// GENRE
DE STRAAT WAAR IK WOON GEERT VAN DER STRAETEN In 2005 componeerde Geert Van der Straeten De straat waar ik woon op tekst van Christina Guirlande voor de koorpagina’s bij StemBand. Het is een pittig, folky nummer voor gelijke stemmen in de stijl van Laïs. Ondertussen schreef hij ook een versie voor gemengde stemmen. Nele Dufait bespreekt de gelijkstemmige versie en zet die naast de nieuwe voor gemengd koor.
EEN PITTIGE MELODIE MET EEN QUASI INSTRUMENTALE BEGELEIDING De straat waar ik woon is een lied met 4 strofen waarbij de hoofdmelodie ondersteund wordt door een vrij ritmische begeleiding. De hoofdmelodie is als het ware doorgecomponeerd over de strofen heen en beperkt zich niet tot de eerste stem. In de tweede strofe wordt de melodie door de tweede stem overgenomen. In de begeleiding zien we drie verschillende motieven. We hebben allereerst het ‘Nah’-motief ( strofe 1 en 2) met veel gebonden noten, dat aan strijkers doet denken. Daarnaast staat het heel levendige ‘Lalalalai’-motief (vooral in strofe 3) met een speels fluitkarakter en ten slotte het ‘Diridom’-motief met twee verschillende karakters: in de tweede stem klinkt het als een kleine trom, terwijl het in de laagste stem de typische basondersteuning geeft door pauken of bastuba.
OPBOUW In deze ode aan ‘De straat waar ik woon’ wordt de camera gericht op een doodgewone straat waar alles zijn gewone gangetje gaat en iedereen rustig zijn eigen ding doet. Maar als er iets te vieren valt, feest iedereen uitbundig mee om achteraf weer rustig thuis te komen in eigen huis. Na een ‘instrumentale’ inleiding (Nah) die ons onmiddellijk het folky karakter van het stuk laat horen, zet de bovenstem heel duidelijk in met de hoofdmelodie; éénstemmig, zonder begeleiding. Heel snel vervoegt de tweede stem deze melodie maar ze gaat al na enkele noten haar eigen gang. Op dat moment zet ook de derde stem de instrumentale begeleiding in waarbij de middenstem zich kort daarna aansluit. De tweede strofe start met de instrumentale inleiding door de laagste stem, die bij de inzet van de melodie in de middenstem door de bovenstem
overgenomen wordt. De derde strofe is heel kleur- en klankrijk. Het feest in de straat start met het slagwerk van kleine trom en pauken (Diridom) en de melodie wordt begeleid door fluiten (Lalalalai) en bastuba (Diridom) in een groot crescendo naar het einde van de strofe toe (het feest dat bruist en knalt). Bij de aanvang van de vierde strofe wordt het feest afgesloten met een spetterend vuurwerk (Lalalai). De melodie zet, zoals in strofe 1, in één stem in. De anderen komen er één na één bij.
INSTUDEREN Bij het instuderen is het zeer handig om het hele koor de volledige melodie aan te leren zodat die door alle zangers goed gekend is en duidelijk op de voorgrond kan komen. Hier is vooral de tekst van belang. Een duidelijke pittige articulatie en een mooie boogspanning per zin zijn heel belangrijk. De begeleidende stemmen moeten het vooral hebben van het ritme en het juiste karakter.
GELIJKSTEMMIG VERSUS GEMENGD Wanneer we de twee verschillende versies naast elkaar plaatsen, merken we op dat door de verschillende ligging van de stemmen het lied een totaal andere sfeer krijgt. Waar in de gelijkstemmige versie alles dicht bij elkaar ligt, krijgen we in de gemengde versie (met de mannenstemmen) veel meer diepte. Zo liggen bijvoorbeeld in de gelijkstemmige versie in strofe 2 vanaf maat 17 de midden- en laagste stem heel dicht bij elkaar terwijl in de gemengde versie de bariton zijn eigen weg gaat met een melodie over een veel grotere tessituur waardoor het geheel veel uitbundiger klinkt. In de nieuwe versie voor gemengd koor speelt de componist met de klankkleuren wanneer hij de oorspronkelijke partijen onderling van plaats verwisselt. Dat is vooral in strofe 3 het geval: de sopranen zetten de melodie in maar de alten nemen die over terwijl de sopranen de feestelijke hoge noten zingen. Daartegenover staat dan het mooie kleurenspel in de gelijkstemmige versie waar de melodie volledig door de bovenstemmen wordt gezongen en de middenstemmen met hun vollere klanken de discantmelodie zingen. 26 [
g g g C C C C C C C C C T C C C C CO C h h h h h h h In defeesgelijkstemmige versie, alle stemmen in dalende - te - lij - ke straat la la waar lai op uit g la lag lai lag la la lag lai la lai g T S g van T S C C om T de Y C C C moeilijk lijn! gaan op het einde strofe 3, C C C C C isC het C echt CO CO C C C h g
C
T SO
C
S
-dom, dite - ribewaren - dom - te - lij feest - ke men dat -sen zobruist - als jijen knalt’ en ik, la spanning f C metopfees‘een C C C C C in maat C C C # Y RO CO CO SO T C C CO h h h h 31-32. In de recente versie voor gemengde stemmen met een h ] di - ri - dom, di - dom, di - ri - di - ri - di - ri -dom, lai - la stijgende baritonlijn is de opbouw echter gemakkelijker te bewerkstelligen. ^ 29
[
! Y C
C
C C
C
h
h
h
C
C
- zon - der - lij - ke da -gen dat // NELE DUFAIT
! Y CO #
Y C
]
CO C
C h
lai
h
BO
C CO
[
! Y C
32
g C
g
C
# ] [
Y
C
C C C h
C
g g
C
g
CO C
straat waar ik woon is
Q
C
g
de
h
CO lai CO
CO
C
T S
C
(
C
la,
C O)
lai
T
Lai lai
lai
g g g CO C C C C Q
la la la lai
g C C
h
g
C
CO
C C
C
de
C
C
de
h
C
g C
we - reld in het klein
Q
C
C
g
h
C
C
g
C
C
C
C
C
C
C
h
h
CO
C
C
he - le buurt een feest,
h
C
C g
h
C O S mf g C
C CO
g g g g C C C C CO SO
la
la lai
la lai
la
lai
la la la la lai.
C
g
voor
C
C
C
mf
g C
een
la
C C
g
C
C
BO
la
T S
g
he - le buurt een feest
C g
h
he - le buurt de straat op voor een
lai - la la, de
CO
Lai
C
C
ff O C CO ff
CO SO
en knalt!
C
CO
SO
CO
feest dat bruist
C C
iets te vie - ren valt,
CO SO
en knalt!
h
er
h
lai
en knalt!
C C C
C
C O)
(
dat bruist
! Y CO ! Y
C
C
lai
C
feest dat bruist
! Y C
h
CO
la
lai - la lai la lai
35
14 // STEMBAND
g C C
! Y C
lai.
4. De
Q
g C
C
g C
g C C
C
g C
gro - t’en klei - ne men -sen zo - als
S
C
g
C
C
g
C
g C C
C
g
Voor klei - ne men -sen zo - als