Stemband magazine #3 maa 2015 by Koor&Stem vzw

2015

E N I Z A G MA # 03

V.U. Koenraad De Meulder, Zirkstraat 36, B-2000 Antwerpen - © Coverfoto: www.lemmert.be - Aarschot Volkoren 2013

ELIJKS DRIEM A A ND

maart april mei

M AG A ZINE VA

N KOOR & S

TEM

r da k e d n o n b ied e s e s a o e l Culturneselink, Geert Hendrix Harold Le

Barc aro

Nieuwe

als spag

hetti

nk Koorkla p o n e r pa r t i t u

is h um e ur lle | Mijn

achter De man

i lo O la G j e

de muzie

Culturele oases bieden onderdak

Geert Hendrix en Harold Lenselink

Tenso Days Mechelen met creatie Wim Henderickx

Kort nieuws

Interview met

Kurt van Eeghem

Koor wereld

Ola Gjeilo

Repertoiretips

Nieuwe partituren op Koorklank Barcarolle, Mijn humeur is als spaghetti

De muziek van DAMIAAN krijgt een nieuw leven

De interne staatshervorming zorgt voor onrust in de cultuursector. Het is niet duidelijk wat er met de provinciale middelen voor cultuur zal gebeuren. Volgens het Vlaams Regeerakkoord 2014-2019 zullen de provincies vanaf 2017 niet langer de persoonsgebonden bevoegdheden uitoefenen. Momenteel weet echter niemand waar die budgetten terecht zullen komen. De middelen kunnen toevertrouwd worden aan het Gemeentefonds zodat de lokale besturen meer armslag krijgen voor de ontwikkeling van een lokaal cultuurbeleid. Niemand gelooft echter dat die versnippering op termijn een positief effect zal hebben op het lokaal cultuurbeleid. In tijden van schaarste hebben de steden en gemeenten het al bijzonder moeilijk om hun sociale doelstellingen te realiseren: bouw van scholen, financiering zorg, kinderopvang, bibliotheken, enz. De ontwikkeling van een echt cultuurbeleid is daarom niet altijd een prioriteit. Bovendien zal

de verleiding bijzonder groot zijn om die extra middelen te investeren in zaken die electoraal lonend zijn. Het is wellicht veel beter om alle middelen uit het Provinciefonds, samen met de ambtenaren bevoegd voor cultuur, over te dragen aan de Vlaamse Gemeenschap. Hiermee kan de basis gelegd worden voor een regionaal aangestuurd cultuurbeleid waarin de kennis en expertise die de afgelopen decennia in de vijf provincies werd opgebouw, niet verloren gaat. Wat dus met de koortornooien? Bij de overdracht van de middelen naar het Gemeentefonds, dreigen de provinciale koorwedstrijden volledig te verdwijnen. In een regionaal aangestuurd cultuurbeleid echter kunnen de wedstrijden in een geactualiseerde vorm een nieuw leven krijgen. De keuze is dus gauw gemaakt. ––– Koenraad De Meulder, directeur Koor&Stem

KAMERKOOR PANTARHEI NAAR IKV-MAASMECHELEN

Vocaal Ensemble Kaïros o.l.v. Bruno Crabbé (Brussel) en Kamerkoor Pantarhei o.l.v. An Meeusen (Antwerpen) zijn de twee Belgische koren geselecteerd voor de Internationale Koorwedstrijd Vlaanderen-Maasmechelen. In totaal 12 koren uit Indonesië, Letland, Tsjechië, Oekraïne, Italië, Duitsland, Nederland en België treden aan op de 13de Internationale Koorwedstrijd van Vlaanderen-Maasmechelen. Ze zullen het eerste weekend van oktober wedijveren in twee categorieën voor verschillende prijzen. De internationale jury staat onder leiding van Ludo Claesen en Peter Pieters zorgde voor de verplichte werken.

De deelnemende koren zullen zich tweemaal presenteren in het Cultuurcentrum. Zaterdag brengen ze werken uit verschillende stijlperioden. Zondag is voorbehouden voor een profaan programma naar keuze. Het kamerkoor Aquarius o.l.v. Marc Michaël De Smet verzorgt het openingsconcert op vrijdagavond. Het koor brengt een programma met als titel ‘Een portret van de wereld in 20 liederen.’ 13de Internationale Koorwedstrijd van VlaanderenMaasmechelen van 2 tot 5 oktober 2015 | tel. 089 769668, evenementen@maasmechelen.be, wwww.ikv-maasmechelen.be

Van DKO naar KOOR en van KOOR naar DKO

Agenda Koor&Stem

Koor zoekt dirigent

De man achter de muziek

MIDDELEN OP DRIFT

EUROPEES LETS ZANGFEEST win Wie ze ooit live beleefde, is er jaren later nog vol van: de midzomer zang- en dansfeesten in Letland. Meeslepende spektakels van traditionele en hedendaagse muziek en zang, met een koor van wel 30.000 zangers en 15.000 dansers! Op 20 juni 2015 brengen 1000 Letten van over heel Europa voor het eerst een Europees Lets Zang- en Dansfeest in openlucht in Brussel. Met de prachtige Kunstberg als decor. Aanleiding is het eerste Letse voorzitterschap van de EU. Iedereen in de koorwereld kent de prachtige Letse muziek en zangkwaliteit. De diepe culturele verankering en hoge kwaliteit leverde de vijfjaarlijkse nationale midzomerzang- en dansfeesten in Letland (samen met die van Litouwen en Estland) een UNESCO-erkenning op. Aan de feesten gaan jarenlange voorbereidingen vooraf. In de tussenperiodes vinden jaarlijks regionale zangfeesten plaats. Het

DUOTIC

K ETS

eerste Letse voorzitterschap van de EU dit jaar zag de Europees Letse Vereniging ELA dan ook als het uitgelezen moment om Letten vanuit heel Europa samen te brengen in Brussel voor een groot Europees zang- en dansfeest. Het concert d staat in het teken van verbinding en liefde: de 1000 zangers en dansers nemen het publiek mee op reis naar de culturele schatten die mensen doorheen de eeuwen vergaarden – en delen zo hun liefde voor mensen, de natuur en het vaderland. Dat doen ze in een drie uur durend spektakel van traditionele volksmuziek afgewisseld met hedendaagse composities voor koren en solo’s. Ook Letse volksdansgroepen en kinderkooroptredens zijn verweven in het program-

KORENFESTIVAL VLAANDEREN

Het tweejaarlijkse Korenfestival Vlaanderen is toe aan de 10de editie en vindt plaats in Kontich op 24 en 25 april. 25 koren uit heel Vlaanderen prijken op de affiche (zie achterzijde magazine). Vocarde o.l.v. Koen Wellens (Dessel) bijt de spits af op zaterdag; Just for Fun o.l.v. Johan De Lombaert verzorgt het slotoptreden op zondag. Daartussen wacht je een fijne selectie van wat www.korenfestivalvlaanderen.be Vlaanderen te bieden heeft!

17 - 26.04

Cypriaan De Rore Festival, Ronse 17-26 april. Met concerten van o.a. Huelgas Ensemble, Currende, Laudantes Consort, Polyfoon, La Capilla, Graindelavoix , Encantar. www.derorefestivalronse.be

13 - 17.05

Het 12de Internationaal Gregoriaans Festival van Watou loopt van 13 tot 17 mei. Niet minder dan 31 ensembles en schola’s presenteren zich.

www.festivalwatou.be

14 - 18.05 De tweede editie van het internationaal koorfestival CantaRode vindt plaats van 14 tot en met 18 mei in Kerkrade. www.cantarode.nl

ma. Heel bijzonder is de deelname van enkele Belgische koren tijdens de apotheose van het concert. Je vindt het volledige programma op www.elks2015.eu/en/ ––– Het Europees Lets Zang- en Dansfeest ELKS 2015 is een openluchtconcert op 20 juni om 18 uur op de Kunstberg in Brussel. De toegang is gratis voor wie even de sfeer wil opsnuiven (staand). Zitplaatsen kan je kopen via www.elks2015.eu. Stemband magazine en de ELA schenken 10 gratis duotickets voor het Europees Lets Zang- en Dansfeest weg. Stuur snel een mailtje naar info@koorenstem.be met vermelding ELKS 2015.

05 - 06.06

Boys keep on singing! is de welluidende naam voor een kleinschalig festival en symposium op 5 en 6 juni in Oldenzaal (Overijssel, Nederland). Inspirerende dagen voor iedereen die geïnteresseerd is in de jongensstem. www.jongenskorenfestival.nl

24.07 - 02.08

Het Europa Cantat Festival in Pécs mag niet ontbreken in deze shortlist. De Hongaarse stad Pécs wordt tussen 24 juli en 2 augustus overspoeld door duizenden zangers uit heel Europa. ecpecs2015.hu/en/

12.09

Op zaterdag 12 september wil Aarschot Volkoren het brede publiek opnieuw laten kennismaken met een brede waaier aan koorgenres. Weer of geen weer, verwacht je aan een 10-tal podia en 60 koren en ensembles uit België en Nederland! www.aarschotvolkoren.be

Culturele oases bieden onderdak Je wil er met je koor of ensemble eens enkele dagen tussenuit om de groepsgeest al repeterend te bevorderen of om intensief een project voor te bereiden? Naast een inspirerende muzische omgeving, heb je nood aan een degelijke accommodatie en voldoende faciliteiten om te repeteren. In België en Nederland zijn er twee gloednieuwe projecten waar die zeldzame combinatie te vinden is.

In beide gevallen gaat het om een historisch gebouw dat een nieuwe culturele bestemming kreeg. We spraken met de drijvende krachten achter deze initiatieven die, wellicht niet toevallig, een sterke band hebben met de koorwereld. Geert Hendrix is betrokken bij de cultuurcampus in Lier waar begin mei een hostel geopend wordt, en Harold Lenselink is directeur van het Akoesticum in het Nederlandse Ede, dat eind januari officieel opende.

WELKOM OP DE CULTUURCAMPUS Geert Hendrix weet uit ervaring als koor- en orkestdirigent (o.a. Helicon en La Passione) dat het in Vlaanderen geen sinecure is om een geschikte verblijfs- en werkplek te vinden voor een groep musici die er enkele dagen op uit trekt. ‘Vaak kom je terecht in een schamel verblijf van een jeugdbeweging of in een vakantiehuis’, vertelt Geert Hendrix. ‘En een goede akoestische repetitieruimte of muziekstaanders vind je er zelden. Meestal ben je genoodzaakt om zelf heel wat materiaal mee te brengen om te kunnen repeteren. Enkele jaren geleden toen ik betrokken was bij YoTaM (Young Talented Musicians) trokken we daarom met onze

Op de kunstcampus zullen we voor basisscholen cultuurklassen aanbieden naar analogie met de vertrouwde bosen zeeklassen. Geert Hendrix Vlaamse muzikale toptalenten naar een Duitse Landesakademie. Elk van de Bundesländer stelt zo één of meer goed uitgeruste centra ter beschikking aan de kunsten. Men heeft er zelfs opnamestudio’s zodat de musici een opname mee naar huis kunnen nemen. Het zijn onder meer deze positieve ervaringen die de dirigent mee naar Lier bracht. ‘De muziekacademie van Lier ligt op een mooie centrale plaats in de stad’, zegt Geert Hendrix die als leraar en coördinator aan die school verbonden is. ‘De academie is al enkele decennia gevestigd in een voormalig kloostergebouw aan een stadspark. Aan de andere kant van het parkje kwam zes jaar geleden een ander kloostergebouw vrij. Omdat onze bloeiende academie naar uitbreiding zocht kwam dat pand meteen in het vizier. Even later ontstond ook het idee om een echte cultuurcampus te ontwikkelen met hotelfaciliteiten. Er is ondertussen al een resto-bar die 7 op 7 open is, en in mei gaat ook het hostel open, te midden van een hele infrastructuur waar gerepeteerd en gemusiceerd kan worden. Uiteraard blijft de academie volop gebruik maken van haar

ruimtes, maar we streven naar een systeem van timesharing zodat ook derden tijdens de dalmomenten welkom zijn. Eind augustus vindt er bijvoorbeeld al een internationale masterclass met I solisti del Vento plaats voor blazers en dirigenten uit heel Europa. Allerlei projecten zijn mogelijk, en we richten ons in het bijzonder op koren en ensembles. Zelfs de individuele backpacker kan hier verblijven.’ ‘De Stad Lier is de inrichtende macht van de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans en staat in voor de gebouwen’, legt Geert Hendrix uit. ‘Het hostelgedeelte wordt door Toerisme Vlaanderen gedragen, een investering van 3 miljoen euro, omdat het een cultureel verblijf met een thematische bestemming is. Het hostel biedt 78 bedden in verschillende kamerbezettingen. Om het betaalbaar te houden (20 euro voor kamer met ontbijt) zijn het geen al te grote kamers. Eerder werd ook al de vzw Eduard Bressinck opgericht als hefboom voor de aanhechting van de oude Jezuïtenkerk. Binnen die vzw zijn er tal van vrijwilligers actief die de Lierse cultuurcampus-gedachte zeer genegen zijn en die actief meewerken om fondsen te werven.

CULTUURBAD OP VOORMALIG DEFENSIETERREIN Een enigszins gelijkaardig project vinden we in het Nederlandse Ede. Akoesticum noemt zich ook het Nationaal trainingscentrum voor muziek, dans en theater. Directeur Harold Lenselink heeft een verleden als koor- en orkestdirigent en ervoer dat er in Nederland eveneens een grote nood was aan een plek waar podiumkunstenaars samen kunnen komen. ‘Ik heb ook veel met studentengroepen gemusiceerd en ik weet uit ervaring dat we bij de zoektocht naar een verblijf gewoonlijk de keuze hadden tussen duurdere congresfaciliteiten of een eenvoudige vakantie-accommodatie’, aldus Harold Lenselink. ‘En ook wij keken vooral naar de mooie Duitse voorbeelden. We hebben een geschikte locatie gevonden in Ede, tussen Utrecht in Arnhem.

Op een domein van 100 hectare staan er 20 verlaten kazernegebouwen. De gemeente is de eigenaar en zij wilde dat gebied graag ontwikkelen. Wij waren meteen geïnteresseerd in het gebouw dichtbij het station. Op onze aanwijzingen heeft de gemeente de verbouwing gerealiseerd. Aan de buitenkant heeft men dit gebouw uit de vroege twintigste eeuw heel getrouw gerestaureerd. Binnenin zijn er, met het nodige respect voor de architectuur, wel heel wat ingrepen gebeurd. Zo is er in de grote hal waar vroeger legervoertuigen stonden, een auditorium gebouwd. Verder zijn er ook kleinere studio’s en biedt Akoesticum ook 56 hotelkamers. Wij bieden in tegenstelling tot Lier geen kamers voor individuele bezoekers. Er moet altijd een link zijn tussen de groep die komt met culturele activiteiten. We hebben wel bedrijven of overheden die komen voor trainingen, maar zij krijgen dan ook cultuur ‘opgedrongen’ in de vorm van een concertje of een workshop.’

We hebben wel bedrijven of overheden die komen voor trainingen, EN zij krijgen dan ook cultuur ‘opgedrongen’ in de vorm van een concert of een workshop. Harold Lenselink

6 ‘We zijn een particulier initiatief en betalen huur aan de gemeente voor het gebouw’, vertelt Harold Lenselink. ‘We hebben een vorm van crowdfunding gelanceerd, op basis van geld lenen. Binnen de 50 dagen haalden we zo 90.000 euro op, wat toch wijst op een groot vertrouwen in ons project. We hebben ook veel fondsen gezocht, en we hebben heel veel goodwill ervaren bij bedrijven op het vlak van het inrichten van de hotelkamers, en het uitrusten van de lokalen met muziekinstrumenten. Zo zijn er veel piano’s beschikbaar en is er voor orkesten een uitgebreid slagwerkarsenaal aanwezig. Het doel is dat dit project over twee jaar zelfbedruipend is. Daarvoor moeten we een bezettingsgraad van 80 procent in de weekends halen en 30 procent tijdens de week.

CULTUURKLASSEN Zowel in Lier als in Ede kijkt men echter verder dan het ter beschikking stellen van geschikte accommodatie. Ook het aanbieden van workshops, trainingen en knowhow behoort tot de mogelijkheden. Zo zal men in Lier samenwerken met het basisonderwijs. Op de kunstcampus biedt men dan voor basisscholen cultuurklassen aan naar analogie met de vertrouwde bosen zeeklassen. ‘Op

de campus zijn de vijf kunstvormen aanwezig’, zegt Geert Hendrix. ‘Muziek, woord, dans, beeldende kunst en media. Voor koren is er aangepaste accommodatie voor repetities, ook in kleinere groepjes. Omdat we ook zangleerkrachten of pianobegeleiders hebben die aan de academie verbonden zijn, denken we er ook aan hen op freelancebasis in te schakelen als er groepen komen die bijvoorbeeld behoefte hebben aan stemcoaching. We zijn alvast van plan om nog veel projecten voor inhoudelijke ondersteuning uit te werken.’ Ook voor Harold Lenselink is die inhoudelijke invulling van het trainingscentrum minstens even belangrijk als het bieden van accommodatie. ‘Akoesticum streefde van bij het begin naar die combinatie tussen het bieden van opleidingen of workshops en een mooie locatie aan de Veluwe die goed bereikbaar is en waar je je kan terugtrekken en geconcentreerd kan werken’, zegt Harold Lenselink. ‘In Nederland is er voor podiumkunsten erg weinig aanbod op het vlak van nascholing. Na de opleiding valt het wat stil. Nochtans is dat traject erg belangrijk. Wat er is, gebeurt eerder incidenteel en is heel versnipperd. Het eerste wat we nu doen is de initiatieven die er zijn, bundelen. We proberen organisaties naar hier te halen omdat hier alle faciliteiten zijn. Wij willen alleen nog aanvullen wat er dan nog ontbreekt.

We werken bijvoorbeeld aan een project met muziektheater voor kinderen, aan een pianowedstrijd, een cursus noten leren lezen in één weekend of cursussen voor koordirigenten.’ ––– Tom Eelen WIE IS

Harold Lenselink • leidde diverse vocal jazz en klassieke ensembles • docent koordirectie, componist en arrangeur • artistiek manager van het festival EUROPA CANTAT Utrecht 2009 • beleidsmedewerker bij Kunstfactor, het sectorinstituut amateurkunst in Nederland

WIE IS

Geert Hendrix • dirgent van kamerkoor Helicon en orkest La Passione • directeur SAMWD LIer • docent koordirectie Conservatorium Antwerpen • drijvende kracht ‘Leerhuis- & Liturgieprojecten vzw’, beter bekend als geloofsgemeenschap ‘De Brug’

TENSO DAYS MECHELEN

MET CREATIE WIM HENDERICKX

Van 15 tot 17 mei 2015 nodigen Festival van Vlaanderen-Mechelen en Tenso Network Europe alle liefhebbers van hedendaagse koormuziek uit voor een nieuw TENSO-avontuur in Mechelen. Op de affiche van de derde editie pronken drie topkoren uit Europa: Cappella Amsterdam, Helsinki Chamber Choir en het Franse Musicatreize.

Componist Wim Henderickx: ‘De laatste jaren werk ik graag samen met professionele muzikanten én amateurmuzikanten. Deze opdracht voor TENSO geeft me als componist enerzijds de kans om muzikaal te doen wat ik wil, omdat ik kan werken met koren van een professioneel niveau. Anderzijds moet je de amateurkoren op een andere manier benaderen en dat geeft een interessante spanning. Wat die dialectiek betreft, heb ik me laten inspireren door de zestiende-eeuwse Venetiaanse koormuziek, meer bepaald door de zogenaamde dubbelkorigheid van componisten als Gabrieli en Willaert, waarbij koren op verschillende plaatsen in de kerk opgesteld staan en zowel dialogeren als contrasteren. Bij Visioni ed Estasi staan de koren rondom het publiek. Het wonderbaarlijke bij zo’n opstelling is dat je als toeschouwer echt in de klank zit.’

Het enthousiasme van de componist werkt heel aanstekelijk. Kristel Verpoten

Voor meer informatie en tickets:

Opvallend is de nieuwe wereldcreatie van de Vlaamse componist Wim Henderickx. In Visioni ed Estasi laat hij drie professionele koren en zes Mechelse amateurkoren met elkaar in dialoog treden in het schip van de Sint-Romboutskathedraal. Deelnemende koren zijn Cantus Amici (Urbain Van Asch), Koraal & Jongerenkoor van het Conservatorium (Sien De Smet), Les Amis de P. (Bart Callebaut), Salvocalee (Wim Salvo), Viermaliks (Hans Scholliers), Vokalis (Kristel Verpoten), aan de zijde van de drie professionele koren. ‘Het enthousiasme van de componist werkt heel aanstekelijk!’, vertelt Kristel Verpoten, dirigente van Vokalis. ‘De partituur is een uitdaging voor de Mechelse koren (een 150-tal koorzangers). Zij nemen een belangrijk aandeel in in de compositie, als het ‘large choir’. Hedendaagse koortechnieken worden niet geschuwd en voor sommige zangers is dat onbekend terrein. Hoe het uiteindelijk zal klinken, zullen we pas zondag 17 mei horen als alle koren samenkomen. Het belooft een intensieve dag te worden!’

www.mechelenhoortstemmen.be

Festival van Vlaanderen Mechelen hoort steMMen

25 april t.e.m. 17 mei 2015

Artist in residence Pieter theuns Jordi savall, hervé niquet, Mugison, Frank Vaganée & Adam Woolf Pop-up! openingsfeest…25 april tenso Days …15 t.e.m. 17 mei Wim henderickx, cappella Amsterdam, helsinki chamber choir, Musicatreize www.mechelenhoortstemmen.be

Tijdens het koorfestival krijgen amateurzangers ook de gelegenheid om hun stem te laten versmelten met het professionele koor Musicatreize. Wie noten kan lezen en nieuwsgierig is naar hedendaagse muziek krijgt op zaterdag 16 mei een verse partituur van dirigent Roland Hayrabedian. TENSO Days is ook het slotweekend van Mechelen hoort Stemmen. Dat begint op 25 april met het Pop-up! Openingsfeest, een straatmuziekfestival met gratis vocale acts in de binnenstad. Ook daar krijgen de Mechelse koren een podium in het nieuwe KoorKaffee op de Grote Markt.

WINNAAR DICHTWEDSTRIJD

Muziekpedagogie in beweging

TECHNOLOGIE ALS MEDIUM

Paradidle dubbelslagen van Wout Helsen

De muziekpedagogiek is voortdurend in beweging. Deze publicatie staat stil bij de rol en betekenis van technologie in muziekeducatie. In de verschillende hoofdstukken komen zowel academische perspectieven als getuigenissen uit de praktijk aan bod. De praktijkvoorbeelden situeren zich in de context van het deeltijds kunstonderwijs, het leerplichtonderwijs en de non-formele muziekeducatie. Auteurs uit Vlaanderen en Nederland leveren een bijdrage waarin zij de praktijk willen inspireren en motiveren om technologie een plaats te geven in muziekeducatie, en willen aanzetten tot reflectie. Uitgegeven bij Euprint, door Luc Nijs en Thomas De Baets (red.) met hoofdstukken van Jan Elen, Luc Nijs en Marc Leman, Paul Craenen, Jos Herfs en Robin Van Rootseler, Martine Huvenne.

Naar aanleiding van de Poëzieweek met als thema Met zingen is de liefde begonnen lanceerde Koor&Stem een bescheiden dichtwedstrijd. Iedereen met een beetje poëzie in zijn lijf, zonder restrictie van thematiek of leeftijd, kon zijn verzen insturen. De winnaar won een compositie op zijn winnend gedicht. In totaal namen er 33 gedichten deel aan de wedstrijd: enthousiaste zeer jonge schrijvers uit scholen overal te lande, ervaren dichters en poëtisch talent uit Nederland. Onze jury bestond uit de componisten Jan Coeck, Sebastiaan Van Steenberge en Maarten Van Ingelgem en de dichters Jo Gisekin, Annemarie Estor en Sien De Smet. Het gedicht van Wout Helsen, leerling slagwerk aan de! Kunsthumaniora van Antwerpen kreeg de meeste stemmen achter zijn naam met zijn gedicht Paradidle dubbelslagen. Wellicht volgt hieruit een nieuwe compositie voor Koorklank voor gemengd jeugdkoor (SABar) en slagwerk. Het gedicht Met dit gedicht is de liefde begonnen van Rik Dereeper belandde op een mooie tweede plaats. Zijn gedicht zorgde voor zacht gegiechel bij de jury. Een gedeelde derde plaats is voor Watertaal van Huibert van der Meer en Ik hou van wat je zegt van Kwinten uit het 2de leerjaar van de parochieschool in Peulis.

Je kan de top 3 van de gedichten lezen op www.koorklank.be

–––

verantwoordelijke uitgever: Luk Verschueren Forum voor Amateurkunsten vzw, Abrahamstraat 13, 9000 Gent grafisch ontwerp: www.janenrandoald.be

Paradidle, dubbelslagen Paradidle, dubbelslagen, enkelslagen zijn uniek. Stokken rollen over ‘t vel. Paradidle, dubbelslagen, enkelslagen zijn uniek. Tegentijden strijden tegen Handen, verse voeten, kwiek, Paradidle, dubbelslagen, enkelslagen zijn uniek. Darapiple, duim geslagen, pleister vragen, ritmeziek. Wout Helsen

–––

Een interview met

‘Ik ben met de helm geboren’. Dat gevoel krijgt Kurt Van Eeghem wanneer hij praat over wat hij gestudeerd heeft en welke professionele kansen hij sindsdien allemaal kreeg. Presenteren, zingen, acteren, doceren, interviewen: hij doet het allemaal, altijd even gepassioneerd en nieuwsgierig.

Presentatie Koor van het jaar 2008-2009 © Marcel van Coile

Kurt Van Eeghem

De persoon die het zingen in ons basisonderwijs bewust afbouwt, die mogen ze van mij gerust kielhalen. Of vierendelen. ‘Ik was elf toen ik wist dat ik op het podium wou staan, ik heb nooit iets anders voor ogen gehouden. Waarom dat zo was kan ik niet zo goed uitleggen. Zoiets weet je niet, je voelt het. Aan het conservatorium van Brugge hebben al behoorlijk wat grote meneren les gevolgd, in het verre verleden. En daar mocht ik als jongen avondlessen volgen: dictie, voordracht, toneel en notenleer. Met succes. Het was een plaats waar ik me meteen thuis voelde, als een vis in het water.’

Kwam er bij die studies ook muziek kijken? Kurt Van Eeghem: ‘In de Studio studeerde ik Kleinkunst, dus daar kwam veel muziek bij kijken. Ik wou ook echt zingen. Mijn zangstem is niet zo bijzonder, maar ik kan er wel wat mee. Iemand die daar een grote rol in heeft gespeeld is mijn zanglerares, Lise Roland. Die dame heeft hard aan mij gewerkt. Ik denk dat ik toch een uur of vier per week les volgde bij haar. Ze was een briljante pedagoge, met een achtergrond als sopraan. Ze zong vooral opera en operette en heeft veel succes geoogst in de Franse theaters. Van haar heb ik veel geleerd over hoe je je stem goed kan gebruiken. We werkten heel graag samen en dat heeft resultaat opgeleverd. Ik startte met een moeizaam geluidje en uiteindelijk kon ik toch plots een stukje Scarlatti zingen. ‘ Gaat het dan puur om training? Of techniek? Kurt Van Eeghem: ‘Er komt veel techniek bij kijken, je moet precies weten waar je stem moet zitten. Alle mensen worden geboren met de juiste ademhaling. Een kat behoudt die ademhaling: als je naar een kat kijkt, dan zie je duidelijk dat die een middenrifademhaling heeft. Maar als kind verliezen we dat en verschuiven we naar een schouder- en borstademhaling. Het eerste wat dus moet gebeuren als je goed

Je geeft zelf les aan het Conservatorium in Antwerpen. Zie je een evolutie bij de leerlingen? Kurt Van Eeghem: ‘Er verandert weinig. De jongens en meisjes van nu zijn net als de jongens en meisjes van vroeger: ze zijn even hongerig of even niet-hongerig. Als ze naar interessante zaken hunkeren, is dat met even veel overtuiging als vroeger. En op veel vlakken zijn ze een pak wijzer, omdat ze een veel grotere input aan beelden en feiten binnenkrijgen. Hun kennis is misschien wel wat minder gestructureerd. ‘ Zing je nog steeds veel? Kurt Van Eeghem: ‘Ik ben altijd blijven zingen. Ik loop elke dag al zingend door de wereld. Ik treed nog steeds op als zanger, maar ik zing bijvoorbeeld ook mee met de radio, wanneer ik in de auto zit. De radiozender die meestal opstaat is Klara, maar ik heb een hele rijke iPod. Ik heb nummers in mijn bibliotheek van David Bowie tot Chet Baker en Art Blakey, van middeleeuwse gezangen tot Burundese basdrummers. Zingen is het leukste wat er is, laat ons eerlijk zijn. Als je al zingend iets zegt, is het dubbel gezegd.‘

Presentatie Koor van het jaar 2008-2009 © Marcel van Coile

En toen je iets ouder was, trok je naar Studio Herman Teirlinck? Kurt Van Eeghem: ‘Ik heb eerst aan Studio Herman Teirlinck gestudeerd, in Antwerpen. Daarna ben ik naar Amsterdam getrokken, waar ik aan een theaterschool ben afgestudeerd als regisseur. ‘

wil zingen, is die ademhaling opnieuw afleren. Eens je weer vanuit je middenrif ademt, moet je de klank laten komen. Ook daar is techniek belangrijk: op de juiste manier klanken vormen in je paviljoen, je mondholte en alle holtes die daarrond zitten. Dat kan je leren, ook al ben je geen natuurtalent.’

Met goed muziekonderwijs kan je dus veel bereiken? Kurt Van Eeghem: ‘Alles begint met muziek’, zei Plato. En hij heeft gelijk. De hele opvoeding van een kind moet vanuit muziek starten, dat zou verplicht moeten zijn. Het is een drama en een schande dat men in het basisonderwijs steeds minder tijd maakt voor muziek, het aanleren van liedjes, samen zingen. Zoiets moet je meegeven, ook aan de allerkleinsten. Het is niet alleen leuk, het is ook ontzettend verrijkend. Het is goed voor hun cognitieve vermogen, ze leren synthese en analyse, het prikkelt hun verbale geheugen, ze oefenen het coördineren van bewegingen. De persoon die dat onderdeel van de eindtermen in ons onderwijs bewust afbouwt, die mogen ze van mij gerust kielhalen. Of vierendelen. ‘

Is zingen dan een grotere passie dan acteren of presenteren? Kurt Van Eeghem: ‘Qua emoties vind ik zingen veel heviger dan acteren. Je kan zo diep getroffen worden door iets wat raak is gezongen. In Orfeo ed Euridyce van Gluck, in de Berlioz-bewerking, kwamen sommige zinnen zo hard aan dat ik er tranen van in de ogen kreeg. Of de laatste scène van Dido en Aeneas, When I’m laid in earth. Je zou het ook kunnen vertellen, maar gezongen komt het toch veel straffer over. ‘ Hou je ook van koorzang? Kurt Van Eeghem: ‘In een koor zingen is prachtig. Ik heb verschillende jaren de wedstrijd Koor van het Jaar gepresenteerd, voor Koor&Stem en de VRT. Toen heb ik heel veel koren aan het werk kunnen zien, ik heb met de dirigenten en de koorleden gesproken, mij tussen hen bewogen, van op de eerste rij gezien hoe koren functioneren. En telkens opnieuw zie je hoe belangrijk het is om in groep

iets creatiefs te doen, om samen klank te maken, om naar een optreden toe te werken en dan ook een mooi resultaat te halen. Dat is prachtig om te doen, het doet een mens goed. Voor de luisteraar is het soms wat minder leuk, zeker als men begint te experimenteren met bepaalde hedendaagse koorvormen. Dan haak ik soms wel eens af. Maar ‘erbij horen’ is fantastisch. Ik vind dat elk kind ooit eens aan een koor moet hebben geroken. En eens je dat hebt gedaan, dan blijf je dat ook doen. Je gaat er nooit meer weg, het wordt familie.’ Kan iedereen een koor vinden dat bij hem of haar past? Kurt Van Eeghem: ‘Mensen kunnen heel ongelukkig zijn met hun stem, net als met hun lichaam. Dat is nergens voor nodig. Als je de instelling hebt om er op de juiste manier mee te werken, zowel met je stem als met je lichaam, dan komt dat wel goed. Je moet je gelukkig voelen met wat je als materiaal hebt meegekregen. De ene klankkast is de andere niet, maar je kunt er een heel eind mee weg. Er zijn altijd mogelijkheden om je met je stem te uiten. Je mag nooit bang zijn om je mond open te trekken. En al helemaal niet wanneer je het hebt over zingen in een koor, waar je stem wordt opgenomen in een groter geluid. Er zullen altijd wel wat leden zijn met een ongewoon timbre, maar dat geeft het groepsresultaat alleen maar meer karakter. Wie samen zingt, die viert feest. En samen brengt je een geluid voort dat straffer is dan wat je alleen kan voortbrengen. ‘ Heb je recent nog een muzikale ontdekking gedaan, die je wil delen? Kurt Van Eeghem: ‘Bijna een jaar geleden zag ik een uitvoering van de Coronation Anthems van G.F. Händel door de CHORALE. Dat is een koor uit Antwerpen, waar onder meer twee nieuwslezers van VRT in zingen. Het niveau van die uitvoering was heel hoog, dat klonk bijzonder mooi. Het resultaat van goede begeleiding en maanden hard werk. Sindsdien ben ik ervan overtuigd dat een koor dat gemotiveerd is om een topprestatie te leveren, dat kan bereiken. Zelfs wanneer de zangers allemaal jobs hebben en maar één keer per week bij elkaar kunnen komen, in tegenstelling tot beroepskoren. Dat vond ik een hele mooie ontdekking. ‘ ––– Sofie Rycken

Voor iedereen wat wils: koorwerken van Brahms zijn populair maar het Requiem van Mozart ook en wat denk je van een quasi historische opname van het vrouwenkoor Malle Babbe? Opnames met kinderkoren zijn zeldzaam, we vonden er eentje in Praag en een Engels knapenkoor mag ook zeker niet ontbreken.

De samenstelling van de cd Song of Survival van het vrouwenkoor Malle Babbe uit Haarlem is heel bijzonder. Het gaat om oude opnamen van muziek die in 1943 in een Japans interneringskamp op Sumatra ontstond. Op stukjes papier noteerden twee onbekende muzikale vrouwen, Norah Chambers en Margaret Dryburgh, uit het hoofd, bekende instrumentale muziek en maakten arrangementen voor een vierstemmig koor. Het vijftigkoppig vrouwenkoor nam de bewerkingen 20 jaar geleden op. (Mira)

De nieuwste cd van de Cappella Amsterdam, met koormuziek van Johannes Brahms, werd genoemd naar het prachtige motet Warum ist das Lichtgegeben. Vocaal zit de uitvoering goed, dat mag je van een professioneel koor ook verwachten, maar er ontbreekt wat emotie in de religieuze werken. Na de Janáček-cd, ook met de chef-dirigent Daniel Reuss, had ik meer verwacht. (Harmonia Mundi) Opnamen van Mozarts Requiem zijn niet te tellen, het kamerkoor Accentus van Laurence Equilbey voegt er eentje aan toe. Accentus is van een kamerkoor tot een professionele groep van 32 zangers uitgegroeid en staat aan de top in de Franse koorwereld. Ook de solisten (Sandrine Piau, Werner Gura) zijn niet van de minste. (Naïve)

Voor liefhebbers van kinderkoren is de dubbelcd van het Kühn’s Kinderkoor (Tsjechisch Filharmonisch Kinderkoor) bestemd. Met overwegend Tsjechisch repertoire (klassiekers als Dvořák, Smetana of Martinů ontbreken niet) laat het koor van Jiří Chvála horen dat het tot de beste van zijn land behoort. (www.kuhnata.cz) Cambridge is goed bedeeld met uitstekende knapenkoren. Misschien evenaart het Choir of St. John’s College van Andrew Nethsingha dat van de collega’s uit King’s College niet, maar ze zingen in de goede oude traditie van de Engelse knapenkoren. Hun recente cd is aan de geestelijke koormuziek van de renaissance-componist Thomas Tomkins gewijd. (Chaconne) ––– Mirek Cerny

KOOR WERELD Jouw koor of zangproject hier in de kijker? Bezorg ons een recente en originele foto met een tekstje van maximum 100 woorden. De redactie selecteert 5 foto’s voor opname. Mail naar redactie@koorenstem.be voor 10 mei 2015.

35 KAARSJES VOOR HET WOSHKOOR Het WOSHkoor mag dit jaar 35 kaarsjes uitblazen. Ruim 130 enthousiaste koorleden en een 15-tal vaste muzikanten tellen ze ondertussen. Heist-op-den-Berg is hun thuisbasis, maar de leden komen uit de ruime regio: van Merksplas tot Brussel, van Antwerpen tot Leuven. Muzikale voorkennis is geen voorwaarde om erbij te horen, liefde voor muziek is dat wel! Hun missie is: een stem geven

aan iedereen die, waar ook ter wereld, het rad anders wil doen draaien. Daarom zingen ze liederen tegen armoede en onrecht, tegen oorlog en geweld, over verzet, liefde en hoop. www.facebook.com/woshkoor

SINGASONG DE COUNTRY TOER OP AMICI CANTORES OP WEEKEND Eind 2014 ging gemengd koor Amici Cantores uit Lede op weekend naar de Moezelstreek in Duitsland, meer bepaald in het wijndorp Leiwen. Ze traden op tijdens de ‘Panorama Weihnachtsmarkt’ van Zummethof in Leiwen. Ook brachten ze een bezoek aan de kerstmarkt in Trier, met een vrij optreden op de marktplaats en een paar liederen in de Dom van Trier: wat een geweldige akoestiek! En een goed gevuld muzikaal weekend. www.facebook.com/amicicantores

Singasong o.l.v. Lieve Declerck is een vrouwenpopkoor dat bestaat uit een 35-tal enthousiaste vrouwen uit Meeuwen-Gruitrode en omstreken. Samen plezier beleven aan muziek is de belangrijkste drijfveer van het koor. Ze zingen voornamelijk Nederlandstalige en anderstalige nummers van het lichte genre – zonder partituur! De liedjes worden zowel één- als meerstemmig gezongen. 2015 wordt voor hen ook weer een goed gevuld zangjaar. Met hun programma ‘Singing Dinner’ gaan ze op 13 juni de country toer op. www.facebook.com/vrouwenpopkoorsingasong

KANTILENE EN MOZART Kantilene viert dit jaar zijn 25 jarig bestaan. Al die tijd staat het koor onder leiding van Martine Van de Voorde. Kantilene is véél meer dan een groep zingende mensen. Het is een vereniging van vrienden die graag zingen maar ook erg veel voor elkaar betekenen. Dit jubileumjaar staat Mozart centraal. Ze zingen eind april het requiem van Mozart in de Sint-Jozefskerk in Aalst en in de zomer gaat Kantilene naar een koorfestival in Salzburg. users.telenet.be/Kantilene/

50 JAAR VAGANTES MORBORUM In 1965 stichtte Wim De Bondt in Brugge het studentenkoor Vagantes Morborum, dat in de Minnewaterkliniek de zondagsmis opluisterde. Vandaar de naam: Vagantes Morborum, zwervers voor zieken. De voorbije 50 jaar brachten talrijke hoogtepunten in binnen- en buitenland, recent nog Die Schöpfung (Haydn) in het Concertgebouw, Brugge. Vagantes is ook medeoprichter van het Brugse Koorfestival. Vagantes brengt een kwaliteitsvol repertorium: van liederen tot symfonische werken, a capella, met klein ensemble of groot orkest. Het koor, 60 zangers sterk, wordt nu gedirigeerd door Korneel Bernolet. Het is een gezellige groep die met veel plezier samen zingt! www.facebook.com/vagantesbrugge

25 JAAR JUST MUSIC Just Music bestaat 25 jaar! Gestart in 1990 als een statisch koor, is Just Music door de jaren heen uitgegroeid tot een dynamische zanggroep met een vast combo. 2015 is een feestjaar en daar hoort natuurlijk een spetterende nieuwe show bij. Onder de noemer King Size worden zowel in april als in september jubileumconcerten georganiseerd. Alle soorten Kings en Legends zullen de revue passeren: van de Lion King tot John Legend. Het wordt een prachtige mix van popmuziek, musicalnummers en Nederlandstalige pareltjes, met bijpassende choreografie en kostuums. De vrolijke meisjes van showkoor Rise Up zullen Just Music helpen om er een onvergetelijke show van te maken. www.facebook.com/justmusicbelgium

IN DE KIJKER

CAPPELLA CONCINITE BLAAST 50 KAARSJES UIT 2015 is een bijzonder jaar voor Cappella Concinite. Precies vijftig jaar geleden, in 1965, werd het koor door Karel Aerts opgericht. Het oorspronkelijke kinderkoor, dat de erediensten in de Leuvense Sint-Kwintenskerk opluisterde, groeide al snel uit tot een gerenommeerd koor. Vijftig jaar en vier dirigenten later is Concinite een koor van zo’n vijfendertig enthousiaste vrouwen. In het koor zingen vrouwen van alle leeftijden. Het jongste koorlid is 25 jaar en het oudste 60 jaar. De meesten hebben zang- of koorervaring, maar het zijn allemaal amateurs. Onder de kundige en enthousiaste leiding van dirigent Ludo Claesen bewandelen ze nieuwe muzikale paden, maar nog steeds met dezelfde intentie: de wereld een beetje mooier maken met hun muziek. Het koor zoekt momenteel nog hoge sopranen, dus meisjes of vrouwen die interesse hebben om mee te zingen, mogen via de website contact opnemen. Het feestjaar werd geopend op 7 februari met een feestelijk concert ‘A Joyful Noise’, waarin enkele pareltjes van vroeger en nu uit het repertoire werden hernomen. Op 23, 25 en 26 april staan de volgende jubileumconcerten op het programma: samen met strijkorkest en solisten brengt het koor 3 werken die elk kenmerkend zijn voor een bepaalde periode. Het Stabat Mater van Pergolesi werd onder leiding van Karel Aerts op plaat werd opgenomen. De latere dirigenten besteden ook aandacht aan hedendaagse koormuziek. Verschillende componisten dragen werk op aan Concinite, zo ook Vic Nees. Van deze componist brengt het koor Aurora Lucis. Het concert eindigt met een nieuwe compositie van de huidige dirigent Ludo Claesen op de tekst van het Zonnelied van Sint-Franciscus, de Cantico del Sole. www.concinite.be

Ola Gjeilo In februari was de jonge Noorse componist en pianist Ola Gjeilo (°1978) te gast in België tijdens een concerttournee met het Vlaams Radio Koor. Ola Gjeilo wordt in één adem genoemd met componisten zoals Morten Lauridsen of Eric Whitacre, die de laatste jaren meehielpen om de populariteit van koormuziek aan te wakkeren. In de Verenigde Staten is Gjeilo al een gevierd componist, met premières van zijn muziek in Carnegie Hall in New York. Tijd dus om wat meer te weten te komen over de man achter de muziek.

14 Laten we bij het begin vertrekken. Wat waren je eerste stappen in de muziek? Ola Gjeilo: ‘Ik begon piano te spelen toen ik nog héél jong was, ongeveer vier jaar oud. Men merkte al snel dat ik een goed gehoor had. Als ik muziek hoorde op de radio kon ik dat naspelen op de piano. En ik was voortdurend aan het improviseren. Dat heeft mij gevormd, ook later tijdens het componeren. Ik leerde pas muziek lezen toen ik zeven jaar oud was. Ik heb er eigenlijk nooit over nagedacht of ik echt componist of pianist wilde worden. Dat is misschien heel raar en stom zelfs (lacht), maar het is allemaal op een heel vanzelfsprekende manier gelopen. Mijn echte eerste compositielessen kreeg ik pas vanaf mijn achttiende.’ Je muziek is niet te plaatsen binnen één bepaalde stijl. Wat waren je belangrijkste invloeden? Ola Gjeilo: ‘Mijn invloeden komen inderdaad van overal. En dat komt omdat ik vooral heel veel naar muziek luister. Het zijn niet zozeer de leerkrachten of de componisten die ik in mijn leven ontmoette, die mijn stijl bepaald hebben. Het is vooral dankzij mijn vader, zelf een uitstekend saxofonist. Hij heeft me naar alle soorten muziek doen luisteren, zowel klassiek muziek en filmmuziek, maar ook popmuziek en jazz.

Dat maakt dat mijn eerste composities een complete mengeling zijn van héél veel verschillende muziekstijlen. Ik heb bijvoorbeeld muziek geschreven die geïnspireerd was door Sting of door Coldplay. Mijn eerste pianoalbum uit 2007, Stone Rose, is een cross-over van klassieke muziek met jazzy en poppy invloeden. Het schrijven van koormuziek is iets waar ik van nature naar toegegroeid ben. In mijn tienerjaren was ik verzot op koormuziek, in het bijzonder dan de Engelse koormuziek, maar ook op de romantische muziek van Johannes Brahms. Maar het is zo geëvolueerd dat de meeste schrijfopdrachten van koren komen.’ Die voorliefde voor koormuziek is dus niet iets wat je over hebt genomen van je Noorse achtergrond? Ola Gjeilo: ‘Neen, de koortraditie in Noorwegen is belangrijk, maar niet zo doorgedreven zoals bijvoorbeeld in Estland waar de componist Arvo Pärt vandaan komt. Het is vooral de overweldigende koorcultuur van de Verenigde Staten die mij het meest gestuurd heeft. In élke laag van de bevolking zijn er koren te vinden: in de scholen, in de kerk, in de gemeenschap,… Als componist is het een heel opwindende plek om te wonen. En, meer dan eender ander welk land in de wereld, zijn die koren bijna stuk

voor stuk op zoek naar nieuwe koormuziek. Dat is iets wat in Noorwegen amper gebeurt. In Amerika willen de koren niet zomaar bij het bestaande repertoire stoppen: ze zijn dé grootste opdrachtgevers van klassieke muziek.’ Op welke manier wordt improvisatie nog steeds betrokken in je muziek? Ola Gjeilo: ‘Improvisaties duiken geregeld op in mijn muziek. Maar ik reserveer dat alleen voor de betrokken instrumentalisten, niet voor de zangers. In het koorwerk Evening Prayer uit 2010 bijvoorbeeld, is er heel wat improvisatie voorzien voor de saxofonist, gebaseerd op een onderliggend akkoordschema. Dergelijk improvisaties liggen me nauw aan het hart, omdat het iets is waarmee ik opgegroeid ben. Ik ben er ooit mee begonnen door het album Officium van de jonge saxofonist Jan Garbarek samen met het Hilliard Ensemble. Hij improviseerde op de oude muziek die gezongen werd. Ongelooflijk mooi! Ik heb datzelfde idee overgeplant naar de piano omdat dit nog niet veel gedaan was. Het resultaat was het album Ubi Caritas uit 2007. De opname die we daarvan op Youtube plaatsten, werd met enorm veel succes onthaald. Ik geloof dat we sinds kort de kaap van 100.000 views overschreden hebben.‘

Wat is het verhaal achter de composities Dark Night of the Soul en Luminous Night of the Soul? Ola Gjeilo: ‘Dark Night of the Soul schreef ik in 2011, toen ik componist in residentie was bij het Phoenix Choral. Met dit koor werkte ik ook samen voor mijn album Northern Lights. De muziek is gebaseerd op het middeleeuwse gedicht Dark night of the soul van de heilige Johannes van het Kruis. Dit werk voor koor, piano en strijkkwartet duurt ongeveer 14 minuten en integreert veel elementen van filmmuziek. De meeste van mijn favoriete componisten komen uit de filmwereld zoals Thomas Newman, Dario Marianelli, Alexandre Desplat, Howard Shore,… Wat ik wilde bereiken is een quasi-symfonische klank met beperkte krachten. Ik instrumenteerde de muziek zo dat het geheel grootser klinkt dan de optelsom van de partijen. En cruciaal daarbij is de piano die op de voorgrond staat. Normaal gezien is het aandeel van de piano in koormuziek uiterst miniem, niet bedoeld om gehoord te worden. Maar in dit ongebruikelijke werk heb ik nu zelf als

pianist de kans om met een koor werken. Het is dus de missie om de piano te laten schitteren. Zo wordt de piano dus vaak begeleid door het koor en de strijkers, en zijn er hele solopassages voorzien, bijna zoals in een pianoconcerto. Het filmische aspect dringt ook door in het epische opzet van de muziek: de muziek verklankt een reis doorheen heel diverse secties. Luminous Night of the Soul bouwt verder op het gedicht van Johannes van het Kruis, maar is veel zonniger en opgewekter. Ook hier treedt de pianist vaak op de voorgrond, met onder andere een grote solo in de middensectie. En hoewel het jubelende slot thematisch naar Dark Night of the Soul verwijst kunnen beide werken zowel samen als apart op concerten gebracht worden.‘ Tot slot, met wie kunnen we je het best vergelijken: met een Franz Liszt die vertrekt van een buitenmuzikaal inspiratie, of een Claude Debussy die zijn titels pas achteraf en achteraan zijn partituur toevoegt?

Ola Gjeilo: ‘Dan kies ik voor Debussy. Ik schrijf eerst mijn muziek. Als ik het daarna beluister, dan herinnert de muziek mij aan iets wat de titel oplevert. Ik mijd zelfs bij het componeren dat ik van buitenaf word geïnspireerd. Het is meestal een inwendig proces. Het vertrekken van voorafgaande ideeën werkt zelfs averechts voor mij. Want ik wil dat mijn muziek groter is dan mijn persoonlijkheid, of dan mijn psychische toestand of problemen. Ik wil absoluut vermijden dat mijn muziek een therapie wordt, ook al is het daar gemakkelijk voor te gebruiken. Technisch gezien zou ik op de meest afschuwelijke periode van mijn leven nog steeds dezelfde soort muziek kunnen schrijven. Mijn leven is immers een onbelangrijk deeltje in het grote raderwerk van het bestaan. En ik hoop dat mijn muziek dat persoonlijke en dat tijdelijke kan overstijgen en overleven.‘ ––– Waldo Geuns

In de Verenigde Staten zijn koren dé grootste opdrachtgevers van klassieke muziek. 15 Met Collegium de Dunis hebben we Ubi Caritas en The Spheres van Olja Gjeilo al op cd uitgebracht. The Spheres ademt dezelfde sfeer uit van Dark Night of het Soul en Luminous Night of the Soul. Ik zag er ook een knipoog in naar Sure on this shining night van Samuel Barber en Morten Lauridsen. Dark Night of het Soul is een sublieme compositie met bescheiden orkestratie. In het begin had ik zelfs niet door dat het koor aan het zingen was - zo mooi verweven waren de stemmen in de orkestratie. Bij het tweede deel, Luminous Night of the Soul, kwam het echt tot een apotheose: de violisten zwierden sierlijk over hun snaren, het koor werd volop meegezogen en Gjeilo bespeelde de toetsen in de ban van zijn eigen compositie.

- Sieglinde Carlier, dirigente Maria Bernardakoor, koorlid Collegium de Dunis Video op Koorklank.be: Luminous Night of the Soul -

Vlaams Radio Koor Live

De opener van het concert in Concertgebouw Brugge was verrukkelijk: een hese, intieme versie van Arvo Pärts Spiegel im Spiegel kreeg het publiek muisstil en benam me de adem. Hierna startte de intense tocht vanuit diepe duisternis, zoekend naar het licht, de oplossing. Het VRK zette een puike prestatie neer vol technische hoogstandjes, ook de opbouw van het programma werd zorgvuldig uitgekiend. Bij Luminous Night of the Soul kwam alles samen, na een lange, meeslepende en diepgaande nacht, ontwaakte het licht terug in zijn volle glorie. De Oude Grieken vormden een samenvattend woord voor het beleven van een concert als dit: catharsis. Een lange, staande ovatie was meer dan verdiend en werd dankbaar in ontvangst genomen.

- Bart Van Synghel, vocal ensemble Septem Viri, projectkoor Chantage

Vlaams Radio Koor in het Concertgebouw Brugge op 11 februari jl. met aan de piano Ola Gjeilo. Het programma Light and Shadows bevatte ook werk van Arvo Pärt, Eric Whitacre, Samuel Barber, Morten Lauridsen e.a.

Repertoiretips GEMENGD KOOR

Koormuziek uit Ierland Choirland, An Anthology of Irish Choral Music werd uitgegeven naar aanleiding van de 60ste verjaardag van The Arts Council in Ierland en verzamelt 15 a cappella werkjes voor gemengd koor. Het Contemporary Music Centre, het National Chamber Choir of Ireland en het Ierse Koor&Stem, de Association of Irish Choirs werkten zo samen om de Ierse koormuziek te promoten in het buitenland. De bundel is klein, maar representatief, met arrangementen van traditionele volksmelodieën, nieuwe zettingen op bekende teksten en volledig nieuwe werken. Op de cd bij de bundel vind je professionele opnames door het National Chamber Choir of Ireland onder leiding van Paul Hillier. Bij elke partituur krijg je uitvoerige uitleg over de componist en hoe je met de muziek aan de slag kan gaan, pedagogische benaderingen, vocale tips en aanwijzingen voor dirigenten. Interessante bundel met erg mooie cd, doch niet eenvoudig door de regelmatige divisipassages en diverse werken in het Iers.

GEMENGD KOOR

Bikkembergs bij Schott Mainz Bij Schott Mainz verscheen een koorboek met composities rond oorlog en vrede. Koorleider en muziekpedagoog Klaus Fischbach stelt in Da Pacem – Frieden 70 geestelijke en profane composities voor onder dat thema. Naast oude bekenden (Desprez, Gesualdo, Praetorius, Schütz, Bach …) vinden we ook nieuwe koorwerken terug in voornamelijk Duits en Latijn. De bundel verzamelt diverse stijlen en moeilijkheidsgraden als inspiratie voor liturgie en concert. Het werkje Müde van Kurt Bikkembergs (°1963) dat hij schreef in opdracht van Schott Mainz kan je hier ook in terugvinden. Kurt Bikkembergs schreef voor Camerata Aetas Nova o.l.v. Dieter Staelens uit Leuven So good night unto you all. Het betreft een zetting van de laatste lijn uit Shakespeare’s A Midsummer Nights’s Dream waarbij het personage Puck het publiek voor het laatst aanspreekt ‘If we shadows have offended’ en hen vaarwel wenst ‘So good night unto you all’. Een ideaal afsluitend koorwerk of bisnummer voor gemengd koor. Uitgegeven bij Schott Mainz.

VROUWENKOOR

Requiem Dvoˇrák voor kamerorkest

Ave Maria

Het Requiem in si mol klein van Antonin Dvoˇrák (18411904) voor solisten, koor en orkest opus 89 ging in oktober 1891 in première onder leiding van de componist zelf. Het was, zoals alle grote romantische oratoria bedoeld voor groot koor met begeleiding van symfonisch orkest. Dit arrangement van Joachim Linckelmann reduceert het orkest tot kamerorkest. De strijkers wer-

voor vierstemmig vrouwenkoor

den overgenomen uit de originele versie en spelen soms ook passages van de in de kamerorkestversie verdwenen harp. Ook het orgel verdwijnt, pauken en gong worden behouden zoals in de originele versie. De grootste veranderingen zijn in de blazers terug te vinden. De negentien blazers uit symfonische versie zijn teruggebracht tot houtblaaskwintet (fluit, hobo, klarinet, hoorn en fagot), afgezien van de hoorn, verdwijnen zo alle koperblazers. Het nieuwe arrangement maakt het werk toegankelijker voor niet-professionle uitvoerders. Waar wacht je nog op? Uitgegeven bij Bärenreiter en beschikbaar in de bibliotheek van Koor&Stem.

Bij de uitgeverij Earthsongs ontdek je multiculturele koormuziek. Zo stuitten we ook op een homofoon Ave Maria van Cesar Alejandro Carrillo (°1957) voor vierstemmig vrouwenkoor. Carrillo is dirigent-componist en woont in Caracas, Venezuela. Aanwezig in de bibliotheek van Koor&Stem.

COMPOSITIE WEDSTRIJD

GEMENGD KOOR

Der Rose Pilgerfahrt In Der Rose Pilgerfahrt vertelt Moritz Horn het verhaal van de dochter van de elfenkoningin, een roos, die de gedaante van een meisje, Rose, aanneemt om liefde te ervaren. Het verhaal bereikte Robert Schumann (1810-1856) in maart 1851. Hij werd zo geïnspireerd door de tekst, dat hij metOVERLEDEN

Knut Nystedt

Het heeft niet mogen zijn. De Noorse componist Knut Nystedt (1915-2014) werd net geen eeuw oud en overleed op 8 december 2014. Nystedt studeerde compositie bij Aaron Copland en was van 1964 tot 1985 professor koordirectie aan de universiteit van Oslo. Tussen 1950 en 1990 dirigeerde hij het uitgelezen Det norske solistkor waarmee hij niet uitsluitend in Noorwegen, maar ook in Duitsland, Frankrijk, China, Israël, e.a. concerteerde. Zijn composititorische stijl is kleurrijk en wortelt in het Gregoriaans. Zijn werken werden over de hele wereld uitgevoerd. Het prachtige Immortal Bach maakt hem mogelijk onsterfelijk, maar aarzel niet om in de bibliotheek van Koor&Stem ook ander werk van hem te komen ontdekken!

een de pianopartituur schreef en met de auteur overleg pleegde over het libretto voor zijn muzikale setting. Later dat jaar volgde de orkestversie, maar Schumann beschouwde de pianobegeleiding als voldoende. De structuur lijkt op die van een oratorium met delen voor solostemmen en delen voor gemengd koor. De solodelen klinken echter meer als liederen dan als aria’s en recitatieven. Dit werk wordt weinig uitgevoerd, maar is het ontdekken waard. Aanwezig in de bibliotheek van Koor&Stem. GEMENGD KOOR

Hymns from King’s Hymns from King’s is een verzameling arrangementen van hymnes voor koor en orgel door Stephen Cleobury die al meer dan 30 jaar muziekdirecteur en dirigent van King’s College Cambridge is. Voor gebruik tijdens de Advent, Kerstmis, Pasen en algemeen doorheen het jaar, sommigen voornamelijk voor gebruik in Anglicaanse diensten, anderen wereldbekend. Uitgegeven bij Edition Peters, beschikbaar in de bibliotheek van Koor&Stem.

Niet voor mannen

Allmänna Sången (oudste universiteitskoor uit Zweden) & Anders Wall Composition Award organiseren samen met de bekende Zweedse muziekuitgeverij Gehrmans Musikförlag een compositiewedstrijd voor vrouwelijke componisten. De winnaar krijgt een mooie geldprijs van 50000 Zweedse kronen én een uitgave bij Gehrmans. Aanmelden kan tot 1 december 2015. Meer informatie via www.allmannasangen.se.

Kroningsfeesten 2016 De vzw Musica Sacra Basiliek Tongeren organiseert in samenwerking met de vzw Kroningsfeesten Tongeren, de Parochie O.L.-Vrouw Geboorte en uitgeverij Euprint een compositiewedstrijd voor koor. De wedstrijd kadert in de zevenjaarlijkse Kroningsfeesten die in juli 2016 in Tongeren voor de 18de keer zullen plaatsvinden. Je kan je werk aanmelden in twee categorieën, als concertant mariaal koorwerk of liturgisch mariaal koorwerk. De winnende en genomineerde werken worden uitgegeven door uitgeverij EUPRINT. Aanmelden voor 1 mei 2015, composities in te dienen voor 31 augustus 2015. Alle info: Jan Peeters, jan.peeters2@outlook.com.

Wie zijn de muzikale zetters op Koorklank?

Dirk Goedseels zorgt momenteel op Koorklank voor de pdf’s van de partituren, maar levert reeds lange tijd uitstekend muziekzetwerk voor Koor&Stem. Alles begon in 1996, toen Goedseels zelf Ego Flos van Vic Nees uitvoerde als lid van Musica Nova, destijds onder leiding Roger Leens. Dirk bood aan het werk te mogen graveren. Na afstemming met uitgeverij De Notenboom (het materiaal van De Notenboom is sinds geruime tijd beschikbaar bij Koor&Stem) was zijn eerste partituur enkele maanden later een feit. Er volgden nog andere partituren voor De Notenboom en aanvragen van andere uitgeverijen, steeds met de focus op koormuziek. Zo denkt Dirk met plezier terug aan het graveren van 200 pagina’s koorpartituren voor de uitgave Vlaanderen in Europa, Europa in Vlaanderen, uitgegeven door het C.V.M. En voor het digitalisatieproject van het huidige A.N.Z. plaatste hij in december 2014 de 500ste partituur online. Naast het zetwerk is Dirk reeds lange tijd actief als opnametechnicus voor geluidsopnames van voornamelijk koorconcerten. Koen Mertens zorgt voor de beluisterbare versie van de partituren. Net als Dirk zingt Koen heel graag. Bovendien zorgt hij er ook voor dat kinderen in het basisonderwijs dat graag doen, vaak met Attakatamoeva onder de arm. Op meesterkoen.be kan je een glimp opvangen van muzikale actviteiten waarin kinderen en jongeren stralen. Zo vond hij Koor&Stem en wij hem. Koen zet met veel enthousiasme de muziek om in MuseScore en zorgt zo voor het handige spelertje van de partituur in Koorklank zodat je meteen een auditief beeld van de partituur krijgt. Beide heren leveren ons dit jaar 8 nieuwe partituren en digitaliseren minstens 20 smaakvolle werkjes uit de ‘oude’ doos. Hou Koorklank.be dus zeker in de gaten.

Nieuwe partituren Deze partituren kan je downloaden op www.koorklank.be om zelf af te drukken of op je tablet te gebruiken.

BARCAROLLE GEERT VAN DER STRAETEN Opera duikt op in onze koorpagina’s. Geert Van der Straeten (°1962) zorgde voor een geslaagde bewerking voor gemengd koor van de Barcarolle van Jacques Offenbach (1819-1880). We bevinden ons in Venetië op het terras voor een Venetiaans palazzo. De genodigden van Guiletta zijn allemaal bij elkaar. Samen met Nicklausse zingt Guiletta de meest bekende barcarolle uit de opera-geschiedenis Belle nuit, ô nuit d’amour. Een barcarolle (ofwel gondellied, van het Italiaanse barca hetgeen ‘boot’ betekent) is een volksliedje dat gezongen wordt door Venetiaanse gondeliers, of een muziekstuk dat in die stijl is gecomponeerd. Doorgaans wordt de barcarolle in een wiegende 6/8 maatsoort genoteerd. In de bewerking van Van der Straeten weerklinken de thema’s niet alleen in sopraan en alt, maar mag ook de tenor bijdragen aan de melodie. In de baspartij fungeren melodiefragmenten als brugfunctie. Lees Barcarolle Conteswww.koorklank.be! d’Hoffmann meer over dit werkLesop Music: Jacques Offenbach (1819 - 1880)

tB O

W tB O ! W 86 p W ! W 68 Q

Allegretto moderato (

C O= 62)

SO S

C CC C

W BO ! W

tB O

W BO ! W W ! W CC

C CC

T S

C> O C C >C O X C C

# WW S O C g C C C C C WC 12

C CC C

C CC

CO SO

CC T C CC T CC C

C CC C

CC T T S O

W ! W C

W B BB OOO W B O ! W W g XC ! W C S # CWC C C C

B BB OOO >C O

XC CWC CWC C

CO SO

C C C> O C C !

W W CCC CCC CCC CCC CC CC CC CC CC CC CCC CCC ! W XC C C C C C C C C C C C C C C C C C

¢&

www.koorklank.be

W C CC C

g C S

Piano

C C T C CC C CC *

C C CC C

XC C WC C C C

{

∑

œ nœ œ nœ œ œ œ œ œ œ

Mijn hu meur is als spag - het - ti die te

####

∑

œ nœ œ nœ œ œ œ œ œ œ

Mijn hu meur is als spag - het - ti die te

Swing

## & # # Œ nœ œ œ œ ‰ œj œfij nœ œ œ œ Œ œ nœ nœœœ Œ ‰ œœ œœ ? #### œœ Œ Ó œJ œ

lang bleef

#### ¢& nœ œ

Pno.

Muziek: Mirjam de Wit

Swing

° #### & nœ œ !

C C C C C C W CCC X C CCC C CCC C CCC C CC C CC C CC C CC C CC C CC C CCC C CCC C

° #### &

C> O C C >C O C C

pp CC CC CC CC CC CC CC CC CC CC CC CC W CC CC CC CC CC CC CC CC CC CC CC CC ! WWC XC C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C WC XC C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C

Tekst: Jo Govaerts

CC T CC CC T CC

CC T CC CC T CC !

BO T SO

Mirjam De Wit (°1988) liet zich inspireren door Mijn humeur is als spaghetti, een gedicht van Jo Govaerts (°1972) om een bluesnummertje voor kinderkoor te schrijven. Mirjam is muziekpedagoog en werkt veel met kinderen. In 2013 won ze met het Liedje in de Maneschijn de compositiewedstrijd van Wy Sjonge in Friesland. Hoewel het werkje nooit meerstemmig gaat en goed ondersteund wordt door de begeleiding, zitten er plaatsen in die bijzonder aandacht vragen. Zo moeten de zangertjes zingen – én struikelen - op een tongpunt-r en wordt het lied volledig in swing Mijnintro humeur als spaghetti gebracht. Toffe totisjazz in kinderkoor.

CC T T S

BO T S

MIRJAM DE WIT

Arrangement: Geert Van der Straeten (º1962)

(simile)

CC T T S

MIJN HUMEUR IS ALS SPAGHETTI

{

lang bleef

Œ œ

nœœ

‰ œj Œ œ

#œ

nœ

bœ

j œ œ œ œ #œ œ ‰ œJ œ ™ #œ œ #œ œ œ œ œ œ nœ E7

lig - gen in de klam - me

ren

du - ren - de mi - nu - ten van no

lig - gen in de klam - me

ren

du - ren - de mi - nu - ten van no

j œ œ œ œ #œ œ ‰ œJ œ ™ #œ œ #œ œ œ œ œ œ nœ

## j & # # nœœ ™™ œœ Ó œ ™ œ ? #### œ œ œ

j‰ ‰ œœ Œ n œœœ ™™ nœœ ™ œ œ œ œ œ

‰ nœ

j œœœ Ó œ

De muziek van Damiaan krijgt een nieuw leven Op initiatief van Damiaan Vandaag brengen Noémie Schellens en het Leuvense koor Camerata Aetas Nova o.l.v. Dieter Staelens een pas gerestaureerd Hawaiiaanse muziekhandschrift uit de Leuvense Damiaancollectie tot leven. De opbrengst van het concert, dat plaatsvindt op 9 mei, is bestemd voor De Stem van ons Geheugen, een project waarin de geest van Damiaans werk verder wordt gezet. In het KADOC loopt ook een tentoonstelling over de restauratie van het oude muziekhandschrift en over de rol en het belang van muziek bij het missiewerk in de melaatsenkolonie op Molokai. Muziek en zang hadden een centrale rol in de Hawaiiaanse cultuur en Damiaan maakte daar goed gebruik van om het welzijn van ‘zijn’ melaatsen op Molokai te verbeteren. Waar nodig herwerkte hij de muziek op maat van hun mogelijkheden. Onder zijn deskundige leiding en dankzij de inzet en het enthousiasme van de koloniebewoners, kwam er heel wat waardering voor de muzikale prestaties tijdens de liturgische vieringen op Molokai. De voldoening bij de deelnemers was erg groot. Muziektherapie avant la lettre... Onder andere met dit project wil Damiaan Vandaag

inspireren om het leven van mensen met een beperking te verbeteren. Damiaan Vandaag is een project van de Paters en Zusters van de Heilige Harten. Het crowdfundingproject Boekensteun zorgde mee voor de kansen om succesvol fondsen te werven: de restauratie van het oude muziekhandschrift was verzekerd! Vele handen werden voor de realisatie van dit project in elkaar geslagen: Noemie Schellens, de meter van het project en stadssopraan van Leuven, de erfgoedcel van de stad Leuven, KADOC-KU Leuven en Resonant voor het (muziek)historische werk en tot slot Myriam Van Herck die het liedhandboek daadwerkelijk restaureerde.

Op 9 mei wordt de belofte van Damiaan Vandaag aan de donateurs waargemaakt: de muziek van Damiaan zal weer klinken in de kapel van KADOC in Leuven. De donateurs van de restauratie, maar ook geïnteresseerden kunnen het concert bijwonen en genieten van de muzikale prestaties van Camerata Aetas Nova onder leiding van Dieter Staelens. Tickets kosten €10 en kunnen tot 30 april besteld worden via info@damiaanvandaag.be of via 016 31 63 68. ––– Frieda Wyns www.damiaanvandaag.be, kadoc.kuleuven.be Video op www.zingenmetdementie.be/damiaan

illustratie © Sarah Wouters

Van DKO naar koor en van koor naar DKO Heel wat koorzangers volgen les in het deeltijds kunstenonderwijs. Er zijn ook veel leerlingen uit het deeltijds kunstonderwijs (DKO) die graag in een lokaal koor zouden willen zingen. Het klinkt misschien vreemd maar tot voor kort bleef die vorm van samenwerking dode letter. De omzendbrief van 3 oktober 2014 van de Vlaamse Gemeenschap brengt daar verandering in.

Alternatieve leercontext Leerlingen uit het deeltijds kunstonderwijs krijgen de mogelijkheid om voor een deel van hun opleiding buiten de muren van de academie leerervaring op te doen. In de praktijk wil dat zeggen dat een leerling in het deeltijds kunstonderwijs als alternatief voor de cursus samenspel, koor of kamermuziek mag meezingen in een lokaal koor, fanfare of andere muziekvereniging. Die ‘alternatieve leercontext’ zorgt ervoor dat leerlingen op een natuurlijke wijze kunnen doorstromen naar koren, orkesten of andere boeiende leeromgevingen. Binnen een structurele werking De academie behoudt in die werkvorm als onderwijsinstelling de eindverantwoordelijkheid, ontwikkelt er een traject voor en bewaakt de kwaliteit. De alternatieve leercontext blijft een opleiding en is géén vrijstelling. Zowel de academie als het koor zijn verantwoordelijk voor het leerproces. Belangrijk is dat er binnen die alternatieve leercontext een structurele werking plaatsvindt. Koren met vaste repetities en een gestroomlijnde werking komen dus in aanmerking.

De academie beslist De directeur van de academie beslist welke lokale amateurkoren een geschikte leeromgeving zijn voor de leerlingen. Hij of zij maakt daarvoor gebruik van een eigen toetsingsinstrument dat door de inspectie van het DKO wordt gevalideerd. Zo zou het behalen van een bepaalde categorie in een provinciale wedstrijd één van de criteria kunnen zijn voor de opmaak van het toetsingsinstrument. Tijdens het leerproces zal de academie geregeld de leerling ter plekke observeren en overleg plegen met de leerling, de verantwoordelijke van de leercontext of de dirigent van het koor. Op het einde van het jaar moet de academie nagaan of de leerling alle vooropgestelde doelen effectief bereikt heeft.

Win-winsituatie Leren in een alternatieve context is zowel voor het deeltijds kunstonderwijs als voor de koren een kans. Het DKO brengt leerlingen in contact met koren en laat hen ervaren hoe fijn het is om samen te zingen. De aanwezigheid van studenten in het koor stimuleert zangers om de stap te zetten naar notenleer, zang, stemvorming, muziekgeschiedenis of andere vakken in het DKO. Voor koren is het een middel om jonge mensen op een natuurlijke manier te laten instromen in het koor. Wissel even van gedachten hierover met de directeur van de muziekacademie in je regio! Misschien wordt het de start van een boeiende samenwerking. ––– Koenraad De Meulder, directeur Koor&Stem Bron: www.ond.vlaanderen.be

MA 6 – ZA 11 APR | Wetteren

MA 13 APRIL | Leuven

Koordagen voor kinderen

Zingen in het Lemmensinsituut

www.koorenstem.be | Contact: Marleen Moortgat, tel. 09 220 24 84, marleen.moortgat@koorenstem.be

DO 9 – VR 10 APR | Wetteren

Repertoirecursus liturgische muziek met 3 ateliers op maandag 13 april 2015 van 9u00 tot 16u30. Atelier 1 (plenum): ‘Stemvorming en opwarming‘ onder leiding van Kristel Lamerichs Atelier 2 (parallel): ‘Hedendaagse liturgische koormuziek’ onder leiding van Jan Vuye OF ‘Antwoordpsalmen’ onder leiding van Jos Bielen Atelier 3 (plenum): Eenvoudige koormuziek voor de liturgie onder leiding van Jos Bielen Zingen in het Lemmensinstituut Ma 13 april 2015 – van 13u30 tot 18u00 | www.koorenstem.be/liturgisch | Contact: Koen Maris, tel.

Observatiedagen: zingen met kinderen

016 85 24 44, koen.maris@koorenstem.be

Vraag je je soms ook af over welke pedagogische en muzikale trukendoos ervaren kinderkoordirigenten beschikken? Tijdens deze observatiedagen, gecoördineerd door Marleen Annemans, volg je de repetities van de Koordagen voor kinderen. Met voor- en nabesprekingen, analyse van de repetitie, dirigeertips, ... We werken heel praktijkgericht; het repertoire wordt samen doorgezongen zodat je meteen kan ondervinden wat geschikt is voor je eigen zanggroep.

Opleiding kerkmuziek 2015

www.koorenstem.be | Contact: Marleen Moortgat, tel. 09 220 24 84, marleen.moortgat@koorenstem.be

ZA 18 APR | Leuven

Deze jaarlijks weerkerende cursus is bedoeld voor dirigenten en organisten/begeleiders van parochiekoren. Er wordt met verschillende moeilijkheidsniveaus gewerkt zodat iedereen maximaal geholpen wordt.

De Grote Kleine Kunstfoor

Opleiding Kerkmuziek 2015 op 18 april en 16 mei, telkens van 9u30 tot 15u30. | www.koorenstem.be/liturgisch | www.vclm.be | Contact: Koen Maris, tel. 016 85 24 44, koen.maris@koorenstem.be © www.valseteefjes.be

‘T IS FEEST Kom naar het tofste koorkamp van het jaar! Dirigenten Marleen De Boo, Jeroen Beckers en Tom Johnson staan garant voor een kwalitatieve muzikale aanpak. Op het programma staan o.a. drie feestelijke koorliederen speciaal gecomponeerd door Jan Van der Roost, Hans Helsen en Marc Van den Broeck. De monitorenploeg zorgt voor leuke ontspanningsactiviteiten. Een onvergetelijke ervaring voor jonge zangertjes!

AGENDA

APRIL .15

ZO 19 APR | Antwerpen

Opleiding Ik dirigeer een koor! www.koorenstem.be/ik-dirigeer-een-koor | Contact: Erik Demarbaix, tel. 03 237 96 43, erik.demarbaix@koorenstem.be

De Grote Kleine Kunstfoor is het startschot van het Liefhebber Kunstenfestival Antwerpen en van de 20ste WAK. Welkom op 25 april om 13.30 in Park Spoor Noord in Antwerpen! Waag je kans aan het artistieke dartsspel, spel mee in je eigen slapstickfilm, maak kennis met lokale helden, versier je lichaam met poëzie en nog veel meer! Ook met een optreden van de Gentse cabareteske dameszanggroep De Valse Teefjes.

ZA 25 – ZO 26 APR | Kontich

ZA 9 – ZO 10 MEI | Houffalize Samen zingen heeft een goede invloed op het

Korenfestival Vlaanderen 2015

welzijn van mensen met dementie en personen Koorweekend uit hun omgeving. Alle deelnemers aan een contactkoor genieten van het samen zingen van in de Ardennen liedjes ‘van toen’. Zangers met dementie herinneren

25 koren op de affiche: een fijne selectie van wat Vlaanderen te bieden heeft, van kinderkoren tot concertkoren, van klassiek tot pop en jazz! Sint-Martinuskerk, Gemeenteplein Inschrijven kan tot drie dagen vóór de infosessies 8, 2550 Kontich. Tickets aan €8 pp via www.zingenmetdementie.be // kalender

persoonlijke herinneringen verbonden metAdeze De Waals-Brusselse koorfederatie Coeur muziek, komen naar boven. Een opsteker voor Joie hun organiseert op 9-10 Houffalize zelfvertrouwen: mensenmei met in dementie krijgen een letterlijk en figuurlijk stem en worden alerter, koorweekend m.m.v.een Koor&Stem. Docenten toegankelijker en opener voor hun omgeving. zijn Xavier Haag en Marleen Annemans.

// infosessies www.korenfestivalvlaanderen.be | Contact: Erik Prijs/persoon, inclusief maaltijd — 55 euro Demarbaix, 03 237maaltijd 96 43,en inspiratiegids — 70 euro Prijstel. inclusief

erik.demarbaix@koorenstem.be Meer informatie: dementie@koorenstem.be

www.zingenmetdementie.be VR 24 – ZO 26 APR | Vlaanderen

www.facebook.com/De Stem van ons Geheugen

Week van de aktische informatie prAmateurkunsten

De Week van de Amateurkunsten (WAK) is een kunstweek voor en door iedereen die met kunst bezig is. Tijdens de WAK krijgen die duizenden mensen die in hun vrije tijd kunst beoefenen de kans om hun kunst te tonen. Dansers, schrij• ECD meander — dendermonde vers, beeldend kunstenaars, zanger en koren, • ECD Memo — vlaams-brabant muzikanten, toneelspelers, fotografen, enz… • ecd orion — antwerpen iedereen doet mee— met de WAK! • PGN dementie Mechelen Het thema de WAK 2015 is ‘De kleine • WZCvan aymanshof — dendermonde WZC Dekinderen Gulden Lelie — antwerpen artiest’. •Over enzorgbedrijf kunst, over aan22 stormend • wzc ster ter zee —de scherpenheuvel talent, over kleine man in de • Zorgbedrijf Antwerpen straat, over de invloed van jong op oud en omgekeerd, over experimenteren, vinden en proeven, over nieuw en durven, over (her)ontdekken en doen!

partners

Benieuwd wat er in jouw gemeente of stad gebeurt? Kijk op www.wak.be voor het aanbod in jouw buurt.

MEI .15 WO 6 MEI | Tielt

zich soms hele stukken van de teksten. Ook

De Stem van ons Geheugen stimuleert zingen samen met mensen met dementie in contactkoren www.koorenstem.be/ik-dirigeer-een-koor | en reikt de deelnemers de basisbeginselen Contact: Erik Demarbaix, tel. 03 237 96 43, aan van een op maat ontwikkelde methodiek. Tijdens de infosessies ‘Hoe beginnen met erik.demarbaix@koorenstem.be een contactkoor?' leren beroepskrachten uit de ouderenzorg, muzikale vrijwilligers, ze met een beginnend ZA mantelzorgers, 16 MEI | …hoe Leuven contactkoor de beste resultaten kunnen bereiken.

zingen. Elke dag eindigt met een samenzang met Opleiding Kerkmuziek 2015 18 april en 16 mei, mensen met dementie, om op nadien geïnspireerd in de eigen omgeving aan de slag te gaan met telkens van 9u30 tot 15u30. | www.koorenstem.be/liturgisch een nieuw of recent opgestart contactkoor. | www.vclm.be | Contact: Koen Maris, tel. 016 85 24 44,

koen.maris@koorenstem.be

DO 28 MEI | Antwerpen

Infosessie De Stem van ons Geheugen Hoe en waarom een contactkoor opstarten voor mensen met dementie en zangers uit hun omgeving? Het is een hele uitdaging op muziv.u. Koenraad De Meulder, p.a. Zirkstraat 36, 2000 Antwerpen, info@koorenstem.be kaal en op organisatorisch vlak. Op 28 mei in WZC De Gulden Lelie te Antwerpen worden de deelnemers wegwijs gemaakt in de kracht van muziek voor mensen met dementie, leren zij hoe de opstart en organisatie van een contactkoor aan te pakken en volgt er een toelichting over het repertoire en de methode om met een gemengde groep te zingen op maat van mensen met dementie. Sprekers: Herman Wauters, Sofie Bauwens en An Willems www.zingenmetdementie.be | Contact: Frieda Wyns, tel. 03 237 96 43, frieda.wyns@koorenstem.be | Praktisch: WZC De Gulden Lelie, Schoytestraat 19, Antwerpen |

Dirigent: Ignace Thevelein Organist: Tom Hoornaert Dekenale Sint-Pieterskerk, Kerkstraat 13, 8700 Tielt., 20u00 tot 21u30

incl. maaltijd en inspiratiegids

www.koorenstem.be/liturgisch | Contact: Koen Maris,

hoe beginnen met een contactkoor?

Op één dag krijgen de deelnemers een inleiding over Opleiding kerkmuziek de kracht van muziek voor mensen met dementie, een praktijksessie over de organisatie van een 2015 contactkoor en een praktijksessie over het samen

Zangavond Zingt Jubilate

tel. 016 85 24 44, koen.maris@koorenstem.be

Infosessies 2015

Donderdag 28 mei 2015 | €55 pp. incl. maaltijd | €70 pp.

ZO 31 MEI | Genk

Donderdag, 28 mei 2015

Woon- en Zorgcentrum De Gulden Lelie Zorgbedrijf Antwerpen

Onvoltooid landschap Dinsdag, 22novelle september 2015 Landschap De prachtige Onvoltooid Woon- en Zorgcentrum Aymanshof van Annelies Verbeke (°1976) vertelt over een Dendermonde koppel in oorlogstijd. Componist donderdag, 15 oktober 2015 Maarten Van Ingelgem (°1976) vertaalde Woon- en Zorgcentrum Ster terhet Zee libretto naar een Scherpenheuvel beklijvend vredesoratorium voor koren van alle leeftijden. partners:

in samenwerking met:

Uitvoerende koren zijn Pro Cantione o.l.v. Jan Peeters, Amabile o.l.v. Jan Vanderheyden, jeugdkoor Lirica o.l.v. Jos Venken, Kinder- en Jeugdkoor De Piccolo’s o.l.v. Philipp Baeken, Maven Sings. Kurt Defrancq vertelt het verhaal. www.onvoltooid-landschap.be | zondag 31 mei 2015, 15.00u | C-mine (Grote zaal) te Genk | Prijs: € 14/12/11 | Koop ticket online via www.c-minecultuurcentrum.be of bel 089 65 44 90.

Koor zkt dirigent

Zaventem

SINT-MARTINUS ZANGKOOR Het Sint-Martinus zangkoor is het kerkkoor van de gelijknamige parochie in Zaventem. Ons koor bestaat uit een 20-tal leden. De leeftijd van de koorleden varieert tussen 45 en 80 jaar. Aan ervaring ontbreekt het dus niet! Ons repertorium bestaat voornamelijk uit kerkliederen en verschillende missen, hoewel we ons geregeld ook aan profane liederen ‘bezondigen’. Contact: Magda Van Campenhoudt 02 720 09 86, j.pricken@pandora.be

Brussel

Leuven

Dadizele

Jeugdhuis Chicago is een ontmoetingsplek voor kinderen en jongeren in het hartje van Brussel. We gaan samen op zoek naar de talenten van onze kinderen. Heel wat kinderen houden van zingen en daarom hebben we dit jaar een zangatelier opgestart. En we gaan ook verder: we willen we met de leden van het zangatelier een koor oprichten. We zijn dus op zoek naar een dirigent. Het gaat om kinderen van 6 tot 12 jaar. Het atelier vindt plaats op dinsdag van 16u30 tot 18u.

Als vierstemmig koor is het Hadricantuskoor nauw verbonden aan de parochie van Wijgmaal (Leuven). Elke vierde zondag van de maand en op kerkelijke feestdagen zingen we de parochieviering. Daarnaast engageert het koor zich ook voor het opluisteren van enkele vieringen op verplaatsing. Zonder overdrijving mogen we zeggen dat Handricantus niet zomaar een parochiekoor is. De verdienste hiervoor ligt bij de gedrevenheid en de capaciteit van onze opeenvolgende dirigenten. Om dit de komende jaren te kunnen blijven waarmaken, zijn we op zoek naar een nieuwe dirigent!

Het koor Cantabile Dadizele is een vierstemmig gemengd koor dat een 45-tal enthousiaste geschoolde en minder geschoolde koorleden telt. Ons koor is verbonden aan de parochie en op kerkelijke hoogdagen verzorgen we er de misvieringen. Daarnaast treden we ook graag op voor andere gelegenheden en gaan we graag nieuwe uitdagingen aan. We staan steeds open voor vernieuwing en willen ons repertoire ook verder uitbreiden .

CHICAGO KIDSKOOR

Contact: Céline Gaza, 0499 10 35 08, celine@chicago.be

HADRICANTUSKOOR

ZANGKOOR CANTABILE

Contact: Cambier Martine (voorzittter), martine.cambier@pandora.be, 0497 41 17 93

Contact: René De Wever (voorzitter) rene.dewever@destiny.be of Greet Vissenaekens, (secretaris), greet.vissenaekens@telenet.be

Colofon Stemband magazine #3 maart / april / mei 2015 Verschijnt vier keer per jaar Oplage: 3.000 exemplaren

Redactieadres redactie@koorenstem.be www.koorenstem.be/tijdschrift

Koor&Stem vzw is de organisatie voor vocale muziek

+32 (0)3 237 96 43

in Vlaanderen. Koor&Stem ondersteunt iedereen die

Zirkstraat 36 - 2000 Antwerpen

graag zingt, brengt zingende mensen samen en promoot

Uitgave: Koor&Stem vzw

Abonnement

Coördinatie: Jan Stofferis

Binnenland: €25 / Buitenland: €35

Werkten mee aan dit nummer: Erik Demarbaix, Tom Eelen, Koenraad de Meulder, Liesbeth

Bij Koor&Stem aangesloten koren krijgen 3 gratis

Volg ons via Facebook en Twitter

Timmermans, Sieglinde Carlier, Bart van Synghel, Kristel

www.facebook.com/koorenstem

Verpoten, Frieda Wyns

www.twitter.com/koorenstem

Vormgeving: Apple-n.be / Brand-ink.be Druk: Vanderpoorten

beter te zingen en om dat met nog meer plezier te doen. www.koorenstem.be

abonnementen.

Segers, Sofie Rycken, Mirek Cerny, Waldo Geuns, Lieve

Coverfoto: www.lemmert.be - Aarschot Volkoren 2013

koorwerking in Vlaanderen. Onze initiatieven helpen je om

Koorklank is een online platform van Koor&Stem vzw met nieuws en inspiratie voor dirigenten en koren, partituren te downloaden, repertoiretips en véél muziek. www.koorklank.be

KONTICH – 25/26 april 12.30 - 18.00u.

KORENFESTIVAL

2015

VLAANDEREN ZA

Vocarde DESSEL Muzamies GENT Cantorij Jubilate OOSTKAMP Kinderkoor Singfonia BERCHEM Alma Musica BORGERHOUT ItTakes4 NIJLEN Frizant KAMPENHOUT Jeugdkoor Youforia BERCHEM Koordinaat LEUVEN Reflection DEURNE Viermaliks MECHELEN

Markant HERENTALS Sint-Rikierskoor BREDENE Cum Gaudio SINT-MARTENS-LATEM Kinderkoor Lirica GENK Jeugdkoor Lirica GENK Kinderkoor Helder GENT Jeugdkoor Carmina EKEREN Sint-Jozefcantorij KASTEL Ladies Aloud KONTICH Qui-Vive DESSELGEM Arion HEVERLEE Les Voix Perdues WILRIJK Amaranthe OUDENAARDE Just for Fun SINT-KATELIJNE-WAVER

25.04

26.04

www.korenfestivalvlaanderen.be LOCATIE: Sint-Martinuskerk, Gemeenteplein 8, 2550 Kontich, TICKET: €8 pp., geldig op beide dagen en verkrijgbaar aan de kassa  INFO: Koor&Stem vzw, Zirkstraat 36, 2000 Antwerpen, 03 237 96 43, korenfestivalvlaanderen@koorenstem.be Organisatie: het kinderen jeugdkoor De Konsinjoorkes i.s.m. Koor&Stem vzw