Sbm#10 2016 web by Koor&Stem vzw

2016

E N I Z A G MA # 10 DRIE

OOR & STEM A ZINE VA N K 021 AG M S K IJ M A A NDEL ost - P 8 02

Afgiftek an

V.U. Koenraad De Meulder, Zirkstraat 36, B-2000 Antwerpen // © Karel De Puysseleir

decembe januari februari

toor Leuv

en M as sP

sterk ekam Ostbelgien e w n a a st d es & Föd n ll e e x g u r n B i z ie Samenet A Cœur Joie Wallon m Gesprek

d et woor h n a a t le n Jong dteaWit Mirjam

n van r t it ure a p e w e laes n N i eu , Lu do C Hans He

lsen

4 Samen zingend staan we sterk Gesprek met A Cœur Joie Wallonie-Bruxelles en Födekam Ostbelgien

7 Nieuws

9 Jong talent aan het woord: Mirjam de Wit

CD KORT

Koor wereld

14 Veel is mogelijk maar uiteindelijk beslist de muziek Koorregisseur Marijke de Wit

WAS HET MAAR ALTIJD KERSTMIS Kerstmis is een moment van samen zijn, bezinning, feest vieren én samen zingen. Koren spelen hierin een belangrijke rol. Ze verklanken zo de religieuze en spirituele gevoelens van heel wat mensen. Inspirerende teksten en eeuwenoude melodieën brengen mensen in vervoering. Het is niet te verwonderden dat het jaarlijkse kerstconcert het hoogtepunt blijft in de koorwereld. Nooit is de band tussen het koor en het publiek zo sterk als dan. Via samenzang ontstaat er een intens moment van beleving en verbondenheid. Kerstconcerten zijn unieke participatiemomenten met een heel rijke culturele geschiedenis. Dit erfgoed moeten we bewaren en koesteren.

Maar de tijden veranderen. De monocultuur waarin velen van ons zijn opgegroeid, zijn gedurende enkele generaties omgevormd tot open cultuurgemeenschappen met diverse religieuze overtuigingen, met diverse symbolen, met diverse waarden en met diverse overtuigingen. Dit zorgt voor immense spanningen en conflicten overal in de wereld.

17 Repertoiretips

19 Nieuwe partituren van Hans Helsen Ludo Claesen

Het is ontzettend mooi dat het traditionele kerstfeest blijft standhouden. Het bewijst dat die traditie diep in onze cultuur vervlochten zit en dat de waarde van dit feest wellicht altijd al de grenzen van onze monocultuur heeft kunnen overstijgen. Die boodschap van vrede en verdraagzaam overstijgt alle tegenstellingen en conflicten en leert ons op een andere manier naar de wereld te kijken. Wannes Van de Velde zong het op zijn unieke manier: ‘Kerstmis is dien dag dat ze niet schieten Dat er geen bommen uit de lucht worden gestrooid Dat mitrailleurs van hun verdiende rust genieten En de kanonnen met een kerstboom zijn getooid’. En daarom droom ik er soms van dat het altijd Kerstmis zou zijn. Namens de Raad van Bestuur wens ik jullie allemaal een zalig Kerstfeest en een heel gelukkig Nieuwjaar. ––– Koenraad De Meulder, directeur Koor&Stem

WORKSHOP MET ERIC WHITACRE Eind januari – begin februari is Eric Whitacre voor concerten met het Vlaams Radio Koor in België. Een aantal amateurkoren zal zelfs meezingen tijdens die uitvoeringen! Koor&Stem strikte hem voor een workshop in Brussel.

Het wordt een interessante middag waarbij we met zo veel mogelijk zangers Sleep en Lux Aurumque zullen zingen. Met Viermaliks als demonstratiekoor beluisteren we passages uit A boy and a girl, Maggie, Millie, Molly and May en Leonardo dreams of his flying machine en vertelt Whitacre over zijn werk. De workshop is voor zowel zangers, dirigenten als componisten. We zijn heel blij jullie te mogen begroeten in de ateliers van de Koninklijke Muntschouwburg. Choir geeks of the world, unite!

Steun voor je internationale project

21 Agenda Koor&Stem

23 Column

Kostprijs: € 25 (partituren inbegrepen) voor leden, € 35 (partituren inbegrepen) voor niet-leden / Locatie: Fioccozaal in de ateliers van de Munt, Leopoldstraat 23, 1000 Brussel. / Wanneer: zondag 29 januari 2017, 13:30-15:30, aansluitend meet & greet tot 16:00 (zo hoort dat bij beroemdheden) / Inschrijven: www.koorenstem.be

TENSO KOOR WEDSTRIJD IN MECHELEN

Het festival TENSO Days vindt ieder jaar plaats onder de vleugels van Mechelen hoort Stemmen. Die driedaagse is steeds erg interessant en inspirerend: de beste professionele kamerkoren zingen er hedendaagse koormuziek. In mei 2017 voegt men een heuse koorwedstrijd toe aan de programmatie.

win

K ETS

5 × 2 TICIFER VOOR LUC

Acht amateurkamerkoren kunnen zich presenteren aan een internationale jury van topdirigenten en koorcomponisten. Elk koor krijgt feedback, maar slechts één koor gaat met de hoofdprijs lopen: een nieuwe compositie geschreven op maat van het koor. De wereldcreatie daarvan vindt plaats in de volgende editie van de TENSO Days in 2018, samen met een van de professionele TENSO kamerkoren. Bezetting: A cappella kamerkoor, gemengd of gelijkstemmig (max. 36 leden). Repertoire: één hedendaags werk van een internationale en één van een Vlaamse componist. Maximale duur van het volledige programma: 10 minuten. Inschrijven voor 01/02/2017. Organisatie: Festival van Vlaanderen Mechelen i.s.m. Koor&Stem en TENSO.

DEFILHARMONIE IN DE NIEUWE KONINGIN ELISABETHZAAL

Begin februari bundelen rasacteurs Jan Decleir en Stefaan Degand de krachten met deFilharmonie voor een hedendaagse herlezing van het bewogen verhaal van Ivan de verschrikkelijke. Samen met groot symfonisch orkest, vocale solisten en koor onder leiding van Martyn Brabbins ontvouwen ze een universele vertelling over grote emoties en historische gebeurtenissen die een impact hebben gehad op de levens van miljoenen mensen. Later op de maand leidt de jonge dirigent Bart Van Reyn koor en orkest doorheen een meeslepende uitvoering van Lucifer van Peter Benoit. Niemand minder dan Werner Van Mechelen kruipt in de huid van deze diabolische figuur en neemt u mee op een romantische hellerit tussen leven en dood, vuur en water, aarde en hemel.

Als hoofddirigent kan Philippe Herreweghe uiteraard niet in dit ontdekkingspakket ontbreken. Met Elias van Felix Mendelssohn kiest hij in maart voor een indrukwekkend oratorium met de dramatiek van een opera. In mei test hij de akoestiek van de nieuwe Koningin Elisabethzaal tot het uiterste met de Negende symfonie van Beethoven. CONCERT 1 | vrijdag 3 februari 2017 20:00, Ivan de verschrikkelijke, met Choeur de Chambre de Namur, Octopus Symfonisch Koor CONCERT 2 | zaterdag 25 februari 2017 20:00, Lucifer, met het Kinderkoor van de Vlaamse Opera, Octopus Symfonisch Koor, Choeur de Chambre de Namur CONCERT 3 | vrijdag 24 maart 2017 20:00, Oratorium met opera-allures, met Collegium Vocale Gent CONCERT 4 | Vrijdag 19 mei 2017 20:00, Ode aan de vreugde, met Collegium Vocale Gent Een abonnement voor deze reeks ‘Koor & Orkest’ kost €170 (Toprang), €150 (Rang 1), €133 (Rang 2) of €102 (Rang 3). Bestel online op www.defilharmonie.be/ontdekking

of op 03 213 54 34. Wil je kans maken op een van de 5 duotickets voor de voorstelling Lucifer op 25 februari? Stuur dan gauw een mailtje naar tickets@koorenstem.be.

Info en Inschrijven: www.mechelenhoortstemmen.be

Weinig combinaties zijn zo krachtig als een koor en een orkest samen op het podium. Laat je overweldigen door Ivan de verschrikkelijke, Lucifer, Elias en de Negende symfonie van Beethoven. Kippenvel gegarandeerd in de nieuwe Koningin Elisabethzaal. Stemband magazine schenkt bovendien 5 duotickets weg voor Lucifer op 25 februari 2017.

Sinds twee jaar werkt Koor&Stem intenser samen met de federaties uit de andere gemeenschappen van ons land: de koorfederatie Wallonie-Bruxelles - A Cœur Joie en Musikverband Födekam Ostbelgien. Wat op Europees niveau haast een evidentie was, bleek binnen de Belgische context toch net wat meer tijd nodig te hebben. Met coproducties, en weldra wellicht een nationaal jeugdkoor, groeien de federaties naar elkaar toe en kunnen ze het Belgische koorleven ook in het buitenland een herkenbaar gezicht geven.

STERK SIGNAAL ‘Bij de evaluatie na Europa Cantat Pécs 2015 stelden we vast dat de Belgische koorwereld zich niet zo duidelijk kan presenteren en profileren zoals de Nederlandse of Duitse dat kan’, vertelt Koenraad De Meulder, directeur van Koor&Stem. ‘We missen onder meer een nationaal jeugdkoor. Dat inzicht en ook de goede persoonlijke contacten met de collega’s over de taalgrenzen heen, hebben ervoor gezorgd dat we nu met de drie federaties toch enkele keren per jaar rond de tafel zitten.’

‘In het kader van Europa Cantat zijn er in het verleden sporadisch wel contacten geweest’, zegt Loti Piris Niño voorzitter van de raad van bestuur van de Waals-Brusselse federatie A Cœur Joie. ‘Een intensere samenwerking komt de hele Belgische koorwereld ten goede. We kunnen ervaringen en nieuwe ideeën delen, en leren van elkaars successen of tegenslagen. We werken duidelijk vanuit dezelfde bevlogenheid aan hetzelfde doel, ondanks de grenzen op het vlak van politiek of taal. En dat is meteen ook een statement. Samen projecten realiseren vanuit dezelfde passie, dat is toch de ware geest van het koorzingen? Het is een sterk signaal dat we zo aan onze leden en aan de buitenwereld geven.’

SAMEN ZINGEND STAAN WE STERK

ANDERE KIJK, ZELFDE DOEL Er bestaan nochtans nogal wat verschillen tussen de drie Belgische koorfederaties. Födekam verenigt bijvoorbeeld naast vocale, ook instrumentale ensembles. ‘En de koren die bij ons zijn aangesloten variëren ook nog eens enorm’, zegt Hedy Dejonghe die er in de raad van bestuur en de koorcommissie zetelt. Het gaat van dorps- en kerkkoren die zich tot het opluisteren van de misviering beperken, naar kerkkoren die daarnaast ook grijpen naar concertrepertoire, zich voorbereiden op binnen- en buitenlandse concertreizen en met geschoolde dirigenten of stemcoaches werken, tot gekwalificeerde koren die als ambassadeurs van de Duitstalige Gemeenschap naar buiten treden. Toch staat overal het plezier van het zingen voorop naast de sociale dimensie van het koorzingen uiteraard.’ Koor&Stem telt 950 aangesloten koren en wordt ondersteund door de Vlaamse Overheid, terwijl A Cœur Joie met 220 en Födekam met 133 leden (71 vocale, 62 instrumentale groepen), meer onafhankelijke structuren zijn die het met beperktere financiële middelen moeten doen. ‘A Cœur Joie raakte in 2015 wel erkend door het Ministerie van Cultuur in het kader van het nieuwe decreet

rond de amateurkunsten met een vaste subsidie voor vijf jaar tot gevolg’, legt Loti Piris Niño uit. ‘We hebben maar drie personeelsleden maar kunnen daarnaast wel rekenen op 40 vrijwilligers die ofwel deel uitmaken van de raad van bestuur, van de muziekcommissie, of van allerlei specifieke werkgroepen.’ ‘Ook Födekam krijgt een dotatie van de Duitstalige Gemeenschap waarmee alle activiteiten gefinancierd moeten worden’, getuigt Hedy Dejonghe. ‘Onze beheersovereenkomst wordt regelmatig onder de loep genomen. Ook bij ons zijn de raad van bestuur en de verschillende commissies uit vrijwilligers samengesteld. We moeten roeien met de riemen die we hebben. Afhankelijk van de beschikbare financiële middelen worden projecten of voorstellen gerealiseerd of afgewezen.’ ‘Ondanks de verschillen hebben de drie koorfederaties wel hetzelfde doel: het koorleven ondersteunen’, beklemtoont Loti Piris Niño. ‘Wat ook gelijklopend is, is de manier om dat te realiseren, namelijk door het organiseren van tal van activiteiten, evenementen, de promotie van concerten, de vorming van zangers en dirigenten, een uitgebreide muziekbibliotheek ter beschikking stellen, en het creëren van netwerken. Wat wel verschillend is, is de cultuur of de mentaliteit in de verschillende gemeenschappen. Dat uit zich soms in andere visies, en de aanwezigheid van verschillende muziektradities en stijlen, elk met hun eigenheden.’

is er een workshop met de Argentijnse dirigent Nestor Zadoff in Wallonië waar ook Vlaamse zangers aanwezig zullen zijn. Door een studieweek of weekends telkens op een andere plek in het land te organiseren, reizen de deelnemers binnen de Belgische context en maken ze al zingend kennis met verschillende omstandigheden en met de verschillende tradities en culturen waarvan zonet sprake was.’

Samen projecten realiseren vanuit dezelfde passie, ook dat is toch de essentie van koorzingen? Loti Piris Niño

‘Daarom is deze samenwerking leerrijk voor alle partijen’, zegt Koenraad De Meulder. ‘Ook al moeten wij in huis voor andere zaken knokken dan zij, en zijn er verschillen tussen het cultuurbeleid in de verschillende regio’s, toch is het enthousiasme in de drie organisaties bijzonder groot. Wij kijken onder meer met grote ogen over de taalgrenzen hoe zij hun mensen motiveren en hoe ze zoveel vrijwilligerswerk inzetten in hun structuur.’ ‘Vrijwilligers tonen altijd een groot engagement en een tomeloze inzet’, zegt Hedy Dejonghe. ‘Daartegenover staat dat de tijd die ze kunnen besteden soms wel beperkt is.’ ‘Het organiseren van vrijwilligerswerk vraagt uiteraard ook veel energie van de federatie’,

DROMEN REALISEREN ‘De toenadering tussen de federaties leidde al tot samenwerkingen zoals het gemeenschappelijk uitnodigen van een internationale koordirigent om een masterclass te komen geven, zoals met Bob Chilcott in Antwerpen gebeurde’, zegt Koenraad De Meulder. ‘En in april Singing Brussels Celebration Weekend 2014 © Karel De Puysseleir

VERBINDEND

gaat Loti Piris Niño verder. ‘Voor wie zich engageert, wachten echter tal van geweldige ervaringen en verrijkende ontmoetingen binnen de koorwereld. In een maatschappij waar het individualisme toeneemt, schept of onderhoudt het koorzingen het sociale weefsel en de banden tussen individuen. Alle koorfederaties verenigen ook koren waarvan de leden uit uiteenlopende socio-culturele milieus komen, en ze verschillen vaak enorm op het vlak van leeftijd en muzikale achtergrond. Door beroep te doen op vrijwilligers uit onze koren hopen we precies dat sociale en verbindende karakter van het koorzingen te bewaren en verder te verrijken.’

‘Ik ken bijvoorbeeld de Vlaamse koorwereld niet zo goed’, zegt Hedy Dejonghe. ‘Ik zou mijn horizon al verruimen door te kijken hoe bijvoorbeeld Koor&Stem functioneert. Een samenwerking tussen de drie koorfederaties opent nieuwe perspectieven bij de organisatie van activiteiten, die we alleen niet op poten zouden kunnen zetten. Ik kan me voorstellen dat er eens een koorweekend georganiseerd kan worden waar jongeren uit de verschillende regio’s van ons land samen komen onder leiding van dirigenten uit de drie gemeenschappen.’ ‘Ook wij denken aan uitwisselingen tussen koren uit diverse regio’s, of aan het organiseren van ateliers om nieuw repertoire uit de andere regio’s te ontdekken en aan concerten met volwassenen of kinderen met koren uit de drie federaties’, vult Loti Piris Niño nog aan.

Singing Brussels Celebration Weekend 2014 © Karel De Puysseleir

VRIJWILLIGERS GEZOCHT VOOR HET BELGISCH NATIONAAL JEUGDKOOR

EEN NATIONAAL JEUGDKOOR

De samenwerking van de federaties leidt ondertussen ook naar de oprichting van een Belgisch nationaal jeugdkoor. ‘We gaan proberen om, net als in de ons omringende landen, een koor te creëren dat inspirerend kan zijn voor de eigen amateurkoren en op de internationale scène een uithangbord van de Belgische koorwereld kan zijn’, zegt Hedy Dejonghe. ‘We mikken op een koor van 24 jonge zangers die via audities geselecteerd worden”, aldus Koenraad De Meulder. ‘We starten in het voorjaar van 2017 met de audities. Het is de bedoeling om op een hoog artistiek niveau te musiceren onder leiding van een buitenlandse dirigent. Drie beloftevolle jonge dirigeertalenten uit de drie taalgemeenschappen worden uitgenodigd om in het koor een dirigeerstage te lopen. We zien het koor ook als een instrument om de aandacht te vestigen op nieuwe producties of op nieuwe koormuziek. Zo heeft het meteen ook een laboratoriumfunctie. We zouden in eigen land op de festivals in

Maasmechelen of Neerpelt kunnen zingen, maar ook op het Singing Brussels Celebration bijvoorbeeld. En het zou uiteraard erg mooi zijn als we er staan op Europa Cantat Talinn in 2018.’ Loti Piris Niño wijst erop dat er nooit een Belgisch nationaal koor geweest is. ‘Om elkaar te ontmoeten moeten de Belgische zangers naar initiatieven zoals het Eurochoir oh het World Youth Choir’, zegt ze. ‘Alleen al het kostenplaatje daarvan zet voor sommige zangers toch wel een rem op hun ambities. Op internationale festivals zie je dat vele landen, ook een confederaal land als Zwitserland, een nationaal koor hebben. Een Belgisch koor biedt onze zangers alvast de mogelijkheid om dicht bij huis op hoog niveau te zingen, en hun talenten op diverse vlakken verder te kunnen ontwikkelen. De muziek en het zingen smeden ook een band tussen jongeren uit hetzelfde land, wat toch een belangrijk aspect is als je rond dezelfde waarden wil samenleven.’ ––– Tom Eelen

We mikken op een koor van 24 jonge zangers die via audities zullen worden geselecteerd Koenraad De Meulder

Een topkoor voor jongeren van 18 tot 30 uit heel België, dat jongeren kansen geeft om hun talenten te ontwikkelen. Een nieuwe, creatieve samenwerking tussen de drie taalgemeenschappen in ons land. Een ambassadeur voor koormuziek uit België die nationaal en internationaal optreedt. Het Belgisch Nationaal Jeugdkoor: een fantastisch nieuw project! Heb je zin om aan dit avontuur deel te nemen en deel uit te maken van ons team? Voor de oprichting en de uitbouw van het Belgisch Nationaal Jeugdkoor zoeken we de hulp van een aantal vrijwilligers voor organisatie, productieplanning, rekrutering, communicatie, ... Je bouwt mee aan een veelbelovend en enthousiasmerend koorproject met voorbereidingsmomenten en concerten in binnen- en buitenland. Er zijn allerlei opdrachten, groot en klein. We zoeken taken voor je, afhankelijk van je beschikbaarheid en mogelijkheden. Ook de plaats waar je werkt spreken we in onderling overleg af. De uren die je investeert worden niet vergoed, maar we voorzien wel een vrijwilligersvergoeding. Heb je zin om mee te werken? Meld je dan aan met een korte beschrijving van jezelf en je interesses. Koor&Stem vzw, Koenraad De Meulder, Zirkstraat 36, 2000 Antwerpen, 03 237 96 43, info@koorenstem.be, www.koorenstem.be

Audities 2017 De audities voor het Belgisch Nationaal Jeugdkoor zullen plaatsvinden in het voorjaar van 2017. Gedetailleerde informatie wordt weldra gepubliceerd op de websites van de drie koorfederaties. www.foedekam.be www.acj.be www.koorenstem.be

HOE GAAT HET MET ONZE KERKKOREN?

DOE MEE AAN HET

De plaats van de Kerk in de samenleving is niet meer dezelfde: kerken lopen leeg, parochies worden samengevoegd in pastorale eenheden, minder priesters met meer werk.. Hoe redden de Vlaamse kerkkoren het in die context? Steeds meer kerkkoren lijken er de brui aan te geven of moeten stoppen wegens een tekort aan leden of een te hoge leeftijd van de leden. Bovendien zien heel wat mensen het niet meer zitten om iedere zondag op te draven, naast de wekelijkse repetitie. Hoe gaan kerkkoren om met deze situatie? Wat betekent het voor hen nog om in de kerk te zingen? Hoe werken zij? Hoe zien zij zelf hun toekomst?

Tijdens het weekend van 22 en 23 april 2017 organiseert het kinderen jeugdkoor Dainavimo uit Kontich voor de elfde keer het Korenfestival Vlaanderen. Alle genres en alle soorten koren kunnen deelnemen. Deskundige juryleden geven een objectieve beoordeling van je prestatie. Er zijn tal van interessante prijzen te verdienen. Je krijgt bovendien een getuigschrift van deelname en een geluidsopname van het optreden. Bezorg ons je inschrijvingsformulier uiterlijk op 15 januari 2017!

Ondertussen kijken we jaloers naar voorbeelden in het buitenland, waar er nog lustig en enthousiast wordt samengekomen en gezongen in de kerkgemeenschap. Zijn wij in Vlaanderen collectief te bedeesd om ons geloof uit te zingen of is er wat anders aan de hand? Pessimistisch zijn is nergens goed voor: ook in Vlaanderen zijn er nog plaatsen waar het kerkkoor bloeit en groeit en de kerkgemeenschap graag zingt tijdens de liturgie. Wat is hun geheim? Hoe gaan zij tewerk? Welke lessen kunnen we hier uit trekken? Koor&Stem wil er graag het fijne van weten. Daarom voeren we momenteel een onderzoek naar de toestand van het koorleven in de Kerk. Van kleine wekelijkse kerkkoortjes tot grote concertkoren met een beperkte opdracht voor de Kerk: we willen hen allemaal aan het woord laten.

KORENFESTIVAL VLAANDEREN

www.koorenstem.be/korenfestivalvlaanderen

Heb jij een verhaal dat je ons wil vertellen? Laat het ons dan weten via kerkmuziek@koorenstem.be. Ben je dirigent of bestuurder van een koor dat af en toe meewerkt aan liturgische vieringen? Help ons en vul onze online enquĂŞte in op www.koorenstem.be.

ADVERTENTIE

acapellafestival cursussen concerten

28januari2017 OPEKLeuven vanaf13u

Festival.be

Jong talent aan het woord

Mirjam de Wit Mirjam de Wit, muziekpedagoge met Nederlandse roots, studeerde aan de LUCA School of Arts in Leuven en aan de Guildhall School for Music and Drama in Londen. Vanuit haar Antwerpse thuisbasis doet ze een frisse wind waaien met verrassende, vernieuwende inzichten rond kunst- en muziekeducatie.

Mirjam, hoe ben jij in aanraking gekomen met muziek? ‘Als kind vond ik het geweldig om naar het harmonieorkest te gaan luisteren waar mijn moeder in speelde. Omdat ik verder de hele dag liedjes zong en steeds wilde spelen op zoveel mogelijk muziekinstrumenten stuurden mijn ouders me naar de muziekles in Leeuwarden. Toen ik 6 was kwam ik er terecht in het koor van de muziekschool onder leiding van Jildou Talman. Zij legde heel erg de nadruk op het expressieve aspect van zingen in koor, eerder dan op muzikale perfectie. Na een verhuizing naar Eindhoven kwam ik in het Eindhovens Jeugdkoor terecht dat werd geleid door Agnes Brouwers. Met dit koor behaalden we een cum laudevermelding op het Europees Muziekfestival voor de Jeugd in Neerpelt! Omdat we zo’n hoge score haalden, werden we in België uitgenodigd voor een concert. Zo waren we te gast op een koordag in Leuven, in het Lemmensinstituut. Meteen wist ik het: hier wil ik verder studeren! In die tijd had ik - misschien ten onrechte - een heel streng beeld van de Nederlandse conservatoria, terwijl de ingangsproef muziekpedagogie op het Lemmenstinstituut juist heel uitnodigend klonk: ‘breng al je instrumenten mee en toon wat je kan’. Ik zag het helemaal zitten en meldde me aan voor het ingangsexamen!’ Hoe verliep die eerste kennismaking met een Vlaamse muziekhogeschool? ‘Wel, het was best spannend, want het was niet zo gemakkelijk als het leek: in Nederland had ik nauwelijks leren solmiseren, dus bijvoorbeeld de proef muziekdictee was voor mij onbegonnen werk. Maar blijkbaar heeft de jury toch iets positiefs gehoord tijdens de overige proeven want aan het eind van de dag was ik geslaagd voor het eerste jaar. ‘ Je koos voor de studierichting muziekpedagogie. Welke aspecten uit die opleiding zijn je bijgebleven?

‘Vakken als geschreven en praktische harmonie waren voor mij een openbaring. Plots begon ik de structuren en de achterliggende mechanismen van muziek te begrijpen. In het dagelijkse leven hoorde ik plots harmonieën en modulaties! Ook aan de koorprojecten hou ik goede herinneringen over, en dan in het bijzonder aan Bachs Mattheuspassie die we onder leiding van Paul Schollaert uitvoerden. Van Kurt Bikkembergs heb ik ontzettend veel geleerd over zaken als opwarmingsoefeningen voor een koor en aandacht voor frasering en ademhaling tijdens het zingen. In het laatste jaar moesten wij een cantate schrijven en uitvoeren. Hiervoor deed ik als één van de eersten in die opleiding een beroep op kinderen van de basisschool. Dat bleek een goed idee en het maakte veel enthousiasme los.’ In het kader van je master-namasteropleiding studeerde je nog aan de Guildhall School for Music and Drama in Londen. Wat heb je daar precies gestudeerd? ‘Ik studeerde daar music leadership. Dat is een opleiding die gefocust is op interdisciplinair werken en op creative learning: componeren en improviseren met groepen, iets dat nog steeds sterk aanwezig is in mijn werk.’ Je werkt vaak als freelancer. In wat voor projecten ga je graag aan de slag? ‘Ik werk het liefst in een pluralistische context met mensen en organisaties die openstaan voor vernieuwing en diverse invalshoeken. Met Pluto vzw werk ik bijvoorbeeld muzische projecten uit onder het motto ‘kunst met de kleine k’: zo fietsen we met een tot kunstenmobiel omgebouwde bakfiets rond om kunstactiviteiten te doen op pleintjes waar kinderen spelen die weinig tot niet bereikt worden door het DKO. Terwijl de ouders of grootouders genieten van een koorconcert in het Elzenveld, musiceer ik in ‘Koorlink voor Kids’ met kinderen van 4 tot 8 jaar: ik ga aan de slag met ritme, zingen en improviseren. Voor het Symfonieorkest Vlaanderen heb ik de familievoorstellingen een make-over gegeven in samenwerking met componist Martin Valcke en regisseur Maja Jantar. Ook bij Doewap ben ik sinds het prille begin betrokken: ik schrijf liedjes, maak didactische tips, geef workshops voor kinderen, werk mee aan opnames, … Echt een belangrijk project waar ik heel erg achter sta: het creëert veel verbondenheid. De leerkrachten van Doewap komen uit heel diverse hoeken qua achtergrond en opleiding. Dat maakt het zo interessant: er is daar een constante zoektocht naar mengvormen, naar raakvlakken met andere disciplines, los van een begrensde visie of

een vooraf uitgestippeld traject. Dat sluit aan bij wat ik het liefste doe: mensen bij elkaar brengen, en vanuit hun eigenheid samen nieuwe dingen creëren.’ Het kan bijna niet anders of jij bent constant nieuwe projecten en ideeën aan het uitwerken. Tipje van de sluier? ‘Met Pluto vzw zijn we nu aan het werken aan een componistenkalender: maandelijks staat een andere componist centraal en daarbij maak ik dan opdrachten voor kinderen. Verder ben ik bezig met een circusproject met kinderkoor en kindercircus. Het verhaal gaat over een dief die de tijd steelt, waarbij het koor het verhaal zingt en het circus dat ondersteunt met theatrale beelden, waarbij er veel ruimte blijft voor de eigen fantasie van de kinderen. Tot slot werk ik momenteel met het kamerkoor Aquarius van Marc Michael De Smet aan een nieuwe voorstelling. Het koor heeft net een prachtige cd gemaakt met wiegeliedjes Douces nuits - en we zoeken naar een mooie en passende manier om die te brengen voor een publiek van jong en oud.’ We houden het in de gaten! Bedankt voor het gesprek! ––– Peter Maus www.cettiacetti.com www.plutovzw.be

Kamerkoor AQUARIUS heeft 24 wiegeliedjes van hedendaagse klassieke componisten van over de hele wereld - waarvan meer dan de helft geschreven voor AQUARIUS - op een dubbel-cd uitgebracht bij het label JADE. Uit 12 landen (Vlaanderen is vertegenwoordigd door Petra Vermote, Roland Coryn, Frans Geysen, Lucien Posman, Raymond Schroyens en Maarten Van Ingelgem) en in 12 verschillende talen. Een smeltkroes van stijlen en sferen. Een feilloos slaapverwekkende cocktail. Nu al te bestellen via www.gc-aquarius.be en vanaf 28 januari 2017 in de handel.

WIST JE DAT KOOR&STEM DEEL UIT MAAKT VAN

GREEN TRACK? Green Track wil de ecologische voetafdruk van de culturele sector verkleinen en is actief in Brussel, Gent, Kortrijk, Brugge en Antwerpen. In Antwerpen zijn dat een dertigtal organisaties.

Samen met hen denken we binnen Koor&Stem kritisch na over hoe we onze eigen werking zo duurzaam en maatschappelijk verantwoord mogelijk kunnen invullen en hoe de samenwerking met andere organisaties daarbij versterkend kan werken. Iedere organisatie tekent een charter tot engagement om actie te ondernemen. We

zoeken naar verbetering op evidente domeinen zoals energieverbruik, mobiliteit en papiergebruik, maar denken ook na over catering en afval bij evenementen. Duurzaamheid gaat verder dan louter ecologische ingrepen. Het impliceert ook duurzame relaties, bij de keuze van leveranciers of bij de contacten met onze aangesloten koren. Tot slot komt duurzaamheid tot uiting in de kerntaken van Koor&Stem: het ontwikkelen van maatschappelijk verantwoorde projecten zoals bijvoorbeeld de Stem van ons Geheugen of Sing me in. www.greentrack.be

Eind december verschijnt Doewap #4 met veel nieuw liedrepertoire voor in de klas: Mirjam de Wit schreef een leuk kleurenlied, Sebastiaan van Steenberge een dromerig stukje over een vlieger en met Ludo Claesen komen we in carnavalssferen. Jan Coeck schreef een werkje dat je als afsluiter van het schooljaar kan gebruiken. Tegelijk voorzag hij een tweede versie waarbij de tekst het enthousiasme bij het begin van het nieuwe schooljaar weergeeft. Samen met een eenvoudig Afrikaans volksliedje uit Nigeria en het swingende Verliefd van Hans Primusz kunnen we jullie dus opnieuw veel nieuw liedmateriaal aanreiken voor in de klas. MĂŠt didactische tips en geluidsopnames. Verkrijgbaar via www.doewap.be vanaf eind december. Hou onze Facebookpagina in de gaten!

Vormingen Doewap Een middag of avond lekker zingen, nieuwe liedjes leren en handvaten aangereikt krijgen om er direct zelf mee aan de slag te gaan. Voor: kinderkoordirigenten, leerkrachten lagere school, muziekinitiatie, AMV, samenzang, 8 FEB 8 FEB 23 FEB 10 MRT 15 MRT 23 MRT

Raadpleeg onze website www.doewap.be voor de volledige kalender. Doewap komt in het voorjaar ook naar Gent en Sint-Niklaas!

AARSCHOT VOLKOREN 2017 Op zaterdag 29 april 2017 wil het korenfestival Aarschot Volkoren het brede publiek opnieuw laten kennismaken met een ruim scala aan koorgenres, van popkoren tot klassieke koren, van wereldkoren tot jeugd- en kinderkorenâ&#x20AC;Ś Op een 12-tal zorgvuldig uitgekozen locaties verspreid over de stad krijgen 51 koren

de gelegenheid hun kunnen te tonen. Extra inspanningen werden ditmaal geleverd om ook Waalse en Brusselse koren te bereiken: blij dat 5 koren zich hebben ingeschreven! Zoals steeds is er ook een grote delegatie Nederlandse koren. www.aarschotvolkoren.be

CD KORT Tijdens de kerstperiode is het hoogtij voor de meeste koren. Het meest representatieve werk - naast de kerstliederen zelf - is ongetwijfeld het Weihnachtsoratorium van Johann Sebastian Bach. Van de zes cantates die het oratorium vormen, is een dertigtal albums verkrijgbaar. Aan keuze geen gebrek. Nu komen er ook Schotten bij, het Dunedin Consort uit Edinburg speelt o.l.v. John Butt en zoals het hoort op historische instrumenten. Een zeer solide opname. (Linn)

Tot hier enkele kerstschijfjes. In Actus Tragicus keren we nog even terug naar Johann Sebastian Bach. Lionel Meunier stichtte 12 jaar geleden in Namen zijn ensemble van oude muziek Vox Luminis. Intussen haalde het kamerkoor een stevig internationaal niveau. De bekende cantate Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit koos men samen met drie andere cantates van de cantor uit Leipzig. Een kleine kanttekening: bij keuze van overbekende werken zoals in dit geval, is de concurrentie wel zeer groot. (Alpha)

De volgende twee kerst-cd’s werden met grote middelen gerealiseerd, het jeugdkoor Maîtrise de Radio France telt maar liefst 80 zangers. Begeleid door Les Musiciens de Saint-Julien van François Lazarevitch vertolken ze onder de titel Noël baroque, oude minder bekende kerstliederen en het orkest speelt ook het Fatto per la notte di natale van Archangello Corelli. Hiermee gaven ze zichzelf een cadeautje: het koor bestaat al 70 jaar en het instrumentaal ensemble 10 jaar. (Alpha)

De mis met de haast mythische status Missa Papae Marcelli van Giovanni Pierluigi da Palestrina en enkele motetten van deze grote 16de-eeuwse Italiaan, vinden we op het schijfje van de Vaticaanse formatie Koor van de Sixtijnse Kapel van Massimo Palombella. De producent wil ons, met de hulp van de opnametechniek, het gevoel geven dat we zelf in de Sixtijnse Kapel met haar heerlijke akoestiek zitten - de cd is daar opgenomen - en dat lukt ook. (Deutsche Grammophon)

De 53-jarige James Whitbourn wordt beschouwd als “a truly original communicator in modern Brittish choral music”. Zijn mis Carolae is een mengeling van Engelse en Amerikaanse kersttraditie. De mis en veel kerstliederen werden opgenomen door Westminster Williamson Voices van James Jordan, een koor van zestig leden. (Naxos)

We besluiten ons kort overzicht met iets speciaals. De opkomende 31-jarige Mohammed Fairouz, een Amerikaan met Arabische wortels, schreef vorig jaar zijn eerste oratorium, Zabur, in het Arabisch en Engels. Het werd in Amerika opgenomen: solisten, kinderkoor, gemend koor en groot orkest o.l.v. Eric Stark, alles samen meer dan 300 uitvoerders, komen allen uit Indianapolis. Indrukwekkend! (Naxos) ––– Mirek Cerny

Kerstliedjes zoals Es ist ein Ros entsprungen, maar dan in een nauwelijks herkenbare bewerking, en andere werken in een sfeer uit het Noorden (Vasks, Pärt, Sandström) vinden we op de cd van Voces8, het jonge Britse vocaal ensemble dat furore maakt. (Decca)

KOOR WERELD

Jouw koor of zangproject hier in de kijker? Bezorg ons een recente en originele foto met een tekstje van maximum 100 woorden.

50 JAAR CANTATE MAASMECHELEN

Op 27 juli 1967 trad Cantate voor het eerst op. Het a capella koor van toen is 50 geworden en dat wordt gevierd! Marie-Rose Van Gerven, in 2017 reeds 28 jaar dirigent van Cantate, heeft een prachtig programma samengesteld om dit jubileum te vieren. Met het openingsconcert van 17 december 2016 werd Engelse muziek van

de bovenste plank gebracht: het Magnificat van John Rutter. 2017 wordt een ‘retro-jaar’: onder de noemer (G)oud en Nieuw vinden op 17 juni en op 25 november 2017 concerten plaats, met in het voorjaar profane en in het najaar religieuze muziekstukken, die een speciale betekenis hadden voor het koor in de voorbije 50 jaar. MarieRose Van Gerven werd in 1994 ook artistiek directeur van IKV, de Internationale koorwedstrijd van Vlaanderen – Maasmechelen, die 30 jaar bestaat in 2017. Omwille van dit dubbel feest, vindt op 7 oktober 2017 een feestconcert plaats in het CC van Maasmechelen. Op het programma staan het gemengd koor Cantate en de wereldvermaarde Gentlemen Singers uit Tsjechië. www.koorcantate.be

Mail naar redactie@koorenstem.be voor 10 februari 2017.

20 JAAR AMABILE HOLSBEEK UITBUNDIG GEVIERD Op 29 oktober jl. sneed Amabile op een spetterend café chantant een verjaardagstaart met 20 kaarsjes aan. Herman Piessens dirigeerde en een live orkest begeleidde de koorleden. Het publiek zong enthousiast mee. Opbrengst ging naar De Switch, een begeleidingsinitiatief in de Bijzondere Jeugdbijstand in Sint-PietersRode. Dit aimabele koor staat voor gezelligheid, samenhorigheid, zorg voor elkaar en een passie voor samenzang. In het verleden namen ze met succes deel aan provinciale tornooien. In de eindejaarsperiode zingen ze op Pleinkerstmis in Holsbeek en in het UZ Gasthuisberg. Wie graag aansluit, is welkom. Heren, en vooral tenoren, worden met open armen ontvangen! www.amabile-holsbeek.be

EEN VREUGDEVOLLE MIS DOOR CLARI CANTORES

AMABILE & PRO ARTE SLAAN DE HANDEN IN ELKAAR

Missa Serena is Latijn voor vreugdevolle mis. Kan iets ernstigs toch vol vreugde zijn? Gevoelens zijn pas echt en diep als ze op serieuze gronden berusten. Omschrijf het ernstige van een sacrale misviering als spanning, herdoop het vreugdevolle als harmonie en je hebt het basispatroon van deze compositie van Bruno De Soomer in handen. Beluister op 29 januari in de Abdijkerk van Keizersberg naar wat in de mis verteld wordt, proef hoe de muziek de teksten uitbeeldt en er gaat een nieuwe ruimte van beleving open. Gezongen door Clari Cantores, onder leiding van Karen en Michiel Haspeslagh.

Amabile Neerpelt & Pro Arte Lummen, twee Limburgse koren, hebben de handen in elkaar geslagen voor een groots project. Ze voeren samen het Requiem van Mozart en de Sunrise Mass van Ola Gjeilo uit. De muziek van Gjeilo raakt een gevoelige snaar: de Sunrise Mass is een metafysische reis van de hemel naar de aarde. Het overbekende Requiem van Mozart zet de dramatische toon want het gaat over een reis waarvan we de bestemming niet kennen: de dood. Er zijn twee uitvoeringen gepland: op 25 maart 2017 in Lummen (OLV Hemelvaartkerk) en op 1 april 2017 in Neerpelt (Sint-Niklaaskerk). Voor dit project wordt een ad hoc orkest samengesteld. Onder de deskundige leiding van Jan Vanderheyden.

www.claricantus.be

www.amabile.be

NEEM DEEL AAN DE WAK 2017 Meedoen met de Week van de Amateurkunsten 2017? Zoek je tips of inspiratie om daar concreet aan te beginnen? De editie van 2017 staat helemaal in het teken van The Making Of, een insteek die gedachtenluikjes opent, ideeën sprokkelt en de focus legt op het artistieke proces i.p.v. enkel op het

eindresultaat. Suggesties voor een zinvolle invulling en alle info krijg je op www.wak.be. De Week van de Amateurkunsten maak je niet alleen. In een online toolbox vind je 101 tips om aan de slag te gaan met de WAK en op jouw maat en ritme iets fantastisch uit te werken. www.wak.be

Veel is mogelijk maar uiteindelijk beslist de muziek 14

Er waait een frisse wind doorheen het Belgisch koorlandschap. De tijd van ‘klassieke’ koorconcerten met koorleden netjes in een rij, hun partiturenmap stevig in de hand, lijkt voorbijgestreefd. Naast muzikaliteit heeft men nu ook aandacht voor het visuele aspect bij de koorbeleving. Door te bewegen kan de zanger meer expressie bij de muziek plaatsen. Het lijkt alsof Griekse drama’s een revival hebben ingezet. Of toch niet? We vragen het aan de Nederlandse koorregisseuse Marijke de Wit. Zij is gekend binnen zowel de theater- als de koorwereld en een geliefde regisseuse in de Belgische koorscene. Recent was ze nog te gast op een workshop van Koor&Stem, op 22 oktober in Drongen.

Componist en dirigent Jetse Bremer verwoordde je werk ooit als: ‘Marijke weet door haar regie de koren op een hoger niveau te tillen. Men komt vrij van de muziek en gaat zingen vanuit dat wat essentieel is. Expressie en inleving.’ Wat een mooi compliment! Vat dat je regisseerwerk op een goede manier samen? ‘Dat is inderdaad een mooi compliment. Al heel lang ben ik geïntrigeerd door hoe muziek en het visuele aspect elkaar zouden kunnen aanvullen. Het visuele beeld van mensen die op het podium iets bijbrengen aan de muziek, kan ervoor zorgen dat het publiek nog véél meer ontroerd raakt dan wanneer ze enkel naar de muziek zouden luisteren. En de link heb ik uiteindelijk gevonden dankzij mijn ervaringen op de toneelschool. Het is vanuit het toneelwezen dat ik mijn inspiratie en mijn bagage haal. ‘ Hoe begin je aan zo’n choreografie? ‘In de eerste plaats staat de tekst voorop, maar even belangrijk zijn de mogelijkheden en de verwachtingen van de koorleden zelf. Je kan niet zomaar van iemand die jarenlang op een statische manier gezongen heeft, vragen om plots danspasjes neer te zetten. Dat is nu een extreem voorbeeld. Maar het kan! Ik heb bijvoorbeeld een tijdje geleden de semi-opera King Arthur geregisseerd waarin de – in dit geval professionele – solozangers eveneens steengoede dansers waren. Uiteraard dat we daarvan geprofiteerd hebben. De kroon van de koning wordt op een gegeven moment uit zijn handen afgenomen en we hebben de dief en King Arthur tijdens een instrumentaal tussenspel al dansend het stelen van de kroon laten uitbeelden. Dat was een heel krachtig moment. Maar in het geval van de niet-professionele koorzanger ben ik meer voorstander van ‘het kleine’. Met kleine bewegingen kan er heel veel gebeuren en het geldt vaak dat hoe kleiner en effectiever, hoe groter het effect op het publiek is.’

hoe en waar ik de zangers zal laten staan op het podium. Er zijn uiteraard wel basisprincipes die je door de ervaring meekrijgt, maar in de eerste plaats is het regisseren een heel persoonlijk proces en een zoektocht naar de mogelijkheden van een koor. Mijn grootste inspiratiebronnen zijn de mensen die voor mijn neus staan.’ Je spreekt over basisprincipes? Kan je enkele voorbeelden geven? ‘Ik werk het meeste met blikrichting, lichaamsrichting, beweging, houding en opstelling.

Belgische kamerkoor Koriolis werkte ik (tijdens de workshop koorregie in Drongen, nvdr.) bijvoorbeeld aan een choreografie voor The Wedding van de Amerikaanse componist Eric Whitacre. Die componist schrijft hele mooie en etherische muziek. Omdat de tekst over een bruiloft gaat liet ik een koppel voor het koor staan. Dat werkte wel, maar uiteindelijk had het geen meerwaarde. Het was beter zoveel mogelijk aan de verbeelding van de mensen over te laten. Sommigen hadden bij dit lied zelfs eerder de neiging om het met hun ogen dicht te beluisteren. Zo is elk koorwerk een soort evenwichtsoefening. Voor The Wedding heb ik uiteindelijk enkel van het koor gevraagd dat ze zich ‘opendraaiden’: in het begin zongen ze naar elkaar toe, en nadien draaiden ze zich naar de zaal. Dat was voldoende. ‘

Mijn grootste inspiratiebronnen zijn de mensen die voor mijn neus staan. MARIJKE DE WIT

Kan je een choreografie al uitwerken nog voor je concreet met een koor aan de slag gaat? ‘Dat kan ik doen bij koren die ik al goed ken. Verder werk ik meer ter plekke. Alles hangt af van de zangers en hun mogelijkheden. Het is pas als een koor voor de eerste maal een bepaald lied voor mij zingt, dat ik begin te zien

Dat zou je de basisprincipes kunnen noemen. Een voorbeeld daarvan is om bij een melancholische passage in een lied de koorleden te verspreiden over het podium waarbij ze mijmerend voor zich uit staren, elk in een andere richting. En plots laat ik ze vervolgens allemaal tegelijkertijd strak richting het publiek kijken. Gegarandeerd dat dit iets doet met de mensen in de zaal. Of ik laat het koor collectief een stap naar voor zetten wanneer er in de muziek een modulatie naar een andere toonaard plaatsvindt. Heel subtiele bewegingen, maar allemaal ten voordele van het overbrengen van de muzikale intentie van het lied.’ Is er muziek waar het totaal niet bij werkt? ‘Absoluut. Er is nu eenmaal muziek waarbij de zangers niet anders kunnen dan uit mappen te zingen. Ik heb het dan bijvoorbeeld over heel complexe klassieke muziekwerken waarbij de tekst té abstract is voor mij om iets aan bij te dragen. Maar daarnaast heb je ook hedendaagse muziek waarbij het beter is de zang voor zichzelf te laten spreken. Met het

Bewegingen helpen om de muziek sterker over te laten komen bij het publiek. Maar hoe reageren de koorleden erop dat ze plots alle muziek vanbuiten moeten zingen? ‘Ik geloof er heel sterk in dat wanneer de zangers in staat zijn zonder partituur een lied te zingen, dat zij de essentie van de muziek vatten én er een sterkere band met het publiek kan zijn. Door het gebruiken van bewegingen is die essentie gemakkelijker over te brengen. Men vertelt het verhaal van het lied ook op een fysieke manier, wat veel bevattelijker is dan wanneer men in rijen een stortvloed aan woorden zingt. De bewegingen zijn bovendien een extra geheugensteun voor de zangers. Denk maar aan een lied met meerdere coupletten. Doordat een zanger bij een bepaald couplet een bepaalde beweging associeert, zal hij de muziek ‘in zijn lijf’ voelen en zal de beweging structuur bieden zodat hij de tekst en de noten beter blijft onthouden. ‘

JORIS DERDER Wat een fijne kennismaking en samenwerking met Marijke de Wit! Het was bijzonder om te zien hoe snel ze de bewegingen en posities van de koorleden bij de muziek verenigde, en dat terwijl ze de meeste input van de deelnemers van de workshop liet komen. Wat het koor ook is bijgebleven, is haar woordkeuze: in plaats van ‘gespreid’, staan we ‘gespikkeld’ op het podium. Het woordje is ondertussen al helemaal ingeburgerd!

Zoals je al vermeldde is het regisseren een heel persoonlijk proces. Hoe ga je om met koren die nog nooit met een choreografie gewerkt hebben? ‘Dan begin ik bij de basis. Ik leid het altijd in met oefeningen. Zo verdeel ik het koor in twee groepen waarbij ik één groep op het podium laat zingen en de andere groep als publiek in de zaal zet. Op die manier kunnen ze van elkaar zien wat het effect is van bepaalde opstellingen of houdingen, van een gezamenlijke blikrichting of van een beweging. Wat doet het met het publiek en met de zangers wanneer men verspreid of net dicht op elkaar staat? Welke impact heeft het als plots het hele koor zich in een bepaalde richting keert? Vervolgens keer ik de rollen om. Zo zien ze elkaar als ‘materiaal’ en zien ze wat heel minimale bewegingen kunnen teweegbrengen. Onlangs werkte ik samen met een Amsterdams koor dat enkel gewend was om in rijen achter elkaar te zingen. Ik liet de zangers daarom aanvankelijk een oefening doen waarbij ze door elkaar moesten lopen. Ze

vonden het ontzettend gek. Maar als je daarna ‘enkel’ vraagt om op een bepaald moment naar elkaar of naar het publiek te kijken, dan viel dat uiteindelijk wel mee na al die voor hen vreemde dingen die ik als voorbereiding had laten doen!’ Op vraag van heel wat koren ben je de komende maanden opnieuw in België voor privécoachings. Wat houden die sessies in? ‘Zo’n sessie duurt ongeveer twee tot vier uur. Als ‘opwarming’ laat ik ze dus de bovengenoemde oefeningen doen zodat ze kunnen ervaren van elkaar wat het effect is van het gebruik van het podium en van bepaalde opstellingen. Die eerste fase is heel onderzoekend en vaak wordt er niet eens gezongen. Daarna laat ik de mensen in groep verschillende bewegingen maken. Ik laat ze door elkaar lopen of in cirkels, of ik zet ze in een vierkant of een driehoek. Op dat moment word je geconfronteerd met hoe goed je je verantwoordelijkheid kan opnemen ten opzichte van je medezangers. Blijf je goed

kijken naar de anderen en naar het geheel? Ben je niet té fel aanwezig? Duw je de anderen niet naar links of naar rechts, maar laat je hen in hun waarde? Het is eigenlijk een staaltje van pure teambuilding! Eens de gêne is weggevallen, is het tijd om te zingen en om een choreografie te bepalen. Dan begint men vragen te stellen. Waar gaat de muziek over? Wie ben je als je dit zingt? En naar wie zing je en waar bevindt die persoon zich? Waar zou je je kunnen bevinden als je dit zingt? In een weids landschap of in je huis voor het raam? En welke van de elementen die we deden zouden bij de muziek passen? Het is op dat punt dat we zoeken wat het beste werkt: zingen we naar elkaar, naar één bepaald persoon in het koor of in de zaal, of naar iemand in gedachten waarbij je over het publiek heen kijkt. Inderdaad zijn de mogelijkheden ontelbaar, maar het is uiteindelijk toch de muziek die het voor het zeggen heeft.’ ––– Waldo Geuns

DE TEKST KOMT OP DE EERSTE PLAATS, maar even belangrijk zijn de mogelijkheden en de verwachtingen van de koorleden zelf MARIJKE DE WIT

Repertoiretips Les ailes rouges de la guerre

VOOR KINDEREN EN JEUGD Chorissimo! blue Veel bibliotheekgangers waren al fan van Chorissimo! voor gemengde stemmen. Nu is er ook Chorissimo! blue voor kinderen jeugdkoren. In de bundel vind je 124 zettingen voor gelijke stemmen, zowel profaan als religieus, van renaissance tot pop. De stukken staan geordend per moeilijkheidsgraad in zes categorieën: beginnend bij éénstemmigheid, naar canons en quodlibets tot homofone en polyfone tweeen driestemmigheid. Bij de premiumset horen audio- en videomateriaal, alsook pianobegeleidingen bij bijna alle stukken. De editie voor de zanger zelf is een stuk goedkoper, maar bevat geen pianobegeleidingen. Binnenkort aanwezig in de bibliotheek van Koor&Stem.

Sprookje op zijn kop Met Sprookje op zijn kop van Quinten Tekst: Paul Snoek Vandevelde (°1993) Muziek: Quinten Vandevelde mogen kinderen zelf improviseren. Het gedicht Sprookje van Paul Snoek biedt het kader voor een eenvoudige melodieuze melodielijn in het kinderkoor waardoor de zangers zich op andere facetten van het musiceren kunnen focussen. Zo mogen de kinderen bepaalde delen van het werk van plaats veranderen. Ook mogen ze met de tekst experimenteren. Het sprookje wordt zo helemaal door elkaar geschud en op zijn kop gezet. Dat zie je ook in de begeleiding. Die is voor 2 marimbaspelers, maar kan perfect op 1 marimba gespeeld worden als de muzikanten tegenover elkaar plaatsnemen aan het instrument. Creatief doch uitdagend. Uitgegeven bij Euprint en binnenkort beschikbaar in de bibliotheek van Koor&Stem. !Sprookje¡

Kinderkoor & (xylo)marimba

in opdracht van Koor&Stem Gent, Vlaamse Federatie van Jonge Koren vzw

Euprint ed.

D/2016/6045/043

VOOR GEMENGD KOOR Liebeslieder Chorbuch De liefde blijft een veel bezongen thema. Liebeslieder Chorbuch verzamelt 40 liefdesliederen uit alle tijden in bekende en in nieuwe zettingen. Je vindt werken voor 4 tot 6 stemmen, gedeeltelijk met klavierbegeleiding in het Duits, Engels en Frans van Arbeau, Bartok, Brahms, Dowland, Gluck, Mendelssohn, Monteverdi, Morley, Purcell, Ravel, Reger, Tallis en Tsjaikovsky. Maar ook chansons, jazzstandards en popnummers zoals Autumn leaves, Michelle, All you need is love, La vie en rose of C’est si bon. De meeste zettingen zijn eenvoudig tot gemiddeld van moeilijkheidsgraad. Fijn basiswerk voor huwelijken. Uitgegeven bij Carus en binnenkort aanwezig in de bibliotheek van Koor&Stem.

Honderd jaar geleden stierf Emile Verhaeren (18551916). De symbolistische Franstalige Belgische dichter kwam om bij een tragisch treinongeval in Rouen, maar had net nog een bundel gedichten uitgebracht met prachtige oorlogspoëzie: Les ailes rouges de la guerre. Uit die bundel koos Stef Minnebo (°1958) vier gedichten. Hij zette ze op muziek voor koor en strijkkwintet en droeg het werk op aan het koor Couleur Vocale naar aanleiding van hun 50-jarig jubileum. Het resultaat is een fraai en kleurrijk werk waarbij tekst en muziek elkaar wonderlijk versterken. Les ailes rouges de la guerre bestaat uit 4 delen en is naast de koor-met-strijkersversie ook beschikbaar voor koor met piano of voor baritonsolo en harmonie-orkest. Uitgegeven bij Euprint en aanwezig in de bibliotheek van Koor&Stem. Aanrader!

Missa Popularis In onze bibliotheek bevinden zich al enkele kortere werken van de Zweed Mårten Jansson (°1965). We voegen daar graag de Missa Popularis voor SSA, ad libitum TB en strijkkwartet aan toe. Het werk werd opgedragen aan het Skowronki Meisjeskoor uit Posnan die in april 2015 de wereldcreatie verzorgden. Op Youtube vind je filmpjes van dit koor dat de volledige mis uitvoert. Alle misdelen werden geïnspireerd door volksdansen die de componist als kind veel hoorde en elk hun typische ritme kennen. Uitgegeven – zoals veel van zijn andere werken – bij Bärenreiter en beschikbaar in de bibliotheek van Koor&Stem.

KERSTMIS EN DRIEKONINGEN Christmas Pops!

JAZZY Jazz Missa Brevis

Zoveel kerstmuziek om uit te kiezen.... Christmas Pops! is de perfecte bron voor populaire kerstklassiekers in vlotte arrangementen voor SATB a cappella. De uitgave bundelt twaalf toegankelijke en interessante arrangementen door de beste arrangeurs. Je vindt er All I want for Christmas, het onvermijdelijke Jingle Bells, We wish you a merry Christmas, When Santa got stuck up the chimney en vele andere. Definitely cheesy, maar leuk om te doen. Uitgegeven bij Novello. Waar je overigens tevens de dunnere bundel Christmas Classics vindt, ook met kersthits, zij het met pianobegeleiding. Beide zijn beschikbaar in de bibliotheek van Koor&Stem.

Will Todds Jazz Missa Brevis geeft nieuw leven aan de Latijnse misteksten in een toegankelijke, korte zetting in verschillende jazzstijlen: een swingende jazzwals in het Kyrie, een vlot groovy Gloria, zachte ballad als Sanctus, een opzwepend Benedictus in 7/8 en een bezield Agnus Dei. Bij de begeleiding kan je kiezen tussen piano, jazz trio of jazz ensemble. Het werk werd geschreven voor Portsmouth Cathedral Choir en door hen gecreëerd op 4 oktober 2015. Mooie, korte mis. Uitgegeven bij Boosey & Hawkes en aanwezig in de bibliotheek van Koor&Stem.

Driekoningen zingen met liederschat

Het Algemeen-Nederlands Verbond bracht een boek uit met 86 Driekoningenliederen uit diverse streken van de Lage Landen: Driekoningen zingen met liederschat. Bij het boek hoort een dvd met daarop 20 driekoningen- en nieuwjaarliederen, het verhaal van Dario Fo Het eerste mirakel van het Kindeke Jezus en een impressie van een internationaal symposium over het thema Driekoningen dat op 14 april 2016 plaatsvond. De referaten van dit symposium werden ook opgenomen in het boek. Je kan het boek bestellen via antonius.vaessen@telenet.be. Voorintekenprijs tot 21 december is 25 €, daarna kan je het boek aan 29 € aanschaffen.

Just voices Jazz Just voices is de perfecte introductie tot driestemmig a cappella koorzingen. Iedere bundel van de reeks bevat tien themaliederen in eenvoudige arrangementen zonder begeleiding. Wel vind je er pianobegeleidingen bij voor de repetities. De stukken zijn geschikt voor SSA of SAT. In Just voices Jazz vind je leuke nummers als Fever, Fly me to the moon of If I had you. Uitgegeven bij Novello en aanwezig in de bibliotheek van Koor&Stem.

COMPOSITIEPRIJS VOOR TOON DAEMS In het najaar won Toon Daems de compositieprijs Walter Heynen van de gemeente Schoten. Hij bewerkte daarvoor een volkslied voor schoolkoor en schoolorkest. De compositie Selima is gebaseerd op Wel Annemarieke waar ga je naartoe. Daems herschreef de oorspronkelijke tekst tot een actueel verhaal in een vijfdelige suite over

Selima, een jong meisje dat gevlucht is uit Syrië, weg van de soldaten, in tegenstelling tot Annemarieke die volgens het oude volkslied net naar de soldaten toestapte. De creatie van het werk vond plaats op 29 november door het orkest en koor van de Academie voor Muziek en Woord van Schoten. De partituur is verkrijgbaar via www.toondaems.be

Nieuwe partituren Deze partituren kan je downloaden op www.koorklank.be om zelf af te drukken of om op je tablet te gebruiken.

ILGAZ HANS HELSEN

GEZOCHT: VRIJWILLIGER BIBLIOTHEEK

Volksliederen zijn de beste basis. Dat blijkt alweer uit een nieuw arrangement van het Turkse Ilgaz door Hans Helsen. De tekst is een ode aan de hoogste berg van Anatolië: Ilgaz. Helsen schreef de bewerking op verzoek van Marleen De Boo voor Kinderkoor Waelrant. De discant of tweede stem binnen het kinderkoor ontstaat soms door vraag en antwoord, dan weer door canontechnieken en op andere plaatsen door parallelle tertsen. De conga’s en ad libitum klarinet aan het einde geven het stuk een prettig volks karakter. Wees niet bang voor de Turkse taal, kinderen pikken ookIlgaz exotische talen snel op. Meeslepend kinderkoorwerkje dat je meteen Melodie: Turks volkslied wilt meezingen. Bewerking: Hans Helsen

Koor&Stem zoekt een gedreven vrijwilliger die zich twee halve dagen per week kan vrijmaken voor taken in de bibliotheek en het Centrum voor Vocale Muziek.

Taken • opvolgen en vlot uitvoeren van de bestellingen en de verzendingen • opvolgen van de ontleningen • stockbeheer van de eigen uitgaven • archiefwerk

voor kinderkoor (2-st), piano, conga's & klarinet (ad. lib)

Slowly (ca. q=58)

2 &4 ˙ œœ

{

Piano

? 42 œ ™ œ

Koor&Stem biedt • een vergoeding op basis van vrijwilligersstatuut • een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid en persoonlijke verzekering • gratis toegang tot alle Koor&Stem activiteiten • gratis communicatiepakket • een fijne werkomgeving met ruimte voor zelfstandig werken

Cong.

œ™

˙œ œ j œ

˙œœ

œœ

œ™ œ

œ™

j œ

œ™ œ

Piano

œj

œ™

œœ œ™

˙œ œ j œ

° ™ mp sempre œ ¢& ™ œ

[humming voice] or [noe noe noe]

œ™ œ œ

& ™™ ˙ œœ

œœ

? ™™ œ ™ œ

œ™

{

j œ

˙œœ

œœ œ™

j œ

œ™ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ

˙œ œ

œœ

œ™ œ œ

œ™

œœ œ™

œj

˙œ œ

t.: Psalm 131 m.: Ludo Claesen

Koor

j œ

™™

œœ

œ™ œ œ

œ™

œj

˙œ œ

œ™ œ ˙

™™

œœ j œ

b &b c

∑

b &b c

∑

? bb c

∑

Andante

F F

b &b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

Do-mi-ne, non est ex- al - ta - tum cor me - um,

b &b œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

Do-mi-ne, non est ex- al - ta - tum cor me - um,

? bb ˙

ne,

™™

(ben legato)

b & b c œ œ œ œ œ œ œ œ bœ œ œ œ œ F ww ? b b c ww

Orgel

œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ ™ ™

˙œœ

www.koorklank.be

œœ

œ™ œ ˙

œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ

™ / ™œ œ œ œ œ œ œ

Cong.

Ludo Claesen schreef Domine non est exaltatum (psalm 131) voor het colloquium Een stem om u te danken dat in augustus 2016 in Vaalbeek plaatsvond. Binnen de workshop meerstemmige, anderstalige muziek voor de liturgie werden toen een aantal nieuwe werken voorgesteld. Daarbij was de haalbaarheid voor een gemiddeld kerkkoor een belangrijk criterium. Claesen verwerkt de mooie psalmtekst tot een voor gemengd koor SAB en orgelbegeleiding. De lijnen verlopen grotendeels homofoon met hier en daar een canonische inzet. Aan het einde duikt het gregoriaans zelfs even op. Gratis te downloaDomine, non est exaltatum cor meum den via www.koorklank.be.

j œ

œ™ ˙

LUDO CLAESEN

? œ™ œ

Mel.

œœ

/ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ

& ˙ œœ

{

˙œ œ

œœ

Piano

Contacteer ons voor meer info en stuur je kandidatuur naar info@koorenstem.be

œœ

DOMINE NON EST EXALTATUM

b & b œœ œœ œœ .. ? b b ˙˙

œ œ œ œ œ œ œ œ œ

non est ex- al - ta - tum cor me - um,

j œœ œœ œœ ˙œ œ œ ˙˙

œ œ ˙

Do-mi - ne,

œ œ ˙

Do-mi - ne,

∑ œœ œœ ˙˙

œ œ ˙

Do-mi-ne,

œœ œœ ww

œœ œœ ˙ ˙

‰

œ œ w

Do-mi-ne,

P ‰

œ œ w

Do-mi-ne,

œ œ Do-mi -

œœ œœ

œ œ œ œ œœœ œœ œ œœ

ne-que e- la - ti sunt

o - cu-li me - i,

œ œ œœœ œœ œ œœ œ œ

P œ œ œœœ œœ œ œ œ œœœ ‰ ne-que e- la - ti sunt

o - cu-li me - i,

ne-que e- la - ti sunt

o - cu-li me - i,

˙œ P œœ œœ œœ œœ ˙œ. œ œ œ œœ œ ˙˙

œ œ œœ œœ œœ œœ œœ ..

Domine, non est exaltatum cor meum - pg 1 -

j œ œœ œ˙ œ

œœ œœ œœ œ œ œ œ œ .œ œ œœ œ ˙ J

Steun voor je internationale project Heb je plannen om aan een internationaal korenfestival deel te nemen, wil je een project met koren uit het buitenland organiseren of wil je een internationale jongerenactiviteit opzetten? Weet dan dat je kans maakt op financiële steun!

INTERCULTURELE SAMENWERKING De Vlaamse Gemeenschap geeft een tegemoetkoming in de reiskosten voor amateurkunstenorganisaties die willen deelnemen aan evenementen in het buitenland (bijv. korenfestivals en koorwedstrijden) of voor het uitsturen van je dirigent naar een internationale cursus. Bovendien kunnen amateurkunstenorganisaties ondersteuning krijgen als ze zelf een internationaal project in Vlaanderen organiseren. Daarbij geldt altijd de regel dat er deelnemers 20 uit minstens 3 landen aan de activiteit moeten meedoen en dat het artistieke niveau en de internationale uitstraling van het evenement duidelijk aantoonbaar moeten zijn. Georganiseerde concertreizen of een uitwisseling met een buitenlands koor vallen buiten deze reglementering. Bij goedkeuring van je aanvraag krijg je maximaal 75 % van de Vlaamse Gemeenschap terug voor de effectieve totale uitgaven. Je moet dus zelf in kunnen staan voor minstens 25% van de kosten. De juiste indiendata, het volledige reglement en de formulieren vind je op www.sociaalcultureel.be - Sociaal-Cultureel Werk Volwassenen > Amateurkunsten > Internationale projecten

GRENSOVERSCHRIJDENDE UITWISSELINGS PROJECTEN De provincie West-Vlaanderen geeft ondersteuning aan grensoverschrijdende culturele uitwisselingsprojecten met partners uit de Europese regio’s of een andere Gemeenschap uit België. Het reglement en de aanvraagformulieren vind je op www.west-vlaanderen.be/uitwisselingen

EUROPESE PROJECTEN VAN EN VOOR JONGEREN Voor jeugdkoren die hun grenzen willen verleggen is er Erasmus+ / Youth in Action. Erasmus+ is het EU programma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport. Youth in Action is een apart luik binnen Erasmus+ voor internationale projecten van jongeren en jeugdorganisaties in de vrije tijd. Ook jeugdkoren die met de jongeren uit hun stad of gemeente een internationaal project willen opzetten, kunnen subsidies aanvragen via Youth in Action. Zo kan je met je groep een groepsuitwisseling opzetten met één of meer jeugdkoren uit het buitenland. Je kiest samen het thema waarrond je wil uitwisselen en bokst samen het programma in elkaar. De rode draad is ideeën en ervaringen uitwisselen. Zo’n groepsuitwisseling kan voor jongeren tussen 13 en 30 jaar oud en duurt tussen de 5 en 21 dagen. Je kan een groep bij ons uitnodigen of er zelf op uit trekken. Lees meer over de spelregels en de landen waarmee je kan samenwerken op www.youthinaction.be. Er zijn ook regelmatig infosessies waarop je kan kennismaken met de mogelijkheden voor jouw koor.

CREATIEF EUROPA 2014-2020 PROGRAMMA CULTUUR EN EUROPA VAN DE BURGER Als je koor samenwerkt met partners uit minstens drie landen is er Europese ondersteuning van je internationale project mogelijk. Het aantal aanvragen van dergelijke subsidies is erg groot, vandaar dat je er goed op moet letten dat je project een Europese meerwaarde biedt, vernieuwend is en een jong en breed publiek kan aantrekken. Een project met een concreet thema verdient de voorkeur boven een algemeen internationaal project. Tenslotte is het belangrijk dat je project resultaten kan laten zien op de lange termijn. In het programma ‘Europa van de Burger’ kunnen projecten worden ondersteund die je koor organiseert op het gebied van o.a. herdenkingen en erfgoed. Ook vallen hieronder projecten met de landen uit Oost-Europa die in de laatste jaren lid zijn geworden van de EU. Voor meer informatie kan je de website van Creative Europe Vlaanderen raadplegen: www.creactiveeurope.be/nl Op www.koorenstem.be/subsidies vind je verwijzingen naar een groot aantal subsidiereglementen. We publiceren hier regelmatig informatie over projectoproepen van overheden en over nieuwe subsidielijnen die interessant kunnen zijn voor koren.

AGENDA

JANUARI

2017

16 & 23 JAN | Drongen, Averbode

Eenstemmig kooren samenzang dirigeren

Basiscursus koordirectie die zich richt tot kerkkoordirigenten, cantors of samenzangleiders in de kerk, leerkrachten in de klas, kinderkoordirigenten, ... Je wordt persoonlijk begeleid in het verbeteren van je slagtechniek, je krijgt tips over repetitieopbouw en inzingen. We werken met éénstemmig repertoire dat zowel door de docent als de cursisten aangebracht wordt. Wanneer: De cursus wordt op twee plaatsen

29 JAN | Leuven

Repertoirenamiddag liturgische muziek

Repertoiredag met eenvoudige liederen en koorwerken voor zangers en dirigenten van basis- en parochiekoren en koren die geregeld meewerken aan kerkelijke diensten. Tijdens workshops leer je nieuw repertoire kennen bruikbaar in de liturgie. Je krijgt velerlei tips, de docenten werken aan vocale kwaliteit en muzikale interpretatie, want bovenal draait een repertoiredag om samen zingen! Met medewerking van Ludo Claesen, Hera Wyckers en Jos Bielen. Contact: Lieselotte Goessens, lieselotte.goessens@koorenstem.be / Inschrijven: www.koorenstem.be/liturgisch

aangeboden. Abdij Averbode: 23.01, 20.02, 20.03, 22.05. Oude Abdij Drongen: 16.01, 06.02, 06.03, 15.05 / Contact: Lieselotte Goessens, lieselotte.goessens@koorenstem.be, Inschrijven: www.koorenstem.be/liturgisch

28 JAN | Antwerpen

Workshop met Marnix De Cat

29 JAN | Brussel

Workshop met Eric Whitacre

Koor&Stem strikte Eric Whitacre voor een workshop in Brussel. Een interessante middag waarbij we met zo veel mogelijk zangers Sleep en Lux Aurumque zullen zingen! Inschrijven: www.koorklank.be

FEBRUARI 2017 25-26 FEB | Neerpelt

Koorweekend voor Kinderen en Jongeren Marnix De Cat geeft een polyfonieworkshop voor amateurkoren en dirigenten en nodigt je uit om actief op ontdekkingstocht te gaan door een madrigaal, mis of motet! De voormiddagsessie van 10 tot 13 uur richt zich tot koordirigenten en geïnteresseerden, met dirigeerpraktijk en tips en tricks voor de interpretatie van 15de en 16de eeuwse partituren. Van 14 tot 17 uur gaan we zingen. Er komt nieuw repertoire aan bod naast enkele voorgestelde stukken van de deelnemende koren. Wanneer: 28 januari, 9.30 uur / Locatie: Elzenveld, Lange Gasthuisstraat 45, 2000 Antwerpen / Prijs: € 15 € 45 (halve - hele dag) / Inschrijven: Provinciale afdeling Koor&Stem Antwerpen, www.koorenstem.be

De volgende editie van het Limburgse koorweekend voor kinderen vindt plaats op zaterdag 25 en zondag 26 februari 2017 in het Dommelhof te Neerpelt. Koor&Stem Limburg organiseert eveneens een sessie voor jongeren. De maximumleeftijd is 21 jaar. Thema: Mijn hart is vol muziek. Docenten: Jan Coeck, Hilde Venken en Tom Johnsson. Inschrijven: www.koorenstemlimburg.be limburg@koorenstem.be, 089 36 13 93, inschrijven voor 1 februari 2017

MAART

2017

10-12 MRT | Brugge

Bachweekend Kooracademie Brugge

Kom naar het tofste koorkamp van het jaar! De dirigenten Marleen De Boo, Tom Johnson en Carine Spiloes staan garant voor een kwalitatieve muzikale aanpak. Op het programma staan ook drie nieuwe koorliederen gecomponeerd door Erika Budai, Hans Helsen en Sebastiaan Van Steenberge. De monitorenploeg zorgt voor leuke ontspanningsactiviteiten.

Koor zkt dirigent

Inschrijven: www.koorenstem.be | Contact: Marleen Moortgat, tel. 09 220 24 84, marleen.moortgat@koorenstem.be

22 - 23 APR | Ciney

Koorweekend met Nestor Zadoff Voor de 15e editie van het Bachweekend kozen de docenten heel bijzondere cantates uit! Het wordt dan ook een fantastisch studieweekend en een ongelooflijk slotconcert met schitterende solisten en orkest. Als deelnemer krijg je een maand op voorhand de partituren toegestuurd zodat je die goed kan voorbereiden. De docenten Ludo Claesen en Ignace Thevelein staan in voor afwerking en 22 verfijning om tot een stijlgetrouwe uitvoering te komen. Inschrijven: www.kooracademiebrugge.be

LATER 3 - 7 APR | Wetteren

Koordagen voor kinderen

Kontich

GEMENGD KOOR AMIVOCA Het gemengd koor Amivoca uit Kontich bestaat uit een dertigtal zangers die graag zingen en beter willen leren zingen. We zingen hedendaagse muziek, maar grijpen ook graag terug naar klassiekere stukken, zowel religieus als profaan. Samen zingen maakt van ons een groep vrienden. We kunnen terugblikken op een rijke geschiedenis met mooie realisaties van concerten tot het opluisteren van vieringen. Wij repeteren elke woensdagavond van 19.45 tot 22.15 uur in zaal Pronkenborg in KontichKazerne. Word jij onze nieuwe dirigent? Contact: Chris Peeters, peetersc@telenet.be, 0477 38 99 45

De bekende Argentijnse dirigent Nestor Zadoff komt naar Europa. Gedurende een heel weekend presenteert hij, speciaal voor Belgische koorzangers, een Zuid-Amerikaans programma in Ciney. Zing mee op de bruisende ritmes van de tango, samba of carnavalito! Een unieke gelegenheid om kennis te maken met de charismatische dirigent van het nationaal jeugdkoor van Argentinië en het symfonisch koor Grupo Coral Divertimento. De voertaal is hoofdzakelijk Engels, maar Nestor spreekt ook Spaans en Frans / Locatie: Mont de la Salle, Avenue d’Huart 156, 5590 Ciney / Prijs: Zaterdag € 80 (leden ACJ, Koor&Stem, Födekam) - € 95 (niet-leden). Hele weekend € 125 (leden ACJ, Koor&Stem, Födekam) - € 150 (niet-leden) / Inbegrepen: logies, maaltijden, kosten workshop en de partituren.

Perk

GEMENGD KOOR ANDANTE Andante Perk is een energiek en enthousiast gemengd koor dat zich kenmerkt door een gezonde mix van plezier en kwaliteit. Wij brengen een 4-stemmig repertoire met zowel profane als liturgische muziek, in een eerder klassieke stijl. Wij zoeken tegen februari 2017 een nieuwe dirigent die met enthousiasme, bevlogenheid en humor ons koor kan laten groeien. Heb je interesse? Mail ons dan je motivatie en CV. Contact: Dirk Robberechts, jan@andante-perk.be, 0475 37 86 27, www.andante-perk.be

Iedereen klaar op het podium? Haal het doek op voor een fantastisch kooravontuur. Alle kinderen van 8 tot 12 jaar zijn welkom op de jaarlijkse Koordagen voor kinderen, tijdens de eerste week van de paasvakantie, maandag 3 tot vrijdag 7 april 2017 in Wetteren.

WER DIE VERGANGENHEIT NICHT EHRT, VERLIERT DIE ZUKUNFT (FRIEDENSREICH HUNDERTWASSER)

De Vlaamse koren deden het helemaal niet slecht bij het laatste Europees Muziekfestival voor de Jeugd te Neerpelt. Een aantal Eerste Prijzen, sommige zelfs Cum Laude, en een middengroep met verdienstelijke Tweede Prijzen. Toch kwam er kritiek van de juryleden op het repertoire van onze koren. Die kwam al aan het licht tijdens de beoordeling van de dossiers, nog voor de koren ingedeeld werden per reeks. Een gefundeerd of afgewogen antwoord geven op de voorstellen van de koren is heel moeilijk. Je kan ook het repertoire niet volledig omgooien of veranderen; een bijsturing leek de adviescommissie meermaals raadzaam. En zo gebeurde het. Maar uiteindelijk kwam de kritiek terug. Vlaamse koren verliezen zich te veel in ‘liedjes’ en gaan te weinig op zoek naar mooie

‘composities’. Een onderzoek lijkt ons aan de orde. Ons beperkend tot de Vlaamse koren maar ook tot de Vlaamse koormuziek, is het prettig vast te stellen dat er veel werk uit Vlaanderen wordt gezongen. 15 verschillende levende (en 4 jammer genoeg reeds overleden) Vlaamse componisten passeren de revue, samen goed voor 40 composities, de opgelegde werken niet meegerekend. Dat is niet min. Fijn dat o.a. Rudi Tas, Wim Henderickx, Maarten Van Ingelgem, Vic Nees, Raymond Schroyens en Dirk Blockeel opduiken in de programma’s. Geen snel kauwbare muziek en zeker geschikt als composities. Dat kunnen we niet zeggen van Huiswerk van Kurt Bikkembergs… Het lijkt moeilijk om te gaan grasduinen in de literatuur van de vorige generaties, de Vlaamse romantici die tonnen composities geschreven hebben voor een, twee, of drie (gelijke) stemmen. De Vlaamsche taal wordt als tegenargument gebruikt, maar er is zoveel fijn werk te vinden in het Frans of in het Latijn. Waarom moet het altijd Engels zijn? Alleen Lode Van Dessel (1909-1993) is terug te

vinden in de programmatie van Neerpelt, en dan nog enkel als bewerker. Maar de muziek van o.a. Staf Nees, Lodewijk De Vocht, Arthur Meulemans, Jef Van Hoof en Jules Van Nuffel blijft achterwege. Onbekend? Onbemind? De bibliotheek van Koor&Stem puilt nochtans uit van de partituren voor onze kinderen jeugdkoren, ook dankzij het vorsende werk van Jan Dewilde en het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek. Of is er meer aan de hand? Study the past if you would define the future, zei Confusius en legt daarmee de vinger op de wonde. Onze huidige leefwereld stimuleert allerminst de verworvenheden van de vorige generaties. Alles wat nieuw is, is zogezegd beter... Maar is goede muziek juist niet tijdloos? Is schoonheid niet van alle dagen? Laat ons op zoek gaan naar de verborgen schatten van ons eigen verleden en verrast worden door zoveel moois dat op ons ligt te wachten! Nescire autem quid antequam natus sis acciderit, id est semper esse puerum - Marcus Tullius Cicero. Onwetend zijn van wat er is gebeurd voordat je werd geboren, is altijd kinds blijven. ––– Enfant terrible

Colofon Stemband magazine #10 december - januari - februari Verschijnt vier keer per jaar / Oplage: 3.000 exemplaren Uitgave: Koor&Stem vzw / Coördinatie: Jan Stofferis Werkten mee aan dit nummer: Tom Eelen, Peter Maus, Koenraad de Meulder, Waldo Geuns, Lucille Lamaker, Liesbeth Segers, Mirek Cerny.

Abonnement: Binnenland: €25 / Buitenland: €35 Bij Koor&Stem aangesloten koren krijgen 3 gratis abonnementen. Volg ons via Facebook en Twitter www.facebook.com/koorenstemvzw www.twitter.com/koorenstem

Koor&Stem vzw is de organisatie voor vocale muziek in Vlaanderen. Koor&Stem ondersteunt iedereen die graag zingt, brengt zingende mensen samen en promoot koorwerking in Vlaanderen. Onze initiatieven helpen je om beter te zingen en om dat met nog meer plezier te doen. www.koorenstem.be

Coverfoto: © Karel De Puysseleir Vormgeving: apple-n.be / brand-ink.be / Druk: Vanderpoorten Redactieadres redactie@koorenstem.be www.koorenstem.be/tijdschrift +32 (0)3 237 96 43 Zirkstraat 36 2000 Antwerpen

Koorklank is een online platform van Koor&Stem vzw met nieuws en inspiratie voor dirigenten en koren, partituren te downloaden, repertoiretips en véél muziek. www.koorklank.be

Zing mee met Eric Whitacre Workshop voor zangers, dirigenten en componisten

29.01 2017 - 13.30 uur BRUSSEL TICKETS: WWW.KOORKLANK.BE

een initiatief van