζε ζην ζπίηη ηνπ ζηελ Φάξν, γηα λα γηνξηάζνπκε καδί ηα γελέζιηά ηνπ. Αιιά ακέζσο κφιηο βγήθακε απφ ην ζπίηη έλαο θνχξθνο πνπ θπλεγνχζε έλα ρειηδφλη ρηχπεζε κε ηα θηεξά ηνπ ην θεθάιη ηεο Λεπθίππεο, πξάγκα πνπ ήηαλ έλαο παξάμελνο νησλφο. Γίπια ζην ζπίηη καο ήηαλ ην εξγαζηήξη ελφο δσγξάθνπ θαη εθεί είδα έλα πίλαθα πνπ απεηθφληζε ηνλ βηαζκφ ηεο Φηινκήιαο απφ ηνλ Σεξέα θαη αθφκα ηελ Φηινκήια θαη ηελ Πξφθλε λα δείρλνπλ ζην Σεξέα ην πηάην ζην νπνίν ηνπ είραλ ζεξβίξεη λα θάεη θνκκάηηα απφ ην παηδί ηνπ.

4. Ο Μελέιανο κνπ πξφηεηλε λα κελ πάκε ζηελ Φάξν φπσο είρακε πξνγξακκαηίζεη. Μεηά απφ ηελ θαθνζεκαδηά κε ην πνπιί, πέζακε πάλσ ζ’ απηήλ ηε δσγξαθηά. Ζ δσγξαθηά απηή ηη απεηθνλίδεη, κνηρεία, παξάλνκν έξσηα θαη αηπρήκαηα απφ γπλαίθεο. Δγψ ζπκθψλεζα θαη είπα ζην Υαηξέα φηη ήηαλ πξνηηκφηεξν λα αλαβάινκε ηελ επίζθεςή καο. Απηφο απξφζπκα ζπκθψλεζε.

[81]

5. Ζ Λεπθίππε κνπ δήηεζε λα ηεο πσ ηνλ κχζν ηνπ πίλαθα θη εγψ άξρηζα: «Οζ δομ βοκαίηεξ είκαζ δ αδεθθέξ Φζθμιήθα ηαζ Πνυηκδ απυ ηδκ Αεήκα ηαζ μ άκηναξ αάναανμξ ααζζθζάξ ηδξ Θνάηδξ, μ Σδνέαξ. Ο Σδνέαξ ακ ηαζ ζφγοβμξ ηδξ Πνυηκδξ, αίαζε ηδ Φζθμιήθα ηαζ βζα ιεηά, κα ιδκ ημκ ιανηονήζεζ ζηδ βοκαίηα ημο, ηδξ έημρε ηδκ βθχζζα. ΋ιςξ δ Φζθμιήθα έθηζαλε έκα πέπθμ ηαζ πάκς ημο ηέκηδζε υθμ ημ πάεδιά ηδξ. Οζ δομ αδεθθέξ βζα κα εηδζηδεμφκ ημκ Σδνέα ιαβείνερακ ημ παζδί ημο ηαζ αοηυξ ακφπμπημξ έθαβε ημ βεφια. ΋ηακ ηαηάθααε απυ ηζ ηνέαξ ήηακ παναζηεοαζιέκμ ημ θαβδηυ ημο, υνιδζε ιε ημ ζπαεί ημο κα ηζξ ζημηχζεζ, αθθά μζ εεμί ιεηαιυνθςζακ ηδκ Πνυηκδ ζε αδδυκζ, ηδκ Φζθμιήθα ζε πεθζδυκζ ηαζ ημκ Σδνέα ζε ηζαθαπεηεζκυ». Ο Σεξέαο ε Πξόθλε θαη ε Φηινκήια 6. Σελ επνκέλε ην πξσί ήξζε ν Υαηξέαο θαη απηή ηε θνξά δελ κπνξνχζακε λα ηνπ αξλεζνχκε, κπήθακε ζε έλα πιενχκελν θαη πήγακε ζηε Φάξν, ρσξίο φκσο ηνλ Μελέιαν πνπ έθαηζε ζπίηη γηαηί ήηαλ άξξσζηνο. Πήγακε ζην λεζί θαη ζαπκάζακε ηελ παξάμελε θαη φκνξθε θαηαζθεπή ηνπ πχξγνπ ηνπ Φάξνπ. Καηφπηλ πήγακε ζην ζπίηη ηνπ Υαηξέα πνπ ήηαλ θνληά ζηελ ζάιαζζα.

7. Ξαθληθά κεο ζηε λχρηα κπήθαλ ζην ζπίηη αξθεηνί άληξεο νπιηζκέλνη κε ζπαζηά θη άξπαμαλ ηελ Λεπθίππε. Δγψ φξκεζα λα ηε ζψζσ, αιιά δέρζεθα κηα καραηξηά ζην κεξφ θαη έπεζα αηκφθπξηνο, ελψ νη ιεζηέο έβαιαλ ηελ θνπέια ζε έλα θαΐθη θαη αλνίρηεθαλ. Ο ζηξαηεγφο ηνπ λεζηνχ άθνπζε ηε θαζαξία θαη κπήθε ζην ζπίηη, εγψ ηνπ είπα ηη είρε ζπκβεί θη απηφο ακέζσο πήξε έλα πινίν θαη άξρηζε λα θπλεγά ηνπο ιεζηέο. ΋ηαλ απηνί είδαλ πσο δελ κπνξνχζαλ λα μεθχγνπλ, έζηεζαλ ηελ θνπέια πάλσ ζην θαηάζηξσκα θαη θσλάδνληαο «Να ημ έπαεθυ ζαξ» ηεο έθνςαλ ην θεθάιη θαη πέηαμαλ ην ζψκα ζηε ζάιαζζα. Δγψ θψλαδα λα ζηακαηήζνπκε ηελ θαηαδίσμε θαη λα καδέςνπκε ην ζψκα ηνπ θνξηηζηνχ γηα λα ην ζάςσ θαη πξάγκαηη ν ζηξαηεγφο δηέηαμε δπν πνπ βνχηεμαλ θαη αλέζπξαλ ην ζψκα. ΢ην κεηαμχ ζε ελίζρπζε ησλ ιεζηψλ ήξζε θαη δεχηεξν θαΐθη, νπφηε ν ζηξαηεγφο απνθάζηζε φηη δελ κπνξνχζε λα ηνπο ληθήζεη θαη γπξίζακε πίζσ. Δγψ ήκνπλ ζε αμηνζξήλεηε θαηάζηαζε θαη νδπξφκνπλ ελψ ζηα ρέξηα κνπ θξαηνχζα ην ιείςαλν ηεο Λεπθίππεο.

8. Έζαςα ην ζψκα ηεο αγαπεκέλεο κνπ θαη γχξηζα ζηελ Αιεμάλδξεηα. Γελ άληερα λα δσ άιιν, αιιά ν Μελέιανο έθαλε φ,ηη κπνξνχζε λα κε παξεγνξήζεη. Πέξαζε έλα εμάκελν θαη ν πφλνο άξρηζε λα θαηαιαγηάδεη, ν ρξφλνο κπνξεί λα επνπιψζεη φιεο ηηο πιεγέο. Κάπνηα κέξα ζηελ αγνξά ήξζε θάπνηνο, κ’ [82]

αγθάιηαζε θαη κε θηινχζε. Ξαθληάζηεθα θαη φηαλ απηφο απνκαθξχλζεθε ιίγν, αλαγλψξηζα ηνλ Κιεηλία. Σνλ αγθάιηαζα θη εγψ κε ηε ζεηξά κνπ, ηνλ πήγα ζην ζπίηη ηνπ είπα ηα δηθά κνπ θαη ηη έγηλε ε Λεπθίππε θαη απηφο άξρηζε λα κνπ δηεγείηαη πψο ζψζεθε απφ ην λαπάγην.

9. Άξρηζε ν Κιεηλίαο: «΋ηακ καοαβήζαιε ανπάπηδηα απυ έκα λφθμ ηαζ έπθεα ανηεηέξ χνεξ. Ο αέναξ ιαξ ένζλε ζε έκα ανάπμ, δζάθοζε ημ λφθμ ηαζ ημθοιπμφζα παθεφμκηαξ ιε ηα ηφιαηα, υηακ βζα ηαθή ιμο ηφπδ πέναζε έκα πθμίμ ηαζ μζ καφηεξ ιε ακέζονακ ιζζμπεεαιέκμ. Σμ πθμίμ ηνάααβε βζα ηδκ ΢ζδχκα ηαζ ηάπμζμζ ιε ακαβκχνζζακ».

10. «΋ηακ θηάζαιε ζημ θζιάκζ, γήηδζα κα ιδκ πμοκ ζε Σφνζμοξ ηίπμηε βζα ιέκα, βζαηί είπα πεζ ζημοξ ακενχπμοξ ιμο υηζ εα έθεζπα έκα δεηαήιενμ ηαλίδζ. Έιαεα υιςξ υηζ υηακ βφνζζε μ παηέναξ ζμο ανήηε έκα βνάιια απυ ημκ παηένα ηδξ Λεοηίππδξ, πμο ημο έθεβε υηζ δεπυηακ κα αννααςκζάζεζ ηδκ ηυνδ ημο ιε ζέκα. Αοηυξ δεκ απάκηδζε αιέζςξ ζημ ΢χζηναημ ηαζ είπε ζηδ ιδηένα ηδξ ημπέθαξ κα ιδ βνάρεζ ζημκ άκηνα ηδξ ηίπμηα ςξ υημο ζαξ ανεζ. Σδξ είπε υηζ υηακ ένεεηε εδχ εα ζαξ ακαββείθεζ ημ εοπάνζζημ κέμ. Μεηά απυ θίβεξ ιένεξ ήνεε ηάπμζμξ απυ ηδκ Αίβοπημ ηαζ ημο είπε πςξ ζε είδε ζηδκ Αθελάκδνεζα. Αιέζςξ πήνα έκα πθμίμ ηαζ ήνεα κα ζε ανς. Ο παηέναξ ζμο υπμο κα ‘καζ θηάκεζ εδχ».

11. ΋ηαλ ηα άθνπζα απηά έθιαςα γηαηί αλ θαζπζηεξνχζα ηελ θπγή καο απφ ηελ Σχξν κηα κφλν κέξα, ζα ήκνπλ επηπρηζκέλνο, ελψ ηψξα ε Σχρε κνπ δίλεη λχθε λεθξή. ΢θαθηφκνπλ κε ηη κνχηξα ζα αληηθξχζσ ηνλ παηέξα κνπ φηαλ εγψ θαηάζηξεςα ηελ θφξε ηνπ αδειθνχ ηνπ, πνπ απηφο ηνπ ηελ είρε εκπηζηεπζεί. ΢ε ιίγν ήξζαλ ζην ζπίηη ν Μελέιανο θαη ν ΢άηπξνο, ράξεθαλ πνπ είδαλ ηνλ Κιεηλία θαη ν ΢άηπξνο ηνπ είπε ηα λεφηεξα: «Άημο Κθεζκία, ηζ ζοιααίκεζ εδχ ηαζ ηέζζενζξ ιήκεξ. Δίκαζ ιζα βοκαίηα απυ ηδκ Έθεζμ δ Μειίηε, κέα ηαζ πθμφζζα πμο έπεζ ενςηεοηεί ημκ Κθεζημθχκηα. Ο άκηναξ ηδξ πέεακε ζε καοάβζμ ηαζ αοηή ημο δίκεζ ηδκ πενζμοζία ηδξ βζα κα ημκ ηενδίζεζ. Καζ αοηυξ πενζθνμκεί αοηυ ημ δχνμ ηδξ Αθνμδίηδξ βζαηί ιέκεζ πζζηυξ ζηδ Λεοηίππδ, θεξ ηαζ αοηή εα ακαζηδεεί».

12. ‘΋ηαλ ν Κιεηλίαο άθνπζε απηά είπε: «Νμιίγς υηζ μ ένςηαξ, ηα πθμφηδ ηαζ δ μιμνθζά ήνεακ κα ζε ανμοκ ηζ εζφ δεκ πνέπεζ κα αδζαθμνήζεζξ, μζ εεμί ιζζμφκ ημοξ αθαγυκεξ». Σφηε εγψ πείζηεθα θαη είπα ζην ΢άηπξν: «Δκηάλεζ, δέπμιαζ ιε έκα υνμ. Γεκ εέθς κα ζιίλς ιε αοηή ηδκ βοκαίηα πνζκ θηάζμοιε ζηδκ Έθεζμ, βζαηί μνηίζηδηα κα ιδκ πάς ιε βοκαίηα ζημ ηυπμ πμο πάεδηε δ Λεοηίππδ». Υαξνχκελνο ν ΢άηπξνο έηξεμε ζηε Μειίηε λα ηεο πεη λα επράξηζηα λέα θαη εγψ πείζηεθα λα δεηπλήζσ καδί ηεο ζαλ πξνεφξηηα ηνπ επηθείκελνπ γάκνπ καο.

13. Σν βξάδπ πήγα θαη ε θνπέια κ’ αγθάιηαζε θαη κε θηινχζε κε πξαγκαηηθή αγάπε. Ήηαλ αιήζεηα πνιχ φκνξθε κε καθξηά μαλζά καιιηά. Δίρε εηνηκάζεη έλα πινχζην δείπλν, αιιά γηα πνιιή ψξα απηή δελ έηξσγε ηίπνηα θαη απιψο κε θνίηαδε. Ση ξψηεζα γηαηί δελ έηξσγε θαη κνπ απάληεζε πσο ην πξφζσπφ κνπ ήηαλ γη’ απηήλ ην πην πνιπηειέο θαγεηφ θαη ην πην αθξηβφ θξαζί. Με θίιεζε πνιιέο θνξέο θαη είπε φηη απηά ηα θηιηά ήηαλ ε θαιχηεξε ηξνθή.

[83]

14. Μεηά ην γεχκα κνπ δήηεζε λα κείλσ, αιιά εγψ αξλήζεθα θαη ηεο είπα θαη πάιη απηά πνπ είρα πεη ζην ΢άηπξν, Σελ επνκέλε παληξεπηήθακε ζην λαφ ηεο Ίζηδαο κε κάξηπξεο ηνλ Κιεηλία θαη ηνλ Μελέιαν. Οξθηζηήθακε πίζηε θαη αγάπε, αιιά ηεο ηφληζα φηη φια απηά ζα ηζρχνπλ κεηά ηελ άθημή καο ζηελ Έθεζν. Δδψ ε ζέζε απηή αλήθεη δηθαησκαηηθά ζηελ Λεπθίππε. Σν βξάδπ παξαζέζακε γακήιην δείπλν, αιιά φπσο είρακε ήδε ζπκθσλήζεη, ε γακήιηα πξάμε ζα γηλφηαλ ζην κέιινλ. Ζ Μειίηε είπε αζηεηεπφκελε: «Χξ ηχνα ήλενα βζα ηεκμηάθζμ, ηχνα αημφς βζα πνχηδ θμνά βζα ηεκμβάιζμ!». Ζ ζεά Ίζηο 15. Σελ επνκέλε κπήθακε ζην πινίν θαη καο απνραηξέηεζε ν Μελέιανο κε επρέο. Ήξζε καδί καο θαη ν Κιεηλίαο, πνπ κεηά ηελ Έθεζν ζα πήγαηλε ζηελ Σχξν. Ζ Μειίηε θη εγψ είρακε δηθφ καο ρψξν γηα ηνλ χπλν. Απηή κ’ αγθάιηαδε θαη κε θηινχζε ιέγνληαο φηη ηψξα πνπ θχγακε απφ ηα φξηα ηεο Λεπθίππεο δελ είρακε ιφγν λα πεξηκέλνπκε λα θηάζνπκε ζηελ Έθεζν. Δπέκελε φηη ηελ έθαηγε θσηηά θαη κνπ δεηνχζε λα κπεζνχκε εδψ θαη ηψξα ζηα κπζηήξηα ηεο Αθξνδίηεο.

16. Δγψ ηεο είπα: «Μεθίηδ ιδ ιε πζέγεζξ, δ Λεοηίππδ πάεδηε ζηδ εάθαζζα ηαζ κζχες υηζ ηαλζδεφς πάκς ζημ ηάθμ ηδξ, δεκ εεςνχ υηζ μ ηυπμξ είκαζ ηαηάθθδθμξ βζα ένςηα, εεξ κα ιδκ ζηενζχζεζ μ βάιμξ ιαξ;». Ζ Μειίηε επέκεηλε: «Άζε ηζξ ζμθζζηείεξ, βζα ημοξ ενςηεοιέκμοξ ηάεε πχνμξ είκαζ θςθζά ενςηζηή. Καζ δ Αθνμδίηδ είκαζ ηυνδ ηδξ εάθαζζαξ. Ο Πμζεζδχκαξ ηαζ μζ Νδνδίδεξ εα είκαζ πανάκοιθμί ιαξ. Δίιαζηε ημκηά ζημ ηζιυκζ πμο ζδιαίκεζ υηζ ιαξ ηαηεοεφκεζ δ Σφπδ ηαζ ηα θμοζηςιέκα πακζά εοιίγμοκ έβηομ βοκαίηα, δεκ εεξ κα βίκεζξ παηέναξ;». Δγψ δελ είρα πνιιά λα ηεο πσ αθφκα: «Θέθς πμθφ ηζ εβχ κα ζιίλμοιε, αθθά έπς αημφζεζ απυ καοηζημφξ υηζ ηα πθμία πνέπεζ κα ιέκμοκ ηαεανά απυ ενςηζηέξ πνάλεζξ, αξ ιδ πνμζαάθμοιε ηδ εάθαζζα ηαζ αάθμιε ζε ηίκδοκμ ημκ βάιμ ιαξ». Σελ θίιεζα πνιιέο θνξέο θαη έδεημε πσο πείζηεθε. Κη έηζη ζπλερίζακε λα θνηκφκαζηε σο ην ηέινο ηνπ ηαμηδηνχ.

17. Φηάζακε ζηελ Έθεζν θαη είδα φηη ε Μειίηε είρε κεγάιν ζπίηη κε πνιινχο ππεξέηεο. Αθνχ θάγακε ε Μειίηε πξφηεηλε λα πάκε ζηα θηήκαηα. Πήγακε λα δνχκε ηηο θπηείεο φηαλ μαθληθά κηα γπλαίθα ξππαξή θαη θνπξειηαζκέλε έπεζε ζηα πφδηα ηεο Μειίηεο: «Λοπήζμο ιε ηονά ιμο. Γεκκήεδηα εθεφεενδ ηαζ ηχνα είιαζ ζηθάαα. Με θέκε Λάθαηλα, είιαζ απυ ηδ Θεζζαθία ηαζ μ επζζηάηδξ ζμο μ ΢ωζζέλεο ιε εέθεζ ζημ ηνεαάηζ ημο ιε ηδκ αία. Ακ ιε ζχζεζξ εβχ εα ανς ηνυπμ κα ζμο λεπθδνχζς ηζξ δομ πζθζάδεξ δναπιέξ πμο έδςζε μ ΢ςζεέκδξ βζα κα ιε αβμνάζεζ». Ζ Μειίηε ηεο είπε φηη ηελ ειεπζεξψλεη ρσξίο ρξήκαηα θαη θψλαμε ηνλ ΢σζζέλε ηνλ νπνίν επηηίκεζε πνιχ απζηεξά. Απηφο είπε φηη αγφξαζε ηελ γπλαίθα απφ θάπνηνλ δνπιέκπνξν Καιιηζζέλε. Ζ Μειίηε ηνλ απάιιαμε απφ ηα [84]

θαζήθνληά ηνπ θαη έδσζε εληνιή λα ινχζνπλ ηελ γπλαίθα, λα ηεο δψζνπλ θαζαξά ξνχρα θαη λα ηελ ζηείινπλ ζηελ πφιε. Δκείο γπξίζακε πίζσ 18. Σελ ψξα ηνπ δείπλνπ ν ΢άηπξνο κνπ έθαλε λφεκα, εγψ πήγα θνληά ηνπ θη απηφο πνπ έδεημε κηα επηζηνιή ζηελ νπνία αλαγλψξηζα κε έθπιεμε ηνλ γξαθηθφ ραξαθηήξα ηεο Λεπθίππεο. Ζ επηζηνιή έγξαθε: «Ζ Λεοηίππδ πνμξ ημκ αθέκηδ ιμο Κθεζημθχκηα. Έηζζ πνέπεζ κα ζε απμηαθχ ηχνα αθμφ είζαζ μ άκηναξ ηδξ ηονίαξ ιμο. Γζα ζέκα έθοβα απυ ηδκ ιάκα ιμο, καοάβδζα, έπεζα ζε πένζα θδζηχκ ηαζ δομ θμνέξ πέεακα, ιαζηζβχεδηα, πμοθήεδηα, έβζκα δμφθδ, αθθά δεκ έβζκα πμηέ δ βοκαίηα ηάπμζμο άθθμο. Καζ ηχνα έιαεα πςξ πακηνεφηδηεξ. Σμ ιυκμ πμο ζμο γδηχ είκαζ κα ηδνήζεζ δ βοκαίηα ζμο ηδκ οπυζπεζή ηδξ ηαζ ιε εθεοεενχζεζ. Αηυια ηαζ ηζξ δομ πζθζάδεξ δναπιέξ πμο πθήνςζε βζα ιέκα εα ηζξ ζηείθς ιυθζξ θηάζς ζημ Βογάκηζμ. Να παίνεζαζ ημκ βάιμ ζμο, εβχ πανέιεζκα ςξ ηχνα πανεέκα».

19. Γηάβαδα ην γξάκκα θαη ηα είρα ρακέλα, ήκνπλ θαη έθπιεθηνο, ραξνχκελνο θαη δχζπηζηνο, άιιαδα ρξψκαηα θαη δελ ήμεξα ηη λα πσ. Αλαξσηηφκνπλ πψο γχξηζε απφ ηνλ Κάησ Κφζκν ε Λεπθίππε, αιιά ν ΢άηπξνο κε δηαβεβαίσζε φηη ε θνπέια πνπ ζπλαληήζακε ζην θηήκα ήηαλ φλησο ε Λεπθίππε. Ήηαλ αγλψξηζηε απφ ηα βαζαληζηήξηα, απφ ηα ξάθε πνπ θνξνχζε θαη απφ ηα καιιηά ηεο πνπ ηα είραλ θφςεη θνληά. ΢θεθηφκνπλ φηη φια φζα κνπ έγξαθε ήηαλ ζσζηά θα δίθαηα κε θαηεγνξνχζε, γηαηί εγψ έθηαηγα γηα φια φζα ηξάβεμε θαη ληξεπφκνπλ.

20. Ο ΢άηπξνο ζηελ απνξία κνπ πψο ζψζεθε ε Λεπθίππε θαη πνηνχ θνξηηζηνχ ήηαλ ην ζψκα πνπ ζάςακε, κνπ απάληεζε πσο απηά ζα κνπ ηα πεη ε ίδηα. Αιιά θαιχηεξα λα ηεο έγξαθα κηα επηζηνιή θαη λα ηεο εμεγνχζα πσο θη εγψ αλ θαη είρα ζπλάςεη γάκν, δελ είρα ζαξθηθέο ζρέζεηο κε ηελ Μειίηε, φζν απίζηεπην θη αλ θαηλφηαλ απηφ. Πξάγκαηη ηεο έγξαςα έλα γξάκκα ηελ δηαβεβαίσλα φηη θη εγψ ήκνπλ παξζέλνο θαη ηελ παξαθαινχζα λα κελ κε θαηαδηθάζεη πξηλ απνινγεζψ θαη ηεο δψζσ φιεο ηηο εμεγήζεηο.

21. Έδσζα ην γξάκκα ζην ΢άηπξν θαη γχξηζα ζην ηξαπέδη, αλαινγηδφκελνο ηη ζα πσ ζηε Μειίηε αθνχ ηψξα ήκαζηε ζηελ Έθεζν θαη δελ είρα πηα άιιε δηθαηνινγία γηα λα αλαβάισ ηελ έλσζή καο. ΢εθψζεθα λεζηηθφο θαη πήγα ζην θξεβάηη, ε Μειίηε κε αθνινχζεζε θαη εγψ ηεο εμήγεζα πσο ήκνπλ άξξσζηνο. Απηή μέζπαζε κε θιάκαηα: «Χξ πυηε εα ιε ααζακίγεζξ; ΋θα υζα είπεξ ηα ηάκαιε, ηδκ εάθαζζα ηδκ δζαζπίζαιε, θηάζαιε ζηδκ Έθεζμ. Σμ ηνεαάηζ ιμο ηχνα πζα, ιμο εοιίγεζ ημ ιανηφνζμ ημο Σακηάθμο». Δγψ ηελ δηαβεβαίσλα πσο απηή ε μαθληθή αξξψζηηα πνπ κε βξήθε δελ κε άθελε λα ηθαλνπνηήζσ ηελ ακνηβαία επηζπκία. Έδεημε πσο πείζηεθε θαη δελ ζπλέρηζε.

22. Σν πξσί ε Μειίηε αθνχ ξψηεζε πσο θέξζεθαλ ζηελ μέλε, δήηεζε λα ηελ δεη θαη ηεο είπε: «Πζζηεφς πςξ ακαβκςνίγεζξ υηζ ζμο θένεδηα ηαθά. Θέθς θμζπυκ ηχνα κα ιμο ημ λεπθδνχζεζξ, ιζαξ ηαζ απ’ υηζ λένς εζείξ μζ βοκαίηεξ ηδξ Θεζζαθίαξ, ιπμνείηε κα ηάκεηε ιάβζα ζε ηάπμζμκ πμο αβαπήζαηε. Θέθς θμζπυκ κα ιμο εημζιάζεζξ έκα ενςηζηυ θίθηνμ, ημ εέθς βζα ημκ κεανυ πμο ιαξ είδεξ πεεξ ιαγί». Με κηα δφζε θαθίαο ε Λεπθίππε ξψηεζε αλ ελλνεί ηνλ άληξα ηεο θαη ε Μειίηε μέζπαζε: «Αοηυξ δεκ είκαζ άκηναξ πζμ πμθφ εοιίγεζ πέηνα. Κμζιάηαζ, [85]

λοπκά ηαζ ηνχεζ ιε ημ υκμια ηδξ Λεοηίππδξ, ζηα πείθδ ημο. Δπί ηέζζενζξ ιήκεξ ημκ παναηαθμφζα, ημο έδςζα ηα πάκηα ηαζ αοηυξ έηακε πςξ οπμπχνδζε, αθθά υηακ ημζιάιαζ ιαγί ημο είκαζ ζακ κα ημζιάιαζ ιε εοκμφπμ. Κάκε ηάηζ ζε παναηαθχ βζαηί δεκ ακηέπς άθθμ». Ζ Λεπθίππε ράξεθε πνπ άθνπζε φια ηνχηα, φκσο δελ νκνιφγεζε φηη δελ είρε ηδέα απφ μφξθηα, αιιά ππνζρέζεθε ζηε Μειίηε φηη ζα βγεη γηα λα ςάμεη γηα ηα θαηάιιεια βφηαλα.

23. Δγψ θπζηθά αγλννχζα φια φζα ειέρζεζαλ θαη ην κφλν πνπ ζθεθηφκνπλ ήηαλ πψο ζα ζπλαληήζσ ηε Λεπθίππε θαη πνηα δηθαηνινγία ζα ζθαξθηζηψ γηα λα απνθχγσ θαη πάιη ην θξεβάηη ηεο Μειίηεο. Ξαθληθά αθνχζηεθε θαζαξία θαη έλα ππεξέηεο ήξζε θσλάδνληαο: «Ο Θέξζαλδξνο γεζ ηαζ είκαζ εδχ». Ο Θέξζαλδξνο ήηαλ ν ζχδπγνο ηεο Μειίηεο πνπ φινη πίζηεπαλ φηη πλίγεθε ζηε ζάιαζζα. Απηφο κπήθε κέζα, αγλφεζε ηελ Μειίηε πνπ πήγε λα ηνλ αγθαιηάζεη θαη επηηέζεθε ζε κέλα απνθαιψληαο κε ‘ιμζπυ’. Με ρηχπεζε κε ηηο γξνζηέο ηνπ θη ελψ εγψ ηνλ ξσηνχζα πνηνο είλαη θαη γηαηί κε ρηππά, ζπλέρηζε κε ραζηνχθηα θαη ηέινο δηέηαμε λα κε δέζνπλ θαη λα κε θιείζνπλ ζε έλα δσκάηην. Σν καξηύξην ηνπ Σαληάινπ 24. Σελ ψξα πνπ πξνζπαζνχζα λα ακπλζψ απφ ηα ρηππήκαηα έπεζε απφ ηνλ ρηηψλα κνπ ην γξάκκα ηεο Λεπθίππεο. Ζ Μειίηε πξφιαβε θαη ην πήξε θαη φηαλ έκεηλε κφλε ην δηάβαζε θαη ηελ θαηέιαβαλ πνιιά ζπλαηζζήκαηα, ληξνπή γηα ηνλ άληξα ηεο, ζπκφο θαη δήιεηα γηα ην γξάκκα θαη έξσηαο πνπ θνχλησζε γηα κέλα.

25. Ο Θέξζαλδξνο έθπγε γηα θάπνηα δνπιεηά ζηελ πφιε θαη ε Μειίηε κπήθε θξπθά ζην δσκάηην πνπ βξηζθφκνπλ πεζκέλνο ζην πάησκα. Ξέζπαζε θνηηάδνληάο κε πεξηθξνλεηηθά θαη θιαίγνληαο: «Δίιαζ δοζηοπζζιέκδ, εβχ ζ’ αβάπδζα εκχ εζφ ιε ιζζείξ. Έπς ιπθέλεζ ιε έκα γεοβάνζ ιάβςκ, μ έκαξ ιε βεθμφζε ηαζ δ άθθδ έθοβε βζα κα ιμο θένεζ δήεεκ ημ ενςηζηυ θίθηνμ. Ο άκηναξ ιμο ιε ιζζεί ηαζ ιε ηαηδβμνεί βζα ιμζπεία ιε ζέκα πμο είπα ιζα ιμζπεία ακέναζηδ ηαζ ιμο έιεζκε ιυκμ δ ηαηδβυνζα. Δίζαζ άπζζημξ ηαζ αάναανμξ πμο ημνυζδερεξ ιζα ενςηεοιέκδ βοκαίηα εκχ εζφ ήζμοκ δμφθμξ ημο Ένςηα. Γεκ ζεαάζηδηεξ ηίπμηα ηαζ απέθοβεξ ημκ ένςηα ιζαξ κέαξ ηαζ υιμνθδξ βοκαίηαξ πμο ζ’ αβαπμφζε. Δίζαζ εοκμφπμξ ηαζ ακδνυβοκμξ ηαζ ζε ηαηανζέιαζ μ Ένςηαξ κα ζ’ ανκδεεί υπςξ ηζ εζφ ιε ανκήεδηεξ».

26. Δγψ άθνπγα ακίιεηνο κε ην θεθάιη θάησ. Απηή ζπλέρηζε ζε δηαθνξεηηθφ ηφλν ηψξα: «΢μο είπα πνζκ υζα ιμο οπαβυνεοακ δ θφπδ ηζ μ εοιυξ, ηχνα εα ιζθήζεζ δ ενςηεοιέκδ βοκαίηα. Γεκ ζμο γδηχ ιαηνμπνυκζμ βάιμ υπςξ μκεζνεφηδηα, [86]

γδηχ ιυκμ ιζα αβηαθζά, πμο εα είκαζ θάνιαημ πμο εα ζαήζεζ βζα θίβμ ηδ θςηζά ιμο. Ακ ηαζ θένμιαζ αδζάκηνμπα, εεςνχ υηζ δεκ είκαζ κηνμπή κα ιζθχ βζα ηα ιοζηήνζα ημο Ένςηα. Έπμιε ιυκμ ιζα ιένα ηδ ζδιενζκή, βζα κα ηναηήζεζξ ημκ υνημ πμο έδςζεξ ζηδκ Ίζζδα. Ακ ήεεθεξ κα ιείκεζξ ιαγί ιμο εβχ εα λεπκμφζα πζθζάδεξ Θένζακδνμοξ. Σχνα υπςξ πμο ανήηεξ ηδ Λεοηίππδ, ηαηάθααα πςξ κζηήεδηα. Καζ δεκ έθηακε αοηυ, βφνζζε ηαζ Θένζακδνμξ άβνζμξ ηαζ ζε πηφπδζε ιπνμζηά ιμο, πςνίξ κα ιπμνχ κα ζε αμδεήζς. Κθεζημθχκηα, ζμο γδηχ κα ιμο δμεείξ βζα πνχηδ ηαζ ηεθεοηαία θμνά. Κακ’ ημ βζα πάνδ ημο Ένςηα ηαζ ιδκ ι’ αθήκεζξ ενςηζηά αιφδηδ, ιε ηαίεζ πναβιαηζηή θθυβα. Δβχ πνμηίεειαζ κα ζ’ εθεοεενχζς ηαζ αξ πεζ υηζ εέθεζ μ Θένζακδνμξ ηαζ εα ιείκεζξ ζημ ζπίηζ ημο εεημφ αδεθθμφ ιμο. Σμ πνςί εα ζμο ζηείθς ηαζ ηδ Λεοηίππδ, πμο είπε ηάπα πςξ εα ιαγέρεζ αυηακα βζα ιέκα. Κάπμζμξ εευξ έζηεζθε ημκ Θένζακδνμ έλς απυ ημ ζπίηζ ηαζ ηχνα είκαζ δ εοηαζνία κα ιμο δχζεζξ αοηυ πμο ιε εένιδ ζμο γδηχ».

27. Με έιπζε, κ’ αγθάιηαζε θιαίγνληαο θη εγψ θνβήζεθα πξαγκαηηθά κήπσο ζη’ αιήζεηα ν Έξσηαο κε ηηκσξήζεη. Σψξα είρα βξεη ηελ Λεπθίππε θαη κηα έλσζε κε ηελ Μειίηε δελ ζα ήηαλ γακήιην ζκίμηκν, αιιά θάξκαθν γηα κηα πνλεκέλε ςπρή. Καη ζκίμακε ρσξίο λα ρξεηαζηνχκε ζηξψκα ή άιιε πξνεηνηκαζία, ν έξσηαο είλαη απηνδίδαθηνο θαη θάζε ηφπνο είλαη γηα ζπνλδή ζηελ Αθξνδίηε.

Βηβιίν Έθην 1. ΋ηαλ ηθαλνπνίεζα ηε Μειίηε θαη ηεο έζβεζα ηε θσηηά, ηεο δήηεζα λα θξαηήζεη ηελ ππφζρεζή ηεο θαη λα κε βνεζήζεη λα ην ζθάζσ θαη θπζηθά λα κνπ ζηείιεη θαη ηελ Λεπθίππε. Απηή δελ αξλήζεθε, κε έληπζε κε έλα δηθφ ηεο θφξεκα θαη κε ζθέπαζε κε έλα πέπιν, κνπ έδσζε θαη εθαηφ ρξπζά λνκίζκαηα θαη κνπ είπε: «Δίζαζ υιμνθμξ αηυια ηαζ ιε βοκαζηεία νμφπα. Δβχ εα ηναηήζς ηα δζηά ζμο βζα εκεφιζμ. Σχνα, δ πζζηή ιμο οπδνέηνζα δ Μειαλζώ εα ζε μδδβήζεζ ζε έκα ζδιείμ πμο εα ζε πενζιέκεζ έκαξ κεανυξ, πμο εα ζε πάεζ ζημ ζπίηζ πμο πενζιέκμοκ μ Κθεζκίαξ ηαζ μ ΢άηονμξ. Δηεί εα ζε ανεζ ηαζ ανβυηενα δ Λεοηίππδ».

2. Έηζη έγηλε, εγψ βγήθα έμσ απφ ην δσκάηην θαη ν θχιαθαο λφκηζε πσο ήκνπλ ε Μειίηε, αθνχ θνξνχζα ηα ξνχρα ηεο. ΢ηελ εμψπνξηα βξήθα ηνλ λέν πνπ είρε νδεγίεο απφ ηελ Μειίηε λα κε πεξηκέλεη εθεί. Ζ Μειαλζψ γχξηζε πίζσ θαη ε Μειίηε θάιεζε ηνλ θχιαθα, ν νπνίνο έκεηλε έθπιεθηνο, αιιά δελ είπε ηίπνηα. Ζ Μειίηε ηνπ είπε φηη ήζειε λα κε θπγαδεχζεη, αιιά ήμεξε πσο απηφο δελ ζα ην επέηξεπε. Σνπ έδσζε θαη δέθα ρξπζά λνκίζκαηα θαη ηνπ είπε φηη είλαη ειεχζεξνο λα θχγεη αλ ζέιεη θαη απηή αλαιακβάλεη λα εμεγήζεη ζηνλ Θέξζαλδξν θαη ηφηε ζα κπνξνχζε λα γπξίζεη θαη πάιη. Ο Παζίσλ (ν θχιαθαο) δελ έθεξε αληίξξεζε.

3. Αιιά ε Σχρε κνπ επηθχιαζζε θαη άιιεο πεξηπέηεηεο. Ο ΢σζζέλεο, πνπ είρε αγνξάζεη θαη θαθνπνηήζεη ηελ Λεπθίππε (θαη ε Μειίηε ηνλ έπαπζε απφ επηζηάηε ηνπ θηήκαηνο), βξήθε ηνλ Θέξζαλδξν θαη ηνπ είπε: «Κφνζέ ιμο, αβυναζα έκα πμθφ υιμνθμ ημνίηζζ ηαζ ημ θφθαλα βζα ζέκα, βζαηί είπα αημφζεζ πςξ είζαζ γςκηακυξ. ΋ιςξ αοηυξ μ ιμζπυξ, μ λέκμξ έπεζζε ηδκ ηονά ιμο κα αθήζεζ ημ [87]

ημνίηζζ εθεφεενμ. Αοηή ηδ ζηζβιή δεκ είκαζ ζημ ηηήια, βζαηί ηδκ έπεζ ζηείθεζ ηάπμο δ ηονά, αθθά ιυθζξ βονίζεζ εα ηδκ ηθεζδχζς ηζ εζφ ιπμνείξ κα ηδκ απμηηήζεζξ» 4. Ο Θέξζαλδξνο ζπκθψλεζε θαη ν ΢σζζέλεο έηξεμε ζην θηήκα, απνκφλσζε ηηο ππεξέηξηεο πνπ ήηαλ καδί κε ηελ Λεπθίππε θαη ηελ πήξε θαη ηελ έθιεηζε ζε έλα δσκάηην ιέγνληάο ηεο: «Μδ θμαάζαζ, αοηή δ ανπαβή έβζκε βζα ημ ηαθυ ζμο, μ αθέκηδξ ιμο επζεοιεί κα βίκεζ εναζηήξ ζμο ηαζ υηακ εοηοπίζεζξ ιδ ιε λεπάζεζξ». Ζ θνπέια μαθληάζηεθε θαη δελ κπφξεζε λα αξζξψζεη νχηε ιέμε. Δξσηηθό δεπγάξη 5. Ο ΢σζζέλεο πήγε λα βξεη ηνλ Θέξζαλδξν θαη λα ηνπ πεη ηα θαιά λέα θαη μαθληθά βξεζήθακε λα θνηηάδεη ν έλαο ηνλ άιιν. Δγψ ήκνπλ αθφκα ληπκέλνο κε ηα ξνχρα ηεο Μειίηεο θη ν λεαξφο πνπ κε νδεγνχζε, θνβήζεθε θαη εμαθαλίζηεθε. Ο ΢σζζέλεο κε έδεημε θαη θψλαμε: «Αοηυξ είκαζ μ ιμζπυξ, κηοιέκμξ ζακ ααηπίδα ιε ηα θάθονα ηδξ βοκαίηαξ ζμο». Ο Θέξζαλδξνο έβαιε θη απηφο ηηο θσλέο απνθαιψληαο κε κνηρφ θαη θιέθηε, κε ζπλέιαβε θαη κε έθιεηζε ζηε θπιαθή κε ηελ θαηεγνξία ηεο κνηρείαο. Δγψ δελ ιππφκνπλ νχηε γηα ηηο χβξεηο, νχηε γηα ηηο θαηεγνξίεο, δελ ήκνπλ κνηρφο κηαο θαη είρα παληξεπηεί λφκηκα, αιιά ζθεθηφκνπλ κφλν ηε Λεπθίππε, πνπ δελ είρα αθφκα βξεη ηελ επθαηξία λα κηιήζνπκε.

6. Ο Θέξζαλδξνο αθνχ απαιιάρηεθε απφ κέλα θαη κε έθιεηζε ζηε θπιαθή, πήγε γξήγνξα λα βξεη ηε Λεπθίππε. Απηή θαζφηαλ ζην δσκάηην θαη ην πξφζσπφ ηεο θαλέξσλε θφβν θαη ιχπε. Άθνπζε ηελ πφξηα λ’ αλνίγεη είδε ηνλ Θέξζαλδξν πνπ κπήθε κέζα κε έλα ιπρλάξη θαη ρακήισζε ηα κάηηα. Ο Θέξζαλδξνο έκεηλε έθπιεθηνο απφ ηελ νκνξθηά ηεο θνπέιαο θαη ηεο είπε: «Γζαηί ημνίηζζ ιμο αθέπεζξ παιδθά ηαζ δ μιμνθζά ηςκ ιαηζχκ ζμο ηοθά ζηδ βδ; Καθφηενα κα αθέπεζξ ηα ιάηζα ιμο».

7. Απηή φηαλ ηα άθνπζε απηά δάθξπζε θαη ηα δάθξπα απηά ηεο πξφζζεηαλ αθφκα κεγαιχηεξε ζαγήλε. Ο Θέξζαλδξνο δελ κπφξεζε λ’ αληηζηαζεί ζην ζέακα απηφ θαη βνχξθσζε θη απηφο θαη έδσζε εληνιή ζην ΢σζζέλε λα ηελ θξνληίζεη. Δίπε: «Βθέπς πςξ είκαζ πμθφ ζηεκμπςνδιέκδ ηαζ δεκ εέθς κα βίκμιαζ θμνηζηυξ. ΋ηακ δνειήζεζ εα λακάνες. Κζ εζφ βοκαίηα ιδ θμαάζαζ, εβχ εα ζμο βζαηνέρς ηδ εθίρδ ζμο». Έθπγε αθνχ ζχζηεζε ζηνλ ΢σζζέλε λα πεη ζην θνξίηζη θαιά ιφγηα γη’ απηφλ.

8. ΢ην κεηαμχ ε Μειίηε έζηεηιε λα αλαδεηήζνπλ ηελ Λεπθίππε, γηα λα ηεο πεη φηη δελ ρξεηαδφηαλ ην θίιηξν, αιιά θαλείο δελ ήμεξε ηη είρε γίλεη. ΋κσο έκαζε φηη εγψ [88]

ήκνπλ ζηε θπιαθή θαη ππνπηεχζεθε φηη ν ΢σζζέλεο ήηαλ αλαθαηεκέλνο. Γηα λα βξεη ην θνξίηζη ζθαξθίζηεθε κηα ηζηνξία θαη δήηεζε ηε βνήζεηα ηνπ Θέξζαλδξνπ.

9. Ο Θέξζαλδξνο γχξηζε ζην ζπίηη αγξηεκέλνο θαη άξρηζε λα θσλάδεη ζηε Μειίηε: «Δζφ έθοζεξ ημκ ιμζπυ ηαζ ημκ θοβάδεοζεξ. Γζαηί δεκ παξ κα δεζξ ημκ εναζηή ζμο πμο είκαζ δειέκμξ ιε ζθζπηά δεζια;». Αιιά ε Μειίηε απάληεζε ακέζσο: «Σζ είκαζ αοηά πμο θεξ βζα ιμζπυ ηαζ εναζηή. Άζε ηδκ μνβή ζμο κα ηαηαθαβζάζεζ ηαζ άημοζέ ιε, λεπκχκηαξ ηζξ ζοημθακηίεξ. Ο κέμξ αοηυξ είκαζ απυ ηδ Φμζκίηδ ηαζ ζε έκα ηαλίδζ ημο έπαζε υθδ ημο πενζμοζία. Δβχ υηακ ημ έιαεα ζηέθηδηα υηζ ιπμνεί ηαζ μ Θένζακδνμξ κα γεζ ηάπμο ηαζ ίζςξ ηάπμζα βοκαίηα κα ημκ θνμκηίγεζ. Καζ έηζζ ημκ θνυκηζζα αοηυκ ζακ κα θνυκηζγα εζέκα. Μάθζζηα αοηυξ πεκεμφζε βζα ιζα βοκαίηα, πμο υπςξ απμηαθφθεδηε αοηή γμφζε ηαζ ηδκ είπε ζημ ηηήια μ επζζηάηδξ ιαξ. Αοηυξ είκαζ μ θυβμξ πμο μ κέμξ ήνεε ιαγί ιμο. Αοηή δ βοκαίηα ανίζηεηαζ ζημ ηηήια. Δνεφκδζε υθα αοηά πμο ζμο είπα ηαζ ακ ανεζξ ηάηζ κα ιδ αθδεεφεζ, ηυηε ιπμνείξ κα ιε ηαηδβμνήζεζξ βζα ιμζπεία».

10. Ζ Μειίηε ζπλέρηζε ζαλ λα κελ γλψξηδε φηη ε Λεπθίππε ήηαλ άθαληε: «Άκηνα ιμο πνέπεζ κα ιε πζζηέρεζξ, ιε λένεζξ ηαθά ηαζ υζμ γμφζαιε ιαγί δεκ ιε ηαηδβυνδζεξ βζα ηίπμηε. ΋θα αοηά πμο άημοζεξ είκαζ δζααμθέξ, επεζδή θνυκηζζα αοηυ ημκ δφζηοπμ κέμ. Ζ Φήιδ είκαζ ηυνδ ηδξ Γζααμθήξ, δ Φήιδ είκαζ πζμ βνήβμνδ ηαζ απυ ημκ άκειμ ηαζ δ Γζααμθή πζμ δοκαηή ηζ απυ ημ πον ηαζ πζμ πεζζηζηή ηαζ απυ ηζξ ΢εζνήκεξ. Καζ ηα δομ αοηά δαζιυκζα ιε πμθειμφκ ηαζ πέηοπακ κα ηονζεφζμοκ ηδκ ροπή ζμο ηαζ κα ηθείζμοκ ηα αοηζά ζμο».

11. Ζ Μειίηε κηινχζε ζηνλ άληξα ηεο θαη απηφο ζηγά-ζηγά καιάθσλε γηαηί φια απηά πνπ άθνπγε ήηαλ έκνηαδαλ αιεζηλά. ΋κσο είρε ηηο επηθπιάμεηο ηνπ γηαηί είλαη δχζθνιν λα θχγεη εχθνια απφ ηα κπαιφ ε δήιεηα. Αθφκα δελ ηνπ άξεζε φηη απηή ε θνπέια ήηαλ γπλαίθα εθείλνπ ηνπ κηζεηνχ λένπ. Δίπε ζηε Μειίηε φηη ζα εμεηάζεη απηά πνπ ηνπ είπε θαη πήγε λα θνηκεζεί κφλνο ηνπ. Ο ΢σζζέλεο βξήθε ηελ Λεπθίππε θαη ηεο είπε: «Λάηαζκα, ηα ηαηάθενα ηαζ μ Θένζακδνμξ είκαζ ζθμδνά ενςηεοιέκμξ ιαγί ζμο ηαζ ζηέθηεηαζ κα ζε ηάκεζ βοκαίηα ημο. Πνμζεοπήζμο ηαζ εοπανίζηδζε ηδκ Αθνμδίηδ βζα ηδκ ηφπδ ζμο».

12. Ο ΢σζζέλεο ζπλέρηζε: «Ο Θένζακδνμξ είκαζ μ άκηναξ ηδξ Μεθίηδξ, πμο είδεξ ζημ ηηήια. Δίκαζ απυ ημοξ πθμοζζυηενμοξ ζηδκ Ηςκία ηαζ υπςξ είδεξ είκαζ κέμξ ηαζ υιμνθμξ». Ο Λεπθίππε ζηακάηεζε ηε θιπαξία ηνπ ΢σζζέλε: «΢χπα ηαζ ιδ ιμο θεξ άθθα, ηζ ημζκυ έπς εβχ ιε ημκ Θένζακδνμ, δεκ ιε κμζάγεζ αηυια ηζ ακ είκαζ απυ εοβεκζηή βεκζά ή ακ είκαζ πζμ πθμφζζμξ ηζ απυ ημκ Κνμίζμ. Θα ημκ εεςνήζς ηίιζμ άκηνα, ιυκμ υηακ πάρεζ κα πνμζαάθεζ ηζξ λέκεξ βοκαίηεξ».

13. Καη ζπλέρηζε: «Άζε ιε ήζοπδ άκενςπέ ιμο, εβχ λένς πςξ ανίζημιαζ αζπιάθςηδ πεζναηχκ». Ο ΢σζζέλεο φκσο επέκεηλε: «Γεκ λένεζξ ηζ θεξ, ιζθάξ βζα πεζναηέξ, υηακ δ Σφπδ ζμο πανίγεζ πθμφημ ηαζ ζπμοδαίμ βάιμ. Μδ πεζξ ηέημζα πνάβιαηα ζημ Θένζακδνμ είκαζ ηαθυξ αθθά υηακ εοιχκεζ δεκ οπμθένεηαζ».

14. Ο Κιεηλίαο θαη ν ΢άηπξνο έκαζαλ απφ ηελ Μειίηε φηη είκαη ζηε θπιαθή θαη ήξζαλ λα κε βξνπλ. Δγψ ηνπο είπα λα ςάμνπλ γηα ηελ Λεπθίππε θαη λα γπξίδνπλ γξήγνξα λα κε ελεκεξψζνπλ. Μέζα κνπ πάιεπαλ ε ειπίδα θη ν θφβνο.

[89]

15. Σν πξσί ν Θέξζαλδξνο ξψηεζε ηνλ ΢σζζέλε, αλ είρε πείζεη ην θνξίηζη, αιιά απηφο δελ ηνπ είπε φιε ηελ αιήζεηα: «Γεκ πείζηδηε βζαηί θμαάηαζ πςξ υηακ ηδκ δζαθεείνεζξ δεκ εα ηδκ πακηνεοηείξ , αθθά εα ηδκ εβηαηαθείρεζξ». Ο Θέξζαλδξνο φκσο είπε πσο ηα αηζζήκαηά ηνπ είλαη εηιηθξηλή θαη εθείλν πνπ ζέιεη πξψηα λα κάζεη είλαη αλ ε θνπέια ήηαλ ζη’ αιήζεηα ζχδπγνο εθείλνπ ηνπ λένπ. Έμσ απφ ηελ πφξηα ηεο Λεπθίππεο ηελ άθνπζαλ λα θιαίεη θαη λα κνλνινγεί: 16. «Απ Κθεζημθχκηα εζφ δεκ λένεζξ πςξ είιαζ θοθαηζζιέκδ ηζ εβχ δεκ λένς πμφ ανίζηεζαζ. Σχνα λένς πςξ ζε πανελήβδζα ηαζ πςξ ιμο έιεζκεξ πζζηυξ ηζ αξ πακηνεφηδηεξ άθθδ βοκαίηα. Σχνα εα ένεεζ μ Θένζακδνμξ δεκ λένς ηζ πνέπεζ κα ημο πς. Πςξ δεκ είιαζ απυ ηδ Θεζζαθία ηαζ μφηε ιε θέκε Λάηαζκα; Πςξ είιαζ απυ ημ Βογάκηζμ, παηέναξ ιμο είκαζ μ ΢χζηναημξ ηαζ άκηναξ ιμο μ Κθεζημθχκ; Φμαάιαζ πςξ ακ πς ηδκ αθήεεζα, εα ηάκς ηαηυ ζε ζέκα αβαπδιέκε ιμο. Αξ παναζηήζς ηαθφηενα ηδκ Λάηαζκα».

17. Ο Θέξζαλδξνο θξπθάθνπζε φια απηά θαη είπε ζηνλ ΢σζζέλε: «Άημοζε ηζ εζφ, αοηή είκαζ ηνεθά ενςηεοιέκδ ιε εηείκμ ημκ ιμζπυ. Αοηυξ ηεθζηά ιε ηενδίγεζ ηαζ ζηδκ ηανδζά ηδξ Μεθίηδξ ηαζ ηδξ Λεοηίππδξ». Ο ΢σζζέλεο ηνλ ζπκβνχιεςε λα κε δείμεη δεηιία θαη είλαη βέβαην φηη αλ πάξεη ηε ζέζε ηνπ κνηρνχ, ζα θεξδίζεη ηελ θνπέια, άιισζηε ν αθέληεο ηνπ είλαη πην φκνξθνο θαη πην πινχζηνο απφ απηφλ. Ο Θέξζαλδξνο έδεημε λα πείζηεθε απφ ηα ιφγηα ηνπ ππεξέηε ηνπ.

18. Μεηά απφ ιίγν ν Θέξζαλδξνο κπήθε ζην δσκάηην ηεο Λεπθίππεο. Μφιηο ηελ είδε θνχλησζε κέζα ηνπ ν έξσηαο, αιιά θξαηήζεθε, έθαηζε θνληά ηεο θαη άξρηζε λα ηεο ιέεη δηάθνξα αλνχζηα ιφγηα. ΢ε ιίγν μεζάξξεςε πξνζπάζεζε λα ηελ αγθαιηάζεη θαη ηα ηε θηιήζεη, αιιά απηή αληηζηεθφηαλ θαη έθξπβε ην πξφζσπφ ηεο κε ηα ρέξηα ηεο. Ζ Λεπθίππε νξγηζκέλε ηνπ είπε: «Αοηά δεκ ηα ηάκμοκ μζ εθεφεενμζ άκενςπμζ μφηε μζ εοβεκείξ. Κάκεζξ υπςξ μ δμφθμξ ζμο μ ΢ςζεέκδξ. Άλζμξ αθέκηδξ ημο δμφθμο ημο. Μδ ιε πζέγεζξ, εηηυξ ηζ ακ βίκεζξ μ Κθεζημθχκ».

19. Ο Θέξζαλδξνο πνπ άθνπζε απηά δελ ήμεξε ηη λα θάλεη, έλνησζε έξσηα θαη ζπκφ καδί, ν πξψηνο νδεγεί ζηελ αγάπε, ν δεχηεξνο ζην κίζνο. ΋ηαλ ην αληηθείκελν ηνπ έξσηα ζε πεξηθξνλεί ηφηε ν ζπκφο θπξηαξρεί. Ο ζπκφο είλαη ζχκκαρνο ηνπ έξσηα, πνπ δελ έγηλε δεθηφο.

20. Έηζη ν ζπκφο θπξηάξρεζε ζηελ ςπρή ηνπ Θέξζαλδξνπ, πνπ ραζηνχθηζε ηελ Λεπθίππε θαη ηεο κίιεζε ζαλ λα ήηαλ δνχιε: «Δβχ θηαίς πμο ζμο θένμιαζ ςξ ίζμξ ηαζ ακηί κα πανείξ πμο μ αθέκηδξ ζμο εέθεζ κα ζε θζθήζεζ, ηάκεζξ κάγζα. Ακ είζαζ ενςηεοιέκδ ιε εηείκμ ημκ ιμζπυ, ηυηε είζαζ πυνκδ. Καζ αθμφ ιε απμννίπηεζξ ςξ εναζηή, ηυηε εα ζμο θενεχ ςξ αθέκηδξ». Ζ Λεπθίππε ηφηε ηνπ είπε ζαξξαιέα φηη αθφκα θη αλ ηελ βαζαλίζεη δελ πξφθεηηαη λα ππνθχςεη. «Ρχηα ηαζ ημκ δμφθμ ζμο ημ ΢ςζεέκδ, πχξ άκηελα ζηα ααζακζζηήνζα πμο ιε οπέααθε βζα κα οπμηφρς ζ’ αοηυ».

21. Ζ Λεπθίππε ζπλέρηζε: «Φένε ηνμπυ, ιαζηίβζα, θςηζά, ζπαεζά ηαζ άθθα υνβακα ααζακζζηδνίςκ. Θα ηα κζηήζς υθα. Καζ ημθιάξ ηαζ απμηαθείξ ιμζπυ ημκ Κθεζημθχκηα, εζφ πμο πνμζπαεείξ κα αζάζεζξ ιζα πανεέκα; Γεκ θμαάζαζ ηδκ πανεέκα εεά ηδξ πυθδξ ημο, ηδκ Άνηειδ;». Ο Θέξζαλδξνο γέιαζε θνξντδεπηηθά: [90]

«Δζφ πανεέκα πμο πέναζεξ ηυζεξ ιένεξ ηαζ κφπηεξ ιε πεζναηέξ ηαζ θδζηέξ; Μήπςξ υθμζ αοημί ήηακ θζθυζμθμζ ή ήηακ εοκμφπμζ;».

22. Ζ Λεπθίππε είρε ζπκψζεη: «Ναζ αηυια, νχηα ηαζ ημκ αθδεζκυ θδζηή ημκ ΢ςζεέκδ. Έιεζκα πανεέκα ηαζ ιεηά ημοξ Βμοηυθμοξ ηαζ ιεηά ημκ Υαζνέα ηαζ ιεηά ημκ ΢ςζεέκδ. Καζ εα έπς κα θές ιε πενδθάκζα ηαζ ιεηά ημκ Θένζακδνμ, πμο είκαζ πζμ ποδαίμξ απ’ υθμοξ ημοξ θδζηέξ. Γζαηί αοηυξ, ακ δεκ πεηφπεζ κα ιε αζάζεζ, εα ιε δμθμθμκήζεζ. Κάκε υηζ εεξ ιε ηα ιαζηίβζα ηαζ ηα ζπαεζά, εβχ είιαζ ιζα άμπθδ ηαζ ιυκδ βοκαίηα, αθθά έπς έκα ιεβάθμ υπθμ, ηδκ εθεοεενία πμο δεκ ιπμνείξ κα ηδκ κζηήζεζξ ιε αοηά»

Βηβιίν Έβδνκν 1. Ο Θέξζαλδξνο έθπγε απφ ην δσκάηην ηεο Λεπθίππεο ζπκσκέλνο γηαηί ηνλ είρε πξνζβάιεη, πξνβιεκαηηζκέλνο γηαηί δελ πέηπρε ην ζθνπφ ηνπ θαη ζθεθηηθφο γηαηί ήηαλ αθφκα πνιχ εξσηεπκέλνο. Πήγε ζην δεζκνθχιαθα ηεο θπιαθήο κνπ θαη ηνπ πξφηεηλε λα κε δειεηεξηάζεη, αιιά απηφο αξλήζεθε γηαηί θνβήζεθε ηηο ζπλέπεηεο. Σφηε ν Θέξζαλδξνο παξαθάιεζε ηνλ δεζκνθχιαθα λα θιείζεη ζην θειί κνπ, θάπνηνλ άλζξσπφ ηνπ πνπ ζα παξίζηαλε ηνλ θπιαθηζκέλν, γηα λα απνζπάζεη πιεξνθνξίεο απφ κέλα.

2. Απηφο κφιηο κπήθε ζην θειί κνπ άξρηζε λα παξαπνληέηαη θαη λα θιαίεη γηα ηελ θαθή ηνπ ηχρε. Έλαο άιινο ζπγθξαηνχκελφο καο ηνλ ξψηεζε ηη ηνπ ζπλέβε θη απηφο βξήθε ηελ επθαηξία πνπ πεξίκελε θαη άξρηζε ηελ ηζηνξία ηνπ: 3. {Να, πήβαζκα ηαηά ηδκ ΢ιφνκδ υηακ έκαξ κέμξ ιε είδε ζημ δνυιμ ηαζ ιμο είπε πςξ πήβαζκε ηζ αοηυξ ζηδκ ίδζα πυθδ ηαζ ηαθυ εα ήηακ κα πδβαίκαιε πανέα. Κάηζαιε ζε έκα πακδμπείμ βζα κα θάιε ηαζ δίπθα ιαξ ήηακ ηέζζενζξ ηφπμζ πμο ιαξ παναημθμοεμφζακ. Ο κεανυξ άνπζζε κα ζδνχκεζ ηαζ κα ηζηνζκίγεζ ηαζ αοημί μζ ηέζζενζξ, ιαξ ηφηθςζακ ηαζ έκαξ απυ αοημφξ ζηαιπίθζζε ημκ κέμ. Αοηυξ πςνίξ άθθδ πίεζδ, άνπζζε κα θέεζ: «Ζ Μειίηε, ε γπλαίθα ηνπ Θέξζαλδξνπ κνπ έδσζε εθαηφ ρξπζά γηα λα ζθνηψζσ κηα θνπέια»}. Χο εθείλε ηε ζηηγκή εγψ άθνπγα αδηάθνξνο, αιιά κφιηο άθνπζα ηα νλφκαηα πεηάρηεθα θαη ηνλ ξψηεζα πνηα ήηαλ ε Μειίηε πνπ ελλννχζε. Απηφο κνπ είπε πσο ήηαλ ε πην πινχζηα γπλαίθα ηεο Δθέζνπ, πνπ είρε εξσηεπηεί θάπνηνλ απφ ηελ Σχξν, αιιά απηφο ήηαλ εξσηεπκέλνο κε κηα δνχιε ηεο Μειίηεο. Καη ε θπξά θνπλησκέλε απφ δήιεηα έδσζε ρξήκαηα ζηνλ ζπληαμηδηψηε κνπ γηα λα πξαγκαηνπνηήζεη ην θφλν θη απηφο ζθφησζε ηελ θνπέια. Καη ζπλέρηζε: «Δκέλα πνπ δελ είρα ζπκκεηνρή ζ’ απηήλ απαίζηα πξάμε, κε ζπλέιαβαλ ακέζσο, ελψ απφ ηνλ λεαξφ πνπ ήηαλ δνινθφλνο ηνπ πήξαλ ηα εθαηφ ρξπζά θαη ηνλ άθεζαλ λα ην ζθάζεη».

4. Δγψ φηαλ άθνπζα φια απηά δελ κπφξεζα νχηε λα θιάςσ, νχηε θαλ λα ζθεθηψ γηα πνιιή ψξα. ΋ηαλ ήξζα ιίγν ζηα ζπγθαιά κνπ ξψηεζα ιεπηνκέξεηεο γηα ην θφλν, αιιά απηφο θαιά δαζθαιεκέλνο, κνπ είπε φηη αθνχ δελ ήηαλ ν θνληάο δελ ήμεξε άιιεο ιεπηνκέξεηεο. Δγψ πηα μέζπαζα απαξεγφξεηνο ζε θιάκα.

[91]

5. Υίιηεο καχξεο ζθέςεηο κε βαζάληδαλ, πίζηεπα πσο θάπνηνο θαθφο δαίκνλαο θξφληηζε λα κνπ δψζεη ιίγε ραξά θαη φκσο αθνινχζεζαλ ηφζεο πίθξεο. Ζ αγαπεκέλε πέζαλε άιιεο δπν θνξέο θαη ηειηθά επέδεζε, αιιά δελ γιχησζε απφ ηελ ζπκκνξία ηεο Μειίηεο. Απηήο πνπ εγψ ν άπηζηνο θίιεζα ηφζεο θνξέο ηελ δνινθφλν ηεο Λεπθίππεο θαη πνπ ηεο έδσζα ηηο ραξέο ηεο Αθξνδίηεο.

6. Ο Κιεηλίαο κε επηζθέθζεθε ζην θειί θη εγψ ηνπ είπα ηα πάληα θαη ηελ απφθαζή κνπ λα πεζάλσ. Ο Κιεηλίαο απάληεζε φηη δελ πξέπεη λα βηάδνκαη, ε Λεπθίππε πέζαλε θη άιιεο θνξέο, φκσο ηελ είδεο δσληαλή. Δγψ φκσο είπα πσο ήκνπλ απνθαζηζκέλνο, φηαλ πάσ ζην δηθαζηήξην λα παξαδερζψ ηελ θαηεγνξία ηεο κνηρείαο θαη λα νκνινγήζσ φηη ε εξσκέλε κνπ Μειίηε θη εγψ ζθνηψζακε ηελ Λεπθίππε. Έηζη ζα κε θαηαδηθάζνπλ ζε ζάλαην, αιιά ζα θαηαδηθαζηεί θη απηή. Ο Κιεηλίαο πξνζπάζεζε λα κε πείζεη λα κελ νκνινγήζσ φηη εγψ ήκνπλ ν θνληάο ηεο Λεπθίππεο, αιιά δελ ππνρψξεζα. ΢ε ιίγν ν δεζκνθχιαθαο άθεζε ηνλ άλζξσπν ηνπ Θέξζαλδξνπ λα θχγεη, ιέγνληαο φηη ηνλ θάιεζαλ λα απνινγεζεί. Άξεο θαη Αθξνδίηε 7. Σελ επνκέλε ήηαλ ε δίθε. Ο Θέξζαλδξνο είρε πάλσ απφ δέθα δηθεγφξνπο θαη ε Μειίηε είρε πξνεηνηκαζηεί γηα ηελ απνινγία ηεο, ΋ηαλ νη δηθεγφξνη ηειείσζαλ ηηο αγνξεχζεηο ηνπο δήηεζα ην ιφγν: «Οζ δζηδβυνμζ ηαζ ημο Θένζακδνμο ηαζ ηδξ Μεθίηδξ θέκε ρέιαηα. Να δ αθδεζκή ζζημνία: Αβαπμφζα ιζα ημπέθα απυ ημ Βογάκηζμ, ηδ Λεοηίππδ. ΋ηακ ηδκ άνπαλακ θδζηέξ, εβχ ηδκ εεχνδζα κεηνή ηαζ ζοκάραιε ενςηζηέξ ζπέζεζξ ιε ηδκ Μεθίηδ. Βνήηαιε υιςξ ηδ Λεοηίππδ κα είκαζ ζηθάαα ημο ΢ςζεέκδ, δζαπεζνζζηή ημο ηηήιαημξ. Ζ Μεθίηδ θμαήεδηε ιδκ βονίζς λακά ζηδκ Λεοηίππδ ηαζ ιμο πνυηεζκε κα ηδκ ζημηχζμοιε ηαζ ζε ακηάθθαβια εα ιμο παναπςνμφζε ηδκ πενζμοζία ηδξ. Βνήηαιε ηάπμζμκ ημο δχζαιε εηαηυ πνοζά, ζηυηςζε ηδκ ημπέθα ηαζ ελαθακίζηδηε. ΋ιςξ εβχ ιεηάκζςζα πζηνά πμο δμθμθυκδζα ηδκ αβαπδιέκδ ιμο ηαζ πενζιέκς ηδ δίηαζδ ηζιςνία ιμο βζα κα ανεεχ βνήβμνα ημκηά ηδξ».

8. ΢άινο μέζπαζε κεηά ηελ νκνινγία κνπ, νη δηθεγφξνη ηνπ Θέξζαλδξνπ ήηαλ ραξνχκελνη, ελψ απηνί ηεο Μειίηεο ηα είραλ ρακέλα θαη δελ είραλ ηίπνηα λα πνπλ γηα λα ππεξαζπίζνπλ ηελ πειάηηζζά ηνπο.

9. Σφηε ζεθψζεθε ν Κιεηλίαο, δήηεζε ην ιφγν θαη είπε βνπξθσκέλνο: «Πμθίηεξ ηδξ Δθέζμο ιδκ αζαζηείηε κα απμθαζίζεηε βζα ηδ γςή εκυξ ακενχπμο πμο εέθεζ κα πεεάκεζ. Θα ζαξ πς ηδκ ζζημνία ηαζ ηζξ αηοπίεξ ημο. Δίκαζ αθήεεζα πςξ [92]

αβαπμφζε έκα ημνίηζζ πμο ανέεδηε ζηα πένζα ημο ΢ςζεέκδ. ΋ιςξ αοηή δ ημπέθα ελαθακίζηδηε ηαζ ηακείξ δεκ λένεζ ακ ηδκ ζηυηςζακ ή ακ ηδκ έηθερακ ή ακ γεζ. Ο ηαηδβμνμφιεκμξ επζεοιεί κα πεεάκεζ ηαζ ηαηδβυνδζε ημκ εαοηυ ημο υηζ δήεεκ δζέπναλε ημκ θυκμ ηδξ ίδζαξ ηδξ αβαπδιέκδξ ημο. Ακ ημ έηακε αξ ιαξ πεζ πμφ είκαζ ημ ζχια ηδξ, ακ δεκ οπάνπεζ ζχια, δεκ οπάνπεζ ηαζ θυκμξ». Ο Κιεηλίαο ζπλέρηζε θαη είπε γηα ηνλ έξσηα ηεο Μειίηεο κε κέλα, φηη φινη πίζηεπαλ φηη ν Θέξζαλδξνο είλαη λεθξφο, φηη εγψ δελ νινθιήξσλα ην γάκν κνπ κε ηελ Μειίηε γηαηί αγαπνχζα ηελ Λεπθίππε, φηη είδε ηελ μέλε κε ηνλ ΢σζζέλε θαη ηελ ειεπζέξσζε, αιιά απφ ηφηε ράζεθαλ ηα ίρλε ηεο. Ο Κιεηλίαο ζπλέρηζε κε ηνλ άλζξσπν πνπ έβαιαλ ζην θειί κνπ θαη ηελ απίζαλε ηζηνξία γηα ηελ δνινθνλία ηεο Λεπθίππεο. Σειείσζε ιέγνληαο: «΋θα αοηά πμο ζαξ θές ιπμνμφκ κα επζαεααζςεμφκ, έπεηε ημκ ΢ςζεέκδ πμο πνέπεζ κα ζαξ πεζ απυ πμφ αβυναζε ηδ Λεοηίππδ, έπεηε ηζξ οπδνέηνζεξ πμο πήβακ ιαγί ιε ηδ Λεοηίππδ κα ιαγέρμοκ αυηακα, έπεηε ημκ θοθαηζζιέκμ πμο έθεβε ηζξ ζζημνίεξ βζα ημκ πθδνςιέκμ δμθμθυκμ. Μδκ ηαηαδζηάζεηε άδζηα έκα ενςηεοιέκμ πμο δεκ λένεζ ηζ θέεζ απυ ηδ θφπδ ημο».

10. ΢άινο κεγάινο μέζπαζε ζην δηθαζηήξην, φηαλ ηειείσζε ν Κιεηλίαο. ΟΗ δηθεγφξνη ηνπ Θέξζαλδξνπ δεηνχζαλ ηελ θαηαδίθε ηνπ θνληά, κηαο θαη ν ίδηνο νκνιφγεζε. ΋ηαλ ε Μειίηε δήηεζε λα θιεζεί ν ΢σζζέλεο, ν Θέξζαλδξνο θνβήζεθε θαη έζηεηιε έλα δηθφ ηνπ ζηνλ ΢σζζέλε γηα λα ηνπ πεη λα εμαθαληζηεί, πξηλ θιεζεί ζην δηθαζηήξην θαη ππνβιεζεί ζε βαζαληζηήξηα. Ο ΢σζζέλεο εθείλε ηελ ψξα βξηζθφηαλ ζην δσκάηην ηεο Λεπθίππεο θαη κφιηο άθνπζε ηνλ απεζηαικέλν ηνπ Θέξζαλδξνπ, θαβάιεζε έλα άινγν θαη έθπγε ακέζσο γηα ηελ ΢κχξλε. ΢ηνλ παληθφ ηνπ μέραζε ηα θιεηδηά ηνπ ζην δσκάηην.

11. Σψξα πνπ είρε εμαθαληζηεί ν ΢σζζέλεο, ν Θέξζαλδξνο πήξε ζάξξνο θαη δήηεζε ην ιφγν απφ ην δηθαζηήξην. «΋θα υζα αημφζαηε είκαζ παναιφεζα ηαζ απμνχ βζαηί δεκ ζηείθαηε αηυια ζημκ δήιζμ αοηυκ πμο μιμθυβδζε ηδ δμθμθμκία. Άζε πμο πζζηεφς υηζ μ Κθεζκίαξ ήηακ ηαζ ζοκενβυξ ημο. Αθθά κμιίγς πςξ έβζκε ηαζ δεφηενμξ θυκμξ βζαηί μ ΢ςζεέκδξ είκαζ άθακημξ εδχ ηαζ ηνεζξ ιένεξ. Πζζηεφς υηζ αοημί ζηυηςζακ ηαζ ημκ ΢ςζεέκδ βζαηί ιμο είπε ηαηαββείθεζ ηδ ιμζπεία. Καζ ηζ ζδιαίκεζ υηζ αοηυξ αβυναζε ημ ημνίηζζ, ημ αβυναζε βζα θμβανζαζιυ ιμο, άνα είκαζ δμφθδ ιμο. Αηυια αημφζαιε βζα ηάπμζμκ θοθαηζζιέκμ πμο είπε δζάθμνεξ ακμδζίεξ, πμφ είκαζ αοηυξ; Καζ βζαηί δεκ ηα είπε αοηά ζηζξ ανπέξ; Καηαδζηάζηε θμζπυκ ημκ Κθεζημθχκηα ςξ δμθμθυκμ».

12. Σέιεησζε θαη ν Θέξζαλδξνο θαη ν πξφεδξνο ηνπ δηθαζηεξίνπ, εμήγγεηιε ηελ απφθαζε. Δγψ θαηαδηθάζηεθα ζε ζάλαην, γηαηί ν λφκνο πξνβιέπεη απηή ηελ πνηλή γηα απηνχο πνπ νκνινγνχλ θφλν. Ζ Μειίηε ζα πεξλνχζε απφ δεχηεξε δίθε ζηελ νπνία ζα βαζαλίδνληαλ νη δπν δνχιεο ηεο πνπ ζπλφδεςαλ ηελ Λεπθίππε ζηελ αλαδήηεζε βνηάλσλ. Ο Θέξζαλδξνο θιήζεθε λα νξθηζηεί φηη δελ μέξεη πνπ

[93]

είλαη ν ΢σζζέλεο. Καη εγψ, αθνχ ήκνπλ ηψξα πηα θαηάδηθνο21, ζα βαζαληδφκνπλ γηα λα νκνινγήζσ, αλ ε Μειίηε ήηαλ ζπλεξγφο κνπ ζηελ δνινθνλία ή φρη. ΋κσο ηελ ψξα πνπ κε έδελαλ θαη έθεξλαλ ηα ζχλεξγα ηνπ βαζαληζκνχ, πιεζίαζε ν ηεξέαο ηεο Άξηεκεο θνξψληαο δάθληλν ζηεθάλη ζην θεθάιη ηνπ, ζεκάδη φηη είρε θηάζεη ηεξή απνζηνιή γηα ηελ ζεά. ΢ε ηέηνηα πεξίπησζε, θάζε ηηκσξία αλαζηέιιεηαη, γηα φζν ρξνληθφ δηάζηεκα απαηηείηαη γηα λα νινθιεξσζεί ην κπζηήξην. Έηζη κε έιπζαλ. Ζ απνζηνιή απηή ήηαλ απφ ην Βπδάληην θαη επηθεθαιήο ηεο ήηαλ ν παηέξαο ηεο Λεπθίππεο ν ΢ψζηξαηνο. Απηφο είρε δεη ζηνλ χπλν ηνπ ηε ζεά πνπ ηνπ είπε φηη ζηελ Έθεζν δνχζε ε θφξε ηνπ θαη ν γηνο ηνπ αδειθνχ ηνπ (εγψ δειαδή). Ο λαόο ηεο Άξηεκεο ζηελ Έθεζν 13. Ζ Λεπθίππε είδε φηη ν ΢σζζέλεο έθπγε θαη ε πφξηα ηεο ήηαλ αλνηρηή. Έθπγε ακέζσο αλαθνπθηζκέλε θαη θαηέθπγε ζην ηεξφ ηεο Άξηεκεο πνπ ήηαλ εθεί θνληά. ΢ην λαφ απηφ επηηξεπφηαλ ε είζνδνο κφλν ζηνπο άληξεο θαη ηηο παξζέλεο, αλ θάπνηα παληξεκέλε γπλαίθα έκπαηλε, ε ηηκσξία ηεο ήηαλ ν ζάλαηνο. Ζ θνπέια έθηαζε ζην λαφ ιίγν κεηά ηελ αλαρψξεζε ηνπ ΢ψζηξαηνπ κε ηνλ ηεξέα γηα ην δηθαζηήξην θη έηζη δελ θαηάθεξε γηα ιίγε ψξα λα δεη ηνλ παηέξα ηεο.

14. Με έιπζαλ απφ ηα δεζκά θαη γχξσ κνπ καδεχηεθαλ πνιινί θαη κνπ έθαλαλ δηάθνξεο εξσηήζεηο. Σφηε πιεζίαζε θαη ν ΢ψζηξαηνο, πνπ κε γλψξηζε αλ θαη είρε πνιχ θαηξφ λα κε δεη. Με ξψηεζε πνχ είλαη ε Λεπθίππε, εγψ δελ απάληεζα, αιιά νη γχξσ κνπ ηνλ ελεκέξσζαλ γηα φια φζα εγψ ν ίδηνο είρα θαηαζέζεη. Απηφο αγξίεςε φξκεζε θαηά πάλσ κε ρηχπεζε θαη θφληεςε λα κνπ βγάιεη ηα κάηηα. Δγψ δελ αληηδξνχζα, αιιά ηνλ ζπγθξάηεζε ν Κιεηλίαο πνπ είπε ζην ΢ψζηξαην: «Άδζηα ημκ πηοπάξ, αοηυξ αβαπά ηυζμ πμθφ ηδκ ηυνδ ζμο, πμο εέθδζε κα πεεάκεζ , βζαηί πζζηεφεζ υηζ δ Λεοηίππδ είκαζ κεηνή. Ζ Άνηειδ δεκ ζμο είπε ρέιαηα, πζζηεφς υηζ δ Λεοηίππδ γεζ. Ζ εεά έζςζε ηαζ ημκ Κθεζημθχκηα, υπζ ιυκμ απυ ηα ααζακζζηήνζα, αθθά ηαζ απυ ηδκ ηνειάθα».

15. Δθείλε ηε ζηηγκή έθηαζε ηξεράηνο έλαο ππεξέηεο ηνπ λανχ θαη είπε δπλαηά ζηνλ ηεξέα φηη έλα θνξίηζη μέλν θαηέθπγε ζην ηεξφ. Μφιηο ην άθνπζα απηφ δσήξεςα θαη ν Κιεηλίαο ξψηεζε αλ ε θνπέια είλαη φκνξθε. Ζ απάληεζε ήηαλ «Νμιίγς πςξ ιυκμ δ Άνηειδ είκαζ πζμ υιμνθδ, είπε πςξ μ παηέναξ ηδξ είκαζ μ ΢χζηναημξ απυ ημ Βογάκηζμ». Ο ΢ψζηξαηνο έπεζε ιηπφζπκνο απ’ ηε ραξά ηνπ 21

Σηα δηθαζηήξηα επηηξεπόηαλ κόλν ν βαζαληζκόο ησλ δνύισλ γηα λα καξηπξήζνπλ ηελ αιήζεηα, αιιά όρη ησλ ειεύζεξσλ πνιηηώλ. Ο Κιεηηνθώλ όκσο ήηαλ θαηάδηθνο θαη θαίλεηαη όηη ν λόκνο πξνέβιεπε βαζαληζηήξηα ζηνπο θαηαδίθνπο, αλεμάξηεηα αλ ήηαλ δνύινη ή όρη

[94]

θη εγψ πεηάρηεθα πάλσ θαη έηξεμα πξνο ην ηεξφ. Οη θχιαθέο κνπ έηξεμαλ θαη κε πξφιαβαλ γηα λα κε νδεγνχλ ζηε θπιαθή.

16. Δπηπρψο έθηαζαλ εθεί ν Κιεηλίαο θαη ν ΢ψζηξαηνο θαη ν κελ πξψηνο θψλαδε φηη δελ είκαη θνληάο, ν δε δεχηεξνο είπε ζηνπο θχιαθεο φηη ήηαλ ν παηέξαο ηεο θνπέιαο, πνπ ππνηίζεηαη φηη δνινθφλεζα. Οη θχιαθεο φκσο δελ είραλ ην δηθαίσκα λα ειεπζεξψζνπλ έλα θαηαδηθαζκέλν ζε ζάλαην θαη ηφηε παξελέβε ν ηεξέαο, πνπ εγγπήζεθε φηη φηαλ εξρφηαλ ε ψξα λα κε δεηήζεη ε πνιηηεία, ν ίδηνο ζα κε παξάδηδε. Οη θχιαθεο κε έιπζαλ θη εγψ έηξεμα ζρεδφλ πην γξήγνξα θη απφ ηελ Φήκε. ΋κσο απηή κε πξφιαβε θαη ν Λεπθίππε καο πεξίκελε ζηελ πχιε ηνπ λανχ. Απηή αγθάιηαζε ηνλ παηέξα ηεο, φκσο θνηηνχζε ζπλερψο εκέλα.

Βηβιίν Όγδνν 1. Σελ ψξα πνπ αξρίζακε λα εξεκνχκε, ήξζε ν Θέξζαλδξνο θαη έβαιε ηηο θσλέο ζηνλ ηεξέα: «΋πζ ιυκμ εθεοεένςζεξ έκα ηαηάδζημ ζε εάκαημ, αθθά ηναηάξ ηαζ ηδκ δμφθδ ιμο, πμο είκαζ ιζα βοκαίηα θάβκα ηαζ ενςημιακήξ». Δγψ ηνλ δηέθνςα θαη ηνπ είπα: «Δζφ είζαζ ηαζ δμφθμξ ηαζ θάβκμξ ηαζ ενςημιακήξ. Αοηή είκαζ ιζα βοκαίηα εθεφεενδ ηαζ πανεέκα». Απηφο ζχκσζε θαη κε ρηχπεζε ζην πξφζσπν ηξεηο θνξέο. Σελ ηξίηε ε γξνζηά ηνπ βξήθε ηα δφληηα κνπ θαη πιεγψζεθα. Δγψ ζπλέρηζα λα θσλάδσ κέζα ζην λαφ: 2. «Πμφ πνέπεζ κα πάιε βζα κα βθζηχζμοιε απυ ηέημζμοξ αάναανμοξ ακενχπμοξ, πμο ιαξ πηοπμφκ ιέζα ζημ ζενυ; Σμ άζοθμ ηςκ καχκ είκαζ ζενυ αηυια ηαζ βζα ηαημφνβμοξ ηζ εβχ ήνεα ζημ καυ ηδξ Άνηειδξ ςξ ζηέηδξ ηαζ ιε πηοπάξ ιπνμξ ζηα ιάηζα ηδξ εεάξ ηαζ ιζαίκεζξ ημ έδαθμξ ημο καμφ ιε ακενχπζκμ αίια; Με πηφπδζεξ ιε αοηυ ημ ακυζζμ πένζ, πμο έηακε πνάλεζξ πεζνυηενεξ ηζ απυ θυκμ».

3. Μαδεχηεθε θφζκνο θαη φινη, καδί θαη ν ηεξέαο ηνλ θαηεγνξνχζαλ γηα ηηο αλφζηεο πξάμεηο πνπ έθαλε κέζα ζην ηεξφ. Δγψ αλαζάξξεζα θαη θψλαμα πσο είκαη ειεχζεξνο άλζξσπνο θαη ν Θέξζαλδξνο ζπλσκφηεζε ελαληίνλ κνπ, φκσο κε έζσζε ε Άξηεκε. Εήηεζα λα πιπζψ έμσ απφ ην λαφ γηα λα κελ κηαλζεί ην ηεξφ κε αίκα. Ο Θέξζαλδξνο θεχγνληαο είπε απεηιεηηθά: «Δζχ θαηαδηθάζηεθεο θαη ζα ηηκσξεζείο θαη ε κπμνπαξζέλα ζα ηηκσξεζεί θη απηή απφ ηελ ζχξηγγα» 4. Αθνχ έθπγε ν Θέξζαλδξνο εγψ θαζαξίζηεθα θαη ν ηεξέαο καο παξάζεζε δείπλν. Καηά ηελ ψξα ηνπ δείπλνπ εγψ δελ θνίηαδα ηνλ ΢ψζηξαην απφ ληξνπή θαη απηφο κάιινλ αηζζαλφηαλ ην ίδην γηαηί κε ρηχπεζε άδηθα. ΋κσο κε ην θξαζί μεζαξξέςακε θαη ν ηεξέαο δήηεζε απφ ηνλ ΢ψζηξαην, λα πεη ηελ ηζηνξία ηνπ. Απηφο ην κφλν πνπ είπε ήηαλ φηη θαηαγφηαλ απφ ην Βπδάληην θαη φηη ήηαλ ν παηέξαο ηνπ θνξηηζηνχ. Γηα φια ηα άιια, ν Κιεηηνθψλ είλαη ν πην θαηάιιεινο λα ηα δηεγεζεί.

[95]

5. Δγψ εμηζηφξεζα ηελ θπγή καο απφ ηελ Σχξν, ην λαπάγην, ηνπο Βνπθφινπο, ηελ απαγσγή θαη ηελ ςεχηηθε δνινθνλία ηεο Λεπθίππεο, ην αληίδνην ηνπ Υαηξέα, ηελ απαγσγή ηεο απφ ηνπο ιεζηέο, ηνλ έξσηα ηεο Μειίηεο θαη ηελ δηθή κνπ απνρή απφ ηελ έλσζε καδί ηεο. Γελ είπα κφλν ην γεγνλφο ηεο ζαξθηθήο επαθήο κε ηελ Μειίηε, πνπ έγηλε απφ δηθή κνπ απφ ιχπεζε ζηα παξαθάιηα ηεο. Σειείσζα κε ηελ θπιάθηζή κνπ θαη είπα αθφκα ζηνλ ΢ψζηξαην φηη ε θφξε ηνπ παξέκεηλε αλέγγηρηε, φπσο ηφηε πνπ έθπγε απφ ην Βπδάληην. Μείλακε θαη νη δπν παξζέλνη αλ θαη αγαπηφκαζηε ηφζν, αιιά ζέιακε λα παληξεπηνχκε κε ηελ παξνπζία ελφο παηέξα. Ο ηεξέαο άθνπγε φια απηά θαη ζαχκαδε ελψ ν ΢ψζηξαηνο δάθξπδε. Δγψ ξψηεζα ηνλ ηεξέα ηη ζήκαηλε ε απεηιή ηνπ Θέξζαλδξνπ φηη ε Λεπθίππε ζα ηηκσξεζεί απφ ηελ ζχξηγγα. Καη ν ηεξέαο είπε: Ο Πάλαο θαη ε ΢ύξηγμ 6. «Θα λένεηε ίζςξ ημκ ιφεμ ιε ημκ Πάκα ηαζ ηδκ Νφιθδ ΢φνζββα. ΋ηακ μ εευξ επζηέεδηε ιε ενςηζηέξ δζαεέζεζξ ηαηά ηδξ Νφιθδξ, αοηή βζα κα ημκ απμθφβεζ ιεηαιμνθχεδηε ζε ηαθαιζά. Ο Πακ έημρε έκα ηαθάιζ ηαζ ιε αοηυ έθηζαλε έκα ιμοζζηυ υνβακμ, ηδκ ζφνζββα (ζμοναφθζ), ημ μπμίμ έβζκε ιυκζιμξ ζφκηνμθυξ ημο. Δδχ ζηδκ Έθεζμ πζζηεφμοιε υηζ αοηυ ημ ζμοναφθζ ημ ηνέιαζε ζε ιζα ζπδθζά πίζς απυ ημ καυ ηαζ πάνζζε ημ ιένμξ αοηυ ζηδκ Άνηειδ, ιε ημκ υνμ κα ιδκ ιπαίκεζ ηαιζά βοκαίηα ιέζα. Καζ έηζζ υηακ ηάπμζμξ ηαηδβμνήζεζ ιζα ημπέθα υηζ δεκ είκαζ πανεέκα, αοηή πνέπεζ κα πενάζεζ ηδκ είζμδμ ηδξ ζπδθζάξ. Ακ αοηή είκαζ πανεέκα ημ ζμοναφθζ εηπέιπεζ ιζα βθοηζά ιεθςδία, ακ πεζ ρέιαηα ηυηε ακηί βζα ημ ζμοναφθζ αημφβεηαζ ιζα ενδκςδία ηαζ δ βοκαίηα ελαθακίγεηαζ».

7. Ζ Λεπθίππε δηέθνςε ηνλ ηεξέα: «Φηάκεζ, ιδ θεξ άθθα, εβχ είιαζ έημζιδ κα πενάζς ηδ δμηζιαζία». Ο ηεξέαο ζπκθψλεζε ακέζσο, αιιά ν ΢ψζηξαηνο δαγθψζεθε γηαηί θνβφηαλ φηη απφ ζεβαζκφ ζ’ απηφλ δελ ηνπ είπακε φιε ηελ αιήζεηα, δελ κπνξνχζε λα δηαλνεζεί φηη δπν λένη εξσηεπκέλνη άλζξσπνη, κπνξνχζαλ λα θξαηεζνχλ, ρσξίο λα επηδηψμνπλ ηελ έλσζή ηνπο. Ζ Λεπθίππε φκσο ηνλ δηαβεβαίσζε φηη φια φζα άθνπζε ήηαλ αιήζεηα, κάξηπξάο ηεο ε Άξηεκε. Σελ επνκέλε φινη ήηαλ παξφληεο γηα ηελ ηειεηή. Αθφκα θαη Θέξζαλδξνο πνπ είπε ζηνλ δηθαζηή φηη ν ΢σζζέλεο είλαη άθαληνο θαη πξέπεη λα δηθάζεηο θαη πάιη απηφλ πνπ θαηαδίθαζεο ρζεο. Ο δηθαζηήο φξηζε ηελ δίθε γηα ηελ επνκέλε.

8. ΢ηε δίθε πξψηνο πήξε ην ιφγν ν Θέξζαλδξνο: «Δίιαζ θμνηζζιέκμξ ζοκαζζεδιαηζηά, αθθά εα πς υζα δ ικήιδ ιμο ιε αμδεήζεζ. Δίκαζ βεβμκυξ υηζ ηάπμζμζ ιμζπμί δμθμθμκμφκ δμφθμοξ, θμκζάδεξ ιμζπεφμοκ, πυνκεξ ιζαίκμοκ ημοξ καμφξ ιαξ, ζήιενα έπμοκ ηαζνζάζεζ δ ακμιία, δ ιμζπεία, αζέαεζα ηαζ δ [96]

δμθμθμκία. Καηαδζηάζαηε ημκ Κθεζημθχκηα ζε εάκαημ ηαζ ακηί κα ημκ παναθάαεζ μ δήιζμξ, αοηυξ ανίζηεηαζ ακάιεζά ιαξ ζήιενα. Καζ μ ζενέαξ εθεοεένςζε ημκ ηαηάδζημ, ημκ θζθμλέκδζε ζημ ζενυ ηαζ πνμζηάηεοζε ιζα πυνκδ, πμο ίζςξ ηαζ κα ημζιήεδηε ιαγί ηδξ. Εδηχ κα εηηεθεζηεί δ πμζκή ημο ηαηαδίημο ηαζ μ ζενέαξ κα ηζιςνδεεί βζα ηδκ αοεαζνεζία ημο. ΋ζμ βζα ηδκ Μεθίηδ πενζιέκς ηδκ ελέηαζδ ηςκ οπδνεηνζχκ ηδξ πμο εα βίκεζ ιεηά απυ ημκ ααζακζζιυ ημοξ. Ακ ιανηονήζμοκ υηζ ιέζα ζημ ζπίηζ ιμο ηοηθμθμνμφζε μ ιμζπυξ υπζ ιυκμ ςξ εναζηήξ αθθά ηαζ ςξ ζφγοβμξ, ηυηε εα γδηήζς κα ηναηήζς ηδκ πνμίηα ηδξ ηαζ αοηή κα οπμζηεί ηδκ ηζιςνία ηςκ ιμζπχκ, δδθαδή ηδκ εακαηζηή ηαηαδίηδ. Γζα ηα αδζηήιαηα ηδξ δμφθδξ ιμο ηαζ εηείκμο ημο οπμηνζηή πμο πανζζηάκεζ ημκ παηένα ηδξ, εα αζπμθδεχ ιεηά ηδκ απυθαζδ πμο εα εηδχζεηε βζα ημ Κθεζημθχκηα ηαζ ηδκ Μεθίηδ».

9. ΢ηελ ζπλέρεηα αλέβεθε ζην βήκα ν ηεξέαο, ν νπνίνο εμαπέιπζε επίζεζε θαη αλαθέξζεθε ζηα λεαληθά ρξφληα ηνπ Θέξζαλδξνπ, πνπ είρε λνηθηάζεη έλα πνξλείν θαη ζπλαγειαδφηαλ κε φζνπο κπνξνχζαλ λα ηθαλνπνηήζνπλ ηηο δηαζηξνθέο ηνπ. Αθφκα φηαλ αλδξψζεθε έκαζε λα κηιά αλαίζρπληα θαη λα βξίδεη φπνηνλ δελ ηνπ ήηαλ αξεζηφο. Καη ζπλέρηζε: «Δίπε υηζ απεθεοεένςζα ημκ ηαηάδζημ. Πμζμκ ηαηάδζημ ηαζ βζαηί ηαηαδζηάζηδηε; Γζα ημκ θυκμ ηδξ ημπέθαξ, πμο ανίζηεηαζ εδχ ηαζ ηδκ αθέπεηε ιπνμζηά ζαξ. Με πενζζζυ ενάζμξ απαζηεί απυ ζαξ κα ηαηαδζηάζεηε, εκχ μ ίδζμξ αδζηεί, ηζιςνεί, δζηάγεζ ηαζ δζαηάγεζ κα θοθαηίζμοκ αεχμοξ ακενχπμοξ. Δζφ ελαθάκζζεξ ημκ ΢ςζεέκδ, βζα κα ιδ ημκ ζοθθάαμοκ ηαζ ιανηονήζεζ. Δζφ είζαζ έκμπμξ βζα δζπθή δμθμθμκία: Πνχηα ζηυηςζεξ ιε ηα θυβζα ηδκ ημπέθα ηαζ ιεηά επζπείνδζεξ κα αβάθεζξ απυ ηδκ ιέζδ αοηυκ ημκ κέμ. Πζεακυηαηα ζηυπεοζεξ ηαζ κα δμθμθμκήζεζξ ιεηά ηαζ ηδκ ίδζα. Αθθά δ ιεβάθδ εεά Άνηειδ, ημοξ έζςζε ηαζ ημοξ δομ».

10. Σν ιφγν πήξε ηψξα ν ΢ψπαηξνο, δηθεγφξνο ηνπ Θέξζαλδξνπ. Απηφο επηρείξεζε λα αλαζθεπάζεη φιεο ηηο θαηεγνξίεο ηνπ ηεξέα θαηά ηνπ πειάηε ηνπ. «Ο ζενέαξ δζέπναλε υθεξ ηζξ πνάλεζξ πμο μ Θένζακδνμξ ημκ ηαηδβυνδζε: απεθεοεένςζε ημκ ηαηάδζημ, πενζέεαθρε ηδκ πυνκδ ηαζ πνμζηάηεοζε ημ ιμζπυ. Τπμρζάγμιαζ υηζ ιε ηδκ ακμπή ημο ζενέα ιεηέηνερακ ημ ζενυ ηδξ Άνηειδξ ζε ζενυ ηδξ Αθνμδίηδξ. ΋ζμ βζα ημ πμζυκ ημο Θένζακδνμο, υθμζ βκςνίγμοκ υηζ οπήνλε πάκηα έκαξ έκηζιμξ ηαζ εοοπυθδπημξ πμθίηδξ. Έκα θάεμξ έηακε, πμο πακηνεφηδηε ηδκ Μεθίηδ θυβς ηδξ ηαηαβςβήξ ηαζ ηδξ πενζμοζίαξ ηδξ ηαζ αοηή απμδείπεδηε ακάλζά ημο. ΋ηακ μ άκηναξ ηδξ έθοβε βζα ιαηνζκυ ηαλίδζ, αοηή ανήηε εοηαζνία ηαζ ημκ απάηδζε ιε αοηυ ημκ κεανυ εναζηή. Κμζιυηακ ιαγί ημο ηαζ ζηδκ Αίβοπημ ηαζ ζημ ηαλίδζ ηδξ εάθαζζαξ ηαζ ζηδκ Ηςκία. Καζ ημ ενάζμξ έθηακε ζημ ζδιείμ κα θέεζ υηζ ‘κυιζγε πςξ μ άκηναξ ηδξ είπε πεεάκεζ’. Ακ αέααζα μ Θένζακδνμξ είπε πεεάκεζ δεκ εα οπήνπε ιμζπεία, αθθά εθ’ υζμκ αοηυξ γμφζε μ βάιμξ ημο ήηακ ζζπονυξ ηαζ δ ιμζπεία είκαζ απμδεδεζβιέκδ».

11. Ο Θέξζαλδξνο ζηακάηεζε ηελ αγφξεπζε ηνπ ζπλεγφξνπ ηνπ ιέγνληαο: «Πμθθά έπμοκ εζπςεεί ήδδ. Δβχ πνμηείκς ζημ δζηαζηήνζμ κα δζαηάλεζ δομ δμηζιαζίεξ. Ζ πνχηδ πνμξ ηδκ Μεθίηδ ηαζ δ δεφηενδ πνμξ ηδκ Λεοηίππδ (υπςξ έιαεα πςξ θέβεηαζ αοηή δ πυνκδ). Ζ Μεθίηδ κα μνηζζηεί υηζ δεκ είπε ενςηζηή [97]

επαθή ιε άθθμκ άκηνα ιε ημ κα εζζέθεεζ ζηα φδαηα ηδξ ΢ηοβυξ. Ζ δε Λεοηίππδ, πμο δζαηείκεηαζ πςξ είκαζ πανεέκα κα ιπεζ ζηδκ ζπδθζά ηδξ ζφνζββαξ». Φπζηθά εκείο απνδερζήθακε ακέζσο απηή ηελ πξφθιεζε. Αιιά θαη ε Μειίηε είπε: «Φοζζηά ηζ εβχ δέπμιαζ ηδκ πνυηθδζή ζμο, αθθά ακ απμδεζπεεί υηζ είζαζ ζοημθάκηδξ, πμζα πνέπεζ κα είκαζ δ ηζιςνία ζμο;». Ο Θέξζαλδξνο είπε φηη απηφ ζα ην απνθαζίζεη ην δηθαζηήξην θαη ε δηαδηθαζία δηαθφπεθε γηα ηελ επνκέλε.

12. Αο δνχκε ηψξα ηη ήηαλ απηά ηα λεξά ηεο ΢ηπγφο: Ενχζε θάπνηε κηα σξαία θνπέια ε Ρνδψπε, πνπ ηεο άξεζε ην θπλήγη. Ζ Άξηεκε ηεο πξφηεηλε λα κπεη ζηελ ζπληξνθηά ηεο θαη θπλεγνχζαλ ζπρλά καδί. ΋κσο ηεο είρε ζέζεη έλα φξν, λα κελ ππνθχςεη ζηνπο πεηξαζκνχο ηεο Αθξνδίηεο θαη λα έξζεη ζε ζαξθηθή επαθή κε άληξα, δειαδή λα κείλεη παξζέλα. Ζ Αθξνδίηε φκσο ζχκσζε θαη απνθάζηζε λα ηηκσξήζεη ηελ θνπέια. Τπήξρε έλαο φκνξθνο λένο απφ ηελ Έθεζν, ν Δπζχληθνο πνπ είρε θη απηφο πάζνο κε ην θπλήγη θαη παξάιιεια είρε επίζεο απαξλεζεί ηηο ραξέο ηνπ έξσηα. Ζ ζεά θάιεζε ηνλ γην ηεο ηνλ Έξσηα θαη ηνπ είπε: «Αοηυ ημ ακέναζημ γεοβάνζ πενζθνμκεί ηα ιοζηήνζά ιαξ. Φνυκηζζε κα ημοξ ζδιαδέρεζξ ηαθά ιε ημ ηυλμ ζμο». Ο Έξσο θαη ην θνξίηζη Ζ Ρνδψπε ηφμεπζε θαη πέηπρε έλα ειάθη θαη ν Έξσηαο ηφμεπζε ηελ θνπέια θαη ηελ πέηπρε ζηελ θαξδηά. Σν ίδην έθαλε θαη κε ηνλ λέν, ΋ηαλ ινηπφλ ν έλαο αληίθξηζε ηνλ άιιν, δελ κπφξεζαλ λα αληηζηαζνχλ ζηνλ Έξσηα, πνπ ηνπο ψζεζε λα κπνπλ ζηε ζπειηά πνπ βξίζθεηαη ε πεγή κε ηα λεξά ηεο ΢ηπγφο θαη εθεί παξέβεζαλ ηνπο φξθνπο ηνπο. ΋ηαλ ε Άξηεκε είδε ηελ Αθξνδίηε λα γειά θαηάιαβε ηη είρε γίλεη θαη κεηακφξθσζε ηελ Ρνδψπε ζε λεξφ ζην ζεκείν πνπ είρε ηελ πξψηε ηεο εξσηηθή επαθή. Απφ ηφηε φπνηα θνπέια θαηεγνξείηαη γηα εξσηηθή απηζηία, κπαίλεη ζην λεξφ (πνπ είλαη ξερφ θαη θηάλεη σο ηα γφλαηά ηεο), κε κηα πηλαθίδα θξεκαζκέλε ζην ιαηκφ ηεο. Αλ ν φξθνο ηεο είλαη αιεζηλφο ην λεξφ παξακέλεη ξερφ φπσο πάληα, αιιά αλ έρεη πεη ςέκαηα, ην λεξφ θνπζθψλεη θαη αλεβαίλεη ςειά θαη θαιχπηεη ηελ πηλαθίδα.

13. Σελ επνκέλε, πιήζνο θφζκνπ καδεχηεθε γηα λα παξαθνινπζήζεη ηε δνθηκαζία. Φπζηθά παξψλ ήηαλ θαη ν Θέξζαλδξνο κε βέβαην χθνο θαη εηξσληθφ ρακφγειν. Ζ Λεπθίππε θνξψληαο έλα καθξχ ρηηψλα θαη κηα θφθθηλε θνξδέια ζην θεθάιη ηεο θαη μππφιπηε, κπήθε ήξεκα ζηε ζπειηά. Δγψ αγσληνχζα θαη πξνζεπρφκνπλ ζηνλ Πάλα, λα κελ ηελ θπλεγήζεη φπσο έθαλε κε ηελ Νχκθε ΢χξηγγα θαη επρφκνπλ λα απνδεηρζεί φηη ε θνπέια ήηαλ παξζέλα.

[98]

14. Γελ είρα ηειεηψζεη ηηο ζθέςεηο κνπ, φηαλ αθνχζηεθε απφ ηε ζπειηά κηα γιπθηά κεισδία θαη ακέζσο άλνημε ε πχιε ηεο θαη βγήθε ρακνγειαζηή ε Λεπθίππε. ΋ινη θψλαμαλ απφ ραξά θαη ν θφζκνο άξρηζε λα θνξντδεχεη ηνλ Θέξζαλδξν. Γξήγνξα πξνρσξήζακε ζηε δεχηεξε δνθηκαζία. ΋ινη παξαθνινπζήζακε ηελ Μειίηε λα θνξά ηελ πηλαθίδα ζην ζηήζνο ηεο θαη λα κπαίλεη κε ζηγνπξηά ζην λεξφ ηεο ΢ηπγφο. Σν λεξφ παξέκεηλε ξερφ θαη δελ αλέβεθε θαζφινπ. ΋ηαλ πέξαζε ε πξνθαζνξηζκέλε ψξα ν δηθαζηήο δηέηαμε λα βγεη έμσ. Ο Θέξζαλδξνο θνβήζεθε ηελ νξγή ηνπ πιήζνπο θαη έθπγε, ηελ ψξα πνπ δπν δνχινη ηεο Μειίηεο έθεξλαλ ζεθσηφ ηνλ ΢σζζέλε. Ο Θέξζαλδξνο ήηαλ πηα βέβαηνο, φηη ν ΢σζζέλεο ζα βαζαληδφηαλ θαη ζα απνθάιππηε ηα πάληα θαη θξφληηζε λα θχγεη απφ ηελ πφιε. Ο ΢σζζέλεο θπιαθίζηεθε θαη εκείο θχγακε θάησ απφ ηηο δεησθξαπγέο ηνπ ιανχ. Ζ Λεπθίππε βγαίλεη από ηε ζπειηά 15. Σν άιιν πξσί ν ΢σζζέλε νδεγήζεθε ζην δηθαζηήξην, αιιά πξηλ αξρίζεη ν δήκηνο ηα βαζαληζηήξηα, απηφο θνβηζκέλνο νκνιφγεζε ηα πάληα. Σν δηθαζηήξην ηνλ θπιάθηζε θαη θαηαδίθαζε ηνλ Θέξζαλδξν εξήκελ ζε εμνξία. Σα βξάδπ ν ηεξέαο καο παξέζεζε θαη πάιη δείπλν θαη αθνχ είπακε δηάθνξα εγψ θάιεζα ηελ Λεπθίππε λα καο πεη ηη έγηλε κε ηνπο ιεζηέο ηνπ θάξνπ θαη κε ην κπζηήξην ηνπ θνκκέλνπ θεθαιηνχ. Ζ Λεπθίππε άξρηζε λα ηζηνξεί: 16. «Πνζκ ιε ανπάλμοκ μζ θδζηέξ, είπακ ήδδ θένεζ ζημ πθμίμ ιζα θμοηανζάνα πυνκδ, ιε ημ πνυζπδια υηζ εα πακηνεουηακ ημκ ηαπεηάκζμ. ΋ηακ ιε απήβαβακ έααθακ πθχνδ βζα ημ πέθαβμξ, αθθά ιυθζξ είδακ ημ ηανάαζ ζαξ πμο ιαξ ηοκδβμφζε, έκηοζακ ηδκ βοκαίηα αοηή ιε ηα νμφπα ιμο, ηδκ έζηδζακ ζε ζδιείμ πμο ιπμνμφζαηε κα ηδ δείηε ηαζ αθμφ ηδκ απμηεθάθζζακ, πέηαλακ ημ ζχια ηδξ ζηδ εάθαζζα. ΋ηακ εζείξ βονίζαηε πίζς πέηαλακ ζηδ εάθαζζα ηαζ ημ ηεθάθζ ηδξ. Απμθάζζζακ κα ιε πμοθήζμοκ βζαηί ήηακ αέααζμζ υηζ εα έπζακα πμθφ ηαθφηενδ ηζιή απυ ηδκ πυνκδ. ΋ηακ μ Υαζνέαξ απαίηδζε κα ιε ηναηήζεζ ιυκμ αοηυξ, μζ θδζηέξ ημκ ζηυηςζακ ηζ έηζζ ηζιςνήεδηε βζα υθα υζα ιμο έηακε. Διέκα ηεθζηά ιε πμφθδζακ ζε ηάπμζμκ δμοθέιπμνμ ηαζ αοηυξ ιε ηδ ζεζνά ζημκ ΢ςζεέκδ».

17. ΋ινη κείλακε γηα ιίγν ζησπεινί κεηά ην ηέινο ηεο αθήγεζεο ηεο Λεπθίππεο. Καηφπηλ ν ΢ψζηξαηνο είπε: {Καζ ηχνα παζδζά ιμο, εα ζαξ πς ηζ έβζκε ιε ηδκ αδεθθή ζμο ηδκ Καθθζβυκδ , πμο υπςξ εοιάζαζ ηδκ είπε ανπάλεζ μ Καθθζζεέκδξ [99]

κμιίγμκηαξ πςξ είκαζ δ ηυνδ ιμο δ Λεοηίππδ. ΢ημ δζαδνμιή ιε ημ πθμίμ ηαηάθααε ημ θάεμξ ημο, αθθά δεκ ζηεκμπςνήεδηε βζαηί είπε ενςηεοηεί ιε πάεμξ ηδκ Καθθζβυκδ ηαζ ηδξ είπε «Δγψ δελ είκαη θαλέλαο εγθιεκαηίαο, είκαη επγελήο απφ ην Βπδάληην θαη ζ’ αγαπψ. Γελ έρσ πξφζεζε λα ζε απνπιαλήζσ θαη ζα ζε αθήζσ αλέγγηρηε γηα φζν θαηξφ ζειήζεηο». ΋ηακ έθηαζακ ζημ Βογάκηζμ ηδκ βέιζζε δχνα, θμνέιαηα ηαζ ημζιήιαηα. Ζ Καθθζβυκδ ημκ ζοιπάεδζε πμθφ ελ αζηίαξ ημο ζεααζιμφ ηαζ ηδξ αβάπδξ πμο ηδξ έδεζπκε. Δπίζδξ αοηυξ άθθαλε ζοιπενζθμνά ηαζ απυ έκαξ άζςημξ κέμξ, έβζκε εοβεκζηυξ, πνδζηυξ, βεκκαίμξ ηαζ ηαθυξ. Γζέπνερε ζηζξ πμθειζηέξ ηέπκεξ, πνμζέθενε ηαζ πνήιαηα ζηδκ πυθδ ηαζ πνμηάεδηε βζα ημκ ααειυ ημο ζηναηδβμφ ζημ πθάζ ιμο}.

18. Ο ΢ψζηξαηνο ζπλέρηζε: «Γονίζαιε ζημ Βογάκηζμ κζηδηέξ απυ ημκ πυθειμ. Γζα κα εοπανζζηήζμιε ηδκ Άνηειδ ηαζ ημκ Ζναηθή, δ πυθδ απμθάζζζε κα ένες εβχ ζηδκ Έθεζμ ηαζ κα εοζζάζς ζηδκ Άνηειδ ηαζ μ Καθθζζεέκδξ ζηδκ Σφνμ βζα κα ηζιήζεζ ημκ Ζναηθή. Πνζκ θφβεζ ιμο είπε υηζ είπε ιεηακζχζεζ βζα ηζξ ακμδζίεξ πμο έηακε υηακ ήηακ κευηενμξ ηαζ υηζ απμθάζζζε κα πάεζ ζημ παηένα ηδξ Καθθζβυκδξ ηαζ κα ημο γδηήζεζ ηδκ εοπή ημο βζα κα πακηνεοημφκε. Ακ αοηυξ ανκδεεί, εα ημο παναδχζεζ ηδκ ηυνδ ημο πανεέκα, υπςξ ήηακ υηακ ηδκ απήβαβε. Δβχ ημκ επαίκεζα ηαζ έβναρα έκα βνάιια ζημκ αδεθθυ ιμο, ζημ μπμίμ ακέθενα πυζμ ηαθυξ παναηηήναξ ήηακ μ Καθθζζεέκδξ ηαζ ημκ παναηαθμφζα κα δεπεεί κα ημκ πακηνέρεζ ιε ηδκ ηυνδ ημο». Εεπγάξη ζε λπθηθό θξεβάηη (Λνύβξν) 19. Μεηά απφ ηξεηο κέξεο επηβηβαζηήθακε ζε έλα πινίν θαη βάιακε πιψξε γηα ην Βπδάληην. Δθεί επηηέινπο παληξεπηήθακε κε ηελ Λεπθίππε θαη ακέζσο κεηά μεθηλήζακε γηα ηελ Σχξν. ΋ηαλ θηάζακε γηλφηαλ νη εηνηκαζίεο ηνπ γάκνπ ηνπ Καιιηζζέλε θαη ηεο Καιιηγφλεο. ΢πκκεηείρακε θη εκείο ζηηο ζπζίεο θαη ζηηο ηειεηέο θαη πξνζεπρεζήθακε ζηνπο ζενχο γηα επηπρή ζπδπγηθφ βίν θαη ησλ δπν λεφλπκθσλ δεπγαξηψλ. Πεξηκέλακε λα πεξάζεη φ ρεηκψλαο θαη γπξίζακε θαη πάιη ζην Βπδάληην.

[100]

Ο Γίαο θαη ε Ήξα

[101]

Ρνκαληηθή εηθόλα ηεο ζεάο Γήκεηξαο

[102]

03. Ξενοφώντοσ Εφεςίου: Ανθία και Αβροκόμησ Ελϊχιςτα πρϊγματα ξϋρουμε για τον Ξενοφώντα και αυτϊ απϐ τον ΢ουϏδα. Εκτϐσ απϐ τον τϐπο καταγωγόσ του (Έφεςοσ) τον οπούο γνωρύζουμε με βεβαιϐτητα απϐ τον το παρωνϑμιϐ του, τύποτε ϊλλο δεν εύναι γνωςτϐ για τη ζωό του. Δεν ξϋρομε επύςησ αν το ϐνομα Ξενοφών εύναι το πραγματικϐ του ό παραπϋμπει ςτον διϊςημο ιςτορικϐ, απϐ τον οπούο ϊλλωςτε αντλεύ αρκετϊ ςτοιχεύα για την ςυγγραφό του μυθιςτορόματϐσ του. Τπολογύζεται ϐτι ϋζηςε μεταξϑ του 2ου και του 3ου αιώνα. Εύναι γνωςτϐσ απϐ το μοναδικϐ ςωζϐμενο ϋργο του (δεν ξϋρουμε αν ςυνϋγραψε και τύποτα ϊλλο) που εύναι ϋνα απϐ τα πρώτα ερωτικϊ μυθιςτορόματα τησ ελληνικόσ γραμματεύασ με τύτλο ‘Οι κατ’ Ανθίαν και Αβροκόμην Εφεςιακοί λόγοι’ ό απλώσ ‘Εφεςιακά’. Ο ΢ουϏδασ αναφϋρει ϐτι το ϋργο αυτϐ αποτελεύτο απϐ δϋκα Βιβλύα (ό Λϐγουσ). Διαςώθηκαν απϐ πϋντε βιβλύα τα οπούα πιθανώσ αποτελοϑν μια περύληψη του πρωτϐτυπου. Φαληαζηηθή απεηθόληζε ηνπ Νανύ ηεο Δθεζίαο Αξηέκηδνο Σα Εφεςιακϊ εύναι ϋνα απϐ τα πϋντε αρχαύα μυθιςτορόματα, των οπούων ςώζεται το πλόρεσ

κεύμενο. Σο βιβλύο αςχολεύται με τον ϋρωτα και τισ περιπϋτειεσ των δυο ερωτευμϋνων πρωταγωνιςτών του, του Αβροκϐμη και τησ Ανθύασ. Σο ϐλο ςκηνικϐ θυμύζει το αντύςτοιχο του Φαρύτωνα για τισ περιπϋτειεσ του Φαιρϋα και τησ Καλλιρρϐησ, αλλϊ εύναι ςαφώσ υποδεϋςτερο, δεν εύναι του ύδιου λογοτεχνικοϑ επιπϋδου, οϑτε ϋχει τη λογικό και αληθοφανό αντιμετώπιςη των προβλημϊτων που καλοϑνται να ξεπερϊςουν οι όρωεσ του μυθιςτορόματοσ του Φαρύτωνοσ. Και εδώ οι δυο εραςτϋσ ταξιδεϑουν (για διϊφορουσ λϐγουσ) ςε πϊρα πολλϊ μϋρη του γνωςτοϑ τϐτε κϐςμου (Ρϐδο, Υοινύκη, Κιλικύα, ΢υρύα, Αύγυπτο, Αιθιοπύα, ΢ικελύα, Ιταλύα, Κϑπρο) και περνοϑν απϐ διϊφορεσ περιπϋτειεσ και δοκιμαςύεσ. Όμωσ ο ϋρωτασ τουσ βοηθϊ να [103]

αντιμετωπύζουν, χωρύσ ηθικϋσ παραχωρόςεισ ϐλα τα εμπϐδια που ςυναντοϑν ςτο δρϐμο τουσ, ώςπου να καταλόξουν και πϊλι ο ϋνασ ςτην αγκαλιϊ του ϊλλου. Και εδώ ϋχουμε την αναμενϐμενη ευτυχό κατϊληξη (happy end). {Πϊντωσ θα χαρακτηρύζαμε και τα δυο αυτϊ ϋργα ωσ απλοώκϊ και αφελό, αλλϊ ϐχι κατώτερα των ςινερομϊντζων των λαώκών περιοδικών ό των αιςθηματικών βιβλύων τϑπου «Άρλεκιν», που κυκλοφοροϑν και ςόμερα ό ακϐμα και των διϊφορων ςόριαλ τησ τηλεϐραςησ, που εύναι γνωςτϊ ςυλλόβδην ωσ «ςαπουνϐπερεσ»}. Εύναι πολϑ πιθανϐ η ερωτικό αυτό ιςτορύα του Ξενοφώντοσ απϐ την Έφεςο να ϋδωςε το ϋναυςμα ςτον Ουύλιαμ ΢αύξπηρ για να γρϊψει το περύφημο θεατρικϐ ϋργο του ‘Ρωμαύοσ και Ιουλιϋτα’.

Ο Έξσηαο

[104]

Αλζία θαη Αβξνθόκεο ΣΑ ΠΡΟ΢ΩΠΑ ΣΟΤ ΕΡΓΟΤ: Ανθία: Θ θρωίδα του ζργου Αβροκόμησ: Ο ιρωασ του ζργου Λυκομήδησ: Ο πατζρασ του Αβροκόμθ Θεμιςτϊ: Θ μθτζρα του Αβροκόμθ Ζρωτασ: Γιοσ τθσ Αφροδίτθσ, ο μικρόσ φτερωτόσ κεόσ του ζρωτα Μεγαμήδησ: Ο πατζρασ τθσ Ανκίασ Ευίππη: Θ μθτζρα τθσ Ανκίασ Κόρυμβοσ: Ο αρχθγόσ των πειρατϊν τθσ Φοινίκθσ Άψυρτοσ: Ο αρχθγόσ των λθςτϊν τθσ Σφρου Εφξεινοσ: Ζνασ από τουσ πειρατζσ του Κόρυμβου Ρόδη: Τπθρζτρια και φίλθ τθσ Ανκίασ Λεφκων: Τπθρζτθσ και φίλοσ του Αβροκόμθ Μαντϊ: Κόρθ του Άψυρτου Μοίρησ: Ο ςφηυγοσ τθσ Μαντϊσ Λάμπων: Γιδοβοςκόσ, δοφλοσ του Μοίρθ και τθσ Μαντϊσ Ιππόθοοσ: Λθςτισ από τθν Κιλικία Περίλαοσ: Τπεφκυνοσ για τθν ειρινθ (αςτυνόμοσ) τθσ Κιλικίασ Τπεράνθησ: Ερωμζνοσ του Ιππόκοου Αριςτόμαχοσ: Πλοφςιοσ από το Βυηάντιο, εραςτισ του Τπεράνκθ Εφδοξοσ: Γιατρόσ από τθν Ζφεςο Χρυςίον: Γριά κάτοικοσ τθσ Κιλικίασ Ψάμμησ: Ινδόσ βαςιλιάσ Άραξοσ: Αιγφπτιοσ πρϊθν ςτρατιωτικόσ Κυνϊ: Θ γυναίκα του Άραξου Αγχίαλοσ: Λθςτισ τθσ ςυμμορίασ του Ιππόκοου Αμφίνομοσ: Λθςτισ τθσ ςυμμορίασ του Ιππόκοου Αιγιαλεφσ: Ψαράσ από τισ ΢υρακοφςεσ Θελξινόη: Θ γυναίκα του Αιγιαλζα Πολφιδοσ: Αιγφπτιοσ αξιωματικόσ Ρηναία: Θ γυναίκα του Πολφιδου Κλυτόσ: Δοφλοσ του Πολφιδου και τθσ Ρθναίασ Κλειςθζνησ: Ερωμζνοσ του Ιππόκοου

[105]

Βηβιίν Πξώην 1. Ήλ ελ Δθέζσ αλήξ ησλ ηα πξώηα εθεί δπλακέλσλ, Λπθνκήδεο όλνκα… Έλαο απφ ηνπο πην επηθαλείο πνιίηεο ηεο Δθέζνπ ήηαλ ν Λπθνκήδεο, ν νπνίνο κε ηελ ζχδπγφ ηνπ Θεκηζηώ απέθηεζε έλα γην, ηνλ Αβξνθόκε. Ο λένο απηφο μερψξηδε απφ ηνπο άιινπο ηεο ειηθίαο ηνπ, εμ αηηίαο ηεο εμαηξεηηθήο νκνξθηάο ηνπ αιιά θαη ησλ επηδφζεψλ ηνπ ζηα γξάκκαηα, ηελ ηππαζία θαη ηηο πνιεκηθέο ηέρλεο. ΋ινη ηνλ ζαχκαδαλ θαη νη ζπκπνιίηεο ηνπ ζηελ Έθεζν πίζηεπαλ φηη θάπνηε ν Αβξνθφκεο ζα γηλφηαλ κεγάινο θαη ζα ηηκνχζε ηελ παηξίδα ηνπ. ΋κσο απηή ε νκνξθηά ηνπ θαη ν ζαπκαζκφο ησλ ζπκπνιηηψλ ηνπ, έθαλαλ ηνλ Αβξνθφκε επεξκέλν θαη αιαδφλα ζε ζεκείν λα αδηαθνξεί γηα φ,ηη δελ ζεσξνχζε αληάμηφ ηνπ. Αθφκα δελ δερφηαλ φηη κπνξεί λα ππάξρεη θάπνηνο άιινο (έθεβνο ή θαη θνξίηζη) πην σξαίνο απφ απηφλ. Πεξηθξνλνχζε αθφκα θαη ηνλ Έξσηα, γηαηί πίζηεπε φηη ν ζεφο απηφο δελ κπνξεί λα ππνηάμεη θάπνηνλ ρσξίο λα ην ζέιεη ν ίδηνο. Σέινο, θνξφηδεπε αθφκα θαη ην άγαικα ηνπ Έξσηα θαη ηζρπξηδφηαλ φηη απηφο είλαη πην φκνξθνο απφ ηνλ ζεφ. Ζ Δθεζία Άξηεκηο 2. ΋κσο θη ν Έξσηαο είλαη αιαδνληθφο ζεφο θαη απνθάζηζε λα πιήμεη κε ηα βέιε ηνπ ηνλ αζεβή Αβξνθφκε . Κάζε ρξφλν γηλφηαλ κεγάιε γηνξηή γηα λα ηηκεζεί ε πξνζηάηηδα ηεο Δθέζνπ ε ζεά Άξηεκε. Ζ γηνξηή μεθηλνχζε κε κηα καθξηά πνκπή ζηελ νπνία ζπκκεηείραλ νη έθεβνη ησλ δεθαέμη εηψλ, φπσο ήηαλ ν Αβξνθφκεο θαη ηα θνξίηζηα ησλ δεθαηεζζάξσλ. Πιήζνο θφζκνπ είρε καδεπηεί γηα λα παξαθνινπζήζεη ηελ πνκπή απηή ζηελ νπνία πνιινί γνλείο επέιεγαλ ηνπο γακπξνχο γηα ηηο θφξεο ηνπο θαη αληίζηξνθα. ΢ηελ θεθαιή ηεο πνκπήο ησλ θνξηηζηψλ βξηζθφηαλ ε Αλζία, θφξε ηνπ Μεγακίδε θαη ηεο Δπίππεο. Σν θνξίηζη απηφ ήηαλ παλέκνξθν κε μαλζά καιιηά θαη ιακπεξά κάηηα, θνξνχζε πνξθπξφ ρηηψλα, θξαηνχζε θαξέηξα θαη ηφμα θαη ηελ αθνινπζνχζαλ ζθπιηά. ΋ινη έβιεπαλ κπξνζηά ηνπο ηελ εηθφλα ηεο Άξηεκεο, ηφζν φκνξθε ήηαλ ε Αλζία. ΋ηαλ φκσο αθνινχζεζαλ νη έθεβνη ν ιαφο έκεηλε έθζακβνο απφ ηελ νκνξθηά ηνπ Αβξνθφκε πνπ ζχκηδε ζσζηφ ζεφ. Γελ άξγεζαλ λα νκνινγνχλ πσο ε Αλζία θαη ν Αβξνθφκεο ζα ήηαλ έλα δεπγάξη ηαηξηαζηφ. Σα λέα θπθινθφξεζαλ θαη ν Έξσηαο θξφληηζε λα θηάζνπλ θαη ζηα απηηά ησλ δπν λέσλ. Ζ θνπέια ήζειε πνιχ λα δεη ηνλ Αβξνθφκε, απηφο δε, πνπ σο ηψξα ήηαλ αλέξαζηνο, επηζπκνχζε λα γλσξίζεη απφ θνληά ηελ Αλζία.

[106]

3. Καη πξάγκαηη κεηά ην ηέινο ηεο πνκπήο θαη θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ζπζηψλ, ηα βιέκκαηα ησλ δπν απηψλ λέσλ δηαζηαπξψζεθαλ θαη απφ εθείλε ηε ζηηγκή, ν κελ Αβξνθφκεο αδπλαηνχζε λα θνηηάμεη αιινχ, φζν θη αλ πξνζπαζνχζε, ε δε Αλζία μέραζε πξνο ζηηγκή ηελ ζεκλφηεηα πνπ πξέπεη λα δηαθξίλεη ηα θνξίηζηα θαη κίιαγε κεγαιφθσλα γηα λα ηελ αθνχεη ν Αβξνθφκεο θαη αθφκα ηνλ πξνθαινχζε απνθαιχπηνληαο θάπνηα κέξε ηνπ ζψκαηφο ηεο. ΋ηαλ γχξηζαλ πηα ζην ζπίηη ηνπο θαη νη δπν ηνπο δελ κπνξνχζαλ λα εζπράζνπλ, φζν ν έλαο έθεξλε ζην κπαιφ ηνπ ηελ κνξθή ηνπο άιινπ. Ο έξσηαο ήηαλ ακνηβαίνο θαη ζθνδξφο.

4. Ο Αβξνθφκεο ήηαλ απειπηζκέλνο, δελ κπνξνχζε λα δερζεί φηη απηφο πνπ πεξηθξνλνχζε ηνλ Έξσηα έγηλε ηειηθά έξκαην ηνπ πεηζκαηάξε κηθξνχ ζενχ θαη αλαγθάζηεθε λα παξαδερζεί πσο ε Αλζία ήηαλ φκνξθν θνξίηζη. Απνδέρζεθε ηελ ήηηα ηνπ θαη ηθέηεπζε ηνλ Έξσηα λα κελ ηνπ θξαηά θαθία θαη λα ηνπ δψζεη ηελ Αλζία. ΋κσο ν ζεφο ήηαλ εμνξγηζκέλνο απφ ηελ σο ηψξα ππεξνςία ηνπ Αβξνθφκε θαη ζρεδίαδε λα ηνλ ηηκσξήζεη θαη κάιηζηα ζθιεξά. Καη ε Αλζία βαζαληδφηαλ, νκνινγνχζε ζηνλ εαπηφ ηεο φηη ήηαλ εξσηεπκέλε θαη αλαξσηηφηαλ πνχ ζα ηελ νδεγήζεη ην πάζνο ηεο απηφ γηα ηνλ σξαίν Αβξνθφκε.

5. Σν πξσί θαη νη δπν ήηαλ ζε θαθή θαηάζηαζε απφ ηελ αυπλία θαη ηελ αγσλία. ΋κσο ήηαλ παξφληεο ζηηο θαζεκεξηλέο ηνπο ζπλήζεηεο, ν Αβξνθφκεο ζην γπκλαζηήξην θαη ε Αλζία ζην λαφ ηεο ζεάο. Σν γπκλαζηήξην ήηαλ ζην ίδην ζεκείν κε ην λαφ θη έηζη κπνξνχζαλ λα θνηηάδνληαη, αιιά δελ ηνικνχζαλ λα εθδειψζνπλ ηα αηζζήκαηά ηνπο. Ζ Αλζία κε ζιίςε έβιεπε ηηο άιιεο θνπέιεο λα ζαπκάδνπλ ηνλ Αβξνθφκε θαη ηελ έπηαλε παληθφο κε ηελ ηδέα φηη θάπνηα απφ απηέο ζα ηξαβνχζε πεξηζζφηεξν ηελ πξνζνρή ηνπ. Απηφ θξάηεζε πνιιέο κέξεο θαη νη γνλείο ησλ δπν εξσηεπκέλσλ έβιεπαλ κε παληθφ ηα παηδηά ηνπο λα καξαδψλνπλ. Ο Μεγακίδεο θαη ε Αλζίππε θάιεζαλ ηεξείο θα κάληεηο γηα λα αλαθαιχςνπλ ηελ αηηία πνπ ε θφξε ηνπο έραλε θάζε κέξα ηελ νκνξθηά θαη ηε θξεζθάδα ηεο. Οη κάληεηο, αθνχ ηέιεζαλ ζπζίεο θαη είπαλ δηάθνξα αθαηάιεπηα ιφγηα, απεθάλζεζαλ φηη ην θαθφ πξνέξρεηαη απφ ζενχο ππνρζφληνπο. Σν ίδην απνηπρεκέλεο ήηαλ θαη νη ελέξγεηεο ηνπ Λπθνκήδε θαη ηεο Θεκηζηψο. Ζ θαηάζηαζε ρεηξνηέξεπε ζπλερψο θαη ππήξρε θφβνο φηη νη λένη ζα πέζαηλαλ. Έηζη νη δηθνί ηνπο απνθάζηζαλ λα απνηαζνχλ ζην καληείν γηα λα κάζνπλ ηελ αηηία πνπ ηα παηδηά ηνπο ήηαλ ηφζν άξξσζηα.

6. Σν καληείν ηνπ Απφιισλα ηεο Κνινθψλαο ήηαλ θνληά ζηελ Έθεζν θαη ν ζεφο έδσζε θαη ζηηο δπν νηθνγέλεηεο ηελ ίδηα απάληεζε πνπ κε ιίγα ιφγηα ήηαλ: «Καζ μζ δομ οπμθένμοκ απυ ηδκ ίδζα πάεδζδ άνα ημζκή εα είκαζ ηαζ δ εεναπεία. Σμοξ πενζιέκμοκ δεζκά, εα ημοξ ηαηαδζχλμοκ θδζηέξ, πεζναηέξ εα ημοξ αζπιαθςηίζμοκ ηαζ εα ημοξ εημζιάζμοκ κεηνζηή πονά ακηί βζα κοθζηή παζηάδα. Πνέπεζ κα ηάκεηε εοζίεξ ζηδ εεά Ίζζδα ηδξ Αζβφπημο ηαζ ηυηε ηα παζδζά ζαξ εα δνειήζμοκ».

7. Οη δπν νηθνγέλεηεο δελ θαηάιαβαλ ην ρξεζκφ, αιιά γηα λα ηνλ μνξθίζνπλ απνθάζηζαλ λα παληξέςνπλ ηα παηδηά ηνπο, γηαηί απηφ ήηαλ ην κφλν θαηαλνεηφ ζεκείν απφ ηα ιφγηα ηνπ Απφιισλα. Αθφκα απνθάζηζαλ λα ζηείινπλ ηνπο λεφλπκθνπο έλα καθξχ ηαμίδη. ΢ηνλ γάκν φινη θαινηχρηδαλ ηνλ γακπξφ γηα ην σξαίν θνξίηζη πνπ έπαηξλε θαη θπζηθά θαη ηελ λχθε πνπ ζα ελσλφηαλ κε εθείλν [107]

ηνλ παλέκνξθν λέν. Καη νη δπν ηνπο ήηαλ παλεπηπρείο θαη δελ ηνπο θφβηδαλ νη ρξεζκνί, ηψξα λνηάδνληαλ γηα ηελ δηθή ηνπο ραξά θαη κφλν.

8. Σειείσζαλ νη ηειεηέο ηνπ γάκνπ θαη νη ζπζίεο θαη νη δηθνί ηνπο ηξαγνπδψληαο ηνλ πκέλαην νδήγεζαλ ηνπο λεφλπκθνπο ζην λπθηθφ ζάιακν. Σα θξεβάηη ήηαλ ζηξσκέλν κε πνξθπξά πθάζκαηα απφ ηελ Βαβπιψλα θαη ζηνλ νπξαλφ επηδέμηνη ηερλίηεο είραλ θεληήζεη ηελ Αθξνδίηε πνπ πεξηζηνηρηδφηαλ απφ έξσηεο. Ο Έξσηαο θξαηψληαο ιακπάδα νδεγνχζε ηνλ εξαζηή ηεο ζεάο, ηνλ Άξε, πνπ δελ θνξνχζε παλνπιία, αιιά ειαθξχ ρηηψλα. Δθεί άθεζαλ κφλνπο ηνπο δπν λένπο.

9. Οη λεφλπκθνη έκεηλαλ γηα πνιιή ψξα ακίιεηνη θαη παξάιπηνη απφ επηπρία, ληξνπή θαη θφβν. Πξψηνο ν Αβξνθφκεο αγθάιηαζε ηελ Αλζία θαη ηεο είπε πφζν ραξνχκελνο ήηαλ πνπ επηηέινπο κεηά απφ πνιιέο λχρηεο αυπλίαο θαη δπζηπρίαο βξηζθφηαλ δίπια ζηελ αγαπεκέλε ηνπ. Καη ε Αλζία αθνχ ηνλ κάισζε γηαηί ηφζν θαηξφ δελ εθδήισζε ηελ αγάπε ηνπ γη’ απηήλ, άθεζε ηα δάθξπα ραξάο λα θπιήζνπλ θαη ηνπ ππνζρέζεθε αηψληα αγάπε θαη αθνζίσζε. Δθείλε ηελ λχρηα ζπλαγσλίδνληαλ λα απνδείμεη ν έλαο ζηνλ άιιν πνηνο ήηαλ πην εξσηεπκέλνο.

10. Σν πξσί νη δπν ηνπο ήηαλ ηφζν επηπρείο θαη ραξνχκελνη πνπ είραλ μεράζεη ηνπο δπζνίσλνπο ρξεζκνχο. ΋κσο νχηε ν ζεφο, νχηε ε εηκαξκέλε ηνπο είραλ μεράζεη. Μεηά απφ ιίγν θαηξφ νη γνλείο ηνπο απνθάζηζαλ πσο ήηαλ πηα ψξα λα ηνπο ζηείινπλ έλα ηαμίδη καθξηλφ, γηα λα γλσξίζνπλ θαη άιιεο ρψξεο. Φφξησζαλ ινηπφλ ζε έλα πινίν ππεξέηεο, ξνπρηζκφ, ρξπζαθηθά θαη ηξφθηκα, πξφζθεξαλ ζπζίεο ζηελ Άξηεκε θαη ν Λπθνκήδεο, ε Θεκηζηψ, ν Μεγακήδεο θαη ε Δπίππε απνραηξέηηζαλ κε δάθξπα ηα παηδηά ηνπο πνπ είραλ γηα πξννξηζκφ ηνπο ηελ Αίγππην. Ο Μεγακήδεο θξαηνχζε κηα θηάιε κε θξαζί θαη αθνχ έθαλε ζπνλδή κίιεζε εθ κέξνπο φισλ: «Παζδζά ιμο, ζαξ εοπυιαζηε ηάεε εοηοπία ηαζ πενζιέκμοιε, ειείξ ηαζ υθμζ μζ Δθέζζμζ, κα ζαξ οπμδεπεμφιε ζχμοξ πίζς ζηδκ παηνίδα. Ακ ηάηζ ζαξ ζοιαεί κα λένεηε υηζ ειείξ δεκ εα γήζμοιε».

11. Σν πινίν έθπγε θαη ν Αβξνθφκεο κε ηελ Αλζία παξαθνινπζνχζαλ ηελ Έθεζν λα απνκαθξχλεηαη, ήηαλ επηπρηζκέλνη πνπ ήηαλ καδί αιιά έλνησζαλ αλαζθάιεηα γηα ην κέιινλ ηνπο. ΢ην λεζί ηεο ΢άκνπ θαηέβεθαλ θαη πξφζθεξαλ ζπζίεο ζην ηεξφ ηεο Ήξαο. Έθπγαλ πάιη θαη ελψ ηαμίδεπαλ ζε ήξεκα λεξά, ν Αβξνθφκεο θάιεζε ηελ Αλζία λα νξθηζηνχλ, πψο φπνηα ζπκθνξά θη αλ ηνπο βξεη, ζα κείλνπλ πηζηνί ν έλαο πξνο ηνλ άιιν. Ζ Αλζία πξψηε πήξε φξθν ζηελ Άξηεκε, ζηνλ Απφιισλα θαη ηελ ζάιαζζα φηη αλ πνηέ ηεο ρσξηζηεί απφ ηνλ άληξα ηεο δελ ζα ζειήζεη λα δήζεη άιιν. Με ηε ζεηξά ηνπ ην ίδην έθαλε θαη ν Αβξνθφκεο. Σν πινίν αθνχ πξνζπέξαζε ηελ Κσ θαη ηελ Κλίδν, έθαλε ζηάζε ζηε Ρφδν γηα αλάπαπζε θαη αλεθνδηαζκφ, γηαηί ηνπο πεξίκελε καθξχ ηαμίδη.

12. ΢ηε Ρφδν φινη απνβηβάζηεθαλ θαη θπζηθά θαη ν Αβξνθφκεο κε ηελ Αλζία. Οη Ρφδηνη έβιεπαλ εθείλν ην παλέκνξθν δεπγάξη θαη πίζηεςαλ φηη θάπνηνη ζενί επηζθέθζεθαλ ην λεζί ηνπο. Οη δπν ηνπο πήγαλ ζην λαφ ηνπ Ήιηνπ θαη αθηέξσζαλ ζην ζεφ κηα ρξπζή παλνπιία κε ηελ επηγξαθή: «Αοηυ είκαζ δχνμ δομ λέκςκ, ηδξ Ακείαξ ηαζ ημο Αανμηυιδ πμθζηχκ ηδξ Δθέζμο». ΋ηαλ ην πινίν αλεθνδηάζηεθε, ζαιπάξηζε ακέζσο θαη ηελ πξψηε κέξα ηαμίδεπε κε νχξην άλεκν. Σελ δεχηεξε κέξα ν άλεκνο θφπαζε, ην πινίν [108]

επηβξάδπλε θαη νη λαχηεο πνπ δελ είραλ πνιιή δνπιεηά άξρηζαλ λα κεζνθνπνχλ. Ήηαλ ε ψξα ηεο επαιήζεπζεο ηνπ ρξεζκνχ. Ο Αβξνθφκεο είδε ζηνλ χπλν ηνπ κηα γπλαίθα γηγάληηα, πνπ έβαδε θσηηά ζην πινίν θαη φιν ην πιήξσκα θαη νη επηβάηεο ράζεθαλ εθηφο ηνλ ίδην θαη ηελ Αλζία πνπ ζψζεθαλ θνιπκπψληαο. Ξχπλεζε ηαξαγκέλνο θαη πεξίκελε πσο θάηη θαθφ ζα ζπκβεί. Καη ζπλέβε.

13. ΋ηαλ ην πινίν ηνπο βξηζθφηαλ ζηελ Ρφδν, είρε αγθπξνβνιήζεη δίπια ηνπο κηα ηξηήξεο απφ ηελ Φνηλίθε πνπ ηελ θπβεξλνχζαλ πεηξαηέο πνπ παξίζηαλαλ ηνπο εκπφξνπο. Απηνί έκαζαλ φηη ην πινίν ήηαλ γεκάην ρξπζφ, πνιχηηκα ιάθπξα θαη ππεξέηεο θαη απνθάζηζαλ λα ηνπ επηηεζνχλ λα αξπάμνπλ ηα ρξπζαθηθά θαη λα πνπιήζνπλ φζνπο ζπιιάβνπλ γηα ζθιάβνπο. Αξρεγφο ηνπο ήηαλ έλαο ςειφο θαη αγξησπφο λένο νλφκαηη Κόξπκβνο. Ζ ηξηήξεο ήηαλ πνιχ γξήγνξε θαη έθηαζε ην πινίν ηνπ Αβξνθφκε ηελ ψξα πνπ νη λαχηεο θνηκφληαλ κεζπζκέλνη. Ζ δνπιεηά ησλ πεηξαηψλ ήηαλ πνιχ εχθνιε, κε ηα ζπαζηά ηνπο ζθφησζαλ αξθεηνχο θαη άιινη πήδεμαλ έληξνκνη ζηε ζάιαζζα. Ο Αβξνθφκεο θαη ε Αλζία αγθάιηαζαλ ηα γφλαηα ηνπ Κφξπκβνπ θαη ηνπ είπαλ: «Πάνε υθα υζα έπμοιε, αθθά ζε παναηαθμφιε ιδ ιαξ ζημηχζεζξ. Θα ηενδίζεζξ ακ ιαξ πμοθήζεζξ ςξ δμφθμοξ ηαζ ημ ιυκμ πμο γδημφιε απυ ζέκα είκαζ κα ιαξ πμοθήζεζξ ζημκ ίδζμ ηφνζμ». Ηζηηνθόξν 14. Ο Κφξπκβνο δέρζεθε, δηέηαμε ηνπο πεηξαηέο λα θέξνπλ ζηελ ηξηήξε ην δεπγάξη, ιίγνπο δνχινπο, φια ηα πνιχηηκα αγαζά θαη ηέινο έβαιε θσηηά ζην πινίν. Μαδί κε ην πινίν θαίγνληαλ θαη φζνη δσληαλνί είραλ απνκείλεη, αθφκα θαη ν γέξνο ππεξέηεο πνπ είρε κεγαιψζεη ηνλ Αβξνθφκε. Ο γέξνο έπεζε ζηε ζάιαζζα πξνζπαζψληαο λα θηάζεη ηελ ηξηήξε, αιιά δελ άληεμε θαη ηνλ θαηάπηε ε ζάιαζζα. Σν πεηξαηηθφ θαξάβη έθηαζε κεηά απφ ηξεηο κέξεο ζηελ Σχξν φπνπ ήηαλ ην αξρεγείν ησλ ιεζηψλ θαη ήηαλ εθεί ην κεγάιν αθεληηθφ ηνπο ν Άςπξηνο, ζηνλ νπνίνλ αλήθε ε ιεία. Μέξνο απφ απηήλ έδηλε ζηνλ Κφξπκβν. Ο ηειεπηαίνο θαηά ην ηαμίδη ηνπο πξνο ηελ Φνηλίθε εξσηεχηεθε ηνλ Αβξνθφκε θαη θάζε κέξα πνπ ηνλ έβιεπε, ε θσηηά ηνπ έξσηά ηνπ θνχλησλε.

15. Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνχ πξνο ηελ Σχξν, ν Κφξπκβνο δελ θαλέξσζε ηνλ έξσηά ηνπ πξνο ηνλ Αβξνθφκε, αιιά φηαλ έθηαζαλ ζην ιηκάλη άξρηζε λα δείρλεη ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηνλ λέν, πνπ φκσο λφκηζε φηη ν πεηξαηήο ην έθαλε απηφ, γηαηί ηνλ ιππφηαλ. Ο Κφξπκβνο εθκπζηεξεχηεθε ην πάζνο ηνπ ζε έλα απφ ηνπο πεηξαηέο ηνπ, ηνλ Δύμεηλν. Ο ηειεπηαίνο ράξεθε γηαηί ν ίδηνο είρε εξσηεπηεί ηελ Αλζία θαη απνθάιπςε κε ηε ζεηξά ηνπ ην πάζνο ηνπ ζηνλ Κφξπκβν. Καη νη δπν ηνπο ζπκθψλεζαλ λα δεηήζνπλ απφ ηνλ Άςπξην λα ηνπο παξαρσξήζεη ην αληηθείκελν ηνπ έξσηα ηνπο, σο κεξίδηφ ηνπο απφ ηα ιάθπξα.

[109]

16. Ο Κφξπκβνο θαη ν Δχμεηλνο πήξαλ παξάκεξα ηνπο δπν θνβηζκέλνπο λένπο. Ο Δχμεηλνο κίιεζε ζηνλ Αβξνθφκε: «Νεανέ ιμο ηαηαθαααίκς ηδ ζηεκμπχνζα ζμο βζαηί απυ ηφπδ απυ εθεφεενμξ έβζκεξ δμφθμξ. ΋ιςξ ιπμνείξ κα λακαανείξ ηδκ εθεοεενία ζμο, ακ δεπεείξ ηζξ ενςηζηέξ πνμηάζεζξ ημο Κυνοιαμο. Γεκ ιπμνείξ κα πενζιέκεζξ ηίπμηε ηαθφηενμ, ακ επζιείκεζξ κα είζαζ ιε ηδκ βοκαίηα ζμο, μ Κυνοιαμξ είκαζ πζα μ αθέκηδξ ζμο ηαζ εα οπμζηείξ ζμαανέξ ηζιςνίεξ ακ ημκ αβκμήζεζξ». Ο θαεκέλνο ν Αβξνθφκεο έκεηλε ζχμπινο θαη αλαζεκάηηδε ηελ θαθή ηνπ ηχρε. Εήηεζε απφ ηνλ Δχμεηλν ιίγν ρξφλν γηα λα ζθεθηεί ηελ πξφηαζή ηνπ. Σαπηφρξνλα ν Κφξπκβνο έιεγε ζηελ Αλζία φηη ν Δχμεηλνο ήηαλ εξσηεπκέλνο καδί ηεο θαη ηελ βεβαίσλε φηη αλ δερφηαλ ζα αθνινπζνχζε γάκνο θαη θπζηθά ζα είρε πνιιά ρξεκαηηθά νθέιε θαη ηελ ειεπζεξία ηεο. Ζ Αλζία έδσζε ηελ ίδηα απάληεζε, δήηεζε θάπνην ρξφλν, γηα ζθεθηεί θαη θαηφπηλ ζα απαληνχζε.

Βηβιίν Γεύηεξν 1. Ζ Αλζία θαη ν Αβξνθφκεο ζπλαληήζεθαλ θαη ν έλαο είπε ζηνλ άιιν ηα αλφζηεο πξνηάζεηο πνπ δέρζεθε. Καη νη δπν άξρηζαλ λα θιαίλε γνεξά, αιιά φηαλ ζπλήιζαλ, ζπκθψλεζαλ λα κελ ελδψζνπλ ζηηο νξέμεηο ηνπο Κφξπκβνπ πνπ ήζειε λα θάλεη ηνλ Αβξνθφκε αλδξηθή πφξλε, νχηε ζηηο εξσηηθέο πξνηάζεηο ηνπ Δπμείλνπ πνπ ήζειε ηελ Αλζία κηα αηηκαζκέλε παιιαθίδα. Θπκήζεθαλ ηνπο φξθνπο πνπ είραλ αληαιιάμεη ζην πινίν θαη θαηαξάζηεθαλ ηελ νκνξθηά ηνπο πνπ ηνπο έθεξε ζ’ απηή ηελ άζρεκε ζέζε. Ο Αβξνθφκεο νκνιφγεζε φηη ππαίηηνο ήηαλ ν ίδηνο πνπ αγλφεζε ηνλ ζεφ Έξσηα θη απηφο ηψξα ηνλ εθδηθείηαη. Σέινο θαη νη δπν απνθάζηζαλ φηη πξνθεηκέλνπ λα αηηκαζηνχλ, είλαη πξνηηκφηεξν λα πεζάλνπλ, έζησ θαη λεθξνί ηνπιάρηζηνλ ζα έρνπλ ν έλαο ηνλ άιινλ.

2. ΋κσο ηα ζρέδηα ησλ δπν πεηξαηψλ λαπάγεζαλ φηαλ ν αξρεγφο Άςπξηνο είδε ηνπο δπν λένπο, ζαχκαζε ην θάιινο ηνπο θαη απνθάζηζε λα ηνπο πάξεη απηφο. ΢ηνλ Κφξπκβν θαη ζηνπο άληξεο ηνπ έδσζε ην κεγαιχηεξν κέξνο απφ ηα ιάθπξα, ην ρξπζφ θαη ηνπο δνχινπο πνπ είραλ αξπάμεη απφ ην πινίν. Ο Άςπξηνο νδήγεζε ηνπο δπν λένπο, καδί κε δπν πηζηνχο ππεξέηεο ηνπο ηνλ Λεύθσλα θαη ηελ Ρόδε, ζην ζπίηη ηνπ θαη πξφζηαμε έλα έκπηζην δνχιν ηνπ λα ηνπο πξνζέρεη γηαηί ππνιφγηδε φηη ζα απνθνκίζεη πνιιά θέξδε φηαλ ηνπο πνπιήζεη.

3. ΢ε ιίγεο κέξεο ν Άςπξηνο έθπγε γηα ηε ΢πξία θαη ζην ζπίηη έκεηλε ε θφξε Μαληώ, κηα θνπέια φκνξθε θαη ψξηκε γηα γάκν. Απηή αηζζάλζεθε εξσηηθή έιμε γηα ηνλ Αβξνθφκε, πνπ ζηγά-ζηγά κεηαηξάπεθε ζε αζπγθξάηεην εξσηηθφ πάζνο. ΋κσο δελ ηνικνχζε λα εμσηεξηθεχζεη ην αίζζεκά ηεο, γηαηί ν λένο ήηαλ παληξεκέλνο θαη γηαηί θνβφηαλ ηνλ παηέξα ηεο. ΋ηαλ φκσο ην πάζνο ηεο θνχλησζε, απνθάζηζε λα ην εθκπζηεξεπηεί ζηελ δνχιε θαη θίιε ηεο Αλζίαο ηελ Ρφδε. Ζ Μαληψ είπε ζηελ Ρφδε φηη αλ ηελ βνεζνχζε ζα ηελ αληάκεηβε γελλαία, αιιά λα κελ μερλά φηη αλ δελ ην έθαλε ζα δνθίκαδε ηελ νξγή ηεο. Ζ Ρφδε αγαπνχζε ηελ Αλζία, αιιά θνβήζεθε απφ ηηο απεηιέο ηεο βάξβαξεο θνπέιαο, θαηέθπγε ζηνλ άιιν ππεξέηε θαη εξσηηθφ ηεο ζχληξνθν ηνλ Λεχθσλα θαη ηνπ [110]

είπε ηα πάληα. Ο Λεχθσλ άθνπζε πξνζερηηθά, αξρηθά θνβήζεθε, αιιά θαζεζχραζε ηελ Ρφδε ιέγνληαο φηη απηφο ζα αλαιάβεη απηφο ην ζέκα.

4. Ο Λεχθσλ βξήθε ηνλ Αβξνθφκε θαη ηελ Αλζία θαη ηνπο κίιεζε σο ζχληξνθνο, κηαο θαη φινη ήηαλ ηψξα δνχινη: «Αανμηυιδ, ηα ηάθθδ ζμο εάιπςζακ ηδκ ηυνδ ημο αθέκηδ ιαξ ηαζ είκαζ ενςηεοιέκδ ιαγί ζμο. Θεςνχ υηζ δεκ είκαζ ζοκεηυ κα ανκδεείξ ημκ ένςηα ηδξ αάναανδξ βζαηί δ μνβή ηδξ εα πέζεζ ηαζ επάκς ιαξ». Ο Αβξνθφκεο ζχκσζε θαη απνθάιεζε ηνλ Λεχθσλα πην βάξβαξν θαη απφ ηνπο Φνίληθεο, γηαηί ηφικεζε λα ηνπ κηιήζεη γηα άιιε γπλαίθα, κπξνζηά ζηελ Αλζία. Δίπε: «Αξ ηάκεζ δ Μακηχ υηζ εέθεζ, εβχ δεκ εα εβηαηαθείρς ηδ βοκαίηα ιμο». Ζ Αλζία φκσο πξφηεηλε λα κε εθηεζνχλ φινη ζε θίλδπλν θαη πξφηεηλε ζηνλ Αβξνθφκε λα ελδψζεη ζηηο επηζπκίεο ηεο Μαληψο θαη ε ίδηα ήηαλ απνθαζηζκέλε λα απηνθηνλήζεη. Ο Αβξνθφκεο ηελ άθνπγε δπζηπρηζκέλνο θαη αλήκπνξνο.

5. Ζ Μαληψ δελ άληερε λα πεξηκέλεη άιιν θαη έγξαςε έλα γξάκκα ζηνλ Αβξνθφκε: «Χναίε Αανμηυιδ, ημ λένς πςξ δεκ είκαζ ζςζηυ αοηυ πμο ηάκς, αθθά δεκ ακηέπς άθθμ. ΢μο πνμηείκς κα δεπεείξ ηζξ πνμηάζεζξ ιμο ηζ εβχ εα ηαηαθένς ημκ παηένα ιμο κα ελαθακίζεζ ηδ βοκαίηα ζμο, κα ιαξ πακηνέρεζ ηαζ κα γήζεζξ ιαγί ιμο πθμφζζμξ». Ο Αβξνθφκεο πήξε ην γξάκκα θαη παληθνβιήζεθε απφ ηηο απεηιέο θαηά ηεο Αλζίαο. ΋κσο δελ δίζηαζε θαη απάληεζε ακέζσο ζηελ Μαληψ, ιέγνληάο φηη αθνχ είλαη δνχινο ην ζψκα ηνπ ηεο αλήθεη θαη κπνξεί λα ηνλ βαζαλίζεη ή θαη λα ηνλ ζθνηψζεη αθφκα. Αιιά δελ ζα πάεη πνηέ κε ηελ ζέιεζή ηνπ ζην θξεβάηη ηεο. Σελ επνκέλε ν Άςπξηνο ήξζε απφ ην ηαμίδη ηνπ θαη καδί ηνπ είρε έλα λέν ηνλ Μνίξε, πνπ ηνλ πξνφξηδε γηα ζχδπγν ηεο θφξεο ηνπ. Ζ Μαληψ έμαιιε απφ ηελ απάληεζε ηνπ Αβξνθφκε, έζθηζε ηνλ θφξεκά ηεο, αλαθάηεςε ηα καιιηά ηεο είπε ζηνλ παηέξα ηεο φηη ν δνχινο ηνπο ν Αβξνθφκεο, ήηαλ εξσηεπκέλνο καδί ηεο θαη επηρείξεζε λα ηελ αηηκάζεη.

6. Ο Άςπξηνο θπζηθά πίζηεςε ηα ιφγηα ηεο θφξεο ηνπ, θάιεζε ηνλ Αβξνθφκε θαη ηνπ είπε φηη ζα ηνλ βαζαλίζεη παξαδεηγκαηηθά, απηφλ πνπ αλ θαη ζθιάβνο επηρείξεζε λα δηαθζείξεη ηελ θφξε ηνπ αθέληε ηνπ. Γηέηαμε θαη έθεξαλ καζηίγηα θαη θσηηά θαη ηνλ βαζάληζαλ άγξηα, ψζπνπ έραζε ηηο αηζζήζεηο ηνπ. Απηά έγηλαλ κπξνζηά ζηνλ ππνςήθην γακπξφ ηνπ γηα ηνπ απνδείμεη φηη ηνπ δίλεη κηα ελάξεηε θφξε. Ζ Αλζία παξαθαινχζε γνλαηηζηή ηνλ Άςπξην λα ιππεζεί ηνλ Αβξνθφκε, αιιά απηφο ηεο είπε φηη ν άληξαο ηεο ηελ πξφζβαιε πνπ ηφικεζε λα εξσηεπηεί κηα άιιε γπλαίθα. Καηφπηλ δηέηαμε λα ξίμνπλ ηνλ αιπζνδεκέλν λέν ζην θειί ηνπ.

7. Ο Αβξνθφκεο ζηε θπιαθή ήηαλ απειπηζκέλνο, γηαηί δελ κπνξνχζε λα δεη ηελ Αλζία. ΢ην κεηαμχ ν Άςπξηνο πάληξεςε ηελ θφξε ηνπ κε ηνλ Μνίξε θαη ην δεπγάξη εηνηκάζηεθε λα θχγεη γηα ηε ΢πξία. Ο Άςπξηνο έδσζε ζηελ θφξε ηνπ άθζνλα θαη πινχζηα δψξα θαη ηεο ράξηζε σο δνχινπο ηελ Αλζία, ηελ Ρφδε θαη ηνλ Λεχθσλα. Πξηλ θχγεη ε Αλζία βξήθε ηξφπν λα κπεη ζηε θπιαθή θαη λα αγθαιηάζεη ηνλ Αβξνθφκε. Σνπ είπε φηη ηελ ράξηζαλ ζηε γπλαίθα πνπ ηελ δειεχεη, φηη θνβάηαη πσο ζα ηνλ ζαλαηψζνπλ ζηε θπιαθή θαη ηνλ δηαβεβαίσζε φηη ε κνίξα ηνπο ζα είλαη θνηλή θαη φηη ζα κείλεη δηθή ηνπ σο ηνλ ζάλαην. Απνραηξέηηζε θιαίγνληαο ηνλ αγαπεκέλν ηεο.

[111]

8. ΋ηαλ έκεηλε κφλνο ηνπ ν Αβξνθφκεο μέζπαζε ζε ιπγκνχο θαη ζπκφηαλ πνπ φινη ηνπο θακάξσλαλ φηαλ παληξεχηεθαλ ζηελ Έθεζν. Σψξα φκσο ήμεξε πσο ζα πεζάλεη ζηε θπιαθή. ΢ηνλ χπλν ηνπ είδε ηνλ παηέξα ηνπ ηνλ Λπθνκήδε λα έξρεηαη ζηε θπιαθή θαη λα ηνλ απειεπζεξψλεη. Ο ίδηνο κεηακνξθψζεθε μαθληθά ζε άινγν πνπ θπλεγνχζε κηα θνξάδα. ΋ηαλ ηελ έθηαζε έγηλε θαη πάιη άλζξσπνο. Ο Αβξνθφκεο μχπλεζε απφηνκα θαη άξρηζε λα ειπίδεη.

9. Δλ ησλ κεηαμχ ε Μαληψ κε ηε ζπλνδεία ηεο έθηαζαλ ζηελ Αληηφρεηα. Δθεί απνθάζηζε λα εθηνλψζεη ην κίζνο ηεο γηα ηελ Ρφδε, πνπ ηελ αγλφεζε θαη ηελ Αλζία πνπ κηζνχζε. Γηέηαμε ινηπφλ λα πνπιεζνχλ σο δνχινη ν Λεχθσλ θαη ε Ρφδε θαη απνθάζηζε λα παληξέςεη ηελ Αλζία κε έλα δνχιν γέξν γηδνβνζθφ, ηνλ Λάκπσλα. Ζ Μαληψ είρε πεη ζηνλ Λάκπσλα λα αζθήζεη βία, αλ ε Αλζία ηνπ αληηζηαζεί, αιιά απηφο ζπγθηλήζεθε φηαλ ε θνπέια ηνπ αθεγήζεθε ηελ ηζηνξία ηεο, ηελ θαηαγσγή ηεο, ηνλ γάκν θαη ηα βάζαλά ηεο. Σεο νξθίζηεθε φηη ζα ηελ ζεβαζηεί θαη ζα ηεο ζπκπαξαζηαζεί. Ζ Σύρε ηεο Αληηόρεηαο 10. ΋ζν ζπλέβαηλαλ απηά, ζηε Φνηλίθε ν Άςπξηνο βξήθε ζην δσκάηην ηεο θφξεο ην γξάκκα πνπ είρε ζηείιεη ζηνλ Αβξνθφκε θαη ηελ απάληεζή ηνπ. Ακέζσο θαηάιαβε πφζν είρε αδηθήζεη ηνλ Αβξνθφκε θαη δήηεζε λα ηνπ ηνλ θέξνπλ κπξνζηά ηνπ. Εήηεζε ζπγλψκε απφ ηνλ λέν πνπ ηνλ ηηκψξεζε άδηθα, ηνπ ράξηζε ηελ ειεπζεξία ηνπ θαη ηνλ δηφξηζε επηζηάηε ηνπ. Σνπ ππνζρέζεθε κάιηζηα φηη ζα ηνλ παληξέςεη κε κηα θφξε ειεχζεξνπ πνιίηε. Ο Αβξνθφκεο θπζηθά ράξεθε πνπ επηηέινπο έιακςε ε αιήζεηα, αιιά ζθεθηφηαλ φηη ζα πξνηηκνχζε λα κελ έρεη ηελ δηαρείξηζε ηεο πεξηνπζίαο ηνπ Άςπξηνπ θαη ηα θαιά ηεο θαη λα βξεη ηελ Αλζία. Οη δπν ππεξέηεο ηνπ δεπγαξηνχ, ν Λεχθσλαο θαη ε Ρφδε πνπιήζεθαλ ζε έλα γέξν ζηελ πφιε Ξάλζνο ηεο Λπθίαο. Απηφο ήηαλ άηεθλνο θαη ηνπο θξφληηδε ζαλ παηδηά ηνπ. Θα ήηαλ επραξηζηεκέλνη εθεί, αλ δελ ήηαλ ζηελνρσξεκέλνη πνπ έραζαλ ηνλ Αβξνθφκε θαη ηελ Αλζία.

11. Ζ Αλζία δνχζε θνληά ζηνλ γηδνβνζθφ Λάκπσλα, αιιά ην θηήκα επηζθεπηφηαλ ζπρλά ν Μνίξεο, ν άληξαο ηεο Μαληψο. Απηφο είδε ηελ Αλζία θαη ηελ εξσηεχηεθε κε πάζνο. Δίπε ινηπφλ ζηνλ Λάκπσλα φηη αλ ηνλ βνεζνχζε ζα ηνπ ράξηδε πνιιά ρξήκαηα. ΋κσο ν γηδνβνζθφο, θνβφηαλ πνιχ ηελ Μαληψ θαη πήγε θαη ηεο ηα είπε φια. Απηή νξγίζηεθε θαη απνθάζηζε λα ηηκσξήζεη ηελ Αλζία, πνπ εμ αηηίαο ηεο έραζε ηνλ αγαπεκέλν ηεο Αβξνθφκε θαη ηψξα [112]

θηλδχλεπε λα ράζεη θαη ηνλ άληξα ηεο. Έδσζε δηαηαγή ινηπφλ ζηνλ Λάκπσλα λα νδεγήζεη ηελ Αλζία ζην δάζνο θαη λα ηελ ζθνηψζεη. Ο γηδνβνζθφο δελ ήζειε λα δηαπξάμεη θφλν θαη ιππφηαλ ηελ αζψα Αλζία θαη ηελ νκνξθηά ηεο πνπ ζα ραλφηαλ. ΋κσο επεηδή θνβφηαλ κε ην κάζεη ε Μαληψ θαη ηνλ ηηκσξήζεη, πήξε ηελ Αλζία θαη πήγαλ ζην ιηκάλη. Δθεί βξήθε θάπνηνπο εκπφξνπο απφ ηελ Κηιηθία θαη ηνπο πνχιεζε ηελ θνπέια. Σν πινίν ησλ εκπφξσλ απέπιεπζε, αιιά ζην δξφκν ηνπο γηα ηελ Κηιηθία έπεζε ζε ζθνδξνχο αλέκνπο θαη ηζαθίζηεθε ζηα βξάρηα. Διάρηζηνη θαηάθεξαλ λα βγνπλ ζψνη ζηελ αθηή θαη κεηαμχ ηνπο θαη ε Αλζία. ΋κσο θαη εδψ νη λαπαγνί ήηαλ άηπρνη γηαηί γξήγνξα ηνπο βξήθαλ θαη ηνπο αηρκαιψηηζαλ ιεζηέο ηεο ζπκκνξίαο ηνπ Ιππόζννπ.

12. Ζ Μαληψ έζηεηιε έλα γξάκκα ζηνλ παηέξα ηεο Άςπξην κε ην νπνίν ηνλ πιεξνθνξνχζε φηη ν γακπξφο ηνπ ν Μνίξεο εξσηεχηεθε ηελ Αλζία θαη απηή αγαλάθηεζε. Γηέηαμε ινηπφλ ηνλ γηδνβνζθφ λα πνπιήζεη ηελ Αλζία ζε άιιε πφιε. ΋ια απηά ηα έκαζε ν Αβξνθφκεο, έθπγε ιάζξα απφ ην ζπίηη ηνπ Άςπξηνπ, πήγε ζηελ Αληηφρεηα θαη βξήθε ηνλ γηδνβνζθφ. Ο Λάκπσλ ηνπ είπε ηα πάληα, φηη ηνπ έδσζαλ ηελ Αλζία γηα ζχδπγν, φηη ηελ ζεβάζηεθε, ηνλ έξσηα ηνπ Μνίξε, ηελ νξγή ηεο Μαληψο θαη ηέινο φηη πνχιεζε ηελ θνπέια ζε εκπφξνπο ηεο Κηιηθίαο. Ο Αβξνθφκεο μεθίλεζε ακέζσο γηα ηελ Κηιηθία.

13. Ο ιεζηήο Ηππφζννο θαη νη άληξεο ηνπ πέξαζαλ ην βξάδπ κε γιέληη θαη θξαζνθαηάλπμε. Σν πξσί απνθάζηζαλ λα ζπζηάζνπλ ζηνλ ζεφ Άξε. Ο ηξφπνο πνπ έθαλαλ ηελ ζπζία ήηαλ απηφο: Κξεκνχζαλ ζε έλα δέληξν ην ζχκα (δψν ή άλζξσπν) θαη ην ζεκάδεπαλ απφ καθξηά κε αθφληην. Αλ ην αθφληην έβξηζθε ην ζηφρν ηνπ ήηαλ ζεκάδη φηη ν ζεφο είρε απνδερζεί ηελ πξνζθνξά ηνπο, δηαθνξεηηθά έπξεπε λα βξνπλ άιιν ζχκα. Απηή ηε θνξά απνθάζηζαλ λα ζπζηάζνπλ ηελ Αλζία. Σε ζηηγκή πνπ εηνηκάδνληαλ λα ηελ δέζνπλ θαη λα ηελ θξεκάζνπλ εκθαλίζηεθε ν ππεχζπλνο γηα ηελ εηξήλε (αζηπλφκνο) ηεο Κηιηθίαο Πεξίιανο κε έλα απφζπαζκα αλδξψλ, επηηέζεθε ζηνπο ιεζηέο, ζθφησζε ηνπο πεξηζζφηεξνπο θαη ζπλέιαβε ιίγνπο απφ απηνχο, ελψ ν Ηππφζννο πξφιαβε θαη ην ‘ζθαζε. ΋κσο κέρξη λα θηάζεη ην απφζπαζκα ζηελ πφιε Σαξζφ ηεο Κηιηθίαο, ν Πεξίιανο είρε εξσηεπηεί παξάθνξα ηελ Αλζία. Καζψο απηφο ήηαλ άγακνο, άηεθλνο θαη πινχζηνο πξφηεηλε ζηελ Αλζία λα ηνλ παληξεπηεί. Ζ θνπέια δελ ηφικεζε λα αξλεζεί απφ θφβν κελ ηεο θάλεη θαθφ θαη απιψο ηνλ παξαθάιεζε λα πεξηκέλεη ηξηάληα κέξεο σο ηνλ γάκν θαη ζην δηάζηεκα απηφ λα κελ ηελ αγγίμεη. Ο Πεξίιανο ζπκθψλεζε θαη πεξίκελε αλππφκνλα λα πεξάζεη ε πξνζεζκία.

14. Ο Αβξνθφκεο ζην δξφκν ηνπ γηα ηελ Κηιηθία ζπλάληεζε ηνλ ιεζηή Ηππφζνν. Απηφο ηνπ θέξζεθε εγθάξδηα θαη ηνπ πξφηεηλε λα γίλνπλ θίινη θαη ζπλεξγάηεο θαη λα αξρίζνπλ λα πεξηπιαλψληαη ζηηο δηάθνξεο ρψξεο ηεο Μηθξάο, φπσο ε Καππαδνθία θαη ν Πφληνο πνπ είραλ πινχζηνπο θαηνίθνπο. Ο Αβξνθφκεο δέρζεθε κε ηελ ειπίδα φηη ζε θάπνην ζεκεία απφ απηά πνπ ζα πήγαηλαλ ζα εχξηζθε θαη πάιη ηελ Αλζία. Πήξαλ ινηπφλ πξνκήζεηεο θαη μεθίλεζαλ έθηππνη.

[113]

Βηβιίν Σξίην 1. Σαμίδεςαλ ινηπφλ νη δπν ηνπ κε θαηεχζπλζε ηελ πφιε Μάδαθν22 ηεο Καππαδνθίαο, φπνπ ν Ηππφζννο ζθφπεπζε λα ζηξαηνινγήζεη λένπο γηα λα μαλαζηήζεη ηελ ζπκκνξία ηνπ θαη θάλεθε φηη δελ ζα δπζθνιεπφηαλ γηαηί φινη νη Καππαδφθεο πνπ ζπλαληνχζαλ ζηα ρσξηά θαη ηηο πφιεηο θεξφηαλ θηιηθά θαη κε ζεβαζκφ ζην ιεζηή, ν νπνίνο γλψξηδε θαη ηε γιψζζα ηνπο. Έμσ απφ ηηο πχιεο ηεο Μαδάθνπ έθαηζαλ νη δπν ηνπο λα μεθνπξαζηνχλ θαη ηφηε ν Αβξνθφκεο ξψηεζε ηνλ Ηππφζνν, γηαηί ήηαλ ζιηκκέλνο. Κη απηφο ηνπ είπε ηελ ηζηνξία ηνπ.

2. «Καηάβμιαζ απυ ιζα πθμφζζα μζημβέκεζα ηδξ Πενίκεμο23. ΋ηακ ήιμοκ κέμξ ενςηεφηδηα έκα πμθφ υιμνθμ αβυνζ, ημκ Τπεξάλζε. Σμο ελμιμθμβήεδηα ημκ ένςηά ιμο ηαζ είπαιε βζα ανηεηυ ηαζνυ ιζα εοηοπζζιέκδ ζπέζδ, αθθά αοηή ηδ ζπέζδ θαίκεηαζ υηζ ηδκ θευκδζε ηάπμζμξ εευξ, βζαηί έκα πνςί ήνεε ζηδκ πυθδ ιαξ έκαξ εφπμνμξ άκηναξ απυ ημ Βογάκηζμ, μ Αξηζηόκαρνο. Αοηυξ ιυθζξ είδε ημκ Τπενάκεδ ημκ ενςηεφηδηε ηαζ αθμφ δεκ έπεζζε ημκ κέμ, απεοεφκεδηε ζημκ παηένα ημο, πμο ημο πανέδςζε ημκ Τπενάκεδ βζα κα ημκ δζδάλεζ, υπςξ είπε, νδημνζηή. Δβχ πήβα ζημ Βογάκηζμ αθθά εθάπζζηεξ θμνέξ ιπυνεζα κα δς ημκ Τπενάκεδ. Σεθζηά πήνα έκα ιζηνυ λίθμξ ηαζ ηδ κφπηα ζηυηςζα ημκ Ανζζηυιαπμ, πήνα ημκ Τπενάκεδ, ανήηαιε έκα πθμίμ ηαζ ζαθπάναιε βζα ηδκ Λέζαμ. ΋ιςξ πνζκ θηάζμοιε ζημ κδζί ιζα θμαενή ηνζηοιία πηφπδζε ημ πθμίμ ηαζ αμφθζαλε. Γοζηοπχξ ζηδκ πνμζπάεεζά ιαξ κα ημθοιπήζμιε ςξ ηδ ζηενζά μ Τπενάκεδξ πκίβδηε. Καηάθενα κα αβάθς ημ ζχια ημο ζηδ ζηενζά ηαζ κα ημ εάρς ηαζ κα ζηήζς πάκς απυ ημκ ηάθμ ημο ιζα πέηνα πάκς ζηδκ μπμία πάναλα έκα επίβναιια. Απυ ηυηε δεκ λακαβφνζζα ζηδκ παηνίδα ιμο, αθθά βφνζζα ζε δζάθμνεξ πχνεξ υπςξ ηδκ Φνοβία ηαζ ηδκ Παιθοθία. Απυ ακάβηδ έβζκα ιέθμξ ιζαξ ζοιιμνίαξ θδζηχκ. Αθθά ζηδκ Κζθζηία ηαηάθενα ηα ζπδιαηίζς ηδκ δζηή ιμο ζοιιμνία ςξ ηδκ διένα πμο ιαξ επζηέεδηακ μζ ζηναηζχηεξ ηδξ Κζθζηίαξ, θίβεξ ιένεξ πνζκ βκςνζζημφιε. Αοηή ήηακ δ ζζημνία ιμο ηαζ είκαζ δ ζεζνά ζμο Αανμηυιδ κα ιμο πεζξ ηδ δζηή ζμο».

3. Ο Αβξνθφκεο ηνπ είπε ηα πάληα σο ηελ ζηηγκή πνπ ζπλαληήζεθε κε ηνλ Ηππφζνν ζηελ Κηιηθία. Μεηά απφ απηά θαη νη δπν ζπγθηλεκέλνη έθιαςαλ. Αιιά ν Ηππφζννο ζπκήζεθε θαη αθεγήζεθε ην πεξηζηαηηθφ κε ηελ πξνζθνξά ζηνλ Άξε, πνπ νη ζπκκνξία ηνπ εηνηκαδφηαλ λα θάλεη, ζπζηάδνληαο έλα αηρκάισην θνξίηζη. ΋κσο εθείλε ηε ζηηγκή έγηλε ε επίζεζε, εγψ μέθπγα θαη δελ μέξσ ηη έγηλε απηή. Ξέξσ φκσο πσο ήηαλ πνιχ φκνξθε θαη κε ππέξνρα κάηηα θαη μαλζά καιιηά. Ο Αβξνθφκεο ηηλάρηεθε θαη είπε «Αοηή είκαζ δ δζηή ιμο Ακεία» θαη παξαθάιεζε ηνλ Ηππφζνν λα πάλε καδί λα ηελ ςάμνπλε. Απηφο ζπκθψλεζε, αιιά ηνπ δήηεζε ιίγεο κέξεο γηα λα ζρεκαηίζεη μαλά κηα ζπκκνξία θαη λα πάλε κε αζθάιεηα σο ηνλ Κηιηθία. ΢ην κεηαμχ ε δηνξία ησλ ηξηάληα εκεξψλ είρε πεξάζεη θαη ν Πεξίιανο

22 23

Μάδαθνο ήηαλ ην αξραίν όλνκα ηεο βπδαληηλήο Καηζάξεηαο Η Πέξηλζνο είλαη γλσζηή θαη σο ε Ηξάθιεηα ηεο Πξνπνληίδαο

[114]

εηνηκαδφηαλ γηα ηνλ γάκν κνπ κε ηελ Αλζία. Δίρε καδεπηεί πνιχο θφζκνο, θίινη θαη ζπγγελείο θαη είραλ εηνηκαζηεί άθζνλα θαγεηά θαη πνηά.

4. ΢ηελ Σαξζφ είρε θηάζεη ν Δύδνμνο, έλαο ειηθησκέλνο γηαηξφο πνπ είρε γιηηψζεη απφ έλα λαπάγην φηαλ ηαμίδεπε απφ ηελ παηξίδα ηνπ ηελ Έθεζν πξνο ηελ Αίγππην. Ο Πεξίιανο ηνλ γλψξηζε ζηελ Αλζία, πνπ ηνλ δέρζεθε κε ραξά θαη ηνλ ξψηεζε αλ έρεη λέα απφ ηνπο δηθνχο ηεο. Ο γηαηξφο δελ ήμεξε πνιιά γηαηί έιιεηπε πνιιά ρξφληα απφ ηελ παηξίδα. Ο γέξνληαο έγηλε ηαθηηθφο επηζθέπηεο ηεο Αλζίαο θαη ηελ παξαθαινχζε λα βξεη ηξφπν λα ηνλ ζηείιεη ζηελ Έθεζν, φπνπ ηνλ πεξίκελαλ ε γπλαίθα θαη ηα παηδηά ηνπ.

5. Ήξζε πηα ε ψξα ησλ γάκσλ ηνπ Πεξίιανπ θαη ηεο Αλζίαο. Ζ λχθε ζηνιηζκέλε θαη έηνηκε, βξηζθφηαλ ζηελ θάκαξά ηεο θαη έθιαηγε γνεξά: «Γεκ είιαζ πζζηή ζημκ Αανμηυιδ, πμο εοζζάζηδηε βζα ιέκα. Σχνα έλς, εημζιάγμκηαζ κα ιμο ράθμοκ ημκ οιέκαζμ κα μδδβδεχ ζημ ηνεαάηζ ημο Πενίθαμο. ΋ιςξ εβχ δεκ εα πνμδχζς πμηέ ημκ Αανμηυιδ». Σελ ψξα εθείλε έθηαζε ν γηαηξφο Δχδνμνο θαη ε Αλζία έπεζε ζηα πφδηα ηνπ. Σνπ δηεγήζεθε φιε ηελ ηζηνξία ηεο θαη ηνπο φξθνπο πνπ είραλ αληαιιάμεη κε ηνλ Αβξνθφκε θαη ηνλ παξαθάιεζε λα ηεο θέξεη έλα δειεηήξην γηα λα κελ ππνρξεσζεί λα παξαβεί ηνπο φξθνπο ηεο. Πξφζθεξε δε ζηνλ Δχδνμν πνιιά ρξήκαηα θαη ρξπζαθηθά απφ ηα δψξα πνπ ηεο είρε ραξίζεη απιφρεξα ν Πεξίιανο. Ο γηαηξφο ήζειε πνιχ ηα ρξήκαηα, γηαηί ζα ηνλ βνεζνχζαλ λα επηζηξέςεη ζηελ Έθεζν, αιιά ιππφηαλ ηα ληάηα θαη ηελ νκνξθηά ηεο Αλζίαο. Καη έηζη ηεο έθεξε έλα ζθεχαζκα πνπ δελ ήηαλ ζαλαηεθφξν, αιιά έλα ππλσηηθφ. Ο γηαηξφο πήξε ηα ρξήκαηα θαη έθπγε ακέζσο γηα ην ιηκάλη θαη ε Αλζία θξάηεζε ην δειεηήξην γηα λα ην πάξεη ηελ θαηάιιειε ζηηγκή. Τκέλαηνο θαη λεόλπκθνη 6. Οη ηειεηέο ηνπ γάκνπ ηειείσζαλ θαη ε Αλζία νδεγήζεθε ζην λπθηθφ ζάιακν απφ ζπγγελείο ηνπ ζπδχγνπ ηεο πνπ ηξαγνπδνχζαλ ηνλ πκέλαην. Ζ λχθε φκσο ήηαλ ζιηκκέλε γηαηί ζθεθηφηαλ ηνλ Αβξνθφκε θαη πξνθεηκέλνπ λα ηνλ πξνδψζεη απνθάζηζε λα πηεί ην θαξκάθη. ΋ζν ν Πεξίιανο βξηζθφηαλ αθφκε ζην ηξαπέδη θαη γιεληνχζε κε ηνπο θίινπο ηνπ, ε Αλζία παξάγγεηιε έλα πνηήξη λεξφ, έξημε κέζα ην δειεηήξην θαη ην ήπηε ρσξίο δηζηαγκφ. Έπεζε ακέζσο ζε βαζχ χπλν.

7. ΋ηαλ κπήθε ζηελ θάκαξα ν Πεξίιανο είδε θαηάπιεθηνο ηελ Αλζία πεζκέλε ζην πάησκα θαη άξρηδε λα θξαπγάδεη απφ έθπιεμε θαη ηαξαρή. ΋ινη πίζηεςαλ φηη ε λχθε ήηαλ λεθξή θαη ν Πεξίιανο ήηαλ απαξεγφξεηνο πνπ αληί λα νδεγήζεη ηελ γπλαίθα ηνπ ζηνλ λπθηθφ ζα ηελ πήγαηλε ζηνλ λεθξηθφ ζάιακν.

[115]

Σελ επνκέλε ην πξσί, έληπζαλ ζηελ Αλζία κε αθξηβά θνξέκαηα θαη ρξπζά θνζκήκαηα θαη ηελ κεηέθεξαλ ζηνλ ππφγεην ζάιακν ελφο κλήκαηνο έμσ απφ ηελ πφιε. Ο Πεξίιανο πξνζέθεξε ζπζίεο ζηνπο ζενχο, θαηφπηλ έθιεηζε ηνλ ηάθν θαη έθπγε πεξίιππνο.

8. Μεηά απφ θάπνηεο ψξεο ε Αλζία ζπλήιζε απφ ηνλ χπλν θαη θαηάιαβε φηη ην δειεηήξην δελ ήηαλ ζαλαηεθφξν, αιιά έηζη θη αιιηψο ήηαλ απνθαζηζκέλε λα πεζάλεη γηα λα κπνξέζεη λα ζπλαληήζεη ηνλ αγαπεκέλν ηεο Αβξνθφκε ζηνλ Κάησ Κφζκν. Ο ζάλαηνο ζα εξρφηαλ κε βεβαηφηεηα απφ πείλα θαη δίςα. ΋κσο κηα ζπκκνξία ιεζηψλ, πνπ είραλ κάζεη φηη καδί κε κηα γπλαίθα είραλ ηαθεί θαη ρξπζφο, αζήκη θαη θνζκήκαηα, άλνημαλ ηελ είζνδν ηνπ ηάθνπ άξπαμαλ ηα ρξπζαθηθά θαη δηαπίζησζαλ φηη ε γπλαίθα ήηαλ δσληαλή. Δίδαλ φηη ε Αλζία ήηαλ πνιχ φκνξθν θνξίηζη θαη απνθάζηζαλ λα ηελ αξπάμνπλ θη απηήλ, γηαηί ινγάξηαδαλ λα θεξδίζνπλ πνιιά ρξήκαηα απφ ηελ πψιεζή ηεο. Αλ θαη απηή ηνπο παξαθάιεζε ζεξκά, εμνξθίδνληάο ηνπο ζηνπο ζενχο ηνπο, λα ηελ αθήζνπλ εθεί, νη ιεζηέο ηελ πήξαλ καδί ηνπο ζηε ζάιαζζα. Δθεί ηνπο πεξίκελε έλα πινίν πνπ ζάιπαξε ακέζσο κε ξφηα γηα ηελ Αιεμάλδξεηα. Ζ θαεκέλε ν Αλζία έθιαηγε ηε κνίξα ηεο. Ήηαλ γηα δεχηεξε θνξά αηρκάισηε ιεζηψλ, απηή ηε θνξά ρσξίο ηνλ Αβξνθφκε θαη πήγαηλε ζε άγλσζηα κέξε πνπ δελ ήμεξε θπζηθά ηη ζα ηεο ηχραηλε ζην δηάβα ηεο, έλαο λένο Μνίξεο, κηα λέα Μαληψ ή έλαο λένο Πεξίιανο; 9. Σν πινίν ησλ ιεζηψλ έθηαζε ζηελ Αιεμάλδξεηα θαη απηνί απνθάζηζαλ λα πνπιήζνπλ ηελ Αλζία γξήγνξα. Ο Πεξίιανο ήηαλ απειπηζκέλνο, φηαλ ηελ επνκέλε ην πξσί είδε φηη ν ηάθνο είρε ζπιεζεί. Καη ν Αβξνθφκεο ζπλέρηζε λα αλαδεηά παληνχ ηελ Αλζία. Έλα κεζεκέξη θαζψο ε ζπκκνξία ηνπ Ηππφζννπ γεπκάηηδε, πέξαζε εθεί ε Υξπζίνλ, κηα ειηθησκέλε γπλαίθα απφ ηελ Κηιηθία θαη ηνπο αθεγήζεθε φηη ν αζηπλφκνο Πεξίιανο είρε επηηεζεί ζε κηα ζπκκνξία ιεζηψλ, ζπλέιαβε πνιινχο απφ απηνχο θαζψο θαη κηα θνπέια. Απηή ηελ παληξεχηεθε, αιιά ηελ πξψηε λχρηα ηνπ γάκνπ ε λχθε πήξε θαξκάθη θαη πέζαλε γηαηί αγαπνχζε άιινλ. ΋ινη θαηάιαβαλ φηη ε θνπέια απηή ήηαλ ε Αλζία θαη ν Αβξνθφκεο δήηεζε απφ ηελ γξηά λα ηνλ πάεη ζηνλ ηάθν. ΋κσο απηή ηνπ είπε φηη ν ηάθνο είρε ζπιεζεί, γηαηί ε Αλζία είρε ηαθεί κε πνιιά ρξπζά θνζκήκαηα θαη νη ηπκβσξχρνη πήξαλ καδί κ’ απηά θαη ην ζψκα ηεο. ΢πκπιήξσζε ιέγνληαο φηη ν Πεξίιανο εξεπλά δηεμνδηθά απηή ηελ ππφζεζε.

10. Ο Αβξνθφκεο ήηαλ ζπληεηξηκκέλνο, δελ κπνξνχζε λα θαληαζηεί φηη νη ιεζηέο έθιεςαλ θαη ην ζψκα κηαο λεθξήο. Απνθάζηζε πσο έπξεπε θη απηφο λα πεζάλεη, αιιά πξηλ απ’ φια έπξεπε λα βξεη ηνλ ζψκα ηεο Αλζίαο. Σελ λχρηα φηαλ φινη είραλ θνηκεζεί ν Αβξνθφκεο εγθαηέιεηςε ηνλ Ηππφζνν θαη ηνπο άληξεο ηνπ θαη πήγε ζην ιηκάλη, βξήθε έλα θαξάβη έηνηκν λα ζαιπάξεη γηα ηελ Αίγππην, ειπίδνληαο πσο ε ηχρε ζα ηνλ βνεζνχζε λα βξεη ζηελ Αιεμάλδξεηα ηνπο ιεζηέο.

11. Οη ιεζηέο πνχιεζαλ ηελ Αλζία ζε θάπνηνπο εκπφξνπο ηεο Αιεμάλδξεηαο. Καη ηα λέα αθεληηθά ηελ πξφζεραλ θαιά, γηαηί είραλ ζθνπφ λα ηελ κεηαπσιήζνπλ θαη λα θεξδίζνπλ αξθεηά ρξήκαηα. ΢ηελ πφιε είρε θηάζεη έλαο Ηλδφο βαζηιηάο ν Φάκκεο, ν νπνίνο είδε ηελ Αλζία, ηελ εξσηεχηεθε ακέζσο θαη πιήξσζε αδξά γηα λα ηελ απνθηήζεη. Μφιηο ηελ αγφξαζε ζέιεζε λα ηελ θάλεη [116]

δηθή ηνπ κε ηελ βία, αιιά ε Αλζία, πνπ ήμεξε φηη νη βάξβαξνη είλαη δεηζηδαίκνλεο, ηνπ είπε φηη ν παηέξαο ηεο είρε θάλεη ηάκα ζηε ζεά Ίζηδα λα κείλεη ε θφξε ηνπ παξζέλα ψζπνπ λα ελειηθησζεί. Σνπ είπε φηη αλ ηελ αηίκαδε ζα ήηαλ ζαλ λα αηίκαδε ηελ ίδηα ηε ζεά θαη αλ πξνθαινχζε ηελ νξγή ηεο ε ηηκσξία ηνπ ζα ήηαλ ζθιεξή. Ο Φακκίαο πίζηεςε ηελ Αλζία θαη δελ ηελ πείξαμε.

12. Καζψο πιεζίαδε ηελ Αίγππην, ην πινίν ηνπ Αβξνθφκε παξαζχξζεθε απφ ηα ξεχκαηα θαη πξνζάξαμε ζε κηα αθηή θνληά ζηηο εθβνιέο ηνπ Νείινπ. Δθεί θάπνηνη ιεζηέο άξπαμαλ ην θνξηίν, ζπλέιαβαλ ζηνπο λαπαγνχο, ηνπο πήγαλ ζην Πεινχζην θαη ηνπο πνχιεζαλ. Έλαο γέξνο πξψελ ζηξαηησηηθφο, ν Άξαμνο αγφξαζε ηνλ Αβξνθφκε. Ζ γπλαίθα ηνπ Άξαμνπ ε Κπλώ, ήηαλ κηα άζρεκε ζηξίγγια, αιιά ππεξβνιηθά αθφιαζηε. Απηή ε Κπλψ ινηπφλ εξσηεχηεθε ηνλ Αβξνθφκε απφ ηελ πξψηε ζηηγκή. Καη ν κελ Άξαμνο κεηαρεηξηδφηαλ ηνλ δνχιν ηνπ κε θαινζχλε θαη ζπκπάζεηα, ε δε Κπλψ ηνλ πίεδε λα γίλνπλ εξαζηέο θαη κάιηζηα πξφηεηλε ζηα Αβξνθφκε λα ζθνηψζεη ηνλ άληξα ηεο θαη λα παληξεπηεί εθείλνλ. Σε λχρηα ε Κπλψ ζθφησζε ηνλ Άξαμν, αιιά κφιηο είπε ζηνλ Αβξνθφκε ηη έγθιεκα δηέπξαμε, απηφο έθπγε απφ ην ζπίηη κε ηξφκν. Ζ Κπλψ ην πξσί πήγε ζηελ αγνξά θαη θιαίγνληαο είπε φηη ν δνχινο ηνπο ζθφησζε ηνλ άληξα ηεο. Ακέζσο βξήθαλ ηνλ Αβξνθφκε, ηνλ ζπλέιαβαλ θαη ηνλ έζηεηιαλ ζηνλ θπβεξλήηε ηεο Αηγχπηνπ ζηελ Αιεμάλδξεηα γηα λα δηθαζηεί γηα θφλν πνπ δελ είρε θάλεη.

Βηβιίν Σέηαξην 1. Ο Ηππφζννο θαη ε νκάδα ηνπ πέξαζαλ απφ ηελ Κηιηθία ζηελ ΢πξία ζηε Φνηλίθε θαη απφ θεη μεθίλεζαλ γηα ηελ Αίγππην. ΢ηε δηαδξνκή ν Ηππφζννο εξεπλνχζε κήπσο βξεη θαλέλα ίρλνο ηνπ Αβξνθφκε, αιιά παξάιιεια ζηξαηνινγνχζε θαη λένπο άληξεο θαη ε ζπκκνξία είρε γίλεη πνιππιεζήο, ηελ απνηεινχζαλ πεξίπνπ πεληαθφζηα άηνκα. Πέξαζαλ ην Πεινχζην θαη ηελ Μέκθηδα θαη έζηεζαλ ην νξκεηήξηφ ηνπο ζηα ζχλνξα ηεο Αηγχπηνπ κε ηελ Αηζηνπία. Απφ εθεί πεξλνχζαλ πνιινί ηαμηδηψηεο θαη έκπνξνη απφ θαη πξνο ηελ Αηζηνπία θαη ηελ Ηλδία. ΢ηξαηνπέδεπζαλ ζηα γχξσ πςψκαηα θαη άξρηζαλ ηηο ιεζηείεο.

2. Ο Αβξνθφκεο παξνπζηάζηεθε δεκέλνο ζηνλ θπβεξλήηε ηεο Αηγχπηνπ, αιιά εθείλνο κφιηο πιεξνθνξήζεθε φηη ν θξαηνχκελνο είρε δνινθνλήζεη ηνλ αθέληε ηνπ δηέηαμε ακέζσο λα ζηαπξσζεί. Οη δήκηνη πήξαλ ηνλ λέν ζε έλα βξάρν ζηηο φρζεο ηνπ πνηακνχ, ηνλ θξέκαζαλ δέλνληάο αλάπνδα πάλσ ζην ζηαπξφ θαη έθπγαλ βέβαηνη φηη ν θαηαδηθαζκέλνο ζα πέζαηλε γξήγνξα. Απηφο έζηξεςε ην βιέκκα ηνπ ζηελ θαηεχζπλζε ηνπ Ήιηνπ θαη πξνζεπρήζεθε: «Θεέ πμο είζαζ μ ηφνζμξ ηδξ Αζβφπημο, ακ έπς εβηθδιαηήζεζ δχζε ιμο μζηηνυ εάκαημ. ΋ιςξ λένεζξ υηζ ηζιςνμφιαζ άδζηα βζαηί ιε ζοημθάκηδζε ιζα αζζπνή βοκαίηα. Αξ ιδ δεζξ ημ εέαια εκυξ αεχμο ακενχπμο κα πεεαίκεζ ζηδκ βδ ζμο, ι’ αοηυ ημκ ηνυπμ». Φαίλεηαη φηη ν ζεφο ηνλ ιππήζεθε γηαηί ακέζσο θχζεμε δπλαηφο άλεκνο, πνπ έξημε ην ζηαπξφ, κε ηνλ Αβξνθφκε δεκέλν πάλσ ηνπ, ζην Νείιν. Σν ξεχκα [117]

ηνπ πνηακνχ ηνλ παξέζπξε σο ηηο εθβνιέο ηνπ, αιιά εθεί ηνλ είδαλ νη θξνπξνί θαη ηνλ νδήγεζαλ θαη πάιη ζηνλ δηνηθεηή ηεο Αηγχπηνπ. Απηφο δηέηαμε λα θάςνπλ ζηελ ππξά ηνλ δξαπέηε. Ζ ππξά ζηήζεθε ζηηο φρζεο ηνπ πνηακνχ, αιιά κφιηο νη θιφγεο πιεζίαζαλ ην ζψκα ηνπ Αβξνθφκε, απηφο πξνζεπρήζεθε θαη πάιη θαη ν ζεφο έζηεηιε έλα κεγάιν θχκα θαη ηα λεξά ηνπ έζβεζαλ ηελ ππξά. ΋ινη απέδσζαλ ην γεγνλφο ζε ζαχκα θαη ν δηνηθεηήο απηή ηε θνξά δηέηαμε λα θπιαθίζνπλ ηνλ Αβξνθφκε θαη λα ηνλ πξνζέρνπλ, κέρξη λα κάζεη πνηνο είλαη απηφο θαη πνηνο ν ιφγνο πνπ νη ζενί ηνλ πξνζηαηεχνπλ.

3. Ο λένο αθέληεο ηεο Αλζίαο, ν Φάκκεο μεθίλεζε κε έλα κεγάιν θαξαβάλη κε θακήιεο, γατδνχξηα θαη πιήζνο εκπνξεχκαηα γηα ηελ παηξίδα ηνπ θαη θπζηθά είρε καδί ηνπ θαη ηελ Αλζία. ΢ηε Μέκθηδα πνπ ππήξρε κεγάινο λαφο ηεο Ίζηδαο ε Αλζία πξνζεπρήζεθε ζηε ζεά: «Μεβάθδ εεά, ιε πδβαίκμοκ πμθφ ιαηνζά ζηζξ Ηκδίεξ. Χξ ηχνα δεκ έπς αηζιάζεζ ημ βάιμ ιμο, αθθά εηείκμ πμο ζμο γδηχ είκαζ κα ιείκς αιυθοκηδ ή κα πεεάκς ηαζ κα ανς ημκ Αανμηυιδ». ΋κσο ζηα ζχλνξα ηεο Αηζηνπίαο νη ιεζηέο ηνπ Ηππφζννπ επηηέζεθαλ ζην θαξαβάλη, ζθφησζαλ ηνλ Φάκκε θαη πνιινχο άιινπο, άξπαμαλ ηα εκπνξεχκαηα θαη ζπλέιαβαλ ηελ Αλζία. Ο Ηππφζννο δελ γλψξηζε ηελ Αλζία νχηε θη απηή ηνλ ζπκήζεθε. Δίπε πσο ήηαλ Αηγχπηηα θαη ην φλνκά ηεο ήηαλ Μεκθίηηο. Ναόο ηεο Ίζηδνο ζηελ Αίγππην 4. Ο θπβεξλήηεο ηεο Αηγχπηνπ θάιεζε ηνλ Αβξνθφκε θαη δήηεζε λα κάζεη ηελ ηζηνξία ηνπ. Ο Αβξνθφκεο δηεγήζεθε ηα πάληα θαη ν θπβεξλήηεο ηνλ ιππήζεθε θαη ηνπ πξφηεηλε λα ηνλ ζηείιεη ζηελ Έθεζν. ΋κσο απηφο ηνλ παξαθάιεζε λα ηνλ αθήζεη λα ςάμεη λα βξεη ηελ Αλζία. Πξάγκαηη απηφο δέρζεθε θαη ν Αβξνθφκεο βξήθε έλα πινίν θαη ζάιπαξε γηα ηελ Ηηαιία. Ο θπβεξλήηεο, πνπ έκαζε ηελ αιήζεηα γηα ηελ δνινθνλία ηνπ Άξαμνπ, δηέηαμε λα ζηαπξψζνπλ ηελ Κπλψ.

5. ΢ην νξκεηήξην ησλ ιεζηψλ, έλαο απφ ηα πξσηνπαιίθαξα ηνπ Ηππφζννπ, ν Αγρίαινο απφ ηελ ΢πξία, είδε ηελ Αλζία θαη ηελ εξσηεχηεθε. Σεο έθαλε ζπλερψο πξνηάζεηο θαη ηεο έηαζζε πνιιά δψξα, αιιά απηή παξέκεηλε πηζηή ζηνλ Αβξνθφκε, πξνηηκψληαο αθφκα θαη ηνλ ζάλαην. Ζ άξλεζε ηεο Αλζίαο θνχλησλε πεξηζζφηεξν ηνλ έξσηα ηνπ Αγρίαινπ θαη έλα βξάδπ πνπ έιεηπε ν Ηππφζννο, ν ιεζηήο επηρείξεζε λα αηηκάζεη ηελ αηρκάισηε. ΋κσο απηή φπσο πάιεπε βξήθε έλα μίθνο, ην θάξθσζε ζην ζηήζνο ηνπ Αγρίαινπ θαη ηνλ ζθφησζε.

6. Σν πξσί πνπ γχξηζε ν Ηππφζννο. είδε ην πηψκα ηνπ Αγρίαινπ θαη θαηάιαβε πνηνο ηνλ ζθφησζε. Οη ιεζηέο νξγηζκέλνη απφ ηνλ ρακφ ηνπ ζπληξφθνπ ηνπο πξφηεηλαλ ζηνλ Ηππφζνν λα ηελ εθηειέζνπλ θη απηφο απνθάζηζε λα ξίμεη ηελ Αλζία ζε κηα ηάθξν καδί κε δπν κεγάια ζθπιηά. Πξάγκαηη έηζη έγηλε, θαηφπηλ [118]

ζθέπαζαλ κε ζαλίδεο ηελ ηάθξν θαη άθεζαλ θξνπξφ ηνλ ιεζηή Ακθίλνκν. Καη απηφο ν ιεζηήο ήηαλ εξσηεπκέλνο κε ηελ Αλζία θαη γηα λα παξαηείλεη ηε δσή ηεο, πέηαγε θάζε κέξα ςσκί θαη λεξφ θαη παξεγνξνχζε κε ιφγηα ηελ θνπέια. Δπίζεο ηάηδε θαη ηα ζθπιηά, πνπ αθνχ δελ πεηλνχζαλ, δελ πείξαδαλ ηελ Αλζία θαη ήηαλ ήξεκα θαη θηιηθά

Βηβιίν Πέκπην 1. Ο Αβξνθφκεο ηαμίδεπε γηα ηελ Ηηαιία, αιιά νη άλεκνη παξέζπξαλ ην πινίν πνπ ηειηθά έξημε άγθπξα ζηηο ΢πξαθνχζεο. Ο Αβξνθφκεο απνθάζηζε λα ςάμεη παληνχ γηα ηα βξεη ηελ Αλζία. Έκεηλε ζην ζπίηη ελφο θησρνχ ςαξά ηνπ Αηγηαιέα, ν νπνίνο θηινμέλεζε ηνλ Αβξνθφκε, πνπ ηνπ δηεγήζεθε φιεο ηηο πεξηπέηεηέο ηνπ. Καηφπηλ ν Αηγηαιεχο κε ηε ζεηξά ηνπ είπε ηε δηθή ηνπ ηζηνξία: «Καηάβμιαζ απυ εοβεκζηή μζημβέκεζα ηδξ ΢πάνηδξ. ¨΋ηακ ήιμοκ κέμξ αβάπδζα ιζα ημπέθα, ηδκ Θειμηλόε ηαζ αοηή ακηαπμηνίεδηε, ζιίλαιε ηαζ είιαζηε εοηοπζζιέκμζ ςξ ηδκ χνα πμο μζ βμκείξ ημο ημνζηζζμφ απμθάζζζακ κα ηδκ πακηνέρμοκ ιε έκα άθθμ κέμ, ημκ Ακδνμηθή. Συηε μζ δομ ιαξ ημ ζηάζαιε απυ ηδκ ΢πάνηδ, πήβαιε ζηδκ Κυνζκεμ ηαζ ήνεαιε ζηδ ΢ζηεθία. Πνζκ θίβμ ηαζνυ δ Θεθλζκυδ πέεακε, αθθά εβχ δεκ ηδκ έεαρα. Βαθζάιςζα ημ ζχια ηδξ ηαζ ημ δζαηδνχ εδχ δίπθα ιμο. Σνχβς, ημζιάιαζ ηαζ ημοαεκηζάγς ιαγί ηδξ, βζαηί ζηα ιάηζα ιμο ημ ααθζαιςιέκμ αοηυ ζχια θακηάγεζ ζακ ηδκ κέα ημπέθα πμο αβάπδζα ζηδ ΢πάνηδ». Ο Αβξνθφκεο άθνπγε φια απηά θαη ηνλ έπηαζε ηα παξάπνλν. Παξαθάιεζε ηνλ Απφιισλα πνπ ρξεζκνδφηεζε ηηο ζπκθνξέο πνπ ηνλ βξήθαλε θαη επρήζεθε λα έρεη απηή ε πεξηπέηεηα θαιφ ηέινο, φπσο έιεγε ε πξνθεηεία.

2. Ο Ηππφζννο ζθέθηεθε φηη ε παξακνλή ηεο ζπκκνξίαο ζηελ Αηζηνπία δελ ήηαλ ηφζν επηθεξδήο θαη απνθάζηζε λα θαηεπζπλζεί πξνο ηελ Αιεμάλδξεηα θαη απφ εθεί ζηελ Φνηλίθε θαη ηε ΢πξία. Ο Ακθίλνκνο πνπ θξνπξνχζε ηελ Αλζία ζηελ ηάθξν θαη ήηαλ πάληα εξσηεπκέλνο κε ην θνξίηζη, θξχθηεθε θαη δελ αθνινχζεζε ηε ζπκκνξία ζηελ πνξεία ηεο πξνο ην βνξξά. Μφιηο νη ιεζηέο έθπγαλ ν Ακθίλνκνο έβγαιε ηελ Αλζία απφ ηελ ηάθξν. Ζ Αλζία θνβηζκέλε ηνλ φξθηζε ζηνπο ζενχο λα ηελ ζεβαζηεί, σο ηελ ζηηγκή πνπ ε ίδηα ζα ζειήζεη λα ζκίμνπλ καδί. Ζ ζπκκνξία ηνπ Ηππφζννπ έθαλε επηδξνκή ζηελ κηθξή πφιε Αξεία, ζθφησζε πνιινχο απφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο θαη ιεειάηεζε θαη έθαςε ηα ζπίηηα.

3. Ο θπβεξλήηεο ηεο Αηγχπηνπ κφιηο έκαζε ηελ θαηαζηξνθή ηεο Αξείαο, δηέηαμε λα θχγεη ακέζσο έλα ζηξαηησηηθφ απφζπαζκα θαη λα επηηεζεί ζηνπο ιεζηέο. Σν απφζπαζκα απηφ κε επηθεθαιήο έλα λεαξφ αμησκαηηθφ ηνλ Πνιύηδν, ζπλάληεζε ηε ζπκκνξία θνληά ζην Πεινχζην, ζθφησζε ζρεδφλ φινπο ηνπο ιεζηέο θαη ζπλέιαβε ηνπο ππφινηπνπο. Μφλν ν Ηππφζννο δηέθπγε θαη θαηφξζσζε λα θηάζεη ζηελ Αιεμάλδξεηα, φπνπ βξήθε έλα πινίν πνπ ήηαλ έηνηκν λα απνπιεχζεη γηα ηε ΢ηθειία, λεζί πινχζην θαη κεγάιν.

[119]

4. Ο αμησκαηηθφο Πνιχηδνο απνθάζηζε λα δηψμεη απφ ηελ Αίγππην φινπο ηνπο ιεζηέο. Πήξε καδί ηνπ ινηπφλ, κεξηθνχο απφ ηνπο αηρκαιψηνπο ηεο ζπκκνξίαο θαη πξνρψξεζε θαηά κήθνο ηνπ Νείινπ. ΋ηαλ έθηαζαλ ζηελ πφιε Κνπηφ νη αηρκάισηνη είδαλ ηνλ Ακθίλνκν θαη ηνλ αλαγλψξηζαλ. Ο Πνιχηδνο ηνλ αλέθξηλε θαη απηφο είπε φιε ηελ ηζηνξία ηνπ κε ηελ Αλζία. Σφηε ν αμησκαηηθφο δηέηαμε λα θέξνπλ κπξνζηά ηελ Αλζία ηελ ξψηεζε απφ πνχ θαηάγεηαη θαη πνην είλαη ην φλνκά ηεο. Απηή δελ είπε ηελ αιήζεηα, αιιά ηνπ είπε φηη είλαη απφ ηελ Αίγππην. Ο Πνιχηδνο, αλ θαη παληξεκέλνο, εξσηεχηεθε ακέζσο ηελ Αλζία θαη πξνζπάζεζε αξρηθά κε ππνζρέζεηο θαη αξγφηεξα κε ηελ βία λα ηελ θάλεη λα ππνθχςεη. Απηή θαηέθπγε ζην λαφ ηεο Ίζηδνο θαη ηελ παξαθάιεζε λα ηελ ζεβαζηεί ν Πνιχηδηνο. Πξάγκαηη απηφο νξθίζηεθε ζηελ ζεά φηη ζα ηελ ζεβαζηεί θαη αξθέζηεθε κφλν λα κηιά θαη λα βιέπεη ηελ Αλζία. ΢ηελ επηζηξνθή ζηακάηεζαλ γηα ιίγν ζηελ Μέκθηδα θαη ε Αλζία πήγε ζην θεκηζκέλν λαφ ηνπ Άπε, φπνπ ν ζεφο έδηλε ηνλ ρξεζκφ ηνπ ζε φζνπο είραλ ηελ αλάγθε ηνπ. Ζ θνπέια πξνζθχλεζε θαη παξαθάιεζε ηνλ ζεφ λα ηεο πξνθεηεχζεη αλ ν Αβξνθφκεο δεη θαη αλ ζα ζκίμνπλ πνηέ μαλά καδί. ΋ηαλ έβγαηλε απφ ην λαφ, κηα ρνξσδία παηδηψλ ηξαγνχδεζε: «Ζ Ακεία βνήβμνα εα λακαζιίλεζ ιε ημκ άκηνα ηδξ ημκ Ααναηυιδ». Ζ Αλζία γέκηζε ζάξξνο θαη αηζηνδνμία. Ο Άπηο ή ΢έξαπηο 5. Ζ γπλαίθα ηνπ Πνιχηδνπ ε Ρελαία έκαζε φηη έξρεηαη φ άληξαο ηεο θαη θέξλεη καδί ηνπ κηα πνιχ φκνξθε γπλαίθα. Μφιηο ινηπφλ έθηαζε ν Πνιχηδνο, πήγε ζηελ κνλάδα ηνπ θαη άθεζε ηε Αλζία ζην ζπίηη. Ζ Ρελαία έβξηζε θαη πξφζβαιε ηελ Αλζία, ηεο είπε φηη ζέιεη λα μεινγηάζεη ηνλ άληξα ηεο, ηεο έθνςε καιιηά, ηελ έδεζε θαη ηελ παξέδσζε ζηνλ δνχιν Κιπηό λα ηελ πάεη ζηελ Ηηαιία θαη λα ηελ πνπιήζεη. ΋ηαλ επέζηξεςε ν Πνιχηδνο, ε Ρελαία ηνπ είπε φηη ε Αλζία ην είρε ζθάζεη απφ ην ζπίηη. Σν πινίν απνβίβαζε ηελ Αλζία ζηνλ Σάξαληα ηεο Ηηαιίαο θαη ν Κιπηφο ηελ πνχιεζε ακέζσο ζε έλα πξναγσγφ, ν νπνίνο εληππσζηάζηεθε απφ ηελ νκνξθηά ηεο θαη ήηαλ βέβαηνο φηη ζα θέξδηδε πνιιά. ΋κσο ηελ άθεζε λα αλαπαπζεί γηα ιίγεο κέξεο γηα λα ζπλέιζεη απφ ηελ θαθνκεηαρείξηζε ηεο Ρελαίαο θαη ην ηαμίδη.

6. Ο Ηππφζννο έθηαζε ζην Σαπξνκέλην ηεο ΢ηθειίαο θαη άξρηζε λα αλαδεηά ηξφπνπο γηα λα θεξδίζεη ην ςσκί ηνπ, Ο Αβξνθφκεο απειπηζκέλνο πνπ δελ εχξηζθε ηελ Αλζία ζην λεζί απνθάζηζε λα αλέβεη ζηελ Ηηαιία. Αλ θαη εθεί απνηχγραλε ζα έπαηξλε ην πινίν γηα λα γπξίδεη πίζσ ζηελ Έθεζν. Οη πξψελ δνχινη θαη ζχληξνθνη ηνπ Αβξνθφκε θαη ηεο Αλζίαο, ν Λεχθσλ θαη ε Ρφδε, ήηαλ πην ηπρεξνί. Πέζαλε ν αθέληεο ηνπο θαη ηνπο άθεζε φιε ηνπ ηελ πεξηνπζία. Απηνί απνθάζηζαλ λα γπξίδνπλ ζηελ Έθεζν θαη θφξησζαλ ηα [120]

ππάξρνληά ηνπο ζε έλα πινίν θαη ζάιπαξαλ γηα ηελ παηξίδα ηνπο. ΋κσο ζηελ Ρφδν έκαζαλ φηη νη θχξηνί ηνπο δελ είραλ επηζηξέςεη αθφκα θαη έηζη απνθάζηζαλ λα κείλνπλ γηα ιίγν ζην λεζί, ψζπνπ λα κάζνπλ λεφηεξα γη’ απηνχο.

7. Πέξαζαλ ιίγεο κέξεο, ε Αλζία μεθνπξάζηεθε θαη ν πξναγσγφο απνθάζηζε πσο ήηαλ θαηξφο λα ηελ ζηείιεη ζε έλα νίθν αλνρήο γηα λα εθδίδεηαη. Σεο έδσζε φκνξθα θνξέκαηα θαη θνζκήκαηα θαη ηελ ππνρξέσζε λα ζηεζεί κπξνζηά ζηνλ νίθν αλνρήο γηα λα ηελ βιέπνπλ νη πειάηεο. Ζ θνπέια θαηαξηφηαλ ηελ νκνξθηά ηεο πνπ ήηαλ ε αηηία γηα φια ηεο ηα δεηλά θαη αλαξσηηφηαλ ηη πξέπεη λα θάλεη θα λα θξαηήζεη αθέξαηε ηελ αξεηή ηεο. ΋ηαλ ινηπφλ καδεχηεθαλ αξθεηνί πειάηεο πνπ ζαχκαδαλ ην θαηλνχξην θνξίηζη ηνπ, ε Αλζία έπεζε θάησ, έθαλε ζπαζκνχο θαη κηινχζε αθαηάιεπηα, φπσο θάλνπλ εθείλνη πνπ έρνπλ ηελ ζετθή λφζν24 . Οη άληξεο πνπ ηελ πεξηζηνίρηδαλ έραζαλ θάζε επηζπκία ζπλεχξεζεο καδί ηεο θαη ν πξναγσγφο ηελ πήξε ζην ζπίηη ηνπ γηα ηελ πεξηζάιςεη. ΋ηαλ ζπλήιζε ε Αλζία ηνπ δηεγήζεθε, πσο απφ κηθξφ θνξίηζη είρε ηελ αζζέλεηα απηή, φηαλ έλαο αγξησπφο άληξαο ηεο επηηέζεθε γηα λα ηελ βηάζεη θαη απηή ηνλ απέθξνπζε. Κη απηφο γηα λα ηελ εθδηθεζεί ηελ ρηχπεζε ζην ζηήζνο θαη ηεο έβαιε ηε λφζν. Σέινο, πξφηεηλε ζην πξναγσγφ λα ηελ πνπιήζεη ζε θάπνηνλ αθέληε, γηα λα κε ράζεη ηα ιεθηά ηνπ. Απηφο ηελ θξάηεζε θαη ηελ θξφληηδε ζαλ άξξσζηε.

8. Ο Αβξνθφκεο πήγε ζηελ Ηηαιία έςαμε παληνχ, αιιά δελ κπφξεζε λα βξεη ηελ Αλζία. Γηα λα επηβηψζεη δνχιεςε ζηα ιαηνκεία, δνπιεηά ζθιεξή γηα έλα ακάζεην, φπσο απηφο. Ζ Αλζία βξηζθφηαλ αθφκα ζηνλ Σάξαληα θαη νλεηξεπφηαλ φηη θάπνηα ζηηγκή ζα ηέιεησλαλ ηα βάζαλά ηνπο θαη ζα βξίζθνληαλ θαη πάιη καδί. ΋ηαλ είδε έλα φλεηξν πσο θάπνηα φκνξθε γπλαίθα ηξάβεμε ηνλ Αβξνθφκε απφ θνληά ηεο, άξρηζε θαη νδχξεηαη θαη λα ιέεη φηη αθφκα θη αλ ν Αβξνθφκεο δελ ήηαλ ζπλεπήο ζηνπο φξθνπο ηνπο, ελψ ε ίδηα πξνηηκνχζε λα πεζάλεη παξά λα επηνξθήζεη.

9. Ο Ηππφζννο βξηζθφηαλ αθφκα πάκπησρνο ζην Σαπξνκέλην. Δθεί ηνλ εξσηεχηεθε κηα πινχζηα ειηθησκέλε γπλαίθα θαη ηνπ δήηεζε λα παληξεπηνχλ. Απηφο απφ αλάγθε δέρζεθε, αιιά ζε ιίγν θαηξφ ε γπλαίθα ηνπ πέζαλε θαη ηνπ άθεζε κηα ηεξάζηηα πεξηνπζία. Έηζη απνθάζηζε λα πάεη ζηελ Ηηαιία θαη λα αγνξάζεη σξαίνπο δνχινπο θαη ζεξαπαηλίδεο, θαζψο θαη άιια πξάγκαηα πνπ έρνπλ νη επγελείο ζηα ζπίηηα ηνπο. ΋κσο λνζηαιγνχζε ηνλ Αβξνθφκε, κε ηνλ νπνίν ήζειε λα κνηξαζηεί ηε δσή θαη ηνλ πινχην ηνπ. Πήξε καδί ηνπ θαη ηνλ Κιεηζζέλε, έλα πνιχ φκνξθν λεαξφ ΢ηθειφ, κε ηνλ νπνίν ζπδνχζε θαη βξέζεθαλ ζηνλ Σάξαληα. ΢ηελ αγνξά βξηζθφηαλ ν πξναγσγφο, πνπ ήζειε λα πνπιήζεη ηελ Αλζία. Ο Ηππφζννο ζπκήζεθε ην θνξίηζη πνπ είρε ηηκσξήζεη θαη ηελ είρε ξίμεη ζηελ ηάθξν θαη απφξεζε πψο επέδεζε θαη πψο θαηάθεξε λα θηάζεη σο εδψ. Καηάιαβε πσο ε Αλζία δελ ηνλ είρε αλαγλσξίζεη, ηελ αγφξαζε απφ ηνλ πξναγσγφ θαη ηελ πήξε ζην ζπίηη ηνπ. Δθεί ε Αλζία ηνπ είπε φιε ηελ ηζηνξία θαη ν Ηππφζννο θαηάιαβε φηη ήηαλ κηα ηίκηα γπλαίθα πνπ ηελ είρε αδηθήζεη θαη ηελ είρε ηηκσξήζεη άδηθα. ΋ηαλ φκσο ν 24

Πξνθαλώο πξόθεηηαη γηα ηελ επηιεςία

[121]

Ηππφζννο ηελ πίεζε λα ηνπ δνζεί ε Αλζία αλαγθάζηεθε λα ηνπ πεη ηε ζρέζε θαη ηνπο φξθνπο ηεο κε ηνλ Αβξνθφκε. Ο Ηππφζννο θαηάιαβε φηη ε Αλζία είλαη ε γπλαίθα ηνπ θαινχ ηνπ θίινπ, ηεο δήηεζε λα ηνλ ζπγρσξήζεη θαη ηεο θέξζεθε κε πνιχ ζεβαζκφ. Ακέζσο άξρηζε έξεπλεο γηα λα βξεη ηνλ Αβξνθφκε.

10. Ο Αβξνθφκεο δελ άληερε άιιν ηε δνπιεηά ζηα ιαηνκεία. Απνθάζηζε ινηπφλ λα γπξίδεη πίζσ ζηελ Έθεζν. Πήγε κε πινίν ζηε ΢ηθειία κε ζθνπφ λα ηαμηδεχζεη ζηελ Κξήηε, Κχπξν θαη Ρφδν κε ηελ ειπίδα φηη θάηη ζα κάζαηλε γηα ηελ γπλαίθα ηνπ. Μεηά επηβηβάζηεθε ζε έλα πινίν, πέξαζε απφ ηελ Κξήηε θαη ζηακάηεζε γηα ιίγεο κέξεο ζηελ Κχπξν φπνπ πξνζεπρήζεθε ζηελ ζεά ησλ Κππξίσλ25. Καηφπηλ ζάιπαξε γηα ηε Ρφδν. Δθεί έκεηλε θαη ζθεθηφηαλ πψο ζα γπξίζεη πίζσ ζηελ Έθεζν ρσξίο ηελ Αλζία θαη πνηνο ζα πηζηέςεη φιεο απηέο ηηο πεξηπέηεηεο πνπ πέξαζαλ νη δπν ηνπο. Αθφκα έιεγε φηη ζα ήζειε λα ρηίζεη έλα ηάθν γηα ηελ Αλζία θαη κεηά λα πάεη λα ηελ βξεη ζηνλ Κάησ Κφζκν. ΋κσο ήδε μέξνπκε, ν Λεχθσλ θαη ε Ρφδε, πινχζηνη πιένλ, έκελαλ ζηελ Ρφδν θαη κάιηζηα είραλ αθηεξψζεη ζην ζεφ Ήιην κηα ζηήιε, πάλσ ζηελ νπνία έγξαςαλ ηα νλφκαηά ηνπο. Σελ ζηήιε απηή ηελ ηνπνζέηεζαλ δίπια ζηελ ρξπζή παλνπιία πνπ είραλ αθηεξψζεη ν Αβξνθφκεο θαη ε Αλζία φηαλ είραλ πεξάζεη απφ ην λεζί. Απφ ηνλ λαφ πέξαζε θαη ν Αβξνθφκεο πνπ είδε ηελ ζηήιε θαη ηελ παλνπιία θαη ηνλ έπηαζε ην παξάπνλν θαη ε λνζηαιγία. Σελ ψξα εθείλε κπήθαλ ζην λαφ ν Λεχθσλ θαη ε Ρφδε, είδαλ ηνλ Αβξνθφκε πνπ έθιαηγε, άξγεζαλ λα ηνλ αλαγλσξίζνπλ, αιιά ηειηθά αγθαιηάζηεθαλ θαη δηεγήζεθαλ θη απηνί ηηο πεξηπέηεηέο ηνπο απφ ηελ ζηηγκή πνπ ρψξηζαλ σο ηελ ψξα πνπ έθηαζαλ ζηε Ρφδν. Καηφπηλ πήξαλ ηνλ Αβξνθφκε ζην ζπίηη ηνπο θαη ηνλ θηινμέλεζαλ. Ο Ήιηνο (Αξραηνινγηθό Μνπζείν Ρόδνπ) 11. Ο Ηππφζννο απνθάζηζε λα ζπλνδεχζεη ηελ Αλζία σο ηελ Έθεζν θαη λα ηελ παξαδψζεη ζηνπο δηθνχο ηεο, κε ηελ ειπίδα πσο ίζσο ζηελ δηαδξνκή καζαίλαλε θάηη γηα ηνλ Αβξνθφκε. Πξάγκαηη έθαλαλ ην καθξχ ηαμίδη θαη ζηακάηεζαλ γηα αλάπαπζε ζηε Ρφδν, φπνπ θαηέιπζαλ ζην ζπίηη κηαο ειηθησκέλεο Ρνδίηηζζαο ηεο Αιζαίαο. Σελ παξακνλή ηεο αλαρψξεζήο ηνπο γηα ηελ Έθεζν γηλφηαλ ζην λεζί κηα κεγάιε γηνξηή πξνο ηηκή ηνπ Ήιηνπ θαη ν Ηππφζννο κε ηελ Αλζία πήγαλ ζην λαφ. Ζ Αλζία είδε ηα δπν αθηεξψκαηα θαη πξνζεπρήζεθε ζηνλ Ήιην. Έθνςε θαη έλα πιφθακν απφ ηα καιιηά ηεο θαη ηα

25

Με ηε θξάζε ‘ζεά ησλ Κππξίσλ’ ν ζπγγξαθέαο ελλνεί ηελ Αθξνδίηε

[122]

αθηέξσζε ζην ζεφ κε ηελ επηγξαθή: «Ζ Ακεία αθζένςζε ηα ιαθθζά ηδξ ζημκ εευ, οπέν ημο ζογφβμο ηδξ Αανμηυιδ».

12. Ο Λεχθσλ θαη Ρφδε πνπ ζπκκεηείραλ ζηηο γηνξηέο γηα ην ζεφ, πήγαλ ζην λαφ θαη είδαλ ηελ κπνχθια ηεο Αλζίαο θαη ηελ αθηέξσζε. Έςαμαλ ζε φιε ηελ πφιε γηα λα ηελ βξνπλ, ρσξίο φκσο επηηπρία θαη γχξηζαλ ζην ζπίηη ηνπο φπνπ αλέθεξαλ ην γεγνλφο ζηνλ Αβξνθφκε. Απηφο αλαζηαηψζεθε θαη άξρηζε πάιη λα ειπίδεη φηη ζα δεη ηελ Αλζία. Σελ επνκέλε ν θαηξφο ήηαλ θαθφο θαη ηα πινία δελ έθεπγαλ. Έηζη ε Αλζία πήγε μαλά ζην λαφ, έθαηζε δίπια ζηα αθηεξψκαηα θαη έθιαηγε. Δθείλε ηελ ψξα κπήθαλ κέζα ν Λεχθσλ θαη ε Ρφδε θαη δελ άξγεζαλ λα γλσξίζνπλ ηελ Αλζία. Αγθαιηάζηεθαλ, θηιήζεθαλ ηζηφξεζαλ ηηο πεξηπέηεηέο ηνπο θαη ζην ηέινο ηεο είπαλ φηη ν Αβξνθφκεο δεη θαη θιαίεη γη απηήλ.

13. Σα λέα καζεχηεθαλ γξήγνξα θαη ζπγθεληξψζεθε πιήζνο ιανχ γηα λα δεη ηελ Αλζία. Μεηαμχ ηνπο ήηαλ θαη ν Ηππφζννο. Ο Αβξνθφκεο έκαζε απφ έλα Ρφδην πσο ε Αλζία ήηαλ ζην λεζί θαη άξρηζε λα ηελ ςάρλεη παληνχ θσλάδνληαο ην φλνκά ηεο. Σελ βξήθε επηηέινπο ζην λαφ ηεο Ίζηδαο θαη θπζηθά αγθαιηάζηεθαλ θαη θηιήζεθαλ κε θιάκαηα ραξάο. Δπραξίζηεζαλ ηελ ζεά γηαηί κε ηελ κεζνιάβεζή ηεο βξήθαλ ν έλαο ηνλ άιιν θαη ζηε ζπλέρεηα πήγαλ ζην ζπίηη ηνπ Λεχθσλα θαη ηεο Ρφδεο. Μεηά απφ γιέληηα θαη ζπζίεο, φηαλ λχρησζε έπεζαλ γηα χπλν. ΢ηα θξεβάηηα ηνπο βξέζεθαλ ν Λεχθσλ κε ηελ Ρφδε, ν Ηππφζννο κε ηνλ Κιεηζζέλε θαη ηέινο κεηά απφ ηφζεο πεξηπέηεηεο ε Αλζία κε ηνλ Αβξνθφκε.

14. Οη κφλνη πνπ δελ θνηκφληαλ απηή ηε λχρηα ήηαλ ε Αλζία κε ηνλ Αβξνθφκε. Ζ Αλζία έιεγε κε δάθξπα: «Δπζηέθμοξ ζε λακαανήηα αβαπδιέκε ιμο, αθμφ πέναζα απυ πμθθά ειπυδζα. Λδζηέξ, πεζναηέξ, ηάθνμοξ, πνμαβςβμφξ αηυια ηαζ απυ ηάθμ. Κακείξ δεκ ιε θφβζζε μφηε ιε έπεζζε κα παηήζς ημκ υνημ ιμο βζα ζέκα, μφηε μ Μμίνδξ, μφηε μ Πενίθαμξ, μφηε μ Φάιιδξ, μφηε μ Αβπίαθμξ, μφηε μ πνμαβςβυξ ημο Σάνακηα. Δζφ υιςξ είζαζ υπςξ ζε άθδζα, ή λέπαζεξ ημοξ υνημοξ ζμο;». Ο Αβξνθφκεο γειψληαο θαη θηιψληαο ηελ, είπε φηη έκεηλε αθξηβψο φπσο ήηαλ φηαλ ηνλ είδε ε Αλζία ζηε θπιαθή ηελ ηειεπηαία θνξά πνπ ζπλαληήζεθαλ.

15. Σελ άιιε κέξα ην πξσί φινη ηνπο επηβηβάζηεθαλ ζην πινίν, παίξλνληαο καδί θαη ηα ππάξρνληά ηνπο, καδί ηνπο θαη ν Ηππφζννο κε ηνλ Κιεηζζέλε. Μεηά απφ ηαμίδη ιίγσλ εκεξψλ έθηαζαλ επηηέινπο ζηελ Έθεζν. Ο Αβξνθφκεο θαη ε Αλζίαο πήγαλ πξψηα ζην λαφ ηεο Άξηεκεο φπνπ πξνζεπρήζεθαλ θαη άθεζαλ πνιχηηκα αλαζήκαηα. Ακέζσο κεηά θξφληηζαλ λα αλεγεξζνχλ κεγάινη ηάθνη γηα ηνπο γνλείο ηνπο πνπ ζην κεηαμχ είραλ πεζάλεη απφ γεξαηεηά θαη ζηελνρψξηα. Απφ ηφηε έδεζαλ καδί επηπρηζκέλνη θαη καδί ηνπο ην ίδην επηπρηζκέλνη ν Ρφδε θαη ν Λεχθσλ. Ο Ηππφζννο πήξε ηελ απφθαζε λα δήζεη κφληκα ζηελ Έθεζν. Πξψηα πήγε ζηελ Λέζβν φπνπ αλήγεηξε ηάθν γηα ηελ Τπεξάλζε θαη θαηφπηλ επέζηξεςε ζηελ Έθεζν, πηνζέηεζε ηνλ Κιεηζζέλε θαη έδεζαλ καδί κε ην Αβξνθφκε θαη ηελ Αλζία. Απηφ είλαη ην ηέινο ηεο δηήγεζεο ηεο ηζηνξίαο ηεο Αλζίαο θαη ηνπ Αβξνθφκε.

[123]

Δξσηεπκέλν δεπγάξη

[124]

04. Λόγγου: Δάφνισ και Χλόη Όπωσ και για τουσ τρεισ προηγοϑμενουσ ςυγγραφεύσ, δεν ξϋρουμε παρϊ ελϊχιςτα πρϊγματα για την ζωό του Λόγγου. Ο Λϐγγοσ εύναι γνωςτϐσ μϐνο απϐ το βουκολικϐ μυθιςτϐρημϊ του Δϊφνισ και Φλϐη. Ο πρωτϐτυποσ τύτλοσ του ϋργου του εύναι: Λόγγου ποιμενικών των κατά Δάφνιν και Χλόην. Πιθανολογεύται ϐτι ο Λϐγγοσ ϋζηςε κατϊ τουσ πρώτουσ μεταχριςτιανικοϑσ αιώνεσ, κϊπου μεταξϑ του δευτϋρου και του πϋμπτου με πιθανϐτερο τον τρύτο αιώνα. Ακϐμα και ο τϐποσ καταγωγόσ του εικϊζεται ϐτι όταν η Λϋςβοσ, μιασ και την περιγρϊφει με λεπτομϋρειεσ που δεύχνουν ϐτι ξϋρει και αγαπϊ πολϑ το νηςύ. Σο βιβλύο αυτϐ εύναι το πιο διϊςημο απϐ τα πϋντε διαςωθϋντα ακϋραια μυθιςτορόματα τησ ελληνικόσ αρχαιϐτητασ (δηλαδό τα τρύα που προηγόθηκαν, αυτϐ που απαςχολεύ το παρϐν κεφϊλαιο και το επϐμενο του ςυγγραφϋα Ηλιοδώρου και που πραγματεϑεται τον ϋρωτα του Θεαγϋνη και τησ Φαρύκλειασ). Σο μυθιςτϐρημα Δϊφνισ και Φλϐη όταν δημοφιλϋςτατο και αγαπητϐ απϐ την αρχαιϐτητα, τουσ βυζαντινοϑσ χρϐνουσ, την μεςαιωνικό και αναγεννηςιακό Ευρώπη και εξακολουθεύ να εκδύδεται και να διαβϊζεται ακϐμα και ςόμερα. Ήταν μϊλιςτα πηγό ϋμπνευςησ για πολλϊ καλλιτεχνικϊ και ϋργα. Ζωγρϊφοι ϐπωσ ο Μπουρντϐν, ο Ζερϊρ και ο ΢αγκϊλ φιλοτϋχνηςαν πύνακεσ με αυτϐ το θϋμα. Γάθληο θαη Υιόε, ηνπ Εαλ-Πηέξ Κνξηό (Λνύβξν)

Επύςησ γλϑπτεσ ϐπωσ ο Νταλοϑ και ο Κορτϐ εμπνεϑςτηκαν κϊποια απϐ τα ϋργα τουσ απϐ τουσ όρωεσ του μυθιςτορόματοσ του Λϐγγου. Ο Γϊλλοσ ςυνθϋτησ Μωρύσ Ραβϋλ (JosephMaurice Ravel) ϋγραψε την χορογραφικό ςυμφωνύα (μπαλϋτο) Δϊφνισ και Φλϐη ςε τρύα χορικϊ μϋρη. Σο 1931 ο Έλληνασ ςκηνοθϋτησ Ορϋςτησ Λϊςκοσ ϋγραψε το ςενϊριο και γϑριςε, με εραςιτϋχνεσ ηθοποιοϑσ, ϋνα απϐ τα πιο ρομαντικϊ κινηματογραφικϊ ϋργα τησ εποχόσ του, βαςιςμϋνη ϐπωσ εύπε, ςτο Ειδϑλλιον του Λϐγγου. Η [125]

ταινύα θεωρεύται κλαςςικό για τα ελληνικϊ δεδομϋνα και ςοκϊριςε πολϑ την κοινό γνώμη τησ εποχόσ τησ εξ αιτύασ των τολμηρών ςκηνών τησ. Οι ςκηνϋσ των νυμφών γυρύςτηκαν ςτη λύμνη τησ Βουλιαγμϋνησ. Ο Λϊςκοσ όταν ο πρώτοσ Ευρωπαύοσ ςκηνοθϋτησ που τϐλμηςε να εμφανύςει γυμνοϑσ τουσ ηθοποιοϑσ του. Για το λϐγο αυτϐ η ελληνικό ταινύα δεν υπϊρχει πια και βρύςκονται μϐνο κϊποιεσ αμερικανικϋσ κϐπιεσ που φϋρουν αγγλικοϑσ υπϐτιτλουσ. Σο κινηματογραφικϐ φιλμ The princess bride που γυρύςτηκε το 1987, εύναι βαςιςμϋνο ςε ςενϊριο που ϋχει πολϑ μεγϊλεσ ομοιϐτητεσ με το Δϊφνισ και Φλϐη. Και ςυγγραφεύσ επηρεϊςτηκαν απϐ τον βιβλύο του Λϐγγου. Ο Γιαπωνϋζοσ ςυγγραφϋασ Γιοϑκο Μιςύμα, μετϊ απϐ μια επύςκεψό του ςτην Ελλϊδα ϋγραψε το βιβλύο του Ο όχοσ των κυμϊτων εμπνευςμϋνο απϐ το Δϊφνισ και Φλϐη. Παρϐμοιου ϑφουσ εύναι και το βιβλύο τησ Κολλϋτ Le ble en herbe. Ακϐμα ϋχομε την μονϐπρακτη ϐπερα του Γϊλλου ςυνθϋτη Ζακ Όφφενμπαχ (Jacques Offenbach), που γρϊφτηκε το 1960 βαςιςμϋνη ςτο ϋργο του Λϐγγου. Σο τρύπρακτο ποιμενικϐ δρϊμα (1747) του Ζοζϋφ Μποντϋν Δαφνισ και Φλϐη. Και το ποιμενικϐ ϋργο του Ζαν-Ζακ Ρουςώ Δϊφνισ και Φλϐη, που ϋμεινε ημιτελϋσ λϐγο του θανϊτου του ςυγγραφϋα το 1778. Μπαιέην Γάθληο θαη Χιόε Σο 1912 ο Γϊλλοσ ςυνθϋτησ Μωρύσ Ραβϋλ ςυνϋθεςε το μπαλϋτο Δϊφνισ και Φλϐη, ςε χορογραφύα Μιςϋλ Υοκύν και με πρώτο χορευτό τον ςπουδαύο Βϊςλαβ Νιζύνςκι . Σο βιβλύο εκδϐθηκε για πρώτη φορϊ το 1559 ςτη γαλλικό γλώςςα απϐ τον ςυγγραφϋα και μεταφραςτό Ζακ Αμυϐ (Jacques Amyot) και επηρϋαςε πολλοϑσ ςυγγραφεύσ που αςχολόθηκαν με την ρομαντικό αγροτικό και βουκολικό ζωό. Σο βιβλύο αυτϐ γνώριςε αλλεπϊλληλεσ εκδϐςεισ με ςημαντικϐτερη αυτό του 1937, διακοςμημϋνη με ξυλογραφύεσ του Αριςτύντ Μαγιϐλ (Aristide Maillol). Σο 1994 εκδϐθηκε μια εξαιρετικό ϋκδοςη του Δϊφνισ και Φλϐη ςτα γερμανικϊ, που εμπλουτύςτηκε με ςαρϊντα δυο λιθογραφύεσ του Ρώςου ζωγρϊφου Μαρκ ΢αγκϊλ (Marc Chagall).

[126]

Δεν ξϋρουμε αν ο Λϐγγοσ ϋγραψε και ϊλλα μυθιςτορόματα, πϊντωσ αυτϐ το μοναδικϐ του που γνωρύζουμε, θεωρεύται πρϐτυπο ποιμενικοϑ ειδυλλύου (αν και οι δυο πρωταγωνιςτϋσ εύναι ευγενικόσ καταγωγόσ, πρϊγμα που δεν γνωρύζουν) και εύναι αρκετϊ χαριτωμϋνο, τρυφερϐ, απλϐ και ευαύςθητο κι ασ μην ϋχει την πολυδαύδαλη περιπϋτεια των ηρώων των τριών προηγοϑμενων μυθιςτορημϊτων. Η υπϐθεςη του ϋργου διαδραματύζεται ςε μια παραλύα του νηςιοϑ τησ Λϋςβου. Εκεύ δυο βοςκού βρύςκουν (καθ’ ϋνασ χωριςτϊ) δυο ϋκθετα μωρϊ, ϋνα αγϐρι και ϋνα κορύτςι, τα οπούα υιοθετοϑν και ανατρϋφουν χωρύσ να γνωρύζουν την ευγενικό καταγωγό των παιδιών αυτών. Σα ονϐματϊ που τουσ ϋδωςαν θυμύζουν την αγροτικό και ποιμενικό ατμϐςφαιρα που αυτϊ μεγαλώνουν Σα παιδιϊ γύνονται ϋφηβοι και αςχολοϑνται κι αυτϊ με την βοςκό προβϊτων και κατςικιών. Οι ϋφηβοι αυτού μεγαλώνουν απϐ μικρϊ μαζύ, παύζουν και ςυναναςτρϋφονται ωσ ϐτου η πρώτη αγϊπη αφυπνύζεται, ανθύζει ςτισ εφηβικϋσ τουσ ψυχϋσ και φουντώνει ςε μια ειδυλλιακό (ϐπωσ την παρουςιϊζει ο Λϐγγοσ) ποιμενικό ατμϐςφαιρα. Όπωσ και ςτα προηγοϑμενα μυθιςτορόματα ο ϋρωτασ αυτϐσ θα περϊςει απϐ πλόθοσ γεγονϐτα και περιπϋτειεσ, θα δοϑμε να δρουν αδύςταχτοι ληςτϋσ, να μεςολαβοϑν αρπαγϋσ, αντιζηλύεσ, ϋχθρεσ, φαινϐμενα υπερφυςικϊ, ϐνειρα ςτα οπούα εμφανύζονται θεού, δικαςτόρια χωριςμού και ϐπωσ πϊντα καταλόγει ςτο ευτυχϋσ τϋλοσ που φθϊνει με την επανϋνωςη των δυο ερωτευμϋνων νϋων. ΢το ϋργο προηγεύται ϋνα ςϑντομο Προούμιο και ολοκληρώνεται ςε τϋςςερα Βιβλύα

[127]

Γάθληο θαη Υιόε, ηνπ Jean-Leon Gerome

[128]

Γάθληο θαη Υιόε ΣΑ ΠΡΟ΢ΩΠΑ ΣΟΤ ΕΡΓΟΤ: Αφηγητήσ: Ο ίδιοσ ο ςυγγραφζα; Δάφνισ: Ο ιρωασ του ζργου Χλόη: Θ θρωίδα του ζργου Λάμων: Βοςκόσ, ο κετόσ πατζρασ του Δάφνθ Μυρτάλη: Γυναίκα του Λάμωνα, κετι μθτζρα του Δάφνθ Δρφασ: Βοςκόσ, ο κετόσ πατζρασ τθσ Χλόθσ Νάπη: Γυναίκα του Δρφα και κετι μθτζρα τθσ Χλόθσ Δόρκων: Βοςκόσ, ερωτευμζνοσ με τθν Χλόθ Φιλητάσ: Γζροσ χωρικόσ Αμαρυλλίσ: Θ ςφηυγοσ του Φιλθτά Ζρωσ: Ο μικρόσ φτερωτόσ κεόσ του ζρωτα Βρφαξισ: ΢τρατθγόσ από τθν Μικυμνα Σίτυροσ: Γιοσ του Φιλθτά Κππαςοσ: ΢τρατθγόσ των Μυτιλθναίων Χρϊμησ: Μυτιλθνιόσ κτθματίασ Λυκαίνιον: ΢φηυγοσ του Χρϊμθ Διονυςοφάνησ: Ο φυςικόσ πατζρασ του Δάφνι Εφδρομοσ: Αγγελιοφόροσ του Διονυςοφάνθ Λάμπησ: Βοςκόσ, υποψιφιοσ γαμπρόσ τθσ Χλόθσ Άςτυλοσ: Γιοσ του Διονυςοφάνθ, αδελφόσ του Δάφνι Γνάθων: Τπθρζτθσ του Άςτυλου Κλεαρίςτη: Θ ςφηυγοσ του Διονυςοφάνθ, θ φυςικι μθτζρα του Δάφνι Μεγακλήσ: Ο φυςικόσ πατζρασ τθσ Χλόθσ Ρόδη: Γυναίκα του Μεγακλι, θ φυςικι μθτζρα τθσ Χλόθσ Φιλοποίμην: Γιοσ του Δάφνι και τθσ Χλόθσ Αγζλη: Κόρθ του Δάφνι και τθσ Χλόθσ

[129]

Γάθληο θαη Υιόε (ηνπ Pierre Bonart)

[130]

Προοίμιο Εν Λέςβω θηρών εν άλςει Νυμφών θέαμα είδον κάλλιςτον ών είδον. Εικόνα γραπτήν, ιςτορίαν έρωτοσ… Βριςκϐμουν κϊποτε ςτο ϊλςοσ των Νυμφών τησ Λϋςβου και κυνηγοϑςα. Εκεύ εύδα ϋνα θϋαμα τϐςο ελκυςτικϐ που ϐμοιϐ του δεν θυμϊμαι να ϋχω δει ποτϋ ξανϊ ςτη ζόςη μου: Ήταν ϋνασ ζωγραφικϐσ πύνακασ που απεικϐνιζε μια ερωτικό ιςτορύα. Σο ϊλςοσ όταν πολϑ ϐμορφο, με πολλϊ ποταμϊκια, μεγϊλα δϋντρα και πλόθοσ λουλοϑδια. Όλα ποτύζονταν απϐ μια κοντινό τουσ πηγό. Πολλού ξϋνοι ϋρχονταν ϐχι τϐςο για τη φϑςη αυτό, ϐςο για να προςευχηθοϑν ςτισ Νϑμφεσ και να θαυμϊςουν αυτϐν τον ϐμορφο πύνακα. Η ζωγραφιϊ αυτό όταν πολυπρϐςωπη: ϋδειχνε γυναύκεσ που γεννοϑςαν, ϊλλεσ που τϑλιγαν τα βρϋφη τουσ ςε ςπϊργανα, παιδϊκια παρατημϋνα, προβατϊκια που βοςκοϑςαν, βοςκοϑσ που κρατοϑςαν κατςικϊκια ςτην αγκαλιϊ τουσ, νεαροϑσ που διαςκϋδαζαν, ληςτϋσ επιδρομεύσ και εχθροϑσ ειςβολεύσ. Εύδα κι ϊλλα πολλϊ, τα περιςςϐτερα με ερωτικϐ θϋμα και ϋνιωςα ςφοδρό παρϐρμηςη να γρϊψω κϊτι που να εκφρϊζει την μεταφορϊ τησ εικϐνασ ςε γραπτϐ λϐγο.

Pierre Cabanel: Γάθληο θαη Χιόε Έγραψα λοιπϐν τϋςςερα βιβλύα και τα αφιϋρωςα ςτον Έρωτα, ςτισ Νϑμφεσ και ςτον Πϊνα, τερπνϐ απϐκτημα για ϐλουσ τουσ ανθρώπουσ. Αυτϐ γιατρεϑει τον αςθενό, παρηγορεύ τον λυπημϋνο, ανακινεύ τισ μνόμεσ εκεύνων που αγϊπηςαν και προώδεϊζει τουσ ανϋραςτουσ. Εύναι γνωςτϐ ςε ϐλουσ, ϐτι απϐ τον ϋρωτα δεν ξϋφυγε κανεύσ, οϑτε ςτο μϋλλον θα ξεφϑγει ϐςο θα υπϊρχει ομορφιϊ και ϐςο τα μϊτια θωροϑν. Και οι θεού μασ δώςανε μυαλϐ για να μποροϑμε τα πϊθη των ανθρώπων να ιςτοροϑμε.

[131]

Βηβιίν Πξώην 1. Ζ Μπηηιήλε είλαη κηα κεγάιε θαη φκνξθε πφιε ηεο Λέζβνπ. Ζ ζάιαζζα εηζρσξεί ζε πνιιά ζεκεία ηεο θαη θηηάλεη κηθξνχο φξκνπο θαη ηελ ζηνιίδνπλ πνιιέο γέθπξεο απφ άζπξν κάξκαξν πνπ ηελ θάλνπλ λα κνηάδεη κε λεζί. ΢ε απφζηαζε δηαθνζίσλ πεξίπνπ ζηαδίσλ26 απφ ηελ πφιε, βξηζθφηαλ ην θηήκα ελφο πινχζηνπ άληξα. Δίρε ξνπκάληα πνπ δνχζαλ άγξηα δψα, ρσξάθηα πνπ θαιιηεξγνχζε ζηάξη θαη ακπέιηα, βνζθνηφπηα γηα ηα θνπάδηα ηνπ θαη κηα αθξνζαιαζζηά κε παρηά άκκν.

2. Έλαο απφ ηνπο βνζθνχο ηνπ θηήκαηνο ήηαλ ν Λάκσλ. Έλα πξσί ν βνζθφο απηφο αλαθάιπςε φηη κηα απφ ηηο θαηζίθεο ηνπ άθελε ην δηθφ ηεο θαηζηθάθη θαη ραλφηαλ. Ο Λάκσλ ιππήζεθε ην θαηζίθη θαη παξαθνινχζεζε πνχ πήγαηλε ε κάλα ηνπ. Δίδε ινηπφλ φηη απηή ζήιαδε έλα βξέθνο αλζξψπνπ. Σν κσξφ θαζφηαλ ζην ρνξηάξη ζην θέληξν κηαο ιφρκεο απφ βάηα θαη απφ πάλσ ηνπ άπισλε ηε ζθηά ηνπ έλαο θηζζφο. Ζ θαηζίθα πήγαηλε θνληά ηνπ, ζηεθφηαλ πάλσ ζην βξέθνο πξνζέρνληαο λα κε ην πιεγψζνπλ νη νπιέο ηεο θη απηφ ζήιαδε ην καζηάξη ηεο θαηζίθαο ζα λα ζήιαδε ηελ ζειή ηεο κάλαο ηνπ. Ο Λάκσλ ηα ‘ραζε, δελ είρε μαλαδεί θάηη παξφκνην, νχηε κπνξνχζε θαλ λα ην θαληαζηεί. Πιεζίαζε θαη είδε έλα φκνξθν ξνδαιφ αγνξάθη, ηπιηγκέλν κε ζπάξγαλα θαη ξνχρα αθξηβά θαη πάλσ είρε κηα θάπα πνξθπξή πνπ έθιεηλε κε ρξπζή πφξπε. Πάλσ ηνπ είρε πξνζαξκνζηεί έλα κηθξφ μίθνο απφ ειεθαληνζηφ.

3. Ζ πξψηε ηνπ ζθέςε ήηαλ λα πάξεη ηα αθξηβά ξνχρα, ηελ πφξπε θαη ην μίθνο, φκσο ακέζσο ζθέθηεθε φηη ε θαηζίθα είρε δείμεη πεξηζζφηεξε θξνληίδα θαη ζηνξγή απφ έλα άλζξσπν θη έλησζε ληξνπή. Σν βξαδάθη ινηπφλ πήξε ην βξέθνο θαη ην πήγε ζην ζπίηη πνπ δνχζε κε ηε γπλαίθα ηνπ ηελ Μπξηάιε. Απηή φηαλ ηνλ είδε ζάζηηζε θαη ηνλ ξψηεζε απφ πφηε νη θαηζίθεο γελλνχλ βξέθε θαη θπζηθά ν Λάκσλ ηεο εμηζηφξεζε ηα πάληα. Σεο είπε φηη ληξάπεθε λα εγθαηαιείςεη ην παηδάθη γηαηί ήηαλ ζαλ λα ην δνινθνλνχζε. Ζ Μπξηάιε είρε ηελ ίδηα άπνςε θαη νη δπν ηνπο ζπκθψλεζαλ λα θπιάμνπλ ηα πξάγκαηα ηνπ παηδηνχ, λα ην πηνζεηήζνπλ ζαλ λα ήηαλ δηθφ ηνπο παηδί θαη λα νξίζνπλ ηξνθφ ηνπ ηελ θαηζίθα πνπ βέβαηα ην ήμεξε θαη η’ αγαπνχζε. Αθφκα ζθέθηεθαλ λα δψζνπλ ζην παηδί έλα φλνκα θαη ηνπ ράξηζαλ ην πνηκεληθφ Γάθληο27.

4. Μεηά απφ δπν ρξφληα έλαο άιινο βνζθφο ελφο φκνξνπ αγξνχ, ν Γξύαο, έδεζε ηελ ίδηα πεξίπνπ ηζηνξία. Μέζα ζε κηα ζπειηά πνπ ηελ απνθαινχζαλ ΢πειηά ησλ Νπκθψλ, ππήξρε έλα θνίινο βξάρνο. ΢ην βαζνχισκά ηνπ βξάρνπ απηνχ 26

Σηάδην: κνλάδα κήθνπο ηεο αξραηόηεηαο, ίζε κε ην κήθνο ελόο αζιεηηθνύ ζηαδίνπ πνπ αληηζηνηρνύζε ζε 185, 15 κέηξα.

27 Ο Γάθληο ήηαλ έλαο κπζηθόο ήξσαο ηνπ πνηεηή Σηεζηρόξνπ από ηελ Ικέξα ηεο Σηθειίαο, ν νπνίνο ζεσξείηαη ν εκπλεπζηήο ηεο βνπθνιηθήο πνίεζεο. Ο Γάθληο ήηαλ πνιύ όκνξθνο λένο, γηνο ηνπ Δξκή θαη κηαο Νύκθεο. Έκαζε κνπζηθή θνληά ζηνλ ζεό Πάλα θαη κ’ απηήλ γνήηεπε ζενύο θαη ζλεηνύο. Τν εξσηεύηεθε ε Νύκθε Λύθε θαη ηνλ απείιεζε πσο αλ ηελ απαηνύζε πνηέ ζα ηνλ ηύθισλε. Όκσο κηα άιιε Νύκθε ηνλ κέζπζε θαη θαηόπηλ θαηάθεξε λα ελσζεί καδί ηνπ, Ο Λύθε ην έκαζε, ηνλ ηύθισζε θη απηόο από ηελ απειπηζία ηνπ έπεζε από έλα βξάρν θαη απηνθηόλεζε.

[132]

είραλ θηινηερλήζεη αγάικαηα Νπκθψλ. Απηέο ήηαλ μππφιπηεο κε ρέξηα γπκλά θαη καιιηά ιπηά, ηε κέζε ηνπο έζθηγγε κηα δψλε θαη ηα φκνξθα πξφζσπά ηνπο ρακνγεινχζαλ. ΋ιεο καδί δε, έκνηαδαλ ζα λα ρφξεπαλ. Τπήξραλ ζχξηγγεο, απινί θαη θινγέξεο, φια αθηεξψκαηα βνζθψλ.

5. ΢ηελ κέζε απηνχ ηνπ βξάρνπ ήηαλ ε είζνδνο ηεο ζπειηάο. Σν λεξφ πνπ μεπεδνχζε απφ κηα πεγή ζρεκάηηδε έλα πνηακάθη πνπ ην λεξφ ηνπ πφηηδε ην ιηβάδη πνπ βξηζθφηαλ κπξνζηά ζηε ζπειηά θαη απηφ ήηαλ πινχζην ζε γξαζίδη. Ο Γξχαο παξαηήξεζε φηη ζ’ απηή ηε ζπειηά πήγαηλε ηαθηηθά κηα πξνβαηίλα πνπ κφιηο είρε γελλήζεη. Απφξεζε θαη έθηηαμε κηα ζειηά γηα λα πηάζεη ηελ πξνβαηίλα θαη λα ηελ πάεη πίζσ ζην θνπάδη. ΋κσο εθεί είδε θάηη αλαπάληερν: Ζ πξνβαηίλα πξφζθεξε ην καζηφ ηεο ζε έλα κσξάθη θαη απηφ ηνλ άξπαδε θαη έπηλε κε βνπιηκία ην γάια ηεο. ΋ηαλ ην παηδί έδεημε ρνξηάην, ε πξνβαηίλα θαζάξηζε κε ηε γιψζζα ηεο ην πξνζσπάθη ηνπ. Ο βνζθφο πιεζίαζε θαη είδε φηη ην βξέθνο ήηαλ έλα θνξηηζάθη πνπ θνξνχζε επίρξπζα παπνχηζηα θαη ρξπζφ βξαθάθη.

6. Ο Γξχαο πίζηεςε φηη απηφ πνπ έβιεπε κπξνζηά ηνπ ήηαλ δψξν ησλ ζεψλ θαη ζέιεζε λα μεπεξάζεη ηελ πξνβαηίλα ζε αίζζεκα ζηνξγήο. Πήξε ινηπφλ ην κσξφ ζηελ αγθαιηά ηνπ θαη πήγε ζην ζπίηη ηνπ. Δίπε ζηε γπλαίθα ηνπ ηελ Νάπε φιε ηελ ηζηνξία θαη ηεο δήηεζε λα κεγαιψζνπλ ην θνξηηζάθη ζαλ λα ήηαλ παηδί ηνπο. Απηή ζπκθψλεζε, αγάπεζε ζαλ πξαγκαηηθή κεηέξα ην ζεφζηαιην παηδάθη θαη ηεο έδσζε ην βνπθνιηθφ φλνκα Υιόε.

7. Πέξαζαλ ηα ρξφληα θαη ηα δπν έθζεηα παηδάθηα κεγάισλαλ γξήγνξα φπσο φια ηα παηδηά, αιιά ήηαλ θαη ηα δπν πνιχ φκνξθα. Ήδε ν Γάθληο ζηα δεθαπέληε ηνπ ρξφληα ήηαλ έλαο σξαίνο έθεβνο θαη ε Υιφε είρε πηα γίλεη δεθαηξηψλ εηψλ, φηαλ έλα βξάδπ νη δπν ζεηνί παηεξάδεο ν Λάκσλ θαη ν Γξχαο είδαλ ην ίδην φλεηξν. Ο θαζ’ έλαο ηνπο βξέζεθε ζηε ζπειηά ησλ Νπκθψλ, ζην ζεκείν πνπ ν Γξχαο είρε βξεη ηνλ θνξηηζάθη. Δθεί βξίζθνληαλ ν Γάθληο θαη ε Υιφε θαη θνληά ηνπο έλα φκνξθν αγφξη κε θηεξνχγεο ζηνπο ψκνπο θαη θξαηνχζε ηφμν, ελψ ζηελ θαξέηξα ηνπ ππήξραλ βέιε. Με έλα βέινο άγγημε ηα δπν παηδηά θαη ηα δηέηαμε, ν κελ Γάθληο λα βφζθεη θαηζίθεο, ε δε Υιφε λα βφζθεη πξφβαηα.

8. Σν πξσί νη δπν άληξεο ζπλαληήζεθαλ θαη άθνπζαλ κε έθπιεμε ν έλαο λα δηεγείηαη ζηνλ άιινλ ην φλεηξν πνπ είρε δεη θαη πνπ ήηαλ αθξηβψο ην ίδην. Αγαπνχζαλ ηα δπν παηδηά θαη δελ ηα πξνφξηδαλ γηα λα γίλνπλ βνζθνί. Γη απηφ ηα έηξεθαλ κε θαιέο ηξνθέο θαη ηα κφξθσζαλ φζν ηνπο επέηξεπαλ ηα νηθνλνκηθά ηνπο, κηαο θαη απφ ηα ζπάξγαλα θαη ηα ξνχρα πνπ θνξνχζαλ φηαλ ηα βξήθαλ, είραλ θαηαιάβεη φηη θαη ηα δπν πξνέξρνληαλ απφ αξρνληηθή γεληά. ΋κσο ζπκθψλεζαλ φηη δελ κπνξνχζαλ λα πάλε ελάληηα ζηηο ζειήζεηο ησλ ζεψλ. Αθνχ ινηπφλ ζπζίαζαλ ζην θηεξσηφ αγφξη (δελ γλψξηδαλ νχηε θαλ πνην ήηαλ ην φλνκά ηνπ), θάιεζαλ ηα δπν ηνπο ζεηά παηδηά θαη ηα δίδαμαλ φια φζα πξέπεη λα μέξεη έλαο θαιφο βνζθφο: Πνηεο ψξεο λα βγάδνπλ ηα δψα ζην ιηβάδη, πψο ζα ηα πνηίδνπλ, ηη λα θάλνπλ φηαλ θάλεη δέζηε, ηη ψξα ζα ηα γπξλάλε ζην καληξί θαη πψο ζα ηα πξνθπιάζζνπλ απφ ηα άγξηα δψα θαη ηνπο δηάθνξνπο θηλδχλνπο. Σα παηδηά άθνπγαλ κε πξνζνρή θαη ηνπο άξεζε ε ηδέα λα αζρνιεζνχλ ν έλαο κε ηηο [133]

θαηζίθεο αθνχ ηνλ Γάθλη ηνλ είρε αλαζξέςεη θαηζίθα θαη ε Υιφε κε ηα πξφβαηα, κηαο θαη ε αηηία ηεο ζσηεξίαο ηεο ήηαλ κηα πξνβαηίλα.

9. Δίρε κπεη ε άλνημε, ηα ινπινχδηα είραλ αλζίζεη, νη κέιηζζεο πεηνχζαλ απφ ινπινχδη ζε ινπινχδη, αθνχγνληαλ ηα θειατδίζκαηα ησλ πνπιηψλ θαη ηα βειάζκαηα ησλ λενγέλλεησλ αξληψλ. Οη δπν λεαξνί βνζθνί δνχζαλ θη απηνί ηελ άλνημε, ηξαγνπδνχζαλ φηαλ άθνπγαλ ηα πνπιηά θαη ρνξνπεδνχζαλ ζαλ ηα κηθξά θαηζίθηα. Μάδεπαλ ινπινχδηα θαη έθηηαρλαλ ζηεθάληα γηα ηηο Νχκθεο.

10. ΢πλεξγάδνληαλ ζηε θξνληίδα ησλ θνπαδηψλ ηνπο θαη ζπρλά ν Γάθληο κάδεπε έλα ρακέλν πξφβαην ε Υιφε πξφζερε κε πέζεη ζην γθξεκφ θάπνηα θαηζίθα. Αλ ν έλαο ηνπο ήζειε λα αζρνιεζεί κε θάηη, ν άιινο πξφζερε θαη ηα δπν θνπάδηα. Ζ Υιφε έθηηαρλε θαιάζηα απφ βνχξια θαη ν Γάθληο έθνβε θαιάκηα θαη έθηηαρλε θινγέξεο θαη απινχο θαη κάζαηλε λα παίδεη κνπζηθή. ΢πρλά κνηξάδνληαλ ην θαγεηφ θαη ην θξαζί πνπ είραλ πάξεη καδί ηνπο ζην βνζθνηφπη. Σα δπν λεαξά παηδηά είραλ γίλεη αρψξηζηνη θίινη πιένλ. Γάθληο & Υιόε (Jean-Francois Millet) 11. Χο ηφηε νη δπν βνζθνί έπαηδαλ, αιιά ν Έξσηαο άιια ζθεθηφηαλ. Δθείλεο ηηο κέξεο κηα ιχθαηλα άξπαδε κηθξά θαηζηθάθηα ή πξνβαηάθηα. Δίρε κφιηο γελλήζεη θαη ρξεηαδφηαλ ηξνθή γηα λα ηαΐζεη ηα κηθξά ηεο. Οη βνζθνί θαη νη ρσξηθνί ζθέθηεθαλ λα πηάζνπλ ηε ιχθαηλα θαη άλνημαλ ζε δηάθνξα ζεκεία ιάθθνπο, πνπ ηνπο ζθέπαζαλ κε μεξά θιαδηά θαη απφ πάλσ έξημαλ ρψκα. ΋πνην δψν παηνχζε πάλσ απφ ηνλ ιάθθν ζα έπεθηε κέζα. Ζ ιχθαηλα δελ έπεζε, αιιά ράζεθαλ ζηνπο ιάθθνπο αξθεηά θαηζίθηα θαη πξφβαηα θαη λα ηη έπαζε θαη ν Γάθληο: 12. Δίδε δπν ηξάγνπο πνπ ρηππηφληαλ κεηαμχ ηνπο θαη ν έλαο απφ απηνχο έζπαζε ην έλα ηνπ θέξαην θαη ηξάπεθε ζε θπγή. Ο άιινο ηνλ θπλεγνχζε κε καλία θαη ν Γάθληο άξπαμε ηελ γθιίηζα ηνπ θαη άξρηζε λα θπλεγά κε ηε ζεηξά ηνπ ηνλ ληθεηή. Ξαθληθά ν ηξάγνο παηά ζην ρψκα πνπ ζθέπαδε έλα ιάθθν θαη έπεζε κέζα ηνπ, αιιά απφ πίζσ ηνπ έπεζε θαη ν Γάθληο. Ζ Υιφε πνπ είδε φιε ηελ ζθελή, έβαιε ηηο θσλέο θαη ήξζε γηα βνήζεηα έλαο βνζθφο. Γελ είραλ φκσο ζθνηλί γηα λα ηξαβήμνπλ ηνλ Γάθλη θαη ε Υιφε έδσζε ζηνλ βνζθφ ηελ θνξδέια ηεο θαη ηξάβεμε ηνλ λεαξφ έμσ απφ ηνλ ιάθθν. Έβγαιε θαη ηνλ ηξάγν, κε ηα δπν ηνπ θέξαηα ζπαζκέλα. Απηφλ ηνλ ράξηζαλ ζην βνζθφ γηα λα ηνλ ζπζηάζεη ζηνπο ζενχο επραξηζηψληαο ηνπο γηα ηελ ζσηεξία ηνπ λένπ.

13. Ο Γάθληο δελ είρε πάζεη ηίπνηα απφ ηελ πηψζε ζην ιάθθν, ήηαλ φκσο γεκάηνο ιάζπεο. ΢θέθηεθε λα πιπζεί θαη πήγαλ κε ηε Υιφε ζηε ζπειηά ησλ [134]

Νπκθψλ. Δθεί ν Γάθληο έβγαιε ηνλ ρηηψλα θαη κπήθε θάησ απφ ηελ πεγή θαη ινχζηεθε. Ζ Υιφε ηνλ βνεζνχζε ζην πιχζηκν, ηνπ έηξηβε ηελ πιάηε θαη έλησζε ην δέξκα ηνπ πνπ ηεο θαηλφηαλ πην απαιφ θη απφ ην δηθφ ηεο δέξκα. ΋ηαλ ηέιεησζε ην πιχζηκν νη δπν βνζθνί νδήγεζαλ ηα θνπάδηα ζην καληξί ηνπο θαη ν θαζ’ έλαο πήγε ζην ζπίηη ηνπ. Ζ Υιφε φκσο δελ κπνξνχζε λα μεράζεη ην φκνξθν ζέακα ηνπ γπκλνχ Γάθλη, πνπ ινπδφηαλ θαη ζα ήζειε λα είρε ηελ επθαηξία λα ηνλ μαλαδεί θαη πάιη. Σελ επνκέλε ηα παηδηά πήγαλ κε ηα θνπάδηα ηνπο γηα βνζθή. Ο Γάθληο έπαηδε κε ηε θινγέξα ηνπ θαζηζκέλνο θάησ απφ έλα δέληξν θαη ε Υιφε ηνλ παξαηεξνχζε θαη ηεο θαηλφηαλ πσο ε κνπζηθή πνπ άθνπγε ηελ έθαλε λα βιέπεη ηνλ Γάθλη αθφκα πην φκνξθν. Σνλ έπεηζε λα πάλε θαη πάιη ζηελ πεγή θη φζν απηφο ινπδφηαλ, απηή ηνλ ράηδεπε θαη παίλεςε ηελ νκνξθηά ηνπ θαη απηφ ήηαλ ε αξρή ηεο αγάπεο ηεο. Ζ θαεκέλε ε Υιφε, κεγαισκέλε ζηα ρσξάθηα δελ είρε αθνχζεη πνηέ ηε ιέμε έξσηαο θη νχηε ήμεξε ηίπνηα γηα ηελ αγάπε. Σε θαηέιαβε έλα είδνο κειαγρνιίαο θαη απφ εθείλε ηε κέξα άξρηζε λα κελ έρεη δηάζεζε γηα θαγεηφ, γεινχζε θη έθιαηγε καδί, θνηκφηαλ ειάρηζηα θαη φηαλ θνηκφηαλ έβιεπε κπξνζηά ηεο ηνλ Γάθλη γπκλφ. Γελ είρε θέθη θαη δελ πξφζερε θαλ ην θνπάδη ηεο. Γηάθνξεο ζθέςεηο ηελ βαζάληδαλ: 14. «Δίιαζ άννςζηδ αθθά δεκ λένς απυ ηζ πάζπς, πμκχ αθθά πθδβή δεκ έπς, ηαίβμιαζ ηζ αξ ηάεμιαζ ζηδ ζηζά. Σζζιπήεδηα απυ αάηα, ηαζ μζ ιέθζζζεξ ιε ηέκηνζζακ, αθθά αοηυ πμο κζχες ζηδκ ηανδζά ιμο ιε πμκά πμθφ πενζζζυηενμ. Ο Γάθκζξ είκαζ υιμνθμξ ηαζ εβχ εα ήεεθα κα ήιμοκ δ θθμβένα ημο ή ιζα ηαηζίηα βζα κα ιε αμζηήζεζ. Νφιθεξ ιμο ζαξ παναηαθχ κα ζχζεηε έκα ημνίηζζ πμο εζείξ ακαζηήζαηε. Δβχ δεκ ημζιάιαζ ελ αζηίαξ ημο Γάθκζ, ακ πάες ηάηζ ηζ εα βίκμοκ ηα πνυααηά ιμο;» 15. Ο βνζθφο πνπ έβγαιε απφ ηνλ ιάθθν ηνλ Γάθλη θαη ηνλ ηξάγν, ήηαλ έλαο λεαξφο, ηα γέληα ηνπ είραλ κφιηο αξρίζεη λα θπηξψλνπλ θαη γλψξηδε ηη είλαη ν έξσηαο. Απηφο ινηπφλ απφ ηφηε είρε εξσηεπηεί ηελ Υιφε θαη θάζε κέξα ε αγάπε ηνπ γη’ απηήλ θνχλησλε. Σνλ Γάθλη δελ ηνλ ππνιφγηδε γηα αληίδειν γηαηί ηνλ ζεσξνχζε αθφκα παηδί. Ο Γόξθσλ – απηφ ήηαλ ην φλνκα ηνπ βνζθνχ, άξρηζε λα θάλεη δψξα ζηελ Υιφε, κηα θινγέξα ή έλα δέξκα ειαθηνχ ή έλα θεθάιη ηπξί ή θξνχηα. Αθφκα ηεο πξφζθεξε έλα λενγέλλεην κνζράξη ή κηθξά πνπιάθηα θαη φια απηά ε Υιφε ηα δερφηαλ επραξίζησο, γηαηί ήηαλ αζψα γηα ηηο πξνζέζεηο ηνπ βνζθνχ απηνχ, αιιά θαη γηαηί ηα πεξηζζφηεξα απφ απηά ηα ράξηδε ζηνλ Γάθλη. Κάπνηα κέξα ν Γφξθσλ δηαθψλεζε κε ηνλ Γάθλη (πνπ εθείλν ηνλ θαηξφ πξέπεη λα ήμεξε ηη είλαη ν έξσηαο) γηα ην ηη αθξηβψο είλαη ε νκνξθηά. ΢ηελ δηαθσλία ηνπο απηή φξηζαλ θξηηή ηελ Υιφε θαη ν ληθεηήο ζα είρε ην δηθαίσκα λα ηελ θηιήζεη. Πξψηνο άξρηζε λα κηιά ν Γφξθσλ: 16. «Δβχ είιαζ ιεβαθφηενμξ απυ ημκ Γάθκζ, ημ πμίικζυ ιμο είκαζ πνυααηα ηαζ υπζ αίβεξ, είιαζ ηαθφηενμξ απυ αοηυκ υζμ είκαζ μζ ηαφνμζ απυ ημοξ ηνάβμοξ. Σμ δένια ιμο είκαζ θεοηυ ηαζ ηα ιαθθζά λακεά ζακ ηα ζηάπζα ημ ηαθμηαίνζ ηαζ ιε ακάενερε ιάκα ηα υπζ γχμ. Αοηυξ είκαζ ιζηνυξ, πςνίξ ηνίπεξ υπςξ μζ βοκαίηεξ, είκαζ ιαονζδενυξ, αμζηά ηνάβμοξ ηαζ ανςιά υπςξ αοημί. Δίκαζ πάιπηςπμξ ηαζ [135]

δεκ ιπμνεί μφηε έκα ζηοθί κα ηαΐζεζ. Κζ ακ υπςξ αημφβεηαζ ημ ιδηνζηυ βάθα ημο ημ πήνε απυ ιζα ηαηζίηα, ηυηε δεκ δζαθένεζ ζε ηίπμηα απυ αοηήκ». Σψξα ήξζε ε ζεηξά ηνπ Γάθλη: «Ναζ, ιε ακάενερε ιζα αίβα υπςξ ακάενερε ηαζ ημκ Γία δ ηαηζίηα Αιάθεεζα. Ναζ αυζης ηνάβμοξ πμο είκαζ πζμ ιεβάθμζ ηζ απυ ημοξ ηαφνμοξ ζμο, αθθά δεκ ιονίγς ηναβίθα. Καζ μ Πάκαξ ήηακ ηναβμπυδανμξ δεκ υιςξ δεκ ιφνζγε. Έπς ηαεδιενζκά θνέζημ ρςιί ηαζ θεοηυ ηναζί, αοηά πμο έπμοκ ηαζ μζ εφπμνμζ ηηδιαηίεξ, δεκ εέθς πενζζζυηενα, Δίιαζ άηνζπμξ υπςξ μ Γζυκοζμξ ηαζ ιαφνμξ υπςξ μ οάηζκεμξ, αθθά μ Γζυκοζμξ είκαζ πζμ ηαθυξ απυ ημοξ ΢άηονμοξ ηαζ μ οάηζκεμξ πζμ υιμνθμξ απυ ημοξ ηνίκμοξ. Αοηυξ είκαζ λακευξ υπςξ δ αθεπμφ, έπεζ ηνίπεξ ζημ πδβμφκζ ημο υπςξ μ ηνάβμξ ηαζ είκαζ θεοηυξ υπςξ ιζα βοκαίηα ηδξ πυθδξ. Ακ θζθήζεζξ εηείκμκ εα θζθήζεζξ ηνίπεξ εκχ θζθχκηαξ ειέκα θζθάξ ημ ζηυια ιμο. Καζ ιδκ λεπκάξ ημνίηζζ ιμο υηζ ηζ εζφ ιεβάθςζε ζε ημπάδζ ηζ υιςξ είζαζ πμθφ υιμνθδ».

17. Σεο Υιφεο άξεζαλ ηα ηειεπηαία ιφγηα ηνπ Γάθλη θαη βηαζηηθά ζεθψζεθε θαη ηνπ έδσζε έλα θηιί αδέμην κελ, αιιά αξθεηφ γηα λα ηνπ ζεξκάλεη ηελ ςπρή. Απηφ ην θηιί ην δέρζεθε ν Γάθληο ζαλ ηζίκπεκα, έραζε ην θέθη ηνπ θαη έλησζε ηελ θαξδηά ηνπ λα ρηππά δπλαηά. Ήζειε λα βιέπεη ηελ Υιφε, αιιά κφιηο έξηρλε ην βιέκκα ηνπ πάλσ ηεο θαηαθνθθίληδε. Σφηε – ζαλ λα ηελ έβιεπε γηα πξψηε θνξά, ιεο θαη κέρξη εθείλε ηελ ψξα ήηαλ ηπθιφο – ζαχκαδε ην μαλζφ ηεο καιιί, ηα κεγάια κάηηα ηεο θαη ην πξφζσπφ ηεο πνπ ήηαλ πην ιεπθφ θη απφ ην γάια. Υιόε θαη Γάθληο ηνπ Gaston Renault Άξρηζε λα ηξψεη θαη λα πίλεη ειάρηζηα, ελψ ήηαλ ιαιίζηαηνο ηψξα παξέκελε ζησπειφο θαη θιπαξνχζε κφλν κπξνζηά ζηε Υιφε. Απηφο πνπ ρνξνπήδαγε ζαλ θαηζίθη, ηψξα ήηαλ αξγνθίλεηνο θαη βαξχο. Γελ έδεηρλε ελδηαθέξνλ νχηε γηα ηελ θινγέξα, νχηε γηα ην θαηζίθηα ηνπ θαη ην πξφζσπφ ηνπ είρε θηηξηλίζεη ζαο ην θαινθαηξηλφ ρνξηάξη. Καη φηαλ έκελε κφλν ηνπ έιεγε ζηνλ εαπηφ ηνπ: 18. «Κμίηα ηζ έπαεα ιε έκα θζθί ηδξ Υθυδξ. Σα πείθζα ηδξ είκαζ πζμ απαθά ηζ απυ ηα πέηαθα ημο νυδμο ηαζ ημ ζηυια ηδξ πζμ βθοηυ ηζ απυ ημ ιέθζ, αθθά ημ θζθί ηδξ ιε πμκά πενζζζυηενμ ηζ απυ ηδξ ιέθζζζαξ ημ ηέκηνζζια. Έπς θζθήζεζ ηαηζζηάηζα, ημοηααάηζα, αηυια ηαζ ημ ιμζπανάηζ ιμο, αθθά ημφημ ημ θζθί είκαζ δζαθμνεηζηυ. Σζ αννχζηζα είκαζ ημφηδ πμο ιε ηονακκά; Γζαηί αημφς η’ αδδυκζα ηαζ δεκ παίγς ηδκ θθμβένα ιμο; Σα θμοθμφδζα ακείγμοκ, αθθά εβχ ιαναίκμιαζ».

[136]

19. Απηά έιεγε ν θαεκέλνο ν Γάθληο πνπ ηψξα έλησζε ηα πξψηα ζθηξηήκαηα ηνπ έξσηα. Ο Γφξθσλ φκσο πνπ δελ είρε μεράζεη ηνλ έξσηά ηνπ γηα ηε Υιφε, άξρηζε λα επηζθέπηεηαη ζπρλά ηνλ Γξχαληα, ηνπ ράξηδε ηπξηά θαη ζηγά-ζηγά άξρηζε λα ηνπ ιέεη φηη ε Υιφε είρε θηάζεη ζε ειηθία λα παληξεπηεί. Τπνζρέζεθε ζην ζεηφ παηέξα ηεο, φηη ζα ηνπ δψξηδε έλα δεπγάξη βφδηα, ηέζζεξηο θπςέιεο κε ηα κειίζζηα ηνπο, πελήληα κειηέο, δέξκα ηαχξνπ γηα λα θηηάρλεη ηα παπνχηζηα ηνπ θαη αθφκα ζα ηνπ έζηειλε θάζε ρξφλν έλα κνζραξάθη γάιαθηνο. Σα δψξα απηά ήηαλ πξφθιεζε γηα ηνλ Γξχαληα, φκσο επεηδή πίζηεπε φηη ε θφξε ηνπ άμηδε θαιχηεξν γακπξφ δελ δέρζεθε ηηο πξνηάζεηο ην Γφξθσλα.

20. Ο Γφξθσλ απνγνεηεχηεθε, αιιά πεηζκάησζε θη απνθάζηζε λα απαγάγεη ηελ Υιφε. Ήμεξε φηη ηα θνπάδηα ηα νδεγνχζαλ γηα πφηηζκα, ελαιιάμ ηελ κηα κέξα ν Γάθληο θαη ηελ άιιε ε Υιφε. Δίρε ινηπφλ έλα ηνκάξη ιχθνπ, ην θφξεζε θαη πήξε ηελ κνξθή ηνπ ζεξίνπ απηνχ. Καηφπηλ πήγε ζηελ πεγή πνπ πήγαηλαλ ηα δπν θνπάδηα γηα λεξφ. Απηή ήηαλ έλαο κεγάινο ιάθθνο ηξηγπξηζκέλνο απφ ιφρκεο. Δθεί πήγε θαη θξχθηεθε ν Γφξθσλ ειπίδνληαο φηη ζα έξζεη ε Υιφε, απηφο ζα παληθνβάιεη ηα δψα θαη ζα κπνξέζεη πην εχθνια λα αξπάμεη ην θνξίηζη.

21. Δθείλε ηε κέξα ε Υιφε έθπγε γηα λα πνηίζεη ηα δψα θαη ν Γάθληο έκεηλε λα θφςεη ρνξηάξη γηα ηα θαηζίθηα ηνπ. ΋κσο ηα ζθπιηά πνπ ζπλφδεπαλ ην θνπάδη, κπξίζαλε ηνλ ηνκάξη ηνπ ιχθνπ, άξρηζαλ λα γαπγίδνπλ, φξκεζαλ πεξηθχθισζαλ ηνλ Γφξθσλα θαη δάγθσλαλ ην ηνκάξη πνπ θνξνχζε. Ζ Υιφε αλαζηαηψζεθε πνπ είδε ηνλ ιχθν θαη έβαιε ηηο θσλέο ζην Γάθλη λα έξζεη θαη απηφο ήξζε έγθαηξα θαη γιχησζε ηνλ βνζθφ απφ ηα δφληηα ησλ ζθχισλ.

22. ΋ηαλ απνθαιχθζεθε ε απάηε, νη δπν βνζθνί εξέκεζαλ ηα ζθπιηά, πήξαλ ηνλ Γφξθσλα θαη ηνπ έπιπλαλ ηηο πιεγέο πνπ είρε ζηνλ ψκν θαη ζηα πφδηα θαη πάλσ ηνπο έβαιαλ καζεκέλα θχιια θηειηάο. ΋κσο, άπεηξνη φπσο ήηαλ ζε εξσηηθά ηεξηίπηα, δελ ππνςηάζηεθαλ ηίπνηε θαη απέδσζαλ ηελ κεηακθίεζε ηνπ Γφξθσλα ζε έλα αζηεηάθη πνπ ζέιεζε λα ηνπο θάλεη. Ο Γάθληο θαη ε Υιφε πέξαζαλ πνιιέο ψξεο γηα λα θαηαθέξνπλ λα καδέςνπλ ηα πξφβαηα θαη θαηζίθηα πνπ είραλ ζθνξπίζεη ζηα βξάρηα θαη ζηε ζάιαζζα θαηαηξνκαγκέλα απφ ηελ εκθάληζε ηνπ ιχθνπ θαη ηηο πιαθέο ησλ ζθχισλ. Αιιά απφ ηελ επνκέλε θηφιαο άξρηζε θαη πάιη ην καξηχξην θαη ησλ δπν λεαξψλ βνζθψλ. Ήηαλ ραξνχκελνη φηαλ ζπλαληηφληαλ ζην βνζθνηφπη θαη ιππεκέλνη φηαλ ρσξίδαλε. Καη ην κφλν πνπ ήμεξαλ φηη θάηη είραλ πάζεη, ε Υιφε ζην ινχζηκν ηνπ Γάθλη ζηελ πεγή θαη ν Γάθληο ζην θηιί ηεο Υιφεο. Γελ μέξαλε φκσο λα εμεγήζνπλ ηη ήηαλ απηφ πνπ είραλ πάζεη.

23. Μεηά ηελ άλνημε ήξζε ην θαινθαίξη. Άθνπγαλ ηα ηδηηδίθηα, κχξηδαλ ηνπο ψξηκνπο θαξπνχο, ν ζφξπβνο ησλ ξπαθηψλ έκνηαδε ζαλ γιπθφ ηξαγνχδη, ηνπο επραξηζηνχζαλ ησλ πξνβάησλ ηα βειάζκαηα θαη ην ζξφηζκα ηνπ αλέκνπ κέζα απφ ηα θιαδηά ησλ δέληξσλ. Ο Γάθληο θαηγφηαλ θαη απφ ηελ θάςα ηνπ θαινθαηξηνχ θαη απφ απηή πνπ έηξσγε ηα ζσζηθά ηνπ θαη βνχηαγε ζην πνηάκη γηα λα ινπζηεί θαη λα δξνζηζηεί. ΋κσο ε θσηηά κέζα ηνπ δελ έζβελε. Ζ Υιφε θνξνχζε έλα ειαθξχ ρηηψλα, άξκεγε ηηο θαηζίθεο θαη ηηο πξνβαηίλεο, θαη [137]

έθηηαρλε δπν θνχπεο κε θξαζί αλαθαηεκέλν κε γάια, κηα γη’ απηήλ θαη άιιε κηα γηα ηνλ Γάθλη.

24. Ζ Υιφε έβιεπε ηνλ Γάθλη λα ινχδεηαη ζηελ πεγή, ηνλ θνίηαδε αρφξηαγα θαη δελ κπνξνχζε λα βξεη ηίπνηα ηα κεκπηφ επάλσ ηνπ. Καη ν Γάθληο θνίηαδε ηελ Υιφε κε ηνλ ρηηψλα ηεο θαη ην ζηεθάλη ζηα καιιηά ηεο θη έβιεπε κπξνζηά κηα απφ ηηο Νχκθεο. Έπαηξλε ην ζηεθάλη ηεο, ην θνξνχζε απηφο θαη ηελ θηινχζε. Κη απηή φηαλ ν Γάθληο ινπδφηαλ άξπαδε ηνλ ρηηψλα ηνπ θαη ηνλ έξηρλε πάλσ ηεο. Ζ Υιφε ηνπ έιεγε φηη ηα καχξα ηνπ καιιηά έκνηαδαλ κε κπξηηέο θαη απηφο φηη ην πξφζσπφ ηεο ήηαλ ιεπθφ θαη ξνδαιφ ζαλ ην κήιν. Αθφκα ηελ κάζαηλε θινγέξα θαη ηελ ψξα πνπ απηή θπζνχζε ην θαιάκη, ν Γάθληο ηεο η’ άξπαδε απφ ηα ρέξηα θαη ην ‘θεξλε ζηα ρείιε ηνπ, ζαλ λα θηινχζε έηζη ηα δηθά ηεο ρείιε.

25. Κακηά θνξά ην κεζεκέξη, ν χπλνο έπαηξλε ηε Υιφε θαη ν Γάθληο δίπια ηεο δελ ρφξηαηλε λα ηελ θνηηάδεη. ΋ια ηεο ηνπ άξεζαλ: ηα θιεηζηά ηεο κάηηα, ε κπξσδηά ηεο πνπ ζχκηδε κήιν θαη ζπκάξη. Ήζειε λα ηελ θηιήζεη αιιά θνβφηαλ κελ ηελ μππλήζεη, αλ θη ν ζφξπβνο ησλ ηδηηδηθηψλ ράιαγε ηνλ θφζκν.

26. ΋πσο ηελ θνίηαδε έλα ηδηηδίθη πνπ ζέιεζε λα μεθχγεη απφ έλα ρειηδφλη, έπεζε κεο ζην ζηήζνο ηεο Υιφεο. Σα θηεξά ηνπ ρειηδνληνχ άγγημαλ ηα κάγνπια ηνπ θνξηηζηνχ θη απηφ μχπλεζε. Σν ηδηηδίθη ζπλέρηζε λα ηεξεξίδεη θαη ν Γάθληο έβαιε ην ρέξη ηνπ ζηα ζηήζε ηεο θαη ην άξπαμε. Απηφ δελ ζηακάηεζε ην ηξαγνχδη ηνπ θαη ε Υιφε γειψληαο πήξε απφ ην ρέξη ηνπ Γάθλη ην ηδηηδίθη θαη ην έβαιε πάιη ζηνλ θφξθν ηεο.

27. Έλα πξσί άθνπγαλ έλα πνπιί λα θειαεδά θαη ε Υιφε αλαξσηήζεθε ηη ηάρα έιεγε ην πνπιί ζην ηξαγνχδη ηνπ. Καη ν Γάθληο άξρηζε λα ηεο δηεγείηαη έλα παιηφ κχζν: «Κάπμηε ιζα πμθφ υιμνθδ ημπέθα αμζημφζε αυδζα ζημ δάζμξ. Γεκ ηα έζπνςπκε ιε ηδκ βηθίηζα μφηε ηα ηζζβηθμφζε, αθθά ηαευηακ ηάης απυ έκα δέκηνμ ηαζ ηναβμοδμφζε ςδέξ πνμξ ημκ Πάκα ηαζ ηδκ Πίηο28 ηαζ ηα γχα ιαβειέκα απυ ηδ θςκή ηδξ δεκ απμιαηνφκμκηακ απυ ημκηά ηδξ. ΢ε δζπθακυ αμζημηυπζ ανζζηυηακ έκαξ κεανυξ, ςναίμξ ηαζ βθοηυθαθμξ ζακ ηδκ ημπέθα. Ζ ακηνζηή βθοηζά ηαζ δοκαηή θςκή ημο έεεθλε μηηχ απυ ηα αυδζα ηδξ ημπέθαξ πμο εκχεδηακ ιε ημ δζηυ ημο ημπάδζ. Σμ ημνίηζζ ζηεκμπςνήεδηε ηαζ βζαηί έπαζε ηα γχα ηδξ ηαζ βζαηί δηηήεδηε απυ ημκ αμοηυθμ ηαζ παναηάθεζε ημοξ εεμφξ κα ηδκ ηάκμοκ πμοθί. Οζ εεμί πναβιαημπμίδζακ ηδκ εοπή ηδξ ηαζ δ ημπέθα ιεηαιμνθχεδηε ζε ιεθςδζηυ πμοθί. Αοηυ ημ πμοθί αηυια ηαζ ζήιενα ηναβμοδά ημ πάεδιά ηδξ ημπέθαξ πμο αηυια δεκ έπεζ πάρεζ κα ακαγδηά ηα παιέκα ηδξ γχα».

28. Με ηδηηδίθηα, ηζηνξίεο θαη θξπθνχο θαεκνχο πέξαζε ην θαινθαίξη θαη ήξζε ην θζηλφπσξν. Κάπνηα κέξα Σχξηνη πεηξαηέο έθηαζαλ κε έλα πινίν, βγήθαλ ζηελ μεξά νπιηζκέλνη θαη άξπαμαλ φηη βξήθαλ, θξαζηά ζηηάξη, κέιη θαη πνιιά απφ ηα βφδηα ηνπ Γφξθσλα. Κάπνηα ζηηγκή πήξε ην κάηη ηνπο ηνλ Γάθλη, ηα ‘ραζαλ απφ ηελ νκνξθηά ηνπ, ηνλ πήξαλ ζην πινίν θαη ρσξίο άιιεο αξπαγέο, ζήθσζαλ άγθπξα θαη αλνίρηεθαλ ζην πέιαγνο. Ζ Υιφε πνπ σο ηφηε πξνζπαζνχζε λα πεξηζψζεη ην θνπάδη ηεο, είδε ηη ζπλέβε, άθνπζε ηνλ Γάθλη λα ηελ θσλάδεη, 28

Η Πίηπο ήηαλ Οξεηάδα Νύκθε πνπ ηε αγάπεζε ν Πάλαο. Απηή γηα λα απνθύγεη ηε ζπλεύξεζε κε ηνλ ζεό κεηακνξθώζεθε ζε πεύθν. Ο Πάλαο ζηνιίδεη ην θεθάιη ηνπ κε ζηεθάληα πεύθνπ.

[138]

παξάηεζε κηα θαηλνχξηα θινγέξα πνπ είρε θηηάμεη γηα λα δσξίζεη ζην λέν θαη έηξεμε ζην Γφξθσλα λα ηνλ παξαθαιέζεη λα ηελ βνεζήζεη.

29. Ο Γφξθσλ ήηαλ πεζκέλνο θάησ, γεκάηνο αίκαηα, ζαλάζηκα ιαβσκέλνο απφ ηνπο πεηξαηέο. Δίδε ηε Υιφε θαη ηεο είπε μέπλνα: «Υθυδ ιμο, μζ θδζηέξ ιε θααχζακε ηαζ δεκ εα γήζς. Δζφ υιςξ κα ημζηάλεζξ κα ζχζεζξ ημκ Γάθκζ ηαζ κα ημοξ ηζιςνήζεζξ. Σμ ημπάδζ ιμο είκαζ ιαεδιέκμ κα αημφεζ ηδκ θθμβένα ιμο ηζ υθα ηα γςκηακά ιμο ένπμκηαζ ημκηά ιμο, υζμ ηζ ακ έπμοκ απμιαηνοκεεί. Πάνε θμζπυκ ηδκ θθμβένα ιμο, παίλε ημ ζημπυ πμο δίδαλα ζημκ Γάθκζ ηζ αοηυξ ζε ζέκα. Φνυκηζζε ηα γχα ιμο, δχζε ιμο έκα θζθί ηαζ ιδ ιε λεπάζεζξ πζα». Ζ Υιόε ινύδεη ηνλ Γάθλε (ηνπ Marc Chagall) 30. Ζ Υιφε ηνλ θίιεζε θαη ν Γφξθσλ πέζαλε ηελ ίδηα ζηηγκή. Απηή πήξε ηε θινγέξα ηνπ θη άξρηζε λα παίδεη. Σα βφδηα άθνπζαλ ηνλ γλσζηφ ζθνπφ θαη κε κνπγθαλεηά έπεζαλ φια καδί ζηε ζάιαζζα. Με ην πήδεκα απηφ ησλ δψσλ ζεθψζεθε δπλαηφ θχκα, ην πινίν ησλ πεηξαηψλ κπαηάξηζε, άξρηζε λα βπζίδεηαη θαη φινη έπεζαλ ζηελ ζάιαζζα. Οη βαξηά νπιηζκέλνη κε ζψξαθεο θαη θξάλε ιεζηέο, βνχιηαμαλ θαη πλίγεθαλ. Ο Γάθληο φκσο ήηαλ μππφιπηνο θαη δελ θνξνχζε παξά έλα ειαθξφ ρηηψλα πνπ ηνλ πέηαμε ακέζσο θαη πξνζπάζεζε λα θνιπκπήζεη. Ακάζεηνο απφ ζάιαζζα θηλδχλεςε, αιιά αξπάρηεθε απφ ηα θέξαηα δπν βνδηψλ πνπ ηνλ έβγαιαλ κε αζθάιεηα ζηε ζηεξηά. ΋κσο είλαη γλσζηφ ηα βφδηα είλαη άξηζηνη θνιπκβεηέο θαη φινη μέξνπλ πσο ν Βφζπνξνο29 πήξε ην φλνκά ηνπ απφ ηελ Ηψ, πνπ κεηακνξθσκέλε ζε αγειάδα, θνιχκπεζε απφ ηελ Δπξψπε ζηελ Αζία.

31. Ζ Υιφε ππνδέρζεθε κε γέιηα θαη θιάκαηα ηνλ Γάθλη, πνπ ζψζεθε απφ ηελ αηρκαισζία. Σνπ δηεγήζεθε φηη ν Γφξθσλ ηεο έδσζε ηε θινγέξα ηνπ κε ηελ νπνία είρε εθπαηδεχζεη ηα βφδηα θαη ηνλ πιεξνθφξεζε γηα ην ζάλαην ηνπ λεαξνχ βνζθνχ, παξέιεηςε κφλν (απφ ληξνπή) λα ηνπ πεη γηα ην θηιί πνπ ηνπ έδσζε. Γηα λα ην ηηκήζνπλ πήγαλ θνληά ζηνπο ζπγγελείο ηνπ Γφξθσλα, πνπ εθείλε ηελ ψξα ηελ θήδεπαλ. Πάλσ ζηνλ ηάθν θχηεςαλ ινπινχδηα θαη γηα ζπνλδέο έρπζαλ γάια θαη ρπκφ ζηαθπιηψλ. Αθφκα έζπαζαλ αξθεηέο θινγέξεο. ΢ηε γεληθή ζιίςε ζπκκεξίδνληαλ θαη ηα βφδηα πνπ κε κπθεζκνχο ζξελνχζαλ ην ρακφ ηνπ βνζθνχ ηνπο.

29

Βόζπνξνο = Βνπο+πόξνο δειαδή ην πέξαζκα ηνπ βνδηνύ

[139]

33. Μεηά ηελ ηαθή, νη δπν λένη πήγαλ ζην ΢πήιαην ησλ Νπκθψλ θαη ε Υιφε έινπζε ηνλ Γάθλη, αιιά γηα πξψηε θνξά γπκλψζεθε θη απηή θαη πιχζεθε, αλ θαη ην ζψκα ηεο ήηαλ ηφζν άζπξν, φκνξθν θαη θαζαξφ πνπ δελ ρξεηαδφηαλ λα πιπζεί γηα λα ιάκςεη πεξηζζφηεξν ε νκνξθηά ηνπ. Έθηηαμαλ κε ινπινχδηα ζηεθάληα θαη ζηεθάλσζαλ ηηο Νχκθεο θαη ηνπο αθηέξσζαλ ηελ θινγέξα ηνπ Γφξθσλα. Καηφπηλ πήγαλ ζηα θνπάδηα ηνπο θαη ηα δψα έδεηρλαλ κε βειάζκαηα θαη ρνξνπεδεηά ηελ ραξά ηνπο πνπ έβιεπαλ θαη πάιη ηνλ Γάθλη θνληά ηνπο. Ο θαεκέλνο ν Γάθληο πνπ αγλννχζε ηηο παξαμεληέο ηνπ Έξσηα, ήηαλ ζιηκκέλνο γηαηί ηψξα έβιεπε ηε Υιφε ληπκέλε κε ξνχρα πνπ έθξπβαλ ηελ νκνξθηά ηεο. Τπέθεξε πξαγκαηηθά θαη αλάζα ηνπ ήηαλ πφηε βαξηά ζαλ ιαραληαζκέλε θαη πφηε μέπλνε ζαλ λα είρε ράζεη φιεο ηνπ ηηο δπλάκεηο.

Βηβιίν Γεύηεξν 1. Σν θζηλφπσξν είλαη ε επνρή ηνπ ηξπγεηνχ θαη φινη ήηαλ απαζρνιεκέλνη, άιινη κε ηα παηεηήξηα, άιινη κε ηα θαιάζηα, άιινη κε ην θφςηκν ησλ ζηαθπιηψλ θαη άιινη κε ηα πηζάξηα. Ο Γάθληο θαη ε Υιφε βνεζνχζαλ θη απηνί φζν κπνξνχζαλ. Ο Γάθληο θνπβάιαγε ηα θνθίληα κε ηα ζηαθχιηα θαη ε Υιφε βνεζνχζε ζηελ εηνηκαζία ηνπ θαγεηνχ γηα ηνπο ηξπγεηέο. Υιόε θαη Γάθληο ηνπ Louis Hersent 2. Οη κέξεο ηνπ ηξπγεηνχ είλαη αθηεξσκέλεο ζην Γηφλπζν. Πνιιέο γπλαίθεο πνπ βξίζθνληαλ ζηα ακπέιηα έβιεπαλ ηνλ Γάθλη θαη ζρνιίαδαλ ηελ νκνξθηά θαη ην παξάζηεκά ηνπ, κηα κάιηζηα απφ απηέο ηνλ θίιεζε. Ζ Υιφε είδε ηε ζθελή θαη θπζηθά ζηελνρσξήζεθε. Αιιά θαη νη άληξεο ζηα παηεηήξηα έβιεπαλ ηελ Υιφε θαη ρνξνπεδνχζαλ πάλσ ζηα ζηαθχιηα, φπσο θάλνπλ νη ΢άηπξνη φηαλ βιέπνπλ ηηο Βαθρίδεο. Ο Γάθληο κε ηε ζεηξά ηνπ έβιεπε απηά θαη δαγθσλφηαλ. Καη νη δπν ηνπο δελ έβιεπαλ ηελ ψξα λα ηειεηψζεη ν ηξχγνο θαη λα γπξίδνπλ ζηα βνζθνηφπηα θαη λα αθνχλε ηνλ ήρν ηεο θινγέξαο θαη ηηο θσλέο ησλ θαηζηθηψλ θαη ησλ πξνβάησλ πνπ ερνχζαλ ζη’ απηηά ηνπο πνιχ θαιχηεξα απφ ηα ζρφιηα ησλ ηξπγεηψλ, αληξψλ θαη γπλαηθψλ. Μεηά απφ ιίγεο κέξεο γέκηζαλ ηα πηζάξηα κνχζην θαη νη δπν λένη γχξηζαλ επηηέινπο ζηα θνπάδηα ηνπο, αθνχ πξψηα έθεξαλ ζηηο Νχκθεο, φπσο άιισζηε ην ζπλήζηδαλ, άλζε ή θξνχηα ή έρπλαλ γάια

[140]

πξνζθέξνληάο ηνπο ζπνλδέο. Γελ ζα πεξλνχζε πνιχο θαηξφο θαη νη Νχκθεο ζα ηνπο αληαπέδηδαλ ηελ αγάπε θαη ηελ αθνζίσζή πνπ ηηο έδεηρλαλ.

3. Μηα κέξα πιεζίαζε ηνπο δπν λένπο έλαο γεξάθνο ηπιηγκέλνο ζε έλα ηνκάξη θαηζίθαο θαη ζηνλ ψκν ην ήηαλ θξεκαζκέλν έλα ζαθνχιη. Έθαηζε θνληά ηνπο θαη ηνπο είπε: «Με θέκε Φηιεηά, έπς ηναβμοδήζεζ πμθθέξ θμνέξ ζε ημφηεξ ηζξ Νφιθεξ, έπς οικήζεζ ημκ Πάκα ιε ηδκ θθμβένα ιμο ηαζ ιε ηδ ιμοζζηή ιμο πμίιακα πμθθά ημπάδζα αμδζχκ. Ήνεα κα ζαξ πς αοηά: Έπς έκα ηήπμ ιε ηνζακηάθοθθα, ηνίκμοξ, οαηίκεμοξ, παπανμφκεξ ηαζ πμθθά άθθα θμοθμφδζα ηαεχξ ηαζ ιδθζέξ, απθαδζέξ, ζοηζέξ ηζ αιπέθζα. Ο ηήπμξ είκαζ υιμνθμξ ηαζ πμηίγεηαζ απυ ηνεζξ πδβέξ ηαζ υπμζμξ ημκ δεζ κμιίγεζ πςξ είκαζ δάζμξ. ΋ιςξ βέναζα ηαζ δεκ ιπμνχ πζα κα ημκ θνμκηίγς ηαζ κα ημκ ηαθθζενβχ».

4. Ο γέξνο ζπλέρηζε: «΢ήιενα ημ ιεζδιένζ, είδα ηάης απυ ιζα ιονηζά ημο ηήπμο ιμο έκα κεανυ, πμο ηναημφζε ζημ πένζ ημο ηνζακηάθοθθα ηαζ ιφνηα. Ήηακ βοικυξ, θεοηυξ ζακ βάθα, λακευξ ηαζ ζηζθπκυξ ζακ ηαζ ιυθζξ είπε θμοζηεί. Πήβα ημκηά ημο ηαζ πνμζπάεδζα κα ημκ πζάζς, αθθά αοηυξ ήηακ εοηίκδημξ ηαζ ιμο λέθεοβε. Απυηαια ηαζ ημκ νχηδζα πμζμξ είκαζ ηαζ πχξ ανέεδηε ζημ ηήπμ ιμο. Σμο οπμζπέεδηα κα ημκ αθήζς κα ηυρεζ υζα θμοθμφδζα ηαζ θνμφηα εέθεζ ηαζ ημ ιυκμ πμο ημο γήηδζα ήηακ έκα θζθί ημο».

5. Ο Φηιεηάο είπε φηη ηφηε ν λένο έβγαιε κηα πεξίεξγε θξαπγή θαη κνπ είπε: «Ακ ημ εεξ εα ζε θζθήζς, αθθά αοηυ δεκ εα ςθεθήζεζ ηα βδναηεζά ζμο. Καζ δεκ εα ηαηαθένεζξ κα ιε πζάζεζξ βζαηί είιαζ πζμ βνήβμνμξ απ’ υθα ηα πμοθζά. Μδ ιε αθέπεζξ πμο θαίκμιαζ παζδί, είιαζ πζμ ανπαίμξ ηζ απυ ημκ Κνυκμ. Ξένς υηζ υηακ ήζμοκ κέμξ, έαμζηεξ έκα ημπάδζ ηαζ έπαζγεξ ηδ θθμβένα ζμο βζα κα ζ’ αημφεζ δ Ακαξπιιίο ιε ηδκ μπμία ήζμοκ ενςηεοιέκμξ. Δβχ ήιμοκ δίπθα ηδξ ηζ αξ ιδ ιε έαθεπεξ. ΋ιςξ ζηδκ έδςζα βζα βοκαίηα, ηάκαηε παζδζά ηαζ ηα παζδζά ζαξ έβζκακ ηζ αοηά αμζημί ηαζ βεςνβμί. Σχνα υιςξ είιαζ ημκηά ζημκ Γάθκδ ηαζ ζηδ Υθυδ ηαζ ηάεε πνςί θνμκηίγς κα είκαζ ιαγί. Να λένεζξ ηαζ κα παίνεζαζ υηζ είζαζ μ ιυκμξ άκενςπμξ πμο ηχνα ζηα βενάιαηά ζμο είδεξ αοηυ ημ παζδί, ειέκα».

6. Καη ν γεξν-Φηιεηάο ζπλέρηζε: «Καζ θέβμκηαξ αοηά μ κέμξ πέηαλε ζακ πμοθάηζ. Πνζκ ελαθακζζηεί είδα ηα θηενά ζημοξ χιμοξ ημο, ηδκ θανέηνα ιε ηα αέθδ ζηδκ πθάηδ ημο ηαζ ημ ηυλμ πμο ηναημφζε ζηα πένζα ημο. Παζδζά ιμο ακ ζηα βενάιαηά ιμο δεκ έπαζα ηα θμβζηά ιμο, αοηυ ημ παζδί είκαζ μ Έξωηαο πμο ζαξ ζηέπηεηαζ ηαζ ζαξ έπεζ θνμκηίγεζ».

7. Ο Γάθληο θαη Υιφε ράξεθαλ αλ θη έδεημαλ φηη άθνπγαλ έλα κχζν θη φρη αιεζηλή ηζηνξία πνπ ηνπο έιεγε ν Φηιεηάο. Σνλ ξψηεζαλ φηαλ ηέιεησζε, ηη είλαη ζη’ αιήζεηα απηφο ν Έξσηαο, πνπιί ή παηδί; Κη ν γέξνο είπε: «Παζδζά ιμο μ Ένςηαξ είκαζ έκαξ υιμνθμξ κέμξ, εευξ ηαζ ιε θηενά. Αβαπά ηα κζάηα, γδηά ημ ηάθθμξ ηαζ ακαπηενχκεζ ηζξ ροπέξ. Δίκαζ πζμ δοκαηυξ ηζ απυ ημκ Γία βζαηί ηαηεοεφκεζ ημοξ ίδζμοξ ημοξ εεμφξ. Σέημζα ελμοζία δεκ έπεηε μφηε εζείξ πάκς ζηα πνυααηα ηαζ ηα ηαηζίηζα ζαξ. Σα άκεδ ηαζ ηα θοηά είκαζ ένβα ημο ηαζ ηονζανπεί ζηα ζημζπεία ηδξ θφζδξ. Ο ενςηεοιέκμξ ηαφνμξ ιμοβηακίγεζ ζακ κα ημκ ηζίιπδζε μίζηνμξ ηαζ μ ηνάβμξ αημθμοεεί ηδκ αίβα πμο αβαπά. Κζ ειέκα πμο ςξ κέμξ ενςηεφηδηα ηδκ Αιανοθθίδα, δεκ ι’ έκμζαγε ημ θαβδηυ, μφηε ι’ έπαζνκε μ [141]

φπκμξ. Ζ ηανδζά ιμο πηοπμφζε ηαζ βζα κα ζαήζς ηδκ θςηζά πμο έηαζβε ιέζα ιμο, έπεθηα ζημ πμηάιζα. Φχκαγα ημ υκμια ηδξ Αιανοθθίδαξ ηαζ δ Ζπχ ιμο ημ ‘ζηεθκε πίζς. Πέηαλα ηαζ ηζξ θθμβένεξ ιμο, βζαηί εκχ έεεθβακ ηζξ αβεθάδεξ ιμο, δεκ έθενκακ ημκηά ιμο ηδκ Αιανοθθίδα. ΢αξ θές παζδζά ιμο υηζ δεκ οπάνπεζ θάνιαημ πμο κα ηνχβεηαζ ή κα πίκεηαζ ηαζ κα βζαηνεφεζ ημκ ένςηα. Σμ ιυκμ βζαηνζηυ είκαζ ημ θζθί ή ημ αβηάθζαζια δομ βοικχκ ζςιάηςκ».

8. Οη δπν λένη αθνχζαλε ηα ιφγηα ηνπ Φηιεηά θαη πξηλ θχγεη ηνπ δψζαλε ιίγν ηπξί θη έλα θαηζηθάθη. Μείλαλε φκσο ζθεθηηθνί θαη φηαλ ν θαζ’ έλαο πήγε ζην ζπίηη ηνπ ζθεθηφηαλ: «Έηζζ εα είκαζ μ ένςηαξ, αθμφ ηαζ ζε ιαξ ζοιααίκεζ αοηυ πμο πενζέβναρε μ βένμξ, δδθαδή δεκ εκδζαθενυιαζηε κα θάιε, ημζιυιαζηε πμθφ θίβμ, ηαζβυιαζηε ηαζ δεκ λένμοιε βζαηί ηαζ αζαγυιαζηε κα πενάζεζ δ κφπηα βζα κα εζδςεμφιε. Πνέπεζ κα ιαξ είπε ηδκ αθήεεζα μ Φζθδηάξ, δεκ ιπμνεί ηακείξ κα λεθφβεζ απυ ημκ ένςηα, έπεζ θηενά ηαζ λεθεφβεζ. Κζ ακ πάιε ζηζξ Νφιθεξ κα ιαξ αμδεήζμοκ, ηζ; Κζ μ Φζθδηάξ παναηάθεζε ημκ Πάκα βζα ηδκ Αιανοθθίδα αθθά αοηυξ δεκ ιπυνεζε κα ημκ αμδεήζεζ. Φαίκεηαζ πςξ ημ θάνιαημ είκαζ ημ θζθί ηαζ ημ αβηάθζαζια ηςκ βοικχκ ημνιζχκ ιαξ. Κζ αξ ηάκεζ ηνφμ».

9. Σελ άιιε κέξα βξέζεθαλ θαη πάιη ζην βνζθνηφπη. Μφιηο ζπλαληήζεθαλ θηιήζεθαλ θη αγθαιηάζηεθαλ, αιιά δελ ηφικεζαλ λα πάλε παξαθάησ, ε γχκληα ήηαλ πξάμε ηνικεξή φρη κφλν γηα ηα θνξίηζηα, αιιά θαη γηα ηνπο λένπο βνζθνχο. Σελ λχρηα πάιη νη ίδηεο ζθέςεηο ηνπο βαζάληδαλ, ήμεξαλ ηψξα πσο ην κφλν θάξκαθν πνπ ζα ηνπο ιχηξσλε ήηαλ λα μαπιψζνπλε καδί.

10. Καη ηελ επνκέλε πνπ μαλαβξέζεθαλ αγθαιηάζηεθαλ θαη θηιήζεθαλ, αιιά νχηε ν Γάθληο ηνικνχζε λα αλαθέξεη φηη ήζειε λα ηελ αγθαιηάζεη γπκλή, νχηε ε Υιφε ήζειε λα αξρίζεη πξψηε λα κηιά γη’ απηφ. Βνήζεζε φκσο ε ηχρε.

11. Καζφηαλ ζηε ξίδα κηαο βειαληδηάο θαη θηιηφληαλ γηα ψξεο ρσξίο λα ρνξηαίλνπλ. Κάπνηα ζηηγκή ν Γάθληο ηελ ηξάβεμε κε δχλακε, ε Υιφε πιάγηαζε θη απηφο έγεηξε δίπια ηεο ρσξίο λα πάςεη λα ηελ θηιά. Μείλαλε έηζη πνιιή ψξα θαη πίζηεπαλ φηη απηή είλαη ε νινθιήξσζε ηνπ έξσηα. Αξγά ην απφγεπκα ρψξηζαλ κε βαξηά θαξδηά, πήγαλ γηα χπλν φηαλ φιε ηελ πεξηνρή ηελ θάιπςαλ ζφξπβνη.

12. Να ηη είρε ζπκβεί: Μεξηθνί λεαξνί, γφλνη πινχζησλ νηθνγελεηψλ απφ ηελ Μήζπκλα, έξημαλ έλα θαΐθη ζην λεξφ, βάιαλε ηνπο δνχινπο ηνπο λα θσπειαηνχλ θαη θηάζαλε θνληά ζηνπο παξαζαιάζζηνπο αγξνχο ηεο Μπηηιήλεο γηα λα δηαζθεδάζνπλ. Φαξεχαλε πεηξφςαξα, θνιπκπνχζαλ ζηε ζάιαζζα, θπλεγνχζαλ ιαγνχο, πνπιηά, ρήλεο θαη έηζη είραλ άθζνλν θαγεηφ. Οη ρσξηθνί ηνπο έδηλαλ ςσκί, θξαζί θαη ζηέγε θαη απηνί ηα πιήξσλαλ κε ην παξαπάλσ.

13. Κάπνηνο ρσξηάηεο, πνπ ρξεηάζηεθε ζθνηλί γηα ηελ δνπιεηά ηνπ, θαηέβεθε ζηελ παξαιία, βξήθε ην θαΐθη αθχιαρην, έθνςε ην παιακάξη θαη έθπγε. Σν πξσί νη λένη απφ ηελ Μήζπκλα είδαλ ηελ θινπή, ξψηεζαλ θη επεηδή θαλείο δελ ήμεξε πνηνο ην έθιεςε κπήθαλ ζην θαΐθη θαη πήγαλ ζηελ πεξηνρή πνπ δνχζαλ ν Γάθληο θαη Υιφε, γηα λα θπλεγήζνπλ. ΋κσο επεηδή δελ είραλ παιακάξη, έθηηαμαλ έλα άιιν απφ ρισξή ιπγαξηά θαη έδεζαλ ην θαΐθη ηνπο. Σα ζθπιηά μακνιήζεθαλ γηα λα βξνχλε πεξάζκαηα ιαγψλ, αιιά νη πιαθέο ηνπο θφβηζαλ ηα θαηζίθηα, πνπ ηξάπεθαλ πξνο ηελ παξαιία. Δθεί δελ έβξηζθαλ ηίπνηε λα θάλε [142]

θαη θάπνηα απφ απηά θάγαλε ηελ ιπγαξηά πνπ θξαηνχζε δεκέλν ην θαΐθη θη απηφ ιπηφ παξαζχξζεθε απφ ηα θχκαηα.

14. ΋ηαλ νη λένη απφ ηελ Μήζπκλα θαηάιαβαλ ηη είρε ζπκβεί ήηαλ αξγά, ν αέξαο δπλάκσλε θαη έζπξσρλε ην θαΐθη ζην αλνηρηφ πέιαγνο. Μαδί κε ην πιενχκελν ράζεθαλ θαη φια ζρεδφλ ηα ππάξρνληά ηνπο. Θπκσκέλνη έςαμαλ λα βξνχλε ηνλ βνζθφ ησλ θαηζηθηψλ, βξήθαλ ην Γάθλη, ηνλ ρηχπεζαλ θαη ηνλ έδεζαλ. Απηφο έβαιε ηηο θσλέο θαη έθηαζαλ εθεί ν Λάκσλ θαη ν Γξχαο. Καη νη δπν ηνπο, αλ θαη ειηθησκέλνη ήηαλ ζθιεξνί θαη δπλαηνί απφ ηηο γεσξγηθέο ηνπο εξγαζίεο. Εεηήζαλε λα κάζνπλ ηη ζπκβαίλεη θαη νη λένη θψλαδαλ θαη δήηαγαλ ην δίθην ηνπο.

15. Γηα λα βγάινπλ άθξε δέρζεθαλ λα νξίζνπλ θξηηή ηνλ βνζθφ γεξν-Φηιεηά, πνπ ήηαλ γλσζηφο γηα ηελ αθεξαηφηεηά ηνπ. Απηφο δήηεζε πξψηα λα αθνχζεη ηνπ Μεζπκλαίνπο: «Ήνεαιε εδχ βζα ηοκήβζ ηαζ δέζαιε ημ πθμίμ ιε θοβανζέξ. ΋ιςξ μζ ηαηζίηεξ αοημφ ημο κέμο ήνεακ ηαζ θάβακε ηδ θοβανζά, ημ πθμίμ πάεδηε ηαζ ιαγί ημο υθα ιαξ ηα αηνζαά νμφπα ηαζ ηα θεθηά ιαξ, Εδηάιε βζα απμγδιίςζδ κα πάνμοιε ημκ αμζηυ ζακ καφηδ ηαζ ιαγί ηαζ ηζξ ηαηζίηεξ ημο».

16. Ο θαθνπνηεκέλνο απφ ηα ρηππήκαηα Γάθληο είδε ηελ Υιφε πνπ είρε έξζεη εθεί θνληά, αλαζάξξεζε θαη είπε: «Δβχ αυζης εδχ ηα ηαηζίηζα ιμο ηαζ πμηέ ηακέκαξ απυ ημοξ κηυπζμοξ δεκ ιε ηαηδβυνδζε υηζ έκα απυ ηα γχα ιμο αυζηδζε ζημ πςνάθζ ή ζηα ηθήιαηά ημο. ΋ιςξ αοημί δεκ έπμοκ ιάεεζ ηα ζηοθζά ημοξ κα ιδκ βαοβίγμοκ υπμηε εέθμοκ ηαζ ιε ηζξ οθαηέξ ημοξ δζχλακε ηα ηαηζίηζα ιμο απυ ημ αμοκυ πνμξ ηδκ εάθαζζα. Γεκ ανήηακε ηίπμηα άθθμ κα θάκε ηαζ θάβακε ηδ θοβανζά. Σμ πθμίμ δεκ ημ έδζςλακ ηα γςκηακά, ιμο αθθά μ άκειμξ. Αθθά πμζμξ εα ημ πίζηεοε υηζ δέζακε ιε θοβανζά έκα ηαΐηζ θμνηςιέκμ ιε ηυζα πνάβιαηα ακηί κα ημ δέζμοκ ιε παθαιάνζ;» 17. Σα ιφγηα ηνπ Γάθλη ζπγθίλεζαλ ηνπο ρσξηθνχο θαη ν θξηηήο Φηιεηάο είπε: «Ονηίγμιαζ ζημκ Πάκα ηαζ ζηζξ Νφιθεξ υηζ δεκ ιπμνχ κα ηαηαδζηάζς ημ Γάθκζ μφηε ηζξ ηαηζίηεξ ημο. Σμκ άκειμ ηαζ ηδκ εάθαζζα αξ ημοξ ηαηαδζηάζμοκ μζ εεμί». Σα λεαξά πινπζηφπαηδα δελ πείζηεθαλ θαη φξκεζαλ λ’ αξπάμνπλ ηνλ Γάθλη, φκσο νη νξγηζκέλνη ρσξηθνί ηνπο επηηέζεθαλ κε θαδξφληα θαη ηνπο έδησμαλ απφ ηα δηθά ηνπο ρσξάθηα.

18. Ζ Υιφε πήγε ηνλ Γάθλη ζηε ζπειηά ησλ Νπκθψλ, ηνλ θαζάξηζε απφ ηα αίκαηα θαη ηνπ έδσζε λα θάεη ςσκί θαη ηπξί. Αιιά απηφ πνπ βνήζεζε ηνλ λέν λα ζπλέιζεη ήηαλ έλα γιπθφ θηιί ηεο Υιφεο ζηα ρείιηα ηνπ.

19. Οη λεαξνί απφ ηελ Μήζπκλα δελ ην έβαιαλ θάησ. Γχξηζαλ κε ηα πφδη ζηελ πφιε ηνπο, δήηεζαλ λα ζπγθεληξσζεί ν ιαφο θαη δήηεζαλ λα αθνπζηνχλ σο ηθέηεο. Γελ είπαλ φιε ηελ αιήζεηα, αιιά θαηεγφξεζαλ ηνπο Μπηηιεληνχο φηη ηνπο άξπαμαλ ην θαΐθη θαη ηνπο έθιεςαλ ηα ρξήκαηα θαη ηα ξνχρα ηνπο. Οη πνιίηεο νξγίζηεθαλ θαη ρσξίο πξνεηδνπνίεζε θήξπμαλ πφιεκν θαηά ηεο Μπηηιήλεο.

20. Ο ζηξαηεγφο ηεο πφιεο έξημε ζηε ζάιαζζα δέθα πινία θαη απνθαζίζηεθε λα ιεειαηήζνπλ ηα παξάιηα ησλ Μπηηιελαίσλ. Πξάγκαηη ν ζηξαηφο ηεο Μεζχκλεο απνβηβάζηεθε θαη άξρηζε λα αξπάδεη δψα, ζηηεξά θαη πνιχ θξαζί, αθνχ ηα πηζάξηα ήηαλ γεκάηα. Ο Γάθληο ήηαλ ζην δάζνο γηα λα θφςεη ρνξηάξη γηα ηα θαηζίθηα ηνπ, είδε ηνπο εηζβνιείο θαη θξχθηεθε ζε κηα θνπθάια δέληξνπ.

[143]

΋κσο νη Μεζπκλαίνη είδαλ ηε Υιφε πνπ είρε θαηαθχγεη ζην ΢πήιαην ησλ Νπκθψλ σο ηθέηηδα. Οη επηηηζέκελνη δελ ζεβάζηεθαλ ηηο ζεέο, πήξαλ ηα δψα ηεο θνπέιαο, θαη ηελ ίδηα ηελ έδεζαλ θαη ηελ έζπξαλ αηρκάισηε.

21. Οη Μεζπκλαίνη πήξαλ ηε ιεία ηνπο θαη απνθάζηζαλ λα γπξίζνπλ ζην ιηκάλη ηνπο πξηλ ηνπο πξνιάβεη ε θαθνθαηξία. Απέπιεπζαλ ακέζσο, αιιά ιφγσ ηεο άπλνηαο άξρηζαλ λα θσπειαηνχλ. Ο Γάθληο θαηέβεθε ζην βνζθνηφπη, δελ βξήθε ηα πξφβαηα θαη ηηο θαηζίθεο, αιιά νχηε θαη ηελ Υιφε, κφλν πεηακέλε θάησ ηε θινγέξα ηεο. Έςαμε παληνχ, δελ ηελ βξήθε θαη πήγε ζηε ζπειηά φπνπ άξρηζε λα θαηεγνξεί ηηο Νχκθεο γηα πξνδνζία.

22. «Πχξ αθήζαηε κ’ ανπάλμοκ ηδ Υθυδ πμο ζαξ ζηεθάκςκε, ζαξ έδζκε ημ πνχημ βάθα ηδξ ιέναξ ηαζ ζαξ αθζένςζε αοηή ηδ θθμβένα; Ο θφημξ δεκ ηαηάθενε κα ιμο ανπάλεζ μφηε έκα ηαηζίηζ ηζ εζείξ αθήζαηε ημοξ θδζηέξ αοημφξ κα πάνμοκ ηα ημπάδζα ιαξ ηαζ ηδκ Υθυδ; Καζ ιε ηζ ιμφηνα εα πάς ζημοξ βμκείξ ιμο πςνίξ ημ ημπάδζ ηαζ πςνίξ ηδκ Υθυδ, πμο ιμο ηδκ πήνακε βζαηί εβχ ηδκ εβηαηέθεζρα; Σζ κα ηάκεζ άναβε ηχνα δ Υθυδ;» 23. ΋πσο ήηαλ εμαληιεκέλνο απφ ηα δάθξπα θαη ηε ιχπε, ηνλ πήξε ν χπλνο. Δίδε ηφηε λα ηνπ παξνπζηάδνληαη ηξεηο φκνξθεο θαη κηζφγπκλεο Νχκθεο θαη ε κηα απφ απηέο κίιεζε: «Γάθκζ, ιαξ ηαηδβμνείξ άδζηα, ειείξ ζηεθηυιαζηε πμθφ ηδ Υθυδ ηαζ ιδ λεπκάξ υηζ υηακ ήηακ ανέθμξ, ζχεδηε ζηδκ δζηή ιαξ ζπδθζά. Ζ Υθυδ δεκ έπεζ ηίπμηα ημζκυ ιε ηα πνυααηα ηαζ ειείξ θνμκηίγμοιε κα ιδκ ηαηακηήζεζ δμφθδ ζηδ Μήεοικα. Έπμιε ζφιιαπυ ιαξ ημκ Πάκα, πμο ακ ηαζ δεκ ημκ ηζιήζαηε πμηέ ιε θμοθμφδζα, αοηυξ εα βίκεζ επενυξ ηςκ Μδεοικαίςκ. Σχνα πήβαζκε κα ανεζξ ημκ Λάιςκα ηαζ ηδ Μονηάθδ πμο ηθαίκε βζαηί κμιίγμοκ υηζ ηζ εζφ αζπιαθςηίζηδηεξ ηαζ ιδκ ακδζοπείξ. Αφνζμ δ Υθυδ εα ανίζηεηαζ ημκηά ζμο ηαζ ιαγί ηδξ ηαζ ηα δομ ζαξ ημπάδζα. Θα ζοκεπίζεηε κα θνμκηίγεηαζ ηα γςκηακά ζαξ ηαζ κα παίγεηε θθμβένα. ΋θα ηα άθθα αθήζηε ηα ζημκ Ένςηα».

24. Ο Γάθληο πεηάρηεθε επάλσ ραξνχκελνο, πξνζθχλεζε θαη ππνζρέζεθε φηη αλ ζσζεί ε Υιφε ζα ζπζηάζεη ηελ θαιχηεξε απφ ηηο αίγεο ηνπ. Καηφπηλ έθαλε ην ίδην θαη ζην άγαικα ηνπ Πάλα θαη ηνπ είπε φηη ζα ζπζηάζεη ζ’ απηφλ έλα απφ ηνπο πην ξσκαιένπο ηξάγνπο ηεο Υιφεο. Καηφπηλ πήγε ζην ζπίηη θαη θαζεζχραζε ηνπο ζεηνχο ηνπ γνλείο.

25. Σε λχρηα ν ζηξαηεγφο ησλ Μεζπκλαίσλ απνθάζηζε λα μεθνπξάζεη ηνπο ζηξαηηψηεο ηνπ πνπ είραλ απνθάκεη απφ ηελ ζπλερή θσπειαζία. Βξήθε ινηπφλ έλα νξκίζθν, αγθπξνβφιεζε θαη άθεζε ηνπο άληξεο ηνπ λα δηαζθεδάζνπλ. Απηνί άξρηζαλ λα ηξψλε, λα πίλνπλ θαη λα ηξαγνπδάλε θη απηφ θξάηεζε σο αξγά ηελ λχρηα. Ξαθληθά αθνχζηεθε ζφξπβνο κεγάινο, ν ζηξαηεγφο δηέηαμε επηθπιαθή θαη πεξίκελαλ λα μεκεξψζεη γηαηί δελ έβιεπαλ πνπζελά ερζξνχο.

26. Ξεκέξσζε θαη φινη είδαλ ηα θαηζίθηα ηνπ Γάθλη ζηεθαλσκέλα κε θηζζφ, ελψ ηα πξφβαηα ηεο Υιφεο νχξιηαδαλ ζαλ ιχθνη. Ζ ίδηα ε Υιφε ήηαλ ζηεθαλσκέλε κε πεχθν. Κη άιια παξάμελα ζπλέβαηλαλ: νη άγθπξεο δελ ζεθψλνληαλ, ηα θνππηά έζπαζαλ θαη δειθίληα πεδνχζαλ θαη κε ηηο νπξέο ηνπο έζπαγαλ ηα καδέξηα ησλ πινίσλ. Απφ έλα βξάρν ςειά αθνπγφηαλ ήρνο θινγέξαο, κφλν πνπ απηφο ν ήρνο έκνηαδε κε ζάιπηγγα. ΋ινη ηνπο ήηαλ ηαξαγκέλνη θαη κε ηα φπια ζηα ρέξηα, αιιά [144]

ερζξφ δελ έβιεπαλ. Σν κεζεκεξάθη ν ζηξαηεγφο έπεζε ζε χπλν πνπ έκνηαδε κε ιήζαξγν. Καη ζηνλ χπλν ηνπ θάλεθε ν Παλ πνπ ηνπ είπε: 27. «Δίζηε ακυζζμζ ηαζ αζεαείξ, ημθιήζαηε κε εζζαάθεηε ζημοξ αβαπδιέκμοξ ιμο αβνμφξ ηαζ ανπάλαηε ηα ημπάδζα πμο θνυκηζγα. Ανπάλαηε ηδκ ηυνδ πμο μ Ένςηαξ ηδκ πνμεημζιάγεζ βζα κα ηδκ ηάκεζ ιφεμ. Γεκ ζεααζηήηαηε μφηε ηζξ Νφιθεξ μφηε ειέκα, ημκ Πάκα. Ακ δεκ βονίζεηε αιέζςξ ηδ Υθυδ ζηζξ Νφιθεξ ηαζ ηα ημπάδζα ζηα ιακηνζά ημοξ, εημζιαζηείηε κα βίκεηαζ ηνμθή βζα ηα ράνζα. Ακ υιςξ ηα ηάκεζξ αοηά εα ζε αμδεήζς κα βονίζεζξ ζηδκ πυθδ ζμο».

28. Ο ζηξαηεγφο, ην φλνκα ηνπ νπνίνπ ήηαλ Βξύαμηο, ζεθψζεθε αιαθηαζκέλνο θαη δηέηαμε λα βγάινπλ ακέζσο ηε Υιφε ζηελ αθηή. Σφηε αθνχζηεθε θαη πάιη ν ήρνο ηεο θινγέξαο, αιιά απηή ηε θνξά δελ έκνηαδε κε απηφλ ηεο ζάιπηγγαο αιιά ήηαλ πνηκεληθφο. Σα πξφβαηα ηεο Υιφεο θαη ηα θαηζίθηα ηνπ Γάθλη, κφιηο αθνχζαλε ηελ θινγέξα, πεδήμαλε θαη βγήθαλε ζηελ αθηή. Σα άιια δψα φκσο έκεηλαλ ζηα πινία. Γάθληο θαη Υιόε ηνπ Rariw Bordone 29. Σα δψα πεξηθχθισζαλ ηελ Υιφε βειάδνληαο ραξνχκελα θαη φινη φζνη παξαθνινπζνχζαλ απηφ ην ζαπκαζηφ ζέακα πκλνχζαλ ηνλ Πάλα. Σα πινία ζήθσζαλ άγθπξα θαη απέπιεπζαλ ρσξίο πξφβιεκα θαη έλα δειθίλη ήηαλ κπξνο απφ ηελ λαπαξρίδα, ζαλ λα ήζειε λα δείμεη ην δξφκν.

30. Απφ ην ινθίζθν πνπ βξηζθφηαλ ν Γάθληο είδε φιε ηε ζθελή, άξρηζε λα δνμάδεη δπλαηά ηηο Νχκθεο θαη ηνλ Πάλα θαη θαηεθφξηζε πξνο ηελ ζάιαζζα. Αγθάιηαζε ηε Υιφε θαη έπεζε θάησ ράλνληαο ηηο αηζζήζεηο ηνπ. Ζ Υιφε ηνλ πήξε ζηελ αγθαιηά ηεο, θάζηζε ζηελ ξίδα ελφο δέληξνπ θαη ηνλ ζπλέθεξε κε ηα θηιηά ηεο. Απηφο ηελ ξψηεζε πψο μέθπγε απφ ηελ αηρκαισζία θαη ε Υιφε ηνπ είπε ηα πάληα, ην ζηεθάλη ηνπ πεχθνπ ζηα καιιηά ηεο, ηνλ κεγάιν ζφξπβν, ηνπο ήρνπο ηεο θινγέξαο θαη φιεο ηηο ππφινηπεο ιεπηνκέξεηεο. Ο Γάθληο κε ηε ζεηξά ηνπ αθεγήζεθε ηελ δηθή ηνπ πεξηπέηεηα κε ηηο Νχκθεο θαη ηνλ Πάλα. Καηφπηλ κπξνζηά ζηνλ Γξχαληα θαη ηνλ Λάκσλα ζηεθάλσζε κε θηζζφ ηελ πην ηξνθαληή ηνπ αίγα, έξημε γάια ζηα θέξαηά ηεο θαη ηελ ζπζίαζε ζηηο Νχκθεο.

31. ΋ηαλ έςεζε ην θξέαο ηεο θαηζίθαο, πξφζθεξε ηα θαιχηεξα θνκκάηηα ζηηο Νχκθεο θαη έθαλε ζπνλδή κε έλα θχπειιν κνχζηνπ. Σελ επνκέλε ήξζε ε ζεηξά λα επραξηζηήζνπλ ηνλ Πάλα. Γηάιεμαλ ηνλ πην ξσκαιέν ηξάγν, ηνλ ζηεθάλσζαλ κε πεχθν, έρπζαλ πάλσ ηνπ θξαζί θαη ηνλ ζπζίαζαλ ζην ζεφ. Αθηέξσζαλ ην ηνκάξη ηνπ ζηνλ Πάλα, ν Γάθληο έπαηδε θινγέξα θαη ε Υιφε ηξαγνπδνχζε.

[145]

32. Σελ ψξα ηνπ θαγεηνχ ήξζε θνληά ηνπο ν βνζθφο Φηιεηάο θξαηψληαο ζηεθάληα θαη ηζακπηά ζηαθχιηα γηα λα επραξηζηήζεη ηνλ Πάλα. Δίρε καδί ηνπ θαη έλα γαιαλνκάηηθν ξνδαιφ παηδί, ηνλ κηθξφ ηνπ γην Σίηπξν. Μεηά ηελ πξνζθνξά πνπ έθαλε ν Φηιεηάο ζηνλ Πάλα, έθαηζαλ φινη καδί λα θάλε. Αξρίζαλε λα ιέλε δηάθνξεο ηζηνξίεο θαη ν Φηιεηάο αθνχ ήπηε θάηη παξαπάλσ άξρηζε λα θαπρηέηαη φηη κφλν ν Παλ ηνλ πεξλνχζε ζην παίμηκν ηεο θινγέξαο.

33. Ο Γάθληο θαη ε Υιφε ηνλ παξαθάιεζαλ λα παίμεη θινγέξα γηα λα ηνλ αθνχζνπλ. ΋κσο ε θινγέξα ηνπ Γάθλη ηνπ θάλεθε κηθξή θαη ν Φηιεηάο έζηεηιε ην γην ηνπ ζην ζπίηη ηνπ γηα λα ηνπ θέξεη ηε δηθή ηνπ θινγέξα. Σν ζπίηη ηνπ Φηιεηά ήηαλ δέθα ζηάδηα καθξηά θη ν κηθξφο Σίηπξνο πέηαμε ην ρηηψλα ηνπ θαη άξρηζε λα ηξέρεη ζαλ δαξθάδη. ΢ην κεηαμχ ν Λάκσλ άξρηζε λα ηνπο αθεγείηαη έλα κχζν: 34. «Ανπζηά δ θθμβένα δεκ ήηακ ιμοζζηυ υνβακμ, ήηακ ιζα υιμνθδ ηυνδ, δ ΢φνζβλ. Δίπε ημπάδζ ιε πνυααηα ηαζ ηαηζίηζα ηαζ ηναβμοδμφζε. Ο Πάκ ηδκ άημοζε ηαζ ημο άνεζε ηαζ βζα κα ηδκ ηαθμπζάζεζ ηδξ οπμζπέεδηε υηζ εα ηάκεζ υθεξ ηζξ ηαηζίηεξ ημο κα βεκκήζμοκ δίδοια. ΋ιςξ δ ημπέθα ημκ ημνυζδερε ηαζ ημο είπε υηζ δεκ εα δεπυηακ πμηέ βζα εναζηή ηδξ ηάπμζμκ πμο δεκ ήηακ μφηε μθυηθδνμξ άκενςπμξ μφηε μθυηθδνμξ ηνάβμξ. Ο Πακ υνιδζε ηυηε κα ηδκ αζάζεζ ηαζ αοηή λέθοβε ηαζ ηνφθηδηε ζηζξ ηαθαιζέξ ημο έθμοξ. Αοηυξ έημαε ηα ηαθάιζα αθθά δ ΢φνζβλ είπε παεεί. Συηε έημρε ιζηνά ημιιάηζα απυ ηαθάιζα ηα έκςζε ηαζ έθηζαλε ημ ιμοζζηυ αοηυ υνβακμ ηδκ ζφνζββα, ηδκ βκςζηή ιαξ θθμβένα».

35. Μφιηο ν Λάκσλ ηειείσζε έθηαζε ιαραληαζκέλνο ν Σίηπξνο, θξαηψληαο ηε θινγέξα ηνπ παηέξα ηνπ, έλα φξγαλν θηηαγκέλν πεξίηερλα κε ρνληξά θαιάκηα. Ο Φηιεηάο ην δνθίκαζε ζηελ αξρή θαη κεηά άξρηζε λα παίδεη. Έπαημε φια ηα είδε ηεο κνπζηθήο ησλ βνζθψλ κε κηα κφλν θινγέξα: Γηαπεξαζηηθή γηα ηηο θαηζίθεο, βαξηά γηα ηα βφδηα θαη κεισδηθή γηα ηα πξφβαηα.

36. ΋ινη ηνλ άθνπγαλ καγεκέλνη θαη ν Γξχαο ζεθψζεθε θαη ηνπ δήηεζε λα παίμεη κηα δηνλπζηαθή κεισδία. ΋ηαλ ν Φηιεηά μεθίλεζε λα παίδεη, ν Γξχαο ζεθψζεθε θαη άξρηζε λα ρνξεχεη ην ρνξφ ηνπ ηξπγεηνχ. Πφηε έδεηρλε φηη θνπβαιά ηα ηζακπηά, πφηε φηη βξίζθεηαη ζην παηεηήξη θαη πφηε δνθίκαδε ην κνχζην. Ο ρνξφο ηνπ ήηαλ ηφζν πεγαίνο, πνπ θαηάθεξλε λα δσληαλέςεη ζηα κάηηα φζσλ ηνλ έβιεπαλ φιεο απηέο ηηο θάζεηο ηνπ ηξχγνπ.

37. ΋ηαλ ηέιεησζε ην ρνξφ ηνπ ν Γξχαο θίιεζε ηνλ Γάθλη θαη ηελ Υιφε θαη ζε ιίγν νη δπν λένη ζεθψζεθαλ θη άξρηζαλ λα ρνξεχνπλ κε ηε ζεηξά ηνπο παξνπζηάδνληαο ηνλ κχζν πνπ πξηλ απφ ιίγν ηνπο είρε εμηζηνξήζεη ν Λάκσλ. Σν ξφιν ηνπ Πάλα έπαηδε ν Γάθληο θαη ε Υιφε παξίζηαλε ηελ ΢χξηγγα. Ο λένο θπλεγνχζε ην θνξίηζη παξαθαιψληαο ην λα ελδψζεη ελψ ε γειαζηή Υιφε έθαλε ηελ θνβηζκέλε θαη θξχθηεθε ηειηθά ζην δάζνο, πνπ ηάρα ήηαλ ην έινο κε ηηο θαιακηέο. Ο Γάθληο πήξε ηε θινγέξα ηνπ Φηιεηά θαη έπαημε κε πάζνο έλα εξσηηθφ ζθνπφ, πνπ ζχκηδε πξφζθιεζε ζηελ αγαπεκέλε ηνπ. ΋ηαλ ηειείσζε ν Φηιεηάο ζεθψζεθε θαη θίιεζε ηνλ Γάθλη θαη θαηφπηλ ράξηζε ηε θινγέξα ηνπ ζηε Υιφε. Με ηελ ζεηξά ηνπ ν Γάθληο αθηέξσζε ηελ δηθή ηνπ θινγέξα ζηνλ Πάλα θαη θαηφπηλ έδσζε έλα θηιί ζηελ Υιφε.

[146]

38. Μεηά απφ απηά, νη δπν βνζθνί νδήγεζαλ ηα θνπάδηα ηνπο ζηα καληξηά ηνπο ππφ ηνπο ήρνπο ηεο θινγέξαο πνπ έπαηδε ν Γάθληο. Καη ζπκθσλήζαλε λα ζπλαληεζνχλε θαη πάιη ην πξσί ηεο επφκελεο κέξαο. Σν πξσί νη δπν ηνπο βξεζήθαλε ζην βνζθνηφπη. Πξνζεπρήζεθαλ ζηηο Νχκθεο, κεηά ζηνλ Πάλα θαη θαηφπηλ έθαηζαλ θάησ απφ έλα δέληξν θαη παίμαλε θινγέξα. Μεηά ηε κνπζηθή θηιήζεθαλ θη αγθαιηάζηεθαλ, μάπισζαλ ρσξίο λα θάλνπλ ηίπνηε άιιν θαη ηέινο ήπηαλ θξαζί κε γάια.

39. ΋ζν πξνρσξνχζε ε ψξα ηα ράδηα ηνπο έγηλαλ πην ηνικεξά θαη πξηλ απφ φια απνθάζηζαλ λα δψζεη ν έλαο ζηνλ άιιν φξθν. Ο Γάθληο νξθίζηεθε ζηνλ Πάλα φηη ρσξίο ηελ Υιφε δελ ζα κπνξνχζε λα δήζεη νχηε κηα κέξα θαη ε Υιφε πήγε ζηε ζπειηά θαη νξθίζηεθε ζηηο Νχκθεο φηη ε δσή θαη ν ζάλαηφο ηεο ήηαλ δεκέλα κε ηελ χπαξμε ηνπ Γάθλη. ΋κσο ε Υιφε ζαλ θνξίηζη ήζειε πεξηζζφηεξεο δηαβεβαηψζεη απφ ηνλ Γάθλη θαη ηνπ είπε: «Ονηίζηδηεξ ζημκ Πάκα, αθθά αοηυξ είκαζ ενςηζάνδξ ηαζ άπζζημξ. Δνςηεφηδηε ηδκ ΢φνζββα, ημ ίδζμ έηακε ηαζ ιε ηδκ Πίηο ηαζ πανεκμπθμφζε ενςηζηά ηζξ Γνοάδεξ30 ηαζ ηζξ Δπζιδθίδεξ31 Νφιθεξ. Ακ θμζπυκ εζφ δεκ ηδνήζεζξ ημοξ υνημοξ ζμο ηαζ πάξ ιε πμθθέξ βοκαίηεξ, αοηυξ εα δείλεζ ηαηακυδζδ. Να μνηζζηείξ ζημ ημπάδζ ηαζ ζηδ βίδα πμο ζ’ ακάενερε υηζ δεκ εα ιε εβηαηαθείρεζξ υζμ ζμο είιαζ πζζηή. Κζ ακ πμηέ δε αδζηήζς ηαζ παηήζς ημκ υνημ ιμο κα ιε πςνίζεζξ, κα ιε ιζζήζεζξ ηαζ κα ιε ζημηχζεζξ ζακ ημκ θφημ». Ο Γάθληο θξάηεζε κε ην έλα ρέξη ηνπ κηα θαηζίθα θαη κε ην άιιν έλα ηξάγν θαη νξθίζηεθε φηη ζα αγαπά ηε Υιφε, φζν θαηξφ θαη απηή ζα ηνλ αγαπά. Κη αλ πνηέ ε Υιφε πξνηηκήζεη θάπνηνλ άιιν, απηφο ζα ζθνηψζεη θαη ηελ Υιφε θαη ηνλ λέν ηεο εξαζηή. Καη ε Υιφε ράξεθε γηαηί ζαλ βνζθνπνχια πίζηεπε φηη ηα πξφβαηα θαη ηα γίδηα ήηαλ νη ζενί ησλ πνηκέλσλ.

Βηβιίν Σξίην 1. Οη Μπηηιεληνί κάζαλε γηα ηελ επηδξνκή ησλ Μεζπκλαίσλ ζηα δηθά ηνπο παξάιηα θαη απνθάζηζαλ φηη δελ έπξεπε λα αθήζνπλ αλαπάληεηε απηή ηελ πξνζβνιή. Δηνηκάζηεθε ινηπφλ έλαο ζηξαηφο απφ ηξεηο ρηιηάδεο πεδνχο θαη πεληαθφζηνπο ηππείο, νξίζηεθε επηθεθαιήο ηνπο ηνπ ζηξαηεγφο Ίππαζνο θαη μεθίλεζαλ ρεξζαία εθζηξαηεία θαηά ηεο Μεζχκλεο. Απέθπγαλ ηελ ζάιαζζα γηαηί ήηαλ ρεηκψλαο.

2. Ο ζηξαηφο κπήθε ζηε πεξηνρή ησλ αληηπάισλ, αιιά ν ζηξαηεγφο δηέηαμε λα κελ ιεειαηνχλ ηα ρσξάθηα, νχηε λα θιέβνπλ ηα δψα ησλ ηζνπάλεδσλ γηαηί απηά ήηαλ έξγα ιεζηψλ θαη φρη ηαθηηθνχ ζηξαηνχ. ΋ηαλν ζηξαηφο βξηζθφηαλ πεξίπνπ εθαηφ ζηάδηα απφ ηελ πφιε έθηαζε θήξπθαο κε ζπνλδέο εηξήλεο. Οη θάηνηθνη ηεο Μεζχκλεο είραλ κάζεη απφ πξηλ φηη νη Μπηηιεληνί δελ είραλ θακηά ζρέζε απηά πνπ κεζνιάβεζαλ θαη φιε ηελ επζχλε έθεξαλ νη δηθνί ηνπο λένη, πνπ είραλ ελνριήζεη ηνπ βνζθνχο. Έηζη απνθάζηζαλ λα επηζηξέςνπλ ηελ ιεία πνπ είραλ 30

Οη Γξπάδεο ήηαλ Νύκθεο ησλ δαζώλ, δνύζαλ θαη πέζαηλαλ κε ηηο Γξύεο Οη Δπηκειίδεο ήηαλ Νύκθεο πξνζηάηηδεο ησλ πξνβάησλ θαη ησλ κήισλ. Τα καιιηά ηνπο ήηαλ ιεπθά όπσο ησλ αλζώλ ηεο κειηάο ή ηνπ πξνβαηίζηνπ άβαθνπ καιιηνύ 31

[147]

αξπάμεη ηα θαξάβηα ηνπο απφ ηηο αθηέο ηεο Μπηηιήλεο θαη λα δεηήζνπλ αλαθσρή. Ο Ίππαζνο έζηεηιε θάπνηνλ ζηελ Μπηηιήλε γηα λα ελεκεξψζεη ηηο αξρέο γηα ηηο πξνηάζεηο ησλ αληηπάισλ θαη ζηξαηνπέδεπζε πεξηκέλνληαο ηελ απάληεζε. ΢ε δπν κέξεο έκαζε φηη νη Μπηηιεληνί απνθάζηζαλ λα δερζνχλ πίζσ φζα ηνπο είραλ αξπάμεη θαη ν ζηξαηφο ηνπο λα γπξίζεη πίζσ εηξεληθά.

3. ΋πσο απξνζδφθεηα άξρηζε, έηζη θαη ηέιεησζε απηφο ν πφιεκνο. Έθηαζε ν ρεηκψλαο θαη θέηνο ήηαλ βαξχο. Υηφλη πνιχ έπεζε, νη δξφκνη έθιεηζαλ, ηα λεξά πάγσζαλ θαη ηα δέληξα ηζαθίζηεθαλ απφ ην βάξνο ηνπ ρηνληνχ. Καλείο δελ έβγαδε ηα θνπάδηα γηα βνζθή, φινη ήηαλ θιεηζκέλνη ζηα ζπίηηα ηνπο θαη θξφληηδαλ κφλν λα βξνπλ ηξνθή γηα λα ζξέςνπλ ηα δψα ηνπο.

4. Κακηά άιιε δνπιεηά γεσξγηθή ή πνηκεληθή δελ γηλφηαλ θαη φινη ήηαλ επραξηζηεκέλνη απφ ηελ αλαγθαζηηθή μεθνχξαζε. ΋ινη εθηφο απφ ηελ Υιφε θαη ηνλ Γάθλη, πνπ αλαπνινχζαλ ηηο επράξηζηεο θαινθαηξηλέο κέξεο κε ηα θηιηά, ηηο αγθαιηέο θαη ην θνηλφ θαγνπφηη. Πξνζεχρνληαλ ζηηο Νχκθεο θαη ηνλ Πάλα λα ηειεηψζεη γξήγνξα απηή ε απνκφλσζε. Ζ Υιφε κάζαηλε απφ ηελ ζεηή ηεο κεηέξα λα μαίλεη ην καιιί θαη λα πιέθεη, αιιά ν Γάθληο δελ είρε ηίπνηα λα θάλεη θαη κεραλεχηεθε θάηη γηα λα δεη ηε Υιφε. Γάθληο & Υιόε (Raphael Collin) 5. ΢ηελ απιή ηνπ Γξχαληα ήηαλ δπν κπξηηέο θη έλαο θηζζφο είρε απιψζεη ηα θχιια ηνπ αλάκεζα ηνπο θαη ζρεκάηηδε έλα απάγθην κέξνο ζαλ ζπειηά. Δθεί ινηπφλ καδεχνληαλ πιήζνο πνπιηά φπσο θνηζχθηα, ηζίριεο, ςαξφληα θαη άιια θαη ηξψγαλε ηνπο ζπφξνπο ηνπ θηζζνχ. Ο Γάθληο πήξε καδί ηνπ κεξηθά γιπθά, αιιά θαη παγίδεο γηα ηα πνπιηά θαη μεθίλεζε λα πάεη ζην ζπίηη ηνπ Γξχαληα, πνπ απείρε πεξίπνπ δέθα ζηάδηα.

6. Γπζθνιεχηεθε απφ ην πνιχ ρηφλη, αιιά έθηαζε ζηελ απιή θαη έζηεζε παγίδεο θαη μφβεξγεο γηα ηα πνπιηά. Κάζηζε πεξηκέλνληαο θαη ζθεθηφηαλ ηε Υιφε. Αξθεηά πνπιηά παγηδεχηεθαλ, ν Γάθληο ηα έπηαλε, ηα έπληγε θαη ηα καδνχζε θαη γεληθά γηλφηαλ ζακαηάο, αιιά απφ ην ζπίηη δελ θάλεθε θαλείο, φινη ήηαλ γχξσ απφ ηε θσηηά θαη δεζηαίλνληαλ. Απηφο δελ ήμεξε ηη λα θάλεη θαη ηη δηθαηνινγία λα βξεη γηα λα κπεη κέζα λα δεη ηελ Υιφε. ΢θεθηφηαλ θάπνηνπο δηαιφγνπο φπσο: «Ήνεα κα ιμο δακείζεηε ρςιί», «Μα ην ζαθί ζνπ είλαη γεκάην» ή «Θα ιμο δχζεηε ηναζί;», «Μα ην ΢επηέκβξε ηξχγεζεο θη έρεηο πνιχ» ή Ήνεα βζα πμοθζά», «Χξαία, έπηαζεο πνιιά, ηψξα γηαηί θάζεζαη;», ή «Ήνεα κα δς ηδ Υθυδ», [148]

«Νηξνπή, ιέγνληαη απηά κπξνζηά ζηνπο γνλείο ηεο;». Σν πήξε ινηπφλ απφθαζε πσο ζα έβιεπε ην θνξίηζη ηελ άλνημε θαη ηα κάδεπε γηα λα γπξίζεη πίζσ, φηαλ ηνλ ιππήζεθε ν Έξσηαο θαη έγηλαλ απηά: 7. Ζ νηθνγέλεηα ηεο Υιφεο είρε θάηζεη ζην ηξαπέδη γηα θαγεηφ φηαλ ν ζθχινο άξπαμε μαθληθά ηε κεξίδα ην θξέαο ηνπ Γξχαληα θαη έθπγε ηξέρνληαο έμσ απφ ηελ πφξηα. Ο Γξχαο ηνλ θπλήγεζε θαη φηαλ έθηαζε ζηελ απιή είδε ηνλ Γάθλη κε ηε ιεία ηνπ ζηνπο ψκνπο. Ξέραζε ην ζθπιί θαη ην θαγεηφ ηνπ θαη αγθάιηαζε ην λεαξφ θαη ηνλ έβαιε κέζα ζην ζπίηη. ΋ηαλ εηδσζήθαλ νη δπν λένη αλαζηαηψζεθαλ, αιιά δελ ην έδεημαλ, ραηξέηεζε ν έλαο ηνλ άιιν θαη θηιήζεθαλ.

8. Απηή ε ζπλάληεζε θαη ην θίιεκα ήηαλ αλέιπηζηε ηχρε θαη γηα ηνπο δπν. Σνλ θάιεζαλ ζην ηξαπέδη, απηφο αθνχκπεζε ηα πνπιηά πνπ είρε πηάζεη θαη ηνπο εμήγεζε ηνλ ηξφπν πνπ ηα παγίδεπε. Έηξσγαλ φηη θαγεηφ είρε κείλεη θαη ε Υιφε θεξλνχζε θξαζί. Απηή ήηαλ ιίγν ζπκσκέλε πνπ ν Γάθληο έθηαζε κέρξη ηελ πφξηα ηνπο θαη δελ δήηεζε λα ηελ δεη, αιιά δελ είπε ηίπνηα. Ήπηε ιίγν θξαζί απφ έλα θχπειιν θαη κεηά ην έδσζε ζηνλ Γάθλη λα πηεί θη εθείλνο. Απηφο ην έπηλε αξγά-αξγά γηα λα ληψζεη ζηα ρείιηα ηνπ ηα δηθά ηεο ρείιηα.

9. Οη γνλείο ηεο Υιφεο ξψηεζαλ γηα ηελ πγεία ηεο Μπξηάιεο θαη ηνπ Λάκσλα θαη έιεγαλ πσο ήηαλ ηπρεξνί πνπ είραλ ηέηνην θαιφ παηδί πνπ ηνπο θξφληηδε ζ’ απηή ηελ ειηθία. Σνλ θξάηεζαλ λα κείλεη θνληά ηνπο θαη απηφο ηνπο ράξηζε ηα πνπιηά πνπ είρε πηάζεη θαη ηα καγείξεςαλ γηα ην βξάδπ. Σε λχρηα πήγαλ γηα χπλν, ν Γξχαο κε ηνλ Γάθλη θαη ε Υιφε κε ηελ κεηέξα ηεο. Ο Γάθληο ήηαλ επραξηζηεκέλνο πνπ θνηκφηαλ ζην ζπίηη ηεο Υιφεο, έζησ θαη αλ ν δηπιαλφο ηνπ ζην θξεβάηη ήηαλ ν παηέξαο ηεο θαη φρη απηή.

10. Σν πξσί ην θξχν ήηαλ δπλαηφ. ΋ηαλ μχπλεζαλ ζπζίαζαλ ζην Γηφλπζν έλα λεαξφ θξηάξη θαη ην εηνίκαζαλ λα ην θάλε. Ο Γάθληο θαη ε Υιφε βγήθαλ ζηελ απιή θαη θάησ απφ ηνλ θηζζφ ζηήζαλε μφβεξγεο θαη πηάζαλε πνιιά πνπιηά. Παξάιιεια αξρίζαλε ηα θηιηά θαη ηα ιφγηα αγάπεο: «Ήνεα βζα ζέκα Υθυδ, ηαζ βζα ζέκα ζημηχκς ηα ηαδιέκα ηα πμοθζά», «Σν μέξσ Γάθλη, αιιά πεξηκέλσ λα ιηψζεη ην ρηφλη θαη λα έξζεη θαη πάιη ν δεζηφο ν ήιηνο», «Θα είκαζ ηυζμ γεζηυξ υζμ δ θθυβα πμο ιε ηαίεζ», «Με πεξηπαίδεηο Γάθλη;», «Φοζζηά ηαζ υπζ, ια ηζξ βίδεξ πμο ι’ έααθεξ κα μνηζζηχ».

11. Σνπο θψλαμαλ γηα θαγεηφ, έθαγαλ θαιά, έθαλαλ ζπνλδή ζην Γηφλπζν θαη φηαλ ήξζε ε ψξα λα θχγεη ν Γάθληο, ηνπ γέκηζαλ ην ζαθνχιη ηνπ κε θξέαο θαη ςσκί θαη επίζεο ηα πνπιηά γηα λα ηα δψζεη ζηνπο ζεηνχο ηνπ γνλείο. Ο Γάθληο ηνπο θίιεζε φινπο θαη ηειεπηαία ηελ Υιφε γηα λα ηνπ κείλεη ε γεχζε ηνπ θηιηνχ ηεο ζην ζηφκα ηνπ. Απφ ηφηε έβξηζθε δηάθνξεο δηθαηνινγίεο θαη επηζθεπηφηαλ ην ζπίηη ηεο Υιφεο ζπρλά.

12. Δπηηέινπο ήξζε ε άλνημε, έιησζαλ ηα ρηφληα, ε γε έβγαιε ρνξηάξη θαη ν Γάθληο θαη ε Υιφε έβγαιαλ ηα θνπάδηα ηνπο ζηε βνζθή. Απφ ηελ πξψηε θηφιαο κέξα πήγαλ ζην ΢πήιαην ησλ Νπκθψλ θαη ζηε ζπλέρεηα επηζθέθζεθαλ ηνλ Πάλα, ηνπο ζηεθάλσζαλ φινπο κε ινπινχδηα θαη έθαλαλ ζπνλδέο κε θξέζθν γάια απφ ηα θαηζίθηα θαη ηα πξφβαηά ηνπο [149]

13. Ζ άλνημε ζθνξπνχζε έληνλν εξσηηζκφ παληνχ, Σα θξηάξηα θπλεγνχζαλ ηηο πξνβαηίλεο θαη νη ηξάγνη κάρνληαλ κεηαμχ ηνπο γηα ηα θάιιε θάπνηαο θαηζίθαο. Απηή ε αηκφζθαηξα είρε επεξεάζεη θπζηθά θαη ηνπο δπν βνζθνχο πνπ ζέιαλε πηα θάηη πεξηζζφηεξν απφ ηα αγθαιηάζκαηα θαη ηα θηιηά. Ο Γάθληο πνπ είρε πεξάζεη φιν ην ρεηκψλα ζην ζπίηη άξρηζε λα γίλεηαη φιν θαη πην ηνικεξφο.

14. Καη νη δπν ήμεξαλ απφ απηά πνπ ηνπο δίδαμε ν Φηιεηάο φηη ην λα πιαγηάζνπλ καδί γπκλνί ήηαλ ην θάξκαθν γηα λα θαηαζηγάζνπλ ηελ εξσηηθή θιφγα πνπ ηνπο έθαηγε. Απηφ δήηεζε ν Γάθληο θαη ε Υιφε ηνλ ξψηεζε ηη παξαπάλσ πξέπεη λα θάλνπλ θη απηφο είπε: «Αοηυ πμο ηα ηνζάνζα ηάκμοκ ζηζξ βίδεξ ηαζ μζ ηνάβμζ ζηζξ πνμααηίκεξ. Δίκαζ θακενυ υηζ αοηή δ πνάλδ ηαηεοκάγεζ ηδκ πίηνα ημο ένςηα». Ζ Υιφε είπε φηη ηα δψα φ,ηη έθαλαλ ην έθαλαλ φξζηα θαη δελ είλαη γπκλά, γηαηί ην ζψκα ηνπο είλαη θαιπκκέλν κε καιιί θαη ηξίρεο. Σέινο μάπισζαλ καδί, αιιά ν Γάθληο πνπ δελ ήμεξε ηη έπξεπε λα θάλεη ζηελ ζπλέρεηα, άξρηζε λα θιαίεη πνπ ήηαλ πην αδαήο ζηα εξσηηθά αθφκα θαη απφ ηα θξηάξηα θαη ηνπο ηξάγνπο.

15. Ο Γάθληο είρε γείηνλα ηνλ Υξώκε, έλα κεζήιηθα γεσξγφ πνπ ήηαλ παληξεκέλνο κε κηα λέα, φκνξθε θαη αβξή αζηή, ηελ Λπθαίληνλ. Απηή ε γπλαίθα έβιεπε ηνλ Γάθλη πνπ θάζε πξσί έβγαδε ην θνπάδη ηνπ γηα βνζθή θαη έβαιε ζην λνπ ηεο λα ηνλ πείζεη λα γίλεη εξαζηήο ηεο, αιιά δίζηαδε γηαηί είρε ππνςηαζηεί φηη ε Υιφε θη απηφο ήηαλ εξσηεπκέλνη. Κάπνηε, φπσο γχξηδε κφλνο ηνπ ν Γάθληο, ε Λπθαίληνλ ηνλ πεξίκελε θαη ηνπ δψξηζε κηα θινγέξα θαη κηα θεξήζξα κε κέιη. Δθείλν ην πξσί ε γπλαίθα θξπκκέλε πίζσ απφ έλα ζάκλν παξαθνινχζεζε ηνπο δπν άπεηξνπο ζηα εξσηηθά λένπο θαη πξφζεμε αθφκα θαη ην θιάκα ηνπ Γάθλη. ΢θέθηεθε ινηπφλ λα πεηχρεη κε έλα ζκπάξν δπν ηξπγφληα θαη απνθάζηζε θαη ηα ηθαλνπνηήζεη ηελ επηζπκία ηεο θαη λα δηδάμεη ζηνλ Γάθλη ηνλ έξσηα. Παξάιιεια ζα βνεζνχζε θαη ηνπο δπν εξσηεπκέλνπο λένπο.

16. Σν άιιν πξσί είπε ζηνλ Υξψκε φηη ζα πάεη λα βνεζήζεη κηα εηνηκφγελλε γεηηφληζζα, πήγε ζηε βειαληδηά πνπ θαζφηαλ ν Γάθληο θαη ε Υιφε θαη είπε δήζελ αλαζηαησκέλε: «Αημφηε ηζ έπαεα. Έκαξ αεηυξ άνπαλε ιζα απυ ηζξ πήκεξ ιμο, αθθά επεζδή ήηακ αανζά έπεζε ιαγί ζημ δαζάηζ εδχ δίπθα. ΢ε παναηαθχ Γάθκζ αμήεδζέ ιε, πάιε ιαγί ζημ δάζμξ ηαζ εθπίγς κα ζημηχζεζξ ημκ αεηυ βζα κα ιδκ ιπμνεί ζημ ιέθθμκ κα ανπάγεζ ηζξ πήκεξ ιμο, αθθά ηαζ ηα δζηά ζαξ ανκάηζα ηαζ ηαηζζηάηζα. Άζε ηδ Υθυδ εδχ κα πνμζέπεζ ηα γςκηακά ζαξ».

17. Ο Γάθληο ζεθψζεθε πξφζπκα, πήξε ηελ γθιίηζα ηνπ θαη αθνινχζεζε ηελ Λπθαίληνλ ζην δάζνο. ΋ηαλ έθηαζαλ θάπνπ πνπ ηα θπιιψκαηα ήηαλ ππθλά ε Λπθαίληνλ είπε: «Σδ κφπηα είδα ζημκ φπκμ ιμο ηζξ Νφιθεξ ηαζ ιμο είπακ πςξ αβαπάξ ηδ Υθυδ. ΋ιςξ ιε δζαηάλακε κα ζε δζδάλς ηα ένβα ημο ένςηα. Έθα ημκηά ιμο ζακ ηαθυξ ιαεδηήξ ηαζ εα βκςνίζεζξ ηζξ πανέξ ημο ένςηα, πμο εα ζμο δζδάλς βζα πάνδ ηςκ Νοιθχκ».

18. Ο Γάθληο φηαλ άθνπζε απηά, παξαθάιεζε ηελ Λπθαίληνλ λα ηνπ δηδάμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν απηφο θαη ε Υιφε ζα πξαγκαηνπνηνχζαλ ηηο επηζπκίεο ηνπο. Καη κάιηζηα ππνζρέζεθε ζηελ γπλαίθα φηη σο δίδαθηξα ζα ηεο ράξηδε έλα θαηζηθάθη, ηπξηά θαη γάια. Ζ Λπθαίληνλ ηνπ δήηεζε λα θάηζεη δίπια ηεο λα ηελ θηιήζεη θαη λα ηελ μαπιψζεη ζηε γε. Ο Γάθληο έθαλε απηά πνπ ηνπ δήηεζε ε [150]

έκπεηξε γπλαίθα θαη φηαλ απηή θαηάιαβε φηη ήηαλ έηνηκνο, γχξηζε επηδέμηα απφ θάησ ηνπ θαη ηνπ έδεημε ηνλ δξφκν πνπ ν ίδηνο γχξεπε θαηξφ ηψξα. ΢ηελ ζπλέρεηα ε θχζε άθεζε ηνλ Γάθλη λα ζπλερίζεη θαη λα ηειεηψζεη ηελ πξάμε.

19. ΋ηαλ ηειείσζαλ ν Γάθληο ήζειε λα πάεη ζηελ Υιφε λα ηεο πεη φια φζα έκαζε, αιιά ε Λπθαίληνλ ηνλ ζπγθξάηεζε ιέγνληάο ηνπ: «Άημο Γάθκζ, εβχ ςξ βοκαίηα έιαεα απυ ηάπμζμκ άκηνα αοηά πμο ζμο δίδαλα ηαζ αιείθηδηε παίνκμκηαξ ηδκ πανεεκζά ιμο. Πνυζελε πχξ εα ημ ηάκεζξ ιε ηδκ Υθυδ, βζαηί αοηή ίζςξ ηθάρεζ, ίζςξ θςκάλεζ ηαζ εα αβάθεζ αίια. ΋ιςξ ιδκ θμαδεείξ ημ αίια, έηζζ βίκεηαζ ηδκ πνχηδ θμνά. Καζ κα εοιάζαζ υηζ πνζκ απυ ηδ Υθυδ, εβχ ζε έηακα άκηνα».

20. Ζ Λπθαίληνλ έθπγε δήζελ γηα λα βξεη ηε ρήλα ηεο θαη ν Γάθληο έκεηλε ζπιινγηζκέλνο. Γελ ήζειε λα αλαζηαηψζεη ηελ Υιφε, αλ επηρεηξνχζε θάηη παξαπάλσ απφ ηα ζπλεζηζκέλα θηιηά θαη αγθαιηέο. Καη πην πνιχ θνβφηαλ ην αίκα γηαηί πίζηεπε φηη γηα λα βγεη αίκα ε Υιφε ζα πιεγσλφηαλ θη απηφ δελ ην ήζειε. Πήγε ινηπφλ θαη βξήθε ηε Υιφε πνπ θαζφηαλ θη έπιεθε έλα ζηεθάλη απφ ινπινχδηα. Απηή ηνπ θφξεζε ην ζηεθάλη θαη άξρηζε λα ηνλ ηαΐδεη ςσκί θαη ζχθα. Γάθληο θαη Υιόε, ηνπ Pierre-Charles Comte 21. Οη δπν ηνπο ηξψγαλε θαη ηαπηφρξνλα αιιάδαλε θηιηά, φηαλ είδαλ λα πιεζηάδεη έλα θαΐθη ςαξάδσλ. ΋πσο δελ είρε θαζφινπ αέξα, νη λαχηεο θσπειαηνχζαλ, αιιά απηφ ην έθαλαλ κε θέθη θαη ηξαγνχδη. Καη νη θσλέο ηνπο ρηππνχζαλ ζην θαξάγγη θαη ε ερψ ηηο αλαπαξήγαγε θαη αθνχγνληαλ ζε φιε ηελ παξαιία δεκηνπξγψληαο έλα επράξηζην άθνπζκα.

22. Ο Γάθληο παξαηεξνχζε ην ζέακα θαη πξνζπαζνχζε λα πηάζεη ηνλ ηφλν ηνπ ηξαγνπδηνχ γηα λα ην κάζεη λα ην παίδεη κε ηε θινγέξα ηνπ. Ζ Υιφε φκσο δελ γλψξηδε ηη είλαη ε ερψ θαη ηεο θάλεθε πσο άθνπγε ηηο θσλέο απφ ην δάζνο. ΋ηαλ ινηπφλ ην θαΐθη απνκαθξχλζεθε, απηή ξψηεζε ηνλ Γάθλη αλ ππάξρεη ζάιαζζα πίζσ απφ ην θαξάγγη θαη αλ άιινη ςαξάδεο έιεγα ην ίδην ηξαγνχδη. Ο Γάθληο γέιαζε θαη άξρηζε λα δηεγείηαη ζηε Υιφε ην κχζν ηεο Ζρνχο.

23. «Οζ Νφιθεξ είκαζ πμθθχκ εζδχκ, υπςξ Αιαδνοάδεξ, Μεθζάδεξ, Πδβαίεξ, Χηεακίδεξ ηαζ άθθεξ. Μζα απυ αοηέξ ήηακ δ Ζπχ, ηυνδ εκδημφ παηένα ηαζ δ ίδζα [151]

εκδηή. Σδκ ακέενερακ άθθεξ Νφιθεξ πμο ηδκ έιαεακ πμνυ ηαζ μζ Μμφζεξ ηδκ δίδαλακ κα παίγεζ θθμβένα, ηζεάνα, θφνα ηαζ άθθα υνβακα. Γεκ έηακε πανέα ιε άκηνεξ βζαηί ήεεθε κα ιείκεζ αβκή. Ο Πακ υπςξ πμο γήθεοε ηδκ ζηακυηδηά ηδξ ζηδ ιμοζζηή, ειθφηεοζε ιακία ηαζ ζε ηάπμζμοξ αμοηυθμοξ ηαζ αοημί ηδκ άνπαλακ, ηδκ λέζηζζακ ηαζ ζηυνπζζακ ηα ιέθδ ηδξ. Ζ Γδ υιςξ έηνορε ηα ιέθδ ηδξ Ζπμφξ ηζ αοηά ιπμνμφκ ηαζ θςκάγμοκ ηαζ ιζιμφκηαζ ημοξ ακενχπμοξ, ηα γχα, ημοξ εεμφξ ηαζ υθμοξ ημοξ ήπμοξ. Αηυια ηαζ ηδ θθμβένα ημο Πάκα». Ζ Υιφε επραξηζηήζεθε απφ ηελ ηζηνξία πνπ άθνπζε θαη θίιεζε ηνλ Γάθλη πνιιέο θνξέο.

24. Έθεπγε πηα ε άλνημε θαη άξρηζαλ νη θαινθαηξηλέο αζρνιίεο. Ο Γάθληο θνιπκπνχζε ζην πνηάκη θαη ε Υιφε ινπδφηαλ ζηηο πεγέο. Απηφο έπαηδε ηε θινγέξα ηνπ θη εθείλε κε ην ηξαγνχδη ηεο μεπεξλνχζε η’ αεδφληα ζε κεισδία. Κπλεγνχζαλ ηδηηδίθηα θαη αθξίδεο, κάδεπαλ ινπινχδηα, ηξψγαλε θξνχηα απφ ηα δέληξα θαη ηψξα πνπ έθαλε δέζηε μάπισλαλ γπκλνί πάλσ ζε έλα ηνκάξη γίδαο. Ο Γάθληο ήμεξε πηα πσο κπνξνχζε λα θάλεη γπλαίθα ηελ Υιφε, αιιά θνβφηαλ απηφ πνπ είρε κάζεη γηα ην αίκα.

25. Ζ Υιφε είρε κεζηψζεη πηα θαη αξθεηνί ππνςήθηνη γακπξνί απφ δηάθνξα κέξε πήγαηλαλ κε δψξα ζην Γξχαληα θαη δεηνχζαλ ην ρέξη ηεο. Ζ Νάπε ζπκβνχιεπε ηνλ άληξα ηεο λα παληξέςνπλ ηελ θφξε ηεο κηαο θαη είρε θηάζεη πηα ζε ειηθία γάκνπ. Καη θνβφηαλ φηη ζηα βνζθνηφπηα πνπ γπξλνχζε κπνξεί λα έραλε ηελ αγλφηεηά ηεο θαη ηφηε ζα ηελ έδηλαλ ζε θάπνηνλ βνζθφ ρσξίο αληάιιαγκα. Δλψ ηψξα κπνξνχζαλ λα πάξνπλ ζεβαζηή πξνίθα. Ο Γξχαο ζθεθηφηαλ φηη ην θνξίηζη άμηδε θαιχηεξε ηχρε απφ ην λα ηελ πάξεη θάπνηνο γεσξγφο. Έδηλε θαη κηα πηζαλφηεηα φηη ίζσο λα εχξηζθε ηνπο θπζηθνχο ηεο γνλείο. Αλ θαη δερφηαλ ινηπφλ ηα δψξα, αλέβαιε φζν κπνξνχζε ηελ απφθαζή ηνπ. Ζ Υιφε πνπ ηα κάζαηλε φια απηά, ήηαλ ζηελνρσξεκέλε αιιά απέθεπγε λα ηα πεη ζηνλ Γάθλη, φκσο εθείλνο θάηη είρε θαηαιάβεη θαη ηελ πίεδε. Απηή ηειηθά ηνπ είπε γηα ηνπο κλεζηήξεο πνπ ήηαλ πινχζηνη, γηα ηα δψξα ηνπο, γηα ηελ βηαζχλε ηεο Νάπεο θαη γηα ηελ αλαπνθαζηζηηθφηεηα ηνπ Γξχαληα, πνπ αλέβαιε απφθαζή ηνπ γηα ηελ επνρή ηνπ ηξχγνπ.

26. Ο Γάθληο αλαζηαηψζεθε θαη ζηελ αξρή έθιαςε, αιιά κεηά ζθέθηεθε φηη ζα κπνξνχζε θη απηφο λα πξνηείλεη ζηνλ Γξχαληα λα ηνπ δψζεη ηελ θφξε ηνπ θαη θπζηθά ζ’ απηφ ζπκθσλνχζε ε Υιφε. Σνλ πξνβιεκάηηδε φκσο ην γεγνλφο φηη ν Λάκσλ ήηαλ θησρφο. Δπεηδή δελ ηνικνχζε λα ην πεη ζηνλ παηέξα ηνπ, ηα είπε φια ζηελ Μπξηάιε θαη ην βξάδπ απηή κίιεζε ζηνλ Λάκσλα. Απηφο ηελ επέπιεμε γηαηί ηνπ πξφηεηλε λα παληξέςνπλ έλα λέν πνπ απφ ηα γλσξίζκαηά ηνπ (ηα ξνχρα θαη ηα άιια πξάγκαηα πνπ είρε πάλσ ηνπ σο βξέθνο) πξέπεη λα ήηαλ γφλνο ζπνπδαίαο νηθνγέλεηαο, κε ηελ θφξε ελφο βνζθνχ. Ζ Μπξηάιε φκσο πνπ ήμεξε φηη ν Έξσηαο ήηαλ παλίζρπξνο θαη θνβφηαλ κήπσο ν Γάθληο θάλεη θακηά απνθνηηά, είπε ζην ζεηφ γην ηεο: «Άημο παζδί ιμο, ειείξ είιαζηε θηςπμί ηαζ δεκ ιπμνμφιε κα δχζμοιε αοηά πμο δίκμοκ μζ άθθμζ ζημκ παηένα ηδξ Υθυδξ. ΋ιςξ επεζδή λένς υηζ ηδκ αβαπάξ ηζ αοηή επίζδξ ζ’ αβαπά, άιε ζημκ παηένα ηδξ ηαζ γήηα ηδ. Νμιίγς υηζ εα είκαζ ηαθφηενμ βζα ηδκ Υθυδ κα ημζιάηαζ ι’ έκα θηςπυ άκηνα, πανά ι’ έκα πθμφζζμ πίεδημ».

[152]

27. Ο Γάθληο έπεζε ζε απειπηζία, πίζηεπε φηη δελ κπνξνχζε λα ζπλαγσληζηεί ηνπο πινχζηνπο κλεζηήξεο ηεο Υιφεο θαη θιαίγνληαο παξαθαινχζε ηνπο ζενχο λα ηνλ βνεζήζνπλ. Σελ λχρηα είδε θαη πάιη ζηνλ χπλν ηνπ ηηο Νχκθεο θαη ε κεγαιχηεξε ηνπ είπε: «Θα ζμο δχζμοιε δχνα πμο μ Γνφαξ δεκ εα ιπμνέζεζ κα ανκδεεί. Θοιάζαζ ημ πθμίμ ηςκ Μδεοικαίςκ πμο μζ ηαηζίηεξ θάβακε ηδ θοβανζά ιε ηδκ μπμία ημ είπακ δέζεζ; Αοηυ ημ ηζάηζζε μ άκειμ ζηα ανάπζα ημο αηνςηδνίμο. Σμ θμνηίμ ημο ηαηαζηνάθδηε αθθά ηα ηφιαηα έαβαθακ ζηδκ αηηή έκα ααθάκηζμ ιε ηνεζξ πζθζάδεξ δναπιέξ. Δηεί ανίζηεηαζ ηαζ είκαζ ζηεπαζιέκμ ιε θφηζα. Κμκηά εηεί ανίζηεηαζ έκα πεεαιέκμ δεθθίκζ ζε απμζφκεεζδ ηαζ δ ιονςδζά ημο δζχπκεζ υθμοξ υζμο ξ πθδζζάζμοκ εηεί. Πήβαζκε, πάνε ηα θεθηά ηαζ δχζε ηα ζημ Γνφακηα. Μεηά απυ ηαζνυ εα βίκεζξ ηζ εζφ πθμφζζμξ».

28. Πξσί-πξσί ν Γάθληο έηξεμε ζηελ αθηή θαη δελ θνπξάζηεθε πνιχ, ε δπζνζκία απφ ην λεθξφ δειθίλη ήηαλ έληνλε. Έςαμε θάησ απφ ηα θχθηα, βξήθε ην βαιάληην θαη δελ ιεζκφλεζε λα επραξηζηήζεη ηηο Νχκθεο. Αλ θαη σο βνζθφο αγαπνχζε ηε γε, ηψξα ε ζάιαζζα ηνπ θαηλφηαλ πην φκνξθε.

29. Μφιηο πήξε ην βαιάληην αηζζάλζεθε πσο ήηαλ ν πινπζηφηεξνο άλζξσπνο ηνπ θφζκνπ. Βξήθε ηε Υιφε, ηεο έδεημε ηα ρξήκαηα, ηεο δήηεζε λα πξνζέρεη ην θνπάδη ηνπ θαη ηξάβεμε γξακκή γηα ηνλ Γξχαληα. Σνλ βξήθε λα αισλίδεη καδί κε ηελ Νάπε θαη ηνπ είπε ρσξίο πεξηζηξνθέο: «Γχζε ιμο ηδκ Υθυδ βζα βοκαίηα ιμο. Ξένς κα εενίγς, κα ηθαδεφς ηα ηθήιαηα, κα ηαθθζενβχ ηδ βδ ηαζ υζμ βζα ηδκ θνμκηίδα ζηα γςκηακά, ιάνηονάξ ιμο είκαζ δ Υθυδ. Μμο έδςζακ πεκήκηα βίδζα ηαζ ηα έηακα εηαηυ. Αηυια είιαζ κέμξ, είιαζ βείημκάξ ζαξ ηαζ ιε λένεηε. Με ακάενερε ηαηζίηα αθθά ηαζ ηδκ Υθυδ ηδκ ακάενερε πνμααηίκα. Δίιαζ πζμ ηαθυξ απυ υθμοξ ηζ εκχ μζ άθθμζ ζμο δίκμοκ δχνα βίδζα, πνυααηα, αυδζα ή θίβμ ζηάνζ, εβχ ζμο δίκς ηνεζξ πζθζάδεξ δναπιέξ. ΢ε παναηαθχ υιςξ κα ιδ ημ πεζξ ζε ηακέκα, μφηε ζημκ παηένα ιμο ημ Λάιςκα». Σνπ έδσζε ηα ιεθηά θαη ηνλ θίιεζε.

30. Ο Γξχαο θαη ε Νάπε φηαλ είδαλ ηφζα ρξήκαηα δελ πεξίκελαλ πνιχ θαη δέρζεθαλ. Ο Γάθληο έκεηλε κε ηελ Νάπε θαη ηελ βνεζνχζε ζην αιψλη. Ο Γξχαο έθξπςε ην βαιάληην εθεί πνπ θχιαγε ηα πξάγκαηα πνπ βξήθε πάλσ ζηε Υιφε φηαλ ηελ βξήθε βξέθνο θαη έθπγε λα ζπλαληήζεη ηνλ Λάκσλα θαη ηε Μπξηάιε. Σνπο βξήθε ζηελνρσξεκέλνπο, γηαηί ε ζνδεηά ηνπο απηή ηε ρξνληά ήηαλ κηθξή.

31. Ο Γξχαο ηνπο είπε φηη απνθάζηζε λα απνξξίςεη ηηο άιιεο πξνηάζεηο γάκνπ γηα ηελ Υιφε θαη λα ηελ δψζεη ζηνλ Γάθλη: «Σα παζδζά ιεβαθχζακε ιαγί, αυζηακε ιαγί ηα γςκηακά ημοξ ηζ αβαπζμφκηαζ. Σχνα είκαζ πζα ζε δθζηία πμο ιπμνμφκ ηαζ κα ημζιδεμφκ ιαγί». Ο Λάκσλ δελ έθεξε αληίξξεζε, επαίλεζε ηνλ Γξχαληα γηα ηελ απφθαζή ηνπ λα δψζεη ηελ θφξε ηνπ ζε έλα γείηνλα, φρη πινχζην αιιά ηίκην. Δίπε κφλν: «΢οιθςκχ ζε υθα, δ Υθυδ είκαζ υιμνθδ ηαζ ηίιζα ηαζ δεκ γδηχ ηίπμηα ηαθφηενμ. ΋ιςξ επεζδή είιαζ δμφθμξ, πνέπεζ ηαζ μ αθέκηδξ ιμο κα δχζεζ ηδ ζοβηαηάεεζή ημο βζ’ αοηυκ ημ βάιμ. Αξ βίκεζ θμζπυκ μ βάιμξ ηαηά ημκ ηνφβμ, πμο εα ένεεζ εδχ ηζ μ ηφνζυξ ιμο». Μεηά απφ απηά νη δπν ζεηνί παηεξάδεο ήπηαλ ιίγν θξαζί θαη αζπάζηεθαλ ν έλαο ηνλ άιιν.

32. Ο Γξχαο έθπγε, αιιά ηα ιφγηα ηνπ Λάκσλα ηνλ πξνβιεκάηηζαλ θαη ζθεθηφηαλ: «Ο Γάθκζξ είκαζ κέμξ ηαζ υιμνθμξ, έπεζ ηνεζξ πζθζάδεξ δναπιέξ. Λεξ [153]

κα ιδκ είκαζ βκήζζμ παζδί ημο Λάιςκα ηαζ κα ημκ ανήηε ηζ αοηυξ υπςξ ηζ εβχ ανήηα ηδ Υθυδ;». ΋κσο πήγε ζην αιψλη, είπε ηα λέα ζην Γάθλη, ηνλ απνθάιεζε γακπξφ ηνπ θαη ηνπ είπε φηη ν γάκνο ζα γίλεη ην θζηλφπσξν.

33. Ο λένο έθπγε ζαλ αζηξαπή θαη βξήθε ηε Υιφε λα αξκέγεη ηα δψα. Σεο είπε ηα επράξηζηα καληάηα θαη ηελ θίιεζε πηα ζηα θαλεξά. Καηφπηλ ηε βνήζεζε ζην πήμηκν ηνπ ηπξηνχ θαη ζηελ θξνληίδα ησλ δψσλ. Ήηαλ ε επνρή πνπ ηα θξνχηα ήηαλ άθζνλα. Ο Γάθληο αλέβεθε ζε κηα κειηά πνπ είρε κφλν έλα κήιν ζην πην ςειφ ηεο θιαδί, μεραζκέλν ίζσο απφ ην κάδεκα ησλ θαξπψλ.

34. Σν είδε ν Γάθληο θαη παξά ηηο αληηξξήζεηο ηεο Υιφεο ζθαξθάισζε , έθνςε ην κήιν θαη ην πξφζθεξε ζηε Υιφε ιέγνληάο φηη ηεο δίλεη βξαβείν γηα ηελ νκνξθηά ηεο φπσο ν Πάξηο έδσζε ην ρξπζφ κήιν ζηελ Αθξνδίηε. Ζ Υιφε ηνπ έδσζε έλα ηξπθεξφ θηιί θαη ν Γάθληο έθξηλε πσο ην θηιί απηφ ήηαλ πνιχ θαιχηεξν θαη απφ ην ρξπζφ κήιν.

Βηβιίν Σέηαξην 1. Ο θχξηνο ηνπ Λάκσλα εηδνπνίεζε φηη ζα επηζθεθζεί ηα θηήκαηα πξηλ αξρίζεη ν ηξχγνο γηα λα δεη αλ ε επηδξνκή ησλ πινίσλ ηεο Μεζχκλεο πξνμέλεζε δεκηέο ζηελ πεξηνπζία ηνπ. Ο Λάκσλ έθαλε ηηο απαξαίηεηεο εηνηκαζίεο ψζηε ν αθέληεο ηνπ λα έρεη φιεο ηηο αλέζεηο, θαζαξφ λεξφ θαη πεξηπνηεκέλν θήπν. Καηαηγίδα - Γάθληο θαη Υιόε (ηνπ Pierre August Cot 2. Ο θήπνο ήηαλ σξαηφηαηνο θαη ηεξάζηηνο πεξίπνπ έλα ζηάδην καθξχο κε κηα κεγάιε θιεκαηαξηά, κειηέο, ξνδηέο, ζπθηέο, ειηέο θαη άιια νπσξνθφξα δέληξα. Κνληά ζην θξάρηε είρε πιαηάληα, θππαξίζζηα, δάθλεο θαη πεχθα θαζψο θαη έλα θηζζφ πνπ ζθέπαδε πνιιά απφ απηά ηα δέληξα. Αθφκα ν θήπνο είρε ηξηαληαθπιιηέο, παθίλζνπο, θξίλνπο, λάξθηζζνπο, θαη άιια ινπινχδηα πνιιψλ ινγηψλ.

3. Απφ ην χςσκα κπνξνχζε λα δεηο ηελ πεδηάδα κε ηα βνζθνηφπηα θαη ηα θνπάδηα θαζψο θαη ηελ ζάιαζζα. ΢ην θέληξν ηνπ θήπνπ είρε ρηηζηεί έλαο λαφο θαη ν βσκφο ηνπ Γηνλχζνπ. Μέζα ζην λαφ ππήξραλ δσγξαθηέο κε ηελ ΢εκέιε πνπ γελλνχζε ην Γηφλπζν, ηελ Αξηάδλε, ηνλ Παλζέα, ηελ εθζηξαηεία ηνπ ζενχ ζηηο Ηλδίεο. Αθφκα άιιεο εηθφλεο έδεηρλαλ ΢αηχξνπο θαη Βάθρεο πνπ ρφξεπαλ Γελ έιεηπε νχηε ν Παλ πνπ κε ηε θινγέξα ηνπ έηεξπε ηξπγεηέο θαη ρνξεχηξηεο.

[154]

4. Ο Λάκσλ θξφληηδε κε επηκέιεηα ηνλ θήπν, ηνλ θαζάξηδε απφ ηα αγξηφρνξηα, πφηηδε κε απιάθηα ηα άλζε. Σελ πεγή απφ ηελ νπνία έπαηξλε λεξφ ηελ νλφκαζε Γάθλη. Ο Γάθληο ήηαλ πεξήθαλνο γηαηί είρε δηπιαζηάζεη ην θνπάδη απφ ηφηε πνπ ην παξέιαβε θαη δελ είρε ράζεη νχηε έλα θαηζηθάθη απφ ιχθν. Πεξηκέλνληαο ινηπφλ ηνλ αθέληε ηνπ θηήκαηνο, έβγαδε απφ ηα ραξάκαηα ην θνπάδη γηα βνζθή θαη ην γχξηδε κφιηο έγεξλε ν ήιηνο, γηαηί ήζειε ηα θαηζίθηα ηνπ λα είλαη παρνπιά. Αθφκα γπάιηδε ηα θέξαηά ηνπο θαη ρηέληδε ην ηξίρσκά ηνπο γηα λα θαίλνληαη φκνξθα θαη πγηή. Ζ Υιφε βνεζνχζε ηνλ Γάθλε θαη αθηέξσλε πην πνιχ ρξφλν ζηηο θαηζίθεο, παξά ζηα δηθά ηεο πξφβαηα.

5. Ήξζε έλαο άιινο αγγειηνθφξνο ηνπ αθέληε, ν Δύδξνκνο ν πνίνο είπε φηη πξέπεη λα αξρίζεη ακέζσο ν ηξχγνο θαη φηαλ ν κνχζηνο ήηαλ έηνηκνο ζα γχξηδε ζηελ πφιε γηα λα έξζεη μαλά ζπλνδεχνληαο ηνλ θχξηφ ηνπ. Πξάγκαηη άξρηζαλ ακέζσο, θνπβαινχζαλ ηα ζηαθχιηα ζηα παηεηήξηα θαη γέκηδαλ ηα πηζάξηα κε ηνλ κνχζην.

6. Ο Γάθληο έδσζε ζηνλ Δχδξνκν δψξα γηα ηνλ αθέληε, έλα ληνγέλλεην θαηζηθάθη, ηπξηά θη έλα ηνκάξη θαηζίθαο γηα λα ην θνξά ην ρεηκψλα. Ζ Υιφε θαη ν Γάθληο ζπλέρηζαλ λα βγάδνπλ ηα δψα ηνπο γηα βνζθή, αιιά ηψξα αγσληνχζαλ γηα λα γλσξίδνπλ ηνλ θχξηφ ηνπο, πνπ ηνλ άθνπγαλ αιιά δελ ην είραλ πνηέ δεη. Ζ Υιφε αλεζπρνχζε ιηγάθη κήπσο θάηη ζηξάβσλε θαη ζα καηαίσλε ηνλ γάκν. ΋κσο ζην κεηαμχ θάηη ζπλέβε: 7. Ο Λάκπεο, έλαο ςεινκχηεο βνζθφο, ήηαλ έλαο απφ ηνπο κλεζηήξεο ηεο Υιφεο θαη σο ηψξα είρε δψζεη πνιιά δψξα ζηνλ Γξχαληα. ΢θέθηεθε ινηπφλ λα θάλεη θάηη θαη φηαλ έξζεη ν αθέληεο λα δπζαξεζηεζεί θαη λα κελ ζπλαηλέζεη ζην γάκν ηνπ Γάθλη κε ηελ Υιφε. ΢’ απηήλ ηελ πεξίπησζε ζα θέξδηδε απηφο ην θνξίηζη. Απνθάζηζε ινηπφλ λα ραιάζεη ηελ νκνξθηά ηνπ θήπνπ, πνπ θξφληηδε ν Λάκσλ. Έηζη κηα λχρηα κπήθε θξπθά ζηνλ θήπν θαη έθνςε έλα ζσξφ ινπινχδηα, ελψ άιια ην πάηεζε κε ηα πφδηα ηνπ ζαλ γνπξνχλη. Σν πξσί ν Λάκσλ πήγε λα πνηίζεη ηα ινπινχδηα. είδε κε θξίθε ην έξγν ηνπ Λάκπε θαη έβαιε ηηο θσλέο. Ζ Μπξηάιε θαη ν Γάθληο έηξεμαλ αιαθηαζκέλνη θαη φηαλ είδαλ ην ζέακα ησλ θαηαζηξακκέλσλ ινπινπδηψλ έβαιαλ ηα θιάκαηα.

8. ΋ινη ηνπο ήηαλ ζιηκκέλνη φρη κφλν επεηδή θνβφηαλ ηνλ αθέληε ηνπο, αιιά θαη γηαηί ην ζέακα πνπ έβιεπαλ κπξνζηά ηνπο ήηαλ πξάγκαηη ζιηβεξφ. Ήηαλ έλα αλαθάησκα απφ ζπαζκέλα ινπινχδηα, θιαδηά θαη ιάζπεο. Αθφκα θαη νη κέιηζζεο γπξλνχζαλ κε βφκβν γχξσ ζαλ λα ζξελνχζαλ θη απηέο. Ο Λάκσλ έιεγε: «Ο παθζάκενςπμξ λενίγςζε ηα ηνζακηάθοθθα, ημοξ οάηζκεμοξ, ημοξ κάνηζζζμοξ, ηα πάκηα. Αηυια ηζ εζφ Γζυκοζε πμο ήζμοκ δίπθα δεκ είδεξ ηζ έβζκε βζα κα ημ πνμθάαεζξ; Πςξ εα δείλς αοηυ ημ πάθζ ζημκ αθέκηδ, ζίβμονα εα ιε ηζιςνήζεζ ιε ηνειάθα, ίζςξ ηζιςνήζεζ ηαζ ημκ Γάθκζ».

9. Γάθξπα έρπλε θαη ε Υιφε πνπ θνβφηαλ φηη ν αθέληεο ζα ηηκσξνχζε ηνλ Γάθλη θαη ίζσο λα έβαδε λα ηνλ καζηηγψζνπλ θηφιαο. Σε λχρηα ήξζε ν Δχδξνκνο θαη ηνπο αλήγγεηιε φηη ν γηνο ηνπ αθέληε έθηαλε αχξην θαη φ ίδηνο ν αθέληεο ζα εξρφηαλ ζε ηξεηο κέξεο. Δίπαλ ζηνλ Δχδξνκν ηη ζπλέβε θαη απηφο, πνπ [155]

ζπκπαζνχζε ηνλ Γάθλη, ηνπο ζπκβνχιεςε λα πνπλ ηα πάληα ζηνλ λεαξφ γην ηνπ θπξίνπ ηνπο, ηνλ Άζηπιν.

10. ΋λησο ηελ άιιε κέξα έθηαζε ν Άζηπινο κε ηνλ ππεξέηε ηνπ ηνλ Γλάζσλα. Ακέζσο νη Λάκσλ, ε Μπξηάιε θαη ν Γάθληο είπαλ ζηνλ λέν ηη είρε ζπκβεί θαη ηνλ παξαθάιεζαλ λα κεζνιαβήζεη ζηνλ παηέξα ηνπ θαη λα κελ ηηκσξήζεη θάπνηνπο πνπ δελ είραλ θάλεη θάηη θαθφ. Ο Άζηπινο πήγε ζην θήπν, είδε ηελ εηθφλα πνπ παξνπζίαδαλ ηα παηεκέλα ινπινχδηα θαη ηνπο είπε φηη ν παηέξαο ηνπ ζα κάζεη φηη απηφ ην έθαλαλ ηα άινγα, πνπ ιχζεθαλ θαη πάηεζαλ ηνλ θήπν. Ο Γάθληο ραξνχκελνο δψξηζε ζηνλ Άζηπιν, θαηζίθηα, θφηεο κε ηα πνπιάθηα ηνπο, ηπξηά, ζηαθχιηα , κήια θαη εμαηξεηηθφ ιεζβηαθφ θξαζί.

11. Ο Άζηπινο επραξίζηεζε γηα ηα δψξα θαη βγήθε γηα θπλήγη. Ο ππεξέηεο ηνπ ν Γλάζσλ ήηαλ άλζξσπνο θνηιηφδνπινο, κέζπζνο θαη ιάγλνο. Δίδε ηνλ Γάθλη, ηνπ άξεζε πνιχ θαη ζέιεζε λα ηνπ θάλεη εξσηηθή πξφηαζε, πηζηεχνληαο φηη ν άκαζνο βνζθφο ζα ππέθππηε εχθνια. Έηζη δελ αθνινχζεζε ηνλ Άζηπιν ζην θπλήγη, αιιά πήγε ζην βνζθνηφπη θαη βξήθε ηνλ Γάθλη. Σνπ δήηεζε λα ηνπ παίμεη θάηη κε ηελ θινγέξα ηνπ θαη ηνπ ππνζρέζεθε φηη ζα ηνλ ειεπζεξψζεη γξήγνξα κηαο θαη είρε ζεκαληηθή επηξξνή θαη κπνξνχζε λα ην πεηχρεη απηφ.

12. Έηζη αθνχ απέθηεζε νηθεηφηεηα κε ηνλ λεαξφ βνζθφ, ν Γλάζσλ ηνλ παξαθχιαμε ηελ ψξα πνπ γχξηδε κε ηα θαηζίθηα ηνπ, ηνλ θίιεζε θαη δήηεζε λα ηνπ δνζεί,φπσο θάλνπλ νη θαηζίθεο ζηνπο ηξάγνπο. Ο αθειήο Γάθληο ηνπ είπε φηη νη ηξάγνη βαηεχνπλ πάληα θαηζίθεο, ηα θξηάξηα ηηο πξνβαηίλεο θαη νη πεηεηλνί ηηο θφηεο. Πνηέ δελ είρε δεη θξηάξη λα βαηεχεη θξηάξη ή ηξάγν λα βαηεχεη άιιν ηξάγν. Ο Γλάζσλ επηρείξεζε ηφηε λα ηνλ βηάζεη θαη ν Γάθληο ηνλ έζπξσμε θάησ. Απφ ηφηε ν βνζθφο απέθεπγε ηνλ Γλάζσλα θαη πξφζερε κφλν ην θνπάδη ηνπ, αιιά θαη ηελ Υιφε. Ο Γλάζσλ πνπ θαηάιαβε φηη ν σξαίνο Γάθληο ήηαλ θαη ρεξνδχλακνο δελ ηνλ μαλαελφριεζε, αιιά πεξίκελε ηελ θαηάιιειε ζηηγκή γηα λα ην δεηήζεη σο ράξε απφ ηνλ αθέληε ηνπ.

13. Σν πξσί έθηαζε ν αθέληεο Γηνλπζνθάλεο κε ηελ γπλαίθα ηνπ ηελ Κιεαξίζηε θαη φινη είραλ μεζεθσζεί. Ο Γηνλπζνθάλεο ήηαλ έλα θαινζηεθνχκελνο κεζφθνπνο, πινχζηνο θαη πνιχ έληηκνο άληξαο. Σελ πξψηε ηνπ κέξα αζρνιήζεθε κε ζπζίεο ζηελ Γήκεηξα, ζηνλ Γηφλπζν, ηνλ Πάλα θαη ηηο Νχκθεο θαη ηελ επφκελε αζρνιήζεθε κε ηελ επηζεψξεζε ησλ θηεκάησλ ηνπ. Σνπ άξεζε πνιχ ε ηάμε θαη ε νκνξθηά ησλ ακπειηψλ θαη ησλ ρσξαθηψλ θαη ππνζρέζεθε ζηνλ Λάκσλα φηη ζα ηνλ ειεπζεξψζεη. Καηφπηλ πήγε ζην βνζθνηφπη λα δεη ηα θνπάδηα.

14. Ζ Υιφε ληξεπφηαλ θαη είρε πάεη ζην δάζνο. Ο Γάθληο θνξνχζε έλα γηδνηφκαξν θαη ζην έλα ηνπ ρέξη θξαηνχζε έλα θεθάιη ηπξί θαη ζην άιιν έζεξλε κηθξά θαηζίθηα. Έκνηαδε ζηελ νκνξθηά κε ηνλ ίδην ηνλ Απφιισλα. Καηαθφθθηλνο απφ ζεκλφηεηα πξφζθεξε ηα δψξα ζηνλ αθέληε, ελψ ν Λάκσλ ηνλ ζχζηεζε: «Αοηυξ είκαζ μ αμζηυξ ηςκ αζβχκ αθέκηδ. Σμο είπα δχζεζ πεκήκηα αίβεξ ηαζ δομ ηνάβμοξ ηαζ ηχνα έπμοκ βίκεζ εηαηυ ηαηζίηζα ηαζ δέηα ηνάβμζ, υθα αοηά ηα γχα παπμοθά ηαζ ιε πθμφζζμ ηνίπςια. Ο Γάθκζξ ηα έπεζ ιάεεζ κα αβαπμφκ ημ άημοζια ηδξ θθμβέναξ ημο».

[156]

15. Δθεί ήηαλ θαη ε Κιεαξίζηε θαη δήηεζε απφ ηνλ Γάθλη λα παίμεη ηε θινγέξα ηνπ θαη απηή ζε αληάιιαγκα ζα ηνπ ‘δηλε έλα ρηηψλα θαη έλα δεπγάξη πνδήκαηα. Απηφο έβγαιε απφ ην ζαθί ηε θινγέξα ηνπ θαη ηελ θχζεμε γηα ιίγν. Σελ ίδηα ζηηγκή ηα θαηζίθηα αλαζήθσζαλ ηα θεθάιηα ηνπο, αθνχγνληαο ηνλ γλψξηκν ήρν. Ο Γάθληο άξρηζε λα παίδεη ηνλ βνπθνιηθφ ζθνπφ θαη ηα δψα άξρηζαλ λα βνζθάλε, ζπλέρηζε κεηά κε έλα απαιφ ήρν θαη νη θαηζίθεο θάζηζαλ θάησ. Αθνινχζεζαλ δηάθνξνη ξπζκνί θαη ηα θαηζίθηα έθαλαλ δηάθνξεο θηλήζεηο, ηφζν ππάθνπα ζαλ λα ήηαλ ζηξαηηψηεο. ΋ινη ελζνπζηάζηεθαλ θαη ε Κιεαξίζηε ηνλ δηαβεβαίσζε φηη ζα ηνπ δψζεη ηα δψξα πνπ ηνπ είρε ηάμεη. Γχξηζαλ γηα κεζεκεξηαλφ θαγεηφ θαη ηα αθεληηθά έζηεηιαλ απφ ην θαγεηφ ηνπο ζην Γάθλη. Γάθληο θαη Υιόε, ηνπ Pierre De Chavannes 16. Απηφο θάιεζε ηε Υιφε θαη ηξψγαλε καδί θαγεηφ ηεο πφιεο θαη ζθεθηφηαλ κε πνην ηξφπν ζα έπεηζε ην αθεληηθφ λα δερζεί λα γίλεη ν γάκνο ηνπο. ΋κσο ην πάζνο ηνπ Γλάζσλα γηα ηνλ Γάθλη είρε θνπληψζεη. Απνκφλσζε ινηπφλ ην γην ηνπ αθέληε ηνλ Άζηπιν θαη άξρηζε λα ηνπ θηιά ηα ρέξηα ιέγνληάο ηνπ: «Αθεκηζηυ ιε πάκεζξ, ειέκα πμο ςξ ηχνα εηηζιμφζα ημ ηαθυ θαβδηυ ηαζ ημ παθζυ ηναζί ηαζ ηα έααγα πζμ ρδθά ηζ απυ ηα πζμ υιμνθα αβυνζα ηδξ Μοηζθήκδξ. Σχνα υιςξ εεςνχ υηζ πζμ ηαθυ απυ υθα είκαζ μ Γάθκζξ. Αηυια ηαζ ηαηζίηα εα βζκυιμοκ κα ηνχβς πθυδ βζα κα αημφς ημκ Γάθκζ κα παίγεζ ηδ θθμβένα ημο ηαζ κα ιε ηαΐγεζ ιε ηα πένζα ημο. Ακ δεκ ιε αμδεήζεζξ κα κζηήζς ημκ Ένςηα, εα αοημηημκήζς έλς απυ ηδκ πυνηα ημο Γάθκζ ηαζ δεκ εα λακαδείξ ημκ Γκαεςκάνζμκ υπςξ ιε θςκάγεζξ πενζπαζηηζηά».

17. Ο Άζηπινο ήμεξε απφ έξσηα θαη ιππήζεθε ηνλ Γλάζσλα. Έηζη ινηπφλ ηνπ ππνζρέζεθε φηη ζα δεηήζεη απφ ηνλ παηέξα ηνπ λα ηνλ πάξεη σο ππεξέηε ηνπ ζηελ πφιε θαη φρη θπζηθά σο εξαζηή ηνπ δνχινπ ηνπ. Μάιηζηα θνξφηδεςε ηνλ Γλάζσλα θαη ηνλ ξψηεζε αλ δελ ληξέπεηαη λα αγαπά έλα βνζθφ θαη αλ αληέρεη ηελ κπξσδηά ησλ ηξάγσλ. Ο άζσηνο φκσο Γλάζσλ είρε έηνηκε ηελ απάληεζε: «Έκαξ ζςζηυξ εναζηήξ αθέκηδ ιμο, δεκ ηα ρζθμθμβεί ηάηζ ηέημζα. Δβχ είιαζ ενςηεοιέκμξ ιε ημκ αμζηυ πμο ηα ιαθθζά ημο εοιίγμοκ οάηζκεμ, ηα ιάηζα ημο θάιπμοκ ζακ πεηνάδζα ηαζ ηα δυκηζα ημο είκαζ ηαηάθεοηα. Καζ πμο είκαζ αμζηυξ ηζ; Βμζηυξ ήηακ ηαζ Αβπίζδξ ηαζ ημκ ενςηεφηδηε δ ίδζα δ Αθνμδίηδ, ηαηζίηζα είπε μ Βνάβπμξ αθθά μ Απυθθςκαξ ημκ αβάπδζε. Καζ ιδκ λεπκάξ υηζ ηζ μ ααζζθζάξ [157]

ηςκ εεχκ μ Γίαξ ημκ ηζμπάκδ Γακοιήδδ αβάπδζε ηαζ ημκ άνπαλε ζημκ ΋θοιπμ. Γζαηί θμζπυκ κα ηαηαθνμκμφιε αοηυκ πμο αηυια ηαζ ηαηζίηεξ δείπκμοκ ενςηεοιέκεξ ιαγί ημο. Αξ πνςζηάιε πάνδ ζημοξ αεημφξ ημο Γία πμο δεκ ημκ άνπαλακ αηυια».

18. Αθνχγνληαο απηφ ν Άζηπινο γέιαζε θαη είπε φηη ν Έξσηαο θάλεη ηνπο αλζξψπνπο θηιφζνθνπο θη φηη ζα κηινχζε νπσζδήπνηε ζηνλ παηέξα ηνπ γηα ηνλ Γάθλη. ‘΋κσο ηελ θνπβέληα ηνπο απηή ηελ άθνπζε θξπθά ν Δχδξνκνο, πνπ ζπκπαζνχζε ηνλ Γάθλη θαη δελ κπνξνχζε λα ζθεθηεί φηη απηφο ν φκνξθνο θαη αγλφο λένο ζα γηλφηαλ άζπξκα ζηα ρέξηα ηνπ κέζπζνπ θαη ιάγλνπ Γλάζσλα. Πήγε ινηπφλ θαη είπε φια φζα άθνπζε ζηνλ Γάθλη θαη ηνλ Λάκσλα. Ο Γάθληο αλαζηαηψζεθε θαη είπε φηη πξνηηκνχζε λα πάξεη ηε Υιφε θαη λα εμαθαληζηνχλ. Ο Λάκσλ είπε ζηελ Μπξηάιε φηη ηψξα είλαη ε ψξα λα βγάινπλ ζηε θφξα ηα κπζηηθά: «Μα ημκ Πάκα ηαζ ηζξ Νφιθεξ, αηυια ηζ ακ ηζκδοκέρς κα πάζς ηα ηαηζίηζα εα πς επζηέθμοξ ηδκ αθδεζκή ζζημνία. Θα πς υηζ ανήηα έηεεημ ημ ανέθμξ Γάθκζ ηαζ εα δείλς υθα ηα ζδιάδζα πμο είπε ιαγί ημο. Γεκ ε’ αθήζς αοηυκ ημκ εθεεζκυ Γκάεςκα κα θενχζεζ ημκ αβκυ αοηυ κέμ».

19. ΢ην κεηαμχ ν Άζηπινο πήγε ζηνλ παηέξα ηνπ θαη ηνπ δήηεζε λα πάξεη ηνλ Γάθλη καδί ηνπ ζηελ πφιε, γηαηί πηζηεχεη φηη αμίδεη θαιχηεξε ηχρε απφ ην λα παξακείλεη βνζθφο. Ο Γηνλπζνθάλεο δελ είρε αληίξξεζε θαη θάιεζε ηνλ Λάκσλα θαη ηελ Μπξηάιε γηα λα ηνπο αλαγγείιεη φηη ζην κέιινλ ν γηνο ηνπο ζα ππεξεηεί ηνλ Άζηπιν, αληί γηα ηα θαηζίθηα. Καη ζε αληάιιαγκα ζα ηνπο έδηλε δπν βνζθνχο. Ο Λάκσλ φκσο δελ δίζηαζε θαη είπε: «Άημο ηχνα αθέκηδ ιμο ιζα ζζημνία πμο μνηίγμιαζ ζημοξ εεμφξ είκαζ αθδεζκή. Γεκ είιαζ εβχ μ παηέναξ ημο Γάθκζ, μφηε δ Μονηάθδ δ ιάκα ημο. Σμκ ανήηα κεμβέκκδημ κα ημκ εδθάγεζ ιζα ηαηζίηα ηαζ πάκς είπε αοηά ηα ζδιάδζα πμο δείπκμοκ υηζ είκαζ παζδί ηαθήξ βεκζάξ. Γεκ αλίγεζ θμζπυκ κα βίκεζ αοηυ ημ παζδί δμφθμξ ημο Άζηοθμο, ακ ηαζ μ βζμξ ζμο είκαζ ηαθυξ ηαζ ηίιζμξ. Αθθά δεκ ιπμνχ κα δεπεχ υηζ εα βίκεζ παζπκίδζ ζηα πένζα αοημφ ημο ιέεοζμο Γκάεςκα, πμο εέθεζ κα ηάκεζ ημκ Γάθκζ βοκαίηα ημο».

20. Απηά είπε ν Λάκσλ θαη μέζπαζε ζε θιάκαηα, ελψ ν Γλάζσλ απεηινχζε λα ηνλ δείξεη. ΋κσο ν Γηνλπζνθάλεο έξημε έλα άγξην βιέκκα ζηνλ ππεξέηε ηνπ γηνπ ηνπ θαη είπε ζηνλ Λάκσλα λα πξνζέμεη θαη λα κελ ηνπο ιέεη ςέκαηα γηα λα κείλεη ν γηνο ηνπ θνληά ηνπ. Ο Λάκσλ είπε φηη θαη φξθν ζηνπο ζενχο παίξλεη θαη λα βαζαληζηεί δέρεηαη. Ζ Κιεαξίζηε επελέβε ηφηε θαη είπε φηη ν Λάκσλ δελ είρε ιφγν λα πεη ςέκαηα, φηαλ γηα αληάιιαγκα ελφο βνζθνχ ηνπ έδηλαλ δπν. Άιισζηε πψο ήηαλ δπλαηφ λα γελλεζεί έλα ηφζν φκνξθν παηδί απφ κηα άζεκε κεηέξα θαη γέξν παηέξα.

21. Σφηε ε Μπξηάιε πήγε θαη έθεξε κπξνζηά ηνπο φια φζα είρε καδί ηνπ ην βξέθνο, φηαλ βξέζεθε έθζεην κε ηελ θαηζίθα: Σα αθξηβά ξνχρα, ηελ πνξθπξή θάπα κε ηελ ρξπζή πφξπε θαη ην μίθνο. ΋ηαλ ν Γηνλπζνθάλεο είδε φια απηά επηθαιέζηεθε ην φλνκα ηνπ Γία θαη ε Κιεαξίζηε είπε έθπιεθηε: «Χ Μμίνεξ! Αοηά είκαζ ηα νμφπα ηαζ ηα ζημθίδζα πμο θμνμφζε ημ παζδί ιαξ. Διείξ δεκ ζηείθαιε ηδ ΢ςθνμζφκδ κα ημ αθήζεζ ζ’ αοηά ηα πςνάθζα; Ο Γάθκζξ είκαζ μ βζμξ ιαξ».

[158]

22. Ο Γηνλπζνθάλεο ζπγθηλεκέλνο έθιαηγε απφ ηε ραξά ηνπ θαη ν Άζηπινο έηξεμε ζην βνζθνηφπη λα βξεη ηνλ Γάθλη. Απηφο φκσο λφκηζε πσο ν Άζηπινο ήξζε γηα λα ηνλ πάξεη θαη ακέζσο πέηαμε θάησ ηε θινγέξα ηνπ θη έηξεμε ζ’ έλα βξάρν γηα λα πεδήμεη ζηε ζάιαζζα. ΋ Άζηπινο πνπ θαηάιαβε ηελ παξεμήγεζε θψλαμε: «Μδ θμαάζαζ Γάθκζ, ένπμιαζ κα ζμο πς υηζ είζαζ αδεθθυξ ιμο ηαζ μζ βμκείξ ζμο είκαζ αοημί πμο εεςνείξ αθέκηεξ ζμο. Να, ένπμκηαζ υθμζ ιαγί βεθαζημί ηαζ ζμο μνηίγμοιε ζηζξ Νφιθεξ υηζ δεκ θές ρέιαηα. Έθα, θίθα ειέκα πνχηα».

23. Σελ ψξα εθείλε πνπ ν Γάθληο θηινχζε ηνλ αδειθφ ηνπ, έθηαζαλ φινη αθεληηθά, ππεξέηεο θαη δνχινη θαη ηνλ αγθάιηαδαλ κε ραξά θαη αγάπε. Καζ μ Γάθκζξ θζθμφζε ηδ ιάκα ηαζ ημκ παηένα ημο, ζακ κα ημοξ ήλενε απυ πμθθά ρξφληα πξηλ. Ήηαλ ηφζν ραξνχκελνο πνπ μέραζε θαη ηε Υιφε γηα ιίγεο ζηηγκέο. Γάθληο θαη Υιόε ηνπ Charles Marc Gabriel 24. Γπξίζαλε φινη ζπίηη, ν Γάθληο θφξεζε ηψξα αξρνληηθά ξνχρα θαη ν πξαγκαηηθφο ηνπ παηέξαο άξρηζε λα ιέεη: «Πακηνεφηδηα πμθφ κέμξ ηαζ βνήβμνα έβζκα παηέναξ, πνχηα ήνεε έκαξ βζμξ, ιεηά δ ηυνδ ιμο, αημθμφεδζε μ Άζηοθμξ ηαζ ηέθμξ ήνεε ηαζ ημφημ ημ παζδί. Δπεζδή δ μζημβέκεζα ήηακ ήδδ ανηεηά ιεβάθδ απμθάζζζα κα ημ εηεέζς ζηα πςνάθζα ιε αοηά ηα βκςνίζιαηα πμο ηα εεςνμφζα ηαθζηά ζδιάδζα. ΋ιςξ δ Σφπδ άθθα απμθάζζζε. Γζαηί ηα δομ ιμο πνχηα παζδζά πέεακακ ηδκ ίδζα ιένα απυ ηδκ ίδζα αζεέκεζα. Καζ δ εεία πνυκμζα θνυκηζζε κα γήζεζ μ Γάθκζξ. Παζδί ιμο κα ιδ ζηέθηεζαζ άζπδια βζα ιέκα, πμο ζε πανάηδζα πςνίξ κα ημ εέθς. Κζ εζφ Άζηοθε ιδ θοπάζαζ πμο εα πάνεζξ ιυκμ ηδ ιζζή ιμο πενζμοζία, δεκ οπάνπεζ ηίπμηε πζμ πμθφηζιμ απυ έκα αδεθθυ. Άθθςζηε έπς πμθθά ηηήιαηα, πνοζάθζ ηαζ πνήιαηα ηαζ εα είκαζ υθα δζηά ζαξ. Μυκμ ημ ηηήια αοηυ ηαζ ηζξ ηαηζίηεξ πμο έαμζηε μ Γάθκζξ, ηα πανίγς ζημκ Λάιςκα ηαζ ηδκ Μονηάθδ».

25. Ο Γάθληο κφιηο άθνπζε γηα ηηο θαηζίθεο ηνπ θψλαμε: «Δοηοπχξ παηένα, ιμο εφιζζεξ πςξ πνέπεζ κα πάς κα πμηίζς ηα γχα ιμο ηζ αοηά ηα ηαδιέκα εα δζράκε». Γειάζαλε φινη θαη θπζηθά έζηεηιαλ θάπνηνλ λα θξνληίζεη ηα δσληαλά. Έγηλε κεγάιν ζπκπφζην θαη φινη ζπκκεηείραλ εθηφο απφ ηνλ Γλάζσλα πνπ πήγε [159]

σο θνβηζκέλνο ηθέηεο ζην λαφ ηνπ Γηνλχζνπ. Σα λέα δηαδφζεθαλ γξήγνξα θαη έξρνληαλ άλζξσπνη απφ φια ηα κέξε λα θαινηπρίζνπλ ηνλ Γάθλη, αιιά θαη ηνπο γνλείο ηνπ θαη λα ηνπο θέξνπλ δψξα. Έλαο απφ απηνχο ήηαλ θαη ν Γξχαο, απηφο πνπ βξήθε θαη αλάζξεςε ηε Υιφε.

26. Καηφπηλ έγηλε κεγάιν ενξηαζηηθφ ζπκπφζην κε φισλ ησλ ινγηψλ ηνπο κεδέδεο θαη ηα θξαζηά. Έγηλαλ θαη ζπζίεο ζηνπο ζενχο. Καη ν Γάθληο αθηέξσζε ζηνλ Πάλα ηε θινγέξα ηνπ, ζην Γηφλπζν ην ζαθί θαη ηελ πνηκεληθή θάπα ηνπ θαη ζηηο Νχκθεο ηελ γθιίηζα θαη ηνπο θάδνπο ηνπ. ΋κσο πξηλ απφ απηά θφξεζε ηελ θάπα ηνπ, άξκεμε ηηο θαηζίθεο, έξξημε ην γάια ηνπο ζηνπο θάδνπο θαη έπαημε γηα ηειεπηαία θνξά ηε θινγέξα ηνπ. Καηφπηλ θψλαμε ηνπο ηξάγνπο κε ηα νλφκαηα πνπ ηνπο είρε δψζεη. Καη ηέινο ήπηε λεξφ απφ ηελ πεγή πνπ πίλαλε κε ηε Υιφε. ΋κσο αθφκα δελ είρε νκνινγήζεη ηνλ έξσηά ηνπ, ζα ην έθαλε αξγφηεξα.

27. Ζ θαεκέλε ε Υιφε ήηαλ κφλε ηεο θαη έθιαηγε κνλνινγψληαο: «Πάεζ ιε λέπαζε ηζυθαξ μ Γάθκζξ. Κζ εβχ πμο ημο γήηδζα κα μνηζζηεί ζηζξ ηαηζίηεξ, ακηί βζα ηζξ Νφιθεξ; Αηυια ηζ υηακ εοζίαζε ζημκ Πάκα ηαζ ζηζξ Νφιθεξ δεκ γήηδζε κα ιε δεζ. Θα ανεζ άθθεξ βοκαίηεξ ή ηαιζά οπδνέηνζά ημο. Δβχ δεκ εέθς πζα κα γς».

28. Ο Λάκπεο ν βνζθφο πίζηεςε φηη ηψξα πνπ έθπγε ν Γάθληο απφ ηε κέζε, ν Γξχαο ζα ηνπ έδηλε ηελ Υιφε θη έηζη κάδεςε κεξηθνχο θίινπο ηνπ θαη ηελ άξπαμε. ΋κσο έλαο ρσξηθφο πνπ είδε ηελ απαγσγή ην είπε ζηε Νάπε θαη ην γεγνλφο έθηαζε θαη ζη’ απηηά ηνπ Γάθλη. Απηφο δελ κπνξνχζε κπξνζηά ζηνλ παηέξα ηνπ λα εθδεισζεί, βγήθε ζηελ απιή θαη μέζπαζε: «Σζ ηαθά ήηακ πμο ήιμοκ αμζηυξ ηαζ έαθεπα ηάεε ιένα ηδ Υθυδ. Σχνα ηδκ απήβαβε μ Λάιπδξ ηαζ εα ημζιδεεί ημ ανάδο ιαγί ηδξ ηαζ μζ υνημζ ιμο ζημκ Πάκα ηαζ ζηα ηαηζίηζα πήβακ παιέκμζ».

29. Απηά πνπ έιεγε ν Γάθληο ηα ‘θνπζε ν Γλάζσλ θαη ζεψξεζε πσο ήηαλ επθαηξία λα θηιηψζεη κε ηνλ Γάθλη. Πήξε ινηπφλ θάπνηνπο απφ ηνπο ππεξέηεο ηνπ Άζηπινπ θαη πήγε ζην ζπίηη ηνπ Λάκπε ηελ ψξα πνπ έθεξλε ηελ Υιφε. Πήξε ηελ θνπέια θαη ήζειε λα δέζεη ηνλ Λάκπε, αιιά απηφο πξφιαβε θαη ην ‘ζθαζε. Βξήθε ηνλ Γάθλη ζιηκκέλν ζην θήπν, ηνπ παξέδσζε ηε Υιφε θαη ηνπ είπε φιε ηελ πεξηπέηεηα. Σέινο ηνλ παξαθάιεζε λα μεράζεη ηα πξνεγνχκελα θαη λα ηνλ έρεη απηφο ππεξέηε ηνπ θαη ν Γάθληο ηνλ ζπγρψξεζε γηα ην θαιφ πνπ ηνπ έθαλε θαη ηνπ έθεξε ηελ Υιφε.

30. Ο Γάθληο θαη ε Υιφε δίζηαδαλ λα αλαγγείινπλ ην ζέκα ηνπ γάκνπ ηνπο, αιιά ν Γξχαο αλέιαβε λα κηιήζεη απηφο ζηνλ Γηνλπζνθάλε. Έηζη ηελ επνκέλε έβαιε ζε έλα ζάθν φζα είρε καδί ηεο ε Υιφε βξέθνο θαη πήγε λα ζπλαληήζεη ηνπο γνλείο ηνπ Γάθλη πνπ βξίζθνληαλ ζηνλ θήπν καδί κε ηνπο δπν γηνπο ηνπο. Σνπο είπε: «Ήνεε δ χνα κα μιμθμβήζς υηζ δ Υθυδ δεκ είκαζ δζηυ ιμο παζδί, αθθά ηδκ ανήηα ζημ ΢πήθαζμ ηςκ Νοιθχκ κα ηδκ ακαηνέθεζ ιζα πνμααηίκα. Μαγί ηδξ είπε ηζ αοηά ηα πνάβιαηα πμο δείπκμοκ υηζ ημ ημνίηζζ δεκ ήηακ παζδί αμζημφ. Ίζςξ ιπμνέζεηε κα ανείηε ημοξ βμκείξ ηδξ ηαζ ημ ημνίηζζ θακεί άλζμ βζα ημκ Γάθκζ».

31. Ο Γηνλπζνθάλεο άθνπζε ηνλ Γξχα κε ελδηαθέξνλ. Παξάιιεια παξαηεξνχζε ηνλ Γάθλη θαη θαηάιαβε φηη ν γηνο ηνπ ήηαλ εξσηεπκέλνο κε ηελ Υιφε. ΋ηαλ είδε ηα ρξπζά παπνχηζηα θαη ην επίρξπζν βξαθάθη, θαζεζχραζε ηε Υιφε θαη ηεο είπε φηη ζα ςάμεη λα βξεη ζχληνκα ηνπο θπζηθνχο ηεο γνλείο. Ζ Κιεαξίζηε [160]

κάιηζηα πήξε ηελ Υιφε θαη ηελ πεξηπνηήζεθε ζαλ λα ήηαλ ήδε λχθε ηεο. Καη ν Γάθληο δηαβεβαίσζε ηνλ παηέξα ηνπ φηη εθηφο απφ θηιηά θαη φξθνπο δελ είραλ πξνρσξήζεη ζε ζαξθηθή έλσζε θαη ε Υιφε ήηαλ παξζέλα.

32. Ζ Υιφε ινχζηεθε θαη έπιεμε ηα καιιηά ηεο θαη ληχζεθε κε αθξηβά ξνχρα θαη ε νκνξθηά ηεο έιακςε. ΋πνηνο ηελ έβιεπε ζα ήηαλ βέβαηνο φηη δελ κπνξνχζε λα είλαη θφξε ηνπ Γξχαληα. Αθνινχζεζαλ ζπζίεο δψσλ θαη ε Υιφε αθηέξσζε ζηνπο ζενχο ηε θινγέξα ηεο θαη ηα άιια ζχλεξγα ηεο βνζθήο. Πξηλ απφ απηφ έπαημε κε ηελ θινγέξα ηεο πάλσ ζην ηάθν ηεο πξνβαηίλαο, πνπ ηελ γαινχρεζε θαη δήηεζε απφ ηνπο ζενχο λα βξνπλ ηνπο γνλείο ηεο.

33. Οη γηνξηέο θαη νη ζπζίεο ηειείσζαλ θαη ε νηθνγέλεηα ηνπ αθέληε έθπγε γηα ηελ πφιε κε ζθνπφ λα ςάμνπλ γηα ηνπο γνλείο ηεο Υιφεο. ΢ηνλ Γξχαληα έδσζαλ άιιεο ηξεηο ρηιηάδεο δξαρκέο θαη ζηνλ Λάκσλα απηά πνπ ηνπ είραλ ππνζρεζεί θαη ηελ ειεπζεξία ηνπ. ΢ηελ Μπηηιήλε φινη έκαζαλ φηη ν Γηνλπζνθάλεο είρε βξεη ηνλ ρακέλν ηνπ γην θαη θακάξσλαλ ηελ νκνξθηά ηνπ Γάθλη θαη ηεο Υιφεο θαη εχρνληαλ λα βξεη ε Υιφε ηνπο γνλείο ηεο.

34. Σν βξάδπ ν Γηνλπζνθάλεο είδε ζηνλ χπλν ηνπ ηνλ Έξσηα πνπ ηνπ δήηεζε λα παξαζέζεη γεχκα ζε φιεο ηηο νηθνγέλεηεο ησλ επγελψλ ηεο πφιεο. Καη ηελ ψξα ηνπ θξαζηνχ λα δείμεη ζε φινπο ηα αλαγλσξηζηηθά ζεκάδηα ηεο Υιφεο θαη λα ηξαγνπδήζεη ηνλ πκέλαην. Πξάγκαηη απηφο δηέηαμε λα εηνηκαζηεί έλα πινπζηνπάξνρν ηξαπέδη θαη θάιεζε φιε ηελ αθξφθξεκα ηεο Μπηηιήλεο. Σελ ψξα πνπ ν Γηνλπζνθάλεο πξφζθεξε ζπνλδή ζηνλ Δξκή, έλαο δνχινο πεξηέθεξε κπξνζηά απφ θάζε πξνζθεθιεκέλν έλα δίζθν, πάλσ ζην νπνίν βξηζθφηαλ ηα πξάγκαηα πνπ είρε καδί ηεο ε Υιφε βξέθνο.

35. Έλαο-έλαο πνπ έβιεπε ην πεξηερφκελν ηνπ δίζθνπ ην θνίηαδε ρσξίο αληίδξαζε. ΋ηαλ ν δνχινο έθηαζε κπξνζηά ζηνλ ειηθησκέλν Μεγαθιή, απηφο θψλαμε έθπιεθηνο: «Αοηά ηα πνάβιαηα είκαζ ηδξ ηυνδξ ιμο. Σζ κα ‘πεζ απμβίκεζ άναβε; Πεξ ιμο Γζμκοζμθάκδ πμφ ηα ανήηεξ;». Ο Γηνλπζνθάλεο ηνπ είπε λα πεη πψο θαη γηαηί εγθαηέιεηςε ην κσξφ θαη ν Μεγαθιήο είπε: «Σδκ επμπή πμο βεκκήεδηε ημ ημνζηζάηζ ήιμοκ θηςπυξ, βζαηί είπα λμδέρεζ ηδκ πενζμοζία ιμο ζε πμνδβίεξ32 ηαζ δεκ είπα πζα ηδκ δοκαηυηδηα κα ημ ιεβαθχζς. Έηζζ ημο έααθα αοηά ηα ακηζηείιεκα πμο είκαζ ηχνα ζημ δίζημ ηαζ ημ άθδζα ζημ ΢πήθαζμ ηςκ Νοιθχκ, ζδιάδζ υηζ ημ ειπζζηεφηδηα ζηζξ εεέξ. Ανβυηενα άνπζζα ηαζ πάθζ κα απμηηχ ιεβάθδ πενζμοζία, αθθά δοζηοπχξ δεκ απυηηδζα άθθμ παζδί ηαζ ηχνα ανίζημιαζ πςνίξ ηθδνμκυιμ. Ίζςξ αοηυ κα είκαζ ηζιςνία απυ ημοξ εεμφξ».

36. Ο Γηνλπζνθάλεο δήηεζε θαη έθεξαλ κέζα ηελ Υιφε ληπκέλε κε φκνξθν θφξεκα θαη είπε ζηνλ Μεγαθιή: « Να θμζπυκ ημ παζδί πμο εβηαηέθεζρεξ. Δοηοπχξ ημ ακάενερε ιζα πνμααηίκα, υπςξ ηαζ ημκ δζηυ ιμο ημκ Γάθκζ ιζα ηαηζίηα. Πάνε ηδκ ηυνδ ζμο ηαζ δχζε ηδκ ζημκ Γάθκζ βζα βοκαίηα ημο. Καζ ηα δομ παζδζά είπακ ηδκ ίδζα ιμίνα ηαζ εοηοπχξ βζ’ αοηά θνυκηζζακ μ Πακ, μζ 32

Η ρνξεγία ήηαλ ζεζκόο ηεο αξραίαο Διιάδαο. Ήηαλ ην νηθνλνκηθό βάξνο πνπ αλαιάκβαλαλ εύπνξνη πνιίηεο γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε πνιηηηθώλ θαη ζξεζθεπηηθώλ εθδειώζεσλ θαη ιεηηνπξγηώλ. Μηα από ηηο δαπαλεξόηεξεο ρνξεγίεο ήηαλ ε ηξηεξαξρία, κε ηελ νπνία ν ρνξεγόο θάιππηε όιεο ηηο δαπάλεο γηα ηελ λαππήγεζε θαη επάλδξσζε κηαο ηξηήξνπο.

[161]

Νφιθεξ ηαζ μ Ένςηαξ». Ο Μεγαθιήο έζηεηιε θαη θψλαμαλ ηελ γπλαίθα ηνπ Ρόδε ε νπνία αγθάιηαζε ηελ Υιφε. Οη γνλείο ηεο Υιφεο θνηκήζεθαλ εθεί.

37. Σελ επφκελε κέξα ν Γάθληο θαη ε Υιφε δήηεζαλ λα γπξίζνπλ ζηα ρσξάθηα, γηαηί δελ ηνπο άξεζε ε αζηηθή δσή. ΋ινη ζπκθψλεζαλ λα γίλεη ν γάκνο ζχκθσλα κε ηηο πνηκεληθέο παξαδφζεηο θαη πήγαλ ζην ζπίηη ηνπ Γξχαληα, φπνπ άξρηζαλ νη πξνεηνηκαζίεο ηεο γακήιηαο ηειεηήο. Ήηαλ εθεί θαη ν Μεγαθιήο κε ηελ Ρφδε νη νπνίνη έδσζαλ σο δψξν ζηνλ Γξχαληα έμη ρηιηάδεο δξαρκέο.

38. Ζ κέξα ησλ γάκσλ ήηαλ θαιή θαη δεζηή θαη ήηαλ παξφληεο φινη: Ο Γηνλπζνθάλεο, ε Κιεαξίζηε θαη ν Άζηπινο, ν Μεγαθιήο θαη ε Ρφδε, ν Λάκσλ θαη Μπξηάιε, ν Γξχαο θαη ε Νάπε, ν Φηιεηάο, ε Ακαξπιιίο θαη ν Σίηπξνο, ν Υξψκεο θαη ε Λπθαίληνλ, αθφκα θαη ν Λάκπεο πνπ ηνλ είραλ ζπγρσξήζεη. Ζ γηνξηή άξρηζε θαη αθνχζηεθαλ ηξαγνχδηα ηνπ ζεξηζκνχ θαη ηνπ ηξχγνπ θαη αζηεία πνπ ιέγνληαλ ζηα ρσξάθηα θαη ζηα παηεηήξηα. Ο Φηιεηάο έπαημε θινγέξα, ν Λάκπεο απιφ. Ο Γξχαο θαη ν Λάκσλ ρφξεςαλ θαη ν Γάθληο κε ηελ Υιφε έδεηρλαλ επηπρείο θαη αληάιιαζαλ θηιηά. Αθφκα θαη νη θαηζίθεο βξίζθνληαλ εθεί θνληά ζαλ αλ ζπκκεξίδνληαλ ηε γεληθή ραξά θαη ν Γάθληο θψλαμε κεξηθέο κε ην φλνκά ηνπο θαη ηηο ηάηζε θξέζθν ρνξηάξη.

39. ΋ηαλ λχρησζε φινη ζπλφδεςαλ ηνπο λεφλπκθνπο ζην λπθηθφ ζάιακν θαη έςαιαλ ηνλ πκέλαην ππφ ηνπο ήρνπο ηεο θινγέξαο θαη ηνπ απινχ. Σν δεπγάξη μάπισζε γπκλφ ζην θξεβάηη, αγθαιηάζηεθαλ θαη θηιηνχληαλ γηα ψξα. Ο Γάθληο εθάξκνζε απηά πνπ ηνπ είρε κάζεη ε Λπθαίληνλ θαη ε Υιφε γηα πξψηε ηεο θνξά θαηάιαβε φηη ηα θηιηά θαη ηα αγθαιηάζκαηα πνπ έθαλαλ ηφζν θαηξφ ζηα βνζθνηφπηα ήηαλ πνηκεληθά παηρλίδηα θαη κφλν.

40. Σν λέν δεπγάξη έδεζε ζηελ χπαηζξν θαη δελ εγθαηέιεηςε ηνλ πνηκεληθφ ηξφπν δσήο. Σα θνπάδηα ηνπο κεγάισζαλ θαη γελλήζεθαλ πνιιά λέα θαηζηθάθηα θαη αξληά. Σν πξψην ηνπο παηδί ήηαλ έλα αγνξάθη πνπ ην νλφκαζαλ Φηινπνίκελα θαη ην πξψην ηνπ βχδαγκα ήηαλ απφ κηα θαηζίθα. Αθνινχζεζε έλα θνξηηζάθη ε Αγέιε πνπ ηελ έβαιαλ λα βπδάμεη κηα πξνβαηίλα. ΢ηφιηζαλ ην ΢πήιαην ησλ Νπκθψλ κε φκνξθεο εηθφλεο θαη έρηηζαλ έλα βσκφ αθηεξσκέλν ζηνλ ΠνηκέλαΈξσηα. Αθφκα έρηηζαλ θαη έλα λαφ γηα λα ηηκήζνπλ ηνλ Πάλα.

[162]

Γάθληο θαη Υιόε (Louis Hersent)

[163]

05. Ηλιοδώρου: Θεαγένησ και Χαρίκλεια Σο τελευταύο απϐ τα μεγϊλα ερωτικϊ ελληνϐγλωςςα μυθιςτορόματα τησ αρχαιϐτητασ εύναι η ιςτορύα του ζευγαριοϑ Θεαγϋνη και Φαρύκλειασ ό ϐπωσ εύναι ο πλόρησ τύτλοσ του ϋργου: Αιθιοπικά ή τα περί Θεαγένην και Χαρίκλειαν. Σο βιβλύο αυτϐ εύναι το εκτενϋςτερο απϐ τα πϋντε πλόρωσ ςωζϐμενα ϋργα, το δημοφιλϋςτερο μετϊ το - ςχεδϐν διαχρονικϐ - Δϊφνισ και Φλϐη και αναμφύβολα το πιο καλογραμμϋνο και ‘λογοτεχνικϐ’. Ήταν πολϑ γνωςτϐ κατϊ την εποχό τησ ακμόσ του Βυζαντύου, αν και κατηγορόθηκε και καταδικϊςτηκε απϐ την επικρατοϑςα θρηςκευτικό ηθικό τησ εποχόσ εκεύνησ. Πολλού ϐμωσ βυζαντινού λϐγιοι ϐπωσ ο πατριϊρχησ Υώτιοσ (9οσ αι.), ο Μιχαόλ Χελλϐσ (11οσ αι.) και ο Ιωϊννησ Ευγενικϐσ (15οσ αι.) αςχολόθηκαν με τα Αιθιοπικϊ και αναγνώριςαν ϐτι το ϋργο όταν υψηλοϑ λογοτεχνικοϑ επιπϋδου Κϊποιοι μελετητϋσ, μεταξϑ των οπούων ο Υώτιοσ και ο Αδαμϊντιοσ Κοραόσ33 θεωροϑν τον Ηλιϐδωρο χριςτιανϐ επύςκοπο Σρύκκησ, αλλϊ αυτό η εκδοχό δεν ςτηρύζεται ςε κανϋνα ιςτορικϐ ςτοιχεύο. Αντύθετα ο ςυγγραφϋασ – ϐπωσ φαύνεται απϐ πολλϊ ςημεύα του ϋργου του γνωρύζει πολϑ καλϊ τα αρχαιοελληνικϊ όθη και θρηςκευτικϋσ τελετϋσ, τουσ θεοϑσ του Δωδεκαθϋου και την ελληνικό γραμματεύα, ϐπωσ τον Όμηρο, τον Ηςύοδο τον Θεϐκριτο και τουσ τραγικοϑσ ποιητϋσ. Ο Αδακάληηνο Κνξαήο Σο μυθιςτϐρημα αυτϐ επηρϋαςε πολλοϑσ απϐ τουσ ςυγγραφεύσ και λογύουσ των βυζαντινών χρϐνων (ωσ και τον 12ο αιώνα), ϐπωσ τον Θεϐδωρο Πρϐδρομο (Πτωχοπρϐδρομο) και τον Ιωϊννη Ευγενικϐ. Σο βιβλύο εκδϐθηκε για πρώτη φορϊ το 1534 ςτην Βαςιλεύα τησ Ελβετύασ. Σο 1547 εκδύδεται και πϊλι ςε πολϑ καλό γαλλικό μετϊφραςη, ϋργο που γνώριςε πολλϋσ επανεκδϐςεισ και ουςιαςτικϊ καθιϋρωςε τα Αιθιοπικϊ και τα ϋκανε γνωςτϊ ςτην ευρωπαώκό 33

Ο Κνξαήο εμέδσζε ηα Αηζηνπηθά ην 1804 θαη ιίγα ρξόληα αξγόηεξα ην κεηάθξαζε ζε ζύγρξνλε ειιεληθή ηεο επνρήο ηνπ γηα λα γίλεη πεξηζζόηεξν θαηαλνεηό ζηνλ αλαγλώζηε

[164]

όπειρο. Ακολοϑθηςε νϋα ϋκδοςη με παρϊλληλη λατινικό μετϊφραςη του ϋργου το 1596, ακϐμα μια το 1619 και ςτη ςυνϋχεια μεταφρϊςτηκε ςε πολλϋσ ευρωπαώκϋσ γλώςςεσ. Σο ϋργο αυτϐ επηρϋαςε την εξϋλιξη του ευρωπαώκοϑ μυθιςτορόματοσ και κυρύωσ του ερωτικοϑ και του ιπποτικοϑ και ςυγγραφεύσ ϐπωσ ο Βοκκϊκιοσ, ο Σορκουϊτο Σϊςςο, ο Ρακύνασ, ο Θερβϊντεσ, ο ΢αύξπηρ (ςτο ϋργο Η Δωδϋκατη νϑχτα παραθϋτει ϋνα απϐςπαςμα απϐ το βιβλύο του Ηλιϐδωρου), ο Ρεμπελαύ, ο Βολτϋροσ και ϊλλοι. Ο Ιςπανϐσ θεωρητικϐσ τησ λογοτεχνύασ Αλϐνςο Λοπϋζ (Alonso López Pinciano, 1547-1627) ςτο ϋργο του Philosophia Antiqua Poetica, κατατϊςςει τον Ηλιϐδωρο ανϊμεςα ςτουσ κορυφαύουσ τησ αρχαύασ κλαςςικόσ λογοτεχνύασ, δύπλα ςτον Όμηρο και τον Βιργύλιο και θεωρεύ το ϋργο του ςαν ϋνα ϋποσ, καλϑτερο απϐ τα ϋπη των δυο μεγϊλων αυτών ποιητών. Ίςωσ αυτϐ εύναι υπερβολό, αλλϊ εύναι ενδεικτικϐ τησ επύδραςησ του ϋργου ςτην ευρωπαώκό λογοτεχνύα. Σον 17ο αιώνα που ο Λοπϋζ ϋγραφε αυτϊ, τα Αιθιοπικϊ όταν ϋνα απϐ τα αγαπημϋνα αναγνώςματα των Ευρωπαύων. Ζ ζύγρξνλε εθδνρή ησλ Αηζηνπηθώλ Ακϐμα εύχε επύδραςη και ςε πολλϊ παραμϑθια και λαώκϊ αναγνώςματα ϐπωσ η Γενοβϋφα. Επύςησ το λιμπρϋτο τησ παςύγνωςτησ ϐπερασ του Βϋρντι ΑϏντα εύναι βαςιςμϋνο ςτο ϋργο του Ηλιϐδωρου. Ο όρωασ τησ ϐπερασ ο Αιγϑπτιοσ Ρανταμϋσ, διαδραματύζει τον ύδιο ςχεδϐν ρϐλο με τον Αιθύοπα Θεαγϋνη. Ακϐμα και ςτον αιώνα μασ υπϊρχουν ςυγγραφεύσ που μιμοϑνται ό αντιγρϊφουν την ιςτορύα του Θεαγϋνη και τησ Φαρύκλειασ. ΢την Ελλϊδα η γνωςτό ςυγγραφϋασ δακρϑβρεχτων αιςθηματικών μυθιςτορημϊτων Ιωϊννα Μπουκουβϊλα- Αναγνώςτου ϋγραψε το ϋργο Μια μοναδικό αγϊπη (Θεαγϋνησ και Φαρύκλεια) που κυκλοφϐρηςε το 2004 απϐ τισ εκδϐςεισ Άγκυρα. Σα μϋρη που εκτυλύςςεται η πλοκό του ϋργου εύναι η Ελλϊδα, η Αύγυπτοσ και η Αιθιοπύα. Ο ςυγγραφϋασ (ςε αντύθεςη με τουσ ςυγγραφεύσ των τεςςϊρων προηγοϑμενων μυθιςτορημϊτων) αφηγεύται το μυθιςτϐρημϊ του μιμοϑμενοσ την Οδϑςςεια του [165]

Όμηρου in medias res34, δηλαδό ξεκινϊ απϐ ϋνα ςημεύο αρκετϊ μακριϊ απϐ την αρχό τησ υπϐθεςησ. Σο ϋργο ολοκληρώνεται ςε δϋκα Βιβλύα ό Λϐγουσ. Όπωσ και για τουσ ςυγγραφεύσ των προηγοϑμενων βιβλύων, ελϊχιςτα πρϊγματα γνωρύζομε για τη ζωό τη ςυγγραφϋα των Αιθιοπικών Ηλιοδώρου. Ο Ηλιϐδωροσ κατϊγεται απϐ την πϐλη Έμεςα τησ ΢υρύασ, ϋζηςε πιθανϐτατα μεταξϑ του 150 και 250 μ.Φ. (αν και μερικού ιςτορικού τον κατατϊςςουν ςτουσ ςυγγραφεύσ του 4ου αιώνα. Ήταν πιθανώσ γϐνοσ οικογϋνειασ εξελληνιςμϋνων Υοινύκων. Ο ύδιοσ ςτο τϋλοσ του βιβλύου του ςυςτόνεται ωσ: Υούνικασ, Εμεςηνϐσ απϐ την γενιϊ του Ηλύου, γιοσ του Θεοδοςύου Ηλιϐδωροσ. Ίςωσ η φρϊςη ‘απϐ την γενιϊ του Ηλύου’ να υποδηλώνει ϐτι υπόρξε ιερϋασ τησ φοινικικόσ θεϐτητασ Ελ-Γαβϊλ (Ηλιογϊβαλοσ) που λατρευϐταν φυςικϊ και ςτην Έμεςα. Απϐ την ύδια αυτό πϐλη καταγϐταν και ο αυτοκρϊτορασ τησ Ρώμησ Ηλιογϊβαλοσ που ανόλθε ςτο θρϐνο το 218 ςε ηλικύα μϐλισ 15 ετών, βαςύλευςε μϐλισ τϋςςερα χρϐνια και τελικϊ δολοφονόθηκε απϐ τουσ πραιτοριανοϑσ το 222. Απϐ την Έμεςα όταν και ο επϐμενοσ Ρωμαύοσ αυτοκρϊτορασ ΢εβόροσ Αλϋξανδροσ.

34

In medias res, ιαηηληθή θξάζε πνπ ζεκαίλεη ‘ζην κέζν ησλ πξαγκάησλ’ ή πην ειεύζεξα ‘ζην κέζν ηεο ππόζεζεο’ ή ‘ζην κέζν ηεο πινθήο ησλ γεγνλόησλ’

[166]

Εεπγάξη εξσηεπκέλσλ, έξγν ηνπ Πηθάζν

[167]

Θεαγέλεο θαη Υαξίθιεηα ΣΑ ΠΡΟ΢ΩΠΑ ΣΟΤ ΕΡΓΟΤ: Θεαγζνησ: Ο ιρωασ του ζργου, από τθν Θεςςαλία Χαρίκλεια: Θ θρωίδα του ζργου, πριγκίπιςςα τθσ Αικιοπίασ Κνήμων: Νεαρόσ Ακθναίοσ Αρίςτιπποσ: Ο πατζρασ του Κνιμωνα Δημαινζτη: Γυναίκα του Αρίςτιππου, μθτριά του Κνιμονα Θίςβη: Τπθρζτρια τθσ Δθμαινζτθσ Χαρίασ: Φίλοσ του Κνιμωνα Αρςινόη: Ακθναία εταίρα και αυλθτρίδα Θφαμισ: Αρχθγόσ των Αιγφπτιων λθςτϊν Θζρμουθησ: Τπαςπιςτισ του Θφαμθ Πετόςιρησ: Αδελφόσ του Θφαμθ, ςφετεριςτισ του τίτλου του ιερζα Ναυςικλήσ: Ζμποροσ από τθν Ναφκρατθ τθσ Αιγφπτου Ναυςίκλεια: Θ κόρθ του Ναυςικλι Καλάςιρησ: Ιερζασ τθσ Κςιδασ και ο αφθγθτισ Ροδϊπισ: Εταίρα τθσ Μζμφιδασ Χαρικλήσ: Ιερζασ του Απόλλωνασ, κετόσ πατζρασ τθσ Χαρίκλειασ Περςίννα: Θ φυςικι μθτζρα τθσ Χαρίκλειασ, βαςίλιςςα τθσ Αικιοπίασ Τδάςπησ: Ο φυςικόσ πατζρασ τθσ Χαρίκλειασ, βαςιλιάσ τθσ Αικιοπίασ Αλκαμζνησ: Ανιψιόσ του Χαρικλι, υποψιφιοσ ςφηυγοσ τθσ Χαρίκλειασ Θγηςίασ: ΢τρατθγόσ των Δελφϊν Μιτράνησ: ΢τρατθγόσ του ςατράπθ τθσ Αιγφπτου Οροονδάτθ Οροονδάτησ: ΢ατράπθσ του βαςιλιά τθσ Περςίασ ςτθν Αίγυπτο Αρςάκη: ΢φηυγοσ του Οροονδάτθ και αδελφι του Μεγάλου Βαςιλζα Κυβζλη: Τπθρζτρια τθσ Αρςάκθσ Αχαιμζνησ: Γιοσ τθσ Κυβζλθσ, μοχκθρόσ άνκρωποσ Συρρηνόσ: Γζροσ ψαράσ από τθ Ηάκυνκο Σραχίνοσ: Αρχθγόσ των λθςτϊν τθσ Ηακφνκου Πζλωροσ: Λθςτισ τθσ Ηακφνκου, υπαρχθγόσ του Σραχίνου Βαγϊασ: Ζμπιςτοσ ευνοφχοσ του Οροονδάτθ Ευφράτησ: Αρχιευνοφχοσ του παλατιοφ του Οροονδάτθ ΢ιςιμίθρησ: Αικίοπασ Γυμνοςοφιςτισ Μερόηβοσ: Ανιψιόσ του Τδάςπθ, αντίηθλοσ του Θεαγζνθ

[168]

Βηβιίν Πξώην Ημέρας άρτι διαγελώσης και ηλίου τὰς ἀκρωρείας καταυγάζοντος, άνδρες εν ὅπλοις λῃστρικοῖς όρους ὑπερκύψαντες, ὃ δὴ κατ’ ἐκβολὰς του Νείλου ....

1. Ζ κέξα μεθίλεζε γειαζηή θη ν ήιηνο θάλεθε ιακπξφο ζηελ θνξπθή ηνπ βνπλνχ, φηαλ θάπνηνη νπιηζκέλνη ιεζηέο πξφβαιαλ απφ ηα πςψκαηα ησλ εθβνιψλ ηνπ Νείινπ. Κνίηαμαλ ζην πέιαγνο αιιά δελ θαηλφηαλ θαλέλα ζθάθνο ζηνλ νξίδνληα. Αληίζεηα ζηελ παξαιία ήηαλ έλα βαξπθνξησκέλν πινίν θαη ε αθηή ήηαλ γεκάηε αλζξψπηλα θνξκηά, άιια λεθξά θαη άιια ηξαπκαηηζκέλα βαξηά, ζεκάδη πσο είρε κφιηο δηεμαρζεί κηα αηκαηεξή κάρε. Γχξσ ζηα πεζκέλα θνξκηά έβιεπε θαλείο φηη θάπνηνη αηθληδηάζηεθαλ ηελ ψξα ηνπ γεχκαηνο, γηαηί ήηαλ ηξαπέδηα ζηξσκέλα, θαγεηά ζθνξπηζκέλα παληνχ, θξαηήξεο ζηα ρέξηα λεθξψλ πνπ πηζαλψο ηνπο είραλ ρξεζηκνπνηήζεη αληί γηα φπια θαη ην θξαζί είρε αλαθαηεπηεί κε ην αίκα. Αξθεηνί λεθξνί είραλ ρηππεζεί κε ηζεθνχξηα, αιιά νη πεξηζζφηεξνη είραλ δερζεί βέιε. Οη Αηγχπηηνη ιεζηέο έβιεπαλ έθπιεθηνη έλα πεδίν κάρεο ζην νπνίν μερψξηδαλ θαζαξά νη εηηεκέλνη, αιιά νη ληθεηέο ήηαλ άθαληνη. Οη λεθξνί ήηαλ αζθχιεπηνη, ηα ιάθπξα απείξαρηα θαη ην θνξηίν ηνπ πινίνπ αλέγγηρην. ΋κσο ε απνξία ηνπο απηή δελ ηνπο εκπφδηζε λα απνθαζίζνπλ λα αξπάμνπλ ηελ ιεία, ζαλ λα ήηαλ απηνί νη ληθεηέο ηεο ζχξξαμεο. Ζ Υαξίθιεηα θαη ν Θεαγέλεο ζηελ αθηή 2. Πξνρψξεζαλ πξνο ην ζθάθνο πνπ ηνπο πεξίκελε κηα αθφκα έθπιεμε. Πάλσ ζε έλα βξάρν θαζφηαλ κηα παλέκνξθε, ίδηα ζεά θνπέια, κε δάθληλν ζηεθάλη ζην θεθάιη θαη θαξέηξα ζηνλ ψκν θαη ηφμν ζην έλα ηεο ρέξη. Φαηλφηαλ ζιηκκέλε, πφηε θνίηαδε έλα παιηθάξη πνπ ήηαλ μαπισκέλν κπξνζηά ηεο θαη πφηε-πφηε γχξηδε ην θεθάιη γχξσ ηεο. Ο λένο θαηλφηαλ ζνβαξά ιαβσκέλνο θαη κφλν ε φςε ηνπ θνξηηζηνχ πάλσ ηνπ έδεηρλε φηη παξά ην δάθξπ πνπ θπινχζε ζηα κάγνπιά ηεο, ηνπ έδηλε θνπξάγην γηα λα ξσηήζεη: «Αβαπδιέκδ ιμο, ζη’ αθήεεζα γεζξ;». Σν θνξίηζη ηνπ έδεημε έλα μίθνο ζηα γφλαηά ηεο θαη ηνπ είπε φηη κφλν ην γεγνλφο φηη απηφο αλέπλεε ηελ θξαηνχζε ζηελ δσή, ελλνψληαο φηη είρε ζθνπφ λα ζθνησζεί, αλ απηφο δελ δνχζε πηα. Σφηε ε θφξε ζεθψζεθε φξζηα θαη νη ιεζηέο, πνπ [169]

παξαθνινπζνχζαλ ηε ζθελή βηάζηεθαλ λα θξπθηνχλ. Έβιεπαλ κπξνζηά ηνπο φξζηα ηελ θνπέια κε ιπηά ηα καιιηά ηεο θαη ην ρξπζφ θφξεκά ηεο λα αζηξάθηεη θαη ηνπο θάλεθε πσο έβιεπαλ ηελ Άξηεκε ή ηελ Ίζηδα ή κηα ηέξεηα. ΋κσο ην θνξίηζη έπεζε ζηελ αγθαιηά ηνπ λένπ, ηνλ θηινχζε θαη ηνπ ζθνχπηδε ην αίκα απφ ην πξφζσπφ ηνπ. Οη ιεζηέο μεζάξξεςαλ θαη πιεζίαζαλ, φκσο ην θνξίηζη πνπ είδε ηνπο νπιηζκέλνπο άληξεο θνληά ηνπ δελ έδεημε θφβν θαζψο ήηαλ νιφςπρα δνζκέλν ζηνλ πεζκέλν ζηε γε λέν.

3. Οη ιεζηέο ήξζαλ θαη ζηάζεθαλ κπξνζηά ζηελ θνπέια θη απηή είδε ηελ άγξηα φςε θαη ηα φπια ηνπο θαη πίζηεςε φηη ήηαλ ηα θαληάζκαηα απηψλ πνπ είραλ επηηεζεί ζηνπο ζπληξφθνπο ηεο πξηλ θάπνηεο ψξεο. Σνπο είπε πσο πξνηηκνχζε λα ζθνηψζνπλ ηνλ λέν θαη ηελ ίδηα γηα λα ηνπο ιπηξψζνπλ απφ απηφ ην καξηχξην. Οη ιεζηέο ρσξίο πνιιέο εμεγήζεηο, άθεζαλ θνληά έλα θξνπξφ θαη φξκεζαλ ζην πινίν θαη άξρηζαλ λα μεθνξηψλνπλ φιν ην πνιχηηκν θνξηίν ηνπ, φπσο ρξπζφ, άξγπξν, πνιχηηκεο πέηξεο, θνζκήκαηα θαη αθξηβά θνξέκαηα. ΋ηαλ πηα κάδεςαλ ηε ιεία ηνπο ζπγθεληξψζεθαλ ζηελ αθηή γηα λα ηελ κνηξάζνπλ, αιιά μαθληθά είδαλ λα έξρνληαη θαηαπάλσ ηνπο δπν ηππείο θαη πίζσ ηνπο κηα άιιε ζπκκνξία θαθνπνηψλ, ηξηπιάζηα ζε κέγεζνο. ΟΗ πξψηνη ιεζηέο παληθφβιεηνη παξάηεζαλ ηε ιεία θαη έγηλαλ θαπλφο. Οη λενθεξκέλνη θαληάζηεθαλ φηη φινπο απηνχο ηνπο λεθξνχο θαη ην πιηάηζηθν ην έθαλαλ απηνί πνπ κφιηο είραλ θχγεη. ΋ηαλ είδαλ ηελ φκνξθε θνπέια κε ηα μέλα ξνχρα λα αζρνιείηαη κφλν κε ην ηξαπκαηηζκέλν αγφξη, ηελ ζαχκαζαλ φρη κφλν γηα ηελ νκνξθηά ηεο αιιά θαη γηα ην ζάξξνο ηεο. Ζ Υαξίθιεηα απεηιεί όηη ζα ζθνησζεί αλ νη ιεζηέο αθήζνπλ ηνλ Θεαγέλε ζηελ αθηή 4. Ο αξρεγφο ησλ ιεζηψλ αθνχκπεζε ηελ θφξε ζηνλ ψκν θαη ηελ πξφζηαμε λα ηνλ αθνινπζήζεη. Απηή, αλ θαη δελ θαηαιάβαηλε ηε γιψζζα ηνπ, έβαιε ην ζπαζί ζην ζηήζνο ηεο θαη απείιεζε λα ζθνησζεί, αλ δελ πάξνπλ καδί θαη ηνλ λέν. Ο ιήζηαξρνο θαηάιαβε ηη ήζειε ε θνπέια θαη δηέηαμε λα ηνπο δψζνπλ απφ έλα άινγν. Καηφπηλ κάδεςαλ φιε ηε ιεία θαη ε ζπκκνξία μεθίλεζε θαιπάδνληαο, ελψ ν αξρεγφο πήγαηλε πιάη ζηνπο δπν πξνζέρνληαο κε πέζνπλ απφ ην άινγν.

5. Μεηά απφ πνξεία δπν ζηαδίσλ, έθπγαλ απφ ηελ παξαιία θαη αθνχ πέξαζαλ έλα χςσκα βξέζεθαλ κπξνζηά ζηε ιίκλε Βνπθνιία πνπ ηξνθνδνηείηαη απφ ηα λεξά ηνπ Νείινπ. Γχξσ απφ ηε ιίκλε δνπλ πνιιέο ζπκκνξίεο Αηγχπηησλ ιεζηψλ, πνπ έρνπλ ζηήζεη ηηο παξάγθεο ηνπο θαη ζηεγάδνπλ ηηο νηθνγέλεηέο ηνπο.

[170]

6. Απηή ε πεξηνρή γχξσ απφ ηε ιίκλε είλαη ν ηφπνο γέλλεζεο θαη ε παηξίδα πνιιψλ Βνπθφισλ. Δίλαη θάζηξν άπαξην, γηαηί γηα ηείρε έρνπλ ην πνηάκη θαη γηα ραξαθψκαηα ηα θαιάκηα. Καη είλαη νη κφλνη πνπ μέξνπλ φια ηα θξπθά πεξάζκαηα γηα λα μεθεχγνπλ εχθνια, φηαλ θάπνηνο ηνπο απεηιεί.

7. Καηά ην ιηφγεξκα ε ιεζηξηθή ζπκκνξία έθηαζε ζηε ιίκλε Ακέζσο άξρηζαλ λα θνξηψλνπλ ζε βάξθεο φια ηα πινχζηα ιάθπξα. ΋ινη φζνη είραλ ζπγθεληξσζεί εθεί, έκελαλ έθπιεθηνη απφ ηελ νκνξθηά ηεο θνπέιαο θαη λφκηζαλ φηη ε ζπκκνξία είρε ζπιήζεη θαλέλα λαφ θαη έθιεςε καδί κε ηνπο ζεζαπξνχο ηνπ θαη ηελ ηέξεηα. Ο αξρεγφο πήγε ζην θαηάιπκά ηνπ πνπ ήηαλ πάλσ ζε έλα λεζάθη θαη παξέδσζε ηνπο δπν αηρκαιψηνπο ηνπ ζε έλαλ Έιιελα, επίζεο αηρκάισην, κε ηελ εληνιή λα ηνπο θξνληίζεη θαη λα πξνθπιάμεη ην θνξίηζη απφ θάζε ελφριεζε.

8. ΋ηαλ ε θνπέια έκεηλε κφλε ηεο άξρηζε λα θιαίεη θαη λα επηθαιείηαη ηνπο ζενχο: «Απυθθςκα, βζαηί ιαξ ηζιςνείξ ηυζμ άβνζα βζα υ,ηζ θάεμξ ηάκαιε; Γεκ ζμο έθηαζε υηζ ζηενδεήηαιε ηζξ μζημβέκεζέξ ιαξ, υηζ ιαξ έπζαζακ πεζναηέξ, υηζ εαθαζζμδανεήηαιε, ηχνα ιαξ έζηεζθεξ ζε δεφηενδ ζηθααζά ηαζ ζημ άβκςζημ ιέθθμκ; Πμφ εα ζηαιαηήζεζ ημ ηαηυ; Αθθά ακ είκαζ ηάπμζμξ θδζηήξ κα πνμζαάθεζ ηδκ αβκυηδηά ιμο, πνμηζιχ κα ηνειαζηχ. Διέκα πμο ηαζ μ Θεαγέλεο ιε έπεζ ζεααζηεί. Πνμηζιχ κα πεεάκς αβκή πανά κα αηζιαζηχ». Ο Θεαγέλεο πνπ ηελ άθνπγε ηελ δηέθνςε ιέγνληαο φηη είλαη κελ δίθαηα αγαλαθηηζκέλε, αιιά πξέπεη λα πξνζέρεη ηη ιέεη θαη λα κελ πξνζβάιεη ηνπο ζενχο. Ζ θνπέια αθνχ ηνπ έδσζε δίθην, ηνλ ξψηεζε πψο είλαη θαη απηφο είπε φηη ηψξα αηζζάλεηαη θαιχηεξα ράξε ζηηο πεξηπνηήζεηο ηνπ λεαξνχ Έιιελα. Ο ηειεπηαίνο είπε ζην Θεαγέλε φηη αχξην ζα ηνπ βξεη έλα βφηαλν πνπ ζα ζεξαπεχζεη ηηο πιεγέο ηνπ. Καη ζπκπιήξσζε: «Θέθς κα ζαξ θνμκηίζς βζαηί είιαζ ζακ εζάξ Έθθδκαξ, απυ ηδκ Αεήκα ηαζ ιε θέκε Κλήκωλα. Έπς ηζ εβχ ηνααήλεζ πμθθά ηαζ ακ άνπζγα κα ζαξ θές ηα αάζακά ιμο δεκ εα ζαξ ιείκεζ πνυκμξ βζα φπκμ, άθθδ θμνά εα ζαξ ηα πς».

9. Οη δπν λεαξνί φκσο πίεζαλ ηνλ Κλήκσλα λα ηνπο πεη ηελ ηζηνξία ηνπ θαη απηφο άξρηζε: «Δίιαζ βζμξ ημο αενμπαβίηδ Αξίζηηππνπ. ΋ηακ δ ιδηένα ιμο πέεακε αοηυξ πακηνεφηδηε ιζα υιμνθδ αθθά ηαηή βοκαίηα ηδκ Γεκαηλέηε. Ήηακ έιπεζνδ ιε ημοξ άκηνεξ ηαζ βνήβμνα ζαβήκεοζε ημκ παηένα ιμο ζε ζδιείμ κα ημκ ηάκεζ οπάημομ ζακ ζηοθάηζ. Διέκα δ Γδιαζκέηδ ηαιςκυηακ πςξ ιε αβαπμφζε ζακ ιδηένα, ιε απμηαθμφζε βζμ ηδξ ηαζ ροπή ηδξ, αθθά δεκ άνβδζε κα δείλεζ ηζξ πναβιαηζηέξ δζαεέζεζξ ηδξ ηαζ κα εέθεζ κα ιε ηάκεζ εναζηή ηδξ».

10. Ο Κλήκσλ ζπλέρηζε: «΢ηδκ βζμνηή ηςκ Πακαεδκαίςκ πνμξ ηζιή ηδξ Αεδκάξ, ήιμοκ ηζ εβχ ζηδκ πμιπή, ιέθμξ ηδξ ηάλδξ ηςκ εθήαςκ. ΋ηακ βφνζζα ζπίηζ θμνχκηαξ ηδκ πθαιφδα ιμο, αοηή ιμο επζηέεδηε ιε λεηάεανεξ ενςηζηέξ πνμεέζεζξ θέβμκηάξ ιμο ‘Αρ, εζχ είζαη ν Ηππφιπηνο κνπ35’ ηαζ ιε πάζδεοε ηαζ ιε παναηαθμφζε. Δβχ θοζζηά ανκήεδηα κα οπμηφρς ηαζ αοηή ημ επυιεκμ πνςί δεκ ζδηχεδηε απυ ημ ηνεαάηζ. ΋ηακ μ παηέναξ ιμο ηδ νχηδζε ηζ έπεζ, αοηή ημο 35

Ο Ιππόιπηνο ήηαλ γηνο ηνπ Θεζέα. Δπεηδή ηηκνύζε ηελ Άξηεκε θαη παξακεινύζε ηελ Αθξνδίηε, απηή ελέπλεπζε ζθνδξό έξσηα ζηελ Φαίδξα, ηελ γπλαίθα ηνπ Θεζέα θαη κεηξηά ηνπ Ιππόιπηνπ. Όηαλ ν λένο απέθξνπζε ηνλ έξσηά ηεο, ε Φαίδξα ηνλ ζπθνθάληεζε ζην Θεζέα όηη ζέιεζε λα ηελ βηάζεη. Ο Θεζέαο παξαθάιεζε ηνπο ζενύο θαη απηνί πξνθάιεζαλ ηνλ ζάλαην ηνπ Ιππόιπηνπ. Μεηάα πό απηό ε Φαίδξα απηνθηόλεζε από ηύςεηο

[171]

είπε έκα μθυηθδνμ παναιφεζ, υηζ εκχ ιε αβαπμφζε ζακ ιδηένα ιμο, εβχ δεκ ηδκ ζεαάζηδηα, ηδξ είπα δήεεκ αζζπνμθμβίεξ ηαζ ηδκ πηφπδζα ζηδκ ημζθζά λένμκηαξ υηζ είκαζ έβηομξ απυ ημκ παηένα ιμο».

11. «Ο παηέναξ ιμο πςνίξ ηακ κα ηάκεζ ημκ ηυπμ κα ιμο πεζ ηίπμηα ιε έδεζνε άβνζα ηαζ δζέηαλε κα ιε ιαζηζβχζμοκ. ΋ιςξ δ Γδιαζκέηδ δεκ είπε αηυια ημνέζεζ ηδκ εηδίηδζή ηδξ. Έααθε ιζα υιμνθδ δμφθδ ηδξ, ηδκ Θίζβε κα ιμο δείλεζ υηζ ήηακ ενςηεοιέκδ ιαγί ιμο, αοηή πμο είπε απμννίρεζ ζημ πανεθευκ υθεξ ιμο ηζξ ενςηζηέξ πνμηάζεζξ. Κζ εβχ μ αθεθήξ ηδκ πίζηερα ηαζ ηδκ δέπεδηα ανηεηέξ θμνέξ ζημ δςιάηζυ ιμο. Έκα ανάδο δ Θίζαδ ιμο απμηάθορε υηζ δ ηονά ηδξ ιμζπεφεηαζ ιε έκα λέκμ άκηνα ηαζ ακ εέθς ιπμνμφζε κα ιε μδδβήζεζ κα πζάζμοιε ημοξ ιμζπμφξ ζηα πνάζα».

12. «Μεηά απυ δομ κφπηεξ δ Θίζαδ ιε λφπκδζε ηαζ ιμο είπε υηζ μ παηέναξ ιμο έθθεζπε ηαζ δ ιδηνζά ιμο ήηακ ζημ ηνεαάηζ ηδξ ιε ημκ «θεβάιεκμ». Δβχ πήνα έκα λίθμξ ηαζ υνιδζα ζηδκ ηνεααημηάιανα ημο παηένα ιμο, θςκάγμκηαξ: ‘Πνχ είλαη απηφο ν άζιηνο εξαζηήο ηνπ πξφηππνπ ηεο αξεηήο ;’, αθθά απυ ημ ηνεαάηζ πήδδλε μ παηέναξ ιμο παναηαθχκηαξ κα ιδκ ημκ ζημηχζς. Ζ Θίζαδ έβζκε ηαπκυξ, ειέκα ιμο έπεζε ημ λίθμξ απυ ηδκ έηπθδλδ ηαζ μ παηέναξ ιμο πνυζηαλε ημοξ οπδνέηεξ κα ιε ηθείζμοκ δειέκμ. Ζ Γδιαζκέηδ ημο έθεβε ζηακμπμζδιέκδ, υηζ αοηή ημ είπε πνμεζδμπμζήζεζ υηζ μ βζμξ ημο είπε ζημπυ κα ημκ ζημηχζεζ» 13. «Σμ πνςί μ παηέναξ ιμο ιε μδήβδζε ζημ Γήιμ ηαζ αθμφ είπε ζημοξ πμθίηεξ ηδξ Αεήκαξ πμθθά βζα ηζξ εοζίεξ πμο έηακε βζα κα ιε ακαενέρεζ ζςζηά, ηαηέθδλε υηζ εβχ δεκ ζεαάζηδηα ηδκ κυιζιδ βοκαίηα ημο ηαζ ημο επζηέεδηα ιε ιαπαίνζ βζα κα ημκ δμθμθμκήζς. Καζ επεζδή δεκ ήεεθε κα βίκεζ παζδμηηυκμξ άθδκε ζηδκ ηνίζδ ηςκ πμθζηχκ ηδξ Αεήκαξ ηδκ ηζιςνία ιμο. Γίπθα ημο μδονυηακ δ Γδιαζκέηδ, αθθά απυ ηα ιμζνμθυβζα ηδξ έαβαζκακ θυβζα πμο μοζζαζηζηά επζαεααίςκακ ηα θεβυιεκα ημο άκηνα ηδξ ηαζ παηένα ιμο. Εήηδζα κα πάνς ηζ εβχ ημκ θυβμ, αθθά υηακ μ βναιιαηέαξ ημο δζηαζηδνίμο ιε ηάθεζε κα επζαεααζχζς ή κα δζαρεφζς υηζ επζηέεδηα ιε λίθμξ ηαηά ημο παηένα ιμο, εβχ είπα: ‘Ναη, αιιά αθνχζηε κε γηαηί ην έθαλα’ ηαζ ηυηε λέζπαζε ζάθμξ ηαζ υθμζ άνπζζακ κα θςκάγμοκ υηζ ημ ιυκμ ιμο άλζγε ήηακ μ θζεμαμθζζιυξ, ΋ιςξ εβχ φρςζα ηδ θςκή ιμο: ‘Αρ κεηξηά, εμ αηηίαο ζνπ κε ζαλαηψλνπλ ρσξίο θαλ λα απνινγεζψ’».

14. Ζ δηήγεζε ηνπ Κλήκσλα ζπλερίζηεθε: {Σεθζηά μ Γήιμξ ρήθζζε, πίθζμζ επηαηυζζμζ ρήθζζακ εάκαημ (μζ ιζζμί ιε θζεμαμθζζιυ ηαζ μζ άθθμζ ιζζμί ιε ηαηαηνήικζζδ ζε αάναενμ) ηαζ πίθζμζ υπζ εάκαημ, αθθά ελμνία βζαηί είπακ οπμρζαζηεί υηζ ηάπμζμ νυθμ έπαζλε δ ιδηνζά ιμο. Δπζηνάηδζε δ ηζιςνία ηδξ ελμνίαξ ηαζ έθοβα απυ ηδκ παηνίδα ιμο ηαζ πήβα ζηδκ Αίβζκα υπμο γμφζακ ηάπμζμζ ζοββεκείξ ιμο. Μεηά απυ πενίπμο ηνεζξ εαδμιάδεξ, ιε έκα πθμίμ απυ ηδκ Αεήκα ήνεε μ θίθμξ ιμο μ Υαξίαο ηαζ ιμο είπε υηζ δ ιδηνζά ιμο πέεακε ηαζ αοηυ ημ απέδςζε ζηδ Θεία Γίηδ. Ο Υανίαξ είπε ηαζ άθθα: «Ξέξεηο φηη είρα ζρέζεηο κε ηελ Θίζβε πνπ κνπ είπε φιε ηελ αιήζεηα. Ο δπζηπρηζκέλνο παηέξαο ζνπ έθπγε κεηαλησκέλνο θαη δνχζε ζηελ εμνρή. Καη νη Δξηλχεο άξρηζαλ λα [172]

θαηαδηψθνπλ ηελ Γεκαηλέηε’ ε νπνία έθιαηγε ζπλερψο γηαηί ν έξσηάο ηεο γηα ζέλα είρε θνπληψζεη θαη έιεγε δηάθνξα αζπλάξηεηα πξάγκαηα»}.

15. {Ο Υανίαξ ιμο είπε ηζ άθθα πμθθά. Ζ Γδιαζκέηδ άνπζζε κα ηαηδβμνεί ηδ Θίζαδ υηζ δεκ ηδκ αμήεδζε κα πνμθάαεζ ηδκ ηζιςνία ιμο, αθθά ήηακ θακενυ υηζ εημζιαγυηακ κα ηδκ ηζιςνήζεζ βζα εηδίηδζδ. Ζ Θίζαδ πμο ημ είπε ηαηαθάαεζ εέθδζε κα πνμθάαεζ ημ ηαηυ ηαζ είπε ζηδκ ηονά ηδξ υηζ ήηακ έημζιδ κα ηδκ αμδεήζεζ ηαζ κα ηδκ απαθθάλεζ απυ ηα αάζακα. Ζ Γδιαζκέηδ πενίενβδ ηδκ νχηδζε ιε πμζμ ηνυπμ ηαζ δ Θίζαδ είπε: «Άθνπ ινηπφλ, ν Κλήκσλ είλαη αθφκα ζηελ Αηηηθή θαη θξχβεηαη ζην ζπίηη κηαο εξσκέλεο ηνπ, ηεο απιεηξίδαο Αξζηλόεο πνπ είλαη θαη παιηά κνπ θίιε. Δγψ ζα πσ ζηελ Αξζηλφε πσο είκαη εξσηεπκέλε κε ην Κλήκσλα θαη ζα ηελ παξαθαιέζσ λα κε αθήζεη λα πεξάζσ κηα βξαδηά καδί ηνπ. Θα κεξηκλήζσ, εθείλν ην βξάδπ ν Κλήκσλ λα έρεη πηεη θάπνηα πνηεξάθηα παξαπάλσ θαη λα κπεηο εζχ ζην θξεβάηη ηνπ αληί γηα κέλα. Λέλε πσο αλ ν πφζνο θνξεζζεί ε επηζπκία ζβήλεη, αλ φκσο ζπλερίζεηο λα είζαη εξσηεπκέλε αθφκα καδί ηνπ, θάηη άιιν ζα βξνχκε. Αο μεθηλήζνπκε κε απηή ηε ζπληαγή πξψηα»}. Ο λαόο ηνπ Πνζεηδώλα ζην ΢νύλην 16. Καη ν Κλήκσλ εμαθνινχζεζε: «Φοζζηά δ Γδιαζκέηδ ζοιθχκδζε αιέζςξ ηαζ δ Θίζαδ έθοβε, πήβε ζηδκ Ανζζκυδ ηαζ ηδκ παναηάθεζε κα παναπςνήζεζ ημ ανάδο ζημ ηνεαάηζ ηδξ ζε ηάπμζμκ Σδθέδδιμ, ιε ημ μπμίμ ήηακ δήεεκ ενςηεοιέκδ ηαζ ήεεθε κα ημζιδεεί ιαγί ημο. Καηυπζκ ανήηε ημκ παηένα ιμο ημκ Ανίζηζππμ ηαζ ημο είπε υηζ ζοκένβδζε ιε ηδκ ηονά ηδξ, ημζιήεδηε ιαγί ιμο ηαζ ιμο λεθμφνκζζε υηζ δ Γδιαζκέηδ ημζιάηαζ ιε έκα ιμζπυ. ΋ιςξ ηάπαηεξ, δεκ ιμο είπε υηζ εηείκμ ημ ανάδο ημζιυηακ ιε ημκ άκηνα ηδξ ηζ εβχ πήνα ημ λίθμξ βζα κα οπεναζπζζηχ ηδκ ηζιή ημο παηένα ιμο. Αθθά υιςξ δεκ είπε ρέιαηα υηζ δ Γδιαζνέηδ έπεζ εναζηή ηαζ ακ εέθεζ μ Ανίζηζππμξ δ Θίζαδ ιπμνμφζε κα ημ απμδείλεζ ημ ίδζμ ηζυθαξ ανάδο πμο δ βοκαίηα ημο εα ζοκακηήζεζ ημκ εναζηή ηδξ ζε έκα λέκμ ζπίηζ έλς απυ ηδκ Αεήκα. Ο παηέναξ ιμο ηδξ είπε πςξ ακ αοηά πμο θέεζ είκαζ αθήεεζα, εα ηζιςνήζεζ ηδκ Γδιαζκέηδ υπςξ ηδξ αλίγεζ ηαζ εα πανίζεζ ζηδκ Θίζαδ ηδκ εθεοεενία ηδξ. ΢οιθχκδζακ κα ζοκακηδεμφκ ζημ ίδζμ ανάδο».

17. «Μεηά απυ αοηά δ Θίζαδ πήβε ζηδ Γδιαζκέηδ ηαζ ηδξ είπε κα κηοεεί ηαζ κα ζημθζζηεί βζαηί ηδ κφπηα εα ηδκ πενάζεζ ιαγί ιμο. Ζ Θίζαδ πήβε πνχηδ ζημ ζπίηζ ηδξ Ανζζκυδξ ηαζ ηδξ είπε κα ηνοθηεί ζε έκα δςιάηζμ βζαηί μ εναζηήξ ηδξ είκαζ κηνμπαθυξ. Καζ ηαηυπζκ μδήβδζε ηδ Γδιαζκέηδ ζηδκ ηνεααημηάιανα, ηδξ είπε κα ζαήζεζ ημ θοπκάνζ ηαζ έθοβε βζα κα ηδξ θένεζ – ηάπα – ειέκα (πμο ανζζηυιμοκ [173]

ζηδκ Αίβζκα). Καηυπζκ ζοκάκηδζε ημκ παηένα ιμο ζημ ιένμξ πμο είπακ ζοιθςκήζεζ ηαζ ημκ μδήβδζε ζημ ηάιανα πμο ανζζηυηακ δ βοκαίηα ημο. Αοηυξ υνιδζε ιακζαζιέκμξ εκακηίμκ ηδξ θςκάγμκηαξ ‘΢ε ηζάθσζα άπηζηε’, εκχ δ Θίζαδ έθεβε ‘Ο κνηρφο ην έζθαζε, κε καο μεθχγεη θαη ε άιιε’. Ο παηένα ιμο άνπαλε ηδκ Γδιαζκέηδ ηαζ ηδκ πήβε ζηδκ πυθδ. Αοηή απεθπζζιέκδ πμο υθα ηδξ ηα ζπέδζα ηαηαζηνάθδηακ ηαζ ηχνα ηδκ πενίιεκε δ ηζιςνία, νίπηδηε ιε ημ ηεθάθζ ζημ πδβάδζ ηδξ Αηαδδιίαξ. Ο Ανίζηζππμξ ιμκμθυβδζε υηζ ηζιςνήεδηε ιυκδ ηδξ πνζκ ηδκ ηζιςνήζεζ μ κυιμξ ηαζ ηαηυπζκ είπε υθδ ηδκ ζζημνία ζημ Γήιμ. Οζ πμθίηεξ ηδξ Αεήκαξ αβακάηηδζακ βζα ηδκ επζπμθαζυηδηά ημο, αθθά ηεθζηά ημκ ζοβπχνδζακ. Αοηυξ άνπζζε κα ιε βονεφεζ, αθθά εβχ είπα θφβεζ πνζκ ζοιαμφκ ηα ηεθεοηαία βεβμκυηα, αθθά ηχνα λένς πςξ μ Γήιμξ εα δεπεεί κα ανεεί δ ηζιςνία ιμο, ακ πμηέ επζζηνέρς».

18. Καη ν Κλήκσλ είπε ηειεηψλνληαο: «Σμ πχξ έθηαζα εδχ, είκαζ ιζα άθθδ ηαζ ιεβάθδ ζζημνία, αξ ηδκ πμφιε ανβυηενα. Σχνα πνέπεζ πζα κα ημζιδεμφιε». Καη νη αθξναηέο ηνπ ζπκθψλεζαλ θαη πήγαλ γηα χπλν. Σα ραξάκαηα, πεξίπνπ ηελ ψξα πνπ ηα θνθφξηα ιαινχλ, ν Θύακηο, ν αξρεγφο ησλ ιεζηψλ πεηάρηεθε αιαθηαζκέλνο απφ ηνλ χπλν ηνπ εμ αηηίαο ελφο νλείξνπ πνπ είδε: Βξηζθφηαλ ζην λαφ ηεο Ίζηδνο ζηελ παηξίδα ηελ Μέκθηδα θαη είδε πνιχ θφζκν λα βξίζθεηαη έμσ, εθεί πνπ βξηζθφηαλ ν βσκφο, κνπζθεκέλνο απφ ην αίκα ησλ ζπζηαζζέλησλ δψσλ. Μπήθε ζην λαφ θαη είδε ηε ζεά λα ηνπ ιέεη δείρλνληάο ηνπ ηελ Υαξίθιεηα: «Θφαιδ ζμο παναδίκς αοηυ ημνίηζζ. Δζφ εα ηδκ έπεζξ ηαζ δεκ εα ηδκ έπεζξ. Θα ηδκ ζημηχζεζξ, αθθά αοηή δεκ εα ζημηςεεί». Απηά ηα δπζλφεηα ιφγηα πξνζπαζνχζε λα εμεγήζεη ηψξα ν Θχακηο ν νπνίνο ηειηθά θαηάιαβε απηά: Ζ πξψηε θξάζε ηεο ζεάο ζήκαηλε φηη ζα ηελ έρεη γηα γπλαίθα αιιά φρη πηα παξζέλα θαη ε δεχηεξε θξάζε ηεο ελλννχζε ηελ πιεγή πνπ ζα ηεο πξνμελνχζε ε απψιεηα ηεο παξζεληάο ηεο, απφ ηελ νπνία θπζηθά δελ ζα πέζαηλε ε θνπέια.

19. Φπζηθά απηή ε εξκελεία ηνπ νλείξνπ ηαίξηαδε κε ηηο επηζπκίεο ηνπ Θχακε. Σν πξσί ινηπφλ δηέηαμε λα ηνπ θέξνπλ ηε ρζεζηλή ιεία θαη λα έξζεη επίζεο ν Κλήκσλ κε ηνπο μέλνπο πνπ είρε αλαιάβεη λα θξνληίδεη. ΋ηαλ καδεχηεθαλ φινη ν Θχακηο αλέβεθε ζε έλα χςσκα θαη κίιεζε ζηε γιψζζα ηνπ. Ο Κλήκσλ πνπ ήμεξε αηγππηηαθά αλάιαβε ηελ κεηάθξαζε: «Φίθμζ ιμο, υπςξ λένεηε είιαζ βζμξ ημο πνμθήηδ ηδξ Μέιθζδμξ, αθθά υηακ μ παηέναξ ιμο παναζηήεδηε, ακηί κα ημ δζαδεπεχ εβχ, ηδκ εέζδ ζθεηενίζηδηε μ αδεθθυξ ιμο. Δβχ ακαβηάζηδηα κα ένες ημκηά ζαξ βζα κα αβςκζζηχ ιαγί ζαξ ηαζ κα πάνς ηδκ εέζδ πμο ιμο ακήηεζ. Γκςνίγεηε αέααζα πςξ υ,ηζ ηενδίγμιε απυ θάθονα ηαζ θείεξ ηα ιμζνάγς δίηαζα ζε υθμοξ ζαξ. Απυ ημοξ αζπιαθχημοξ ηναηχ ιυκμ ημοξ ιάπζιμοξ άκηνεξ ηαζ ημοξ εκηάζζς ζηδκ ζοιιμνία. Σμοξ άθθμοξ ημο πμοθάιε ηαζ ημ ακηίηζιμ ημ ηαηαεέης βζα δζακμιή ζε ζαξ. Γζα ηζξ βοκαίηεξ πμο πνμένπμκηαζ απυ εοβεκείξ μζημβέκεζεξ παίνκμιε θφηνα ηαζ ηζξ οπυθμζπεξ ηζξ ιμίναγα βζα κα ηζξ έπεηε ςξ οπδνέηνζέξ ή παθθαηίδεξ ζαξ. ΢ήιενα υιςξ εέθς έκα απυ ηα θάθονα, αοηή ηδκ λέκδ ημπέθα. Καζ ακηί κα ηδκ δςνίζς μ ίδζμξ ζημ εαοηυ ιμο, γδηχ δ απυθαζδ αοηή κα είκαζ ημζκή ηαζ βζα ακηάθθαβια ζαξ θές υηζ παναζημφιαζ απυ ημ ιενίδζυ ιμο απυ ηδκ ιμζναζζά ηδξ θείαξ. Καζ ηέθμξ ζαξ δζααεααζχκς υηζ, επεζδή [174]

πνμένπμιαζ απυ ηδκ ηάλδ ηςκ ζενέςκ πμο δεκ οπμθήπηεηαζ ηδκ Πάκδδιδ Αθνμδίηδ, ηδκ ημπέθα αοηή δεκ ηδκ εέθς ςξ παθθαηίδα ιμο, αθθά βζα κα ιμο πανίζεζ απμβυκμοξ».

20. «Καζ μ θυβμξ είκαζ υηζ απυ ηδκ θμνεζζά ηαζ ηδκ βεκκαζυηδηά ηδξ θαίκεηαζ υηζ είκαζ απυ εοβεκζηή βεκζά. Καζ ακ ηαζ είκαζ πμθφ υιμνθδ είκαζ κηνμπαθή ηαζ ιε ηδκ ζοιπενζθμνά ηδξ ακαβηάγεζ ημοξ άθθμοξ κα ηδξ θένμκηαζ ιε ζεααζιυ. Καζ ηέθμξ πζζηεφς υηζ είκαζ ζένεζα ηάπμζαξ εεάξ, αθμφ, πανά ηδκ ηαθαζπςνία ηαζ ηδκ αζπιαθςζία δεκ έαβαθε ημ ζηεθάκζ απυ ημ ηεθάθζ ηδξ».

21. Σειεηψλνληαο ν Θχακηο είπε φηη πηζηεχεη φηη πην ηαηξηαζηφο γάκνο είλαη απηφο κεηαμχ ελφο ηεξέα θαη κηαο ηέξεηαο. ΋ινη ζπκθψλεζαλ κε ελζνπζηαζκφ, αιιά ν Θχακηο ζπκπιήξσζε φηη γηα ηηο πξνηάζεηο απηέο ζέιεη λα αθνχζεη ηελ άπνςε ηεο θνπέιαο, γηαηί δελ ζέιεη λα αζθήζεη βία θαη έλαο γάκνο πξνυπνζέηεη θνηλή ζπλαίλεζε. Απεπζχλζεθε ζηελ Υαξίθιεηα θαη ηε ξψηεζε αλ ζέιεη λα γίλεη γπλαίθα ηνπ, αιιά πξηλ απφ φια λα ηνπ πεη ηελ θαηαγσγή ηεο. Απηή κε ρακεισκέλν βιέκκα θαη θφθθηλα κάγνπια είπε ζηνλ Κλήκσλα πνπ κεηάθξαδε: «Αοηή είκαζ ιζα ακηνζηή ζφκαλδ ηαζ ζηδκ βοκαίηα ηαζνζάγεζ δ ζζςπή. Ζ ενχηδζή ζαξ αοηή εα πνέπεζ κα απακηδεεί απυ ημκ αδεθθυ ιμο ημκ Θεαβέκδ».

22. Καη ε Υαξίθιεηα ζπλέρηζε: «΋ιςξ επεζδή δείλαηε ζεααζιυ ηαζ γδηήζαηε κα πάνεηε αοηά πμο επζεοιείηε ιε ηδκ πεζεχ ηαζ υπζ ιε ηδκ αία, εα πνμζπαεήζς κα ζαξ πς ηζ ζηέθημιαζ παναααίκμκηαξ ηζξ ανπέξ ιμο πμο δεκ ιμο επζηνέπμοκ κα ιζθχ ιπνμζηά ζε ηυζμοξ άκηνεξ. Ανπίγς θμζπυκ απυ ηδκ ηαηαβςβή ιαξ. Δίιαζηε απυ ηδκ Έθεζμ ηδξ Ηςκίαξ36, ηέηκα εοβεκζηήξ μζημβέκεζαξ, εβχ είιαζ ζένεζα ηδξ Άνηειδξ ηαζ μ αδεθθυξ ιμο ζενέαξ ημο Απυθθςκα. Ζ εδηεία ιαξ ςξ ζενέςκ ήηακ εκζαφζζα ηαζ ιεηά ημ ηέθμξ ηδξ λεηζκήζαιε βζα ηδκ Γήθμ, υπμο ιεηά απυ ηάπμζεξ ηεθεηέξ εα παναδίδαιε ημκ ζεναηζηυ ιαξ ηίηθμ. Φμνηχζαιε έκα πθμίμ ιε πνοζυ, αζήιζ ηαζ άθθα πμθφηζια αβαεά ηαζ απμπθεφζαιε. Λίβμ πνζκ θηάζμοιε ζημ κδζί πέζαιε ζε ζθμδνή ηνζηοιία. Οζ δοκαημί άκειμζ ηαζ ηα ηενάζηζα ηφιαηα πανέζονακ ημ αηοαένκδημ πθμίμ ιαηνζά ηαζ ιεηά απυ εθηά ιενυκοπηα πνμζάναλε ζηδ αηηή πμο ιαξ ανήηαηε. Απμθαζίζαιε κα ηάκμιε έκα ζοιπυζζμ βζα κα βζμνηάζμιε ηδ ζςηδνία ιαξ, αθθά μζ καφηεξ εέθδζακ κα ανπάλμοκ ημοξ εδζαονμφξ ημο πθμίμο ηαζ επζηέεδηακ ηαζ έζθαλακ ημοξ επζαάηεξ, αθθά ιεηά ζθάπηδηακ ηαζ μζ ίδζμζ ιεηαλφ ημοξ ζηδκ ιμζναζζά ηδξ θείαξ. Μυκμ ειείξ μζ δομ επζγήζαιε ηαζ είπαιε ηδκ ηφπδ κα πέζμοιε ζηα πένζα ζαξ. Δβχ δε, εεςνχ ημκ εαοηυ ιμο αηυια πζμ ηοπενυ, βζαηί μ Θφαιζξ ιε επέθελε βζα ζφγοβυ ημο ηζ έηζζ ιζα ζένεζα εα βίκεζ ζφγοβμξ εκυξ ζενέα. Εδηχ ιυκμ έκα πνάβια απυ ζέκα Θφαιδ: Θέθς κα πάς ζε ιζα πυθδ πμο κα έπεζ ζενυ ημο Απυθθςκα βζα κα απμεέζς ηα ζφιαμθα ηδξ ζενμζφκδξ ιμο ηαζ εεςνχ υηζ δ ηαηαθθδθυηενδ πυθδ είκαζ δ Μέιθζξ, εηεί πμο ηαζ εζφ εα ηενδίζεζξ ημ αλίςια ημο ζενέα πμο δζηαζμφζαζ. Κζ έηζζ μ βάιμξ ιαξ εα είκαζ ημ έπαεθμ ηδξ κίηδξ ηαηά ηςκ ζθεηενζζηχκ ζμο. Καζ αθμφ, υπςξ είπεξ, απυ παζδί ηζιάξ ηα ζενά ηαζ υζζα, εα ζεααζηείξ ηδκ άπμρή ιμο ηαζ εα απμδεπεείξ ημ αίηδιά ιμο».

36

Δδώ ε Χαξίθιεηα δελ ιέεη ηελ αιήζεηα. Όπσο ζα δνύκε ζηελ ζπλέρεηα ε ίδηα ήηαλ από ηελ Αηζηνπία θαη ν Θεαγέλεο Θεζζαιόο

[175]

23. Ζ Υαξίθιεηα ζψπαζε θαη άξρηζε λα θιαίεη. ΋ινη φζνη ηελ άθνπγαλ δήηεζαλ απφ ηνλ Θχακε λα ζεβαζηεί ηελ παξάθιεζή ηεο θαη απηφο ηελ δέρζεθε, αλ θαη ρσξίο κεγάιε πξνζπκία. ΋κσο ε ζθέςε φηη ν γάκνο ζα γηλφηαλ ζηελ Μέκθηδα, ηαίξηαδε κε ηελ εξκελεία πνπ είρε δψζεη ζην φλεηξφ πνπ είρε δεη. Ζ ζπγθέληξσζε δηαιχζεθε αθνχ πξψηα κνηξάζηεθε ε ιεία.

24. Πξηλ δηαιπζνχλ ν Θχακηο έδσζε εληνιή λα πξνεηνηκαζηνχλ γηα λα πάλε ζε δέθα κέξεο ζηελ Μέκθηδα. Δπίζεο παξαρψξεζε θαηάιπκα ζηνπο δπν Έιιελεο θαη δήηεζε λα κέλεη καδί ηνπο ν Κλήκσλ, σο ζχληξνθφο ηνπο πιένλ. Ο αξρεγφο θαινχζε ζπρλά ηνλ Θεαγέλε ζε γεχκα, αιιά απέθεπγε λα θάλεη ην ίδην κε ηελ Υαξίθιεηα, απφ θφβν κήπσο αλάςεη πνιχ ν πφζνο ηνπ θαη παξαζπξζεί ζε αλεπίηξεπηεο πξάμεηο. Ο Κλήκσλ βγήθε ζηελ εμνρή γηα λα βξεη ην βφηαλν πνπ είρε ππνζρεζεί ζηνλ Θεαγέλε.

25. ΋κσο ν Θεαγέλεο ζξελνχζε γηα ηελ ζπκθνξά ηνπ θαη φηαλ ε Υαξίθιεηα ηνλ ξψηεζε ηη ηνπ ζπκβαίλεη απηφο απάληεζε πσο δελ κπνξνχζε λα ζθεθζεί κεγαιχηεξν θαθφ απφ ηνλ απαξλεζεί ε αγαπεκέλε ηνπ. Αιιά ε Υαξίθιεηα ηνπ είπε: «Γεκ έπεζξ δίηζμ κα ιε οπμρζάγεζαζ, βζαηί λένεζξ πςξ ηαιζά δφκαιδ δεκ εα ιε ηάκεζ κα ζε απανκδεχ. Σδκ αβκυηδηά ιμο ηδκ έπς ηναηήζεζ αηυια ηαζ απυ ζέκα ηαζ ηδκ θοθάς βζα ηδκ διένα πμο εα πακηνεοημφιε, ακ ηαζ εέθς πμθφ κα ζιίλς ιαγί ζμο. Πςξ θακηάζηδηεξ υηζ ζα ιπμνμφζα κα πνμηζιήζς έκα αάναανμ ηαζ θδζηή ακηί βζα έκα Έθθδκα, πμο είκαζ ηαζ μ αβαπδιέκμξ ιμο; Ακ είπα ρέιαηα υηζ είιαζηε αδέθθζα, ημ έηακα βζα κα ιδκ ιαξ ειπμδίζεζ μ Θφαιζξ κα γμφιε ιαγί. Καζ ηα άθθα βζα ηδκ Ηςκία ηαζ ηδκ Γήθμ ηα είπα βζα κα παναπθακήζς υθμοξ εηείκμοξ ημοξ θδζηέξ».

26. Ο Θεαγέλεο εμαθνινπζνχζε λα είλαη δχζπηζηνο θαη ξψηεζε ηε Υαξίθιεηα γηαηί ζπκθψλεζε ακέζσο ζην γάκν θαη κάιηζηα φξηζε ηαθηφ ρξφλν. Απηή έδεημε ηε ραξά ηεο κε θηιηά θαη ράδηα ζηνλ Θεαγέλε γηαηί ηα ιφγηα ηνπ ήηαλ απφδεημε πσο ηελ αγαπνχζε θαη δελ ήζειε λα ηελ ράζεη. Σνπ είπε πνιιά θαη ηνπ ηφληζε φηη αλ έδεηρλε απξνζπκία ή άξλεζε, ν εξσηεπκέλνο βάξβαξνο κπνξνχζε λα ρξεζηκνπνηήζεη βία, ελψ ηψξα κε ην ηέρλαζκά ηεο απηφ κπφξεζε λα αλαβάιεη έλα γάκν πνπ είλαη ζίγνπξε πσο δελ ζα γίλεη πνηέ. Καη ηνλ παξαθάιεζε ην κπζηηθφ ηεο λα κε θαλεξσζεί πνπζελά, νχηε αθφκα θαη ζηνλ Κλήκσλα. Απηφο αλ θαη Έιιελαο, δελ παχεη λα είλαη αηρκάισηνο θαη θάπνηα ζηηγκή κπνξεί λα απνθαιχςεη ηελ αιήζεηα ζηνλ θχξηφ ηνπ γηα λα θεξδίζεη ηελ ειεπζεξία ηνπ. Άιισζηε, είπε ε Υαξίθιεηα, ν Κλήκσλ αλ θαη καο θέξεηαη θαιά, δελ είλαη νχηε θίινο καο απφ ηα παιηά νχηε ζπγγελήο καο, ψζηε λα είκαζηε βέβαηνη φηη ζα καο είλαη πηζηφο.

27. Σελ ζπδήηεζε ηνπο δηέθνςε ν Κλήκσλ πνπ ήξζε ιαραληαζκέλνο, έδσζε ην βνηάλη ζηνλ Θεαγέλε γηα λα ζεξαπεχζεη ηηο πιεγέο ηνπ, αιιά ηνπο είπε φηη θνβάηαη πσο έξρνληαη θαθέο ζηηγκέο. Καη ρσξίο άιια ιφγηα ηνπο πήξε απ’ ην ρέξη θαη ηνπο νδήγεζε έμσ απφ ηελ πφξηα ηνπ Θχακε, ηελ ψξα πνπ απηφο εηνίκαδε ηνλ νπιηζκφ ηνπ. Ο Κλήκσλ είπε αιαθηαζκέλνο ζηνλ αξρεγφ: «Δημίιαζε ηα υπθα ζμο ηαζ πεξ ηαζ ζημοξ δζημφξ ζμο κα εημζιαζημφκ βζα ιάπδ βζαηί υηακ ήιμοκ ζηδκ ελμπή είδα κα πθδζζάγεζ ιεβάθμ πθήεμξ επενχκ».

[176]

28. Ο Θχακηο ξψηεζε ακέζσο πνχ είλαη ε Υαξίθιεηα θαη ν Κλήκσλ ηνπ είπε πσο πεξίκελε ζηελ πφξηα. Ο Θχακηο ηφηε ηνλ δηέηαμε λα ηελ πάξεη θαη λα ηελ νδεγήζεη ζηε ζπειηά πνπ θπιάλε ηνπο ζεζαπξνχο θαη κεηά λα γπξίζεη πίζσ. Ο Κλήκσλ πήγε ηε Υαξίθιεηα, πνπ έθιαηγε θνηηψληαο κε απειπηζία ηνλ Θεαγέλε, ζηελ ηερλεηή ζπειηά πνπ είραλ θαηαζθεπάζεη νη ιεζηέο γηα λα θξχβνπλ κέζα ηα θινπηκαία θαη ηα άιια πνιχηηκα αληηθείκελα.

29. Ζ ζπειηά απηή ήηαλ έλα πεξίηερλν θαηαζθεχαζκα. Κάησ απφ ηελ πφξηα ελφο ηαπεηλνχ νηθίζθνπ ππήξρε έλα θαηψθιη. ΋ηαλ θάπνηνο πνπ ήμεξε κεηαθηλνχζε ην θαηψθιη εχξηζθε κηα ζθάια, πνπ ζε νδεγνχζε ζηελ ζπειηά ε νπνία δηαθιαδηδφηαλ κε πνιιέο θαη δαηδαιψδεηο ζηνέο. Δθεί ν Κλήκσλ θαηέβαζε ηελ Υαξίθιεηα θαη κε βαξηά θαξδηά ηελ άθεζε κφλε ζαλ ζακκέλε δσληαλή. Σεο ππνζρέζεθε φκσο φηη σο ην βξάδπ ζα εξρφηαλ θαη πάιη καδί κε ηνλ Θεαγέλε. Μεηά πήγε θαη βξήθε ηνλ πάλνπιν Θχακε λα κηιά ζηνπο άιινπο ιεζηέο θαη λα ηνπο εκςπρψλεη γηα λα πάλε κε ζάξξνο ζηελ αλακέηξεζε κε ηνπο ερζξνχο πνπ πιεζίαδαλ.

30. Ο Θχακηο θνίηαμε γχξσ θαη θψλαμε ηνλ ππαζπηζηή ηνπ Θέξκνπζε, αιιά απηφο είρε ραζεί. Υσξίο λα πεξηκέλεη άιιν φξκεζε θαηά ησλ ερζξψλ πνπ είραλ ήδε αξρίζεη λα βάδνπλ θσηηέο ζε θαιχβηα θαη ζθάθε θαη έζθαδαλ αιχπεηα φζνπο έβξηζθαλ κπξνζηά ηνπο. Οη άλζξσπνη πνπ θαηνηθνχζαλ γχξσ απφ ηε ιίκλε αηθληδηάζηεθαλ θαη πξνζπαζνχζαλ λα ακπλζνχλ, αιιά νη ερζξνί ήηαλ θαιά νπιηζκέλνη θαη πνιππιεζέζηεξνη θαη νη λεθξνί ήηαλ πνιινί. Ζ ιίκλε θαη νη γχξσ βάιηνη είραλ θνθθηλίζεη απφ ην αίκα. Ο Θχακηο, πνπ άξρηζε λα θνβάηαη φηη ε Υαξίθιεηα ζα έπεθηε ζηα ρέξηα ησλ ερζξψλ, είπε ζηνπο δηθνχο ηνπ λα αλαπηπρζνχλ ζε γξακκή άκπλαο ζηήλνληαο ελέδξεο ζηνπο βάιηνπο. Απηφο ζα πήγαηλε λα ςάμεη – ηάρα – λα βξεη ηνλ Θέξκνπζε θαη έθπγε ηξέρνληαο γηα ην ζπήιαην. Ο ζπκφο, ν έξσηαο θαη ε δήιηα ηνλ είραλ θπξηεχζεη θαη ε βάξβαξε ινγηθή ηνπ, ηνλ σζνχζε λα ζθνηψζεη ηελ Υαξίθιεηα, γηα λα ηελ έρεη απνθιεηζηηθά απηφο δηθή ζηνλ Κάησ Κφζκν, παξά λα αθήζεη ηνπο ερζξνχο λα ηελ αηηκάζνπλ. Μπήθε ζηε ζπειηά θαη άξρηζε λα θσλάδεη ηελ θνπέια ζηε αηγππηηαθή γιψζζα. Κνληά ζηε είζνδν άθνπζε κηα γπλαηθεία θσλή λα ηνπ απαληά ζηα ειιεληθά θαη απηφο ςειαθψληαο κέζα ζην ζθνηάδη βξήθε ην θεθάιη ηεο γπλαίθαο θαη θξαηψληαο ην κε ην έλα ρέξη, βχζηζε ην μίθνο ζην ζηήζνο ηεο.

31. Σν θνξίηζη ζηέλαμε απφ ηνλ πφλν θαη έπεζε ζην έδαθνο ρσξίο πλνή. Ο Θχακηο έξημε ιίγν ρψκα πάλσ ηεο ιέγνληαο «Να ηα κοθζηά ζμο δχνα» θαη πήγε λα βξεη ηνπο δηθνχο ηνπ πνπ εηνηκάδνληαλ λα ππνρσξήζνπλ άηαθηα. Δθείλε ηελ ψξα ήξζε θαη ν Θέξκνπζεο πνπ έζεξλε καδί ηνπ έλα δψν γηα λα ην ζπζηάζεη. Ο Θχακηο ηνπ είπε φηη είρε ήδε πξνζθέξεη ζπζία ζηνπο ζενχο, ελλνψληαο ηελ Υαξίθιεηα θαη καδί κε ηνλ Θέξκνπζε θαη έλα θσπειάηε κπήθαλ ζε έλα κνλφμπιν θαη αλνίρηεθαλ ζηε ιίκλε. ΢ε άιιν κνλφμπιν κπήθαλ ν Θεαγέλεο θαη ν Κλήκσλ θαη αθνινχζεζαλ φζνη άιινη κπφξεζαλ λα κπνπλ ζε κηθξά πιενχκελα. Έθηαζαλ ζε έλα ζεκείν θαη παξαηάρζεθαλ γηα λα απνθξνχζνπλ ηνπο ερζξνχο, αιιά θαη κφλν ν ζφξπβνο πνπ θάλαλε ηα θνππηά ηνπο, έθαλε ηνπο πεξηζζφηεξνπο ιεζηέο λα ππνρσξήζνπλ θαη πάιη θαη καδί ηνπο έθπγαλ ν [177]

Θεαγέλεο θαη Κλήκσλ. Μφλν ν Θχακηο έκεηλε θαη απνθαζηζκέλνο λα πεζάλεη γηα λα βξεη ηελ Υαξίθιεηα ζηνλ Κάησ Κφζκν, φξκεζε κε ην ζπαζί ηνπ ζην θέληξν ηεο παξάηαμεο ηνπ ερζξνχ.

32. ΋ηαλ νη αληίπαινη θαηάιαβαλ πνηνο είλαη απηφο πνπ ηνπο επηηέζεθε, ηνλ θχθισζαλ θαη πξνζπάζεζαλ λα ηνλ αηρκαισηίζνπλ. Απηφο κε ην ζπαζί θαη κε ην δφξπ ζθφησλε ηνλ έλα κεηά ηνλ άιιν, αιιά θαλείο απφ ηνπο ερζξνχο δελ επηρείξεζε λα ηνπ ξηρηεί κε μίθνο. Ο ππαζπηζηήο ηνπ βαξηά ιαβσκέλνο ξίρηεθε ζηα λεξά θαη θνιχκπεζε καθξηά απφ ηελ ζχξξαμε, αιιά νη ερζξνί είραλ ήδε πηάζεη ηνλ Θχακε θαη άξρηζαλ λα ζξηακβνινγνχλ, παξά ην ρακφ πνιιψλ απφ ηνπο ζπληξφθνπο ηνπο. Ζ πξώηε έθδνζε ηνπ βηβιίνπ ζηα γαιιηθά (1547) 33. Απηνί πνπ απνθαινχκε ερζξνχο ήηαλ νη ιεζηέο πνπ πξψηνη είραλ αξπάμεη ην θνξηίν ηνπ πινίνπ θαη ππνρξεψζεθαλ λα ην ζθάζνπλ φηαλ έθηαζε ν Θχακηο κε ηε δηθή ηνπ ζπκκνξία θαη κε ηε ζεηξά ηνπο άξπαμαλ ηα ιάθπξα. Απηφ ην έθεξαλ βαξέσο θαη γηα λα πάξνπλ εθδίθεζε ήξζαλ ζε επαθή κε άιιεο ιεζηξηθέο νκάδεο θαη ζπκθψλεζαλ λα εθζηξαηεχζνπλ γηα λα πηάζνπλ δσληαλφ ηνλ Θχακε. Ο ζεκαληηθφηεξνο ιφγνο γη’ απηφ ην ηειεπηαίν ήηαλ φηη, ν λεφηεξνο αδειθφο ηνπ Θχακε, ν Πεηόζηξεο είρε ζθεηεξηζηεί ηνλ ηίηιν ηνπ ηεξέα, πνπ δηθαησκαηηθά αλήθε ζηνλ πξεζβχηεξν γην ηνπ ηεξέα παηέξα ηνπο. Ο Πεηφζηξεο ινηπφλ έζηεηιε κελχκαηα ζηνπο αξρεγνχο ησλ ζπκκνξηψλ ηεο Αηγχπηνπ θαη ηνπο έηαζζε πνιιά ρξήκαηα θαη γαίεο αλ έπηαλαλ θαη ηνπ έθεξλαλ δσληαλφ ηνλ αδειθφ ηνπ. Ζ αξπαγή ηεο ιείαο πνπ είραλ ράζεη κέζα απφ ηα ρέξηα ηνπο θαη ε κεγάιε ακνηβή πνπ ηνπο πεξίκελε αλ αηρκαιψηηδαλ ηνλ αδειθφ ηνπ Πεηφζηξε, ήηαλ ηθαλά θίλεηξα γηα λα ζπγθξνηήζνπλ έλα κεγάιν ζηξαηφ θαη λα επηηεζνχλ ζηε ζπκκνξία ηνπ Θχακε. Καη ην πέηπραλ, αλ θαη έραζαλ πνιινχο απφ ηνπο αλζξψπνπο ηνπο ζηηο ζπκπινθέο. Αθνχ ηειείσζε ε απνζηνιή ηνπο έςαμαλ ηνλ νηθηζκφ ηεο ιίκλεο, δελ βξήθαλ ηελ ρακέλε ιεία, αιιά αθνχ άξπαμαλ φζα αληηθείκελα βξήθαλ, έβαιαλ θσηηά ζηνλ νηθηζκφ θαη έθπγαλ.

[178]

Βηβιίν Γεύηεξν 1. Καζψο μεκέξσλε, νη θσηηέο θαηαιάγηαζαλ, αθνχ έθαςαλ φηη κπνξνχζε λα θαεί. Ο Θεαγέλεο θαη ν Κλήκσλ βγήθαλ απφ ην βάιην, πνπ είραλ θξπθηεί θαη είδαλ ηελ θαηαζηξνθή. Ο Θεαγέλεο μέζπαζε ζε ζξήλν: «΢ήιενα ηεθείςζακ υθα, δζαθφεδηακ ηα πάκηα, πάεδηε δ Υανίηθεζα ηζ εβχ δεκ έπς πζα γςή. Απμδείπεδηα δεζθυξ ηαζ ημ ‘ζηαζα βζα κα ζςεχ, αθθά ηχνα πζα δεκ εέθς κα γήζς, αθμφ εζφ έβζκεξ ζηάπηδ απυ ηδ θςηζά, πέεακεξ εζφ ηαζ πάεδηε ηζ δ μιμνθζά ζμο».

2. Λέγνληαο απηά ν Θεαγέλεο ηξάβεμε ην μίθνο ηνπ γηα λα ζθνησζεί, αιιά ηνλ πξφιαβε ν Κλήκσλ ιέγνληάο ηνπ φηη ε Υαξίθιεηα δεη. Καη εμηζηφξεζε ζηνλ δχζπηζην Θεαγέλε, φηη απηφο είρε πάεη θαη είρε θξχςεη ηε Υαξίθιεηα κέζα ζηε ζπειηά, πνπ ήηαλ έηζη θαηαζθεπαζκέλε ψζηε δελ κπνξνχζαλ λα ηελ θηάζνπλ νη θιφγεο. Ο Θεαγέλεο αλαθνπθίζηεθε αθνχγνληαο ηα ιφγηα ηνπ θίινπ ηνπ θαη νη δπν ηνπο βάιζεθαλ λα θσπειαηνχλ κε δχλακε γηα λα θηάζνπλ ζην λεζί.

3. ΋ληαο θαη νη δπν άπεηξνη δπζθνιεχηεθαλ πνιχ κε ηα θνππηά, αιιά ηειηθά κε πνιχ θφπν έθηαζαλ θαη είδαλ φιεο ηηο θαιχβεο λα έρνπλ γίλεη ζηάρηε θαη φινο ν νηθηζκφο ησλ ιεζηψλ λα είλαη πηα ηζνπεδσκέλνο. Βξήθαλ έλα κηζνζβεζκέλν μχιν, ην θξάηεζαλ ζαλ δαπιφ, άλνημαλ ην ζηφκην θαη κπήθαλ ζηε ζπειηά. Μπξνζηά πήγαηλε ν Κλήκσλ πνπ μαθληθά θψλαμε «Θεμί ηζ αθέπς, ζηυηςζακ ηδκ Υανίηθεζα». Ο δαπιφο ηνπ έπεζε απφ ην ρέξη θαη επηθξάηεζε ζθνηάδη. Ο Θεαγέλεο έπεζε πάλσ ζην πεζκέλν ζψκα θαη ζξελνχζε απειπηζκέλνο. Ο Κλήκσλ έθπγε έμσ γηα λα θέξεη άιιν δαπιφ, αιιά πξηλ θχγεη πήξε θξπθά ην ζπαζί απφ ηνλ Θεαγέλε, γηα λα κελ ζθνησζεί.

4. Μφλνο κεο ζην ζθνηάδη ν Θεαγέλεο κνλνινγνχζε θιαίγνληαο: «Σζ ζοιθμνά ιαξ έζηεζθακ ηαζ πάθζ μζ εεμί. Φφβαιε απυ ηδκ παηνίδα ιαξ, εαθαζζμπκζβήηαιε, ιαξ πζάζακε πεζναηέξ ηαζ θδζηέξ ηαζ ηχνα δ αβαπδιέκδ ιμο Υανίηθεζα είκαζ κεηνή ηζ εβχ αηυια ακαπκές. Πέεακεξ πνζκ βίκεζξ βοκαίηα ιμο, αθθά κα είζαζ ζίβμονδ υηζ εα ζμο πνμζθένς ςξ ζπμκδή ημ ίδζμ ιμο ημ αίια, Κζ αθμφ δεκ ηαηαθένμοιε κα ζιίλμοιε γςκηακμί, αξ ζιίλμοιε ηχνα ζημ εάκαημ».

5. Καη ν Θεαγέλεο έθαλε ηελ θίλεζε λα ηξαβήμεη ην ζπαζί ηνπ, αιιά βξήθε ην ζεθάξη θελφ. Άξρηζε λα θαηεγνξεί ηνλ Κλήκσλα γηαηί ηνπ πήξε ην ζπαζί φηαλ άθνπζε κηα θσλή λα ηνλ θαιεί. Νφκηζε πσο ήηαλ ην πλεχκα ηεο Υαξίθιεηαο, πνπ δελ ηελ δέρνληαλ ζην βαζίιεην ησλ λεθξψλ γηαηί ήηαλ άηαθε. Σν θάιεζκα «Θεαβέκδ» αθνχζηεθε θαη πάιη ηε ζηηγκή πνπ έκπαηλε ν Κλήκσλ κε αλακκέλα δαδηά θαη μαθληαζκέλνο θψλαμε: «Αοηή είκαζ δ θςκή ηδξ Υανίηθεζα απυ ημ αάεμξ ηδξ ζπδθζάξ πμο ηδκ είπα αθήζεζ». Κη ελψ ν Θεαγέλεο ηνλ άθνπγε δχζπηζηνο, ν Κλήκσλ θψηηζε ην πξφζσπν ηεο λεθξήο θαη αλαθψλεζε έθπιεθηνο: «Αοηή εδχ δεκ είκαζ δ Υανίηθεζα, είκαζ δ Θίζαδ!»

6. Έζθπςαλ θαη νη δπν πάλσ ζην πεζκέλν ζψκα θαη αλαγλψξηζαλ ηε Θίζβε. ΢ην πιάη ηεο ήηαλ ην μίθνο ηνπ Θχακε θαη ζηε καζράιε ηεο ήηαλ κηα γξακκέλε πηλαθίδα. Ο Κλήκσλ ζέιεζε λα ηελ δηαβάζεη, αιιά ν Θεαγέλεο θψλαμε λα πάλε πξψηα λα δνχλε ηελ Υαξίθιεηα, Ο Κλήκσλ πήξε ην μίθνο θαη ηελ πηλαθίδα θαη νη δπν ηνπο έζπεπζαλ πξνο ηελ θνπέια. Οη δπν εξσηεπκέλνη λένη έπεζαλ ν έλαο [179]

ζηελ αγθαιηά ηνπ άιινπ θαη θξαηήζεθαλ ζθηρηά επί πνιιή ψξα γηα ηελ αλέιπηζηε ηχρε ηνπο. Ο Κλήκσλ κεηά απφ πνιιά θαηάθεξε λα ηνπο θάλεη λα ζπλέιζνπλ θαη λα ρσξίζνπλ επηηέινπο γηα λα δνπλ ηη ζα πξάμνπλ κεηά.

7. Οη δπν ηνπο δήηεζαλ ζπγλψκε απφ ηνλ Κλήκσλα γηα ηελ άπξεπε ζπκπεξηθνξά ηνπο κπξνζηά ηνπ. Απηφο έδεημε θαηαλφεζε θαη κέκθζεθε ηνλ Θεαγέλε, γηαηί αγθάιηαδε θαη θηινχζε ηελ μέλε λεθξή θαη ζξελνχζε, ρσξίο λα ην αθνχεη. πνπ ηνπ έιεγε φηη είρε αθήζεη ηελ Υαξίθιεηα αξθεηά καθξχηεξα.

8. Ζ Υαξίθιεηα γέιαζε θαη είπε: «Μαηανίγς ηδκ κεηνή πμο δέπεδηε ηδκ αβηαθζά ηαζ ηα θζθζά ημο Θεαβέκδ, ακ ηαζ δεκ λένς πμζα είκαζ αοηή». Ο Κλήκσλ είπε: «΋ζμ απίζηεοημ ηζ ακ θαίκεηαζ αοηή είκαζ δ οπδνέηνζα ηδξ Γδιαζκέηδξ, πμο ζοημθάκηδζε ανπζηά ειέκα ηαζ ιεηά ηαηδβυνδζε ηδκ ίδζα ηδκ ηονά ηδξ». Ζ Υαξίθιεηα έθπιεθηε ξψηεζε: «Καθά ηαζ πμζα ιδπακή ηδκ πέηαλε απυ ηδκ Αεήκα ζηδκ Αίβοπημ;» θαη ν Κλήκσλ είπε: «Γεκ ημ λένς αοηυ, εηείκμ πμο λένς είκαζ υηζ υηακ δ ιδηνζά ιμο έπεζε ζημ πδβάδζ ηαζ ζημηχεδηε, δ Θίζαδ έβζκε εηαίνα, ηναβμοδμφζε, πυνεοε ηαζ ιίζεςκε ημ ημνιί ηδξ ζε ζοιπυζζα, ιε ηέημζα ηέπκδ πμο επζζηίαζε αηυια ηαζ ηδκ Ανζζκυδ ιε ημκ αοθυ ηδξ. Ζ γήθεζα ηδξ Ανζζκυδξ ιεηααθήεδηε ζε επενυηδηα υηακ έκαξ παθζυξ ηδξ πεθάηδξ μ πθμφζζμξ έιπμνμξ Ναπζηθιήο απυ ηδκ Ναφηναηδ ηδξ Αζβφπημο, έδεζλε ηδκ πνμηίιδζή ημο ζηδ Θίζαδ, αβηαθζάγμκηάξ ηδκ». Ο Κλήκσλ βξίζθεη ηελ λεθξή Θίζβε ζηε ζπειηά 9. «Ζ Ανζζκυδ ελμνβζζιέκδ πήβε ζηδκ μζημβέκεζα ηδξ Γδιαζκέηδξ ηαζ είπε υθα υζα ήλενε βζα ηζξ ιδπακμνναθίεξ ηδξ ςξ ηυηε θίθδξ ηδξ Θίζαδξ. ΋ηακ αοημί μζ ζοββεκείξ έιαεακ ηζ είπε ζοιαεί, πθήνςζακ ημοξ ηαθφηενμοξ δζηδβυνμοξ ηδξ Αεήκαξ, μζ μπμίμζ απυ ηδκ ιζα ηαηήββεζθακ ημκ άδζημ εάκαημ ηδξ Γδιαζκέηδξ ηαζ απυ ηδκ άθθδ γήηδζακ κα ηαημκμιαζηεί μ ιμζπυξ ηαζ κα ακαηνζεεί δ Θίζαδ. Ο παηέναξ ιμο ανέεδηε ζε δφζημθδ εέζδ ηαζ ακέθααε κα μδδβήζεζ ηδ Θίζαδ ζημ δζηαζηήνζμ, αθθά αοηή πμο είπε ιονζζηεί ηζ ηδξ ηαηαιανηφνδζε δ Ανζζκυδ, είπε ήδδ θφβεζ ιαηνζά απυ ηδκ πυθδ. Σδκ ζζημνία ηεθζηά πθήνςζε μ παηέναξ ιμο, πμο ηαηαδζηάζηδηε ζε μζηναηζζιυ ηαζ δήιεοζδ ηδξ πενζμοζίαξ ημο. Να θμζπυκ πχξ έθοβε δ Θίζαδ απυ ηδκ Αεήκα. ΋θα αοηά ηα έιαεα εκχ ανζζηυιμοκ αηυια ζηδκ Αίβζκα. Έηζζ απμθάζζζα κα ηαλζδέρς ςξ ηδκ Αίβοπημ ηαζ κα ακαγδηήζς ηδκ Θίζαδ ζηδκ Ναοηνάηδ. Ακ ηαηάθενκα κα ηδκ θένς ζηδκ Αεήκα, είπα ηδκ εθπίδα [180]

υηζ εα αεχςκα ημκ παηένα ιμο. Αθθά υθα αοηά δεκ ελδβμφκ πχξ ανέεδηε δ Θίζαδ ζηδ ζπδθζά ηαζ πμζμξ ηδκ ζηυηςζε».

10. Αθνχ είπε απηά ν Κλήκσλ άξρηζε λα δηαβάδεη ηελ πηλαθίδα πνπ βξέζεθε πάλσ ζην ζψκα ηεο Θίζβεο. Ήηαλ έλα γξάκκα ηνπ απεπζπλφηαλ ζηνλ Κλήκσλα θαη έιεγε ηα εμήο: «Ζ Θίζαδ πνμξ ημκ Κκήιςκα. ΢ε πθδνμθμνχ υηζ δ Γδιαζκέηδ είκαζ κεηνή ηαζ αοηυ μθείθεηαζ ζε ιέκα ηαζ ακ ιε δεπεείξ εα ζμο πς πενζζζυηενα. Σχνα υιςξ πμο ζμο βνάθς είιαζ αζπιάθςηδ ηάπμζμο πμο ζζπονίγεηαζ υηζ είκαζ οπαζπζζηήξ ημο ανπδβμφ ηςκ θδζηχκ ηαζ θέεζ υηζ ιε ηνφαεζ ζηδ ζπδθζά επεζδή ι’ αβαπά ηαζ δεκ εέθεζ κα ιε πάνμοκ απυ αοηυκ. ΋ιςξ απυ ιζα παναιάδα ζε είδα κα πενκάξ ηαζ ζμο έβναρα αοηυ ηα βνάιια, ημ μπμίμ εθπίγς κα ανς ηνυπμ κα ζημ ζηείθς. ΢ε παναηαθχ επεζδή λένς πςξ ζε αδίηδζα ηαζ είζαζ δίηαζα μνβζζιέκμξ ιαγί ιμο, ακ ιπμνέζεζξ κα ιε απεθεοεενχζεζξ, εβχ εα βίκς παθθαηίδα ή ζηθάαα ζμο. Αηυια ιπμνείξ ηαζ κα ιε ζημηχζεζξ, βζαηί έηζζ εα έπς ιζα εθθδκζηή ηαθή, πανά κα γς ζηθάαα ηςκ ααναάνςκ».

11. Ο Κλήκσλ αθνχ δηάβαζε ηελ επηζηνιή ηεο Θίζβεο κνλνιφγεζε: «Υάνδηα πμο πέεακε, βζαηί πνμθακχξ ηδκ ηοκδβμφζακ μζ Δνζκφεξ βζα υζα έηακε. Τπμρζάγμιαζ υηζ ήνεε ζηδκ Αίβοπημ βζα κα ζηήζεζ ηαζκμφνζα πθεηηάκδ εκακηίμκ ιμο». Ο Θεαγέλεο ηνπ είπε φηη πξέπεη πηα λα ζηακαηήζεη λα θνβάηαη αθφκα θαη ηνπο πεζακέλνπο. Ο Κλήκσλ ππέζεζε φηη ν δνινθφλνο ηεο πξέπεη λα ήηαλ ν Θχακεο, αθνχ ην μίθνο πνπ βξέζεθε δίπια ηεο ήηαλ δηθφ ηνπ, ην γλψξηζε απφ ηελ ιαβή ηνπ πνπ απεηθφληδε έλα αεηφ. Ο Θεαγέλεο είπε ζηνλ Κλήκσλα πσο ηνπο ηα είπε φια, δελ κέλεη παξά λα ηνπο πεη πψο θαη γηαηί έγηλε ε δνινθνλία. Καη ν Κλήκσλ είπε: «Δ, δεκ είιαζ ηαζ ιάκηδξ, επεζδή ιπήηα ζε ιζα ζπδθζά. Αοηυ ζοιααίκεζ ιυκμ ζε υζμοξ ιπαίκμοκ ζημ άδοημ ηδξ Ποεχξ37». Με ην άθνπζκα απηφ ε Υαξίθιεηα θαη ν Θεαγέλεο αλαζηέλαμαλ θαη κνπξκνχξηζαλ «Απ, δ Ποεχ, απ μζ Γεθθμί!». Ο Κλήκσλ δελ κπφξεζε λα εμεγήζεη απηή ηνπο ηελ αληίδξαζε.

12. Να ηη είρε ζπκβεί κε ηελ Θίζβε. Σαμίδεπαλ κε ηνλ Ναπζηθιή πξνο ηελ Ναπθξάηε, φηαλ έπεζαλ ζε ελέδξα ιεζηψλ. Ο ππαζπηζηήο ηνπ Θχακε ν Θέξκνπζεο, ηελ έθξπςε θνληά ζηελ είζνδν ηνπ ζπειαίνπ, φηαλ δέρζεθαλ ηελ επίζεζε ησλ ερζξψλ. Απηήλ βξήθε ν Θχακηο φηαλ πήγε ζην ζπήιαην θαη ηελ ζθφησζε λνκίδνληαο πσο είλαη ε Υαξίθιεηα. ΋ηαλ ηέιεησζαλ νη ερζξνπξαμίεο, ν Θέξκνπζεο βγήθε απφ ηελ θξπςψλα ηνπ θαη πήγε λα βξεη ηελ Θίζβε. Μφιηο κπήθε ζηε ζπειηά θαη ηελ είδε λεθξή έκεηλε έθπιεθηνο. ΋κσο άθνπζε βνή νκηιηψλ (ήηαλ ν Κλήκσλ θαη ν Θεαγέλεο πνπ ζπδεηνχζαλ απηά πνπ είδακε πην πάλσ) θαη πίζηεςε πσο ήηαλ νη δνινθφλνη ηεο Θίζβεο. Ήζειε λα ηνπο επηηεζεί, αιιά φπσο ήηαλ γπκλφο θαη άνπινο, δίζηαδε.

13. Δπηρείξεζε ινηπφλ λα ηνπο πιεζηάζεη σο θίινο θαη κφιηο θαηάθεξλε λα νπιηζηεί ζα άιιαδε ην δήζελ θηιηθφ ηνπ χθνο. Παξνπζηάζηεθε κπξνζηά ηνπο θαη ε Υαξίθιεηα απφ θφβν ή ληξνπή έζπεπζε λα θξπθηεί ζην βάζνο ηεο ζπειηάο. Ο Κλήκσλ πνπ ηνλ ήμεξε, ήηαλ βέβαηνο φηη δελ είρε θαιέο δηαζέζεηο, αιιά ν Θεαγέλεο ρσξίο λα δείμεη θφβν, ηξάβεμε ην μίθνο ηνπ. Ο Θέξκνπζεο ηξνκαγκέλνο 37

Ππζώ ήηαλ ε παιαηόηεξε νλνκαζία ησλ Γειθώλ

[181]

άξρηζε λα ηνλ παξαθαιά θαη λα ιέεη φηη πνηέ δελ αδίθεζε θαλέλα ηνπο θαη ηψξα ήξζε θνληά ηνπο σο θίινο.

14. Ο Κλήκσλ ξψηεζε ην Θέξκνπζε πνχ ήηαλ ν Θχακηο θαη απηφο ηνπ πεξηέγξαςε πσο ήηαλ ν κφλνο πνπ δελ θνβήζεθε ηνπο ερζξνχο ηνπ θαη πνιέκεζε γελλαία, αιιά πηάζηεθε αηρκάισηνο. Σψξα ν ίδηνο είρε έξζεη λα βξεη ηε Θίζβε. ΋ηαλ ηνλ ξψηεζαλ πνχ βξήθε ηε Θίζβε, ν Θέξκνπζεο απάληεζε φηη ηελ άξπαμε απφ θάπνηνπο ηαμηδεπηέο, ηελ εξσηεχηεθε θαη κεηά ηελ άθημε ηνλ ερζξψλ, ηελ έθξπςε ζηε ζπειηά. Σψξα φκσο πνπ ηελ βξήθε λεθξή, ζα ήζειε λα κάζεη πνηνο ηελ ζθφησζε. Ο Κλήκσλ ηνπ έδεημε ην μίθνο θαη ηνπ είπε πσο ν θνληάο πξέπεη λα είλαη ν Θχακηο θαη πξάγκαηη ν Θέξκνπζεο αλαγλψξηζε ηνλ θάηνρν ηνπ μίθνπο. Αλαζηελάδνληαο πήγε θνληά ζην ζψκα ηεο Θίζβεο θαη φπσο ήηαλ εμαληιεκέλνο απνθνηκήζεθε.

15. Ο Θεαγέλεο, ε Υαξίθιεηα θαη ν Κλήκσλ έκεηλαλ αξθεηή ψξα ζησπεινί θαη ζθεπηηθνί. ΢ε ιηγάθη ν Κλήκσλ μάπισζε θαηαγήο, ν Θεαγέλεο αθνχκπεζε ζε έλα βξάρν θαη ε Υαξίθιεηα έβαιε ην θεθάιη ηεο ζηα γφλαηά ηνπ. Καη νη ηξεηο ληθεκέλνη απφ ηελ ςπρηθή θαη ζσκαηηθή θνχξαζε παξαδφζεθαλ ζηνλ χπλν.

16. Μφιηο έθιεηζε ηα κάηηα ηεο ε Υαξίθιεηα είδε έλα θαθφ φλεηξν: Έλαο αγξησπφο άληξαο έηεηλε ην καησκέλν ηνπ ρέξη θαη κε ην μίθνο ηνπ έβγαιε ην δεμί ηεο κάηη. Ζ θνπέια έβγαιε κηα θσλή ηξφκνπ θαη μχπλεζε, αιιά απφ ηε θσλή ηεο μχπλεζαλ θαη νη άιινη δπν. Ο Θεαγέλεο ηελ ξψηεζε ηη έγηλε θαη απηή ηξνκαγκέλε αθφκα ηνπ είπε ην φλεηξν πνπ είδε θαη έβαιε ην ρέξη ηεο ζην κάηη ηεο γηα λα βεβαησζεί πσο ήηαλ ζηελ ζέζε ηνπ. Δίπε: «Θεαβέκδ θμαάιαζ πςξ αοηυ ημ υκεζνμ ακαθένεηαζ ζε ζέκα πμο είζαζ ηαζ ηα ιάηζα ηαζ δ γςή ιμο ηαζ ζμο θές υηζ πνμηζιχ κα πάζς ημ ιάηζ ιμο πανά κα πάζς εζέκα». Ο Κλήκσλ πνπ άθνπγε φια απηά είπε ηφηε: «Αοηά πμο είπεξ δεκ είκαζ ζςζηά, βζα κα ζμο πς ηζ κμιίγς πςξ ζδιαίκεζ ημ υκεζνυ ζμο, πεξ ιμο ακ γμοκ μζ βμκείξ ζμο». Απηή απάληεζε πσο δνπλ, ρσξίο φκσο λα θαηαιάβεη γηαηί ν Κλήκσλ έθαλε απηή ηελ εξψηεζε. Καη απηφο: «΢πκπεξαίλσ φηη ν παηέξαο ζνπ πέζαλε, γηαηί φπσο φινη μέξνκε ην πξψην θσο πνπ βιέπνκε ην ρξσζηάκε ζηνπο γνλείο καο, άξα ηα δπν κάηηα καο είλαη ζπκβνιηθά ν παηέξαο θαη ε κεηέξα καο. Σέινο πάλησλ, εγψ ιέσ αληί λα πξνζπαζνχκε λα εμεγνχκε ηα φλεηξα δελ ζθεθηφκαζηε λα βξνχκε θάπνηα ιχζε, παξά λα θαζφκαζηε κεο ζηε ζπειηά;».

17. Ο Θεαγέλεο ηνπ είπε: «Αθμφ μζ εεμί ιαξ έζιζλακ, πνέπεζ κα ακαθάαεζξ εζφ κα ανεζξ ηζ εα ηάκμοιε απυ εδχ ηαζ πένα, ιζαξ ηαζ λένεζξ ηα ιένδ ηαζ ηδ βθχζζα ηςκ κηυπζςκ». Καη ν Κλήκσλ είπε: «Ζ ηαηάζηαζή ιαξ είκαζ δφζημθδ. Ζ ζπδθζά είκαζ αέααζα βειάηδ απυ πνοζυ ηαζ εδζαονμφξ, αθθά μφηε ζηδ ζπδθζά, μφηε ζημ κδζί οπάνπμοκ ηαευθμο ηνυθζια ηαζ ηζκδοκεφμιε κα πεεάκμιε απυ ηδκ πείκα. Αηυια οπάνπεζ ηίκδοκμξ κα βονίζμοκ μζ επενμί ή μζ θδζηέξ πμο λένμοκ πμφ είκαζ ηνοιιέκμζ μζ εδζαονμί ηαζ θοζζηά εα ιαξ ζημηχζμοκ. Άνα πνέπεζ κα ανμφιε ηνυπμ κα θφβμιε απυ ημ κδζί, αθμφ αέααζα λεθμνηςεμφιε ημκ Θένιμοεδ. Να ημο πμφιε κα ράλεζ βζα ημκ Θφαιδ, βζα κα απαθθαβμφιε απυ αοηυκ βζαηί είκαζ άκενςπμξ ηαηυαμοθμξ ηαζ ενζζηζηυξ ηαζ ακ ανεζ εοηαζνία εα ιαξ ηάκεζ ηαηυ».

[182]

18. ΋λησο, βξήθαλ ηνλ Θέξκνπζε θαη ηνλ έπεηζαλ εχθνια. Καηφπηλ έζαςαλ ην ζψκα ηεο Θίζβεο ζε έλα θνίισκα ηεο ζπειηάο θαη αληί γηα ρψκα έξημαλ πάλσ ηεο ζηάρηεο απφ ηα απνθαΐδηα ηνπ νηθηζκνχ. Λίγν πξηλ θχγεη ν Θέξκνπζεο δήηεζε λα πάεη καδί ηνπ θαη ν Κλήκσλ γηαηί απηή ε απνζηνιή έθξπβε θηλδχλνπο θαη ήζειε θάπνηνλ ζχληξνθν. Ο Κλήκσλ έδεημε δηζηαγκφ, αιιά ν Θεαγέλεο ηνπ είπε φηη θαιφ ζα είλαη λα ζπκθσλήζεη κε ηνλ Θέξκνπζε γηα λα κελ ππνςηαζηεί φηη εηνηκάδνληαλ λα απνδξάζνπλ. Μηαο θαη ν Θέξκνπζεο ήηαλ άνπινο θαη ν Κλήκσλ είρε μίθνο, εχθνια ζα κπνξνχζε λα ηνλ εγθαηαιείςεη θαη λα πάεη λα ηνπο βξεη ζε κέξνο πνπ ζα ζπκθσλνχζαλ. Καη έηζη φξηζαλ ηφπν ζπλάληεζεο ηελ κεγάιε θαη πινχζηα πφιε Υέκκηδα, πνπ βξίζθεηαη ζε έλα χςσκα θνληά ζηηο φρζεο ηνπ Νείινπ ζε απφζηαζε πεξίπνπ εθαηφ ζηαδίσλ απφ ηελ ιίκλε.

19. Γηα λα πεξάζνπλ απαξαηήξεηνη ν Θεαγέλεο θαη ε Υαξίθιεηα πξφηεηλαλ λα κεηακθηεζηνχλ ζε δεηηάλνπο θαη ν Κλήκσλ είπε ραξηηνινγψληαο φηη κε ηελ φςε πνπ έρνπλ δελ ζα είλαη ηφζν δχζθνιν λα ην πεηχρνπλ. Υψξηζαλ αθνχ δψζαλε φξθνπο φηη δελ ζα εγθαηαιείςνπλ φ έλαο ηνλ άιιν. Σν πξσί μεθίλεζαλ, κπξνζηά ν Θέξκνπζεο θαη πίζσ ν Κλήκσλ (γηα λα κπνξέζεη κε ηελ πξψηε επθαηξία λα ην ζθάζεη). ΢ην δξφκν ηνπο βξήθαλ εγθαηαιεηκκέλα θνπάδηα θαη κπφξεζαλ λα θάλε θαιά θαη λα πηνπλ γάια. Πξνρσξνχζαλ πξνο έλα χςσκα, πίζσ απφ ην νπνίν ν Θέξκνπζεο ππνιφγηδε φηη βξηζθφηαλ ν αηρκάισηνο Θχακηο – αλ ήηαλ αθφκα δσληαλφο. Ο Κλήκσλ κε ηελ πξφθαζε φηη είρε βαξχλεη απφ ην πνιχ θαγεηφ μέκελε ζπλερψο πίζσ θαη μαθληθά έθπγε ηξέρνληαο πξνο ην πην θνληηλφ δάζνο.

20. Ο Θέξκνπζεο έθηαζε ζηελ θνξπθή ηνπ πςψκαηνο θαη θάζηζε λα μεθνπξαζηεί θαη λα πεξηκέλεη ηνλ Κλήκσλα. ΋κσο ηνλ πήξε ν χπλνο, αιιά φηαλ έλα θίδη θαξκαθεξφ ηνλ δάγθσζε, πέξαζε γξήγνξα απφ ηνλ χπλν ζην ζάλαην. Ο Κλήκσλ ηαιαηπσξήζεθε κεο ζην δάζνο, θνηκήζεθε ιίγν μαπιψλνληαο πάλσ ζε πεζκέλα θχιια θαη ην πξσί θξφληηζε λα θφςεη ηα καιιηά ηνπ. Σα είρε αθήζεη καθξηά φπσο ην ζπλεζίδνπλ νη ιεζηέο βνπθφινη, γηα λα έρνπλ άγξηα ζσξηά θαη λα ηξνκάδνπλ ηνπο θηιήζπρνπο αλζξψπνπο.

21. Αθνχ έθνςε ηα καιιηά ηνπ θαη απέθηεζε ηψξα ηελ φςε πνιηηηζκέλνπ αλζξψπνπ πήξε ην δξφκν γηα ηελ Υέκκηδα, φπνπ, φπσο είραλ ζπκθσλήζεη, ζα ζπλαληνχζε ηνλ Θεαγέλε θαη ηελ Υαξίθιεηα. Δηνηκαδφηαλ λα πεξάζεη ηνλ Νείιν φηαλ είδε λα πεξπαηά ζηελ φρζε έλαο γέξνληαο κε άζπξα καθξηά καιιηά, ππθλή γελεηάδα θαη ειιεληθή ελδπκαζία. Ο γέξνο ηνλ θνίηαμε θαη ηνπ είπε «Υαίνε» θαη ν Κλήκσλ μαθληαζκέλνο ηνλ ξψηεζε αλ είλαη Έιιελαο θη απηφο απάληεζε φηη είλαη Αηγχπηηνο θαη φηη θνξά ξνχρα ειιεληθά απφ θαθή ηχρε. Ο μέλνο ξψηεζε ηνλ Κλήκσλα λα ηνπ πεη πψο βξέζεθε απηφο, έλαο Έιιελαο ζηελ Αίγππην, αιιά ν Κλήκσλ ηνπ δήηεζε κε ηε ζεηξά ηνπ λα ηνπ πεη ηελ δηθή ηνπ ηζηνξία πξψηα. Σφηε ν γέξνληαο ηνπ πξφηεηλε λα πάλε ζηελ πφιε πνπ βξίζθεηαη ζηελ άιιε φρζε θαη εθεί ήηαλ ην ζπίηη ηνπ αλζξψπνπ πνπ ηνλ θηινμελνχζε σο ηθέηε. Δθεί ζα ηνπ πεη ηα δηθά ηνπ. Ζ Κλήκσλ ζπκθψλεζε αθνχ θη απηφο πήγαηλε ζηελ πφιε απηή.

22. Με κηα βάξθα πεξάζαλε απέλαληη θαη πήγαλ ζην ζπίηη πνπ θηινμελνχζε ηνλ γέξν. Ο θχξηνο ηνπ ζπηηηνχ έιεηπε, αιιά ηνπο ππνδέρζεθε ε λεαξή θφξε ηνπ πνπ δηέηαμε ηηο ππεξέηξηεο λα πεξηπνηεζνχλ ηνλ θηινμελνχκελν. Απηέο, πνπ κάιινλ [183]

είραλ ηέηνηεο εληνιέο απφ ηνλ αθέληε ηνπο, άξρηζαλ λα ηνλ θξνληίδνπλ, λα ηνπ πιχλνπλ ηα πφδηα, λα ηνπ ζηξψλνπλ έλα αλαπαπηηθφ θξεβάηη, λα θέξλνπλ ςσκί, λεξφ θαη θξνχηα θαη άιια παξφκνηα. Ο Κλήκσλ θνίηαμε απνξεκέλνο αιιά ν μέλνο ηνπ είπε φηη βξηζθφηαλ ζην ζπίηη ελφο αλζξψπνπ πνπ ηηκνχζε ηνλ ηθέζην38 Γία. ΢πλέρηζε: «Καζ αοηυξ υπςξ ηζ εβχ, ηαλζδέραιε πμθφ ηαζ βκςνίζαιε πυθεζξ πμθθέξ ηαζ πμθθχκ ακενχπςκ έεζια ηαζ πναηηζηέξ. Σα παζδζά ιμο ηα άνπαλακ θδζηέξ ηαζ δεκ ιπμνχ κα ηα ζχζς, ακ ηαζ λένς πμζμζ είκαζ αοημί». Απηά θίλεζαλ ηελ πεξηέξγεηα ηνπ Κλήκσλα πνπ ζέιεζε λα κάζεη πεξηζζφηεξεο ιεπηνκέξεηεο, αιιά ν γέξνληαο πξφηεηλε φηη είλαη ε ψξα λα γεκίζνπλ ηα ζηνκάρηα ηνπο θαη λα θάλνπλ ζπνλδέο πξνο ηνπο ζενχο, φπσο νη Αηγχπηηνη ην ζπλεζίδνπλ. Δίπε: «΋ζα αάζακα ηαζ ακ πέναζα δεκ πανέθεζρα πμηέ ηα εεία».

23. Έρπζε απφ ηελ θνχπα ηνπ άθξαην θξαζί θαη είπε: «Αοηυ είκαζ ζπμκδή ζημοξ κηυπζμοξ εεμφξ, ζημοξ εεμφξ ηςκ Δθθήκςκ ηαζ ημκ Απυθθςκα ηαζ ζημ Θεαβέκδ ηαζ ηδκ Υανίηθεζα, βζαηί ηαζ αοημφξ ημοξ εεςνχ εεμφξ». ΢ην άθνπζκα ησλ νλνκάησλ απηψλ ν Κλήκσλ πεηάρηεθε μαθληαζκέλνο θαη ξψηεζε ηνλ γέξνληα αλ απηνί νη δπν ήηαλ παηδηά ηνπ. Καη απηφο είπε: «Παζδζά ιμο είκαζ, αθθά δεκ ιμο ηα έδςζε ιζα ιδηένα, είκαζ δχνμ ηςκ εεχκ. Σα βέκκδζακ μζ πυκμζ ηδξ ροπήξ ιμο. Καζ επεζδή ηα παζδζά αοηά δεκ βκχνζζακ παηένα, απμηαθμφζακ ειέκα παηένα ημοξ. Αθθά πεξ ιμο θίθε ιμο, εζφ ημοξ λένεζξ;». Ο Κλήκσλ ηνπ είπε φηη φρη κφλν ηνπο γλψξηζε, αιιά ηνλ δηαβεβαίσζε φηη ηα παηδηά απηά δνπλ. Ο γέξνο έβγαιε αλαζηελαγκφ αλαθνχθηζεο θαη επραξίζηεζε ηνπο ζενχο φιεο ηεο γεο θαη ηνλ ίδην ηνλ Κλήκσλα, ζηνλ νπνίν εμέθξαζε ηελ επγλσκνζχλε ηνπ. Ο Κλήκσλ φκσο ηνπ είπε φηη αλ ζεσξεί φηη ηνπ νθείιεη θάηη γηα ηελ πιεξνθνξία πνπ ηνπ έδσζε, ζα ήζειε πνιχ λα κάζεη απφ ηνλ γέξνληα ηελ ηζηνξία ησλ δπν παηδηψλ, πνηνη είλαη ν γνλείο ηνπο θαη πψο έθηαζαλ σο εδψ. Ο μέλνο ηνπ είπε πσο πξέπεη πξψηα λα θάλε θάηη θαη πξάγκαηη θάγαλε θαξχδηα, ρνπξκάδεο θαη ζχθα. (νη Αηγχπηηνη ηεξείο δελ έηξσγαλ θξέαο νχηε ςάξηα). Ο γέξνο ήπηε λεξφ θαη ν Κλήκσλ θξαζί. Καηφπηλ ν γέξνληαο είπε: «Δίιαζ έημζιμξ κα ζμο ηα πς υθα, αθθά εα εοπυιμοκ κα ήηακ πανχκ ηαζ ηαδιέκμξ μ Ναοζζηθήξ πμο ακ ηαζ ιμο έπεζ γδηήζεζ κα ημο ηα αθδβδεχ, ςξ ηχνα ιε δζάθμνεξ πνμθάζεζξ δεκ ημ έπς ηάκεζ».

24. Ο Κλήκσλ ζπκήζεθε ην φλνκα θαη ξψηεζε ηνλ γέξνληα πνχ ήηαλ ηψξα απηφο ν Ναπζηθιήο. Απηφο είπε: «Έπεζ αβεζ κα ηοκδβήζεζ ηα πζμ άβνζα εδνία, ημοξ θδζηέξ αμοηυθμοξ πμο άνπαλακ ηδκ Αεδκαία ενςιέκδ ημο, κμιίγς πςξ ηδκ έθεβακ Θίζαδ. Γζα κα ημ πεηφπεζ αοηυ έπεζ ηδκ οπμζηήνζλδ ημο ζαηνάπδ ημο Μεβάθμο Βαζζθέα ηδξ Πενζίαξ, ημο Ονμμκδάηδ. Αοηυξ δζέηαλε ημκ θνμφνανπμ αοηήξ ηδξ πυθδξ ημκ Μζηνάκδ, κα ζοκδνάιεζ ηδκ εηζηναηεία ημο ιε πμθφ ζηναηυ ηαζ ζππζηυ. Ο Ναοζζηθήξ είκαζ μνβζζιέκμξ βζαηί αοηή ηδκ Αεδκαία, πμο ήηακ ηαζ πμθφ ηαθή ηναβμοδίζηνζα, ηδκ πνμυνζγε βζα δχνμ ζημκ ααζζθζά ηςκ Αζεζυπςκ βζα κα ηάκεζ ζοκηνμθζά ζηδκ βοκαίηα ημο. Πενίιεκε θμζπυκ βενή αιμζαή απυ αοηυκ ημκ ααζζθζά ηαζ βζ’ αοηυ έπεζ ααθεεί κα ανεζ ηδκ Θίζαδ, Καζ εβχ ημκ χεδζα ζ’ αοηήκ ηδκ εηζηναηεία ιε ηδκ ηνοθή εθπίδα πςξ εα ιπμνμφζε κα ανεζ ηαζ ηα 38

Ο Ηηέζζμξ Γίαξ ήηακ μ πνμζηάηδξ ηςκ ζηεηώκ

[184]

παζδζά ιμο». Ο Κλήκσλ ηνλ δηέθνςε ιέγνληάο ηνπ πσο μεζηξάηηζε θαη σο ηψξα δελ ηνπ έρεη πεη ηε δηθή ηνπ ηζηνξία. Ο μέλνο ζπλέρηζε: «Θα ηα ιάεεζξ υθα. Λμζπυκ ηαηάβμιαζ απυ ηδκ Μέιθζδα ηαζ είιαζ βζμξ ημο ζενέα Καιάζηξε ηαζ είιαζ ηζ εβχ ζενέαξ ιε ημ ίδζμ υκμια. Παθζά επαββεθυιμοκ ημκ ιάκηδ, είπα ζφγοβμ ηαζ δομ παζδζά. ΋ιςξ δ βοκαίηα ιμο πέεακε κςνίξ ηαζ γμφζα ακαζηαίκμκηαξ ηα δομ παζδζά ιμο, ςξ ηδκ χνα πμο μζ εεμί ιμο έζηεζθακ ζοιθμνέξ. Δβχ είπα ιεκ ηδκ δφκαιδ κα ηζξ πνμαθέρς, αθθά δεκ ιπμνμφζα κα ηζξ απμηνέρς».

25. «Να θμζπυκ ηζ έπαεα: Ήνεε ζηδκ Μέιθζδα δ Ρνδώπηο ιζα κέα, ελαζνεηζηήξ μιμνθζάξ βοκαίηα – ιυκμ δ Υανίηθεζα ήηακ πζμ υιμνθδ –πμο γμφζε πμθοηεθχξ ιε πμθθέξ εεναπαζκίδεξ. Δνπυηακ ζοπκά ζημ καυ ηδξ Ίζζδαξ πμο αηυια ηζ εβχ πμο ήιμοκ ζενέαξ – είκαζ κηνμπή αθθά είκαζ αθήεεζα – δεκ ιπμνμφζα κα ακηζζηαεχ ζηδκ αηαηαιάπδηδ βμδηεία ηδξ. Απυ ηα εεσηά ζδιάδζα είπα ήδδ πνμαθέρεζ υηζ αοηή δ βοκαίηα εα ήηακ δ ανπή ηςκ δεζκχκ ιμο. Γζα κα απμθφβς θμζπυκ κα εκδχζς ζηζξ επζεοιίεξ ιμο ηαζ κα αεαδθχζς ημ καυ ηαζ ημ ζεναηζηυ ιμο ζπήια, απμθάζζζα κα αοημελμνζζηχ ιαηνζά απυ ηδκ παηνίδα ιμο ηαζ απυ ηδκ ηαηαναιέκδ Ρμδχπδ. Πνμθαζίζηδηα πςξ εα πάς ζηδκ Μεβάθδ Θήαα βζα κα δς ημκ Θφαιδ, ημκ ιεβάθμ ιμο βζμ, πμο γμφζε εηεί ιε ημκ παηένα ηδξ ιδηέναξ ημο». Ο Κλήκσλ κφιηο άθνπζε ην φλνκα Θχακηο, ηηλάρηεθε απφ έθπιεμε, αιιά δελ είπε ηίπνηα πεξηκέλνληαο ηελ ζπλέρεηα. Καιάζηξεο θαη Κλήκσλ 26. Καη ν γέξνληαο ζπλέρηζε: «Έθοβα θμζπυκ ηαζ πήβαζκα εδχ ηζ ηεζ, υηακ έιαεα υηζ ζηδκ Δθθάδα οπάνπεζ ιζα πυθδ, μζ Γεθθμί , πμο είπε έκα θδιζζιέκμ καυ ημο Απυθθςκα, αθθά οπήνπακ ηαζ ζενά άθθςκ εεχκ. Θεχνδζα υηζ αοηυξ ήηακ ηυπμξ ηαηάθθδθμξ βζα έκα ζενέα. Έηακα θμζπυκ ημ ιαηνζκυ αοηυ ηαλίδζ ηαζ υηακ έθεαζα εηεί, μιμθυβδζα υηζ αοηυξ μ ηυπμξ ήηακ πνάβιαηζ ζενυξ ηαζ ημκ πνμζηάηεοε ζακ θνμφνζμ μ Πανκαζζυξ, πμο ορςκυηακ πάκς ημο». Δθεί ηνλ δηέθνςε ν Κλήκσλ θαη ηνπ είπε φηη έηζη είρε πεξηγξάςεη ηνπο Γειθνχο θαη ν παηέξαο ηνπ, πνπ είρε ζηαιεί απφ ηελ πφιε ηεο Αζήλαο σο ηεξνκλήκσλ. Ο γέξνο ηνλ ξψηεζε αλ είλαη Αζελαίνο θαη πνην είλαη ην φλνκά ηνπ θαη ν Κλήκσλ θπζηθά ηνπ απάληεζε. Μεηά ν μέλνο ζπλέρηζε ηελ ηζηνξία ηνπ: «Φοζζηά βφνζζα υθδ ηδκ πυθδ, ηδκ αβμνά, ηζξ ηνήκεξ, ηδκ Καζηαθία πδβή ηαζ έθεαζα ζημ Μακηείμ ηδκ χνα πμο δ ιάκηζξ έδζκε έκα πνδζιυ, αοηυκ:» [185]

Δζύ πνπ άθεζεο ηηο ρινεξέο όρζεο ηνπ Νείινπ θαη ζεο λα μεθύγεηο από όζα ζνπ έρνπλ γξάςεη νη κνίξεο κελ απνγνεηεύεζαη: Δγώ ζα ζνπ δώζσ πίζσ ηελ εύθνξε Αίγππην. Αιιά ηώξα ζέισ λα κείλεηο θίινο κνπ.

27. «Άημοζα αοηά ηαζ πνμζηφκδζα ημκ εευ. Σμ πθήεμξ πμο παναημθμοεμφζε ιε ιαηάνζγε πμο μ Απυθθςκ ιε αλίςζε ιε πνδζιυ απυ ηδκ πνχηδ ιμο ηζυθαξ επίζηερδ ζημ ιακηείμ ηαζ ιάθζζηα γδημφζε ηαζ ηδκ θζθία ιμο. Ζ πυθδ ιμο επέηνερε κα ιείκς υζμ ήεεθα ηαζ ιμο πανείπε ηνμθή ηαζ ζηέβδ. ΋ζμ ηαζνυ έιεζκα ζημοξ Γεθθμφξ, ζηακμπμζμφζα ηδκ πενζένβεζα ηςκ Δθθήκςκ βζα ημκ ηνυπμ θαηνείαξ ηςκ Αζβοπηίςκ πνμξ ημοξ εεμφξ, βζα ηζξ ποναιίδεξ, βζα ημοξ ααζζθζημφξ ηάθμοξ ηαζ άθθα πμθθά».

28. «Κάπμζμξ ζδιακηζηυξ πμθίηδξ ηςκ Γεθθχκ ήεεθε κα ιάεεζ ηα πάκηα ζπεηζηά ιε ημκ Νείθμ, απυ πμφ πδβάγεζ ηαζ βζαηί είκαζ βκςζηυξ ςξ έκα πμηάιζ πμο ημ ηαθμηαίνζ πθδιιονίγεζ. Δβχ ςξ ζενέαξ ήλενα υηζ μζ πδβέξ ημο πμηαιμφ ανίζημκηαζ ζηα αζεζμπζηά αμοκά. Σμ ηαθμηαίνζ θμοζηχκεζ επεζδή μζ άκειμζ ζπνχπκμοκ ηα κέθδ πνμξ ημ κυημ ηαζ εηεί λεζπάκε ηαηανναηηχδεζξ ανμπέξ ηαζ ηα κενά δεκ πςνάκε ζηδκ ημίηδ ημο Νείθμο ηαζ πφκμκηαζ ιαγί ιε θάζπδ ζηδ ζηενζά ηαζ ι’ αοηυ ημκ ηνυπμ θζπαίκμοκ ηα πςνάθζα».

29. «Αοηά ηαζ άθθα πμθθά έθεβα ζημοξ πμθίηεξ ηςκ Γεθθχκ. Μζα ιένα μ ζενέαξ ημο Απυθθςκα, μ Υαξηθιήο ιε ημκ μπμίμ είπαιε ήδδ βίκεζ θίθμζ, ιμο είπε υηζ αοηά πμο έθεβα ηα είπε αημφζεζ ηζ αοηυξ απυ ημοξ ζενείξ ηδξ πυθδξ Καηάδμοπμζ39. Δβχ ημκ νχηδζα ακ έπεζ πάεζ εηεί ηζ εηείκμξ ιμο απάκηδζε υηζ πνάβιαηζ είπε πάεζ ηαζ αοηυ πμο ημκ χεδζε κα ημ ηάκεζ ήηακ δ δοζηοπία ημο ζπζηζμφ ημο, πμο έβζκε πδβή εοηοπίαξ. Αοηή δ απάκηδζδ πμο πνμλέκδζε ηδκ πενζένβεζα ηαζ εέθδζα κα αημφζς ηδκ ζζημνία ημο ηαζ αοηυξ ιμο είπε ηα ελήξ: {Αβαπδηέ ιμο Καθάζζνδ εέθς κα ζμο αθδβδεώ ηζξ πενζπέηεζέξ ιμο ηαζ ίζςξ ιπμνέζεζξ κα ιε αμδεήζεζξ. Ήιμοκ πακηνειέκμξ αθθά παζδί απόηηδζα ζε ιεβάθδ δθζηία. Ήηακ έκα ημνίηζζ βζα ημ μπμίμ μζ εεμί πνδζιμδόηδζακ όηζ εα έπεζ ηαηή ηύπδ. ΋ηακ έθηαζε ζε δθζηία βάιμο ηδκ πάκηνερα ιε έκα κέμ, αθθά πνζκ αηόια θηάζεζ ζημ κοθζηό ηνεαάηζ, πέεακε από θςηζά πμο πνμηθήεδηε από ηεναοκό ή ειπνδζιό ηζ έηζζ μ οιέκαζμξ έβζκε κεηνζηόξ ενήκμξ. ΢ύκημια ηδκ ηόνδ ιμο αημθμύεδζε ζημκ ηάθμ ηαζ δ βοκαίηα ιμο ηζ εβώ απεθπζζιέκμξ έθοβα από ημοξ Γεθθμύξ ηαζ αθμύ πενζπθακήεδηα εδώ ηζ εηεί έθηαζα ςξ ημοξ Καηαδμύπμοξ ηδξ Αζβύπημο}.

30. {Ο Υαξηθιήο ζπλέρηζε ηελ εμηζηφξεζή ηνπ πξνο ηνλ Καιάζηξε: {Κζ εκώ ανζζηόιμοκ αηόια ζηδκ πόθδ αοηή ηζ εημζιαγόιμοκ κα βονίγς πίζς, ιε πθδζίαζε έκαξ κεανόξ ιαύνμξ άκηναξ ιε έλοπκμ πνόζςπμ ηαζ ιμο είπε όηζ ιε είδε κα αβμνάγς δζάθμνα πνάβιαηα, πμο δεκ οπάνπμοκ ζηδκ Δθθάδα. Αοηόξ έπεζ εηθεηηά πνάβιαηα πμο εέθεζ κα ιμο πμοθήζεζ ζε ηαθή ηζιή. Δβώ ήιμοκ πενίενβμξ κα δς ηζ ήηακ αοηά ηαζ ηόηε αοηόξ άκμζλε έκα ζαημοθάηζ ηαζ ιμο δείπκεζ ιζα ιεβάθδ ζοθθμβή εαοιάζζςκ 39

Καηάδνππνη ήηαλ ην όλνκα κηαο αηγππηηαθήο πόιεο

[186]

πμθύηζιςκ θίεςκ, όπςξ ιεβάθα ζηνμββοθά ιανβανζηάνζα, ζιανάβδζα, ημπάγζα ηαζ άθθα ζε πμζηίθα πνώιαηα. ΋ηακ ηα είδα, ημο είπα πςξ δεκ έθηακε όθδ ιμο δ πενζμοζία κα η’ αβμνάζς. Αοηόξ όιςξ ιμο απάκηδζε όηζ έπεζ ζημπό κα ιμο ηα πανίζεζ, ιε ηδκ πνμϋπόεεζδ όηζ εα δεπόιμοκ αηόια έκα άθθμ δώνμ από αοηόκ ηαζ ιάθζζηα αηόια πζμ πμθύηζιμ από ηα πεηνάδζα. Μμο θάκδηε αζηείμ ηάπμζμξ κα ιμο πνμζθένεζ αηνζαά δώνα ιε ημκ όνμ κα δεπεώ έκα αηόια πζμ πμθύηζιμ δώνμ. Από πενζένβεζα δέπεδηα ημκ όνμ ημο, αθθά αοηόξ ιε έααθε κα πάνς ηαζ όνημ. Μεηά από αοηό ιε πήβε ζημ ζπίηζ ημο, όπμο ιμο έδεζλε έκα ζπάκζαξ ηαθθμκήξ ημνίηζζ. Ο λέκμξ ιμο είπε όηζ ημ ημνίηζζ αοηό ήηακ ιόθζξ επηά εηώκ, αθθά εβώ έαθεπα ιζα ημπέθα πμο ήηακ ημκηά ζε δθζηία βάιμο ηαζ ηόζμ όιμνθδ πμο δεκ ιπμνμύζα κα ηνααήλς ηα ιάηζα ιμο από πάκς ηδξ}.

31. {Σόηε μ κεανόξ Αζείμπαξ ιμο είπε όηζ αοηό ημ ημνζηζάηζ ημ άθδζε έηεεημ δ ιάκα ημο όηακ αηόια ήηακ ζηζξ θαζηζέξ ηαζ αοηόξ, ζύιθςκα ιε ηζξ ανπέξ ηςκ Γοικμζμθζζηώκ40 ζημοξ μπμίμοξ ηαζ μ ίδζμξ ακήηε, ημ ανήηε ηαζ ημ πενζέεαθρε. Μαγί ιε ημ παζδί δ ιδηένα ημο είπε αθήζεζ αοηά ηα πεηνάδζα ηαζ ιζα ιεηαλςηή ηαζκία ζηδκ μπμία ήηακ βναιιέκδ ιε ύθακζδ δ ζζημνία ηδξ ιζηνήξ. ΋ηακ αοηόξ έιαεε ηίκμξ παζδί ήηακ αοηό ημ ιςνό, ημ πανέδςζε ζε ηάπμζμοξ αμζημύξ κα ημ θνμκηίγμοκ ηαζ κα ιδκ πμοκ ημοαέκηα ζε ηακέκα ηαζ μ ίδζμξ θύθαλε ηα πεηνάδζα βζα θόβμοξ αζθαθείαξ ηδξ ιζηνήξ. ΋ζμ όιςξ ιεβάθςκε ημ παζδί ηαζ βζκόηακ έκα ημνίηζζ ελαζνεηζηήξ μιμνθζάξ πμο δεκ ιπμνμύζε κα ιδκ βίκεζ ακηζηείιεκμ πνμζμπήξ, μ κεανόξ ιαύνμξ γήηδζε κα δζμνζζηεί πνεζαεοηήξ ημκηά ζημκ ζαηνάπδ ηδξ Αζβύπημο. Φοζζηά πήνε ιαγί ημο ηαζ ημ ημνίηζζ ιε ζημπό κα απμθαζίζεζ ηζ εα ηάκεζ ι’ αοηό. Απμθάζζζε θμζπόκ κα ημ δώζεζ ζε ιέκα ιε ηδκ πανάηθδζδ κα ακαενέρς ηδκ ημπέθα ςξ εθεύεενμ άκενςπμ ηαζ όηακ ένεεζ δ ώνα ηδξ κα ηδκ πακηνέρς. Μμο έδςζε επίζδξ ηαζ ηδκ ιεηαλςηή ηαζκία πμο άθδζε δ ιδηένα δίπθα ιαγί ιε ημ ανέθμξ ηαζ ιμο είπε κα ζοκακηδεμύιε ηδκ επμιέκδ ζημ καό ηδξ Ίζζδαξ βζα κα ιμο δώζεζ πενζζζόηενεξ θεπημιένεζεξ βζα ημ ημνζηζάηζ}.

32. {Πνάβιαηζ πήνα ημ ημνίηζζ ηαζ ημ πήβα ζημ ζπίηζ ιμο. Σμ πενζπμζήεδηα ηαζ εοπανίζηδζα ημοξ εεμύξ πμο ιμο ηδκ έζηεζθακ ηαζ πμο ηδκ εεςνμύζα από ηώνα ηόνδ ιμο. Σδκ άθθδ ιένα πήβα ζημ καό ηδξ Ίζζδαξ, αθθά μ ιαύνμξ λέκμξ δεκ θάκδηε. Ρώηδζα ηαζ ιε πθδνμθόνδζακ όηζ μ πνέζαδξ ηδξ Αζεζμπίαξ είπε απεθαεεί βζαηί απαίηδζε κα ιδκ εηιεηαθθεύμκηαζ μζ Πένζεξ ηα αζεζμπζηά ιεηαθθεία. Γύνζζα ζπίηζ ζηεκμπςνδιέκμξ βζαηί δεκ ιπόνεζα κα ιάες πμζμζ ήηακ μζ βμκείξ ηδξ ιζηνήξ} 33. Ο Υαξηθιήο ζπλέρηζε: {Γύνζζα ζημ ζπίηζ ηαζ δ ιζηνή ιε πνμϋπάκηδζε εοβεκζηά, αθθά δεκ ιίθδζε βζαηί δεκ ήλενε αηόια ηα εθθδκζηά. Δβώ 40

Ο Γπκλνζνθηζκόο ήηαλ θηινζνθηθή ζεσξία ησλ Ιλδώλ αζθεηώλ (πνπ δνύζαλ γπκλνί) πνπ κεηαμύ άιισλ έρνπλ ππνρξέσζε λα ζέβνληαη ηε δσή όισλ ησλ έκβησλ όλησλ. Φπζηθά απέξξηπηαλ αθόκα θαη ηελ ηδέα ηεο ζπζίαο δώσλ ζηνπο ζενύο

[187]

απμθάζζζα κα επζζηνέρς ζηδκ παηνίδα ιε ημ ημνίηζζ, πμο από ηόηε ημ εεςνώ δζηό ιμο παζδί. Έιαεε βνήβμνα ηδκ βθώζζα ηαζ όζμ ιεβάθςκε μιόνθαζκε όθμ ηαζ πενζζζόηενμ ηαζ ηνααμύζε ηα αθέιιαηα ηαζ ηςκ Δθθήκςκ ηαζ ηςκ λέκςκ. ΋ιςξ ηάηζ ιε ζηεκμπςνεί: Έπεζ αθζενςεεί ζηδκ Άνηειδ, αζπμθείηαζ ιε ημ ηοκήβζ ηαζ ηδκ ημλμαμθία ηαζ έπεζ απμθαζίζεζ κα ιείκεζ πανεέκα ζε όθδ ηδξ γςή. Δβώ ήεεθα κα ηδκ πακηνέρς ιε ημκ ακζρζό ιμο, έκα ηαθό ηαζ εοβεκζηό παζδί, αθθά αοηή δεκ πείεεηαζ μύηε ιε θμβζηά επζπεζνήιαηα μύηε ιε οπμζπέζεζξ. Θεςνεί ζενή ηδκ πανεεκία ηαζ ιζθά πενζθνμκδηζηά βζα ηδκ Αθνμδίηδ ηαζ ημκ Ένςηα. Γζ’ αοηό αβαπδηέ ιμο Καθάζζνδ ζμο γδηώ κα ιε αμδεήζεζξ ιε ηδκ ζμθία πμο δζαεέηεζξ: πείζε ηδκ ηόνδ ιμο κα αημθμοεήζεζ ηζξ πνμζηαβέξ ηδξ θύζδξ. Σδξ ανέζεζ κα ιζθά ιε ακενώπμοξ δζαααζιέκμοξ ηαζ πενκά ημκ ηαζνό ηδξ, όπςξ εζύ, ζε καμύξ ηαζ ζενά. Γεκ εέθς κα ιείκς πςνίξ απμβόκμοξ, αοηό ζημ γδηώ ζημ όκμια ημο Απόθθςκα}. Μεηά απφ απηφ ν Καιάζηξεο είπε ζηνλ Κλήκσλα: «Φίθηαηε Κκήιςκ δεκ ζμο ηνφας υηζ υηακ άημοζα αοηά ημ θυβζα ημο Υανζηθή, δάηνοζα ηαζ ημο έδςζα ηδκ οπυζπεζδ κα ηάκς υηζ ιπμνχ». Δξσηεπκέλνη λένη 34. «Καεχξ ηα ζογδημφζαιε αοηυ ήνεε ηάπμζμξ ηαζ είπε υηζ μ ανπζεεςνυξ ηςκ Αζκζάκςκ πενίιεκε ημκ ζενέα βζα κα ανπίζεζ δ ζενμηεθεζηία. Οζ Αζκζάκεξ είκαζ Έθθδκεξ πμο ηαημζημφκ ζημκ Μαθζαηυ ηυθπμ ηαζ ζζπονίγμκηαζ υηζ ηαηάβμκηαζ απυ ημκ Έθθδκα ημκ βζμ ημο Γεοηαθίςκα. Ζ πνςηεφμοζά ημοξ είκαζ δ Τπάηδ πμο απμηθήεδηε έηζζ βζαηί ‘οπαηεφεζ’ δδθαδή ελμοζζάγεζ ηζξ άθθεξ πυθεζξ. Κάεε ηέζζενα πνυκζα μζ Αζκζάκεξ πναβιαημπμζμφκ εοζία πνμξ ηζιή ημο Νεμπηυθειμο, βζμο ημο Απζθθέα, πμο δμθμθμκήεδηε ζημοξ Γεθθμφξ, ζημκ αςιυ ημο Απυθθςκα, απυ ημκ Ονέζηδ, ημκ βζμ ημο Αβαιέικμκα».

35. «Ο Υανζηθήξ δέπεδηε κα ανπίζμοκ ηαζ ιπήηε μ κεανυξ ανπζεεςνυξ. Δίπε ημνιμζηαζζά πμο εφιζγε ημκ Απζθθέα, ιαθθζά πμο έπεθηακ ζακ παίηδ ζημκ χιμ ημο ηαζ ζημφνα βαθάγζα ιάηζα. Υαζνέηζζε ηαζ είπε υηζ ήνεε δ χνα κα εοζζάζμοκ ζημ εευ, κα αημθμοεήζμοκ μζ ελαβκζζιμί ημο Νεμπηυθειμο ηαζ κα ηθείζμοκ ιε ηδκ ηαεζενςιέκδ πμιπή. Ο Υανζηθήξ ιμο είπε υηζ ημ έεζιμ εέθεζ κα πανίζηαηαζ ζηδκ ηεθεηή ιζα ζένεζα ηδξ Άνηειδξ ηαζ πνμπςνήζαιε πνμξ ημκ καυ υπμο βζκυηακ δ ελζθαζηήνζα εοζία. Δηεί μ ζενέαξ έθεβε ηζξ εοπέξ ηαζ ηυηε αημφζηδηε δ θςκή ηδξ Ποείαξ:

[188]

Τκλήζηε εθείλε πνπ έρεη ράξε θαη θιένο41 ζηελ αξρή θαη ζην ηέινο δόμα Πνιίηεο ησλ Γειθώλ, πκλήζηε ην γην ηεο ζεάο42 Θ’ αθήζνπλ ηνλ λαό κνπ, ζα ζθίζνπλ ηα θύκαηα θαη ζα θηάζνπλ ζηελ γθξίδα ρώξα ηνπ ήιηνπ. Δθεί ζα θεξδίζνπλ ην κεγάιν βξαβείν ηεο αξεηήο ηνπο ιεπθό ζηέκκα πνπ ζα θνξέζνπλ ζηα θεθάιηα ηνπο 36. «Αημφζηδηε αοηυξ μ πνδζιυξ ηαζ ηαε’ έκαξ έδζκε ηδκ ενιδκεία πμο ηαίνζαγε ζηζξ επζεοιίεξ ημο. Κακείξ υιςξ δεκ ηαηάθενε μφηε ηακ κα πθδζζάζεζ ηδκ αθήεεζα Αθθά υπςξ είκαζ βκςζηυ μζ πνδζιμί επαθδεεφμκηαζ ιεηά ηδκ εηπθήνςζή ημοξ.»

Βηβιίν Σξίην 1. Ο Καιάζηξεο ζπλέρηζε ηελ ηζηνξία ηνπ: «Ακ ηαζ ιαηνδβυνδζα, λένς πςξ εζφ Κκήιςκ ςξ βκήζζμξ Αεδκαίμξ, εα ήεεθεξ κα ζμο πενζβνάρς ηδκ πμιπή, πμο είκαζ απυ ηζξ πζμ θδιζζιέκεξ ηεθεηέξ. Μπνμζηά θμζπυκ πήβαζκε ιζα εηαηυιαδ απυ ιαφνα αυδζα ηα μπμία μδδβμφζακ αμοηυθμζ ιε θεοημφξ πζηχκεξ πμο ηναημφζακ δζπθυ πεθέηζ. ΢ηα γχα, πμο ήηακ αηνζαχξ εηαηυ είπακ, αάρεζ ηα ηέναηά ημοξ πνοζά ηαζ ημοξ θμνμφζακ ζηεθάκζα απυ άκεδ. Μεηά απυ ηα αυδζα αημθμοεμφζακ άθθα ζθάβζα πμο ηα μδδβμφζακ αμζημί παίγμκηαξ αοθμφξ».

2. «Μεηά απυ ηα γχα πμο μδδβμφκηακ ζημ εοζζαζηήνζα ένπμκηακ θοβενά ημνίηζζα απυ ηδ Θεζζαθία. Σα ιζζά απυ αοηά ηναημφζακ ηαθάεζα ιε θνμφηα ηαζ ηα άθθα ιζζά πακένζα ιε εοιζάιαηα ηαζ υθμξ μ ηυζιμξ εοςδίαγε. Σζξ ημπέθεξ αημθμοεμφζακ άθθεξ πμο έρεθκακ έκα φικμ αθζενςιέκμ ζηδκ Θέηζδα, ημκ Πδθέα ηαζ ζημ βζμ ημο Απζθθέα ηαεχξ ηαζ ζημκ εββμκυ ημοξ Νεμπηυθειμ. Ηδμφ μ φικμξ: Τκλώ ηελ Υξπζόκαιιε Θέηηδα, ηελ αζάλαηε θόξε ηνπ ελάιηνπ Νεξέα ην θόζκεκα ηεο ζάιαζζαο, ηελ δηθή καο Παθία πνπ από βνύιεζε ηνπ Γηόο παληξεύηεθε ηνλ Πειέα γηα λα κεγαιώζεη ζηελ θνηιηά ηεο ηνλ ζετθό Αρηιιέα ηνλ δνμαζκέλν σο ηα νπξάληα. Η Πύξξα ηνπ ράξηζε ηνλ ζσηήξα ησλ Διιήλσλ ηνλ Νενπηόιεκν ηνλ θνπξζεπηή ηεο Σξνίαο. Ήξσα Νενπηόιεκε δείμε καο ην έιεόο ζνπ, εζύ πνπ αλαπαύεζαη ζηε γε ησλ Γειθώλ, δέμνπ κε θαινζύλε ηελ ζπζία απηή θαη δηώμε θάζε θαθό από ηελ πόιε καο. Τκλώ ηε ρξπζόκαιιε Θέηηδα

41 42

Οη ιέμεηο ράξε θαη θιένο παξαπέκπνπλ ζην όλνκα ηεο Χαξίθιεηαο Οη ιέμεηο γηνο ηεο ζεάο παξαπέκπνπλ ζην όλνκα ηνπ Θεαγέλε

[189]

3. «Αοηυξ θμζπυκ Κκήιςκ ήηακ μ φικμξ, απ’ υζμ εοιάιαζ. Καζ δ πμιπή ζοκεπζγυηακ ιε ημ ζππζηυ ηςκ εθήαςκ. Ήηακ πεκήκηα παθθδηάνζα πςνζζιέκα ζε δομ ζεζνέξ ηαζ ζοκυδεοακ ημκ ανπζεεςνυ. ΋θμζ ημοξ θμνμφζακ ζακδάθζα ιε ηυηηζκμ ζιάκηα, θεοηή πθαιφδα ηαζ ηαααθμφζακ εεζζαθζηά άηζα. Ήηακ υθμζ υιμνθμζ, αθθά λεπχνζζε ημ ηάθθμξ ηδξ ιμνθήξ ημο Θεαβέκδ. Ήηακ ηζ αοηυξ έθζππμξ, αζηεπήξ ηαζ θμνμφζε πμνθονή πθαιφδα. Αηυια ηαζ ημ άθμβμ έδεζπκε πενήθακμ πμο ζήηςκε ζηα ηαπμφθζα ημο έκα ηυζμ υιμνθμ ακααάηδ ηαζ ημοκμφζε νοειζηά ημ θαζιυ ημο, ηέκηςκε η’ αοηζά ημο ηαζ πηοπμφζε νοειζηά ιε ηζξ μπθέξ ημο ημ έδαθμξ. ΋θμζ είπακ ιείκεζ έηεαιαμζ απυ ηδκ μιμνθζά ημο Θεαβέκδ ηαζ μζ βοκαίηεξ πμο παναημθμοεμφζακ ηδκ πμιπή ημκ έναζκακ ιε θμοθμφδζα ηαζ ιήθα, εθπίγμκηαξ ζε έκα ημο αθέιια».

4. «’΢αλ θάλεθε ε ξνδνδάρηπιε απγνχια’ υπςξ εα έθεβε ηζ μ ΋ιδνμξ ηαζ αβήηε απυ ημ καυ δ υιμνθδ Υανίηθεζα, υθμζ κζχζαιε υηζ ιυκμ ιζα ηυζμ άρμβδ βοκαζηεία μιμνθζά ιπμνμφζε κα λεπενάζεζ ημ ηάθθμξ ημο Θεαβέκδ. Ήηακ ακεααζιέκδ ζε ιζα άιαλα πμο ηδκ έζενκακ δομ άζπνα αυδζα ηαζ θμνμφζε πμνθονυ πνοζμηέκηδημ πζηχκα. ΢ηδκ γχκδ ηδξ ήηακ γςβναθζζιέκα δομ πνοζά θίδζα ηαζ ηα θαιπενά πονυλακεα ιαθθζά ηδξ ηα ζοβηναημφζε έκα δάθκζκμ ζηεθάκζ. ΢ημ έκα πένζ ηναημφζε ηυλμ ηαζ ζηα άθθμ έκα ακαιιέκμ δαοθυ». Ο Κλήκσλ, πξνζεθηηθά θαη ηψξα, αλαθψλεζε: «Αοημί είκαζ δ Υανίηθεζα ηαζ μ Θεαβέκδξ. Συζμ γςκηακή είκαζ δ αθήβδζή ζμο παππμφ, πμο είκαζ ζακ κα ημοξ αθέπς ηχνα ιπνμζηά ιμο». Ο Καιάζηξεο ζπλέρηζε: «Δζφ θακηάγεζαζ υηζ ημοξ είδεξ, αθθά εβχ λένς πχξ υζμζ ημοξ είδακ ηδκ διένα εηείκδ ζημοξ Γεθθμφξ ημοξ εαφιαζακ ηαζ ημοξ ηαιάνςκακ. Αθθά θίθε ιμο Κκήιςκ, ιμο είπεξ οπμζπεεεί υηζ εα ημοξ δμφιε ηαζ έααθεξ ςξ υνμ κα ζμο πς ηδκ ζζημνία ημοξ. Σχνα ζημηείκζαζε ηζυθαξ ηαζ αοημί δεκ θάκδηακ, δεκ είζαζ ζοκεπήξ ζ’ αοηά πμο οπμζπέεδηεξ». Ο Κλήκσλ απάληεζε πσο θάπνην εκπφδην ζα ηνπο έηπρε θαη ζα έξζνπλ νπσζδήπνηε απφ ψξα ζε ψξα. Παξαθάιεζε φκσο ηνλ γέξνληα λα ηνπ ζπλερίζεη ηελ αθήγεζή ηνπ. Απηφο δέρζεθε, αιιά δήηεζε πξψηα λα αλάςνπλ ηνλ ιχρλν θαη λα πξνζθέξνπλ ηηο λπρηεξηλέο ζπνλδέο ζηνπο ζενχο.

5. Πξάγκαηη κηα ζεξαπαηλίδα έθεξε έλα ιπρλάξη αλακκέλν θαη ν Καιάζηξεο πξφζθεξε ζπνλδέο ζηνπο ζενχο θαη δήηεζε απφ ηνλ Δξκή λα ηνπο ζηείιεη γιπθά φλεηξα. Καηφπηλ ζπλέρηζε ηελ αθήγεζε: «Ζ πμιπή έθηαζε ζημ ικήια ημο Νεμπηυθειμο ηαζ άνπζζε βνήβμνα δ εοζία. ΋θα ηα αυδζα, ηα ηαηζίηζα ηαζ ηα πνυααηα ζθαβζάζηδηακ, ζχνεοζακ ηα άηνα ημοξ ζε έκα ιεβάθμ αςιυ ηαζ ηάθεζακ ημκ ανπζεεςνυ κα ακάρεζ ηδκ θςηζά ιε ημ δαοθυ πμο ηναημφζε δ ζένεζα ηδξ Άνηειδξ. Ο Υανζηθήξ άνπζζε ηζξ ζπμκδέξ ηαζ μ Θεαβέκδξ πήβε κα πάνεζ ημ δαοθυ. Καζ ηυηε ηα αθέιιαηα ηςκ δομ κέςκ ζοκακηήεδηακ. ΢ηδκ ανπή λαθκζάζηδηακ, έπεζηα έιεζκακ βζα θίβμ αηίκδημζ, παιμβέθαζακ βζα θίβμ, ημηηίκζζακ, πθχιζαζακ ηζ άθθαλακ πμθθά πνχιαηα απυ ηδκ ηαναπή ημοξ. Ο Υανζηθήξ πμο εηείκδ ηδκ χνα έθεβε ηζξ εοπέξ δεκ ακηζθήθεδηε ηίπμηα, αθθά μφηε ηαζ μ πενζζζυηενμξ ηυζιμξ. Διέκα ιμο είπακ ιείκεζ ζημ κμο μζ πνχηεξ θέλεζξ ηδξ Ποείαξ, πμο εφιζγακ ηα μκυιαηά ημοξ, αθθά βζα ηα οπυθμζπα δεκ ιπμνμφζακ κα δχζς ηαιζά ελήβδζδ».

[190]

6. «Μεηά απυ θίβμ μ Θεαβέκδξ ηαηάθενε κα απμιαηνοκεεί απυ ηδκ ημπέθα ηαζ ιε ημ δαοθυ άκαρε ημκ αςιυ ηαζ δ πμιπή δζαθφεδηε. Ζ Υανίηθεζα πήβε ζημ ζπίηζ ηδξ πμο ανζζηυηακ ζημκ πενίαμθμ ημο καμφ, βζαηί δεκ έιεκε ιαγί ιε ημκ εεηυ ηδξ παηένα, αθθά γμφζε ιυκδ ςξ ζένεζα. Ο Υανζηθήξ ιε ανήηε ηαζ ιμο είπε ηαιανχκμκηαξ ακ πνυζελα ημ αβθάσζια ηςκ Γεθθχκ, ηδκ Υανίηθεζα. Φοζζηά ημο απάκηδζα υηζ ηδκ πνυζελα, άθθςζηε ηδκ είπα λακαδεί, αθθα ζήιενα έθαιπε υπςξ ημ θεββάνζ θςηίγεζ πζμ πμθφ απυ υθα ηα άζηνα. Ακ ηαζ μ Θεαβέκδξ εαοιάζηδηε απυ υθμοξ, δ ηυνδ ζμο ήηακ πζμ θαιπενή ηζ απ’ αοηυκ. Συηε μ Υανζηθήξ ιε ηάθεζε κα πάιε κα ηδκ ανμφιε ηζ εβχ δέπεδηα ιε πανά».

7. «Πήβαιε ζημ ζπίηζ ηδξ, αθθά δ ημπέθα ήηακ ζημ ηνεαάηζ ηαζ ηα ιάηζα ηδξ ήηακ δαηνοζιέκα. Δίπε ζημκ Υανζηθή υηζ ήηακ ημοναζιέκδ ηαζ ήεεθε κα ιείκεζ ιυκδ ηαζ ειείξ ηδκ αθήζαιε. Ο Υανζηθήξ έδεζπκε ακήζοπμξ, ιήπςξ δ ηυνδ ημο ήηακ αδζάεεηδ ηζ εβχ ημο είπα πςξ ίζςξ ήηακ ιαηζαζιέκδ. Αοηυξ έηπθδηημξ ιμο είπε υηζ δεκ πενίιεκε απυ ιέκα κα είιαζ ηυζμ αθεθήξ υζμ μ απθυξ θαυξ πμο πζζηεφεζ ζηζξ ααζηακίεξ. Δβχ απάκηδζα πςξ άθθα εκκμμφζα, δδθαδή πςξ μ ένςηαξ βεκκζέηαζ πνχηα απυ ηα ιάηζα».

8. «Θα ζμο δχζς ηαζ παναδείβιαηα απυ ημκ θοζζηυ ηυζιμ. Δίκαζ βναιιέκμ ζημ ζενά αζαθία πςξ ακ ηάπμζμξ πμο πάζπεζ απυ ίηηενμ δεζ ζηα ιάηζα ημ πμοθί παναδνζυ, δ αννχζηζα ημο εεναπεφεηαζ. Δπίζδξ ημ θανιαηενυ θίδζ ααζζθίζημξ ιε ημ αθέιια ημο ηαζ ιυκμ λεναίκεζ υ,ηζ οπάνπεζ ζημ δζάαα ημο. Άνα βζαηί απμνείξ πςξ ιενζημί ιαηζάγμοκ αηυια ηαζ αβαπδιέκα ημοξ πνυζςπα, αθμφ ημ ηαηυ ιάηζ ημ έπμοκ απυ ηδ θφζδ ημοξ».

9, «Ο Υανζηθήξ θάκδηε κα πείζηδηε απυ ηα θυβζα ιμο ηαζ εοπήεδηε κα κζχζεζ δ ηυνδ ημο ημκ πυεμ ημο ένςηα. Ακ βζκυηακ αοηυ δεκ εα έθεβε πςξ είκαζ αδζάεεηδ, αθθά πςξ ανήηε ηδκ οβεζά ηδξ. Αθθά δοζηοπχξ αοηή απεπεάκεηαζ ημ βάιμ, ηαζ ζοιπεναζιαηζηά έηνζκε πςξ είπα δίηζμ ηαζ πςξ δ ηυνδ ημο ήηακ ιαηζαζιέκδ. Δβχ απθχξ ημο οπμζπέεδηα, υηζ εα έηακα ηα πάκηα βζα κα ηδκ αμδεήζς».

10. «Σδκ χνα πμο ζογδημφζαιε αοηά ήνεε ηάπμζμξ ηαζ ιαξ είπε υηζ μ Θεαβέκδξ εημζιάγεζ έκα ζοιπυζζμ ηαζ θοζζηά είιαζηε ηζ ειείξ ηαθεζιέκμζ. Πήβαιε ηαζ μ Θεαβέκδξ έααθε ζημ δζπθακυ ημο ακάηθζκηνμ ημκ Υανζηθή ηαζ ημκηά ημο ανήηα ηζ εβχ εέζδ. Σμ ζοιπυζζμ είπε απ’ υθα, αοθδηνίδεξ, πμνυ πανεέκςκ, ποννίπζμ πμνυ εθήαςκ ηαζ πθμφζζα εδέζιαηα. Ο μζημδεζπυηδξ ιαξ μ Θεαβέκδξ ήηακ εοβεκζηυξ ηαζ θζθυλεκμξ ιαγί ιαξ, αθθά ημ ιοαθυ ημο ήηακ αθθμφ. Έιμζαγε γαθζζιέκμξ, υιςξ δ γάθδ δεκ μθεζθυηακ ζημ ηναζί, αθθά ζημκ ένςηα. Δίκαζ βκςζηυ πςξ μ ένςηαξ πνμλεκεί ηδκ ίδζα ιεεοζηζηή γάθδ ιε ημ ηναζί».

11. «Ο Υανζηθήξ πνυζεπε ηδκ ζοιπενζθμνά ημο Θεαβέκδ ηαζ ιμο ρζεφνζζε, υηζ ηζ αοηυξ είκαζ ιαηζαζιέκμξ, υπςξ είκαζ ηαζ δ Υανίηθεζα. Δβχ ζοιθχκδζα ηαζ είπα υηζ ημ εεςνχ θοζζηυ αθμφ αοηυξ ηαζ δ Υανίηθεζα ήηακ εηείκμζ πμο λεπχνζζακ ζηδκ πμιπή. ΢ε θίβμ μ Θεαβέκδξ φρςζε ημ πμηήνζ ημο ηαζ έπζκε ζηδκ οβεζά ημο ηάεε πανζζηάιεκμο. ΋ηακ ήνεε δ ζεζνά ιμο εβχ ανκήεδηα κα πζχ ηαζ μ κέμξ αζζεάκεδηε υηζ ημκ πνυζααθα, αθθά πνυθααε μ Υανζηθήξ ηαζ ημο ελήβδζε υηζ ςξ ζενέαξ ηδξ Ίζζδαξ απυ ηδκ Αίβοπημ δεκ ηνχβς ηνέαξ ηαζ δεκ πίκς ηναζί. Ο Θεαβέκδξ πάνδηε απυ αοηά πμο άημοζε ηαζ ιμο πνυηεζκε κα πζμφιε ιαγί [191]

κενυ βζα κα ζθναβίζμοιε ιεηαλφ ιαξ ιζα ζενή θζθία. Μεηά θζθδεήηαιε ηαζ εβχ πήβα ζημ ζπίηζ ιμο βζα φπκμ. Καζ είδα ημκ Απυθθςκα ηαζ ηδκ Άνηειδ ηαζ μ πνχημξ ιμο πνυζθενε ημκ Θεαβέκδ ηαζ δ δεφηενδ ηδκ Υανίηθεζα θέβμκηάξ ιμο: ‘Σψξα πνπ ζα θχγεηο γηα ηελ παηξίδα ζνπ πάξε καδί ζνπ απηνχο ηνπο δπν λένπο θαη έρε ηνπο ζαλ παηδηά ζνπ. ΋ηαλ θηάζεηε ζηελ Αίγππην, λα ηνπο πάο φπνπ ζέινπλ νη ζενί’».

12. «Αοηά είπακ μζ εεμί ηαζ πάεδηακ απυ ηα ιάηζα ιμο. Δβχ έιεζκα ιε ηδκ απμνία ζε πμζμφξ ακενχπμοξ ηαζ ζε πμζεξ πχνεξ ήεεθακ μζ εεμί κα μδδβήζς αοηά ηα δομ παζδζά».

13. Ο Καιάζηξεο ζηψπεζε γηα ιίγν θαη είπε ζηνλ Κλήκσλα: «Οζ εεμί υηακ ειθακίγμκηαζ ζημοξ ακενχπμοξ δεκ παίνκμοκ απθχξ ηδκ ιμνθή ακενχπμο, αθθά ακηίεεηα θαίκμκηαζ ζακ άκενςπμζ. Οζ πμθθμί ελαπαημφκηαζ εφημθα απυ ηδκ ακενχπζκδ ιμνθή, αθθά μζ ιφζηεξ ηαζ μζ βκχζηεξ ακηζθαιαάκμκηαζ ιε πμζμοξ έπμοκ κα ηάκμοκ. ΢ηδκ Αίβοπημ ηα αβάθιαηα ηςκ εεχκ έπμοκ ηα πυδζα εκςιέκα ηαζ θαίκμκηαζ ζακ κα ζηδνίγμκηαζ ηάπμο. Ο ΋ιδνμξ πμο ήηακ Αζβφπηζμξ ηαζ είπε δζδαπεεί ηζξ ζενέξ αζβοπηζαηέξ ζοκήεεζεξ ζηα έπδ ημο είπε βζα ηδκ Αεδκά: … επηύο αλαγλσξίδεη ηελ Αζελά Παιιάδα θη άζηξαθηαλ θξηρηά ηα δπν ηεο κάηηα» Ηιηάδα Α 200-201 (κεηάθξαζε Καδαληδάθε –Καθξηδή) 14. Ο Κλήκσλ πνπ άθνπγε φια ηνχηα απφξεζε θαη είπε ζηνλ Καιάζηξε φηη πνηέ δελ είρε αθνχζεη φηη ν ΋κεξνο ήηαλ Αηγχπηηνο θαη ζα ήζειε λα αθνχζεη απφ ηνλ γέξνληα λα ηνπ ην εμεγήζεη. Ο Καιάζηξεο είπε: «Ακ ηαζ ημ εέια αοηυ δεκ είκαζ ηδξ ζηζβιήξ, εα ζμο πς ιε θίβα θυβζα ηζ εκκμχ. Πμθθέξ πυθεζξ επαίνμκηαζ πςξ είκαζ δ παηνίδα ημο ιεβάθμο πμζδηή. ΋ιςξ αοηυξ βεκκήεδηε ζηδκ Θήαα ηδξ Αζβφπημο ηδκ μπμία δ ίδζμξ απμηαθεί εηαημκηάποθδ. Ο παηέναξ ημο ήηακ ζενέαξ ηαζ μ Δνιήξ ημζιήεδηε ιε ηδκ βοκαίηα ημο ζενέα ηαζ αοηή βέκκδζε ημκ ΋ιδνμ πμο έθενε απυ βεκκδζζιζμφ ημο ημ ζδιάδζ ηδξ έκςζδξ εεμφ ηαζ βοκαίηαξ. Σμ ζδιάδζ αοηυ ήηακ ζημκ έκα ημο ιδνυ υ μπμίμξ είπε ηνίπεξ ιαηνζέξ ηαζ απυ αοηυ μ ΋ιδνμξ πήνε ημ υκμιά ημο. Γεκ απμηάθορε ηδκ παηνίδα ημο ιάθθμκ απυ κηνμπή επεζδή ημκ ελυνζζε μ παηέναξ ημο βζαηί ήηακ κυεμξ. Μπμνεί υιςξ ηαζ κα ημ έηακε επίηδδεξ βζαηί έηζζ πέηοπε κα έπεζ βζα παηνίδα υθεξ ηζξ πυθεζξ».

15. Ο Κλήκσλ αθνχ ηθαλνπνίεζε ηελ πεξηέξγεηά ηνπ ζρεηηθά κε ηελ θαηαγσγή ηνπ Οκήξνπ, παξαθάιεζε ηνλ Καιάζηξε λα ζπλερίζεη ηελ δηήγεζή ηνπ. Κη απηφο άξρηζε θαη πάιη: «΢ηεθηυιμοκ πχξ εα μνβακχζς ηδκ ακαπχνδζή ιμο ηαζ ιαγί ιμο κα πάνς ημοξ δομ κέμοξ. Λοπυιμοκ ιυκμ ημκ θίθμ ιμο ημκ Υανζηθή ,πμο εα έπακε ηδκ ηυνδ ημο. Καη απηέο νη ζθέςεηο κε βαζάληδαλ θαη έκεηλα άππλνο».

16. «Πνζκ ηαθά-ηαθά λδιενχζεζ πηφπδζε δ πυνηα ηαζ μ οπδνέηδξ ιμο ακήββεζθε πςξ ήνεε κα ιε επζζηεθεεί μ Θεαβέκδξ. Δβχ πάνδηα βζα ηδκ επίζηερδ, βζαηί είπα ηδκ εθπίδα πςξ ιαγί ημο εα εφνζζηα ηδ θφζδ ζημ πνυαθδιά ιμο. Πίζηερα πςξ υηακ άημοζε πςξ ήιμοκ ζενέαξ απυ ηδκ Αίβοπημ, ήνεε βζα κα ημκ αμδεήζς ζημ εέια ημο ένςηά ημο, πμο θοζζηά ημκ απαζπμθμφζε».

[192]

17. «Ο Θεαβέκδξ έηαηζε ημκηά ιμο ηζ εβχ ημκ νχηδζα ηζ ημκ απαζπμθμφζε ηαζ ήνεε ηυζμ κςνίξ. Αοηυξ ιμο είπε υηζ ημκ έπκζβε δ αβςκία, αθθά κηνεπυηακ κα πεζ ημ βζαηί. Σμο απάκηδζα υηζ αηυια ηζ ακ δζζηάγεζ ηαζ κηνέπεηαζ, βζα ημοξ εεμφξ ηαζ ημοξ ζμθμφξ δεκ οπάνπεζ ηάηζ ημ άβκςζημ. Ξένς βζε ιμο υηζ είζαζ ενςηεοιέκμξ ιε ηδκ Υανίηθεζα. Αοηυξ δεκ έηνορε ηδκ ζοβηίκδζή ημο ηαζ ιε παναηάθεζε κα ημκ αμδεήζς ηαζ βνήβμνα ιάθζζηα βζαηί πνχηδ θμνά βκχνζζε ηζξ θςηζέξ ημο ένςηα. Μμο έθεβε υηζ ςξ ηχνα δεκ είπε πμηέ επαθή ιε βοκαίηα ηαζ ιάθζζηα ηαηαθνμκμφζε ηζξ βοκαίηεξ, ημκ ένςηα ηαζ ημ βάιμ. ΋ιςξ ημ ηάθθμξ ηδξ Υανίηθεζαξ απέδεζλε υηζ ηζ αοηυξ δεκ ήηακ άηνςημξ απυ ηα αέθδ ημο θηενςημφ εεμφ. Καζ μιμθυβδζε υηζ αοηυξ πμο εεςνμφζε ημκ εαοηυ ημο άηνςημ κζηήεδηε απυ ιζα βοκαίηα. Σμκ ηαεδζφπαζα ηαζ ημο είπα υηζ ηαζ δ Υανίηθεζα εα απμδεζπεεί εοάθςηδ ηαζ εα πάζεζ ηδ ιάπδ ημο ένςηα, αοηή πμο ςξ ηχνα δεκ θμβάνζαγε ηδκ Αθνμδίηδ. Θα ιενζικήζς κα ένεμοκ υθα εοκμσηά, θηάκεζ κα ιδκ είκαζ εθζιιέκμξ ηαζ κα αημθμοεεί ηζξ μδδβίεξ ιμο.

18. «Ο Θεαβέκδξ απμδέπεδηε κα ιε οπαημφεζ ηαζ άνπζζε κα ιμο ηάγεζ πθμφζζα δχνα, υηακ έθηαζε έκα απεζηαθιέκμξ απυ ημκ Υανζηθή ηαζ ιμο γήηδζε κα ημκ ζοκακηήζς ζημ καυ ημο Απυθθςκα. Έηνελα ζημ καυ ηαζ ανήηα ημκ Υανζηθή πενίθοπμ. Μμο είπε υηζ δ Υανίηθεζα δεκ είκαζ ηαθά ηαζ ιάθζζηα πέναζε υθδ ηδκ κφπηα πςνίξ κα ηθείζεζ ιάηζ. Σδκ επμιέκδ εα βίκμκηακ μζ αβχκεξ ηςκ Ποείςκ ηαζ ζφιθςκα ιε ηδκ πανάδμζδ δ ζένεζα παναδίκεζ ημκ πονζυ ζημοξ αεθδηέξ ηαζ δ ίδζα απμκέιεζ ηα έπαεθα. ΋πςξ είκαζ υιςξ ηα πνάβιαηα ή δεκ εα αημθμοεδεεί δ πανάδμζδ ή δ Υανίηθεζα εα πάεζ ζημοξ αβχκεξ ηαζ μ θυαμξ ημο Υανζηθή ήηακ πςξ αοηυ ιπμνμφζε κα πεζνμηενέρεζ ηδκ οβεία ηδξ. Μμο γήηδζε θμζπυκ κα δς ηδκ ηυνδ ημο ηαζ κα ηδκ βζαηνέρς απυ αοηυ πμο θέβεηαζ ααζηακία ή ιάηζαζια, βζαηί – υπςξ είπε - λένεζ πςξ βζα ιέκα ηίπμηε δεκ είκαζ δφζημθμ. Σμο απάκηδζα πςξ πνέπεζ πνχηα κα πάιε κα δμφιε ημ ημνίηζζ ηαζ μ Υανζηθήξ κα ηδξ πεζ ηαθά θυβζα βζα ιέκα ηζ έηζζ κα ηενδίζς ηδκ ειπζζημζφκδ ηδξ ηαζ κα ιε οπαημφζεζ ζημκ ηνυπμ εεναπείαξ πμο εα ηδξ οπμδείλς. Αοηυξ ζοιθχκδζε ηαζ πήβαιε ζημ ζπίηζ ημο».

19. «Βνήηαιε ηδ Υανίηθεζα ζε ηαηή ηαηάζηαζδ, πθςιή, ιε νμοθδβιέκα ιάβμοθα ηαζ ημηηζκζζιέκα ιάηζα απυ ημ ηθάια. Ο Υανζηθήξ ηδκ αβηάθζαζε ηαζ ηδξ είπε υηζ πνέπεζ κα είκαζ ιαηζαζιέκδ ηαζ βζα ημ θυβμ αοηυ έθενε έκα ζμθυ Αζβφπηζμ ηαζ ηαθυ ημο θίθμ – ειέκα δδθαδή – μ μπμίμξ εα ηδκ εεναπεφζεζ εθ’ υζμκ ημκ αημφζεζ ηαζ ηάκεζ υ,ηζ ηδξ πεζ. Ζ ημπέθα ζοιθχκδζε ηαζ εβχ οπμζπέεδηα υηζ εα πήβαζκα ημ επυιεκμ πνςί. Φεφβμκηαξ μ Υανζηθήξ πμο είπε ηαζ πάθζ κα οπμαάθς έκηεπκα ζηδ Υανίηθεζα ηάπμζα ηάζδ ζοιπάεεζαξ βζα ημκ βάιμ ηαζ ημκ ένςηα. Δβχ θοζζηά δεκ ανκήεδηα ηαζ πςνίζαιε βζα ηδκ επμιέκδ».

[193]

Βηβιίν Σέηαξην 1. Ο Καιάζηξεο ζπλέρηζε ηελ ηζηνξία ηνπ: «Ζ επυιεκδ ήηακ δ ηεθεοηαία διένα ηςκ Ποείςκ, αθθά μ Ένςηαξ είπε ααθεεί κα απμδείλεζ υηζ μ δζηυξ ημο αβχκαξ πμο είπε ζηυπμ κα εκχζεζ ημοξ δομ ενςηεοιέκμοξ ήηακ ζδιακηζηυηενμξ απυ υθμοξ ημοξ άθθμοξ αβχκεξ. ΢ημ ζηάδζμ, ιπνμζηά ζε εεαηέξ απυ υθδ ηδκ Δθθάδα, είπακ ηεθεζχζεζ ηα αβςκίζιαηα ημο δνυιμο, ηδξ πάθδξ, ηδξ ποβιαπίαξ ηαζ έιεκε ημ ηεθεοηαίμ, μ μπθίηδξ δνυιμξ. Ο ηήνοηαξ ηάθεζε ημοξ μπθίηεξ κα πνμπςνήζμοκ ηαζ ζηδκ είζμδμ ημο ζηαδίμο θάκδηε δ Υανίηθεζα πμο ζημ έκα ηδξ πένζ ηναημφζε ηθαδί θμίκζηα ηαζ ζημ άθθμ ακαιιέκμ πονζυ. ΋θμζ βφνζζακ κα δμοκ ηδκ ζένεζα ηαζ πνχημξ μ Θεαβέκδξ πμο ρζεφνζζε ζημ αοηί ιμο: Να θάλεθε ε Υαξίθιεηα!»

Ο Θεαγέλεο παξαιακβάλεη ηνλ ππξζό από ηελ Υαξίθιεηα 2. «Με ημ ηάθεζια ημο ηήνοηα πανμοζζάζηδηε ιυκμ έκαξ μπθίηδξ, μ μπμίμξ είπε ηενδίζεζ ηαζ άθθμοξ αβχκεξ ζημ πανεθευκ ηαζ ηακείξ δεκ ημθιμφζε κα ημκ ακηαβςκζζηεί. Ο ηήνοηαξ είπε υηζ ζφιθςκα ιε ημοξ ηακυκεξ δεκ ιπμνμφζε κα δμεεί ημ ζηεθάκζ ζε ηάπμζμκ πςνίξ κα αβςκζζηεί. Αοηυξ ηυηε γήηδζε κα ηαθέζμοκ υπμζμκ ήεεθε κα ζοιιεηάζπεζ ζημκ αβχκα. Ο Θεαβέκδξ ιμο είπε υηζ αοηή δ πνυζηθδζδ ήηακ ιζα πνυηθδζδ βζ’ αοηυκ βζαηί δεκ ήεεθε κα αθήζεζ ηακέκακ άθθμκ κα πάνεζ ημ ζηεθάκζ απυ ηα πένζα ηδξ Υανίηθεζαξ. Κζ υηακ ημκ νχηδζα ακ οπμθμβίγεζ ηδκ ηαπείκςζδ ηδξ ήηηαξ, είπε υηζ ηακείξ δεκ επζεοιεί κα πθδζζάζεζ ηδκ Υανίηθεζα πενζζζυηενμ απυ αοηυκ ηαζ μ Ένςηαξ εα ημο δχζεζ θηενά βζα κα πεηάλεζ πνμξ ημ ηένια, άθθςζηε ήηακ πμθφ ηαπφξ δνμιέαξ».

3. «Κζ έηζζ πανμοζζάζηδηε μπθζζιέκμξ ζημοξ ηνζηέξ, δήθςζε ημ υκμιά ημο ηαζ ηδκ πυθδ ηαηαβςβήξ ημο ηαζ πήνε ηδ εέζδ ημο ζηδκ αθεηδνία. ΋θμζ μζ εεαηέξ ημκ εαφιαγακ ηαζ θοζζηά δ Υανίηθεζα ημκ ημζημφζε ζοβηζκδιέκδ. Ο ηήνοηαξ θχκαλε ηα μκυιαηα ηςκ δομ αεθδηχκ: Ο ΋ξκελνο απφ ηελ Αξθαδία θαη ν Θεαγέλεο απφ ηελ Θεζζαιία. Με ημ ζφκεδια ημο αθέηδ έθοβακ ηαζ μζ δφμ ιε ιεβάθδ ηαπφηδηα., [194]

Ζ Υανίηθεζα έηνειε, μζ εεαηέξ αβςκζμφζακ ηαζ πενζζζυηενμ απυ υθμοξ εβχ, αθμφ είπα ήδδ απμθαζίζεζ κα θνμκηίγς ημοξ δομ κέμοξ ζακ παζδζά ιμο».

4. «Λνηπφλ Κλήκσλ, είραλ ήδε δηαλχζεη ην κηζφ ζηάδην, φηαλ ν Θεαγέλεο μερψξηζε θαη κε πςσκέλε ηελ αζπίδα έηξεμε ζαλ βέινο πξνο ην ηέξκα, αθήλνληαο πίζσ ηνπ ηνλ Αξθάδα. Μάιηζηα ηεξκάηηζε κε ηφζε θφξα πνπ, ηάρα απφ θεθηεκέλε ηαρχηεηα, έπεζε ζηελ αγθαιηά ηεο Υαξίθιεηαο, πήξε απφ ην ρέξη ηεο ην θιαδί ηνπ θνίληθα θαη θίιεζε θξπθά ηα δάρηπιά ηεο. Ο Θεαγέλεο λίθεζε ζην αγψληζκα θαη ε Υαξίθιεηα εηηήζεθε ζηε ζέα ηνπ λένπ πνπ αλαδσπχξσζε ην πάζνο ηεο. Πήγε ινηπφλ ζην ζπίηη ηεο, φπνπ πέξαζε αθφκα κηα λχρηα βαζαληζηηθή θη εγψ απφκεηλα λα ζθέθηνκαη κε πνην ηξφπν ζα θεχγακε θαη ζε πνηα κέξε ζα πεγαίλακε. Δθείλν πνπ ήμεξα ήηαλ φηη ζα θεχγακε κε πινίν γηα λα επαιεζεπζεί ν ρξεζκφο ηεο Ππζίαο πνπ θαηέιεγε: … Θ’ αθήζνπλ ηνλ λαό κνπ, ζα ζθίζνπλ ηα θύκαηα θαη ζα θηάζνπλ ζηελ γθξίδα ρώξα ηνπ ήιηνπ».

5. «΢ηέθηδηα υηζ πνζκ πνμπςνήζς έπνεπε κα ανς ηδ ιεηαλςηή ηαζκία πάκς ζηδκ μπμία είπε ηεκηδεεί δ ζζημνία ηδξ Υανίηθεζαξ. Θα ήηακ πνήζζιμ κα λένς ημοξ βμκείξ ηαζ ηδκ παηνίδα ηδξ. Σμ πνςί πήβα ζημ ζπίηζ ημο Υανζηθή ηαζ ημκ είδα ηαναβιέκμ ηαζ ακήζοπμ. Έηζζ έιαεα πςξ δ Υανίηθεζα πέναζε ιζα άζπδιδ κφπηα ηαζ θμαυηακ πζα βζα ηδκ οβεία ηδξ. Εήηδζα κα αβμοκ υθμζ έλς ηαζ ιεηά άνπζζα κα οπμηνίκμιαζ ημκ ελμνηζζηή: ρζεφνζγα αζαθείξ πνμζεοπέξ, ημοκμφζα έκα ηθαδί δάθκδξ ζημ ζχια ηδξ ιαηζαζιέκδξ, ιμονιμφνζγα δζάθμνεξ ακμδζίεξ ηαζ άθθα ηέημζα. Σμ ημνίηζζ ιε ημίηαγε ζακ κα ιε θοπυηακ πμο πνμζπαεμφζακ άδζηα, αθθά εβχ έηαηζα δίπθα ηδξ ηαζ ηδξ είπα υηζ λένς πμζα είκαζ δ αννχζηζα ηδξ. Δίκαζ ιαηζαζιέκδ ηαζ οπεφεοκμξ είκαζ μ Θεαβέκδξ απυ ηδ Θεζζαθία. Ζ ημπέθα ζοκέπζζε κα ιε ημζηάγεζ απμνδιέκδ ηαζ ιμο είπε υηζ λένεζ πςξ δεκ είκαζ ιαηζαζιέκδ, αθθά πάζπεζ απυ ηάηζ άθθμ. Συηε ηζ εβχ ανήηα ηδκ εοηαζνία ηαζ ηδκ παναηάθεζα κα ιμο ακμίλεζ ηδκ ηανδζά ηδξ ζακ κα ήιμοκ μ παηέναξ ηδξ ηαζ κα ιδ πεζνμηενεφεζ άθθμ ημ ηαηυ ζςπαίκμκηαξ. Γζαηί ηάεε αζεέκεζα πμο ιπμνεί κα δζαβκςζηεί κςνίξ, εεναπεφεηαζ ιε εοημθία, αθθά ακ πνμκίζεζ βίκεηαζ ακίαηδ».

6. «Ζ Υανίηθεζα ιμο είπε υηζ δεκ ήεεθε κα ιμο απμηαθφρεζ ηζ ηδκ ααζακίγεζ ζήιενα, αθθά εβχ ςξ ιάκηδξ έπνεπε κα ημ λένς ήδδ. Ββήηα απυ ημ δςιάηζμ ηαζ είπα ζημκ Υανζηθή πμο αβςκζμφζε απ’ έλς, υηζ ζφκημια δ πενζπέηεζά ηδξ εα ανεζ έκα αίζζμ ηέθμξ ηαζ έθοβα απυ ημ ζπίηζ. Έλς έημαε αυθηεξ μ Θεαβέκδξ πμο ιυθζξ ιε είδε ιε πθδζίαζε. Σμο είπα υηζ ιε ηδκ ηέπκδ ιμο ηαηάθενα ηδκ Υανίηθεζα κα ημκ αβαπήζεζ, αθθά υθα πνέπεζ κα βίκμοκ ζηδκ χνα ημοξ ηαζ κα ιδ αζάγεηαζ. ΋ηακ ιμο γήηδζε κα πάιε ζημκ παηένα ηδξ ημο είπα υηζ απ’ υηζ λένς έπεζ οπμζπεεεί κα δχζεζ ηδ ηυνδ ημο ζημκ ακζρζυ ημο. Ο Θεαβέκδξ απεθπίζηδηε ηαζ άθδζε κα εκκμδεεί υηζ εα ζημηςκυηακ , αθθά εβχ ημο γήηδζα κα ηάκεζ απθχξ υηζ ημο θές ηαζ εα βίκεζ αοηυ πμο πμεεί».

7. «Σμ πνςί ιε ανήηε μ Υανζηθήξ ιε αβηάθζαζε ιε εκεμοζζαζιυ, ιε θίθδζε ιμο είπε πςξ ιε ηδ ζμθία ιμο κίηδζα ηδκ απέπεεζα ηδξ Υανίηθεζαξ βζα ημ βάιμ ηαζ μ ίδζμξ ηαηάθααε υηζ ήηακ ενςηεοιέκδ. Κμθαηεφηδηα απυ ηα θυβζα ημο ηαζ ημκ νχηδζα πχξ ημ ηαηάθααε πςξ ήηακ ενςηεοιέκδ. Αοηυξ ιμο είπε: «Να, άθνπζα [195]

ηε ζπκβνπιή ζνπ θαη θάιεζα ηνπο θαιχηεξνπο γηαηξνχο. Απηνί φηαλ ηελ είδαλ ηη ξψηεζαλ ηη αηζζάλεηαη θαη εθείλε αληί γηα απάληεζε είπε έλα ζηίρν ηνπ Οκήξνπ: Γηε ηνπ Πειέα, πνπ πην ιηνληόθαξδνο ζνπο Αραηνύο ινγηέζαη… (Οκήξνπ Ηιηάδα, Π 21 κεηάθξαζε Καδαληδάθε-Καθξηδή) Έκαξ απυ ημοξ βζαηνμφξ ηδξ έπζαζε ημ πένζ, άημοζε ημοξ ζθοβιμφξ ηδξ ηανδζάξ ηδξ ηαζ ιμο είπε υηζ δ ζαηνζηή δεκ ιπμνεί πνμζθένεζ ηίπμηε ζηδκ ηυνδ ιμο. Δβχ ηνυιαλα ιήπςξ είπε ηαιζά ακίαηδ αζεέκεζα, αθθά μ βζαηνυξ ιμο απάκηδζε πχξ ημ ημνίηζζ δεκ έπεζ μφηε πονεηυ, μφηε πμκμηέθαθμ, μφηε ηάπμζα άθθδ πάεδζδ. Σα πνδζιέκα ηδξ ιάηζα, ημ πθςιυ ηδξ πνυζςπμ ηαζ μζ ατπκίεξ ηδξ μθείθμκηαζ ζε έκα ηαζ ιυκμ θυβμ. Δίκαζ ενςηεοιέκδ ηαζ εζφ πνέπεζ κα ανεζξ ημκ κέμ πμο πμεεί βζα κα ηδκ βζαηνέρεζ». Καζ μ Υανζηθήξ ζοκέπζζε: «Έθεξα κπξνζηά ηεο ηνλ αληςηφ κνπ Αιθακέλε, αιιά ε Υαξίθιεηα απφζηξεςε ην πξφζσπφ ηεο ζαλ λα έβιεπε θάηη απερζέο. Καη ηψξα είκαη εδψ γηα λα ζε παξαθαιέζσ λα κελ ηελ αθήζεηο λα πάζεη ηίπνηε θαθφ». «Δβχ ηυηε ημο είπα υηζ πνέπεζ κα ιμο δχζεζ ηδκ ιεηαλςηή ηαζκία πμο είπε εηηεεεί ιαγί ιε ηδκ Υανίηθεζα, βζαηί θμαάιαζ πςξ αοηή δ ηαζκία είκαζ βειάηδ ιαβζηά ηαζ ιαββακείεξ ηαζ ίζςξ ηάπμζμξ ηαηυξ άκενςπμξ ή δαζιυκζμ έπεζ ζημ κμο ημο κα ιείκεζ δ Υανίηθεζα ακέναζηδ ηαζ πςνίξ παζδζά».

8. «Ο Υανζηθήξ ιμο έθενε ηδκ ηαζκία ηζ εβχ ηδκ πήνα αιέζςξ ζημ ζπίηζ ιμο ηαζ άνπζζα κα ηδκ δζααάγς. Ήηακ βναιιέκδ ιε αζεζμπζηά βνάιιαηα ηαζ ηαηάθενα ηεθζηά κα δζααάζς ηα ελήξ: Δγώ ε βαζίιηζζα ηεο Αηζηνπίαο Πεξζίλλα, θεληώ γξακκέο γη’ απηήλ θόξε κνπ κόλν σο πνπ θνηινπόλεζα.

απηέο ηηο πνπ ήηαλ ηε ζηηγκή Μάξηπξάο

κνπ ν Ήιηνο, δελ ήηαλ δηθό κνπ ην θηαίμηκν πνπ έθξπςα ην γεγνλόο ηεο γέλλεζήο ζνπ από ηνλ παηέξα ζνπ ηνλ Τδάζπε. Ζ ζύιιεςε ηεο Υαξίθιεηαο Διπίδσ πσο εζύ, αλ επηδήζεηο ή απηόο πνπ ζα ζε ζώζεη ζα απνθαιύςεη ηνπο ιόγνπο πνπ έθαλα ηελ πξάμε απηή. Οη πξόγνλνη ηεο νηθνγέλεηάο καο είλαη ν Ήιηνο, ν Γηόλπζνο, ν Πεξζέαο και ε Αλδξνκέδα, νη νπνίνη δηαθόζκεζαλ θαη ηνπο βαζηιηθνύο ζαιάκνπο. ΢ε έλαλ από απηνύο θνηκήζεθα κε ηνλ Τδάζπε, κε ηνλ νπνίνλ, αλ θαη είκαζηε δέθα ρξόληα [196]

ζύδπγνη, δελ είρακε απνθηήζεη παηδί. Απηόο είρε δεη ζην όλεηξό ηνπ όηη ζα έκελα έγθπνο θαη πξάγκαηη ζε ιίγν θαηξό ειπίδακε όηη ν βαζηιηάο ηεο Αηζηνπίαο ζα απνθηνύζε δηάδνρν. Αιιά όηαλ γελλήζεθεο είδα όηη ην ρξώκα ηνπ δέξκαηόο ζνπ ήηαλ ιεπθό, δηαθνξεηηθό ηειείσο από απηό ησλ Αηζηόπσλ. Ήμεξα γηαηί: Σελ ώξα ηε ζύιιεςήο ηεο, εγώ θνηηνύζα έλα πίλαθα πνπ παξίζηαλε γπκλή ηελ Αλδξνκέδα θαη ην ζπέξκα πήξε ην ρξώκα θαη ηε κνξθή ηεο. Ήμεξα πσο κεηά από απηό κε πεξίκελε ν ζάλαηνο θαη έηζη απνθάζηζα λα ζε αθήζσ έθζεηε, καδί κε αθξηβά ζηνιίδηα θαη απηήλ ηελ ηαηλία πνπ θέληεζα ηελ ηζηνξία ζνπ. ΢ηνλ παηέξα ζνπ είπα όηη πέζαλεο ζηε γέλλα. Γιπθηά κνπ θόξε πνπ δελ ζε γλώξηζα, αλ ηειηθά επηδήζεηο λα ηηκάο ηε γεληά ζνπ θαη λα θέξεζαη όπσο αξκόδεη ζε ηέθλν βαζηιέσλ. Μαδί κε ηα ζηνιίδηα πνπ ζνπ άθεζα, είλαη θαη έλα δαρηπιίδη πνπ κνπ ράξηζε ν παηέξαο ζνπ όηαλ αξξαβσληαζηήθακε. Πάλσ έρεη ραξαγκέλα ηα βαζηιηθά ζύκβνια θαη κηα ηεξή πέηξα. Αλ ηειηθά ζσζείο απηά ζα είλαη ηα ζεκάδηα ηεο αλαγλώξηζήο ζνπ.»

9. Καη ν Καιάζηξεο ζπλέρηζε: «΋ζμ ηα δζάααγα αοηά αβαπδηέ ιμο Κκήιςκ, έηθαζβα ηαζ παζνυιμοκ ζοκάια, εκχ πζθζάδεξ ζηέρεζξ απαζπμθμφζακ ημ ιοαθυ ιμο. Με είπε εκηοπςζζάζεζ δ ζζημνία ηδξ ηαζ υηζ μζ βμκείξ ηδξ ήηακ μζ Αζείμπεξ ααζζθείξ. Σεθζηά απμθάζζζα κα ιδκ ηαεοζηενήζς άθθμ ηαζ έηνελα ζηδκ Υανίηθεζα, πμο ηδκ ανήηα ελακηθδιέκδ απυ ημ ενςηζηυ πάεμξ».

10. «Παναηάθεζα ημοξ πανυκηεξ κα ιε αθήζμοκ ιυκμ ιε ηδκ ημπέθα βζα κα πναβιαημπμζήζς ηα ιαβζηά ιμο ηαζ κα ελμνηίγς ηδκ ααζηακία. Καηυπζκ είπα ζηδ Υανίηθεζα πςξ, ςξ ιάκηδξ, ήλενα ηαθά ημ ιοζηζηυ ηδξ αννχζηζαξ ηδξ, ημ μπμίμ αοηή ςξ βοκαίηα εοπνεπήξ δεκ ημ θακένςκε. Αθθά εα έπνεπε κα ιάεεζ υηζ πμθθέξ άθθεξ βοκαίηεξ, πνζκ απυ αοηή είπακ οπμηφρεζ ζημ πάεμξ ημοξ βζαηί μ Ένςηαξ είκαζ πμθφ ζζπονυξ ηαζ έπεζ κζηήζεζ αηυια ηαζ εεμφξ. Γζ’ αοηυ ηδξ γήηδζα κα ιε ειπζζηεοεεί ηαζ εβχ εα ακαθάιαακα κα θένς ημκ Θεαβέκδ ημκηά ηδξ ηαζ δ ζπέζδ ημοξ κα ζηεθεεί ιε αίζζα ηαηάθδλδ ημκ βάιμ, πμο εα είκαζ ηαζ δ εεναπεία ηδξ κυζμο ηδξ».

11. «Ζ Υανίηθεζα ιε άημοβε ιε ακάιζηηα ζοκαζζεήιαηα, παζνυηακ ι’ αοηά πμο ηδξ έθεβα, κηνεπυηακ πμο ιζθμφζα βζα ημκ ένςηά ηδξ ηαζ ακανςηζυηακ πχξ ήλενα πςξ ηαζ μ Θεαβέκδξ αζζεακυηακ ημ ίδζμ πάεμξ, υπςξ ηζ αοηή. Γκχνζγε πςξ μ παηέναξ ηδξ ηδκ πνμυνζγε βζα ζφγοβμ ημο Αθηαιέκδ ηαζ ιμο είπε υηζ πνμηζιμφζε κα πεεάκεζ πανά κα πάνεζ αοηυκ, ακηί ημκ Θεαβέκδ. Δβχ ηδξ έδεζλα ηδκ ηαζκία ηαζ ηδξ είπα πςξ μ Υανζηθήξ δεκ ήηακ μ παηέναξ ηδξ, ακηίεεηα ηχνα ήλενα απυ πμφ [197]

ηαηάβεηαζ, πμζα είκαζ δ βεκζά ηδξ ηαζ ηζ ηδξ επζθοθάζζεζ ημ ιέθθμκ. Συηε δ Υανίηθεζα ιε παναηάθεζε κα ηδξ δζααάζς ηζ έβναθε αοηή δ ηαζκία».

12. «Φοζζηά ηδξ ηα είπα υθα ηαζ πνυζεεζα υηζ ζημ πανεθευκ είπα ανεεεί ζηδκ Αζεζμπία ηαζ εηεί είπα βκςνίζεζ ηδκ ιδηένα ηδξ ηδκ ααζίθζζζα Πενζίκκα. Ζ αζεζμπζηή αοθή θζθμλεκμφζε ημοξ θυβζμοξ ηαζ ζμθμφξ επζζηέπηεξ ηδξ πχναξ βζαηί επζεοιμφζε ημκ ειπθμοηζζιυ ηδξ αζεζμπζηήξ ζμθίαξ ιε ηζξ βκχζεζξ ηςκ Αζβοπηίςκ. Αοηή θμζπυκ, αθμφ πνχηα ιε υνηζζε υηζ δεκ εα πς ηίπμηα ζε ηακέκα, ιμο είπε υθδ ηδκ ζζημνία ζμο. Δβχ ηδξ είπα υηζ ήλενα πςξ δεκ πέεακεξ ηαζ ζε πμζμ ηυπμ γμφζεξ ηαζ αοηή ιε παναηάθεζε κα ζε ανς ηαζ ιε ηάπμζμ ηνυπμ κα ζε θένς πίζς ζηδκ παηνίδα ζμο. Γοζηοπχξ δεκ είπε απμηηήζεζ άθθμ παζδί ηαζ ακ πμηέ βφνζγεξ, δ ίδζα ήηακ απμθαζζζιέκδ κα πεζ ηα πάκηα ζημκ ααζζθζά ηαζ ζφγοβυ ηδξ. Μεηά απυ ηυζα πνυκζα, μ ααζζθζάξ υπζ ιυκμ δεκ εα ηζιςνμφζε ηδ βοκαίηα ημο, αθθά εα παζνυηακ πμο επζηέθμοξ απέηηδζε δζάδμπμ».

13. «Καζ δ ααζίθζζζα ιε έααθε πάθζ κα μνηζζηχ ζημκ Ήθζμ υηζ εα οθμπμζήζς ηδκ πανάηθδζή ηδξ. Σχνα θμζπυκ αβαπδηή ιμο Υανίηθεζα, αθμφ άημοζεξ υθα υζα ζμο είπα, πνέπεζ ηζ εζφ κα δεπεείξ κα θφβεζξ ιαγί ιε ιέκα ηαζ ημκ Θεαβέκδ βζα ηδκ παηνίδα ζμο ηαζ δ γςή ζμο κα αθθάλεζ ηεθείςξ. Απυ ιζα οζμεεηδιέκδ ηυνδ εα βίκεζξ ιζα βκήζζα πνζβηίπζζζα ηαζ εα γήζεζξ ιαγί ιε ημκ αβαπδιέκμ ζμο. Γζαθμνεηζηά ακ ιείκεζξ εδχ εα οπμπνεςεείξ κα πακηνεοηείξ ημκ Αθηαιέκδ, πμο μ εεηυξ ζμο παηέναξ πνμμνίγεζ βζα ζφγοβυ ζμο. Αηυια ιζα θμνά ζμο γδηχ κα ιε ειπζζηεοεείξ ηαζ κα ηάκεζξ αοηά πμο ζμο γδηχ. Σχνα θμζπυκ εα οπμηνζεείξ ζημκ Υανζηθή υηζ δέπεζαζ κα πακηνεοηείξ ημκ Αθηαιέκδ. Σμ λένς υηζ αοηυ είκαζ αανφ βζαηί έηζζ εα θαίκεηαζ υηζ πνμδίδεζξ ημκ Θεαβέκδ, αθθά κα λένεζξ υηζ μ παηέναξ ζμο δεκ εα πνμπςνήζεζ ζε ηίπμηα, ακ πνχηα δεκ ιε νςηήζεζ ηαζ πάνεζ ηδ ζφιθςκδ βκχιδ ιμο».

14. «Ββήηα απυ ημ δςιάηζμ ηαζ ανήηα ημκ Υανζηθή ηαηδθή ηαζ θοπδιέκμ. Σμο είπα πχξ ακηί κα ζηεκμπςνζέηαζ εα πνέπεζ κα παίνεηαζ πμο μζ εοπέξ ημο έβζκακ πναβιαηζηυηδηα ηαζ πςξ δ ηυνδ ημο άθθαλε ζδέεξ ζπεηζηά ιε ημκ βάιμ. Αοηυξ υιςξ ιμο εηιοζηδνεφηδηε πςξ είδε ζημκ φπκμ ημο έκα υκεζνμ: Έκαξ αεηυξ άνπαλε απυ ηδκ αβηαθζά ημο ηδκ ηυνδ ημο ηαζ ηδκ ιεηέθενε ζε ιένδ ιαηνζκά».

15. «Φοζζηά εβχ ηαηάθααα ηδ ζδιαζία ημο μκείνμο ημο Υανζηθή, αθθά ημο είπα υηζ αοηυξ ςξ ζενέαξ ημο εεμφ ηδξ ιακηζηήξ Απυθθςκα, εα έπνεπε ήδδ κα έπεζ ενιδκεφζεζ ημ υκεζνυ ημο. ΢οκέπζζα δίκμκηαξ ηδκ δζηή ιμο ελήβδζδ: Ο αεηυξ ήηακ μ βαιπνυξ πμο εα πάνεζ ηδ Υανίηθεζα ιε ηδκ ζοκαίκεζδ ημο Απυθθςκα. Σχνα θμζπυκ θένε ζηδκ ηυνδ ζμο ηάπμζμ αηνζαυ θυνεια ή πνοζυ πενζδέναζμ, λένεζξ δα πυζμ ανέζμοκ ζηζξ βοκαίηεξ αοηά ηα δχνα. Καζ κα ανπίζεζξ αιέζςξ κα εημζιάγεζαζ βζα ηδκ ηεθεηή ημο βάιμο. Αοηυξ ιε άημοζε ηαζ έθενε ζηδκ ημπέθα ημ θυνεια ηαζ ηζξ πμθφηζιεξ πέηνεξ πμο είπε ιαγί ηδξ. υηακ ηδκ ανήηε έηεεηδ. Σδξ είπε υηζ αοηά ήηακ ηάπα δχνα ημο Αθηαιέκδ».

16. «Μεηά πήβα ηαζ ανήηα ημκ Θεαβέκδ ηαζ ημο είπα κα πενζιέκεζ μδδβίεξ ιμο υηακ εα ενπυηακ δ χνα βζα κα θφβμοιε. Καηυπζκ ηαηεοεφκεδηα ζημ καυ ημο Απυθθςκα εθπίγμκηαξ υηζ εα ιμο δείλεζ ιε ζδιάδζα ημκ ηνυπμ ιε ημκ μπμίμ εα έθεοβα απυ ημοξ Γεθθμφξ έπμκηαξ ιαγί ιμο ημοξ δομ κέμοξ. ΋ιςξ ηαεχξ [198]

πήβαζκα βζα ημ ιακηείμ, άημοζα ηάπμζμοξ κα ιε ηαθμφκ κα πνμζθένς ιαγί ημοξ ζπμκδέξ. Πνάβιαηζ πήβα ιαγί ημοξ ηαζ ιεηά απυ αοηήκ ηδκ ζενμηεθεζηία ιε πνμζηάθεζακ ζημ ζοιπυζζμ πμο είπακ εημζιάζεζ. Δηεί έιαεα υηζ ήηακ Φμίκζηεξ έιπμνμζ απυ ηδκ Σφνμ ηαζ ηαλίδεοακ πνμξ ηδκ Κανπδδυκα ιε έκα πθμίμ βειάημ ειπμνεφιαηα. Βνίζημκηακ ζημοξ Γεθθμφξ βζα κα βζμνηάζμοκ ηδκ κίηδ ζημ αβχκζζια ηδξ πάθδξ Πφεζα, εκυξ κεανμφ ζοιπαηνζχηδ ημοξ. Γζα κα βζμνηάζμοκ θμζπυκ ηδκ κίηδ αοηή ηαζ κα εοπανζζηήζμοκ ημκ πάηνζμ εευ ημοξ, ημκ Ζναηθή, μνβάκςζακ αοηή ηδ βζμνηή. Ήηακ δε έημζιμζ ηδκ άθθδ ιένα κα ακαπςνήζμοκ βζα ημκ πνμμνζζιυ ημοξ. Δβχ άνπαλα ηδκ εοηαζνία ηαζ ημοξ παναηάθεζακ κα ιε πάνμοκ ιαγί ημοξ βζαηί – υπςξ ημοξ είπα – ήεεθα κα ηαλζδέρς ζηδ ΢ζηεθία, κδζί πμο ανζζηυηακ ζημκ δνυιμ ημοξ βζα ηδκ Κανπδδυκα. Αοημί δέπεδηακ ημ αίηδιά ιμο ιε εοπανίζηδζδ, είπακ ιάθζζηα υηζ ημοξ ηζιμφζε δ πανμοζία εκυξ Έθθδκα ζμθμφ ηαζ αθμζζςιέκμο ζημοξ εεμφξ. ΢οιθςκήζαιε κα ζοκακηδεμφιε ηδκ επμιέκδ ιένα ηαηά ημ αναδάηζ ζηδκ αηηή».

17. «Άθδζα θμζπυκ ημοξ ηαζκμφνζμοξ θίθμοξ ιμο απυ ηδκ Σφνμ κα δζαζηεδάγμοκ ηαζ κα πμνεφμοκ οπυ ημοξ ήπμοξ ιμοζζηχκ μνβάκςκ ηαζ πήβα κα ανς ηδκ Υανίηθεζα ηαζ ιεηά απυ αοηήκ ημκ Θεαβέκδ. Έδςζα ζημκ ηάεε έκα ηζξ μδδβίεξ ιμο βζα ημ ηζ έπνεπε κα ηάκμοκ ηαζ πήβα ζημ ζπίηζ ιμο. Σα βεβμκυηα πμο αημθμφεδζακ ήηακ ναβδαία: Μεηά ηα ιεζάκοπηα, υηακ υθδ δ πυθδ ημζιυηακ ιζα μιάδα μπθζζιέκςκ κέςκ εζζέααθε ζημ ζπίηζ ημο Υανζηθή. Ανπδβυξ ηδξ μιάδαξ ήηακ μ Θεαβέκδξ. ΋θμζ ημοξ ιε θςκέξ ηαζ πηοπήιαηα ηςκ αζπίδςκ ημοξ υνιδζακ ηαζ άνπαλακ ηδκ Υανίηθεζα πμο ήλενε αέααζα ηζ ζοκέααζκε, αθθά πανίζηακε ηδκ ηνμιμηναηδιέκδ. Μαγί ημοξ πήνακ ηαζ μνζζιέκα πνάβιαηα πμο δ ίδζα δ Υανίηθεζα ημοξ οπέδεζλε. ΢ηδ ζοκέπεζα δζέζπζζακ ημοξ δνυιμοξ ηδξ πυθδξ ηαζ θςκέξ ‘Υαξίθιεηα’ ηαζ αθαθαβιμφξ ηνμιμηνάηδζακ ημοξ ημζιζζιέκμοξ πμθίηεξ». Ζ απαγσγή ηεο Υαξίθιεηαο 18. «Ββήηακ απυ ηδκ πυθδ, μζ οπυθμζπμζ κέμζ ηδξ μιάδαξ έθοβακ ηαζ μ Θεαβέκδξ ιε ηδ Υανίηθεζα ιε ζοκάκηδζακ ζημ ιένμξ πμο είπαιε απυ πνζκ ζοιθςκήζεζ. Καζ μζ δομ έπεζακ ζηα πυδζα ιμο ηαζ ιε παναηάθεζακ ιε εενιά θυβζα κα ημοξ ζχζς, ιζαξ ηαζ ιυκμζ ημοξ απμλεκχεδηακ απυ υθμοξ ηαζ έιεζκακ πςνίξ παηνίδα, ιυκμ ηαζ ιυκμ βζαηί ήηακ ενςηεοιέκμζ. ΢οβηζκήεδηα απυ ηα θυβζα ημοξ ηαζ ημοξ είπα υηζ εα ημοξ άθδκα βζα θίβμ ιυκμοξ βζα κα [199]

πάς ηαζ κα ηακμκίζς ηδ ζοκέπεζα. ΋ιςξ πνζκ θφβς, δ Υανίηθεζα γήηδζε κα δεεεί μ Θεαβέκδξ ιε υνημ υηζ εα ηδκ ζεααζηεί ηαζ δεκ εα γδηήζεζ κα ζιίλμοκ ενςηζηά πνζκ αοηή ανεζ ηδκ μζημβέκεζά ηδξ ηαζ πάκηςξ υπζ πνζκ βίκεζ επίζδια δ βοκαίηα ημο. Δβχ αέααζα ζοιθχκδζα ηαζ μ Θεαβέκδξ, ακ ηαζ εζβιέκμξ βζαηί δ Υανίηθεζα αιθζζαδημφζε ηδκ αλζμπζζηία ημο, μνηίζηδηε ζημκ Πφεζμ Απυθθςκα, ζηδκ Άνηειδ, ζηδκ Αθνμδίηδ ηαζ ζημκ Ένςηα, υηζ εα ηδνήζεζ αοηά πμο γήηδζε δ Υανίηθεζα».

19. «Έθοβα βνήβμνα ηαζ ανήηα ημκ Υανζηθή πμο ενδκμφζε βζα ηδκ ανπαβή ηδξ ηυνδξ ημο. Έθεβε υηζ ημκ ηζιχνδζε μ Απυθθςκ βζαηί ιπήηε ζημ άδοημ ημο καμφ ημο εκχ αοηυ ήηακ απαβμνεοιέκμ. ΋ιςξ εα ήεεθε κα ηοκδβήζεζ ημκ απαβςβέα ηδξ ηυνδξ ημο αθθά δεκ ήλενε πμζμξ ήηακ αοηυξ. Σμο είπα θμζπυκ πςξ αοηυξ πμο άνπαλε ηδκ Υανίηθεζα ήηακ μ Θεαβέκδξ ιε ηδκ μιάδα ηςκ Θεζζαθχκ θίθςκ ημο. Ο Υανζηθήξ ηάθεζε αιέζςξ ζε ζοκέθεοζδ ηςκ δήιμ ηςκ Γεθθχκ ηαζ αθμφ κηφεδηε ζηα ιαφνα ηαζ ένζλε ζηάπηδ ζηα ιαθθζά ημο ημοξ είπε υηζ μζ κεανμί Θεζζαθμί δεκ ζεαάζηδηακ ημκ καυ ημο Απυθθςκα ηαζ πήνακ ημκ πμθοηζιυηενμ εδζαονυ ημο, ηδ Υανίηθεζα. Ζ ημπέθα αοηή, δ εεηή ημο ηυνδ, ήηακ δ γςή ηαζ δ εθπίδα ημο αθμφ δ θοζζηή ημο ηυνδ είπε πεεάκεζ ηδκ διένα ημο βάιμο ηδξ».

20. «Κζ εκχ μ Υανζηθήξ έηθαζβε αζηαιάηδηα επεκέαδ μ ζηναηδβυξ Ηγεζίαο πμο είπε ζημοξ πμθίηεξ ηςκ Γεθθχκ, υηζ δεκ πνέπεζ κα πάκμοκ ηαζνυ ιε ενήκμοξ ηαζ μδονιμφξ ζακ βοκαζημφθεξ αθθά κα μπθζζεμφκ ηαζ κα ηζκδεμφκ ηαπφηαηα βζα κα ηοκδβήζμοκ ημοξ εναζείξ αοημφξ κεανμφξ απυ ηδ Θεζζαθία ηαζ κα ημοξ ηζιςνήζμοκ υπςξ ημοξ ανιυγεζ».

21. «΋θμζ άημοζακ ηαζ επζδμηίιαζακ ηδκ πνυηαζδ ημο ζηναηδβμφ μ μπμίμξ πνυηεζκε αηυια: ‘΢ην κέιινλ λα κε εκθαληζζεί ηέξεηα ησλ Γειθψλ κπξνζηά ζηνπο λένπο πνπ ζα ιάβνπλ κέξνο ζηνλ νπιίηε δξφκν, γηαηί είκαη ζίγνπξνο φηη ν Θεαγέλεο κφιηο είδε ηελ θφξε, απνθάζηζε λα ηελ θιέςεη’. Οζ πμθίηεξ εκέηνζκακ ηδκ πνυηαζδ ημο ζηναηδβμφ ηαζ αιέζςξ ήπδζε δ πμθειζηή ζάθπζββα. ΋θμζ υζμζ ιπμνμφζακ κα θένμοκ υπθα, αηυια ηαζ μζ έθδαμζ πανμοζζάζηδηακ ιε ορδθυ θνυκδια βζα κα εηζηναηεφζμοκ ηαηά ηςκ απαβςβέςκ. Αηυια ηαζ μζ βοκαίηεξ εέθδζακ κα ζοιιεηάζπμοκ ηαζ κα ηζιςνήζμοκ αοημφξ πμο πνυζααθακ ηδκ πυθδ ημοξ ηαζ ημ ζενυ ημο Απυθθςκα».

Βηβιίν Πέκπην 1. Ο Καιάζηξεο ζπλέρηζε ηελ ζπλαξπαζηηθή ηζηνξία ηεο Υαξίθιεηαο θαη ηνπ Θεαγέλε: «Σμ ηζ έβζκε απυ ηεζ ηαζ πένα ζημοξ Γεθθμφξ δεκ ημ λένς βζαηί έθοβα, ανήηα ημοξ δομ κέμοξ, πήβαιε ζηδκ παναθία, υπμο μζ Φμίκζηεξ ήηακ έημζιμζ κα θφβμοκ ηαζ επζαζααζηήηαιε ζημ πθμίμ. Μυθζξ αβήηαιε απυ ημ θζιάκζ ακμίλαιε πακζά ηαζ ηνααήλαιε δοηζηά. Αθθά αβαπδηέ ιμο Κκήιςκ, δ δζήβδζή ιμο ηνάαδλε πμθφ ηαζ εαννχ πςξ είκαζ χνα κα ημζιδεμφιε βζα κα λεημοναζημφιε θίβμ». Ο Κλήκσλ απάληεζε φηη απηφο άληερε αθφκα αξθεηέο λχρηεο λα αθνχεη ηελ γνεηεπηηθή απηή ηζηνξία. Δθείλε ηελ ψξα αθνχζηεθε ζφξπβνο θαη κπήθε κέζα ν Ναπζηθιήο, ν θχξηνο ηνπ ζπηηηνχ. Καιεζπέξηζε ηνλ Καιάζηξε θαη ξψηεζε πνηνο [200]

είλαη ν μέλνο. Ο Καιάζηξεο ηνπ είπε φηη ήηαλ έλαο Έιιελαο, αιιά γηα ηελ ψξα ήζειε λα κάζεη ηη έθαλε ηηο ψξεο πνπ έιεηπε θαη αλ βξήθε θαλέλα ίρλνο απφ ηελ Θίζβε. Ο Ναπζηθιήο απάληεζε φηη ήηαλ πνιχ θνπξαζκέλνο θαη ην πξσί ζα ηνπο έιεγε ηη έθαλε, αιιά πξφιαβε λα ηνπο πεη φηη απέθηεζε αθφκα θαιχηεξε Θίζβε θαη έθπγε γηα λα πάεη λα θνηκεζεί.

2. ΋κσο ν Κλήκσλ κφιηο άθνπζε ην φλνκα ηεο Θίζβεο θαη πσο απηή αθφκα δεη αλαζηαηψζεθε θαη ηαξάρζεθε ηφζν πνπ ν θνηκηζκέλνο Καιάζηξεο αλαζεθψζεθε θαη ηνλ ξψηεζε ηη ζνπ ζπκβαίλεη. Ο Κλήκσλ ηνπ είπε πσο αλαζηαηψζεθε γηαηί φρη κφλν γλψξηζε ηελ Θίζβε, αιιά θαη φηη ηελ είδε ζθνησκέλε θαη ηελ έζαςε κε ηα δηθά ηνπ ρέξηα, εθεί ζηα ιεκέξηα ησλ ιεζηψλ βνπθφισλ. Δίπε ζηνλ Καιάζηξε φηη ζα ηνπ πεη αξγφηεξα ηελ ηζηνξία ηεο Θίζβεο θαη ηνλ άθεζε λα ζπλερίζεη ηνλ χπλν ηνπ, ελψ ν ίδηνο βγήθε έμσ θαη πεξηθεξφηαλ έμσ απφ ην ζπίηη, επεηδή δελ ηνπ θνιινχζε χπλνο. Καη μαθληθά άθνπζε κεο ζην ζθνηάδη κηα γπλαηθεία θσλή λα κνηξνινγεί: «Απ δ δφζηοπδ, πμο πίζηερα υηζ βθίηςζα απυ ημοξ αμοηυθμοξ ηαζ υηζ εα γμφζα ιε ημκ άκηνα πμο αβαπμφζα, ηχνα ανίζημιαζ ηαζ πάθζ ιυκδ ηαζ αζπιάθςηδ ηαζ δεκ λένς πμζα ηφπδ ιε πενζιέκεζ. Άναβε πμφ κα είκαζ ηζ αοηυξ ηχνα; Θα ιπμνέζεζ κα λακαδεί ηδ Θίζαδ ημο; Γζαηί έηζζ εα ιε απμηαθέζεζ ηζ αξ ιδκ ημ εέθεζ».

3. Ο Κλήκσλ κφιηο άθνπζε απηά ηα ιφγηα έθπγε ρσξίο λα ζέιεη λα αθνχζεη ηε ζπλέρεηα ηνπ ζξήλνπ ηεο Θίζβεο. ΢αλ δαιηζκέλνο έηξεμε θαη έθηαζε ζην δσκάηην θαη μάπισζε ζην θξεβάηη κε ηξέκνπιν. Ο Καιάζηξεο ηνλ είδε θαη άξρηζε λα ηνλ πεξηπνηείηαη. ΋ηαλ ν Κλήκσλ ζπλήιζε ιηγάθη είπε ζηνλ γέξνληα μέπλνα: «Αοηή δ ηαηζά βοκαίηα δ Θίζαδ γεζ» θαη θαηφπηλ ιηπνζχκεζε.

4. Με κεγάιε πξνζπάζεηα ν Καιάζηξεο θαηάθεξε λα ζπλεθέξεη ηνλ Κλήκσλα, πνπ φκσο είρε ηαξαρζεί άδηθα. Γηαηί απηή ε γπλαίθα πνπ ηελ άθνπζε λα ζξελεί έμσ, δελ ήηαλ ε Θίζβε, αιιά ε Υαξίθιεηα. Να ηη είρε ζπκβεί: Θπκφκαζηε φηη φηαλ ν Θχακηο είρε αηρκαισηηζηεί θαη ην λεζί είρε θαεί, ν Κλήκσλ θαη ν ππαζπηζηήο ηνπ Θχακε, ν Θέξκνπζεο, πέξαζαλ ηελ ιίκλε γηα λα κάζνπλ ηελ ηχρε ηνπ αξρεγνχ ησλ ιεζηψλ. Καη έηζη κείλαλε ζηε ζπειηά ν Θεαγέλεο θαη ε Υαξίθιεηα πνπ κφιηο έλησζαλ φηη ήηαλ κφλνη ηνπο, άξρηζαλ ηηο αηέιεησηεο αγθαιηέο θαη ηα θηιηά ηφζν παζηαζκέλακ πνπ ε Υαξίθιεηα αλαγθάζηεθε λα ππελζπκίζεη ζηνλ Θεαγέλε φηη είρε νξθηζηεί λα ζεβαζηεί ηελ αγλφηεηά ηεο σο φηνπ γίλνπλ επίζεκα ζχδπγνη. ΢ην ηέινο ν Θεαγέλεο είπε φηη πξέπεη ηψξα λα μεθηλήζνπλ γηα ηελ Υέκκε, φπνπ ζα ζπλαληεζνχλ κε ηνλ Κλήκσλα. Δπεηδή φπσο δελ μέξνπκε ηη δπζθνιίεο κπνξεί λα βξνχκε ζην δξφκν καο, αο ζπκθσλήζνπκε ηα ζεκάδηα αλαγλψξηζεο κεηαμχ καο, κε ηα νπνία ζα επηθνηλσλνχκε είηε είκαζηε κπξνζηά ζε ηξίηνπο ή αλ ρσξηζηνχκε.

5. Σα ζεκάδηα ηεο αλαγλψξηζεο πνπ ζπκθψλεζαλ ήηαλ: ζε λανχο ή ζε αγάικαηα ή ζηνπο ιίζνπο ησλ ζηαπξνδξνκηψλ, ν Θεαγέλεο ζα γξάθεη «Ο Ποεζηυξ» θαη ε Υαξίθιεηα «Ζ Ποεζάξ πήβακ ζημ ηάδε ζδιείμ ή ζηδκ ηάδε πυθδ» θαη λα ζεκεηψλνπλ ηελ ψξα θαη ηελ εκέξα. Αθφκα άιια ζεκάδηα αλαγλψξηζεο ήηαλ ην δαρηπιίδη πνπ είρε εθηεζεί καδί ηεο θαη ν Θεαγέλεο ηελ νπιή πνπ είρε ζην γφλαηφ ηνπ απφ έλα ηξαχκα ζε θπλήγη αγξηνγνχξνπλνπ. Αθφκα ζπκθψλεζαλ θαη [201]

θξαζηηθά ζεκάδηα αλαγλψξηζεο, ε Υαξίθιεηα ηε ιακπάδα θαη ν Θεαγέλεο ηνλ θνίληθα. Δπηζθξάγηζαλ ηελ ζπκθσλία ηνπο κε θηιηά θαη ζπνλδέο θαη πήξαλ απφ ηνπο ζεζαπξνχο πνπ ήηαλ ζηε ζπειηά, κφλν φζα ηνπο είραλ αξπάμεη νη ιεζηέο. Ζ Υαξίθιεηα έθξπςε ηα ηηκαιθή ηεο ζε έλα κηθξφ ζάθν θαη ληχζεθε θησρηθά γηα λα κελ ηελ πξνζέρνπλ θαη έδσζε ζην Θεαγέλε ηελ θαξέηξα κε ηα βέιε θαη ην ηφμν. Βγήθαλ απφ ηε ζπειηά θαη πξνρψξεζαλ πξνο ηε ιίκλε γηα λα βξνπλ κηα βάξθα, φηαλ είδαλ θάπνηνπο νπιηζκέλνπο λα απνβηβάδνληαη ζην λεζί.

6. Οη δπν λένη παληθνβιήζεθαλ ζηε ζέα απηψλ ησλ έλνπισλ αληξψλ θαη ε Υαξίθιεηα πξφηεηλε λα ηξέμνπλ λα θξπθηνχλ ζηε ζπειηά, φπνπ ίζσο δελ ζα ηνπο εχξηζθαλ. ΋κσο ν Θεαγέλεο θαη κίιεζε κνηξνιαηξηθά: «Ζ Μμίνα ιαξ ηοκδβά πακημφ, πνέπεζ κα οπμηαπεμφιε ζ’ αοηήκ, βζαηί ημ ιυκμ πμο έπμοιε κα πάζμοιε είκαζ μζ ζοκεπείξ πενζπθακήζεζξ ηαζ μζ ζοιθμνέξ. Ίζςξ ηαζ ημ νζγζηυ ιαξ κα ιαξ ςεεί ζηδκ αοημηημκία».

7. Ζ Υαξίθιεηα δηαθψλεζε κε ηελ άπνςε ηνπ Θεαγέλε: «Φοζζηά ηαζ ιαξ ηοκδβά δ Μμίνα, αθθά ακ παναδμεμφιε ιυκμζ ιαξ ζημοξ θδζηέξ, δεκ είκαζ αέααζμ υηζ εα ιαξ ζημηχζμοκ. Δίκαζ πμθφ πζεακυ κα ιαξ πμοθήζμοκ ζηθάαμοξ ζε αάναανα πένζα ηαζ κα οπμζημφιε ιφνζεξ ηαπεζκχζεζξ ηαζ ελεοηεθζζιμφξ». Ο Θεαγέλεο δελ έθεξε πηα αληίξξεζε θαη μεθίλεζαλ γηα ηελ ζπειηά. ΋κσο δελ πξφιαβαλ γηαηί νη νπιηζκέλνη άληξεο ηνπο θχθισζαλ. Έκεηλαλ έθπιεθηνη απφ ηελ νκνξθηά ηνπο θαη θαλείο απφ απηνχο δελ ζήθσζε ρέξη γηα λα θηππήζεη ηνπο δπν λένπο.

8. Οη έλνπινη ηνπο έπηαζαλ θαη ηνπο νδήγεζαλ ζηνλ αξρεγφ ηνπο ζαλ ζεκαληηθά ιάθπξα. Άιισζηε φιν ην λεζί είρε θαεί θαη δελ είραλ βξεη ηίπνηε άιιν ζ’ αξπάμνπλ. Γελ ήμεξαλ βέβαηα φηη ζηε ζπειηά ππήξρε νιφθιεξνο ζεζαπξφο. Ο αξρεγφο ηνπο ήηαλ ν Μηηξάλεο, θξνχξαξρνο ηνπ Πέξζε ζαηξάπε ηεο Αηγχπηνπ Οξννλδάηε. Σνλ Μηηξάλε είρε ζηείιεη ζην λεζί ν Ναπζηθιήο, ν νπνίνο ηνλ δσξνδφθεζε κε ζθνπφ λα ςάμεη θαη λα βξεη ηελ Θίζβε. Μφιηο είδε ινηπφλ ηε Υαξίθιεηα ν Ναπζηθιήο θψλαμε: «Αοηή είκαζ δ Θίζαδ» θαη πήγε θνληά ηεο θαη ηεο κίιεζε ειιεληθά γηα λα κελ θαηαιάβνπλ νη γχξσ. Σεο είπε φηη γηα λα ζσζεί πξέπεη λα παξαδερζεί πσο είλαη ε Θίζβε. Ζ θνπέια άθνπζε ηα ειιεληθά θαη πίζηεςε πσο ν άληξαο απηφο ήζειε πξαγκαηηθά λα ηελ πξνζηαηεχζεη θαη είπε ζηνλ Μηηξάλε, φηη φλησο απηή ήηαλ ε Θίζβε. Ο Μηηξάλεο αλ θαη εληππσζηάζηεθε απφ ηελ νκνξθηά ηεο Υαξίθιεηαο (παξά ηα θησρηθά ηεο ξνχρα) ηελ παξάδσζε ζηνλ Ναπζηθιή, κηαο θαη είρε θαινπιεξσζεί γηα λα μεθηλήζεη ηελ επηρείξεζε απηή. ΋κσο θξάηεζε ηνλ Θεαγέλε, κε ζθνπφ λα ηνλ ζηείιεη ζηελ Βαβπιψλα σο δψξν ζην Μεγάιν Βαζηιηά γηα λα ηνλ ππεξεηεί ζην ηξαπέδη ηνπ.

9. Καηφπηλ ν Ναπζηθιήο έθπγε παίξλνληαο καδί ηνπ ηελ Υαξίθιεηα θαη ν Μηηξάλεο έζηεηιε ηνλ Θεαγέλε ζηελ Μέκθηδα κε έλα γξάκκα ζην ζαηξάπε κε ην νπνίν ηνλ ζπκβνχιεπε λα ζηείιεη ηνλ σξαίν αηρκάισην ζην Μεγάιν Βαζηιηά.

10. Πξσί-πξσί ν Καιάζηξεο θαη Κλήκσλ πήγαλ ζην Ναπζηθιή θαη ηνπ δήηεζαλ λα ηνπο πεη ηη ζπλέβε . Απηφο ηνπο είπε φηη πήγε ζην λεζί θαη μεγέιαζε ηνλ Μηηξάλε παξνπζηάδνληάο ηνπ ηελ θφξε πνπ αηρκαιψηηζε σο Θίζβε θαη έηζη ηελ θξάηεζε ν ίδηνο. Σνπο πεξηέγξαςε δε πφζν σξαία ήηαλ ε θνπέια απηή.

[202]

11. Ο Κλήκσλ θαη ν Καιάζηξεο φηαλ άθνπζαλ γηα ηελ νκνξθηά ηεο θφξεο απηήο, ππνςηάζηεθαλ ηελ αιήζεηα θαη δήηεζαλ λα ηελ δνπλ. Απηφο δηέηαμε θαη ηελ έθεξαλ κπξνζηά ηνπο θαη ηφηε αθνχζηεθαλ επηθσλήκαηα κπξνζηά ζηνλ έθπιεθην Ναπζηθιή: «Κυνδ ιμο», «Παηενμφθδ ιμο», «Αοηή είκαζ δ Υανίηθεζα, δεκ είκαζ δ Θίζαδ» θαη αθνινχζεζαλ αγθαιηέο θαη δάθξπα ραξάο. Ο Καιάζηξεο επραξίζηεζε ηνλ Ναπζηθιή, πνπ ηνπ έθεξε ηελ Υαξίθιεηα θαη αθνινχζσο ηελ ξψηεζε ηη έγηλε ν Θεαγέλεο. Ζ θνπέια είπε φηη ηελ πήξε καδί ηνπ ν άλζξσπνο πνπ ηνπο αηρκαιψηηζε θαη ν Ναπζηθιήο ππνρξεψζεθε λα πεη ηελ αιήζεηα θαη πξφζζεζε φκσο φηη ν Μηηξάλεο αγαπνχζε ην ρξήκα. Σφηε ε Υαξίθιεηα είπε ζηνλ Καιάζηξε φηη δηέζσζε ην δαρηπιίδη ηεο πνπ άμηδε πνιιά ρξήκαηα.

12. Ο Καιάζηξεο έθξπςε ηε ραξά ηνπ γηα απηφ πνπ είπε ε Υαξίθιεηα θαη ξψηεζε ηνλ Ναπζηθιή λα ηνπ πεη πνχ βξίζθνληαη απηνί πνπ θξαηνχλ ηνλ Θεαγέλε θαη ειπίδεη φηη νη ζενί ζα ηνπο βνεζήζνπλ λα πιεξψζνπλ ηνπο θηινρξήκαηνπο Πέξζεο. Ο πνλεξφο Ναπζηθιήο είπε φηη θαη νη έκπνξνη είλαη θηινρξήκαηνη, άξα ν Καιάζηξεο πξέπεη πξψηα λα εμαγνξάζεη απφ απηφλ ηελ Υαξίθιεηα. Ο Καιάζηξεο δελ έθεξε αληίξξεζε, αιιά δήηεζε ιίγν ρξφλν γηα λα πξνζεπρεζεί. Ο Ναπζηθιήο ηνλ εηξσλεχηεθε, αιιά ν Καιάζηξεο ηνλ επηηίκεζε σο άπηζην θαη ηνπ δήηεζε λα πάεη λα εηνηκάζεη ηε ζπζία θαη νη ππφινηπνη ζα ηνλ αθνινπζήζνπλ.

13. Πξάγκαηη ν Ναπζηθιήο εηνίκαζε ηα πάληα ζην λαφ ηνπ Δξκή – ηνλ νπνίν ζεβφηαλ σο πξνζηάηε ησλ εκπφξσλ θαη ηεο αγνξάο – θαη θάιεζε ηνπο ππφινηπνπο. Αθνχ έγηλε ε ζπζία ησλ δψσλ. ν Καιάζηξεο έθαλε ηάρα πσο εμεηάδεη ηα ζπιάρλα ηνπο θαη θαηφπηλ κνπξκνχξηζε θάπνηα ιφγηα ζην βσκφ. Άπισζε ην ρέξη ηνπ ζηελ θσηηά ηεο ζπζίαο θαη πξφζθεξε ζηνλ Ναπζηθιή ην κεγάιεο αμίαο θαη εμαηξεηηθήο ηέρλεο βαζηιηθφ δαρηπιίδη πνπ ηνπ είρε δψζεη ε Υαξίθιεηα.

14. Σν δαρηπιίδη απηφ έθεξε πάλσ ηνπ θαη έλα παλέκνξθν αηζηνπηθφ ακέζπζην ζην ρξψκα ηνπ ηξηαληάθπιινπ θαη πάλσ είρε ζθαιηζκέλν έλα βνζθφ πνπ έβνζθε ηα πξφβαηά ηνπ ππφ ηνπο ήρνπο ηεο θινγέξαο ηνπ. Καη αθφκα θαη ηα πξφβαηα ηνπ θνπαδηνχ ήηαλ δσγξαθηζκέλα ηφζν φκνξθα, πνπ ήηαλ ζαλ αιεζηλά.

15. Ο Ναπζηθιήο εληππσζηάζηεθε απφ ην πνιχηηκν απηφ θφζκεκα θαη είπε ζηνλ Καιάζηξε φηη αζηεηεχηεθε φηαλ δήηεζε ιχηξα γηα λα ειεπζεξψζεη ηελ θφξε, αιιά ηψξα δελ κπνξνχζε λα αξλεζεί έλα δψξν πνπ ηνπ έζηεηιε ν Δξκήο κέζα απφ ηηο θιφγεο. Μεηά απφ απηά παξέζεζε κεγαινπξεπέο ζπκπφζην ζε φινπο κε πινχζηα εδέζκαηα θαη άθζνλν θξαζί. Σν θξαζί έζπξσμε ηνπο άληξεο λα αξρίζνπλ ηα ηξαγνχδηα γηα ηνλ Γηφλπζν θαη ηηο γπλαίθεο λα ρνξεχνπλ θαη ηαπηφρξνλα λα πκλνχλ ηελ Γήκεηξα. Μφλν ε Υαξίθιεηα είρε απνκνλσζεί θαη παξαθαινχζε ηνπο ζενχο λα ζψζνπλ ηνλ Θεαγέλε.

16. ΢ηελ θνξχθσζε ηνπ γιεληηνχ ν Ναπζηθιήο χςσζε ην πνηήξη ηνπ πξνο ηηκή ηνπ Καιάζηξε θαη ηνλ παξαθάιεζε, (κηαο θαη ηψξα είρε βξεη ηελ θφξε ηνπ θαη κε ηελ βνήζεηα ησλ ζεψλ ζα ζπλαληνχζε θαη ην γην ηνπ) λα ηνπο δηεγεζεί ηελ ηζηνξία ηνπ. Πξφζπκα ζπκθψλεζε θαη ν Κλήκσλ πνπ αδεκνλνχζε λα αθνχζεη ην ηέινο ηεο δηήγεζεο πνπ είρε αξρίζεη απφ ρζεο ην βξάδπ ν Καιάζηξεο. Καη έηζη ν γέξνληαο πείζηεθε θαη άξρηζε, αλαθεθαιαηψλνληαο ζχληνκα φζα είρε ήδε [203]

αθνχζεη ν Κλήκσλ. Άθεζε απ’ έμσ κφλν φζα έθξηλε πσο δελ έπξεπε λα αθνχζεη ν Ναπζηθιήο.

17. Καη ν Καιάζηξεο ζπλέρηζε ηελ δηήγεζή ηνπ απφ ην ζεκείν πνπ είρε δηαθνπεί ηα πεξαζκέλν βξάδπ: «Σμ πθμίμ ηςκ Φμζκίηςκ πμο είπαιε επζαζααζηεί πέναζε ιε δοζημθία, θυβς ηςκ νεοιάηςκ ημκ ηυθπμ ηδξ Κνίζαξ ηαζ αβήηε ζημ Ηυκζμ. ΋ηακ θάκδηε ζημ αάεμξ ημ αηνςηήνζμ ηδξ Εαηφκεμο, μ ηαπεηάκζμξ πνυζηαλε κα ιεζχζμοκ ηδκ ηαπφηδηα βζαηί μ αέναξ ιπμνμφζε κα ημοξ μδδβήζεζ ζηα ανάπζα ημο κδζζμφ. Απμθάζζζε δε κα δζαπεζιάζεζ ημ πθμίμ ηαζ ημ πθήνςια εηεί».

18. «Σμ πνςί ημ πθμίμ ένζλε άβηονα ζημ θζιάκζ ηδξ Εαηφκεμο ηαζ ζηδκ πνμηοιαία ιαγεφηδηε πμθφξ ηυζιμξ κα εαοιάζεζ απυ ημκηά ημ ιεβάθμ ηαζ ζμθά ηαηαζηεοαζιέκμ θμζκζηζηυ πθεμφιεκμ. Πμθθμί απυ ημοξ επζαάηεξ ηαηέαδηακ βζα κα ρςκίζμοκ απυ ηδκ αβμνά ηδξ πυθδξ. Καηέαδηα ηζ εβχ ηαζ άνπζζα κα ράπκς βζα ηαηάθοια βζα κα ζηεβαζημφιε ιαγί ιε ημοξ δομ κέμοξ πμο είπα πάνεζ ιαγί ιμο. Βνήηα έκα βένμ ρανά πμο ιπάθςκε ηα δίπηοα ημο ηαζ ημκ νχηδζα ακ λένεζ ηακέκα ζπίηζ, πμο εα ιπμνμφζαιε κα ιείκμιε ηαζ κα πενάζμιε ημ πεζιχκα. Σμκ έθεβακ Σπξξελό ηαζ δεκ άημοβε ηαθά, βζ ‘ αοηυ ακαβηάζηδηα κα μονθζάγς βζα κα ιε ηαηαθάαεζ ηαζ εκ ηέθεζ ιμο είπε υηζ ιπμνμφζε κα θζθμλεκήζεζ ειάξ ημοξ ηνεζξ, ακ δεκ είπαιε ιαγί ιαξ έκα ηζμφνιμ οπδνεηχκ. Ο βένμξ είπε υηζ ημ ζπίηζ ημο είπε πχνμ βζα κα ιαξ θζθμλεκήζεζ, αθμφ γμφζε ηχνα ιυκμ ιε ημοξ δομ ιζηνμφξ ημοξ βζμοξ (μζ ιεβαθφηενμζ είπακ πακηνεοηεί ηαζ θφβεζ). Έηζζ ζε θίβμ ιε ημκ Θεαβέκδ ηαζ ηδκ Υανίηθεζα ανεεήηαιε ζημ ζπίηζ ημο βένμο πμο ιαξ παναπχνδζε ημ πζμ εοπάνζζημ ηαζ γεζηυ ηιήια ημο ζπζηζμφ ημο, υπμο ηαζ εβηαηαζηαεήηαιε. ΢ε έκα δςιάηζμ ημζιυιαζηε μ Θεαβέκδξ ηζ εβχ, ζε έκα άθθμ μ ρανάξ ιε ηα παζδζά ημο ηαζ ζημ ηνίημ δ Υανίηθεζα ιε ηδκ ηνμθυ ηςκ παζδζχκ. Εμφζαιε ηαθά ηαζ ζοπκά ηνχβαιε ηα ράνζα, πμο έθενκε μ κμζημηφνδξ ιαξ». Ο Πύζηνο Απόιισλ (ή ν Απόιισλ ηνπ Μπειβεληέξε) 19. «΢ημ κδζί ιε ανήηε κέμ αάζακμ. Ο ζοκηαλζδζχηδξ ιαξ έιπμνμξ απυ ηδκ Σφνμ ηαζ κζηδηήξ ζηα Πφεζα ήνεε ανηεηέξ θμνέξ κα ιε ανεζ ηαζ ιμο γδημφζε θμνηζηά κα δχζς ηδκ έβηνζζή ιμο βζα κα πακηνεοηεί ηδκ Υανίηθεζα. Έθεβε πςξ ήηακ εοβεκζηήξ ηαηαβςβήξ ηαζ πμθφ πθμφζζμξ, αθμφ ημ ιεβαθφηενμ ιένμξ ημο θμνηίμο ημο πθμίμο απυ πνοζυ, ημζιήιαηα ηαζ αηνζαά οθάζιαηα ήηακ δζηυ ημο. Δβχ ημο απακημφζα υηζ είιαζ θηςπυξ ηαζ αηυια υηζ δεκ ήεεθα κα [204]

δχζς ηδκ ηυνδ ιμο ζε έκα λέκμ, αθθά αοηυξ επέιεκε υηζ δεκ ημκ εκδζέθενε ακ δ Υανίηθεζα ήηακ πςνίξ πνμίηα ηαζ επίζδξ υηζ ήηακ πνυεοιμξ κα αθθάλεζ αηυια ηαζ παηνίδα».

20. «Καεχξ μ έιπμνμξ απυ ηδκ Σφνμ επέιεκε ηαζ θμαυιμοκ ιδκ ηάκεζ ηάηζ αίαζμ, εέθμκηαξ κα ηενδίζς πνυκμ ημο οπμζπέεδηα υηζ υηακ πδβαίκαιε ζηδκ Αίβοπημ εα έδζκα ηδκ έβηνζζή ιμο βζα ηδκ Υανίηθεζα. ΋ιςξ μζ ηαημηοπίεξ δεκ ζηαιάηδζακ εδχ. Ήνεε μ ρανάξ μ Σοννδκυξ ηαζ ιμο είπε: ‘Άθνπ Καιάζηξε, ζε ληψζσ ζαλ αδειθφ κνπ θαη ηα παηδηά ζνπ δελ ηα μερσξίδσ απφ ηα δηθά κνπ. Πξέπεη ινηπφλ λα ζνπ πσ φηη κηα ιεζηνζπκκνξία βξίζθεηαη ζηελ άιιε πιεπξά ηνπ ιηκαληνχ θαη θαηαζθνπεχεη ην θνηληθηθφ πινίν. Δγψ απηνχο ηνπο μέξσ γηαηί ηνπο πνπιάσ ςάξηα. Πξνρζέο ινηπφλ κε πιεζίαζε ν αξρεγφο ηνπο ν Σξαρίλνο θαη κε ξψηεζε αλ μέξσ πφηε ζα θχγεη ην θαξάβη θαη αλ ε θνπέια πνπ κέλεη ζην ζπίηη κνπ ζα θχγεη καδί ηνπ. Σνλ ξψηεζα γηαηί ελδηαθέξεηαη θαη κνπ απάληεζε φηη αλ θαη έρεη αηρκαισηίζεη πνιιέο γπλαίθεο, δελ έρεη δεη άιιε ηέηνηα θαιινλή θαη φηη είλαη ηξειά εξσηεπκέλνο καδί ηεο. Καη αθφκα κνπ είπε: ιπμνεί κα είιαζ θδζηήξ, αθθά έπς ηάπμζεξ ανπέξ ηαζ αζζεήιαηα ηαζ δεκ εέθς κα ζε θένς ζε δύζημθδ εέζδ, ακ ανπάλς ηδκ ημπέθα ιέζα από ημ ζπίηζ ζμο. Ακ όιςξ ημονζέρς ημ ηανάαζ εα έπς δομ θμνέξ ηένδμξ: εα απμηηήζς όθμ ημκ πθμύημ ηαζ ηα αβαεά πμο ιεηαθένεζ ηαζ εα έπς ηαζ ημ ημνίηζζ. Δκώ ακ επζπεζνήζς κα ημ ανπάλς ζηδκ πόθδ, εα ιαεεοηεί βνήβμνα ηαζ μζ πμθίηεξ ηδξ εα ιε ηοκδβήζμοκ. Τπνθξίζεθα φηη ζπκθψλεζα κε ην ζρέδηφ ηνπ θαη ήξζα λα ζε ελεκεξψζσ γηα λα κεξηκλήζεηο λα ζσζνχλ ηα παηδηά ζνπ ’».

21. «Δβχ πνμαθδιαηίζηδηα πμθφ ηζ εα ηάκς, αθθά υηακ ειθακίζηδηε ηαζ πάθζ ιπνμζηά ιμο μ έιπμνμξ απυ ηδκ Σφνμ, ζηέθηδηα έκα ηέπκαζια βζα κα βθζηχζμοιε βνήβμνα απυ ημοξ θδζηέξ. Σμο είπα υηζ πήνα ηδκ απυθαζή ιμο κα πακηνέρς ηδκ Υανίηθεζα ιε αοηυκ, ακ θοζζηά ηδνήζεζ ηδκ οπυζπεζή ημο ηαζ ιείκεζ ζηδκ παηνίδα ιαξ. ΋ιςξ πνέπεζ κα απμπθεφζμιε πμθφ βνήβμνα βζαηί ηάπμζμξ ζζπονυξ άκηναξ απυ ηδκ πυθδ είπε ααθεεί κα ανπάλεζ ηδκ ηυνδ ιμο. Ο έιπμνμξ απυ ηδκ Φμζκίηδ ζοιθχκδζε πανμφιεκμξ ηαζ είπε υηζ είπε ηδκ δοκαηυηδηα κα θφβμοιε ηδκ επμιέκδ ηζυθαξ, κα νίλμοιε άβηονα ζε έκα απυιενμ υνιμ ηαζ κα πενζιέκμοιε ηδκ άκμζλδ. Πήβα ζημ ζπίηζ, δεκ ιίθδζα βζ’ αοηυ ζημκ Σοννδκυ ηαζ ζηα παζδζά ημοξ είπα ιυκζ υηζ αφνζμ ημ ανάδο εα πάιε ζημ πθμίμ, βζαηί υπςξ είπα αυνζζηα, έηζζ ιαξ ζοιθένεζ».

22. «Πέζαιε βζα φπκμ ηαζ εβχ είδα ζημ υκεζνυ ιμο ημκ Οδοζζέα, πμο θμνμφζε ημονεθζαζιέκα νμφπα ηαζ πενζηεθαθαία ηαζ ημφηζαζκε εθαθνά. Μμο είπε υηζ υθμζ υζμζ πενκάκε απυ ημ ζηεκυ ηδξ Κεθαθθδκίαξ ηάκμοκ έκα πνμζηφκδια ζημ παθάηζ ημο, αθθά επεζδή εβχ ημ πανέθεζρα, εα ηζιςνδεχ ιε αάζακα ακάθμβα ιε αοηά πμο πέναζε μ ίδζμξ. Σνμιαβιέκμξ ζδηχεδηα απυ ημ ηνεαάηζ ηαζ είπα ζημκ Θεαβέκδ κα εημζιαζηεί ηαζ κα θςκάλεζ ηαζ ηδκ Υανίηθεζα βζα κα θφβμιε αιέζςξ. Απυ ημκ ευνοαμ λφπκδζε ηαζ μ Σοννδκυξ ηαζ ιε νχηδζε ηζ ζοιααίκεζ. Σμο απάκηδζα υηζ αημθμφεδζα ηδκ ζοιαμοθή ημο ηαζ εα θφβμιε αιέζςξ. Σμκ εοπανίζηδζα βζα ηδκ θζθμλεκία ηαζ ημκ παναηάθεζα κα πάεζ ςξ ηδκ Ηεάηδ ηαζ κα πνμζθένεζ ιζα εοζία ζημκ Οδοζζέα εη ιένμοξ ιμο, γδηχκηαξ ημο κα ιαθαηχζεζ [205]

ηδκ μνβή ημο βζαηί δήεεκ αδζαθυνδζα βζ’ αοηυκ. Ο βένμξ ημ οπμζπέεδηε ηαζ ιαξ εοπήεδηε ηαθυ ηαλίδζ. Πήβαιε ζημ πθμίμ ηαζ απμπθεφζαιε αιέζςξ, ακ ηαζ μζ καφηεξ βηνίκζαγακ υηζ ιε ηέημζμ ηαζνυ ημ ηαλίδζ δεκ ήηακ αζθαθέξ. Καζ υκηςξ ιυθζξ ακμζπηήηαιε θίβμ ιαξ πηφπδζακ ζθμδνμί άκειμζ ηαζ δ ηνζηοιία ιαξ πανέζενκε. Καηαθέναιε κα ανάλμοιε ιε ζπαζιέκα λάνηζα ηαζ πςνίξ πδδάθζμ ζε έκα υνιμ ηδξ Κνήηδξ. Μείκαιε ζημ κδζί ανηεηέξ ιένεξ βζα κα ακαπαοεμφιε ηαζ κα θηζάλμοιε ηζξ γδιζέξ ημο πθμίμο. Με ηζξ πνχηεξ ιένεξ ηδξ άκμζλδξ αάθαιε πθχνδ βζα ηδκ Λζαφδ. Ο ηαπεηάκζμξ υιςξ πνυζελε υηζ πίζς ιαξ ήηακ έκα ιζηνυ ζηάθμξ πμο ιπμνεί κα ήηακ πεζναηζηυ βζαηί ιαξ αημθμοεμφζε ζηαεενά. Μάθζζηα βζα κα αεααζςεεί άθθαλε βζα θίβμ ηδκ πμνεία ημο ηαζ θμλμδνυιδζε αθθά αηνζαχξ ηδκ ίδζα νυηα έηακε ηαζ ημ ηαΐηζ πίζς ιαξ».

23. «Αοηυ πμο είπε μ ηαπεηάκζμξ έβζκε ακηζηείιεκμ ζογήηδζδξ ηαζ αημφζηδηακ δζάθμνεξ βκχιεξ. ΋ιςξ ανβά ημ απυβεοια έημρε μ αέναξ ηαζ άνπζζε δ ηςπδθαζία. Σμ ιζηνυ πθμίμ πμο ιαξ αημθμοεμφζε έηνεπε ηχνα ηαπφηενα ηαζ δεκ άνβδζε κα ιαξ πθδζζάζεζ».

24. «Συηε ηάπμζμξ απυ ημοξ Εαηοκεζκμφξ επζαάηεξ ακαβκχνζζε ημ ηαΐηζ πμο ιαξ πθδζίαγε ηαζ είπε υηζ ήηακ ημπεζναηζηυ ημο θδζηή Σναπίκμο. ΋θμζ ηανάπηδηακ ηαζ ηάπμζμζ πήνακ ηα υπθα ημοξ βζα κα αιοκεμφκ. Οζ πεζναηέξ πθδζίαζακ ηαζ άνπζζακ κα ηαθμφκ ημκ ηαπεηάκζμ κα ηαηεαάζεζ ημοξ επζαάηεξ ζε αάνηεξ ηαζ κα παναδχζεζ ημ πθμίμ, δζαθμνεηζηά εα ποκυηακ αίια. Οζ καφηεξ ημο θμζκζηζημφ πθμίμο πνμηίιδζακ κα δχζμοκ ιάπδ ιε ηδοκ εθπίδα κα κζηήζμοκ ημοξ θδζηέξ».

25. «΋ηακ υιςξ μζ πνχημζ απυ ημοξ θδζηέξ εζζέααθακ ηαζ πηοπμφζακ αθφπδηα ιε ηα λίθδ ημοξ υπμζμκ ακηζζηεηυηακ, μζ Φμίκζηεξ παναδυεδηακ ηαζ παναηάθεζακ ημοξ πεζναηέξ κα ημοξ πανίζμοκ ηδ γςή ηαζ αοημί ήηακ πνυεοιμζ κα οπαημφζμοκ ζε υ,ηζ ημοξ δζέηαζζακ. Ακέθπζζηα μ Σναπίκμξ δέπεδηε κα ημοξ πανίζεζ ηδ γςή ιε ημκ υνμ υηζ εα εβηαηέθεζπακ ημ πθμίμ ιυκμ ιε ηα νμφπα πμο θμνμφζακ. Υςνίξ πμθθέξ ακηζννήζεζξ μζ Φμίκζηεξ αζάζηδηακ κα επζαζααζημφκ ζηδκ αάνηα».

26. «Ήνεε υιςξ ηαζ δ δζηή ιαξ ζεζνά ηαζ υηακ πενκμφζαιε ιπνμζηά απυ ημκ Σναπίκμ, αοηυξ ζηαιάηδζε ηδ Υανίηθεζα ηαζ ηδξ είπε υηζ βζα δζηή ηδξ πάνδ αημθμφεδζε ημ θμζκζηζηυ πθμίμ απυ ηδ Εάηοκεμ ηαζ δζαηζκδφκεοζε κα παεεί απυ ημοξ ακέιμοξ ηαζ ηδκ ηνζηοιία. Σδξ πνυηεζκε δε κα ιείκεζ ημκηά ημο ηαζ εα ηδξ πάνζγε υθμοξ ημοξ εδζαονμφξ ημο πθμίμο. Ζ Υανίηθεζα ήηακ έλοπκδ ημπέθα ηαζ άνπαλε αιέζςξ ηδκ εοηαζνία. Πνυηεζκε ζημκ ανπζθδζηή κα απμδείλεζ υηζ ηδκ αβαπά ζη’ αθήεεζα ηαζ κα ηναηήζεζ ιαγί ηδξ ημκ αδεθθυ ηαζ ημκ παηένα ηδξ. Ο Σναπίκμξ ζοβηζκήεδηε ηαζ ηδξ είπε υηζ ημκ αδεθθυ ηδξ πμο ημκ αθέπεζ υηζ είκαζ βεκκαίμ παθθδηάνζ εα ημκ ηναηήζεζ εοπανίζηςξ, αθθά αηυια ηαζ ειέκα ημκ άπνδζημ βένμκηα, εα ιε άθδκε κα γήζς ιυκμ βζα ημ παηίνζ ηδξ».

27. «Μυθζξ άνπζζε κα αναδζάγεζ, μ ηαζνυξ λαθκζηά άθθαλε. Γοκαηυξ άκειμξ ζδηχεδηε ηαζ ιζα ζθμδνή εφεθθα άνπζζε κα πηοπά ημ πθμίμ. Οζ θδζηέξ πακζημαθήεδηακ βζαηί είπακ εβηαηαθείρεζ ημ ιζηνυ ημοξ πθεμφιεκμ ηαζ ηχνα, άπεζνμζ υπςξ ήηακ, δεκ ιπμνμφζακ κα ημοιακηάνμοκ ημ ιεβάθμ πθμίμ. Πάθεοακ ιε ηα πακζά ηαζ ημ πθμίμ ηζκδφκεοε κα αμοθζάλεζ. Ο Σναπίκμξ ειπυδζζε εηείκμοξ πμο ήεεθακ κα πδδήλμοκ ζηδ εάθαζζα θέβμκηάξ ημοξ υηζ ιε ηα πθμφηδ [206]

πμο ημοααθμφζε ημ ηανάαζ εα ιπμνμφζακ κα πάνμοκ πμθθά πανυιμζα ζηάθδ. Μάθζζηα έημρε ηαζ ηα ζημζκζά πμο ηναημφζακ ημ ιζηνυ πεζναηζηυ. ΋θδ ηδ κφπηα ηα ηφιαηα πηοπμφζακ ημ πθμίμ ηαζ ημ έζενκακ αηοαένκδημ. Μυθζξ λδιένςζε, ημ ζηάθμξ άναλε ζε έκα ζηυιζμ ημο πμηαιμφ Νείθμο ζηδκ Αίβοπημ. Οζ θδζηέξ είπακ υηζ ήεεθακ κα ηάκμοκ εοζία ζημκ Πμζεζδχκα ηαζ έζηεζθακ ακενχπμοξ ζηα βφνς πςνζά βζα κα αβμνάζμοκ γχα».

28. «Πνάβιαηζ έθηαζακ ζε θίβμ ηαζ ημοααθμφζακ πμθθά πνυααηα ηαζ πμίνμοξ. Οζ θδζηέξ ηα έζθαλακ ηαζ άνπζζακ κα εημζιάγμοκ ιεβάθμ ηζζιπμφζζ. Δίπακ πάνεζ απυ ημ πθμίμ ηαζ ιεβάθδ πμζυηδηα ηναζζμφ απυ ηδκ Σφνμ. Ο Σναπίκμξ ιε απμιυκςζε ηαζ ιμο είπε υηζ ημ ζοιπυζζμ εημζιάγεηαζ βζα κα βζμνηαζημφκ μζ βάιμζ ημο ιε ηδκ Υανίηθεζα ηαζ ήεεθε κα εκδιενχζς ζπεηζηά ηδκ ημπέθα. Δβχ ηαιχεδηα πςξ ζοιθςκμφζα ηαζ έθοβα βζα κα ανς ηάπμζα θφζδ».

29. «Γφνζζα πίζς ηαζ πνυηεζκα ζημκ Σναπίκμ μ κοθζηυξ εάθαιμξ κα ανίζηεηαζ ζημ πθμίμ ηαζ δ Υανίηθεζα κα πάεζ εηεί κα εημζιαζηεί υπςξ ανιυγεζ ζηδκ βοκαίηα πμο εα βίκεζ δ ζφγοβμξ ημο Σναπίκμο, πςνίξ ηακείξ κα ηδκ εκμπθήζεζ. Αοηυξ ημθαηεφηδηε ηαζ ζοιθχκδζε ηαζ δζέηαλε κα ιεηαθένμοκ απυ ημ πθμίμ υθα ηα απαναίηδηα βζα έκα ιεβαθμπνεπέξ βαιήθζμ δείπκμ. Μεηά απυ αοηυ δεκ πνέπεζ ηακείξ κα ακέαεζ ζημ ηανάαζ, Καηυπζκ πήνα ημκ Θεαβέκδ ηαζ ανήηαιε ηδκ Υανίηθεζα αμοηδβιέκδ ζηα δάηνοα. Δίπε υηζ ήηακ απμθαζζζιέκδ κα ιεηαηνέρεζ ημκ βάιμ ζε ηδδεία βζαηί είπε απμθαζίζεζ κα ζημηςεεί πανά κα βίκεζ βοκαίηα ημο ανπζθδζηή. Δίπε αηυια πςξ εηείκμ πμο ηδ ζηεκμπςνμφζε ήηακ υηζ εα πςνζγυηακ απυ ημκ Θεαβέκδ ηαζ ειέκα. Δβχ ηδκ πανδβυνδζα ηαζ ηδξ είπα υηζ πνέπεζ κα ακηζιεηςπίζμοιε αοηήκ ηδκ δοζάνεζηδ ηαηάζηαζδ ιε βεκκαζυηδηα ηαζ ή εα βθοηχζμοιε ή εα πεεάκμοιε ιε ηζιή». Ο Έξσο θαη ην ηόμν ηνπ 30. «Οζ δομ κέμζ οπμζπέεδηακ υηζ εα εθανιυζμοκ ιε αηνίαεζα υ.ηζ ημοξ οπμδείλς ηζ εβχ πήβα ηαζ ανήηα ημκ Πέιωξν, ημκ οπανπδβυ ημο Σναπίκμο ηαζ ημο είπα υηζ έπς κα ημο εηιοζηδνεοηχ ηάηζ πμο εα ημκ ςθεθήζεζ: ‘Ζ θφξε κνπ ζε έρεη εξσηεπηεί θαη ππνςηάδεηαη φηη ην ζπκπφζην πνπ εηνηκάδεη ν Σξαρίλνο, ζα είλαη γακήιην. Απηή πξνηηκά λα πεζάλεη παξά λα πάξεη ηνλ Σξαρίλν θαη λα ράζεη εζέλα’. Ο Πέθςνμξ εκεμοζζάζηδηε ηαζ ιμο απάκηδζε υηζ ηζ αοηυξ είκαζ ενςηεοιέκμξ ηαζ εα γδηήζεζ απυ ημκ Σναπίκμ κα ιδκ ηδκ πακηνεοηεί, δζαθμνεηζηά απείθδζε υηζ μ βάιμξ ημο ανπδβμφ ημο εα ήηακ πζηνυξ. Δβχ πήβα ζηα δομ παζδζά ηαζ ημοξ είπα υηζ υθα πάκε ηαθά».

[207]

31. «΋ηακ θμζπυκ άνπζζε ημ ζοιπυζζμ ηαζ υθμζ είπακ ανπίζεζ κα πίκμοκ, εβχ πμο είπα ηάηζεζ επίηδδεξ ημκηά ζημκ Πέθςνμ ημο ρζεφνζζα: Γεκ είδεξ ζημθζζιέκδ ηδκ ηυνδ ιμο, βζαηί μ Σναπίκμξ ζαξ έπεζ απαβμνεφζεζ κα πάηε ζημ πθμίμ. Ακ ιπμνμφζεξ κα παξ, δεκ ημ πζζηεφεζξ αθθά ιπνμζηά ζμο εα δεζξ ιζα ημπέθα πζμ υιμνθδ ηζ απυ ηδκ Άνηειδ. Αοηυξ λεζδηχεδηε ηαζ πςνίξ δεφηενδ ημοαέκηα ακέαδηε ζημ πθμίμ ηαζ είδε ηδκ Υανίηθεζα ιε έκα πνοζμΰθακημ θυνεια, ζηεθάκζ δάθκδξ ζημ ηεθάθζ ηδξ ηαζ υθα ηα ημζιήιαηα. Γφνζζε ημκηά ιμο ιε ηδκ ηανδζά ημο βειάηδ πυεμ ηαζ γήθζα. Δίπε ιε εάννμξ ζημκ Σναπίκμ: ‘Δγψ αλέβεθα πξψηνο ζην πινίν θαη δηθαηνχκαη λα πάξσ ην ιάθπξν πνπ ζα δεηήζσ, ζέισ ινηπφλ ηελ αηρκάισηε θνπέια’. Ο Σναπίκμξ ημο είπε υηζ ιπμνεί κα δζαθέλεζ υηζ εέθεζ εηηυξ απυ ηδκ Υανίηθεζα πμο ηδκ πνμμνίγεζ βζα βοκαίηα ημο. Απείθδζε δε ημκ Πεθχνμ υηζ ακ δεκ οπαημφζεζ εα ημο ζπάζεζ ημ ηεθάθζ. Ο οπανπδβυξ εοιςιέκμξ απεοεφκεδηε ζημοξ θδζηέξ πμο πίκακε ηαζ ημοξ είπε υηζ μζ ηυπμζ πμο ηαηέααθακ δεκ ακηαιείαμκηαζ υπςξ απαζηεί μ κυιμξ ηδξ πεζναηείαξ».

32. «Καζ ηυηε δ ηαηάζηαζδ λέθοβε απυ ηάεε έθεβπμ. Οζ ιζζμί πήνακ ημ ιένμξ ημο Σναπίκμο, μζ άθθμζ ιζζμί ημο Πέθςνμο ηαζ υπςξ ήηακ υθμζ πζςιέκμζ άνπζζακ ηζξ αζαζυηδηεξ. ΋ηακ μ Σναπίκμξ επζπείνδζε κα πηοπήζεζ ημκ Πέθςνμ ιε έκα ηναηήνα, αοηυξ ημο ηάνθςζε ημ ιαπαίνζ ζημ ζηήεμξ ημο. Κακείξ δεκ έιεζκε αιέημπμξ ζ’ αοηή ηδ ιάπδ, αηυια ηαζ μ Θεαβέκδξ ζηυηςκε υπμζμκ έαθεπε ιπνμζηά ημο ηαζ δ Υανίηθεζα απυ ημ πθμίμ ηυλεοε ηαζ ιε ηα αέθδ ηδξ ηαζ ζηυηςκε υζμοξ πενζζζυηενμοξ ιπμνμφζε. ΢ημ ηέθμξ έιεζκακ ιυκμ μ Θεαβέκδξ ηαζ μ Πέθςνμξ, πμο άνπζζακ ιζα άβνζα ιμκμιαπία. Ο Πέθςνμξ ήηακ δοκαηυξ ηαζ έιπεζνμξ, αθθά υηακ δ Υανίηθεζα θχκαλε απυ ημ πθμίμ ζημ Θεαβέκδ κα έπεζ εάννμξ, αοηυξ ηαηάθενε έκα πηφπδια ιε ημ λίθμξ ζημκ Πέθςνμ, ημο έημρε ημ πένζ ηαζ ημκ ακάβηαζε κα ηναπεί ζε θοβή, εκχ μ Θεαβέκδξ ημκ ηοκήβδζε».

33. «Γεκ λένς αηνζαχξ ηζ ζοκέαδ βζαηί έιεζκα ιαηνζά απυ ηδκ αζιαημποζία ηαζ ημ πνςί είδα ηαζ ημοξ δομ ζηδκ παναθία. Ο Θεαβέκδξ ήηακ λαπθςιέκμξ ηαζ θαζκυηακ κεηνυξ ηαζ δίπθα ημο ενδκμφζε δ Υανίηθεζα. Γεκ πνυθααα κα πάς ημκηά ημοξ ηαζ ιζα κέα ζοιθμνά ιαξ ανήηε: Μζα μνδή Αζβφπηζςκ θδζηχκ υνιδζε, έπζαζακ αζπιάθςημοξ ημοξ δομ κέμοξ ηαζ έθοβακ παίνκμκηαξ ιαγί ημοξ ηα πμθφηζια αβαεά πμο ήηακ ημ θμνηίμ ημο πθμίμο. Δβχ βένμξ ηαζ ακήιπμνμξ έηθαζβα βζαηί δεκ ιπυνεζα κα ημοξ αημθμοεήζς ηαζ έιεζκα ιε ηδκ εθπίδα υηζ ηάπμηε εα ημοξ ζοκακηήζς. Καζ πάνδ ζε ζέκα Ναοζζηθή λακαανήηα ηδκ ηυνδ ιμο». Απηά έιεγε ν Καιάζηξεο θαη έθιαηγε ελψ ν Ναπζηθιήο ηνλ παξεγνξνχζε θαη ηνπ είπε φηη ην πξσί ζα πάκε λα βξνχκε ηνλ Μηηξάλε θαη λα πξνζπαζήζνπκε λα ειεπζεξψζνκε ηνλ Θεαγέλε.

34. ΋ινη ζπκθψλεζαλ θαη αθνχ έθαλαλ ηηο αλαγθαίεο ζπνλδέο ζηνπο ζενχο δηαιχζεθαλ γηα ηελ επνκέλε, Ο Καιάζηξεο πήγε ζην λαφ θαη βξήθε ηελ Υαξίθιεηα εμαληιεκέλε λα θνηκάηαη ζηε βάζε ηνπ αγάικαηνο ηνπ ζενχ. Σελ πήξε καδί ηνπ θαη πήγαλ φινη γηα χπλν, πεξηκέλνληαο λα δνπλ ηη ζα ηνπο θαλεξψζεη ε επφκελε κέξα.

Βηβιίν Έθην [208]

1. Σν επφκελν πξσί ν Καιάζηξεο θαη ν Κλήκσλ παξαθάιεζαλ ηνλ Ναπζηθιή λα πάλε καδί θαη λα ςάμνπλ λα βξνπλ ηνλ Θεαγέλε. Ζ Καιιηξφε δήηεζε λα πάεη θη απηή, αιιά εθείλνη ηεο είπαλ φηη θαιχηεξα λα κείλεη ζην ζπίηη θαη ηεο ππνζρέζεθαλ φηη ζα γπξίζνπλ καδί κε ηνλ Θεαγέλε. Καζψο φκσο βάδηδαλ δίπια ζηελ φρζε ηνπ Νείινπ είδαλ έλα θξνθφδεηιν. Ο Κλήκσλ έδεημε ηξνκαγκέλνο απφ ηελ ζέα απηνχ ηνπ εξπεηνχ, ελψ ν Ναπζηθιήο γέιαζε θαη ν Καιάζηξεο ην είδε ζαλ έλα ζεκάδη πνπ πξνκήλπε θάπνην εκπφδην ζην δηάβα ηνπο. Ο Καιάζηξεο είπε: «Γεκ λένς ηζ είκαζ αοηά πμο ηνμιάγμοκ ημκ Κκήιςκα, ηάπμζμξ εευξ ή δαζιυκζμ, αθθά εηείκμ πμο ζίβμονα ημκ ηνμιάγεζ είκαζ ημ υκμια ιζαξ κεηνήξ βοκαίηαξ. Καζ ιάθζζηα Ναοζζηθή βζα κα βεθάζεζξ, εα ζμο πς ημ υκμια ηδξ βοκαίηαξ αοηήξ: Θίζαδ».

2. ΋ηαλ άθνπζε ην φλνκα ηεο Θίζβεο ν Ναπζηθιήο φρη κφλν δελ γέιαζε, αιιά ζπλνθξπψζεθε θαη αλαξσηηφηαλ πνηα ζρέζε είρε ν Κλήκσλ κε ηελ γπλαίθα απηή. ΢ην ηέινο ξψηεζε ηνπο άιινπο δπν απφ πνχ γλσξίδνπλ ηελ Θίζβε. Ο Καιάζηξεο παξαθίλεζε ηνλ Κλήκσλα λα δηεγεζεί ηελ ηζηνξία ηνπ γηα λα ηθαλνπνηήζεη ηελ απνξία ηνπ Ναπζηθιή θαη λα θάλεη ηελ πνξεία ηνπο πην επράξηζηε. Ο Κλήκσλ είπε γξήγνξα απηά πνπ είρε ήδε πεη ζην Θεαγέλε θαη ηε Υαξίθιεηα, δειαδή φηη ήηαλ Αζελαίνο, παηέξαο ηνπ ήηαλ ν Αξίζηηππνο θαη κεηξηά ηνπ ε Γεκαηλέηε. Αθφκα γηα ηνλ άλνκν έξσηα ηεο κεηξηάο ηνπ γη’ απηφλ, γηα ηελ δνινπινθία ηεο ελαληίνλ ηνπ, γηα ηελ εμνξία ηνπ ζηελ Αίγηλα θαη γηα ηνλ ζάλαην ηεο Γεκαηλέηεο απφ ζρέδην ηεο Θίζβεο. Δπίζεο είπε γηα ην ηαμίδη ηνπ καδί κε ηνλ Αληηθιή πξνο ηελ Αίγππην κε ζθνπφ ηελ αλαδήηεζε ηεο Θίζβεο, γηα ηελ ζχιιεςή ηνπ απφ ηνπο πεηξαηέο θαη ζηε ζπλέρεηα απφ ηνπο ιεζηέο βνπθφινπο θαη γηα ηελ ζπλάληεζή ηνπ κε ηνλ Θεαγέλε θαη ηε Υαξίθιεηα. Καη ηέινο δηεγήζεθε πψο πέζαλε ε Θίζβε θαη φια ηα γεγνλφηα σο ηελ ζπλάληεζε κε ηνλ Καιάζηξε θαη ηνλ Ναπζηθιή.

3. ΋ια απηά ηα άθνπγε κε πεξίζθεςε ν Ναπζηθιήο θαη εηνηκαδφηαλ λα πεη θη απηφο ηα δηθά φηαλ, ελψ πιεζίαδαλ ζηελ πφιε πνπ δνχζε ν Μηηξάλεο, ζπλάληεζε θάπνηνλ γλσζηφ ηνπ θαη ηνλ ξψηεζε πνχ πάεη έηζη βηαζηηθφο. Απηφο είπε φηη σο ππεξέηεο ηεο Ίζηδαο πήγε λα βξεη έλα θνηληθφπηεξν (πηελφ ηνπ Νείινπ) θαη κε ηε ζεηξά ηνπ ξψηεζε γηα πνχ ην βάιαλε ν Ναπζηθιήο θαη νη θίινη ηνπ. ΋ηαλ ν Ναπζηθιήο ηνπ είπε, ν θίινο ηνπ απάληεζε: «Άδζηα πάηε, βζαηί μ Μζηνάκδξ έθοβε απυ ημ πνμδβμφιεκμ ανάδο ζε εηζηναηεία ηαηά ηςκ αμοηυθςκ ηδξ πυθδξ Βήζζα. Πνζκ θφβεζ υιςξ έζηεζθε έκα Έθθδκα αζπιάθςημ ζημκ ζαηνάπδ ηδξ Αζβφπημο Ονμμκδάηδ βζα κα ημκ ηάκεζ δχνμ ζημ Μεβάθμ Βαζζθζά. Αθθά μζ αμοηυθμζ ηδξ Βήζζαξ ηαζ μ ανπδβυξ ημοξ μ Θφαιζξ άνπαλακ απυ ημκ δνυιμ ημκ Έθθδκα ηαζ ημκ ηναημφκ αζπιάθςημ».

4. Μφιηο είπε απηά ν μέλνο έθπγε βηαζηηθφο θαη άθεζε ηνπο ηξεηο έθπιεθηνπο θαη απνγνεηεπκέλνπο. Πην ςχρξαηκνο ν Ναπζηθιήο πξφηεηλε λα γπξίζνπλ ζηελ Υέκκε θαη εθεί λα ζθεθηνχλ ηη λα πξάμνπλ γηα λα βξνπλ κηα ιχζε γηα ηελ απειεπζέξσζε ηνπ Θεαγέλε απφ ηε ζπκκνξία ηνπ Θχακε.

[209]

5. ΢ηελ επηζηξνθή ηνπο πεξίκελε κε αγσλία ε Υαξίθιεηα πνπ φηαλ ηνπο είδε λα έξρνληαη ρσξίο ηνλ Θεαγέλε έβγαιε κηα θξαπγή ζπαξαγκνχ θαη άξρηζε λα νδχξεηαη φηη ν Θεαγέλεο ήηαλ λεθξφο. Ο Κλήκσλ ηελ επηηίκεζε γηαηί πάληα ν λνπο ηεο πάεη ζην ρεηξφηεξν θαθφ θαη ζηε ζπλέρεηα ηεο εμήγεζε φηη ν Θεαγέλεο είλαη δσληαλφο. ΋κσο ν Καιάζηξεο δηθαηνιφγεζε ηε Υαξίθιεηα ιέγνληαο ζηνλ Κλήκσλα φηη πξνθαλψο δελ εξσηεχηεθε πνηέ ηνπ, γη’ απηφ δελ κπνξεί λα θαηαιάβεη ηελ αληίδξαζε ηεο θφξεο. Καη ακέζσο πξφηεηλε λα καδεπηνχλ θαη λα ζρεδηάζνπλ πνηεο ζα είλαη νη επφκελεο θηλήζεηο ηνπο.

6. Πήγαλε ινηπφλ ζην ζπίηη θαη ν Ναπζηθιήο εηνίκαζε ηξαπέδη γηα φινπο θαη κε πζηεξνβνπιία έληπζε ιακπξά θαη ζηφιηζε ηελ θφξε ηνπ. Καη φηαλ έθαγαλ ηνπο είπε: «Ακ ηαζ ζαξ λένς θίβμ ηαζνυ ζαξ εεςνχ θίθμοξ ιμο ηαζ επζεοιχ κα ιείκεηε ζηδ πχνα αοηή, ζημ ζπίηζ ιμο ηαζ κα ιμζνάγεζηε ηα αβαεά ιμο ηαζ ζαξ δζααεααζχκς πςξ δεκ εα ιμο είζηε ηαευθμο αάνμξ. Δβχ θοζζηά ςξ έιπμνμξ πνέπεζ κα ηαλζδεφς ηαζ ηχνα πνμβναιιαηίγς ηαλίδζ ζηδκ Δθθάδα. Θα ήεεθα θμζπυκ κα ιμο πείηε ηζ ζημπεφεηε κα ηάκεηε βζα κα ηζκδεχ ηζ εβχ ακαθυβςξ».

7. Αθνινχζεζε ζησπή θαη θαηφπηλ κίιεζε ν Καιάζηξεο: «Ναοζζηθή, ζμο εοπυιαζηε μ Πμζεζδχκαξ ηαζ μ Δνιήξ κα ζμο ελαζθαθίγμοκ ηαθά ηαλίδζα ηαζ κα ζε οπμδέπμκηαζ εβηάνδζα ηαζ θζθζηά υιςξ εζφ ιαξ θζθμλέκδζεξ. Δοπανζζημφιε βζα ηδκ πνμζθμνά ζμο αθθά δ Υανίηθεζα ηζ εβχ εα ζοκεπίζμιε ηδκ ακαγήηδζδ ηςκ αβαπδιέκςκ ιαξ πνμζχπςκ. Μέκεζ κα ιαξ πεζ ηαζ μ Κκήιςκ ηζ ζημπεφεζ κα ηάκεζ». Ο Κλήκσλ πξνζπάζεζε λα κηιήζεη, αιιά μαθληθά μέζπαζε ζε θιάκαηα ιέγνληαο: «Αοηή δ ιμίνα ζε πυζεξ αηοπίεξ ιε έιπθελε. ΢ηενήεδηα ηδκ μζημβέκεζά ιμο, ηδκ παηνίδα ιμο ηαζ αθμφ πέναζα απυ πεζναηέξ ηαζ θδζηέξ ανέεδηα ζηδ βδ ηδξ Αζβφπημο, υπμο ζοκακηήεδηα ιε αοημφξ ημοξ Έθθδκεξ. Σχνα πάθζ δ ιμίνα ιμο επζαάθθεζ κα ημοξ εβηαηαθείρς ηαζ κα αθήζς ιυκδ ηδξ ηδ Υανίηθεζα ζηδκ ακαγήηδζδ ημο Θεαβέκδ. Αθθά δεκ ιπμνχ κα ανκδεχ ηδκ εοηαζνία πμο ιμο δίκεηαζ κα αημθμοεήζς ημκ Ναοζζηθή ζηδκ παηνίδα ιμο. ΋ιςξ Ναοζζηθή εα ζε παναηαθέζς κα ακααάθεζξ βζα θίβμ ημ ηαλίδζ ζμο βζα κα πνμζπαεήζμοιε υθμζ ιαγί κα ανμφιε ημκ Θεαβέκδ. Ακ πάθζ απμηφπμοιε ζ’ αοηή ιαξ ηδκ πνμζπάεεζα, εα γδηήζς ζοβκχιδ απυ ζέκα Υανίηθεζα, αθθά εα ζε αθήζς ζηα πένζα εκυξ άλζμο ακενχπμο ημο Καθάζζνδ». Ζ Υαξίθιεηα πνπ είρε θαηαιάβεη φηη ν Κλήκσλ ήηαλ εξσηεπκέλνο κε ηελ θφξε ηνπ Ναπζηθιή, αιιά θαη φηη ηνπ ίδηνπ ηνπ Ναπζηθιή άξεζε ε ηδέα λα παληξέςεη ηελ θφξε ηνπ κε ηνλ λεαξφ Έιιελα, είπε: «Κκήιςκ, ακαβκςνίγς πυζεξ ηαθέξ οπδνεζίεξ ιμο πνυζθενεξ ηαζ ζμο μθείθς πάνδ, ΋ιςξ δεκ πνέπεζ κα ηαθαζπςνδεείξ πζα βζα ιαξ ηαζ ζμο εφπμιαζ κα παξ ζηδκ παηνίδα ζμο ηαζ κα ανεζξ ηδκ μζημβέκεζά ζμο. Δίκαζ ιεβάθδ εοηαζνία ημ ηαλίδζ ημο Ναοζζηθή ηαζ δεκ πνέπεζ κα ηδκ πάζεζξ. Διείξ, δδθαδή μ Καθάζζνδξ ηζ εβχ εα παθέρμοιε βζα κα πεηφπμιε ημ ζημπυ ιαξ ηαζ πζζηεφμοιε υηζ εα έπμοιε ημοξ εεμφξ ζημ πθάζ ιαξ».

8. Ο Ναπζηθιήο κίιεζε θαη πάιη: «Υανίηθεζα ζμο εφπμιαζ απυ ηανδζάξ κα ένεμοκ ηα πνάβιαηα υπςξ ηα επζεοιείξ ηαζ κα έπεζξ ζοιπαναζηάηεξ ζμο ημοξ εεμφξ. ΋ζμ βζα ζέκα Κκήιςκ, ακαθαιαάκς κα ζε μδδβήζς ζηδκ παηνίδα ζμο βζα κα ανεζξ ημ ζπίηζ ηαζ ημοξ δζημφξ ζμο. Ακ εεθήζεζξ κα πακηνεοηείξ, δ ηυνδ [210]

ιμο Ναπζίθιεηα δζαεέηεζ ιεβάθδ πνμίηα, ακάθμβδ ιε ηδκ ηαηαβςβή ζμο». Γελ πξφιαβε λα ηειεηψζεη ηα ιφγηα ηνπ ν Ναπζηθιήο θαη ν Κλήκσλ απάληεζε φηη δέρεηαη πξφζπκα φζα ηνπ πξφζθεξε. Ο Ναπζηθιήο παξέδσζε ακέζσο ηελ θφξε ηνπ ζηνλ Κλήκσλα θαη αθνινχζεζε ρσξίο θαζπζηέξεζε ν γάκνο. Οη άλζξσπνη ηνπ Ναπζηθιή έςαιαλ ηνλ πκέλαην θαη ε γηνξηή θξάηεζε φιε ηε λχρηα. Ζ Υαξίθιεηα θιείζηεθε ζην δσκάηηφ ηεο θαη μέζπαζε ζε ζξήλν. Μεκθφηαλ ηελ κνίξα ηεο πνπ δελ επδφθεζε λα πεξάζεη ηε λχρηα ηεο λπθηθήο παζηάδαο, φπσο ζα ηελ πεξλνχζαλ απφςε ν Κλήκσλ κε ηελ Ναπζίθιεηα. ΢θεθηφηαλ φηη αλ – φ κε γέλνηην – είρε πεζάλεη ν Θεαγέλεο δελ ζα δνχζε θη απηή, αιιά ζα πήγαηλε λα ηνλ ζπλαληήζεη. Καη πξφζθεξε σο ζπνλδέο ηα καιιηά ηεο πνπ ηα μεξίδσλε κε καλία.

9. Δμαληιεκέλε απφ ην θιάκα θαη ηελ απειπηζία θνηκήζεθε σο αξγά ην πξσί. Ο Καιάζηξεο αλήζπρνο πήγε θαη ηελ μχπλεζε θαη έκεηλε έθπιεθηνο φηαλ ηελ είδε κα πξεζκέλα κάηηα θαη μεξηδσκέλα καιιηά. Σελ επέπιεμε γηα ηελ απαηζηνδνμία ηεο θαη ηεο είπε φηη αλ δελ ιππάηαη ηνλ εαπηφ ηεο αο ιππεζεί ηνλ Θεαγέλε πνπ δεη κφλν γη’ απηήλ. Ζ Υαξίθιεηα ζπλήιζε, δήηεζε ζπγλψκε απφ ηνλ γέξνληα θαη απηφο ηεο είπε φηη ν Θχακηο πνπ θξαηνχζε ηνλ Θεαγέλε, ήηαλ παιηφο ηνπ θίινο. Πξφηεηλε ινηπφλ ζηε Υαξίθιεηα λα θχγνπλ ακέζσο γηα λα αλαδεηήζνπλ ηνλ Θεαγέλε. Σεο εμνκνινγήζεθε ζηελ ζπλέρεηα φηη ν Θχακηο ήηαλ γηνο ηνπ. Ζ Υαξίθιεηα είπε ηφηε ζηνλ Καιάζηξε, φηη φηαλ ηελ θξαηνχζαλ αηρκάισηε νη βνπθφινη, ν Θχακηο ηελ εξσηεχηεθε θαη κάιηζηα ηελ ππνρξέσζε λα ηνπ ππνζρεζεί φηη ζα παληξεπηνχλε, πξάγκα πνπ κε ηέρλαζκα ην απέθπγε. Ο Καιάζηξεο απάληεζε φηη πηζηεχεη φηη απφ ζεβαζκφ πξνο ηνλ παηέξα ν Θχακεο δελ ζα επηκείλεη. Αιιά αλ ην θάλεη, ζπλέρηζε ν Καιάζηξεο, ε Υαξίθιεηα ζα ζνθηζηεί θαη πάιη άιιν ηέρλαζκα γηα λα μεπεξάζεη θαη πάιη απηφλ ηνλ θίλδπλν.

10. Ζ Υαξίθιεηα πξφηεηλε λα κεηακθηεζηνχλε ζε ξαθέλδπηνπο θαη άζιηνπο δεηηάλνπο θη έηζη «εα απμθφβμιε ημκ θευκμ ηαζ ηδκ επζαμοθή ηςκ ακενχπςκ πμο εα ζοκακηήζμοιε ηαζ εα ελαζθαθίζμοιε ηαζ ηδκ ηνμθή ιαξ, αθμφ υθμ ηαζ ηάπμζα εθεδιμζφκδ εα ιαξ πνμθενεεί».

11. Ο Καιάζηξεο ζπκθψλεζε θαη ην πξσί έθπγαλ πεδή. Σνπο ζπλφδεςαλ γηα ιίγν ν Κλήκσλ, ν Ναπζηθιήο θαη ε Ναπζίθιεηα θαη θαηφπηλ απνρσξίζηεθαλ κε επρέο γηα θαιή ηχρε. Καηφπηλ ν Καιάζηξεο θφξεζε θάηη ξππαξά θνπξέιηα θαη θξάηεζε ζαλ κπαζηνχλη ην ηφμν ηεο Υαξίθιεηαο απφ ην νπνίν είρε αθαηξέζεη ηε ρνξδή. ΢ηελ πιάηε θνπβαινχζε έλα ζαθίδην πνπ πεξηείρε ηελ θαξέηξα. Ζ Υαξίθιεηα έηξηςε ην πξφζσπφ ηεο κε θαπληά θαη ζηάρηε, έβαιε ζην θεθάιη ηεο έλα θνπξειφπαλν θαη πήξε ζηελ πιάηε ηεο έλα ζαθνχιη, ζαλ απηά πνπ θξαηάλε νη δεηηάλνη γηα λα βάδνπλ ηα μεξνθφκκαηα. Μέζα φκσο ζην ζαθνχιη απηφ είρε ηελ ηεξή εζζήηα θαη ηα ζηέθαλα απφ ηνπο Γειθνχο θαζψο θαη ηα ζεκάδηα αλαγλψξηζεο πνπ ε κεηέξα ηεο είρε εθζέζεη καδί κε ηελ ίδηα.

12. Αθνχ κεηακθηέζηεθαλ εληειψο μεθίλεζαλ γηα ηελ Βήζζα, αιιά θαζψο πιεζίαδαλ είδαλ πνιινχο ζθνησκέλνπο ζθφξπηνπο ζην δξφκν. Απφ ηηο ζηνιέο ηνπο νη πεξηζζφηεξνη απφ απηνχο θαίλνληαλ Πέξζεο, αιιά δελ θαηαιάβαηλαλ ηη έγηλε θαη πνηνη ζπγθξνχζηεθαλ ζε κάρε. Πην πέξα είδαλ κηα κεγάιε γπλαίθα πνπ κνηξνινγνχζε θξαηψληαο ην ζψκα ελφο ζθνησκέλνπ. Πιεζίαζαλ θαη δηαθξηηηθά [211]

ξψηεζαλ ηη έγηλε. Σειηθά θαηάιαβαλ φηη πελζνχζε ην γην ηεο θαη είρε θηάζεη εθεί γηα λα ηνπ απνδψζεη ηηο λεθξηθέο ζπνλδέο.

13. Απφ ηε ραξνθακέλε κάλα έκαζαλ ηη πεξίπνπ ζπλέβε: «Μζα ιμκάδα ζηναημφ ημο θνμφνανπμο Μζηνάκδ ζοκυδεοε έκα πμθφ υιμνθμ κέμ αζπιάθςημ, πμο ημκ πήβαζκακ ζημκ ζαηνάπδ ηδξ Μέιθζδαξ Ονμμκδάηδ βα κα ημκ ζηείθεζ δχνμ ζημ Μεβάθμ Βαζζθζά. Αθθά μζ ηάημζημζ ηδξ πυθδξ ιαξ, πμο είκαζ θζθμπυθειμζ ηαζ θδζηέξ, υνιδζακ ζηδκ ζοκμδεία ηαζ άνπαλακ ημκ κέμ θέβμκηαξ πςξ είκαζ δζηυξ ημοξ. Ο Μζηνάκδξ ιυθζξ ημ έιαεε εηζηνάηεοζε ηαηά ηδξ πυθδξ, αθθά μζ ηάημζημί ηδξ ημο έζηδζακ εκέδνα ηαζ ζηυηςζακ υθμοξ ημοξ Πένζεξ, ιεηαλφ ημοξ ηαζ ημκ Μζηνάκδ. Αθθά ζημηχεδηακ ηαζ ιενζημί δζημί ιαξ ηαεχξ ηαζ μ βζμξ ιμο πμο αθέπεηε εδχ κα ημκ ηναηχ. Σχνα θμαάιαζ ηαζ βζα ηδ γςή ημο άθθμο ιμο βζμο πμο πήβε ιαγί ιε άθθμοξ κα πμθειήζμοκ ηαηά ηδξ Μέιθζδαξ. Κζ αοηυ βζαηί εέθμοκ κα πνμθάαμοκ ηδκ εηζηναηεία πμο εημίιαγε μ δζμζηδηήξ ηδξ Μέιθζδαξ εκακηίμκ ημοξ ηαζ κα ημκ αζθκζδζάζμοκ. Δηηυξ αοημφ, εέθμοκ κα απμηαηαζηήζμοκ ημκ ανπδβυ ημοξ ημκ Θφαιδ ζημ ζεναηζηυ αλίςια, πμο ημο είπε ηθέρεζ μ αδεθθυξ ημο. Δίκαζ απμθαζζζιέκμζ κα κζηήζμοκ ηαζ πνμηζιμφκ κα πεεάκμοκ πανά κα ημοξ πζάζμοκ ηαζ κα ημοξ ααζακίγμοκ ηαζ ηαπεζκχζμοκ μζ Πένζεξ. Αθθά εζείξ βζα πμφ πδβαίκεηε;». Ο Καιάζηξεο ηεο είπε φηη πεγαίλαλε γηα ηελ πφιε θαη απηή ηνπο είπε φηη ζέιεη λα μελπρηήζεη θαη λα ζάςεη ηνλ λεθξφ, αιιά αλ δηαλπθηέξεπαλ εθεί θνληά ην πξσί ζα ηνπο νδεγνχζε ζηελ πφιε.

14. Πξάγκαηη νη δπν ηνπο πήγαλ ζε έλα θνληηλφ ιφθν θαη ν Καιάζηξεο εμαληιεκέλνο έβαιε ηελ θαξέηξα γηα πξνζθεθάιη θαη θνηκήζεθε. Ζ Υαξίθιεηα φκσο δελ θνηκήζεθε ακέζσο θαη είδε έλα πεξίεξγν ζέακα: Ζ γεξφληηζζα έζθαςε έλα ιάθθν, άλαςε δπν θσηηέο ζηα πιάγηα θαη έξημε κέζα ηνπ γηα ζπνλδέο κέιη, γάια θαη θξαζί. Αθφκα πήξε έλα γιχθηζκα πνπ είρε αλζξψπηλν ζρήκα θαη ην έξημε θη απηφ κέζα ζην ιάθθν. ΢πλέρηζε κε δηάθνξεο αηγππηηαθέο κπζηηθηζηηθέο ηειεηνπξγίεο θαη καγγαλείεο, φπσο λα ραξάμεη κε έλα ζπαζί ην ρέξη ηεο θαη κε θχιια δάθλεο λα ξαληίζεη ηε θσηηά κε ην αίκα ηεο, Αθφκα ςηζχξηζε ζην απηί ηνπ λεθξνχ γηνπ ηεο θάπνηα αθαηάιεπηα ιφγηα κε ηα νπνία ήζειε λα κάζεη αλ ν άιινο ηεο γηνο ήηαλ θη απηφο λεθξφο ή φρη. Ζ Υαξίθιεηα μχπλεζε ηνλ Καιάζηξε θαη ηνπ δήηεζε λα πάλε θνληά ζηε γξηά, αιιά απηφο είπε φηη αθφκα θαη πνπ θνηηνχζαλ ηελ πεξίεξγε απηή ηειεηή ήηαλ ηεξνζπιία.

15. ΋κσο ηε ζηηγκή εθείλε ν λεθξφο κίιεζε κε κηα θσλή πνπ ιεο θαη έβγαηλε απφ ηα έγθαηα ηεο γεο: «Μάκα, υζμ γμφζα ακέπεδηα υθεξ ηζξ ιαββακείεξ ζμο υζμ πανάθμβεξ ηαζ ακ ήηακ. Αθθά ηχνα δ αζέαεζά ζμο έθηαζε ζημ ζδιείμ κα ιδκ πνμπςνάξ ζηδκ ηαθή ιμο ηαζ κα ι’ αθήζεζξ κα ακαπαοεχ ιαγί ιε ηζξ άθθεξ ροπέξ, αθθά θνμκηίγεζξ κα ζηακμπμζήζεζξ ηζξ δζηέξ ζμο απμνίεξ. ΢μο θές θμζπυκ πςξ μ βζμξ ζμο δεκ εα βονίζεζ γςκηακυξ ηαζ εζφ πμο υθδ ζμο ηδ γςή ηδκ πέναζεξ ιε άκμιεξ πνάλεζξ εα πεεάκεζξ ζφκημια απυ πηφπδια δυναημξ. Αηυια ηαζ αοηέξ ζμο μζ ιοζηζηέξ ηεθεημονβίεξ πμο έπνεπε κα ηζξ ηάκεζξ ιυκδ ζμο ζημ ζηυημξ, έβζκακ ιπνμζηά ζε δομ ιάνηονεξ. Ο έκαξ απυ αοημφξ είκαζ ζενέαξ. Αθθά επεζδή είκαζ ηαζ ζμθυξ δεκ ζημπεφεζ κα απμηαθφρεζ ηέημζα ιοζηζηά. Οζ δομ βζμζ ημο εημζιάγμκηαζ κα αθθδθμελμκηςεμφκ ηαζ ιυκμ αοηυξ ιπμνεί κα [212]

ζηαιαηήζεζ ημ ηαηυ, ακ πνμθάαεζ ημ πνυκμ, ΋ιςξ ηζξ πνάλεζξ ζμο ηζξ παναημθμφεδζε ηαζ ιζα ενςηεοιέκδ βοκαίηα πμο βονκά υθμ ημκ ηυζιμ ράπκμκηαξ βζα ημκ αβαπδιέκμ ηδξ ηαζ ιε ημκ μπμίμ ηεθζηά εα γήζεζ ααζζθζηά». Απηά είπε ν λεθξφο θαη έπεζε ζηε γε, ελψ ε κεηέξα ηνπ πνπ θαηάιαβε πνηνη ήηαλ απηνί πνπ αλάθεξε ν γηνο ηεο, φξκεζε λα βξεη ηνλ Καιάζηξε θαη ηελ Υαξίθιεηα. ΋κσο φπσο έηξερε μέθξελα αλάκεζα ζηα πηψκαηα, παξαπάηεζε θαη έπεζε πάλσ ζε έλα δφξπ πνπ ηεο δηαπέξαζε ην θνξκί. Κη έπεζε θη απηή λεθξή θαη έηζη επαιεζεχηεθε ε πξνθεηεία ηνπ γηνπ ηεο.

Βηβιίν Έβδνκν 1. Ο Καιάζηξεο θαη ε Υαξίθιεηα πνπ είραλ παξαθνινπζήζεη φιε ηε ζθελή θαη είραλ αθνχζεη ηηο πξνθεηείεο ηνπ λεθξνχ, έθπγαλ βηαζηηθά γηα ηελ Μέκθηδα. Δθεί δηαπίζησζαλ φηη άξρηζαλ λα επαιεζεχνληαη νη καληείεο: Ο Θχακηο θαη ε ζπκκνξία ηνπ πνπ θαηέθζαζαλ απφ ηελ Βήζζα έμσ απφ ηελ πνιε θαη μεθίλεζαλ ηελ πνιηνξθία ηεο ελψ είραλ ήδε θιείζεη ηηο πχιεο ηεο. Οη θάηνηθνη ηεο Μέκθηδαο εηνηκάδνληαλ λα θάλνπλ έμνδν θαη λα επηηεζνχλ θαηά ησλ ιεζηψλ, φηαλ έλαο απφ ηνπο πξνχρνληεο ηεο πφιεο είπε φηη αθνχ ιείπεη ν Οξννλδάηεο, ζα ήηαλ ζσζηφ λα ελεκεξσζεί ηελ γπλαίθα ηνπ ε Αξζάθε θαη λα δψζεη ηελ έγθξηζή ηεο γηα ηελ επίζεζε. ΋ινη ζπκθψλεζαλ θαη θαηεπζχλζεθαλ πξνο ην παιάηη.

2. Απηή ε Αξζάθε ήηαλ κηα φκνξθε, ςειή γπλαίθα, επγεληθήο θαηαγσγήο (ήηαλ αδειθή ηνπ βαζηιηά ηεο Πεξζίαο) πνιχ θηιήδνλε θαη θαζφινπ ακέκπησλ εζψλ. Ζ ίδηα ήηαλ ε αηηία ηεο ερζξφηεηαο κεηαμχ ηνπ Θχακε θαη ηνπ αδειθνχ ηνπ. ΋ηαλ ν παηέξαο ηνπο ν Καιάζηξεο έθπγε απφ ηελ Μέκθηδα, ηε ζέζε ηνπ πήξε ν πξσηφηνθφο ηνπ Θχακηο. Ζ Αξζάθε θαιφβιεπε ηνλ λεαξφ ηεξέα θαη δελ ην έθξπβε, αλ θαη ν ίδηνο ν αθειήο Θχακηο δελ είρε θαηαιάβεη ηίπνηα. Καηάιαβε φκσο ν αδειθφο ηνπ ν Πεηφζηξεο ν νπνίνο επνθζαικηνχζε ηε ζέζε ηνπ ηεξέα. Πέξζεο ζηξαηησηηθνί Πήγε ινηπφλ ζηνλ Οξννλδάηε θαη ηνπ θαηήγγεηιε φηη ε γπλαίθα ηνπ είρε εξσηηθφ πάζνο γηα ηνλ Θχακε θαη φηη απηφο ηάρα αληαπνθξηλφηαλ ζ’ απηφ ην άλνκν πάζνο. Ο Οξννλδάηεο πνπ ήμεξε θαιά ηε γπλαίθα ηνπ πείζηεθε θαη ελψ δελ ελφριεζε ηελ ίδηα (ήηαλ ζπκίδνπκε αδειθή ηνπ Μεγάινπ Βαζηιέα) άξρηζε λα απεηιεί ηνλ Θχακε κε εθηέιεζε θαη ηνλ ππνρξέσζε λα ην ζθάζεη απφ ηελ πφιε. Ακέζσο ν ζαηξάπεο δηφξηζε ηνλ Πεηφζηξε ζηε ζέζε ηνπ.

[213]

3. Απηά είραλ γίλεη πξηλ απφ ρξφληα. Σψξα ινηπφλ πνπ ην πιήζνο καδεχηεθε έμσ απφ ην παιάηη ηεο, ε Αξζάθε δελ δέρζεθε λα ζπλαηλέζεη ζηελ επίζεζε θαηά ηνπ ερζξνχ, αιιά δήηεζε λα κάζεη πξψηα πφζνη θαη πνηνί ήηαλ νη ερζξνί θαη γηα πνηα αηηία πνιηφξθεζαλ ηελ πφιε. Σν πιήζνο ππάθνπζε θαη πξνρψξεζε πξνο ηα ηείρε. Ζ Αξζάθε δήηεζε λα ζηεζεί κηα ιακπξή ζθελή θαη ε ίδηα θφξεζε πνιπηειή ελδχκαηα, θξάηεζε ζην ρέξη έλα θεξχθεην σο εηξεληθφ ζχκβνιν θαη θάιεζε ηνπο εγέηεο ηνπ ερζξνχ λα πιεζηάζνπλ ην ηείρνο. Παξνπζηάζηεθαλ νπιηζκέλνη, αιιά ρσξίο θξάλνο ν Θχακηο θαη ν Θεαγέλεο θαη ν θήξπθαο ηνπο είπε: «Ζ Ανηάηδ, ζφγοβμξ ημο ζαηνάπδ Ονμμκδάηδ ηαζ ζφγοβμξ ημο ααζζθζά ηδξ Πενζίαξ ζαξ νςηά πμζμζ είζηε ηαζ βζα πμζμ θυβμ ηάκαηε αοηήκ ηδκ εηζηναηεία ηαηά ηδξ πυθδξ;». Ο Θχακηο εμήγεζε φηη ν ιφγνο ηνπ πνιέκνπ ήηαλ ε απνθαηάζηαζε ηεο δηθαηνζχλεο κε ηελ απφδνζε ηεο ζέζεο ηνπ ηεξέα ζηνλ ίδην, πνπ ήηαλ θαη ν λφκηκνο θάηνρνο ηνπ ηίηινπ. Αλ ε Αξζάθε δερφηαλ απηφλ ηνλ φξν, νη νπιηζκέλνη άληξεο ζα επέζηξεθαλ ζηε Βήζζα, αιιά ζε αληίζεηε πεξίπησζε ζα κηινχζαλ ηα φπια.

4. Οη πνιίηεο ηεο Μέκθηδαο αθνχγνληαο ηα ιφγηα απηά αλαγλψξηζαλ ηνλ Θχακε πνπ είρε εμαθαληζηεί κπζηεξησδψο. Ζ Αξζάθε ηαξάρζεθε θαη κέζα ηεο αλαδσππξψζεθε ε νξγή ηεο θαηά ηνπ Πεηφζηξε. Ζ ζέα ησλ δπν λέσλ αληξψλ ηεο άλαβε θαη πάιη αηζζήκαηα γηα ηνλ παιηφ ηεο έξσηα θαη έλησζε λα γελληέηαη έλαο θαηλνχξηνο γηα ηνλ φκνξθν Θεαγέλε. Απάληεζε ινηπφλ ζηνπο δπν εθπξνζψπνπο ησλ πνιηνξθεηψλ: «Ο ζηναηυξ ημο Μεβάθμο Βαζζθζά είκαζ πακίζπονμξ ηαζ ιπμνεί κα ζαξ ελμκηχζεζ υθμοξ. ΋ιςξ δεκ είκαζ ζςζηυ κα ποεεί άδζηα αίια βζα ιζα ζδζςηζηή οπυεεζδ ηαζ κα ιδκ αθήζμοιε ημοξ εεμφξ κα απμθαζίζμοκ πμζμ απυ ηα δομ ιένδ εα δζηαζςεεί. Γζαηάζζς θμζπυκ, μζ πμθίηεξ ηδξ Μέιθζδαξ ηαζ ηδξ Βήζζαξ κα ιδκ ζοβηνμοζημφκ άζημπα ηαζ μζ δομ δζεηδζηδηέξ ημο αλζχιαημξ ημο ζενέα κα ιμκμιαπήζμοκ ηαζ εα θακεί μ κζηδηήξ».

5. ΢ην άθνπζκα ηεο απφθαζεο ηεο Αξζάθεο νη πνιίηεο ηεο Μέκθηδαο ζπκθψλεζαλ ακέζσο, γηαηί πξάγκαηη δελ ήζειαλ λα πνιεκήζνπλ γηα ηνλ Πεηφζηξε, πνπ δελ ηνλ ζεσξνχζαλ έληηκν. Καη νη πνιίηεο ηεο Βήζζαο δέρζεθαλ κφλν φηαλ ν Θχακηο ηνπο δηαβεβαίσζε φηη ζα θέξδηδε εχθνια ηνλ αγχκλαζην θαη άπεηξν ζηνλ πφιεκν αδειθφ ηνπ. Ο Θχακηο ακέζσο θφξεζε ην θξάλνο ηνπ, πήξε ηα φπια ηνπ θαη εηνηκάζηεθε γηα ηελ κνλνκαρία, αιιά ν Πεηφζηξεο ζχξζεθε κε ηε βία έμσ απφ ηα ηείρε ηξέκνληαο απφ ην θφβν ηνπ θαη δεηψληαο λα ηνλ ζπγρσξήζνπλ. Ο Θεαγέλεο ηνλ ιππήζεθε θαη είπε ζηνλ Θχακε φηη απηφο πνπ βξηζθφηαλ απέλαληί ηνπ κπνξεί λα είλαη ερζξφο, αιιά ζπλάκα είλαη θαη αδειθφο ηνπ. Ο Θχακηο ζπκθψλεζε θαη είπε φηη δελ ζέιεη λα ηνλ βαξχλεη ην θξίκα ηεο αδειθνθηνλίαο, δήηεζε φκσο απφ ηνλ Θεαγέλε λα ηνπ ππνζρεζεί φηη αλ ληθήζεη ζηελ κνλνκαρία ζα έξζεη λα δήζεη ζηελ Μέκθηδα καδί ηνπ, αιιά αλ γηα νπνηνδήπνηε ιφγν ράζεη, λα γίλεη ν αξρεγφο ηεο Βήζζαο.

6.Ο Θχακηο είπε απηά ηα ιφγηα θαη φξκεζε θαηά ηνπ Πεηφζηξε, ν νπνίνο παληθφβιεηνο παξαθαινχζε ηνπο θξνπξνχο λα αλνίμνπλ ηηο πχιεο θαη φηαλ απηνί αξλήζεθαλ, πέηαμε ηα φπια ηνπ θαη άξρηζε λα ηξέρεη γχξσ απφ ηα ηείρε. Ο Θχακηο άξρηζε λα ηνλ θπλεγά θαη πίζσ ηνπο αθνινπζνχζε ηξέρνληαο θαη ν [214]

Θεαγέλεο. Καη αθνχ ζπκπιήξσζαλ ηξεηο θχθινπο γχξσ απφ ηα ηείρε ηεο πφιεο θαη ην δφξπ ηνπ Θχακε άγγηδε ζρεδφλ ηελ πιάηε ηνπ Πεηφζηξε εκθαλίζηεθε μαθληθά ν Καιάζηξεο πνπ έηξερε κε ηαρχηεηα δπζαλάινγε γηα ηελ ειηθία ηνπ γηα λα πξνιάβεη ηελ αδειθνζθαγή.

7. Ο Καιάζηξεο θψλαμε ζηνπο δπν γηνπο ηνπ λα ζηακαηήζνπλ, αιιά απηνί δελ ηνλ αλαγλψξηζαλ ακέζσο γηαηί θνξνχζε ηα θνπξέιηα ηνπ δεηηάλνπ. Σφηε απηφο πέηαμε ηα ξππαξά ξνχρα θαη έιπζε ηα καιιηά ηνπ φπσο ηα έρνπλ νη Αηγχπηηνη ηεξείο. Υσξίο άιιε θαζπζηέξεζε νη δπν ηνπ γηνη ζηακάηεζαλ ην ηξέμηκν, γνλάηηζαλ κπξνζηά ζηα πφδηα ηνπ παηέξα ηνπο θαη έδεημαλ ληξνπή πνπ ν Καιάζηξεο ηνπο βξήθε ζε κηα ηέηνηα θαθή ζηηγκή. ΋ινη φζνη βξίζθνληαλ πάλσ ζηα ηείρε, αιιά θαη απηνί πνπ ήηαλ έμσ απφ απηά έκεηλαλ απνζβνισκέλνη απφ ην ζέακα. Καη ηφηε μαθληθά εκθαλίζηεθε ε Υαξίθιεηα πνπ είδε ηνλ Θεαγέλε θαη φξκεζε ζηελ αγθαιηά ηνπ κε δάθξπα ραξάο θαη θηιηά. Ο Θεαγέλεο αηθληδηάζηεθε φηαλ είδε ηελ ξππαξή δεηηάλα λα ηνλ αγθαιηάδεη θαη ηελ απνκάθξπλε κε έλα ραζηνχθη, αιιά ε Υαξίθιεηα ηνπ είπε κφλν: «Πφεζε, δεκ εοιάζαζ ηδκ θαιπάδα;» θαη απηφο ακέζσο έπεζε κε ηε ζεηξά ηνπ ζηελ δηθή ηεο αγθαιηά. Σελ εηθφλα απηή παξαθνινπζνχζε απφ ηα ηείρε κε θζφλν ε Αξζάθε.

8. Με ηελ επέκβαζή ηνπ ν Καιάζηξεο απέηξεςε ηελ ζθαγή θαη νη γηνη ηνπ βξήθαλ ηνλ παηέξα ηνπο πνπ ηνλ είραλ ράζεη εδψ θαη δέθα ρξφληα. Δπίζεο ε Υαξίθιεηα βξήθε θαη πάιη ηνλ Θεαγέλε θαη ν θφζκνο θαηέβεθε απφ ηα ηείρε θαη ζαχκαδε ηνλ ηαηξηαζηφ δεπγάξη. Ο Θχακηο έζηεηιε πίζσ ζηελ Βήζζα ηνπο ζπληξφθνπο ηνπ, ηνπο επραξίζηεζε θαη ηνπο ππνζρέζεθε φηη ζα ηνπο κνηξάζεη ρξήκαηα θαη πνιιά δψα γηα ζπζίεο. Οη πνιίηεο ηεο Μέκθηδαο θχθισζαλ ηνλ Καιάζηξε κε ηνπο γηνπο ηνπ θαη θξαηψληαο αλακκέλεο ιακπάδεο ζρεκάηηζαλ πνκπή θαη θαηεπζχλζεθαλ ζην λαφ ηεο Ίζηδαο. Καη ε Αξζάθε κε ηελ δηθή ηεο ζπλνδεία κπήθε ζην λαφ, αιιά ην βιέκκα ηεο δελ έθεπγε απφ ηελ κνξθή ηνπ Θεαγέλε πνπ θξαηνχζε απφ ην ρέξη ηελ Υαξίθιεηα. Ο Καιάζηξεο αθνχ πξνζεπρήζεθε θαη πξφζθεξεο ζπνλδέο ζηελ ζεά, ηνπνζέηεζε ην ηεξαηηθφ ζηεθάλη ζην θεθάιη ηνπ Θχακε, νξίδνληάο ηνλ θαη επίζεκα δηάδνρφ ηνπ. ΋ζηξηο, Άλνπβηο θαη Ώξνο 9. ΋ινη επηθξφηεζαλ ηελ πξάμε ηνπ Καιάζηξε θαη θαηφπηλ δηαιχζεθαλ. Ο Καιάζηξεο πήγε κε ηνπο γηνπο ηνπ ζην ζπίηη ηνπ θαη ε Αξζάθε ζην παιάηη ηεο. Απνκνλψζεθε ζηελ θξεβαηνθάκαξα θαη πέξαζε φιε ηε λχρηα άγξππλε κε ηελ ζθέςε ζην Θεαγέλε θαη κε αλαζηελαγκνχο θαη πζηεξηθέο θσλέο. Ζ πηζηή ππεξέηξηά ηεο Κπβέιε πνπ ήμεξε ηηο εξσηηθέο [215]

νξέμεηο ηεο Αξζάθεο κπήθε ζην δσκάηην θαη ηελ ξψηεζε πνηνο είλαη απηφο ν αλφεηνο άληξαο πνπ δελ ζαγελεχηεθε απφ ηελ νκνξθηά ηεο θπξίαο ηεο. Σεο δήηεζε λα ηνπ πεη ην φλνκά ηνπ θαη ηεο ππνζρέζεθε φηη ζα θάλεη φ,ηη κπνξεί λα επραξηζηήζεη ηελ θπξία ηεο, φπσο έθαλε θαη ζε άιιεο πεξηπηψζεηο.

10. Ζ Αξζάθε άξρηζε λα ιέεη ζηελ ζεξαπαηλίδα θαη εξσηηθή ηεο ζχκβνπιν Κπβέιε φηη ήηαλ εξσηεπκέλε κε εθείλν ηνλ φκνξθν λέν πνπ ην θάιινο ηνπ ην παξαηήξεζε φινο ν ιαφο. Αθφκα εθηφο απφ ηνλ έξσηα ηελ έηξσγε ε δήιηα γηαηί κηα μέλε (θαη φρη άζρεκε) θνπέια ηνλ αγθάιηαζε φηαλ ηνλ είδε θαη δελ ηνλ άθεζε νχηε ζηηγκή απφ θνληά ηεο. Ζ γξηά ππεξέηξηα πνπ ήμεξε θαιά ηα ρνχγηα ηεο θπξάο ηεο, ζηφιηζε ηελ θαεκέλε ηελ Υαξίθιεηα κε έλα ζσξφ άζρεκνπο θαη πεξηθξνλεηηθνχο ραξαθηεξηζκνχο. Καηφπηλ ππνζρέζεθε ζηελ Αξζάθε φηη ζα θαηαθέξεη λα δηψμεη ηελ «κηθξή πφξλε» απφ ηνλ Θεαγέλε θαη ζα ηνλ πείζεη λα πξνζέμεη ηελ νκνξθηά ηεο θαη λα ηελ ζεξαπεχζεη έηζη απφ δπν αξξψζηηεο καδί: ηνλ έξσηα θαη ηε δήιηα.

11. Πξσί-πξσί ε Κπβέιε πήξε καδί ηεο έλα επλνχρν θαη κηα ππεξέηξηα θαη μεθίλεζε γηα ην λαφ ηεο Ίζηδαο γηα λα πξνζθέξεη, φπσο είπε, ζπζία ζηε ζεά. ΋κσο φιν ην ηεξφ είρε βπζηζηεί ζην πέλζνο. Σν πξνεγνχκελν βξάδπ ν Καιάζηξεο αθνχ ζπλέθαγε κε ηνπο γηνπο ηνπ, ηνπο θάιεζε θαη ηνπο είπε λα πξνζέρνπλ ηνπο δπν Έιιελεο πνπ είρε θέξεη καδί ηνπ θαη λα ηνπο βνεζήζνπλ λα ηειεηψζνπλ ην ηαμίδη ηνπο. Καηφπηλ πέζαλε ήζπρα. ΋πσο ήηαλ ε ηάμε, είραλ ήδε θιεζεί απφ φιε ηελ Αίγππην ηεξείο θαη πξνθήηεο γηα λα απνλείκνπλ ηηκέο ζην λεθξφ θαη γηα επηά κέξεο δελ γηλφηαλ λα πξαγκαηνπνηεζεί θακηά ζπζία, νχηε κπνξνχζε λα κπεη θαλείο ζην λαφ, εθηφο απφ ηνπο ηεξείο. Ζ Κπβέιε ξψηεζε ηνλ λεσθφξν ηνπ λανχ πνχ ζα κείλνπλ νη μέλνη θαη έκαζε φηη ν Θχακηο είρε θξνληίζεη λα ηνπο βξεη θαηάιπκα εθεί θνληά. Δθείλε ηε ζηηγκή νη δπν λένη πεξλνχζαλ πεγαίλνληαο πξνο ην νίθεκα πνπ ηνπο είρε παξαρσξεζεί. Σφηε ε Κπβέιε είπε ζην λεσθφξν: «Ξένεζξ πυζμ αβαπά ημοξ λέκμοξ ηαζ ζδζαίηενα ημοξ Έθθδκεξ, δ αδεθθή ημο Μεβάθμο Βαζζθζά δ Ανζάηδ. Πεξ ζημοξ δομ κέμοξ πςξ ζφιθςκα ιε δζαηαβή ημο Θφαιδ ημοξ παναπςνήεδηε ηαηάθοια ζημ παθάηζ». Φπζηθά ν λεσθφξνο ηελ πίζηεςε θαη πήγε θνληά ζηνλ Θεαγέλε θαη ηελ Υαξίθιεηα, πνπ ήηαλ ζιηκκέλνη γηαηί κφιηο είραλ κάζεη ην ζάλαην ηνπ Καιάζηξε, θαη ηνπο είπε: «΢φιθςκα ιε ηα έεζιά ιαξ δεκ πνέπεζ κα ηθαίιε βζα ημ εάκαημ εκυξ πνμθήηδ, βζαηί αοηυξ ηθήεδηε απυ ημοξ εεμφξ. Σχνα ζαξ πθδνμθμνχ υηζ μ Θφαιζξ έδεζλε υηζ ζαξ αβαπά υζμ ηαζ μ παηέναξ ημο ηαζ θνυκηζζε κα ζαξ παναπςνδεεί δζαιένζζια ζημ παθάηζ. Αημθμοεήζηε ηδκ βοκαίηα αοηή ηαζ εα ζαξ μδδβήζεζ εηεί πμο πνέπεζ».

12. Οη δπν λένη ππάθνπζαλ ρσξίο λα ππνςηαζηνχλ ηίπνηε θαη αθνινχζεζαλ ηελ Κπβέιε ε νπνία ηνπο πήγε σο ην παιάηη. Σα κεγάια θηίξηα, ην πιήζνο ησλ θξνπξψλ θαη ησλ ππεξεηψλ ηνπο εληππσζίαζαλ θαη άξρηζαλ λα ππνςηάδνληαη, αιιά δελ είπαλ ηίπνηα. Ζ Κπβέιε ηνπο πήγε ζην δσκάηην πνπ έκελε ε ίδηα θαη ηνπο είπε: «Παζδζά ιμο λένς πυζμ ζαξ θφπδζε μ εάκαημξ ημο Καθάζζνδ, πμο ήηακ ζακ παηέναξ ζαξ. Ξένς πςξ είζηε Έθθδκεξ ηαζ απυ ηδκ υρδ ζαξ θαίκεζηε εοβεκζηήξ βεκζάξ. Πέζηε ιμο απυ πμζα πυθδ ηδξ Δθθάδαξ ηαηάβεζηε βζα κα ημ [216]

πς ζηδκ ηονά ιμο ηδκ Ανζάηδ, πμο είκαζ αδεθθή ημο Μεβάθμο Βαζζθέα ηαζ ζφγοβμξ ημο ζαηνάπδ Ονμμκδάηδ. Δίκαζ εοβεκζηή ηαζ θζθυλεκδ ηαζ αβαπά ημοξ Έθθδκεξ. Κζ εβχ είιαζ Δθθδκίδα απυ ηα Λέζαμ, ήνεα εδχ αζπιάθςηδ, αθθά γς ηαθά ηαζ εοηοπζζιέκδ πάνδ ζηδκ ηονά ιμο». Ο Θεαγέλεο ζπζρέηηζε ηα ιφγηα ηεο Κπβέιεο κε ηελ ζηάζε ηεο Αξζάθεο, πνπ ρζεο ηνλ θνηηνχζε πξνθιεηηθά θαη ζθεθηφηαλ φηη ηίπνηα θαιφ δελ ζα βγεη απφ απηή ηελ ππφζεζε ε δε Υαξίθιεηα ηνπ ςηζχξηζε ζη’ απηί: «Θοιήζμο υηζ πνέπεζ κα θαίκμιαζ αδεθθή ζμο».

13. Έηζη ινηπφλ ν Θεαγέλεο απάληεζε ζηελ Κπβέιε: «Δίιαζηε υπςξ λένεζξ Έθθδκεξ ηαζ αδέθθζα. Μαξ απήβαβακ θδζηέξ ηαζ ιαξ πήνακ υηζ είπαιε ηαζ ίζςξ δεκ εα γμφζαιε ακ δεκ ανζζηυηακ ζημ δνυιμ ιαξ μ Καθάζζνδξ. Έηζζ ανεεήηαιε εδχ ιε ζημπυ κα γήζμοιε εδχ ιαγί ημο. Σχνα ημ ιυκμ πμο εέθμοιε είκαζ κα γήζμοιε ιυκμζ ηαζ άβκςζημζ ζηδκ πυθδ. Γεκ εα αμδεήζεζ ζε ηίπμηα κα ιαξ βκςνίζεζξ ηδκ Ανζάηδ».

14. Ζ φςε ηεο Κπβέιεο πξφδσζε ηηο ζθέςεηο ηεο. ΋ηαλ άθνπζε φηη ε Υαξίθιεηα ήηαλ αδειθή ηνπ Θεαγέλε δελ κπφξεζε λα θξχςεη ηελ ραξά ηεο. ΋κσο είπε φηη ε Αξζάθε, αλ θαη πεξζηθήο θαηαγσγήο, αγαπά θάζε ηη ειιεληθφ. Έκαζε ηα νλφκαηά ηνπο θαη έθπγε ινηπφλ γηα λα ελεκεξψζεη ηελ θπξά ηεο. Γηέηαμε ηελ γξηά ζπξσξφ λα κελ αθήζεη θαλέλα λα κπεη ή λα βγεη. Σεο είπε αθφκα φηη θη αλ ν γηνο ηεο ν Αραηκέλεο δεηνχζε λα κπεη δελ έπξεπε λα ηνλ αθήζεη θαη πήξε καδί ηεο ηα θιεηδηά. Μφιηο έθιεηζε ε πφξηα ε Υαξίθιεηα μέζπαζε ζε ζξήλνπο γηα ηελ θαθή ηνπο ηχρε. ΋ρη κφλν είρε ράζεη ηνλ Καιάζηξε, αιιά δελ είρε γλσξίζεη νχηε ηνλ θπζηθφ ηεο παηέξα. Καη ν Θεαγέλεο πξνζπαζνχζε λα ηελ παξεγνξήζεη, αλ θαη ν ίδηνο πξναηζζαλφηαλ φηη ηίπνηα θαιφ δελ ηνπο επηθχιαζζε ε κνίξα.

15. Δλψ νη δπν λένη ήηαλ ζε θαθή ςπρηθή θαηάζηαζε, ήξζε ζηελ πφξηα ν Αραηκέλεο θαη έκαζε απφ ηελ ζπξσξφ φηη ε πφξηα ήηαλ θιεηδσκέλε απφ ηελ κεηέξα ηνπ. Απνξεκέλνο θνίηαμε απφ θάπνηα ραξακάδα ηεο πφξηα θαη είδε ηελ Υαξίθιεηα πνπ έθιαηγε, αιιά ν Αραηκέλεο έκεηλε έθζακβνο απφ ηελ νκνξθηά ηεο. Δίδε θαη ηνλ Θεαγέλε, ηνπ θάλεθε πσο θάπνπ ηνλ είρε μαλαδεί αιιά δελ ζπκφηαλ πνχ. Δθείλε ηε ζηηγκή επέζηξεςε θαη ε Κπβέιε απφ ην δηακέξηζκα ηεο Αξζάθεο ζηελ νπνία αλέθεξε φια φζα είρε θάλεη θαη πσο είρε αζθαιίζεη ζε έλα δσκάηην ηνλ Θεαγέλε θαη ηελ αδειθή ηνπ. Ζ Αξζάθε ζέιεζε λα πάεη ακέζσο λα δεη ηνλ λεαξφ, αιιά ε Κπβέιε ηελ ζπκβνχιεςε λα κελ πάεη αθφκα γηαηί ν Θεαγέλεο ζα ηελ έβιεπε άζρεκε, έηζη ρισκή απφ ηελ αυπλία θαη κε πξεζκέλα κάηηα απφ ην θιάκα. Σεο είπε φηη ην θαιχηεξν ζα ήηαλ λα μεθνπξαζηεί γηα θείλε ηελ εκέξα.

16. Ο Αραηκέλεο ξψηεζε ηε κάλα ηνπ πνηνη ήηαλ απηνί νη έγθιεηζηνη θαη απηή ηνπ είπε φηη ε θπξά ηεο δελ ηεο επέηξεςε λα πεη ζε θαλέλα ηίπνηα. Ο γηνο ηεο έθπγε, αιιά ζην δξφκν ζπκήζεθε φηη ν λένο πνπ είδε απφ ηελ ραξακάδα ήηαλ απηφο πνπ ηνπ παξάδσζε ν Μηηξάλεο γηα λα ηνλ ζηείιεη ζηνλ Μεγάιν Βαζηιέα, αιιά ζηε δηαδξνκή ηνλ άξπαμε ν Θχακηο θαη νη ιεζηέο ηεο Βήζζαο. Ήμεξε θπζηθά πσο ν Θχακηο θέξδηζε ηνλ ηίηιν ηνπ ηεξέα απφ ηνλ αδειθφ ηνπ θαη ηψξα έκελε λα κάζεη ηη ζθφπεπε λα θάλεη ε Αξζάθε κε ηνπο δπν μέλνπο.

17. Ζ Κπβέιε κπήθε ζην δσκάηην θαη θαηάιαβε πσο νη δπν λένη είραλ θιάςεη. Οη ίδηνη δηθαηνινγήζεθαλ φηη ζξελνχζαλ ην ζάλαην ηνπ Καιάζηξε, αιιά ε Κπβέιε [217]

ηνπο είπε φηη απηφ ήηαλ αλφεην, γηαηί ν Καιάζηξεο δελ ήηαλ ν παηέξαο ηνπο θαη ζην θάησ-θάησ ήηαλ γέξνο θαη θάπνηα ζηηγκή ζα πέζαηλε. Αιιά ηνπο ζχζηεζε λα εηνηκαζηνχλ λα δερζνχλ ηελ θπξά ηεο θαη απφ απηήλ ζα έρνπλ ηα πάληα, πινχηε, απνιαχζεηο θαη αζθάιεηα. Καη φια απηά κε κφλε πξνυπφζεζε φηη ζα ηελ ππεξεηνχλ πηζηά θαη ζα ππαθνχλε ζηηο δηαηαγέο ηεο.

18. Ζ Κπβέιε ζψπαζε θαη άθεζε ζθεθηηθνχο ηνπο δπν μέλνπο. ΢ε ιηγάθη θαηέθζαζαλ επλνχρνη, πνπ έθεξαλ πινχζην γεχκα θαη γιπθίζκαηα φια κέζα ζε ρξπζά ζθεχε. Ζ Κπβέιε ηνπο παξαθίλεζε λα θάλε θαη απηνί δνθίκαζαλ ιίγα γηα λα κελ δείμνπλ πσο πξνζβάινπλ ηελ θπξά ηεο. Σελ επνκέλε ην πξσί ήξζαλ πάιη νη επλνχρνη θαη είπαλ ζηνλ Θεαγέλε πσο είραλ δηαηαγή λα ηνλ νδεγήζνπλ ζηελ θπξία ηνπο, πξάγκα πνπ έδεηρλε εμαηξεηηθή εχλνηα. Δίπαλ επίζεο φηη ε Αξζάθε δέρεηαη ρσξηζηά ηνπο άλδξεο θαη ρσξηζηά ηηο γπλαίθεο. Ο Θεαγέλεο θαηάιαβε θαη ςηζχξηζε ζηελ Υαξίθιεηα φηη φια απηά δελ είλαη αζψα, αιιά έθαλε ηνλ θνπηφ θαη αθνινχζεζε ηνπο επλνχρνπο.

19. Μπήθε ζηελ αίζνπζα θαη είδε ηελ Αξζάθε θαζηζκέλε ζε έλα ζξφλν, θνξνχζε ηηάξα ζην θεθάιη, αθξηβά ξνχρα θαη θνζκήκαηα θαη πεξηζηνηρηδφηαλ απφ πιήζνο αμησκαηνχρσλ θαη ππεξεηψλ. Αλ θαη νη επλνχρνη ηνπ είραλ ππνδείμεη λα ηελ πξνζθπλήζεη, ν Θεαγέλεο δελ έθαλε θακηά ηέηνηα θίλεζε θαη απηφ πξνθάιεζε έθπιεμε γηα ηελ απζάδεηά ηνπ. Ζ Αξζάθε φκσο είπε γειψληαο «Γεκ πεζνάγεζ, μ κέμξ είκαζ Έθθδκαξ ηαζ αοημί δείπκμοκ οπενμρία απέκακηζ ζημοξ Πένζεξ. Καζ εζφ θίθε ιμο πεξ ιμο ιυκμ ηζ εέθεζξ ηαζ εα ημ έπεζξ». Καηφπηλ νη επλνχρνη ηνλ νδήγεζαλ θαη πάιη ζην δσκάηην. Ο Αραηκέλεο πνπ ήηαλ παξψλ, βεβαηψζεθε φηη ζσζηά αλαγλψξηζε ηνλ Έιιελα, αιιά δελ είπε ηίπνηα. Ζ Αξζάθε έζηεηιε ζην Θεαγέλε φρη κφλν πνιιά εδέζκαηα, αιιά θαη ραιηά θαη θιηλνζθεπάζκαηα, φια θαηαζθεπαζκέλα απφ επηδέμηνπο ηερλίηεο ηεο Λπδίαο. Αθφκα έζηεηιε δπν εθήβνπο απφ ηελ Ησλία, έλα αγφξη θαη κηα θνπέια γηα λα ππεξεηνχλ ηνλ Θεαγέλε θαη ηελ Υαξίθιεηα. Καη πίεδε ηελ Κπβέιε λα πείζεη κε ηξφπν ηνλ Θεαγέλε λα ελδψζεη ζηηο νξέμεηο ηεο γηαηί ν πφζνο ηεο γηα ηνλ λεαξφ Έιιελα ήηαλ αζπγθξάηεηνο. Ζ Κπβέιε ηνπ έιεγε δηάθνξα εθζεηάδνληαο ηελ θπξά ηεο, αιιά απηφο έδεηρλε αδηαθνξία θαη έθαλε πσο δελ θαηαιάβαηλε ηη ήζειε ε Αξζάθε.

20. Αθνχ πέξαζαλ ιίγεο κέξεο, ε Κπβέιε αλαγθάζηεθε λα κηιήζεη αλνηρηά γηα ηελ έξσηα ηεο Αξζάθεο θαη λα ηνπ ηνλίζεη φηη είλαη θξίκα έλαο ηφζν σξαίνο λένο λα κελ ζπεχδεη λα επσθειεζεί γηα λα θεξδίζεη καδί κε ηελ εδνλή θαη πινχηε. Σνπ είπε αθφκα πσο νη ηζρπξέο Πεξζίδεο, φπσο ε θπξά ηεο δελ αλέρνληαη ηελ ππεξνςία θαη αλ νξγηζηνχλ κπνξνχλ λα θάλνπλ κεγάιν θαθφ ζ’ εθείλνλ πνπ ηηο πεξηθξνλεί. Ζ Κπβέιε δελ δίζηαζε λα ζηξαθεί θαη πξνο ηελ Υαξίθιεηα θαη λα ηελ ζπκβνπιέςεη λα λνπζεηήζεη ηνλ Θεαγέλε λα δερζεί ηηο εξσηηθέο πξνηάζεηο ηεο θπξίαο ηεο.

21. Ζ Υαξίθιεηα είπε ζηελ Κπβέιε: «Θα ήηακ ηαθυ δ Ανζάηδ κα ιδκ οπμηφπηεζ ζημ πάεμξ ηδξ. Μπμνχ κα ζοιαμοθέρς ημκ Θεαβέκδ κα δεπεεί, αθθά ακ μ ζαηνάπδξ ημ ιάεεζ δεκ εα ηζκδοκεφζεζ δ γςή ημο;». Ζ Κπβέιε θαηαράξεθε πνπ ε θνπέια δέρζεθε λα πξνηξέςεη ηνλ Θεαγέλε θαη ηελ επαίλεζε γηαηί ζθέθηεηαη θαη ηελ αζθάιεηα ηνπ αδειθνχ ηεο. Καη ηελ δηαβεβαίσζε φηη θαλείο δελ ζα κάζεη γηα [218]

ηελ απηζηία ηεο θπξίαο ηεο. Ζ Υαξίθιεηα δήηεζε λα θχγεη ε Κπβέιε γηα λα ζπδεηήζεη ην ζέκα κε ηνλ Θεαγέλε θαη κφιηο ε ππεξέηξηα έθπγε είπε ζηνλ Θεαγέλε: «Ακ εεξ κα εκδχζεζξ ηαζ κα θηάζεζξ ςξ ημ ηέθμξ βζα κα ζςεμφιε, δεκ εα θένς ακηίννδζδ. Ακ υιςξ έπεζξ απμθαζίζεζ κα απμννίρεζξ ηζξ πνμηάζεζξ ηδξ, ηακ’ ημ ιε ηνυπμ πμο κα δείπκεζ υηζ εα δεπεείξ ηδξ πνμηάζεζξ ηδξ αάναανδξ ηαζ έηζζ κα ηενδίζμοιε πνυκμ. Με ηδ αμήεεζα ηςκ εεχκ ίζςξ ανμφιε ηάπμζα θφζδ». Ο Θεαγέλεο ηεο απάληεζε φηη δελ κπνξεί νχηε λα πξνζπνηεζεί θαη πηζηεχεη πσο αλ ε Αξζάθε πεηζηεί φηη δελ έρεη ειπίδα, δελ ζα ηνπο ελνριήζεη άιιν. Αιιά αθφκα είλαη πξνεηνηκαζκέλνο λα ππνζηεί ηελ φπνηα ηηκσξία.

22. Ζ Κπβέιε ελεκέξσζε ηελ Αξζάθε φηη φια πήγαηλαλ θαιά. ΋κσο ην πξσί ξψηεζε ηνλ Θεαγέλε λα ηεο πεη ηη απνθάζηζε θαη απηφο μεθαζάξηζε κηα θαη θαιή φηη δελ ήζειε λα ππνθχςεη ζηηο νξέμεηο ηεο Αξζάθεο, ΋ηαλ ε Κπβέιε πήγε ζηελ Αξηάθε θαη ηεο είπε ηελ απφθαζε ηνπ Θεαγέλε, απηή νξγηζκέλε ηελ πέηαμε έμσ θαη έπεζε ζην θξεβάηη ηεο θιαίγνληαο θαη ζρίδνληαο κε ηα λχρηα ηηο ζάξθεο ηεο. Ο Αραηκέλεο είδε ηε κάλα ηνπ αλαζηαησκέλε θαη ζέιεζε λα κάζεη ηη ζπκβαίλεη.

23. Ζ Κπβέιε πήξε παξάκεξα ην γην ηεο θαη ηνπ είπε: «Μάεε παζδί ιμο πςξ θμαάιαζ πςξ δ ιακία ηδξ Ανζάηδξ εα λεζπάζεζ πάκς ιμο. Αοηή έπεζ ενςηεοηεί ιε ηνεθυ πάεμξ ημκ κεανυ Έθθδκα ηαζ αοηυξ μ ακυδημξ ηαζ άπμκμξ ανκείηαζ ηαζ κα ζογδηήζεζ. ΢ε παναηαθχ βζε ιμο αμήεδζέ ιε, βζαηί δεκ λένς ηζ εα ιμο ζοιαεί. Γζα ημ παηίνζ ιμο δ Ανζάηδ ζε έπεζ δζμνίζεζ ζε ηαθή εέζδ. Ακ υιςξ ηαηαθένεζξ αοηυκ ημκ κεανυ, ηυηε εα έπεζξ υπμζα εέζδ εεξ ηαζ πμθθά πνήιαηα». Ο Αραηκέλεο ηφηε εμνκνινγήζεθε ζηε κεηέξα ηνπ φηη ήηαλ ηξειά εξσηεπκέλνο κε ηελ αδειθή ηνπ Έιιελα θαη ην κφλν πνπ δεηνχζε απφ ηελ Αξζάθε είλαη λα ηνλ βνεζήζεη λα ηθαλνπνηήζσ ην πάζνο ηνπ γηα ηελ Υαξίθιεηα. Αλ ε Αξζάθε δερφηαλ κε φξθνπο λα ηνλ βνεζήζεη, ηφηε θη απηφο ζα έθαλε φ,ηη κπνξνχζε λα πείζεη ηνλ Θεαγέλε. Ζ Κπβέιε ραξνχκελε πήγε ζηελ Αξζάθε θαη ηεο είπε ηα επράξηζηα.

24. Ζ Αξζάθε δήηεζε λα θσλάμνπλ ηνλ Αραηκέλε θαη ηνπ νξθίζηεθε φηη ζα ηνλ παληξέςεη κε ηελ αδειθή ηνπ Θεαγέλε. Σφηε ν Αραηκέλεο ηελ δηαβεβαίσζε φηη ν Θεαγέλεο ήηαλ δνχινο ηεο θαη ηεο εμηζηφξεζε φηη ήηαλ αηρκάισηνο ηνπ Μηηξάλε θαη απηφο ηνλ έζηεηιε ζηνλ Οξννλδάηε, γηα λα ηνλ δσξίζεη ζην Μεγάιν Βαζηιέα. Αιιά ζην δξφκν ν Θχακηο άξπαμε ηνλ λέν θαη ν ίδηνο ν Αραηκέλεο γιίησζε ηε δσή ηνπ πνιχ δχζθνια. Έδεημε ζηελ Αξζάθε θαη ην γξάκκα ηνπ Μηηξάλε πξνο ηνλ Οξννλδάηε. Αλαθνπθηζκέλε ε Αξζάθε θάζηζε ζην ζξφλν ηεο θαη δηέηαμε λα ηεο θέξνπλ ηνλ Θεαγέλε. Σνλ ξψηεζε αλ γλψξηδε ηνλ Αραηκέλε θαη φηαλ απηφο επηβεβαίσζε ηελ ηζηνξία πνπ κφιηο είρε αθνχζεη. Ζ Αξζάθε ηνπ είπε: «Λμζπυκ λένεζξ υηζ είζαζ δμφθμξ ιμο ηαζ μθείθεζξ κα ιε οπαημφξ. Αννααςκζάγς ηδκ αδεθθή ζμο ιε ημκ Απαζιέκδ ηαζ μνίγς κα εημζιαζηεί θαιπνυ ζοιπυζζμ βζα ημ βάιμ». Ο Θεαγέλε ηελ άθνπγε ζιηκκέλνο, αιιά πξνηίκεζε λα κελ θέξεη αληηξξήζεηο θαη ηεο είπε: «Κονά ιμο, πνμενπυιαζηε ηζ ειείξ απυ μζημβέκεζεξ εοβεκχκ ηαζ εοπανζζηχ ημοξ εεμφξ πμο ιαξ θένεδηεξ ιε ηυζδ ηαθμζφκδ. ΋ιςξ δ αδεθθή ιμο δεκ είκαζ αζπιάθςηδ, μφηε δμφθδ ζμο, αθθά πνμηίεεηαζ κα ζε [219]

οπδνεηήζεζ». Ζ Αξζάθε δηέηαμε λα δηνξηζηεί ε Υαξίθιεηα ηξαπεδνθφκνο θαη ν Αραηκέλεο λα ηεο δηδάμεη ηελ ηέρλε ηνπ νηλνρφνπ.

25. Μφιηο βγήθαλ απφ ηελ αίζνπζα, ν Αραηκέλεο εηξσλεπφηαλ ηνλ Θεαγέλε, αιιά απηφο ρσξίο λα απαληήζεη ηξάβεμε λα βξεη ηε Υαξίθιεηα. Ζ δε Αξζάθε έδσζε εληνιή ζηε Κπβέιε λα πεη ζ’ απηφλ ηνλ μεξνθέθαιν Θεαγέλε φηη πξέπεη λα ζπκκνξθσζεί κε ηηο επηζπκίεο ηεο θαη ζα θεξδίζεη πινχηε θαη ηελ ειεπζεξία ηνπ. ΢ε αληίζεηε πεξίπησζε ζα αληηκεησπίζεη ηελ νξγή ηεο εξσηεπκέλεο γπλαίθαο πνπ δέρζεθε ηελ απφξξηςε θαη νη ζπλέπεηεο ζα είλαη ηξνκεξέο. Ο Θεαγέλεο ηα άθνπζε απηά θαη θαηφπηλ εμήγεζε ζηε Υαξίθιεηα ηη είρε ζπκβεί θαη πσο ε Αξζάθε ηελ είρε αξξαβσληάζεη κε ηνλ Αραηκέλε. Αθνχ ζθεθζήθαλε αξθεηά ν Θεαγέλεο ζρεδίαζε ηηο επφκελεο θηλήζεηο ηνπ θαη θάιεζε ηελ Κπβέιε λα ηεο δεηήζεη ηδηαίηεξε ζπλάληεζε κε ηελ θπξά ηεο.

26. Ζ Κπβέιε πήγε ραξνχκελε ζηελ Αξζάθε θαη ηεο είπε ηα λέα. Αξγά ινηπφλ ην βξάδπ, κεηά ην δείπλν νδήγεζε ηνλ Θεαγέλε ζην ππλνδσκάηην ηεο θπξίαο ηεο αιιά ν Θεαγέλεο δήηεζε απφ ηελ ππεξέηξηα λα κείλεη γηα λα αθνχζεη απηά πνπ ήζειε λα πεη. Καηφπηλ ν Θεαγέλεο άξρηζε λα ιέεη ζηελ Αξζάθε: «Γέζπμζκά ιμο είιαζ έημζιμξ κα πνάλς υηζ ιμο γδηήζεζξ, αθθά ζμο γδηχ ιζα ιυκμ πάνδ. Να ιδκ δχζεζξ ηδκ Υανίηθεζα ζημκ Απαζιέκδ, βζαηί αοηή είκαζ απυ ανπμκηζηή βεκζά ηαζ αοηυξ έκαξ οπδνέηδξ ζμο. Άθθςζηε δ Υανίηθεζα δεκ είκαζ αδεθθή ιμο, αθθά αννααςκζαζηζηζά ιμο. Έηζζ εθ’ υζμκ είκαζ δεζιεοιέκδ ιε ιέκα, εζφ δεκ είζαζ οπμπνεςιέκδ κα ζεααζηείξ ηδκ οπυζπεζδ πμο έδςζεξ ζημκ Απαζιέκδ». Ζ Αξζάθε έλησζε έλα δπλαηφ ηζίκπεκα δήιηαο κέζα ηεο, αιιά δελ έδεημε ηίπνηα θαη είπε πσο αθνχ έηζη ην ζέιεη ν Θεαγέλεο δελ ζα επηκείλεη θαη ζα κεξηκλήζεη λα παληξέςεη ηνλ Αραηκέλε κε άιιε θνπέια. Καη θαηφπηλ έζθπςε θαη θίιεζε ηνλ Θεαγέλε ζην ζηφκα. Ο λένο έθπγε θαη πήγε ζηε Υαξίθιεηα λα ηεο εμεγήζεη ηί είρε θάλεη σο ηψξα. Σεο είπε φηη πέηπρε λα καηαησζεί ν γάκνο ηεο κε ηνλ Αραηκέλε θαη ειπίδεη φηη κφιηο απηφο ην κάζεη (απφ ηελ κεηέξα ηνπ πνπ ήηαλ παξνχζα ζηε ζπδήηεζε κε ηελ Αξζάθε) ζα ληψζεη αδηθεκέλνο πνπ ηα ζρέδηά ηνπ αλαηξέπνληαη θαη ζα ζηξαθεί ελαληίνλ ηεο θπξίαο ηνπ γηαηί δελ ηήξεζε ηηο ππνζρέζεηο πνπ ηνπ είρε δψζεη. Ο ζεόο ηνπ Ήιηνπ Ρα 27. Σελ επνκέλε ν Θεαγέλεο θφξεζε έλα πνιπηειή πεξζηθφ ρηηψλα θαη πήγε κε ηνλ Αραηκέλε ζην ηξαπέδη ηεο Αξζάθεο. Δίπε ζηνλ Αραηκέλε φηη δελ ρξεηαδφηαλ καζήκαηα απφ απηφλ, γηα λα ππεξεηήζεη ηελ θπξία ηνπ θαη πξφζθεξε ζηελ Αξζάθε κηα θνχπα κε γιπθφ θξαζί. Απηή έπηλε ην θξαζί γνπιηά-γνπιηά θαη δελ μεθνιινχζε ηα κάηηα ηεο απφ ηνλ φκνξθν λέν. Ο Αραηκέλεο πνπ παξαθνινπζνχζε φια ηνχηα ήηαλ γεκάηνο δήιηα θαη νξγηζκέλνο θαη δελ θξφληηδε νχηε θαλ λα ην θξχςεη.

[220]

Έθπγαλ θαη νη δπν λένη καδί θαη ν Αραηκέλεο είπε ζην Θεαγέλε φηη φια απηά πνπ έθαλε έδεηρλαλ πξνρεηξφηεηα θαη απεηξία θαη ε δέζπνηλα δελ ζα ηνλ ζπγρσξήζεη αλ επαλαιάβεη απηά πνπ έθαλε ζην ηξαπέδη. Καη θαηέιεμε φηη κε απηά ηνλ ζπκβνχιεπε – ηάρα - σο κειινληηθφο ζπγγελήο κηαο θαη ζα παληξεπηεί ηελ αδειθή ηνπ. Ο Θεαγέλεο έθπγε ρσξίο λα δείρλεη φηη πξνζέρεη ηα ιφγηα ηνπ Αραηκέλε, αιιά ε Κπβέιε πνπ ζπλάληεζε ηνλ γην ηεο θαηεθή θαη ζπκσκέλν ηνλ ξψηεζε ηη ζπκβαίλεη θαη απηφο ηεο απάληεζε φηη είλαη πηθξακέλνο, γηαηί ε θπξά ηνπο δείρλεη ηδηαίηεξε εχλνηα ζηνλ λενθεξκέλν θαη παξαγθσλίδεη ηνπο παιηνχο πςειφβαζκνπο ππεξέηεο, φπσο απηφο.

28. Καη ν Αραηκέλεο θαηέιεμε ιέγνληαο ζηε κεηέξα ηνπ φηη ε κφλε παξεγνξηά είλαη πηα ε κλεζηή ηνπ ε Υαξίθιεηα. Ζ Κπβέιε ηφηε αλαγθάζηεθε αλ ηνπ κεηαθέξεη ηε ζπδήηεζε, πνπ είραλ ν Θεαγέλεο κε ηελ Αξζάθε θαη φηη ε θπξία ηνπο δελ ζα ηεξήζεη ηελ ππφζρεζή ηεο. Απηφο κφιηο άθνπζε απηά εμαγξηψζεθε θαη ππνζρέζεθε φηη ζα εθδηθεζεί θαη ζα εηνηκάζεη πηθξφ γάκν γηα ηε Υαξίθιεηα θαη ηνλ Θεαγέλε.

29. Ο Αραηκέλεο έμαιινο απφ δήιηα, ζπκφ θαη απνγνήηεπζε έβαιε κπξφο έλα ζρέδην πνπ ζθέθηεθε κφιηο άθνπζε ηελ κάλα ηνπ. Πήγε ακέζσο ζηνλ ζηάβιν, δηάιεμε έλα γεξφ άινγν ηνπ ηππηθνχ θαη έθπγε θαιπάδνληαο πξνο ηελ Μεγάιε Θήβα πνπ φπσο ήμεξε βξηζθφηαλ ν Οξννλδάηεο θαη εηνηκαδφηαλ γηα εθζηξαηεία θαηά ηεο Αηζηνπίαο.

Βηβιίν Όγδνν 1. Δθείλε ηελ επνρή ν βαζηιηάο ηεο Αηζηνπίαο θαηέιαβε κε ην ζηξαηφ ηνπ ηελ ακθηζβεηνχκελε πφιε Φίιεο πνπ βξηζθφηαλ πάλσ ζηα ζχλνξα ΑηγχπηνπΑηζηνπίαο θαη νη Αηγχπηηνη ηελ ζεσξνχζαλ δηθή ηνπο. Γηα ην ιφγν απηφ ε πφιε είρε αιιάμεη πνιιέο θνξέο θπξίαξρν. Ο Οξννλδάηεο, πνπ πιεξνθνξήζεθε ηελ απψιεηα ηεο πφιεο εηνηκαδφηαλ λα εθζηξαηεχζεη θαηά ησλ Αηζηφπσλ, φηαλ έθηαζε ζην ζηξαηφπεδν ν Αραηκέλεο, πνπ ηζηφξεζε ζηνλ ζαηξάπε φια ηα γεγνλφηα: Σελ αηρκαισζία ηνπ Θεαγέλε απφ ηνλ Μηηξάλε, ηελ απφθαζε ηνπ Μηηξάλε λα ζηείιεη ηνλ λέν ζηνλ Οξννλδάηε γηα λα ηνλ δσξίζεη ζην Μεγάιν Βαζηιηά, ηνλ ζάλαην ηνπ Μηηξάλε απφ ηνπο αλζξψπνπο ηνπ Θχακε θαη ηελ απειεπζέξσζε ηνπ Θεαγέλε, ηελ άθημε ηνπ ζηελ Μέκθηδα, ηνλ παξάθνξν έξσηα ηεο Αξζάθεο γηα ηνλ λεαξφ Έιιελα, ηνλ εθβηαζκφ ηεο πξνο απηφλ γηα λα ελδψζεη ζηηο εξσηηθέο ηεο πξνηάζεηο θαη ηελ αληίδξαζε ηνπ λένπ, πνπ φκσο δελ κπνξνχζε λα θξαηήζεη πνιχ. Σέινο ε Αραηκέλεο ηφληζε πσο φια απηά ηα κεηέθεξε ζηνλ Οξννλδάηε, γηα λα ηνπ απνδείμεη ηελ αθνζίσζή ηνπ.

2. ΋κσο ν Αραηκέλεο δελ ζηακάηεζε εθεί, κίιεζε ζηνλ ζαηξάπε γηα ηελ Υαξίθιεηα θαη παίλεςε ηελ νκνξθηά ηεο ιέγνληαο πσο ηα θάιιε ηεο ήηαλ ηέηνηα πνπ φιεο νη παιιαθίδεο ηνπ Οξννλδάηε δελ έθηαλαλ νχηε ζην κηθξφ λχρη ηεο λεαξήο Διιελίδαο. Ο ζθνπφο ηνπ Αραηκέλ ήηαλ λα εμάςεη ηελ πεξηέξγεηα θαη ηελ θαληαζία ηνπ Οξννλδάηε θαη θαίλεηαη φηη ην πέηπρε, γηαηί ν ζαηξάπεο έζηεηιε [221]

ακέζσο ζηελ Μέκθηδα ηνλ επλνχρν ηνπ Βαγώα κε πελήληα ηππείο κε δηαηαγή λα νδεγήζνπλ ζ’ απηφλ ηνλ Θεαγέλε θαη ηελ Υαξίθιεηα.

3. Ο Βαγψαο θξαηνχζε δπν γξάκκαηα ηνπ Οξννλδάηε: Έλα πξνο ηελ Αξζάθε πνπ ηεο έδηλε εληνιή λα παξαδψζεη ρσξίο αληηξξήζεηο ζηνλ επλνχρν ηνλ Θεαγέλε θαη ηελ Υαξίθιεηα. Καη ην άιιν γξάκκα πξνο ηνλ αξρηεπλνχρν ηνπ παιαηηνχ ηνλ Δπθξάηε, κε ην νπνίν ηνλ δηέηαζζε λα παξαδψζεη ηνπο δπν Έιιελεο, δηαθνξεηηθά ζα ηνλ ηηκσξνχζε κε ζάλαην. Ο Βαγψαο έθπγε γηα ηελ Μέκθηδα θαη ν Οξννλδάηεο πξνρψξεζε κε ην ζηξαηφ ηνπ γηα λα αληηκεησπίζεη ηνπο Αηζίνπεο, παίξλνληαο καδί ηνπ θαη ηνλ Αραηκέλε. Δλ ησ κεηαμχ ζηε Μέκθηδα, ν Θχακηο αθνχ θήδεςε ηνλ παηέξα ηνπ, ξψηεζε πνχ βξηζθφηαλ ν Θεαγέλεο θαη φηαλ έκαζε φηη ηνλ θξαηνχζαλ ζην παιάηη πήγε ακέζσο εθεί, βξήθε ηελ Αξζάθε θαη ηεο δήηεζε ηνπο μέλνπο ιέγνληαο φηη πξηλ πεζάλεη ν Καιάζηξεο ηνπ αλέζεζε λα ηνπο θξνληίζεη θαη λα ηνπο πξνζηαηεχζεη. ΋κσο ε Αξζάθε αξλήζεθε ιέγνληαο πσο απηή είλαη θπξία ηνπ Θεαγέλε αθνχ απηφο ήηαλ αηρκάισηφο ηεο θαη ζπλεπψο δνχινο ηεο.

4. Ο Θχακηο θαηάιαβε ηε ελλννχζε ε Αξζάθε θαη ηεο είπε φηη ν ηψξα έρνπκε εηξήλε θαη ε εηξήλε ειεπζεξψλεη ηνπο αλζξψπνπο, αληίζεηα ν πφιεκνο ηνπο ππνδνπιψλεη. Καη ηειείσζε ιέγνληάο ηεο: «Σζ ηένδμξ εα έπεζξ μιμθμβχκηαξ υηζ εέθεζξ μπςζδήπμηε κα ηναηήζεζξ ιε ηδ αία ημοξ λέκμοξ;». Ο Θεαγέλεο θαη ε Υαξίθιεηα ζηε θπιαθή 5. Ο Αξζάθε δελ θξαηήζεθε θαη κε ηα ιφγηα ηεο μεπέξαζε ηελ γπλαηθεία αηδεκνζχλε θαη κίιεζε άπξεπα ζηνλ Θχακε: «Γζα ημκ θυκμ ημο Μζηνάκδ ηαζ ηςκ ακενχπςκ ημο, μ Ονμμκδάηδξ εα ζαξ ηζιςνήζεζ. Σμοξ λέκμοξ εα ημοξ ηναηήζς ηαζ ανβυηενα εα ζηαθμφκ κα οπδνεηήζμοκ ημκ Μεβάθμ Βαζζθζά. Φφβε θμζπυκ αιέζςξ βζαηί εα δζαηάλς κα ζε δζχλμοκ ιε ηδ αία». Ο Θχακηο έθπγε ιέγνληαο φηη νη ζενί ζα ηελ ηηκσξήζνπλ, αιιά ε Αξζάθε δελ έδσζε ζεκαζία. Κάιεζε ηελ Κπβέιε θαη ηεο εμνκνινγήζεθε πσο ν πφζνο ηεο γηα ηνλ Θεαγέλε κεγάισλε κέξα κε ηε κέξα θαη ε άξλεζή ηνπ ηνλ θνχλησλε αθφκα πεξηζζφηεξν. ΢πλέρηζε: «Τπμρζάγμιαζ υηζ μ βζμξ ζμο μ Απαζιέκδξ πμο πάεδηε λαθκζηά, πήβε ζημκ Ονμμκδάηδ βζα κα ιε ηαηαββείθεζ. Δβχ έπς ημκ ηνυπμ ιμο κα ιαθαηχζς ημκ ζφγοβυ ιμο ιε θίβα δάηνοα ιυκμ. Αθθά θμαάιαζ ιήπςξ βονίζεζ πνζκ ζηακμπμζήζς ημκ πυεμ ιμο βζα ημκ Θεαβέκδ. Κοαέθδ ανεξ βνήβμνα [222]

ημ βζμ ζμο, βζαηί εα ηζιςνδεείξ ηζ εζφ». Καη ε Κπβέιε απάληεζε: «Σμκ βζμ ιμο εα ημκ ανς ηαζ είιαζ αέααζδ πςξ ηάκεζξ θάεμξ. ΋ζμ βζα ημκ Θεαβέκδ, πζζηεφς πςξ ημο έπεζξ θενεεί πμθφ εοβεκζηά. ΢μο πνμηείκς κα ημκ ααζακίζεζξ ηαζ είιαζ ζίβμονδ υηζ εα αθθάλεζ βκχιδ».

6. Ζ εξσηεπκέλε Αξζάθε δελ δίζηαζε θαη ακέζσο θάιεζε ηνλ αξρηεπλνχρν Δπθξάηε ζην νπνίν έδσζε δηαηαγή λα βαζαλίζεη ηνλ Θεαγέλε. Απηφο έξημε ηνλ λέν ζην κπνπληξνχκη θαη θάζε κέξα ηνλ βαζάληδε μπινθνπψληαο ηνλ θαη αθήλνληάο ηνλ λα ππνθέξεη απφ πείλα θαη δίςα. Δθεί πήγαηλε θαζεκεξηλά κφλν ε Κπβέιε, πνπ έθεξλε ιίγε ηξνθή θαη πίεδε ηνλ επλνχρν λα βαζαλίδεη αθφκα ζθιεξφηεξα ηνλ Θεαγέλε, παξά ηελ επηζπκία ηεο θπξάο ηεο γηα ειαθξά βαζαληζηήξηα. ΋κσο απηφο άληερε θαη παξά ην γεγνλφο φηη ην ζψκα ήηαλ γεκάην πιεγέο, ην κφλν πνπ ηνλ πνλνχζε ήηαλ φηη δελ κπνξνχζε λα δεη ηελ Υαξίθιεηα. Ζ Κπβέιε, πνπ θνβφηαλ φηη ε Αξζάθε ζα ηελ ηηκσξήζεη πήγε θαη ηεο πξφηεηλε: «Κονά ιμο άδζηα ημπζάγμιε, αοηυξ δεκ πνυηεζηαζ κα θοβίζεζ ηαζ ζοκεπχξ επζηαθείηαζ ημ υκμια ηδξ Υανίηθεζαξ. Πνμηείκς θμζπυκ κα αβάθμοιε απυ ηδ ιέζδ αοηυ ημ ειπυδζμ ηαζ πζζηεφς πςξ υηακ εηείκμξ ιάεεζ υηζ δ ημπέθα πάεδηε, ηυηε εα δεπεεί κα ανεζ πανδβμνζά ημκηά ζμο».

7. Ζ Αξζάθε ζπκθψλεζε ακέζσο, αιιά ε Κπβέιε ηεο είπε φηη δελ έρεη ην δηθαίσκα λα ζαλαηψζεη θάπνηνλ ρσξίο λα έρεη ηελ ζπλαίλεζε ησλ πεξζηθψλ δηθαζηηθψλ αξρψλ. Γηα λα κελ κπιέμεηο ινηπφλ, ζνπ πξνηείλσ λα κε αθήζεηο λα ηελ δειεηεξηάζσ. Καη ζ’ απηφ ζπκθψλεζε ε Αξζάθε. Ζ Κπβέιε πήγε ζηελ Υαξίθιεηα θαη ηελ βξήθε λα θιαίεη θαη λα ιέεη πσο δελ ζέιεη πηα λα δήζεη ρσξίο ηνλ Θεαγέλε. Ζ Κπβέιε ηεο είπε φηη ε Αξζάθε είρε ζπκψζεη κε ηνλ Θεαγέλε γηα θάπνην ζθάικα πνπ έθαλε, αιιά ηψξα ηνλ ζπγρψξεζε θαη κέρξη ην βξάδπ ζα ηνλ αθήζεη ειεχζεξν. «Ζνέιδζε θμζπυκ ηαζ ηάηζε κα θάιε ηάηζ ιαγί». Ζ Υαξίθιεηα ήηαλ δχζπηζηε ζηα ιεγφκελα ηεο ππεξέηξηαο, φκσο ήζειε ηφζν πνιχ λα αθνχζεη κηα θαιή είδεζε, πνπ δέρζεθε λα θάεη καδί κε ηελ Κπβέιε. Έθαγαλ θαη κηα ζεξαπαηλίδα γέκηζε ηα πνηήξηα ηνπο θξαζί. Πξψηε ε Κπβέιε ήπηε ην πνηφ ηεο, έδεημε φηη δαιηδφηαλ. Σφηε αγξηνθνίηαμε ηελ ζεξαπαηλίδα, έρπζε ην ππφινηπν θξαζί ζην πάησκα θαη έπεζε θάησ ζθαδάδνληαο απφ ηνπο πφλνπο.

8. Ζ Υαξίθιεηα ηαξαγκέλε πξνζπάζεζε λα βνεζήζεη ηελ Κπβέιε, αιιά απηήο ην ζψκα καχξηζε γξήγνξα θαη ηελ ζπληάξαζζαλ ζπαζκνί. ΋κσο αθφκα θαη πεζαίλνληαο έδεημε ηελ θαθία ηεο ππνδεηθλχνληαο, ζ’ απηνχο πνπ παξαθνινπζνχζαλ ηε ζθελή κε ηα κάηηα ηεο θαη κε λεχκαηα φηη ε Υαξίθιεηα ηεο έδσζε δειεηήξην. Μφιηο ινηπφλ πέζαλε ε γξηά ππεξέηξηα, θάπνηνη νδήγεζαλ ηελ Υαξίθιεηα ζηελ Αξζάθε. ΢ηελ εξψηεζε ηεο Αξζάθεο, αλ απηή ρνξήγεζε ην δειεηήξην ζηελ Κπβέιε, ε Υαξίθιεηα απάληεζε κε ρακφγειν: «Άημο Ανζάηδ, ακ μ Θεαβέκδξ γεζ, ζμο θές υηζ εβχ είιαζ αεχα ηαζ δεκ έπς ηαιζά ζπέζδ ιε ημ εάκαημ ηδξ Κοαέθδξ. Ακ υιςξ μ Θεαβέκδξ έπεζ εακαηςεεί απυ δζηή ζμο απυθαζδ, δεκ έπς ηακέκα πνυαθδια κα δδθχζς έκμπδ ηαζ ζε ηαθχ κα ιε εηηεθέζεζξ ηαζ ιέκα».

9. Ζ Αξζάθε θξέληαζε αθνχγνληαο ηα ιφγηα ηεο Υαξίθιεηαο θαη δηέηαμε λα ηελ αιπζνδέζνπλ θαη λα ηελ παξαδψζνπλ ζηνλ επλνχρν Δπθξάηε γηα λα ηελ [223]

θπιάεη σο ηελ επνκέλε πνπ ζα εθηειεζηεί, φπσο ζα απνθαζίζνπλ νη πεξζηθέο αξρέο. ΋κσο εθείλε ηε ζηηγκή αθνχζηεθε ε θσλή ηεο λεαξήο ζεξαπαηλίδαο πνπ πξφζθεξε ην θξαζί ζηελ Κπβέιε: «Αοηή δ ηαδιέκδ δεκ θηαίεζ ζε ηίπμηα». Φπζηθά φινη ηελ πίεζαλ λα εμεγήζεη ηη ελλννχζε θαη ε θνπέια απνθάιπςε φηη ε Κπβέιε ηεο είρε δψζεη ην δειεηήξην λα ην βάιεη ζην πνηήξη ηεο Υαξίθιεηαο θαη απηή απφ ηελ ηαξαρή ηεο κπέξδεςε ηα πνηήξηα θαη έδσζε ζηελ γξηά ην πνηήξη κε ην δειεηήξην. ΋ινη δήηεζαλ απφ ηελ Αξζάθε λα απαιιάμεη ηε Υαξίθιεηα, αιιά απηή νξγηζκέλε, δηέηαμε λα αιπζνδέζνπλ θαη ηελ κηθξή δνχιε σο ζπλεξγφ ηεο δνινθνλίαο. ΢ηε θπιαθή ε Υαξίθιεηα ζπλαληήζεθε κε ην Θεαγέλε θα απνθάζηζαλ καδί φηη ζα δερφηαλ ηνλ ζάλαην, γηα λα απαιιαγνχλ απφ ηα καξηχξηα θαη ηα βάζαλα πνπ ηνπο ππέβαιε ε Αξζάθε. Οη δπν λένη αγθαιηάζηεθαλ γηα ηειεπηαία θνξά θαη ε Υαξίθιεηα έδεζε ην πεξηδέξαην (πνπ είρε εθηεζεί καδί ηεο φηαλ ήηαλ βξέθνο) ζηελ θνηιηά ηεο. Σελ επνκέλε ζπλήιζε ην πεξζηθφ δηθαζηήξην θαη πξψηε κίιεζε ε Αξζάθε, πνπ θαηήγγεηιε ηελ Υαξίθιεηα θαη ηελ λεαξή ζεξαπαηλίδα σο δνινθφλνπο ηεο αγαπεκέλεο ηεο Κπβέιεο. Ζ Υαξίθιεηα αληί γηα απνινγία είπε φηη απηή είρε δνινθνλήζεη ηελ Κπβέιε. Σν δηθαζηήξην απνθάζηζε ηελ ζαλάησζε ζηελ ππξά ηεο Υαξίθιεηαο. Οη δήκηνη ηελ νδήγεζαλ ζηνλ ηφπν ηεο εθηέιεζεο, ελψ ε Αξζάθε θαη πιήζνο ιανχ παξαθνινπζνχζαλ ηελ δηαδηθαζία. ΋ηαλ νη δήκηνη άλαςαλ κηα κεγάιε θσηηά, ε Υαξίθιεηα ην κφλν πνπ δήηεζε ήηαλ λα ηελ αθήζνπλ λα πξνζεπρεζεί. Καηφπηλ χςσζε ηα ρέξηα ηεο ςειά θαη είπε: «Ήθζε ηαζ Γδ ηαζ εεμί επίβεζμζ ηαζ πευκζμζ, λένεηε ηαθά υηζ είιαζ αεχα ηαζ ααδίγς ιε ηδκ εέθδζή ιμο ζημ εάκαημ. ΋ιςξ ζαξ γδηχ κα ηζιςνήζεηε αοηή ηδκ ιμζπαθίδα ηαζ αζεαή βοκαίηα, πμο ιδπακεφηδηε υθα αοηά βζα κα ιμο ανπάλεζ ημκ ικδζηήνα ιμο». Πνιινί απφ απηνχο πνπ ηελ άθνπζαλ δήηεζαλ λα ζηακαηήζεη ε εθηέιεζε θαη λα μαλαγίλεη ε δίθε, αιιά ε Υαξίθιεηα πήδεμε ρσξίο δηζηαγκφ ζηελ ππξά. Ζ Υαξίθιεηα ζηελ ππξά ΋κσο ζπλέβε ην αλεμήγεην, ε θσηηά δελ ηελ άγγηδε θαη ζε φπνην ζεκείν θη αλ πιεζίαδε ε θνπέια νη θιφγεο ππνρσξνχζαλ. Ζ δήκηνη κε πξνηξνπή ηεο Αξζάθεο έξηρλαλ θη άιια μχια ζηε θσηηά, πνπ φκσο ελψ θνχλησλε πεξηζζφηεξν, δελ αθνπκπνχζε ηελ Υαξίθιεηα. Ο θφζκνο μεζεθψζεθε θαη θψλαδε πσο είλαη θαλεξφ φηη ε θνπέια είλαη αζψα. ΋ηαλ θάλεθε λα πιεζηάδεη [224]

ν Θχακηο, ε Υαξίθιεηα βγήθε πηα απφ ηελ ππξά θαη φινη δφμαδαλ ηνπο ζενχο γηα ηα ζεκάδηα ηεο αζσφηεηαο πνπ θαλεξά έδεημαλ. Ζ Αξζάθε έμαιιε θαηέβεθε κε ηνπο θξνπξνχο ηεο, άξπαμε κε ηα ίδηα ηεο ηα ρέξηα ηε Υαξίθιεηα θαη θψλαμε ζην πιήζνο: «Δίκαζ κηνμπή κα πζζηεφεηε υηζ μζ εεμί έηακακ εαφια βζα κα απμδείλμοκ υηζ αοηή δ θανιαηεφηνζα είκαζ αεχα, εκχ είκαζ θακενυ υηζ είκαζ ιάβζζζα. Δθάηε αφνζμ ηαζ εα ηδκ αημφζεηε κα μιμθμβεί ημ θυκμ πμο δζέπναλε». Έηζη ινηπφλ ε Αξζάθε παξάδσζε θαη πάιη ηελ Υαξίθιεηα ζηνλ Δπθξάηε θαη δηέηαμε λα γίλεη αχξην θαη δεχηεξε δίθε. ΢ηε θπιαθή ε κφλε παξεγνξηά ηεο Υαξίθιεηαο ήηαλ φηη μαλαβξέζεθε κε ηνλ αγαπεκέλν ηεο Θεαγέλε.

10. Πέξαζαλ φιε ηε λχρηα καδί θαη ν Θεαγέλεο απέδσζε ην πξσηλφ γεγνλφο ηεο ππξάο ζηελ θαινζχλε ησλ ζεψλ πνπ ηνπο πξνζηάηεπαλ. Καη ε Υαξίθιεηα αλαξσηηφηαλ, αλ φιεο απηέο νη δνθηκαζίεο θαη ηα βάζαλα δείρλνπλ φηη νη ζενί είλαη ζπκσκέλνη καδί ηνπο ή αληίζεηα ην ζαχκα πνπ έδεζε ήηαλ έξγν θάπνηνπ ζενχ πνπ ηνπο αγαπνχζε.

11. Ο Θεαγέλεο ηελ παξαθαινχζε λα κε κηιά κε αζέβεηα γηα ηνπο ζενχο, φηαλ μαθληθά ε Υαξίθιεηα αλαθψλεζε: «Σχνα εοιήεδηα έκα υκεζνμ πμο είδα ηδ κφπηα. Δίδα ημ Καθάζζνδ πμο έραθε ηαζ έθεβε πενίπμο: Ακ έπεζξ πάκς ζμο ηδκ πακηάναδ, κα ιδ θμαάζαζ ηδκ πονά ηαζ αοηά πμο ιε εοημθία εηηεθμύκ μζ Μμίνεξ». Ο Θεαγέλεο φηαλ η’ άθνπζε απηά είπε φηη ζπκήζεθε θάπνην αλάινγν ζηίρν ρξεζκνχ ηνπ Καιάζηξε πνπ έιεγε: «Αύνζμ εα λεθύβεζξ από ηα δεζιά ηδξ Ανζάηδξ ηαζ ιαγί ιε ηδκ ηόνδ εα παξ ζηδ πώνα ηςκ Αζεζόπςκ». Ζ Υαξίθιεηα εξκήλεπζε φηη απηφο ν ρξεζκφο κε ηελ ιέμε θφξε ελλννχζε ηελ ίδηα θαη επίζεο «ζμο θέεζ υηζ εα πάιε ιαγί ζηδκ παηνίδα ιμο αθμφ απαθθαβμφιε απυ ηα δεζιά ηδξ Ανζάηδξ. Καζ υηακ μ Καθάζζνδξ έθεβε πακηάναδ εκκμμφζε εηείκμ ημκ πμθφηζιμ θίεμ πμο ήηακ δειέκμξ ζημ δαπηοθίδζ ηδξ ιδηέναξ ιμο πμο είπα ιαγί ιμο. Ο θίεμξ αοηυξ δζχπκεζ ηδ θςηζά ηζ έηζζ ελδβείηαζ ημ ζδιενζκυ εαφια». Καη ε Υαξίθιεηα πην αηζηφδνμε ηψξα, είπε φηη φια ζα θξηζνχλ αχξην.

12. Πέξαζαλ ηελ λχρηα κε φξθνπο αγάπεο θαη αγσλία γηα ηελ απξηαλή εκέξα. Λίγν πξηλ μεκεξψζεη έθηαζε ζην παιάηη ηεο Μέκθηδαο ν επλνχρνο ηνπ Οξννλδάηε Βαγψαο κε ηνπο πελήληα ηππείο ηνπ. Ο Βαγψαο ήμεξε θαιά ηα θαηαηφπηα ηνπ παιαηηνχ θαη πήγε θαη’ επζείαλ ζην δσκάηην ηνπ Δπθξάηε. Σνλ μχπλεζε θαη ηνλ αλάγθαζε λα δηαβάζεη ην γξάκκα θαη λα εθηειέζεη ηηο εληνιέο ηνπ Οξννλδάηε.

13. Πξάγκαηη ν Δπθξάηεο δηάβαζε ην γξάκκα θαη είπε ζηνλ Βαγψα: «Σμ άθθμ βνάιια είκαζ βζα ηδκ Ανζάηδ ηαζ πνέπεζ κα ηδξ ημ δχζεζξ, ακ ηαζ απυ πεεξ είκαζ πμθφ άννςζηδ ιε ρδθυ πονεηυ ηαζ ίζςξ κα ιδκ γήζεζ. Δβχ ζμο παναδίκς ημοξ δομ κέμοξ πμο έπμοκ οπμζηεί θμαενά ααζακζζηήνζα ηαηά δζαηαβή ηδξ Ανζάηδξ». Οη δπν Έιιελεο φηαλ είδαλ ηνπο επλνχρνπο λφκηζαλ πσο ήξζαλ λα ηνπο πάξνπλ γηα εθηέιεζε θαη ν Θεαγέλεο δήηεζε κφλν λα ηνπο δψζνπλ ηνλ ίδην ζάλαην. Οη επλνχρνη έκεηλαλ έθζακβνη απφ ηελ νκνξθηά ησλ δπν λέσλ θαη ζπγθηλήζεθαλ, φηαλ άθνπζαλ ηα ιφγηα ηνπ Θεαγέλε.

14. Ο Βαγψαο κε ηνπο ηππείο ηνπ αθαίξεζαλ ηηο αιπζίδεο απφ ηα δπν παηδηά, ηνπο έδσζαλ άινγα λα ηππεχζνπλ θαη αθνχ παξαηάρζεθαλ γχξσ ηνπο [225]

μεθίλεζαλ γηα ηηο Θήβεο. Σαμίδεπαλ ψξεο πνιιέο θαη φπσο ε δέζηε ην θαινθαίξη ζηε Αίγππην είλαη αλππφθνξε, ε Υαξίθιεηα ήηαλ εμνπζελσκέλε θαη ν Βαγψαο δηέηαμε λα ζηακαηήζνπλ ζηελ φρζε ηνπ Νείινπ γηα λα μεθνπξαζηνχλ νη άλζξσπνη θαη ηα άινγα. Ο επλνχρνο πξφζθεξε θαγεηφ ζηνλ Θεαγέλε θαη ηελ Υαξίθιεηα, αιιά απηνί ζηελ αξρή δελ ην δέρζεθαλ ιέγνληαο πσο δελ είρε έλλνηα λα θάλε, αθνχ ζε ιίγν ζα ηνπο ζαλάησλαλ. Σφηε ν Βαγψαο ηνπο εμήγεζε φηη δελ ηνπο νδεγνχζε ζην ζάλαην, αιιά ζηνλ Οξννλδάηε.

15. ΋ηαλ έγεηξε ν ήιηνο εηνηκάζηεθαλ λα μεθηλήζνπλ φηαλ ήξζε θαιπάδνληαο έλαο θαβαιάξεο, είπε θάηη ζηνλ Βαγψα θαη απηφο ελεκέξσζε ηνπο δπν μέλνπο φηη ε Αξζάθε απηνθηφλεζε, φηαλ έκαζε φηη ηνπο πήξαλ νη άλζξσπνη ηνπ ζπδχγνπ ηεο. Έηζη πξφιαβε ηελ αηίκσζε θαη ηελ βέβαηε θαηαδίθε ηεο ζε ζάλαην. Ο Βαγψαο ήζειε λα θαινπηάζεη ηνπ δπν λένπο, γηαηί ζθεθηφηαλ φηη ν Οξννλδάηεο ζα εληππσζηαδφηαλ απφ ηελ νκνξθηά ηνπο θαη ίζσο λα έπαηξλε θαη ηε Υαξίθιεηα γηα γπλαίθα ηνπ. Φπζηθά ν Θεαγέλεο θαη Υαξίθιεηα ράξεθαλ κε ην λέν γηαηί πίζηεςαλ φηη ηα βάζαλά ηνπο ηειείσζαλ, κηαο θαη ε Αξζάθε ήηαλ πηα λεθξή. Πιεζίαδαλ ηηο Θήβεο φηαλ έλαο αγγειηνθφξνο ήξζε θαη ηνπο αλήγγεηιε φηη ν Οξννλδάηεο βάδηδε θαηά ηεο ΢πήλεο , γηαηί ε πφιε απηή θηλδχλεπε λα πέζεη ζηα ρέξηα ησλ αηζηνπηθψλ ζηξαηεπκάησλ. Έηζη ε νκάδα ηνπ Βαγψα κε ηνπο δπν λένπο άιιαμε πνξεία θαη πήξε ην δξφκν γηα ηελ ΢πήλε. Ζ Αθξνδίηε θαη ν Έξσηαο 16. Ήηαλ πηα θνληά ζηελ πφιε φηαλ ε θάιαγγα ηνπ Βαγψα έπεζε ζε ελέδξα πιήζνπο θαιά νπιηζκέλσλ Αηζηφπσλ νη νπνίνη ηνπο θαηαδίσμαλ. Οη Πέξζεο ππνρψξεζαλ θαη ε ππνρψξεζε έγηλε άηαθηε θπγή, αιιά ην άινγν ηνπ Βαγψα ζθφληαςε, ν θαβαιάξεο έπεζε θαη ζπλειήθζε αηρκάισηνο απφ ηνπο Αηζίνπεο. Μαδί ηνπ αηρκαισηίζηεθαλ ν Θεαγέλεο θαη ε Υαξίθιεηα, γεγνλφο πνπ δελ ηνπο ζηελνρψξεζε θαζφινπ, γηαηί έηζη θη αιιηψο ήζειαλ λα πάλε ζηελ Αηζηνπία, ηελ παηξίδα ηεο Υαξίθιεηαο.

17. Οη Αηζίνπεο είδαλ φηη ν επλνχρνο Βαγψαο ήηαλ ακάζεηνο ζηνλ πφιεκν θαη νη δπν φκνξθνη λένη ήηαλ άνπινη. Σνπο ξσηήζαλε ζηα αηγππηηαθά, πνηνη είλαη θαη [226]

απφ πνχ έξρνληαη θαη ν Θεαγέλεο πνπ θαηαιάβαηλε ιίγν ηε γιψζζα απάληεζε πσο ν Βαγψαο είλαη επλνχρνο ηνπ Πέξζε ζαηξάπε θαη απηνί νη δπν Έιιελεο. Ο Αηζίνπαο δηνηθεηήο απνθάζηζε λα παξαδψζεη θαη ηνπο ηξεηο ζην βαζηιηά ηνπ. Αλέβαζαλ ηνπο αηρκαιψηνπο ζε άινγα θαη μεθίλεζαλ γηα ηελ Αηζηνπία. Οη δπν μέλνη πήγαηλαλ σο αηρκάισηνη ζε κηα ρψξα, ηεο νπνίαο νη πνιίηεο ζα ήηαλ ζε ιίγν θαηξφ ππήθννί ηνπο.

Βηβιίν Έλαην 1. Ο Οξννλδάηεο πξφιαβε θαη κπήθε ζηε ΢πήλε θαη ακέζσο κεηά ε πφιε πνιηνξθήζεθε απφ έλα ηεξάζηην πιήζνο Αηζηφπσλ. Ο κελ Πέξζεο ζαηξάπεο πξνζπάζεζε λα νξγαλψζεη ηελ άκπλα ηεο ΢πήλεο, ν δε Αηζίνπαο βαζηιηάο Τδάζπεο παξέηαμε γχξσ απφ ηελ πφιε ρηιηάδεο ζηξαηηψηεο, πνιηνξθεηηθέο κεραλέο θαη φπια θαη άξρηζε λα θαηαζηξέθεη ηελ χπαηζξν ηεο ΢πήλεο. Οδήγεζαλ ηνπο ηξεηο αηρκαιψηνπο ζηνλ Τδάζπε, ν νπνίνο επραξίζηεζε ηνπο ζενχο επηπρηζκέλνο γηα ηελ πξψηε απηή πνιεκηθή ιεία. Έδεημε φηη ηνπ άξεζαλ νη δπν λένη θαη δηέηαμε λα ηνπο θξνληίδνπλ θαη λα ηνπο ζηηίδνπλ θαιά θαη αθφκα λα αιιάμνπλ ηηο ζηδεξέληεο αιπζίδεο ηνπο κε ρξπζέο, κηαο θαη πξννξίδνληαλ γηα ηεξή ζπζία.

2. Ο Θεαγέλεο γέιαζε, φηαλ ηνπο άιιαμαλ ηηο αιπζίδεο θαη είπε φηη κε ηφζν πινχζηα δεζκά έγηλαλ ηψξα πνιχηηκνη αηρκάισηνη. Ο Τδάζπεο επηηέζεθε θαηά ηεο ΢πήλεο, αιιά νη Πέξζεο θαη νη Αηγχπηηνη ηελ ππεξαζπίδνληαλ κε επηηπρία θαη ν Αηζίνπαο βαζηιηάο απνθάζηζε λα πάξεη πην δξαζηηθά επηζεηηθά κέηξα.

3. Έρνληαο ζηελ δηάζεζή ηνπ κεγάιν πιήζνο ζηξαηησηψλ θαη εξγαηψλ έρηηζε έλα ηείρνο παξάιιεια κε ην ηείρνο ηεο ΢πήλεο. Αλάκεζα ζηα δπν ηείρε δεκηνπξγήζεθε έλα κεγάιν ραληάθη, ζην νπνίν νη Αηζίνπεο δηνρέηεπζαλ λεξφ απφ ηνλ Νείιν πνηακφ. Έηζη νη πνιηνξθεκέλνη έβιεπαλ κε ηξφκν φηη ηνπο είρε απνθιεηζηεί θάζε έμνδνο θαη θηλδχλεπαλ ηα ηείρε αιιά θαη ε ίδηα ε πφιε ηνπο απφ ηελ δηάβξσζε ηνπ λεξνχ. Δπηζηξαηεχζεθαλ φινη νη πνιίηεο θαη θνπβαινχζαλ ρψκα, μχια, πέηξεο θαη άιια πιηθά γηα λα δπλακψζνπλ ηα ηείρε θαη λα εκπνδίζνπλ ην λεξφ λα κπεη ζηελ πφιε.

4. ΋κσο ζηαδηαθά ε πνιηνξθεκέλε πφιε έκνηαδε κε λεζί αθνχ ηελ είρε θπθιψζεη ην λεξφ, ηνπ νπνίνπ ε ζηάζκε αλέβαηλε απεηιεηηθά. Σα λεξά εηζρσξνχζαλ παληνχ θαη δηάβξσλαλ ηα ζεκέιηα ηνπ ηείρνπο. ΢ε πνιιά ζεκεία ην βάξνο ησλ ηεηρψλ δεκηνπξγνχζε θαζίδεζε θαη ην ηείρνο θαηέξξεε.

5. Μέρξη ην βξάδπ έλα κεγάιν κέξνο ηνπ ηείρνπο θαηέξξεπζε θαη ε πφιε θηλδχλεπε λα θαηαθιπζηεί απφ ηα λεξά. Οη πνιηνξθεκέλνη απειπηζκέλνη ελαπφζεηαλ πιένλ ηηο ειπίδεο ηνπο ζηνπο ζενχο. Ο Οξννλδάηεο απνθάζηζε λα ζηείιεη πξεζβεία ζηνπο ερζξνχο, αιιά φπσο δελ ππήξρε πιένλ πξφζβαζε επηρείξεζε λα ζηείιεη έλα γξάκκα δεκέλν ζε κηα πέηξα πνπ ηελ εθζθελδφληζαλ ηνμφηεο. Αιιά θη απηή ε πξνζπάζεηα απέηπρε θαη νη ππεξαζπηζηέο ηεο ΢πήλεο [227]

αλέβεθαλ ζηα ηείρε θαη άξρηζαλ κε ρεηξνλνκίεο λα δείρλνπλ ζηνπο Αηζίνπεο, φηη είλαη πξφζπκνη λα παξαδνζνχλ. Ο Τδάζπεο θαηάιαβε ηη ήζειαλ νη Πέξζεο, αιιά ήζειε λα βεβαησζεί. Δπάλδξσζε κε επίιεθηνπο ηνμφηεο δέθα κηθξά πνηακφπινηα θαη ηα έζηεηιε λα δηαπξαγκαηεπηνχλ. Οη Πέξζεο φηαλ είδαλ φιν απηφ ην ζηφιν λα ηνπο πιεζηάδεη ηξφκαμαλ, γηαηί λφκηζαλ φηη ήξζαλ γηα λα ηνπο επηηεζνχλ θαη έηζη απιψζεθαλ ζε φιν ην κήθνο ηνπ ηείρνπο θαη άξρηζαλ λα ξίρλνπλ βέιε ελαληίνλ ηνπο. ΋κσο νη Αηζίνπεο απάληεζαλ κε βξνρή βειψλ θαη νη πνιηνξθεκέλνη ην πήξαλ απφθαζε φηη δελ είρε λφεκα ε ζπλέρηζε ηεο αληίζηαζεο θαη άθεζαλ ην φπια θαηαγήο πεξηκέλνληαο ηε ζπλέρεηα.

6. Ο επηθεθαιήο ησλ Αηζηφπσλ κίιεζε ζηνπο Πέξζεο θαη ηνπο θαηνίθνπο ηεο ΢πήλεο θαη ηνπο είπε φηη ν βαζηιηάο Τδάζπεο είλαη κεγαιφςπρνο θαη αθήλεη ηνπο ίδηνπο λα πξνηείλνπλ ηνπο φξνπο ηεο παξάδνζεο. Οη θάηνηθνη ηεο ΢πήλεο απάληεζαλ φηη φινη καδί κε ηηο γπλαίθεο θαη ηα παηδηά ηνπο παξαδίλνληαη ζηνλ Αηζίνπα βαζηιηά. Ο Οξννλδάηεο δήισζε φηη είλαη πξφζπκνο λα παξαδψζεη ζηνπο Αηζίνπεο θαη ηελ πφιε Φίιεο κε ηα κεηαιιεία ησλ ζκαξαγδηψλ, κε ηνλ φξν φηη ν ίδηνο θαη νη ζηξαηηψηεο ζα είλαη ειεχζεξνη λα θχγνπλ κε αμηνπξέπεηα. Ο ζαηξάπεο πνπ ήμεξε φηη ν Μεγάινο βαζηιηάο ζα ηνλ ηηκσξνχζε γηα ηελ ήηηα ηνπ κε θξηρηφ ζάλαην, ζα πξνηηκνχζε θπζηθά λα πεζάλεη ζηε κάρε.

7. ΋ηαλ ν Τδάζπεο πιεξνθνξήζεθε ηνπο φξνπο ηνπ Οξννλδάηε, γέιαζε γηαηί ζεψξεζε επηπνιαηφηεηα ηε ζέζε ηνπ Πέξζε λα βάδεη φξνπο. ΋κσο είπε φηη ε αλνεζία ηνπ Οξννλδάηε κπνξνχζε λα βάιεη ζε θίλδπλν ηε δσή πνιιψλ απφ ηνπο αλζξψπνπο ηνπ. Καηά ην απφγεπκα δηέηαμε ηνπο άλδξεο ηνπ λα αδεηάζνπλ ηελ ηάθξν απφ ηα λεξά γηα λα απνθχγεη ε πφιε ηνλ θίλδπλν πιεκκχξαο. Απηνί μεθίλεζαλ κελ λα ην θάλνπλ, αιιά ζνπξνχπσζε θαη άθεζαλ ηε ζπλέρεηα γηα ηελ επνκέλε. Ο πνηακόο Νείινο 8. Σν πξσί φινη μχπλεζαλ έθπιεθηνη βιέπνληαο ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ παξάιιεινπ ηείρνπο πνπ είραλ πςψζεη νη Αηζίνπεο λα έρεη θαηαξξεχζεη. Αηηία ήηαλ νη ππφγεηεο ζηνέο (ιαγνχκηα) πνπ είραλ ζθάςεη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο πνιηνξθίαο νη Πέξζεο θαη ε κεγάιε δηάβξσζε ηνπ εδάθνπο απφ ηελ ζπγθέληξσζε ηεξάζηηνπ φγθνπ πδάησλ. Σα λεξά είραλ ηψξα απνζπξζεί, αιιά φιε ε γχξσ πεξηνρή είρε κεηακνξθσζεί ζε έλα γηγαληηαίν θαη πνιχ επηθίλδπλν ιαζπφηνπν.

[228]

9. Οη κέξεο θχιεζαλ κε ηνπο αλζξψπνπο θαη ζηηο δπν πιεπξέο ζε απξαμία. Οη πνιίηεο ηεο ΢πήλεο είραλ ηηο πχιεο αλνηρηέο θαη νη Αηζίνπεο θπθινθνξνχζαλ άνπινη δειψλνληαο έηζη ηηο εηξεληθέο ηνπο πξνζέζεηο. ΢ηελ πφιε άξρηζαλ ηα Νεηιψα, ε κεγαιχηεξε γηνξηή ησλ Αηγππηίσλ, πνπ ηηκνχλ έηζη ηνλ δσνδφηε ηνπο πνηακφ ηνλ Νείιν, πνπ ζέβνληαη θαη αγαπνχλ γηαηί θάζε ρξφλν, ρσξίο λα πξνεγεζνχλ ζχλλεθα ή βξνρέο, πιεκκπξίδεη θαη ιηπαίλεη ηα ρσξάθηα ηνπο. Οη ιατθέο παξαδφζεηο ιέλε φηη ε Ίζηο είλαη ε γε θαη ν ΋ζηξηο είλαη ν Νείινο. Καη νη δπν πνζνχλ λα ελσζνχλ κεηαμχ ηνπο θαη απηφ ζπκβαίλεη θάζε θνξά πνπ ν πνηακφο πιεκκπξίδεη ηελ αηγππηηαθή γε.

10. ΢ηε γηνξηή απηή νη Αηγχπηηνη πξαγκαηνπνηνχλ ζπζίεο θαη άιιεο ηειεηέο θαη κεηά απφ κεγάια θαγνπφηηα νη πεξηζζφηεξνη θνηκνχληαη εμαληιεκέλνη. Απηήλ ηελ ψξα βξήθε θαηάιιειε ν Οξννλδάηεο γηα λα θχγεη θξπθά κε ηνπο ζηξαηηψηεο ηνπο απφ ηελ πφιε. Γηα επθνιία νη Πέξζεο άθεζαλ ηα άινγα θαη φια ηα πξάγκαηά ηνπο θαη πήξαλ κφλν ηα φπια ηνπο θαη κεξηθά κεγάια καδέξηα.

11. Με ηα καδέξηα έθηηαμαλ πξφρεηξεο γέθπξεο θαη πέξαζαλ πάλσ απφ ηηο ιάζπεο, ρσξίο νη Αηζίνπεο λα αληηιεθζνχλ ην παξακηθξφ. Ζ πεξζηθή απηή θάιαγγα ηξάβεμε γηα ηελ πφιε Διεθαληίλε, ηελ νπνία θαηέιαβε. Σν πξσί νη θάηνηθνη ηεο ΢πήλεο αληηιήθζεθαλ φηη νη Πέξζεο ην είραλ ζθάζεη θαη θνβήζεθαλ φηη νη Αηζίνπεο ζα ηνπο ζεσξνχζαλ ζπλεξγνχο θαη ζα ηνπο ηηκσξνχζαλ. Έηζη ινηπφλ καδεχηεθαλ φινη θαη θξαηψληαο θεξηά θαη θιαδηά πξνρψξεζαλ πξνο ηνπο Αηζίνπεο έρνληαο κπξνζηά ηνπο ηεξείο ηνπο. ΋ηαλ πιεζίαζαλ άθεζαλ θαηαγήο ηα κσξά ηνπο ζεσξψληαο φηη έηζη ηα αζψα πιαζκαηάθηα ζα ζπγθηλνχζαλ ηνπο Αηζίνπεο, Πνιιά απφ απηά ηα κσξά πήγαηλαλ κπνπζνπιψληαο θαη θιαίγνληαο πξνο ην ζηξαηφπεδν ησλ Αηζηφπσλ.

12. Ο Τδάζπεο παξαμελεχηεθε, ξψηεζε ηη ζπκβαίλεη θαη έκαζε φηη νη Πέξζεο βξήθαλ επθαηξία ηελ κεγάιε ηνπο γηνξηή θαη έθπγαλ απφ ηελ πφιε. ΋κσο απφ φ,ηη ήμεξαλ, ν Οξννλδάηεο θαη νη άλζξσπνί ηνπ είραλ ζθνπφ λα πάλε ζηελ Διεθαληίλε, φπνπ είρε ζπγθεληξσζεί ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ ζηξαηνχ ηνπ θαη θπξίσο ην ηππηθφ, πνπ ήηαλ ην ηζρπξφηεξν πεξζηθφ φπιν.

13. Ο Τδάζπεο αθνχ έζηεηιε δπν κνλάδεο ζηξαηνχ κέζα ζηελ ΢πήλε γηα λα βεβαησζεί φηη δελ ππήξραλ Πέξζεο πνπ λα έρνπλ ζηήζεη ελέδξα, δηέηαμε ην ζηξαηφ ηνπ λα εηνηκαζηεί γηα λα αληηκεησπίζεη επίζεζε. Γξήγνξα φκσο έκαζε φηη κεγάιν πεξζηθφ ζηξάηεπκα απφ ηελ Διεθαληίλε κε επηθεθαιήο ηνλ Οξννλδάηε βάδηδε θαηά ησλ Αηζηφπσλ.

14. Σν επφκελνη πξσί ν ήιηνο θψηηζε ηελ πεξζηθή ζηξαηηά θαη νη παλνπιίεο ηνπο αληαλαθινχζαλ ην θσο ηνπ. Ζ δεμηά πηέξπγα απνηειείην απφ Πέξζεο θαη Μήδνπο θαη ε αξηζηεξή απφ Λίβπνπο θαη Αηγχπηηνπο. Μπξνζηά ήηαλ παξαηεηαγκέλνη νη νπιίηεο, πίζσ ηνπο νη ηνμφηεο. Τπήξραλ αθφκα θαη πνιινί άλδξεο νπιηζκέλνη κε αθφληηα θαη ζθελδφλεο. Ο ίδηνο ν Οξννλδάηεο ήηαλ ζην θέληξν αλεβαζκέλνο ζε δξεπαλεθφξν άξκα πεξηζηνηρηζκέλνο απφ επίιεθηνπο ηππείο.

15. Οη ηππείο απηνί θνξνχζαλ έλα ζπκπαγέο θξάλνο πνπ θάιππηε φιν ην θεθάιη κε εμαίξεζε ηα κάηηα, ζην δεμί ρέξη θξαηνχζαλ καθξχ αθφληην θαη ζην αξηζηεξφ [229]

ηα ραιηλάξηα, ελψ ζηε κέζε ηνπο θξεκφηαλη έλα μίθνο. Ο ζψξαθαο πνπ θνξνχζαλ θάιππηε φιν ηνλ θνξκφ ηνπ ζψκαηφο ηνπο θαη νη πεξηθλεκίδεο ηνπο πξνζηάηεπαλ ηα πφδηα ηνπο σο ην γφλαην. Καη ην άινγν είλαη ζσξαθηζκέλν κε παξφκνηα θαηαζθεπή.

16. Απηφ ινηπφλ ην πεξζηθφ ζηξάηεπκα πνπ βάδηδε έρνληαο ζην πιάη ηνπ ηνλ Νείιν, γηα λα απνθχγεη ηελ πεξηθχθισζε, είρε λα αληηκεησπίζεη ν Τδάζπεο πνπ παξέηαμε ην ζηξαηφ ηνπ έρνληαο απέλαληη απφ ηνπο Πέξζεο ηππείο αξθεηνχο ειέθαληεο πνπ έθεξαλ ζηε ξάρε ηνπο ππξγίζθνπο, απφ φπνπ ηνμφηεο έξηρλαλ ηα βέιε ηνπο απφ ςειά πξνο ηνλ ερζξφ.

17. ΋ηαλ ηα ιάβαξα ηνπ πνιέκνπ πςψζεθαλ, ήρεζαλ νη πεξζηθέο ζάιπηγγεο θαη ηα αηζηνπηθά ηχκπαλα θαη νη δπν ζηξαηνί ζπγθξνχζηεθαλ, κε ηζρπξφηεξν φπιν γηα ηνπο Πέξζεο ην ηππηθφ θαη γηα ηνπο Αηζίνπεο ηνπο ειέθαληεο, πνπ απφ ηε θχζε ηνπο είλαη ζσξαθηζκέλνη αθνχ θαλέλα βέινο ή δφξπ δελ κπνξεί λα δηαπεξάζεη ην δέξκα ηνπο.

18. Ζ κάρε ήηαλ ζθιεξή θαη πνιχ αίκα ρπλφηαλ θαη απφ ηηο δπν παξαηάμεηο. ΋κσο ηα πεξζηθά άινγα είδαλ μαθληθά ηνπο ηεξάζηηνπο ειέθαληεο, δψα πνπ δελ είραλ μαλαδεί θαη ηξφκαμαλ, γχξηζαλ κφλα ηνπο πίζσ ξίρλνληαο απφηνκα ηνπο αλαβάηεο ηνπο θαη δεκηνπξγψληαο ζχγρπζε ζηηο πίζσ θάιαγγεο. Αθφκα νη Αηζίνπεο ηνμφηεο ζεκάδεπαλ ην κφλν απξνζηάηεπην ζεκείν ηνπ πξνζψπνπ ησλ Πεξζψλ ηππέσλ, ηα κάηηα ηνπο θαη θαηάθεξαλ λα παληθνβάινπλ ηνπο ζηδεξφθξαθηνπο απηνχο Πέξζεο.

19. ΢ηελ πεξζηθή πηέξπγα επηθξάηεζε παληθφο θαη ν ζαηξάπεο Οξννλδάηεο παξάηεζε ην άξκα ηνπ θαη ην ‘ζθαζε θαβάια ζε έλα άινγν. Έκεηλαλ κφλν νη Λίβπνη θαη νη Αηγχπηηνη ηεο αξηζηεξήο πηέξπγαο πνπ κάρνληαλ γελλαία. Δξείπηα ηεο Μεξόεο, πξσηεύνπζαο ηεο Αηζηνπίαο 20. ΋ηαλ φκσο νη Αηγχπηηνη θαη νη Λίβπνη θαηάιαβαλ φηη νη Πέξζεο ηππείο είραλ εμνλησζεί θαη ν ζαηξάπεο είρε δηαθχγεη επαίζρπληα, ηξάπεθαλ θη απηνί ζε άηαθηε ππνρψξεζε. Ο Τδάζπεο πνπ παξαθνινπζνχζε ηε κάρε απφ ςειά, δηέηαμε λα ζηακαηήζεη ε άζθνπε ζθαγή θαη νη ζηξαηηψηεο ηνπ λα ζπιιάβνπλ φζνπο αηρκαιψηνπο κπνξνχλ θαη θπξίσο ηνλ Οξννλδάηε. Απηφο έθεπγε θαιπάδνληαο, αιιά θπθιψζεθε απφ Αηζίνπεο θαη δχζθνια κπνξνχζε λα μεθχγεη γηαηί πίζσ ηνπ ήηαλ ν Νείινο. ΢ηελ αλακπνπκπνχια, ν Αραηκέλεο πξνζπάζεζε λα ζθνηψζεη ηνλ Οξννλδάηε, αιιά ζθνηψζεθε ν ίδηνο [230]

απφ θάπνηνλ Αηζίνπα, πνπ φπσο είρε δηαηαγή έπξεπε λα ζπιιάβεη δσληαλφ ηνλ Πέξζε ζαηξάπε.

21. Ο Οξννλδάηεο νδεγήζεθε αηκφθπξηνο ζηνλ Τδάζπε ν νπνίνο ηνλ ξψηεζε πνηα ηηκσξία λνκίδεη φηη ηνπ αξκφδεη. Ο Οξννλδάηεο απάληεζε φηη πξέπεη λα είλαη απηή πνπ ζα έθαλε ν Πέξζεο βαζηιηάο αλ αηρκαιψηηδε έλα Αηζίνπα ζηξαηεγφ. «Πάκηςξ ακ επέζηνεθα ζηδ πχνα ιμο δηηδιέκμξ μ ααζζθζάξ ιμο, πμο δεκ ζοβπςνεί ηδκ παναιζηνή δεζθία, εα ιε εηηεθμφζε». Ο Τδάζπεο απνθάζηζε λα ραξίζεη ηε δσή ζηνλ Οξννλδάηε θαη ηνλ έζηεηιε ζηε ΢πήλε, γηα λα θξνληίζνπλ ηα ηξαχκαηά ηνπ νη γηαηξνί.

22. Καηφπηλ ν βαζηιηάο ηεο Αηζηνπίαο, επηθεθαιήο επίιεθησλ κνλάδσλ ζηξαηνχ κπήθε ζξηακβεπηηθά ζηελ πφιε. Ο ιαφο ηνλ ππνδέρζεθε κε επεπθεκίεο θη χκλνπο θαη ηνλ έξαηλε κε άλζε. Δπηζθέθζεθε ηνπο ηεξείο νη νπνίνη ηνπ αλέπηπμαλ ηε ζεκαζία ηεο γηνξηήο ησλ Νεηιψσλ, ηνπ έδεημαλ έλα λεηινκέηξην (φξγαλν πνπ κεηξνχζε ηελ ζηάζκε ησλ πδάησλ ηνπ Νείινπ) θαη έλα κεγάιν ειηαθφ ξνιφη. Ο Τδάζπεο είπε φηη θαιψο νη Αηγχπηηνη ιάηξεπαλ ηνλ Νείιν σο ζεφ, αιιά δελ πξέπεη λα μερλάκε φηη ηα λεξά ηνπ πνηακνχ απηνχ έξρνληαη απφ ηελ Αηζηνπία, πνπ είλαη ε κάλα ηνπ Νείινπ.

23. Σν βξάδπ ν Τδάζπεο παξέζεζε ζπκπφζην ζηνπο Αηζίνπεο αμησκαηνχρνπο θαη ηνπο ηεξείο ηεο ΢πήλεο θαη παξάιιεια φιν ην ζηξάηεπκα γηφξηαδε ηε λίθε ηνπ, κε γεχκαηα πνπ πξφζθεξαλ νη θάηνηθνη ηεο πφιεο. Ο Τδάζπεο κνίξαδε ηα ιάθπξα θαη επηβξάβεπε θάζε ζηξαηηψηε πνπ είρε δηαθξηζεί ζηε κάρε. Απηφο πνπ είρε ζπιιάβεη ηνλ Οξννλδάηε δήηεζε λα θξαηήζεη ηα πνιχηηκα πεηξάδηα πνπ βξήθε πάλσ ζηνλ Πέξζε ζαηξάπε θαη ν βαζηιηάο ηνπ είπε φηη απηά ηα δηθαηνχηαη, αθνχ ν λφκνο ηνπ πνιέκνπ επηηξέπεη ηελ ζθχιεπζε ησλ αηρκαιψησλ.

24. Παξνπζηάζηεθαλ ηφηε ζην βαζηιηά εθείλνη πνπ είραλ ζπιιάβεη ηελ Υαξίθιεηα θαη ηνλ Θεαγέλε θαη ηνπ ζχκηζαλ φηη νη δπν Έιιελεο ήηαλ αδέιθηα θαη μεπεξλνχλ ηνπο πάληεο ζηελ νκνξθηά. Ο βαζηιηάο δηέηαμε λα ηνπο νδεγήζνπλ κπξνζηά ηνπ θαη θάπνηνο πήγε θαη ηνπο είπε φηη ν Τδάζπεο δεηά λα ηνπο δεη. Ο Θεαγέλεο είπε ζηε Υαξίθιεηα πσο επηηέινπο ζα δνπλ ηνλ Τδάζπε, πνπ φπσο έρεη κάζεη είλαη ν παηέξαο ηεο. ΋κσο απηή ήηαλ επηθπιαθηηθή, γηαηί δελ ήηαλ εθεί ε κεηέξα ηεο ε Πεξζίλλα θαη πξνηηκνχζε ε απνθάιπςε λα γίλεη ζηελ Αηζηνπία κπξνζηά ηεο. Αλ θαη ν Θεαγέλεο ηεο είπε φηη ηα ζεκάδηα αλαγλψξηζεο πνπ είρε πάλσ ηεο ήηαλ αξθεηά, ε Υαξίθιεηα θαη πάιη δελ ζπκθψλεζε θαη είπε φηη ην κφλν βέβαην ζεκάδη είλαη ε θχζε ηεο κεηέξαο, πνπ είλαη ε κφλε πνπ κπνξεί λα αλαγλσξίζεη ην παηδί ηεο.

25. Παξνπζηάζηεθαλ ζηνλ βαζηιηά θη απηφο κφιηο ηνπο είδε μαθληάζηεθε θαη αλαθψλεζε «Έθεμξ εεμί!». Οη αμησκαηνχρνη ηνλ ξψηεζαλ ηη έπαζε θη απηφο ηνπο είπε φηη ηε λχρηα είδε ζηνλ χπλν ηνπ φηη απφθηεζε κηα θφξε πνπ ήδε είρε θηάζεη ζε ειηθία φπσο ηεο θνπέιαο κπξνζηά ηνπ. Μάιηζηα απηή ε θφξε ηεο έκνηαδε πνιχ. Καηφπηλ ξψηεζε ηνπο δπν λένπο απφ πνχ είλαη θαη ν Θεαγέλεο απάληεζε φηη είλαη αδειθνί θαη έξρνληαη απφ ηελ Διιάδα. Παξαμελεκέλνο ν Τδάζπεο απεπζχλζεθε ζηελ Υαξίθιεηα θαη ηεο κίιεζε ειιεληθά (νη βαζηιείο ησλ Αηζηφπσλ θαη νη Γπκλνζνθηζηέο κηινχζαλ ηελ ειιεληθή γιψζζα) θαη ηελ [231]

ξψηεζε γηαηί ζσπαίλεη. Απηνί είπε φηη ζα κηιήζεη ηελ ψξα πνπ ζα ηελ πάλε ζην ζπζηαζηήξην θαη κάιηζηα νη γνλείο ηεο ζα είλαη παξφληεο. Ο Τδάζπεο ρακνγέιαζε θαη δηέηαμε λα ηνπο πεξηπνηεζνχλ, φπσο αξκφδεη ζε επίζεκα ζθάγηα. Δπίζεο πξφζηαμε λα θξνληίζνπλ θαη ηνλ Βαγψα, ν νπνίνο ζα κεξηκλήζεη λα παξακείλεη ε θνπέια αγλή σο ηελ ψξα ηεο ζπζίαο.

26. Ο βαζηιηάο ζπλέρηζε λα εμεηάδεη θαη άιινπο αηρκαιψηνπο θαη πνιινχο απφ απηνχο ηνπο ειεπζέξσζε. Κξάηεζε κφλν δέθα λένπο θαη δέθα λέεο πνπ καδί κε ηνλ Θεαγέλε θαη ηελ Υαξίθιεηα ηνπο πξνφξηδαλ θη απηνχο γηα ζπζία. Καηφπηλ θάιεζε ηνλ Οξννλδάηε θαη ηνπ είπε φηη δελ δέρεηαη λα θαηαιάβεη άιιε αηγππηηαθή πφιε, αθνχ πηζηεχεη φηη ηα φξηα ηεο ρψξαο ηνπ κε ηελ Αίγππην είλαη νη θαηαξξάθηεο. Σνπ είπε επίζεο φηη ηνλ ειεπζεξψλεη, φηη κπνξεί λα δηαηεξήζεη ηνλ αμίσκα ηνπ ζαηξάπε θαη φηη ηνλ θαιεί λα ζηείιεη ην εμήο κήλπκα ζηνλ Πέξζε βαζηιηά: «Ο Τδάζπδξ ιε ημοξ ζηναηζχηεξ ζμο ζε κίηδζε, αθθά δεκ εέθεζ κα ηαηαθάαεζ δζηέξ ζμο πυθεζξ. Ακ υιςξ εζφ επζεοιείξ πυθειμ εβχ, ακ ηαζ επζεοιχ εζνήκδ, εα ζμο απακηήζς ακαθυβςξ», 27. ΋ηαλ ηειείσζε ν βαζηιηάο φινη πνπ ηνλ άθνπγαλ πνιίηεο θαη ζηξαηηψηεο δεησθξαχγαζαλ θαη ρεηξνθξφηεζαλ. Ο Οξννλδάηεο έζθπςε θαη πξνζθχλεζε ηνλ Τδάζπε θαη είπε φηη ζα θάλεη φ,ηη πεξλά απφ ην ρέξη ηνπ γηα λα εδξαησζεί εηιηθξηλήο θαη καθξνρξφληα θηιία κεηαμχ Αηζηφπσλ θαη Πεξζψλ.

Βηβιίν Γέθαην 1. Ο Τδάζπεο έζηεηιε ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ ζηξαηνχ ηνπ ζηελ Αηζηνπία θαη θαηφπηλ έθπγε θαη απηφο αθνινπζψληαο ηηο φρζεο ηνπ Νείινπ γηα λα θηάζεη ζηελ πξσηεχνπζά ηνπ ηε Μεξφε. Έζηεηιε φκσο δπν ηππείο γηα λα αλαγγείινπλ ζε θάζε πφιε θαη ρσξηφ ηα θαιά λέα.

2. Δπίζεο έζηεηιε επηζηνιή ζηνπο ζπκβνχινπο ηνπ ηνπο Γπκλνζνθηζηέο πνπ ηνπο ελεκέξσλε γηα ηελ λίθε ηνπ, ηνπο έδηλε ζπγραξεηήξηα γηα ηηο πξνθεηείεο ηνπο πνπ επαιεζεχηεθαλ θαη ηνπο θαινχζε λα παξαζηνχλ ζηηο επηλίθηεο ζπζίεο. Σέινο, έζηεηιε αθφκα κηα επηζηνιή ζηε ζχδπγφ ηνπ Πεξζίλλα κε ηελ νπνία ηελ ελεκέξσλε θη απηήλ γηα ηε λίθε ηνπ θαη ηελ θαινχζε λα παξαζηεί καδί κε ηνπο ζπκβνχινπο ηνπ ζηελ ηεξή γε, έμσ απφ ηελ πφιε, κέξνο πνπ ήηαλ αθηεξσκέλν ζηνπο ζενχο ησλ Αηζηφπσλ Ήιην, ΢ειήλε θαη Γηφλπζν. Θπζία δώνπ ζε βσκό 3. Ζ Πεξζίλλα ράξεθε, γηαηί πίζηεςε φηη επαιεζεχζεθε ην φλεηξν [232]

πνπ είρε δεη: Ήηαλ έγθπνο θαη γέλλεζε κηα θφξε ζηνλ αλζφ ηεο ειηθίαο ηεο, άξα ήηαλ ε ραξά ηεο λίθεο. Έδσζε δηαηαγή γηα λα ζηαινχλ παληνχ αγγειηνθφξνη θαη λα δηαιαιήζνπλ ηελ λίθε ηνπ βαζηιηά. ΋ινη νη θάηνηθνη ηεο Μεξφεο ρφξεπαλ θαη πξφζθεξαλ ζπζίεο γηα ηελ λίθε, αιιά θαη γηα ηελ επηζηξνθή ηνπ αγαπεκέλνπ ηνπο βαζηιηά.

4. Ζ Πεξζίλλα δηέηαμε λα ζηαινχλ ζηελ ηεξή γε νιφθιεξα θνπάδηα βφδηα, άινγα, πξφβαηα θαη άιια δψα γηα ζπζία θαη λα εηνηκαζηεί ζπκπφζην γηα φιν ηνλ ιαφ. Σέινο επηζθέθζεθε ηνπο Γπκλνζνθηζηέο θαη ηνπο θάιεζε λα παξαζηνχλ ζηελ ζπζία. Απηνί πξνζεπρήζεθαλ, ν επηθεθαιήο ηνπο ΢ηζηκίζξεο είπε ζηε βαζίιηζζα: «Βεααίςξ, εα παναανεεμφιε, υιςξ μζ εεμί ιαξ ακαββέθθμοκ υηζ δ ηαηάθδλδ ηδξ βζμνηήξ εα είκαζ εοπάνζζηδ. Πζεακυκ έκα ιέθμξ ημο ζχιαηυξ ζαξ πμο έπεζ παεεί, πνυηεζηαζ κα θακενςεεί». ΢ε ιίγν ήξζε αθφκα έλαο αγγειηνθφξνο θαη εηδνπνίεζε φηη ν βαζηιηάο θζάλεη ηελ επνκέλε. Οη θήξπθεο αλήγγεηιαλ ην λέν θαη ζχκηζαλ φηη ζηελ ππνδνρή ηνπ βαζηιηά θαη ζηηο ζπζίεο, ήηαλ δεθηνί κφλν άληξεο. Ζ κφλε γπλαίθα πνπ είρε δηθαίσκα λα παξαζηεί ήηαλ ε Πεξζίλλα, γηαηί ζχκθσλα κε ηνπο αηζηνπηθνχο θαλφλεο, ηεξέαο ηνπ Ήιηνπ ήηαλ ν βαζηιηάο θαη ηέξεηα ηεο ΢ειήλεο ε βαζίιηζζα.

5. Ζ πξσηεχνπζα ηεο Αηζηνπίαο Μεξφε είλαη ρηηζκέλε πάλσ ζε έλα πνιχ κεγάιν ηξηγσληθφ λεζί πνπ πεξηθιείεηαη απφ ηνλ Νείιν θαη δπν παξαπφηακνχο ηνπ. Σν λεζί είλαη εχθνξν θαη θαηάθπην κε ρνπξκαδηέο, ζηηεξά θαη θαιακηέο.

6. ΋ινη νη πνιίηεο ηεο Μεξφεο, νη Γπκλνζνθηζηέο θαη ε Πεξζίλλα ππνδέρζεθαλ κε επεπθεκίεο θαη επρέο ηνλ βαζηιηά ζηα πξνπχιαηα ηνπ λανχ. ΋ινη πξνζθχλεζαλ ηνπο ζενχο θαη βγήθαλ ζηνλ πεξίβνιν γηα λα παξαθνινπζήζνπλ ηελ ζπζία. Οη βαζηιείο θάζηζαλ ζε κηα κεγάιε ζθελή δηαθνζκεκέλε κε ηηο εηθφλεο ηνπ Πεξζέα θαη ηεο Αλδξνκέδαο. Λίγν πην θάησ θάζηζαλ νη Γπκλνζνθηζηέο θαη γχξσ νη ιαφο. Ο Τδάζπεο είπε ιίγα ιφγηα γηα ηελ αηζηνπηθή λίθε θαη δηέηαμε λα αξρίζεη ε ηειεηή ηεο ζπζίαο. Δίραλ ζηεζεί ηξεηο βσκνί αθηεξσκέλνη ζηνλ Ήιην, ηελ ΢ειήλε θαη ηνλ Γηφλπζν.

7. ΢ην βσκφ ηνπ Γηνλχζνπ ζθάρηεθαλ δηάθνξα δψα, ζην βσκφ ηνπ Ήιηνπ ηέζζεξα άινγα θαη ζ’ απηφλ ηεο ΢ειήλεο έλα δεπγάξη βφδηα. Ο ζπγθεληξσκέλνο ιαφο άξρηζε λα δεηά λα ηειεζηεί ε παξαδνζηαθή ζπζία , δειαδή λα νδεγεζεί ζην βσκφ ε πξψηε ιεία ηνπ πνιέκνπ. Ο Τδάζπεο ζπγθαηέλεπζε κε έλα λεχκα θαη νη αηρκάισηνη νδεγήζεθαλ ζηεθαλσκέλνη ζηνλ ηφπν ηεο ζπζίαο. Αλάκεζά ηνπο ήηαλ ε Υαξίθιεηα θαη ν Θεαγέλεο. Ζ βαζίιηζζα Πεξζίλλα φηαλ είδε ηε Υαξίθιεηα είπε ζηνλ βαζηιηά: «Πναβιαηζηά δεκ έπς λακαδεί ηυζμ υιμνθδ ημπέθα, ακ γμφζε δ ηυνδ ιαξ εα ήηακ ηδξ ίδζαξ δθζηίαξ. Δίκαζ ηνίια κα παεεί έκα ηέημζμ ημνίηζζ ζημκ ακευ ηδξ δθζηίαξ ηδξ. ΢ε παναηαθχ κα ηδκ ελαζνέζεζξ απυ ηδ εοζία, βζαηί εα επζεοιμφζα κα ηδκ έπς ζηδκ οπδνεζία ιμο». Ο Τδάζπεο απάληεζε: «Ζ ημπέθα είκαζ Δθθδκίδα ηαζ ιάθζζηα υπςξ ιμο οπμζπέεδηε εα ιμο πεζ πμζμζ είκαζ μζ βμκείξ ηδξ. Αθθά θοπάιαζ πμο δεκ ιπμνχ κα ηδκ ελαζνέζς, βζαηί ημ έεζιμ απαζηεί κα εοζζάγεηαζ μ πνχημξ άκδναξ αζπιάθςημξ ζημκ Ήθζμ ηαζ δ βοκαίηα ζηδ ΢εθήκδ. Ζ ιυκδ πενίπηςζδ ελαίνεζδξ είκαζ κα οπμζηεί ηδκ δμηζιαζία ηδξ ζπάναξ. Ακ απυ αοηήκ απμδεζπεεί υηζ δεκ είκαζ [233]

πανεέκα, ηυηε δεκ ιπμνεί κα εοζζαζεεί, αθθά ζ’ αοηή ηδκ πενίπηςζδ είκαζ ζςζηυ κα αάθεζξ ιζα ιδ αβκή ημπέθα ζημ ζπίηζ ζμο;».

8. Ο Τδάζπεο δηέηαμε λα θέξνπλ ηελ ζράξα, ε νπνία ήηαλ θαηαζθεπαζκέλε κε ρξπζά ειάζκαηα. Ζ ζράξα απηή είρε ηελ ηδηφηεηα λα θαίεη φπνηνλ δελ ήηαλ θαζαξφο, ελψ νη αγλνί δελ πάζαηλαλ ηίπνηα. Αλέβεθαλ αξθεηνί ζηε ζράξα θαη ηα πέικαηά ηνπο θαήθαλ, εθηφο απφ ηξεηο θνπέιεο πνπ απνδείρηεθαλ αγλέο θαη ζα ζπζηάδνληαλ.

9. Αλέβεθε θαη ν Θεαγέλεο ζηελ ζράξα θαη απνδείρζεθε θαη απηφο αγλφο. Καηάιαβε φηη θη απηφο ζα πήγαηλε γηα ζπζία θαη ςηζχξηζε ζηελ Υαξίθιεηα: «Έεζιμ ηζ αοηυ ηςκ Αζεζυπςκ, κα επζανααεφμοκ ηδκ πανεεκία ιε ζθαβή. Αθθά ηχνα ηζ πενζιέκεζξ Υανίηθεζα; Πεξ ημοξ ηχνα πμζα είζαζ». Ζ Υαξίθιεηα πξάγκαηη δελ πεξίκελε άιιν. Έβγαιε απφ ην ζάθν ηεο θαη θφξεζε ηνλ ρξπζνθέληεην ρηηψλα ησλ Γειθψλ, άθεζε ειεχζεξα ηα καιιηά ηεο θαη αλέβεθε ζαξξαιέα ζηε ζράξα. Φπζηθά δελ έπαζε ηίπνηα, αιιά ν θφζκνο πνπ ηελ παξαθνινπζνχζε έκεηλε έθζακβνο απφ ην θάιινο ηεο θαη επρφηαλ λα κελ πάεη ρακέλε ηέηνηα νκνξθηά. Ζ Πεξζίλλα είπε ζηνλ άλδξα ηεο πσο είλαη θξίκα απηή ε θνπέια λα ζαλαησζεί αληί λα ηελ επαηλέζνπλ, αιιά ν Τδάζπεο θάιεζε ηνπο Γπκλνζνθηζηέο λα αξρίζεη ε ηειεηή, Ο ΢ηζηκίζξεο απάληεζε ζηα ειιεληθά «Μδ βέκμζημ, ιζα ηέημζα εοζία δεκ είκαζ δοκαηυ κα ανέζεζ μφηε ζημοξ ακενχπμοξ μφηε ζημοξ εεμφξ. Πζζηεφς υηζ ημοξ ανημφκ μζ πνμζεοπέξ ηαζ ηα εοιζάιαηα. Μπμνεί εζφ ςξ ααζζθζάξ κα δζαηάλεζξ ηδκ ηέθεζδ ηδξ εοζίαξ, αθθά υθα αοηά ηα εεσηά ζδιάδζα δείπκμοκ υηζ ηάπμζμξ εευξ είκαζ πνμζηάηδξ ηδξ ημπέθαξ». ΢πνλδή ζηνπο ζενύο 10. Απηά είπε ν ΢ηζηκίζξεο θαη εηνηκάζηεθε λα θχγεη, καδί κε ηνπο άιινπο Γπκλνζνθηζηέο απφ ηελ ηειεηή. Σφηε ε Υαξίθιεηα έηξεμε, έπεζε ζηα πφδηα ηνπ θαη είπε: «Μυκμ εζείξ ζμθμί άκενςπμζ ιπμνείηε κα βίκεηε ηνζηέξ ζε αοηυ πμο αθμνά ειέκα ηαζ ημοξ ααζζθείξ». Ο ΢ηζηκίζξεο ζηξάθεθε πξνο ηνλ βαζηιηά θαη ηνλ παξαθάιεζε λα αθνχζνπλ ηη ζέιεη λα πεη ε λέα απηή. Ο Τδάζπεο έζησ θαη απξφζπκα, αθνχ νη ζνθνί απηνί είραλ ηελ εμνπζία λα είλαη θξηηέο ζε δηαθνξέο κεηαμχ βαζηιέσλ θαη ληφπησλ θαη φρη μέλσλ, δέρζεθε λα αθνπζηεί ε Υαξίθιεηα αθνχ, φπσο είπε, ην δήηεζε ν ΢ηζηκίζξεο.

[234]

11. Ζ Υαξίθιεηα ράξεθε φηαλ άθνπζε ην φλνκα ηνπ ΢ηζηκίζξε, γηαηί ζπκήζεθε φηη απηφο ήηαλ πνπ ηελ είρε βξεη έθζεηε θαη πξηλ απφ δέθα ρξφληα ηελ παξάδσζε ζηνλ Υαξηθιή. Γελ ζπκφηαλ ην πξφζσπφ ηνπ, αθνχ ηφηε ε Υαξίθιεηα ήηαλ κφιηο εθηά εηψλ, αιιά ζπκήζεθε ην φλνκά ηνπ. Δίπε ινηπφλ ζηνλ Τδάζπε ελψπηνλ ηνπ ΢ηζηκίζξε: «Βαζζθζά ιμο ζφιθςκα ιε ημ κυιμ δεκ επζηνέπεηαζ δ εοζία κηυπζςκ, άνα εβχ εα ζμο απμδείλς υηζ υπζ ιυκμ δεκ είιαζ λέκδ, αθθά ηαηάβμιαζ ηαζ απυ ααζζθζηή βεκζά».

12. Ο Τδάζπεο ζχκσζε θαη είπε φηη απηή ε θνπέια ιέεη αδηάληξνπα ςέκαηα γηα λα ζψζεη ηε δσή ηεο. ΋κσο κε ζάξξνο πεξίζζην ε Υαξίθιεηα θψλαμε φηη ν λφκνο δελ επηηξέπεη ηελ παηδνθηνλία θαη απηή είλαη ζε ζέζε λα απνδείμεη φηη ν Τδάζπεο είλαη ν παηέξαο ηεο. Σειείσζε ιέγνληαο φηη είλαη ζε ζέζε λα παξνπζηάζεη ζηνπο θξηηέο Γπκλνζνθηζηέο φια ηα πεηζηήξηα, 13. Καη ακέζσο ε Υαξίθιεηα έβγαιε θαη έδεημε ηελ ηαηλία πνπ είρε εθηεζεί καδί ηεο. Ζ Πεξζίλλα κφιηο ηελ είδε ηαξάρηεθε, ράξεθε πνπ βξήθε ηελ θφξε ηεο, αιιά θνβφηαλ πνιχ ηελ αληίδξαζε ηνπ Τδάζπε, ζηνλ νπνίν έπξεπε πηα λα απνθαιχςεη φιε ηελ αιήζεηα. Έηζη παξαθάιεζε ηνλ άληξα ηεο λα δηαβάζεη απηά πνπ έγξαθε ε ηαηλία ε νπνία ζα ηνπ απνθαιχςεη ηα πάληα. Ο Τδάζπεο απνηάλζεθε ζηνλ ΢ηζηκίζξε θαη άθνπζαλ φινη ην θείκελν ηεο ηαηλίαο. Καηφπηλ είπε: «Να θμζπυκ πμο ιαεαίκς ηχνα υηζ δ ηυνδ ιμο δεκ πέεακε αθθά αθέεδηε έηεεηδ. Αθθά πμζμξ λένεζ ακ αοηή δ ημπέθα δεκ μζηεζμπμζήεδηε ηα βκςνίζιαηα αοηά ηαζ πανμοζζάγεηαζ ζακ ηυνδ ιαξ;».

14. Σφηε κίιεζε ν ΢ηζηκίζξεο: «΋ιςξ λένεζξ ααζζθζά, ειείξ υηζ Γοικμζμθζζηέξ δεκ θέιε πμηέ ρέιαηα. ΢μο θές θμζπυκ υηζ εβχ είιαζ πμο ανήηα ημ έηεεημ ανέθμξ ηαζ ακαβκςνίγς ηδκ ηαζκία πμο είκαζ βναιιέκδ ιε ημ πένζ ηδξ Πενζίκκαξ. Σμ παζδί είπε ηαζ άθθα βκςνίζιαηα, ηα μπμία έδςζα ζημκ Έθθδκα ιαγί ιε ημ ιςνυ». Ζ Υαξίθιεηα ακέζσο έδεημε ηα πεξηδέξαηα θαη ην δαρηπιίδη κε ηελ παληάξβε πνπ είρε ραξίζεη ν Τδάζπεο ζηελ Πεξζίλλα. Ο βαζηιηάο φκσο αλ θαη αλαγλψξηζε ην δαρηπιίδη εμαθνινχζεζε λα είλαη δχζπηζηνο. «Φοζζηά ηαζ ακαβκςνίγς ημ δαπηοθίδζ, αθθά εζφ ημπέθα ιμο είζαζ θεοηή, ακηίεεηα ιε ειάξ ημοξ Αζείμπεξ». Ο ΢ηζηκίζξεο κίιεζε θαη πάιη θαη δηαβεβαίσζε φηη ην θνξηηζάθη πνπ βξήθε ήηαλ ιεπθφ θαη ε ειηθία ηνπ θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηαηξηάδνπλ κε ηεο Υαξίθιεηαο. Ο βαζηιηάο είπε: «Καζ ηυηε πχξ ελδβείηαζ ημ αθφζζημ θαζκυιεκμ, δομ Αζείμπεξ υπςξ εβχ ηαζ δ βοκαίηα ιμο κα βεκκήζμιε θεοηυ παζδί;». Ο ΢ηζηκίζξεο απάληεζε: «Ζ ηαζκία θφκεζ ηδκ απμνία ζμο, αθμφ δ Πενζίκκα αεααζχκεζ υηζ ζοκέθααε ηδκ ηυνδ ηδκ χνα πμο έζιζβε ενςηζηά ιαγί ζμο εκχ έαθεπε ηδκ εζηυκα ηδξ Ακδνμιέδαξ. Ακ δεζξ ηδκ εζηυκα ηδξ Ακδνμιέδαξ ηαζνζάγεζ ζημ πνχια ηαζ ζηα παναηηδνζζηζηά ηδξ ηυνδξ ζμο».

15. Οη ππεξέηεο έθεξαλ ηελ εηθφλα ηεο Αλδξνκέδαο θαη φινη ζπκθψλεζαλ κε ηα ιεγφκελα ηνπ ΢ηζηκίζξε θαη άξρηζαλ λα επεπθεκνχλ θαη λα ρεηξνθξνηνχλ. Αιιά ν Γπκλνζνθηζηήο έθεξε αθφκα κηα επηβεβαίσζε. Εήηεζε απφ ηελ Υαξίθιεηα λα δείμεη έλα κειαλφ ζεκάδη πνπ είρε θάησ απφ ην κπξάηζν ηεο.

16. Ζ Πεξζίλλα δελ θξαηήζεθε άιιν θαη έηξεμε θη αγθάιηαζε κε δάθξπα ραξάο ηελ Υαξίθιεηα. Καη ν Τδάζπεο αθνχ ακθηηαιαληεχηεθε γηα αξθεηή ψξα, άθεζε [235]

λα ληθήζεη ην παηξηθφ ηνπ έλζηηθην θαη αγθάιηαζε θη απηφο ηε Υαξίθιεηα. Σψξα θαη νη ηξεηο θιαίγαλε θαη ν ιαφο πνπ παξαθνινχζεζε ηελ αλζξψπηλε πιεπξά ησλ βαζηιέσλ ηνπ άξρηζε λα δεησθξαπγάδεη. ΋κσο ν Τδάζπεο βξήθε ζχληνκα ηελ ςπρξαηκία ηνπ θαη είπε ζην ιαφ: «΋πςξ υθμζ είδαηε, μζ εεμί εοδυηδζακ κα ιε ακαδείλμοκ παηένα. Αθθά δ αβάπδ ιμο βζα ηδκ παηνίδα είκαζ πζμ δοκαηή απυ ηδκ αβάπδ ιμο βζα ηδκ ηυνδ ιμο. Δίιαζ οπμπνεςιέκμξ, πανά ημκ ααεφηαημ πυκμ πμο κζχες, οπαημφμκηαξ ζημοξ κυιμοξ ηδξ πχναξ ιμο κα ηδκ εοζζάζς. Να εοζζάζς αοηήκ πμο έπαζα ιυθζξ βεκκήεδηε ηαζ ανήηε ηδ ζςηδνία ζε λέκμοξ ηυπμοξ. Καζ ηχνα πμο ανέεδηε λακά ζηδκ παηνίδα ηδξ ηδκ πενζιέκεζ μ εάκαημξ. Γεκ ήηακ βναθηυ κα ηδκ κοθμζημθίζς, αθθά ιμο έιεθθε κα ηδκ μδδβήζς ηχνα, ζημ άκεμξ ηδξ δθζηίαξ ηδξ ζημ αςιυ. Καζ γδηχ απυ ημοξ εεμφξ κα ιε ζοβπςνήζμοκ, ειέκα πμο αθμφ είπα βζα πνχηδ θμνά ηζξ θέλεζξ ‘παζδί ιμο’, ηδκ ίδζα ζηζβιή έζηεζθα ημ παζδί ιμο ζημκ εάκαημ».

17. Ο Τδάζπεο πήξε ηε Υαξίθιεηα απφ ην ρέξη γηα λα ηελ νδεγήζεη – ηάρα – ζην βσκφ. Αιιά ην πιήζνο ηνπ ιανχ άξρηζε λα θσλάδεη θαη λα κπαίλεη εκπφδην ζην δξφκν ηνπ βαζηιηά: «Βαζζθζά ζχζε ημ ημνίηζζ πμο έζςζακ μζ ίδζμζ μζ εεμί. Θεςνμφιε υηζ ημ έεζιμ ηδνήεδηε. Ακαβκχνζζε ηδκ ηυνδ ζμο ςξ παηέναξ υπςξ ηζ ειείξ ζ’ ακαβκςνίγμιαζ ςξ ααζζθζά ιαξ». Φαηλνκεληθά εηηεκέλνο, αιιά παλεπηπρήο ν Τδάζπεο δέρζεθε ηηο παξαθιήζεηο ηνπ πιήζνπο.

18. Μεηά απφ απηά ν βαζηιηάο απεπζχλζεθε ζηελ Υαξίθιεηα: «Σα βκςνίζιαηα πμο ιαξ έδεζλεξ ηαζ μ ζμθυξ ΢ζζζιίενδξ απέδεζλακ ηδκ αθήεεζα. Αθθά πμζμξ είκαζ αοηυξ πμο ςξ ηχνα ιαξ ζημκ ζοζηήκεζξ ςξ αδεθθυ ζμο; Γζαηί θοζζηά δ Πενζίκκα βέκκδζε ιυκμ έκα παζδί». Ζ Υαξίθιεηα θφθθηλε απφ ληξνπή νκνιφγεζε φηη απηφ είλαη ςέκα, πνπ ε αλάγθε ην δεκηνχξγεζε. Αιιά ζεψξεζε ζσζηφ λα πξνηείλεη λα κηιήζεη ν Θεαγέλεο, πνπ σο άληξαο έρεη ην ζάξξνο λα εμηζηνξήζεη ηα γεγνλφηα πνπ κεζνιάβεζαλ. Ο Τδάζπεο δελ θαηάιαβε ηη αθξηβψο ήζειε λα πεη ε θφξε ηνπ θαη ηεο ζχζηεζε λα πάεη κε ηελ κεηέξα ηεο, ελψ απηφο ζα ςάμεη λα βξεη κηα αληηθαηαζηάηξηα, γηα λα ζπζηαζηεί ζηε ζέζε ηεο καδί κε ηα άιια παηδηά.

19. Ζ Υαξίθιεηα αλαζηαηψζεθε κε ηα ιφγηα ηνπ παηέξα ηεο πνπ ζήκαηλαλ ηελ ζθαγή ηνπ Θεαγέλε θαη είπε: «Κφνζέ ιμο, ακ πνέπεζ κα εοζζαζηεί γεοβάνζ, έκαξ άκηναξ ηαζ ιζα βοκαίηα, δεκ πνέπεζ κα ράλεζξ βζα άθθμ ημνίηζζ, αθθά ηαζ βζα άθθμ αβυνζ. Ακ δεκ ημ ηάκεζξ , πνέπεζ κα εοζζάζεζξ ηζ ειέκα, βζαηί μζ εεμί υνζζακ κα γήζς ηαζ κα πεεάκς ι’ αοηυκ ημκ άκηνα».

20. Ο Τδάζπεο θαη πάιη δελ θαηάιαβε θαη είπε φηη ε Υαξίθιεηα εμαηξέζεθε γηαηί απηφ δήηεζε ν ιαφο, αιιά δελ κπνξεί λα εμαηξέζεη θαλέλα άιιν. Ζ θφξε ηνπ φπσο απάληεζε: «Βαζζθζά ιμο, ακ αοηυ πνμζηάγεζ δ ιμίνα ηαζ πνέπεζ μπςζδήπμηε κα ζθαβεί μ λέκμξ, ηυηε ζμο γδηχ ςξ πάνδ κα δζαηάλεζξ κα ημκ ζθάλς εβχ δ ίδζα».

21. Ο Τδάζπεο παξαμελεκέλνο πνπ ε θφξε ηνπ άιιαμε άπνςε θαη ηψξα ζέιεη λα ζθνηψζεη ηνλ Έιιελα, ηεο είπε φηη ηελ πξάμε απηή ηελ θάλνπλ κφλν νη ηέξεηεο θαη νη ηεξείο πνπ είλαη παληξεκέλνη. Ζ Υαξίθιεηα είπε ζηγά ζην απηί ηεο κεηέξαο ηεο φηη απηφο πνπ ζα ηεο δψζεη ηελ ηδηφηεηα ηεο παληξεκέλεο γπλαίθαο ππάξρεη ήδε θαη δελ ρξεηάδεηαη λα ηνλ δηαιέμνπλ νη γνλείο ηεο.

[236]

22. Ο Τδάζπεο άξρηζε λα πηζηεχεη φηη ε θφξε πνπ κφιηο ηνπ ράξηζαλ νη ζενί είλαη ηξειή. Γηαηί ηε κηα ιέεη πσο ν μέλνο είλαη αδειθφο ηεο θαη ακέζσο κεηά ιέεη φηη δελ ηνλ γλσξίδεη. Σε κηα κάρεηαη γηα λα ηνλ ζψζεη θαη ηελ άιιε ιέεη πσο ζέιεη λα ηνλ ζθάμεη κε ηα ρέξηα ηεο. Καη ελψ δεηά λα θάλεη ηελ πξάμε απηή πνπ κφλν έγγακνη κπνξνχλ λα ηελ ηειέζνπλ, δειψλεη πσο έρεη ζχδπγν, ελψ ε δνθηκαζία ηεο ζράξαο απνδεηθλχεη φηη είλαη παξζέλα. Εήηεζε ινηπφλ απφ ηελ γπλαίθα ηνπ λα πάξεη ηε Υαξίθιεηα ζηε ζθελή θαη λα ηελ εξεκήζεη, γηα λα κπνξέζεη απηφο λα βξεη ηελ θνπέια πνπ ζα ηελ αληηθαηαζηήζεη ζηε ζπζία. Καηφπηλ έθαηζε θαη δηέηαμε λα παξνπζηαζηνχλ νη μέλνη πξεζβεπηέο θαη λα θέξνπλ ηα δψξα ηνπο.

23. Ο βαζηιηάο είπε ζηνλ ππεχζπλν λα παξνπζηάδεηαη έλαο-έλαο αλάινγα κε ην έζλνο πνπ εθπξνζσπεί θαη ηελ αμία ηνπ. Πξψηνο ζηε ζεηξά ήηαλ ν Μεξόεβνο, γηνο ηνπ αδειθνχ ηνπ Τδάζπε, έλαο λεαξφο πφιηο δεθαεπηά εηψλ, ςειφο θαη φκνξθνο. Δξρφηαλ πξνο ηνλ βαζηιηά θαη ηνλ αθνινπζνχζε έλα νιφθιεξν άγεκα, ελψ νη Αηζίνπεο ζηξαηηψηεο ηνπ άλνηγαλ ηνλ δξφκν.

24. Ο Τδάζπεο ζεθψζεθε λα ηνλ πξνυπαληήζεη θαη ηνλ έβαιε λα θάηζεη δίπια ηνπ: «Ήνεεξ βζε ιμο βζα κα βζμνηάζμοιε ιαγί ηδ κίηδ, αθθά ιε ηδκ εοηαζνία εα ηεθέζεζξ ηδ βαιήθζα εοζία. Οζ εεμί ιμο θακένςζακ ηδκ ηυνδ ιμο ηαζ θαίκεηαζ πςξ ανήηακ ηαζ κφθδ βζα ζέκα». Ο Μεξφεβνο θνθθίληζε απφ ραξά θαη ληξνπή θαη είπε ζηνλ βαζηιηά φηη φινη νη πξέζβεηο έθεξαλ δψξα απφ ηελ παηξίδα ηνπο. Ο ίδηνο έθεξε έλα άληξα, πνιεκηζηή γελλαίν θαη πξψην ζηελ πάιε θαη ζηελ ππγκαρία. Ο λένο έλεπζε θαη ν άληξαο απηφο πιεζίαζε θαη πξνζθχλεζε.

25. Απηφο ήηαλ έλαο άλζξσπνο ηεξάζηηνο ζην αλάζηεκα θαη ρσξίο λα πεξηκέλεη έβγαιε ην ξνχρν ηνπ, έκεηλε γπκλφο θαη πξνθάιεζε φπνηνλ ήζειε λα παξαβγεί καδί ηνπ έλνπινο ή φρη. Καλείο δελ ηφικεζε λα απαληήζεη ζηελ πξφθιεζε ηνπ γίγαληα απηνχ θαη ηφηε ν Τδάζπεο δηέηαμε θαη ηνπ έθεξαλ έλα κεγαιφζσκν θαη γέξηθν ειέθαληα. Φπζηθά φινη γέιαζαλ κε ην αζηείν ηνπ βαζηιηά θαη ε παξνπζίαζε ησλ πξέζβεσλ ζπλερίζηεθε. Ήξζε ν πξέζβεο ησλ ΢εξψλ πνπ δψξηζε πθάζκαηα θαη λήκαηα ηνπ ηφπνπ ηνπ θαζψο θαη δπν εζζήηεο.

26. Αθνινχζεζαλ νη εθπξφζσπνη ηεο Δπδαίκνλνο Αξαβίαο, πνπ έθεξαλ κπαραξηθά θαη αθξηβά αξψκαηα, νη πξέζβεηο ηεο Σξσγινδπηηθήο πνπ δψξηζαλ ρξπζάθη θαη έλα δεπγάξη γξχπεο. Μεηά ήξζαλ νη πξέζβεηο ησλ Βιεκκχσλ πνπ έθεξαλ ηφμα θαη βέιε θαηαζθεπαζκέλα απφ νζηά κεγάισλ εξπεηψλ. Ο βαζηιηάο ηνπο ξψηεζε αλ έρνπλ θαλέλα αίηεκα θαη απηνί απάληεζαλ φηη επηζπκνχλ λα κεησζνχλ νη θφξνη.

27. Σειεπηαίνη πξνζήιζαλ νη πξέζβεηο ησλ Απμσκηηψλ πνπ έθεξαλ έλα αιιφθνην δψν πνπ έκνηαδε κε θακήια, αιιά ην δέξκα ηνπ ήηαλ δηάζηηθην κε βνχιεο, νη ψκνη θαη ηα κπξνζηηλά πφδηα ηνπ ήηαλ δπζαλάινγα ςειά θαη ν ιαηκφο ηνπ ςειφο θαη καθξχο ζαλ ηνπ θχθλνπ. Αλ θαη ηεξάζηην ήηαλ λσζξφ ζε θίλεζε θαη απφιπηα ππνηαθηηθφ ζηνλ δνχιν πνπ ην νδεγνχζε φπνπ ήζειε κε έλα ιεπηφ ζρνηλί πεξαζκέλν ζην ιαηκφ ηνπ. Ο ιαφο έκεηλε έθζακβνο θαη νλφκαζε απηφ ην δψν θακεινπάξδαιε.

28. ΢ην βσκφ ηνπ Ήιηνπ ηέζζεξα ιεπθά άινγα θαη ζην βσκφ ηεο ΢ειήλεο δπν ηαχξνη πεξίκελαλ έηνηκνη γηα ηελ ζπζία. Απηά κφιηο είδαλ απηφ ην πεξίεξγν δψν [237]

θαηειήθζεζαλ απφ παληθφ, έζπαζαλ ηα δεζκά θαη άξρηζαλ λα ηξέρνπλ. ΋κσο φπσο δελ κπνξνχζαλ λα δηαθχγνπλ απφ ηνλ θινηφ πνπ ζρεκάηηδαλ νη ζηξαηηψηεο θαη ν ιαφο πνπ πεξηζηνίρηδαλ ηνπο βσκνχο, νξκνχζαλ ζηα ηπθιά θαη έξηρλαλ θαηαγήο φηη βξηζθφηαλ κπξνζηά ηνπο. Ζ Υαξίθιεηα θαη ε Πεξζίλλα άθνπζαλ ην παλδαηκφλην πνπ επηθξαηνχζε θαη βγήθαλ απφ ηε ζθελή ηνπο αλήζπρεο θαη πεξίεξγεο. Ο Θεαγέλεο, πνπ σο ηφηε πεξίκελε ζησηθά ζην βσκφ ηε ζθαγή ηνπ, πεηάρηεθε πάλσ θαβάιεζε έλα απφ ηα άινγα θαη έρνληαο σο ραιηλάξη ηε ραίηε ηνπ δψνπ, άξρηζε λα θπλεγά έλα απφ ηνπο ηαχξνπο. Καηάθεξε ηειηθά λα ηνλ θηάζεη θαη λα ηνλ θαηεπζχλεη πξνο ηνλ βσκφ.

29. ΋πσο πήγαηλαλ παξάιιεια ηα δπν δψα ν θφζκνο δεησθξαχγαδε θαη θαληαδφηαλ φηη έβιεπε έλα δψν κε δπν θεθάιηα, ηνλ ηππφηαπξν. Ζ Υαξίθιεηα παξαθνινπζνχζε κε αγσλία απηά πνπ ζπλέβαηλαλ θαη ζηελ απνξία ηεο κεηέξαο ηεο γηαηί αγσληά γηα έλα μέλν άληξα, απνθάζηζε λα ηεο πεη φιε ηελ αιήζεηα.

30. Γελ πξφιαβε ε Υαξίθιεηα γηαηί αθνχζηεθαλ θαη πάιη θξαπγέο ηνπ πιήζνπο. Ο Θεαγέλεο κε επηδέμηνπο θαη επηθίλδπλνπο ρεηξηζκνχο θαηάθεξε λα δακάζεη ηελ αληίζηαζε ηνπ ηαχξνπ θαη λα ηνλ μαπιψζεη αλάζθεια κε ηα θέξαηα θαξθσκέλα ζην ρψκα. Ο λένο θάζηζε πάλσ ζην δψν θαη ην θξαηνχζε κε ην έλα ρέξη, ελψ χςσζε ζηνλ νπξαλφ ην άιιν θαη παξάιιεια ραηξεηνχζε ρακνγειαζηφο ηνλ Τδάζπε. Οη ππεξέηεο κπφξεζαλ ηψξα εχθνια λα δέζνπλ ηνλ ηαχξν θαη λα ηνλ κεηαθέξνπλ, καδί κε ην άινγν ζην βσκφ. Άιινη ππεξέηεο νδήγεζαλ ηνλ Θεαγέλε κπξνζηά ζην βαζηιηά, ελψ ν θφζκνο θψλαδε: «Μυκμ αοηυξ μ λέκμξ ιπμνεί κα ακαιεηνδεεί ιε ημκ άκενςπμ ημο Μενυδαμο». Ο βαζηιηάο έδσζε ηελ ζπγθαηάζεζή ηνπ θαη ν ζεξηψδεο Αηζίνπαο πξνρψξεζε πξνο ην θέληξν κε απεηιεηηθέο δηαζέζεηο. Ο Θεαγέλεο θαη ν Αηζίνπαο παιεύνπλ 31. Ο Τδάζπεο κίιεζε ζηα ειιεληθά ζηνλ Θεαγέλε θαη ηνλ θάιεζε λα αλακεηξεζεί ζηελ πάιε κε ηνλ Αηζίνπα. Ο Θεαγέλεο είπε φηη πξνηηκνχζε ε αλακέηξεζε λα γίλεη κε ην μίθνο θαη ζπκπιήξσζε φηη ε λίθε ηνπ ή ν ζάλαηφο ηνπ ζα κπνξνχζαλ λα ζπγθηλήζνπλ ηελ Υαξίθιεηα, πνπ φπσο θαίλεηαη έρεη παξαηηεζεί απφ ηελ πξνζπάζεηα λα ηνλ ζψζεη θαη ζησπά. Ο Τδάζπεο παξαμελεχηεθε πνπ ν Θεαγέλεο αλέθεξε ην φλνκα ηεο Υαξίθιεηαο, αιιά απάληεζε ζηνλ Θεαγέλε φηη ν αγψλαο ζα γίλεη ρσξίο φπια, αθνχ ζχκθσλα κε ην έζηκν, δελ επηηξέπεηαη λα ρπζεί αίκα πξηλ ηελ ηέιεζε ηεο ζπζίαο. Ο λένο ζπκθψλεζε θαη εηνηκάζηεθε λα αληηκεησπίζεη ηνλ Αηζίνπα, πνπ ηνλ θνίηαδε ρακνγειψληαο πεξηπαηθηηθά. Ο Αηζίνπαο πξψηνο θαηάθεξε ζηνλ Θεαγέλε έλα ηζρπξφ ρηχπεκα ζηνλ απρέλα, αιιά ν Έιιελαο είρε αζθεζεί ζηελ [238]

ηερληθή ηεο πάιεο ζηα γπκλαζηήξηα ηεο παηξίδαο ηνπ θαη έδεημε πσο ππνρσξεί ηάρα θνβηζκέλνο.

32. Έηζη φηαλ ν Αηζίνπαο φξκεζε γηα λα ηνπ θαηαθέξεη έλα αθφκα ρηχπεκα, ν Θεαγέλεο κε επηδέμηνπο ειηγκνχο πάιεο θαηφξζσζε λα μαπιψζεη ηνλ αληίπαιφ ηνπ κε ηελ θνηιηά ζην ρψκα, ελψ ηνπ θξαηνχζε αθηλεηνπνηεκέλα ηα ρέξηα. Ο θφζκνο πνπ παξαθνινπζνχζε έκεηλε έθζακβνο απφ ην θαηφξζσκα ηνπ Θεαγέλε θαη ν βαζηιηάο αλαζηέλαμε θαη είπε πσο είλαη πνιχ ιππεκέλνο πνπ πξέπεη λα ζπζηάζεη έλα άληξα ζαλ απηφλ. Κάιεζε ινηπφλ ην Θεαγέλε, ηνλ ζηεθάλσζε θαη ηνπ είπε φηη είλαη πξφζπκνο λα εθπιεξψζεη φπνηα επηζπκία ηνπ δεηήζεη ν λένο, πξηλ αλαγθαζηεί λα ηνλ ζπζηάζεη. Καη ν Θεαγέλεο είπε φηη αλ πξέπεη λα ζπζηαζηεί, ην κφλν πνπ δεηά είλαη λα ζθαρηεί απφ ην ρέξη ηεο θφξεο ηνπ βαζηιηά πνπ κφιηο μαλαβξήθε.

33. Ο Τδάζπεο ζπκήζεθε φηη ε Υαξίθιεηα είρε δεηήζεη ην ίδην πξάγκα, αιιά είπε ζηνλ Θεαγέλε φηη ην έζηκν νξίδεη απηή πνπ ηειεί ηε ζπζία λα είλαη παληξεκέλε θαη φρη παξζέλα. Καη ζπκπιήξσζε: «Δηηυξ ακ εεςνείξ άκηνα ηδξ ημκ Μενυδαμ πμο ιυθζξ ημκ επέθελα, αθθά αοηυξ είκαζ αηυια ικδζηήναξ ηδξ». Ο Θεαγέλεο απάληεζε ζαξξαιέα φηη ε Υαξίθιεηα δελ πξφθεηηαη λα γίλεη πνηέ γπλαίθα ηνπ Μεξφεβνπ. Ο Μεξφεβνο ζπκσκέλνο δήηεζε απφ ηνλ Τδάζπε λα δηαηάμεη λα νδεγήζνπλ ηνλ Θεαγέλε ζηνλ ηφπν ηεο ζπζίαο. Ζ Υαξίθιεηα πνπ είρε ειπίζεη φηαλ είδε ηελ λίθε ηνπ Θεαγέλε επί ηνπ Αηζίνπα, ηψξα μέζπαζε ζε ιπγκνχο θαη ε Πεξζίλλα ηελ παξαθάιεζε λα ηεο κηιήζεη θαζαξά.

34. Πξηλ μεθηλήζεη ε ηειεηή ηεο ζπζίαο ν Τδάζπεο ξψηεζε αλ πεξηκέλνπλ άιινη πξέζβεηο. Οη ηειεπηαίνη ήηαλ απφ ηελ ΢πήλε πνπ κφιηο είραλ θηάζεη θαη έθεξλαλ δψξα θαη έλα γξάκκα απφ ηνλ Οξννλδάηε. Ο Τδάζπεο πήξε ην γξάκκα θαη δηάβαζε: «Ο Ονμμκδάηδξ ζαηνάπδξ ημο Μεβάθμο Βαζζθζά πνμξ ημκ ααζζθζά ηςκ Αζεζυπςκ Τδάζπδ: Βαζζθζά ιμο ακ ηαζ ιε κίηδζεξ, εοδυηδζεξ βεκκαζυδςνα κα ιμο αθήζεζξ ηδκ ζαηναπεία, ηχνα εέθς κα ζμο γδηήζς ηάηζ. ΢μο γδηχ κα εθεοεενχζεζξ ιζα ηυνδ πμο ήηακ αζπιάθςηή ιμο ηζ εζφ ηδκ πήνεξ ιαγί ζμο ζηδκ Αζεζμπία. Σδκ εέθς βζα κα ηδκ παναδχζς ζημκ παηένα ηδξ πμο βφνζζε υθμ ημκ ηυζιμ ράπκμκηαξ βζα κα ηδκ ανεζ. Αοηυξ ανίζηεηαζ ηχνα ημκηά ζμο ιαγί ιε ημοξ πνέζαεζξ ιμο ηαζ ζε ζηεηεφς κα ημο δχζεζ πίζς ηδκ ηυνδ ημο». Ο Τδάζπεο ξψηεζε πνηνο είλαη απηφο ν παηέξαο θαη παξνπζηάζηεθε έλαο γέξνληαο, ζηνλ νπνίν ν βαζηιηάο είπε φηη δέρεηαη λα ηνπ δψζεη πίζσ ηελ θφξε ηνπ, ε νπνία πξέπεη λα είλαη κηα απφ ηηο αηρκάισηεο πνπ πξννξίδνληαλ γηα ζπζία. Ο γέξνληαο ηηο είδε κηα-κηα αιιά είπε φηη ε θφξε ηνπ δελ ήηαλ αλάκεζά ηνπο.

35. Ο γέξνο απνγνεηεπκέλνο μέζπαζε ζε ιπγκνχο, αιιά μαθληθά είδε ηνλ Θεαγέλε, ηνλ άξπαμε θαη θψλαμε «Μζανέ ηαζ αθζηήνζε, ζε ανήηα» θαη απεπζπλφκελνο ζην βαζηιηά είπε «Αοηυξ μ αεευθμαμξ άνπαλε ηδκ ηυνδ ιμο, ιμο νήιαλε ημ ζπίηζ ηαζ ηχνα πανζζηάκεζ ημκ αεχμ πθάζ ζημοξ αςιμφξ».

36. Ο γέξνο απηφο ήηαλ ν Υαξηθιήο θαη θιήζεθε απφ ην Τδάζπε λα εμεγεζεί. Απηφο κίιεζε ζηνλ βαζηιηά, αιιά έθξπςε ηα πξαγκαηηθά γεγνλφηα θαη είπε: «Βαζζθζά ιμο είπα ιζα ηυνδ πακέιμνθδ ηαζ πανεέκα, πμο ήηακ ζένεζα ηδξ Άνηειδξ ζημοξ Γεθθμφξ. Αοηυξ εδχ ήνεε απυ ηδ Θεζζαθία βζα κα παναζηεί ζε [239]

ηάπμζεξ βζμνηέξ ηαζ ιμο άνπαλε ηδκ ηυνδ ιέζα απυ ημ καυ ημο Απυθθςκα. Έραλα πακημφ κα ανς ηδκ ηυνδ ιμο ηαζ ηεθζηά ηαηέθοβα ζηδκ Μέιθζδα απυ υπμο ηαηαβυηακ έκαξ ρεοδμπνμθήηδξ, μ Καθάζζνδξ ζοκενβυξ ημο απαβςβέα. ΋ηακ πήβα ζηδκ Μέιθζδα μ Καθάζζνδξ είπε πεεάκεζ, αθθά απυ ημκ βζμ ημο ημκ Θφαιδ έιαεα υηζ ηδκ ηυνδ ιμο ηδκ είπε μ Ονμμκδάηδξ ζηδκ ΢οήκδ. Κζ έηζζ ιε ηδ αμήεεζα ημο ζαηνάπδ ηαηέθδλα εδχ».

37. Καη ν γέξνο ηειείσζε κε ζξήλνπο. Ο Τδάζπεο ζηξάθεθε πξνο ηνλ Θεαγέλε θαη ηνλ ξψηεζε ηη έρεη λα πεη γηα φια απηά. Ο Θεαγέλεο απάληεζε φηη δέρεηαη φιεο ηηο θαηεγνξίεο, είλαη δειαδή άξπαγαο αιιά ζπλάκα είλαη θαη επεξγέηεο βαζηιηά γηαηί ηνπ έθεξε ηελ θφξε ηνπ. Μεηά απφ απηφ επηθξάηεζε ζάινο θαη ζχγρπζε, νπφηε ν ΢ηζηκίζξεο αλαγθάζηεθε λα παξέκβεη θαη λα πάεη ζηνλ Υαξηθιή θαη λα ηνπ πεη: «Ζ ηυνδ πμο ηάπμηε ζμο ειπζζηεφεδηα ζχεδηε ηαζ ηχνα ανίζηεηαζ εδχ ιε ημοξ θοζζημφξ ηδξ βμκείξ».

38. Σφηε ε Υαξίθιεηα πεηάρηεθε έμσ απφ ηε ζθελή θαη μεπεξλψληαο ηεο αηδεκνζχλε πνπ ηαηξηάδεη ζε κηα παξζέλα έπεζε ζηα πφδηα ηνπ Υαξηθιή: «Παηένα, ζε ζέαμιαζ υζμ ηαζ αοημφξ πμο ιε βέκκδζακ. Ακ εεξ ηζιχνδζε ειέκα ηαζ εεχνδζέ ιε παηνμηηυκμ». Σαπηφρξνλα ε Πεξζίλλα αγθάιηαζε ηνλ Τδάζπε θαη ηνπ είπε: «Σα πνάβιαηα είκαζ υπςξ ηα θέεζ μ κέμξ. Αοηυξ είκαζ μ πναβιαηζηυξ ικδζηήναξ ηδξ ηυνδξ ιαξ. Άθθςζηε δ Υανίηθεζα ιμο ηα είπε υθα».

39. ΢αζηηζκέλνο ν Τδάζπεο ζηξάθεθε πξνο ην ΢ηζηκίζξε: «΢μθέ ιμο, ηζ ιε ζοιαμοθεφεζξ κα ηάκς ηχνα;». Απηφο ηνπ απάληεζε ζηα αηζηνπηθά γηα λα θαηαιάβνπλ φινη ηα ιφγηα ηνπ: «Βαζζθζά ιμο έπνεπε απυ κςνίξ κα ηαηαθάαεζξ υηζ δ εοζία πμο εημίιαγεξ δεκ ήηακ ανεζηή ζημοξ εεμφξ. Δημίιαγεξ ηδκ Υανίηθεζα βζα ζθαβή ηαζ μζ εεμί ζμο θακένςζακ ηδκ ηυνδ ζμο. Οζ ίδζμζ έζηεζθακ απυ ηδκ ιαηνζκή Δθθάδα εδχ εηείκμκ πμο ηδκ ιεβάθςζε, μζ ίδζμζ πάθζ έηακακ ηα γχα κα ηνμιάλμοκ ζηδ εέα ηδξ ηαιδθμπάνδαθδξ ηαζ ηέθμξ, αοημί ιαξ ειθάκζζακ ημκ αννααςκζαζηζηυ ηδξ ηυνδξ ζμο, αοηυκ εδχ ημ λέκμ κέμ. Αξ οπαημφζμιε θμζπυκ ζημ εέθδια ηςκ εεχκ ηαζ αξ ηαηανβήζμιε ηζξ εοζίεξ ακενχπςκ, υπζ ιυκμ ηχνα αθθά βζα πάκηα».

40. ΋ζα είπε ν ΢ηζηκίζξεο αθνχζηεθαλ απφ φινπο. Καη ν Τδάζπεο πήξε ηα ρέξηα ηεο Υαξίθιεηαο θαη ηνπ Θεαγέλε θαη είπε «Ακ αοηή είκαζ δ αμφθδζδ ηςκ εεχκ, δεκ είκαζ αέααζα εειζηυ κα ηδκ ανκδεχ, Έηζζ ιπνμζηά ζε υθμοξ εζάξ ακαηδνφζζς αοημφξ ημοξ δομ κέμοξ ζογφβμοξ βζα κα ηεηκμπμζήζμοκ υπςξ δ θφζδ ηαζ μζ εεζιμί πνμζηάγμοκ. Ακ θμζπυκ δεκ οπάνπεζ ακηίννδζδ, αξ ανπίζεζ δ ηεθεηή ηςκ βάιςκ».

41. ΋ινη, ιαφο θαη ζηξαηφο, μέζπαζαλ ζε δεησθξαπγέο θαη ν Τδάζπεο πήγε ζηνπο βσκνχο θαη είπε: «Γέζπμηα Ήθζε ηαζ Γέζπμζκα ΢εθήκδ, μ Θεαβέκδξ ηαζ δ Υανίηθεζα ακαδείπεδηακ ζφγοβμζ ζφιθςκα ιε ηδκ εέθδζή ζαξ. Σχνα ιπμνμφκ πθέμκ κα ζενμονβμφκ βζα κα ζαξ ηζιμφκ». Καη ακέζσο έβγαιε ηηο κίηξεο απφ ην θεθάιη ηνπ θαη απφ ην θεθάιη ηεο Πεξζίλλαο θαη ηα θφξεζε ζηα θεθάιηα ησλ δπν λέσλ. Αθνχ θφξεζαλ ηα ζχκβνια ηεο ηεξνζχλεο ν Θεαγέλεο θαη ε Υαξίθιεηα ηέιεζαλ θαη επίζεκα ηα θαζήθνληα ηεο ζπζίαο, αθνινπζνχκελνη απφ ην πιήζνο πνπ ηξαγνπδνχζε. Ο Τδάζπεο, ε Πεξζίλλα, ν ΢ηζηκίζξεο, ν [240]

Υαξηθιήο, ν Θεαγέλεο θαη ε Υαξίθιεηα θαηεπζχλζεθαλ πξνο ηελ Μεξφε επηβαίλνληεο πάλσ ζε άξκαηα πνπ ηα έζεξλαλ ιεπθά βφδηα. ΢ηελ πφιε ηειέζηεθαλ κε επηζεκφηεηα νη γάκνη. Απηφ ήηαλ ην ηέινο ηνπ ζπγγξάκκαηνο ηωλ Αηζηνπηθώλ ή ηωλ πεξί Θεαγέλελ θαη Υαξίθιεηαλ πνπ έγξαςε έλαο Δκεζελφο Φνίληθαο απφ ηελ γεληά ηνπ Ήιηνπ, ν Ζιηφδσξνο, γηνο ηνπ Θενδνζίνπ

[241]

Ζ πξώηε έθδνζε ηνπ πνηήκαηνο ηνπ Christopher Marlowe Ηξώ θαη Λέαλδξνο πνπ θπθινθόξεζε ην 1598 [242]

06. Μουςαίου: Ηρώ και Λέανδροσ Μια απϐ τισ πιο ϐμορφεσ, ςυγκινητικϋσ, δημοφιλεύσ, αλλϊ ςυνϊμα και δραματικϋσ ερωτικϋσ ιςτορύεσ τησ ελληνικόσ (ύςωσ και τησ παγκϐςμιασ) Μυθολογύασ, όταν αυτό που περιγρϊφει τον μϑθο του ϋρωτα τησ Ηρώσ και του Λϋανδρου. Με λύγα λϐγια ο μϑθοσ αυτϐσ όταν ο εξόσ: {Η Ηρώ όταν ιϋρεια τησ Αφροδύτησ και κατοικοϑςε ςε ϋνα πϑργο ςτη πϐλη ΢ηςτϐ τησ Θρϊκησ, ςτην ευρωπαώκό πλευρϊ του Ελληςπϐντου. ΢ε ϋνα βρϊχο τησ παραλύασ τησ ΢ηςτοϑ όταν χτιςμϋνοσ ο ναϐσ τησ Αφροδύτησ. Κϊθε ϊνοιξη ςτη ΢ηςτϐ γινϐταν μεγϊλο πανηγϑρι προσ τιμό τησ Αφροδύτησ και του Άδωνη και ςτο πανηγϑρι αυτϐ ερχϐταν κϐςμοσ απϐ ϐλεσ τισ γειτονικϋσ πϐλεισ τησ ευρωπαώκόσ και τησ αςιατικόσ πλευρϊσ του Ελληςπϐντου. Ένασ απϐ τουσ προςκυνητϋσ αυτοϑσ όταν και ο Λϋανδροσ. Ζ ΢εζηόο θαη ε Άβπδνο Ο Λϋανδροσ όταν ϋνασ νεαρϐσ που ζοϑςε ςτη Άβυδο, απϋναντι απϐ τη ΢ηςτϐ ςτην αςιατικό πλευρϊ. Εύδε την Ηρώ ςτη γιορτό τησ θεϊσ και την ερωτεϑτηκε κεραυνοβϐλα και η Ηρώ ανταποκρύθηκε ςτο αύςθημϊ του. Αυτϐσ τησ ζότηςε να παντρευτοϑνε και παρϐλο που ωσ ιϋρεια ο γϊμοσ τησ όταν απαγορευμϋνοσ, η Ηρώ δϋχθηκε και παντρεϑτηκαν [243]

κρυφϊ Έτςι κϊθε βρϊδυ ο Λϋανδροσ περνοϑςε κολυμπώντασ τον Ελλόςποντο και ςτην ϊλλη ϐχθη τον περύμενε η Ηρώ που εύχε πϊντα ϋνα λυχνϊρι αναμμϋνο για να καθοδηγεύ τον αγαπημϋνο τησ. Η Ηρώ με μϐνη τησ ςυντροφιϊ την τροφϐ τησ, υποδεχϐταν τον Λϋανδρο ςτην ακτό και οι δυο ερωτευμϋνοι περνοϑςαν τη νϑχτα τουσ ςτο δωμϊτιο τησ κοπϋλασ, αγκαλιαςμϋνοι ωσ τα χαρϊματα. Πριν ξημερώςει, ο Λϋανδροσ ϋκανε ξανϊ κολυμπώντασ τη διαδρομό τησ επιςτροφόσ. Αυτϐ γινϐταν κϊθε βρϊδυ χωρύσ αυτό η καθημερινό επαφό να μειώςει ϋςτω και λύγο το ερωτικϐ τουσ πϊθοσ. Πϋραςε ο καιρϐσ και όρθε ο χειμώνασ και η θϊλαςςα όταν ταραγμϋνη και παγωμϋνη. Οι δυο εραςτϋσ χώριςαν με βαριϊ καρδιϊ και ςυμφώνηςαν να ιδωθοϑν και πϊλι την ϊνοιξη. Σο επϐμενο βρϊδυ, εύτε γιατύ η τροφϐσ ξεχϊςτηκε, εύτε γιατύ η Ηρώ όθελε πολϑ να ξαναδεύ τον Λϋανδρο, το λυχνϊρι ϊναψε και πϊλι. Ο Λϋανδροσ μϐλισ το εύδε το εξϋλαβε ωσ ερωτικό πρϐςκληςη και ρύχτηκε ςτη θϊλαςςα. Όμωσ ο δυνατϐσ αϋρασ, ϋςβηςε το λυχνϊρι και ο ϊμοιροσ νϋοσ ϋχαςε τον προςανατολιςμϐ του και πνύγηκε. Σο πρωύ το ςώμα ξεβρϊςτηκε ςτην ακτό και η Ηρώ απϐ την απελπιςύα τησ ϋπεςε απϐ τον πϑργο τησ και ςκοτώθηκε. Οι κϊτοικοι ϋθαψαν ςε κοινϐ τϊφο τουσ δυο εραςτϋσ}. Ο μϑθοσ αυτϐσ ϐχι μϐνο δεν ξεχϊςτηκε αλλϊ διατόρηςε την φρεςκϊδα του επύ πολλοϑσ αιώνεσ. Πϊρα πολλού καλλιτϋχνεσ, ζωγρϊφοι, ςυγγραφεύσ και ποιητϋσ αποθανϊτιςαν τον μϑθο τησ Ηρώσ και του Λϋανδρου απϐ την αρχαιϐτητα ωσ και τον 20ϐ αιώνα.  Ο γιατρϐσ Αντύπατροσ ο Μακεδών (1οσ π. Φ. αι.) ιςχυρύζεται ϐτι περνώντασ απϐ την ΢ηςτϐ εύδε με τα μϊτια του τον τϊφο τησ Ηρώσ και του Λϋανδρου. Μϊλιςτα ϋγραψε και ϋνα ςχετικϐ επύγραμμα: Αυτϐ εύναι του Πϐντου το ςτενϐ, που ο Λϋανδροσ περνοϑςε. ΢τενϐ, που ϐποιοσ αγαπϊ δεν το βαριϋται πλϋον Εδώ καθϐταν η Ηρώ, αυτϊ εύναι τα ερεύπια του πϑργου τησ. Εκεύ ϋφεγγε ο λϑχνοσ ο προδϐτησ. Αυτϐ το μνόμα και τουσ δυο βαςτϊει. Και τώρ’ ακϐμα θα βλαςτημοϑν την φθονερό εκεύνη ανεμοζϊλη (μετϊφραςη Δημητρύου ΢ϊρρου – 1892)  Ο Ρωμαύοσ ποιητόσ Οβύδιοσ ςτο ϋργο του Ηρωύδεσ περιγρϊφει την (φανταςτικό) αλληλογραφύα μεταξϑ των δυο εραςτών, Ο Λϋανδροσ δεν μπορεύ να κολυμπόςει εξ αιτύασ τησ κακοκαιρύασ, αλλϊ η Ηρώ τον καλεύ να το προςπαθόςει, πρϊγμα που αποδεικνϑεται μοιραύο και για τουσ δυο.  Ο επύςησ Ρωμαύοσ ποιητόσ Βιργύλιοσ ϋγραψε ϋνα ςχετικϐ με το μϑθο αυτϐ πούημα: Και τι δεν κϊνει ϋνασ νϋοσ, ϐπου τον καύει ο Έρωσ [244]

ο ϊςπλαχνοσ τα ςωθικϊ; Ση νϑχτα κολυμπϊει μεσ ςτα ςτενϊ τησ θϊλαςςασ τησ ανεμοβογγοϑςασ και μότε τα αςτραπϐβροντα του ουρανοϑ λογιϊζει μότε τα φϐβια κϑματα που ςκϊζουν μεσ τουσ βρϊχουσ να τον γυρύζουν δεν μποροϑν οι δϑςτυχοι γονεύσ του οϑτε κι η κϐρη που ςκληρϊ τησ μϋλλει να πεθϊνει για τον καημϐ του, απανωθιϐ ςτο ϊψυχο κορμύ του (μετϊφραςη Δημητρύου ΢ϊρρου – 1892)  Ο Ρωμαύοσ αυτοκρϊτορασ ΢επτύμιοσ ΢εβόροσ (145-211) ϋκοψε νϐμιςμα που φϋρει την επιγραφό Άβυδοσ και απεικονύζει τον Λϋανδρο να κολυμπϊει προσ την ακτό που τον περιμϋνει η Ηρώ.  Ο βυζαντινϐσ ποιητόσ Μουςαίοσ ο Γραμματικόσ που ϋζηςε περύ τον 5ο-6ο αιώνα ϋγραψε ϋνα μακροςκελϋσ πούημα με τύτλο Σα καθ’ Ηρώ και Λέανδρον. Σο ϋργο αυτϐ θεωρεύται ο ςϑνδεςμοσ τησ λογοτεχνύασ του αρχαύου κϐςμου με την λογοτεχνύα των ϋμμετρων ιπποτικών ποιημϊτων των βυζαντινών χρϐνων τϐςο ςτον ελλαδικϐ, ϐςο και ςτον ευρωπαώκϐ χώρο. Δεν ξϋρουμε τύποτα ϊλλο για τον ποιητό αυτϐν του οπούου η πατρύδα εικϊζεται ϐτι εύναι η Αθόνα. ΢τον Μουςαύο αποδύδεται ϋνα ακϐμα ερωτικϐ πούημα, εμπνευςμϋνο κι αυτϐ απϐ την ελληνικό μυθολογύα, με τύτλο Αλφειϐσ και Αρϋθουςα. Σο ‘Καθ Ηρώ και Λϋανδρον’ πούημα όταν αρκετϊ δημοφιλϋσ και ο Ιταλϐσ ουμανιςτόσ Άλδοσ Μανοϑτιοσ (Aldus Pius Manutius, 1449-1515) το εξϋδωςε για πρώτη φορϊ ςτη Βενετύα το 1493. Έγινε γνωςτϐ ςτην Ευρώπη και πολλού θεώρηςαν ϐτι όταν ϋργο παλαιϐτερο και του Ομόρου. Ο Άγγλοσ ποιητόσ και δραματικϐσ ςυγγραφϋασ Σζορτζ Σςϊπμαν (15591634) μετϊφραςε ςτη γλώςςα του το ϋργο του Μουςαύου με τύτλο «Σο θεώκϐ ϋργο του Μουςαύου, Σο πρώτο απϐ ϐλα τα βιβλύα». Νόκηζκα κε ηελ επηγξαθή ‘Άβπδνο’ πνπ απεηθνλίδεη ηνλ Λέαλδξν λα θνιπκπά γηα λα ζπλαληήζεη ηελ Ηξώ  Ο Άγγλοσ δραματουργϐσ και ποιητόσ τησ ελιςαβετιανόσ εποχόσ Κρύςτοφερ Μϊρλοου (Christopher Marlowe 1564–1593) ϋγραψε μια εκτεταμϋνη [245]





 

παραλλαγό του μϑθου. Σο πούημϊ του με τύτλο Ηρώ και Λϋανδροσ, δεν ολοκληρώθηκε χρονικϊ και τελειώνει με τισ νυχτερινϋσ κολυμβητικϋσ δραςτηριϐτητεσ του Λϋανδρου μϐλισ οι δυο νϋοι γύνονται εραςτϋσ. Σο ϋργο αυτϐ το ολοκλόρωςε ο Σζορτζ Σςϊπμαν, μετϊ το θϊνατο του Μϊρλοου. Με το ύδιο θϋμα ό με παραλλαγϋσ του αςχολόθηκαν ο Βρετανϐσ ποιητόσ και εξερευνητόσ ςερ Ουϐλτερ Ρϊλεώ, ο παςύγνωςτοσ δραματουργϐσ Γουύλλιαμ ΢αύξπηρ, ο Άγγλοσ ποιητόσ και ηθοποιϐσ Μπεν Σζϐνςον, ο επύςησ Άγγλοσ ποιητόσ Σζον Κητσ, ο Αμερικανϐσ ςυνθϋτησ Άνταμ Γκοϑετελ, ο Γερμανϐσ ςυνθϋτησ Ρομπϋρτ ΢οϑμαν, ο Οϑγγροσ ςυνθϋτησ Υραντσ Λιςτ, και ο ΢ϋρβοσ ποιητόσ Μύλοραντ Πϊβιτσ. Σο 1910 ο Άγγλοσ ποιητόσ και φιλϋλληνασ λϐρδοσ Μπϊιρον κολϑμπηςε απϐ την ΢ηςτϐ ςτην Άβυδο. Σο ςυνϐδευε μια βϊρκα και ο βαρκϊρησ κϊθε τϐςο του ϋδινε να πιει λύγο κονιϊκ για να τονωθεύ. Μετϊ απϐ αυτϐ ο Μπϊιρον ϋγραψε το πούημα: Η κϐρησ τησ Αβϑδου. Ο Γερμανϐσ ποιητόσ Υρύντριχ ΢ύλερ ϋγραψε μπαλϊντα με τύτλο Ηρώ και Λϋανδροσ Σϋλοσ, ςτην ελληνικό δημοτικό πούηςη αφθονοϑν τα ςτιχουργόματα και τα τραγοϑδια που αναφϋρονται ςτον τραγικϐ ϋρωτα των δυο νϋων.

Ζ Ζξώ θξαηά ην ιπρλάξη Εκτϐσ απϐ τουσ παραπϊνω πολλού ϊλλοι Ευρωπαύοι και Αμερικανού καλλιτϋχνεσ και λογοτϋχνεσ αςχολόθηκαν με την ελκυςτικό και ρομαντικό αυτό μυθοπλαςύα. Όλο το ϋργο αποτελεύται απϐ 344 ςτύχουσ. Θα προςπαθόςω να μεταφϋρω το κεύμενο ϐςο ςυνοπτικϊ και ϐςο καλϑτερα μπορϋςω χρηςιμοποιώντασ ωσ βοηθόματα δυο διαφορετικϋσ μεταφρϊςεισ: Σου Δημητρύου ΢ϊρρου το 1892 και του ΢ύμου Μενϊρδου που γρϊφτηκε ςτισ αρχϋσ του 20οϑ αιώνα.

[246]

[247]

Σα θαζ’ Ηξώ θαη Λέαλδξνλ Ειπέ, θεά, κρυφίων επιμάρτυρα λύχνον Ερώτων και νύχιον πλωτήρα θαλαςςοπόρων υμεναίων και γάμον αχλυόεντα, τον ουκ ίδεν άφθιτοσ Ηώσ, και ΢ηςτόν και Άβυδον, όπη γάμμον έννυχον Ηρούσ νηχόμενόν τε Λέανδρον ομού και λύχνον ακούω, λύχνον απαγγέλοντα διακτορίην Αφροδίτησ… Μουςαίοσ ο Γραμματικόσ Θεά, ηξαγνχδεζέ καο ην ιχρλν βνεζφ ζε θάζε αγάπε θξπθή θαη ηνλ λπρηεξηλφ θνιπκβεηή, πνπ ιάκλεη κε βηάζε σο λπκθίνο πξνο ηελ αγαπεκέλε ηνπ. Καη γηα ηνλ γάκν ηνλ ηαξαγκέλν πνπ ε απγή δελ πξφιαβε λα δεη. Καη ηε ΢εζηφ θαη Άβπδν πνπ ηεο Ζξψο ν γάκνο λχρηα έγηλε. Αθνχσ ηνλ Λέαλδξν λα θνιπκπά ηε λχρηα θαη βιέπσ ην ιπρλάξη η’ αλακκέλν πνπ ηεο Αθξνδίηεο κελνχζε ηα εξσηηθά αγθαιηάζκαηα ησλ δπν λπρηνπαληξεκέλσλ. Ζ Ζξώ θαη ν Λέαλδξνο ……………………………………… Έια Μνχζα, ηξαγνχδα καδί καο ηνπ ιπρλαξηνχ πνπ απφζβεζε θαη ηνπ ληνπ Λέαλδξνπ ηνλ άδηθν ρακφ. Γεηηφληζζεο αληηθξηλέο ε ΢εζηφο θαη ε Άβπδνο ήηαλ ηεο ζάιαζζαο ηηο ρψξηδε ζηελφ. Ο Έξσο ην δνμάξη ηάλπζε θαη έζηεηιέ ηνπο απφ κηα ζατηηά, Καη ιάβσζε κηα θνπειηά ακάιαγε θαη έλα παιιεθάξη Σνπ ληνπ ην φλνκα ήηαλ Λέαλδξνο θη ήηαλ απφ ηελ Άβπδν. Σελ θνξαζηά ηελ φκνξθε απ’ ηε ΢εζηφ, Ζξψ ηε ιέγαλε. ……………………………………………………………. Απφ βαζηιηθή γεληά εξρφηαλ ε Ζξψ θαη ήηαλε ηέξεηα ηεο Αθξνδίηεο ηεο Κχπξηαο.

[248]

Άκαζε απφ έξσηα, καθξηά απ’ ηνπο δηθνχο ηεο, δνχζε κνλάρε ζε πχξγν ηεο ΢εζηνχ, ζηκά ζηε αθξνζαιαζζηά, ζαλ άιιε κηα Αθξνδίηε. Πνηέ κε άιια θνξίηζηα δελ έθαλε παξέα, απφ ληξνπή, νχηε ζε ρνξνχο πνπ νη άιιεο γπλαίθεο έζηελαλ, γηα λ’ απνθεχγεη ηη γισζζνθαγηέο πνπ ε δήιηα γηα ηηο φκνξθεο θνπέιεο πξνθαιεί. ……………………………………. Σν ρξφλν κηα θνξά κεγάιν παλεγχξη ζηε ΢εζηφ ζηελφηαλ γηα ηεο Αθξνδίηεο ηε ράξε θαη ηνπ Άδσλε ηε κλήκε. Καη απφ ηφπνπο καθξηλνχο θαη αθξνζηεθαλσκέλα λεζάθηα εξρφηαλ κέγα πιήζνο. Άιινη απφ ηεο Αθξνδίηεο ην λεζί ηελ Κχπξν έξρνληαλ, άιινη απφ ηελ Ήπεηξν, απφ ηα Κχζεξα φιεο νη θνξαζίδεο θαη απφ ηνλ κπξσκέλν Λίβαλν δελ έιεηςε θαλείο, νχηε θη απ’ ηελ Φξπγία. Αθφκα θη απ’ ηελ Άβπδν ήξζαλ ηα παιιεθάξηα ηα εξσηηάξηθα.

Theodor van Holst: Ζξώ θαη Λέαλδξνο Γηαηί απηά είλαη πάληα πξψηα , φρη γηα ηηο πξνζθνξέο αιιά γηα ηηο νκνξθνληέο πνπ πάλ’ ζην παλεγχξη. Απ’ ηεο ζεάο ην λαφ μεπξφβαιε ε Ζξψ ε θφξε θη άζηξαςε ε φςε ηεο ζην θσο θαζψο ε ιεπθνπξφζσπε ΢ειήλε μεπξνβάιεη ………………………………………………… Θαξξψ πσο ςέκαηα είπαλ νη παιηνί πσο ηξεηο είλαη νη Υάξηηεο. Μφλν απ’ ην κάηη ηεο Ζξψο ράξεο εθαηφ πξνβάινπλ, Σεο Αθξνδίηεο ηαηξηαζηή ηέξεηα ηεο πξέπεη πνπ μεπεξλά ζηελ νκνξθηά θαη ράξε φιεο ηηο άιιεο θαη θάλεθε ζαλ δεχηεξε Κχπξηδα ζηελ άπξαγε θαξδηά ησλ λησλ, πνπ ρνξηαζκφ δελ είραλ λα ηελ βιέπνπλ θαη ν θαζ’ έλαο ηαίξη ηνπ πνζνχζε λα ηελ έρεη.

[249]

……………………………………………….................. Κη έλαο απ’ ηνπο ληνπο, ΢παξηηάηεο ηελ ζαχκαδε θη ειάιεη πσο νχηε ζηελ παηξίδα ηνπ ηέηνηα νκνξθηά δελ είδε θη απφθακε λα ηελ ζσξεί θαη ρνξηαζηά δελ έρεη θη αο ήηαλ ζηελ θιίλε ηεο λ’ αλέβεη θη αο πεζάλεη! ………………………………………............................... Κη εζχ Λέαλδξε άκνηξε, ηελ θνπειηά ζαλ είδεο απηή πνπ ηελ παηλεχαλε γέξνη θαη ληνη ζπλάκα ηζίκπεκα άγξην ηξχπεζε έμαθλα ηελ θαξδηά ζνπ θη έλησζεο πσο ρσξίο ηελ φκνξθε Ζξψ δελ ζα κπνξνχζεο πηα λα δήζεηο. Γηαηί θαη κφλε κηα καηηά απηήο έθηαλε λα θνπληψζεη ε θιφγα π’ άλαςε κέζα ζνπ θαη πάθιαδε ε θαξδηά ζνπ. …………………………………………………

Frederic Leighton: Ζ Ζξώ Με άθσλα γλεςίκαηα θνηηά ν Λέαλδξνο ηελ θφξε λα πιαλέςεη. Κη εθείλε πάιη αηζζάλζεθε ηνλ θινγεξφ ηνπ πφζν θαη δελ ηεο θαθνθάλεθε παξά ηνπ θξπθνγέια θη εθείλνο αλαγάιιηαζε πνπ ‘λησζε ε θφξε ηνλ θαεκφ ηνπ. Καη κφιηο ν Ήιηνο άξρηζε ην θέγγνο ηνπ λα ράλεη ν Λέαλδξνο ηελ θνπειηά κε ζάξξνο πιεζηάδεη θαη έζθημε κ’ αλαζηελαγκφ ηα δάρηπια ηεο θφξεο, Καη ηνχηε ζαλ λα θάθησζε ηξάβεμε η’ αθξνδάρηπιά ηεο. Μα απηφο ηνλ ςεχηηθν ζπκφ ηεο έλησζε, θαη κε πεξίζζην ζάξξνο, θξαηψληαο ηεο ην πινπκηζηφ ρηηψλα ζην κέζα κέξνο ηνπ λανχ ηελ νδεγεί. Καη θείλε κε ιφγηα θνξηηζίζηηθα ηνλ απνπαίξλεη ηάρα: «Ξέκε» ηνπ ιέεη «ηζ ηνααάξ ημκ ζενυ πζηχκα, δεκ ζε ηνμιάγεζ δ μνβή ηςκ πνυηνζηςκ βμκζχκ ιμο; ηαζ πχξ ημθιάξ ζένεζα ηδξ Κφπνζδαξ κ’ αββίλεζξ ηαζ κα ζηεθηείξ ηδκ ηθίκδ ηδξ, βζα δαφημ είζαζ θίβμξ». Μφιηο ν Λέαλδξνο άθνπζε ηα θνβεξίζκαηά ηεο θαηάιαβε πσο θνξηηζίζηηθα πείζκαηα ήηαλ ηνχηα [250]

γηαηί έηζη θέξλνληαη εθείλεο πνπ πνζνχλε θηιηά θαη ράδηα θη έξσηα θη επζχο απηά ηεο είπε: «Δίζ’ Αθνμδίηδ ζηδ εςνζά ηαζ Αεδκά ζηδ βκχζδ, ιυκμ ιε ηυνεξ ημο Γζυξ εζέκα πανμιμζάγς ηαθυηοπμξ μ ηφνδξ ζμο, ηαθυηοπδ ηζ δ ιάκα. Μα άημο ηζ εέθς κα ζμο πς ηαζ ζακ ηδξ Αθνμδίηδξ ζένεζα πμο είζαζ, ηάκε υ,ηζ ηζ εηείκδ ηάκεζ. Γζαηί αβκέξ δ εεά δεκ αβαπά, δεκ εέθεζ αοηή πανεέκεξ. Πάνε ιε βζ’ άκηνα ζμο βζα κα ηζιάξ ηα ζενά ιοζηήνζα ηδξ Κφπνζδαξ, ειέκα πμο ιε θάαςζε ιε ζασηζά μ Ένςξ… … πείζμο ηαθή ιμο ιδκ ανκδεείξ, ιδκ ηδκ εεά εοιχζεζξ». ………………………………………………………………… Σα ιφγηα π’ άθνπζε ε λαη, ηεο πιάλεςαλ ην λνπ ηεο. Γηα ιίγν ακίιεηε έκεηλε, ηα κάγνπια ξνδίζαλ θη ακήραλα ζηνπο ψκνπο ηεο ηξαβνχζε ην ρηηψλα ζεκάδη πηα πσο ην θεληξί ηνπ Έξσηα εδέρζε θαη ηνπ Λεάλδξνπ ε ζσξηά, ηα θάιιε ηελ ζακπψζαλ. ………………………………… Ζ Ζξώ αλάβεη ηελ θιόγα Απηή, κ’ φςε ζθπθηή θαη απφ ληξνπή ηδξσκέλε, ιέεη ηνπ: «Ξέκε ηα θυβζα ζμο ηα πθακενά ηαζ πέηνα ιπμνμφκ κα πείζμοκ. Πμζμξ ηδ βθχζζα αοηή ηδ ιαβζηή ζε δίδαλε εζέκα; Αθθά παιέκα πάκ’ ηα θυβζα ζμο. Δζφ μ λέκμξ ηζ άβκςζημξ δεκ δφκαζαζ κα ζιίλεζξ ιε ιέκα, ιε βάιμ θακενυ, βζαηί μζ βμκείξ ιμο είκαζ εκάκηζμζ… … Ζνχ ιε θέκε, εζφ ημ λένεζξ. Σχνα πεξ ιμο πμζα είκ’ δ παηνίδα ζμο ηαζ πμζμ ημ υκμιά ζμο. Διέκα ημ ζπζηζηυ είκαζ εηεί μ πφνβμξ μ ρδθυξ πηζζιέκμξ ζη’ αηνμβζάθζ Καζ γς ιε ιυκδ ζοκηνμθζά ηδ αάβζα ηαζ ηα ανάπζα ηδξ εάθαζζαξ. Έηζζ ημ εέθδζακ μζ άζπθαπκμζ βμκείξ ιμο». Κη ν Λέαλδξνο: «Κυνδ, βζα ηδκ αβάπδ ζμο εα ζπίγς η’ άβνζμ ηφια ζηδκ αβηαθζά ζμο κα ‘νπμιαζ ηίπμηα δε ιε ζηζάγεζ Οφηε θμονημφκα, μφηε ηδξ εάθαζζαξ ημ ιάκζαζια ιε ηυθηεζ. Γεκ ηάεμιαζ πμθφ ιαηνζά, ζηδκ Άαοδμ ακηίηνο [251]

ηαζ η’ υκμιά ιμο Λέακδνμξ, μ άκηναξ ηδξ Ζνχξ ιμο. Έκα θοπκάνζ άκααε απ’ ημ ρδθυ ζμο ηάζηνμ ηζ άζημ κα θέββεζ. Δβχ ημο ένςηα δ αάνηα βίκμιαζ ηαζ μδδβυξ ιμο ημ θςξ ημο θφπκμο αξ είκαζ ηαζ εα ημθοιπχ ζηδξ Αθνμδίηδξ ημκ υνιμ. Μυκμ θοθάλμο αβάπδ ιμο ιδκ ζαήζμοκ μζ ακέιμζ, ημκ θςημδυηδ μδδβυ, ημκ θφπκμ ηαζ πάζς ηδ γςή ιμο…» ……………………………………………………………… Έηζη ζπκθψλεζαλ θη νη δπν θαη θξπθνπαληξεπηήθαλ θαη πίζηε νξθηζηήθαλε κε κάξηπξα ην ιχρλν θαη μαλαζπκθσλήζαλε απηή λα θέγγεη ην ιπρλάξη θη απηφο λα θνιπκπά απ’ αληηθξχ θνληά ηεο λα ζηκψλεη. Κη αθνχ ηα κνινγήζαλε ρσξίζαλε πξνζψξαο θη απηή ζην πχξγν ηεο ηξαβά θαη ν Λέαλδξνο ηα ηείρε ηεο Άβπδνο ζεκάδη έβαιε θαη θνιπκπά ζην ζπίηη λα γπξίζεη. ………………………………… Ζ Ζξώ ππνδέρεηαη ηνλ Λέαλδξν ζηελ αθηή ΢αλ πάιη λχρησζε, θψηηζε ε θνπειηά ηνλ ιχρλν. ΢ηεο ζθνηεηλήο λπθηφο ηνπ ιπρλαξηνχ ην θσο έθαςε ηνπ Λεάλδξνπ ηελ θαξδηά ηνπ εξσηνρηππεκέλνπ. Σεο καληαζκέλεο ζάιαζζαο ν ήρνο ησλ θπκάησλ ιηγάθη ηνλ εθφβηζε κ’ άθνπζε ηελ θαξδηά ηνπ πνπ ηνπ ‘ιεγε: «Ζ εάθαζζα είκαζ ηνμιενή ια μ Ένςξ είκαζ θθυβα Μδ ζε ηνμιάγεζ ημ κενυ, ηα ηφιαηα ιδ αθέπεζξ, ιμκ’ ηνάαα πάιε ζηδκ Ζνχ. Κζ δ Αθνμδίηδ αηυια ηδξ εάθαζζαξ είκαζ βέκκδια». Κη επζχο ηα ξνχρα βγάδεη θαη φξκεζε ζηε ζάιαζζα ζαλ ςάξη θνιπκπάεη ζεκάδη έρνληαο κπξνζηά ηνπ ιπρλαξηνχ ηε ιάκςε. Ζ Ζξψ πεξίκελε βνπβή, ζη’ αθξνγηαιηνχ ην κέξνο θη ν Λέαλδξνο θαηέθηαζε ζηε φρζε απνζηακέλνο. ……………………………………………………….

[252]

΢ηνλ πχξγν αλεβήθαλε ζηελ θάκαξε ηεο θφξεο θη απηή αθνχ ηνλ θίιεζε ηνλ ζηέγλσζε, ηνλ ζθνχγγηζε, κε ιάδη θαη κε κχξν άιεηςε ην εμαίζην θνξκί ηνπ θαη ρψζεθαλ καδί νη δπν ζηα καιαθά ζηξσζίδηα θαη θείλε ηνπ ‘ιεγε γιπθά: «Άκηνα ιμο, έπαεεξ πμθθά υζμ ηακέκαξ άθθμξ, βζα ιέκα ηδκ αβάπδ ζμο. ΢ημ ηυνθμ ιμο λαπυζηαζε κα θφβεζ δ αθιφνα». Κη έιπζε ην δσλάξη θαη θαλήθαλε ηεο θνπειηάο ηα ζηήζηα θαη ζηεο Αθξνδίηεο ηηο ραξέο παξαδνζήθαλ αληάκα. …………………………………………………….. Ζ Νχρηα ήηαλ κάξηπξαο, αιι’ ε Απγή δελ είδε ηνλ Λέαλδξν ηνλ ζχδπγν ζηελ λπθηθή ηελ θιίλε γηαηί κφιηο μεκέξσλε ζην θχκα ξηρλφηαλ πάιη θη απέλαληη ζηνλ ζπίηη ηνπ βξηζθφηαλ πξηλ λα θέμεη. Κη ε Ζξψ ε κνζραλάζξεθηε θξπθά απ’ ηνπο γνληνχο ηεο ήηαλ παξζέλα νιεκεξίο θη νινλπρηίο γπλαίθα π’ επρφηαλ πφζν γξήγνξα λα βαζηιέςεη ν Ήιηνο. ΋κσο δελ θξάηεζαλ πνιχ ηα εξσηηθά παηρλίδηα δελ ράξεθαλ ην γάκν ηνπο δελ ρφξηαζαλ αγάπε, γηαηί ήξζε ν θαηξφο ηεο ρεηκσληάο πνπ θέξλεη ηνπο αλέκνπο θαη ηεο ζαιάζζεο ε νξγή ηζαθίδεη ηα θαξάβηα. …………………………………………………….. Ζ Ζξώ βξίζθεη ηνλ Λέαλδξν λεθξό Καθφκνηξε ε Ζξψ, δελ άληεμε ρσξίο ηνλ έξσηά ηεο λα κείλεη ηφζνπο κήλεο ρεηκσληάηηθνπο κνλάρε. Κη ν Έξσο ή ε άζπιαρλε ε Μνίξα ην ρέξη ηεο θηλά θη άλαςε ην ιπρλάξη ηεο, σζάλ ιακπάδα γάκνπ Αιινίκνλν ψξαο θαθήο, θεξί ζαλάηνπ ήηαλ. Ήηαλε βξάδπ. Οη άλεκνη ιπζζνκαλάλ θπζψληαο ζηε ζάιαζζα θη άγξηα θχκαηα ζεθψλνπλ Σνπ ιχρλνπ η’ αληηθέγγηζκα ν Λέαλδξνο ζαλ είδε ε αθξηβή αγάπε ηνπ ζαξξεί πσο ηνλ δεηάεη θη νξκάεη κέζα ζην λεξά, θχκα ην θχκα πάεη. Μα ε ζάιαζζα θη ν νπξαλφο κεο ζηελ αληάξα έκνηαδαλ, ζαλ λα’ ραλ γίλεη έλα.

[253]

Ο δχζηπρνο παξαθαιά ηελ Κχπξη θαη ηνλ Νφην, ηνλ Πνζεηδψλα ηνλ ηξαλφ, ηνλ Εέθπξν θαη ηνλ Βνξηά, θαη ηνλ Έξσηα, αθφκα θαη ηε Μνίξα. Καλείο φκσο δελ άθνπζε απφ δαχηνπο, δελ βφεζεζε. Κη ε αληάξα ηεο ζάιαζζαο ηνλ ζχληξηβε. Σα ρέξηα ηνπ απφζηαζαλ λεξφ κπαίλεη ζην ζηφκα ηνπ θη ήπηε πνιχ απφ δαχην. Κη ν άλεκνο ν δπλαηφο ην ιχρλν κε κηαο ζβήλεη. Καη ζβήλεη καδί ηνπ θαη ηνπ Λέαλδξνπ ε ζχληνκε δσή. Ξεκέξσζε, θη ε μάγξππλε Ζξψ ην ηαίξη ηεο δελ είδε. Σελ αθξνζαιαζζηά θνηηά θαη καχξεο ζθέςεηο θάλεη. Θέιεη λα δεη ηνλ άληξα ηεο, μέξεη πσο ’ζβήζηεη ν ιχρλνο. Απειπηζκέλε ε Ζξώ πέθηεη ζην πιάη ηνπ Λέαλδξνπ Ξάθλνπ ζηνλ άθξε ηνπ γηαινχ ζηνπ πχξγνπ ηεο ηα βξάρηα είδε ην ζψκα ηνπ λεθξφ, ρσξίο πλνή ηα κάηηα πσο σο ρζεο ηελε θνηηάδαλε κ’ έξσηα θαη ιαηξεία. Δπζχο ηνλ ιακπξνζηφιηζην ρηηψλα ηεο μεζθίδεη θη απφ ηνπ πχξγνπ ηελ θνξθή ξίρηεθε πξνο ηα θάησ

θαη μεςπράεη ε Ζξψ ζηκά ζηνλ άςπρν άληξα θη έηζη λεθξνχο ηνπο είδαλε θαη αγθαιηά αληάκα θη σο αγαπηνχληαλ δσληαλνί θαη πεζακέλνη ζκίμαλ

[254]

Ferdinand Keller: Ζξώ θαη Λέαλδξνο

[255]

07. Μαλαζζή Κωλ/λνπ: Αξίζηαλδξνο θαη Καιιηζέα Σο ϋργο του Μουςαύου Ηρώ και Λϋανδροσ που μϐλισ εύδαμε θεωρεύται το τελευταύο απϐ τα λογοτεχνικϊ πονόματα τησ ϑςτερησ αρχαιϐτητασ, τα οπούα ϋχουν πολλϊ κοινϊ ςημεύα μεταξϑ τουσ, ϐπωσ: - Γνωριμύα και κεραυνοβϐλοσ ϋρωτασ των δυο πρωταγωνιςτών του μυθιςτορόματοσ και η ςϑναψη ερωτικόσ ςχϋςησ μεταξϑ τουσ.

- Και οι δυο τουσ εύναι γϐνοι βαςιλϋων ό ευγενών και πλοϑςιων οικογενειών - ΢ημαντικϐ ρϐλο ςτην εξϋλιξη του μυθιςτορόματοσ παύζουν οι χρηςμού και τα ϐνειρα.

- Σο ερωτευμϋνο ζευγϊρι χωρύζει για λϐγουσ που δεν τουσ ελϋγχει, αλλϊ τελικϊ επϋρχεται η οριςτικό τουσ ϋνωςη Σειεηή γάκνπ - Και οι δυο,

-

-

-

-

μαζύ ό χωριςτϊ, περνοϑν κϊθε λογόσ περιπϋτειεσ, κινδϑνουσ και δρϊματα, αλλϊ η πύςτη και ο ϋρωτϊσ τουσ, τουσ βοηθοϑν να τα ξεπερνοϑν με επιτυχύα. Βαςανιςτόρια, θηριωδύεσ, απειλϋσ θανϊτου και εκτελϋςεισ ό δολοφονύεσ διανθύζουν την πλοκό του μυθιςτορόματοσ και (πιθανώσ) εξϊπτουν το ενδιαφϋρον του αναγνώςτη, ΢τα περιςςϐτερα μυθιςτορόματα ο μϑθοσ διαδραματύζεται ςε πολλϊ μϋρη του γνωςτοϑ τϐτε κϐςμου, απϐ τη ΢ικελύα ωσ την Περςύα και απϐ το Βυζϊντιο ωσ την Αιθιοπύα. Με αυτό την ευκαιρύα οι ςυγγραφεύσ κϊνουν ενδιαφϋρουςα – ςυνόθωσ – ταξιδιωτικό περιγραφό κϊθε τϐπου και πϐλησ, ιδιαύτερα των εξωτικών. Δϋχονται (και οι δυο όρωεσ τησ κϊθε μυθιςτορύασ) ςυνεχώσ ερωτικϋσ προτϊςεισ απϐ ιςχυροϑσ τρύτουσ, δοκιμϊζονται ςκληρϊ, αλλϊ ςτο τϋλοσ ο ϋρωτϊσ τουσ κερδύζει πϊντα. Μεγϊλο και καμιϊ φορϊ αποφαςιςτικϐ ρϐλο παύζουν οι θεού και ιδιαύτερα ο Έρωσ, η Σϑχη, η Μούρα και η Αφροδύτη.

[256]

- ΢τα περιςςϐτερα απϐ τα ϋργα αυτϊ η ςεξουαλικό αγνϐτητα των

δυο ερωτευμϋνων διαφυλϊςςεται μϋχρι την ώρα που οι δυο τουσ θα νομιμοποιόςουν την ςχϋςη τουσ. Μετϊ τα μυθιςτορόματα του ϑςτερου αρχαύου κϐςμου θα ακολουθόςουν οι αντύςτοιχεσ ερωτικϋσ, ϋμμετρεσ και πεζϋσ, μυθιςτορύεσ του κϐςμου του Βυζαντύου. Αυτϊ καλϑπτουν την χρονικό περύοδο απϐ τον 12ο ωσ τον 15ο αιώνα, περύοδο παρακμόσ τησ Βυζαντινόσ αυτοκρατορύασ και κυριαρχύασ τησ δυτικόσ νοοτροπύασ ςτην τϋχνη και ςτη ζωό γενικϐτερα. Σα περιςςϐτερα απϐ αυτϊ ϋχουν χαρακτηριςτεύ ιπποτικϊ-ερωτικϊ, γιατύ ς’ αυτϊ εύναι εμφανόσ η επύδραςη του μεςαιωνικοϑ ιπποτιςμοϑ τησ Δϑςησ. Άλλωςτε η Κωνςταντινοϑπολη όταν υπϐ την κυριαρχύα των Υρϊγκων απϐ το 1204 ωσ το 1261 και φυςικϊ η πολιτιςτικό επύδραςησ τησ Δϑςησ ςτον βυζαντινϐ πολιτιςμϐ όταν αναπϐφευκτη. Σα κυριϐτερα γνωρύςματϊ των μυθιςτορημϊτων αυτών εύναι: - Κυριαρχεύ φυςικϊ το ερωτικϐ ςτοιχεύο αλλϊ εύναι ορατϊ και τα ςτοιχεύα του μϑθου (του παραμυθιοϑ), του υπερφυςικοϑ και τησ μαγεύασ.

- Αν και τα βυζαντινϊ μυθιςτορόματα ϋχουν ωσ πρϐτυπο τα αντύςτοιχα τησ ελληνιςτικόσ εποχόσ και ςυνεχύζουν την παρϊδοςό τουσ, ξεχωρύζει ς‘ αυτϊ η λϐγια βυζαντινό λογοτεχνύα και παρϊδοςη.

- ΢τα ϋργα των δυο χρονικών περιϐδων (ελληνιςτικόσ και βυζαντινόσ) εκτϐσ του ερωτικοϑ, κυρύαρχο εύναι και το θρηςκευτικϐ ςτοιχεύο.

- Αν και - ϐπωσ εύπαμε – μιμοϑνται τα ερωτικϊ και ιπποτικϊ μυθιςτορόματα των Υρϊγκων, διαφϋρουν απϐ αυτϊ ωσ προσ οριςμϋνεσ βυζαντινϋσ ςυνόθειεσ, π.χ. η προςκϑνηςη του βαςιλιϊ, η τόρηςη τησ ιεραρχύασ, η ιςχϑσ των ευνοϑχων κλπ. Έτςι τα ϋργα αυτϊ αποτελοϑν ϋνα ςυγκεραςμϐ του δυτικοϑ προτϑπου των ιπποτών και πολεμιςτών και τησ ανατολύτικησ νοοτροπύασ τησ απϐλυτησ υποταγόσ ςτα κελεϑςματα του εκϊςτοτε μονϊρχη. Σα γνωςτϐτερα απϐ μυθιςτορόματα τησ βυζαντινόσ (και μεταβυζαντινόσ-μεςαιωνικόσ) περιϐδου εύναι: - Σα κατ’ Αρύςτανδρον και Καλλιθϋαν, του Κωνςταντύνου Μαναςςό (12οσ αιώνασ) - Σα κατϊ Ροδϊνθη και Δοςικλϋα, του Θεϐδωρου Πρϐδρομου ό Πτωχοπρϐδρομου (12οσ αιώνασ) - Σα κατϊ Δρϐςιλλαν και Φαρικλϋα, του Νικότα Ευγενειανοϑ (12οσ αιώνασ)

[257]

- Σα καθ’ Τςμύνην και Τςμινύαν του Ευςτϊθιου Μακρεμβολύτη (12οσ αιώνασ) - Καλλύμαχοσ και Φρυςορρϐη, ϋμμετρο μυθιςτϐρημα τουσ 13ου αιώνα, που απϐ κϊποιουσ ερευνητϋσ αποδύδεται ςτον Ανδρϐνικο Παλαιολϐγο (εξαδϋλφο του ςυνώνυμοϑ του αυτοκρϊτορα).

- Βϋλθανδροσ και Φρυςϊντζα, αγνώςτου ςυγγραφϋα, γραμμϋνο περύ τον 13ο αιώνα.

- Λύβιςτροσ και Ροδϊμνη, αγνώςτου ςυγγραφϋα, γραμμϋνο τον 14ο αιώνα.

- Υλώριοσ και Πλατζιαφλώρα, αγνώςτου ςυγγραφϋα, γραμμϋνο τον 14ο ό ςτισ αρχϋσ του 15ου αιώνα. Αποτελεύ διαςκευό ιταλικόσ μετϊφραςησ γαλλικοϑ πρωτϐτυπου ϋργου.

- Ιμπϋριοσ και Μαργαρώνα, αγνώςτου ςυγγραφϋα, γραμμϋνο τον 15ο αιώνα. Και αυτϐ αποτελεύ διαςκευό γαλλικοϑ ϋργου.

- Ερωτικϐν Ενϑπνιον, του Μαρύνου Υαλιϋρου (15οσ αιώνασ). Σϋλοσ θα αναφϋρω απλώσ, χωρύσ περαιτϋρω ανϊλυςη, δυο ακϐμα γνωςτϊ ςε ϐλουσ μασ ερωτικϊ ϋργα τησ εποχόσ τησ Αναγϋννηςησ: - Σον Ερωτϐκριτο του Βιτςϋντζου Κορνϊρου (16οσ αιώνασ) και - Σην Ερωφύλη του Γεωργύου Φορτϊτζη (17οσ αιώνασ) Για δυο απϐ τα παραπϊνω ϋργα: Σα κατ’ Αρύςτανδρον και Καλλιθϋαν του Μαναςςό και Σα καθ’ Τςμύνην και Τςμινύαν του Μακρεμβολύτη, δεν υπϊρχουν δυςτυχώσ πολλϊ διαθϋςιμα ςτοιχεύα και θα δώςω απλώσ μια ςϑντομη περύληψη τησ υπϐθεςόσ τουσ. Ο ςυγγραφϋασ Κωνςταντύνοσ Μαναςςόσ όταν λϐγιοσ που ϋζηςε τον 12ο αιώνα την εποχό που βαςύλευαν ςτο Βυζϊντιο οι Κομνηνού. Γεννόθηκε ςτην Κωνςταντινοϑπολη και εργϊςτηκε ωσ δϊςκαλοσ τησ ρητορικόσ ςτην γενϋτειρϊ του. Εξελϋγη επύςκοποσ και το 1172 ϋγινε μητροπολύτησ Ναυπϊκτου. Ήταν πολυγραφϐτατοσ και πολλϊ απϐ τα βιβλύα του όταν δημοφιλό. Μερικού τύτλοι των ϋργων του: Φρονικό ΢ϑνοψη, Προσ τον βαςιλϋα κυρ Μανουόλ Κομνηνϐ, Έκφραςη ανθρώπου μικροϑ (για ϋνα νϊνο τησ αυλόσ), Ενϐδιον προςφώνημα και πολλϊ ϊλλα και φυςικϊ μεταξϑ αυτών και το: Σα καθ’ Αρύςτανδρον και Καλλιθϋαν.

[258]

Αξρόληηζζα ηεο βπδαληηλήο επνρήο (πνξηξέην Φαγηνύκ)

[259]

Αξίζηαλδξνο θαη Καιιηζέα Ὁ παῖς γὰρ Ἔρως εὐκραῶς, ὥς φασιν , επινεύσας γάνος ἐνστάζει ταῖς ψυχαῖς καὶ γλυκίως ἐμπαίζει Σν έξγν ηνπ Κσλζηαληίλνπ Μαλαζζή είλαη γξακκέλν ζε ελλέα ιφγνπο (βηβιία) ζε δεθαπεληαζχιιαβνπο ζηίρνπο. ΢ψδνληαη κφλν απνζπάζκαηα απφ απηφ. Ζ ππφζεζή ηνπ είλαη πεξίπνπ: Οζ ήνςεξ ημο ένβμο Ανίζηακδνμξ ηαζ Καθθζεέα ζοθθαιαάκμκηαζ αζπιάθςημζ απυ αάναανμοξ θδζηέξ πμο έπμοκ ςξ ανπδβυ ημκ Ναοζζηνάηδ. ΋ιςξ άθθδ ζοιιμνία θδζηχκ απυ ηδκ Σφνμ, ιε επζηεθαθήξ ημκ Καθθζζεέκδ, επζηίεεηαζ ζημοξ πνχημοξ ηαζ αθμφ ημοξ ελμκηχζμοκ ανπάγμοκ ηα θάθονα ηαζ ημοξ αζπιαθχημοξ ημοξ ηαζ θοζζηά ηαζ ημ ενςηεοιέκμ γεοβάνζ. ΢ηδκ αζπιαθςζία βκςνίγμκηαζ ιε έκα άθθμ υιδνμ ηςκ θδζηχκ απυ ηδκ Δθθάδα ηαζ αθμφ βίκακε θίθμζ, δζδβήεδηακ μ ηαε’ έκαξ ηζξ πενζπέηεζέξ ημο ζημκ άθθμκ. ΋ηακ μ Ανίζηακδνμξ επζπεζνεί ιζα απυπεζνα αοημηημκίαξ ζχγεηαζ ηδκ ηεθεοηαία ζηζβιή απυ έκα άθθμ Έθθδκα αζπιάθςημ. Αημθμοεεί κέα επζδνμιή άθθδξ θδζηνζηήξ ζοιιμνίαξ ιε επζηεθαθήξ ημκ Βμφζζνδ πμο ηαημνεχκεζ ηαζ ανπάγεζ ημ γεοβάνζ, ημ μπμίμ βκςνίγεζ ηδκ ηνίηδ ημο ηαηά ζεζνά αζπιαθςζία. Ο Βμφζζνδξ απμθαζίγεζ κα εοζζάζεζ ημκ Ανίζηακδνμ αθθά ηεθζηά αοηυξ ζχγεηαζ. Σαοηυπνμκα δ Καθθζεέα απμηνμφεζ ιεηά απυ ιεβάθεξ πενζπέηεζεξ ηζξ ενςηζηέξ πνμηάζεζξ εκυξ απυ ημοξ θδζηέξ. Ακηίζημζπα ιζα βοκαίηα ενςηεφεηαζ παεζαζιέκα ημκ Ανίζηακδνμ ηαζ αοηυ πνμηαθεί ηδκ γήθζα ηδξ Καθθζεέαξ, αθθά ηεθζηά ηα πνάβιαηα ιεηαλφ ημο γεοβανζμφ λεηαεανίγμοκ αθθά μζ πενζπέηεζέξ ημο δεκ ηεθεζχκμοκ. ΢ηδκ Αίβοπημ ιζα άθθδ ζζπονή βοκαίηα ενςηεφεηαζ ημκ Ανίζηακδνμ. Σδκ ηαηάζηαζδ εα ζχζεζ μ πυθειμξ πμο λαθκζηά λεζπά ηαζ ημ γεοβάνζ ηαηαθένκεζ κα απεθεοεενςεεί ηαζ κα επζζηνέρεζ ζηδκ Δθθάδα, υπμο εα γήζεζ εοηοπζζιέκμ. Έλα κηθξό κεηαθξαζκέλν απόζπαζκα: ........................................................................ Έηζη δελ ππάξρεη ηίπνηε πνπ ν ηύξαλλνο Έξσηαο δελ έρεη ην ζάξξνο λ' αληηκεησπίζεη, νύηε ε θσηηά, νύηε ην λεξό, νύηε ην ρηόλη, νύηε ε ζηεξεόηεηα ηνπ θξπζηάιινπ, νύηε ην δειεηήξην, νύηε ε κάραηξα, νύηε νη ζθπζηθνί ρεηκώλεο, νύηε ην πέιαγνο κεο ην βαξύ ρεηκώλα, νύηε ε λύθηα, νύηε η' αγξίκη, νύηε ε αλνηθηή ζάιαζζα. Καη όηαλ γίλεη θαλείο ζθιάβνο ζηα ρέξηα ηνπ Έξσηα, ηίπνηε δε θνβάηαη, νύηε ηε ζάιαζζα, [260]

νύηε ηελ άβπζζν, νύηε ηελ θόςε ηεο ερζξηθήο ιόγρεο, νύηε ην πιήζνο ησλ αληηπάισλ. Σα αγξίκηα βιέπεη ζαλ αξληά, ηηο αβύζζνπο ζα βάζε ζηέξηα, ζα δξνζηά έρεη ηε θσηηά θη όρη ζα θσηηά, νύηε ηα μίθε ζαλ μίθε, θαη ξίρλεηαη νιόθιεξνο ελάληηα ζε πιήζνο δίζηνκσλ ζπαζηώλ θαη πέθηεη κε ζάξξνο ζε αλνηθηνύο θαη απόθξεκλνπο ηάθξνπο, αλ έρεη ηελ ειπίδα λ' αληηθξίζεη κόλν απηό πνπ πνζεί, αλ δεη κε ηε θαληαζία ηνπ απηό πνπ αγαπά, αλ κόλν ην θέξεη ζην λνπ ηνπ. ………………………………………………

[261]

08. Πηωρνπξόδξνκνπ: Ρνδάλζε θαη Γνζηθιήο Ο Θεόδωροσ Πρόδρομοσ, περιςςϐτεροσ γνωςτϐσ απϐ το προςωνϑμιο Πτωχοπρόδρομοσ εύναι μια απϐ τισ ςημαντικϐτερεσ προςωπικϐτητεσ τησ λογοτεχνύασ του 12ου αιώνα, ϐταν την Βυζαντινό αυτοκρατορύα κυβερνοϑςαν οι Κομνηνού. Γεννόθηκε και ςποϑδαςε ςτην Πϐλη και απϋκτηςε ευρϑτατη παιδεύα. Ζοϑςε παραδύνοντασ μαθόματα και γρϊφοντασ κατϊ παραγγελύα διϊφορεσ φιλολογικϋσ εργαςύεσ, αλλϊ τα ϋςοδϊ του όταν πενιχρϊ και ζοϑςε ςε πενύα και ςυνεχό πεύνα. Σο 1170 εκϊρη μοναχϐσ ςτην μονό των Αγύων Αποςτϐλων τησ Πϐλησ. Έγραψε πλόθοσ και ποικιλύα ϋργων ϐπωσ μονωδύεσ, εγκώμια, επιγρϊμματα, ςατιρικϊ, το ερωτικϐ ϋργο Σα κατϊ Ροδϊνθην και Δοςικλϋα καθώσ και πολλϊ ποιόματα. Παςύγνωςτα εύναι τα Πτωχοπροδρομικϊ ποιόματα γραμμϋνα ςε δεκαπενταςϑλλαβουσ ςτύχουσ. Σα ϋργα αυτϊ θεωροϑνται ςημαντικϊ και λογύζονται ωσ πρωτοπϐρα για την ςϑγχρονη ελληνϐφωνη λογοτεχνύα επειδό γρϊφτηκαν ςτη ρϋουςα γλώςςα του λαοϑ και ϐχι ςτη λϐγια γλώςςα που χρηςιμοποιοϑςαν οι ςυγγραφεύσ τησ εποχόσ. Απϐ τα ποιόματα αυτϊ γύνεται κατανοητό η ζωό των απλών ανθρώπων του Βυζαντύου, η καταπύεςη των φοροειςπρακτϐρων, η μεγϊλη ανεργύα που επικρατοϑςε ςτην Κωνςταντινοϑπολη των Κομνηνών και ϊλλα ςοβαρϊ κοινωνικϊ προβλόματα. Μια απϐ τισ διεξϐδουσ για τουσ πειναςμϋνουσ Πολύτεσ τησ εποχόσ όταν ο δρϐμοσ προσ τα μοναςτόρια, ϐπου τουλϊχιςτον ωσ καλϐγεροι εύχαν εξαςφαλιςμϋνη τροφό και ςτϋγη. Τπϊρχουν μελετητϋσ που υποςτηρύζουν ϐτι τα Πτωχοπροδρομικϊ γρϊφτηκαν απϐ δυο ό και περιςςϐτερουσ ςυγγραφεύσ, επειδό τα χειρϐγραφα βρϋθηκαν με διαφορϊ δυο αιώνων. Σα τρύα απϐ αυτϊ αναφϋρουν ςτην ειςαγωγό τουσ: ΢τύχοι του Θεοδώρου του Πτωχοπροδρϐμου, ενώ ϋνα γρϊφει: ΢τύχοι του Ιλαρύωνοσ μοναχοϑ του Πτωχοπροδρϐμου. Αυτϐ ϐμωσ δικαιολογεύται γιατύ δεν πρϐκειται για ϊλλο πρϐςωπο αλλϊ για τον ύδιο τον Θεϐδωρο που ϐταν χρύςτηκε μοναχϐσ ϊλλαξε το κοςμικϐ του ϐνομα. Πιςτεϑω πωσ αξύζει το κϐπο η παρϊθεςη (και η ανϊγνωςη) ενϐσ χαρακτηριςτικοϑ – και ύςωσ του γνωςτϐτερου - πτωχοπροδρομικοϑ ποιόματοσ, που επιγρϊφεται:

[262]

Πτωχοπροδρομικόν ποίημα δια τουσ φιλομαθείσ Έλληνασ Από ιζηνόεεκ ι' έθεβεκ μ βένςκ ο παηήν ιμο «Παζδίκ ιμο, ιάεε βνάιιαηα, ηαζ ςζάκ εζέκακ έπεζ. Βθέπεζξ ημκ δείκα, ηέηκμκ ιμο, πεγόξ πενζεπάηεζ, ηαζ ηώνα δζπθμεκηέθδκμξ43 ηαζ παποιμοθανάημξ. Αοηόξ, όηακ ειάκεακε, οπόδδζζκ μοη είπεκ, ηαζ ηώνα αθέπεζξ ημκ θμνεί ηα ιαηνοιύηζηά44 ημο Αοηόξ, όηακ ειάκεακε, πμηέ ημο μοη εηηεκίζεδ, ηαζ ηώνα ηαθμηηέκζζημξ ηαζ ηαιανμηνζπάνδξ. Αοηόξ, όηακ ειάκεακε, θμοηνόεονακ μοη είδε, ηαζ ηώνα θμοηναηίγεηαζ ηνίημκ ηδκ εαδμιάδα. Αοηόξ, μ ηόθπμξ ημο έβειε θεείναξ άιοβδαθάηαξ, ηαζ ηώνα ηα οπένπονα βέιεζ ηα ιακμδθάηα45. Καζ πείζεδηζ βενμκηζημύξ ηαζ παηνζημύξ ιμο θόβμζξ, ηαζ ιάεε ηα βναιιαηζηά, ηαζ ςζάκ εζέκακ έπεζ.» Καζ έιαεμκ ηα βνάιιαηα ιεηά πμθθμύ ημο ηόπμο. Αθμύ δε ηάπα βέβμκα βναιιαηζηόξ ηεπκίηδξ, επζεοιώ ηαζ ημ ρςιίκ ηαζ ημο ρςιζμύ ηδκ ιάκκακ46 οανίγς ηα βναιιαηζηά, θέβς ιεηά δαηνύςκ· «Αλάζεκαλ ηα γξάκκαηα, Χξηζηέ, θαη νπνύ ηα ζέιεη, ακάεειακ ηαζ ημκ ηαζνόκ ηαζ εηείκδκ ηδκ διένακ, ηαε’ δκ ιε πανεδώηαζζκ εζξ ημ δζδαζηαθείμκ, πνμξ ημ κα ιάες βνάιιαηα, ηάπα κα γς απ’ εηείκα!» Δδάνε47 ηόηε ακ ι’ έπμζηακ48 ηεπκίηδκ πνοζμνάπηδκ Απ’ αοημύξ μπμύ ηάικμοζζ ηα ηθαπςηά49 ηαζ γώζζ, ηαζ έιαεα ηέπκδκ ηθαπςηήκ ηδκ πενζθνμκδιέκδκ, μο ιδ ήκμζβα ημ ανιάνζκ ιμο ηαζ δύνζζηα όηζ βέιεζ ρςιίκ, ηναζίκ πθδεοκηζηόκ ηαζ εοκκμιαβεζνίακ50, ηαζ παθαιζδμηόιιαηα ηαζ ηζίνμοξ ηαζ ζημοιπνία· παν’ μο όηζ ηώνα ακμίβς ημ, αθέπς ημοξ πάημοξ όθμοξ, ηαζ αθέπς πανημζάημοθα βειάηα ιε πανηία. ………………………………………………….

43

Γηπινεληέιελνο = κε δηπιά ινπξηά ζην άινγό ηνπ, κεηαθνξηθά πινύζηνο Μαθξνκύηηθν = κπηεξό παπνύηζη (ηεο κόδαο) 45 Μαλνειάηα = ρξπζά λνκίζκαηα κε ηελ κνξθή ηνπ απηνθξάηνξα Μαλνπήι Κνκλελνύ 46 Τνπ ςσκηνύ ηελ κάλλαλ = ηελ ςίρα ηνπ ςσκηνύ 47 Δδάξε = Αλ γηα θάπνην ιόγν 48 Έπνηθαλ = κε έθαλαλ 49 Κιαπσηά = ρξπζνθέληεηα θνξέκαηα 50 Θπλλνκαγεηξία = ην καγείξεκα ηνπ ηόλνπ 44

[263]

Σο ερωτικϐ ϋμμετρο διόγημϊ του Σα κατϊ Ροδϊνθην και Δοςικλϋα, αποτελεύται απϐ εννϋα βιβλύα και 4.600 δεκαπενταςϑλλαβουσ ςτύχουσ περύπου. Η γλώςςα του, αντύθετα με το Πτωχοπροδρομικϊ, εύναι λϐγια αρχαϏζουςα και δϑςληπτη για τον ςϑγχρονο Έλληνα. Η υπϐθεςη του ϋργου δεν πρωτοτυπεύ και ακολουθεύ την πεπατημϋνη των προηγοϑμενων πεζών ϋμμετρων μυθιςτορημϊτων τησ ελληνιςτικόσ και βυζαντινόσ εποχόσ. Με λύγα λϐγια εύναι η εξόσ: Έλαο λένο από ηελ Άβπδν ν Γνζηθιήο θιέβεη ηελ αγαπεκέλε ηνπ Ρνδάλζε, αιιά ην δεπγάξη, ζπιιακβάλεηαη από πεηξαηέο ελώ ηαμίδεπε κε ζθάθνο. Η Ρνδάλζε λαπαγεί θαη πνπιηέηαη ζθιάβα ζηε Ρόδν. Οη ιεζηέο πξννξίδνπλ ηνλ Γνζηθιή γηα ζπζία ζηνπο ζενύο ηνπο, αιιά απηόο ζώδεηαη ζαλ από ζαύκα ηελ ηειεπηαία ζηηγκή θαη θαηαθεύγεη ζηελ Κύπξν. Δθεί ζπλαληά κελ ηελ Ρνδάλζε, ηελ νπνία όκσο αξρηθά δελ ηελ γλσξίδεη. ΢ηελ Κύπξν έξρνληαη, κεηά από ρξεζκό ηνπ καληείνπ ησλ Γειθώλ, νη γνλείο ησλ δπν λέσλ κεηακθηεζκέλνη ζε δεηηάλνπο. ΢ην ηέινο παηδηά θαη γνλείο αλαθαιύπηνπλ αιιήινπο θαη όινη καδί γπξίδνπλ ζξηακβεπηηθά ζηελ Άβπδν όπνπ ηεινύληαη παλεγπξηθά νη γάκνη ησλ δπν εξσηεπκέλσλ. Θα παρατεθοϑν απλώσ λύγα αποςπϊςματα για να ςυγκριθεύ ό τελεύωσ διαφορετικό γλώςςα του ϋμμετρου αυτοϑ λογοτεχνόματοσ με το απϐςπαςμα του Πτωχοπροδρομικοϑ ποιόματοσ που αναφϋρθηκε πιο πϊνω.

.

[264]

Πινύζην γεύκα Βπδαληηλώλ αξρόλησλ (όλεηξν ηνπ Πησρνπξόδξνκνπ)

[265]

Σα θαηά Ρνδάλζελ θαη Γνζηθιέα (αζαθίμ 3 – ζηίπμζ 363-373) Καη ηηο γέλνηη’ αλ επηπρέζηεξνο γάκνο ή ηηο κεγαιφδνμνο νχησ λπκθίνο σο ν μπλαθζείο ηε ζπγαηξί Μπζηξίινπ; νία γαξ έζηη ηε ζέα ε παξζέλνο ε κελ αδειθνχ ηεο Ρνδάλζεο αμία. Οίνλ ην θάιινο ηνπ ραξαθηήξνο θέξεη ε κελ πξνζήθνλ ησ Γνζηθιεί λπκθίσ ηνχηνηο πξνζελλφεζνλ φγθνλ αμίαο, ηχρεο έπαξζηλ, αξγχξνπ, ρξπζνχ βάξνο, νηο νη ηπρφληεο αξρηθψλ θεδεπκάησλ ππεξθέξνπζη ησλ ρακαηξξηθεζηέξσλ… (βηβιίν 5 – ζηίρνη 504-510) Σαύηδκ ακαβκμύξ ηδκ βναθήκ μ Μζζηύθμξ μοδέκ ιεκ ακηέβναρεκ, αθθ’ απεηνίεδ πνμξ ημκ Βνοάλμο ζαηνάπδκ, ημκ Ανηάπδκ: «Ωξ εοζηόπςξ ακ ηδκ ειήκ βκώιδκ ιάεμζ μ δεζπόηδξ ζμο ηαζ θίθμξ ιμο ζαηνάπα, εζ ιμο ημ βνάιια ημ πνμ ιζηνμύ ημο πνόκμο ζηαθέκ δζέθεμζ ηαζ δζεθεώκ εηιάεμζ»…. (βηβιίν 6 – ζηίρνη 193-199) Απέπθεεκ ιεκ δ γοβάξ ηςκ μθηάδςκ κεηνάκ θένμοζακ ηδκ γοβάδα ηςκ κέςκ δ ιεκ Ρμδάκεδκ, δ δε ημκ Γμζζηθέα. Ωξ βαν ηζ ζώια ζοκεπέξ, πκμήκ έπμκ (άκενςπμκ εκκόδζμκ, ίππμκ, αμοκ, ηύκα) λίθεζ δζπαζεέκ ηαζ ιενζζεέκ εζξ ιέζμκ αιθμίκ κεηνμύηαζ ημζκ ιενμίκ (ηαζ πςξ βαν μο, ημο ζοκεπμύξ ηιδεέκημξ εζξ ημιάξ δύμ; … (βηβιίν 6 – ζηίρνη 321-326) ΢ο ιεκ, Ρμδάκεδ πανεέκε, πνοζή ηόνδ, μθεαθιέ ηαζ θςξ ηαζ πκμή Γμζζηθέμοξ [266]

εαιά ζοκείθημο ηαζξ νμπαίξ ηςκ ηοιάηςκ, ηςκ ακέιςκ δε ηαζξ πκμαίξ ακεπκέμο, εζξ ύρμξ αζεένζμκ ακαζπςιέκδ ηαηδβιέκδ δε ιέπνζξ αοημύ ποειέκμξ… (βηβιίν 8 – ζηίρνη 191-201) Ούηςξ εηείκςκ ηςκ κέςκ ηζιςιέκςκ έπαζγεκ, ςξ είςεεκ, μ δνζιύξ Ένςξ, πμθθμύξ μζζημύξ ημζξ κέμζξ ηαζ ηαζξ κέαζξ εη ημο πονώδμοξ ηακύςκ ημλανίμο. Ο παξ βαν όπθμξ ηςκ πνμπμιπώκ πανεέκςκ όθμζξ αθεθάνμζξ ημκ Γμζζηθέα αθέπςκ δθίημκ εζζδέδεηημ ηδ ροπή αέθμξ (μπμία πάκηςξ μίδεκ εηηείκεζκ Ένςξ θανιαηηά, πζηνά, πονπμθμύκηα ηανδίαξ). Ζ ιεκ βαν αζδμύξ εηπμδώκ ηεεεζιέκδξ ήββεζζεκ, ακηέαθερεκ απθήζημζξ ηόναζξ… (βηβιίν 9 – ζηίρνη 1-15) Σμζμύημκ είπεκ ή ηοπόκ ηζ ηαζ πθέμκ μ πάκηα ηαθόξ ηδξ Ρμδάκεδξ κοιθίμξ, θέβεζ ηα πθείζηα ηδξ πανάξ δςνμοιέκδξ, δξ ζοιιενζζηαί ηαζ Κνάηακδνμξ ηαζ Κνάηςκ αοηή ΢ηάθδ ηαζ πάζζ ημζξ ηδξ μζηίαξ. Μόκδ Μύνζθθα ζοκηαηείζα ης θεόκς ηαζ ιάθθμκ ςξ ήιανηε ηδξ ζηαζςνίαξ, ημ ημζκόκ εκηνύθδια, ημκ ημζκόκ βέθςκ μζηείμκ είπεκ πέκεμξ, μζηείμκ δάηνο. Δπεί δε κολ πνμζήθεε θςηόξ εηζηάζεζ ηαζ πάκηεξ αθύπκςηημκ εκ ιέζαζξ ηθίκαζξ, ιόκδ Ρμδάκεδ πνμξ ιόκμκ Γμζζηθέα έθδ: «Γμζίηθεζξ, αβαεή ιεκ δ ΢ηάθδ ηαθόξ δε ηαζ Κνάηακδνμξ, ςξ δε ηαζ Κνάηςκ ζώγςκ, λεκίγςκ, εη πθάκδξ απζζηνέθςκ…

Αθόκα έλα απόζπαζκα, θαη ε κεηάθξαζή ηνπ (βηβιίν 6 – ζηίρνη 271-290) Οπ γαξ ην πηθξόλ ηιεώζσ ηεο Τύρεο, Δηο δηο αηρκαισηηζζείζα παξά βαξβάξσλ, [267]

πόδαο δεζείζα, ρείξαο, απηόλ απρέλα, γεο παηξηθήο άπνηθνο, εξεκσκέλε, θίινπ ηε παηξόο θαη θίιεο κεηξόο μέλε. Οπ ηαύηα ηελ άπιεζηνλ απηήο γαζηέξα έπιεζελ, νπθ έδσθε ησ ιαηκώ θόξνλ , αιιά ραλνύζα ιίρλνλ εμ απιεζηίαο όιελ αλαηδώο ζπγθαηεξξόθεζέ ζε. ησλ δξακάησλ ξήμαζα ηνλ πνιύλ ηόκνλ. Καηέζρνλ εκάο ιῃζηξηθαί ρείξεο δπν, ερζξόο Βξπάμεο, άιινο ερζξόο Μηζηύινο· αιι’ ειπίο ππέδξακελ , αιι’ έζαιςέ κε ειεύζεξνλ θσο νςέ γνπλ δεδνξθέλαη , ηνπ δνπιηθνύ ηεζέληνο εθπνδώλ λέθνπο· λπλ δ’ αιι’ ν πηθξόο ερζξόο, ε ζθαηά θύζηο, ε βάξβαξνο ζάιαζζα, ην ζθιεξόλ γέλνο, θαηλή θπιαθή δπζκελώο έθιεηζέ ζε, θαηλαίο ηε δεζκώλ πιεθηάλαηο έδεζέ ζε, εμ σλ ιπζήλαη πάζα δπζειπηζηία. (Μεηάθξαζε) Γε εα ελεοιεκίζς ηδκ πζηνή ζμο Σύπδ, πμο πζάζηδηεξ δομ θμνέξ αζπιάθςηδ από ααναάνμοξ, ιε δειέκα πόδζα , πένζα ηαζ ημκ αοπέκα ζμο αηόιδ , ιαηνζό από ηδκ παηνίδα ζμο, ένδιδ , πςνίξ ημκ αβαπδηό ζμο παηένα ηαζ ηδκ αβαπδηή ζμο ιάκα. Γε βέιζζε ι’ αοηά δ άπθδζηδ ημζθζά ηδξ δε πόνηαζε μ θαζιόξ ηδξ, αθθά πάζημκηαξ ημ θαίιανβμ ηδξ ζηόια, πςνίξ κηνμπή ζε ηαηάπζε μθόηθδνδ , δίκμκηαξ έκα ηέθμξ ζημ αανύ ιενίδζμ ημο δνάιαημξ. Γομ πένζα θήζηανπςκ ιαξ ηνάηδζακ αζπιαθώημοξ, μ έκαξ επενόξ , μ Βνύαλδξ, ηαζ μ άθθμξ, μ Μζζηύθμξ· όιςξ δ εθπίδα ιε πνμζηάηεοε, ηαζ ιεηά από ηαζνό ιε πενζέεαθρε κα αηεκίγς πνμξ ημ εθεύεενμ θςξ ιαηνζό από ημ ζημηάδζ πμο ιε είπε οπμδμοθώζεζ . Σώνα όιςξ μ πζηνόξ επενόξ, δ ακηίλμδ θύζδ , ζε έηθεζζε επενζηά ζε ιζα κέα θοθαηή ηαζ ζε έδεζε ιε ηαζκμύνζα δίπηοα δεζιώκ από ηα μπμία είκαζ ζπεδόκ ακέθπζζημ κα θοεείξ

[268]

Εεπγάξη λεόλπκθσλ (Πνξηξέηα Φαγηνύκ)

[269]

09. Νηθήηα Δπγελεηαλνύ: Γξόζηιια θαη Υαξηθιήο Για τη ζωό του Νικότα Ευγενειανοϑ γνωρύζουμε ελϊχιςτα πρϊγματα. Έζηςε τον 12ο αιώνα, υπόρξε φύλοσ ό μαθητόσ του Θεϐδωρου Πρϐδρομου (Πτωχοπρϐδρομου) και μϊλιςτα ϋγραψε και ϋνα μικρϐ πούημα (μονωδύα) για τον θϊνατϐ του. Ήταν κρατικϐσ αξιωματοϑχοσ και ςυγγραφϋασ. Έγραψε λϐγουσ, ποιόματα και εύναι περιςςϐτεροσ γνωςτϐσ για το ϋμμετρο μυθιςτϐρημϊ του Σα κατά Δρόςιλλαν και Χαρικλέα. Σο ϋργο (κατϊ το πρϐτυπο του Ηλιοδώρου), χωρύζεται ςε εννϋα βιβλύα και αποτελεύται απϐ 3.640 δωδεκαςϑλλαβουσ ςτύχουσ. Η υπόθεςη ςτου έργου εύναι περύπου η εξόσ: Σν δεπγάξη ησλ εξσηεπκέλσλ ε Γξόζηιια θαη ν Υαξηθιήο δνπλ ζηελ πόιε Βάξδν, ε νπνία δέρεηαη επηδξνκή από Πάξζνπο κε αξρεγό ηνλ Κξαηύιν. Οη Πάξζνη ιεειαηνύλ ηελ πόιε αηρκαισηίδνπλ πνιινύο θαη κεηαμύ ηνπο θαη ηνπο δπν λένπο θαη επηζηξέθνπλ ζηελ βάζε ηνπο απνθνκίδνληαο πνιιά ιάθπξα. Ο Γξόζηιια γίλεηαη δνύιε ηεο γπλαίθαο ηνπ Κξαηύινπ Υξύζηιιαο. Ο Κξαηύινο δίλεη εληνιή λα παξαηάμνπλ ηνπο αηρκαιώηνπο κπξνζηά ζηελ γπλαίθα ηνπ Υξύζηιια θαη ηνλ γην ηνπο ηνλ Κιεηλία. Αλάκεζα ζηνπο αηρκαιώηνπο είλαη θαη νη δπν εξσηεπκέλνη πνπ δειώλνπλ όηη είλαη αδέιθηα. Η Υξύζηιια εξσηεύεηαη ηνλ γνεηεπηηθό Υαξηθιή θαη αληίζηνηρα ν Κιεηλίαο ηελ όκνξθε Γξόζηιια. Ο Κιεηλίαο παίξλεη ζηελ ππεξεζία ηνπ σο ζθιάβν ηνλ Υαξηθιή θαη όηαλ απνθηνύλ θάπνηα νηθεηόηεηα, ηνπ εμνκνινγείηαη ην πάζνο ηνπ γηα ηελ Γξόζηιια. Σν ίδην πάζνο σζεί ηελ Υξύζηιια λα δειεηεξηάζεη ηνλ άληξα ηεο θαη πξηλ αθόκα ηνλ θεδέςεη πξνηείλεη ζηνλ Υαξηθιή λα ηελ παληξεπηεί. Αιιά αξρίδεη μαθληθά πόιεκνο κεηαμύ Πάξζσλ θαη Αξάβσλ θαη ν Κιεηλίαο ζθνηώλεηαη ζε κάρε, ελώ ε Υξύζηιια απηνθηνλεί. Νέα αηρκαισζία πεξηκέλεη ηώξα ηελ Γξόζηιια θαη ηνλ Υαξηθιή. Η Γξόζηιια από αηύρεκα πέθηεη ζηε ζάιαζζα, αιιά δελ πλίγεηαη θαη θαηαθεύγεη ζε έλα παξαιηαθό ρσξηό, όπνπ κηα επγεληθή ειηθησκέλε γπλαίθα ε Μαξπιιίο, ηεο παξαρσξεί ζηέγε. Ο Υαξηθιήο πνπ καζαίλεη ηα άζρεκα λέα γηα ηελ αγαπεκέλε ηνπ, δξαπεηεύεη από ηελ αηρκαισζία θαη γπξίδεη παληνύ ςάρλνληαο γηα ηελ Γξόζηιια. Κάπνηε θηάλεη ζην ρσξηό θαη θαηαιύεη ζην παλδνρείν ηνπ. Η Γξόζηιια είδε θάπνην όλεηξν θαη πάεη ζην παλδνρείν γηα λα βξεη ηνλ Υαξηθιή. Ο γηνο όκσο ηνπ ηδηνθηήηε ηελ εξσηεύεηαη, ηελ αξπάδεη κε ηελ βία θαη ηελ θξύβεη κε ζθνπό λα ηελ παληξεπηεί. Μεηά από πεξηπέηεηεο νη δπν λένη ζκίγνπλ ηειηθά ζην ζπίηη ηεο ειηθησκέλεο πνπ είρε [270]

δήζεη γηα ιίγν θαηξό ε Γξόζηιια. Δθεί ηνπο βξίζθεη θαη ηνπο αλαγλσξίδεη έλαο έκπνξνο από ηελ πόιε ηνπο ν Γλάζσλ, πνπ είρε αλαιάβεη λα βξεη ηνπο δπν λένπο γηα ινγαξηαζκό ησλ γνληώλ ηνπο. Σέινο όινη καδί επηζηξέθνπλ ζηελ Βάξδν, όπνπ ε Γξόζηιια θαη ν Υαξηθιήο παληξεύνληαη θαη ν Έξσηαο – όπσο πάληα – ζξηακβεύεη.

Γπλαίθεο ηνπ Βπδαληίνπ

[271]

Σα θαηά Γξόζηιιαλ θαη Υαξηθιέα Σμ ένβμ λεηζκά ιε ιζα ιζηνή εζζαβςβή ημο ζοββναθέα πμο παναηίεεηαζ ιαγί ιε ηδκ ιεηάθναζή ηδξ:

ΠΟΙΗΣΙΣ

Κπξίνπ Νηθήηνπ Επγελεηαλνύ Καηά κίκεζηλ ηνπ καθαξίηνπ θηινζόθνπ ηνπ Πξνδξόκνπ

Υπόζεζηο ηνπ όινπ βηβιίνπ Δξνζίιιεο αιιά θαη Φαξηθιένπο θπγή, πιάλε, θιύδσλεο, αξπαγαί, βίαη, ιῃζηαί, θπιαθαί, πεηξαηαί, ιηκαγρόλαη, κέιαζξα δεηλά θαη θαηεδνθσκέλα, ελ ειίῳ ιάκπνληη κεζηά ηνπ ζθόηνπο, θινηόο ζηδεξνύο εζθπξειαηεκέλνο, ρσξηζκόο νηθηξόο δπζηπρήο εθαηέξσλ, πιελ αιιά θαη λπκθώλεο νςέ θαη γάκνη.

Μεηάθξαζε Τπόζεζε όινπ ηνπ έξγνπ

Τεο Δξνζίιιαο θαη ηνπ Φαξηθιή: ε θπγή , ε πεξηπιάλεζε , νη ηξηθπκίεο, ε αξπαγή, ε βία , νη ιεζηέο , νη θπιαθίζεηο, νη πεηξαηέο, πείλα ηα θνβεξά θαη θαηαζθόηεηλα ζπίηηα, ηα γεκάηα ζθνηάδη κνινλόηη ν ήιηνο ιάκπεη , ηα ζθπξειαηεκέλα ζηδεξά δεζκά (= θπιαθέο) ν θνβεξόο θαη θαθόηπρνο ρσξηζκόο ηνπ ελόο από ηνλ άιιν αιιά θαη ζην ηέινο νη λπθηθνί ζάιακνη θαη νη γάκνη . (Βηβιίν 1 - ζηίρνη 1-6) Σμ άζηνμ ημ πνςζκό, μ θςημδόηδξ, μ δβέηδξ ηςκ άζηνςκ είπε ιόθζξ ακαηείθεζ από ημκ ιαηνζκό μνίγμκηα, ημθοιπμύζε ζηα ςηεάκζα νεύιαηα ηζ ακέααζκε ζηα βήζκα ορώιαηα πμο απθςκόηακ ζε απένακηδ έηηαζδ, όηακ μζ Πάνεμζ εζζέααθακ ζηδκ πόθδ ηδξ Βάνγμο. ……………………………………………………..

[272]

(Βηβιίν 1 - ζηίρνη 28-37) … Άνπαλακ ηα ηαηζίηζα ηαζ ηζξ βεθάδεξ πμο δεκ είπακ πνμθάαεζ κα πενάζμοκ ηα ηείπδ Έζονακ ηζξ βοκαίηεξ ιε ηα ιςνά ημοξ μζ δύζηοπεξ μζ ιάκεξ μδύνμκηακ ηαζ ηα ιςνά ημοξ ηθαίβακε βζαηί μζ ιάκεξ δεκ ιπμνμύζακ κα ηα ηαΐζμοκ βζαηί ακηί κα ηνέπεζ ενεπηζηό οβνό από ηα ζηήεζα ημοξ ακάαθογε αίια. Σα ζηάποα ηόπδηακ άβμονα βζα κα ηαΐζμοκ η’ άθμβα ηςκ ααναάνςκ ………………………………………………….. (Βηβιίν 1 - ζηίρνη 71-82) … Μεηαλύ ηςκ αζπιαθώηςκ ηζ έκα ακεηηίιδημ ανααείμ, δειέκμζ ιε ημοξ άθθμοξ ιε δεζιά βενά ηαζ μδονόιεκμζ όπςξ ηαζ μζ οπόθμζπμζ: μ ςναίμξ Χανζηθήξ ηαζ δ αηόια πζμ όιμνθδ Γνόζζθθα. Κζ έηαηζακ μθόβονα μζ αάναανμζ ηζ έηνςβακ ημ θαβδηό πμο ημοξ ζέναζνακ ΢ηδ ιέζδ ηδξ πεδζάδαξ οπήνπε έκα πμθύ όιμνθμ θζαάδζ ιε ιονςδζηέξ δάθκεξ εηεί βύνς ηαζ ηοπανίζζζα, πεύηα, μλζέξ ηαζ ζηδ ιέζδ δέκηνα μπςνμθόνα όθα ζε αθεμκία. Καζ θμοθμύδζα, ηνίκα ηαζ πακέιμνθα νόδα ………………………………………… (Βηβιίν 1 - ζηίρνη 116-127) … Δλ αζηίαξ αοηήξ ηδξ βζμνηήξ ηαζ δ πανεέκα Γνόζζθθα ιε άθθεξ πανεέκεξ ηαζ ημνίηζζα ηδξ δθζηίαξ ηδξ είπακ ιόθζξ αβεζ έλς από ηα ηείπδ ηδξ πόθδξ ηζ άνπζζακ έκα όιμνθμ ηοηθζηό πμνό. Σμ ημνίηζζ έιμζαγε ιε έκαζηνμ μονακό, κηοιέκδ βζμνηζκά, ιε έκα πνοζμζηόθζζημ πμνθονό ηαζ θεοηό ιακδύα ΋θδ πάνδ ηαζ κζάηα ιε ηάηαζπνα πζμκάηα πένζα ηαζ ιάβμοθα ηαζ πείθδ ηόηηζκα ζακ νόδα, ηα ιαύνα ηδξ ιάηζα λεπώνζγακ, δ ιύηδ αεηίζζα, ηα ιαθθζά ηδξ θαιπενά ιαθαηά ηαζ ηαθμπηεκζζιέκα [273]

…………………………………. (Βηβιίν 1 - ζηίρνη 219-234) Αθθά δ άηοπδ ηαζ δοζηοπζζιέκδ Γνόζζθθα πμο δ αάζηακδ ιμίνα ηδκ είπε πςνίζεζ από ημκ Χανζηθή ημκ ικδζηήνα ηδξ, ήηακ ηθεζζιέκδ ζηα δζαιενίζιαηα ηςκ βοκαζηώκ ηδξ Χνύζζθθαξ ηδξ βοκαίηαξ ημο ααζζθζά ηςκ Πάνεςκ Κναηύθμο. Σδκ ίδζα ώνα μ Χανζηθήξ, έβηθεζζημξ ζηδ θοθαηή, όπςξ ήδδ λένμοιε, άνπζζε ημοξ ζηεκαβιμύξ θέβμκηαξ: «Πνηα καλία, σ Γία, αθέληε ηνπ Οιύκπνπ πήξε ηε Γξόζηιια από ηα ρέξηα ηνπ Υαξηθιή, ήκνπλ ηόζν άηπρνο;» Κζ αιέζςξ ιεηά μ Χανζηθήξ ηθαίβμκηαξ αηόια πζμ δοκαηά: «Ω Γξόζηιια πνύ πήγεο; Πνύ είζαη ηώξα; ΢ε πνηα ζθιαβηά ζε ππνρξέσζαλ; Από πνηνλ άγξην ερζξό έραζεο ηε δσή ζνπ; Ή κήπσο δεηο ζηα ζθνηάδηα θαη θηλείζαη ζαλ ζθηά; Κιαηο ή γειάο; Πέζαλεο ή μέθπγεο ηνλ ζάλαην;» ……………………… Γξόζηιια θαη Υαξηθιήο (Βηβιίν 2 - ζηίρνη 1-18) Καεώξ λδιένςκε δ ιένα θαιπνή μ ηενάζηζμξ θςημδόηδξ ήθζμξ έζηεθκε ιζα αηηίκα θςηόξ ιέζα από ηα ζηεκά ακμίβιαηα ηδξ θοθαηήξ. Ο Χανζηθήξ ζδηώεδηε πνώημξ ηαζ είδε ημοξ άκηνεξ κα ημζιμύκηαζ αηόιδ ααεζά ΢ηέκαλε από ηα αάεδ ηδξ ηανδζάξ Καζ είπε: «Φίινη ζπγθξαηνύκελνη είλαη γηα ζαο θαιό λα θνηκάζηε αθόκα γηαηί θακηά πηθξή αγάπε, νύηε επηζπκίαο πόλνο απαζρνιεί ηηο θαξδηέο ζαο, ε αγάπε δελ έρεη ζθεπάζεη ηηο ςπρέο ζαο. Ο Έξσο έρεη κάζεη κόλν ηε λύρηα [274]

λ’ απιώλεη ηα θηεξά ηνπ πάλσ ζηνπο εξαζηέο γηαηί ηελ ώξα εθείλε ε ςπρή ελόο εξαζηή είλαη ήξεκε, αιιά θη έηνηκε λ’ αγαπήζεη.» ……………………………………….. (Βηβιίν 3 - ζηίρνη 312-320) «Πνηνο είδε ην θνξίηζη πνπ επηζπκώ; Σξαγνύδεζε θίιε κνπ» Ο ηαηόιμζνμξ εβώ, πόζμ έπς οπμθένεζ! Γζαηί απμδζώπκεζξ ημκ εναζηή ζμο;» ακ ήζμοκ ιόκμ ιζα ηαθαιζά ή ιζα δμλαζιέκδ δάθκδ ή πακύρδθμ ζηζενό ηοπανίζζζ πμο μ Φμίαμξ ηάπμηε ηναοιάηζζε βζαηί ημο ανκήεδηε ημκ ένςηά ημο. Πνηνο είδε ην θνξίηζη πνπ επηζπκώ; Σξαγνύδεζε θίιε κνπ Μζα ιένα πμο ημ ιοαθό ιμο αθάθνςκε από ηδκ μδύκδ ηαζ πμο εα ιπμνμύζα κα παίγς ιε ηδκ θθόβα ηδξ ζάνηαξ ή θμνώκηαξ ζε ςξ ζηέθακμ εα δνόζζγα ηδκ θθόβα ηδξ αβάπδξ …………………….. …………………………………………. (Βηβιίν 4 - ζηίρνη 105-114) … Σόηε ιε αανζά θααςιέκδ ηδκ ηανδζά ημο μ Κθεζκίαξ, μ βζμξ ημο αάναανμο Κναηύθμο - πμο δ αζπιάθςηδ ηόνδ είπε αζπιαθςηίζεζ ηδκ ηανδζά ημο – ρζεύνζζε απκά ζημκ εαοηό ημο, μδονόιεκμξ ιε πάεμξ: «Ο πόζνο είλαη ηξνκεξόο, αιιά αλ πνζείο έλα θνξίηζη πνπ έρεη ήδε αγαπεζεί είλαη δηπιά ηξνκεξόο. Κη αλ πνζείο έλα λέν θνξίηζη ν πόλνο είλαη ηξηπιά ηξνκεξόο. Κη αλ ζε ζθιάβσζε ε νκνξθηά ηεο ην θαθό είλαη αθόκα κεγαιύηεξν. Καη ζθνπεύεηο ζε γάκν ε θιόγα κέζα ζνπ ζεξηεύεη…» (Βηβιίν 5 - ζηίρνη 169-176) Ο ένςηαξ μ αβκόξ ηαζ δ αιμζααία αβάπδ ημο Χανζηθή ηαζ ηδξ πανεέκαξ Γνόζζθθαξ απαζπμθμύζε ημοξ δομ κέμοξ όηακ ηάπμζμξ ρίεονμξ ημοξ έδςζε ακάζα: όηζ μ Κναηύθμξ είπε πεεάκεζ από αννώζηζα αζθκίδζα. Σόηε πώνζζακ μζ δομ ημοξ ηαζ ζηα πέκεζια κηοιέκμζ πήβακ κα ανμοκ ημοξ αθέκηεξ ημοξ βζα κα ιάεμοκ ηζ ζοκέαδ.

[275]

………………………………… (Βηβιίν 6 - ζηίρνη 467-482) Αθίιμκμ, πόζμξ ηαζνόξ πέναζε ηαζ δεκ έπς αηόια ιαθαηώζεζ ηδκ ζζδενέκζα ηδξ ηανδζά Πόζεξ θμνέξ πήβα ημκηά ηδξ, αθθά δ πανεέκα ιε ηδκ πέηνζκδ ηανδζά δεκ ηαηαδέπεδηε κα ζοβηαηαηεεεί Δίιαζ παιέκμξ, ηαθαίπςνμξ, ενείπζμ ακ όθ’ αοηά δε ιαθαηώκμοκ ηδκ ηανδζά ζμο. Ο δύζηοπμξ μ Λέακδνμξ πμο αβάπδζε ηδκ Ζνώ, ηαζνό πνζκ ανέεδηε, αθίιμκμ, κεηνόξ, πκζβιέκμξ απ’ ηδ εάθαζζα βζαηί ημ θςξ πμο έαθεπε, έζαδζε από ημκ άκειμ. Γπκλή θνπέια, ραξαθηηθό ηνπ Τάζνπ Ζ Άαοδμξ ημ λένεζ αοηό, ημ λένεζ ηζ δ ΢δζηόξ ΋ιςξ ακ ηαζ μ Λέακδνμξ ανήηε ημ εάκαημ ζηδ εάθαζζα είπε ηδκ ηύπδ κα έπεζ ηδκ αβαπδιέκδ ημο ζύκηνμθμ ζημκ ηάθμ ημο όηακ αοηή βηνειίζηδηε από ημ ηείπμξ ηζ έπεζε ζηδ εάθαζζα. Αοημύξ ημοξ έκςζε μ Ένςξ ηαζ ημοξ μδήβδζε ζημκ ίδζμ ηάθμ51 ……………………………………. (Βηβιίν 9 - ζηίρνη 270-286) Μεηά από ηαλίδζ δέηα διενώκ έθηαζακ επζηέθμοξ ζηδκ παηνίδα ηαζ πάηδζακ ζε ιένδ πμο είπακ απμεοιήζεζ , Ο παηέναξ ημο Χανζηθή, μ Φνάηςν ηάθεζε ζημ ζπίηζ ημο ημκ Μονηίςκα Καζ μ παηέναξ ηδξ Γνόζζθθαξ μ Μονηίςκ 51

Ο Δπγελεηαλόο αλαθέξεηαη ζηνλ γλσζηό αξραίν κύζν ηεο Ηξώ θαη ηνπ Λεάλδξνπ, ην νπνίν είδακε ήδε ζηηο πξνεγνύκελεο ζειίδεο ζην έκκεηξν κπζηζηόξεκα ηνπ Μνπζαίνπ.

[276]

ηάθεζε ιε ηδ ζεζνά ημκ Φνάηςνα ζημ δζηό ημο ζπίηζ. Οζ ιακάδεξ ημο κεανμύ γεοβανζμύ - Ζ Ζδοπκόδ ηαζ δ Κνοζηάθδ – ιόθζξ έιαεακ ηζ είπε ζοιαεί έηνελακ ηαζ αβηάθζαζακ ηα κεανά αθαζηάνζα ημοξ ηαζ ηα έθμοζακ ιε δάηνοα πανάξ Καζ μζ ζοββεκείξ ηςκ ιακάδςκ ηαζ ηςκ παηενάδςκ ηαζ μζ πμθίηεξ ηαζ μζ ζοιπαηνζώηεξ γδηςηναύβαγακ, πακδβύνζγακ ηαζ ζηζνημύζακ από πανά ιε ιεβάθμ εκεμοζζαζιό ηαζ αβαθθίαζδ! ………………………………………….. Πήξακε κηα ηδέα ηνπ έξγα, αξθεηά σο εδψ, αθνινπζεί αθφκα έλα απφζπαζκα απφ ην πξσηφηππν θαη ε κεηάθξαζή ηνπ: (Βηβιίν 2 - ζηίρνη 318-333) … Καηαθααμύζδξ ημζβανμύκ ηδξ εζπέναξ, ακαθααώκ ηίεανζκ δνβονςιέκδκ, επέηνμομκ ηνμύζιαηζ ηαθθζζημηνόημζξ ηαζ ζοβηνμηώκ ώδεομκ εζξ Καθθζβόκδκ ηαζ — ηςκ Οθοιπίςκ βαν οπενεθνόκμοκ — ημζώκδε ηενπκώκ αζιάηςκ απδνβιέκμξ. Λαιπάξ ζεθήκδξ, θςηαβώβεζ ημκ λέκμκ. Ζ Νζόαδ ηθαίμοζα θίεμξ εονέεδ, ιδ ηανηενμύζα ηδκ ζηένδζζκ ηςκ ηέηκςκ∙ Πακδίμκμξ δε εοβάηδν παζδμηηόκμξ ελςνκέςημ πηήζζκ αζηδζαιέκδ. Λαιπάξ ζεθήκδξ, θςηαβώβεζ ημκ λέκμκ. Δβώ δ’ έζμπηνμκ εονεεείδκ, Εεύ άκαλ, όπςξ αεὶ αθέπδξ ιε ζο, Καθθζβόκδ! Χζηώκ βεκμίιδκ πνοζόπαζημξ πμζηίθμξ, όπςξ έπς ζμο εζββάκεζκ ημο ζανηίμο! …………………………. (Μεηάθξαζε) … ΋ηακ άνπζγε θμζπόκ κα αναδζάγεζ , αθμύ έπαζνκα ηδκ ανβονή ηζεάνα ιμο , έπαζγα βθοηύηαηεξ ιεθςδίεξ ηαζ πήγμκηαξ πήβαζκα ζηδκ Καθθζβόκδ, ‐αθμύ ηαζ ημοξ Οθύιπζμοξ εεμύξ πενζθνμκμύζα‐ ζοκεπανιέκμξ από ηα οπένμπα άζιαηα. Λαιπενή ζεθήκδ, μδήβδζε ιε ημ θςξ ζμο ημκ λέκμ Ζ Νζόαδ ηθαίβμκηαξ έβζκε πέηνα, [277]

ιδκ ακηέπμκηαξ ημ παιό ηςκ παζδζώκ ηδξ ηαζ δ ηόνδ ημο Πακδίμκα δ θόκζζζα ηςκ παζδζώκ γήηδζε κα πεηάλεζ ηαζ ιεηαιμνθώεδηε ζε πμοθί. Λαιπενή ζεθήκδ, μδήβδζε ιε ημ θςξ ζμο ημκ λέκμ. Δβώ πάθζ, ααζζθζά Γία, εα βζκόιμοκ ηαενέπηδξ , βζα κα ιε αθέπεζξ πάκηα εζύ, Καθθζβόκδ. Θα βζκόιμοκ πζηώκαξ πνοζμΰθακημξ, ζημθζζιέκμξ ,βζα κα ιπμνώ κα ζμο αββίγς ημ ημνιί . ……………………………………….

Γάκνο ζην Βπδάληην

[278]

Κεθαιή θόξεο (πνξηξέηα Φαγηνύκ)

[279]

10. Δπζηάζηνπ Μαθξεκβνιίηε: Τζκίλε θαη Τζκηλίαο Ο Ευςτϊθιοσ (ό Ευμϊθιοσ;) Μακρεμβολύτησ ϋζηςε τον 12ο αιώνα. Γϑρω ςτο 1180 ϋγραψε το ϋργο Σα καθ’ Τςμίνην και Τςμινίαν δράμα, που εύναι το μοναδικϐ βυζαντινϐ ερωτικϐ μυθιςτϐρημα γραμμϋνο ςε πεζϐ λϐγο, ϐπωσ τα αντύςτοιχα μυθιςτορόματα τησ ϑςτερησ αρχαιϐτητασ. Πρϐτυπϐ του θεωρεύται ϐτι υπόρξε το ϋργο του Αχιλλϋωσ Σαττύου Λευκύππη και Κλειτοφών. Δεν ξϋρουμε ςχεδϐν τύποτα για την ζωό του Μακρεμβολύτη, πϋραν του γεγονϐτοσ ϐτι ςυνϋγραψε και μια ςυλλογό γρύφων. Πολλού τον ταυτύζουν με τον μητροπολύτη Θεςςαλονύκησ Ευςτϊθιο Μακρεμβολύτη που ϋζηςε κι αυτϐσ τον 12ο αιώνα, ϐμωσ πρϐκειται για απλό ςυνωνυμύα. Δυςτυχώσ δεν μπϐρεςα να βρω το κεύμενο ό αποςπϊςματα του ϋργου αυτοϑ αν και ςτο παρελθϐν ϋχει εκδοθεύ ςτην Ελλϊδα. Έχω ϋνα αντύτυπο ςτην αγγλικό γλώςςα μεταφραςμϋνο ϐμωσ απϐ μια παλιϊ ϋκδοςη ςτα γαλλικϊ. Δεν θα όταν ςυνετϐ να προςπαθόςω να μεταφϋρω το πνεϑμα του ϋργου του Μακρεμβολύτη, απϐ ϋνα κεύμενο που θα ϋχει υποςτεύ τρεισ διαδοχικϋσ μεταφρϊςεισ. Έτςι θα αναφερθώ μϐνο ςτην υπϐθεςη του ϋργου, ςτοιχεύα τησ οπούασ θα αντλόςω απϐ το βιβλύο Frederick Beaton Η Ερωτικό Μυθιςτορύα του Ελληνικοϑ Μεςαύωνα, εκδϐςεισ Καρδαμύτςα, 1996. Η υπόθεςη του έργου Ο όρωασ αφηγητόσ Τςμινύασ πηγαύνει ςτην πϐλη Αυλϑκωμη ωσ κόρυκασ τησ γενϋτειρϊσ του πϐλησ Ευρϑκωμησ, για να παραςτεύ ςτισ τελετϋσ με την ευκαιρύα κϊποιασ θρηςκευτικόσ γιορτόσ. Εκεύ φιλοξενεύται ςτο ςπύτι ενϐσ ευγενό τησ πϐλησ. Σο ςπύτι εύναι πλοϑςια διακοςμημϋνο με θεαματικϋσ ζωγραφιϋσ, ϐπωσ οι αλληγορικϋσ απεικονύςεισ του ϋρωτα, των τεςςϊρων αρετών και των δώδεκα μηνών του ϋτουσ. Ο οικοδεςπϐτησ ϋχει μια κϐρη, την Τςμίνη που καλοβλϋπει τον νεαρϐ Τςμινύα, αλλϊ αυτϐσ ςτην αρχό τουλϊχιςτον, δεν ανταποκρύνεται ςτα αιςθόματϊ τησ. Όμωσ ςταδιακϊ και επηρεαςμϋνοσ απϐ τισ εικϐνεσ του ςπιτιοϑ και τα ϐνειρα που αυτϋσ προκαλοϑν, ο Τςμινύασ ερωτεϑεται παρϊφορα την Τςμύνη. Μετϊ τισ γιορτϋσ ϐλοι οι πρωταγωνιςτϋσ τησ υπϐθεςησ ταξιδεϑουν ςτην Ευρυκώμη την πϐλη του Τςμινύα για να παραβρεθοϑν ςτην θρηςκευτικό εορτό των Διαςύων (προσ τιμό του Δύα). ΢την γενϋτειρϊ του Ευρυκώμη ο Τςμινύασ ανταποδύδει την φιλοξενύα που του εύχε επιφυλϊξει ο πατϋρασ τησ Τςμύνησ.

[280]

Όμωσ γύνεται γνωςτϐ ϐτι ο πατϋρασ ϋχει κανονύζει γϊμο για την Τςμύνη και οι δυο ερωτευμϋνοι αποφαςύζουν να κλεφτοϑν και να το ςκϊςουν πριν την αναχώρηςη τησ οικογϋνειασ τησ κοπϋλασ για την Αυλυκώμη. ΢το θαλϊςςιο ταξύδι τουσ το πλούο πϋφτει ςε φοβερό καταιγύδα και ο καπετϊνιοσ αποφαςύζει να ρύξει ςτη θϊλαςςα την Τςμύνη για να εξευμενύςει κϊποιον ενϊλιο δαύμονα (τον Ποςειδώνα;). Σην κϐρη ςώζει ϋνα δελφύνι που την βοηθϊ να φτϊςει ςε ςτεριϊ ϐπου ϐμωσ πουλιϋται ςκλϊβα ςε μια ελληνικό πϐλη την Αρτυκώμη. Σην ώρα που ςυμβαύνουν αυτϊ ο Τςμινύασ ςυλλαμβϊνεται απϐ πειρατϋσ, που ϐμωσ δϋχονται επύθεςη απϐ ελληνικό ςτρατιωτικό μονϊδα και ο νϋοσ καταλόγει κι αυτϐσ ςκλϊβοσ ςε μια ϊλλη πϐλη την Δαφνόπολη, γειτονικό τησ Αρτυκώμησ. Ο Τςμινύασ πονϊ και υποφϋρει καθώσ πληςιϊζει και πϊλι η γιορτό των Διαςύων και αυτϐσ δεν θα μπορϋςει να εύναι παρών ςτισ τελετϋσ που θα γύνουν ςτην πατρύδα του. ΢την Δαφνόπολη δεν γιορτϊζουν τα Διϊςια, ϐμωσ ςε μια ϊλλη θρηςκευτικό γιορτό προσ τιμό του Απϐλλωνα, ο κϑριοσ του Τςμινύα επιλϋγεται να παραςτεύ ωσ κόρυκασ. Ο ζεόο Απόιισλ Η γιορτό θα γύνει ςτην πϐλη Αρτυκώμη και ο κόρυκασ τησ Δαφνόπολησ παύρνει ςτην ςυνοδεύα του και τον Τςμινύα. Εκεύ ϐλοι θα φιλοξενηθοϑν ςτο ςπύτι τησ οικογϋνειασ που υπηρετεύ ωσ ςκλϊβα η Τςμύνη. Η κυρύα του ςπιτιοϑ αυτοϑ η Ροδϐπη ερωτεϑεται παρϊφορα τον Τςμινύα και για να πετϑχει το ςκοπϐ τησ χρηςιμοποιεύ ωσ μεςολαβότρια την Τςμύνη. Αλλϊ πριν πραγματοποιηθεύ η μοιραύα ερωτικό ςυνεϑρεςη τησ Ροδϐπησ με τον Τςμινύα, φτϊνουν ςτην Αρτυκώμη οι γονεύσ των δυο νϋων! Υροντύζουν για την εξαγορϊ τουσ απϐ τουσ κυρύουσ τουσ και ϐταν ο Τςμινύασ και η Τςμύνη απελευθερώνονται επιτϋλουσ, γυρύζουν ϐλοι μαζύ ςτην Αυλυκώμη, ϐπου τελοϑνται πανηγυρικϊ οι γϊμοι των δϑο εραςτών.

[281]

11. Παιαηνιόγνπ (;): Καιιίκαρνο θαη Υξπζνξξόε Σο ϋργο Καλλύμαχοσ και Φρυςορρϐη εύναι ϋνα ϋμμετρο ιπποτικϐ μυθιςτϐρημα που γρϊφτηκε περύ τον 13ο-14ο αιώνα και αποτελεύται απϐ 2607 δεκαπενταςϑλλαβουσ ςτύχουσ, βαθϑτατα ερωτικοϑσ, γραμμϋνο ςτην δημώδη ελληνικό γλώςςα τησ εποχόσ. Η πατρϐτητα του ϋργου δεν εύναι απολϑτωσ βϋβαιη, αποδύδεται ϐμωσ απϐ οριςμϋνουσ ςτον Ανδρϐνικο Κομνηνϐ Βρανϊ Δοϑκα Άγγελο Παλαιολϐγο, γιο του ςεβαςτοκρϊτορα Κωνςταντύνου, ανιψιϐ του αυτοκρϊτορα Μιχαόλ Η’ και εξαδϋλφου του αυτοκρϊτορα Ανδρϐνικου Β’ Παλαιολϐγου. Η υπϐθεςη του μυθιςτορόματοσ αυτοϑ εύναι η ακϐλουθη: «Ήταν κϊποτε ϋνασ τρανϐσ βαςιλιϊσ που εύχε τρεισ γιουσ τον Νικοκλό, τον Ξϊνθιππο και τον Καλλύμαχο, αποφϊςιςε να χρύςει διϊδοχϐ του τον ικανϐτερο απϐ τουσ τρεισ δηλαδό αυτϐν που θα ϋφερνε ςε πϋρασ ϋνα ςπουδαύο κατϐρθωμα. Ο βαςιλιϊσ κϊλεςε τουσ γιουσ του και τουσ ανακούνωςε τισ προθϋςεισ του υπογραμμύζοντασ ϐτι ο γενναιϐτεροσ απϐ αυτοϑσ θα κληρονομοϑςε το θρϐνο. ΢άηπξνο θαη Μαηλάδα (Θξαθηθό Μνπζείν Βνπιγαξίαο) Οι τρεισ αδελφού ϋφυγαν απϐ τη χώρα και ξεκύνηςαν για την επύτευξη του ςτϐχου τουσ. Αφοϑ πϋραςαν βουνϊ και λαγκϊδια ϋφταςαν ςε ϋνα δρακοντϐκαςτρο που το φϑλαγαν φύδια. Ο μϐνοσ απϐ τουσ τρεισ που τϐλμηςε να μπει μϋςα όταν ο μικρϐτεροσ ο Καλλύμαχοσ Πριν μπει ο Νικοκλόσ του ϋδωςε ϋνα δαχτυλύδι που ϐταν το ϋβαζε κϊποιοσ ςτο ςτϐμα του όταν ϊτρωτοσ κι απϐ τον μεγαλϑτερο κύνδυνο. Ο νϋοσ πϋραςε την πϑλη και εύδε ϋνα ολϊνθιςτο κόπο που περιϋβαλε το κϊςτρο και που όταν ςτολιςμϋνοσ με μαργαριτϊρια, χρυςϊφι και πολϑτιμεσ πϋτρεσ. Μπόκε μϋςα ςτο κϊςτρο και μϋςα ςε ϋνα χρυςϐ κελύ αντύκριςε μια κοπϋλα που ο δρϊκοσ την εύχε κρεμϊςει απϐ τα μαλλιϊ και την βαςϊνιζε. Φωρύσ να διςτϊςει τησ ϋλυςε τα δεςμϊ και την ρώτηςε [282]

ποια όταν. Σο κορύτςι του απϊντηςε ϐτι όταν βαςιλοποϑλα και το ϐνομϊ τησ όταν Φρυςορρϐη. Ο δρϊκοσ τησ εύχε ερωτευτεύ, αλλϊ ϐταν αυτό αρνόθηκε να γύνει γυναύκα του, την ϊρπαξε και την ϋκλειςε ςτο χρυςϐ κελύ. Και για να εκδικηθεύ το ανθρώπινο γϋνοσ, δεν ϊφηνε τα νερϊ του βουνοϑ να κυλόςουν, τα ποτϊμια ϋτςι ςτϋρεψαν και ολϐκληρεσ πολιτεύεσ αφανύςτηκαν. Ο Καλλύμαχοσ μετϊ απϐ ςκληρϐ αγώνα κατϊφερε να εξοντώςει τον δρϊκο και με την Φρυςορρϐη ϋζηςαν ςτο κϊςτρο, ϐπου χαύρονταν την αγϊπη τουσ και ζοϑςαν ανϋμελα. Όμωσ η μούρα η κακό ϋκανε να περϊςει απϐ το κϊςτρο των δυο ερωτευμϋνων ϋνασ νεαρϐσ βαςιλιϊσ. Αυτϐσ μϐλισ εύδε την Φρυςορρϐη την ερωτεϑτηκε με πϊθοσ και αρρώςτηςε απϐ τον πϐθο να την κϊνει γυναύκα του. Οι ςϑμβουλού του τον ςυμβουλεϑουν να μην επιτεθεύ ςτο κϊςτρο γιατύ το φυλϊνε φαρμακερϊ φύδια. Ο βαςιλιϊσ ζητϊ τη βοόθεια μιασ μϊγιςςασ, η οπούα κατορθώνει να μπει ςτο κϊςτρο και να προςφϋρει ςτον Καλλύμαχο ϋνα μόλο, που ρύχνει τον νϋο ςε ϑπνο τϐςο βαθϑ που δεν διαφϋρει απϐ τον θϊνατο. Έτςι ο νεαρϐσ βαςιλιϊσ θ’ αρπϊξει την Φρυςορρϐη και θα την πϊει ςτο παλϊτι του. Όμωσ ο μεγαλϑτεροσ απϐ τουσ αδελφοϑσ, θα δει ςτον ϑπνο του ϐτι ο Καλλύμαχοσ κινδυνεϑει θανϊςιμα και μαζύ με τον Ξϊνθιππο τρϋχουν ςτον πϑργο, βρύςκουν τον αδελφϐ τουσ νεκρϐ και δύπλα όταν το μόλο που του εύχε δώςει η μϊγιςςα. Πϊνω ςτο μόλο όταν γραμμϋνα τα λϐγια αυτϊ: Αλ βάιεη θαλείο ζηνλ θόξθν ηνπ ην κήιν ηνύην ζα πέζεη ακέζσο λεθξόο. Αιιά αλ ην κήιν απηό ην βάιεη θάπνηνο θάησ από ηε κύηε ηνπ λεθξνύ’ απηόο ζα ζεθσζεί ακέζσο δσληαλόο Υυςικϊ τα αδϋλφια ακολοϑθηςαν κατϊ γρϊμμα την οδηγύα του μόλου και ο Καλλύμαχοσ αναςτόθηκε. Αμϋςωσ αρχύζει νϋα περιπϋτεια για να βρεθεύ η Φρυςορρϐη. Ο Καλλύμαχοσ ντυμϋνοσ κηπουρϐσ μπόκε ςτο βαςιλικϐ παλϊτι και ςυναντιϋται με την θλιμμϋνη κι απελπιςμϋνη Φρυςορρϐη. Αυτό αμϋςωσ αλλϊζει διϊθεςη και γύνεται χαροϑμενη και γελαςτό. Οι αυλικού που πρϐςεξαν την αλλαγό ειδοπούηςαν τον βαςιλιϊ – που ϋλειπε ςε πϐλεμο – ϐτι η διϊθεςη τησ κϐρησ ϊλλαξε, αλλϊ εν τω μεταξϑ κϊποιοι απϐ αυτοϑσ παρϋςτηςαν μϊρτυρεσ των ερωτικών περιπτϑξεων τησ Φρυςορρϐησ με τον Καλλύμαχο. Ο βαςιλιϊσ που γϑριςε εςπευςμϋνα απϐ τον πϐλεμο, ϋμαθε το εύχε ςυμβεύ και αποφϊςιςε να τουσ θανατώςει. Πριν ϐμωσ τουσ ςτεύλει ςτον δόμιο τουσ ζότηςε να πουν κϊτι για να υπεραςπιςτοϑν τουσ εαυτοϑσ τουσ. Η Φρυςορρϐη μιλώντασ αλληγορικϊ εύπε ςτο βαςιλιϊ ϐτι δεν εύναι δύκαιο να τρυγόςει κϊποιοσ το αμπϋλι που ανόκει ςε τρύτον. Και ο Καλλύμαχοσ χωρύσ παραβολϋσ, θα εξιςτορόςει ςτο βαςιλιϊ ϐλη την περιπϋτεια τησ [283]

γνωριμύασ του με την Φρυςορρϐη και την ερωτικό του ςχϋςη μαζύ τησ. Επύςησ θα του πει ϐτι δεν εύναι κηπουρϐσ, αλλϊ βαςιλϐπουλο. Ο βαςιλιϊσ παρϊ τη μεγϊλη λϑπη του, ςυγκινεύται και δεύχνει κατανϐηςη. Θα ςτεύλει με μεγϊλη ςυνοδεύα το ερωτευμϋνο ζευγϊρι πύςω ςτο κϊςτρο του δρϊκου. Εκεύ ο Καλλύμαχοσ και η Φρυςορρϐη θα ζόςουν για πολλϊ-πολλϊ χρϐνια τον ϋρωτϊ τουσ». Αυτϐ εύναι το ερωτικϐ παραμϑθι του Καλλύμαχου και τησ Φρυςορρϐησ, που δεν διαφϋρει και πολϑ απϐ τα παρϐμοια ςτιχουργόματα τησ εποχόσ εκεύνησ που κυκλοφοροϑςαν ςτο Βυζϊντιο και ςε ϐλη την Ευρώπη και ακολουθοϑςαν το ύδιο πϊντα μοτύβο: ΢υναπϊντημα δυο νϋων, ςφοδρϐσ ϋρωτασ, οι τρύτοι που τουσ εμποδύζουν να χαροϑν την αγϊπη τουσ, ακολουθοϑν περιπϋτειεσ, πϊθη, ταλαιπωρύεσ, αλλϊ ςτο τϋλοσ η αγϊπη θριαμβεϑει. Σο ϋργο αυτϐ εύναι το ϋνα απϐ τα πϋντε βυζαντινϊ ιπποτικϊ μυθιςτορόματα που ϋχουν διαςωθεύ και εύναι ϐλα γραμμϋνα απϐ τον 13ο ωσ τον 15ο αιώνα ςε γλώςςα λαώκό, δηλαδό τη δημώδη τησ εποχόσ εκεύνησ. Μερικϊ απϐ αυτϊ εύναι διαςκευϋσ δυτικών προτϑπων γιατύ μετϊ την ϊλωςη τησ Κωνςταντινοϑπολησ απϐ τουσ Υρϊγκουσ, η ελληνϐγλωςςεσ περιοχϋσ τησ αυτοκρατορύασ ϊρχιςαν ςταδιακϊ να αποβϊλουν τα ανατολύτικα βυζαντινϊ χαρακτηριςτικϊ και η κοινωνύα τουσ να μεταμορφώνεται απϐ τισ αναπϐφευκτεσ φρϊγκικεσ επιδρϊςεισ. ΢τα ιπποτικϊ μυθιςτορόματα, οι δυτικϋσ αυτϋσ επιδρϊςεισ αυτϋσ εύναι κατϊ βϊςη: Η υποταγό των πρωταγωνιςτών του ϋργου ςτον ϋρωτα, περιγραφών ιπποτικών ςυγκροϑςεων, κονταρομαχιών, περιπϋτειεσ ςε μακρινϋσ και «εξωτικϋσ» χώρεσ και περιγραφϋσ κϊςτρων και κόπων. Απϐ τα ανατολύτικα χαρακτηριςτικϊ κρατόθηκαν ο κϐςμοσ του παραμυθιοϑ, οι δρϊκοι, οι νερϊιδεσ τα μαγικϊ δαχτυλύδια και ϊλλα. Σα πϋντε αυτϊ μυθιςτορόματα εύναι: Καλλύμαχοσ και Φρυςορρϐη, Βϋλθανδροσ και Φρυςϊντζα, Λύβιςτροσ και Ροδϊνθη, Υλώριοσ και Πλϊτζια Υλώρα και Ιμπϋριοσ και Μαργαρώνα. Η γλώςςα του κειμϋνου του ϋργου που μασ απαςχολεύ τώρα εύναι η απλό ελληνικό που μιλιϐταν ςτο καταρρϋον Βυζϊντιο λύγουσ αιώνεσ πριν την ϊλωςη τησ Πϐλησ και ακϐμα και μετϊ την οριςτικό κατϊλυςη τησ Βυζαντινόσ αυτοκρατορύασ. Εύναι κατϊ το πλεύςτον κατανοητό απϐ τον ςϑγχρονο Έλληνα, ϋτςι θα παραθϋςω αμετϊφραςτα αποςπϊςματα απϐ το αυτϐ και τα επϐμενα τϋςςερα ϋμμετρα μυθιςτορόματα. Αυτϊ τα αποςπϊςματα θα τα μεταφϋρω απϐ τον δεϑτερο τϐμο του ϋργου των Μϊρκου Αυγϋρη, Βαςύλη Ρώτα, Θραςϑβουλου ΢ταϑρου και Μ. Παπαώωϊννου Η Ελληνικό Πούηςη Ανθολογημϋνη, εκδϐςεισ Κυψϋλη του 1958

[284]

Βπδαληηλό δηαθνζκεηηθό

[285]

Καιιίκαρνο θαη Υξπζνξξόε Σν Γξαθνληόθαζηξν (Σα τρύα αδϋλφια, ξεκινϊνε την περιπϋτειϊ τουσ) …………………………………………….. Αλέηξερνλ, αλέβαηλνλ εθ’ ηθαλάο ηαο ψξαο. Καη κφιηο εηο ηελ θνξπθήλ αλέβεζαλ επάλσ - κεηά θαηξνχ παξαδξνκήλ σζεί πνπ ηξηκελαίνπ νη ηξεηο νκνχ ηελ θνξπθήλ θαηέιαβνλ ηνπ φξνπο – θαη ηφπνλ εχξνλ εχλνζηνλ θαη θεραξηησκέλνλ, ιεηβάδηλ άιιεο ράξηηνο, παξάμελνλ νθάηη θαη θξπζηαιιψδε πνηακφλ πξνο ην ιεηβάδηλ κέζνλ, ξφδα θαη θξίλα ζχκκεηθηα θάησζελ εζηξσκέλα, άλζε θπηψλ παληνδαπψλ φζα ςπρήλ αξπάδεη. Δπέδεπζαλ, εθάζεζαλ, αλέζαλνλ νιίγνλ, ηνπο ίππνπο απεζηξψζαζηλ εηο ην ιεηβάδηλ κέζα, εζαχκαζαλ ηελ εδνλήλ ηνπ ηφπνπ θαη ηελ ράξηλ εθ ην λεξφλ ελίςαλην. Πάιηλ ν ηξίηνο ιέγεη: (Λφγνη θαη πάιηλ ζπκβνπιήο ηνπ ηξίηνπ πξνο ηνπο άιινπο. ηνπο πξσηηλνχο ηνπο αδειθνχο απηνχ ηνπ Καιιηκάρνπ). Μεζαησληθό θάζηξν «Με κέρξη ηνχηνπ ζηήζσκελ ηνλ θφπνλ θαη ηνλ δξφκνλ Ση γαξ πξνο ην παξάγγεικα ην παηξηθφλ καο ηνχην, θαη ηη πξνο αλδξαγάζεκα εηνχην ην ιεηβάδηλ θαη βιέπεηλ άλζε θαη θπηά, ξφδα ηε θαη ηα θξίλα; Πξνο νξηζκνχο θαη ζπκβνπιάο θαη παηξηθάο ζειήζεηο θαη πξνο ειπίδα ζηέκκαηνο ηνπ βαζηιηθσηάηνπ νπ ζπληεινχζη ράξηηεο νπδέ ηεξπλφηεο ηφπσλ». Πξνο ηαχηελ νπλ ηελ ζπκβνπιήλ θαη πξνο ηνπο ιφγνπο ηνχηνπ αθήλνπζη ηαο ράξηηαο φζαο ν ηφπνο είρελ θαη πάιηλ αξκαηψλνπληαη θαη πάιηλ ππαγαίλνπλ. Καη κεηά ζηξάηαλ ηθαλήλ έρεη θξεκλψδε ηφπνλ, εηο νλ νπδφισο άλζξσπνο ππέθαλε πνηέ ηνπ, [286]

αιι’ νχηε ζεξ νχηε πηελφλ νπδέ θλσδάινπ θχζηο. Καη κεηά ηελ παξαδξνκήλ θαη ηνπ ηνζνχηνπ ηφπνπ εηο θάζηξνλ θαηεληήζαζηλ κέγα, θξηθηφλ θαη μέλνλ. Οη ηξεηο νκνχ θαηήληεζαλ, έθζαζαλ εηο ην θάζηξνλ απηφ ην δξαθνληφθαζηξνλ ην θνβεξφ θαη κέγα. (Έθθξαζηο παλεμαίξεηνο Σνπ δξάθνληνο ην θάζηξνλ). Σν ηείρνο ήηνλ πςειφλ, νιφρξπζνλ απέμσ, θαη ηνπ ρξπζνχ ην θαζαξφλ ην ζηίιβνλ ην ηνπ θάιινπο ελίθα πάζαο εθ παληφο ειηαθάο αθηίλαο. Σν δε γε ζθπξειάηεκα ησλ αθξνππξγσκάησλ απφ ζπκκείθηνπ θαη ρξπζνχ θαη ιίζσλ θαη καξγάξσλ. Οχησο ην θάζηξνλ πάληεξπλνλ. Αη δε ηνπ θάζηξνπ πχιαη κέγα ηη πξάγκα θαη θξηθηφλ θαη θάιινο κεηά θφβνπ: ρξπζφο θαη ιηζνκάξγαξνη, πιελ ησλ πξνηηκεηέσλ, ησλ πνιπηίκσλ, ησλ θαιψλ θαη ησλ ελδνμνηέξσλ θαη ηάμηλ επαξκφδνπζηλ πξνο είδνο εμνκπιίνπ. Αιι’ νπρ απιψο θαη ηπρεξψο είρνλ ηελ αξκνλίαλ θαη δψληεο φθεηο εηο απηάο ηαο θεθιεηζκέλαο πχιαο, φθεηο κεγάινη, θνβεξνί θαη ζήξεο παξά θχζηλ άγξππλνη θχιαθεο, νμείο ηνπ ηειηθνχηνπ θάζηξνπ νξκψζη, δξάθνληεο θξηθηνί θαη ππισξνί ζεξία ά ηηο ηδψλ απέζαλελ απφ ηνπ θφβνπ κφλνπ. ………………………………………………….

Ζ ζπλάληεζε κε ηελ Υξπζνξξόε

(Ο Καλλύμαχοσ ο μικρϐτεροσ, τϐλμηςε και μπόκε ςτο Δρακοντϐκαςτρο και βρόκε την Φρυςορρϐη ςτο κελύ τησ) ……………………………………………………….. Δχξε θειιίλ νιφρξπζνλ, σ! ηηο ηελ ράξηλ είπε; Κάλ ηαο ηνζαχηαο θαιινλάο ηηο αξηζκήζεη ιφγνο; Ήλ φιν ράξηο ην θειιίλ θαη ησλ ραξίησλ νίθνο. Δίρελ εθείλν ην θειιίλ – αιιά θαη πσο εθθξάζσ; νινρξπζνκαξγάξσηνλ, θαηάρξπζνλ ηελ ζηέγελ, πιελ νπρ απιψο θαηάρξπζνλ θαη κεκαξγαξσκέλελ, νπδέ απφ ιίζσλ ηειαπγψλ ηνλ θφζκνλ είρε κφλνλ, αιι’ είρε ζηέγελ νπξαλφλ θαη ηνπο αζηέξσλ δξφκνπο - Θαπκάδσ πσο ηνλ νπξαλφλ θαη ηνπο αζηέξσλ δξφκνπο – κεηά παλζφθνπ κεραλήο θαη ηέρλεο παξαμέλνπ! Σν ζηέγαζκα ην πάγρξπζνλ εθείλνπ ηνπ θειιίνπ ν Κξφλνο ελ σο ελ ρεξζίλ ηνλ νπξαλφλ ζπλέρσλ, θαζήκελνο εθ’ πςεινχ ζξφλνπ, ιεπθφο ηαο ηξίραο εθεί θαη ν Εεπο ηζηφξεην, ιεπθφο, νπξαλνδξφκνο, ψζπεξ ηηο κέγαο βαζηιεχο, δπλάζηεο επεξκέλνο, [287]

απζέληεο φισλ ησλ αξρψλ θαη ησλ ζηεκκάησλ φισλ. Αζηήξ εθείζελ έιακπελ ιακπξφο ηεο Αθξνδίηεο έρσλ αθηίλαο ηειαπγείο, εδνληθάο, σξαίαο. Καη κεη’ απηφλ ηζηφξεζελ ηνλ Άξελ ν ηερλίηεο εξσηηθψο ζπκπαίδνληα κεηά ηεο Αθξνδίηεο. Δίρελ εθεί ηελ Αζελάλ ελ ζξφλσ θαζεκέλελ θαη δηαθνζκνχζαο Υάξηηαο ηνλ νπξαλφλ εθείλνλ Δλ κέζσ ηνχησλ ζπκπινθάο πνιιψλ αζηέξσλ είρελ (Άξμεηαη ηνλ νδπλεξφλ) Σν κείδνλ ηνχησλ, ηερληθψο ηελ ζηέγελ ν ηερλίηεο επνίθελ άιινλ νπξαλφλ, επνίθελ άιινλ πξάγκα, νπξαλνδξφκνλ έηεξνλ εθφξεζελ εληέρλσο κεηά πνιιήο θαη ζαπκαζηήο ηεο αξηζηνηερλίαο. Αιι’ είρε ιχπελ νπξαλφο, είρε πνιιήλ πηθξίαλ είρε πνιχλ ηνλ ζηελαγκφλ θαη ηαο αγαλαθηήζεηο. Καη ηηο εθείλν ην πηθξφλ ρσξίο νδχλελ είπε, ηηο νπ θελψζεη πνηακνχο δαθξχσλ πξν ηνπ ιφγνπ, ηηο νπ ξαγή ηελ αίζζεζηλ θαη ζπληαθή θαξδίαλ (Σελ θφξελ σο εθξέκαην ζηελάδσλ αλεθθξάδεη ). Δλ κέζσ γαξ – αιιά πνιχλ ν ιφγνο πφλνλ έρεη – εθ ησλ ηξηρψλ εθξέκαην θφξε κεκνλσκέλε. …………………………………………………………….

Ο Καιιίκαρνο ζπλαληά θαη πάιη ηελ Υξπζνξξόε (Ο Καλλύμαχοσ ωσ κηπουρϐσ του παλατιοϑ και η Φρυςορρϐη ςυναντιοϑνται και πϊλι ςτο παλϊτι του βαςιλιϊ που εύχε απαγϊγει την κοπϋλα. Οι δυο τουσ τώρα χαύρονται τον ϋρωτϊ τουσ κρυφϊ απϐ τουσ αυλικοϑσ, ενώ ο βαςιλιϊσ λεύπει ςτον πϐλεμο) ………………………………………………………. Δθείλε ηνλ Καιιίκαρνλ πεξηεπιάθε πάιηλ θαη ιηπνζχκεκα γιπθχ εηο ηνλ θαηξφλ εθείλνλ θαη μέλελ άιιελ εδνλήλ έγλσζαλ εηο ηα δέλδξε θαη ζπλεθαξδηψζεζαλ πάιηλ λεθξαί θαξδίαη, αλέδεζαλ εηο ηνλ θαηξφλ εθείλνλ πάιηλ ηφηε, ςπράο πληγκέλαο παληειψο απφ ηνζνχηνπ πφζνπ αλέζαινλ, αλέδεζαλ εηο ηνλ θαηξφλ εθείλνλ. Δθεί θαη βξχζεηο, νρεηνί απφ ραξάο δαθξχσλ έδξακνλ ηφηε θαη θαιήλ ν πνηακφο ηελ ράξηλ είρελ πνιιήλ απφ πεγήο δαθξχσλ ελεδφλσλ. Παξέδξακελ, εμέιηπελ ε λπμ εθείλε ηφηε, ε λπμ ε ραξηηφβξπηνο, ηαο εδνλάο αλζνχζα, ε λπμ, ην θσο ησλ εδνλψλ θαη δξνζηζκφο εθείλσλ.

[288]

Σάρα ραξάζζεηλ ήξμαην θαη ηεο απγήο ε ράξηο, αιιά ηελ ράξηλ ηεο απγήο σο ζθφηνο είδαλ ηφηε, κεηά θιαπζκψλ θαη ζηελαγκψλ θαη ζηελνρσξεκάησλ εζρίζηεθαλ ηα ζψκαηα, θνβνχκελα ην πιήζνο. Ο κηζζσηφο σο κηζζσηφο εμέβεη εηο ηνλ θήπνλ, θεπεχσλ ηάρα ηα θπηά θαη ηα δελδξά θπηεχσλ, σο δέζπνηλαλ, ηελ δέζπνηλαλ αθήθελ εηο ην ζηξψκαλ, ην ζηξψκαλ ην βαζηιηθφλ θαη ην ιακπξφλ θξεληδάηνλ νπ’ έζηξσζε εκεξηλψο κεηά ραξίησλ φισλ, θαη ησλ εξψησλ αξρεγφο, θαιισπηζηήο εγίλεη. Ακεξηκλνχζη ην ινηπφλ απφ ραξάο εθείλεο, ε δέζπνηλα κεηά θαιήο ςπρήο, αλαπαπκέλεο εηο ην αθξφδηηνλ, θαιφλ ηνπίηζηλ εθνηκάην. Ο κηζζσηφο απφ καθξάλ εηο δέλδξνλ απνθάησ, σο κηζζσηφο θαη θεπνπξφο εηο ην ιεηβάδηλ θείηαη. …………………………………………………… Βπδαληηλή επγελήο

΢πδήηεζε ηνπ Καιιίκαρνπ κε ηε Υξπζνξξόε (Ο Καλλύμαχοσ και η Φρυςορρϐη ςτο κελύ τησ ψϊχνουν να βρουν τρϐπο να φϑγουν ελεϑθεροι απϐ το παλϊτι) ……………………………………………………… Ήιζελ ν ηάρα κηζζσηφο πάιηλ εηο ηελ θνξηίλαλ εχξελ εθεί ηελ δέζπνηλαλ, σο βαζηιεχο εζέβελ θαη κεη’ απηήο ζπλέπεζελ, επζχο ζπλαλεπιάθε, ζπλέθεηην, ζπλέπαηδελ φιελ απηήλ ηελ λχθηαλ. Μεηά γνπλ ηαο αλαπινθάο θαη ηνπο εξσηνιφγνπο πεξί ην ηέινο ηεο λπθηφο ήιζνλ ηνηνχηνη ιφγνη: (Σνπ Καιιηκάρνπ ζπκβνπιή κεηά ηεο Υξπζνξξφεο). «Καη κεηά πφζνπ κηζζαξγφο κεηά δεζπνίλεο κέλεη, θαη κέρξη ηίλνο ελ θξππηψ ηαο εδνλάο ηξπγψκελ; θαη κέρξη πφζνπ κηζζαξγφο κεηά δεζπνίλεο κέλεη, επείπεξ κεηά ηνπο θιαπζκνχο θαη ζηελαγκνχο θαη ζξήλνπο θαη ηνπο ηνζνχηνπο πεηξαζκνχο θαη ηνπο ηνζνχηνπο ρξφλνπο ε Σχρε θφξνλ έιαβελ, θαη ην πηθξφλ αθήθελ θαη ηάρα πξνο γιπθχηεξνλ απιψο εμελειιάγελ; Αο ίδσκελ πψο θχγσκελ απφ ηεο ρψξαο ηαχηεο, πψο πάιηλ απνζψζσκελ εηο ηελ ρξπζήλ καο πφιηλ [289]

θαη ηαο ηνζαχηαο ράξηηαο κε θιέπηνληεο ηξπγψκελ, αιι’ σο απζέληεο, βαζηιείο, κεη’ ειεπζέξνπ ηξφπνπ ρσξίο νδχλελ δήζσκελ ηελ εθεμήο καο ρξφλνλ». Δίπνλ θαη ζπλεπιάθεζαλ θαη πάιηλ εθηινχληαλ. Δλ ηνχηνηο είδνλ ηελ απγήλ ην πψο ππνραξάηηεη θαη ζθφηνο εχξνλ πξνθαλέο εθ ηεο απγήο εθείλεο. Μεηά πνιινχ γαξ πεηξαζκνχ ηνλ ρσξηζκφλ ηξπγψζηλ, φκσο νιίγνλ ην πηθξφλ, ν ρσξηζκφο εθείλνο. Δθείλνο πάιηλ κηζζαξγφο επήγε εηο ηνλ θήπνλ, εθείλε δέζπνηλα ιακπξψο πεξί ην ζηξψκα θείηαη. …………………………………………………………

Ζ δνιεξή ππεξέηξηα

(Μια απϐ τισ υπηρϋτριεσ του βαςιλιϊ ανακαλϑπτει πωσ η Φρυςορρϐη κοιμϊται τισ νϑχτεσ με τον Καλλύμαχο και τα λϋει ϐλα ςτουσ ανθρώπουσ του παλατιοϑ) …………………………………………………….. (Σν δνιεξφλ κεράλεκαλ ηεο πνλεξάο δνπιίδνο ηνλ ηξφπνλ εθαλέξσζελ, ηνλ έξσηαλ ηνπ πφζνπ ηνπ Καιιηκάρνπ ηνπ πησρνχ θαη θφξεο Υξπζνξξφεο) Σν πιάησκα παξέδξακελ ην ηεο εκέξαο φιεο ην θσηεηλφλ θαη θινγεξφλ παξήιζελ ηνπ ειίνπ, θαη ηεο ζειήλεο έιακςελ ην ρξπζαπγέο γιπθάδνλ. Φέγγνο, θαη πψο νπθ έθξπςεο εηο ζχλλεθα ην θσο ζνπ αιι’ είδεο πάζε ζπκθνξψλ θαη ζάλαηνλ αλζξψπσλ; Αιι΄νίκνη! Σν ζπζθεχαζκα ησλ πνλεξψλ επλνχρσλ θαη ην θαθνκεράλεκαλ ηεο πνλεξάο δνπιίδνο ηνζνχηνλ αλππφγλσζηνλ, ηνζνχηνλ θεθξπκκέλνλ! Ση ην ινηπφλ; Ζ δέζπνηλα, ηελ δνχιελ κε ζπλείζα βαζηιηθψο εθείηεηνλ πξνο ην θαιφλ ην ζηξψκαλ. Δθείλε γνπλ επιάγηαζε, ηελ λχθηαλ λα θνηκάηαη θαη παξεθάηζελ, έκαζελ φινλ απιψο ηνλ ηξφπνλ. Ήιζελ εγγχο ηνπ ζηξψκαηνο παξέμσ ηεο θνξηίλαο. είδελ εθεί ηνλ κηζζαξγφλ πψο κεηά ηεο δεζπνίλεο εηο ηελ ζηξσκλήλ ηελ πάγρξπζνλ ζπλαλεπιάθε ηφηε. Ζκέξα πάιηλ έθεμελ, ήιζελ εθεί ην πιήζνο Ζ γνπλ θαπρίηζα παξεθηφο θξάμαζα ηνπο επλνχρνπο θαη θαηά κφλαο αγαγψλ, ηαχηα πξνο ηνχηνπο ιέγεη: «Δίδνλ εγψ ηελ κεραλήλ, είδνλ εγψ ηνλ δφινλ Σνλ κηζζαξγφλ ηνπ θεπνπξνχ, ηνχηνλ νπνχ ζθαιίδεη, ηνχηνλ απηή ζπκπιέθεηαη, θνηκάηαη κεη’ εθείλνλ. Σελ φιελ γαξ επξφζερα ηελ παξειζνχζαλ λχθηαλ Καη ηαχηελ είδνλ κεη’ απηνχ ζπκπαίδνπζαλ, θηινχζαλ [290]

θαη θνηκσκέλελ. Άη θαθφλ θαη παξά θχζηλ πξάγκα ! ΋κσο, εί ζέιεηε θαη ζεηο λα δήηε ζαχκα κέγα, ηαχηελ ηελ λχθηαλ κείλαηε παξέμσζελ ηνπ θήπνπ, παξαθαζήζσκελ νκνχ θαη ζπκπαξακελνχκελ θαη κάζεηε ηαο κεραλάο ηεο πφξλεο ηαχηεο θφξεο». ……………………………………………………………..

Σν επηπρέο ηέινο ηνπ κύζνπ

(Ο βαςιλιϊσ που ϋμαθε τα παραςτρατόματα τησ Φρυςορρϐησ δικϊζει τουσ δυο ερωτευμϋνουσ. Η Φρυςορρϐη του λϋει ϐτι μϐνο ο Καλλύμαχοσ ϋχει δικαύωμα πϊνω τησ, γιατύ αυτϐν αγϊπηςε πρώτα. Ο βαςιλιϊσ τουσ ελευθερώνει και αυτού γυρνοϑν ςτο κϊςτρο τουσ και ζουν ευτυχιςμϋνοι) ………………………………………………………….. «Χ βαζηιεχ θαη δηθαζηά θαη ησλ πνιιψλ απζέληε, ηεο αιεζείαο πξψηηζηε θαη ηεο δηθαηνζχλεο, ιφγνλ ηηλά ησ θξάηεη ζνπ ζέισ πξνζνκηιήζαη θαη ηνλ ζπκφλ ζνπ θξάηεζε θαη ζηήζε ηελ νξγήλ ζνπ θαη ηφηε ηελ εθδίθεζηλ πνίεζνλ ψζπεξ βνχιεη. Αλ εμ νηθείσλ ησλ ρεηξψλ θπηεχζε ηηο ακπέιηλ θαη ζθάςε θαη θιαδεχζε ην, θξάμε ηνλ γχξνλ φινλ, βινζηνινγήζε ην θαιά θαη δξαγαηεχζε ηνχην θαη ηελ εκέξαλ ζηήθεηαη κε ηελ ζθελδφλελ πάζαλ λα θνβεξίδεη ηα πηελά λα κε ην θαηαινχζηλ, ηελ λχθηαλ πάιη πεξπαηή ηνλ γχξνλ λα θπιάζζεη, θαθνπαζεί θαη δέξλεηαη, θαη ηνλ θαηξφλ ηνπ ηξχγνπο έιζεη θαη δπλαζηεχζε ην άιινο λα ην επάξε, λα ην ηξπγήζε λα ην θα, θαθείλνλ ηνλ δξαγάηελ, ηνλ θπηεπηήλ, ηνλ θνπηαζηήλ ζέιεη λα ηνλ ζθνηψζε, θξίλεηο εηνχην δίθαηνλ ή ηνλ δξαγάηελ θξίλεηο λα θάγεη ην θνπίηζηλ ηνπ, λα θα ηελ έμνδφλ ηνπ;» Σν πιήζνο νπλ εζίγεζελ, ν βαζηιεχο δε ιέγεη: «Σνλ κελ δξαγάηελ θξίλσ ηνλ λα θα ηελ έμνδφλ ηνπ, ηνλ δελ δπλάζηελ ηνλ θαθφλ, ηνλ άξπαγα εθείλνλ λα θφςνπλ ην θεθάιηλ ηνπ, ηνπο άιινπο λα θνβίζε ηνπο βνπινκέλνπο αδηθείλ, ηνπο ζέινληαο αξπάδεηλ». Σν πιήζνο αλεβφεζελ, ηνλ άλαθηα θξνηνχληεο, Κξνηνχληεο, επθεκίδνληεο ράξηλ ηελ ηνπ δηθαίνπ. …………………………………………………………..

[291]

Κόξε πνπ θνηκάηαη

[292]

12. Αγλώζηνπ: Βέιζαλδξνο θαη Υξπζάληδα Σο ϋμμετρο ερωτικϐ ιςτορικϐ μυθιςτϐρημα που εύναι γνωςτϐ με τον τύτλο Βέλθανδροσ και Χρυςάντζα εύναι γραμμϋνο απϐ ϊγνωςτο βυζαντινϐ ςυγγραφϋα του 13ου αιώνα (ϊλλοι το τοποθετοϑν ςτον 14ο αιώνα) και αποτελεύται απϐ 1.348 ανομοιοκατϊληκτουσ ςτύχουσ ςυνολικϊ. Εύναι ςαφώσ επηρεαςμϋνο απϐ κϊποια αντύςτοιχα ιπποτικϊ μυθιςτορόματα των Υρϊγκων. Εύναι ϋνα απϐ τα ςημαντικϐτερα ελληνϐγλωςςα μεςαιωνικϊ μυθιςτορόματα και ξεχωρύζει για την ιδιϐρρυθμη γλώςςα του, που εύναι ϋνα μύγμα δημώδουσ και λϐγιασ γλώςςασ τησ εποχόσ. Σο μοναδικϐ ςωζϐμενο χειρϐγραφο του ϋργου βρύςκεται ςτην Εθνικό Βιβλιοθόκη του Παριςιοϑ. Η υπόθεςη του έργου: Ο βαςιλιϊσ των Ρωμαύων δηλαδό ο αυτοκρϊτορασ του Βυζαντύου Ροδϐφιλοσ εύχε δυο γιουσ τον Υύλαρμο και τον Βέλθανδρο. Ο Βϋλθανδροσ δεν τα πϊει καλϊ με τον πατϋρα του και αποφαςύζει να εγκαταλεύψει την πατρύδα του παύρνοντασ μαζύ του τρεισ ακολοϑθουσ («παιδϐπουλα»). Περιπλανιϋται ςε διϊφορουσ τϐπουσ τησ Μικρϊσ Αςύασ και ζει πολλϋσ περιπϋτειεσ, αλλϊ πϊντα καταφϋρνει να ξεπερνϊ τα εμπϐδια που ςυναντϊ ςτο δρϐμο του. Όταν φτϊνει κοντϊ ςτην Σαρςϐ βρύςκει μπροςτϊ του ϋνα μεγϊλο κϊςτρο, το Ερωτϐκαςτρο που ανόκει ςτο βαςιλιϊ των Ερώτων. ΢την εύςοδο του κϊςτρου υπϊρχει μια επιγραφό που λϋει πωσ ϐποιοσ ανϋραςτοσ τολμόςει να μπει θα τον πλόξουν τα βϋλη του ϋρωτα. Ο νεαρϐσ Βϋλθανδροσ τολμϊ και περνϊ την πϑλη και ςυναντϊ πολλϊ και θαυμαςτϊ, αγϊλματα, πηγϋσ, παγϐνια και ϊλλα. ΢ε ϋνα απϐ τα παγϐνια υπϊρχει μια γραφό που προφητεϑει ϐτι ο νϋοσ θα αγαπόςει την Χρυςάντζα, κϐρη του βαςιλιϊ τησ Αντιϐχειασ. Ακϐμα ϊλλη επιγραφό τον προειδοποιεύ ϐτι τον περιμϋνουν μεγϊλα βϊςανα. Ο Βϋλθανδροσ γύνεται δεκτϐσ απϐ τον βαςιλιϊ των Ερώτων ςτον οπούον αφηγεύται ϐλεσ τισ περιπϋτειεσ που πϋραςε ώςπου να φτϊςει ωσ το Ερωτϐκαςτρο. Ο βαςιλιϊσ του ανακοινώνει ϐτι την επομϋνη θα γύνει ςτο κϊςτρο διαγωνιςμϐσ ομορφιϊσ μεταξϑ ςαρϊντα πριγκιπιςςών και δύνει ςτον Βϋλθανδρο ϋνα χρυςϐ τρύκλωνο ραβδύ. Αυτϐ ο νϋοσ θα δώςει ς’ εκεύνη που θα κρύνει ωσ πιο ωραύα απ’ ϐλεσ. Σην ϊλλη μϋρα αυτϐσ τελικϊ επιλϋγει αυτόν που θα τησ δώςει το ραβδύ και κατϐπιν απευθϑνεται ςτον Έρωτα και απαριθμεύ τισ χϊρεσ τησ εκλεκτόσ του.

[293]

Όμωσ ϐλα αυτϊ, οι πριγκύπιςςεσ κι ο Έρωτασ χϊνονται ωσ δια μαγεύασ και μϋνει ο Βϋλθανδροσ μϐνοσ ςτο κϊςτρο, ϐπου και διαβϊζει ξανϊ τισ προφητικϋσ επιγραφϋσ και αποφαςύζει να αναζητόςει την Φρυςϊντζα. Μετϊ απϐ νϋεσ περιπϋτειεσ ο νϋοσ φτϊνει ςτην Αντιϐχεια, γύνεται μϋλοσ τησ βαςιλικόσ αυλόσ και επιτϋλουσ γνωρύζει απϐ κοντϊ την Φρυςϊντζα! Ήταν αυτό που ςτο διαγωνιςμϐ ομορφιϊσ , που εύχε γύνει ςτο Ερωτϐκαςτρο τησ εύχε δώςει το χρυςϐ ραβδύ. Αν και ερωτευμϋνοι οι δυο νϋοι δεν ϋχουν πολλϋσ επαφϋσ, ώςπου – μετϊ απϐ δυο χρϐνια – ο Βϋλθανδροσ ακοϑει τουσ ςτεναγμοϑσ τησ αγαπημϋνησ του και καταφϋρνει να περϊςει το βρϊδυ μαζύ τησ. Όμωσ η αποκοτιϊ του αυτό γύνεται αντιληπτό και η Φρυςϊντζα επινοεύ μια ψεϑτικη ιςτορύα για να αποτρϋψει την βϋβαιη τιμωρύα του αγαπημϋνου τησ. Βϊζει την ϋμπιςτη θεραπαινύδα τησ Υαιδροκϊζα να βεβαιώςει ϐτι αυτό όταν εκεύνο το βρϊδυ μαζύ με τον Βϋλθανδρο και ϋτςι ο νϋοσ παντρεϑεται (εικονικϊ) την δοϑλη τησ αγαπημϋνησ του, πρϊγμα που διευκολϑνει τουσ δυο εραςτϋσ να ςυναντώνται ςυχνϐτερα, ςτα κρυφϊ βϋβαια. Αφοϑ πϋραςαν ϋτςι ακϐμα οκτώ μόνεσ ο Βϋλθανδροσ με τουσ δυο ακολοϑθουσ τουσ και η Φρυςϊντζα με την δοϑλη τησ Υαιδροκϊζα, δραπετεϑουν απϐ το παλϊτι μια νϑχτα με ςφοδρό καταιγύδα. Περνώντασ απϐ ϋνα φουςκωμϋνο ποτϊμι οι ακϐλουθοι και η Υαιδροκϊζα πνύγονται. ΢ώζονται μϐνο οι δυο εραςτϋσ με κουρελιαςμϋνα ροϑχα και ςυνεχύζουν την πορεύα τουσ ακολουθώντασ το ρεϑμα του ποταμοϑ και κϊποια ςτιγμό φθϊνουν ςτη θϊλαςςα Εκεύ βρύςκεται ϋνα καρϊβι που ανόκει ςτο ςτϐλο του Ρωμαύου βαςιλιϊ και πατϋρα του Βϋλθανδρου. Ο επικεφαλόσ του πλούου εύναι ϋνασ κϐμησ που θα ενημερώςει τον Βϋλθανδρο ϐτι ο αδελφϐσ του Υύλαρμοσ εύναι νεκρϐσ και δικαιωματικϊ διϊδοχοσ του θρϐνου εύναι αυτϐσ. Οι δυο νϋοι επιβιβϊζονται ςτο πλούο που τουσ πϊει ςτην Πϐλη. Εκεύ παντρεϑονται με βαςιλικϋσ τελετϋσ και ο ϋρωτϊσ τουσ επιςφραγύζεται με την ανϊδειξό τουσ ωσ βαςιλικοϑ ζεϑγουσ! Πριν ϐμωσ αρχύςουμε τα αποςπϊςματα αυτϊ θα παραθϋςω τουσ ςτύχουσ ενϐσ ςϑγχρονου τραγουδιοϑ που τυχαύα ανακϊλυψα ςτο διαδύκτυο. Ο τύτλοσ του τραγουδιοϑ εύναι Ο Βϋλθανδροσ και η Φρυςϊντζα, ςτιχουργϐσ εύναι ο Λϊμπροσ Καμπερύδησ, την μουςικό ϋχει γρϊψει ο Φρύςτοσ Σςιαμοϑλησ και το τραγουδοϑν ο ςυνθϋτησ και Υϋνια Παπαδϐδημα. Πϊει μύςεψε ο Βϋλθανδροσ κι ϊφηςε τα παλϊτια τον ακολοϑθηςαν πιςτϊ τρεισ φύλοι, τρύα ϊτια ςε μονοπϊτι ξενητιϊσ, ςε ςτρϊτα βιγλαρϊτου [294]

ξεπϋζεψε και κϊθιςε με τα παιδϐπουλϊ του. Ήταν η νϑχτα ολϐφεγγη, νϑχτα ςπαρμϋνη μϊγια, γροικοϑςε και χαιρϐτανε με τησ ψυχόσ τα μϊτια το ποταμϊκι κϑλαγε μεσ ςτο λιβαδοτϐπι κι ο ταμπουρϊσ του μύλαγε, τραγοϑδαγε τη νιϐτη. Ξϊφνου μϋςα απϐ το νερϐ, ςτων ϊςτρων τη φεγγϊδα φωτύτςαν αναθώριςε κι ϋφεγγε ςαν λαμπϊδα, ξελογιαςμϋνοσ ο καλϐσ τη φλϐγα ακολουθϊει, την κεφαλό του ποταμοϑ μερϐνυχτα ζητϊει. Η φλϐγα μϋςα ςτο νερϐ κϑλαγε ςαν φιδϊκι κι ο Βϋλθανδροσ καιγϐτανε ςτου ϋρωτα το ςαρϊκι, το πυροφλογοπϐταμο λϊβρα όταν ερώτων, τον πόγαινε ολοςοϑμπιτο μεσ του ςεβντϊ τον τϐπο. Πϊνω ςτο δεκαόμερο, ςτου φεγγαριοϑ τη χϊςη, κϊςτρο μπροςτϊ του αντύκριςε κι ϋλαμπε ςαν τοπϊζι, την πϑλη του ερωτϐκαςτρου ο νιοϑτςικοσ ςαν εύδε τα γϐνατϊ του λϑθηκαν, φϐβοσ τον αποπόρε. Σούχοι αργυροκϊπνιςτοι, χρυςϊ τα παραθϑρια κι οι ϋρωτεσ μπαινϐβγαιναν με λοϑλουδα ςτα χεύλια, η πϑλη όταν λαξευτό με πϋτρα ΢αρδονύχου και πϊνω εύχε γρϊμματα ςε πλϊγιο πρώτο όχο. «Σον ουκ εφτϊςατον ποτϋ τα βϋλη των ερώτων μυριοχιλιοκατϊρατοσ ςτον κϐςμο των μη ϐντων», τα διϊβαςε τα γρϊμματα κι ώρα πολλό εςτϊθη και τησ Φρυςϊντζασ η μορφό ςτο νου του παραςτϊθη. Και ςυςτενϊζων μυςτικώσ ςε κϐςμουσ απορρότων κολλόθηκε καρδιϊ και νουσ ςτον κόπο των χαρύτων, ςτισ πικρογλυκοχϊριτεσ του ϋρωτα εδϐθη και ςτησ Φρυςϊντζασ τον καημϐ ϐλοσ επαρεδϐθη. Πόρε το δρϐμο τησ Σουρκιϊσ απ΄ την Καραμανύα κι ϋγινε φύλοσ του Μετζνοϑν ςτη μυςτικό Περςύα, μονϊχοσ του ςτισ ερημιϋσ μερϐνυχτα γυρνϊει, μεσ ςτησ αγϊπησ τον ντουνιϊ κοιμϊται και ξυπνϊει.

[295]

΢τα μϋρη τησ ανατολόσ ϋτυχε και ς’ εμϋνα ν’ ακοϑςω τα τραγοϑδια του τα μυριοευλογημϋνα και απϐ τϐτε μαρτυρώ του Βϋλθανδρου το λϐγο, να μπω ςτο ερωτϐκαςτρο απ’ τησ καρδιϊσ το δρϐμο.

Σν εμώθπιιν ηνπ βηβιίνπ ηνπ Αιέμε ΢νινκνύ [Κϊτι ακϐμα. Ο γνωςτϐσ και ςημαντικϐσ θεατρικϐσ ςκηνοθϋτησ, μεταφραςτόσ και θεωρητικϐσ του θεϊτρου Αλϋξησ ΢ολομϐσ (1918-2012) ϋγραψε το ϋνα ϋργο με τύτλο Βϋλθανδροσ και Φρυςϊντζα – Σραγωδύα λύαν ευτρϊπελοσ. Δεν γνωρύζω αν το ϋργο αυτϐ παύχθηκε ό ϐχι ςτο θϋατρο, πϊντωσ εκδϐθηκε απϐ τισ εκδϐςεισ ΓΛΑΡΟ΢ το 1943.] Η γλώςςα του ϋργου που μασ απαςχολεύ (Βϋλθανδροσ και Φρυςϊντζα), ϐπωσ και του προηγοϑμενου (Καλλύμαχοσ και Φρυςορρϐη) καθώσ και των τριών που θα ακολουθόςουν (Λύβιςτροσ και Ροδϊνθη, Υλώριοσ και Πλϊτζια Υλώρα και Ιμπϋριοσ και Μαργαρώνα) εύναι η απλό ελληνικό τησ εποχόσ εκεύνησ και ςχετικϊ κατανοητό απϐ τουσ ςϑγχρονουσ αναγνώςτεσ. Σα αμετϊφραςτα αποςπϊςματα που θα παρατεθοϑν, ϋχουν αντληθεύ απϐ τον δεϑτερο τϐμο του ϋργου των Μϊρκου Αυγϋρη, Βαςύλη Ρώτα, Θραςϑβουλου ΢ταϑρου και Μ. Παπαώωϊννου Η Ελληνικό Πούηςη Ανθολογημϋνη, εκδϐςεισ Κυψϋλη του 1958.

[296]

Βπδαληηλόο ηππόηεο

[297]

Βέιζαλδξνο θαη Υξπζάληδα Σν Δξσηόθαζηξν (Ο Βϋλθανδροσ με τουσ ακολοϑθουσ του φθϊνουν ςτο Ερωτϐκαςτρο) ……………………………………………………………………………………………..

Καη δέθα πεξηεπάηεζελ εκέξαο νινθιήξνπο θαη ηφηε θάζηξνλ εχξεθε κέγα, πνιχλ ηελ ζέαλ, εθ ζαξδσλχρνπ ιαμεπηνχ θηηζκέλνλ κεηά ηέρλεο, επάλσ δε ηνπ θηίζκαηνο ηνπ ιακπξνηάηνπ εθείλνπ αληί ππξγνβνιήκαηα ήζαλ ζπληεζεηκέλα ιέσλ, δξαθφλησλ θεθαιαί απφ ρξπζψλ πνηθίισλ. Σερλίηεο ην εζθεχαζελ απφ πνιιήο ζνθίαο, εθ δελ ην ζηφκα ησλ απηψλ, αλ έβιεςεο, λα είδεο, πσο ζπξηγκφο εμήξρεην θξηθηψδεο, αγξηψδεο λα είπεο φηη θίλεζηλ έρνπζηλ ψζπεξ δψληα θαη λα ιαινχλ ακθφηεξα θαη θσλνινγνχζηλ. Αθ’ νπ ην θινγνπφηακνλ εμήξρεην εθείλν ήιζε θαη εθαηέιαβε ηνπ θάζηξνπ ηε ηαο πφξηαο θαη πφξηαλ εχξεθε ιακπξάλ εμ αδακάληνπ ιίζνπ. Δηο κέζνλ δε εηήξεζε γξάκκαηα θεθνκκέλα, έιεγνλ δε ηα γξάκκαηα ηα ιαμεπνηνκεκέλα: «Σμκ μοη εθεάζακ επμηέ ηα αέθδ ηςκ Δνχηςκ, ιονζμπζθζμηαηάδανημκ εοεφξ κα ημκ πμζήζμοκ, υζηζξ ημ Δνςηυηαζηνμκ απέζς κα ημ ίδδ». Αλέγλσζε ηα γξάκκαηα, ψξαλ πνιιήλ εζηάζελ ΢χλλνπο, ζπζηξέθσλ θαηά λνπλ ηη πξάμαη, ηη πνηήζαη: «Δάκ ηζκήζς ηαζ ακααχ, πμδμπςνμααηήζς ηαζ πχξ ημ επζθχκδια ημ υ έπεζ δ πυνηα, μπμφ ηακ υθςξ ημ πηενυκ μοη είδα ηςκ Δνχηςκ; Καζ πχξ μπίζς κα ζηναθχ ηαζ μο ιδ ζδχ ηδκ θθυβα; Σμ πονμθθμβμπυηαιμκ, ημ θθμβενυκ εημφημ βονεφς ηαζ πενζπαηχ, έπς δέηα διέναξ. Σμο πμηαιμφ ηδκ ηεθαθήκ επζεοιχ βκςνίζαζ. Καζ πςξ ιέζμκ ημο πμηαιμφ θθμλ πφνζκμξ εζζηνέπεζ; Λμζπυκ, ια ηδκ αθήεεζακ, ημφημ πνμηνίκς πθέμκ: Κνείηημκ βαν ίκα βέκςιαζ ηςκ πεηεζκχκ βε ανχια παν’ υηζ πάθζκ κα ζηναθχ ημο πμηαιμφ ελςπίζς». Καη παξεπζχο επξφζηαμελ ηα ηξία παηδφπνπιά ηνπ θαη ιέγεηλ ησλ: «Πεγεφζδηε, αηανηενήζαηέ ιε ηαζ υζαξ χναξ ακ ανβχ, υζαξ ηαζ ακ πμζήζς, ηακ υθδκ αοηήκ έζςεε πθδνχζς ηδκ διένακ, ηακ ηαζ ηδκ άθθδκ πμφπεηζ πθδνχζς ηαζ ηδκ άθθδκ, [298]

χδε ιε πενζιείκαηε, πνμζηανηενήζαηέ ιε ιδ ειαήηε ζζξ ημ Δνςηυηαζηνμκ επζθςκμφιαί ζαξ ημ». Καη πάξαπηα εζέβεθε ν Βέιζαλδξνο θαη κφλνο. Δίδελ απέδσ θαη απεθεί ηνπ πνηακνχ ηα κέξε δηάθνξα θαη πνίθηια κεηά ιεπθψλ θιεκάησλ άλζε λαξθίζζσλ θφθθηλα, ηα δέλδξε δηαζηξσκέλα. ……………………………………………………………………………………………………..

Μέζα ζην Δξσηόθαζηξν (Ο Βϋλθανδροσ μπαύνει μϐνοσ του ςτο κϊςτρο, βλϋπει τον πϑρινο ποταμϐ και περιεργϊζεται το τρύκλινο και τισ παραςτϊςεισ του ) …………………………………………………………………………………………………...

Δπεί δε ην Δξσηφθαζηξνλ απέμσ ήηνλ θηηζκέλνλ εθ ζαξδσλχρνπ ιαμεπηνχ, απείθαζε ην απέζσ, εο φζνλ θαηαζθεχαζκα ησλ πξαηησξίσλ εθείλσλ. Εψδηνλ είδε εχκνξθνλ έκπξνζζελ ηνπ ηξηθιίλνπ, ηέηνηνλ πνιιά παξάμελνλ, σξαίνλ, πακκεγέζελ, αθ’ νπ θαη ην πνηάκηνλ εμήξρεην εθείλν. Ήηνλ ην ηξηθιηλφθηηζκα απφ δαθείξνπ ιίζσλ ιίζσλ κεγάισλ θαη ιακπξψλ, ηερλνιαηνκεκέλσλ. Μεζαησληθό θάζηξν Σν ζηέγνο δε ηνπ θηίζκαηνο ηηο λα ην αθεγήηαη; Πνιχο ήηνλ θαιισπηζκφο ζην ηξίηνλ ηνπ ηξηθιίλνπ’ ζπλεξκνζκέλα ηερληθψο θαη θαηαζθεπαζκέλα ηξία ιηζάξηα ζαπκαζηά, εμαίξεηα κεγάια εζθέπαδαλ, ά είπνκελ ην ηξίηνλ ηνπ ηξηθιίλνπ θψηα θαη θσο ιακπξφκνξθνλ απγάο παξέρνλ έζσ’ ν δ’ έζσ πάηνο θφθθηλνο ζειελνβεβακκέλνο. Ηδψλ ηαχηα ν Βέιζαλδξνο ππεξεζαχκαζέ ηα, εκβιέπσλ σο θαηάζθνπνο ηαο ράξηηαο ηνπ ηνίρνπ. Έβιεπελ δψδηα πεξηζζά πνηθηινιαμεπκέλα ην κελ σο ζρήκα γπλαηθφο ηξαρεινδεζκσκέλνλ θαη εξσηνζχξηελ ηχξαλλνλ ηα δψδηα λα ζχξλε’ άιινλ σο άλαλδξνλ πνδνζηδεξσκέλνλ, Έξσηα δήκηνλ ζηέθνληα έρσλ θαηφπηζζέλ ηνπ άιινο εηο ρέξηλ ίζηαην άλσζελ ησλ Δξψησλ [299]

σο γλήζηνο θίινο θαξηξψλ ηνπ έξσηνο αγάπελ’ άιινη θαηαηνμεχνπζηλ λα δείρλνπλ ηπξαλλνχληεο’ ήζαλ ηα πάληα ιαμεπηά ψζπεξ λα εθηλνχληαλ’ θαη ηα κελ έκπξνζζελ ήξρνλην, ηα δ’ άιια εμνπίζσ, ηα δ’ άιια ήζαλ έλδεηα πξνο ησλ δεκίσλ ηαο ρείξαο’ εμ νθζαικψλ ηνπ ζψκαηνο ερχλαζηλ ηα δάθξπα, εθ δε ηνπ ζηφκαηνο απηψλ, ζηελνρσξνπεδνχληεο. ………………………………………

Μέζα ζην Δξσηόθαζηξν (Ο Βϋλθανδροσ βλϋπει και τη δικό του μούρα ςτισ παραςτϊςεισ)

………………………………………………………………………………………..

Δίδελ πάληα ν Βέιζαλδξνο απ’ άθξνλ έσο άθξνλ Ση άιινλ αθξηβέζηεξνλ εθείλνπ ηνπ ηξηθιίλνπ είδελ, εθξηβνιφγεζε θαη πψο λα θαηαιέμσ; Δθείζε πξνο ηελ θεθαιήλ εηήξεζε θαη βιέπεη δψδηνλ νχησο ιαμεπηφλ εθ ιίζνπ δαθεηξίλνπ αθ’ νχ ην θινγνπφηακνλ εμήξρεην εθείλν’

θαη βιέκκα παλεμαίξεηνλ, αιιά γε θαη ζιηκκέλνλ’ Μεζαησληθό θάζηξν Δθεί ηαψλη ιαμεπηφλ θαζήκελνλ επάλσ, επαθνπκβίδνλ γφλαηνλ πξνο ηεο ρεηξφο ην κέξνο’ ηε δε παιάκε ηεο ρεηξφο θαζήκελνλ εθξάηεη

εληέρλσο αλαζηέλαδελ, είρελ εηο γελ ην βιέκκα πνιιά ζιηκκέλνλ θαη δεηλφλ, πεξίιππνλ λα ζηέθε θαη έηξερελ εμ νθζαικψλ εθείλνπ ηνπ δσδίνπ ε βξχζε ε ηνπ πνηακνχ ηνπ θινγεξνχ εθείλνπ’ έηη θαη εθ ηνπ ζηφκαηνο, πιελ ηεο θινγφο θαη κφλνλ εγήζαλην νη ζηελαγκνί θινγψδεηο σο ππξ θιέγνλ. Δληέρλσο είρε ιαμεπηά γξάκκαηα θεθνκκέλα, έιεγνλ δε ηα γξάκκαηα, έθαζθνλ δε ηνηάδε: «Βέθεακδνμξ, παζξ μ δεφηενμξ παηνυξ ημο Ρμδμθίθμο, ημο ηαζ ηναηάνπμο ζηέιιαημξ πάζδξ ηδξ βδξ Ρςιαίςκ, πάζπεζ δζα πυεμο ζηέιιαημξ ιεβάθδξ Ακηζμπείαξ, νδβυξ ιεβάθμο εφβαηδν Υνοζάκηγαξ θεβμιέκδξ, ηδξ πακεοιυνθμο ηαζ θαιπνάξ ηαζ πμνθονμβεκκήημο». Αλέγλσζε ηα γξάκκαηα, έπαζε πάζνο κέγα.

[300]

…………………………………………………………………………………….

Μέζα ζην Δξσηόθαζηξν (Ο Βϋλθανδροσ μπαύνει ςτο κουβοϑκλιο και βλϋπει καινοϑριεσ παραςτϊςεισ) ……………………………………………………………………………………………..

Δμήιζελ αθ’ ηνλ ηξίθιηλνλ, ήιζε εηο ην θνπβνχθιηλ Καη ηνχην εμ αδάκαληνο ιίζνπ ήηνλ θηηζκέλνλ κεηά ησλ καξγαξίησλ ηε ήηνλ επηζησκέλνλ θαη ιίζσλ πνιπηίκσλ ηε ψλπεξ νπθ έρεη ν θφζκνο. Ήηνλ ην θηίζκα ζαπκαζηφλ ηνπ θνπβνπθιίνπ εθείλνπ Δληέρλσο πάιηλ ίζηαλην εθείλαη αη θακάξαη, δηα θνριίνπ γχξσζελ θαη πεξηζξηγθσκέλαη. Ζ θχζηο ηνίλπλ ησλ βξνηψλ εη εζεάην ηνχην, κεγάισο λα επαίλεζελ, κεγάισο λα εζαπκάζηελ. Θεκέιηνλ νπθ είραζηλ, εηο γελ νπθ επαηνχζαλ’ εθξέκαλην νη ηέζζαξεο ηνίρνη ηνπ θνπβνπθιίνπ’ λα είπεο θαη απείθαδεο ηαο νπξαλίνπο ζθαίξαο. Πάληα ππεξεζαχκαζελ ν Βέιζαλδξνο φζα είδελ, νκνίσο δε θαη ηελ απιήλ εζαχκαζε θαθείλελ. Δίδελ θαθεί ηνλ Λέαλδξνλ εθ ιίζνπ θεθνκκέλνπ’ εθεί ινπηξφλ παλεχκνξθνλ, πιήξεο ραξηησκέλνλ’ ηνηνχηνλ ήη ην ινπηξφλ νίνλ άιινλ νπθ ήηνλ, νπδέ ιαιήζαη θαλ πνζψο ε γιψζζα δχλαηαί κνπ.

…………………………………………………………………………………………….

Ο δηαγσληζκόο νκνξθηάο (Ο Βϋλθανδροσ πρϋπει να διαλϋξει μεταξϑ ςαρϊντα καλλονών, αυτόν που θεωρεύ πιο ϐμορφη για να τησ δώςει το χρυςϐ ραβδύ [βϋργα]). Σην διαλϋγει και εκθειϊζει τισ χϊρεσ τησ) ……………………………………………………………………………………..

Σφηε ηδψλ ν Βέιζαλδξνο ηελ χζηεξνλ εθείλελ, κεηά εξεχλεο αθξηβήο ζθνπψλ θαιψο ηα πάληα, ηελ ειηθηάλ, ηελ επκνξθηάλ, ηα θάιιε ηνπ πξνζψπνπ, ην ζείζκα θαη ην ιχγηζκα, ην επηηήδεπκά ηεο είπελ θαη εγθσκίαζελ εκβιέπνληα ηελ θφξελ: «Δζξ ηςκ Υανίηςκ ηδκ αοθήκ εηάεδζεκ δ θφζζξ’ εζφκαλεκ, ειάγςλε ηαηά θεπηυκ ηα πάκηα. Σμο ηυζιμο υθαξ ηαξ πάνζηαξ ηαζ ηαξ εοιμνθμζφκαξ εζέ, ηυνδ ηαξ έδςζα ηαζ ηαηεπθμφηζζέ ζε! εζέκα ηα επάνζζε! Υανά ζ’ εζέκα ηυνδ! Σμ ζχια ζμο ημ εοβεκζηυκ ίζμκ αενβί ημο ‘πμίηε, ηοπανζζζμαενβυθοβμκ εδδιζμφνβδζέκ ημ έπεζηα εκεθφζδζε υθμκ ηαζ ερφπςζέκ ημ’ πάζακ ημπήκ ηαζ πάνζζια γςκ επθαζημφνβδζέ ημ’ ηαζ κα ηαζ ημφημ ημ αενβίκ, ημ μ ααζζθεφξ Δνχηςκ [301]

εζηεφαζε ιεε’ δδμκήξ ςξ δζα ζέκα ηυνδ. Ονίγς ζε, ανπυκηζζζα, άπθςζει πίαζέ ημ». Απιψλεη, παίξλεη ην βεξγίλ εθ ρεηξφο ηνπ Βειζάλδξνπ απήγελ θαη εζηάζεθελ έμσ απφ ηαο άιιαο, βαζηάδσλ εηο ηα ρείξαο ηεο ην βεξγίλ σο βξαβείνλ. ………………………………………………………………………………………..

Ζ νκνξθηά ηεο γπλαίθαο (Ο Βϋλθανδροσ περιγρϊφει την ομορφιϊ τησ κοπϋλασ που βρϊβευςε)

…………………………………………………………………………………………………

Έρεη καιιηά ρξπζαθσηά, ίζα ηεο ειηθηάο ηεο’ σο ρφξηνλ εηο παξάδεηζνλ, σο ζέιηλα εηο θήπνλ, νχησο είρελ ην δάζσκα ησλ νκαιιηψλ ε θφξε’ …. Να ξίςεη ηηο βιέκκαλ ηνπ λα είδελ νθζαικνχ ηεο, πάξαπηα ηελ θαξδίαλ ηνπ ζχξηδνλ λ’ αλαζπάζνπλ. Δηο ηνλ βπζφλ ηεο ιίκλεο ζνπ απέζσ θαιπκβνχζη κηθξά-κηθξά εξσηφπνπια’ δνμεχνπλ κέζα παίδνπλ. Οθξχδηα θαηάκαπξα εθχζεζελ ε ηέρλε, γηνθχξηα θαηεζθεχαζελ απφ πνιιήο ζνθίαο. Οη Υάξηηεο εράιεπζαλ ηελ κχηελ ηεο σξαίαο, ζηφκα Υαξίησλ, Υάξηηνο δφληηα καξγαξηηάξηα. Μάγνπια ξνδνθφθθηλα, απηφβαπηα ηα ρείιε. Δκχξηδε ην ζηφκαλ ηεο ρσξίο ακθηβνιίαο ΢ηξνγγπινκνξθνπήγνπλνο, ππεξαλαζηαικέλε, Λεπθνβξαρίσλ, ηξπθεξά, ηξάρεινο ηνπξλεκέλνο. … ΢ψκα θαη γαξ εμαίξεηνλ εθ ηεο ζπλζέζεψο ηεο λα είπεο φηη Υάξηηεο εμέξρνληαη απ’ αχηελ. Χο ηξνρφο εηξνράιεπζε ηελ βξχζελ ν ηερλίηεο. Σν ζηήζνο ηεο παξάδεηζνο εξσηηθφο ππάξρεη. Σα κήια ηεο εθέγγαζηλ απφ ςηιήο ζεσξίαο. Σν βιέκκα πάλπ ζαπκαζηφλ θαη ε πνξπαηεμηά ηεο φηαλ γπξίζεη απφθνηα θαη ίδε επάλσ θάησ, ζεξίδεη ζνπ, ηελ αίζζεζηλ, θφπηεη ζνπ θαη ηελ θξφλαλ.

…………………………………………………………………………………………….

Ζ εξσηεπκέλε Υξπζάληδα (Η κϐρη του βαςιλιϊ τησ Αντιϐχειασ Φρυςϊντζα ςυνδϋεται πλϋον ερωτικϊ με τον Βϋλθανδρο) ……………………………………………………………………………………………

Καη κίαλ πξνο παξάβξαδνλ ψξαλ, ειίνπ δχζηλ, εθάζεην ν Βέιζαλδξνο κφλνο εηο ην παιάηηλ, κηθξφλ θαη επαξέθπςελ εθ’ έλα παξαζχξη’ βιέπεη φηη εμέβεθε θαη πάγεη εηο πεξηβφιηλ Υξπζάληδα, θφξε ηνπ ξεγφο, ε πνιππφζεηή ηνπ’ εηο δέλδξνλ επζθηφθπιινλ ζέηεη εθεί ππνθάηνπ, κεγάισο αλαζηέλαδελ εθ βάζνπο ηεο θαξδίαο’ [302]

σο πνηακφο ηα δάθξπα ηεο εηξέραζηλ ηεο θφξεο, ηέηνηνπο ιέγεη κε δάθξπα, κε ζηελαγκνχο ηνπο ιφγνπο: «Βέααζμκ ηχνα ιάεακε, Βέθεακδνε, δζ εζέκα, πάζπς ηαζ δζαηνφπμιαζ ηαζ κμοκ ηαζ ηδκ ηανδίακ, ηαίβμιαζ ηζ ειπονίγμιαζ ηαζ ηέθμξ μο θαιαάκς ηαζ ιάηνοκε ημ ηένιεκμκ δομ πνυκμοξ ηαζ δομ ιήκαξ μπμφ ααζηχ ηδκ θθυβακ ζμο ηνοιιέκδ ζηδκ αβηάθδκ. Καζ ςξ πυηε ημφημ ημ ηαηυ ηνοθά κα ημ δμοθεφς; Δίζε λα κ’ είρά ζε ηδή, λα κ’ είρά ζε γλσξίζεη!» Δηζηήθεη απέμσ Βέιζαλδξνο, παξαθξνάηαη ηαχηα, σο δ’ ήθνπζε ηα έιεγε Υξπζάληδα δη’ εθείλνλ, γνξγφλ εθαηεπήδεζελ θαη εζέβεθε απέζσ. Αξρόληηζζεο ηνπ Βπδαληίνπ Χο γνπλ εζηξάθεζαλ νη δπν θαη είδνζαλ αιιήινπο, ζ’ αλαηζζεζία έπεζνλ ακθφηεξα ηα κέξε θαη έθεηλην ηα ζψκαηα κηζναπνζακέλα’ θαη δηέβε ψξα πεξηζζή ηνλ λνπλ ησλ λα ζπκθέξνπλ. Καη αθφλ ηνλ λνπλ εζχκθεξνλ θαη φιν ηνλ ινγηζκφλ ησλ, ν Βέιζαλδξνο εζηξάθεθε θαη πξνο ηελ θφξελ ιέγεη: «Βενβίκ ααζηάγεζξ, θοβενή, ηαζ ημ ηαθυκ μοη είδεξ’ Μυκμ βζβκχζηεζ μ ηνζηήξ μπμφ ζε ημ εδχηεκ». Δθείλε πάιηλ πξνο απηφλ αλέθεζε ηνηάδε: «Καζ ηζ ιεηέπεζξ, άκενςπε, ηαζ ημ αενβί βονεφεζξ;» Απηφο αληαπεθξίζεθε θαη πξνο ηελ θφξελ ιέγεη: «Χξ ζδζηυξ ζμο, δέζπμζκα, δμφθμξ πζζηυξ βονεφς, η’ αοεεκηζηά ιμο πνάβιαηα, ηονία, κα θοθάηης». Σαχηα εηπψλ εζηξάθεθε γειψληαο πξνο εθείλελ’ απηφο πεξηιακβάλεη ηελ θαη έπεζνλ νη δπν’ θαη απ’ ηα ζπρλνθηιήκαηα θαη ηαο πεξηπιαθάο ησλ ηα δέλδξε ηα αλαίζζεηα θαη απηά αληηδνλνχζα. Αλαίζζεηνη εθείηνλην κέρξη κεζνλπθηίνπ. Αθνχ δε εμεπιήξσζαλ ην ήζειαλ νη δπν θη εγλψξηζαλ ηα ηεο απγήο ηα βιέθαξα ραξάδνπλ, εδέσο θαηεθίιεζαλ, ρσξίδνληαη αιιήισο. …………………………………………………………………………………………………

[303]

Σν ζθάλε από ην παιάηη (Η Φρυςϊντζα και ο Βϋλθανδροσ, φεϑγουν μαζύ με την θεραπαινύδα Υαιδροκϊζα και τα ‘παιδϐπουλα’ του Βϋλθανδρου) ……………………………………………………………………………………………..

Ζ λπμ εθείλε αζέιελνο ππήξρε θαη ζθνηψδεο θαη αζηξαπφβξνλην πνιχ, αιιά θαη αλεκνδάιε εθ δε ηνζαχηεο ηεο βξνρήο θαη ηνπ λεξνχ ηελ βίαλ θαη ηα πνπιηά ηα ηαίξηα ησλ εράζαζη ηελ λιπθηα. Αιιά γε πψο ν Βέιζαλδξνο, πψο νπδέλ εζρεηιία, αιιά ηα πάληα επέκελε θαη αχη’ ε ζπληξνθηά ηνπ! Οδφλ δε δπζβαηφηνπνλ έπηαζαλ θαη θξεκλψδελ, πνιιά θαθά επάζαζη φιελ ηελ λχθηαλ θείλελ’ θαη εηο ηνζαχηελ απεηιήλ θαη εηο ηνπ λεξνχ ηελ βίαλ νπθ εζειήζαζηλ πνζψο ζηαζείλ θαη αλαζάλεηλ. Αιι’ φκσο ππνπηεχαζηλ θαη δηψθνπλ ηνπο ‘πν πίζσ. Σέινο εηο ην μεκέξσκα επξήθαζη πνηάκηλ, επέξαζελ ν Βέιζαλδξνο, απήγε εηο ην άιινλ κέξνο, νκνίσο θαη ε ζπληξνθηά ε ηνχηνπ εμνπίζσ. Καη θεπ! Καη πάιηλ αινίκνλνλ! Οπαί! Ση ηνπο ζπλέβε! Δθχθισζελ ν παηνκφο θη εθαηαπφληηζέλ ηνπο, ε Φαηδξνθάδα επλίγεθε κεηά ηεο εκηφλνπ, ηα ηξία ηα παηδφπνπια κεηά ησλ ίππσλ ηνχησλ. Ο Βέιζαλδξνο εδηάβεθελ, επέξαζελ εθείζελ, Δμεγπκλψζελ, έθζαζε θνληά εηο ην πληγήλαη, κφιηο εζψζελ εηο ηελ γελ γπκλφο κε ην βξαθίλ ηνπ’ ηα πάληα φια έραζε, ηνλ ίππνλ θαη ηα ξνχρα, θαη εηο ην κέξνο ην δεμηφλ ψζπεξ λεθξφο εξξίθζελ, εκηζαλήο επξίζθεηνλ εηο γελ εμαπισκέλνο.

- Υξπζάληδα δ’ εμ αξηζηεξάο ηνπ πνξακνχ εξξίθζε – Ζκηζαλήο, νιφγπκλε, εηο γελ εμαπισκέλε. …………………………………………………………………………………….

Ζ Υξπζάληδα νδύξεηαη

(Η Φρυςϊντζα μετϊ το θϊνατο τησ βϊγιασ τησ, ϋχαςε και τον Βϋλθανδρο και μοιρολογεύ) ………………………………………………………………………………………..

΢χξξηδνλ ηελ θαξδίαλ ηεο αλέζπαζε ε ιχπε. Καη κφιηο εζπλέθεξελ ηνλ λνπλ ηεο ε Υξπζάληδα, ήξμαην θιαίεηλ θιάεκαηα, έιεγε κνηξνιφγηλ: «Βέθεακδνε, θςξ ιμο, ιάηζα ιμο, ροπή ιμο ηαζ ηανδζά ιμο, κεηνυκ ηαζ πχξ κα ζε εεςνχ, άπκμοκ ηαζ πχξ ζε αθέπς! Ακηί ζηνςιάηςκ ηε θαιπνχκ ααζζθζήξ ηε ηθίκδξ ηαζ πέπθμο ιανβανυζηνςημο, μζξ έδεζ ζε ζηεπάγεζκ, ηείζαζ εζξ άιιμκ πμηαιμφ μφης βεβοικςιέκμξ!

[304]

Πμφ ημο παηνυξ ζμο μ ηθαοειυξ, πμο ηαζ ημο αδεθθμφ ζμο, ηςκ ζοββεκχκ νςκ θαιπνχκ, πμφ ηαζ ηςκ ιεβζζηάκςκ; Οζ δμφθμζ ηαζ δμοθίδεξ ζμο κα ηθαφζμοκ, κα ενδκήζμοκ; Καζ πμφ μ νδλ ηαζ νήβαζκα, παηήν ειυξ ηαζ ιήηδν κα ζοκενδκήζμοκ ιεη’ ειμφ ηαζ κα ιε ζοιπμκέζμοκ; Καζ πμφ ημ πανδβυνδια παζχκ ηςκ ζδζηχκ ιμο; Απυ ημοξ υθμοξ ζοββεκμφξ εβχ οπάνπς ιυκδ, δ δοζηοπήξ, δ εθεεζκή ηαζ ηαημιμζνζαζιέκδ! Καζ ηζ κα πμίζς, ηάθαζκα; Σζ κα βεκχ δ λέκδ; Καζ πμία ζηνάηα,πμίακ μδυκ, πμφ πμνεοεχ δ αεθία; Έδε μπμφ ‘παεα ηαηυκ, ιοζηήνζμκ πμο ι’ εβίκδκ! Ώ εαφια πχξ κα βίκςιαζ; Σζ πνάλς, ηζ πμζήζς; Πςξ μοη αζζεάκμιαζ, ηαθέ, ηαξ θαιπνμπάνζηάξ ζμο, πανάλεκέ ιμο Βέθεακδνε, ενςηζηέ ιμο αοεέκηα; Αξ ζθάλς ηδκ ηανδίηζα ιμο, αξ ζοκεαπηχ ιεηά ζμο, ΢οκαπμεάκς ιεηά ζμφ ηαζ εζξ Άδδκ ζοβηαηέας Πανμφ κα γήπς επχδοκα ημκ άπακηά ιμο αίμκ!» ………………………………………………………………………………………….

Σέινο θαιό, όια θαιά

(Η Φρυςϊντζα και ο Βϋλθανδροσ, ανταμώνουν ξανϊ)

……………………………………………………………………………………….

Σαχηα θαη άιια εζχληπρελ εθείλνλ ηνλ επλνχρνλ εδάθξπζαλ ακθφηεξνη, έπεηηα ζέζαλ ηάβια, εγεχζεζαλ, εγέξζεζαλ, εκπήθαλ εηο θαξάβηλ, ελδχζεθαλ βαζηιηθάο ζηνιάο ηε θαη ζηεθάλνπο αο έζηεηιε Ρνδφθηινο ν παηήξ ηνπ Βειζάλδξνπ. Κφξελ ηελ πνξθπξφβιαζηνλ ζηνιήλ ηελ γπλαηθείαλ ελέδπζε ν Βέιζαλδξνο κε ηαο ηδίαο ηνπ ρείξαο. ‘Διακςελ σο ν ήιηνο, έθεμελ ην θαξάβηλ, αη λάπαη ηφηε ερφξεπνλ, ηα φξε εζθξηψλην θαη ηα δεηλά παξέδξακνλ θαη ε ραξά επιαηχλζε θαη ην θαξάβηλ έπνηθε άξκελα θαη ππάγεη. Δίρε εχθνξνλ άλεκνλ θαη κέζα εηο πέληε κέξαο έθζαζαλ εηο ηα ίδηα ησλ, έξξαμε ην θαξάβη, έζηεζαλ θιάκκνπξα πνιιά κεηά βνήο κεγάιεο’ καλδάηα πάζηλ ζχληνκα, θζάλνπλ εηο ην παιάηηλ δίδνπλ πξνο ηνλ Ρνδφθηινλ έθιακπξα ζπγραξίθηα, φηη ηνλ πνξθπξφβιαζηνλ Βέιζαλδξνλ ηνλ πηφλ ηνπ αο δξάκε, αο ηνλ δέμεηαη θαη αο ηνλ πεξηιάβε. Δζηξάθε αθ’ ηα μέλα ηνπ, ήιζε ζηα γνληθά ηνπ κε ην θαξάβηλ ην’ ζηεηιε λα πά γπξεχνληάο ηνλ’ εχξε θαη έθεξελ απηφλ κεηά θαη ηεο Υξπζάληδαο.

[305]

Ο Γηγελήο Αθξίηαο ήηαλ ην πξόηππν ηνπ βπδαληηλνύ ηππόηε (ραξαθηηθό ηνπ Σάζζνπ)

[306]

13. Αγλώζηνπ: Λίβηζηξνο θαη Ρνδάκλε Σο μυθιςτϐρημα Αφήγηςισ Λιβίςτρου και Ροδάμνησ εύναι το εκτενϋςτερο ϋργο τησ βυζαντινόσ ερωτικόσ λογοτεχνύασ γραμμϋνο ςτην απλό δημώδη γλώςςα τησ εποχόσ απϐ ϊγνωςτο ςυγγραφϋα. Η ςυγγραφό του (απϐ τον ςυγγραφϋα του οπούου δεν ξϋρουμε το ϐνομα) τοποθετεύται γϑρω ςτο 14ο αιώνα. Τπϊρχουν τουλϊχιςτον πϋντε διαφορετικϊ χειρϐγραφα που ϋχουν μικρϋσ ό μεγαλϑτερεσ διαφορϋσ μεταξϑ τουσ. Ένα απϐ αυτϊ περιϋχει 2.853 ςτύχουσ, ϋνα ϊλλο 3.481 και το εκτενϋςτερο απϐ αυτϊ τα χειρϐγραφα περιλαμβϊνει 4.650 ςτύχουσ. Αυτό η μυθιςτορύα πρωτοτυπεύ ςε ςχϋςη με τισ ϊλλεσ παρϐμοιεσ τησ βυζαντινόσ εποχόσ γιατύ δυο πρϊγματα: ΢το κεύμενο εμφιλοχωροϑν μερικϊ «πιττϊκια» ϐπωσ αποκαλεύ ο ςυγγραφϋασ τισ ερωτικϋσ επιςτολϋσ και κϊποιο «καταλϐγια» δηλαδό τραγοϑδια. Η δεϑτερη πρωτοτυπύα του ϋργου εύναι ϐτι αφηγεύται παρϊλληλα, δυο (ερωτικϋσ) ιςτορύεσ: Αυτό του Κλιτοβώντα που διηγεύται τα πϊθη του ςτην Μυρτάνη (με την οπούα εύναι ερωτευμϋνοσ). Και αυτό του Λιβίςτρου που όταν κι αυτϐσ βαριϊ λαβωμϋνοσ απϐ τον ϋρωτϊ του για την Ροδάμνη. Η Τπόθεςη του έργου: Η ιςτορύα αρχύζει με τον αφηγητό Κλιτοβώντα, που διηγεύται ςτην βαςύλιςςα του αρμενικοϑ βαςιλεύου τησ Λιταβύασ Μυρτϊνη μια ιςτορύα αγϊπησ. Λϋει λοιπϐν ο Κλιτοβών πωσ απογοητευμϋνοσ απϐ ϋνα ϊκαρπο ϋρωτα, ξενιτεϑτηκε και ϊρχιςε να γυρύζει τον κϐςμο. ΢το διϊβα του ςυνϊντηςε ϋνα νϋο εξ ύςου απελπιςμϋνο απϐ ϋρωτα. Έτςι μαθαύνομε ϐτι ο νϋοσ αυτϐσ λϋγεται Λύβιςτροσ και εύναι πρύγκιπασ του λατινικοϑ βαςιλεύου τησ Λιβϊνδρου. Μετϊ την γνωριμύα τουσ ο Λύβιςτροσ εξιςτορεύ ςτον Κλιτοβϐντα την περιπϋτειϊ του. Ο νϋοσ ζοϑςε ξϋνοιαςτα ςτη χώρα του, δεν τον ενδιϋφερε ο ϋρωτασ και του ϊρεςε να κυνηγϊ. Μια μϋρα ςκϐτωςε ϋνα τρυγϐνι και το ταύρι του πτηνοϑ αυτοκτϐνηςε απϐ την λϑπη του, πρϊγμα που προξϋνηςε μεγϊλη απορύα ςτον Λύβιςτρο. Ρώτηςε κϊποιον ςυγγενό του και αυτϐσ του εξόγηςε πωσ η δϑναμη του ϋρωτα εύναι ακαταμϊχητη. Σο ύδιο βρϊδυ βλϋπει ςτον ϑπνο του ϐτι τον ςυνϋλαβαν φτερωτού ϋρωτεσ του βαςιλεύου τησ Ερωτοκρατύασ και τον μετϋφεραν ςτο Ερωτϐκαςτρο, ϐπου γύνεται δεκτϐσ απϐ τον αυτοκρϊτορα Έρωτα. Αυτϐσ εύναι θυμωμϋνοσ με τον νεαρϐ γιατύ δεν ϋχει υποταγεύ ςτην εξουςύα του. Όμωσ μετϊ απϐ μεςολϊβηςη του Πϐθου και τησ [307]

Αγϊπησ, ο Έρωτασ ςυγχωρεύ τον Λύβιςτρο και του αναγγϋλλει ϐτι ϋχει όδη βρει την κατϊλληλη γυναύκα γι’ αυτϐν. Πρϐκειται να ερωτευθεύ την πριγκύπιςςα Ροδϊμνη, κϐρη του βαςιλιϊ τησ Ίντιασ Φρυςοϑ. Ακϐμα ο βαςιλιϊσ Έρωτασ προφητεϑει ςτον Λύβιςτρο ϐτι θα ξενιτευτεύ ψϊχνοντασ να βρει την πριγκύπιςςα, θα την βρει και θα κερδύςει τον ϋρωτϊ τησ, λύγο αργϐτερα θα την χϊςει, αλλϊ ςτο τϋλοσ θα ςμύξουν και πϊλι οριςτικϊ. Ο Λύβιςτροσ ξεκινϊ με εκατϐ ακολοϑθουσ για την πρωτεϑουςα του βαςιλιϊ Φρυςοϑ το Αργυρϐκαςτρο. Μετϊ απϐ περιπϋτειεσ δυο χρϐνων βρύςκουν την τερϊςτια καςτροπολιτεύα και ςτρατοπεδεϑουν ϋξω απϐ τα τεύχη τησ. Η Ροδϊμνη βρύςκεται μϋςα ςτο κϊςτρο, αλλϊ ϋχει δεχθεύ και η ύδια μια ανϊλογη ονειρικό επϋμβαςη και ϋχει ερωτευτεύ τον Λύβιςτρο. Με την μεςολϊβηςη του Υύλου, ενϐσ απϐ τουσ ακολοϑθουσ του Λύβιςτρου και του Βϋτανου, ευνοϑχου τησ Ροδϊμνησ, οι δυο ερωτευμϋνοι ανταλλϊςουν επιςτολϋσ και ςτιχϊκια. Αφοϑ περϊςει ϋνασ ολϐκληροσ χρϐνοσ οι δυο νϋοι ςυναντιοϑνται για πρώτη φορϊ ςε ϋνα δϊςοσ ϋξω απϐ το κϊςτρο, κϊνουν ϋρωτα και ορκύζονται πύςτη αιώνια. Όμωσ τώρα ο Λύβιςτροσ μαθαύνει ϐτι ο βαςιλιϊσ Φρυςϐσ ϋχει αρραβωνιϊςει την κϐρη του με τον βαςιλιϊ τησ Αιγϑπτου Βερδερύχο. Κεθάιη επγελνύο λένπ (πνξηξέηα Φαγηνύκ) Ο Φρυςϐσ ϐμωσ που ςυμπϊθηςε τον Λύβιςτρο προτεύνει οι δυο υποψόφιοι γαμπρού του να αναμετρηθοϑν ςε κονταρομαχύα. Υυςικϊ ο Λύβιςτροσ εύναι ο νικητόσ και οδηγεύται θριαμβευτικϊ ςτο Αργυρϐκαςτρο ϐπου παντρεϑεται την καλό του με βαςιλικϋσ τελετϋσ. Περνϊνε ϋτςι δυο χρϐνια ευτυχύασ, αλλϊ ο ηττημϋνοσ βαςιλιϊσ τησ Αιγϑπτου Βερδερύχοσ που εύναι ακϐμα ερωτευμϋνοσ με την Ροδϊμνη, επιςτρϋφει ςτο κϊςτρο μεταμφιεςμϋνοσ ςε πραματευτό απϐ τη Βαβυλώνα. Με την βοόθεια μιασ ΢αρακηνόσ μϊγιςςασ ςκοτώνει τον Λύβιςτρο περνώντασ του ϋνα μαγικϐ δαχτυλύδι ςτο χϋρι και κλϋβει την Ροδϊμνη. Όταν ο φύλοι του βγϊζουν το δαχτυλύδι ο Λύβιςτροσ ςυνϋρχεται και ξεκινϊ μια νϋα περιπϋτεια ςτην αναζότηςη τησ Ροδϊμνησ. Μετϊ απϐ δυο χρϐνια αναζητόςεων ςυναντιϋται με τον Κλιτοβϐντα που κι αυτϐσ περιπλανιϋται για τον ύδιο λϐγο. Ο [308]

Λύβιςτροσ του αφηγεύται την ιςτορύα του και μετϊ του ζητϊ απϐ τον ϊλλον να του πει κι αυτϐσ με την ςειρϊ την δικό του ιςτορύα. Ο Κλιτοβών λϋει ϐτι εύναι Αρμϋνιοσ πρύγκιπασ και ανιψιϐσ τησ βαςιλιϊ τησ Λιταβύασ. Εξομολογεύται ϐτι ερωτεϑτηκε την Μυρτϊνη την κϐρη του βαςιλιϊ, που όταν όδη παντρεμϋνη με ϋνα Πϋρςη ευγενό. Όταν ο βαςιλιϊσ ανακϊλυψε ϐτι ανιψιϐσ του όταν ερωτευμϋνοσ με την κϐρη του τον ρύχνει ςτη φυλακό, αλλϊ η Μυρτϊνη τον βοόθηςε να δραπετεϑςει. Μετϊ απϐ τισ εξιςτορόςεισ των παθών τουσ, οι δυο νϋοι και φύλοι πια, αποφαςύζουν να αναζητόςουν την Ροδϊμνη, ΢ε μια καλϑβα βρύςκουν την γριϊ μϊγιςςα που εύχε βοηθόςει τον Βερδερύχο να κλϋψει την Ροδϊμνη. Σώρα η μϊγιςςα αποφαςύζει να βοηθόςει ουσ δυο φύλουσ και τουσ δύνει δυο μαγικϊ ιπτϊμενα ϊλογα που θα τουσ βοηθόςουν να πϊνε ωσ την Αύγυπτο. Εν τω μεταξϑ η Ροδϊμνη ϋχει πεύςει τον Βερδϋριχο να μην ολοκληρώςουν τισ ςχϋςεισ του και ανούγει ϋνα πανδοχεύο, ϐπου δϋχεται πελϊτεσ τουσ οπούουσ ρωτϊ αν ξϋρουν κϊτι για τον Λύβιςτρο. ΢το πανδοχεύο πϊει ο Κλιτοβών βρύςκει την Ροδϊμνη και τελικϊ καταφϋρνει να την πϊρει απϐ κει και οι δυο τουσ μαζύ με τον Λύβιςτρο, καβαλϊνε τα ιπτϊμενα ϊλογα και επιςτρϋφουν ςτη γριϊ μϊγιςςα. Όταν η Ροδϊμνη ϋμαθε το ρϐλο τησ γριϊσ ςτην απαγωγό τησ απαύτηςε να θανατωθεύ. Ο Λύβιςτροσ με βαριϊ καρδιϊ εκτϋλεςε την επιθυμύα τησ Ροδϊμνησ. Σελικϊ και οι τρεισ τουσ γυρνϊνε ςτο Αργυρϐκαςτρο και ο Λύβιςτροσ θϋληςε να ανταμεύψει τον Κλιτοβώντα για την βοόθειϊ του, παντρεϑοντϊσ τον με την Μελανθύα, αδελφό τησ Ροδϊνθησ., Μετϊ απϐ κϊποια χρϐνια η Μελανθύα πεθαύνει και ο Κλιτοβών γυρύζει ςτην πατρύδα του. Κατϊ ςϑμπτωςη ο ϊντρασ τησ αγαπημϋνησ του πϋθανε κι αυτϐσ και η χόρα Μυρτϊνη βρύςκεται τώρα ςτο θρϐνο τησ Λιταβύασ. Οι δυο τουσ παντρεϑονται και ο Κλιτοβών γύνεται ςυμβαςιλϋασ με την Μυρτϊνη. Ζ γιψζζα, φπσο είπακε, είλαη ζρεηηθά ε απιή δεκψδεο ηεο επνρήο θαη ζα παξαηεζνχλ απνζπάζκαηα παξκέλα απφ ην βηβιίν: Αφόγηςισ Λιβύςτρου και Ροδϊμνησ, ϋκδοςη του Μορφωτικοϑ Ιδρϑματοσ τησ Εθνικόσ Σρϊπεζασ, 2006.

[309]

Ζ Γέλλεζε ηεο Αθξνδίηεο ηνπ William-Adolphe Bouguereau

[310]

Αθήγεζηο Ληβίζηξνπ θαη Ρνδάκλεο Δηζαγσγή ΢ηίπμζ πμθύ ενςηζημί, αθήβδζζξ Λζαίζηνμο, πώξ μ θίθμξ μ Κθζημαώκ δζδβείηαζ ηδξ Μονηάκδξ (ζηίρνη 3-20) Παο άλζξσπνο επαηζηεηήο, εξσηνπαηδεπκέλνο, αλαηξνθή θαη παίδεπζηο ησλ επγελψλ Υαξίησλ, βαζαληζηείο, (ηπξαλληζζείο εμ εξσηνκαλίαο παο επγελήο εξσηηθφο), παο εθ ηεο θάησ ηχρεο, πάζα ςπρή θαινζειή, εξσηνπαηδεπκέλε, επγεληθνραξίησηνο, θηιέξσηνο θαξδία, ηψξα αο έιζε κεη’ εκέλ λα αθνχζε αγάπεο πφζνλ, εξσηηθή αθήγεζηλ ηελ ζέισ αθεγείζαη. Καη ζπ, Μπξηάλε δέζπνηλα, βαζίιηζζα Υαξίησλ, βξχζηο εξσηηθφβξπηε ηεο επππνιεςίαο, ράξηο Υαξίησλ έκςπρε, θπξά ηεο Αθξνδίηεο ζπλ πάζε ρψξα ηε ιακπξά, ηε Ληηαβίσλ ρψξα, απφ ιακπξψλ ζνπ ζπγγελψλ κέρξη ηεο θάησ ηχρεο, άλδξεο, γπλαίθεο επγελείο, γέξνληεο, λένη, πάληεο, αο έιζσζηλ, αο θζάζσζηλ, αο πεξηζπλαρζψζηλ’ εγψ γαξ μελνράξαγνλ αθήγεκαλ αγάπεο θαη πφλνπο ηνπο επάζρηζελ εμαίξεηνο νθάηηο, πνιππαζήο, πνιχπνλνο, εξσηνπαηδεπκέλνο, κέιισ, Μπξηάλε δέζπνηλα, ζήκεξνλ αθεγείζαη… (ζηίρνη 72-88 ) Απδθμβείηαζ μ Λίαζζηνμξ ημκ θίθμκ Κθζημαώκηα «Άκενςπε, ηζ εκ’ ημ ιε ενςηάξ ηαζ αζάγεζξ ιε ημζμφημκ κα ιάεδξ ηζ εκ΄ημ εθίαμιαζ ηαζ ζοπκμακαζηεκάγς; Άκενςπμξ είιαζ ηαζ πμκχ, ηαζ ημ πμκχ βονεφεζξ, ζοκμδμζπυνε, ζφκλεκε, ηαζ εέθεζξ κα ημ ιάεδξ; Ακ είζαζ πέηνα κα ναβήξ, κμιίγς εη ηδκ θφπδκ, δζυηζ, ια ημοξ πυκμοξ ιμο ημοξ πάζπς δζα ημκ πυεμκ ηαζ πέηνα ακ θεάζδ ηα έπαεα ημο κα ηα εέθεζ ιάεεζ, εζξ εηαηυκ κα δζανναβή ηαζ κα ενοαή ςξ ημ πχιακ». Δγψ σο εθαηεγλψξηζα δηα πφζνλ ελ ην πάζρεηλ, φξθνπο θξηθηνχο ηνλ ψκνζα λα κε εηπή ηα ιππάηαη’ είπα ηνλ: «Ξέκε, βκχνζγε, θέβεζ μ δδιχδδξ θυβμξ, ηάθθζμκ εκ εζξ αδεθθυξ εζξ ζηνάηακ πανυ ιάκακ’ ηαζ ακ ημ πμκείξ μο θέβδξ ημ ηαζ ηνφαδξ ημ εζξ εζέκα [311]

μπμφ θοθάζζεζ ημ πμκεί, βίκεηαζ εζξ ηίκδοκυκ ημο». Καη νθάπνηε απφ βίαο ηνπ ζηξέθεηαη θαη ζσξεί κε, λα ρχλεηαη εθ ην νκκάηηά ηνπ ην δάθξπνλ σο πνηάκηλ… (ζηίρνη 164-176 ) Ο Λίαζζηνμξ ιαεάκεζ ηα πανά ημο ζοββεκμύ ημο ηα ενςηζηά ιοζηήνζα, ηα δδμκάξ ημο πόεμο. «Βθέπεζξ ημ ημφημ ημ πμοθίκ», ιέγεη κε, «ημ ηνοβυκζκ; Πάκηςξ εζξ υνμξ πέηεηαζ ηαζ εζξ αένακ ηνέπεζ, Καζ ακ θμκεοεεί ημ ηαίνζκ ημο ηαζ θείρεζ απέ ημκ ηυζιμκ, πμηέ εζξ δέκδνμκ μο ηάεεηαζ κα έπδ πθςνά ηα θφθθα, πμηέ κενυκ ηαεάνζμκ απυ πδβήκ μοδέκ πίκεζ’ πάκημηε εζξ πέηνακ ηάεεηαζ, ενδκεί ηαζ μοη οπμιέκεζ ηδκ ζηένδζίκ ημο ακζζημνεί ηαζ πκίβεζ ημκ εκζαοηυκ ημο. Καζ ιδκ εαοιάζεζξ ημ πμοθίκ ημ ‘ζηάκεηαζ ηαζ αθέπεζ, αθθά ζδέξ ηαζ εαφιαζε ημ δέκδνμκ ημ θμζκίηζκ, πςξ ακ μοη έπεζ ανζεκζηυκ ημ εδθοηυκ θμζκίηζκ πμηέ μο ηανπεφεζ εζξ ηδκ βδκ, πάκηα εθζιιέκμκ ζηέηεζ…» Δξσηεπκέλν δεπγάξη (μπινγξαθία ηνπ Σάζνπ, γηα ην Άζκα Αζκάησλ) (ζηίρνη 505-515 ) Δζξ ύπκμκ ημο ημκ Ένςηα μ Λίαζζηνμξ πνμζπίπηεζ, πνμζπίπηεζ ηαζ παναηαθεί ιεηά πμθθώκ δαηνύςκ, «Ένςξ, αοεέκηα ααζζθεφ, δέζπμηα βδξ απάζδξ, ηςκ ακαζζεήηςκ ανπδβέ, ηςκ αζζεδηχκ ηαηάνπα, πάζδξ ροπήξ ενεοκδηά, ημ πυεμο δζηαζμηνίηα, ηαζ ηδξ αβάπδξ ζοκενβέ, ηδξ οπμθήρεςξ θίθε’ ακ απυ ακαζζεδζίαξ ιμο ηδκ είπα πνμξ εζέκακ ηαηεθνμκίζεδξ απυ ειέκ, δέπμηα πμεμηνάηςν, ιδ ελενζζηήξ ημ πηαίζια ιμο, ηυζμκ ιδ ημ ηαηχζδξ, βκχνζζε, ήιμοκ πςνζηυξ ηαζ ζοββκςιυκδζέ ημ’ ανηεί ημ ιε εθμαένζζεξ, εθέδζέ ιε απεηχνα… » (ζηίρνη 806-812 ) Ο Λίαζζηνμξ εηίκδζεκ από ηα βμκζηά ημο εζξ πμεμακαγήηδζζκ ηδξ ηόνδξ ηδξ Ρμδάικδξ.

[312]

Δβγαίλσ απέ ηελ ρψξα κνπ, θηλψ εθ ηα γνληθά κνπ’ θαη ηη λα ζε εηπψ θίιε κνπ, θαη κεηά ηφζνπ πφζνπ θαη κεηά πφζνπ πηθξαζκνχ δξφκνλ επεξηεπάηνπλ έσο νπ λα επηηχρσκελ ην θάζηξνλ ηεο Ρνδάκλεο εγψ θαη εθείλνη νη εθαηφλ νη ζπλνκίιεθνί κνπ…. (ζηίρνη 1002-1009) Έηθναζζξ Κάζηνμο ημο Ανβονμύ ηδξ ηόνδξ ηδξ Ρμδάικδξ Σξίγσλνλ ήηνλ θίιε κνπ, ην θάζηξνλ ηεο Ρνδάκλεο θαη εηο ην θαζέλαλ ηνπ πιεπξφλ δψδεθα πχξγνπο είρελ’ θαη επάλσ εηο ηνπ ππξγψκαηνο ην δφληη ην θαζέλαλ άλζξσπνη εθ ραιθψκαηνο λα ζηέθνπζηλ νιφξζνη. Σνπο κελ ελ φπινηο έζηεζελ εθείλνο ν ηερλίηεο, λνκίδσ λα είπεο εθπαληφο, θίιε κνπ, αλ ηνπο είδεο, δνπλ, αληηπαξαηάζζνληαη θαη ζηέθνπζηλ πξνο κάρελ’… (ζηίρνη 1100-1115) Έηθναζζξ δώδεηα ιδκώκ πάθε εη ημο Λζαίζηνμο Ο Μάξηηο Ο Μάξηηο ήηαλ έλνπινο ζηξαηηψηεο εηο ην ζρήκα, απάλσ θάησ λα ‘ιεγεο φινο ζηδεξσκέλνο δσζκέλνο ήηνλ άξκαηα θαη εηο ηνλ έλαλ ηνπ ην ρέξηλ είρελ ζπαζίλ θαη εηο ην άιινλ ηνπ ραξηί κεηά γξακκάησλ: «Πνυαμδμξ είκαζ ημο ηαζνμφ, ζηναηζχηδξ ημο πμθέιμο, ηαζ απάνηζ ιδ ηαεέγεζεε, ηζκάηε εζξ ημοξ επενμφξ ζαξ» Απξίιηνο Ο Απξίιηνο ήηνλ απαπηνχ, λα είδεο πνηκέλαλ άλδξαλ, αζθέπαζηνο, αθηέληζηνο, άηζαινο εηο ηελ νιάζηλ, λα έρε εκπξφο ηνπ πξφβαηα, λα βφζθε σο πνηκέλαο, ην έλαλ ηνπ ρέξη λα θξαηεή πνηκεληθφ θαιάκη θαη ην άιινλ ρέξη ραξηί κεηά γξακκάησλ «Δίιαζ πμζιήκ ηαζ πνυααηα πμζιέκς δζα ημ βάθα, ηαζ ηςκ ανκχκ ημοξ ζηζνηαζιμφξ έπς ημοξ εζξ πανάκ ιμο» ζηίρνη 1296-1305) Πνώηδ ημο πόεμο αθμνιή Λζαίζηνμο πνμξ ηδκ ηόνδκ Γνάθεζ εζξ ζαβίηηακ βνάιιαηα ηαζ εζξ αοηήκ ημλεύεζ. «Ακ εοζημπήξ εζξ ημ πμοθίκ ςξ εζξ ειέ ζαβίηηα, κα έκαζ πμθθά πανάλεκα ηα πένζα ημο ημλυημο’ ακ δε εζξ ακενχπμο ιμκαπμφ ηανδίακ επζηοπαίκδξ ηακ ςξ ειέκα ηυλεοζε ηυνδκ απυ ημ ηάζηνμκ, ηυνδκ ηδκ ηάθθζακ απ’ αοημφξ ηαζ ςξ έπαζπα αξ παζπίζδ» εζρεκαηίζζελ δηα πνπιίλ θαη ζχξλσ ηελ ζαγίηηαλ….

[313]

(ζηίρνη 1375-1389) Ανπή πζηηαηίμο ηαζ βναθήξ Λζαίζηνμο πνμξ ηδκ ηόνδκ «Νμιίγς ακ εηαηέιαεεκ δζ’ ειέκα δ ροπή ζμο, ακ έιαεεξ ημ ηζξ είιαζ ηαζ δζα ηίκα πάζπδ, ακ ήημκ πμφπμηε άκενςπμξ κα ζε πθδνμθμνήζδ ημ πυζμο πνυκμο δζάζηδια πανέδναια δζ’ εζέκακ, πυζμοξ ηζκδφκμοξ έπαεα ηαζ ακάβηαξ οπεζηάεδκ, ηζ πνάβιαηα εζοκέαδζακ δζ’ εζέκα εζξ ειέκακ, πέηνακ ακ είπεξ αίζεδζζκ ηαζ ζίδδνμκ ηανδίακ, κα ιε ηα ζοκεπάζπζζεξ ακ έιαεεξ ηζ πάζπς. Δβχ ηζκάκ μοδέκ έπς δζ’ ειέκακ κα ζε ακαθένδ, Ένςηα έπς ιμκαπυκ, ηάπα εαννχ εζξ εηείκμκ, εθπίγς εζξ ηδκ ηανδίακ ζμο κα νίρδ εκεφιδζίκ ιμο’ αναδφκεζ, μοδέκ ημκ πμθειεί ηαζ ανβεί εζξ ημ ιε οπεζπέεδ ηζ εβχ ηα πάζπς μοδέκ έπς ίκα ηα εβηαθέζς, ηαζ, πίζηεοε, δ ηανδία ιμο ζθάγεηαζ απυ ημοξ πυκμοξ»… (ζηίρνη 1598-1605) Λόβμζ ζοβηαηαεέζςξ ηδξ ηόνδξ θοπδιέκμζ «Αθίιμκμκ ημκ άκενςπμκ, ηζξ έκζ μοη εβκςνίγς, πμθθά έκζ ηα εηαημπάεδζεκ δζα πυεμκ εζξ ημκ ηυζιμκ, πμθθάξ πζηνίαξ οπέιεζκεκ δζ’ αβάπδ δ ροπή ημο’ έπαεε πυκμοξ θμαενμφξ ηαζ ακάβηαξ οπεζηάεδκ ηαζ ημ δζά ηίκακ ηα πμκεί θμααηαζ μιμθμβήζεζκ. Μα ηδκ αθήεεζακ, ήεεθα ηζξ έκαζ κα ημκ μίδα ηαζ δζα ηίκα ηα πμκεί ηαζ κα ημκ εθοπμφιδκ». (ζηίρνη 2043-2059) Δνςηζηόκ ηαηάθεβιακ Λζαίζηνμο πνμξ ηδκ ηόνδκ «Κμνάζζμκ δθζμβέκκδημκ ζηναηζχηδξ αζπμθείηαζ’ ηαζ εζξ θζαάδζκ εφκμζημκ έκαζ ηαημοκειέκμξ. Με ημ θέββμξ ηδκ ζζάγεζ ηαζ κζηά ημκ δ ςναία’ ημ ηάθθμξ ηδξ ημκ έπμζηεκ λέκμκ απυ ηα εδζηά ημο. Καζ έπαεεκ πμθθάξ μδφκαξ έςξ κα ‘ανδ ηδκ ςναίακ, δφνεκ ηδκ ηαζ αηυια πάζπεζ μ θαιπνυξ μ ζηναηζχηδξ. Σδκ ελαίνεημκ ηδκ ηυνδκ [314]

αθέπεζ ηδκ ηαζ ακαζηεκάγεζ, ακακκμείηαζ ηα επζηνάκεδ ηαζ εη ημο πυκμο μδοκάηαζ»… (ζηίρνη 2435-2453) Πενί ημο πμθέιμο ημο Λζαίζηνμο ηαζ ημο Βενδενίπμο Ο θφζκνο φινο έδξακελ θαη εθίλεζελ εηο ζέαλ, επξφθπςελ ν βαζηιεχο θαη ε θφξε κεη’ εθείλνλ, γίλεηαη ξέληα ησλ πεδψλ θαη ησλ θαβαιιαξίσλ, έλα καλίθηλ απεδψ θαη άιιν απεθείζελ. Δθαβαιιίθεπζαλ θαη νη εθαηφλ ηνπο είρα κεη’ εκέλα, απέθεη εθαβαιιίθεπζαλ θαη φινη ηνπ Βεξδεξίρνπ, εζηάζε, ξέληα εγίλεηνλ, πνιιή ιανζπλαμία, πιήζνο αλδξψλ θαη γπλαηθψλ γεο Αξγπξνχ ηνπ Κάζηξνπ. Καη κάρελ είραλ σο δη’ εκέ ην πιήζνο θαη σο δη’ εθείλνλ’ νη κελ εθείλνλ ήζεινλ, θίιε κνπ, λα ληθήζε, νη δε εηο εκέλαλ ήζεινλ πάιηλ λα δνπλ ηελ λίθελ, θαη είρελ ν ιαφο επέθεηλα ηελ εκεηέξα κάρελ. Νεχεη Υξπζφο ν βαζηιεχο νθάπνηε απνπάλσ ίλα θαβαιιηθεχζσκελ, λα βγνχκε εηο ην κέζνλ’ βιέπσ ηελ θφξελ, ξίπηεη κε καγλάδηλ ηδηθφλ ηεο, δέλσ ην εηο ην θεθάιηλ κνπ, πεδψ θαβαιιηθεχσ, επαίξλσ ην θνληάξηλ κνπ θαη εμέβελ εηο ηελ κέζελ… (ζηίρνη 2753-2769) (Γζήβδζζξ ημο Κθζημαώκ πνμξ Λίαζζηνμκ ημκ θίθμκ) Ξέλε, παηήξ κνπ γέγνλε ρψξαο ηεο Αξκελίαο, ηεο ρψξαο ηαχηεο, φλνκα θαιείηαη Ληηαβία’ γνλείο εκνχ ηνπ δπζηπρνχο πξψηνη ηεο ρψξαο ηαχηεο, παηξάδειθφο κνπ γέγνλελ ν ξήμ ηεο Αξκελίαο. Δίρε πνιιά παξάμελνλ ν ξήγαο ζπγαηέξαλ, έκκνξθνλ, αηζηαλφκελνλ, εμαίξεηνλ θαη σξαίαλ, είρελ εηο ηαχηελ θαη γαβξφλ εθ ρψξαο ηεο Πεξζίαο. Έξσο εηο ηελ θαξδίαλ κνπ ηεο θφξεο ππεζέβελ, θαηέηξσγελ, εδάκαδελ, έθιεγελ, εδαπάλεη φιελ απηήλ κνπ ηελ ςπρήλ, φιαο κνπ ηαο αηζζήζεηο’ δχλαηαη γαξ λα δαπαλά θαη ζψκα θαη θαξδία πάζνο ην θξχβεη ν ινγηζκφο εμ εξσηνιεςίαο. Ο Πέξζνο εηαμίδεπελ καθξάλ ηεο Αξκελίαο, έηπρελ έιιεηπελ θαηξφλ, ρξφλνο εδηέβε πιένλ, ηελ θφξελ εθαλέξσζα ηνλ πφζνλ ηεο ςπρήο κνπ, είπα δηα ηελ αγάπελ ηεο έπαζρα ηνλ ηφζνλ…

[315]

(ζηίρνη 3778-3788) ΋κσο θαη ηη πνιπινγψ; Φέξεη ηα ινγηθά ηεο, θάζεηαη, ζπληπραίλεη κε: «Εδ Λίαζζηνμξ1 Δζπέ ιε. Εδ, γδ ημκ εεακάηςζεκ δ ηέπκδ ηδξ ιαβείαξ; Εδ, γδ ημκ απμκέηνςζεκ μ πυεμξ μ ζδζηυξ ιμο; Εδ, ημκ επμίηεκ άροπμκ μ θευκμξ δζ’ ειέκακ; Εδ, ημκ δζ’ ειέκ επυνηαζεκ δ ηφπδ ιμο πζηνίαξ; Εδ, γδ ημκ εεακάηςζεκ δ ιμίνα ημο δζ΄ειέκα; Εδ ηαζ ημκ άδδκ έθοβεκ; Δζπέ, αθδβήζμο ιε ημ». Δίπα ηελ: «Εδ ηαζ ηίπμηε ιδ εθίαεζαζ δζ’ εηείκμκ’ ηαζ κα ημ ιαβκάδζκ ζμο, ηυνδ, ημ ημκ εδχηεξ μπυηακ επμθέιδζεκ δε’ εζέκ ημκ Βενδενίπμκ»… Ηππόηεο ζε θνληαξνκαρία

εηο ηελ εξσηηθνβξχζηλ, ην πψο ηνπο απνρψξηζελ ε επίβνπινο ε ηχρε, πφζνπο πφλνπο ηνπο εδψθελ ν απνρσξηζκφο ηνπο. Βιέπνπλ ηνπ ηφπνπ ην θαιφλ θαη ραίξνληαη εηο αχην, θαη ειεζκνλνχλ ηνπο πφλνπο ησλ ηνπο επαζρίζαλ νη δπν, θαη ζθηξηνχλ ηελ έλσζίλ ηνπο εηο ην εχλνζηνλ ινβάδηλ.

(ζηίρνη 4205-4224) ΢ηξαηηψηεο θαη θνπδνχια εηο ιηβάδηλ θαηνπλεχνπλ ηνπο ειχπεζελ ε αγάπε θαη ηνπο έζιηςελ ν πφζνο εηο ιηβάδηλ θαηνπλεχνπλ δηα ηελ επκλνζηνηνπίαλ’ έρνπζηλ θαηνχλα δέλδξνλ θαη ιηβάδηλ επλνζηίαο. Σα επάζρηζαλ ιαινχζηλ

(ζηίρνη 4546-4552) Ήθνπζαλ νη πξσηεχνληεο ηεο ρψξαο ηνπ νη ηνπάξραη, νκνχ ζπλεθνπκίζαζηλ, επξνζθπλήζαζί καο θαη δεχεηνλ επθήκηζαλ, είπαλ ηνπο ιφγνπο ηνχηνπο: [316]

«΢οβάιανςκ ηςκ πακεοηοπχκ Λζαίζηνμο, Κθζημαχκημξ, ηδξ βδξ ημο Κάζηνμο ημο Ανβονμφ ιεβάθςκ ααζζθέςκ, ηαζ δεζπμίκςκ ηςκ εοβεκχκ Ρμδάικδξ, Μεθακείαξ πμθθά ηα έηδ ηαζ ηαθά, πάζδξ θνμκηίδμξ έλς».

Ζ δέζπνηλα θαη ν ηππόηεο

[317]

14. Αγλώζηνπ: Φιώξηνο θαη Πιάηδηα-Φιώξα Σο ϋργο αυτϐ δεν εύναι αυθεντικϊ ελληνικϐ, αλλϊ διαςκευό, απϐ ϊγνωςτο ςυγγραφϋα, του προβηγκιανοϑ Floire at Blanchefleur που υπολογύζεται ϐτι γρϊφτηκε τον 14ο αιώνα. Σο γαλλικϐ αυτϐ ερωτικϐ μυθιςτϐρημα όταν πολϑ δημοφιλϋσ την εποχό του και μεταφρϊςτηκε ςε πολλϋσ γλώςςεσ. Η ελληνικό διαςκευό ϋγινε απϐ ϋνα χειρϐγραφο τησ Σοςκϊνησ με τον (ιταλικϐ) τύτλο Il cantare di Florio e Biancifiore, γραμμϋνη ςε 1843 δεκαπενταςϑλλαβουσ ςτύχουσ. Πιθανολογεύται ϐτι ςυγγραφϋασ-διαςκευαςτόσ δεν όταν ελληνικόσ καταγωγόσ, αλλϊ κϊποιοσ Υρϊγκοσ ό Ιταλϐσ που κατεύχε ϐμωσ πολϑ καλϊ την ελληνικό γλώςςα. Η υπόθεςη του έργου: Ένασ Ρωμαύοσ ιππϐτησ και η ωραιϐτατη ςϑζυγϐσ του Σοπατςύα δεν ϋχουν καταφϋρει να αποκτόςουν παιδιϊ. Ο ιππϐτησ κϊνει τϊμα αν οι παρακλόςεισ τουσ ειςακουςτοϑν και αποκτόςει διϊδοχο να κϊνει προςκϑνημα ςτον Άγιο Ιϊκωβο τησ Ιςπανύασ (Santiago de Compostela) μαζύ με την γυναύκα του. Πρϊγματι η γυναύκα του μϋνει ϋγκυοσ και το ζευγϊρι ξεκινϊ για την Ιςπανύα. ΢το δρϐμο τουσ πϋφτουν ςε μια μονϊδα ΢αρακηνών του Ανδαλουςιανοϑ βαςιλιϊ Υελύξ52 (Υιλύππου), οι οπούοι ςκοτώνουν τον Ρωμαύο ιππϐτη και τη ςυνοδεύα του εκτϐσ απϐ την Σοπατςύα την οπούα η βαςύλιςςα των ΢αρακηνών Καλλιωτϋρα προςλαμβϊνει ςτην υπηρεςύα τησ. Η ΢αρακηνό βαςύλιςςα εύναι κι αυτό ϋγκυοσ και οι δυο γυναύκεσ (που εντωμεταξϑ ϋχουν γύνει και φύλεσ) γεννοϑν την ύδια μϋρα. Η Ρωμαύα Σοπατςύα φϋρνει ςτον κϐςμο ϋνα κοριτςϊκι που του ονομϊζει Πλϊτζια-Υλώρα κι η ΢αρακηνό Καλλιωτϋρα γεννϊ ϋνα αγϐρι, τον Υλώριο. Σα δυο παιδιϊ μεγαλώνουν μαζύ και ϐταν αρχύζει η εφηβεύα τουσ νιώθουν να τα κυριεϑει ο ϋρωτασ. Ο βαςιλιϊσ Υύλιπποσ ϐμωσ παύρνει απϐφαςη να χωρύςει τουσ δυο νϋουσ. Πριν χωρύςουν ϐμωσ η Πλϊτζια-Υλώρα δύνει ςτον Υλώριο ϋνα δαχτυλύδι με ϋνα ζαφεύρι που ϋχει την μαγικό ιδιϐτητα να θαμπώνει ϐταν η κοπϋλα κινδυνεϑει. Ο βαςιλιϊσ παύρνει τώρα νϋα απϐφαςη και διατϊζει να καεύ ςτην πυρϊ η Πλϊτζια-Υλώρα. Όταν ο Υλώριοσ βλϋπει το θαμπϐ ζαφεύρι, τρϋχει γρόγορα να ςώςει την κοπϋλα που αγαπϊ και πρϊγματι την ςώζει. Εύναι ϐμωσ υποχρεωμϋνοσ να φϑγει και πϊλι και η ΠλϊτζιαΥλώρα πουλιϋται ςε κϊποιουσ εμπϐρουσ ωσ ςκλϊβα. Πϊλι το ζαφεύρι Η Αλδαινπζία, όπσο θαη ην κεγαιύηεξν κέξνο ηεο Ιζπαλίαο ηνπ 14 νπ αηώλα ήηαλ ππό ηελ θαηνρή ησλ Αξάβσλ 52

[318]

θαμπώνει και ο Υλώριοσ γυρύζει και πϊλι ςτο πατρικϐ παλϊτι και δηλώνει ϐτι ςτο εξόσ ο μοναδικϐσ του ςκοπϐσ εύναι η απελευθϋρωςη τησ κοπϋλασ και η ϋνωςη μαζύ τησ με γϊμο. Ο νϋοσ φεϑγει και μετϊ απϐ περιπλανόςεισ ανακαλϑπτει ϐτι η Πλϊτζια-Υλώρα εύναι κλειςμϋνη ςτο παλϊτι του Αμηρϊ (εμύρη) τησ Βαβυλώνασ. Καταφϋρνει να επικοινωνόςει μαζύ, αλλϊ ϋνα βρϊδυ ο Αμηρϊσ ςυλλαμβϊνει τουσ δυο ερωτευμϋνουσ μαζύ ςτο κρεβϊτι. Υυςικϊ δικϊζονται και καταδικϊζονται ςε θϊνατο ςτην πυρϊ. Όμωσ ο Υλώριοσ ϋχει ϋνα ακϐμα μαγικϐ δαχτυλύδι, αυτϐ απϐ την μητϋρα του, που ϋχει την ιδιϐτητα να ςβόνει την πυρϊ. Ο κϐςμοσ που εύχε ςυγκεντρωθεύ για να παρακολουθόςει την εκτϋλεςη μϋνει ϋκθαμβοσ απϐ το θαϑμα και ο Αμηρϊσ που μαθαύνει ϐτι εύναι ςυγγενόσ του Υλώριου, τουσ χαρύζει τη ζωό και μϊλιςτα τουσ βοηθϊ να γυρύςουν ςτην πατρύδα τουσ. Η ιςτορύα τελειώνει ϐταν ο Υλώριοσ και η Πλϊτζια-Υλώρα ανακηρϑςςονται βαςιλεύσ τησ Ρώμησ (;) και φυςικϊ ϋχει προηγηθεύ ο προςηλυτιςμϐσ τουσ ςτην «Καθολικό Ρωμαύων ορθοδϐξων» πύςτη. Θα παραθϋςουμε λύγα αποςπϊςματα απϐ τον δεϑτερο τϐμο του ϋργου των Μϊρκου Αυγϋρη, Βαςύλη Ρώτα, Θραςϑβουλου ΢ταϑρου και Μ. Παπαώωϊννου Η Ελληνικό Πούηςη Ανθολογημϋνη, εκδϐςεισ Κυψϋλη του 1958.

Σν εμώθπιιν ηεο γαιιηθήο έθδνζεο

[319]

Φιώξηνο θαη Πιάηδηα-Φιώξα Γηήγεζηο εμαίξεηνο εξσηηθή θαη μέλε Φισξίνπ ηνπ παλεπηπρνύο θαη θόξεο Πιάηδηα Φιώξεο Σελ ίδηα κέξα γελλά ε Ηζπαλίδα (΢αξαθελή)βαζίιηζζα έλα αγφξη, ηνλ Φιψξην θαη ε Ηηαιίδα αθφινπζφο ηεο έλα θνξίηζη, ηελ Πιάηδηα-Φιψξα. … Τπήξρνλ δε ακθφηεξαη έγθπεο ηελ γαζηέξα ζπλέθζαζε δε ν θαηξφο αληάκα θαη ησλ δπν θαη ακθφηεξαη εγέλλεζαλ εηο βαζηιέσο νίθνλ ηνλ Μάε φηαλ ηα ξφδα αλζνχλ θαη εθπέκπνπλ κπξσδίεο. Δγέλλεζε ε ρξηζηηαλή φκνξθελ ζπγαηέξα, γελλά θαη ε ΢αξαθήληζζα πηφλ εμαηξεκέλνλ. Καη ηη ινηπφλ εγέλεην εηο ηελ σξαίαλ εθείλελ, ηελ έκνξθελ ρξηζηηαλήλ, ηελ πιήξεο ζεσξίαλ; Άκα ην βξέθνο έπεζελ εθ ηεο απηήο γαζηέξα, απέζαλελ θαη ε επγεληθή εθ ηεο δσήλ ηεο ψδε εδηέβελ, ζηελ αηψληνλ δσήλ αληεθαηέζηελ, δηα δε ηα γελέζιηα θαη ηελ ραξάλ εθείλελ νη πάληεο κεγηζηάλνη ηε κεηά ηνλ βαζηιέα θαη πάληεο, πινχζηνη θαη πησρνί, κηθξνί ηε θαη κεγάινη θαη νη βάγηεο ηνπ παιαηηνχ κεηά θαη ηνπο αγψξνπο ραξάλ εθαηαζηήζαζηλ δηα παξαδηαβαζκφλ ησλ θαη ηελ ραξάλ εραίξνληαλ εμάκελνλ θαη πιένλ, ηεο βάγηεο δε ν βαζηιεχο παξαθαιεί, πξνζηάδεη ηα δπν βξέθε εμαθξηβψο ζειάδεηλ θαη θπιάηηεηλ ζηεξεψο δηα λα ηα απνθξαηνχλ κε πξνζνρήλ κεγάιελ, θαη κίαο θνπήο θαη θνξεζηάο ξνχρα λα ηα ελδχνπλ. Σα δπν αλεζξάθεζαλ, ην αξζεληθφλ θαη ε θφξε θαη ν βαζηιεχο σο αγαπψλ ακθφηεξα ηα βξέθε νλφκαηα ηα έζεθελ ην πξέπνπλ θαη’ αμίαλ’ φλνκα κελ ην αξζεληθφλ Φιψξηνλ νλνκάδεη ηελ θφξελ ηελ εμαίξεηνλ εθάιεη Πιάηδηα-Φιψξε, δηφηη ήηαλ αλζφκνηα ηνπ δξνζεξνχ ηνπ θξίλνπ θαη ην θαζέλ ηελ ζεσξηάλ είρελ απφ ηελ φςηλ …………………………………………………………..… ΋ηαλ ν βαζηιηάο καζαίλεη φηη νη δπν λένη είλαη εξσηεπκέλνη, απνθαζίδεη λα ηνπο ρσξίζεη θαη ζηέιλεη ηνλ γην ηνπ ζε έλα θίιν ηνπ δνχθα πνπ δεη καθξηά. … Ο Φιψξηνο δ’ απέβιεπελ πάληα ηελ Πιάηδηα-Φιψξε, εθείλελ ηελ αγιαφκνξθνλ ηελ είρελ ελ θαξδία, ηελ θξνπζηαιιίδαλ ηνπ λεξνχ, ηελ παρλνρηνλάηελ, ηελ δεληξνειηφκνξθελ, καπξνπινπκηζηνκάηαλ, [320]

ηελ λεξαληδνεξσηνάθνπζηνλ, θξηλνηξηαληαθπιιάηελ, ηξαρεινκαξκαξφκλνζηελ, ξνδνθνθθηλνρείιαλ, ηελ ζπληπρνγιπθφιαινλ, εξσηνπαηλεκέλελ, εθείλελ ηελ εθφζκεζελ ε ράξηο ησλ εξψησλ, εθείλελ εζηνράδεην ν ζπλαλάζξνθφο ηεο’ ζ’ απηήλ ηνλ λνπλ ηνπ έβαιελ θαη ζαιεκφλ νπθ είρελ θαη πάληα ηα ιεγφκελα είρελ ηα σο αξάρλελ ………………………………………. Σελ ψξα ηνπ απνρσξηζκνχ ην θνξίηζη δίλεη ζηνλ Φιψξην έλα καγηθφ δαρηπιίδη πνπ ην δαθείξη ζακπψλεη φηαλ ε λέα θηλδπλεχεη … «Χ, ααζζθεφ, απένπμιαζ ηαηά ημ εέθδιά ζμο. Σδκ Πθάηγζα-Φθχνε ήλεονε εζέκ ηδκ παναδίδς κα ηδκ θοθάηηδξ ςξ ειέ, ηαθχξ κα ηδκ πνμζέπεζξ». Καηά ηελ απνρψξεζηλ ησλ ακθνηέξσλ παίδσλ αιιήισο εζξελήζαζηλ, ζπρλψο επεξηιάβαλ θαη ν εηο ηνλ άιινλ άθεθε ζηελάγκαηα θαη πφλνπο θαη ζιίςηλ λα δηρνηνκεί ηελ θαζελφο θαξδίαλ, πιελ δαθηπιίδη εξσηηθφλ ε θφξε ηνλ εδψθελ, εθείλν ην εθνλφκεζελ ε ηέρλε ησλ εξψησλ θαη ε ράξηο ην εθφζκεζε θαη έπνηθέλ ην ηνηνχηνλ φζνλ λα δείρλε ελέξγεηαλ εηο εξσηνπαζνχληαο. Φιώξηνο θαη Πιάηδηα-Φιώξα Σα ιφγηα ηα ηνλ έιεγε άθνπζνλ δηα λα κάζεο: «Έπαν’ ημ δαηηοθίδζ ιμο ηαζ αάζηα ημ ι’ εζέκα. Εάθεζνμξ εκ’ μ θίεμξ ημο, εοβεκζηυκ οπάνπεζ, έιμνθμκ έκζ, ελαίνεημκ, έπε ημ ακηί ειέκα ηαζ ακ ηζ εζξ ειέ ζοιαή, εκάκηζμκ κα βέκδ, αοηυ ημ δαηηοθίδζ ιμο κα εθίαεηαζ δζ’ ειέκα, μ θίεμξ κα εαιπχκεηαζ, κα πάκεηαζ δ εεςνζά ημο ηαζ απ’ αφημ κα έπδξ είδδζζκ υηζ ηακείξ ιε εθίαεζ». ………………………………………………………… Ο βαζηιηάο θαηαδηθάδεη ηελ Πιάηδηα-Φιψξα ζηελ ππξά, αιιά ν Φιψξηνο βιέπεη ην δαθείξη ηνπ δαρηπιηδηνχ λα ζακπψλεη θαη καζαίλεη φηη ε θφξε θηλδπλεχεη [321]

… «Σζκάκ μοη έπς ιδκοηδκ μοδέ ιακηαημθυνμκ ή ζοββεκή ή θίθμκ ιμο εζέκα κα ιδκφζς’ πάκηεξ εβηαηαθείρακ ιε μζ ζοκμζηήημνέξ ιμο, επεί μ παηήν ζμο μ ααζζθεφξ, ειέκακ παναθυβςξ, αδίηςξ ηαηαδίηαζεκ πονί παναδμεήκαζ. ΋να, εζξ ηδκ θθυβακ άπημιαζ εθζιιέκδκ ηδκ ηανδίακ, μο αθέπεζξ ιμο ημκ εάκαημκ ηαζ έπς δζπθήκ ηδκ θφπδκ, αθθ’ μφδ’ εζφ πανμπμζείξ εζξ ημκ πανυκηα ηυζιμκ, μφηε πανάκ εκήδμκμκ έπεζξ πμηέ ζοκγήζαζ εκεοιμφιεκμξ εάκαημκ άδζημκ εδζηυκ ιμο». Απηήλ ηελ ψξαλ ν Φιψξηνο εηο χπλνλ εθνηκάηνλ, ζνξπβεκέλνο εμππλά, έκθνβνο αλεγέξζε θαη ηαξαρήλ εθαηέιαβελ ηνλ ινγηζκφλ ηνπ αγνχξνπ θαη ππάξρεη νινδάιηζηνο, κπξηνκεκλεκέλνο’ ην δαθηπιίδηλ ζεσξεί ην εηο δάρηπινλ εθφξεη, εθείλνλ ην ηνπ εράξηζελ ε θφξε Πιάηδηα-Φιψξε, νπνχ είρελ ηελ ελέξγεηαλ ηελ ζιίςηλ λα θαλίδεη’ αλεληξαλίδεη, ζεσξεί εθείλν ην δαθείξη, καχξνλ, ζνιφλ, αγλψξηζηνλ, μέλνλ απφ ηελ θχζηλ, λα ράζε ηελ ιακπξφηεηα ηελ θπζηθήλ ηελ είρε …………………………………………….. Ο Φιψξηνο θαιεί ζε κνλνκαρία ηνλ ζπθνθάληε ηεο Πιάηδηα-Φιψξα θαη νκνηξάπεδν ηνπ βαζηιηά. Ο ληθεηήο ζα θξίλεη ηελ ηχρε ηεο θφξεο. … Καη κεηά ψξαλ νιηγήλ ήιζελ ν επηηξαπέδεο, εχηνινκνο, άλδξαο άγξηνο, σο δξάθνο θνπκηζκέλνο, σο ζάιαζζα αγξηφθζαικνο, αηφο ηνπ λα λνκίδεη νπθ έλη δπλαησηεξνο άιινο παξά εθείλνλ. ΢χξλεη θσλήλ πξνο Φιψξηνλ, κεηά ζπκφλ ειάιεη: «Τζέ ιμο, ηζξ είζαζ ηαζ πμζμξ; Καζ εζπέ ιμζ ηζ εκ’ ημ εέθεζξ’ ηαζ ηζ δζα ηδκ ηαηάηνζημκ εέθεζξ απδθμβάζεαζ; δζ’ μκ βαν έκζ δίηαζμκ εηείκδκ κ’ απμεάκδ δζα ηυθιδκ, δκ εηυθιδζε ηαηά ημο ααζζθέςξ, ακυζζμκ, ακυδημκ δζα κα ημκ θανιαηχζδ». ……………………………………………………………… Καη ν πφιεκνο επμάλεην θαη επιήζπλελ ε κάρε. Καη ε θφξε ε επγεληθή, σο είδελ ην λα θξνχζε ν επηηξαπέδεο ν δεηλνο ζπαζέαλ εηο ην ζθνπηάξηλ, ελφκηδελ κε ληθεζή ν Φιψξηνο ηεο κάρεο, θιίλεη ηα γφλαηα εηο ηελ γελ, ηνλ ζεφλ εμηιενχην: «Θεέ, παηένςκ ηφνζξ, άκανπε, πακηεπυπηα, πακάβαεε, παιααζζθεφ, πακηάκαλ, πακημηνάημν, μ ηςκ αββέθςκ ααζζθεφξ, μ ηςκ ακενχπςκ πθάζηδξ, μ ειθακίγςκ ηα ηνοθά, μ ηςκ ηνοθίςκ βκχζηδξ, [322]

ιυκμξ βζκχζηεζξ ημ αθδεέξ, ηδκ ιδπακήκ ημο δυθμο, υηζ μοη έπς πηαίζζιμκ, πμζχξ μοη εβκςνίγς’ ειθάκζγμκ ημ αθδεέξ, αμήεεζ ιμζ ηδκ λέκδκ, αμήεεζ ημκ λεκμφηζζημκ μπμφ δζ’ ειέκα πάζπεζ, δζηαζμηνίηα αθδεή, μ πάκηςκ ηονζεφςκ». Καη ν Φιψξηνο καρφκελνο κε ηνλ επηηξαπέδελ νπφηε κίαλ εδέρεην, έθξνπε εθείλνο πέληε. ΢παζέαλ ηνπ θξνχεη εηο ηνλ ιαηκφλ, φπνπ είρελ θαη ηελ πξψηελ θαη παξεπζχο εθ ην άινγνλ πίπηεη απνλεθξσκέλνο. Γνξγφλ πεδεχεη ν Φιψξηνο, θφπηεη ηελ θεθαιήλ ηνπ θαη παξεπζχο εθηφξεζαλ νη πάληεο θαη εθσλάμαλ: - Πνιιά ηα έηε, ιέγνληεο, ηνπο μέλνπ θαβαιάξε. ………………………………………………………………… Ο δνχθαο πνπ θηινμελεί ηνλ Φιψξην, ξίρλεη δίπια ηνπ δπν θνξίηζηα γηα λα ηνλ πιαλέςνπλ εξσηηθά θαη λα μεράζεη ηελ αγαπεκέλε ηνπ … Μηα πξνο ηελ άιιελ έιεγελ: «Βθέπεζξ ημκ αβμονίηζδκ; Γζα πυεμκ πάζπεζ ηαζ πμκεί, δζ’ αβάπδκ ηονακκείηαζ ηαζ ηάθθζμκ, ιάθθμκ έπνεπε κα παίνεηαζ μ κέμξ, ιε ηδξ πανάξ ημ εκήδμκμκ ηδκ θθυβακ ηδξ ηαιίκμο κα’ ζαεκε, κα εδνυζζγεκ δζα πανδβμνζάκ ημο πανά κα εθίαεηαζ μ κζμξ, κα πάκεηαζ εη ημκ ηυζιμκ. Φιώξηνο θαη Πιάηδηα-Φιώξα Καζ ηακ ημκ πυκμκ ημκ ειυκ, δζ’ αζπυθδζζκ αβάπδξ ΢ηζνηάκ, πμνεφεζκ έπνεπεκ, ενςημαβαθθζάζεαζ». Σν θάιινο ηνπ πξνζψπνπ ησλ, ην έθιακπξνλ ην ζηήζνο, ηα σξαία ηα ηξαρήιηα ηνπο θαη πφδαο ησλ ρηνλάηνπο (ρηφλη θαη γάια θαη ραξηί αληηθνληνχλ νη πφδεο) αλαίζρπληα ηα εδείρλαζηλ κε λα ηξσζεί εηο αγάπελ, κήπσο θαη πέζε εηο ηνλ δεζκφλ ηνπ πφζνπ ηνπο εδηθνχ ηνπο. Καη εθείλεο ηνλ ειέγαζη ιφγηα δηα ηελ αγάπελ. Έιεγνλ: «Γεφνμ Φθχνζε, ηαζ ηνφθδζμκ ημο ηάθθμοξ ηδκ δδμκήκ, ημκ βθοηαζιυκ, νίρε ηδκε ηδκ εθίρζκ ηαζ βθοημπενζθήθεδηζ ακαπθμηήκ θζθίαξ’ εζξ ηίκα πνήγδξ εη ηςκ δομ έκαζ εζξ μνζζιυκ ζμο’ [323]

εζ ηζ ηεθεφδξ, πμίζε ημ, αξ έκαζ εζξ εέθδιά ζμο’ πανεέκεξ ηυνεξ είιεεακ, άβαιεξ δίπα δυθμο. Φθχνζε, ζήης, θίθδζε ηα ηυηηζκά ιαξ πείθδ». …………………………………………………………………. Ο βαζηιηάο δίλεη εληνιή λα πνπιεζεί ε Πιάηδηα-Φιψξα ζε εκπφξνπο πνπ ζα ηελ πάξνπλ καθξπά. … Καη παξεπζχο ν βαζηιεχο θειεχεη ηαο βαγίηζαο: «Τπάηε ηαζ ζημθίγεηε ηδκ ηυνδκ Πθάηζζα-Φθχνακ εοβεκζηή ηδκ θμνεζζάκ ιεηά θζεμιανβάνςκ» ………………… Χο ήιηνο αληεχγαδελ κέζνλ εηο ην παιάηηλ, σο θξχζηαιινο αληέθεγγελ ηεο θφξεο ην ηξαρήιηλ, σο δέλδξνλ εκλνζηνχηζηθνλ, ζηήθεηαη εηο ην κέζνλ ψζπεξ λα γέκεη ηνλ θαξπφλ, λα ‘λαη σξαησκέλνλ. Έηζη εζηήθεην ε ηαπεηλή θαη ηίπνηα νπθ εμεχξεη. Βιέπνπλ, ζεσξνχλ ην θάιινο ηεο, ζαπκάδνπλ θαη απνξνχζηλ ηελ ζχλεζηλ, ηελ ζεσξηάλ, ην εμαίξεηνλ θαη σξαίνλ θαη πινχηνλ δίδνπλ άκεηξνλ, νπ βιέπνπζηλ ην πξάγκαλ. Σξηάληα κνπιάξηα έδσθαλ κάιακαλ θαη ρξπζάθηλ, ρίιηα ζθνπηάξηα εμαίξεηα, ρξπζνδσγξαθηζκέλα, αεηνχο, γεξάθηα πάληεξπλα, ιενληάξηα εκεξσκέλα, δαγάξηα θαη εμεπηέξηα έηνηκα ζην θπλήγηλ, θνχαλ νξζήλ νιφρξπζελ κεηά ιηζνκαξγάξσλ γπξσζελ λα έρε εμφκπιηζεο λα πξέπνπλ θαη’ αμίαλ. Γίδνπλ εθείλνη παξεπζχο ηνλ βαζηιέα ην πξάγκαλ θαη απαξαιάβαλ παξεπζχο ην εμεξκέλνλ θάιινο. ……………………………………………………… Ο ακεξάο (εκίξεο) καζαίλεη ηνλ έξσηα ησλ δπν λέσλ, ηνπο ειεπζεξψλεη θαη ηνπο ζηέιελεη ζηελ παηξίδα ηνπο. … Αθνχεη ηαχηα ν Ακεξάο, δξάζζεη σο πξνο εθείλνπο’ πεξηιακβάλεη θαη ηνπο δπν κεηά θηινζηνξγίαο νξίδεη θαη ελδχλνπλ ηνπο κεηά δνξπθνξίαο ηηκά θαη αμηψλεη ηνπο ζεβαζηνθξαηνξίαο, θαζίδεη ηνπο εηο ζξφλνλ δε ηεο απηνθξαηνξίαο, δηαηί ππήξρελ ζπγγελήο κεηά παηξφο Φισξίνπ’ ν Φίιηππνο θη ν Ακεξάο νη δπν ΄ηαλ εμαδέιθνη δη’ απηφλ εγλψξαλ έδεημελ απηήο ηεο ζπγγελείαο. Δθεί ζηεθαλσζήθαζηλ ν Φιψξηνο θη ε θφξε’ ν Ακεξάο ν ζπγγελήο επηάζελ ηα ζηεθάληα’ γάκνπο πνηεί βαζηιηθνχο, ζπλάγεη κεγηζηάλνπο, δνπθάδαο, πάληαο άξρνληαο, πέλεηαο θαη πινπζίνπο’ πνεί ηνπο γάκνπο, εθπιεξνί σο έπξεπελ αμίσο, ζπλ ηνχησλ δε ραξίζκαηα ραξίδεη ακθνηέξνπο [324]

ρξπζά, αζεκνκάξγαξα, παληίκεηα δνπθάηα. Καη ηνπ Φισξίνπ ηνπο άξρνληαο φινπο δσξνθνξεί ηνπο, φινπο ραξίζκαηα ‘δσθελ, εμαθνπζηά, κεγάια. Καβαιηθεχεη ν Ακεξάο κ’ φινπο ηνπο άξρνληάο ηνπ, ηνλ Φιψξηνλ εμέβαιελ εηο ζπλνδείαλ ηεο ζηξάηαο. Δπέδεπζελ ν Ακεξάο θη ν Φιψξηνο αληάκα θαη απνραηξεηεζήθαζηλ σο έπξεπελ αμίσο. Καβαιηθεχεη ν Φιψξηνο νκάδη κε ηελ θφξελ, κε φινπο ηνπο αλζξψπνπο ηνπ θαη κε ηνπο άξρνληάο ηνπ, πνξεχεηαη εηο ηα ίδηα ηνπ, ππάγεη ζηνπο γνλείο ηνπ. ………………………………………………………

Ο Φιώξηνο θαη ν Ακεξάο

[325]

15. Αγλώζηνπ: Ικπέξηνο θαη Μαξγαξώλα Σο ϋμμετρο ερωτικϐ μυθιςτϐρημα ο πλόρησ τύτλοσ του οπούου εύναι Διήγηςισ εξαίρετοσ ερωτική και ξένη του Ιμπερίου θαυμαςτού και κόρησ Μαργαρώνησ εύναι ελληνικό διαςκευό του γαλλικοϑ μυθιςτορόματοσ Pierre de Provence et la belle Maguelinne. Εικϊζεται ϐτι και το γαλλικϐ μυθιςτϐρημα δεν εύναι πρωτϐτυπο ϋργο αλλϊ αποτελεύ διαςκευό μιασ απϐ τησ ιςτορύεσ του αραβικοϑ ϋπουσ Φύλιεσ και Μια Νϑχτεσ τησ Φαλιμϊσ. Ο ςυγγραφϋασ-διαςκευαςτόσ του ελληνικοϑ ϋργου μπορεύ να εύναι Έλληνασ ό εξελληνιςμϋνοσ Υρϊγκοσ του 15ου αιώνα. Ο ςυγγραφϋασ ϐμωσ αυτϐσ όταν γνώςτησ των κειμϋνων των αρχαύων Ελλόνων ςυγγραφϋων, αλλϊ και των βυζαντινών δημοφιλών λαώκών μυθιςτορημϊτων ϐπωσ αυτϐ του Διγενό Ακρύτα. Σο ϋργο Ιμπϋριοσ και Μαργαρώνα γνώριςε πολλϋσ εκδϐςεισ απϐ τϋςςερα τουλϊχιςτον χειρϐγραφα-παραλλαγϋσ που περιλαμβϊνουν απϐ 814 ωσ 1045 δεκαπενταςϑλλαβουσ ςτύχουσ. Διαβϊςτηκε πολϑ, ακϐμα και ςτην νεϐτερη Ελλϊδα. Κατϊ τον 18ο ωσ και μϋςα του 19ου αιώνα, ςτη χώρα μασ όταν το δημοφιλϋςτερο λαώκϐ ανϊγνωςμαπούημα και όταν αρκετϊ διαδεδομϋνοσ ο θρϑλοσ ϐτι η Μαργαρώνα όταν αυτό που ϋκτιςε το μοναςτόρι του Δαφνιοϑ. Η Τπόθεςη του έργου: Σο βαςιλικϐ ζεϑγοσ τησ Προβηγκύασ που πληςιϊζει πια την πϋμπτη δεκαετύα τησ ζωόσ του, μετϊ απϐ πολλϋσ προςευχϋσ και παρακλόςεισ ςτο θεϐ αποκτϊ διϊδοχο, τον Ιμπέριο. Όταν ο νεαρϐσ μεγαλώνει, αποφαςύζει να γνωρύςει τον κϐςμο και να αποκτόςει την δϐξα ενϐσ γενναύου ιππϐτη, αφόνει το πατρικϐ του και ξεκινϊ για περιπϋτειεσ. Έχει μαζύ του για προςταςύα ϋνα φυλακτϐ (εγκϐλπιον) που του δώριςε η μητϋρα του. Όταν ϋφταςε ςτη Ανϊπολη (Νϊπολη) τησ Ιταλύασ γνώριςε και ερωτεϑτηκε τη βαςιλοποϑλα Μαργαρώνα. Για να κερδύςει την καρδιϊ τησ ϋπρεπε να λϊβει μϋροσ ςε ϋνα αγώνα κονταρομαχύασ και να νικόςει ϋνα Γερμανϐ ιππϐτη και ερωτικϐ του ανταγωνιςτό. Πρϊγματι ο Ιμπϋριοσ κϋρδιςε τον αγώνα και παντρεϑτηκε την Μαργαρώνα και ο βαςιλιϊσ τον αντϊμειψε με πολλϊ αξιώματα. Ο Ιμπϋριοσ ςε ϋνδειξη αγϊπησ, δωρύζει ςτην Μαργαρώνα το φυλακτϐ τησ μητϋρασ του Κϊποια ςτιγμό ο νϋοσ αποφαςύζει να γυρύζει ςτην πατρύδα του για να γνωρύζουν και οι δικού του την γυναύκα του. Υεϑγει χωρύσ ϐμωσ [326]

να ενημερώςει τον πεθερϐ του, βαςιλιϊ τησ Νϊπολησ. Αυτϐσ οργιςμϋνοσ ςτϋλνει ςτρατϐ να ςυλλϊβει τουσ φυγϊδεσ. Σο ζευγϊρι περνϊ πολλϋσ περιπϋτειεσ, διαςχύζει βουνϊ και ποτϊμια και ςε ϋνα λιβϊδι ςταματοϑν να ξεκουραςτοϑν. Όμωσ ϋνασ αετϐσ ορμϊ και αρπϊζει το φυλακτϐ που φοροϑςε ςτο ςτόθοσ τησ η Μαργαρώνα. Ο Ιμπϋριοσ για να κυνηγόςει τον αετϐ επιβιβϊζεται ςε μια βϊρκα για να περϊςει ςτην ϊλλη ϐχθη του ποταμοϑ, αλλϊ η βϊρκα παραςϑρεται απϐ το ρεϑμα και τον ϊνεμο και ο νϋοσ ςυλλαμβϊνεται αιχμϊλωτοσ απϐ ΢αρακηνοϑσ πειρατϋσ που τον μεταφϋρουν ςτο Κϊιρο τησ Αιγϑπτου. Η Μαργαρώνα, που πύςτεψε ϐτι Ιμπϋριοσ εύναι νεκρϐσ, φτϊνει ςτην Προβηγκύα και κλεύνεται περύλυπη ςε μοναςτόρι. Μετϊ απϐ πολλϋσ περιπϋτειεσ ο Ιμπϋριοσ καταφϋρνει να απελευθερωθεύ και να γυρύςει την πατρύδα του και ςτην αγκαλιϊ τησ αγαπημϋνησ – και πιςτόσ – του Μαργαρώνασ. Ακολουθοϑν γιορτϋσ και πανηγϑρια και η ιςτορύα τελειώνει – ωσ ςυνόθωσ – με το ευτυχϋσ τϋλοσ: Σο αγαπημϋνο ζευγϊρι ανακηρϑςςονται βαςιλιϊσ και βαςύλιςςα τησ Προβηγκύασ. Ηππόηεο ηνπ Μεζαίσλα Σα περιςςϐτερα απϐ τα αποςπϊςματα του ϋργου που θα παραθϋςουμε ϋχουν αντληθεύ απϐ τον δεϑτερο τϐμο του ϋργου των Μϊρκου Αυγϋρη, Βαςύλη Ρώτα, Θραςϑβουλου ΢ταϑρου και Μ. Παπαώωϊννου Η Ελληνικό Πούηςη Ανθολογημϋνη, εκδϐςεισ Κυψϋλη του 1958 και απϐ το βιβλύο του Ε. Κριαρϊ: Γενικό Ειςαγωγό ςτα Βυζαντινϊ Ιπποτικϊ Μυθιςτορόματα

[327]

Γηήγεζηο εμαίξεηνο εξωηηθή θαη μέλε ηνπ Ικπεξίνπ ζαπκαζηνύ θαη θόξεο Μαξγαξώλεο (ζηίρνη 16-21, 33-39, 46-48) … Άλζξσπνο κέγαο, ζαπκαζηφο, απζέληεο ηεο Πξεβέληδαο είρελ θνπζζάηα ακέηξεηα θαη δηαιεθηά θνληάξηα’ θνπζζάηνλ παλππέξιακπξνλ, πιήζνο ην πεδηθφλ ηνπ. Ζγάπα δε πεξί πνιινχ ηνπο λένπο λα ηνπο έρε. Πινχηε νκνχ θα ρξήκαηα θαη πξάγκαηα θαη ιίζνπο, φια σο αξάρλελ ηα έβιεπελ’ κφλνλ θαβαιιαξίνπο ……………………………………………………… … Δίρε γπλήλ παλέκνξθελ, εξσηηθήλ εηο ζέαλ - θαίεη θαη ζψκα θαη ςπρήλ, θαίεη θαη ηαο αηζζήζεηο – αζπξνθεγγαξνπξφζσπελ θαη αγγεινκνπζνπδάηελ Καη ηελ ιακπξάλ, ηελ ζαπκαζηήλ ηελ ζχδπγνλ εθείλελ ηελ είραζηλ αθήγεζηλ ζηα θάζηξε θαη ζηαο ρψξαο άιιε νπθ ήην σζάλ απηήλ εηο επγελείαλ θαη θάιινο, αλδξφγπλνλ εξσηηθφλ, ηνπ θφζκνπ εγαπεκέλνλ. …………………………………………………….. … Καη πιήξσκαλ ησλ εκεξψλ ησλ ρξφλσλ ησλ ζαξάληα ράξηλ ειάβαλ εθ ζενχ θαη ε θφξε εγγαζηξψζε’ ε θφξε ε παλεμαίξεηνο έγθπζελ ηελ γαζηέξα ……………………………………………………….. (ζηίρνη 69-89) … Μεηά δε ηελ αλαηξνθήλ ηεζζάξσλ ήδε ρξφλσλ, νξίδεη ν παηέξαο ηνπ γξάκκαηα λα καζαίλεη θαη παίδεπζηλ ηελ ηεο Γξαθήο λα ίδε θαη λα κάζε. Έκαζελ, εθαηέκαζελ βηβιία θηινζφθσλ, δηδαζθαιίεο πνηεηψλ, κεγάισλ δηδαζθάισλ: Οκήξνπ πξψηνπ ησλ ζνθψλ θαη πνηεηνχ κεγάινπ. Αξηζηνηέινπο, Πιάησλνο είηα θαη Παιακήδνπο. Έκαζε εθ ζηήζνπο δηαδαράο ηνχησλ ησλ θηινζφθσλ. ΋λνκαλ ηνλ εζέθαζηλ, Ηκπέξηνο σλνκάζζε Έθζαζελ δψδεθαλ ρξνλψλ ηεο ειηθίαο ηνλ ρξφλνλ Μαθξχο ήηνλ σο ην βεξγίλ, ιηγλφο σο ην θαιάκηλ, ε κέζε ηνπ λα έιεγεο σξαίνλ δαθηπιηδίηζηλ. ……………………………………………………… (ζηίρνη 185-193, 205-208, 217-235) Ο Ικπέξηνο απνθαζίδεη λα μεληηεπζεί θαη νη γνλείο ηνπ ηνλ απνραηξεηνύλ, ελώ ε κάλα ηνπ ηνπ δίλεη έλα θπιαρηό … θιαίεη ν παηήξ ηνπ, δέξλεηαη, εμαλαζπά ηαο ηξίραο Ζ κήηεξ ηνπ εκαδίδεηνλ, ιχπεο κεγάιεο θάκλεη.

[328]

Πιήζνο ην κνηξνιφγεκα εηο ην παιάηηλ κέο. Σελ μεληηηάλ βξπρίδνληαη πψο λα ηελ ππνκέλνπλ; Με ιχπεο θαη κε θιάεκαηα, κε βξπρηζκνχο κεγάινπο ιφγηα ν παηέξαο ηνπ έιεγελ ζηνλ πηφλ ηνπ: «Τζέ ιμο, θςξ ηςκ μιιαηζχκι οζέ ιμο, δ ροπή ιμο ηαζ ηδξ αδοκαιίαξ ιμο δ εθπίδα υπμο είπα κα ζ’ έπς εζξ ημκ βήναξ ιμο κα είζαζ δ πανδβμνζά ιμο ……………………………………… … Αξ είζαζ εζξ ηδκ λεκδηζάκ θίθμξ αβαπδιέκμξ. Έπε ηαπείκςζζκ πμθθήκ, οζέ ιμο εζξ ημοξ λέκμοξ Αθαγμκείακ άπεπε, πμζχξ ιδδέκ ηδκ εέθεζξ πμθθμί βαν απςθέζεδζακ εη ηδκ αθαγμκείακ»… ………………………………………………. … Καη άξρηζε ε κήηεξ ηνπ, ιέγεη απφ θαξδίαο, ιφγηα θαξδηνθιφγηζηα ιέγεη πξνο ηνλ πηφλ ηεο: «Φςξ ιμο, ροπή ιμο, μιιάηζα ιμο, ηανδζά ιμο, ακαζαζιυξ ιμο, απακημπή ηαζ εθπίδα ιμο, ζφζηαζζξ εδζηή ιμο, έδε ιαπαίνζκ δίζημιμκ ημ αάκεζξ ζηδκ ηανδζάκ ιμο κα ζθάγδ, κα δζπμημιή υθα ηα ζςεζηά ιμο: Δπεί οζέ ιμο, απένπεζαζ, αμφθεοζαζ κα ιζζεφζδξ ηαζ ηδκ αμοθήκ ηδκ έααθεξ μο εέθεζξ κα παθάζδξ, άπεθεε ημίκοκ, άπεθεε οζέ ιμο, ζηδκ εοπήκ ιμο ηαζ μ επμονάκζμξ ααζζθεφξ κα έκαζ ιεη’ εζέκα ηαζ δ εοπή ηδξ άπμνμξ, ηδξ ηαπεζκήξ ιδηνυξ ζμο κα ζηέπδ ζε εζξ ηδκ λεκζηζάκ, ζοκηυιςξ κα βονίζδξ. Πθδκ αηνζαυκ εβηυθπζμκ δίδς ζε κα ααζηάγεζξ’ ηαζ χζηε ημ εβηυθπζμκ ααζηάξ ημ ιεη’ εζέκα, πμηέ εακάημο ζοιθμνάκ, πμηέ ιδδέκ θμαάζαζ’ μοδέ ημκηάνζκ δφκαηαζ πμζχξ κα ζε θμκεφζεζ μοδέ ζζηία, μοδέ κενυκ, αθθ’ μοδέ απυ λίθμοξ. Πθδκ αηνζαχξ ημ θφθαβε’ αηίιδημκ οπάνπεζ’ εκένβεζακ έπεζ εη Θεμφ, ημκ εάκαημκ δζχηεζ». ……………………………………….. (ζηίρνη 250-256, 262-294 ) Ο Ικπέξηνο κεηά από εθηά ρξόληα, θηάλεη ζηε Νάπνιε θαη εξσηεύεηαη ηελ Μαξγαξώλα πνπ σο ηόηε ήηαλ αλέξαζηε … Έρεη ηνπο μέλνπο αδειθνχο, ηνπο αιινηξίνπο θίινπο επηά ρξφλνπο επνίεζε ζηελ μεληηείαλ απέζσ. Υψξεο θαη θάζηξε θαη βνπλά, ιεηβάδηα, πνηακίλεο, φινλ ηνλ θφζκνλ έδξακελ πεδφο θαη θαβαιιάξεο. Οπθ εχξελ άλζξσπνλ πνζψο, ίλα ηνλ απαληήζε Δμέβελ ηνλ ε αθνή εηο άπαληα ηνλ θφζκνλ: αλδξεησκέλνο, επγελήο, πξψηνο εηο ην θνληάξηλ.

[329]

………………………………………………………….. … Ο ξήγαο ηεο Αλάπνιεο, ν ζαπκαζηφο εθείλνο, είρελ ζπγάηεξ επγελή’ άιιε πνζψο νπθ ήηνλ. Ο ινγηζκφο κνπ εμαπνξεί ην πψο λα επαηλέζσ. Πέξδηθα ρξπζνπινχκηζηνο ήηνλ ε θφξε εθείλε’ ιηζαξσηή, παλέκλνζηε, ψζπεξ ην θέγγνο άζπξε. Δη ηίλα ελεληξάληδελ, ηα νκκάηηα ηεο λα ηδνχζηλ, ςπράο αλέζπα παξεπζχο θαη εκέλ’ εθιφγηδέ κε. Πνιινί θαινί θαη ζαπκαζηνί, απζέληεο θαη κεγάινη κελνχζηλ ηνλ παηέξαλ ηεο λα νλ ζπκπεζεξηάζνπλ. Ζ θφξε νπ παξαδέρεηαη ίλα ην ζπγθαηέβε θαη ζιίςηλ είρελ θαη πηθξηάλ εηο αχηελ ν παηήξ ηεο. Δλ κηα γνπλ ησλ εκεξψλ ν ξήγαο ν παηήξ ηεο εηο ην θειιίλ εζέβεθελ ηεο θφξεο Μαξγαξψλαο. Ζ θόξε Μαξγαξώλα Καηνλεηδίδσλ έιεγελ ηελ εαπηνχ ζπγάηεξ, ηάρα ινγνθνιάθεπκαλ ήξμαην λα ηελ ιέγεη: «Δζπέ ιμζ ημ παζδάηζ ιμο, ημ θςξ ιμο ηαζ γςή ιμο, πχξ δεκ ζοιπέθηεζξ εέθδια άκδνα δζα κα πάνδξ, - ημ έκαζ κυιμξ πακηαπμφ εζξ άπακηα ημκ ηυζιμκ – κα ηζιδεείξ κα δμλαζεείξ ηαζ νήβαζκα κα βέκδξ;» φηη θαη εκέλ’ ν ρξφλνο κνπ ζπλέρεη ηνπ ζαλάηνπ, κε απνζάλσ άπξαθηνο θαη φινη κε θαηαθξίλνπλ. Θέισ απφ ηελ ζήκεξνλ λα πνίζεο ζέιεκά κνπ. Ρεγάδεο κε εκελχζαζηλκ ζέισ λα ζε παλδξεχζσ, θαη λα ραξψ θαη λα επθξαλζψ θαη λ’ απνκεξηκλήζσ, λα κελ κε πάζρε ν ινγηζκφο, λα κεξηκλά ε ςερή κνπ. Ζ θφξε δε ε ζαπκαζηή, ε έκνξθνο εθείλε, σο είδελ ηνλ Ηκπέξηνλ εχκνξθνλ θαβαιάξελ, αθεληνπνξεπφκελνλ θαη ιακπξνθνξεκέλνλ, εγάπεζέ ηελ εθ ςπρήο ε θφξε κεηά πφζνπ. Δβγάλεη ιηζνκάξγαξνλ σξαίνλ παξαλπρίδηλ θαη ζηέιλεη ηνλ Ηκπέξηνλ λα βιέπε αλη’ εθείλεο. Σν λα ηδή ν Ηκπέξηνο εηξψζε ε ςπρή ηνπ, ιηγνζπκεί, ιηγνςπρεί θαη ζπρλναλαζηελάδεη. …………………………………………….

[330]

(ζηίρνη 336-352) Ζ Μαξγαξώλα ιέεη ζηνλ παηέξα ηεο όηη δέρεηαη λα παληξεπηεί ηνλ ληθεηή ηεο θνληαξνκαρίαο … Αθνχζαζίλ ην νη άπαληεο, κηθξνί ηε θαη κεγάινη. Δθεί επεξηκαδψρζεζαλ ηνπ θφζκνπ νη αλδξεησκέλνη. Γίλεηαη ξέληα ησλ πεδψλ θαη ησλ θαβαιαξίσλ. Να είδεο ραξάλ αλέθθξαζηνλ, κεγάιε επθεκίαλ Να είδεο άξκαηα έθιακπξα, θαινχο θαβαιαξίνπο, απζέληαο θαη ηνπάξρνληαο, κάιινλ θαη θεθαιάδαο. ΢ηέθεηαη ν ξήγαο ν θξηθηφο κεηά ηελ ξήγαηλάλ ηνπ θαη ε ζαπκαζηή ε ζπγάηεξ ηνπ απφ ηα παξαζχξηα θαη βιέπνπζη ηελ ηαξαρήλ ην ηηο ζέιεη ληθήζεη. Καη έλα θνληάξη ζαπκαζηφλ, θξηθηφλ, αλδξεησκέλνλ, ην νπθ εθάλεθε πνηέ άιινλ σζάλ εθείλνλ, κέγαο, ζξαζχο, επγελήο, απφ ηελ Αιακαλίαλ, θαξίλ εθαβαιίθεπελ – εηο θφζκνλ νπθ εθάλε – άζηξαπηε εηο ην άινγνλ ν ήιηνλ εηο ηα λέθε. Καλείο εθ ηαο παξαηαγάο, απ’ φινλ ην θνπζάην ηνχηνλ νπθ εδπλήζεζαλ δηα λα ηνλ απαληήζνπλ ………………………………………………………….. (ζηίρνη 373-382, 390-404) Ζ Μαξγαξώλα θάλεη λεύκα ζηνλ Ικπέξην πξηλ κπεη ζηνλ αγώλα θαη ηνλ ελζαξξύλεη ξίρλνληάο ηνπ ην καληήιη ηεο Κνληαξνκαρία

ρξπζηνηίκεηνλ ηνλ έξξηςελ λα δέζε απάλσ εηο ην θαζζίδηλ ηνπ, λα ζέβε εηο ηελ ξέληαλ. Χο είδελ ν Ηκπέξηνο γλέκα ηεο Μαξγαξψλαο, νξίδεη ηνλ ζθνπδέξελ ηνπ λα ζηξψζεη ην θαξίλ ηνπ, εθείλν φπνπ ήμεπξελ ηαο ηέρλαο ηνπ πνιέκνπ, θαξίλ πνιιά παξάμελνλν, κέγα, αλδξεησκέλνλ, θξηθηφλ απφ ηεο δνθηκήο, ζξαζχλ απφ ηνπ έξγνπ …………………………………………………………….. … Δθφξηελ θαη ν Ηκπέξηνο άξκαηα ιακπξπζκέλα, [331]

… Δγλέθεη ηνλ ε ζαπκαζηή σξαία ε Μαξγαξψλα εγλέθεη ηνλ Ηκπέξηνλ ίλα θαβαιηθεχζε λα απαληεζεί ν Ηκπέξηνο κεηά ηνλ Αιακάλνλ. Μαλδήιηνλ

επγεληθά ηηκεηηθά, ηα πξέπνπλ ζε αλδξεησκέλνπο, κε ηνπο θνπδνχλνπο ηνπο ρξπζνχο θαη κε ρξπζέο βξαρέιεο. Δθφξηελ ζην θεθάιηλ ηνπ θαζζίδηλ σξαησκέληλ, θφξαθα είρελ εγθνθηφλ ηνπ θαζζηδίνπ ηελ ηξνχιιαλ θαη εηο ηνπ πνπιίνπ ηελ θεθαιήλ, ζηελ θνξπθήλ ηνπ απάλσ είρε πηεξφλ ηνπ παγσληνχ βακκέλνλ θηηξηλφρξνηνλ. Σνχην ήηνλ ην ζεκάδηλ ηνπ ην ζχξλεη εηο η’ άξκαηά ηνπ. Απφ καθξέα επήδεζελ θαη επξέζε θαβαιάξεο. Βαζηά θνληάξηλ έκνξθνλ, ρξπζφλ, ρσγξαθηζκέλνλ. Δθεί πήγελ θαη εζέβεθελ εηο ηελ επιή ηνπ ξήγα. Δίρε ζεσξίαλ αγγειηθήλ, κεγάιελ εκνξθνζχλελ. ΋ζνη ηνλ είδαλ είπαζη άγγεινλ νκνηάδεη. Καη ε πνξθπξνγέλλεηνο ε σξαία ε Μαξγαξψλα ζαλ είδελ ηνλ Ηκπέξηνλ, εράξε ε ςπρή ηεο, εζπάξαμαλ ηα κέιε ηεο, δη’ απηφλ επαξαθάιεη: «Θεέ ηαζ πάηεν ααζζθεφ, δέζπμηα πακημηνάημν, αμήεα ημκ Ηιπένζμκ κζηήζδ εζξ ημ ημκηάνζκ». ……………………………… (ζηίρνη 447-470) Ο Ικπέξηνο ληθά ζε θνληαξνκαρία ηνλ Αιακάλν θαη παληξεύεηαη ηελ σξαία Μαξγαξώλα … Καη ε πνξθπξνγέλλεηνο ε σξαία ε Μαξγαξψλα, νκπξφο εηο ηνλ παηέξα ηεο ζηέθεη θαη ζπληπραίλεη κε παίδεπζηλ θαη θξφλεζηλ θαη ηαπεηλφλ ην ήζνο: «Παηήν ιμο, αοεέκηδ εαοιαζηέ ηαζ νήβα ηαζ ημπάνπα, ημκ μνζζιυκ, ημ εέθδια ημ έπνδγεξ επμίηα ημ’ εέθς ημκ κευκ ημκ εοβεκή, αοηυκ ημκ ηαααθάνδκ, αοηυκ μπμφ εκίδζεκ ηδκ νέκηακ ηαζ ηδκ ηγμφζηνακ ιε ηδκ εοπή ζμο ζήιενμκ άκδνα κα ημκ επάνς. Καζ ημφημ ακ μοη δεέθδζεξ, αοεέκηδ κα πμζήζεζξ, αηή ιμο, ιε ηα πένζα ιμο, θανιάηζ εέθς θάβεζ ηαζ εζφ ηδκ παννδζίακ ζμο ιυκμξ ζμο ηένδζζέ ηδκ, ιυκμξ ζμο γήζε, ζηίνηζγε, ιυκμξ αβαθθζάγμο». Χο είδελ ν παηέξαο ηεο κεηά θαη ηεο κεηξφο ηεο φηη νπ δχλαληαη πνζψο λ’ αιιάμνπλ ηελ βνπιήλ ηεο κελνχζηλ ηνλ Ηκπέξηνλ λα ‘ιζεη εηο ην παιάηηλ. Φέξλνπλ αιιάγηα ζαπκαζηά, ράζδηα ρξπζνβνπιιάηα θαη θακνπράδεο ρξπζσηνχο κε ην καξγαξηηάξηλ. Αηφο ηνπ εζηάζε ν επγελήο ξήγαο, ν πεζεξφο ηνπ, έληπζε ηνλ Ηκπέξηνλ ηα ζαπκαζηά ηα ξνχρα ιηζνκαξγαξνδάθεηξα, ζηνιέο εγιατζκέλεο. Καη απφ ην ρέξη ηνλ θξαηεί ν ξήγαο θαη θηιά ηνλ. Οξίδεη λα ‘ξζνπλ νη άξρνληεο φινη εηο ην παιάηηλ, [332]

ηηκεηηθά κε παξξεζηάλ, έκνξθα, ιακπξπζκέλα, θαη ζηέθνπλ ηνλ Ηκπέξηνλ, παίξλεη ηελ Μαξγαξψλα. …………………………………………………. (ζηίρνη 530-547) Οη δπν λένη θεύγνπλ θξπθά από ηε Νάπνιε, αιιά όηαλ θάζνληαη θάπνπ λα μεθνπξαζηνύλ, έλαο αεηόο θιέβεη ην θπιαρηό από ηελ Μαξαγαξώλα … Δπέδεπζαλ εηο ηνλ γηαιφλ, φπνπ ήην ε βξπζίηζα. Ζ Μαξγαξψλα αθνχκπεζε ζηα γφλαηα ηνπ Ηκπέξε, κε λ’ αλαζάλε νιηγνζηφλ, λα θνηκεζή θακπφζνλ. Δβγάλεη ην πνδάξηλ ηνπ , πξνζθεθαιάδηλ βάλεη’ επαίξλεη ην δνμάξηλ ηνπ θαη ππά λα θπλεγήζε κε λα μνδεχζε πέξδηθαλ, ηελ θφξελ λα ηελ θέξε. Δβγάλεη ην εγθφιπηνλ θαη δίδεη ην ηελ θφξελ’ εθείλνλ ην παληίκεηνλ, ηεο κάλλαο ηνπ Ηκπέξε. Δπαίξλεη ην ε ζαπκαζηή, σξαία ε Μαξγαξψλα, εθείλν ην εγθφιπηνλ ζην ζηήζνο ηεο ην ζέηεη. Ήηνλ κε θφθθηλνλ βιαληίλ, ξακκέλνλ κε γατηάληλ. Απεθνηκήζελ ε σξηά, χπλνλ γιπθχλ θαη κέγαλ, αιεζκνλεί ην εγθφιπηνλ ζην ζηήζνο ηεο επάλσ. Δθάλε γνπλ ηνλ ζηαπξαεηφλ φηη έλαη απφ θξέαο ρνπκίδεη γνπλ ν ζηαπξαεηφο θαη παίξλεη ην εγθφιπη’ επήξελ ην θα επέηαμελ θαη εηο ην λεζίλ επήγε’ εηο ην λεζίλ εθάζηζελ κέζνλ ην ηεο ζαιάζζεο. ……………………………………………………. (ζηίρνη 623-633) Ο Ικπέξηνο αηρκάισηνο ηνπ ΢νπιηάλνπ ηνπ Καΐξνπ … Λνηπφλ πξνο ηνλ Ηκπέξηνλ αο θέξνκελ ηνλ ιφγνλ. ΢νπιηάλνο ηνλ αγφξαζελ, ηνπ Κατξηνχ αθέληεο. Βάλεη ηνλ εηο ηνλ ζηάβινλ ηνπ λα βιέπε η’ άινγά ηνπ. Καη σο ηνλ είδε έκνξθνλ θαη πεξηγπξηζκέλνλ, εβγάδεη ηνλ εθ ηα άινγα, πνηεί ηνλ πηηξαπέδηλ. Ζγάπεζέλ ηνλ εθ ςπρήο ζνπιηάλνο ηνλ Ηκπέξε, απζέληε ηνλ επνίεζε εηο ηελ ΢αξαθελίαλ, δίδεη ηνλ άδεηαλ θαη ηηκήλ, θνπξθίδεη θαη απνιιαίλεη. Πιηφ εηξέκαλ ηνλ Ηκπέξηνλ, πιηφ ηνλ επξνζθπλνχζαλ ΢νπιηάλνλ ηνλ ειέγαζηλ εηο ηελ ΢αξαθελίαλ, πινχηνλ πνιχλ επφηαμελ, ακέηξεηνλ θαη κέγαλ ………………………………………….. (ζηίρνη 839-854) Ζ κνλαρή Μαξαγαξώλα αλαγλσξίδεη ηνλ Ικπέξην θαη όινη επραξηζηνπλ ηνλ Θεό γηα ηελ επελέλσζε ηνπ δεύγνπο Ζ θφξε νπθ εδπλήζεθελ ηα ιφγηα λα ππνκέλε, αιιά βξπράηαη απφ ςπρήο, θιαίεη απφ θαξδίαο’ [333]

αλαζηελάδεη θαη έπεζελ, ιηγνζπκίαλ ηελ ήιζελ. Βξέρνπλ θαη ζπλεθέξνπλ ηελ, λ’ αλαςπρή θακπφζνλ. ΢ηνλ ηξάρειφλ ηνπ έπεζελ σξαία ε Μαξγαξψλα, λα είδεο θιάεκαηα πνιιά, βξπρίζκαηα κεγάια. Οξίδεη θαη ζθαιίδνπζηλ κνλαζηεξηνχ ηελ πφξηαλ, καδψλνπληαη νη θαινγξηέο, καλζάλνπζηλ ηνλ πξάγκαλ. Λέγεη θαη θαλεξψλεη ησλ σξαία ε Μαξγαξψλα πψο έπαζελ εθ ηα αξράο εθείλε θαη ν Ηκπέξεο θαη θιαίνπζηλ νη θαινγξηέο, κάιινλ Θεφλ δνμαδνπλ. Δβγάδεη ε παλεμαίξεηνο σξαία ε Μαξγαξψλα ην εγθφιπηλ νπνχ εβξέζεθελ κέζα εηο ην ζπλαγξίδηλ. Θαπκάδνπλ ηελ ππφζεζηλ, μελίδνληαη κεγάισο Οξίδεη θαη ζεκαίλνπζηλ κνλαζηεξίνπ θακπάλεο, ΢εκαίλνπλ, ςάιινπλ θαη πκλνχλ, Θεφλ ηνλ παληνθξάησξ …………………………………………………………..

Ο θόξε θαη ν ηππόηεο

[334]

Δξσηηθό όλεηξν

[335]

16. Μαξίλνο Φαιηέξνο: Δξωηηθόλ Δλύπληνλ Εδώ ϋπρεπε το πϐνημα αυτϐ να τελειώςει, γιατύ όδη ο Μεςαύωνασ φτϊνει ςτο τϋλοσ του και τα ελληνϐγλωςςα λογοτεχνικϊ ερωτικϊ ϋργα που ϋπονται ανόκουν ςτο χώρο τησ Αναγϋννηςησ. Αυτϐ φυςικϊ αποτελεύ ϊλλο – και τερϊςτιο – λογοτεχνικϐ κεφϊλαιο που ξεφεϑγει απϐ τα ϐρια αυτοϑ του βιβλύου. Όμωσ θα αναφερθοϑμε για λύγο ςτην Κρητικό μεςαιωνικό και αναγεννηςιακό ερωτικό λογοτεχνύα, που αποτελεύ ϋνα ςημαντικϐ κεφϊλαιο τησ ελληνικόσ γραμματεύασ. Οι ςυγγραφεύσ που ξεχωρύζουν εύναι τρεισ: ϋνασ ϐχι τϐςο διϊςημοσ και μϊλλον ϊγνωςτοσ ςτο ευρϑ κοινϐ ο Μαρίνοσ Φαλιέροσ και οι δυο παςύγνωςτοι δημιουργού ερωτικών επών, ο Βιτςέντζοσ Κορνάροσ και ο Γεώργιοσ Χορτάτζησ. Ο Μαρύνοσ Υαλιϋροσ όταν Κρητικϐσ βενετςιϊνικησ καταγωγόσ που γεννόθηκε και ϋζηςε ςτην Κρότη την εποχό που τυπικϊ ορύζεται ωσ ϐριο μεταξϑ του Μεςαύωνα και τησ Αναγϋννηςησ (1397-1474). Η οικογϋνειϊ του (Falieri) εγκαταςτϊθηκε ςτο νηςύ περύ το 1211. Ο πατϋρασ του Μαρύνου όταν ο Μϊρκοσ Υαλιϋροσ όταν απϐ τουσ μεγϊλουσ γαιοκτόμονεσ τησ Κρότησ και η μητϋρα του η Ανιϋζε όταν κϐρη τησ αριςτοκρατικόσ οικογϋνειασ των Ghisi απϐ τισ (φραγκοκρατοϑμενεσ τϐτε) Κυκλϊδεσ. Ο Μαρύνοσ παντρεϑτηκε την Υιορϋντςα κϐρη του διοικητό των Κυκλϊδων Pietro Zeno και απϋκτηςαν εννϋα παιδιϊ. Ο ύδιοσ όταν αρκετϊ μορφωμϋνοσ, μιλοϑςε ιταλικϊ και λατινικϊ, αλλϊ η μητρικό γλώςςα όταν η κρητικό διϊλεκτοσ. Ήταν μϋλοσ τησ καθολικόσ εξϋχουςασ τϊξησ και τησ Ενετικόσ διούκηςησ του Φϊνδακα (Ηρακλεύου). Υαύνεται πωσ η λογοτεχνύα τον απαςχϐληςε ωσ πϊρεργο και κυρύωσ ςτα νεανικϊ του χρϐνια. Σο γνωςτϊ του ϋργα εύναι πϋντε ποιόματα που γρϊφτηκαν μεταξϑ των ετών 1418 και 1430. Σα τρύα απϐ αυτϊ όταν θρηςκευτικϊ: Ρύμα παρηγορητικό, Λϐγοι διδακτικού του πατρϐσ προσ τον υιϐν και Θρόνοσ εισ τα Πϊθη και την ΢ταϑρωςιν του Θεοϑ και ΢ωτόροσ ημών Ιηςοϑ Φριςτοϑ. Σα ϊλλα δυο εύναι ερωτικϊ γραμμϋνα ςε δεκαπενταςϑλλαβουσ ομοιοκατϊληκτουσ ςτύχουσ και ϋχουν τύτλουσ: Ιςτορύα και Όνειρο και Ερωτικϐν Ενϑπνιον. ΢το πρώτο πούημα, που αποτελεύται απϐ 785 ςτύχουσ, ο Υαλιϋροσ διηγεύται πωσ ϋνα βρϊδυ εύδε ςτο ϐνειρϐ του τη Μούρα που εύχε κανονύςει για λογαριαςμϐ του μια ευτυχιςμϋνη ςυνϊντηςη. Η Μούρα παύρνει την μορφό τησ Ποθοϑλασ που εύναι η υπηρϋτρια τησ αγαπημϋνησ του ποιητό τησ Αθοϑςασ. Η Ποθοϑλα [336]

λοιπϐν τον φϋρνει ς’ επαφό με την Αθοϑςα, με την οπούα ςυνομιλεύ απϐ το ανοιχτϐ τησ παρϊθυρο. Η κϐρη τον βϊζει να ορκιςτεύ πωσ θα την αγαπϊ παντοτινϊ, αλλϊ ςτην πιο κρύςιμη ςτιγμό, ϋνασ ψϑλλοσ τςιμπϊ τον ποιητό που ξυπνϊ απϐτομα και το ϐνειρο παραμϋνει ϐνειρο. Σο δεϑτερο πούημα το Ερωτικϐν Ενϑπνιον εύναι πολϑ μικρϐτερο απϐ το πρώτο και αποτελεύται απϐ 130 ςτύχουσ μϐνο. Ο αφηγητόσΥαλιϋροσ κοιμϊται και ςτον ϑπνο του τον επιςκϋπτεται μια κϐρη, (ςτησ οπούασ τον ϋρωτα δεν ϋχει ανταποκριθεύ ο ποιητόσ) που την ςυνοδεϑει ο μικρϐσ φτερωτϐσ ϋρωτασ, απεςταλμϋνοσ του πανύςχυρου βαςιλιϊ τησ αγϊπησ του Έρωτα. Ο κϐρη και ο ϋρωτασ ςυζητοϑν ςε πιο μϋροσ του ςώματοσ του αφηγητό θα βυθύςει το βϋλοσ του η Έρωτασ. Σρομαγμϋνοσ ο ποιητόσ αποφαςύζει να ενδώςει ςτην αγϊπη του κοριτςιοϑ. Σϐτε ο μικρϐσ ϋρωτασ του αφηγεύται ϐτι η κϐρη ϋφταςε παραπονεμϋνη ςτο βαςύλειο του Έρωτα (ςτην Ερωτοκρατύα) και ζότηςε την υποςτόριξη του ηγεμϐνα, του Πρώτου Έρωτα, ο οπούοσ αποφϊςιςε να ςυνετύςει εκεύνον που αρνεύται τον ϋρωτα μιασ κϐρησ. Όταν πια ο ποιητόσ εύναι ϋτοιμοσ να κϊνει ϋρωτα με την κϐρη, το λϊλημα ενϐσ κϐκορα τον ξυπνϊ και ο αφηγητόσ απογοητευμϋνοσ επανϋρχεται ςτην πεζό πραγματικϐτητα. Αξρόληηζζα ηνπ Μεζαίσλα Πϊντωσ εκεύνο που εντυπωςιϊζει περιςςϐτερο ςτο πϐνημα αυτϐ του Υαλιϋρου εύναι η γλώςςα του. Αν και γρϊφτηκε πριν απϐ ϋξι ολϐκληρουσ αιώνεσ, εύναι απολϑτωσ κατανοητό ςτο ςημερινϐ Έλληνα αναγνώςτη. Ελϊχιςτεσ απϐ τισ λϋξεισ που θα ςυναντόςουμε εύναι ϊγνωςτεσ ό απλώσ δϑςκολεσ ςτην κατανϐηςό τουσ. Παρατύθεται ολϐκληρο το κεύμενο.

[337]

Δξωηηθόλ Δλύπληνλ Φίιε, ην ζπιάρλνο ην πνιχ, ην έρνκε, κε βηάδεη λα γξάςσ πξνο εζέλ γξαθή, πνλεηηθή λα κνηάδε. Λνηπφλ ν πφλνο ηεο θαξδηάο θαη ηνπ θνξκηνχ ε ζιίςη Καη ησλ ρεξηψλ ν ηξνκαζκφο, πνπ δελ κπνξεί λα ιείςε, νπδέ κ’ αθίλαζη πνηέ λα πηάζσ ην θνληχιη, νπδέ ε πξίθα κ’ άθηλε ιφγν λα βγε εθ ηα ρείιε. Σψξα ινηπφλ αλάζαλα θη επήξα ιίγν αέξα απφ ηα ηφζα βάζαλα, ηα έρσ λχρηα κέξα, θαη ζέισ γξάθεη πξνο εζέλ θαη φλεηξν νπνχ είδα θαη ζηέξγσ λα ‘λαη γηα θαιή ηεο ηχρεο κνπ κεξίδα. Έρνληαο πάληα εηο ινγηζκφ κηαλ απ’ απηήλ ηε ρψξα, ζσξψ ηελ θη ήξζε εηο χπλν κνπ πξνο ηελ απγήλ ηελ ψξα’ έζπξλε θαη γηα ζπληξνθηά έλα παηδί κηθξνχιη, ‘θφξεη θηεξά ρξπζφιακπξα, ήηαλ πνιιά κνξθνχιη’ θη είρε εκπξφο ζηα κάηηα ηνπ κηα κεηαμέληα ζθέπε, εηο κηα ζσξψ θη εβγάλεη ηε θαη ζηέθεη θαη κε βιέπεη. ‘Βάζηα ηαξθαζζνδφμαξν, ζαΐηεο πινπκηζκέλεο, σο έδεημαλ, κ’ εθάλεζαλ λα ήηαλ αηκαησκέλεο φιεο εμ αίκαηνο θαξδηάο κ’ εθάλεζαλ φη’ ήζαλ θαη κε ζπνπδή ζηελ θιίλε κνπ νη δπν ηνπο εθαζίζαλ. Γξνηθψ ην ζπιαρληθφ παηδί ιέγεη: «Κενά ημζιάηαζ αοηυξ μπμφ ‘ηακ αθμνιή, ηζ εζέκα δε εοιάηαζ. ΋νζζε ημ εκ’ η’ μνέβεζαζ, ηζ πήνα ελμοζζά ιμο αοηυκ, πμο ιέθθεζ κ’ αβνοπκά πθζά πανά δεκ, ηονά ιμο». Κη εθείλε ιέγεη: «Γέιζζε ημο πυεμο ημ δμλάνζ, ηζ έαβαθε ιζα θανιαηενή ζαβίηα ιε λζθάνζ». ΢χληνκα βιέπσ ην παηδί θαη ην δνμάξη πηάλεη θαη κηα ζαγίηα δίζηνκε εθ ην ηαξθάζζη εβγάλεη. Λέγεη πξνο ηελ πνιχπνλε: «Πμφ εέθεζξ κα ημκ δχζς; κα ηυκε δχζς ζηδκ ηανδζά ηαζ κα ημκ εακαηχζς;» Σφηεο, κνπ θάλε, ιέγεη ηνπ: «Βαν’ ημκ εζξ άθθμκ ηυπμ, κα ηονναβκάηαζ ‘ξ υηα γδ ιε πυκμ ηαζ ιε ηυπμ». Κη εγψ ην ηδείλ εηξφκαμα θη εδάθξπσζε ην θσο κνπ, ζσξψληαο ηφζν θνβεξφ φλεηξνλ, ην είρα εκπξφο κνπ. Μ’ εθάλεθε ‘ηη μχπλεζα θη αλάβιεςελ ην θσο κνπ, θη ν Έξσηαο εζηέθεηνλ κε ην δνμάξη νκπξφο κνπ. Κη απιψλσ, πηάλσ ζχληνκα εθείλε πνπ ‘ρα γλσξα θαη ραηξεηψ: «Καθχξ ήθεεκ δ λέκδ απ’ άθθδ πχνα’ πίθζα ηαθχξ απέζςζε ηδκ είπα πεεοιία. Πε ιε, ηενά, ηζξ έκαζ αοηυξ πυπεζξ βζα ζοκηνμθία [338]

ιε ηα πνοζυθαιπνα θηενά, ιε η’ υιμνθμ δμλάνζ;» Λέγεη κε: «Αοηυξ έκ’ μ Ένςηαξ, υπμο ‘πεζ ηυζδ πάνζ, αοηυξ ιαξ έζιζλε ηα δομ ιε ημ βθοηυ ημο αθέιια, ηαζ ιε ημ ηυλμ πμο νςηάξ, ιαξ έζθαλεκ ημ πκέια». ΚΗ εγψ η’ αθνχζεη εζηέλαμα θη εδάθξπζελ ην θσο κνπ, εβιέπνληαο ηνλ Έξσηα κε ην δνμάξη νκπξφο κνπ. Γέλσ γνπξγφ ηαο ρείξαο κνπ, ηξέρσ θαη πξνζθπλψ ηνλ, ηξέκνληαο θαη δεηιηάδνληαο φινο παξαθαιψ ηνλ γηα λα κνπ δψζε ράξηηα, ζάξξνο γηα λα θεξδέζσ ην πεζπκά ε θαξδίηζα κνπ θαη ε ςπρή κνπ απέζσ. Κη απηφο γειψληαο ιέγεη κε: «΢ηέηε, ιδ δεζθζάγδξ, ηζ άκηνερε ηδκ ηανδίηζα ζμο ηαζ ιδκ ακαζηεκάγδξ ηζ ζδέξ, ημ εέθεζξ γήηδλε, υη’ είιαζ ςνζζιέκμξ απέ ημκ Πνχημκ Ένςηα ζε ζέκ’ απεζηαθιέκμξ’ ηζ έπς ‘λμοζζάκ, ςξ εεξ ζδεί, κα ηνέκς ημοξ πμζμφζζ, αοημφξ μπυπμοκ πεεοιζά, θθυβακ ηαζ δεκ ιπμνμφζζ. Καζ ήλεονε, ημ ιεθθάιεκμ εη ηδκ ανπήκ ημο ακενχπμο μζ Μμίνεξ ημ ιμζναίκμοζζ κα βεκκδεεί ιε ηυπμο. Γζαφημ ηζ εζέκ δ Μμίνα ζμο ςξ ζυβναρε ηαζ ιέθθεζ, εέθεζξ ηδκ πάνεζ, πίζηερε ζημ πείζια πμο δεκ εέθεζ». Κη εγψ ηνπ ιέγσ: «Ένςηα, ακ έκ’ ζα θεξ ηαζ ιμζάγεζ, ημο ηαεεκυξ ηζ ά ιέθθεηαζ δεκ πνέπεζ κα ημπζάγδ. Λμζπυκ, δεκ ηάικεζ πνεζά ηζκάξ μοδυθςξ κ’ αβαπήζδ, αθήηζξ έκ’ ιεθθάιεκμ δ Μμίνα κα ημ πμίζδ ημο ηαεεκυξ ηζ ά ιέθθεηαζ πνέπεζ βζα κ’ ακζιέκδ ζ’ υηα κα έθεδ μ ηαζνυξ, ημ πεεοιά κα βέκδ».

- «Απηείλ’ ε θφξε ήξζε ςεο ζηελ Δξσηνθξαηία θη εχξε ηνλ Πξψηνλ Έξσηα κ’ φιελ ηελ ζπληξνθία’ θαη θιαίεη θαη ζξελνβνιεί, αξρίδεη λα δεγάηαη, θαη πξνο ηνλ Πξψηνλ Έξσηα πνιιά παξεπνλάηαη. Κη αξρίδεη, ιέγεη: «- Ένςηα από πνμκώκ δεηάλζ εβνάθηδηα βζα δμύθδ ζμο ηζ εβώ ηαηά ηδκ ηάλζ, ηζ έααθα εζξ ιζμκ ημκ πόεμ ιμο εζξ κέμκ, μπμύ ι’ εθάκδ πμθθά ηαθόξ ηαζ ιεηά ιε κα γήζδ, κ’ απμεάκδ. Κζ αοηόξ ειέκα αβάπδζε ζηενζά ηζ ειπζζηειέκα ηζ είπα ηζ εβώ ημ εάννμξ ιμο βζα κα πανή ι’ ειέκα. Σώνα, ημ πώξ ι’ εβίκδηε ηζ έααθε ζ’ άθθμκ πόεμ; ηζ ακ εκ’ ηζ εζύ ημ εέθδζεξ, πεξ ιε ημ κα ημ βκώες, κα ιδ πζηναίκς ημ ημνιί ηαζ ηδκ ηανδζά κα θθέβς ηαζ ιε ηδκ παναπόκεζζ ηδκ ηύπδ ιμο κα ηθαίβς –» Σϐτεσ αρχύζει ο φοβερϐσ ο Πρώτοσ των Ερώτων, και λϋγει: «Κϐρη, θϊρρεςε ς’ αυτϐν κι ϊφεσ τον πρώτον’ ςτερϋωςε τον ϐρεξιν ς’ τοϑτον που λϋγεισ τώρα [339]

καλϊ κι ϊ λεύπεται απ’ εδώ κι ϋναι ςε ξϋνη χώρα’ γιατύ ϐταν εγεννόθηκεσ όρθε ς’ εμϋν’ η Μούρα, γελώντασ και χαιρϊμενη κι εκτϑπηςε την θϑρα’ λϋγει με: - Δγελλήζεθε κηα λέα ηελ ώξα ηνύηε, θη εηο η’ όλνκα ηνπ νδεηλόο άκε θαη γξάςε κνύ ηε – Κι εύπε μου κι ϊλλα περιςςϊ η Μούρα ςου για ςϋνα, κι εισ τον τροχϐν τησ Ερωτιϊσ ϐλα τα ‘χω γραμμϋνα. Γιαυτϐ εγώ κι η Μούρα ςου, εγώ κι αυτϐσ υςτϋρου, μϋλλει ςου εισ πλοϑτη και τιμό οι τρεισ μασ να ςε φϋρου. Και να το ξεϑρησ καθαρϊ’ ς’ ϊλλον να μη αθιβϊνησ γιατύ ςε μϋλλει μετ’ αυτϐν να ζόςησ, ν’ αποθϊνησ. Σ’ ϊκουςα κι εύδα, εύπα ςου και θώρειε το γιατρϐ ςου, κι ιδϋσ το γληγορϐτερο να γιϊνησ το κακϐ ςου’ γιατύ καιρϐσ οπ’ απερνϊ ουδϋ γυρύζει πλϋο, και το ‘χεισ χρεύα γϑρευςε, κι ϊλλο ουδϋ ςου λϋω. Κι ϋχετε γεια, αφύνω ςασ, κι ο κϊθε εύσ ασ γνώθη Γυρεϑςετε τησ Ερωτϊσ ϊμα το ςασ εδϐθη». Γηαρξνληθόο έξσηαο Κι εγώ τ’ ακοϑςει, φύλε μου, εχϊρηεν η ψυχό μου εισ μιον εςύμωςα κοντϊ ςτην πολυπϐθητό μου, κι ϊπλωςα το χερϊκι μου ςτ’ ώριο τησ το τραχόλι, κι εςύμωςα τα χεύλη μου προ τα δικϊ τησ χεύλη. Σϐτεσ όκουον ϋκτυπο κι ϋκρουγεν εισ τη θϑρα, λϋγω: «Σα ϋναι;» Λϋγει με: «’Ανοιξε, εγώ ΄μαι η Μούρα». Σϐτε η κϐρη λϋγει μου: «Δρϊμε να τησ ανούξησ, κι αν όςουν φρϐνιμοσ ποτϋ, τώρα το θϋλεισ δεύξεισ». Σρϋχω με το ποκϊμιςο κι ανούγω τησ και μπαύνει κι απϋ τα κϊλλη τϊ ‘μορφα μ’ εφϊνη ‘τι λαμπαύνει. «Φύλια καλώσ απϋςωςε, χύλια καλώσ την εύδα, την ςπλαχνικώτατη κερϊ και Μούρα μου ελπύδα». «Ζωό, χαρϊ και ‘γειϊν πολλό να ‘χετε» λϋγ’ η Μούρα, και με το βλϋμμα το γλυκϑ τουσ δυο μασ εςυντόρα. Βϊζω θρονύν και λϋγω τησ: «Έλα, κερϊ, να ζόςησ, θωρώ ςε ‘τι όλθεσ με ςπουδό, κϊτςε να ξατονόςησ».

[340]

Σϐτεσ ϋκραξε αλϋκτορασ κι εμϋνα ξϑπνηςϋ με, και τ’ ϐνειρο οπϐβλεπα επόγε κι ϊφηκϋ με. Και πϊλι λϋγω: «Ασ κοιμηθώ με τοϑτην την ολπύδα, μόνα γυρύςει τ’ ϐνειρο’ τϋτοιο καλϐ δεν εύδα». Γυρύζω δω, γυρύζω κει, τη Μούρα δεν ηυρύςκω, ουδϋ την νϋαν που κρϊτουνα’ ϐχου! και πϐςα πλόςκω! Ο πετεινϐσ μου το ‘φταιςε’ ϊ δε μ’ εύχε ξυπνόςει, ολοτελύσ η Μούρα μου, μοϑ το όθελε ‘ξοφλόςει. Ασ κϊμνει, ο νιοσ οπ’ αγαπϊ ς’ εκεύνο το γυρεϑει, ςτον κϐςμον ϐπου περπατεύ με τι τρϐπον οδεϑει, γιατύ ϋν’ πολλϊ χρειαζϐμενο ςτουσ νιουσ για να κατϋχουν, οποϑ ποθοϑν ςτον Έρωτα, το πώσ να τον ξετρϋχουν. Λοιπϐν το ρόγα το φρικτϐν Έρωτα να τιμοϑμε, κι ϊλλο δεν ϋχω μα ςασ πω ςτην ρύμα που δηγοϑμαι.

Σξνβαδνύξνη ηνπ Μεζαίσλα

[341]

17. Βηηζέληδνπ Κνξλάξνπ: Δξωηόθξηηνο & Αξεηνύζα Για τουσ δυο μεγϊλουσ Κρητικοϑσ ποιητϋσ τησ Αναγϋννηςησ, ϋχουν γραφτεύ τϐςα πολλϊ, που δεν νομύζω ϐτι ϋχω πλϋον να προςθϋςω τύποτα περιςςϐτερο. Θα παραθϋςω απλώσ μικρϊ αποςπϊςματα απϐ το ϋργο τουσ, για να θυμηθοϑμε την υπϋροχη διαχρονικό γλώςςα του Κορνϊρου και την ϐμορφη ντοπιολαλιϊ του Φορτϊτζη.

Κνξλάξνπ: Δξωηόθξηηνο … Λέγεη ηεο ν Ρσηφθξηηνο· "Ήθνπζεο ηα καληάηα, πνπ ν Κχξεο ζνπ κ' εμφξηζε ζ' ηζε μεληηηάο ηε ζηξάηα; K' εθάλε ηνπ θ' εζθάγεθελ ν-γη' αθνξκή εδηθή κνπ, ζαλ ήκαζε ηελ πξνμεληάλ, πνπ'θνπζε ηνπ Γνλή κνπ.

K' έηνηαο ινγήο εκάληζε, ηφζν βαξχ ηνπ θάλε, θη ν Κχξεο κνπ απ' ηελ πξίθαλ ηνπ ινγηάδσ λ' απνζάλεη. Σέζζεξηο κέξεο κνλαράο κνπ 'δσθε λ' αληκέλσ, θη απφθεη λα μεληηεπηψ, πνιιά καθξά λα πεαίλσ. Καη πψο λα ζ' απνρσξηζηψ, θαη πψο λα ζνπ καθξχλσ, θαη πψο λα δήζσ δίρσο ζνπ ζην ρσξηζκφλ εθείλν; Δζίκσζε ην ηέινο κνπ, κάζεηο ην ζεο, Κεξά κνπ, ζηα μέλα πσο κ' εζάςαζη, θ' εθεί 'λ' ηα θφθθαιά κνπ. Καηέρσ ην θη ν Κχξεο ζνπ γιήγνξα ζε παληξεχγεη, Ρεγφπνπιν, Αθεληφπνπιν, ζαλ είζαη ζπ, γπξεχγεη. Κη νπδέ κπνξείο λ' αληηζηαζείο, ζα ζέινπλ νη Γνλείο ζνπ ληθνχλ ηελ-ε ηε γλψκε ζνπ, θη αιιάζζεη ε φξεμή ζνπ. "Μηά ράξε, Αθέληξα, ζνπ δεηψ, θ' εθείλε ζέισ κφλν, θαη κεηά θείλε νιφραξνο ηε δήζε κνπ ηειεηψλσ. Σελ ψξα πνπ αξξαβσληαζηείο, λα βαξαλαζηελάμεηο, θη φληε ζα λχθε ζηνιηζηείο, ζαλ παληξεκέλε αιιάμεηο, λ' αλαδαθξπψζεηο θαη λα πεηο· "Ρσηφθξηηε θαεκέλε, ηά ζνπ 'ηαμα ιεζκφλεζα, ην 'ζειεο πιηφ δελ έλαη." …………………………………………………..

[342]

[343]

18. Γεωξγίνπ Υνξηάηδε: Δξωθίιε θαη Παλάξεηνο Και για τον Φορτϊτζη ιςχϑουν αυτϊ που γρϊψαμε παραπϊνω για τον Κορνϊρο.

Υνξηάηδε : Δξσθίιε … ΢ηε δνχιεςη θη εηο ηζε θαυκνχο κηθξή πεξίζζηα εκπήθα ηζ' αγάπεο, θη φια ηα θαθά θη ε παδησκηαίο κ' επξήθα· κφληα κνπ κε ηνλ Έξσηα παζ' ψξαλ επνιέκνπ, θαη θαλελφο δελ έδεηρλα ηα πάζε κνπ πνηέ κνπ·' ρίιηαηο θνξαίο κ' εδφμεςε, ρίιηαηο λα πηάλε ηφπν ζην λνπ κνπ δελ ηνλ άθηλα, κ' έλα γε κ' άιινλ ηξφπν· ρίιηαηο η' απηηά εκνιχβσλα, γηα λα κεδέ γξνηθνχζη ηζε ζπξγνπιηαίο ηνπ ηζε γιπθαίο ηα κέιε λα πνλνχζη· ρίιηαηο κε ηελ πνξπαηεμηά, ρίιηαηο κε κηα θαη κ' άιιε ζηξάηα ηελ ζέξκελ ηνπ έζβπλα ζην λνπ κνπ ηε κεγάιε. Μα θείλνο κάζηνξαο θαιφο γηαη' ήηνλ ηνπ πνιέκνπ, κέξα θαη λχθηα δπλαηφ πφιεκνλ έδηδε κνπ, θη ψξαηο κε η' άξκαηα σο ερζξφ, θη ψξαηο μαξκαησκέλν ηνλ έβιεπα, ζα θίιν κνπ, πεξίζζ' αγαπεκέλν, θη ψξαηο γιπθχο κνπ θαίλεην, θη ψξαηο πξηθχο πεξίζζηα, θη ψξαηο ζηξαηηψηεο δπλαηφο, θη ψξαηο παηδάθηλ ίζηα, θη ψξαηο κ' επαίδεπγε άπνλα, θη ψξαηο πνιιαίο κ' εθξάηεη γιπθφηαηαηο παξεγνξηαίο θαη ζπξγνπιηαίο γεκάηε. Υίιη' αθξηβά ηαζζίκαηα κψηαζζε πάζα 'κέξα, θαη ρίιηα κψθηηδε φκνξθα πεξβφιηα ζηνλ αέξα· ρίιηαηο δνπγξάθηδε ραξαίο κέζα ζην ινγηζκφ κνπ, θαη ρίιηαηο έδεηρλ' νκνξθηαίο πάληα ησλ ακαηηψ κνπ, ηζε δπζθνιηαίο κνπ ζήθσλε θη απφθνηε έθαλε κε, κηιηαίο γιπθαίο κ' αξκήλεπγε θη εδηδαζθάιεπγέ κε, ηφζνλ απνχ κ' ελίθεζε, θαη δνχιε απφκεηλα ηνπ θαη ηζε θαυκέλεο κνπ θαξδηάο ηελ εμνπζία, 'δσθά ηνπ... Κη εδά πνπ θαινξξνίδηθε παξ' άιιελ εθξαηνχκνπ, θαη ρίιηαηο έηαζζα ραξαίο θη αλάπαςεο ηνπ λνπ κνπ, ηφλε ζσξψ ηνλ 'πίβνπιν, θαη ηελ αγάπε αξρίδεη ηελ ςεχηηθε πνπ κνπ 'δεηρλε ζε κάρε λα γπξίμε …………………………………………………

[344]

[345]