koorkrant 2009/september

V.U. Koenraad De Meulder, Zirkstraat 36, B-2000 Antwerpen

09.2009 // #1

de koorkrant Festival voor Kinderkoren Op 28 februari 2010 vindt het eerste Festival voor Kinderkoren van Koor&Stem plaats.

Een festival waar alle kinderkoren – zonder onderscheid van niveau – welkom zijn.

Wie zijn of haar kinderkoor een stevige impuls wil geven mag dit festival zeker niet missen. Het kan immers een opstap zijn naar Koor van het Jaar of naar het Europees Muziekfestival voor de Jeugd.

Het festival is geschikt voor alle kinderkoren zonder onderscheid van niveau!

De koren kunnen een eigen programma brengen van ca. 10 min. en tijdens de samenzangmomenten zingen de kinderen eenvoudige éénstemmige liedjes.

Kinderkoren kunnen zich bij de voorbereiding aan dit festival laten coachen door docenten van Koor&Stem. Hiermee kan er een stevige impuls gegeven worden aan de artistieke ontwikkeling van het koor.

Alle kinderkoren die zich inschrijven voor het kinderkorenfestival krijgen bovendien de kans om mee te werken aan een bruisend toonmoment tijdens de halve finale van Koor van het Jaar in Flagey te Brussel. Dit moment wordt voorbereid in het koor en wordt op punt gezet tijdens een workshop van Koor&Stem in Flagey. Dit toonmoment wordt ongetwijfeld één van de hoogtepunten van de TV-uitzending over Koor van het Jaar 2010-2011.

Kinderkoren die wensen deel te nemen aan het Europees Muziekfestival voor de Jeugd krijgen via deelname aan dit festival een extra podiumkans en kunnen zich ook samen met de coach voorbereiden op deze internationale uitdaging.

Het Europees Muziekfestival voor de jeugd 2010 loopt van 30 april tot 3 mei 2008. Uiterste inschrijvingsdatum is 15 oktober 2009. Alle info op www.emj.be.

Meer details over het nieuwe Kinderkorenfestival kan je binnenkort online lezen op www.koorenstem.be. Of contacteer projectcoördinator Dimitry Goethals, dimitry.goethals@koorenstem.be, 03/ 237 96 43!

Meester van Mysterie en Magie 17.10 2009

Koor&Stem Vlaams-Brabant en kamerkoor Koordinaat organiseren een korenontmoeting met concert in de kerk van het H.Hart - Blauwput te Kessel-Lo. Dit concert past binnen de feestelijkheden rond de opening van het museum M te Leuven, en het feestjaar Passie van de Meester – Rogier van der Weyden.

© www.rogiervanderweyden.be

Samen met het gemengd koor Cantemus uit Merksem, jongerenkoor Rejoice uit Ekeren en kinderkoor De Orgelpijpjes uit Heverlee zullen we het publiek meenemen op een reis vol mysterie en magie. De titel van dit project heeft een dubbele betekenis. Enerzijds willen we tonen dat we meester zijn over koormuziek waarin mysterie en magie zullen centraal staan. Anderzijds verwijst de titel ook naar de componisten, de meesters, waarvan wij de meesterwerken willen laten horen. De deelnemende koren behalen alle een uitstekend niveau en kunnen een mooi palmares voorleggen. Op het programma staat onder andere muziek van Vic Nees, Karl Jenkins, Arvo Pärt, Samuel Barber, … Zonder enige twijfel echte meesters in de koormuziek.

Dirigent: Jan Van Hove, dirigent@koordinaat.be, T 0475 96 77 88. Tickets via www.koordinaat.be: €8 euro (€5 voor -25 jaar). 17 oktober 2009 om 20.00u., Kerk van het H.Hart Blauwput te Kessel-Lo.

ATTAKATAMOEVA

2de graad

GROOTS SAMENZANGMOMENT in Gent!

2 mei 2010 vindt de grote slotmanifestatie van de Week van de Amateurkunsten 2010 plaats op en rond het Sint-Pietersplein in Gent. De koorwereld mag dit bijzonder evenement openen met een groots samenzangmoment. Koor&Stem nodigt alle koren uit om op die dag samen te zingen met Ishtar, andere koren en het publiek. De bundel ‘Zingen tot morgenvroeg’ wordt een nieuwe uitdaging voor elk koor.

Toon uw kunsten aan heel Vlaanderen op het Festival van de Amateurkunsten.

1 op 3 Vlamingen beoefent actief kunst in de vrije tijd. Vlaanderen mag trots zijn op zoveel creativiteit. Het wordt hoog tijd om daar groots mee uit te pakken. Er wordt gemikt op een deelname van maar liefst 5.000 uitvoerders. En jij en je koor kunnen daar deel van uitmaken!

De ‘goesting’ waarmee mensen in hun vrije tijd kunst beoefenen, vormt de rode draad doorheen de verschillende optredens, expo’s, workshops en verrassende activiteiten. Op het programma staan onder meer een optreden van een massakoor en een taptoe van muzikanten. Je kan schrijven op de Boekentoren, spelen in de doedelzakfanfare, meedansen in de silent disco, dansworkshops volgen, een schildersbattle zien…

Half september verschijnt de nieuwe tweede graadsbundel Attakatamoeva! Na het succes van de eerste reeks 2002-2006, begon Koor&Stem in 2007 aan een 2de editie kinderliedjes voor in de klas. In de gloednieuwe bundel voor de 2de graad van het lager onderwijs tref je liederen aan van Geert Van der Straeten, Michaël Vancraeynest, Thomas De Baets, Lode Dieltiens, Jan Van Damme, Jan Coeck en vele anderen.

Onder de uitvoerders vinden we het koor Clari Cantuli o.l.v. Ria Vanwing met zijn heldere kinderstemmetjes terug, evenals Jelle Cleymans, Fleur Brusselmans en Marie-Anne Coppens naast een rist professionele instrumentisten. De tekeningen van Marijke Van Eyck steken de bundel in een fleurig kleedje op maat van de kinderen.

De koorwereld mag dit bijzonder evenement op 2 mei 2010 ‘s middags openen met een groots samenzangmoment. Koor&Stem stelde voor dit evenement de bundel ‘Zingen tot morgenvroeg’ samen, met enkele bekende koorwerken en aantal nieuwe arrangementen van liederen uit de kleinkunst: Ik wil deze nacht in de straten verdwalen, 2 meisjes, De fanfare van honger en dorst, enz. Een nieuwe uitdaging voor heel het koor! Voor de koren die deelnemen wordt een heel leuk dagprogramma uitgewerkt, met ook de gelegenheid om op verschillende locaties een eigen programma te brengen.

Heb je al ‘goesting’, laat het ons alvast weten en neem contact op met projectcoördinator Dimitry Goethals, dimitry.goethals@koorenstem.be, 03/ 237 96 43.

Een muzisch initiatief van Koor&Stem vzw

Koorcyclus A Capella In haar Koorcyclus A Capella biedt KOORLINK vzw elk concertseizoen een podium aan de betere amateurkoren, professionele koren en vocaal ensembles uit Vlaanderen en daarbuiten. De eerste concerten in het

seizoen 2009-2010 zijn veelbelovend.

Jeugdkoor Rondinella o.l.v. Rudy Van der Cruyssen opent de cyclus op 11 oktober 2009 en brengt het programma Let’s sing and swin in de O.L.V.-kapel van het Elzenveld te Antwerpen.

Liedjes voor de tweede graad van het basisonderwijs Editie 2007-2010 1

8 november 2009 brengt Camerata Aetas Nova/Vlaams Radiokoor o.l.v.

Dieter Staelens Scandinavische muziek rond het thema Herfst-Winter. Het volledige programma vind je op www.koorlink.be.

VRIJWILLIGERSVERGOEDINGEN

Terugbetaling vervoerskosten van vrijwilligers!

De koorwerking in Vlaanderen wordt mogelijk gemaakt door de onbaatzuchtig inzet en het wervend enthousiasme van duizenden vrijwilligers.

Soms is het zinvol om een onkostenvergoeding toe te kennen aan vrijwilligers binnen je vereniging of je koor.

De wet op het vrijwilligerswerk voorziet hiervoor twee systemen: • Een terugbetaling van de reële onkosten die door de vrijwilliger gemaakt worden en die bewezen kunnen worden. Het gaat hier om aankoop van materialen, telefoonkosten, verplaatsingsonkosten, treintickets en andere bewijsbare kosten.

• Een forfaitaire onkostenvergoeding aan de vrijwilliger zonder dat er kosten moeten bewezen worden. De forfaitaire onkostenvergoeding mag niet meer bedragen dan 2 30,22 per dag of niet meer dan 2 1208,72 per jaar.

Belangrijk is dat een combinatie van beide systemen niet mogelijk is. Wie reële onkosten aantoont, kan daar bovenop geen forfaitaire vergoeding krijgen. De wetswijziging voegt echter één uitzondering toe: vervoerskosten! Een combinatie van de forfaitaire kostenvergoeding met een terugbetaling van reële vervoerkosten is nu mogelijk, en dit voor een maximum van 2.000 kilometer per jaar en per vrijwilliger.

Een concreet voorbeeld. Als vrijwilliger gebruik je het openbaar vervoer, je eigen wagen of je fiets: je kan voor 2009 het forfait krijgen van 21208,72 en je kan je kosten van je ticketjes voor bus, trein of tram terugbetaald krijgen met een maximum van 2605,20 per jaar. (20,3026 x 2.000 kilometer = 2605,20). Je fietskilometers kan je in rekening brengen aan

het officieel tarief van 20,15 per kilometer, vervoer met eigen wagen aan 20,3026 per kilometer.

Het lijkt ons heel zinvol om de afspraken in verband met de terugbetaling van de reële vervoerkosten op te nemen in de vrijwilligerovereenkomst. Wie een dirigent, een secretaris of een andere vrijwilliger betaalt via de forfaitaire onkostenvergoeding krijgt in de toekomst dus meer mogelijkheden. Heb je nog vragen neem dan even contact op met Koor&Stem. Bron: VSDC

1 //

NIEUWE BUNDEL

KOOR&STEM PRESENTEERT…

INTERNATIONALE KOORWEDSTRIJD 25-27 2009 Maasmechelen, even centrum van de internationale koorwereld

Over Art Workshops

Hoe hoog ligt het niveau van de beste Europese koren? Kunnen Vlaamse koren mee met de buitenlandse top? Wat en hoe verschillend zingen koren uit de Filippijnen, Letland of Ekeren? Op al deze vragen kan de Internationale Koorwedstrijd van Vlaanderen-Maasmechelen een antwoord bieden in het laatste weekend van september 2009.

2 //

Over Art is het interdisciplinaire project dat Koor&stem in mei 2009 op de rails zette. Over Art reikt nieuwe ideeën én repertoire aan om met je koor samen te werken met folkmuzikanten, een harmonieorkest of een andersvalidenkoor. Je kan er meer over lezen op onze website of in de vorige nieuwsbrieven.

Europa Cantat Utrecht

Dit najaar plant Koor&Stem verschillende workshops om de liedbundels Joy to the world en Ik heb de wereld rondgerezen samen in te studeren. Binnenkort vind je hierover alle info op www.koorenstem.be!

In juli vond voor de zeventiende keer het internationale festival EUROPA CANTAT in Utrecht plaats. Het was een daverend succes: 2619 zangers en koordirigenten uit 50 landen traden op tijdens 80 verschillende concerten en deden mee aan 119 uiteenlopende ateliers en seminars. We vroegen enkele Vlamingen die erbij waren om een impressie.

ATELIER WORLD MUSIC IN MEMORIAM

Marcel Van Daele 19.09 1929 – 28.03 2009 Van 1957 tot 1983 was Marcel Van Daele leraar aan het Sint-JozefKlein-Seminarie te Sint-Niklaas.

Velen zullen zich Marcel vooral herinneren als de bezielende leider van het knapenkoor In Dulci Jubilo.

De manier waarop hij het koor tot een hoog niveau wist op te tillen, werd in de koorwereld al snel opgemerkt. Naast de optredens in eigen land nam hij met het koor ook deel aan verschillende internationale koorfestivals.

Af en toe gaf hij het koor ook uit handen. Het koor werd dan wel door Marcel voorbereid maar een andere dirigent nam het koor over voor de afwerking en de eigenlijke uitvoering. Topmusici zoals Ton Koopman, Jos Van Immerseel en Philippe Herreweghe werkten op die manier samen met In Dulci Jubilo. Het pleit voor Marcel als dirigent en als mens dat hij besefte dat hij op die manier het koor beter maakte en nog meer bekendheid gaf. Ook al moest hij daarvoor de eer delen met anderen.

Hoewel hij bij zijn aanstelling als pastoor niet meer rechtstreeks betrokken was, bleef hij het koor van nabij volgen. Toen het koor een periode moest overbruggen tussen twee dirigenten in nam hij zelf de verantwoordelijkheid om het koor nog even te leiden. Later, toen ik zelf pas dirigent was, kon ik wekelijks op hem beroep doen als assistent. Een periode waarin ik nog veel van hem opstak!

Het was voor mij en vele andere oud-zangers een voorrecht Marcel te hebben gekend als dirigent.

De manier waarop hij vele generatie zangers kon begeesteren tot het zingen en appreciëren van de koormuziek was onnavolgbaar. Een groot geschenk. Het doet mij deugd dat hij bij onze laatste grote optredens, Bachs’ Weihnachtsoratorium en Haendels’ Messiah, van op de eerste rij zichtbaar genoot van deze hoogdagen voor In Dulci Jubilo.

We zullen hem missen.

Dieter Van Handenhoven, dirigent In Dulci Jubilo

De wereld van amateurkoren telt tal van wedstrijden, maar slechts enkele (Arezzo, Cork, Gorizia, Marktoberdorf, Tours, Tolosa, Llangollen) hebben een grote faam en daar hoort Maasmechelen stellig bij. Van 25 tot 27 september kan men in het Cultuurcentrum van Maasmechelen 16 koren uit 10 landen beluisteren. Voor de opening vrijdagavond zorgt één van onze beste semi-professionele koren, Currende van Erik Van Nevel, met feestelijke anthems voor stemmen en basso continuo van Henry Purcell.

Behalve de competitieoptredens brengen sommige deelnemende koren gastconcerten in Limburgse gemeenten. In Maastricht wordt tijdens het Euregioconcert door het Kamerkoor van Maastricht en het Kammerchor der Musikhochschule Mannheim het verplichte werk voor mannenkoor Ich bin ich van Ludo Claesen gecreëerd. Hij componeerde ook de verplichte werken voor gemengde koren (Quam pulchra es) en voor vrouwenkoren (The great longing).

Zondag om 19 uur begint de slotmanifestatie met de langverwachte proclamatie, bekendmaking van de laureaten en optredens van de wedstrijdkoren.

Er zijn ook drie Vlaamse koren van de partij: Cantando uit Ekeren, Makeblijde uit Zele en Reflection uit Berchem. Het niveau van deze formaties kennend is het helemaal niet uitgesloten dat ze, naast de prijs voor het beste Vlaamse koor (Koor&Stem), ook andere prijzen in de wacht slepen. Internationale koorwedstrijden zijn bij koren erg in trek: er worden nieuwe contacten gelegd, men kan zich met de “concurrentie” meten, nieuw repertoire ontdekken en de sympathieke sfeer meebeleven. Maasmechelen heeft kortom heel wat bieden!

Mirek Cerny www.ikv-maasmechelen.be, Kaarten: Jan Geraerts, T 089 24 02 90, e-mail: jan.geraerts1@telenet.be

Cantate Domino wordt 50 Het beste knapenkoor van ons land, Cantate Domino uit Aalst, heeft een groot seizoen voor de boeg. Het koor werd in september 1959 in de schoot van het Sint-Maarteninstituut in Aalst opgericht door Kanunnik Michael Ghijs, die het koor tot aan zijn overlijden vorig jaar leidde. Intussen heeft de groep een nieuwe dirigent, de 25-jarige David De Geest. De 50ste verjaardag van Cantate Domino wordt met tal van activiteiten gevierd.

De indrukwekkende opsomming van de projecten in het seizoen 2009/10 maakt meteen duidelijk waarom de jongens elke dag van het schooljaar twee kortere repetities houden, in totaal zo’n 11 repetitie-uren per schoolweek.

Het concertjaar wordt op 26 september in het Aalsterse cultuurcentrum De Werf geopend met een academische zitting. In oktober starten de feestelijkheden met een openingsconcert in Aalst. Cantate Domino nodigde voor deze gelegenheid het befaamde Dresdner Kreuzchor uit, waarmee het samen het Te Deum van Jules Van Nuffel zal uitvoeren. December is traditiegetrouw aan kerstconcerten voorbehouden die deels met het Knapenkoor van het Bulgaarse Plovdiv plaatsvinden. Cantate Domino werd ook gevraagd voor een concert in het kader van Europalia China in de grote zaal van het Brusselse PSK, en eind dit jaar zal het koor in het Vaticaan voor de Paus mogen zingen.

De vijf jubileumconcerten in april 2010 zijn aan Georg Friedrich Händel gewijd en in de zomer van 2010 neemt het koor deel aan het Festival van Sarrebourg in Frankrijk en is er een concertreis naar Zuid-Korea gepland.

David De Geest volgt bewust de weg die Michael Ghijs uitstippelde: “Uiteraard, het is ongelooflijk wat die man met het koor gepresteerd heeft. Ik wil mij aan zijn pijlers vasthouden en dat zijn de uitvoeringen van grote meesterwerken. Ze zijn op het lijf van onze zangers geschreven.” Zo’n gevuld programma kunnen met moeite sommige professionele groepen voorleggen!

Mirek Cerny www.cantatedomino.com

Lutgart Van Puyvelde dirigeert in Kapellen al 10 jaar het solidariteitskoor “Regenboog”. Ze zingen liederen van overal ter wereld: Europa, Afrika, Azië, en Zuid-Amerika. Liederen over oorlog en vrede, onrecht en hoop krijgen een prominente plaats in hun repertorium.

“Vandaar dat ik in Europa Cantat Utrecht 5 dagen het atelier World Music volgde, gegeven door een multiculturele band met aan het hoofd Ale Möller, een Zweed.

Ik leerde veel over het ‘nasaal’ zingen bij Russische liederen en ik heb er ook kennis gemaakt met de specifieke Zuid-Amerikaanse ritmes. Dit alles heeft mij voorzien van repertoire voor de komende tijd! Ook de Open Singings elke avond in de enorme jaarbeurshal heb ik geen dag overgeslagen. Als wereldburger sprak de multiculturaliteit en verscheidenheid van de muziek mij erg aan. Deelnemers uit 43 landen die zich probeerden via het Engels verstaanbaar te maken…. Als liefhebber van talen vond ik het ook eens leuk Frans en Duits te kunnen praten. Wel spijtig dat ik zo weinig Vlamingen heb ontmoet…

Ik ben heel blij dat ik via Koor&Stem dit festival heb leren kennen, alleen jammer dat ik het niet reeds vroeger kende! Ik zong jaren in het Filharmonisch koor van Antwerpen en had nooit over Europa Cantat gehoord. Het was een unieke belevenis voor iedereen, zowel jong als oud … liefhebber van pop, klassiek of wereldmuziek … iedereen kwam aan zijn trekken.

Ik kijk al uit naar de volgende editie in Turijn in 2012!”

VRIJWILLIGERSWERK Gerd Wenmeekers zingt al sinds 1982 als sopraan bij het gemengd koor Acantus (vroeger Sint-Martinuskoor) in Beveren, o.l.v. Godfried Van de Vyvere. Ze draaide een hele week mee als vrijwilliger tijdens Europa Cantat Utrecht. We schotelden haar enkele vraagjes voor. Wat blijkt: Gerd Wenmeekers is niet aan haar proefstuk toe.

Hoe kwam je erbij als vrijwilliger aan de slag te gaan?

Gerd Wenmeekers: In 1999 las ik in ‘Even aanzoemen’ dat men in Nederland vrijwilligers zocht om mee te werken aan het World Symposium on Choral Music dat in Rotterdam zou plaatsvinden. Ik ging een kijkje nemen op een vergadering voor de vrijwilligers. Het enthousiasme van de inrichters, onder wie Jeroen Schrijner, huidig voorzitter van Europa Cantat, werkte aanstekelijk.

Later nam ik deel aan verschillende ‘festivals’, ik was o.a. in Mainz (2006), tijdens het slotconcert werd Utrecht als volgende festivalstad voorgesteld, en ik besloot eigenlijk meteen om opnieuw als vrijwilliger mee te werken.

Wat hield jouw taak precies in?

Gerd Wenmeekers: De eerste dagen was er vooral administratief veel werk te doen: ‘Sing ‘n Sail’ voorbereiden (nvdr. koren die op bootjes zongen). Een fantastisch idee om vrijdagavond iedereen te verwelkomen. De sfeer was reuze! Vanaf zaterdag, de eerste dag van het festival zelf, waren mijn dagen behoorlijk gevuld; ik werkte voornamelijk als “host”. Tijdens het werk hoorde ik de Finse Sanna Valvanna aan het werk: het fantastische resultaat van haar workshop ‘Musical Journey around the world’ was in het slotconcert te horen.

Ook ’s avonds deed ik hetzelfde voor de Open Singing in de Jaarbeurs, en voor de avondconcerten. De Open Singing is voor mij een niet te missen onderdeel van het festival, de Zwitser Michael Gohl was een enthousiaste dirigent, niet alleen voor het Nederlands Studenten Kamer Koor maar zeker ook voor de duizenden zangers.

Wat waren volgens jou de meest memorabele momenten?

Gerd Wenmeekers: Het is bijna onmogelijk om één favoriet aan te duiden, want het aanbod is zo uiteenlopend en divers … Mijn persoonlijke top 5 dan maar: • het openingsconcert met o.a. Groove for Thought (USA), Rajaton (FI), het Nederlands jeugdkoor, Taipei Hua Shin Children’s Choir en het nationaal jeugdkoor van Noorwegen; • de Capella Isalana, o.l.v. Klaas Stok met werken van J.P. Sweelinck (1562 – 1621) en tijdgenoten; • de uitvoering van Muziektheater Transparant met ‘Solitude’, Purcell; • het concert door 3 nationale jeugdkoren: Swiss National Youth Choir, Estonian Mixed Youth Choir en Hamrahlidarkórinn (IJsland); • het optreden van het World Youth Choir, o.l.v. Ana Maria Raga (Venezuela) en ‘onze’ Johan Duijck.

Vlaamse koren scoren internationaal

makeblijde.be

Proficiat aan allen met dit schitterende resultaat!

lirica.be

waelrant.be

Grenzeloos zingen Hoe vinden koren uit verschillende provincies elkaar? De afstand is al snel overbrugd als één dirigent er twéé onder zijn hoede neemt.

Johan Van der Beken dirigeert Pojedu uit Melle (Oost-Vlaanderen) en het Academiekoor August De Boeck uit Asse (Vlaams-Brabant).

Ter gelegenheid van het driehonderdjarig bestaan van de Steenweg op Gent (nu: N9) wilde Pojedu het Gloria van Vivaldi zingen en riep daarvoor de hulp in van een derde partner: het Gentse Amanti dell’Arte onder leiding van Geert Soenen.

Geënthousiasmeerd door het succes besluiten de koren nieuwe gemeenschappelijke projecten uit te werken. In oktober 2005 werd Mendelssohns oratorium Paulus uitgevoerd met beroepssolisten en -musici. Maart 2008 in de Gentse Bijloke werd het Requiem van Giuseppe Verdi aangeapkt. Professionele solisten uit Italië en Zuid-Korea en het Oost-Vlaamse Jeugd&Muziek-orkest JEMO verlenen hieraan hun medewerking. En nu, in het laatste kwartaal van dit Haydnjaar, zal drie maal Die Schöpfung weerklinken, namelijk op 14 en 15 november in de prachtige gotische, onlangs gerestaureerde Sint-Martinuskerk te Asse en op 21 november in de Christus-Koningkerk in Gent (www.haydn.be).

Individueel zijn de drie deelnemende koren uitstekend in staat mooie avondvullende programma’s te brengen. Grotere projecten kunnen enkel gerealiseerd worden als koorbesturen over de provinciegrenzen samenwerken (financieel, organisatorisch en muzikaal). De grote werken voor koor en orkest vergen nu eenmaal een grote koorbezetting en bijgevolg een stevige organisatie. Een stuurgroep doet de coördinatie tussen de specifieke werkgroepen (logistiek, media, opname, catering, etc.) en zorgt ervoor dat alles vlot verloopt. Hulp van muziekminnende sponsors zoals de provinciebesturen, gemeentebesturen, particuliere bedrijven en de organisatie Koor&Stem zijn daarbij onontbeerlijk.

Als alle violen op elkaar zijn afgestemd kan in november Gods schepping van Joseph Haydn andermaal plaatsvinden. En wat zal 2010 brengen? Fidelio?

Beethoven wordt 240 jaar. En Asse krijgt zijn operahuis.

Michel Uyen

CD De Nieuwe Oogst 3 INTERVIEW JOLIEN DE GENDT

World Youth Choir 2009 Jolien De Gendt studeerde klassieke zang aan het conservatorium en vanaf volgend jaar maakt ze deel uit van het ensemble van de Operastudio Gent. In 2007 nam ze al deel aan een sessie van het World Youth Choir, in Zuid-Afrika. Het WYC is een koor dat elk jaar wordt samengesteld uit jongeren van uiteenlopende nationaliteiten met één gemeenschappelijke passie: zingen! Gent was deze zomer de gaststad en Jolien was opnieuw van de partij. “Met 33 nationaliteiten waren we dit jaar, ik als enige Belg, behalve dan de dirigent, Johan Duyck, of John Dive zoals hij zich voorstelde aan het koor. “ De muziek in deze sessie bestond zoals elk jaar uit twee delen. Het eerste deel was muziek uit de 20ste eeuw waaronder Copland, Orban en Johan Duyck zelf. Het tweede deel bestond uit Latijns-Amerikaanse muziek, onder leiding van Ana Maria Raga. Jolien: “De uitdaging voor mij was vooral het tweede deel; alle muziek was uit het hoofd te zingen in het Spaans. Voor de Aziaten en Europeanen was dit tijdens de eerste repetities heel vermoeiend.“ Na 10 dagen repeteren begonnen de concerten. Het eerste concert in Gent was onmiddellijk een schot in de roos: “De hele kerk zat bomvol, de mensen stonden recht, zaten op de grond en waren heel enthousiast; ik was even heel trots dat ik deel uitmaakte van het koor. De concerten daarna in Nederland, Frankrijk en Duitsland waren eveneens stuk voor stuk geslaagde concerten.”

Een belangrijk element tijdens de concerten is het presentatiemoment van de landen, vertelt Jolien: ”Elk land wordt afgeroepen en mag dan heel kort zichzelf voorstellen… Op dat moment besef je hoe uniek dit project is! Het WYC is erkend door Unesco als ambassadeur van de vrede en dit is iets om trots op te zijn. Volgend jaar ben ik zeker terug van de partij en ik hoop dan met meer mensen België voor te stellen tijdens te concerten!

© www.annafotografie.nl

www.worldyouthchoir.org of neem contact op met Koor&Stem Gent, marleen. moortgat@koorenstem.be, T 09/ 220 24 84. Jolien kan je bereiken via jolien.degendt@telenet.be.

In 2005 vond de eerste editie plaats van de tweejaarlijkse Nationale Koorcompositiewedstrijd op initiatief van Capella di Voce en uitgeverij Euprint. De bedoeling was om componisten te laten schrijven voor goed amateurkoor, voor SATB of gelijke stemmen, maar steeds a capella.

Voor de derde editie dit jaar werd de koorbezetting in de opdracht verengd tot SABar. Veel amateurkoren kampen bij de mannenstemmen met een tekort aan tenoren en bassen die bovendien geen uitgesproken hoge of lage stem hebben. Een baritonpartij kan daar soelaas bieden.

De categorie gelijke stemmen bleef ook bestaan.

Het resultaat van die wedstrijden is al sinds 2005 te beluisteren op De Nieuwe Oogst cd’s. De derde cd en partituren zijn beschikbaar vanaf eind September, met werk van de laureaten Dirk Blockeel en Martin Slootmaekers aangevuld met composities van de juryleden Kurt Bikkembergs, Jean-Paul Byloo en Annelies Van Parijs en ander werk uit de catalogus van Euprint. Alle info op: www.euprint.be

JAN VAN DER ROOST EN LUDO CLAESEN

Koorpagina’s

De koorpagina’s zijn een vaste waarde bij de Stemband. De dirigenten van de aangesloten koren ontvangen één exemplaar gratis bij het tijdschrift. Ze kunnen bijbesteld worden aan 0,75 euro/stuk.

Een greep uit de oogst sinds januari 2009: Vic Nees (°1936) liet zich met Picchiarello inspireren door een gedicht van de Italiaanse Anna Eva Gosso dat de beperkingen en frustraties van een stom kind aankaart. In de eerste strofe horen we de bovenstem zingen over een kleine trommelaar die niet blijkt te spreken, noch te zingen. De tweede en derde stem imiteren het tromgeroffel, het zingen wordt sporadisch aangevuld door handgeklap en voetgestamp, de enige manier waarop het kind zichzelf muzikaal kan uiten. De volledig homofone tragere tweede strofe beschrijft de treurige blijheid van het zwijgende trommelaartje, waarbij Nees voortdurend speelt met de afwisseling tussen triolen en zestiende noten. In de derde strofe keert Nees terug naar tempo primo wanneer de tekst de wens van de jongen uitdrukt om te kunnen zingen.

Hij zal echter altijd slechts een trommelaartje (Picchiarello) blijven... Dit werk werd geschreven voor 3 gelijke stemmen.

Daniel Dekens’ (°1968) Boos voor kinderkoor is een vurig nummer over kinderwoede. De rockstijl met typische syncopen maakt er een leuk kinderlied van.

De jonge Mathias Coppens (°1988) verrast met twee ingetogen haiku’s voor gemengd koor. De werkjes liggen goed in het medium voor de koorzangers waardoor een stevige klank mogelijk is. Laat u niet afschrikken door de Lento aanduiding. Het werk moet zo traag mogelijk gezongen, al naar gelang het vermogen van het koor en de dirigent, die ook per vierde noot de maat kan slaan.

Met de muziek van koorpagina’s bij deze StemBand zijn we er op tijd bij. De leeftijdsgenoten Jan Van der Roost (°1956) en Ludo Claesen (°1956) schreven voor ons enkele werkjes voor de kerstperiode. Het Oostpruisische Eurem Hirten bringet Lieder en het 16de eeuwse Maria die soude naar Bethlehem gaan werden door Claesen bewerkt voor mannenkoor. Vooral voor het eerste moet uw koor over hoge tenoren beschikken die aan het einde van het werkje de bes’ kunnen bereiken.

Zoals bij de populaire koorpagina Beata Viscera zoekt Van der Roost opnieuw zijn inspiratie in het gregoriaans met Rorate coeli. Door de maatwisselingen behoudt Van der Roost de vanzelfsprekendheid en de vloeiende lijn van het prachtige origineel. Daarbij verliest hij het woordaccent niet uit het oog.

NIEUW in de bibliotheek In de bundel Five folksongs voor gelijke stemmen verzamelt Gwendolyn Sommereyns volksliederen van gemiddelde moeilijkheidsgraad. De (voornamelijk) driestemmige zettingen bestaan zowel voor mannen- als vrouwenkoor.

Sommereyns werkt voor deze volkse zettingen veel met bourdontonen waarboven de melodieën zweven tussen de 1ste en 2de stem.

In Autumn comes kondigt het koor de herfst aan door zachte blaasgeluiden, een mooi effect. Zoals steeds geeft de componiste nauwgezet aan wat ze wil: de plaats van de eind n, de lengte van de diminuendo, de melodieën die de verschillende stemmen van elkaar overnemen. Als uw mannen- of vrouwenkoor beschikt over respectievelijk lage dragende bassen of alten, dan zijn dit pareltjes in uw koorbibliotheek. Beide partituren zijn beschikbaar bij uitgeverij Euprint en tevens in te kijken in de bibliotheek van Koor&Stem.

In juli bezorgde Maurice Verniers ons een voorstudie over de Negro Spiritual in het kader van zijn examen koordirectie aan SAMWD Waregem. Het eindwerk valt uiteen in drie delen. In een eerste deel omschrijft Verniers het begrip Negro spiritual, de volkse, strofische liederen van de negerslaven, gebaseerd op Oud-Testamentische teksten, al dan niet met “call-and-response” elementen waarin het ritme een belangrijke plaats inneemt. In het 2de deel bespreekt de auteur de voornaamste composities en hun vertegenwoordigers. Spirituals als Nobody knows, Swing low en Deep river behoren ondertussen tot het geijkte repertoire. Voor koren worden die gretig gearrangeerd. Moses Hogan publiceerde The Oxford Book of Spirituals (OUP, 2002) met een historisch overzicht van auuthentieke bewerkingen sinds 1914. In Spirituals for choirs van Bob Chilcott (OUP, 2001) vinden koren een keure aan hedendaagse bewerkingen. Beide bundels zijn aanwezig in de bib van Koor&Stem.

In het derde deel analyseert Verniers zes negro spirituals op vlak van structuur, stemvoering, melodie, harmonie, ritme, tekst, dynamiek en tempo. Voor dirigenten kunnen ook de slagtechnische bespreking en didactische tips interessant zijn. Verniers stoffeert iedere bespreking met een duidelijke verwijzing naar de gebruikte partituur en andere uitgaven én rijkt hij ook cd-referenties aan.

In de uitvoerige bijlagen aan het einde van de studie vinden we ondermeer een uitgebreide bibliografie én een overzicht van de gezongen negro spirituals op de koortoernooien in Oost-Vlaanderen sinds 2003 terug. Het naslagwerk kan je inkijken in de bibliotheek van Koor&Stem.

Facebook Word vriend van Koor&Stem!

Voor wie het nog niet heeft gemerkt, Koor&Stem is actief op de sociale netwerksite Facebook. Wil je op de hoogte gehouden worden van nieuwtjes uit de koorwereld?

Wil je foto’s en filmpjes delen, commentaar geven op activiteiten,…?

Misschien contacten leggen met andere koorliefhebbers? Één adres: www.facebook.com/koorenstem!

3 //

Deze zomer zijn drie Vlaamse koren op internationale koorwedstrijden in de prijzen gevallen. En niet de minste prijzen! Makeblijde o.l.v. Filip Haentjens behaalde in het Griekse Preveza zilver met 88% en won bovendien de prijs voor de beste uitvoering van een orthodox lied. Het Waelrant jeugdkoor o.l.v. Marleen De Boo trad aan in de ‘Concorso Internazionale di Canto Corale Seghizzi’, Italië, en mocht de prijs voor het beste jeugdkoor en de prijs voor het best uitgevoerde religieuze werk ontvangen. Meisjeskoor Lirica o.l.v.

Jos Venken liet de concurrentie ver achter zich en won 2x goud op het festival van Takarazuka in Japan, in de categorieën ’folklore’ en ‘hedendaagse muziek’.

BEST PRACTICE DRIEKORENPROJECT

AGENDA

www.koorenstem.be

Dag van (jouw) Koor en (jouw) Stem 19.09 2009

DirigentencursusSEN NAJAAR 2009

Oost-Vlaanderen 26.09, 03.10, 10.10 2009

De dirigentencursus van OostVlaanderen is geschikt zowel voor beginnende dirigenten als voor dirigenten met ervaring. Verschillende aspecten van koorzang komen aan bod, zoals slagtechniek, repertoire, praktijk enz. Docenten zijn Godfried Van de Vyvere en Jan Vuye.

Er zijn drie sessies gepland, waarvan de laatste een oefensessie is met het koor Canta Ludens, Drongen o.l.v. Filip Martens. De dirigenten-cursisten krijgen repetitietijd met dit koor. Het koorwerk wordt vooraf geanalyseerd en grondig dirigeer-technisch voorbereid. De dirigenten krijgen eveneens onmiddellijk feedback.

Koor&Stem Oost-Vlaanderen, luc. van.meerssche@telenet.be, www. koorenstem.be. Waar&wanneer?

Sessie 1 en sessie 2 in de Sint-Bavobasisschool, Apostelhuizen 2, Gent.

De oefensessie in de Oude Abdij van Drongen, telkens van 14.00u. tot 17.30u.

Inschrijvingen: Koor&Stem West-Vlaanderen.

Chris Castelein, T 0486 57 43 48, west-vlaanderen@koorenstem.be, inschrijvingsformulier ook op www.sint-jacobshuys.be.

Waar&wanneer?

Sint-Lodewijkscollege, Magdalenastraat 30, Brugge (Sint-Andries) // ZA 19 september.

Prijs: €10 per persoon, broodje en koffie of frisdrank tijdens de middagpauze inbegrepen.

Jongeren ouder dan 12 jaar mogen beslist niet vergeten zondag 25 oktober 2009 in hun agenda te noteren. Op die dag zal er in de Wico campus Mater Dei in Overpelt voor de tweede keer een ‘Dag van het jeugdkoor’ worden georganiseerd.

In verschillende workshops zullen vele facetten van het koorzingen aan bod komen: expressie, ritme, stemvorming… Tijdig inschrijven is een must! De dag begint om 10 uur en eindigt met een slotconcertje om 16 uur. Docenten zijn o.a. Marina Smolders, Mieke Ketelslegers en Godfried Van de Vyvere.

De Leuvense zangnamiddag is een cursusnamiddag waar nieuw koorrepertoire aangeleerd wordt. In atelier 1 worden er nieuwe 2 en 3 stemmige koorbewerkingen van liederen uit Zingt Jubilate aangeleerd. In atelier 2 wordt er kennis gemaakt met enkele nieuwe, zeer eenvoudige, koorwerken voor breed liturgisch gebruik. Iedere deelnemer ontvangt een pakket met originele partituren en krijgt ook de kans om de partituren bij te bestellen op koorsterkte aan zeer democratische prijzen. De docenten zijn Anja Dierickx en Claudine Martens.

Inschrijvingen: Koor&Stem Limburg, Goedele Schepers limburg@koorenstem.be, www.koorenstemlimburg.be, 089/ 36 13 93.

Waar&wanneer? Wico campus Mater Dei, Kloosterstraat 13, 3900 Overpelt // zondag 25 oktober 2009

Inschrijvingen: claudine.martens@koorenstem.be met vermeldingnaam van het koor en de naam van iedere deelnemer.

Waar&wanneer?

Lemmensinstituut Leuven, Herestraat 53, 3000 Leuven // ZO 18 oktober.

De ateliers starten om 13.30uur en eindigen om 18.00 uur. Vanaf 13 uur kan het koormateriaal afgehaald worden aan het onthaal.

Prijs: Leden Koor&Stem: € 7 (voor groepen vanaf 5 personen: €5 per persoon) Niet-leden: € 9 (voor groepen vanaf 5 personen: € 7 per persoon)

15.09, 22.09, 06.10 2009

Koor&Stem West-Vlaanderen, Lieve Wannyn, tel. 056/ 71 88 53, lieve. wannyn@skynet.be. Waar? Academie voor Muziek en Woord in Roeselare, Meenseheirweg 20 (naast De Spil), telkens van 19.30 tot 22.30u. Meer info en inschrijvingsformulier op www. sint-jacobshuys.be.

Cursus voor dirigenten en vocale solisten 19.09, 10.10, 24.10, 07.11, 21.11 2009

Vlaams-Brabant

26.09, 24.10, 21.11 2009 Peter Hunt is een veel gevraagde workshopleider in Groot-Brittannië en Europa. Hij staat voor een levendige, enthousiaste aanpak. In oktober is hij, samen met Luc Anthonis, docent op het Koorweekend voor jongeren. Een kans die je zeker niet mag laten liggen! Van klassiek tot pop, van Mozart tot musical, allerlei stijlen en componisten staan op het menu. Het repertoire is voor gemengde stemmen, dus doen we een speciale oproep tot jonge bassen en tenoren! Vanuit hun grote ervaring met zingende jongeren staan de dirigenten Peter Hunt (samensteller OUP-Voiceworks) en Luc Anthonis garant voor een vlotte, dynamische aanpak en een gevarieerd internationaal koorprogramma. Zorg dat je erbij bent, en mobiliseer al je zingende vrienden!

De dirigentencursus van VlaamsBrabant loopt over 3 sessies. Op 26 september 2009 komen zangtechniek en stemvorming aan bod.

Docent: Kim Meyns. 24 oktober 2009 staat in het teken van de lichtere muziek en wordt begeleid door Carl Van Eyndhoven. Ludo Claesen doceert op 21 november 2009 ‘koralen van J.S. Bach voor basiskoren’.

Koor&Stem Vlaams-Brabant, Lou Van Cleynenbreugel, lvc26@telenet.be.

Locatie: Jezuïetenhuis “Berchmans”, Waversebaan 220, 3001 Heverlee.

Op zaterdag 31 oktober ontvangen we iedereen in het Instituut Mariagaard te Wetteren vanaf 9.15 uur, op zondag is er een toonmoment om 16 uur. Overnachting is voorzien.

In het najaar van 2009 organiseert Koor&Stem Antwerpen een nieuwe cursus die zich richt tot koordirigenten en vocale solisten. 4 zaterdagen wordt er gewerkt aan aria’s, recitatieven en koorstukken uit de LukasPassion (1744) van G. Ph. Telemann.

Deze Lucas Passie bevat mooie aria’s , zowel voor hoge als lage sopranen of hoge mezzo’s. Alten moeten we teleurstellen voor dit werk.

Voor de mannenstemmen hebben we een evangelist (tenor) en Jesus (bas) nodig, alsook tenor en bas/ bariton voor de aria’s. Er worden 2 pianisten voorzien, bij gelegenheid ook een continuobegeleiding en een aanzingkoor. Kandidaten solisten, dirigenten en eventuele waarnemers nemen verplicht deel aan een workshop op zaterdag 19 september 2009 in het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen (deSingel).

Ze dienen enkele nummers uit de Lukas-Passion voor te bereiden.

Inschrijvingen: geïnteresseerden nemen contact op met Marcel Onsia, T 0485 59 38 58, marcel.onsia@telenet.be (voor de dirigenten) of met Jeannine Lambrechts, T 0475 56 51 47 lambine@skynet.be (voor de vocale solisten).

Waar&wanneer? Parochiezaal aan de H. Hartstraat te Heist-op-den-Berg, op ZA 10 en 24 oktober, ZA 7 en 21 november 2009, telkens van 10.00u. tot 17.00u.

Prijs: €75 voor de 4 sessies. www.koorenstem.be

ZANGAVONDEN LITURGISCHE MUZIEK Tijdens deze samenzangavonden krijgen parochiekoren de kans om, met meerdere koren samen, gekende en nieuwe kerkliederen te (her)ontdekken. De liederen sluiten altijd nauw aan bij de liturgie van de komende maanden. Het betreft bruikbare kerkmuziek: eenvoudig, zinvol, sterke inhoud en kwaliteitsvolle muziek.

De begeleiding gebeurt door een professionele dirigent en organist.

Wie beschikt over een Zingt Jubilate (nieuwe editie), brengt die best mee, zoniet wordt een leenboek voorzien.

De zangavonden starten om 20.00u., tenzij anders aangegeven.

Boxbergheide – Kerk Sint Jan-Baptist de la Salle, donderdag 15 oktober 2009 // Scherpenheuvel – Basiliek, woensdag 28 oktober 2009 // Tongeren – Basiliek, donderdag 29 oktober 2009 // Eisden-Dorp – Parochiekerk, maandag 21 september 2009 // St Antonius Brasschaat – Parochiekerk, donderdag 1 oktober 2009 // Vlierbeek – Abdijkerk, woensdag 14 oktober 2009 // Herentals – De Molekens, donderdag 22 oktober 2009 // Scherpenheuvel – Basiliek, woensdag 28 oktober 2009 // Tienen – Sint Germanuskerk, donderdag 19 november 2009 // Male – Abdijkerk, woensdag 9 december 2009, 14.30u.

© Marcel Van Coile

Koor&Stem West-Vlaanderen nodigt je eveneens graag uit op haar 5de cursus koordirectie, met op het programma: slagtechniek, repetitievoorbereiding, repetitietechniek, … Docenten zijn Roos Devos en Wim Verdonck.

Koorweekend voor jongeren 31.10-01.11 2009

Doelgroep: Koorgroepen of individuele jongeren, 14 - 30 jaar. Dirigenten van deelnemende koren zijn ook welkom als begeleider van hun groep.

Prijs: €33 (leden Koor&Stem), € 43 (niet-leden), incl. logies, maaltijden en muziekmateriaal. Slaapzak en lunchpakket voor zaterdagmiddag zelf mee te brengen!

Inschrijven vóór 15 oktober 2009.

Inschrijvingsformulier te downloaden op www.koorenstem.be of contacteer marleen.moortgat@koorenstem.be, T 09 220 24 84.

Leuvense zangnamiddag 18.10 2009

West-Vlaanderen

© Marcel Van Coile

4 //

De Dag van (jouw) Koor en (jouw) Stem is een mooie gelegenheid voor elke koorzanger die meer uit zijn stem wil halen, voor elke dirigent die meer uit zijn koor wil halen, voor iedereen die houdt van zingen… We voorzien 4 sessies van telkens anderhalf uur met keuze uit boeiende workshops: ‘hedendaagse zettingen van volksmuziek’ (Bart De Mylle), ‘eenvoudige meerstemmige liturgische liederen’ (Jos Bielen), ‘Gregoriaans vanuit het kwadraatschrift’ (Joachim Kelecom), ‘kennismaking en voorstelling van hedendaagse koormuziek’ (Ludo Claesen), ‘kennismaking met polyfonie’ (Ignace Thevelein), ‘spreekkoren’ (Sabine Haenebalcke), ‘mannenkoren’ (Jan Vuye), Engelse kerkmuziek - Margaret Rizza (Wim Verdonck).

Dag van het Jeugdkoor 25.10 2009

Meer concerten en vormingsinitiatieven vind je op onze online vormings- en concertkalender.

Koorsnippers In de ‘koorsnippers’-bijlage vind je 4 partituurvoorbeelden van koorwerkjes bruikbaar in de liturgie, telkens met een korte liedcommentaar en waar relevant ook een vertaling. Alle liederen zijn beschikbaar bij VCLM en Koor&Stem Leuven.

Zie koorsnippers 5 , 6 , 7 en 8